ഡെൽഹി

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="ml">
  <siteinfo>
    <sitename>വിക്കിപീഡിയ</sitename>
    <dbname>mlwiki</dbname>
    <base>https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BE</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">മീഡിയ</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">പ്രത്യേകം</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">സംവാദം</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">ഉപയോക്താവ്</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">വിക്കിപീഡിയ</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">വിക്കിപീഡിയ സംവാദം</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">പ്രമാണം</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">പ്രമാണത്തിന്റെ സംവാദം</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">മീഡിയവിക്കി</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">മീഡിയവിക്കി സംവാദം</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">ഫലകം</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">ഫലകത്തിന്റെ സംവാദം</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">സഹായം</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">സഹായത്തിന്റെ സംവാദം</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">വർഗ്ഗം</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">വർഗ്ഗത്തിന്റെ സംവാദം</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">കവാടം</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">കവാടത്തിന്റെ സംവാദം</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">ഘടകം</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">ഘടകത്തിന്റെ സംവാദം</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>ഡെൽഹി</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2267</id>
    <revision>
      <id>3759191</id>
      <parentid>3759048</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T03:46:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>FlyingAce</username>
        <id>156729</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/2405:201:6822:58C0:F983:2AC5:4118:B8D1|2405:201:6822:58C0:F983:2AC5:4118:B8D1]] ([[User talk:2405:201:6822:58C0:F983:2AC5:4118:B8D1|സംവാദം]]) ചെയ്ത നാൾപ്പതിപ്പ് 3759048 നീക്കം ചെയ്യുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="146096" xml:space="preserve">{{featured}}
{{prettyurl|Delhi}}
{{Infobox settlement
|name                       = ഡെൽഹി
|official_name              = ഇന്ത്യയുടെ ദേശീയ തലസ്ഥാനപ്രദേശം
|native_name                =  दिल्ली  ਦਿੱਲੀ   &lt;br /&gt; {{nq|دِلّی/دہلی}} &lt;br&gt; 
|other_name                 = ദില്ലി, ഡേലി
|settlement_type            = മെട്രോപ്പോളിസ്
|image_skyline              = Delhi Montage New 2020.jpg
|image_caption              = മുകളിൽനിന്ന് ഘടികാരദിശയിൽ:  [[Lotus Temple|ലോട്ടസ് ക്ഷേത്രം]], [[Humayun's Tomb|ഹ്യുമയൂനിന്റെ കുടീരം]], [[Connaught Place, New Delhi|കൊണാട്ട് പ്ലേസ്]],[[Akshardham (Delhi)|അക്ഷർധാം ക്ഷേത്രം]], [[India Gate|ഇന്ത്യാഗേറ്റ്]].
|image_flag                 = 
|image_seal                 = 
|pushpin_map                = India
|mapsize                    = 250px
|map_caption                = ഇന്ത്യയിൽ ഡെൽഹിയുടെ സ്ഥാനം
|coordinates_region         = US-DC
|subdivision_type           = [[List of sovereign states|രാജ്യം]]
|subdivision_name           = {{flag|ഇന്ത്യ}}
| subdivision_type1         = [[Regions of India|പ്രദേശം]]
| subdivision_name1         = [[North India|വടക്കേ ഇന്ത്യ]]
|leader_party               = 
|leader_title               = [[Governors and Lieutenant-Governors of states of India|ലഫ്. ഗവർണർ]]
|leader_name                = [[അനിൽ ബൈജൽ]]
|leader_title1              = {{nowrap|[[List of Chief Ministers of Delhi|മുഖ്യമന്ത്രി]]}} 
|leader_name1               = [[അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ]]
|leader_title2              = [[Legislative Assembly of Delhi|നിയമസഭ]]                                                                                                                                |leader_name2               = [[Unicameral|ഏകസഭ]] (70 സീറ്റുകൾ)
| leader_title3             = [[16th Lok Sabha|ലോകസഭാമണ്ഡലം]]
| leader_name3              = [[List of Lok Sabha constituencies in Delhi|7 എണ്ണം]]
| leader_title4             = [[High Courts of India|ഹൈക്കോടതി]]
| leader_name4              = [[Delhi High Court|ഡൽഹി ഹൈക്കോടതി]]
|established_title1         = കുടിയേറ്റം
|established_date1          = ബി.സി. 6ആം നൂറ്റാണ്ട്
|established_title2         = ഇൻകോർപ്പറേറ്റഡ്
|established_date2          = 1857
|established_title3         = തലസ്ഥാന രൂപീകരണം
|established_date3          = 1911
|established_title4         = സ്ഥാപിതം
|established_date4          = 1 ഫെബ്രു 1992 
|named_for                  = 
|area_magnitude             = 1 E8
|area_metro_km2             = 46208
|area_total_km2             = 1484.0
|area_total_sq_mi           = 573.0
|area_water_sq_mi           = 6.9
|population_as_of           = 2011
|population_footnotes       = &lt;ref name=&quot;Census India 2011&quot;&gt;{{cite web|title=Cities with population of 1 Lakh and Above|url=http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_2_PR_Cities_1Lakh_and_Above.pdf|publisher=censusindia.gov.in|accessdate=30 January 2014}}&lt;/ref&gt; 
|population_total           = 11007835
|population_rank            = [[List of most populous cities in India|2ആം]]
|population_urban           = 16314838 ([[List of million-plus urban agglomerations in India|2ആം]]) 
|population_metro           = 21753486     
|population_density_km2     = auto
|population_rank            = [[List of most populous cities in India|2ആം]]
|population_metro_footnotes = &lt;ref name=&quot;census_2011&quot;&gt;{{cite web |url= http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/india2/Million_Plus_UAs_Cities_2011.pdf |title= Urban agglomerations/cities having population 1 million and above|year=2011|work= Provisional population totals, census of India 2011|format=PDF|publisher=Registrar General &amp; Census Commissioner, India |accessdate=26 January 2012}}&lt;/ref&gt;  
|population_demonym         = ഡെൽഹിയൈറ്റ്, ഡെൽവി, ഡെല്ലിവാല
|population_density_sq_mi   = 29259.12
|blank1_name                = Ethnicity
|blank1_info                = [[Indian people|ഇന്ത്യൻ]]
|blank2_name                = ഔദ്യോഗികഭാഷകൾ
|blank2_info                = [[Hindi|ഹിന്ദി]], [[Punjabi language|പഞ്ചാബി]], [[Urdu|ഉർദു]]
|blank3_name                = 
|blank3_info                = 
|timezone                   = [[Indian Standard Time|ഇന്ത്യൻ സ്റ്റാൻഡേർഡ് സമയം]]
|utc_offset                 = +5.30
|postal_code_type           = [[Postal Index Number|പിൻകോഡുകൾ]]
|postal_code                = [http://pincodes.info/in/Delhi/New-Delhi/New-Delhi/ 110001]-110098, 1100xx
|area_code                  = [[Telephone numbers in India|+91 11]]
|latd                       = 28
|latm                       = 36
|lats                       = 36
|latNS                      = N
|longd                      = 77
|longm                      = 13
|longs                      = 48
|longEW                     = E
|coordinates_display        = Y
|elevation_ft               = 0–409
|elevation_m                = 0–125
|website                    = [http://delhi.gov.in/ Delhi.gov.in]
}}
[[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയുടെ]] തലസ്ഥാനമായ [[ന്യൂ ഡെൽഹി]] ഉൾപ്പെടുന്ന സംസ്ഥാനമാണ്‌ ഡൽഹി. 1.7 കോടി ജനസംഖ്യയുള്ള ഡെൽഹി, ജനസംഖ്യയുടെ കാര്യത്തിൽ ഇന്ത്യയിലെ മെട്രോ നഗരങ്ങളിൽ രണ്ടാം സ്ഥാനത്താണ്.‌&lt;ref&gt;[http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Projected_Population/Projected_population.aspx#2008 Census of India - Projected Population&lt;!-- Bot generated title --&gt;]&lt;/ref&gt; ഇതിന്റെ ഔദ്യോഗികനാമം ദേശീയ തലസ്ഥാനപ്രദേശം (National Capital Territory) എന്നാണ്‌‍. രാജ്യത്തിന്റെ തലസ്ഥാനമെന്ന നിലയിൽ പ്രത്യേക പദവിയാണ്‌ ഡെൽ‍ഹി‍ക്കുള്ളത്‌. [[ന്യൂ ഡെൽഹി]], ഡെൽഹി, [[ഡെൽഹി കന്റോൺ‌മെന്റ്]] എന്നിങ്ങനെ മൂന്നു നഗരപ്രദേശങ്ങളും, കുറച്ചു ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളും ചേരുന്നതാണ്‌ ഡൽഹി സംസ്ഥാനം. ഡെൽഹിയെക്കൂടാതെ സമീപ സംസ്ഥാനങ്ങളായ [[ഉത്തർ പ്രദേശ്|ഉത്തർപ്രദേശിലെ]] [[നോയ്ഡ]], [[ഗാസിയാബാദ്]], [[മീററ്റ്]] എന്നീ പ്രദേശങ്ങളും [[ഹരിയാന|ഹരിയാനയിലെ]] [[ഫരീദാബാദ്]], [[ഗുഡ്ഗാവ്]], ബഹദൂർഗഢ്, പാനിപ്പട്ട്, രോഹ്ത്തക്ക്,സോനിപ്പട്ട്, [[രാജസ്ഥാൻ|രാജസ്ഥാനിലെ]] ആൾവാർ എന്നീ പ്രദേശങ്ങൾ കൂടി ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ്‌ ''ദേശീയ തലസ്ഥാനമേഖല'' (National Capital Region) എന്നറിയപ്പെടുന്ന സ്ഥലം. ഈ നഗരങ്ങൾ ഡെൽഹിയുടെ [[ഉപഗ്രഹനഗരം|ഉപഗ്രഹനഗരങ്ങൾ]] എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. പ്രാദേശികമായി തിരഞ്ഞെടുത്ത നിയമനിർമ്മാണസഭയും മുഖ്യമന്ത്രിയും ഒക്കെയുണ്ടെങ്കിലും, ക്രമസമാധാനം, സുരക്ഷ തുടങ്ങിയ സുപ്രധാന വകുപ്പുകൾ കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തരവകുപ്പാണ്‌ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത്‌. 1483 ചതുരശ്ര കി.മീ. വിസ്തീർ‌ണവും 17 ദശലക്ഷം ജനസംഖ്യയുമുള്ള ഡൽഹി, ചരിത്രപരമായും രാഷ്ട്രീയമായും തന്ത്രപ്രധാനമായ, ലോകത്തിലെ തന്നെ പഴക്കം ചെന്ന ഒരു നഗരമാണ്. 18, 19 നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ [[ബ്രിട്ടൺ|ബ്രിട്ടീഷുകാർ]] ഇന്ത്യയിൽ ഭരണം കൈയ്യടക്കിയതിനുശേഷം [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയുടെ]] തലസ്ഥാനം [[കൽക്കട്ട]] ആയിരുന്നു. പിന്നീട് 1911 ൽ ഭരണസൗകര്യത്തിനായി ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാനം ഡെൽഹി ആക്കുകയായിരുന്നു. ഇതോടെ 1920 ൽ ഒരു പുതിയ നഗരമായി [[ന്യൂ ഡെൽഹി]] രൂപകൽപന ചെയ്തു.&lt;ref&gt;http://books.google.com/books?id=3Fm3XlYuSzAC&amp;pg=RA1-PA88&amp;dq=delhi+capital+india+calcutta+george&amp;client=firefox-a&amp;sig=ACfU3U29Ev4lebQwD-U-w7jrrAKN0L5p8g&lt;/ref&gt; 1947 ൽ ഇന്ത്യക്ക് സ്വാ‍തന്ത്ര്യം കിട്ടിയതിനു ശേഷം ന്യൂ ഡെൽഹി സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാനമായി. ഡെൽഹിയുടെ വികാസത്തിനു ശേഷം, മറ്റു പല സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നും ആളുകൾ ഇവിടേക്ക് കുടിയേറി. അങ്ങനെ ഡെൽഹി ഒരു മിശ്രസംസ്കാരപ്രദേശമായി മാറിയിരിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;dayal&quot;&gt;{{cite journal |last=Dayal |first=Ravi |year=2002 |month=July |title=A Kayastha’s View |journal=Seminar (web edition) |issue=515 |url=http://www.india-seminar.com/2002/515/515%20ravi%20dayal.htm |accessdate=2007-01-29}}&lt;/ref&gt;

== പദോല്പത്തി ==
[[File:Delhi Municipalities ml.svg|ലഘുചിത്രം|323x323ബിന്ദു|ഡെൽഹി ഭൂപടം|കണ്ണി=Special:FilePath/Delhi_Map_Malayalam.svg]]

“ഡെൽഹി” എന്ന പദത്തിന്റെ ഉത്ഭവം എങ്ങനെ എന്ന് ഇപ്പോഴും കൃത്യമായി നിശ്ചയിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല. ''ദിലു'' എന്ന, 50 ബി.സി. കാലഘട്ടത്തിലെ മൌര്യ രാജാവിന്റെ പേരിൽ നിന്നാണ് ഈ പേര് ലഭിച്ചത് എന്നാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ പറയപ്പെടുന്നത്. ഇദ്ദേഹമാണ് ഡെൽഹി എന്ന നഗരം സ്ഥാപിച്ചത് എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;http://books.google.com/books?id=roNH68bxCX4C&amp;pg=PA2&amp;dq=raja+dilu+delhi+BC&amp;lr=&amp;client=firefox-a&amp;sig=ACfU3U01e-S_590M3cIxfi7Y1OFIk-cK9g&lt;/ref&gt;&lt;ref name=ecosurv1&gt;{{cite web |url=http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/1.pdf |title=Chapter 1: Introduction |accessdate=2006-12-21 |format=[[Portable Document Format|PDF]] |work=Economic Survey of Delhi, 2005–2006 |publisher=Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi |pages=pp1–7 |archive-date=2016-11-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161113174155/http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/1.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://books.google.com/books?id=jyIYAAAAYAAJ&amp;q=maurya+delhi+Bc+named+raja&amp;dq=maurya+delhi+Bc+named+raja&amp;lr=&amp;client=firefox-a&amp;pgis=1&lt;/ref&gt; [[ഹിന്ദി]]/[[പ്രാകൃത്]] പദമായ ''ദിലി'' (''dhili'') (ഇംഗ്ലീഷ് : &quot;loose&quot;) [[തുവർ]] രാജവംശജർ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ഇത് ഈ നഗരത്തെ പ്രധിനിധീകരിച്ച് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു.&lt;ref&gt;http://books.google.com/books?id=C20DAAAAQAAJ&amp;pg=PA216&amp;dq=raja+delhi+BC&amp;client=firefox-a&lt;/ref&gt; അന്ന് തുവർ വംശജർ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന നാണയങ്ങളെ ദേഹ്‌ലിവാൽ (''dehliwal'') എന്നു വിളിച്ചിരുന്നു.&lt;ref name=ncertVII&gt;{{cite web|url=http://ncert.nic.in/textbooks/testing/Index.htm|title=Our Pasts II, History Textbook for Class VII|accessdate=2007-07-06|publisher=NCERT|archive-date=2007-06-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20070623140748/http://www.ncert.nic.in/textbooks/testing/Index.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; 
''ദില്ലി'' (''Dilli'') എന്ന പദത്തിൽ (ദെഹ്‌ലീസ് (''dehleez'' or ''dehali'' എന്ന പദത്തിന്റെ രൂപമാറ്റം) നിന്നാണ് എന്ന് ചില ചരിത്രകാരന്മാർ വിശ്വസിക്കുന്നു.&lt;ref name=cohen&gt;{{cite journal
|last = Cohen |first=Richard J. |year=1989 | month = October–December |title=An Early Attestation of the Toponym Dhilli  | journal = Journal of the American Oriental Society | volume = 109 | issue = 4 |pages=513–519 | doi = 10.2307/604073 }}&lt;/ref&gt; ഡെൽഹി നഗരത്തിന്റെ യഥാ‍ർഥ പേര് ''ദില്ലിക'' (''Dhillika'') എന്നായിരുന്നു എന്നും അതിൽ നിന്നാണ് ഈ പദം വന്നതെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.&lt;ref name=dhilika&gt;{{cite web|url=http://www.mewarindia.com/ency/chat.html|title=Chauhans (Cahamanas, Cauhans)|accessdate=2006-12-22|last=Austin|first=Ian|coauthors=Thakur Nahar Singh Jasol|work=The Mewar Encyclopedia|publisher=mewarindia.com|archive-date=2006-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20061114120751/http://mewarindia.com/ency/chat.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

== ചരിത്രം ==
{{main|ഡെൽഹിയുടെ ചരിത്രം}}
ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവുമധികം ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള നഗരങ്ങളിലൊന്നാണ്‌ ദില്ലി. 7 നഗരങ്ങളുടേയും ആയിരം സ്മാരകങ്ങളുടേയും നഗരം എന്നാണ് ദില്ലിയെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്നത്. പതിനൊന്ന് പ്രധാനപ്പെട്ട ചക്രവർത്തിമാരുടെ ശവകുടിരങ്ങൾ ദില്ലിയിലുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ മറ്റുപ്രദേശങ്ങളിലൊട്ടാകെ നോക്കിയാലും ഇത്തരത്തിലുള്ള നാലെണ്ണം മാത്രമേയുള്ളൂ&lt;ref name=rockliff&gt;{{cite book |last=HILL |first= JOHN|authorlink= |coauthors= |title=THE ROCKLIFF NEW PROJECT - ILLUSTRATED GEOGRAPHY - THE INDIAN SUB-CONTINENT|year=1963 |publisher=BARRIE &amp; ROCKLIFF |location=LONDON|isbn=|chapter=5-THE GANGES PLAIN|pages=161-163|url=}}&lt;/ref&gt;‌.

ക്രിസ്തുവർഷത്തിന്റെ ആരംഭത്തിൽത്തന്നെ ദില്ലിയിലെ ആദ്യനഗരമായ ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം സമൃദ്ധി പ്രാപിച്ചിരുന്നു. പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യം ദില്ലി, [[തോമർ]] രജപുത്രരുടെ തലസ്ഥാനമായതോടെയാണ് ദില്ലി ഒരു ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള പട്ടണമായി രൂപാന്തരപ്പെടുന്നത്. ഇതേ നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മദ്ധ്യത്തോടെ [[അജ്‌മേർ|അജ്‌മേറിലെ]] ചൗഹാന്മാർ (ചഹാമനർ എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു) രജപുത്രരെ പരാജയപ്പെടുത്തി ദില്ലി പിടിച്ചടക്കി. [[തോമർ|തോമരരുടേയും]] ചൗഹാന്മാരുടേയും കാലത്ത് ദില്ലി ഒരു പ്രധാന വാണിജ്യ കേന്ദ്രമായിരുന്നു&lt;ref name=ncert&gt;[http://ncert.nic.in/book_publishing/NEW%20BOOK%202007/Class7/History/Chapter%203.pdf Social Science, Our Pasts-II, NCERT Text Book in History for Class VII, Chapter 3 (The Delhi Sultans), Page 30, ISBN 817450724]&lt;/ref&gt;.

1192-ൽ [[മുഹമ്മദ് ഘോറി]], രജപുത്രരാജാവായിരുന്ന [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ|പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാനെ]] രണ്ടാം തരാവോറി യുദ്ധത്തിൽ (second battle of Taraori) പരാജയപ്പെടുത്തുകയും ഇതിനെത്തുടർന്ന് ഘോറിയുടെ ഒരു സേനാനായകനായിരുന്ന ഖുത്ബ്ദീൻ ഐബകിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ അടിമരാജവംശം ദില്ലിയിൽ അധികാരത്തിലെത്തുകയും ചെയ്തു. ഇതിനു ശേഷം നാല്‌ മുസ്ലിം രാജവംശങ്ങൾ ദില്ലി കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഭരണം നടത്തുകയും ചെയ്തു. ഈ അഞ്ചു സാമ്രാജ്യങ്ങളെ പൊതുവായി [[ദില്ലി സുൽത്താനത്ത്]] എന്നറിയപ്പെടുന്നു. പിന്നീട് ചെറിയ കാലയളവുകളിലൊഴികെ, ദില്ലി തന്നെയായിരുന്നു ഉത്തരേന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രീയകേന്ദ്രം. [[ഖിൽജി രാജവംശം]], [[തുഗ്ലക് രാജവംശം]], [[സയ്യിദ് രാജവംശം]], [[ലോധി രാജവംശം]] എന്നിവയാണ്‌ ദില്ലി സുൽത്താനത്തിലെ തുടർന്നു വന്ന രാജവംശങ്ങൾ. 1399-ൽ പേർഷ്യയിലെ തിമൂർ ദില്ലി ആക്രമിച്ചു കൊള്ളയടിച്ചു. ഇതോടെ സുൽത്താന്മാരുടെ ഭരണത്തിന്‌ കാര്യമായ ക്ഷയം സംഭവിച്ചു. അവസാന സുൽത്താൻ വംശമായിരുന്ന ലോധി രാജവംശത്തിലെ [[ഇബ്രാഹിം ലോധി|ഇബ്രാഹിം ലോധിയെ]] 1526-ലെ [[ഒന്നാം പാനിപ്പത്ത് യുദ്ധം|ഒന്നാം പാനിപ്പത്ത് യുദ്ധത്തിൽ]] പരാജയപ്പെടുത്തി, [[ബാബർ]] [[മുഗൾ സാമ്രാജ്യം|മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്‌]] ആരംഭം കുറിച്ചു.. 

1539-40 കാലഘട്ടത്തിൽ ബാബറുടെ പിൻഗാമിയായിരുന്ന [[ഹുമയൂൺ|ഹുമയൂണിനെത്തോല്പ്പിച്ച്]] [[ഷേർഷാ സൂരി]] ദില്ലി പിടിച്ചടക്കിയെങ്കിലും 1555-ൽ ഷേർഷയുടെ പിൻഗാമികളെ പരാജയപ്പെടുത്തി ഹുമയൂൺ തന്നെ അധികാരത്തിലെത്തി.1556-ൽ മുഗൾ ചക്രവർത്തി [[അക്ബർ]] തലസ്ഥാനം [[ആഗ്ര|ആഗ്രയിലേക്ക്]] മാറ്റി. എന്നാൽ 1650-ൽ [[ഷാജഹാൻ]] ദില്ലിയിൽ ഷാജഹനാബാദ് എന്ന ഒരു പുതിയ നഗരം പണിത് തലസ്ഥാനം വീണ്ടും ദില്ലിയിലേക്ക്ക് മാറ്റി. 1739-ൽ പേർഷ്യയിലെ [[നാദിർ ഷാ|നാദിർഷാ]] ദില്ലി ആക്രമിച്ച് കൊള്ളയടിക്കുകയും അവിടത്തെ ജനങ്ങളെയെല്ലാം കൊന്നൊടുക്കയും ചെയ്തു. ഇതിനു ശേഷം ഏതാണ്ട് 200 വർഷകാലം ദില്ലി ഒരു പ്രാധാന്യമില്ലാത്ത നഗരമായി മാറി. പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ദില്ലിയുടെ നിയന്ത്രണം ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ കൈയിലായി. 1911-ൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർ കൊൽക്കത്തയിൽ നിന്നും ദില്ലിയിലേക്ക് തലസ്ഥാനം മാറ്റുന്നതോടെയാണ് ദില്ലിക്ക് വീണ്ടും രാഷ്ട്രീയപ്രാധാന്യം കൈവരിച്ചത്.
&lt;ref name=rockliff/&gt;.

ഇതിനു ശേഷം, പഴയ ഡെൽഹിയുടെ ചിലഭാഗങ്ങൾ [[ന്യൂ ഡെൽഹി|ന്യൂ ഡെൽഹിയുടെ]] നിർമ്മാണത്തിനു വേണ്ടി പൊളിക്കുകയും ചെയ്തു. [[ബ്രിട്ടീഷ്]] വാസ്തുശിൽപ്പിയായ [[ഏഡ്വിൻ ല്യൂട്ടേൻസ്]] ആണ് ന്യൂ ഡെൽഹിയിലെ പ്രധാന ഭാഗങ്ങളും കെട്ടിടങ്ങളും രൂപകൽപ്പന ചെയ്തത്. പിന്നീട് 1947-ൽ ഇന്ത്യക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യവും വിഭജനവും കഴിഞ്ഞതിനു ശേഷം [[ഇന്ത്യ സർക്കാർ|ഇന്ത്യ സർക്കാറിന്റെ]] ഔദ്യോഗിക ആസ്ഥാനമായി [[ന്യൂ ഡെൽഹി]] പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടൂ.


=== ദില്ലിയിലെ പുരാതനഗരങ്ങൾ ===
ഇപ്പോഴത്തെ ഡെൽഹി നഗരം പഴയ എട്ട് നഗരങ്ങളിൽ നിന്നു വികസിച്ചതാണ്. ഇവ താഴെ പറയുന്നവയാണ്.

# 'ദില്ലി' - ഇതു സ്ഥാപിച്ചത് ''തോമർ അനംഗപാല''യാ‍ണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു &lt;ref&gt; An Early Attestation of the Toponym Ḍhillī, by Richard J. Cohen, Journal of the American Oriental Society, 1989, p. 513-519 &lt;/ref&gt;. 
# [[ലാൽ കോട്ട്]] - സ്ഥാപിച്ചത് തോമർ വംശജർ പിന്നീട് ഇത് ''ഖില റായി പിത്തൊർ'' എന്ന് [[പൃഥ്വിരാജ് ചൌഹാൻ|പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാന്റെ]] കാലത്ത് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഇതു ഏഴ് വാതിലുകളുള്ള [[ഡെൽഹി]]യിലെ ഒരു കോട്ടയായിരുന്നു. [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]] ഡെൽഹിയുടെ അവസാനത്തെ ഹിന്ദു രാജാവിനു മുമ്പുള്ള രാജവായിരുന്നു.
# [[സിരി]] - 1303 ൽ [[അലാവുദ്ദീൻ ഖിൽജി]] സ്ഥാപിച്ചു. 
# [[തുഗ്ലക്കാബാദ്]] - സ്ഥാപിച്ചത് [[ഘിയാസ് ഉദ് ദിൻ തുഗ്ലക്‌ഷാ ഒന്നാമൻ]] (1321-1325)
# [[ജഹാൻപന]] - സ്ഥാപിച്ചത് [[മുഹമ്മദ് ബിൻ തുഗ്ലക്]] 
# [[കോട്‌ല ഫിറോസ് ഷാ]]- സ്ഥാപിച്ചത് [[ഫിറോസ് ഷാ തുഗ്ലക്]] 1351-1388);
# [[പുരാന കില]]- സ്ഥാപിച്ചത് [[ശേർഷാ സുരി]], [[ദിനാപഥ്]] - സ്ഥാപിച്ചത് [[ഹുമയൂൺ]], (1538-1545);
# [[ഷാജഹാബാദ്]] - ചുമരുകളുള്ള ഈ നഗരം സ്ഥാപിച്ചത് [[ഷാജഹാൻ]] ആണ് 1638 നും 1649 ഇടക്ക്. ഇതിൽ ഡെൽഹിയിലെ പ്രസിദ്ധമായ [[ചെങ്കോട്ട|ചെങ്കോട്ടയും]] [[Juma Masjid]] [[ചാന്ദ്‌നി ചൗക്|ചാന്ദ്‌നി ചൗക്കും]] ഉൾപ്പെടുന്നു. ഇത് [[ഷാജഹാൻ|ഷാജഹാന്റെ]] കാലത്ത് [[മുഗൾ]] രാജവംശത്തിന്റെ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു. ഈ സ്ഥലത്തെയാണ് ഇപ്പോഴത്തെ പഴയ ഡെൽഹി എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നത്.
# [[നയി ദില്ലി]] (New Delhi) - സ്ഥാപിച്ചത് [[ബ്രിട്ടീഷ്]] ഭരണകൂടം. ഇതിൽ പഴയ ഡെൽഹിയിലെ ചില ഭാഗങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു.

== ഡെൽഹി നഗരം ==
[[പ്രമാണം:Qutab.jpg|thumb|left| {{convert|72.5|m|ft|abbr=on|0}} ഉയരമുള്ള [[ഖുത്ബ് മിനാർ]], ചുടുകട്ട കൊണ്ടു നിർമ്മിച്ചിട്ടുള്ള ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ മീനാർ ആണ്&lt;ref name=&quot;Qutab&quot;&gt; {{cite web |url=http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=6643&amp;URL_DO=DO_TOPIC&amp;URL_SECTION=201.html|title=Under threat: The Magnificent Minaret of Jam|work= The New Courier No 1| month=October|year=2002| publisher=UNESCO|accessdate=2006-05-03}}&lt;/ref&gt; ]]
[[പ്രമാണം:Humayun's Tomb Delhi .jpg|thumb|left|1560 പണിതീർന്ന [[ഹുമയൂൺസ് ടോംബ്]] മുഗൾ വംശത്തിന്റെ കലയുടെ ഒരു ചിഹ്നമാണ് &lt;ref&gt;http://books.google.com/books?id=gVQj7bW0W9MC&amp;pg=PA204&amp;dq=humayun%27s+tomb+architecture+mughal&amp;lr=&amp;client=firefox-a&amp;sig=ACfU3U0LcITGtYPq59VMowHRAL5yKKa_eg&lt;/ref&gt;]]
[[പ്രമാണം:Red Fort Delhi.jpg|thumb|1639 ൽ പണിതീർന്ന [[ചെങ്കോട്ട]] മുഗൾ രാജാവായിരുന്ന [[ഷാജഹാൻ]] പണിതീർത്തതാണ്. ]]
[[പ്രമാണം:India Gate At Night.jpg|thumb|200px| ദില്ലിയിലെ [[ഇന്ത്യാ ഗേറ്റ്]] - ഒരു സൈനിക സ്മാരകം ]]
തലസ്ഥാനനഗരമായി പറയപ്പെടുന്നത് ന്യൂഡൽഹിയെയാണെങ്കിലും അത് സാധാരണ ജനങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം [[ന്യൂ ഡെൽഹി|ന്യൂ ഡെൽഹിയും]], [[പുരാനാ ദില്ലി]] ഉൾപ്പെടുന്ന [[ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ|ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷനും]] [[ഡെൽഹി കന്റോണ്മെന്റ്|ഡെൽഹി കണ്ടോണ്മെന്റും]] ചേർന്നുള്ള നഗരപ്രദേശങ്ങളും കൂടിയതാണ്. ഇത് '''ഡെൽഹി നഗരസമൂഹം''' എന്നറിയപ്പെടുന്നു. [[2001-ലെ കാനേഷുമാരി]] പ്രകാരം 1.29 കോടി ജനസംഖ്യയുള്ള ഈ നഗരസമൂഹം [[മുംബൈ|മുംബൈ നഗരസമൂഹം]] കഴിഞ്ഞാൽ ജനസംഖ്യയിൽ ഭാരതത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയതാണ്. ന്യൂ ഡെൽഹിയും, പുരാനാദില്ലി ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷനും ഡെൽഹി കണ്ടോണ്മെന്റും ഒഴികെ ഈ നഗരസമൂഹത്തിലെ പട്ടണങ്ങളും നഗരങ്ങളുമെല്ലാം [[കാനേഷുമാരി|കാനേഷുമാരിയിൽ]] മാത്രമാണു നഗരപ്രദേശമായി കണക്കക്കപ്പെടുന്നത്. പ്രധാന നഗരങ്ങളുടെ സംക്ഷിപ്തവിവിരണം താഴെക്കാണാം.
=== ന്യൂ ഡെൽഹി ===
{{main|ന്യൂ ഡെൽഹി}}
[[ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യ|ബ്രിട്ടീഷിന്ത്യയുടെ]] തലസ്ഥാനം [[കൊൽക്കത്ത|കൽക്കത്തയിൽ]] നിന്നും ഡെൽഹിയിലേക്കു മാറ്റിയതിനു ശേഷം [[എഡ്വേർഡ് ല്യൂട്ടൻസ്]] എന്നയാൾ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തതാണ് ന്യൂഡെൽഹിയുടെ പ്രധാന ഭാഗങ്ങളെല്ലാം തന്നെ. [[രാഷ്ട്രപതി ഭവൻ]], [[പാർലമെന്റ് മന്ദിരം (ഇന്ത്യ)|പാർലമെന്റ് മന്ദിരം]], [[ഇന്ത്യാ ഗേറ്റ്]], മന്ത്രാലയങ്ങൾ, [[കൊണാട്ട് പ്ലേസ്]] (ഇപ്പോൾ [[രാജീവ് ചൗക്ക്]]) തുടങ്ങിയവ ന്യൂഡെൽഹിയിലാണ്. [[മഹാത്മാഗാന്ധി]] വെടിയേറ്റുമരിച്ച സ്ഥലത്തെ [[ബിർളാ ഭവൻ|ബിർളാ ഭവനവും]], [[ഇന്ദിരാഗാന്ധി]] വെടിയേറ്റുമരിച്ച സ്ഥലവും ന്യൂഡെൽഹിയിൽപ്പെടുന്നു. [[സിഖ് മതം|സിഖുകാരുടെ]] പ്രധാന ആരാധനാലയങ്ങളിലൊന്നായ [[ഗുരുദ്വാര ബംഗ്ലാസാഹിബ്]], [[ബിർളാ മന്ദിർ]] (ലക്ഷ്മീനാരായൺ മന്ദിർ) എന്നിവയും ഇവിടെയാണ്.

നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യപ്പടുന്ന അംഗങ്ങൾ മാത്രമുള്ള ഒരു ഭരണസമിതിയാണ് [[ന്യൂ ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കൗൺസിൽ|ന്യൂ ഡെൽഹി മുൻസിപ്പൽ കൗൺസിലിനെ]] നിയന്ത്രിക്കുന്നത്.

=== ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ ===
{{update}}
{{main|ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ}}
ഡെൽഹിയുടെ പുരാതന ഭാഗങ്ങളെക്കൂടാതെ പ്രധാന നഗര ഭാഗങ്ങളെല്ലാം തന്നെ ഈ നഗരത്തിന്റെ കീഴിലാണ്. [[ചെങ്കോട്ട|ചുവപ്പു കോട്ട]], [[ജുമാ മസ്ജിദ്]], [[ചാന്ദിനി ചൗക്ക്]], [[ഖുത്ബ് മിനാർ]], [[പുരാണാ കില]], [[ഹുമയൂണിന്റെ ശവകുടീരം]], [[ബഹായ് ക്ഷേത്രം]] (ലോട്ടസ് ക്ഷേത്രം) തുടങ്ങിയവ ഇവിടുത്തെ പ്രധാന ആകർണങ്ങളാണ്. [[പാണ്ഡവർ|പാണ്ഡവരുടെ]] തലസ്ഥാനമായിരുന്ന [[ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം]] മുതൽ മുഗൾ ചക്രവർത്തിമാരുടെ തലസ്ഥാനങ്ങൾ വരെ ഏഴു തലസ്ഥാനനഗരങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഇവയെല്ലാം സ്ഥിതിചെയ്തിരുന്നത് ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷന്റെ കീഴിലുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലാണ്. [[യമുനാ നദി]] ഈ നഗരത്തെ രണ്ടായി തിരിക്കുന്നു. നദിയുടെ കിഴക്കു ഭാഗത്തുള്ള ഭാഗങ്ങൾ ജനസാന്ദ്രത കൂടിയവയാണെങ്കിലും താരതമ്യേന താമസിച്ച് വികാസം പ്രാപിച്ചവയാണ്‌.

തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഒരു കോർപ്പറേഷൻ കൗൺസിലാണ് ഈ നഗരത്തിന്റെ ഭരണം കയ്യാളുന്നത്. കൗൺസിലിന്റെ തലവൻ മേയറാണ്. ഭരണത്തിന്റെ ചുക്കാൻ പിടിക്കുന്നത് മുൻസിപ്പൽ കമ്മീഷണറാണ്. മറ്റു സ്ഥലങ്ങളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി കോർപ്പറേഷന്റെ പുറത്തുള്ള ഭാഗങ്ങളിലേക്കും ഈ കോർപ്പറേഷൻ സേവനങ്ങൾ എത്തിക്കുന്നുണ്ട്.

== രാഷ്ട്രീയം ==
[[പ്രമാണം:NorthBlock.jpg|thumb|left|1931 ൽ [[ബ്രിട്ടീഷ്‌]] കാലത്ത് പണിതീർത്ത [[നോർത്ത് ബ്ലോക്ക്]] പ്രധാന സർക്കാർ ഓഫീസുകളുടെ ആസ്ഥാനമാണ്]]
മറ്റു കേന്ദ്രഭരണപ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ഡെൽഹിക്ക് അതിന്റേതായ നിയമസഭയും, ലെഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണറും, മന്ത്രിമാരും, മുഖ്യമന്ത്രിയും ഉണ്ട്. നിയമസഭയിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നേരിട്ടുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വഴി നടക്കുന്നു. പക്ഷേ, ഡെൽഹിയിലെ ഭരണം കേന്ദ്രസർക്കാറും, സംസ്ഥാനസർക്കാറും ചേർന്നാണ് നടത്തുന്നത്. ഒരു രാജ്യതലസ്ഥാനമായതിനാലാണ് ഇത്. ഗതാഗതം, റോഡ് മുതലായ സേവനങ്ങൾ ഡെൽഹി സർക്കാർ നോക്കുമ്പോൾ പോലീസ്, പട്ടാളം മുതലായ സേവനങ്ങൾ കേന്ദ്ര സർക്കാറിന്റെ കീഴിൽ നേരിട്ട് വരുന്നു. 1956 നു ശേഷം നിയമസഭ രൂപവത്കരിക്കപ്പെട്ടത് 1993 ലാണ്. [[മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ ഓഫ് ഡെൽഹി]] കൂടാതെ ഇവിടുത്തെ സേവന ഭരണങ്ങൾ, കേന്ദ്ര, സംസ്ഥാന സർക്കാറുകളും കൂടി നടത്തുന്നു. പ്രധാന ഭരണസ്ഥാപനങ്ങളായ [[ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റ്]], [[രാഷ്ട്രപതി ഭവൻ]], [[സുപ്രീം കോടതി]] എന്നിവ ഡെൽഹിയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. 70 നിയമസഭ സീറ്റുകൾ ഡെൽഹിക്കുണ്ട്. ഇതു കൂടാതെ 7 [[ലോകസഭ]] സീറ്റുകളും ഉണ്ട്. &lt;ref name=assmbconst&gt;{{cite web|url=http://www.mapsofindia.com/assemblypolls/delhi.html|title=Delhi: Assembly Constituencies|accessdate=2006-12-19|publisher=Compare Infobase Limited|archive-date=2007-01-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20070101060414/http://www.mapsofindia.com/assemblypolls/delhi.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=loksabhaconst&gt;{{cite news |title=Lok Sabha constituencies get a new profile |url=http://www.hindu.com/2006/09/07/stories/2006090710630400.htm |work=The Hindu |publisher=The Hindu |date=7 September 2006 |accessdate=2006-12-19 |archive-date=2007-01-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070104221526/http://www.hindu.com/2006/09/07/stories/2006090710630400.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

ഡെൽഹി പണ്ടുമുതലേ [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്സ്]] ആണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. എന്നാൽ 1993-ൽ [[ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി]] അധികാരത്തിലേറി. അന്നത്തെ നേതാവ് [[മദൻ ലാൻ ഖുറാന]] ആയിരുന്നു. 1998 ൽ [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്സ്]] ഭരണം വീണ്ടെടുക്കുകയും [[ഷീല ദീക്ഷിത്]] മുഖ്യമന്ത്രിയായി അധികാരമേൽക്കുകയും ചെയ്തു. 2003, 2008 വഷങ്ങളിൽ നടന്ന നീയമസഭാതിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ ഷീലാ ദീക്ഷിതിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്സ്]] ഭരണം നിലനിർത്തി. 
2013 ഡൽഹിയിൽ നടന്ന തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ [[ആം ആദ്മി പാർട്ടി]] കോൺഗ്രസ്സിന്റെ പിന്തുണയോടെ അധികാരത്തിൽ വന്നു. [[അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ|ശ്രി അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ]] ഏഴംഗ മന്ത്രിസഭയിൽ മുഖ്യമന്ത്രിയായി അധികാരമേറ്റു

== ഭൂമിശാസ്ത്രം ==
[[പ്രമാണം:Indiagatelightening.jpg|thumb| [[ജൂലൈ]] [[ഓഗസ്റ്റ്]] മാസങ്ങളിലാണ് ഡെൽഹിയിൽ മൺസൂൺ മഴ ലഭിക്കുന്നത്]]
ഡെൽഹിയുടെ മൊത്തം വിസ്തീർണ്ണം {{convert|1483|km2|sqmi|abbr=on|0}} ആണ് . ഇതിൽ {{convert|783|km2|sqmi|abbr=on|0}} ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളും,{{convert|700|km2|sqmi|abbr=on|0}} നഗര പ്രദേശവുമാണ്. ഡെൽഹിയുടെ ആകെ പ്രദേശങ്ങളുടെ നീളം {{convert|51.9|km|mi|abbr=on|0}} ഉം വീതി {{convert|48.48|km|mi|abbr=on|0}} ഉം ആണ്. [[മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ ഓഫ് ഡെൽഹി]], (വിസ്തീർണ്ണം {{convert|1397.3|km2|sqmi|abbr=on|0}}) [[ന്യൂ ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കൗൺസിൽ]] ({{convert|42.7|km2|sqmi|abbr=on|0}}), [[ഡെൽഹി കന്റോൺ‌മെന്റ് ബോർഡ്]] ({{convert|43|km2|sqmi|abbr=on|0}}) എന്നിങ്ങനെ മൂന്ൻ പ്രധാന ഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളാണ് ഡെൽഹിയ്ക്കുള്ളത്.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ndmc.gov.in/AboutNDMC/NNDMCAct.aspx |title= Introduction|accessdate=2007-07-03 |work=THE NEW DELHI MUNICIPAL COUNCIL ACT, 1994 |publisher=New Delhi Municipal Council}}&lt;/ref&gt;

ഡെൽഹി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന അക്ഷാംശം {{coor d|28.61|N|77.23|E|}} ലും, ഇന്ത്യയുടെ വടക്കുഭാഗത്തുമായിട്ടാണ്. ഡെൽഹിയുടെ അയൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾ [[ഉത്തർ പ്രദേശ്]], [[ഹരിയാന]] എന്നിവയാണ്. പ്രമുഖ നദിയായ [[യമുന]] ഡെൽഹിയിൽ കൂടി ഒഴുകുന്നു. യമുനയുടെ തീരത്തെ ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ മണ്ണ് കൃഷിക്ക് വളരെ യോഗ്യമായതു കൊണ്ട് ഇവിടത്തെ കൃഷിസ്ഥലങ്ങൾ യമുനയുടെ തീരത്തോട് ചേർന്നുകിടക്കുന്നു. പക്ഷെ ഈ പ്രദേശങ്ങളിൽ വെള്ളപ്പൊക്ക സാധ്യത കൂടുതലാണ്. &lt;ref name=gisridge&gt;{{cite web
|url=http://www.fig.net/pub/fig_2002/Ts3-9/TS3_9_mohan.pdf
|title=GIS-Based Spatial Information Integration, Modeling and Digital Mapping: A New Blend of Tool for Geospatial Environmental Health Analysis for Delhi Ridge
|accessdate=2007-02-03 
|last = Mohan
|first = Madan
|date=
|year = 2002
|month = April
|format=PDF
|work=Spatial Information for Health Monitoring and Population Management
|publisher=FIG XXII International Congress
|pages = p5
}}&lt;/ref&gt; [[ഹിന്ദു]] ആചാരപ്രകാരം ഒരു പുണ്യ നദിയായ [[യമുന|യമുനയാണ്]] ഡെൽഹിയിലൂടെ ഒഴുകുന്ന പ്രധാന നദി. ഡെൽഹിയുടെ പ്രധാന ഭാഗങ്ങളെല്ലാം യമുനയുടെ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. യമുനയുടെ കിഴക്ക് ഭാഗത്തായി നഗര പ്രദേശമായ [[ശാഹ്ദര]] സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഭുകമ്പ സാധ്യതയുള്ള പ്രദേശങ്ങളുടെ കണക്കനുസരിച്ച് ഡെൽഹി [[സീസ്മിക്-4]] വിഭാഗത്തിൽപ്പെടുന്ന സ്ഥലമാണ്.&lt;ref name=hazardprofile&gt;{{cite web
|url=http://www.undp.org.in/dmweb/hazardprofile.pdf
|title=Hazard profiles of Indian districts
|accessdate=2006-08-23
|format=PDF
|work=National Capacity Building Project in Disaster Management
|publisher=[[UNDP]]
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060519100611/http://www.undp.org.in/dmweb/hazardprofile.pdf
|archivedate=2006-05-19
|url-status=live
}}&lt;/ref&gt;

== കാലാവസ്ഥ ==
ഡെൽഹി ഒരു മിത വരണ്ട പ്രദേശമാണ്. ഇവിടുത്തെ കാലാവസ്ഥയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വേനൽക്കാലമാണ്. [[ഏപ്രിൽ]] മുതൽ [[ഒക്ടോബർ]] വരെയുള്ള കാലം വേനൽക്കാലമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഇതിനിടക്ക് വളരെ കുറച്ച് സമയം മാത്രം [[മൺസൂൺ]] കാലം വരുന്നു. തണുപ്പുകാലം [[ഒക്ടോബർ]] മുതൽ [[മാർച്ച്]] വരെയാണ്. ഇതിൽ [[ജനുവരി]]യിൽ [[മഞ്ഞുകാലം]] അതിന്റെ ഉന്നതിയിലെത്തും. [[മഞ്ഞുവീഴ്ച|മഞ്ഞുവീഴ്ചയും]] [[മൂടൽമഞ്ഞ്|മൂടൽമഞ്ഞും]] ഈ സമയത്ത് കനത്തു നിൽക്കും.&lt;ref name=Fog&gt;{{cite news| publisher=The Hindu| url=http://www.hindu.com/2005/01/07/stories/2005010719480300.htm| title=Fog continues to disrupt flights, trains| date=[[2006-01-07]]| accessdate=2006-05-16| archive-date=2005-01-13| archive-url=https://web.archive.org/web/20050113001515/http://www.hindu.com/2005/01/07/stories/2005010719480300.htm| url-status=dead}}&lt;/ref&gt; താപനില -0.6&amp;nbsp;°C നും 47&amp;nbsp;°C ഇടക്ക് നിൽക്കുന്നു. .&lt;ref name=coldDelhi&gt;{{cite news| publisher=Hindustan Times| url=http://www.hindustantimes.com/news/181_1593200,000600010001.htm| title=At 0.2 degrees Celsius, Delhi gets its coldest day| date=[[2006-01-08]]| accessdate=2006-04-29| archiveurl=https://web.archive.org/web/20060111153439/http://www.hindustantimes.com/news/181_1593200,000600010001.htm| archivedate=2006-01-11| url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ശരാശരി താപനില 25&amp;nbsp;°C ആണ്. &lt;ref name=weatherbase&gt;
{{cite web
|publisher=Canty and Associates LLC | url=http://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?s=28124&amp;refer=&amp;units=metric | title=Weatherbase entry for Delhi | accessdate=2007-01-16
}}&lt;/ref&gt; വർഷം തോറും ലഭിക്കുന്ന ശരാശരി മഴ 714&amp;nbsp;[[millimeter|mm]] (28.1&amp;nbsp;[[inches]]) ആണ്. [[ജൂലൈ]], [[ഓഗസ്റ്റ്]] മാസങ്ങളിൽ കൂടുതൽ മഴ ലഭിക്കുന്നു.&lt;ref name=hindumonsoon&gt; {{cite news |first= Vinson |last= Kurian |title=  Monsoon reaches Delhi two days ahead of schedule|url=http://www.thehindubusinessline.com/2005/06/28/stories/2005062800830200.htm |work= |publisher=  The Hindu Business Line |date=28 June 2005 |accessdate=2007-01-09 }}&lt;/ref&gt;.


&lt;!--Infobox begins--&gt;
{{Infobox Weather &lt;!-- Important: remove all unused fields--&gt;
|collapsed=Yes &lt;!--Any entry in this line will make the template initially collapsed. Leave blank or remove line for uncollapsed.--&gt; 
|metric_first= Yes &lt;!--Any entry in this line will display metric first. Leave blank or remove line for imperial.--&gt;
|single_line=Yes &lt;!--Any entry in this line will display metric and imperial units on same line. Leave blank or remove line for seperate lines--&gt; 
|location =ഡെൽഹി
|Jan_Hi_°C =18       |Jan_REC_Hi_°C = 29
|Feb_Hi_°C =23       |Feb_REC_Hi_°C = 32   
|Mar_Hi_°C =28       |Mar_REC_Hi_°C = 37   
|Apr_Hi_°C =36       |Apr_REC_Hi_°C = 42    
|May_Hi_°C =39       |May_REC_Hi_°C = 50    
|Jun_Hi_°C =37       |Jun_REC_Hi_°C = 52    
|Jul_Hi_°C =34       |Jul_REC_Hi_°C = 43   
|Aug_Hi_°C =33       |Aug_REC_Hi_°C = 42  
|Sep_Hi_°C =33       |Sep_REC_Hi_°C = 38   
|Oct_Hi_°C =31       |Oct_REC_Hi_°C = 37    
|Nov_Hi_°C =27       |Nov_REC_Hi_°C = 35   
|Dec_Hi_°C =21       |Dec_REC_Hi_°C = 32    
|Year_Hi_°C =30      |Year_REC_Hi_°C = 45  
|Jan_Lo_°C =7       |Jan_REC_Lo_°C = -0.6    
|Feb_Lo_°C =11       |Feb_REC_Lo_°C = 0     
|Mar_Lo_°C =15       |Mar_REC_Lo_°C = 6    
|Apr_Lo_°C =22       |Apr_REC_Lo_°C = 12    
|May_Lo_°C =26       |May_REC_Lo_°C = 16   
|Jun_Lo_°C =27       |Jun_REC_Lo_°C = 21   
|Jul_Lo_°C =27       |Jul_REC_Lo_°C = 21   
|Aug_Lo_°C =26       |Aug_REC_Lo_°C = 20   
|Sep_Lo_°C =24       |Sep_REC_Lo_°C = 20    
|Oct_Lo_°C =19       |Oct_REC_Lo_°C = 13    
|Nov_Lo_°C =13       |Nov_REC_Lo_°C = 7   
|Dec_Lo_°C =8       |Dec_REC_Lo_°C = 2   
|Year_Lo_°C = 18.5     |Year_REC_Lo_°C = -0.6   

&lt;!-- Optional: This is total Precipitation.  Rain &amp; Snow fields can be used instead if Precip is NOT filled in --&gt;
|Year_Precip_inch = 28.1
|Jan_Precip_inch =0.9 
|Feb_Precip_inch =0.8 
|Mar_Precip_inch =0.6 
|Apr_Precip_inch =0.4
|May_Precip_inch =0.6
|Jun_Precip_inch =2.8
|Jul_Precip_inch =9.3
|Aug_Precip_inch =9.3
|Sep_Precip_inch =4.4
|Oct_Precip_inch =0.7
|Nov_Precip_inch =0.4
|Dec_Precip_inch =0.4
|source =wunderground.com &lt;ref name=weatherbox&gt;{{cite web
| url = http://www.wunderground.com/NORMS/DisplayIntlNORMS.asp?CityCode=42182&amp;Units=both | title =Historical Weather for Delhi, India | accessdate =November 27 2008
| publisher =Weather Underground | language =English }}&lt;/ref&gt;

}}&lt;!--Infobox ends--&gt;

== സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ ==
{{IndiaCensusPop
|title= ഡെൽഹി- ജനസംഖ്യ വളർച്ചാനിരക്ക്
|1901= 405819
|1911= 413851
|1921= 488452
|1931= 636246
|1941= 917939
|1951= 1744072
|1961= 2658612
|1971= 4065698
|1981= 6220406
|1991= 9420644
|2001= 13782976
|estimate=
|estyear=
|estref=
|footnote= source: [http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/Ecosur2001-02/PDF/chapter3.pdf delhiplanning.nic.in]&lt;br /&gt; 
† 1947 ലെ ഇന്ത്യ വിഭജനം മൂലം  &lt;br /&gt; 1951 ൽ വളർച്ച കൂടുതൽ.
}}

[[പ്രമാണം:New Delhi Temple.jpg|thumb|ഡെൽഹിയിലെ [[അക്ഷർധാം അമ്പലം]] ലോകത്തെ തന്നെ ഏറ്റവും വിസ്താരമേറിയ അമ്പലമാണ്&lt;ref&gt;[http://timesofindia.indiatimes.com/Akshardham_temple_makes_it_to_Guinness_Book/articleshow/2651500.cms Akshardham temple makes it to Guinness Book-India-The Times of India&lt;!--Bot-generated title--&gt;]&lt;/ref&gt;]]
ഡെൽഹിയിൽ [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയുടെ]] വിവിധ പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ആളുകൾ ജോലി തേടിയും അല്ലാതെയും താമസിക്കുന്നു. ജോലി സാദ്ധ്യതകൾ ഏറെയുള്ളത് കൂടുതൽ ആളുകളെ ഡെൽഹിയിലേക്ക് ആകർഷിക്കുന്നു. 2001ലെ [[കാനേഷുമാരി]] പ്രകാരം ഡെൽഹിയിലെ ജനസംഖ്യ 13,782,976 ആണ്.&lt;ref name=census01del&gt;{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070811095710/http://www.censusindia.net/profiles/del.html|archivedate=2007-08-11|title=Provisional Population Totals: Delhi|accessdate=2007-01-08|work=Provisional Population Totals : India . Census of India 2001, Paper 1 of 2001|publisher=Office of the Registrar General, India|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 2003 -ഓടെ ഡെൽഹി സംസ്ഥാനത്തെ ആകെ ജനസംഖ്യ 14.1 ദശലക്ഷം ആയി എന്നാണ് കണക്ക്. ഇതോടെ ജനസംഖ്യ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഉള്ള മെട്രോ നഗരം എന്ന പദവി [[മുംബൈ|മുംബൈയിൽ]] നിന്നും ഡെൽഹിക്ക് ലഭിച്ചു. &lt;ref&gt;[http://www.prb.org/Articles/2007/delhi.aspx Is Delhi India's Largest City? - Population Reference Bureau&lt;!--Bot-generated title--&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=unpopulation&gt;{{cite web |author=|publisher=United Nations| url=http://www.un.org/esa/population/publications/wup2003/2003WUPHighlights.pdf | title=World Urbanization Prospects The 2003 Revision. | pages= p7 | format= [PDF|accessdate=2006-04-29}}&lt;/ref&gt; ഇതിൽ 295,000 ആളുകൾ [[ന്യൂ ഡെൽഹി|ന്യൂ ഡെൽഹിയിലും]] ബാക്കി [[ഡെൽഹി കന്റോൺ‌മെന്റ് ബോർഡ്|ഡെൽഹി കന്റോൺ‌മെന്റ് ബോർഡിന്റെ]] കീഴിലുമുള്ള പ്രദേശത്താണ്. &lt;ref name=ecosurv3&gt;{{cite web|url=http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/3.pdf|title=Chapter 3: Demographic Profile|accessdate=2006-12-21|format=PDF|work=Economic Survey of Delhi, 2005–2006|publisher=Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi|pages=pp17–31|archive-date=2007-06-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20070614203710/http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/3.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;.

ഇവിടുത്തെ ജനസാന്ദ്രത ഓരോ ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിലും 9,294 ആളുകൾ എന്ന രീതിയിലാണ്. 1000 പുരുഷന്മാർക്ക് 821 സ്തീകൾ എന്നതാണ് പുരുഷ-സ്ത്രീ അനുപാതം. സാക്ഷരത നിരക്ക് 81.82% വരും. ഇപ്പോഴത്തെ മൊത്തം ഡെൽഹിയിലെ ജനസംഖ്യ 17 ദശലക്ഷം ആണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഇത് ഡെൽഹിയെ ലോകത്തെ ജനസംഖ്യ കൂടുതലുള്ള മെട്രോ നഗരമാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;[[List of cities by population]]&lt;/ref&gt;. പക്ഷേ ലോകത്തെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനസംഖ്യ ഉള്ള നഗരം ഇപ്പോൾ [[ടോക്കിയോ]] ആണ്. 

ദില്ലിയിലെ ജനങ്ങളിൽ 82% പേരും ഹിന്ദുക്കളാണ്. 11.7% പേർ മുസ്ലീങ്ങളും 4% സിഖുകാരും, 1.1% ജൈനരും 0.9% ക്രിസ്ത്യാനികളും ഇവിടെയുണ്ട്. മറ്റു ന്യൂനപക്ഷവിഭാഗങ്ങളായ പാഴ്സികളും ആംഗ്ലോ-ഇന്ത്യന്മാരും, ബുദ്ധമതക്കാരും, ജൂതരും ഇവിടെ വസിക്കുന്നു.

[[പ്രമാണം:Jama Masjid.jpg|thumb|[[ജുമാ മസ്ജിദ്]], -[[ഏഷ്യ പസിഫിക്|ഏഷ്യ പസിഫിക്കിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ മുസ്ലിം പള്ളി&lt;ref&gt;http://news.google.com/newspapers?id=u_MNAAAAIBAJ&amp;sjid=RHkDAAAAIBAJ&amp;pg=4765,1141957&amp;dq=jama+masjid+largest+mosque&lt;/ref&gt;]]
ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത് ഔദ്യോഗികഭാഷയായ [[ഹിന്ദി|ഹിന്ദിയാണ്]]. [[ഇംഗ്ലീഷ്|ഇംഗ്ലീഷും]] മറ്റൊരു ഔദ്യോഗികഭാഷയായി കണാക്കുന്നതോടൊപ്പം [[പഞ്ചാബി]], [[ഉർദു]] എന്നിവ രണ്ടാം ഔദ്യോഗിക ഭാഷയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ആളുകളുടെ കുടിയേറ്റം കൊണ്ട് അവിടത്തെ സംസ്കാരവും ഭാഷയും ഡെൽഹിയിൽ കൂടിക്കലർന്നിട്ടുണ്ട്. ഇതിൽ പ്രധാനമായുള്ളത് [[മൈഥിലി]], [[ബീഹാരി]], [[തമിഴ്]], [[കന്നട]], [[തെലുങ്ക്]], [[ബെംഗാളി]], [[ആസ്സാ‍മീസ്സ്]], [[മറാത്തി]], [[പഞ്ചാബി]] എന്നീ ഭാഷകളും [[ജാട്ട്]], [[ഗുജ്ജർ]] തുടങ്ങിയ സമുദായങ്ങളുമാണ്.

2005 ലെ ഒരു സർവേ പ്രകാരം ഡെൽഹി ഏറ്റവും കൂടുതൽ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ നടന്ന സംസ്ഥാനമെന്ന കുപ്രസിദ്ധി നേടുകയുണ്ടായി. &lt;ref name=crmega&gt;{{ cite book  | author =National Crime Records Bureau |year=2005 |title=Crime in India-2005 |chapter=Crimes in Megacities | chapterurl = http://ncrb.nic.in/crime2005/cii-2005/CHAP2.pdf | pages= pp.159–160 | format= PDF  |publisher=Ministry of Home Affairs | accessdate=2007-01-09 }}&lt;/ref&gt; ഇതു കൂടാതെ സ്ത്രീകൾക്കെതിരെയുള്ള കുറ്റകൃത്യങ്ങളിലും ഡെൽഹി മുമ്പിലാണ് (27.6%) ദേശീയ തലത്തിൽ ഇത് 14.1% മാത്രമാണ്. കൂടാതെ ബാലപീഡനത്തിൽ 6.5% എന്നതാണ് ഡെൽഹിയുടെ നില. ദേശീയ ബാലപീഡന നിലവാരമാകട്ടെ 1.4 %വും. &lt;ref name=crisnap&gt;{{ cite book 
|author =National Crime Records Bureau |year=2005 |title=Crime in India-2005 |chapter=Snapshots-2005 | chapterurl = http://ncrb.nic.in/crime2005/cii-2005/Snapshots.pdf | pages= p3 | format= PDF  |publisher=Ministry of Home Affairs | accessdate=2007-01-09 }}&lt;/ref&gt;

=== ജനസംഖ്യാവിതരണം ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! width=&quot;5&quot;|
! width=&quot;270&quot;|നഗരം/പട്ടണം
! width=&quot;20&quot;|ജനസംഖ്യ
|-
|
|'''ഡെൽഹി നഗര സമൂഹം'''||'''12,877,470''' 
|-
|1||ന്യൂഡെൽഹി (മുനിസിപ്പൽ കൌൺസിൽ)||302,363 
|-
|2||ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോറ്പ്പറേഷൻ||9,879,172 
|-
|3||ഡെൽഹി കൻറോണ്മെന്റ്||124,917 
|-
|4||സുൽത്താൻപൂർ മാജ്ര||164,426 
|-
|5||കിരാരി സുലെമാൻ നഗർ||154,633
|-
|6||ഭാത്സ്വ ജഹാംഗീർപൂർ||152,339
|-
|7||നംഗ്ലൊയ് ജാട്||150,948
|}

== നഗര ഭരണവിവരങ്ങൾ ==
{{seealso|ഡെൽഹിയിലെ ജില്ലകൾ|ഡെൽഹിയിലെ പ്രധാനസ്ഥലങ്ങൾ}}
[[പ്രമാണം:Delhi districts.svg|thumb|ഡെൽഹിയിലെ ഒൻപത് ജില്ലകൾ]]
2007 ജൂലൈയിലെ കണക്ക് പ്രകാരം ഡെൽഹിയിൽ ഒൻപത് ജില്ലകളും 27 താലൂക്കുകളും 59 പട്ടണങ്ങളും 165 ഗ്രാമങ്ങളുമാണ് ഉള്ളത്. ഇത് എല്ലാം ഡെൽഹിയിലെ മൂന്ന് പ്രധാന ഭരണകൂടങ്ങളായ [[ന്യൂ ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കൗൺസിൽ ‎]], [[ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ ‎]], [[ഡെൽഹി കന്റോൺ‌മെന്റ് ബോർഡ്]] എന്നിവയുടെ കീഴിൽ വരുന്നു. &lt;ref name=&quot;ecosurv0102chap3&quot;&gt;{{cite web |url=http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/Ecosur2001-02/PDF/chap3(table).PDF |title=Table 3.1: Delhi Last 10 Years (1991–2001) — Administrative Set Up |accessdate=2007-07-03 |format=PDF |work=Economic Survey of Delhi, 2001–2002 |publisher=Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi |pages=p177 |archive-date=2007-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070702220619/http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/Ecosur2001-02/PDF/chap3(table).PDF |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

ഡെൽഹിയിലെ പ്രധാന നഗര പ്രദേശമായ ഡെൽഹി മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശം ഡെൽഹി തലസ്ഥാനപ്രദേശത്തിനു കീഴിൽ വരുന്നു. [[ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ]] ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷനുകളിൽ ഒന്നാണ്. ഇവിടെ 1.378 കോടി ആളുകൾ അധിവസിക്കുന്നു എന്നാണ് കണക്ക് .&lt;ref name=&quot;MCD&quot;&gt; {{cite web |url=http://www.mcdonline.gov.in/|title=About Us|publisher=Municipal Corporation of Delhi|accessdate=2006-05-13}}&lt;/ref&gt;. ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാന നഗരമായ [[ന്യൂ ഡെൽഹി]] [[ന്യൂ ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കൗൺസിൽ|ന്യൂ ഡെൽഹി മുനിസിപ്പൽ കൗൺസിലിൻറെ]] കീഴിലാണ് വരുന്നത്. [[ദേശീയ തലസ്ഥാനമേഖല|ദേശീയ തലസ്ഥാനമേഖലയിൽ]] പെടുന്ന [[ഗുഡ്‌ഗാവ്]], [[നോയിഡ]], [[ഫരീദാബാദ്]], [[ഗാസിയബാദ്]] എന്നിവ ഡെൽഹിയുടെ ഉപഗ്രഹ നഗരങ്ങളാണ്. 

ഓരോ ജില്ലയുടെയും ഭരണാധികാരി അതത് ജില്ലയിലെ ഡെപ്യൂട്ടി കമ്മീഷണർ ആണ്. എല്ലാ ജില്ലകളേയും മൂന്ന് സബ് ഡിവിഷനുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഓരോ സബ് ഡിവിഷനുകളുടേയും അതത് സബ് ഡിവിഷനിലെ മജിസ്ട്രേട്ട് ഭരിക്കുന്നു. 

ഇവിടത്തെ നീതിന്യായപരിപാലനം സംരക്ഷിക്കുന്നത് [[ഡെൽഹി ഹൈക്കോടതി|ഡെൽഹി ഹൈക്കോടതിയാണ്]]. കൂടാതെ ലോവർ കോടതികളും ചെറിയ കോടതികളും ഉണ്ട്. ക്രിമിനൽ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിന് സെഷൻസ് കോടതികളും ഉണ്ട്. പോലീസ് കമ്മീഷണർ തലവനായ [[ഡെൽഹി പോലീസ്]] ലോകത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും വലിയ മെട്രോനഗര പോലീസുകളിൽ ഒന്നാണ്. &lt;ref name=largepolice&gt;{{cite web|url=http://www.delhipolice.nic.in/home/history1.htm|title=History of Delhi Police|accessdate=2006-12-19|publisher=Delhi Police Headquarters, New Delhi, India|archive-date=2006-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20061207074711/http://www.delhipolice.nic.in/home/history1.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ഭരണസൗകര്യത്തിനായി ഒൻപത് [[പോലീസ് ജില്ലകള്|പോലീസ് ജില്ലകളായി]] തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇതിനു കീഴെ ആകെ 95 പോലീസ് സ്റ്റേഷനുകളാണുള്ളത്.&lt;ref name=policestations&gt;{{cite web|url=http://delhigovt.nic.in/newdelhi/police.html|title=Poile Stations|accessdate=2006-12-19|publisher=Government of National Capital Territory of Delhi|archive-date=2007-01-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20070110174612/http://delhigovt.nic.in/newdelhi/police.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

== അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ==
[[പ്രമാണം:New Delhi NDMC building.jpg|thumb|[[എൻ.ഡി.എം.സി|എൻ.ഡി.എം.സിയുടെ]] പ്രധാന ഓഫീസ്]]
=== ജലവിതരണം ===
ഡെൽഹിയിലെ കുടിവെള്ള ജല വിതരണം [[ഡെൽഹി ജൽ ബോർഡ്]] (ഡി.ജെ.ബി) ആണ് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത്. 2006 ലെ കണക്കു പ്രകാരം ഡി.ജെ.ബി 650&amp;nbsp;MGD (മില്ല്യൺ ഗാലൺസ്/ദിവസം) വെള്ളം വിതരണം ചെയ്തു. &lt;ref name=ecosurv13&gt;{{cite web|url=http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/13.pdf|title=Chapter 13: Water Supply and Sewerage|accessdate=2006-12-21|format=[[Portable Document Format|PDF]]|work=Economic Survey of Delhi, 2005–2006|publisher=Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi|pages=pp147–162|archive-date=2007-06-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20070614203642/http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/13.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ബാക്കി വെള്ളത്തിന്റെ ആവശ്യങ്ങൾ കിണറുകൾ, കുഴൽ കിണറുകൾ എന്നിവ വഴിയാണ് പരിഹരിക്കുന്നത്. 240&amp;nbsp;MGD വെള്ളം ശേഖരിക്കാൻ കഴിവുള്ള ബകര സ്റ്റോറേജ് ആണ് ഡി.ജെ.ബി യ്ടെ കീഴിലുള്ള ഏറ്റവും വലിയ ജലസംഭരണി. കൂടാതെ [[യമുന|യമുനാ നദിയെയും]], [[ഗംഗാ നദി|ഗംഗാ നദിയെയും]] ജലത്തിനായി ഡെൽഹി ആശ്രയിക്കുന്നു. &lt;ref name=ecosurv13/&gt; ഉയർന്നു വരുന്ന ജനസംഖ്യയും ഭുഗർഭ ജലനിരക്കിലുള്ള താഴ്ചയും ഇവിടെ ജലക്ഷാമം ഒരു രൂക്ഷപ്രശനമാക്കിയിട്ടൂണ്ട്. ഒരു ദിവസം 8000&amp;nbsp;[[ടൺ]] ഖര വേസ്റ്റ് പാഴ്വസ്തുക്കൾ ഡെൽഹിയിൽ ഉണ്ടാവുന്നു എന്നാണ് കണക്ക്. &lt;ref name=hinduwaste&gt;{{cite news |first=Sandeep |last=Joshi |title=MCD developing new landfill site |url=http://www.hindu.com/2006/06/19/stories/2006061915630400.htm |publisher=The Hindu |date=2006-06-19 |accessdate=2006-12-19 |archive-date=2006-11-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061119091230/http://www.hindu.com/2006/06/19/stories/2006061915630400.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; ദിനംതോറും 470&amp;nbsp;MGD മലിനജലവും 70&amp;nbsp;MGD വ്യവസായിക മലിന ജലവും ഡെൽഹി പുറന്തള്ളുന്നുണ്ട്.&lt;ref name=Delhirisks&gt;{{cite web|url=http://www.gisdevelopment.net/application/natural_hazards/overview/nho0019pf.htm|title=Risks in Delhi: Environmental concerns|accessdate=2006-12-19|last=Gadhok|first=Taranjot Kaur|work= Natural Hazard Management|publisher=GISdevelopment.net}}&lt;/ref&gt; ഇതിൽ ഒരു ഭാഗം [[യമുന|യമുനയിലേക്ക്]] പ്രവേശിക്കുന്നു എന്നത് വലിയ പരസ്ഥിതിപ്രശ്നമായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=Delhirisks/&gt;

എൻ.ഡി.എം.സി. പ്രദേശത്ത് എൻ.ഡി.എം.സി. നേരിട്ടാണ്‌ ജല-വൈദ്യുതവിതരണം നടത്തുന്നത്&lt;ref&gt;http://www.ndmc.gov.in/Services/Default.aspx&lt;/ref&gt;

=== വൈദ്യുതി ===
ഡെൽഹിയിലെ ശരാശരി വൈദ്യുതി ഉല്പാദനം 1,265&amp;nbsp;[[Watt-hour|kWh]] ആണ്. പക്ഷേ വൈദ്യുതി ആവശ്യം ഇതിലും കൂടുതലാണ്. &lt;ref name=ecosurv11&gt;{{cite web|url=http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/11.pdf|title=Chapter 11: Energy|accessdate=2006-12-21|format=[[Portable Document Format|PDF]]|work=Economic Survey of Delhi, 2005–06|publisher=Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi|pages=pp117–129|archive-date=2007-06-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20070614203731/http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/11.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; വൈദ്യുത ആവശ്യങ്ങൾ പരിപാലനം ചെയ്തത് [[ഡെൽഹി വിദ്യുത് ബോർഡ്]](ഡി.വി.ബി) ആയിരുന്നു. 1997 ഡി.വി.ബി മാറി [[ഡെൽഹി ഇലക്ടിസിറ്റി സപ്ലൈ അണ്ടർ‌ടേക്കിങ്]] എന്ന സ്ഥാപനമാക്കി. ഇത് [[മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ ഓഫ് ഡെൽഹി|മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ ഓഫ് ഡെൽഹിയുടെ]] കീഴിലുള്ള ഒരു സ്ഥാപനമാണ്. വൈദ്യുത ആവശ്യം നിറവേറ്റുന്നതിനായി ഇന്ത്യയുടെ പ്രധാന വൈദ്യുത നിർമ്മാണമേഖലയായ നോർത്തേൺ ഗ്രിഡിൽ നിന്നും വൈദ്യുതി വാങ്ങുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. ഇതു മൂലം വൈദ്യുത ക്ഷാമം പ്രത്യേകിച്ചും വേനൽക്കാലത്ത് സാധാരണമാണ്. ഇതുമൂലം പല വ്യവസായ സ്ഥാപനങ്ങളും തങ്ങളുടെ സ്വന്തമാ‍യ [[ജനറേറ്റർ|ജനറേറ്ററുകളേയാണ്]] വൈദ്യുതിക്കായി ആശ്രയിക്കുന്നത്. കുറച്ചു വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പ് ഡെൽഹിയിൽ വൈദ്യുത വിതരണം സ്വകാര്യകമ്പനികൾക്ക് കൈമാറുകയുണ്ടായി. ഇപ്പോൾ വൈദ്യുത വിതരണം നടത്തുന്നത് പ്രധാനമായും [[ടാറ്റ പവർ]], [[റിലയൻസ് പവർ]] എന്നീ കമ്പനികളാണ്. 

=== അഗ്നിശമനസേന ===
ഡെൽഹിയിലെ [[അഗ്നിസുരക്ഷ]] കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത് [[ഡെൽഹി അഗ്നിശമനസേന]] ആണ്. ആകെ 43 ഫയർഫോഴ്സ് സ്റ്റേഷനുകളാണ് ഉള്ളത്. ഓരോ വർഷവും 15000 ലധികം പ്രശ്നങ്ങൾ ഈ സേന കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് കണക്ക്. കടുത്ത വേനൽക്കാലത്ത് തീ സംബന്ധമായ പ്രശ്നങ്ങൾ കൂടുതൽ കാണപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=dfs&gt;{{cite web|url=http://dfs.delhigovt.nic.in/aboutf.html|title=About Us|accessdate=2007-01-09|work=Delhi Fire Service|publisher=Govt. of NCT of Delhi|archive-date=2007-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20070122143240/http://dfs.delhigovt.nic.in/aboutf.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

=== ടെലിഫോൺ ===
ഇന്ത്യാഗവണ്മെന്റ് പ്രധാന ഓഹരിപങ്കാളിയായ പൊതുമേഖലാസ്ഥാപനമായ&lt;ref name=mtnl&gt;{{Cite web |url=http://www.mtnl.net.in/financials/index.htm |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2009-01-27 |archive-date=2009-02-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090210065329/http://mtnl.net.in/financials/index.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; [[മഹാനഗർ ടെലിഫോൺ നിഗം ലിമിറ്റഡ്]] ആണ് പ്രധാന ടെലിഫോൺസേവനം നൽകുന്നത്. ഇത് കൂടാതെ സ്വകാര്യകമ്പനികളായ [[വോഡാഫോൺ]], [[എയർടെൽ]], [[ഐഡിയ സെല്ലുലാർ]], [[റിലയൻസ് ഇൻഫോകോം]], [[ടാറ്റ ഇൻഡികോം]] എന്നിവയും അടിസ്ഥാന, മൊബൈൽ ടെലിഫോൺ സൗകര്യം നൽകുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.hindu.com/2008/05/17/stories/2008051750970300.htm |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2008-10-03 |archive-date=2008-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080924193238/http://www.hindu.com/2008/05/17/stories/2008051750970300.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; മൊബൈൽ സേവനം [[ജി.എസ്.എം.]], [[സി.ഡി.എം.എ.]] എന്നീ രണ്ട് ടെക്നോളജിയിലും ലഭിക്കുന്നു. ഇതു കൂടാതെ [[ബ്രോഡ്ബാന്റ് ഇന്റർനെറ്റ്]] സൗകര്യവും ഈ കമ്പനികളിൽ നിന്ന് ലഭ്യമാണ്. &lt;ref name=hindumtnl&gt;{{cite news |first=Sandeep |last=Joshi |title=MTNL stems decline in phone surrender rate |url=http://www.hindu.com/2007/01/02/stories/2007010220140300.htm |work=New Delhi Printer Friendly Page |publisher=The Hindu |date=2 January 2007 |accessdate=2007-01-10 |archive-date=2007-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071001010820/http://www.hindu.com/2007/01/02/stories/2007010220140300.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

== ഗതാഗതം ==
{{main|ഡെൽഹിയിലെ ഗതാഗതം}}
[[പ്രമാണം:Raj Path.jpg|thumb|[[ന്യൂ ഡെൽഹി|ന്യൂ ഡെൽഹിയിലെ]] പ്രധാനവീഥിയാ‍യ [[രാജ്‌പഥ്]]]]
[[ബസ്‍]], [[ഓട്ടോറിക്ഷ]], [[ടാക്സി]], [[ഡെൽഹി മെട്രോ റെയിൽ‌വേ]], [[ഡെൽഹി സബർബൻ റെയിൽ‌വേ|സബർബൻ റെയിൽ‌വേ]] എന്നിവയാണ്‌ പൊതുഗതാഗത്തിനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ. സ്വകാര്യ വാഹനങ്ങൾ ഒഴികെയുള്ള എല്ലാ വാഹനങ്ങളും [[മർദ്ദിത പ്രകൃതി വാതകം|മർദ്ദിത പ്രകൃതി വാതകമാണ്‌]] (സി.എൻ.ജി.) ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്. [[പെട്രോൾ|പെട്രോളിനേയും]] [[ഡീസൽ|ഡീസലിനേയും]] അപേക്ഷിച്ച് കൂടുതൽ പരിസ്ഥിതിക്ക് അനുയോജ്യമായ ഇന്ധനമാണ്‌ ഇത്. കൂടാതെ പെട്രോളിനേയും ഡീസലിനേയും അപേക്ഷിച്ച് വിലക്കുറവുമാണ്‌. ഇക്കാരണം കൊണ്ട് ദില്ലിയിലെ ടാക്സി ഓട്ടോറിക്ഷാ കൂലി ഇന്ത്യയിലെ മറ്റു നഗരങ്ങളേ അപേക്ഷിച്ച് താരതമ്യേന കുറവാണ്‌. [[ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ ഗാസ് ലിമിറ്റഡ്]] എന്ന പൊതുമേഖലാ കമ്പനിയാണ്‌ ദില്ലിയിൽ സി.എൻ.ജി.-യും പാചകാവശ്യത്തിന്‌ കുഴൽ വഴിയുള്ള പ്രകൃതിവാതകവും വിതരണം ചെയ്യുന്നത്. ദില്ലിയിലെ മറ്റു പ്രദേശങ്ങളിൽ സാധാരണയായി കണ്ടു വരുന്ന [[സൈക്കിൾ റിക്ഷ|സൈക്കിൾ റിക്ഷകൾ]] ന്യൂ ഡെൽഹി പ്രദേശത്ത് നിരോധിച്ചിരിക്കുകയാണ്‌.

ഡെൽഹിയിലെ മൊത്തം വാഹനങ്ങളിൽ 30% സ്വകാര്യവാഹനങ്ങളാണ്. ഓരോ ദിവസവും ശരാശരി 963 വാഹനങ്ങൾ ഡെൽഹിയിലെ റോഡുകളിലെ ഉപയോഗത്തിനായി റെജിസ്റ്റർ ചെയ്യപ്പെടുന്നുണ്ട് എന്നാണ് കണക്ക്. &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iht.com/articles/2007/11/06/asia/delhi.php |title=Study finds air quality in Delhi has worsened dramatically - International Herald Tribune |publisher=Iht.com |author= |date= |accessdate=2008-11-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080706171906/http://www.iht.com/articles/2007/11/06/asia/delhi.php |archivedate=2008-07-06 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

=== ബസ് ===
[[ഡെൽഹി ട്രാൻസ്പോർട്ട് കോർപ്പറേഷൻ]] അഥവാ ഡി.ടി.സി. സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ബസ് സർ‌വീസ് ആണ്‌. ദില്ലിയിലും പരിസരപ്രദേശങ്ങളിലും കൂടാതെ അന്തർ സംസ്ഥാന സർ‌വീസുകളും ഡി.ടി.സി. നടത്തുന്നു. ലോകത്തിലെത്തന്നെ ഏറ്റവും വലിയ പരിസ്ഥിതിസൗഹൃദ ബസ് സർ‌വീസ് ആണ്‌ ഡി.ടി.സി. ഇതു കൂടാതെ [[ബ്ലൂലൈൻ ബസ്]] എന്നറിയപ്പെടുന്ന സ്വകാര്യ ബസ് സർ‌വീസുകളും ഇവിടെയുണ്ട്. സ്വകാര്യബസ്സുകൾ 2010-ഓടെ നിർത്തലാക്കുമെന്ന് ദില്ലി സർക്കാർ പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. റിങ് റോഡ് ചുറ്റി സഞ്ചരിക്കുന്ന [[മുദ്രിക സർ‌വീസ്|മുദ്രിക സർ‌വീസും]] (റിങ് റോഡ് സർ‌വീസ്), റിങ് റോഡിനു പുറത്തു കൂടെ ഏതാണ്ട് ദില്ലിയുടെ എല്ലാഭാഗങ്ങളേയും ചുറ്റി സഞ്ചരിക്കുന്ന [[ബാഹരി മുദ്രിക സർ‌വീസ്|ബാഹരി മുദ്രിക സർ‌വീസുമാണ്‌]] (ഔട്ടർ റിങ് റോഡ് സർ‌വീസ്) ബസ് റൂട്ടുകളിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടത്. 5 രൂപ (നോൺ എ.സി മിനിമം), 10 രൂപ(എ.സി,മിനിമം), 15 രൂപ, 20രൂപ, 25 രൂപ എന്നിങ്ങനെ അഞ്ച് ടിക്കറ്റ് നിരക്കുകളേ ബസുകളിൽ നിലവിലുള്ളൂ.

=== റെയിൽ‌വേ ===
[[ഇന്ത്യൻ റെയിൽ‌വേ|ഇന്ത്യൻ റെയിൽ‌വേയുടെ]] 16 മേഖലകളിൽ ഒന്നായ [[നോർത്തേൺ റെയിൽ‌വേ|ഉത്തര റെയിൽ‌വേയുടെ]] ആസ്ഥാനമാണ്‌ ന്യൂ ഡെൽഹി. രണ്ടു പ്രധാനപ്പെട്ട റെയിൽ‌വേ സ്റ്റേഷനുകളാണ്‌ ന്യൂ ഡെൽഹിയിലുള്ളത്. [[ന്യൂ ഡെൽഹി റെയിൽ‌വേ സ്റ്റേഷൻ|ന്യൂ ഡെൽഹി റെയിൽ‌വേ സ്റ്റേഷനും]] [[ഹസ്രത് നിസാമുദ്ദീൻ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷൻ|ഹസ്രത് നിസാമുദ്ദീൻ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനും]]. രാജ്യത്തിന്റെ എല്ലാ ഭാഗത്തേക്കുമുള്ള ദീർഘദൂര ട്രെയിനുകൾ ഇവിടെ നിന്നും പുറപ്പെടുന്നു. ഓൾഡ് ഡെൽഹിയിലുള്ള പുരാണ ദില്ലി സ്റ്റേഷനും വളരെയധികം യാത്രക്കാരുള്ള ഒരു സ്റ്റേഷനാണ്‌.

നഗരത്തിന്റെ പ്രാന്തപ്രദേശങ്ങളിലേക്കുള്ള സബർബൻ റെയിൽ‌വേ സർ‌വീസുകളും ഇവിടെ നിന്നുണ്ട്.

=== മെട്രോ റെയിൽ‌വേ ===
{{പ്രധാന ലേഖനം|ഡെൽഹി മെട്രോ റെയിൽ‌വേ}}
[[പ്രമാണം:Metro delhi preview.jpg|thumb|left|ഡെൽഹി മെട്രോ ട്രെയിൻ]]
ന്യൂ ഡെൽഹി നഗരത്തേയും പരിസരപ്രദേശങ്ങളേയും ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന അതിവേഗ മെട്രോറെയിൽ സർ‌വീസ് 2004 [[ഡിസംബർ 24]]-നാണ്‌ പ്രവർത്തനമാരംഭിച്ചത്. ഇന്ത്യയിലെ രണ്ടാമത്തെ അണ്ടർഗ്രൗണ്ട് മെട്രോ റെയിൽ‌വേയാണ്‌ ഡെൽഹി മെട്രോ, [[കൊൽക്കത്ത|കൊൽക്കത്തയിലാണ്‌]] ആദ്യത്തേത്. കൊൽക്കത്തയിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ഡെൽഹി മെട്രോയുടെ ചില പാതകൾ ഭൂമിക്കടിയിലൂടെയല്ലാതെ ഉയർത്തിയ തൂണുകൾക്കു മുകളിലൂടെയുമുണ്ട്. 

ദില്ലി ഗവണ്മെന്റിന്റേയും കേന്ദ്രഗവണ്മെന്റിന്റേയും സം‌യുക്തസം‌രംഭമാണിത്. 2008-ലെ സ്ഥിതിയനുസരിച്ച് താഴെക്കൊടുത്തിരിക്കുന്ന മൂന്നു ലൈനുകളിലായി ആകെ 68 കിലോമീറ്റർ ദൂരം മെട്രോ റെയിലുണ്ട്. ഇവക്കിടയിൽ 62 സ്റ്റേഷനുകളാണ്‌ ഉള്ളത്. മറ്റു ലൈനുകളുടെ നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾ പുരോഗമിച്ചു വരുന്നു.
{{ഡെൽഹി മെട്രോ പാതകൾ}}

=== വ്യോമഗതാഗതം ===
{{main|ഇന്ദിരാഗാന്ധി അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം}}
[[പ്രമാണം:Delhi Airport India.jpg|thumb|[[Indira Gandhi International Airport|ഇന്ദിരഗാന്ധി അന്താരാഷ്ട്രവിമാനത്താവളം]]-തെക്കേ ഏഷ്യയിലെ ഏറ്റവും തിരക്കേറിയതുമാണ്. &lt;ref&gt;http://airport-delhi.com/&lt;/ref&gt;]]

ന്യൂ ഡെൽഹിയുടെ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളമായ [[ഇന്ദിരാഗാന്ധി അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം]] ദില്ലിയുടെ തെക്കു പടിഞ്ഞാറു ഭാഗത്ത് [[ദേശീയപാത 8]]-ന്‌ അരികിലായാണ്‌ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ആഭ്യന്തര വ്യോമഗതാഗത ടെർമിനലും ഈ വിമാനത്താവളത്തിന്റെ മറ്റൊരു ഭാഗത്താണ്‌. 2006-2007 വർഷത്തെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം [[ഉത്തരേന്ത്യ|ഉത്തരേന്ത്യയിലെ]] തന്നെ തിരക്കേറിയ വിമാനത്താവളങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്‌ ഇത്. ഒരു ദിവസത്തിലെ വിമാനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിൽ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും തിരക്കേറിയതും, യാത്രക്കാരുടെ ഏണ്ണത്തിൽ ഇന്ത്യയിലെ രണ്ടാമത്തെ തിരക്കേറിയ വിമാനത്താവളവും ആണ്. &lt;ref&gt;http://timesofindia.indiatimes.com/India/Delhi_is_countrys_busiest_airport/articleshow/3216435.cms&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.domain-b.com/aero/airports/20080901_csia.html&lt;/ref&gt; ഈ വിമാനത്താവളം ഡെൽഹിയുടെയും പരിസര പ്രദേശങ്ങളായ [[നോയ്ഡ]], [[ഫരീദാബാദ്]], [[ഗുഡ്‌ഗാവ്]] എന്നീ നഗരങ്ങൾ അടങ്ങിയതുമായ [[നാഷണൽ ക്യാപിറ്റൽ റീജിയൺ|നാഷണൽ കാപിറ്റൽ റീജിയണിലെ]] പ്രധാന വിമാനത്താവളമാണ്. 

ന്യൂ ഡെൽഹി നഗരത്തിനകത്തുള്ള പൊതുജനവ്യോമഗതാഗത്തിനുള്ള ഒരു വിമാനത്താവളമാണ്‌ [[സഫ്ദർജംഗ് വിമാനത്താവളം]]. സൈന്യവും ഈ വിമാനത്താവളം ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നു.

== സാമ്പത്തികം ==
&lt;!-- With an estimated net [[State Domestic Product]] (FY 2007) of [[Indian Rupee|Rs.]] 1,182 billion ([[US$]]24.5 billion) in nominal terms and Rs. 3,364 billion (US$69.8 billion) in [[Purchasing power parity|PPP]] terms,  &lt;ref&gt;http://finance.delhigovt.nic.in/circular/budget_speech2008-09.pdf&lt;/ref&gt;&lt;ref name=ecosurv2&gt;{{cite web|url=http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/2.pdf|title=Chapter 2: State Income| accessdate =| format =PDF|work=Economic Survey of Delhi, 2005–2006|publisher=Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi|pages=pp8–16}}&lt;/ref&gt; --&gt; &lt;!-- In 2007, Delhi had a [[per capita income]] of Rs. 66,728 (US$1,450) at current prices, the third highest in India after [[Chandigarh]] and [[Goa]].&lt;ref&gt;http://timesofindia.indiatimes.com/Chandigarhs_per_capita_income_highest_in_India/articleshow/3487128.cms&lt;/ref&gt; The [[Tertiary sector of industry|tertiary sector]] contributes 70.95% of Delhi's gross SDP followed by [[Secondary sector of industry|secondary]] and [[Primary sector of industry|primary]] sectors with 25.2% and 3.85% contribution respectively.&lt;ref name=ecosurv2/&gt;  --&gt; 

തെക്കേ ഏഷ്യയിലെ ഏറ്റവും മുന്നിട്ടു നിൽക്കുന്ന സാമ്പത്തിക വാണിജ്യ നഗരങ്ങളിൽ [[മുംബൈ|മുംബൈക്ക്]] ശേഷം രണ്ടാം സ്ഥാനമാണ് ഡെൽഹിക്കുള്ളത്. ഡെൽഹിയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ച 2006-07 ൽ 16% ആയിരുന്നു.&lt;ref&gt;http://finance.delhigovt.nic.in/circular/budget_speech2008-09.pdf&lt;/ref&gt;. തൊഴിലുള്ളവരുടെ നിരക്ക് 32.82% എന്നുള്ളത് 1991 ൽ നിന്നും 2001 ൽ 52.52% ആയി വർദ്ധിച്ചു. &lt;ref name=ecosurv5&gt;{{cite web|url=http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/5.pdf|title=Chapter 5: Employment and Unemployment|accessdate=|format=PDF|work=Economic Survey of Delhi, 2005–06|publisher=Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi|pages=pp59–65|archive-date=2018-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225121659/http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/5.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; തൊഴിലില്ലായ്മ നിരക്കാകട്ടെ 1999-2000 ലെ 12.57% എന്നതിൽ നിന്നും 2003 ൽ 4.63% ആയി കുറഞ്ഞു എന്നാണ് കണക്ക്.&lt;ref name=ecosurv5/&gt; ഡിസംബർ 2004 ൽ 636,000 ലധികം ആളുകൾ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ് എക്സ്ചേഞ്ചുകളിൽ പേരു ചേർത്തിട്ടുണ്ട് &lt;ref name=ecosurv5/&gt;

&lt;!-- [[ചിത്രം:Untech Business park.jpg|right|thumb|[[ഗുഡ്‌ഗാവ്|ഗുഡ്‌ഗാവിലെ]] ഒരു ബിസിനസ് പാർക്ക്. ]] --&gt;
ഇന്ത്യയിലെ സാങ്കേതികമേഖലയിലെ [[ഔട്സോഴ്സിങ്]] വ്യവസായ മേഖലയിൽ ഡെൽഹിയുടെ ഉപഗ്രഹ നഗരങ്ങളിലൊന്നായ [[ഗുഡ്‌ഗാവ്]] സുപ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;http://www.theage.com.au/news/Technology/Outsourcing-moves-to-Indias-heartland/2005/06/02/1117568308624.html&lt;/ref&gt; 2006ൽ 1.7 ബില്യൺ അമേരിക്കൻ ഡോളർ മുതലുള്ള സോഫ്റ്റ്‌വേർ കയറ്റുമതി വ്യവസായം ഇവിടെ നടന്നു എന്നാണ് കണക്ക്. &lt;ref&gt;http://www.forbes.com/global/2006/0327/074.html&lt;/ref&gt;

2001ൽ ഡെൽഹിയിലെ സംസ്ഥാന കേന്ദ്ര തൊഴിൽ മേഖലയുടെ വലിപ്പം &lt;!-- workforce in all government --&gt; 620,000 ആയിരുന്നു. ഇതിനെ അപേക്ഷിച്ച് സ്വകാര്യ മേഖലയുടെ തൊഴിലാളികളുടെ എണ്ണം 219,000 ആണ്.&lt;ref name=ecosurv5/&gt; 2000 മുതൽ ഇങ്ങോട്ടുള്ള കാലഘട്ടം ഡെൽഹിയുടെ തൊഴിൽ മേഖല പല അന്താരാഷ്ട്ര കമ്പനികളേയും ഇങ്ങോട്ട് ആകർഷിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതിൽ പ്രധാനം [[ഇൻഫർമേഷൻ ടെക്നോളജി]], [[ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ്]], [[ഹോട്ടൽ വ്യവസായം]], ബാങ്ക് മേഖല, മീഡിയ, ടൂറിസം എന്നിവയാണ്. ഇംഗ്ലീഷിൽ നല്ല കാര്യപ്രാപ്തിയുള്ള തൊഴിൽ മേഖലയാണെന്നുള്ളതാണ് ഇതിന്റെ ഒരു പ്രധാന കാരണമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. ഈ സമയത്ത് ഡെൽഹിയിലെ ഉദ്പാനവ്യവസായവും നല്ല വളർച്ച കാണിച്ചിട്ടുണ്ട്. വലിയ ഉത്പാദന വ്യവസായ കമ്പനികളും ഡെൽഹിയിലും ചുറ്റുപാടുമായി തങ്ങളുടെ വ്യവസായ സ്ഥാപനങ്ങളും ഓഫീസുകളും തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. പണിയറിയുന്ന തൊഴിലാളികളുടെ എളുപ്പത്തിലുള്ള ലഭ്യത ഒരുപാട് വിദേശ വ്യവസായ സ്ഥാപനങ്ങളെയും ഇവിടേക്ക് ആകർഷിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഉദ്പാദന മേഖലയിൽ 2001ലെ തൊഴിലാളികളുടെ എണ്ണം 1,440,000 വും, വ്യവസായ മേഖലയിൽ 129,000 ആയിരുന്നുവെന്നുമാണ് കണക്ക്.&lt;ref name=ecosurv9&gt;{{cite web|url=http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/9.pdf|title=Chapter 9: Industrial Development|accessdate=|format=PDF|work=Economic Survey of Delhi, 2005–06|publisher=Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi|pages=pp94–107|archive-date=2007-06-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20070614085148/http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/9.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; കെട്ടിടനിർമ്മാണം, ഊർജ്ജം, ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ്, ആരോഗ്യം, വാർത്തവിനിമയം, റിയൽ എസ്റ്റേറ്റ് എന്നിവ ഡെൽഹിയുടെ സാമ്പത്തികമേഖലയിൽ വൻ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വേഗതയിൽ വളരുന്ന ചില്ലറകച്ചവടവ്യാപാ‍രമേഖല (retail industries) ഡെൽഹിയാണ്.&lt;ref&gt;http://economictimes.indiatimes.com/News/News_By_Industry/Services/Hotels__Restaurants/Delhi_Indias_hot_favourite_retail_destination/rssarticleshow/2983387.cms&lt;/ref&gt; ഇതിന്റെ ഫലമായി ഡെൽഹിയിലെ ഭൂമിവില വളരെ പെട്ടെന്നാണ് ഉയർന്നത്. ഏറ്റവും വില കൂടിയ ഓഫീസ് സ്ഥലങ്ങളുള്ള സ്ഥാനങ്ങളിൽ ഡെൽഹിയുടെ സ്ഥാനം ഇപ്പോൾ ലോകനിലവാരത്തിൽ ഏഴാം സ്ഥാനത്താണ്. ഒരു ചതുരശ്ര അടിക്ക് $145.16 എന്ന ലോകനിലവാ‍രമാണ് ഇപ്പോൾ ഉള്ളത്. &lt;ref name=IBEF&gt;{{cite web| publisher=[[India Brand Equity Foundation]]| url=http://www.ibef.org/industry/retail.aspx| title=India's Retail Industry| accessdate=2007-01-04}}&lt;/ref&gt; പക്ഷേ, ഈ അന്താരാഷ്ട്ര ചില്ലറ വ്യാപാര കുത്തക മേഖലയുടെ വളർച്ച ഇന്ത്യയുടെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളെ വിപരീതമായിട്ടാണ് ബാധിക്കുന്നത്. ഇത് ഇന്ത്യയുടെ പരമ്പരാഗത ചില്ലറവ്യാപാ‍രമേഖലയെ തകർക്കുന്നു എന്ന് സാമ്പത്തിക വിദഗ്ദ്ധർ കണക്കുകൂട്ടുന്നു. &lt;ref name=BBC070521&gt;{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/6667199.stm |title= Supermarkets devour Indian traders|accessdate= 2007-07-03|last= Majumder |first=Sanjoy |authorlink= |date=2007-05-21 |work=South Asia |publisher=BBC}}&lt;/ref&gt;
{{seealso|ഗുഡ്‌ഗാവ്|നോയിഡ}}

== സംസ്കാരം ==
=== സ്മാരകങ്ങൾ ===
[[പ്രമാണം:Traditional_pottery_in_Dilli_Haat.jpg|thumb|[[ദില്ലി ഹാട്ട്|ദില്ലി ഹാട്ടിലെ]] പാരമ്പര്യ പാത്രങ്ങളുടെ പ്രദർശനം]]
ഡെൽഹിയിലെ സംസ്കാരം അതിന്റെ ചരിത്രവുമായി വളരെയധികം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇവിടത്തെ അനേകം സ്മാരകങ്ങൾ തന്നെ ഇതിനുദാഹരണമാണ്. ഏകദേശം 175 ഓളം സ്മാരകങ്ങൾ ഡെൽഹിയിൽ ഉള്ളതായിട്ടാണ് [[ആർകിയളോജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ|ആർകിയളോജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ]] (Archaeological Survey of India) കണക്ക്. ഇതിൽ ചരിത്രപ്രസിദ്ധമല്ലാത്തതും കണ്ടെത്താത്തതുമായത് ഉൾപ്പെടുന്നില്ല.&lt;ref name=asimonuments&gt;{{cite web
|url=http://asi.nic.in/writereaddata/sublinkimages/98.htm
|title=Delhi Circle (N.C.T. of Delhi)
|accessdate=2006-12-27
|work=List of Ancient Monuments  and Archaeological Sites and Remains of National Importance
|publisher=[[Archaeological Survey of India]]
}}&lt;/ref&gt; [[മുഗൾ|മുഗ്ഗളന്മാരും]] [[ടർക്കി|ടർക്കിഷ്]] വംശജരും പണിത ഒരുപാട് കെട്ടിടങ്ങൾ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഇങ്ങനെയുള്ള അനേകം കെട്ടിടങ്ങൾ [[പുരാണാ ദില്ലി|പുരാണാ ദില്ലിയിൽ]] കാണാവുന്നതാണ്. ഇന്ത്യയിലെ തന്നെ ഏറ്റവും വലിയ പള്ളിയായ [[ജുമാ മസ്ജിദ്]], [[ചെങ്കോട്ട]], [[ഹുമയൂണിന്റെ ശവകുടീരം]], [[ഖുത്ബ് മീനാർ]] എന്നിവ ലോകപ്രശസ്തമാണ്. &lt;ref name=Jama&gt;{{cite web| publisher=Radio Singapore| url= http://www.rsi.sg/english/travellerstales/view/20050829130921/1/.html| title=Jama Masjid, India's largest mosque| accessdate=2006-11-14}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=whsite&gt;{{cite web|url=http://whc.unesco.org/en/statesparties/in|title= Properties inscribed on the World Heritage List: India|accessdate=2007-01-13|publisher=UNESCO World Heritage Centre}}&lt;/ref&gt; ഡെൽഹിയിൽ കാണാവുന്ന മറ്റ് സ്മാരകങ്ങളിൽ ചിലത് [[ഇന്ത്യാ ഗേറ്റ്]], [[ജന്തർ മന്ദിർ]], [[പുരാന കില]], എന്നിവയാണ്. പുതുസ്മാരകങ്ങൾക്ക് ഉദാഹരണങ്ങളാണ് [[അക്ഷർധാം മന്ദിർ]], [[ലോട്ടസ് ടെമ്പിൾ]] എന്നിവ. [[മഹാത്മാഗാന്ധി|മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ]] ശവകുടീരമായ [[രാജ്‌ഘട്ട്|രാജ്‌ഘട്ടൂം]] ഡെൽഹിയിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. [[ന്യൂ ഡെൽഹി|ന്യൂ ഡെൽഹിയിൽ]] [[ബ്രിട്ടീഷ്]] കാലത്ത് പണിത സർക്കാർ മന്ദിരങ്ങളും ഇപ്പോഴും അതിന്റെ തനതായ ശൈലിയിലും പുതുമയോടും കൂടി നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്. [[രാഷ്ട്രപതി ഭവൻ]], [[സെക്രട്ടറിയേറ്റ് മന്ദിരം]], [[രാജ്‌പഥ്]], [[പാർലമെന്റ് മന്ദിരം(ഇന്ത്യ)|പാർലമെന്റ് മന്ദിരം]], [[വിജയ് ചൗക്ക്]] എന്നിവ അവയിൽ ചിലതാണ്.

=== ആഘോഷങ്ങൾ ===
[[പ്രമാണം:TataNano.JPG|thumb|[[ഓട്ടൊ എക്സ്പോ|ഓട്ടൊ എക്സ്പോയിൽ]] പ്രദർശിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന വാഹനം&lt;ref name=&quot;autogenerated2&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.hindu.com/2008/01/09/stories/2008010953071500.htm |title=The Hindu : Front Page : Asia’s largest auto carnival begins in Delhi tomorrow&lt;!--Bot-generated title--&gt; |access-date=2010-08-08 |archive-date=2008-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080112171521/http://www.hindu.com/2008/01/09/stories/2008010953071500.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;]] 
തലസ്ഥാന നഗരം എന്നെ പദവി ഡെൽഹിയുടെ സംസ്കാരത്തിനും ആഘോഷങ്ങൾക്കും ഒരു പ്രത്യേക പകിട്ടൂം പ്രാധാന്യവും തന്നെ നൽകുന്നു. [[റിപ്പബ്ലിക് ദിനം]], [[സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനം (ഇന്ത്യ)|സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനം]], [[ഗാന്ധിജയന്തി]] എന്നിവ വളരെ ഉത്സാഹത്തോടുകൂടി ഡെൽഹിയിൽ ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നു. ചരിത്രപ്രസിദ്ധമായ [[ചെങ്കോട്ട|ചെങ്കോട്ടയിൽ]] നിന്ന് [[സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനം (ഇന്ത്യ)|സ്വാതന്ത്ര്യദിനത്തിൽ]] ഇന്ത്യൻ പ്രധാനമന്ത്രി രാഷ്ട്രത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=freedom&gt;{{cite web| work=123independenceday.com| publisher=Compare Infobase Limited| url=http://123independenceday.com/indian/gift_of/freedom/| title=Independence Day| accessdate=2007-01-04| archive-date=2012-05-31| archive-url=https://www.webcitation.org/684WsTS3d?url=http://123independenceday.com/indian/gift_of/freedom/| url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ഇന്ത്യയുടെ വൈവിധ്യത്തെ കാണിക്കുന്ന ഒരു സാംസ്കാരിക പ്രദർശനം [[റിപ്പബ്ലിക് ദിനം|റിപ്പബ്ലിക് ദിന പരേഡിൽ]] എല്ലാ വർഷവും നടക്കുന്നു. ഇതുകൂടാതെ ഇന്ത്യൻ സൈനികാഭ്യാസ പ്രകടനങ്ങളും ഈ ദിവസം നടക്കുന്നു. &lt;ref name=repmil&gt;{{cite web|url=http://www.thehindubusinessline.com/2002/01/28/stories/2002012800060800.htm
|title= R-Day parade, an anachronism?|accessdate=2007-01-13|last=Ray Choudhury|first=Ray Choudhury|date=28 January 2002|publisher=The Hindu Business Line}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=repcul&gt;{{cite web|url=http://www.india-tourism.org/delhi-travel/delhi-fairs-festivals.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070319223442/http://www.india-tourism.org/delhi-travel/delhi-fairs-festivals.html|archivedate=2007-03-19|title=Fairs &amp; Festivals of Delhi|accessdate=2007-01-13|work=Delhi Travel|publisher=India Tourism.org|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; 

മതപരമായ ആഘോഷങ്ങളിൽ പ്രധാനം [[ദീപാവലി]] (ദീപങ്ങളുടെ ഉത്സവം), [[മഹാവീർ ജയന്തി]], [[ഗുരു നാനാക്ക് ജന്മദിനം]], [[ദുർഗ പൂജ]], [[ഹോളി]], [[ലോഹ്‌രി]], [[ശിവരാത്രി|മഹാശിവരാത്രി]], [[ഈദ് അൽഫിതർ|ഈദ്]], [[ബുദ്ധജയന്തി]] എന്നിവയാണ്. &lt;ref name=repcul/&gt; പ്രസിദ്ധ സ്മാരകമായ [[ഖുത്ബ് മിനാർ|ഖുത്ബ് മീനാറിൽ]] വച്ചു നടക്കുന്ന ''ഖുത്ബ് ഉത്സവ''ത്തിൽ വളരെയധികം നർത്തകരേയും ഗായകരേയും പങ്കെടുപ്പിക്കുക പതിവാണ്. &lt;ref name=qutubfest&gt;{{cite news |first=Madhur |last=Tankha |title=It's Sufi and rock at Qutub Fest |url=http://www.hindu.com/2005/12/15/stories/2005121503090200.htm |work=New Delhi |publisher=The Hindu |date=15 December 2005 |accessdate=2007-01-13 |archive-date=2006-05-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060513084038/http://www.hindu.com/2005/12/15/stories/2005121503090200.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; . മറ്റു സാംസ്കാരിക പരിപാടികളിൽ പ്രധാനം പട്ടം പറത്തൽ ഉത്സവം, അന്താരാഷ്ട്ര മാങ്ങ പ്രദർശനം, വസന്ത പഞ്ചമി എന്നിവയാണ്.

എല്ലാ വർഷവും [[പ്രഗതി മൈദാൻ|പ്രഗതി മൈദാനിൽ]] വച്ച് നടക്കുന്ന [[ഓട്ടൊ എക്സ്പോ]] ഏഷ്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ വാഹന പ്രദർശന മേളയാണ്. &lt;ref name=&quot;autogenerated2&quot; /&gt; [[പ്രഗതി മൈദാൻ|പ്രഗതി മൈദാനിൽ]] വച്ച് തന്നെ എല്ലാ വർഷവും നടക്കുന്ന [[ലോക പുസ്തകമേള]] ലോകത്തിലെ തന്നെ രണ്ടാമത്തെ ഏറ്റവും വലിയ പുസ്തകമേളയാണ്. ഇതിൽ 23 ലധികം രാഷ്ടങ്ങൾ പങ്കെടുക്കുന്നു. &lt;ref&gt;http://timesofindia.indiatimes.com/Cities/Delhi_Metro_commuters_up_10/articleshow/3185626.cms&lt;/ref&gt; ഏറ്റവും അധികം പുസ്തകവായനക്കാരുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കുന്ന ഡെൽഹിയെ ബുക്ക് കാപിറ്റൽ എന്നും പറയാറുണ്ട്. &lt;ref&gt;http://www.business-standard.com/india/storypage.php?autono=313090&lt;/ref&gt;

=== ഭക്ഷണം ===
[[പ്രമാണം:Chicken Chili HR2.jpg|right|thumb|ഡെൽഹിയിലെ പ്രശസ്ത ഭക്ഷണമായ [[കടായി ചിക്കൻ]] ]]
ഭക്ഷണ കാര്യങ്ങളിൽ പഞ്ചാബി മുഗൾ ഭക്ഷണമായ [[കബാബ്]], [[ബിരിയാണി]] എന്നിവ പ്രസിദ്ധമാണ്. &lt;ref&gt;[http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/2060348.cms Delhi to lead way in street food] Times of India&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;India Today Food&quot;&gt;[http://conclave.digitaltoday.in/conclave2008/index.php?issueid=32&amp;id=2427&amp;option=com_content&amp;task=view&amp;sectionid=8 Discovering the spice route to Delhi] India Today&lt;/ref&gt; ഇന്ത്യയുടെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്ന് ആളുകൾ തിങ്ങി പാർക്കുന്നതു കൊണ്ടും അനേക സാംസ്കാരമുള്ള ജനങ്ങൾ താമസിക്കുന്നതു കൊണ്ടും [[രാജസ്ഥാനി ഭക്ഷണം]], [[മഹാരാഷ്ട്ര ഭക്ഷണം]], [[ബംഗാളി ഭക്ഷണം]], [[ഹൈദരബാദി ഭക്ഷണം]], [[തെക്കേ ഇന്ത്യൻ ഭക്ഷണം]] എന്നിവയും ഡെൽഹിയുടെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ ലഭിക്കുന്നു . തെക്കേ ഇന്ത്യൻ ഭക്ഷണങ്ങളായ [[ഇഡ്ഡലി]], [[ദോശ]], [[സാമ്പാർ]] എന്നിവ മിക്കയിടങ്ങളിലും ലഭിക്കുന്നു. ഡെൽഹിയുടെ തനതായ ചെറു ഭക്ഷണങ്ങളായ [[ചാട്ട്]], ദഹി പാപ്‌ടി, എന്നിവയും ഇവിടെ ലഭിക്കുന്നു. ഇതു കൂടാതെ അന്താരാഷ്ട്ര ഭക്ഷണങ്ങളായ ഇറ്റാലിയൻ ഭക്ഷണം, കോണ്ടിനെന്റൽ ഭക്ഷണം, ചൈനീസ് ഭക്ഷണം എന്നിവയും തിരഞ്ഞെടുത്ത ഭക്ഷണശാലകളിൽ ലഭിക്കുന്നു. 

=== വാണിജ്യം ===
ചരിത്രപരമായി വാണിജ്യത്തിന് വളരെ പ്രാധാന്യമുള്ള ഒരു സ്ഥലമായിട്ടാണ് പണ്ടുമുതലേ ഡെൽഹി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നത്. ഇത് ഇന്നത്തെ പുരാണ ദില്ലിയിലുള്ള വളരെ പഴയ ചന്തകൾ (ബാസാറുകൾ) കാണിക്കുന്നു. &lt;ref name=slt&gt;{{cite news |first=Sarina |last=Singh |title=Delhi: Old, new, sleek and rambunctious too |url=http://www.sltrib.com/travel/ci_4853701 |work=Travels with Lonely Planet: India |publisher=The Salt Lake Tribune |date=16 December 2006 |accessdate=2007-01-19 |archive-date=2007-10-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071010050635/http://www.sltrib.com/travel/ci_4853701 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; പുരാതന ദില്ലിയിലെ ഡിങ്കി ചന്തകളിൽ നാരങ്ങ, അച്ചാറുകൾ, ആഭരണങ്ങൾ, തുണി‍, സുഗന്ധവ്യഞ്ജനങ്ങൾ, മധുരപലഹാരങ്ങൾ എന്നിവക്ക് വളരെ പ്രസിദ്ധമാണ്.&lt;ref name=slt/&gt; പഴയ രാജകൊട്ടാരപെരുമയുള്ള ''ഹവേലികൾ'' (പഴയ കൊട്ടാരങ്ങൾ) ഇപ്പോഴും പുരാണ ദില്ലിയിൽ കാണപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=jacob&gt;{{cite journal
|last = Jacob |first=Satish |year=2002 | month = July |title=Wither, the walled city
|journal = Seminar (web edition) | issue = 515 | url =http://www.india-seminar.com/2002/515/515%20satish%20jacob.htm |accessdate=2007-01-19}}&lt;/ref&gt; പഴയ ചന്തകളിൽ ഏറ്റവും പ്രമുഖമായത [[ചാന്ദിനി ചൗക്ക് (ഡെൽഹി)|ചാന്ദ്നി ചൗക്]] ആണ്. ഇപ്പോഴും ആഭരണങ്ങൾക്കും, സാരികൾക്കും ഡെൽഹിയിലെ ഏറ്റവും പ്രമുഖസ്ഥലം [[ചാന്ദിനി ചൗക്ക് (ഡെൽഹി) |ചാന്ദ്നി ചൗക്]] തന്നെയാണ്.&lt;ref name=Chandni&gt;{{cite web| publisher=About Palace on Wheels| work=Delhi Tours| url= http://www.aboutpalaceonwheels.com/palace-on-wheels-destinations/shopping-in-delhi.html
|title=Shopping in Delhi| accessdate=2007-01-04}}&lt;/ref&gt; ഡെൽഹിയിലെ കലക്കും, കരകൗശല വസ്തുക്കളിൽ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധയേറിയത് ''സർദോസി'' ([[സ്വർണ്ണം]] കൊണ്ടുള്ള നെയ്തുവേല-an embroidery done with gold thread), ''മീനാക്കാരി'' (the art of enameling) എന്നിവ വളരെ പ്രസിദ്ധമാണ്. [[ദില്ലി ഹാട്ട്]], [[ഹോസ് ഖാസ്]], [[പ്രഗദി മൈദാൻ]] എന്നിവടങ്ങളിൽ കലാരൂപങ്ങൾ, കരകൌശലവസ്തുക്കൾ എന്നിവയുടെ പ്രദർശനം സാധാരണ നടക്കാറുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും ഡെൽഹിക്ക് അതിന്റെ തനതായ ശൈലിയും സാംസ്കാരവും മറ്റുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ സംസ്കാരങ്ങളുടെ കുടിയേറ്റം കൊണ്ട് നഷ്ടപ്പെടുന്നു എന്നു ഒരു ആരോപണമുണ്ട്. &lt;ref name=menon&gt;{{cite journal
|last = Menon |first=Anjolie Ela |year=2002 | month = July |title=The Age That Was
|journal = Seminar (web edition) | issue = 515 | url =http://www.india-seminar.com/2002/515/515%20anjolie%20ela%20menon.htm |accessdate=2007-01-29}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=dayal&gt;{{cite journal
|last = Dayal|first=Ravi|year=2002 | month = July |title=A Kayastha’s View
|journal = Seminar (web edition) | issue = 515 | url =http://www.india-seminar.com/2002/515/515%20ravi%20dayal.htm |accessdate=2007-01-29}}&lt;/ref&gt;

=== ഭാഷ ===
ഡെൽഹിയിലെ സാമാന്യഭാഷ ഹിന്ദിയാണ്. ഹിന്ദിക്കും ഇംഗ്ലീഷിനും പുറമേ പഞ്ചാബിക്കും ഉർദുവിനും സർക്കാരിന്റെ ഔദ്യോഗികഭാഷാപദവിയുണ്ട്. മുൻകാലത്ത് ഡെൽഹി ഉർദു ഭാഷയുടെ പ്രധാനപ്പെട്ട കേന്ദ്രമായിരുന്നു. ഏറ്റവും ശുദ്ധമായ ഉർദു സംസാരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നത് ഡെൽഹിയിലായിരുന്നെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=LM-17&gt;{{cite book|title=ദ ലാസ്റ്റ് മുഗൾ - ദ ഫോൾ ഓഫ് എ ഡൈനസ്റ്റി, ഡെൽഹി 1857|year=2006|publisher=പെൻഗ്വിൻ ബുക്സ്|isbn=9780670999255|url=http://www.penguinbooksindia.com/en/content/last-mughal|author=[[വില്ല്യം ഡാൽറിമ്പിൾ]]|accessdate=2013 ജൂലൈ 4|language=ഇംഗ്ലീഷ്|page=17}} [https://books.google.co.in/books?id=wYW5J-jQn8QC&amp;pg=PA17#v=onepage&amp;q&amp;f=false ഗൂഗിൾ ബുക്സ് കണ്ണി]&lt;/ref&gt;
{{seealso|ഡെൽഹിയിലെ സംസ്കാരം}}

== വിദ്യാഭ്യാസം ==
{{seealso|ഡെൽഹിയിലെ വിദ്യാഭ്യാസസ്ഥാപനങ്ങൾ}}
[[പ്രമാണം:AIIMS central lawn.jpg|thumb|right|മെഡിക്കൽ രംഗത്തെ മികച്ച കോളേജ് ആയ [[ആൾ ഇന്ത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മെഡിക്കൽ സയൻസ്]]&lt;ref&gt;http://indiatoday.digitaltoday.in/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;issueid=27&amp;id=8684&amp;sectionid=30&amp;Itemid=1&lt;/ref&gt;]]

ഡെൽഹി സർക്കാറിന്റെ വിദ്യാഭ്യാസവകുപ്പിന്റെ ഉടമസ്ഥതയിലും സ്വകാര്യ ഉടമസ്ഥതയിലും പ്രവർത്തിക്കുന്ന നിരവധി വിദ്യാലയങ്ങൾ ഡെൽഹിയിലുണ്ട്. 2004–05 ലെ കണക്ക് പ്രകാരം ഡെൽഹിയിൽ 2,515 പ്രാഥമികവിദ്യാലയങ്ങളും, 635 അപ്പർ പ്രൈമറി സ്കൂളുകളും 504 സെക്കന്ററി സ്കൂളുകളും 1,208 സീനിയർ സെക്കറ്ററി സ്കൂളുകളും ആണ് ഉള്ളത്. ആ വർഷത്തെ കണക്കു പ്രകാരം ഉന്നതവിദ്യാഭ്യാസത്തിനായി 165 കോളേജുകളാണ് ലഭ്യമായിട്ടുള്ളത്. ഇതിൽ 5 മെഡിക്കൽ കോളേജുകളും 8 എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോളേജുകളും ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=ecosurv15&gt;{{cite web|url=http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/15.pdf|title=Chapter 15: Education|accessdate=2006-12-21|format=PDF|work=Economic Survey of Delhi, 2005–06|publisher=Planning Department, Government of National Capital Territory of Delhi|pages=173–187|archive-date=2007-06-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20070614203748/http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/Chpt/15.pdf|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; 

ഇതു കൂടാതെ ഡെൽഹി ആസ്ഥാനമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന 6 സർവകലാശാലകളും ഉണ്ട്. [[ഡെൽഹി യൂണിവേഴ്സിറ്റി|ഡെൽഹി യൂണിവേഴ്സിറ്റി (ഡി.യു)]], [[ജവഹർലാൽ നെഹ്രു യൂണിവേഴ്സിറ്റി|ജവഹർലാൽ നെഹ്രു യൂണിവേഴ്സിറ്റി (ജെ.എൻ.യു)]], [[ജാമിയ മില്യ ഇസ്ലാമിയ|ജാമിയ മില്യ ഇസ്ലാമിയ (ജെ.എം.ഐ)]], [[ഗുരു ഗോവിന്ദ് സിംഗ് ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ യൂണിവേഴ്സിറ്റി|ഗുരു ഗോവിന്ദ് സിംഗ് ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ( GGSIPU)]], [[ഇന്ദിരാഗാന്ധി നാഷണൽ ഓപ്പൺ യൂനിവേഴ്സിറ്റി|ഇന്ദിരഗാന്ധി നാഷണൽ ഓപ്പൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റി (IGNOU)]], [[ജാമിയ ഹംദർദ്]] എന്നിവയാണ് അവ. ഇതു കൂടാതെ 9 [[കൽപ്പിതസർവകലാശാല|കൽപ്പിതസർവകലാശാലകളും]] ഡെൽഹിയിലുണ്ട്. &lt;ref name=ecosurv15/&gt; ഡെൽഹി സംസ്ഥാനത്തിന്റെ സ്വന്തം യൂണിവേഴ്സിറ്റി എന്ന് പറയാവുന്നത് [[ഗുരു ഗീവിന്ദ് സിംഗ് ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ യൂണിവേഴ്സിറ്റി|ഗുരു ഗോവിന്ദ് സിംഗ് ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ( GGSIPU)]] ആണ്. [[ഇന്ദിരാഗാന്ധി നാഷണൽ ഓപ്പൺ യൂനിവേഴ്സിറ്റി|ഇന്ദിരാഗാന്ധി നാഷണൽ ഓപ്പൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റി (IGNOU)]] വിദൂരപഠനത്തിന് കോഴ്സുകൾ നൽകുന്നു. 
[[പ്രമാണം:IITDelhiMath.jpg|thumb|left|[[ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജി]] - ഡെൽഹി ]]

ഡെൽഹിയിലെ സ്വകാര്യവിദ്യാലയങ്ങൾ വിദ്യാഭ്യാസമാധ്യമമായി [[ഹിന്ദി]], [[ഇംഗ്ലീഷ്]] എന്നീ ഭാഷകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു. വിദ്യാഭ്യാസ സിലബസിനായി [[ഇന്ത്യൻ സർട്ടിഫിക്കറ്റ് ഓഫ് സെക്കന്ററി എഡുക്കേഷൻ|ഐ.സി.എസ്.ഇ.]], [[സെൻട്രൽ‍ ബോർഡ് ഫോർ സെക്കന്ററി എഡുക്കേഷൻ|സി.ബി.എസ്.ഇ]] എന്നീ സമിതികളിൽ ഒന്നിന്റെ നിയമങ്ങൾ പിന്തുടരുന്നു. 2004–05 ലെ കണക്ക് പ്രകാ‍രം 15.29&amp;nbsp;[[ലക്ഷം]] വിദ്യാർത്ഥികൾ പ്രാഥമികവിദ്യാലയങ്ങളിലും 8.22&amp;nbsp;ലക്ഷം അപ്പർ പ്രൈമറി സ്കൂളുകളിലും 6.69&amp;nbsp;ലക്ഷം സെക്കന്ററി സ്കൂളുകളിലും ചേർന്നു എന്നാണ് കണക്ക്.&lt;ref name=ecosurv15/&gt; മൊത്തം പ്രവേശനത്തിൽ 49% പെൺകുട്ടികളാണ്. 

ഡെൽഹിയിൽ സാ‍ധാരണ [http://en.wikipedia.org/wiki/10%2B2%2B3_plan പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യസത്തിനു] ശേഷം വിദ്യാർത്ഥികൾ അടുത്ത രണ്ടു വർഷം [[ജൂനിയർ കോളേജ്|ജൂനിയർ കോളേജുകളിൽ]] ചെലവഴിക്കുന്നു{{തെളിവ്}}. ഇതിൽ തങ്ങളുടെ പ്രത്യേക പഠനശാഖ തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ അവസരം ലഭിക്കുന്നു. [[കോമേഴ്സ്]], [[സയൻസ്]] എന്നിങ്ങനെയുള്ള അനേകം വിഷയങ്ങളിൽ പ്രത്യേക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ഇവിടെ അവസരം ലഭിക്കുന്നു. ഇതിനുശേഷം 3 വർഷത്തെ അണ്ടർ ഗാജുവേറ്റ് കോഴ്സുകൾ ചെയ്യാൻ അവസരം ലഭിക്കുന്നു. 
ഡെൽഹിയിലെ ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ പ്രധാനം [[ഓൾ ഇന്ത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മെഡിക്കൽ സയൻസ്]], [[ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജി]], [[നേതാജി സുഭാഷ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജി]], [[ഡെൽഹി കോളേജ് ഓഫ് എൻ‌ജിനീയറിംഗ്]], [[ഫകുൽറ്റി മാനേജ്മെന്റ് സ്റ്റഡീസ്]], [[ഇന്ത്യൻ ലോ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്]] [[ഡെൽഹി സ്കൂൾ ഓഫ് ഇക്കണോമിക്സ്]]. [[ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഫോറിൻ ട്രേഡ്]] എന്നിവയാണ് . ഇതിൽ [[ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജി]] ഏഷ്യയിലെ നാലാമത്തെ മികച്ച സയൻസ് ടെക്നോളജി വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനമായി [http://en.wikipedia.org/wiki/Asiaweek ഏഷ്യാവീക്ക്] തിരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;http://www-cgi.cnn.com/ASIANOW/asiaweek/features/universities2000/scitech/sci.overall.html&lt;/ref&gt;. [[ഓൾ ഇന്ത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മെഡിക്കൽ സയൻസ്]] ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും മികച്ച മെഡിക്കൽ കോളേജുകളിൽ ഒന്നാണ്. &lt;ref&gt;http://www.newsweek.com/id/45114&lt;/ref&gt;
2008 ലെ ഒരു സർവേ പ്രകാരം ഡെൽഹിയിലെ ജനങ്ങളിൽ 16% പേർ കുറഞ്ഞത് കോളേജ് വിദ്യാഭ്യാസം ലഭിച്ചവരാണ്. &lt;ref&gt;http://www.outlookindia.com/pti_news.asp?id=325739&lt;/ref&gt;

== മാധ്യമങ്ങൾ ==
=== ടെലിവിഷൻ ===
[[പ്രമാണം:Akashvani Bhavan in New Delhi.jpg|thumb|[[ആകാശവാണി|ആൾ ഇന്ത്യ റേഡിയോയുടെ]] പ്രധാനകെട്ടിടം - ആകാശവാണി ഭവൻ എന്ന പേരിലും അറിയപ്പെടുന്നു.]]
[[പ്രമാണം:Pitampura_TV_Tower,_Delhi,_India.jpg|thumb|[[പീതം‌പുര ടി.വി ടവർ]]- ഡെൽഹിയിലെ പ്രധാന സം‌പ്രേഷണ ടവർ]]
[[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയുടെ]] തലസ്ഥാനനഗരം എന്ന പ്രാധാന്യം കൊണ്ട് തന്നെ വാർത്താ മാധ്യമങ്ങളുടെ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധയുള്ള സ്ഥലമാണ് ഡെൽഹി. ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം എന്ന മറുപേരിലറിയപ്പെടുന്ന ഡെൽഹിയിലെ രാഷ്ട്രീയ സംഭവവികാസങ്ങൾ രാജ്യമെങ്ങും ശ്രദ്ധയാകർഷിക്കുന്ന ഒന്നാണ്. പല ദേശീയ ടെലിവിഷൻ ചാനലുകളുടേയും വാർത്താമാധ്യമങ്ങളുടേയും പ്രധാനകാര്യാലയം ഡെൽഹിയിലാണ്. [[പ്രെസ്സ് ട്രസ്റ്റ് ഓഫ് ഇന്ത്യ]] (Press Trust of India), [[ദൂരദർശൻ]] എന്നിവ ഇവയിൽ ചിലതാണ്. സർക്കാർ ഉടമസ്ഥതയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന [[ദൂരദർശൻ]] രണ്ട് ചാനലുകൾ ഡെൽഹിയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി സം‌പ്രേഷണം ചെയ്യുന്നു. ദൂരദർശനെ കൂടാതെ [[ഹിന്ദി]], [[ഇംഗ്ലീഷ്]] ഭാഷകളിലായി അനേകം സ്വകാര്യചാനലുകളും ഡെൽഹി ആസ്ഥാനമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ഇതു കൂടാതെ സാറ്റലൈറ്റ്, കേബിൾ പ്രവർത്തകർ എന്നിവരും ടെലിവിഷൻ ചാനലുകളുടെ സേവനം നൽകുന്നു.&lt;ref name=dthrediff&gt;{{cite web|url=http://www.rediff.com///money/2006/sep/05iycu.htm|title=What is CAS? What is DTH?|accessdate=2007-01-08 |author=Rediff Business Desk
|date=5 September 2006  |work=rediff news: Business
|publisher=[[Rediff.com]]}}&lt;/ref&gt;

=== പത്രം ===
ദിനപത്രങ്ങൾ ഡെൽഹിയിലെ ഒരു പ്രധാന മാധ്യമമാണ്. 2004-05 കാലഘട്ടത്തിൽ 1029 പത്രങ്ങൾ 13 ഭാഷകളിലായി ഡെൽഹിയിൽ നിന്നും പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു എന്നാണ് കണക്ക്. ഇതിൽ 492 [[ഹിന്ദി]] ഭാഷയിലായിരുന്നു. ഇതിൽ പ്രധാനം [[നവ്‌ഭാരത് ടൈംസ്]], [[ദൈനിക് ഹിന്ദുസ്ഥാൻ]], [[പഞ്ചാബ് കേസരി]], [[ദൈനിക് ജാഗരൺ]], [[ദൈനിക് ഭാസ്കർ]], [[ദൈനിക് ദേശബന്ധു]] എന്നിവയായിരുന്നു. &lt;ref name=rnidata&gt;{{cite web |url=https://rni.nic.in/pii.htm |title=General Review |accessdate=2006-12-21 |work= |publisher=Registrar of Newspapers for India |archive-date=2006-07-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060713215421/http://www.rni.nic.in/pii.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; [[ഇംഗ്ലീഷ്]] ഭാഷാദിനപത്രങ്ങളിൽ പ്രധാനമായും [[ഹിന്ദുസ്ഥാൻ ടൈംസ്]] ഒരു ദശലക്ഷത്തിലേറെ വില്പനയുമായി മുന്നിലായിരുന്നു. &lt;ref name=rnidata/&gt; മറ്റു പ്രധാന പത്രങ്ങളിൽ [[ഇന്ത്യൻ എക്സ്പ്രസ്]], [[ബിസിനസ്സ് സ്റ്റാൻഡേർഡ്]], [[ടൈംസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ]], [[ദി ഹിന്ദു]], [[ദി പയനീർ ഡെയ്‌ലി]], [[ഏഷ്യൻ ഏജ്]] എന്നിവ പ്രമുഖ പത്രങ്ങളാണ്.

=== റേഡിയോ ===
മറ്റു മാധ്യമങ്ങളുടെ അത്ര വ്യാപകമല്ലെങ്കിലും ഈയിടെയയി സ്വകാര്യ [[എഫ്. എം]] ചാനലുകളുടെ വരവു കൊണ്ട് റേഡിയൊയും പ്രശസ്തി നേടിവരുന്നു. &lt;ref name=radiomass&gt;{{cite web|url=http://downloads.bbc.co.uk/worldservice/trust/pdf/india_sex_selection/Chapter4.pdf
|title=Chapter4: Towards a Mass Media Campaign: Analysing the relationship between target audiences and mass media|accessdate=2007-01-08|last=Naqvi|first=Farah|date=14 November 2006|format=PDF|work=Images and icons: Harnessing the Power of Mass Media to Promote Gender Equality and Reduce Practices of Sex Selection|publisher=BBC World Service Trust|pages=26–36 }}&lt;/ref&gt; 2006നു ശേഷം ധാരാളം എഫ്.എം. ചാനലുകൾ ഡെൽഹിയിൽ ആരംഭിച്ചു.&lt;ref name=asiawaves&gt;{{cite web
|url=http://www.asiawaves.net/india/delhi-radio.htm|title=Delhi: Radio Stations in Delhi, India|accessdate=2007-01-07 |date=15 November 2006|work=ASIAWAVES: Radio and TV Broadcasting in South and South-East Asia|publisher=Alan G. Davies  }}&lt;/ref&gt;
ഇന്നത്തെ കണക്കനുസരിച്ച ധാരാളം സ്വകാര്യ/സർക്കാർ ഉടമസ്ഥതയിൽ റേഡിയോ ചാനലുകൾ ഡെൽഹി ആസ്ഥാനമാക്കി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ഇതിൽ പ്രധാനം [[ഓൾ ഇന്ത്യ റേഡിയോ]], [[ബിഗ് എഫ്.എം]], (92.7 FM) [[റേഡിയോ മിർച്ചി]] (98.3 FM), [[ഫീവർ എഫ്.എം]] (104.0 FM), [[റേഡിയോ വൺ]] (94.3 FM) [[റെഡ് എഫ്.എം]] (93.5 FM), [[റേഡിയോ സിറ്റി]](91.1 FM) [[ഹിറ്റ് എഫ്.എം 95]](95.0 FM) [[മിയാവോ എഫ്.എം]] (104.8FM) എന്നിവയാണ്. 
ഇതിൽ ഏറ്റവും വലിയ റേഡിയോ ചാനൽ പത്തു ഭാഷകളിലായി സം‌പ്രേഷണം നടത്തുന്ന [[ഓൾ ഇന്ത്യ റേഡിയോ]] ആണ്.

== കായികം ==
[[പ്രമാണം:Jawaharlal Nehru Stadium.jpg|thumb|left|ജവഹർലാൽ നെഹ്റു സ്റ്റേഡിയം]]  
ഇന്ത്യയിലെ പല സ്ഥലങ്ങളിലേതുപോലെ [[ക്രിക്കറ്റ്|ക്രിക്കറ്റാണ്]] ഡെൽഹിയിലെയും ജനപ്രീയമായ കായികയിനം.&lt;ref name=popular&gt;{{cite web|url=http://www.aipsmedia.com/index.php?page=interview&amp;cod=4|title=Cricket may be included in the 2010 Games|accessdate=2007-01-07|last=Camenzuli|first=Charles|work=Interview|publisher=International Sports Press Association|archive-date=2007-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20070929074954/http://www.aipsmedia.com/index.php?page=interview&amp;cod=4|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; വിവിധ ക്രിക്കറ്റ് സ്റ്റേഡിയങ്ങൾ (അല്ലെങ്കിൽ മൈതാനങ്ങൾ) നഗരത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഇന്ത്യയിൽ ആദ്യമായി അന്താരാഷ്ട്രപദവി ലഭിച്ച [[ഫിറോസ് ഷാ കോട്ട്‌ല സ്റ്റേഡിയം|ഫിറോസ് ഷാ കോട്ട്‌ല സ്റ്റേഡിയവും]] ഇവയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. [[രഞ്ജി ട്രോഫി|രഞ്ജി ട്രോഫിയിൽ]] ഡെൽഹി ക്രിക്കറ്റ് ടീം ഡെൽഹി നഗരത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു.&lt;ref name=ranji&gt;{{cite web
|url=http://content-ind.cricinfo.com/india/content/story/261615.html
|title=A Brief History: The Ranji Trophy|accessdate=2007-01-06|author=Cricinfo staff|work=Cricinfo|publisher=The Wisden Group}}&lt;/ref&gt; [[ഇന്ത്യൻ പ്രീമിയർ ലീഗ്|ഇന്ത്യൻ പ്രീമിയർ ലീഗിലെ]] [[ഡെൽഹി ഡെയർ ഡെവിൾസ്]] ടീമിന്റെ ആസ്ഥാനം ഡെൽഹിയാണ്. [[ഫീൽഡ് ഹോക്കി]], [[ഫുട്ബോൾ]], [[ടെന്നിസ്]], [[ഗോൾഫ്]], [[ബാഡ്മിന്റൺ]], [[നീന്തൽ]], [[കാർട്ട് റേസിങ്]], [[ഭരദ്വോഹനം]], [[ടേബിൾ ടെന്നിസ്]] തുടങ്ങിയ കായിക മത്സരങ്ങളും ഡെൽഹിയിൽ വ്യാപകമാണ്.

[[ജവഹർലാൽ നെഹ്റു സ്റ്റേഡിയം]], [[ഇന്ദിര ഗാന്ധി ഇൻഡോർ സ്റ്റേഡിയം]] എന്നിവയാണ് ഡെൽഹിയിലെ പ്രധാന കായികകേന്ദ്രങ്ങൾ. അനവധി ദേശീയ, അന്തർദേശീയ കായികമേളകൾക്ക് ഡെൽഹി ആതിഥേയത്വം വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒന്നാമത്തെയും ഒമ്പതാമത്തെയും [[ഏഷ്യൻ ഗെയിംസ്]] അവയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=asianbid&gt;{{cite news  |title=India to bid for 2014 Asian Games  |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4389563.stm  |work=South Asia  |date=29 March 2005 |accessdate=2006-12-21  |publisher=BBC }}&lt;/ref&gt; 2010-ലെ [[കോമൺവെൽത്ത് ഗെയിംസ്]] ഡെൽഹിയിൽ ആണ് നടന്നത്. 2020-ലെ [[ഒളിമ്പിക്സ്]] വേദിക്കുവേണ്ടിയുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഡെൽഹി പങ്കെടുക്കും. &lt;ref name=asianbid/&gt;&lt;ref name=olympicbid&gt; {{cite web |url=http://www.gamesbids.com/cgi-bin/news/viewnews.cgi?category=1&amp;id=1177787226 |title= Delhi To Bid For 2020 Summer Games|accessdate=2007-08-05 |date=2007-04-28 |work= gamesbids.com|publisher= Menscerto Inc. }}&lt;/ref&gt; 2010-ൽ നടക്കാനിരിക്കുന്ന ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യ [[ഗ്രാൻ പ്രി]]-ക്കായി ഫെഡറേഷൻ [[ഇന്റർനാഷ്ണലെ ഡി ഓട്ടോമൊബൈൽ]] ( Fédération Internationale de l'Automobile) തിരഞ്ഞെടുത്തത് ഡെൽഹി നഗരത്തെയാണ്.&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/motorsport/formula_one/6751929.stm| title=India agree grand prix | publisher=BBC Sport| date=| accessdate=2007-09-07}}&lt;/ref&gt;

== വിനോദസഞ്ചാരം ==
{{main|ഡെൽഹിയിലെ വിനോദസഞ്ചാരം}}
[[പ്രമാണം:Sheesh Gumbad, Lodhi Gardens, Delhi, India.jpg|thumb| [[Lodhi Gardens|ലോധി ഉദ്യാനത്തിലെ]] ശീഷ് ഗുംബദ് എന്ന ശവകുടീരം]]
ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാനനഗരി എന്ന സ്ഥാനമുള്ളതുകൊണ്ടും, ഒരു പഴയ നഗരം എന്നതുകൊണ്ടും, ഡെൽഹിക്ക് ഇന്ത്യയുടെ വിനോദസഞ്ചാരത്തിൽ വളരെ വലിയ പ്രാധാന്യം ഉണ്ട്. പഴയ രീതിയിലുള്ള സ്ഥലങ്ങളും, രാജഭരണ അവശിഷ്ഠങ്ങളും, കോട്ടകളും കൂടാതെ പുതിയ വികസനസ്ഥലങ്ങളും ഡെൽഹിയിലെ ആകർഷണങ്ങളാണ്. പഴയകാല ഡെൽഹി ഭരണാധികാരികൾ ഡെൽഹിയിൽ മികച്ച കെട്ടിടങ്ങളും കോട്ടകളും തങ്ങളുടെ സ്മാരകങ്ങളായി ഇവിടെ നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇവ പഴയകാല രാജവംശങ്ങളുടെ വാസ്തുവിദ്യയുടെ ഉത്തമോദാഹരണങ്ങളാണ്.
ഡെൽഹിയിലെ ചില പ്രധാന സ്മാരകങ്ങൾ താഴെപ്പറയുന്നവയാണ്. 
* [[Tughlaqabad|തുഗ്ലക്കാബാദ് കോട്ട]]
* [[Lodhi Gardens|ലോധി ഉദ്യാനം]]
* [[Purana Qila, Delhi|പുരാന കില]]
* [[Qutub Minar|ഖുത്ബ് മീനാർ]]
* [[Jama Masjid, Delhi|ജുമാ മസ്ജിദ്]]
* [[Humayun's tomb|ഹുമയൂണിന്റെ ശവകുടീരം]]
* [[Red Fort|ചെങ്കോട്ട]]
* [[Yantra Mandir (Delhi)|ജന്തർ മന്തർ]]
* [[Safdarjung's Tomb|സഫ്ദർജംഗ് ടോംബ്]]
* [[India Gate|ഇന്ത്യ ഗേറ്റ്]]
* [[Raj Ghat|രാജ് ഘാട്ട്]]
* [[Akshardham (Delhi)|അക്ഷർദാം ക്ഷേത്രം]]
* [[Bahá'í Faith|ബഹായ്]] [[ലോട്ടസ് ക്ഷേത്രം]]

ഇത് കൂടാതെ [[ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡണ്ടുമാരുടെ പട്ടിക|ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതിയുടെ]] വസതിയായ [[Rashtrapati Bhavan|രാഷ്ട്രപതി ഭവനും]] ഇവിടുത്തെ പ്രധാന ആകർഷണമാണ്. ഇവിടെ സന്ദർശിക്കാൻ പറ്റിയ സമയം [[ഒക്ടോബർ]] മുതൽ [[ഏപ്രിൽ]] വരെയുള്ള സമയമാണ്. മഞ്ഞുകാലത്ത് ഇവിടെ നല്ല തണുപ്പനുഭവപ്പെടുന്ന സമയമാണ്.

== സഹോദര നഗരങ്ങൾ ==
* {{flagicon|USA}} [[ഷിക്കാഗോ]] &lt;ref name=&quot;times_sister&quot;&gt;[http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/15278423.cms Delhi to London, it’s a sister act] The Times of India&lt;/ref&gt;
* {{flagicon|Russia}} [[മോസ്കോ]] &lt;ref name=&quot;times_sister&quot; /&gt;
* {{flagicon|Japan}} [[ടോക്കിയോ]] &lt;ref name=&quot;times_sister&quot; /&gt;
* {{flagicon|Malaysia}} [[ക്വലലംപൂർ]] &lt;ref name=&quot;times_sister&quot; /&gt;
* {{flagicon|Korea}} [[സിയോൾ]] &lt;ref name=&quot;times_sister&quot; /&gt;
* {{flagicon|United Kingdom}} [[ലണ്ടൻ]] &lt;ref name=&quot;times_sister&quot; /&gt;
* {{flagicon|Japan}} [[ഫുക്കുവോക്ക പ്രിഫെക്ചർ]] &lt;ref name=&quot;times_sister&quot; /&gt;

== ചിത്രശാല ==
&lt;center&gt;
&lt;gallery caption=&quot;ഡെൽഹിയിൽ നിന്നുള്ള വിവിധ ചിത്രങ്ങൾ&quot; widths=&quot;140px&quot; heights=&quot;100px&quot; perrow=&quot;5&quot;&gt;
Image:New Delhi Lotus.jpg|[[Lotus Temple|ലോട്ടസ് ക്ഷേത്രം‍]]. 
Image:Birla Mandir Delhi.jpg| [[ബിർള മന്ദിർ]] എന്നറിയപ്പെടുന്ന ലക്ഷ്മിനാരായണ അമ്പലം 
Image:Akshardham Delhi.jpg|ഡെൽഹിയിലെ [[Akshardham Temple|അക്ഷർധാം അമ്പലം]] ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ ഹിന്ദു അമ്പലങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്. 
Image:Jamamasjid.JPG|[[ജുമാ മസ്ജിദ്]]- എഷ്യയിലെ എറ്റവും വലിയ [[മോസ്ക്]] ആണ് . &lt;ref&gt;http://news.google.com/newspapers?id=u_MNAAAAIBAJ&amp;sjid=RHkDAAAAIBAJ&amp;pg=4765,1141957&amp;dq=jama+masjid+largest+mosque&lt;/ref&gt; 
Image:Qminar.jpg|13-)ം നൂറ്റാണ്ടിൽ പണിതീർന്ന 72.5 മീറ്റർ ഉയരമുള്ള, [[Qutub Minar|ഖുത്‌ബ് മീനാർ]] ഇഷ്ടിക കൊണ്ട് പണിത ലോകത്തേ എറ്റവും വലിയ [[മീനാർ]] ആണ്. 
Image:Humanyu.JPG|[[താജ് മഹൽ|താജ് മഹലിന്റെ]] മാതൃകയിലുള്ള ഡെൽഹിയിലെ [[ഹുമയൂൺ ടോംബ്]].
Image:RedFort.jpg|[[ചെങ്കോട്ട]].
Image:Jantar_Delhi.jpg|1727 നും 1734 നും ഇടക്ക് പണിതീർന്ന [[ജന്തർ മന്തർ]].
Image:Safdarjung tomb.jpg|[[സഫ്‌ദർ ജംഗ് ടോംബ്]].
Image:Rashtrapati Bhavan-3.jpg|[[രാഷ്ട്രപതി ഭവൻ]].
Image:IndiaGate.jpg|[[ഇന്ത്യ ഗേറ്റ്]]. 
Image:Gandhi Memorial.jpg| [[ഗാന്ധിജി|മഹാത്മാ ഗാന്ധിയുടെ]] ചരമസ്ഥലം - [[Raj Ghat|രാജ്‌ഘട്ട്]]. 
Image:Edificios ministeriales Delhi.JPG|ഔദ്യോഗിക മന്ദിരമായ സൗത്ത് ബ്ലോക്ക്.
Image:Sansad Bhavan.JPG|[[Sansad Bhavan|ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റ്]]
Image:Kerala house delhi.jpg|ഡൽഹിയിലെ കേരള ഹൗസ് - ജന്തർമന്തർ.
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;
{{clear}}

== അവലംബം ==
{{reflist|3}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==

{{sisterlinks|Delhi}}
;ഔദ്യോഗികം
* [http://goidirectory.nic.in/delhi.htm Directory of Indian Government Websites, Delhi]
* [http://delhigovt.nic.in/ Government of National Capital Territory of Delhi]
* [http://www.mcdonline.gov.in/ Municipal Corporation of Delhi]
* [http://www.ndmc.gov.in/index1024.aspx New Delhi Municipal Council]
;മറ്റുള്ളവ
*[http://www.yourarea.in Lonely Planet guide] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160112005000/http://yourarea.in/ |date=2016-01-12 }}
* [http://www.theincredibleindiatravel.com Travel To Delhi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170113090733/http://www.theincredibleindiatravel.com/ |date=2017-01-13 }}
* [http://www.moversandpackers.org/movers_and_packers_delhi Movers and Packers in Delhi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090207141846/http://www.moversandpackers.org/movers_and_packers_delhi |date=2009-02-07 }}
* {{wikivoyage|Delhi}}

== കൂടുതൽ അറിവിന്‌ ==
* [http://www.india4u.com/newdelhi/index.asp ദില്ലിയുടെ ചരിത്രം (ഇംഗ്ളീഷ്‌)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060509044729/http://www.india4u.com/newdelhi/index.asp |date=2006-05-09 }}

&lt;div class=&quot;references-small&quot;&gt;
* [http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/ES2005-06.htm Economic Survey of Delhi 2005–2006] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160215014054/http://delhiplanning.nic.in/Economic%20Survey/ES%202005-06/ES2005-06.htm |date=2016-02-15 }}. Planning Department. Government of National Capital Territory of Delhi. Retrieved on 12 February 2007.
* {{Harvard reference
|Surname1 = Horton
|Given1 = P
|Year = 2002
|Edition = 3
|title=Lonely Planet Delhi
|publisher=Lonely Planet Publications
|ISBN=1864502975
}}
* {{Harvard reference
|Surname1 = Rowe
|Given1 = P
|Surname2= Coster
|Given2= P
|Year = 2004
|title=Delhi (Great Cities of the World)
|Publisher= World Almanac Library
|ISBN = 0836851978
}}
&lt;/div&gt;

{{Template group
|list =
{{Delhi}}
{{ഇന്ത്യയിലെ വൻ‌നഗരങ്ങൾ}}
{{India state and UT capitals}}
{{ഇന്ത്യയിലെ സംസ്ഥാനങ്ങൾ}}
{{Million-plus cities in India}}
{{Commonwealth Games Host Cities}}
{{World's most populous metropolitan areas}}
{{World's most populous urban areas}}
}}

[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ സംസ്ഥാനങ്ങളും കേന്ദ്രഭരണപ്രദേശങ്ങളും]]
[[വർഗ്ഗം:ഡെൽഹി]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ പട്ടണങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:തലസ്ഥാനനഗരങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ദക്ഷിണേഷ്യ]]
[[വർഗ്ഗം:ഡെൽഹിയുടെ ചരിത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ സംസ്ഥാനതലസ്ഥാനങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ചിത്രങ്ങളുടെ എണ്ണം കുറയ്ക്കേണ്ട താളുകൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഏഷ്യയിലെ തലസ്ഥാനങ്ങൾ‎]]</text>
      <sha1>kwjo3syunwsam6e320g5njkk4sr44yz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>കുവൈറ്റ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3517</id>
    <revision>
      <id>3759225</id>
      <parentid>3701179</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T08:59:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[കുവൈറ്റ്‌]] എന്ന താൾ [[കുവൈറ്റ്]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28538" xml:space="preserve">{{prettyurl|Kuwait}}
{{Infobox country
| native_name                = دولة الكويت &lt;br /&gt;''Dawlat al-Kuwait''
| conventional_long_name                = സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് കുവൈറ്റ്
| common_name                = Kuwait
| image_flag                = Flag of Kuwait.svg
| image_coat                = Emblem of Kuwait.svg
| symbol_type                = Emblem
| image_map                = Kuwait in its region.svg
| national_anthem                = ''[[National Anthem of Kuwait|അൽ നഷീദ് അൽ വത്താനി]]''&lt;br /&gt;
{{small|''National Anthem''}}&lt;div style=&quot;padding-top:0.5em;&quot; class=&quot;center&quot;&gt;[[File:National anthem of Kuwait (instrumental).ogg]]&lt;/div&gt;
| official_languages                = [[അറബിക്]]
| demonym                = കുവൈറ്റി
| capital                = കുവൈറ്റ് സിറ്റി
| latd                = 29
| latm                = 22
| lats                = 11
| latNS                = N
| longd                = 47
| longm                = 58
| longs                = 42
| longEW                = E
| largest_city                = capital
| government_type                = {{nowrap|[[Unitary state|Unitary]], [[Hereditary monarchy|hereditary]]&lt;ref&gt;Nominal succession within the [[House of Sabah]].&lt;/ref&gt; and&lt;br/&gt;[[constitutional monarchy]]&lt;ref name=kuwait_by_CIA/&gt;}}
| leader_title1                = [[Emir of Kuwait|Emir]]
| leader_name1                = [[സാബ അൽ-അഹമ്മദ് അൽ-ജാബർ അൽ സാബ]]
| leader_title2                = [[List of Prime Ministers of Kuwait|Prime Minister]]
| leader_name2                = [[Jaber Al-Mubarak Al-Hamad Al-Sabah]]
| sovereignty_type                = [[History of Kuwait|Establishment]]
| established_event1                = First settlement
| established_date1                = 1703
| established_event2                = [[Anglo-Ottoman Convention of 1913|Anglo-Ottoman Convention]]
| established_date2                = 1913
| established_event3                = [[Independence]] from the [[United Kingdom]]
| established_date3                = 19 June 1961
| area_rank                = 157th
| legislature                = [[National Assembly of Kuwait|Majlis al-Umma]]
| area_magnitude                = 1 E10
| area_km2                = 17,820
| area_sq_mi                = 6,880 &lt;!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--&gt;
| percent_water                = negligible
| ethnic_groups                = {{nowrap|33.9% Kuwaiti Arabs&lt;br&gt;45.9% Other Arabs&lt;br&gt;13.5% South/East Asian&lt;br&gt;1.9% Iranian}}&lt;br&gt;4.8% Europeans and Americans
| population_estimate                = 3,566,437&lt;ref name=&quot;autogenerated8&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.paci.gov.kw/Sttc/Sttcindex.aspx |title=The Public Authority for Civil Information |access-date=2012-08-04 |archive-date=2010-11-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101128003729/http://paci.gov.kw/Sttc/Sttcindex.aspx |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
| population_estimate_year                = 2010
| population_estimate_rank                = 131st
| population_density_km2                = 200.2
| population_density_sq_mi                = 518.4 &lt;!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--&gt;
| population_density_rank                = 61st
| GDP_PPP                = $153.501 billion&lt;ref name=imf2&gt;{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?sy=2009&amp;ey=2012&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;pr1.x=44&amp;pr1.y=12&amp;c=443&amp;s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&amp;grp=0&amp;a= |title=Kuwait |publisher=International Monetary Fund |accessdate=19 April 2012}}&lt;/ref&gt;
| GDP_PPP_rank                = 
| GDP_PPP_year                = 2011
| GDP_PPP_per_capita                = $41,690&lt;ref name=imf2/&gt;
| GDP_PPP_per_capita_rank                = 
| GDP_nominal                = $176.667 billion&lt;ref name=imf2/&gt;
| GDP_nominal_rank                = 52nd
| GDP_nominal_year                = 2011
| GDP_nominal_per_capita                = $47,982&lt;ref name=imf2/&gt;
| GDP_nominal_per_capita_rank                = 16th
| HDI                = {{decrease}} 0.760&lt;ref name=&quot;HDI&quot;&gt;{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Table1.pdf |title=Human Development Report 2011 |year=2011 |publisher=United Nations |accessdate=19 January 2011}}&lt;/ref&gt;
| HDI_rank                = 63rd
| HDI_year                = 2011
| HDI_category                = &lt;span style=&quot;color:#090;&quot;&gt;high&lt;/span&gt;
| currency                = കുവൈറ്റി ദിനാർ
| currency_code                = KWD
| country_code                = 
| time_zone                = AST / KSA
| utc_offset                = +3
| time_zone_DST                = not observed
| utc_offset_DST                = +3
| date_format                = dd/mm/yyyy ([[Common Era|CE]])
| drives_on                = right
| cctld                = [[.kw]]
| calling_code                = [[Telephone numbers in Kuwait|965]]
| website                = http://www.e.gov.kw/sites/KgoEnglish/portal/Pages/PortalMain.aspx
}}

[[പേർഷ്യൻ ഗൾഫ്|പേർഷ്യൻ ഉൾക്കടലിന്റെ]] തീരത്തുള്ള ഒരു ചെറിയ ജനാധിപത്യ രാജഭരണ രാജ്യമാണ് '''കുവൈറ്റ്''' (ഔദ്യോഗിക നാമം: '''സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് കുവൈറ്റ്''', ({{lang-ar| دولة الكويت}} ''Dawlat al-Kuwayt''&amp;nbsp;).  പെട്രോളിയം നിക്ഷേപത്താൽ സമ്പന്നമാണ്‌ ഈ രാജ്യം. വടക്ക് [[സൗദി അറേബ്യ|സൗദി അറേബ്യയും]] തെക്ക് [[ഇറാഖ്|ഇറാഖുമാണ്]] അയൽ‌രാജ്യങ്ങൾ. 
== പേരിനു പിന്നിൽ ==
''കടൽ തീരത്തെ കോട്ട'' എന്നർഥം വരുന്ന '''അൽ കൂത്ത്''' എന്ന അറബി വാക്കിൽ നിന്നാണ് കുവൈറ്റ് എന്ന പേരു ലഭിച്ചത്&lt;ref name=&quot;link1&quot;/&gt; , &lt;ref name=&quot;link2&quot;/&gt;

== രാഷ്ട്രീയം ==
ജനാധിപത്യരീതിയിൽ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്ന സർക്കാർ ഉള്ള ഒരു ഭരണഘടനാപരമായ രാജഭരണമാണ് കുവൈറ്റിലേത്. പേർഷ്യൻ ഗൾഫ് അറബ് രാജ്യങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള ജനാധിപത്യരാഷ്ട്രം കുവൈറ്റ് ആണെന്നു പറയാം. കുവൈറ്റ് രാജ്യത്തിന്റെ തലവൻ [[അമീർ]] (എമിർ) ആണ്. പരമ്പരാഗതമായ സ്ഥാനപ്പേരാണ് എമിർ. ഷെയ്ഖ് എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന എമിർ പ്രധാനമന്ത്രിയെ നിയമിക്കുന്നു. അടുത്തകാലം വരെ കിരീടാവകാശിയായ രാജകുമാരനായിരുന്നു പ്രധാനമന്ത്രി. സർക്കാർ നടത്തിപ്പിൽ മന്ത്രിമാരുടെ ഒരു സഭ പ്രധാനമന്ത്രിയെ സഹായിക്കുന്നു. നിയമസഭയിൽ ഒരു തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട അംഗം എങ്കിലും വേണം എന്ന് വ്യവസ്ഥയുണ്ട്. മന്ത്രിമാരുടെ എണ്ണം നിയമസഭയിലെ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട അംഗങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിന്റെ മൂന്നിലൊന്നിൽ കൂടുതലായിരിക്കരുത് എന്നും വ്യവസ്ഥ ഉണ്ട്.

ഭരണഘടനാപരമായി പ്രധാനമന്ത്രിയെയോ മന്ത്രിസഭയിലെ ഏതെങ്കിലും ഒരു അംഗത്തിനെയോ പുറത്താക്കാൻ നിയമസഭയ്ക്ക് അധികാരം ഉണ്ട്. ഭരണഘടന അനുസരിച്ച് രാജകുടുംബം ഒരു പുതിയ എമിറിനെയോ കിരീടാവകാശിയെയോ നിയമിക്കുന്നതിനു ദേശീയ അസംബ്ലിയുടെ അംഗീകാരം തേടണം. ദേശീയ അസംബ്ലിയിൽ ഈ നിയമനത്തിന് ഭൂരിപക്ഷം ലഭിക്കുന്നില്ലെങ്കിൽ എമിർ (അല്ലെങ്കിൽ രാജകുടുംബാംഗങ്ങൾ) മൂന്ന് സ്ഥാനാർത്ഥികളുടെ പേര് നിയമസഭയ്ക്ക് സമർപ്പിക്കണം. ഇതിൽ ഒരാളെ നിയമസഭ കിരീടാവകാശിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കും. [[മജ്ലിസ് അൽ-ഉമ്മ]] എന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന നിയമസഭയിൽ അൻപത് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട അംഗങ്ങളാണ് ഉള്ളത്. നിയമസഭയിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നാലുവർഷത്തിൽ ഒരിക്കൽ നടക്കുന്നു. ഭരണഘടന അനുസരിച്ച് സർക്കാർ മന്ത്രിമാർക്ക് നിയമസഭയിൽ തനിയേ അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നു. 15 മന്ത്രിമാർ വരെ മന്ത്രിസഭയിൽ ആവാം.

==ജനസംഖ്യ== 
കുവൈത്തിലെ സിവിൽ ഇൻഫർമേഷൻ (പബ്ലിക്‌ അതോറിറ്റി ഫോർ സിവിൽ ഇന്ഫർമേഷൻ) വിഭാഗത്തിന്റെ കണക്കുപ്രകാരം ആകെ 4367356 പേർ കുവൈത്തിൽ സ്ഥിര താമസക്കാരാണ്. ഇതിൽ 12,24,401 സ്വദേശികളും, 26,54,863 വിദേശികളുമാണ് ഉള്ളത്.{{തെളിവ്}}

==ഗതാഗതം==
നിലവിൽ കുവൈറ്റിൽ പൊതു ഗാതഗത വകുപ്പിന്റെ ബസ്സുകളും രണ്ട് സ്വകാര്യ കമ്പനിയുടെ ബസ്സുകളും പ്രവർത്തിക്കുന്നു , ഇതിൽ പ്രധാനെ പെട്ട ഒരു കമ്പനി ആണ് KGL (mowasalath) ഈ കമ്പനിക്ക് എല്ല പ്രധാന പട്ടണങ്ങളിലേക്കും ബസ്സുകൾ ഉണ്ട് .

== കുവെത്ത് ടവറുകൾ ==
കുവൈറ്റ് നഗരത്തിലെ കോൺക്രീറ്റ് കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച മൂന്ന് ഗോപുരങ്ങളെയാണ് കുവെത്ത് ടവറുകൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നത്. 187 മീറ്റർ ഉയരമുള്ള പ്രധാന ഗോപുരത്തിൽ രണ്ട്  ലോക നിലവാരമുള്ളഭക്ഷണശാലകൾ ഉണ്ട്. ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിലുള്ള വ്യത്യസ്തമായ  ഭക്ഷണങ്ങൾ അവിടെ ലഭ്യമാണ്.82  മീറ്റർ ഉയരത്തിലാണ് ഭക്ഷണശാല സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. കൂടാതെ 120 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ കറങ്ങുന്ന കോഫി ഷോപ്പ് ഉണ്ട്. 3 കുവൈത്ത് ദിനാർ ആണ് പ്രവേശന തുക. കൂടാതെ ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്നതിന്  വേറെയും തുക നൽകണം.

ടവറിനു മുകളിൽ നിന്നുള്ള ദൃശ്യങ്ങൾ ആസ്വദിക്കാൻ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ കോണുകളിൽ നിന്ന് വിനോദ സഞ്ചാരികൾ എത്തുന്നു.TEC എന്ന കമ്പിനിയാണ്  ടവർ നിയന്ദ്രിക്കുന്നത്. ജലനിരപ്പിൽ നിന്നും 120 മീറ്റർ ഉയരത്തിലുള്ള നിരീക്ഷണത്തിനായി ഒരു തയ്യാറാക്കിയ ഗോളമണ്ഡലവും ഇതിനുണ്ട്. രണ്ടാമത്തെ ഗോപുരം 145.8 മീറ്റർ ഉയരമുള്ള ഒരു ജലസംഭരണിയാണ്. മൂന്നാമത്തെ ഗോപുരം, മറ്റ് രണ്ട് വലിയ ഗോപുരങ്ങൾകാവശ്യമായ വൈദ്യുത സംവിധാനങ്ങളുടെ സജ്ജീകരണങ്ങൾക്കുള്ള സ്ഥലമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

==കാലാവസ്ഥ==
ചൂട് കാലത്ത് ഉയർന്ന താപനിലയും തണുപ്പ് കാലാത്ത് കൊടും തണുപ്പും അനുഭവപ്പെടുന്ന രാജ്യം ആണ് കുവൈറ്റ്‌ . 2011-ൽ ലോകത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും കൂടിയ താപനിലകളിൽ ഒന്ന് ഇവിടെ രേഖപെടുത്തി 53.5 °C (128.3 °F).&lt;ref&gt;{{cite web|author=G. Ballester Valor |url=http://www.ogimet.com/cgi-bin/gsynext?lang=en&amp;state=Asi&amp;rank=100&amp;ano=2011&amp;mes=08&amp;day=03&amp;hora=23&amp;Send=send |title=Weather extrem report summary by state or territory |publisher=Ogimet.com |accessdate=2012-01-28}}&lt;/ref&gt;

{{Weather box
|location = കുവൈറ്റ്‌
|metric first = yes
|single line = Yes
| Jan high C = 18
| Feb high C = 21
| Mar high C = 26
| Apr high C = 31
| May high C = 38
| Jun high C = 43
| Jul high C = 43
| Aug high C = 44.5
| Sep high C = 41
| Oct high C = 35
| Nov high C = 26
| Dec high C = 19
| Jan low C = 7
| Feb low C = 9
| Mar low C = 13
| Apr low C = 18
| May low C = 24
| Jun low C = 27
| Jul low C = 29
| Aug low C = 28
| Sep low C = 24
| Oct low C = 19
| Nov low C = 13
| Dec low C = 8
| Jan precipitation mm = 25.4
| Feb precipitation mm = 15.2
| Mar precipitation mm = 12.7
| Apr precipitation mm = 15.2
| May precipitation mm = 5.1
| Jun precipitation mm = 0.20
| Jul precipitation mm = 0
| Aug precipitation mm = 0
| Sep precipitation mm = 0
| Oct precipitation mm = 2.5
| Nov precipitation mm = 12.7
| Dec precipitation mm = 17.8
|source 1 = weather.com&lt;ref name=weather.comHiLoPrecAve&gt;{{cite web|url=http://www.weather.com/outlook/travel/businesstraveler/wxclimatology/monthly/graph/KWI:9?from=month_bottomnav_business|title=Monthly Averages for Kuwait International Airport, Kuwait|work=weather.com|publisher=The Weather Channel|accessdate=8 March 2010}}&lt;/ref&gt;
|date=August 2010
}}

== കുവൈത്തിലെ ഇന്ത്യൻ എംബസി  ==
{{പ്രലേ|കുവൈത്ത് ഇന്ത്യൻ എംബസി}}
കുവൈത്തിലെ [[കുവൈത്ത് ഇന്ത്യൻ എംബസി|ഇന്ത്യൻ എംബസി]] കുവൈറ്റിനു 1961 ൽ  സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടിയതിനുശേഷം ഇന്ത്യ ഗവണ്മെന്റ് ഒരു പ്രതിനിധിയെ അയക്കുകയുണ്ടായി, അന്ന് അവർ അറിയപെട്ടിരുന്നത് ട്രേഡ് കമ്മിഷണർ കോൺസുലർ ജനറൽ എന്നോകെ ആയിരുന്നു.പിന്നിട്1962ൽ അതിനെ എംബസി യുടെ നിലവാരത്തിലേക് ഉയർത്തുകയും ചെയ്തു. ഇപ്പോൾ നിലവിൽ ഉള്ള എംബസ്സി കെട്ടിടം 1974 ൽ ഇന്ത്യ ഗവണ്മെന്റ് സ്വന്തമായി സ്ഥലം ഏറ്റടുക്കുകയും 1992 ൽ പ്രവര്ത്തനം ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു.  ശ്രീ പി .എൽ. സിനായ് ആണ് ആദ്യത്തെ ട്രേഡ് കമ്മിഷണർ . ഇത് വരെ 15ൽ അധികം അംബാസിഡർമാർ ഇവിടെ സേവനം അനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്. 

കുവൈത്ത് സിറ്റിക്കടുത്ത് ഗൾഫ് സ്ട്രീറ്റിൽ ആണ് ഇന്ത്യൻ എംബസി നില നിൽക്കുന്നത്. എംബസി ജോലി സമയം രാവിലെ 8.30 മുതൽ വൈകിട്ട് 5 മണി വരെയാണു.
വിവിധ സേവനങ്ങളുടെ  ടോക്കൺ ഇഷ്യൂ സമയം - രാവിലെ 7.30മുതൽ 12 മണി വരെ, വൈകിട്ട് 2മണി മുതൽ 3.30വരെ.
എംബസി അഡ്രസ്സ് താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
Diplomatic Enclave, Arabian Gulf Street
P.O. Box 1450, Safat-13015, Kuwait
Phone:22530600 , 22530612 - 14
Fax +965 2525811

== കുവൈത്തിലെ പ്രവാസി മലയാളികൾ  ==
കുവൈത്തിൽ അറുപതിലധികം വർഷം മുമ്പാണു മലയാളികൾ ചേക്കേറാൻ തുടങ്ങിയത്. മലയാളികളുടെ പ്രവാസി ആകാനുള്ള ത്വര തന്നെയാണു കുവൈത്തിലേക്കും മലയാളികളെ എത്തിച്ചത്. എന്നാൽ അതിനു മുമ്പ് തന്നെ മലയാളികളുമായി കുവൈത്തിനു വ്യാപാര ബന്ധമുണ്ടെന്ന് മനസ്സിലാക്കപ്പെടുന്നു. ഇന്ന് കുവൈത്തിലെ പ്രവാസി ഇന്ത്യക്കാരിൽ പകുതി പേരെങ്കിലും മലയാളികളാണു. വിവിധ സംഘടനകളിലൂടെ മലയാളികൾ തങ്ങളുടെ സാമൂഹികമായ ആവിഷ്കാരങ്ങളും നടത്തുന്നു. [[കുവൈത്തിലെ പ്രവാസി സംഘടനകൾ]] നിരവധിയാണു. വിവിധ മത രാഷ്ട്രീയ സംഘടനകൾക്ക് പുറമേ ജില്ലാ അസോസിയേഷനുകളും ഇതിൽ സജീവമാണു. കുവൈത്തിൽ ഒരു ജോലിക്കും മിനിമം വേതനം ഇല്ല . പ്രൈവറ്റ് സെക്ടറിൽ വർക്ക്‌ ചെയുന്ന ടോപ്‌ മേനജെര്സ് ശരാശരി ശമ്പള൦ 2 5 0 0 -3 5 0 0  ദിനാർ ആണ് . സെമി സ്കിൽഡ്  വർക്ക്‌ ചെയുന്നവര്ക് ശരാശരി ശമ്പളം 3 0 0 -4 0 0  ദിനാർ ആണ് . ഖാദിം വിസയിൽ ജോലി ചെയുന്നവർക് ശരാശരി ശമ്പളം 40 ദിനാർ ആണ് . ഫാമിലി വിസയിൽ ഇവിടെ താമസിക്കാൻ മിനിമം ശമ്പളം 500 ദിനാർ ഉണ്ടായിരികണം . സിംഗിൾ ആയി ജീവികുന്നവര്ക് മിനിമം 1 2 0 ദിനാർ ചെലവ് മാസം ഉണ്ടായിരിക്കും .

== താമസാനുമതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പൊതു നിയമങ്ങൾ ==
ഇവിടെ ജോലി ചെയുന്ന എല്ലാ വിദേശികളും നിർബന്ടമായും മിനിസ്ട്രി ഓഫ് സോഷ്യൽ അഫൈർസ് &amp; ലെബാറിൽ നിന്നും താമസനുമതി ഒരു നിശ്ചിത അവദി വെച്ച് പുതുകികൊണ്ടിരികണം. ഇവിടെ ഇഷ്യൂ ചെയുന്ന വിസ 4  തരത്തില ഉണ്ട്. ഒന്ന് - എമ്പ്ലോയ്മെന്റ് വിസ (Article No.18)Private Sector (ഷൂൺ വിസ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. സ്വകാര്യ മേഖലയിൽ വിദേശികൾക്ക് ജോലി ചെയ്യുന്നതിനു ഈ വിസയാണു അനുവദിക്കുന്നത് ) ; രണ്ട് - ഹൌസ് വിസ (ഖാദിം )(Article No. 20) ( ഖാദിം വിസ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. വീട്ടുജോലിക്കാർക്ക് ആണു ഈ വിസ അനുവദിക്കുന്നത്.); മൂന്ന് - ഫാമിലി വിസ (Article No.22) ( ഭർത്താവിന്റെ സ്പോൺസർ ഷിപ്പിൽ ഭാര്യക്കും മക്കൾക്കുമാണു ഈ വിസ അനുവദിക്കുന്നത്. മാതാപിതാക്കൾക്കും ഈ വിസ അനുവദിക്കുന്നു ) ; നാലു - ഗവണ്മെന്റ് സെക്ടറിൽ ജോലി ചെയുന്നവർ (Article No.17). 

വിസ സ്റ്റാമ്പ്‌ ചെയ്യേണ്ട നടപടികൾ 60 ദിവസത്തിനുള്ളിൽ പൂർത്തി കരികേണ്ടാതാണ്. ഇവിടെ ജനിക്കുന്ന കുട്ടിയടെ പാസ്പോർട്ട്‌ വിസ നടപടി 60 ദിവസത്തിനുള്ളിൽ പുര്തികരികെണ്ടാതാണ്. കുവൈറ്റ്‌ ദിനാർ 450  ശമ്പളം ഉള്ളവര്ക്ക് ഫാമിലി വിസ ലഭികുനതാണ്. ഡ്രൈവിംഗ് ലൈസെൻസ് ലഭിക്കാൻ മിനിമം ശമ്പളം 600  ദിനാറും ജോലി പ്രൊഫഷണൽ ആയിരികുകയും വേണം . ഡ്രൈവിംഗ് ലൈസെൻസ് നിയമം ഇപ്പോൾ വളരെ കർശനം ആക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയുടെ കുടിയേറ്റ നിയമവ്യവസ്ഥ പ്രകാരം ഇന്ത്യയിൽ നിന്നും  ജോലിക്ക് വേണ്ടി നിയമിക്കുന്ന മാനവവിഭവശേഷി ഇന്ത്യൻ എംബസിയുടെ ഔദ്യോഗിക അനുമതി ഉണ്ടായിരികേണ്ടാതാണ്. എമ്പ്ലോയ്മെന്റ് വിസ ലഭിച്ചതിനുശേഷം കുവൈറ്റ്‌ ചേംബർ ഓഫ് കോമെര്സ് ,മിനിസ്ട്രി ഓഫ് ഫോരീഗ്ൻ അഫ്ഫെര്സ് ,ഇന്ത്യൻ എംബസി എന്നിവയുടെ ഔദ്യോഗിക അനുമതി സാക്ഷ്യപെടുതെണ്ടണ്ടാതാണ്.

== ചിത്രശാല ==
&lt;gallery&gt;
|കുവെത്ത് ടവറുകൾ
Image:കുവെത്ത് നാഷനൽ അസംബ്ലി.JPG|കുവെത്ത് നാഷനൽ അസംബ്ലി 
|കുവെത്ത് ലിബറേഷൻ ടവർ
Image:Knpc_headoffice_kwt.JPG|കുവൈറ്റ് നാഷനൽ പെട്രോളിയം കമ്പനി കേന്ദ്രം
ചിത്രം:WaterTank_kwt.JPG|ജലസംഭരണികൾ
Image:കുബ്ബുസ്.JPG|കുബ്ബുസ്(ഒരു ഭക്ഷണം)
Image:Seabridge.jpg|കുവെത്തിലെ കടൽ പാലം‍
Image:Kuwaitshore.JPG|കുവെറ്റ് തീരം
File:Fishes from kuwait aqarium (10).JPG|സയന്റിഫിക് സെന്റർ അക്വരിയം കുവൈറ്റ്‌, കാള സ്രാവ്
Image:Kwt_chamb_comrce.JPG|കുവൈറ്റ് ചേംബർ ഓഫ് കൊമേഴ്സ് 
Image:KuwaitAirways.JPG|കുവൈറ്റ് എയർവേസ് വിമാനം
Image:Fruits _market.JPG|കുവൈറ്റിലെ പഴക്കട
Image:Dates_market.JPG
Image:Kuwait_Veg.JPG|വഫ്ര മാർക്കറ്റ്
Image:Camels_crossing.JPG|ഗതാഗത അടയാളം
Image:ടാങ്ക്.JPG|അധിനിവേശത്തിന്റെ അടയാളങ്ങൾ
Image:ടാങ്ക്1.JPG
Image:Weapon_scraps.JPG
ചിത്രം:ജങ്കാർ.JPG|ഫയിലക്കദ്വീപിലേക്ക് ആളുകളും വാഹനങ്ങളുമായെത്തുന്ന ജങ്കാർ
ചിത്രം:Camels kwt.jpg|കുവൈറ്റിലെ ഒട്ടകം-ദേശീയമൃഗം
ചിത്രം:പ്രാവുകൾ.JPG|പ്രാവിൻകൂട്ടം
ചിത്രം:Agriculture Desert.JPG|കൃഷിയിടം
File:Desert household vessels.JPG|കുവൈറ്റിലെ പരമ്പരാഗത അടുക്കള ഉപകരണങ്ങൾ

&lt;/gallery&gt;


== അവലംബം ==

&lt;ref name=&quot;link1&quot;&gt;{{Cite web |url=http://kuwait-embassy.or.jp/english/history/main.html |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2008-08-03 |archive-date=2008-06-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080608193119/http://kuwait-embassy.or.jp/english/history/main.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
&lt;ref name=&quot;link2&quot;&gt;
http://www.arab.de/arabinfo/kuwaithis.htm
&lt;/ref&gt;

&lt;References/&gt;

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ==
{{sisterlinks|Kuwait}}
&lt;!--Please keep this list small and concise, and only with appropriate links in regards to Kuwait in general--&gt;
* [http://www.Kuwait.kw Official site of Kuwait] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070405234953/http://www.kuwait.kw/ |date=2007-04-05 }}
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/middle_east/country_profiles/791053.stm BBC News Country Profile - ''Kuwait'']
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ku.html CIA World Factbook - ''Kuwait''] 
* [http://www.ekwt.com/ Kuwait Information Guide]
* [http://www.kuwaitarchaeology.org/ Kuwaiti-Slovak Archaeological Mission (KSAM)]
* [http://www.equate.com/ EQUATE PETROCHEMICAL COMPANY]
* [http://www.da.gov.kw/eng/ Al-Diwan Al-Amiri (H.H. The Amir's Office), State of Kuwait] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070107182423/http://www.da.gov.kw/eng/ |date=2007-01-07 }}
* [http://www.q8health.org/ Kuwait Health - Promoting health reform] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070527162118/http://www.q8health.org/ |date=2007-05-27 }}

{{Asia-geo-stub}}
{{ഏഷ്യ}}
&lt;!--Other languages--&gt;

[[വർഗ്ഗം:ഒപെക് രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:പശ്ചിമേഷ്യൻ രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:പേർഷ്യൻ ഗൾഫ് രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:അറബ് ലീഗ് രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കുവൈറ്റ്‌]]
[[വർഗ്ഗം:ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിൽ അംഗത്വമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മുസ്ലീം രാഷ്ട്രങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>li9hqcr850an754jr7q0qz9id4gj2bc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ആന്റ്വാൻ ലാവോസിയെ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8339</id>
    <revision>
      <id>3759223</id>
      <parentid>3759070</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T08:25:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Prabhachatterji</username>
        <id>29112</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25203" xml:space="preserve">{{prettyurl|Antoine Lavoisier}}
{{Infobox Person
| name               = ആന്റ്വാൻ ലാവോസിയെ
| image              = Antoine_lavoisier_color.jpg
| caption            = '''ആധുനിക രസതന്ത്രത്തിന്റെ പിതാവ്'''
| birth_date         = {{birth date|df=yes|1743|8|26}}
| birth_place        = [[പാരീസ്]], [[ഫ്രാൻസ്]]
| death_date         = {{death date and age|df=yes|1794|5|8|1743|8|26}}
| death_place        = [[പാരീസ്]], [[ഫ്രാൻസ്]]
| occupation         = ശാസ്ത്രജ്ഞൻ, [[രസതന്ത്രശാസ്ത്രജ്ഞൻ]], [[സാമ്പത്തികം|സാമ്പത്തിക വിദഗ്ദൻ ]]
| networth           = 
| footnotes          = 
}}
ആധുനിക [[രസതന്ത്രം|രസതന്ത്രത്തിന്റെ]] പിതാവായി അറിയപ്പെടുന്ന ഫ്രെഞ്ച് ശാസ്ത്രജ്ഞനായിരുന്നു '''ആന്റൺ-ലോറന്റ് ഡി ലാവോസിയർ.'''&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.81233/page/n8/mode/1up?view=theater|title=Antoine Lavoisier: The Father of Modern Chemistry|last=McKee|first=Douglas|publisher=Victor Gollancz Ltd|year=1935|location=London}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.acs.org/content/acs/en/education/whatischemistry/landmarks/lavoisier.html|title=The Chemical Revolution  of Antoine Laurent Lavoisier:American Chemical Society International Historic Chemical Landmarks|access-date=2022-06-10|date=1988-06-08|publisher=ACS Publications}}&lt;/ref&gt;  രസതന്ത്രത്തെ  [[ആൽകെമി|ആൽകെമിയിൽ]]   നിന്നും [[ഫ്ലോഗിൻസ്റ്റൺ സിദ്ധാന്തം|ഫ്ലോഗിൻസ്റ്റൺ സിദ്ധാന്തത്തിൽ]] നിന്നും മോചിപ്പിച്ച്    ഒരു ശാസ്ത്രശാഖയുടെ കൃത്യതയും വ്യക്തതയും   സാർവത്രിക ശൈലിയും  നൽകിയത് ആന്ത്വാൻ ലാവോസിയാണ്&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.isnature.org/Files/Lavoisier1789-Traite_elementaire_de_chimie.htm|title=Traité élémentaire de chimie,|last=Lavoisier|first=Antoine L|year=1789}}&lt;/ref&gt;,&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://www.gutenberg.org/files/30775/30775-h/30775-h.htm|title=Elements of Chemistry : In a New Systematic Order, Containing all the Modern Discoveries (Translated  by Robert Kerr from From French Original)|last=Lavoisier|first=Antoine  L|publisher=Royal Society , London|year=1790}}&lt;/ref&gt;,. അദ്ദേഹത്തിൻറെ വാക്കുകളിൽ   &quot;''വസ്തുതകൾ,  അവയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ആശയങ്ങൾ, ആ ആശയങ്ങളെ പ്രകടിപ്പിക്കാനുള്ള  ഭാഷ  ഇവ മൂന്നും ഏതു ശാസ്ത്രശാഖക്കും അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്&quot;'' &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

[[ലൂയി പതിനാറാമൻ|ലൂയി പതിനാറാമൻറെ]] ഭരണകൂടത്തിൽ ലവോസിയെ ഉത്തരവാദിത്തപ്പെട്ട  ഉദ്യോഗസ്ഥനായിരുന്നു.  ശാസ്ത്രജ്ഞനെന്ന നിലക്ക്  വിവിധ വിഷയങ്ങളിൽ ഉപദേഷ്ടാവായിരുന്നു.   മാത്രമല്ല   കാർഷിക നികുതി പിരിക്കാനുള്ള  കുത്തക ലാവോസിയെക്കു പങ്കാളിത്തമുള്ള കന്പനിയുടേതായിരുന്നു.   [[ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം|ഫ്രഞ്ചു വിപ്ലവം]]  [[ഭീകരവാഴ്ച|ഭീകര വാഴ്ചയായി]]  പരിണമിച്ച കാലത്ത് സാന്പത്തികമായി ഉപരിവർഗത്തിൽപെട്ടവനും നികുതി പിരിവുകാരനുമെന്ന നിലക്ക്  ലാവോസിയെ  രാജപക്ഷാനുഭാവിയെന്ന് മുദ്ര കുത്തപ്പെട്ടു.  പിന്നീട് അഴിമതിയാരോപണങ്ങൾ  ചുമത്തി അറസ്റ്റു ചെയ്യപ്പെടുകയും [[ഗില്ലറ്റിൻ|ഗില്ലറ്റിനിൽ]] വധിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.historytoday.com/archive/months-past/antoine-lavoisier-guillotined|title=Antoine Lavoisier Guillotined|access-date=2021-06-16|last=Pollard|first=Justin|last2=Pollard|first2=Stephanie|date=2019-05-05|website=Historytoday.com|publisher=History Today}}&lt;/ref&gt;.

== ജീവിത രേഖ ==

=== ജനനം ===
[[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] പാരീസിൽ 1743 ഓഗസ്റ്റ് 26-നാണ് ആന്റ്വാ ലാവോസിയെ ജനിച്ചത്. അച്ഛനും മുത്തച്ഛനും    അഭിഭാഷകരായിരുന്നു. അമ്മ നന്നെ ചെറുപ്പത്തിലെ മരിച്ചു പോയതിനാൽ  ആൻറ്വായേയും ഇളയസഹോദരി  എമിലിയേയും  വളർത്തിയത് അമ്മൂമ്മയും ചെറിയമ്മയും ആയിരുന്നു. എമിലി 1760-ൽ നിര്യാതയായി.

=== വിദ്യാഭ്യാസം ===
[[മസാരിൻ കോളേജ്|മസാരിൻ കോളേജിൽ]]   ചേർന്ന ആദ്യകാലത്ത് സാഹിത്യത്തിൽ അഭിരുചി തോന്നിയെങ്കിലും  പിന്നീട്  ശാസ്ത്രവിഷയങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു .      [[രസതന്ത്രം|രസതന്ത്രവും]] [[സസ്യശാസത്രം|സസ്യശാസ്ത്രവും]] [[ജ്യോതിശാസ്ത്രം|ജ്യോതിശ്ശാസ്ത്രവും]] ഗണിതവും ജിയോളജിയും ശരീരശാസ്ത്രവും പഠിച്ചെടുത്തു.&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/antoinelavoisier0000youn/page/n2/mode/1up?view=theater|title=Antoine Lavoisier : Founder of Modern Chemistry|last=Yount|first=Lisa|publisher=Enslow Publishers Inc|year=2008|isbn=9780 76603011-4|location=New Jersy|pages=12-14}}&lt;/ref&gt; ഇതിനിടയിൽ നിയമപഠനം പൂർത്തിയാക്കി, അഭിഭാഷകവൃത്തി ചെയ്യാൻ ലൈസൻസ് എടുക്കുകയും ചെയ്തു &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Antoine Lavoisier: science,Administration and Revolution (Cambridge Science Biographies)|last=Donovan|first=Arthur|publisher=Cambridge University Press|year=1993|location=Cambridge,UK|pages=12}}&lt;/ref&gt;. ജിയോളജി അധ്യാപകൻ ഷോൺ ഗുട്ടെറാഡ് , ലവോസിയെയെ ഏറെ സ്വാധീനിച്ചു.  1763-66 കാലത്ത്  അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം  ലാവോസിയെ വിവിധതരം ധാതുക്കളെക്കുറിച്ച് പഠനം  നടത്തി.     

=== ശാസ്ത്രകൗതുകം ===
[[പ്രമാണം:Méthode de Nomenclature Chimique.jpg|ഇടത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|203x203ബിന്ദു|Method of Nomenclature in Chemistry 1787-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച മൂലകൃതിയുടെ പുറംചട്ട]]
1765-ൽ രസതന്ത്രത്തിലെ ആദ്യ പ്രബന്ധം ഫ്രഞ്ചു ശാസ്ത്രസഭയിൽ ( ഫ്രഞ്ച് റോയൽ അകാദമി ഓഫ് സയൻസസ്) അവതരിപ്പിക്കാൻ അവസരം ലഭിച്ചു. പ്രബന്ധം  ജിപ്സത്തെ(&lt;chem&gt;CaSO4.2H2O&lt;/chem&gt; )  കുറിച്ചായിരുന്നു.  പാരീസിൻറെ ചുറ്റുവട്ടങ്ങളിൽ ജിപ്സം സുലഭമായിരുന്നു. തടി കൊണ്ടുള്ള  കെട്ടിടങ്ങൾക്കു എളുപ്പത്തിൽ  തീപിടിക്കാതിരിക്കാനായി  ജിപ്സം  വെള്ളത്തിൽ കുതിർത്തി തേച്ചുപിടിപ്പിക്കുമായിരുന്നു. ചൂടാക്കുന്പോഴും  വെള്ളവുമായി ചേരുന്പോഴും  ജിപ്സത്തിന്  എന്ത സംഭവിക്കുന്നുവെന്ന് പരീക്ഷണനിരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെ  ലവോസിയെ കണ്ടെത്തി&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/firewaterairstor0000baxt/page/n6/mode/1up?view=theater|title=Fire,water and Air: the story of Antoine Lavoisier|last=Baxter|first=Roberta|publisher=Morgan Reynolds Publishing|year=2009|isbn=9781599350875|location=North Carolina, USA|pages=22-23}}&lt;/ref&gt;,&lt;ref&gt;{{Cite book|title=The History of Chemistry|last=Hudson|first=John|publisher=MacMillan|year=1992|isbn=9781349223626|location=London|pages=62}}&lt;/ref&gt;,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.lavoisier.cnrs.fr/ice/ice_page_detail.php?lang=fr&amp;type=text&amp;bdd=koyre_lavoisier&amp;table=Lavoisier&amp;typeofbookDes=Memoires&amp;bookId=149&amp;pageChapter=Analyse%20du%20gypse.%20pr%C3%A9sent%C3%A9e%20%C3%A0%20l%27Acad%C3%A9mie%20des%20sciences%20le%2027%20f%C3%A9vrier%201765.&amp;pageOrder=6&amp;facsimile=off&amp;search=no&amp;num=0&amp;nav=1|title=GYPSUM ANALYSIS , PRESENTED TO THE ACADEMY OF SCIENCES ON FEBRUARY 27, 1765 .THE REPORT WAS MADE ON APRIL 16, 1766 .FIRST MEMORY.|access-date=2022-06-11|last=Lavoisier|first=Antoine|date=1766-04-16|website=lavoisier.cnrs.fr|publisher=lavoisier.cnrs.fr}}&lt;/ref&gt;.   പാരിസ് നഗരത്തിൽ  മെച്ചപ്പെട്ട വഴിവിളക്കുകൾ സ്ഥാപിക്കാനായി, 1766-ൽ, അകാദമി, മത്സരാടിസ്ഥാനത്തിൽ   പദ്ധതി രൂപരേഖകൾ ക്ഷണിക്കുകയുണ്ടായി.   ലവോസിയേയുടെ  രൂപരേഖക്ക് സ്വർണ മെഡൽ ലഭിച്ചു.  ശാസ്ത്രകൗതുകം വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിനും അതു വഴി ശാസ്ത്രരംഗത്ത് നിലയുറപ്പിക്കുന്നതിനും  ഫ്രഞ്ച്  റോയൽ അകാദമി ഓഫ് സയൻസസിൽ അംഗത്വം നേടേണ്ടതുണ്ടെന്ന് ലാവോസിയെക്ക് ബോധ്യപ്പെട്ടു.    [[പ്രമാണം:Lavoisier_-_Traité_élémentaire_de_chimie,_1789_-_3895821_F.tif|പകരം=Traité élémentaire de chimie, 1789  by Lavoisier|159x159px|ലഘുചിത്രം|''Traité élémentaire de chimie:'' Lavoisier(1789) ]]

1767 മുതൽ  ഫ്രാൻസിൻറെ ധാതുമേഖലകൾ കണ്ടെത്താനും അടയാളപ്പെടുത്താനും (മിനറളോജിക്കൽ മാപ്)  ഗുട്ടെറാഡ്  നിയോഗിക്കപ്പെട്ടു.   ഈ  [[ഭൂമിശാസ്ത്രം|ഭൂമിശാസ്ത്രപഠനപദ്ധതിയിൽ]] ഗുട്ടെറാഡ് സഹായിയായി ലാവോസിയെ കൂടെക്കൂട്ടി. ഈ ഉദ്യമം അനേക വർഷങ്ങൾ നീണ്ടു നിന്നു.  1768-ൽ ഫ്രഞ്ച് അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. അമ്മയുടെ  കുടുംബസ്വത്തിൽ നിന്ന് വലിയൊരു പങ്ക്  ലഭിച്ചപ്പോൾ  സ്വന്തം ചിലവിൽ വീടിനോടനുബന്ധിച്ച്  പരീക്ഷണശാല  പണിതു. കൂടാതെ  ഭരണകൂടത്തിനുവേണ്ടി വിവിധയിനം നികുതികൾ പിരിച്ചിരുന്ന   ജനറൽ ഫാം എന്ന കന്പനിയുടെ ഓഹരികളും വാങ്ങി. &lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Lavoisier's Early Work in Science: 1763-1771|last=Meldrum|date=1933-06-01|journal=Isis|first=A.N.|publisher=History of Sceince Society,University of Chicago Press|issue=1933, 19(2)|pages=330-363}}&lt;/ref&gt;, &lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Lavoisier's Thoughts on Calcination and Combustion, 1772-1773|last=Perrin|first=C.E|date=1986-12-01|journal=Isis|publisher=The History of Science Society,  University of Chicago Press|volume=77(4)|pages=647-666|year=1986}}&lt;/ref&gt;.   

1771-ൽ, ജനറൽ ഫാം കന്പനിയിലെ മറ്റൊരു പങ്കാളിയായിരുന്ന   ഷാക്  പോൾസിൻറെ മകൾ  [[മേരി ആൻ|മേരി ആനിനെ]] ലാവോസിയെ വിവാഹം കഴിച്ചു. 

=== ഔദ്യോഗിക ജീവിതം ===
സ്വന്തം നിലക്ക്  ശാസ്ത്ര പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തിക്കൊണ്ടിരുന്നതിനോടൊപ്പം,   ഫ്രഞ്ച് ശാസ്ത്രസഭയുടെ അംഗമെന്ന നിലക്ക് , ഫ്രഞ്ചു ഭരണകൂടം ആവശ്യപ്പെട്ട  ശാസ്ത്ര-സാങ്കേതിക ചുതമലകൾ ലാവോസിയെ  നിർവഹിച്ചു.  

1775 മുതൽ സർക്കാരിന്റെ [[വെടിമരുന്ന്|വെടിമരുന്നു]] വിഭാഗത്തിൻറെ മുഖ്യാധികാരിയായി  ആയിരുന്നു.  രാജ്യത്തിൻറെ സുരക്ഷക്ക് അത്യന്താപേക്ഷിതമായിരുന്ന ഈ രാസവസ്തുവിൻറെ കാര്യത്തിൽ ഫ്രാൻസിന്  സ്വയം പര്യാപ്തത നേടിക്കൊടുത്തത് ലാവോസിയെയുടെ  പ്രായോഗികവും ശാസ്ത്രീയവുമായ തീരുമാനങ്ങളുമായിരുന്നു.  കാർഷിക വിളകൾ, ധനസംബന്ധമായ വായ്പകൾ, ഇടപാടുകൾ,  എന്നീ വിഷയങ്ങളിലും  ലവോസിയെ  ഭരണകൂടത്തിൻറെ ഉപദേഷ്ടാവായിരുന്നു.     അളവിനു  തൂക്കത്തിനും  ഫ്രാൻസിൽ  മെട്രിക് സന്പ്രദായം നടപ്പാക്കുന്നതിന്   ലാവോസിയെ മുൻകൈ എടുത്തു. പാരിസ് നഗരത്തിലേക്കുള്ള ചരക്കുകൾക്കു മേൽ ചുമത്തപ്പെട്ടിരുന്ന  നികുതി ([[ഒക്റ്റ്റോയ്|ഒക്ടറോയ്]]) കൃത്യമായി  പിരിച്ചെടുക്കാനായി   നഗരത്തിനു ചുറ്റും ആറടി പൊക്കത്തിൽ ചുറ്റു മതിൽ പണിത്  അതിൽ അവിടവിടെയായി മൊത്തം  അറുപത്തിയാറ് ചുങ്കകവാടങ്ങൾ  സ്ഥാപിക്കാൻ നിർദേശിച്ചതും ലവോസിയെ ആയിരുന്നു. പാരിസ് ജനതക്ക് ഈ ചുറ്റുമതിൽ തീരെ രസിച്ചില്ല, തടവിലാക്കപ്പെട്ട പ്രതീതിയുളവാക്കുന്നുവെന്നും സ്വതന്ത്രമായി ശ്വസിക്കാനാകുന്നില്ലെന്നും   അവർ പ്രതിഷേധിച്ചു&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.81233/page/n8/mode/1up?view=theater|title=AntoineLavoisier : Father of Modern Chemistry|last=McKie|first=Douglas|publisher=Victor Gollanz Ltd.|year=1935|location=London|pages=43-44}}&lt;/ref&gt;.  രാജാവിൻറെ പ്രതിനിധിയെന്ന നിലയിൽ   നികുതിപിരിവ് ,  മറ്റു  പണമിടപാടുകൾ എന്നിവയുടെ ചുമതല  വഹിച്ചത് പിൽക്കാലത്ത് ലാവോസിയെക്ക് വിനയായി ഭവിച്ചു.  രാജഭരണത്തോടു പക്ഷപാതമുള്ളവനാണെന്ന്  മുദ്രകുത്തപ്പെടുകപ്പെടുകയും ചെയ്തു.   

== ഫ്രഞ്ചു വിപ്ലവം ==
1789-ൽ ലാവോസിയെ  ബ്ല്വാ പ്രവിശ്യയിലെ കുലീനരുടെ പ്രതിനിധിയായി  ഫ്രഞ്ചു നിയമസഭയിലേക്ക്  (എസ്റ്റേറ്റ് ജനറൽ)  തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പട്ടു. നിയമാനുസൃതമായ  രാജവാഴ്ച നടപ്പിൽ വരുത്താൻ രൂപീകരിക്കപ്പെട്ട  സമിതിയിലും ( കൗൺസിൽ 89) ല്വാവോസിയെ സജീവ അംഗമായിരുന്നു. എന്നാൽ ഈ സമിതിയുടെ ഉദ്ദേശശുദ്ധി  പൊതുജനം  ചോദ്യം ചെയ്തു. ജനങ്ങൾക്ക് ഹിതകരമായ  നയങ്ങൾ  രൂപീകരിക്കാനും  നടപ്പിൽ വരുത്താനും ലാവോസിയെ പരിശ്രമിച്ചെങ്കിലും     ജനറൽ ഫാം എന്ന നികുതിപിരിവു കമ്പനിയുടെ ഉടമയായും  ചുങ്കമതിൽ നിർമിച്ച ഉദ്യോഗസ്ഥനുമായ വർഗശത്രുവായിട്ടാണ്  പൊതുജനം ലാവോസിയെയെ കണ്ടത്.  വിപ്ലവ നേതാവ്  ഷാപോൾ മാറാ  ഒരവസരത്തിൽ ലാവോസിയെയെ നിശിതമായി വിമർശിച്ചു&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.81233/page/n8/mode/1up?view=theater|title=Antoine Lavoisier The Father of Modern Chemistry|last=McKIE|first=Douglas|publisher=Vicor Gollanz Ltd.|year=1935|location=London|pages=275-280|chapter=IX Last years 1789-94}}&lt;/ref&gt;.   ഇതിനു പുറകിൽ വ്യക്തിവൈരാഗ്യമുണ്ടായിരുന്നെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.  

=== ഭീകരവാഴ്ച ===
1793 സപ്റ്റന്പർ മുതൽക്കൊണ്ട്  ഫ്രഞ്ചുവിപ്ലവം കൂടുതൽ അക്രമാസക്തമായിത്തീർന്നിരുന്നു.  അവശ്യസാധനങ്ങളുടെ ക്ഷാമവും, വിലക്കയറ്റവും,  അയൽരാജ്യങ്ങളുമായുള്ള യുദ്ധങ്ങളും സ്ഥിതി ഏറെ വഷളാക്കി. വിപ്ലവവിരുദ്ധപ്രവണതകളെ അടിച്ചമർത്താനായി  പൊതുരക്ഷാസമിതി (കമ്മിറ്റി ഓഫ് പബ്ലിക് സേഫ്റ്റി)  രൂപികരിക്കപ്പെട്ടു. സംശയത്തിൻറെ   പേരിൽ പലരും അറസ്റ്റു ചെയ്യപ്പെട്ടു. വധശിക്ഷക്കു വിധിക്കപ്പെട്ടു.

=== ആരോപണങ്ങൾ, ജയിൽവാസം, വധശിക്ഷ ===
1793 നവന്പർ  24-ന്  ജനറൽ ഫാമിലെ ഇരുപത്തെട്ട്  ഉദ്യാഗസ്ഥർ  അറസ്റ്റു ചെയ്യപ്പെട്ടു. പണമിടപാടുകളിൽ  ലാവോസിയെയടക്കം ജനറൽ ഫാമിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥർ കൃതിമത്വം കാട്ടി എന്നായിരുന്നു ആരോപണം. ഷാക് പോൾസും ലാവോസിയേയും ഇക്കുട്ടത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. ഭർത്താവിനെ വോചിപ്പിക്കാനായി മാരി ആൻ കിണഞ്ഞു പരിശ്രമിച്ചെങ്കിലും  എല്ലാം വിഫലമായി. വിപ്ലവകോടതിയുടെ നാമമാത്രമായ വിചാരണക്കുശേഷം എല്ലാവരും വധശിക്ഷക്കു വിധിക്കപ്പെട്ടു.  1794  മെയ് 8-ന് ലാവോസിയെ  ഗില്ലറ്റിന് ഇരയായി.    

=== മരണാനന്തരം ===
ഭർത്താവിനെ രക്ഷപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചുവെന്ന കുറ്റം ചാർത്തപ്പെട്ട്  മേരി ആനിൻറെ സ്വത്തുക്കൾ കണ്ടുകെട്ടി താമസിയാതെ  അവർ  അറസ്റ്റു ചെയ്യപ്പെട്ടു.  ജയിൽമുക്തയായ ശേഷം  ലാവോസിയെയുടെ ഗവേഷണപ്രബന്ധങ്ങൾ ക്രോഡീകരിച്ച്  പുസ്തകരൂപത്തിൽ ആക്കുന്നതിന് അവർ മുൻകൈ എടുത്തു.  പുസ്തകത്തിൻറെ കോപ്പികൾ യൂറോപ്പിലെ ശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക്  സൗജന്യമായി നൽകുകയും ചെയ്തു.

== ശാസ്ത്രസംഭാവനകൾ ==


== കണ്ടുപിടിത്തങ്ങൾ ==
ലാവോസിയയുടെ പരീക്ഷണമാണ് [[ദ്രവ്യസംരക്ഷണനിയമം|ദ്രവ്യസംരക്ഷണനിയമത്തിനു]] (The law of Conservation of Mass)വഴി തുറന്നത്.
ദ്രവ്യം നശിപ്പികുവാനോ, സ്യഷട്ടിക്കുവാനോ സാധ്യമല്ല. രാസപ്രവർത്തനം നടക്കുമ്പോൾ ഇതിന്റെ രൂപത്തിൽ വ്യത്യാസം വരുന്നു എന്നേയുള്ളു. 
[[ഓക്സിജൻ|ഓക്സിജനാണ്]] വസ്തുക്കൾ കത്താൻ സഹായിക്കുന്നതെന്ന് ലവോസിയേ മനസ്സിലാക്കി. പ്രാണവായുവിന് ആ പേരിട്ടത് ലാവോസിയേ ആണ്. [[സൾഫ്യൂരിക് അമ്ലം]], [[സിങ്ക് ഓക്സൈഡ്]] എന്നിവയ്ക്ക് ഈ പേരിട്ടതും ലാവോസിയേ ആണ്.


[[വർഗ്ഗം:1743-ൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം: 1794-ൽ മരിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 26-ന് ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:മേയ് 8-ന് മരിച്ചവർ]]

[[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് രസതന്ത്രജ്ഞർ]]
[[വർഗ്ഗം:18-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:18-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ മരിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:18-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ രസതന്ത്രജ്ഞർ]]

== അവലംബം ==
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>22fnq3xwscr8pxssmjncryznneef9i1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759270</id>
      <parentid>3759223</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T11:18:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Prabhachatterji</username>
        <id>29112</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25491" xml:space="preserve">{{prettyurl|Antoine Lavoisier}}
{{Infobox Person
| name               = ആന്റ്വാൻ ലാവോസിയെ
| image              = Antoine_lavoisier_color.jpg
| caption            = '''ആധുനിക രസതന്ത്രത്തിന്റെ പിതാവ്'''
| birth_date         = {{birth date|df=yes|1743|8|26}}
| birth_place        = [[പാരീസ്]], [[ഫ്രാൻസ്]]
| death_date         = {{death date and age|df=yes|1794|5|8|1743|8|26}}
| death_place        = [[പാരീസ്]], [[ഫ്രാൻസ്]]
| occupation         = ശാസ്ത്രജ്ഞൻ, [[രസതന്ത്രശാസ്ത്രജ്ഞൻ]], [[സാമ്പത്തികം|സാമ്പത്തിക വിദഗ്ദൻ ]]
| networth           = 
| footnotes          = 
}}
ആധുനിക [[രസതന്ത്രം|രസതന്ത്രത്തിന്റെ]] പിതാവായി അറിയപ്പെടുന്ന ഫ്രെഞ്ച് ശാസ്ത്രജ്ഞനായിരുന്നു '''ആന്റൺ-ലോറന്റ് ഡി ലാവോസിയർ.'''&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.81233/page/n8/mode/1up?view=theater|title=Antoine Lavoisier: The Father of Modern Chemistry|last=McKee|first=Douglas|publisher=Victor Gollancz Ltd|year=1935|location=London}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.acs.org/content/acs/en/education/whatischemistry/landmarks/lavoisier.html|title=The Chemical Revolution  of Antoine Laurent Lavoisier:American Chemical Society International Historic Chemical Landmarks|access-date=2022-06-10|date=1988-06-08|publisher=ACS Publications}}&lt;/ref&gt;  രസതന്ത്രത്തെ  [[ആൽകെമി|ആൽകെമിയിൽ]]   നിന്നും [[ഫ്ലോഗിൻസ്റ്റൺ സിദ്ധാന്തം|ഫ്ലോഗിൻസ്റ്റൺ സിദ്ധാന്തത്തിൽ]] നിന്നും മോചിപ്പിച്ച്    ഒരു ശാസ്ത്രശാഖയുടെ കൃത്യതയും വ്യക്തതയും   സാർവത്രിക ശൈലിയും  നൽകിയത് ആന്ത്വാൻ ലാവോസിയാണ്&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.isnature.org/Files/Lavoisier1789-Traite_elementaire_de_chimie.htm|title=Traité élémentaire de chimie,|last=Lavoisier|first=Antoine L|year=1789}}&lt;/ref&gt;,&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://www.gutenberg.org/files/30775/30775-h/30775-h.htm|title=Elements of Chemistry : In a New Systematic Order, Containing all the Modern Discoveries (Translated  by Robert Kerr from From French Original)|last=Lavoisier|first=Antoine  L|publisher=Royal Society , London|year=1790}}&lt;/ref&gt;,. അദ്ദേഹത്തിൻറെ വാക്കുകളിൽ   &quot;''വസ്തുതകൾ,  അവയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ആശയങ്ങൾ, ആ ആശയങ്ങളെ പ്രകടിപ്പിക്കാനുള്ള  ഭാഷ  ഇവ മൂന്നും ഏതു ശാസ്ത്രശാഖക്കും അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്&quot;'' &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

[[ലൂയി പതിനാറാമൻ|ലൂയി പതിനാറാമൻറെ]] ഭരണകൂടത്തിൽ ലവോസിയെ ഉത്തരവാദിത്തപ്പെട്ട  ഉദ്യോഗസ്ഥനായിരുന്നു.  ശാസ്ത്രജ്ഞനെന്ന നിലക്ക്  വിവിധ വിഷയങ്ങളിൽ ഉപദേഷ്ടാവായിരുന്നു.   മാത്രമല്ല   കാർഷിക നികുതി പിരിക്കാനുള്ള  കുത്തക ലാവോസിയെക്കു പങ്കാളിത്തമുള്ള കന്പനിയുടേതായിരുന്നു.   [[ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം|ഫ്രഞ്ചു വിപ്ലവം]]  [[ഭീകരവാഴ്ച|ഭീകര വാഴ്ചയായി]]  പരിണമിച്ച കാലത്ത് സാന്പത്തികമായി ഉപരിവർഗത്തിൽപെട്ടവനും നികുതി പിരിവുകാരനുമെന്ന നിലക്ക്  ലാവോസിയെ  രാജപക്ഷാനുഭാവിയെന്ന് മുദ്ര കുത്തപ്പെട്ടു.  പിന്നീട് അഴിമതിയാരോപണങ്ങൾ  ചുമത്തി അറസ്റ്റു ചെയ്യപ്പെടുകയും [[ഗില്ലറ്റിൻ|ഗില്ലറ്റിനിൽ]] വധിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.historytoday.com/archive/months-past/antoine-lavoisier-guillotined|title=Antoine Lavoisier Guillotined|access-date=2021-06-16|last=Pollard|first=Justin|last2=Pollard|first2=Stephanie|date=2019-05-05|website=Historytoday.com|publisher=History Today}}&lt;/ref&gt;.

== ജീവിത രേഖ ==

=== ജനനം ===
[[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] പാരീസിൽ 1743 ഓഗസ്റ്റ് 26-നാണ് ആന്റ്വാ ലാവോസിയെ ജനിച്ചത്. അച്ഛനും മുത്തച്ഛനും    അഭിഭാഷകരായിരുന്നു. അമ്മ നന്നെ ചെറുപ്പത്തിലെ മരിച്ചു പോയതിനാൽ  ആൻറ്വായേയും ഇളയസഹോദരി  എമിലിയേയും  വളർത്തിയത് അമ്മൂമ്മയും ചെറിയമ്മയും ആയിരുന്നു. എമിലി 1760-ൽ നിര്യാതയായി.

=== വിദ്യാഭ്യാസം ===
[[മസാരിൻ കോളേജ്|മസാരിൻ കോളേജിൽ]]   ചേർന്ന ആദ്യകാലത്ത് സാഹിത്യത്തിൽ അഭിരുചി തോന്നിയെങ്കിലും  പിന്നീട്  ശാസ്ത്രവിഷയങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു .      [[രസതന്ത്രം|രസതന്ത്രവും]] [[സസ്യശാസത്രം|സസ്യശാസ്ത്രവും]] [[ജ്യോതിശാസ്ത്രം|ജ്യോതിശ്ശാസ്ത്രവും]] ഗണിതവും ജിയോളജിയും ശരീരശാസ്ത്രവും പഠിച്ചെടുത്തു.&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/antoinelavoisier0000youn/page/n2/mode/1up?view=theater|title=Antoine Lavoisier : Founder of Modern Chemistry|last=Yount|first=Lisa|publisher=Enslow Publishers Inc|year=2008|isbn=9780 76603011-4|location=New Jersy|pages=12-14}}&lt;/ref&gt; ഇതിനിടയിൽ നിയമപഠനം പൂർത്തിയാക്കി, അഭിഭാഷകവൃത്തി ചെയ്യാൻ ലൈസൻസ് എടുക്കുകയും ചെയ്തു &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Antoine Lavoisier: science,Administration and Revolution (Cambridge Science Biographies)|last=Donovan|first=Arthur|publisher=Cambridge University Press|year=1993|location=Cambridge,UK|pages=12}}&lt;/ref&gt;. ജിയോളജി അധ്യാപകൻ ഷോൺ ഗുട്ടെറാഡ് , ലവോസിയെയെ ഏറെ സ്വാധീനിച്ചു.  1763-66 കാലത്ത്  അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം  ലാവോസിയെ വിവിധതരം ധാതുക്കളെക്കുറിച്ച് പഠനം  നടത്തി.     

=== ശാസ്ത്രകൗതുകം ===
[[പ്രമാണം:Méthode de Nomenclature Chimique.jpg|ഇടത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|203x203ബിന്ദു|Method of Nomenclature in Chemistry 1787-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച മൂലകൃതിയുടെ പുറംചട്ട]]
1765-ൽ രസതന്ത്രത്തിലെ ആദ്യ പ്രബന്ധം ഫ്രഞ്ചു ശാസ്ത്രസഭയിൽ ( ഫ്രഞ്ച് റോയൽ അകാദമി ഓഫ് സയൻസസ്) അവതരിപ്പിക്കാൻ അവസരം ലഭിച്ചു. പ്രബന്ധം  ജിപ്സത്തെ(&lt;chem&gt;CaSO4.2H2O&lt;/chem&gt; )  കുറിച്ചായിരുന്നു.  പാരീസിൻറെ ചുറ്റുവട്ടങ്ങളിൽ ജിപ്സം സുലഭമായിരുന്നു. തടി കൊണ്ടുള്ള  കെട്ടിടങ്ങൾക്കു എളുപ്പത്തിൽ  തീപിടിക്കാതിരിക്കാനായി  ജിപ്സം  വെള്ളത്തിൽ കുതിർത്തി തേച്ചുപിടിപ്പിക്കുമായിരുന്നു. ചൂടാക്കുന്പോഴും  വെള്ളവുമായി ചേരുന്പോഴും  ജിപ്സത്തിന്  എന്ത സംഭവിക്കുന്നുവെന്ന് പരീക്ഷണനിരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെ  ലവോസിയെ കണ്ടെത്തി&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/firewaterairstor0000baxt/page/n6/mode/1up?view=theater|title=Fire,water and Air: the story of Antoine Lavoisier|last=Baxter|first=Roberta|publisher=Morgan Reynolds Publishing|year=2009|isbn=9781599350875|location=North Carolina, USA|pages=22-23}}&lt;/ref&gt;,&lt;ref&gt;{{Cite book|title=The History of Chemistry|last=Hudson|first=John|publisher=MacMillan|year=1992|isbn=9781349223626|location=London|pages=62}}&lt;/ref&gt;,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.lavoisier.cnrs.fr/ice/ice_page_detail.php?lang=fr&amp;type=text&amp;bdd=koyre_lavoisier&amp;table=Lavoisier&amp;typeofbookDes=Memoires&amp;bookId=149&amp;pageChapter=Analyse%20du%20gypse.%20pr%C3%A9sent%C3%A9e%20%C3%A0%20l%27Acad%C3%A9mie%20des%20sciences%20le%2027%20f%C3%A9vrier%201765.&amp;pageOrder=6&amp;facsimile=off&amp;search=no&amp;num=0&amp;nav=1|title=GYPSUM ANALYSIS , PRESENTED TO THE ACADEMY OF SCIENCES ON FEBRUARY 27, 1765 .THE REPORT WAS MADE ON APRIL 16, 1766 .FIRST MEMORY.|access-date=2022-06-11|last=Lavoisier|first=Antoine|date=1766-04-16|website=lavoisier.cnrs.fr|publisher=lavoisier.cnrs.fr}}&lt;/ref&gt;.   പാരിസ് നഗരത്തിൽ  മെച്ചപ്പെട്ട വഴിവിളക്കുകൾ സ്ഥാപിക്കാനായി, 1766-ൽ, അകാദമി, മത്സരാടിസ്ഥാനത്തിൽ   പദ്ധതി രൂപരേഖകൾ ക്ഷണിക്കുകയുണ്ടായി.   ലവോസിയേയുടെ  രൂപരേഖക്ക് സ്വർണ മെഡൽ ലഭിച്ചു.  ശാസ്ത്രകൗതുകം വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിനും അതു വഴി ശാസ്ത്രരംഗത്ത് നിലയുറപ്പിക്കുന്നതിനും  ഫ്രഞ്ച്  റോയൽ അകാദമി ഓഫ് സയൻസസിൽ അംഗത്വം നേടേണ്ടതുണ്ടെന്ന് ലാവോസിയെക്ക് ബോധ്യപ്പെട്ടു.    [[പ്രമാണം:Lavoisier_-_Traité_élémentaire_de_chimie,_1789_-_3895821_F.tif|പകരം=Traité élémentaire de chimie, 1789  by Lavoisier|159x159px|ലഘുചിത്രം|''Traité élémentaire de chimie:'' Lavoisier(1789) ]]

1767 മുതൽ  ഫ്രാൻസിൻറെ ധാതുമേഖലകൾ കണ്ടെത്താനും അടയാളപ്പെടുത്താനും (മിനറളോജിക്കൽ മാപ്)  ഗുട്ടെറാഡ്  നിയോഗിക്കപ്പെട്ടു.   ഈ  [[ഭൂമിശാസ്ത്രം|ഭൂമിശാസ്ത്രപഠനപദ്ധതിയിൽ]] ഗുട്ടെറാഡ് സഹായിയായി ലാവോസിയെ കൂടെക്കൂട്ടി. ഈ ഉദ്യമം അനേക വർഷങ്ങൾ നീണ്ടു നിന്നു.  1768-ൽ ഫ്രഞ്ച് അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. അമ്മയുടെ  കുടുംബസ്വത്തിൽ നിന്ന് വലിയൊരു പങ്ക്  ലഭിച്ചപ്പോൾ  സ്വന്തം ചിലവിൽ വീടിനോടനുബന്ധിച്ച്  പരീക്ഷണശാല  പണിതു. കൂടാതെ  ഭരണകൂടത്തിനുവേണ്ടി വിവിധയിനം നികുതികൾ പിരിച്ചിരുന്ന   ജനറൽ ഫാം എന്ന കന്പനിയുടെ ഓഹരികളും വാങ്ങി. &lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Lavoisier's Early Work in Science: 1763-1771|last=Meldrum|date=1933-06-01|journal=Isis|first=A.N.|publisher=History of Sceince Society,University of Chicago Press|issue=1933, 19(2)|pages=330-363}}&lt;/ref&gt;, &lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Lavoisier's Thoughts on Calcination and Combustion, 1772-1773|last=Perrin|first=C.E|date=1986-12-01|journal=Isis|publisher=The History of Science Society,  University of Chicago Press|volume=77(4)|pages=647-666|year=1986}}&lt;/ref&gt;.   

1771-ൽ, ജനറൽ ഫാം കന്പനിയിലെ മറ്റൊരു പങ്കാളിയായിരുന്ന   ഷാക്  പോൾസിൻറെ മകൾ  [[മേരി ആൻ|മേരി ആനിനെ]] ലാവോസിയെ വിവാഹം കഴിച്ചു. 

=== ഔദ്യോഗിക ജീവിതം ===
സ്വന്തം നിലക്ക്  ശാസ്ത്ര പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തിക്കൊണ്ടിരുന്നതിനോടൊപ്പം,   ഫ്രഞ്ച് ശാസ്ത്രസഭയുടെ അംഗമെന്ന നിലക്ക് , ഫ്രഞ്ചു ഭരണകൂടം ആവശ്യപ്പെട്ട  ശാസ്ത്ര-സാങ്കേതിക ചുതമലകൾ ലാവോസിയെ  നിർവഹിച്ചു.  

1775 മുതൽ സർക്കാരിന്റെ [[വെടിമരുന്ന്|വെടിമരുന്നു]] വിഭാഗത്തിൻറെ മുഖ്യാധികാരിയായി  ആയിരുന്നു.  രാജ്യത്തിൻറെ സുരക്ഷക്ക് അത്യന്താപേക്ഷിതമായിരുന്ന ഈ രാസവസ്തുവിൻറെ കാര്യത്തിൽ ഫ്രാൻസിന്  സ്വയം പര്യാപ്തത നേടിക്കൊടുത്തത് ലാവോസിയെയുടെ  പ്രായോഗികവും ശാസ്ത്രീയവുമായ തീരുമാനങ്ങളുമായിരുന്നു.  കാർഷിക വിളകൾ, ധനസംബന്ധമായ വായ്പകൾ, ഇടപാടുകൾ,  എന്നീ വിഷയങ്ങളിലും  ലവോസിയെ  ഭരണകൂടത്തിൻറെ ഉപദേഷ്ടാവായിരുന്നു.     അളവിനു  തൂക്കത്തിനും  ഫ്രാൻസിൽ  മെട്രിക് സന്പ്രദായം നടപ്പാക്കുന്നതിന്   ലാവോസിയെ മുൻകൈ എടുത്തു. പാരിസ് നഗരത്തിലേക്കുള്ള ചരക്കുകൾക്കു മേൽ ചുമത്തപ്പെട്ടിരുന്ന  നികുതി ([[ഒക്റ്റ്റോയ്|ഒക്ടറോയ്]]) കൃത്യമായി  പിരിച്ചെടുക്കാനായി   നഗരത്തിനു ചുറ്റും ആറടി പൊക്കത്തിൽ ചുറ്റു മതിൽ പണിത്  അതിൽ അവിടവിടെയായി മൊത്തം  അറുപത്തിയാറ് ചുങ്കകവാടങ്ങൾ  സ്ഥാപിക്കാൻ നിർദേശിച്ചതും ലവോസിയെ ആയിരുന്നു. പാരിസ് ജനതക്ക് ഈ ചുറ്റുമതിൽ തീരെ രസിച്ചില്ല, തടവിലാക്കപ്പെട്ട പ്രതീതിയുളവാക്കുന്നുവെന്നും സ്വതന്ത്രമായി ശ്വസിക്കാനാകുന്നില്ലെന്നും   അവർ പ്രതിഷേധിച്ചു&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.81233/page/n8/mode/1up?view=theater|title=AntoineLavoisier : Father of Modern Chemistry|last=McKie|first=Douglas|publisher=Victor Gollanz Ltd.|year=1935|location=London|pages=43-44}}&lt;/ref&gt;.  രാജാവിൻറെ പ്രതിനിധിയെന്ന നിലയിൽ   നികുതിപിരിവ് ,  മറ്റു  പണമിടപാടുകൾ എന്നിവയുടെ ചുമതല  വഹിച്ചത് പിൽക്കാലത്ത് ലാവോസിയെക്ക് വിനയായി ഭവിച്ചു.  രാജഭരണത്തോടു പക്ഷപാതമുള്ളവനാണെന്ന്  മുദ്രകുത്തപ്പെടുകപ്പെടുകയും ചെയ്തു.   

== ഫ്രഞ്ചു വിപ്ലവം ==
1789-ൽ ലാവോസിയെ  ബ്ല്വാ പ്രവിശ്യയിലെ കുലീനരുടെ പ്രതിനിധിയായി  ഫ്രഞ്ചു നിയമസഭയിലേക്ക്  (എസ്റ്റേറ്റ് ജനറൽ)  തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പട്ടു. നിയമാനുസൃതമായ  രാജവാഴ്ച നടപ്പിൽ വരുത്താൻ രൂപീകരിക്കപ്പെട്ട  സമിതിയിലും ( കൗൺസിൽ 89) ല്വാവോസിയെ സജീവ അംഗമായിരുന്നു. എന്നാൽ ഈ സമിതിയുടെ ഉദ്ദേശശുദ്ധി  പൊതുജനം  ചോദ്യം ചെയ്തു. ജനങ്ങൾക്ക് ഹിതകരമായ  നയങ്ങൾ  രൂപീകരിക്കാനും  നടപ്പിൽ വരുത്താനും ലാവോസിയെ പരിശ്രമിച്ചെങ്കിലും     ജനറൽ ഫാം എന്ന നികുതിപിരിവു കമ്പനിയുടെ ഉടമയായും  ചുങ്കമതിൽ നിർമിച്ച ഉദ്യോഗസ്ഥനുമായ വർഗശത്രുവായിട്ടാണ്  പൊതുജനം ലാവോസിയെയെ കണ്ടത്.  വിപ്ലവ നേതാവ്  ഷാപോൾ മാറാ  ഒരവസരത്തിൽ ലാവോസിയെയെ നിശിതമായി വിമർശിച്ചു&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.81233/page/n8/mode/1up?view=theater|title=Antoine Lavoisier The Father of Modern Chemistry|last=McKIE|first=Douglas|publisher=Vicor Gollanz Ltd.|year=1935|location=London|pages=275-280|chapter=IX Last years 1789-94}}&lt;/ref&gt;.   ഇതിനു പുറകിൽ വ്യക്തിവൈരാഗ്യമുണ്ടായിരുന്നെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.  

=== ഭീകരവാഴ്ച ===
1793 സപ്റ്റന്പർ മുതൽക്കൊണ്ട്  ഫ്രഞ്ചുവിപ്ലവം കൂടുതൽ അക്രമാസക്തമായിത്തീർന്നിരുന്നു.  അവശ്യസാധനങ്ങളുടെ ക്ഷാമവും, വിലക്കയറ്റവും,  അയൽരാജ്യങ്ങളുമായുള്ള യുദ്ധങ്ങളും സ്ഥിതി ഏറെ വഷളാക്കി. വിപ്ലവവിരുദ്ധപ്രവണതകളെ അടിച്ചമർത്താനായി  പൊതുരക്ഷാസമിതി (കമ്മിറ്റി ഓഫ് പബ്ലിക് സേഫ്റ്റി)  രൂപികരിക്കപ്പെട്ടു. സംശയത്തിൻറെ   പേരിൽ പലരും അറസ്റ്റു ചെയ്യപ്പെട്ടു. വധശിക്ഷക്കു വിധിക്കപ്പെട്ടു.

=== ആരോപണങ്ങൾ, ജയിൽവാസം, വധശിക്ഷ ===
1793 നവന്പർ  24-ന്  ജനറൽ ഫാമിലെ ഇരുപത്തെട്ട്  ഉദ്യാഗസ്ഥർ  അറസ്റ്റു ചെയ്യപ്പെട്ടു. പണമിടപാടുകളിൽ  ലാവോസിയെയടക്കം ജനറൽ ഫാമിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥർ കൃതിമത്വം കാട്ടി എന്നായിരുന്നു ആരോപണം. ഷാക് പോൾസും ലാവോസിയേയും ഇക്കുട്ടത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. ലാവോസിയെ സ്വയം  അറസ്റ്റു വരിച്ചതാണെന്നും പറയപ്പെടന്നു. ഭർത്താവിനെ വോചിപ്പിക്കാനായി മാരി ആൻ കിണഞ്ഞു പരിശ്രമിച്ചെങ്കിലും  എല്ലാം വിഫലമായി. വിപ്ലവകോടതിയുടെ നാമമാത്രമായ വിചാരണക്കുശേഷം എല്ലാവരും വധശിക്ഷക്കു വിധിക്കപ്പെട്ടു.  1794  മെയ് 8-ന് ലാവോസിയെ  ഗില്ലറ്റിന് ഇരയായി.    

=== മരണാനന്തരം ===
ഭർത്താവിനെ രക്ഷപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചുവെന്ന കുറ്റം ചാർത്തപ്പെട്ട്  മേരി ആനിൻറെ സ്വത്തുക്കൾ കണ്ടുകെട്ടി താമസിയാതെ  അവർ  അറസ്റ്റു ചെയ്യപ്പെട്ടു.  ജയിൽമുക്തയായ ശേഷം  ലാവോസിയെയുടെ നിരപരാധിത്വം തെളിയിക്കുന്നതിനും  അദ്ദേഹത്തിൻറെ  ഗവേഷണപ്രബന്ധങ്ങൾ ക്രോഡീകരിച്ച്  പുസ്തകരൂപത്തിൽ ആക്കുന്നതിനും അവർ മുൻകൈ എടുത്തു.  പുസ്തകത്തിൻറെ കോപ്പികൾ യൂറോപ്പിലെ ശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക്  സൗജന്യമായി നൽകുകയും ചെയ്തു.

== ശാസ്ത്രസംഭാവനകൾ ==


== കണ്ടുപിടിത്തങ്ങൾ ==
ലാവോസിയയുടെ പരീക്ഷണമാണ് [[ദ്രവ്യസംരക്ഷണനിയമം|ദ്രവ്യസംരക്ഷണനിയമത്തിനു]] (The law of Conservation of Mass)വഴി തുറന്നത്.
ദ്രവ്യം നശിപ്പികുവാനോ, സ്യഷട്ടിക്കുവാനോ സാധ്യമല്ല. രാസപ്രവർത്തനം നടക്കുമ്പോൾ ഇതിന്റെ രൂപത്തിൽ വ്യത്യാസം വരുന്നു എന്നേയുള്ളു. 
[[ഓക്സിജൻ|ഓക്സിജനാണ്]] വസ്തുക്കൾ കത്താൻ സഹായിക്കുന്നതെന്ന് ലവോസിയേ മനസ്സിലാക്കി. പ്രാണവായുവിന് ആ പേരിട്ടത് ലാവോസിയേ ആണ്. [[സൾഫ്യൂരിക് അമ്ലം]], [[സിങ്ക് ഓക്സൈഡ്]] എന്നിവയ്ക്ക് ഈ പേരിട്ടതും ലാവോസിയേ ആണ്.


[[വർഗ്ഗം:1743-ൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം: 1794-ൽ മരിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 26-ന് ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:മേയ് 8-ന് മരിച്ചവർ]]

[[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് രസതന്ത്രജ്ഞർ]]
[[വർഗ്ഗം:18-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:18-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ മരിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:18-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ രസതന്ത്രജ്ഞർ]]

== അവലംബം ==
&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;</text>
      <sha1>krgw5ulisa82gnj6s086tbuctr25vs4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>കെ.എം. ഗോവി</title>
    <ns>0</ns>
    <id>11429</id>
    <revision>
      <id>3759139</id>
      <parentid>3671444</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:01:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yaseenvinoba</username>
        <id>95215</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13136" xml:space="preserve">{{prettyurl|K.M. Govi}}
{{Infobox Writer &lt;!-- for more information see [[:Template:Infobox Writer/doc]] --&gt;
| name = കെ.എം. ഗോവി
| image=K.M. Govi.jpg
| imagesize=200px
| caption = കെ.എം. ഗോവി
| birthdate = {{birth date|1930|6|17}}
| birthplace = [[തലശ്ശേരി]],[[കണ്ണൂർ]], [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]]
| deathdate = {{death date|2013|12|03}}
| deathplace = 
| occupation = ലൈബ്രേറിയൻ
| movement = 
| genre = 
| notableworks = [[ആദിമുദ്രണം ഭാരതത്തിലും മലയാളത്തിലും]],&lt;br /&gt; [[മലയാളഗ്രന്ഥസൂചി]]
| influences =
| influenced =
}}
[[ഭാരതീയഭാഷകൾ|ഭാരതീയഭാഷകളിൽ]] ആദ്യമായി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട [[ഗ്രന്ഥസൂചി|സമഗ്രഗ്രന്ഥസൂചിയായ]] [[മലയാളഗ്രന്ഥസൂചി|മലയാളഗ്രന്ഥസൂചിയുടെ]] കർത്താവാണ് '''കെ.എം. ഗോവി''' (17 ജൂൺ 1930- 3 ഡിസംബർ 2013). [[മലയാളം|മലയാളത്തിലല്ലാതെ]] വേറെ ഒരു ഇന്ത്യൻ ഭാഷയിലും ഇക്കാലം വരെ ഇതിനു സമാനമായ ഗ്രന്ഥസൂചി പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടില്ല.&lt;ref&gt;http://www.mathrubhumi.com/technology/others/m-v-govi-library-science-library-index-indian-book-index-history-of-print-410029/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131128142351/http://www.mathrubhumi.com/technology/others/m-v-govi-library-science-library-index-indian-book-index-history-of-print-410029/ |date=2013-11-28 }} Mathrubhumi Technology Thursday, November 28, 2013 Mathrubhumi Home 	 ENGLISH EDITIONFEEDSFONT PROBLEM HOMESOCIAL MEDIA|SCIENCE|WEB|MOBILE|GADGETS|OTHERS follow us on മലയാളത്തിന്റെ ഗ്രന്ഥാലയ ശാസ്ത്രജ്ഞൻ - കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള പുരസ്‌കാരം നേടിയ കെ.എം.ഗോവിയുടെ വിശേഷങ്ങൾ&lt;/ref&gt; [[തലശ്ശേരി]] സ്വദേശിയായ ഗോവി [[ഭാരതീയ ദേശീയ ഗ്രന്ഥശാല|കൽക്കത്ത നാഷനൽ ലൈബ്രറിയിൽ]] ഉദ്യോഗസ്ഥനായിരുന്നു. മലയാളം [[അച്ചടി|അച്ചടിയെക്കുറിച്ചും]] ലൈബ്രറി സയൻസിനെക്കുറിച്ചും ഗവേഷണസ്വഭാവമുള്ള പഠനങ്ങളും പുസ്തകങ്ങളും പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ''ലൈബ്രറിസയൻസ് '' എന്ന പുസ്തകമാണ് ഗ്രന്ഥാലയശാസ്ത്രത്തെ സംബന്ധിച്ച മലയാളത്തിലെ ആദ്യഗ്രന്ഥം. 'നമ്മുടെ ഗ്രന്ഥാലയശാസ്ത്രത്തിന്റെ വിജ്ഞാനശേഖരത്തിലേക്കു് ഏറ്റവുമധികം സംഭാവന ചെയ്ത ഏറ്റവും പ്രാമാണികനായ ലൈബ്രറി ശാസ്ത്രജ്ഞൻ' എന്ന ബഹുമതിയ്ക്കു് എല്ലാംകൊണ്ടും അർഹനാണദ്ദേഹം എന്നാണു് [[ടി.എൻ. ജയചന്ദ്രൻ]] ഗോവിയെപ്പറ്റി അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതു്.

==ജീവചരിത്രം==
തലശ്ശേരിയിലെ ചേറ്റംകുന്നിൽ സി.കെ. ശങ്കുണ്ണിനായർ, കെ. എം. മായി അമ്മ എന്നിവരുടെ പുത്രനായി 1930 ജൂൺ 17-ആം തീയതിയായിരുന്നു ഗോവി ജനിച്ചതു്. ഗോവിയ്ക്കു് നാലുവയസ്സുള്ളപ്പോൾ അച്ഛനും പതിമൂന്നുവയസ്സുള്ളപ്പോൾ അമ്മയും ചരമമടഞ്ഞു. വലിയൊരു കൂട്ടുകുടുംബത്തിലെ ഒരംഗമായി ഗോവി വളർന്നു. മാളികവളപ്പ് സ്കൂൾ, ബി.ഇ.എം.പി. ഹൈ സ്കൂൾ എന്നിവിടങ്ങളിലായിരുന്നു സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം. 1950-ൽ തലശ്ശേരി [[ബ്രണ്ണൻ കോളേജ്|ബ്രണ്ണൻ കോളേജിൽ]] നിന്നും ബിരുദം നേടി. തുടർന്നു് മദിരാശി സർവ്വകലാശാലയിൽനിന്നും 1952-ൽ ലൈബ്രറി സയൻസിൽ ബിരുദാനന്തര ഡിപ്ലോമ സമ്പാദിച്ചു.

ബിരുദമെടുത്തതിനു തൊട്ടുപിന്നാലെ മദിരാശിയിലെ ഫോർട്ട്  സെന്റ്ജോർജ്ജിലുള്ള സെക്രട്ടറിയേറ്റിൽ അദ്ദേഹം ഗുമസ്തനായി ചേർന്നു. (ഇന്ത്യയിലെ അച്ചടിസാങ്കേതികതയുടെ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു പ്രധാന സ്ഥാപനം കൂടിയാണു് ഫോർട്ട് സെന്റ് ജോർജ്ജ്). എന്നാൽ ആറേഴുമാസക്കാലമേ അവിടെ തുടർന്നുള്ളൂ. 1952 ഏപ്രിലിൽ കോഴിക്കോട് മലബാർ ജില്ലാ ലൈബ്രറി അതോറിട്ടിയിലെ ഡിസ്ട്രിക്റ്റ് ലൈബ്രേറിയനായി ഗോവി നിയമിതനായി. പുതിയ ലൈബ്രറി നിയമം നടപ്പിലാക്കുന്ന ആസൂത്രണത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു ഈ നിയമനം. ചുരുങ്ങിയ സമയത്തിനുള്ളിൽ മലബാറിലുടനീളം പതിനഞ്ചു ബ്രാഞ്ചു ലൈബ്രറികളും ഡെലിവറി സ്റ്റേഷനുകളും അദ്ദേഹം സംഘടിപ്പിച്ചു. ഇംഗ്ലീഷ് പുസ്തകങ്ങളുടെ ഒരു ഗണ്യമായ വിഭാഗമുൾപ്പെടെ സാമാന്യം ഭേദപ്പെട്ട ഒരു പുസ്തകശേഖരം കോഴിക്കോടും അദ്ദേഹം കെട്ടിപ്പടുത്തു.1956ൽ കൊൽക്കത്തയിലെ നാഷണൽ ലൈബ്രറിയിൽ ജോലിക്കുചേർന്നു. 
==മലയാള ഗ്രന്ഥസൂചി ==
1970 ൽ [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി|കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിക്കുവേണ്ടി]] മലയാള ഗ്രന്ഥസൂചി തയ്യാറാക്കാൻ തുടങ്ങി. 1772 മുതൽ 1970 വരെയുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടേതായിരുന്നു ആദ്യത്തെ വോള്യം. സാഹിത്യം, വിജ്ഞാനസാഹിത്യം എന്നീ രണ്ടു ഭാഗങ്ങളിലായാണ് ആദ്യ വോള്യം. 1973 ൽ ഇത് പ്രകാശനംചെയ്തു. 1970 മുതൽ 1975 വരെയുള്ള പുസ്തകങ്ങളായിരുന്നു രണ്ടാമത്തെ വോള്യത്തിൽ . തുടർന്ന് 2000 വരെ ഓരോ അഞ്ചുവർഷത്തെയും പുസ്തകങ്ങളടങ്ങുന്ന വോള്യങ്ങൾ പുറത്തിറക്കി. ആറ് വോള്യങ്ങളായി 1995 വരെയുള്ള ഗ്രന്ഥസൂചി പുറത്തിറക്കി. 1996 മുതൽ 2000 വരെയുള്ള ഗ്രന്ഥസൂചി തയ്യാറാക്കി അക്കാദമിക്ക് നല്കിയെങ്കിലും പുസ്തകരൂപത്തിൽ പുറത്തിറക്കിയിട്ടില്ല. ഗ്രന്ഥസൂചി തയ്യാറാക്കി മലയാളത്തിന് നല്കിയത് പരിഗണിച്ചാണ് അദ്ദേഹത്തെ 2013 ൽ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ സമഗ്രസംഭാവനയ്ക്കുള്ള പുരസ്‌കാരം നൽകി ആദരിച്ചത്&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralasahityaakademi.org/blog/kmgovi.html|title=മലയാളത്തിന്റെ ഗ്രന്ഥാലയ ശാസ്ത്രജ്ഞൻ -കെ.എം.ഗോവി - അക്കാദമിയുടെ വായനാമുറി|access-date=2021-09-23}}&lt;/ref&gt;.

1999 ൽ '[[ആദിമുദ്രണം ഭാരതത്തിലും മലയാളത്തിലും]]' എന്ന പുസ്തകത്തിന് വൈജ്ഞാനിക സാഹിത്യത്തിനുള്ള കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ പുരസ്‌കാരം ലഭിച്ചു. 

2013 ഡിസംബർ 3 ന് അന്തരിച്ചു.

==കൃതികൾ==
*ലൈബ്രറിസയൻസ്
*[[ആദിമുദ്രണം ഭാരതത്തിലും  മലയാളത്തിലും]]
*കാറ്റലോഗ് നിർമ്മാണം
*പുസ്തകവും വായനയും  
*കാറ്റലോഗും ഗ്രന്ഥസൂചിയും
*നമ്മുടെ റഫറൻസ് സാഹിത്യം
*പുസ്തകവും വായനയും
*മുത്തുസ്വാമി ദീക്ഷിതർ
*ശ്യാമശാസ്ത്രി

==പുരസ്കാരങ്ങൾ==
*കേരളസാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്കുള്ള പുരസ്കാരം - 2013&lt;ref&gt;{{cite news|title=എം.പി വീരേന്ദ്രകുമാറിനും സക്കറിയക്കും സാഹിത്യഅക്കാദമി വിശിഷ്ടാംഗത്വം|url=http://archive.is/CvRbz|accessdate=2013 ഒക്ടോബർ 12|newspaper=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|date=2013 ഒക്ടോബർ 12}}&lt;/ref&gt;

==അവലംബം==
{{RL}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
*[http://www.mathrubhumi.com/technology/others/m-v-govi-library-science-library-index-indian-book-index-history-of-print-410029/ മലയാളത്തിന്റെ ഗ്രന്ഥാലയ ശാസ്ത്രജ്ഞൻ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131128142351/http://www.mathrubhumi.com/technology/others/m-v-govi-library-science-library-index-indian-book-index-history-of-print-410029/ |date=2013-11-28 }}
*[http://www.malayalagrandham.com/ മലയാളഗ്രന്ഥസൂചിയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അതിൽനിന്നും പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ട്  നിർമ്മിച്ച മലയാളഗ്രന്ഥവിവരം പ്രോജക്റ്റ്] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130401080054/http://www.malayalagrandham.com/ |date=2013-04-01 }} 
*[http://eprints.rclis.org/archive/00007199/01/2004Granthasooji.pdf മലയാളം ഗ്രന്ഥസൂചിയെപ്പറ്റി ആർ. രാമൻ നായർ, തലശ്ശേരി ബ്രണ്ണൻ കോളേജിൽ നടത്തിയ സെമിനാർ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929111043/http://eprints.rclis.org/archive/00007199/01/2004Granthasooji.pdf |date=2007-09-29 }}

{{അപൂർണ്ണ ജീവചരിത്രം}}

[[വർഗ്ഗം:മലയാളസാഹിത്യകാരന്മാർ]]
[[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>ac081065s5mnkzio9jemmkvul2nrb7g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>23271</id>
    <revision>
      <id>3759144</id>
      <parentid>3751148</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:37:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Raju Raju Gopal</username>
        <id>141880</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12143" xml:space="preserve">{{prettyurl|E. P. Rajagopalan}}
{{ആധികാരികത}}
{{prettyurl|EP Rajagopalan}}
{{Infobox Writer
| name        = ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
| image       = File:EP rajagopalan writer 01.jpg
| imagesize   = 200px
| pseudonym   = 
| birthdate  =25-06-1962 
| birthplace = kasaragod chandera
| occupation  = 
| nationality = [[ഭാരതം|ഭാരതീയൻ]]
| period      = 
| genre       = സാഹിത്യനിരൂപകൻ, വിമർശകൻ, നാടകകൃത്ത്
| subject     = 
| movement    = 
| debut_works = 
| influences  = 
| influenced  = 
| signature   = 
| website     = 
| footnotes   =  ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
}}
[[മലയാളം|മലയാളത്തിലെ]] സാഹിത്യനിരൂപകനും വിമർശകനും നാടകകൃത്തുമാണ്‌ '''ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ'''. മലയാളനിരൂപണത്തിൽ [[ആധുനികത|ആധുനികതയുടെ]] കാലത്തിനു ശേഷം കടന്നുവന്ന ചരിത്രോന്മുഖമായ വിമർശനരീതിയുടെ ഊർജ്ജസ്വലനായ പ്രയോക്താവാണ് ഇദ്ദേഹം. നവ-മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തയുടെ  യാന്ത്രികമല്ലാത്ത സ്വാധീനം  സാമാന്യമായി പ്രകടമാക്കുന്ന നിരൂപണപഠനങ്ങൾ ഇദ്ദേഹത്തെ ശ്രദ്ധേയനാക്കുന്നു. നിരൂപണത്തെ പുതിയ നിരീക്ഷണങ്ങൾ കൊണ്ട് വ്യത്യസ്തവും സർഗാത്മകവുമാകുന്ന എഴുത്തുരീതിയാണ് രാജഗോപാലൻ തുടക്കകാലം മുതൽ സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്‌. എഴുതുന്ന വ്യക്തിയെ കാര്യമായി കണക്കാക്കാതെ എഴുത്തിൽ വായിക്കാനാവുന്ന ചരിത്രത്തെയും ജീവിതത്തെയുമാണ്  രാജഗോപാലൻ ശ്രദ്ധിക്കാറുള്ളത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan- Speaker in Kerala literature Festival KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.marunadanmalayalee.com/column/pusthaka-vich-ram/kunjambu-masum-english-vakkum-123210|title=വാക്കിലെ ജീവിതം|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

സാഹിത്യകൃതികൾ, ഫോക് ലോർ, നാടകം, ചിത്രകല, ചലച്ചിത്രം, ഫോട്ടോഗ്രഫി , വിദ്യഭ്യാസചിന്ത, മറ്റ് പൊതുജിവിതരംഗങ്ങൾ, ചെറിയ കാര്യങ്ങൾ, അനൌപചാരികമായ വസ്തുതകൾ, സ്ഥാപനവത്കൃതമാവാത്ത അറിവുകൾ, പ്രാദേശികമായ ഇനങ്ങൾ എന്നിവയും രാജഗോപാലനെ ആകർഷിക്കുന്നു. സംസ്കാരപഠനം എന്ന മേഖലയെ ഏറെ ജനകീയമാക്കിയ രാജഗോപാലൻ ഒരു പ്രഭാഷകൻ കൂടിയാണ്. 

നാടകവിമർശനത്തിലും  നാടകരചനയിലും സംഭാവനകളുണ്ട്. രണ്ടു നാടകങ്ങളിൽ എൻ ശശിധരനൊപ്പം രചയിതാവായി.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;  'ഉദിനൂർ ഗ്രാമചരിത്ര'ത്തിൻറെ ചീഫ് എഡിറ്ററായി പ്രവർത്തിച്ചു. സാംസ്കാരികസംഘാടകൻ കൂടിയാണ്. 

ദേശാഭിമാനി വാരികയിൽ &lt;nowiki&gt;''കഥ ഇന്ന്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന പംക്തി കൈകാര്യം ചെയ്തു. മാതൃഭൂമി ആഴ്ചപ്പതിപ്പിൽ 'ഉൾക്കഥ' എന്ന പംക്തിയും. വിവിധ ആനുകാലികങ്ങളിൽ സാഹിത്യ-കലാ-സംസ്കാര നിരൂപണങ്ങൾ എഴുതുന്നു. സാഹിത്യപ്രവർത്തകസഹകരണസംഘത്തിൻറെ &lt;nowiki&gt;'' കഥയുടെ നൂറ്റാണ്ട്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ( രണ്ടുവാല്യം  ) എഡിറ്റൊറിയൽ കമ്മിറ്റി അംഗം, സഹിത മാസികയുടെ എഡിറ്റർ, എതിർദിശ മാസികയുടെ കൺസൽട്ടൻററ് എഡിറ്റർ, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ ഇംഗ്ലിഷ് ആനുകാലികമായ &quot;Malayalam  Literary Survey &quot;യുടെ കൺവീനർ എന്നീ മേഖലകളിലും പ്രവർത്തനമുണ്ട്.

== ജീവിതരേഖ ==
കാസർകോട്  ജില്ലയിലെ ഉദിനൂർ കിനാത്തിൽ എന്ന സ്ഥലത്ത് 1962-ൽ [[ജനനം|ജനിച്ചു]]. പയ്യന്നൂർ കോളേജിൽ നിന്ന് ആംഗലസാഹിത്യത്തിൽ ബിരുദം. ഇരുപത്തൊന്നുകൊല്ലം  കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ വെള്ളൂർ ഗവ. ഹയർസെക്കൻഡറി സ്കൂളിൽ ഇംഗ്ലിഷ് അദ്ധ്യാപകൻ . 2018-ൽ കക്കാട്ട് ഗവണ്മെന്റ് ഹയർ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളിൽ നിന്നും പ്രധാനാദ്ധ്യാപകനായി  വിരമിച്ചു. പിലിക്കോട് പഞ്ചായത്തിലെ ചന്തേര മാണിയാട്ട് താമസം. 2016 മുതൽ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി  അംഗമാണ്.

പുരോഗമന കലാ-സാഹിത്യസംഘം സംസ്ഥാന വൈസ് പ്രസിഡണ്ടുമാണ്.

സാഹിത്യ പ്രവർത്തക സഹകരണ സംഘം (എസ്.പി. സി. എസ്. / എൻ.ബി.എസ് ) ഡയരക്ടർ ബോർഡ് അംഗമായും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.


== കൃതികൾ ==

*[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ|കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ (മൂന്നു പതിപ്പുകൾ )]]
* മീനും കപ്പലും
* കഥയും ആത്മകഥയും
*സ്വപ്നവും ചരിത്രവും
*ലോകത്തിൻറെ വാക്ക്
*നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും
*നിരന്തരം
*നാട്ടറിവും വിമോചനവും
*വ്യത്യാസം
*അളവ്
*കാര്യം
*പലമ
*രണ്ടു കസേരകൾ
*സംസ്കാരത്തിൻറെ കുടിലുകൾ
*ആഖ്യാനത്തിൻറെ ജീവിതം
*കാലക്രമേണ
*പൂവും മരവും പൂരവും /(രണ്ടു പതിപ്പുകൾ )
*ആളുകളുടെ വഴികൾ 
*പേരുകൾ, പെരുമാറ്റങ്ങൾ ( ഓർമ്മക്കുറിപ്പുകൾ ) / മൂന്നു പതിപ്പുകൾ
*ഇന്ദുലേഖ; വായനയുടെ ദിശകൾ (എഡിറ്റർ)
*കഥാപൂർവ്വം (എഡിറ്റർ)
*മുരിങ്ങാച്ചോട്ടിലെ നക്ഷത്രക്കാഴ്ചകൾ (എഡിറ്റർ )
*കുഞ്ഞമ്പുമാഷും ഇംഗ്ലിഷുവാക്കും (ഭാഷാകുറിപ്പുകൾ)
*ഉൾക്കഥ (കഥാവിമർശനം)
*പ്രത്യക്ഷം ( ഫോട്ടോപഠനങ്ങൾ )
*മിണ്ടാട്ടങ്ങൾ ( പഠനങ്ങൾ )
*ആറാം നമ്പർ വാർഡ്‌ (ചെക്കോവ് -- നീണ്ടകഥ വിവർത്തനം)
*രഹസ്യജീവിതം (സാൽവദോർ ദാലി -- വിവർത്തനം)
*കേളു (നാടകം) -- [[എൻ. ശശിധരൻ|എൻ. ശശിധരനു]]മൊത്ത്
*Cherukat Govinda Pisharody ( ഇംഗ്ലിഷ്) കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധീകരണം -- തമിഴ് വിവർത്തനം വന്നു.
*കെ.കെ.മാസ്റ്റർ: ഓർമ്മയുടെ അരങ്ങുകൾ  (എഡി.)
*.സിണ്ടറെല/സിലിണ്ടറെലെ- തെരഞ്ഞെടുത്ത സാഹിത്യലേഖനങ്ങൾ


. നടക്കുമ്പോൾ ( നടത്തത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സംസ്കാരപoനക്കുറിപ്പുകൾ )

( forthcoming )

ഭാഷ, ഭാവന, വിനിമയം

നാടകത്തിൻ്റെ ബഹുസ്വരത

അടുപ്പങ്ങളുടെ സൂചിക


== പുരസ്കാരങ്ങൾ ==
[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ]] എന്ന കൃതിക്ക് 2006-ൽ [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P R-  KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.keralasahityaakademi.org/ml_aw5.htm|title=---::: KERALA SAHITYA AKADEMI :::---|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

തായാട്ട് അവാർഡ് -- സ്വപ്നവും ചരിത്രവും

എസ് ഗുപ്തൻനായർ അവാർഡ് -- നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും 

സിപി ശിവദാസൻ അവാർഡ് -- കാലക്രമേണ

[[ജോസഫ് മുണ്ടശ്ശേരി]] അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ 

എം എസ് മേനോൻ അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ

[[കേരള സംഗീതനാടക അക്കാദമി|കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] -- കേളു

ആലക്കോട് സർഗ്ഗവേദി പി -ടി.തങ്കപ്പൻ മാസ്റ്റർ പുരസ്കാരം ( സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്ക് )

[[കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://keralaonlinenews.com/2021/10/29/kesari-nayanar-award-for-ep-rajagopalan.html|title=കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം ഇ.പി.രാജഗോപാലന്|access-date=2021-10-30|date=2021-10-29|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

==അവലംബം ==
{{reflist}}
[[വർഗ്ഗം:മലയാളനാടകകൃത്തുക്കൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളസാഹിത്യനിരൂപകർ]]
[[വർഗ്ഗം:ചെറുകാട് അവാർഡ് ജേതാക്കൾ]]</text>
      <sha1>4lgxfhg5ctheszlad0gz08ymiarm0ee</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759146</id>
      <parentid>3759144</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:39:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Raju Raju Gopal</username>
        <id>141880</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12140" xml:space="preserve">{{prettyurl|E. P. Rajagopalan}}
{{ആധികാരികത}}
{{prettyurl|EP Rajagopalan}}
{{Infobox Writer
| name        = ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
| image       = File:EP rajagopalan writer 01.jpg
| imagesize   = 200px
| pseudonym   = 
| birthdate  =25-06-1962 
| birthplace = kasaragod chandera
| occupation  = 
| nationality = [[ഭാരതം|ഭാരതീയൻ]]
| period      = 
| genre       = സാഹിത്യനിരൂപകൻ, വിമർശകൻ, നാടകകൃത്ത്
| subject     = 
| movement    = 
| debut_works = 
| influences  = 
| influenced  = 
| signature   = 
| website     = 
| footnotes   =  ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
}}
[[മലയാളം|മലയാളത്തിലെ]] സാഹിത്യനിരൂപകനും വിമർശകനും നാടകകൃത്തുമാണ്‌ '''ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ'''. മലയാളനിരൂപണത്തിൽ [[ആധുനികത|ആധുനികതയുടെ]] കാലത്തിനു ശേഷം കടന്നുവന്ന ചരിത്രോന്മുഖമായ വിമർശനരീതിയുടെ ഊർജ്ജസ്വലനായ പ്രയോക്താവാണ് ഇദ്ദേഹം. നവ-മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തയുടെ  യാന്ത്രികമല്ലാത്ത സ്വാധീനം  സാമാന്യമായി പ്രകടമാക്കുന്ന നിരൂപണപഠനങ്ങൾ ഇദ്ദേഹത്തെ ശ്രദ്ധേയനാക്കുന്നു. നിരൂപണത്തെ പുതിയ നിരീക്ഷണങ്ങൾ കൊണ്ട് വ്യത്യസ്തവും സർഗാത്മകവുമാകുന്ന എഴുത്തുരീതിയാണ് രാജഗോപാലൻ തുടക്കകാലം മുതൽ സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്‌. എഴുതുന്ന വ്യക്തിയെ കാര്യമായി കണക്കാക്കാതെ എഴുത്തിൽ വായിക്കാനാവുന്ന ചരിത്രത്തെയും ജീവിതത്തെയുമാണ്  രാജഗോപാലൻ ശ്രദ്ധിക്കാറുള്ളത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan- Speaker in Kerala literature Festival KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.marunadanmalayalee.com/column/pusthaka-vich-ram/kunjambu-masum-english-vakkum-123210|title=വാക്കിലെ ജീവിതം|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

സാഹിത്യകൃതികൾ, ഫോക് ലോർ, നാടകം, ചിത്രകല, ചലച്ചിത്രം, ഫോട്ടോഗ്രഫി , വിദ്യഭ്യാസചിന്ത, മറ്റ് പൊതുജിവിതരംഗങ്ങൾ, ചെറിയ കാര്യങ്ങൾ, അനൌപചാരികമായ വസ്തുതകൾ, സ്ഥാപനവത്കൃതമാവാത്ത അറിവുകൾ, പ്രാദേശികമായ ഇനങ്ങൾ എന്നിവയും രാജഗോപാലനെ ആകർഷിക്കുന്നു. സംസ്കാരപഠനം എന്ന മേഖലയെ ഏറെ ജനകീയമാക്കിയ രാജഗോപാലൻ ഒരു പ്രഭാഷകൻ കൂടിയാണ്. 

നാടകവിമർശനത്തിലും  നാടകരചനയിലും സംഭാവനകളുണ്ട്. രണ്ടു നാടകങ്ങളിൽ എൻ ശശിധരനൊപ്പം രചയിതാവായി.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;  'ഉദിനൂർ ഗ്രാമചരിത്ര'ത്തിൻറെ ചീഫ് എഡിറ്ററായി പ്രവർത്തിച്ചു. സാംസ്കാരികസംഘാടകൻ കൂടിയാണ്. 

ദേശാഭിമാനി വാരികയിൽ &lt;nowiki&gt;''കഥ ഇന്ന്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന പംക്തി കൈകാര്യം ചെയ്തു. മാതൃഭൂമി ആഴ്ചപ്പതിപ്പിൽ 'ഉൾക്കഥ' എന്ന പംക്തിയും. വിവിധ ആനുകാലികങ്ങളിൽ സാഹിത്യ-കലാ-സംസ്കാര നിരൂപണങ്ങൾ എഴുതുന്നു. സാഹിത്യപ്രവർത്തകസഹകരണസംഘത്തിൻറെ &lt;nowiki&gt;'' കഥയുടെ നൂറ്റാണ്ട്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ( രണ്ടുവാല്യം  ) എഡിറ്റൊറിയൽ കമ്മിറ്റി അംഗം, സഹിത മാസികയുടെ എഡിറ്റർ, എതിർദിശ മാസികയുടെ കൺസൽട്ടൻററ് എഡിറ്റർ, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ ഇംഗ്ലിഷ് ആനുകാലികമായ &quot;Malayalam  Literary Survey &quot;യുടെ കൺവീനർ എന്നീ മേഖലകളിലും പ്രവർത്തനമുണ്ട്.

== ജീവിതരേഖ ==
കാസർകോട്  ജില്ലയിലെ ഉദിനൂർ കിനാത്തിൽ എന്ന സ്ഥലത്ത് 1962-ൽ [[ജനനം|ജനിച്ചു]]. പയ്യന്നൂർ കോളേജിൽ നിന്ന് ആംഗലസാഹിത്യത്തിൽ ബിരുദം. ഇരുപത്തൊന്നുകൊല്ലം  കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ വെള്ളൂർ ഗവ. ഹയർസെക്കൻഡറി സ്കൂളിൽ ഇംഗ്ലിഷ് അദ്ധ്യാപകൻ . 2018-ൽ കക്കാട്ട് ഗവണ്മെന്റ് ഹയർ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളിൽ നിന്നും പ്രധാനാദ്ധ്യാപകനായി  വിരമിച്ചു. പിലിക്കോട് പഞ്ചായത്തിലെ ചന്തേര മാണിയാട്ട് താമസം. 2016 മുതൽ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി  അംഗമാണ്.

പുരോഗമന കലാ-സാഹിത്യസംഘം സംസ്ഥാന വൈസ് പ്രസിഡണ്ടുമാണ്.

സാഹിത്യ പ്രവർത്തക സഹകരണ സംഘം (എസ്.പി. സി. എസ്. / എൻ.ബി.എസ് ) ഡയരക്ടർ ബോർഡ് അംഗമായും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.


== കൃതികൾ ==

*[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ|കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ (മൂന്നു പതിപ്പുകൾ )]]
* മീനും കപ്പലും
* കഥയും ആത്മകഥയും
*സ്വപ്നവും ചരിത്രവും
*ലോകത്തിൻറെ വാക്ക്
*നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും
*നിരന്തരം
*നാട്ടറിവും വിമോചനവും
*വ്യത്യാസം
*അളവ്
*കാര്യം
*പലമ
*രണ്ടു കസേരകൾ
*സംസ്കാരത്തിൻറെ കുടിലുകൾ
*ആഖ്യാനത്തിൻറെ ജീവിതം
*കാലക്രമേണ
*പൂവും മരവും പൂരവും /(രണ്ടു പതിപ്പുകൾ )
*ആളുകളുടെ വഴികൾ 
*പേരുകൾ, പെരുമാറ്റങ്ങൾ ( ഓർമ്മക്കുറിപ്പുകൾ ) / മൂന്നു പതിപ്പുകൾ
*ഇന്ദുലേഖ; വായനയുടെ ദിശകൾ (എഡിറ്റർ)
*കഥാപൂർവ്വം (എഡിറ്റർ)
*മുരിങ്ങാച്ചോട്ടിലെ നക്ഷത്രക്കാഴ്ചകൾ (എഡിറ്റർ )
*കുഞ്ഞമ്പുമാഷും ഇംഗ്ലിഷുവാക്കും (ഭാഷാകുറിപ്പുകൾ)
*ഉൾക്കഥ (കഥാവിമർശനം)
*പ്രത്യക്ഷം ( ഫോട്ടോപഠനങ്ങൾ )
*മിണ്ടാട്ടങ്ങൾ ( പഠനങ്ങൾ )
*ആറാം നമ്പർ വാർഡ്‌ (ചെക്കോവ് -- നീണ്ടകഥ വിവർത്തനം)
*രഹസ്യജീവിതം (സാൽവദോർ ദാലി -- വിവർത്തനം)
*കേളു (നാടകം) -- [[എൻ. ശശിധരൻ|എൻ. ശശിധരനു]]മൊത്ത്
*Cherukat Govinda Pisharody ( ഇംഗ്ലിഷ്) കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധീകരണം -- തമിഴ് വിവർത്തനം വന്നു.
*കെ.കെ.മാസ്റ്റർ: ഓർമ്മയുടെ അരങ്ങുകൾ  (എഡി.)
*.സിണ്ടറെല/സിലിണ്ടറെലെ- തെരഞ്ഞെടുത്ത സാഹിത്യലേഖനങ്ങൾ
*നടക്കുമ്പോൾ ( നടത്തത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സംസ്കാരപoനക്കുറിപ്പുകൾ )
*
( forthcoming )

ഭാഷ, ഭാവന, വിനിമയം

നാടകത്തിൻ്റെ ബഹുസ്വരത

അടുപ്പങ്ങളുടെ സൂചിക


== പുരസ്കാരങ്ങൾ ==
[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ]] എന്ന കൃതിക്ക് 2006-ൽ [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P R-  KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.keralasahityaakademi.org/ml_aw5.htm|title=---::: KERALA SAHITYA AKADEMI :::---|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

തായാട്ട് അവാർഡ് -- സ്വപ്നവും ചരിത്രവും

എസ് ഗുപ്തൻനായർ അവാർഡ് -- നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും 

സിപി ശിവദാസൻ അവാർഡ് -- കാലക്രമേണ

[[ജോസഫ് മുണ്ടശ്ശേരി]] അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ 

എം എസ് മേനോൻ അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ

[[കേരള സംഗീതനാടക അക്കാദമി|കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] -- കേളു

ആലക്കോട് സർഗ്ഗവേദി പി -ടി.തങ്കപ്പൻ മാസ്റ്റർ പുരസ്കാരം ( സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്ക് )

[[കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://keralaonlinenews.com/2021/10/29/kesari-nayanar-award-for-ep-rajagopalan.html|title=കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം ഇ.പി.രാജഗോപാലന്|access-date=2021-10-30|date=2021-10-29|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

==അവലംബം ==
{{reflist}}
[[വർഗ്ഗം:മലയാളനാടകകൃത്തുക്കൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളസാഹിത്യനിരൂപകർ]]
[[വർഗ്ഗം:ചെറുകാട് അവാർഡ് ജേതാക്കൾ]]</text>
      <sha1>ko8fgq3ar9ocu0nu3l9t6egpf03gtre</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759157</id>
      <parentid>3759146</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:35:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Forwiki22</username>
        <id>164014</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12119" xml:space="preserve">{{prettyurl|E. P. Rajagopalan}}
{{ആധികാരികത}}
{{prettyurl|EP Rajagopalan}}
{{Infobox Writer
| name        = ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
| image       = eprimage.jpg
| imagesize   = 200px
| pseudonym   = 
| birthdate  =25-06-1962 
| birthplace = kasaragod chandera
| occupation  = 
| nationality = [[ഭാരതം|ഭാരതീയൻ]]
| period      = 
| genre       = സാഹിത്യനിരൂപകൻ, വിമർശകൻ, നാടകകൃത്ത്
| subject     = 
| movement    = 
| debut_works = 
| influences  = 
| influenced  = 
| signature   = 
| website     = 
| footnotes   =  ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
}}
[[മലയാളം|മലയാളത്തിലെ]] സാഹിത്യനിരൂപകനും വിമർശകനും നാടകകൃത്തുമാണ്‌ '''ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ'''. മലയാളനിരൂപണത്തിൽ [[ആധുനികത|ആധുനികതയുടെ]] കാലത്തിനു ശേഷം കടന്നുവന്ന ചരിത്രോന്മുഖമായ വിമർശനരീതിയുടെ ഊർജ്ജസ്വലനായ പ്രയോക്താവാണ് ഇദ്ദേഹം. നവ-മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തയുടെ  യാന്ത്രികമല്ലാത്ത സ്വാധീനം  സാമാന്യമായി പ്രകടമാക്കുന്ന നിരൂപണപഠനങ്ങൾ ഇദ്ദേഹത്തെ ശ്രദ്ധേയനാക്കുന്നു. നിരൂപണത്തെ പുതിയ നിരീക്ഷണങ്ങൾ കൊണ്ട് വ്യത്യസ്തവും സർഗാത്മകവുമാകുന്ന എഴുത്തുരീതിയാണ് രാജഗോപാലൻ തുടക്കകാലം മുതൽ സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്‌. എഴുതുന്ന വ്യക്തിയെ കാര്യമായി കണക്കാക്കാതെ എഴുത്തിൽ വായിക്കാനാവുന്ന ചരിത്രത്തെയും ജീവിതത്തെയുമാണ്  രാജഗോപാലൻ ശ്രദ്ധിക്കാറുള്ളത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan- Speaker in Kerala literature Festival KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.marunadanmalayalee.com/column/pusthaka-vich-ram/kunjambu-masum-english-vakkum-123210|title=വാക്കിലെ ജീവിതം|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

സാഹിത്യകൃതികൾ, ഫോക് ലോർ, നാടകം, ചിത്രകല, ചലച്ചിത്രം, ഫോട്ടോഗ്രഫി , വിദ്യഭ്യാസചിന്ത, മറ്റ് പൊതുജിവിതരംഗങ്ങൾ, ചെറിയ കാര്യങ്ങൾ, അനൌപചാരികമായ വസ്തുതകൾ, സ്ഥാപനവത്കൃതമാവാത്ത അറിവുകൾ, പ്രാദേശികമായ ഇനങ്ങൾ എന്നിവയും രാജഗോപാലനെ ആകർഷിക്കുന്നു. സംസ്കാരപഠനം എന്ന മേഖലയെ ഏറെ ജനകീയമാക്കിയ രാജഗോപാലൻ ഒരു പ്രഭാഷകൻ കൂടിയാണ്. 

നാടകവിമർശനത്തിലും  നാടകരചനയിലും സംഭാവനകളുണ്ട്. രണ്ടു നാടകങ്ങളിൽ എൻ ശശിധരനൊപ്പം രചയിതാവായി.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;  'ഉദിനൂർ ഗ്രാമചരിത്ര'ത്തിൻറെ ചീഫ് എഡിറ്ററായി പ്രവർത്തിച്ചു. സാംസ്കാരികസംഘാടകൻ കൂടിയാണ്. 

ദേശാഭിമാനി വാരികയിൽ &lt;nowiki&gt;''കഥ ഇന്ന്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന പംക്തി കൈകാര്യം ചെയ്തു. മാതൃഭൂമി ആഴ്ചപ്പതിപ്പിൽ 'ഉൾക്കഥ' എന്ന പംക്തിയും. വിവിധ ആനുകാലികങ്ങളിൽ സാഹിത്യ-കലാ-സംസ്കാര നിരൂപണങ്ങൾ എഴുതുന്നു. സാഹിത്യപ്രവർത്തകസഹകരണസംഘത്തിൻറെ &lt;nowiki&gt;'' കഥയുടെ നൂറ്റാണ്ട്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ( രണ്ടുവാല്യം  ) എഡിറ്റൊറിയൽ കമ്മിറ്റി അംഗം, സഹിത മാസികയുടെ എഡിറ്റർ, എതിർദിശ മാസികയുടെ കൺസൽട്ടൻററ് എഡിറ്റർ, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ ഇംഗ്ലിഷ് ആനുകാലികമായ &quot;Malayalam  Literary Survey &quot;യുടെ കൺവീനർ എന്നീ മേഖലകളിലും പ്രവർത്തനമുണ്ട്.

== ജീവിതരേഖ ==
കാസർകോട്  ജില്ലയിലെ ഉദിനൂർ കിനാത്തിൽ എന്ന സ്ഥലത്ത് 1962-ൽ [[ജനനം|ജനിച്ചു]]. പയ്യന്നൂർ കോളേജിൽ നിന്ന് ആംഗലസാഹിത്യത്തിൽ ബിരുദം. ഇരുപത്തൊന്നുകൊല്ലം  കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ വെള്ളൂർ ഗവ. ഹയർസെക്കൻഡറി സ്കൂളിൽ ഇംഗ്ലിഷ് അദ്ധ്യാപകൻ . 2018-ൽ കക്കാട്ട് ഗവണ്മെന്റ് ഹയർ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളിൽ നിന്നും പ്രധാനാദ്ധ്യാപകനായി  വിരമിച്ചു. പിലിക്കോട് പഞ്ചായത്തിലെ ചന്തേര മാണിയാട്ട് താമസം. 2016 മുതൽ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി  അംഗമാണ്.

പുരോഗമന കലാ-സാഹിത്യസംഘം സംസ്ഥാന വൈസ് പ്രസിഡണ്ടുമാണ്.

സാഹിത്യ പ്രവർത്തക സഹകരണ സംഘം (എസ്.പി. സി. എസ്. / എൻ.ബി.എസ് ) ഡയരക്ടർ ബോർഡ് അംഗമായും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.


== കൃതികൾ ==

*[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ|കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ (മൂന്നു പതിപ്പുകൾ )]]
* മീനും കപ്പലും
* കഥയും ആത്മകഥയും
*സ്വപ്നവും ചരിത്രവും
*ലോകത്തിൻറെ വാക്ക്
*നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും
*നിരന്തരം
*നാട്ടറിവും വിമോചനവും
*വ്യത്യാസം
*അളവ്
*കാര്യം
*പലമ
*രണ്ടു കസേരകൾ
*സംസ്കാരത്തിൻറെ കുടിലുകൾ
*ആഖ്യാനത്തിൻറെ ജീവിതം
*കാലക്രമേണ
*പൂവും മരവും പൂരവും /(രണ്ടു പതിപ്പുകൾ )
*ആളുകളുടെ വഴികൾ 
*പേരുകൾ, പെരുമാറ്റങ്ങൾ ( ഓർമ്മക്കുറിപ്പുകൾ ) / മൂന്നു പതിപ്പുകൾ
*ഇന്ദുലേഖ; വായനയുടെ ദിശകൾ (എഡിറ്റർ)
*കഥാപൂർവ്വം (എഡിറ്റർ)
*മുരിങ്ങാച്ചോട്ടിലെ നക്ഷത്രക്കാഴ്ചകൾ (എഡിറ്റർ )
*കുഞ്ഞമ്പുമാഷും ഇംഗ്ലിഷുവാക്കും (ഭാഷാകുറിപ്പുകൾ)
*ഉൾക്കഥ (കഥാവിമർശനം)
*പ്രത്യക്ഷം ( ഫോട്ടോപഠനങ്ങൾ )
*മിണ്ടാട്ടങ്ങൾ ( പഠനങ്ങൾ )
*ആറാം നമ്പർ വാർഡ്‌ (ചെക്കോവ് -- നീണ്ടകഥ വിവർത്തനം)
*രഹസ്യജീവിതം (സാൽവദോർ ദാലി -- വിവർത്തനം)
*കേളു (നാടകം) -- [[എൻ. ശശിധരൻ|എൻ. ശശിധരനു]]മൊത്ത്
*Cherukat Govinda Pisharody ( ഇംഗ്ലിഷ്) കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധീകരണം -- തമിഴ് വിവർത്തനം വന്നു.
*കെ.കെ.മാസ്റ്റർ: ഓർമ്മയുടെ അരങ്ങുകൾ  (എഡി.)
*.സിണ്ടറെല/സിലിണ്ടറെലെ- തെരഞ്ഞെടുത്ത സാഹിത്യലേഖനങ്ങൾ
*നടക്കുമ്പോൾ ( നടത്തത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സംസ്കാരപoനക്കുറിപ്പുകൾ )
*
( forthcoming )

ഭാഷ, ഭാവന, വിനിമയം

നാടകത്തിൻ്റെ ബഹുസ്വരത

അടുപ്പങ്ങളുടെ സൂചിക


== പുരസ്കാരങ്ങൾ ==
[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ]] എന്ന കൃതിക്ക് 2006-ൽ [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P R-  KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.keralasahityaakademi.org/ml_aw5.htm|title=---::: KERALA SAHITYA AKADEMI :::---|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

തായാട്ട് അവാർഡ് -- സ്വപ്നവും ചരിത്രവും

എസ് ഗുപ്തൻനായർ അവാർഡ് -- നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും 

സിപി ശിവദാസൻ അവാർഡ് -- കാലക്രമേണ

[[ജോസഫ് മുണ്ടശ്ശേരി]] അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ 

എം എസ് മേനോൻ അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ

[[കേരള സംഗീതനാടക അക്കാദമി|കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] -- കേളു

ആലക്കോട് സർഗ്ഗവേദി പി -ടി.തങ്കപ്പൻ മാസ്റ്റർ പുരസ്കാരം ( സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്ക് )

[[കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://keralaonlinenews.com/2021/10/29/kesari-nayanar-award-for-ep-rajagopalan.html|title=കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം ഇ.പി.രാജഗോപാലന്|access-date=2021-10-30|date=2021-10-29|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

==അവലംബം ==
{{reflist}}
[[വർഗ്ഗം:മലയാളനാടകകൃത്തുക്കൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളസാഹിത്യനിരൂപകർ]]
[[വർഗ്ഗം:ചെറുകാട് അവാർഡ് ജേതാക്കൾ]]</text>
      <sha1>bt9liom73kb3y5gek039ehbw3mlqndj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759158</id>
      <parentid>3759157</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:41:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Forwiki22</username>
        <id>164014</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12166" xml:space="preserve">{{prettyurl|E. P. Rajagopalan}}
{{ആധികാരികത}}
{{prettyurl|EP Rajagopalan}}
{{Infobox Writer
| name        = ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
| image       = https://commons.wikimedia.org/wiki/File:E_p_rajagopalan.jpg
| imagesize   = 200px
| pseudonym   = 
| birthdate  =25-06-1962 
| birthplace = kasaragod chandera
| occupation  = 
| nationality = [[ഭാരതം|ഭാരതീയൻ]]
| period      = 
| genre       = സാഹിത്യനിരൂപകൻ, വിമർശകൻ, നാടകകൃത്ത്
| subject     = 
| movement    = 
| debut_works = 
| influences  = 
| influenced  = 
| signature   = 
| website     = 
| footnotes   =  ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
}}
[[മലയാളം|മലയാളത്തിലെ]] സാഹിത്യനിരൂപകനും വിമർശകനും നാടകകൃത്തുമാണ്‌ '''ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ'''. മലയാളനിരൂപണത്തിൽ [[ആധുനികത|ആധുനികതയുടെ]] കാലത്തിനു ശേഷം കടന്നുവന്ന ചരിത്രോന്മുഖമായ വിമർശനരീതിയുടെ ഊർജ്ജസ്വലനായ പ്രയോക്താവാണ് ഇദ്ദേഹം. നവ-മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തയുടെ  യാന്ത്രികമല്ലാത്ത സ്വാധീനം  സാമാന്യമായി പ്രകടമാക്കുന്ന നിരൂപണപഠനങ്ങൾ ഇദ്ദേഹത്തെ ശ്രദ്ധേയനാക്കുന്നു. നിരൂപണത്തെ പുതിയ നിരീക്ഷണങ്ങൾ കൊണ്ട് വ്യത്യസ്തവും സർഗാത്മകവുമാകുന്ന എഴുത്തുരീതിയാണ് രാജഗോപാലൻ തുടക്കകാലം മുതൽ സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്‌. എഴുതുന്ന വ്യക്തിയെ കാര്യമായി കണക്കാക്കാതെ എഴുത്തിൽ വായിക്കാനാവുന്ന ചരിത്രത്തെയും ജീവിതത്തെയുമാണ്  രാജഗോപാലൻ ശ്രദ്ധിക്കാറുള്ളത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan- Speaker in Kerala literature Festival KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.marunadanmalayalee.com/column/pusthaka-vich-ram/kunjambu-masum-english-vakkum-123210|title=വാക്കിലെ ജീവിതം|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

സാഹിത്യകൃതികൾ, ഫോക് ലോർ, നാടകം, ചിത്രകല, ചലച്ചിത്രം, ഫോട്ടോഗ്രഫി , വിദ്യഭ്യാസചിന്ത, മറ്റ് പൊതുജിവിതരംഗങ്ങൾ, ചെറിയ കാര്യങ്ങൾ, അനൌപചാരികമായ വസ്തുതകൾ, സ്ഥാപനവത്കൃതമാവാത്ത അറിവുകൾ, പ്രാദേശികമായ ഇനങ്ങൾ എന്നിവയും രാജഗോപാലനെ ആകർഷിക്കുന്നു. സംസ്കാരപഠനം എന്ന മേഖലയെ ഏറെ ജനകീയമാക്കിയ രാജഗോപാലൻ ഒരു പ്രഭാഷകൻ കൂടിയാണ്. 

നാടകവിമർശനത്തിലും  നാടകരചനയിലും സംഭാവനകളുണ്ട്. രണ്ടു നാടകങ്ങളിൽ എൻ ശശിധരനൊപ്പം രചയിതാവായി.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;  'ഉദിനൂർ ഗ്രാമചരിത്ര'ത്തിൻറെ ചീഫ് എഡിറ്ററായി പ്രവർത്തിച്ചു. സാംസ്കാരികസംഘാടകൻ കൂടിയാണ്. 

ദേശാഭിമാനി വാരികയിൽ &lt;nowiki&gt;''കഥ ഇന്ന്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന പംക്തി കൈകാര്യം ചെയ്തു. മാതൃഭൂമി ആഴ്ചപ്പതിപ്പിൽ 'ഉൾക്കഥ' എന്ന പംക്തിയും. വിവിധ ആനുകാലികങ്ങളിൽ സാഹിത്യ-കലാ-സംസ്കാര നിരൂപണങ്ങൾ എഴുതുന്നു. സാഹിത്യപ്രവർത്തകസഹകരണസംഘത്തിൻറെ &lt;nowiki&gt;'' കഥയുടെ നൂറ്റാണ്ട്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ( രണ്ടുവാല്യം  ) എഡിറ്റൊറിയൽ കമ്മിറ്റി അംഗം, സഹിത മാസികയുടെ എഡിറ്റർ, എതിർദിശ മാസികയുടെ കൺസൽട്ടൻററ് എഡിറ്റർ, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ ഇംഗ്ലിഷ് ആനുകാലികമായ &quot;Malayalam  Literary Survey &quot;യുടെ കൺവീനർ എന്നീ മേഖലകളിലും പ്രവർത്തനമുണ്ട്.

== ജീവിതരേഖ ==
കാസർകോട്  ജില്ലയിലെ ഉദിനൂർ കിനാത്തിൽ എന്ന സ്ഥലത്ത് 1962-ൽ [[ജനനം|ജനിച്ചു]]. പയ്യന്നൂർ കോളേജിൽ നിന്ന് ആംഗലസാഹിത്യത്തിൽ ബിരുദം. ഇരുപത്തൊന്നുകൊല്ലം  കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ വെള്ളൂർ ഗവ. ഹയർസെക്കൻഡറി സ്കൂളിൽ ഇംഗ്ലിഷ് അദ്ധ്യാപകൻ . 2018-ൽ കക്കാട്ട് ഗവണ്മെന്റ് ഹയർ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളിൽ നിന്നും പ്രധാനാദ്ധ്യാപകനായി  വിരമിച്ചു. പിലിക്കോട് പഞ്ചായത്തിലെ ചന്തേര മാണിയാട്ട് താമസം. 2016 മുതൽ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി  അംഗമാണ്.

പുരോഗമന കലാ-സാഹിത്യസംഘം സംസ്ഥാന വൈസ് പ്രസിഡണ്ടുമാണ്.

സാഹിത്യ പ്രവർത്തക സഹകരണ സംഘം (എസ്.പി. സി. എസ്. / എൻ.ബി.എസ് ) ഡയരക്ടർ ബോർഡ് അംഗമായും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.


== കൃതികൾ ==

*[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ|കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ (മൂന്നു പതിപ്പുകൾ )]]
* മീനും കപ്പലും
* കഥയും ആത്മകഥയും
*സ്വപ്നവും ചരിത്രവും
*ലോകത്തിൻറെ വാക്ക്
*നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും
*നിരന്തരം
*നാട്ടറിവും വിമോചനവും
*വ്യത്യാസം
*അളവ്
*കാര്യം
*പലമ
*രണ്ടു കസേരകൾ
*സംസ്കാരത്തിൻറെ കുടിലുകൾ
*ആഖ്യാനത്തിൻറെ ജീവിതം
*കാലക്രമേണ
*പൂവും മരവും പൂരവും /(രണ്ടു പതിപ്പുകൾ )
*ആളുകളുടെ വഴികൾ 
*പേരുകൾ, പെരുമാറ്റങ്ങൾ ( ഓർമ്മക്കുറിപ്പുകൾ ) / മൂന്നു പതിപ്പുകൾ
*ഇന്ദുലേഖ; വായനയുടെ ദിശകൾ (എഡിറ്റർ)
*കഥാപൂർവ്വം (എഡിറ്റർ)
*മുരിങ്ങാച്ചോട്ടിലെ നക്ഷത്രക്കാഴ്ചകൾ (എഡിറ്റർ )
*കുഞ്ഞമ്പുമാഷും ഇംഗ്ലിഷുവാക്കും (ഭാഷാകുറിപ്പുകൾ)
*ഉൾക്കഥ (കഥാവിമർശനം)
*പ്രത്യക്ഷം ( ഫോട്ടോപഠനങ്ങൾ )
*മിണ്ടാട്ടങ്ങൾ ( പഠനങ്ങൾ )
*ആറാം നമ്പർ വാർഡ്‌ (ചെക്കോവ് -- നീണ്ടകഥ വിവർത്തനം)
*രഹസ്യജീവിതം (സാൽവദോർ ദാലി -- വിവർത്തനം)
*കേളു (നാടകം) -- [[എൻ. ശശിധരൻ|എൻ. ശശിധരനു]]മൊത്ത്
*Cherukat Govinda Pisharody ( ഇംഗ്ലിഷ്) കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധീകരണം -- തമിഴ് വിവർത്തനം വന്നു.
*കെ.കെ.മാസ്റ്റർ: ഓർമ്മയുടെ അരങ്ങുകൾ  (എഡി.)
*.സിണ്ടറെല/സിലിണ്ടറെലെ- തെരഞ്ഞെടുത്ത സാഹിത്യലേഖനങ്ങൾ
*നടക്കുമ്പോൾ ( നടത്തത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സംസ്കാരപoനക്കുറിപ്പുകൾ )
*
( forthcoming )

ഭാഷ, ഭാവന, വിനിമയം

നാടകത്തിൻ്റെ ബഹുസ്വരത

അടുപ്പങ്ങളുടെ സൂചിക


== പുരസ്കാരങ്ങൾ ==
[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ]] എന്ന കൃതിക്ക് 2006-ൽ [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P R-  KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.keralasahityaakademi.org/ml_aw5.htm|title=---::: KERALA SAHITYA AKADEMI :::---|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

തായാട്ട് അവാർഡ് -- സ്വപ്നവും ചരിത്രവും

എസ് ഗുപ്തൻനായർ അവാർഡ് -- നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും 

സിപി ശിവദാസൻ അവാർഡ് -- കാലക്രമേണ

[[ജോസഫ് മുണ്ടശ്ശേരി]] അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ 

എം എസ് മേനോൻ അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ

[[കേരള സംഗീതനാടക അക്കാദമി|കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] -- കേളു

ആലക്കോട് സർഗ്ഗവേദി പി -ടി.തങ്കപ്പൻ മാസ്റ്റർ പുരസ്കാരം ( സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്ക് )

[[കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://keralaonlinenews.com/2021/10/29/kesari-nayanar-award-for-ep-rajagopalan.html|title=കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം ഇ.പി.രാജഗോപാലന്|access-date=2021-10-30|date=2021-10-29|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

==അവലംബം ==
{{reflist}}
[[വർഗ്ഗം:മലയാളനാടകകൃത്തുക്കൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളസാഹിത്യനിരൂപകർ]]
[[വർഗ്ഗം:ചെറുകാട് അവാർഡ് ജേതാക്കൾ]]</text>
      <sha1>j7llf4mhuyovidwaa20smyc3zpiy8wh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759159</id>
      <parentid>3759158</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:42:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Forwiki22</username>
        <id>164014</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12131" xml:space="preserve">{{prettyurl|E. P. Rajagopalan}}
{{ആധികാരികത}}
{{prettyurl|EP Rajagopalan}}
{{Infobox Writer
| name        = ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
| image       = File:E_p_rajagopalan.jpg
| imagesize   = 200px
| pseudonym   = 
| birthdate  =25-06-1962 
| birthplace = kasaragod chandera
| occupation  = 
| nationality = [[ഭാരതം|ഭാരതീയൻ]]
| period      = 
| genre       = സാഹിത്യനിരൂപകൻ, വിമർശകൻ, നാടകകൃത്ത്
| subject     = 
| movement    = 
| debut_works = 
| influences  = 
| influenced  = 
| signature   = 
| website     = 
| footnotes   =  ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
}}
[[മലയാളം|മലയാളത്തിലെ]] സാഹിത്യനിരൂപകനും വിമർശകനും നാടകകൃത്തുമാണ്‌ '''ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ'''. മലയാളനിരൂപണത്തിൽ [[ആധുനികത|ആധുനികതയുടെ]] കാലത്തിനു ശേഷം കടന്നുവന്ന ചരിത്രോന്മുഖമായ വിമർശനരീതിയുടെ ഊർജ്ജസ്വലനായ പ്രയോക്താവാണ് ഇദ്ദേഹം. നവ-മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തയുടെ  യാന്ത്രികമല്ലാത്ത സ്വാധീനം  സാമാന്യമായി പ്രകടമാക്കുന്ന നിരൂപണപഠനങ്ങൾ ഇദ്ദേഹത്തെ ശ്രദ്ധേയനാക്കുന്നു. നിരൂപണത്തെ പുതിയ നിരീക്ഷണങ്ങൾ കൊണ്ട് വ്യത്യസ്തവും സർഗാത്മകവുമാകുന്ന എഴുത്തുരീതിയാണ് രാജഗോപാലൻ തുടക്കകാലം മുതൽ സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്‌. എഴുതുന്ന വ്യക്തിയെ കാര്യമായി കണക്കാക്കാതെ എഴുത്തിൽ വായിക്കാനാവുന്ന ചരിത്രത്തെയും ജീവിതത്തെയുമാണ്  രാജഗോപാലൻ ശ്രദ്ധിക്കാറുള്ളത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan- Speaker in Kerala literature Festival KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.marunadanmalayalee.com/column/pusthaka-vich-ram/kunjambu-masum-english-vakkum-123210|title=വാക്കിലെ ജീവിതം|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

സാഹിത്യകൃതികൾ, ഫോക് ലോർ, നാടകം, ചിത്രകല, ചലച്ചിത്രം, ഫോട്ടോഗ്രഫി , വിദ്യഭ്യാസചിന്ത, മറ്റ് പൊതുജിവിതരംഗങ്ങൾ, ചെറിയ കാര്യങ്ങൾ, അനൌപചാരികമായ വസ്തുതകൾ, സ്ഥാപനവത്കൃതമാവാത്ത അറിവുകൾ, പ്രാദേശികമായ ഇനങ്ങൾ എന്നിവയും രാജഗോപാലനെ ആകർഷിക്കുന്നു. സംസ്കാരപഠനം എന്ന മേഖലയെ ഏറെ ജനകീയമാക്കിയ രാജഗോപാലൻ ഒരു പ്രഭാഷകൻ കൂടിയാണ്. 

നാടകവിമർശനത്തിലും  നാടകരചനയിലും സംഭാവനകളുണ്ട്. രണ്ടു നാടകങ്ങളിൽ എൻ ശശിധരനൊപ്പം രചയിതാവായി.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;  'ഉദിനൂർ ഗ്രാമചരിത്ര'ത്തിൻറെ ചീഫ് എഡിറ്ററായി പ്രവർത്തിച്ചു. സാംസ്കാരികസംഘാടകൻ കൂടിയാണ്. 

ദേശാഭിമാനി വാരികയിൽ &lt;nowiki&gt;''കഥ ഇന്ന്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന പംക്തി കൈകാര്യം ചെയ്തു. മാതൃഭൂമി ആഴ്ചപ്പതിപ്പിൽ 'ഉൾക്കഥ' എന്ന പംക്തിയും. വിവിധ ആനുകാലികങ്ങളിൽ സാഹിത്യ-കലാ-സംസ്കാര നിരൂപണങ്ങൾ എഴുതുന്നു. സാഹിത്യപ്രവർത്തകസഹകരണസംഘത്തിൻറെ &lt;nowiki&gt;'' കഥയുടെ നൂറ്റാണ്ട്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ( രണ്ടുവാല്യം  ) എഡിറ്റൊറിയൽ കമ്മിറ്റി അംഗം, സഹിത മാസികയുടെ എഡിറ്റർ, എതിർദിശ മാസികയുടെ കൺസൽട്ടൻററ് എഡിറ്റർ, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ ഇംഗ്ലിഷ് ആനുകാലികമായ &quot;Malayalam  Literary Survey &quot;യുടെ കൺവീനർ എന്നീ മേഖലകളിലും പ്രവർത്തനമുണ്ട്.

== ജീവിതരേഖ ==
കാസർകോട്  ജില്ലയിലെ ഉദിനൂർ കിനാത്തിൽ എന്ന സ്ഥലത്ത് 1962-ൽ [[ജനനം|ജനിച്ചു]]. പയ്യന്നൂർ കോളേജിൽ നിന്ന് ആംഗലസാഹിത്യത്തിൽ ബിരുദം. ഇരുപത്തൊന്നുകൊല്ലം  കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ വെള്ളൂർ ഗവ. ഹയർസെക്കൻഡറി സ്കൂളിൽ ഇംഗ്ലിഷ് അദ്ധ്യാപകൻ . 2018-ൽ കക്കാട്ട് ഗവണ്മെന്റ് ഹയർ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളിൽ നിന്നും പ്രധാനാദ്ധ്യാപകനായി  വിരമിച്ചു. പിലിക്കോട് പഞ്ചായത്തിലെ ചന്തേര മാണിയാട്ട് താമസം. 2016 മുതൽ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി  അംഗമാണ്.

പുരോഗമന കലാ-സാഹിത്യസംഘം സംസ്ഥാന വൈസ് പ്രസിഡണ്ടുമാണ്.

സാഹിത്യ പ്രവർത്തക സഹകരണ സംഘം (എസ്.പി. സി. എസ്. / എൻ.ബി.എസ് ) ഡയരക്ടർ ബോർഡ് അംഗമായും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.


== കൃതികൾ ==

*[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ|കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ (മൂന്നു പതിപ്പുകൾ )]]
* മീനും കപ്പലും
* കഥയും ആത്മകഥയും
*സ്വപ്നവും ചരിത്രവും
*ലോകത്തിൻറെ വാക്ക്
*നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും
*നിരന്തരം
*നാട്ടറിവും വിമോചനവും
*വ്യത്യാസം
*അളവ്
*കാര്യം
*പലമ
*രണ്ടു കസേരകൾ
*സംസ്കാരത്തിൻറെ കുടിലുകൾ
*ആഖ്യാനത്തിൻറെ ജീവിതം
*കാലക്രമേണ
*പൂവും മരവും പൂരവും /(രണ്ടു പതിപ്പുകൾ )
*ആളുകളുടെ വഴികൾ 
*പേരുകൾ, പെരുമാറ്റങ്ങൾ ( ഓർമ്മക്കുറിപ്പുകൾ ) / മൂന്നു പതിപ്പുകൾ
*ഇന്ദുലേഖ; വായനയുടെ ദിശകൾ (എഡിറ്റർ)
*കഥാപൂർവ്വം (എഡിറ്റർ)
*മുരിങ്ങാച്ചോട്ടിലെ നക്ഷത്രക്കാഴ്ചകൾ (എഡിറ്റർ )
*കുഞ്ഞമ്പുമാഷും ഇംഗ്ലിഷുവാക്കും (ഭാഷാകുറിപ്പുകൾ)
*ഉൾക്കഥ (കഥാവിമർശനം)
*പ്രത്യക്ഷം ( ഫോട്ടോപഠനങ്ങൾ )
*മിണ്ടാട്ടങ്ങൾ ( പഠനങ്ങൾ )
*ആറാം നമ്പർ വാർഡ്‌ (ചെക്കോവ് -- നീണ്ടകഥ വിവർത്തനം)
*രഹസ്യജീവിതം (സാൽവദോർ ദാലി -- വിവർത്തനം)
*കേളു (നാടകം) -- [[എൻ. ശശിധരൻ|എൻ. ശശിധരനു]]മൊത്ത്
*Cherukat Govinda Pisharody ( ഇംഗ്ലിഷ്) കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധീകരണം -- തമിഴ് വിവർത്തനം വന്നു.
*കെ.കെ.മാസ്റ്റർ: ഓർമ്മയുടെ അരങ്ങുകൾ  (എഡി.)
*.സിണ്ടറെല/സിലിണ്ടറെലെ- തെരഞ്ഞെടുത്ത സാഹിത്യലേഖനങ്ങൾ
*നടക്കുമ്പോൾ ( നടത്തത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സംസ്കാരപoനക്കുറിപ്പുകൾ )
*
( forthcoming )

ഭാഷ, ഭാവന, വിനിമയം

നാടകത്തിൻ്റെ ബഹുസ്വരത

അടുപ്പങ്ങളുടെ സൂചിക


== പുരസ്കാരങ്ങൾ ==
[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ]] എന്ന കൃതിക്ക് 2006-ൽ [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P R-  KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.keralasahityaakademi.org/ml_aw5.htm|title=---::: KERALA SAHITYA AKADEMI :::---|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

തായാട്ട് അവാർഡ് -- സ്വപ്നവും ചരിത്രവും

എസ് ഗുപ്തൻനായർ അവാർഡ് -- നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും 

സിപി ശിവദാസൻ അവാർഡ് -- കാലക്രമേണ

[[ജോസഫ് മുണ്ടശ്ശേരി]] അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ 

എം എസ് മേനോൻ അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ

[[കേരള സംഗീതനാടക അക്കാദമി|കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] -- കേളു

ആലക്കോട് സർഗ്ഗവേദി പി -ടി.തങ്കപ്പൻ മാസ്റ്റർ പുരസ്കാരം ( സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്ക് )

[[കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://keralaonlinenews.com/2021/10/29/kesari-nayanar-award-for-ep-rajagopalan.html|title=കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം ഇ.പി.രാജഗോപാലന്|access-date=2021-10-30|date=2021-10-29|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

==അവലംബം ==
{{reflist}}
[[വർഗ്ഗം:മലയാളനാടകകൃത്തുക്കൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളസാഹിത്യനിരൂപകർ]]
[[വർഗ്ഗം:ചെറുകാട് അവാർഡ് ജേതാക്കൾ]]</text>
      <sha1>mfixft4xvj9x8001lvknhyksktpx9ad</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759160</id>
      <parentid>3759159</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:43:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Forwiki22</username>
        <id>164014</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12138" xml:space="preserve">{{prettyurl|E. P. Rajagopalan}}
{{ആധികാരികത}}
{{prettyurl|EP Rajagopalan}}
{{Infobox Writer
| name        = ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
| image       = File:E_p_rajagopalan.jpg
| imagesize   = 200px
| birthdate  =25-06-1962 
| birthplace = kasaragod chandera
| occupation  = അധ്യാപകൻ
| nationality = [[ഭാരതം|ഭാരതീയൻ]]
| period      = 
| genre       = സാഹിത്യനിരൂപകൻ, വിമർശകൻ, നാടകകൃത്ത്
| subject     = 
| movement    = 
| debut_works = 
| influences  = 
| influenced  = 
| signature   = 
| website     = 
| footnotes   =  ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ
}}
[[മലയാളം|മലയാളത്തിലെ]] സാഹിത്യനിരൂപകനും വിമർശകനും നാടകകൃത്തുമാണ്‌ '''ഇ.പി. രാജഗോപാലൻ'''. മലയാളനിരൂപണത്തിൽ [[ആധുനികത|ആധുനികതയുടെ]] കാലത്തിനു ശേഷം കടന്നുവന്ന ചരിത്രോന്മുഖമായ വിമർശനരീതിയുടെ ഊർജ്ജസ്വലനായ പ്രയോക്താവാണ് ഇദ്ദേഹം. നവ-മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തയുടെ  യാന്ത്രികമല്ലാത്ത സ്വാധീനം  സാമാന്യമായി പ്രകടമാക്കുന്ന നിരൂപണപഠനങ്ങൾ ഇദ്ദേഹത്തെ ശ്രദ്ധേയനാക്കുന്നു. നിരൂപണത്തെ പുതിയ നിരീക്ഷണങ്ങൾ കൊണ്ട് വ്യത്യസ്തവും സർഗാത്മകവുമാകുന്ന എഴുത്തുരീതിയാണ് രാജഗോപാലൻ തുടക്കകാലം മുതൽ സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്‌. എഴുതുന്ന വ്യക്തിയെ കാര്യമായി കണക്കാക്കാതെ എഴുത്തിൽ വായിക്കാനാവുന്ന ചരിത്രത്തെയും ജീവിതത്തെയുമാണ്  രാജഗോപാലൻ ശ്രദ്ധിക്കാറുള്ളത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan- Speaker in Kerala literature Festival KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.marunadanmalayalee.com/column/pusthaka-vich-ram/kunjambu-masum-english-vakkum-123210|title=വാക്കിലെ ജീവിതം|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

സാഹിത്യകൃതികൾ, ഫോക് ലോർ, നാടകം, ചിത്രകല, ചലച്ചിത്രം, ഫോട്ടോഗ്രഫി , വിദ്യഭ്യാസചിന്ത, മറ്റ് പൊതുജിവിതരംഗങ്ങൾ, ചെറിയ കാര്യങ്ങൾ, അനൌപചാരികമായ വസ്തുതകൾ, സ്ഥാപനവത്കൃതമാവാത്ത അറിവുകൾ, പ്രാദേശികമായ ഇനങ്ങൾ എന്നിവയും രാജഗോപാലനെ ആകർഷിക്കുന്നു. സംസ്കാരപഠനം എന്ന മേഖലയെ ഏറെ ജനകീയമാക്കിയ രാജഗോപാലൻ ഒരു പ്രഭാഷകൻ കൂടിയാണ്. 

നാടകവിമർശനത്തിലും  നാടകരചനയിലും സംഭാവനകളുണ്ട്. രണ്ടു നാടകങ്ങളിൽ എൻ ശശിധരനൊപ്പം രചയിതാവായി.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P Rajagopalan{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;  'ഉദിനൂർ ഗ്രാമചരിത്ര'ത്തിൻറെ ചീഫ് എഡിറ്ററായി പ്രവർത്തിച്ചു. സാംസ്കാരികസംഘാടകൻ കൂടിയാണ്. 

ദേശാഭിമാനി വാരികയിൽ &lt;nowiki&gt;''കഥ ഇന്ന്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന പംക്തി കൈകാര്യം ചെയ്തു. മാതൃഭൂമി ആഴ്ചപ്പതിപ്പിൽ 'ഉൾക്കഥ' എന്ന പംക്തിയും. വിവിധ ആനുകാലികങ്ങളിൽ സാഹിത്യ-കലാ-സംസ്കാര നിരൂപണങ്ങൾ എഴുതുന്നു. സാഹിത്യപ്രവർത്തകസഹകരണസംഘത്തിൻറെ &lt;nowiki&gt;'' കഥയുടെ നൂറ്റാണ്ട്''&lt;/nowiki&gt; എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ( രണ്ടുവാല്യം  ) എഡിറ്റൊറിയൽ കമ്മിറ്റി അംഗം, സഹിത മാസികയുടെ എഡിറ്റർ, എതിർദിശ മാസികയുടെ കൺസൽട്ടൻററ് എഡിറ്റർ, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമിയുടെ ഇംഗ്ലിഷ് ആനുകാലികമായ &quot;Malayalam  Literary Survey &quot;യുടെ കൺവീനർ എന്നീ മേഖലകളിലും പ്രവർത്തനമുണ്ട്.

== ജീവിതരേഖ ==
കാസർകോട്  ജില്ലയിലെ ഉദിനൂർ കിനാത്തിൽ എന്ന സ്ഥലത്ത് 1962-ൽ [[ജനനം|ജനിച്ചു]]. പയ്യന്നൂർ കോളേജിൽ നിന്ന് ആംഗലസാഹിത്യത്തിൽ ബിരുദം. ഇരുപത്തൊന്നുകൊല്ലം  കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ വെള്ളൂർ ഗവ. ഹയർസെക്കൻഡറി സ്കൂളിൽ ഇംഗ്ലിഷ് അദ്ധ്യാപകൻ . 2018-ൽ കക്കാട്ട് ഗവണ്മെന്റ് ഹയർ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളിൽ നിന്നും പ്രധാനാദ്ധ്യാപകനായി  വിരമിച്ചു. പിലിക്കോട് പഞ്ചായത്തിലെ ചന്തേര മാണിയാട്ട് താമസം. 2016 മുതൽ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി  അംഗമാണ്.

പുരോഗമന കലാ-സാഹിത്യസംഘം സംസ്ഥാന വൈസ് പ്രസിഡണ്ടുമാണ്.

സാഹിത്യ പ്രവർത്തക സഹകരണ സംഘം (എസ്.പി. സി. എസ്. / എൻ.ബി.എസ് ) ഡയരക്ടർ ബോർഡ് അംഗമായും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.


== കൃതികൾ ==

*[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ|കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ (മൂന്നു പതിപ്പുകൾ )]]
* മീനും കപ്പലും
* കഥയും ആത്മകഥയും
*സ്വപ്നവും ചരിത്രവും
*ലോകത്തിൻറെ വാക്ക്
*നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും
*നിരന്തരം
*നാട്ടറിവും വിമോചനവും
*വ്യത്യാസം
*അളവ്
*കാര്യം
*പലമ
*രണ്ടു കസേരകൾ
*സംസ്കാരത്തിൻറെ കുടിലുകൾ
*ആഖ്യാനത്തിൻറെ ജീവിതം
*കാലക്രമേണ
*പൂവും മരവും പൂരവും /(രണ്ടു പതിപ്പുകൾ )
*ആളുകളുടെ വഴികൾ 
*പേരുകൾ, പെരുമാറ്റങ്ങൾ ( ഓർമ്മക്കുറിപ്പുകൾ ) / മൂന്നു പതിപ്പുകൾ
*ഇന്ദുലേഖ; വായനയുടെ ദിശകൾ (എഡിറ്റർ)
*കഥാപൂർവ്വം (എഡിറ്റർ)
*മുരിങ്ങാച്ചോട്ടിലെ നക്ഷത്രക്കാഴ്ചകൾ (എഡിറ്റർ )
*കുഞ്ഞമ്പുമാഷും ഇംഗ്ലിഷുവാക്കും (ഭാഷാകുറിപ്പുകൾ)
*ഉൾക്കഥ (കഥാവിമർശനം)
*പ്രത്യക്ഷം ( ഫോട്ടോപഠനങ്ങൾ )
*മിണ്ടാട്ടങ്ങൾ ( പഠനങ്ങൾ )
*ആറാം നമ്പർ വാർഡ്‌ (ചെക്കോവ് -- നീണ്ടകഥ വിവർത്തനം)
*രഹസ്യജീവിതം (സാൽവദോർ ദാലി -- വിവർത്തനം)
*കേളു (നാടകം) -- [[എൻ. ശശിധരൻ|എൻ. ശശിധരനു]]മൊത്ത്
*Cherukat Govinda Pisharody ( ഇംഗ്ലിഷ്) കേന്ദ്ര സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധീകരണം -- തമിഴ് വിവർത്തനം വന്നു.
*കെ.കെ.മാസ്റ്റർ: ഓർമ്മയുടെ അരങ്ങുകൾ  (എഡി.)
*.സിണ്ടറെല/സിലിണ്ടറെലെ- തെരഞ്ഞെടുത്ത സാഹിത്യലേഖനങ്ങൾ
*നടക്കുമ്പോൾ ( നടത്തത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സംസ്കാരപoനക്കുറിപ്പുകൾ )
*
( forthcoming )

ഭാഷ, ഭാവന, വിനിമയം

നാടകത്തിൻ്റെ ബഹുസ്വരത

അടുപ്പങ്ങളുടെ സൂചിക


== പുരസ്കാരങ്ങൾ ==
[[കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ]] എന്ന കൃതിക്ക് 2006-ൽ [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://keralaliteraturefestival.com/speakers_more.aspx?id=NDE4|title=E. P R-  KLF –2021{{!}} Keralaliteraturefestival.com|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.keralasahityaakademi.org/ml_aw5.htm|title=---::: KERALA SAHITYA AKADEMI :::---|access-date=2021-07-16}}&lt;/ref&gt; 

തായാട്ട് അവാർഡ് -- സ്വപ്നവും ചരിത്രവും

എസ് ഗുപ്തൻനായർ അവാർഡ് -- നിശ്ശബ്ദതയും നിർമ്മാണവും 

സിപി ശിവദാസൻ അവാർഡ് -- കാലക്രമേണ

[[ജോസഫ് മുണ്ടശ്ശേരി]] അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ 

എം എസ് മേനോൻ അവാർഡ് -- കവിതയുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ

[[കേരള സംഗീതനാടക അക്കാദമി|കേരള സംഗീത നാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം]] -- കേളു

ആലക്കോട് സർഗ്ഗവേദി പി -ടി.തങ്കപ്പൻ മാസ്റ്റർ പുരസ്കാരം ( സമഗ്ര സംഭാവനയ്ക്ക് )

[[കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://keralaonlinenews.com/2021/10/29/kesari-nayanar-award-for-ep-rajagopalan.html|title=കേസരി നായനാർ പുരസ്കാരം ഇ.പി.രാജഗോപാലന്|access-date=2021-10-30|date=2021-10-29|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

==അവലംബം ==
{{reflist}}
[[വർഗ്ഗം:മലയാളനാടകകൃത്തുക്കൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളസാഹിത്യനിരൂപകർ]]
[[വർഗ്ഗം:ചെറുകാട് അവാർഡ് ജേതാക്കൾ]]</text>
      <sha1>t5y5scznlua7zcvm11aepsydgph2eq3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സംവാദം:കുവൈറ്റ്</title>
    <ns>1</ns>
    <id>23903</id>
    <revision>
      <id>3759227</id>
      <parentid>1773444</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T08:59:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[സംവാദം:കുവൈറ്റ്‌]] എന്ന താൾ [[സംവാദം:കുവൈറ്റ്]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="309" xml:space="preserve">കൂത്തിൽ നിന്ന് കുവൈത്തും പിന്നെ കുവൈറ്റും ആയി എന്നാണറിയുന്നത്.
ആരാണ് ലയനം സാധ്യമാക്കേണ്ടത്?{{ഒപ്പുവെക്കാത്തവ|Noblevmy}}</text>
      <sha1>6scfmwgemd4sbgo6l9w48zonxsllhb3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>എസ്.എം.പി.എസ്.</title>
    <ns>0</ns>
    <id>24617</id>
    <revision>
      <id>3759129</id>
      <parentid>3087994</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T15:59:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sachin12345633</username>
        <id>102494</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5402" xml:space="preserve">{{prettyurl|Switched-mode power supply}}
[[File:ATX power supply interior-1000px transparent.png|thumb|250px|ഒരു എടിഎക്സ് എസ്എംപിഎസ്(ATX SMPS)-ന്റെ ഇന്റീരിയർ വ്യൂ: താഴെ
എ: ഇൻപുട്ട് ഇഎംഐ(EMI) ഫിൽട്ടറിംഗും ബ്രിഡ്ജ് റക്റ്റിഫയറും;
ബി: ഇൻപുട്ട് ഫിൽട്ടർ കപ്പാസിറ്ററുകൾ;
&quot;ബിറ്റ്വീൺ&quot; ബി, സി: പ്രൈമറി സൈഡ് ഹീറ്റ് സിങ്ക്;
സി: ട്രാൻസ്ഫോർമർ:
സിക്കും ഡിക്കും ഇടയിൽ: സെക്കൻഡറി സൈഡ് ഹീറ്റ് സിങ്ക്;
ഡി: ഔട്ട്പുട്ട് ഫിൽട്ടർ കോയിൽ;
ഇ: ഔട്ട്പുട്ട് ഫിൽട്ടർ കപ്പാസിറ്ററുകൾ.
ഇ-യ്ക്ക് താഴെയുള്ള കോയിലും വലിയ മഞ്ഞ കപ്പാസിറ്ററും അധിക ഇൻപുട്ട് ഫിൽട്ടറിംഗ് ഘടകങ്ങളാണ്, അവ പവർ ഇൻപുട്ട് കണക്റ്ററിൽ നേരിട്ട് ഘടിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, അവ പ്രധാന സർക്യൂട്ട് ബോർഡിന്റെ ഭാഗമല്ല. എടിഎക്സ് പവർ സപ്ലൈസ് കുറഞ്ഞത് 5 വോൾട്ടേജ് ഔട്ട്പുട്ടുകൾ നൽകുന്നു.]]
[[File:Switching power supply.jpg|thumb|ലബോറട്ടറി ഉപയോഗത്തിനായി ക്രമീകരിക്കാവുന്ന സ്വിച്ച് മോഡ് പവർ സപ്ലൈ]]
[[പ്രമാണം:Manta DVD-012 Emperor Recorder - power supply 2.JPG|thumb|ഡി വി ഡി പ്ലേയറിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന എസ് എം പി എസ്]]
ഇലക്ട്രോണിക് ഉപകരണങ്ങളിൽ, വിശേഷിച്ച് കമ്പ്യൂട്ടറുകളിൽ, ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒരു ഘടകമാണ് '''സ്വിച്ച്ഡ് മോഡ് പവർ സപ്ലൈ'''. വൈദ്യുതിയെ അതത് ഘടകങ്ങൾക്ക് വേണ്ടവിധത്തിൽ മാറ്റിക്കൊറ്റുക്കുകയാണ് ഇതിന്റെ ധർമ്മം&lt;ref name=maximintegrated&gt;{{cite web|title=An Introduction to Switch-Mode Power Supplies|url=http://archive.is/6hoVp|publisher=http://www.maximintegrated.com/app-notes/index.mvp/id/4087|accessdate=2014 ഫെബ്രുവരി 11}}&lt;/ref&gt; . മറ്റുതരത്തിലുള്ള പവർ സപ്ലൈകളെക്കാൽ പലവിധത്തിലും മുന്തിയതായതുകൊണ്ട്, ഈ തരം പവർസപ്ലൈകളാണ് ഇപ്പോൾ കൂടുതലും ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നത്.

== പ്രവർത്തനം ==

ഉന്നത ആവൃത്തിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു സ്വിച്ച് ആണ് ഇതിന്റെ പ്രധാന ഭാഗം. ഇത് ഒരു ട്രാൻ‌സിസ്റ്ററോ, മോസ്‌ഫെറ്റോ, തൈറിസ്റ്ററോ ആകാം. ഒരു നിയന്ത്രണ സംവിധാനം ഇതിനെ ഓൺ ആയും ഓഫ് ആയും മാറ്റുന്നു. ഇത് ഓൺ ആകുമ്പോൾ, ഊർജ്ജം പകരുകയും, ഓഫ് ആകുമ്പോൾ ഊർജ്ജം നിൽക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഓൺ/ഓഫ് ആകുന്ന സമയത്തിന്റെ അനുപാതം അനുസരിച്ച് ആയിരിക്കും ശരാശരി കിട്ടുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ അളവ്. മുറിഞ്ഞ ധാരയായി ലഭിക്കുന്ന ഊർജ്ജത്തെ താൽക്കാലികമായി ശേഖരിച്ച്, ഒരേപോലെയുള്ള ശരാശരി അളവിൽ പുറത്തുവിടുന്നതിന് ഫിൽറ്ററുകൾ ഉണ്ടായിരിക്കും. പുറത്തുവരുന്ന വോൾട്ടേജ് അളന്നുനോക്കി അതിനെ സ്ഥിരമാക്കി നിർത്തുന്ന വിധത്തിൽ ഓൺ/ഓഫ് അനുപാതം നിയന്ത്രിക്കുന്നു. ഈ നിയന്ത്രണ സംവിധാനം ഉള്ളതുകൊണ്ട്, ഉറവിടത്തിലെ വോൾട്ടേജ് വ്യതിയാനങ്ങളും, ലോഡിലെ വ്യതിയാനങ്ങളും ഇതിലെ വോൾട്ടേജിനെ ബാധിക്കുന്നില്ല.
==അവലംബം==
&lt;references/&gt;
[[വർഗ്ഗം:ഇലക്ട്രോണിക് ഉപകരണങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>a1dk29tco4vabqnm06ycuu3sezaa5eg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം</title>
    <ns>0</ns>
    <id>34540</id>
    <revision>
      <id>3759263</id>
      <parentid>3735952</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:23:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aju88</username>
        <id>123497</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="152188" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sree Padmanabhaswamy Temple}} 
{{Infobox temple
| name               = ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം
| image              = Thiruvananthapuram_Padmanabhaswamy_Temple.jpg
| caption            = പത്മതീർത്ഥകുളവും ക്ഷേത്രഗോപുരവും
| proper_name        = ''ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം''
| primary_deity_God  = [[ശ്രീപത്മനാഭൻ|മഹാവിഷ്‌ണു]]
| Direction_posture  = [[കിഴക്ക്]]
| Pushakarani        = പത്മതീർത്ഥം
| Vimanam            = അനന്തകോടി
| important_festivals= പൈങ്കുനി&lt;br /&gt; അല്പശി&lt;br /&gt; മുറജപം
| architecture       = പരമ്പരാഗത കേരള-ദ്രാവിഡശൈലി
| date_built         = അജ്ഞാതം 
| creator            = ശ്രീ പത്മനാഭദാസ ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ വീരബാല [[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]] കുലശേഖരപെരുമാൾ (പുനഃനിർമ്മാണം)
| website            = [[http://www.sreepadmanabhaswamytemple.org/index.htm Sree Padmanabhaswamy Temple]]
| country            = [[ഇന്ത്യ]]
| state              = [[കേരളം]]
| district           = [[തിരുവനന്തപുരം]]
| location           = [[തിരുവനന്തപുരം]] കോട്ടയ്ക്കകം
| pushpin_map        = India Kerala
| map_caption        = Location in Kerala
| latd = 8 | latm = 28 | lats = 58 | latNS = N
| longd = 76 | longm = 56 | longs = 37 | longEW = E
| coordinates_region = IN
| coordinates_display= title
}}

[[കേരളം|കേരള സംസ്ഥാനത്തിന്റെ]] തലസ്ഥാനമായ [[തിരുവനന്തപുരം]] നഗരത്തിലെ പ്രസിദ്ധമായ [[മഹാവിഷ്‌ണു|മഹാവിഷ്ണു]]ക്ഷേത്രമാണ് '''ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി''' '''ക്ഷേത്രം'''. [[അനന്തൻ]] ([[ആദിശേഷൻ]]) എന്ന നാഗത്തിന്റെ പുറത്ത് ലക്ഷ്മിദേവിയോടും ഭൂമിദേവിയോടുമൊപ്പം ശയിക്കുന്ന [[മഹാവിഷ്‌ണു|മഹാവിഷ്ണുവാണ്]] പ്രധാനപ്രതിഷ്ഠ.&lt;ref&gt;[http://temples.newkerala.com/Temples-of-India/Temples-of--Kerala-Sri-Padmanabhaswamy-Temple.html ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം - തിരുവനന്തപുരം]&lt;/ref&gt; ക്ഷേത്രത്തിന് ചുറ്റുമുള്ള കോട്ടമതിലിന്റെ [[കിഴക്കേക്കോട്ട|കിഴക്കേകോട്ടയുടെ]] വാതിലിന് അഭിമുഖമായാണ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രധാന ഗോപുരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ദ്രാവിഡ ശൈലിയിൽ നിർമ്മിച്ച ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഈ പ്രധാന ഗോപുരം തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിന്റെ മുഖമുദ്രകളിലൊന്നാണ്. ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി [[തിരുവിതാംകൂർ]] രാജവംശത്തിന്റെ കുലദൈവമാണ്‌.&lt;ref name=ASM/&gt; വിഷ്ണുഭക്തനായിരുന്ന തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ് [[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ|അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]], രാജ്യം ഭഗവാന് സമർപ്പിച്ച രേഖകൾ ആണ് [[തൃപ്പടിദാനം]] എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. &lt;ref name=ASM&gt;കേരള ചരിത്രം - എ. ശ്രീധരമേനോൻ, ഡി.സി. ബുക്സ്&lt;/ref&gt; ഇതിനെത്തുടർന്ന് തിരുവിതാകൂർ രാജ്യത്തിലെ ഭരണാധികാരികൾ പത്മനാഭദാസന്മാർ എന്നറിയപ്പെട്ടു.&lt;ref name=ASM/&gt; [[തമിഴ് സാഹിത്യം|തമിഴ് സാഹിത്യത്തിലെ]] പ്രശസ്തരായ [[ആഴ്‌വാർ|ആഴ്വാർമാർ]] പാടിപ്പുകഴ്ത്തിയ [[നൂറ്റെട്ട് ദിവ്യദേശങ്ങൾ|നൂറ്റെട്ട് ദിവ്യദേശങ്ങളിലൊന്നായ]] ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ അനന്തപത്മനാഭസ്വാമിയെക്കൂടാതെ [[നരസിംഹം|തെക്കെടത്ത് നരസിംഹമൂർത്തി]] , [[തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണൻ]] എന്നിവർക്കും തുല്യപ്രാധാന്യത്തോടെ പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. കൂടാതെ, ഉപദേവതകളായി [[ഗണപതി]], [[ശാസ്താവ്]], [[ശ്രീരാമൻ]], [[ലക്ഷ്മണൻ]], [[സീത]], [[ഹനുമാൻ]], [[വിഷ്വക്സേനൻ]], [[അശ്വത്ഥാമാവ്]], [[വേദവ്യാസൻ]] എന്നിവർക്കും പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. [[മീനം|മീനമാസത്തിൽ]] [[രോഹിണി]] കൊടികയറിയും [[തുലാം|തുലാമാസത്തിൽ]] [[തിരുവോണം]] ആറാട്ടായും പത്തുദിവസം വീതം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ആണ്ടുവിശേഷങ്ങൾ. കൂടാതെ, [[അഷ്ടമിരോഹിണി]], [[വിഷു]], [[വൈകുണ്ഠ ഏകാദശി]], [[മകരസംക്രാന്തി]], [[കർക്കടകസംക്രാന്തി]] തുടങ്ങിയവയും പ്രധാനപ്പെട്ട ദിവസങ്ങളാണ്. ആറുവർഷത്തിലൊരിയ്ക്കൽ, പ്രശസ്തരായ വേദപണ്ഡിതരുടെ വക [[മുറജപം|മുറജപവും]] നടത്തപ്പെടാറുണ്ട്. തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബാംഗങ്ങൾ നടത്തുന്ന ട്രസ്റ്റാണ് ക്ഷേത്രഭരണം നടത്തുന്നത്.

== ഐതിഹ്യം ==
=== ക്ഷേത്രോത്പത്തി ===
[[ചിത്രം:Rajamudra travancore.JPG|thumb|left|170px|തിരുവിതാംകൂർ രാജമുദ്ര]]
 
'''പെരുമാട്ടുകാളി''' 

ദിവാകരമുനിയുടെയും വില്വമംഗലത്തു സ്വാമിയുടെയും കഥകൾ ഐതിഹ്യ മാണെ ങ്കിൽ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രോൽപ്പത്തിക്കു കാരണക്കാരി പെരുമാട്ടുകാളി യുടെ കഥ യഥാർത്ഥത്തിൽ ചരിത്രസത്യമാണ്‌. ചരിത്രാ ന്വേഷകർ എത്തിച്ചേരുന്നതും ആ വഴിക്കു തന്നെ. സ്റ്റേറ്റ്‌ മാനുവലിലും, കാസ്റ്റ്‌ ആന്റ്‌ ട്രൈബ്‌സിലും, തിരുവിതാംകൂർ സെൻസസ്‌ റിപ്പോർട്ടിലും, മഹാദേവദേശായി യുടെ കേരളചരിത്രത്തിലും വളരെ വ്യക്തമായി ത്തന്നെ പെരുമാട്ടുകാളിയെ കുറിച്ച്‌ രേഖ പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്‌. പെരുമാട്ടുകാളിയും ശ്രീപത്മനാഭ സ്വാമി ക്ഷോത്രോൽപ്പത്തിയും തമ്മിൽ അഭേദ്യമായ ബന്ധമാണ്‌ ചരിത്ര രേഖകളിലുള്ളത്‌. നാഗമയ്യരുടെ ദി ട്രാവൻകൂർ സ്റ്റേറ്റ്‌മാനുവൽ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു After several days running in this wise without satisfying the craving of hung or thirst, the swamiyar heard the cry of a child in the wilderness. He repaired to the spot from when it come and discovered a solitary pulaya woman (Perumattukali) Threatening her weeding base with this words &quot; If you continue weeding like this child, I will throw you out into anantankad&quot;  

അതേസമയം പ്രസിദ്ധ ചരിത്രകാരനും ഭാഷാഗവേഷകനുമായിരുന്ന ഡോ. ശൂരനാട്ടു കുഞ്ഞൻ പിള്ള 'ചരിത്രങ്ങൾ നിറഞ്ഞ വഴിത്താരകൾ' (മാതൃഭൂമി തിരു.എഡിഷൻ ഉദ്‌ഘാടന സപ്ലിമെന്റ്‌ - 1980) എന്ന ലേഖനത്തിൽ ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്‌ഠക്ക്‌ ആദ്യ നിവേദ്യം ഒരു പുലയസ്‌ത്രീ 

ചിരട്ടയിൽ കൊടുത്ത മാമ്പഴമെന്നു പറഞ്ഞുകാണുന്നു. പക്ഷെ മാമ്പഴമല്ല പുത്തരിക്കണ്ടത്തു വിളഞ്ഞു കിടന്ന നെല്ലരി കൈക്കുത്തിൽ വെച്ച്‌ ഞരടി തൊലിച്ചത്‌ ( പകുതി തൊലിഞ്ഞതും പകുതി തൊലിയാത്തുമായ നെല്ലരി ) ആണ്‌ ഒരു കണ്ണൻ ചിരട്ടയിൽ വെച്ച്‌ ആദ്യനിവേദ്യമായി പെരുമാട്ടുകാളി ശ്രീപത്മനാഭന്‌ സമർപ്പിച്ചത്‌. ആ ചിരട്ടക്ക്‌ പകരം ഇന്ന്‌ സ്വർണ ചിരട്ടയിലാണ്‌ നിവേദ്യം അർപ്പിച്ചുപോകുന്നത്‌. പഴയ ചരിത്രകാരനായ മഹാദേവ ദേശായിയുടെ വേണാടിന്റെ വീരചരിതം എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിലും വിദേശ ക്രിസ്‌ത്യൻ മിഷനറിയായ റ. സാമുവൽ മെറ്റിയറുടെ Land of Charity എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിലും ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രോത്‌പത്തിക്കു കാരണക്കാരി പെരുമാട്ടുകാളി തന്നെയെന്ന്‌ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്‌. കെ ദാമോദരൻ ബി എ എഴുതിയ 'പെരുമാട്ടുപുലയി' എന്ന ലേഖനത്തിലും ( കേരളകൗമുദി 1961 ) പെരുമാട്ടുകാളിയാണ്‌ ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഉത്ഭവത്തിന്‌ കാരണമെന്ന്‌ വ്യക്തമായി പറയുന്നുണ്ട്‌.   


മതിലകം രേഖകളിൽ പരാമർശിയ്ക്കുന്ന ഐതിഹ്യപ്രകാരം ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം തുളുസന്ന്യാസിയായ ദിവാകരമുനിയാൽ കലിയുഗാരംഭത്തിൽ 900-കളിൽ പ്രതിഷ്ഠിതമായതാണ്‌.&lt;ref name-psm=&quot;&quot; /&gt; ദിവാകരമുനി വിഷ്ണുപദം പ്രാപിക്കുന്നതിനായി കഠിനതപസ്സനുഷ്ഠിക്കുകയും, തപസ്സിൽ സന്തുഷ്ടനായ മഹാവിഷ്ണു ബാലരൂപത്തിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ആ ശിശുവിനെ കണ്ട്‌ മുനി സന്തുഷ്ടനായി. തന്റെ പൂജാവേളയിൽ ആ ദിവ്യകുമാരന്റെ ദർശനം തനിയ്ക്ക്‌ നിത്യവും ലഭ്യമാകണമെന്ന്‌ മുനി പ്രാർഥിച്ചു. തന്നോട്‌ അപ്രിയമായി പ്രവർത്തിയ്ക്കുന്നതു വരെ താൻ ഉണ്ടാകുമെന്ന്‌ ബാലൻ സമ്മതിക്കുകയും ചെയ്തു. പലപ്പോഴും മുനിയുടെ മുന്നിൽ ബാലൻ വികൃതി പ്രകടിപ്പിയ്ക്കുമായിരുന്നു. ക്രമേണ അത്‌ അനിയന്ത്രിതമായി. മുനി ധ്യാനനിരതനായിരിക്കവെ മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ പ്രതീകമായി പൂജിച്ചിരുന്ന സാളഗ്രാമം ബാലൻ വായ്ക്കുള്ളിലാക്കി. സാളഗ്രാമം അശുദ്ധമാക്കിയതിൽ രോഷാകുലനായ മുനി ഇടതുകൈ കൊണ്ട്‌ ബാലനെ തള്ളിമാറ്റി. കുണ്ഠിതപ്പെട്ട ബാലൻ ഇനിയെന്നെ കാണണമെങ്കിൽ അനന്തൻകാട്ടിൽ വരണം എന്നുരുവിട്ട്‌ അപ്രത്യക്ഷനായി എന്നു ഐതിഹ്യം. ബാലന്റെ വേർപിരിയലിൽ ദുഃഖിതനായ മുനി ബാലനെ കാണാൻ അനന്തൻകാട് തേടി യാത്ര തുടർന്നു. ദിവാകരമുനിയല്ല വില്വമംഗലമായിരുന്നു അനന്തങ്കാട്ടിൽ വന്നതെന്നും ദർശനം അദ്ദേഹത്തിനാണു ലഭിച്ചതെന്നുമുള്ള മറ്റൊരു ഐതിഹ്യം കൂടി പ്രചാരത്തിലുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;KSankunni&quot; /&gt; ഒരിക്കൽ [[ഗുരുവായൂർ ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രം|ഗുരുവായൂരപ്പന്]] [[വില്വമംഗലം സ്വാമിയാർ]] [[ശംഖാഭിഷേകം]] നടത്തുകയായിരുന്നു. അപ്പോൾ ഭഗവാൻ വന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കണ്ണുകൽ പൊത്തിപ്പിടിച്ചു. ദേഷ്യം വന്ന വില്വമംഗലം ഇതിനെതിരെ പറഞ്ഞപ്പോൽ ഭഗവാൻ അനന്തൻകാട്ടിലേക്കുപോയി. അനന്തൻകാട് എവിടെയാണെന്നറിയാത്ത വില്വമംഗലം അവിടം തപ്പിനടന്നു.&lt;ref name=&quot;KSankunni&quot; /&gt; അതിനിടെയിൽ [[തൃപ്രയാർ|തൃപ്രയാറിലെത്തിയപ്പോൾ]] ഭഗവാൻ അത്  [[ശുചീന്ദ്രം]] സ്ഥാണുമാലയപ്പെരുമാളുടെ ജടയാണെന്ന് അദ്ദേഹത്തോട് പറഞ്ഞു. 

ദിവാകരമുനിയാണോ വില്വമംഗലമാണോ എന്നു വിഭിന്നാഭിപ്രായം ഉണ്ടങ്കിലും ഒരു പുലയസ്ത്രീയുടെ സാന്നിധ്യം രണ്ടു കഥകളിലും പറയുന്നുണ്ട്. മുനിയുടെ അനന്തൻകാട് തേടിയുള്ള യാത്രയ്ക്കിടയിലെ വിശ്രമവേളയിൽ ഒരു പുലയസ്ത്രീ തന്റെ വികൃതിയായ കുഞ്ഞിനെ ശാസിയ്ക്കുന്നതു കാണാൻ ഇടവന്നു.''' ''ഞാൻ നിന്നെ അനന്തൻകാട്ടിലേയ്ക്ക്‌ വലിച്ചെറിയും''''' &lt;ref name=KSankunni/&gt; എന്ന സ്ത്രീയുടെ വാക്കുകൾ അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധിച്ചു. മുനി പുലയസ്ത്രീയേയും കൂട്ടി അനന്തൻകാട്ടിലേക്ക്‌ പോകുകയും, അവിടെ അനന്തശയനത്തിൽ സാക്ഷാൽ പത്മനാഭസ്വാമി പള്ളികൊള്ളുന്ന ദൃശ്യം ദർശനം ലഭിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref name=KSankunni/&gt; മുനി പിന്നീട്‌ ഭഗവദ്ദർശനത്തിനായി അവിടെ തപസ്സനുഷ്ഠിച്ചു. അധികം വൈകിയില്ല. അവിടെയുണ്ടായിരുന്ന വൻവൃക്ഷം കടപുഴകി വീഴുകയും, മഹാവിഷ്ണു അനന്തശായിയായി മുനിയ്കകു മുന്നിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ഭഗവാന്റെ ശിരസ്‌ [[തിരുവല്ലം|തിരുവല്ലത്തും]], പാദങ്ങൾ [[തൃപ്പാപ്പൂർ|തൃപ്പാപ്പൂരും]], ഉരോഭാഗം തിരുവനന്തപുരത്തുമായി കാണപ്പെട്ടു. ഇന്ന് മൂന്നിടത്തും ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ട്. ഭഗവദ്സ്വരൂപം പൂർണമായും ദർശിക്കുവാൻ കഴിയാത്തവണ്ണം വലിപ്പമുള്ളതായിരുന്നുവത്രേ. തന്റെ കൈവശമുണ്ടായിരുന്ന യോഗദണ്ഡിന്റെ മൂന്നിരട്ടി നീളമായി ഭഗവത്സ്വരൂപം ദർശിക്കാനാകണമെന്ന്‌ പ്രാർഥിച്ചു. ആ പ്രാർഥന ഫലിച്ചതിനാൽ, ഇന്നുകാണുന്ന രൂപത്തിൽ ദർശനം കിട്ടിയെന്നു ഐതിഹ്യം പറയുന്നു.. മുനി ഭക്ത്യാദരപൂർവം ഭഗവാനെ വന്ദിക്കുകയും പൂജാദി കർമങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു. &lt;ref name-PSM/&gt; &lt;ref name=KSankunni&gt;വില്വമംഗലത്തുസ്വാമിയാർ -- ഐതിഹ്യമാല -- കൊട്ടാരത്തിൽ ശങ്കുണ്ണി; [[കറന്റ് ബുക്സ്]]&lt;/ref&gt; കാസർഗോഡ് ജില്ലയിലുള്ള [[അനന്തപുര തടാകക്ഷേത്രം]] ആണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മൂലസ്ഥാനം എന്ന് കരുതുന്നവരുണ്ട്.


=== ബി നിലവറയും ബലരാമനും ===
മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമായ [[ബലരാമൻ]] ഭാരതവർഷം മുഴുവൻ പ്രദക്ഷിണമായി സഞ്ചരിച്ച് തീർത്ഥ സ്നാനം ചെയ്തതായി ശ്രീമദ്ഭാഗവതം (ദശമസ്കന്ധം 79: 18)  പറയുന്നു. കന്യാകുമാരിയിൽ നിന്ന് പുറപ്പെട്ട അദ്ദേഹം വിഷ്ണുസാന്നിധ്യമുള്ള തിരുവനന്തപുരത്ത് (ഫാൽഗുനം) വന്ന് പദ്മതീർത്ഥത്തിൽ സ്നാനം ചെയ്ത് പശുക്കളെ ദാനം ചെയ്തുവെന്നും പുരാണം വിവരിയ്ക്കുന്നു. 

ഭഗവാൻ ബലരാമന്റെ ആഗമനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രചാരമുള്ള  കഥ ഇപ്രകാരമാണ്: ദ്വാപരയുഗത്തിൽ തന്നെ തിരുവനന്തപുരത്ത് പദ്മനാഭ സാന്നിധ്യം ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും ഇവിടെ പദ്മനാഭവിഗ്രഹമോ ക്ഷേത്രമോ ഇല്ലായിരുന്നു. തിരുവനന്തപുരം അന്ന് അനന്തൻകാടെന്ന വനം ആയിരുന്നു. വനത്തിനുള്ളിലാണ് പദ്മതീർത്ഥക്കുളം സ്ഥിതി ചെയ്തിരുന്നത്. പദ്‌മതീർത്ഥത്തിൽ സ്നാനം ചെയ്ത ശേഷം ബലരാമൻ കുളക്കരയിൽ വച്ച് ഗോദാനം ചെയ്തു. വളരെക്കാലമായി ബലരാമന്റെ ആഗമനം കാത്തിരുന്ന ദേവന്മാരും സിദ്ധന്മാരും മുനികളും അദ്ദേഹത്തെ കാണാൻ എത്തി. അവരെ ആലിംഗനം ചെയ്‌തു സ്വീകരിച്ച ഭഗവാൻ വേണ്ട വരം ചോദിക്കാമെന്ന് പറഞ്ഞു. സാമ്രാജ്യമോ സ്വർഗ്ഗമോ എന്നല്ല സാക്ഷാൽ വൈകുണ്ഠ ലോകം പോലും വേണ്ടെന്ന് പറഞ്ഞ ആ മഹാഭാഗവതന്മാർ തങ്ങൾക്ക് ഭഗവദ്ദർശനം ലഭിച്ച പദ്മതീർത്ഥക്കരയിൽ ഭഗവാനെ മാത്രം സ്മരിച്ചും നാമ സങ്കീർത്തനം ചെയ്തും കഴിയാനാണ് മോഹമെന്നും പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ ആകട്ടേ എന്ന് ബലരാമൻ അനുഗ്രഹിച്ചു.

ബലരാമൻ ഗോദാനം ചെയ്ത സ്ഥാനത്താണ് ശ്രീപദ്‌മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ ചുറ്റമ്പലത്തിന്റെ തെക്കുപടിഞ്ഞാറു ഭാഗം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഈ ഭാഗം മഹാഭാരതക്കോൺ എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. എ നിലവറയും ബി നിലവറയും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് മഹാഭാരതക്കോണിലാണ്. അവതാരപുരുഷൻ ഗോദാനം ചെയ്ത സ്ഥാനത്ത് ഐശ്വര്യം കളിയാടും എന്നതു കൊണ്ടു തന്നെ ആയിരിക്കണം ക്ഷേത്ര സമ്പത്തിന്റെ സിംഹഭാഗവും സൂക്ഷിക്കുന്ന എ നിലവറ മഹാഭാരതക്കോണിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്. ബലരാമസ്വാമിയുടെ അനുഗ്രഹം ലഭിച്ച ദേവന്മാരും സിദ്ധന്മാരും മുനികളും ബി നിലവറയിൽ തപസ്സു ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് വിശ്വാസം.&lt;ref&gt;ജി ശേഖരൻ നായരുടെ &quot;ശ്രീപദ്മനാഭോ രക്ഷതു&quot; മാതൃഭൂമി ദിനപത്രം, തിരുവനന്തപുരം പതിപ്പ്, സെപ്റ്റംബർ 17, 2017&lt;/ref&gt; പണ്ട് മഹാഭാരതക്കോണിൽ ക്ഷേത്രം വകയായി മഹാഭാരത പാരായണം നടന്നിരുന്നു.

ബി നിലവറയുടെ അടിയിൽ ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിയുടെ ചൈതന്യപുഷ്ടിക്കായി ശ്രീചക്രം സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആദിശേഷപാർഷദന്മാരായ നാഗങ്ങൾ ഈ നിലവറയ്ക്കുള്ളിൽ ഉണ്ടത്രേ. കൂടാതെ കാഞ്ഞിരോട്ടു യക്ഷിയമ്മ തെക്കേടത്തു നരസിംഹസ്വാമിയെ സേവിച്ച് നിലവറയ്ക്കുള്ളിൽ വസിയ്ക്കുന്നെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;Bayi, Aswathi Thirunal Gouri Lakshmi. 'Sree Padmanabha Swamy Temple' (Third Edition). Bharatiya Vidya Bhavan, 2013.&lt;/ref&gt;  ഈ നിലവറയുടെ സംരക്ഷകൻ ശ്രീ നരസിംഹസ്വാമിയാണ്. നിലവറയുടെ കിഴക്കേ ഭിത്തിയിലുള്ള സർപ്പച്ചിഹ്നം അപായ സൂചന ആണത്രേ. 2011 ഓഗസ്റ്റ്‌ മാസം ക്ഷേത്രത്തിൽ നടന്ന അഷ്ടമംഗല ദേവപ്രശ്നം ഈ നിലവറ തുറക്കാൻ പാടില്ലെന്ന ഭക്തജനങ്ങളുടെ വിശ്വാസം ശരി വയ്ക്കുകയും ഈ അറ നിരോധിതമേഖല ആണെന്നു വിധിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ നിലവറ തുറക്കുന്നതു ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിയുടെ ഉഗ്രകോപം ക്ഷണിച്ചു വരുത്തും എന്നും ദൈവജ്ഞന്മാർ മുന്നറിയിപ്പു നല്കി. ബി നിലവറ യാതൊരു കാരണവശാലും തുറക്കാൻ പാടില്ലെന്നു നിർദ്ദേശിച്ചുകൊണ്ടു തൃശ്ശൂർ നടുവിൽമഠം മൂപ്പിൽ സ്വാമിയാരും ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാരുമായ ശ്രീ മറവഞ്ചേരി തെക്കേടത്തു നീലകണ്ഠ ഭാരതികൾ ക്ഷേത്ര ഭരണസമിതി ചെയർപേഴ്സനും എക്സിക്യൂട്ടിവ് ഓഫിസർക്കും ഫെബ്രുവരി 8, 2016 നു കത്തയച്ചു.&lt;ref&gt;മാതൃഭൂമി ദിനപത്രം, ഫെബ്രുവരി 26, 2016.&lt;/ref&gt; കൂടാതെ മുഞ്ചിറ മഠം മൂപ്പിൽ സ്വാമിയാരും ക്ഷേത്രത്തിലെ രണ്ടാമത്തെ പുഷ്‌പാഞ്‌ജലി സ്വാമിയാരുമായ ശ്രീ പരമേശ്വര ബ്രഹ്മാനന്ദ തീർത്ഥർ ബി നിലവറ തുറക്കുന്നതിനെതിരെ 2018 മേയ് മാസം കാസർകോട് മുതൽ തിരുവനന്തപുരം വരെ രഥയാത്ര നടത്തി. രഥയാത്രയുടെ സമാപന സമ്മേളനം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്ത കേരള ബ്രാഹ്മണരുടെ കുലപതിയായ [[ആഴ്വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ]] ബി നിലവറ തുറക്കരുതെന്നും വിശ്വാസങ്ങളെ മാനിക്കണമെന്നും ആഹ്വാനം ചെയ്തു.

ബി നിലവറ തുറക്കാൻ പാടില്ലെന്നാണ് വിശ്വാസമെങ്കിലും അതിനു മുന്നിൽ അതിലേയ്ക്ക് നയിക്കുന്ന ഒരറയുണ്ട്. ഈയറയിൽ വെള്ളിക്കട്ടികൾ, വെള്ളിക്കുടങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ പല അമൂല്യ വസ്തുക്കളും സൂക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈയറ 1931-ൽ ശ്രീ ചിത്തിര തിരുനാൾ മഹാരാജാവിൻറെ കൽപ്പന അനുസരിച്ച് തുറന്നിട്ടുണ്ട്. ഉത്രാടം തിരുനാൾ മഹാരാജാവിന്റെ കാലത്തും ഇതു പല ആവശ്യങ്ങൾക്കുമായി തുറന്നിട്ടുണ്ട്. 
  
പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ വേണാടിന്റെ പലഭാഗങ്ങളും ആക്രമിച്ച് കീഴ്‌പ്പെടുത്തിയ മുകിലൻ നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റി ഊരാളൻ ആയുള്ള ബുധപുരം ഭക്‌തദാസപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രം കൊള്ളയടിച്ചു നശിപ്പിച്ചു. തുടർന്ന് മുകിലൻ ശ്രീപദ്‌മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സമ്പത്ത് കൊള്ളയടിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. വേണാട്ടു രാജകുടുംബത്തോടു കൂറും ഭക്തിയുമുള്ള മണക്കാട്ടെ പഠാണികളായ മുസ്ലീങ്ങളാണ് മുകിലനെ അതിൽ നിന്ന് പിന്തിരിപ്പിച്ചത്.  

ഒരിക്കൽ, രാമവർമ്മ മഹാരാജാവിന്റെ സീമന്തപുത്രനും അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മയുടെ മുഖ്യശത്രുവുമായ പത്മനാഭൻ തമ്പി തന്റെ പടയുമായി തിരുവനന്തപുരത്ത് വന്നു. ശ്രീവരാഹത്ത് താമസിച്ച അദ്ദേഹം ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ നിലവറകളിലെ നിക്ഷേപം കൊള്ളയടിക്കാൻ കിങ്കരന്മാരെ നിയോഗിച്ചു. എന്നാൽ നൂറുകണക്കിന് ദിവ്യനാഗങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട് തമ്പിയുടെ കിങ്കരന്മാരെ വിരട്ടിയോടിച്ചു. ഈ സംഭവത്തിൽ നിന്ന് ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിയുടെ തിരുവുള്ളമെന്തെന്ന് മനസ്സിലാക്കിയ പള്ളിച്ചൽപ്പിള്ളയും നാട്ടുകാരും പത്മനാഭൻ തമ്പിയുടെ ശ്രമത്തെ ചെറുത്തു തോൽപ്പിച്ചു. 1933-ൽ തിരുവനന്തപുരം സന്ദർശിച്ച [[എമിലി ഗിൽക്രിസ്റ്റ് ഹാച്ച്]] തന്റെ പുസ്തകത്തിൽ കല്ലറകളെ സംബന്ധിച്ച് ഒരു കാര്യം പറയുന്നുണ്ട്. 1908 ൽ കല്ലറ തുറക്കാൻ ശ്രമിച്ചവർ മഹാസർപ്പങ്ങളെക്കണ്ടു ഭയന്നു പ്രാണനും കൊണ്ടോടിയതായി അവർ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.&lt;ref&gt;Hatch, Emily Gilchrist. Travancore: A Guide Book for the Visitor. Oxford University Press, 1933.&lt;/ref&gt;

== ചരിത്രം ==
=== എട്ടരയോഗം ===
[[ചിത്രം:Aaratu3.jpg|left|thumb|200px|ഉത്സവനാളിലെ പാണ്ഡവപ്രതിഷ്ഠ]]
ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഭരണസമിതി തിരുവാനന്തപുരത്തു സഭ എന്നാണറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. കൊല്ല വർഷം 225 ലാണ് സഭ സ്ഥാപിതമാകുന്നത്. കൂപക്കരപ്പോറ്റി, വഞ്ചിയൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, കൊല്ലൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, മുട്ടവിളപ്പോറ്റി, കരുവാ പോറ്റി, നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റി എന്നിവരാണ് സഭാംഗങ്ങൾ. സഭ കൂടുമ്പോൾ അധ്യക്ഷപദം അലങ്കരിക്കുന്നത് പുഷ്‌പാഞ്‌ജലി സ്വാമിയാരാണ്. ശ്രീകാര്യത്തു പോറ്റിയാണ് സഭാഞ്ജിതൻ അഥവാ കാര്യദർശി. സഭയെടുക്കുന്ന തീരുമാനങ്ങൾ അരചൻ (വേണാട്/ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ്) അംഗീകരിച്ചാൽ മാത്രം അവ നടപ്പിലാകും. സഭയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മേൽപ്പറഞ്ഞ എട്ടുപേരും അരചനും ചേർന്നതാണ് എട്ടരയോഗം. &lt;ref&gt; ചരിത്രം കുറിച്ച ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം -- ഗ്രന്ഥകർത്താക്കൾ - ഡോ ആർ പി രാജാ, ഡോ എം ജി ശശിഭൂഷൺ &lt;/ref&gt; പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാരെ നിയമിക്കാനും നീക്കം ചെയ്യാനും ഉള്ള അവകാശം മഹാരാജാവിനുണ്ടെങ്കിലും  സ്വാമിയാരെ കണ്ടാൽ അപ്പോൾ തന്നെ രാജാവു വച്ചു നമസ്കരിയ്ക്കണം എന്നാണു കീഴ്വഴക്കം. 

ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി തിരുവിതാംകൂർ രാജവംശത്തിന്റെ കുലദൈവമാണ്‌.&lt;ref name=ASM/&gt;. ''ആധുനിക തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ശില്പി'' എന്ന പേരിൽ പ്രശസ്തനായ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ് ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മയാണ് ക്ഷേത്രം ഇന്നുകാണുന്ന വിധം പുനരുദ്ധരിച്ചത്‌. ശ്രീപത്മനാഭന്റെ കടുത്ത ഭക്തനായിരുന്ന അദ്ദേഹം ക്ഷേത്രം പുനരുദ്ധീകരിച്ചു. ഇപ്പോൾ കാണുന്ന തമിഴ് ശൈലിയിൽ പണിത ഏഴുനില ഗോപുരത്തിന്റെ അഞ്ചു നിലകളും അദ്ദേഹമാണ് പണിയിച്ചത്. പന്തീരായിരം സാളഗ്രാമങ്ങൾ ([[വാരാണസി|ബനാറസിനടുത്തുള്ള]] ഗുണ്ടക്കു എന്ന സ്ഥലത്തു നിന്നും വിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരങ്ങൾ ലേഖനം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുള്ള പരിശുദ്ധമായ ശിലകൾ) വരുത്തി ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹം പുനർനിർമ്മാണം നടത്തി, പുനഃപ്രതിഷ്ഠിച്ചു. തിരുവനന്തപുരത്തിനടുത്ത തിരുമലയിൽ നിന്നും 20 ഘന അടി വലിപ്പമുള്ള വലിയ പാറവെട്ടി ''ഒറ്റക്കൽ മണ്ഡപം'' പണിഞ്ഞു. കിഴക്കേ ഗോപുരത്തിന്റെയും പണി പുനരാരംഭിച്ചു പൂർത്തിയാക്കി. സ്വർണ്ണക്കൊടിമരം സ്ഥാപിച്ചു. ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നാലമ്പലം പണിയുകയും പദ്മതീർത്ഥ കുളത്തിന്റെ വിസ്തൃതി കൂട്ടുകയും ശീവേലിപ്പുര ഒറ്റക്കൽ മണ്ഡപം തുടങ്ങിയവ നിർമിച്ചതും അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരമായിരിന്നു. ഭദ്രദീപം, മുറജപം തുടങ്ങിയ ചടങ്ങുകൾ ആരംഭിച്ചത് ശ്രീ അനിഴം തിരുനാളാണ്. എട്ടരയോഗത്തെ വെറുമൊരു ഉപദേശക സമിതി മാത്രമായി ചുരുക്കിയതും ശ്രീ അനിഴം തിരുനാളായിരുന്നു.&lt;ref name-PSM&gt;തിരുവിതാംകൂർ ചരിത്രം -- പി. ശങ്കുണ്ണി മേനോൻ&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി  ക്ഷേത്രം by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages: 152-162&lt;/ref&gt;

പൗരാണികമായി തന്നെ പുകൾപെറ്റ മഹാക്ഷേത്രം. നൂറ്റെട്ട്‌ വൈഷ്ണവ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പ്രമുഖ സ്ഥാനവുമുണ്ട്‌.&lt;ref name-PSM/&gt; എന്നാൽ അതിന്‌ ഏതാണ്ട്‌ 600 വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പ്‌ [[വേണാട്]] ഭരിച്ചിരുന്ന കോത കേരളവർമ (എ.ഡി.1127-1150) ഈ ക്ഷേത്രം പുനരുദ്ധരിച്ചതായും [[സ്യാനന്ദൂര പുരാണ സമുച്ചയം|സ്യാനന്ദൂര പുരാണ സമുച്ചയത്തിൽ]] സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. &lt;ref name-PSM/&gt; അതിനർഥം അതിലും നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കു മുമ്പ്‌ ക്ഷേത്രം സ്ഥാപിച്ചിരിക്കണണെന്നാണ്.&lt;ref name=PRC&gt;കേരള ചരിത്രത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന രേഖകൾ -- പുതുശ്ശേരി രാമചന്ദ്രൻ; [[കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റൂട്ട്]] : തിരുവനന്തപുരം&lt;/ref&gt;

=== തൃപ്പടിദാനം ===
'''കൊല്ലവർഷം 925 മകരം അഞ്ച്‌ പൂർവപക്ഷ സപ്തമിയിൽ ബുധവാരേ രേവതി നക്ഷത്രം'''.
[[1750]] [[ജനുവരി]] മാസം അനിഴം തിരുനാൾ വീരമാർത്താണ്ഡവർമ മഹാരാജാവ്‌ ശ്രീപദ്മനാഭ ദാസനായി ‘തൃപ്പടിദാനം’ ചെയ്ത മുഹൂർത്തം.&lt;ref name=ASM/&gt; &lt;ref name-PSM/&gt;അദ്ദേഹം അന്നോളം പിടിച്ചേടുത്ത നാട്ടുരാജ്യങ്ങൾ എല്ലാം ചേർത്ത് (തോവാള മുതൽ കവണാറു (മീനച്ചിലാർ) വരെയുള്ള രാജ്യം) ശ്രീപദ്മനാഭന്‌ സമർപ്പിച്ച ദിവസം. ചങ്ങനാശ്ശേരി തലസ്ഥാനമായുള്ള തെക്കുകൂർ രാജ്യം ആക്രമിച്ച് കീഴടക്കിയതിനുശേഷമായിരുന്നു ഇത്. രാജകുടുംബത്തിലെ സകല സ്ത്രീപുരുഷന്മാരും അടങ്ങിയ പരിവാരങ്ങളോടെ മഹാരാജാവ്‌ ശ്രീപത്മനാഭനു മുന്നിലേക്ക്‌ എഴുന്നെള്ളി. പരമ്പരാഗതമായി തനിയ്ക്കും തന്റെ വംശത്തിനും ചേർന്നതും താൻ വെട്ടിപ്പിടിച്ചതുമായ ഭൂപ്രദേശങ്ങളെ മുഴുവൻ ശ്രീപത്മനാഭന്‌ അടിയറ വെച്ചു. തുടർന്ന് ഉടവാൾ പദ്മനാഭതൃപ്പാദങ്ങളിൽ സമർപ്പിച്ച്‌ തിരിച്ചെടുത്ത്‌ “ശ്രീ പദ്മനാഭദാസനായി” രാജ്യം ഭരിയ്ക്കുമെന്ന്‌ അദ്ദേഹം പ്രതിജ്ഞയെടുത്തു.  &lt;ref name=PRC/&gt;

ഉടവാൾ അടിയറവച്ച്‌ ദാനയാധാരം താളിയോലയിൽ എഴുതി നീരും പൂവും ഉടവാളും കൂടി തൃപ്പടിയിൽ വച്ച്‌ മഹാരാജാവ്‌ നമ്രശിരസ്കനായി. തുടർന്ന്‌ പൂജാരിയിൽ നിന്നും ഉടവാൾ സ്വീകരിച്ച്‌ ശ്രീപദ്മനാഭദാസനായി ഭരണം തുടർന്നു. “ശ്രീപദ്മനാഭദാസ വഞ്ചിപാല മാർത്താണ്ഡവർമ കുലശേഖരപ്പെരുമാൾ” എന്നായി പിന്നത്തെ തിരുനാമം. തന്റെ പിൻഗാമികളും പദ്മനാഭദാസന്മാരായി തുടർന്നു പോരണമെന്ന്‌ അദ്ദേഹം അനുശാസിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. തൃപ്പടിദാനത്തിലൂടെ ഭരണകർത്താക്കളുടെ തികഞ്ഞ ഭക്തിയാദരങ്ങൾക്ക്‌ പാത്രമായ ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ ''ആധുനിക തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ശിൽപി''യാണെന്നാണ്‌ വിശേഷിപ്പിയ്ക്കപ്പെടുന്നത്‌.&lt;ref name-PSM/&gt; &lt;ref name=ASM/&gt;&lt;ref name=PRC/&gt; &lt;ref&gt;കേരള ചരിത്രാധാരങ്ങൾ -- നടുവട്ടം ഗോപാലകൃഷ്ണൻ&lt;/ref&gt;
=== ക്ഷേത്രത്തിലെ തീപ്പിടുത്തം ===
[[ചിത്രം:Yali pillars at entrance to Padmanabhaswamy temple at Thiruvanthapuram.jpg|250px|thumb|right|ക്ഷേത്ര നട]]
അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമയുടെ ഭരണകാലത്തിനു തൊട്ടുമുമ്പും, അതിനും വളരെ മുമ്പും തീപ്പിടുത്തമുണ്ടായിട്ടുള്ളതായി ‘മതിലകം ഗ്രന്ഥവരി’യിൽ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. ചരിത്രത്താളുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ടു തവണ തീപ്പിടുത്തം ഉണ്ടായതായി പറയപ്പെടുന്നു.

'''ആദ്യതവണ:''' അതിനെക്കുറിച്ച് അധിക വിവരങ്ങൾ ഒന്നും വെളിച്ചം കണ്ടിട്ടില്ല.

'''രണ്ടാംതവണ:''' കൊല്ലവർഷം 860-ൽ (1684-85) ക്ഷേത്രത്തിൽ പൂജമുടങ്ങിയതായും അതിന്റെ പിറ്റേവർഷം (861-ൽ) ക്ഷേത്രത്തിൽ അഗ്നിബാധ ഉണ്ടായതായും മതിലകം രേഖകളിൽ കാണുന്നു. എട്ടരയോഗക്കാരും മഹാരാജാവും (രാമവർമ്മ) തമ്മിൽ രൂക്ഷമായ അഭിപ്രായവ്യത്യാസം നിലനിന്നിരുന്ന കാലഘട്ടത്തിലാണ്‌ തീപ്പിടുത്തമുണ്ടായത്‌. സർവവും വെന്തു വെണ്ണീറായി. വിഗ്രഹത്തിലേക്ക്‌ പടർന്നു വ്യാപിക്കുന്നതിനു മുമ്പ്‌ തീ കെടുത്തി.&lt;ref&gt;മതിലകം രേഖകൾ -- ശങ്കുണ്ണി മേനോൻ&lt;/ref&gt;

കൊല്ലവർഷം 861 [[മകരം]] 16ന് (1686 ജനുവരി 28) രാത്രിയുണ്ടായ തീപിടിത്തം ഭയാനകമായിരുന്നു. അത്താഴപൂജ കഴിഞ്ഞ്‌ പൂജാരികൾ പതിവിൻപടി മിത്രാനന്ദപുരത്തേയ്ക്ക്‌ പോകുകയും, രാത്രി 22 നാഴിക കഴിഞ്ഞ്‌ (പിറ്റേന്ന് പുലർച്ചെ രണ്ടുമണിയോടെ) അഭിശ്രവണ മണ്ഡപത്തിന്റെ വടക്കേ വാതിലിൽ മരം കൊണ്ടു നിർമിതമായിരുന്ന ചിത്രഘണ്ഡത്തിന്‌ തീപിടിയ്ക്കുകയും നിമിഷനേരം കൊണ്ട്‌ അഭിശ്രവണ മണ്ഡപം കത്തിയെരിയുകയും ചെയ്തു. അതോടെ മുഖമണ്ഡപം, ശ്രീവിമാനം, നരസിംഹ ക്ഷേത്രം, തിരുവോലക്ക മണ്ഡപം, കരുവമണ്ഡപം എന്നിവിടങ്ങളിൽ തീ പടർന്നുയർന്ന്‌ ചുറ്റുമണ്ഡപത്തിലെത്തി ശ്രീകോവിൽ കത്തിത്തീർന്നു. ശ്രീകോവിലിലും മറ്റും ഉണ്ടായിരുന്ന ലോഹസാധനസാമഗ്രികളെല്ലാം ഉരുകിയൊഴുകി. കരിങ്കല്ലുകൾ പൊട്ടിച്ചിതറി. പിറ്റേന്ന്‌ ഉച്ച വരെ തീ കത്തിതുടർന്നു. വിമാനത്തിന്റെ മേൽക്കൂര ശ്രീപദ്മനാഭ ബിംബത്തിൽ വീണ്‌ കത്തിയെരിഞ്ഞു. ജനക്കൂട്ടം ഓടിനടന്ന്‌ തീ കെടുത്താൻ ജീവൻ പോലും പണയം വച്ച്‌ പരിശ്രമിച്ചു. എന്നാൽ ശ്രീപദ്മനാഭ ബിംബത്തിന്‌ പരിക്കുകളൊന്നും പറ്റിയില്ല. ഇടതുകൈയിലെ മൂന്നു വിരലുകളും ഇടതു കാലിലെ എല്ലാ വിരലുകളും മുറിഞ്ഞു. ഉടൻ തന്നെ വിഗ്രഹം പുതുക്കി പണിയുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;''ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം'' by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages : 151-152.&lt;/ref&gt;

കൊല്ലവർഷം 1108 (1932) തുലാമാസത്തിൽ, ശ്രീ [[ചിത്തിര തിരുനാൾ ബാലരാമ വർമ്മ]] രാജ്യം ഭരിയ്ക്കുന്ന വേളയിൽ, പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ അഗ്നിബാധ ഉണ്ടായി. അടുത്ത മാസം തന്നെ മഹാരാജാവിന്റെ നിർദ്ദേശ പ്രകാരം ക്ഷേത്രത്തിൽ പുനരുദ്ധാരണം നടത്തുകയുണ്ടായി.&lt;ref&gt;''ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം'' by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages : 246-249.&lt;/ref&gt;

=== പുനഃനിർമ്മാണം ===
[[File:പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം.jpg|thumb|ഉദ്ദേശം 1900-ൽ എടുത്ത ചിത്രം.]]
861-ലെ തീപ്പിടുത്തത്തിനു ശേഷമാണ് മാർത്താണ്ഡവർമ മഹാരാജാവിന്റെ കാലത്ത്‌ ക്ഷേത്രം പുനഃർ നിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടക്കം ക്കുറിച്ചത്. ആകാലത്തു തന്നെയാണ്‌ ക്ഷേത്രഗോപുരത്തിന്റെ അഞ്ചു നിലകളുടെ പണി പൂർത്തിയാക്കിയത്‌. തുടർന്നുള്ള നിലകളായ ആറ്‌, ഏഴ്‌ ധർമരാജാവിന്റെ (കൊ.വ.940) കാലത്താണ്‌ പൂർത്തിയാക്കിയത്‌. ദിവാനായിരുന്ന രാജാകേശവദാസിന്റെ ആജ്ഞാശക്തി ഗോപുര നിർമ്മാണത്തിന്‌ ചൈതന്യവും ശക്തിയും നൽകിയതായി ചരിത്രത്താളുകൾ സാക്ഷ്യം പറയുന്നു. &lt;ref&gt;തിരുവനന്തപുരത്തിന്റെ ഇതിഹാസം -- പട്ടം ജി.രാമചന്ദ്രൻ നായർ.&lt;/ref&gt; കൊല്ലം 1004-ആമാണ്ടുമുതൽ 1022-ആമാണ്ടുവരെ &lt;ref&gt;ഐതിഹ്യമാല -- കൊട്ടാരത്തിൽ ശങ്കുണ്ണി -- [[കറന്റ് ബുക്സ്]]&lt;/ref&gt; അനിതരസാധാരണമായ സാമർത്ഥ്യത്തോടും നീതിയോടും കൂടി തിരുവിതാംകൂർ ഭരിച്ചിരുന്ന [[സ്വാതിതിരുനാൾ]] മഹാരാജാവിന്റെ കാലത്തും, ശ്രീ [[ചിത്തിര തിരുനാൾ ബാലരാമ വർമ്മ]]യുടെ കാലത്തും ക്ഷേത്രത്തിൽ ധാരാളം നിർമ്മാണപരിപാടികൾ നടത്തിയിരുന്നു. &lt;ref&gt;കേരള ചരിത്രാധാരങ്ങൾ -- നടുവട്ടം ഗോപാലകൃഷ്ണൻ&lt;/ref&gt;

== ക്ഷേത്ര നിർമ്മിതി ==
108 [[ദിവ്യദേശങ്ങൾ|ദിവ്യദേശങ്ങളിലൊന്നായ]] ക്ഷേത്രം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായാണ്. കിഴക്കുഭാഗത്തുള്ള വലിയ ഗോപുരം ദ്രാവിഡ ശൈലിയിലും മറ്റു ഗോപുരങ്ങൾ കേരളീയശൈലിയിലും നിർമ്മിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. വടക്കുകിഴക്ക് പത്മതീർത്ഥക്കുളമാണ്. ധാരാളം ദാരുശില്പങ്ങളും ചുവർച്ചിത്രങ്ങളുമുണ്ട്. ശ്രീകോവിലിനു പിൻവശത്തെ ഭിത്തിയിൽ ഉള്ള അനന്തശയനത്തിന്റെ ചുവർചിത്രം ഇന്ത്യയിലെ തന്നെ ഏറ്റവും വലിയവയിൽ ഒന്ന് ആണ്. ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ട് കൊടിമരങ്ങലൂണ്ടെങ്കിലും ബലിക്കൽപ്പുരയില്ല. ശ്രീകോവിൽ ദീർഘചതുരാകൃതിയിലാണ്. അനന്തശയനരൂപത്തിന്  അനുയോജ്യമായതുകൊണ്ടാണത്. കടുശർക്കരയോഗക്കൂട്ടുകൊണ്ടും 12008 [[സാളഗ്രാമം|സാളഗ്രാമങ്ങൾ]] കൊണ്ടും നിർമ്മിച്ച പതിനെട്ടടി നീളമുള്ള ഭഗവദ്വിഗ്രഹം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി ശ്രീകോവിലിൽ വാഴുന്നു. രണ്ടരികത്തും [[ഭൂമീദേവി]]യും [[ലക്ഷ്മി]]ദേവിയുമുണ്ട്.

=== ഗോപുരങ്ങൾ ===
തഞ്ചാവൂർ മാതൃകയിൽ നൂറ്‌ അടിയോളം ഉയരത്തിൽ ഏഴു നിലകളിലായി ഏഴ്‌ കിളിവാതിലുകളോടും മുകളിൽ ഏഴ്‌ സ്വർണത്താഴിക കുടങ്ങളോടും കൃഷ്ണശില ഉപയോഗിച്ചാണ്‌ ക്ഷേത്രത്തിലെ കിഴക്കേ ഗോപുരം നിർമിച്ചിട്ടുള്ളത്‌. മറ്റുഗോപുരങ്ങൾ സാധാരണ കാണുന്ന കേരളീയ ശൈലിയിൽ രണ്ടുനിലകളോടുകൂടി നിർമ്മിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു.

=== ചുറ്റമ്പലം ===
വളരെ വിസ്തൃതിയേറിയതാണ് ചുറ്റമ്പലം. ഒത്ത നടുക്കായി ശ്രീകോവിലുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രശസ്തമായ ഒറ്റക്കൽ മണ്ഡപം ഇവിടെയാണ്. പുറത്ത് വിളക്കുമാടങ്ങൾ കാണാം.തെക്കുകിഴക്കായി തിടപ്പള്ളിയുമുണ്ട്.

=== ശ്രീകോവിൽ ===
ദീർഘചതുരാകൃതിയിൽ മൂന്നുവാതിലുകളോടുകൂടിയതാണ് ഇവിടത്തെ ശ്രീകോവിൽ. പതിനെട്ടടി നീളത്തിൽ നിർമ്മിച്ച ഭഗവദ്വിഗ്രഹം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. 

=== പത്മനാഭ പ്രതിഷ്ഠ ===
[[ചിത്രം: Vishnu1.jpg|thumb|250px|left|അനന്തശായിയായ വിഷ്ണു]]
അനന്തന്റെ മുകളിൽ യോഗനിദ്രയിൽ പള്ളികൊള്ളുന്ന മഹാവിഷ്ണുവാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രതിഷ്ഠ. പതിനെട്ടടി നീളം വരുന്ന വിഗ്രഹം. പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹം കടുശർക്കരയോഗക്കൂട്ടുകൊണ്ടുണ്ടാക്കിയതിനാൽ അഭിഷേകം ചെയ്താൽ അലിഞ്ഞുപോകും. അതിനാൽ ഭഗവാന്റെ മറ്റൊരു വിഗ്രഹം ഇവിടെ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ വിഗ്രഹത്തിലാണ് അഭിഷേകം നടത്തുന്നത്.&lt;ref&gt;കേരള സംസ്കാരം -- ഭാരതീയ പശ്ചാത്തലത്തിൽ; എ. ശ്രീധര മേനോൻ&lt;/ref&gt;ശ്രീ ഭഗവത് രൂപം മൂന്നു ഭാഗങ്ങളായി മാത്രമേ ദർശിക്കാനാകൂ. വലതുകൈ ചിന്മുദ്രയോടു കൂടി അനന്തതൽപത്തിനു സമീപം തൂക്കിയിട്ടിരിക്കുന്നു. അതിനു താഴെ [[ശിവലിംഗം|ശിവലിംഗ]] പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്‌, ഭഗവാൻ ശ്രീ മഹാദേവനെ നിത്യവും പൂജിക്കുന്നതായി സങ്കല്പം. അനന്തന്റെ പത്തികൊണ്ട്‌ ദേവന്റെ മൂർധാവ്‌ മൂടിയിരിക്കുന്നു. ശ്രീപദ്മനാഭന്റെ നാഭിയിൽ നിന്നും പുറപ്പെടുന്ന [[താമര|താമരയിൽ]] ചതുർമുഖനായ [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാവിന്റെ]] രൂപം കാണാം. ഒരേ ശ്രീകോവിലിൽ ത്രിമൂർത്തികളുടെ (ബ്രഹ്മാവ്, വിഷ്ണു, ശിവൻ) സാന്നിദ്ധ്യം ഈ ദേവാലയത്തിന്റെ പ്രത്യേകതയാണ്. അതിനു പുറകിലായി ഋഷിവര്യന്മാരുടെ കല്ലിൽ വാർത്ത രൂപങ്ങളുമുണ്ട്‌. ഭഗവാന്റെ മാറിടത്തിനെതിരെയായി ലക്ഷ്മി ഭഗവതിയെയും അൽപം അകലെ ഭൂമീ ദേവിയെയും പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. അനന്തന്റെ മുകളിൽ പള്ളികൊള്ളുന്ന ഭഗവാൻ കുടികൊള്ളുന്ന ദേശത്തിനു തിരുവനന്തപുരം എന്നപേരും ലഭിച്ചു. &lt;ref&gt;കേരളത്തിലെ സ്ഥലനാമചരിത്രങ്ങൾ, [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി]] - [[വി.വി.കെ വാലത്ത്]]&lt;/ref&gt;. &lt;ref&gt;സ്ഥലനാമ കൗതുകം -- പി.എ.രാമചന്ദ്രൻ നായർ -- റെയിൻബോ ബുക്ക് പബ്ലിക്കേഷൻസ്&lt;/ref&gt;

==== കടുശർക്കര യോഗപ്രതിഷ്ഠ ====
പന്തീരായിരത്തി എട്ട്‌ സാളഗ്രാമങ്ങൾ അടുക്കി വച്ചുള്ള രൂപകൽപനയ്ക്കു ശേഷം ഏതാണ്ട്‌ അഷ്ടബന്ധത്തിന്‌ തുല്യമായ കടുംശർക്കര കൂട്ടുണ്ടാക്കി അത്‌ പുറമെ പൂശി ശരീര തുല്യമാക്കി തീർത്ത്‌ അതിൽ ജീവാവാഹനം ചെയ്തതാണ്‌ ഇവിടുത്തെ “കടുംശർക്കര യോഗ വിഗ്രഹം”. കടുശർക്കരയോഗമായതിനാൽ മൂലബിംബത്തിൽ അഭിഷേകം പതിവില്ല. ഇതിനുപകരം ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടുള്ള അലങ്കാര വിഗ്രഹത്തിലാണ് നിത്യേന അഭിഷേകം നടത്താറുള്ളത്.

ദിവാകരമുനി/വില്വമംഗലം സ്വാമിയാർ ഭഗവാനെ ദർശിച്ചത് ഇരിപ്പമരച്ചുവട്ടിലാണ് എന്ന ഐതിഹ്യത്തെ സാധൂകരിയ്ക്കും വിധത്തിൽ ഇവിടത്തെ ആദ്യത്തെ വിഗ്രഹം ഇരിപ്പമരത്തിന്റെ തടികൊണ്ടായിരുന്നു. പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലുണ്ടായ ഒരു വലിയ അഗ്നിബാധയിൽ അത് കത്തിപ്പോയി. അതിനെത്തുടർന്നാണ് ഇപ്പോഴുള്ള വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ചത്. 

നേപ്പാളിലുള്ള [[ഗണ്ഡകി]] നദിയുടെ തീരങ്ങളിൽ കണ്ടുവരുന്ന വിശേഷാകൃതിയിലുള്ള കല്ലുകളാണ് സാളഗ്രാമങ്ങൾ. ഇവ വിഷ്ണുഭഗവാന്റെ പല രൂപങ്ങളെയും പ്രതിനിധീകരിയ്ക്കുന്നതായി കരുതപ്പെടുന്നു. പലനിറത്തിലും ഇവയുണ്ടെങ്കിലും കറുപ്പാണ് പ്രധാനനിറം. [[ഇന്ത്യ]]യിലെ പല ഹൈന്ദവഭവനങ്ങളിലും ആശ്രമങ്ങളിലും സാളഗ്രാമങ്ങൾ പൂജിയ്ക്കപ്പെടുന്നു.

=== ശില്പചാരുത ===
തമിഴ്നാട്ടിലുള്ള പല ക്ഷേത്രങ്ങളോടും കിടപിടിയ്ക്കുന്ന ശില്പചാരുത ഭക്തരെ ആകർഷിയ്ക്കുന്ന മറ്റൊരു ഘടകമാണ്. ദ്രാവിഡ ശൈലിയിൽ നിർമ്മിച്ച ഏഴുനിലകളോടുകൂടിയ കിഴക്കേഗോപുരം ക്ഷേത്രത്തിന്റെ എന്നല്ല, തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിന്റെതന്നെ ഒരു മുഖമുദ്രയാണ്. ധാരാളം കരിങ്കൽ ശില്പങ്ങൾ ക്ഷേത്രഗോപുരത്തിൽ നിറഞുനിൽക്കുന്നു. ആദ്യത്തെ നിലയിൽ വിഷ്ണുഭഗവാന്റെ ദശാവതാരങ്ങളായ [[മത്സ്യം]], [[കൂർമ്മം]], [[വരാഹം]], [[നരസിംഹം]], [[വാമനൻ]], [[പരശുരാമൻ]], [[ശ്രീരാമൻ]], ബലരാമൻ, [[ശ്രീകൃഷ്ണൻ]], [[കൽക്കി]] എന്നിവരുടെ ശില്പങ്ങൾ കാണാം.

ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രത്യേകതകൾ ഇവിടത്തെ ''ശീവേലിപ്പുരയും''  ''ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപവുമാണ്''. കിഴക്കുഭാഗത്തുള്ള ശീവേലിപ്പുരയ്ക്ക് ഏകദേശം 400 അടി നീളവും 200 അടി വീതിയും വരും. തിരുവനന്തപുരത്തിന് കിഴക്കുള്ള [[തിരുമല]] എന്ന സ്ഥലത്തുനിന്നും [[പൂജപ്പുര]], [[കരമന]], [[ജഗതി]] വഴി വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടിയാണ് ഇതിനുള്ള കല്ലുകൾ കൊണ്ടുവന്നത്. 4000 ആശാരിമാരും 6000 തൊഴിലാളികളും 100 ആനകളും ചേർന്ന് ആറുമാസം കൊണ്ടാണ് പണി പൂർത്തിയാക്കിയത്. ശീവേലിപ്പുരയിൽ 365 കരിങ്കൽത്തൂണുകളുണ്ട്. ഓരോ തൂണും ഒറ്റക്കൽകൊണ്ടുണ്ടാക്കിയതാണ്. പ്രമുഖ നിർമ്മാണവിദഗ്ദ്ധൻ അനന്തപത്മനാഭൻ മൂത്താചാരിയാണ് ശീവേലിപ്പുര നിർമ്മിയ്ക്കുന്നതിന് നേതൃത്വം നൽകിയത്. ശ്രീകോവിലിനുമുമ്പിലുള്ള ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപം പേരു സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നതുപോലെ ഒരു കൂറ്റൻ കല്ലുകൊണ്ടാണ് ഉണ്ടാക്കിയത്. ഇരുപതടി നീളവും രണ്ടരയടി വീതിയും വരും ഈ മണ്ഡപത്തിന്.  

കൂടാതെ നാലമ്പലത്തിനുപുറത്തായി ''കുലശേഖരമണ്ഡപം'' എന്നാണതിന്റെ പേർ. ഇതിന് ആയിരംകാൽ മണ്ഡപം എന്നും സപ്തസ്വരമണ്ഡപം എന്നും പേരുകളുണ്ട്. ആയിരം കാലുകൾ (തൂണുകൾ) താങ്ങിനിർത്തുന്നതുകൊണ്ടാണ് ആയിരംകാൽ മണ്ഡപം എന്ന പേരുവന്നത്. ഇതിന്റെ നാലുഭാഗത്തുമുള്ള തൂണുകൾ തൊട്ടാൽ ഭാരതീയസംഗീതത്തിലെ സപ്തസ്വരങ്ങളായ [[ഷഡ്ജം]], [[ഋഷഭം]], [[ഗാന്ധാരം (സംഗീതം)|ഗാന്ധാരം]], [[മദ്ധ്യമം]], [[പഞ്ചമം]], [[ധൈവതം]], [[നിഷാദം]] എന്നിവ കേൾക്കാൻ കഴിയും. അതിനാലാണ് സപ്തസ്വരമണ്ഡപം എന്ന പേരുവന്നത്. ഇതിന്റെ തൂണുകൾ സ്വർണ്ണം പൊതിഞ്ഞ് സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപത്തിനും മുമ്പിലുള്ള അഭിശ്രവണമണ്ഡപത്തിൽ ക്ഷേത്രോത്സവങ്ങളോടനുബന്ധിച്ചുള്ള പ്രത്യേകപൂജകൾ അരങ്ങേറുന്നു. കൂടാതെ നാമജപത്തിനും ഇതുപയോഗിയ്ക്കാറുണ്ട്.

ധാരാളം ദാരുശില്പങ്ങളും ശിലാരൂപങ്ങളും ചുവർച്ചിത്രങ്ങളും ക്ഷേത്രത്തെ ആകർഷണീയമാക്കുന്നു. ശ്രീകോവിലിനുപിറകിലുള്ള ഭഗവാന്റെ ചുവർച്ചിത്രം കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ചുവർച്ചിത്രങ്ങളിലൊന്നാണ്. പതിനെട്ടടി നീളമുള്ള ഈ ചിത്രം വരച്ചത് ചാലയിൽ കാളഹസ്തി എന്നുപേരുള്ള ഒരു തമിഴ് ബ്രാഹ്മണനാണ്.

=== ക്ഷേത്രമതിലകം ===
ഏതാണ്ട്‌ മൂന്ന്‌ ഹെക്ടറോളം വരുന്ന അതിവിശാലമായ മതിലകത്താണ് ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്‌. ക്ഷേത്രത്തിലേയ്ക്ക് കടക്കാൻ ധാരാളം കരിങ്കൽപ്പടികളുണ്ട്. പത്മനാഭസ്വാമിയെക്കൂടാതെ നരസിംഹമൂർത്തി, തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമി എന്നിവരും പ്രധാനമൂർത്തികളാണ്. മൂവർക്കും തുല്യപ്രാധാന്യമാണ്. പ്രധാനശ്രീകോവിലിന് തെക്കുഭാഗത്താണ് നരസിംഹമൂർത്തിയുടെ ശ്രീകോവിൽ. യോഗനരസിംഹഭാവത്തിലാണ് പ്രതിഷ്ഠ. കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായ പഞ്ചലോഹവിഗ്രഹമാണ്. മഹാവിഷ്ണുഭഗവാന്റെ നാലാമത്തെ അവതാരമായ നരസിംഹമൂർത്തി ഉഗ്രമൂർത്തിയായതിനാൽ നടതുറക്കുന്ന സമയത്ത് രാമായണം വായിച്ച് ഭഗവാനെ ശാന്തനാക്കുന്നു.  

ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിനകത്തുതന്നെയാണെങ്കിലും ഒരു സ്വതന്ത്രക്ഷേത്രമാണ് തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിക്ഷേത്രം. ഇപ്പോഴത്തെ പത്മാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തെക്കാൾ പഴക്കം ഈ ക്ഷേത്രത്തിനുണ്ടെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. പാർത്ഥസാരഥീഭാവത്തിലുള്ള ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാനാണ് ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠ. ഇവിടെ ഈ പ്രതിഷ്ഠ വന്നതിനുപിന്നിൽ ഒരു ഐതിഹ്യമുണ്ട്. അതിങ്ങനെ: പണ്ട്, ഉത്തരഭാരതത്തിൽ നിന്ന് പല വൃഷ്ണിവംശ ക്ഷത്രിയർ ബലരാമന്റെയും കൃഷ്ണന്റെയും വിഗ്രഹങ്ങളുമായി തിരുവനന്തപുരത്ത് എത്തുകയും അവർ ബലരാമവിഗ്രഹം ഇവിടത്തെ എട്ടരയോഗത്തിലൊരാളായ നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റിക്കു നൽകുകയും നെയ്തശ്ശേരി മറ്റൊരു യോഗക്കാരനായ കൂപക്കരപ്പോറ്റിയെ ആചാര്യനായി വരിയ്ക്കുകയും ഇന്നത്തെ കന്യാകുമാരി ജില്ലയിലെ ബുധപുരം എന്ന പ്രദേശത്ത് ഒരു ക്ഷേത്രം നിർമ്മിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. തുടർന്ന് കൂപക്കരപ്പോറ്റി ഭക്തദാസൻ എന്നു കൂടി പേരുള്ള ബലരാമസ്വാമിയുടെ  പ്രതിഷ്ഠയും കലശവും കഴിച്ചു. വൃഷ്ണികൾ പാർത്ഥസാരഥിഭാവത്തിലുള്ള കൃഷ്ണവിഗ്രഹം വേണാട്ടു രാജാവായ ഉദയമാർത്താണ്ഡവർമ്മക്കു നൽകി. രാജാവ് പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിൽ തിരുവമ്പാടി ക്ഷേത്രം നിർമ്മിക്കുകയും കൃഷ്ണപ്രതിഷ്ഠ കഴിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. വേണാട്ടിൽ താമസമാക്കിയ ഈ വൃഷ്ണികൾ കൃഷ്ണൻവകക്കാർ എന്നറിയപ്പെടുന്നു. സ്വന്തമായി നമസ്കാരമണ്ഡപവും കൊടിമരവും ബലിക്കല്ലും തിരുവമ്പാടിയ്ക്കുണ്ട്.

ശീവേലിയ്ക്കും ഉത്സവത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള ശീവേലി, പള്ളിവേട്ട, ആറാട്ട് എന്നിവയ്ക്കും പത്മനാഭസ്വാമി സ്വർണ്ണവാഹനത്തിലും നരസിംഹമൂർത്തി, തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമി എന്നിവർ വെള്ളിവാഹനത്തിലും എഴുന്നള്ളുന്നു.

ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ട് കൊടിമരങ്ങളുണ്ട്. പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ നടയിൽ സ്വർണ്ണക്കൊടിമരവും തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിയുടെ നടയിൽ വെള്ളിക്കൊടിമരവുമാണുള്ളത്. രണ്ടുദേവന്മാരും വിഷ്ണുപ്രതിഷ്ഠയായതിനാൽ ഗരുഡനെ ശിരസ്സിലേറ്റുന്നതാണ് രണ്ടു കൊടിമരങ്ങളും. ക്ഷേത്രത്തിൽ [[മീനം]], [[തുലാം]] എന്നീ മാസങ്ങളിൽ കെങ്കേമമായി ഉത്സവം നടക്കുന്നു. തുലാമാസത്തിൽ അത്തം കൊടികയറി തിരുവോണം ആറാട്ടായും മീനമാസത്തിൽ രോഹിണി കൊടികയറി അത്തം ആറാട്ടായുമാണ് ഉത്സവം. മുഖ്യമൂർത്തികളെ സിംഹം, അനന്തൻ, ഗരുഡൻ, തുടങ്ങി വിവിധ വാഹനങ്ങളിൽ എഴുന്നള്ളിയ്ക്കുന്നു. രണ്ടു കൊടിമരങ്ങളിലും ഈയവസരങ്ങളിൽ കൊടിയുണ്ട്.

ഭഗവാന്റെ നിർമ്മാല്യമൂർത്തിയായ [[വിഷ്വൿസേനൻ]] നാലമ്പലത്തിനകത്ത് വടക്കുഭാഗത്ത് തെക്കോട്ട് ദർശനമായി വാഴുന്നു. ഇരിയ്ക്കുന്ന രൂപത്തിലാണ് പ്രതിഷ്ഠ. കൂടാതെ വലിയമ്പലത്തോടുചേർന്ന് [[വേദവ്യാസൻ]], [[അശ്വത്ഥാമാവ്]] എന്നിവരുടെ പ്രതിഷ്ഠകളുമുണ്ട്. ലോകത്ത് മറ്റൊരിടത്തും അശ്വത്ഥാമാവിനെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടില്ല എന്നത് ശ്രദ്ധേയമാണ്. വേദവ്യാസപ്രതിഷ്ഠകൾ വേറെയും ചിലയിടത്തുണ്ടെങ്കിലും അത്യപൂർവ്വമാണ്. രണ്ട് വിഗ്രഹങ്ങളും പഞ്ചലോഹനിർമ്മിതമാണ്. പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദർശനം.

നാലമ്പലത്തിനുപുറത്ത് വടക്കുഭാഗത്ത് കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി ശിവന്റെ എട്ടു ഭൈരവന്മാരിലൊരാളായ [[ക്ഷേത്രപാലകൻ]] എന്ന ഭൂതത്തെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. പേരു സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നതുപോലെ ക്ഷേത്രത്തെ പാലിയ്ക്കുകയാണ് ക്ഷേത്രപാലകന്റെ കർത്തവ്യം.

കൂടാതെ നാലമ്പലത്തിനുപുറത്ത കിഴക്കേ ഗോപുരത്തോടുചേർന്ന് ഭഗവാന്റെ ഏഴാമത്തെ അവതാരമായ [[ശ്രീരാമൻ]] പത്നിയായ [[സീത]]യോടും അനുജനായ [[ലക്ഷ്മണൻ|ലക്ഷ്മണനോടും]] ചേർന്നുനിൽക്കുന്ന രൂപത്തിൽ രണ്ട് പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. ഒന്ന് വനവാസകാലത്തെയും മറ്റേത് ശ്രീരാമപട്ടാഭിഷേകത്തെയും സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നു. കൂടാതെ വിഗ്രഹത്തിനുകീഴിൽ [[ഹനുമാൻ]], എട്ടുകൈകളോടുകൂടിയ പത്നീസമേതനായ [[ഗണപതി]], കാളിയമർദ്ദനം നടത്തുന്ന ശ്രീകൃഷ്ണൻ എന്നിവർക്കും പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. കൂടാതെ ഹനുമാന്റെതന്നെ ഭീമാകാരമായ മറ്റൊരു പ്രതിഷ്ഠയും സമീപത്തായിത്തന്നെ [[ഗരുഡൻ]], [[മഹാമേരുചക്രം]] എന്നീ പ്രതിഷ്ഠകളുമുണ്ട്. പടിഞ്ഞാട്ടാണ് ഇവരുടെയെല്ലാം ദർശനം.

ക്ഷേത്രത്തിലെ [[അഗ്രശാല]]യിൽ മറ്റൊരു ഗണപതിപ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. പടിഞ്ഞാട്ടാണ് ദർശനം. ക്ഷേത്രത്തിലെ അന്നദാനം ഈ പ്രതിഷ്ഠയ്ക്കുമുന്നിലാണ് നടത്തുന്നത്. കൂടാതെ യോഗാസനഭാവത്തിൽ സ്വയംഭൂവായ ശാസ്താവും പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. കിഴക്കോട്ടാണ് ശാസ്താവിന്റെയും ദർശനം.

==സമ്പത്ത്==
ക്ഷേത്രവും അതിന്റെ സ്വത്തുക്കളും ഭഗവാൻ പത്മനാഭസ്വാമിയുടേതായി കല്പിക്കപ്പെടുന്നു. വളരെക്കാലം തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബത്തിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഒരു ട്രസ്റ്റിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, നിലവിൽ, ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതി തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബത്തെ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നടത്തിപ്പിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കിയിരിക്കുന്നു.[29][30][31][32] ടി പി സുന്ദരരാജന്റെ വ്യവഹാരങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തെ ലോകം നോക്കിക്കാണുന്ന രീതി മാറ്റി. 2011 ജൂണിൽ, ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതി പുരാവസ്തു വകുപ്പിന്റെയും അഗ്നിശമനസേനയുടെയും അധികാരികളോട് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ രഹസ്യ അറകൾ തുറന്ന് അകത്ത് സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന വസ്തുക്കൾ പരിശോധിക്കാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു.[33] ക്ഷേത്രത്തിൽ ഇതുവരെ അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ആറ് നിലവറകൾ (നിലവാരങ്ങൾ), കോടതിയുടെ ബുക്ക് കീപ്പിംഗ് ആവശ്യത്തിനായി എ മുതൽ എഫ് വരെ ലേബൽ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. (എന്നിരുന്നാലും, 2014 ഏപ്രിലിൽ ജസ്റ്റിസ് ഗോപാൽ സുബ്രഹ്മണ്യം നൽകിയ അമിക്കസ് ക്യൂറി റിപ്പോർട്ടിൽ, ജി, എച്ച് എന്ന് പേരിട്ടിരിക്കുന്ന രണ്ട് ഭൂഗർഭ നിലവറകൾ കൂടി കണ്ടെത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.) നൂറ്റാണ്ടുകളായി എ, ബി നിലവറകൾ തുറന്നിട്ടില്ലെങ്കിലും, 1930-കളിൽ, തുറന്നിട്ടുള്ളതായി രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

ഈ സമീപവർഷങ്ങളിൽ C മുതൽ F വരെയുള്ള നിലവറകൾ കാലാകാലങ്ങളിൽ തുറന്നിട്ടുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിലെ രണ്ട് പൂജാരിമാരായ 'പെരിയ നമ്പി', 'തെക്കേടത്ത് നമ്പി' എന്നിവർ, ഇടയ്ക്കിടെ തുറക്കുന്ന സി മുതൽ എഫ് വരെയുള്ള നാല് നിലവറകളുടെ സംരക്ഷകരാണ്. സി മുതൽ എഫ് വരെയുള്ള നിലവറകൾ തുറക്കുമ്പോഴും അതിനുള്ളിലെ വസ്തുവകകൾ ഉപയോഗിക്കുമ്പോഴും ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിലവിലുള്ള രീതികളും നടപടിക്രമങ്ങളും ആചാരങ്ങളും പാലിക്കണമെന്നും എ, ബി നിലവറകൾ ഇവയുടെ കണക്കെടുപ്പിനായി മാത്രമേ തുറക്കാവൂ എന്നും സുപ്രീം കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചിരുന്നു. അറകൾ തുടർന്ന് അടച്ചു. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഭൂഗർഭ നിലവറകളുടെ അവലോകനം, ഒരു ഇൻവെന്ററി സൃഷ്ടിക്കാൻ സുപ്രീം കോടതി നിയോഗിച്ച ഏഴംഗ പാനൽ ഏറ്റെടുത്തു. ഇത് പരമ്പരാഗതമായി പൂട്ടിയിട്ട് സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന വലിയൊരു ശേഖരത്തിന്റെ കണക്കെടുപ്പിലേക്ക് നയിച്ചു. സ്വർണം, ആഭരണങ്ങൾ, മറ്റ് വിലപിടിപ്പുള്ള വസ്തുക്കൾ എന്നിവ അടങ്ങുന്ന ക്ഷേത്ര സ്വത്തുക്കളുടെ വിശദമായ കണക്ക് ഇനിയും തയ്യാറാക്കാനുണ്ട്. B നിലവറ തുറക്കാതെ കിടക്കുമ്പോൾ, A, C, D, E, F എന്നീ നിലവറകളും അവയുടെ ചില മുൻഭാഗങ്ങളും തുറന്നു. റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട കണ്ടെത്തലുകളിൽ, നൂറുകണക്കിന് വജ്രങ്ങളും മാണിക്യങ്ങളും മറ്റ് വിലയേറിയ കല്ലുകളും പതിച്ച, മൂന്നര അടി ഉയരമുള്ള, മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ശുദ്ധമായ തങ്കത്തിൽ നിർമിച്ച ഒരു വിഗ്രഹവും ഉൾപ്പെടുന്നു.[34] 18 അടി നീളമുള്ള 500 കിലോഗ്രാം (1,100 പൗണ്ട്) ഉള്ള  ശുദ്ധമായ സ്വർണ്ണ ശൃംഖല, , 36 കിലോഗ്രാം (79 പൗണ്ട്) ഉള്ള  സ്വർണ്ണ അങ്കി, വിലയേറിയ 1200 കല്ലുകൾ പതിച്ച    സ്വർണ്ണ' ശരപ്പൊളി'  കാശുമാല എന്നിവയും കണ്ടെത്തി. സ്വർണ്ണ പുരാവസ്തുക്കൾ, മാലകൾ, രത്‌നങ്ങൾ, വജ്രങ്ങൾ, മാണിക്യങ്ങൾ, നീലക്കല്ലുകൾ, മരതകം, രത്നക്കല്ലുകൾ, മറ്റ് വിലയേറിയ ലോഹങ്ങൾ കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച വസ്തുക്കൾ എന്നിവ നിറച്ച നിരവധി ചാക്കുകൾ.[35][36][37][38] ഏകദേശം 30 കിലോഗ്രാം (66 പൗണ്ട്) ഭാരമുള്ള 16-ഭാഗങ്ങളുള്ള സ്വർണ്ണ അങ്കി രൂപത്തിൽ ദേവനെ അലങ്കരിക്കുന്നതിനുള്ള ആചാരപരമായ വസ്ത്രങ്ങൾ, മാണിക്യം, മരതകം എന്നിവ പതിച്ച സ്വർണ്ണ &quot;ചിരട്ടകൾ&quot;, കൂടാതെ 18-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ നെപ്പോളിയൻ കാലഘട്ടത്തിലെ നാണയങ്ങൾ എന്നിവയും മറ്റ് പല വസ്തുക്കളുടെ  കൂടെ കണ്ടെത്തി. [3]  2012-ന്റെ തുടക്കത്തിൽ, കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ കോട്ടയത്ത് കണ്ടെത്തിയ റോമാസാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ലക്ഷക്കണക്കിന് സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന ഈ വസ്തുക്കളെ കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കാൻ ഒരു വിദഗ്ധ സമിതിയെ നിയോഗിച്ചിരുന്നു.[39][40] 1990 മുതലുള്ള ചില ക്ഷേത്ര രേഖകൾ ഓഡിറ്റ് ചെയ്ത ഇന്ത്യയുടെ മുൻ കൺട്രോളർ ആൻഡ് ഓഡിറ്റർ ജനറൽ (സിഎജി) വിനോദ് റായിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, 2014 ഓഗസ്റ്റിൽ, ഇതിനകം തുറന്ന നിലവറ എയിൽ 800 കിലോഗ്രാം (1,800 പൗണ്ട്) വരുന്ന 200 BCE കാലഘട്ടത്തിലെ സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങളുടെ ശേഖരം  ഉണ്ട്. ഓരോ നാണയത്തിനും ₹2.7 കോടിയിലധികം (US$350,000) വിലയുണ്ട്.[41] 18 അടി നീളമുള്ള ദേവനെ ഉദ്ദേശിച്ച് നൂറുകണക്കിന് വജ്രങ്ങളും മറ്റ് വിലയേറിയ കല്ലുകളും പതിച്ച ശുദ്ധമായ സ്വർണ്ണ സിംഹാസനവും കണ്ടെത്തി. ഈ വോൾട്ട് എയുടെ ഉള്ളിൽ കടന്നവരിൽ ഒരാളുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഏറ്റവും വലിയ വജ്രങ്ങളിൽ പലതും പൂർണ്ണവളർച്ചയെത്തിയ മനുഷ്യന്റെ തള്ളവിരലോളം വലുതായിരുന്നു.[42] വ്യത്യസ്തമായ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രകാരം, വജ്രങ്ങളും മറ്റ് വിലയേറിയ കല്ലുകളും പതിച്ച ഖര സ്വർണ്ണ കിരീടങ്ങൾ കുറഞ്ഞത് മൂന്നെണ്ണമെങ്കിലും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.[43][44][45] വോൾട്ട് എയിൽ നിന്നും നൂറുകണക്കിന് തങ്കക്കസേരകളും ആയിരക്കണക്കിന് സ്വർണ്ണ പാത്രങ്ങളും ഭരണികളും മറ്റ് ചില മാധ്യമ റിപ്പോർട്ടുകളും പരാമർശിക്കുന്നു.[46]ഈ വെളിപ്പെടുത്തൽ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും സമ്പന്നമായ ആരാധനാലയമെന്ന പദവി ഉറപ്പിച്ചു.[47] പുരാതനവും സാംസ്കാരികവുമായ മൂല്യങ്ങൾ കണക്കിലെടുക്കുകയാണെങ്കിൽ ഈ ആസ്തികൾ നിലവിലെ വിപണി വിലയുടെ പത്തിരട്ടി മൂല്യമുള്ളതായിരിക്കും.[48] ഒരു റഫറൻസ് എന്ന നിലയിൽ, ഔറംഗസീബിന് കീഴിൽ (1690-ൽ) മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പരമോന്നതമായ മൊത്തത്തിലുള്ള ജിഡിപി (എല്ലാ രൂപത്തിലും ഉള്ള വരുമാനം) ആധുനിക കാലഘട്ടത്തിൽ താരതമ്യേന തുച്ഛമായ US$90 ബില്യൺ ആയിരുന്നു.[49][50] വാസ്തവത്തിൽ, ഏറ്റവും സമ്പന്നമായ മുഗൾ &quot;ഖജനാവിൽ&quot; (അക്ബറിന്റെയും ജഹാംഗീറിന്റെയും ഷാജഹാന്റെയും കാലഘട്ടങ്ങളിൽ) ഏഴ് ടൺ സ്വർണ്ണവും എൺപത് പൗണ്ട് മുറിക്കാത്ത വജ്രങ്ങളും നൂറ് പൗണ്ട് വീതമുള്ള മാണിക്യവും മരതകവും അറുനൂറ് പൗണ്ട് മുത്തുകളും  അടങ്ങിയിരുന്നു. .[51] റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട എട്ട് നിലവറകളിൽ അഞ്ചെണ്ണം മാത്രം തുറന്നിട്ടുണ്ടെങ്കിലും (വലിയ മൂന്ന് നിലവറകളും അവയുടെ എല്ലാ മുൻ അറകളും ഇപ്പോഴും അടഞ്ഞുകിടക്കുന്നു), ഇതുവരെ കണ്ടെത്തിയ ശേഖരം ഇതുവരെയുള്ളതിൽ വച്ച് ഏറ്റവും വലിയ സ്വർണ്ണ ശേഖരമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

ലോകചരിത്രത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള വിലയേറിയ കല്ലുകൾ.[52][53] ചേരന്മാർ, പാണ്ഡ്യന്മാർ, തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബം, കോലത്തിരികൾ, പല്ലവർ തുടങ്ങിയ വിവിധ രാജവംശങ്ങൾ ദേവന് സംഭാവനയായി (പിന്നീട് അവിടെ സംഭരിച്ചു) ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ശേഖരിക്കപ്പെട്ടതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ദക്ഷിണേന്ത്യയിലും അതിനുമപ്പുറവും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള ചരിത്രത്തിലെ ചോളന്മാരും മറ്റനേകം രാജാക്കന്മാരും മെസൊപ്പൊട്ടേമിയ, ജെറുസലേം, ഗ്രീസ്, റോം എന്നിവിടങ്ങളിലെ ഭരണാധികാരികളിൽ നിന്നും വ്യാപാരികളിൽ നിന്നും പിന്നീട് യൂറോപ്പിൽ നിന്നും മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുമുള്ള വിവിധ കൊളോണിയൽ ശക്തികളിൽ നിന്നും. [11][9][54] സംഭരിച്ച സമ്പത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗം പിന്നീടുള്ള വർഷങ്ങളിൽ നികുതിയായും മറ്റ് ദക്ഷിണേന്ത്യൻ രാജ്യങ്ങളുടെ കീഴടക്കിയ സമ്പത്തിലും തിരുവിതാംകൂർ രാജാക്കന്മാർക്ക് എത്തിയതായി ചിലർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.[55] എന്നിരുന്നാലും, നിലവിലുള്ള പല ഹിന്ദു ഗ്രന്ഥങ്ങളിലും, സംഘം സാഹിത്യത്തിലും (ബിസി 500 മുതൽ എഡി 300 വരെ) &quot;സുവർണ്ണക്ഷേത്രം&quot; എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്നതിൽ ദേവനെയും ക്ഷേത്രത്തെയും കുറിച്ചുള്ള പരാമർശം കണക്കിലെടുത്ത് ഇത് ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി ശേഖരിക്കപ്പെട്ടതാണെന്ന് മിക്ക പണ്ഡിതന്മാരും വിശ്വസിക്കുന്നു. അന്നത്തെ സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത സമ്പത്തിന്റെ കണക്ക്), കൂടാതെ ചേര, പാണ്ഡ്യ, ഗ്രീക്ക്, റോമൻ കാലഘട്ടങ്ങളിലെ എണ്ണമറ്റ പുരാവസ്തുക്കൾ നിധികളിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. പുരാതന തമിഴ്-സംഘം ഇതിഹാസമായ ചിലപ്പതികാരം (സി. 100 എ.ഡി. മുതൽ എ.ഡി. 300 വരെ) അന്നത്തെ ചേര രാജാവായ ചെങ്കുട്ടുവന് സ്വർണ്ണവും വിലപിടിപ്പുള്ള രത്നങ്ങളും ഒരു പ്രത്യേക 'സുവർണ്ണക്ഷേത്രത്തിൽ' (അരിതുയിൽ-അമർഡോൺ) സമ്മാനമായി സ്വീകരിച്ചതായി പറയുന്നു. പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം ആയിരിക്കാൻ ആണ് സാധ്യത.[56][57][58]: 65 [58]: 73 [59]ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി തിരുവനന്തപുരം, കണ്ണൂർ, വയനാട്, കൊല്ലം, പാലക്കാട്, മലപ്പുറം ജില്ലകളിലെ നദികളിൽ നിന്നും സ്വർണ്ണം ഖനനം ചെയ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. സുമേറിയൻ കാലഘട്ടം മുതൽ തെക്ക് വിഴിഞ്ഞം മുതൽ വടക്ക് മംഗലാപുരം വരെ മലബാർ മേഖലയിൽ (രേഖപ്പെടുത്തിയ ചരിത്രത്തിലെ &quot;തമിളകം&quot; പ്രദേശത്തിന്റെ ഭാഗമായി) നിരവധി വ്യാപാര-വാണിജ്യ കേന്ദ്രങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. കൂടാതെ, 1700-കളുടെ അവസാനത്തിൽ മൈസൂർ അധിനിവേശം തുടങ്ങിയ സമയങ്ങളിൽ, കോലത്തിരിമാരെപ്പോലെ കേരളത്തിലെയും ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെയും ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റ് രാജകുടുംബങ്ങൾ (തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബത്തിന്റെ) തിരുവനന്തപുരത്ത് അഭയം പ്രാപിക്കുകയും അവരുടെ ക്ഷേത്രസമ്പത്ത്   പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ   സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കാം.[10][11][9][28][60] കൂടാതെ, വളരെ വലുതും ഇതുവരെ തുറക്കാത്തതുമായ നിലവറകളിലും തുറന്നിരിക്കുന്ന വളരെ ചെറിയ നിലവറകളിലും സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന നിധികളിൽ ഭൂരിഭാഗവും തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന സ്ഥാപനത്തിന് വളരെ മുമ്പുള്ളതാണ്, ഉദാ. വിനോദ് റായ് പരാമർശിച്ച 200 ബിസി മുതലുള്ള 800 കിലോഗ്രാം (1,800 പൗണ്ട്) സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങൾ. പ്രശസ്‌ത പുരാവസ്തു ഗവേഷകനും ചരിത്രകാരനുമായ ആർ. നാഗസ്വാമിയും കേരളത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും ദേവന് അർപ്പിക്കുന്ന നിരവധി രേഖകൾ  നിലവിലുണ്ടെന്ന് പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്.[10] അവസാനമായി, തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യത്തിൽ സർക്കാർ (സംസ്ഥാന) ഖജനാവ് (കരുവേലം), രാജകുടുംബ ഖജനാവ് (ചെല്ലം), ക്ഷേത്ര ഭണ്ഡാരം (തിരുവര ഭണ്ഡാരം അല്ലെങ്കിൽ ശ്രീ ഭണ്ഡാരം) എന്നിവയ്ക്കിടയിൽ എല്ലായ്‌പ്പോഴും വേർതിരിവ് ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നത് ഓർക്കേണ്ടതുണ്ട്. മഹാറാണി ഗൗരി ലക്ഷ്മി ബായിയുടെ ഭരണകാലത്ത് കേരള മേഖലയിൽ തെറ്റായി കൈകാര്യം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ക്ഷേത്രങ്ങൾ സർക്കാരിന്റെ കീഴിൽ കൊണ്ടുവന്നു. ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളിലെ അധിക ആഭരണങ്ങളും പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ നിലവറകളിലേക്ക് മാറ്റി. പകരം പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഫണ്ട് ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ ദൈനംദിന പരിപാലനത്തിനായി വിനിയോഗിച്ചു.2011 ജൂലൈ 4-ന്, ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സ്വത്തുക്കളുടെ കണക്കെടുക്കാൻ ചുമതലപ്പെടുത്തിയ ഏഴംഗ വിദഗ്‌ധസംഘം ബി അറ തുറക്കുന്നത് മാറ്റിവെക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. ഈ അറ ഇരുമ്പ് വാതിലിൽ മൂടിക്കെട്ടിയിരിക്കുകയാണ്, അതിൽ മൂർഖൻ പാമ്പിന്റെ ചിത്രം ഉണ്ടായിരുന്നു, അത് തുറക്കുന്നത് വലിയ അനർത്ഥത്തിന് കാരണമാകും എന്ന വിശ്വാസം നിമിത്തം അത് തുറന്നിട്ടില്ല. .[61] ബി ചേംബർ തുറക്കുന്നത് ഒരു ദുശ്ശകുനമായിരിക്കുമെന്ന് രാജകുടുംബവും പറഞ്ഞു.[62] ഏഴംഗ സംഘം 2011 ജൂലൈ 8-ന് കൂടുതൽ വിദഗ്ധരുമായി കൂടിയാലോചിക്കുകയും ചേംബർ ബി തുറക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് അന്തിമ തീരുമാനം എടുക്കുകയും ചെയ്യും.[63] ക്ഷേത്രത്തിൽ ഭഗവാന്റെ ഇഷ്ടം മനസ്സിലാക്കാൻ നടത്തിയ അഷ്ടമംഗല ദേവപ്രശ്നം, ബി അറ തുറക്കാനുള്ള ഏതൊരു ശ്രമവും ദൈവിക അപ്രീതിക്ക് കാരണമാകുമെന്നും മറ്റ് അറകളിലെ വിശുദ്ധ വസ്തുക്കളെ ശേഖരണ പ്രക്രിയയിൽ മലിനമാക്കിയെന്നും വെളിപ്പെടുത്തി.[19] യഥാർത്ഥ ഹർജിക്കാരൻ (ടി. പി. സുന്ദർരാജൻ), കോടതി നടപടി സാധനങ്ങളുടെ ശേഖരണത്തിലേക്ക് നയിച്ചു, 2011 ജൂലൈയിൽ മരിച്ചു, ഇത് ക്ഷേത്രത്തെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള നാടോടിക്കഥകൾക്ക് വിശ്വാസ്യത നൽകി.[64] 2011 ജൂലൈയിലെ ഈ പ്രസിദ്ധമായ സംഭവത്തിന് മുമ്പ്, ക്ഷേത്രത്തിലെ നിരവധി നിലവറകളിൽ ഒന്ന് (ബി നിലവറകളല്ല )(1880-കൾക്ക് ശേഷം), G, അല്ലെങ്കിൽ H (രണ്ടും അമിക്കസ് ക്യൂറി വീണ്ടും കണ്ടെത്തിയത് 2014 മധ്യത്തിൽ മാത്രം) 1931-ൽ തുറന്നിരുന്നു. ഇത് ഒരുപക്ഷേ ഇതുവരെ തുറന്നിട്ടില്ലാത്ത A, C, D, E, അല്ലെങ്കിൽ F നിലവറകളുടെ ഒരു മുൻഭാഗം ആയിരിക്കാം. ഇന്ത്യ നേരിടുന്ന കടുത്ത സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തെ തുടർന്നാണ് ഇത് അനിവാര്യമായത്. കൊട്ടാരവും സ്റ്റേറ്റ് ട്രഷറികളും ഏതാണ്ട് വറ്റിപ്പോയി. രാജാവും പുരോഹിതന്മാരും ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഒരു ചെറിയ കൂട്ടം ആളുകൾ, മിക്കവാറും സ്വർണ്ണവും കുറച്ച് വെള്ളി നാണയങ്ങളും ആഭരണങ്ങളും കൊണ്ട് നിറഞ്ഞ ഒരു കളപ്പുരയുടെ വലിപ്പമുള്ള ഒരു ഘടന കണ്ടെത്തി. അതിനു മുകളിൽ നൂറുകണക്കിന് തങ്കച്ചട്ടികൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങൾ നിറച്ച നാല് പെട്ടികളും ഉണ്ടായിരുന്നു. ആറ് ഭാഗങ്ങളുള്ള ഒരു വലിയ നെഞ്ച് നിലത്ത് ഉറപ്പിച്ചിരിക്കുന്നതും കണ്ടെത്തി. വജ്രങ്ങൾ, മാണിക്യങ്ങൾ, നീലക്കല്ലുകൾ, മരതകം എന്നിവ പതിച്ച സ്വർണ്ണാഭരണങ്ങളായിരുന്നു അവയിൽ നിറയെ. ഇവ കൂടാതെ, പഴയ നാണയങ്ങളുടെ നാല് പെട്ടികൾ കൂടി (സ്വർണ്ണമല്ല) ഉണ്ടായിരുന്നു, അവ എണ്ണുന്നതിനായി കൊട്ടാരത്തിലേക്കും സംസ്ഥാന ട്രഷറികളിലേക്കും തിരികെ കൊണ്ടുപോയി.[13]

== ആട്ടവിശേഷങ്ങൾ ==
മീനമാസത്തിൽ രോഹിണി കൊടികയറി അത്തം ആറാട്ടായും തുലാമാസത്തിൽ അത്തം കൊടികയറി തിരുവോണം ആറാട്ടായും രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളുണ്ട്. രണ്ടിനും ഭഗവാൻ [[ശംഖുമുഖം]] കടപ്പുറത്താണ് ആറാടുന്നത്. തുലാമാസത്തിൽത്തന്നെ തിരുവല്ലം പരശുരാമക്ഷേത്രത്തിലും ഇതേപോലെ ഉത്സവം നടത്തുന്നു.

=== പൈങ്കുനി ഉത്സവം ===
തമിഴ് വർഷത്തിലെ പൈങ്കുനിമാസം എന്നാൽ മലയാളവർഷത്തിലെ മീനമാസമാണ്. മീനമാസത്തിൽ രോഹിണിനക്ഷത്രദിവസം കൊടികയറി സുന്ദരവിലാസം കൊട്ടാരത്തിൽ വെച്ച് മഹാരാജാവ്, പള്ളിവേട്ട നിർവഹിച്ച് അത്തം നക്ഷത്രദിവസം [[ശംഖുമുഖം]] കടപ്പുറത്ത് ആറാട്ടോടുകൂടി സമാപിയ്ക്കുന്ന പത്തുദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഉത്സവത്തിന് പൈങ്കുനി ഉത്സവം എന്ന പേരുവന്നത് അങ്ങനെയാണ്. ഉത്സവത്തിന് രാജകുടുംബത്തിന്റെ ആജ്ഞ കിട്ടുമ്പോഴാണ് ചടങ്ങുകൾ ആരംഭിയ്ക്കുന്നത്. മണ്ണുനീരുകോരൽ, മുളപൂജ, കലശം തുടങ്ങിയ കർമ്മങ്ങൾ അതിനുശേഷം നടക്കും. രോഹിണിനാളിൽ പത്മനാഭസ്വാമിയുടെയും തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണന്റെയും കൊടിമരങ്ങളിൽ കൊടി കയറ്റുന്നു. ഉത്സവദിനങ്ങളിൽ വിശേഷാൽ പൂജകളും കലാപരിപാടികളുമുണ്ടാകും. കൂടാതെ രണ്ടുനേരവും വിശേഷാൽ ശീവേലികളുമുണ്ടാകും. എന്നാൽ കൊടിയേറ്റദിവസം ഒരുനേരം (രാത്രി) മാത്രമേ ശീവേലിയുണ്ടാകാറുള്ളൂ. അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മയുടെ ഭരണകാലത്തൊരിയ്ക്കൽ ഉത്സവത്തിനിടയിൽ എഴുന്നള്ളിപ്പിനുകൊണ്ടുവന്ന ഒരു ആന ഇടയുകയുണ്ടായി. അതിനെത്തുടർന്ന് ആനയെഴുന്നള്ളിപ്പ് നിർത്തുകയും പകരം പൂജാരിമാർ വാഹനങ്ങളിലിരുത്തി ഭഗവാനെ കൊണ്ടുപോകുന്ന സമ്പ്രദായം കൊണ്ടുവരികയും ചെയ്തു. ആറുതരം വാഹനങ്ങളുണ്ട്. അവ [[സിംഹാസനം]], [[അനന്തൻ]], [[കമലം]] ([[താമര]]), [[പല്ലക്ക്]], [[ഗരുഡൻ]], [[ഇന്ദ്രൻ]] എന്നിവയാണ്. ഇവയിൽ പല്ലക്ക്, ഗരുഡൻ എന്നിവ മാത്രം യഥാക്രമം രണ്ട്, നാല് എന്നീ പ്രാവശ്യം നടത്തുന്നു. ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ട വാഹനം ഗരുഡവാഹനമാണെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. ആദ്യദിവസം സിംഹാസനം, രണ്ടാം ദിവസം അനന്തൻ, മൂന്നാം ദിവസം കമലം, നാലാമത്തെയും ഏഴാമത്തെയും ദിവസങ്ങളിൽ പല്ലക്ക്, ആറാം ദിവസം ഇന്ദ്രൻ, മറ്റുദിവസങ്ങളിൽ ഗരുഡൻ, ഇങ്ങനെയാണ് എഴുന്നള്ളിപ്പ്. പത്മനാഭസ്വാമിയുടേത് സ്വർണ്ണവാഹനവും നരസിംഹമൂർത്തി, ശ്രീകൃഷ്ണൻ എന്നിവരുടേത് വെള്ളിവാഹനവുമാണ്. എട്ടാം ദിവസം രാത്രി ശീവേലിസമയത്ത് ക്ഷേത്രത്തിലെ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാർ ഭഗവാന് കാണിയ്ക്ക സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. പിന്നീട് വലിയതമ്പുരാനും കാണിയ്ക്ക സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. തുടർന്ന് ഭക്തർ ഒന്നായി കാണിയ്ക്ക സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. ഇതാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ വലിയ കാണിയ്ക്ക. ഒമ്പതാം ദിവസമാണ് പള്ളിവേട്ട. രാജകീയമായ ഒരു നായാട്ടായി ഇത് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. താത്കാലികമായി നിർമ്മിച്ച ഒരു കിടങ്ങിൽ ഒരു തേങ്ങ വെച്ചിട്ടുണ്ടാകും. ഭഗവാന്റെ പ്രതിനിധിയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന മഹാരാജാവ് അത് അമ്പെയ്തു തകർക്കുന്നു. സകല തിന്മകളുടെയും മേലുള്ള വിജയമാണ് ഇതിൽനിന്നും അർത്ഥമാക്കുന്നത്. പത്താം ദിവസമാണ് ആറാട്ട്. ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ടു പ്രദക്ഷിണം വച്ചശേഷം വാഹനങ്ങൾ പടിഞ്ഞാറേ നടയിലൂടെ പുറത്തിറങ്ങുന്നു. വലിയതമ്പുരാനും രാജകുടുംബത്തിലെ മറ്റു പുരുഷന്മാരും വാളും പരിചയും ധരിച്ചുകൊണ്ട് ഭഗവാന് അകമ്പടി സേവിച്ചുണ്ടാകും. പടിഞ്ഞാറേ നടവഴി എഴുന്നള്ളിപ്പ് ഇറങ്ങുമ്പോൾ 1001 കതിനവെടി മുഴങ്ങുന്നുണ്ടാകും. വാദ്യമേളങ്ങളും കലാപരിപാടികളുംകൊണ്ട് സമ്പന്നമായ എഴുന്നള്ളിപ്പ് ശംഖുമുഖം കടപ്പുറത്തെത്താൻ വളരെ നേരമെടുക്കും. ഈ എഴുന്നള്ളിപ്പ് രാജഭരണത്തിന്റെ ചരിത്രം ഓർമ്മിപ്പിയ്ക്കുന്നു. കടപ്പുറത്തെത്തിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ തന്ത്രവിധിയനുസരിച്ച് വിഗ്രഹങ്ങൾ ഇറക്കിവച്ച് പൂജകൾ നടത്തുന്നു. പിന്നീട് തന്ത്രി, മേൽശാന്തി, കീഴ്ശാന്തി തുടങ്ങിയവരും രാജകുടുംബാംഗങ്ങളും മൂന്നുപ്രാവശ്യം കടലിൽ മുങ്ങുന്നു. പിന്നീട് ശരീരം വൃത്തിയാക്കിയശേഷം തിരിച്ചെഴുന്നള്ളുന്നു. തിരിച്ചെഴുന്നള്ളുന്നതിനും വളരെ നേരമെടുക്കും. എഴുന്നള്ളിപ്പ് ക്ഷേത്രത്തിൽ കടക്കുമ്പോഴും 1001 കതിനവെടി മുഴങ്ങുന്നുണ്ടാകും. തുടർന്ന് കൊടിയിറക്കം. തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിലെ സർക്കാർ കാര്യാലയങ്ങൾക്ക് അന്ന് ഉച്ചതിരിഞ്ഞ് മൂന്നുമണിയ്ക്കുശേഷം അവധിയായിരിയ്ക്കും. ഉത്സവദിനങ്ങളിൽ പഞ്ചപാണ്ഡവരുടെ പടുകൂറ്റൻ വിഗ്രഹങ്ങൾ കിഴക്കേ കോട്ടവാതിലിനോടുചേർന്ന് പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കാറുണ്ട്. പടിഞ്ഞാട്ട് ദർശനമായി (ഭഗവാന് അഭിമുഖമായി) ആണ് പ്രതിഷ്ഠകൾ. 
=== അൽപ്പശി ഉത്സവം ===
തമിഴ് വർഷത്തിലെ അൽപ്പശി അഥവാ ഐപ്പശി എന്നാൽ മലയാളവർഷത്തിലെ തുലാമാസമാണ്. മീനമാസത്തിലെ ഉത്സവത്തിനുള്ള എല്ലാ ചടങ്ങുകളും തുലാമാസത്തിലെ ഉത്സവത്തിനും ആവർത്തിയ്ക്കുന്നു. നക്ഷത്രത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ മാത്രമാണ് വ്യത്യാസം. തുലാമാസത്തിൽ അത്തം കൊടികയറി തിരുവോണം ആറാട്ടായാണ് ഉത്സവം.

=== മുറജപം ===
ശ്രീപദ്മനാഭ സ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ ആറുവർഷം കൂടുമ്പോൾ നടക്കുന്ന “മുറജപം” ഏറെ പ്രത്യേകതയുള്ള ചടങ്ങാണ്‌. അമ്പത്താറു ദിവസത്തെ മഹാമഹമാണ്‌ മുറജപം. എട്ടു ദിവസം ഓരോ മുറ. ഈ ക്രമത്തിൽ അമ്പത്തിയാറു ദിവസത്തെ ഏഴായി വിഭജിച്ച്‌ ജപകർമങ്ങൾ നടത്തുന്നു. ഉത്തരായന സംക്രമണ ദിവസം (മകര ശീവേലി) കാലം കൂടത്തക്കവണ്ണം വൃശ്ചികമാസം ആദ്യ ആഴ്ചയിൽ മുറജപത്തിന്‌ തുടക്കം കുറിക്കും. കൊല്ല വർഷം 919-ൽ ആദ്യ മുറജപം നടന്നു. അതേ വർഷം [[ധനു|ധനുവിൽ]] ഭദ്രദീപവും തൃപ്പടിദാനത്തിനു ശേഷം തുലാപുരുഷ ദാനവും നടന്നതായി രേഖയുണ്ട്‌.&lt;ref name-PSM/&gt; 1123 (1947) വരെ മുറജപം ആർഭാടത്തോടെയാണ്‌ ആഘോഷിച്ചിരുന്നത്‌. [[ഋഗ്വേദം]], [[യജുർവേദം]], [[സാമവേദം]] എന്നിവയാണ്‌ പ്രധാനമായും മുറജപത്തിന്‌ ഉരുവിടാറുള്ളത്‌. 

ശ്രീപത്മാനാഭന് മുറജപം ആറുവർഷം കൂടുമ്പോഴായിരുന്നു വെങ്കിൽ വൈക്കത്തപ്പനും, തിരുവാഴപ്പള്ളിയിലപ്പനും 12 വർഷം കൂടുമ്പോൾ വടക്കുപുറത്തുപാട്ടും, മുടിയെടുപ്പ് എഴുന്നള്ളത്തും നടത്തുന്നു. ഈ മൂന്നു മഹാമഹങ്ങളും തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യത്തെ അന്നത്തെ പ്രധാന ഹൈന്ദവാഘോഷങ്ങളായിരുന്നു. മുറജപത്തിന്റെ ഗുരുസ്ഥാനീയർ [[ആഴ്‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ|ആഴ്‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കളാണ്‌]].

=== അഷ്ടമിരോഹിണി ===
ചിങ്ങമാസത്തിലെ കറുത്തപക്ഷത്തിലെ അഷ്ടമിനാളിൽ ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാന്റെ ജന്മദിനം ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. അന്നേദിവസം ക്ഷേത്രത്തിൽ ഉച്ചതിരിഞ്ഞു രണ്ടുമണിയ്ക്കുതന്നെ നടതുറക്കുന്നു. തുടർന്ന് രണ്ടരമണിയ്ക്ക് തിരുവമ്പാടി ക്ഷേത്രത്തിൽ പാലഭിഷേകം നടത്തുന്നു. ഈ ദിവസം വലിയൊരു മരത്തൊട്ടിൽ അഭിശ്രവണമണ്ഡപത്തിൽ വയ്ക്കുന്നു. അതിൽ ധാരാളം ശ്രീകൃഷ്ണവിഗ്രഹങ്ങളും കാണാം. കുട്ടികളില്ലാത്ത ദമ്പതിമാർ ഈ സമയത്ത് ഇവിടെവന്നുതൊഴുതാൽ അവർക്ക് കുട്ടികളുണ്ടാകുമെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു.

=== വിഷു ===
കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളിലൊന്നാണ് മേടമാസത്തിലെ [[വിഷു]]. പണ്ടുകാലത്ത് വിളവിറക്കലിന്റെ ഉത്സവമായിരുന്നു വിഷു. ഇന്ന് കാലമേറെ മാറിയിട്ടും ആഘോഷങ്ങൾക്ക് കുറവില്ല. കേരളത്തിലെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വീടുകളിലും വിഷുക്കണിയും പടക്കം പൊട്ടിയ്ക്കലുമുണ്ടാകും. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ എല്ലാ പ്രതിഷ്ഠകൾക്കും വിഷുക്കണി ദർശനമുണ്ട്. അന്ന് ക്ഷേത്രനട പതിവിലും ഒരുമണിക്കൂർ നേരത്തെ തുറക്കുന്നു.

=== വിനായകചതുർത്ഥി ===
ചിങ്ങമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ ചതുർത്ഥിയാണ് [[വിനായക ചതുർഥി|വിനായക ചതുർത്ഥി]]. ഗണപതിയുടെ ജന്മദിനമായി ഇത് ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. ശ്രീരാമക്ഷേത്രത്തിലെയും അഗ്രശാലയിലെയും ഗണപതിപ്രതിഷ്ഠകൾക്ക് പ്രത്യേകപൂജകൾ അന്നുണ്ടാകും. അഗ്രശാല ഗണപതിയ്ക്ക് അന്ന് ചിറപ്പുണ്ടാകും. വലിയതമ്പുരാൻ ഈ ദിവസം മാത്രമാണ് അഗ്രശാലയിൽ ദർശനം നടത്തുന്നത്.

=== തിരുവോണം ===
കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളിലൊന്നാണ് ചിങ്ങമാസത്തിലെ [[തിരുവോണം (നക്ഷത്രം)|തിരുവോണം]]. പണ്ടുകാലത്ത് വിളവെടുപ്പിന്റെ ഉത്സവമായിരുന്നു ഓണം. ഇന്ന് കാലമേറെ മാറിയിട്ടും ആഘോഷങ്ങൾക്ക് കുറവില്ല. കേരളത്തിലെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വീടുകളിലും അത്തം മുതൽ തിരുവോണം വരെ പത്തുദിവസം പൂക്കളവും അവസാനത്തെ രണ്ടുദിവസം ഗംഭീരൻ സദ്യയുമുണ്ടാകും. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ ഭഗവാന്റെ തിരുനാൾ എന്ന സങ്കല്പത്തിലാണ് ആഘോഷം. അന്നേദിവസം ''[[ഓണവില്ല്]]'' എന്ന പേരിൽ ചില പ്രത്യേകതരം വില്ലുകൾ ഭഗവാന് സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. പണ്ട് പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിന്റെ പുനർനിർമ്മാണത്തിന് മാർത്താണ്ഡവർമ്മ തമിഴ്നാട്ടിൽനിന്നും കൊണ്ടുവന്ന വിശ്വകർമ്മജരുടെ പിൻഗാമികളാണ് ഇവ സമർപ്പിയ്ക്കുന്നത്. ഗണപതി, ശ്രീകൃഷ്ണലീലകൾ, ശ്രീരാമപട്ടാഭിഷേകം, പത്മനാഭസ്വാമി, ദശാവതാരം, ശാസ്താവ് ([[അയ്യപ്പൻ]]) ഏന്നീ രൂപങ്ങൾ ആലേഖനം ചെയ്ത ഏഴുവില്ലുകളുണ്ട്.

=== ശിവരാത്രി ===
കുംഭമാസത്തിലെ കറുത്തപക്ഷത്തിലെ ചതുർദ്ദശിനാളിൽ നടത്തുന്ന ഒരു ഉത്സവമാണ് [[ശിവരാത്രി]]. രാജ്യം മുഴുവൻ ശിവപ്രീതിയ്ക്കായി ഈ ദിവസം വ്രതമനുഷ്ഠിയ്ക്കുന്നു. പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹത്തിനുകീഴിലുള്ള ശിവലിംഗത്തിൽ വിശേഷാൽ പൂജകൾ ശിവരാത്രിദിനത്തിലുണ്ടാകാറുണ്ട്. 

=== നവരാത്രിപൂജ===
കന്നിമാസത്തിലെ അമാവാസിദിനത്തിൽ തുടങ്ങി ഒമ്പതുദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഒരു ഉത്സവമാണ് [[നവരാത്രി]]പൂജ. ദേവീപ്രീതിയ്ക്കായി ഈ ദിവസങ്ങളിൽ വിശേഷാൽ പൂജകൾ നടത്തുന്നു. എട്ടാം ദിവസമായ [[ദുർഗ്ഗാഷ്ടമി]]നാളിൽ സന്ധ്യയ്ക്ക് പുസ്തകങ്ങൾ പൂജയ്ക്കുവയ്ക്കുന്നു. അടുത്തദിവസമായ [[മഹാനവമി]]ദിനത്തിൽ അടച്ചുപൂജയാണ്. അതിന്റെയടുത്ത ദിവസമായ [[വിജയദശമി]]ദിനത്തിൽ രാവിലെ പുസ്തകങ്ങൾ പൂജയ്ക്കുശേഷം എടുത്തുമാറ്റുന്നു. കൂടാതെ അന്നുതന്നെ വിദ്യാരംഭവും നടത്തുന്നു. 

പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ നവരാത്രികാലത്ത് [[തമിഴ്നാട്|തമിഴ്നാട്ടിലെ]] [[കന്യാകുമാരി ജില്ല]]യിലുള്ള [[പത്മനാഭപുരം കൊട്ടാരം|പത്മനാഭപുരം കൊട്ടാരത്തിൽനിന്നും]] സരസ്വതീദേവിയുടെ വിഗ്രഹം കൊണ്ടുവരുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിനടുത്തുള്ള വലിയകൊട്ടാരത്തിൽവച്ച് ഒമ്പതുദിവസവും സരസ്വതീപൂജ നടത്തുന്നു. [[സരസ്വതി]]യെക്കൂടാതെ [[കുമാരകോവിൽ]] [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ|മുരുകനും]] [[ശുചീന്ദ്രം]] മുന്നൂറ്റി നങ്കയും (കുുണ്ഢണി മങ്ക അഥവാ കുണ്ഡലിനീ ദേവി) എഴുന്നള്ളുന്നു. രാജഭരണകാലത്തെ സ്മരണകൾ പുതുക്കുന്ന ഉത്സവമാണിത്.

ഇതിനോട് അനുബന്ധിച്ച് നവരാത്രി സംഗീതോത്സവം നടത്തുന്നു.പ്രശസ്തരായ നിരവധി സംഗീതപണ്ഡിതർ ഇതിൽ പങ്കെടുക്കുന്നു. തോടയമംഗളം ഇതിലെ ഒരു ചടങ്ങാണ്

==== വലിയ ഗണപതിഹോമം ====
നവരാത്രിപൂജ തുടങ്ങുന്നതിന് രണ്ടുദിവസം മുമ്പ് സർവ്വവിഘ്നങ്ങളും നീക്കുന്നതിനായി വലിയ ഗണപതിഹോമം നടത്തുന്നു. ക്ഷേത്രം തന്ത്രിയാണ് ഹോമാചാര്യൻ.

=== മലയാള നവവർഷം ===
ചിങ്ങം ഒന്നിന് മലയാളവർഷം തുടങ്ങുന്നു. കേരളത്തിലെ എല്ലാ ദേവാലയങ്ങളിലും ഈ ദിവസം വിശേഷാൽ പൂജകളും ഭക്തജനത്തിരക്കും ഉണ്ടാകും. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിലും സ്ഥിതി വ്യത്യസ്തമല്ല.

=== മകരശ്ശീവേലി ===
സൂര്യൻ ധനുരാശിയിൽനിന്നും മകരം രാശിയിലേയ്ക്ക് പ്രവേശിയ്ക്കുന്ന ദിവസമാണ് [[മകരസംക്രാന്തി]]. ഉത്തരായണത്തിന്റെ ആരംഭം കൂടിയാണിത്. ഈ ദിവസമാണ് [[ശബരിമല]]യിൽ മകരവിളക്ക് നടത്തുന്നത്. ഇതേ ദിവസം പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രത്യേകമായി രാത്രിശീവേലി നടത്തുന്നു. ഇതാണ് മകരശ്ശീവേലി.

=== കർക്കടകശ്ശീവേലി === 
സൂര്യൻ മിഥുനം രാശിയിൽനിന്നും കർക്കടകം രാശിയിലേയ്ക്ക് പ്രവേശിയ്ക്കുന്ന ദിവസമാണ് [[കർക്കടകസംക്രാന്തി]]. ദക്ഷിണായനത്തിന്റെ ആരംഭം കൂടിയാണിത്. കർക്കടകം രാമായണമാസമായി ആചരിയ്ക്കുന്നു. ഈ ദിവസവും മകരശ്ശീവേലിപോലെ രാത്രികാലത്ത് പ്രത്യേക ശീവേലിയുണ്ട്. ഇതാണ് കർക്കടകശ്ശീവേലി.

==== ഭദ്രദീപം ====
മകരശ്ശീവേലി, കർക്കടകശ്ശീവേലി ദിവസങ്ങളിൽ നടത്തുന്ന ഒരു ചടങ്ങാണിത്. അഞ്ചുതിരികളിട്ട ഒരു നിലവിളക്കാണ് ഭദ്രദീപം. ഇത് ഒരു പ്രത്യേകമുറിയിൽ സൂക്ഷിച്ചുവയ്ക്കുന്നു. ശീവേലിദിവസങ്ങളിൽ ഇത് തുറക്കുന്നു.

=== ഗുരുപൂർണ്ണിമ (വേദവ്യാസജയന്തി) ===
കർക്കിടകമാസത്തിലെ പൗർണ്ണമിദിവസം വേദവ്യാസമഹർഷിയുടെ ജന്മദിനമായി ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. അന്ന് ശിഷ്യർ ഗുരുക്കന്മാർക്ക് പ്രത്യേകദക്ഷിണ വയ്ക്കുന്നു. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിലെ വേദവ്യാസന്റെ ശ്രീകോവിലിൽ അന്ന് പ്രത്യേക പൂജകളുണ്ടാകും.

=== ശ്രീരാമനവമി ===
മേടമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ നവമിദിവസം ശ്രീരാമഭഗവാന്റെ ജന്മദിനമായി ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. അന്ന് ശ്രീരാമക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രത്യേകപൂജകളുണ്ടാകും.

=== മണ്ഡലകാലം ===
കേരളത്തിലെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വൃശ്ചികം ഒന്നുതൊട്ട് ധനു 11 വരെയുള്ള 41 ദിവസം വിശേഷമാണ്. ശബരിമല തീർത്ഥാടനകാലം കൂടിയായതിനാൽ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വമ്പിച്ച തിരക്കുണ്ടാകും. പത്മാനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ ശാസ്താവിന്റെ നടയിൽ ഈ 41 ദിവസവും വിശേഷാൽ പൂജകളുണ്ടാകും. മണ്ഡലകാലം അവസാനദിവസം മണ്ഡലച്ചിറപ്പുമുണ്ടാകം.

=== കളഭാഭിഷേകം ===
ധനു, മിഥുനം എന്നീ മാസങ്ങളിലെ അവസാനത്തെ ആറുദിവസങ്ങളിലാണ് വിശേഷാൽ കളഭാഭിഷേകം. ക്ഷേത്രത്തിലെ എല്ലാ പ്രതിഷ്ഠകൾക്കും ഈ ദിവസം കളഭാഭിഷേകം നടത്തും.

=== സ്വർഗ്ഗവാതിൽ ഏകാദശി ===
ധനുമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ ഏകാദശി ദിവസമാണ് സ്വർഗ്ഗവാതിൽ ഏകാദശി അഥവാ വൈകുണ്ഠ ഏകാദശി. ഈ ദിവസം വിഷ്ണുഭഗവാന് വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ്. ഈ ദിവസത്തെ വ്രതം വിഷ്ണുപദപ്രാപ്തിയ്ക്കുത്തമമായി കരുതപ്പെടുന്നു. ഈ ദിവസം മരിയ്ക്കുന്നവർ നേരിട്ട് വൈകുണ്ഠത്തിലെത്തിച്ചേരുമെന്നും കരുതപ്പെടുന്നു. അതിനാൽ വൈകുണ്ഠ ഏകാദശി എന്ന പേരുവന്നു. അന്നേദിവസം ക്ഷേത്രത്തിൽ വിശേഷാൽ പൂജകളും വഴിപാടുകളും ശീവേലിയുമുണ്ടാകും. ക്ഷേത്രം കൂടുതൽ നേരം തുറന്നിരിയ്ക്കും.

== നിത്യ പൂജകൾ ==
നിത്യേന അഞ്ചുപൂജകളും മൂന്നുശീവേലികളുമുള്ള മഹാക്ഷേത്രമാണ് ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം. ക്ഷേത്രപൂജാദികൾ നടത്തുന്നതിന്‌ മംഗലാപുരത്തുകാരായ “അക്കരെ ദേശികൾ”ക്കും, നീലേശ്വരത്തുകാരായ “ഇക്കരെ ദേശികൾ”ക്കും പുഷ്പാഞ്ജലി നടത്തുന്നതിന്‌ വില്വമംഗലത്തിന്റെ പരമ്പരയിൽപെട്ടവർക്കും മാത്രമാണ്‌ അവകാശം.&lt;ref&gt;വില്വമംഗലത്തുസ്വാമിയാർ -- [[ഐതിഹ്യമാല]] -- [[കൊട്ടാരത്തിൽ ശങ്കുണ്ണി]]; [[കറന്റ് ബുക്സ്]]&lt;/ref&gt; കാസർകോട്‌ കുമ്പളയ്ക്കടുത്തുള്ള അനന്തപദ്മനാഭ ക്ഷേത്രവുമായുള്ള ബന്ധം ഇതിലൂടെ വ്യക്തമാവുകയാണ്‌. വില്വമംഗലം സ്വാമിയാണവിടെ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയത്‌. ദിവാകര മുനിയും വില്വമംഗല സ്വാമിയാരും രണ്ടല്ല എന്ന് ഇതിൽ നിന്നും ബോധ്യമാവും. 

=== ക്ഷേത്ര തന്ത്രം ===
ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ തന്ത്രം ആദ്യകാലത്ത് കൂപക്കരപ്പോറ്റിമാർക്ക് ആയിരുന്നു. എന്നാൽ പിന്നീടു താന്ത്രിക അവകാശം [[ഇരിങ്ങാലക്കുട|ഇരിങ്ങാലക്കുടയിലുള്ള]] നെടുമ്പിള്ളി തരണനല്ലൂർ കുടുംബത്തിനു ലഭിച്ചു.

== പത്മതീർത്ഥം ==
കിഴക്കേ കോട്ടയ്ക്കകത്തെ പുണ്യതീർത്ഥമാണ് പത്മതീർത്ഥക്കുളം. ശ്രീ പത്മനാഭ ക്ഷേത്രത്തിന് കിഴക്കുഭാഗത്തായി വിസ്തൃത മനോഹരമായ അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് പത്മതീർത്ഥം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.corporationoftrivandrum.in/node/282 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2013-03-11 |archive-date=2012-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120929073537/http://www.corporationoftrivandrum.in/node/282 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ക്ഷേത്രക്കുളങ്ങളിലൊന്നാണ് പത്മതീർത്ഥക്കുളം. ഇതിന്റെ നാലുഭാഗവും ഗതകാലപ്രൗഢി വിളിച്ചോതുന്ന ധാരാളം കെട്ടിടങ്ങൾ കാണാം. ഇതിന്റെ കരയോടുചേർന്ന് നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങൾ കാണാം. പത്മതീർത്ഥക്കര ഹനുമാൻ-നവഗ്രഹക്ഷേത്രം, ശിവപാർവ്വതീക്ഷേത്രം തുടങ്ങിയവ അവയിൽ പ്രധാനമാണ്.

== മിത്രാനന്ദപുരം തീർത്ഥം ==
ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജാരിയായ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാരും പുറപ്പെടാശാന്തിക്കാരായ നമ്പിമാരും നിത്യേന ശ്രീ പത്മനാഭന്റെ പൂജയ്ക്കുമുമ്പ് കുളിയ്ക്കേണ്ടത് ഈ കുളത്തിലാണ്. ഉത്സവത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള 'മണ്ണുനീരുവാരൽ' ചടങ്ങ് നടക്കുന്നതും മിത്രാനന്ദപുരത്തെ ഈ കുളത്തിലാണ്. ക്ഷേത്രാചാരങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഏക തീർത്ഥക്കുളം മിത്രാനന്ദപുരം തീർത്ഥമാണ്. &lt;ref&gt;[http://www.mathrubhumi.com/thiruvananthapuram/news/1067495-local_news-Thiruvananthapuram-%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%82.html മാതൃഭൂമി - മിത്രാനന്ദപുരം തീർത്ഥം]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; 

== ഭരണസംവിധാനം ==
ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ് അടങ്ങുന്ന ഭരണസമിതിയുടെ പേരായിരുന്നു എട്ടരയോഗം. നടുവിൽ മഠത്തിലെയോ മുഞ്ചിറ മഠത്തിലെയോ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാർ,  കൂപക്കരപ്പോറ്റി , വഞ്ചിയൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, കൊല്ലൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, മുട്ടവിളപ്പോറ്റി, നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റി, കരുവാ പോറ്റി, ശ്രീകാര്യത്തു പോറ്റി, പള്ളിയാടി കരണത്താകുറുപ്പ്, തിരുവമ്പാടി കുറുപ്പ്  എന്നിവരാണു മറ്റംഗങ്ങൾ. 

എന്നാൽ അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മ മഹാരാജാവ് ഇവരിൽ നിന്നും ഭരണം പൂർണ്ണമായും പിടിച്ചെടുക്കുകയും ഇങ്ങനെ ഒരു ഉപദേശക സമിതി മാത്രമായി ചുരുക്കുകയും ചെയ്തു. തൃപ്പാപ്പൂർ മൂത്തതിരുവടി ക്ഷേത്രസ്ഥാനിയനും ചിറവാ മൂത്തതിരുവടി രാജസ്ഥാനവും വഹിച്ചിരുന്നു. പിന്നീട് ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ വീരബാലമാർത്താണ്ഡവർമ ഈ സ്ഥാനങ്ങൾ ചിറവാമൂത്തതിരുവടി ഏറ്റാൽ മതി എന്നാക്കി. ഇന്നും അങ്ങനെ തുടരുന്നു.&lt;ref name-PSM/&gt;&lt;ref&gt;ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി  ക്ഷേത്രം by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages: 152-162&lt;/ref&gt;
=== കോടതി ഇടപെടലുകൾ ===
[[2011]] [[ജനുവരി 31]] - ന് ക്ഷേത്രം ഏറ്റെടുക്കുവാൻ [[കേരളാ ഹൈക്കോടതി|ഹൈക്കോടതി]] കേരളാ സർക്കാരിനു നിർദ്ദേശം നൽകുകയുണ്ടായി&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=8728140&amp;programId=1073753764&amp;channelId=-1073751706&amp;BV_ID=@@@&amp;tabId=11 |title=മനോരമ വെബ്‌സൈറ്റ് - 31 ജനുവരി 2011 |access-date=2011-01-31 |archive-date=2011-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110203004430/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=8728140&amp;programId=1073753764&amp;channelId=-1073751706&amp;BV_ID=@@@&amp;tabId=11 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title = കവർസ്റ്റോറി|url = http://www.madhyamam.com/weekly/354|publisher = [[മാധ്യമം ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്]] ലക്കം 684|date = 2011 ഏപ്രിൽ 04|accessdate = 2013 മാർച്ച് 12|language = മലയാളം}}&lt;/ref&gt;. എന്നാൽ ഈ [[ഹർജി|ഹർജിയിൽ]] [[സുപ്രീം കോടതി (ഇന്ത്യ)|സുപ്രീംകോടതി]] [[സ്റ്റേ]] അനുവദിക്കുകയും ക്ഷേത്രത്തിലെ നിലവറകൾ തുറന്നു കണക്കെടുക്കുവാനും ഉത്തരവിട്ടു. ഈ ഉത്തരവിൻ പ്രകാരം കോടതി തന്നെ നിയോഗിച്ച കമ്മീഷൻ [[2011]] [[ജൂൺ 27]] - ന് ആദ്യ കണക്കെടുപ്പ് നടത്തി. ക്ഷേത്രത്തിലെ ആറുനിലവറകളിൽ ഒന്നു മാത്രം തുറന്നപ്പോൾ 450 കോടി രൂപയോളം വിലമതിക്കുന്ന [[സ്വർണം]], [[വെള്ളി]] എന്നിവ ലഭിച്ചു&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=196266 |title=ക്ഷേത്രത്തിലെ കണക്കെടുപ്പ്; മാതൃഭൂമി |access-date=2011-06-28 |archive-date=2011-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110630142700/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=196266 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

ആകെയുള്ള ആറ് രഹസ്യഅറകളിൽ നാല് അറകൾ തുറന്നു പരിശോധിച്ചപ്പോൾ പൊൻകിരീടവും മാലകളും രത്‌നങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഏകദേശം 90,000 കോടി രൂപ വില മതിക്കുന്ന നിധിശേഖരം കണ്ടെത്തി. പൈതൃകമൂല്യം കണക്കാക്കാതെയുള്ള മൂല്യമാണ് വിലയിരുത്തിയിട്ടുള്ളത്&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/1028604/2011-07-03/kerala |title=20,000 തങ്കത്തിരുമുഖവും വിഷ്ണുവിഗ്രഹവും കിട്ടി; മൂല്യം 90,000 കോടി കവിഞ്ഞു  |access-date=2011-07-03 |archive-date=2011-07-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110705162918/http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/1028604/2011-07-03/kerala |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;. തന്മൂലം ക്ഷേത്രസുരക്ഷ ശക്തമാക്കുവാൻ സർക്കാർ തീരുമാനിച്ചു.

== ക്ഷേത്രസംബന്ധിയായ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ ==
മലയാളിയായ പ്രസിദ്ധ ആംഗലേയസാഹിത്യകാരിയും തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബാംഗവുമായ അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി രചിച്ച ''ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമി ടെമ്പിൾ'' എന്ന കൃതി തിരുവനന്തപുരത്തെ ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രപഠനമാണ്. ക്ഷേത്രസംബന്ധമായ ഐതിഹ്യങ്ങൾ, ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ വിവരങ്ങൾ, അനുഷ്ഠാനങ്ങൾ, ദേവതാസങ്കല്പങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം ഇതിൽ സവിസ്തരം പ്രതിപാദിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം എന്ന പേരിൽ ഈ കൃതിയുടെ മലയാള പരിഭാഷ ''കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്'' 1998ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു,(വിവർത്തകർ: കെ. ശങ്കരൻ തമ്പൂതിരി, കെ. ജയകുമാർ).&lt;ref&gt;Śrī Padmanābhasvāmi kṣētram http://books.google.co.in/books?id=uqbiMgEACAAJ&amp;dq=aswathi+thirunal&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=tp0lU7fwAorGrAeM8oFw&amp;ved=0CD4Q6AEwBA&lt;/ref&gt;

== ക്ഷേത്രത്തിൽ എത്തിചേരാൻ ==
തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിന്റെ ഒത്ത മധ്യത്തിൽ കോട്ടയ്ക്കകത്താണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. 

== ഇതുംകാണുക ==
# [[തിരുവിതാംകൂർ ഭരണാധികാരികൾ]]
# [[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ|അനിഴം തിരുനാൾ വീരബാല മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]]
# [[തിരുവനന്തപുരം]]
# [[പത്മനാഭപുരം കൊട്ടാരം]]

=== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ===
{{Commons category|Padmanabhaswamy Temple}}
* [http://vaikhari.org/thiruvananthapuram.html ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ച് വൈഖരിയിൽ]
* [http://vaikhari.org/thiruvananthapuram.html സ്വാതിതിരുനാൾ രാമവർമ്മ]

== അവലംബം ==
{{Reflist|3}}
{{ഫലകം:Famous Hindu temples in Kerala}}

[[വിഭാഗം:തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ദിവ്യദേശങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:രണ്ടു കൊടിമരങ്ങളുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ദേശീയപ്രാധാന്യമുള്ള സ്മാരകങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>0ex4wkr7nd3m4owm8ddoje3rp1g3ii0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759265</id>
      <parentid>3759263</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:41:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aju88</username>
        <id>123497</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="155175" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sree Padmanabhaswamy Temple}} 
{{Infobox temple
| name               = ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം
| image              = Thiruvananthapuram_Padmanabhaswamy_Temple.jpg
| caption            = പത്മതീർത്ഥകുളവും ക്ഷേത്രഗോപുരവും
| proper_name        = ''ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം''
| primary_deity_God  = [[ശ്രീപത്മനാഭൻ|മഹാവിഷ്‌ണു]]
| Direction_posture  = [[കിഴക്ക്]]
| Pushakarani        = പത്മതീർത്ഥം
| Vimanam            = അനന്തകോടി
| important_festivals= പൈങ്കുനി&lt;br /&gt; അല്പശി&lt;br /&gt; മുറജപം
| architecture       = പരമ്പരാഗത കേരള-ദ്രാവിഡശൈലി
| date_built         = അജ്ഞാതം 
| creator            = ശ്രീ പത്മനാഭദാസ ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ വീരബാല [[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]] കുലശേഖരപെരുമാൾ (പുനഃനിർമ്മാണം)
| website            = [[http://www.sreepadmanabhaswamytemple.org/index.htm Sree Padmanabhaswamy Temple]]
| country            = [[ഇന്ത്യ]]
| state              = [[കേരളം]]
| district           = [[തിരുവനന്തപുരം]]
| location           = [[തിരുവനന്തപുരം]] കോട്ടയ്ക്കകം
| pushpin_map        = India Kerala
| map_caption        = Location in Kerala
| latd = 8 | latm = 28 | lats = 58 | latNS = N
| longd = 76 | longm = 56 | longs = 37 | longEW = E
| coordinates_region = IN
| coordinates_display= title
}}

[[കേരളം|കേരള സംസ്ഥാനത്തിന്റെ]] തലസ്ഥാനമായ [[തിരുവനന്തപുരം]] നഗരത്തിലെ പ്രസിദ്ധമായ [[മഹാവിഷ്‌ണു|മഹാവിഷ്ണു]]ക്ഷേത്രമാണ് '''ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി''' '''ക്ഷേത്രം'''. [[അനന്തൻ]] ([[ആദിശേഷൻ]]) എന്ന നാഗത്തിന്റെ പുറത്ത് ലക്ഷ്മിദേവിയോടും ഭൂമിദേവിയോടുമൊപ്പം ശയിക്കുന്ന [[മഹാവിഷ്‌ണു|മഹാവിഷ്ണുവാണ്]] പ്രധാനപ്രതിഷ്ഠ.&lt;ref&gt;[http://temples.newkerala.com/Temples-of-India/Temples-of--Kerala-Sri-Padmanabhaswamy-Temple.html ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം - തിരുവനന്തപുരം]&lt;/ref&gt; ക്ഷേത്രത്തിന് ചുറ്റുമുള്ള കോട്ടമതിലിന്റെ [[കിഴക്കേക്കോട്ട|കിഴക്കേകോട്ടയുടെ]] വാതിലിന് അഭിമുഖമായാണ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രധാന ഗോപുരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ദ്രാവിഡ ശൈലിയിൽ നിർമ്മിച്ച ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഈ പ്രധാന ഗോപുരം തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിന്റെ മുഖമുദ്രകളിലൊന്നാണ്. ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി [[തിരുവിതാംകൂർ]] രാജവംശത്തിന്റെ കുലദൈവമാണ്‌.&lt;ref name=ASM/&gt; വിഷ്ണുഭക്തനായിരുന്ന തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ് [[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ|അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]], രാജ്യം ഭഗവാന് സമർപ്പിച്ച രേഖകൾ ആണ് [[തൃപ്പടിദാനം]] എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. &lt;ref name=ASM&gt;കേരള ചരിത്രം - എ. ശ്രീധരമേനോൻ, ഡി.സി. ബുക്സ്&lt;/ref&gt; ഇതിനെത്തുടർന്ന് തിരുവിതാകൂർ രാജ്യത്തിലെ ഭരണാധികാരികൾ പത്മനാഭദാസന്മാർ എന്നറിയപ്പെട്ടു.&lt;ref name=ASM/&gt; [[തമിഴ് സാഹിത്യം|തമിഴ് സാഹിത്യത്തിലെ]] പ്രശസ്തരായ [[ആഴ്‌വാർ|ആഴ്വാർമാർ]] പാടിപ്പുകഴ്ത്തിയ [[നൂറ്റെട്ട് ദിവ്യദേശങ്ങൾ|നൂറ്റെട്ട് ദിവ്യദേശങ്ങളിലൊന്നായ]] ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ അനന്തപത്മനാഭസ്വാമിയെക്കൂടാതെ [[നരസിംഹം|തെക്കെടത്ത് നരസിംഹമൂർത്തി]] , [[തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണൻ]] എന്നിവർക്കും തുല്യപ്രാധാന്യത്തോടെ പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. കൂടാതെ, ഉപദേവതകളായി [[ഗണപതി]], [[ശാസ്താവ്]], [[ശ്രീരാമൻ]], [[ലക്ഷ്മണൻ]], [[സീത]], [[ഹനുമാൻ]], [[വിഷ്വക്സേനൻ]], [[അശ്വത്ഥാമാവ്]], [[വേദവ്യാസൻ]] എന്നിവർക്കും പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. [[മീനം|മീനമാസത്തിൽ]] [[രോഹിണി]] കൊടികയറിയും [[തുലാം|തുലാമാസത്തിൽ]] [[തിരുവോണം]] ആറാട്ടായും പത്തുദിവസം വീതം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ആണ്ടുവിശേഷങ്ങൾ. കൂടാതെ, [[അഷ്ടമിരോഹിണി]], [[വിഷു]], [[വൈകുണ്ഠ ഏകാദശി]], [[മകരസംക്രാന്തി]], [[കർക്കടകസംക്രാന്തി]] തുടങ്ങിയവയും പ്രധാനപ്പെട്ട ദിവസങ്ങളാണ്. ആറുവർഷത്തിലൊരിയ്ക്കൽ, പ്രശസ്തരായ വേദപണ്ഡിതരുടെ വക [[മുറജപം|മുറജപവും]] നടത്തപ്പെടാറുണ്ട്. തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബാംഗങ്ങൾ നടത്തുന്ന ട്രസ്റ്റാണ് ക്ഷേത്രഭരണം നടത്തുന്നത്.

== ഐതിഹ്യം ==
=== ക്ഷേത്രോത്പത്തി ===
[[ചിത്രം:Rajamudra travancore.JPG|thumb|left|170px|തിരുവിതാംകൂർ രാജമുദ്ര]]
 
'''പെരുമാട്ടുകാളി''' 

ദിവാകരമുനിയുടെയും വില്വമംഗലത്തു സ്വാമിയുടെയും കഥകൾ ഐതിഹ്യ മാണെ ങ്കിൽ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രോൽപ്പത്തിക്കു കാരണക്കാരി പെരുമാട്ടുകാളി യുടെ കഥ യഥാർത്ഥത്തിൽ ചരിത്രസത്യമാണ്‌. ചരിത്രാ ന്വേഷകർ എത്തിച്ചേരുന്നതും ആ വഴിക്കു തന്നെ. സ്റ്റേറ്റ്‌ മാനുവലിലും, കാസ്റ്റ്‌ ആന്റ്‌ ട്രൈബ്‌സിലും, തിരുവിതാംകൂർ സെൻസസ്‌ റിപ്പോർട്ടിലും, മഹാദേവദേശായി യുടെ കേരളചരിത്രത്തിലും വളരെ വ്യക്തമായി ത്തന്നെ പെരുമാട്ടുകാളിയെ കുറിച്ച്‌ രേഖ പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്‌. പെരുമാട്ടുകാളിയും ശ്രീപത്മനാഭ സ്വാമി ക്ഷോത്രോൽപ്പത്തിയും തമ്മിൽ അഭേദ്യമായ ബന്ധമാണ്‌ ചരിത്ര രേഖകളിലുള്ളത്‌. നാഗമയ്യരുടെ ദി ട്രാവൻകൂർ സ്റ്റേറ്റ്‌മാനുവൽ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു After several days running in this wise without satisfying the craving of hung or thirst, the swamiyar heard the cry of a child in the wilderness. He repaired to the spot from when it come and discovered a solitary pulaya woman (Perumattukali) Threatening her weeding base with this words &quot; If you continue weeding like this child, I will throw you out into anantankad&quot;  

അതേസമയം പ്രസിദ്ധ ചരിത്രകാരനും ഭാഷാഗവേഷകനുമായിരുന്ന ഡോ. ശൂരനാട്ടു കുഞ്ഞൻ പിള്ള 'ചരിത്രങ്ങൾ നിറഞ്ഞ വഴിത്താരകൾ' (മാതൃഭൂമി തിരു.എഡിഷൻ ഉദ്‌ഘാടന സപ്ലിമെന്റ്‌ - 1980) എന്ന ലേഖനത്തിൽ ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്‌ഠക്ക്‌ ആദ്യ നിവേദ്യം ഒരു പുലയസ്‌ത്രീ 

ചിരട്ടയിൽ കൊടുത്ത മാമ്പഴമെന്നു പറഞ്ഞുകാണുന്നു. പക്ഷെ മാമ്പഴമല്ല പുത്തരിക്കണ്ടത്തു വിളഞ്ഞു കിടന്ന നെല്ലരി കൈക്കുത്തിൽ വെച്ച്‌ ഞരടി തൊലിച്ചത്‌ ( പകുതി തൊലിഞ്ഞതും പകുതി തൊലിയാത്തുമായ നെല്ലരി ) ആണ്‌ ഒരു കണ്ണൻ ചിരട്ടയിൽ വെച്ച്‌ ആദ്യനിവേദ്യമായി പെരുമാട്ടുകാളി ശ്രീപത്മനാഭന്‌ സമർപ്പിച്ചത്‌. ആ ചിരട്ടക്ക്‌ പകരം ഇന്ന്‌ സ്വർണ ചിരട്ടയിലാണ്‌ നിവേദ്യം അർപ്പിച്ചുപോകുന്നത്‌. പഴയ ചരിത്രകാരനായ മഹാദേവ ദേശായിയുടെ വേണാടിന്റെ വീരചരിതം എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിലും വിദേശ ക്രിസ്‌ത്യൻ മിഷനറിയായ റ. സാമുവൽ മെറ്റിയറുടെ Land of Charity എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിലും ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രോത്‌പത്തിക്കു കാരണക്കാരി പെരുമാട്ടുകാളി തന്നെയെന്ന്‌ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്‌. കെ ദാമോദരൻ ബി എ എഴുതിയ 'പെരുമാട്ടുപുലയി' എന്ന ലേഖനത്തിലും ( കേരളകൗമുദി 1961 ) പെരുമാട്ടുകാളിയാണ്‌ ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഉത്ഭവത്തിന്‌ കാരണമെന്ന്‌ വ്യക്തമായി പറയുന്നുണ്ട്‌.   


മതിലകം രേഖകളിൽ പരാമർശിയ്ക്കുന്ന ഐതിഹ്യപ്രകാരം ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം തുളുസന്ന്യാസിയായ ദിവാകരമുനിയാൽ കലിയുഗാരംഭത്തിൽ 900-കളിൽ പ്രതിഷ്ഠിതമായതാണ്‌.&lt;ref name-psm=&quot;&quot; /&gt; ദിവാകരമുനി വിഷ്ണുപദം പ്രാപിക്കുന്നതിനായി കഠിനതപസ്സനുഷ്ഠിക്കുകയും, തപസ്സിൽ സന്തുഷ്ടനായ മഹാവിഷ്ണു ബാലരൂപത്തിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ആ ശിശുവിനെ കണ്ട്‌ മുനി സന്തുഷ്ടനായി. തന്റെ പൂജാവേളയിൽ ആ ദിവ്യകുമാരന്റെ ദർശനം തനിയ്ക്ക്‌ നിത്യവും ലഭ്യമാകണമെന്ന്‌ മുനി പ്രാർഥിച്ചു. തന്നോട്‌ അപ്രിയമായി പ്രവർത്തിയ്ക്കുന്നതു വരെ താൻ ഉണ്ടാകുമെന്ന്‌ ബാലൻ സമ്മതിക്കുകയും ചെയ്തു. പലപ്പോഴും മുനിയുടെ മുന്നിൽ ബാലൻ വികൃതി പ്രകടിപ്പിയ്ക്കുമായിരുന്നു. ക്രമേണ അത്‌ അനിയന്ത്രിതമായി. മുനി ധ്യാനനിരതനായിരിക്കവെ മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ പ്രതീകമായി പൂജിച്ചിരുന്ന സാളഗ്രാമം ബാലൻ വായ്ക്കുള്ളിലാക്കി. സാളഗ്രാമം അശുദ്ധമാക്കിയതിൽ രോഷാകുലനായ മുനി ഇടതുകൈ കൊണ്ട്‌ ബാലനെ തള്ളിമാറ്റി. കുണ്ഠിതപ്പെട്ട ബാലൻ ഇനിയെന്നെ കാണണമെങ്കിൽ അനന്തൻകാട്ടിൽ വരണം എന്നുരുവിട്ട്‌ അപ്രത്യക്ഷനായി എന്നു ഐതിഹ്യം. ബാലന്റെ വേർപിരിയലിൽ ദുഃഖിതനായ മുനി ബാലനെ കാണാൻ അനന്തൻകാട് തേടി യാത്ര തുടർന്നു. ദിവാകരമുനിയല്ല വില്വമംഗലമായിരുന്നു അനന്തങ്കാട്ടിൽ വന്നതെന്നും ദർശനം അദ്ദേഹത്തിനാണു ലഭിച്ചതെന്നുമുള്ള മറ്റൊരു ഐതിഹ്യം കൂടി പ്രചാരത്തിലുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;KSankunni&quot; /&gt; ഒരിക്കൽ [[ഗുരുവായൂർ ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രം|ഗുരുവായൂരപ്പന്]] [[വില്വമംഗലം സ്വാമിയാർ]] [[ശംഖാഭിഷേകം]] നടത്തുകയായിരുന്നു. അപ്പോൾ ഭഗവാൻ വന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കണ്ണുകൽ പൊത്തിപ്പിടിച്ചു. ദേഷ്യം വന്ന വില്വമംഗലം ഇതിനെതിരെ പറഞ്ഞപ്പോൽ ഭഗവാൻ അനന്തൻകാട്ടിലേക്കുപോയി. അനന്തൻകാട് എവിടെയാണെന്നറിയാത്ത വില്വമംഗലം അവിടം തപ്പിനടന്നു.&lt;ref name=&quot;KSankunni&quot; /&gt; അതിനിടെയിൽ [[തൃപ്രയാർ|തൃപ്രയാറിലെത്തിയപ്പോൾ]] ഭഗവാൻ അത്  [[ശുചീന്ദ്രം]] സ്ഥാണുമാലയപ്പെരുമാളുടെ ജടയാണെന്ന് അദ്ദേഹത്തോട് പറഞ്ഞു. 

ദിവാകരമുനിയാണോ വില്വമംഗലമാണോ എന്നു വിഭിന്നാഭിപ്രായം ഉണ്ടങ്കിലും ഒരു പുലയസ്ത്രീയുടെ സാന്നിധ്യം രണ്ടു കഥകളിലും പറയുന്നുണ്ട്. മുനിയുടെ അനന്തൻകാട് തേടിയുള്ള യാത്രയ്ക്കിടയിലെ വിശ്രമവേളയിൽ ഒരു പുലയസ്ത്രീ തന്റെ വികൃതിയായ കുഞ്ഞിനെ ശാസിയ്ക്കുന്നതു കാണാൻ ഇടവന്നു.''' ''ഞാൻ നിന്നെ അനന്തൻകാട്ടിലേയ്ക്ക്‌ വലിച്ചെറിയും''''' &lt;ref name=KSankunni/&gt; എന്ന സ്ത്രീയുടെ വാക്കുകൾ അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധിച്ചു. മുനി പുലയസ്ത്രീയേയും കൂട്ടി അനന്തൻകാട്ടിലേക്ക്‌ പോകുകയും, അവിടെ അനന്തശയനത്തിൽ സാക്ഷാൽ പത്മനാഭസ്വാമി പള്ളികൊള്ളുന്ന ദൃശ്യം ദർശനം ലഭിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref name=KSankunni/&gt; മുനി പിന്നീട്‌ ഭഗവദ്ദർശനത്തിനായി അവിടെ തപസ്സനുഷ്ഠിച്ചു. അധികം വൈകിയില്ല. അവിടെയുണ്ടായിരുന്ന വൻവൃക്ഷം കടപുഴകി വീഴുകയും, മഹാവിഷ്ണു അനന്തശായിയായി മുനിയ്കകു മുന്നിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ഭഗവാന്റെ ശിരസ്‌ [[തിരുവല്ലം|തിരുവല്ലത്തും]], പാദങ്ങൾ [[തൃപ്പാപ്പൂർ|തൃപ്പാപ്പൂരും]], ഉരോഭാഗം തിരുവനന്തപുരത്തുമായി കാണപ്പെട്ടു. ഇന്ന് മൂന്നിടത്തും ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ട്. ഭഗവദ്സ്വരൂപം പൂർണമായും ദർശിക്കുവാൻ കഴിയാത്തവണ്ണം വലിപ്പമുള്ളതായിരുന്നുവത്രേ. തന്റെ കൈവശമുണ്ടായിരുന്ന യോഗദണ്ഡിന്റെ മൂന്നിരട്ടി നീളമായി ഭഗവത്സ്വരൂപം ദർശിക്കാനാകണമെന്ന്‌ പ്രാർഥിച്ചു. ആ പ്രാർഥന ഫലിച്ചതിനാൽ, ഇന്നുകാണുന്ന രൂപത്തിൽ ദർശനം കിട്ടിയെന്നു ഐതിഹ്യം പറയുന്നു.. മുനി ഭക്ത്യാദരപൂർവം ഭഗവാനെ വന്ദിക്കുകയും പൂജാദി കർമങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു. &lt;ref name-PSM/&gt; &lt;ref name=KSankunni&gt;വില്വമംഗലത്തുസ്വാമിയാർ -- ഐതിഹ്യമാല -- കൊട്ടാരത്തിൽ ശങ്കുണ്ണി; [[കറന്റ് ബുക്സ്]]&lt;/ref&gt; കാസർഗോഡ് ജില്ലയിലുള്ള [[അനന്തപുര തടാകക്ഷേത്രം]] ആണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മൂലസ്ഥാനം എന്ന് കരുതുന്നവരുണ്ട്.


=== ബി നിലവറയും ബലരാമനും ===
മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമായ [[ബലരാമൻ]] ഭാരതവർഷം മുഴുവൻ പ്രദക്ഷിണമായി സഞ്ചരിച്ച് തീർത്ഥ സ്നാനം ചെയ്തതായി ശ്രീമദ്ഭാഗവതം (ദശമസ്കന്ധം 79: 18)  പറയുന്നു. കന്യാകുമാരിയിൽ നിന്ന് പുറപ്പെട്ട അദ്ദേഹം വിഷ്ണുസാന്നിധ്യമുള്ള തിരുവനന്തപുരത്ത് (ഫാൽഗുനം) വന്ന് പദ്മതീർത്ഥത്തിൽ സ്നാനം ചെയ്ത് പശുക്കളെ ദാനം ചെയ്തുവെന്നും പുരാണം വിവരിയ്ക്കുന്നു. 

ഭഗവാൻ ബലരാമന്റെ ആഗമനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രചാരമുള്ള  കഥ ഇപ്രകാരമാണ്: ദ്വാപരയുഗത്തിൽ തന്നെ തിരുവനന്തപുരത്ത് പദ്മനാഭ സാന്നിധ്യം ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും ഇവിടെ പദ്മനാഭവിഗ്രഹമോ ക്ഷേത്രമോ ഇല്ലായിരുന്നു. തിരുവനന്തപുരം അന്ന് അനന്തൻകാടെന്ന വനം ആയിരുന്നു. വനത്തിനുള്ളിലാണ് പദ്മതീർത്ഥക്കുളം സ്ഥിതി ചെയ്തിരുന്നത്. പദ്‌മതീർത്ഥത്തിൽ സ്നാനം ചെയ്ത ശേഷം ബലരാമൻ കുളക്കരയിൽ വച്ച് ഗോദാനം ചെയ്തു. വളരെക്കാലമായി ബലരാമന്റെ ആഗമനം കാത്തിരുന്ന ദേവന്മാരും സിദ്ധന്മാരും മുനികളും അദ്ദേഹത്തെ കാണാൻ എത്തി. അവരെ ആലിംഗനം ചെയ്‌തു സ്വീകരിച്ച ഭഗവാൻ വേണ്ട വരം ചോദിക്കാമെന്ന് പറഞ്ഞു. സാമ്രാജ്യമോ സ്വർഗ്ഗമോ എന്നല്ല സാക്ഷാൽ വൈകുണ്ഠ ലോകം പോലും വേണ്ടെന്ന് പറഞ്ഞ ആ മഹാഭാഗവതന്മാർ തങ്ങൾക്ക് ഭഗവദ്ദർശനം ലഭിച്ച പദ്മതീർത്ഥക്കരയിൽ ഭഗവാനെ മാത്രം സ്മരിച്ചും നാമ സങ്കീർത്തനം ചെയ്തും കഴിയാനാണ് മോഹമെന്നും പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ ആകട്ടേ എന്ന് ബലരാമൻ അനുഗ്രഹിച്ചു.

ബലരാമൻ ഗോദാനം ചെയ്ത സ്ഥാനത്താണ് ശ്രീപദ്‌മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ ചുറ്റമ്പലത്തിന്റെ തെക്കുപടിഞ്ഞാറു ഭാഗം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഈ ഭാഗം മഹാഭാരതക്കോൺ എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. എ നിലവറയും ബി നിലവറയും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് മഹാഭാരതക്കോണിലാണ്. അവതാരപുരുഷൻ ഗോദാനം ചെയ്ത സ്ഥാനത്ത് ഐശ്വര്യം കളിയാടും എന്നതു കൊണ്ടു തന്നെ ആയിരിക്കണം ക്ഷേത്ര സമ്പത്തിന്റെ സിംഹഭാഗവും സൂക്ഷിക്കുന്ന എ നിലവറ മഹാഭാരതക്കോണിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്. ബലരാമസ്വാമിയുടെ അനുഗ്രഹം ലഭിച്ച ദേവന്മാരും സിദ്ധന്മാരും മുനികളും ബി നിലവറയിൽ തപസ്സു ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് വിശ്വാസം.&lt;ref&gt;ജി ശേഖരൻ നായരുടെ &quot;ശ്രീപദ്മനാഭോ രക്ഷതു&quot; മാതൃഭൂമി ദിനപത്രം, തിരുവനന്തപുരം പതിപ്പ്, സെപ്റ്റംബർ 17, 2017&lt;/ref&gt; പണ്ട് മഹാഭാരതക്കോണിൽ ക്ഷേത്രം വകയായി മഹാഭാരത പാരായണം നടന്നിരുന്നു.

ബി നിലവറയുടെ അടിയിൽ ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിയുടെ ചൈതന്യപുഷ്ടിക്കായി ശ്രീചക്രം സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആദിശേഷപാർഷദന്മാരായ നാഗങ്ങൾ ഈ നിലവറയ്ക്കുള്ളിൽ ഉണ്ടത്രേ. കൂടാതെ കാഞ്ഞിരോട്ടു യക്ഷിയമ്മ തെക്കേടത്തു നരസിംഹസ്വാമിയെ സേവിച്ച് നിലവറയ്ക്കുള്ളിൽ വസിയ്ക്കുന്നെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;Bayi, Aswathi Thirunal Gouri Lakshmi. 'Sree Padmanabha Swamy Temple' (Third Edition). Bharatiya Vidya Bhavan, 2013.&lt;/ref&gt;  ഈ നിലവറയുടെ സംരക്ഷകൻ ശ്രീ നരസിംഹസ്വാമിയാണ്. നിലവറയുടെ കിഴക്കേ ഭിത്തിയിലുള്ള സർപ്പച്ചിഹ്നം അപായ സൂചന ആണത്രേ. 2011 ഓഗസ്റ്റ്‌ മാസം ക്ഷേത്രത്തിൽ നടന്ന അഷ്ടമംഗല ദേവപ്രശ്നം ഈ നിലവറ തുറക്കാൻ പാടില്ലെന്ന ഭക്തജനങ്ങളുടെ വിശ്വാസം ശരി വയ്ക്കുകയും ഈ അറ നിരോധിതമേഖല ആണെന്നു വിധിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ നിലവറ തുറക്കുന്നതു ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിയുടെ ഉഗ്രകോപം ക്ഷണിച്ചു വരുത്തും എന്നും ദൈവജ്ഞന്മാർ മുന്നറിയിപ്പു നല്കി. ബി നിലവറ യാതൊരു കാരണവശാലും തുറക്കാൻ പാടില്ലെന്നു നിർദ്ദേശിച്ചുകൊണ്ടു തൃശ്ശൂർ നടുവിൽമഠം മൂപ്പിൽ സ്വാമിയാരും ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാരുമായ ശ്രീ മറവഞ്ചേരി തെക്കേടത്തു നീലകണ്ഠ ഭാരതികൾ ക്ഷേത്ര ഭരണസമിതി ചെയർപേഴ്സനും എക്സിക്യൂട്ടിവ് ഓഫിസർക്കും ഫെബ്രുവരി 8, 2016 നു കത്തയച്ചു.&lt;ref&gt;മാതൃഭൂമി ദിനപത്രം, ഫെബ്രുവരി 26, 2016.&lt;/ref&gt; കൂടാതെ മുഞ്ചിറ മഠം മൂപ്പിൽ സ്വാമിയാരും ക്ഷേത്രത്തിലെ രണ്ടാമത്തെ പുഷ്‌പാഞ്‌ജലി സ്വാമിയാരുമായ ശ്രീ പരമേശ്വര ബ്രഹ്മാനന്ദ തീർത്ഥർ ബി നിലവറ തുറക്കുന്നതിനെതിരെ 2018 മേയ് മാസം കാസർകോട് മുതൽ തിരുവനന്തപുരം വരെ രഥയാത്ര നടത്തി. രഥയാത്രയുടെ സമാപന സമ്മേളനം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്ത കേരള ബ്രാഹ്മണരുടെ കുലപതിയായ [[ആഴ്വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ]] ബി നിലവറ തുറക്കരുതെന്നും വിശ്വാസങ്ങളെ മാനിക്കണമെന്നും ആഹ്വാനം ചെയ്തു.

ബി നിലവറ തുറക്കാൻ പാടില്ലെന്നാണ് വിശ്വാസമെങ്കിലും അതിനു മുന്നിൽ അതിലേയ്ക്ക് നയിക്കുന്ന ഒരറയുണ്ട്. ഈയറയിൽ വെള്ളിക്കട്ടികൾ, വെള്ളിക്കുടങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ പല അമൂല്യ വസ്തുക്കളും സൂക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈയറ 1931-ൽ ശ്രീ ചിത്തിര തിരുനാൾ മഹാരാജാവിൻറെ കൽപ്പന അനുസരിച്ച് തുറന്നിട്ടുണ്ട്. ഉത്രാടം തിരുനാൾ മഹാരാജാവിന്റെ കാലത്തും ഇതു പല ആവശ്യങ്ങൾക്കുമായി തുറന്നിട്ടുണ്ട്. 
  
പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ വേണാടിന്റെ പലഭാഗങ്ങളും ആക്രമിച്ച് കീഴ്‌പ്പെടുത്തിയ മുകിലൻ നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റി ഊരാളൻ ആയുള്ള ബുധപുരം ഭക്‌തദാസപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രം കൊള്ളയടിച്ചു നശിപ്പിച്ചു. തുടർന്ന് മുകിലൻ ശ്രീപദ്‌മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സമ്പത്ത് കൊള്ളയടിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. വേണാട്ടു രാജകുടുംബത്തോടു കൂറും ഭക്തിയുമുള്ള മണക്കാട്ടെ പഠാണികളായ മുസ്ലീങ്ങളാണ് മുകിലനെ അതിൽ നിന്ന് പിന്തിരിപ്പിച്ചത്.  

ഒരിക്കൽ, രാമവർമ്മ മഹാരാജാവിന്റെ സീമന്തപുത്രനും അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മയുടെ മുഖ്യശത്രുവുമായ പത്മനാഭൻ തമ്പി തന്റെ പടയുമായി തിരുവനന്തപുരത്ത് വന്നു. ശ്രീവരാഹത്ത് താമസിച്ച അദ്ദേഹം ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ നിലവറകളിലെ നിക്ഷേപം കൊള്ളയടിക്കാൻ കിങ്കരന്മാരെ നിയോഗിച്ചു. എന്നാൽ നൂറുകണക്കിന് ദിവ്യനാഗങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട് തമ്പിയുടെ കിങ്കരന്മാരെ വിരട്ടിയോടിച്ചു. ഈ സംഭവത്തിൽ നിന്ന് ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിയുടെ തിരുവുള്ളമെന്തെന്ന് മനസ്സിലാക്കിയ പള്ളിച്ചൽപ്പിള്ളയും നാട്ടുകാരും പത്മനാഭൻ തമ്പിയുടെ ശ്രമത്തെ ചെറുത്തു തോൽപ്പിച്ചു. 1933-ൽ തിരുവനന്തപുരം സന്ദർശിച്ച [[എമിലി ഗിൽക്രിസ്റ്റ് ഹാച്ച്]] തന്റെ പുസ്തകത്തിൽ കല്ലറകളെ സംബന്ധിച്ച് ഒരു കാര്യം പറയുന്നുണ്ട്. 1908 ൽ കല്ലറ തുറക്കാൻ ശ്രമിച്ചവർ മഹാസർപ്പങ്ങളെക്കണ്ടു ഭയന്നു പ്രാണനും കൊണ്ടോടിയതായി അവർ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.&lt;ref&gt;Hatch, Emily Gilchrist. Travancore: A Guide Book for the Visitor. Oxford University Press, 1933.&lt;/ref&gt;

== ചരിത്രം ==


[[ചിത്രം:Aaratu3.jpg|left|thumb|200px|ഉത്സവനാളിലെ പാണ്ഡവപ്രതിഷ്ഠ]]
   
ഈ പെരുമാട്ടുകാളിയുടെ വംശപരമ്പരയിൽ നിന്നും ജനിച്ചവ രാണ്‌ പുലയനാർക്കോട്ട ആസ്ഥാനമായും ഇളവള്ളുവനാട്ടിലെ കൊക്കോതമംഗലം ആസ്ഥാനമായും രാജ്യം ഭരിച്ചിരുന്ന പുലയ രാജാവും പുലയ റാണിയും. പുലയനാർകോട്ട ഭരിച്ചിരുന്നത്‌ കോതൻ എന്ന രാജാവും കൊക്കോതമംഗലം ഭരിച്ചിരുന്നത്‌ കോതറാണിയുമാണ്‌. പുലയനാർ കോട്ടയിലെ കോതൻ രാജാവിന്റെ സ്വയംഭൂവായ ശിവക്ഷേത്രം മണ്ണിൽ പുതഞ്ഞുകിടന്ന നിലയിൽ കണ്ടെത്തി സ്ഥലമുടമ അവിടെ ക്ഷേത്ര പുനർനിർമ്മാ ണം ഇപ്പോൾ നടത്തിവരുന്നുണ്ട്‌. ഇതൊക്കെ ചരിത്ര സത്യ ങ്ങളാണ്‌. ഈ സത്യങ്ങൾക്കെതിരേ കണ്ണടക്കുന്നവരാണ്‌ അധികാരി വർഗങ്ങൾ. ഇവരുടെ സന്തതിപരമ്പരകൾ ഇന്നും തിരുവനന്ത പുരത്തും പരിസരങ്ങളിലുമായി ജീവിക്കുന്നവരാണ്‌. ഈ ലേഖകന്റെ പിതാവും പെരുമാട്ടുകാളിയുടെ വംശപരമ്പരയിൽ പെട്ട ആളായിരുന്നു. ഈ വംശപരമ്പരയിൽ നിന്നും ജനിച്ച കാവല്ലൂർ സ്വദേശി മാലചാത്തയെന്ന സ്‌ത്രീക്ക്‌ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പൈങ്കുനി തുടങ്ങിയ ഉത്സവങ്ങൾക്ക്‌ ചില ആനുകൂല്യങ്ങൾ രാജകൊട്ടാരത്തിൽ നിന്നും അനുവദിച്ചിരുന്നു. മാലചാത്തയുടെ മരണശേഷം ഇളയമകൾ ജാനകിക്ക്‌ ആ ആനുകൂല്യങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്ന്‌ ഇപ്പോഴും നൽകിപ്പോരു ന്നുണ്ട്‌. ഇതൊക്കെ ശ്രീപത്മനാഭ സ്വാമിക്ഷേത്രവും പുലയരും തമ്മിലുണ്ടായിരുന്ന ബന്ധമെന്താണെന്ന്‌ വ്യക്തമാക്കുന്നവയാണ്‌.   

എട്ടരയോഗം 

ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഭരണസമിതി തിരുവാനന്തപുരത്തു സഭ എന്നാണറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. കൊല്ല വർഷം 225 ലാണ് സഭ സ്ഥാപിതമാകുന്നത്. കൂപക്കരപ്പോറ്റി, വഞ്ചിയൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, കൊല്ലൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, മുട്ടവിളപ്പോറ്റി, കരുവാ പോറ്റി, നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റി എന്നിവരാണ് സഭാംഗങ്ങൾ. സഭ കൂടുമ്പോൾ അധ്യക്ഷപദം അലങ്കരിക്കുന്നത് പുഷ്‌പാഞ്‌ജലി സ്വാമിയാരാണ്. ശ്രീകാര്യത്തു പോറ്റിയാണ് സഭാഞ്ജിതൻ അഥവാ കാര്യദർശി. സഭയെടുക്കുന്ന തീരുമാനങ്ങൾ അരചൻ (വേണാട്/ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ്) അംഗീകരിച്ചാൽ മാത്രം അവ നടപ്പിലാകും. സഭയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മേൽപ്പറഞ്ഞ എട്ടുപേരും അരചനും ചേർന്നതാണ് എട്ടരയോഗം. &lt;ref&gt; ചരിത്രം കുറിച്ച ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം -- ഗ്രന്ഥകർത്താക്കൾ - ഡോ ആർ പി രാജാ, ഡോ എം ജി ശശിഭൂഷൺ &lt;/ref&gt; പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാരെ നിയമിക്കാനും നീക്കം ചെയ്യാനും ഉള്ള അവകാശം മഹാരാജാവിനുണ്ടെങ്കിലും  സ്വാമിയാരെ കണ്ടാൽ അപ്പോൾ തന്നെ രാജാവു വച്ചു നമസ്കരിയ്ക്കണം എന്നാണു കീഴ്വഴക്കം. 

ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി തിരുവിതാംകൂർ രാജവംശത്തിന്റെ കുലദൈവമാണ്‌.&lt;ref name=ASM/&gt;. ''ആധുനിക തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ശില്പി'' എന്ന പേരിൽ പ്രശസ്തനായ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ് ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മയാണ് ക്ഷേത്രം ഇന്നുകാണുന്ന വിധം പുനരുദ്ധരിച്ചത്‌. ശ്രീപത്മനാഭന്റെ കടുത്ത ഭക്തനായിരുന്ന അദ്ദേഹം ക്ഷേത്രം പുനരുദ്ധീകരിച്ചു. ഇപ്പോൾ കാണുന്ന തമിഴ് ശൈലിയിൽ പണിത ഏഴുനില ഗോപുരത്തിന്റെ അഞ്ചു നിലകളും അദ്ദേഹമാണ് പണിയിച്ചത്. പന്തീരായിരം സാളഗ്രാമങ്ങൾ ([[വാരാണസി|ബനാറസിനടുത്തുള്ള]] ഗുണ്ടക്കു എന്ന സ്ഥലത്തു നിന്നും വിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരങ്ങൾ ലേഖനം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുള്ള പരിശുദ്ധമായ ശിലകൾ) വരുത്തി ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹം പുനർനിർമ്മാണം നടത്തി, പുനഃപ്രതിഷ്ഠിച്ചു. തിരുവനന്തപുരത്തിനടുത്ത തിരുമലയിൽ നിന്നും 20 ഘന അടി വലിപ്പമുള്ള വലിയ പാറവെട്ടി ''ഒറ്റക്കൽ മണ്ഡപം'' പണിഞ്ഞു. കിഴക്കേ ഗോപുരത്തിന്റെയും പണി പുനരാരംഭിച്ചു പൂർത്തിയാക്കി. സ്വർണ്ണക്കൊടിമരം സ്ഥാപിച്ചു. ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നാലമ്പലം പണിയുകയും പദ്മതീർത്ഥ കുളത്തിന്റെ വിസ്തൃതി കൂട്ടുകയും ശീവേലിപ്പുര ഒറ്റക്കൽ മണ്ഡപം തുടങ്ങിയവ നിർമിച്ചതും അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരമായിരിന്നു. ഭദ്രദീപം, മുറജപം തുടങ്ങിയ ചടങ്ങുകൾ ആരംഭിച്ചത് ശ്രീ അനിഴം തിരുനാളാണ്. എട്ടരയോഗത്തെ വെറുമൊരു ഉപദേശക സമിതി മാത്രമായി ചുരുക്കിയതും ശ്രീ അനിഴം തിരുനാളായിരുന്നു.&lt;ref name-PSM&gt;തിരുവിതാംകൂർ ചരിത്രം -- പി. ശങ്കുണ്ണി മേനോൻ&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി  ക്ഷേത്രം by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages: 152-162&lt;/ref&gt;

പൗരാണികമായി തന്നെ പുകൾപെറ്റ മഹാക്ഷേത്രം. നൂറ്റെട്ട്‌ വൈഷ്ണവ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പ്രമുഖ സ്ഥാനവുമുണ്ട്‌.&lt;ref name-PSM/&gt; എന്നാൽ അതിന്‌ ഏതാണ്ട്‌ 600 വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പ്‌ [[വേണാട്]] ഭരിച്ചിരുന്ന കോത കേരളവർമ (എ.ഡി.1127-1150) ഈ ക്ഷേത്രം പുനരുദ്ധരിച്ചതായും [[സ്യാനന്ദൂര പുരാണ സമുച്ചയം|സ്യാനന്ദൂര പുരാണ സമുച്ചയത്തിൽ]] സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. &lt;ref name-PSM/&gt; അതിനർഥം അതിലും നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കു മുമ്പ്‌ ക്ഷേത്രം സ്ഥാപിച്ചിരിക്കണണെന്നാണ്.&lt;ref name=PRC&gt;കേരള ചരിത്രത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന രേഖകൾ -- പുതുശ്ശേരി രാമചന്ദ്രൻ; [[കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റൂട്ട്]] : തിരുവനന്തപുരം&lt;/ref&gt;

=== തൃപ്പടിദാനം ===
'''കൊല്ലവർഷം 925 മകരം അഞ്ച്‌ പൂർവപക്ഷ സപ്തമിയിൽ ബുധവാരേ രേവതി നക്ഷത്രം'''.
[[1750]] [[ജനുവരി]] മാസം അനിഴം തിരുനാൾ വീരമാർത്താണ്ഡവർമ മഹാരാജാവ്‌ ശ്രീപദ്മനാഭ ദാസനായി ‘തൃപ്പടിദാനം’ ചെയ്ത മുഹൂർത്തം.&lt;ref name=ASM/&gt; &lt;ref name-PSM/&gt;അദ്ദേഹം അന്നോളം പിടിച്ചേടുത്ത നാട്ടുരാജ്യങ്ങൾ എല്ലാം ചേർത്ത് (തോവാള മുതൽ കവണാറു (മീനച്ചിലാർ) വരെയുള്ള രാജ്യം) ശ്രീപദ്മനാഭന്‌ സമർപ്പിച്ച ദിവസം. ചങ്ങനാശ്ശേരി തലസ്ഥാനമായുള്ള തെക്കുകൂർ രാജ്യം ആക്രമിച്ച് കീഴടക്കിയതിനുശേഷമായിരുന്നു ഇത്. രാജകുടുംബത്തിലെ സകല സ്ത്രീപുരുഷന്മാരും അടങ്ങിയ പരിവാരങ്ങളോടെ മഹാരാജാവ്‌ ശ്രീപത്മനാഭനു മുന്നിലേക്ക്‌ എഴുന്നെള്ളി. പരമ്പരാഗതമായി തനിയ്ക്കും തന്റെ വംശത്തിനും ചേർന്നതും താൻ വെട്ടിപ്പിടിച്ചതുമായ ഭൂപ്രദേശങ്ങളെ മുഴുവൻ ശ്രീപത്മനാഭന്‌ അടിയറ വെച്ചു. തുടർന്ന് ഉടവാൾ പദ്മനാഭതൃപ്പാദങ്ങളിൽ സമർപ്പിച്ച്‌ തിരിച്ചെടുത്ത്‌ “ശ്രീ പദ്മനാഭദാസനായി” രാജ്യം ഭരിയ്ക്കുമെന്ന്‌ അദ്ദേഹം പ്രതിജ്ഞയെടുത്തു.  &lt;ref name=PRC/&gt;

ഉടവാൾ അടിയറവച്ച്‌ ദാനയാധാരം താളിയോലയിൽ എഴുതി നീരും പൂവും ഉടവാളും കൂടി തൃപ്പടിയിൽ വച്ച്‌ മഹാരാജാവ്‌ നമ്രശിരസ്കനായി. തുടർന്ന്‌ പൂജാരിയിൽ നിന്നും ഉടവാൾ സ്വീകരിച്ച്‌ ശ്രീപദ്മനാഭദാസനായി ഭരണം തുടർന്നു. “ശ്രീപദ്മനാഭദാസ വഞ്ചിപാല മാർത്താണ്ഡവർമ കുലശേഖരപ്പെരുമാൾ” എന്നായി പിന്നത്തെ തിരുനാമം. തന്റെ പിൻഗാമികളും പദ്മനാഭദാസന്മാരായി തുടർന്നു പോരണമെന്ന്‌ അദ്ദേഹം അനുശാസിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. തൃപ്പടിദാനത്തിലൂടെ ഭരണകർത്താക്കളുടെ തികഞ്ഞ ഭക്തിയാദരങ്ങൾക്ക്‌ പാത്രമായ ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ ''ആധുനിക തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ശിൽപി''യാണെന്നാണ്‌ വിശേഷിപ്പിയ്ക്കപ്പെടുന്നത്‌.&lt;ref name-PSM/&gt; &lt;ref name=ASM/&gt;&lt;ref name=PRC/&gt; &lt;ref&gt;കേരള ചരിത്രാധാരങ്ങൾ -- നടുവട്ടം ഗോപാലകൃഷ്ണൻ&lt;/ref&gt;
=== ക്ഷേത്രത്തിലെ തീപ്പിടുത്തം ===
[[ചിത്രം:Yali pillars at entrance to Padmanabhaswamy temple at Thiruvanthapuram.jpg|250px|thumb|right|ക്ഷേത്ര നട]]
അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമയുടെ ഭരണകാലത്തിനു തൊട്ടുമുമ്പും, അതിനും വളരെ മുമ്പും തീപ്പിടുത്തമുണ്ടായിട്ടുള്ളതായി ‘മതിലകം ഗ്രന്ഥവരി’യിൽ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. ചരിത്രത്താളുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ടു തവണ തീപ്പിടുത്തം ഉണ്ടായതായി പറയപ്പെടുന്നു.

'''ആദ്യതവണ:''' അതിനെക്കുറിച്ച് അധിക വിവരങ്ങൾ ഒന്നും വെളിച്ചം കണ്ടിട്ടില്ല.

'''രണ്ടാംതവണ:''' കൊല്ലവർഷം 860-ൽ (1684-85) ക്ഷേത്രത്തിൽ പൂജമുടങ്ങിയതായും അതിന്റെ പിറ്റേവർഷം (861-ൽ) ക്ഷേത്രത്തിൽ അഗ്നിബാധ ഉണ്ടായതായും മതിലകം രേഖകളിൽ കാണുന്നു. എട്ടരയോഗക്കാരും മഹാരാജാവും (രാമവർമ്മ) തമ്മിൽ രൂക്ഷമായ അഭിപ്രായവ്യത്യാസം നിലനിന്നിരുന്ന കാലഘട്ടത്തിലാണ്‌ തീപ്പിടുത്തമുണ്ടായത്‌. സർവവും വെന്തു വെണ്ണീറായി. വിഗ്രഹത്തിലേക്ക്‌ പടർന്നു വ്യാപിക്കുന്നതിനു മുമ്പ്‌ തീ കെടുത്തി.&lt;ref&gt;മതിലകം രേഖകൾ -- ശങ്കുണ്ണി മേനോൻ&lt;/ref&gt;

കൊല്ലവർഷം 861 [[മകരം]] 16ന് (1686 ജനുവരി 28) രാത്രിയുണ്ടായ തീപിടിത്തം ഭയാനകമായിരുന്നു. അത്താഴപൂജ കഴിഞ്ഞ്‌ പൂജാരികൾ പതിവിൻപടി മിത്രാനന്ദപുരത്തേയ്ക്ക്‌ പോകുകയും, രാത്രി 22 നാഴിക കഴിഞ്ഞ്‌ (പിറ്റേന്ന് പുലർച്ചെ രണ്ടുമണിയോടെ) അഭിശ്രവണ മണ്ഡപത്തിന്റെ വടക്കേ വാതിലിൽ മരം കൊണ്ടു നിർമിതമായിരുന്ന ചിത്രഘണ്ഡത്തിന്‌ തീപിടിയ്ക്കുകയും നിമിഷനേരം കൊണ്ട്‌ അഭിശ്രവണ മണ്ഡപം കത്തിയെരിയുകയും ചെയ്തു. അതോടെ മുഖമണ്ഡപം, ശ്രീവിമാനം, നരസിംഹ ക്ഷേത്രം, തിരുവോലക്ക മണ്ഡപം, കരുവമണ്ഡപം എന്നിവിടങ്ങളിൽ തീ പടർന്നുയർന്ന്‌ ചുറ്റുമണ്ഡപത്തിലെത്തി ശ്രീകോവിൽ കത്തിത്തീർന്നു. ശ്രീകോവിലിലും മറ്റും ഉണ്ടായിരുന്ന ലോഹസാധനസാമഗ്രികളെല്ലാം ഉരുകിയൊഴുകി. കരിങ്കല്ലുകൾ പൊട്ടിച്ചിതറി. പിറ്റേന്ന്‌ ഉച്ച വരെ തീ കത്തിതുടർന്നു. വിമാനത്തിന്റെ മേൽക്കൂര ശ്രീപദ്മനാഭ ബിംബത്തിൽ വീണ്‌ കത്തിയെരിഞ്ഞു. ജനക്കൂട്ടം ഓടിനടന്ന്‌ തീ കെടുത്താൻ ജീവൻ പോലും പണയം വച്ച്‌ പരിശ്രമിച്ചു. എന്നാൽ ശ്രീപദ്മനാഭ ബിംബത്തിന്‌ പരിക്കുകളൊന്നും പറ്റിയില്ല. ഇടതുകൈയിലെ മൂന്നു വിരലുകളും ഇടതു കാലിലെ എല്ലാ വിരലുകളും മുറിഞ്ഞു. ഉടൻ തന്നെ വിഗ്രഹം പുതുക്കി പണിയുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;''ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം'' by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages : 151-152.&lt;/ref&gt;

കൊല്ലവർഷം 1108 (1932) തുലാമാസത്തിൽ, ശ്രീ [[ചിത്തിര തിരുനാൾ ബാലരാമ വർമ്മ]] രാജ്യം ഭരിയ്ക്കുന്ന വേളയിൽ, പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ അഗ്നിബാധ ഉണ്ടായി. അടുത്ത മാസം തന്നെ മഹാരാജാവിന്റെ നിർദ്ദേശ പ്രകാരം ക്ഷേത്രത്തിൽ പുനരുദ്ധാരണം നടത്തുകയുണ്ടായി.&lt;ref&gt;''ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം'' by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages : 246-249.&lt;/ref&gt;

=== പുനഃനിർമ്മാണം ===
[[File:പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം.jpg|thumb|ഉദ്ദേശം 1900-ൽ എടുത്ത ചിത്രം.]]
861-ലെ തീപ്പിടുത്തത്തിനു ശേഷമാണ് മാർത്താണ്ഡവർമ മഹാരാജാവിന്റെ കാലത്ത്‌ ക്ഷേത്രം പുനഃർ നിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടക്കം ക്കുറിച്ചത്. ആകാലത്തു തന്നെയാണ്‌ ക്ഷേത്രഗോപുരത്തിന്റെ അഞ്ചു നിലകളുടെ പണി പൂർത്തിയാക്കിയത്‌. തുടർന്നുള്ള നിലകളായ ആറ്‌, ഏഴ്‌ ധർമരാജാവിന്റെ (കൊ.വ.940) കാലത്താണ്‌ പൂർത്തിയാക്കിയത്‌. ദിവാനായിരുന്ന രാജാകേശവദാസിന്റെ ആജ്ഞാശക്തി ഗോപുര നിർമ്മാണത്തിന്‌ ചൈതന്യവും ശക്തിയും നൽകിയതായി ചരിത്രത്താളുകൾ സാക്ഷ്യം പറയുന്നു. &lt;ref&gt;തിരുവനന്തപുരത്തിന്റെ ഇതിഹാസം -- പട്ടം ജി.രാമചന്ദ്രൻ നായർ.&lt;/ref&gt; കൊല്ലം 1004-ആമാണ്ടുമുതൽ 1022-ആമാണ്ടുവരെ &lt;ref&gt;ഐതിഹ്യമാല -- കൊട്ടാരത്തിൽ ശങ്കുണ്ണി -- [[കറന്റ് ബുക്സ്]]&lt;/ref&gt; അനിതരസാധാരണമായ സാമർത്ഥ്യത്തോടും നീതിയോടും കൂടി തിരുവിതാംകൂർ ഭരിച്ചിരുന്ന [[സ്വാതിതിരുനാൾ]] മഹാരാജാവിന്റെ കാലത്തും, ശ്രീ [[ചിത്തിര തിരുനാൾ ബാലരാമ വർമ്മ]]യുടെ കാലത്തും ക്ഷേത്രത്തിൽ ധാരാളം നിർമ്മാണപരിപാടികൾ നടത്തിയിരുന്നു. &lt;ref&gt;കേരള ചരിത്രാധാരങ്ങൾ -- നടുവട്ടം ഗോപാലകൃഷ്ണൻ&lt;/ref&gt;

== ക്ഷേത്ര നിർമ്മിതി ==
108 [[ദിവ്യദേശങ്ങൾ|ദിവ്യദേശങ്ങളിലൊന്നായ]] ക്ഷേത്രം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായാണ്. കിഴക്കുഭാഗത്തുള്ള വലിയ ഗോപുരം ദ്രാവിഡ ശൈലിയിലും മറ്റു ഗോപുരങ്ങൾ കേരളീയശൈലിയിലും നിർമ്മിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. വടക്കുകിഴക്ക് പത്മതീർത്ഥക്കുളമാണ്. ധാരാളം ദാരുശില്പങ്ങളും ചുവർച്ചിത്രങ്ങളുമുണ്ട്. ശ്രീകോവിലിനു പിൻവശത്തെ ഭിത്തിയിൽ ഉള്ള അനന്തശയനത്തിന്റെ ചുവർചിത്രം ഇന്ത്യയിലെ തന്നെ ഏറ്റവും വലിയവയിൽ ഒന്ന് ആണ്. ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ട് കൊടിമരങ്ങലൂണ്ടെങ്കിലും ബലിക്കൽപ്പുരയില്ല. ശ്രീകോവിൽ ദീർഘചതുരാകൃതിയിലാണ്. അനന്തശയനരൂപത്തിന്  അനുയോജ്യമായതുകൊണ്ടാണത്. കടുശർക്കരയോഗക്കൂട്ടുകൊണ്ടും 12008 [[സാളഗ്രാമം|സാളഗ്രാമങ്ങൾ]] കൊണ്ടും നിർമ്മിച്ച പതിനെട്ടടി നീളമുള്ള ഭഗവദ്വിഗ്രഹം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി ശ്രീകോവിലിൽ വാഴുന്നു. രണ്ടരികത്തും [[ഭൂമീദേവി]]യും [[ലക്ഷ്മി]]ദേവിയുമുണ്ട്.

=== ഗോപുരങ്ങൾ ===
തഞ്ചാവൂർ മാതൃകയിൽ നൂറ്‌ അടിയോളം ഉയരത്തിൽ ഏഴു നിലകളിലായി ഏഴ്‌ കിളിവാതിലുകളോടും മുകളിൽ ഏഴ്‌ സ്വർണത്താഴിക കുടങ്ങളോടും കൃഷ്ണശില ഉപയോഗിച്ചാണ്‌ ക്ഷേത്രത്തിലെ കിഴക്കേ ഗോപുരം നിർമിച്ചിട്ടുള്ളത്‌. മറ്റുഗോപുരങ്ങൾ സാധാരണ കാണുന്ന കേരളീയ ശൈലിയിൽ രണ്ടുനിലകളോടുകൂടി നിർമ്മിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു.

=== ചുറ്റമ്പലം ===
വളരെ വിസ്തൃതിയേറിയതാണ് ചുറ്റമ്പലം. ഒത്ത നടുക്കായി ശ്രീകോവിലുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രശസ്തമായ ഒറ്റക്കൽ മണ്ഡപം ഇവിടെയാണ്. പുറത്ത് വിളക്കുമാടങ്ങൾ കാണാം.തെക്കുകിഴക്കായി തിടപ്പള്ളിയുമുണ്ട്.

=== ശ്രീകോവിൽ ===
ദീർഘചതുരാകൃതിയിൽ മൂന്നുവാതിലുകളോടുകൂടിയതാണ് ഇവിടത്തെ ശ്രീകോവിൽ. പതിനെട്ടടി നീളത്തിൽ നിർമ്മിച്ച ഭഗവദ്വിഗ്രഹം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. 

=== പത്മനാഭ പ്രതിഷ്ഠ ===
[[ചിത്രം: Vishnu1.jpg|thumb|250px|left|അനന്തശായിയായ വിഷ്ണു]]
അനന്തന്റെ മുകളിൽ യോഗനിദ്രയിൽ പള്ളികൊള്ളുന്ന മഹാവിഷ്ണുവാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രതിഷ്ഠ. പതിനെട്ടടി നീളം വരുന്ന വിഗ്രഹം. പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹം കടുശർക്കരയോഗക്കൂട്ടുകൊണ്ടുണ്ടാക്കിയതിനാൽ അഭിഷേകം ചെയ്താൽ അലിഞ്ഞുപോകും. അതിനാൽ ഭഗവാന്റെ മറ്റൊരു വിഗ്രഹം ഇവിടെ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ വിഗ്രഹത്തിലാണ് അഭിഷേകം നടത്തുന്നത്.&lt;ref&gt;കേരള സംസ്കാരം -- ഭാരതീയ പശ്ചാത്തലത്തിൽ; എ. ശ്രീധര മേനോൻ&lt;/ref&gt;ശ്രീ ഭഗവത് രൂപം മൂന്നു ഭാഗങ്ങളായി മാത്രമേ ദർശിക്കാനാകൂ. വലതുകൈ ചിന്മുദ്രയോടു കൂടി അനന്തതൽപത്തിനു സമീപം തൂക്കിയിട്ടിരിക്കുന്നു. അതിനു താഴെ [[ശിവലിംഗം|ശിവലിംഗ]] പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്‌, ഭഗവാൻ ശ്രീ മഹാദേവനെ നിത്യവും പൂജിക്കുന്നതായി സങ്കല്പം. അനന്തന്റെ പത്തികൊണ്ട്‌ ദേവന്റെ മൂർധാവ്‌ മൂടിയിരിക്കുന്നു. ശ്രീപദ്മനാഭന്റെ നാഭിയിൽ നിന്നും പുറപ്പെടുന്ന [[താമര|താമരയിൽ]] ചതുർമുഖനായ [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാവിന്റെ]] രൂപം കാണാം. ഒരേ ശ്രീകോവിലിൽ ത്രിമൂർത്തികളുടെ (ബ്രഹ്മാവ്, വിഷ്ണു, ശിവൻ) സാന്നിദ്ധ്യം ഈ ദേവാലയത്തിന്റെ പ്രത്യേകതയാണ്. അതിനു പുറകിലായി ഋഷിവര്യന്മാരുടെ കല്ലിൽ വാർത്ത രൂപങ്ങളുമുണ്ട്‌. ഭഗവാന്റെ മാറിടത്തിനെതിരെയായി ലക്ഷ്മി ഭഗവതിയെയും അൽപം അകലെ ഭൂമീ ദേവിയെയും പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. അനന്തന്റെ മുകളിൽ പള്ളികൊള്ളുന്ന ഭഗവാൻ കുടികൊള്ളുന്ന ദേശത്തിനു തിരുവനന്തപുരം എന്നപേരും ലഭിച്ചു. &lt;ref&gt;കേരളത്തിലെ സ്ഥലനാമചരിത്രങ്ങൾ, [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി]] - [[വി.വി.കെ വാലത്ത്]]&lt;/ref&gt;. &lt;ref&gt;സ്ഥലനാമ കൗതുകം -- പി.എ.രാമചന്ദ്രൻ നായർ -- റെയിൻബോ ബുക്ക് പബ്ലിക്കേഷൻസ്&lt;/ref&gt;

==== കടുശർക്കര യോഗപ്രതിഷ്ഠ ====
പന്തീരായിരത്തി എട്ട്‌ സാളഗ്രാമങ്ങൾ അടുക്കി വച്ചുള്ള രൂപകൽപനയ്ക്കു ശേഷം ഏതാണ്ട്‌ അഷ്ടബന്ധത്തിന്‌ തുല്യമായ കടുംശർക്കര കൂട്ടുണ്ടാക്കി അത്‌ പുറമെ പൂശി ശരീര തുല്യമാക്കി തീർത്ത്‌ അതിൽ ജീവാവാഹനം ചെയ്തതാണ്‌ ഇവിടുത്തെ “കടുംശർക്കര യോഗ വിഗ്രഹം”. കടുശർക്കരയോഗമായതിനാൽ മൂലബിംബത്തിൽ അഭിഷേകം പതിവില്ല. ഇതിനുപകരം ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടുള്ള അലങ്കാര വിഗ്രഹത്തിലാണ് നിത്യേന അഭിഷേകം നടത്താറുള്ളത്.

ദിവാകരമുനി/വില്വമംഗലം സ്വാമിയാർ ഭഗവാനെ ദർശിച്ചത് ഇരിപ്പമരച്ചുവട്ടിലാണ് എന്ന ഐതിഹ്യത്തെ സാധൂകരിയ്ക്കും വിധത്തിൽ ഇവിടത്തെ ആദ്യത്തെ വിഗ്രഹം ഇരിപ്പമരത്തിന്റെ തടികൊണ്ടായിരുന്നു. പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലുണ്ടായ ഒരു വലിയ അഗ്നിബാധയിൽ അത് കത്തിപ്പോയി. അതിനെത്തുടർന്നാണ് ഇപ്പോഴുള്ള വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ചത്. 

നേപ്പാളിലുള്ള [[ഗണ്ഡകി]] നദിയുടെ തീരങ്ങളിൽ കണ്ടുവരുന്ന വിശേഷാകൃതിയിലുള്ള കല്ലുകളാണ് സാളഗ്രാമങ്ങൾ. ഇവ വിഷ്ണുഭഗവാന്റെ പല രൂപങ്ങളെയും പ്രതിനിധീകരിയ്ക്കുന്നതായി കരുതപ്പെടുന്നു. പലനിറത്തിലും ഇവയുണ്ടെങ്കിലും കറുപ്പാണ് പ്രധാനനിറം. [[ഇന്ത്യ]]യിലെ പല ഹൈന്ദവഭവനങ്ങളിലും ആശ്രമങ്ങളിലും സാളഗ്രാമങ്ങൾ പൂജിയ്ക്കപ്പെടുന്നു.

=== ശില്പചാരുത ===
തമിഴ്നാട്ടിലുള്ള പല ക്ഷേത്രങ്ങളോടും കിടപിടിയ്ക്കുന്ന ശില്പചാരുത ഭക്തരെ ആകർഷിയ്ക്കുന്ന മറ്റൊരു ഘടകമാണ്. ദ്രാവിഡ ശൈലിയിൽ നിർമ്മിച്ച ഏഴുനിലകളോടുകൂടിയ കിഴക്കേഗോപുരം ക്ഷേത്രത്തിന്റെ എന്നല്ല, തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിന്റെതന്നെ ഒരു മുഖമുദ്രയാണ്. ധാരാളം കരിങ്കൽ ശില്പങ്ങൾ ക്ഷേത്രഗോപുരത്തിൽ നിറഞുനിൽക്കുന്നു. ആദ്യത്തെ നിലയിൽ വിഷ്ണുഭഗവാന്റെ ദശാവതാരങ്ങളായ [[മത്സ്യം]], [[കൂർമ്മം]], [[വരാഹം]], [[നരസിംഹം]], [[വാമനൻ]], [[പരശുരാമൻ]], [[ശ്രീരാമൻ]], ബലരാമൻ, [[ശ്രീകൃഷ്ണൻ]], [[കൽക്കി]] എന്നിവരുടെ ശില്പങ്ങൾ കാണാം.

ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രത്യേകതകൾ ഇവിടത്തെ ''ശീവേലിപ്പുരയും''  ''ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപവുമാണ്''. കിഴക്കുഭാഗത്തുള്ള ശീവേലിപ്പുരയ്ക്ക് ഏകദേശം 400 അടി നീളവും 200 അടി വീതിയും വരും. തിരുവനന്തപുരത്തിന് കിഴക്കുള്ള [[തിരുമല]] എന്ന സ്ഥലത്തുനിന്നും [[പൂജപ്പുര]], [[കരമന]], [[ജഗതി]] വഴി വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടിയാണ് ഇതിനുള്ള കല്ലുകൾ കൊണ്ടുവന്നത്. 4000 ആശാരിമാരും 6000 തൊഴിലാളികളും 100 ആനകളും ചേർന്ന് ആറുമാസം കൊണ്ടാണ് പണി പൂർത്തിയാക്കിയത്. ശീവേലിപ്പുരയിൽ 365 കരിങ്കൽത്തൂണുകളുണ്ട്. ഓരോ തൂണും ഒറ്റക്കൽകൊണ്ടുണ്ടാക്കിയതാണ്. പ്രമുഖ നിർമ്മാണവിദഗ്ദ്ധൻ അനന്തപത്മനാഭൻ മൂത്താചാരിയാണ് ശീവേലിപ്പുര നിർമ്മിയ്ക്കുന്നതിന് നേതൃത്വം നൽകിയത്. ശ്രീകോവിലിനുമുമ്പിലുള്ള ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപം പേരു സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നതുപോലെ ഒരു കൂറ്റൻ കല്ലുകൊണ്ടാണ് ഉണ്ടാക്കിയത്. ഇരുപതടി നീളവും രണ്ടരയടി വീതിയും വരും ഈ മണ്ഡപത്തിന്.  

കൂടാതെ നാലമ്പലത്തിനുപുറത്തായി ''കുലശേഖരമണ്ഡപം'' എന്നാണതിന്റെ പേർ. ഇതിന് ആയിരംകാൽ മണ്ഡപം എന്നും സപ്തസ്വരമണ്ഡപം എന്നും പേരുകളുണ്ട്. ആയിരം കാലുകൾ (തൂണുകൾ) താങ്ങിനിർത്തുന്നതുകൊണ്ടാണ് ആയിരംകാൽ മണ്ഡപം എന്ന പേരുവന്നത്. ഇതിന്റെ നാലുഭാഗത്തുമുള്ള തൂണുകൾ തൊട്ടാൽ ഭാരതീയസംഗീതത്തിലെ സപ്തസ്വരങ്ങളായ [[ഷഡ്ജം]], [[ഋഷഭം]], [[ഗാന്ധാരം (സംഗീതം)|ഗാന്ധാരം]], [[മദ്ധ്യമം]], [[പഞ്ചമം]], [[ധൈവതം]], [[നിഷാദം]] എന്നിവ കേൾക്കാൻ കഴിയും. അതിനാലാണ് സപ്തസ്വരമണ്ഡപം എന്ന പേരുവന്നത്. ഇതിന്റെ തൂണുകൾ സ്വർണ്ണം പൊതിഞ്ഞ് സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപത്തിനും മുമ്പിലുള്ള അഭിശ്രവണമണ്ഡപത്തിൽ ക്ഷേത്രോത്സവങ്ങളോടനുബന്ധിച്ചുള്ള പ്രത്യേകപൂജകൾ അരങ്ങേറുന്നു. കൂടാതെ നാമജപത്തിനും ഇതുപയോഗിയ്ക്കാറുണ്ട്.

ധാരാളം ദാരുശില്പങ്ങളും ശിലാരൂപങ്ങളും ചുവർച്ചിത്രങ്ങളും ക്ഷേത്രത്തെ ആകർഷണീയമാക്കുന്നു. ശ്രീകോവിലിനുപിറകിലുള്ള ഭഗവാന്റെ ചുവർച്ചിത്രം കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ചുവർച്ചിത്രങ്ങളിലൊന്നാണ്. പതിനെട്ടടി നീളമുള്ള ഈ ചിത്രം വരച്ചത് ചാലയിൽ കാളഹസ്തി എന്നുപേരുള്ള ഒരു തമിഴ് ബ്രാഹ്മണനാണ്.

=== ക്ഷേത്രമതിലകം ===
ഏതാണ്ട്‌ മൂന്ന്‌ ഹെക്ടറോളം വരുന്ന അതിവിശാലമായ മതിലകത്താണ് ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്‌. ക്ഷേത്രത്തിലേയ്ക്ക് കടക്കാൻ ധാരാളം കരിങ്കൽപ്പടികളുണ്ട്. പത്മനാഭസ്വാമിയെക്കൂടാതെ നരസിംഹമൂർത്തി, തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമി എന്നിവരും പ്രധാനമൂർത്തികളാണ്. മൂവർക്കും തുല്യപ്രാധാന്യമാണ്. പ്രധാനശ്രീകോവിലിന് തെക്കുഭാഗത്താണ് നരസിംഹമൂർത്തിയുടെ ശ്രീകോവിൽ. യോഗനരസിംഹഭാവത്തിലാണ് പ്രതിഷ്ഠ. കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായ പഞ്ചലോഹവിഗ്രഹമാണ്. മഹാവിഷ്ണുഭഗവാന്റെ നാലാമത്തെ അവതാരമായ നരസിംഹമൂർത്തി ഉഗ്രമൂർത്തിയായതിനാൽ നടതുറക്കുന്ന സമയത്ത് രാമായണം വായിച്ച് ഭഗവാനെ ശാന്തനാക്കുന്നു.  

ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിനകത്തുതന്നെയാണെങ്കിലും ഒരു സ്വതന്ത്രക്ഷേത്രമാണ് തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിക്ഷേത്രം. ഇപ്പോഴത്തെ പത്മാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തെക്കാൾ പഴക്കം ഈ ക്ഷേത്രത്തിനുണ്ടെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. പാർത്ഥസാരഥീഭാവത്തിലുള്ള ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാനാണ് ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠ. ഇവിടെ ഈ പ്രതിഷ്ഠ വന്നതിനുപിന്നിൽ ഒരു ഐതിഹ്യമുണ്ട്. അതിങ്ങനെ: പണ്ട്, ഉത്തരഭാരതത്തിൽ നിന്ന് പല വൃഷ്ണിവംശ ക്ഷത്രിയർ ബലരാമന്റെയും കൃഷ്ണന്റെയും വിഗ്രഹങ്ങളുമായി തിരുവനന്തപുരത്ത് എത്തുകയും അവർ ബലരാമവിഗ്രഹം ഇവിടത്തെ എട്ടരയോഗത്തിലൊരാളായ നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റിക്കു നൽകുകയും നെയ്തശ്ശേരി മറ്റൊരു യോഗക്കാരനായ കൂപക്കരപ്പോറ്റിയെ ആചാര്യനായി വരിയ്ക്കുകയും ഇന്നത്തെ കന്യാകുമാരി ജില്ലയിലെ ബുധപുരം എന്ന പ്രദേശത്ത് ഒരു ക്ഷേത്രം നിർമ്മിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. തുടർന്ന് കൂപക്കരപ്പോറ്റി ഭക്തദാസൻ എന്നു കൂടി പേരുള്ള ബലരാമസ്വാമിയുടെ  പ്രതിഷ്ഠയും കലശവും കഴിച്ചു. വൃഷ്ണികൾ പാർത്ഥസാരഥിഭാവത്തിലുള്ള കൃഷ്ണവിഗ്രഹം വേണാട്ടു രാജാവായ ഉദയമാർത്താണ്ഡവർമ്മക്കു നൽകി. രാജാവ് പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിൽ തിരുവമ്പാടി ക്ഷേത്രം നിർമ്മിക്കുകയും കൃഷ്ണപ്രതിഷ്ഠ കഴിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. വേണാട്ടിൽ താമസമാക്കിയ ഈ വൃഷ്ണികൾ കൃഷ്ണൻവകക്കാർ എന്നറിയപ്പെടുന്നു. സ്വന്തമായി നമസ്കാരമണ്ഡപവും കൊടിമരവും ബലിക്കല്ലും തിരുവമ്പാടിയ്ക്കുണ്ട്.

ശീവേലിയ്ക്കും ഉത്സവത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള ശീവേലി, പള്ളിവേട്ട, ആറാട്ട് എന്നിവയ്ക്കും പത്മനാഭസ്വാമി സ്വർണ്ണവാഹനത്തിലും നരസിംഹമൂർത്തി, തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമി എന്നിവർ വെള്ളിവാഹനത്തിലും എഴുന്നള്ളുന്നു.

ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ട് കൊടിമരങ്ങളുണ്ട്. പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ നടയിൽ സ്വർണ്ണക്കൊടിമരവും തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിയുടെ നടയിൽ വെള്ളിക്കൊടിമരവുമാണുള്ളത്. രണ്ടുദേവന്മാരും വിഷ്ണുപ്രതിഷ്ഠയായതിനാൽ ഗരുഡനെ ശിരസ്സിലേറ്റുന്നതാണ് രണ്ടു കൊടിമരങ്ങളും. ക്ഷേത്രത്തിൽ [[മീനം]], [[തുലാം]] എന്നീ മാസങ്ങളിൽ കെങ്കേമമായി ഉത്സവം നടക്കുന്നു. തുലാമാസത്തിൽ അത്തം കൊടികയറി തിരുവോണം ആറാട്ടായും മീനമാസത്തിൽ രോഹിണി കൊടികയറി അത്തം ആറാട്ടായുമാണ് ഉത്സവം. മുഖ്യമൂർത്തികളെ സിംഹം, അനന്തൻ, ഗരുഡൻ, തുടങ്ങി വിവിധ വാഹനങ്ങളിൽ എഴുന്നള്ളിയ്ക്കുന്നു. രണ്ടു കൊടിമരങ്ങളിലും ഈയവസരങ്ങളിൽ കൊടിയുണ്ട്.

ഭഗവാന്റെ നിർമ്മാല്യമൂർത്തിയായ [[വിഷ്വൿസേനൻ]] നാലമ്പലത്തിനകത്ത് വടക്കുഭാഗത്ത് തെക്കോട്ട് ദർശനമായി വാഴുന്നു. ഇരിയ്ക്കുന്ന രൂപത്തിലാണ് പ്രതിഷ്ഠ. കൂടാതെ വലിയമ്പലത്തോടുചേർന്ന് [[വേദവ്യാസൻ]], [[അശ്വത്ഥാമാവ്]] എന്നിവരുടെ പ്രതിഷ്ഠകളുമുണ്ട്. ലോകത്ത് മറ്റൊരിടത്തും അശ്വത്ഥാമാവിനെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടില്ല എന്നത് ശ്രദ്ധേയമാണ്. വേദവ്യാസപ്രതിഷ്ഠകൾ വേറെയും ചിലയിടത്തുണ്ടെങ്കിലും അത്യപൂർവ്വമാണ്. രണ്ട് വിഗ്രഹങ്ങളും പഞ്ചലോഹനിർമ്മിതമാണ്. പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദർശനം.

നാലമ്പലത്തിനുപുറത്ത് വടക്കുഭാഗത്ത് കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി ശിവന്റെ എട്ടു ഭൈരവന്മാരിലൊരാളായ [[ക്ഷേത്രപാലകൻ]] എന്ന ഭൂതത്തെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. പേരു സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നതുപോലെ ക്ഷേത്രത്തെ പാലിയ്ക്കുകയാണ് ക്ഷേത്രപാലകന്റെ കർത്തവ്യം.

കൂടാതെ നാലമ്പലത്തിനുപുറത്ത കിഴക്കേ ഗോപുരത്തോടുചേർന്ന് ഭഗവാന്റെ ഏഴാമത്തെ അവതാരമായ [[ശ്രീരാമൻ]] പത്നിയായ [[സീത]]യോടും അനുജനായ [[ലക്ഷ്മണൻ|ലക്ഷ്മണനോടും]] ചേർന്നുനിൽക്കുന്ന രൂപത്തിൽ രണ്ട് പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. ഒന്ന് വനവാസകാലത്തെയും മറ്റേത് ശ്രീരാമപട്ടാഭിഷേകത്തെയും സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നു. കൂടാതെ വിഗ്രഹത്തിനുകീഴിൽ [[ഹനുമാൻ]], എട്ടുകൈകളോടുകൂടിയ പത്നീസമേതനായ [[ഗണപതി]], കാളിയമർദ്ദനം നടത്തുന്ന ശ്രീകൃഷ്ണൻ എന്നിവർക്കും പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. കൂടാതെ ഹനുമാന്റെതന്നെ ഭീമാകാരമായ മറ്റൊരു പ്രതിഷ്ഠയും സമീപത്തായിത്തന്നെ [[ഗരുഡൻ]], [[മഹാമേരുചക്രം]] എന്നീ പ്രതിഷ്ഠകളുമുണ്ട്. പടിഞ്ഞാട്ടാണ് ഇവരുടെയെല്ലാം ദർശനം.

ക്ഷേത്രത്തിലെ [[അഗ്രശാല]]യിൽ മറ്റൊരു ഗണപതിപ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. പടിഞ്ഞാട്ടാണ് ദർശനം. ക്ഷേത്രത്തിലെ അന്നദാനം ഈ പ്രതിഷ്ഠയ്ക്കുമുന്നിലാണ് നടത്തുന്നത്. കൂടാതെ യോഗാസനഭാവത്തിൽ സ്വയംഭൂവായ ശാസ്താവും പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. കിഴക്കോട്ടാണ് ശാസ്താവിന്റെയും ദർശനം.

==സമ്പത്ത്==
ക്ഷേത്രവും അതിന്റെ സ്വത്തുക്കളും ഭഗവാൻ പത്മനാഭസ്വാമിയുടേതായി കല്പിക്കപ്പെടുന്നു. വളരെക്കാലം തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബത്തിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഒരു ട്രസ്റ്റിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, നിലവിൽ, ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതി തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബത്തെ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നടത്തിപ്പിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കിയിരിക്കുന്നു.[29][30][31][32] ടി പി സുന്ദരരാജന്റെ വ്യവഹാരങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തെ ലോകം നോക്കിക്കാണുന്ന രീതി മാറ്റി. 2011 ജൂണിൽ, ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതി പുരാവസ്തു വകുപ്പിന്റെയും അഗ്നിശമനസേനയുടെയും അധികാരികളോട് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ രഹസ്യ അറകൾ തുറന്ന് അകത്ത് സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന വസ്തുക്കൾ പരിശോധിക്കാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു.[33] ക്ഷേത്രത്തിൽ ഇതുവരെ അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ആറ് നിലവറകൾ (നിലവാരങ്ങൾ), കോടതിയുടെ ബുക്ക് കീപ്പിംഗ് ആവശ്യത്തിനായി എ മുതൽ എഫ് വരെ ലേബൽ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. (എന്നിരുന്നാലും, 2014 ഏപ്രിലിൽ ജസ്റ്റിസ് ഗോപാൽ സുബ്രഹ്മണ്യം നൽകിയ അമിക്കസ് ക്യൂറി റിപ്പോർട്ടിൽ, ജി, എച്ച് എന്ന് പേരിട്ടിരിക്കുന്ന രണ്ട് ഭൂഗർഭ നിലവറകൾ കൂടി കണ്ടെത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.) നൂറ്റാണ്ടുകളായി എ, ബി നിലവറകൾ തുറന്നിട്ടില്ലെങ്കിലും, 1930-കളിൽ, തുറന്നിട്ടുള്ളതായി രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

ഈ സമീപവർഷങ്ങളിൽ C മുതൽ F വരെയുള്ള നിലവറകൾ കാലാകാലങ്ങളിൽ തുറന്നിട്ടുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിലെ രണ്ട് പൂജാരിമാരായ 'പെരിയ നമ്പി', 'തെക്കേടത്ത് നമ്പി' എന്നിവർ, ഇടയ്ക്കിടെ തുറക്കുന്ന സി മുതൽ എഫ് വരെയുള്ള നാല് നിലവറകളുടെ സംരക്ഷകരാണ്. സി മുതൽ എഫ് വരെയുള്ള നിലവറകൾ തുറക്കുമ്പോഴും അതിനുള്ളിലെ വസ്തുവകകൾ ഉപയോഗിക്കുമ്പോഴും ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിലവിലുള്ള രീതികളും നടപടിക്രമങ്ങളും ആചാരങ്ങളും പാലിക്കണമെന്നും എ, ബി നിലവറകൾ ഇവയുടെ കണക്കെടുപ്പിനായി മാത്രമേ തുറക്കാവൂ എന്നും സുപ്രീം കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചിരുന്നു. അറകൾ തുടർന്ന് അടച്ചു. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഭൂഗർഭ നിലവറകളുടെ അവലോകനം, ഒരു ഇൻവെന്ററി സൃഷ്ടിക്കാൻ സുപ്രീം കോടതി നിയോഗിച്ച ഏഴംഗ പാനൽ ഏറ്റെടുത്തു. ഇത് പരമ്പരാഗതമായി പൂട്ടിയിട്ട് സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന വലിയൊരു ശേഖരത്തിന്റെ കണക്കെടുപ്പിലേക്ക് നയിച്ചു. സ്വർണം, ആഭരണങ്ങൾ, മറ്റ് വിലപിടിപ്പുള്ള വസ്തുക്കൾ എന്നിവ അടങ്ങുന്ന ക്ഷേത്ര സ്വത്തുക്കളുടെ വിശദമായ കണക്ക് ഇനിയും തയ്യാറാക്കാനുണ്ട്. B നിലവറ തുറക്കാതെ കിടക്കുമ്പോൾ, A, C, D, E, F എന്നീ നിലവറകളും അവയുടെ ചില മുൻഭാഗങ്ങളും തുറന്നു. റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട കണ്ടെത്തലുകളിൽ, നൂറുകണക്കിന് വജ്രങ്ങളും മാണിക്യങ്ങളും മറ്റ് വിലയേറിയ കല്ലുകളും പതിച്ച, മൂന്നര അടി ഉയരമുള്ള, മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ശുദ്ധമായ തങ്കത്തിൽ നിർമിച്ച ഒരു വിഗ്രഹവും ഉൾപ്പെടുന്നു.[34] 18 അടി നീളമുള്ള 500 കിലോഗ്രാം (1,100 പൗണ്ട്) ഉള്ള  ശുദ്ധമായ സ്വർണ്ണ ശൃംഖല, , 36 കിലോഗ്രാം (79 പൗണ്ട്) ഉള്ള  സ്വർണ്ണ അങ്കി, വിലയേറിയ 1200 കല്ലുകൾ പതിച്ച    സ്വർണ്ണ' ശരപ്പൊളി'  കാശുമാല എന്നിവയും കണ്ടെത്തി. സ്വർണ്ണ പുരാവസ്തുക്കൾ, മാലകൾ, രത്‌നങ്ങൾ, വജ്രങ്ങൾ, മാണിക്യങ്ങൾ, നീലക്കല്ലുകൾ, മരതകം, രത്നക്കല്ലുകൾ, മറ്റ് വിലയേറിയ ലോഹങ്ങൾ കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച വസ്തുക്കൾ എന്നിവ നിറച്ച നിരവധി ചാക്കുകൾ.[35][36][37][38] ഏകദേശം 30 കിലോഗ്രാം (66 പൗണ്ട്) ഭാരമുള്ള 16-ഭാഗങ്ങളുള്ള സ്വർണ്ണ അങ്കി രൂപത്തിൽ ദേവനെ അലങ്കരിക്കുന്നതിനുള്ള ആചാരപരമായ വസ്ത്രങ്ങൾ, മാണിക്യം, മരതകം എന്നിവ പതിച്ച സ്വർണ്ണ &quot;ചിരട്ടകൾ&quot;, കൂടാതെ 18-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ നെപ്പോളിയൻ കാലഘട്ടത്തിലെ നാണയങ്ങൾ എന്നിവയും മറ്റ് പല വസ്തുക്കളുടെ  കൂടെ കണ്ടെത്തി. [3]  2012-ന്റെ തുടക്കത്തിൽ, കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ കോട്ടയത്ത് കണ്ടെത്തിയ റോമാസാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ലക്ഷക്കണക്കിന് സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന ഈ വസ്തുക്കളെ കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കാൻ ഒരു വിദഗ്ധ സമിതിയെ നിയോഗിച്ചിരുന്നു.[39][40] 1990 മുതലുള്ള ചില ക്ഷേത്ര രേഖകൾ ഓഡിറ്റ് ചെയ്ത ഇന്ത്യയുടെ മുൻ കൺട്രോളർ ആൻഡ് ഓഡിറ്റർ ജനറൽ (സിഎജി) വിനോദ് റായിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, 2014 ഓഗസ്റ്റിൽ, ഇതിനകം തുറന്ന നിലവറ എയിൽ 800 കിലോഗ്രാം (1,800 പൗണ്ട്) വരുന്ന 200 BCE കാലഘട്ടത്തിലെ സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങളുടെ ശേഖരം  ഉണ്ട്. ഓരോ നാണയത്തിനും ₹2.7 കോടിയിലധികം (US$350,000) വിലയുണ്ട്.[41] 18 അടി നീളമുള്ള ദേവനെ ഉദ്ദേശിച്ച് നൂറുകണക്കിന് വജ്രങ്ങളും മറ്റ് വിലയേറിയ കല്ലുകളും പതിച്ച ശുദ്ധമായ സ്വർണ്ണ സിംഹാസനവും കണ്ടെത്തി. ഈ വോൾട്ട് എയുടെ ഉള്ളിൽ കടന്നവരിൽ ഒരാളുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഏറ്റവും വലിയ വജ്രങ്ങളിൽ പലതും പൂർണ്ണവളർച്ചയെത്തിയ മനുഷ്യന്റെ തള്ളവിരലോളം വലുതായിരുന്നു.[42] വ്യത്യസ്തമായ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രകാരം, വജ്രങ്ങളും മറ്റ് വിലയേറിയ കല്ലുകളും പതിച്ച ഖര സ്വർണ്ണ കിരീടങ്ങൾ കുറഞ്ഞത് മൂന്നെണ്ണമെങ്കിലും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.[43][44][45] വോൾട്ട് എയിൽ നിന്നും നൂറുകണക്കിന് തങ്കക്കസേരകളും ആയിരക്കണക്കിന് സ്വർണ്ണ പാത്രങ്ങളും ഭരണികളും മറ്റ് ചില മാധ്യമ റിപ്പോർട്ടുകളും പരാമർശിക്കുന്നു.[46]ഈ വെളിപ്പെടുത്തൽ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും സമ്പന്നമായ ആരാധനാലയമെന്ന പദവി ഉറപ്പിച്ചു.[47] പുരാതനവും സാംസ്കാരികവുമായ മൂല്യങ്ങൾ കണക്കിലെടുക്കുകയാണെങ്കിൽ ഈ ആസ്തികൾ നിലവിലെ വിപണി വിലയുടെ പത്തിരട്ടി മൂല്യമുള്ളതായിരിക്കും.[48] ഒരു റഫറൻസ് എന്ന നിലയിൽ, ഔറംഗസീബിന് കീഴിൽ (1690-ൽ) മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പരമോന്നതമായ മൊത്തത്തിലുള്ള ജിഡിപി (എല്ലാ രൂപത്തിലും ഉള്ള വരുമാനം) ആധുനിക കാലഘട്ടത്തിൽ താരതമ്യേന തുച്ഛമായ US$90 ബില്യൺ ആയിരുന്നു.[49][50] വാസ്തവത്തിൽ, ഏറ്റവും സമ്പന്നമായ മുഗൾ &quot;ഖജനാവിൽ&quot; (അക്ബറിന്റെയും ജഹാംഗീറിന്റെയും ഷാജഹാന്റെയും കാലഘട്ടങ്ങളിൽ) ഏഴ് ടൺ സ്വർണ്ണവും എൺപത് പൗണ്ട് മുറിക്കാത്ത വജ്രങ്ങളും നൂറ് പൗണ്ട് വീതമുള്ള മാണിക്യവും മരതകവും അറുനൂറ് പൗണ്ട് മുത്തുകളും  അടങ്ങിയിരുന്നു. .[51] റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട എട്ട് നിലവറകളിൽ അഞ്ചെണ്ണം മാത്രം തുറന്നിട്ടുണ്ടെങ്കിലും (വലിയ മൂന്ന് നിലവറകളും അവയുടെ എല്ലാ മുൻ അറകളും ഇപ്പോഴും അടഞ്ഞുകിടക്കുന്നു), ഇതുവരെ കണ്ടെത്തിയ ശേഖരം ഇതുവരെയുള്ളതിൽ വച്ച് ഏറ്റവും വലിയ സ്വർണ്ണ ശേഖരമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

ലോകചരിത്രത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള വിലയേറിയ കല്ലുകൾ.[52][53] ചേരന്മാർ, പാണ്ഡ്യന്മാർ, തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബം, കോലത്തിരികൾ, പല്ലവർ തുടങ്ങിയ വിവിധ രാജവംശങ്ങൾ ദേവന് സംഭാവനയായി (പിന്നീട് അവിടെ സംഭരിച്ചു) ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ശേഖരിക്കപ്പെട്ടതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ദക്ഷിണേന്ത്യയിലും അതിനുമപ്പുറവും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള ചരിത്രത്തിലെ ചോളന്മാരും മറ്റനേകം രാജാക്കന്മാരും മെസൊപ്പൊട്ടേമിയ, ജെറുസലേം, ഗ്രീസ്, റോം എന്നിവിടങ്ങളിലെ ഭരണാധികാരികളിൽ നിന്നും വ്യാപാരികളിൽ നിന്നും പിന്നീട് യൂറോപ്പിൽ നിന്നും മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുമുള്ള വിവിധ കൊളോണിയൽ ശക്തികളിൽ നിന്നും. [11][9][54] സംഭരിച്ച സമ്പത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗം പിന്നീടുള്ള വർഷങ്ങളിൽ നികുതിയായും മറ്റ് ദക്ഷിണേന്ത്യൻ രാജ്യങ്ങളുടെ കീഴടക്കിയ സമ്പത്തിലും തിരുവിതാംകൂർ രാജാക്കന്മാർക്ക് എത്തിയതായി ചിലർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.[55] എന്നിരുന്നാലും, നിലവിലുള്ള പല ഹിന്ദു ഗ്രന്ഥങ്ങളിലും, സംഘം സാഹിത്യത്തിലും (ബിസി 500 മുതൽ എഡി 300 വരെ) &quot;സുവർണ്ണക്ഷേത്രം&quot; എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്നതിൽ ദേവനെയും ക്ഷേത്രത്തെയും കുറിച്ചുള്ള പരാമർശം കണക്കിലെടുത്ത് ഇത് ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി ശേഖരിക്കപ്പെട്ടതാണെന്ന് മിക്ക പണ്ഡിതന്മാരും വിശ്വസിക്കുന്നു. അന്നത്തെ സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത സമ്പത്തിന്റെ കണക്ക്), കൂടാതെ ചേര, പാണ്ഡ്യ, ഗ്രീക്ക്, റോമൻ കാലഘട്ടങ്ങളിലെ എണ്ണമറ്റ പുരാവസ്തുക്കൾ നിധികളിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. പുരാതന തമിഴ്-സംഘം ഇതിഹാസമായ ചിലപ്പതികാരം (സി. 100 എ.ഡി. മുതൽ എ.ഡി. 300 വരെ) അന്നത്തെ ചേര രാജാവായ ചെങ്കുട്ടുവന് സ്വർണ്ണവും വിലപിടിപ്പുള്ള രത്നങ്ങളും ഒരു പ്രത്യേക 'സുവർണ്ണക്ഷേത്രത്തിൽ' (അരിതുയിൽ-അമർഡോൺ) സമ്മാനമായി സ്വീകരിച്ചതായി പറയുന്നു. പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം ആയിരിക്കാൻ ആണ് സാധ്യത.[56][57][58]: 65 [58]: 73 [59]ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി തിരുവനന്തപുരം, കണ്ണൂർ, വയനാട്, കൊല്ലം, പാലക്കാട്, മലപ്പുറം ജില്ലകളിലെ നദികളിൽ നിന്നും സ്വർണ്ണം ഖനനം ചെയ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. സുമേറിയൻ കാലഘട്ടം മുതൽ തെക്ക് വിഴിഞ്ഞം മുതൽ വടക്ക് മംഗലാപുരം വരെ മലബാർ മേഖലയിൽ (രേഖപ്പെടുത്തിയ ചരിത്രത്തിലെ &quot;തമിളകം&quot; പ്രദേശത്തിന്റെ ഭാഗമായി) നിരവധി വ്യാപാര-വാണിജ്യ കേന്ദ്രങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. കൂടാതെ, 1700-കളുടെ അവസാനത്തിൽ മൈസൂർ അധിനിവേശം തുടങ്ങിയ സമയങ്ങളിൽ, കോലത്തിരിമാരെപ്പോലെ കേരളത്തിലെയും ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെയും ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റ് രാജകുടുംബങ്ങൾ (തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബത്തിന്റെ) തിരുവനന്തപുരത്ത് അഭയം പ്രാപിക്കുകയും അവരുടെ ക്ഷേത്രസമ്പത്ത്   പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ   സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കാം.[10][11][9][28][60] കൂടാതെ, വളരെ വലുതും ഇതുവരെ തുറക്കാത്തതുമായ നിലവറകളിലും തുറന്നിരിക്കുന്ന വളരെ ചെറിയ നിലവറകളിലും സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന നിധികളിൽ ഭൂരിഭാഗവും തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന സ്ഥാപനത്തിന് വളരെ മുമ്പുള്ളതാണ്, ഉദാ. വിനോദ് റായ് പരാമർശിച്ച 200 ബിസി മുതലുള്ള 800 കിലോഗ്രാം (1,800 പൗണ്ട്) സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങൾ. പ്രശസ്‌ത പുരാവസ്തു ഗവേഷകനും ചരിത്രകാരനുമായ ആർ. നാഗസ്വാമിയും കേരളത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും ദേവന് അർപ്പിക്കുന്ന നിരവധി രേഖകൾ  നിലവിലുണ്ടെന്ന് പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്.[10] അവസാനമായി, തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യത്തിൽ സർക്കാർ (സംസ്ഥാന) ഖജനാവ് (കരുവേലം), രാജകുടുംബ ഖജനാവ് (ചെല്ലം), ക്ഷേത്ര ഭണ്ഡാരം (തിരുവര ഭണ്ഡാരം അല്ലെങ്കിൽ ശ്രീ ഭണ്ഡാരം) എന്നിവയ്ക്കിടയിൽ എല്ലായ്‌പ്പോഴും വേർതിരിവ് ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നത് ഓർക്കേണ്ടതുണ്ട്. മഹാറാണി ഗൗരി ലക്ഷ്മി ബായിയുടെ ഭരണകാലത്ത് കേരള മേഖലയിൽ തെറ്റായി കൈകാര്യം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ക്ഷേത്രങ്ങൾ സർക്കാരിന്റെ കീഴിൽ കൊണ്ടുവന്നു. ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളിലെ അധിക ആഭരണങ്ങളും പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ നിലവറകളിലേക്ക് മാറ്റി. പകരം പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഫണ്ട് ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ ദൈനംദിന പരിപാലനത്തിനായി വിനിയോഗിച്ചു.2011 ജൂലൈ 4-ന്, ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സ്വത്തുക്കളുടെ കണക്കെടുക്കാൻ ചുമതലപ്പെടുത്തിയ ഏഴംഗ വിദഗ്‌ധസംഘം ബി അറ തുറക്കുന്നത് മാറ്റിവെക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. ഈ അറ ഇരുമ്പ് വാതിലിൽ മൂടിക്കെട്ടിയിരിക്കുകയാണ്, അതിൽ മൂർഖൻ പാമ്പിന്റെ ചിത്രം ഉണ്ടായിരുന്നു, അത് തുറക്കുന്നത് വലിയ അനർത്ഥത്തിന് കാരണമാകും എന്ന വിശ്വാസം നിമിത്തം അത് തുറന്നിട്ടില്ല. .[61] ബി ചേംബർ തുറക്കുന്നത് ഒരു ദുശ്ശകുനമായിരിക്കുമെന്ന് രാജകുടുംബവും പറഞ്ഞു.[62] ഏഴംഗ സംഘം 2011 ജൂലൈ 8-ന് കൂടുതൽ വിദഗ്ധരുമായി കൂടിയാലോചിക്കുകയും ചേംബർ ബി തുറക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് അന്തിമ തീരുമാനം എടുക്കുകയും ചെയ്യും.[63] ക്ഷേത്രത്തിൽ ഭഗവാന്റെ ഇഷ്ടം മനസ്സിലാക്കാൻ നടത്തിയ അഷ്ടമംഗല ദേവപ്രശ്നം, ബി അറ തുറക്കാനുള്ള ഏതൊരു ശ്രമവും ദൈവിക അപ്രീതിക്ക് കാരണമാകുമെന്നും മറ്റ് അറകളിലെ വിശുദ്ധ വസ്തുക്കളെ ശേഖരണ പ്രക്രിയയിൽ മലിനമാക്കിയെന്നും വെളിപ്പെടുത്തി.[19] യഥാർത്ഥ ഹർജിക്കാരൻ (ടി. പി. സുന്ദർരാജൻ), കോടതി നടപടി സാധനങ്ങളുടെ ശേഖരണത്തിലേക്ക് നയിച്ചു, 2011 ജൂലൈയിൽ മരിച്ചു, ഇത് ക്ഷേത്രത്തെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള നാടോടിക്കഥകൾക്ക് വിശ്വാസ്യത നൽകി.[64] 2011 ജൂലൈയിലെ ഈ പ്രസിദ്ധമായ സംഭവത്തിന് മുമ്പ്, ക്ഷേത്രത്തിലെ നിരവധി നിലവറകളിൽ ഒന്ന് (ബി നിലവറകളല്ല )(1880-കൾക്ക് ശേഷം), G, അല്ലെങ്കിൽ H (രണ്ടും അമിക്കസ് ക്യൂറി വീണ്ടും കണ്ടെത്തിയത് 2014 മധ്യത്തിൽ മാത്രം) 1931-ൽ തുറന്നിരുന്നു. ഇത് ഒരുപക്ഷേ ഇതുവരെ തുറന്നിട്ടില്ലാത്ത A, C, D, E, അല്ലെങ്കിൽ F നിലവറകളുടെ ഒരു മുൻഭാഗം ആയിരിക്കാം. ഇന്ത്യ നേരിടുന്ന കടുത്ത സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തെ തുടർന്നാണ് ഇത് അനിവാര്യമായത്. കൊട്ടാരവും സ്റ്റേറ്റ് ട്രഷറികളും ഏതാണ്ട് വറ്റിപ്പോയി. രാജാവും പുരോഹിതന്മാരും ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഒരു ചെറിയ കൂട്ടം ആളുകൾ, മിക്കവാറും സ്വർണ്ണവും കുറച്ച് വെള്ളി നാണയങ്ങളും ആഭരണങ്ങളും കൊണ്ട് നിറഞ്ഞ ഒരു കളപ്പുരയുടെ വലിപ്പമുള്ള ഒരു ഘടന കണ്ടെത്തി. അതിനു മുകളിൽ നൂറുകണക്കിന് തങ്കച്ചട്ടികൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങൾ നിറച്ച നാല് പെട്ടികളും ഉണ്ടായിരുന്നു. ആറ് ഭാഗങ്ങളുള്ള ഒരു വലിയ നെഞ്ച് നിലത്ത് ഉറപ്പിച്ചിരിക്കുന്നതും കണ്ടെത്തി. വജ്രങ്ങൾ, മാണിക്യങ്ങൾ, നീലക്കല്ലുകൾ, മരതകം എന്നിവ പതിച്ച സ്വർണ്ണാഭരണങ്ങളായിരുന്നു അവയിൽ നിറയെ. ഇവ കൂടാതെ, പഴയ നാണയങ്ങളുടെ നാല് പെട്ടികൾ കൂടി (സ്വർണ്ണമല്ല) ഉണ്ടായിരുന്നു, അവ എണ്ണുന്നതിനായി കൊട്ടാരത്തിലേക്കും സംസ്ഥാന ട്രഷറികളിലേക്കും തിരികെ കൊണ്ടുപോയി.[13]

== ആട്ടവിശേഷങ്ങൾ ==
മീനമാസത്തിൽ രോഹിണി കൊടികയറി അത്തം ആറാട്ടായും തുലാമാസത്തിൽ അത്തം കൊടികയറി തിരുവോണം ആറാട്ടായും രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളുണ്ട്. രണ്ടിനും ഭഗവാൻ [[ശംഖുമുഖം]] കടപ്പുറത്താണ് ആറാടുന്നത്. തുലാമാസത്തിൽത്തന്നെ തിരുവല്ലം പരശുരാമക്ഷേത്രത്തിലും ഇതേപോലെ ഉത്സവം നടത്തുന്നു.

=== പൈങ്കുനി ഉത്സവം ===
തമിഴ് വർഷത്തിലെ പൈങ്കുനിമാസം എന്നാൽ മലയാളവർഷത്തിലെ മീനമാസമാണ്. മീനമാസത്തിൽ രോഹിണിനക്ഷത്രദിവസം കൊടികയറി സുന്ദരവിലാസം കൊട്ടാരത്തിൽ വെച്ച് മഹാരാജാവ്, പള്ളിവേട്ട നിർവഹിച്ച് അത്തം നക്ഷത്രദിവസം [[ശംഖുമുഖം]] കടപ്പുറത്ത് ആറാട്ടോടുകൂടി സമാപിയ്ക്കുന്ന പത്തുദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഉത്സവത്തിന് പൈങ്കുനി ഉത്സവം എന്ന പേരുവന്നത് അങ്ങനെയാണ്. ഉത്സവത്തിന് രാജകുടുംബത്തിന്റെ ആജ്ഞ കിട്ടുമ്പോഴാണ് ചടങ്ങുകൾ ആരംഭിയ്ക്കുന്നത്. മണ്ണുനീരുകോരൽ, മുളപൂജ, കലശം തുടങ്ങിയ കർമ്മങ്ങൾ അതിനുശേഷം നടക്കും. രോഹിണിനാളിൽ പത്മനാഭസ്വാമിയുടെയും തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണന്റെയും കൊടിമരങ്ങളിൽ കൊടി കയറ്റുന്നു. ഉത്സവദിനങ്ങളിൽ വിശേഷാൽ പൂജകളും കലാപരിപാടികളുമുണ്ടാകും. കൂടാതെ രണ്ടുനേരവും വിശേഷാൽ ശീവേലികളുമുണ്ടാകും. എന്നാൽ കൊടിയേറ്റദിവസം ഒരുനേരം (രാത്രി) മാത്രമേ ശീവേലിയുണ്ടാകാറുള്ളൂ. അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മയുടെ ഭരണകാലത്തൊരിയ്ക്കൽ ഉത്സവത്തിനിടയിൽ എഴുന്നള്ളിപ്പിനുകൊണ്ടുവന്ന ഒരു ആന ഇടയുകയുണ്ടായി. അതിനെത്തുടർന്ന് ആനയെഴുന്നള്ളിപ്പ് നിർത്തുകയും പകരം പൂജാരിമാർ വാഹനങ്ങളിലിരുത്തി ഭഗവാനെ കൊണ്ടുപോകുന്ന സമ്പ്രദായം കൊണ്ടുവരികയും ചെയ്തു. ആറുതരം വാഹനങ്ങളുണ്ട്. അവ [[സിംഹാസനം]], [[അനന്തൻ]], [[കമലം]] ([[താമര]]), [[പല്ലക്ക്]], [[ഗരുഡൻ]], [[ഇന്ദ്രൻ]] എന്നിവയാണ്. ഇവയിൽ പല്ലക്ക്, ഗരുഡൻ എന്നിവ മാത്രം യഥാക്രമം രണ്ട്, നാല് എന്നീ പ്രാവശ്യം നടത്തുന്നു. ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ട വാഹനം ഗരുഡവാഹനമാണെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. ആദ്യദിവസം സിംഹാസനം, രണ്ടാം ദിവസം അനന്തൻ, മൂന്നാം ദിവസം കമലം, നാലാമത്തെയും ഏഴാമത്തെയും ദിവസങ്ങളിൽ പല്ലക്ക്, ആറാം ദിവസം ഇന്ദ്രൻ, മറ്റുദിവസങ്ങളിൽ ഗരുഡൻ, ഇങ്ങനെയാണ് എഴുന്നള്ളിപ്പ്. പത്മനാഭസ്വാമിയുടേത് സ്വർണ്ണവാഹനവും നരസിംഹമൂർത്തി, ശ്രീകൃഷ്ണൻ എന്നിവരുടേത് വെള്ളിവാഹനവുമാണ്. എട്ടാം ദിവസം രാത്രി ശീവേലിസമയത്ത് ക്ഷേത്രത്തിലെ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാർ ഭഗവാന് കാണിയ്ക്ക സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. പിന്നീട് വലിയതമ്പുരാനും കാണിയ്ക്ക സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. തുടർന്ന് ഭക്തർ ഒന്നായി കാണിയ്ക്ക സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. ഇതാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ വലിയ കാണിയ്ക്ക. ഒമ്പതാം ദിവസമാണ് പള്ളിവേട്ട. രാജകീയമായ ഒരു നായാട്ടായി ഇത് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. താത്കാലികമായി നിർമ്മിച്ച ഒരു കിടങ്ങിൽ ഒരു തേങ്ങ വെച്ചിട്ടുണ്ടാകും. ഭഗവാന്റെ പ്രതിനിധിയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന മഹാരാജാവ് അത് അമ്പെയ്തു തകർക്കുന്നു. സകല തിന്മകളുടെയും മേലുള്ള വിജയമാണ് ഇതിൽനിന്നും അർത്ഥമാക്കുന്നത്. പത്താം ദിവസമാണ് ആറാട്ട്. ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ടു പ്രദക്ഷിണം വച്ചശേഷം വാഹനങ്ങൾ പടിഞ്ഞാറേ നടയിലൂടെ പുറത്തിറങ്ങുന്നു. വലിയതമ്പുരാനും രാജകുടുംബത്തിലെ മറ്റു പുരുഷന്മാരും വാളും പരിചയും ധരിച്ചുകൊണ്ട് ഭഗവാന് അകമ്പടി സേവിച്ചുണ്ടാകും. പടിഞ്ഞാറേ നടവഴി എഴുന്നള്ളിപ്പ് ഇറങ്ങുമ്പോൾ 1001 കതിനവെടി മുഴങ്ങുന്നുണ്ടാകും. വാദ്യമേളങ്ങളും കലാപരിപാടികളുംകൊണ്ട് സമ്പന്നമായ എഴുന്നള്ളിപ്പ് ശംഖുമുഖം കടപ്പുറത്തെത്താൻ വളരെ നേരമെടുക്കും. ഈ എഴുന്നള്ളിപ്പ് രാജഭരണത്തിന്റെ ചരിത്രം ഓർമ്മിപ്പിയ്ക്കുന്നു. കടപ്പുറത്തെത്തിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ തന്ത്രവിധിയനുസരിച്ച് വിഗ്രഹങ്ങൾ ഇറക്കിവച്ച് പൂജകൾ നടത്തുന്നു. പിന്നീട് തന്ത്രി, മേൽശാന്തി, കീഴ്ശാന്തി തുടങ്ങിയവരും രാജകുടുംബാംഗങ്ങളും മൂന്നുപ്രാവശ്യം കടലിൽ മുങ്ങുന്നു. പിന്നീട് ശരീരം വൃത്തിയാക്കിയശേഷം തിരിച്ചെഴുന്നള്ളുന്നു. തിരിച്ചെഴുന്നള്ളുന്നതിനും വളരെ നേരമെടുക്കും. എഴുന്നള്ളിപ്പ് ക്ഷേത്രത്തിൽ കടക്കുമ്പോഴും 1001 കതിനവെടി മുഴങ്ങുന്നുണ്ടാകും. തുടർന്ന് കൊടിയിറക്കം. തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിലെ സർക്കാർ കാര്യാലയങ്ങൾക്ക് അന്ന് ഉച്ചതിരിഞ്ഞ് മൂന്നുമണിയ്ക്കുശേഷം അവധിയായിരിയ്ക്കും. ഉത്സവദിനങ്ങളിൽ പഞ്ചപാണ്ഡവരുടെ പടുകൂറ്റൻ വിഗ്രഹങ്ങൾ കിഴക്കേ കോട്ടവാതിലിനോടുചേർന്ന് പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കാറുണ്ട്. പടിഞ്ഞാട്ട് ദർശനമായി (ഭഗവാന് അഭിമുഖമായി) ആണ് പ്രതിഷ്ഠകൾ. 
=== അൽപ്പശി ഉത്സവം ===
തമിഴ് വർഷത്തിലെ അൽപ്പശി അഥവാ ഐപ്പശി എന്നാൽ മലയാളവർഷത്തിലെ തുലാമാസമാണ്. മീനമാസത്തിലെ ഉത്സവത്തിനുള്ള എല്ലാ ചടങ്ങുകളും തുലാമാസത്തിലെ ഉത്സവത്തിനും ആവർത്തിയ്ക്കുന്നു. നക്ഷത്രത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ മാത്രമാണ് വ്യത്യാസം. തുലാമാസത്തിൽ അത്തം കൊടികയറി തിരുവോണം ആറാട്ടായാണ് ഉത്സവം.

=== മുറജപം ===
ശ്രീപദ്മനാഭ സ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ ആറുവർഷം കൂടുമ്പോൾ നടക്കുന്ന “മുറജപം” ഏറെ പ്രത്യേകതയുള്ള ചടങ്ങാണ്‌. അമ്പത്താറു ദിവസത്തെ മഹാമഹമാണ്‌ മുറജപം. എട്ടു ദിവസം ഓരോ മുറ. ഈ ക്രമത്തിൽ അമ്പത്തിയാറു ദിവസത്തെ ഏഴായി വിഭജിച്ച്‌ ജപകർമങ്ങൾ നടത്തുന്നു. ഉത്തരായന സംക്രമണ ദിവസം (മകര ശീവേലി) കാലം കൂടത്തക്കവണ്ണം വൃശ്ചികമാസം ആദ്യ ആഴ്ചയിൽ മുറജപത്തിന്‌ തുടക്കം കുറിക്കും. കൊല്ല വർഷം 919-ൽ ആദ്യ മുറജപം നടന്നു. അതേ വർഷം [[ധനു|ധനുവിൽ]] ഭദ്രദീപവും തൃപ്പടിദാനത്തിനു ശേഷം തുലാപുരുഷ ദാനവും നടന്നതായി രേഖയുണ്ട്‌.&lt;ref name-PSM/&gt; 1123 (1947) വരെ മുറജപം ആർഭാടത്തോടെയാണ്‌ ആഘോഷിച്ചിരുന്നത്‌. [[ഋഗ്വേദം]], [[യജുർവേദം]], [[സാമവേദം]] എന്നിവയാണ്‌ പ്രധാനമായും മുറജപത്തിന്‌ ഉരുവിടാറുള്ളത്‌. 

ശ്രീപത്മാനാഭന് മുറജപം ആറുവർഷം കൂടുമ്പോഴായിരുന്നു വെങ്കിൽ വൈക്കത്തപ്പനും, തിരുവാഴപ്പള്ളിയിലപ്പനും 12 വർഷം കൂടുമ്പോൾ വടക്കുപുറത്തുപാട്ടും, മുടിയെടുപ്പ് എഴുന്നള്ളത്തും നടത്തുന്നു. ഈ മൂന്നു മഹാമഹങ്ങളും തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യത്തെ അന്നത്തെ പ്രധാന ഹൈന്ദവാഘോഷങ്ങളായിരുന്നു. മുറജപത്തിന്റെ ഗുരുസ്ഥാനീയർ [[ആഴ്‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ|ആഴ്‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കളാണ്‌]].

=== അഷ്ടമിരോഹിണി ===
ചിങ്ങമാസത്തിലെ കറുത്തപക്ഷത്തിലെ അഷ്ടമിനാളിൽ ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാന്റെ ജന്മദിനം ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. അന്നേദിവസം ക്ഷേത്രത്തിൽ ഉച്ചതിരിഞ്ഞു രണ്ടുമണിയ്ക്കുതന്നെ നടതുറക്കുന്നു. തുടർന്ന് രണ്ടരമണിയ്ക്ക് തിരുവമ്പാടി ക്ഷേത്രത്തിൽ പാലഭിഷേകം നടത്തുന്നു. ഈ ദിവസം വലിയൊരു മരത്തൊട്ടിൽ അഭിശ്രവണമണ്ഡപത്തിൽ വയ്ക്കുന്നു. അതിൽ ധാരാളം ശ്രീകൃഷ്ണവിഗ്രഹങ്ങളും കാണാം. കുട്ടികളില്ലാത്ത ദമ്പതിമാർ ഈ സമയത്ത് ഇവിടെവന്നുതൊഴുതാൽ അവർക്ക് കുട്ടികളുണ്ടാകുമെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു.

=== വിഷു ===
കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളിലൊന്നാണ് മേടമാസത്തിലെ [[വിഷു]]. പണ്ടുകാലത്ത് വിളവിറക്കലിന്റെ ഉത്സവമായിരുന്നു വിഷു. ഇന്ന് കാലമേറെ മാറിയിട്ടും ആഘോഷങ്ങൾക്ക് കുറവില്ല. കേരളത്തിലെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വീടുകളിലും വിഷുക്കണിയും പടക്കം പൊട്ടിയ്ക്കലുമുണ്ടാകും. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ എല്ലാ പ്രതിഷ്ഠകൾക്കും വിഷുക്കണി ദർശനമുണ്ട്. അന്ന് ക്ഷേത്രനട പതിവിലും ഒരുമണിക്കൂർ നേരത്തെ തുറക്കുന്നു.

=== വിനായകചതുർത്ഥി ===
ചിങ്ങമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ ചതുർത്ഥിയാണ് [[വിനായക ചതുർഥി|വിനായക ചതുർത്ഥി]]. ഗണപതിയുടെ ജന്മദിനമായി ഇത് ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. ശ്രീരാമക്ഷേത്രത്തിലെയും അഗ്രശാലയിലെയും ഗണപതിപ്രതിഷ്ഠകൾക്ക് പ്രത്യേകപൂജകൾ അന്നുണ്ടാകും. അഗ്രശാല ഗണപതിയ്ക്ക് അന്ന് ചിറപ്പുണ്ടാകും. വലിയതമ്പുരാൻ ഈ ദിവസം മാത്രമാണ് അഗ്രശാലയിൽ ദർശനം നടത്തുന്നത്.

=== തിരുവോണം ===
കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളിലൊന്നാണ് ചിങ്ങമാസത്തിലെ [[തിരുവോണം (നക്ഷത്രം)|തിരുവോണം]]. പണ്ടുകാലത്ത് വിളവെടുപ്പിന്റെ ഉത്സവമായിരുന്നു ഓണം. ഇന്ന് കാലമേറെ മാറിയിട്ടും ആഘോഷങ്ങൾക്ക് കുറവില്ല. കേരളത്തിലെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വീടുകളിലും അത്തം മുതൽ തിരുവോണം വരെ പത്തുദിവസം പൂക്കളവും അവസാനത്തെ രണ്ടുദിവസം ഗംഭീരൻ സദ്യയുമുണ്ടാകും. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ ഭഗവാന്റെ തിരുനാൾ എന്ന സങ്കല്പത്തിലാണ് ആഘോഷം. അന്നേദിവസം ''[[ഓണവില്ല്]]'' എന്ന പേരിൽ ചില പ്രത്യേകതരം വില്ലുകൾ ഭഗവാന് സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. പണ്ട് പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിന്റെ പുനർനിർമ്മാണത്തിന് മാർത്താണ്ഡവർമ്മ തമിഴ്നാട്ടിൽനിന്നും കൊണ്ടുവന്ന വിശ്വകർമ്മജരുടെ പിൻഗാമികളാണ് ഇവ സമർപ്പിയ്ക്കുന്നത്. ഗണപതി, ശ്രീകൃഷ്ണലീലകൾ, ശ്രീരാമപട്ടാഭിഷേകം, പത്മനാഭസ്വാമി, ദശാവതാരം, ശാസ്താവ് ([[അയ്യപ്പൻ]]) ഏന്നീ രൂപങ്ങൾ ആലേഖനം ചെയ്ത ഏഴുവില്ലുകളുണ്ട്.

=== ശിവരാത്രി ===
കുംഭമാസത്തിലെ കറുത്തപക്ഷത്തിലെ ചതുർദ്ദശിനാളിൽ നടത്തുന്ന ഒരു ഉത്സവമാണ് [[ശിവരാത്രി]]. രാജ്യം മുഴുവൻ ശിവപ്രീതിയ്ക്കായി ഈ ദിവസം വ്രതമനുഷ്ഠിയ്ക്കുന്നു. പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹത്തിനുകീഴിലുള്ള ശിവലിംഗത്തിൽ വിശേഷാൽ പൂജകൾ ശിവരാത്രിദിനത്തിലുണ്ടാകാറുണ്ട്. 

=== നവരാത്രിപൂജ===
കന്നിമാസത്തിലെ അമാവാസിദിനത്തിൽ തുടങ്ങി ഒമ്പതുദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഒരു ഉത്സവമാണ് [[നവരാത്രി]]പൂജ. ദേവീപ്രീതിയ്ക്കായി ഈ ദിവസങ്ങളിൽ വിശേഷാൽ പൂജകൾ നടത്തുന്നു. എട്ടാം ദിവസമായ [[ദുർഗ്ഗാഷ്ടമി]]നാളിൽ സന്ധ്യയ്ക്ക് പുസ്തകങ്ങൾ പൂജയ്ക്കുവയ്ക്കുന്നു. അടുത്തദിവസമായ [[മഹാനവമി]]ദിനത്തിൽ അടച്ചുപൂജയാണ്. അതിന്റെയടുത്ത ദിവസമായ [[വിജയദശമി]]ദിനത്തിൽ രാവിലെ പുസ്തകങ്ങൾ പൂജയ്ക്കുശേഷം എടുത്തുമാറ്റുന്നു. കൂടാതെ അന്നുതന്നെ വിദ്യാരംഭവും നടത്തുന്നു. 

പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ നവരാത്രികാലത്ത് [[തമിഴ്നാട്|തമിഴ്നാട്ടിലെ]] [[കന്യാകുമാരി ജില്ല]]യിലുള്ള [[പത്മനാഭപുരം കൊട്ടാരം|പത്മനാഭപുരം കൊട്ടാരത്തിൽനിന്നും]] സരസ്വതീദേവിയുടെ വിഗ്രഹം കൊണ്ടുവരുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിനടുത്തുള്ള വലിയകൊട്ടാരത്തിൽവച്ച് ഒമ്പതുദിവസവും സരസ്വതീപൂജ നടത്തുന്നു. [[സരസ്വതി]]യെക്കൂടാതെ [[കുമാരകോവിൽ]] [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ|മുരുകനും]] [[ശുചീന്ദ്രം]] മുന്നൂറ്റി നങ്കയും (കുുണ്ഢണി മങ്ക അഥവാ കുണ്ഡലിനീ ദേവി) എഴുന്നള്ളുന്നു. രാജഭരണകാലത്തെ സ്മരണകൾ പുതുക്കുന്ന ഉത്സവമാണിത്.

ഇതിനോട് അനുബന്ധിച്ച് നവരാത്രി സംഗീതോത്സവം നടത്തുന്നു.പ്രശസ്തരായ നിരവധി സംഗീതപണ്ഡിതർ ഇതിൽ പങ്കെടുക്കുന്നു. തോടയമംഗളം ഇതിലെ ഒരു ചടങ്ങാണ്

==== വലിയ ഗണപതിഹോമം ====
നവരാത്രിപൂജ തുടങ്ങുന്നതിന് രണ്ടുദിവസം മുമ്പ് സർവ്വവിഘ്നങ്ങളും നീക്കുന്നതിനായി വലിയ ഗണപതിഹോമം നടത്തുന്നു. ക്ഷേത്രം തന്ത്രിയാണ് ഹോമാചാര്യൻ.

=== മലയാള നവവർഷം ===
ചിങ്ങം ഒന്നിന് മലയാളവർഷം തുടങ്ങുന്നു. കേരളത്തിലെ എല്ലാ ദേവാലയങ്ങളിലും ഈ ദിവസം വിശേഷാൽ പൂജകളും ഭക്തജനത്തിരക്കും ഉണ്ടാകും. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിലും സ്ഥിതി വ്യത്യസ്തമല്ല.

=== മകരശ്ശീവേലി ===
സൂര്യൻ ധനുരാശിയിൽനിന്നും മകരം രാശിയിലേയ്ക്ക് പ്രവേശിയ്ക്കുന്ന ദിവസമാണ് [[മകരസംക്രാന്തി]]. ഉത്തരായണത്തിന്റെ ആരംഭം കൂടിയാണിത്. ഈ ദിവസമാണ് [[ശബരിമല]]യിൽ മകരവിളക്ക് നടത്തുന്നത്. ഇതേ ദിവസം പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രത്യേകമായി രാത്രിശീവേലി നടത്തുന്നു. ഇതാണ് മകരശ്ശീവേലി.

=== കർക്കടകശ്ശീവേലി === 
സൂര്യൻ മിഥുനം രാശിയിൽനിന്നും കർക്കടകം രാശിയിലേയ്ക്ക് പ്രവേശിയ്ക്കുന്ന ദിവസമാണ് [[കർക്കടകസംക്രാന്തി]]. ദക്ഷിണായനത്തിന്റെ ആരംഭം കൂടിയാണിത്. കർക്കടകം രാമായണമാസമായി ആചരിയ്ക്കുന്നു. ഈ ദിവസവും മകരശ്ശീവേലിപോലെ രാത്രികാലത്ത് പ്രത്യേക ശീവേലിയുണ്ട്. ഇതാണ് കർക്കടകശ്ശീവേലി.

==== ഭദ്രദീപം ====
മകരശ്ശീവേലി, കർക്കടകശ്ശീവേലി ദിവസങ്ങളിൽ നടത്തുന്ന ഒരു ചടങ്ങാണിത്. അഞ്ചുതിരികളിട്ട ഒരു നിലവിളക്കാണ് ഭദ്രദീപം. ഇത് ഒരു പ്രത്യേകമുറിയിൽ സൂക്ഷിച്ചുവയ്ക്കുന്നു. ശീവേലിദിവസങ്ങളിൽ ഇത് തുറക്കുന്നു.

=== ഗുരുപൂർണ്ണിമ (വേദവ്യാസജയന്തി) ===
കർക്കിടകമാസത്തിലെ പൗർണ്ണമിദിവസം വേദവ്യാസമഹർഷിയുടെ ജന്മദിനമായി ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. അന്ന് ശിഷ്യർ ഗുരുക്കന്മാർക്ക് പ്രത്യേകദക്ഷിണ വയ്ക്കുന്നു. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിലെ വേദവ്യാസന്റെ ശ്രീകോവിലിൽ അന്ന് പ്രത്യേക പൂജകളുണ്ടാകും.

=== ശ്രീരാമനവമി ===
മേടമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ നവമിദിവസം ശ്രീരാമഭഗവാന്റെ ജന്മദിനമായി ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. അന്ന് ശ്രീരാമക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രത്യേകപൂജകളുണ്ടാകും.

=== മണ്ഡലകാലം ===
കേരളത്തിലെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വൃശ്ചികം ഒന്നുതൊട്ട് ധനു 11 വരെയുള്ള 41 ദിവസം വിശേഷമാണ്. ശബരിമല തീർത്ഥാടനകാലം കൂടിയായതിനാൽ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വമ്പിച്ച തിരക്കുണ്ടാകും. പത്മാനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ ശാസ്താവിന്റെ നടയിൽ ഈ 41 ദിവസവും വിശേഷാൽ പൂജകളുണ്ടാകും. മണ്ഡലകാലം അവസാനദിവസം മണ്ഡലച്ചിറപ്പുമുണ്ടാകം.

=== കളഭാഭിഷേകം ===
ധനു, മിഥുനം എന്നീ മാസങ്ങളിലെ അവസാനത്തെ ആറുദിവസങ്ങളിലാണ് വിശേഷാൽ കളഭാഭിഷേകം. ക്ഷേത്രത്തിലെ എല്ലാ പ്രതിഷ്ഠകൾക്കും ഈ ദിവസം കളഭാഭിഷേകം നടത്തും.

=== സ്വർഗ്ഗവാതിൽ ഏകാദശി ===
ധനുമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ ഏകാദശി ദിവസമാണ് സ്വർഗ്ഗവാതിൽ ഏകാദശി അഥവാ വൈകുണ്ഠ ഏകാദശി. ഈ ദിവസം വിഷ്ണുഭഗവാന് വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ്. ഈ ദിവസത്തെ വ്രതം വിഷ്ണുപദപ്രാപ്തിയ്ക്കുത്തമമായി കരുതപ്പെടുന്നു. ഈ ദിവസം മരിയ്ക്കുന്നവർ നേരിട്ട് വൈകുണ്ഠത്തിലെത്തിച്ചേരുമെന്നും കരുതപ്പെടുന്നു. അതിനാൽ വൈകുണ്ഠ ഏകാദശി എന്ന പേരുവന്നു. അന്നേദിവസം ക്ഷേത്രത്തിൽ വിശേഷാൽ പൂജകളും വഴിപാടുകളും ശീവേലിയുമുണ്ടാകും. ക്ഷേത്രം കൂടുതൽ നേരം തുറന്നിരിയ്ക്കും.

== നിത്യ പൂജകൾ ==
നിത്യേന അഞ്ചുപൂജകളും മൂന്നുശീവേലികളുമുള്ള മഹാക്ഷേത്രമാണ് ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം. ക്ഷേത്രപൂജാദികൾ നടത്തുന്നതിന്‌ മംഗലാപുരത്തുകാരായ “അക്കരെ ദേശികൾ”ക്കും, നീലേശ്വരത്തുകാരായ “ഇക്കരെ ദേശികൾ”ക്കും പുഷ്പാഞ്ജലി നടത്തുന്നതിന്‌ വില്വമംഗലത്തിന്റെ പരമ്പരയിൽപെട്ടവർക്കും മാത്രമാണ്‌ അവകാശം.&lt;ref&gt;വില്വമംഗലത്തുസ്വാമിയാർ -- [[ഐതിഹ്യമാല]] -- [[കൊട്ടാരത്തിൽ ശങ്കുണ്ണി]]; [[കറന്റ് ബുക്സ്]]&lt;/ref&gt; കാസർകോട്‌ കുമ്പളയ്ക്കടുത്തുള്ള അനന്തപദ്മനാഭ ക്ഷേത്രവുമായുള്ള ബന്ധം ഇതിലൂടെ വ്യക്തമാവുകയാണ്‌. വില്വമംഗലം സ്വാമിയാണവിടെ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയത്‌. ദിവാകര മുനിയും വില്വമംഗല സ്വാമിയാരും രണ്ടല്ല എന്ന് ഇതിൽ നിന്നും ബോധ്യമാവും. 

=== ക്ഷേത്ര തന്ത്രം ===
ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ തന്ത്രം ആദ്യകാലത്ത് കൂപക്കരപ്പോറ്റിമാർക്ക് ആയിരുന്നു. എന്നാൽ പിന്നീടു താന്ത്രിക അവകാശം [[ഇരിങ്ങാലക്കുട|ഇരിങ്ങാലക്കുടയിലുള്ള]] നെടുമ്പിള്ളി തരണനല്ലൂർ കുടുംബത്തിനു ലഭിച്ചു.

== പത്മതീർത്ഥം ==
കിഴക്കേ കോട്ടയ്ക്കകത്തെ പുണ്യതീർത്ഥമാണ് പത്മതീർത്ഥക്കുളം. ശ്രീ പത്മനാഭ ക്ഷേത്രത്തിന് കിഴക്കുഭാഗത്തായി വിസ്തൃത മനോഹരമായ അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് പത്മതീർത്ഥം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.corporationoftrivandrum.in/node/282 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2013-03-11 |archive-date=2012-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120929073537/http://www.corporationoftrivandrum.in/node/282 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ക്ഷേത്രക്കുളങ്ങളിലൊന്നാണ് പത്മതീർത്ഥക്കുളം. ഇതിന്റെ നാലുഭാഗവും ഗതകാലപ്രൗഢി വിളിച്ചോതുന്ന ധാരാളം കെട്ടിടങ്ങൾ കാണാം. ഇതിന്റെ കരയോടുചേർന്ന് നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങൾ കാണാം. പത്മതീർത്ഥക്കര ഹനുമാൻ-നവഗ്രഹക്ഷേത്രം, ശിവപാർവ്വതീക്ഷേത്രം തുടങ്ങിയവ അവയിൽ പ്രധാനമാണ്.

== മിത്രാനന്ദപുരം തീർത്ഥം ==
ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജാരിയായ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാരും പുറപ്പെടാശാന്തിക്കാരായ നമ്പിമാരും നിത്യേന ശ്രീ പത്മനാഭന്റെ പൂജയ്ക്കുമുമ്പ് കുളിയ്ക്കേണ്ടത് ഈ കുളത്തിലാണ്. ഉത്സവത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള 'മണ്ണുനീരുവാരൽ' ചടങ്ങ് നടക്കുന്നതും മിത്രാനന്ദപുരത്തെ ഈ കുളത്തിലാണ്. ക്ഷേത്രാചാരങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഏക തീർത്ഥക്കുളം മിത്രാനന്ദപുരം തീർത്ഥമാണ്. &lt;ref&gt;[http://www.mathrubhumi.com/thiruvananthapuram/news/1067495-local_news-Thiruvananthapuram-%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%82.html മാതൃഭൂമി - മിത്രാനന്ദപുരം തീർത്ഥം]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; 

== ഭരണസംവിധാനം ==
ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ് അടങ്ങുന്ന ഭരണസമിതിയുടെ പേരായിരുന്നു എട്ടരയോഗം. നടുവിൽ മഠത്തിലെയോ മുഞ്ചിറ മഠത്തിലെയോ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാർ,  കൂപക്കരപ്പോറ്റി , വഞ്ചിയൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, കൊല്ലൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, മുട്ടവിളപ്പോറ്റി, നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റി, കരുവാ പോറ്റി, ശ്രീകാര്യത്തു പോറ്റി, പള്ളിയാടി കരണത്താകുറുപ്പ്, തിരുവമ്പാടി കുറുപ്പ്  എന്നിവരാണു മറ്റംഗങ്ങൾ. 

എന്നാൽ അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മ മഹാരാജാവ് ഇവരിൽ നിന്നും ഭരണം പൂർണ്ണമായും പിടിച്ചെടുക്കുകയും ഇങ്ങനെ ഒരു ഉപദേശക സമിതി മാത്രമായി ചുരുക്കുകയും ചെയ്തു. തൃപ്പാപ്പൂർ മൂത്തതിരുവടി ക്ഷേത്രസ്ഥാനിയനും ചിറവാ മൂത്തതിരുവടി രാജസ്ഥാനവും വഹിച്ചിരുന്നു. പിന്നീട് ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ വീരബാലമാർത്താണ്ഡവർമ ഈ സ്ഥാനങ്ങൾ ചിറവാമൂത്തതിരുവടി ഏറ്റാൽ മതി എന്നാക്കി. ഇന്നും അങ്ങനെ തുടരുന്നു.&lt;ref name-PSM/&gt;&lt;ref&gt;ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി  ക്ഷേത്രം by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages: 152-162&lt;/ref&gt;
=== കോടതി ഇടപെടലുകൾ ===
[[2011]] [[ജനുവരി 31]] - ന് ക്ഷേത്രം ഏറ്റെടുക്കുവാൻ [[കേരളാ ഹൈക്കോടതി|ഹൈക്കോടതി]] കേരളാ സർക്കാരിനു നിർദ്ദേശം നൽകുകയുണ്ടായി&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=8728140&amp;programId=1073753764&amp;channelId=-1073751706&amp;BV_ID=@@@&amp;tabId=11 |title=മനോരമ വെബ്‌സൈറ്റ് - 31 ജനുവരി 2011 |access-date=2011-01-31 |archive-date=2011-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110203004430/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=8728140&amp;programId=1073753764&amp;channelId=-1073751706&amp;BV_ID=@@@&amp;tabId=11 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title = കവർസ്റ്റോറി|url = http://www.madhyamam.com/weekly/354|publisher = [[മാധ്യമം ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്]] ലക്കം 684|date = 2011 ഏപ്രിൽ 04|accessdate = 2013 മാർച്ച് 12|language = മലയാളം}}&lt;/ref&gt;. എന്നാൽ ഈ [[ഹർജി|ഹർജിയിൽ]] [[സുപ്രീം കോടതി (ഇന്ത്യ)|സുപ്രീംകോടതി]] [[സ്റ്റേ]] അനുവദിക്കുകയും ക്ഷേത്രത്തിലെ നിലവറകൾ തുറന്നു കണക്കെടുക്കുവാനും ഉത്തരവിട്ടു. ഈ ഉത്തരവിൻ പ്രകാരം കോടതി തന്നെ നിയോഗിച്ച കമ്മീഷൻ [[2011]] [[ജൂൺ 27]] - ന് ആദ്യ കണക്കെടുപ്പ് നടത്തി. ക്ഷേത്രത്തിലെ ആറുനിലവറകളിൽ ഒന്നു മാത്രം തുറന്നപ്പോൾ 450 കോടി രൂപയോളം വിലമതിക്കുന്ന [[സ്വർണം]], [[വെള്ളി]] എന്നിവ ലഭിച്ചു&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=196266 |title=ക്ഷേത്രത്തിലെ കണക്കെടുപ്പ്; മാതൃഭൂമി |access-date=2011-06-28 |archive-date=2011-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110630142700/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=196266 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

ആകെയുള്ള ആറ് രഹസ്യഅറകളിൽ നാല് അറകൾ തുറന്നു പരിശോധിച്ചപ്പോൾ പൊൻകിരീടവും മാലകളും രത്‌നങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഏകദേശം 90,000 കോടി രൂപ വില മതിക്കുന്ന നിധിശേഖരം കണ്ടെത്തി. പൈതൃകമൂല്യം കണക്കാക്കാതെയുള്ള മൂല്യമാണ് വിലയിരുത്തിയിട്ടുള്ളത്&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/1028604/2011-07-03/kerala |title=20,000 തങ്കത്തിരുമുഖവും വിഷ്ണുവിഗ്രഹവും കിട്ടി; മൂല്യം 90,000 കോടി കവിഞ്ഞു  |access-date=2011-07-03 |archive-date=2011-07-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110705162918/http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/1028604/2011-07-03/kerala |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;. തന്മൂലം ക്ഷേത്രസുരക്ഷ ശക്തമാക്കുവാൻ സർക്കാർ തീരുമാനിച്ചു.

== ക്ഷേത്രസംബന്ധിയായ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ ==
മലയാളിയായ പ്രസിദ്ധ ആംഗലേയസാഹിത്യകാരിയും തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബാംഗവുമായ അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി രചിച്ച ''ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമി ടെമ്പിൾ'' എന്ന കൃതി തിരുവനന്തപുരത്തെ ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രപഠനമാണ്. ക്ഷേത്രസംബന്ധമായ ഐതിഹ്യങ്ങൾ, ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ വിവരങ്ങൾ, അനുഷ്ഠാനങ്ങൾ, ദേവതാസങ്കല്പങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം ഇതിൽ സവിസ്തരം പ്രതിപാദിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം എന്ന പേരിൽ ഈ കൃതിയുടെ മലയാള പരിഭാഷ ''കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്'' 1998ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു,(വിവർത്തകർ: കെ. ശങ്കരൻ തമ്പൂതിരി, കെ. ജയകുമാർ).&lt;ref&gt;Śrī Padmanābhasvāmi kṣētram http://books.google.co.in/books?id=uqbiMgEACAAJ&amp;dq=aswathi+thirunal&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=tp0lU7fwAorGrAeM8oFw&amp;ved=0CD4Q6AEwBA&lt;/ref&gt;

== ക്ഷേത്രത്തിൽ എത്തിചേരാൻ ==
തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിന്റെ ഒത്ത മധ്യത്തിൽ കോട്ടയ്ക്കകത്താണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. 

== ഇതുംകാണുക ==
# [[തിരുവിതാംകൂർ ഭരണാധികാരികൾ]]
# [[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ|അനിഴം തിരുനാൾ വീരബാല മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]]
# [[തിരുവനന്തപുരം]]
# [[പത്മനാഭപുരം കൊട്ടാരം]]

=== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ===
{{Commons category|Padmanabhaswamy Temple}}
* [http://vaikhari.org/thiruvananthapuram.html ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ച് വൈഖരിയിൽ]
* [http://vaikhari.org/thiruvananthapuram.html സ്വാതിതിരുനാൾ രാമവർമ്മ]

== അവലംബം ==
{{Reflist|3}}
{{ഫലകം:Famous Hindu temples in Kerala}}

[[വിഭാഗം:തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ദിവ്യദേശങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:രണ്ടു കൊടിമരങ്ങളുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ദേശീയപ്രാധാന്യമുള്ള സ്മാരകങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>5ghaqyh5ve1le747kp2ndr3wxur5vrk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759266</id>
      <parentid>3759265</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:43:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Aju88</username>
        <id>123497</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="154981" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sree Padmanabhaswamy Temple}} 
{{Infobox temple
| name               = ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം
| image              = Thiruvananthapuram_Padmanabhaswamy_Temple.jpg
| caption            = പത്മതീർത്ഥകുളവും ക്ഷേത്രഗോപുരവും
| proper_name        = ''ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം''
| primary_deity_God  = [[ശ്രീപത്മനാഭൻ|മഹാവിഷ്‌ണു]]
| Direction_posture  = [[കിഴക്ക്]]
| Pushakarani        = പത്മതീർത്ഥം
| Vimanam            = അനന്തകോടി
| important_festivals= പൈങ്കുനി&lt;br /&gt; അല്പശി&lt;br /&gt; മുറജപം
| architecture       = പരമ്പരാഗത കേരള-ദ്രാവിഡശൈലി
| date_built         = അജ്ഞാതം 
| creator            = ശ്രീ പത്മനാഭദാസ ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ വീരബാല [[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]] കുലശേഖരപെരുമാൾ (പുനഃനിർമ്മാണം)
| website            = [[http://www.sreepadmanabhaswamytemple.org/index.htm Sree Padmanabhaswamy Temple]]
| country            = [[ഇന്ത്യ]]
| state              = [[കേരളം]]
| district           = [[തിരുവനന്തപുരം]]
| location           = [[തിരുവനന്തപുരം]] കോട്ടയ്ക്കകം
| pushpin_map        = India Kerala
| map_caption        = Location in Kerala
| latd = 8 | latm = 28 | lats = 58 | latNS = N
| longd = 76 | longm = 56 | longs = 37 | longEW = E
| coordinates_region = IN
| coordinates_display= title
}}

[[കേരളം|കേരള സംസ്ഥാനത്തിന്റെ]] തലസ്ഥാനമായ [[തിരുവനന്തപുരം]] നഗരത്തിലെ പ്രസിദ്ധമായ [[മഹാവിഷ്‌ണു|മഹാവിഷ്ണു]]ക്ഷേത്രമാണ് '''ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി''' '''ക്ഷേത്രം'''. [[അനന്തൻ]] ([[ആദിശേഷൻ]]) എന്ന നാഗത്തിന്റെ പുറത്ത് ലക്ഷ്മിദേവിയോടും ഭൂമിദേവിയോടുമൊപ്പം ശയിക്കുന്ന [[മഹാവിഷ്‌ണു|മഹാവിഷ്ണുവാണ്]] പ്രധാനപ്രതിഷ്ഠ.&lt;ref&gt;[http://temples.newkerala.com/Temples-of-India/Temples-of--Kerala-Sri-Padmanabhaswamy-Temple.html ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം - തിരുവനന്തപുരം]&lt;/ref&gt; ക്ഷേത്രത്തിന് ചുറ്റുമുള്ള കോട്ടമതിലിന്റെ [[കിഴക്കേക്കോട്ട|കിഴക്കേകോട്ടയുടെ]] വാതിലിന് അഭിമുഖമായാണ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രധാന ഗോപുരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ദ്രാവിഡ ശൈലിയിൽ നിർമ്മിച്ച ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഈ പ്രധാന ഗോപുരം തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിന്റെ മുഖമുദ്രകളിലൊന്നാണ്. ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി [[തിരുവിതാംകൂർ]] രാജവംശത്തിന്റെ കുലദൈവമാണ്‌.&lt;ref name=ASM/&gt; വിഷ്ണുഭക്തനായിരുന്ന തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ് [[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ|അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]], രാജ്യം ഭഗവാന് സമർപ്പിച്ച രേഖകൾ ആണ് [[തൃപ്പടിദാനം]] എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. &lt;ref name=ASM&gt;കേരള ചരിത്രം - എ. ശ്രീധരമേനോൻ, ഡി.സി. ബുക്സ്&lt;/ref&gt; ഇതിനെത്തുടർന്ന് തിരുവിതാകൂർ രാജ്യത്തിലെ ഭരണാധികാരികൾ പത്മനാഭദാസന്മാർ എന്നറിയപ്പെട്ടു.&lt;ref name=ASM/&gt; [[തമിഴ് സാഹിത്യം|തമിഴ് സാഹിത്യത്തിലെ]] പ്രശസ്തരായ [[ആഴ്‌വാർ|ആഴ്വാർമാർ]] പാടിപ്പുകഴ്ത്തിയ [[നൂറ്റെട്ട് ദിവ്യദേശങ്ങൾ|നൂറ്റെട്ട് ദിവ്യദേശങ്ങളിലൊന്നായ]] ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ അനന്തപത്മനാഭസ്വാമിയെക്കൂടാതെ [[നരസിംഹം|തെക്കെടത്ത് നരസിംഹമൂർത്തി]] , [[തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണൻ]] എന്നിവർക്കും തുല്യപ്രാധാന്യത്തോടെ പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. കൂടാതെ, ഉപദേവതകളായി [[ഗണപതി]], [[ശാസ്താവ്]], [[ശ്രീരാമൻ]], [[ലക്ഷ്മണൻ]], [[സീത]], [[ഹനുമാൻ]], [[വിഷ്വക്സേനൻ]], [[അശ്വത്ഥാമാവ്]], [[വേദവ്യാസൻ]] എന്നിവർക്കും പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. [[മീനം|മീനമാസത്തിൽ]] [[രോഹിണി]] കൊടികയറിയും [[തുലാം|തുലാമാസത്തിൽ]] [[തിരുവോണം]] ആറാട്ടായും പത്തുദിവസം വീതം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ആണ്ടുവിശേഷങ്ങൾ. കൂടാതെ, [[അഷ്ടമിരോഹിണി]], [[വിഷു]], [[വൈകുണ്ഠ ഏകാദശി]], [[മകരസംക്രാന്തി]], [[കർക്കടകസംക്രാന്തി]] തുടങ്ങിയവയും പ്രധാനപ്പെട്ട ദിവസങ്ങളാണ്. ആറുവർഷത്തിലൊരിയ്ക്കൽ, പ്രശസ്തരായ വേദപണ്ഡിതരുടെ വക [[മുറജപം|മുറജപവും]] നടത്തപ്പെടാറുണ്ട്. തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബാംഗങ്ങൾ നടത്തുന്ന ട്രസ്റ്റാണ് ക്ഷേത്രഭരണം നടത്തുന്നത്.

== ഐതിഹ്യം ==
=== ക്ഷേത്രോത്പത്തി ===
[[ചിത്രം:Rajamudra travancore.JPG|thumb|left|170px|തിരുവിതാംകൂർ രാജമുദ്ര]]
 
'''പെരുമാട്ടുകാളി''' 

ദിവാകരമുനിയുടെയും വില്വമംഗലത്തു സ്വാമിയുടെയും കഥകൾ ഐതിഹ്യ മാണെ ങ്കിൽ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രോൽപ്പത്തിക്കു കാരണക്കാരി പെരുമാട്ടുകാളി യുടെ കഥ യഥാർത്ഥത്തിൽ ചരിത്രസത്യമാണ്‌. ചരിത്രാ ന്വേഷകർ എത്തിച്ചേരുന്നതും ആ വഴിക്കു തന്നെ. സ്റ്റേറ്റ്‌ മാനുവലിലും, കാസ്റ്റ്‌ ആന്റ്‌ ട്രൈബ്‌സിലും, തിരുവിതാംകൂർ സെൻസസ്‌ റിപ്പോർട്ടിലും, മഹാദേവദേശായി യുടെ കേരളചരിത്രത്തിലും വളരെ വ്യക്തമായി ത്തന്നെ പെരുമാട്ടുകാളിയെ കുറിച്ച്‌ രേഖ പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്‌. പെരുമാട്ടുകാളിയും ശ്രീപത്മനാഭ സ്വാമി ക്ഷോത്രോൽപ്പത്തിയും തമ്മിൽ അഭേദ്യമായ ബന്ധമാണ്‌ ചരിത്ര രേഖകളിലുള്ളത്‌. നാഗമയ്യരുടെ ദി ട്രാവൻകൂർ സ്റ്റേറ്റ്‌മാനുവൽ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു After several days running in this wise without satisfying the craving of hung or thirst, the swamiyar heard the cry of a child in the wilderness. He repaired to the spot from when it come and discovered a solitary pulaya woman (Perumattukali) Threatening her weeding base with this words &quot; If you continue weeding like this child, I will throw you out into anantankad&quot;  

അതേസമയം പ്രസിദ്ധ ചരിത്രകാരനും ഭാഷാഗവേഷകനുമായിരുന്ന ഡോ. ശൂരനാട്ടു കുഞ്ഞൻ പിള്ള 'ചരിത്രങ്ങൾ നിറഞ്ഞ വഴിത്താരകൾ' (മാതൃഭൂമി തിരു.എഡിഷൻ ഉദ്‌ഘാടന സപ്ലിമെന്റ്‌ - 1980) എന്ന ലേഖനത്തിൽ ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്‌ഠക്ക്‌ ആദ്യ നിവേദ്യം ഒരു പുലയസ്‌ത്രീ 

ചിരട്ടയിൽ കൊടുത്ത മാമ്പഴമെന്നു പറഞ്ഞുകാണുന്നു. പക്ഷെ മാമ്പഴമല്ല പുത്തരിക്കണ്ടത്തു വിളഞ്ഞു കിടന്ന നെല്ലരി കൈക്കുത്തിൽ വെച്ച്‌ ഞരടി തൊലിച്ചത്‌ ( പകുതി തൊലിഞ്ഞതും പകുതി തൊലിയാത്തുമായ നെല്ലരി ) ആണ്‌ ഒരു കണ്ണൻ ചിരട്ടയിൽ വെച്ച്‌ ആദ്യനിവേദ്യമായി പെരുമാട്ടുകാളി ശ്രീപത്മനാഭന്‌ സമർപ്പിച്ചത്‌. ആ ചിരട്ടക്ക്‌ പകരം ഇന്ന്‌ സ്വർണ ചിരട്ടയിലാണ്‌ നിവേദ്യം അർപ്പിച്ചുപോകുന്നത്‌. പഴയ ചരിത്രകാരനായ മഹാദേവ ദേശായിയുടെ വേണാടിന്റെ വീരചരിതം എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിലും വിദേശ ക്രിസ്‌ത്യൻ മിഷനറിയായ റ. സാമുവൽ മെറ്റിയറുടെ Land of Charity എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിലും ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രോത്‌പത്തിക്കു കാരണക്കാരി പെരുമാട്ടുകാളി തന്നെയെന്ന്‌ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്‌. കെ ദാമോദരൻ ബി എ എഴുതിയ 'പെരുമാട്ടുപുലയി' എന്ന ലേഖനത്തിലും ( കേരളകൗമുദി 1961 ) പെരുമാട്ടുകാളിയാണ്‌ ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഉത്ഭവത്തിന്‌ കാരണമെന്ന്‌ വ്യക്തമായി പറയുന്നുണ്ട്‌.   


മതിലകം രേഖകളിൽ പരാമർശിയ്ക്കുന്ന ഐതിഹ്യപ്രകാരം ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം തുളുസന്ന്യാസിയായ ദിവാകരമുനിയാൽ കലിയുഗാരംഭത്തിൽ 900-കളിൽ പ്രതിഷ്ഠിതമായതാണ്‌.&lt;ref name-psm=&quot;&quot; /&gt; ദിവാകരമുനി വിഷ്ണുപദം പ്രാപിക്കുന്നതിനായി കഠിനതപസ്സനുഷ്ഠിക്കുകയും, തപസ്സിൽ സന്തുഷ്ടനായ മഹാവിഷ്ണു ബാലരൂപത്തിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ആ ശിശുവിനെ കണ്ട്‌ മുനി സന്തുഷ്ടനായി. തന്റെ പൂജാവേളയിൽ ആ ദിവ്യകുമാരന്റെ ദർശനം തനിയ്ക്ക്‌ നിത്യവും ലഭ്യമാകണമെന്ന്‌ മുനി പ്രാർഥിച്ചു. തന്നോട്‌ അപ്രിയമായി പ്രവർത്തിയ്ക്കുന്നതു വരെ താൻ ഉണ്ടാകുമെന്ന്‌ ബാലൻ സമ്മതിക്കുകയും ചെയ്തു. പലപ്പോഴും മുനിയുടെ മുന്നിൽ ബാലൻ വികൃതി പ്രകടിപ്പിയ്ക്കുമായിരുന്നു. ക്രമേണ അത്‌ അനിയന്ത്രിതമായി. മുനി ധ്യാനനിരതനായിരിക്കവെ മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ പ്രതീകമായി പൂജിച്ചിരുന്ന സാളഗ്രാമം ബാലൻ വായ്ക്കുള്ളിലാക്കി. സാളഗ്രാമം അശുദ്ധമാക്കിയതിൽ രോഷാകുലനായ മുനി ഇടതുകൈ കൊണ്ട്‌ ബാലനെ തള്ളിമാറ്റി. കുണ്ഠിതപ്പെട്ട ബാലൻ ഇനിയെന്നെ കാണണമെങ്കിൽ അനന്തൻകാട്ടിൽ വരണം എന്നുരുവിട്ട്‌ അപ്രത്യക്ഷനായി എന്നു ഐതിഹ്യം. ബാലന്റെ വേർപിരിയലിൽ ദുഃഖിതനായ മുനി ബാലനെ കാണാൻ അനന്തൻകാട് തേടി യാത്ര തുടർന്നു. ദിവാകരമുനിയല്ല വില്വമംഗലമായിരുന്നു അനന്തങ്കാട്ടിൽ വന്നതെന്നും ദർശനം അദ്ദേഹത്തിനാണു ലഭിച്ചതെന്നുമുള്ള മറ്റൊരു ഐതിഹ്യം കൂടി പ്രചാരത്തിലുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;KSankunni&quot; /&gt; ഒരിക്കൽ [[ഗുരുവായൂർ ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രം|ഗുരുവായൂരപ്പന്]] [[വില്വമംഗലം സ്വാമിയാർ]] [[ശംഖാഭിഷേകം]] നടത്തുകയായിരുന്നു. അപ്പോൾ ഭഗവാൻ വന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കണ്ണുകൽ പൊത്തിപ്പിടിച്ചു. ദേഷ്യം വന്ന വില്വമംഗലം ഇതിനെതിരെ പറഞ്ഞപ്പോൽ ഭഗവാൻ അനന്തൻകാട്ടിലേക്കുപോയി. അനന്തൻകാട് എവിടെയാണെന്നറിയാത്ത വില്വമംഗലം അവിടം തപ്പിനടന്നു.&lt;ref name=&quot;KSankunni&quot; /&gt; അതിനിടെയിൽ [[തൃപ്രയാർ|തൃപ്രയാറിലെത്തിയപ്പോൾ]] ഭഗവാൻ അത്  [[ശുചീന്ദ്രം]] സ്ഥാണുമാലയപ്പെരുമാളുടെ ജടയാണെന്ന് അദ്ദേഹത്തോട് പറഞ്ഞു. 

ദിവാകരമുനിയാണോ വില്വമംഗലമാണോ എന്നു വിഭിന്നാഭിപ്രായം ഉണ്ടങ്കിലും ഒരു പുലയസ്ത്രീയുടെ സാന്നിധ്യം രണ്ടു കഥകളിലും പറയുന്നുണ്ട്. മുനിയുടെ അനന്തൻകാട് തേടിയുള്ള യാത്രയ്ക്കിടയിലെ വിശ്രമവേളയിൽ ഒരു പുലയസ്ത്രീ തന്റെ വികൃതിയായ കുഞ്ഞിനെ ശാസിയ്ക്കുന്നതു കാണാൻ ഇടവന്നു.''' ''ഞാൻ നിന്നെ അനന്തൻകാട്ടിലേയ്ക്ക്‌ വലിച്ചെറിയും''''' &lt;ref name=KSankunni/&gt; എന്ന സ്ത്രീയുടെ വാക്കുകൾ അദ്ദേഹം ശ്രദ്ധിച്ചു. മുനി പുലയസ്ത്രീയേയും കൂട്ടി അനന്തൻകാട്ടിലേക്ക്‌ പോകുകയും, അവിടെ അനന്തശയനത്തിൽ സാക്ഷാൽ പത്മനാഭസ്വാമി പള്ളികൊള്ളുന്ന ദൃശ്യം ദർശനം ലഭിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref name=KSankunni/&gt; മുനി പിന്നീട്‌ ഭഗവദ്ദർശനത്തിനായി അവിടെ തപസ്സനുഷ്ഠിച്ചു. അധികം വൈകിയില്ല. അവിടെയുണ്ടായിരുന്ന വൻവൃക്ഷം കടപുഴകി വീഴുകയും, മഹാവിഷ്ണു അനന്തശായിയായി മുനിയ്കകു മുന്നിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ഭഗവാന്റെ ശിരസ്‌ [[തിരുവല്ലം|തിരുവല്ലത്തും]], പാദങ്ങൾ [[തൃപ്പാപ്പൂർ|തൃപ്പാപ്പൂരും]], ഉരോഭാഗം തിരുവനന്തപുരത്തുമായി കാണപ്പെട്ടു. ഇന്ന് മൂന്നിടത്തും ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ട്. ഭഗവദ്സ്വരൂപം പൂർണമായും ദർശിക്കുവാൻ കഴിയാത്തവണ്ണം വലിപ്പമുള്ളതായിരുന്നുവത്രേ. തന്റെ കൈവശമുണ്ടായിരുന്ന യോഗദണ്ഡിന്റെ മൂന്നിരട്ടി നീളമായി ഭഗവത്സ്വരൂപം ദർശിക്കാനാകണമെന്ന്‌ പ്രാർഥിച്ചു. ആ പ്രാർഥന ഫലിച്ചതിനാൽ, ഇന്നുകാണുന്ന രൂപത്തിൽ ദർശനം കിട്ടിയെന്നു ഐതിഹ്യം പറയുന്നു.. മുനി ഭക്ത്യാദരപൂർവം ഭഗവാനെ വന്ദിക്കുകയും പൂജാദി കർമങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു. &lt;ref name-PSM/&gt; &lt;ref name=KSankunni&gt;വില്വമംഗലത്തുസ്വാമിയാർ -- ഐതിഹ്യമാല -- കൊട്ടാരത്തിൽ ശങ്കുണ്ണി; [[കറന്റ് ബുക്സ്]]&lt;/ref&gt; കാസർഗോഡ് ജില്ലയിലുള്ള [[അനന്തപുര തടാകക്ഷേത്രം]] ആണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മൂലസ്ഥാനം എന്ന് കരുതുന്നവരുണ്ട്.


=== ബി നിലവറയും ബലരാമനും ===
മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമായ [[ബലരാമൻ]] ഭാരതവർഷം മുഴുവൻ പ്രദക്ഷിണമായി സഞ്ചരിച്ച് തീർത്ഥ സ്നാനം ചെയ്തതായി ശ്രീമദ്ഭാഗവതം (ദശമസ്കന്ധം 79: 18)  പറയുന്നു. കന്യാകുമാരിയിൽ നിന്ന് പുറപ്പെട്ട അദ്ദേഹം വിഷ്ണുസാന്നിധ്യമുള്ള തിരുവനന്തപുരത്ത് (ഫാൽഗുനം) വന്ന് പദ്മതീർത്ഥത്തിൽ സ്നാനം ചെയ്ത് പശുക്കളെ ദാനം ചെയ്തുവെന്നും പുരാണം വിവരിയ്ക്കുന്നു. 

ഭഗവാൻ ബലരാമന്റെ ആഗമനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രചാരമുള്ള  കഥ ഇപ്രകാരമാണ്: ദ്വാപരയുഗത്തിൽ തന്നെ തിരുവനന്തപുരത്ത് പദ്മനാഭ സാന്നിധ്യം ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും ഇവിടെ പദ്മനാഭവിഗ്രഹമോ ക്ഷേത്രമോ ഇല്ലായിരുന്നു. തിരുവനന്തപുരം അന്ന് അനന്തൻകാടെന്ന വനം ആയിരുന്നു. വനത്തിനുള്ളിലാണ് പദ്മതീർത്ഥക്കുളം സ്ഥിതി ചെയ്തിരുന്നത്. പദ്‌മതീർത്ഥത്തിൽ സ്നാനം ചെയ്ത ശേഷം ബലരാമൻ കുളക്കരയിൽ വച്ച് ഗോദാനം ചെയ്തു. വളരെക്കാലമായി ബലരാമന്റെ ആഗമനം കാത്തിരുന്ന ദേവന്മാരും സിദ്ധന്മാരും മുനികളും അദ്ദേഹത്തെ കാണാൻ എത്തി. അവരെ ആലിംഗനം ചെയ്‌തു സ്വീകരിച്ച ഭഗവാൻ വേണ്ട വരം ചോദിക്കാമെന്ന് പറഞ്ഞു. സാമ്രാജ്യമോ സ്വർഗ്ഗമോ എന്നല്ല സാക്ഷാൽ വൈകുണ്ഠ ലോകം പോലും വേണ്ടെന്ന് പറഞ്ഞ ആ മഹാഭാഗവതന്മാർ തങ്ങൾക്ക് ഭഗവദ്ദർശനം ലഭിച്ച പദ്മതീർത്ഥക്കരയിൽ ഭഗവാനെ മാത്രം സ്മരിച്ചും നാമ സങ്കീർത്തനം ചെയ്തും കഴിയാനാണ് മോഹമെന്നും പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ ആകട്ടേ എന്ന് ബലരാമൻ അനുഗ്രഹിച്ചു.

ബലരാമൻ ഗോദാനം ചെയ്ത സ്ഥാനത്താണ് ശ്രീപദ്‌മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ ചുറ്റമ്പലത്തിന്റെ തെക്കുപടിഞ്ഞാറു ഭാഗം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഈ ഭാഗം മഹാഭാരതക്കോൺ എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. എ നിലവറയും ബി നിലവറയും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് മഹാഭാരതക്കോണിലാണ്. അവതാരപുരുഷൻ ഗോദാനം ചെയ്ത സ്ഥാനത്ത് ഐശ്വര്യം കളിയാടും എന്നതു കൊണ്ടു തന്നെ ആയിരിക്കണം ക്ഷേത്ര സമ്പത്തിന്റെ സിംഹഭാഗവും സൂക്ഷിക്കുന്ന എ നിലവറ മഹാഭാരതക്കോണിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്. ബലരാമസ്വാമിയുടെ അനുഗ്രഹം ലഭിച്ച ദേവന്മാരും സിദ്ധന്മാരും മുനികളും ബി നിലവറയിൽ തപസ്സു ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് വിശ്വാസം.&lt;ref&gt;ജി ശേഖരൻ നായരുടെ &quot;ശ്രീപദ്മനാഭോ രക്ഷതു&quot; മാതൃഭൂമി ദിനപത്രം, തിരുവനന്തപുരം പതിപ്പ്, സെപ്റ്റംബർ 17, 2017&lt;/ref&gt; പണ്ട് മഹാഭാരതക്കോണിൽ ക്ഷേത്രം വകയായി മഹാഭാരത പാരായണം നടന്നിരുന്നു.

ബി നിലവറയുടെ അടിയിൽ ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിയുടെ ചൈതന്യപുഷ്ടിക്കായി ശ്രീചക്രം സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആദിശേഷപാർഷദന്മാരായ നാഗങ്ങൾ ഈ നിലവറയ്ക്കുള്ളിൽ ഉണ്ടത്രേ. കൂടാതെ കാഞ്ഞിരോട്ടു യക്ഷിയമ്മ തെക്കേടത്തു നരസിംഹസ്വാമിയെ സേവിച്ച് നിലവറയ്ക്കുള്ളിൽ വസിയ്ക്കുന്നെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;Bayi, Aswathi Thirunal Gouri Lakshmi. 'Sree Padmanabha Swamy Temple' (Third Edition). Bharatiya Vidya Bhavan, 2013.&lt;/ref&gt;  ഈ നിലവറയുടെ സംരക്ഷകൻ ശ്രീ നരസിംഹസ്വാമിയാണ്. നിലവറയുടെ കിഴക്കേ ഭിത്തിയിലുള്ള സർപ്പച്ചിഹ്നം അപായ സൂചന ആണത്രേ. 2011 ഓഗസ്റ്റ്‌ മാസം ക്ഷേത്രത്തിൽ നടന്ന അഷ്ടമംഗല ദേവപ്രശ്നം ഈ നിലവറ തുറക്കാൻ പാടില്ലെന്ന ഭക്തജനങ്ങളുടെ വിശ്വാസം ശരി വയ്ക്കുകയും ഈ അറ നിരോധിതമേഖല ആണെന്നു വിധിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ നിലവറ തുറക്കുന്നതു ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിയുടെ ഉഗ്രകോപം ക്ഷണിച്ചു വരുത്തും എന്നും ദൈവജ്ഞന്മാർ മുന്നറിയിപ്പു നല്കി. ബി നിലവറ യാതൊരു കാരണവശാലും തുറക്കാൻ പാടില്ലെന്നു നിർദ്ദേശിച്ചുകൊണ്ടു തൃശ്ശൂർ നടുവിൽമഠം മൂപ്പിൽ സ്വാമിയാരും ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാരുമായ ശ്രീ മറവഞ്ചേരി തെക്കേടത്തു നീലകണ്ഠ ഭാരതികൾ ക്ഷേത്ര ഭരണസമിതി ചെയർപേഴ്സനും എക്സിക്യൂട്ടിവ് ഓഫിസർക്കും ഫെബ്രുവരി 8, 2016 നു കത്തയച്ചു.&lt;ref&gt;മാതൃഭൂമി ദിനപത്രം, ഫെബ്രുവരി 26, 2016.&lt;/ref&gt; കൂടാതെ മുഞ്ചിറ മഠം മൂപ്പിൽ സ്വാമിയാരും ക്ഷേത്രത്തിലെ രണ്ടാമത്തെ പുഷ്‌പാഞ്‌ജലി സ്വാമിയാരുമായ ശ്രീ പരമേശ്വര ബ്രഹ്മാനന്ദ തീർത്ഥർ ബി നിലവറ തുറക്കുന്നതിനെതിരെ 2018 മേയ് മാസം കാസർകോട് മുതൽ തിരുവനന്തപുരം വരെ രഥയാത്ര നടത്തി. രഥയാത്രയുടെ സമാപന സമ്മേളനം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്ത കേരള ബ്രാഹ്മണരുടെ കുലപതിയായ [[ആഴ്വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ]] ബി നിലവറ തുറക്കരുതെന്നും വിശ്വാസങ്ങളെ മാനിക്കണമെന്നും ആഹ്വാനം ചെയ്തു.

ബി നിലവറ തുറക്കാൻ പാടില്ലെന്നാണ് വിശ്വാസമെങ്കിലും അതിനു മുന്നിൽ അതിലേയ്ക്ക് നയിക്കുന്ന ഒരറയുണ്ട്. ഈയറയിൽ വെള്ളിക്കട്ടികൾ, വെള്ളിക്കുടങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ പല അമൂല്യ വസ്തുക്കളും സൂക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈയറ 1931-ൽ ശ്രീ ചിത്തിര തിരുനാൾ മഹാരാജാവിൻറെ കൽപ്പന അനുസരിച്ച് തുറന്നിട്ടുണ്ട്. ഉത്രാടം തിരുനാൾ മഹാരാജാവിന്റെ കാലത്തും ഇതു പല ആവശ്യങ്ങൾക്കുമായി തുറന്നിട്ടുണ്ട്. 
  
പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ വേണാടിന്റെ പലഭാഗങ്ങളും ആക്രമിച്ച് കീഴ്‌പ്പെടുത്തിയ മുകിലൻ നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റി ഊരാളൻ ആയുള്ള ബുധപുരം ഭക്‌തദാസപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രം കൊള്ളയടിച്ചു നശിപ്പിച്ചു. തുടർന്ന് മുകിലൻ ശ്രീപദ്‌മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സമ്പത്ത് കൊള്ളയടിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. വേണാട്ടു രാജകുടുംബത്തോടു കൂറും ഭക്തിയുമുള്ള മണക്കാട്ടെ പഠാണികളായ മുസ്ലീങ്ങളാണ് മുകിലനെ അതിൽ നിന്ന് പിന്തിരിപ്പിച്ചത്.  

ഒരിക്കൽ, രാമവർമ്മ മഹാരാജാവിന്റെ സീമന്തപുത്രനും അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മയുടെ മുഖ്യശത്രുവുമായ പത്മനാഭൻ തമ്പി തന്റെ പടയുമായി തിരുവനന്തപുരത്ത് വന്നു. ശ്രീവരാഹത്ത് താമസിച്ച അദ്ദേഹം ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ നിലവറകളിലെ നിക്ഷേപം കൊള്ളയടിക്കാൻ കിങ്കരന്മാരെ നിയോഗിച്ചു. എന്നാൽ നൂറുകണക്കിന് ദിവ്യനാഗങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട് തമ്പിയുടെ കിങ്കരന്മാരെ വിരട്ടിയോടിച്ചു. ഈ സംഭവത്തിൽ നിന്ന് ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിയുടെ തിരുവുള്ളമെന്തെന്ന് മനസ്സിലാക്കിയ പള്ളിച്ചൽപ്പിള്ളയും നാട്ടുകാരും പത്മനാഭൻ തമ്പിയുടെ ശ്രമത്തെ ചെറുത്തു തോൽപ്പിച്ചു. 1933-ൽ തിരുവനന്തപുരം സന്ദർശിച്ച [[എമിലി ഗിൽക്രിസ്റ്റ് ഹാച്ച്]] തന്റെ പുസ്തകത്തിൽ കല്ലറകളെ സംബന്ധിച്ച് ഒരു കാര്യം പറയുന്നുണ്ട്. 1908 ൽ കല്ലറ തുറക്കാൻ ശ്രമിച്ചവർ മഹാസർപ്പങ്ങളെക്കണ്ടു ഭയന്നു പ്രാണനും കൊണ്ടോടിയതായി അവർ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.&lt;ref&gt;Hatch, Emily Gilchrist. Travancore: A Guide Book for the Visitor. Oxford University Press, 1933.&lt;/ref&gt;

== ചരിത്രം ==


[[ചിത്രം:Aaratu3.jpg|left|thumb|200px|ഉത്സവനാളിലെ പാണ്ഡവപ്രതിഷ്ഠ]]
   
ഈ പെരുമാട്ടുകാളിയുടെ വംശപരമ്പരയിൽ നിന്നും ജനിച്ചവ രാണ്‌ പുലയനാർക്കോട്ട ആസ്ഥാനമായും ഇളവള്ളുവനാട്ടിലെ കൊക്കോതമംഗലം ആസ്ഥാനമായും രാജ്യം ഭരിച്ചിരുന്ന പുലയ രാജാവും പുലയ റാണിയും. പുലയനാർകോട്ട ഭരിച്ചിരുന്നത്‌ കോതൻ എന്ന രാജാവും കൊക്കോതമംഗലം ഭരിച്ചിരുന്നത്‌ കോതറാണിയുമാണ്‌. പുലയനാർ കോട്ടയിലെ കോതൻ രാജാവിന്റെ സ്വയംഭൂവായ ശിവക്ഷേത്രം മണ്ണിൽ പുതഞ്ഞുകിടന്ന നിലയിൽ കണ്ടെത്തി സ്ഥലമുടമ അവിടെ ക്ഷേത്ര പുനർനിർമ്മാ ണം ഇപ്പോൾ നടത്തിവരുന്നുണ്ട്‌. ഇതൊക്കെ ചരിത്ര സത്യ ങ്ങളാണ്‌. ഈ സത്യങ്ങൾക്കെതിരേ കണ്ണടക്കുന്നവരാണ്‌ അധികാരി വർഗങ്ങൾ. ഇവരുടെ സന്തതിപരമ്പരകൾ ഇന്നും തിരുവനന്ത പുരത്തും പരിസരങ്ങളിലുമായി ജീവിക്കുന്നവരാണ്‌. ഈ വംശപരമ്പരയിൽ നിന്നും ജനിച്ച കാവല്ലൂർ സ്വദേശി മാലചാത്തയെന്ന സ്‌ത്രീക്ക്‌ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പൈങ്കുനി തുടങ്ങിയ ഉത്സവങ്ങൾക്ക്‌ ചില ആനുകൂല്യങ്ങൾ രാജകൊട്ടാരത്തിൽ നിന്നും അനുവദിച്ചിരുന്നു. മാലചാത്തയുടെ മരണശേഷം ഇളയമകൾ ജാനകിക്ക്‌ ആ ആനുകൂല്യങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്ന്‌ ഇപ്പോഴും നൽകിപ്പോരു ന്നുണ്ട്‌. ഇതൊക്കെ ശ്രീപത്മനാഭ സ്വാമിക്ഷേത്രവും പുലയരും തമ്മിലുണ്ടായിരുന്ന ബന്ധമെന്താണെന്ന്‌ വ്യക്തമാക്കുന്നവയാണ്‌.   

എട്ടരയോഗം 

ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഭരണസമിതി തിരുവാനന്തപുരത്തു സഭ എന്നാണറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. കൊല്ല വർഷം 225 ലാണ് സഭ സ്ഥാപിതമാകുന്നത്. കൂപക്കരപ്പോറ്റി, വഞ്ചിയൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, കൊല്ലൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, മുട്ടവിളപ്പോറ്റി, കരുവാ പോറ്റി, നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റി എന്നിവരാണ് സഭാംഗങ്ങൾ. സഭ കൂടുമ്പോൾ അധ്യക്ഷപദം അലങ്കരിക്കുന്നത് പുഷ്‌പാഞ്‌ജലി സ്വാമിയാരാണ്. ശ്രീകാര്യത്തു പോറ്റിയാണ് സഭാഞ്ജിതൻ അഥവാ കാര്യദർശി. സഭയെടുക്കുന്ന തീരുമാനങ്ങൾ അരചൻ (വേണാട്/ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ്) അംഗീകരിച്ചാൽ മാത്രം അവ നടപ്പിലാകും. സഭയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മേൽപ്പറഞ്ഞ എട്ടുപേരും അരചനും ചേർന്നതാണ് എട്ടരയോഗം. &lt;ref&gt; ചരിത്രം കുറിച്ച ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം -- ഗ്രന്ഥകർത്താക്കൾ - ഡോ ആർ പി രാജാ, ഡോ എം ജി ശശിഭൂഷൺ &lt;/ref&gt; പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാരെ നിയമിക്കാനും നീക്കം ചെയ്യാനും ഉള്ള അവകാശം മഹാരാജാവിനുണ്ടെങ്കിലും  സ്വാമിയാരെ കണ്ടാൽ അപ്പോൾ തന്നെ രാജാവു വച്ചു നമസ്കരിയ്ക്കണം എന്നാണു കീഴ്വഴക്കം. 

ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി തിരുവിതാംകൂർ രാജവംശത്തിന്റെ കുലദൈവമാണ്‌.&lt;ref name=ASM/&gt;. ''ആധുനിക തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ശില്പി'' എന്ന പേരിൽ പ്രശസ്തനായ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ് ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മയാണ് ക്ഷേത്രം ഇന്നുകാണുന്ന വിധം പുനരുദ്ധരിച്ചത്‌. ശ്രീപത്മനാഭന്റെ കടുത്ത ഭക്തനായിരുന്ന അദ്ദേഹം ക്ഷേത്രം പുനരുദ്ധീകരിച്ചു. ഇപ്പോൾ കാണുന്ന തമിഴ് ശൈലിയിൽ പണിത ഏഴുനില ഗോപുരത്തിന്റെ അഞ്ചു നിലകളും അദ്ദേഹമാണ് പണിയിച്ചത്. പന്തീരായിരം സാളഗ്രാമങ്ങൾ ([[വാരാണസി|ബനാറസിനടുത്തുള്ള]] ഗുണ്ടക്കു എന്ന സ്ഥലത്തു നിന്നും വിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരങ്ങൾ ലേഖനം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുള്ള പരിശുദ്ധമായ ശിലകൾ) വരുത്തി ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹം പുനർനിർമ്മാണം നടത്തി, പുനഃപ്രതിഷ്ഠിച്ചു. തിരുവനന്തപുരത്തിനടുത്ത തിരുമലയിൽ നിന്നും 20 ഘന അടി വലിപ്പമുള്ള വലിയ പാറവെട്ടി ''ഒറ്റക്കൽ മണ്ഡപം'' പണിഞ്ഞു. കിഴക്കേ ഗോപുരത്തിന്റെയും പണി പുനരാരംഭിച്ചു പൂർത്തിയാക്കി. സ്വർണ്ണക്കൊടിമരം സ്ഥാപിച്ചു. ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നാലമ്പലം പണിയുകയും പദ്മതീർത്ഥ കുളത്തിന്റെ വിസ്തൃതി കൂട്ടുകയും ശീവേലിപ്പുര ഒറ്റക്കൽ മണ്ഡപം തുടങ്ങിയവ നിർമിച്ചതും അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരമായിരിന്നു. ഭദ്രദീപം, മുറജപം തുടങ്ങിയ ചടങ്ങുകൾ ആരംഭിച്ചത് ശ്രീ അനിഴം തിരുനാളാണ്. എട്ടരയോഗത്തെ വെറുമൊരു ഉപദേശക സമിതി മാത്രമായി ചുരുക്കിയതും ശ്രീ അനിഴം തിരുനാളായിരുന്നു.&lt;ref name-PSM&gt;തിരുവിതാംകൂർ ചരിത്രം -- പി. ശങ്കുണ്ണി മേനോൻ&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി  ക്ഷേത്രം by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages: 152-162&lt;/ref&gt;

പൗരാണികമായി തന്നെ പുകൾപെറ്റ മഹാക്ഷേത്രം. നൂറ്റെട്ട്‌ വൈഷ്ണവ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പ്രമുഖ സ്ഥാനവുമുണ്ട്‌.&lt;ref name-PSM/&gt; എന്നാൽ അതിന്‌ ഏതാണ്ട്‌ 600 വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പ്‌ [[വേണാട്]] ഭരിച്ചിരുന്ന കോത കേരളവർമ (എ.ഡി.1127-1150) ഈ ക്ഷേത്രം പുനരുദ്ധരിച്ചതായും [[സ്യാനന്ദൂര പുരാണ സമുച്ചയം|സ്യാനന്ദൂര പുരാണ സമുച്ചയത്തിൽ]] സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. &lt;ref name-PSM/&gt; അതിനർഥം അതിലും നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കു മുമ്പ്‌ ക്ഷേത്രം സ്ഥാപിച്ചിരിക്കണണെന്നാണ്.&lt;ref name=PRC&gt;കേരള ചരിത്രത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന രേഖകൾ -- പുതുശ്ശേരി രാമചന്ദ്രൻ; [[കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റൂട്ട്]] : തിരുവനന്തപുരം&lt;/ref&gt;

=== തൃപ്പടിദാനം ===
'''കൊല്ലവർഷം 925 മകരം അഞ്ച്‌ പൂർവപക്ഷ സപ്തമിയിൽ ബുധവാരേ രേവതി നക്ഷത്രം'''.
[[1750]] [[ജനുവരി]] മാസം അനിഴം തിരുനാൾ വീരമാർത്താണ്ഡവർമ മഹാരാജാവ്‌ ശ്രീപദ്മനാഭ ദാസനായി ‘തൃപ്പടിദാനം’ ചെയ്ത മുഹൂർത്തം.&lt;ref name=ASM/&gt; &lt;ref name-PSM/&gt;അദ്ദേഹം അന്നോളം പിടിച്ചേടുത്ത നാട്ടുരാജ്യങ്ങൾ എല്ലാം ചേർത്ത് (തോവാള മുതൽ കവണാറു (മീനച്ചിലാർ) വരെയുള്ള രാജ്യം) ശ്രീപദ്മനാഭന്‌ സമർപ്പിച്ച ദിവസം. ചങ്ങനാശ്ശേരി തലസ്ഥാനമായുള്ള തെക്കുകൂർ രാജ്യം ആക്രമിച്ച് കീഴടക്കിയതിനുശേഷമായിരുന്നു ഇത്. രാജകുടുംബത്തിലെ സകല സ്ത്രീപുരുഷന്മാരും അടങ്ങിയ പരിവാരങ്ങളോടെ മഹാരാജാവ്‌ ശ്രീപത്മനാഭനു മുന്നിലേക്ക്‌ എഴുന്നെള്ളി. പരമ്പരാഗതമായി തനിയ്ക്കും തന്റെ വംശത്തിനും ചേർന്നതും താൻ വെട്ടിപ്പിടിച്ചതുമായ ഭൂപ്രദേശങ്ങളെ മുഴുവൻ ശ്രീപത്മനാഭന്‌ അടിയറ വെച്ചു. തുടർന്ന് ഉടവാൾ പദ്മനാഭതൃപ്പാദങ്ങളിൽ സമർപ്പിച്ച്‌ തിരിച്ചെടുത്ത്‌ “ശ്രീ പദ്മനാഭദാസനായി” രാജ്യം ഭരിയ്ക്കുമെന്ന്‌ അദ്ദേഹം പ്രതിജ്ഞയെടുത്തു.  &lt;ref name=PRC/&gt;

ഉടവാൾ അടിയറവച്ച്‌ ദാനയാധാരം താളിയോലയിൽ എഴുതി നീരും പൂവും ഉടവാളും കൂടി തൃപ്പടിയിൽ വച്ച്‌ മഹാരാജാവ്‌ നമ്രശിരസ്കനായി. തുടർന്ന്‌ പൂജാരിയിൽ നിന്നും ഉടവാൾ സ്വീകരിച്ച്‌ ശ്രീപദ്മനാഭദാസനായി ഭരണം തുടർന്നു. “ശ്രീപദ്മനാഭദാസ വഞ്ചിപാല മാർത്താണ്ഡവർമ കുലശേഖരപ്പെരുമാൾ” എന്നായി പിന്നത്തെ തിരുനാമം. തന്റെ പിൻഗാമികളും പദ്മനാഭദാസന്മാരായി തുടർന്നു പോരണമെന്ന്‌ അദ്ദേഹം അനുശാസിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. തൃപ്പടിദാനത്തിലൂടെ ഭരണകർത്താക്കളുടെ തികഞ്ഞ ഭക്തിയാദരങ്ങൾക്ക്‌ പാത്രമായ ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ ''ആധുനിക തിരുവിതാംകൂറിന്റെ ശിൽപി''യാണെന്നാണ്‌ വിശേഷിപ്പിയ്ക്കപ്പെടുന്നത്‌.&lt;ref name-PSM/&gt; &lt;ref name=ASM/&gt;&lt;ref name=PRC/&gt; &lt;ref&gt;കേരള ചരിത്രാധാരങ്ങൾ -- നടുവട്ടം ഗോപാലകൃഷ്ണൻ&lt;/ref&gt;
=== ക്ഷേത്രത്തിലെ തീപ്പിടുത്തം ===
[[ചിത്രം:Yali pillars at entrance to Padmanabhaswamy temple at Thiruvanthapuram.jpg|250px|thumb|right|ക്ഷേത്ര നട]]
അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമയുടെ ഭരണകാലത്തിനു തൊട്ടുമുമ്പും, അതിനും വളരെ മുമ്പും തീപ്പിടുത്തമുണ്ടായിട്ടുള്ളതായി ‘മതിലകം ഗ്രന്ഥവരി’യിൽ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. ചരിത്രത്താളുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ടു തവണ തീപ്പിടുത്തം ഉണ്ടായതായി പറയപ്പെടുന്നു.

'''ആദ്യതവണ:''' അതിനെക്കുറിച്ച് അധിക വിവരങ്ങൾ ഒന്നും വെളിച്ചം കണ്ടിട്ടില്ല.

'''രണ്ടാംതവണ:''' കൊല്ലവർഷം 860-ൽ (1684-85) ക്ഷേത്രത്തിൽ പൂജമുടങ്ങിയതായും അതിന്റെ പിറ്റേവർഷം (861-ൽ) ക്ഷേത്രത്തിൽ അഗ്നിബാധ ഉണ്ടായതായും മതിലകം രേഖകളിൽ കാണുന്നു. എട്ടരയോഗക്കാരും മഹാരാജാവും (രാമവർമ്മ) തമ്മിൽ രൂക്ഷമായ അഭിപ്രായവ്യത്യാസം നിലനിന്നിരുന്ന കാലഘട്ടത്തിലാണ്‌ തീപ്പിടുത്തമുണ്ടായത്‌. സർവവും വെന്തു വെണ്ണീറായി. വിഗ്രഹത്തിലേക്ക്‌ പടർന്നു വ്യാപിക്കുന്നതിനു മുമ്പ്‌ തീ കെടുത്തി.&lt;ref&gt;മതിലകം രേഖകൾ -- ശങ്കുണ്ണി മേനോൻ&lt;/ref&gt;

കൊല്ലവർഷം 861 [[മകരം]] 16ന് (1686 ജനുവരി 28) രാത്രിയുണ്ടായ തീപിടിത്തം ഭയാനകമായിരുന്നു. അത്താഴപൂജ കഴിഞ്ഞ്‌ പൂജാരികൾ പതിവിൻപടി മിത്രാനന്ദപുരത്തേയ്ക്ക്‌ പോകുകയും, രാത്രി 22 നാഴിക കഴിഞ്ഞ്‌ (പിറ്റേന്ന് പുലർച്ചെ രണ്ടുമണിയോടെ) അഭിശ്രവണ മണ്ഡപത്തിന്റെ വടക്കേ വാതിലിൽ മരം കൊണ്ടു നിർമിതമായിരുന്ന ചിത്രഘണ്ഡത്തിന്‌ തീപിടിയ്ക്കുകയും നിമിഷനേരം കൊണ്ട്‌ അഭിശ്രവണ മണ്ഡപം കത്തിയെരിയുകയും ചെയ്തു. അതോടെ മുഖമണ്ഡപം, ശ്രീവിമാനം, നരസിംഹ ക്ഷേത്രം, തിരുവോലക്ക മണ്ഡപം, കരുവമണ്ഡപം എന്നിവിടങ്ങളിൽ തീ പടർന്നുയർന്ന്‌ ചുറ്റുമണ്ഡപത്തിലെത്തി ശ്രീകോവിൽ കത്തിത്തീർന്നു. ശ്രീകോവിലിലും മറ്റും ഉണ്ടായിരുന്ന ലോഹസാധനസാമഗ്രികളെല്ലാം ഉരുകിയൊഴുകി. കരിങ്കല്ലുകൾ പൊട്ടിച്ചിതറി. പിറ്റേന്ന്‌ ഉച്ച വരെ തീ കത്തിതുടർന്നു. വിമാനത്തിന്റെ മേൽക്കൂര ശ്രീപദ്മനാഭ ബിംബത്തിൽ വീണ്‌ കത്തിയെരിഞ്ഞു. ജനക്കൂട്ടം ഓടിനടന്ന്‌ തീ കെടുത്താൻ ജീവൻ പോലും പണയം വച്ച്‌ പരിശ്രമിച്ചു. എന്നാൽ ശ്രീപദ്മനാഭ ബിംബത്തിന്‌ പരിക്കുകളൊന്നും പറ്റിയില്ല. ഇടതുകൈയിലെ മൂന്നു വിരലുകളും ഇടതു കാലിലെ എല്ലാ വിരലുകളും മുറിഞ്ഞു. ഉടൻ തന്നെ വിഗ്രഹം പുതുക്കി പണിയുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;''ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം'' by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages : 151-152.&lt;/ref&gt;

കൊല്ലവർഷം 1108 (1932) തുലാമാസത്തിൽ, ശ്രീ [[ചിത്തിര തിരുനാൾ ബാലരാമ വർമ്മ]] രാജ്യം ഭരിയ്ക്കുന്ന വേളയിൽ, പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ അഗ്നിബാധ ഉണ്ടായി. അടുത്ത മാസം തന്നെ മഹാരാജാവിന്റെ നിർദ്ദേശ പ്രകാരം ക്ഷേത്രത്തിൽ പുനരുദ്ധാരണം നടത്തുകയുണ്ടായി.&lt;ref&gt;''ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം'' by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages : 246-249.&lt;/ref&gt;

=== പുനഃനിർമ്മാണം ===
[[File:പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം.jpg|thumb|ഉദ്ദേശം 1900-ൽ എടുത്ത ചിത്രം.]]
861-ലെ തീപ്പിടുത്തത്തിനു ശേഷമാണ് മാർത്താണ്ഡവർമ മഹാരാജാവിന്റെ കാലത്ത്‌ ക്ഷേത്രം പുനഃർ നിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടക്കം ക്കുറിച്ചത്. ആകാലത്തു തന്നെയാണ്‌ ക്ഷേത്രഗോപുരത്തിന്റെ അഞ്ചു നിലകളുടെ പണി പൂർത്തിയാക്കിയത്‌. തുടർന്നുള്ള നിലകളായ ആറ്‌, ഏഴ്‌ ധർമരാജാവിന്റെ (കൊ.വ.940) കാലത്താണ്‌ പൂർത്തിയാക്കിയത്‌. ദിവാനായിരുന്ന രാജാകേശവദാസിന്റെ ആജ്ഞാശക്തി ഗോപുര നിർമ്മാണത്തിന്‌ ചൈതന്യവും ശക്തിയും നൽകിയതായി ചരിത്രത്താളുകൾ സാക്ഷ്യം പറയുന്നു. &lt;ref&gt;തിരുവനന്തപുരത്തിന്റെ ഇതിഹാസം -- പട്ടം ജി.രാമചന്ദ്രൻ നായർ.&lt;/ref&gt; കൊല്ലം 1004-ആമാണ്ടുമുതൽ 1022-ആമാണ്ടുവരെ &lt;ref&gt;ഐതിഹ്യമാല -- കൊട്ടാരത്തിൽ ശങ്കുണ്ണി -- [[കറന്റ് ബുക്സ്]]&lt;/ref&gt; അനിതരസാധാരണമായ സാമർത്ഥ്യത്തോടും നീതിയോടും കൂടി തിരുവിതാംകൂർ ഭരിച്ചിരുന്ന [[സ്വാതിതിരുനാൾ]] മഹാരാജാവിന്റെ കാലത്തും, ശ്രീ [[ചിത്തിര തിരുനാൾ ബാലരാമ വർമ്മ]]യുടെ കാലത്തും ക്ഷേത്രത്തിൽ ധാരാളം നിർമ്മാണപരിപാടികൾ നടത്തിയിരുന്നു. &lt;ref&gt;കേരള ചരിത്രാധാരങ്ങൾ -- നടുവട്ടം ഗോപാലകൃഷ്ണൻ&lt;/ref&gt;

== ക്ഷേത്ര നിർമ്മിതി ==
108 [[ദിവ്യദേശങ്ങൾ|ദിവ്യദേശങ്ങളിലൊന്നായ]] ക്ഷേത്രം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായാണ്. കിഴക്കുഭാഗത്തുള്ള വലിയ ഗോപുരം ദ്രാവിഡ ശൈലിയിലും മറ്റു ഗോപുരങ്ങൾ കേരളീയശൈലിയിലും നിർമ്മിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. വടക്കുകിഴക്ക് പത്മതീർത്ഥക്കുളമാണ്. ധാരാളം ദാരുശില്പങ്ങളും ചുവർച്ചിത്രങ്ങളുമുണ്ട്. ശ്രീകോവിലിനു പിൻവശത്തെ ഭിത്തിയിൽ ഉള്ള അനന്തശയനത്തിന്റെ ചുവർചിത്രം ഇന്ത്യയിലെ തന്നെ ഏറ്റവും വലിയവയിൽ ഒന്ന് ആണ്. ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ട് കൊടിമരങ്ങലൂണ്ടെങ്കിലും ബലിക്കൽപ്പുരയില്ല. ശ്രീകോവിൽ ദീർഘചതുരാകൃതിയിലാണ്. അനന്തശയനരൂപത്തിന്  അനുയോജ്യമായതുകൊണ്ടാണത്. കടുശർക്കരയോഗക്കൂട്ടുകൊണ്ടും 12008 [[സാളഗ്രാമം|സാളഗ്രാമങ്ങൾ]] കൊണ്ടും നിർമ്മിച്ച പതിനെട്ടടി നീളമുള്ള ഭഗവദ്വിഗ്രഹം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി ശ്രീകോവിലിൽ വാഴുന്നു. രണ്ടരികത്തും [[ഭൂമീദേവി]]യും [[ലക്ഷ്മി]]ദേവിയുമുണ്ട്.

=== ഗോപുരങ്ങൾ ===
തഞ്ചാവൂർ മാതൃകയിൽ നൂറ്‌ അടിയോളം ഉയരത്തിൽ ഏഴു നിലകളിലായി ഏഴ്‌ കിളിവാതിലുകളോടും മുകളിൽ ഏഴ്‌ സ്വർണത്താഴിക കുടങ്ങളോടും കൃഷ്ണശില ഉപയോഗിച്ചാണ്‌ ക്ഷേത്രത്തിലെ കിഴക്കേ ഗോപുരം നിർമിച്ചിട്ടുള്ളത്‌. മറ്റുഗോപുരങ്ങൾ സാധാരണ കാണുന്ന കേരളീയ ശൈലിയിൽ രണ്ടുനിലകളോടുകൂടി നിർമ്മിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു.

=== ചുറ്റമ്പലം ===
വളരെ വിസ്തൃതിയേറിയതാണ് ചുറ്റമ്പലം. ഒത്ത നടുക്കായി ശ്രീകോവിലുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രശസ്തമായ ഒറ്റക്കൽ മണ്ഡപം ഇവിടെയാണ്. പുറത്ത് വിളക്കുമാടങ്ങൾ കാണാം.തെക്കുകിഴക്കായി തിടപ്പള്ളിയുമുണ്ട്.

=== ശ്രീകോവിൽ ===
ദീർഘചതുരാകൃതിയിൽ മൂന്നുവാതിലുകളോടുകൂടിയതാണ് ഇവിടത്തെ ശ്രീകോവിൽ. പതിനെട്ടടി നീളത്തിൽ നിർമ്മിച്ച ഭഗവദ്വിഗ്രഹം കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. 

=== പത്മനാഭ പ്രതിഷ്ഠ ===
[[ചിത്രം: Vishnu1.jpg|thumb|250px|left|അനന്തശായിയായ വിഷ്ണു]]
അനന്തന്റെ മുകളിൽ യോഗനിദ്രയിൽ പള്ളികൊള്ളുന്ന മഹാവിഷ്ണുവാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രതിഷ്ഠ. പതിനെട്ടടി നീളം വരുന്ന വിഗ്രഹം. പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹം കടുശർക്കരയോഗക്കൂട്ടുകൊണ്ടുണ്ടാക്കിയതിനാൽ അഭിഷേകം ചെയ്താൽ അലിഞ്ഞുപോകും. അതിനാൽ ഭഗവാന്റെ മറ്റൊരു വിഗ്രഹം ഇവിടെ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ വിഗ്രഹത്തിലാണ് അഭിഷേകം നടത്തുന്നത്.&lt;ref&gt;കേരള സംസ്കാരം -- ഭാരതീയ പശ്ചാത്തലത്തിൽ; എ. ശ്രീധര മേനോൻ&lt;/ref&gt;ശ്രീ ഭഗവത് രൂപം മൂന്നു ഭാഗങ്ങളായി മാത്രമേ ദർശിക്കാനാകൂ. വലതുകൈ ചിന്മുദ്രയോടു കൂടി അനന്തതൽപത്തിനു സമീപം തൂക്കിയിട്ടിരിക്കുന്നു. അതിനു താഴെ [[ശിവലിംഗം|ശിവലിംഗ]] പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്‌, ഭഗവാൻ ശ്രീ മഹാദേവനെ നിത്യവും പൂജിക്കുന്നതായി സങ്കല്പം. അനന്തന്റെ പത്തികൊണ്ട്‌ ദേവന്റെ മൂർധാവ്‌ മൂടിയിരിക്കുന്നു. ശ്രീപദ്മനാഭന്റെ നാഭിയിൽ നിന്നും പുറപ്പെടുന്ന [[താമര|താമരയിൽ]] ചതുർമുഖനായ [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാവിന്റെ]] രൂപം കാണാം. ഒരേ ശ്രീകോവിലിൽ ത്രിമൂർത്തികളുടെ (ബ്രഹ്മാവ്, വിഷ്ണു, ശിവൻ) സാന്നിദ്ധ്യം ഈ ദേവാലയത്തിന്റെ പ്രത്യേകതയാണ്. അതിനു പുറകിലായി ഋഷിവര്യന്മാരുടെ കല്ലിൽ വാർത്ത രൂപങ്ങളുമുണ്ട്‌. ഭഗവാന്റെ മാറിടത്തിനെതിരെയായി ലക്ഷ്മി ഭഗവതിയെയും അൽപം അകലെ ഭൂമീ ദേവിയെയും പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. അനന്തന്റെ മുകളിൽ പള്ളികൊള്ളുന്ന ഭഗവാൻ കുടികൊള്ളുന്ന ദേശത്തിനു തിരുവനന്തപുരം എന്നപേരും ലഭിച്ചു. &lt;ref&gt;കേരളത്തിലെ സ്ഥലനാമചരിത്രങ്ങൾ, [[കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി]] - [[വി.വി.കെ വാലത്ത്]]&lt;/ref&gt;. &lt;ref&gt;സ്ഥലനാമ കൗതുകം -- പി.എ.രാമചന്ദ്രൻ നായർ -- റെയിൻബോ ബുക്ക് പബ്ലിക്കേഷൻസ്&lt;/ref&gt;

==== കടുശർക്കര യോഗപ്രതിഷ്ഠ ====
പന്തീരായിരത്തി എട്ട്‌ സാളഗ്രാമങ്ങൾ അടുക്കി വച്ചുള്ള രൂപകൽപനയ്ക്കു ശേഷം ഏതാണ്ട്‌ അഷ്ടബന്ധത്തിന്‌ തുല്യമായ കടുംശർക്കര കൂട്ടുണ്ടാക്കി അത്‌ പുറമെ പൂശി ശരീര തുല്യമാക്കി തീർത്ത്‌ അതിൽ ജീവാവാഹനം ചെയ്തതാണ്‌ ഇവിടുത്തെ “കടുംശർക്കര യോഗ വിഗ്രഹം”. കടുശർക്കരയോഗമായതിനാൽ മൂലബിംബത്തിൽ അഭിഷേകം പതിവില്ല. ഇതിനുപകരം ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടുള്ള അലങ്കാര വിഗ്രഹത്തിലാണ് നിത്യേന അഭിഷേകം നടത്താറുള്ളത്.

ദിവാകരമുനി/വില്വമംഗലം സ്വാമിയാർ ഭഗവാനെ ദർശിച്ചത് ഇരിപ്പമരച്ചുവട്ടിലാണ് എന്ന ഐതിഹ്യത്തെ സാധൂകരിയ്ക്കും വിധത്തിൽ ഇവിടത്തെ ആദ്യത്തെ വിഗ്രഹം ഇരിപ്പമരത്തിന്റെ തടികൊണ്ടായിരുന്നു. പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലുണ്ടായ ഒരു വലിയ അഗ്നിബാധയിൽ അത് കത്തിപ്പോയി. അതിനെത്തുടർന്നാണ് ഇപ്പോഴുള്ള വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ചത്. 

നേപ്പാളിലുള്ള [[ഗണ്ഡകി]] നദിയുടെ തീരങ്ങളിൽ കണ്ടുവരുന്ന വിശേഷാകൃതിയിലുള്ള കല്ലുകളാണ് സാളഗ്രാമങ്ങൾ. ഇവ വിഷ്ണുഭഗവാന്റെ പല രൂപങ്ങളെയും പ്രതിനിധീകരിയ്ക്കുന്നതായി കരുതപ്പെടുന്നു. പലനിറത്തിലും ഇവയുണ്ടെങ്കിലും കറുപ്പാണ് പ്രധാനനിറം. [[ഇന്ത്യ]]യിലെ പല ഹൈന്ദവഭവനങ്ങളിലും ആശ്രമങ്ങളിലും സാളഗ്രാമങ്ങൾ പൂജിയ്ക്കപ്പെടുന്നു.

=== ശില്പചാരുത ===
തമിഴ്നാട്ടിലുള്ള പല ക്ഷേത്രങ്ങളോടും കിടപിടിയ്ക്കുന്ന ശില്പചാരുത ഭക്തരെ ആകർഷിയ്ക്കുന്ന മറ്റൊരു ഘടകമാണ്. ദ്രാവിഡ ശൈലിയിൽ നിർമ്മിച്ച ഏഴുനിലകളോടുകൂടിയ കിഴക്കേഗോപുരം ക്ഷേത്രത്തിന്റെ എന്നല്ല, തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിന്റെതന്നെ ഒരു മുഖമുദ്രയാണ്. ധാരാളം കരിങ്കൽ ശില്പങ്ങൾ ക്ഷേത്രഗോപുരത്തിൽ നിറഞുനിൽക്കുന്നു. ആദ്യത്തെ നിലയിൽ വിഷ്ണുഭഗവാന്റെ ദശാവതാരങ്ങളായ [[മത്സ്യം]], [[കൂർമ്മം]], [[വരാഹം]], [[നരസിംഹം]], [[വാമനൻ]], [[പരശുരാമൻ]], [[ശ്രീരാമൻ]], ബലരാമൻ, [[ശ്രീകൃഷ്ണൻ]], [[കൽക്കി]] എന്നിവരുടെ ശില്പങ്ങൾ കാണാം.

ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രത്യേകതകൾ ഇവിടത്തെ ''ശീവേലിപ്പുരയും''  ''ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപവുമാണ്''. കിഴക്കുഭാഗത്തുള്ള ശീവേലിപ്പുരയ്ക്ക് ഏകദേശം 400 അടി നീളവും 200 അടി വീതിയും വരും. തിരുവനന്തപുരത്തിന് കിഴക്കുള്ള [[തിരുമല]] എന്ന സ്ഥലത്തുനിന്നും [[പൂജപ്പുര]], [[കരമന]], [[ജഗതി]] വഴി വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടിയാണ് ഇതിനുള്ള കല്ലുകൾ കൊണ്ടുവന്നത്. 4000 ആശാരിമാരും 6000 തൊഴിലാളികളും 100 ആനകളും ചേർന്ന് ആറുമാസം കൊണ്ടാണ് പണി പൂർത്തിയാക്കിയത്. ശീവേലിപ്പുരയിൽ 365 കരിങ്കൽത്തൂണുകളുണ്ട്. ഓരോ തൂണും ഒറ്റക്കൽകൊണ്ടുണ്ടാക്കിയതാണ്. പ്രമുഖ നിർമ്മാണവിദഗ്ദ്ധൻ അനന്തപത്മനാഭൻ മൂത്താചാരിയാണ് ശീവേലിപ്പുര നിർമ്മിയ്ക്കുന്നതിന് നേതൃത്വം നൽകിയത്. ശ്രീകോവിലിനുമുമ്പിലുള്ള ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപം പേരു സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നതുപോലെ ഒരു കൂറ്റൻ കല്ലുകൊണ്ടാണ് ഉണ്ടാക്കിയത്. ഇരുപതടി നീളവും രണ്ടരയടി വീതിയും വരും ഈ മണ്ഡപത്തിന്.  

കൂടാതെ നാലമ്പലത്തിനുപുറത്തായി ''കുലശേഖരമണ്ഡപം'' എന്നാണതിന്റെ പേർ. ഇതിന് ആയിരംകാൽ മണ്ഡപം എന്നും സപ്തസ്വരമണ്ഡപം എന്നും പേരുകളുണ്ട്. ആയിരം കാലുകൾ (തൂണുകൾ) താങ്ങിനിർത്തുന്നതുകൊണ്ടാണ് ആയിരംകാൽ മണ്ഡപം എന്ന പേരുവന്നത്. ഇതിന്റെ നാലുഭാഗത്തുമുള്ള തൂണുകൾ തൊട്ടാൽ ഭാരതീയസംഗീതത്തിലെ സപ്തസ്വരങ്ങളായ [[ഷഡ്ജം]], [[ഋഷഭം]], [[ഗാന്ധാരം (സംഗീതം)|ഗാന്ധാരം]], [[മദ്ധ്യമം]], [[പഞ്ചമം]], [[ധൈവതം]], [[നിഷാദം]] എന്നിവ കേൾക്കാൻ കഴിയും. അതിനാലാണ് സപ്തസ്വരമണ്ഡപം എന്ന പേരുവന്നത്. ഇതിന്റെ തൂണുകൾ സ്വർണ്ണം പൊതിഞ്ഞ് സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ഒറ്റക്കൽമണ്ഡപത്തിനും മുമ്പിലുള്ള അഭിശ്രവണമണ്ഡപത്തിൽ ക്ഷേത്രോത്സവങ്ങളോടനുബന്ധിച്ചുള്ള പ്രത്യേകപൂജകൾ അരങ്ങേറുന്നു. കൂടാതെ നാമജപത്തിനും ഇതുപയോഗിയ്ക്കാറുണ്ട്.

ധാരാളം ദാരുശില്പങ്ങളും ശിലാരൂപങ്ങളും ചുവർച്ചിത്രങ്ങളും ക്ഷേത്രത്തെ ആകർഷണീയമാക്കുന്നു. ശ്രീകോവിലിനുപിറകിലുള്ള ഭഗവാന്റെ ചുവർച്ചിത്രം കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ചുവർച്ചിത്രങ്ങളിലൊന്നാണ്. പതിനെട്ടടി നീളമുള്ള ഈ ചിത്രം വരച്ചത് ചാലയിൽ കാളഹസ്തി എന്നുപേരുള്ള ഒരു തമിഴ് ബ്രാഹ്മണനാണ്.

=== ക്ഷേത്രമതിലകം ===
ഏതാണ്ട്‌ മൂന്ന്‌ ഹെക്ടറോളം വരുന്ന അതിവിശാലമായ മതിലകത്താണ് ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്‌. ക്ഷേത്രത്തിലേയ്ക്ക് കടക്കാൻ ധാരാളം കരിങ്കൽപ്പടികളുണ്ട്. പത്മനാഭസ്വാമിയെക്കൂടാതെ നരസിംഹമൂർത്തി, തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമി എന്നിവരും പ്രധാനമൂർത്തികളാണ്. മൂവർക്കും തുല്യപ്രാധാന്യമാണ്. പ്രധാനശ്രീകോവിലിന് തെക്കുഭാഗത്താണ് നരസിംഹമൂർത്തിയുടെ ശ്രീകോവിൽ. യോഗനരസിംഹഭാവത്തിലാണ് പ്രതിഷ്ഠ. കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായ പഞ്ചലോഹവിഗ്രഹമാണ്. മഹാവിഷ്ണുഭഗവാന്റെ നാലാമത്തെ അവതാരമായ നരസിംഹമൂർത്തി ഉഗ്രമൂർത്തിയായതിനാൽ നടതുറക്കുന്ന സമയത്ത് രാമായണം വായിച്ച് ഭഗവാനെ ശാന്തനാക്കുന്നു.  

ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിനകത്തുതന്നെയാണെങ്കിലും ഒരു സ്വതന്ത്രക്ഷേത്രമാണ് തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിക്ഷേത്രം. ഇപ്പോഴത്തെ പത്മാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തെക്കാൾ പഴക്കം ഈ ക്ഷേത്രത്തിനുണ്ടെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. പാർത്ഥസാരഥീഭാവത്തിലുള്ള ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാനാണ് ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠ. ഇവിടെ ഈ പ്രതിഷ്ഠ വന്നതിനുപിന്നിൽ ഒരു ഐതിഹ്യമുണ്ട്. അതിങ്ങനെ: പണ്ട്, ഉത്തരഭാരതത്തിൽ നിന്ന് പല വൃഷ്ണിവംശ ക്ഷത്രിയർ ബലരാമന്റെയും കൃഷ്ണന്റെയും വിഗ്രഹങ്ങളുമായി തിരുവനന്തപുരത്ത് എത്തുകയും അവർ ബലരാമവിഗ്രഹം ഇവിടത്തെ എട്ടരയോഗത്തിലൊരാളായ നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റിക്കു നൽകുകയും നെയ്തശ്ശേരി മറ്റൊരു യോഗക്കാരനായ കൂപക്കരപ്പോറ്റിയെ ആചാര്യനായി വരിയ്ക്കുകയും ഇന്നത്തെ കന്യാകുമാരി ജില്ലയിലെ ബുധപുരം എന്ന പ്രദേശത്ത് ഒരു ക്ഷേത്രം നിർമ്മിയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. തുടർന്ന് കൂപക്കരപ്പോറ്റി ഭക്തദാസൻ എന്നു കൂടി പേരുള്ള ബലരാമസ്വാമിയുടെ  പ്രതിഷ്ഠയും കലശവും കഴിച്ചു. വൃഷ്ണികൾ പാർത്ഥസാരഥിഭാവത്തിലുള്ള കൃഷ്ണവിഗ്രഹം വേണാട്ടു രാജാവായ ഉദയമാർത്താണ്ഡവർമ്മക്കു നൽകി. രാജാവ് പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിൽ തിരുവമ്പാടി ക്ഷേത്രം നിർമ്മിക്കുകയും കൃഷ്ണപ്രതിഷ്ഠ കഴിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. വേണാട്ടിൽ താമസമാക്കിയ ഈ വൃഷ്ണികൾ കൃഷ്ണൻവകക്കാർ എന്നറിയപ്പെടുന്നു. സ്വന്തമായി നമസ്കാരമണ്ഡപവും കൊടിമരവും ബലിക്കല്ലും തിരുവമ്പാടിയ്ക്കുണ്ട്.

ശീവേലിയ്ക്കും ഉത്സവത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള ശീവേലി, പള്ളിവേട്ട, ആറാട്ട് എന്നിവയ്ക്കും പത്മനാഭസ്വാമി സ്വർണ്ണവാഹനത്തിലും നരസിംഹമൂർത്തി, തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമി എന്നിവർ വെള്ളിവാഹനത്തിലും എഴുന്നള്ളുന്നു.

ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ട് കൊടിമരങ്ങളുണ്ട്. പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ നടയിൽ സ്വർണ്ണക്കൊടിമരവും തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിയുടെ നടയിൽ വെള്ളിക്കൊടിമരവുമാണുള്ളത്. രണ്ടുദേവന്മാരും വിഷ്ണുപ്രതിഷ്ഠയായതിനാൽ ഗരുഡനെ ശിരസ്സിലേറ്റുന്നതാണ് രണ്ടു കൊടിമരങ്ങളും. ക്ഷേത്രത്തിൽ [[മീനം]], [[തുലാം]] എന്നീ മാസങ്ങളിൽ കെങ്കേമമായി ഉത്സവം നടക്കുന്നു. തുലാമാസത്തിൽ അത്തം കൊടികയറി തിരുവോണം ആറാട്ടായും മീനമാസത്തിൽ രോഹിണി കൊടികയറി അത്തം ആറാട്ടായുമാണ് ഉത്സവം. മുഖ്യമൂർത്തികളെ സിംഹം, അനന്തൻ, ഗരുഡൻ, തുടങ്ങി വിവിധ വാഹനങ്ങളിൽ എഴുന്നള്ളിയ്ക്കുന്നു. രണ്ടു കൊടിമരങ്ങളിലും ഈയവസരങ്ങളിൽ കൊടിയുണ്ട്.

ഭഗവാന്റെ നിർമ്മാല്യമൂർത്തിയായ [[വിഷ്വൿസേനൻ]] നാലമ്പലത്തിനകത്ത് വടക്കുഭാഗത്ത് തെക്കോട്ട് ദർശനമായി വാഴുന്നു. ഇരിയ്ക്കുന്ന രൂപത്തിലാണ് പ്രതിഷ്ഠ. കൂടാതെ വലിയമ്പലത്തോടുചേർന്ന് [[വേദവ്യാസൻ]], [[അശ്വത്ഥാമാവ്]] എന്നിവരുടെ പ്രതിഷ്ഠകളുമുണ്ട്. ലോകത്ത് മറ്റൊരിടത്തും അശ്വത്ഥാമാവിനെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടില്ല എന്നത് ശ്രദ്ധേയമാണ്. വേദവ്യാസപ്രതിഷ്ഠകൾ വേറെയും ചിലയിടത്തുണ്ടെങ്കിലും അത്യപൂർവ്വമാണ്. രണ്ട് വിഗ്രഹങ്ങളും പഞ്ചലോഹനിർമ്മിതമാണ്. പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദർശനം.

നാലമ്പലത്തിനുപുറത്ത് വടക്കുഭാഗത്ത് കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി ശിവന്റെ എട്ടു ഭൈരവന്മാരിലൊരാളായ [[ക്ഷേത്രപാലകൻ]] എന്ന ഭൂതത്തെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. പേരു സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നതുപോലെ ക്ഷേത്രത്തെ പാലിയ്ക്കുകയാണ് ക്ഷേത്രപാലകന്റെ കർത്തവ്യം.

കൂടാതെ നാലമ്പലത്തിനുപുറത്ത കിഴക്കേ ഗോപുരത്തോടുചേർന്ന് ഭഗവാന്റെ ഏഴാമത്തെ അവതാരമായ [[ശ്രീരാമൻ]] പത്നിയായ [[സീത]]യോടും അനുജനായ [[ലക്ഷ്മണൻ|ലക്ഷ്മണനോടും]] ചേർന്നുനിൽക്കുന്ന രൂപത്തിൽ രണ്ട് പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്. ഒന്ന് വനവാസകാലത്തെയും മറ്റേത് ശ്രീരാമപട്ടാഭിഷേകത്തെയും സൂചിപ്പിയ്ക്കുന്നു. കൂടാതെ വിഗ്രഹത്തിനുകീഴിൽ [[ഹനുമാൻ]], എട്ടുകൈകളോടുകൂടിയ പത്നീസമേതനായ [[ഗണപതി]], കാളിയമർദ്ദനം നടത്തുന്ന ശ്രീകൃഷ്ണൻ എന്നിവർക്കും പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. കൂടാതെ ഹനുമാന്റെതന്നെ ഭീമാകാരമായ മറ്റൊരു പ്രതിഷ്ഠയും സമീപത്തായിത്തന്നെ [[ഗരുഡൻ]], [[മഹാമേരുചക്രം]] എന്നീ പ്രതിഷ്ഠകളുമുണ്ട്. പടിഞ്ഞാട്ടാണ് ഇവരുടെയെല്ലാം ദർശനം.

ക്ഷേത്രത്തിലെ [[അഗ്രശാല]]യിൽ മറ്റൊരു ഗണപതിപ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. പടിഞ്ഞാട്ടാണ് ദർശനം. ക്ഷേത്രത്തിലെ അന്നദാനം ഈ പ്രതിഷ്ഠയ്ക്കുമുന്നിലാണ് നടത്തുന്നത്. കൂടാതെ യോഗാസനഭാവത്തിൽ സ്വയംഭൂവായ ശാസ്താവും പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. കിഴക്കോട്ടാണ് ശാസ്താവിന്റെയും ദർശനം.

==സമ്പത്ത്==
ക്ഷേത്രവും അതിന്റെ സ്വത്തുക്കളും ഭഗവാൻ പത്മനാഭസ്വാമിയുടേതായി കല്പിക്കപ്പെടുന്നു. വളരെക്കാലം തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബത്തിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഒരു ട്രസ്റ്റിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, നിലവിൽ, ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതി തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബത്തെ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നടത്തിപ്പിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കിയിരിക്കുന്നു.[29][30][31][32] ടി പി സുന്ദരരാജന്റെ വ്യവഹാരങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തെ ലോകം നോക്കിക്കാണുന്ന രീതി മാറ്റി. 2011 ജൂണിൽ, ഇന്ത്യൻ സുപ്രീം കോടതി പുരാവസ്തു വകുപ്പിന്റെയും അഗ്നിശമനസേനയുടെയും അധികാരികളോട് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ രഹസ്യ അറകൾ തുറന്ന് അകത്ത് സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന വസ്തുക്കൾ പരിശോധിക്കാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു.[33] ക്ഷേത്രത്തിൽ ഇതുവരെ അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ആറ് നിലവറകൾ (നിലവാരങ്ങൾ), കോടതിയുടെ ബുക്ക് കീപ്പിംഗ് ആവശ്യത്തിനായി എ മുതൽ എഫ് വരെ ലേബൽ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. (എന്നിരുന്നാലും, 2014 ഏപ്രിലിൽ ജസ്റ്റിസ് ഗോപാൽ സുബ്രഹ്മണ്യം നൽകിയ അമിക്കസ് ക്യൂറി റിപ്പോർട്ടിൽ, ജി, എച്ച് എന്ന് പേരിട്ടിരിക്കുന്ന രണ്ട് ഭൂഗർഭ നിലവറകൾ കൂടി കണ്ടെത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.) നൂറ്റാണ്ടുകളായി എ, ബി നിലവറകൾ തുറന്നിട്ടില്ലെങ്കിലും, 1930-കളിൽ, തുറന്നിട്ടുള്ളതായി രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

ഈ സമീപവർഷങ്ങളിൽ C മുതൽ F വരെയുള്ള നിലവറകൾ കാലാകാലങ്ങളിൽ തുറന്നിട്ടുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിലെ രണ്ട് പൂജാരിമാരായ 'പെരിയ നമ്പി', 'തെക്കേടത്ത് നമ്പി' എന്നിവർ, ഇടയ്ക്കിടെ തുറക്കുന്ന സി മുതൽ എഫ് വരെയുള്ള നാല് നിലവറകളുടെ സംരക്ഷകരാണ്. സി മുതൽ എഫ് വരെയുള്ള നിലവറകൾ തുറക്കുമ്പോഴും അതിനുള്ളിലെ വസ്തുവകകൾ ഉപയോഗിക്കുമ്പോഴും ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിലവിലുള്ള രീതികളും നടപടിക്രമങ്ങളും ആചാരങ്ങളും പാലിക്കണമെന്നും എ, ബി നിലവറകൾ ഇവയുടെ കണക്കെടുപ്പിനായി മാത്രമേ തുറക്കാവൂ എന്നും സുപ്രീം കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചിരുന്നു. അറകൾ തുടർന്ന് അടച്ചു. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഭൂഗർഭ നിലവറകളുടെ അവലോകനം, ഒരു ഇൻവെന്ററി സൃഷ്ടിക്കാൻ സുപ്രീം കോടതി നിയോഗിച്ച ഏഴംഗ പാനൽ ഏറ്റെടുത്തു. ഇത് പരമ്പരാഗതമായി പൂട്ടിയിട്ട് സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന വലിയൊരു ശേഖരത്തിന്റെ കണക്കെടുപ്പിലേക്ക് നയിച്ചു. സ്വർണം, ആഭരണങ്ങൾ, മറ്റ് വിലപിടിപ്പുള്ള വസ്തുക്കൾ എന്നിവ അടങ്ങുന്ന ക്ഷേത്ര സ്വത്തുക്കളുടെ വിശദമായ കണക്ക് ഇനിയും തയ്യാറാക്കാനുണ്ട്. B നിലവറ തുറക്കാതെ കിടക്കുമ്പോൾ, A, C, D, E, F എന്നീ നിലവറകളും അവയുടെ ചില മുൻഭാഗങ്ങളും തുറന്നു. റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട കണ്ടെത്തലുകളിൽ, നൂറുകണക്കിന് വജ്രങ്ങളും മാണിക്യങ്ങളും മറ്റ് വിലയേറിയ കല്ലുകളും പതിച്ച, മൂന്നര അടി ഉയരമുള്ള, മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ശുദ്ധമായ തങ്കത്തിൽ നിർമിച്ച ഒരു വിഗ്രഹവും ഉൾപ്പെടുന്നു.[34] 18 അടി നീളമുള്ള 500 കിലോഗ്രാം (1,100 പൗണ്ട്) ഉള്ള  ശുദ്ധമായ സ്വർണ്ണ ശൃംഖല, , 36 കിലോഗ്രാം (79 പൗണ്ട്) ഉള്ള  സ്വർണ്ണ അങ്കി, വിലയേറിയ 1200 കല്ലുകൾ പതിച്ച    സ്വർണ്ണ' ശരപ്പൊളി'  കാശുമാല എന്നിവയും കണ്ടെത്തി. സ്വർണ്ണ പുരാവസ്തുക്കൾ, മാലകൾ, രത്‌നങ്ങൾ, വജ്രങ്ങൾ, മാണിക്യങ്ങൾ, നീലക്കല്ലുകൾ, മരതകം, രത്നക്കല്ലുകൾ, മറ്റ് വിലയേറിയ ലോഹങ്ങൾ കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച വസ്തുക്കൾ എന്നിവ നിറച്ച നിരവധി ചാക്കുകൾ.[35][36][37][38] ഏകദേശം 30 കിലോഗ്രാം (66 പൗണ്ട്) ഭാരമുള്ള 16-ഭാഗങ്ങളുള്ള സ്വർണ്ണ അങ്കി രൂപത്തിൽ ദേവനെ അലങ്കരിക്കുന്നതിനുള്ള ആചാരപരമായ വസ്ത്രങ്ങൾ, മാണിക്യം, മരതകം എന്നിവ പതിച്ച സ്വർണ്ണ &quot;ചിരട്ടകൾ&quot;, കൂടാതെ 18-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ നെപ്പോളിയൻ കാലഘട്ടത്തിലെ നാണയങ്ങൾ എന്നിവയും മറ്റ് പല വസ്തുക്കളുടെ  കൂടെ കണ്ടെത്തി. [3]  2012-ന്റെ തുടക്കത്തിൽ, കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ കോട്ടയത്ത് കണ്ടെത്തിയ റോമാസാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ലക്ഷക്കണക്കിന് സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന ഈ വസ്തുക്കളെ കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കാൻ ഒരു വിദഗ്ധ സമിതിയെ നിയോഗിച്ചിരുന്നു.[39][40] 1990 മുതലുള്ള ചില ക്ഷേത്ര രേഖകൾ ഓഡിറ്റ് ചെയ്ത ഇന്ത്യയുടെ മുൻ കൺട്രോളർ ആൻഡ് ഓഡിറ്റർ ജനറൽ (സിഎജി) വിനോദ് റായിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, 2014 ഓഗസ്റ്റിൽ, ഇതിനകം തുറന്ന നിലവറ എയിൽ 800 കിലോഗ്രാം (1,800 പൗണ്ട്) വരുന്ന 200 BCE കാലഘട്ടത്തിലെ സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങളുടെ ശേഖരം  ഉണ്ട്. ഓരോ നാണയത്തിനും ₹2.7 കോടിയിലധികം (US$350,000) വിലയുണ്ട്.[41] 18 അടി നീളമുള്ള ദേവനെ ഉദ്ദേശിച്ച് നൂറുകണക്കിന് വജ്രങ്ങളും മറ്റ് വിലയേറിയ കല്ലുകളും പതിച്ച ശുദ്ധമായ സ്വർണ്ണ സിംഹാസനവും കണ്ടെത്തി. ഈ വോൾട്ട് എയുടെ ഉള്ളിൽ കടന്നവരിൽ ഒരാളുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഏറ്റവും വലിയ വജ്രങ്ങളിൽ പലതും പൂർണ്ണവളർച്ചയെത്തിയ മനുഷ്യന്റെ തള്ളവിരലോളം വലുതായിരുന്നു.[42] വ്യത്യസ്തമായ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രകാരം, വജ്രങ്ങളും മറ്റ് വിലയേറിയ കല്ലുകളും പതിച്ച ഖര സ്വർണ്ണ കിരീടങ്ങൾ കുറഞ്ഞത് മൂന്നെണ്ണമെങ്കിലും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.[43][44][45] വോൾട്ട് എയിൽ നിന്നും നൂറുകണക്കിന് തങ്കക്കസേരകളും ആയിരക്കണക്കിന് സ്വർണ്ണ പാത്രങ്ങളും ഭരണികളും മറ്റ് ചില മാധ്യമ റിപ്പോർട്ടുകളും പരാമർശിക്കുന്നു.[46]ഈ വെളിപ്പെടുത്തൽ പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും സമ്പന്നമായ ആരാധനാലയമെന്ന പദവി ഉറപ്പിച്ചു.[47] പുരാതനവും സാംസ്കാരികവുമായ മൂല്യങ്ങൾ കണക്കിലെടുക്കുകയാണെങ്കിൽ ഈ ആസ്തികൾ നിലവിലെ വിപണി വിലയുടെ പത്തിരട്ടി മൂല്യമുള്ളതായിരിക്കും.[48] ഒരു റഫറൻസ് എന്ന നിലയിൽ, ഔറംഗസീബിന് കീഴിൽ (1690-ൽ) മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പരമോന്നതമായ മൊത്തത്തിലുള്ള ജിഡിപി (എല്ലാ രൂപത്തിലും ഉള്ള വരുമാനം) ആധുനിക കാലഘട്ടത്തിൽ താരതമ്യേന തുച്ഛമായ US$90 ബില്യൺ ആയിരുന്നു.[49][50] വാസ്തവത്തിൽ, ഏറ്റവും സമ്പന്നമായ മുഗൾ &quot;ഖജനാവിൽ&quot; (അക്ബറിന്റെയും ജഹാംഗീറിന്റെയും ഷാജഹാന്റെയും കാലഘട്ടങ്ങളിൽ) ഏഴ് ടൺ സ്വർണ്ണവും എൺപത് പൗണ്ട് മുറിക്കാത്ത വജ്രങ്ങളും നൂറ് പൗണ്ട് വീതമുള്ള മാണിക്യവും മരതകവും അറുനൂറ് പൗണ്ട് മുത്തുകളും  അടങ്ങിയിരുന്നു. .[51] റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ട എട്ട് നിലവറകളിൽ അഞ്ചെണ്ണം മാത്രം തുറന്നിട്ടുണ്ടെങ്കിലും (വലിയ മൂന്ന് നിലവറകളും അവയുടെ എല്ലാ മുൻ അറകളും ഇപ്പോഴും അടഞ്ഞുകിടക്കുന്നു), ഇതുവരെ കണ്ടെത്തിയ ശേഖരം ഇതുവരെയുള്ളതിൽ വച്ച് ഏറ്റവും വലിയ സ്വർണ്ണ ശേഖരമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

ലോകചരിത്രത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള വിലയേറിയ കല്ലുകൾ.[52][53] ചേരന്മാർ, പാണ്ഡ്യന്മാർ, തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബം, കോലത്തിരികൾ, പല്ലവർ തുടങ്ങിയ വിവിധ രാജവംശങ്ങൾ ദേവന് സംഭാവനയായി (പിന്നീട് അവിടെ സംഭരിച്ചു) ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ശേഖരിക്കപ്പെട്ടതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ദക്ഷിണേന്ത്യയിലും അതിനുമപ്പുറവും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള ചരിത്രത്തിലെ ചോളന്മാരും മറ്റനേകം രാജാക്കന്മാരും മെസൊപ്പൊട്ടേമിയ, ജെറുസലേം, ഗ്രീസ്, റോം എന്നിവിടങ്ങളിലെ ഭരണാധികാരികളിൽ നിന്നും വ്യാപാരികളിൽ നിന്നും പിന്നീട് യൂറോപ്പിൽ നിന്നും മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുമുള്ള വിവിധ കൊളോണിയൽ ശക്തികളിൽ നിന്നും. [11][9][54] സംഭരിച്ച സമ്പത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗം പിന്നീടുള്ള വർഷങ്ങളിൽ നികുതിയായും മറ്റ് ദക്ഷിണേന്ത്യൻ രാജ്യങ്ങളുടെ കീഴടക്കിയ സമ്പത്തിലും തിരുവിതാംകൂർ രാജാക്കന്മാർക്ക് എത്തിയതായി ചിലർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.[55] എന്നിരുന്നാലും, നിലവിലുള്ള പല ഹിന്ദു ഗ്രന്ഥങ്ങളിലും, സംഘം സാഹിത്യത്തിലും (ബിസി 500 മുതൽ എഡി 300 വരെ) &quot;സുവർണ്ണക്ഷേത്രം&quot; എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്നതിൽ ദേവനെയും ക്ഷേത്രത്തെയും കുറിച്ചുള്ള പരാമർശം കണക്കിലെടുത്ത് ഇത് ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി ശേഖരിക്കപ്പെട്ടതാണെന്ന് മിക്ക പണ്ഡിതന്മാരും വിശ്വസിക്കുന്നു. അന്നത്തെ സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത സമ്പത്തിന്റെ കണക്ക്), കൂടാതെ ചേര, പാണ്ഡ്യ, ഗ്രീക്ക്, റോമൻ കാലഘട്ടങ്ങളിലെ എണ്ണമറ്റ പുരാവസ്തുക്കൾ നിധികളിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. പുരാതന തമിഴ്-സംഘം ഇതിഹാസമായ ചിലപ്പതികാരം (സി. 100 എ.ഡി. മുതൽ എ.ഡി. 300 വരെ) അന്നത്തെ ചേര രാജാവായ ചെങ്കുട്ടുവന് സ്വർണ്ണവും വിലപിടിപ്പുള്ള രത്നങ്ങളും ഒരു പ്രത്യേക 'സുവർണ്ണക്ഷേത്രത്തിൽ' (അരിതുയിൽ-അമർഡോൺ) സമ്മാനമായി സ്വീകരിച്ചതായി പറയുന്നു. പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം ആയിരിക്കാൻ ആണ് സാധ്യത.[56][57][58]: 65 [58]: 73 [59]ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി തിരുവനന്തപുരം, കണ്ണൂർ, വയനാട്, കൊല്ലം, പാലക്കാട്, മലപ്പുറം ജില്ലകളിലെ നദികളിൽ നിന്നും സ്വർണ്ണം ഖനനം ചെയ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. സുമേറിയൻ കാലഘട്ടം മുതൽ തെക്ക് വിഴിഞ്ഞം മുതൽ വടക്ക് മംഗലാപുരം വരെ മലബാർ മേഖലയിൽ (രേഖപ്പെടുത്തിയ ചരിത്രത്തിലെ &quot;തമിളകം&quot; പ്രദേശത്തിന്റെ ഭാഗമായി) നിരവധി വ്യാപാര-വാണിജ്യ കേന്ദ്രങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. കൂടാതെ, 1700-കളുടെ അവസാനത്തിൽ മൈസൂർ അധിനിവേശം തുടങ്ങിയ സമയങ്ങളിൽ, കോലത്തിരിമാരെപ്പോലെ കേരളത്തിലെയും ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെയും ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റ് രാജകുടുംബങ്ങൾ (തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബത്തിന്റെ) തിരുവനന്തപുരത്ത് അഭയം പ്രാപിക്കുകയും അവരുടെ ക്ഷേത്രസമ്പത്ത്   പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ   സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കാം.[10][11][9][28][60] കൂടാതെ, വളരെ വലുതും ഇതുവരെ തുറക്കാത്തതുമായ നിലവറകളിലും തുറന്നിരിക്കുന്ന വളരെ ചെറിയ നിലവറകളിലും സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന നിധികളിൽ ഭൂരിഭാഗവും തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന സ്ഥാപനത്തിന് വളരെ മുമ്പുള്ളതാണ്, ഉദാ. വിനോദ് റായ് പരാമർശിച്ച 200 ബിസി മുതലുള്ള 800 കിലോഗ്രാം (1,800 പൗണ്ട്) സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങൾ. പ്രശസ്‌ത പുരാവസ്തു ഗവേഷകനും ചരിത്രകാരനുമായ ആർ. നാഗസ്വാമിയും കേരളത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും ദേവന് അർപ്പിക്കുന്ന നിരവധി രേഖകൾ  നിലവിലുണ്ടെന്ന് പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്.[10] അവസാനമായി, തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യത്തിൽ സർക്കാർ (സംസ്ഥാന) ഖജനാവ് (കരുവേലം), രാജകുടുംബ ഖജനാവ് (ചെല്ലം), ക്ഷേത്ര ഭണ്ഡാരം (തിരുവര ഭണ്ഡാരം അല്ലെങ്കിൽ ശ്രീ ഭണ്ഡാരം) എന്നിവയ്ക്കിടയിൽ എല്ലായ്‌പ്പോഴും വേർതിരിവ് ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നത് ഓർക്കേണ്ടതുണ്ട്. മഹാറാണി ഗൗരി ലക്ഷ്മി ബായിയുടെ ഭരണകാലത്ത് കേരള മേഖലയിൽ തെറ്റായി കൈകാര്യം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ക്ഷേത്രങ്ങൾ സർക്കാരിന്റെ കീഴിൽ കൊണ്ടുവന്നു. ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളിലെ അധിക ആഭരണങ്ങളും പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ നിലവറകളിലേക്ക് മാറ്റി. പകരം പത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഫണ്ട് ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ ദൈനംദിന പരിപാലനത്തിനായി വിനിയോഗിച്ചു.2011 ജൂലൈ 4-ന്, ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സ്വത്തുക്കളുടെ കണക്കെടുക്കാൻ ചുമതലപ്പെടുത്തിയ ഏഴംഗ വിദഗ്‌ധസംഘം ബി അറ തുറക്കുന്നത് മാറ്റിവെക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. ഈ അറ ഇരുമ്പ് വാതിലിൽ മൂടിക്കെട്ടിയിരിക്കുകയാണ്, അതിൽ മൂർഖൻ പാമ്പിന്റെ ചിത്രം ഉണ്ടായിരുന്നു, അത് തുറക്കുന്നത് വലിയ അനർത്ഥത്തിന് കാരണമാകും എന്ന വിശ്വാസം നിമിത്തം അത് തുറന്നിട്ടില്ല. .[61] ബി ചേംബർ തുറക്കുന്നത് ഒരു ദുശ്ശകുനമായിരിക്കുമെന്ന് രാജകുടുംബവും പറഞ്ഞു.[62] ഏഴംഗ സംഘം 2011 ജൂലൈ 8-ന് കൂടുതൽ വിദഗ്ധരുമായി കൂടിയാലോചിക്കുകയും ചേംബർ ബി തുറക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് അന്തിമ തീരുമാനം എടുക്കുകയും ചെയ്യും.[63] ക്ഷേത്രത്തിൽ ഭഗവാന്റെ ഇഷ്ടം മനസ്സിലാക്കാൻ നടത്തിയ അഷ്ടമംഗല ദേവപ്രശ്നം, ബി അറ തുറക്കാനുള്ള ഏതൊരു ശ്രമവും ദൈവിക അപ്രീതിക്ക് കാരണമാകുമെന്നും മറ്റ് അറകളിലെ വിശുദ്ധ വസ്തുക്കളെ ശേഖരണ പ്രക്രിയയിൽ മലിനമാക്കിയെന്നും വെളിപ്പെടുത്തി.[19] യഥാർത്ഥ ഹർജിക്കാരൻ (ടി. പി. സുന്ദർരാജൻ), കോടതി നടപടി സാധനങ്ങളുടെ ശേഖരണത്തിലേക്ക് നയിച്ചു, 2011 ജൂലൈയിൽ മരിച്ചു, ഇത് ക്ഷേത്രത്തെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള നാടോടിക്കഥകൾക്ക് വിശ്വാസ്യത നൽകി.[64] 2011 ജൂലൈയിലെ ഈ പ്രസിദ്ധമായ സംഭവത്തിന് മുമ്പ്, ക്ഷേത്രത്തിലെ നിരവധി നിലവറകളിൽ ഒന്ന് (ബി നിലവറകളല്ല )(1880-കൾക്ക് ശേഷം), G, അല്ലെങ്കിൽ H (രണ്ടും അമിക്കസ് ക്യൂറി വീണ്ടും കണ്ടെത്തിയത് 2014 മധ്യത്തിൽ മാത്രം) 1931-ൽ തുറന്നിരുന്നു. ഇത് ഒരുപക്ഷേ ഇതുവരെ തുറന്നിട്ടില്ലാത്ത A, C, D, E, അല്ലെങ്കിൽ F നിലവറകളുടെ ഒരു മുൻഭാഗം ആയിരിക്കാം. ഇന്ത്യ നേരിടുന്ന കടുത്ത സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തെ തുടർന്നാണ് ഇത് അനിവാര്യമായത്. കൊട്ടാരവും സ്റ്റേറ്റ് ട്രഷറികളും ഏതാണ്ട് വറ്റിപ്പോയി. രാജാവും പുരോഹിതന്മാരും ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഒരു ചെറിയ കൂട്ടം ആളുകൾ, മിക്കവാറും സ്വർണ്ണവും കുറച്ച് വെള്ളി നാണയങ്ങളും ആഭരണങ്ങളും കൊണ്ട് നിറഞ്ഞ ഒരു കളപ്പുരയുടെ വലിപ്പമുള്ള ഒരു ഘടന കണ്ടെത്തി. അതിനു മുകളിൽ നൂറുകണക്കിന് തങ്കച്ചട്ടികൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. സ്വർണ്ണ നാണയങ്ങൾ നിറച്ച നാല് പെട്ടികളും ഉണ്ടായിരുന്നു. ആറ് ഭാഗങ്ങളുള്ള ഒരു വലിയ നെഞ്ച് നിലത്ത് ഉറപ്പിച്ചിരിക്കുന്നതും കണ്ടെത്തി. വജ്രങ്ങൾ, മാണിക്യങ്ങൾ, നീലക്കല്ലുകൾ, മരതകം എന്നിവ പതിച്ച സ്വർണ്ണാഭരണങ്ങളായിരുന്നു അവയിൽ നിറയെ. ഇവ കൂടാതെ, പഴയ നാണയങ്ങളുടെ നാല് പെട്ടികൾ കൂടി (സ്വർണ്ണമല്ല) ഉണ്ടായിരുന്നു, അവ എണ്ണുന്നതിനായി കൊട്ടാരത്തിലേക്കും സംസ്ഥാന ട്രഷറികളിലേക്കും തിരികെ കൊണ്ടുപോയി.[13]

== ആട്ടവിശേഷങ്ങൾ ==
മീനമാസത്തിൽ രോഹിണി കൊടികയറി അത്തം ആറാട്ടായും തുലാമാസത്തിൽ അത്തം കൊടികയറി തിരുവോണം ആറാട്ടായും രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളുണ്ട്. രണ്ടിനും ഭഗവാൻ [[ശംഖുമുഖം]] കടപ്പുറത്താണ് ആറാടുന്നത്. തുലാമാസത്തിൽത്തന്നെ തിരുവല്ലം പരശുരാമക്ഷേത്രത്തിലും ഇതേപോലെ ഉത്സവം നടത്തുന്നു.

=== പൈങ്കുനി ഉത്സവം ===
തമിഴ് വർഷത്തിലെ പൈങ്കുനിമാസം എന്നാൽ മലയാളവർഷത്തിലെ മീനമാസമാണ്. മീനമാസത്തിൽ രോഹിണിനക്ഷത്രദിവസം കൊടികയറി സുന്ദരവിലാസം കൊട്ടാരത്തിൽ വെച്ച് മഹാരാജാവ്, പള്ളിവേട്ട നിർവഹിച്ച് അത്തം നക്ഷത്രദിവസം [[ശംഖുമുഖം]] കടപ്പുറത്ത് ആറാട്ടോടുകൂടി സമാപിയ്ക്കുന്ന പത്തുദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഉത്സവത്തിന് പൈങ്കുനി ഉത്സവം എന്ന പേരുവന്നത് അങ്ങനെയാണ്. ഉത്സവത്തിന് രാജകുടുംബത്തിന്റെ ആജ്ഞ കിട്ടുമ്പോഴാണ് ചടങ്ങുകൾ ആരംഭിയ്ക്കുന്നത്. മണ്ണുനീരുകോരൽ, മുളപൂജ, കലശം തുടങ്ങിയ കർമ്മങ്ങൾ അതിനുശേഷം നടക്കും. രോഹിണിനാളിൽ പത്മനാഭസ്വാമിയുടെയും തിരുവമ്പാടി ശ്രീകൃഷ്ണന്റെയും കൊടിമരങ്ങളിൽ കൊടി കയറ്റുന്നു. ഉത്സവദിനങ്ങളിൽ വിശേഷാൽ പൂജകളും കലാപരിപാടികളുമുണ്ടാകും. കൂടാതെ രണ്ടുനേരവും വിശേഷാൽ ശീവേലികളുമുണ്ടാകും. എന്നാൽ കൊടിയേറ്റദിവസം ഒരുനേരം (രാത്രി) മാത്രമേ ശീവേലിയുണ്ടാകാറുള്ളൂ. അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മയുടെ ഭരണകാലത്തൊരിയ്ക്കൽ ഉത്സവത്തിനിടയിൽ എഴുന്നള്ളിപ്പിനുകൊണ്ടുവന്ന ഒരു ആന ഇടയുകയുണ്ടായി. അതിനെത്തുടർന്ന് ആനയെഴുന്നള്ളിപ്പ് നിർത്തുകയും പകരം പൂജാരിമാർ വാഹനങ്ങളിലിരുത്തി ഭഗവാനെ കൊണ്ടുപോകുന്ന സമ്പ്രദായം കൊണ്ടുവരികയും ചെയ്തു. ആറുതരം വാഹനങ്ങളുണ്ട്. അവ [[സിംഹാസനം]], [[അനന്തൻ]], [[കമലം]] ([[താമര]]), [[പല്ലക്ക്]], [[ഗരുഡൻ]], [[ഇന്ദ്രൻ]] എന്നിവയാണ്. ഇവയിൽ പല്ലക്ക്, ഗരുഡൻ എന്നിവ മാത്രം യഥാക്രമം രണ്ട്, നാല് എന്നീ പ്രാവശ്യം നടത്തുന്നു. ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ട വാഹനം ഗരുഡവാഹനമാണെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു. ആദ്യദിവസം സിംഹാസനം, രണ്ടാം ദിവസം അനന്തൻ, മൂന്നാം ദിവസം കമലം, നാലാമത്തെയും ഏഴാമത്തെയും ദിവസങ്ങളിൽ പല്ലക്ക്, ആറാം ദിവസം ഇന്ദ്രൻ, മറ്റുദിവസങ്ങളിൽ ഗരുഡൻ, ഇങ്ങനെയാണ് എഴുന്നള്ളിപ്പ്. പത്മനാഭസ്വാമിയുടേത് സ്വർണ്ണവാഹനവും നരസിംഹമൂർത്തി, ശ്രീകൃഷ്ണൻ എന്നിവരുടേത് വെള്ളിവാഹനവുമാണ്. എട്ടാം ദിവസം രാത്രി ശീവേലിസമയത്ത് ക്ഷേത്രത്തിലെ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാർ ഭഗവാന് കാണിയ്ക്ക സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. പിന്നീട് വലിയതമ്പുരാനും കാണിയ്ക്ക സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. തുടർന്ന് ഭക്തർ ഒന്നായി കാണിയ്ക്ക സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. ഇതാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ വലിയ കാണിയ്ക്ക. ഒമ്പതാം ദിവസമാണ് പള്ളിവേട്ട. രാജകീയമായ ഒരു നായാട്ടായി ഇത് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. താത്കാലികമായി നിർമ്മിച്ച ഒരു കിടങ്ങിൽ ഒരു തേങ്ങ വെച്ചിട്ടുണ്ടാകും. ഭഗവാന്റെ പ്രതിനിധിയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന മഹാരാജാവ് അത് അമ്പെയ്തു തകർക്കുന്നു. സകല തിന്മകളുടെയും മേലുള്ള വിജയമാണ് ഇതിൽനിന്നും അർത്ഥമാക്കുന്നത്. പത്താം ദിവസമാണ് ആറാട്ട്. ക്ഷേത്രത്തിൽ രണ്ടു പ്രദക്ഷിണം വച്ചശേഷം വാഹനങ്ങൾ പടിഞ്ഞാറേ നടയിലൂടെ പുറത്തിറങ്ങുന്നു. വലിയതമ്പുരാനും രാജകുടുംബത്തിലെ മറ്റു പുരുഷന്മാരും വാളും പരിചയും ധരിച്ചുകൊണ്ട് ഭഗവാന് അകമ്പടി സേവിച്ചുണ്ടാകും. പടിഞ്ഞാറേ നടവഴി എഴുന്നള്ളിപ്പ് ഇറങ്ങുമ്പോൾ 1001 കതിനവെടി മുഴങ്ങുന്നുണ്ടാകും. വാദ്യമേളങ്ങളും കലാപരിപാടികളുംകൊണ്ട് സമ്പന്നമായ എഴുന്നള്ളിപ്പ് ശംഖുമുഖം കടപ്പുറത്തെത്താൻ വളരെ നേരമെടുക്കും. ഈ എഴുന്നള്ളിപ്പ് രാജഭരണത്തിന്റെ ചരിത്രം ഓർമ്മിപ്പിയ്ക്കുന്നു. കടപ്പുറത്തെത്തിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ തന്ത്രവിധിയനുസരിച്ച് വിഗ്രഹങ്ങൾ ഇറക്കിവച്ച് പൂജകൾ നടത്തുന്നു. പിന്നീട് തന്ത്രി, മേൽശാന്തി, കീഴ്ശാന്തി തുടങ്ങിയവരും രാജകുടുംബാംഗങ്ങളും മൂന്നുപ്രാവശ്യം കടലിൽ മുങ്ങുന്നു. പിന്നീട് ശരീരം വൃത്തിയാക്കിയശേഷം തിരിച്ചെഴുന്നള്ളുന്നു. തിരിച്ചെഴുന്നള്ളുന്നതിനും വളരെ നേരമെടുക്കും. എഴുന്നള്ളിപ്പ് ക്ഷേത്രത്തിൽ കടക്കുമ്പോഴും 1001 കതിനവെടി മുഴങ്ങുന്നുണ്ടാകും. തുടർന്ന് കൊടിയിറക്കം. തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിലെ സർക്കാർ കാര്യാലയങ്ങൾക്ക് അന്ന് ഉച്ചതിരിഞ്ഞ് മൂന്നുമണിയ്ക്കുശേഷം അവധിയായിരിയ്ക്കും. ഉത്സവദിനങ്ങളിൽ പഞ്ചപാണ്ഡവരുടെ പടുകൂറ്റൻ വിഗ്രഹങ്ങൾ കിഴക്കേ കോട്ടവാതിലിനോടുചേർന്ന് പ്രതിഷ്ഠിയ്ക്കാറുണ്ട്. പടിഞ്ഞാട്ട് ദർശനമായി (ഭഗവാന് അഭിമുഖമായി) ആണ് പ്രതിഷ്ഠകൾ. 
=== അൽപ്പശി ഉത്സവം ===
തമിഴ് വർഷത്തിലെ അൽപ്പശി അഥവാ ഐപ്പശി എന്നാൽ മലയാളവർഷത്തിലെ തുലാമാസമാണ്. മീനമാസത്തിലെ ഉത്സവത്തിനുള്ള എല്ലാ ചടങ്ങുകളും തുലാമാസത്തിലെ ഉത്സവത്തിനും ആവർത്തിയ്ക്കുന്നു. നക്ഷത്രത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ മാത്രമാണ് വ്യത്യാസം. തുലാമാസത്തിൽ അത്തം കൊടികയറി തിരുവോണം ആറാട്ടായാണ് ഉത്സവം.

=== മുറജപം ===
ശ്രീപദ്മനാഭ സ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ ആറുവർഷം കൂടുമ്പോൾ നടക്കുന്ന “മുറജപം” ഏറെ പ്രത്യേകതയുള്ള ചടങ്ങാണ്‌. അമ്പത്താറു ദിവസത്തെ മഹാമഹമാണ്‌ മുറജപം. എട്ടു ദിവസം ഓരോ മുറ. ഈ ക്രമത്തിൽ അമ്പത്തിയാറു ദിവസത്തെ ഏഴായി വിഭജിച്ച്‌ ജപകർമങ്ങൾ നടത്തുന്നു. ഉത്തരായന സംക്രമണ ദിവസം (മകര ശീവേലി) കാലം കൂടത്തക്കവണ്ണം വൃശ്ചികമാസം ആദ്യ ആഴ്ചയിൽ മുറജപത്തിന്‌ തുടക്കം കുറിക്കും. കൊല്ല വർഷം 919-ൽ ആദ്യ മുറജപം നടന്നു. അതേ വർഷം [[ധനു|ധനുവിൽ]] ഭദ്രദീപവും തൃപ്പടിദാനത്തിനു ശേഷം തുലാപുരുഷ ദാനവും നടന്നതായി രേഖയുണ്ട്‌.&lt;ref name-PSM/&gt; 1123 (1947) വരെ മുറജപം ആർഭാടത്തോടെയാണ്‌ ആഘോഷിച്ചിരുന്നത്‌. [[ഋഗ്വേദം]], [[യജുർവേദം]], [[സാമവേദം]] എന്നിവയാണ്‌ പ്രധാനമായും മുറജപത്തിന്‌ ഉരുവിടാറുള്ളത്‌. 

ശ്രീപത്മാനാഭന് മുറജപം ആറുവർഷം കൂടുമ്പോഴായിരുന്നു വെങ്കിൽ വൈക്കത്തപ്പനും, തിരുവാഴപ്പള്ളിയിലപ്പനും 12 വർഷം കൂടുമ്പോൾ വടക്കുപുറത്തുപാട്ടും, മുടിയെടുപ്പ് എഴുന്നള്ളത്തും നടത്തുന്നു. ഈ മൂന്നു മഹാമഹങ്ങളും തിരുവിതാംകൂർ രാജ്യത്തെ അന്നത്തെ പ്രധാന ഹൈന്ദവാഘോഷങ്ങളായിരുന്നു. മുറജപത്തിന്റെ ഗുരുസ്ഥാനീയർ [[ആഴ്‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ|ആഴ്‌വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കളാണ്‌]].

=== അഷ്ടമിരോഹിണി ===
ചിങ്ങമാസത്തിലെ കറുത്തപക്ഷത്തിലെ അഷ്ടമിനാളിൽ ശ്രീകൃഷ്ണഭഗവാന്റെ ജന്മദിനം ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. അന്നേദിവസം ക്ഷേത്രത്തിൽ ഉച്ചതിരിഞ്ഞു രണ്ടുമണിയ്ക്കുതന്നെ നടതുറക്കുന്നു. തുടർന്ന് രണ്ടരമണിയ്ക്ക് തിരുവമ്പാടി ക്ഷേത്രത്തിൽ പാലഭിഷേകം നടത്തുന്നു. ഈ ദിവസം വലിയൊരു മരത്തൊട്ടിൽ അഭിശ്രവണമണ്ഡപത്തിൽ വയ്ക്കുന്നു. അതിൽ ധാരാളം ശ്രീകൃഷ്ണവിഗ്രഹങ്ങളും കാണാം. കുട്ടികളില്ലാത്ത ദമ്പതിമാർ ഈ സമയത്ത് ഇവിടെവന്നുതൊഴുതാൽ അവർക്ക് കുട്ടികളുണ്ടാകുമെന്ന് വിശ്വസിയ്ക്കപ്പെടുന്നു.

=== വിഷു ===
കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളിലൊന്നാണ് മേടമാസത്തിലെ [[വിഷു]]. പണ്ടുകാലത്ത് വിളവിറക്കലിന്റെ ഉത്സവമായിരുന്നു വിഷു. ഇന്ന് കാലമേറെ മാറിയിട്ടും ആഘോഷങ്ങൾക്ക് കുറവില്ല. കേരളത്തിലെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വീടുകളിലും വിഷുക്കണിയും പടക്കം പൊട്ടിയ്ക്കലുമുണ്ടാകും. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ എല്ലാ പ്രതിഷ്ഠകൾക്കും വിഷുക്കണി ദർശനമുണ്ട്. അന്ന് ക്ഷേത്രനട പതിവിലും ഒരുമണിക്കൂർ നേരത്തെ തുറക്കുന്നു.

=== വിനായകചതുർത്ഥി ===
ചിങ്ങമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ ചതുർത്ഥിയാണ് [[വിനായക ചതുർഥി|വിനായക ചതുർത്ഥി]]. ഗണപതിയുടെ ജന്മദിനമായി ഇത് ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. ശ്രീരാമക്ഷേത്രത്തിലെയും അഗ്രശാലയിലെയും ഗണപതിപ്രതിഷ്ഠകൾക്ക് പ്രത്യേകപൂജകൾ അന്നുണ്ടാകും. അഗ്രശാല ഗണപതിയ്ക്ക് അന്ന് ചിറപ്പുണ്ടാകും. വലിയതമ്പുരാൻ ഈ ദിവസം മാത്രമാണ് അഗ്രശാലയിൽ ദർശനം നടത്തുന്നത്.

=== തിരുവോണം ===
കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട രണ്ട് ഉത്സവങ്ങളിലൊന്നാണ് ചിങ്ങമാസത്തിലെ [[തിരുവോണം (നക്ഷത്രം)|തിരുവോണം]]. പണ്ടുകാലത്ത് വിളവെടുപ്പിന്റെ ഉത്സവമായിരുന്നു ഓണം. ഇന്ന് കാലമേറെ മാറിയിട്ടും ആഘോഷങ്ങൾക്ക് കുറവില്ല. കേരളത്തിലെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വീടുകളിലും അത്തം മുതൽ തിരുവോണം വരെ പത്തുദിവസം പൂക്കളവും അവസാനത്തെ രണ്ടുദിവസം ഗംഭീരൻ സദ്യയുമുണ്ടാകും. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ ഭഗവാന്റെ തിരുനാൾ എന്ന സങ്കല്പത്തിലാണ് ആഘോഷം. അന്നേദിവസം ''[[ഓണവില്ല്]]'' എന്ന പേരിൽ ചില പ്രത്യേകതരം വില്ലുകൾ ഭഗവാന് സമർപ്പിയ്ക്കുന്നു. പണ്ട് പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിന്റെ പുനർനിർമ്മാണത്തിന് മാർത്താണ്ഡവർമ്മ തമിഴ്നാട്ടിൽനിന്നും കൊണ്ടുവന്ന വിശ്വകർമ്മജരുടെ പിൻഗാമികളാണ് ഇവ സമർപ്പിയ്ക്കുന്നത്. ഗണപതി, ശ്രീകൃഷ്ണലീലകൾ, ശ്രീരാമപട്ടാഭിഷേകം, പത്മനാഭസ്വാമി, ദശാവതാരം, ശാസ്താവ് ([[അയ്യപ്പൻ]]) ഏന്നീ രൂപങ്ങൾ ആലേഖനം ചെയ്ത ഏഴുവില്ലുകളുണ്ട്.

=== ശിവരാത്രി ===
കുംഭമാസത്തിലെ കറുത്തപക്ഷത്തിലെ ചതുർദ്ദശിനാളിൽ നടത്തുന്ന ഒരു ഉത്സവമാണ് [[ശിവരാത്രി]]. രാജ്യം മുഴുവൻ ശിവപ്രീതിയ്ക്കായി ഈ ദിവസം വ്രതമനുഷ്ഠിയ്ക്കുന്നു. പത്മനാഭസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹത്തിനുകീഴിലുള്ള ശിവലിംഗത്തിൽ വിശേഷാൽ പൂജകൾ ശിവരാത്രിദിനത്തിലുണ്ടാകാറുണ്ട്. 

=== നവരാത്രിപൂജ===
കന്നിമാസത്തിലെ അമാവാസിദിനത്തിൽ തുടങ്ങി ഒമ്പതുദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഒരു ഉത്സവമാണ് [[നവരാത്രി]]പൂജ. ദേവീപ്രീതിയ്ക്കായി ഈ ദിവസങ്ങളിൽ വിശേഷാൽ പൂജകൾ നടത്തുന്നു. എട്ടാം ദിവസമായ [[ദുർഗ്ഗാഷ്ടമി]]നാളിൽ സന്ധ്യയ്ക്ക് പുസ്തകങ്ങൾ പൂജയ്ക്കുവയ്ക്കുന്നു. അടുത്തദിവസമായ [[മഹാനവമി]]ദിനത്തിൽ അടച്ചുപൂജയാണ്. അതിന്റെയടുത്ത ദിവസമായ [[വിജയദശമി]]ദിനത്തിൽ രാവിലെ പുസ്തകങ്ങൾ പൂജയ്ക്കുശേഷം എടുത്തുമാറ്റുന്നു. കൂടാതെ അന്നുതന്നെ വിദ്യാരംഭവും നടത്തുന്നു. 

പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ നവരാത്രികാലത്ത് [[തമിഴ്നാട്|തമിഴ്നാട്ടിലെ]] [[കന്യാകുമാരി ജില്ല]]യിലുള്ള [[പത്മനാഭപുരം കൊട്ടാരം|പത്മനാഭപുരം കൊട്ടാരത്തിൽനിന്നും]] സരസ്വതീദേവിയുടെ വിഗ്രഹം കൊണ്ടുവരുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിനടുത്തുള്ള വലിയകൊട്ടാരത്തിൽവച്ച് ഒമ്പതുദിവസവും സരസ്വതീപൂജ നടത്തുന്നു. [[സരസ്വതി]]യെക്കൂടാതെ [[കുമാരകോവിൽ]] [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ|മുരുകനും]] [[ശുചീന്ദ്രം]] മുന്നൂറ്റി നങ്കയും (കുുണ്ഢണി മങ്ക അഥവാ കുണ്ഡലിനീ ദേവി) എഴുന്നള്ളുന്നു. രാജഭരണകാലത്തെ സ്മരണകൾ പുതുക്കുന്ന ഉത്സവമാണിത്.

ഇതിനോട് അനുബന്ധിച്ച് നവരാത്രി സംഗീതോത്സവം നടത്തുന്നു.പ്രശസ്തരായ നിരവധി സംഗീതപണ്ഡിതർ ഇതിൽ പങ്കെടുക്കുന്നു. തോടയമംഗളം ഇതിലെ ഒരു ചടങ്ങാണ്

==== വലിയ ഗണപതിഹോമം ====
നവരാത്രിപൂജ തുടങ്ങുന്നതിന് രണ്ടുദിവസം മുമ്പ് സർവ്വവിഘ്നങ്ങളും നീക്കുന്നതിനായി വലിയ ഗണപതിഹോമം നടത്തുന്നു. ക്ഷേത്രം തന്ത്രിയാണ് ഹോമാചാര്യൻ.

=== മലയാള നവവർഷം ===
ചിങ്ങം ഒന്നിന് മലയാളവർഷം തുടങ്ങുന്നു. കേരളത്തിലെ എല്ലാ ദേവാലയങ്ങളിലും ഈ ദിവസം വിശേഷാൽ പൂജകളും ഭക്തജനത്തിരക്കും ഉണ്ടാകും. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിലും സ്ഥിതി വ്യത്യസ്തമല്ല.

=== മകരശ്ശീവേലി ===
സൂര്യൻ ധനുരാശിയിൽനിന്നും മകരം രാശിയിലേയ്ക്ക് പ്രവേശിയ്ക്കുന്ന ദിവസമാണ് [[മകരസംക്രാന്തി]]. ഉത്തരായണത്തിന്റെ ആരംഭം കൂടിയാണിത്. ഈ ദിവസമാണ് [[ശബരിമല]]യിൽ മകരവിളക്ക് നടത്തുന്നത്. ഇതേ ദിവസം പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രത്യേകമായി രാത്രിശീവേലി നടത്തുന്നു. ഇതാണ് മകരശ്ശീവേലി.

=== കർക്കടകശ്ശീവേലി === 
സൂര്യൻ മിഥുനം രാശിയിൽനിന്നും കർക്കടകം രാശിയിലേയ്ക്ക് പ്രവേശിയ്ക്കുന്ന ദിവസമാണ് [[കർക്കടകസംക്രാന്തി]]. ദക്ഷിണായനത്തിന്റെ ആരംഭം കൂടിയാണിത്. കർക്കടകം രാമായണമാസമായി ആചരിയ്ക്കുന്നു. ഈ ദിവസവും മകരശ്ശീവേലിപോലെ രാത്രികാലത്ത് പ്രത്യേക ശീവേലിയുണ്ട്. ഇതാണ് കർക്കടകശ്ശീവേലി.

==== ഭദ്രദീപം ====
മകരശ്ശീവേലി, കർക്കടകശ്ശീവേലി ദിവസങ്ങളിൽ നടത്തുന്ന ഒരു ചടങ്ങാണിത്. അഞ്ചുതിരികളിട്ട ഒരു നിലവിളക്കാണ് ഭദ്രദീപം. ഇത് ഒരു പ്രത്യേകമുറിയിൽ സൂക്ഷിച്ചുവയ്ക്കുന്നു. ശീവേലിദിവസങ്ങളിൽ ഇത് തുറക്കുന്നു.

=== ഗുരുപൂർണ്ണിമ (വേദവ്യാസജയന്തി) ===
കർക്കിടകമാസത്തിലെ പൗർണ്ണമിദിവസം വേദവ്യാസമഹർഷിയുടെ ജന്മദിനമായി ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. അന്ന് ശിഷ്യർ ഗുരുക്കന്മാർക്ക് പ്രത്യേകദക്ഷിണ വയ്ക്കുന്നു. പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിലെ വേദവ്യാസന്റെ ശ്രീകോവിലിൽ അന്ന് പ്രത്യേക പൂജകളുണ്ടാകും.

=== ശ്രീരാമനവമി ===
മേടമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ നവമിദിവസം ശ്രീരാമഭഗവാന്റെ ജന്മദിനമായി ആഘോഷിയ്ക്കുന്നു. അന്ന് ശ്രീരാമക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രത്യേകപൂജകളുണ്ടാകും.

=== മണ്ഡലകാലം ===
കേരളത്തിലെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വൃശ്ചികം ഒന്നുതൊട്ട് ധനു 11 വരെയുള്ള 41 ദിവസം വിശേഷമാണ്. ശബരിമല തീർത്ഥാടനകാലം കൂടിയായതിനാൽ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും വമ്പിച്ച തിരക്കുണ്ടാകും. പത്മാനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രത്തിൽ ശാസ്താവിന്റെ നടയിൽ ഈ 41 ദിവസവും വിശേഷാൽ പൂജകളുണ്ടാകും. മണ്ഡലകാലം അവസാനദിവസം മണ്ഡലച്ചിറപ്പുമുണ്ടാകം.

=== കളഭാഭിഷേകം ===
ധനു, മിഥുനം എന്നീ മാസങ്ങളിലെ അവസാനത്തെ ആറുദിവസങ്ങളിലാണ് വിശേഷാൽ കളഭാഭിഷേകം. ക്ഷേത്രത്തിലെ എല്ലാ പ്രതിഷ്ഠകൾക്കും ഈ ദിവസം കളഭാഭിഷേകം നടത്തും.

=== സ്വർഗ്ഗവാതിൽ ഏകാദശി ===
ധനുമാസത്തിലെ വെളുത്തപക്ഷത്തിലെ ഏകാദശി ദിവസമാണ് സ്വർഗ്ഗവാതിൽ ഏകാദശി അഥവാ വൈകുണ്ഠ ഏകാദശി. ഈ ദിവസം വിഷ്ണുഭഗവാന് വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ്. ഈ ദിവസത്തെ വ്രതം വിഷ്ണുപദപ്രാപ്തിയ്ക്കുത്തമമായി കരുതപ്പെടുന്നു. ഈ ദിവസം മരിയ്ക്കുന്നവർ നേരിട്ട് വൈകുണ്ഠത്തിലെത്തിച്ചേരുമെന്നും കരുതപ്പെടുന്നു. അതിനാൽ വൈകുണ്ഠ ഏകാദശി എന്ന പേരുവന്നു. അന്നേദിവസം ക്ഷേത്രത്തിൽ വിശേഷാൽ പൂജകളും വഴിപാടുകളും ശീവേലിയുമുണ്ടാകും. ക്ഷേത്രം കൂടുതൽ നേരം തുറന്നിരിയ്ക്കും.

== നിത്യ പൂജകൾ ==
നിത്യേന അഞ്ചുപൂജകളും മൂന്നുശീവേലികളുമുള്ള മഹാക്ഷേത്രമാണ് ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം. ക്ഷേത്രപൂജാദികൾ നടത്തുന്നതിന്‌ മംഗലാപുരത്തുകാരായ “അക്കരെ ദേശികൾ”ക്കും, നീലേശ്വരത്തുകാരായ “ഇക്കരെ ദേശികൾ”ക്കും പുഷ്പാഞ്ജലി നടത്തുന്നതിന്‌ വില്വമംഗലത്തിന്റെ പരമ്പരയിൽപെട്ടവർക്കും മാത്രമാണ്‌ അവകാശം.&lt;ref&gt;വില്വമംഗലത്തുസ്വാമിയാർ -- [[ഐതിഹ്യമാല]] -- [[കൊട്ടാരത്തിൽ ശങ്കുണ്ണി]]; [[കറന്റ് ബുക്സ്]]&lt;/ref&gt; കാസർകോട്‌ കുമ്പളയ്ക്കടുത്തുള്ള അനന്തപദ്മനാഭ ക്ഷേത്രവുമായുള്ള ബന്ധം ഇതിലൂടെ വ്യക്തമാവുകയാണ്‌. വില്വമംഗലം സ്വാമിയാണവിടെ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയത്‌. ദിവാകര മുനിയും വില്വമംഗല സ്വാമിയാരും രണ്ടല്ല എന്ന് ഇതിൽ നിന്നും ബോധ്യമാവും. 

=== ക്ഷേത്ര തന്ത്രം ===
ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ തന്ത്രം ആദ്യകാലത്ത് കൂപക്കരപ്പോറ്റിമാർക്ക് ആയിരുന്നു. എന്നാൽ പിന്നീടു താന്ത്രിക അവകാശം [[ഇരിങ്ങാലക്കുട|ഇരിങ്ങാലക്കുടയിലുള്ള]] നെടുമ്പിള്ളി തരണനല്ലൂർ കുടുംബത്തിനു ലഭിച്ചു.

== പത്മതീർത്ഥം ==
കിഴക്കേ കോട്ടയ്ക്കകത്തെ പുണ്യതീർത്ഥമാണ് പത്മതീർത്ഥക്കുളം. ശ്രീ പത്മനാഭ ക്ഷേത്രത്തിന് കിഴക്കുഭാഗത്തായി വിസ്തൃത മനോഹരമായ അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് പത്മതീർത്ഥം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.corporationoftrivandrum.in/node/282 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2013-03-11 |archive-date=2012-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120929073537/http://www.corporationoftrivandrum.in/node/282 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ക്ഷേത്രക്കുളങ്ങളിലൊന്നാണ് പത്മതീർത്ഥക്കുളം. ഇതിന്റെ നാലുഭാഗവും ഗതകാലപ്രൗഢി വിളിച്ചോതുന്ന ധാരാളം കെട്ടിടങ്ങൾ കാണാം. ഇതിന്റെ കരയോടുചേർന്ന് നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങൾ കാണാം. പത്മതീർത്ഥക്കര ഹനുമാൻ-നവഗ്രഹക്ഷേത്രം, ശിവപാർവ്വതീക്ഷേത്രം തുടങ്ങിയവ അവയിൽ പ്രധാനമാണ്.

== മിത്രാനന്ദപുരം തീർത്ഥം ==
ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജാരിയായ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാരും പുറപ്പെടാശാന്തിക്കാരായ നമ്പിമാരും നിത്യേന ശ്രീ പത്മനാഭന്റെ പൂജയ്ക്കുമുമ്പ് കുളിയ്ക്കേണ്ടത് ഈ കുളത്തിലാണ്. ഉത്സവത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള 'മണ്ണുനീരുവാരൽ' ചടങ്ങ് നടക്കുന്നതും മിത്രാനന്ദപുരത്തെ ഈ കുളത്തിലാണ്. ക്ഷേത്രാചാരങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഏക തീർത്ഥക്കുളം മിത്രാനന്ദപുരം തീർത്ഥമാണ്. &lt;ref&gt;[http://www.mathrubhumi.com/thiruvananthapuram/news/1067495-local_news-Thiruvananthapuram-%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%82.html മാതൃഭൂമി - മിത്രാനന്ദപുരം തീർത്ഥം]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt; 

== ഭരണസംവിധാനം ==
ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവ് അടങ്ങുന്ന ഭരണസമിതിയുടെ പേരായിരുന്നു എട്ടരയോഗം. നടുവിൽ മഠത്തിലെയോ മുഞ്ചിറ മഠത്തിലെയോ പുഷ്പാഞ്ജലി സ്വാമിയാർ,  കൂപക്കരപ്പോറ്റി , വഞ്ചിയൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, കൊല്ലൂർ അത്തിയറപ്പോറ്റി, മുട്ടവിളപ്പോറ്റി, നെയ്തശ്ശേരിപ്പോറ്റി, കരുവാ പോറ്റി, ശ്രീകാര്യത്തു പോറ്റി, പള്ളിയാടി കരണത്താകുറുപ്പ്, തിരുവമ്പാടി കുറുപ്പ്  എന്നിവരാണു മറ്റംഗങ്ങൾ. 

എന്നാൽ അനിഴം തിരുനാൾ മാർത്താണ്ഡവർമ്മ മഹാരാജാവ് ഇവരിൽ നിന്നും ഭരണം പൂർണ്ണമായും പിടിച്ചെടുക്കുകയും ഇങ്ങനെ ഒരു ഉപദേശക സമിതി മാത്രമായി ചുരുക്കുകയും ചെയ്തു. തൃപ്പാപ്പൂർ മൂത്തതിരുവടി ക്ഷേത്രസ്ഥാനിയനും ചിറവാ മൂത്തതിരുവടി രാജസ്ഥാനവും വഹിച്ചിരുന്നു. പിന്നീട് ശ്രീ അനിഴം തിരുനാൾ വീരബാലമാർത്താണ്ഡവർമ ഈ സ്ഥാനങ്ങൾ ചിറവാമൂത്തതിരുവടി ഏറ്റാൽ മതി എന്നാക്കി. ഇന്നും അങ്ങനെ തുടരുന്നു.&lt;ref name-PSM/&gt;&lt;ref&gt;ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി  ക്ഷേത്രം by അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി, pages: 152-162&lt;/ref&gt;
=== കോടതി ഇടപെടലുകൾ ===
[[2011]] [[ജനുവരി 31]] - ന് ക്ഷേത്രം ഏറ്റെടുക്കുവാൻ [[കേരളാ ഹൈക്കോടതി|ഹൈക്കോടതി]] കേരളാ സർക്കാരിനു നിർദ്ദേശം നൽകുകയുണ്ടായി&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=8728140&amp;programId=1073753764&amp;channelId=-1073751706&amp;BV_ID=@@@&amp;tabId=11 |title=മനോരമ വെബ്‌സൈറ്റ് - 31 ജനുവരി 2011 |access-date=2011-01-31 |archive-date=2011-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110203004430/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=8728140&amp;programId=1073753764&amp;channelId=-1073751706&amp;BV_ID=@@@&amp;tabId=11 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title = കവർസ്റ്റോറി|url = http://www.madhyamam.com/weekly/354|publisher = [[മാധ്യമം ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്]] ലക്കം 684|date = 2011 ഏപ്രിൽ 04|accessdate = 2013 മാർച്ച് 12|language = മലയാളം}}&lt;/ref&gt;. എന്നാൽ ഈ [[ഹർജി|ഹർജിയിൽ]] [[സുപ്രീം കോടതി (ഇന്ത്യ)|സുപ്രീംകോടതി]] [[സ്റ്റേ]] അനുവദിക്കുകയും ക്ഷേത്രത്തിലെ നിലവറകൾ തുറന്നു കണക്കെടുക്കുവാനും ഉത്തരവിട്ടു. ഈ ഉത്തരവിൻ പ്രകാരം കോടതി തന്നെ നിയോഗിച്ച കമ്മീഷൻ [[2011]] [[ജൂൺ 27]] - ന് ആദ്യ കണക്കെടുപ്പ് നടത്തി. ക്ഷേത്രത്തിലെ ആറുനിലവറകളിൽ ഒന്നു മാത്രം തുറന്നപ്പോൾ 450 കോടി രൂപയോളം വിലമതിക്കുന്ന [[സ്വർണം]], [[വെള്ളി]] എന്നിവ ലഭിച്ചു&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=196266 |title=ക്ഷേത്രത്തിലെ കണക്കെടുപ്പ്; മാതൃഭൂമി |access-date=2011-06-28 |archive-date=2011-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110630142700/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=196266 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

ആകെയുള്ള ആറ് രഹസ്യഅറകളിൽ നാല് അറകൾ തുറന്നു പരിശോധിച്ചപ്പോൾ പൊൻകിരീടവും മാലകളും രത്‌നങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഏകദേശം 90,000 കോടി രൂപ വില മതിക്കുന്ന നിധിശേഖരം കണ്ടെത്തി. പൈതൃകമൂല്യം കണക്കാക്കാതെയുള്ള മൂല്യമാണ് വിലയിരുത്തിയിട്ടുള്ളത്&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/1028604/2011-07-03/kerala |title=20,000 തങ്കത്തിരുമുഖവും വിഷ്ണുവിഗ്രഹവും കിട്ടി; മൂല്യം 90,000 കോടി കവിഞ്ഞു  |access-date=2011-07-03 |archive-date=2011-07-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110705162918/http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/1028604/2011-07-03/kerala |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;. തന്മൂലം ക്ഷേത്രസുരക്ഷ ശക്തമാക്കുവാൻ സർക്കാർ തീരുമാനിച്ചു.

== ക്ഷേത്രസംബന്ധിയായ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ ==
മലയാളിയായ പ്രസിദ്ധ ആംഗലേയസാഹിത്യകാരിയും തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബാംഗവുമായ അശ്വതി തിരുനാൾ ഗൗരി ലക്ഷ്മിഭായി രചിച്ച ''ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമി ടെമ്പിൾ'' എന്ന കൃതി തിരുവനന്തപുരത്തെ ശ്രീ പദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രപഠനമാണ്. ക്ഷേത്രസംബന്ധമായ ഐതിഹ്യങ്ങൾ, ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ വിവരങ്ങൾ, അനുഷ്ഠാനങ്ങൾ, ദേവതാസങ്കല്പങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം ഇതിൽ സവിസ്തരം പ്രതിപാദിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശ്രീ പത്മനാഭസ്വാമിക്ഷേത്രം എന്ന പേരിൽ ഈ കൃതിയുടെ മലയാള പരിഭാഷ ''കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്'' 1998ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു,(വിവർത്തകർ: കെ. ശങ്കരൻ തമ്പൂതിരി, കെ. ജയകുമാർ).&lt;ref&gt;Śrī Padmanābhasvāmi kṣētram http://books.google.co.in/books?id=uqbiMgEACAAJ&amp;dq=aswathi+thirunal&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=tp0lU7fwAorGrAeM8oFw&amp;ved=0CD4Q6AEwBA&lt;/ref&gt;

== ക്ഷേത്രത്തിൽ എത്തിചേരാൻ ==
തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിന്റെ ഒത്ത മധ്യത്തിൽ കോട്ടയ്ക്കകത്താണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. 

== ഇതുംകാണുക ==
# [[തിരുവിതാംകൂർ ഭരണാധികാരികൾ]]
# [[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ|അനിഴം തിരുനാൾ വീരബാല മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]]
# [[തിരുവനന്തപുരം]]
# [[പത്മനാഭപുരം കൊട്ടാരം]]

=== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ===
{{Commons category|Padmanabhaswamy Temple}}
* [http://vaikhari.org/thiruvananthapuram.html ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ച് വൈഖരിയിൽ]
* [http://vaikhari.org/thiruvananthapuram.html സ്വാതിതിരുനാൾ രാമവർമ്മ]

== അവലംബം ==
{{Reflist|3}}
{{ഫലകം:Famous Hindu temples in Kerala}}

[[വിഭാഗം:തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ദിവ്യദേശങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:രണ്ടു കൊടിമരങ്ങളുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ദേശീയപ്രാധാന്യമുള്ള സ്മാരകങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>alfh3t9qrg2gqkrsvn55p3bk1m9dqlw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>പത്മവിഭൂഷൺ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47589</id>
    <revision>
      <id>3759240</id>
      <parentid>3717268</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:23:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>756</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;Radha_Binod_Pal_Yasukuni_112135010_24372cdf47_o.jpg&quot; നീക്കം ചെയ്യുന്നു, [[commons:User:Wdwd|Wdwd]] എന്ന കാര്യനിർവ്വാഹകൻ അത് കോമൺസിൽ നിന്നും നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. കാരണം: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files in Category:Radhabinod Pal|]].</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37277" xml:space="preserve">{{prettyurl|Padma Vibhushan}}
{{Infobox Indian Awards
|           awardname = പത്മവിഭൂഷൺ
|               image =
|                type = സാധാരണപൗരന്
|            category = ദേശീയ
|          instituted = 1954
|        firstawarded = 1954
|         lastawarded = 2011
|               total = 283
|           awardedby = [[ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ]]
|           cashaward = 
|         description = 
|       previousnames = ''പഹേല വർഗ്ഗ്''
|             obverse = 
|             reverse = 
|              ribbon = ഇടത്തരം പിങ്ക്
|       firstawardees = 
|        lastawardees = 
|          precededby = [[ഭാരത് രത്‌ന]]
|          followedby = [[പത്മ ഭൂഷൺ]]
}}

[[ഭാരതം|ഭാരതത്തിലെ]] രണ്ടാമത്തെ ഉയർന്ന സിവിലിയൻ ബഹുമതിയാണ്‌ '''പത്മ വിഭൂഷൺ'''. പ്രശസ്തിപത്രവും പതക്കവുമടങ്ങുന്ന ഈ പുരസ്കാരം [[രാഷ്ട്രപതി]]യാണ്‌ സമ്മാനിക്കുന്നത്. ജനുവരി 2, 1954- ലാണ്‌ ഈ പുരസ്കാരം ഏർപ്പെടുത്തിയത്. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://faculty.winthrop.edu/haynese/india/medals/PVibhushan.html |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2008-08-18 |archive-date=2006-08-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060828151219/http://faculty.winthrop.edu/haynese/india/medals/PVibhushan.html |url-status=dead }}&lt;/ref &gt;ബഹുമതികളിൽ [[ഭാരതരത്ന|ഭാരതരത്നയ്ക്കു]] ശേഷവും [[പത്മഭൂഷൺ|പത്മഭൂഷണു]] മുൻപുമാണ്‌ പത്മവിഭൂഷന്റെ സ്ഥാനം. [[സത്യേന്ദ്രനാഥ് ബോസ്|ഡോ. സത്യേന്ദ്രനാഥ് ബോസ്]],[[സാക്കിർ ഹുസൈൻ (രാഷ്ട്രപതി)|ഡോ. സാക്കിർ ഹുസൈൻ]], [[ബാലസാഹബ് ഗംഗാദർ ഖേർ]], [[ദിഗ്മെ ദോറി വാങ്‌ചക്]],[[നന്ദലാൽ ബോസ്]], [[വി.കെ. കൃഷ്ണമേനോൻ]] എന്നിവർക്കാണ്‌ 1954-ൽ ഈ അവാർഡ് നൽകപ്പെട്ടത് &lt;ref&gt;[http://india.gov.in/myindia/padmavibhushan_awards_list1.php പത്മവിഭൂഷൺ ലഭിച്ചവരുടെ പട്ടിക]&lt;/ref&gt;

== അവാർഡ് ജേതാക്കൾ ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! Year!! Recipient !! Image !! Birth/death !! Field !! Country
|-
|1954
| [[Satyendra Nath Bose]]
| [[File:SatyenBose1925.jpg|75px]]
| 1894–1974
| [[Science|Science &amp; Engineering]]
| rowspan=&quot;3&quot; | India
|-
|1954
|[[Zakir Hussain (politician)|Zakir Hussain]]
|{{dash}}
|1897–1969
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1954
|[[Balasaheb Gangadhar Kher]]
|{{dash}}
|1888–1957
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1954
|[[Jigme Dorji Wangchuk]]
|{{dash}}
|1929–1972
|[[public policy|Public Affairs]]
|[[Bhutan]]*
|-
|1954
| [[Nand Lal Bose]]
| [[File:Nandalal Bose (1883 – 1966).jpg|75px]]
|1882–1966
| [[Arts]]
| rowspan=&quot;31&quot; | India
|-
|1954
|[[V. K. Krishna Menon]]
|{{dash}}
|1896–1974
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1955
|[[Dhondo Keshav Karve]]
|{{dash}}
|1858–1962
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1955
|[[J. R. D. Tata]]
|{{dash}}
|1904–1993
|[[Trade]] &amp; [[Industry]]
|-
|1956
|[[Chandulal Madhavlal Trivedi]]
|{{dash}}
|1893–1981
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1956
|[[Fazal Ali]]
|{{dash}}
|1886–1959
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1956
|[[Jankibai Bajaj]]
|{{dash}}
|1893–1979
|[[Social Work]]
|-
|1957
|[[Ghanshyam Das Birla]]
|{{dash}}
|1894–1983
|[[Trade]] &amp; [[Industry]]
|-
|1957
|[[Motilal Chimanlal Setalvad]]
|{{dash}}
|1884–1974
|[[Law]] and [[public policy|Public affairs]]
|-
|1957
|[[Shriprakash]]
|{{dash}}
|1890–1971
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1959
|[[John Mathai|John Matthai]]
|{{dash}}
|1886–1959
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1959
|[[Radhabinod Pal]]
| 
|1886–1967
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1959
|[[Gaganvihari Lallubhai Mehta]]
|{{dash}}
|1900–1974
|[[Social Work]]
|-
|1960
|[[Naryana Raghvan Pillai]]
|{{dash}}
|1898–1992
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1962
|[[H. V. R. Iyengar|H. Varda Raja Iyengar]]
|{{dash}}
|1902-1978
|[[Civil Service]]
|-
|1962
|[[Padmaja Naidu]]
|{{dash}}
|1900–1975
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1962
|[[Vijaya Lakshmi Pandit]]
|{{dash}}
|1900–1990
|[[Civil Service]]
|-
|1963
|[[A. Lakshmanaswami Mudaliar]]
|{{dash}}
|1887–1974
|[[Medicine]]
|-
|1963
|[[Suniti Kumar Chatterji]]
|{{dash}}
|1890–1977
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1963
|[[Hari Vinayak Pataskar]]
|{{dash}}
|1892–1970
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1964
|[[Gopinath Kaviraj]]
|{{dash}}
|1887–1976
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1964
|[[Acharya Kalelkar]]
|{{dash}}
|1885–1981
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1965
|[[Arjan Singh]]
|{{dash}}
|1919
|[[Military Service]]
|-
|1965
|[[Joyanto Nath Chaudhuri]]
|{{dash}}
|1908–1983
|[[Military Service]]
|-
|1965
|[[Mehdi Nawaz Jung]]
|{{dash}}
|1894–1967
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1966
|[[Valerian Gracias]]
|{{dash}}
|1900–1978
|[[Social Work]]
|-
|1967
|[[Bhola Nath Jha]]
|{{dash}}
|
|[[Civil Service]]
|-
|1967
|[[Chandra Kisan Daphtary]]
|{{dash}}
|1893–1983
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1967
|[[Hafix Mohammed Ibrahim]]
|{{dash}}
|
|[[Civil Service]]
|-
|1967
|[[Pattadakal Venkanna R Rao]]
|{{dash}}
|
|[[Civil Service]]
|-
|1968
|[[Madhav Shrihari Aney]]
|{{dash}}
|1880–1968
| [[public policy|Public Affairs]]
|-
|1968
| [[Subrahmanyan Chandrasekhar]]
|{{dash}}
|1910–1995
| [[Science|Science &amp; Engineering]]
| [[United States]]*
|-
|1968
|[[Prasanta Chandra Mahalanobis]]
|{{dash}}
|1893–1972
| [[Statistics|Statistical Science]]
| rowspan=&quot;3&quot; | India
|-
|1968
|[[K. V. K. Sundaram|K. Vaidyanatha Kalyana Sundaram]]
|
|1904–1992
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1968
|[[Kripal Singh]]
|{{dash}}
|
|[[Civil Service]]
|-
|1969
|[[Hargobind Khorana]]
|{{dash}}
|1922–2011
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
| [[United States]]*
|-
|1969
|[[Mohan Sinha Mehta]]
|{{dash}}
|1895-1986
|[[Civil Service]]
| rowspan=&quot;61&quot; | India
|-
|1969
|[[D. S. Joshi|Dattatraya Shridhar Joshi]]
|{{dash}}
|
|[[Civil Service]]
|-
|1969
|[[Ghananand Pande]]
|{{dash}}
|1902-1995
|[[Civil Service]]
|-
|1969
|[[Rajeshwar Dayal]]
|{{dash}}
|
|[[Civil Service]]
|-
|1970
|[[Binay Ranjan Sen]]
|{{dash}}
|1898–1993
|[[Civil Service]]
|-
|1970
|Tara Chand
|{{dash}}
|
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1970
|[[Paramasiva Prabhakar Kumaramangalam]]
|{{dash}}
|1913–2000
|[[Civil Service]]
|-
|1970
|[[Suranjan Das]]
|{{dash}}
|1920–1970
|[[Civil Service]]
|-
|1970
|[[Harbaksh Singh]]
|{{dash}}
|1913–1999
|[[Military Service]]
|-
|1971
|[[A. Rameswami Mudaliar]]
|{{dash}}
|1887–1976
|[[Civil Service]]
|-
|1970
|[[Anthony Lancelot Dias]]
|{{dash}}
|1910–2002
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1971
|[[Vithal Nagesh Shirodkar]]
|{{dash}}
|1899–1971
|[[Medicine]]
|-
|1971
|[[Balaram Sivaraman]]
|{{dash}}
|
|[[Civil Service]]
|-
|1971
|[[Bimala Prasad Chaliha]]
|{{dash}}
|1912–1971
|[[Civil Service]]
|-
|1971
|[[Uday Shankar]]
|[[File:Uday Shankar, 1930s.jpg|75px]]
|1900–1977
|[[Arts]]
|-
|1971
|[[Sumati Morarjee]]
|{{dash}}
|1907–1998
|[[Civil Service]]
|-
|1971
|[[Allauddin Khan]]
|[[File:Ustad Alauddin Khan Full 1 (cropped).jpg|75px]]
|1862–1972
|[[Arts]]
|-
|1972
|[[S. M. Nanda]]
|{{dash}}
|1915–2009
|[[Military Service]]
|-
|1972
|[[Pratap Chandra Lal]]
|{{dash}}
|1916–1982
|[[Military Service]]
|-
|1972
|[[Aditya Nath Jha]]
|{{dash}}
|1911–1972
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1972
|[[Jivraj Narayan Mehta]]
|{{dash}}
|1887–1978
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1972
|[[Pralhad Balacharya Gajendragadkar|P. Balacharya Gajendragadkar]]
|{{dash}}
|1901–1981
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1972
|[[Vikram Ambalal Sarabhai]]
|[[File:Vikram Sarabhai.jpg|75px]]
|1919–1971
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1972
|[[Sam Manekshaw]]
|{{dash}}
|1914–2008
|[[Military Service]]
|-
|1972
|[[Ghulam Mohammed Sadiq]]
|{{dash}}
|1912–1971
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1972
|[[Hormasji Maneckji Seervai]]
|{{dash}}
|1906–1996
|[[Law|Law and Public affairs]]
|-
|1973
|[[Daulat Singh Kothari]]
|&lt;!-- Deleted image removed: [[File:Dr D S Kothari.JPG|75px]] --&gt;
|1905–1993
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1973
|[[Nagendra Singh]]
|{{dash}}
|1914–1998
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1973
|[[T. Swaminathan]]
|{{dash}}
|
|[[Civil Service]]
|-
|1973
|[[U. N. Dhebar]]
|{{dash}}
|1905–1977
|[[Social Work]]
|-
|1973
|[[Basanti Devi]]
|{{dash}}
|
|[[Civil Service]]
|-
|1973
|[[Nellie Sengupta]]
|{{dash}}
|1886–1973
|[[Social Work]]
|-
|1974
|[[V. Kasturi Ranga Varadarja Rao]]
|
|1908–1991
|[[Civil Service]]
|-
|1974
|[[Benode Behari Mukherjee]]
|[[File:Benode Behari Mukherjee.jpg|75px|കണ്ണി=Special:FilePath/Benode_Behari_Mukherjee.jpg]]
|1904–1980
|[[Arts]]
|-
|1974
|[[Harish Chandra Sarin]]
|{{dash}}
|1914–1997
|[[Civil Service]]
|-
|1974
|[[Niren De]]
|{{dash}}
|
|[[Law]] and [[public policy|Public Affairs]]
|-
|1975
|[[Basanti Dulal Nag Chaudhuri]]
|{{dash}}
|1917–2006
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1975
|[[Chintaman Dwarkanath Deshmukh]]
|&lt;!--  Commented out: [[File:C d deshmukh.jpg |75px]] --&gt;
|1896–1982
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1975
|[[Durgabai Deshmukh]]
|{{dash}}
|1909–1981
|[[Social Work]]
|-
|1975
|[[Premlila Vithaldas Thackersey]]
|{{dash}}
|1894–1977
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1975
|[[Raja Ramanna]]
|
|1925–2004
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1975
|[[Homi Nusserwanji Sethna]]
|{{dash}}
|1923–2010
|[[Civil Service]]
|-
|1975
|[[M.S. Subbulakshmi]]
|{{dash}}
|1916–2004
|[[Arts]]
|-
|1975
|[[Mary Clubwala Jadhav]]
|{{dash}}
|1909–1975
|[[Social Work]]
|-
|1976
|[[Bashir Hussain Zaidi]]
|{{dash}}
|1898–1992
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1976
|[[Kalpathi Ramakrishna Ramanathan]]
|{{dash}}
|1893–1984
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1976
|[[Kalu Lal Shrimali]]
|{{dash}}
|1909–2000
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1976
|[[Giani Gurmukh Singh Mussafir]]
|{{dash}}
|1899–1976
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1976
|[[Keshava Shankar Pillai]]
|{{dash}}
|1902–1989
|[[Arts]]
|-
|1976
|[[Salim Moizuddin Ali Abdul]]
|[[File:Salim ali mns.jpg|75px]]
|1896–1987
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1976
|[[Satyajit Ray]]
|[[File:Satyajit Ray.jpg|75px]]
|1921–1992
|[[Arts]]
|-
|1977
|[[Om Prakash Mehra]]
|{{dash}}
|1919
|[[Military Service]]
|-
|1977
|[[Ajudhia Nath Khosla]]
|{{dash}}
|1892–1984
|[[Civil Service]]
|-
|1977
|[[Ajoy Kumar Mukherjee]]
|{{dash}}
|1901–1986
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1977
|[[Ali Yavar Jung]]
|{{dash}}
|1906–1976
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1977
|[[Chandeshwar Prasad Narayan Singh]]
|{{dash}}
|1901–1993
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1977
|[[T. Balasaraswati]]
|{{dash}}
|1918–1984
|[[Arts]]
|-
|1980
|[[Rai Krishnadasa]]
|{{dash}}
|1925
|[[Civil Service]]
|-
|1980
|[[Bismillah Khan]]
|[[File:Bismillah at Concert1 (edited).jpg|75px]]
|1916–2006
|[[Arts]]
|-
|1981
|[[Satish Dhawan]]
|{{dash}}
|1920–2002
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1981
|[[Ravi Shankar]]
|[[File:Ravi Shankar 2009 crop cropped.jpg|75px]]
|1920–2012
|[[Arts]]
|-
|1982
|[[Mira Behn]]
|{{dash}}
|1892–1982
|[[Social Work]]
| [[United Kingdom]]*
|-
|1985
|[[C. N. R. Rao]]
|[[File:Chintamani Nagesa Ramachandra Rao 03650.JPG|75px]]
|1934
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
| rowspan=&quot;42&quot; | India
|-
|1985
|[[Mambillikalathil Govind Kumar Menon]]
|{{dash}}
|1928
|[[Civil Service]]
|-
|1986
|[[Autar Singh Paintal]]
|{{dash}}
|1925–2004
|[[Medicine]]
|-
|1986
|[[Birju Maharaj]]
|[[File:Pandit Birju Maharaj.jpg|75px]]
|1938
|[[Arts]]
|-
|1986
|[[Baba Amte]]
|{{dash}}
|1914–2008
|[[Social Work]]
|-
|1987
|[[Benjamin Peary Pal]]
|{{dash}}
|1906–1989
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1987
|[[Manmohan Singh]]
|[[File:Manmohansingh04052007 140x190.jpg|75px]]
|1932
|[[Civil Service]]
|-
|1987
|[[Arun Shridhar Vaidya]]
|{{dash}}
|1926–1986
|[[Military Service]]
|-
|1987
|[[Kamladevi Chattopadhyay]]
|{{dash}}
|1903–1988
|[[Social Work]]
|-
|1988
|[[Kuppalli Venkatappa Puttappa]]
|{{dash}}
|1904–1994
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1988
|[[Mirza Hameedullah Beg]]
|{{dash}}
|1913–1985
|[[Law]] and [[public policy|Public Affairs]]
|-
|1988
|[[Mahadevi Verma]]
|
|1907–1987
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1989
|[[M. S. Swaminathan]]
|
|1925
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1989
|[[Umashankar Dikshit]]
|{{dash}}
|1901–1991
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1989
|[[Ali Akbar Khan]]
|[[File:Dia7275 Ali Akbar Khan r.jpg|75px]]
|1922–2009
|[[Arts]]
|-
|1990
|[[A. P. J. Abdul Kalam]]
|[[File:Kalam-Sapta.jpg|75px]]
|1931
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1990
|[[Semmangudi Srinivasa Iyer]]
|{{dash}}
|1908–2003
|[[Arts]]
|-
|1990
|[[Vallmpadugai Srinivasa Raghavan Arunachalam]]
|{{dash}}
|1935
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1990
|[[Bhabatosh Dutta]]
|{{dash}}
|1911–1997
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1990
|[[Kumar Gandharva]]
|{{dash}}
|1924–1992
|[[Arts]]
|-
|1990
|[[Triloki Nath Chaturvedi]]
|{{dash}}
|1928
|[[Civil Service]]
|-
|1991
|[[Indraprasad Gordhanbhai Patel]]
|[[File:I. G. Patel.jpg|75px]]
|1924–2005
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1991
|[[എം. ബാലമുരളീകൃഷ്ണ]]
|[[File:Pandit balamuralikrishna.jpg|75px]]
|1930
|[[Arts]]
|-
|1991
|[[Hiren Mukerjee]]
|{{dash}}
|1907–2004
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1991
|[[N. G. Ranga]]
|{{dash}}
|1900–1995
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1991
|[[Rajaram Shastri]]
|{{dash}}
|1904–1991
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1991
|[[Gulzari Lal Nanda]]
|{{dash}}
|1898–1998
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1991
|[[Khusro Faramurz Rustamji]]
|{{dash}}
|1916–2003
|[[Civil Service]]
|-
|1991
|[[M.F. Husain]]
|[[File:MFHussain2.jpg|75px]]
|1915–2011
|[[Arts]]
|-
|1992
|[[Mallikarjun Mansur]]
| {{dash}}
|1910–1992
|[[Arts]]
|-
|1992
|[[V. Shantaram]]
|{{dash}}
|1901–1990
|[[Arts]]
|-
|1992
|[[Sivaramakrishna Iyer Padmavati]]
|{{dash}}
|1917
|[[Medicine]]
|-
|1992
|[[Lakshmanshastri Joshi]]
|{{dash}}
|1901–1994
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1992
|[[Atal Bihari Vajpayee]]
|
|1924
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1992
|[[Govinddas Shroff]]
|{{dash}}
|
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1992
|[[Kaloji Narayana Rao]]
|{{dash}}
|1914–2002
|[[Arts]]
|-
|1992
|[[Ravi Narayan Reddy]]
|{{dash}}
|1908–1991
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1992
|[[Sardar Swaran Singh]]
|{{dash}}
|1907–1994
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1992
|[[Aruna Asaf Ali]]
|{{dash}}
|1909–1996
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1998
|[[Lakshmi Sahgal]]
|[[File:Lakshmi Sahgal.jpg|75px]]
|1914–2012
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1998
|[[Usha Mehta]]
|{{dash}}
|1920–2000
|[[Social Work]]
|-
|1998
|[[Nani Ardeshir Palkhivala]]
|{{dash}}
|1920–2002
|[[Law]] and [[public policy|Public Affairs]]
|-
|1998
|[[Walter Sisulu]]
|{{dash}}
|1912–2003
|[[public policy|Public Affairs]]
|[[South Africa]]
|-
|1999
|[[Rajagopala Chidambaram]]
|[[File:Rajagopala Chidambaram.jpg|75px]]
|1936
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
| rowspan=&quot;27&quot; | India
|-
|1999
|[[Sarvepalli Gopal]]
|{{dash}}
|1923–2002
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|1999
|[[Verghese Kurien]]
|{{dash}}
|1921–2012
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|1999
| [[Hans Raj Khanna]] 
|{{dash}}
|1912–2008
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|1999
|[[V. R. Krishna Iyer]]
|[[File:Justice vr krishna iyyar.jpg|75px]]
|1915-2014
|[[Law]] and [[public policy|Public Affairs]]
|-
|1999
|[[Lata Mangeshkar]]
|[[File:Lata Mangeshkar - still 29065 crop.jpg|75px]]
|1929
|[[Arts]]
|-
|1999
|[[Bhimsen Joshi]]
|{{dash}}
|1922–2011
|[[Arts]]
|-
|1999
|[[Braj Kumar Nehru]]
|{{dash}}
|1909–2001
|[[Civil Service]]
|-
|1999
|[[Dharma Vira]]
|{{dash}}
|1906–2001
|[[Civil Service]]
|-
|1999
|[[Lallan Prasad Singh]]*
|{{dash}}
|1912–1998
|[[Civil Service]]
|-
|1999
|[[Nanaji Deshmukh|Nana Deshmukh]]
|{{dash}}
|1916–2010
|[[Social Work]]
|-
|1999
|[[Pandurang Shastri Athavale]]
|{{dash}}
|1920–2003
|[[Social Work]]
|-
|1999
|[[Satish Gujral]]
|{{dash}}
|1925
|[[Arts]]
|-
|1999
|[[D. K. Pattammal]]
|{{dash}}
|1919–2009
|[[Arts]]
|-
|2000
|[[Krishen Behari Lall]]
|{{dash}}
|1917–2005
|[[Civil Service]]
|-
|2000
|[[Krishnaswamy Kasturirangan]]
|[[File:Kasturirangan at IISc.jpg|75px]]
|1940
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|2000
|[[Manohar Singh Gill]]
|&lt;!-- Deleted image removed: [[File:MS Gill.jpg|75px]] --&gt;
|
|[[Civil Service]]
|-
|2000
|[[Kelucharan Mohapatra]]
|{{dash}}
|1926–2004
|[[Arts]]
|-
|2000
|[[Hari Prasad Chaurasia]]
|[[File:HariprasadChaurasia.jpg|75px]]
|1938
|[[Arts]]
|-
|2000
|[[Jasraj]]
|[[File:Pt.Jasraj.JPG|75px]]
|1930
|[[Arts]]
|-
|2000
|[[Jagdish Natwarlal Bhagwati]]
|[[File:Jagdish Bhagwati in May 2012.jpg|75px]]
|1934
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|2000
|[[Kakkadan Nandanath Raj]]
|{{dash}}
|1924–2010
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|2000
|[[Bhairab Dutt Pande]]
|{{dash}}
|1917
|[[Civil Service]]
|-
|2000
|[[M. Narasimham|Maidavolu Narasimham]]
|{{dash}}
|1927
|[[Trade]] &amp; [[Industry]]
|-
|2000
|[[R. K. Narayan]]
|{{dash}}
|1906–2001
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|2000
|[[Sikander Bakht]]
|{{dash}}
|1918–2004
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2000
|[[Tarlok Singh (economist)|Tarlok Singh]]
|{{dash}}
|1912–2005
|[[Civil Service]]
|-
|2001
|[[Calyampudi Radhakrishna Rao]]
|[[File:Calyampudi Radhakrishna Rao at ISI Chennai.JPG|75px]]
|1920
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
| [[United States]]*
|-
|2001
|[[Chakravarthi Vijayaraghava Narasimhan]]
|{{dash}}
|1915–2003
|[[Civil Service]]
| rowspan=&quot;4&quot; | India
|-
|2001
|[[Shivkumar Sharma]]
|[[File:Shivkumar Sharma 2009.jpg|75px]]
|1938
|[[Arts]]
|-
|2001
|[[Man Mohan Sharma]]
|{{dash}}
|1937
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|2001
|[[Amjad Ali Khan]]
|
|1945
|[[Arts]]
|-
|2001
|[[Benjamin Arthur Gilman]]
|[[File:Benjamin Gilman.jpg|75px]]
|1922
| [[public policy|Public Affairs]]
| [[United States]]*
|-
|2001
|[[Hosei Norota]]
|{{dash}}
|1929
|[[public policy|Public Affairs]]
|[[Japan]]*
|-
|2001
|[[Hrishikesh Mukherjee]]
|{{dash}}
|1922–2006
|[[Arts]]
| India
|-
|2001
|[[John Kenneth Galbraith]]
|[[File:John Kenneth Galbraith 1944.jpg|75px]]
|1908–2006
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
| [[United States]]*
|-
|2001
|[[Kotha Satchidanda Murthy]]
|{{dash}}
|1924
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
| rowspan=&quot;22&quot; | India
|-
|2001
|[[Zubin Mehta]]
|[[File:Zubin Mehta.jpg|75px]]
|1936
|[[Arts]]
|-
|2002
|[[Chakravthi Rangarajan]]
|{{dash}}
|1932
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|2002
|[[Gangubai Hangal]]
|[[File:Gangubai Hangal.jpg|75px]]
|1913–2009
|[[Arts]]
|-
|2002
|[[Kishan Maharaj]]
|{{dash}}
|1923–2008
|[[Arts]]
|-
|2002
|[[Soli Jehangir Sorabjee]]
|{{dash}}
|1930
|[[Law]]
|-
|2002
|[[Kishori Amonkar]]
|{{dash}}
|1932
|[[Arts]]
|-
|2003
|[[Bal Ram Nanda]]
|{{dash}}
|1917–2010
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|2003
|[[Kazi Lhendup Dorji Kangsarpa]]
|{{dash}}
|1904–2007
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2003
|[[Sonal Mansingh]]
|[[File:Sonal Mansingh.jpg|75px]]
|1944
|[[Arts]]
|-
|2003
|[[Bhrihaspati Dev Triguna]]
|{{dash}}
|1920
|[[Medicine]]
|-
|2004
|[[Manepalli Narayana Rao Venkatachaliah]]
|{{dash}}
|1929
|[[Law]] and [[public policy|Public Affairs]]
|-
|2004
|[[Amrita Pritam]]
|
|1919–2005
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|2004
|[[Jayant Vishnu Narlikar]]
|[[File:Jayant Vishnu Narlikar - Kolkata 2007-03-20 07341.jpg|75px]]
|1938
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|2005
|[[B. K. Goyal]]
|{{dash}}
|1935
|[[Medicine]]
|-
|2005
|[[Karan Singh]]
|[[File:Dr-Karan-Singh-sept2009.jpg|75px]]
|1931
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2005
|[[Mohan Dharia]]
|{{dash}}
|1925
|[[Social Work]]
|-
|2005
|[[Ram Narayan]]
|[[File:Ram Narayan 2009 crop.jpg|75px]]
|1927
|[[Arts]]
|-
|2005
|[[Marthanda Varma Sankaran Valiathan]]
|[[File:Dr.M.S.Valiathan.jpg|75px]]
|1934
|[[Medicine]]
|-
|2005
|[[Jyotindra Nath Dixit]]
|{{dash}}
|1936–2005
|[[Civil Service]]
|-
|2005
|[[Milon Kumar Banerji]]
|{{dash}}
|1928–2010
|[[Law]] and [[public policy|Public Affairs]]
|-
|2005
|[[R. K. Laxman]]
|{{dash}}
|1921
|[[Arts]]
|-
|2006
|[[Norman E. Borlaug]]
|[[File:Norman Borlaug (cropped).jpg|75px]]
|1914–2009
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
| [[United States]]*
|-
|2006
|[[V. N. Khare]]
|{{dash}}
|1939
|[[Law]] and [[public policy|Public Affairs]]
| rowspan=&quot;14&quot; | India
|-
|2006
|[[Mahasveta Devi]]
|
|1926
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|2006
|[[Nirmala Deshpande]]
|[[File:Late Nirmala Deshpande.jpg|75px]]
|1929–2008
|[[Social Work]]
|-
|2006
|[[Obaid Siddiqui]]
|{{dash}}
|1932-2013
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|2006
|[[Prakash Narain Tandon]]
|{{dash}}
|1928
|[[Medicine]]
|-
|2006
|[[Adoor Gopalakrishnan]]
|[[File:DirectorAdoor.jpg|75px]]
|1941
|[[Arts]]
|-
|2006
|[[C. R. Krishnaswamy Rao]]
|{{dash}}
|1927
|[[Civil Service]]
|-
|2006
|[[Charles Correa]]
|{{dash}}
|1930
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|2007
|[[Raja Jesudoss Chelliah]]
|{{dash}}
|1922–2009
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2007
|[[Venkataraman Krishnamurthy]]
|{{dash}}
|
|[[Civil Service]]
|-
|2007
|[[Balu Sankaran]]
|{{dash}}
|1926
|[[Medicine]]
|-
|2007
|[[Fali Sam Nariman]]
|{{dash}}
|1929
|[[Law]] and [[public policy|Public Affairs]]
|-
|2007
|[[Prafullachandra Natwarlal Bhagwati]]
|{{dash}}
|1921
|[[Law]] and [[public policy|Public Affairs]]
|-
|2007
|[[Khushwant Singh]]
|[[File:Khushwantsingh.jpg|75px]]
|1915-2014
|[[Literature|Literature &amp; Education]]

|-
|2007
|[[Raja Rao]]
|{{dash}}
|1908–2006
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|[[United States]]
|-
|2007
|[[N.N. Vohra]]
|{{dash}}
|1936
|[[Civil Service]]
| rowspan=&quot;2&quot; | India
|-
|2007
|[[Naresh Chandra]]
|{{dash}}
|1934
|[[Civil Service]]
|-
|2007
|[[George Sudarshan|Ennackal Chandy George Sudarshan]]
|{{dash}}
|1931
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|[[United States]]*
|-
|2007
|[[Viswanathan Anand]]
|[[File:Viswanathan Anand (cropped).jpg|75px]]
|1969
|[[Sports]]
| rowspan=&quot;9&quot; | India
|-
|2007
|[[Rajendra K. Pachauri]]
|[[File:Ragendra Pachauri.jpg|75px]]
|1940
|[[Environmentalism]]
|-
|2008
|[[N. R. Narayana Murthy]]
|
|1946
|[[Information Technology]]
|-
|2008
|[[E. Sreedharan]]
|{{dash}}
|1932
|[[Delhi Metro]]
|-
|2008
|[[Lakshmi Niwas Mittal]]
|
|1950
|[[Industry]]
|-
|2008
|[[Adarsh Sein Anand]]
|{{dash}}
|1936
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2008
|[[P. N. Dhar]]
|{{dash}}
|1919–2012
|[[Civil Service]]
|-
|2008
|[[P. R. S. Oberoi]]
|{{dash}}
|1929
|[[Trade]]
|-
|2008
|[[Asha Bhosle]]
|[[File:Asha Bhosle at 18th Annual Colors Screen Awards 2012.jpg|75px]]
|1933
|[[Arts]]
|-
|2008
|[[Edmund Hillary]]
|[[File:Edmundhillarycropped.jpg|75px]]
|1919–2008
|[[Mountaineering]]
|[[New Zealand]]*
|-
|2008
|[[Ratan Tata]]
|[[File:Ratan Tata photo.jpg|75px]]
|1937
|[[Industry]]
|rowspan=&quot;17&quot; | India
|-
|2008
|[[Pranab Mukherjee]]
|[[File:Pranab Mukherjee.jpg|75px]]
|1935
|[[public policy|Public affairs]]
|-
|2008
|[[Sachin Tendulkar]]
|[[File:Sachin at Castrol Golden Spanner Awards.jpg|75px]]
|1973
|[[Sports]]
|-
|2009
|[[Chandrika Prasad Srivastava]]
|{{dash}}
|1920
|[[Civil Service]]
|-
|2009
|[[Sunderlal Bahuguna]]
|{{dash}}
|1927
|[[Environmentalism|Environmental Conservation]]
|-
|2009
|[[D. P. Chattopadhyaya]]
|{{dash}}
|1933
|[[Literature|Literature &amp; Education]]
|-
|2009
|[[Jasbir Singh Bajaj]]
|{{dash}}
|
|[[Medicine]]
|-
|2009
|[[Purshotam Lal]]
|{{dash}}
|1954
|[[Medicine]]
|-
|2009
|[[Govind Narain]]
|{{dash}}
|1916–2012
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2009
|[[Anil Kakodkar]]
|[[File:Anil Kakodkar.JPG|75px]]
|1943
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|2009
|[[G. Madhavan Nair|Dr. G. Madhavan Nair]]
|{{dash}}
|1943
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|2009
|[[Sister Nirmala]]
|
|1934
|[[Social Work]]
|-
|2009
|[[A. S. Ganguly]]
|{{dash}}
|1935
|[[Trade]] &amp; [[Industry]]
|-
|2010
|[[Ebrahim Alkazi]]
|{{dash}}
|1925
|[[Arts]]
|-
|2010
|[[Umayalpuram K. Sivaraman]]
|[[File:Umayalpuram sivaraman1.jpeg|75px]]
|1935
|[[Arts]]
|-
|2010
|[[Zohra Sehgal]]
|{{dash}}
|1912-2014
|[[Arts]]
|-
|2010
|[[Y. Venugopal Reddy]]
|{{dash}}
|1941
|[[Law]] and [[Public administration|Public affairs]]
|-
|2010
|[[Venkatraman Ramakrishnan]]
|[[File:Nobel Prize 2009-Press Conference KVA-04.jpg|75px]]
|1952
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
| [[United Kingdom]]*
|-
|2010
|[[Prathap C. Reddy]]
|
|1933
|[[Trade]] &amp; [[Industry]]
|rowspan=&quot;24&quot; | India
|-
|2011
|[[Akkineni Nageshwara Rao]]
|[[File:Glass paint of Akkineni Nageswara Rao.jpg|75px]]
|1924-2014
|[[Arts]] 
|-
|2011
|[[Kapila Vatsyayan]]
|[[File:Kapilavatsyayan.jpg|75px]]
|1928
|[[Arts]]
|-
|2011
|[[Homai Vyarawalla]]
|{{dash}}
|1913–2012
|[[Arts]]
|-
|2011
|[[K. Parasaran|Parasaran Kesava Iyenger]]
|{{dash}}
|1927
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2011
|[[AR Kidwai]]
|{{dash}}
|1920
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2011
|[[Vijay Kelkar]]
|{{dash}}
|1942
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2011
|[[Montek Singh Ahluwalia]]
|[[File:Montekahuwalia.jpg|75px]]
|1943
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2011
|[[Palle Rama Rao]]
|{{dash}}
|1937
|[[Science]]
|-
|2011
|[[Amjad Ali Khan]]
|{{dash}}
|1945
|[[Arts]]
|-
|2011
|[[Azim Premji]]
|[[File:Azim Premji - World Economic Forum Annual Meeting Davos 2009 (crop).jpg|75px]]
|1945
|[[Trade]] and [[Industry]]
|-
|2011
|[[Brajesh Mishra]]
|{{dash}}
|1928
|[[Civil Service]]
|-
|2011
|[[Ottaplakkal Neelakandan Velu Kurup]]
|[[File:Onv.jpg|75px]]
|1931
|[[Literature]]
|-
|2011
|[[Sitakant Mahapatra]]
|[[File:Sitakant Mahapatra, India poet, born 1937.jpg|75px]]
|1937
|[[Literature]]
|-
|2011
|[[Lakshmi Chand Jain]]
|{{dash}}
|1925–2010
|[[public policy|Public Affairs]]
|-
|2012
|[[K. G. Subramanyan]]
|{{dash}}
|1924
|[[Arts]]
|-
|2012
|[[Mario Miranda]]*
| [[File:Miranda de Miranda.jpg|75px]]
|1926–2011
|[[Arts]]
|-
|2012
|[[Bhupen Hazarika]]*
| [[File:Dr. Bhupen Hazarika, Assam, India.jpg|75px]]
|1926–2011
|[[Arts]]
|-
|2012
|[[Kantilal Hastimal Sancheti]]
|{{dash}}
|1936
|[[Medicine]]
|-
|2012
|[[T. V. Rajeswar]]
|{{dash}}
|1926
|[[Civil Service]]
|-
|2013
|[[Yash Pal]]
| [[File:Yash Pal 049.jpg|75px]]
|1926
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|2013
|[[Roddam Narasimha]]
| [[File:Roddam narasimha.jpg|75px]]
|1933
|[[Science|Science &amp; Engineering]]
|-
|2013
|[[Raghunath Mohapatra]]
|[[File:Padma Vibhushan Raghunath Mohapatra (Architect and Sculptor) 01.jpg|75px]]
|1933
|[[Arts]]
|-
|2013
|[[Syed Haider Raza]]
|[[File:Sayed_Haider_Raza_(1995).png|75px]]
|1922
|[[Arts]]
|-

|2014||[[B. K. S. Iyengar]]||[[File:BKS Iyengar.jpg|75px]]|| 1918 -2014||[[Yoga]]||[[കർണ്ണാടക]]
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2014
! scope=&quot;row&quot; | [[രഘുനാഥ് അനന്ത് മഷേൽക്കർ]]||[[File:Ramesh Mashelkar Apr09.jpg|75px]]||1943|| ശാസ്ത്രം/സാങ്കേതിക വിദ്യ || [[മഹാരാഷ്ട്ര]]
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2015
! scope=&quot;row&quot; | [[എൽ.കെ. അദ്വാനി|എൽ കെ അദ്വാനി]]||[[File: LKAdvani1.jpg|75px]]|||| പൊതുപ്രവർത്തനം || [[ഗുജറാത്ത്|ഗുജറാത്ത്]]
|-
| 2015|| [[അമിതാഭ് ബച്ചൻ]] ||[[File:BACHCHAN Amitabh 03-24x30-2009.jpg|75px]] || ||കല || [[മഹാരാഷ്ട്ര]]
|-
|2015||[[പ്രകാശ് സിങ് ബാദൽ]]||[[File:ParkashSinghBadal.JPG|75px]]|| ||[[പൊതുപ്രവർത്തനം]]||[[പഞ്ചാബ്]]
|-
|2015||[[ഡി. വീരേന്ദ്ര ഹെഗ്ഡെ]]||[[File:Veerendra Heggade Potrit.jpg|75px]]||1948- ||[[സാമൂഹ്യസേവനം]]||[[കർണ്ണാടക]]
|-
|2015||[[ദിലീപ് കുമാർ]]||[[File:Dilip_Kumar_2006.jpg|75px]]||1922 ||[[കല സിനിമ]]||[[മഹാരാഷ്ട്ര]]
|-
|2015||[[രാമഭദ്രാചാര്യ]]||[[File:Jagadguru Rambhadracharya.jpg|75px]]||1950- ||[[മറ്റുള്ളവ]]||[[ഉത്തർപ്രദേശ്‌|യു.പി]]
|-
|2015||[[എം.ആർ. ശ്രീനിവാസൻ]]||[[File:The Ex Chairman Atomic Energy Commission (AEC) and Member Planning Commission and presently Member, AEC, Dr. M.R. Srinivasan addressing at the India Power Awards 2011 ceremony, in New Delhi on November 24, 2011.jpg|75px]]||1930- ||[[ശാസ്ത്രം/സാങ്കേതികം]]||[[തമിഴ്‌നാട്]]
|-
|2015||[[കെ.കെ. വേണുഗോപാൽ]]||[[File:Kottayan_Katankot_Venugopal,_K_K_Venugopal.jpg|75px]]||1931- ||[[പൊതുകാര്യം]]||[[ദൽഹി]]
|-
|2015||[[ആഗാ ഖാൻ IV]]||[[File:Prince Karim Aga Khan.png|75px]]||1936 ||[[വാണിജ്യം/വ്യവസായം]]||[[സ്വിറ്റ്സർലാന്റ്]]
|-
|2015||[[]]||[[File:|75px]]|| ||[[]]||[[]]


}
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2016
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|V. K.|Aatre}}
| Science &amp; Engineering || Karnataka
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2016
! scope=&quot;row&quot; style=&quot;background-color:#CEE8F0;&quot; | {{sortname|Dhirubhai|Ambani}}{{efn-lr|[[Dhirubhai Ambani]] died on 6 July 2002, at the age of 69.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/2109740.stm|title=Indian business giant dies|publisher=BBC|work=BBC News World Edition|date=7 July 2002|accessdate=10 April 2016|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160322030838/http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/2109740.stm|archivedate=22 March 2016|df=}}&lt;/ref&gt;}}{{Hash}}
| Trade &amp; Industry || Maharashtra
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2016
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Girija|Devi}}
| Arts || West Bengal
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2016
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Avinash|Dixit}}
| Literature &amp; Education || {{mdash}}{{efn-ua|name=USA}}
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2016
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Jagmohan|}}
| Public Affairs || Delhi
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2016
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Yamini|Krishnamurthy}}
| Arts || Delhi
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2016
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Rajinikanth|}}
| Arts || Tamil Nadu
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2016
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Ramoji|Rao}}
| Literature &amp; Education || Telangana
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2016
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Sri Sri Ravi|Shankar|Ravi Shankar (spiritual leader)}}{{efn|name=ssrs|[[Ravi Shankar (spiritual leader)|Sri Sri Ravi Shankar]] declined the award in 2015 and requested that &quot;someone else should be given the honour&quot;.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2015-05-12/news/62082589_1_padma-award-baba-ramdev-mha|title=Baba Ramdev not among those who declined Padma Award: MHA|date=12 May 2015|accessdate=16 March 2016|newspaper=The Economic Times|author=Sharma, Aman|location=New Delhi}}&lt;/ref&gt;}}
| Others || Karnataka
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2016
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|V.|Shanta}}
| Medicine || Tamil Nadu
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2017
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Murli Manohar|Joshi}}
| Public Affairs || Uttar Pradesh
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2017
! scope=&quot;row&quot; style=&quot;background-color:#CEE8F0;&quot; | {{sortname|Sunder Lal|Patwa}}{{efn-lr|[[Sunder Lal Patwa]] died on 28 December 2016, at the age of 92.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://indianexpress.com/article/cities/bhopal/sunder-lal-patwa-former-madhya-pardesh-cm-dies-at-92-4448354/|title=Sunder Lal Patwa, former Madhya Pardesh CM, dies at 92|date=28 December 2016|work=The Indian Express|accessdate=25 January 2017|location=New Delhi|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161230164337/http://indianexpress.com/article/cities/bhopal/sunder-lal-patwa-former-madhya-pardesh-cm-dies-at-92-4448354/|archivedate=30 December 2016|df=}}&lt;/ref&gt;}}{{Hash}}
| Public Affairs || Madhya Pradesh
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2017
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Sharad|Pawar}}
| Public Affairs || Maharashtra
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2017
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Udupi Ramachandra|Rao}}
| Science &amp; Engineering || Karnataka
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2017
! scope=&quot;row&quot; style=&quot;background-color:#CEE8F0;&quot; | {{sortname|P. A.|Sangma}}{{efn-lr|[[P. A. Sangma]] died on 4 March 2016, at the age of 68.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://indianexpress.com/article/india/politics/pa-sangma-death-obituary/|title=PA Sangma dead at 68; Lok Sabha adjourned in respect for former Speaker|date=4 March 2016|work=The Indian Express|accessdate=25 January 2017|location=New Delhi|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170129175712/http://indianexpress.com/article/india/politics/pa-sangma-death-obituary/|archivedate=29 January 2017|df=}}&lt;/ref&gt;}}{{Hash}}
| Public Affairs || Meghalaya
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2017
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Jaggi|Vasudev|Sadhguru}}
| Others || Tamil Nadu
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2017
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|K. J.|Yesudas}}
| Arts || Kerala
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2018
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Ilaiyaraaja|}}
| Arts || Tamil Nadu
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2018
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Ghulam|Mustafa Khan|dab=singer}}
| Arts || Maharashtra
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2018
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|P.|Parameswaran}}
| Literature &amp; Education || Kerala
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2019
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Teejan|Bai}}
| Arts || Chhattisgarh
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2019
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Ismaïl Omar|Guelleh}}
| Public Affairs || {{mdash}}{{efn-ua|name=Djibouti|Indicates a citizen of Djibouti}}
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2019
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Anil Manibhai|Naik}}
| Trade &amp; Industry || Maharashtra
|-
| style=&quot;text-align:center;&quot; |2019
! scope=&quot;row&quot; | {{sortname|Balwant Moreshwar|Purandare}}
| Arts || Maharashtra
|}

പത്മവിഭൂഷൺ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവരുടെ പട്ടിക താഴെ കാണാം.
=== 2005 ===
* [[രാം നാരായൺ]]
=== 2009 ===
* [[ചന്ദ്രിക പ്രസാദ് ശ്രീവാസ്തവ|ഡോ. ചന്ദ്രിക പ്രസാദ് ശ്രീവാസ്തവ]]
* [[സുന്ദർലാൽ ബഹുഗുണ]]
* [[ഡി.പി. ഛതോപാധ്യായ|പ്രൊഫ. ഡി.പി. ഛതോപാധ്യായ]]
* [[ജസ്ബീർ സിംഗ് ബജാജ്|പ്രൊഫ. ജസ്ബീർ സിംഗ് ബജാജ്]]
* [[പുരുഷോത്തം ലാൽ|ഡോ. പുരുഷോത്തം ലാൽ]]
* [[ഗോവിന്ദ് നാരായൺ]]
* [[അനിൽ കരോദ്കർ|ഡോ. അനിൽ കരോദ്കർ]]
* [[ജി. മാധവൻ നായർ]]
* [[സിസ്റ്റർ നിർമ്മല]]
* [[എ.എസ്. ഗാംഗുലി|ഡോ. എ.എസ്. ഗാംഗുലി]]
===2010===
*[[കപിലാ വ്യാൽസ്യായൻ]] - കല -ഡൽഹി
*[[ഹോമൈ വൈരവാല]] - കല - ഗുജറാത്ത്
*[[നാഗേശ്വര റാവു]] - ചലച്ചിത്രം - ആന്ധ്രപ്രദേശ്
*[[പരശരൺ കേശവ അയ്യങ്കാർ]] - പൊതു ഭരണം - ഡൽഹി
*[[അഖ്‌ലാക്-ഉൽ-റഹ്മാൻ കിദ്വായ്]] - പൊതു ഭരണം - ഡൽഹി
*[[വിജയ കേൽകാർ]] - പൊതു ഭരണം - ഡൽഹി
*[[മൊണ്ടേക് സിംഗ് അലുവാലിയ]] -  - പൊതു ഭരണം - ഡൽഹി
*[[പല്ലേ രാമറാവു]] - ശാസ്ത്രവും എഞ്ചിനീയറിംഗും - ആന്ധ്രാപ്രദേശ്
*[[അസിം പ്രേംജി]] - വ്യവസായം - കർണാടക
*[[ബ്രജേഷ് മിശ്ര]] - സിവിൽ സർവ്വീസസ് - മദ്ധ്യപ്രദേശ്
*[[ഒ.എൻ.വി. കുറുപ്പ്]] - സാഹിത്യം - കേരളം
*[[സി. ജയിൻ]] - പൊതു ഭരണം - ഡൽഹി

== അവലംബം ==
&lt;references/&gt;
{{India Honours and Decorations}}
{{Award-stub|Padma Vibhushan}}
[[വിഭാഗം:ഇന്ത്യൻ പുരസ്കാരങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:പത്മവിഭൂഷൺ പുരസ്കാരം ലഭിച്ച മലയാളികൾ]]
&lt;references group=&quot;lower-roman&quot; /&gt;
&lt;references group=&quot;upper-alpha&quot; /&gt;</text>
      <sha1>qpm1ib792la2s00ldq5wexzd1muzal5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സെന്റ് വിൻസന്റ് ആൻഡ് ഗ്രനഡീൻസ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55257</id>
    <revision>
      <id>3759238</id>
      <parentid>1855620</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:12:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[സെയ്ന്റ് വിൻസന്റ് ഗ്രനഡീൻസ്]] എന്ന താൾ [[സെന്റ് വിൻസന്റ് ആൻഡ് ഗ്രനഡീൻസ്]] എന്ന തലക്കെട്ടിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചുവിടലില്ലാതെ Ajeeshkumar4u മാറ്റി</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5253" xml:space="preserve">{{prettyurl|Saint Vincent and the Grenadines}} 
{{Infobox Country
|conventional_long_name = Saint Vincent and the Grenadines
|common_name              = Saint Vincent and the Grenadines
|image_flag               = Flag of Saint Vincent and the Grenadines.svg
|image_coat               =
|image_map                = LocationSaintVincentAndTheGrenadines.png
|national_motto = ''&quot;Pax et justitia&quot;''{{spaces|2}}&lt;small&gt;([[Latin]])&lt;br /&gt;&quot;Peace and justice&quot;&lt;/small&gt;
|national_anthem          = ''[[St Vincent Land So Beautiful]]''
|official_languages       = [[English language|English]]
|National_languages       = [[Bhojpuri language|Bhojpuri]],[[Vincention Patios]],[[Portuguese language|Portuguese]]
|demonym                  = Vincentian
|capital                  = [[Kingstown]]
|latd=13 |latm=10 |latNS=N |longd=61 |longm=14 |longEW=W
|largest_city             = capital
|government_type          = [[Parliamentary system|Parliamentary democracy]] and [[constitutional monarchy]]
|leader_title1            = [[Monarch of Saint Vincent and the Grenadines|Monarch]]
|leader_name1             = [[Elizabeth II of the United Kingdom|Queen Elizabeth II]]
|leader_title2            = [[Governor-General of Saint Vincent and the Grenadines|Governor-General]]
|leader_name2             = Sir [[Frederick Ballantyne]]
|leader_title3            = [[Prime Minister of Saint Vincent and the Grenadines|Prime Minister]]
|leader_name3             = [[Ralph Gonsalves]]
|sovereignty_type         = [[Independence]]
|established_event1       = {{nowrap|from the [[United Kingdom]]}}
|established_date1        = [[27 October]] [[1979]]
|area_rank                = 201st
|area_magnitude           = 
|area_km2                     = 389
|area_sq_mi                  = 150
|percent_water            = negligible
|population_estimate      = 120,000
|population_estimate_rank = 182nd
|population_estimate_year = 2008
|population_census        = 
|population_census_year   = 
|population_density_km2       = 307
|population_density_sq_mi    = 792
|population_density_rank  = 39th
|GDP_PPP                  = $1.043 billion&lt;ref name=imf2&gt;{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/weorept.aspx?sy=2004&amp;ey=2008&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;c=364&amp;s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&amp;grp=0&amp;a=&amp;pr.x=60&amp;pr.y=4 |title=Saint Vincent and the Grenadines|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2008-10-09}}&lt;/ref&gt;
|GDP_PPP_rank             = 
|GDP_PPP_year             = 2007
|GDP_PPP_per_capita       = $9,759&lt;ref name=imf2/&gt;
|GDP_PPP_per_capita_rank  = 
|GDP_nominal              = $556 million&lt;ref name=imf2/&gt;
|GDP_nominal_year         = 2007
|GDP_nominal_per_capita   = $5,199&lt;ref name=imf2/&gt;
|HDI                      = {{increase}} 0.761
|HDI_rank                 = 93rd
|HDI_year                 = 2007
|HDI_category             = &lt;font color=&quot;orange&quot;&gt;medium&lt;/font&gt;
|currency                 = [[East Caribbean dollar]]
|currency_code            = XCD
|time_zone                = 
|utc_offset               = -4
|time_zone_DST            = 
|utc_offset_DST           = 
|cctld                    = [[.vc]]
|calling_code             = 1 784
}}

'''സെയ്ന്റ് വിൻസന്റ് ആന്റ് ഗ്രനഡീൻസ്''' [[കരീബിയൻ കടൽ|കരീബിയൻ കടലിലെ]] ഒരു ദ്വീപ് രാജ്യമാണ്. [[ലെസർ ആന്റിലസ്|ലെസർ ആന്റിലസിന്റെ]] ഭാഗമാണിത്. 389 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ വിസ്തൃതിയുള്ള ഈ രാജ്യം പ്രധാന ദ്വീപായ സെയ്ന്റ് വിൻസന്റും ഗ്രനഡീൻസിന്റെ മൂന്നിൽ രണ്ട് ഭാഗവും ഉൾപ്പെടുന്നതാണ്. [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെയും]] [[ബ്രിട്ടൻ|ബ്രിട്ടന്റെയും]] കോളനിയായിട്ടുണ്ട് ഈ രാജ്യം. ഇപ്പോൾ [[കോമൺവെൽത്ത് രാജ്യങ്ങൾ]], [[കരീബിയൻ കമ്യൂണിറ്റി]] എന്നീ സംഘടനകളിൽ അംഗമാണ്. [[കിങ്സ്ടൗൺ]] ആണ് തലസ്ഥാനം.

== അവലംബം ==
&lt;references/&gt;

{{geo-stub}}
{{വടക്കേ അമേരിക്ക}}

[[വർഗ്ഗം:സെയ്ന്റ് വിൻസന്റ് ഗ്രനഡീൻസ്]]
[[വർഗ്ഗം:ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കോമൺവെൽത്ത് രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ സംസാരിക്കപ്പെടുന്ന രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:പട്ടാളമില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇംഗ്ലീഷ്‌ ഔദ്യോഗികഭാഷയായിട്ടുള്ള രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിൽ അംഗത്വമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>bdsjftuoddgxuww5so1zkdanbfybwg6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55258</id>
    <revision>
      <id>3759234</id>
      <parentid>1855637</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:10:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സ് നീവസ്]] എന്ന താൾ [[സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6463" xml:space="preserve">{{prettyurl|Saint Kitts and Nevis}}
{{Infobox Country
|native_name              = Federation of Saint Christopher and Nevis
|conventional_long_name =Federation of Saint Kitts and Nevis{{smallsup|1}}
|common_name              = Saint Kitts and Nevis
|image_flag               = Flag of Saint Kitts and Nevis.svg
|image_coat               = Coat of arms of Saint Kitts and Nevis.svg
|image_map                = LocationSaintKittsAndNevis.png
|national_motto           = &quot;Country Above Self&quot;
|national_anthem          = ''[[O Land of Beauty!]]''
|royal_anthem             = ''[[God Save the Queen]]''
|official_languages       = [[English language|English]]
|demonym                  = Kittitian or Kittian, Nevisian
|capital                  = [[Basseterre]]
|latd=17 |latm=18 |latNS=N |longd=62 |longm=44 |longEW=W
|largest_city             = capital
|government_type          = [[Parliamentary system|Parliamentary democracy]] and [[Federal constitutional monarchy]]
|leader_title1            = [[Monarch of Saint Kitts and Nevis|Monarch]]
|leader_name1             = [[Elizabeth II of the United Kingdom|Queen Elizabeth II]]
|leader_title2            = [[Governor-General of Saint Kitts and Nevis|Governor-General]]
|leader_name2             = Sir [[Cuthbert Sebastian]]
|leader_title3            = [[Prime Minister of Saint Kitts and Nevis|Prime Minister]]
|leader_name3             = Dr. [[Denzil Douglas]]
|area_rank                = 207th
|area_magnitude           = 
|area_km2                     = 261
|area_sq_mi                  = 101
|percent_water            = negligible
|population_estimate      = 42,696
|population_estimate_rank = 209th
|population_estimate_year = July 2005
|population_census        = 
|population_census_year   = 
|population_density_km2       = 164
|population_density_sq_mi    = 424
|population_density_rank  = 64th
|GDP_PPP                  = $720 million&lt;ref name=imf2&gt;{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/02/weodata/weorept.aspx?sy=2004&amp;ey=2008&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;c=361&amp;s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&amp;grp=0&amp;a=&amp;pr.x=12&amp;pr.y=14 |title=Saint Kitts and Nevis|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2008-10-09}}&lt;/ref&gt;
|GDP_PPP_rank             = 
|GDP_PPP_year             = 2007
|GDP_PPP_per_capita       = $13,873&lt;ref name=imf2/&gt;
|GDP_PPP_per_capita_rank  = 
|GDP_nominal              = $527 million&lt;ref name=imf2/&gt;
|GDP_nominal_year         = 2007
|GDP_nominal_per_capita   = $10,155&lt;ref name=imf2/&gt;
|sovereignty_type         = [[Independence]]
|established_event1       = {{nowrap|from the [[United Kingdom]]}}
|established_date1        = 19 September 1983
|HDI                      = {{decrease}} 0.825
|HDI_rank                 = 54th
|HDI_year                 = 2007
|HDI_category             = &lt;font color=&quot;green&quot;&gt;high&lt;/font&gt;
|currency                 = [[East Caribbean dollar]]
|currency_code            = XCD
|time_zone                = 
|utc_offset               = -4
|time_zone_DST            = 
|DST_note                 = 
|utc_offset_DST           = 
|cctld                    = [[.kn]]
|calling_code             = 1 869
|footnote1                = Or &quot;Federation of Saint Christopher and Nevis&quot;.
|footnote2                = [http://hdr.undp.org/hdr2006/statistics/countries/data_sheets/cty_ds_KNA.html hdr.undp.org]
}}

'''ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സ് ആന്റ് നീവസ്''' [[വെസ്റ്റ് ഇൻഡീസ്|വെസ്റ്റ് ഇൻഡീസിലെ]] രണ്ട് ദ്വീപുകളടങ്ങുന്ന ഒരു സംയുക്ത രാഷ്ട്രമാണ്. [[ലീവാർഡ് ദ്വീപസമൂഹം|ലീവാർഡ് ദ്വീപസമൂഹത്തിന്റെ]] ഭാഗമാണീ രാജ്യം. വിസ്തൃതിയിലും ജനസംഖ്യയിലും അമേരിക്കയിലെ ഏറ്റവും ചെറിയ രാജ്യമാണ് സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സ് ആന്റ് നീവസ്. 261 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ മാത്രം വിസ്തൃതിയുള്ള ഈ രാജ്യത്തിലെ ജനസംഖ്യ 42,696 ആണ്. 

തലസ്ഥാന നഗരവുമായ ബസറ്റിയറും സർക്കാരിന്റെ ആസ്ഥാനകാര്യാലയവും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് വലിയ ദ്വീപായ സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സിലാണ്. ചെറിയ ദ്വീപായ നീവസ് സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സിന്റെ 2 കിലോമീറ്റർ തെക്ക്-കിഴക്കായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ഈ രാജ്യത്തിന്റെ വടക്ക്-വടക്ക് പടിഞ്ഞാറായി [[സെയ്ന്റ് യൂസ്റ്റാഷ്യസ്]], [[സബ]], [[സെയ്ന്റ് ബർത്തലെമി]], [[സെയ്ന്റ് മാർട്ടിൻ]] എന്നീ ദ്വീപുകളും കിഴക്കും വടക്ക് കിഴക്കുമായി [[ആന്റിഗ്വ ആന്റ് ബർബൂഡ]] ദ്വീപുകളും തെക്ക് പടിഞ്ഞാറ് [[റേഡോണ്ട]], [[മോണ്ട്സെററ്റ്]] എന്നീ ദ്വീപുകളും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു.

== അവലംബം ==
&lt;references/&gt;

{{geo-stub}}
{{വടക്കേ അമേരിക്ക}}

[[വർഗ്ഗം:സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സ് നീവസ്]]
[[വർഗ്ഗം:ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ബ്രിട്ടീഷ് കോളനിയായിരുന്ന രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കോമൺവെൽത്ത് രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ സംസാരിക്കപ്പെടുന്ന രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:പട്ടാളമില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിൽ അംഗത്വമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>tmh5oksnr8ma0ugcfo19ag8wr3c9gyy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ചാരുഹാസൻ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>59214</id>
    <revision>
      <id>3759193</id>
      <parentid>3708758</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T04:13:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Muralikrishna m</username>
        <id>152598</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2821" xml:space="preserve">{{prettyurl|Chaaru Haasan}}
{{Infobox Celebrity
| name               = ചാരുഹാസൻ
| image              = Charu Hassan.jpg
| caption            = 
| birth_date         = 
| birth_place        = 
| death_date         = 
| death_place        = 
| occupation         = സിനിമാ നടൻ
| spouse             = 
| children           = 
| salary             = 
| networth           = 
| website            = 
}}
ഒരു തെന്നിന്ത്യൻ ചലച്ചിത്രനടനാണ് '''ചാരുഹാസൻ'''. മികച്ച നടനുള്ള ദേശീയ അവാർഡ് ഇദ്ദേഹത്തിനു ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. 1987-ൽ [[ഗിരീഷ് കാസറവള്ളി]] സംവിധാനം ചെയ്ത ''തബരാന കാർതെ'' എന്ന സിനിമയിലെ അഭിനയത്തിനു ഇദ്ദേഹത്തിനു കർണ്ണാടക ഭരണകൂടത്തിന്റെ മികച്ച നടനെന്ന അവാർഡും ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. ചാരുഹാസൻ, തെന്നിന്ത്യയിലെ തന്നെ പ്രശസ്ത നടി [[സുഹാസിനി|സുഹാസിനിയുടെ]] പിതാവും, പ്രശസ്ത നടൻ [[കമലഹാസൻ|കമലഹാസന്റെ]] സഹോദരനുമാണ്.

ചാരുഹാസൻ തമിഴ്, കന്നട സിനിമകളിലാണ് കൂടുതലായി അഭിനയിച്ചിട്ടുള്ളത്. ചില മലയാളം ചിത്രങ്ങളിലും ഇദ്ദേഹം വേഷമിട്ടിരുന്നു. തന്റെ മരുമകനായ [[മണിരത്നം]] സംവിധാനം ചെയ്ത [[ദളപതി]] എന്ന ചിത്രത്തിലെ അഭിനയം വളരെ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. [[സൺ ടി.വി.]] സം‌പ്രേക്ഷണം ചെയ്ത ആനന്ദം എന്ന സീരിയലിലും ഇദ്ദേഹം ഇടക്കാലത്ത് അഭിനയിച്ചിരുന്നു.

{{NationalFilmAwardBestActor}}

[[വർഗ്ഗം:1930-ൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ജനിച്ച ദിവസം ഇല്ലാത്ത ജീവചരിത്രലേഖനങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രനടന്മാർ]]
[[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌ചലച്ചിത്രനടന്മാർ]]
[[വർഗ്ഗം:കന്നഡചലച്ചിത്ര നടന്മാർ]]</text>
      <sha1>7mh2nr0k7d6sw9kvwmc7xv2j1axyvf9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>69272</id>
    <revision>
      <id>3759143</id>
      <parentid>3758974</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:32:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Altocar 2020</username>
        <id>144384</id>
      </contributor>
      <comment>/* രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15755" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sushilkumar Shinde}}
{{Infobox officeholder
|name           =സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ
| image       =File:Shri Sushilkumar Shinde, in New Delhi on August 06, 2009 (cropped).jpg
| caption     = 
|office         =[[Minister for Home Affairs (India)|Minister of Home Affairs]]
|primeminister  = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start     = 31 July 2012
|term_end       = 26 മെയ് 2014
|predecessor    = [[പി. ചിദംബരം]]
|successor      = രാജ്നാഥ് സിംഗ്
|office1        = [[Minister of Power (India)|Minister of Power]]
|primeminister1 = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start1    = 29 January 2006
|term_end1      = 31 July 2012
|predecessor1   = [[സുരേഷ് പ്രഭാകർ പ്രഭു]]
|successor1     = [[വീരപ്പ മൊയ്‌ലി]]
|office2        = [[List of governors of Andhra Pradesh|Governor of Andhra Pradesh]]
|1blankname2    = {{nowrap|Chief Minister}}
|1namedata2     = [[വൈ‌.എസ്. രാജശേഖര റെഡ്ഡി]]
|term_start2    = 4 November 2004
|term_end2      = 29 January 2006
|predecessor2   = [[സുർജിത് സിങ് ബർനാല]]
|successor2     = [[രാമേശ്വർ താകുർ]]
|office3        = [[List of Chief Ministers of Maharashtra|Chief Minister of Maharashtra]]
|governor3      = [[മൊഹമ്മെദ് ഫസൽ]]
|term_start3    = 18 January 2003
|term_end3      = 4 November 2004
|predecessor3   = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|successor3     = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|birth_date     = {{birth date and age|1941|9|4|df=y}}
|birth_place    = [[സോലാപുർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(now [[India]])&lt;/small&gt;
|religion       = [[നെഹറൂവിയൻ സെക്കുലറിസം]]
|death_date     = 
|death_place    = 
|party          = [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]]
|otherparty     = [[യുണൈറ്റഡ് ഫ്രൻഡ് (ഇന്ത്യാ)]] &lt;small&gt;(1996–2004)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[ഐക്യ പുരോഗമന സഖ്യം]] &lt;small&gt;(2004–present)&lt;/small&gt;
|alma_mater     = [[ദയാനന്ദ് കോളേജ്, സോലാപുർ]]&lt;br&gt;[[ശിവാജി യൂണിവേർസിറ്റി]]&lt;br&gt;[[യൂണിവേർസിറ്റി ഓഫ് മുംബൈ]]
| spouse =
| children =
| year = 2022
| date = 20 ജൂലൈ
| source =
}}
2012 മുതൽ 2014 വരെ ഭാരതത്തിൻ്റെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായിരുന്ന മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നുള്ള മുതിർന്ന കോൺഗ്രസ് നേതാവാണ് ''' സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ.(ജനനം: 04 സെപ്റ്റംബർ 1941) ''' ഏഴു തവണ നിയമസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും അംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;&quot;ഷിൻഡെ കോൺഗ്രസ് ജനറൽ സെക്രട്ടറി; ഹിമാചലിന്റെ ചുമതല | India News | National News | Malayalam News | Manorama Online&quot; https://www.manoramaonline.com/news/india/2017/07/23/09-c-py-con.gen.secy.html&lt;/ref&gt;

==ജീവിതരേഖ ==
മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപ്പൂർ ജില്ലയിൽ സാംബാജി റാവുവിൻ്റെയും സഖുഭായിയുടേയും മകനായി 1941 സെപ്റ്റംബർ നാലിന് ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം സോളാപ്പൂരിലുള്ള ദയാനന്ദ കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടിയ ഷിൻഡെ ഐ എൽ എസ് കോളേജ്, ന്യൂ ലോ കോളേജുകളിൽ നിന്നായി നിയമത്തിലും ബിരുദം നേടി. 
1957-ൽ സോളാപ്പൂരിലുള്ള സെഷൻസ് കോടതിയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ജീവിതമാരംഭിച്ച ഷിൻഡേ പിന്നീട് 1965-ൽ മഹാരാഷ്ട്ര പോലീസിൽ കോൺസ്റ്റബിളായി ചേർന്നു. 
1971-ൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സി.ഐ.ഡി വിഭാഗത്തിലെ സബ് ഇൻസ്പെക്ടറായിരുന്നു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ==
1971-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നതോടെയാണ് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമാരംഭിക്കുന്നത്. 1974-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കർമല മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് നിയമസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 
1974 മുതൽ 1992 വരെ മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാംഗമായിരുന്ന ഷിൻഡെ 1975 മുതൽ 1990 വരെ സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രിയായി വിവിധ മന്ത്രിസഭകളിൽ ഇതുവരെ 9 ബജറ്റുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 
1978-ൽ കോൺഗ്രസ് വിട്ട് ശരത് പവാർ നയിച്ച പി.ഡി.എഫ് സർക്കാരിൻ്റെ ഭാഗമായെങ്കിലും 1980-ൽ കോൺഗ്രസിൽ തിരിച്ചെത്തി. 2002-ൽ നടന്ന ഉപ-രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻ.ഡി.എയുടെ ഭൈരോൺ സിംഗ് ഷെഹാവത്തിനെതിരെ മത്സരിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഷിൻഡെ രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും അംഗമായിരുന്നു. 2012 മുതൽ 2014 വരെ ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.

''' പ്രധാന പദവികളിൽ '''

* 1971 : കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി അംഗം
* 1974 : നിയമസഭാംഗം, കർമ്മല (1)
* 1974-1975 : സംസ്ഥാന കായിക, സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1975-1977 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1978 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (2)
* 1978 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1980 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (3)
* 1983-1985 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1985 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (4)
* 1985-1986 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1988-1990 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (5)
* 1990 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990-1991 : പ്രസിഡൻ്റ്, മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1992-1998 : രാജ്യസഭാംഗം, (1)
* 1992-1996 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1996-1997 : പ്രസിഡൻറ്,മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1998-1999 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (1)
* 1999 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1999-2003 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (2)
* 2003-2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (6)
* 2003-2004 : മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
* 2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (7)
* 2004-2006 : സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
* 2006-2009 : രാജ്യസഭാംഗം, (2)
* 2006-2009 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2009-2014 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (3)
* 2009-2012 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2012-2014 : ലോക്സഭയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻററി പാർട്ടി നേതാവ്
* 2012-2014 : കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ ശരത് ബൻസോടെയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.
* 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ സിദ്ധാർത്ഥ് മഹാരാജിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;&quot;Sushilkumar Shinde Biography - Age, Education, Family, Political Life&quot; https://www.elections.in/political-leaders/sushilkumar-shinde.html&lt;/ref&gt;

==മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി ==
2003-ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലുണ്ടായ ഗ്രൂപ്പ് തർക്കങ്ങളെ തുടർന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്നാണ് ലോക്സഭാംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ ആദ്യമായി മുഖ്യമന്ത്രിയായത്.

ഒന്നര വർഷം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ട കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയ്ക്ക് വീണ്ടും നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ രാജിവച്ച് ആന്ധ്ര പ്രദേശ് ഗവർണറായി ചുമതലയേറ്റതോടെ വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് വീണ്ടും മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു.

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
* [http://164.100.24.167:8080/members/website/Mainweb.asp?mpcode=1621 Profile on Rajya Sabha website]
*[http://www.rediff.com/news/1998/feb/20sola.htm &quot;''Sushilkumar Shinde to redeem Solapur for Congress''&quot;] - [[rediff.com]] article dated February 20, 1998
*[http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html &quot;''V-P polls: Sushilkumar Shinde files nomination''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216082145/http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html |date=2005-12-16 }} - indiainfo.com article dated July 22, 2002
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/14maha1.htm &quot;''Shinde emerges as front-runner to replace Deshmukh''&quot;] - rediff.com article dated January 14, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/16maha1.htm &quot;''NCP may back Sushilkumar Shinde for Maharashtra CM''&quot;] - rediff.com article dated January 16, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/17spec.htm Biography on rediff.com dated January 17, 2003]
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/22maha.htm &quot;''Sushilkumar Shinde wins trust vote''&quot;] - rediff.com article dated January 22, 2003
*[http://www.ficci.com/ficci/media-room/speeches-presentations/2003/sep/sep4-asean-sushil.htm Speech given at Second India ASEAN Summit 2003]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at website of [[FICCI]]
*[https://web.archive.org/web/20050228023839/http://www.hindustantimes.com/news/181_994577,001301310002.htm &quot;''Sushil Kumar Shinde -- A force to reckon with''&quot;] - HindustanTimes.com article dated September 8, 2004
*[http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 &quot;''Shinde appointed new Andhra Pradesh Governor''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050408070859/http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 |date=2005-04-08 }}  - expressindia article dated October 30, 2004

{{start box}}
{{succession box|
  before=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]|
  title=[[മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി]]|
  years=16 Jan 2003 - 1 Nov 2004|
  after=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]
}}
{{end box}}

[[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും രാജ്യസഭയിൽ അംഗമായവർ]]
[[വർഗ്ഗം:പന്ത്രണ്ടാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1941-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>268ofbfx4wea7ex17a6c6ynf4horgom</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759145</id>
      <parentid>3759143</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:38:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Altocar 2020</username>
        <id>144384</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15727" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sushilkumar Shinde}}
{{Infobox officeholder
|name           =സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ
| image       =File:Shri Sushilkumar Shinde, in New Delhi on August 06, 2009 (cropped).jpg
| caption     = 
|office         = കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister  = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start     = 31 July 2012
|term_end       = 26 May 2014
|predecessor    = [[പി. ചിദംബരം]]
|successor      = രാജ്നാഥ് സിംഗ്
|office1        =  കേന്ദ്ര ഊർജ വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister1 = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start1    = 29 January 2006
|term_end1      = 31 July 2012
|predecessor1   = [[സുരേഷ് പ്രഭാകർ പ്രഭു]]
|successor1     = [[വീരപ്പ മൊയ്‌ലി]]
|office2        = സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
|1blankname2    = {{nowrap|Chief Minister}}
|1namedata2     = [[വൈ‌.എസ്. രാജശേഖര റെഡ്ഡി]]
|term_start2    = 4 November 2004
|term_end2      = 29 January 2006
|predecessor2   = [[സുർജിത് സിങ് ബർനാല]]
|successor2     = [[രാമേശ്വർ താകുർ]]
|office3        = മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
|governor3      = [[മൊഹമ്മെദ് ഫസൽ]]
|term_start3    = 18 January 2003
|term_end3      = 4 November 2004
|predecessor3   = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|successor3     = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|birth_date     = {{birth date and age|1941|9|4|df=y}}
|birth_place    = [[സോലാപുർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(now [[India]])&lt;/small&gt;
|religion       = [[നെഹറൂവിയൻ സെക്കുലറിസം]]
|death_date     = 
|death_place    = 
|party          = [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]]
|alma_mater     = [[ദയാനന്ദ് കോളേജ്, സോലാപുർ]]&lt;br&gt;[[ശിവാജി യൂണിവേർസിറ്റി]]&lt;br&gt;[[യൂണിവേർസിറ്റി ഓഫ് മുംബൈ]]
| spouse = Ujjwala
| children = 3 daughters
| year = 2022
| date = 20 ജൂലൈ
| source =
}}
2012 മുതൽ 2014 വരെ ഭാരതത്തിൻ്റെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായിരുന്ന മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നുള്ള മുതിർന്ന കോൺഗ്രസ് നേതാവാണ് ''' സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ.(ജനനം: 04 സെപ്റ്റംബർ 1941) ''' ഏഴു തവണ നിയമസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും അംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;&quot;ഷിൻഡെ കോൺഗ്രസ് ജനറൽ സെക്രട്ടറി; ഹിമാചലിന്റെ ചുമതല | India News | National News | Malayalam News | Manorama Online&quot; https://www.manoramaonline.com/news/india/2017/07/23/09-c-py-con.gen.secy.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Members : Lok Sabha&quot; http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15&lt;/ref&gt;

==ജീവിതരേഖ ==
മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപ്പൂർ ജില്ലയിൽ സാംബാജി റാവുവിൻ്റെയും സഖുഭായിയുടേയും മകനായി 1941 സെപ്റ്റംബർ നാലിന് ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം സോളാപ്പൂരിലുള്ള ദയാനന്ദ കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടിയ ഷിൻഡെ ഐ എൽ എസ് കോളേജ്, ന്യൂ ലോ കോളേജുകളിൽ നിന്നായി നിയമത്തിലും ബിരുദം നേടി. 
1957-ൽ സോളാപ്പൂരിലുള്ള സെഷൻസ് കോടതിയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ജീവിതമാരംഭിച്ച ഷിൻഡേ പിന്നീട് 1965-ൽ മഹാരാഷ്ട്ര പോലീസിൽ കോൺസ്റ്റബിളായി ചേർന്നു. 
1971-ൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സി.ഐ.ഡി വിഭാഗത്തിലെ സബ് ഇൻസ്പെക്ടറായിരുന്നു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ==
1971-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നതോടെയാണ് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമാരംഭിക്കുന്നത്. 1974-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കർമല മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് നിയമസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 
1974 മുതൽ 1992 വരെ മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാംഗമായിരുന്ന ഷിൻഡെ 1975 മുതൽ 1990 വരെ സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രിയായി വിവിധ മന്ത്രിസഭകളിൽ ഇതുവരെ 9 ബജറ്റുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 
1978-ൽ കോൺഗ്രസ് വിട്ട് ശരത് പവാർ നയിച്ച പി.ഡി.എഫ് സർക്കാരിൻ്റെ ഭാഗമായെങ്കിലും 1980-ൽ കോൺഗ്രസിൽ തിരിച്ചെത്തി. 2002-ൽ നടന്ന ഉപ-രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻ.ഡി.എയുടെ ഭൈരോൺ സിംഗ് ഷെഹാവത്തിനെതിരെ മത്സരിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഷിൻഡെ രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും അംഗമായിരുന്നു. 2012 മുതൽ 2014 വരെ ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.

''' പ്രധാന പദവികളിൽ '''

* 1971 : കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി അംഗം
* 1974 : നിയമസഭാംഗം, കർമ്മല (1)
* 1974-1975 : സംസ്ഥാന കായിക, സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1975-1977 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1978 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (2)
* 1978 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1980 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (3)
* 1983-1985 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1985 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (4)
* 1985-1986 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1988-1990 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (5)
* 1990 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990-1991 : പ്രസിഡൻ്റ്, മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1992-1998 : രാജ്യസഭാംഗം, (1)
* 1992-1996 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1996-1997 : പ്രസിഡൻറ്,മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1998-1999 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (1)
* 1999 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1999-2003 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (2)
* 2003-2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (6)
* 2003-2004 : മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
* 2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (7)
* 2004-2006 : സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
* 2006-2009 : രാജ്യസഭാംഗം, (2)
* 2006-2009 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2009-2014 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (3)
* 2009-2012 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2012-2014 : ലോക്സഭയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻററി പാർട്ടി നേതാവ്
* 2012-2014 : കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ ശരത് ബൻസോടെയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.
* 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ സിദ്ധാർത്ഥ് മഹാരാജിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;&quot;Sushilkumar Shinde Biography - Age, Education, Family, Political Life&quot; https://www.elections.in/political-leaders/sushilkumar-shinde.html&lt;/ref&gt;

==മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി ==
2003-ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലുണ്ടായ ഗ്രൂപ്പ് തർക്കങ്ങളെ തുടർന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്നാണ് ലോക്സഭാംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ ആദ്യമായി മുഖ്യമന്ത്രിയായത്.

ഒന്നര വർഷം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ട കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയ്ക്ക് വീണ്ടും നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ രാജിവച്ച് ആന്ധ്ര പ്രദേശ് ഗവർണറായി ചുമതലയേറ്റതോടെ വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് വീണ്ടും മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു.

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
* [http://164.100.24.167:8080/members/website/Mainweb.asp?mpcode=1621 Profile on Rajya Sabha website]
*[http://www.rediff.com/news/1998/feb/20sola.htm &quot;''Sushilkumar Shinde to redeem Solapur for Congress''&quot;] - [[rediff.com]] article dated February 20, 1998
*[http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html &quot;''V-P polls: Sushilkumar Shinde files nomination''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216082145/http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html |date=2005-12-16 }} - indiainfo.com article dated July 22, 2002
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/14maha1.htm &quot;''Shinde emerges as front-runner to replace Deshmukh''&quot;] - rediff.com article dated January 14, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/16maha1.htm &quot;''NCP may back Sushilkumar Shinde for Maharashtra CM''&quot;] - rediff.com article dated January 16, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/17spec.htm Biography on rediff.com dated January 17, 2003]
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/22maha.htm &quot;''Sushilkumar Shinde wins trust vote''&quot;] - rediff.com article dated January 22, 2003
*[http://www.ficci.com/ficci/media-room/speeches-presentations/2003/sep/sep4-asean-sushil.htm Speech given at Second India ASEAN Summit 2003]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at website of [[FICCI]]
*[https://web.archive.org/web/20050228023839/http://www.hindustantimes.com/news/181_994577,001301310002.htm &quot;''Sushil Kumar Shinde -- A force to reckon with''&quot;] - HindustanTimes.com article dated September 8, 2004
*[http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 &quot;''Shinde appointed new Andhra Pradesh Governor''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050408070859/http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 |date=2005-04-08 }}  - expressindia article dated October 30, 2004

{{start box}}
{{succession box|
  before=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]|
  title=[[മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി]]|
  years=16 Jan 2003 - 1 Nov 2004|
  after=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]
}}
{{end box}}

[[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും രാജ്യസഭയിൽ അംഗമായവർ]]
[[വർഗ്ഗം:പന്ത്രണ്ടാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1941-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>9ymtrzyyey1iq1qkqfbwi3lqs1n5hir</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759148</id>
      <parentid>3759145</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:41:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Altocar 2020</username>
        <id>144384</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15543" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sushilkumar Shinde}}
{{Infobox officeholder
|name           =സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ
| image       =File:Shri Sushilkumar Shinde, in New Delhi on August 06, 2009 (cropped).jpg
| caption     = 
|office         = കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister  = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start     = 31 July 2012
|term_end       = 26 May 2014
|predecessor    = [[പി. ചിദംബരം]]
|successor      = രാജ്നാഥ് സിംഗ്
|office1        =  കേന്ദ്ര ഊർജ വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister1 = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start1    = 29 January 2006
|term_end1      = 31 July 2012
|predecessor1   = [[സുരേഷ് പ്രഭാകർ പ്രഭു]]
|successor1     = [[വീരപ്പ മൊയ്‌ലി]]
|office2        = സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
|1blankname2    = {{nowrap|Chief Minister}}
|1namedata2     = [[വൈ‌.എസ്. രാജശേഖര റെഡ്ഡി]]
|term_start2    = 4 November 2004
|term_end2      = 29 January 2006
|predecessor2   = [[സുർജിത് സിങ് ബർനാല]]
|successor2     = [[രാമേശ്വർ താകുർ]]
|office3        = മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
|governor3      = [[മൊഹമ്മെദ് ഫസൽ]]
|term_start3    = 18 January 2003
|term_end3      = 4 November 2004
|predecessor3   = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|successor3     = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|birth_date     = {{birth date and age|1941|9|4|df=y}}
|birth_place    = [[സോലാപുർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(now [[India]])&lt;/small&gt;
|religion       = [[നെഹറൂവിയൻ സെക്കുലറിസം]]
|death_date     = 
|death_place    = 
|party          = [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]](1971-1978,1980-തുടരുന്നു)
| spouse = Ujjwala
| children = 3 daughters
| year = 2022
| date = 20 ജൂലൈ
| source =
}}
2012 മുതൽ 2014 വരെ ഭാരതത്തിൻ്റെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായിരുന്ന മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നുള്ള മുതിർന്ന കോൺഗ്രസ് നേതാവാണ് ''' സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ.(ജനനം: 04 സെപ്റ്റംബർ 1941) ''' ഏഴു തവണ നിയമസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും അംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;&quot;ഷിൻഡെ കോൺഗ്രസ് ജനറൽ സെക്രട്ടറി; ഹിമാചലിന്റെ ചുമതല | India News | National News | Malayalam News | Manorama Online&quot; https://www.manoramaonline.com/news/india/2017/07/23/09-c-py-con.gen.secy.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Members : Lok Sabha&quot; http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15&lt;/ref&gt;

==ജീവിതരേഖ ==
മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപ്പൂർ ജില്ലയിൽ സാംബാജി റാവുവിൻ്റെയും സഖുഭായിയുടേയും മകനായി 1941 സെപ്റ്റംബർ നാലിന് ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം സോളാപ്പൂരിലുള്ള ദയാനന്ദ കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടിയ ഷിൻഡെ ഐ എൽ എസ് കോളേജ്, ന്യൂ ലോ കോളേജുകളിൽ നിന്നായി നിയമത്തിലും ബിരുദം നേടി. 
1957-ൽ സോളാപ്പൂരിലുള്ള സെഷൻസ് കോടതിയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ജീവിതമാരംഭിച്ച ഷിൻഡേ പിന്നീട് 1965-ൽ മഹാരാഷ്ട്ര പോലീസിൽ കോൺസ്റ്റബിളായി ചേർന്നു. 
1971-ൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സി.ഐ.ഡി വിഭാഗത്തിലെ സബ് ഇൻസ്പെക്ടറായിരുന്നു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ==
1971-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നതോടെയാണ് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമാരംഭിക്കുന്നത്. 1974-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കർമല മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് നിയമസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 
1974 മുതൽ 1992 വരെ മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാംഗമായിരുന്ന ഷിൻഡെ 1975 മുതൽ 1990 വരെ സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രിയായി വിവിധ മന്ത്രിസഭകളിൽ ഇതുവരെ 9 ബജറ്റുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 
1978-ൽ കോൺഗ്രസ് വിട്ട് ശരത് പവാർ നയിച്ച പി.ഡി.എഫ് സർക്കാരിൻ്റെ ഭാഗമായെങ്കിലും 1980-ൽ കോൺഗ്രസിൽ തിരിച്ചെത്തി. 2002-ൽ നടന്ന ഉപ-രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻ.ഡി.എയുടെ ഭൈരോൺ സിംഗ് ഷെഹാവത്തിനെതിരെ മത്സരിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഷിൻഡെ രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും അംഗമായിരുന്നു. 2012 മുതൽ 2014 വരെ ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.

''' പ്രധാന പദവികളിൽ '''

* 1971 : കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി അംഗം
* 1974 : നിയമസഭാംഗം, കർമ്മല (1)
* 1974-1975 : സംസ്ഥാന കായിക, സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1975-1977 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1978 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (2)
* 1978 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1980 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (3)
* 1983-1985 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1985 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (4)
* 1985-1986 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1988-1990 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (5)
* 1990 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990-1991 : പ്രസിഡൻ്റ്, മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1992-1998 : രാജ്യസഭാംഗം, (1)
* 1992-1996 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1996-1997 : പ്രസിഡൻറ്,മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1998-1999 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (1)
* 1999 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1999-2003 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (2)
* 2003-2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (6)
* 2003-2004 : മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
* 2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (7)
* 2004-2006 : സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
* 2006-2009 : രാജ്യസഭാംഗം, (2)
* 2006-2009 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2009-2014 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (3)
* 2009-2012 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2012-2014 : ലോക്സഭയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻററി പാർട്ടി നേതാവ്
* 2012-2014 : കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ ശരത് ബൻസോടെയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.
* 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ സിദ്ധാർത്ഥ് മഹാരാജിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;&quot;Sushilkumar Shinde Biography - Age, Education, Family, Political Life&quot; https://www.elections.in/political-leaders/sushilkumar-shinde.html&lt;/ref&gt;

==മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി ==
2003-ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലുണ്ടായ ഗ്രൂപ്പ് തർക്കങ്ങളെ തുടർന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്നാണ് ലോക്സഭാംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ ആദ്യമായി മുഖ്യമന്ത്രിയായത്.

ഒന്നര വർഷം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ട കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയ്ക്ക് വീണ്ടും നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ രാജിവച്ച് ആന്ധ്ര പ്രദേശ് ഗവർണറായി ചുമതലയേറ്റതോടെ വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് വീണ്ടും മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു.

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
* [http://164.100.24.167:8080/members/website/Mainweb.asp?mpcode=1621 Profile on Rajya Sabha website]
*[http://www.rediff.com/news/1998/feb/20sola.htm &quot;''Sushilkumar Shinde to redeem Solapur for Congress''&quot;] - [[rediff.com]] article dated February 20, 1998
*[http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html &quot;''V-P polls: Sushilkumar Shinde files nomination''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216082145/http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html |date=2005-12-16 }} - indiainfo.com article dated July 22, 2002
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/14maha1.htm &quot;''Shinde emerges as front-runner to replace Deshmukh''&quot;] - rediff.com article dated January 14, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/16maha1.htm &quot;''NCP may back Sushilkumar Shinde for Maharashtra CM''&quot;] - rediff.com article dated January 16, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/17spec.htm Biography on rediff.com dated January 17, 2003]
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/22maha.htm &quot;''Sushilkumar Shinde wins trust vote''&quot;] - rediff.com article dated January 22, 2003
*[http://www.ficci.com/ficci/media-room/speeches-presentations/2003/sep/sep4-asean-sushil.htm Speech given at Second India ASEAN Summit 2003]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at website of [[FICCI]]
*[https://web.archive.org/web/20050228023839/http://www.hindustantimes.com/news/181_994577,001301310002.htm &quot;''Sushil Kumar Shinde -- A force to reckon with''&quot;] - HindustanTimes.com article dated September 8, 2004
*[http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 &quot;''Shinde appointed new Andhra Pradesh Governor''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050408070859/http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 |date=2005-04-08 }}  - expressindia article dated October 30, 2004

{{start box}}
{{succession box|
  before=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]|
  title=[[മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി]]|
  years=16 Jan 2003 - 1 Nov 2004|
  after=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]
}}
{{end box}}

[[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും രാജ്യസഭയിൽ അംഗമായവർ]]
[[വർഗ്ഗം:പന്ത്രണ്ടാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1941-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>88ilh5f2qznv0tavh23fcw08qqp59x4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759149</id>
      <parentid>3759148</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:43:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Altocar 2020</username>
        <id>144384</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15665" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sushilkumar Shinde}}
{{Infobox officeholder
|name           =സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ
| image       =File:Shri Sushilkumar Shinde, in New Delhi on August 06, 2009 (cropped).jpg
| caption     = 
|office         = കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister  = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start     = 31 July 2012
|term_end       = 26 May 2014
|predecessor    = [[പി. ചിദംബരം]]
|successor      = രാജ്നാഥ് സിംഗ്
|office1        =  കേന്ദ്ര ഊർജ വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister1 = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start1    = 29 January 2006
|term_end1      = 31 July 2012
|predecessor1   = [[സുരേഷ് പ്രഭാകർ പ്രഭു]]
|successor1     = [[വീരപ്പ മൊയ്‌ലി]]
|office2        = സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
|1blankname2    = {{nowrap|Chief Minister}}
|1namedata2     = [[വൈ‌.എസ്. രാജശേഖര റെഡ്ഡി]]
|term_start2    = 4 November 2004
|term_end2      = 29 January 2006
|predecessor2   = [[സുർജിത് സിങ് ബർനാല]]
|successor2     = [[രാമേശ്വർ താകുർ]]
|office3        = മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
|governor3      = [[മൊഹമ്മെദ് ഫസൽ]]
|term_start3    = 18 January 2003
|term_end3      = 4 November 2004
|predecessor3   = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|successor3     = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|birth_date     = {{birth date and age|1941|9|4|df=y}}
|birth_place    = [[സോലാപുർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(now [[India]])&lt;/small&gt;
|religion       = [[നെഹറൂവിയൻ സെക്കുലറിസം]]
|death_date     = 
|death_place    = 
|party          = [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]](1971-1978,1980-തുടരുന്നു)
| spouse = Ujjwala
| children = 3 daughters
| year = 2022
| date = 20 ജൂലൈ
| source = http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15 പതിനഞ്ചാം ലോക്സഭ
}}
2012 മുതൽ 2014 വരെ ഭാരതത്തിൻ്റെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായിരുന്ന മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നുള്ള മുതിർന്ന കോൺഗ്രസ് നേതാവാണ് ''' സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ.(ജനനം: 04 സെപ്റ്റംബർ 1941) ''' ഏഴു തവണ നിയമസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും അംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;&quot;ഷിൻഡെ കോൺഗ്രസ് ജനറൽ സെക്രട്ടറി; ഹിമാചലിന്റെ ചുമതല | India News | National News | Malayalam News | Manorama Online&quot; https://www.manoramaonline.com/news/india/2017/07/23/09-c-py-con.gen.secy.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Members : Lok Sabha&quot; http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15&lt;/ref&gt;

==ജീവിതരേഖ ==
മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപ്പൂർ ജില്ലയിൽ സാംബാജി റാവുവിൻ്റെയും സഖുഭായിയുടേയും മകനായി 1941 സെപ്റ്റംബർ നാലിന് ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം സോളാപ്പൂരിലുള്ള ദയാനന്ദ കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടിയ ഷിൻഡെ ഐ എൽ എസ് കോളേജ്, ന്യൂ ലോ കോളേജുകളിൽ നിന്നായി നിയമത്തിലും ബിരുദം നേടി. 
1957-ൽ സോളാപ്പൂരിലുള്ള സെഷൻസ് കോടതിയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ജീവിതമാരംഭിച്ച ഷിൻഡേ പിന്നീട് 1965-ൽ മഹാരാഷ്ട്ര പോലീസിൽ കോൺസ്റ്റബിളായി ചേർന്നു. 
1971-ൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സി.ഐ.ഡി വിഭാഗത്തിലെ സബ് ഇൻസ്പെക്ടറായിരുന്നു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ==
1971-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നതോടെയാണ് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമാരംഭിക്കുന്നത്. 1974-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കർമല മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് നിയമസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 
1974 മുതൽ 1992 വരെ മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാംഗമായിരുന്ന ഷിൻഡെ 1975 മുതൽ 1990 വരെ സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രിയായി വിവിധ മന്ത്രിസഭകളിൽ ഇതുവരെ 9 ബജറ്റുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 
1978-ൽ കോൺഗ്രസ് വിട്ട് ശരത് പവാർ നയിച്ച പി.ഡി.എഫ് സർക്കാരിൻ്റെ ഭാഗമായെങ്കിലും 1980-ൽ കോൺഗ്രസിൽ തിരിച്ചെത്തി. 2002-ൽ നടന്ന ഉപ-രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻ.ഡി.എയുടെ ഭൈരോൺ സിംഗ് ഷെഹാവത്തിനെതിരെ മത്സരിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഷിൻഡെ രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും അംഗമായിരുന്നു. 2012 മുതൽ 2014 വരെ ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.

''' പ്രധാന പദവികളിൽ '''

* 1971 : കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി അംഗം
* 1974 : നിയമസഭാംഗം, കർമ്മല (1)
* 1974-1975 : സംസ്ഥാന കായിക, സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1975-1977 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1978 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (2)
* 1978 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1980 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (3)
* 1983-1985 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1985 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (4)
* 1985-1986 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1988-1990 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (5)
* 1990 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990-1991 : പ്രസിഡൻ്റ്, മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1992-1998 : രാജ്യസഭാംഗം, (1)
* 1992-1996 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1996-1997 : പ്രസിഡൻറ്,മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1998-1999 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (1)
* 1999 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1999-2003 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (2)
* 2003-2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (6)
* 2003-2004 : മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
* 2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (7)
* 2004-2006 : സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
* 2006-2009 : രാജ്യസഭാംഗം, (2)
* 2006-2009 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2009-2014 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (3)
* 2009-2012 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2012-2014 : ലോക്സഭയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻററി പാർട്ടി നേതാവ്
* 2012-2014 : കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ ശരത് ബൻസോടെയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.
* 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ സിദ്ധാർത്ഥ് മഹാരാജിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;&quot;Sushilkumar Shinde Biography - Age, Education, Family, Political Life&quot; https://www.elections.in/political-leaders/sushilkumar-shinde.html&lt;/ref&gt;

==മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി ==
2003-ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലുണ്ടായ ഗ്രൂപ്പ് തർക്കങ്ങളെ തുടർന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്നാണ് ലോക്സഭാംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ ആദ്യമായി മുഖ്യമന്ത്രിയായത്.

ഒന്നര വർഷം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ട കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയ്ക്ക് വീണ്ടും നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ രാജിവച്ച് ആന്ധ്ര പ്രദേശ് ഗവർണറായി ചുമതലയേറ്റതോടെ വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് വീണ്ടും മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു.

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
* [http://164.100.24.167:8080/members/website/Mainweb.asp?mpcode=1621 Profile on Rajya Sabha website]
*[http://www.rediff.com/news/1998/feb/20sola.htm &quot;''Sushilkumar Shinde to redeem Solapur for Congress''&quot;] - [[rediff.com]] article dated February 20, 1998
*[http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html &quot;''V-P polls: Sushilkumar Shinde files nomination''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216082145/http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html |date=2005-12-16 }} - indiainfo.com article dated July 22, 2002
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/14maha1.htm &quot;''Shinde emerges as front-runner to replace Deshmukh''&quot;] - rediff.com article dated January 14, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/16maha1.htm &quot;''NCP may back Sushilkumar Shinde for Maharashtra CM''&quot;] - rediff.com article dated January 16, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/17spec.htm Biography on rediff.com dated January 17, 2003]
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/22maha.htm &quot;''Sushilkumar Shinde wins trust vote''&quot;] - rediff.com article dated January 22, 2003
*[http://www.ficci.com/ficci/media-room/speeches-presentations/2003/sep/sep4-asean-sushil.htm Speech given at Second India ASEAN Summit 2003]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at website of [[FICCI]]
*[https://web.archive.org/web/20050228023839/http://www.hindustantimes.com/news/181_994577,001301310002.htm &quot;''Sushil Kumar Shinde -- A force to reckon with''&quot;] - HindustanTimes.com article dated September 8, 2004
*[http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 &quot;''Shinde appointed new Andhra Pradesh Governor''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050408070859/http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 |date=2005-04-08 }}  - expressindia article dated October 30, 2004

{{start box}}
{{succession box|
  before=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]|
  title=[[മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി]]|
  years=16 Jan 2003 - 1 Nov 2004|
  after=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]
}}
{{end box}}

[[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും രാജ്യസഭയിൽ അംഗമായവർ]]
[[വർഗ്ഗം:പന്ത്രണ്ടാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1941-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>jmkda56e8pyu59l1nxw5k2a4av27fq7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759150</id>
      <parentid>3759149</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:45:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Altocar 2020</username>
        <id>144384</id>
      </contributor>
      <comment>/* ജീവിതരേഖ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15725" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sushilkumar Shinde}}
{{Infobox officeholder
|name           =സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ
| image       =File:Shri Sushilkumar Shinde, in New Delhi on August 06, 2009 (cropped).jpg
| caption     = 
|office         = കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister  = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start     = 31 July 2012
|term_end       = 26 May 2014
|predecessor    = [[പി. ചിദംബരം]]
|successor      = രാജ്നാഥ് സിംഗ്
|office1        =  കേന്ദ്ര ഊർജ വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister1 = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start1    = 29 January 2006
|term_end1      = 31 July 2012
|predecessor1   = [[സുരേഷ് പ്രഭാകർ പ്രഭു]]
|successor1     = [[വീരപ്പ മൊയ്‌ലി]]
|office2        = സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
|1blankname2    = {{nowrap|Chief Minister}}
|1namedata2     = [[വൈ‌.എസ്. രാജശേഖര റെഡ്ഡി]]
|term_start2    = 4 November 2004
|term_end2      = 29 January 2006
|predecessor2   = [[സുർജിത് സിങ് ബർനാല]]
|successor2     = [[രാമേശ്വർ താകുർ]]
|office3        = മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
|governor3      = [[മൊഹമ്മെദ് ഫസൽ]]
|term_start3    = 18 January 2003
|term_end3      = 4 November 2004
|predecessor3   = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|successor3     = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|birth_date     = {{birth date and age|1941|9|4|df=y}}
|birth_place    = [[സോലാപുർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(now [[India]])&lt;/small&gt;
|religion       = [[നെഹറൂവിയൻ സെക്കുലറിസം]]
|death_date     = 
|death_place    = 
|party          = [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]](1971-1978,1980-തുടരുന്നു)
| spouse = Ujjwala
| children = 3 daughters
| year = 2022
| date = 20 ജൂലൈ
| source = http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15 പതിനഞ്ചാം ലോക്സഭ
}}
2012 മുതൽ 2014 വരെ ഭാരതത്തിൻ്റെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായിരുന്ന മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നുള്ള മുതിർന്ന കോൺഗ്രസ് നേതാവാണ് ''' സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ.(ജനനം: 04 സെപ്റ്റംബർ 1941) ''' ഏഴു തവണ നിയമസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും അംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;&quot;ഷിൻഡെ കോൺഗ്രസ് ജനറൽ സെക്രട്ടറി; ഹിമാചലിന്റെ ചുമതല | India News | National News | Malayalam News | Manorama Online&quot; https://www.manoramaonline.com/news/india/2017/07/23/09-c-py-con.gen.secy.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Members : Lok Sabha&quot; http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15&lt;/ref&gt;

==ജീവിതരേഖ ==
മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപ്പൂർ ജില്ലയിൽ സാംബാജി റാവുവിൻ്റെയും സഖുഭായിയുടേയും മകനായി 1941 സെപ്റ്റംബർ നാലിന് ഒരു ദളിത് കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം സോളാപ്പൂരിലുള്ള ദയാനന്ദ കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടിയ ഷിൻഡെ ഐ.എൽ.എസ് കോളേജ്, ന്യൂ ലോ കോളേജുകളിൽ നിന്നായി നിയമത്തിലും ബിരുദം നേടി. 
1957-ൽ സോളാപ്പൂരിലുള്ള സെഷൻസ് കോടതിയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ജീവിതമാരംഭിച്ച ഷിൻഡേ പിന്നീട് 1965-ൽ മഹാരാഷ്ട്ര പോലീസിൽ കോൺസ്റ്റബിളായി ചേർന്നു. 
1971-ൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സി.ഐ.ഡി വിഭാഗത്തിലെ സബ് ഇൻസ്പെക്ടറായിരുന്നു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ==
1971-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നതോടെയാണ് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമാരംഭിക്കുന്നത്. 1974-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കർമല മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് നിയമസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 
1974 മുതൽ 1992 വരെ മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാംഗമായിരുന്ന ഷിൻഡെ 1975 മുതൽ 1990 വരെ സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രിയായി വിവിധ മന്ത്രിസഭകളിൽ ഇതുവരെ 9 ബജറ്റുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 
1978-ൽ കോൺഗ്രസ് വിട്ട് ശരത് പവാർ നയിച്ച പി.ഡി.എഫ് സർക്കാരിൻ്റെ ഭാഗമായെങ്കിലും 1980-ൽ കോൺഗ്രസിൽ തിരിച്ചെത്തി. 2002-ൽ നടന്ന ഉപ-രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻ.ഡി.എയുടെ ഭൈരോൺ സിംഗ് ഷെഹാവത്തിനെതിരെ മത്സരിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഷിൻഡെ രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും അംഗമായിരുന്നു. 2012 മുതൽ 2014 വരെ ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.

''' പ്രധാന പദവികളിൽ '''

* 1971 : കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി അംഗം
* 1974 : നിയമസഭാംഗം, കർമ്മല (1)
* 1974-1975 : സംസ്ഥാന കായിക, സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1975-1977 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1978 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (2)
* 1978 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1980 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (3)
* 1983-1985 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1985 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (4)
* 1985-1986 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1988-1990 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (5)
* 1990 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990-1991 : പ്രസിഡൻ്റ്, മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1992-1998 : രാജ്യസഭാംഗം, (1)
* 1992-1996 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1996-1997 : പ്രസിഡൻറ്,മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1998-1999 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (1)
* 1999 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1999-2003 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (2)
* 2003-2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (6)
* 2003-2004 : മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
* 2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (7)
* 2004-2006 : സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
* 2006-2009 : രാജ്യസഭാംഗം, (2)
* 2006-2009 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2009-2014 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (3)
* 2009-2012 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2012-2014 : ലോക്സഭയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻററി പാർട്ടി നേതാവ്
* 2012-2014 : കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ ശരത് ബൻസോടെയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.
* 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ സിദ്ധാർത്ഥ് മഹാരാജിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;&quot;Sushilkumar Shinde Biography - Age, Education, Family, Political Life&quot; https://www.elections.in/political-leaders/sushilkumar-shinde.html&lt;/ref&gt;

==മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി ==
2003-ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലുണ്ടായ ഗ്രൂപ്പ് തർക്കങ്ങളെ തുടർന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്നാണ് ലോക്സഭാംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ ആദ്യമായി മുഖ്യമന്ത്രിയായത്.

ഒന്നര വർഷം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ട കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയ്ക്ക് വീണ്ടും നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ രാജിവച്ച് ആന്ധ്ര പ്രദേശ് ഗവർണറായി ചുമതലയേറ്റതോടെ വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് വീണ്ടും മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു.

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
* [http://164.100.24.167:8080/members/website/Mainweb.asp?mpcode=1621 Profile on Rajya Sabha website]
*[http://www.rediff.com/news/1998/feb/20sola.htm &quot;''Sushilkumar Shinde to redeem Solapur for Congress''&quot;] - [[rediff.com]] article dated February 20, 1998
*[http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html &quot;''V-P polls: Sushilkumar Shinde files nomination''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216082145/http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html |date=2005-12-16 }} - indiainfo.com article dated July 22, 2002
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/14maha1.htm &quot;''Shinde emerges as front-runner to replace Deshmukh''&quot;] - rediff.com article dated January 14, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/16maha1.htm &quot;''NCP may back Sushilkumar Shinde for Maharashtra CM''&quot;] - rediff.com article dated January 16, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/17spec.htm Biography on rediff.com dated January 17, 2003]
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/22maha.htm &quot;''Sushilkumar Shinde wins trust vote''&quot;] - rediff.com article dated January 22, 2003
*[http://www.ficci.com/ficci/media-room/speeches-presentations/2003/sep/sep4-asean-sushil.htm Speech given at Second India ASEAN Summit 2003]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at website of [[FICCI]]
*[https://web.archive.org/web/20050228023839/http://www.hindustantimes.com/news/181_994577,001301310002.htm &quot;''Sushil Kumar Shinde -- A force to reckon with''&quot;] - HindustanTimes.com article dated September 8, 2004
*[http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 &quot;''Shinde appointed new Andhra Pradesh Governor''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050408070859/http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 |date=2005-04-08 }}  - expressindia article dated October 30, 2004

{{start box}}
{{succession box|
  before=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]|
  title=[[മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി]]|
  years=16 Jan 2003 - 1 Nov 2004|
  after=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]
}}
{{end box}}

[[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും രാജ്യസഭയിൽ അംഗമായവർ]]
[[വർഗ്ഗം:പന്ത്രണ്ടാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1941-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>lxactgq4pbh4wb6swmrnhybdbhnshi2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759151</id>
      <parentid>3759150</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:48:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Altocar 2020</username>
        <id>144384</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15851" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sushilkumar Shinde}}
{{Infobox officeholder
|name           =സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ
| image       =File:Shri Sushilkumar Shinde, in New Delhi on August 06, 2009 (cropped).jpg
| caption     = 
|office         = കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister  = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start     = 31 July 2012
|term_end       = 26 May 2014
|predecessor    = [[പി. ചിദംബരം]]
|successor      = രാജ്നാഥ് സിംഗ്
|office1        =  കേന്ദ്ര ഊർജ വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister1 = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start1    = 29 January 2006
|term_end1      = 31 July 2012
|predecessor1   = [[സുരേഷ് പ്രഭാകർ പ്രഭു]]
|successor1     = [[വീരപ്പ മൊയ്‌ലി]]
|office2        = സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
|1blankname2    = {{nowrap|Chief Minister}}
|1namedata2     = [[വൈ‌.എസ്. രാജശേഖര റെഡ്ഡി]]
|term_start2    = 4 November 2004
|term_end2      = 29 January 2006
|predecessor2   = [[സുർജിത് സിങ് ബർനാല]]
|successor2     = [[രാമേശ്വർ താകുർ]]
|office3        = മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
|governor3      = [[മൊഹമ്മെദ് ഫസൽ]]
|term_start3    = 18 January 2003
|term_end3      = 4 November 2004
|predecessor3   = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|successor3     = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|birth_date     = {{birth date and age|1941|9|4|df=y}}
|birth_place    = [[സോലാപുർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(now [[India]])&lt;/small&gt;
|religion       = [[നെഹറൂവിയൻ സെക്കുലറിസം]]
|death_date     = 
|death_place    = 
|party          = [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]](1971-1978,1980-തുടരുന്നു)
| spouse = Ujjwala
| children = 3 daughters
| year = 2022
| date = 20 ജൂലൈ
| source = http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15 പതിനഞ്ചാം ലോക്സഭ
}}
2012 മുതൽ 2014 വരെ ഭാരതത്തിൻ്റെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായിരുന്ന [[മഹാരാഷ്ട്ര]]യിൽ നിന്നുള്ള മുതിർന്ന [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]] നേതാവാണ് ''' സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ.(ജനനം: 04 സെപ്റ്റംബർ 1941) ''' ഏഴു തവണ [[നിയമസഭ|നിയമസഭയിലും]] മൂന്ന് തവണ [[ലോക്സഭ|ലോക്സഭയിലും]] രണ്ട് തവണ [[രാജ്യസഭ|രാജ്യസഭയിലും]] അംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ 2003 മുതൽ 2004 വരെ [[മഹാരാഷ്ട്ര]]യുടെ [[മുഖ്യമന്ത്രി]]യായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;&quot;ഷിൻഡെ കോൺഗ്രസ് ജനറൽ സെക്രട്ടറി; ഹിമാചലിന്റെ ചുമതല | India News | National News | Malayalam News | Manorama Online&quot; https://www.manoramaonline.com/news/india/2017/07/23/09-c-py-con.gen.secy.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Members : Lok Sabha&quot; http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15&lt;/ref&gt;

==ജീവിതരേഖ ==
മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപ്പൂർ ജില്ലയിൽ സാംബാജി റാവുവിൻ്റെയും സഖുഭായിയുടേയും മകനായി 1941 സെപ്റ്റംബർ നാലിന് ഒരു ദളിത് കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം സോളാപ്പൂരിലുള്ള ദയാനന്ദ കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടിയ ഷിൻഡെ ഐ.എൽ.എസ് കോളേജ്, ന്യൂ ലോ കോളേജുകളിൽ നിന്നായി നിയമത്തിലും ബിരുദം നേടി. 
1957-ൽ സോളാപ്പൂരിലുള്ള സെഷൻസ് കോടതിയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ജീവിതമാരംഭിച്ച ഷിൻഡേ പിന്നീട് 1965-ൽ മഹാരാഷ്ട്ര പോലീസിൽ കോൺസ്റ്റബിളായി ചേർന്നു. 
1971-ൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സി.ഐ.ഡി വിഭാഗത്തിലെ സബ് ഇൻസ്പെക്ടറായിരുന്നു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ==
1971-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നതോടെയാണ് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമാരംഭിക്കുന്നത്. 1974-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കർമല മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് നിയമസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 
1974 മുതൽ 1992 വരെ മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാംഗമായിരുന്ന ഷിൻഡെ 1975 മുതൽ 1990 വരെ സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രിയായി വിവിധ മന്ത്രിസഭകളിൽ ഇതുവരെ 9 ബജറ്റുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 
1978-ൽ കോൺഗ്രസ് വിട്ട് ശരത് പവാർ നയിച്ച പി.ഡി.എഫ് സർക്കാരിൻ്റെ ഭാഗമായെങ്കിലും 1980-ൽ കോൺഗ്രസിൽ തിരിച്ചെത്തി. 2002-ൽ നടന്ന ഉപ-രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻ.ഡി.എയുടെ ഭൈരോൺ സിംഗ് ഷെഹാവത്തിനെതിരെ മത്സരിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഷിൻഡെ രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും അംഗമായിരുന്നു. 2012 മുതൽ 2014 വരെ ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.

''' പ്രധാന പദവികളിൽ '''

* 1971 : കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി അംഗം
* 1974 : നിയമസഭാംഗം, കർമ്മല (1)
* 1974-1975 : സംസ്ഥാന കായിക, സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1975-1977 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1978 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (2)
* 1978 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1980 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (3)
* 1983-1985 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1985 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (4)
* 1985-1986 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1988-1990 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (5)
* 1990 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990-1991 : പ്രസിഡൻ്റ്, മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1992-1998 : രാജ്യസഭാംഗം, (1)
* 1992-1996 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1996-1997 : പ്രസിഡൻറ്,മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1998-1999 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (1)
* 1999 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1999-2003 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (2)
* 2003-2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (6)
* 2003-2004 : മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
* 2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (7)
* 2004-2006 : സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
* 2006-2009 : രാജ്യസഭാംഗം, (2)
* 2006-2009 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2009-2014 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (3)
* 2009-2012 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2012-2014 : ലോക്സഭയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻററി പാർട്ടി നേതാവ്
* 2012-2014 : കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ ശരത് ബൻസോടെയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.
* 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ സിദ്ധാർത്ഥ് മഹാരാജിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;&quot;Sushilkumar Shinde Biography - Age, Education, Family, Political Life&quot; https://www.elections.in/political-leaders/sushilkumar-shinde.html&lt;/ref&gt;

==മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി ==
2003-ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലുണ്ടായ ഗ്രൂപ്പ് തർക്കങ്ങളെ തുടർന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്നാണ് ലോക്സഭാംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ ആദ്യമായി മുഖ്യമന്ത്രിയായത്.

ഒന്നര വർഷം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ട കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയ്ക്ക് വീണ്ടും നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ രാജിവച്ച് ആന്ധ്ര പ്രദേശ് ഗവർണറായി ചുമതലയേറ്റതോടെ വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് വീണ്ടും മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു.

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
* [http://164.100.24.167:8080/members/website/Mainweb.asp?mpcode=1621 Profile on Rajya Sabha website]
*[http://www.rediff.com/news/1998/feb/20sola.htm &quot;''Sushilkumar Shinde to redeem Solapur for Congress''&quot;] - [[rediff.com]] article dated February 20, 1998
*[http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html &quot;''V-P polls: Sushilkumar Shinde files nomination''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216082145/http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html |date=2005-12-16 }} - indiainfo.com article dated July 22, 2002
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/14maha1.htm &quot;''Shinde emerges as front-runner to replace Deshmukh''&quot;] - rediff.com article dated January 14, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/16maha1.htm &quot;''NCP may back Sushilkumar Shinde for Maharashtra CM''&quot;] - rediff.com article dated January 16, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/17spec.htm Biography on rediff.com dated January 17, 2003]
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/22maha.htm &quot;''Sushilkumar Shinde wins trust vote''&quot;] - rediff.com article dated January 22, 2003
*[http://www.ficci.com/ficci/media-room/speeches-presentations/2003/sep/sep4-asean-sushil.htm Speech given at Second India ASEAN Summit 2003]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at website of [[FICCI]]
*[https://web.archive.org/web/20050228023839/http://www.hindustantimes.com/news/181_994577,001301310002.htm &quot;''Sushil Kumar Shinde -- A force to reckon with''&quot;] - HindustanTimes.com article dated September 8, 2004
*[http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 &quot;''Shinde appointed new Andhra Pradesh Governor''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050408070859/http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 |date=2005-04-08 }}  - expressindia article dated October 30, 2004

{{start box}}
{{succession box|
  before=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]|
  title=[[മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി]]|
  years=16 Jan 2003 - 1 Nov 2004|
  after=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]
}}
{{end box}}

[[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും രാജ്യസഭയിൽ അംഗമായവർ]]
[[വർഗ്ഗം:പന്ത്രണ്ടാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1941-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>hllcj0l8gmofh28e46ckolzvdh5tdn4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759152</id>
      <parentid>3759151</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:49:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Altocar 2020</username>
        <id>144384</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15855" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sushilkumar Shinde}}
{{Infobox officeholder
|name           =സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ
| image       =File:Shri Sushilkumar Shinde, in New Delhi on August 06, 2009 (cropped).jpg
| caption     = 
|office         = കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister  = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start     = 31 July 2012
|term_end       = 26 May 2014
|predecessor    = [[പി. ചിദംബരം]]
|successor      = [[രാജ്നാഥ് സിംഗ്]]
|office1        =  കേന്ദ്ര ഊർജ വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister1 = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start1    = 29 January 2006
|term_end1      = 31 July 2012
|predecessor1   = [[സുരേഷ് പ്രഭാകർ പ്രഭു]]
|successor1     = [[വീരപ്പ മൊയ്‌ലി]]
|office2        = സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
|1blankname2    = {{nowrap|Chief Minister}}
|1namedata2     = [[വൈ‌.എസ്. രാജശേഖര റെഡ്ഡി]]
|term_start2    = 4 November 2004
|term_end2      = 29 January 2006
|predecessor2   = [[സുർജിത് സിങ് ബർനാല]]
|successor2     = [[രാമേശ്വർ താകുർ]]
|office3        = മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
|governor3      = [[മൊഹമ്മെദ് ഫസൽ]]
|term_start3    = 18 January 2003
|term_end3      = 4 November 2004
|predecessor3   = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|successor3     = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|birth_date     = {{birth date and age|1941|9|4|df=y}}
|birth_place    = [[സോലാപുർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(now [[India]])&lt;/small&gt;
|religion       = [[നെഹറൂവിയൻ സെക്കുലറിസം]]
|death_date     = 
|death_place    = 
|party          = [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]](1971-1978,1980-തുടരുന്നു)
| spouse = Ujjwala
| children = 3 daughters
| year = 2022
| date = 20 ജൂലൈ
| source = http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15 പതിനഞ്ചാം ലോക്സഭ
}}
2012 മുതൽ 2014 വരെ ഭാരതത്തിൻ്റെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായിരുന്ന [[മഹാരാഷ്ട്ര]]യിൽ നിന്നുള്ള മുതിർന്ന [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]] നേതാവാണ് ''' സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ.(ജനനം: 04 സെപ്റ്റംബർ 1941) ''' ഏഴു തവണ [[നിയമസഭ|നിയമസഭയിലും]] മൂന്ന് തവണ [[ലോക്സഭ|ലോക്സഭയിലും]] രണ്ട് തവണ [[രാജ്യസഭ|രാജ്യസഭയിലും]] അംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ 2003 മുതൽ 2004 വരെ [[മഹാരാഷ്ട്ര]]യുടെ [[മുഖ്യമന്ത്രി]]യായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;&quot;ഷിൻഡെ കോൺഗ്രസ് ജനറൽ സെക്രട്ടറി; ഹിമാചലിന്റെ ചുമതല | India News | National News | Malayalam News | Manorama Online&quot; https://www.manoramaonline.com/news/india/2017/07/23/09-c-py-con.gen.secy.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Members : Lok Sabha&quot; http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15&lt;/ref&gt;

==ജീവിതരേഖ ==
മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപ്പൂർ ജില്ലയിൽ സാംബാജി റാവുവിൻ്റെയും സഖുഭായിയുടേയും മകനായി 1941 സെപ്റ്റംബർ നാലിന് ഒരു ദളിത് കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം സോളാപ്പൂരിലുള്ള ദയാനന്ദ കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടിയ ഷിൻഡെ ഐ.എൽ.എസ് കോളേജ്, ന്യൂ ലോ കോളേജുകളിൽ നിന്നായി നിയമത്തിലും ബിരുദം നേടി. 
1957-ൽ സോളാപ്പൂരിലുള്ള സെഷൻസ് കോടതിയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ജീവിതമാരംഭിച്ച ഷിൻഡേ പിന്നീട് 1965-ൽ മഹാരാഷ്ട്ര പോലീസിൽ കോൺസ്റ്റബിളായി ചേർന്നു. 
1971-ൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സി.ഐ.ഡി വിഭാഗത്തിലെ സബ് ഇൻസ്പെക്ടറായിരുന്നു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ==
1971-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നതോടെയാണ് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമാരംഭിക്കുന്നത്. 1974-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കർമല മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് നിയമസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 
1974 മുതൽ 1992 വരെ മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാംഗമായിരുന്ന ഷിൻഡെ 1975 മുതൽ 1990 വരെ സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രിയായി വിവിധ മന്ത്രിസഭകളിൽ ഇതുവരെ 9 ബജറ്റുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 
1978-ൽ കോൺഗ്രസ് വിട്ട് ശരത് പവാർ നയിച്ച പി.ഡി.എഫ് സർക്കാരിൻ്റെ ഭാഗമായെങ്കിലും 1980-ൽ കോൺഗ്രസിൽ തിരിച്ചെത്തി. 2002-ൽ നടന്ന ഉപ-രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻ.ഡി.എയുടെ ഭൈരോൺ സിംഗ് ഷെഹാവത്തിനെതിരെ മത്സരിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഷിൻഡെ രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും അംഗമായിരുന്നു. 2012 മുതൽ 2014 വരെ ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.

''' പ്രധാന പദവികളിൽ '''

* 1971 : കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി അംഗം
* 1974 : നിയമസഭാംഗം, കർമ്മല (1)
* 1974-1975 : സംസ്ഥാന കായിക, സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1975-1977 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1978 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (2)
* 1978 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1980 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (3)
* 1983-1985 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1985 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (4)
* 1985-1986 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1988-1990 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (5)
* 1990 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990-1991 : പ്രസിഡൻ്റ്, മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1992-1998 : രാജ്യസഭാംഗം, (1)
* 1992-1996 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1996-1997 : പ്രസിഡൻറ്,മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1998-1999 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (1)
* 1999 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1999-2003 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (2)
* 2003-2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (6)
* 2003-2004 : മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
* 2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (7)
* 2004-2006 : സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
* 2006-2009 : രാജ്യസഭാംഗം, (2)
* 2006-2009 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2009-2014 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (3)
* 2009-2012 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2012-2014 : ലോക്സഭയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻററി പാർട്ടി നേതാവ്
* 2012-2014 : കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ ശരത് ബൻസോടെയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.
* 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ സിദ്ധാർത്ഥ് മഹാരാജിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;&quot;Sushilkumar Shinde Biography - Age, Education, Family, Political Life&quot; https://www.elections.in/political-leaders/sushilkumar-shinde.html&lt;/ref&gt;

==മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി ==
2003-ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലുണ്ടായ ഗ്രൂപ്പ് തർക്കങ്ങളെ തുടർന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്നാണ് ലോക്സഭാംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ ആദ്യമായി മുഖ്യമന്ത്രിയായത്.

ഒന്നര വർഷം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ട കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയ്ക്ക് വീണ്ടും നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ രാജിവച്ച് ആന്ധ്ര പ്രദേശ് ഗവർണറായി ചുമതലയേറ്റതോടെ വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് വീണ്ടും മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു.

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
* [http://164.100.24.167:8080/members/website/Mainweb.asp?mpcode=1621 Profile on Rajya Sabha website]
*[http://www.rediff.com/news/1998/feb/20sola.htm &quot;''Sushilkumar Shinde to redeem Solapur for Congress''&quot;] - [[rediff.com]] article dated February 20, 1998
*[http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html &quot;''V-P polls: Sushilkumar Shinde files nomination''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216082145/http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html |date=2005-12-16 }} - indiainfo.com article dated July 22, 2002
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/14maha1.htm &quot;''Shinde emerges as front-runner to replace Deshmukh''&quot;] - rediff.com article dated January 14, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/16maha1.htm &quot;''NCP may back Sushilkumar Shinde for Maharashtra CM''&quot;] - rediff.com article dated January 16, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/17spec.htm Biography on rediff.com dated January 17, 2003]
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/22maha.htm &quot;''Sushilkumar Shinde wins trust vote''&quot;] - rediff.com article dated January 22, 2003
*[http://www.ficci.com/ficci/media-room/speeches-presentations/2003/sep/sep4-asean-sushil.htm Speech given at Second India ASEAN Summit 2003]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at website of [[FICCI]]
*[https://web.archive.org/web/20050228023839/http://www.hindustantimes.com/news/181_994577,001301310002.htm &quot;''Sushil Kumar Shinde -- A force to reckon with''&quot;] - HindustanTimes.com article dated September 8, 2004
*[http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 &quot;''Shinde appointed new Andhra Pradesh Governor''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050408070859/http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 |date=2005-04-08 }}  - expressindia article dated October 30, 2004

{{start box}}
{{succession box|
  before=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]|
  title=[[മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി]]|
  years=16 Jan 2003 - 1 Nov 2004|
  after=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]
}}
{{end box}}

[[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും രാജ്യസഭയിൽ അംഗമായവർ]]
[[വർഗ്ഗം:പന്ത്രണ്ടാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1941-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>r2prmbz5p9k8eojylju9am2dyjvl6h7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759153</id>
      <parentid>3759152</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:53:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Altocar 2020</username>
        <id>144384</id>
      </contributor>
      <comment>/* രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15868" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sushilkumar Shinde}}
{{Infobox officeholder
|name           =സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ
| image       =File:Shri Sushilkumar Shinde, in New Delhi on August 06, 2009 (cropped).jpg
| caption     = 
|office         = കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister  = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start     = 31 July 2012
|term_end       = 26 May 2014
|predecessor    = [[പി. ചിദംബരം]]
|successor      = [[രാജ്നാഥ് സിംഗ്]]
|office1        =  കേന്ദ്ര ഊർജ വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister1 = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start1    = 29 January 2006
|term_end1      = 31 July 2012
|predecessor1   = [[സുരേഷ് പ്രഭാകർ പ്രഭു]]
|successor1     = [[വീരപ്പ മൊയ്‌ലി]]
|office2        = സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
|1blankname2    = {{nowrap|Chief Minister}}
|1namedata2     = [[വൈ‌.എസ്. രാജശേഖര റെഡ്ഡി]]
|term_start2    = 4 November 2004
|term_end2      = 29 January 2006
|predecessor2   = [[സുർജിത് സിങ് ബർനാല]]
|successor2     = [[രാമേശ്വർ താകുർ]]
|office3        = മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
|governor3      = [[മൊഹമ്മെദ് ഫസൽ]]
|term_start3    = 18 January 2003
|term_end3      = 4 November 2004
|predecessor3   = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|successor3     = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|birth_date     = {{birth date and age|1941|9|4|df=y}}
|birth_place    = [[സോലാപുർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(now [[India]])&lt;/small&gt;
|religion       = [[നെഹറൂവിയൻ സെക്കുലറിസം]]
|death_date     = 
|death_place    = 
|party          = [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]](1971-1978,1980-തുടരുന്നു)
| spouse = Ujjwala
| children = 3 daughters
| year = 2022
| date = 20 ജൂലൈ
| source = http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15 പതിനഞ്ചാം ലോക്സഭ
}}
2012 മുതൽ 2014 വരെ ഭാരതത്തിൻ്റെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായിരുന്ന [[മഹാരാഷ്ട്ര]]യിൽ നിന്നുള്ള മുതിർന്ന [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]] നേതാവാണ് ''' സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ.(ജനനം: 04 സെപ്റ്റംബർ 1941) ''' ഏഴു തവണ [[നിയമസഭ|നിയമസഭയിലും]] മൂന്ന് തവണ [[ലോക്സഭ|ലോക്സഭയിലും]] രണ്ട് തവണ [[രാജ്യസഭ|രാജ്യസഭയിലും]] അംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ 2003 മുതൽ 2004 വരെ [[മഹാരാഷ്ട്ര]]യുടെ [[മുഖ്യമന്ത്രി]]യായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;&quot;ഷിൻഡെ കോൺഗ്രസ് ജനറൽ സെക്രട്ടറി; ഹിമാചലിന്റെ ചുമതല | India News | National News | Malayalam News | Manorama Online&quot; https://www.manoramaonline.com/news/india/2017/07/23/09-c-py-con.gen.secy.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Members : Lok Sabha&quot; http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15&lt;/ref&gt;

==ജീവിതരേഖ ==
മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപ്പൂർ ജില്ലയിൽ സാംബാജി റാവുവിൻ്റെയും സഖുഭായിയുടേയും മകനായി 1941 സെപ്റ്റംബർ നാലിന് ഒരു ദളിത് കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം സോളാപ്പൂരിലുള്ള ദയാനന്ദ കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടിയ ഷിൻഡെ ഐ.എൽ.എസ് കോളേജ്, ന്യൂ ലോ കോളേജുകളിൽ നിന്നായി നിയമത്തിലും ബിരുദം നേടി. 
1957-ൽ സോളാപ്പൂരിലുള്ള സെഷൻസ് കോടതിയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ജീവിതമാരംഭിച്ച ഷിൻഡേ പിന്നീട് 1965-ൽ മഹാരാഷ്ട്ര പോലീസിൽ കോൺസ്റ്റബിളായി ചേർന്നു. 
1971-ൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സി.ഐ.ഡി വിഭാഗത്തിലെ സബ് ഇൻസ്പെക്ടറായിരുന്നു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ==
1971-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നതോടെയാണ് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമാരംഭിക്കുന്നത്. 1974-ലെ ഉപ-തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കർമല മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് ആദ്യമായി നിയമസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 
1974 മുതൽ 1992 വരെ മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാംഗമായിരുന്ന ഷിൻഡെ 1975 മുതൽ 1990 വരെ സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രിയായി വിവിധ മന്ത്രിസഭകളിൽ ഇതുവരെ 9 ബജറ്റുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 
1978-ൽ കോൺഗ്രസ് വിട്ട് ശരത് പവാർ നയിച്ച പി.ഡി.എഫ് സർക്കാരിൻ്റെ ഭാഗമായെങ്കിലും 1980-ൽ കോൺഗ്രസിൽ തിരിച്ചെത്തി. 2002-ൽ നടന്ന ഉപ-രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻ.ഡി.എയുടെ ഭൈരോൺ സിംഗ് ഷെഹാവത്തിനെതിരെ മത്സരിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഷിൻഡെ രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും അംഗമായിരുന്നു. 2012 മുതൽ 2014 വരെ ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.

''' പ്രധാന പദവികളിൽ '''

* 1971 : കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി അംഗം
* 1974 : നിയമസഭാംഗം, കർമ്മല (1)
* 1974-1975 : സംസ്ഥാന കായിക, സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1975-1977 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1978 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (2)
* 1978 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1980 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (3)
* 1983-1985 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1985 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (4)
* 1985-1986 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1988-1990 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (5)
* 1990 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990-1991 : പ്രസിഡൻ്റ്, മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1992-1998 : രാജ്യസഭാംഗം, (1)
* 1992-1996 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1996-1997 : പ്രസിഡൻറ്,മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1998-1999 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (1)
* 1999 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1999-2003 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (2)
* 2003-2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (6)
* 2003-2004 : മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
* 2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (7)
* 2004-2006 : സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
* 2006-2009 : രാജ്യസഭാംഗം, (2)
* 2006-2009 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2009-2014 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (3)
* 2009-2012 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2012-2014 : ലോക്സഭയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻററി പാർട്ടി നേതാവ്
* 2012-2014 : കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ ശരത് ബൻസോടെയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.
* 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ സിദ്ധാർത്ഥ് മഹാരാജിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;&quot;Sushilkumar Shinde Biography - Age, Education, Family, Political Life&quot; https://www.elections.in/political-leaders/sushilkumar-shinde.html&lt;/ref&gt;

==മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി ==
2003-ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലുണ്ടായ ഗ്രൂപ്പ് തർക്കങ്ങളെ തുടർന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്നാണ് ലോക്സഭാംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ ആദ്യമായി മുഖ്യമന്ത്രിയായത്.

ഒന്നര വർഷം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ട കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയ്ക്ക് വീണ്ടും നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ രാജിവച്ച് ആന്ധ്ര പ്രദേശ് ഗവർണറായി ചുമതലയേറ്റതോടെ വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് വീണ്ടും മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു.

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
* [http://164.100.24.167:8080/members/website/Mainweb.asp?mpcode=1621 Profile on Rajya Sabha website]
*[http://www.rediff.com/news/1998/feb/20sola.htm &quot;''Sushilkumar Shinde to redeem Solapur for Congress''&quot;] - [[rediff.com]] article dated February 20, 1998
*[http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html &quot;''V-P polls: Sushilkumar Shinde files nomination''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216082145/http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html |date=2005-12-16 }} - indiainfo.com article dated July 22, 2002
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/14maha1.htm &quot;''Shinde emerges as front-runner to replace Deshmukh''&quot;] - rediff.com article dated January 14, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/16maha1.htm &quot;''NCP may back Sushilkumar Shinde for Maharashtra CM''&quot;] - rediff.com article dated January 16, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/17spec.htm Biography on rediff.com dated January 17, 2003]
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/22maha.htm &quot;''Sushilkumar Shinde wins trust vote''&quot;] - rediff.com article dated January 22, 2003
*[http://www.ficci.com/ficci/media-room/speeches-presentations/2003/sep/sep4-asean-sushil.htm Speech given at Second India ASEAN Summit 2003]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at website of [[FICCI]]
*[https://web.archive.org/web/20050228023839/http://www.hindustantimes.com/news/181_994577,001301310002.htm &quot;''Sushil Kumar Shinde -- A force to reckon with''&quot;] - HindustanTimes.com article dated September 8, 2004
*[http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 &quot;''Shinde appointed new Andhra Pradesh Governor''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050408070859/http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 |date=2005-04-08 }}  - expressindia article dated October 30, 2004

{{start box}}
{{succession box|
  before=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]|
  title=[[മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി]]|
  years=16 Jan 2003 - 1 Nov 2004|
  after=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]
}}
{{end box}}

[[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും രാജ്യസഭയിൽ അംഗമായവർ]]
[[വർഗ്ഗം:പന്ത്രണ്ടാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1941-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>pd7cbe4dqlawruyryojgd929qql9k75</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759154</id>
      <parentid>3759153</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:59:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Altocar 2020</username>
        <id>144384</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16188" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sushilkumar Shinde}}
{{Infobox officeholder
|name           =സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ
| image       =File:Shri Sushilkumar Shinde, in New Delhi on August 06, 2009 (cropped).jpg
| caption     = 
|office         = കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister  = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start     = 31 July 2012
|term_end       = 26 May 2014
|predecessor    = [[പി. ചിദംബരം]]
|successor      = [[രാജ്നാഥ് സിംഗ്]]
|office1        =  കേന്ദ്ര ഊർജ വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister1 = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start1    = 29 January 2006
|term_end1      = 31 July 2012
|predecessor1   = [[സുരേഷ് പ്രഭാകർ പ്രഭു]]
|successor1     = [[വീരപ്പ മൊയ്‌ലി]]
|office2        = സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
|1blankname2    = {{nowrap|Chief Minister}}
|1namedata2     = [[വൈ‌.എസ്. രാജശേഖര റെഡ്ഡി]]
|term_start2    = 4 November 2004
|term_end2      = 29 January 2006
|predecessor2   = [[സുർജിത് സിങ് ബർനാല]]
|successor2     = [[രാമേശ്വർ താകുർ]]
|office3        = മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
|governor3      = [[മൊഹമ്മെദ് ഫസൽ]]
|term_start3    = 18 January 2003
|term_end3      = 4 November 2004
|predecessor3   = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|successor3     = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|birth_date     = {{birth date and age|1941|9|4|df=y}}
|birth_place    = [[സോലാപുർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(now [[India]])&lt;/small&gt;
|religion       = [[നെഹറൂവിയൻ സെക്കുലറിസം]]
|death_date     = 
|death_place    = 
|party          = [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]](1971-1978,1980-തുടരുന്നു)
| spouse = Ujjwala
| children = 3 daughters
| year = 2022
| date = 20 ജൂലൈ
| source = http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15 പതിനഞ്ചാം ലോക്സഭ
}}
2012 മുതൽ 2014 വരെ ഭാരതത്തിൻ്റെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായിരുന്ന [[മഹാരാഷ്ട്ര]]യിൽ നിന്നുള്ള മുതിർന്ന [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]] നേതാവാണ് ''' സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ.(ജനനം: 04 സെപ്റ്റംബർ 1941) ''' ഏഴു തവണ [[നിയമസഭ|നിയമസഭയിലും]] മൂന്ന് തവണ [[ലോക്സഭ|ലോക്സഭയിലും]] രണ്ട് തവണ [[രാജ്യസഭ|രാജ്യസഭയിലും]] അംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ 2003 മുതൽ 2004 വരെ [[മഹാരാഷ്ട്ര]]യുടെ [[മുഖ്യമന്ത്രി]]യായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;&quot;Maharashtra election results: His votebank split, former Union home minister Sushil Kumar Shinde loses to seer in Solapur | Pune News - Times of India&quot; https://m.timesofindia.com/city/pune/his-votebank-split-former-union-home-minister-sushil-kumar-shinde-loses-to-seer-in-solapur/amp_articleshow/69474975.cms&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;ഷിൻഡെ കോൺഗ്രസ് ജനറൽ സെക്രട്ടറി; ഹിമാചലിന്റെ ചുമതല | India News | National News | Malayalam News | Manorama Online&quot; https://www.manoramaonline.com/news/india/2017/07/23/09-c-py-con.gen.secy.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Members : Lok Sabha&quot; http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15&lt;/ref&gt;

==ജീവിതരേഖ ==
മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപ്പൂർ ജില്ലയിൽ സാംബാജി റാവുവിൻ്റെയും സഖുഭായിയുടേയും മകനായി 1941 സെപ്റ്റംബർ നാലിന് ഒരു ദളിത് കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം സോളാപ്പൂരിലുള്ള ദയാനന്ദ കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടിയ ഷിൻഡെ ഐ.എൽ.എസ് കോളേജ്, ന്യൂ ലോ കോളേജുകളിൽ നിന്നായി നിയമത്തിലും ബിരുദം നേടി. 
1957-ൽ സോളാപ്പൂരിലുള്ള സെഷൻസ് കോടതിയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ജീവിതമാരംഭിച്ച ഷിൻഡേ പിന്നീട് 1965-ൽ മഹാരാഷ്ട്ര പോലീസിൽ കോൺസ്റ്റബിളായി ചേർന്നു. 
1971-ൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സി.ഐ.ഡി വിഭാഗത്തിലെ സബ് ഇൻസ്പെക്ടറായിരുന്നു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ==
1971-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നതോടെയാണ് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമാരംഭിക്കുന്നത്. 1974-ലെ ഉപ-തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കർമല മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് ആദ്യമായി നിയമസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 
1974 മുതൽ 1992 വരെ മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാംഗമായിരുന്ന ഷിൻഡെ 1975 മുതൽ 1990 വരെ സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രിയായി വിവിധ മന്ത്രിസഭകളിൽ ഇതുവരെ 9 ബജറ്റുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 
1978-ൽ കോൺഗ്രസ് വിട്ട് ശരത് പവാർ നയിച്ച പി.ഡി.എഫ് സർക്കാരിൻ്റെ ഭാഗമായെങ്കിലും 1980-ൽ കോൺഗ്രസിൽ തിരിച്ചെത്തി. 2002-ൽ നടന്ന ഉപ-രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻ.ഡി.എയുടെ ഭൈരോൺ സിംഗ് ഷെഹാവത്തിനെതിരെ മത്സരിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഷിൻഡെ രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും അംഗമായിരുന്നു. 2012 മുതൽ 2014 വരെ ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.

''' പ്രധാന പദവികളിൽ '''

* 1971 : കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി അംഗം
* 1974 : നിയമസഭാംഗം, കർമ്മല (1)
* 1974-1975 : സംസ്ഥാന കായിക, സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1975-1977 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1978 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (2)
* 1978 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1980 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (3)
* 1983-1985 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1985 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (4)
* 1985-1986 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1988-1990 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (5)
* 1990 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990-1991 : പ്രസിഡൻ്റ്, മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1992-1998 : രാജ്യസഭാംഗം, (1)
* 1992-1996 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1996-1997 : പ്രസിഡൻറ്,മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1998-1999 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (1)
* 1999 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1999-2003 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (2)
* 2003-2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (6)
* 2003-2004 : മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
* 2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (7)
* 2004-2006 : സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
* 2006-2009 : രാജ്യസഭാംഗം, (2)
* 2006-2009 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2009-2014 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (3)
* 2009-2012 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2012-2014 : ലോക്സഭയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻററി പാർട്ടി നേതാവ്
* 2012-2014 : കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ ശരത് ബൻസോടെയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.
* 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ സിദ്ധാർത്ഥ് മഹാരാജിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;&quot;Sushilkumar Shinde Biography - Age, Education, Family, Political Life&quot; https://www.elections.in/political-leaders/sushilkumar-shinde.html&lt;/ref&gt;

==മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി ==
2003-ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലുണ്ടായ ഗ്രൂപ്പ് തർക്കങ്ങളെ തുടർന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്നാണ് ലോക്സഭാംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ ആദ്യമായി മുഖ്യമന്ത്രിയായത്.

ഒന്നര വർഷം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ട കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയ്ക്ക് വീണ്ടും നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ രാജിവച്ച് ആന്ധ്ര പ്രദേശ് ഗവർണറായി ചുമതലയേറ്റതോടെ വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് വീണ്ടും മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു.

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
* [http://164.100.24.167:8080/members/website/Mainweb.asp?mpcode=1621 Profile on Rajya Sabha website]
*[http://www.rediff.com/news/1998/feb/20sola.htm &quot;''Sushilkumar Shinde to redeem Solapur for Congress''&quot;] - [[rediff.com]] article dated February 20, 1998
*[http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html &quot;''V-P polls: Sushilkumar Shinde files nomination''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216082145/http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html |date=2005-12-16 }} - indiainfo.com article dated July 22, 2002
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/14maha1.htm &quot;''Shinde emerges as front-runner to replace Deshmukh''&quot;] - rediff.com article dated January 14, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/16maha1.htm &quot;''NCP may back Sushilkumar Shinde for Maharashtra CM''&quot;] - rediff.com article dated January 16, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/17spec.htm Biography on rediff.com dated January 17, 2003]
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/22maha.htm &quot;''Sushilkumar Shinde wins trust vote''&quot;] - rediff.com article dated January 22, 2003
*[http://www.ficci.com/ficci/media-room/speeches-presentations/2003/sep/sep4-asean-sushil.htm Speech given at Second India ASEAN Summit 2003]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at website of [[FICCI]]
*[https://web.archive.org/web/20050228023839/http://www.hindustantimes.com/news/181_994577,001301310002.htm &quot;''Sushil Kumar Shinde -- A force to reckon with''&quot;] - HindustanTimes.com article dated September 8, 2004
*[http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 &quot;''Shinde appointed new Andhra Pradesh Governor''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050408070859/http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 |date=2005-04-08 }}  - expressindia article dated October 30, 2004

{{start box}}
{{succession box|
  before=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]|
  title=[[മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി]]|
  years=16 Jan 2003 - 1 Nov 2004|
  after=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]
}}
{{end box}}

[[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും രാജ്യസഭയിൽ അംഗമായവർ]]
[[വർഗ്ഗം:പന്ത്രണ്ടാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1941-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>4rxfzvtvaga9ocsw5ylxkykfla5yj01</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759156</id>
      <parentid>3759154</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:03:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Altocar 2020</username>
        <id>144384</id>
      </contributor>
      <comment>/* രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16452" xml:space="preserve">{{prettyurl|Sushilkumar Shinde}}
{{Infobox officeholder
|name           =സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ
| image       =File:Shri Sushilkumar Shinde, in New Delhi on August 06, 2009 (cropped).jpg
| caption     = 
|office         = കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister  = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start     = 31 July 2012
|term_end       = 26 May 2014
|predecessor    = [[പി. ചിദംബരം]]
|successor      = [[രാജ്നാഥ് സിംഗ്]]
|office1        =  കേന്ദ്ര ഊർജ വകുപ്പ് മന്ത്രി
|primeminister1 = [[മൻമോഹൻ സിംഗ്]]
|term_start1    = 29 January 2006
|term_end1      = 31 July 2012
|predecessor1   = [[സുരേഷ് പ്രഭാകർ പ്രഭു]]
|successor1     = [[വീരപ്പ മൊയ്‌ലി]]
|office2        = സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
|1blankname2    = {{nowrap|Chief Minister}}
|1namedata2     = [[വൈ‌.എസ്. രാജശേഖര റെഡ്ഡി]]
|term_start2    = 4 November 2004
|term_end2      = 29 January 2006
|predecessor2   = [[സുർജിത് സിങ് ബർനാല]]
|successor2     = [[രാമേശ്വർ താകുർ]]
|office3        = മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
|governor3      = [[മൊഹമ്മെദ് ഫസൽ]]
|term_start3    = 18 January 2003
|term_end3      = 4 November 2004
|predecessor3   = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|successor3     = [[വിലാസ്റാവു ദേശ്‌മുഖ്]]
|birth_date     = {{birth date and age|1941|9|4|df=y}}
|birth_place    = [[സോലാപുർ]], [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(now [[India]])&lt;/small&gt;
|religion       = [[നെഹറൂവിയൻ സെക്കുലറിസം]]
|death_date     = 
|death_place    = 
|party          = [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]](1971-1978,1980-തുടരുന്നു)
| spouse = Ujjwala
| children = 3 daughters
| year = 2022
| date = 20 ജൂലൈ
| source = http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15 പതിനഞ്ചാം ലോക്സഭ
}}
2012 മുതൽ 2014 വരെ ഭാരതത്തിൻ്റെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായിരുന്ന [[മഹാരാഷ്ട്ര]]യിൽ നിന്നുള്ള മുതിർന്ന [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]] നേതാവാണ് ''' സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ.(ജനനം: 04 സെപ്റ്റംബർ 1941) ''' ഏഴു തവണ [[നിയമസഭ|നിയമസഭയിലും]] മൂന്ന് തവണ [[ലോക്സഭ|ലോക്സഭയിലും]] രണ്ട് തവണ [[രാജ്യസഭ|രാജ്യസഭയിലും]] അംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ 2003 മുതൽ 2004 വരെ [[മഹാരാഷ്ട്ര]]യുടെ [[മുഖ്യമന്ത്രി]]യായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;&quot;Maharashtra election results: His votebank split, former Union home minister Sushil Kumar Shinde loses to seer in Solapur | Pune News - Times of India&quot; https://m.timesofindia.com/city/pune/his-votebank-split-former-union-home-minister-sushil-kumar-shinde-loses-to-seer-in-solapur/amp_articleshow/69474975.cms&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;ഷിൻഡെ കോൺഗ്രസ് ജനറൽ സെക്രട്ടറി; ഹിമാചലിന്റെ ചുമതല | India News | National News | Malayalam News | Manorama Online&quot; https://www.manoramaonline.com/news/india/2017/07/23/09-c-py-con.gen.secy.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Members : Lok Sabha&quot; http://loksabhaph.nic.in/members/memberbioprofile.aspx?mpsno=423&amp;lastls=15&lt;/ref&gt;

==ജീവിതരേഖ ==
മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപ്പൂർ ജില്ലയിൽ സാംബാജി റാവുവിൻ്റെയും സഖുഭായിയുടേയും മകനായി 1941 സെപ്റ്റംബർ നാലിന് ഒരു ദളിത് കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം സോളാപ്പൂരിലുള്ള ദയാനന്ദ കോളേജിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടിയ ഷിൻഡെ ഐ.എൽ.എസ് കോളേജ്, ന്യൂ ലോ കോളേജുകളിൽ നിന്നായി നിയമത്തിലും ബിരുദം നേടി. 
1957-ൽ സോളാപ്പൂരിലുള്ള സെഷൻസ് കോടതിയിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ജീവിതമാരംഭിച്ച ഷിൻഡേ പിന്നീട് 1965-ൽ മഹാരാഷ്ട്ര പോലീസിൽ കോൺസ്റ്റബിളായി ചേർന്നു. 
1971-ൽ പോലീസ് ഉദ്യോഗത്തിൽ നിന്ന് വിരമിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹം സി.ഐ.ഡി വിഭാഗത്തിലെ സബ് ഇൻസ്പെക്ടറായിരുന്നു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ==
1971-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നതോടെയാണ് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതമാരംഭിക്കുന്നത്. 1974-ലെ ഉപ-തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കർമല മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് ആദ്യമായി നിയമസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 
1974 മുതൽ 1992 വരെ മഹാരാഷ്ട്ര നിയമസഭാംഗമായിരുന്ന ഷിൻഡെ 1975 മുതൽ 1990 വരെ സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രിയായി വിവിധ മന്ത്രിസഭകളിൽ ഇതുവരെ 9 ബജറ്റുകളവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. 
1978-ൽ കോൺഗ്രസ് വിട്ട് ശരത് പവാർ നയിച്ച പി.ഡി.എഫ് സർക്കാരിൻ്റെ ഭാഗമായെങ്കിലും 1980-ൽ കോൺഗ്രസിൽ തിരിച്ചെത്തി. 2002-ൽ നടന്ന ഉപ-രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ എൻ.ഡി.എയുടെ ഭൈരോൺ സിംഗ് ഷെഹാവത്തിനെതിരെ മത്സരിച്ചെങ്കിലും പരാജയപ്പെട്ടു. 2003 മുതൽ 2004 വരെ മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവർത്തിച്ച ഷിൻഡെ രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭയിലും മൂന്ന് തവണ ലോക്സഭയിലും അംഗമായിരുന്നു. 2012 മുതൽ 2014 വരെ ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രിയായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്.

''' പ്രധാന പദവികളിൽ '''

* 1971 : കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി അംഗം
* 1974 : നിയമസഭാംഗം, കർമ്മല (1)
* 1974-1975 : സംസ്ഥാന കായിക, സാംസ്കാരിക വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1975-1977 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1978 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (2)
* 1978 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1980 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (3)
* 1983-1985 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1985 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (4)
* 1985-1986 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1988-1990 : സംസ്ഥാന ധനകാര്യ വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (5)
* 1990 : സംസ്ഥാന കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 1990-1991 : പ്രസിഡൻ്റ്, മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1992-1998 : രാജ്യസഭാംഗം, (1)
* 1992-1996 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1996-1997 : പ്രസിഡൻറ്,മഹാരാഷ്ട്ര പ്രദേശ് കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റി (എം.പി.സി.സി)
* 1998-1999 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (1)
* 1999 : എ.ഐ.സി.സി, ജനറൽ സെക്രട്ടറി
* 1999-2003 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (2)
* 2003-2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (6)
* 2003-2004 : മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി
* 2004 : നിയമസഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ നോർത്ത് (7)
* 2004-2006 : സംസ്ഥാന ഗവർണർ, ആന്ധ്ര പ്രദേശ്
* 2006-2009 : രാജ്യസഭാംഗം, (2)
* 2006-2009 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2009-2014 : ലോക്സഭാംഗം, സോളാപ്പൂർ (3)
* 2009-2012 : കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് വകുപ്പ് മന്ത്രി, ഊർജം
* 2012-2014 : ലോക്സഭയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർലമെൻററി പാർട്ടി നേതാവ്
* 2012-2014 : കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് മന്ത്രി
* 2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ ശരത് ബൻസോടെയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.
* 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ സോളാപ്പൂരിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും ബി.ജെ.പിയുടെ സിദ്ധേശ്വർ ശിവാചാര്യയോട് പരാജയപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;&quot;Sushilkumar Shinde Biography - Age, Education, Family, Political Life&quot; https://www.elections.in/political-leaders/sushilkumar-shinde.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;In Solapur, Shinde loses for a second time; Ambedkar too bites the dust - Hindustan Times&quot; https://www.hindustantimes.com/lok-sabha-elections/in-solapur-shinde-loses-for-a-second-time-ambedkar-too-bites-the-dust/story-1vK0OaAwSOC4itUkKVlQSP_amp.html&lt;/ref&gt;

==മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി ==
2003-ൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലുണ്ടായ ഗ്രൂപ്പ് തർക്കങ്ങളെ തുടർന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്നാണ് ലോക്സഭാംഗമായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ ആദ്യമായി മുഖ്യമന്ത്രിയായത്.

ഒന്നര വർഷം മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ 2004-ലെ നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിട്ട കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയ്ക്ക് വീണ്ടും നിയമസഭയിൽ ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചതിനെ തുടർന്ന് സുശീൽ കുമാർ ഷിൻഡെ രാജിവച്ച് ആന്ധ്ര പ്രദേശ് ഗവർണറായി ചുമതലയേറ്റതോടെ വിലാസ് റാവു ദേശ്മുഖ് വീണ്ടും മഹാരാഷ്ട്രയുടെ മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റു.

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
* [http://164.100.24.167:8080/members/website/Mainweb.asp?mpcode=1621 Profile on Rajya Sabha website]
*[http://www.rediff.com/news/1998/feb/20sola.htm &quot;''Sushilkumar Shinde to redeem Solapur for Congress''&quot;] - [[rediff.com]] article dated February 20, 1998
*[http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html &quot;''V-P polls: Sushilkumar Shinde files nomination''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051216082145/http://newsarchives.indiainfo.com/spotlight/vpelections/22shinde.html |date=2005-12-16 }} - indiainfo.com article dated July 22, 2002
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/14maha1.htm &quot;''Shinde emerges as front-runner to replace Deshmukh''&quot;] - rediff.com article dated January 14, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/16maha1.htm &quot;''NCP may back Sushilkumar Shinde for Maharashtra CM''&quot;] - rediff.com article dated January 16, 2003
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/17spec.htm Biography on rediff.com dated January 17, 2003]
*[http://www.rediff.com/news/2003/jan/22maha.htm &quot;''Sushilkumar Shinde wins trust vote''&quot;] - rediff.com article dated January 22, 2003
*[http://www.ficci.com/ficci/media-room/speeches-presentations/2003/sep/sep4-asean-sushil.htm Speech given at Second India ASEAN Summit 2003]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} at website of [[FICCI]]
*[https://web.archive.org/web/20050228023839/http://www.hindustantimes.com/news/181_994577,001301310002.htm &quot;''Sushil Kumar Shinde -- A force to reckon with''&quot;] - HindustanTimes.com article dated September 8, 2004
*[http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 &quot;''Shinde appointed new Andhra Pradesh Governor''&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050408070859/http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=37851 |date=2005-04-08 }}  - expressindia article dated October 30, 2004

{{start box}}
{{succession box|
  before=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]|
  title=[[മഹാരാഷ്ട്ര മുഖ്യമന്ത്രി]]|
  years=16 Jan 2003 - 1 Nov 2004|
  after=[[Vilasrao Deshmukh|വിലാസ് ‌റാവും ദേശ്‌മുഖ്]]
}}
{{end box}}

[[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ ആഭ്യന്തര മന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും രാജ്യസഭയിൽ അംഗമായവർ]]
[[വർഗ്ഗം:പന്ത്രണ്ടാം ലോക്‌സഭയിലെ അംഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1941-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>4i9s069ssd76lk0w9rhxyhjthntefmg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>അകിട്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>120879</id>
    <revision>
      <id>3759127</id>
      <parentid>3089271</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T15:23:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vijayanrajapuram</username>
        <id>21314</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9665" xml:space="preserve">{{prettyurl|Udder}}
{{ആധികാരികത}}
[[പ്രമാണം:Cow udders02.jpg|thumb|250px|[[പശു|പശുവിന്റെ]] അകിട്]]
[[പശു]], [[ആട്]], [[എരുമ]] തുടങ്ങിയ നാല്ക്കാലികളുടെ [[പാൽ]] ചുരത്തുന്ന ഗ്രന്ഥിയാണ്‌ '''അകിട്'''([[English|ഇംഗ്ലീഷിൽ]]:Udder). ഉദരവുമായി ഇത് വംക്ഷണനാളി (Inguinal canal)യിലൂടെ ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. വംക്ഷണനാളി ഏകദേശം 10 മി.മീ. നീളം വരുന്ന ശക്തിയേറിയ ഒരു കുഴലാണ്. ഉദരത്തിൽ നിന്നും പുറപ്പെടുന്ന രക്തക്കുഴലുകളും ലസികാവാഹി (lymphduct)കളും നാഡീതന്തു (nervefibre) ക്കളും അകിടിലെത്തുന്നത് ഈ നാളിവഴിയാണ്. (കാളകളുടെ വംക്ഷണനാളി ഉദരത്തെയും വൃഷണത്തെയും ബന്ധിക്കുന്നു.) ഉദരത്തിൽ അസാമാന്യ മർദം അനുഭവപ്പെടുമ്പോൾ പോലും ഉദരാവയവങ്ങൾ വംക്ഷണനാളിയിലേക്ക് കടക്കുകയില്ല.&lt;ref name=&quot;Frandson2013&quot;&gt;{{citation|author1=Rowen D. Frandson|author2=W. Lee Wilke|author3=Anna Dee Fails|title=Anatomy and Physiology of Farm Animals|date=1 April 2013|publisher=John Wiley &amp; Sons|isbn=978-1-118-68601-0|pages=449–451}}&lt;/ref&gt;
== രൂപം ==
അകിടിന്റെ രൂപം [[സമചതുരം|സമചതുരമെന്നു]] പുറമേ തോന്നാമെങ്കിലും അത് ഏതാണ്ട് വർത്തുളമാണ്. ഇരുവശങ്ങളും തുടകൊണ്ട് മറയ്ക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അകിടിനെ ഇടതും വലതും ഭാഗങ്ങളാക്കി തിരിക്കുന്ന ഒരു സ്തനമധ്യരേഖ കാണാം. മുന്നകിടും പിന്നകിടും തമ്മിൽ മിക്കപ്പോഴും യോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത് അവയെ വേർതിരിച്ചിരിക്കുന്ന രേഖ കാണാനൊക്കാത്തവിധത്തിലാണ്. പിന്നകിടിനാണ് താരതമ്യേന വലിപ്പക്കൂടുതൽ. ബന്ധപ്പെട്ട സ്നായുക്കൾ ക്ഷയിക്കുമ്പോൾ അകിട് താഴോട്ടു തൂങ്ങുന്നു. ഇവിടെ അകിടുഗ്രന്ഥികൾ ഉദരഭിത്തിയിൽനിന്ന് ഭാഗികമായി വേറിടുകയാണ്. ഉദരപേശികൾക്കുണ്ടാവുന്ന 'വലിച്ചിൽ' അകിടിന് ഉള്ളതിലധികം വലിപ്പം തോന്നിപ്പിക്കുന്നു. സംയോജക കല കൂടുതലായിരുന്നാലും അകിടിന് വലിപ്പം തോന്നാം. പ്രായമേറുമ്പോൾ, ധാരാളം പാൽ തരുന്ന മൃഗങ്ങളിൽ പ്രത്യേകിച്ചും അകിടു തൂങ്ങാറുണ്ട്. ഊറുന്ന പാലിന്റെ ഭാരവും കീഴ്വലിവും ആണ് ഇതിനു കാരണം.

അകിട് മുന്നാക്കം ഏന്തിനിന്നാൽ മാത്രമേ കൂടുതൽ പാൽ ഉൾക്കൊള്ളാൻ സാധ്യമാകൂ. ഉറവെടുക്കുന്ന പാലിന്റെ 40 ശ.മാ. മാത്രമാണ് സംഭരണകേന്ദ്രങ്ങളിൽ കൊള്ളുന്നത്; ബാക്കി 60 ശ.മാ. സംഭരിക്കാൻ വലിച്ചിൽകൊണ്ടുണ്ടാകുന്ന സ്ഥലം വേണം. അകിടിന്റെ ഈ സംഭരണശേഷി ക്ഷീരത്തിന്റെ മർദത്തിലും അകിടിന്റെ ബാഹ്യരൂപത്തിലും കാര്യമായ മാറ്റങ്ങളുണ്ടാക്കാതെ സൂക്ഷിക്കുന്നു. അകിടിനെ ആവരണം ചെയ്തിരിക്കുന്ന ചർമം ഒരു രക്ഷാകവചമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നതോടൊപ്പം നടക്കുമ്പോൾ അധികം ആടാതിരിക്കാൻ അതിനെ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. 

പശുവിന്റെ അകിടിൽ സാധാരണ നാലു മുലകൾ ഉണ്ട്. വശങ്ങളിൽ വരിയൊപ്പിച്ച് ഒന്നോ രണ്ടോ ചെറുമുലകൾ (അധിസംഖ്യകങ്ങൾ) കൂടിയുണ്ടാകാം. ഈ ചെറുമുലകൾക്കും ചിലപ്പോൾ ക്ഷീരോത്പാദനഗ്രന്ഥി ഉണ്ടാകാം. ഏകദേശം 40 ശതമാനം പശുക്കൾക്ക് ഇങ്ങനെ ഒന്നോ ഒന്നിലധികമോ ചെറുമുലകൾ കാണാറുണ്ട്. സാധാരണയായി ഈ ചെറുമുലകൾ പിൻമുലകളിലാണ് കാണുക. ചിലപ്പോൾ പിന്നിലെയും മുന്നിലെയും മുലകൾക്കിടയിലും ആകാം. മുന്നിലെ മുലയുടെ മുമ്പിൽ വളരെ വിരളമായേ ഈ 'അഞ്ചാംമുലകൾ' കാണാറുള്ളു.

== ആന്തരിക ഘടന ==
അകിടിന്റെ ഉൾഭാഗം ഛേദിച്ചു നോക്കിയാൽ സാമാന്യം കനമുള്ള ഒരു സ്നായുഭിത്തി അതിനെ ഇടതും വലതും അറകളാക്കി വേർതിരിക്കുന്നതു കാണാം. അകിടിനുള്ളിൽ നാലറകൾ ഉണ്ട്.

അപ്രകാരം നാലു കർമഗ്രന്ഥികളും നാലു സ്രോതസ്സുകളും സ്രോതസ്സുകളുടെ ബഹിർഗമനകവാടങ്ങളും നാലു മുലകളും കൂടിയതാണ് അകിടിന്റെ ആന്തരികഘടന. മുലയുടെ തുമ്പിൽ സുഷിരസങ്കോച പേശികൾ ഘടിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇവയിലെ ഒരു സുഷിരത്തിന് അര മുതൽ ഒന്നര സെ.മീ. വരെ നീളം കാണും. സുഷിരസങ്കോചിയുടെ മുകളിലായി, ദ്വാരം തുറക്കുന്നിടത്ത് മുലയ്ക്കകത്തെ ഉൾസ്തരം തെല്ലു മടങ്ങിക്കിടക്കും; മുകളിൽനിന്നൊരു മർദമുണ്ടായാൽ ഈ മടക്കുകൾ നിവരും; ഇവ ദ്വാരത്തിൽ നിറഞ്ഞുനിന്ന് ഓട്ടയടയ്ക്കുകയും ചെയ്യും. 12 കി.ഗ്രാം പാൽ അകിടിൽ കെട്ടിനിന്ന അവസരത്തിൽ, കനത്ത ആ മർദത്തിനുപോലും ഈ മടക്കിനെ ദുർബലമാക്കാൻ കഴിയാതിരുന്ന ഉദാഹരണങ്ങളുണ്ട്. അധികോത്പാദനശേഷിയുള്ള പശുക്കളിൽ പ്രകൃതിയുടെ ഈ ദ്വിപ്രതിരോധനിര ഊർജ്ജിതമായി പ്രവർത്തിച്ചേ പറ്റൂ. ഇല്ലെങ്കിൽ ഉറവെടുക്കുന്ന പാലെല്ലാം പുറത്തുപോകും. (സുഷിരപേശിയുടെ ശക്തിക്ഷയിക്കുമ്പോഴോ പേശീദ്വാരത്തിൽ എന്തെങ്കിലും വളർച്ചയുണ്ടാകുമ്പോഴോ ഇത് സംഭവിക്കാറുണ്ട്.) പാൽ പുറത്തു പോകുന്നതിനെ തടയുന്നതോടൊപ്പം അപകടകാരികളായ രോഗബീജങ്ങളെ അകത്തേക്കു പ്രവേശിപ്പിക്കാതിരിക്കുകയും കൂടി ചെയ്യുന്നുണ്ട് ഈ പ്രതിരോധനിര.
== ഇതും കാണുക ==
*[[അകിടുവീക്കം]]

== അവലംബം ==
{{reflist}}
{{Sarvavijnanakosam|അകിട്}}

[[വർഗ്ഗം:മൃഗങ്ങളുടെ ശരീരഭാഗങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>qtobfigi4uige550qa6k4k4pkpieou4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>വ്ലാദിമിർ പുടിൻ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>126291</id>
    <revision>
      <id>3759089</id>
      <parentid>3758953</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:21:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Praxidicae</username>
        <id>103129</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/37.30.19.244|37.30.19.244]] ([[User talk:37.30.19.244|സംവാദം]]) നടത്തിയ തിരുത്തലുകൾ നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു; നിലവിലുള്ള പതിപ്പ് [[User:Kattachira|Kattachira]] സൃഷ്ടിച്ചതാണ്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12716" xml:space="preserve">{{Prettyurl|Vladimir Putin}}
{{Infobox officeholder
| name                = വ്ലാദിമിർ പുടിൻ&lt;br /&gt;&lt;small&gt;Владимир Путин&lt;/small&gt;
| office              = [[President of Russia]]
| image               = Vladimir Putin official portrait.jpg &lt;!-- DO NOT CHANGE THIS IMAGE WITHOUT ESTABLISHING CONSENSUS BEFOREHAND ON THE TALKPAGE --&gt;
| predecessor         = [[Dmitry Medvedev]]
| primeminister       = [[Viktor Zubkov]] &lt;small&gt;(Acting)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;Dmitry Medvedev &lt;small&gt;(Designate)&lt;/small&gt;
| successor           = 
| signature           = Putin signature.svg
| deputy2             = [[Igor Shuvalov]]
| office2             = [[Prime Minister of Russia]]
| predecessor2        = [[Viktor Zubkov]]
| president2          = [[Dmitry Medvedev]]
| successor2          = Viktor Zubkov &lt;small&gt;(Acting)&lt;/small&gt;
| party               = [[Communist Party of the Soviet Union]] &lt;small&gt;(Before 1991)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[Independent (politician)|Independent]] &lt;small&gt;(1991–1995)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[Our Home – Russia|Our Home-Russia]] &lt;small&gt;(1995–1999)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[Unity (Russian political party)|Unity]] &lt;small&gt;(1999–2001)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[United Russia]] &lt;small&gt;(2001–present)&lt;/small&gt;
| predecessor1        = [[Boris Yeltsin]]
| primeminister1      = [[Mikhail Kasyanov]]&lt;br /&gt;[[Viktor Khristenko]]&lt;br /&gt;[[Mikhail Fradkov]]&lt;br /&gt;[[Viktor Zubkov]]
| successor1          = [[Dmitry Medvedev]]
| birth_name          = Vladimir Vladimirovich Putin-Khuilo
| birth_date          = {{birth date and age|1952|10|7|df=y}}
| birth_place         = [[Saint Petersburg|Leningrad]], [[Soviet Union]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(now Saint Petersburg, [[Russia]])&lt;/small&gt;
| death_date          = 
| death_place         = 
| spouse              = [[Lyudmila Putina|Lyudmila Aleksandrovna]]
| children            = മരിയ&lt;br /&gt;Yekaterina
| alma_mater          = [[Saint Petersburg State University|Leningrad State University]]
| website             = {{Official website|http://premier.gov.ru/eng/}}
| term_start          = 7 May 2012
| term_end            = 
| term_start1         = 7 May 2000
| term_end1           = 7 May 2008&lt;br /&gt;&lt;small&gt;[[Acting (law)|Acting]]: 31 December 1999 – 7 May 2000&lt;/small&gt;
| term_start2         = 8 May 2008
| term_end2           = 7 May 2012
| president3          = [[Boris Yeltsin]]
| deputy3             = [[Viktor Khristenko]]&lt;br /&gt;[[Mikhail Kasyanov]]
| term_start3         = 16 August 1999
| term_end3           = 7 May 2000&lt;br /&gt;&lt;small&gt;[[Acting (law)|Acting]]: 9 August 1999 – 16 August 1999&lt;/small&gt;
| predecessor3        = [[Sergei Stepashin]]
| successor3          = [[Mikhail Kasyanov]]
| office4             = Chairman of the Council of Ministers of the [[Union State]]
| term_start4         = 27 May 2008
| term_end4           = 
| predecessor4        = Position established
| successor4          = 
| office5             = Leader of [[United Russia]]
| term_start5         = 1 January 2008
| term_end5           = 25 April 2012
| predecessor5        = [[Boris Gryzlov]]
| successor5          = [[Dmitry Medvedev]]
}}
[[റഷ്യ|റഷ്യൻ ഫെഡറേഷനിലെ]] ഒരു  രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തകനും 2012 മേയ് 7 മുതൽ റഷ്യൻ പ്രസിഡണ്ടുമാണ് '''വ്ലാദിമിർ പുടിൻ''' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''വ്ലാദിമിർ വ്ലാദിമിറോവിച്ച് പുടിൻ'''. ((റഷ്യൻ: Влади́мир Влади́мирович Пу́тин)(ജനനം: 1952 ഒക്ടോബർ 7)). 2000 മുതൽ 2008 വരെ റഷ്യയുടെ പ്രസിഡണ്ടായും 2008 മുതൽ 2012 വരെ റഷ്യയുടെ പ്രധാനമന്ത്രിയായും പുടിൻ പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. യുനൈറ്റഡ് റഷ്യയുടെ ചെയർമാനായും, യൂനിയൻ ഓഫ് റഷ്യ ആന്റ് ബലാറസിലെ കൗൺസിൽ ഓഫ് മിനിസ്റ്റേർസിന്റെ ചെയർമാനായും പുടിൻ പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. റഷ്യൻ പ്രസിഡന്റായിരുന്ന ബോറിസ് യെൽറ്റ്സ്റ്റിന്റെ പെട്ടെന്നുണ്ടായ രാജിയെത്തുടർന്ന് 1999 ഡിസംബർ 31നാണ് പുടിൽ താൽക്കാലിക പ്രസിഡന്റ് സ്ഥാനമേറ്റെടുത്തത്. 2000-ൽ നടന്ന റഷ്യൻ പ്രസിഡണ്ട് തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വിജയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് പുടിൻ പ്രസിഡണ്ട് പദവി ഏറ്റെടുക്കുകയും, 2004-ൽ നടന്ന തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വീണ്ടും പ്രസിഡണ്ടായി തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുകയും 2008 മേയ് 7 വരെ ഈ പദവിയിൽ ഇരിക്കുകയും ചെയ്തു. 

രണ്ടുതവണയിൽ അധികം പ്രസിഡന്റായി ഇരിക്കുവാൻ ഭരണഘടനാ വ്യവസ്ഥകൾ പ്രകാരം കഴിയില്ല എന്നതിനാൽ അദ്ദേഹം തുടർന്ന് റഷ്യയുടെ പ്രധാനമന്ത്രിയായി നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെടുകയും 2008 മെയ് 8 മുതൽ 2012 വരെ ആ സ്ഥാനം വഹിക്കുകയും ചെയ്തു.[[ദിമിത്രി മെദ്വെദേവ്]] ആയിരുന്നു ഈ കാലയളവിൽ റഷ്യൻ പ്രസിഡണ്ട് ആയിരുന്നത്. 2012-ൽ നടന്ന തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വിജയിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് പുടിൻ വീണ്ടും റഷ്യയുടെ പ്രസിഡണ്ടായി തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു&lt;ref&gt;[http://en.rian.ru/russia/20120304/171708401.html Putin Hails Vote Victory, Opponents Cry Foul] [[RIAN]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.theworldreporter.com/2012/03/elections-in-russia-world-awaits-for.html|title=Elections in Russia: World Awaits for Putin to Reclaim the Kremlin|date=March 2012|publisher=The World Reporter|accessdate=2012-03}}&lt;/ref&gt;. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ തകർച്ചയ്ക്കു് ശേഷം റഷ്യയിൽ രാഷ്ട്രീയ സ്ഥിരതയും നിയമവാഴ്ചയും കൊണ്ടുവരുന്നതിന് പുടിന് കഴിഞ്ഞു എന്ന് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു&lt;ref name=Confucious&gt;{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2011/11/16/world/asia/chinas-confucius-prize-awarded-to-vladimir-putin.html?hp|title=In China, Confucius Prize Awarded to Putin|publisher=New York Times|date=November 15, 2011|accessdate=November 15, 2011|first=Edward|last=Wong}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;derpräsident&quot;&gt;{{cite book|last=Krone-Schmalz|first=Gabriele|title=Was passiert in Russland?|publisher=F.A. Herbig|location=München|year=2008|edition=4|chapter=Der Präsident|isbn=978-3-7766-2525-7|language=de}}&lt;/ref&gt;.

== കുട്ടിക്കാലം ==
1952 ഒക്ടോബർ 7ന് സോവിയറ്റ് യൂണിയനിലെ ലെനിൻ ഗ്രാഡിൽ വ്ലാമിഡർ സ്പിരഡണോവിച്ച് മരിയ ഷെലമോവ ദമ്പതികളുടെ മകനായാണ് പുടിന്റെ ജനനം. പുടിന്റെ  പിതാവ് നാവികസേനയിൽ നാവികനും മാതാവ് ഫാക്ടറി തൊഴിലാളിയും ആയിരുന്നു.  സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസകാലത്ത് സ്പോർട്സിൽ താല്പര്യം പ്രകടിപ്പിച്ച പുടിൻ ജൂഡോ എന്ന കായിക ഇനത്തിൽ വൈദഗ്ദ്യം നേടിയിരുന്നു. കുറ്റാന്വേഷകനാകണമെന്നായിരുന്നു അക്കാലത്തെ ആഗ്രഹം. പുടിൻ 1975 -ൽ ലെനിൻഗ്രാഡ് സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിൽ നിന്നും  [[സാർവ്വദേശീയ നിയമം‌|സാർവ്വദേശീയ നിയമത്തിൽ]] ബിരുദം നേടി. ഇക്കാലത്ത് അദ്ദേഹം സോവിയറ്റ് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാകുകയും 1991 - ൽ പാർട്ടി പിരിച്ച് വിടുന്നതുവരെ അംഗത്വം തുടരുകയും ചെയ്തു.

== കെ ജി ബി  കാലം ==
പുടിൻ 1975 ൽ ബിരുദപഠനത്തിനുശേഷം കെ.ജി.ബി യിൽ ചേർന്നു.പരിശീലനത്തിനുശേഷം ലെനിൻ ഗ്രാദിൽ വിദേശിക     ളെയും,നയതന്ത്രപ്രതിനിധികളെയും നിരീക്ഷിയ്ക്കുന്ന വിഭാഗത്തിലാണു അദ്ദേഹം ജോലിചെയ്തത്.1985 മുതൽ 1990 വരെ കിഴക്കൻ ജർമ്മനിയിലെ ഡ്രെസ്ഡനിലും സേവനം അനുഷ്ഠിച്ചു. കിഴക്കൻ ജർമ്മനിയുടെ പതനത്തിനുശേഷം പുടിനെ സോവിയറ്റ് യൂണിയനിലേയ്ക്കു തിരിച്ചുവിളിയ്ക്കപ്പെട്ടു.
&lt;ref name=sakwa_pp8-9&gt;{{harv|Sakwa|2008|pp=8–9}}&lt;/ref&gt;

== രാഷ്ട്രീയം ==
===ആദ്യ പ്രീമിയർഷിപ്പ് (1999)===
1999 ഓഗസ്റ്റ് 9-ന് റഷ്യയിലെ മൂന്ന് ഉപപ്രധാനമന്തിമാരിൽ ഒരാളായി പുടിനെ നിയമിച്ചു. അതേ ദിവസം തന്നെ അദ്ദേഹത്തെ ആക്ടിങ്ങ് പ്രധാനമന്ത്രിയായി അന്നത്തെ റഷ്യൻ പ്രസിഡന്റ് [[ബോറിസ് യെൽത്സിൻ]] നിയമിച്ചു. പുടിൻ പിൻഗ്ഗാമി ആകുന്നതാണ് തറ്റ്നെ ആഗ്രഹം എന്നു യെൽത്സിൻ പ്രഖ്യാപിച്ചു. അതേ ദിവസം തന്നെ പുടിൻ പ്രസിഡന്റ് പദവിയിലേക്കു മൽസരിക്കാമെന്നു സമ്മതിച്ചു.

ഓഗസ്റ്റ് 16-നെ പുടിനെ സ്റ്റേറ്റ് ഡ്യൂമ അദ്ദേഹത്തിനെ പ്രധാനമന്ത്രിയായി തിരഞ്ഞെടുത്തു. 233 വോട്ടുകൾ അനുകലമായും 84 എതിർ വോട്ടുകളും ലഭിച്ചു. 17 പേർ വോട്ടെടുപ്പിൽ നിന്നു വിട്ടു നിന്നു.

===ആക്ടിങ്ങ് പ്രസിഡണ്ട് (1999-2000)===
1999 ഡിസംബർ 31-നെ യൽത്സിൻ അപ്രതീക്ഷിതമായി പ്രസിഡണ്ട് പദവി രാജി വയ്ച്ചു.  റഷ്യൻ ഭരണഘടന പ്രകാരം പുടിൻ ആക്ടിങ്ങ് പ്രസിഡണ്ടായി ചുമതലയേറ്റു.

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==


== അവലംബം ==
{{reflist}}

[[വർഗ്ഗം:റഷ്യയുടെ പ്രസിഡണ്ടുമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:റഷ്യയുടെ പ്രധാനമന്ത്രിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ലോകനേതാക്കൾ]]
[[വർഗ്ഗം:1952-ൽ ജനിച്ചവർ]]

{{Russia-bio-stub}}</text>
      <sha1>l78mdxoqq93xb5vuumu6ie5ssm5xtq1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഇട്ടി അച്യുതൻ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>133789</id>
    <revision>
      <id>3759114</id>
      <parentid>3718756</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:30:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4073:4E14:C041:0:0:1D09:F005</ip>
      </contributor>
      <comment>ഈഴവ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31120" xml:space="preserve">പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൻറെ രണ്ടാം പകുതിയിൽ ജീവിച്ചിരുന്നതായി കരുതപ്പെടുന്ന പ്രഗത്ഭനായി തേക്കൻകേരളത്തിൽ [[തീയർ|//]] നിന്ന് ഉയർന്ന് വന്ന  നാട്ടുവൈദ്യനായിരുന്നു ഇട്ടി അച്ചുതൻ.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Rajan Gurukkal|year=2018|title=
History and Theory of Knowledge Production: An Introductory Outline|url=https://books.google.co.in/books?id=uMLADwAAQBAJ&amp;pg=PT119&amp;dq=tiyya+title+gurukkal&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj8iL-cx5P2AhWwCqYKHe9aBSIQ6AF6BAgJEAM#v=onepage&amp;q=tiyya%20title%20gurukkal&amp;f=false|publisher=Oxford University Press, 2018|ISBN=9780199095803}}&lt;/ref&gt; കേരളത്തിലെ സസ്യസമ്പത്തിനെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രവിവരങ്ങളുമുൾപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് തയ്യാറാക്കപ്പെട്ട  [[ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ്]] എന്ന ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിൻറെ നിർമ്മാണത്തിൽ മുഖ്യപങ്ക് വഹിച്ചു. ഈ ലക്ഷ്യത്തിനായി പരിശ്രമിച്ച കൊച്ചിക്കോട്ടയിലെ ഡച്ച് ഗവർണ്ണറായിരുന്ന  [[ഹെൻട്രിക് ആൻഡ്രിയാൻ വാൻറീഡ്|വാൻ റീഡി]]&lt;nowiki/&gt;ന് തദ്ദേശീയസസ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും അവയുടെ ഔഷധഗുണങ്ങളെക്കുറിച്ചുമുള്ള വിവരങ്ങൾപകർന്നുനൽകിയത് ഇട്ടി അച്യുതനായിരുന്നു.
{{Infobox person
| name = ഇട്ടി അച്യുതൻ
‎| image = Itty Achudan Vaidyan.jpg
| imagesize = 
| caption            = &lt;small&gt;&lt;small&gt;ഇട്ടി അച്യുതൻ്റെ സാങ്കൽപ്പികചിത്രം - അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബപരമ്പരയിൽപ്പെട്ടതെന്ന് അനുമാനിക്കുന്ന മാധവി എന്ന സ്ത്രീയെ മാതൃകയാക്കി ചേർത്തല ആർട്ട് സ്റ്റുഡിയോയിലെ ആർട്ടിസ്റ്റ് ബാലൻ വരച്ച ചിത്രം&lt;ref&gt;ജോസഫ് ആൻ്റണി (൨൦൧൨) - ഹരിതഭൂപടം, മാതൃഭൂമി ബുക്സ്, പേജ് 15&lt;/ref&gt;&lt;/small&gt;&lt;/small&gt;
| birth_date = 1640 AD (ഉദ്ദേശം)
| birth_place =[[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറം]] (ഇപ്പോൾ [[ചേർത്തല ]], [[കേരളം]])
| occupation = ആയുർവേദ ഭിഷഗ്വരൻ, ഔഷധ സസ്യശാസ്ത്ര വിദഗ്ദ്ധൻ 
}}
1678-1693 കാലഘട്ടത്തിൽ നെതർലൻഡിലെ ആംസ്റ്റർഡാമിൽ നിന്നും അച്ചടിച്ചുപ്രസിദ്ധം ചെയ്ത ഈ ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന സസ്യങ്ങളുടെ മലയാളംപേരുകൾ പറഞ്ഞുകൊടുത്തത് ഇട്ടി അച്യുതനായിരുന്നു. മലയാളലിപി ആദ്യമായി അച്ചടിക്കപ്പെട്ടത് ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസിലായിരുന്നതിനാൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പേര് ഇക്കാര്യത്തിലും പ്രാധാന്യം അർഹിക്കുന്നു. പന്ത്രണ്ട് വാല്യങ്ങളായി പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസി ൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്ന നാല് സാക്ഷ്യപത്രങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. അതിൽ രണ്ടെണ്ണം ഇട്ടി അച്യുതൻ തന്നെ എഴുതിയതാണ്. മറ്റു രണ്ടെണ്ണം, മലയാളത്തിലായിരുന്ന ഹോർത്തൂസിൻറെ മൂലരൂപത്തെ പോർച്ചുഗീസിലേക്കും തുടർന്ന് ലാറ്റിൻഭാഷയിലേക്കും വിവർത്തനം ചെയ്ത പരിഭാഷകർ എഴുതിയതും. 

പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറം]] എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന സ്ഥലം അതായത് ഇന്നത്തെ [[ആലപ്പുഴ]] ജില്ലയിലെ [[ചേർത്തല]] താലൂക്കിൽപ്പെടുന്ന കടക്കരപ്പള്ളി എന്ന ഗ്രാമമായിരുന്നു ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജൻമദേശം. കേരളത്തിലെ ആദ്യത്തെ ആയുർവേദ നിഘണ്ടു കർത്താവായ [[കിട്ടു ആശാൻ|കിട്ടു ആശാനും]] [[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറത്തുകാരനാണ്]]. പ്രശസ്തരായ നാട്ടുവൈദ്യൻമാരുടെ കുടുംബമായിരുന്ന കൊല്ലാട്ട് (കൊല്ലാട്ടുപറമ്പ്) ആയിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ തറവാട് എന്നത് സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ നിന്നും വ്യക്തമാണെങ്കിലും ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ കൃത്യമായ ജനനവർഷമോ, മരണവർഷമോ ലഭ്യമല്ല. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസി ൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളതും ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്വന്തം കൈയ്യക്ഷരത്തിൽ എഴുതിയ തുമായ സാക്ഷ്യപത്രത്തിലെ 1675 ഏപ്രിൽ 20 എന്ന തിയതി മാത്രമാണ് ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ ജീവിതകാലം സംബന്ധമായ ഏകസൂചനയായി നിലകൊള്ളുന്നത്.  

പണ്ഡിതനും പാരമ്പര്യ വൈദ്യനുമായ ഇട്ടി അച്ചുതന് കേരളത്തിലെ ഒരുവിധം സസ്യജാലങ്ങളുടെയെല്ലാം ഔഷധഗുണങ്ങൾ അറിയാമായിരുന്നു. പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ്]] പോലെ ബൃഹത്തും മഹത്തരവുമായ ഒരു ഗ്രന്ഥം നിർമ്മിക്കുന്നതിനു കായികവും മാനസികവുമായ ഒട്ടുവളരെ ക്ലേശം സഹിച്ചിരിക്കുമെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. പുസ്തകത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്ന നാല് സാക്ഷ്യപത്രങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. അതിൽ രണ്ടെണ്ണം ഇട്ടി അച്യുതൻ തന്നെ എഴുതിയതാണ്. മറ്റു രണ്ടെണ്ണം പരിഭാഷകർ എഴുതിയതും.

== ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനുള്ള സംഭാവനകൾ ==
ആയൂർവേദത്തിനുമുമ്പേ നിലനിന്നിരുന്ന നാട്ടുചികിത്സാവിധികളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങളാണ് ഇട്ടി അച്യുതൻ ഹോർത്തൂസ് മലബാറി ക്കൂസിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിനായി വെളിപ്പെടുത്തിക്കൊടുത്തത്. ഒരു പരമ്പരാഗതവിജ്ഞാനസമ്പത്തായി കൊല്ലാട്ടുകുടുംബം കൈമാറിസൂക്ഷിച്ചിരുന്ന څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچത്തിലെ വിവരങ്ങളാണ് ഇട്ടി അച്യുതൻ വാൻ റീഡിൻറെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം വെളിപ്പെടുത്തിയത്. കൊല്ലാടൻമാർ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഇട്ടി അച്യതൻറെ കുടുംബക്കാർ കാത്തുസൂക്ഷിച്ചിരുന്ന څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകംچ എന്ന താളിയോലസമാഹാരം ഇന്ന് നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയിരിക്കുകയാണെങ്കിലും അതിലെ ആയൂർവേദത്തിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ചെടിയറിവുകളും ചികിത്സാരീതികളും കാലാതീതമായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടാൻ ഹോർത്തൂസ് മലബാറി ക്കൂസിൻറെ നിർമ്മാണത്തിൽ പങ്കാളിയാവുന്നതിലൂടെ ഇട്ടി അച്യുതന് സാധിച്ചു.  കറൻറ് സയൻസ് എന്ന ജേർണലിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പ്രബന്ധത്തിൽ എച്ച്. വൈ. മോഹൻ റാം ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട് (2005 നവംബർ, വാല്യം 89, നമ്പർ 10). څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچത്തിലെ വിവരങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഇട്ടി അച്യുതൻ പറഞ്ഞുകൊടുത്ത വിവരങ്ങളെ കൊങ്കിണി ബ്രാഹ്മണരും പണ്ഡിതരുമായിരുന്ന രംഗ ഭട്ട്,  വിനായക പണ്ഡിറ്റ് അപ്പു ഭട്ട് എന്നിവർ തങ്ങളുടെ ഔഷധവിജ്ഞാനകോശമായ څമഹാനിഘണ്ടനچത്തിലെ വിവരങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നതായി മോഹൻ റാം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു.&lt;ref name=&quot;test1&quot;&gt;കേരള ചരിത്രപാഠനങ്ങൾ-[[വേലായുധൻ പണിക്കശ്ശേരി]],[[കറന്റ് ബുക്സ്]],പേജ് 122 &lt;/ref&gt;

ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളതും ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്വന്തം കൈപ്പടയിൽ കോലെഴുത്തിൽ തയ്യാറാക്കിയതുമായ സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ ത്തെ ആധുനികമലയാളഭാഷയിൽ ഇങ്ങനെ വായിക്കാം: ڇകരപ്പുറത്ത്, കൊടക്കരപ്പള്ളി ദേശത്ത് കൊല്ലാട്ട് വീട്ടിൽ ജനിച്ച് അവിടെ താമസിക്കുന്ന, ജാത്യാചാരങ്ങളിൽ [[തീയർ|തീയ്യരായ]]  മലയാള വൈദ്യൻ ഇപ്രകാരം അറിയിക്കുന്നു:&lt;ref&gt;{{cite book|last=K.V.Krishna Ayyar|year=1966|title=A Short Story of Kerala|url=https://books.google.co.in/books?redir_esc=y&amp;id=kspe3IK6l50C&amp;dq=inauthor%3A&amp;focus=searchwithinvolume&amp;q=itti+achyuthan|page=134}}&lt;/ref&gt; ഹെൻഡ്രിക് വാൻറീഡ് കമ്മഡോറുടെ കല്പ്പന അനുസരിച്ച് കൊച്ചിാട്ടേയിൽ എത്തി, ഈ പുസ്തകത്തിൽ വിവരിച്ചിട്ടുള്ള വൃക്ഷങ്ങളും ചെറുവ്യക്ഷങ്ങളും വള്ളികളും പുൽച്ചെടികളും വിത്തുജാതികളും കൈകാര്യം ചെയ്തും പരിചയമുള്ളതുകൊണ്ടും അവയുടെ ബാഹ്യവിവരണങ്ങളും ചികിത്സയും ഞങ്ങളുടെ (ചൊൽക്കേട്ട) പുസ്തകത്തിൽ നിന്ന് മനസിലാക്കിയിട്ടുള്ളതുകൊണ്ടും ഈ പുസ്തകത്തിലെ ചിത്രങ്ങളും കുറിപ്പുകളുമായി കാണിച്ചിരിക്കുന്ന വിധത്തിൽ തരംതിരിച്ച് വ്യവസ്ഥവരുത്തി, ബഹുമാനപ്പെട്ട കമ്പനിയുടെ ദ്വിഭാഷിയായ ഇമ്മാനുവേൽ കാർനേറിയോക്ക് വിവരിച്ച് പറഞ്ഞറിയിച്ചിട്ടുള്ളതുമാവുന്നു എന്നതിന് മലയാളത്തിലെ സജ്ജനങ്ങൾക്ക് സംശയം ഇല്ലാതിരിക്കാൻവേണ്ടിഎഴുതിവെച്ചത്. 1675ാമാണ്ട് ഏപ്രിൽ മാസം 20ാം തിയതി കൊച്ചിക്കോട്ടയിൽ വെച്ച് എഴുതിയത്ڈ. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ മൂന്നാമതായി ചേർത്തിരിക്കുന്ന ഈ സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻ കൈയ്യൊപ്പിട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അതുകഴിഞ്ഞ് ഇട്ടി അച്യുതൻ എന്ന പേര് ചേർത്തിട്ടില്ല. څകൊല്ലാട്ടു വൈദ്യൻچ എന്നു മാത്രമാണ് ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. എന്നാൽ, നാലാമതായി ലാറ്റിൻ ഭാഷയിൽ ചേർത്തിരിക്കുന്ന സാക്ഷ്യപത്രത്തിൻറെ അടിയിൽ ലാറ്റിൻലിപിയിൽ څഇട്ടി അച്യുദം, മലബാറിലെ വൈദ്യൻچ എന്ന് അച്ചടിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഓസ്ട്രേലിയൻ നാഷണൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയുടെ കീഴിലുള്ള ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് അഡ്വാൻസ്ഡ് സ്റ്റഡീസിൽ സീനിയർ ഫെലോ ആയിരുന്ന റിച്ചാർഡ് എച്ച്. ഗ്രോവ്, څഗ്രീൻ ഇംപീരിയലിസം: കൊളോണിയൽ എക്സ്പാൻഷൻ, ട്രോപ്പിക്കൽ ഐലൻറ് ഈഡൻസ് ആൻഡ് ഒറിജിൻസ്' എന്ന തൻറെ പുസ്കത്തിൻറെ രണ്ടാം അധ്യായത്തിൽ (പേജ് 8789), ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻ വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഇതുവരെയുള്ള രേഖപ്പെടുത്തലുകളിലൊന്നും പരാമർശിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്ത മറ്റൊരു വസ്തുതയെ അനാവരണം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൽ ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ട സസ്യങ്ങളുടെ ക്യത്യമായ തിരഞ്ഞെടുക്കലും തിരിച്ചറിയലും സാധ്യമാക്കിയത് ഇട്ടി അച്യുതൻ മാത്രമായിരുന്നുവെന്നും കൊങ്കിണി ബ്രാഹ്മണരായിരുന്ന രംഗഭട്ട്, വിനായകഭട്ട്, അപ്പുഭട്ട് എന്നിവർക്ക് ഇക്കാര്യത്തിൽ പ്രാവീണ്യം കുറവായിരുന്നത് വാൻ റീഡിന് ബോധ്യപ്പെട്ടിരുന്നുവെന്നും റിച്ചാർഡ് ഗ്രോവ് പറയുന്നു. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനെക്കുറിച്ച് പഠനം നടത്തിയ മാരിയൻ ഫൗർണിയർ എന്ന ഗവേഷകനും ഇക്കാര്യം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളതായി ഗ്രോവ് പറയുന്നു (പേജ് 87). പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനുമുമ്പ് ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് പരിശോധിച്ച അർനോൾഡ് സെയ്ൻ, ജാൻ കൊമ്മേലിൻ എന്നിവർ ഇട്ടി അച്യുതനും ചെടികളുടെ ശേഖരണത്തിനും തിരിച്ചറിയലിനും സഹായിച്ച മറ്റ് പണ്ഡിതന്മാരും നിർദ്ദേശിച്ച ക്രമീകരണരീതി മാറ്റാൻ തയ്യാറായില്ല എന്നതും ഗ്രോവ് ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. അതേസമയം, യൂറോപ്പിൽ അന്ന് പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്നതും പ്രാമാണികവുമായ സസ്യവർഗീകരണരീതി ഉപയോഗിക്കാനാണ് തീരുമാനിച്ചതെങ്കിൽ ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിലെ ചെടികളുടെ ക്രമം മറ്റൊന്നായിപ്പോയേനേ എന്നും ഗ്രോവ് പ്രസ്താവിക്കുന്നു. ഗ്രോവ് നിരീക്ഷിക്കുന്ന മറ്റൊരു സുപ്രധാനമായ കാര്യം, ഇട്ടി അച്യുതൻ തൻറെ പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള സാക്ഷ്യപത്രത്തിലെ പ്രസ്താവനയിൽ ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്ന മറ്റു വൈദ്യൻമാരുടെ സംഭാവനകളെ എടുത്തുപറയുന്നതിൽ വിമുഖത കാണിച്ചു എന്നതാണ്. യഥാർത്ഥത്തിൽ, ബുദ്ധമതത്തിൻറെ സ്വാധീനത്താൽ പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഔഷധവിധിപ്രയോഗങ്ങൾ ഇട്ടിഅച്യുതനെന്നപോലെ മറ്റ് വൈദ്യൻമാർക്കും അറിയാമായിരുന്നു എന്ന വസ്തുത, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ സാക്ഷ്യപത്രത്തെ മാത്രം ഉയർത്തിക്കാട്ടിയതിലൂടെ തമസ്കരിക്കപ്പെടുകയായിരുന്നുവെന്നും ഗ്രോവ് തൻറെ പുസ്തകത്തിൽ പറയുന്നു (പേജ് 87). ഗ്ളോബൽ ഹിസ്റ്ററീസ് എന്ന ജേണലിൽ 2015 ഡിസംബറിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട പ്രബന്ധത്തിൽ മാളവികാ ബിന്നിയും ബുദ്ധമതത്തിൻറെ പ്രചാരത്തിലൂടെ കൈവന്ന സസൗഷധസമ്പത്തിനെ വൈദ്യം എന്നുതന്നെ വിശേഷിപ്പിക്കുവാനാണ് ശ്രമിച്ചിട്ടുള്ളത്. അതേസമയം ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ പങ്കാളിത്തത്തെ അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

== ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവചരിത്രം ==
ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവചരിത്രം എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാനാവില്ലെങ്കിലും ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ സംഭാവനകളെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന പുസ്തകം എന്ന തരത്തിൽ ശ്രദ്ധേയമാവുന്നത് എ.എൻ. ചിദംബരൻ എഴുതി, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ څഹോർത്തൂസും ഇട്ടിഅച്യുതനും: സത്യവും മിഥ്യയുംچ 2011ൽ എന്ന പുസ്തകമാണ്. ഹോർത്തൂസിൻറെ സ്യഷ്ടിയിൽ പങ്കെടുത്തവരെക്കുറിച്ച് വ്യത്യസ്ത അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിക്കപ്പെടുകയും വിവാദങ്ങൾ ഉയരുകയും ചെയ്ത പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് കൊടക്കരപ്പള്ളി ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്മാരക ട്രസ്റ്റ് സെക്രട്ടറിയും ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് ട്രസ്റ്റിൻറെ സ്ഥാപകരിലൊരാളുമായിരുന്ന എൻ. എൻ. ചിദംബരൻ ഈ പുസ്തകം രചിക്കുന്നത്. ഹോർത്തൂസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഫാദർ മാത്തേവൂസ് എന്ന കർമ്മലീത്താപുരോഹിതനും കൊങ്കിണിബ്രാഹ്മണരും വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള തർക്കങ്ങൾ പല തെറ്റിദ്ധാരണകൾക്കും ഇട നൽകുകയുണ്ടായി. ഇവയ്ക്കിടയിൽ നിന്നും ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെ വീണ്ടെടുക്കാനും അദ്ദേഹത്തിൻറെ സംഭാവനൾക്ക് ആധികാരികതയുടെ പിൻബലമേകാനും ചിദംബരൻറെ പുസ്തകത്തിന് കഴിഞ്ഞു.

പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, പ്രശസ്ത സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ കാൾ ലുഡ്വിഗ് ബ്ലൂം, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ബഹുമാനാർത്ഥം ഒരു സസ്യജെനുസിന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേര് നൽകുകയുണ്ടായി. څഅച്യുഡേമിയچ എന്ന പേരിലറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഈ ജനുസ് പക്ഷേ ഇപ്പോൾ څപിലിയچ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ട നിലയിൽ അർട്ടിക്കേസിയേ എന്ന കുടുംബത്തിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്.

[[തിരുവനന്തപുരം ജില്ല]]യിലെ [[ജവഹർലാൽ നെഹ്രു ട്രോപ്പിക്കൽ ബൊട്ടാണിക്ക് ഗാർഡൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്|ജവഹർലാൽ നെഹ്റു ട്രോപ്പിക്കൽ ബൊട്ടാണിക് ഗാർഡൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ]] (ജെഎൻടിബിജിആർെഎ) ഇട്ടി അച്ചുതൻറെ ച്യുതൻറെ സ്മരണാർത്ഥം ഒരു ഔഷധസസ്യോദ്യാനം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[കോഴിക്കോട് ജില്ല]]യിലുള്ള [[മലബാർ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡൻ ആൻഡ്‌ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് പ്ലാന്റ് സയൻസസ്|മലബാർ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡനിലും]] സമാനമായ ഒരു ഹോർത്തൂസ് സസ്യാരാമം ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പേരിൽ പരിപാലിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നുണ്ട്. കടക്കരപ്പള്ളിയി ൽ ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ കുടുംബഗേഹം നിലനിന്നിരുന്ന സ്ഥലം ഇപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പിൻതലമുറയുടെ കൈവശമല്ലെങ്കിലും അവിടെ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേരിലുള്ള ഒരു കുര്യാല അഥവാ വിളക്കുമാടം ഇപ്പോഴും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. തടികൊണ്ടുള്ള ചുമരുകളോടുകൂടിയതും ഓലമേഞ്ഞതുമായ ഒരു ചെറിയ കുടിലിൻറെ രൂപത്തിലുള്ള ഇതിനുമുന്നിൽ ഇന്നും സന്ധ്യാസമയത്ത് വിളക്ക്കൊളുത്തുന്നുണ്ട്. ഏറെ അകലെയല്ലാതെ, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവിതകാലത്ത് അനവധി ഔഷധസസ്യങ്ങൾ വളർന്നിരുന്നതായി പറയപ്പെടുന്ന ഒരു കാവും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇവ രണ്ടും 2014 ഒക്ടോബറിൽ സംസ്ഥാന പുരാവസ്തുവകുപ്പ് ഒരു ഗസറ്റ് വിജ്ഞാപനത്തിലൂടെ ഏറ്റെടുക്കുകയുണ്ടായി. ഇതോടൊപ്പം, കൊച്ചി രാജാവ് ഇട്ടി അച്യുതന് സമ്മാനിച്ച പട്ടും വളയും څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچ ത്തെ ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്ന ചൂരൽകൊട്ട,  ഇട്ടി അച്യുതൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന നാരയം എന്നിവയും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=408603 |title=മാതൃഭൂമി വാർത്തയിൽ നിന്ന് |access-date=2013-11-23 |archive-date=2013-11-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131123134118/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=408603 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== അവലംബം==
&lt;references/&gt;
== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
[http://www.biodiversitylibrary.org/item/14375#page/1/mode/1up ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് സ്കാൻ കോപ്പി]&lt;br /&gt;
[http://ia700506.us.archive.org/31/items/mobot31753003370076/mobot31753003370076.pdf ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് പി.ഡി.എഫ്. പതിപ്പ്]&lt;br/&gt;[http://www.hindu.com/2006/12/08/stories/2006120801800200.htm ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് മലയാള പരിഭാഷ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070826010312/http://www.hindu.com/2006/12/08/stories/2006120801800200.htm |date=2007-08-26 }}
{{Bio-stub}}
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞർ]][[Category:ആലപ്പുഴ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]]
[http://mela-palode.blogspot.in/2011/12/blog-post_6196.html ഒപ്പൺ ഹൗസിൽ ശ്രദ്ധേയേമായത്‌ ഇട്ടി അച്ച്യൂതൻ സ്‌മാരകം]&lt;br/&gt;
[http://www.keralabhooshanam.com/?p=182929 ഇട്ടി അച്ചുതനും ചരിത്ര സാക്ഷ്യങ്ങളും]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</text>
      <sha1>7ghompc3dfcs8q8z039twdc4mi06dv6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759117</id>
      <parentid>3759114</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:40:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4073:4E14:C041:0:0:1D09:F005</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനുള്ള സംഭാവനകൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31115" xml:space="preserve">പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൻറെ രണ്ടാം പകുതിയിൽ ജീവിച്ചിരുന്നതായി കരുതപ്പെടുന്ന പ്രഗത്ഭനായി തേക്കൻകേരളത്തിൽ [[തീയർ|//]] നിന്ന് ഉയർന്ന് വന്ന  നാട്ടുവൈദ്യനായിരുന്നു ഇട്ടി അച്ചുതൻ.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Rajan Gurukkal|year=2018|title=
History and Theory of Knowledge Production: An Introductory Outline|url=https://books.google.co.in/books?id=uMLADwAAQBAJ&amp;pg=PT119&amp;dq=tiyya+title+gurukkal&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj8iL-cx5P2AhWwCqYKHe9aBSIQ6AF6BAgJEAM#v=onepage&amp;q=tiyya%20title%20gurukkal&amp;f=false|publisher=Oxford University Press, 2018|ISBN=9780199095803}}&lt;/ref&gt; കേരളത്തിലെ സസ്യസമ്പത്തിനെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രവിവരങ്ങളുമുൾപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് തയ്യാറാക്കപ്പെട്ട  [[ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ്]] എന്ന ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിൻറെ നിർമ്മാണത്തിൽ മുഖ്യപങ്ക് വഹിച്ചു. ഈ ലക്ഷ്യത്തിനായി പരിശ്രമിച്ച കൊച്ചിക്കോട്ടയിലെ ഡച്ച് ഗവർണ്ണറായിരുന്ന  [[ഹെൻട്രിക് ആൻഡ്രിയാൻ വാൻറീഡ്|വാൻ റീഡി]]&lt;nowiki/&gt;ന് തദ്ദേശീയസസ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും അവയുടെ ഔഷധഗുണങ്ങളെക്കുറിച്ചുമുള്ള വിവരങ്ങൾപകർന്നുനൽകിയത് ഇട്ടി അച്യുതനായിരുന്നു.
{{Infobox person
| name = ഇട്ടി അച്യുതൻ
‎| image = Itty Achudan Vaidyan.jpg
| imagesize = 
| caption            = &lt;small&gt;&lt;small&gt;ഇട്ടി അച്യുതൻ്റെ സാങ്കൽപ്പികചിത്രം - അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബപരമ്പരയിൽപ്പെട്ടതെന്ന് അനുമാനിക്കുന്ന മാധവി എന്ന സ്ത്രീയെ മാതൃകയാക്കി ചേർത്തല ആർട്ട് സ്റ്റുഡിയോയിലെ ആർട്ടിസ്റ്റ് ബാലൻ വരച്ച ചിത്രം&lt;ref&gt;ജോസഫ് ആൻ്റണി (൨൦൧൨) - ഹരിതഭൂപടം, മാതൃഭൂമി ബുക്സ്, പേജ് 15&lt;/ref&gt;&lt;/small&gt;&lt;/small&gt;
| birth_date = 1640 AD (ഉദ്ദേശം)
| birth_place =[[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറം]] (ഇപ്പോൾ [[ചേർത്തല ]], [[കേരളം]])
| occupation = ആയുർവേദ ഭിഷഗ്വരൻ, ഔഷധ സസ്യശാസ്ത്ര വിദഗ്ദ്ധൻ 
}}
1678-1693 കാലഘട്ടത്തിൽ നെതർലൻഡിലെ ആംസ്റ്റർഡാമിൽ നിന്നും അച്ചടിച്ചുപ്രസിദ്ധം ചെയ്ത ഈ ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന സസ്യങ്ങളുടെ മലയാളംപേരുകൾ പറഞ്ഞുകൊടുത്തത് ഇട്ടി അച്യുതനായിരുന്നു. മലയാളലിപി ആദ്യമായി അച്ചടിക്കപ്പെട്ടത് ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസിലായിരുന്നതിനാൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പേര് ഇക്കാര്യത്തിലും പ്രാധാന്യം അർഹിക്കുന്നു. പന്ത്രണ്ട് വാല്യങ്ങളായി പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസി ൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്ന നാല് സാക്ഷ്യപത്രങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. അതിൽ രണ്ടെണ്ണം ഇട്ടി അച്യുതൻ തന്നെ എഴുതിയതാണ്. മറ്റു രണ്ടെണ്ണം, മലയാളത്തിലായിരുന്ന ഹോർത്തൂസിൻറെ മൂലരൂപത്തെ പോർച്ചുഗീസിലേക്കും തുടർന്ന് ലാറ്റിൻഭാഷയിലേക്കും വിവർത്തനം ചെയ്ത പരിഭാഷകർ എഴുതിയതും. 

പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറം]] എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന സ്ഥലം അതായത് ഇന്നത്തെ [[ആലപ്പുഴ]] ജില്ലയിലെ [[ചേർത്തല]] താലൂക്കിൽപ്പെടുന്ന കടക്കരപ്പള്ളി എന്ന ഗ്രാമമായിരുന്നു ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജൻമദേശം. കേരളത്തിലെ ആദ്യത്തെ ആയുർവേദ നിഘണ്ടു കർത്താവായ [[കിട്ടു ആശാൻ|കിട്ടു ആശാനും]] [[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറത്തുകാരനാണ്]]. പ്രശസ്തരായ നാട്ടുവൈദ്യൻമാരുടെ കുടുംബമായിരുന്ന കൊല്ലാട്ട് (കൊല്ലാട്ടുപറമ്പ്) ആയിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ തറവാട് എന്നത് സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ നിന്നും വ്യക്തമാണെങ്കിലും ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ കൃത്യമായ ജനനവർഷമോ, മരണവർഷമോ ലഭ്യമല്ല. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസി ൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളതും ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്വന്തം കൈയ്യക്ഷരത്തിൽ എഴുതിയ തുമായ സാക്ഷ്യപത്രത്തിലെ 1675 ഏപ്രിൽ 20 എന്ന തിയതി മാത്രമാണ് ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ ജീവിതകാലം സംബന്ധമായ ഏകസൂചനയായി നിലകൊള്ളുന്നത്.  

പണ്ഡിതനും പാരമ്പര്യ വൈദ്യനുമായ ഇട്ടി അച്ചുതന് കേരളത്തിലെ ഒരുവിധം സസ്യജാലങ്ങളുടെയെല്ലാം ഔഷധഗുണങ്ങൾ അറിയാമായിരുന്നു. പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ്]] പോലെ ബൃഹത്തും മഹത്തരവുമായ ഒരു ഗ്രന്ഥം നിർമ്മിക്കുന്നതിനു കായികവും മാനസികവുമായ ഒട്ടുവളരെ ക്ലേശം സഹിച്ചിരിക്കുമെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. പുസ്തകത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്ന നാല് സാക്ഷ്യപത്രങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. അതിൽ രണ്ടെണ്ണം ഇട്ടി അച്യുതൻ തന്നെ എഴുതിയതാണ്. മറ്റു രണ്ടെണ്ണം പരിഭാഷകർ എഴുതിയതും.

== ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനുള്ള സംഭാവനകൾ ==
ആയൂർവേദത്തിനുമുമ്പേ നിലനിന്നിരുന്ന നാട്ടുചികിത്സാവിധികളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങളാണ് ഇട്ടി അച്യുതൻ ഹോർത്തൂസ് മലബാറി ക്കൂസിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിനായി വെളിപ്പെടുത്തിക്കൊടുത്തത്. ഒരു പരമ്പരാഗതവിജ്ഞാനസമ്പത്തായി കൊല്ലാട്ടുകുടുംബം കൈമാറിസൂക്ഷിച്ചിരുന്ന څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچത്തിലെ വിവരങ്ങളാണ് ഇട്ടി അച്യുതൻ വാൻ റീഡിൻറെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം വെളിപ്പെടുത്തിയത്. കൊല്ലാടൻമാർ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഇട്ടി അച്യതൻറെ കുടുംബക്കാർ കാത്തുസൂക്ഷിച്ചിരുന്ന څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകംچ എന്ന താളിയോലസമാഹാരം ഇന്ന് നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയിരിക്കുകയാണെങ്കിലും അതിലെ ആയൂർവേദത്തിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ചെടിയറിവുകളും ചികിത്സാരീതികളും കാലാതീതമായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടാൻ ഹോർത്തൂസ് മലബാറി ക്കൂസിൻറെ നിർമ്മാണത്തിൽ പങ്കാളിയാവുന്നതിലൂടെ ഇട്ടി അച്യുതന് സാധിച്ചു.  കറൻറ് സയൻസ് എന്ന ജേർണലിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പ്രബന്ധത്തിൽ എച്ച്. വൈ. മോഹൻ റാം ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട് (2005 നവംബർ, വാല്യം 89, നമ്പർ 10). څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچത്തിലെ വിവരങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഇട്ടി അച്യുതൻ പറഞ്ഞുകൊടുത്ത വിവരങ്ങളെ കൊങ്കിണി ബ്രാഹ്മണരും പണ്ഡിതരുമായിരുന്ന രംഗ ഭട്ട്,  വിനായക പണ്ഡിറ്റ് അപ്പു ഭട്ട് എന്നിവർ തങ്ങളുടെ ഔഷധവിജ്ഞാനകോശമായ څമഹാനിഘണ്ടനچത്തിലെ വിവരങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നതായി മോഹൻ റാം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു.&lt;ref name=&quot;test1&quot;&gt;കേരള ചരിത്രപാഠനങ്ങൾ-[[വേലായുധൻ പണിക്കശ്ശേരി]],[[കറന്റ് ബുക്സ്]],പേജ് 122 &lt;/ref&gt;

ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളതും ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്വന്തം കൈപ്പടയിൽ കോലെഴുത്തിൽ തയ്യാറാക്കിയതുമായ സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ ത്തെ ആധുനികമലയാളഭാഷയിൽ ഇങ്ങനെ വായിക്കാം: ڇകരപ്പുറത്ത്, കൊടക്കരപ്പള്ളി ദേശത്ത് കൊല്ലാട്ട് വീട്ടിൽ ജനിച്ച് അവിടെ താമസിക്കുന്ന, ജാത്യാചാരങ്ങളിൽ  [[തീയർ|ഈഴവനായ]]  മലയാള വൈദ്യൻ ഇപ്രകാരം അറിയിക്കുന്നു:&lt;ref&gt;{{cite book|last=K.V.Krishna Ayyar|year=1966|title=A Short Story of Kerala|url=https://books.google.co.in/books?redir_esc=y&amp;id=kspe3IK6l50C&amp;dq=inauthor%3A&amp;focus=searchwithinvolume&amp;q=itti+achyuthan|page=134}}&lt;/ref&gt; ഹെൻഡ്രിക് വാൻറീഡ് കമ്മഡോറുടെ കല്പ്പന അനുസരിച്ച് കൊച്ചിാട്ടേയിൽ എത്തി, ഈ പുസ്തകത്തിൽ വിവരിച്ചിട്ടുള്ള വൃക്ഷങ്ങളും ചെറുവ്യക്ഷങ്ങളും വള്ളികളും പുൽച്ചെടികളും വിത്തുജാതികളും കൈകാര്യം ചെയ്തും പരിചയമുള്ളതുകൊണ്ടും അവയുടെ ബാഹ്യവിവരണങ്ങളും ചികിത്സയും ഞങ്ങളുടെ (ചൊൽക്കേട്ട) പുസ്തകത്തിൽ നിന്ന് മനസിലാക്കിയിട്ടുള്ളതുകൊണ്ടും ഈ പുസ്തകത്തിലെ ചിത്രങ്ങളും കുറിപ്പുകളുമായി കാണിച്ചിരിക്കുന്ന വിധത്തിൽ തരംതിരിച്ച് വ്യവസ്ഥവരുത്തി, ബഹുമാനപ്പെട്ട കമ്പനിയുടെ ദ്വിഭാഷിയായ ഇമ്മാനുവേൽ കാർനേറിയോക്ക് വിവരിച്ച് പറഞ്ഞറിയിച്ചിട്ടുള്ളതുമാവുന്നു എന്നതിന് മലയാളത്തിലെ സജ്ജനങ്ങൾക്ക് സംശയം ഇല്ലാതിരിക്കാൻവേണ്ടിഎഴുതിവെച്ചത്. 1675ാമാണ്ട് ഏപ്രിൽ മാസം 20ാം തിയതി കൊച്ചിക്കോട്ടയിൽ വെച്ച് എഴുതിയത്ڈ. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ മൂന്നാമതായി ചേർത്തിരിക്കുന്ന ഈ സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻ കൈയ്യൊപ്പിട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അതുകഴിഞ്ഞ് ഇട്ടി അച്യുതൻ എന്ന പേര് ചേർത്തിട്ടില്ല. څകൊല്ലാട്ടു വൈദ്യൻچ എന്നു മാത്രമാണ് ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. എന്നാൽ, നാലാമതായി ലാറ്റിൻ ഭാഷയിൽ ചേർത്തിരിക്കുന്ന സാക്ഷ്യപത്രത്തിൻറെ അടിയിൽ ലാറ്റിൻലിപിയിൽ څഇട്ടി അച്യുദം, മലബാറിലെ വൈദ്യൻچ എന്ന് അച്ചടിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഓസ്ട്രേലിയൻ നാഷണൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയുടെ കീഴിലുള്ള ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് അഡ്വാൻസ്ഡ് സ്റ്റഡീസിൽ സീനിയർ ഫെലോ ആയിരുന്ന റിച്ചാർഡ് എച്ച്. ഗ്രോവ്, څഗ്രീൻ ഇംപീരിയലിസം: കൊളോണിയൽ എക്സ്പാൻഷൻ, ട്രോപ്പിക്കൽ ഐലൻറ് ഈഡൻസ് ആൻഡ് ഒറിജിൻസ്' എന്ന തൻറെ പുസ്കത്തിൻറെ രണ്ടാം അധ്യായത്തിൽ (പേജ് 8789), ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻ വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഇതുവരെയുള്ള രേഖപ്പെടുത്തലുകളിലൊന്നും പരാമർശിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്ത മറ്റൊരു വസ്തുതയെ അനാവരണം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൽ ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ട സസ്യങ്ങളുടെ ക്യത്യമായ തിരഞ്ഞെടുക്കലും തിരിച്ചറിയലും സാധ്യമാക്കിയത് ഇട്ടി അച്യുതൻ മാത്രമായിരുന്നുവെന്നും കൊങ്കിണി ബ്രാഹ്മണരായിരുന്ന രംഗഭട്ട്, വിനായകഭട്ട്, അപ്പുഭട്ട് എന്നിവർക്ക് ഇക്കാര്യത്തിൽ പ്രാവീണ്യം കുറവായിരുന്നത് വാൻ റീഡിന് ബോധ്യപ്പെട്ടിരുന്നുവെന്നും റിച്ചാർഡ് ഗ്രോവ് പറയുന്നു. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനെക്കുറിച്ച് പഠനം നടത്തിയ മാരിയൻ ഫൗർണിയർ എന്ന ഗവേഷകനും ഇക്കാര്യം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളതായി ഗ്രോവ് പറയുന്നു (പേജ് 87). പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനുമുമ്പ് ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് പരിശോധിച്ച അർനോൾഡ് സെയ്ൻ, ജാൻ കൊമ്മേലിൻ എന്നിവർ ഇട്ടി അച്യുതനും ചെടികളുടെ ശേഖരണത്തിനും തിരിച്ചറിയലിനും സഹായിച്ച മറ്റ് പണ്ഡിതന്മാരും നിർദ്ദേശിച്ച ക്രമീകരണരീതി മാറ്റാൻ തയ്യാറായില്ല എന്നതും ഗ്രോവ് ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. അതേസമയം, യൂറോപ്പിൽ അന്ന് പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്നതും പ്രാമാണികവുമായ സസ്യവർഗീകരണരീതി ഉപയോഗിക്കാനാണ് തീരുമാനിച്ചതെങ്കിൽ ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിലെ ചെടികളുടെ ക്രമം മറ്റൊന്നായിപ്പോയേനേ എന്നും ഗ്രോവ് പ്രസ്താവിക്കുന്നു. ഗ്രോവ് നിരീക്ഷിക്കുന്ന മറ്റൊരു സുപ്രധാനമായ കാര്യം, ഇട്ടി അച്യുതൻ തൻറെ പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള സാക്ഷ്യപത്രത്തിലെ പ്രസ്താവനയിൽ ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്ന മറ്റു വൈദ്യൻമാരുടെ സംഭാവനകളെ എടുത്തുപറയുന്നതിൽ വിമുഖത കാണിച്ചു എന്നതാണ്. യഥാർത്ഥത്തിൽ, ബുദ്ധമതത്തിൻറെ സ്വാധീനത്താൽ പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഔഷധവിധിപ്രയോഗങ്ങൾ ഇട്ടിഅച്യുതനെന്നപോലെ മറ്റ് വൈദ്യൻമാർക്കും അറിയാമായിരുന്നു എന്ന വസ്തുത, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ സാക്ഷ്യപത്രത്തെ മാത്രം ഉയർത്തിക്കാട്ടിയതിലൂടെ തമസ്കരിക്കപ്പെടുകയായിരുന്നുവെന്നും ഗ്രോവ് തൻറെ പുസ്തകത്തിൽ പറയുന്നു (പേജ് 87). ഗ്ളോബൽ ഹിസ്റ്ററീസ് എന്ന ജേണലിൽ 2015 ഡിസംബറിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട പ്രബന്ധത്തിൽ മാളവികാ ബിന്നിയും ബുദ്ധമതത്തിൻറെ പ്രചാരത്തിലൂടെ കൈവന്ന സസൗഷധസമ്പത്തിനെ വൈദ്യം എന്നുതന്നെ വിശേഷിപ്പിക്കുവാനാണ് ശ്രമിച്ചിട്ടുള്ളത്. അതേസമയം ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ പങ്കാളിത്തത്തെ അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

== ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവചരിത്രം ==
ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവചരിത്രം എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാനാവില്ലെങ്കിലും ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ സംഭാവനകളെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന പുസ്തകം എന്ന തരത്തിൽ ശ്രദ്ധേയമാവുന്നത് എ.എൻ. ചിദംബരൻ എഴുതി, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ څഹോർത്തൂസും ഇട്ടിഅച്യുതനും: സത്യവും മിഥ്യയുംچ 2011ൽ എന്ന പുസ്തകമാണ്. ഹോർത്തൂസിൻറെ സ്യഷ്ടിയിൽ പങ്കെടുത്തവരെക്കുറിച്ച് വ്യത്യസ്ത അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിക്കപ്പെടുകയും വിവാദങ്ങൾ ഉയരുകയും ചെയ്ത പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് കൊടക്കരപ്പള്ളി ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്മാരക ട്രസ്റ്റ് സെക്രട്ടറിയും ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് ട്രസ്റ്റിൻറെ സ്ഥാപകരിലൊരാളുമായിരുന്ന എൻ. എൻ. ചിദംബരൻ ഈ പുസ്തകം രചിക്കുന്നത്. ഹോർത്തൂസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഫാദർ മാത്തേവൂസ് എന്ന കർമ്മലീത്താപുരോഹിതനും കൊങ്കിണിബ്രാഹ്മണരും വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള തർക്കങ്ങൾ പല തെറ്റിദ്ധാരണകൾക്കും ഇട നൽകുകയുണ്ടായി. ഇവയ്ക്കിടയിൽ നിന്നും ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെ വീണ്ടെടുക്കാനും അദ്ദേഹത്തിൻറെ സംഭാവനൾക്ക് ആധികാരികതയുടെ പിൻബലമേകാനും ചിദംബരൻറെ പുസ്തകത്തിന് കഴിഞ്ഞു.

പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, പ്രശസ്ത സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ കാൾ ലുഡ്വിഗ് ബ്ലൂം, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ബഹുമാനാർത്ഥം ഒരു സസ്യജെനുസിന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേര് നൽകുകയുണ്ടായി. څഅച്യുഡേമിയچ എന്ന പേരിലറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഈ ജനുസ് പക്ഷേ ഇപ്പോൾ څപിലിയچ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ട നിലയിൽ അർട്ടിക്കേസിയേ എന്ന കുടുംബത്തിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്.

[[തിരുവനന്തപുരം ജില്ല]]യിലെ [[ജവഹർലാൽ നെഹ്രു ട്രോപ്പിക്കൽ ബൊട്ടാണിക്ക് ഗാർഡൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്|ജവഹർലാൽ നെഹ്റു ട്രോപ്പിക്കൽ ബൊട്ടാണിക് ഗാർഡൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ]] (ജെഎൻടിബിജിആർെഎ) ഇട്ടി അച്ചുതൻറെ ച്യുതൻറെ സ്മരണാർത്ഥം ഒരു ഔഷധസസ്യോദ്യാനം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[കോഴിക്കോട് ജില്ല]]യിലുള്ള [[മലബാർ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡൻ ആൻഡ്‌ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് പ്ലാന്റ് സയൻസസ്|മലബാർ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡനിലും]] സമാനമായ ഒരു ഹോർത്തൂസ് സസ്യാരാമം ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പേരിൽ പരിപാലിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നുണ്ട്. കടക്കരപ്പള്ളിയി ൽ ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ കുടുംബഗേഹം നിലനിന്നിരുന്ന സ്ഥലം ഇപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പിൻതലമുറയുടെ കൈവശമല്ലെങ്കിലും അവിടെ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേരിലുള്ള ഒരു കുര്യാല അഥവാ വിളക്കുമാടം ഇപ്പോഴും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. തടികൊണ്ടുള്ള ചുമരുകളോടുകൂടിയതും ഓലമേഞ്ഞതുമായ ഒരു ചെറിയ കുടിലിൻറെ രൂപത്തിലുള്ള ഇതിനുമുന്നിൽ ഇന്നും സന്ധ്യാസമയത്ത് വിളക്ക്കൊളുത്തുന്നുണ്ട്. ഏറെ അകലെയല്ലാതെ, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവിതകാലത്ത് അനവധി ഔഷധസസ്യങ്ങൾ വളർന്നിരുന്നതായി പറയപ്പെടുന്ന ഒരു കാവും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇവ രണ്ടും 2014 ഒക്ടോബറിൽ സംസ്ഥാന പുരാവസ്തുവകുപ്പ് ഒരു ഗസറ്റ് വിജ്ഞാപനത്തിലൂടെ ഏറ്റെടുക്കുകയുണ്ടായി. ഇതോടൊപ്പം, കൊച്ചി രാജാവ് ഇട്ടി അച്യുതന് സമ്മാനിച്ച പട്ടും വളയും څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچ ത്തെ ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്ന ചൂരൽകൊട്ട,  ഇട്ടി അച്യുതൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന നാരയം എന്നിവയും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=408603 |title=മാതൃഭൂമി വാർത്തയിൽ നിന്ന് |access-date=2013-11-23 |archive-date=2013-11-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131123134118/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=408603 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== അവലംബം==
&lt;references/&gt;
== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
[http://www.biodiversitylibrary.org/item/14375#page/1/mode/1up ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് സ്കാൻ കോപ്പി]&lt;br /&gt;
[http://ia700506.us.archive.org/31/items/mobot31753003370076/mobot31753003370076.pdf ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് പി.ഡി.എഫ്. പതിപ്പ്]&lt;br/&gt;[http://www.hindu.com/2006/12/08/stories/2006120801800200.htm ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് മലയാള പരിഭാഷ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070826010312/http://www.hindu.com/2006/12/08/stories/2006120801800200.htm |date=2007-08-26 }}
{{Bio-stub}}
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞർ]][[Category:ആലപ്പുഴ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]]
[http://mela-palode.blogspot.in/2011/12/blog-post_6196.html ഒപ്പൺ ഹൗസിൽ ശ്രദ്ധേയേമായത്‌ ഇട്ടി അച്ച്യൂതൻ സ്‌മാരകം]&lt;br/&gt;
[http://www.keralabhooshanam.com/?p=182929 ഇട്ടി അച്ചുതനും ചരിത്ര സാക്ഷ്യങ്ങളും]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</text>
      <sha1>d7063v3xz1kz8t4cxz87mxag2qxisv4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759119</id>
      <parentid>3759117</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:51:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4073:4E14:C041:0:0:1D09:F005</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30997" xml:space="preserve">പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൻറെ രണ്ടാം പകുതിയിൽ തെ ക്കൻ കേരളത്തിൽ നിന്നുയർന്നു വന്ന പ്രഗല്ഭനായ നാട്ടുവൈദ്യനായിരുന്നു ഇട്ടി അച്ചുതൻ.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Rajan Gurukkal|year=2018|title=
History and Theory of Knowledge Production: An Introductory Outline|url=https://books.google.co.in/books?id=uMLADwAAQBAJ&amp;pg=PT119&amp;dq=tiyya+title+gurukkal&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj8iL-cx5P2AhWwCqYKHe9aBSIQ6AF6BAgJEAM#v=onepage&amp;q=tiyya%20title%20gurukkal&amp;f=false|publisher=Oxford University Press, 2018|ISBN=9780199095803}}&lt;/ref&gt; കേരളത്തിലെ സസ്യസമ്പത്തിനെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രവിവരങ്ങളുമുൾപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് തയ്യാറാക്കപ്പെട്ട  [[ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ്]] എന്ന ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിൻറെ നിർമ്മാണത്തിൽ മുഖ്യപങ്ക് വഹിച്ചു. ഈ ലക്ഷ്യത്തിനായി പരിശ്രമിച്ച കൊച്ചിക്കോട്ടയിലെ ഡച്ച് ഗവർണ്ണറായിരുന്ന  [[ഹെൻട്രിക് ആൻഡ്രിയാൻ വാൻറീഡ്|വാൻ റീഡി]]&lt;nowiki/&gt;ന് തദ്ദേശീയസസ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും അവയുടെ ഔഷധഗുണങ്ങളെക്കുറിച്ചുമുള്ള വിവരങ്ങൾപകർന്നുനൽകിയത് ഇട്ടി അച്യുതനായിരുന്നു.
{{Infobox person
| name = ഇട്ടി അച്യുതൻ
‎| image = Itty Achudan Vaidyan.jpg
| imagesize = 
| caption            = &lt;small&gt;&lt;small&gt;ഇട്ടി അച്യുതൻ്റെ സാങ്കൽപ്പികചിത്രം - അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബപരമ്പരയിൽപ്പെട്ടതെന്ന് അനുമാനിക്കുന്ന മാധവി എന്ന സ്ത്രീയെ മാതൃകയാക്കി ചേർത്തല ആർട്ട് സ്റ്റുഡിയോയിലെ ആർട്ടിസ്റ്റ് ബാലൻ വരച്ച ചിത്രം&lt;ref&gt;ജോസഫ് ആൻ്റണി (൨൦൧൨) - ഹരിതഭൂപടം, മാതൃഭൂമി ബുക്സ്, പേജ് 15&lt;/ref&gt;&lt;/small&gt;&lt;/small&gt;
| birth_date = 1640 AD (ഉദ്ദേശം)
| birth_place =[[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറം]] (ഇപ്പോൾ [[ചേർത്തല ]], [[കേരളം]])
| occupation = ആയുർവേദ ഭിഷഗ്വരൻ, ഔഷധ സസ്യശാസ്ത്ര വിദഗ്ദ്ധൻ 
}}
1678-1693 കാലഘട്ടത്തിൽ നെതർലൻഡിലെ ആംസ്റ്റർഡാമിൽ നിന്നും അച്ചടിച്ചുപ്രസിദ്ധം ചെയ്ത ഈ ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന സസ്യങ്ങളുടെ മലയാളംപേരുകൾ പറഞ്ഞുകൊടുത്തത് ഇട്ടി അച്യുതനായിരുന്നു. മലയാളലിപി ആദ്യമായി അച്ചടിക്കപ്പെട്ടത് ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസിലായിരുന്നതിനാൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പേര് ഇക്കാര്യത്തിലും പ്രാധാന്യം അർഹിക്കുന്നു. പന്ത്രണ്ട് വാല്യങ്ങളായി പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസി ൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്ന നാല് സാക്ഷ്യപത്രങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. അതിൽ രണ്ടെണ്ണം ഇട്ടി അച്യുതൻ തന്നെ എഴുതിയതാണ്. മറ്റു രണ്ടെണ്ണം, മലയാളത്തിലായിരുന്ന ഹോർത്തൂസിൻറെ മൂലരൂപത്തെ പോർച്ചുഗീസിലേക്കും തുടർന്ന് ലാറ്റിൻഭാഷയിലേക്കും വിവർത്തനം ചെയ്ത പരിഭാഷകർ എഴുതിയതും. 

പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറം]] എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന സ്ഥലം അതായത് ഇന്നത്തെ [[ആലപ്പുഴ]] ജില്ലയിലെ [[ചേർത്തല]] താലൂക്കിൽപ്പെടുന്ന കടക്കരപ്പള്ളി എന്ന ഗ്രാമമായിരുന്നു ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജൻമദേശം. കേരളത്തിലെ ആദ്യത്തെ ആയുർവേദ നിഘണ്ടു കർത്താവായ [[കിട്ടു ആശാൻ|കിട്ടു ആശാനും]] [[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറത്തുകാരനാണ്]]. പ്രശസ്തരായ നാട്ടുവൈദ്യൻമാരുടെ കുടുംബമായിരുന്ന കൊല്ലാട്ട് (കൊല്ലാട്ടുപറമ്പ്) ആയിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ തറവാട് എന്നത് സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ നിന്നും വ്യക്തമാണെങ്കിലും ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ കൃത്യമായ ജനനവർഷമോ, മരണവർഷമോ ലഭ്യമല്ല. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസി ൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളതും ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്വന്തം കൈയ്യക്ഷരത്തിൽ എഴുതിയ തുമായ സാക്ഷ്യപത്രത്തിലെ 1675 ഏപ്രിൽ 20 എന്ന തിയതി മാത്രമാണ് ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ ജീവിതകാലം സംബന്ധമായ ഏകസൂചനയായി നിലകൊള്ളുന്നത്.  

പണ്ഡിതനും പാരമ്പര്യ വൈദ്യനുമായ ഇട്ടി അച്ചുതന് കേരളത്തിലെ ഒരുവിധം സസ്യജാലങ്ങളുടെയെല്ലാം ഔഷധഗുണങ്ങൾ അറിയാമായിരുന്നു. പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ്]] പോലെ ബൃഹത്തും മഹത്തരവുമായ ഒരു ഗ്രന്ഥം നിർമ്മിക്കുന്നതിനു കായികവും മാനസികവുമായ ഒട്ടുവളരെ ക്ലേശം സഹിച്ചിരിക്കുമെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. പുസ്തകത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്ന നാല് സാക്ഷ്യപത്രങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. അതിൽ രണ്ടെണ്ണം ഇട്ടി അച്യുതൻ തന്നെ എഴുതിയതാണ്. മറ്റു രണ്ടെണ്ണം പരിഭാഷകർ എഴുതിയതും.

== ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനുള്ള സംഭാവനകൾ ==
ആയൂർവേദത്തിനുമുമ്പേ നിലനിന്നിരുന്ന നാട്ടുചികിത്സാവിധികളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങളാണ് ഇട്ടി അച്യുതൻ ഹോർത്തൂസ് മലബാറി ക്കൂസിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിനായി വെളിപ്പെടുത്തിക്കൊടുത്തത്. ഒരു പരമ്പരാഗതവിജ്ഞാനസമ്പത്തായി കൊല്ലാട്ടുകുടുംബം കൈമാറിസൂക്ഷിച്ചിരുന്ന څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچത്തിലെ വിവരങ്ങളാണ് ഇട്ടി അച്യുതൻ വാൻ റീഡിൻറെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം വെളിപ്പെടുത്തിയത്. കൊല്ലാടൻമാർ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഇട്ടി അച്യതൻറെ കുടുംബക്കാർ കാത്തുസൂക്ഷിച്ചിരുന്ന څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകംچ എന്ന താളിയോലസമാഹാരം ഇന്ന് നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയിരിക്കുകയാണെങ്കിലും അതിലെ ആയൂർവേദത്തിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ചെടിയറിവുകളും ചികിത്സാരീതികളും കാലാതീതമായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടാൻ ഹോർത്തൂസ് മലബാറി ക്കൂസിൻറെ നിർമ്മാണത്തിൽ പങ്കാളിയാവുന്നതിലൂടെ ഇട്ടി അച്യുതന് സാധിച്ചു.  കറൻറ് സയൻസ് എന്ന ജേർണലിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പ്രബന്ധത്തിൽ എച്ച്. വൈ. മോഹൻ റാം ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട് (2005 നവംബർ, വാല്യം 89, നമ്പർ 10). څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچത്തിലെ വിവരങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഇട്ടി അച്യുതൻ പറഞ്ഞുകൊടുത്ത വിവരങ്ങളെ കൊങ്കിണി ബ്രാഹ്മണരും പണ്ഡിതരുമായിരുന്ന രംഗ ഭട്ട്,  വിനായക പണ്ഡിറ്റ് അപ്പു ഭട്ട് എന്നിവർ തങ്ങളുടെ ഔഷധവിജ്ഞാനകോശമായ څമഹാനിഘണ്ടനچത്തിലെ വിവരങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നതായി മോഹൻ റാം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു.&lt;ref name=&quot;test1&quot;&gt;കേരള ചരിത്രപാഠനങ്ങൾ-[[വേലായുധൻ പണിക്കശ്ശേരി]],[[കറന്റ് ബുക്സ്]],പേജ് 122 &lt;/ref&gt;

ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളതും ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്വന്തം കൈപ്പടയിൽ കോലെഴുത്തിൽ തയ്യാറാക്കിയതുമായ സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ ത്തെ ആധുനികമലയാളഭാഷയിൽ ഇങ്ങനെ വായിക്കാം: ڇകരപ്പുറത്ത്, കൊടക്കരപ്പള്ളി ദേശത്ത് കൊല്ലാട്ട് വീട്ടിൽ ജനിച്ച് അവിടെ താമസിക്കുന്ന, ജാത്യാചാരങ്ങളിൽ  [[തീയർ|ഈഴവനായ]]  മലയാള വൈദ്യൻ ഇപ്രകാരം അറിയിക്കുന്നു:&lt;ref&gt;{{cite book|last=K.V.Krishna Ayyar|year=1966|title=A Short Story of Kerala|url=https://books.google.co.in/books?redir_esc=y&amp;id=kspe3IK6l50C&amp;dq=inauthor%3A&amp;focus=searchwithinvolume&amp;q=itti+achyuthan|page=134}}&lt;/ref&gt; ഹെൻഡ്രിക് വാൻറീഡ് കമ്മഡോറുടെ കല്പ്പന അനുസരിച്ച് കൊച്ചിാട്ടേയിൽ എത്തി, ഈ പുസ്തകത്തിൽ വിവരിച്ചിട്ടുള്ള വൃക്ഷങ്ങളും ചെറുവ്യക്ഷങ്ങളും വള്ളികളും പുൽച്ചെടികളും വിത്തുജാതികളും കൈകാര്യം ചെയ്തും പരിചയമുള്ളതുകൊണ്ടും അവയുടെ ബാഹ്യവിവരണങ്ങളും ചികിത്സയും ഞങ്ങളുടെ (ചൊൽക്കേട്ട) പുസ്തകത്തിൽ നിന്ന് മനസിലാക്കിയിട്ടുള്ളതുകൊണ്ടും ഈ പുസ്തകത്തിലെ ചിത്രങ്ങളും കുറിപ്പുകളുമായി കാണിച്ചിരിക്കുന്ന വിധത്തിൽ തരംതിരിച്ച് വ്യവസ്ഥവരുത്തി, ബഹുമാനപ്പെട്ട കമ്പനിയുടെ ദ്വിഭാഷിയായ ഇമ്മാനുവേൽ കാർനേറിയോക്ക് വിവരിച്ച് പറഞ്ഞറിയിച്ചിട്ടുള്ളതുമാവുന്നു എന്നതിന് മലയാളത്തിലെ സജ്ജനങ്ങൾക്ക് സംശയം ഇല്ലാതിരിക്കാൻവേണ്ടിഎഴുതിവെച്ചത്. 1675ാമാണ്ട് ഏപ്രിൽ മാസം 20ാം തിയതി കൊച്ചിക്കോട്ടയിൽ വെച്ച് എഴുതിയത്ڈ. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ മൂന്നാമതായി ചേർത്തിരിക്കുന്ന ഈ സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻ കൈയ്യൊപ്പിട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അതുകഴിഞ്ഞ് ഇട്ടി അച്യുതൻ എന്ന പേര് ചേർത്തിട്ടില്ല. څകൊല്ലാട്ടു വൈദ്യൻچ എന്നു മാത്രമാണ് ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. എന്നാൽ, നാലാമതായി ലാറ്റിൻ ഭാഷയിൽ ചേർത്തിരിക്കുന്ന സാക്ഷ്യപത്രത്തിൻറെ അടിയിൽ ലാറ്റിൻലിപിയിൽ څഇട്ടി അച്യുദം, മലബാറിലെ വൈദ്യൻچ എന്ന് അച്ചടിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഓസ്ട്രേലിയൻ നാഷണൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയുടെ കീഴിലുള്ള ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് അഡ്വാൻസ്ഡ് സ്റ്റഡീസിൽ സീനിയർ ഫെലോ ആയിരുന്ന റിച്ചാർഡ് എച്ച്. ഗ്രോവ്, څഗ്രീൻ ഇംപീരിയലിസം: കൊളോണിയൽ എക്സ്പാൻഷൻ, ട്രോപ്പിക്കൽ ഐലൻറ് ഈഡൻസ് ആൻഡ് ഒറിജിൻസ്' എന്ന തൻറെ പുസ്കത്തിൻറെ രണ്ടാം അധ്യായത്തിൽ (പേജ് 8789), ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻ വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഇതുവരെയുള്ള രേഖപ്പെടുത്തലുകളിലൊന്നും പരാമർശിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്ത മറ്റൊരു വസ്തുതയെ അനാവരണം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൽ ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ട സസ്യങ്ങളുടെ ക്യത്യമായ തിരഞ്ഞെടുക്കലും തിരിച്ചറിയലും സാധ്യമാക്കിയത് ഇട്ടി അച്യുതൻ മാത്രമായിരുന്നുവെന്നും കൊങ്കിണി ബ്രാഹ്മണരായിരുന്ന രംഗഭട്ട്, വിനായകഭട്ട്, അപ്പുഭട്ട് എന്നിവർക്ക് ഇക്കാര്യത്തിൽ പ്രാവീണ്യം കുറവായിരുന്നത് വാൻ റീഡിന് ബോധ്യപ്പെട്ടിരുന്നുവെന്നും റിച്ചാർഡ് ഗ്രോവ് പറയുന്നു. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനെക്കുറിച്ച് പഠനം നടത്തിയ മാരിയൻ ഫൗർണിയർ എന്ന ഗവേഷകനും ഇക്കാര്യം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളതായി ഗ്രോവ് പറയുന്നു (പേജ് 87). പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനുമുമ്പ് ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് പരിശോധിച്ച അർനോൾഡ് സെയ്ൻ, ജാൻ കൊമ്മേലിൻ എന്നിവർ ഇട്ടി അച്യുതനും ചെടികളുടെ ശേഖരണത്തിനും തിരിച്ചറിയലിനും സഹായിച്ച മറ്റ് പണ്ഡിതന്മാരും നിർദ്ദേശിച്ച ക്രമീകരണരീതി മാറ്റാൻ തയ്യാറായില്ല എന്നതും ഗ്രോവ് ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. അതേസമയം, യൂറോപ്പിൽ അന്ന് പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്നതും പ്രാമാണികവുമായ സസ്യവർഗീകരണരീതി ഉപയോഗിക്കാനാണ് തീരുമാനിച്ചതെങ്കിൽ ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിലെ ചെടികളുടെ ക്രമം മറ്റൊന്നായിപ്പോയേനേ എന്നും ഗ്രോവ് പ്രസ്താവിക്കുന്നു. ഗ്രോവ് നിരീക്ഷിക്കുന്ന മറ്റൊരു സുപ്രധാനമായ കാര്യം, ഇട്ടി അച്യുതൻ തൻറെ പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള സാക്ഷ്യപത്രത്തിലെ പ്രസ്താവനയിൽ ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്ന മറ്റു വൈദ്യൻമാരുടെ സംഭാവനകളെ എടുത്തുപറയുന്നതിൽ വിമുഖത കാണിച്ചു എന്നതാണ്. യഥാർത്ഥത്തിൽ, ബുദ്ധമതത്തിൻറെ സ്വാധീനത്താൽ പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഔഷധവിധിപ്രയോഗങ്ങൾ ഇട്ടിഅച്യുതനെന്നപോലെ മറ്റ് വൈദ്യൻമാർക്കും അറിയാമായിരുന്നു എന്ന വസ്തുത, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ സാക്ഷ്യപത്രത്തെ മാത്രം ഉയർത്തിക്കാട്ടിയതിലൂടെ തമസ്കരിക്കപ്പെടുകയായിരുന്നുവെന്നും ഗ്രോവ് തൻറെ പുസ്തകത്തിൽ പറയുന്നു (പേജ് 87). ഗ്ളോബൽ ഹിസ്റ്ററീസ് എന്ന ജേണലിൽ 2015 ഡിസംബറിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട പ്രബന്ധത്തിൽ മാളവികാ ബിന്നിയും ബുദ്ധമതത്തിൻറെ പ്രചാരത്തിലൂടെ കൈവന്ന സസൗഷധസമ്പത്തിനെ വൈദ്യം എന്നുതന്നെ വിശേഷിപ്പിക്കുവാനാണ് ശ്രമിച്ചിട്ടുള്ളത്. അതേസമയം ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ പങ്കാളിത്തത്തെ അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

== ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവചരിത്രം ==
ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവചരിത്രം എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാനാവില്ലെങ്കിലും ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ സംഭാവനകളെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന പുസ്തകം എന്ന തരത്തിൽ ശ്രദ്ധേയമാവുന്നത് എ.എൻ. ചിദംബരൻ എഴുതി, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ څഹോർത്തൂസും ഇട്ടിഅച്യുതനും: സത്യവും മിഥ്യയുംچ 2011ൽ എന്ന പുസ്തകമാണ്. ഹോർത്തൂസിൻറെ സ്യഷ്ടിയിൽ പങ്കെടുത്തവരെക്കുറിച്ച് വ്യത്യസ്ത അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിക്കപ്പെടുകയും വിവാദങ്ങൾ ഉയരുകയും ചെയ്ത പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് കൊടക്കരപ്പള്ളി ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്മാരക ട്രസ്റ്റ് സെക്രട്ടറിയും ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് ട്രസ്റ്റിൻറെ സ്ഥാപകരിലൊരാളുമായിരുന്ന എൻ. എൻ. ചിദംബരൻ ഈ പുസ്തകം രചിക്കുന്നത്. ഹോർത്തൂസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഫാദർ മാത്തേവൂസ് എന്ന കർമ്മലീത്താപുരോഹിതനും കൊങ്കിണിബ്രാഹ്മണരും വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള തർക്കങ്ങൾ പല തെറ്റിദ്ധാരണകൾക്കും ഇട നൽകുകയുണ്ടായി. ഇവയ്ക്കിടയിൽ നിന്നും ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെ വീണ്ടെടുക്കാനും അദ്ദേഹത്തിൻറെ സംഭാവനൾക്ക് ആധികാരികതയുടെ പിൻബലമേകാനും ചിദംബരൻറെ പുസ്തകത്തിന് കഴിഞ്ഞു.

പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, പ്രശസ്ത സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ കാൾ ലുഡ്വിഗ് ബ്ലൂം, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ബഹുമാനാർത്ഥം ഒരു സസ്യജെനുസിന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേര് നൽകുകയുണ്ടായി. څഅച്യുഡേമിയچ എന്ന പേരിലറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഈ ജനുസ് പക്ഷേ ഇപ്പോൾ څപിലിയچ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ട നിലയിൽ അർട്ടിക്കേസിയേ എന്ന കുടുംബത്തിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്.

[[തിരുവനന്തപുരം ജില്ല]]യിലെ [[ജവഹർലാൽ നെഹ്രു ട്രോപ്പിക്കൽ ബൊട്ടാണിക്ക് ഗാർഡൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്|ജവഹർലാൽ നെഹ്റു ട്രോപ്പിക്കൽ ബൊട്ടാണിക് ഗാർഡൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ]] (ജെഎൻടിബിജിആർെഎ) ഇട്ടി അച്ചുതൻറെ ച്യുതൻറെ സ്മരണാർത്ഥം ഒരു ഔഷധസസ്യോദ്യാനം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[കോഴിക്കോട് ജില്ല]]യിലുള്ള [[മലബാർ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡൻ ആൻഡ്‌ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് പ്ലാന്റ് സയൻസസ്|മലബാർ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡനിലും]] സമാനമായ ഒരു ഹോർത്തൂസ് സസ്യാരാമം ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പേരിൽ പരിപാലിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നുണ്ട്. കടക്കരപ്പള്ളിയി ൽ ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ കുടുംബഗേഹം നിലനിന്നിരുന്ന സ്ഥലം ഇപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പിൻതലമുറയുടെ കൈവശമല്ലെങ്കിലും അവിടെ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേരിലുള്ള ഒരു കുര്യാല അഥവാ വിളക്കുമാടം ഇപ്പോഴും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. തടികൊണ്ടുള്ള ചുമരുകളോടുകൂടിയതും ഓലമേഞ്ഞതുമായ ഒരു ചെറിയ കുടിലിൻറെ രൂപത്തിലുള്ള ഇതിനുമുന്നിൽ ഇന്നും സന്ധ്യാസമയത്ത് വിളക്ക്കൊളുത്തുന്നുണ്ട്. ഏറെ അകലെയല്ലാതെ, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവിതകാലത്ത് അനവധി ഔഷധസസ്യങ്ങൾ വളർന്നിരുന്നതായി പറയപ്പെടുന്ന ഒരു കാവും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇവ രണ്ടും 2014 ഒക്ടോബറിൽ സംസ്ഥാന പുരാവസ്തുവകുപ്പ് ഒരു ഗസറ്റ് വിജ്ഞാപനത്തിലൂടെ ഏറ്റെടുക്കുകയുണ്ടായി. ഇതോടൊപ്പം, കൊച്ചി രാജാവ് ഇട്ടി അച്യുതന് സമ്മാനിച്ച പട്ടും വളയും څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچ ത്തെ ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്ന ചൂരൽകൊട്ട,  ഇട്ടി അച്യുതൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന നാരയം എന്നിവയും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=408603 |title=മാതൃഭൂമി വാർത്തയിൽ നിന്ന് |access-date=2013-11-23 |archive-date=2013-11-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131123134118/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=408603 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== അവലംബം==
&lt;references/&gt;
== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
[http://www.biodiversitylibrary.org/item/14375#page/1/mode/1up ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് സ്കാൻ കോപ്പി]&lt;br /&gt;
[http://ia700506.us.archive.org/31/items/mobot31753003370076/mobot31753003370076.pdf ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് പി.ഡി.എഫ്. പതിപ്പ്]&lt;br/&gt;[http://www.hindu.com/2006/12/08/stories/2006120801800200.htm ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് മലയാള പരിഭാഷ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070826010312/http://www.hindu.com/2006/12/08/stories/2006120801800200.htm |date=2007-08-26 }}
{{Bio-stub}}
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞർ]][[Category:ആലപ്പുഴ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]]
[http://mela-palode.blogspot.in/2011/12/blog-post_6196.html ഒപ്പൺ ഹൗസിൽ ശ്രദ്ധേയേമായത്‌ ഇട്ടി അച്ച്യൂതൻ സ്‌മാരകം]&lt;br/&gt;
[http://www.keralabhooshanam.com/?p=182929 ഇട്ടി അച്ചുതനും ചരിത്ര സാക്ഷ്യങ്ങളും]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</text>
      <sha1>r0rqsjumz7k30y9nc9bzloo46hhbpdd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759120</id>
      <parentid>3759119</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:54:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4073:4E14:C041:0:0:1D09:F005</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30996" xml:space="preserve">പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൻറെ രണ്ടാം പകുതിയിൽ തെക്കൻ കേരളത്തിൽ നിന്നുയർന്നു വന്ന പ്രഗല്ഭനായ നാട്ടുവൈദ്യനായിരുന്നു ഇട്ടി അച്യുതൻ.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Rajan Gurukkal|year=2018|title=
History and Theory of Knowledge Production: An Introductory Outline|url=https://books.google.co.in/books?id=uMLADwAAQBAJ&amp;pg=PT119&amp;dq=tiyya+title+gurukkal&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj8iL-cx5P2AhWwCqYKHe9aBSIQ6AF6BAgJEAM#v=onepage&amp;q=tiyya%20title%20gurukkal&amp;f=false|publisher=Oxford University Press, 2018|ISBN=9780199095803}}&lt;/ref&gt; കേരളത്തിലെ സസ്യസമ്പത്തിനെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രവിവരങ്ങളുമുൾപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് തയ്യാറാക്കപ്പെട്ട  [[ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ്]] എന്ന ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിൻറെ നിർമ്മാണത്തിൽ മുഖ്യപങ്ക് വഹിച്ചു. ഈ ലക്ഷ്യത്തിനായി പരിശ്രമിച്ച കൊച്ചിക്കോട്ടയിലെ ഡച്ച് ഗവർണ്ണറായിരുന്ന  [[ഹെൻട്രിക് ആൻഡ്രിയാൻ വാൻറീഡ്|വാൻ റീഡി]]&lt;nowiki/&gt;ന് തദ്ദേശീയസസ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും അവയുടെ ഔഷധഗുണങ്ങളെക്കുറിച്ചുമുള്ള വിവരങ്ങൾപകർന്നുനൽകിയത് ഇട്ടി അച്യുതനായിരുന്നു.
{{Infobox person
| name = ഇട്ടി അച്യുതൻ
‎| image = Itty Achudan Vaidyan.jpg
| imagesize = 
| caption            = &lt;small&gt;&lt;small&gt;ഇട്ടി അച്യുതൻ്റെ സാങ്കൽപ്പികചിത്രം - അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബപരമ്പരയിൽപ്പെട്ടതെന്ന് അനുമാനിക്കുന്ന മാധവി എന്ന സ്ത്രീയെ മാതൃകയാക്കി ചേർത്തല ആർട്ട് സ്റ്റുഡിയോയിലെ ആർട്ടിസ്റ്റ് ബാലൻ വരച്ച ചിത്രം&lt;ref&gt;ജോസഫ് ആൻ്റണി (൨൦൧൨) - ഹരിതഭൂപടം, മാതൃഭൂമി ബുക്സ്, പേജ് 15&lt;/ref&gt;&lt;/small&gt;&lt;/small&gt;
| birth_date = 1640 AD (ഉദ്ദേശം)
| birth_place =[[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറം]] (ഇപ്പോൾ [[ചേർത്തല ]], [[കേരളം]])
| occupation = ആയുർവേദ ഭിഷഗ്വരൻ, ഔഷധ സസ്യശാസ്ത്ര വിദഗ്ദ്ധൻ 
}}
1678-1693 കാലഘട്ടത്തിൽ നെതർലൻഡിലെ ആംസ്റ്റർഡാമിൽ നിന്നും അച്ചടിച്ചുപ്രസിദ്ധം ചെയ്ത ഈ ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന സസ്യങ്ങളുടെ മലയാളംപേരുകൾ പറഞ്ഞുകൊടുത്തത് ഇട്ടി അച്യുതനായിരുന്നു. മലയാളലിപി ആദ്യമായി അച്ചടിക്കപ്പെട്ടത് ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസിലായിരുന്നതിനാൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പേര് ഇക്കാര്യത്തിലും പ്രാധാന്യം അർഹിക്കുന്നു. പന്ത്രണ്ട് വാല്യങ്ങളായി പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസി ൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്ന നാല് സാക്ഷ്യപത്രങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. അതിൽ രണ്ടെണ്ണം ഇട്ടി അച്യുതൻ തന്നെ എഴുതിയതാണ്. മറ്റു രണ്ടെണ്ണം, മലയാളത്തിലായിരുന്ന ഹോർത്തൂസിൻറെ മൂലരൂപത്തെ പോർച്ചുഗീസിലേക്കും തുടർന്ന് ലാറ്റിൻഭാഷയിലേക്കും വിവർത്തനം ചെയ്ത പരിഭാഷകർ എഴുതിയതും. 

പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറം]] എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന സ്ഥലം അതായത് ഇന്നത്തെ [[ആലപ്പുഴ]] ജില്ലയിലെ [[ചേർത്തല]] താലൂക്കിൽപ്പെടുന്ന കടക്കരപ്പള്ളി എന്ന ഗ്രാമമായിരുന്നു ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജൻമദേശം. കേരളത്തിലെ ആദ്യത്തെ ആയുർവേദ നിഘണ്ടു കർത്താവായ [[കിട്ടു ആശാൻ|കിട്ടു ആശാനും]] [[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറത്തുകാരനാണ്]]. പ്രശസ്തരായ നാട്ടുവൈദ്യൻമാരുടെ കുടുംബമായിരുന്ന കൊല്ലാട്ട് (കൊല്ലാട്ടുപറമ്പ്) ആയിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ തറവാട് എന്നത് സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ നിന്നും വ്യക്തമാണെങ്കിലും ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ കൃത്യമായ ജനനവർഷമോ, മരണവർഷമോ ലഭ്യമല്ല. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസി ൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളതും ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്വന്തം കൈയ്യക്ഷരത്തിൽ എഴുതിയ തുമായ സാക്ഷ്യപത്രത്തിലെ 1675 ഏപ്രിൽ 20 എന്ന തിയതി മാത്രമാണ് ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ ജീവിതകാലം സംബന്ധമായ ഏകസൂചനയായി നിലകൊള്ളുന്നത്.  

പണ്ഡിതനും പാരമ്പര്യ വൈദ്യനുമായ ഇട്ടി അച്ചുതന് കേരളത്തിലെ ഒരുവിധം സസ്യജാലങ്ങളുടെയെല്ലാം ഔഷധഗുണങ്ങൾ അറിയാമായിരുന്നു. പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ്]] പോലെ ബൃഹത്തും മഹത്തരവുമായ ഒരു ഗ്രന്ഥം നിർമ്മിക്കുന്നതിനു കായികവും മാനസികവുമായ ഒട്ടുവളരെ ക്ലേശം സഹിച്ചിരിക്കുമെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. പുസ്തകത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്ന നാല് സാക്ഷ്യപത്രങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. അതിൽ രണ്ടെണ്ണം ഇട്ടി അച്യുതൻ തന്നെ എഴുതിയതാണ്. മറ്റു രണ്ടെണ്ണം പരിഭാഷകർ എഴുതിയതും.

== ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനുള്ള സംഭാവനകൾ ==
ആയൂർവേദത്തിനുമുമ്പേ നിലനിന്നിരുന്ന നാട്ടുചികിത്സാവിധികളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങളാണ് ഇട്ടി അച്യുതൻ ഹോർത്തൂസ് മലബാറി ക്കൂസിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിനായി വെളിപ്പെടുത്തിക്കൊടുത്തത്. ഒരു പരമ്പരാഗതവിജ്ഞാനസമ്പത്തായി കൊല്ലാട്ടുകുടുംബം കൈമാറിസൂക്ഷിച്ചിരുന്ന څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچത്തിലെ വിവരങ്ങളാണ് ഇട്ടി അച്യുതൻ വാൻ റീഡിൻറെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം വെളിപ്പെടുത്തിയത്. കൊല്ലാടൻമാർ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഇട്ടി അച്യതൻറെ കുടുംബക്കാർ കാത്തുസൂക്ഷിച്ചിരുന്ന څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകംچ എന്ന താളിയോലസമാഹാരം ഇന്ന് നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയിരിക്കുകയാണെങ്കിലും അതിലെ ആയൂർവേദത്തിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ചെടിയറിവുകളും ചികിത്സാരീതികളും കാലാതീതമായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടാൻ ഹോർത്തൂസ് മലബാറി ക്കൂസിൻറെ നിർമ്മാണത്തിൽ പങ്കാളിയാവുന്നതിലൂടെ ഇട്ടി അച്യുതന് സാധിച്ചു.  കറൻറ് സയൻസ് എന്ന ജേർണലിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പ്രബന്ധത്തിൽ എച്ച്. വൈ. മോഹൻ റാം ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട് (2005 നവംബർ, വാല്യം 89, നമ്പർ 10). څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچത്തിലെ വിവരങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഇട്ടി അച്യുതൻ പറഞ്ഞുകൊടുത്ത വിവരങ്ങളെ കൊങ്കിണി ബ്രാഹ്മണരും പണ്ഡിതരുമായിരുന്ന രംഗ ഭട്ട്,  വിനായക പണ്ഡിറ്റ് അപ്പു ഭട്ട് എന്നിവർ തങ്ങളുടെ ഔഷധവിജ്ഞാനകോശമായ څമഹാനിഘണ്ടനچത്തിലെ വിവരങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നതായി മോഹൻ റാം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു.&lt;ref name=&quot;test1&quot;&gt;കേരള ചരിത്രപാഠനങ്ങൾ-[[വേലായുധൻ പണിക്കശ്ശേരി]],[[കറന്റ് ബുക്സ്]],പേജ് 122 &lt;/ref&gt;

ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളതും ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്വന്തം കൈപ്പടയിൽ കോലെഴുത്തിൽ തയ്യാറാക്കിയതുമായ സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ ത്തെ ആധുനികമലയാളഭാഷയിൽ ഇങ്ങനെ വായിക്കാം: ڇകരപ്പുറത്ത്, കൊടക്കരപ്പള്ളി ദേശത്ത് കൊല്ലാട്ട് വീട്ടിൽ ജനിച്ച് അവിടെ താമസിക്കുന്ന, ജാത്യാചാരങ്ങളിൽ  [[തീയർ|ഈഴവനായ]]  മലയാള വൈദ്യൻ ഇപ്രകാരം അറിയിക്കുന്നു:&lt;ref&gt;{{cite book|last=K.V.Krishna Ayyar|year=1966|title=A Short Story of Kerala|url=https://books.google.co.in/books?redir_esc=y&amp;id=kspe3IK6l50C&amp;dq=inauthor%3A&amp;focus=searchwithinvolume&amp;q=itti+achyuthan|page=134}}&lt;/ref&gt; ഹെൻഡ്രിക് വാൻറീഡ് കമ്മഡോറുടെ കല്പ്പന അനുസരിച്ച് കൊച്ചിാട്ടേയിൽ എത്തി, ഈ പുസ്തകത്തിൽ വിവരിച്ചിട്ടുള്ള വൃക്ഷങ്ങളും ചെറുവ്യക്ഷങ്ങളും വള്ളികളും പുൽച്ചെടികളും വിത്തുജാതികളും കൈകാര്യം ചെയ്തും പരിചയമുള്ളതുകൊണ്ടും അവയുടെ ബാഹ്യവിവരണങ്ങളും ചികിത്സയും ഞങ്ങളുടെ (ചൊൽക്കേട്ട) പുസ്തകത്തിൽ നിന്ന് മനസിലാക്കിയിട്ടുള്ളതുകൊണ്ടും ഈ പുസ്തകത്തിലെ ചിത്രങ്ങളും കുറിപ്പുകളുമായി കാണിച്ചിരിക്കുന്ന വിധത്തിൽ തരംതിരിച്ച് വ്യവസ്ഥവരുത്തി, ബഹുമാനപ്പെട്ട കമ്പനിയുടെ ദ്വിഭാഷിയായ ഇമ്മാനുവേൽ കാർനേറിയോക്ക് വിവരിച്ച് പറഞ്ഞറിയിച്ചിട്ടുള്ളതുമാവുന്നു എന്നതിന് മലയാളത്തിലെ സജ്ജനങ്ങൾക്ക് സംശയം ഇല്ലാതിരിക്കാൻവേണ്ടിഎഴുതിവെച്ചത്. 1675ാമാണ്ട് ഏപ്രിൽ മാസം 20ാം തിയതി കൊച്ചിക്കോട്ടയിൽ വെച്ച് എഴുതിയത്ڈ. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ മൂന്നാമതായി ചേർത്തിരിക്കുന്ന ഈ സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻ കൈയ്യൊപ്പിട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അതുകഴിഞ്ഞ് ഇട്ടി അച്യുതൻ എന്ന പേര് ചേർത്തിട്ടില്ല. څകൊല്ലാട്ടു വൈദ്യൻچ എന്നു മാത്രമാണ് ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. എന്നാൽ, നാലാമതായി ലാറ്റിൻ ഭാഷയിൽ ചേർത്തിരിക്കുന്ന സാക്ഷ്യപത്രത്തിൻറെ അടിയിൽ ലാറ്റിൻലിപിയിൽ څഇട്ടി അച്യുദം, മലബാറിലെ വൈദ്യൻچ എന്ന് അച്ചടിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഓസ്ട്രേലിയൻ നാഷണൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയുടെ കീഴിലുള്ള ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് അഡ്വാൻസ്ഡ് സ്റ്റഡീസിൽ സീനിയർ ഫെലോ ആയിരുന്ന റിച്ചാർഡ് എച്ച്. ഗ്രോവ്, څഗ്രീൻ ഇംപീരിയലിസം: കൊളോണിയൽ എക്സ്പാൻഷൻ, ട്രോപ്പിക്കൽ ഐലൻറ് ഈഡൻസ് ആൻഡ് ഒറിജിൻസ്' എന്ന തൻറെ പുസ്കത്തിൻറെ രണ്ടാം അധ്യായത്തിൽ (പേജ് 8789), ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻ വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഇതുവരെയുള്ള രേഖപ്പെടുത്തലുകളിലൊന്നും പരാമർശിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്ത മറ്റൊരു വസ്തുതയെ അനാവരണം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൽ ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ട സസ്യങ്ങളുടെ ക്യത്യമായ തിരഞ്ഞെടുക്കലും തിരിച്ചറിയലും സാധ്യമാക്കിയത് ഇട്ടി അച്യുതൻ മാത്രമായിരുന്നുവെന്നും കൊങ്കിണി ബ്രാഹ്മണരായിരുന്ന രംഗഭട്ട്, വിനായകഭട്ട്, അപ്പുഭട്ട് എന്നിവർക്ക് ഇക്കാര്യത്തിൽ പ്രാവീണ്യം കുറവായിരുന്നത് വാൻ റീഡിന് ബോധ്യപ്പെട്ടിരുന്നുവെന്നും റിച്ചാർഡ് ഗ്രോവ് പറയുന്നു. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനെക്കുറിച്ച് പഠനം നടത്തിയ മാരിയൻ ഫൗർണിയർ എന്ന ഗവേഷകനും ഇക്കാര്യം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളതായി ഗ്രോവ് പറയുന്നു (പേജ് 87). പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനുമുമ്പ് ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് പരിശോധിച്ച അർനോൾഡ് സെയ്ൻ, ജാൻ കൊമ്മേലിൻ എന്നിവർ ഇട്ടി അച്യുതനും ചെടികളുടെ ശേഖരണത്തിനും തിരിച്ചറിയലിനും സഹായിച്ച മറ്റ് പണ്ഡിതന്മാരും നിർദ്ദേശിച്ച ക്രമീകരണരീതി മാറ്റാൻ തയ്യാറായില്ല എന്നതും ഗ്രോവ് ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. അതേസമയം, യൂറോപ്പിൽ അന്ന് പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്നതും പ്രാമാണികവുമായ സസ്യവർഗീകരണരീതി ഉപയോഗിക്കാനാണ് തീരുമാനിച്ചതെങ്കിൽ ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിലെ ചെടികളുടെ ക്രമം മറ്റൊന്നായിപ്പോയേനേ എന്നും ഗ്രോവ് പ്രസ്താവിക്കുന്നു. ഗ്രോവ് നിരീക്ഷിക്കുന്ന മറ്റൊരു സുപ്രധാനമായ കാര്യം, ഇട്ടി അച്യുതൻ തൻറെ പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള സാക്ഷ്യപത്രത്തിലെ പ്രസ്താവനയിൽ ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്ന മറ്റു വൈദ്യൻമാരുടെ സംഭാവനകളെ എടുത്തുപറയുന്നതിൽ വിമുഖത കാണിച്ചു എന്നതാണ്. യഥാർത്ഥത്തിൽ, ബുദ്ധമതത്തിൻറെ സ്വാധീനത്താൽ പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഔഷധവിധിപ്രയോഗങ്ങൾ ഇട്ടിഅച്യുതനെന്നപോലെ മറ്റ് വൈദ്യൻമാർക്കും അറിയാമായിരുന്നു എന്ന വസ്തുത, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ സാക്ഷ്യപത്രത്തെ മാത്രം ഉയർത്തിക്കാട്ടിയതിലൂടെ തമസ്കരിക്കപ്പെടുകയായിരുന്നുവെന്നും ഗ്രോവ് തൻറെ പുസ്തകത്തിൽ പറയുന്നു (പേജ് 87). ഗ്ളോബൽ ഹിസ്റ്ററീസ് എന്ന ജേണലിൽ 2015 ഡിസംബറിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട പ്രബന്ധത്തിൽ മാളവികാ ബിന്നിയും ബുദ്ധമതത്തിൻറെ പ്രചാരത്തിലൂടെ കൈവന്ന സസൗഷധസമ്പത്തിനെ വൈദ്യം എന്നുതന്നെ വിശേഷിപ്പിക്കുവാനാണ് ശ്രമിച്ചിട്ടുള്ളത്. അതേസമയം ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ പങ്കാളിത്തത്തെ അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

== ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവചരിത്രം ==
ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവചരിത്രം എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാനാവില്ലെങ്കിലും ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ സംഭാവനകളെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന പുസ്തകം എന്ന തരത്തിൽ ശ്രദ്ധേയമാവുന്നത് എ.എൻ. ചിദംബരൻ എഴുതി, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ څഹോർത്തൂസും ഇട്ടിഅച്യുതനും: സത്യവും മിഥ്യയുംچ 2011ൽ എന്ന പുസ്തകമാണ്. ഹോർത്തൂസിൻറെ സ്യഷ്ടിയിൽ പങ്കെടുത്തവരെക്കുറിച്ച് വ്യത്യസ്ത അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിക്കപ്പെടുകയും വിവാദങ്ങൾ ഉയരുകയും ചെയ്ത പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് കൊടക്കരപ്പള്ളി ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്മാരക ട്രസ്റ്റ് സെക്രട്ടറിയും ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് ട്രസ്റ്റിൻറെ സ്ഥാപകരിലൊരാളുമായിരുന്ന എൻ. എൻ. ചിദംബരൻ ഈ പുസ്തകം രചിക്കുന്നത്. ഹോർത്തൂസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഫാദർ മാത്തേവൂസ് എന്ന കർമ്മലീത്താപുരോഹിതനും കൊങ്കിണിബ്രാഹ്മണരും വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള തർക്കങ്ങൾ പല തെറ്റിദ്ധാരണകൾക്കും ഇട നൽകുകയുണ്ടായി. ഇവയ്ക്കിടയിൽ നിന്നും ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെ വീണ്ടെടുക്കാനും അദ്ദേഹത്തിൻറെ സംഭാവനൾക്ക് ആധികാരികതയുടെ പിൻബലമേകാനും ചിദംബരൻറെ പുസ്തകത്തിന് കഴിഞ്ഞു.

പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, പ്രശസ്ത സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ കാൾ ലുഡ്വിഗ് ബ്ലൂം, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ബഹുമാനാർത്ഥം ഒരു സസ്യജെനുസിന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേര് നൽകുകയുണ്ടായി. څഅച്യുഡേമിയچ എന്ന പേരിലറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഈ ജനുസ് പക്ഷേ ഇപ്പോൾ څപിലിയچ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ട നിലയിൽ അർട്ടിക്കേസിയേ എന്ന കുടുംബത്തിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്.

[[തിരുവനന്തപുരം ജില്ല]]യിലെ [[ജവഹർലാൽ നെഹ്രു ട്രോപ്പിക്കൽ ബൊട്ടാണിക്ക് ഗാർഡൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്|ജവഹർലാൽ നെഹ്റു ട്രോപ്പിക്കൽ ബൊട്ടാണിക് ഗാർഡൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ]] (ജെഎൻടിബിജിആർെഎ) ഇട്ടി അച്ചുതൻറെ ച്യുതൻറെ സ്മരണാർത്ഥം ഒരു ഔഷധസസ്യോദ്യാനം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[കോഴിക്കോട് ജില്ല]]യിലുള്ള [[മലബാർ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡൻ ആൻഡ്‌ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് പ്ലാന്റ് സയൻസസ്|മലബാർ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡനിലും]] സമാനമായ ഒരു ഹോർത്തൂസ് സസ്യാരാമം ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പേരിൽ പരിപാലിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നുണ്ട്. കടക്കരപ്പള്ളിയി ൽ ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ കുടുംബഗേഹം നിലനിന്നിരുന്ന സ്ഥലം ഇപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പിൻതലമുറയുടെ കൈവശമല്ലെങ്കിലും അവിടെ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേരിലുള്ള ഒരു കുര്യാല അഥവാ വിളക്കുമാടം ഇപ്പോഴും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. തടികൊണ്ടുള്ള ചുമരുകളോടുകൂടിയതും ഓലമേഞ്ഞതുമായ ഒരു ചെറിയ കുടിലിൻറെ രൂപത്തിലുള്ള ഇതിനുമുന്നിൽ ഇന്നും സന്ധ്യാസമയത്ത് വിളക്ക്കൊളുത്തുന്നുണ്ട്. ഏറെ അകലെയല്ലാതെ, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവിതകാലത്ത് അനവധി ഔഷധസസ്യങ്ങൾ വളർന്നിരുന്നതായി പറയപ്പെടുന്ന ഒരു കാവും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇവ രണ്ടും 2014 ഒക്ടോബറിൽ സംസ്ഥാന പുരാവസ്തുവകുപ്പ് ഒരു ഗസറ്റ് വിജ്ഞാപനത്തിലൂടെ ഏറ്റെടുക്കുകയുണ്ടായി. ഇതോടൊപ്പം, കൊച്ചി രാജാവ് ഇട്ടി അച്യുതന് സമ്മാനിച്ച പട്ടും വളയും څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچ ത്തെ ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്ന ചൂരൽകൊട്ട,  ഇട്ടി അച്യുതൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന നാരയം എന്നിവയും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=408603 |title=മാതൃഭൂമി വാർത്തയിൽ നിന്ന് |access-date=2013-11-23 |archive-date=2013-11-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131123134118/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=408603 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== അവലംബം==
&lt;references/&gt;
== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
[http://www.biodiversitylibrary.org/item/14375#page/1/mode/1up ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് സ്കാൻ കോപ്പി]&lt;br /&gt;
[http://ia700506.us.archive.org/31/items/mobot31753003370076/mobot31753003370076.pdf ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് പി.ഡി.എഫ്. പതിപ്പ്]&lt;br/&gt;[http://www.hindu.com/2006/12/08/stories/2006120801800200.htm ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് മലയാള പരിഭാഷ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070826010312/http://www.hindu.com/2006/12/08/stories/2006120801800200.htm |date=2007-08-26 }}
{{Bio-stub}}
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞർ]][[Category:ആലപ്പുഴ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]]
[http://mela-palode.blogspot.in/2011/12/blog-post_6196.html ഒപ്പൺ ഹൗസിൽ ശ്രദ്ധേയേമായത്‌ ഇട്ടി അച്ച്യൂതൻ സ്‌മാരകം]&lt;br/&gt;
[http://www.keralabhooshanam.com/?p=182929 ഇട്ടി അച്ചുതനും ചരിത്ര സാക്ഷ്യങ്ങളും]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</text>
      <sha1>htnqic142jwumvkvhztatpcnczjdi4o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759121</id>
      <parentid>3759120</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:58:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4073:4E14:C041:0:0:1D09:F005</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30978" xml:space="preserve">പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൻറെ രണ്ടാം പകുതിയിൽ തെക്കൻ കേരളത്തിൽ നിന്നുയർന്നു വന്ന പ്രഗല്ഭനായ നാട്ടുവൈദ്യനായിരുന്നു ഇട്ടി അച്യുതൻ.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Rajan Gurukkal|year=2018|title=
History and Theory of Knowledge Production: An Introductory Outline|url=https://books.google.co.in/books?id=uMLADwAAQBAJ&amp;pg=PT119&amp;dq=tiyya+title+gurukkal&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj8iL-cx5P2AhWwCqYKHe9aBSIQ6AF6BAgJEAM#v=onepage&amp;q=tiyya%20title%20gurukkal&amp;f=false|publisher=Oxford University Press, 2018|ISBN=9780199095803}}&lt;/ref&gt; കേരളത്തിലെ സസ്യസമ്പത്തിനെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രവിവരങ്ങളുമുൾപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് തയ്യാറാക്കപ്പെട്ട  [[ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ്]] എന്ന ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിൻറെ നിർമ്മാണത്തിൽ മുഖ്യപങ്ക് വഹിച്ചു. ഈ ലക്ഷ്യത്തിനായി പരിശ്രമിച്ച കൊച്ചിക്കോട്ടയിലെ ഡച്ച് ഗവർണ്ണറായിരുന്ന  [[ഹെൻട്രിക് ആൻഡ്രിയാൻ വാൻറീഡ്|വാൻ റീഡി]]&lt;nowiki/&gt;ന് തദ്ദേശീയസസ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും അവയുടെ ഔഷധഗുണങ്ങളെക്കുറിച്ചുമുള്ള വിവരങ്ങൾപകർന്നുനൽകിയത് ഇട്ടി അച്യുതനായിരുന്നു.
{{Infobox person
| name = ഇട്ടി അച്യുതൻ
‎| image = Itty Achudan Vaidyan.jpg
| imagesize = 
| caption            = &lt;small&gt;&lt;small&gt;ഇട്ടി അച്യുതൻ്റെ സാങ്കൽപ്പികചിത്രം - അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബപരമ്പരയിൽപ്പെട്ടതെന്ന് അനുമാനിക്കുന്ന മാധവി എന്ന സ്ത്രീയെ മാതൃകയാക്കി ചേർത്തല ആർട്ട് സ്റ്റുഡിയോയിലെ ആർട്ടിസ്റ്റ് ബാലൻ വരച്ച ചിത്രം&lt;ref&gt;ജോസഫ് ആൻ്റണി (൨൦൧൨) - ഹരിതഭൂപടം, മാതൃഭൂമി ബുക്സ്, പേജ് 15&lt;/ref&gt;&lt;/small&gt;&lt;/small&gt;
| birth_date = 1640 AD (ഉദ്ദേശം)
| birth_place =[[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറം]] (ഇപ്പോൾ [[ചേർത്തല ]], [[കേരളം]])
| occupation = ആയുർവേദ ഭിഷഗ്വരൻ, ഔഷധ സസ്യശാസ്ത്ര വിദഗ്ദ്ധൻ 
}}
1678-1693 കാലഘട്ടത്തിൽ നെതർലൻഡിലെ ആംസ്റ്റർഡാമിൽ നിന്നും അച്ചടിച്ചുപ്രസിദ്ധം ചെയ്ത ഈ ഗ്രന്ഥസമുച്ചയത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന സസ്യങ്ങളുടെ മലയാളംപേരുകൾ പറഞ്ഞുകൊടുത്തത് ഇട്ടി അച്യുതനായിരുന്നു. മലയാളലിപി ആദ്യമായി അച്ചടിക്കപ്പെട്ടത് ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസിലായിരുന്നതിനാൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പേര് ഇക്കാര്യത്തിലും പ്രാധാന്യം അർഹിക്കുന്നു. പന്ത്രണ്ട് വാല്യങ്ങളായി പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസി ൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്ന നാല് സാക്ഷ്യപത്രങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. അതിൽ രണ്ടെണ്ണം ഇട്ടി അച്യുതൻ തന്നെ എഴുതിയതാണ്. മറ്റു രണ്ടെണ്ണം, മലയാളത്തിലായിരുന്ന ഹോർത്തൂസിൻറെ മൂലരൂപത്തെ പോർച്ചുഗീസിലേക്കും തുടർന്ന് ലാറ്റിൻഭാഷയിലേക്കും വിവർത്തനം ചെയ്ത പരിഭാഷകർ എഴുതിയതും. 

പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറം]] എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന സ്ഥലം അതായത് ഇന്നത്തെ [[ആലപ്പുഴ]] ജില്ലയിലെ [[ചേർത്തല]] താലൂക്കിൽപ്പെടുന്ന കടക്കരപ്പള്ളി എന്ന ഗ്രാമമായിരുന്നു ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജൻമദേശം. കേരളത്തിലെ ആദ്യത്തെ ആയുർവേദ നിഘണ്ടു കർത്താവായ [[കിട്ടു ആശാൻ|കിട്ടു ആശാനും]] [[കരപ്പുറം രാജ്യം|കരപ്പുറത്തുകാരനാണ്]]. പ്രശസ്തരായ നാട്ടുവൈദ്യൻമാരുടെ കുടുംബമായിരുന്ന കൊല്ലാട്ട് (കൊല്ലാട്ടുപറമ്പ്) ആയിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിൻറെ തറവാട് എന്നത് സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ നിന്നും വ്യക്തമാണെങ്കിലും ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ കൃത്യമായ ജനനവർഷമോ, മരണവർഷമോ ലഭ്യമല്ല. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസി ൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളതും ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്വന്തം കൈയ്യക്ഷരത്തിൽ എഴുതിയ തുമായ സാക്ഷ്യപത്രത്തിലെ 1675 ഏപ്രിൽ 20 എന്ന തിയതി മാത്രമാണ് ഇദ്ദേഹത്തിൻറെ ജീവിതകാലം സംബന്ധമായ ഏകസൂചനയായി നിലകൊള്ളുന്നത്.  

പണ്ഡിതനും പാരമ്പര്യ വൈദ്യനുമായ ഇട്ടി അച്ചുതന് കേരളത്തിലെ ഒരുവിധം സസ്യജാലങ്ങളുടെയെല്ലാം ഔഷധഗുണങ്ങൾ അറിയാമായിരുന്നു. പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ്]] പോലെ ബൃഹത്തും മഹത്തരവുമായ ഒരു ഗ്രന്ഥം നിർമ്മിക്കുന്നതിനു കായികവും മാനസികവുമായ ഒട്ടുവളരെ ക്ലേശം സഹിച്ചിരിക്കുമെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. പുസ്തകത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെപ്പറ്റി പരാമർശിക്കുന്ന നാല് സാക്ഷ്യപത്രങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. അതിൽ രണ്ടെണ്ണം ഇട്ടി അച്യുതൻ തന്നെ എഴുതിയതാണ്. മറ്റു രണ്ടെണ്ണം പരിഭാഷകർ എഴുതിയതും.

== ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനുള്ള സംഭാവനകൾ ==
ആയൂർവേദത്തിനുമുമ്പേ നിലനിന്നിരുന്ന നാട്ടുചികിത്സാവിധികളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങളാണ് ഇട്ടി അച്യുതൻ ഹോർത്തൂസ് മലബാറി ക്കൂസിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിനായി വെളിപ്പെടുത്തിക്കൊടുത്തത്. ഒരു പരമ്പരാഗതവിജ്ഞാനസമ്പത്തായി കൊല്ലാട്ടുകുടുംബം കൈമാറിസൂക്ഷിച്ചിരുന്ന څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچത്തിലെ വിവരങ്ങളാണ് ഇട്ടി അച്യുതൻ വാൻ റീഡിൻറെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം വെളിപ്പെടുത്തിയത്. കൊല്ലാടൻമാർ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഇട്ടി അച്യതൻറെ കുടുംബക്കാർ കാത്തുസൂക്ഷിച്ചിരുന്ന څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകംچ എന്ന താളിയോലസമാഹാരം ഇന്ന് നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയിരിക്കുകയാണെങ്കിലും അതിലെ ആയൂർവേദത്തിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ചെടിയറിവുകളും ചികിത്സാരീതികളും കാലാതീതമായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടാൻ ഹോർത്തൂസ് മലബാറി ക്കൂസിൻറെ നിർമ്മാണത്തിൽ പങ്കാളിയാവുന്നതിലൂടെ ഇട്ടി അച്യുതന് സാധിച്ചു.  കറൻറ് സയൻസ് എന്ന ജേർണലിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പ്രബന്ധത്തിൽ എച്ച്. വൈ. മോഹൻ റാം ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട് (2005 നവംബർ, വാല്യം 89, നമ്പർ 10). څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچത്തിലെ വിവരങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഇട്ടി അച്യുതൻ പറഞ്ഞുകൊടുത്ത വിവരങ്ങളെ കൊങ്കിണി ബ്രാഹ്മണരും പണ്ഡിതരുമായിരുന്ന രംഗ ഭട്ട്,  വിനായക പണ്ഡിറ്റ് അപ്പു ഭട്ട് എന്നിവർ തങ്ങളുടെ ഔഷധവിജ്ഞാനകോശമായ څമഹാനിഘണ്ടനچത്തിലെ വിവരങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നതായി മോഹൻ റാം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു.&lt;ref name=&quot;test1&quot;&gt;കേരള ചരിത്രപാഠനങ്ങൾ-[[വേലായുധൻ പണിക്കശ്ശേരി]],[[കറന്റ് ബുക്സ്]],പേജ് 122 &lt;/ref&gt;

ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൻറെ ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളതും ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്വന്തം കൈപ്പടയിൽ കോലെഴുത്തിൽ തയ്യാറാക്കിയതുമായ സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ ത്തെ ആധുനികമലയാളഭാഷയിൽ ഇങ്ങനെ വായിക്കാം: ڇകരപ്പുറത്ത്, കൊടക്കരപ്പള്ളി ദേശത്ത് കൊല്ലാട്ട് വീട്ടിൽ ജനിച്ച് അവിടെ താമസിക്കുന്ന, ജാത്യാചാരങ്ങളിൽ ഈഴവർ ആയ മലയാള വൈദ്യൻ ഇപ്രകാരം അറിയിക്കുന്നു:&lt;ref&gt;{{cite book|last=K.V.Krishna Ayyar|year=1966|title=A Short Story of Kerala|url=https://books.google.co.in/books?redir_esc=y&amp;id=kspe3IK6l50C&amp;dq=inauthor%3A&amp;focus=searchwithinvolume&amp;q=itti+achyuthan|page=134}}&lt;/ref&gt; ഹെൻഡ്രിക് വാൻറീഡ് കമ്മഡോറുടെ കല്പ്പന അനുസരിച്ച് കൊച്ചിാട്ടേയിൽ എത്തി, ഈ പുസ്തകത്തിൽ വിവരിച്ചിട്ടുള്ള വൃക്ഷങ്ങളും ചെറുവ്യക്ഷങ്ങളും വള്ളികളും പുൽച്ചെടികളും വിത്തുജാതികളും കൈകാര്യം ചെയ്തും പരിചയമുള്ളതുകൊണ്ടും അവയുടെ ബാഹ്യവിവരണങ്ങളും ചികിത്സയും ഞങ്ങളുടെ (ചൊൽക്കേട്ട) പുസ്തകത്തിൽ നിന്ന് മനസിലാക്കിയിട്ടുള്ളതുകൊണ്ടും ഈ പുസ്തകത്തിലെ ചിത്രങ്ങളും കുറിപ്പുകളുമായി കാണിച്ചിരിക്കുന്ന വിധത്തിൽ തരംതിരിച്ച് വ്യവസ്ഥവരുത്തി, ബഹുമാനപ്പെട്ട കമ്പനിയുടെ ദ്വിഭാഷിയായ ഇമ്മാനുവേൽ കാർനേറിയോക്ക് വിവരിച്ച് പറഞ്ഞറിയിച്ചിട്ടുള്ളതുമാവുന്നു എന്നതിന് മലയാളത്തിലെ സജ്ജനങ്ങൾക്ക് സംശയം ഇല്ലാതിരിക്കാൻവേണ്ടിഎഴുതിവെച്ചത്. 1675ാമാണ്ട് ഏപ്രിൽ മാസം 20ാം തിയതി കൊച്ചിക്കോട്ടയിൽ വെച്ച് എഴുതിയത്ڈ. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് ഒന്നാം വാല്യത്തിൽ മൂന്നാമതായി ചേർത്തിരിക്കുന്ന ഈ സാക്ഷ്യപത്രത്തിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻ കൈയ്യൊപ്പിട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അതുകഴിഞ്ഞ് ഇട്ടി അച്യുതൻ എന്ന പേര് ചേർത്തിട്ടില്ല. څകൊല്ലാട്ടു വൈദ്യൻچ എന്നു മാത്രമാണ് ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. എന്നാൽ, നാലാമതായി ലാറ്റിൻ ഭാഷയിൽ ചേർത്തിരിക്കുന്ന സാക്ഷ്യപത്രത്തിൻറെ അടിയിൽ ലാറ്റിൻലിപിയിൽ څഇട്ടി അച്യുദം, മലബാറിലെ വൈദ്യൻچ എന്ന് അച്ചടിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഓസ്ട്രേലിയൻ നാഷണൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയുടെ കീഴിലുള്ള ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് അഡ്വാൻസ്ഡ് സ്റ്റഡീസിൽ സീനിയർ ഫെലോ ആയിരുന്ന റിച്ചാർഡ് എച്ച്. ഗ്രോവ്, څഗ്രീൻ ഇംപീരിയലിസം: കൊളോണിയൽ എക്സ്പാൻഷൻ, ട്രോപ്പിക്കൽ ഐലൻറ് ഈഡൻസ് ആൻഡ് ഒറിജിൻസ്' എന്ന തൻറെ പുസ്കത്തിൻറെ രണ്ടാം അധ്യായത്തിൽ (പേജ് 8789), ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഇട്ടി അച്യുതൻ വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഇതുവരെയുള്ള രേഖപ്പെടുത്തലുകളിലൊന്നും പരാമർശിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്ത മറ്റൊരു വസ്തുതയെ അനാവരണം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിൽ ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ട സസ്യങ്ങളുടെ ക്യത്യമായ തിരഞ്ഞെടുക്കലും തിരിച്ചറിയലും സാധ്യമാക്കിയത് ഇട്ടി അച്യുതൻ മാത്രമായിരുന്നുവെന്നും കൊങ്കിണി ബ്രാഹ്മണരായിരുന്ന രംഗഭട്ട്, വിനായകഭട്ട്, അപ്പുഭട്ട് എന്നിവർക്ക് ഇക്കാര്യത്തിൽ പ്രാവീണ്യം കുറവായിരുന്നത് വാൻ റീഡിന് ബോധ്യപ്പെട്ടിരുന്നുവെന്നും റിച്ചാർഡ് ഗ്രോവ് പറയുന്നു. ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിനെക്കുറിച്ച് പഠനം നടത്തിയ മാരിയൻ ഫൗർണിയർ എന്ന ഗവേഷകനും ഇക്കാര്യം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളതായി ഗ്രോവ് പറയുന്നു (പേജ് 87). പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനുമുമ്പ് ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് പരിശോധിച്ച അർനോൾഡ് സെയ്ൻ, ജാൻ കൊമ്മേലിൻ എന്നിവർ ഇട്ടി അച്യുതനും ചെടികളുടെ ശേഖരണത്തിനും തിരിച്ചറിയലിനും സഹായിച്ച മറ്റ് പണ്ഡിതന്മാരും നിർദ്ദേശിച്ച ക്രമീകരണരീതി മാറ്റാൻ തയ്യാറായില്ല എന്നതും ഗ്രോവ് ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. അതേസമയം, യൂറോപ്പിൽ അന്ന് പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്നതും പ്രാമാണികവുമായ സസ്യവർഗീകരണരീതി ഉപയോഗിക്കാനാണ് തീരുമാനിച്ചതെങ്കിൽ ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസിലെ ചെടികളുടെ ക്രമം മറ്റൊന്നായിപ്പോയേനേ എന്നും ഗ്രോവ് പ്രസ്താവിക്കുന്നു. ഗ്രോവ് നിരീക്ഷിക്കുന്ന മറ്റൊരു സുപ്രധാനമായ കാര്യം, ഇട്ടി അച്യുതൻ തൻറെ പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള സാക്ഷ്യപത്രത്തിലെ പ്രസ്താവനയിൽ ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്ന മറ്റു വൈദ്യൻമാരുടെ സംഭാവനകളെ എടുത്തുപറയുന്നതിൽ വിമുഖത കാണിച്ചു എന്നതാണ്. യഥാർത്ഥത്തിൽ, ബുദ്ധമതത്തിൻറെ സ്വാധീനത്താൽ പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഔഷധവിധിപ്രയോഗങ്ങൾ ഇട്ടിഅച്യുതനെന്നപോലെ മറ്റ് വൈദ്യൻമാർക്കും അറിയാമായിരുന്നു എന്ന വസ്തുത, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ സാക്ഷ്യപത്രത്തെ മാത്രം ഉയർത്തിക്കാട്ടിയതിലൂടെ തമസ്കരിക്കപ്പെടുകയായിരുന്നുവെന്നും ഗ്രോവ് തൻറെ പുസ്തകത്തിൽ പറയുന്നു (പേജ് 87). ഗ്ളോബൽ ഹിസ്റ്ററീസ് എന്ന ജേണലിൽ 2015 ഡിസംബറിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട പ്രബന്ധത്തിൽ മാളവികാ ബിന്നിയും ബുദ്ധമതത്തിൻറെ പ്രചാരത്തിലൂടെ കൈവന്ന സസൗഷധസമ്പത്തിനെ വൈദ്യം എന്നുതന്നെ വിശേഷിപ്പിക്കുവാനാണ് ശ്രമിച്ചിട്ടുള്ളത്. അതേസമയം ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ പങ്കാളിത്തത്തെ അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

== ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവചരിത്രം ==
ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവചരിത്രം എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാനാവില്ലെങ്കിലും ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ സംഭാവനകളെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന പുസ്തകം എന്ന തരത്തിൽ ശ്രദ്ധേയമാവുന്നത് എ.എൻ. ചിദംബരൻ എഴുതി, കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ څഹോർത്തൂസും ഇട്ടിഅച്യുതനും: സത്യവും മിഥ്യയുംچ 2011ൽ എന്ന പുസ്തകമാണ്. ഹോർത്തൂസിൻറെ സ്യഷ്ടിയിൽ പങ്കെടുത്തവരെക്കുറിച്ച് വ്യത്യസ്ത അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിക്കപ്പെടുകയും വിവാദങ്ങൾ ഉയരുകയും ചെയ്ത പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് കൊടക്കരപ്പള്ളി ഇട്ടി അച്യുതൻ സ്മാരക ട്രസ്റ്റ് സെക്രട്ടറിയും ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് ട്രസ്റ്റിൻറെ സ്ഥാപകരിലൊരാളുമായിരുന്ന എൻ. എൻ. ചിദംബരൻ ഈ പുസ്തകം രചിക്കുന്നത്. ഹോർത്തൂസിൻറെ തയ്യാറാക്കലിൽ ഫാദർ മാത്തേവൂസ് എന്ന കർമ്മലീത്താപുരോഹിതനും കൊങ്കിണിബ്രാഹ്മണരും വഹിച്ച പങ്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള തർക്കങ്ങൾ പല തെറ്റിദ്ധാരണകൾക്കും ഇട നൽകുകയുണ്ടായി. ഇവയ്ക്കിടയിൽ നിന്നും ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പങ്കിനെ വീണ്ടെടുക്കാനും അദ്ദേഹത്തിൻറെ സംഭാവനൾക്ക് ആധികാരികതയുടെ പിൻബലമേകാനും ചിദംബരൻറെ പുസ്തകത്തിന് കഴിഞ്ഞു.

പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, പ്രശസ്ത സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ കാൾ ലുഡ്വിഗ് ബ്ലൂം, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ബഹുമാനാർത്ഥം ഒരു സസ്യജെനുസിന് അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേര് നൽകുകയുണ്ടായി. څഅച്യുഡേമിയچ എന്ന പേരിലറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഈ ജനുസ് പക്ഷേ ഇപ്പോൾ څപിലിയچ എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ട നിലയിൽ അർട്ടിക്കേസിയേ എന്ന കുടുംബത്തിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്.

[[തിരുവനന്തപുരം ജില്ല]]യിലെ [[ജവഹർലാൽ നെഹ്രു ട്രോപ്പിക്കൽ ബൊട്ടാണിക്ക് ഗാർഡൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട്|ജവഹർലാൽ നെഹ്റു ട്രോപ്പിക്കൽ ബൊട്ടാണിക് ഗാർഡൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ]] (ജെഎൻടിബിജിആർെഎ) ഇട്ടി അച്ചുതൻറെ ച്യുതൻറെ സ്മരണാർത്ഥം ഒരു ഔഷധസസ്യോദ്യാനം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[കോഴിക്കോട് ജില്ല]]യിലുള്ള [[മലബാർ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡൻ ആൻഡ്‌ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് പ്ലാന്റ് സയൻസസ്|മലബാർ ബൊട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡനിലും]] സമാനമായ ഒരു ഹോർത്തൂസ് സസ്യാരാമം ഇട്ടി അച്യുതൻറെ പേരിൽ പരിപാലിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നുണ്ട്. കടക്കരപ്പള്ളിയി ൽ ഇട്ടിഅച്യുതൻറെ കുടുംബഗേഹം നിലനിന്നിരുന്ന സ്ഥലം ഇപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പിൻതലമുറയുടെ കൈവശമല്ലെങ്കിലും അവിടെ അദ്ദേഹത്തിൻറെ പേരിലുള്ള ഒരു കുര്യാല അഥവാ വിളക്കുമാടം ഇപ്പോഴും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. തടികൊണ്ടുള്ള ചുമരുകളോടുകൂടിയതും ഓലമേഞ്ഞതുമായ ഒരു ചെറിയ കുടിലിൻറെ രൂപത്തിലുള്ള ഇതിനുമുന്നിൽ ഇന്നും സന്ധ്യാസമയത്ത് വിളക്ക്കൊളുത്തുന്നുണ്ട്. ഏറെ അകലെയല്ലാതെ, ഇട്ടി അച്യുതൻറെ ജീവിതകാലത്ത് അനവധി ഔഷധസസ്യങ്ങൾ വളർന്നിരുന്നതായി പറയപ്പെടുന്ന ഒരു കാവും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇവ രണ്ടും 2014 ഒക്ടോബറിൽ സംസ്ഥാന പുരാവസ്തുവകുപ്പ് ഒരു ഗസറ്റ് വിജ്ഞാപനത്തിലൂടെ ഏറ്റെടുക്കുകയുണ്ടായി. ഇതോടൊപ്പം, കൊച്ചി രാജാവ് ഇട്ടി അച്യുതന് സമ്മാനിച്ച പട്ടും വളയും څചൊൽക്കേട്ടപൊസ്തകچ ത്തെ ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്ന ചൂരൽകൊട്ട,  ഇട്ടി അച്യുതൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന നാരയം എന്നിവയും സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=408603 |title=മാതൃഭൂമി വാർത്തയിൽ നിന്ന് |access-date=2013-11-23 |archive-date=2013-11-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131123134118/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=408603 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;.

== അവലംബം==
&lt;references/&gt;
== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
[http://www.biodiversitylibrary.org/item/14375#page/1/mode/1up ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് സ്കാൻ കോപ്പി]&lt;br /&gt;
[http://ia700506.us.archive.org/31/items/mobot31753003370076/mobot31753003370076.pdf ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് പി.ഡി.എഫ്. പതിപ്പ്]&lt;br/&gt;[http://www.hindu.com/2006/12/08/stories/2006120801800200.htm ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കൂസ് മലയാള പരിഭാഷ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070826010312/http://www.hindu.com/2006/12/08/stories/2006120801800200.htm |date=2007-08-26 }}
{{Bio-stub}}
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞർ]][[Category:ആലപ്പുഴ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]]
[http://mela-palode.blogspot.in/2011/12/blog-post_6196.html ഒപ്പൺ ഹൗസിൽ ശ്രദ്ധേയേമായത്‌ ഇട്ടി അച്ച്യൂതൻ സ്‌മാരകം]&lt;br/&gt;
[http://www.keralabhooshanam.com/?p=182929 ഇട്ടി അച്ചുതനും ചരിത്ര സാക്ഷ്യങ്ങളും]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</text>
      <sha1>kyvtqltbh0dutqrh1i5q9jxk9sfnlr6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>കൊന്നത്തടി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>134251</id>
    <revision>
      <id>3759140</id>
      <parentid>3675291</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:02:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jijo mon Paul</username>
        <id>155375</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6802" xml:space="preserve">{{prettyurl|Konnathady Gramapanchayat}}
{{coord|9|57|25|N|77|1|43|E|region:IN|display=title}}
[[ഇടുക്കി ജില്ല|ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ]] ഇടുക്കി താലൂക്കിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു പഞ്ചായത്താണ് '''കൊന്നത്തടി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്'''. ഇത്  അടിമാലി ബ്ലോക്കിലെ ‍, കൊന്നത്തടി വില്ലേജ് പരിധിയിലാണ് നിലകൊള്ളുന്നത്. 96 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററാണ് പഞ്ചായത്തിന്റെ വിസ്തീർണ്ണം. 1962-ൽ ഉടുമ്പൻചോല പഞ്ചായത്ത് വിഭജിക്കുകയും അതേതുടർന്ന് 1964-ൽ നടന്ന തെരഞ്ഞെടുപ്പോടു കൂടി പഞ്ചായത്തിന്റെ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. ശ്രീമതി രമ്യ റനീഷ് ആണ് ഇപ്പോഴത്തെ പഞ്ചായത്ത് പ്രസിഡന്റ് ശ്രീ. ടി.പി. മൽക്കയാണ് ഇപ്പോഴത്തെ വൈസ് പ്രസിഡന്റ്.
==മഹാശിലായുഗാവശിഷ്ടങ്ങൾ==
കമ്പിളികണ്ടം, മുനിയറ, കൊമ്പൊടിഞ്ഞാൽ എന്നിവിടങ്ങളിൽ കാണുന്ന മുനിയറകൾ, പാറത്തോട്ടിൽ നിന്നും, കരിമലയിൽ നിന്നും കണ്ടെടുത്തിട്ടുള്ള മൺപാത്രങ്ങൾ, ആയുധങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്ക് കേരളത്തിന്റെ മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും കണ്ടെടുത്തിട്ടുള്ള മഹാശിലായുഗ അവശിഷ്ടങ്ങളോടുള്ള സാമ്യം കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ ഇവിടെ ബി.സി 700 നും 400 നും ഇടയിൽ ജനവാസം ഉണ്ടായിരുന്നു എന്ന് അനുമാനിച്ചിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://lsgkerala.in/konnathadypanchayat/history/ |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2013-05-12 |archive-date=2015-04-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150406151036/http://lsgkerala.in/konnathadypanchayat/history/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

മഹാശിലായുഗകാലത്തെ നന്നങ്ങാടികളും മുനിയറകളും തിങ്കൾക്കാട്, കൊമ്പൊടിഞ്ഞാൽ, പണിക്കൻകുടി, പൂതാളി എന്നിവിടങ്ങളിൽ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. പഞ്ചായത്തിലെ മരക്കാനം മലമേട്ടിലും സമീപപ്രദേശങ്ങളിലുമായി മഹാശിലായുഗകാലത്തെ ഉരൽക്കുഴിയും അടയാളക്കല്ലുകളും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. പാറക്കെട്ടുകൾ നിറഞ്ഞ മലമുകളിലേക്കുള്ള ഒറ്റയടിപ്പാതയിൽ രണ്ടിടങ്ങളിൽ വാളുപോലെ കല്ലിൽ കൊത്തിയിരിക്കുന്നത് കാണാൻ കഴിയും. മലമുകളിലാണ് ഉരൽക്കുഴി. അമ്പത് ലിറ്ററോളം വെള്ളം നിറയ്ക്കാൻ കഴിയുന്ന വൃത്താകൃതിയിലുള്ള കുഴിയാണിത്.&lt;ref&gt;{{cite news|title=കണ്ടെത്തിയത് ഉരൽക്കുഴിയും അടയാളക്കല്ലുകളും മരക്കാനം മലമുകളിൽ മഹാശിലായുഗാവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തി|url=http://www.mathrubhumi.com/idukki/news/2276198-local_news-idukki-%E0%B4%AA%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E2%80%8D%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9F%E0%B4%BF%28%E0%B4%87%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%29.html|accessdate=12 മെയ് 2013|newspaper=മാതൃഭൂമി|date=12 മെയ് 2013|archive-date=2013-05-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20130512100837/http://www.mathrubhumi.com/idukki/news/2276198-local_news-idukki-%E0%B4%AA%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E2%80%8D%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9F%E0%B4%BF(%E0%B4%87%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF).html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

==അതിരുകൾ==
* വടക്ക് - പന്നിയാർ പുഴ
* തെക്ക് - ചിന്നാർ പുഴ
* കിഴക്ക് - ഉടുമ്പൻചോല പഞ്ചായത്ത്
* പടിഞ്ഞാറ് - പെരിയാർ
== വാർഡുകൾ ==
# പൊൻമുടി
#മരക്കാനം
#കൊമ്പൊടിഞ്ഞാൽ
#മുനിയറ നോർത്ത്
#മുനിയറ സൗത്ത്
#മുള്ളരിക്കുടി
#പെരിഞ്ചാംകുട്ടി
#പണിക്കൻകുടി
#ഇരുമലക്കപ്പ്
#പാറത്തോട്
#കമ്പിളികണ്ടം
#ചിന്നാർ
#മങ്കുവ
#പനംകുട്ടി 
#മുക്കുടം
#മുതിരപ്പുഴ 
#കൊന്നത്തടി സൗത്ത്
#കൊന്നത്തടി നോർത്ത്
#വിമലാസിറ്റി

== അവലംബങ്ങൾ ==
{{reflist|2}}

== സ്രോതസ്സുകൾ ==
* http://www.trend.kerala.gov.in {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190902161720/http://www.trend.kerala.gov.in/ |date=2019-09-02 }} 
* http://www.lsg.kerala.gov.in/pages/lb_general_info.php?intID=5&amp;ID=574&amp;ln=ml
* Census data 2001

{{ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ ഭരണസംവിധാനം}}
{{kerala-geo-stub}}

[[വിഭാഗം:ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകൾ]]
{{ഇടുക്കി ജില്ല}}
[[Category:മഹാശിലായുഗാവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയ പ്രദേശങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>ttfj8ojvua5kbkifymbvh1qrsxs2hjb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>കഴക്കൂട്ടം നിയമസഭാമണ്ഡലം</title>
    <ns>0</ns>
    <id>145688</id>
    <revision>
      <id>3759155</id>
      <parentid>3730874</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:59:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ചെങ്കുട്ടുവൻ</username>
        <id>115303</id>
      </contributor>
      <comment>1996 തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലം</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10893" xml:space="preserve">{{Infobox Kerala Niyamasabha Constituency
| constituency number    = 132
| name                   = കഴക്കൂട്ടം
| image                  = 
| caption                = 
| existence              = 1965
| reserved               =
| electorate             = 194752 (2021)
| current mla            = [[കടകംപള്ളി സുരേന്ദ്രൻ]]
| party                  = [[സി.പി.എം.]]
| front                  = [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]
| electedbyyear          = 2021
| district               = [[തിരുവനന്തപുരം ജില്ല]]
| self governed segments = 
}}
[[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] തലസ്ഥാന ജില്ലയായ [[തിരുവനന്തപുരം ജില്ല|തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ]] ഒരു നിയമസഭാമണ്ഡലമാണ് '''കഴക്കൂട്ടം നിയമസഭാമണ്ഡലം'''. ഈ മണ്ഡലത്തിൽ തിരുവനന്തപുരം താലൂക്കിൽ ഉൾപ്പെടുന്ന [[കഴക്കൂട്ടം ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|കഴക്കൂട്ടം]], [[ശ്രീകാര്യം ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|ശ്രീകാര്യം]] എന്നീ പഞ്ചായത്തുകളും ഇതേ താലൂക്കിൽ ഉൾപ്പെടുന്ന തിരുവനന്തപുരം നഗരസഭയിലെ 1 മുതൽ 12 വരേയുള്ള വാർഡുകൾ, 14, 76,76,81 എന്നീ വാർഡുകളും ചേർന്നതാണ്.
&lt;mapframe width=&quot;300&quot; height=&quot;300&quot; text=&quot;കഴക്കൂട്ടം നിയമസഭാമണ്ഡലം&quot; align=&quot;right&quot;&gt;
{
  &quot;type&quot;: &quot;ExternalData&quot;,
  &quot;service&quot;: &quot;geoshape&quot;,
  &quot;properties&quot;: {
    &quot;stroke&quot;: &quot;#0000ff&quot;,
    &quot;stroke-width&quot;: 2
  },
  &quot;query&quot;: &quot;\nSELECT ?id ?idLabel (concat('[[', ?idLabel, ']]') as ?title) WHERE\n{\n?id wdt:P7938 wd:Q13111089 . # is a district\nSERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language 'ml'.\n?id rdfs:label ?idLabel .\n}\n}&quot;}
&lt;/mapframe&gt;
==പ്രതിനിധികൾ==
* 2016 - തുടരുന്നു [[കടകംപള്ളി സുരേന്ദ്രൻ]], [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)]]
* 2001-2016 [[എം.എ. വാഹിദ്]], [[സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥി]](2001-2006), [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]] (2006-2016)

== തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ
|വർഷം||വിജയിച്ച സ്ഥാനാർത്ഥി||പാർട്ടിയും മുന്നണിയും||പരാജയപ്പെട്ട മുഖ്യസ്ഥാനാർത്ഥി ||പാർട്ടിയും മുന്നണിയും
|-
|2021||[[കടകംപള്ളി സുരേന്ദ്രൻ]]|| [[സി.പി.ഐ.എം.]] [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]||[[ശോഭ സുരേന്ദ്രൻ]]||[[ബി.ജെ.പി]], [[എൻ.ഡി.എ.]]
|-
|2016||[[കടകംപള്ളി സുരേന്ദ്രൻ]]|| [[സി.പി.ഐ.എം.]] [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]||[[വി. മുരളീധരൻ]]||[[ബി.ജെ.പി]], [[എൻ.ഡി.എ.]]
|-
|2011||[[എം.എ. വാഹിദ്]]|| [[കോൺഗ്രസ് (ഐ.)]], [[യു.ഡി.എഫ്.]]||[[സി. അജയകുമാർ]]||[[സി.പി.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]] 
|-
|2006||[[എം.എ. വാഹിദ്]]|| [[കോൺഗ്രസ് (ഐ.)]], [[യു.ഡി.എഫ്.]]||[[കടകംപള്ളി സുരേന്ദ്രൻ]] ||[[സി.പി.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]
|-
|2001||[[എം.എ. വാഹിദ്]]||[[സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥി]], [[യു.ഡി.എഫ്]]||[[ബിന്ദു ഉമ്മർ]]||[[സി.പി.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]
|-
|1996||[[കടകംപള്ളി സുരേന്ദ്രൻ]]|| [[സി.പി.ഐ.എം.]] [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]||[[ഇ.എ. റഷീദ്]]||[[സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥി]]
|-
|1977*(1)||[[എ.കെ. ആന്റണി]]|| [[കോൺഗ്രസ് (ഐ.)]] ||||
|-
|1977||[[തലേക്കുന്നിൽ ബഷീർ]]|| [[കോൺഗ്രസ് (ഐ.)]] ||||
|-
|}
*(1) 1977-ൽ മുഖ്യമന്ത്രിയായ [[എ.കെ. ആന്റണി|എ.കെ. ആന്റണിക്ക്]] നിയമസഭാംഗമാകാനായി [[തലേക്കുന്നിൽ ബഷീർ]] രാജി വെച്ചതുമൂലമാണ് [[കഴക്കൂട്ടം ഉപതിരഞ്ഞെടുപ്പ്]] നടന്നത്.

==തിരഞ്ഞെടുപ്പുഫലങ്ങൾ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ &lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/electionhistory.html &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; http://www.keralaassembly.org &lt;/ref&gt;
!വർഷം!!വോട്ടർമാരുടെ എണ്ണം!!പോളിംഗ്!!വിജയി!!ലഭിച്ച വോട്ടുകൾ!!മുഖ്യ എതിരാളി!!ലഭിച്ച വോട്ടുകൾ!!മറ്റുമത്സരാർഥികൾ||ലഭിക്കാത്ത/അസാധു വോട്ടുകൾ
|-
|2021&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/BOOTH_WISE_RESULTS/GE2021/132.pdf/&lt;/ref&gt;||194752||139003||[[കടകംപള്ളി സുരേന്ദ്രൻ]], [[സി.പി.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]||63690||[[ശോഭ സുരേന്ദ്രൻ]], [[ബി.ജെ.പി]], [[എൻ.ഡി.എ.]] ||40193||[[എസ്.എസ്. ലാൽ]]||
|-
|2016&lt;ref&gt;https://eci.gov.in/files/file/3767-kerala-general-legislative-election-2016/&lt;/ref&gt;||181771||141435||[[കടകംപള്ളി സുരേന്ദ്രൻ]], [[സി.പി.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]||50079||[[വി. മുരളീധരൻ]], [[ബി.ജെ.പി]], [[എൻ.ഡി.എ.]] ||42732||[[എം.എ. വാഹിദ്]]||
|-
|2011&lt;ref&gt;https://eci.gov.in/files/file/3763-kerala-2011/&lt;/ref&gt;||163199||109520||[[എം.എ. വാഹിദ്]], [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]], [[യു.ഡി.എഫ്.]]||50787||[[സി. അജയകുമാർ]], [[സി.പി.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]] ||48591||||
|-
|2006&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_2006_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||163199||109379||[[എം.എ. വാഹിദ്]], [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]], [[യു.ഡി.എഫ്.]]||51296||[[കടകംപള്ളി സുരേന്ദ്രൻ]], [[സി.പി.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]] ||51081||||
|-
|2001&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_2001_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||174313||112307||[[എം.എ. വാഹിദ്]], [[സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥി]], [[യു.ഡി.എഫ്.]]||49917||[[ബിന്ദു ഉമ്മർ]], [[സി.പി.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]] ||45624||||
|-
|1996&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_1996_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||168552||108413||[[കടകംപള്ളി സുരേന്ദ്രൻ]], [[സി.പി.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]||56425||[[ഇ.എ. റഷീദ്]], [[സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥി]] ||32368||||
|-
|1991&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_1991_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||155360||107932||[[എം.വി. രാഘവൻ]], [[സി.എം.പി.]], [[യു.ഡി.എഫ്.]]||51243||[[നബീസ ഉമ്മാൾ]], [[സി.പി.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]] ||50554||||
|-
|1987&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_1987_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||126140||92877||[[നബീസ ഉമ്മാൾ]], [[സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥി|സി.പി.എം. സ്വതന്ത്ര]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]||45894||[[നാവായിക്കുളം റഷീദ്]], [[ഇന്ത്യൻ യൂണിയൻ മുസ്ലിം ലീഗ്]], [[യു.ഡി.എഫ്.]] ||32786||||
|-
|1982&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_1982_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||98546||70810||[[എം.എൻ. ഹസ്സൻ]], [[സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥി]]||35028||[[തോപ്പിൽ ധർമ്മരാജൻ]], [[സി.പി.എം.]] ||33835||||
|-
|1980&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_1980_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||101393||70553||[[എൻ.എം. ഹസ്സൻ]], [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് (യു)]]||35739||[[എൻ. ലക്ഷ്മണൻ വൈദ്യൻ]], [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]] ||32939||||
|-
|1977&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_1977_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||83464||63941||[[തലേക്കുന്നിൽ ബഷീർ]], [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]]||37014||[[എ. എസ്സുദ്ദീൻ]], [[മുസ്ലിം ലീഗ് (ഓപൊസിഷൻ)]] ||22637||||
|-
|1970&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_1970_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||82271||52576||[[പി. നീലകണ്ഠൻ]], [[സംയുക്ത സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി]]||23425||[[എ. എസ്സുദ്ദീൻ]], [[ഇന്ത്യൻ യൂണിയൻ മുസ്ലിം ലീഗ്]] ||23314||||
|-
|1967&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_1967_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||67464||50851||[[എം.എച്ച്. സാഹിബ്]], [[ഇന്ത്യൻ യൂണിയൻ മുസ്ലിം ലീഗ്]]||22008||[[എൻ. ലക്ഷ്മണൻ വൈദ്യൻ]], [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]] ||20694||||
|-
|1965&lt;ref&gt;http://www.ceo.kerala.gov.in/pdf/KLA/KL_1965_ST_REP.pdf&lt;/ref&gt;||67927||51218||[[എൻ. ലക്ഷ്മണൻ വൈദ്യൻ]], [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]]||17379||[[കെ.പി. അലിക്കുഞ്ഞ്]], [[സി.പി.എം.]] ||14011||||
|-
|}

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ നിയമസഭാമണ്ഡലങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:1965-ൽ രൂപീകൃതമായ കേരളത്തിലെ നിയമസഭാമണ്ഡലങ്ങൾ]]
{{Kerala Niyamasabha Constituencies}}</text>
      <sha1>1u92eqk8wxsfgwbq0tdovxgj4ozka24</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>പാണത്തൂർ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>157666</id>
    <revision>
      <id>3759267</id>
      <parentid>3711434</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:44:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4680" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
| name = പാണത്തൂർ
| native_name = 
| native_name_lang = 
| other_name = 
| nickname = 
| settlement_type = പട്ടണം
| image_skyline = File:Panathur town.jpg
| image_alt = 
| image_caption = പാണത്തൂർ ടൗൺ
| pushpin_map = India Kerala#India
| pushpin_label_position = right
| pushpin_map_alt = 
| pushpin_map_caption = 
| coordinates = 
| subdivision_type = രാജ്യം
| subdivision_name = {{flag|ഇന്ത്യ}}
| subdivision_type1 = [[States and territories of India|സംസ്ഥാനം]]
| subdivision_name1 = [[കേരളം]]
| subdivision_type2 = [[List of districts of India|ജില്ല]]
| subdivision_name2 = [[Kasargod district|കാസർഗോഡ്]]
| established_title = Established --&gt;
| established_date = 
| founder = 
| named_for = 
| government_type = 
| governing_body = 
| unit_pref = Metric
| area_footnotes = 
| area_rank = 
| area_total_km2 = 
| elevation_footnotes = 
| elevation_m = 
| population_total = 12,000
| population_as_of = 
| population_rank = 
| population_density_km2 = auto
| population_demonym = 
| population_footnotes = 
| demographics_type1 = ഭാഷകൾ
| demographics1_title1 = ഔദ്യോഗികം
| demographics1_info1 = [[Malayalam language|മലയാളം]], [[English language| ഇംഗ്ലീഷ്]]
| timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]]
| utc_offset1 = +5:30
| postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]]
| postal_code = 671532
| registration_plate = KL-60, KL-14 ,KL 79
| unemployment_rate = 
| blank1_name_sec1 = അടുത്ത റയിൽവേ സ്റ്റേഷൻ
| blank1_info_sec1 = [[കാഞ്ഞങ്ങാട്]]
| website = 
| footnotes = 
}}
[[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] [[കാസർഗോഡ് ജില്ല|കാസർഗോഡ് ജില്ലയിലെ]], [[കർണ്ണാടകം|കർണ്ണാടകവുമായി]] അതിർത്തി പങ്കിടുന്ന ഒരു പ്രധാന മലയോര പട്ടണമാണ് '''പാണത്തൂർ'''. [[കശുവണ്ടി]], [[റബ്ബർ]], [[ഏലം]], [[പുൽത്തൈലം]], [[കവുങ്ങ്]] എന്നിവ ഇവിടെ കൃഷിചെയ്യുന്നു. [[കുടുബൂർ പുഴ]] ഈ പട്ടണത്തിലുടേ ഒഴുകുന്നുണ്ട്. വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രമായ [[റാണിപുരം]] പാണത്തൂരിനടുത്താണ്. ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാരും, പട്ടികജാതി വിഭാഗങ്ങളും, കുടിയേറ്റ കർഷകരും ഇവിടെ വസിക്കുന്നു.

==ഗതാഗതം==
[[കാഞ്ഞങ്ങാട്]] നിന്നും പാണത്തൂർ വഴി [[മടിക്കേരി]] പോകുന്ന റോഡ് വഴി [[മൈസൂർ|മൈസൂരിലേക്കും]] [[ബാംഗ്ളൂർ|ബാംഗ്ളൂരേക്കും]] എളുപ്പത്തിൽ എത്താം. പാണത്തൂരിൽ നിന്നും [[സുള്ള്യ]]യിലേക്ക് പോകുന്ന റോഡ് മാർഗ്ഗവും മൈസൂരിലേക്ക് എളുപ്പത്തിൽ എത്താം. ഇവിടെ നിന്നും  [[കാഞ്ഞങ്ങാട്]], കാസർഗോഡ്,[[മംഗലാപുരം]], മൈസൂർ,ബാംഗ്ലൂർ, [[കണ്ണൂർ]], [[എറണാകുളം]], [[കോട്ടയം]], [[പത്തനംതിട്ട]] എന്നീ പട്ടണത്തിലെക്ക് ബസുകൾ ലഭിക്കുന്നതാണ്.
മംഗലാപുരം-[[പാലക്കാട്]] ലൈനിൽ വരുന്ന കാഞ്ഞങ്ങാട് ആണ് എറ്റവും അടുത്തുള്ള റയിൽവേ സ്റ്റേഷൻ.
എറ്റവും അടുത്തുള്ള വിമാനതാവളം [[മംഗലാപുരം അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം|മംഗലാപുരവും]] [[കണ്ണൂർ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം|കണ്ണൂരും]] ആണ്.

== അവലംബം ==
{{reflist}}

{{Kasaragod-geo-stub}}
{{കാസർഗോഡ് ജില്ല}}
[[വർഗ്ഗം:കാസർഗോഡ് ജില്ലയിലെ പട്ടണങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>0tqjyeqv8sdikxw0wk89daz1wuq597e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>രാഷ്ട്രപതി</title>
    <ns>0</ns>
    <id>160391</id>
    <revision>
      <id>3759118</id>
      <parentid>3642975</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:46:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4073:19D:177:0:0:2148:18A4</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14995" xml:space="preserve">{{prettyurl|President of India}}
{{Infobox Political post
|post            = രാഷ്ട്രപതി
|body            = ഇന്ത്യൻ റിപ്പബ്ലിക്ക്
|nativename      = (भारत के राष्ट्रपति)
|flag            = Presidential_Standard_of_India.PNG
|flagsize        = 150px
|flagcaption     = രാഷ്ട്രപതിയുടെ പതാക
|insignia        = Emblem_of_India.svg
|insigniasize    = 70px 
|insigniacaption = ദേശീയമുദ്ര
|termlength     = അഞ്ച് വർഷം, വീണ്ടും തെരഞ്ഞെടുക്കാവുന്നത്
|residence       = [[രാഷ്ട്രപതി ഭവൻ]]  
|image           =File:RamNathKovind (cropped).jpg
|imagesize       = 250px
|alt             = Madame President Pratibha Devi Singh Patil
|incumbent       = [[ഡോ. രാം നാഥ് കോവിന്ദ്]]
|പദിവിയിലെത്തുന്നത്  = 25 ജൂലൈ 2012
|nominator       = [[നാഷണൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് അലൈൻസ് NDA]]
|predecessor          = [[പ്രണബ് മുഖർജി]]
|formation= [[ഇന്ത്യയുടെ ഭരണഘടന|ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന]]&lt;br/&gt;ജനുവരി 26, 1950
|inaugural      = [[രാജേന്ദ്ര പ്രസാദ്|ഡോ. രാജേന്ദ്ര പ്രസാദ്]]&lt;br/&gt;ജനുവരി 26, 1950 
|salary          = {{INR}} 5 ലക്ഷം ($ 6756) പ്രതിമാസം
|website        = [http://presidentofindia.nic.in/index.html President of India]
|deputy          =
}}
'''രാഷ്ട്രപതി''' ([[Hindi language|Hindi]]: भारत के राष्ट्रपति‍‍) English: President of India.)[[ഇന്ത്യ]]യുടെ [[രാഷ്ട്രത്തലവൻ|രാഷ്ട്രത്തലവനും]] പ്രഥമപൗരനും ഇന്ത്യയിലെ സായുധസേനാവിഭാങ്ങളുടെ പരമോന്നത മേധാവിയുമാകുന്നു. ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ 52 -ാം അനുച്ഛേദപ്രകാരം ഇന്ത്യക്ക് ഒരു രാഷ്ട്രപതി ഉണ്ടാകേണ്ടതുണ്ട്. ഇന്ത്യയുടെ കേന്ദ്ര ഗവൺമെന്റിന്റെ കാര്യനിർവ്വഹണാധികാരം പ്രസിഡന്റിന് നേരിട്ടോ ഭരണഘടനപ്രകാരം ചുമതലപ്പെടുത്തുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥർ മുഖേനയോ നിർവ്വഹിക്കാമെന്നാണ് നിയമമെങ്കിലും &lt;ref&gt; http://indiacode.nic.in/coiweb/welcome.html &lt;/ref&gt; ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതി ഒരു നാമമാത്ര ഭരണത്തലവനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു&lt;ref&gt;{{cite news|title = എഴുതാപ്പുറം|url = http://malayalamvaarika.com/2012/may/18/COLUMN2.pdf|publisher = [[മലയാളം വാരിക]]|date = 2012 മെയ് 18|accessdate = 2013 ഫെബ്രുവരി 28|language = മലയാളം|archive-date = 2016-03-06|archive-url = https://web.archive.org/web/20160306052443/http://malayalamvaarika.com/2012/may/18/COLUMN2.pdf|url-status = dead}}&lt;/ref&gt;. ചുരുക്കം ചില അധികാരങ്ങൾ നേരിട്ട് പ്രയോഗിക്കുന്നതൊഴിച്ചാൽ ഒട്ടുമിക്ക അധികാരങ്ങളും പ്രസിഡന്റിന്റെ പേരിൽ പ്രധാനമന്ത്രി നേതൃത്വം നൽകുന്ന കേന്ദ്ര മന്ത്രിസഭയാണ് കൈയ്യാളുന്നതും നടപ്പാക്കുന്നതും. പാർലമെന്റിലെയും സംസ്ഥാന നിയമസഭകളിലേയും തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്ന ഒരു വിഭാഗം വോട്ടർമാർ അടങ്ങുന്ന തെരഞ്ഞെടുപ്പ് ഗ്രൂപ്പാണ് പ്രാതിനിധ്യ വോട്ടവകാശപ്രകാരം രാഷ്ട്രപതിയെ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. 

രാഷ്ട്രപതിയുടെ താമസസ്ഥലമാണ് [[രാഷ്ട്രപതി ഭവൻ]]. ഇന്ത്യയുടെ 14-ആമത്തെ രാഷ്ട്രപതിയായ [[റാം നാഥ് കോവിന്ദ്|റാം നാഥ് കോവിന്ദാണ്]] നിലവിൽ ഈ പദവി വഹിയ്ക്കുന്നത്. 2017 ജൂലൈ 25നാണ് അദ്ദേഹം ചുമതലയേറ്റത്. &lt;ref&gt;[http://www.manoramaonline.com/news/latest-news/new-president-of-india-today-verdict.html രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലം]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://english.manoramaonline.com/in-depth/indian-president-election/2017/07/19/presidential-poll-results-ram-nath-kovind-meira-kumar.html Presidential Election Results 2017]&lt;/ref&gt;
{{ഭാരതത്തിന്റെ രാഷ്ട്രതന്ത്രം}}

==പദവിയുടെ ഉറവിടം==
1947 ഓഗസ്റ്റ് 15-നു ഇന്ത്യ  [[കോമൺവെൽത്ത് രാജ്യങ്ങൾ|ബ്രിട്ടീഷ് കോമൺവെൽത്തിനു]] കീഴിലുള്ള [[പുത്രികാരാജ്യം]](Dominion) ആയിട്ടാണ് സ്വതന്ത്രമായത്. ഇതിൻറെ തലവൻ [[ജോർജ് ആറാമൻ]] രാജാവും, അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഭാരതത്തിലെ പ്രതിനിധി [[ഇന്ത്യയുടെ ഗവർണർ ജനറൽ|ഗവർണർ ജനറലും]] ആയിരുന്നു. 1950 ജനുവരി 26-നു ഇന്ത്യ ഗണതന്ത്ര രാഷ്ട്രമായപ്പോൾ രാജാവിന്റെയും ഗവർണർ ജനറലിന്റെയും പദവികൾ ഇല്ലാതാവുകയും അതിനു പകരം രാഷ്ട്രപതിയുടെ പദവി നിലവിൽ വരുകയും ചെയ്തു. ആദ്യത്തെ രാഷ്ട്രപതിയായ് [[രാജേന്ദ്ര പ്രസാദ്|ഡോ. രാജേന്ദ്ര പ്രസാദ്]] സ്ഥാനമേറ്റു.

==അധികാരങ്ങളും ഉത്തരവാദിത്തങ്ങളും==
ഇന്ത്യയുടെ സർവ്വസൈന്യാധിപനായ രാഷ്ട്രപതിയാണ് [[സുപ്രീം കോടതി (ഇന്ത്യ)|സുപ്രീംകോടതിയിലേയും]] [[ഹൈക്കോടതി|ഹൈക്കോടതിയിലേയും]] ജഡ്ജിമാരെ നിയമിക്കുന്നത്. പാർലമെന്റ് സമ്മേളനം വിളിച്ചുചേർക്കുന്നതിനുള്ള അധികാരവും പാർലമെന്റ് സമ്മേളിക്കാത്ത സമയത്ത് [[ഓർഡിനൻസ്]] പുറപ്പെടുവിക്കുന്നതും രാഷ്ട്രപതിയുടെ ചുമതലയാണ്. നിർണ്ണായക ഘട്ടങ്ങളിൽ [[അടിയന്തരാവസ്ഥ]] പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിനും രാജ്യസഭയിലേയ്ക്ക് 12 അംഗങ്ങളെ നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യുന്നതിനും രാഷ്ട്രപതിക്ക്  അധികാരമുണ്ട്.
===കാര്യനിർവ്വഹണാധികാരം===
രാഷ്ട്രത്തലവൻ എന്ന നിലയിൽ എല്ലാ സുപ്രധാന നിയമനങ്ങളും രാഷ്ട്രപതിയാണ് നടത്തുന്നത്. [[പ്രധാനമന്ത്രി]], [[കേന്ദ്രമന്ത്രിമാർ]], സംസ്ഥാന [[ഗവർണർ]]മാർ, [[തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ]] ചെയർമാൻ, [[യു.പി.എസ്.സി.]],  ചെയർമാൻ, സൈനിക മേധാവികൾ, സുപ്രീം കോടതി - ഹൈക്കോടതി ജഡ്ജിമാർ തുടങ്ങിയവരെയെല്ലാം നിയമിക്കുന്നത് രാഷ്ട്രപതിയാണ്.
===നിയമനിർമ്മാണാധികാരം===
രാഷ്ട്രപതി, [[രാജ്യസഭ]], [[ലോക്സഭ]] എന്നിവ ചേർന്നതാണ് ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റ്. പാർലമെന്റ് പാസാക്കുന്ന ബില്ലുകൾ നിയമമാകണമെങ്കിൽ അദ്ദേഹം ഒപ്പിടേണ്ടതുണ്ട്. പാർലമെന്റ് സമ്മേളനം തുടങ്ങുന്നത് രാഷ്ട്രപതിയുടെ പ്രസംഗത്തോടെയാണ്. കൂടാതെ ലോക്‌സഭയിലേയ്ക്ക് രണ്ടുപേരെയും രാജ്യസഭയിലേയ്ക്ക് പന്ത്രണ്ടുപേരെയും നിയമിക്കാനുള്ള അധികാരവും അദ്ദേഹത്തിനുണ്ട്. 
===അടിയന്തരാധികാരങ്ങൾ===
ചില പ്രത്യേക ഘട്ടങ്ങളിൽ അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നത് രാഷ്ട്രപതിയുടെ അധികാരമാണ്. മൂന്ന് തരത്തിൽ അടിയന്തരാധികാരം വീതിച്ചിട്ടുണ്ട്:

1. ദേശീയ അടിയന്തരാവസ്ഥ
2. സംസ്ഥാന അടിയന്തരാവസ്ഥ അഥവാ [[രാഷ്ട്രപതി ഭരണം]]
3. സാമ്പത്തിക അടിയന്തരാവസ്ഥ

==തെരഞ്ഞെടുപ്പ്==
പാർലമെന്റിലെയും സംസ്ഥാനനിയമസഭകളിലെയും കേന്ദ്രഭരണപ്രദേശങ്ങളിലെയും തെരഞ്ഞടുക്കപ്പെടുന്ന ഒരു വിഭാഗം അംഗങ്ങൾ അടങ്ങുന്ന ഒരു വിഭാഗം വോട്ടർമാരാണ് രാഷ്ട്രപതിയെ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. [[ആനുപാതിക പ്രാതിനിധ്യം|ആനുപാതിക പ്രാതിനിധ്യത്തിലെ]] ഒറ്റവോട്ട് കൈമാറ്റ സമ്പ്രദായമനുസരിച്ചാണ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടക്കുന്നത്. ആകെയുള്ള സ്ഥാനാർത്ഥി എണ്ണം എത്രയാണോ അത്രയും സ്ഥാനാർഥികൾക്ക്, മുൻഗണനാക്രമമനുസരിച്ച് അവരുടെ പേരുകൾക്കു നേരെ 1, 2, 3, 4............ എന്നിങ്ങനെ വോട്ടു രേഖപ്പെടുത്തുവാനുള്ള അവകാശം ഓരോ സമ്മതിദായകനും ഉണ്ടെന്നുള്ളതാണ് ഈ പദ്ധതിയുടെ ഒരു സവിശേഷത. എന്നാൽ ഒരു വോട്ടർക്ക് ഒരു സ്ഥാനാർഥി മാത്രമേ സ്വീകാര്യനായിട്ടുള്ളുവെങ്കിൽ, തന്റെ വോട്ടുകൾ ആ സ്ഥാനാർഥിക്കു മാത്രമായി രേഖപ്പെടുത്താവുന്നതുമാണ്. എത്ര വോട്ടുകൾ രേഖപ്പെടുത്തിയാലും ഒരു സമ്മതിദായകന്റെ 'യഥാർഥ' വോട്ട് ഒന്നു മാത്രമായിരിക്കുമെന്നുള്ളതും പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധേയമാണ്. ഭൂരിപക്ഷം വോട്ട് കിട്ടുന്ന സ്ഥാനാർത്ഥി രാഷ്ട്രപതിയായി ചുമതലയേൽക്കുന്നു. [[ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് (ഇന്ത്യ)|ഇന്ത്യൻ മുഖ്യ ന്യായാധിപനാണ്]] രാഷ്ട്രപതിയ്ക്ക് സത്യവാചകം ചൊല്ലിക്കൊടുക്കുന്നത്.

==നീക്കം ചെയ്യൽ==
രാഷ്ട്രപതിയെ നീക്കം ചെയ്യാനുള്ള നടപടിക്രമമാണ് ഇംപീച്ച്മെന്റ് എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. ഭരണഘടനാലംഘനമാണ് ഇതിനുള്ള ഏക കാരണം. പാർലമെന്റിന്റെ സഭകളിലൊന്നിൽ ഇംപീച്ച്മെന്റ് പ്രമേയം കൊണ്ടുവരികയും, ഇരുസഭകളിലും അത് മൂന്നിൽ രണ്ട് ഭൂരിപക്ഷത്തോടെ പാസ്സാക്കുകയും ചെയ്താൽ രാഷ്ട്രപതി സ്ഥാനഭ്രഷ്ടനാകും. ഇതുവരെ ഇന്ത്യയിൽ ഈ സ്ഥിതിയുണ്ടായിട്ടില്ല.

==ഇതും കൂടി കാണുക==
{{Portal|India}}
* [[ഇന്ത്യൻ പ്രധാനമന്ത്രി|പ്രധാനമന്ത്രി]]
* [[ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതിമാരുടെ പട്ടിക]]
* [[ഇന്ത്യൻ ഭരണസംവിധാനം]]

==അവലംബം==
&lt;references/&gt;
{{DEFAULTSORT:President Of India}}
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റ്]]
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതിമാർ| ]]</text>
      <sha1>0e5lcmiiz17lv1zzsunhhi3jo9u7xuh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധപ്പണിക്കർ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>172990</id>
    <revision>
      <id>3759093</id>
      <parentid>3750366</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:34:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4073:4E14:C041:0:0:1D09:F005</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ജീവിതരേഖ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32190" xml:space="preserve">{{Prettyurl|Arattupuzha Velayudha Panicker}}
{{Renaissance of Kerala}}
[[കേരള നവോത്ഥാനം|കേരള നവോത്ഥാന]] ചരിത്രത്തിലെ ആദ്യ സാമൂഹ്യ പരിഷ്കർത്താവാണ് '''ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധപ്പണിക്കർ''' (1825 - 1874).&lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://archive.org/details/goldenjubileesouvenir1953sndpyogam|title=1953 - ശ്രീനാരായണ ധർമ്മപരിപാലനയോഗം - കനകജൂബിലി സ്മാരക ഗ്രന്ഥം|page=231|last=SNDP Yogam|date=1953}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.prd.kerala.gov.in/ml/node/29939|title=അങ്ങനെ ഇരുട്ടിൽ നിന്ന് വെളിച്ചത്തിലേക്ക് കേരളമെത്തി {{!}} I&amp;PRD : Official Website of Information Public Relations Department of Kerala|access-date=2020-10-10}}&lt;/ref&gt; കേരള നവോത്ഥാന ചരിത്രത്തിലെ ആദ്യ രക്തസാക്ഷിയായി വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്നതും അദ്ദേഹമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.madhyamam.com/kerala/local-news/alappuzha/--579700|title='വേലായുധ ചേകവർ' പ്രകാശനംചെയ്തു {{!}} Madhyamam|access-date=2020-10-10|last=ഡെസ്ക്|first=വെബ്|date=2020-10-02|website=|publisher=|language=}}&lt;/ref&gt; പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[ആലപ്പുഴ|ആലപ്പുഴയ്ക്കടുത്ത്]] മംഗലം എന്ന ദേശത്തെ ഒരു സമ്പന്ന ഈഴവ

 പ്രമാണി ആയിരുന്ന അദ്ദേഹം '''മംഗലം വേലായുധപ്പെരുമാൾ''' എന്നും അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു..

[[ശ്രീനാരായണഗുരു]] 1888 ൽ [[അരുവിപ്പുറം|അരുവിപ്പുറത്ത്]] ശിവ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തുന്നതിന് 36 വർഷം മുമ്പ്, 1852 ൽ വേലായുധപ്പണിക്കർ അവർണർക്കായി ക്ഷേത്രം പണിത്  ശിവനെ&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.deshabhimani.com/special/news-weekendspecial-21-07-2019/811943|title=ജ്ഞാനേശ്വരത്തെ ഈഴവ ശിവൻ|access-date=2020-10-12|language=ml}}&lt;/ref&gt; പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.deshabhimani.com/news/kerala/latest-news/441535|title=ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധപ്പണിക്കർ ചരിത്രത്തിലെ വിപ്ലവപ്രതിഷ്ഠ|access-date=2020-10-10|language=ml}}&lt;/ref&gt; ഈഴവർ അടക്കം പിന്നാക്ക  സ്ത്രീകൾക്ക് മൂക്കുത്തി ധരിക്കാൻ അവസരം ലഭിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി നടത്തിയ പ്രശക്തമായ മൂക്കുത്തി വിളംബരം നടത്തിയത് അദ്ദേഹമാണ്. കേരള ചരിത്രത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ കർഷകത്തൊഴിലാളി സമരത്തിന് നേതൃത്വം നൽകിയതും അദ്ദേഹമാണ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://keralakaumudi.com/web-news/2019/01/NTVM0039249/1.html|access-date=2020-10-04}}&lt;/ref&gt; സ്വന്തം സഹോദരിയെ അന്യസമുദായക്കാരനു വിവാഹം ചെയ്തുകൊടുത്തുകൊണ്ട് മിശ്രവിവാഹത്തിനും പണിക്കർ മുൻകൈ എടുത്തിരുന്നുവെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

==ജീവിതരേഖ==
1825 ജനുവരി 7 ന് ആണ് വേലായുധ പണിക്കരുടെ ജനനം. പിതാവ് ശ്രീ . ഗോവിന്ദപ്പണിക്കർ, ആയൂർവേദവും ജ്യോതിഷവും കളരിപ്പയറ്റുമൊക്കെ പഠിച്ച പണ്ഡിതനായിരുന്നു . പണിക്കരുടെ മാതാവ് , മംഗലം പ്രമാണി  ''' പെരുമാൾ അച്ചൻറെ മകളായിരുന്നു''' ..&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.kalakaumudi.com/malayalam/education/arattupuzha-velayudhapanickar--2019-01-05.php/|title=ചരിത്രത്തിലിടം പിടിക്കാത്ത പേര്|access-date=2020-10-11|last=|first=|date=|website=|publisher=|language=}}&lt;/ref&gt; പെരുമാൾ അച്ഛൻ തുളുനാടൻ കളരി ആയിരുന്നു അഭ്യസിച്ചിരുന്നത്. പണിക്കർ  ജനിച്ച്‌ പതിമൂന്നാം നാൾ പണിക്കരുടെ അമ്മ മരണപ്പെട്ടു. പിന്നീട്‌ അമ്മയുടെ ബന്ധുക്കൾക്കൊപ്പം ആണ് വളർന്നത്. ചെറുപ്പത്തിൽ തന്നെ പണിക്കർ മലയാളം സംസ്കൃതം തുടങ്ങിയ ഭാഷകളും, ആയുർവ്വേദം, ജ്യോതിഷം, വ്യാകരണ ശാസ്ത്രം എന്നിവയും പഠിച്ചിരുന്നു. പഠനത്തിന് പുറമേ ആയോധന വിദ്യയും കുതിര സവാരിയും എല്ലാം അഭ്യസിച്ചിരുന്നു. ഇരുപതാമത്തെ വയസ്സിൽ പുതുപ്പള്ളി വാരണപ്പള്ളി തറവാട്ടിലെ (ശ്രീനാരായണഗുരു വിദ്യാർത്ഥിയായി പഠിക്കാനെത്തിയത് വാരണപ്പളളി തറവാട്ടിലാണ്) വെളുത്തമ്മയെ  പണിക്കർ വിവാഹം കഴിച്ചു. ഇവർക്ക്‌ ഏഴ്‌ ആൺമക്കളാണ്‌.

''പെരുമാൾ അച്ഛന്റെ'' മരണ ശേഷം പണിക്കർ ആയിരുന്നു തറവാട്ടിലെ കാര്യങ്ങൾ ഏറ്റെടുത്ത് നടത്തി പൊന്നിരുന്നത്. [[തിരുവിതാംകൂർ|തിരുവിതാംകൂറിന്റെ]] ഭാഗമായി പരിഗണിക്കപ്പെട്ടിരുന്നെങ്കിലും, മംഗലം ദേശത്തിന്റെ പ്രധാന സമ്പത്ത് ഉള്ള ഒരു തറവാടയിരുന്നു കല്ലിശ്ശേരി തറവാട്ടുകാർ. പണിക്കരുടെ കളരിയിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന ഒരു കൂട്ടം ആളുകൾ പണിക്കരുടെ സഹായത്തിന് എപ്പോഴും ഉണ്ടായിരുന്നു.{{cn}}. മേൽജാതിക്കാരുടെ ഉപദ്രവങ്ങൾക്കെതിരെ ശക്തമായ നിലപാടായിരുന്നു വേലായുധപണിക്കർ സ്വീകരിച്ചിരുന്നത്&lt;ref name=&quot;JD&quot;&gt;{{cite book |last1=J. Devika |title=The Aesthetic Woman: Re-Forming Female Bodies and Minds in Early TwentiethCentury Keralam |publisher=Cambridge University Press |page=474 |jstor=3876627 |quote=To mention two such tales: a mid-nineteenth century Ezhava notable named  Velayudha Panikkar of Arattupuzha in central Tiruvitamkoor is said to have  intervened in conflicts around dress-codes at Kayamkulam and Pandalam, beating up  opponents and distributing.....}}&lt;/ref&gt;. ധാരാളം കൃഷിയും വാണിജ്യ ബന്ധവുമുണ്ടാായിരുന്ന ധനിക തീയർ പ്രമാണി   കുടുംബമായിരുന്നു പണിക്കർ ജനിച്ച '''കല്ലിശ്ശേരി''' തറവാട്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.asianetnews.com/magazine/about-kallissery-velayudha-chekavar-pga6bc|title=അങ്ങനെയാണ് അവർണ്ണ സ്ത്രീകൾ പന്തളത്ത് മൂക്കുത്തി ധരിച്ചുതുടങ്ങിയത്|access-date=2020-10-04|language=ml}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;  

പത്‌മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലേക്കു തരണനല്ലൂർ നമ്പൂതിരിപ്പാട് കൊണ്ടുപോയ സാളഗ്രാമവും തിരിവിതാംകൂർ രാജാവിൻ്റെ ഒരു രത്നവും കായംകുളം കായലിൽ കൊള്ളക്കാർ അപഹരിച്ചു. തിരിവിതാംകൂർ പോലീസും പട്ടാളവും അന്വേഷിച്ചിട്ടു കിട്ടിയില്ല. സാളഗ്രാമവും രത്നവും കണ്ടുപിടിച്ച് നൽകനുള്ള തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവിൻറെ അഭ്യർഥന സ്വീകരിച്ച വേലായുധപണിക്കർ തന്റെ ആളുകളുടെ ശക്തിയും കഴിവും ഉപയോഗിച്ച് രത്നവും സാളഗ്രാമവും പിടിച്ചെടുത്ത് രാജാവിന് നല്കി. ഇതിന്റെ പേരിൽ തിരുവിതാംകൂർ  മഹാരാജാവ്  രണ്ടു കൈകളിലും വീരശൃംഖല നൽകി അദ്ദേഹത്തെ ആദരിച്ചു.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1874 ജനുവരി മൂന്നിന് (1874 ധനു 24) ആയിരുന്നു മരണം. [[കായംകുളം]] കായലിലൂടെ ബോട്ടിൽ [[കൊല്ലം ജില്ല|കൊല്ലത്തേക്ക്]] പോകുമ്പോൾ ശത്രുക്കൾ ആക്രമിച്ചു വധിക്കുകയായിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://janayugomonline.com/social-reform-revolution/|title=അടിമത്വത്തിനും അനാചാരങ്ങൾക്കുമെതിരെയുള്ള കേരളത്തിന്റെ നവോത്ഥാന പോരാട്ടങ്ങൾ|access-date=2020-10-10|date=2018-11-26|language=en-US|archive-date=2018-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20181128193708/http://janayugomonline.com/social-reform-revolution/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://dcbookstore.com/books/aarattupuzha-velayudhappanikkar|title=AARATTUPUZHA VELAYUDHAPPANIKKAR|access-date=2020-10-04}}&lt;/ref&gt; അദ്ദേഹത്തിന്റെ വീടിന്റെ ഒരുഭാഗം ഇന്നും മംഗലത്തുണ്ട്.

== നവോത്ഥാന ചരിത്രത്തിലെ സംഭാവനകൾ==
മൂക്കുത്തി വിളംബരവും  അച്ചിപ്പുടവ സമരവും ഉൾപ്പടെ കേരള നവോത്ഥാന ചരിത്രത്തിലെ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടുന്ന ഒരു പാട് സമരങ്ങൾക്കും സംഭവങ്ങൾക്കും നേതൃത്വം നൽകിയ വ്യക്തിയാണ് ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധ പണിക്കർ. അതിൽ ചിലത് താഴെ വിവരിക്കുന്നു.
=== ശിവപ്രതിഷ്ഠ===
ബ്രാഹ്മണവേഷത്തിൽ [[വൈക്കം മഹാദേവക്ഷേത്രം|വൈക്കം മഹാാദേവക്ഷേത്രത്തിൽ]] താമസിച്ച് ആണ് ക്ഷേത്രനിർമ്മാണവും ആചാരങ്ങളും പഠിച്ചത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; അതിന് ശേഷം 1852 ൽ വേലായുധപ്പണിക്കർ അവർണർക്ക് ആരാധിക്കാനായി [[ശിവൻ| ശിവ]] ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചു. [[കാർത്തികപ്പള്ളി|കാർത്തികപ്പള്ളിയിലെ]] ഇടയ്ക്കാട് മംഗലത്ത് കേരളീയ വാസ്തുവിദ്യാ ശൈലിയിൽ നിർമിച്ച ജ്ഞാനേശ്വരം ക്ഷേത്രമാണ് അത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; മാവേലിക്കര കണ്ടിയൂർ മറ്റത്തിൽ വിശ്വനാഥൻ ഗുരുക്കൾ എന്ന അബ്രാഹ്മണനായ തന്ത്രിയാണ് ഈ പ്രതിഷ്ഠനടത്തിയത്.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; ഇവിടെ നിത്യപൂജയ്ക്ക് തീരുമാനിച്ചതും അബ്രാഹ്മണനെ ആയിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; എല്ലാ ജാതി മതസ്ഥഥർക്കും അവിടെ ആരാധനാ സ്വാതന്ത്ര്യവും നൽകിയിരുന്നു അദ്ദേഹം. ഇതിൻ്റെെ ചുവടുപിടിച്ച് 1853 ൽ [[ആലപ്പുഴ ജില്ല|ആലപ്പുഴ]] ജില്ലയിൽ [[ചേർത്തല|ചേർത്തല]] [[തണ്ണീർമുക്കം|തണ്ണീർമുക്കം]] ചെറുവാരണംകരയിലും പണിക്കർ ഒരു ശിവക്ഷേത്ര നിർമ്മാണം നടത്തിയിട്ടുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ക്ഷേത്ര നിർമ്മാണവും വിഗ്രഹ പ്രതിഷഠയും അവർണരുടെ ധർമ്മാചരണത്തിന് എതിരാണെന്നു പറഞ്ഞ് ഇത് മുടക്കാൻ  സവർണർ ശ്രമിച്ചിരുന്നു. ഒരു അബ്രാഹ്മണൻ്റെ കാർമ്മികത്വത്തിൽ മംഗലത്ത് ആദ്യം നടത്തിയ ശിവ പ്രതിഷ്ഠ ദിവാനുമുന്നിൽ തെളിവായി ചൂണ്ടിക്കാണിച്ച് ഈ എതിർപ്പുകൾ അദ്ദേഹം മറികടന്നു.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

===അച്ചിപ്പുടവ സമരം===
അച്ചിപ്പുടവയെന്ന പേരിൽ തിരുവിതാംകൂറിൽ അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന മുണ്ടുകൾ ഈഴവ സ്ത്രീകൾ നെയ്തിരുന്നതായിരുന്നുവെങ്കിലും അവ ഉടുക്കാൻ അവർക്ക് അനുവാദമില്ലായിരുന്നു. മാത്രമല്ല, സവർണ്ണ വിഭാഗം പിന്നാക്ക വിഭാഗക്കാരെ സ്ത്രീപുരുഷ ഭേദമന്യേ മുട്ടിനുതാഴെ മുണ്ടുടുക്കാൻ അനുവദിച്ചിരുന്നില്ല. ഈ ആചാരത്തെ അംഗീകരിക്കാതെ  അച്ചിപ്പുടവ നീട്ടിയുടുത്ത് കായംകുളത്തിനടുത്തുള്ള പത്തിയൂർ വയൽവരമ്പിലൂടെ യാത്ര ചെയ്ത യുവതിയെ മേൽജാതിക്കാർ അധിക്ഷേപിച്ചു വിട്ടു. ഇതറിഞ്ഞ പണിക്കർ തൊഴിലാളികൾക്ക് ചിലവിന് പണം നൽകി, ജൻമിമാരുടെ കൃഷിപ്പണിയും തേങ്ങാപ്പണിയും ബഹിഷ്ക്കരിക്കാൻ ആഹ്വാനം ചെയ്തു. പണി മുടങ്ങി സാമ്പത്തിക നില തകരാറിലായതോടെ സവർണപ്രമാണിമാർ സമരത്തിനു മുമ്പിൽ മുട്ടുമടക്കി. 

1866 ൽ കർഷക തൊഴിലാളികളെ സംഘടിപ്പിച്ചു വേലായുധ പണിക്കർ നടത്തിയ ഈ പണിമുടക്കാണു ചരിത്രത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയ ആദ്യത്തെ കർഷക തൊഴിലാളി സമരം.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

===മൂക്കുത്തി വിളംബരം===
1859 വരെ ബ്രാഹ്മണർക്ക് മാത്രമേ മൂക്കുത്തി ധരിക്കാനുള്ള അവകാശം ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. 1859 ഇൽ അന്നത്തെ തിരുവിതാംകൂർ റീജൻറ് റാണിയോട്, തങ്ങൾകും മൂക്കുത്തി ധരിക്കാൻ അവകാശം നൽകണമെന്ന് നായന്മാർ അപേക്ഷിച്ചു. 1859 അവസാനം നായൻമാർകും ബ്രാഹ്മണരെ പോലെ മൂക്കുത്തി ധരിക്കാമെന്ന് റീജൻറ് മഹാറാണി ഉത്തരവു പുറപ്പെടുവിച്ചു. ഇതറിഞ്ഞ ഈഴവരിലെ സമ്പന്ന കുടുംബ സ്ത്രീകളും മൂകുത്തി ധരിക്കാൻ തുടങ്ങി. പന്തളത്തിനടുത്തു മൂക്കുത്തി ധരിച്ച ഒരു ഈഴവ സ്ത്രീയുടെ മൂക്കുത്തി ഒരു ബ്രാഹ്മണൻ പറിച്ചു ചോരചിന്തിയ വിവരമറിഞ്ഞ പണിക്കർ സ്വർണ്ണപണിക്കാരെ വിളിച്ച്, സ്വർണം, വെള്ളി, ചെമ്പ് എന്നിവയിൽ ‌ നിരവധി മൂക്കുത്തികൾ നിർമ്മിക്കാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു. ആയിരം സ്ത്രീകളെ വിളിച്ചുകൂട്ടി മൂക്കുത്തി ധരിപ്പിച്ചു&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.manoramaonline.com/women/features/myths-and-story-about-nose-studs.html|title=ആളെകൊല്ലും ഈ മൂക്കുത്തി ചന്തം|access-date=2020-10-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.manoramanews.com/news/spotlight/2019/10/03/story-of-nose-ring.html|title=മൂക്കുത്തി ഒരു കുഞ്ഞൻ ആഭരണമല്ല; ഇമ്മിണി വല്യ മൂക്കുത്തിക്കഥ ഇതാ; വിഡിയോ|access-date=2020-10-10|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.deshabhimani.com/special/velayudha-panicker/756004|title=മൂക്കുത്തി പറിച്ചെടുത്തു ചോരചിന്തി മുഖം|access-date=2020-10-10|language=ml}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://specials.manoramaonline.com/News/2018/kerala-piravi-2018/index.html|title=കേരളപ്പിറവി: ചരിത്ര നിമിഷങ്ങളിലൂടെ ഒരു യാത്ര {{!}} Kerala Piravi Special 2018 {{!}} Manorama Online|access-date=2020-10-10|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/7564/5/05_chapter%201.pdf#page=8|title=A study of reflection of social and political elements in the works of Mooloor മൂലൂർക്കൃതികളിലെ സാമൂഹിക രാഷ്ട്രീയ പ്രതിഫലനം - ഒരു പഠനം|access-date=04 October 2020|last=Devi|first=P Nirmala|date=|website=Shodhganga|publisher=Department of Malayalam Literature, Mahatma Gandhi University}}&lt;/ref&gt;. എന്നിട്ട് പന്തളത്തുവച്ച് ഒരു '''വിളംബരം''' നടത്തി. 
{{cquote|ഇന്നുമുതൽ തിരുവിതാംകൂറിലെ മുഴുവൻ സ്ത്രീകൾകും മൂക്കുത്തി ധരിച്ചുകൊള്ളാമെന്ന് നാം  മംഗലം വേലായുധപ്പെരുമാൾ ഉത്തരവ്. ഈ ഉത്തരവിനെതിരെ പ്രവർത്തിക്കുന്നവന്റെ തല നാം എടുത്തിരിക്കും}}

1860-ലെ&lt;ref name=&quot;TOI&quot;&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/kochi/people-of-karthikapally-demand-a-memorial-for-social-reformer-arattupuzha-velayudha-panicker/articleshow/73248051.cms|title=People of Karthikapally demand a memorial for social reformer Arattupuzha Velayudha Panicker {{!}} Kochi News - Times of India|access-date=2020-10-04|last=Jan 14|first=Sajimon P. S. / TNN /|last2=2020|language=en|last3=Ist|first3=15:46}}&lt;/ref&gt; ഈ പ്രഖ്യാപനത്തെ '''മൂക്കുത്തി വിളംബരം''' എന്നു വിളിക്കപ്പെടുന്നു. ഇവരെ ആരും അപമാനിക്കാതിരിക്കാൻ ദിവസങ്ങളോളം പണിക്കർ പന്തളത്തു തങ്ങി. കുതിരപ്പുറത്ത്‌ ആയുധങ്ങളുമേന്തി റോന്തുചുറ്റുന്ന പണിക്കരുടെയും സൈന്യത്തിൻറെയും മുന്നിലൂടെ നാട്ടിലെ പെണ്ണുങ്ങളെല്ലാം സ്വർണ്ണ മൂക്കുത്തിയിട്ടു സുന്ദരികളായി നടന്നു. ഇങ്ങനെയാണ് തിരുവതാംകൂറിലെ എല്ലാ സ്ത്രീകൾകും മൂകുത്തി ധരിക്കാൻ അവകാശം കിട്ടിയത്.

===ഏത്താപ്പുസമരം===

കായംകുളത്ത്‌ അവർണസ്‌ത്രീ നാണം മറയ്‌ക്കാൻ മാറിൽ ഏത്താപ്പിട്ടതു സഹിക്കാത്ത പ്രമാണിമാർ പൊതുനിരത്തിൽ അവരുടെ മേൽമുണ്ടു വലിച്ചു കീറി മാറിൽ മച്ചിങ്ങത്തൊണ്ടു പിടിപ്പിച്ച്‌ കൂവിവിട്ടു. വിവരമറിഞ്ഞു കുറെ മേൽമുണ്ടുമായി പണിക്കർ തണ്ടുവച്ച വള്ളത്തിൽ കായംകുളത്തേക്കു കുതിച്ചു. അവിടത്തെ തൊഴിലാളി സ്‌ത്രീകൾക്കിടയിൽ മേൽമുണ്ടു വിതരണം ചെയ്‌തു. ഇതാണ് എത്താപ്പു സമരം എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. 1859-ലാണ് ഏത്താപ്പുസമരം നടന്നത്.

===കഥകളിയോഗം===

ആദ്യമായി കഥകളി പഠിച്ച അബ്രാഹ്മണൻ ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധ പണിക്കർ ആണ്{{cn}}. 1862 ൽ ഈഴവ സമുദായാംഗങ്ങളെ ചേർത്ത് അദ്ദേഹം സ്ഥാപിച്ച കഥകളിയോഗം, ഈഴവരുടെ ആദ്യത്തെ കഥകളിയോഗമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://janayugomonline.com/arattupuzha-velayudha-panicker/|title=ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധപണിക്കർ ചരിത്രം സൃഷ്ടിച്ച ചരിത്രപുരുഷൻ|access-date=2020-10-04|date=2019-01-12|language=en-US|archive-date=2020-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20201007203045/https://janayugomonline.com/arattupuzha-velayudha-panicker/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; പച്ചകുത്തി ദേവന്മാരുടെയും രാജാക്കന്മാരുടെയും വേഷങ്ങളാടാൻ അവർണർക്ക്‌ അവകാശമില്ലെന്നു ബോധിപ്പിച്ച് ഗവൺമെന്റിൽ ‍ പരാതികിട്ടിയപ്പോൾ ദിവാൻ ടി. മാധവറാവുവാണ് പണിക്കരെയും പരാതിക്കാരെയും വിളിച്ചു ചേർത്തത്‌. അന്നത്തെ വാദംകേട്ടു പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ട തീർപ്പിലാണു അവർണ ജാതിക്കർക്കു കഥകളി പഠിച്ച്‌ അവതരിപ്പിക്കാനുള്ള അവകാശം നിയമംമൂലം പണിക്കർ സമ്പാദിച്ചത്‌. അവർണ്ണരുടെ കഥകളിയോട്‌ ഏറ്റവും എതിർപ്പുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ തിരഞ്ഞുപിടിച്ചു കഥകളി അവതരിപ്പിക്കാനായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിനു താൽപര്യം{{cn}}.
===വഴി നടക്കൽ===
നംപൂതിരിമാരും, രാജാക്കന്മാരും സഞ്ചരിക്കുന്ന വഴിയിൽ നിന്ന് അവർണ്ണരെ തീണ്ടാപ്പാടകലെ നിർത്താൻ 'ഹൊയ്' വിളിക്കുമായിരുന്നു. ഒരു ദിവസം വേലായുധപ്പണിക്കർ പരിവാരങ്ങളോടൊത്ത്  പല്ലക്കിൽ മംഗലത്തുകൂടി സഞ്ചരിക്കുമ്പോൾ, ഇടപ്പള്ളി രാജാവിൻറെ മകൻ രാമൻ മേനോനെയും ചുമന്ന് വരുന്നവരുടെ 'ഹോയ്‌' വിളി മറുവശത്തു നിന്ന് കേട്ടു. പണിക്കരുടെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം അതിനെക്കാൾ ഉച്ചത്തിൽ ഹോയ്‌ വിളിച്ച് കടന്നു വന്ന പണിക്കരോട് വഴി മാറാൻ രാമൻ മേനോൻ പറഞ്ഞു, മേനോനാണ് മാറേണ്ടതെന്ന് പണിക്കരും പറഞ്ഞു. ഇതിനെത്തുടർന്നുണ്ടായ വഴക്കിൽ പണിക്കർ രാമൻ മേനവനെ അടിച്ചു തോട്ടിൽ എറിഞ്ഞു.

===ജന്മിത്വത്തിനെതിരെ===
പാവപ്പെട്ട ഈഴവരുടെയും , ക്രിസ്ത്യാനികളുടെയും , മുസ്ലിങ്ങളുടെയും കീഴ്ജാതിക്കാരുടെയും  വീട്ടിൽ നിന്നും പശുവിനേയും കിടാവിനേയും കയ്യൂക്കിൻ്റെ പുറത്ത് സ്വന്തമാക്കി കറവ വറ്റുമ്പോൾ മാത്രം തിരികെ നല്കിയിരുന്ന , കൃഷിഫലങ്ങൾ കൈകലാക്കിയിരുന്ന, അമിത കാരം പിരിച്ചിരുന്ന  മാംബുഴക്കരിക്കാരൻ കരപ്രമാണിയെ വേലായുധപ്പണിക്കർ തൻറെ സൈന്യവുമായിച്ചെന്ന് , കഴുത്തിൽ വാൾ വച്ച്,  , മേലിൽ ആവർത്തിച്ചാൽ തലയെടുക്കുമെന്ന്  ഭീഷണിപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു. ദുഷ്ടൻ മാരായ ചില മാടംപിമാരെ പണിക്കർ വധിച്ചിട്ടുണ്ട്.
== മരണം==
മറ്റൊരു കേസിന്റെ ആവശ്യത്തിനായി കൊല്ലത്തുനിന്നും തണ്ടുവച്ചവള്ളത്തിൽ കായംകുളംകായൽ കടക്കുമ്പോഴാണ് വേലായുധപ്പണിക്കർ കൊല്ലപ്പെട്ടത്‌. 1874 ജനുവരി മൂന്നിനു പാതിരാത്രി കായൽ നടുക്ക്‌ തണ്ടുവച്ചവള്ളത്തിൽ പണിക്കർ നല്ല ഉറക്കമായിരുന്നു. ഒരു വള്ളത്തിലെത്തിയ, വേഷം മാറിവന്ന അക്രമിസംഘം പണിക്കരെ അടിയന്തരമായി കാണണമെന്നും സങ്കടം ഉണർത്തിക്കാനുണ്ടെന്നും പണിക്കരുടെ പടയാളികളോടു പറഞ്ഞു. വള്ളത്തിൽ കയറിയ അക്രമികളുടെ നേതാവു 'തൊപ്പിയിട്ട കിട്ടൻ' ഉറങ്ങിക്കിടന്ന പണിക്കരെ ചതിയിൽ കുത്തിവീഴ്ത്തി. ഈ കിട്ടൻ, ഇസ്ളാംമതം സ്വീകരിച്ചുപോയ, പണിക്കരുടെ ഒരു അകന്ന ബന്ധു ആയിരുന്നു. അതിനാൽ ' തൊപ്പിയിട്ട കിട്ടൻ ' എന്നാണ് അറിയപ്പെട്ടത്.  നെഞ്ചിൽ തറഞ്ഞ കഠാരയുമായി എഴുന്നേറ്റ ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധപണിക്കർ കിട്ടനെ കഴുത്തുഞെരിച്ചു കൊന്നു. ഇതുകണ്ടു ഭയന്ന ബാക്കിയുള്ളവർ കായലിൽ ചാടി രക്ഷപ്പെട്ടു. ഇവർ പിന്നീടു കപ്പലിൽ രാജ്യം കടന്നതായാണു കേട്ടുകേൾവി.{{cn}}..

== അവലംബം ==
{{reflist|2}}
ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധ പണിക്കർ ഒരു പഠനം ദളിത് ബന്ധു.

{{DEFAULTSORT:ആ}}
[[വർഗ്ഗം:1825-ൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം: 1874-ൽ മരിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ജനിച്ച ദിവസം അറിയാത്ത ജീവചരിത്രലേഖനങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മരിച്ച ദിവസം അറിയാത്ത ജീവചരിത്രലേഖനങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ സാമൂഹ്യ നവോത്ഥാന നായകർ]]</text>
      <sha1>169xo3aprpxwrfre9n0bcmlelum07yz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759098</id>
      <parentid>3759093</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:43:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2409:4073:4E14:C041:0:0:1D09:F005</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ജീവിതരേഖ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32178" xml:space="preserve">{{Prettyurl|Arattupuzha Velayudha Panicker}}
{{Renaissance of Kerala}}
[[കേരള നവോത്ഥാനം|കേരള നവോത്ഥാന]] ചരിത്രത്തിലെ ആദ്യ സാമൂഹ്യ പരിഷ്കർത്താവാണ് '''ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധപ്പണിക്കർ''' (1825 - 1874).&lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://archive.org/details/goldenjubileesouvenir1953sndpyogam|title=1953 - ശ്രീനാരായണ ധർമ്മപരിപാലനയോഗം - കനകജൂബിലി സ്മാരക ഗ്രന്ഥം|page=231|last=SNDP Yogam|date=1953}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.prd.kerala.gov.in/ml/node/29939|title=അങ്ങനെ ഇരുട്ടിൽ നിന്ന് വെളിച്ചത്തിലേക്ക് കേരളമെത്തി {{!}} I&amp;PRD : Official Website of Information Public Relations Department of Kerala|access-date=2020-10-10}}&lt;/ref&gt; കേരള നവോത്ഥാന ചരിത്രത്തിലെ ആദ്യ രക്തസാക്ഷിയായി വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്നതും അദ്ദേഹമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.madhyamam.com/kerala/local-news/alappuzha/--579700|title='വേലായുധ ചേകവർ' പ്രകാശനംചെയ്തു {{!}} Madhyamam|access-date=2020-10-10|last=ഡെസ്ക്|first=വെബ്|date=2020-10-02|website=|publisher=|language=}}&lt;/ref&gt; പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[ആലപ്പുഴ|ആലപ്പുഴയ്ക്കടുത്ത്]] മംഗലം എന്ന ദേശത്തെ ഒരു സമ്പന്ന ഈഴവ

 പ്രമാണി ആയിരുന്ന അദ്ദേഹം '''മംഗലം വേലായുധപ്പെരുമാൾ''' എന്നും അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു..

[[ശ്രീനാരായണഗുരു]] 1888 ൽ [[അരുവിപ്പുറം|അരുവിപ്പുറത്ത്]] ശിവ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തുന്നതിന് 36 വർഷം മുമ്പ്, 1852 ൽ വേലായുധപ്പണിക്കർ അവർണർക്കായി ക്ഷേത്രം പണിത്  ശിവനെ&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.deshabhimani.com/special/news-weekendspecial-21-07-2019/811943|title=ജ്ഞാനേശ്വരത്തെ ഈഴവ ശിവൻ|access-date=2020-10-12|language=ml}}&lt;/ref&gt; പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.deshabhimani.com/news/kerala/latest-news/441535|title=ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധപ്പണിക്കർ ചരിത്രത്തിലെ വിപ്ലവപ്രതിഷ്ഠ|access-date=2020-10-10|language=ml}}&lt;/ref&gt; ഈഴവർ അടക്കം പിന്നാക്ക  സ്ത്രീകൾക്ക് മൂക്കുത്തി ധരിക്കാൻ അവസരം ലഭിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി നടത്തിയ പ്രശക്തമായ മൂക്കുത്തി വിളംബരം നടത്തിയത് അദ്ദേഹമാണ്. കേരള ചരിത്രത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ കർഷകത്തൊഴിലാളി സമരത്തിന് നേതൃത്വം നൽകിയതും അദ്ദേഹമാണ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://keralakaumudi.com/web-news/2019/01/NTVM0039249/1.html|access-date=2020-10-04}}&lt;/ref&gt; സ്വന്തം സഹോദരിയെ അന്യസമുദായക്കാരനു വിവാഹം ചെയ്തുകൊടുത്തുകൊണ്ട് മിശ്രവിവാഹത്തിനും പണിക്കർ മുൻകൈ എടുത്തിരുന്നുവെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

==ജീവിതരേഖ==
1825 ജനുവരി 7 ന് ആണ് വേലായുധ പണിക്കരുടെ ജനനം. പിതാവ് ശ്രീ . ഗോവിന്ദപ്പണിക്കർ, ആയൂർവേദവും ജ്യോതിഷവും കളരിപ്പയറ്റുമൊക്കെ പഠിച്ച പണ്ഡിതനായിരുന്നു . പണിക്കരുടെ മാതാവ് , മംഗലം പ്രമാണി  ''' പെരുമാൾ അച്ചൻറെ മകളായിരുന്നു''' ..&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.kalakaumudi.com/malayalam/education/arattupuzha-velayudhapanickar--2019-01-05.php/|title=ചരിത്രത്തിലിടം പിടിക്കാത്ത പേര്|access-date=2020-10-11|last=|first=|date=|website=|publisher=|language=}}&lt;/ref&gt; പെരുമാൾ അച്ഛൻ തുളുനാടൻ കളരി ആയിരുന്നു അഭ്യസിച്ചിരുന്നത്. പണിക്കർ  ജനിച്ച്‌ പതിമൂന്നാം നാൾ പണിക്കരുടെ അമ്മ മരണപ്പെട്ടു. പിന്നീട്‌ അമ്മയുടെ ബന്ധുക്കൾക്കൊപ്പം ആണ് വളർന്നത്. ചെറുപ്പത്തിൽ തന്നെ പണിക്കർ മലയാളം സംസ്കൃതം തുടങ്ങിയ ഭാഷകളും, ആയുർവ്വേദം, ജ്യോതിഷം, വ്യാകരണ ശാസ്ത്രം എന്നിവയും പഠിച്ചിരുന്നു. പഠനത്തിന് പുറമേ ആയോധന വിദ്യയും കുതിര സവാരിയും എല്ലാം അഭ്യസിച്ചിരുന്നു. ഇരുപതാമത്തെ വയസ്സിൽ പുതുപ്പള്ളി വാരണപ്പള്ളി തറവാട്ടിലെ (ശ്രീനാരായണഗുരു വിദ്യാർത്ഥിയായി പഠിക്കാനെത്തിയത് വാരണപ്പളളി തറവാട്ടിലാണ്) വെളുത്തമ്മയെ  പണിക്കർ വിവാഹം കഴിച്ചു. ഇവർക്ക്‌ ഏഴ്‌ ആൺമക്കളാണ്‌.

''പെരുമാൾ അച്ഛന്റെ'' മരണ ശേഷം പണിക്കർ ആയിരുന്നു തറവാട്ടിലെ കാര്യങ്ങൾ ഏറ്റെടുത്ത് നടത്തി പൊന്നിരുന്നത്. [[തിരുവിതാംകൂർ|തിരുവിതാംകൂറിന്റെ]] ഭാഗമായി പരിഗണിക്കപ്പെട്ടിരുന്നെങ്കിലും, മംഗലം ദേശത്തിന്റെ പ്രധാന സമ്പത്ത് ഉള്ള ഒരു തറവാടയിരുന്നു കല്ലിശ്ശേരി തറവാട്ടുകാർ. പണിക്കരുടെ കളരിയിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന ഒരു കൂട്ടം ആളുകൾ പണിക്കരുടെ സഹായത്തിന് എപ്പോഴും ഉണ്ടായിരുന്നു.{{cn}}. മേൽജാതിക്കാരുടെ ഉപദ്രവങ്ങൾക്കെതിരെ ശക്തമായ നിലപാടായിരുന്നു വേലായുധപണിക്കർ സ്വീകരിച്ചിരുന്നത്&lt;ref name=&quot;JD&quot;&gt;{{cite book |last1=J. Devika |title=The Aesthetic Woman: Re-Forming Female Bodies and Minds in Early TwentiethCentury Keralam |publisher=Cambridge University Press |page=474 |jstor=3876627 |quote=To mention two such tales: a mid-nineteenth century Ezhava notable named  Velayudha Panikkar of Arattupuzha in central Tiruvitamkoor is said to have  intervened in conflicts around dress-codes at Kayamkulam and Pandalam, beating up  opponents and distributing.....}}&lt;/ref&gt;. ധാരാളം കൃഷിയും വാണിജ്യ ബന്ധവുമുണ്ടാായിരുന്ന ധനിക  പ്രമാണി   കുടുംബമായിരുന്നു പണിക്കർ ജനിച്ച '''കല്ലിശ്ശേരി''' തറവാട്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.asianetnews.com/magazine/about-kallissery-velayudha-chekavar-pga6bc|title=അങ്ങനെയാണ് അവർണ്ണ സ്ത്രീകൾ പന്തളത്ത് മൂക്കുത്തി ധരിച്ചുതുടങ്ങിയത്|access-date=2020-10-04|language=ml}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;  

പത്‌മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലേക്കു തരണനല്ലൂർ നമ്പൂതിരിപ്പാട് കൊണ്ടുപോയ സാളഗ്രാമവും തിരിവിതാംകൂർ രാജാവിൻ്റെ ഒരു രത്നവും കായംകുളം കായലിൽ കൊള്ളക്കാർ അപഹരിച്ചു. തിരിവിതാംകൂർ പോലീസും പട്ടാളവും അന്വേഷിച്ചിട്ടു കിട്ടിയില്ല. സാളഗ്രാമവും രത്നവും കണ്ടുപിടിച്ച് നൽകനുള്ള തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവിൻറെ അഭ്യർഥന സ്വീകരിച്ച വേലായുധപണിക്കർ തന്റെ ആളുകളുടെ ശക്തിയും കഴിവും ഉപയോഗിച്ച് രത്നവും സാളഗ്രാമവും പിടിച്ചെടുത്ത് രാജാവിന് നല്കി. ഇതിന്റെ പേരിൽ തിരുവിതാംകൂർ  മഹാരാജാവ്  രണ്ടു കൈകളിലും വീരശൃംഖല നൽകി അദ്ദേഹത്തെ ആദരിച്ചു.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1874 ജനുവരി മൂന്നിന് (1874 ധനു 24) ആയിരുന്നു മരണം. [[കായംകുളം]] കായലിലൂടെ ബോട്ടിൽ [[കൊല്ലം ജില്ല|കൊല്ലത്തേക്ക്]] പോകുമ്പോൾ ശത്രുക്കൾ ആക്രമിച്ചു വധിക്കുകയായിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://janayugomonline.com/social-reform-revolution/|title=അടിമത്വത്തിനും അനാചാരങ്ങൾക്കുമെതിരെയുള്ള കേരളത്തിന്റെ നവോത്ഥാന പോരാട്ടങ്ങൾ|access-date=2020-10-10|date=2018-11-26|language=en-US|archive-date=2018-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20181128193708/http://janayugomonline.com/social-reform-revolution/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://dcbookstore.com/books/aarattupuzha-velayudhappanikkar|title=AARATTUPUZHA VELAYUDHAPPANIKKAR|access-date=2020-10-04}}&lt;/ref&gt; അദ്ദേഹത്തിന്റെ വീടിന്റെ ഒരുഭാഗം ഇന്നും മംഗലത്തുണ്ട്.

== നവോത്ഥാന ചരിത്രത്തിലെ സംഭാവനകൾ==
മൂക്കുത്തി വിളംബരവും  അച്ചിപ്പുടവ സമരവും ഉൾപ്പടെ കേരള നവോത്ഥാന ചരിത്രത്തിലെ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടുന്ന ഒരു പാട് സമരങ്ങൾക്കും സംഭവങ്ങൾക്കും നേതൃത്വം നൽകിയ വ്യക്തിയാണ് ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധ പണിക്കർ. അതിൽ ചിലത് താഴെ വിവരിക്കുന്നു.
=== ശിവപ്രതിഷ്ഠ===
ബ്രാഹ്മണവേഷത്തിൽ [[വൈക്കം മഹാദേവക്ഷേത്രം|വൈക്കം മഹാാദേവക്ഷേത്രത്തിൽ]] താമസിച്ച് ആണ് ക്ഷേത്രനിർമ്മാണവും ആചാരങ്ങളും പഠിച്ചത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; അതിന് ശേഷം 1852 ൽ വേലായുധപ്പണിക്കർ അവർണർക്ക് ആരാധിക്കാനായി [[ശിവൻ| ശിവ]] ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചു. [[കാർത്തികപ്പള്ളി|കാർത്തികപ്പള്ളിയിലെ]] ഇടയ്ക്കാട് മംഗലത്ത് കേരളീയ വാസ്തുവിദ്യാ ശൈലിയിൽ നിർമിച്ച ജ്ഞാനേശ്വരം ക്ഷേത്രമാണ് അത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; മാവേലിക്കര കണ്ടിയൂർ മറ്റത്തിൽ വിശ്വനാഥൻ ഗുരുക്കൾ എന്ന അബ്രാഹ്മണനായ തന്ത്രിയാണ് ഈ പ്രതിഷ്ഠനടത്തിയത്.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; ഇവിടെ നിത്യപൂജയ്ക്ക് തീരുമാനിച്ചതും അബ്രാഹ്മണനെ ആയിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; എല്ലാ ജാതി മതസ്ഥഥർക്കും അവിടെ ആരാധനാ സ്വാതന്ത്ര്യവും നൽകിയിരുന്നു അദ്ദേഹം. ഇതിൻ്റെെ ചുവടുപിടിച്ച് 1853 ൽ [[ആലപ്പുഴ ജില്ല|ആലപ്പുഴ]] ജില്ലയിൽ [[ചേർത്തല|ചേർത്തല]] [[തണ്ണീർമുക്കം|തണ്ണീർമുക്കം]] ചെറുവാരണംകരയിലും പണിക്കർ ഒരു ശിവക്ഷേത്ര നിർമ്മാണം നടത്തിയിട്ടുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ക്ഷേത്ര നിർമ്മാണവും വിഗ്രഹ പ്രതിഷഠയും അവർണരുടെ ധർമ്മാചരണത്തിന് എതിരാണെന്നു പറഞ്ഞ് ഇത് മുടക്കാൻ  സവർണർ ശ്രമിച്ചിരുന്നു. ഒരു അബ്രാഹ്മണൻ്റെ കാർമ്മികത്വത്തിൽ മംഗലത്ത് ആദ്യം നടത്തിയ ശിവ പ്രതിഷ്ഠ ദിവാനുമുന്നിൽ തെളിവായി ചൂണ്ടിക്കാണിച്ച് ഈ എതിർപ്പുകൾ അദ്ദേഹം മറികടന്നു.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

===അച്ചിപ്പുടവ സമരം===
അച്ചിപ്പുടവയെന്ന പേരിൽ തിരുവിതാംകൂറിൽ അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന മുണ്ടുകൾ ഈഴവ സ്ത്രീകൾ നെയ്തിരുന്നതായിരുന്നുവെങ്കിലും അവ ഉടുക്കാൻ അവർക്ക് അനുവാദമില്ലായിരുന്നു. മാത്രമല്ല, സവർണ്ണ വിഭാഗം പിന്നാക്ക വിഭാഗക്കാരെ സ്ത്രീപുരുഷ ഭേദമന്യേ മുട്ടിനുതാഴെ മുണ്ടുടുക്കാൻ അനുവദിച്ചിരുന്നില്ല. ഈ ആചാരത്തെ അംഗീകരിക്കാതെ  അച്ചിപ്പുടവ നീട്ടിയുടുത്ത് കായംകുളത്തിനടുത്തുള്ള പത്തിയൂർ വയൽവരമ്പിലൂടെ യാത്ര ചെയ്ത യുവതിയെ മേൽജാതിക്കാർ അധിക്ഷേപിച്ചു വിട്ടു. ഇതറിഞ്ഞ പണിക്കർ തൊഴിലാളികൾക്ക് ചിലവിന് പണം നൽകി, ജൻമിമാരുടെ കൃഷിപ്പണിയും തേങ്ങാപ്പണിയും ബഹിഷ്ക്കരിക്കാൻ ആഹ്വാനം ചെയ്തു. പണി മുടങ്ങി സാമ്പത്തിക നില തകരാറിലായതോടെ സവർണപ്രമാണിമാർ സമരത്തിനു മുമ്പിൽ മുട്ടുമടക്കി. 

1866 ൽ കർഷക തൊഴിലാളികളെ സംഘടിപ്പിച്ചു വേലായുധ പണിക്കർ നടത്തിയ ഈ പണിമുടക്കാണു ചരിത്രത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയ ആദ്യത്തെ കർഷക തൊഴിലാളി സമരം.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

===മൂക്കുത്തി വിളംബരം===
1859 വരെ ബ്രാഹ്മണർക്ക് മാത്രമേ മൂക്കുത്തി ധരിക്കാനുള്ള അവകാശം ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. 1859 ഇൽ അന്നത്തെ തിരുവിതാംകൂർ റീജൻറ് റാണിയോട്, തങ്ങൾകും മൂക്കുത്തി ധരിക്കാൻ അവകാശം നൽകണമെന്ന് നായന്മാർ അപേക്ഷിച്ചു. 1859 അവസാനം നായൻമാർകും ബ്രാഹ്മണരെ പോലെ മൂക്കുത്തി ധരിക്കാമെന്ന് റീജൻറ് മഹാറാണി ഉത്തരവു പുറപ്പെടുവിച്ചു. ഇതറിഞ്ഞ ഈഴവരിലെ സമ്പന്ന കുടുംബ സ്ത്രീകളും മൂകുത്തി ധരിക്കാൻ തുടങ്ങി. പന്തളത്തിനടുത്തു മൂക്കുത്തി ധരിച്ച ഒരു ഈഴവ സ്ത്രീയുടെ മൂക്കുത്തി ഒരു ബ്രാഹ്മണൻ പറിച്ചു ചോരചിന്തിയ വിവരമറിഞ്ഞ പണിക്കർ സ്വർണ്ണപണിക്കാരെ വിളിച്ച്, സ്വർണം, വെള്ളി, ചെമ്പ് എന്നിവയിൽ ‌ നിരവധി മൂക്കുത്തികൾ നിർമ്മിക്കാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു. ആയിരം സ്ത്രീകളെ വിളിച്ചുകൂട്ടി മൂക്കുത്തി ധരിപ്പിച്ചു&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.manoramaonline.com/women/features/myths-and-story-about-nose-studs.html|title=ആളെകൊല്ലും ഈ മൂക്കുത്തി ചന്തം|access-date=2020-10-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.manoramanews.com/news/spotlight/2019/10/03/story-of-nose-ring.html|title=മൂക്കുത്തി ഒരു കുഞ്ഞൻ ആഭരണമല്ല; ഇമ്മിണി വല്യ മൂക്കുത്തിക്കഥ ഇതാ; വിഡിയോ|access-date=2020-10-10|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.deshabhimani.com/special/velayudha-panicker/756004|title=മൂക്കുത്തി പറിച്ചെടുത്തു ചോരചിന്തി മുഖം|access-date=2020-10-10|language=ml}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://specials.manoramaonline.com/News/2018/kerala-piravi-2018/index.html|title=കേരളപ്പിറവി: ചരിത്ര നിമിഷങ്ങളിലൂടെ ഒരു യാത്ര {{!}} Kerala Piravi Special 2018 {{!}} Manorama Online|access-date=2020-10-10|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://shodhganga.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/7564/5/05_chapter%201.pdf#page=8|title=A study of reflection of social and political elements in the works of Mooloor മൂലൂർക്കൃതികളിലെ സാമൂഹിക രാഷ്ട്രീയ പ്രതിഫലനം - ഒരു പഠനം|access-date=04 October 2020|last=Devi|first=P Nirmala|date=|website=Shodhganga|publisher=Department of Malayalam Literature, Mahatma Gandhi University}}&lt;/ref&gt;. എന്നിട്ട് പന്തളത്തുവച്ച് ഒരു '''വിളംബരം''' നടത്തി. 
{{cquote|ഇന്നുമുതൽ തിരുവിതാംകൂറിലെ മുഴുവൻ സ്ത്രീകൾകും മൂക്കുത്തി ധരിച്ചുകൊള്ളാമെന്ന് നാം  മംഗലം വേലായുധപ്പെരുമാൾ ഉത്തരവ്. ഈ ഉത്തരവിനെതിരെ പ്രവർത്തിക്കുന്നവന്റെ തല നാം എടുത്തിരിക്കും}}

1860-ലെ&lt;ref name=&quot;TOI&quot;&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/kochi/people-of-karthikapally-demand-a-memorial-for-social-reformer-arattupuzha-velayudha-panicker/articleshow/73248051.cms|title=People of Karthikapally demand a memorial for social reformer Arattupuzha Velayudha Panicker {{!}} Kochi News - Times of India|access-date=2020-10-04|last=Jan 14|first=Sajimon P. S. / TNN /|last2=2020|language=en|last3=Ist|first3=15:46}}&lt;/ref&gt; ഈ പ്രഖ്യാപനത്തെ '''മൂക്കുത്തി വിളംബരം''' എന്നു വിളിക്കപ്പെടുന്നു. ഇവരെ ആരും അപമാനിക്കാതിരിക്കാൻ ദിവസങ്ങളോളം പണിക്കർ പന്തളത്തു തങ്ങി. കുതിരപ്പുറത്ത്‌ ആയുധങ്ങളുമേന്തി റോന്തുചുറ്റുന്ന പണിക്കരുടെയും സൈന്യത്തിൻറെയും മുന്നിലൂടെ നാട്ടിലെ പെണ്ണുങ്ങളെല്ലാം സ്വർണ്ണ മൂക്കുത്തിയിട്ടു സുന്ദരികളായി നടന്നു. ഇങ്ങനെയാണ് തിരുവതാംകൂറിലെ എല്ലാ സ്ത്രീകൾകും മൂകുത്തി ധരിക്കാൻ അവകാശം കിട്ടിയത്.

===ഏത്താപ്പുസമരം===

കായംകുളത്ത്‌ അവർണസ്‌ത്രീ നാണം മറയ്‌ക്കാൻ മാറിൽ ഏത്താപ്പിട്ടതു സഹിക്കാത്ത പ്രമാണിമാർ പൊതുനിരത്തിൽ അവരുടെ മേൽമുണ്ടു വലിച്ചു കീറി മാറിൽ മച്ചിങ്ങത്തൊണ്ടു പിടിപ്പിച്ച്‌ കൂവിവിട്ടു. വിവരമറിഞ്ഞു കുറെ മേൽമുണ്ടുമായി പണിക്കർ തണ്ടുവച്ച വള്ളത്തിൽ കായംകുളത്തേക്കു കുതിച്ചു. അവിടത്തെ തൊഴിലാളി സ്‌ത്രീകൾക്കിടയിൽ മേൽമുണ്ടു വിതരണം ചെയ്‌തു. ഇതാണ് എത്താപ്പു സമരം എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. 1859-ലാണ് ഏത്താപ്പുസമരം നടന്നത്.

===കഥകളിയോഗം===

ആദ്യമായി കഥകളി പഠിച്ച അബ്രാഹ്മണൻ ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധ പണിക്കർ ആണ്{{cn}}. 1862 ൽ ഈഴവ സമുദായാംഗങ്ങളെ ചേർത്ത് അദ്ദേഹം സ്ഥാപിച്ച കഥകളിയോഗം, ഈഴവരുടെ ആദ്യത്തെ കഥകളിയോഗമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://janayugomonline.com/arattupuzha-velayudha-panicker/|title=ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധപണിക്കർ ചരിത്രം സൃഷ്ടിച്ച ചരിത്രപുരുഷൻ|access-date=2020-10-04|date=2019-01-12|language=en-US|archive-date=2020-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20201007203045/https://janayugomonline.com/arattupuzha-velayudha-panicker/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; പച്ചകുത്തി ദേവന്മാരുടെയും രാജാക്കന്മാരുടെയും വേഷങ്ങളാടാൻ അവർണർക്ക്‌ അവകാശമില്ലെന്നു ബോധിപ്പിച്ച് ഗവൺമെന്റിൽ ‍ പരാതികിട്ടിയപ്പോൾ ദിവാൻ ടി. മാധവറാവുവാണ് പണിക്കരെയും പരാതിക്കാരെയും വിളിച്ചു ചേർത്തത്‌. അന്നത്തെ വാദംകേട്ടു പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ട തീർപ്പിലാണു അവർണ ജാതിക്കർക്കു കഥകളി പഠിച്ച്‌ അവതരിപ്പിക്കാനുള്ള അവകാശം നിയമംമൂലം പണിക്കർ സമ്പാദിച്ചത്‌. അവർണ്ണരുടെ കഥകളിയോട്‌ ഏറ്റവും എതിർപ്പുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ തിരഞ്ഞുപിടിച്ചു കഥകളി അവതരിപ്പിക്കാനായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിനു താൽപര്യം{{cn}}.
===വഴി നടക്കൽ===
നംപൂതിരിമാരും, രാജാക്കന്മാരും സഞ്ചരിക്കുന്ന വഴിയിൽ നിന്ന് അവർണ്ണരെ തീണ്ടാപ്പാടകലെ നിർത്താൻ 'ഹൊയ്' വിളിക്കുമായിരുന്നു. ഒരു ദിവസം വേലായുധപ്പണിക്കർ പരിവാരങ്ങളോടൊത്ത്  പല്ലക്കിൽ മംഗലത്തുകൂടി സഞ്ചരിക്കുമ്പോൾ, ഇടപ്പള്ളി രാജാവിൻറെ മകൻ രാമൻ മേനോനെയും ചുമന്ന് വരുന്നവരുടെ 'ഹോയ്‌' വിളി മറുവശത്തു നിന്ന് കേട്ടു. പണിക്കരുടെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം അതിനെക്കാൾ ഉച്ചത്തിൽ ഹോയ്‌ വിളിച്ച് കടന്നു വന്ന പണിക്കരോട് വഴി മാറാൻ രാമൻ മേനോൻ പറഞ്ഞു, മേനോനാണ് മാറേണ്ടതെന്ന് പണിക്കരും പറഞ്ഞു. ഇതിനെത്തുടർന്നുണ്ടായ വഴക്കിൽ പണിക്കർ രാമൻ മേനവനെ അടിച്ചു തോട്ടിൽ എറിഞ്ഞു.

===ജന്മിത്വത്തിനെതിരെ===
പാവപ്പെട്ട ഈഴവരുടെയും , ക്രിസ്ത്യാനികളുടെയും , മുസ്ലിങ്ങളുടെയും കീഴ്ജാതിക്കാരുടെയും  വീട്ടിൽ നിന്നും പശുവിനേയും കിടാവിനേയും കയ്യൂക്കിൻ്റെ പുറത്ത് സ്വന്തമാക്കി കറവ വറ്റുമ്പോൾ മാത്രം തിരികെ നല്കിയിരുന്ന , കൃഷിഫലങ്ങൾ കൈകലാക്കിയിരുന്ന, അമിത കാരം പിരിച്ചിരുന്ന  മാംബുഴക്കരിക്കാരൻ കരപ്രമാണിയെ വേലായുധപ്പണിക്കർ തൻറെ സൈന്യവുമായിച്ചെന്ന് , കഴുത്തിൽ വാൾ വച്ച്,  , മേലിൽ ആവർത്തിച്ചാൽ തലയെടുക്കുമെന്ന്  ഭീഷണിപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു. ദുഷ്ടൻ മാരായ ചില മാടംപിമാരെ പണിക്കർ വധിച്ചിട്ടുണ്ട്.
== മരണം==
മറ്റൊരു കേസിന്റെ ആവശ്യത്തിനായി കൊല്ലത്തുനിന്നും തണ്ടുവച്ചവള്ളത്തിൽ കായംകുളംകായൽ കടക്കുമ്പോഴാണ് വേലായുധപ്പണിക്കർ കൊല്ലപ്പെട്ടത്‌. 1874 ജനുവരി മൂന്നിനു പാതിരാത്രി കായൽ നടുക്ക്‌ തണ്ടുവച്ചവള്ളത്തിൽ പണിക്കർ നല്ല ഉറക്കമായിരുന്നു. ഒരു വള്ളത്തിലെത്തിയ, വേഷം മാറിവന്ന അക്രമിസംഘം പണിക്കരെ അടിയന്തരമായി കാണണമെന്നും സങ്കടം ഉണർത്തിക്കാനുണ്ടെന്നും പണിക്കരുടെ പടയാളികളോടു പറഞ്ഞു. വള്ളത്തിൽ കയറിയ അക്രമികളുടെ നേതാവു 'തൊപ്പിയിട്ട കിട്ടൻ' ഉറങ്ങിക്കിടന്ന പണിക്കരെ ചതിയിൽ കുത്തിവീഴ്ത്തി. ഈ കിട്ടൻ, ഇസ്ളാംമതം സ്വീകരിച്ചുപോയ, പണിക്കരുടെ ഒരു അകന്ന ബന്ധു ആയിരുന്നു. അതിനാൽ ' തൊപ്പിയിട്ട കിട്ടൻ ' എന്നാണ് അറിയപ്പെട്ടത്.  നെഞ്ചിൽ തറഞ്ഞ കഠാരയുമായി എഴുന്നേറ്റ ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധപണിക്കർ കിട്ടനെ കഴുത്തുഞെരിച്ചു കൊന്നു. ഇതുകണ്ടു ഭയന്ന ബാക്കിയുള്ളവർ കായലിൽ ചാടി രക്ഷപ്പെട്ടു. ഇവർ പിന്നീടു കപ്പലിൽ രാജ്യം കടന്നതായാണു കേട്ടുകേൾവി.{{cn}}..

== അവലംബം ==
{{reflist|2}}
ആറാട്ടുപുഴ വേലായുധ പണിക്കർ ഒരു പഠനം ദളിത് ബന്ധു.

{{DEFAULTSORT:ആ}}
[[വർഗ്ഗം:1825-ൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം: 1874-ൽ മരിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ജനിച്ച ദിവസം അറിയാത്ത ജീവചരിത്രലേഖനങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മരിച്ച ദിവസം അറിയാത്ത ജീവചരിത്രലേഖനങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ സാമൂഹ്യ നവോത്ഥാന നായകർ]]</text>
      <sha1>s9t7765ryexpjrtw3bre586cpnez0t6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സംവാദം:സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്</title>
    <ns>1</ns>
    <id>207942</id>
    <revision>
      <id>3759236</id>
      <parentid>1423035</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:10:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[സംവാദം:സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സ് നീവസ്]] എന്ന താൾ [[സംവാദം:സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="266" xml:space="preserve">സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സും നീവസും? --[[ഉപയോക്താവ്:Vssun|Vssun]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vssun|സംവാദം]]) 03:35, 19 സെപ്റ്റംബർ 2012 (UTC)</text>
      <sha1>0cbccjeyyg4x7poxurmdlkpf2xwqutl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>215094</id>
    <revision>
      <id>3759229</id>
      <parentid>3656364</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:03:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[മൈക്രോനേഷ്യ]] എന്ന താൾ [[ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45219" xml:space="preserve">{{prettyurl|Federated States of Micronesia}}
{{Rename|ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ}}
{{about|ഓഷ്യാനിയയിലെ പരമാധികാര രാജ്യത്തെപ്പറ്റിയാണ്}}
{{Infobox country
|conventional_long_name = ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ
|common_name = ദി ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ
|image_flag = Flag of Federated States of Micronesia.svg
|image_coat =Seal_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg
|symbol_type = മുദ്ര
|image_map = LocationMicronesia.png
|national_motto = &quot;സമാധാനം, ഐക്യം, സ്വാതന്ത്ര്യം (Peace, Unity, Liberty)&quot;
|national_anthem = ''[[Patriots of Micronesia|പേട്രിയട്ട്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ]]''&lt;br/&gt;&lt;center&gt;[[File:Micronesia National Anthem.ogg]]&lt;/center&gt;
|languages_type = ഭാഷകൾ
|languages = [[English language|ഇംഗ്ലീഷ്]] &lt;small&gt;(ദേശീയഭാഷ)&lt;/small&gt;&lt;sup&gt;അ&lt;/sup&gt;
|ethnic_groups = {{nowrap|48.8% [[Chuukese people|ചൂകെസെ]]&lt;br/&gt;24.2% പോഹ്ൻപേയൻ&lt;br/&gt;6.2% കോസ്രെയൻ&lt;br/&gt;5.2% [[Yap|യാപീസ്]]&lt;br/&gt;4.5% ഔട്ടർ യാപീസ്&lt;br/&gt;1.8% ഏഷ്യൻ&lt;br/&gt;1.5% [[Polynesians|പോളിനേഷ്യൻ]]&lt;br/&gt;6.4% മറ്റുള്ളവർ&lt;br/&gt;1.4% അറിയാത്ത വിഭാഗങ്ങൾ}}
|ethnic_groups_year = 2000
|demonym = മൈക്രോനേഷ്യൻ
|capital = [[Palikir|പാലികിർ]]
|latd=6 |latm=55 |latNS=N |longd=158 |longm=11 |longEW=E
|largest_city = [[Weno|വെനോ]] 
|government_type = ഫെഡറൽ പ്രസിഡൻഷ്യൽ ജനായത്ത റിപ്പബ്ലിക്ക്
|leader_title1 = പ്രസിഡന്റ്
|leader_name1 = മാന്നി മോറി
|leader_title2 = വൈസ് പ്രസിഡന്റ്
|leader_name2 = അലിക് എൽ. അലിക്
|legislature = കോൺഗ്രസ്സ്
|area_rank = 188-ആമത്
|area_magnitude = 1 E8
|area_km2 = 702
|area_sq_mi = 271 &lt;!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--&gt;
|percent_water = തുച്ഛം
|population_estimate = 111,000&lt;ref name=unpop&gt;{{cite journal |url=http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2008/wpp2008_text_tables.pdf |title=World Population Prospects, Table A.1 |version=2008 revision |format=PDF |publisher=United Nations |author=Department of Economic and Social Affairs Population Division |year=2009 |accessdate=2009-03-12}}&lt;/ref&gt;
|population_estimate_rank = 181-ആമത്
|population_estimate_year = 2009
|population_census = 107,000
|population_census_year = 2000
|population_density_km2 = 158.1
|population_density_sq_mi = 409.6 &lt;!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--&gt;
|population_density_rank = 75-ആമത്
|GDP_PPP = 34.1 കോടി ഡോളർ &lt;!--World Bank 2009--&gt;
|GDP_PPP_rank = 176-ആമത്
|GDP_PPP_year = 2009
|GDP_PPP_per_capita = 2,664 ഡോളർ
|GDP_PPP_per_capita_rank = 117-അമത്
|sovereignty_type = സ്വതന്ത്രം
|established_event1 = സ്വതന്ത്ര അസോസിയേഷൻ കംപാക്റ്റ് (Compact of Free Association)
|established_date1 = 1986 നവംബർ 3
|HDI = {{nowrap|0.614&lt;ref name=&quot;HDI&quot;&gt;{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf |title=Human Development Report 2010 |year=2010 |publisher=United Nations |accessdate=2010-11-05}}&lt;/ref&gt;}}
|HDI_rank = 103-ആമത്
|HDI_year = 2010
|HDI_category = &lt;span style=&quot;color:#fc0;white-space:nowrap;&quot;&gt;ഇടത്തരം&lt;/span&gt;
|currency = [[United States dollar|അമേരിക്കൻ ഡോളർ]]
|currency_code = USD
|country_code = 
|time_zone = 
|utc_offset = +10ഉം +11ഉം
|time_zone_DST = നിലവിലില്ല
|utc_offset_DST = +10 and +11
|drives_on = റോഡിന്റെ വലതുവശം
|cctld = [[.fm]]
|calling_code = 691
|iso3166code = FM
|footnotes = അ. പ്രാദേശികഭാഷകളാണ് സംസ്ഥാനതലത്തിലും മുനിസിപ്പൽ തലത്തിലും ഉപയോഗിക്കുന്നത്.&lt;br/&gt;&lt;!--
 ORPHANED: b. In [[Compact of Free Association|free association]] with the [[United States]].
           c. GDP is supplemented by grant aid, averaging around $100 million annually (2002 estimate).
           d. 2002 estimate.--&gt;
}}

നാല് ഫെഡറൽ സംസ്ഥാനങ്ങളുൾപ്പെടുന്ന ഒരു സ്വതന്ത്ര പരമാധികാര ദ്വീപുരാഷ്ട്രമാണ് '''ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ''' {{IPAc-en|audio=en-us-Micronesia.ogg|ˌ|m|aɪ|k|r|oʊ|ˈ|n|iː|ʒ|ə}} ('''എഫ്.എസ്.എം.''') {{spaced ndash}} പടിഞ്ഞാറു നിന്ന് കിഴക്കോട്ട്, [[Yap|യാപ്]], [[Chuuk State|ചൂക്]], [[Pohnpei|പോഹ്ൻപേ]], [[Kosrae|കോസ്രേ]]{{spaced ndash}} എന്നിവയാണിവ. ഇവ പറിഞ്ഞാറൻ [[Pacific Ocean|പസഫിക് മഹാസമുദ്രത്തിലാണ്]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ആകെ 607-ഓളം ദ്വീപുകളാണീ രാജ്യത്തിന്റെ ഭാഗമായുള്ളത്. ആകെ കരഭൂമി 702 ചതുരശ്രകിലോമീറ്റർ വരും. ഭൂമദ്ധ്യരേഖയുടെ തൊട്ടു വടക്കായാണ് ദ്വീപുകളുടെ സ്ഥാനം. കിഴക്കു പടിഞ്ഞാറായി അളന്നാൽ ദ്വീപുകൾ തമ്മിൽ 2700 കിലോമീറ്റർ വരെ ദൂരമുണ്ട്. [[New Guinea|ന്യൂഗിനിയുടെ]] വടക്കുകിഴക്കായും, [[Guam|ഗുവാമിന്റെയും]] [[Marianas|മറിയാന ദ്വീപുകളുടെയും]] തെക്കായും, [[Nauru|നൗറുവിന്റെയും]] [[Marshall Islands|മാർഷൽ ദ്വീപുകളുടെയും]] പടിഞ്ഞാറായും, [[Palau|പലാവുവിന്റെയും]] [[Philippines|ഫിലിപ്പീൻസിന്റെയും]] കിഴക്കായുമാണ് ദ്വീപുകളുടെ സ്ഥാനം. 

ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യയുടെ കരഭൂമി ചെറുതാണെങ്കിലും ഈ രാജ്യത്തിന് പസഫിക് സമുദ്രത്തിലെ 2,600,000 ചതുരശ്രകിലോമീറ്റർ വരുന്ന കടലിനുമേൽ ആധിപത്യമുണ്ട്. പോഹ്ൻപൈ ദ്വീപിലെ [[Palikir|പാലികീർ]] ആണ് തലസ്ഥാനം. ചൂക് അറ്റോളിലെ വെനോ ആണ് ഏറ്റവും വലിയ പട്ടണം. 

മക്രോനേഷ്യ എന്ന പദം ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റിനെയോ പ്രദേശത്തെ മുഴുവനുമോ വിവക്ഷിക്കാനുപയോഗിക്കാറുണ്ട്. 

ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ അനുവദിച്ചതനുസരിച്ച് അമേരിക്കൻ ഭരണത്തിൻ കീഴിലുള്ള  ട്രസ്റ്റ് പ്രദേശമായിരുന്നു പണ്ട് മൈക്രോനേഷ്യ. 1979 മേയ് 10-ന് ഈ രാജ്യം സ്വന്തം ഭരണകൂടം സ്ഥാപിച്ചു. 1986 നവംബർ 3-ന് സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിച്ചശേഷം ഇത് പരമാധികാരരാജ്യമായി. എങ്കിലും അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളുമായി ഒരു [[Compact of Free Association|സ്വതന്ത്ര സഹകരണ ഉടമ്പടി]] നിലവിലുണ്ട്. 

== ചരിത്രം ==
മൈക്രോനേഷ്യക്കാരുടെ പൂർവ്വികർ ഈ ദ്വീപുകളിൽ നാലായിരം വർഷങ്ങൾക്കുമുൻപാണ് എത്തിപ്പെട്ടത്. കേന്ദ്രീകൃതമല്ലാത്തതും ഗോത്രത്തലവന്മാർ ഭരിക്കുന്നതുമായ ഒരു സംവിധാനമാണ് ആദ്യം ഇവിടെ നിലവിലുണ്ടായിരുന്നതെങ്കിലും പിന്നീട് യാപ് കേന്ദ്രമാക്കി സാമ്പത്തികവും മതപരവുമായ കാര്യങ്ങളിൽ കേന്ദ്രീകരണമുള്ള ഒരു സാമ്രാജ്യം പിന്നീട് രുപപ്പെട്ടു.

മനുഷ്യനിർമിതമായ ദ്വീപുകളും ഇവയെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന കനാൽ സംവിധാനവും ചേർന്ന [[Nan Madol|നാൻ മണ്ടോൾ]] പസഫിക്കിലെ [[വെനീസ്]] എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. പോഹ്ൻപൈ ദ്വീപിന്റെ കിഴക്കുവശത്താണ് ഈ സ്ഥലം. സൗഡെല്യൂർ രാജവംശത്തിന്റെ മതപരവും രാഷ്ട്രീയവുമായ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു ഈ സ്ഥലം. എ.ഡി. 500 മുതൽ 1500 വരെ ഉദ്ദേശം 25,000 ജനസംഖ്യ വരുന്ന പ്രജകളെ ഏകോപിപ്പിച്ചു ഭരണം നടത്തിയിരുന്നത് ഇവിടെനിന്നായിരുന്നു. എ.ഡി.1500 ഓടെ കേന്ദ്രീകൃത ഭരണസംവിധാനം നശിച്ചു. 

ആദ്യം [[Portugal|പോർച്ചുഗീസുകാരും]] പിന്നീട് [[Spain|സ്പെയിൻ]] കാരും പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇവിടെ എത്തിപ്പെട്ടു. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സ്പെയിൻ ഈ ദ്വീപസമൂഹത്തെ സ്പാനിഷ് ഈസ്റ്റ് ഇൻഡീസിനു കീഴിൽ കൊണ്ടുവരുകയും മിഷനുക‌ൾ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. 1887-ൽ ഇവർ സാന്റിയാഗോ ഡെ ലാ അസൻസിയൺ എന്ന പേരിൽ ഒരു പട്ടണമാരംഭിച്ചു. &lt;ref&gt;[http://www.micsem.org/pubs/books/catholic/pohnpei/index.htm The Catholic Church in Pohnpei]&lt;/ref&gt; സ്പാനിഷ് അമേരിക്കൻ യുദ്ധത്തെത്തുടർന്ന് സ്പെയിൻ ഈ ദ്വീപസമൂഹം 1899-ൽ [[ജർമനി|ജർമനിക്ക്]] വിൽക്കുകയുണ്ടായി. 1914-ൽ [[ജപ്പാൻ]] ൈവിടം പിടിച്ചെടുത്തു. [[World War II|രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത്]] [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ]] ഇവിടം പിടിച്ചെടുത്തു. പസഫിക് ദ്വീപുകളുടെ ട്രസ്റ്റ് പ്രദേശത്തിനുകീഴിൽ വന്ന ഈ ദ്വീപുകളെ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ നിർദ്ദേശമനുസരിച്ച് അമേരിക്ക 1947 മുതൽ ഭരിച്ചുവരികയായിരുന്നു. 

രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത് ജപ്പാന്റെ കപ്പൽപ്പടയുടെ നല്ലൊരുഭാഗം ട്രുക് ലഗൂൺ കേന്ദ്രമാക്കിയായിരുന്നു പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. 1944 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഓപറേഷൻ ഹെയിൽ സ്റ്റോൺ എന്നു പേരുവിളിക്കുന്ന യുദ്ധത്തിൽ അമേരിക്ക ജപ്പാന്റെ കപ്പലുകളെയും വിമാനങ്ങളെയും നശിപ്പിക്കുകയുണ്ടായി. 

1979 മേയ് 10-ന് ട്രസ്റ്റ് പ്രദേശത്തെ നാലു ഡിസ്ട്രിക്റ്റുകൾ ചേർന്ന് ഒരു ഭരണഘടന അംഗീകരിക്കുകയും ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ എന്ന രാജ്യം രൂപീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. [[Palau|പലാവു]], [[Marshall Islands|മാർഷൽ ദ്വീപുകൾ]], [[Northern Mariana Islands|നോർതേൺ മറിയാന ദ്വീപുകൾ]] എന്നിവ ഈ സംരംഭത്തിൽ പങ്കാളികളാകേണ്ട എന്ന് തീരുമാനിച്ചു. ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ 1986 നവംബർ 3-ന് അമേരിക്കയുമായി സ്വതന്ത്ര സഹകരണ ഉടമ്പടി ഒപ്പുവച്ചു.  ഇതോടുകൂടി രാജ്യം സ്വതന്ത്രമായി. 2004-ൽ ഈ ഉടമ്പടി പുതുക്കുകയുണ്ടായി.

== രാഷ്ട്രീയം ==
[[File:Map of the Federated States of Micronesia CIA.jpg|thumb|right|300px|ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യയുടെ ഭൂപടം.]]

1979-ലെ ഭരണഘടനയനുസരിച്ചാണ് ഈ രാജ്യത്തെ ഭരണം നടക്കുന്നത്. ഭരണഘടന അടിസ്ഥാന മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ ഉറപ്പുനൽകുന്നതുകൂടാതെ ഭരണകൂടത്തിന്റെ അധികാരങ്ങൾ വ്യക്തമായി വിഭജിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഒരു സഭ മാത്രമാണ് ജനപ്രതിനിധികൾക്കായി ഭരണഘടന വ്യവസ്ഥചെയ്തിരിക്കുന്നത്. ഇതിലെ ‌പതിനാല് അംഗങ്ങളെ വോട്ടെടുപ്പിലൂടെയാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. നാലു സെനറ്റർമാർ (ഒരു സംസ്ഥാനത്തുനിന്ന് ഒരാൾ വീതം) നാലു വർഷത്തേയ്ക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുമ്പോൾ മറ്റ് പത്തു സെനറ്റർമാരെ രണ്ടു വർഷത്തേയ്ക്ക് ഓരോ ജില്ലയിൽ നിന്നും തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. സംസ്ഥാനത്തു നിന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സെനറ്റർമാരിൽ നിന്ന് കോൺഗ്രസ്സ് പ്രസിഡന്റിനെയും വൈസ് പ്രസിഡന്റിനെയും തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. ഇവരാണ് എക്സിക്യൂട്ടീവിന്റെ തലവന്മാർ. പ്രസിഡന്റിനെയും വൈസ്പ്രസിഡന്റിനെയും തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിലൂടെ വരുന്ന ഒഴിവുകൾ പ്രത്യേക ഇലക്ഷനിലൂടെ നികത്തപ്പെടും. 

പ്രസിഡന്റിനെയും വൈസ് പ്രസിഡന്റിനെയും സഹായിക്കാനായി നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്ത ഒരു മന്ത്രിസഭ നിലവിലുണ്ടാവും. ഇവിടെ ഔപചാരിക രാഷ്ട്രീയപ്പാർട്ടികളില്ല.

[[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ|ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിലെ]] വോട്ടെടുപ്പുകളിൽ സാധാരണഗതിയിൽ ഈ രാജ്യം അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്കൊപ്പമാണ് വോട്ടു ചെയ്യാറ്. &lt;ref&gt;[http://www.state.gov/documents/organization/82642.pdf General Assembly - Overall Votes - Comparison with U.S. vote] lists Micronesia as in the country with the fourth high coincidence of votes. Micronesia has always been in the top four.&lt;/ref&gt;

== ഭരണപരമായ വിഭജനം ==

ഫെഡറേഷനിലെ നാലു സംസ്ഥാനങ്ങൾ ഇവയാണ്:
{| class=&quot;wikitable&quot; border=&quot;1&quot;
|-
!rowspan=&quot;2&quot;|കൊടി
!rowspan=&quot;2&quot;|സംസ്ഥാനം
!rowspan=&quot;2&quot;|തലസ്ഥാനം
!rowspan=&quot;2&quot;|നിലവിലുള്ള ഗവർണർ
!colspan=&quot;2&quot;|കരഭൂമി
!rowspan=&quot;2&quot;|Pജനസംഖ്യ&lt;ref name=&quot;FSM government website - Population&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.fsmgov.org/info/people.html |title=FSM government website - Population |access-date=2012-11-10 |archive-date=2012-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120629052438/http://www.fsmgov.org/info/people.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
!colspan=&quot;2&quot;|ജനസാന്ദ്രത
|-
!km²&lt;ref&gt;[http://www.fsmgov.org/info/geog.html FSM government website - Geography]&lt;/ref&gt;
!sq&amp;nbsp;mi 
!per km²&lt;ref name=&quot;FSM government website - Population&quot;/&gt;
!per sq&amp;nbsp;mi 
|-
|{{Flagicon|Chuuk|size=50px}} || [[Chuuk State|ചൂക്]] || വെനോ || ജോൺസൺ എലിമോ || 127 || 49.2 ||align=&quot;right&quot;| 54,595 || 420 || 1088 
|-
|{{Flagicon|Kosrae|size=50px}} || [[Kosrae|കോസ്രേ]] || ടോഫോൾ ||  ലിൻഡൻ ജാക്സൺ || 110|| 42.6 ||align=&quot;right&quot;| 9,686 || 66 || 170 
|-
|{{Flagicon|Pohnpei|size=50px}} || [[Pohnpei State|പോഹ്ൻപൈ]] || കോളോണിയ || ജോൺ എഹ്സ || 345 || 133.2 ||align=&quot;right&quot;| 34,685 || 98 || 255 
|-
|{{Flagicon|Yap|size=50px}} || [[Yap|യാപ്]] || കൊളോണിയ || സെബാസ്റ്റ്യൻ അനേഫാൽ || 118 ||45.6 ||align=&quot;right&quot;| 16,436 ||94 || 243 
|}

ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളെ മുനിസിപ്പാലിറ്റികളായി പുനർവിഭജനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

== ഭൂമിശാസ്ത്രം ==
[[File:Koloniasokehs.jpg|thumb|right|240px|കൊളോണിയ ടൗൺ, പോഹ്ൻപൈ.]]

കിഴക്കുപടിഞ്ഞാറായി 2900 കിലോമീറ്റർ നീളത്തിലുള്ള സമുദ്രപ്രദേശത്തായി ചിതറിക്കിടക്കുന്ന 607 ദ്വീപുകളാണ് ഈ ദ്വീപസമൂഹത്തിലുള്ളത്. കരോലീൻ ദ്വീപുകൾ എന്ന് ഈ ദ്വീപസമൂഹത്തിന് പേരുണ്ട്.  

[[Yap|യാപ്]], [[Chuuk State|ചൂക്]], [[Pohnpei State|പോഹ്ൻപൈ]], [[Kosrae|കോസ്രൈ]] എന്ന നാലു ദ്വീപുകളാണ് ഈ ദ്വീപസമൂഹത്തിലുള്ളത്. ദേശീയപതാകയിലെ നാല് വെള്ള നക്ഷത്രങ്ങൾ ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. 

ഏഴ് ഔദ്യോഗിക ഭാഷകൾ ഇവിടെയുണ്ട്. [[English language|ഇംഗ്ലീഷ്]], &lt;!--cia.gov--&gt;[[Ulithian language|യുലിത്തിയൻ]], [[Woleaian language|വോളൈയൻ]], [[Yapese language|യാപീസ്]], [[Pohnpeian language|പോഹ്ൻപൈയൻ]], [[Kosraean language|കോസ്രൈയൻ]],  [[Chuukese language|ചൂകീസ്]] എന്നിവയാണവ.

[[Pingelapese|പിൻഗലാപീസ്]], [[Ngatikese|എൻഗാറ്റികീസ്]], [[Satawalese|സാറ്റവാലീസ്]], [[Kapingamarangi language|കാപിങമാരാൻഗി]], [[Nukuoro language|നുകുവോറോ]], [[Puluwatese|പുളുവാട്ടീസ്]], മോർട്ട്ലോകീസ്, [[Mokilese|മോകിലീസ്]] എന്നിവ ഇവിടെ സംസാരിക്കുന്ന മറ്റ് ഭാഷകളാണ്.

== സാമ്പത്തികരംഗം ==

കൃഷിയും മത്സ്യബന്ധനവുമാണ് പ്രധാന ജീവനോപാധികൾ. ഫോസ്ഫേറ്റൊഴികെ ഇവിടെ മിനറൽ നിക്ഷേപങ്ങളൊന്നുമില്ല. 1990-കളിൽ ചൈനയിൽ നിന്നുള്ള ടൂണയെപ്പിടിക്കുന്ന കപ്പലുകൾ ഇവിടെ മത്സ്യബന്ധനം നടത്തുന്നുണ്ടായിരുന്നു. വിനോദസഞ്ചാര വ്യവസായത്തിന് സാദ്ധ്യതകളുണ്ടെങ്കിലും വിദൂരപ്രദേശമാണെന്നതും അടിസ്ഥാനസൗകര്യക്കുറവും കാരണം ഈ മേഖലയിൽ വലിയ വികസനം നടന്നിട്ടില്ല. [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്കയിൽ]] നിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക സഹായമാണ് പ്രധാന വരുമാനം. 

അമേരിക്കൻ ഡോളറാണ് ഇവിടെ കറൻസിയായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്.

==യാത്രാസൗകര്യം==

നാല് അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളങ്ങളാണ് രാജ്യത്തുള്ളത്. 
* പോഹ്ൻപൈ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം. 
* ചൂക് അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം
* കോസ്രേ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം 
* യാപ് അന്താരാഷ്ട്രവിമാനത്താവളം

== ജനങ്ങൾ ==

ഏകദേശം 100% ആൾക്കാരും പസഫിക് ദ്വീപുവംശജരോ ഏഷ്യൻ വംശജരോ ആണ്. [[Chuukese people|ചൂകീസ്]] ജനത 48.8% വരും. പോളിനേഷ്യക്കാർ 24.2%, കോസ്രൈയൻ 6.2%, യാപീസ് 5.2%, യാപ് ഔട്ടർ ഐലന്റ് വാസികൾ 4.5%, [[Asian ethnic groups|ഏഷ്യൻ]] 1.8%, [[Polynesians|പോളിനേഷ്യൻ]] 1.5%, മറ്റുള്ളവർ 6.4%, അറിയാത്തവർ 1.4% എന്നിങ്ങനെയാണ് മറ്റുള്ള ജനതയുടെ എണ്ണം. കുറച്ചുപേർക്ക് ജപ്പാനീസ് വംശപാരമ്പര്യവുമുണ്ട്. &lt;ref&gt;[http://www.fsmgov.org/press/pr12120a.htm President Emanuel Mori Meets With Japan Prime Minister Yasuo Fukuda]; [http://www.aesonline.org/3056 AESonline.org] {{Webarchive|url=https://archive.is/20070616091249/http://www.aesonline.org/3056 |date=2007-06-16 }} Government of the Federated States of Micronesia, December 12, 2007&lt;/ref&gt;

1990 മുതൽ അമേരിക്കക്കാർ, ഓസ്ട്രേലിയക്കാർ, യൂറോപ്യന്മാർ, ചൈനക്കാർ, ഫിലിപ്പീൻസുകാർ എന്നിവർ ഇവിടെ വന്നു താമസിക്കാൻ തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. [[English language|ഇംഗ്ലീഷാണ്]] ഭരണഭാഷ. ജനസംഖ്യാവളർച്ച വർഷം 3% എന്ന ഉയർന്ന നിലയിലാണ്. പോഹ്ൻപൈ ജനതയ്ക്ക് മാസ്കുൻ എന്നുവിളിക്കുന്ന ഒരുതരം [[വർണാന്ധത]] കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.

== സംസ്കാരം ==

[[File:Yap Stone Money.jpg|thumb|യാപീസ് കല്ലുനാണയം. താരതമ്യേന വലിയ ഈ നാണയത്തിന് 2.4 മീറ്റർ വ്യാസമുണ്ട്. റായ് കല്ലുകൾ എന്നാണ് ഇവ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്.]]

നാലു സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കും സ്വന്തം സംസ്കാരവും പാരമ്പര്യങ്ങളുമുണ്ട്. എന്നാലും നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള സാംസ്കാരികവും സാമ്പത്തികവുമായ ബന്ധങ്ങളും ഈ ദ്വീപുകൾ തമ്മിലുണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന് കൂട്ടുകുടുംബസംവിധാനവും ഗോത്രകൂട്ടായ്മയും എല്ലാ ദ്വീപിലും കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.

യാപ് ദ്വീപ് കല്ലുനാണയങ്ങൾക്ക് പ്രസിദ്ധമാണ് ([[Rai stones|റായ് കല്ലുകൾ]] എന്നാണ് ഇവയെ വിളിക്കുന്നത്). സാധാരണഗതിയിൽ കാൽസൈറ്റ് കല്ലുകൊണ്ടാണ് ഇവ ഉണ്ടാക്കുന്നത്, വലിയ ഡിസ്ക് രൂപത്തിലാണ് നിർമിതി. നാലു മീറ്റർ വരെ ഇവയ്ക്ക് വ്യാസമുണ്ടാകാറുണ്ട്. നടുവിൽ ഒരു ദ്വാരമുണ്ടാകും. ദ്വീപുവാസികൾക്ക് ഇതിന്റെ ഉടമസ്ഥനാരെന്നറിയാമെന്നതിനാൽ കൈമാറ്റം നടന്നാലും ഈ നാണയങ്ങളെ ഒരിടത്തുനിന്ന് മറ്റൊരിടത്തേയ്ക്ക് കൊണ്ടുപോകാറില്ലായിരുന്നുവത്രേ. ചരിത്രവും വലിപ്പവുമാണ് ഇവയുടെ മൂല്യനിർണയത്തിനുപയോഗിക്കുന്നത്. ന്യൂ ഗിനിയയിൽ നിന്നുവരെ ഇവ കൊണ്ടുവരപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഈ ദ്വീപിൽ ഉദ്ദേശം 6,500 കല്ലുനാണയങ്ങൾ ഉണ്ട്. 

===സാഹിത്യം===

മൈക്രോനേഷ്യയിൽ നിന്ന് പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട വളരെക്കുറച്ച് സാഹിത്യകൃതികളേയുള്ളൂ. &lt;ref&gt;[http://guam.mvarietynews.com/index.php?view=article&amp;id=4591%3Aseeking-micronesian-literary-writers&amp;option=com_content&amp;Itemid=2 &quot;Seeking Micronesian literary writers&quot;], ''Marianas Variety'', February 18, 2009&lt;/ref&gt; 2008-ൽ എമെലിഹ്റ്റർ കിഹ്ലെങ് ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷയിൽ കവിതാസമാഹാരം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ആദ്യ മൈക്രോനേഷ്യക്കാരനായി. &lt;ref&gt;[http://www.doi.gov/oia/press/2008/05122008b.html &quot;Micronesian Poet Publishes Collection of Poems&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120229151437/http://www.doi.gov/oia/press/2008/05122008b.html |date=2012-02-29 }}, Office of Insular Affairs, May 12, 2008&lt;/ref&gt;

===മതം===

പല [[Protestant|പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ്]] സഭകളും റോമൻ കത്തോലിക്കാസഭയും എല്ലാ ദ്വീപുകളിലും വേരുറപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=report&gt;[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90145.htm International Religious Freedom Report 2007: Micronesia, Federated States of]. United States [[Bureau of Democracy, Human Rights and Labor]] (September 14, 2007). ''This article incorporates text from this source, which is in the [[public domain]].''&lt;/ref&gt; അമേരിക്കൻ മിഷനറിമാരാണ് മിക്ക പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് സഭകളും സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ളത്. &lt;ref name=report/&gt; കോസ്രേ ദ്വീപിൽ 7,800 ആൾക്കാരുള്ളതിൽ 95 ശതമാനം പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് വിശ്വാസികളാണ്. &lt;ref name=report/&gt; പോഹ്ൻപൈ ദ്വീപിലെ 35,000 ജനങ്ങളിൽ ഏകദേശം പകുതിവീതം പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റുകാരും കത്തോലിക്കരുമാണ്. &lt;ref name=report/&gt; ചൂക്, യാപ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ 60 % കത്തോലിക്കരും 40 % പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് വിശ്വാസികളുമാണ്. &lt;ref name=report/&gt; [[Baptists|ബാപ്റ്റിസ്റ്റുകൾ]], [[Assemblies of God|അസംബ്ലീസ് ഓഫ് ഗോഡ്]], [[Salvation Army|സാൽവേഷൻ ആർമി]], [[Seventh-day Adventists|സെവൻത് ഡേ അഡ്വെന്റിസ്റ്റുകൾ]], [[Jehovah's Witnesses|യഹോവാ സാക്ഷികൾ]], [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints|മോർമോൺ വിഭാഗക്കാർ]], [[Baha'i Faith|ബഹായി വിശ്വാസികൾ]] എന്നീ മതവിഭാഗങ്ങളും ഇവിടെയുണ്ട്.&lt;ref name=report/&gt; പോഹ്ൻപൈയിൽ ഒരു ചെറിയ വിഭാഗം ബുദ്ധമതക്കാരുമുണ്ട്. &lt;ref name=report/&gt; പള്ളികൾക്ക് ഇവിടുത്തെ പൊതുസമൂഹത്തിൽ വലിയ സ്ഥാനമുണ്ട്.&lt;ref name=report/&gt;

ഇവിടെ കുടിയേറിയ ഫിലിപ്പിനോ വംശജർ ഭൂരിപക്ഷവും കത്തോലിക്കരാണ്.  1890-കളിൽ പോഹ്ൻപൈ ദ്വീപിൽ മിഷനറിമാർ തമ്മിൽ സ്പർദ്ധയും വിവിധ ഗോത്രവിഭാഗങ്ങൾ വിവിധ സഭകളിൽs ചേർന്നതുകാരണവുമുണ്ടായ വർഗ്ഗീയപ്രശ്നങ്ങൾ ഇപ്പോഴും നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.  ഇവിടെ പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റുകാർ ദ്വീപിന്റെ പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്തും കത്തോലിക്കർ കിഴക്കുഭാഗത്തുമാണ് പൊതുവെ താമസം. ഭരണഘടന മതസ്വാതന്ത്ര്യം അനുവദിക്കുന്നുണ്ട്. മിക്ക സഭകളുടെയും മിഷനറിമാർ ഇവിടെ പ്രവർത്തിക്കുന്നുമുണ്ട്. മതവ്യത്യാസങ്ങൾ ഏതെങ്കിലും വിഭാഗത്തിനെതിരേയുള്ള വിവേചനത്തിൽ കലാശിച്ചതായി റിപ്പോർട്ടില്ല. &lt;ref name=report/&gt;

==പ്രതിരോധവും വിദേശകാര്യവും==

ഈ രാജ്യം അമേരിക്കയുമായി സ്വതന്ത്ര സഹകരണത്തിലുള്ള പരമാധികാര സ്വയംഭരണ രാജ്യമാണ്. അമേരിക്കയാണ് ഈ രാജ്യത്തിന്റെ പ്രതിരോധത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തമേറ്റെടുത്തിരിക്കുന്നത്. കരാറനുസരിച്ച് ഇവിടുത്തുകാർക്ക അമേരിക്കൻ സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പൗരത്വമെടുക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.us-army-info.com/pages/pdfs/enlistment_standards.pdf |title=U.S. Military Enlistment Standards |access-date=2012-11-10 |archive-date=2008-10-01 |archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20081001231147/http://www.us-army-info.com/pages/pdfs/enlistment_standards.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; അമേരിക്കയിലേയ്ക്ക് കുടിയേറുന്നതും എളുപ്പമാണ്.

==കുറിപ്പുകൾ==
{{Reflist|2}}

==അവലംബം==
# U.S.-CIA. [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fm.html സിഐഎ - ദി വേൾഡ് ഫാക്റ്റ് ബുക്ക്: ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ]. ''ദി വേൾഡ് ഫാക്റ്റ് ബുക്ക്''. അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ: സെൻട്രൽ ഇന്റലിജൻസ് ഏജൻസി. 2003.

==സ്രോതസ്സുകൾ==
*{{cite book |last=Brower |first=Kenneth |title=Micronesia: The Land, the People, and the Sea |authorlink= |coauthors=Harri Peccinotti |year=1981 |publisher=Louisiana State University Press |location=Baton Rouge |isbn=0-8071-0992-4 }}
*{{cite journal |last=Darrach |first=Brad |authorlink= |coauthors=David Doubilet |year=1995 |month= |title=Treasured Islands |journal=Life |volume= |issue=August 1995 |pages=46–53 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last=Falgout |first=Suzanne |authorlink= |coauthors= |year=1995 |month= |title=Americans in Paradise: Anthropologists, Custom, and Democracy in Postwar Micronesia |journal=Ethnology |volume=34  |issue=Spring 1995 |pages=99–111 |id= |quote=|doi=10.2307/3774100 |publisher=Ethnology, Vol. 34, No. 2|jstor= 3774100 }}
*{{cite journal |last=Friedman |first=Hal M. |authorlink= |coauthors= |year=1993 |month= |title=The Beast in Paradise: The United States Navy in Micronesia, 1943–1947 |journal=Pacific Historical Review |volume=62 |issue=May 1993 |pages=173–195 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last=Friedman |first=Hal M. |authorlink= |coauthors= |year=1994 |month= |title=Arguing over Empire |journal=Journal of Pacific History |volume=29 |issue=1994 |pages=36–48 |id= |url= |accessdate= |quote=|doi=10.1080/00223349408572757 }}
*{{cite book |last=Hanlon |first=David |title=Remaking Micronesia: Discourses over Development in a Pacific Territory, 1944–1982 |authorlink= |coauthors= |year=1998 |publisher=University of Hawaii Press |location=Honolulu |isbn=0-8248-1894-6 }}
*{{cite journal |last=Hezel |first=Francis X. |authorlink= |coauthors= |year=1995 |month= |title=The Church in Micronesia |journal=America |volume=18 |issue=February 1995 |pages=23–24 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite book |last=Kluge |first=P. F. |title=The Edge of Paradise: America in Micronesia |authorlink= |coauthors= |year=1991 |publisher=Random House |location=New York |isbn=0-394-58178-4 }}
*{{cite journal |last=Malcomson |first=S. L. |authorlink= |coauthors= |year=1989 |month= |title=Stranger than Paradise |journal=Mother Jones |volume=14 |issue=January 1989 |pages=19–25 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last= |first= |authorlink= |coauthors= |year= |month= |title=Micronesia: A New Nation |journal=U.S. News &amp; World Report |volume= |issue=October 15, 1984 |pages=80–81 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last=Parfit |first=Michael  |authorlink= |coauthors= |year=2003 |month= |title=Islands of the Pacific |journal=[[National Geographic (magazine)|National Geographic]] |volume=203 |issue=March 2003 |pages=106–125 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last=Patterson |first=Carolyn Bennett |authorlink= |coauthors= |year=1986 |month= |title=In the Far Pacific: At the Birth of Nations |journal=National Geographic |volume=170 |issue=October 1986 |pages=460–500 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last=Peoples |first=James G. |authorlink= |coauthors= |year=1993 |month= |title=Political Evolution in Micronesia |journal=Ethnology |volume=32 |issue=Winter 1993 |pages=1–17 |id= |quote=|doi=10.2307/3773542 |publisher=Ethnology, Vol. 32, No. 1|jstor= 3773542 }}
*{{cite journal |last=Rainbird |first=Paul |authorlink= |coauthors= |year=2003 |month= |title=Taking the Tapu: Defining Micronesia by Absence |journal=Journal of Pacific History |volume=38 |issue=September 2003 |pages=237–250 |id= |url= |accessdate= |quote=|doi=10.1080/0022334032000120558 }}
*{{cite journal |last=Schwalbenberg |first=Henry M. |authorlink= |coauthors=Thomas Hatcher |year=1994 |month= |title=Micronesian Trade and Foreign Assistance |journal=Journal of Pacific History |volume=29 |issue=1 |pages=95–104 |id= |url= |accessdate= |quote=|doi=10.1080/00223349408572762 }}

==പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ==
{{Sister project links}}
; ഭരണകൂടം
* [http://www.fsmgov.org/ ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യയുടെ ഭരണകൂടം]
* [https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-m/micronesia-federated-states-of.html ചീഫ് ഓഫ് സ്റ്റേറ്റ് ആൻഡ് കാബിനറ്റ് മെംബേഴ്സ്] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130910033533/https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-m/micronesia-federated-states-of.html |date=2013-09-10 }}

; പൊതുവിവരങ്ങൾ
* [http://film.numud.com/?videoscategory=micronesia ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130208020720/http://film.numud.com/?videoscategory=micronesia |date=2013-02-08 }} അറ്റ് ദി ഫിലിം ന്യൂമൂഡ് ഓൺലൈൻ ഡോക്യുമെന്ററീസ്
* {{CIA World Factbook link|fm|Federated States of Micronesia}}
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/micronesia.htm ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ] ഫ്രം ''യു‌സി‌ബി ലൈബ്രറീസ് ഗൊവ്പബ്സ്''
* {{dmoz|Regional/Oceania/Micronesia,_Federated_States_of}}
* [http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-15494620 മൈക്രോനേഷ്യ] ഫ്രം ദി [[BBC News|ബിബിസി ന്യൂസ്]]
* [http://www.janeresture.com/fedmic/index.htm ജേൻസ് ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ ഹോം പേജ്]
* [http://libweb.hawaii.edu/digicoll/ttp/ttpi.html ട്രസ്റ്റ് ടെറിട്ടറി ഓഫ് ദി പസഫിക് ആർക്കൈവ്സ്] അറ്റ് ദി യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് ഹവായി
* [http://www.paclii.org/databases.html#FM പസഫിക് ഐലന്റ്സ് ലീഗൽ ഇൻഫൊർമേഷൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് - ''ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ'']
* [http://www.nature.org/wherewework/asiapacific/micronesia/ Nature.org - മൈക്രോനേഷ്യ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061207015735/http://www.nature.org/wherewework/asiapacific/micronesia/ |date=2006-12-07 }} എൻവൈറണ്മെന്റൽ കൺസർവേഷൻ
* [http://www.mymicronesia.com/ myMicronesia.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080928083648/http://www.mymicronesia.com/ |date=2008-09-28 }} മൈക്രോനേഷ്യൻ ദ്വീപുകളെപ്പറ്റിയുള്ള ഓൺലൈൻ വിഭവസ്രോതസ്സ്. 
* [http://www.habele.org/islands.asp Habele.org - ഔട്ടർ ഐലന്റ്സ്] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180307143602/http://www.habele.org/islands.asp |date=2018-03-07 }} വിദൂരദ്വീപുകളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ.
* [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=FM ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യയുടേ വികസനം സംബന്ധിച്ച പ്രവചനങ്ങൾ]

; വാർത്താ മാദ്ധ്യമങ്ങൾ
* [http://www.kpress.info/ ദി കാസെലെഹ്ലി പ്രെസ്സ്] – ദി കാസലെഹ്ലി പ്രെസ്സ് പോഹ്ൻപെയിൽ ആസ്ഥാനമായുള്ള ഒരു പത്രമാണ്. 

; ഭൂപടങ്ങൾ
* {{Wikiatlas|the Federated States of Micronesia|ദി ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ}}
* [http://darkwing.uoregon.edu/~wsayres/Pohnpei/NanMadol.html നാൻ മാഡോൾ ഐലറ്റ് കോംപ്ലക്സ്] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090312015637/http://darkwing.uoregon.edu/~wsayres/Pohnpei/NanMadol.html |date=2009-03-12 }} പ്രധാന ദ്വീപുകളുടെ കമ്പ്യൂട്ടർ അധിഷ്ടിത റീക്കൺസ്ട്രക്ഷൻ

; യാത്ര
* {{wikivoyage|Federated States of Micronesia}}
* [http://www.anytravels.com/australia/micronesia/ മൈക്രോനേഷ്യയിൽ യാത്ര ചെയ്യുന്നതിനെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരണം] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110716220829/http://www.anytravels.com/australia/micronesia/ |date=2011-07-16 }}
* [http://www.visityap.com/ യാപ് വിസിറ്റേഴ്സ് ബ്യൂറോ]

; Weather
* [http://www.prh.noaa.gov/chuuk/ എൻഒഎഎ-യുടെ നാഷണൽ വെതർ സർവീസ് - ചൂക്, എഫ്എസ്എം]
* [http://www.prh.noaa.gov/pohnpei/ എൻഒഎഎ-യുടെ നാഷണൽ വെതർ സർവീസ് - പോൺപേ &amp; കൊസ്രേ, എഫ്എസ്എം]
* [http://www.prh.noaa.gov/yap/ എൻഒഎഎ-യുടെ നാഷണൽ വെതർ സർവീസ് - യാപ്, എഫ്എസ്എം]


&lt;!--Other languages--&gt;


{{Countries and territories of Oceania}}


[[വർഗ്ഗം:ഓഷ്യാനിയയിലെ രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:പട്ടാളമില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇംഗ്ലീഷ്‌ ഔദ്യോഗികഭാഷയായിട്ടുള്ള രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിൽ അംഗത്വമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മൈക്രോനേഷ്യ]]</text>
      <sha1>kr419v7eiqn01hdg6dgdffs1u2dhebd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759233</id>
      <parentid>3759229</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:03:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45096" xml:space="preserve">{{prettyurl|Federated States of Micronesia}}
{{about|ഓഷ്യാനിയയിലെ പരമാധികാര രാജ്യത്തെപ്പറ്റിയാണ്}}
{{Infobox country
|conventional_long_name = ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ
|common_name = ദി ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ
|image_flag = Flag of Federated States of Micronesia.svg
|image_coat =Seal_of_the_Federated_States_of_Micronesia.svg
|symbol_type = മുദ്ര
|image_map = LocationMicronesia.png
|national_motto = &quot;സമാധാനം, ഐക്യം, സ്വാതന്ത്ര്യം (Peace, Unity, Liberty)&quot;
|national_anthem = ''[[Patriots of Micronesia|പേട്രിയട്ട്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ]]''&lt;br/&gt;&lt;center&gt;[[File:Micronesia National Anthem.ogg]]&lt;/center&gt;
|languages_type = ഭാഷകൾ
|languages = [[English language|ഇംഗ്ലീഷ്]] &lt;small&gt;(ദേശീയഭാഷ)&lt;/small&gt;&lt;sup&gt;അ&lt;/sup&gt;
|ethnic_groups = {{nowrap|48.8% [[Chuukese people|ചൂകെസെ]]&lt;br/&gt;24.2% പോഹ്ൻപേയൻ&lt;br/&gt;6.2% കോസ്രെയൻ&lt;br/&gt;5.2% [[Yap|യാപീസ്]]&lt;br/&gt;4.5% ഔട്ടർ യാപീസ്&lt;br/&gt;1.8% ഏഷ്യൻ&lt;br/&gt;1.5% [[Polynesians|പോളിനേഷ്യൻ]]&lt;br/&gt;6.4% മറ്റുള്ളവർ&lt;br/&gt;1.4% അറിയാത്ത വിഭാഗങ്ങൾ}}
|ethnic_groups_year = 2000
|demonym = മൈക്രോനേഷ്യൻ
|capital = [[Palikir|പാലികിർ]]
|latd=6 |latm=55 |latNS=N |longd=158 |longm=11 |longEW=E
|largest_city = [[Weno|വെനോ]] 
|government_type = ഫെഡറൽ പ്രസിഡൻഷ്യൽ ജനായത്ത റിപ്പബ്ലിക്ക്
|leader_title1 = പ്രസിഡന്റ്
|leader_name1 = മാന്നി മോറി
|leader_title2 = വൈസ് പ്രസിഡന്റ്
|leader_name2 = അലിക് എൽ. അലിക്
|legislature = കോൺഗ്രസ്സ്
|area_rank = 188-ആമത്
|area_magnitude = 1 E8
|area_km2 = 702
|area_sq_mi = 271 &lt;!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--&gt;
|percent_water = തുച്ഛം
|population_estimate = 111,000&lt;ref name=unpop&gt;{{cite journal |url=http://www.un.org/esa/population/publications/wpp2008/wpp2008_text_tables.pdf |title=World Population Prospects, Table A.1 |version=2008 revision |format=PDF |publisher=United Nations |author=Department of Economic and Social Affairs Population Division |year=2009 |accessdate=2009-03-12}}&lt;/ref&gt;
|population_estimate_rank = 181-ആമത്
|population_estimate_year = 2009
|population_census = 107,000
|population_census_year = 2000
|population_density_km2 = 158.1
|population_density_sq_mi = 409.6 &lt;!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--&gt;
|population_density_rank = 75-ആമത്
|GDP_PPP = 34.1 കോടി ഡോളർ &lt;!--World Bank 2009--&gt;
|GDP_PPP_rank = 176-ആമത്
|GDP_PPP_year = 2009
|GDP_PPP_per_capita = 2,664 ഡോളർ
|GDP_PPP_per_capita_rank = 117-അമത്
|sovereignty_type = സ്വതന്ത്രം
|established_event1 = സ്വതന്ത്ര അസോസിയേഷൻ കംപാക്റ്റ് (Compact of Free Association)
|established_date1 = 1986 നവംബർ 3
|HDI = {{nowrap|0.614&lt;ref name=&quot;HDI&quot;&gt;{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf |title=Human Development Report 2010 |year=2010 |publisher=United Nations |accessdate=2010-11-05}}&lt;/ref&gt;}}
|HDI_rank = 103-ആമത്
|HDI_year = 2010
|HDI_category = &lt;span style=&quot;color:#fc0;white-space:nowrap;&quot;&gt;ഇടത്തരം&lt;/span&gt;
|currency = [[United States dollar|അമേരിക്കൻ ഡോളർ]]
|currency_code = USD
|country_code = 
|time_zone = 
|utc_offset = +10ഉം +11ഉം
|time_zone_DST = നിലവിലില്ല
|utc_offset_DST = +10 and +11
|drives_on = റോഡിന്റെ വലതുവശം
|cctld = [[.fm]]
|calling_code = 691
|iso3166code = FM
|footnotes = അ. പ്രാദേശികഭാഷകളാണ് സംസ്ഥാനതലത്തിലും മുനിസിപ്പൽ തലത്തിലും ഉപയോഗിക്കുന്നത്.&lt;br/&gt;&lt;!--
 ORPHANED: b. In [[Compact of Free Association|free association]] with the [[United States]].
           c. GDP is supplemented by grant aid, averaging around $100 million annually (2002 estimate).
           d. 2002 estimate.--&gt;
}}

നാല് ഫെഡറൽ സംസ്ഥാനങ്ങളുൾപ്പെടുന്ന ഒരു സ്വതന്ത്ര പരമാധികാര ദ്വീപുരാഷ്ട്രമാണ് '''ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ''' {{IPAc-en|audio=en-us-Micronesia.ogg|ˌ|m|aɪ|k|r|oʊ|ˈ|n|iː|ʒ|ə}} ('''എഫ്.എസ്.എം.''') {{spaced ndash}} പടിഞ്ഞാറു നിന്ന് കിഴക്കോട്ട്, [[Yap|യാപ്]], [[Chuuk State|ചൂക്]], [[Pohnpei|പോഹ്ൻപേ]], [[Kosrae|കോസ്രേ]]{{spaced ndash}} എന്നിവയാണിവ. ഇവ പറിഞ്ഞാറൻ [[Pacific Ocean|പസഫിക് മഹാസമുദ്രത്തിലാണ്]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ആകെ 607-ഓളം ദ്വീപുകളാണീ രാജ്യത്തിന്റെ ഭാഗമായുള്ളത്. ആകെ കരഭൂമി 702 ചതുരശ്രകിലോമീറ്റർ വരും. ഭൂമദ്ധ്യരേഖയുടെ തൊട്ടു വടക്കായാണ് ദ്വീപുകളുടെ സ്ഥാനം. കിഴക്കു പടിഞ്ഞാറായി അളന്നാൽ ദ്വീപുകൾ തമ്മിൽ 2700 കിലോമീറ്റർ വരെ ദൂരമുണ്ട്. [[New Guinea|ന്യൂഗിനിയുടെ]] വടക്കുകിഴക്കായും, [[Guam|ഗുവാമിന്റെയും]] [[Marianas|മറിയാന ദ്വീപുകളുടെയും]] തെക്കായും, [[Nauru|നൗറുവിന്റെയും]] [[Marshall Islands|മാർഷൽ ദ്വീപുകളുടെയും]] പടിഞ്ഞാറായും, [[Palau|പലാവുവിന്റെയും]] [[Philippines|ഫിലിപ്പീൻസിന്റെയും]] കിഴക്കായുമാണ് ദ്വീപുകളുടെ സ്ഥാനം. 

ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യയുടെ കരഭൂമി ചെറുതാണെങ്കിലും ഈ രാജ്യത്തിന് പസഫിക് സമുദ്രത്തിലെ 2,600,000 ചതുരശ്രകിലോമീറ്റർ വരുന്ന കടലിനുമേൽ ആധിപത്യമുണ്ട്. പോഹ്ൻപൈ ദ്വീപിലെ [[Palikir|പാലികീർ]] ആണ് തലസ്ഥാനം. ചൂക് അറ്റോളിലെ വെനോ ആണ് ഏറ്റവും വലിയ പട്ടണം. 

മക്രോനേഷ്യ എന്ന പദം ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റിനെയോ പ്രദേശത്തെ മുഴുവനുമോ വിവക്ഷിക്കാനുപയോഗിക്കാറുണ്ട്. 

ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ അനുവദിച്ചതനുസരിച്ച് അമേരിക്കൻ ഭരണത്തിൻ കീഴിലുള്ള  ട്രസ്റ്റ് പ്രദേശമായിരുന്നു പണ്ട് മൈക്രോനേഷ്യ. 1979 മേയ് 10-ന് ഈ രാജ്യം സ്വന്തം ഭരണകൂടം സ്ഥാപിച്ചു. 1986 നവംബർ 3-ന് സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിച്ചശേഷം ഇത് പരമാധികാരരാജ്യമായി. എങ്കിലും അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളുമായി ഒരു [[Compact of Free Association|സ്വതന്ത്ര സഹകരണ ഉടമ്പടി]] നിലവിലുണ്ട്. 

== ചരിത്രം ==
മൈക്രോനേഷ്യക്കാരുടെ പൂർവ്വികർ ഈ ദ്വീപുകളിൽ നാലായിരം വർഷങ്ങൾക്കുമുൻപാണ് എത്തിപ്പെട്ടത്. കേന്ദ്രീകൃതമല്ലാത്തതും ഗോത്രത്തലവന്മാർ ഭരിക്കുന്നതുമായ ഒരു സംവിധാനമാണ് ആദ്യം ഇവിടെ നിലവിലുണ്ടായിരുന്നതെങ്കിലും പിന്നീട് യാപ് കേന്ദ്രമാക്കി സാമ്പത്തികവും മതപരവുമായ കാര്യങ്ങളിൽ കേന്ദ്രീകരണമുള്ള ഒരു സാമ്രാജ്യം പിന്നീട് രുപപ്പെട്ടു.

മനുഷ്യനിർമിതമായ ദ്വീപുകളും ഇവയെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന കനാൽ സംവിധാനവും ചേർന്ന [[Nan Madol|നാൻ മണ്ടോൾ]] പസഫിക്കിലെ [[വെനീസ്]] എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. പോഹ്ൻപൈ ദ്വീപിന്റെ കിഴക്കുവശത്താണ് ഈ സ്ഥലം. സൗഡെല്യൂർ രാജവംശത്തിന്റെ മതപരവും രാഷ്ട്രീയവുമായ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു ഈ സ്ഥലം. എ.ഡി. 500 മുതൽ 1500 വരെ ഉദ്ദേശം 25,000 ജനസംഖ്യ വരുന്ന പ്രജകളെ ഏകോപിപ്പിച്ചു ഭരണം നടത്തിയിരുന്നത് ഇവിടെനിന്നായിരുന്നു. എ.ഡി.1500 ഓടെ കേന്ദ്രീകൃത ഭരണസംവിധാനം നശിച്ചു. 

ആദ്യം [[Portugal|പോർച്ചുഗീസുകാരും]] പിന്നീട് [[Spain|സ്പെയിൻ]] കാരും പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇവിടെ എത്തിപ്പെട്ടു. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സ്പെയിൻ ഈ ദ്വീപസമൂഹത്തെ സ്പാനിഷ് ഈസ്റ്റ് ഇൻഡീസിനു കീഴിൽ കൊണ്ടുവരുകയും മിഷനുക‌ൾ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. 1887-ൽ ഇവർ സാന്റിയാഗോ ഡെ ലാ അസൻസിയൺ എന്ന പേരിൽ ഒരു പട്ടണമാരംഭിച്ചു. &lt;ref&gt;[http://www.micsem.org/pubs/books/catholic/pohnpei/index.htm The Catholic Church in Pohnpei]&lt;/ref&gt; സ്പാനിഷ് അമേരിക്കൻ യുദ്ധത്തെത്തുടർന്ന് സ്പെയിൻ ഈ ദ്വീപസമൂഹം 1899-ൽ [[ജർമനി|ജർമനിക്ക്]] വിൽക്കുകയുണ്ടായി. 1914-ൽ [[ജപ്പാൻ]] ൈവിടം പിടിച്ചെടുത്തു. [[World War II|രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത്]] [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ]] ഇവിടം പിടിച്ചെടുത്തു. പസഫിക് ദ്വീപുകളുടെ ട്രസ്റ്റ് പ്രദേശത്തിനുകീഴിൽ വന്ന ഈ ദ്വീപുകളെ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ നിർദ്ദേശമനുസരിച്ച് അമേരിക്ക 1947 മുതൽ ഭരിച്ചുവരികയായിരുന്നു. 

രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത് ജപ്പാന്റെ കപ്പൽപ്പടയുടെ നല്ലൊരുഭാഗം ട്രുക് ലഗൂൺ കേന്ദ്രമാക്കിയായിരുന്നു പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. 1944 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഓപറേഷൻ ഹെയിൽ സ്റ്റോൺ എന്നു പേരുവിളിക്കുന്ന യുദ്ധത്തിൽ അമേരിക്ക ജപ്പാന്റെ കപ്പലുകളെയും വിമാനങ്ങളെയും നശിപ്പിക്കുകയുണ്ടായി. 

1979 മേയ് 10-ന് ട്രസ്റ്റ് പ്രദേശത്തെ നാലു ഡിസ്ട്രിക്റ്റുകൾ ചേർന്ന് ഒരു ഭരണഘടന അംഗീകരിക്കുകയും ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ എന്ന രാജ്യം രൂപീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. [[Palau|പലാവു]], [[Marshall Islands|മാർഷൽ ദ്വീപുകൾ]], [[Northern Mariana Islands|നോർതേൺ മറിയാന ദ്വീപുകൾ]] എന്നിവ ഈ സംരംഭത്തിൽ പങ്കാളികളാകേണ്ട എന്ന് തീരുമാനിച്ചു. ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ 1986 നവംബർ 3-ന് അമേരിക്കയുമായി സ്വതന്ത്ര സഹകരണ ഉടമ്പടി ഒപ്പുവച്ചു.  ഇതോടുകൂടി രാജ്യം സ്വതന്ത്രമായി. 2004-ൽ ഈ ഉടമ്പടി പുതുക്കുകയുണ്ടായി.

== രാഷ്ട്രീയം ==
[[File:Map of the Federated States of Micronesia CIA.jpg|thumb|right|300px|ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യയുടെ ഭൂപടം.]]

1979-ലെ ഭരണഘടനയനുസരിച്ചാണ് ഈ രാജ്യത്തെ ഭരണം നടക്കുന്നത്. ഭരണഘടന അടിസ്ഥാന മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ ഉറപ്പുനൽകുന്നതുകൂടാതെ ഭരണകൂടത്തിന്റെ അധികാരങ്ങൾ വ്യക്തമായി വിഭജിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഒരു സഭ മാത്രമാണ് ജനപ്രതിനിധികൾക്കായി ഭരണഘടന വ്യവസ്ഥചെയ്തിരിക്കുന്നത്. ഇതിലെ ‌പതിനാല് അംഗങ്ങളെ വോട്ടെടുപ്പിലൂടെയാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. നാലു സെനറ്റർമാർ (ഒരു സംസ്ഥാനത്തുനിന്ന് ഒരാൾ വീതം) നാലു വർഷത്തേയ്ക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുമ്പോൾ മറ്റ് പത്തു സെനറ്റർമാരെ രണ്ടു വർഷത്തേയ്ക്ക് ഓരോ ജില്ലയിൽ നിന്നും തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. സംസ്ഥാനത്തു നിന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സെനറ്റർമാരിൽ നിന്ന് കോൺഗ്രസ്സ് പ്രസിഡന്റിനെയും വൈസ് പ്രസിഡന്റിനെയും തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. ഇവരാണ് എക്സിക്യൂട്ടീവിന്റെ തലവന്മാർ. പ്രസിഡന്റിനെയും വൈസ്പ്രസിഡന്റിനെയും തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിലൂടെ വരുന്ന ഒഴിവുകൾ പ്രത്യേക ഇലക്ഷനിലൂടെ നികത്തപ്പെടും. 

പ്രസിഡന്റിനെയും വൈസ് പ്രസിഡന്റിനെയും സഹായിക്കാനായി നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്ത ഒരു മന്ത്രിസഭ നിലവിലുണ്ടാവും. ഇവിടെ ഔപചാരിക രാഷ്ട്രീയപ്പാർട്ടികളില്ല.

[[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ|ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിലെ]] വോട്ടെടുപ്പുകളിൽ സാധാരണഗതിയിൽ ഈ രാജ്യം അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്കൊപ്പമാണ് വോട്ടു ചെയ്യാറ്. &lt;ref&gt;[http://www.state.gov/documents/organization/82642.pdf General Assembly - Overall Votes - Comparison with U.S. vote] lists Micronesia as in the country with the fourth high coincidence of votes. Micronesia has always been in the top four.&lt;/ref&gt;

== ഭരണപരമായ വിഭജനം ==

ഫെഡറേഷനിലെ നാലു സംസ്ഥാനങ്ങൾ ഇവയാണ്:
{| class=&quot;wikitable&quot; border=&quot;1&quot;
|-
!rowspan=&quot;2&quot;|കൊടി
!rowspan=&quot;2&quot;|സംസ്ഥാനം
!rowspan=&quot;2&quot;|തലസ്ഥാനം
!rowspan=&quot;2&quot;|നിലവിലുള്ള ഗവർണർ
!colspan=&quot;2&quot;|കരഭൂമി
!rowspan=&quot;2&quot;|Pജനസംഖ്യ&lt;ref name=&quot;FSM government website - Population&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.fsmgov.org/info/people.html |title=FSM government website - Population |access-date=2012-11-10 |archive-date=2012-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120629052438/http://www.fsmgov.org/info/people.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
!colspan=&quot;2&quot;|ജനസാന്ദ്രത
|-
!km²&lt;ref&gt;[http://www.fsmgov.org/info/geog.html FSM government website - Geography]&lt;/ref&gt;
!sq&amp;nbsp;mi 
!per km²&lt;ref name=&quot;FSM government website - Population&quot;/&gt;
!per sq&amp;nbsp;mi 
|-
|{{Flagicon|Chuuk|size=50px}} || [[Chuuk State|ചൂക്]] || വെനോ || ജോൺസൺ എലിമോ || 127 || 49.2 ||align=&quot;right&quot;| 54,595 || 420 || 1088 
|-
|{{Flagicon|Kosrae|size=50px}} || [[Kosrae|കോസ്രേ]] || ടോഫോൾ ||  ലിൻഡൻ ജാക്സൺ || 110|| 42.6 ||align=&quot;right&quot;| 9,686 || 66 || 170 
|-
|{{Flagicon|Pohnpei|size=50px}} || [[Pohnpei State|പോഹ്ൻപൈ]] || കോളോണിയ || ജോൺ എഹ്സ || 345 || 133.2 ||align=&quot;right&quot;| 34,685 || 98 || 255 
|-
|{{Flagicon|Yap|size=50px}} || [[Yap|യാപ്]] || കൊളോണിയ || സെബാസ്റ്റ്യൻ അനേഫാൽ || 118 ||45.6 ||align=&quot;right&quot;| 16,436 ||94 || 243 
|}

ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളെ മുനിസിപ്പാലിറ്റികളായി പുനർവിഭജനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

== ഭൂമിശാസ്ത്രം ==
[[File:Koloniasokehs.jpg|thumb|right|240px|കൊളോണിയ ടൗൺ, പോഹ്ൻപൈ.]]

കിഴക്കുപടിഞ്ഞാറായി 2900 കിലോമീറ്റർ നീളത്തിലുള്ള സമുദ്രപ്രദേശത്തായി ചിതറിക്കിടക്കുന്ന 607 ദ്വീപുകളാണ് ഈ ദ്വീപസമൂഹത്തിലുള്ളത്. കരോലീൻ ദ്വീപുകൾ എന്ന് ഈ ദ്വീപസമൂഹത്തിന് പേരുണ്ട്.  

[[Yap|യാപ്]], [[Chuuk State|ചൂക്]], [[Pohnpei State|പോഹ്ൻപൈ]], [[Kosrae|കോസ്രൈ]] എന്ന നാലു ദ്വീപുകളാണ് ഈ ദ്വീപസമൂഹത്തിലുള്ളത്. ദേശീയപതാകയിലെ നാല് വെള്ള നക്ഷത്രങ്ങൾ ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. 

ഏഴ് ഔദ്യോഗിക ഭാഷകൾ ഇവിടെയുണ്ട്. [[English language|ഇംഗ്ലീഷ്]], &lt;!--cia.gov--&gt;[[Ulithian language|യുലിത്തിയൻ]], [[Woleaian language|വോളൈയൻ]], [[Yapese language|യാപീസ്]], [[Pohnpeian language|പോഹ്ൻപൈയൻ]], [[Kosraean language|കോസ്രൈയൻ]],  [[Chuukese language|ചൂകീസ്]] എന്നിവയാണവ.

[[Pingelapese|പിൻഗലാപീസ്]], [[Ngatikese|എൻഗാറ്റികീസ്]], [[Satawalese|സാറ്റവാലീസ്]], [[Kapingamarangi language|കാപിങമാരാൻഗി]], [[Nukuoro language|നുകുവോറോ]], [[Puluwatese|പുളുവാട്ടീസ്]], മോർട്ട്ലോകീസ്, [[Mokilese|മോകിലീസ്]] എന്നിവ ഇവിടെ സംസാരിക്കുന്ന മറ്റ് ഭാഷകളാണ്.

== സാമ്പത്തികരംഗം ==

കൃഷിയും മത്സ്യബന്ധനവുമാണ് പ്രധാന ജീവനോപാധികൾ. ഫോസ്ഫേറ്റൊഴികെ ഇവിടെ മിനറൽ നിക്ഷേപങ്ങളൊന്നുമില്ല. 1990-കളിൽ ചൈനയിൽ നിന്നുള്ള ടൂണയെപ്പിടിക്കുന്ന കപ്പലുകൾ ഇവിടെ മത്സ്യബന്ധനം നടത്തുന്നുണ്ടായിരുന്നു. വിനോദസഞ്ചാര വ്യവസായത്തിന് സാദ്ധ്യതകളുണ്ടെങ്കിലും വിദൂരപ്രദേശമാണെന്നതും അടിസ്ഥാനസൗകര്യക്കുറവും കാരണം ഈ മേഖലയിൽ വലിയ വികസനം നടന്നിട്ടില്ല. [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്കയിൽ]] നിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക സഹായമാണ് പ്രധാന വരുമാനം. 

അമേരിക്കൻ ഡോളറാണ് ഇവിടെ കറൻസിയായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്.

==യാത്രാസൗകര്യം==

നാല് അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളങ്ങളാണ് രാജ്യത്തുള്ളത്. 
* പോഹ്ൻപൈ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം. 
* ചൂക് അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം
* കോസ്രേ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം 
* യാപ് അന്താരാഷ്ട്രവിമാനത്താവളം

== ജനങ്ങൾ ==

ഏകദേശം 100% ആൾക്കാരും പസഫിക് ദ്വീപുവംശജരോ ഏഷ്യൻ വംശജരോ ആണ്. [[Chuukese people|ചൂകീസ്]] ജനത 48.8% വരും. പോളിനേഷ്യക്കാർ 24.2%, കോസ്രൈയൻ 6.2%, യാപീസ് 5.2%, യാപ് ഔട്ടർ ഐലന്റ് വാസികൾ 4.5%, [[Asian ethnic groups|ഏഷ്യൻ]] 1.8%, [[Polynesians|പോളിനേഷ്യൻ]] 1.5%, മറ്റുള്ളവർ 6.4%, അറിയാത്തവർ 1.4% എന്നിങ്ങനെയാണ് മറ്റുള്ള ജനതയുടെ എണ്ണം. കുറച്ചുപേർക്ക് ജപ്പാനീസ് വംശപാരമ്പര്യവുമുണ്ട്. &lt;ref&gt;[http://www.fsmgov.org/press/pr12120a.htm President Emanuel Mori Meets With Japan Prime Minister Yasuo Fukuda]; [http://www.aesonline.org/3056 AESonline.org] {{Webarchive|url=https://archive.is/20070616091249/http://www.aesonline.org/3056 |date=2007-06-16 }} Government of the Federated States of Micronesia, December 12, 2007&lt;/ref&gt;

1990 മുതൽ അമേരിക്കക്കാർ, ഓസ്ട്രേലിയക്കാർ, യൂറോപ്യന്മാർ, ചൈനക്കാർ, ഫിലിപ്പീൻസുകാർ എന്നിവർ ഇവിടെ വന്നു താമസിക്കാൻ തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. [[English language|ഇംഗ്ലീഷാണ്]] ഭരണഭാഷ. ജനസംഖ്യാവളർച്ച വർഷം 3% എന്ന ഉയർന്ന നിലയിലാണ്. പോഹ്ൻപൈ ജനതയ്ക്ക് മാസ്കുൻ എന്നുവിളിക്കുന്ന ഒരുതരം [[വർണാന്ധത]] കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.

== സംസ്കാരം ==

[[File:Yap Stone Money.jpg|thumb|യാപീസ് കല്ലുനാണയം. താരതമ്യേന വലിയ ഈ നാണയത്തിന് 2.4 മീറ്റർ വ്യാസമുണ്ട്. റായ് കല്ലുകൾ എന്നാണ് ഇവ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്.]]

നാലു സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കും സ്വന്തം സംസ്കാരവും പാരമ്പര്യങ്ങളുമുണ്ട്. എന്നാലും നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള സാംസ്കാരികവും സാമ്പത്തികവുമായ ബന്ധങ്ങളും ഈ ദ്വീപുകൾ തമ്മിലുണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന് കൂട്ടുകുടുംബസംവിധാനവും ഗോത്രകൂട്ടായ്മയും എല്ലാ ദ്വീപിലും കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.

യാപ് ദ്വീപ് കല്ലുനാണയങ്ങൾക്ക് പ്രസിദ്ധമാണ് ([[Rai stones|റായ് കല്ലുകൾ]] എന്നാണ് ഇവയെ വിളിക്കുന്നത്). സാധാരണഗതിയിൽ കാൽസൈറ്റ് കല്ലുകൊണ്ടാണ് ഇവ ഉണ്ടാക്കുന്നത്, വലിയ ഡിസ്ക് രൂപത്തിലാണ് നിർമിതി. നാലു മീറ്റർ വരെ ഇവയ്ക്ക് വ്യാസമുണ്ടാകാറുണ്ട്. നടുവിൽ ഒരു ദ്വാരമുണ്ടാകും. ദ്വീപുവാസികൾക്ക് ഇതിന്റെ ഉടമസ്ഥനാരെന്നറിയാമെന്നതിനാൽ കൈമാറ്റം നടന്നാലും ഈ നാണയങ്ങളെ ഒരിടത്തുനിന്ന് മറ്റൊരിടത്തേയ്ക്ക് കൊണ്ടുപോകാറില്ലായിരുന്നുവത്രേ. ചരിത്രവും വലിപ്പവുമാണ് ഇവയുടെ മൂല്യനിർണയത്തിനുപയോഗിക്കുന്നത്. ന്യൂ ഗിനിയയിൽ നിന്നുവരെ ഇവ കൊണ്ടുവരപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഈ ദ്വീപിൽ ഉദ്ദേശം 6,500 കല്ലുനാണയങ്ങൾ ഉണ്ട്. 

===സാഹിത്യം===

മൈക്രോനേഷ്യയിൽ നിന്ന് പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട വളരെക്കുറച്ച് സാഹിത്യകൃതികളേയുള്ളൂ. &lt;ref&gt;[http://guam.mvarietynews.com/index.php?view=article&amp;id=4591%3Aseeking-micronesian-literary-writers&amp;option=com_content&amp;Itemid=2 &quot;Seeking Micronesian literary writers&quot;], ''Marianas Variety'', February 18, 2009&lt;/ref&gt; 2008-ൽ എമെലിഹ്റ്റർ കിഹ്ലെങ് ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷയിൽ കവിതാസമാഹാരം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ആദ്യ മൈക്രോനേഷ്യക്കാരനായി. &lt;ref&gt;[http://www.doi.gov/oia/press/2008/05122008b.html &quot;Micronesian Poet Publishes Collection of Poems&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120229151437/http://www.doi.gov/oia/press/2008/05122008b.html |date=2012-02-29 }}, Office of Insular Affairs, May 12, 2008&lt;/ref&gt;

===മതം===

പല [[Protestant|പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ്]] സഭകളും റോമൻ കത്തോലിക്കാസഭയും എല്ലാ ദ്വീപുകളിലും വേരുറപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=report&gt;[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90145.htm International Religious Freedom Report 2007: Micronesia, Federated States of]. United States [[Bureau of Democracy, Human Rights and Labor]] (September 14, 2007). ''This article incorporates text from this source, which is in the [[public domain]].''&lt;/ref&gt; അമേരിക്കൻ മിഷനറിമാരാണ് മിക്ക പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് സഭകളും സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ളത്. &lt;ref name=report/&gt; കോസ്രേ ദ്വീപിൽ 7,800 ആൾക്കാരുള്ളതിൽ 95 ശതമാനം പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് വിശ്വാസികളാണ്. &lt;ref name=report/&gt; പോഹ്ൻപൈ ദ്വീപിലെ 35,000 ജനങ്ങളിൽ ഏകദേശം പകുതിവീതം പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റുകാരും കത്തോലിക്കരുമാണ്. &lt;ref name=report/&gt; ചൂക്, യാപ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ 60 % കത്തോലിക്കരും 40 % പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് വിശ്വാസികളുമാണ്. &lt;ref name=report/&gt; [[Baptists|ബാപ്റ്റിസ്റ്റുകൾ]], [[Assemblies of God|അസംബ്ലീസ് ഓഫ് ഗോഡ്]], [[Salvation Army|സാൽവേഷൻ ആർമി]], [[Seventh-day Adventists|സെവൻത് ഡേ അഡ്വെന്റിസ്റ്റുകൾ]], [[Jehovah's Witnesses|യഹോവാ സാക്ഷികൾ]], [[the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints|മോർമോൺ വിഭാഗക്കാർ]], [[Baha'i Faith|ബഹായി വിശ്വാസികൾ]] എന്നീ മതവിഭാഗങ്ങളും ഇവിടെയുണ്ട്.&lt;ref name=report/&gt; പോഹ്ൻപൈയിൽ ഒരു ചെറിയ വിഭാഗം ബുദ്ധമതക്കാരുമുണ്ട്. &lt;ref name=report/&gt; പള്ളികൾക്ക് ഇവിടുത്തെ പൊതുസമൂഹത്തിൽ വലിയ സ്ഥാനമുണ്ട്.&lt;ref name=report/&gt;

ഇവിടെ കുടിയേറിയ ഫിലിപ്പിനോ വംശജർ ഭൂരിപക്ഷവും കത്തോലിക്കരാണ്.  1890-കളിൽ പോഹ്ൻപൈ ദ്വീപിൽ മിഷനറിമാർ തമ്മിൽ സ്പർദ്ധയും വിവിധ ഗോത്രവിഭാഗങ്ങൾ വിവിധ സഭകളിൽs ചേർന്നതുകാരണവുമുണ്ടായ വർഗ്ഗീയപ്രശ്നങ്ങൾ ഇപ്പോഴും നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.  ഇവിടെ പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റുകാർ ദ്വീപിന്റെ പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്തും കത്തോലിക്കർ കിഴക്കുഭാഗത്തുമാണ് പൊതുവെ താമസം. ഭരണഘടന മതസ്വാതന്ത്ര്യം അനുവദിക്കുന്നുണ്ട്. മിക്ക സഭകളുടെയും മിഷനറിമാർ ഇവിടെ പ്രവർത്തിക്കുന്നുമുണ്ട്. മതവ്യത്യാസങ്ങൾ ഏതെങ്കിലും വിഭാഗത്തിനെതിരേയുള്ള വിവേചനത്തിൽ കലാശിച്ചതായി റിപ്പോർട്ടില്ല. &lt;ref name=report/&gt;

==പ്രതിരോധവും വിദേശകാര്യവും==

ഈ രാജ്യം അമേരിക്കയുമായി സ്വതന്ത്ര സഹകരണത്തിലുള്ള പരമാധികാര സ്വയംഭരണ രാജ്യമാണ്. അമേരിക്കയാണ് ഈ രാജ്യത്തിന്റെ പ്രതിരോധത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തമേറ്റെടുത്തിരിക്കുന്നത്. കരാറനുസരിച്ച് ഇവിടുത്തുകാർക്ക അമേരിക്കൻ സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പൗരത്വമെടുക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.us-army-info.com/pages/pdfs/enlistment_standards.pdf |title=U.S. Military Enlistment Standards |access-date=2012-11-10 |archive-date=2008-10-01 |archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20081001231147/http://www.us-army-info.com/pages/pdfs/enlistment_standards.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; അമേരിക്കയിലേയ്ക്ക് കുടിയേറുന്നതും എളുപ്പമാണ്.

==കുറിപ്പുകൾ==
{{Reflist|2}}

==അവലംബം==
# U.S.-CIA. [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fm.html സിഐഎ - ദി വേൾഡ് ഫാക്റ്റ് ബുക്ക്: ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ]. ''ദി വേൾഡ് ഫാക്റ്റ് ബുക്ക്''. അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ: സെൻട്രൽ ഇന്റലിജൻസ് ഏജൻസി. 2003.

==സ്രോതസ്സുകൾ==
*{{cite book |last=Brower |first=Kenneth |title=Micronesia: The Land, the People, and the Sea |authorlink= |coauthors=Harri Peccinotti |year=1981 |publisher=Louisiana State University Press |location=Baton Rouge |isbn=0-8071-0992-4 }}
*{{cite journal |last=Darrach |first=Brad |authorlink= |coauthors=David Doubilet |year=1995 |month= |title=Treasured Islands |journal=Life |volume= |issue=August 1995 |pages=46–53 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last=Falgout |first=Suzanne |authorlink= |coauthors= |year=1995 |month= |title=Americans in Paradise: Anthropologists, Custom, and Democracy in Postwar Micronesia |journal=Ethnology |volume=34  |issue=Spring 1995 |pages=99–111 |id= |quote=|doi=10.2307/3774100 |publisher=Ethnology, Vol. 34, No. 2|jstor= 3774100 }}
*{{cite journal |last=Friedman |first=Hal M. |authorlink= |coauthors= |year=1993 |month= |title=The Beast in Paradise: The United States Navy in Micronesia, 1943–1947 |journal=Pacific Historical Review |volume=62 |issue=May 1993 |pages=173–195 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last=Friedman |first=Hal M. |authorlink= |coauthors= |year=1994 |month= |title=Arguing over Empire |journal=Journal of Pacific History |volume=29 |issue=1994 |pages=36–48 |id= |url= |accessdate= |quote=|doi=10.1080/00223349408572757 }}
*{{cite book |last=Hanlon |first=David |title=Remaking Micronesia: Discourses over Development in a Pacific Territory, 1944–1982 |authorlink= |coauthors= |year=1998 |publisher=University of Hawaii Press |location=Honolulu |isbn=0-8248-1894-6 }}
*{{cite journal |last=Hezel |first=Francis X. |authorlink= |coauthors= |year=1995 |month= |title=The Church in Micronesia |journal=America |volume=18 |issue=February 1995 |pages=23–24 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite book |last=Kluge |first=P. F. |title=The Edge of Paradise: America in Micronesia |authorlink= |coauthors= |year=1991 |publisher=Random House |location=New York |isbn=0-394-58178-4 }}
*{{cite journal |last=Malcomson |first=S. L. |authorlink= |coauthors= |year=1989 |month= |title=Stranger than Paradise |journal=Mother Jones |volume=14 |issue=January 1989 |pages=19–25 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last= |first= |authorlink= |coauthors= |year= |month= |title=Micronesia: A New Nation |journal=U.S. News &amp; World Report |volume= |issue=October 15, 1984 |pages=80–81 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last=Parfit |first=Michael  |authorlink= |coauthors= |year=2003 |month= |title=Islands of the Pacific |journal=[[National Geographic (magazine)|National Geographic]] |volume=203 |issue=March 2003 |pages=106–125 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last=Patterson |first=Carolyn Bennett |authorlink= |coauthors= |year=1986 |month= |title=In the Far Pacific: At the Birth of Nations |journal=National Geographic |volume=170 |issue=October 1986 |pages=460–500 |id= |url= |accessdate= |quote= }}
*{{cite journal |last=Peoples |first=James G. |authorlink= |coauthors= |year=1993 |month= |title=Political Evolution in Micronesia |journal=Ethnology |volume=32 |issue=Winter 1993 |pages=1–17 |id= |quote=|doi=10.2307/3773542 |publisher=Ethnology, Vol. 32, No. 1|jstor= 3773542 }}
*{{cite journal |last=Rainbird |first=Paul |authorlink= |coauthors= |year=2003 |month= |title=Taking the Tapu: Defining Micronesia by Absence |journal=Journal of Pacific History |volume=38 |issue=September 2003 |pages=237–250 |id= |url= |accessdate= |quote=|doi=10.1080/0022334032000120558 }}
*{{cite journal |last=Schwalbenberg |first=Henry M. |authorlink= |coauthors=Thomas Hatcher |year=1994 |month= |title=Micronesian Trade and Foreign Assistance |journal=Journal of Pacific History |volume=29 |issue=1 |pages=95–104 |id= |url= |accessdate= |quote=|doi=10.1080/00223349408572762 }}

==പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ==
{{Sister project links}}
; ഭരണകൂടം
* [http://www.fsmgov.org/ ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യയുടെ ഭരണകൂടം]
* [https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-m/micronesia-federated-states-of.html ചീഫ് ഓഫ് സ്റ്റേറ്റ് ആൻഡ് കാബിനറ്റ് മെംബേഴ്സ്] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130910033533/https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-m/micronesia-federated-states-of.html |date=2013-09-10 }}

; പൊതുവിവരങ്ങൾ
* [http://film.numud.com/?videoscategory=micronesia ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130208020720/http://film.numud.com/?videoscategory=micronesia |date=2013-02-08 }} അറ്റ് ദി ഫിലിം ന്യൂമൂഡ് ഓൺലൈൻ ഡോക്യുമെന്ററീസ്
* {{CIA World Factbook link|fm|Federated States of Micronesia}}
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/micronesia.htm ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ] ഫ്രം ''യു‌സി‌ബി ലൈബ്രറീസ് ഗൊവ്പബ്സ്''
* {{dmoz|Regional/Oceania/Micronesia,_Federated_States_of}}
* [http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-15494620 മൈക്രോനേഷ്യ] ഫ്രം ദി [[BBC News|ബിബിസി ന്യൂസ്]]
* [http://www.janeresture.com/fedmic/index.htm ജേൻസ് ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ ഹോം പേജ്]
* [http://libweb.hawaii.edu/digicoll/ttp/ttpi.html ട്രസ്റ്റ് ടെറിട്ടറി ഓഫ് ദി പസഫിക് ആർക്കൈവ്സ്] അറ്റ് ദി യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് ഹവായി
* [http://www.paclii.org/databases.html#FM പസഫിക് ഐലന്റ്സ് ലീഗൽ ഇൻഫൊർമേഷൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് - ''ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ'']
* [http://www.nature.org/wherewework/asiapacific/micronesia/ Nature.org - മൈക്രോനേഷ്യ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061207015735/http://www.nature.org/wherewework/asiapacific/micronesia/ |date=2006-12-07 }} എൻവൈറണ്മെന്റൽ കൺസർവേഷൻ
* [http://www.mymicronesia.com/ myMicronesia.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080928083648/http://www.mymicronesia.com/ |date=2008-09-28 }} മൈക്രോനേഷ്യൻ ദ്വീപുകളെപ്പറ്റിയുള്ള ഓൺലൈൻ വിഭവസ്രോതസ്സ്. 
* [http://www.habele.org/islands.asp Habele.org - ഔട്ടർ ഐലന്റ്സ്] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180307143602/http://www.habele.org/islands.asp |date=2018-03-07 }} വിദൂരദ്വീപുകളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ.
* [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=FM ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യയുടേ വികസനം സംബന്ധിച്ച പ്രവചനങ്ങൾ]

; വാർത്താ മാദ്ധ്യമങ്ങൾ
* [http://www.kpress.info/ ദി കാസെലെഹ്ലി പ്രെസ്സ്] – ദി കാസലെഹ്ലി പ്രെസ്സ് പോഹ്ൻപെയിൽ ആസ്ഥാനമായുള്ള ഒരു പത്രമാണ്. 

; ഭൂപടങ്ങൾ
* {{Wikiatlas|the Federated States of Micronesia|ദി ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ}}
* [http://darkwing.uoregon.edu/~wsayres/Pohnpei/NanMadol.html നാൻ മാഡോൾ ഐലറ്റ് കോംപ്ലക്സ്] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090312015637/http://darkwing.uoregon.edu/~wsayres/Pohnpei/NanMadol.html |date=2009-03-12 }} പ്രധാന ദ്വീപുകളുടെ കമ്പ്യൂട്ടർ അധിഷ്ടിത റീക്കൺസ്ട്രക്ഷൻ

; യാത്ര
* {{wikivoyage|Federated States of Micronesia}}
* [http://www.anytravels.com/australia/micronesia/ മൈക്രോനേഷ്യയിൽ യാത്ര ചെയ്യുന്നതിനെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരണം] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110716220829/http://www.anytravels.com/australia/micronesia/ |date=2011-07-16 }}
* [http://www.visityap.com/ യാപ് വിസിറ്റേഴ്സ് ബ്യൂറോ]

; Weather
* [http://www.prh.noaa.gov/chuuk/ എൻഒഎഎ-യുടെ നാഷണൽ വെതർ സർവീസ് - ചൂക്, എഫ്എസ്എം]
* [http://www.prh.noaa.gov/pohnpei/ എൻഒഎഎ-യുടെ നാഷണൽ വെതർ സർവീസ് - പോൺപേ &amp; കൊസ്രേ, എഫ്എസ്എം]
* [http://www.prh.noaa.gov/yap/ എൻഒഎഎ-യുടെ നാഷണൽ വെതർ സർവീസ് - യാപ്, എഫ്എസ്എം]


&lt;!--Other languages--&gt;


{{Countries and territories of Oceania}}


[[വർഗ്ഗം:ഓഷ്യാനിയയിലെ രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:പട്ടാളമില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇംഗ്ലീഷ്‌ ഔദ്യോഗികഭാഷയായിട്ടുള്ള രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിൽ അംഗത്വമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:മൈക്രോനേഷ്യ]]</text>
      <sha1>4s9k1s6crltoxr0ifopigxnd4phy1gi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സംവാദം:ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ</title>
    <ns>1</ns>
    <id>235355</id>
    <revision>
      <id>3759231</id>
      <parentid>1671372</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:03:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[സംവാദം:മൈക്രോനേഷ്യ]] എന്ന താൾ [[സംവാദം:ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" xml:space="preserve">{{translated|en|Federated States of Micronesia}}</text>
      <sha1>argmyqgmlmu2yldmtkta6hlkyctv6nn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഓഡ്രി ഹെപ്ബേൺ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>279254</id>
    <revision>
      <id>3759161</id>
      <parentid>3750170</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T18:49:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ചെങ്കുട്ടുവൻ</username>
        <id>115303</id>
      </contributor>
      <comment>വാക്യഘടനയിൽ ചെറിയ മാറ്റം</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16606" xml:space="preserve">{{prettyurl|Audrey Hepburn}}
{{Infobox person
 | name             = Audrey Hepburn
 | image            = Audrey Hepburn screentest in Roman Holiday trailer.jpg
 | caption          = Hepburn in 1966
 | birth_name       = Audrey Kathleen Ruston
 | birth_date       = {{Birth date|1929|05|04|df=yes}}
 | birth_place      = {{nowrap|[[Ixelles]], [[Brussels, Belgium]]}}
 | death_date       = {{Death date and age|1993|01|20|1929|05|04|df=yes}}
 | death_place      = {{nowrap|[[Tolochenaz]], [[Vaud]], [[Switzerland]]}}
 | death_cause      = [[Appendix cancer|Appendiceal cancer]]
 | resting_place    = Tolochenaz Cemetery, [[Tolochenaz]], [[Vaud]], Switzerland
 | occupation       = Actor (1948–1989)&lt;br/&gt; Humanitarian (1988–1992)
 | years_active     = 1948–1992
 | nationality      = British &lt;!-- British per passport --&gt;
 | other_names      = {{ubl|Edda van Heemstra|Audrey Kathleen Hepburn-Ruston}}
 | website          = {{URL|www.audreyhepburn.com}}
 | spouse           = [[Mel Ferrer]]&lt;br&gt;(1954–1968)&lt;br&gt;[[Andrea Dotti (psychiatrist)|Andrea Dotti]]&lt;br&gt;(1969–1982)
 | partner          = {{ubl|[[Robert Wolders]]&lt;br&gt;(1980–1993; her death)}}
 | children         = 2
 | relatives        = [[Aarnoud van Heemstra]] {{small|grandfather}}
 | signature        = Audrey Hepburn signature.svg
}}
ഒരു ബ്രിട്ടീഷ് {{efn|She solely held British nationality, since at the time of her birth Dutch women were not permitted to pass on their nationality to their children; the Dutch law did not change in this regard until 1985.&lt;ref&gt;{{cite web | last=de Hart |first=Betty |title=Loss of Dutch nationality ex lege: EU law, gender and multiple nationality |url=http://globalcit.eu/loss-of-dutch-nationality-ex-lege-eu-law-gender-and-multiple-nationality/|work= Global Citizenship Observatory|date=10 July 2017}}&lt;/ref&gt; A further reference is her birth certificate which clearly states British nationality. When asked about her background, Hepburn identified as half-Dutch,&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://us.hola.com/celebrities/2018012219879/audrey-hepburn-biography-facts/ |title=REMEMBERING AUDREY HEPBURN: A LOOK BACK AT THE MOVIE ICON'S LIFE IN WORDS AND IMAGES|work=[[¡Hola!]]|date=22 January 2018}}&lt;/ref&gt; as her mother was a Dutch noblewoman. Furthermore, she spent a significant number of her formative years in the Netherlands and was able to speak Dutch fluently. Her ancestry is covered in the &quot;[[#Early life|Early life]]&quot; section.}} നടിയും മനുഷ്യസ്‌നേഹിയുമായിരുന്നു '''ഓഡ്രി ഹെപ്‌ബേൺ''' (ജനനം ഓഡ്രി കാത്‌ലീൻ റസ്റ്റൺ; 4 മെയ് 1929 - 20 ജനുവരി 1993). സിനിമാലോകത്തെയും ഫാഷൻ ലോകത്തെയും ഐക്കൺ ആയി അംഗീകരിക്കപ്പെടുകയും ഇന്റർനാഷണൽ ബെസ്റ്റ് ഡ്രസ്ഡ് ലിസ്റ്റ് ഹാൾ ഓഫ് ഫെയിമിൽ ഉൾപ്പെടുകയും ചെയ്ത അവരെ അമേരിക്കൻ ഫിലിം ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ക്ലാസിക്കൽ ഹോളിവുഡ് സിനിമയിലെ മൂന്നാമത്തെ മികച്ച സ്ത്രീ സ്‌ക്രീൻ ഇതിഹാസമായി തിരഞ്ഞെടുത്തു.

ബ്രസ്സൽസിലെ ഇക്സൽസിൽ ഒരു പ്രഭു കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ച ഹെപ്ബേൺ തന്റെ ബാല്യകാലത്തിൽ ബെൽജിയം, ഇംഗ്ലണ്ട്, നെതർലാൻഡ്സ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ ചെലവഴിച്ചു. 1945 മുതൽ ആംസ്റ്റർഡാമിൽ സോണിയ ഗാസ്‌കെലിനോടൊപ്പവും 1948 മുതൽ ലണ്ടനിൽ മേരി റാംബെർട്ടിനൊപ്പവും ബാലെ പഠിച്ചു. വെസ്റ്റ് എൻഡ് മ്യൂസിക്കൽ തിയേറ്റർ പ്രൊഡക്ഷനുകളിൽ ഒരു കോറസ് ഗേളായി അഭിനയിക്കാൻ തുടങ്ങി. തുടർന്ന് നിരവധി സിനിമകളിൽ ചെറിയ വേഷങ്ങൾ ചെയ്തു. റൊമാന്റിക് കോമഡി റോമൻ ഹോളിഡേയിൽ (1953) ഗ്രിഗറി പെക്കിനൊപ്പം അവർ താരപദവിയിലേക്ക് ഉയർന്നു. ഒറ്റ പ്രകടനത്തിന് ഓസ്കാർ, ഗോൾഡൻ ഗ്ലോബ് അവാർഡ്, ബാഫ്റ്റ അവാർഡ് എന്നിവ നേടിയ ആദ്യ നടിയായിരുന്നു അവർ. ആ വർഷം, ഒൻഡൈനിലെ അഭിനയത്തിന് നാടകത്തിലെ മികച്ച നടിക്കുള്ള ടോണി അവാർഡും അവർ നേടി.

പ്രധാന വേഷത്തിൽ മികച്ച ബ്രിട്ടീഷ് നടിക്കുള്ള മൂന്ന് ബാഫ്റ്റ അവാർഡുകൾ ഹെപ്ബേൺ നേടി. അവരുടെ സിനിമാ ജീവിതത്തിനുള്ള അംഗീകാരമായി, ബാഫ്റ്റയുടെ ലൈഫ് ടൈം അച്ചീവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്, ഗോൾഡൻ ഗ്ലോബ് സെസിൽ ബി. ഡിമില്ലെ അവാർഡ്, സ്‌ക്രീൻ ആക്ടേഴ്‌സ് ഗിൽഡ് ലൈഫ് അച്ചീവ്‌മെന്റ് അവാർഡ്, സ്പെഷ്യൽ ടോണി അവാർഡ് എന്നിവ അവർക്ക് ലഭിച്ചു. അക്കാദമി, എമ്മി, ഗ്രാമി, ടോണി അവാർഡുകൾ നേടിയ പതിനേഴു പേരിൽ ഒരാളായി അവർ തുടരുന്നു. പിന്നീടുള്ള ജീവിതത്തിൽ, 1954 മുതൽ യുണിസെഫിനായി ഹെപ്ബേൺ തന്റെ കൂടുതൽ സമയവും ചെലവഴിച്ചു. 1988-നും 1992-നും ഇടയിൽ, [[ആഫ്രിക്ക]], [[തെക്കേ അമേരിക്ക]], [[ഏഷ്യ]] എന്നിവിടങ്ങളിലെ ചില ദരിദ്ര സമൂഹങ്ങളിൽ അവർ പ്രവർത്തിച്ചു. 1992 ഡിസംബറിൽ, യുണിസെഫ് ഗുഡ്‌വിൽ അംബാസഡർ എന്ന നിലയിലുള്ള അവരുടെ പ്രവർത്തനത്തിനുള്ള അംഗീകാരമായി അവർക്ക് പ്രസിഡൻഷ്യൽ മെഡൽ ഓഫ് ഫ്രീഡം ലഭിച്ചു. ഒരു മാസത്തിനുശേഷം, അവർ 63-ആം വയസ്സിൽ സ്വിറ്റ്സർലൻഡിലെ വീട്ടിൽ വച്ച് അപ്പൻഡീഷ്യൽ ക്യാൻസർ ബാധിച്ച് മരിച്ചു.
==Notes==
{{notelist}}

==References==
{{Reflist}}

===Bibliography===

*{{cite book |last=Capote |first=Truman |title=Truman Capote: Conversations (Literary Conversations Series) (Edited by M. Thomas Inge)|publisher=Univ Pr of Mississippi; First Edition (1 February 1987)|year=1987 |isbn=0878052747}}
*{{cite book |last=Eastman |first=John |title=Retakes: Behind the Scenes of 500 Classic Movies |publisher=Ballantine Books |year=1989 |isbn=0-345-35399-4 }}
*{{cite book |last=Ferrer |first=Sean |title=Audrey Hepburn, an Elegant Spirit |publisher=Atria |location=New York |year=2005 |isbn=978-0-671-02479-6 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/audreyhepburnele00ferr }}
*{{cite book |last=Fishgall |first=Gary |title=Gregory Peck: A Biography |url=https://books.google.com/books?id=NJId3XPaeR0C&amp;q=peck%20hepburn%20%22roman%20holiday%22&amp;pg=PA174 |date=2002 |publisher=Simon and Schuster |isbn=0-684-85290-X }}
*{{cite book |last1=Gitlin |first1=Martin |title=Audrey Hepburn: A Biography |date=2009 |publisher=Greenwood Press |location=Westport, Conn. |isbn=978-0-313-35945-3 }}
*{{cite book |last=Givenchy |first=Hubert de|author-link=Hubert de Givenchy|title=Audrey Hepburn |publisher=Pavilion |location=London |year=2007 |isbn=978-1-86205-775-3 }}
*{{cite book |last=Harris |first=Warren G. |title=Audrey Hepburn: A Biography |url=https://archive.org/details/audreyhepburnbio0000harr_n3b5 |url-access=registration |year=1994 |publisher=Wheeler Pub. |isbn=978-1-56895-156-0 }}
*{{cite book |last=Hill |first=Daniel Delis |title=As Seen in Vogue: A Century of American Fashion in Advertising |date=2004 |publisher=[[Texas Tech University Press]] |isbn=9780896725348 |url=https://archive.org/details/asseeninvoguecen00dani |url-access=registration }}
*{{cite book |last=Matzen |first=Robert |title=Dutch Girl: Audrey Hepburn and World War II |year=2019 |publisher=GoodKnight Books (Paladin) |location=Pittsburgh, Pennsylvania |isbn=978-1-7322735-3-5 }}
*{{cite book |last=Moseley |first=Rachel |year=2002 |title=Growing Up with Audrey Hepburn: Text, Audience, Resonance |publisher=[[Manchester University Press]] |isbn=978-0-7190-6310-7 }}
*{{cite book |last=Paris |first=Barry |author-link=Barry Paris|title=Audrey Hepburn |publisher=[[Berkley Books]] |year=2001 |orig-year=1996|isbn=978-0-425-18212-3 }}
*{{cite book |last=Sheridan |first=Jayne |year=2010 |title=Fashion, Media, Promotion: The New Black Magic |publisher=[[Wiley-Blackwell]] |isbn=978-1-4051-9421-1 }}
*{{cite book |last=Spoto |first=Donald |author-link=Donald Spoto|title=Enchantment: The Life of Audrey Hepburn |url=https://archive.org/details/enchantmentlifeo0000spot_g8f7 |url-access=registration |year=2006 |publisher=Harmony Books |isbn=978-0-307-23758-3 }}
*{{cite book |last=Steele |first=Valerie |author-link=Valerie Steele |title=The Berg Companion to Fashion |url=https://books.google.com/books?id=Hemsvn9ZbRkC&amp;pg=PA483|year=2010|publisher=Berg Publishers |isbn=978-1-84788-592-0 }}
*{{cite book |last=Thurman |first=Judith |author-link=Judith Thurman |title=Secrets of the Flesh: A Life of Colette |url=https://books.google.com/books?id=bRzkHkFDowQC |location=New York |publisher=[[Alfred A. Knopf]] |year=1999 |isbn=978-0-3945-8872-8}}
*{{cite book |last=Vermilye |first=Jerry |title=The Complete Films of Audrey Hepburn |publisher=Citadel Press |location=New York |year=1995 |isbn=0-8065-1598-8 }}
*{{cite book |last=Walker |first=Alexander |author-link=Alexander Walker (critic) |title=Audrey, Her Real Story|url=https://books.google.com/books?id=g1b_sUYLROMC |publisher=Macmillan |location=London |year=1997|orig-year=1994 |isbn=0-312-18046-2 }}
*{{cite book |last=Woodward |first=Ian |title=Audrey Hepburn: Fair Lady of the Screen |url=https://books.google.com/books?id=PdKmyvMFWSoC&amp;pg=PA94 |date=31 May 2012 |publisher=Ebury Publishing |isbn=978-1-4481-3293-5 }}

==Further reading==
*{{cite book|last=Brizel|first=Scott|title=Audrey Hepburn: International Cover Girl|url=https://books.google.com/books?id=u9lNPgAACAAJ|date=18 November 2009|publisher=Chronicle Books|isbn=978-0-8118-6820-4}}
*{{cite book|last=Byczynski|first=Stuart J.|title=Audrey Hepburn: A Secret Life|url=https://books.google.com/books?id=fmUNAAAACAAJ|date=1 January 1998|publisher=Brunswick Publishing Corporation|isbn=978-1-55618-168-9}}
*{{cite book|last=Cheshire|first=Ellen|title=Audrey Hepburn|url=https://books.google.com/books?id=Lly8G8rTrQgC|date=19 October 2011|publisher=Perseus Books Group|isbn=978-1-84243-547-2}}
*{{cite book|last=Hepburn-Ferrer|first=Sean|title=Audrey Hepburn, An Elegant Spirit|url=https://books.google.com/books?id=Xn8wjtoVspQC|date=5 April 2005|publisher=Simon and Schuster|isbn=978-0-671-02479-6}}
*{{cite book|last=Hofstede|first=David|title=Audrey Hepburn: a bio-bibliography|url=https://books.google.com/books?id=8aJZAAAAMAAJ|date=31 August 1994|publisher=Greenwood Press|isbn=9780313289095}}
*{{cite book|last=Karney|first=Robyn|author-link=Robyn Karney|title=Audrey Hepburn: A Star Danced|url=https://books.google.com/books?id=Qoz3gKnnriEC|year=1995|publisher=Arcade Publishing|isbn=978-1-55970-300-0}}
*{{cite book|last=Keogh|first=Pamela Clarke|title=Audrey Style|url=https://books.google.com/books?id=9qpKPwAACAAJ|year=2009|publisher=Aurum Press, Limited|isbn=978-1-84513-490-7}}
*{{cite book|last=Kidney|first=Christine|title=Audrey Hepburn|url=https://books.google.com/books?id=FnYeQwAACAAJ|date=1 February 2010|publisher=Pulteney Press|isbn=978-1-906734-57-2}}
*{{cite book|title=Life: Remembering Audrey 15 Years Later|url=https://books.google.com/books?id=kJMxNAAACAAJ|date=1 August 2008|publisher=Life Magazine, Time Inc. Home Entertainment|isbn=978-1-60320-536-8}}
*{{cite book|last=Marsh|first=June|title=Audrey Hepburn in Hats|url=https://books.google.com/books?id=OHv4kwEACAAJ|date=June 2013|publisher=Reel Art Press|isbn=978-1-909526-00-6}}
*{{cite book|last=Maychick|first=Diana|title=Audrey Hepburn: An Intimate Portrait|url=https://archive.org/details/audreyhepburn00dian|url-access=registration|date=1 May 1996|publisher=Carol Publishing Group|isbn=978-0-8065-8000-5}}
*{{cite book|last=Meyer-Stabley|first=Bertrand|title=La Véritable Audrey Hepburn|url=https://books.google.com/books?id=CJRVzarhA14C|year=2010|publisher=Pygmalion|language=fr|isbn=978-2-7564-0321-2}}
*{{cite book|last=Morley|first=Sheridan|author-link=Sheridan Morley|title=Audrey Hepburn: A Celebration|url=https://archive.org/details/audreyhepburncel0000morl|url-access=registration|year=1993|publisher=Pavilion Books|isbn=978-1-85793-136-5}}
*{{cite book|last=Nirwing|first=Sandy|title=An American in Paris: Audrey Hepburn and the City of Light – A historical analysis of genre cinema &amp; gender roles|url=https://books.google.com/books?id=_g-x3BNOGkwC|date=26 January 2006|publisher=GRIN Verlag|isbn=978-3-638-46087-3}}
*{{cite book|last=Nourmand|first=Tony|title=Audrey Hepburn: The Paramount Years|url=https://books.google.com/books?id=0s_PjECHii8C|year=2006|publisher=Boxtree|isbn=978-0-7522-2603-3}}
*{{cite book|last=Paris|first=Barry|title=Audrey Hepburn|url=https://books.google.com/books?id=Dyi4vaDOKb8C|date=11 January 2002|publisher=Berkley Pub Group|isbn=978-0-425-18212-3|author-link=Barry Paris}}
*{{cite book|last=Ricci|first=Stefania|title=Audrey Hepburn: una donna, lo stile|url=https://books.google.com/books?id=OyvrAAAAMAAJ|date=June 1999|publisher=Leonardo Arte|language=it|isbn=978-88-7813-550-5}}
*{{cite book|last=Wasson|first=Sam|title=Fifth Avenue, 5 A.M.: Audrey Hepburn, Breakfast at Tiffany's, and The Dawn of the Modern Woman|url=https://books.google.com/books?id=ZK8DGepq9DMC|date=22 June 2010|publisher=HarperCollins|isbn=978-0-06-200013-2}}
*{{cite book|last=Yapp|first=Nick|title=Audrey Hepburn|url=https://books.google.com/books?id=jFUmAQAAMAAJ|date=20 November 2009|publisher=Endeavour|isbn=9781873913109}}

==External links==
{{sister project links|auto=1|d=Q42786}}
*[https://web.archive.org/web/20160605075750/https://www.unicefusa.org/supporters/donors/audrey-hepburn-society Audrey Hepburn Society] (archived) at [[U.S. Fund for UNICEF|UNICEF USA]]
*{{IMDb name|0000030}}
*{{AllMovie name|31869}}
*{{Discogs artist}}
*{{TCMDb name}}
*{{IBDB name}}
*{{WorldCat id|lccn-n84-66746}}
*{{New York Times topic|people/h/audrey_hepburn}}

{{Navboxes
| title = [[List of awards and honours received by Audrey Hepburn|Awards for Audrey Hepburn]]
| list =
{{Academy Award Best Actress}}
{{BAFTA Award for Best Actress in a Leading Role}}
{{Cecil B. DeMille Award}}
{{David di Donatello for Best Foreign Actress}}
{{Lincoln Center Gala Tribute}}
{{Golden Globe Award Best Actress Motion Picture Drama}}
{{Grammy Award for Best Spoken Word Album for Children}}
{{Jean Hersholt Humanitarian Award}}
{{New York Film Critics Circle Award for Best Actress}}
{{Screen Actors Guild Lifetime Achievement Award}}
{{Silver Shell for Best Actress}}
{{Special Tony Award}}
{{TonyAward PlayLeadActress}}
}}
{{EGOT winners}}
{{Portal bar|Film|Fashion}}

{{Authority control}}
{{commonscat|Audrey Hepburn}}

[[വർഗ്ഗം:ഹോളിവുഡ് നടിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1929-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>70bglo9qdion5gc90dthywhga7ksch9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ആന്തെർസ് ബെഹ്രിങ് ബ്രൈവിക്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>303138</id>
    <revision>
      <id>3759258</id>
      <parentid>2926427</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:17:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3900" xml:space="preserve">{{prettyurl|Anders_Behring_Breivik}}{{വിക്കിഫൈ}}{{Infobox criminal
| name              = Fjotolf Hansen
| image             = Anders Behring Breivik (cropped).jpg
| image_upright     = 0.9
| caption           = Breivik in 2011
| birth_name        = Anders Behring Breivik
| birth_date        = {{Birth date and age|1979|2|13|df=y}}
| birth_place       = [[Oslo]], Norway
| other_names       = Fjotolf Hansen, Andrew Berwick, Anders Behring 
| sentence          = 21 years' [[Life imprisonment in Norway|preventive detention]]
| status            = Imprisoned at Skien Prison
| party             = [[Progress Party (Norway)|Progress Party]] (1999–2006)
| date              = 22 July 2011
| time              = '''Oslo:''' 15:25 [[Central European Summer Time|CEST]]&lt;br /&gt;'''Utøya:''' 17:22–18:34 CEST&lt;ref name=&quot;NotatNBPD&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.regjeringen.no/pages/35819707/NBPD_02.pdf |title=Notat – Redgjørelse Stortinget |publisher=Politiet |date=10 November 2011 |access-date=10 November 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131215095819/http://www.regjeringen.no/pages/35819707/NBPD_02.pdf |archive-date=15 December 2013 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BreiviksBevegelser&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/22juli/Slik-var-Behring-Breiviks-bevegelser-pa-Utoya-6806375.html|title=Slik var Behring Breiviks bevegelser på Utøya|newspaper=Aftenposten|date=16 April 2012|access-date=16 April 2012}}&lt;/ref&gt;
| targets           = [[Labour Party (Norway)|Norwegian Labour Party]] members and teenagers
| locations         = [[Oslo]] and [[Utøya]], Norway
| fatalities        = 77 (8 in Oslo, 69 on Utøya)
| injuries          = 319&lt;ref name=&quot;died-from-wounds&quot;&gt;{{cite news |title=En av de sårede døde på sykehuset |url=http://www.ostlendingen.no/nyheter/en-av-de-sarede-dode-pa-sykehuset-1.6381849 |newspaper=Østlendingen |language=no |trans-title=One of the wounded died in hospital |date=24 July 2011 |access-date=25 July 2011 }}&lt;/ref&gt;
| weapons           = [[ANFO]] [[car bomb]]&lt;br /&gt;[[Ruger Mini-14]] rifle&lt;br /&gt;[[Glock|Glock 34]] pistol
}}

{{Orphan|date=ഫെബ്രുവരി 2015}}
{{ആധികാരികത}}
[[2011 Norway attacks|2011 ജുലൈ മാസത്തിൽ ഓസ്ലോയിൽ നടന്ന കാർ ബോംബ്‌ സ്ഫോടനത്തിലും]] ഉടോപ ദ്വീപിൽ വെടിവെപ്പ്‌ നടത്തിയതിനും അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്യപ്പെടുകയുണ്ടായ ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ തീവ്രവാദിയാണ് ആന്ത്രെ ബെഹ്രിങ് ബ്രൈവിക്. ഈ അക്രമങ്ങളിൽ 151 പേർക്ക്‌ പരിക്കേൽക്കുകയും 77 പേർ മരിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ അക്രമത്തിന്‌ മണിക്കൂറുകൾക്ക്‌ മുൻപ്‌ ഇയാൾ 1500 പേജുള്ള ഒരു പത്രിക പുറത്തിറക്കിയിരുന്നു. കുടിയേറ്റക്കാർ [[Norway|നോർവ്വേയുടെ]] പരമ്പരാഗത മൂല്യങ്ങൾ ഇല്ലാതാക്കുകയാണ്‌ എന്നായിരുന്നു അയാളുടെ അഭിപ്രായം. ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ കുരിശു യുദ്ധക്കാരനായാണ്‌ ഇയാൾ സ്വയം വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്‌.

{{Neo-Nazism}}
{{stub}}
[[വർഗ്ഗം:1979-ൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഗൂഢാലോചനാസിദ്ധാന്തക്കാർ]]
[[വർഗ്ഗം:നിയോ-നാസികൾ]]
[[വർഗ്ഗം:വംശീയത]]</text>
      <sha1>go70zx16lmi9lvlvf3i8ub4bzwvrpt1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759259</id>
      <parentid>3759258</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:18:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6536" xml:space="preserve">{{prettyurl|Anders_Behring_Breivik}}{{വിക്കിഫൈ}}{{Infobox criminal
| name              = Fjotolf Hansen
| image             = Anders Behring Breivik (cropped).jpg
| image_upright     = 0.9
| caption           = Breivik in 2011
| birth_name        = Anders Behring Breivik
| birth_date        = {{Birth date and age|1979|2|13|df=y}}
| birth_place       = [[Oslo]], Norway
| other_names       = Fjotolf Hansen, Andrew Berwick, Anders Behring 
| sentence          = 21 years' [[Life imprisonment in Norway|preventive detention]]
| status            = Imprisoned at Skien Prison
| party             = [[Progress Party (Norway)|Progress Party]] (1999–2006)
| date              = 22 July 2011
| time              = '''Oslo:''' 15:25 [[Central European Summer Time|CEST]]&lt;br /&gt;'''Utøya:''' 17:22–18:34 CEST&lt;ref name=&quot;NotatNBPD&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.regjeringen.no/pages/35819707/NBPD_02.pdf |title=Notat – Redgjørelse Stortinget |publisher=Politiet |date=10 November 2011 |access-date=10 November 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131215095819/http://www.regjeringen.no/pages/35819707/NBPD_02.pdf |archive-date=15 December 2013 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BreiviksBevegelser&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/22juli/Slik-var-Behring-Breiviks-bevegelser-pa-Utoya-6806375.html|title=Slik var Behring Breiviks bevegelser på Utøya|newspaper=Aftenposten|date=16 April 2012|access-date=16 April 2012}}&lt;/ref&gt;
| targets           = [[Labour Party (Norway)|Norwegian Labour Party]] members and teenagers
| locations         = [[Oslo]] and [[Utøya]], Norway
| fatalities        = 77 (8 in Oslo, 69 on Utøya)
| injuries          = 319&lt;ref name=&quot;died-from-wounds&quot;&gt;{{cite news |title=En av de sårede døde på sykehuset |url=http://www.ostlendingen.no/nyheter/en-av-de-sarede-dode-pa-sykehuset-1.6381849 |newspaper=Østlendingen |language=no |trans-title=One of the wounded died in hospital |date=24 July 2011 |access-date=25 July 2011 }}&lt;/ref&gt;
| weapons           = [[ANFO]] [[car bomb]]&lt;br /&gt;[[Ruger Mini-14]] rifle&lt;br /&gt;[[Glock|Glock 34]] pistol
}}

{{Orphan|date=ഫെബ്രുവരി 2015}}
{{ആധികാരികത}}
[[2011 Norway attacks|2011 ജുലൈ മാസത്തിൽ ഓസ്ലോയിൽ നടന്ന കാർ ബോംബ്‌ സ്ഫോടനത്തിലും]] ഉടോപ ദ്വീപിൽ വെടിവെപ്പ്‌ നടത്തിയതിനും അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്യപ്പെടുകയുണ്ടായ ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ തീവ്രവാദിയാണ് '''ആന്ത്രെ ബെഹ്രിങ് ബ്രൈവിക്'''. ഈ അക്രമങ്ങളിൽ 151 പേർക്ക്‌ പരിക്കേൽക്കുകയും 77 പേർ മരിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ അക്രമത്തിന്‌ മണിക്കൂറുകൾക്ക്‌ മുൻപ്‌ ഇയാൾ 1500 പേജുള്ള ഒരു പത്രിക പുറത്തിറക്കിയിരുന്നു. കുടിയേറ്റക്കാർ [[Norway|നോർവ്വേയുടെ]] പരമ്പരാഗത മൂല്യങ്ങൾ ഇല്ലാതാക്കുകയാണ്‌ എന്നായിരുന്നു അയാളുടെ അഭിപ്രായം. ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ കുരിശു യുദ്ധക്കാരനായാണ്‌ ഇയാൾ സ്വയം വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്‌.
==References==
{{Reflist}}

==Further reading==
*[[Aage Storm Borchgrevink|Borchgrevink, Aage Storm]] [&quot;A Norwegian tragedy. Anders Behring Breivik and the roads to Utøya&quot;] ''En norsk tragedie: Anders Behring Breivik og veiene til Utøya'' (2012)
* Borchgrevink, Aage Storm; Puzey, Guy ''A Norwegian Tragedy: Anders Behring Breivik and the Massacre on Utøya''. 2013. {{ISBN|9780745672205}} (translated from the Norwegian)
*[&quot;The Mother&quot;] ''Moren'' (2013), by [[Marit Christensen]]. Christensen claimed that for the last year of Wenche Behring Breivik's life, she had been her confidant, and that the book is based on Christensen's interviews with her. Wenche Behring Breivik hired a lawyer to prevent Christensen from publishing the book. The book was criticized for character assassinations of still living people.
*Frydnes, Jørgen Watne [&quot;No man is an island&quot;] Ingen mann er en øy (2021)
* [[Åsne Seierstad|Seierstad, Åsne]] ''[[One of Us (book)|One of Us: The Story of a Massacre in Norway – and Its Aftermath]]'' (2013)
* Seierstad, Åsne; Death, Sarah. [[One of Us (book)|''One of us: the story of Anders Breivik and the massacre in Norway'']]. New York: Farrar, Straus &amp; Giroux, 2015. {{ISBN|9780374277895}} (translated from the Norwegian)
* Turrettini, Unni; Puckett, Kathleen M. ''The Mystery of the Lone Wolf Killer: Anders Behring Breivik and the Threat of Terror in Plain Sight''. New York: Pegasus Crime, 2015. {{ISBN|9781605989105}}

==External links==
{{Commons category}}
{{Wikiquote}}
* [https://sites.google.com/site/knightstemplareurope/2083 Manifesto of Anders Behring Breivik] Original document and video by Breivik.
* [http://www.washingtontimes.com/blog/robbins-report/2011/jul/23/oslo-terrorist-his-own-words/ Washington Times: The Oslo Terrorist in His Own Words] – Summary of Breivik's political beliefs
* [https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-14276074 BBC: Norway attacks: The victims] – The eight Oslo bomb victims and the 69 youth camp victims
* [https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/norway/9206336/Anders-Behring-Breivik-trial-indictment-in-full.html Daily Telegraph: Trial indictment]
* [http://www.klassekampen.no/article/20160312/ARTICLE/160319987 Influencing from prison]
* [http://www.nrk.no/norge/_-staten-bor-ta-til-seg-kritikken-i-dommen-1.12910438 The government should accept the criticism of the verdict]
* {{cite news|url=https://www.economist.com/news/special-report/21570842-oil-makes-norway-different-rest-region-only-up-point-rich|title=Norway: The rich cousin|newspaper=The Economist|access-date=13 September 2014}}
{{Neo-Nazism}}
{{2011 Norway attacks}}
{{Authority control}}


[[വർഗ്ഗം:1979-ൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഗൂഢാലോചനാസിദ്ധാന്തക്കാർ]]
[[വർഗ്ഗം:നിയോ-നാസികൾ]]
[[വർഗ്ഗം:വംശീയത]]</text>
      <sha1>l6bigxs4lcgs7tz59s082ah2a0qb1g9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759260</id>
      <parentid>3759259</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:19:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6426" xml:space="preserve">{{prettyurl|Anders_Behring_Breivik}}{{Infobox criminal
| name              = Fjotolf Hansen
| image             = Anders Behring Breivik (cropped).jpg
| image_upright     = 0.9
| caption           = Breivik in 2011
| birth_name        = Anders Behring Breivik
| birth_date        = {{Birth date and age|1979|2|13|df=y}}
| birth_place       = [[Oslo]], Norway
| other_names       = Fjotolf Hansen, Andrew Berwick, Anders Behring 
| sentence          = 21 years' [[Life imprisonment in Norway|preventive detention]]
| status            = Imprisoned at Skien Prison
| party             = [[Progress Party (Norway)|Progress Party]] (1999–2006)
| date              = 22 July 2011
| time              = '''Oslo:''' 15:25 [[Central European Summer Time|CEST]]&lt;br /&gt;'''Utøya:''' 17:22–18:34 CEST&lt;ref name=&quot;NotatNBPD&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.regjeringen.no/pages/35819707/NBPD_02.pdf |title=Notat – Redgjørelse Stortinget |publisher=Politiet |date=10 November 2011 |access-date=10 November 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131215095819/http://www.regjeringen.no/pages/35819707/NBPD_02.pdf |archive-date=15 December 2013 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BreiviksBevegelser&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/22juli/Slik-var-Behring-Breiviks-bevegelser-pa-Utoya-6806375.html|title=Slik var Behring Breiviks bevegelser på Utøya|newspaper=Aftenposten|date=16 April 2012|access-date=16 April 2012}}&lt;/ref&gt;
| targets           = [[Labour Party (Norway)|Norwegian Labour Party]] members and teenagers
| locations         = [[Oslo]] and [[Utøya]], Norway
| fatalities        = 77 (8 in Oslo, 69 on Utøya)
| injuries          = 319&lt;ref name=&quot;died-from-wounds&quot;&gt;{{cite news |title=En av de sårede døde på sykehuset |url=http://www.ostlendingen.no/nyheter/en-av-de-sarede-dode-pa-sykehuset-1.6381849 |newspaper=Østlendingen |language=no |trans-title=One of the wounded died in hospital |date=24 July 2011 |access-date=25 July 2011 }}&lt;/ref&gt;
| weapons           = [[ANFO]] [[car bomb]]&lt;br /&gt;[[Ruger Mini-14]] rifle&lt;br /&gt;[[Glock|Glock 34]] pistol
}}
[[2011 Norway attacks|2011 ജുലൈ മാസത്തിൽ ഓസ്ലോയിൽ നടന്ന കാർ ബോംബ്‌ സ്ഫോടനത്തിലും]] ഉടോപ ദ്വീപിൽ വെടിവെപ്പ്‌ നടത്തിയതിനും അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്യപ്പെടുകയുണ്ടായ ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ തീവ്രവാദിയാണ് '''ആന്ത്രെ ബെഹ്രിങ് ബ്രൈവിക്'''. ഈ അക്രമങ്ങളിൽ 151 പേർക്ക്‌ പരിക്കേൽക്കുകയും 77 പേർ മരിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ അക്രമത്തിന്‌ മണിക്കൂറുകൾക്ക്‌ മുൻപ്‌ ഇയാൾ 1500 പേജുള്ള ഒരു പത്രിക പുറത്തിറക്കിയിരുന്നു. കുടിയേറ്റക്കാർ [[Norway|നോർവ്വേയുടെ]] പരമ്പരാഗത മൂല്യങ്ങൾ ഇല്ലാതാക്കുകയാണ്‌ എന്നായിരുന്നു അയാളുടെ അഭിപ്രായം. ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ കുരിശു യുദ്ധക്കാരനായാണ്‌ ഇയാൾ സ്വയം വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്‌.
==References==
{{Reflist}}

==Further reading==
*[[Aage Storm Borchgrevink|Borchgrevink, Aage Storm]] [&quot;A Norwegian tragedy. Anders Behring Breivik and the roads to Utøya&quot;] ''En norsk tragedie: Anders Behring Breivik og veiene til Utøya'' (2012)
* Borchgrevink, Aage Storm; Puzey, Guy ''A Norwegian Tragedy: Anders Behring Breivik and the Massacre on Utøya''. 2013. {{ISBN|9780745672205}} (translated from the Norwegian)
*[&quot;The Mother&quot;] ''Moren'' (2013), by [[Marit Christensen]]. Christensen claimed that for the last year of Wenche Behring Breivik's life, she had been her confidant, and that the book is based on Christensen's interviews with her. Wenche Behring Breivik hired a lawyer to prevent Christensen from publishing the book. The book was criticized for character assassinations of still living people.
*Frydnes, Jørgen Watne [&quot;No man is an island&quot;] Ingen mann er en øy (2021)
* [[Åsne Seierstad|Seierstad, Åsne]] ''[[One of Us (book)|One of Us: The Story of a Massacre in Norway – and Its Aftermath]]'' (2013)
* Seierstad, Åsne; Death, Sarah. [[One of Us (book)|''One of us: the story of Anders Breivik and the massacre in Norway'']]. New York: Farrar, Straus &amp; Giroux, 2015. {{ISBN|9780374277895}} (translated from the Norwegian)
* Turrettini, Unni; Puckett, Kathleen M. ''The Mystery of the Lone Wolf Killer: Anders Behring Breivik and the Threat of Terror in Plain Sight''. New York: Pegasus Crime, 2015. {{ISBN|9781605989105}}

==External links==
{{Commons category}}
{{Wikiquote}}
* [https://sites.google.com/site/knightstemplareurope/2083 Manifesto of Anders Behring Breivik] Original document and video by Breivik.
* [http://www.washingtontimes.com/blog/robbins-report/2011/jul/23/oslo-terrorist-his-own-words/ Washington Times: The Oslo Terrorist in His Own Words] – Summary of Breivik's political beliefs
* [https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-14276074 BBC: Norway attacks: The victims] – The eight Oslo bomb victims and the 69 youth camp victims
* [https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/norway/9206336/Anders-Behring-Breivik-trial-indictment-in-full.html Daily Telegraph: Trial indictment]
* [http://www.klassekampen.no/article/20160312/ARTICLE/160319987 Influencing from prison]
* [http://www.nrk.no/norge/_-staten-bor-ta-til-seg-kritikken-i-dommen-1.12910438 The government should accept the criticism of the verdict]
* {{cite news|url=https://www.economist.com/news/special-report/21570842-oil-makes-norway-different-rest-region-only-up-point-rich|title=Norway: The rich cousin|newspaper=The Economist|access-date=13 September 2014}}
{{Neo-Nazism}}
{{2011 Norway attacks}}
{{Authority control}}


[[വർഗ്ഗം:1979-ൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഗൂഢാലോചനാസിദ്ധാന്തക്കാർ]]
[[വർഗ്ഗം:നിയോ-നാസികൾ]]
[[വർഗ്ഗം:വംശീയത]]</text>
      <sha1>3urxzfcp60sq88gr6awq4zdr0fbnra2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഹരിമുരളീരവം</title>
    <ns>0</ns>
    <id>325302</id>
    <revision>
      <id>3759130</id>
      <parentid>3621984</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T16:02:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Devasiajk</username>
        <id>80341</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6480" xml:space="preserve">{{prettyurl|Harimuraleeravam}}
{{Infobox song &lt;!-- See Wikipedia:WikiProject_Songs --&gt;
| Name           = ഹരിമുരളീരവം
| Type           = Film Song
| Artist         = [[കെ.ജെ. യേശുദാസ്]]
| alt Artist     = 
| Album          = [[ആറാം തമ്പുരാൻ]]
| A-side         = 
| Recorded       = 1997
| Released       = 
| Published      = 
| Genre          = [[Semi-classical music]]
| Language       = [[മലയാളം]]
| Length         ={{Duration|m=11|s=50}}
| Lyricist       = [[ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരി]]
| Composer       = [[രവീന്ദ്രൻ]]
| Label          = 
| Producer       = [[രേവതി കലാമന്ദിർ]]
| Tracks         = 
# '''ഹരിമുരളീരവം'''
# പാടീ
# സന്തതം (F)
# കടലാടും
# കുയിൽ പാടും
# പാടീ (M)
# സന്തതം
# ഗോവർധന ഗിരീശം
| prev           = 
| prev_no        = 
| track_no       = 1
| next           = പാടീ
| next_no        = 2
| Misc           = {{External music video|{{YouTube|yT8GNDEDKps|&quot;ഹരിമുരളീരവം&quot;}}}}
| Audio sample  = 
}}
1997-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ആറാം തമ്പുരാൻ]] എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിലെ സുപ്രസിദ്ധമായ ഗാനമാണ് '''ഹരിമുരളീരവം'''. [[രവീന്ദ്രൻ]] സംഗീതസംവിധാനം നിർവഹിച്ച ഈ പാട്ടിൻ്റെ വരികൾ എഴുതിയത് [[ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരി|ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരിയും]] പാടിയത് [[കെ.ജെ. യേശുദാസ്|യേശുദാസുമാണ്]]. [[സിന്ധുഭൈരവി]] രാഗത്തിലാണ് ഇത് ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നതെങ്കിലും&lt;ref&gt;http://malayalasangeetham.info/s.php?9804&lt;/ref&gt; കഥാസന്ദർഭോചിതമായി ഹിന്ദുസ്ഥാനി ഭാവവും കൂട്ടിച്ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. [[മോഹൻലാൽ]] അവതരിപ്പിക്കുന്ന ജഗന്നാഥൻ എന്ന കഥാപാത്രമാണ് സിനിമയിൽ ഈ പാട്ട് ആലപിക്കുന്നത്. ജഗന്നാഥൻ്റെ സംഗീതപാടവം പ്രദർശിപ്പിക്കുകയും പൂർവജീവിതത്തിലെ രംഗങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കുകയുമാണ് സിനിമയിൽ ഈ പാട്ടിൻ്റെ ലക്ഷ്യം.

ആറാം തമ്പുരാനിലെ പാട്ടുകൾക്ക് യേശുദാസിന് 1997-ലെ സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര അവാർഡ് ലഭിച്ചിരുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.prd.kerala.gov.in/stateawards3.htm |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2015-12-05 |archive-date=2016-03-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303234157/http://www.prd.kerala.gov.in/stateawards3.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; യേശുദാസിനെതിരെയുള്ള വിമർശകരുടെ വായടപ്പിക്കുന്നതിനാണ് സങ്കീർണമായ ഈ പാട്ട് ചിട്ടപ്പെടുത്തിയതെന്ന് രവീന്ദ്രൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.{{fact}}
താരസ്ഥായിയിലും മന്ദ്രസ്ഥായിയിലും യേശുദാസിന്റെ മികച്ച ശബ്ദനിയന്ത്രണം പ്രയോജനപ്പെടുത്തിയ ഗാനങ്ങളിലൊന്നായി വിലയിരുത്തുന്നു.&lt;ref&gt;http://crownnews.weebly.com/ezhuswarangalum.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Lq1_xDG3miwJ:mathrubhumi.com/books/welcome/printpage/658+&amp;cd=3&amp;hl=en&amp;ct=clnk&amp;gl=in&lt;/ref&gt;

ഈ പാട്ടിനുപുറമേ, പാട്ടിൻ്റെ ആലാപത്തിനും പല്ലവിക്കുമിടയിലായി സിനിമയിൽ മോഹൻലാൽ പറയുന്ന സംഭാഷണവും വളരെ പ്രശസ്തമായിരുന്നു. ''സഫറോം കാ സിന്ദഗി ജോ കഭീ കഥം നഹീ ഹോ ജാത്തീ ഹേ'' (യാത്രകളുടെ ജീവിതം അത് ഒരിക്കലും അവസാനിക്കുന്നില്ല) എന്നവസാനിക്കുന്ന ഈ സംഭാഷണഭാഗം മോഹൻലാലിനെ അനുകരിക്കാനായി മിമിക്രിക്കാർ ഏറെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തിപ്പോരുന്നു.  മോഹൻലാൽ അവതരിപ്പിച്ച പരുക്കൻ കഥാപാത്രമായ ജഗന്നാഥൻ തന്റെ സംഗീത പരിജ്ഞാനം മഞ്ജു വാര്യർ അവതരിപ്പിച്ച ഉണ്ണിമായയ്ക്ക് വെളിപ്പെടുത്തുന്ന തരത്തിലാണ് ഗാനം ചിത്രീകരിച്ചത്. വരിക്കാശ്ശേരി മന, മഹാബലിപുരം എന്നിവയായിരുന്നു ലൊക്കേഷനുകൾ.  സിനിമയിൽ ജഗന്നാഥന്റെ മുമ്പുള്ള ജീവിതവും, നൃത്ത രംഗങ്ങളും  മഹാബലിപുരത്ത് സെറ്റിട്ട് സംവിധാനം ചെയ്തത് പ്രിയദർശനാണ്.

== അവലംബം ==
{{reflist}}
== വെബ് കണ്ണികൾ ==
* http://www.m3db.com/lyric/6657&lt;nowiki/&gt; വരികൾ
* https://www.youtube.com/watch?v=2-5x552xIpQ വീഡിയോ യൂട്യൂബിൽ നിന്ന്

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രഗാനങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>9hceukct29mcsopji8qf5cie9iayyqq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759131</id>
      <parentid>3759130</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T16:04:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Devasiajk</username>
        <id>80341</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6634" xml:space="preserve">{{prettyurl|Harimuraleeravam}}
{{Infobox song &lt;!-- See Wikipedia:WikiProject_Songs --&gt;
| Name           = ഹരിമുരളീരവം
| Type           = Film Song
| Artist         = [[കെ.ജെ. യേശുദാസ്]]
| alt Artist     = 
| Album          = [[ആറാം തമ്പുരാൻ]]
| A-side         = 
| Recorded       = 1997
| Released       = 
| Published      = 
| Genre          = [[Semi-classical music]]
| Language       = [[മലയാളം]]
| Length         ={{Duration|m=11|s=50}}
| Lyricist       = [[ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരി]]
| Composer       = [[രവീന്ദ്രൻ]]
| Label          = 
| Producer       = [[രേവതി കലാമന്ദിർ]]
| Tracks         = 
# '''ഹരിമുരളീരവം'''
# പാടീ
# സന്തതം (F)
# കടലാടും
# കുയിൽ പാടും
# പാടീ (M)
# സന്തതം
# ഗോവർധന ഗിരീശം
| prev           = 
| prev_no        = 
| track_no       = 1
| next           = പാടീ
| next_no        = 2
| Misc           = {{External music video|{{YouTube|yT8GNDEDKps|&quot;ഹരിമുരളീരവം&quot;}}}}
| Audio sample  = 
}}
1997-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ആറാം തമ്പുരാൻ]] എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിലെ സുപ്രസിദ്ധമായ ഗാനമാണ് '''ഹരിമുരളീരവം'''. [[രവീന്ദ്രൻ]] സംഗീതസംവിധാനം നിർവഹിച്ച ഈ പാട്ടിൻ്റെ വരികൾ എഴുതിയത് [[ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരി|ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരിയും]] പാടിയത് [[കെ.ജെ. യേശുദാസ്|യേശുദാസുമാണ്]]. [[സിന്ധുഭൈരവി]] രാഗത്തിലാണ് ഇത് ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നതെങ്കിലും&lt;ref&gt;http://malayalasangeetham.info/s.php?9804&lt;/ref&gt; കഥാസന്ദർഭോചിതമായി ഹിന്ദുസ്ഥാനി ഭാവവും കൂട്ടിച്ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. [[മോഹൻലാൽ]] അവതരിപ്പിക്കുന്ന ജഗന്നാഥൻ എന്ന കഥാപാത്രമാണ് സിനിമയിൽ ഈ പാട്ട് ആലപിക്കുന്നത്. ജഗന്നാഥൻ്റെ സംഗീതപാടവം പ്രദർശിപ്പിക്കുകയും പൂർവജീവിതത്തിലെ രംഗങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കുകയുമാണ് സിനിമയിൽ ഈ പാട്ടിൻ്റെ ലക്ഷ്യം.

ആറാം തമ്പുരാനിലെ പാട്ടുകൾക്ക് യേശുദാസിന് 1997-ലെ സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര അവാർഡ് ലഭിച്ചിരുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.prd.kerala.gov.in/stateawards3.htm |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2015-12-05 |archive-date=2016-03-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303234157/http://www.prd.kerala.gov.in/stateawards3.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; യേശുദാസിനെതിരെയുള്ള വിമർശകരുടെ വായടപ്പിക്കുന്നതിനാണ് സങ്കീർണമായ ഈ പാട്ട് ചിട്ടപ്പെടുത്തിയതെന്ന് രവീന്ദ്രൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.{{fact}}
താരസ്ഥായിയിലും മന്ദ്രസ്ഥായിയിലും യേശുദാസിന്റെ മികച്ച ശബ്ദനിയന്ത്രണം പ്രയോജനപ്പെടുത്തിയ ഗാനങ്ങളിലൊന്നായി വിലയിരുത്തുന്നു.&lt;ref&gt;http://crownnews.weebly.com/ezhuswarangalum.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Lq1_xDG3miwJ:mathrubhumi.com/books/welcome/printpage/658+&amp;cd=3&amp;hl=en&amp;ct=clnk&amp;gl=in&lt;/ref&gt;

ഈ പാട്ടിനുപുറമേ, പാട്ടിൻ്റെ ആലാപത്തിനും പല്ലവിക്കുമിടയിലായി സിനിമയിൽ മോഹൻലാൽ പറയുന്ന സംഭാഷണവും വളരെ പ്രശസ്തമായിരുന്നു. ''സഫറോം കാ സിന്ദഗി ജോ കഭീ കഥം നഹീ ഹോ ജാത്തീ ഹേ'' (യാത്രകളുടെ ജീവിതം അത് ഒരിക്കലും അവസാനിക്കുന്നില്ല) എന്നവസാനിക്കുന്ന ഈ സംഭാഷണഭാഗം മോഹൻലാലിനെ അനുകരിക്കാനായി മിമിക്രിക്കാർ ഏറെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തിപ്പോരുന്നു.  മോഹൻലാൽ അവതരിപ്പിച്ച പരുക്കൻ കഥാപാത്രമായ ജഗന്നാഥൻ തന്റെ സംഗീത പരിജ്ഞാനം മഞ്ജു വാര്യർ അവതരിപ്പിച്ച ഉണ്ണിമായയ്ക്ക് വെളിപ്പെടുത്തുന്ന തരത്തിലാണ് ഗാനം ചിത്രീകരിച്ചത്. വരിക്കാശ്ശേരി മന, മഹാബലിപുരം എന്നിവയായിരുന്നു ലൊക്കേഷനുകൾ.  സിനിമയിൽ ജഗന്നാഥന്റെ മുമ്പുള്ള ജീവിതവും, നൃത്ത രംഗങ്ങളും  മഹാബലിപുരത്ത് സെറ്റിട്ട് സംവിധാനം ചെയ്തത് പ്രിയദർശനാണ്.&lt;ref&gt;https://www.manoramaonline.com/style/columns/tuesday-movie/2018/11/27/priyadarsan-helped-shaji-kailas-shoot-harimuraliravam-aaram-tamburan.html&lt;/ref&gt;

== അവലംബം ==
{{reflist}}
== വെബ് കണ്ണികൾ ==
* http://www.m3db.com/lyric/6657&lt;nowiki/&gt; വരികൾ
* https://www.youtube.com/watch?v=2-5x552xIpQ വീഡിയോ യൂട്യൂബിൽ നിന്ന്

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രഗാനങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>0nnfdvyzg2pcud0ae8kny5clun34kky</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759133</id>
      <parentid>3759131</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T16:06:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Devasiajk</username>
        <id>80341</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6782" xml:space="preserve">{{prettyurl|Harimuraleeravam}}
{{Infobox song &lt;!-- See Wikipedia:WikiProject_Songs --&gt;
| Name           = ഹരിമുരളീരവം
| Type           = Film Song
| Artist         = [[കെ.ജെ. യേശുദാസ്]]
| alt Artist     = 
| Album          = [[ആറാം തമ്പുരാൻ]]
| A-side         = 
| Recorded       = 1997
| Released       = 
| Published      = 
| Genre          = [[Semi-classical music]]
| Language       = [[മലയാളം]]
| Length         ={{Duration|m=11|s=50}}
| Lyricist       = [[ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരി]]
| Composer       = [[രവീന്ദ്രൻ]]
| Label          = 
| Producer       = [[രേവതി കലാമന്ദിർ]]
| Tracks         = 
# '''ഹരിമുരളീരവം'''
# പാടീ
# സന്തതം (F)
# കടലാടും
# കുയിൽ പാടും
# പാടീ (M)
# സന്തതം
# ഗോവർധന ഗിരീശം
| prev           = 
| prev_no        = 
| track_no       = 1
| next           = പാടീ
| next_no        = 2
| Misc           = {{External music video|{{YouTube|yT8GNDEDKps|&quot;ഹരിമുരളീരവം&quot;}}}}
| Audio sample  = 
}}
1997-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ആറാം തമ്പുരാൻ]] എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിലെ സുപ്രസിദ്ധമായ ഗാനമാണ് '''ഹരിമുരളീരവം'''. [[രവീന്ദ്രൻ]] സംഗീതസംവിധാനം നിർവഹിച്ച ഈ പാട്ടിൻ്റെ വരികൾ എഴുതിയത് [[ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരി|ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരിയും]] പാടിയത് [[കെ.ജെ. യേശുദാസ്|യേശുദാസുമാണ്]]. [[സിന്ധുഭൈരവി]] രാഗത്തിലാണ് ഇത് ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നതെങ്കിലും&lt;ref&gt;http://malayalasangeetham.info/s.php?9804&lt;/ref&gt; കഥാസന്ദർഭോചിതമായി ഹിന്ദുസ്ഥാനി ഭാവവും കൂട്ടിച്ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. [[മോഹൻലാൽ]] അവതരിപ്പിക്കുന്ന ജഗന്നാഥൻ എന്ന കഥാപാത്രമാണ് സിനിമയിൽ ഈ പാട്ട് ആലപിക്കുന്നത്. ജഗന്നാഥൻ്റെ സംഗീതപാടവം പ്രദർശിപ്പിക്കുകയും പൂർവജീവിതത്തിലെ രംഗങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കുകയുമാണ് സിനിമയിൽ ഈ പാട്ടിൻ്റെ ലക്ഷ്യം.

ആറാം തമ്പുരാനിലെ പാട്ടുകൾക്ക് യേശുദാസിന് 1997-ലെ സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര അവാർഡ് ലഭിച്ചിരുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.prd.kerala.gov.in/stateawards3.htm |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2015-12-05 |archive-date=2016-03-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303234157/http://www.prd.kerala.gov.in/stateawards3.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; യേശുദാസിനെതിരെയുള്ള വിമർശകരുടെ വായടപ്പിക്കുന്നതിനാണ് സങ്കീർണമായ ഈ പാട്ട് ചിട്ടപ്പെടുത്തിയതെന്ന് രവീന്ദ്രൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.{{fact}}
താരസ്ഥായിയിലും മന്ദ്രസ്ഥായിയിലും യേശുദാസിന്റെ മികച്ച ശബ്ദനിയന്ത്രണം പ്രയോജനപ്പെടുത്തിയ ഗാനങ്ങളിലൊന്നായി വിലയിരുത്തുന്നു.&lt;ref&gt;http://crownnews.weebly.com/ezhuswarangalum.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Lq1_xDG3miwJ:mathrubhumi.com/books/welcome/printpage/658+&amp;cd=3&amp;hl=en&amp;ct=clnk&amp;gl=in&lt;/ref&gt;

ഈ പാട്ടിനുപുറമേ, പാട്ടിൻ്റെ ആലാപത്തിനും പല്ലവിക്കുമിടയിലായി സിനിമയിൽ മോഹൻലാൽ പറയുന്ന സംഭാഷണവും വളരെ പ്രശസ്തമായിരുന്നു. ''സഫറോം കാ സിന്ദഗി ജോ കഭീ കഥം നഹീ ഹോ ജാത്തീ ഹേ'' (യാത്രകളുടെ ജീവിതം അത് ഒരിക്കലും അവസാനിക്കുന്നില്ല) എന്നവസാനിക്കുന്ന ഈ സംഭാഷണഭാഗം മോഹൻലാലിനെ അനുകരിക്കാനായി മിമിക്രിക്കാർ ഏറെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തിപ്പോരുന്നു.  മോഹൻലാൽ അവതരിപ്പിച്ച പരുക്കൻ കഥാപാത്രമായ ജഗന്നാഥൻ തന്റെ സംഗീത പരിജ്ഞാനം മഞ്ജു വാര്യർ അവതരിപ്പിച്ച ഉണ്ണിമായയ്ക്ക് വെളിപ്പെടുത്തുന്ന തരത്തിലാണ് ഗാനം ചിത്രീകരിച്ചത്. വരിക്കാശ്ശേരി മന, മഹാബലിപുരം എന്നിവയായിരുന്നു ലൊക്കേഷനുകൾ.  സിനിമയിൽ ജഗന്നാഥന്റെ മുമ്പുള്ള ജീവിതവും, നൃത്ത രംഗങ്ങളും  മഹാബലിപുരത്ത് സെറ്റിട്ട് സംവിധാനം ചെയ്തത് പ്രിയദർശനാണ്.&lt;ref&gt;https://www.manoramaonline.com/style/columns/tuesday-movie/2018/11/27/priyadarsan-helped-shaji-kailas-shoot-harimuraliravam-aaram-tamburan.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.manoramaonline.com/music/features/2021/05/17/special-story-about-the-hit-harimuraleeravam-from-the-movie-aaram-thamburan.html&lt;/ref&gt;

== അവലംബം ==
{{reflist}}
== വെബ് കണ്ണികൾ ==
* http://www.m3db.com/lyric/6657&lt;nowiki/&gt; വരികൾ
* https://www.youtube.com/watch?v=2-5x552xIpQ വീഡിയോ യൂട്യൂബിൽ നിന്ന്

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രഗാനങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>dtlfokx51rch2s1p4apy5j5xcdfwuie</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>പാണത്തൂർ‌</title>
    <ns>0</ns>
    <id>325703</id>
    <redirect title="പാണത്തൂർ" />
    <revision>
      <id>3759210</id>
      <parentid>3316775</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:12:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vijayanrajapuram</username>
        <id>21314</id>
      </contributor>
      <comment>നിലവിൽ വിശദവിവരങ്ങളുള്ള താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="69" xml:space="preserve">#തിരിച്ചുവിടുക [[പാണത്തൂർ]]</text>
      <sha1>0fhq8zbp39xd95ywvqcwlaoqqe97cbv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ദ്രൗപദി മുർമു</title>
    <ns>0</ns>
    <id>349698</id>
    <revision>
      <id>3759125</id>
      <parentid>3758588</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T15:13:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gnoeee</username>
        <id>101485</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11288" xml:space="preserve">{{prettyurl|Draupadi Murmu}}
{{Infobox officeholder
| name                = ദ്രൗപതി മുർമു
| image               = Governor of Jharkhand Draupadi Murmu in December 2016.jpg
| caption             = 2022-ൽ മുർമു
| office1             = 9th ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണർ
| term_start1         =  2015 മെയ് 18
| term_end1           =  2021 ജൂലൈ 12
| 1blankname1         = ജാർഖണ്ഡ് മുഖ്യമന്ത്രി
| 1namedata1          = രഘുബർ ദാസ് &lt;br /&gt; ഹേമന്ത് സോറൻ
| predecessor1        = സയ്യിദ് അഹമ്മദ് (രാഷ്ട്രീയക്കാരൻ)
| successor1          = രമേഷ് ബൈസ്
| office2             = സഹമന്ത്രി (സ്വതന്ത്ര ചുമതല), ഒഡീഷ സർക്കാർ
| term2 = 2000 മാർച്ച് 6 -  2004 മെയ് 16
| 2blankname2         = ഒഡീഷയിലെ ഗവർണർ
| 2namedata2          = എം. എം. രാജേന്ദ്രൻ
| 3blankname2        = ഒഡീഷ മുഖ്യമന്ത്രി
| 3namedata2         = നവീൻ പട്നായിക്
| 4blankname4 =  2000 മാർച്ച് 6 - 2002 ഓഗസ്റ്റ് 6&lt;/br&gt;6 ഓഗസ്റ്റ് 2002 - 16 മെയ് 2004
| 4namedata4          =   വാണിജ്യവും ഗതാഗതവും  &lt;/br&gt;മത്സ്യബന്ധന,മൃഗവിഭവ വികസനം 
| office5             = ഒഡീഷ നിയമസഭയിലെ അംഗം (MLA)
| term_start5         = 2000
| term_end5          = 2009
| predecessor5        = ലക്ഷ്മൺ മജ്ഹി
| successor5          = ശ്യാം ചരൺ ഹൻസ്ദാ
| constituency5       = റായിരംഗ്പൂർ അസംബ്ലി മണ്ഡലം
| party               = [[ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി]]
| birth_date          = {{Birth date and age|df=y|1958|06|20}}
| birth_place         = ഉപർബേഡ,മയൂർഭഞ്ച് ജില്ല, [[ഒഡീഷ]], [[ഇന്ത്യ]]
| children            = 3
| education           = 
| alma_mater          = രമാ ദേവി വിമൻസ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി
| occupation          = രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തക
| profession          = അധ്യാപിക
| website             = 
}}

ഇന്ത്യയുടെ 15-ാമത്തെ രാഷ്ട്രപതിയാണ് '''ദ്രൗപതി മുർമു''' (Draupadi Murmu) (ജനനം 20 ജൂൺ 1958). ദ്രൗപതി മുർമു 2015 മുതൽ 2021 വരെ ജാർഖണ്ഡിന്റെ ഒമ്പതാമത്തെ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;IBNlive 2015&quot;&gt;{{cite web | title=Draupadi Murmu sworn in as first woman Governor of Jharkhand-I News - IBNLive Mobile | website=IBNlive | date=18 May 2015 | url=http://m.ibnlive.com/news/india/draupadi-murmu-sworn-in-as-first-woman-governor-of-jharkhand-993328.html | accessdate=18 May 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;myref1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/Modi-government-names-new-governors-for-Jharkhand-five-NE-states/articleshow/47253194.cms?|title=Modi government names new governors for Jharkhand, five NE states|accessdate=2015-05-12|publisher=The Times of India}}&lt;/ref&gt;ഇന്ത്യയിലെ ഒഡീഷ സംസ്ഥാനത്ത് നിന്നുള്ള പട്ടികവർഗ്ഗ സമുദായത്തിൽപ്പെട്ടവളാണ് മുർമു. അഞ്ച് വർഷത്തെ കാലാവധി പൂർത്തിയാക്കുന്ന ജാർഖണ്ഡിലെ ആദ്യ ഗവർണറും ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതി സ്ഥാനത്തേക്ക് നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെടുന്ന ആദ്യ ഗോത്രവർഗക്കാരിയുമാണ് അവർ.

==ആദ്യകാല ജീവിതം==

1958 ജൂൺ 20ന് ഒഡീഷയിലെ മയൂർഭൻജ് ജില്ലയിലെ ഉപർബേഡ ഗ്രാമത്തിൽ  സന്താലി ഗോത്രവർഗ കുടുംബത്തിലാണ് ദ്രൗപതി മുർമു ജനിച്ചത്.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Smt. Droupadi Murmu|url=http://www.odishahelpline.com/Profile-of-Smt-Droupadi-Murmu-of-RAIRANGPUR-constituency-4.html|publisher=Odisha Helpline|accessdate=27 July 2015|archive-date=2020-10-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20201008190558/http://www.odishahelpline.com/Profile-of-Smt-Droupadi-Murmu-of-RAIRANGPUR-constituency-4.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; അച്ഛനും മുത്തച്ഛനും പഞ്ചായത്തീരാജ് സംവിധാനത്തിന് കീഴിൽ ഗ്രാമത്തലവന്മാരായിരുന്നു. 

ദ്രൗപതി മുർമു, ശ്യാം ചരൺ മുർമുവിനെ വിവാഹം കഴിച്ചു. അദ്ദേഹം ഒരു ബാങ്കർ ആയിരുന്നു. 2014-ൽ അദ്ദേഹം അന്തരിച്ചു. ദമ്പതികൾക്ക് രണ്ട് ആൺമക്കളും ഒരു മകളും ഉണ്ടായിരുന്നു. ആൺമക്കൾ ഇരുവരും മരിച്ചു.

== അധ്യാപന ജീവിതം ==
സംസ്ഥാന രാഷ്ട്രീയത്തിൽ പ്രവേശിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് സ്കൂൾ അധ്യാപകനായാണ് മുർമു തുടങ്ങിയത്. റായിരംഗ്പൂരിലെ ശ്രീ അരബിന്ദോ ഇന്റഗ്രൽ എജ്യുക്കേഷൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ അസിസ്റ്റന്റ് പ്രൊഫസറായും, ഒഡീഷ സർക്കാരിന്റെ ജലസേചന വകുപ്പിൽ ജൂനിയർ അസിസ്റ്റന്റായും ജോലി ചെയ്തു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം==

1997 ൽ ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയിൽ (ബിജെപി) ചേർന്ന മുർമു റൈരംഗ്പൂർ നഗർ പഞ്ചായത്ത് കൗൺസിലറായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. മുർമു 2000-ൽ റായ്‌രംഗ്‌പൂർ നഗർ പഞ്ചായത്തിന്റെ ചെയർപേഴ്‌സണായി. ബി.ജെ.പി പട്ടികവർഗ മോർച്ചയുടെ ദേശീയ വൈസ് പ്രസിഡന്റായും അവർ സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. 

2000 മുതൽ 2004 വരെ [[ഒഡീഷ|ഒഡീഷയിലെ]] റയ്‌റങ്ക്പൂർ അസംബ്ലി നിയോജക മണ്ഡലത്തിൽ നിന്നുള്ള എംഎൽഎ ആയിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;myref2&quot;&gt;{{Cite web|url=http://ibnlive.in.com/news/narendra-modi-government-appoints-four-governors/545256-37.html|title=Narendra Modi government appoints four Governors|accessdate=2015-05-12|publisher=IBN Live|archive-date=2015-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20150515043617/http://ibnlive.in.com/news/narendra-modi-government-appoints-four-governors/545256-37.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ഒരു ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ഗവർണ്ണറാവുന്ന ആദ്യ ഒഡീഷ വനിതയാണ് ഇവർ.&lt;ref name=&quot;myref3&quot;&gt;{{Cite web|url=http://odishasuntimes.com/127361/odisha-bjp-leader-droupadi-murmu-appointed-as-jharkhand-guv/|title=Ex Odisha minister Draupadi Murmu new Jharkhand Guv|accessdate=2015-05-12|publisher=Odisha SunTimes}}&lt;/ref&gt;
2000 മാർച്ച് ആറു മുതൽ 2002 ഓഗസ്റ്റ് ആറുവരെ ഒഡീഷയിലെ ബിജു ജനതാദൾ, ബിജെപി സഖ്യ സർക്കാരിൽ സ്വതന്ത്ര ചുമതലയുള്ള  വാണിജ്യ - ഗതാഗത മന്ത്രിയായിരുന്നു. 2002 ഓഗസ്റ്റ് ആറു മുതൽ  2004 മെയ് 16 വരെ ഫിഷറീസ് ആൻഡ് ആനിമൽ റിസോഴ്‌സസ് ഡവലപ്‌മെന്റ് മന്ത്രിയായിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;myref4&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.newindianexpress.com/states/odisha/Draupadi-Murmu-Jharkhand-Guv/2015/05/13/article2811852.ece|title=Draupadi Murmu Jharkhand Guv|accessdate=2015-05-13|publisher=New Indian Express}}&lt;/ref&gt; 2007-ൽ ഒഡീഷ ലെജിസ്ലേറ്റീവ് അസംബ്ലി അവർക്ക് മികച്ച എം.എൽ.എ.ക്കുള്ള നീലകണ്ഠ അവാർഡ് നൽകി ആദരിച്ചു. 

2015 മെയ് 18 മുതൽ 2021 ജൂലൈ 12 വരെ [[ഝാർഖണ്ഡ്‌|ഝാർഖണ്ഡ് സംസ്ഥാനത്തെ]] ഗവർണ്ണർ ആയിരുന്നു.

== ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണർ ==
2015 മെയ് 18 ന് ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണറായി മുർമു സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്തു, ജാർഖണ്ഡിന്റെ ആദ്യ വനിതാ ഗവർണറായി.  ഒഡീഷയിൽ നിന്നുള്ള ഒരു ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ഗവർണറായി നിയമിക്കപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ വനിതാ ഗോത്ര നേതാവായിരുന്നു അവർ.

''ഛോട്ടാനാഗ്പൂർ ടെനൻസി ആക്ട്, 1908, സന്താൽ പർഗാന ടെനൻസി ആക്റ്റ്, 1949'' എന്നിവയിൽ ഭേദഗതികൾ ആവശ്യപ്പെട്ട് ജാർഖണ്ഡ് നിയമസഭ അംഗീകരിച്ച ബില്ലിന് 2017-ൽ ഗവർണർ എന്ന നിലയിൽ അനുമതി നൽകാൻ മുർമു വിസമ്മതിച്ചിരുന്നു.  ഗോത്രവർഗക്കാരുടെ ക്ഷേമത്തിനായി കൊണ്ടുവരുന്ന മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് രഘുബർ ദാസിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബിജെപി സർക്കാരിനോട് മുർമു വിശദീകരണം തേടി.

==അവലംബം==
{{Reflist|30em}}

[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ വനിതാ ഗവർണർമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1958-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>fl3zdxfmjp8pqkfcdpd2fpydzlg2uxm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759268</id>
      <parentid>3759125</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:59:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DasKerala</username>
        <id>153746</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11272" xml:space="preserve">{{prettyurl|Draupadi Murmu}}
{{Infobox officeholder
| name                = ദ്രൗപതി മുർമു
| image               = Governor of Jharkhand Draupadi Murmu in December 2016.jpg
| caption             = 2022-ൽ മുർമു
| office1             = 9th ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണർ
| term_start1         =  2015 മെയ് 18
| term_end1           =  2021 ജൂലൈ 12
| 1blankname1         = ജാർഖണ്ഡ് മുഖ്യമന്ത്രി
| 1namedata1          = രഘുബർ ദാസ് &lt;br /&gt; ഹേമന്ത് സോറൻ
| predecessor1        = സയ്യിദ് അഹമ്മദ് (രാഷ്ട്രീയക്കാരൻ)
| successor1          = രമേഷ് ബൈസ്
| office2             = സഹമന്ത്രി (സ്വതന്ത്ര ചുമതല), ഒഡീഷ സർക്കാർ
| term2 = 2000 മാർച്ച് 6 -  2004 മെയ് 16
| 2blankname2         = ഒഡീഷയിലെ ഗവർണർ
| 2namedata2          = എം. എം. രാജേന്ദ്രൻ
| 3blankname2        = ഒഡീഷ മുഖ്യമന്ത്രി
| 3namedata2         = നവീൻ പട്നായിക്
| 4blankname4 =  2000 മാർച്ച് 6 - 2002 ഓഗസ്റ്റ് 6&lt;/br&gt;6 ഓഗസ്റ്റ് 2002 - 16 മെയ് 2004
| 4namedata4          =   വാണിജ്യവും ഗതാഗതവും  &lt;/br&gt;മത്സ്യബന്ധന,മൃഗവിഭവ വികസനം 
| office5             = ഒഡീഷ നിയമസഭയിലെ അംഗം (MLA)
| term_start5         = 2000
| term_end5          = 2009
| predecessor5        = ലക്ഷ്മൺ മജ്ഹി
| successor5          = ശ്യാം ചരൺ ഹൻസ്ദാ
| constituency5       = റായിരംഗ്പൂർ അസംബ്ലി മണ്ഡലം
| party               = [[ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി]]
| birth_date          = {{Birth date and age|df=y|1958|06|20}}
| birth_place         = ഉപർബേഡ,മയൂർഭഞ്ച് ജില്ല, [[ഒഡീഷ]], [[ഇന്ത്യ]]
| children            = 3
| education           = 
| alma_mater          = രമാ ദേവി വിമൻസ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി
| occupation          = രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തക
| profession          = അധ്യാപിക
| website             = 
}}

ഇന്ത്യയുടെ 15-ാമത്തെ രാഷ്ട്രപതിയാണ് '''ദ്രൗപതി മുർമു''' (Draupadi Murmu) (ജനനം 20 ജൂൺ 1958). ദ്രൗപതി മുർമു 2015 മുതൽ 2021 വരെ ജാർഖണ്ഡിന്റെ ഒമ്പതാമത്തെ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;IBNlive 2015&quot;&gt;{{cite web | title=Draupadi Murmu sworn in as first woman Governor of Jharkhand-I News - IBNLive Mobile | website=IBNlive | date=18 May 2015 | url=http://m.ibnlive.com/news/india/draupadi-murmu-sworn-in-as-first-woman-governor-of-jharkhand-993328.html | accessdate=18 May 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;myref1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/Modi-government-names-new-governors-for-Jharkhand-five-NE-states/articleshow/47253194.cms?|title=Modi government names new governors for Jharkhand, five NE states|accessdate=2015-05-12|publisher=The Times of India}}&lt;/ref&gt;ഇന്ത്യയിലെ ഒഡീഷ സംസ്ഥാനത്ത് നിന്നുള്ള പട്ടികവർഗ്ഗ സമുദായത്തിൽപ്പെട്ടവളാണ് മുർമു. അഞ്ച് വർഷത്തെ കാലാവധി പൂർത്തിയാക്കുന്ന ജാർഖണ്ഡിലെ ആദ്യ ഗവർണറും ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതി സ്ഥാനത്തേക്ക് തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്ന ആദ്യ ഗോത്രവർഗക്കാരിയുമാണ് അവർ.

==ആദ്യകാല ജീവിതം==

1958 ജൂൺ 20ന് ഒഡീഷയിലെ മയൂർഭൻജ് ജില്ലയിലെ ഉപർബേഡ ഗ്രാമത്തിൽ  സന്താലി ഗോത്രവർഗ കുടുംബത്തിലാണ് ദ്രൗപതി മുർമു ജനിച്ചത്.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Smt. Droupadi Murmu|url=http://www.odishahelpline.com/Profile-of-Smt-Droupadi-Murmu-of-RAIRANGPUR-constituency-4.html|publisher=Odisha Helpline|accessdate=27 July 2015|archive-date=2020-10-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20201008190558/http://www.odishahelpline.com/Profile-of-Smt-Droupadi-Murmu-of-RAIRANGPUR-constituency-4.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; അച്ഛനും മുത്തച്ഛനും പഞ്ചായത്തീരാജ് സംവിധാനത്തിന് കീഴിൽ ഗ്രാമത്തലവന്മാരായിരുന്നു. 

ദ്രൗപതി മുർമു, ശ്യാം ചരൺ മുർമുവിനെ വിവാഹം കഴിച്ചു. അദ്ദേഹം ഒരു ബാങ്കർ ആയിരുന്നു. 2014-ൽ അദ്ദേഹം അന്തരിച്ചു. ദമ്പതികൾക്ക് രണ്ട് ആൺമക്കളും ഒരു മകളും ഉണ്ടായിരുന്നു. ആൺമക്കൾ ഇരുവരും മരിച്ചു.

== അധ്യാപന ജീവിതം ==
സംസ്ഥാന രാഷ്ട്രീയത്തിൽ പ്രവേശിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് സ്കൂൾ അധ്യാപകനായാണ് മുർമു തുടങ്ങിയത്. റായിരംഗ്പൂരിലെ ശ്രീ അരബിന്ദോ ഇന്റഗ്രൽ എജ്യുക്കേഷൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ അസിസ്റ്റന്റ് പ്രൊഫസറായും, ഒഡീഷ സർക്കാരിന്റെ ജലസേചന വകുപ്പിൽ ജൂനിയർ അസിസ്റ്റന്റായും ജോലി ചെയ്തു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം==

1997 ൽ ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയിൽ (ബിജെപി) ചേർന്ന മുർമു റൈരംഗ്പൂർ നഗർ പഞ്ചായത്ത് കൗൺസിലറായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. മുർമു 2000-ൽ റായ്‌രംഗ്‌പൂർ നഗർ പഞ്ചായത്തിന്റെ ചെയർപേഴ്‌സണായി. ബി.ജെ.പി പട്ടികവർഗ മോർച്ചയുടെ ദേശീയ വൈസ് പ്രസിഡന്റായും അവർ സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. 

2000 മുതൽ 2004 വരെ [[ഒഡീഷ|ഒഡീഷയിലെ]] റയ്‌റങ്ക്പൂർ അസംബ്ലി നിയോജക മണ്ഡലത്തിൽ നിന്നുള്ള എംഎൽഎ ആയിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;myref2&quot;&gt;{{Cite web|url=http://ibnlive.in.com/news/narendra-modi-government-appoints-four-governors/545256-37.html|title=Narendra Modi government appoints four Governors|accessdate=2015-05-12|publisher=IBN Live|archive-date=2015-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20150515043617/http://ibnlive.in.com/news/narendra-modi-government-appoints-four-governors/545256-37.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ഒരു ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ഗവർണ്ണറാവുന്ന ആദ്യ ഒഡീഷ വനിതയാണ് ഇവർ.&lt;ref name=&quot;myref3&quot;&gt;{{Cite web|url=http://odishasuntimes.com/127361/odisha-bjp-leader-droupadi-murmu-appointed-as-jharkhand-guv/|title=Ex Odisha minister Draupadi Murmu new Jharkhand Guv|accessdate=2015-05-12|publisher=Odisha SunTimes}}&lt;/ref&gt;
2000 മാർച്ച് ആറു മുതൽ 2002 ഓഗസ്റ്റ് ആറുവരെ ഒഡീഷയിലെ ബിജു ജനതാദൾ, ബിജെപി സഖ്യ സർക്കാരിൽ സ്വതന്ത്ര ചുമതലയുള്ള  വാണിജ്യ - ഗതാഗത മന്ത്രിയായിരുന്നു. 2002 ഓഗസ്റ്റ് ആറു മുതൽ  2004 മെയ് 16 വരെ ഫിഷറീസ് ആൻഡ് ആനിമൽ റിസോഴ്‌സസ് ഡവലപ്‌മെന്റ് മന്ത്രിയായിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;myref4&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.newindianexpress.com/states/odisha/Draupadi-Murmu-Jharkhand-Guv/2015/05/13/article2811852.ece|title=Draupadi Murmu Jharkhand Guv|accessdate=2015-05-13|publisher=New Indian Express}}&lt;/ref&gt; 2007-ൽ ഒഡീഷ ലെജിസ്ലേറ്റീവ് അസംബ്ലി അവർക്ക് മികച്ച എം.എൽ.എ.ക്കുള്ള നീലകണ്ഠ അവാർഡ് നൽകി ആദരിച്ചു. 

2015 മെയ് 18 മുതൽ 2021 ജൂലൈ 12 വരെ [[ഝാർഖണ്ഡ്‌|ഝാർഖണ്ഡ് സംസ്ഥാനത്തെ]] ഗവർണ്ണർ ആയിരുന്നു.

== ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണർ ==
2015 മെയ് 18 ന് ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണറായി മുർമു സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്തു, ജാർഖണ്ഡിന്റെ ആദ്യ വനിതാ ഗവർണറായി.  ഒഡീഷയിൽ നിന്നുള്ള ഒരു ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ഗവർണറായി നിയമിക്കപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ വനിതാ ഗോത്ര നേതാവായിരുന്നു അവർ.

''ഛോട്ടാനാഗ്പൂർ ടെനൻസി ആക്ട്, 1908, സന്താൽ പർഗാന ടെനൻസി ആക്റ്റ്, 1949'' എന്നിവയിൽ ഭേദഗതികൾ ആവശ്യപ്പെട്ട് ജാർഖണ്ഡ് നിയമസഭ അംഗീകരിച്ച ബില്ലിന് 2017-ൽ ഗവർണർ എന്ന നിലയിൽ അനുമതി നൽകാൻ മുർമു വിസമ്മതിച്ചിരുന്നു.  ഗോത്രവർഗക്കാരുടെ ക്ഷേമത്തിനായി കൊണ്ടുവരുന്ന മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് രഘുബർ ദാസിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബിജെപി സർക്കാരിനോട് മുർമു വിശദീകരണം തേടി.

==അവലംബം==
{{Reflist|30em}}

[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ വനിതാ ഗവർണർമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1958-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>7gsk4doc8182hf4vjdvukoci4fw1wv3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759269</id>
      <parentid>3759268</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T11:00:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DasKerala</username>
        <id>153746</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11393" xml:space="preserve">{{prettyurl|Draupadi Murmu}}
{{Infobox officeholder
| name                = ദ്രൗപതി മുർമു
| image               = Governor of Jharkhand Draupadi Murmu in December 2016.jpg
| caption             = 2022-ൽ മുർമു
| office1             = 9th ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണർ
| term_start1         =  2015 മെയ് 18
| term_end1           =  2021 ജൂലൈ 12
| 1blankname1         = ജാർഖണ്ഡ് മുഖ്യമന്ത്രി
| 1namedata1          = രഘുബർ ദാസ് &lt;br /&gt; ഹേമന്ത് സോറൻ
| predecessor1        = സയ്യിദ് അഹമ്മദ് (രാഷ്ട്രീയക്കാരൻ)
| successor1          = രമേഷ് ബൈസ്
| office2             = സഹമന്ത്രി (സ്വതന്ത്ര ചുമതല), ഒഡീഷ സർക്കാർ
| term2 = 2000 മാർച്ച് 6 -  2004 മെയ് 16
| 2blankname2         = ഒഡീഷയിലെ ഗവർണർ
| 2namedata2          = എം. എം. രാജേന്ദ്രൻ
| 3blankname2        = ഒഡീഷ മുഖ്യമന്ത്രി
| 3namedata2         = നവീൻ പട്നായിക്
| 4blankname4 =  2000 മാർച്ച് 6 - 2002 ഓഗസ്റ്റ് 6&lt;/br&gt;6 ഓഗസ്റ്റ് 2002 - 16 മെയ് 2004
| 4namedata4          =   വാണിജ്യവും ഗതാഗതവും  &lt;/br&gt;മത്സ്യബന്ധന,മൃഗവിഭവ വികസനം 
| office5             = ഒഡീഷ നിയമസഭയിലെ അംഗം (MLA)
| term_start5         = 2000
| term_end5          = 2009
| predecessor5        = ലക്ഷ്മൺ മജ്ഹി
| successor5          = ശ്യാം ചരൺ ഹൻസ്ദാ
| constituency5       = റായിരംഗ്പൂർ അസംബ്ലി മണ്ഡലം
| party               = [[ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി]]
| birth_date          = {{Birth date and age|df=y|1958|06|20}}
| birth_place         = ഉപർബേഡ,മയൂർഭഞ്ച് ജില്ല, [[ഒഡീഷ]], [[ഇന്ത്യ]]
| children            = 3
| education           = 
| alma_mater          = രമാ ദേവി വിമൻസ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി
| occupation          = രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തക
| profession          = അധ്യാപിക
| website             = 
}}

ഇന്ത്യയുടെ 15-ാമത്തെ രാഷ്ട്രപതിയാണ് '''ദ്രൗപതി മുർമു''' (Draupadi Murmu) (ജനനം 20 ജൂൺ 1958). ദ്രൗപതി മുർമു 2015 മുതൽ 2021 വരെ ജാർഖണ്ഡിന്റെ ഒമ്പതാമത്തെ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;IBNlive 2015&quot;&gt;{{cite web | title=Draupadi Murmu sworn in as first woman Governor of Jharkhand-I News - IBNLive Mobile | website=IBNlive | date=18 May 2015 | url=http://m.ibnlive.com/news/india/draupadi-murmu-sworn-in-as-first-woman-governor-of-jharkhand-993328.html | accessdate=18 May 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;myref1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/Modi-government-names-new-governors-for-Jharkhand-five-NE-states/articleshow/47253194.cms?|title=Modi government names new governors for Jharkhand, five NE states|accessdate=2015-05-12|publisher=The Times of India}}&lt;/ref&gt;ഇന്ത്യയിലെ ഒഡീഷ സംസ്ഥാനത്ത് നിന്നുള്ള പട്ടികവർഗ്ഗ സമുദായത്തിൽപ്പെട്ടവളാണ് മുർമു. അഞ്ച് വർഷത്തെ കാലാവധി പൂർത്തിയാക്കുന്ന ജാർഖണ്ഡിലെ ആദ്യ ഗവർണറും ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതി സ്ഥാനത്തേക്ക് നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെടുകയും, തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്ന ആദ്യ ഗോത്രവർഗക്കാരിയുമാണ് ഇവർ.

==ആദ്യകാല ജീവിതം==

1958 ജൂൺ 20ന് ഒഡീഷയിലെ മയൂർഭൻജ് ജില്ലയിലെ ഉപർബേഡ ഗ്രാമത്തിൽ  സന്താലി ഗോത്രവർഗ കുടുംബത്തിലാണ് ദ്രൗപതി മുർമു ജനിച്ചത്.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Smt. Droupadi Murmu|url=http://www.odishahelpline.com/Profile-of-Smt-Droupadi-Murmu-of-RAIRANGPUR-constituency-4.html|publisher=Odisha Helpline|accessdate=27 July 2015|archive-date=2020-10-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20201008190558/http://www.odishahelpline.com/Profile-of-Smt-Droupadi-Murmu-of-RAIRANGPUR-constituency-4.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; അച്ഛനും മുത്തച്ഛനും പഞ്ചായത്തീരാജ് സംവിധാനത്തിന് കീഴിൽ ഗ്രാമത്തലവന്മാരായിരുന്നു. 

ദ്രൗപതി മുർമു, ശ്യാം ചരൺ മുർമുവിനെ വിവാഹം കഴിച്ചു. അദ്ദേഹം ഒരു ബാങ്കർ ആയിരുന്നു. 2014-ൽ അദ്ദേഹം അന്തരിച്ചു. ദമ്പതികൾക്ക് രണ്ട് ആൺമക്കളും ഒരു മകളും ഉണ്ടായിരുന്നു. ആൺമക്കൾ ഇരുവരും മരിച്ചു.

== അദ്ധ്യാപന ജീവിതം ==
സംസ്ഥാന രാഷ്ട്രീയത്തിൽ പ്രവേശിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് സ്കൂൾ അധ്യാപകനായാണ് മുർമു തുടങ്ങിയത്. റായിരംഗ്പൂരിലെ ശ്രീ അരബിന്ദോ ഇന്റഗ്രൽ എജ്യുക്കേഷൻ ആൻഡ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ അസിസ്റ്റന്റ് പ്രൊഫസറായും, ഒഡീഷ സർക്കാരിന്റെ ജലസേചന വകുപ്പിൽ ജൂനിയർ അസിസ്റ്റന്റായും ജോലി ചെയ്തു.

==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം==

1997 ൽ ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയിൽ (ബിജെപി) ചേർന്ന മുർമു റൈരംഗ്പൂർ നഗർ പഞ്ചായത്ത് കൗൺസിലറായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. മുർമു 2000-ൽ റായ്‌രംഗ്‌പൂർ നഗർ പഞ്ചായത്തിന്റെ ചെയർപേഴ്‌സണായി. ബി.ജെ.പി പട്ടികവർഗ മോർച്ചയുടെ ദേശീയ വൈസ് പ്രസിഡന്റായും അവർ സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. 

2000 മുതൽ 2004 വരെ [[ഒഡീഷ|ഒഡീഷയിലെ]] റയ്‌റങ്ക്പൂർ അസംബ്ലി നിയോജക മണ്ഡലത്തിൽ നിന്നുള്ള എംഎൽഎ ആയിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;myref2&quot;&gt;{{Cite web|url=http://ibnlive.in.com/news/narendra-modi-government-appoints-four-governors/545256-37.html|title=Narendra Modi government appoints four Governors|accessdate=2015-05-12|publisher=IBN Live|archive-date=2015-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20150515043617/http://ibnlive.in.com/news/narendra-modi-government-appoints-four-governors/545256-37.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ഒരു ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ഗവർണ്ണറാവുന്ന ആദ്യ ഒഡീഷ വനിതയാണ് ഇവർ.&lt;ref name=&quot;myref3&quot;&gt;{{Cite web|url=http://odishasuntimes.com/127361/odisha-bjp-leader-droupadi-murmu-appointed-as-jharkhand-guv/|title=Ex Odisha minister Draupadi Murmu new Jharkhand Guv|accessdate=2015-05-12|publisher=Odisha SunTimes}}&lt;/ref&gt;
2000 മാർച്ച് ആറു മുതൽ 2002 ഓഗസ്റ്റ് ആറുവരെ ഒഡീഷയിലെ ബിജു ജനതാദൾ, ബിജെപി സഖ്യ സർക്കാരിൽ സ്വതന്ത്ര ചുമതലയുള്ള  വാണിജ്യ - ഗതാഗത മന്ത്രിയായിരുന്നു. 2002 ഓഗസ്റ്റ് ആറു മുതൽ  2004 മെയ് 16 വരെ ഫിഷറീസ് ആൻഡ് ആനിമൽ റിസോഴ്‌സസ് ഡവലപ്‌മെന്റ് മന്ത്രിയായിരുന്നു.&lt;ref name=&quot;myref4&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.newindianexpress.com/states/odisha/Draupadi-Murmu-Jharkhand-Guv/2015/05/13/article2811852.ece|title=Draupadi Murmu Jharkhand Guv|accessdate=2015-05-13|publisher=New Indian Express}}&lt;/ref&gt; 2007-ൽ ഒഡീഷ ലെജിസ്ലേറ്റീവ് അസംബ്ലി അവർക്ക് മികച്ച എം.എൽ.എ.ക്കുള്ള നീലകണ്ഠ അവാർഡ് നൽകി ആദരിച്ചു. 

2015 മെയ് 18 മുതൽ 2021 ജൂലൈ 12 വരെ [[ഝാർഖണ്ഡ്‌|ഝാർഖണ്ഡ് സംസ്ഥാനത്തെ]] ഗവർണ്ണർ ആയിരുന്നു.

== ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണർ ==
2015 മെയ് 18 ന് ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണറായി മുർമു സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്തു, ജാർഖണ്ഡിന്റെ ആദ്യ വനിതാ ഗവർണറായി.  ഒഡീഷയിൽ നിന്നുള്ള ഒരു ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ഗവർണറായി നിയമിക്കപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ വനിതാ ഗോത്ര നേതാവായിരുന്നു അവർ.

''ഛോട്ടാനാഗ്പൂർ ടെനൻസി ആക്ട്, 1908, സന്താൽ പർഗാന ടെനൻസി ആക്റ്റ്, 1949'' എന്നിവയിൽ ഭേദഗതികൾ ആവശ്യപ്പെട്ട് ജാർഖണ്ഡ് നിയമസഭ അംഗീകരിച്ച ബില്ലിന് 2017-ൽ ഗവർണർ എന്ന നിലയിൽ അനുമതി നൽകാൻ മുർമു വിസമ്മതിച്ചിരുന്നു.  ഗോത്രവർഗക്കാരുടെ ക്ഷേമത്തിനായി കൊണ്ടുവരുന്ന മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് രഘുബർ ദാസിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബിജെപി സർക്കാരിനോട് മുർമു വിശദീകരണം തേടി.

==അവലംബം==
{{Reflist|30em}}

[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ വനിതാ ഗവർണർമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1958-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>nwbidhmvzqtmhf77bhjyvdo7h0cjm7w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram</title>
    <ns>2</ns>
    <id>355544</id>
    <revision>
      <id>3759092</id>
      <parentid>3758917</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:33:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wikiking666</username>
        <id>157561</id>
      </contributor>
      <comment>/* താരകം */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27375" xml:space="preserve">&lt;center class=&quot;usermessage plainlinks&quot; &gt;'''[http://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Vijayanrajapuram&amp;action=edit&amp;section=new എന്നോട് സം‌വദിക്കാം] | [http://ml.wikipedia.org/wiki/Special:Emailuser/Vijayanrajapuram എനിക്ക് ഇ-സന്ദേശമയക്കാം]'''&lt;/center&gt;
==ഞാൻ==
[[File:Vijayanrajapuram wikipedian.jpg|75px]]
&lt;br&gt;Rtd. Headmaster, Dept. of Education, Govt. of Kerala &lt;br&gt;
(കാര്യനിർവാഹകൻ - [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയ]], സ്കൂൾവിക്കി)
{{ഉദ്ധരണി|
എരിയേണം ദീപനാളം പോൽ&lt;/br&gt;
വിരിയേണം പ്രഭയെന്നുമേ&lt;/br&gt;
ചൊരിയേണമറിവിന്നഗ്നി; കനൽ-&lt;/br&gt;
ച്ചിരിനാളമായതു നിൽക്കണം.&lt;/br&gt;
--------- വിജയൻ രാജപുരം
}}

==എന്റെ സംഭാവനകൾ==
*[https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:ListFiles?limit=3000&amp;user=Vijayanrajapuram വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിൽ ചേർത്ത ചിത്രങ്ങൾ] &lt;br /&gt;
*[https://tools.wmflabs.org/xtools/pages/?user=Vijayanrajapuram&amp;lang=ml&amp;wiki=wikipedia&amp;namespace=0&amp;redirects=none&amp;limit=1000 മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ ആരംഭിച്ച താളുകൾ]
*[https://xtools.wmflabs.org/ec/ml.wikipedia.org/Vijayanrajapuram തിരുത്തലുകൾ]     [https://xtools.wmflabs.org/adminstats/ml.wikipedia.org/2020-11-01/2021-07-27 അഡ്മിൻ തിരുത്തലുകൾ]        [https://pageviews.toolforge.org/userviews/?project=ml.wikipedia.org&amp;platform=all-access&amp;agent=user&amp;namespace=0&amp;redirects=0&amp;range=latest-2000&amp;sort=views&amp;direction=1&amp;view=list&amp;user=Vijayanrajapuram   Reading Counter]
&lt;br&gt;
{{Usertalkback|you=watched|me=watched|small=no|runon=no|icon=lang}}
&lt;br&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
| colspan=&quot;4&quot; |
===    '''കിളിവാതിൽ''' ===
|-
|[https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%89%E0%B4%AA%E0%B4%AF%E0%B5%8B%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B5%8D:Vijayanrajapuram/365wikidays'''2021_365WikiDays''']
|[https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:WikiProject_Medicine/Translation_task_force/RTT(Simplified)L Wiki Project Medicine_Translation]
|[https://tools.wmflabs.org/userviews/?project=ml.wikipedia.org&amp;platform=all-access&amp;agent=user&amp;namespace=0&amp;redirects=0&amp;range=latest-2000&amp;sort=views&amp;direction=1&amp;view=list&amp;user=Vijayanrajapuram  Reading counter]
|https://w.wiki/3NxD തടയൽ പട്ടിക
|-
| [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]        ||    [[വിക്കിപീഡിയ:വർഗ്ഗീകരണം|വർഗ്ഗീകരണം]]   || [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|തിരുത്തൽ സഹായം]] || [[വിക്കിപീഡിയ:ലേഖന രക്ഷാസംഘം|ലേഖന രക്ഷാസംഘം]] 
|-
|  [[വിക്കിപീഡിയ:ശൈലീപുസ്തകം|ശൈലീപുസ്തകം]]   
|
* [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram/നിരീക്ഷിക്കാൻ|നിരീക്ഷിക്കാനുള്ളവ]]
|  [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി#അവലംബം നൽകുന്ന രീതി|അവലംബം_രീതി]]  ||  [[വിക്കിപീഡിയ:വിവക്ഷകൾ|വിവക്ഷകൾ]]  
|-
|  [[:en:https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Template_index/Cleanup#Images_and_other_media|Tags]]  || [[:en:Help:Maintenance template removal|How to remove Template]] || [[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ|ഒഴിവാക്കാനുള്ള ലേഖനങ്ങൾ]]  ||  [[:വർഗ്ഗം:പെട്ടെന്ന് നീക്കം ചെയ്യുവാൻ സാധ്യതയുള്ളവ (എല്ലാം)|പെട്ടെന്ന് നീക്കം ചെയ്യുവാൻ]]
|-
|[[വിക്കിപീഡിയ:നക്ഷത്രബഹുമതികൾ|നക്ഷത്രബഹുമതികൾ]]||[https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:MyGallery/Vijayanrajapuram&amp;withJS=MediaWiki:JSONListUploads.js കോമൺസ്_ലഘുചിത്രം]&lt;br /&gt;
|[[വിക്കിപീഡിയ:അപരമൂർത്തി അന്വേഷണം|അപരമൂർത്തി അന്വേഷണം]]
|[[വിക്കിപീഡിയ:ഉപയോക്തൃതാൾ|ഉപയോക്തൃതാൾ നയം]]
|-
| [[:EN:Category:Stubs|പരിഭാഷപ്പെടുത്തി വികസിപ്പിക്കാവുന്നവ‍]] || [https://tools.wmflabs.org/not-in-the-other-language/?lang1=en&amp;proj1=wiki&amp;lang2=ml&amp;proj2=wiki&amp;cat=RTT&amp;depth=9&amp;limit=100&amp;starts_with=&amp;start=100&amp;targets=source&amp;doit=1‍]പരിഭാഷപ്പെടുത്താവുന്നവ‍ || [https://tools.wmflabs.org/not-in-the-other-language/?lang1=en&amp;proj1=wiki&amp;lang2=ml&amp;proj2=wiki&amp;cat=RTT&amp;depth=9&amp;starts_with=&amp;pagepile=&amp;format=html&amp;targets=source&amp;doit=Do+it] മലയാളത്തിൽ തുടങ്ങാം || [[വിക്കിപീഡിയ:ചെക്ക് യൂസർ|ചെക്ക് യൂസർ]]  
|-
| [[https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/70/Wiki_translation_help_Oct152020.pdf]] വിവർത്തന സഹായി || [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]], [[c:File:WIKI_COMMONS_UPLOADING_HELP.pdf|കോമൺസ് അപ്ലോഡ് സഹായി]]|| [[https://ml.wikipedia.org/w/index.php?hidecategorization=1&amp;hideWikibase=1&amp;limit=1000&amp;days=7&amp;title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE&amp;urlversion=2]]  അവസാന 1500 തിരുത്തൽ || [[:en:Wikipedia:Administrators' guide|അഡ്മിൻ വഴികാട്ടി]] 
|-
| യു.ആർ.എൽ. ചെറുതാക്കാം  https://w.wiki/4e || [[വിക്കിപീഡിയ:മലയാളത്തിലേക്ക് പരിഭാഷചെയ്യേണ്ട ലേഖനങ്ങൾ|പരിഭാഷ മെച്ചപ്പെടുത്തേണ്ടവ]] || [[വിക്കിപീഡിയ:റോന്തു ചുറ്റുന്നവർ|റോന്തു ചുറ്റുന്നവർ]] || [[വിക്കിപീഡിയ:മായ്ക്കൽ പുനഃപരിശോധന|മായ്ക്കൽ പുനഃപരിശോധന]]
|-
|[[പ്രത്യേകം:ഉപയോക്തൃഅവകാശങ്ങൾ/vijayanrajapuram|ഉപയോക്തൃ അവകാശപരിപാലനം]]
|[[പ്രത്യേകം:സംഭാവനകൾ/vijayanrajapuram|ഉപയോക്തൃ സംഭാവനകൾ]]
|[[വിക്കിപീഡിയ:കൈപ്പുസ്തകം|വിക്കിപീഡിയ - കൈപ്പുസ്തകം]]
|[[വിക്കിപീഡിയ:എന്റെ ഗ്രാമം 2022|എന്റെ ഗ്രാമം 2022]]
|-
|}

{| class=&quot;wikitable&quot;
| colspan=&quot;4&quot; |                                                   [[വിക്കിപീഡിയ:പ്രധാന നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|'''പ്രധാന നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും''']]
|-
|   [[വിക്കിപീഡിയർ]] || [[വിക്കിപീഡിയ:മര്യാദകൾ|മര്യാദകൾ]]  ||  [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയ എന്തൊക്കെയല്ല|വിക്കിപീഡിയ എന്തൊക്കെയല്ല]] || [[വിക്കിപീഡിയ:നിയമസംഹിത|നിയമസംഹിത]] 
|-
| [[വിക്കിപീഡിയ:ശൈലീപുസ്തകം#നിർബന്ധമായും ഒഴിവാക്കേണ്ട പ്രയോഗങ്ങൾ|ശ്രീ, ശ്രീമതി]] || [[വിക്കിപീഡിയ:ശൈലീപുസ്തകം#അവലംബം (References)|അവലംബം]]  ||   [[വിക്കിപീഡിയ:താത്പര്യവ്യത്യാസം|താത്പര്യവ്യത്യാസം]]  ||  [[വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത|വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത]]
|-
| [[വിക്കിപീഡിയ:പെട്ടെന്ന് നീക്കം ചെയ്യപ്പെടേണ്ടതിന്റെ മാനദണ്ഡങ്ങൾ|പെട്ടെന്ന് നീക്കം ചെയ്യൽ]], [https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B5%8D_%E0%B4%A8%E0%B5%80%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%82_%E0%B4%9A%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3%E0%B4%B5_(%E0%B4%8E%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%82)]] ||    [[:en:Wikipedia:Close paraphrasing|ക്ലോസ് പാരഫ്രൈസിംഗ്]]     ||  [[വിക്കിപീഡിയ:ദയവായി പുതുമുഖങ്ങളെ കടിച്ചു കുടയരുത്|പുതുമുഖങ്ങളെ കടിച്ചു കുടയരുത്]]   ||  [[വിക്കിപീഡിയ:വ്യവസ്ഥ ഉപയോഗിച്ച് കളിക്കൽ|വ്യവസ്ഥ ഉപയോഗിച്ച് കളിക്കൽ]]   
|-
| [[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കൽ നയം|ഒഴിവാക്കൽ നയം]]||[[വിക്കിപീഡിയ:മായ്ക്കൽ പുനഃപരിശോധന|മായ്ക്കൽ പുനഃപരിശോധന]]  || [[വിക്കിപീഡിയ:തടയൽ നയം|തടയൽ നയം]]||
|-
| [[വിക്കിപീഡിയ:ആത്മകഥ|ആത്മകഥ]]||     [[വിക്കിപീഡിയ:യാന്ത്രികവിവർത്തനം|യാന്ത്രികവിവർത്തനം- നയം]]      || [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikipedia_is_not_a_reliable_source വിക്കിപീഡിയ അവലംബമാക്കരുത്] ||
|-
|[[വിക്കിപീഡിയ:ഉപയോക്തൃതാൾ|ഉപയോക്തൃതാൾ നയം]]
|[[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താൾ- മാർഗ്ഗരേഖകൾ]]
|[[വിക്കിപീഡിയ:ഉപയോക്തൃനാമനയം|ഉപയോക്തൃനാമനയം]]
|
|-
|}

==താരകം==
{{award2| border=#1e90ff| color=#fdffe7| image=Wikipedia Asian Month Logo.svg| size=150px| topic=ഏഷ്യൻ മാസം താരകം 2021| text= 2021 നവംബർ 1 മുതൽ നവംബർ 30 വരെ നടന്ന '''[[വിക്കിപീഡിയ:WAM2021| ഏഷ്യൻ മാസം 2021]]''' ൽ പങ്കെടുത്ത് വിലയേറിയ ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്തതിന്  എല്ലാ വിക്കിക്കൂട്ടുകാരുടേയും പേരിൽ സമ്മാനിക്കുന്നു. തുടർന്നും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതാൻ ഈ ചെറിയ ഉപഹാരം പ്രചോദനമാവട്ടെ എന്നാശംസിക്കുന്നു.
:----[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;രൺജിത്ത് സിജി &lt;/span&gt;{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:20px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]] 17:23, 1 ഡിസംബർ 2021 (UTC)
}}
{| style=&quot;background-color:#fdffe7; border: 1px solid #1e90ff;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Administrator Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; |&lt;font color=darkgreen&gt; '''കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള താരകം'''&lt;/font&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; |കാര്യനിർവാഹകനെന്ന നിലയിൽ വിക്കീപീഡിയയിൽ താങ്കൾ നടത്തുന്ന അക്ഷീണ യത്നങ്ങൾക്കും സേവനങ്ങൾക്കും ഒരു താരകം
--[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  13:33, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)
|}
{{award2| border=#1e90ff| color=#fdffe7| image=Classical Barnstar.png
| size=180px| topic=സംഗീതത്തെ ചിട്ടപ്പെടുത്തുന്നതിന്. 2021| text=  ആരും എഴുതാൻ മടിക്കുന്ന ശാസ്ത്രീയ സംഗീതത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ലേഖനങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് ഒരു താരകം! [[User:Challiyan|'''&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;Challiovsky&lt;/span&gt; ''']] [[User talk:Challiyan|&lt;sup&gt; &lt;b&gt;Talkies ♫♫&lt;/sup&gt; &lt;/b&gt;]] 09:12, 18 ജൂലൈ 2021 (UTC)
}}
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Administrator Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള താരകം'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | കാര്യനിർവാഹകനെന്ന നിലയിൽ വിക്കീപീഡിയയിൽ താങ്കൾ നടത്തുന്ന അക്ഷീണ യത്നങ്ങൾക്കും സേവനങ്ങൾക്കും ഒരു താരകം :)  നന്ദി ..  [[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:53, 31 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC)
|}

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Flower pot (7965479110).jpg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''ആശംസകൾ'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | പുതിയ കാര്യനിർവാഹകന് ഹൃദയംഗമമായ ആശംസകൾ :-) --[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;രൺജിത്ത് സിജി &lt;/span&gt;{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:20px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]] 11:48, 7 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC)
|}
{{award2| border=#1e90ff| color=#e9e6f2| image=Wiki Loves Women South Asia 2020-ml.svg
| size=180px| topic=വനിതാദിന പുരസ്കാരം 2020| text= 2020 ഫെബ്രുവരി 1 മുതൽ മാർച്ച് 31 വരെ നടന്ന '''[[വിക്കിപീഡിയ:WLW20|വിക്കി ലൗസ് വിമെൻ 2020ൽ]]'''  പങ്കെടുത്ത് വിലയേറിയ ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്തതിന് എല്ലാ വിക്കിക്കൂട്ടുകാരുടേയും പേരിൽ സ്നേഹപൂർവ്വം സമ്മാനിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 06:41, 11 ഏപ്രിൽ 2020 (UTC)
}}

{{award2| border=#1e90ff| color=#fdffe7| image=Wikipedia Asian Month Logo.svg| size=150px| topic=ഏഷ്യൻ മാസം താരകം 2019| text= 2019 നവംബർ 1 മുതൽ ഡിസംബർ 7 വരെ നടന്ന '''[[വിക്കിപീഡിയ:WAM2019| ഏഷ്യൻ മാസം 2019]]''' ൽ പങ്കെടുത്ത് വിലയേറിയ ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്തതിന്  എല്ലാ വിക്കിക്കൂട്ടുകാരുടേയും പേരിൽ സമ്മാനിക്കുന്നു. തുടർന്നും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതാൻ ഈ ചെറിയ ഉപഹാരം പ്രചോദനമാവട്ടെ എന്നാശംസിക്കുന്നു.
:--[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;രൺജിത്ത് സിജി &lt;/span&gt;{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:20px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]] 11:39, 8 ഡിസംബർ 2019 (UTC)}}
{{award2| border=#1e90ff| color=#fdffe7| image=Wikiloveswomen logo.svg| size=180px| topic=വനിതാദിന പുരസ്കാരം 2019| text= 2019 ഫെബ്രുവരി 10 മുതൽ മാർച്ച് 31 വരെ നടന്ന '''[[വിക്കിപീഡിയ:WLW19|വിക്കി ലൗസ് വിമെൻ 2019ൽ]]'''  പങ്കെടുത്ത് വിലയേറിയ ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്തതിന് എല്ലാ വിക്കിക്കൂട്ടുകാരുടേയും പേരിൽ സ്നേഹപൂർവ്വം സമ്മാനിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;രൺജിത്ത് സിജി &lt;/span&gt;{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:20px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]] 03:23, 1 ഏപ്രിൽ 2019 (UTC)
}}

==[[WP:TIGER| പ്രോജക്റ്റ് ടൈഗർ എഡിറ്റത്തോൺ 2018]]ലെ മികച്ച പ്രകടനത്തിന് അഭിനന്ദനങ്ങൾ!==
{{award2| border=red| color=gold | Barnstar for Project Tiger Ediatathon 2018 Malayalam 02.png| size=200px| topic='''വിക്കിപ്പുലി താരകം - 2018'''| text=[[WP:TIGER|പ്രോജക്റ്റ് ടൈഗർ ലേഖനനിർമ്മാണയജ്ഞം 2018]]നു വേണ്ടി  മികച്ച ലേഖനങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ച് മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ കൂടുതൽ സമ്പന്നമാക്കിയതിനു് എല്ലാ വിക്കിക്കൂട്ടുകാരുടേയും പേരിൽ സമ്മാനിക്കുന്നു.
: [[ഉപയോക്താവ്:Kaitha Poo Manam|കൈതപ്പൂമണം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Kaitha Poo Manam|സംവാദം]])  20:07, 21 ജൂൺ 2018 (UTC)}}
{{award2| border=#1e90ff| color=#fdffe7| image=Marie Curie c1920.jpg| size=150px| topic=വനിതാദിന പുരസ്കാരം 2018| text= 2018 മാർച്ച് 1 മുതൽ 31 വരെ നടന്ന '''[[വിക്കിപീഡിയ:WHMIN18|വനിതാദിന തിരുത്തൽ യജ്ഞത്തിൽ]]'''  പങ്കെടുത്ത് വിലയേറിയ ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്തതിന് എല്ലാ വിക്കിക്കൂട്ടുകാരുടേയും പേരിൽ സ്നേഹപൂർവ്വം സമ്മാനിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;രൺജിത്ത് സിജി &lt;/span&gt;{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:20px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]] 02:32, 5 ഏപ്രിൽ 2018 (UTC)
}}
{{award2| border=#1e90ff| color=#fdffe7| image=Diwali lamp.jpg| size=180px| topic=ആയിരം വിക്കി ദീപങ്ങൾ താരകം 2018| text= 2017 ഡിസംബർ 1 മുതൽ 2018 ജനുവരി 31 വരെ നടന്ന '''[[വിക്കിപീഡിയ:TWL| ആയിരം വിക്കിദീപങ്ങൾ]]''' പദ്ധതിയിൽ പങ്കെടുത്ത് വിലയേറിയ ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്തതിന്  എല്ലാ വിക്കിക്കൂട്ടുകാരുടേയും പേരിൽ സമ്മാനിക്കുന്നു.
:--[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;രൺജിത്ത് സിജി &lt;/span&gt;{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:20px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]] 03:03, 1 ഫെബ്രുവരി 2018 (UTC)
എന്റ്റേയും ചെറിയൊരു കൈയ്യൊപ്പ് ..! :--[[ഉപയോക്താവ്:Kaitha Poo Manam|Kaitha Poo Manam]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Kaitha Poo Manam|സംവാദം]]) 08:08, 1 ഫെബ്രുവരി 2018 (UTC)~
}}
{{award2| border=#1e90ff| color=#fdffe7| image=Sun_Wiki.svg| size=150px| topic=ഏഷ്യൻ മാസം താരകം 2017| text= 2017 നവംബർ 1 മുതൽ 30 വരെ നടന്ന '''[[വിക്കിപീഡിയ:WAM2017| ഏഷ്യൻ മാസം 2017]]''' ൽ പങ്കെടുത്ത് വിലയേറിയ ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്തതിന്  എല്ലാ വിക്കിക്കൂട്ടുകാരുടേയും പേരിൽ സമ്മാനിക്കുന്നു.
:---[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;രൺജിത്ത് സിജി &lt;/span&gt;{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:20px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]] 07:27, 2 ഡിസംബർ 2017 (UTC)
}}
{{award2| border=#1e90ff| color=#fdffe7| image=Women_in_Red_logo.svg| size=150px| topic=വനിതാദിന പുരസ്കാരം 2017| text= 2017 മാർച്ച് 1 മുതൽ 31 വരെ നടന്ന '''[[വിക്കിപീഡിയ:WHMIN17|വനിതാദിന തിരുത്തൽ യജ്ഞത്തിൽ]]'''  പങ്കെടുത്ത് വിലയേറിയ ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്തതിന് എല്ലാ വിക്കിക്കൂട്ടുകാരുടേയും പേരിൽ സ്നേഹപൂർവ്വം സമ്മാനിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;രൺജിത്ത് സിജി &lt;/span&gt;{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:20px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]] 05:02, 1 ഏപ്രിൽ 2017 (UTC)
:ആശംസകൾ മാഷെ --[[ഉപയോക്താവ്:Manojk|മനോജ്‌ .കെ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Manojk|സംവാദം]]) 21:02, 4 ഏപ്രിൽ 2017 (UTC)
}}
{{award2| border=#1E90FF| color=#fdffe7| image=Ecologia.jpg| size=80px| topic=ലോക പരിസ്ഥിതിദിന തിരുത്തൽ യജ്ഞം 2017| text= 2017 ജൂൺ 1 മുതൽ 30 വരെ നടന്ന '''[[വിക്കിപീഡിയ:WED17|ലോക പരിസ്ഥിതിദിന തിരുത്തൽ യജ്ഞം-2017]]'''ൽ  പങ്കെടുത്ത് വിലയേറിയ ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്തതിന് സ്നേഹപൂർവ്വം സമ്മാനിക്കുന്നു. ഈ താരകം ഭാവിയിലേക്കുള്ള സംഭാവനകൾക്ക് ഒരു പ്രചോദനമായിത്തീരട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു. സ്നേഹമോടെ --[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;രൺജിത്ത് സിജി &lt;/span&gt;{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:20px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]] 01:56, 1 ജൂലൈ 2017 (UTC)
}}

{{award2| border=#1e90ff| color=#fdffe7| image=Logo Wikipedia en el aula.png| size=150px| topic=വിദ്യാഭ്യാസ തിരുത്തൽ യജ്ഞം 2017 താരകം| text= 2017 ആഗസ്റ്റ് 31 മുതൽ ഒക്ടോബർ 31 വരെ നടന്ന '''[[വിക്കിപീഡിയ:EDU17| വിദ്യാഭ്യാസ തിരുത്തൽ യജ്ഞം 2017]]''' ൽ പങ്കെടുത്ത് വിലയേറിയ ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്തതിന്  എല്ലാ വിക്കിക്കൂട്ടുകാരുടേയും പേരിൽ സമ്മാനിക്കുന്നു.
:---[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;രൺജിത്ത് സിജി &lt;/span&gt;{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:20px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]] 03:11, 1 നവംബർ 2017 (UTC)
}}
#തിരിച്ചുവിടുക [[വിക്കിപീഡിയ:TWA/ബാഡ്ജ്/7ഫലകം2]]

[[വർഗ്ഗം:വിക്കിപീഡിയ കാര്യനിർവാഹകർ]]</text>
      <sha1>43tlaej1g0tc0179cc73ovollfwdmus</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>വണ്ടൻമേട്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>357150</id>
    <revision>
      <id>3759132</id>
      <parentid>3566492</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T16:06:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>തങ്കച്ചൻ നെല്ലിക്കുന്നേൽ</username>
        <id>123042</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>2011ലെ  സെൻസസ് വിവരങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചുകൊണ്ടുള്ള പട്ടിക ഉൾപ്പെടുത്തി.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2952" xml:space="preserve">ഇടുക്കി ജില്ലയിൽ ഉടുമ്പൻചോല താലൂക്കിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ഗ്രാമമാണ് '''വണ്ടൻമേട്'''.&lt;ref name=&quot;censusindia&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Village_Directory/P &quot;Census of India : Villages with population 5000 &amp; above&quot;]&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. &lt;/span&gt;&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
|ജില്ല
|ഇടുക്കി
|-
|താലൂക്ക്  
|ഉടുമ്പൻചോല
|-
|ജനസംഖ്യ(2011സെൻസസ്) 
|12138
|-
|പുരുഷന്മാർ               
|6028
|-
|സ്‌ത്രീകൾ
|6110
|-
|കുട്ടികൾ  (0-6)
|1,217
|-
|പട്ടികജാതി                
|2,276
|-
|പട്ടികവർഗം
|235
|-
|സാക്ഷരത 
|80.63 % 
|-
|ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് വാർഡുകൾ
|18
|}

ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഗുണമേൻമയും സ്വാദും മണവുമുള്ള ഏലക്കാ  ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത് വണ്ടൻമേട് പഞ്ചായത്തിലും .ഇതിനോട് ചേർന്നുള്ള പുളിയൻ മല ഭാഗങ്ങളിലാണ് ' പ്രധാന കൃഷിയും  ഇത് തന്നെ.{{Citation needed|date=July 2010}}


== ജനസംഖ്യ ==
2011 ൽ നടന്ന കാനേഷുകുമാരി പ്രകാരം വണ്ടൻമേട് പഞ്ചായത്തിലെ ജനസംഖ്യ 12138 ആണ്. 6028 പുരുഷൻമാരും 6110 സ്ത്രീകളും ഇവിടെ ഉണ്ട്.&lt;ref name=&quot;censusindia&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Village_Directory/P &quot;Census of India : Villages with population 5000 &amp; above&quot;]&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. &lt;/span&gt;&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;
{{ഇടുക്കി ജില്ല}}
[[Category:Articles containing potentially dated statements from 2001|Category:Articles containing potentially dated statements from 2001]]
[[Category:All articles containing potentially dated statements|Category:All articles containing potentially dated statements]]

== മതം ==
ക്രിസ്ത്യൻ, ഹിന്ദു മുസ്ലീം തുടങ്ങിയവയാണ് ഇവിടത്തെ പ്രധാന മതങ്ങൾ, 

== References ==
&lt;div class=&quot;reflist&quot; style=&quot; list-style-type: decimal;&quot;&gt;
&lt;references /&gt;&lt;/div&gt;
[[വർഗ്ഗം:ഇടുക്കി ജില്ലയുടെ ഭൂമിശാസ്ത്രം - അപൂർണ്ണലേഖനങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ ഗ്രാമങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>k2w9l9myvzl3nlxfi76vcany0pv4jmo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759136</id>
      <parentid>3759132</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T16:30:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>തങ്കച്ചൻ നെല്ലിക്കുന്നേൽ</username>
        <id>123042</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>2011ലെ  സെൻസസ് വിവരങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചുകൊണ്ടുള്ള പട്ടിക ഉൾപ്പെടുത്തി. ഗണേശവിഗ്രഹചിത്രം ചേർത്തു.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3219" xml:space="preserve">[[പ്രമാണം:38 അടി ഉയരമുള്ള വണ്ടൻമേടിലെ പ്രസിദ്ധമായ ഗണേശവിഗ്രഹം.jpg|ലഘുചിത്രം|വണ്ടൻമേടിലെ  ഗണേശവിഗ്രഹം]]
ഇടുക്കി ജില്ലയിൽ ഉടുമ്പൻചോല താലൂക്കിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ഗ്രാമമാണ് '''വണ്ടൻമേട്'''.&lt;ref name=&quot;censusindia&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Village_Directory/P &quot;Census of India : Villages with population 5000 &amp; above&quot;]&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. &lt;/span&gt;&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
|ജില്ല
|ഇടുക്കി
|-
|താലൂക്ക്  
|ഉടുമ്പൻചോല
|-
|ജനസംഖ്യ(2011സെൻസസ്) 
|12138
|-
|പുരുഷന്മാർ               
|6028
|-
|സ്‌ത്രീകൾ
|6110
|-
|കുട്ടികൾ  (0-6)
|1,217
|-
|പട്ടികജാതി                
|2,276
|-
|പട്ടികവർഗം
|235
|-
|സാക്ഷരത 
|80.63 % 
|-
|ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് വാർഡുകൾ
|18
|}

ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഗുണമേൻമയും സ്വാദും മണവുമുള്ള ഏലക്കാ  ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത് വണ്ടൻമേട് പഞ്ചായത്തിലും .ഇതിനോട് ചേർന്നുള്ള പുളിയൻ മല ഭാഗങ്ങളിലാണ് ' പ്രധാന കൃഷിയും  ഇത് തന്നെ.{{Citation needed|date=July 2010}}


== ജനസംഖ്യ ==
2011 ൽ നടന്ന കാനേഷുകുമാരി പ്രകാരം വണ്ടൻമേട് പഞ്ചായത്തിലെ ജനസംഖ്യ 12138 ആണ്. 6028 പുരുഷൻമാരും 6110 സ്ത്രീകളും ഇവിടെ ഉണ്ട്.&lt;ref name=&quot;censusindia&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Village_Directory/P &quot;Census of India : Villages with population 5000 &amp; above&quot;]&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. &lt;/span&gt;&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;
{{ഇടുക്കി ജില്ല}}
[[Category:Articles containing potentially dated statements from 2001|Category:Articles containing potentially dated statements from 2001]]
[[Category:All articles containing potentially dated statements|Category:All articles containing potentially dated statements]]

== മതം ==
ക്രിസ്ത്യൻ, ഹിന്ദു മുസ്ലീം തുടങ്ങിയവയാണ് ഇവിടത്തെ പ്രധാന മതങ്ങൾ, 

== References ==
&lt;div class=&quot;reflist&quot; style=&quot; list-style-type: decimal;&quot;&gt;
&lt;references /&gt;&lt;/div&gt;
[[വർഗ്ഗം:ഇടുക്കി ജില്ലയുടെ ഭൂമിശാസ്ത്രം - അപൂർണ്ണലേഖനങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ ഗ്രാമങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>pqqiw7fwepil3hiy1m0a3yw12c6d90e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759188</id>
      <parentid>3759136</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T02:58:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>തങ്കച്ചൻ നെല്ലിക്കുന്നേൽ</username>
        <id>123042</id>
      </contributor>
      <comment>/* References */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3826" xml:space="preserve">[[പ്രമാണം:38 അടി ഉയരമുള്ള വണ്ടൻമേടിലെ പ്രസിദ്ധമായ ഗണേശവിഗ്രഹം.jpg|ലഘുചിത്രം|വണ്ടൻമേടിലെ  ഗണേശവിഗ്രഹം]]
ഇടുക്കി ജില്ലയിൽ ഉടുമ്പൻചോല താലൂക്കിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ഗ്രാമമാണ് '''വണ്ടൻമേട്'''.&lt;ref name=&quot;censusindia&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Village_Directory/P &quot;Census of India : Villages with population 5000 &amp; above&quot;]&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. &lt;/span&gt;&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
|ജില്ല
|ഇടുക്കി
|-
|താലൂക്ക്  
|ഉടുമ്പൻചോല
|-
|ജനസംഖ്യ(2011സെൻസസ്) 
|12138
|-
|പുരുഷന്മാർ               
|6028
|-
|സ്‌ത്രീകൾ
|6110
|-
|കുട്ടികൾ  (0-6)
|1,217
|-
|പട്ടികജാതി                
|2,276
|-
|പട്ടികവർഗം
|235
|-
|സാക്ഷരത 
|80.63 % 
|-
|ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് വാർഡുകൾ
|18
|}

ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഗുണമേൻമയും സ്വാദും മണവുമുള്ള ഏലക്കാ  ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത് വണ്ടൻമേട് പഞ്ചായത്തിലും .ഇതിനോട് ചേർന്നുള്ള പുളിയൻ മല ഭാഗങ്ങളിലാണ് ' പ്രധാന കൃഷിയും  ഇത് തന്നെ.{{Citation needed|date=July 2010}}


== ജനസംഖ്യ ==
2011 ൽ നടന്ന കാനേഷുകുമാരി പ്രകാരം വണ്ടൻമേട് പഞ്ചായത്തിലെ ജനസംഖ്യ 12138 ആണ്. 6028 പുരുഷൻമാരും 6110 സ്ത്രീകളും ഇവിടെ ഉണ്ട്.&lt;ref name=&quot;censusindia&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Village_Directory/P &quot;Census of India : Villages with population 5000 &amp; above&quot;]&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. &lt;/span&gt;&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;
{{ഇടുക്കി ജില്ല}}
[[Category:Articles containing potentially dated statements from 2001|Category:Articles containing potentially dated statements from 2001]]
[[Category:All articles containing potentially dated statements|Category:All articles containing potentially dated statements]]

== മതം ==
ക്രിസ്ത്യൻ, ഹിന്ദു മുസ്ലീം തുടങ്ങിയവയാണ് ഇവിടത്തെ പ്രധാന മതങ്ങൾ, 

== References ==
&lt;div class=&quot;reflist&quot; style=&quot; list-style-type: decimal;&quot;&gt;&lt;references responsive=&quot;&quot; /&gt;[https://www.bing.com/ck/a?!&amp;&amp;p=26941adc6daf257dJmltdHM9MTY1ODQ1NzYwOSZpZ3VpZD02OGRiOWNiYS0wYWM4LTQ1MDktYmYyMy03ZDc0Nzc1NGY5MWQmaW5zaWQ9NTIzNA&amp;ptn=3&amp;hsh=3&amp;fclid=9a43e38f-0967-11ed-8c1d-db01d51416ab&amp;u=a1aHR0cHM6Ly92aWxsYWdlaW5mby5pbi9rZXJhbGEvaWR1a2tpL3VkdW1iYW5jaG9sYS92YW5kYW5tZWR1Lmh0bWw&amp;ntb=1 2 https://www.bing.com/ck/a?!&amp;&amp;p=26941adc6daf257dJmltdHM9MTY1ODQ1NzYwOSZpZ3VpZD02OGRiOWNiYS0wYWM4LTQ1MDktYmYyMy03ZDc0Nzc1NGY5MWQmaW5zaWQ9NTIzNA&amp;ptn=3&amp;hsh=3&amp;fclid=9a43e38f-0967-11ed-8c1d-db01d51416ab&amp;u=a1aHR0cHM6Ly92aWxsYWdlaW5mby5pbi9rZXJhbGEvaWR1a2tpL3VkdW1iYW5jaG9sYS92YW5kYW5tZWR1Lmh0bWw&amp;ntb=1]
&lt;/div&gt;
[[വർഗ്ഗം:ഇടുക്കി ജില്ലയുടെ ഭൂമിശാസ്ത്രം - അപൂർണ്ണലേഖനങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ ഗ്രാമങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>n8arqp6fkfzkw68ijo9z33knw2oreth</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>മത്തായി സുനിൽ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>368848</id>
    <revision>
      <id>3759208</id>
      <parentid>3640083</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T06:17:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>42.104.156.138</ip>
      </contributor>
      <comment>/* പാടിയ പാട്ടുകളും ചലച്ചിത്രങ്ങളും */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8766" xml:space="preserve">{{prettyurl|Mathai Sunil}}
{{Infobox musical artist &lt;!-- See Wikipedia:WikiProject_Musicians --&gt;
| Name                = മത്തായി സുനിൽ
| Img                 = File:Mathai sunil2.jpg
| caption = മത്തായി സുനിൽ, ചലച്ചിത്ര പിന്നണിഗായകൻ
| Img_capt            = മത്തായി സുനിൽ, ചലച്ചിത്ര പിന്നണിഗായകൻ
| Img_size            = 
| Birth_name          = 
| Alias               = 
| background = solo_singer
| Born                = {{Birth date and age|1979|05|30}}&lt;br/&gt; [[ഇടയ്ക്കാട്]], [[കൊല്ലം ജില്ല]]
| Died                = 
| Instrument          = Vocalist
| Voice_type          = 
| Genre               = [[പിന്നണി ഗായകൻ]], [[നാടൻപാട്ട് കലാകാരൻ]]
| Occupation          = ഗായകൻ
| Years_active        = 2012 - ഇന്നുവരെ
}}

കേരളത്തിലെ നാടൻപാട്ടു കലാകാരനും ചലച്ചിത്ര-നാടക ഗായകനുമാണ് '''മത്തായി സുനിൽ'''. നാടൻപാട്ടിനു നൽകിയ സംഭാവനകൾ പരിഗണിച്ച് കേരള ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമി 2015-ൽ യുവപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം നൽകി ആദരിച്ചു&lt;ref&gt;{{cite web|title=മനസ് പൊള്ളിച്ച ഗായകൻ|url=http://metrovaartha.com/blog/2016/09/17/featured-about-singer-mathai-sunil/|website=മെട്രോവാർത്ത|accessdate=2 ഏപ്രിൽ 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160924155808/http://metrovaartha.com/blog/2016/09/17/featured-about-singer-mathai-sunil/|archivedate=2016-09-24|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;. 

==ജീവിതരേഖ==
അമ്മണൻ, പൊന്നമ്മ ദമ്പതികളുടെ ആറുമക്കളിൽ നാലാമനായി 1979 മെയ് 30-ന് കൊല്ലം ജില്ലയിലെ ഇടയ്ക്കാട് എന്ന പ്രദേശത്ത് ജനിച്ചു.  ഇടയ്ക്കാട് യു. പി. എസ്, ജയജ്യോതി എച്ച്. എസ്., വി. എച്ച് എസ് , ശാസ്താംകോട്ട ഡി​ബി കോ​ളെ‌​ജ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നും വിദ്യാഭ്യാസം നേടി.  ഡി ബി കോളജിലെ  നാടോടി എന്ന കലാസംഘത്തിൽച്ചേർന്നു നാടൻപാട്ടുകൾ പാടിയിരുന്നു. അക്കാലത്ത് നാടൻപാട്ടുകലാകാരനായിരുന്ന [[സി.ജെ. കുട്ടപ്പൻ|സി. ജെ. കുട്ടപ്പനെ]] പരിചയപ്പെടുകയും  15 വർഷത്തോളം അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംഘത്തിൽ അംഗമാകുകയും ചെയ്തു.  ബാച്ചിലർ പാർട്ടി എന്ന ചിത്രത്തിലെ &quot;ബാച്ചിലർ ലൈഫാണ്  അഭയമെന്റയ്യപ്പാ...&quot; എന്ന ഗാനത്തിന്റെ ട്രാക്കുപാടുകയും  ഈ പാട്ട് സംവിധായകന്  ഇഷ്ടപ്പെട്ടതിനാൽ സിനിമയിൽ ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ പാട്ടാണ് മത്തായി സുനിൽ ആദ്യമായി സിനിമയ്ക്കുവേണ്ടി പാടിയ പാട്ട്. അതിനുശേഷം കമ്മട്ടിപ്പാടം എന്ന സിനിമയിലെ ഗാനങ്ങൾ പാടുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://metrovaartha.com/blog/2016/09/17/featured-about-singer-mathai-sunil/ |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2017-03-31 |archive-date=2016-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160924155808/http://metrovaartha.com/blog/2016/09/17/featured-about-singer-mathai-sunil/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==പ്രവർത്തനങ്ങൾ==
നാടൻ പാട്ടുകൾ പാടുന്നു. [[കെ.പി.എ.സി.]], [[കണ്ണൂർ സംഘചേതന]], [[കാളിദാസ കലാകേന്ദ്രം]] തുടങ്ങിയ സമിതികളുടെ നാല്പതോളം നാടകങ്ങളിലും നിരവധി ആൽബങ്ങളിലും പാടിയിട്ടുണ്ട്. ഇപ്പോൾ പാട്ടുപുര എന്ന നാടൻപാട്ടുസംഘത്തിൽ പാടിവരുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://metrovaartha.com/blog/2016/09/17/featured-about-singer-mathai-sunil/ |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2017-03-31 |archive-date=2016-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160924155808/http://metrovaartha.com/blog/2016/09/17/featured-about-singer-mathai-sunil/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==പുരസ്കാരങ്ങൾ==
*ഫോക്‌ലോർ അക്കാദമിയുടെ യുവപ്രതിഭാ പുരസ്കാരം (2015)&lt;ref&gt;{{cite web|title=പ്രകാശ് കലാകേന്ദ്രത്തിൽ ഓണാഘോഷങ്ങൾ തുടങ്ങി|url=http://malayalam.deepikaglobal.com/localnews/Localdetailnews.aspx?id=319740&amp;Distid=KL2|website=ദീപിക ഗ്ലോബൽ|accessdate=1 ഏപ്രിൽ 2017|archiveurl=http://archive.is/cgXJd|archivedate=1 ഏപ്രിൽ 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=കെ.പി.എം.എസ്. ശാഖാ മന്ദിരം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു|url=http://www.mathrubhumi.com/kollam/malayalam-news/shasthamkotta-1.1433702|website=മാതൃഭൂമി|accessdate=1 ഏപ്രിൽ 2017|archiveurl=http://archive.is/0uXxe|archivedate=1 ഏപ്രിൽ 2017}}&lt;/ref&gt;

==പാടിയ പാട്ടുകളും ചലച്ചിത്രങ്ങളും==
മത്തായി സുനിൽ, [[ബാച്ച്‌ലർ പാർട്ടി]], [[ഇയ്യോബിന്റെ പുസ്തകം (ചലച്ചിത്രം)]], [[സെലിബ്രേഷൻ]], [[മുല്ലമൊട്ടും മുന്തിരിച്ചാറും]], [[കമ്മട്ടിപ്പാടം]], [[ഒരു മുറൈ വന്തു പാർത്തായാ]], [[ഇ]], [[ബോൺസായ്]], [[അഡ്വഞ്ചർ ഓഫ് ഓമനക്കുട്ടൻ]] എന്നീ ചലച്ചിത്രങ്ങളിൽ പാടിയിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;http://www.madhyamam.com/music/music-live/2016/may/22/198004&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.malayalachalachithram.com/listsongs.php?g=9925&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! പാട്ട് !! ചലച്ചിത്രം !! സംഗീതസംവിധാനം !! ഗാനം എഴുതിയത് !! വർഷം
|-
| ബാച്ചലർ പാർട്ടി || ബാച്ചലർ പാർട്ടി|| [[റഫീക്ക് അഹമ്മദ്]] || രാഹുൽ രാജ് || 2012
|-
| കപ്പ കപ്പ... || ബാച്ചലർ പാർട്ടി || [[റഫീക്ക് അഹമ്മദ്]] || രാഹുൽ രാജ് || 2012
|-
| ആമല ഈ മല... || ഒരു മുറൈ വന്തു പാർത്തായാ || വിനു തോമസ്|| അഭിലാഷ് ശ്രീധരൻ || 2016
|-
| പറ പറ... || [[കമ്മട്ടിപ്പാടം]] || [[വിനായകൻ]] || [[അൻവർ അലി]] || 2016
|-
| പുഴു പുലികൾ... || കമ്മട്ടിപ്പാടം || വിനായകൻ || അൻവർ അലി || 2016
|} വെള്ളം ബി.കെ.ഹരിനാരായണൻ ബിജിപാൽ
വിശുദ്ധരാത്രികൾ.അൻവർഅലി സച്ചിൻ ബാലു
വരയൻ ബി.കെ.ഹരിനാരയണൻ പ്രകാശ് അലക്സ്

==അവലംബം==
{{reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രപിന്നണിഗായകർ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളനാടക ഗായകർ]]
[[വർഗ്ഗം:നാടൻപാട്ടുകാർ]]</text>
      <sha1>k03u221ocvqp6i5t7x29g72y8bpwiiq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സി.ആർ. ഓമനക്കുട്ടൻ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>371494</id>
    <revision>
      <id>3759192</id>
      <parentid>2718157</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T04:13:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vicharam</username>
        <id>9387</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[വർഗ്ഗം:ഹാസ്യസാഹിത്യകാരന്മാർ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3828" xml:space="preserve">{{prettyurl|C.R. Omanakuttan}}
{{Infobox person
| name          = സി.ആർ. ഓമനക്കുട്ടൻ
| image         = 
| alt           = 
| caption       = സി.ആർ. ഓമനക്കുട്ടൻ
| birth_name    = 
| birth_date    =   {{birth date and age|1943|02|13}}  
| birth_place   = 
| death_date    = &lt;!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) --&gt;
| death_place   = 
| nationality   = ഇന്ത്യൻ
| other_names   = 
| occupation    =  സാഹിത്യകാരൻ
| years_active  = 
| known_for     = 
| notable_works = 
}}
ഹാസ്യസാഹിത്യത്തിനുള്ള 2010 ലെ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം  നേടിയ സാഹിത്യകാരനാണ് '''സി.ആർ. ഓമനക്കുട്ടൻ'''. '''ശ്രീഭൂതനാഥവിലാസം നായർ ഹോട്ടൽ''' എന്ന ഹാസ്യ സാഹിത്യകൃതിക്കായിരുന്നു പുരസ്കാരം.&lt;ref&gt;[http://www.keralasahityaakademi.org/pdf/Award-Announcement-%2710.pdf കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി അവാർഡുകൾ- കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി വെബ്‌സൈറ്റ്]&lt;/ref&gt;
==ജീവിതരേഖ==
കോട്ടയത്ത്‌ ജനിച്ചു. പെണ്ണമ്മയും  രാഘവനുമാണ് മാതാപിതാക്കൾ. കോട്ടയം നായർസമാജം ഹൈസ്‌കൂൾ, സി.എം.എസ്‌. കോളജ്‌, കൊല്ലം എസ്‌.എൻ. കോളജ്‌, ചങ്ങനാശേരി എസ്‌.ബി. കോളജ്‌ എന്നിവിടങ്ങളിൽ വിദ്യാഭ്യാസം.

സിനിമാമാസിക, പ്രഭാതം, ഗ്രന്ഥാലോകം എന്നിവയിൽ പത്രപ്രവർത്തനം. നാലു വർഷത്തിലേറെ കേരള സർക്കാരിന്റെ പബ്‌ളിക്‌ റിലേഷൻസ്‌ വകുപ്പിൽ. പിന്നീട്‌ ഗവൺമെന്റ്‌ കോളജുകളിൽ മലയാളം ലക്‌ചറർ. ഏറെക്കാലം എറണാകുളം മഹാരാജാസ്‌ കോളജിൽ. ‘98 മാർച്ചിൽ റിട്ടയർ ചെയ്‌തു. മുപ്പത്തഞ്ചു വർഷമായി കൊച്ചുകഥകളെഴുതുന്നു. ഇരുപതു വർഷമായി ’ദേശാഭിമാനി‘യിൽ നടുക്കോളം എന്ന പംക്തി എഴുതി.
==കൃതികൾ==
* ഓമനക്കഥകൾ
*  ഈഴശിവനും വാരിക്കുന്തവും
* അഭിനവശാകുന്തളം
* ശവംതീനികൾ
* കാല്‌പാട്‌ 
==പരിഭാഷകൾ==
* ഫാദർ ഡെർജിയസ്‌
* ഭ്രാന്തന്റെ ഡയറി
* കാർമില
* തണ്ണീർ തണ്ണീർ  
==പുരസ്കാരങ്ങൾ==
* കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി  പുരസ്കാരം 2010

==അവലംബം==
&lt;references/&gt;
 

[[വർഗ്ഗം:കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഹാസ്യസാഹിത്യകാരന്മാർ]]</text>
      <sha1>4rbbgsg37jzqqnb71oznkm7f64ccnoj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759194</id>
      <parentid>3759192</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T04:18:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vicharam</username>
        <id>9387</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[വർഗ്ഗം:മലയാള ഹാസസാഹിത്യകാരന്മാർ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3922" xml:space="preserve">{{prettyurl|C.R. Omanakuttan}}
{{Infobox person
| name          = സി.ആർ. ഓമനക്കുട്ടൻ
| image         = 
| alt           = 
| caption       = സി.ആർ. ഓമനക്കുട്ടൻ
| birth_name    = 
| birth_date    =   {{birth date and age|1943|02|13}}  
| birth_place   = 
| death_date    = &lt;!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date then birth date) --&gt;
| death_place   = 
| nationality   = ഇന്ത്യൻ
| other_names   = 
| occupation    =  സാഹിത്യകാരൻ
| years_active  = 
| known_for     = 
| notable_works = 
}}
ഹാസ്യസാഹിത്യത്തിനുള്ള 2010 ലെ കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം  നേടിയ സാഹിത്യകാരനാണ് '''സി.ആർ. ഓമനക്കുട്ടൻ'''. '''ശ്രീഭൂതനാഥവിലാസം നായർ ഹോട്ടൽ''' എന്ന ഹാസ്യ സാഹിത്യകൃതിക്കായിരുന്നു പുരസ്കാരം.&lt;ref&gt;[http://www.keralasahityaakademi.org/pdf/Award-Announcement-%2710.pdf കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി അവാർഡുകൾ- കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി വെബ്‌സൈറ്റ്]&lt;/ref&gt;
==ജീവിതരേഖ==
കോട്ടയത്ത്‌ ജനിച്ചു. പെണ്ണമ്മയും  രാഘവനുമാണ് മാതാപിതാക്കൾ. കോട്ടയം നായർസമാജം ഹൈസ്‌കൂൾ, സി.എം.എസ്‌. കോളജ്‌, കൊല്ലം എസ്‌.എൻ. കോളജ്‌, ചങ്ങനാശേരി എസ്‌.ബി. കോളജ്‌ എന്നിവിടങ്ങളിൽ വിദ്യാഭ്യാസം.

സിനിമാമാസിക, പ്രഭാതം, ഗ്രന്ഥാലോകം എന്നിവയിൽ പത്രപ്രവർത്തനം. നാലു വർഷത്തിലേറെ കേരള സർക്കാരിന്റെ പബ്‌ളിക്‌ റിലേഷൻസ്‌ വകുപ്പിൽ. പിന്നീട്‌ ഗവൺമെന്റ്‌ കോളജുകളിൽ മലയാളം ലക്‌ചറർ. ഏറെക്കാലം എറണാകുളം മഹാരാജാസ്‌ കോളജിൽ. ‘98 മാർച്ചിൽ റിട്ടയർ ചെയ്‌തു. മുപ്പത്തഞ്ചു വർഷമായി കൊച്ചുകഥകളെഴുതുന്നു. ഇരുപതു വർഷമായി ’ദേശാഭിമാനി‘യിൽ നടുക്കോളം എന്ന പംക്തി എഴുതി.
==കൃതികൾ==
* ഓമനക്കഥകൾ
*  ഈഴശിവനും വാരിക്കുന്തവും
* അഭിനവശാകുന്തളം
* ശവംതീനികൾ
* കാല്‌പാട്‌ 
==പരിഭാഷകൾ==
* ഫാദർ ഡെർജിയസ്‌
* ഭ്രാന്തന്റെ ഡയറി
* കാർമില
* തണ്ണീർ തണ്ണീർ  
==പുരസ്കാരങ്ങൾ==
* കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി  പുരസ്കാരം 2010

==അവലംബം==
&lt;references/&gt;
 

[[വർഗ്ഗം:കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:സമഗ്രസംഭാവനക്കുള്ള കേരള സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഹാസ്യസാഹിത്യകാരന്മാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാള ഹാസസാഹിത്യകാരന്മാർ]]</text>
      <sha1>longhhmvhasmk2x6ij3shoq8w3b4qh6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>റാം നാഥ് കോവിന്ദ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>381339</id>
    <revision>
      <id>3759250</id>
      <parentid>2857613</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:03:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Abhilash k u 145</username>
        <id>162400</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10377" xml:space="preserve">{{PU|Ram Nath Kovind}}
{{Use dmy dates|date=June 2017}} 
{{Infobox Indian politician
|name = റാം നാഥ് കോവിന്ദ്
|image = Ram Nath Kovind official portrait.jpg
|image_size = 
|birth_date = {{birth date and age|1945|10|1|df=y}}
|birth_place = Paraunkh village, [[Derapur]], [[United Provinces (1937–50)|United Provinces]], [[British Raj|British India]]&lt;br/&gt;(now in [[Uttar Pradesh]], [[India]])
|office = [[ഇന്ത്യയിലെ രാഷ്ട്രപതിമാരുടെ പട്ടിക|ഇന്ത്യയുടെ പതിനാലാമത്തെ രാഷ്ട്രപതി]]
|term_start = 25 ജൂലൈ 2017
|primeminister = [[നരേന്ദ്ര മോദി]]
|vicepresident = [[വെങ്കയ്യ നായിഡു]]
|predecessor = [[പ്രണബ് മുഖർജി]]
|office1 = [[ബിഹാർ|ബിഹാറിന്റെ]] മുപ്പത്തഞ്ചാമത്തെ ഗവർണർ
|term_start1 = 16 ഓഗസ്റ്റ് 2015
|term_end1 = 20 ജൂൺ 2017&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://presidentofindia.nic.in/press-release-detail.htm?2993|title=Press Releases Detail&amp;nbsp;– The President of India|website=presidentofindia.nic.in}}&lt;/ref&gt;
|predecessor1 = [[കേസരീനാഥ് ത്രിപാഠി]]
|successor1 = [[കേസരീനാഥ് ത്രിപാഠി]]
|office2 = [[രാജ്യസഭ]]യിലെ അംഗം
|term_start2 = 3 ഏപ്രിൽ 1994
|term_end2 = 2 ഏപ്രിൽ 2006
|spouse = സവിതാ കോവിന്ദ് (m. 1974)
|children = 2
|alma_mater = [[കാൺപൂർ സർവ്വകലാശാല]]
|party= [[ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി]]
|profession =[[അഭിഭാഷകൻ]], [[രാഷ്ട്രീയ നേതാവ്]], [[സാമൂഹ്യ പ്രവർത്തകൻ]]
| website            =  &lt;!-- {{URL|presidentofindia.nic.in/}} --&gt;
}}

[[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയുടെ]] പതിനാലാമത്തെ [[രാഷ്ട്രപതി (ഇന്ത്യ)|രാഷ്ട്രപതിയാണ്]] '''റാം നാഥ് കോവിന്ദ്'''.മുൻ ബിഹാർ ഗവർണറായിരുന്ന ഇദ്ദേഹം കാൺപൂരിൽനിന്നുള്ള ദലിത് നേതാവാണ്. &lt;ref&gt;[http://www.manoramaonline.com/news/just-in/2017/06/20/bihar-chief-minister-nitish-kumar-ram-nath-kovind-bjp-opposition.html Ram Nath Kovind]&lt;/ref&gt;
==ആദ്യകാല ജീവിതം==
1945 ഒക്ടോബർ ഒന്നിന് കാൻപൂരിലാണ് റാം നാഥ് കോവിന്ദ് ജനിച്ചത്. കാൻപൂർ സർവകലാശാലയിൽനിന്ന് ബികോം, നിയമ ബിരുദങ്ങൾ നേടിയ ശേഷം പതിനാറു വർഷം ഡൽഹി ഹൈക്കോടതിയിലും സുപ്രീം കോടതിയിലും പ്രാക്ടീസ് ചെയ്തു. 1980 മുതൽ 1993 വരെ സുപ്രീം കോടതിയിൽ കേന്ദ്രസർക്കാരിന്റെ സ്റ്റാൻഡിങ് കോൺസൽ ആയിരുന്നു.

ഉത്തർപ്രദേശിൽനിന്നു രാജ്യസഭയിലേക്കു രണ്ടുവട്ടം (1994–2000), (2000–2006) തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. പട്ടിക ജാതി / വർഗ ക്ഷേമം, ആഭ്യന്തരം, സാമൂഹികനീതി, നിയമം, പെട്രോളിയം തുടങ്ങിയ വിവിധ പാർലമെന്ററി കമ്മറ്റികളിൽ അംഗമായിരുന്നു. ലക്നൗ ബി.ആർ. അംബേദ്ക്കർ സർവകലാശാല ബോർഡ് ഒാഫ് മാനേജ്മെന്റ്, കൽക്കത്ത സർവകലാശാല ബോർഡ് ഒാഫ് ഗവേണൻസ് എന്നിവടങ്ങളിൽ അംഗമാണ്. 2002–ൽ െഎക്യരാഷ്ട്ര സംഘടനയിൽ ഇന്ത്യയെ പ്രതിനിധീകരിച്ചു.
പാർലമെന്റ് അംഗമായിരിക്കുമ്പോൾ ഗ്രാമീണ മേഖലയിൽ വിദ്യാഭ്യാസ സൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കുന്നതിൽ അദ്ദേഹം ഏറെ ശ്രദ്ധിച്ചിരുന്നു. ദുർബല വിഭാഗങ്ങൾക്കും സ്ത്രീകൾക്കും സൗജന്യ നിയമസഹായം നൽകുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കും നേതൃത്വം നൽകി.

1977-ൽ ഡൽഹി ഹൈക്കോടതിയിൽ കേന്ദ്രസർക്കാരിന്റെ അഭിഭാഷകനായ കോവിന്ദ് 1981-ൽ സുപ്രീം കോടതിയിൽ സർക്കാരിന്റെ ജൂനിയർ അഭിഭാഷകനായി. ദലിത്, പിന്നാക്ക, പട്ടികജാതി, പട്ടികവർഗ വിഭാഗക്കാർ കേസുകൾ നടത്താൻ നേരിടുന്ന പ്രയാസങ്ങൾ നേരിട്ടു മനസ്സിലാക്കിയ റാം നാഥ് അവർക്കായി ഡിപ്രസ്ഡ് ക്ലാസസ് ലീഗൽ എയ്ഡ് ബ്യൂറോയിൽ സജീവമായി. 1978-ൽ സുപ്രീം കോടതിയിൽ അഡ്വക്കറ്റ് ഓൺ റെക്കോഡ് ആയി. 1991-ൽ ബിജെപിയിൽ അംഗമായ കോവിന്ദിന്റെ പ്രവർത്തനം അന്നത്തെ പാർട്ടിനേതാക്കളായ അടൽ ബിഹാരി വാജ്പേയി, എൽ. കെ. അഡ്വാനി, മുരളീ മനോഹർ ജോഷി എന്നിവരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടു. അങ്ങനെ 1994 ഏപ്രിലിൽ ഉത്തർപ്രദേശിൽ നിന്നു രാജ്യസഭാംഗമായി. പിന്നെയും മൂന്നു വർഷം കഴിഞ്ഞ് 1997- ലാണ് കോവിന്ദ് ആദ്യമായി ബിജെപി ദേശീയ നിർവാഹക സമിതി അംഗമാകുന്നത്.

പാർലമെന്റിൽ കോവിന്ദിന്റെ പ്രവർത്തനം ശ്രദ്ധേയമായതു മൂന്നു കമ്മിറ്റികളിൽ അംഗമെന്ന നിലയിലാണ് – പട്ടികജാതി, പട്ടികവർഗ ക്ഷേമ സമിതി, സാമൂഹികനീതി ശാക്തീകരണ സമിതി, നിയമ, നീതി സമിതി. പട്ടികജാതി –പട്ടികവർഗക്കാർക്കു തികച്ചും എതിരായ ചില ഉത്തരവുകൾ 1997-ൽ കേന്ദ്രസർക്കാർ പുറപ്പെടുവിച്ചപ്പോൾ അതിനെതിരെ ശക്തമായ പ്രക്ഷോഭം നടത്താൻ അദ്ദേഹം മുന്നിട്ടിറങ്ങി. അടൽ ബിഹാരി വാജ്പേയിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ദേശീയ ജനാധിപത്യ മുന്നണി സർക്കാർ അധികാരമേറ്റപ്പോൾ ഈ ഉത്തരവുകളെല്ലാം ഭരണഘടനാ ഭേദഗതികളിലൂടെ തിരുത്താൻ കോവിന്ദ് മുൻകയ്യെടുത്തു. രാജ്യസഭയിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രസംഗങ്ങൾ ശ്രദ്ധേയമായപ്പോഴാണ് 2002ൽ കേന്ദ്രസർക്കാർ അദ്ദേഹത്തെ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ പൊതുസഭയിൽ സംസാരിക്കാൻ നിയോഗിച്ചത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.manoramaonline.com/news/india/2017/06/20/iicpy-superlead-revised-small-correction.html|title=റാം നാഥ് കോവിന്ദ്|last=|first=|date=|website=|publisher=മലയാള മനോരമ}}&lt;/ref&gt;

2015-ൽ [[കെ.എൻ. ത്രിപാഠി|കെ.എൻ. ത്രിപാഠിയുടെ]] പിൻഗാമിയായി ബീഹാർ ഗവർണർ സ്ഥാനമേറ്റെടുത്ത കോവിന്ദിനെ 2017 ജൂണിൽ എൻ.ഡി.എ.യുടെ രാഷ്ട്രപതി സ്ഥാനാർത്ഥിയായി തിരഞ്ഞെടുത്തു. എതിർസ്ഥാനാർത്ഥിയായിരുന്ന മുൻ ലോക്സഭാ സ്പീക്കർ [[മീര കുമാർ|മീര കുമാറിനെ]] തോല്പിച്ച് 2017 ജൂലൈ 25-ന് അദ്ദേഹം രാഷ്ട്രപതിയായി സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്തു. &lt;ref&gt;[http://www.manoramaonline.com/news/latest-news/new-president-of-india-today-verdict.html രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലം]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://english.manoramaonline.com/in-depth/indian-president-election/2017/07/19/presidential-poll-results-ram-nath-kovind-meira-kumar.html Presidential Election Results 2017]&lt;/ref&gt;

==അവലംബം==
[[വർഗ്ഗം:അഭിഭാഷകർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി പ്രവർത്തകർ]]
[[വർഗ്ഗം:1945-ൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഒക്ടോബർ 1-ന് ജനിച്ചവർ]]
&lt;references /&gt;
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതിമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ബിഹാർ ഗവർണർമാർ]]</text>
      <sha1>44890ud97s79fcj77bzvi272q8q0ite</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>എന്നെഡി പീഠഭൂമി</title>
    <ns>0</ns>
    <id>384074</id>
    <revision>
      <id>3759254</id>
      <parentid>3142255</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:11:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>/* പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5998" xml:space="preserve">{{Infobox World Heritage Site
| WHS         = എന്നെഡി പീഠഭൂമി, സഹാറ
| Image       = [[File:24 Kamele ziehen zur Wasserstelle im Ennedi-Gebirge im Tschad.jpg|300px]]
| Caption     = എന്നെഡി താഴ്പാരത്തിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന ഒട്ടകങ്ങൾ
| Type        = Mixed
| Criteria    = iii, vii, ix
| ID          = 1475
| Region      = Africa
| Year        = 2016
| Session     = 40th
}}
'''എന്നെഡി പീഠഭൂമി''', [[ഛാഡ്|ഛാഡിനു]] വടക്കുകിഴക്കായി എന്നെഡി മേഖലയിൽ [[സഹാറ|സഹാറാ മരുഭൂമി]]&lt;nowiki/&gt;യുടെ മദ്ധ്യത്തിലായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നഒരു മണൽക്കൽ ഭിത്തിയാണ്. എല്ലാ വശങ്ങളും മണൽക്കാടുകളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ഇത് എന്നെഡിയുടെ ആഴമുള്ള താഴ്വരകളിലേയ്ക്കു വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. ഏകദേശം 60,000 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (23,000 ചതുരശ്ര മൈൽ) പ്രാദേശക വിസ്തീർണ്ണമുള്ള എന്നെഡി പീഠഭൂമിയിലെ ഏറ്റവും ഉയരമുള്ള ഭാഗം സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 1,450 മീറ്റർ (4,760 അടി) ഉയരത്തിലാണ്.&lt;ref name=&quot;readersnatural&quot;&gt;{{Cite book
| title = Natural Wonders of the World
| publisher = Reader's Digest Association, Inc
| year = 1980
| isbn = 0-89577-087-3
| editor-last = Scheffel
| editor-first = Richard L.
| location = United States of America
| pages = 137
| quote = 
| editor-last2 = Wernet
| editor-first2 = Susan J.
| via = 
}}&lt;/ref&gt; [[സാർത്ഥവാഹകസംഘം|സാർത്ഥവാഹകസംഘങ്ങൾ]] മാത്രമാണ് ഇതിനു കുറുകേ കടന്നു പോകാറുളളതെന്നതിനാൽ ഇത് ബഹുവിധ സ്വാധീനങ്ങൾക്കു വിധേയമായ പ്രദേശമാണ്. ഗോപുരങ്ങൾ, തൂണുകൾ, പാലങ്ങൾ, കമാനങ്ങൾ തുടങ്ങിയ രീതിയിലുള്ള എടുപ്പുകളാണ് ഇവിടുത്തെ സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്ന ഭൂപ്രകൃതി. ഇത് വിനോദസഞ്ചാരികളെ അത്യധികം ആകർഷിക്കുന്ന പ്രദേശമാണ്.

ഈ പീഠഭൂമിയിൽ ജീവജാലങ്ങളുടെ സമൃദ്ധമായ ഒരു ശേഖരവുമുണ്ട്. ഇതി‍ൽ സമൃദ്ധമായി മഴ ലഭിച്ചിരുന്ന ഒരു കാലത്ത് (Neolithic Subpluvial) സഹാറ മരുഭൂമിയിലാകെ കാണപ്പെട്ടിരുന്ന [[മരുഭൂ മുതല]]&lt;nowiki/&gt;കളും ഉൾപ്പെടുന്നു.ഈ മുതലവർഗ്ഗങ്ങളുടെ ശ്രദ്ധേയത അവരുടെ ഒറ്റപ്പെട്ട നിലനിൽപ്പിനാൽ രൂപാന്തരം പ്രാപിച്ച ഹ്രസ്വകായത്വമാണ്. ഇത് അവയെ അസാധാരണമാക്കുന്നു. ഇവയിൽ ശേഷിച്ച മുതലകൾ [[മൗറിത്താനിയ|മൌറിറ്റാനിയ]], [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയ]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു) പ്രദേശത്തെ നദിയിലെ മലയിടുക്കുകളിലുൾപ്പെടുന്ന ഏതാനും ചില കുളങ്ങളിൽ മാത്രമായി വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന ഇവ അതിജീവനം ചെയ്യുന്നു, ഉദാഹരണമായി &quot;[[ഗ്വെൽറ്റ ഡി ആർച്ചീ]]&quot;. പടിഞ്ഞാറൻ ആഫ്രിക്കൻ ഉപജാതികളിൽപ്പെട്ട സഹാറയിലെ അവസാന സിംഹങ്ങൾ അവ കുറ്റിയറ്റുപോകുന്നതുവരെ ഇവിടെ നിലനിന്നിരുന്നു; അവസാനത്തെ സിംഹത്തെ 1940 കളിലാണ് കണ്ടെത്തിയത്. അതിജീവനശേഷിയുള്ള ഏതാനും സിമിറ്റാർ [[ഓറിക്സ്|ഓറിക്സുകൾ]] മരുഭൂമിയുടെ വന്യതയിലെവിടെയെങ്കിലും ജീവിക്കുന്നുണ്ടാകാം. അതുപോലെതന്നെ എന്നെഡി പീഠഭൂമിയിലെ വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ അന്യനിന്നുപോകാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള [[സുഡാൻ ചീറ്റ|സുഡാൻ ചീറ്റകളെ]] കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.
[[File:GueltaCamels.jpg|കണ്ണി=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GueltaCamels.jpg|ശൂന്യം|ലഘുചിത്രം|Camels in the [[:en:Guelta_d'Archei|Guelta d'Archei]], a famous landmark in the plateau]]

== അവലംബം ==
&lt;references /&gt;
==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ==
{{commonscat|Ennedi_Plateau}}
*[http://www.naturalarches.org/gallery-ChadPortfolio.htm Natural Arches of the Ennedi]

{{Saharan rock art}}
{{Regions of Africa}}
{{Authority control}}</text>
      <sha1>t8vus1nblkpuuqnwi6r1oqzgeebm3bw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759255</id>
      <parentid>3759254</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:12:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[വർഗ്ഗം:സഹാറ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6035" xml:space="preserve">{{Infobox World Heritage Site
| WHS         = എന്നെഡി പീഠഭൂമി, സഹാറ
| Image       = [[File:24 Kamele ziehen zur Wasserstelle im Ennedi-Gebirge im Tschad.jpg|300px]]
| Caption     = എന്നെഡി താഴ്പാരത്തിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന ഒട്ടകങ്ങൾ
| Type        = Mixed
| Criteria    = iii, vii, ix
| ID          = 1475
| Region      = Africa
| Year        = 2016
| Session     = 40th
}}
'''എന്നെഡി പീഠഭൂമി''', [[ഛാഡ്|ഛാഡിനു]] വടക്കുകിഴക്കായി എന്നെഡി മേഖലയിൽ [[സഹാറ|സഹാറാ മരുഭൂമി]]&lt;nowiki/&gt;യുടെ മദ്ധ്യത്തിലായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നഒരു മണൽക്കൽ ഭിത്തിയാണ്. എല്ലാ വശങ്ങളും മണൽക്കാടുകളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ഇത് എന്നെഡിയുടെ ആഴമുള്ള താഴ്വരകളിലേയ്ക്കു വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. ഏകദേശം 60,000 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (23,000 ചതുരശ്ര മൈൽ) പ്രാദേശക വിസ്തീർണ്ണമുള്ള എന്നെഡി പീഠഭൂമിയിലെ ഏറ്റവും ഉയരമുള്ള ഭാഗം സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 1,450 മീറ്റർ (4,760 അടി) ഉയരത്തിലാണ്.&lt;ref name=&quot;readersnatural&quot;&gt;{{Cite book
| title = Natural Wonders of the World
| publisher = Reader's Digest Association, Inc
| year = 1980
| isbn = 0-89577-087-3
| editor-last = Scheffel
| editor-first = Richard L.
| location = United States of America
| pages = 137
| quote = 
| editor-last2 = Wernet
| editor-first2 = Susan J.
| via = 
}}&lt;/ref&gt; [[സാർത്ഥവാഹകസംഘം|സാർത്ഥവാഹകസംഘങ്ങൾ]] മാത്രമാണ് ഇതിനു കുറുകേ കടന്നു പോകാറുളളതെന്നതിനാൽ ഇത് ബഹുവിധ സ്വാധീനങ്ങൾക്കു വിധേയമായ പ്രദേശമാണ്. ഗോപുരങ്ങൾ, തൂണുകൾ, പാലങ്ങൾ, കമാനങ്ങൾ തുടങ്ങിയ രീതിയിലുള്ള എടുപ്പുകളാണ് ഇവിടുത്തെ സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്ന ഭൂപ്രകൃതി. ഇത് വിനോദസഞ്ചാരികളെ അത്യധികം ആകർഷിക്കുന്ന പ്രദേശമാണ്.

ഈ പീഠഭൂമിയിൽ ജീവജാലങ്ങളുടെ സമൃദ്ധമായ ഒരു ശേഖരവുമുണ്ട്. ഇതി‍ൽ സമൃദ്ധമായി മഴ ലഭിച്ചിരുന്ന ഒരു കാലത്ത് (Neolithic Subpluvial) സഹാറ മരുഭൂമിയിലാകെ കാണപ്പെട്ടിരുന്ന [[മരുഭൂ മുതല]]&lt;nowiki/&gt;കളും ഉൾപ്പെടുന്നു.ഈ മുതലവർഗ്ഗങ്ങളുടെ ശ്രദ്ധേയത അവരുടെ ഒറ്റപ്പെട്ട നിലനിൽപ്പിനാൽ രൂപാന്തരം പ്രാപിച്ച ഹ്രസ്വകായത്വമാണ്. ഇത് അവയെ അസാധാരണമാക്കുന്നു. ഇവയിൽ ശേഷിച്ച മുതലകൾ [[മൗറിത്താനിയ|മൌറിറ്റാനിയ]], [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയ]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു) പ്രദേശത്തെ നദിയിലെ മലയിടുക്കുകളിലുൾപ്പെടുന്ന ഏതാനും ചില കുളങ്ങളിൽ മാത്രമായി വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന ഇവ അതിജീവനം ചെയ്യുന്നു, ഉദാഹരണമായി &quot;[[ഗ്വെൽറ്റ ഡി ആർച്ചീ]]&quot;. പടിഞ്ഞാറൻ ആഫ്രിക്കൻ ഉപജാതികളിൽപ്പെട്ട സഹാറയിലെ അവസാന സിംഹങ്ങൾ അവ കുറ്റിയറ്റുപോകുന്നതുവരെ ഇവിടെ നിലനിന്നിരുന്നു; അവസാനത്തെ സിംഹത്തെ 1940 കളിലാണ് കണ്ടെത്തിയത്. അതിജീവനശേഷിയുള്ള ഏതാനും സിമിറ്റാർ [[ഓറിക്സ്|ഓറിക്സുകൾ]] മരുഭൂമിയുടെ വന്യതയിലെവിടെയെങ്കിലും ജീവിക്കുന്നുണ്ടാകാം. അതുപോലെതന്നെ എന്നെഡി പീഠഭൂമിയിലെ വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ അന്യനിന്നുപോകാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള [[സുഡാൻ ചീറ്റ|സുഡാൻ ചീറ്റകളെ]] കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.
[[File:GueltaCamels.jpg|കണ്ണി=https://en.wikipedia.org/wiki/File:GueltaCamels.jpg|ശൂന്യം|ലഘുചിത്രം|Camels in the [[:en:Guelta_d'Archei|Guelta d'Archei]], a famous landmark in the plateau]]

== അവലംബം ==
&lt;references /&gt;
==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ==
{{commonscat|Ennedi_Plateau}}
*[http://www.naturalarches.org/gallery-ChadPortfolio.htm Natural Arches of the Ennedi]

{{Saharan rock art}}
{{Regions of Africa}}
{{Authority control}}

[[വർഗ്ഗം:സഹാറ]]</text>
      <sha1>274c6b6v6n91aeys5wxdua63kt5jj1k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>പ്രശാന്ത് (നടൻ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>420348</id>
    <revision>
      <id>3759187</id>
      <parentid>3638155</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T02:54:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Reji Kottayam</username>
        <id>153988</id>
      </contributor>
      <comment>/* ആദ്യകാലം */തമിഴ് എന്ന സിനിമയിൽ നായകനാണ്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18891" xml:space="preserve">{{prettyurl|Prashanth (actor)}}
{{Infobox person
| name         = പ്രശാന്ത്
| image        = Prashanth at Saahasam Audio Launch.jpg
| caption      = പ്രശാന്ത്  ''[[സാഗസം]]'' എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിന്റെ ഓഡിയോ ലോഞ്ചിൽ
| birth_name   = പ്രശാന്ത് ത്യാഗരാജൻ
| birth_date   = {{Birth date and age|1973|04|06|df=y}}&lt;ref&gt;https://www.filmibeat.com/celebs/prashanth-thyagarajan.html&lt;/ref&gt;
| birth_place  = [[ചെന്നൈ]], [[തമിഴ്നാട്]], [[ഇന്ത്യ]]
| occupation   = [[ചലച്ചിത്ര അഭിനേതാവ്]]
| parents      = [[ത്യാഗരാജൻ സംവിധായകൻ|ത്യാഗരാജൻ]]
| years active = 1990–2006, 2011-ഇതുവരെ}}
ഒരു ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേതാവാണ് '''പ്രശാന്ത്'''. പ്രധാനമായും [[തമിഴ്‌ചലച്ചിത്രം|തമിഴ് ചലച്ചിത്ര മേഖലയിൽ]] പ്രവർത്തിക്കുന്ന പ്രശാന്ത്, [[മലയാളചലച്ചിത്രം|മലയാളം]], [[ഹിന്ദി]] ചലച്ചിത്രങ്ങളിലും അഭിനയിച്ചിട്ടുണ്ട്. തമിഴ് ചലച്ചിത്ര സംവിധായകനും നിർമ്മാതാവുമായ [[ത്യാഗരാജൻ (സംവിധായകൻ)|ത്യാഗരാജന്റെ]] മകനാണ്. 17-ാം വയസ്സിൽ രാധാ ഭാരതി സംവിധാനം ചെയ്ത വൈഗസി പൊറന്താച്ച് എന്ന തമിഴ് ചലച്ചിത്രത്തിലാണ് ആദ്യമായി അഭിനയിച്ചത്. കൂടാതെ 1990-കളിൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ബാലു മഹേന്ദ്ര]] സംവിധാനം ചെയ്ത [[വണ്ണ വണ്ണ പൂക്കൾ]] (1992), [[ആർ.കെ. ശെൽവമണി]] സംവിധാനം ചെയ്ത [[ചെമ്പരുത്തി (ചലച്ചിത്രം)|ചെമ്പരത്തി]] (1992), [[മണിരത്നം]] സംവിധാനം ചെയ്ത [[തിരുടാ തിരുടാ]] (1993) എന്നീ ചലച്ചിത്രങ്ങളിലും അഭിനയിച്ചിട്ടുണ്ട്.

[[എസ്. ഷങ്കർ]] സംവിധാനം ചെയ്ത [[ജീൻസ് (ചലച്ചിത്രം)|ജീൻസ്]] (1998) എന്ന ചലച്ചിത്രം പുറത്തിറങ്ങിയതിനു ശേഷമാണ് പ്രശാന്ത് തമിഴ് ചലച്ചിത്രരംഗത്ത് ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടത്. ഈ ചിത്രം പുറങ്ങിയതിനു ശേഷം 1990-കളുടെ അവസാനത്തിൽ കണ്ണെതിരേ തോന്റിനാൾ (1998), കാതൽ കവിതൈ (1998), ജോഡി (1999) എന്നീ ചലച്ചിത്രങ്ങളിലും അഭിനയിച്ചിരുന്നു. [[ചെന്നൈ|ചെന്നൈയിലെ]] [[ടി. നഗർ|ടി. നഗറിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പനഗർ പാർക്കിൽ പ്രശാന്തിന് ഒരു ജൂവലറി സ്വന്തമായുണ്ട്.&lt;ref&gt;[http://www.behindwoods.com/tamil-movie-news/mar-07-02/14-03-07-prashanth.html Tamil Movie News prashanth thiagarajan usman road tower of gold t nagar tamil cinema picture gallery]. Behindwoods.com. Retrieved on 2011-09-06.&lt;/ref&gt;
==ചലച്ചിത്ര രംഗം==
===ആദ്യകാലം===
1990-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ വൈഗസി പൊറന്താച്ച് എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിലൂടെയാണ് തമിഴ് ചലച്ചിത്രരംഗത്തേക്ക് പ്രശാന്ത് എത്തുന്നത്. ഈ ചലച്ചിത്രത്തെത്തുടർന്ന് [[എം.ടി. വാസുദേവൻ നായർ]] തിരക്കഥയെഴുതിയ മലയാള ചലച്ചിത്രമായ [[പെരുന്തച്ചൻ (ചലച്ചിത്രം)|പെരുന്തച്ചനിലും]] പ്രധാന കഥാപാത്രത്തെ അവതരിപ്പിച്ചു. പെരുന്തച്ചന്റെ മകനായാണ് ഈ ചിത്രത്തിൽ പ്രശാന്ത് അഭിനയിച്ചത്. കൂടാതെ ദിൽ എന്ന ബോളിവുഡ് ചലച്ചിത്രത്തിന്റെ തമിഴ് റീമേക്കായ തോലി മുദ്ധു എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിലും അഭിനയിച്ചിരുന്നു. [[ദിവ്യ ഭാരതി|ദിവ്യ ഭാരതിയായിരുന്നു]] ഈ ചലച്ചിത്രത്തിന്റെ മറ്റൊരു കഥാപാത്രത്തെ അവതരിപ്പിച്ചത്.

1990-കളുടെ അവസാനത്തോടെ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ട പ്രശാന്ത്, ലോകത്ത് പലയിടങ്ങളിലായി പ്രശാന്ത് സ്റ്റാർ നൈറ്റ് എന്ന പേരിൽ സ്റ്റേജ് പരിപാടികളും അവതരിപ്പിച്ചിരുന്നു. മറ്റ് ഹാസ്യനടന്മാരെയും നടിമാരെയും ഉൾപ്പെടുത്തിയായിരുന്നു ഈ പരിപാടി. [[സിംഗപ്പൂർ|സിംഗപ്പൂരിലും]] ലണ്ടനിലെ വെംബ്ലി അരീനയിലും ഈ പരിപാടി അവതരിപ്പിച്ചിരുന്നു.&lt;ref&gt;http://m.rediff.com/movies/2000/may/31spice.htm&lt;/ref&gt;

2000-ൽ ഗുഡ് ലക്ക്, അപ്പു, പാർത്തേൻ രസിത്തേൻ എന്നീ ചലച്ചിത്രങ്ങളിൽ അഭിനയിച്ചു. ഇതേ വർഷം [[കമൽ]] സംവിധാനം ചെയ്ത മലയാളചലച്ചിത്രം [[നിറം (ചലച്ചിത്രം)|നിറത്തിന്റെ]] തമിഴ് റീമേക്കായ പിരിയാത വരം വേണ്ടും എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിന്റെ ചിത്രീകരണം ആരംഭിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ 2001-ലാണ് ഈ ചിത്രം പുറത്തിറങ്ങിയത്. ചോക‌്ലേറ്റ് എന്ന ചലച്ചിത്രവും ചിത്രീകരണം പൂർത്തിയായ ശേഷം താമസിച്ചാണ് പുറത്തിറങ്ങിയത്. സംവിധായകൻ ഹരിയുടെ ആദ്യ ചലച്ചിത്രമായ &quot;തമിഴ്&quot;ലും അഭിനയിച്ചിരുന്നു.

===2003-2011===
2000-ങ്ങളുടെ മധ്യത്തിൽ പ്രശാന്തിനെ കേന്ദ്രകഥാപാത്രമാക്കിക്കൊണ്ടുള്ള പല ചിത്രങ്ങളും നിർമ്മാണം ആരംഭിച്ചെങ്കിലും അവയിൽ പലതും ഉപേക്ഷിക്കുകയുണ്ടായി.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/prashanth-on-a-signing-spree-news-tamil-kkfvxecehbe.html |title=Prashanth on a signing spree!! |publisher=Sify.com |date=2005-12-16 |accessdate=2015-07-27}}&lt;/ref&gt; 2004 സെപ്റ്റംബറിൽ ത്യാഗരാജൻ, ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രം കാക്കിയുടെ റീമേക്കായി പോലീസ് എന്ന പേരിൽ ചിത്രം നിർമ്മിക്കുമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ വലിയ സ്കെയിൽ കാരണം ഈ ചിത്രം ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടി വന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.behindwoods.com/features/News/News35/24-10-05/tamil-movies-news-amitabh.html |title=Tamil movies : Will Amitabh star in Prashanth’s film? |publisher=Behindwoods.com |date=2005-10-24 |accessdate=2015-07-27}}&lt;/ref&gt; 2004 ഒക്ടോബറിൽ സുസി ഗണേശന്റെ സക്കരൈ എന്ന ചിത്രത്തിൽ അഭിനയിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും അതും ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.indiaglitz.com/channels/malayalam/article/11054.html |title=Sweet news for Prashanth - Malayalam Movie News |publisher=Indiaglitz.com |date=2004-10-22 |accessdate=2015-07-27}}&lt;/ref&gt; 2005 ഡിസംബറിൽ പ്രശാന്ത്, ആർ.കെ. ശെൽവണിയുടെ പുലൻ വിസാരണൈ 2 എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിൽ അഭിനയിക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. 1990-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ആർ.കെ. ശെൽവമണിയുടെ തന്നെ ചലച്ചിത്രത്തിന്റെ രണ്ടാം ഭാഗമായിരുന്നു ഇത്. ഈ ചിത്രത്തിലെ ഗാനങ്ങൾ 2006 ൽ പുറത്തിറക്കുകയുണ്ടായി. എന്നാൽ നിർമ്മാതാവിന്റെ സാമ്പത്തിക പ്രശ്നങ്ങൾ കാരണം 9 വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം 2015ലാണ് ചിത്രം പുറത്തിറങ്ങിയത്.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.indiaglitz.com/channels/telugu/article/19446.html |title=Double whammy - Telugu Movie News |publisher=Indiaglitz.com |date=2006-01-02 |accessdate=2015-07-27}}&lt;/ref&gt;

2006 സെപ്റ്റംബറിൽ റിലീസ് ചെയ്യപ്പെട്ട ജാംബവാൻ എന്ന ചലച്ചിത്രം നിർമ്മാണ പ്രശ്നങ്ങൾ നേരിട്ടിരുന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.sify.com/movies/tamil/review.php?id=14290589&amp;ctid=5&amp;cid=2429 |title=Sify Movies - Review listing |publisher=Sify.com |date=2012-12-02 |accessdate=2015-07-27 |archive-date=2006-11-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061109012647/http://sify.com/movies/tamil/review.php?id=14290589&amp;ctid=5&amp;cid=2429 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; ഈ ചിത്രത്തിന് പൊതുവെ മോശം പ്രതികരണങ്ങൾ ലഭിക്കുകയും വ്യവസായികമായി പരാജയപ്പെടുകയും ചെയ്തു. 2007 ജനുവരി മുതൽ 2011 ഏപ്രിൽ വരെ പ്രശാന്തിന്റെ ചിത്രങ്ങളൊന്നും പുറത്തിറങ്ങിയില്ലെങ്കിലും പൊന്നർ ശങ്കർ, മമ്പട്ടിയാൻ എന്നീ ചലച്ചിത്രങ്ങളുടെ ചിത്രീകരണത്തിലായിരുന്നു. 2008-ൽ ടി. നഗറിലെ പനഗൽ പാർക്കിൽ പ്രശാന്ത് സ്വന്തമായി ഒരു ജൂവലറി ആരംഭിക്കുകയുണ്ടായി.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hindu.com/pp/2006/01/21/stories/2006012100481000.htm |title=News Archives |publisher=The Hindu |date= |accessdate=2015-07-27 |archive-date=2007-04-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070428074141/http://www.hindu.com/pp/2006/01/21/stories/2006012100481000.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

2017 ഫെബ്രുവരിയിൽ പ്രശാന്ത്, ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രം സ്പെഷ്യൽ 26ന്റെ (2013) തമിഴ് റീമേക്കിലും നാൻ (2012) എന്ന തമിഴ് ചലച്ചിത്രത്തിന്റെ ഹിന്ദി റീമേക്കിലും അഭിനയിക്കാൻ ആരംഭിച്ചിരുന്നു.&lt;ref&gt;http://www.newindianexpress.com/entertainment/tamil/2017/feb/25/prashanth-will-re-enter-bwood-with-naan-remake-1574342.html&lt;/ref&gt;
==അഭിനയിച്ച ചലച്ചിത്രങ്ങൾ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; 
|- 
! വർഷം
! ചലച്ചിത്രം
! കഥാപാത്രം
!  ഭാഷ
|-
| 1990 ||''[[വൈഗസി പൊറന്താച്ച്]]'' ||കുമരേശൻ ||  [[തമിഴ്]]
|-
| 1991 ||''[[Perumthachan (film)|പെരുന്തച്ചൻ]]'' || കണ്ണൻ വിശ്വകർമ്മൻ || [[മലയാളം]]
|-
| 1992  ||''[[വണ്ണ വണ്ണ പൂക്കൾ]]'' || ശിവ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1992  ||''[[ചെമ്പരത്തി (തമിഴ് ചലച്ചിത്രം)|ചെമ്പരുത്തി]]'' || രാജ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1992  ||''[[ഉനക്കാക പിറന്തേൻ]]'' || കൃഷ്ണ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1992 || ''[[പ്രേമ ശിഖരം]]'' || പ്രശാന്ത് || Telugu
|-
| 1992  ||''[[I Love You (1992 film)|ഐ ലൗ യു]]'' || കിഷൻ || Hindi
|-
| 1992  ||''[[Laati (film)|ലാതി]]'' || ഗുണ || Telugu
|-
| 1993 || ''[[എങ്ക തമ്പീ]]'' || പിച്ചുമണി ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1993 ||''[[തൊലി മുദ്ദൂ]]'' || പ്രശാന്ത് || Telugu
|-
| 1993 ||''[[തിരുടാ തിരുടാ]]'' || Azhagu ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1993 ||''[[കിഴക്കേ വരും പാട്ട്]]'' || ശക്തി||[[തമിഴ്]]
|-
| 1994 || ''[[Prema Shikharam|അനോഖ പ്രേംയുദ്ധ്]]'' || പ്രശാന്ത് || Hindi
|-
| 1994 || ''[[രാസാ മകൻ]]'' || പ്രഭാകരൻ ||[[തമിഴ്]]
|- 
| 1994 ||''[[Kanmani (film)|കൺമണി]]'' || രാജ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1994 ||''[[സെന്തമിഴ് സെൽവൻ]]'' ||സെൽവൻ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1995 ||''[[ആണഴകൻ]]'' || രാജ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1996 || ''[[കല്ലൂരി വാസൽ]]'' || സത്യ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1996 ||''[[Krishna (1996 Tamil film)|കൃഷ്ണ]]'' ||കൃഷ്ണ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1997 || ''[[Mannava (film)|മന്നവാ]]'' || ഈശ്വർ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1998 ||''[[Jeans (film)|ജീൻസ്]]'' || വിശ്വനാഥൻ,&lt;br /&gt;രാമമൂർത്തി || [[തമിഴ്]]
|-
| 1998 ||''[[കണ്ണെതിരേ തോന്റിനാൽ]]'' || വസന്ത് ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1998 ||''[[കാതൽ കവിതൈ]]'' || വിശ്വ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1999 ||''[[പൂമകൾ ഊർവലം]]'' || ശരവണൻ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1999 ||''[[Jodi (1999 film)|ജോഡി]]'' || കണ്ണൻ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1999 ||''[[Hello (1999 film)|ഹലോ]]'' || ചന്ദ്രു ||[[തമിഴ്]]
|-
| 1999 ||''[[ആസയിൽ ഒരു കടിതം]]'' || കാർത്തിക് ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2000 || ''[[Good Luck (2000 film)|ഗുഡ് ലക്ക്]]'' || സൂര്യ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2000 || ''[[Appu (2000 film)|അപ്പു]]'' || അപ്പു ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2000 || ''[[പാർത്തേൻ രസിത്തേൻ]]'' || ഷങ്കർ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2001 ||''[[പിരിയാത വരം വേണ്ടും]]'' || സഞ്ജയ് ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2001 ||''[[Star (2001 film)|സ്റ്റാർ]]'' || മൂർത്തി ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2001 ||''[[Chocolate (2001 film)|ചോക്ലേറ്റ്]]'' || അരവിന്ദ് ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2001 || ''[[മജുനു]]'' || വസന്ത് ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2002 || ''[[തമിഴ്‌ (ചലച്ചിത്രം)|തമിഴ്]]'' || തമിഴ് ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2002 ||''[[വിരുമ്പുകിറേൻ]]'' || ശിവൻ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2003 ||''[[Winner (2003 film)|വിന്നർ]]'' || ശക്തി ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2004 ||''[[Jai (2004 Tamil film)|ജയ്]]'' || ജയ് ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2004 ||''[[Shock (2004 film)|ഷോക്ക്]]'' || വസന്ത് ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2005 ||''[[Aayudham (2005 film)|ആയുധം]]'' || ശിവ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2005 ||''[[London (2005 Tamil film)|ലണ്ടൻ]]'' || ശിവരാമൻ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2006 || ''[[ജാംബവാൻ (ചലച്ചിത്രം)|ജാംബവാൻ]]'' || വേലൻ (ജാംബവാൻ) ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2006 || ''[[തകപ്പൻസാമി]]'' || കതിർവേൽ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2006 ||''[[അടൈകളം]]'' || അൻപ് ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2011 || ''[[Ponnar Shankar (film)|പൊന്നർ ശങ്കർ]]'' || പൊന്നർ,&lt;br/&gt;ശങ്കർ || [[തമിഴ്]]
|-
| 2011 || ''[[മമ്പട്ടിയാൻ]]'' || മമ്പട്ടിയാൻ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2015 || ''[[പുലൻ വിസാരണൈ]]'' || ശബരീനാഥൻ ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2016 || ''[[സാഗസം]]'' || രവി ||[[തമിഴ്]]
|-
| 2018 || ''[[Johnny (2018 film)|ജോണി]]'' || ജോണി ||[[തമിഴ്]]
|}
==അവലംബം==
&lt;references/&gt;
==പുറം കണ്ണികൾ==
* {{IMDb name|id=0695286|name=Prashanth}}

[[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌ചലച്ചിത്ര നടന്മാർ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രനടന്മാർ]]
[[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദി ചലച്ചിത്ര അഭിനേതാക്കൾ]]
[[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രനടൻമാർ]]
[[വർഗ്ഗം:1973-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>56vfzw6nb83buirs6r8f2q2gbsemnw8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്‌</title>
    <ns>0</ns>
    <id>432594</id>
    <revision>
      <id>3759271</id>
      <parentid>3529209</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T11:48:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.221.122.199</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ചലച്ചിത്രങ്ങൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3151" xml:space="preserve">{{prettyurl|Midhun Manuel Thomas}}
{{Infobox actor
| name                    = മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്‌
| image                   =
| caption                 =
| birthname               =
| birthdate               =
| birthplace              =
| deathdate               =
| deathplace              =
| restingplace            =
| restingplacecoordinates =
| othername               = 
| occupation              = സംവിധായകൻ, എഴുത്തുകാരൻ
| yearsactive             = 2014-ഇതുവരെ
| spouse                  =
| partner                 =
| children                =
| parents                 =
| influences              =
| influenced              =
| website                 =
| imdb_id                 =
| academyawards           =
| filmfareawards          =
| nationalfilmawards      =
| awards                  =
}}
മലയാളിയായ  ഒരു ഇന്ത്യൻ [[ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ|ചലച്ചിത്രസംവിധായകനും]] [[തിരക്കഥ|രചയിതാവുമാണ്]]  '''മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്'''.&lt;ref&gt;https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/malayalam/movies/news/Midhun-Manuel-turns-director/articleshow/31594368.cms&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://in.bookmyshow.com/person/midhun-manuel-thomas/1050521&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://malayalam.filmibeat.com/celebs/midhun-manuel-thomas.html&lt;/ref&gt; 2014-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ഓം ശാന്തി ഓശാന]] എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ തിരക്കഥയും സംഭാഷണവും എഴുതിക്കൊണ്ട് ഒരു തിരക്കഥാകൃത്തായി അരങ്ങേറ്റം നടത്തി.&lt;ref&gt;http://www.newindianexpress.com/entertainment/malayalam/2014/feb/06/Om-Shanti-Oshana-is-a-Straightforward-rom-com-Says-Director-572900.html&lt;/ref&gt;

== ചലച്ചിത്രങ്ങൾ ==
== ഫിലിമോഗ്രഫി ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! വർഷം !! തലക്കെട്ട് !! സംവിധായകൻ !! തിരക്കഥാകൃത്ത് !! കുറിപ്പുകൾ
|-
| 2014 || ''[[ഓം ശാന്തി ഓശാന]]'' || {{n}} || {{y}} ||
|-
| 2015 || ''[[ആദ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2016 || ''[[ആൻ മരിയ കലിപ്പിലാണ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| റോസ്പാൻ=2 | 2017 || ''[[അലമാര]]'' || {{y}} || {{n}} ||
|-
| ''[[ആടു 2]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2019 || ''[[അർജന്റീന ഫാൻസ് കാട്ടൂർക്കടവ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2020 || ''[[അഞ്ചാം പാതിര]]''|| {{y}} || {{y}} ||
|-
|}

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
*{{IMDb name|6576552}}

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രസംവിധായകർ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളതിരക്കഥാകൃത്തുക്കൾ]]
{{stub}}</text>
      <sha1>n2byl98xmqy5lu26ukqog2zz8luoj1s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759272</id>
      <parentid>3759271</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T11:48:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.221.122.199</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ഫിലിമോഗ്രഫി */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3097" xml:space="preserve">{{prettyurl|Midhun Manuel Thomas}}
{{Infobox actor
| name                    = മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്‌
| image                   =
| caption                 =
| birthname               =
| birthdate               =
| birthplace              =
| deathdate               =
| deathplace              =
| restingplace            =
| restingplacecoordinates =
| othername               = 
| occupation              = സംവിധായകൻ, എഴുത്തുകാരൻ
| yearsactive             = 2014-ഇതുവരെ
| spouse                  =
| partner                 =
| children                =
| parents                 =
| influences              =
| influenced              =
| website                 =
| imdb_id                 =
| academyawards           =
| filmfareawards          =
| nationalfilmawards      =
| awards                  =
}}
മലയാളിയായ  ഒരു ഇന്ത്യൻ [[ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ|ചലച്ചിത്രസംവിധായകനും]] [[തിരക്കഥ|രചയിതാവുമാണ്]]  '''മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്'''.&lt;ref&gt;https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/malayalam/movies/news/Midhun-Manuel-turns-director/articleshow/31594368.cms&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://in.bookmyshow.com/person/midhun-manuel-thomas/1050521&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://malayalam.filmibeat.com/celebs/midhun-manuel-thomas.html&lt;/ref&gt; 2014-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ഓം ശാന്തി ഓശാന]] എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ തിരക്കഥയും സംഭാഷണവും എഴുതിക്കൊണ്ട് ഒരു തിരക്കഥാകൃത്തായി അരങ്ങേറ്റം നടത്തി.&lt;ref&gt;http://www.newindianexpress.com/entertainment/malayalam/2014/feb/06/Om-Shanti-Oshana-is-a-Straightforward-rom-com-Says-Director-572900.html&lt;/ref&gt;

== ചലച്ചിത്രങ്ങൾ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! വർഷം !! തലക്കെട്ട് !! സംവിധായകൻ !! തിരക്കഥാകൃത്ത് !! കുറിപ്പുകൾ
|-
| 2014 || ''[[ഓം ശാന്തി ഓശാന]]'' || {{n}} || {{y}} ||
|-
| 2015 || ''[[ആദ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2016 || ''[[ആൻ മരിയ കലിപ്പിലാണ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| rowspan=2 | 2017 || ''[[അലമാര]]'' || {{y}} || {{n}} ||
|-
| ''[[ആടു 2]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2019 || ''[[അർജന്റീന ഫാൻസ് കാട്ടൂർക്കടവ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2020 || ''[[അഞ്ചാം പാതിര]]''|| {{y}} || {{y}} ||
|-
|}

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
*{{IMDb name|6576552}}

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രസംവിധായകർ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളതിരക്കഥാകൃത്തുക്കൾ]]
{{stub}}</text>
      <sha1>37d4msimzowo40wwadmf6ygridk0tvy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759273</id>
      <parentid>3759272</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T11:49:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.221.122.199</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ചലച്ചിത്രങ്ങൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3097" xml:space="preserve">{{prettyurl|Midhun Manuel Thomas}}
{{Infobox actor
| name                    = മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്‌
| image                   =
| caption                 =
| birthname               =
| birthdate               =
| birthplace              =
| deathdate               =
| deathplace              =
| restingplace            =
| restingplacecoordinates =
| othername               = 
| occupation              = സംവിധായകൻ, എഴുത്തുകാരൻ
| yearsactive             = 2014-ഇതുവരെ
| spouse                  =
| partner                 =
| children                =
| parents                 =
| influences              =
| influenced              =
| website                 =
| imdb_id                 =
| academyawards           =
| filmfareawards          =
| nationalfilmawards      =
| awards                  =
}}
മലയാളിയായ  ഒരു ഇന്ത്യൻ [[ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ|ചലച്ചിത്രസംവിധായകനും]] [[തിരക്കഥ|രചയിതാവുമാണ്]]  '''മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്'''.&lt;ref&gt;https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/malayalam/movies/news/Midhun-Manuel-turns-director/articleshow/31594368.cms&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://in.bookmyshow.com/person/midhun-manuel-thomas/1050521&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://malayalam.filmibeat.com/celebs/midhun-manuel-thomas.html&lt;/ref&gt; 2014-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ഓം ശാന്തി ഓശാന]] എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ തിരക്കഥയും സംഭാഷണവും എഴുതിക്കൊണ്ട് ഒരു തിരക്കഥാകൃത്തായി അരങ്ങേറ്റം നടത്തി.&lt;ref&gt;http://www.newindianexpress.com/entertainment/malayalam/2014/feb/06/Om-Shanti-Oshana-is-a-Straightforward-rom-com-Says-Director-572900.html&lt;/ref&gt;

== ചലച്ചിത്രങ്ങൾ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! വർഷം !! തലക്കെട്ട് !! സംവിധായകൻ !! തിരക്കഥാകൃത്ത് !! കുറിപ്പുകൾ
|-
| 2014 || ''[[ഓം ശാന്തി ഓശാന]]'' || {{n}} || {{y}} ||
|-
| 2015 || ''[[ആട്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2016 || ''[[ആൻ മരിയ കലിപ്പിലാണ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| rowspan=2 | 2017 || ''[[അലമാര]]'' || {{y}} || {{n}} ||
|-
| ''[[ആട് 2]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2019 || ''[[അർജന്റീന ഫാൻസ് കാട്ടൂർക്കടവ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2020 || ''[[അഞ്ചാം പാതിര]]''|| {{y}} || {{y}} ||
|-
|}

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
*{{IMDb name|6576552}}

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രസംവിധായകർ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളതിരക്കഥാകൃത്തുക്കൾ]]
{{stub}}</text>
      <sha1>8y3nn1pd5oo7pdkfa81ha8h3dcuhtr8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759274</id>
      <parentid>3759273</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T11:49:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.221.122.199</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ചലച്ചിത്രങ്ങൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3092" xml:space="preserve">{{prettyurl|Midhun Manuel Thomas}}
{{Infobox actor
| name                    = മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്‌
| image                   =
| caption                 =
| birthname               =
| birthdate               =
| birthplace              =
| deathdate               =
| deathplace              =
| restingplace            =
| restingplacecoordinates =
| othername               = 
| occupation              = സംവിധായകൻ, എഴുത്തുകാരൻ
| yearsactive             = 2014-ഇതുവരെ
| spouse                  =
| partner                 =
| children                =
| parents                 =
| influences              =
| influenced              =
| website                 =
| imdb_id                 =
| academyawards           =
| filmfareawards          =
| nationalfilmawards      =
| awards                  =
}}
മലയാളിയായ  ഒരു ഇന്ത്യൻ [[ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ|ചലച്ചിത്രസംവിധായകനും]] [[തിരക്കഥ|രചയിതാവുമാണ്]]  '''മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്'''.&lt;ref&gt;https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/malayalam/movies/news/Midhun-Manuel-turns-director/articleshow/31594368.cms&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://in.bookmyshow.com/person/midhun-manuel-thomas/1050521&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://malayalam.filmibeat.com/celebs/midhun-manuel-thomas.html&lt;/ref&gt; 2014-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ഓം ശാന്തി ഓശാന]] എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ തിരക്കഥയും സംഭാഷണവും എഴുതിക്കൊണ്ട് ഒരു തിരക്കഥാകൃത്തായി അരങ്ങേറ്റം നടത്തി.&lt;ref&gt;http://www.newindianexpress.com/entertainment/malayalam/2014/feb/06/Om-Shanti-Oshana-is-a-Straightforward-rom-com-Says-Director-572900.html&lt;/ref&gt;

== ചലച്ചിത്രങ്ങൾ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! വർഷം !! തലക്കെട്ട് !! സംവിധായകൻ !! തിരക്കഥാകൃത്ത് !! കുറിപ്പുകൾ
|-
| 2014 || ''[[ഓം ശാന്തി ഓശാന]]'' || {{n}} || {{y}} ||
|-
| 2015 || ''[[ആട്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2016 || ''[[ആൻമരിയ കലിപ്പിലാണ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| rowspan=2 | 2017 || ''[[അലമാര]]'' || {{y}} || {{n}} ||
|-
| ''[[ആട് 2]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2019 || ''അർജന്റീന ഫാൻസ് കാട്ടൂർക്കടവ്'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2020 || ''[[അഞ്ചാം പാതിര]]''|| {{y}} || {{y}} ||
|-
|}

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
*{{IMDb name|6576552}}

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രസംവിധായകർ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളതിരക്കഥാകൃത്തുക്കൾ]]
{{stub}}</text>
      <sha1>ept1jy78jtfji97heacd4rbhnl0qqqm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759275</id>
      <parentid>3759274</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T11:52:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.221.122.199</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ചലച്ചിത്രങ്ങൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3142" xml:space="preserve">{{prettyurl|Midhun Manuel Thomas}}
{{Infobox actor
| name                    = മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്‌
| image                   =
| caption                 =
| birthname               =
| birthdate               =
| birthplace              =
| deathdate               =
| deathplace              =
| restingplace            =
| restingplacecoordinates =
| othername               = 
| occupation              = സംവിധായകൻ, എഴുത്തുകാരൻ
| yearsactive             = 2014-ഇതുവരെ
| spouse                  =
| partner                 =
| children                =
| parents                 =
| influences              =
| influenced              =
| website                 =
| imdb_id                 =
| academyawards           =
| filmfareawards          =
| nationalfilmawards      =
| awards                  =
}}
മലയാളിയായ  ഒരു ഇന്ത്യൻ [[ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ|ചലച്ചിത്രസംവിധായകനും]] [[തിരക്കഥ|രചയിതാവുമാണ്]]  '''മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്'''.&lt;ref&gt;https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/malayalam/movies/news/Midhun-Manuel-turns-director/articleshow/31594368.cms&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://in.bookmyshow.com/person/midhun-manuel-thomas/1050521&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://malayalam.filmibeat.com/celebs/midhun-manuel-thomas.html&lt;/ref&gt; 2014-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ഓം ശാന്തി ഓശാന]] എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ തിരക്കഥയും സംഭാഷണവും എഴുതിക്കൊണ്ട് ഒരു തിരക്കഥാകൃത്തായി അരങ്ങേറ്റം നടത്തി.&lt;ref&gt;http://www.newindianexpress.com/entertainment/malayalam/2014/feb/06/Om-Shanti-Oshana-is-a-Straightforward-rom-com-Says-Director-572900.html&lt;/ref&gt;

== ചലച്ചിത്രങ്ങൾ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! വർഷം !! തലക്കെട്ട് !! സംവിധായകൻ !! തിരക്കഥാകൃത്ത് !! കുറിപ്പുകൾ
|-
| 2014 || ''[[ഓം ശാന്തി ഓശാന]]'' || {{n}} || {{y}} ||
|-
| 2015 || ''[[ആട്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2016 || ''[[ആൻമരിയ കലിപ്പിലാണ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| rowspan=2 | 2017 || ''[[അലമാര (ചലച്ചിത്രം)
|അലമാര]]'' || {{y}} || {{n}} ||
|-
| ''[[ആട് 2]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2019 || ''അർജന്റീന ഫാൻസ് കാട്ടൂർക്കടവ്'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2020 || ''[[അഞ്ചാം പാതിര]]''|| {{y}} || {{y}} ||
|-
|}

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
*{{IMDb name|6576552}}

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രസംവിധായകർ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളതിരക്കഥാകൃത്തുക്കൾ]]
{{stub}}</text>
      <sha1>nnynl661grtch4q1sw8cqtpe42bjmoq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759276</id>
      <parentid>3759275</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T11:54:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.221.122.199</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ചലച്ചിത്രങ്ങൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3141" xml:space="preserve">{{prettyurl|Midhun Manuel Thomas}}
{{Infobox actor
| name                    = മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്‌
| image                   =
| caption                 =
| birthname               =
| birthdate               =
| birthplace              =
| deathdate               =
| deathplace              =
| restingplace            =
| restingplacecoordinates =
| othername               = 
| occupation              = സംവിധായകൻ, എഴുത്തുകാരൻ
| yearsactive             = 2014-ഇതുവരെ
| spouse                  =
| partner                 =
| children                =
| parents                 =
| influences              =
| influenced              =
| website                 =
| imdb_id                 =
| academyawards           =
| filmfareawards          =
| nationalfilmawards      =
| awards                  =
}}
മലയാളിയായ  ഒരു ഇന്ത്യൻ [[ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ|ചലച്ചിത്രസംവിധായകനും]] [[തിരക്കഥ|രചയിതാവുമാണ്]]  '''മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്'''.&lt;ref&gt;https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/malayalam/movies/news/Midhun-Manuel-turns-director/articleshow/31594368.cms&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://in.bookmyshow.com/person/midhun-manuel-thomas/1050521&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://malayalam.filmibeat.com/celebs/midhun-manuel-thomas.html&lt;/ref&gt; 2014-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ഓം ശാന്തി ഓശാന]] എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ തിരക്കഥയും സംഭാഷണവും എഴുതിക്കൊണ്ട് ഒരു തിരക്കഥാകൃത്തായി അരങ്ങേറ്റം നടത്തി.&lt;ref&gt;http://www.newindianexpress.com/entertainment/malayalam/2014/feb/06/Om-Shanti-Oshana-is-a-Straightforward-rom-com-Says-Director-572900.html&lt;/ref&gt;

== ചലച്ചിത്രങ്ങൾ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! വർഷം !! തലക്കെട്ട് !! സംവിധായകൻ !! തിരക്കഥാകൃത്ത് !! കുറിപ്പുകൾ
|-
| 2014 || ''[[ഓം ശാന്തി ഓശാന]]'' || {{n}} || {{y}} ||
|-
| 2015 || ''[[ആട്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2016 || ''[[ആൻമരിയ കലിപ്പിലാണ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| rowspan=2 | 2017 || ''[[അലമാര (ചലച്ചിത്രം)|അലമാര]]'' || {{y}} || {{n}} ||
|-
| ''[[ആട് 2]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2019 || ''അർജന്റീന ഫാൻസ് കാട്ടൂർക്കടവ്'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2020 || ''[[അഞ്ചാം പാതിര]]''|| {{y}} || {{y}} ||
|-
|}

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
*{{IMDb name|6576552}}

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രസംവിധായകർ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളതിരക്കഥാകൃത്തുക്കൾ]]
{{stub}}</text>
      <sha1>gp79fsjrzv1lkyftj57frl5yhfd3rvy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759277</id>
      <parentid>3759276</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T11:54:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.221.122.199</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ചലച്ചിത്രങ്ങൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3184" xml:space="preserve">{{prettyurl|Midhun Manuel Thomas}}
{{Infobox actor
| name                    = മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്‌
| image                   =
| caption                 =
| birthname               =
| birthdate               =
| birthplace              =
| deathdate               =
| deathplace              =
| restingplace            =
| restingplacecoordinates =
| othername               = 
| occupation              = സംവിധായകൻ, എഴുത്തുകാരൻ
| yearsactive             = 2014-ഇതുവരെ
| spouse                  =
| partner                 =
| children                =
| parents                 =
| influences              =
| influenced              =
| website                 =
| imdb_id                 =
| academyawards           =
| filmfareawards          =
| nationalfilmawards      =
| awards                  =
}}
മലയാളിയായ  ഒരു ഇന്ത്യൻ [[ചലച്ചിത്ര സംവിധായകൻ|ചലച്ചിത്രസംവിധായകനും]] [[തിരക്കഥ|രചയിതാവുമാണ്]]  '''മിഥുൻ മാനുവൽ തോമസ്'''.&lt;ref&gt;https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/malayalam/movies/news/Midhun-Manuel-turns-director/articleshow/31594368.cms&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://in.bookmyshow.com/person/midhun-manuel-thomas/1050521&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://malayalam.filmibeat.com/celebs/midhun-manuel-thomas.html&lt;/ref&gt; 2014-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ഓം ശാന്തി ഓശാന]] എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ തിരക്കഥയും സംഭാഷണവും എഴുതിക്കൊണ്ട് ഒരു തിരക്കഥാകൃത്തായി അരങ്ങേറ്റം നടത്തി.&lt;ref&gt;http://www.newindianexpress.com/entertainment/malayalam/2014/feb/06/Om-Shanti-Oshana-is-a-Straightforward-rom-com-Says-Director-572900.html&lt;/ref&gt;

== ചലച്ചിത്രങ്ങൾ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! വർഷം !! തലക്കെട്ട് !! സംവിധായകൻ !! തിരക്കഥാകൃത്ത് !! കുറിപ്പുകൾ
|-
| 2014 || ''[[ഓം ശാന്തി ഓശാന]]'' || {{n}} || {{y}} ||
|-
| 2015 || ''[[ആട് (ചലച്ചിത്രം)|ആട്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2016 || ''[[ആൻമരിയ കലിപ്പിലാണ്]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| rowspan=2 | 2017 || ''[[അലമാര (ചലച്ചിത്രം)|അലമാര]]'' || {{y}} || {{n}} ||
|-
| ''[[ആട് 2]]'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2019 || ''അർജന്റീന ഫാൻസ് കാട്ടൂർക്കടവ്'' || {{y}} || {{y}} ||
|-
| 2020 || ''[[അഞ്ചാം പാതിര]]''|| {{y}} || {{y}} ||
|-
|}

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

== പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ ==
*{{IMDb name|6576552}}

[[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രസംവിധായകർ]]
[[വർഗ്ഗം:മലയാളതിരക്കഥാകൃത്തുക്കൾ]]
{{stub}}</text>
      <sha1>ro8z0cxr6dblk3vgidzru256zn1t0s7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>കാൾ പീറ്റർ തുൻബെർഗ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>442886</id>
    <revision>
      <id>3759264</id>
      <parentid>3342217</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:24:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>/* ഇതും കാണുക */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5071" xml:space="preserve">{{prettyurl|Carl Peter Thunberg}}
{{Infobox person
| name               = കാൾ പീറ്റർ തുൻബെർഗ്
| image              = Carl Peter Thunberg.jpg
| alt                = 
| caption            = 
| birth_name         = 
| birth_date         = {{Birth date|df=yes|1743|11|11}}
| birth_place        = [[Jönköping]], Sweden
| death_date         = {{Death date and age|df=yes|1828|08|08|1743|11|11}}
| death_place        = [[Thunaberg]], [[Uppland]], Sweden
| nationality        = Swedish
| other_names        = {{ubl|Carl Pehr Thunberg|Carl Per Thunberg|Thunb.}}
| known_for          = 
| occupation         = Naturalist
}}
'''Karl Peter von Thunberg, Carl Pehr Thunberg, or Carl Per Thunberg''' എന്നീ പേരുകളിലറിയപ്പെടുന്ന '''കാൾ പീറ്റർ തുൻബെർഗ്'''(11 നവംബർ 1743 - 8 ഓഗസ്റ്റ് 1828) [[സ്വീഡിഷ്]] പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനും [[Apostles of Linnaeus|കാൾ ലിന്യേസിന്റെ ഉപദേശകനും]] ആയിരുന്നു. &quot;'''ദക്ഷിണാഫ്രിക്കൻ സസ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ പിതാവ്, ജപ്പാനിലെ ഓക്സിഡെന്റൽ മെഡിസിന്റെ വഴികാട്ടി , &quot;ജപ്പാനീസ് ലിന്നേയസ്&quot;'''&quot; എന്നും അദ്ദേഹം  അറിയപ്പെടുന്നു. 

==ചിത്രശാല==
&lt;gallery&gt;
Image:Flora Japonica.cropped.jpg|Flora Japonica
Image:Prodromus Plantarum.rendered.jpg|Prodromus Plantarum Capensium
Image:Thunberg1782.png|Botanical plate from Carl Peter Thunberg: Iris. Dissertation printed in Uppsala 1782.
Image:Thunberg1788.png|Title page of first volume of Carl Peter Thunberg: Resa [Travel]. First edition, in Swedish, printed 1788.
&lt;/gallery&gt;

== തിരഞ്ഞെടുത്ത പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ ==
;Botany

*''Flora Japonica'' (1784)
*Edo travel accompaniment.
*''Prodromus Plantarum Capensium'' (Uppsala, vol. 1: 1794, vol. 2: 1800)&lt;ref name=&quot;prodromus&quot;&gt;''Prodromus Plantarum Capensium'' at Biodiversity Heritage Library. (see ''External links'' below).&lt;/ref&gt;
*''Flora Capensis'' (1807, 1811, 1813, 1818, 1820, 1823)
*''Voyages de C.P. Thunberg au Japon par le Cap de Bonne-Espérance, les Isles de la Sonde'', etc.
*''Icones plantarum japonicarum'' (1805)

;Entomology

*''Donationis Thunbergianae 1785 continuatio I. Museum naturalium Academiae Upsaliensis'', pars III, 33–42 pp. (1787).
*''Dissertatio Entomologica Novas Insectorum species sistens, cujus partem quintam. Publico examini subjicit Johannes Olai Noraeus, Uplandus''. Upsaliae, pp.&amp;nbsp;85–106, pl. 5. (1789).
*''D. D. Dissertatio entomologica sistens Insecta Suecica. Exam. Jonas Kullberg''. Upsaliae, pp.&amp;nbsp;99–104 (1794).

==അവലംബം==
{{Reflist|30em}}
* {{cite EB1911|wstitle=Thunberg, Karl Peter|volume=26}}
* Jung, C. (2002). ''Kaross und Kimono:  „Hottentotten“ und Japaner im Spiegel des Reiseberichts von Carl Peter Thunberg, 1743 – 1828.'' [Kaross and Kimono: “Hottentots” and Japanese in the Mirror of Carl Peter Thunberg’s Travelogue, 1743 – 1828]. Franz Steiner Verlag, Stuttgart, Germany
*Skuncke, Marie-Christine (2013). ''Carl Peter Thunberg: Botanist and Physician.''Swedish Collegium for Advanced Studies, Uppsala, Sweden
* Skuncke, Marie-Christine. ''Carl Peter Thunberg, Botanist and Physician'', Swedish Collegium for Advanced Study 2014
* Thunberg, C. P. (1986). ''Travels at the Cape of Good Hope, 1772–1775 : based on the English edition London, 1793–1795''. (Ed. V. S. Forbes) London

== ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ ==
{{wikisource author}}
* [https://web.archive.org/web/20070611111108/http://www.systbot.uu.se/information/history/thunberg_reyment.html Biography by the Department of Systematic Botany in Uppsala, Sweden]
* [http://www.kva.se/sv/Nyheter/nyheter-2008-2001/The-Japanese-Emperor-and-Empress-visited-the-Academy/ H.M. Emperor Akihito visits Swedish Royal Academy following-up his interest in Carl Peter Thunberg (May 2007)]
* [https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/84 Prodromus Plantarum Capensium] At: [https://www.biodiversitylibrary.org/Default.aspx Biodiversity Heritage Library]
* [[Gallica]] has digitised works by Carl Peter Thunberg via [http://gallica.bnf.fr/?&amp;lang=EN search] (some by title)
{{Commonscat|position=left|Carl Peter Thunberg}}

{{Carl Linnaeus}}

[[വർഗ്ഗം:1743-ൽ ജനിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:1828-ൽ മരിച്ചവർ]]
[[വർഗ്ഗം:ബൊട്ടാണിക്കൽ എഴുത്തുകാർ]]
[[വർഗ്ഗം:സ്വീഡിഷ് ജന്തുശാസ്ത്രജ്ഞർ]]
[[വർഗ്ഗം:സ്വീഡിഷ് സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞർ]]
[[വർഗ്ഗം:സ്വീഡിഷ് ടാക്സോണമിസ്റ്റുകൾ]]</text>
      <sha1>5pkbcdegos4usoyikyfxsc0oq44ugiz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>പാലക്കാംതൊടി അബൂബക്കർ മുസ്‌ലിയാർ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>472632</id>
    <revision>
      <id>3759115</id>
      <parentid>3257334</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:31:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wikiking666</username>
        <id>157561</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16093" xml:space="preserve">{{പ്രശസ്തരുടെ വിവരപ്പെട്ടി
| പേര് =അബൂബക്കർ മുസ്‌ലിയാർ
| ചിത്രം = 
| imagesize = 
| width         = 
| height        = 
| caption       = 
| അപരനാമം = പാലക്കാംതൊടി അബൂബക്കർ മുസ്‌ലിയാർ
| birth_name  = 
| birth_date  = 
| birth_place =  കരുവമ്പൊയിൽ ,[[കൊടുവള്ളി]] 
| death_date  = {{death date|1923|04|20}} 
| death_place = സെൻട്രൽ ജയിൽ, വെല്ലൂർ .
| known_for= സ്വാതന്ത്ര്യസമരം, ഖിലാഫത്ത് പ്രസ്ഥാനം,[[ഖാദിരിയ്യ|ഖാദിരിയ്യ സൂഫി]] 
| residence   = 
| nationality = ഭാരതീയൻ
| spouse      = 
|}}

ബ്രിട്ടീഷ് രാജിലെ [[മലബാർ ജില്ല]] കേന്ദ്രീകരിച്ചു അധിനിവേശ വിരുദ്ധ പോരാട്ടം നടത്തിയ സ്വാതന്ത്ര്യപോരാളിയും, ഖിലാഫത്ത് പ്രവർത്തകനും ഇസ്ലാമിക മതപണ്ഡിതനും, അധ്യാപകനും, [[ഖാദിരിയ്യ]] സൂഫിയുമായിരുന്നു ‘പാലക്കാംതൊടി അബൂബക്കർ മുസ്ലിയാർ’ എന്ന പുത്തൂർ ഉപ്പാപ്പ. കോഴിക്കോട് താലൂക്കിലെ താമരശ്ശേരി കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഖിലാഫത്ത് പ്രസ്ഥാനത്തിനു നേതൃത്വം നൽകിയ ഇദ്ദേഹത്തെ ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാർ തൂക്കി കൊല്ലുകയായിരുന്നു. &lt;ref&gt;R.H. Hitchcock- Peasant Revolt in Malabar: A history of the Malabar Rebellion, 192, Usha Publication, New Delhi, 1983, ഡോ. മോയിൻ മലയമ്മ, മലബാർ സമരം: കോഴിക്കോട് താലൂക്കിലെ ചെറുത്തുനിൽപും പാലക്കാംതൊടിക അബൂബക്ർ മുസ്‌ലിയാരും, ഗ്രെയ്‌സ് ബുക്‌സ്, മലപ്പുറം, 2018&lt;/ref&gt;   &lt;ref&gt;K.N. Panikkar- Against Lord and State; Religion and Peasant Uprisings in Malabar 1836-1921
&lt;/ref&gt;

==ജീവിത  രേഖ ==
1874ൽ  മലബാർ ജില്ലയിലെ കൊടുവള്ളി കരുവമ്പൊയിൽ  പാലക്കാംതൊടി കുഞ്ഞിരായിൻ ഹാജിയുടെ മകനായി ജനനം, പ്രാഥമിക മത പഠനം സ്വദേശത്ത്, പൊന്നാനിയിൽ   ഉപരിപഠനം നടത്തി [[വിളക്കത്തിരിക്കൽ]] ബിരുദം നേടി. ശേഷം [[ചാലിലകത്ത് കുഞ്ഞഹമ്മദ് ഹാജി]], [[ചെറുശ്ശേരി അഹ്മദ് കുട്ടി മുസ്ലിയാർ]] എന്നിവരുടെ കീഴിൽ  ദാറുൽഉലൂമിൽ കർമ്മ ശാസ്ത്ര ഗവേഷണം. തുടർന്ന് ശാഹ് അബ്ദുൽ വഹാബ് ഹസ്റത്ത്, മുഹമ്മദ് അബ്ദുൽ ജബ്ബാർ. ഹസ്റത്ത്  എന്നിവരിൽ നിന്നും ജ്ഞാനം നേടി. വെല്ലൂർ ബാഖിയാത്തിൽ നിന്ന് ബിരുദം നേടി സ്വദേശത്തേക്ക് മടക്കം. താമരശ്ശേരി  പള്ളി ദർസിൽ പ്രധാന അധ്യാപകനായി തുടക്കം. ശേഷം കൊടുവള്ളി പിന്നീട് പ്രശസ്തമായ പുത്തൂർ പുതിയോത്ത് പള്ളി ദർസിൽ അധ്യാപനം. പിന്നാലെ ഖത്തീബ് ചുമതലയിലും നിരവധി മഹല്ലുകളുടെ ഖാളിയായും നിയുക്തനായി. ഖാദിരിയ്യ അടക്കമുള്ള ആധ്യാത്മിക ധാരകളുടെ ഗുരുവായും  പ്രശസ്തനായി. മലബാറിൽ അറിയപ്പെടുന്ന ആത്മീയ സൂഫി പുരോഹിതനായി പേരെടുത്ത ഇദ്ദേഹം ക്ഷാമം കാലത്ത് മഴക്ക് വേണ്ടി പ്രാർത്ഥന നടത്തിയുടൻ മഴ പെയ്തത് ജനങ്ങൾക്കിടയിലെ വിശുദ്ധ പദവി ഊട്ടിയുറപ്പിക്കാൻ കാരണമായ  സംഭവമാണ്.&lt;ref&gt;ശഅബാന് 26 ശനി ദിവസം  അബൂബക്കർ മുസ്ലിയാർ കുടുംബത്തിന് അയച്ച അറബി മലയാളം കത്ത് ഗവേഷകൻ മോയിൻ മലയമ്മ പരിഭാഷപ്പെടുത്തി സമർപ്പിച്ച പാലക്കാംതൊടി അബൂബക്കർ മുസ്ലിയാരും ബ്രിട്ടീഷ് വിരുദ്ധ  സമരങ്ങളും എന്ന പ്രബന്ധത്തിൽ ഉദ്ധരിച്ചത്&lt;/ref&gt;

ബ്രിട്ടീഷ് മേൽക്കോയ്മക്കെതിരെ നിതാന്ത ജാഗ്രതയിലായിരുന്ന ഈ പണ്ഡിതൻ. പഠന ക്ലാസ്സുകളിലൂടെയും മതപ്രഭാഷണങ്ങൾ വഴിയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനെതിരെ [[മുരീദന്മാർ]] ഉൾപ്പെടെയുള്ള ശിഷ്യന്മാരെയും പൊതുജനങ്ങളെയും സജ്ജമാക്കി. കോൺഗ്രസിലും നിസ്സഹകരണ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെയും ഭാഗമായി പ്രവർത്തിച്ചു. തൊള്ളായിരത്തി ഇരുപതുകളിൽ ഗാന്ധിജി, ശൗക്കത്തലി എന്നിവരുടെ കോഴിക്കോട് സന്ദർശനത്തിന് പിറകെ നാടുനീളെ ഖിലാഫത്ത് കമ്മിറ്റികൾ നിലവിൽ വന്നപ്പോൾ കോഴിക്കോട് താലൂക്കിൽ ഖിലാഫത്ത് പ്രവർത്തനം ശക്തമാക്കുന്നതിൽ അബൂബക്കർ മുസ്ലിയാർ സുപ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചു. പുത്തൂർ ഖിലാഫത്ത് കമ്മിറ്റി, കോഴിക്കോട് താലൂക്ക്  ഖിലാഫത്ത് കമ്മിറ്റി എന്നിവയുടെ നേതൃത്വം വഹിച്ചു. ബ്രിട്ടീഷ്-ജന്മി മേൽക്കോയ്മക്കെതിരെ ജനങ്ങളെ ഏകോപിപ്പിച്ചു.   &lt;ref&gt;സി. ഗോപാലൻ  നായർ - , കെ. മാധവൻ  നായർ - 1921. മാപ്പിള കലാപം, മാതൃഭൂമി&lt;/ref&gt;

ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനെതിരെ ശക്തമായ പ്രക്ഷോഭം നയിച്ച ഇദ്ദേഹത്തിന് സമരമുഖങ്ങളിൽ നിന്നും നിരവധി പീഡനങ്ങൾ ഏറ്റുവാങ്ങേണ്ടി വന്നു. 1921 ഇൽ ഏറനാട് വള്ളുവനാട് താലൂക്കുകളിലെ ഖിലാഫത്ത് പ്രക്ഷോഭം സായുധമാർഗ്ഗം സ്വീകരിക്കുകയും പിന്നീടതിനെ ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളം അടിച്ചമർത്തുകയും ചെയ്തതോടെ സമീപ സ്ഥലങ്ങളിലുള്ള ഖിലാഫത്ത് പ്രവർത്തകരെയും അമർച്ച ചെയ്യാനുള്ള പദ്ധതി ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളം തയ്യാറാക്കി. അബൂബക്കർ മുസ്ലിയാർ ആയിരുന്നു ഹിറ്റ്ലിസ്റ്റിലെ പ്രധാനി. തനിക്കായി സർക്കാർ വല വിരിച്ചതറിഞ്ഞ അബൂബക്കർ മുസ്ലിയാർ ശിഷ്യരോടൊപ്പം കിഴക്കൻ മലകളിൽ ഒളിവ്  ജീവിതം ആരംഭിച്ചു. ഒളിവ് വാസത്തിനിടയിലും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനെതിരെ ജനങ്ങളെ ബോധവത്കരിച്ചു. ഒറ്റിനെ തുടർന്ന് പട്ടാളം അവിടെയുമെത്തി, തുടർന്ന് വെല്ലൂരിലേക്കുള്ള യാത്രാമധ്യേ പട്ടാളത്തിൻറെ പിടിയിലകപ്പെട്ടു. വെല്ലൂർ ജയിലിലടക്കപ്പെട്ട മുസ്ലിയാരുടെ വിചാരണയും അവിടെ വെച്ചായിരുന്നു. പാലങ്ങൾ തകർത്തു, ബ്രിട്ടീഷ് അധികാരികളെ കൊന്നൊടുക്കി തുടങ്ങിയ കുറ്റാരോപണങ്ങളെല്ലാം അദ്ദേഹം നിഷേധിച്ചു കൊണ്ട് ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞു. ‘ഞാൻ ആരെയും ആക്രമിച്ചിട്ടില്ല നിരപരാധികളുടെ ചോര ചീന്തിയിട്ടില്ല എന്നാൽ ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിനെതിരെ ഞാൻ പ്രക്ഷോഭം നടത്തി എന്നുള്ളത് സത്യമാണ്’. തുടർന്ന് കോയമ്പത്തൂർ സെൻട്രൽ ജയിലിലേക്ക്  അദ്ദേഹത്തെ മാറ്റി അവിടെ വെച്ചും ഖേദം പ്രകടിപ്പിക്കാൻ അധികാരികൾ സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തിയെങ്കിലും മുസ്ലിയാർ തയ്യാറായില്ല. 1922 ആഗസ്റ്റ് 9 ന് കോയമ്പത്തൂർ  സെന്ട്രൽ ജയിലിൽ നല്കിയ സ്റ്റേറ്റ്മെന്റിലും കുറ്റ പത്രത്തിൽ ആരോപിക്കും പ്രകാരം അതിക്രമങ്ങൾ ഒന്നും നടത്തിയില്ലെന്ന് ബോധിപ്പിച്ച മുസ്ലിയാർ ‘താൻ നാടിന് സ്വാതന്ത്ര്യം ആഗ്രഹിക്കുന്നവനാണെന്നും അതിൽ തെറ്റായി ഒന്നും കാണുന്നില്ലെന്നും വ്യക്തമാക്കി’. &lt;ref&gt;R.H. Hitchcock- Peasant Revolt in Malabar: A history of the Malabar Rebellion, 192, Usha Publication, New Delhi, 1983&lt;/ref&gt;. 1922 ഡിസംബർ ഏഴിന് ജഡ്ജ് എച്ഛ്.ബി. ജാക്സൺ  ‘അബൂബക്കർ മുസ്ലിയാർ’ രാജ്യദ്രോഹ പ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടെന്നും, ബ്രിട്ടീഷ് ഗവർമെന്റിനെതിരായി സായുധ സമരം നയിച്ചെന്നും പ്രസ്താവിക്കുകയും അദ്ദേഹത്തെയും അനുചരരേയും മരിക്കുന്നതുവരെ തൂക്കിലേറ്റാനുള്ള വിധി പുറപ്പെടുവിപ്പിക്കുകയുമുണ്ടായി. &lt;ref&gt;സീനിയർ  സ്പെഷ്യൽ  ജഡ്ജ് ജി.എച്ഛ്.ബി. ജാക്സൺ- കേസ് നമ്പര് 32 - 07 -12  1922 . Peasant Revolt in Malabar: A history of the Malabar Rebellion&lt;/ref&gt;

1923 ഏപ്രിൽ നാലിന് (1341 റമളാൻ നാല്) അദ്ദേഹം തൂക്കിലേറ്റപ്പെട്ടു. സ്വഭാവ വൈശിഷ്ടതയും, ചില അതിമാനുഷിക പ്രവർത്തനങ്ങളും കാരണം പുരോഹിതനെന്ന പ്രതേക പരിഗണന ജയിൽ അധികാരികളുടെ ഭാഗത്ത് നിന്നും ഇദ്ദേഹത്തിന് ലഭിച്ചിരുന്നു. അതിനാൽ  കുറ്റവാളികളുടെ ശ്മശാനത്തിൽ മറവ് ചെയ്യാതെ  വെല്ലൂർ പള്ളിയോട് ചേർന്ന് എല്ലാ വിധ മതാചാരങ്ങളും അർപ്പിച്ച ശേഷമാണ്  അദ്ദേഹത്തെ അധികാരികൾ  മറമാടിയത്. പരേതനോടുള്ള ആദര സൂചകമായി  വെല്ലൂർ അങ്ങാടി അന്ന് തുറന്നില്ല. മൃതശരീരം കാണാൻ ഒരു മൈൽ ദൂരത്തിൽ ജനങ്ങൾ തടിച്ചു കൂടിയതും, സൂഫികളുടെയും പണ്ഡിതരുടെയും നേതൃത്വത്തിൽ മൂന്ന് ദിവസം ഇടമുറിയാതെ മതാചാരങ്ങൾ കല്ലറകരികിൽ നടത്തപ്പെട്ടതും ചുരുങ്ങിയ കാലയളവിൻ അദ്ദേഹം വെല്ലൂരിൽ നേടിയ പ്രശസ്തി വരച്ചു കാട്ടുന്നു.&lt;ref&gt;തൂക്കിലേറ്റപ്പെടുന്നതിന്റെ തലേന്ന് (ഹിജ്റ 1341 റമളാൻ 3) അബൂബകർ മുസ്ലിയാർ  അയച്ച കത്ത്- പാലക്കാംതൊടി അബൂബക്കർ  മുസ്ലിയാരും ബ്രിട്ടീഷ് വിരുദ്ധ  സമരങ്ങളും എന്ന പ്രബന്ധത്തിൽ ഉദ്ധരിച്ചത്. ഗ്രെയ്സ് ബുക്സ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഡോ. മോയിൻ മലയമ്മയുടെ 'മലബാർ സമരം: കോഴിക്കോട് താലൂക്കിലെ ചെറുത്തുനിൽപും പാലക്കാംതൊടിക അബൂബക്ർ മുസ്്‌ലിയാരും' എന്ന പുസ്തകത്തിലും ഇത് പറയുന്നുണ്ട്.&lt;/ref&gt; 

== അവലംബങ്ങൾ ==
{{Reflist}}
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികൾ]] [[വർഗ്ഗം: കേരളത്തിലെ ഖിലാഫത്ത് പ്രസ്ഥാനം]] [[വർഗ്ഗം: 20-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ വധശിക്ഷകൾ ]]</text>
      <sha1>mg03hvxfk78g5f11gtn9wr3xctd66fd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>മനുഷ്യശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങളുടെ പട്ടിക</title>
    <ns>0</ns>
    <id>485207</id>
    <revision>
      <id>3759090</id>
      <parentid>3757587</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:22:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8831" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
*[[Ear|ചെവി]]
**[[Outer ear|ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[Eardrum|കർണ്ണപുടം]]
**[[Middle ear|മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[Inner ear|ആന്തരകർണ്ണം]]
***[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
****[[സാക്യൂൾ]]
*****[[മാക്യുല]]
***[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
****[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]]
***[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
****[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
****[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>1fii0ig9hm38cm0zu11viu04u2s2d29</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759094</id>
      <parentid>3759090</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:34:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8869" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
*[[Ear|ചെവി]]
**[[Outer ear|ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[Eardrum|കർണ്ണപുടം]]
**[[Middle ear|മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[Inner ear|ആന്തരകർണ്ണം]]
***[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
****[[സാക്യൂൾ]]
*****[[മാക്യുല]]
***[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
****[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]]
***[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
****[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
****[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>mal7c5h2c1c4wbx6rosrrjdf9df0eui</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759095</id>
      <parentid>3759094</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:35:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8858" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
*[[Ear|ചെവി]]
**[[Outer ear|ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[Eardrum|കർണ്ണപുടം]]
**[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[Inner ear|ആന്തരകർണ്ണം]]
***[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
****[[സാക്യൂൾ]]
*****[[മാക്യുല]]
***[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
****[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]]
***[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
****[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
****[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>ei5wtjxr7s4vnt74m31z1yidxb1fhd2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759096</id>
      <parentid>3759095</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:35:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8840" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
*[[Ear|ചെവി]]
**[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[കർണ്ണപുടം]]
**[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[Inner ear|ആന്തരകർണ്ണം]]
***[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
****[[സാക്യൂൾ]]
*****[[മാക്യുല]]
***[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
****[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]]
***[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
****[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
****[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>b3c3a9x9pa607mg0bf19vnedzplttxy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759099</id>
      <parentid>3759096</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:48:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8919" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
*[[Ear|ചെവി]]
**[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[കർണ്ണപുടം]]
**[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[Inner ear|ആന്തരകർണ്ണം]]
***[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
****[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
*****[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
*****[[മാക്യുല]]
******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
****[[സാക്യൂൾ]]
*****[[മാക്യുല]]
******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
***[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
****[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>sxroiwhnjyfp2n3kp28hk40f9r7rlh8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759100</id>
      <parentid>3759099</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:53:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9082" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
*[[Ear|ചെവി]]
**[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[കർണ്ണപുടം]]
**[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[Inner ear|ആന്തരകർണ്ണം]]
***[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
****[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
*****[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
*****[[മാക്യുല]]
******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
****[[സാക്യൂൾ]]
*****[[മാക്യുല]]
******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
***[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
****[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]]
****[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
*****[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]]
****[[സ്കേലാ ടിംപാനി]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>j8w9fsvondfi1by3naig3l8yc23mefp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759101</id>
      <parentid>3759100</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:59:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9226" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
*[[Ear|ചെവി]]
**[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[കർണ്ണപുടം]]
**[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[Inner ear|ആന്തരകർണ്ണം]]
***[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
****[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
*****[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
*****[[മാക്യുല]]
******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
****[[സാക്യൂൾ]]
*****[[മാക്യുല]]
******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
***[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
****[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
****[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
*****[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
****[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>2gprt1pwd0phu4tz395bythnwofwtov</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759102</id>
      <parentid>3759101</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:06:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9333" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
*[[Ear|ചെവി]]
**[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[കർണ്ണപുടം]]
**[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
***[[അസ്ഥി അറ]]
****[[സ്തര അറ]]
*****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
******[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
*******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
******[[യൂട്രിക്കിൾ]]
*******[[മാക്യുല]]
********[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
******[[സാക്യൂൾ]]
*******[[മാക്യുല]]
********[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
******[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
******[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
*******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
******[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>ccrv8j1ppgsduqfpxbdggcwdyoqhs1i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759103</id>
      <parentid>3759102</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:08:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9393" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
*[[Ear|ചെവി]]
**[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[കർണ്ണപുടം]]
**[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
***[[അസ്ഥി അറ]] - പെരിലിംഫ്
****[[സ്തര അറ]] - എൻഡോലിംഫ്
*****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
******[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
*******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
******[[യൂട്രിക്കിൾ]]
*******[[മാക്യുല]]
********[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
******[[സാക്യൂൾ]]
*******[[മാക്യുല]]
********[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
******[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
******[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
*******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
******[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>hba0bx8r9vkqtpvnv9xta94onpgl4xo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759105</id>
      <parentid>3759103</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:09:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9399" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
===*[[Ear|ചെവി]]===
**[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[കർണ്ണപുടം]]
**[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
***[[അസ്ഥി അറ]] - പെരിലിംഫ്
****[[സ്തര അറ]] - എൻഡോലിംഫ്
*****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
******[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
*******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
******[[യൂട്രിക്കിൾ]]
*******[[മാക്യുല]]
********[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
******[[സാക്യൂൾ]]
*******[[മാക്യുല]]
********[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
******[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
******[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
*******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
******[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>tk4cwu0go1pfu1z6kzczelh48aj3rlo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759106</id>
      <parentid>3759105</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:10:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ചെവി */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9416" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
===[[Ear|ചെവി]]===
*[[ചെവി]]
**[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[കർണ്ണപുടം]]
**[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
***[[അസ്ഥി അറ]] - പെരിലിംഫ്
****[[സ്തര അറ]] - എൻഡോലിംഫ്
*****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
******[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
*******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
******[[യൂട്രിക്കിൾ]]
*******[[മാക്യുല]]
********[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
******[[സാക്യൂൾ]]
*******[[മാക്യുല]]
********[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
******[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
******[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
*******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
******[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>94s3cvvcf8iz88165hhsg123rznnzy2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759107</id>
      <parentid>3759106</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:10:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ചെവി */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9418" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
====[[Ear|ചെവി]]====
*[[ചെവി]]
**[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
***[[ചെവിക്കുട]]
***[[കർണനാളം]]
***[[കർണ്ണപുടം]]
**[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
***[[മാലിയസ്]]
***[[ഇൻകസ്]]
***[[സ്റ്റേപിസ്]]
***[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
***[[വൃത്തജാലകം]]
***[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
**[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
***[[അസ്ഥി അറ]] - പെരിലിംഫ്
****[[സ്തര അറ]] - എൻഡോലിംഫ്
*****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
******[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
*******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
******[[യൂട്രിക്കിൾ]]
*******[[മാക്യുല]]
********[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
******[[സാക്യൂൾ]]
*******[[മാക്യുല]]
********[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
******[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
******[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
*******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
******[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>fi0938yiw7fyzq98tk9l3zim0rnc403</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759108</id>
      <parentid>3759107</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:12:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ചെവി */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9372" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
====[[Ear|ചെവി]]====
*[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
**[[ചെവിക്കുട]]
**[[കർണനാളം]]
**[[കർണ്ണപുടം]]
*[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
**[[മാലിയസ്]]
**[[ഇൻകസ്]]
**[[സ്റ്റേപിസ്]]
**[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
**[[വൃത്തജാലകം]]
**[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
*[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
**[[അസ്ഥി അറ]] - പെരിലിംഫ്
***[[സ്തര അറ]] - എൻഡോലിംഫ്
****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
*****[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
*****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[സാക്യൂൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
*****[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]
*[[Olfactory epithelium]]
*[[Tongue|നാക്ക്]]
**[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>77p80je0ogsgpshtzcpgwo60r9qrkdf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759109</id>
      <parentid>3759108</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:14:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ചെവി */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9404" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
*[[Human eye|കണ്ണ്]]
**[[Cornea|കോർണിയ]]
**[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
**[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
**[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
**[[Retina|റെറ്റിന]]
====[[Ear|ചെവി]]====
*[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
**[[ചെവിക്കുട]]
**[[കർണനാളം]]
**[[കർണ്ണപുടം]]
*[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
**[[മാലിയസ്]]
**[[ഇൻകസ്]]
**[[സ്റ്റേപിസ്]]
**[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
**[[വൃത്തജാലകം]]
**[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
*[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
**[[അസ്ഥി അറ]] - പെരിലിംഫ്
***[[സ്തര അറ]] - എൻഡോലിംഫ്
****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
*****[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
*****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[സാക്യൂൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
*****[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]

====[[മൂക്ക്]]====
*[[Olfactory epithelium]]

====[[നാക്ക്]]====
*[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>hdtd73yesma1lfh4slg8btj57x55jw2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759110</id>
      <parentid>3759109</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:15:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9397" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]]'''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
====[[കണ്ണ്]]====
*[[Cornea|കോർണിയ]]
*[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
*[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
*[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
*[[Retina|റെറ്റിന]]

====[[Ear|ചെവി]]====
*[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
**[[ചെവിക്കുട]]
**[[കർണനാളം]]
**[[കർണ്ണപുടം]]
*[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
**[[മാലിയസ്]]
**[[ഇൻകസ്]]
**[[സ്റ്റേപിസ്]]
**[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
**[[വൃത്തജാലകം]]
**[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
*[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
**[[അസ്ഥി അറ]] - പെരിലിംഫ്
***[[സ്തര അറ]] - എൻഡോലിംഫ്
****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
*****[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
*****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[സാക്യൂൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
*****[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]

====[[മൂക്ക്]]====
*[[Olfactory epithelium]]

====[[നാക്ക്]]====
*[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>8gwahysqsxqk4sk85rdli2zp02r04tl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759112</id>
      <parentid>3759110</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:24:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ദഹനവ്യൂഹം */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9409" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]] (Mesentry) '''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
====[[കണ്ണ്]]====
*[[Cornea|കോർണിയ]]
*[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
*[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
*[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
*[[Retina|റെറ്റിന]]

====[[Ear|ചെവി]]====
*[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
**[[ചെവിക്കുട]]
**[[കർണനാളം]]
**[[കർണ്ണപുടം]]
*[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
**[[മാലിയസ്]]
**[[ഇൻകസ്]]
**[[സ്റ്റേപിസ്]]
**[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
**[[വൃത്തജാലകം]]
**[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
*[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
**[[അസ്ഥി അറ]] - പെരിലിംഫ്
***[[സ്തര അറ]] - എൻഡോലിംഫ്
****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
*****[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
*****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[സാക്യൂൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
*****[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]

====[[മൂക്ക്]]====
*[[Olfactory epithelium]]

====[[നാക്ക്]]====
*[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>b716e76fr7rxf0srodrebgoe7jfz3n3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759113</id>
      <parentid>3759112</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:25:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2402:3A80:1E70:C130:0:0:0:2</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9410" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]] (Mesentery) '''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
====[[കണ്ണ്]]====
*[[Cornea|കോർണിയ]]
*[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
*[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
*[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
*[[Retina|റെറ്റിന]]

====[[Ear|ചെവി]]====
*[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
**[[ചെവിക്കുട]]
**[[കർണനാളം]]
**[[കർണ്ണപുടം]]
*[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
**[[മാലിയസ്]]
**[[ഇൻകസ്]]
**[[സ്റ്റേപിസ്]]
**[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
**[[വൃത്തജാലകം]]
**[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
*[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
**[[അസ്ഥി അറ]] - പെരിലിംഫ്
***[[സ്തര അറ]] - എൻഡോലിംഫ്
****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
*****[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
*****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[സാക്യൂൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
*****[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]

====[[മൂക്ക്]]====
*[[Olfactory epithelium]]

====[[നാക്ക്]]====
*[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[Human skin|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>lonu1lqhaqkru8756cluk6lkybiyzqi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759126</id>
      <parentid>3759113</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T15:19:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vijayanrajapuram</username>
        <id>21314</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9418" xml:space="preserve">{{prettyurl|List of organs of the human body}}
[[File:Anatomical Male Figure Showing Heart, Lungs, and Main Arteries.jpg|thumb|പുരുഷശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങൾ]]
മനുഷ്യശരീരത്തിലെ ആന്തരിക അവയവങ്ങളുടെ ഒരു പട്ടികയാണിത്. നൂറോളം അവയവങ്ങൾ മനുഷ്യശരീരത്തിലുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. എങ്കിലും, [[അവയവം]] എന്നതിന്റെ നിർവചനം വളരെ വിശാലമായതിനാൽ, ചില കലകൾ ചേർന്നുണ്ടാകുന്ന അവവയവങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ  വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായം ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Engel |first1=Carl|title=We Got The Mesentery News All Wrong|url=http://blogs.discovermagazine.com/crux/2017/01/06/got-mesentery-news-wrong/|website=Discover|accessdate=7 January 2017}}&lt;/ref&gt;     

==ചലനവ്യവസ്ഥ==
{{main article|Musculoskeletal system}}
{{see also|List of bones of the human skeleton|List of muscles of the human body}}
*[[Human skeleton|അസ്ഥികൂടം]]
*[[Joint|സന്ധികൾ ]]
*[[Ligament|സ്നായുക്കൾ ]] 
*[[Muscular system|പേശീവ്യവസ്ഥ]] 
*[[Tendons|ടെൻഡനുകൾ]]

==[[ദഹനവ്യൂഹം]]==
*'''[[വായ]] (Mouth)'''
**'''[[പല്ല്]] (Teeth)'''
***'''[[ഉളിപ്പല്ലുകൾ]] (Incisors)'''
***'''[[കോമ്പല്ലുകൾ]] (Canine)'''
***'''[[അഗ്രചർവണകങ്ങൾ]] (Premolars)'''
***'''[[ചർവണകങ്ങൾ]] (Molars)'''
**'''[[നാവ്]] (Tongue)'''

*'''[[ഉമിനീർ ഗ്രന്ഥികൾ]] (Salivary Glands)'''
**'''[[കർണപാർശ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Parotid Gland)'''
**'''[[ഉപഹന്വാസ്ഥി ഗ്രന്ഥി]] (Sub Mandibular Gland)'''
**'''[[ഉപജിഹ്വ ഗ്രന്ഥി]] (Sublingual Gland)'''

*'''[[ഗ്രസനി]] (Pharynx)'''

*'''[[അന്നനാളം]]  (Oesophagus)'''

*'''[[വിഭാജകചർമ്മം]] (Diaphragm)'''

*'''[[ആമാശയം]] (Stomach)'''
**'''[[ഹൃദ്രാഗി ഭാഗം]] (Cardiac Region)'''
**'''[[മുൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Fundic Region)'''
**'''[[ഗാത്ര ഭാഗം]] (Body Region)'''
**'''[[പിൻ അഗ്ര ഭാഗം]] (Pyloric Region)'''

*'''[[ചെറുകുടൽ]] (Small Intestine) '''
**'''[[പക്വാശയം]] (Duodenum)'''
**'''[[ശൂന്യാന്ത്രം]] (Jejanum)'''
**'''[[കൃശാന്ത്രം]] (Ileum)'''

*'''[[കരൾ]] (Liver)'''
**'''[[പിത്താശയം]] (Gall bladder)'''

*'''[[ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]] (Pancreas)'''

*'''[[പ്ലീഹ]] (Spleen)'''

*'''[[Mesentery|മെസന്ററി]] (Mesentery) '''

*'''[[വൻകുടൽ]] (Large Intestine)'''
**'''[[അന്ധാന്ത്രം]] (Cecum)'''
**'''[[സ്ഥൂലാന്ത്രം]] (Colon)'''
***'''[[ആരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Ascending Colon)'''
***'''[[അനുപ്രസ്ഥ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Transverse Colon)'''
***'''[[അവരോഹണ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Descending Colon)'''
***'''[[അവഗ്രഹരൂപ സ്ഥൂലാന്ത്രം]](Sigmoid Colon)'''
**'''[[മലാന്ത്രം]] (Rectum)'''

*'''[[മലദ്വാരം]] (Anus)'''

*'''[[വിരരൂപ പരിശോഷിക]] (Vermiform Appendix)'''

==ശ്വസനവ്യവസ്ഥ==
*[[Nasal cavity|നാസാരന്ധ്രങ്ങൾ]]
*[[നാസാനാളം]]
ക്ലോമപിതാനം
*[[Pharynx|ഗ്രസനി]]
*[[Larynx|സ്വനപേടകം]]
*[[Trachea|ശ്വാസനാളം]]
*[[Bronchi|ശ്വസനികകൾ]]
*[[Lung|ശ്വാസകോശങ്ങൾ]]
*[[Thoracic diaphragm|ഡയഫ്രം]]

== വിസർജ്ജന വ്യവസ്ഥ==
{{main article|യൂറിനറി വ്യവസ്ഥ}}
*[[വൃക്ക]]
*[[Ureter|മൂത്രവാഹിനി]]
*[[Bladder|മൂത്രസഞ്ചി]]
*[[Urethra|മൂത്രനാളി]]
==പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ==

===സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|സ്ത്രീകളിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Ovaries|അണ്ഡാശയം]]
**[[Fallopian tube|അണ്ഡവാഹി]]ക്കുഴൽ
**[[Uterus|ഗർഭപാത്രം]]
**[[Vagina|യോനി]]
**[[Vulva|ഭഗം]]
**[[Clitoris|കൃസരി]]
*[[Placenta|പ്ലാസന്റ]]

===പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ===
{{main article|പുരുഷന്മാരിലെ പ്രത്യുൽപാദന വ്യവസ്ഥ}}
**[[Testes|വൃഷണം]]
**[[Epididymis|എപിഡിഡൈമിസ്]]
**[[Vas deferens|ബീജവാഹി]]
**[[Seminal vesicle|സെമിനൽ വെസിക്കിൾ]]
**[[Prostate|പ്രോസ്റ്റേറ്റ്]]
**[[Human penis|പുരുഷലിംഗം]]
**[[Scrotum|വൃഷണസഞ്ചി]]
==അന്തഃസ്രാവീ വ്യൂഹംഅന്തഃസ്രാവി വ്യവസ്ഥ==
*[[Pituitary gland|പീയൂഷഗ്രന്ഥി]]
*[[Pineal gland|പീനിയൽ ഗ്രന്ഥി]]
*[[Thyroid gland|തൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Parathyroid gland|പാരാതൈറോയ്ഡ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Adrenal gland|അഡ്രിനൽ ഗ്രന്ഥികൾ]]
*[[Pancreas#Endocrine|ആഗ്നേയഗ്രന്ഥി]]

==രക്തചംക്രമണവ്യൂഹം==
*[[Heart|ഹൃദയം]]
*[[Artery|ധമനികൾ]]
*[[Vein|സിരകൾ]]
*[[Capillary|ലോമികകൾ]]

===ലസികാ വ്യവസ്ഥ===
*[[Lymphatic vessel|ലസികാ നാളികൾ]]
*[[Lymph node|ലസികാഗ്രന്ഥി]]
*[[Bone marrow|അസ്ഥിമജ്ജ]]
*[[Thymus|തൈമസ് ഗ്രന്ഥി]]
*[[Spleen|പ്ലീഹ]]
**[[Tonsil|ടോൺസിൽ]]

==നാഡീവ്യവസ്ഥ==

*[[Human brain|മനുഷ്യമസ്തിഷ്കം]]
**[[Cerebrum|സെറിബ്രം]]
*[[brainstem]]
**[[Midbrain]]
**[[Pons|പോൺസ്]]
**[[Medulla oblongata|മെഡുല്ല ഒബ്ലോംഗേറ്റ]]
*[[Cerebellum|സെറിബെല്ലം]]
*[[spinal cord|സുഷുമ്ന]]
===[[Peripheral nervous system|പ്രാന്ത നാഡീവ്യൂഹം]]===
*[[Nerve|നാഡികൾ]]
**[[Cranial nerve|ശിരോനാഡികൾ]]
**[[Spinal nerve|സുഷുമ്നാ നാഡികൾ]]
**[[Ganglia|ഗാംഗ്ലിയ]]
**[[Enteric nervous system]]

===ഇന്ദ്രിയ വ്യവസ്ഥ===
====[[കണ്ണ്]]====
*[[Cornea|കോർണിയ]]
*[[Iris (anatomy)|ഐറിസ്]]
*[[Ciliary body|സീലിയറി ബോഡി]]
*[[Lens (anatomy)|നേത്രലെൻസ്]]
*[[Retina|റെറ്റിന]]

====[[Ear|ചെവി]]====
*[[ബാഹ്യകർണ്ണം]]
**[[ചെവിക്കുട]]
**[[കർണനാളം]]
**[[കർണ്ണപുടം]]
*[[മദ്ധ്യകർണ്ണം]]
**[[മാലിയസ്]]
**[[ഇൻകസ്]]
**[[സ്റ്റേപിസ്]]
**[[യൂസ്റ്റേഷ്യൻ നാളി]]
**[[വൃത്തജാലകം]]
**[[അണ്ഡാകാര ജാലകം]]
*[[ആന്തരകർണ്ണം]]/ലാബിറിന്ത്
**[[അസ്ഥി അറ]] - പെരിലിംഫ്
***[[സ്തര അറ]] - എൻഡോലിംഫ്
****[[വെസ്റ്റിബ്യൂൾ]]
*****[[അർധവൃത്ത നാളികകൾ]]
******[[ക്രിസ്റ്റ ആമ്പ്യൂളാരിസ്]]
*****[[യൂട്രിക്കിൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
*****[[സാക്യൂൾ]]
******[[മാക്യുല]]
*******[[ഓട്ടോലിത്ത്]]
****[[Cochlea|കോക്ലിയ]]
*****[[സ്കേലാ വെസ്റ്റിബ്യൂലൈ]] - [[റീസ്നർ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ മീഡിയ]]
******[[കോർട്ടിയുടെ അവയവം]] - [[ടെക്റ്റോറിയൽ സ്തരം]]
*****[[സ്കേലാ ടിംപാനി]] - [[ബേസിലാർ സ്തരം]]

====[[മൂക്ക്]]====
*[[Olfactory epithelium]]

====[[നാക്ക്]]====
*[[Taste bud|സ്വാദ് മുകുളങ്ങൾ]]

==ശരീര സംരക്ഷണ വ്യവസ്ഥ==
*[[Mammary gland|മാമ്മറി ഗ്രന്ഥി]]
*[[ചർമ്മം|ത്വക്ക്]]
*[[Subcutaneous tissue]]

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മനുഷ്യ ശരീരം]]
[[വർഗ്ഗം:ശരീരാവയവങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>53wypqsayubsrraqmexz60ikn08gxwv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>485257</id>
    <revision>
      <id>3759183</id>
      <parentid>3756298</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T00:39:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rajendu</username>
        <id>57874</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13086" xml:space="preserve">{{prettyurl|Varikkassery Krishnan Namboothirippad}} 
{{Infobox artist
| honorific_prefix = ശില്പി
| name             = വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്
| honorific_suffix = ശില്പി 
| image            = Varikkassery_book.jpg
| caption          = ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്. മുഖചിത്രം: ശില്പി അടക്കാപുത്തൂർ ഹരിഗോവിന്ദൻ നിർമ്മിച്ച ശില്പം (2011) 
| birth_date       = 1925 ഏപ്രിൽ 13
| birth_place      = [[ഒറ്റപ്പാലം|ഒറ്റപ്പാല]]ത്തിനടുത്ത് മനിശ്ശേരി
| death_date       = 2011 സെപ്റ്റംബർ 
| death_place      = കീഴൂർ, ഒറ്റപ്പാലം 
| notable_works    = 30 (ഏകദേശം)
| style            = ക്ലാസ്സിക്കൽ  ശൈലി
| spouse           = കിള്ളിമംഗലം പാർവ്വതി അന്തർജ്ജനം 
| awards           = ലളിതകലാ അക്കാദമി ഫെല്ലോഷിപ്പ് (2003) 
}}
'''വരിക്കാശ്ശേരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്''' ശില്പകലയിൽ ക്‌ളാസ്സിക്ക്‌ ശൈലിയുടെ പ്രയോക്താവ് ആകുന്നു.&lt;ref&gt; സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും, ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിൻറെ കലയും ജീവിതവും, [[എസ്. രാജേന്ദു]], [[മാതൃഭൂമി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം|മാതൃഭൂമി ബുക്ക്സ്]], [[കോഴിക്കോട്]], 2012 ISBN: 978-81-8265-380-1 &lt;/ref&gt; 'ശില്പങ്ങളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന വസ്ത്രശൈലീകരണവും വ്യാപ്തം, പിണ്ഡം, ഉയരം എന്നിവയുടെ അവികലമായ ജ്യോമെട്രിക് കൃത്യതയും കൊണ്ട് വരിക്കാശ്ശേരി യുടെ പ്രതിഭ വ്യത്യസ്തമാണെ'ന്ന് വിലയിരുത്തപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt; വിജയകുമാർ മേനോൻ, ''ഛായാശില്പം, സാദൃശ്യം, ആവിഷ്കാരം,'' IBID, p. 35 &lt;/ref&gt; 
== ജീവിതവും സംഭാവനകളും ==
&lt;p&gt; [[പാലക്കാട് ജില്ല]]യിൽ [[ഒറ്റപ്പാലം|ഒറ്റപ്പാല]]ത്തിനടുത്ത് [https://en.wikipedia.org/wiki/Varikkasseri%20Mana മനിശ്ശേരി]യിൽ [[വരിക്കാശ്ശേരി മന|വരിക്കാശ്ശീരി]] നാരായണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിൻറെയും [[കുറൂർ നീലകണ്ഠൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്|കുറൂർ]] ഗൗരി അന്തർജ്ജനത്തിൻറെയും മകനായി 1925 ഏപ്രിൽ 13-ന് ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിൻ്റെ കൂടെ കുറച്ചുകാലം വേദപഠനവും ഉണ്ടായി. ഇദ്ദേഹത്തിന് എട്ടു സഹോദരങ്ങളുണ്ട്. &lt;ref&gt; വരിക്കാശ്ശീരി മന, വി. ഭവാനി, [[മാതൃഭൂമി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം|മാതൃഭൂമി ബുക്ക്സ്]], [[കോഴിക്കോട്]] &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt; 
&lt;p&gt; സ്വന്തമായി ശില്പങ്ങൾ ചെയ്യുകയായിരുന്നു കൗമാരകാലത്തെ ഒരു വിനോദം. [[ആർട്ടിസ്റ്റ് നമ്പൂതിരി|കരുവാട്ട് വാസുദേവൻ നമ്പൂതിരി]] ([[ആർട്ടിസ്റ്റ് നമ്പൂതിരി]]) കൂട്ടിനുണ്ടായിരുന്നു. [[കോഴിക്കോട് സാമൂതിരി കോളേജ്]] ഹൈസ്കൂൾ, [[പാലക്കാട്]] പണ്ഡിറ്റ് മോത്തിലാൽ ഹൈസ്ക്കൂൾ, പാലക്കാട് [[പാലക്കാട് വിക്റ്റോറിയ കോളേജ്|വിക്ടോറിയ കോളേജ്]], [[കൊൽക്കത്ത|കൽക്കത്ത]]യിലെ [https://en.wikipedia.org/wiki/Asutosh%20College അശുതോഷ് കോളേജ്]  എന്നിവിടങ്ങളിൽ പഠിച്ചു.&lt;/p&gt;
&lt;p&gt; ബിരുദപഠനത്തിനായി [[ബനാറസ് ഹിന്ദു യൂണിവേഴ്സിറ്റി]]യിൽ ചേരാൻ പോയത് വലിയ വഴിത്തിരിവായി. [[കൊൽക്കത്ത|കൽക്കത്ത]]യിലെ [https://en.wikipedia.org/wiki/Chowringhee ചൗരംഗി]യിൽ സ്ഥാപിച്ചിരുന്ന കുതിരപ്പടയാളിയുടെ ശില്പം അദ്ദേഹത്തെ ആകർഷിച്ചു. തൻ്റെ ഭാവി ശില്പനിര്മ്മാണതിലാണെന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞത് അവിടെ വെച്ചാകുന്നു. തിരിച്ചു [[ചെന്നൈ|മദിരാശി]]യിൽ വന്ന് [https://en.wikipedia.org/wiki/Government%20College%20of%20Fine%20Arts,%20Chennai മദ്രാസ് സ്‌കൂൾ ഒഫ് ആർട്സി]ൽ ചേർന്നു. [[ഡി.പി. റോയ് ചൗധരി]]യുടെ കീഴിൽ പഠിച്ചു. [[കെ.സി.എസ്. പണിക്കർ]] തുടങ്ങിയ അധ്യാപകർ അന്ന് അവിടെ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു. [[ആർട്ടിസ്റ്റ് നമ്പൂതിരി|ആർട്ടിസ്റ്റ് നമ്പൂതിരി]], [[കാനായി കുഞ്ഞിരാമൻ]] തുടങ്ങിയ പ്രശസ്തരായ സഹപാഠികൾ  അവിടെ  ചേർന്നിരുന്നു. [[ഡി.പി. റോയ് ചൗധരി]]യുടെ കൂടെ പ്രസിദ്ധമായ [https://en.wikipedia.org/wiki/Triumph%20of%20Labour 'ട്രയംഫ് ഒഫ് ലേബർ]' എന്ന ശില്പനിർമ്മാണത്തിനു കൂടാൻ സാധിച്ചത് ജീവിതത്തിൽ വലിയ പാഠമായി അദ്ദേഹം വിലയിരുത്തിയിട്ടുണ്ട്. &lt;/p&gt; 
&lt;p&gt; [[ചെന്നൈ|മദിരാശി]]യിലെ പഠന കാലത്തിനു ശേഷം നാട്ടിൽ തിരിച്ചെത്തി ഒറ്റപ്പാലത്തിനടുത്ത് കീഴൂരിൽ താമസമാക്കി. [[കിള്ളിമംഗലം]] പാർവ്വതി അന്തർജ്ജനത്തെ വിവാഹം കഴിച്ചു. അതിൽ നാരായണൻ, ഗൗരി, വാസുദേവൻ എന്നീ മൂന്നു കുട്ടികൾ ഉണ്ടായി.
 അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രശസ്തമായ ശില്പങ്ങൾ ഇവയാകുന്നു.&lt;/p&gt;
[[File:Karuvattu Parameswaran Nampoothiri.jpg |thumb|right|കരുവാട്ട് പരമേശ്വരൻ നമ്പൂതിരി (വരിക്കാശ്ശീരിയുടെ ഒരു ശില്പം)]]
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ പ്രശസ്തമായ ചില ശില്പങ്ങൾ &lt;ref&gt; പൂർണ്ണമായ പട്ടികയ്ക്ക് കാണുക: സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും, ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിൻറെ കലയും ജീവിതവും, [[എസ്. രാജേന്ദു]], [[മാതൃഭൂമി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം|മാതൃഭൂമി ബുക്ക്സ്]], [[കോഴിക്കോട്]], 2012. p. xi, xii &lt;/ref&gt; 
|-
! ശില്പങ്ങൾ !! ശില്പങ്ങൾ !! ശില്പങ്ങൾ
|-
| അടിയോടി (1954) || പൂളമണ്ണ അനുജൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് (1961) || പൂളമണ്ണ അനുജൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് (1961)
|-
| കിഴക്കേപ്പാട്ട് പത്മനാഭ മേനോൻ (1963) ||കരുവാട് പരമേശ്വരൻ നമ്പൂതിരി (1964) ||കുറൂർ കുഞ്ഞനുജൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് (1971)
|-
| പട്ടിക്കാംതൊടി രാമുണ്ണി മേനോൻ (1977) ||റോയ് ചൗധരി (1973) || വി.ആർ. നാരായണൻ (1966) 
|-
| ഇരിക്കുന്ന ആന (1976)   || വള്ളത്തോൾ (1978) || പലതരം റിലീഫുകൾ       
|}
&lt;p&gt; &quot;ഡി.പി. റോയ് ചൗധരിയുടെ ശിഷ്യനായ വരിക്കാശ്ശേരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് യഥാതഥമായ ശില്പങ്ങൾ മാത്രം ചെയ്യാൻ നിശ്ചയിച്ചപ്പോൾ ഏതാനും ഛായാശില്പങ്ങളും ചില ദേവീദേവ വിഗ്രഹങ്ങളും ആനയുടെ രൂപവും അല്ലാതെ സ്വതന്ത്ര ചിന്തയുടെയോ ആശയത്തിന്റേയോ ആവിഷ്കാരത്തിൽ അധികം വ്യാപൃതനായില്ല. അദ്ദേഹം യഥാതഥ ശില്പരചനയിൽ ശൈലീകരണം അമിതമാക്കാതെ സ്വാഭാവികത മാത്രം ശ്രമിച്ച വ്യക്തിയാണ്.&quot; &lt;ref&gt; വിജയകുമാർ മേനോൻ, ഛായാശില്പം, സാദൃശ്യം, ആവിഷ്കാരം, IBID, p. 35 &lt;/ref&gt; 2003-ലെ [[കേരള ലളിതകലാ അക്കാദമി  |കേരള ലളിതകലാ അക്കാദമി ഫെല്ലോഷിപ്പ്]] വരിക്കാശ്ശേരിക്ക് ലഭിച്ചു. പ്രശസ്ത [[ശില്പി അടക്കാപുത്തൂർ ഹരിഗോവിന്ദൻ]], പുത്രൻ വാസുദേവൻ, മൂർത്തിയേടം നാരായണൻ എന്നിവരാണ് വരിക്കാശ്ശേരിയുടെ ശിഷ്യർ. &lt;p&gt;   

&lt;p&gt; ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് 2011 സെപ്റ്റംബറിൽ കീഴൂരിൽ വെച്ചു അന്തരിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഭൗതികശരീരം വീട്ടുവളപ്പിൽ സംസ്കരിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;/p&gt;

&lt;!--
{{Infobox book
| italic title      = സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും
| name              = ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിൻറെ കലയും ജീവിതവും
| image             = Varikkasery krishnan.jpg
| caption           = സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും
| author            = എസ്. രാജേന്ദു    
| title_orig        = സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും - ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിൻറെ കലയും ജീവിതവും
| title_working     = സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും  
| country           = ഇന്ത്യ 
| language          = മലയാളം 
| subject           = കലാനിരൂപണം  
| pub_date          = 2012
| media_type        = Book
| pages             = 128 
}}
--&gt;
==അവലംബം==
 {{Reflist |2}}

[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ശില്പികൾ]]</text>
      <sha1>ti9yz2ps8o59621jjuzw6ordr6s10og</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759184</id>
      <parentid>3759183</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T00:40:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rajendu</username>
        <id>57874</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12993" xml:space="preserve">{{Infobox artist
| name             = വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്
| honorific_suffix = ശില്പി 
| image            = Varikkassery_book.jpg
| caption          = ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്. മുഖചിത്രം: ശില്പി അടക്കാപുത്തൂർ ഹരിഗോവിന്ദൻ നിർമ്മിച്ച ശില്പം (2011) 
| birth_date       = 1925 ഏപ്രിൽ 13
| birth_place      = [[ഒറ്റപ്പാലം|ഒറ്റപ്പാല]]ത്തിനടുത്ത് മനിശ്ശേരി
| death_date       = 2011 സെപ്റ്റംബർ 
| death_place      = കീഴൂർ, ഒറ്റപ്പാലം 
| notable_works    = 30 (ഏകദേശം)
| style            = ക്ലാസ്സിക്കൽ  ശൈലി
| spouse           = കിള്ളിമംഗലം പാർവ്വതി അന്തർജ്ജനം 
| awards           = ലളിതകലാ അക്കാദമി ഫെല്ലോഷിപ്പ് (2003) 
}}
'''വരിക്കാശ്ശേരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്''' ശില്പകലയിൽ ക്‌ളാസ്സിക്ക്‌ ശൈലിയുടെ പ്രയോക്താവ് ആകുന്നു.&lt;ref&gt; സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും, ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിൻറെ കലയും ജീവിതവും, [[എസ്. രാജേന്ദു]], [[മാതൃഭൂമി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം|മാതൃഭൂമി ബുക്ക്സ്]], [[കോഴിക്കോട്]], 2012 ISBN: 978-81-8265-380-1 &lt;/ref&gt; 'ശില്പങ്ങളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന വസ്ത്രശൈലീകരണവും വ്യാപ്തം, പിണ്ഡം, ഉയരം എന്നിവയുടെ അവികലമായ ജ്യോമെട്രിക് കൃത്യതയും കൊണ്ട് വരിക്കാശ്ശേരി യുടെ പ്രതിഭ വ്യത്യസ്തമാണെ'ന്ന് വിലയിരുത്തപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt; വിജയകുമാർ മേനോൻ, ''ഛായാശില്പം, സാദൃശ്യം, ആവിഷ്കാരം,'' IBID, p. 35 &lt;/ref&gt; 
== ജീവിതവും സംഭാവനകളും ==
&lt;p&gt; [[പാലക്കാട് ജില്ല]]യിൽ [[ഒറ്റപ്പാലം|ഒറ്റപ്പാല]]ത്തിനടുത്ത് [https://en.wikipedia.org/wiki/Varikkasseri%20Mana മനിശ്ശേരി]യിൽ [[വരിക്കാശ്ശേരി മന|വരിക്കാശ്ശീരി]] നാരായണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിൻറെയും [[കുറൂർ നീലകണ്ഠൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്|കുറൂർ]] ഗൗരി അന്തർജ്ജനത്തിൻറെയും മകനായി 1925 ഏപ്രിൽ 13-ന് ജനിച്ചു. പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിൻ്റെ കൂടെ കുറച്ചുകാലം വേദപഠനവും ഉണ്ടായി. ഇദ്ദേഹത്തിന് എട്ടു സഹോദരങ്ങളുണ്ട്. &lt;ref&gt; വരിക്കാശ്ശീരി മന, വി. ഭവാനി, [[മാതൃഭൂമി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം|മാതൃഭൂമി ബുക്ക്സ്]], [[കോഴിക്കോട്]] &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt; 
&lt;p&gt; സ്വന്തമായി ശില്പങ്ങൾ ചെയ്യുകയായിരുന്നു കൗമാരകാലത്തെ ഒരു വിനോദം. [[ആർട്ടിസ്റ്റ് നമ്പൂതിരി|കരുവാട്ട് വാസുദേവൻ നമ്പൂതിരി]] ([[ആർട്ടിസ്റ്റ് നമ്പൂതിരി]]) കൂട്ടിനുണ്ടായിരുന്നു. [[കോഴിക്കോട് സാമൂതിരി കോളേജ്]] ഹൈസ്കൂൾ, [[പാലക്കാട്]] പണ്ഡിറ്റ് മോത്തിലാൽ ഹൈസ്ക്കൂൾ, പാലക്കാട് [[പാലക്കാട് വിക്റ്റോറിയ കോളേജ്|വിക്ടോറിയ കോളേജ്]], [[കൊൽക്കത്ത|കൽക്കത്ത]]യിലെ [https://en.wikipedia.org/wiki/Asutosh%20College അശുതോഷ് കോളേജ്]  എന്നിവിടങ്ങളിൽ പഠിച്ചു.&lt;/p&gt;
&lt;p&gt; ബിരുദപഠനത്തിനായി [[ബനാറസ് ഹിന്ദു യൂണിവേഴ്സിറ്റി]]യിൽ ചേരാൻ പോയത് വലിയ വഴിത്തിരിവായി. [[കൊൽക്കത്ത|കൽക്കത്ത]]യിലെ [https://en.wikipedia.org/wiki/Chowringhee ചൗരംഗി]യിൽ സ്ഥാപിച്ചിരുന്ന കുതിരപ്പടയാളിയുടെ ശില്പം അദ്ദേഹത്തെ ആകർഷിച്ചു. തൻ്റെ ഭാവി ശില്പനിര്മ്മാണതിലാണെന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞത് അവിടെ വെച്ചാകുന്നു. തിരിച്ചു [[ചെന്നൈ|മദിരാശി]]യിൽ വന്ന് [https://en.wikipedia.org/wiki/Government%20College%20of%20Fine%20Arts,%20Chennai മദ്രാസ് സ്‌കൂൾ ഒഫ് ആർട്സി]ൽ ചേർന്നു. [[ഡി.പി. റോയ് ചൗധരി]]യുടെ കീഴിൽ പഠിച്ചു. [[കെ.സി.എസ്. പണിക്കർ]] തുടങ്ങിയ അധ്യാപകർ അന്ന് അവിടെ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു. [[ആർട്ടിസ്റ്റ് നമ്പൂതിരി|ആർട്ടിസ്റ്റ് നമ്പൂതിരി]], [[കാനായി കുഞ്ഞിരാമൻ]] തുടങ്ങിയ പ്രശസ്തരായ സഹപാഠികൾ  അവിടെ  ചേർന്നിരുന്നു. [[ഡി.പി. റോയ് ചൗധരി]]യുടെ കൂടെ പ്രസിദ്ധമായ [https://en.wikipedia.org/wiki/Triumph%20of%20Labour 'ട്രയംഫ് ഒഫ് ലേബർ]' എന്ന ശില്പനിർമ്മാണത്തിനു കൂടാൻ സാധിച്ചത് ജീവിതത്തിൽ വലിയ പാഠമായി അദ്ദേഹം വിലയിരുത്തിയിട്ടുണ്ട്. &lt;/p&gt; 
&lt;p&gt; [[ചെന്നൈ|മദിരാശി]]യിലെ പഠന കാലത്തിനു ശേഷം നാട്ടിൽ തിരിച്ചെത്തി ഒറ്റപ്പാലത്തിനടുത്ത് കീഴൂരിൽ താമസമാക്കി. [[കിള്ളിമംഗലം]] പാർവ്വതി അന്തർജ്ജനത്തെ വിവാഹം കഴിച്ചു. അതിൽ നാരായണൻ, ഗൗരി, വാസുദേവൻ എന്നീ മൂന്നു കുട്ടികൾ ഉണ്ടായി.
 അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രശസ്തമായ ശില്പങ്ങൾ ഇവയാകുന്നു.&lt;/p&gt;
[[File:Karuvattu Parameswaran Nampoothiri.jpg |thumb|right|കരുവാട്ട് പരമേശ്വരൻ നമ്പൂതിരി (വരിക്കാശ്ശീരിയുടെ ഒരു ശില്പം)]]
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ പ്രശസ്തമായ ചില ശില്പങ്ങൾ &lt;ref&gt; പൂർണ്ണമായ പട്ടികയ്ക്ക് കാണുക: സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും, ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിൻറെ കലയും ജീവിതവും, [[എസ്. രാജേന്ദു]], [[മാതൃഭൂമി സാഹിത്യ പുരസ്കാരം|മാതൃഭൂമി ബുക്ക്സ്]], [[കോഴിക്കോട്]], 2012. p. xi, xii &lt;/ref&gt; 
|-
! ശില്പങ്ങൾ !! ശില്പങ്ങൾ !! ശില്പങ്ങൾ
|-
| അടിയോടി (1954) || പൂളമണ്ണ അനുജൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് (1961) || പൂളമണ്ണ അനുജൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് (1961)
|-
| കിഴക്കേപ്പാട്ട് പത്മനാഭ മേനോൻ (1963) ||കരുവാട് പരമേശ്വരൻ നമ്പൂതിരി (1964) ||കുറൂർ കുഞ്ഞനുജൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് (1971)
|-
| പട്ടിക്കാംതൊടി രാമുണ്ണി മേനോൻ (1977) ||റോയ് ചൗധരി (1973) || വി.ആർ. നാരായണൻ (1966) 
|-
| ഇരിക്കുന്ന ആന (1976)   || വള്ളത്തോൾ (1978) || പലതരം റിലീഫുകൾ       
|}
&lt;p&gt; &quot;ഡി.പി. റോയ് ചൗധരിയുടെ ശിഷ്യനായ വരിക്കാശ്ശേരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് യഥാതഥമായ ശില്പങ്ങൾ മാത്രം ചെയ്യാൻ നിശ്ചയിച്ചപ്പോൾ ഏതാനും ഛായാശില്പങ്ങളും ചില ദേവീദേവ വിഗ്രഹങ്ങളും ആനയുടെ രൂപവും അല്ലാതെ സ്വതന്ത്ര ചിന്തയുടെയോ ആശയത്തിന്റേയോ ആവിഷ്കാരത്തിൽ അധികം വ്യാപൃതനായില്ല. അദ്ദേഹം യഥാതഥ ശില്പരചനയിൽ ശൈലീകരണം അമിതമാക്കാതെ സ്വാഭാവികത മാത്രം ശ്രമിച്ച വ്യക്തിയാണ്.&quot; &lt;ref&gt; വിജയകുമാർ മേനോൻ, ഛായാശില്പം, സാദൃശ്യം, ആവിഷ്കാരം, IBID, p. 35 &lt;/ref&gt; 2003-ലെ [[കേരള ലളിതകലാ അക്കാദമി  |കേരള ലളിതകലാ അക്കാദമി ഫെല്ലോഷിപ്പ്]] വരിക്കാശ്ശേരിക്ക് ലഭിച്ചു. പ്രശസ്ത [[ശില്പി അടക്കാപുത്തൂർ ഹരിഗോവിന്ദൻ]], പുത്രൻ വാസുദേവൻ, മൂർത്തിയേടം നാരായണൻ എന്നിവരാണ് വരിക്കാശ്ശേരിയുടെ ശിഷ്യർ. &lt;p&gt;   

&lt;p&gt; ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് 2011 സെപ്റ്റംബറിൽ കീഴൂരിൽ വെച്ചു അന്തരിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഭൗതികശരീരം വീട്ടുവളപ്പിൽ സംസ്കരിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;/p&gt;

&lt;!--
{{Infobox book
| italic title      = സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും
| name              = ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിൻറെ കലയും ജീവിതവും
| image             = Varikkasery krishnan.jpg
| caption           = സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും
| author            = എസ്. രാജേന്ദു    
| title_orig        = സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും - ശില്പി വരിക്കാശ്ശീരി കൃഷ്ണൻ നമ്പൂതിരിപ്പാടിൻറെ കലയും ജീവിതവും
| title_working     = സൃഷ്ടിയും വിസൃഷ്ടിയും  
| country           = ഇന്ത്യ 
| language          = മലയാളം 
| subject           = കലാനിരൂപണം  
| pub_date          = 2012
| media_type        = Book
| pages             = 128 
}}
--&gt;
==അവലംബം==
 {{Reflist |2}}

[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ശില്പികൾ]]</text>
      <sha1>8wefmdy1uyd8u0dpmfecvpmrr8ccj22</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവ്:Abhinav P Pradeep</title>
    <ns>2</ns>
    <id>493067</id>
    <revision>
      <id>3759091</id>
      <parentid>3320253</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:23:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>111.92.79.19</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="71" xml:space="preserve">Abhinav P Pradeep 

India 


more details

abhinavppradeep.blogspot.com</text>
      <sha1>8od6n90wh2w0rorx5ogcvfme9luaxo1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>റംസാൻ കാദിറോവ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>504496</id>
    <revision>
      <id>3759088</id>
      <parentid>3758952</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:21:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Praxidicae</username>
        <id>103129</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/37.30.19.244|37.30.19.244]] ([[User talk:37.30.19.244|സംവാദം]]) നടത്തിയ തിരുത്തലുകൾ നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു; നിലവിലുള്ള പതിപ്പ് [[User:Johnchacks|Johnchacks]] സൃഷ്ടിച്ചതാണ്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="774" xml:space="preserve">{{ഒറ്റവരി ലേഖനം}}
[[File:Ramzan Kadyrov (2018-06-15) 02.jpg|thumb|right]]
ചെച്നിയൻ റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ  തലവനാണ്   റംസാൻ അഹമ്മദോവിക് കാദിറോവ് ( റഷ്യൻ : Рамзан Ахмадович Che , ചെച്നിയൻ : Къадар АхIмат-кIант , ഒക്ടോബർ 5, 1976 ~) . 2004 ൽ കൊലചെയ്യപ്പെട്ട  ചെച്നിയൻ റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ മുൻ പ്രസിഡന്റ് അഹ്‌മദ്‌ കദിറോവിന്റെ ഇളയ മകനാണ് അദ്ദേഹം.

[[വർഗ്ഗം:1976-ൽ ജനിച്ചവർ]]</text>
      <sha1>i785u0hdwu66psgq7eycuqlhww4t46p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>പാവനാത്മ കോളേജ് മുരിക്കാശ്ശേരി</title>
    <ns>0</ns>
    <id>563538</id>
    <revision>
      <id>3759138</id>
      <parentid>3710258</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T16:58:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jijo mon Paul</username>
        <id>155375</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3968" xml:space="preserve">{{PU|Pavanatma College, Murickassery}}
{{Infobox university 
| name           = പാവനാത്മ കോളേജ് മുരിക്കാശ്ശേരി
| image_name     =  
| type           = പൊതു കലാലയം
| established    = 1982 
| pushpin_map       = 
| coordinates       = {{coord|9.9111|77.0159|type:landmark|display=inline,title}}  
&lt;!-- FIXME: Please verify and confirm --&gt;
| principal      =റവ. ഡോ. ബെന്നിച്ചൻ സ്കറിയ പുതിയപ്പറമ്പിൽ   
| city           = [[മുരിക്കാശ്ശേരി]], [[ഇടുക്കി ജില്ല]] 
| state          = [[കേരളം]] 
| country        = [[ഇന്ത്യ]] 
| campus         = 
| colors         =  
| affiliations   = [[മഹാത്മാഗാന്ധി സർവകലാശാല]] 
| website        = [http://pavanatmacollege.org/index.php ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ്]
}}
'''പാവനാത്മ കോളേജ് മുരിക്കാശ്ശേരി''' 1982-ൽ സ്ഥാപിതമായ കേരളത്തിലെ [[ഇടുക്കി ജില്ല]]യിലെ [[മുരിക്കാശ്ശേരി]]യിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ജനറൽ ഡിഗ്രി, പി.ജി കോളേജാണ്. കോളേജ് [[മഹാത്മാഗാന്ധി സർവകലാശാല]]യുമായി അഫിലിയേറ്റ് ചെയ്‌തിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Affiliated College of Mahatma Gandhi University |url=https://www.mgu.ac.in/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=101&amp;Itemid=658}}&lt;/ref&gt; ഈ കോളേജ് ആർട്ട്സ്, കൊമേഴ്സ്, സയൻസ് എന്നീ വിഭാഗങ്ങളിലായി വ്യത്യസ്ത കോഴ്സുകൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു.

പാവനാത്മ കോളേജ് ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ [[ഇടുക്കി താലൂക്ക്|ഇടുക്കി താലൂക്കിൽ]] [[വാത്തിക്കുടി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|വാത്തിക്കുടി]] ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ [[തോപ്രാംകുടി]] വഴി [[കട്ടപ്പന]]യ്ക്ക് പോകുമ്പോൾ ഇടുക്കിയിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 15 കിലോമീറ്റർ അകലെ [[മുരിക്കാശ്ശേരി]]യിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. [[മഹാത്മാഗാന്ധി സർവ്വകലാശാല]]യുടെ കീഴിലുള്ള [[നാഷണൽ അസ്സസ്‌മെന്റ് ആന്റ് അക്രെഡിറ്റേഷൻ കൗൺസിൽ|NAAC]] അംഗീകൃത എ ഗ്രേഡ് കോളേജാണ് ഇത്. 

==ചരിത്രം==
1982 ലാണ് കോളേജ് സ്ഥാപിതമായത്. [[കോതമംഗലം രൂപത]]യുടെ വിഭജനത്തെത്തുടർന്ന് 2005-ൽ [[Idukki diocese|ഇടുക്കി രൂപത]]യിലേക്ക് മാനേജ്‌മെന്റ് മാറ്റി. നിലവിൽ ഇടുക്കി ബിഷപ്പ് അഭിവന്ദ്യ [[മാർ.ജോൺ നെല്ലിക്കുന്നേൽ]] ആണ് കോളേജിന്റെ രക്ഷാധികാരി.

== അവലംബം==
{{reflist}}

[[വർഗ്ഗം:മഹാത്മാഗാന്ധി സർവ്വകലാശാലക്കു കീഴിലുള്ള കലാലയങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ കലാലയങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>a5lcwmzeqehf1saqxbdb94sxd070fqu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>നിലമ്പൂർ ചെപ്പേട്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>571560</id>
    <revision>
      <id>3759179</id>
      <parentid>3756299</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T00:31:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rajendu</username>
        <id>57874</id>
      </contributor>
      <comment>/* അവലംബം */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3611" xml:space="preserve">[[നിലമ്പൂർ]] കാടുകളിൽ നിന്നു ലഭിച്ച സി.ഇ. 470 -ൽ എഴുതിയ മൂന്നു ചെമ്പു തകിടുകളെയാണ് '''നിലമ്പൂർ ചെപ്പേട്''' എന്ന്  പറയുന്നത്. &lt;ref&gt; നിലമ്പൂർ ചെപ്പേട്, എസ്. രാജേന്ദു, ലിപി പബ്ലിക്കേഷൻസ്, കോഴിക്കോട്, 2017 &lt;/ref&gt;  
[[File:Nilambur copperplate plate 1 side 1.jpg  |thumb|right|നിലംബൂർ ചെപ്പേട്, ഒന്നാം ചെപ്പേട്, ഒന്നാം പുറം. കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു, E.I., VIII]]

== പശ്ചാത്തലം ==
&lt;p&gt; നിലമ്പൂർ കാടുകളിൽ സ്വർണ്ണം അരിച്ചെടുക്കുന്ന ഒരു ആദിമ നിവാസിക്കാണ് ഇതു ലഭിച്ചത്. സ്വർണ്ണം അല്ലെന്നുകണ്ട് അത് [[നിലമ്പൂർ കോവിലകം|നിലമ്പൂർ കോവിലകത്ത്]] ഏല്പിക്കയും ചെയ്തു. പ്രശസ്‌ത എപ്പിഗ്രാഫിസ്റ് ആയ ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു വന്ന് അത് വായിച്ചെടുക്കുകയും ടെക്സ്റ്റ് പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt; E.I., VIII &lt;/ref&gt;  &lt;/p&gt;

== പ്രാധാന്യം ==
&lt;p&gt;കേരളത്തിൽ നിന്നു ലഭിച്ചതിൽ വെച്ചു ഏറ്റവും പഴക്കമേറിയ ചെപ്പേടാണിത്. എങ്കിലും അതിൽ കേരളത്തെക്കുറിച്ചു ഒന്നും പ്രതിപാദിക്കുന്നില്ല എന്നതിനാൽ കേരള ചരിത്രകാരന്മാർ പൊതുവെ ആദ്യകാലം തൊട്ട് ഇതിനെ പഠനവിധേയമാക്കിയില്ല. കദംബ രാജാവായ രവിവർമ്മൻ, ഗോവിന്ദസ്വാമി എന്ന ബ്രാഹ്മണന് രണ്ടു ഗ്രാമങ്ങൾ ദാനം കൊടുക്കുന്നതാണ് രേഖ.&lt;/p&gt;

== ഭാഷയും ലിപിയും ==
&lt;p&gt; കേരളത്തിൽനിന്നു നിന്നു ലഭിച്ച ഏക ബ്രാഹ്മി ചെപ്പെടാണിത്. ഭാഷ സംസ്കൃതമാണ്. &lt;/p&gt;

== ഉള്ളടക്കം ==
&lt;p&gt;തെക്കൻ കർണ്ണാടകത്തിലെ രണ്ട് ഗ്രാമങ്ങൾ ദാനം കൊടുക്കുന്നതാണ് രേഖ. കദംബ വംശ പ്രശസ്തിയോടെ തുടങ്ങുന്നു. സ്വസ്തി ശ്രീ വിജയ വൈജയന്ത്യാം .... എന്നു ഒന്നാം ചെപ്പേടു തുടങ്ങുന്നു. &lt;/p&gt;

== അവലംബം ==
{{Reflist}}
[[വർഗ്ഗം:ശിലാലിഖിതങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ചെപ്പേടുകൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഗ്രന്ഥവരികൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സംസ്കാരം]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളചരിത്രം]]</text>
      <sha1>6dz4o0ex0lvgp0f4iiyq4ueoxrh6b1w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവ്:Wikiking666</title>
    <ns>2</ns>
    <id>572316</id>
    <revision>
      <id>3759097</id>
      <parentid>3758340</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:40:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wikiking666</username>
        <id>157561</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4144" xml:space="preserve">&lt;div class=&quot;box&quot; style=&quot;background-color:black; color: Yellow; padding: 0.5em; text-align: center; width: auto;&quot;&gt;Have A Nice Day!!{{Smiley}}&lt;br&gt;&lt;/div&gt;
{{User Article Rescue Squadron}}
{{User Twinkle}}{{HOTCAT}}
{{Userbox/100wikidays}}
[[വർഗ്ഗം:വിൻഡോസ് ഉപയോഗിക്കുന്ന വിക്കിപീഡിയർ]]

== &lt;font color=green&gt;പ്രോത്സാഹനം  നൽകൂ&lt;/font&gt;==
{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[പ്രമാണം:Exceptional newcomer.jpg|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''നവാഗത താരകം'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; |{{tick}} ഇനിയും  ആത്മ വിശ്വാസത്തോടെ മുന്നോട്ട് പോവുക{{കൈ}}
[[ഉപയോക്താവ്:Goerge Of India|Goerge ]]
([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Goerge Of India|സംവാദം]]) 01:05, 24 ജൂൺ 2022 (UTC)
{{കൈ }}എന്റെയും ഒരു ഒപ്പ് [[ഉപയോക്താവ്:KLGuy765|കേരള ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:KLGuy765|സംവാദം]]) 11:33, 27 ജൂൺ 2022 (UTC)
|}
[[വർഗ്ഗം:HotCat ഉപയോഗിക്കുന്ന വിക്കിപീഡിയർ]]
[[വർഗ്ഗം:വിക്കിപീഡിയ റോന്തു ചുറ്റുന്നവർ]]
[[വർഗ്ഗം:വിക്കിപീഡിയ സ്വതേ റോന്തുചുറ്റുന്നവർ]]
[[വർഗ്ഗം:വിക്കിപീഡിയ മുൻപ്രാപനം ചെയ്യുന്നവർ]]
[[വർഗ്ഗം:വിക്കിപീഡിയ പുതിയ മാറ്റങ്ങൾ നിരീക്ഷിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നവർ]]

==&lt;font color=Red&gt;''' ഷോർട്ട് കട്ടുകൾ''' &lt;/font&gt;==
*[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ|&lt;font color=Red&gt;ഒഴിവാക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ&lt;/font&gt;]]

*[[വിക്കിപീഡിയ:മായ്ക്കൽ പുനഃപരിശോധന|&lt;font color=Red&gt;മായ്ക്കൽ പുനഃപരിശോധന&lt;/font&gt;]]
*[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666/എഴുത്തുകളരി|&lt;font color=darkgreen&gt;Sandbox&lt;/font&gt;]]
==This isn't 'Article' page!==
{| style=&quot;text-align:center; background-color:#fffff3; padding: ; {{border-radius|15px}}&quot;
|
|&lt;font color =Darkgreen&gt;'''ഇത് ഒരു വിക്കിപീഡിയ [[Wikipedia:വിക്കിപീഡിയർ|ഉപയോക്താവിന്റെ താളാണ്]].'''
വിക്കിപീഡിയയിൽ അല്ലാതെ മറ്റേതെങ്കിലും വെബ് സൈറ്റിൽ താങ്കൾ ഈ താൾ കാണാൻ ഇടവരുകയാണെങ്കിൽ നിങ്ങൾ ഒരു മിറർ സൈറ്റായിരിക്കാം കാണുന്നത്. ചിലപ്പോൾ ഈ താൾ പുതുക്കിയതാവണമെന്നില്ല, വിക്കിപീഡിയയോട് അല്ലാതെ ഈ ഉപയോക്താവിന്റെ താളിനു മറ്റ് സൈറ്റുകളുമായി യാതൊരു വിധമായ ബന്ധവുമില്ല. യഥാർത്ഥത്തിലുള്ള ഉപയോക്തൃതാൾ താങ്കൾക്ക് ഇവിടെ കാണാം.&lt;/font&gt; &lt;span style=&quot;white-space: nowrap&quot;&gt;[http://ml.wiki&lt;!----&gt;pedia.org/wiki/{{NAMESPACE}}:{{PAGENAMEE}} &lt;span&gt;http://ml.wiki&lt;/span&gt;&lt;!----&gt;&lt;span&gt;pedia.org/wi&lt;/span&gt;&lt;span&gt;ki/{{NAMESPACE}}:{{PAGENAMEE}}&lt;/span&gt;].&lt;/span&gt;
|[[Image:Wikimedia Foundation RGB logo with text.svg|60px|none|Wiki&lt;!----&gt;media Foundation]]</text>
      <sha1>g73keiwu3h7gv0p2v1l8qi5r42qbmq5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>കേരളത്തിലെ നീതിശാസ്ത്രങ്ങൾ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>572421</id>
    <revision>
      <id>3759175</id>
      <parentid>3758925</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T00:24:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rajendu</username>
        <id>57874</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11770" xml:space="preserve">{{Infobox book
| italic title      = കേരളത്തിലെ നീതിശാസ്ത്രങ്ങൾ
| name              = കേരളത്തിലെ നീതിശാസ്ത്രങ്ങൾ
| image             = Hindu-Law-Cover_(1).jpg
| caption           = ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും
| author            = എസ്. രാജേന്ദു  
| title_orig        = ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും
| title_working     = ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും
| country           = ഇന്ത്യ 
| language          = മലയാളം 
| subject           = ചരിത്രം 
| pub_date          = 2022  
| media_type        = ഗ്രന്ഥം 
| pages             = 56
}}
&lt;p&gt; ദ്രാവിഡാനുശാസനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി മധ്യകാല കേരളത്തിൽ വളർന്നു വികസിച്ച നീതിശാസ്ത്രങ്ങളെയും അവയുടെ വ്യാഖ്യാനങ്ങളെയും കുറിച്ചുള്ള പഠനമാണ് '''നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യം'''. &lt;ref&gt; ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും, എസ്. രാജേന്ദു, വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം, ശുകപുരം, 2022. ISBN: 9788195747412 &lt;/ref&gt; മദ്ധ്യകാല രേഖാപ്രമാണങ്ങളുടെ അടിത്തറയായതുകൊണ്ട് പുരാരേഖാ പഠിതാക്കൾക്ക് അത്യന്താപേക്ഷിതമായ ഒന്നാണ് നീതിശാസ്ത്രാവബോധം.&lt;ref&gt; [https://en.wikipedia.org/wiki/Nitisara Nitisara of Kamandaki] &lt;/ref&gt;  &lt;/p&gt;

== പശ്ചാത്തലവും പാഠവും ==
&lt;p&gt; [[ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി|ബ്രിട്ടീഷ്]] കോടതികൾ സ്ഥാപിക്കപ്പെടുന്ന സി.ഇ. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടുതൊട്ട് [[കേരളം|കേരള]]ത്തിലെ സാമൂഹ്യ ഘടനയിൽ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയ ഗ്രന്ഥമാണ് ആറ്റുകാൽ ശങ്കരപ്പിള്ളയുടെ ഹിന്ദു ശാസ്ത്രസാരസംഗ്രഹം. &lt;ref&gt;ഹിന്ദു ശാസ്ത്രസാരസംഗ്രഹം, ആറ്റുകാൽ ശങ്കരപ്പിള്ള, തിരുവനന്തപുരം, 1874 &lt;/ref&gt; ഹിന്ദു ശാസ്ത്രസാരസംഗ്രഹത്തെയും, &lt;ref&gt; ഉള്ളൂർ, ''കേരളസാഹിത്യ ചരിത്രം'' &lt;/ref&gt; കാമന്ദകീയ നീതിസാരത്തെയും, [https://liberalarts.utexas.edu/asianstudies/faculty/drdj ഡൊണാൾഡ് ആർ. ഡേവിസി]ന്റെ ധർമ്മശാസ്ത്ര പഠനങ്ങളെയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഗ്രന്ഥമാണ് കേരളീയ നീതിസാര പഠനം. &lt;ref&gt; ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും, എസ്. രാജേന്ദു, വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം, ശുകപുരം, 2022. ISBN: 9788195747412 &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; സി.ഇ. 1792 -ൽ [[മലബാർ]] [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്|ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൻ]] കീഴിലായതോടെ പ്രാദേശിക ഭരണാധികാരികൾക്ക് നീതി നടപ്പാക്കാനുള്ള അധികാരം ഇല്ലാതായി. &lt;ref&gt; കാണുക: [[നെടുങ്ങനാട്]] ചരിത്രം, പ്രാചീനകാലം മുതൽ എ.ഡി. 1860 വരെ, എസ്. രാജേന്ദു, പബ്ലി: കെ. ശങ്കരനാരായണൻ, മാധവം, പെരിന്തൽമണ്ണ, 2012  &lt;/ref&gt; 1836 -നടുത്ത് കോടതികളും രജിസ്റ്റർ ഓഫീസുകളും &lt;ref&gt; Logan, Malabar, 2 vols, 1887 &lt;/ref&gt; വ്യാപകമായി സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt; [[വള്ളുവനാട് ഗ്രന്ഥവരി]], എസ്. രാജേന്ദു, പെരിന്തൽമണ്ണ, 2015 &lt;/ref&gt;  ബ്രിട്ടീഷ് നിയമങ്ങൾ മാത്രം അറിഞ്ഞിരുന്ന ജഡ്ജിമാർ നീതിശാസ്ത്ര ജ്ഞാനമുള്ള ഒരു വ്യക്തിയെ കൂടെ നിർത്തിയാണ് ആദ്യകാലത്ത് വിധി കല്പിച്ചിരുന്നത്. പിന്നീട് [[തിരുവിതാംകൂർ|തിരുവിതാംകൂറി]]ലും [[കൊച്ചി]]യിലും കോടതികൾ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു. നിയമ വിദഗ്ധരെ സഹായിക്കുന്നതിനായി [https://indianculture.gov.in/rarebooks/essentials-hindu-law-appendix-containing-special-test-papers എസ്സൻഷ്യൽസ് ഒഫ് ഹിന്ദു ലോ] എന്നൊരു ഗ്രന്ഥം ഇംഗ്ലീഷിൽ തെയ്യാറാക്കി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. ഇതിനു തിരുവിതാംകൂർ ജഡ്ജിയും പ്രസിദ്ധ കവിയുമായിരുന്ന ആറ്റുകാൽ ശങ്കരപ്പിള്ള തെയ്യാറാക്കിയ ഭാഷാരൂപമാണ് ഹിന്ദുശാസ്ത്രസാരസംഗ്രഹം.&lt;ref&gt;ഹിന്ദു ശാസ്ത്രസാരസംഗ്രഹം, ആറ്റുകാൽ ശങ്കരപ്പിള്ള, തിരുവനന്തപുരം, 1874 &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;
&lt;p&gt; ദ്രാവിഡാനുശാസനത്തിലെ വിജ്ഞാനേശ്വര പ്രണീതമായ 'മിതാക്ഷരാ', ദേവനാഭട്ട പ്രണീതമായ '[https://archive.org/details/smritichandrika015336mbp സ്മൃതിചന്ദ്രികാ]' തുടങ്ങിയ കൃതികൾ ഇതിന് ആധാരങ്ങളാകുന്നു.  &lt;ref&gt; ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും, എസ്. രാജേന്ദു, വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം, ശുകപുരം, 2022. pp.14,15 &lt;/ref&gt;&lt;/p&gt;   
&lt;p&gt; അർത്ഥശാസ്ത്രത്തെ &lt;ref&gt; Kauṭalya, and Rudrapatna Shamasastry. 1967. Kauṭilya's Arthaśāstra. Mysore: Mysore Print. and Pub. House. &lt;/ref&gt; അടിസ്ഥാനമാക്കി &lt;ref&gt; 'ഭൂമി, ധനം മുതലായതു്. ഇവയെക്കുറിച്ചുള്ളശാസ്ത്രം അർത്ഥശാസ്ത്രം. ഇതു് അറിഞ്ഞിരുന്നെങ്കിലത്രേ ഭൂമി മുതലായ സ്വത്തുക്കളെ പരിപാലിപ്പാൻ കഴികയുള്ളു.' - ശബ്ദതാരാവലി &lt;/ref&gt;   സി.ഇ. പത്താം നൂറ്റാണ്ടുതൊട്ട് കേരളത്തിൽ ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളും നീതിസാര വ്യാഖ്യാനങ്ങളും ലഭ്യമായിരുന്നു. &lt;ref&gt; കൗടില്യന്റെ അർത്ഥശാസ്‌ത്രം: ഭാരതീയരാഷ്ട്രസങ്കല്‌പത്തിലെ മൗലികസ്വാധീനം, എം.ജി.എസ്‌. നാരായണൻ, വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം പ്രബന്ധാവലി (27), ശുകപുരം, 2014 &lt;/ref&gt; ഇതിൽ കാമന്ദകീയ നീതിസാരം &lt;ref&gt;Kāmandaki. 1915. Kāmandakīya-nītīsāra: Gujarātī bhāshāntara sāthe. Mumbaī: &quot;Gujarātī&quot; Priṇṭiṅga Presamāṃ prakaṭa kīdhuṃ. &lt;/ref&gt; എന്നൊരു ഗ്രന്ഥം പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. &lt;ref&gt; [https://ml.wikisource.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%97%E0%B4%9F%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%86_%E0%B4%85%E0%B5%BC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82 കൗടില്യന്റെ അർത്ഥശാസ്ത്രം] &lt;/ref&gt; അപ്രകാശിതമായ ഒരു ഓല ഗ്രന്ഥം ഇതിൽ പഠന വിധേയമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. &lt;/p&gt;
&lt;p&gt; കേരളത്തിൽ നിലവിലിരുന്ന നീതിശാസ്ത്രങ്ങളിൽ ഗവേഷണം നടത്തിയ പണ്ഡിതനാണ് ഡൊണാൾഡ് ആർ. ഡേവിസ് ജൂനിയർ. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രബന്ധവും ഗവേഷണ വിധേയമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt; The spirit of Hindu law. 2015. Cambridge: Cambridge University Press.&lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; ഇതിന്റെ '''ഉള്ളടക്കം''' ഇപ്രകാരമാകുന്നു.
{| class=wikitable   
|-
| 1. ശാസ്ത്രോല്പത്തി || 2. വിവാഹം || 3. ദത്ത് || 4. രക്ഷാകർത്തൃത്വം || 5. അവകാശ യോഗ്യതകൾ
|- 
| 6. അന്യാധീകരണം || 7. [https://indiankanoon.org/doc/1450343/ മരണപത്രം] || 8. വസ്തുവിന്മേലുള്ള ബാധ്യതകൾ  || 9. വസ്തു ||10. [https://lawrato.com/indian-kanoon/property-law/property-partition-laws-in-india-2791 ഭാഗം]
|-
|  11. പിന്തുടർച്ച അവകാശം || 12. ബംഗാള നിയമം || 13. മലയാളത്തിലെ നിയമം || 14. കരാർ ഇടപാട്
|}
&lt;/p&gt;

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:പ്രാചീന ഗ്രന്ഥങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കൗടില്യന്റെ കൃതികൾ|അർത്ഥശാസ്ത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:പൂർണ്ണകൃതികൾ|അർത്ഥശാസ്ത്രം]]</text>
      <sha1>mmkv0g02zyiov6ees3lyvtrfu4xvtry</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759202</id>
      <parentid>3759175</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T04:29:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vijayanrajapuram</username>
        <id>21314</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/Rajendu|Rajendu]] ([[User talk:Rajendu|സംവാദം]]) ചെയ്ത നാൾപ്പതിപ്പ് 3759175 നീക്കം ചെയ്യുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11801" xml:space="preserve">{{COI|date=2022 ജൂലൈ}}
{{Infobox book
| italic title      = കേരളത്തിലെ നീതിശാസ്ത്രങ്ങൾ
| name              = കേരളത്തിലെ നീതിശാസ്ത്രങ്ങൾ
| image             = Hindu-Law-Cover_(1).jpg
| caption           = ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും
| author            = എസ്. രാജേന്ദു  
| title_orig        = ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും
| title_working     = ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും
| country           = ഇന്ത്യ 
| language          = മലയാളം 
| subject           = ചരിത്രം 
| pub_date          = 2022  
| media_type        = ഗ്രന്ഥം 
| pages             = 56
}}
&lt;p&gt; ദ്രാവിഡാനുശാസനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി മധ്യകാല കേരളത്തിൽ വളർന്നു വികസിച്ച നീതിശാസ്ത്രങ്ങളെയും അവയുടെ വ്യാഖ്യാനങ്ങളെയും കുറിച്ചുള്ള പഠനമാണ് '''നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യം'''. &lt;ref&gt; ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും, എസ്. രാജേന്ദു, വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം, ശുകപുരം, 2022. ISBN: 9788195747412 &lt;/ref&gt; മദ്ധ്യകാല രേഖാപ്രമാണങ്ങളുടെ അടിത്തറയായതുകൊണ്ട് പുരാരേഖാ പഠിതാക്കൾക്ക് അത്യന്താപേക്ഷിതമായ ഒന്നാണ് നീതിശാസ്ത്രാവബോധം.&lt;ref&gt; [https://en.wikipedia.org/wiki/Nitisara Nitisara of Kamandaki] &lt;/ref&gt;  &lt;/p&gt;

== പശ്ചാത്തലവും പാഠവും ==
&lt;p&gt; [[ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി|ബ്രിട്ടീഷ്]] കോടതികൾ സ്ഥാപിക്കപ്പെടുന്ന സി.ഇ. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടുതൊട്ട് [[കേരളം|കേരള]]ത്തിലെ സാമൂഹ്യ ഘടനയിൽ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയ ഗ്രന്ഥമാണ് ആറ്റുകാൽ ശങ്കരപ്പിള്ളയുടെ ഹിന്ദു ശാസ്ത്രസാരസംഗ്രഹം. &lt;ref&gt;ഹിന്ദു ശാസ്ത്രസാരസംഗ്രഹം, ആറ്റുകാൽ ശങ്കരപ്പിള്ള, തിരുവനന്തപുരം, 1874 &lt;/ref&gt; ഹിന്ദു ശാസ്ത്രസാരസംഗ്രഹത്തെയും, &lt;ref&gt; ഉള്ളൂർ, ''കേരളസാഹിത്യ ചരിത്രം'' &lt;/ref&gt; കാമന്ദകീയ നീതിസാരത്തെയും, [https://liberalarts.utexas.edu/asianstudies/faculty/drdj ഡൊണാൾഡ് ആർ. ഡേവിസി]ന്റെ ധർമ്മശാസ്ത്ര പഠനങ്ങളെയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഗ്രന്ഥമാണ് കേരളീയ നീതിസാര പഠനം. &lt;ref&gt; ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും, എസ്. രാജേന്ദു, വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം, ശുകപുരം, 2022. ISBN: 9788195747412 &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; സി.ഇ. 1792 -ൽ [[മലബാർ]] [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്|ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൻ]] കീഴിലായതോടെ പ്രാദേശിക ഭരണാധികാരികൾക്ക് നീതി നടപ്പാക്കാനുള്ള അധികാരം ഇല്ലാതായി. &lt;ref&gt; കാണുക: [[നെടുങ്ങനാട്]] ചരിത്രം, പ്രാചീനകാലം മുതൽ എ.ഡി. 1860 വരെ, എസ്. രാജേന്ദു, പബ്ലി: കെ. ശങ്കരനാരായണൻ, മാധവം, പെരിന്തൽമണ്ണ, 2012  &lt;/ref&gt; 1836 -നടുത്ത് കോടതികളും രജിസ്റ്റർ ഓഫീസുകളും &lt;ref&gt; Logan, Malabar, 2 vols, 1887 &lt;/ref&gt; വ്യാപകമായി സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു.&lt;ref&gt; [[വള്ളുവനാട് ഗ്രന്ഥവരി]], എസ്. രാജേന്ദു, പെരിന്തൽമണ്ണ, 2015 &lt;/ref&gt;  ബ്രിട്ടീഷ് നിയമങ്ങൾ മാത്രം അറിഞ്ഞിരുന്ന ജഡ്ജിമാർ നീതിശാസ്ത്ര ജ്ഞാനമുള്ള ഒരു വ്യക്തിയെ കൂടെ നിർത്തിയാണ് ആദ്യകാലത്ത് വിധി കല്പിച്ചിരുന്നത്. പിന്നീട് [[തിരുവിതാംകൂർ|തിരുവിതാംകൂറി]]ലും [[കൊച്ചി]]യിലും കോടതികൾ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു. നിയമ വിദഗ്ധരെ സഹായിക്കുന്നതിനായി [https://indianculture.gov.in/rarebooks/essentials-hindu-law-appendix-containing-special-test-papers എസ്സൻഷ്യൽസ് ഒഫ് ഹിന്ദു ലോ] എന്നൊരു ഗ്രന്ഥം ഇംഗ്ലീഷിൽ തെയ്യാറാക്കി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. ഇതിനു തിരുവിതാംകൂർ ജഡ്ജിയും പ്രസിദ്ധ കവിയുമായിരുന്ന ആറ്റുകാൽ ശങ്കരപ്പിള്ള തെയ്യാറാക്കിയ ഭാഷാരൂപമാണ് ഹിന്ദുശാസ്ത്രസാരസംഗ്രഹം.&lt;ref&gt;ഹിന്ദു ശാസ്ത്രസാരസംഗ്രഹം, ആറ്റുകാൽ ശങ്കരപ്പിള്ള, തിരുവനന്തപുരം, 1874 &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;
&lt;p&gt; ദ്രാവിഡാനുശാസനത്തിലെ വിജ്ഞാനേശ്വര പ്രണീതമായ 'മിതാക്ഷരാ', ദേവനാഭട്ട പ്രണീതമായ '[https://archive.org/details/smritichandrika015336mbp സ്മൃതിചന്ദ്രികാ]' തുടങ്ങിയ കൃതികൾ ഇതിന് ആധാരങ്ങളാകുന്നു.  &lt;ref&gt; ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളുടെ പ്രാഗ്‌രൂപവും നീതിശാസ്ത്രങ്ങളുടെ കേരളീയ പരിപ്രേക്ഷ്യവും, എസ്. രാജേന്ദു, വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം, ശുകപുരം, 2022. pp.14,15 &lt;/ref&gt;&lt;/p&gt;   
&lt;p&gt; അർത്ഥശാസ്ത്രത്തെ &lt;ref&gt; Kauṭalya, and Rudrapatna Shamasastry. 1967. Kauṭilya's Arthaśāstra. Mysore: Mysore Print. and Pub. House. &lt;/ref&gt; അടിസ്ഥാനമാക്കി &lt;ref&gt; 'ഭൂമി, ധനം മുതലായതു്. ഇവയെക്കുറിച്ചുള്ളശാസ്ത്രം അർത്ഥശാസ്ത്രം. ഇതു് അറിഞ്ഞിരുന്നെങ്കിലത്രേ ഭൂമി മുതലായ സ്വത്തുക്കളെ പരിപാലിപ്പാൻ കഴികയുള്ളു.' - ശബ്ദതാരാവലി &lt;/ref&gt;   സി.ഇ. പത്താം നൂറ്റാണ്ടുതൊട്ട് കേരളത്തിൽ ധർമ്മശാസ്ത്രങ്ങളും നീതിസാര വ്യാഖ്യാനങ്ങളും ലഭ്യമായിരുന്നു. &lt;ref&gt; കൗടില്യന്റെ അർത്ഥശാസ്‌ത്രം: ഭാരതീയരാഷ്ട്രസങ്കല്‌പത്തിലെ മൗലികസ്വാധീനം, എം.ജി.എസ്‌. നാരായണൻ, വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം പ്രബന്ധാവലി (27), ശുകപുരം, 2014 &lt;/ref&gt; ഇതിൽ കാമന്ദകീയ നീതിസാരം &lt;ref&gt;Kāmandaki. 1915. Kāmandakīya-nītīsāra: Gujarātī bhāshāntara sāthe. Mumbaī: &quot;Gujarātī&quot; Priṇṭiṅga Presamāṃ prakaṭa kīdhuṃ. &lt;/ref&gt; എന്നൊരു ഗ്രന്ഥം പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. &lt;ref&gt; [https://ml.wikisource.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%97%E0%B4%9F%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%86_%E0%B4%85%E0%B5%BC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82 കൗടില്യന്റെ അർത്ഥശാസ്ത്രം] &lt;/ref&gt; അപ്രകാശിതമായ ഒരു ഓല ഗ്രന്ഥം ഇതിൽ പഠന വിധേയമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. &lt;/p&gt;
&lt;p&gt; കേരളത്തിൽ നിലവിലിരുന്ന നീതിശാസ്ത്രങ്ങളിൽ ഗവേഷണം നടത്തിയ പണ്ഡിതനാണ് ഡൊണാൾഡ് ആർ. ഡേവിസ് ജൂനിയർ. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രബന്ധവും ഗവേഷണ വിധേയമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt; The spirit of Hindu law. 2015. Cambridge: Cambridge University Press.&lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; ഇതിന്റെ '''ഉള്ളടക്കം''' ഇപ്രകാരമാകുന്നു.
{| class=wikitable   
|-
| 1. ശാസ്ത്രോല്പത്തി || 2. വിവാഹം || 3. ദത്ത് || 4. രക്ഷാകർത്തൃത്വം || 5. അവകാശ യോഗ്യതകൾ
|- 
| 6. അന്യാധീകരണം || 7. [https://indiankanoon.org/doc/1450343/ മരണപത്രം] || 8. വസ്തുവിന്മേലുള്ള ബാധ്യതകൾ  || 9. വസ്തു ||10. [https://lawrato.com/indian-kanoon/property-law/property-partition-laws-in-india-2791 ഭാഗം]
|-
|  11. പിന്തുടർച്ച അവകാശം || 12. ബംഗാള നിയമം || 13. മലയാളത്തിലെ നിയമം || 14. കരാർ ഇടപാട്
|}
&lt;/p&gt;

== അവലംബം ==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:പ്രാചീന ഗ്രന്ഥങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കൗടില്യന്റെ കൃതികൾ|അർത്ഥശാസ്ത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:പൂർണ്ണകൃതികൾ|അർത്ഥശാസ്ത്രം]]</text>
      <sha1>3o48syahqd7511zky2p2a84jcz3vge4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം</title>
    <ns>0</ns>
    <id>572685</id>
    <revision>
      <id>3759176</id>
      <parentid>3756833</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T00:26:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rajendu</username>
        <id>57874</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17672" xml:space="preserve">{{Infobox manuscript
| name         = തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്.(Signature plates)
| image        = Tarisappalli_signature_plates.tif
| caption      =  തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്.(Signature plates) കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ് 
| language     = മലയാളം 
| Scripts       = Kufic, Pahlavi &amp; Hebrew 
| Material     = ചെപ്പേട്  
| location     = കേരളം 
| period       = പത്താം നൂറ്റാണ്ട് 
}}

കഠിനമോ മോടിയുള്ളതോ ആയ വസ്തുക്കളിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന രേഖാമൂലമുള്ള പദാർത്ഥങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനമാണ് '''പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം''' അഥവാ [https://en.wikipedia.org/wiki/Epigraphy '''എപ്പിഗ്രാഫി''']. &lt;ref&gt; Sircar, Dineschandra. 2017. Indian epigraphy. &lt;/ref&gt; ക്ലാസിക്കൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Greek%20language ഗ്രീക്ക് ഭാഷ]യിലെ എപ്പിഗ്രാഫീൻ (&quot;എഴുതുക, മുറിവുണ്ടാക്കുക&quot;), എപ്പിഗ്രാഫ് (&quot;ലിഖിതം&quot;) എന്നിവയിൽ നിന്നാണ് ഈ പദം ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്. &lt;ref&gt; https://www.britannica.com/topic/epigraphy &lt;/ref&gt;

==വിശകലനം== 
&lt;p&gt; പുരാതനകാലം തൊട്ടുള്ള പാണ്ഡിത്യത്തിന്റെ തൊട്ടടുത്തുള്ളതും ബന്ധപ്പെട്ടതുമായ മേഖലകളിൽ പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയത്തിൻ്റെ  അതിർത്തി നിർണ്ണയം ചില അവ്യക്തതകൾ നേരിടുന്നു. &lt;ref&gt; Bhandarkar oriental series. 1939. Poona: [publisher not identified]. &lt;/ref&gt; വിശാലമായ അർത്ഥത്തിൽ, പുരാതന [[നാഗരികത]]കളുടെ ലിഖിത അവശിഷ്ടങ്ങളുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള നേരിട്ടുള്ള സംപ്രേക്ഷണത്തെക്കുറിച്ചാണ് [https://en.wikipedia.org/wiki/Epigraphy എപ്പിഗ്രഫി] വിശകലനം ചെയ്യുന്നത്. &lt;ref&gt; Ramesh, Koluvail V. 1984. Indian epigraphy : [collection of papers]. Vol. 1 Vol. 1. Delhi: Sundeep Prakashan. &lt;/ref&gt; വസ്തുവിന്റെ സ്വഭാവം &lt;ref&gt; Rajan, K. 2015. Early writing system: a journey from Graffiti to Brāhmī. &lt;/ref&gt; (ഉദാ. കല്ല്, മാർബിൾ, ലോഹം, കളിമണ്ണ്, ടെറാക്കോട്ട, മൺപാത്രങ്ങൾ, മരം, മെഴുക് ഗുളികകൾ, പാപ്പിറസ്, കടലാസ്)രേഖപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള  സാങ്കേതികത (മുറിക്കൽ, കൊത്തുപണി, കൊത്തുപണി, കാസ്റ്റിംഗ്, എംബോസിംഗ്, സ്ക്രാച്ചിംഗ്, പെയിന്റിംഗ് , ഡ്രോയിംഗ് മുതലായവ) വെറും ദ്വിതീയ പ്രസക്തി മാത്രമേയുള്ളൂ. പൊതുവെ പറഞ്ഞാൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Palaeogeography എഴുത്തു വിദ്യ]യുടെ വികാസ പരിണാമ ദശയിൽ മനുഷ്യൻ എഴുതിവെച്ച പഴയകാല ലിഖിതങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠന ശാഖയാണ്  പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം. &lt;ref&gt; Salomon, Richard. 1998. Indian Epigraphy: a Guide to the Study of Inscriptions in Sanskrit, Prakrit, and the other Indo-Aryan Languages. New York: Oxford University Press. https://public.ebookcentral.proquest.com/choice/publicfullrecord.aspx?p=271671. &lt;/ref&gt; ഇത് മനുഷ്യന്റെ നാഗരികതയുമായി  ബന്ധപ്പെട്ടു കിടക്കുന്നു. &lt;ref&gt; Oates, Joan. 1986. Early writing systems. London: Routledge. &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

[[File:Rajasekhara_TA_Gopinatha_Rao_TAS.png |thumb|right|പട്ടിക: വട്ടെഴുത്ത്. വാഴപ്പള്ളി ശാസനം. കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ്]]

&lt;p&gt;  [[സിന്ധു ലിപി]]യുടെ വായന സാദ്ധ്യമല്ലാതിരുന്നെങ്കിലും മൂവ്വായിരത്തി അഞ്ഞൂറു  വർഷത്തെയെങ്കിലും പാരമ്പര്യം ലിഖിത പഠന ശാഖയിൽ [[ഇന്ത്യ|ഭാരത]]ത്തിന് അവകാശപ്പെടാവുന്നതാണ്. &lt;ref&gt; International Conference on Sindhu-Sarasvatī Valley Civilization: a Reappraisal, S. R. Rao, and Nalini Rao. 2014. Sindhu-Sarasvatī civilization: new perspectives : a volume in memory of Dr. Shikaripur Ranganatha Rao : proceedings of the International Conference on the Sindhu-Sarasvatī Valley Civilization: a Reappraisal, held at Loyola Marymount University, California, USA, on 21-22 February 2009. &lt;/ref&gt; [[ജയിംസ് പ്രിൻസെപ്|ജെയിംസ് പ്രിൻസെപ്]] 'ദാനം' എന്ന് വായിച്ചെടുത്ത 1850-കാലത്തിനു ശേഷം [[ബ്രാഹ്മി ലിപി|ബ്രാഹ്മി ലിപി]]യിലുള്ള അനേകം എഴുത്തുകൾ നമുക്ക് വായിച്ചെടുക്കാനായിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt; Gupta, Parmeshwari Lal. 1978. Brahmi Script. Delhi: All India Educational Supply Company. &lt;/ref&gt; അവയെ [[അശോക ശിലാശാസനങ്ങൾ|അശോക ശാസനങ്ങൾ]], &lt;ref&gt; Archaeological Survey of India. 1961. Corpus inscriptionum indicarum. Varanasi: Indological Book House. &lt;/ref&gt;  [[ബുദ്ധമതത്തിന്റെ ചരിത്രം|ബുദ്ധ]] ദാനങ്ങൾ,&lt;ref&gt; Lüders, Heinrich, Ernst Waldschmidt, and M. A. Mehendale. 1998. Bharhut inscriptions. Janpath, New Delhi: Director General, Archaeological Survey of India. &lt;/ref&gt; മൺപാത്രങ്ങളിലും മറ്റും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള പേരുകൾ &lt;ref&gt; https://www.tnarch.gov.in/keeladi &lt;/ref&gt; എന്നിങ്ങനെ പലതായി കാണാം. &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; [[എടക്കൽ ഗുഹകൾ|എടക്കൽ]] ഗുഹാലിഖിതങ്ങൾ &lt;ref&gt; Mahadevan, Iravatham. 2003. Early Tamil epigraphy: from the earliest times to the sixth century A.D. Chennai, India: Cre-A. &lt;/ref&gt; വായിച്ചെടുക്കുന്നതിലൂടെ [[കേരളം|കേരള]]ത്തിലെ ലിഖിത വിജ്ഞാനീയ ശാഖ പഠനവിധേയമാക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Archæological Survey of India. 1900. Annual report on South Indian epigraphy. &lt;/ref&gt; ഫോസെറ്റ് എന്ന ബ്രിട്ടീഷ് ഉദ്യോഗസ്ഥന്റെ റിപ്പോർട്ടിനനുസരിച്ചു  ഹുൾഷ്  [[എടക്കൽ ഗുഹകൾ|എടക്കൽ]] ലിഖിതങ്ങൾ വായിച്ചെടുത്തു. [[കാസർഗോഡ്|കാസറഗോഡ്]] നിന്നും എം.ആർ. രാഘവ വാരിയർ ഒരു ബ്രാഹ്മി ലിഖിതം വായിച്ചെടുത്തു. &lt;ref&gt; https://www.thehindu.com/news/national/kerala/newly-discovered-brahmi-inscription-deciphered/article5777862.ece%E2%80%8B &lt;/ref&gt; കൂടാതെ എടക്കലിൽ നിന്നും 'ശ്രീ വഴുമി' എന്നൊരു ലിഖിതവും അദ്ദേഹം വായിക്കുകയുണ്ടായി. &lt;ref&gt; https://www.thehindu.com/features/friday-review/history-and-culture//article59995866.ece &lt;/ref&gt;&lt;/p&gt;
[[File:Kottayam_plates_of_Sthanu_Ravi_TAS.tif |thumb|right| എസ്റ്റംപേജ്. സ്ഥാണുരവിയുടെ കോട്ടയം ശാസനം കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ് ]]

&lt;p&gt; സി.ഇ. 9 മുതൽ 12 വരെയുള്ള നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ &lt;ref&gt; Veluthat, Kesavan. 2013. Brahman settlements in Kerala: historical studies. &lt;/ref&gt; [[കൊടുങ്ങല്ലൂർ|കൊടുങ്ങല്ലൂരി]]ലെ [[ചേരസാമ്രാജ്യം|ചേര ഭരണ]]കാലത്ത് രേഖപ്പെടുത്തിയ 150-തിലധികം [[വട്ടെഴുത്ത്|വട്ടെഴുത്തു]] ലിഖിതങ്ങൾ കേരളത്തിലുടനീളം ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. &lt;ref&gt; Narayanan, M. G. S. 2018. Perumāḷs of Kerala: Brahmin oligarchy and ritual monarchy : political and social conditions of Kerala under the Cēra Perumāḷs of Makōtai (c. AD 800-AD 1124). &lt;/ref&gt; സി.ഇ. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട് തൊട്ടു എഴുതപ്പെട്ട ലിഖിതങ്ങളിൽ വട്ടെഴുത്തിനു ചില പ്രാദേശിക ഭേദങ്ങൾ (കോലെഴുത്ത്) ഉണ്ടായിത്തീർന്നു. &lt;ref&gt; Rājēndu, Es. 2015. Cāl̲ūr Ceppēṭ: (caritr̲aṃ). &lt;/ref&gt; മദ്ധ്യകാലത്ത് കേരളത്തിലുണ്ടായ കാവ്യം, നാടകം, തന്ത്രം, വാസ്തു തുടങ്ങിയവയുടെ വികാസം വലിയതോതിലുള്ള ഗ്രന്ഥരചനക്ക് കാരണമായി. &lt;ref&gt; Kunjan Pillai, Elamkulam. 1970. Studies in Kerala history. Kottayam: National Book Stall. &lt;/ref&gt; അതിൽ അനേകം [[താളിയോല]] ഗ്രന്ഥങ്ങൾ രചിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Sreedhara Menon, A. 1979. Social and cultural history of Kerala. New Delhi: Sterling. &lt;/ref&gt; ആയിരക്കണക്കിന് ഓലകൾ ഭൂമി സംബന്ധമായി രചിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; വള്ളുവനാട് ഗ്രന്ഥവരി, എസ്. രാജേന്ദു, പബ്ലി: കെ. ശങ്കരനാരായണൻ, പെരിന്തൽമണ്ണ, 2015 &lt;/ref&gt;  [[സംസ്കൃതം|സംസ്കൃത]] വാക്കുകൾ കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കേണ്ട ഘട്ടത്തിൽ [[ഗ്രന്ഥലിപി|ഗ്രന്ഥ ലിപി]] [[മലയാള ഭാഷ]] എഴുതാനായി കടം വാങ്ങി. &lt;ref&gt; Ezhuthachan, K. N. 1975. The history of the grammatical theories in Malayalam. Trivandrum: Dravidian Linguist. Assoc. &lt;/ref&gt; അത് പിന്നീട് ആധുനിക ഗ്രന്ഥം അഥവാ [[മലയാളലിപി|മലയാള ലിപി]] &lt;ref&gt; Ravi Varma, L. A. 1971. Prācīna kēraḷa lipikaḷ. Trichur: Kerala Sahitya Akademi.&lt;/ref&gt; എന്ന് അറിയപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Visalakshy, P. 2003. The grantha script. Thiruvananthapuram: Dravidian Linguistics Association. &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

[[File:Tamil_Brahmi_Inscription_Kasaragod.jpg |thumb|right| കാസറഗോഡ് നിന്നും ലഭിച്ച ബ്രാഹ്മി ലിഖിതം.  കടപ്പാട്:  എം. ആർ. രാഘവ വാരിയർ ]]

&lt;p&gt;കേരളത്തിൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Kerala%20history%20inscriptions ശിലാലിഖിത]ങ്ങൾ, &lt;ref&gt; Gopinatha Rao, T. A., and A. S. Ramanatha Ayyar. 1988. Travancore archaeological series. Trivandrum: Dept. of Cultural Publications, Govt. of Kerala. http://books.google.com/books?id=wCuXd9HRN1oC. &lt;/ref&gt; [[കേരളചരിത്രത്തിലെ ശാസനങ്ങൾ|ചെപ്പേടു]]കൾ, &lt;ref&gt; തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്, എം. ആർ. രാഘവ വാരിയർ &amp; കേശവൻ വെളുത്താട്ട്, എസ്.പി.സി.എസ്. കോട്ടയം, 2013 &lt;/ref&gt; [[താളിയോല|താളിയോലകൾ]] &lt;ref&gt; Narayanan, M. G. S. 1987. Vanjeri grandhavari. Calicut: Dept. of History, University of Calicut. http://catalog.hathitrust.org/api/volumes/oclc/45710400.html. &lt;/ref&gt; എന്നിങ്ങനെ പല പ്രതലങ്ങളിലും രേഖപ്പെടുത്തിയവ നമുക്ക് ലഭ്യമായിട്ടുണ്ട്. കേരളത്തിൽ ലഭ്യമായതിൽ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന ചെപ്പേട് [[നിലമ്പൂർ ചെപ്പേട്]] (സി.ഇ.470) ആണെങ്കിലും, [[കേരളചരിത്രം|കേരളചരിത്ര]]ത്തെക്കുറിച്ചു പറയുന്നത് [[തരിസാപ്പള്ളി ശാസനങ്ങൾ|തരിസാപ്പള്ളി]] ചെപ്പേടിലാണ് (സി.ഇ.849). വംശനാശം സംഭവിച്ച നാഗരികതകളുടെ രാഷ്ട്രീയ, ഭരണ, നിയമനിർമ്മാണ, രാജവംശ രേഖകൾ എന്നിവ പഠിക്കുമ്പോൾ, ആധുനിക ചരിത്രകാരന്മാർ തങ്ങളുടെ പക്കലുള്ള എല്ലാ തെളിവുകളും കൊണ്ടുവരണം. &lt;ref&gt; Bühler, Georg. 1960. Indian paleography Suppl. Suppl. Calcutta: Indian Studies, Past &amp; Present. &lt;/ref&gt; അത്തരം തെളിവുകൾ ഒരു പ്രദേശത്തും കാലഘട്ടത്തിലും നിന്ന് മറ്റൊന്നിലേക്ക് കുത്തനെ വ്യത്യാസപ്പെടാം. &lt;ref&gt; Pandey, Rajbali. 1957. Indian paleography. Varanasi: Molilal Banarasi Das.&lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; ലിഖിതങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന വസ്തുക്കളുടെയും സാങ്കേതികതകളുടെയും സ്വഭാവം രേഖയുടെ ബാഹ്യ ഉദ്ദേശ്യവുമായി വളരെ അടുത്ത് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അങ്ങനെ ലിഖിതങ്ങളെ സ്മാരകം, ചരിത്രരേഖകൾ, സാന്ദർഭികം എന്നിങ്ങനെ വിഭജിക്കാം. &lt;ref&gt; Daniels, Peter, and Bright, William. 2010. The World's Writing Systems. Oxford Univ Pr. &lt;/ref&gt; സ്മാരക ലിഖിതങ്ങൾ ശാശ്വതമായ പ്രദർശനത്തിനായി ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളവയാണ്, അതിനാൽ, ചട്ടം പോലെ, കല്ല് അല്ലെങ്കിൽ ലോഹം പോലെയുള്ള ശാശ്വത വസ്തുക്കളിൽ അവ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടു. പുരാരേഖകൾ  അടിസ്ഥാനപരമായി രേഖകൾ സൂക്ഷിക്കുകയും അവയുടെ ആന്തരികമോ ആകസ്മികമോ  ആയ ഈടുനിൽക്കുന്നതിനാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതരം വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന ആദ്യകാല സമൂഹങ്ങളുടെ സവിശേഷ എഴുത്തുകളാകുന്നു. സാന്ദർഭിക ലിഖിതങ്ങളെ 'സംരക്ഷിക്കാൻ ഗൗരവമായി ഉദ്ദേശിക്കാത്തവ' എന്ന് നിർവചിക്കാം. ഉദാഹരണത്തിന്, ഗ്രാഫിറ്റിയുടെ തരം ചുവരുകൾ, കലപ്പൊട്ടുകൾ (ഓസ്ട്രാക്ക), പാപ്പിറസ് സ്‌ക്രാപ്പുകൾ എന്നിവ പോലുള്ള വിലകുറഞ്ഞ എഴുത്ത് വസ്തുക്കളിൽ സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന യാദൃശ്ചികമായ എഴുത്തുകളും അവയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt; https://www.britannica.com/topic/epigraphy &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

==അവലംബം==  
{{reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ശിലാലിഖിതങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>489bl6ymu2pngnm7lr1vkru9s3ivp2w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759177</id>
      <parentid>3759176</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T00:29:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rajendu</username>
        <id>57874</id>
      </contributor>
      <comment>/* അവലംബം */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17834" xml:space="preserve">{{Infobox manuscript
| name         = തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്.(Signature plates)
| image        = Tarisappalli_signature_plates.tif
| caption      =  തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്.(Signature plates) കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ് 
| language     = മലയാളം 
| Scripts       = Kufic, Pahlavi &amp; Hebrew 
| Material     = ചെപ്പേട്  
| location     = കേരളം 
| period       = പത്താം നൂറ്റാണ്ട് 
}}

കഠിനമോ മോടിയുള്ളതോ ആയ വസ്തുക്കളിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന രേഖാമൂലമുള്ള പദാർത്ഥങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനമാണ് '''പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം''' അഥവാ [https://en.wikipedia.org/wiki/Epigraphy '''എപ്പിഗ്രാഫി''']. &lt;ref&gt; Sircar, Dineschandra. 2017. Indian epigraphy. &lt;/ref&gt; ക്ലാസിക്കൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Greek%20language ഗ്രീക്ക് ഭാഷ]യിലെ എപ്പിഗ്രാഫീൻ (&quot;എഴുതുക, മുറിവുണ്ടാക്കുക&quot;), എപ്പിഗ്രാഫ് (&quot;ലിഖിതം&quot;) എന്നിവയിൽ നിന്നാണ് ഈ പദം ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്. &lt;ref&gt; https://www.britannica.com/topic/epigraphy &lt;/ref&gt;

==വിശകലനം== 
&lt;p&gt; പുരാതനകാലം തൊട്ടുള്ള പാണ്ഡിത്യത്തിന്റെ തൊട്ടടുത്തുള്ളതും ബന്ധപ്പെട്ടതുമായ മേഖലകളിൽ പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയത്തിൻ്റെ  അതിർത്തി നിർണ്ണയം ചില അവ്യക്തതകൾ നേരിടുന്നു. &lt;ref&gt; Bhandarkar oriental series. 1939. Poona: [publisher not identified]. &lt;/ref&gt; വിശാലമായ അർത്ഥത്തിൽ, പുരാതന [[നാഗരികത]]കളുടെ ലിഖിത അവശിഷ്ടങ്ങളുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള നേരിട്ടുള്ള സംപ്രേക്ഷണത്തെക്കുറിച്ചാണ് [https://en.wikipedia.org/wiki/Epigraphy എപ്പിഗ്രഫി] വിശകലനം ചെയ്യുന്നത്. &lt;ref&gt; Ramesh, Koluvail V. 1984. Indian epigraphy : [collection of papers]. Vol. 1 Vol. 1. Delhi: Sundeep Prakashan. &lt;/ref&gt; വസ്തുവിന്റെ സ്വഭാവം &lt;ref&gt; Rajan, K. 2015. Early writing system: a journey from Graffiti to Brāhmī. &lt;/ref&gt; (ഉദാ. കല്ല്, മാർബിൾ, ലോഹം, കളിമണ്ണ്, ടെറാക്കോട്ട, മൺപാത്രങ്ങൾ, മരം, മെഴുക് ഗുളികകൾ, പാപ്പിറസ്, കടലാസ്)രേഖപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള  സാങ്കേതികത (മുറിക്കൽ, കൊത്തുപണി, കൊത്തുപണി, കാസ്റ്റിംഗ്, എംബോസിംഗ്, സ്ക്രാച്ചിംഗ്, പെയിന്റിംഗ് , ഡ്രോയിംഗ് മുതലായവ) വെറും ദ്വിതീയ പ്രസക്തി മാത്രമേയുള്ളൂ. പൊതുവെ പറഞ്ഞാൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Palaeogeography എഴുത്തു വിദ്യ]യുടെ വികാസ പരിണാമ ദശയിൽ മനുഷ്യൻ എഴുതിവെച്ച പഴയകാല ലിഖിതങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠന ശാഖയാണ്  പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം. &lt;ref&gt; Salomon, Richard. 1998. Indian Epigraphy: a Guide to the Study of Inscriptions in Sanskrit, Prakrit, and the other Indo-Aryan Languages. New York: Oxford University Press. https://public.ebookcentral.proquest.com/choice/publicfullrecord.aspx?p=271671. &lt;/ref&gt; ഇത് മനുഷ്യന്റെ നാഗരികതയുമായി  ബന്ധപ്പെട്ടു കിടക്കുന്നു. &lt;ref&gt; Oates, Joan. 1986. Early writing systems. London: Routledge. &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

[[File:Rajasekhara_TA_Gopinatha_Rao_TAS.png |thumb|right|പട്ടിക: വട്ടെഴുത്ത്. വാഴപ്പള്ളി ശാസനം. കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ്]]

&lt;p&gt;  [[സിന്ധു ലിപി]]യുടെ വായന സാദ്ധ്യമല്ലാതിരുന്നെങ്കിലും മൂവ്വായിരത്തി അഞ്ഞൂറു  വർഷത്തെയെങ്കിലും പാരമ്പര്യം ലിഖിത പഠന ശാഖയിൽ [[ഇന്ത്യ|ഭാരത]]ത്തിന് അവകാശപ്പെടാവുന്നതാണ്. &lt;ref&gt; International Conference on Sindhu-Sarasvatī Valley Civilization: a Reappraisal, S. R. Rao, and Nalini Rao. 2014. Sindhu-Sarasvatī civilization: new perspectives : a volume in memory of Dr. Shikaripur Ranganatha Rao : proceedings of the International Conference on the Sindhu-Sarasvatī Valley Civilization: a Reappraisal, held at Loyola Marymount University, California, USA, on 21-22 February 2009. &lt;/ref&gt; [[ജയിംസ് പ്രിൻസെപ്|ജെയിംസ് പ്രിൻസെപ്]] 'ദാനം' എന്ന് വായിച്ചെടുത്ത 1850-കാലത്തിനു ശേഷം [[ബ്രാഹ്മി ലിപി|ബ്രാഹ്മി ലിപി]]യിലുള്ള അനേകം എഴുത്തുകൾ നമുക്ക് വായിച്ചെടുക്കാനായിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt; Gupta, Parmeshwari Lal. 1978. Brahmi Script. Delhi: All India Educational Supply Company. &lt;/ref&gt; അവയെ [[അശോക ശിലാശാസനങ്ങൾ|അശോക ശാസനങ്ങൾ]], &lt;ref&gt; Archaeological Survey of India. 1961. Corpus inscriptionum indicarum. Varanasi: Indological Book House. &lt;/ref&gt;  [[ബുദ്ധമതത്തിന്റെ ചരിത്രം|ബുദ്ധ]] ദാനങ്ങൾ,&lt;ref&gt; Lüders, Heinrich, Ernst Waldschmidt, and M. A. Mehendale. 1998. Bharhut inscriptions. Janpath, New Delhi: Director General, Archaeological Survey of India. &lt;/ref&gt; മൺപാത്രങ്ങളിലും മറ്റും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള പേരുകൾ &lt;ref&gt; https://www.tnarch.gov.in/keeladi &lt;/ref&gt; എന്നിങ്ങനെ പലതായി കാണാം. &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; [[എടക്കൽ ഗുഹകൾ|എടക്കൽ]] ഗുഹാലിഖിതങ്ങൾ &lt;ref&gt; Mahadevan, Iravatham. 2003. Early Tamil epigraphy: from the earliest times to the sixth century A.D. Chennai, India: Cre-A. &lt;/ref&gt; വായിച്ചെടുക്കുന്നതിലൂടെ [[കേരളം|കേരള]]ത്തിലെ ലിഖിത വിജ്ഞാനീയ ശാഖ പഠനവിധേയമാക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Archæological Survey of India. 1900. Annual report on South Indian epigraphy. &lt;/ref&gt; ഫോസെറ്റ് എന്ന ബ്രിട്ടീഷ് ഉദ്യോഗസ്ഥന്റെ റിപ്പോർട്ടിനനുസരിച്ചു  ഹുൾഷ്  [[എടക്കൽ ഗുഹകൾ|എടക്കൽ]] ലിഖിതങ്ങൾ വായിച്ചെടുത്തു. [[കാസർഗോഡ്|കാസറഗോഡ്]] നിന്നും എം.ആർ. രാഘവ വാരിയർ ഒരു ബ്രാഹ്മി ലിഖിതം വായിച്ചെടുത്തു. &lt;ref&gt; https://www.thehindu.com/news/national/kerala/newly-discovered-brahmi-inscription-deciphered/article5777862.ece%E2%80%8B &lt;/ref&gt; കൂടാതെ എടക്കലിൽ നിന്നും 'ശ്രീ വഴുമി' എന്നൊരു ലിഖിതവും അദ്ദേഹം വായിക്കുകയുണ്ടായി. &lt;ref&gt; https://www.thehindu.com/features/friday-review/history-and-culture//article59995866.ece &lt;/ref&gt;&lt;/p&gt;
[[File:Kottayam_plates_of_Sthanu_Ravi_TAS.tif |thumb|right| എസ്റ്റംപേജ്. സ്ഥാണുരവിയുടെ കോട്ടയം ശാസനം കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ് ]]

&lt;p&gt; സി.ഇ. 9 മുതൽ 12 വരെയുള്ള നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ &lt;ref&gt; Veluthat, Kesavan. 2013. Brahman settlements in Kerala: historical studies. &lt;/ref&gt; [[കൊടുങ്ങല്ലൂർ|കൊടുങ്ങല്ലൂരി]]ലെ [[ചേരസാമ്രാജ്യം|ചേര ഭരണ]]കാലത്ത് രേഖപ്പെടുത്തിയ 150-തിലധികം [[വട്ടെഴുത്ത്|വട്ടെഴുത്തു]] ലിഖിതങ്ങൾ കേരളത്തിലുടനീളം ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. &lt;ref&gt; Narayanan, M. G. S. 2018. Perumāḷs of Kerala: Brahmin oligarchy and ritual monarchy : political and social conditions of Kerala under the Cēra Perumāḷs of Makōtai (c. AD 800-AD 1124). &lt;/ref&gt; സി.ഇ. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട് തൊട്ടു എഴുതപ്പെട്ട ലിഖിതങ്ങളിൽ വട്ടെഴുത്തിനു ചില പ്രാദേശിക ഭേദങ്ങൾ (കോലെഴുത്ത്) ഉണ്ടായിത്തീർന്നു. &lt;ref&gt; Rājēndu, Es. 2015. Cāl̲ūr Ceppēṭ: (caritr̲aṃ). &lt;/ref&gt; മദ്ധ്യകാലത്ത് കേരളത്തിലുണ്ടായ കാവ്യം, നാടകം, തന്ത്രം, വാസ്തു തുടങ്ങിയവയുടെ വികാസം വലിയതോതിലുള്ള ഗ്രന്ഥരചനക്ക് കാരണമായി. &lt;ref&gt; Kunjan Pillai, Elamkulam. 1970. Studies in Kerala history. Kottayam: National Book Stall. &lt;/ref&gt; അതിൽ അനേകം [[താളിയോല]] ഗ്രന്ഥങ്ങൾ രചിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Sreedhara Menon, A. 1979. Social and cultural history of Kerala. New Delhi: Sterling. &lt;/ref&gt; ആയിരക്കണക്കിന് ഓലകൾ ഭൂമി സംബന്ധമായി രചിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; വള്ളുവനാട് ഗ്രന്ഥവരി, എസ്. രാജേന്ദു, പബ്ലി: കെ. ശങ്കരനാരായണൻ, പെരിന്തൽമണ്ണ, 2015 &lt;/ref&gt;  [[സംസ്കൃതം|സംസ്കൃത]] വാക്കുകൾ കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കേണ്ട ഘട്ടത്തിൽ [[ഗ്രന്ഥലിപി|ഗ്രന്ഥ ലിപി]] [[മലയാള ഭാഷ]] എഴുതാനായി കടം വാങ്ങി. &lt;ref&gt; Ezhuthachan, K. N. 1975. The history of the grammatical theories in Malayalam. Trivandrum: Dravidian Linguist. Assoc. &lt;/ref&gt; അത് പിന്നീട് ആധുനിക ഗ്രന്ഥം അഥവാ [[മലയാളലിപി|മലയാള ലിപി]] &lt;ref&gt; Ravi Varma, L. A. 1971. Prācīna kēraḷa lipikaḷ. Trichur: Kerala Sahitya Akademi.&lt;/ref&gt; എന്ന് അറിയപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Visalakshy, P. 2003. The grantha script. Thiruvananthapuram: Dravidian Linguistics Association. &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

[[File:Tamil_Brahmi_Inscription_Kasaragod.jpg |thumb|right| കാസറഗോഡ് നിന്നും ലഭിച്ച ബ്രാഹ്മി ലിഖിതം.  കടപ്പാട്:  എം. ആർ. രാഘവ വാരിയർ ]]

&lt;p&gt;കേരളത്തിൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Kerala%20history%20inscriptions ശിലാലിഖിത]ങ്ങൾ, &lt;ref&gt; Gopinatha Rao, T. A., and A. S. Ramanatha Ayyar. 1988. Travancore archaeological series. Trivandrum: Dept. of Cultural Publications, Govt. of Kerala. http://books.google.com/books?id=wCuXd9HRN1oC. &lt;/ref&gt; [[കേരളചരിത്രത്തിലെ ശാസനങ്ങൾ|ചെപ്പേടു]]കൾ, &lt;ref&gt; തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്, എം. ആർ. രാഘവ വാരിയർ &amp; കേശവൻ വെളുത്താട്ട്, എസ്.പി.സി.എസ്. കോട്ടയം, 2013 &lt;/ref&gt; [[താളിയോല|താളിയോലകൾ]] &lt;ref&gt; Narayanan, M. G. S. 1987. Vanjeri grandhavari. Calicut: Dept. of History, University of Calicut. http://catalog.hathitrust.org/api/volumes/oclc/45710400.html. &lt;/ref&gt; എന്നിങ്ങനെ പല പ്രതലങ്ങളിലും രേഖപ്പെടുത്തിയവ നമുക്ക് ലഭ്യമായിട്ടുണ്ട്. കേരളത്തിൽ ലഭ്യമായതിൽ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന ചെപ്പേട് [[നിലമ്പൂർ ചെപ്പേട്]] (സി.ഇ.470) ആണെങ്കിലും, [[കേരളചരിത്രം|കേരളചരിത്ര]]ത്തെക്കുറിച്ചു പറയുന്നത് [[തരിസാപ്പള്ളി ശാസനങ്ങൾ|തരിസാപ്പള്ളി]] ചെപ്പേടിലാണ് (സി.ഇ.849). വംശനാശം സംഭവിച്ച നാഗരികതകളുടെ രാഷ്ട്രീയ, ഭരണ, നിയമനിർമ്മാണ, രാജവംശ രേഖകൾ എന്നിവ പഠിക്കുമ്പോൾ, ആധുനിക ചരിത്രകാരന്മാർ തങ്ങളുടെ പക്കലുള്ള എല്ലാ തെളിവുകളും കൊണ്ടുവരണം. &lt;ref&gt; Bühler, Georg. 1960. Indian paleography Suppl. Suppl. Calcutta: Indian Studies, Past &amp; Present. &lt;/ref&gt; അത്തരം തെളിവുകൾ ഒരു പ്രദേശത്തും കാലഘട്ടത്തിലും നിന്ന് മറ്റൊന്നിലേക്ക് കുത്തനെ വ്യത്യാസപ്പെടാം. &lt;ref&gt; Pandey, Rajbali. 1957. Indian paleography. Varanasi: Molilal Banarasi Das.&lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; ലിഖിതങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന വസ്തുക്കളുടെയും സാങ്കേതികതകളുടെയും സ്വഭാവം രേഖയുടെ ബാഹ്യ ഉദ്ദേശ്യവുമായി വളരെ അടുത്ത് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അങ്ങനെ ലിഖിതങ്ങളെ സ്മാരകം, ചരിത്രരേഖകൾ, സാന്ദർഭികം എന്നിങ്ങനെ വിഭജിക്കാം. &lt;ref&gt; Daniels, Peter, and Bright, William. 2010. The World's Writing Systems. Oxford Univ Pr. &lt;/ref&gt; സ്മാരക ലിഖിതങ്ങൾ ശാശ്വതമായ പ്രദർശനത്തിനായി ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളവയാണ്, അതിനാൽ, ചട്ടം പോലെ, കല്ല് അല്ലെങ്കിൽ ലോഹം പോലെയുള്ള ശാശ്വത വസ്തുക്കളിൽ അവ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടു. പുരാരേഖകൾ  അടിസ്ഥാനപരമായി രേഖകൾ സൂക്ഷിക്കുകയും അവയുടെ ആന്തരികമോ ആകസ്മികമോ  ആയ ഈടുനിൽക്കുന്നതിനാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതരം വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന ആദ്യകാല സമൂഹങ്ങളുടെ സവിശേഷ എഴുത്തുകളാകുന്നു. സാന്ദർഭിക ലിഖിതങ്ങളെ 'സംരക്ഷിക്കാൻ ഗൗരവമായി ഉദ്ദേശിക്കാത്തവ' എന്ന് നിർവചിക്കാം. ഉദാഹരണത്തിന്, ഗ്രാഫിറ്റിയുടെ തരം ചുവരുകൾ, കലപ്പൊട്ടുകൾ (ഓസ്ട്രാക്ക), പാപ്പിറസ് സ്‌ക്രാപ്പുകൾ എന്നിവ പോലുള്ള വിലകുറഞ്ഞ എഴുത്ത് വസ്തുക്കളിൽ സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന യാദൃശ്ചികമായ എഴുത്തുകളും അവയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt; https://www.britannica.com/topic/epigraphy &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

==അവലംബം==  
{{reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ശിലാലിഖിതങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഗ്രന്ഥവരികൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സംസ്കാരം]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളചരിത്രം]]</text>
      <sha1>plus2r3cu924gxhj6miggosgpen8af5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759178</id>
      <parentid>3759177</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T00:30:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rajendu</username>
        <id>57874</id>
      </contributor>
      <comment>/* അവലംബം */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17919" xml:space="preserve">{{Infobox manuscript
| name         = തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്.(Signature plates)
| image        = Tarisappalli_signature_plates.tif
| caption      =  തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്.(Signature plates) കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ് 
| language     = മലയാളം 
| Scripts       = Kufic, Pahlavi &amp; Hebrew 
| Material     = ചെപ്പേട്  
| location     = കേരളം 
| period       = പത്താം നൂറ്റാണ്ട് 
}}

കഠിനമോ മോടിയുള്ളതോ ആയ വസ്തുക്കളിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന രേഖാമൂലമുള്ള പദാർത്ഥങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനമാണ് '''പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം''' അഥവാ [https://en.wikipedia.org/wiki/Epigraphy '''എപ്പിഗ്രാഫി''']. &lt;ref&gt; Sircar, Dineschandra. 2017. Indian epigraphy. &lt;/ref&gt; ക്ലാസിക്കൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Greek%20language ഗ്രീക്ക് ഭാഷ]യിലെ എപ്പിഗ്രാഫീൻ (&quot;എഴുതുക, മുറിവുണ്ടാക്കുക&quot;), എപ്പിഗ്രാഫ് (&quot;ലിഖിതം&quot;) എന്നിവയിൽ നിന്നാണ് ഈ പദം ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്. &lt;ref&gt; https://www.britannica.com/topic/epigraphy &lt;/ref&gt;

==വിശകലനം== 
&lt;p&gt; പുരാതനകാലം തൊട്ടുള്ള പാണ്ഡിത്യത്തിന്റെ തൊട്ടടുത്തുള്ളതും ബന്ധപ്പെട്ടതുമായ മേഖലകളിൽ പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയത്തിൻ്റെ  അതിർത്തി നിർണ്ണയം ചില അവ്യക്തതകൾ നേരിടുന്നു. &lt;ref&gt; Bhandarkar oriental series. 1939. Poona: [publisher not identified]. &lt;/ref&gt; വിശാലമായ അർത്ഥത്തിൽ, പുരാതന [[നാഗരികത]]കളുടെ ലിഖിത അവശിഷ്ടങ്ങളുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള നേരിട്ടുള്ള സംപ്രേക്ഷണത്തെക്കുറിച്ചാണ് [https://en.wikipedia.org/wiki/Epigraphy എപ്പിഗ്രഫി] വിശകലനം ചെയ്യുന്നത്. &lt;ref&gt; Ramesh, Koluvail V. 1984. Indian epigraphy : [collection of papers]. Vol. 1 Vol. 1. Delhi: Sundeep Prakashan. &lt;/ref&gt; വസ്തുവിന്റെ സ്വഭാവം &lt;ref&gt; Rajan, K. 2015. Early writing system: a journey from Graffiti to Brāhmī. &lt;/ref&gt; (ഉദാ. കല്ല്, മാർബിൾ, ലോഹം, കളിമണ്ണ്, ടെറാക്കോട്ട, മൺപാത്രങ്ങൾ, മരം, മെഴുക് ഗുളികകൾ, പാപ്പിറസ്, കടലാസ്)രേഖപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള  സാങ്കേതികത (മുറിക്കൽ, കൊത്തുപണി, കൊത്തുപണി, കാസ്റ്റിംഗ്, എംബോസിംഗ്, സ്ക്രാച്ചിംഗ്, പെയിന്റിംഗ് , ഡ്രോയിംഗ് മുതലായവ) വെറും ദ്വിതീയ പ്രസക്തി മാത്രമേയുള്ളൂ. പൊതുവെ പറഞ്ഞാൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Palaeogeography എഴുത്തു വിദ്യ]യുടെ വികാസ പരിണാമ ദശയിൽ മനുഷ്യൻ എഴുതിവെച്ച പഴയകാല ലിഖിതങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠന ശാഖയാണ്  പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം. &lt;ref&gt; Salomon, Richard. 1998. Indian Epigraphy: a Guide to the Study of Inscriptions in Sanskrit, Prakrit, and the other Indo-Aryan Languages. New York: Oxford University Press. https://public.ebookcentral.proquest.com/choice/publicfullrecord.aspx?p=271671. &lt;/ref&gt; ഇത് മനുഷ്യന്റെ നാഗരികതയുമായി  ബന്ധപ്പെട്ടു കിടക്കുന്നു. &lt;ref&gt; Oates, Joan. 1986. Early writing systems. London: Routledge. &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

[[File:Rajasekhara_TA_Gopinatha_Rao_TAS.png |thumb|right|പട്ടിക: വട്ടെഴുത്ത്. വാഴപ്പള്ളി ശാസനം. കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ്]]

&lt;p&gt;  [[സിന്ധു ലിപി]]യുടെ വായന സാദ്ധ്യമല്ലാതിരുന്നെങ്കിലും മൂവ്വായിരത്തി അഞ്ഞൂറു  വർഷത്തെയെങ്കിലും പാരമ്പര്യം ലിഖിത പഠന ശാഖയിൽ [[ഇന്ത്യ|ഭാരത]]ത്തിന് അവകാശപ്പെടാവുന്നതാണ്. &lt;ref&gt; International Conference on Sindhu-Sarasvatī Valley Civilization: a Reappraisal, S. R. Rao, and Nalini Rao. 2014. Sindhu-Sarasvatī civilization: new perspectives : a volume in memory of Dr. Shikaripur Ranganatha Rao : proceedings of the International Conference on the Sindhu-Sarasvatī Valley Civilization: a Reappraisal, held at Loyola Marymount University, California, USA, on 21-22 February 2009. &lt;/ref&gt; [[ജയിംസ് പ്രിൻസെപ്|ജെയിംസ് പ്രിൻസെപ്]] 'ദാനം' എന്ന് വായിച്ചെടുത്ത 1850-കാലത്തിനു ശേഷം [[ബ്രാഹ്മി ലിപി|ബ്രാഹ്മി ലിപി]]യിലുള്ള അനേകം എഴുത്തുകൾ നമുക്ക് വായിച്ചെടുക്കാനായിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt; Gupta, Parmeshwari Lal. 1978. Brahmi Script. Delhi: All India Educational Supply Company. &lt;/ref&gt; അവയെ [[അശോക ശിലാശാസനങ്ങൾ|അശോക ശാസനങ്ങൾ]], &lt;ref&gt; Archaeological Survey of India. 1961. Corpus inscriptionum indicarum. Varanasi: Indological Book House. &lt;/ref&gt;  [[ബുദ്ധമതത്തിന്റെ ചരിത്രം|ബുദ്ധ]] ദാനങ്ങൾ,&lt;ref&gt; Lüders, Heinrich, Ernst Waldschmidt, and M. A. Mehendale. 1998. Bharhut inscriptions. Janpath, New Delhi: Director General, Archaeological Survey of India. &lt;/ref&gt; മൺപാത്രങ്ങളിലും മറ്റും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള പേരുകൾ &lt;ref&gt; https://www.tnarch.gov.in/keeladi &lt;/ref&gt; എന്നിങ്ങനെ പലതായി കാണാം. &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; [[എടക്കൽ ഗുഹകൾ|എടക്കൽ]] ഗുഹാലിഖിതങ്ങൾ &lt;ref&gt; Mahadevan, Iravatham. 2003. Early Tamil epigraphy: from the earliest times to the sixth century A.D. Chennai, India: Cre-A. &lt;/ref&gt; വായിച്ചെടുക്കുന്നതിലൂടെ [[കേരളം|കേരള]]ത്തിലെ ലിഖിത വിജ്ഞാനീയ ശാഖ പഠനവിധേയമാക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Archæological Survey of India. 1900. Annual report on South Indian epigraphy. &lt;/ref&gt; ഫോസെറ്റ് എന്ന ബ്രിട്ടീഷ് ഉദ്യോഗസ്ഥന്റെ റിപ്പോർട്ടിനനുസരിച്ചു  ഹുൾഷ്  [[എടക്കൽ ഗുഹകൾ|എടക്കൽ]] ലിഖിതങ്ങൾ വായിച്ചെടുത്തു. [[കാസർഗോഡ്|കാസറഗോഡ്]] നിന്നും എം.ആർ. രാഘവ വാരിയർ ഒരു ബ്രാഹ്മി ലിഖിതം വായിച്ചെടുത്തു. &lt;ref&gt; https://www.thehindu.com/news/national/kerala/newly-discovered-brahmi-inscription-deciphered/article5777862.ece%E2%80%8B &lt;/ref&gt; കൂടാതെ എടക്കലിൽ നിന്നും 'ശ്രീ വഴുമി' എന്നൊരു ലിഖിതവും അദ്ദേഹം വായിക്കുകയുണ്ടായി. &lt;ref&gt; https://www.thehindu.com/features/friday-review/history-and-culture//article59995866.ece &lt;/ref&gt;&lt;/p&gt;
[[File:Kottayam_plates_of_Sthanu_Ravi_TAS.tif |thumb|right| എസ്റ്റംപേജ്. സ്ഥാണുരവിയുടെ കോട്ടയം ശാസനം കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ് ]]

&lt;p&gt; സി.ഇ. 9 മുതൽ 12 വരെയുള്ള നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ &lt;ref&gt; Veluthat, Kesavan. 2013. Brahman settlements in Kerala: historical studies. &lt;/ref&gt; [[കൊടുങ്ങല്ലൂർ|കൊടുങ്ങല്ലൂരി]]ലെ [[ചേരസാമ്രാജ്യം|ചേര ഭരണ]]കാലത്ത് രേഖപ്പെടുത്തിയ 150-തിലധികം [[വട്ടെഴുത്ത്|വട്ടെഴുത്തു]] ലിഖിതങ്ങൾ കേരളത്തിലുടനീളം ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. &lt;ref&gt; Narayanan, M. G. S. 2018. Perumāḷs of Kerala: Brahmin oligarchy and ritual monarchy : political and social conditions of Kerala under the Cēra Perumāḷs of Makōtai (c. AD 800-AD 1124). &lt;/ref&gt; സി.ഇ. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട് തൊട്ടു എഴുതപ്പെട്ട ലിഖിതങ്ങളിൽ വട്ടെഴുത്തിനു ചില പ്രാദേശിക ഭേദങ്ങൾ (കോലെഴുത്ത്) ഉണ്ടായിത്തീർന്നു. &lt;ref&gt; Rājēndu, Es. 2015. Cāl̲ūr Ceppēṭ: (caritr̲aṃ). &lt;/ref&gt; മദ്ധ്യകാലത്ത് കേരളത്തിലുണ്ടായ കാവ്യം, നാടകം, തന്ത്രം, വാസ്തു തുടങ്ങിയവയുടെ വികാസം വലിയതോതിലുള്ള ഗ്രന്ഥരചനക്ക് കാരണമായി. &lt;ref&gt; Kunjan Pillai, Elamkulam. 1970. Studies in Kerala history. Kottayam: National Book Stall. &lt;/ref&gt; അതിൽ അനേകം [[താളിയോല]] ഗ്രന്ഥങ്ങൾ രചിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Sreedhara Menon, A. 1979. Social and cultural history of Kerala. New Delhi: Sterling. &lt;/ref&gt; ആയിരക്കണക്കിന് ഓലകൾ ഭൂമി സംബന്ധമായി രചിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; വള്ളുവനാട് ഗ്രന്ഥവരി, എസ്. രാജേന്ദു, പബ്ലി: കെ. ശങ്കരനാരായണൻ, പെരിന്തൽമണ്ണ, 2015 &lt;/ref&gt;  [[സംസ്കൃതം|സംസ്കൃത]] വാക്കുകൾ കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കേണ്ട ഘട്ടത്തിൽ [[ഗ്രന്ഥലിപി|ഗ്രന്ഥ ലിപി]] [[മലയാള ഭാഷ]] എഴുതാനായി കടം വാങ്ങി. &lt;ref&gt; Ezhuthachan, K. N. 1975. The history of the grammatical theories in Malayalam. Trivandrum: Dravidian Linguist. Assoc. &lt;/ref&gt; അത് പിന്നീട് ആധുനിക ഗ്രന്ഥം അഥവാ [[മലയാളലിപി|മലയാള ലിപി]] &lt;ref&gt; Ravi Varma, L. A. 1971. Prācīna kēraḷa lipikaḷ. Trichur: Kerala Sahitya Akademi.&lt;/ref&gt; എന്ന് അറിയപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Visalakshy, P. 2003. The grantha script. Thiruvananthapuram: Dravidian Linguistics Association. &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

[[File:Tamil_Brahmi_Inscription_Kasaragod.jpg |thumb|right| കാസറഗോഡ് നിന്നും ലഭിച്ച ബ്രാഹ്മി ലിഖിതം.  കടപ്പാട്:  എം. ആർ. രാഘവ വാരിയർ ]]

&lt;p&gt;കേരളത്തിൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Kerala%20history%20inscriptions ശിലാലിഖിത]ങ്ങൾ, &lt;ref&gt; Gopinatha Rao, T. A., and A. S. Ramanatha Ayyar. 1988. Travancore archaeological series. Trivandrum: Dept. of Cultural Publications, Govt. of Kerala. http://books.google.com/books?id=wCuXd9HRN1oC. &lt;/ref&gt; [[കേരളചരിത്രത്തിലെ ശാസനങ്ങൾ|ചെപ്പേടു]]കൾ, &lt;ref&gt; തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്, എം. ആർ. രാഘവ വാരിയർ &amp; കേശവൻ വെളുത്താട്ട്, എസ്.പി.സി.എസ്. കോട്ടയം, 2013 &lt;/ref&gt; [[താളിയോല|താളിയോലകൾ]] &lt;ref&gt; Narayanan, M. G. S. 1987. Vanjeri grandhavari. Calicut: Dept. of History, University of Calicut. http://catalog.hathitrust.org/api/volumes/oclc/45710400.html. &lt;/ref&gt; എന്നിങ്ങനെ പല പ്രതലങ്ങളിലും രേഖപ്പെടുത്തിയവ നമുക്ക് ലഭ്യമായിട്ടുണ്ട്. കേരളത്തിൽ ലഭ്യമായതിൽ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന ചെപ്പേട് [[നിലമ്പൂർ ചെപ്പേട്]] (സി.ഇ.470) ആണെങ്കിലും, [[കേരളചരിത്രം|കേരളചരിത്ര]]ത്തെക്കുറിച്ചു പറയുന്നത് [[തരിസാപ്പള്ളി ശാസനങ്ങൾ|തരിസാപ്പള്ളി]] ചെപ്പേടിലാണ് (സി.ഇ.849). വംശനാശം സംഭവിച്ച നാഗരികതകളുടെ രാഷ്ട്രീയ, ഭരണ, നിയമനിർമ്മാണ, രാജവംശ രേഖകൾ എന്നിവ പഠിക്കുമ്പോൾ, ആധുനിക ചരിത്രകാരന്മാർ തങ്ങളുടെ പക്കലുള്ള എല്ലാ തെളിവുകളും കൊണ്ടുവരണം. &lt;ref&gt; Bühler, Georg. 1960. Indian paleography Suppl. Suppl. Calcutta: Indian Studies, Past &amp; Present. &lt;/ref&gt; അത്തരം തെളിവുകൾ ഒരു പ്രദേശത്തും കാലഘട്ടത്തിലും നിന്ന് മറ്റൊന്നിലേക്ക് കുത്തനെ വ്യത്യാസപ്പെടാം. &lt;ref&gt; Pandey, Rajbali. 1957. Indian paleography. Varanasi: Molilal Banarasi Das.&lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; ലിഖിതങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന വസ്തുക്കളുടെയും സാങ്കേതികതകളുടെയും സ്വഭാവം രേഖയുടെ ബാഹ്യ ഉദ്ദേശ്യവുമായി വളരെ അടുത്ത് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അങ്ങനെ ലിഖിതങ്ങളെ സ്മാരകം, ചരിത്രരേഖകൾ, സാന്ദർഭികം എന്നിങ്ങനെ വിഭജിക്കാം. &lt;ref&gt; Daniels, Peter, and Bright, William. 2010. The World's Writing Systems. Oxford Univ Pr. &lt;/ref&gt; സ്മാരക ലിഖിതങ്ങൾ ശാശ്വതമായ പ്രദർശനത്തിനായി ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളവയാണ്, അതിനാൽ, ചട്ടം പോലെ, കല്ല് അല്ലെങ്കിൽ ലോഹം പോലെയുള്ള ശാശ്വത വസ്തുക്കളിൽ അവ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടു. പുരാരേഖകൾ  അടിസ്ഥാനപരമായി രേഖകൾ സൂക്ഷിക്കുകയും അവയുടെ ആന്തരികമോ ആകസ്മികമോ  ആയ ഈടുനിൽക്കുന്നതിനാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതരം വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന ആദ്യകാല സമൂഹങ്ങളുടെ സവിശേഷ എഴുത്തുകളാകുന്നു. സാന്ദർഭിക ലിഖിതങ്ങളെ 'സംരക്ഷിക്കാൻ ഗൗരവമായി ഉദ്ദേശിക്കാത്തവ' എന്ന് നിർവചിക്കാം. ഉദാഹരണത്തിന്, ഗ്രാഫിറ്റിയുടെ തരം ചുവരുകൾ, കലപ്പൊട്ടുകൾ (ഓസ്ട്രാക്ക), പാപ്പിറസ് സ്‌ക്രാപ്പുകൾ എന്നിവ പോലുള്ള വിലകുറഞ്ഞ എഴുത്ത് വസ്തുക്കളിൽ സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന യാദൃശ്ചികമായ എഴുത്തുകളും അവയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt; https://www.britannica.com/topic/epigraphy &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

==അവലംബം==  
{{reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ശിലാലിഖിതങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ചെപ്പേടുകൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ഗ്രന്ഥവരികൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സംസ്കാരം]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളചരിത്രം]]</text>
      <sha1>1u4btd4f2r61r85ouvena174bfmh3ye</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759182</id>
      <parentid>3759178</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T00:37:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rajendu</username>
        <id>57874</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18019" xml:space="preserve">{{Infobox manuscript
| name         = തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്.(Signature plates)
| image        = Tarisappalli_signature_plates.tif
| caption      =  തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്.(Signature plates) കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ് 
| language     = മലയാളം 
| Scripts       = Kufic, Pahlavi &amp; Hebrew 
| Material     = ചെപ്പേട്  
| location     = കേരളം 
| period       = പത്താം നൂറ്റാണ്ട് 
}}

കഠിനമോ മോടിയുള്ളതോ ആയ വസ്തുക്കളിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന രേഖാമൂലമുള്ള പദാർത്ഥങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനമാണ് '''പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം''' അഥവാ [https://en.wikipedia.org/wiki/Epigraphy '''എപ്പിഗ്രാഫി''']. &lt;ref&gt; Sircar, Dineschandra. 2017. Indian epigraphy. &lt;/ref&gt; ക്ലാസിക്കൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Greek%20language ഗ്രീക്ക് ഭാഷ]യിലെ എപ്പിഗ്രാഫീൻ (&quot;എഴുതുക, മുറിവുണ്ടാക്കുക&quot;), എപ്പിഗ്രാഫ് (&quot;ലിഖിതം&quot;) എന്നിവയിൽ നിന്നാണ് ഈ പദം ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്. &lt;ref&gt; https://www.britannica.com/topic/epigraphy &lt;/ref&gt;

==വിശകലനം== 
&lt;p&gt; പുരാതനകാലം തൊട്ടുള്ള പാണ്ഡിത്യത്തിന്റെ തൊട്ടടുത്തുള്ളതും ബന്ധപ്പെട്ടതുമായ മേഖലകളിൽ പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയത്തിൻ്റെ  അതിർത്തി നിർണ്ണയം ചില അവ്യക്തതകൾ നേരിടുന്നു. &lt;ref&gt; Bhandarkar oriental series. 1939. Poona: [publisher not identified]. &lt;/ref&gt; വിശാലമായ അർത്ഥത്തിൽ, പുരാതന [[നാഗരികത]]കളുടെ ലിഖിത അവശിഷ്ടങ്ങളുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള നേരിട്ടുള്ള സംപ്രേക്ഷണത്തെക്കുറിച്ചാണ് [https://en.wikipedia.org/wiki/Epigraphy എപ്പിഗ്രഫി] വിശകലനം ചെയ്യുന്നത്. &lt;ref&gt; Ramesh, Koluvail V. 1984. Indian epigraphy : [collection of papers]. Vol. 1 Vol. 1. Delhi: Sundeep Prakashan. &lt;/ref&gt; വസ്തുവിന്റെ സ്വഭാവം &lt;ref&gt; Rajan, K. 2015. Early writing system: a journey from Graffiti to Brāhmī. &lt;/ref&gt; (ഉദാ. കല്ല്, മാർബിൾ, ലോഹം, കളിമണ്ണ്, ടെറാക്കോട്ട, മൺപാത്രങ്ങൾ, മരം, മെഴുക് ഗുളികകൾ, പാപ്പിറസ്, കടലാസ്)രേഖപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള  സാങ്കേതികത (മുറിക്കൽ, കൊത്തുപണി, കൊത്തുപണി, കാസ്റ്റിംഗ്, എംബോസിംഗ്, സ്ക്രാച്ചിംഗ്, പെയിന്റിംഗ് , ഡ്രോയിംഗ് മുതലായവ) വെറും ദ്വിതീയ പ്രസക്തി മാത്രമേയുള്ളൂ. പൊതുവെ പറഞ്ഞാൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Palaeogeography എഴുത്തു വിദ്യ]യുടെ വികാസ പരിണാമ ദശയിൽ മനുഷ്യൻ എഴുതിവെച്ച പഴയകാല ലിഖിതങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠന ശാഖയാണ്  പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം. &lt;ref&gt; Salomon, Richard. 1998. Indian Epigraphy: a Guide to the Study of Inscriptions in Sanskrit, Prakrit, and the other Indo-Aryan Languages. New York: Oxford University Press. https://public.ebookcentral.proquest.com/choice/publicfullrecord.aspx?p=271671. &lt;/ref&gt; ഇത് മനുഷ്യന്റെ നാഗരികതയുമായി  ബന്ധപ്പെട്ടു കിടക്കുന്നു. &lt;ref&gt; Oates, Joan. 1986. Early writing systems. London: Routledge. &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

[[File:Rajasekhara_TA_Gopinatha_Rao_TAS.png |thumb|right|പട്ടിക: വട്ടെഴുത്ത്. വാഴപ്പള്ളി ശാസനം. കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ്]]

&lt;p&gt;  [[സിന്ധു ലിപി]]യുടെ വായന സാദ്ധ്യമല്ലാതിരുന്നെങ്കിലും മൂവ്വായിരത്തി അഞ്ഞൂറു  വർഷത്തെയെങ്കിലും പാരമ്പര്യം ലിഖിത പഠന ശാഖയിൽ [[ഇന്ത്യ|ഭാരത]]ത്തിന് അവകാശപ്പെടാവുന്നതാണ്. &lt;ref&gt; International Conference on Sindhu-Sarasvatī Valley Civilization: a Reappraisal, S. R. Rao, and Nalini Rao. 2014. Sindhu-Sarasvatī civilization: new perspectives : a volume in memory of Dr. Shikaripur Ranganatha Rao : proceedings of the International Conference on the Sindhu-Sarasvatī Valley Civilization: a Reappraisal, held at Loyola Marymount University, California, USA, on 21-22 February 2009. &lt;/ref&gt; [[ജയിംസ് പ്രിൻസെപ്|ജെയിംസ് പ്രിൻസെപ്]] 'ദാനം' എന്ന് വായിച്ചെടുത്ത 1850-കാലത്തിനു ശേഷം [[ബ്രാഹ്മി ലിപി|ബ്രാഹ്മി ലിപി]]യിലുള്ള അനേകം എഴുത്തുകൾ നമുക്ക് വായിച്ചെടുക്കാനായിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt; Gupta, Parmeshwari Lal. 1978. Brahmi Script. Delhi: All India Educational Supply Company. &lt;/ref&gt; അവയെ [[അശോക ശിലാശാസനങ്ങൾ|അശോക ശാസനങ്ങൾ]], &lt;ref&gt; Archaeological Survey of India. 1961. Corpus inscriptionum indicarum. Varanasi: Indological Book House. &lt;/ref&gt;  [[ബുദ്ധമതത്തിന്റെ ചരിത്രം|ബുദ്ധ]] ദാനങ്ങൾ,&lt;ref&gt; Lüders, Heinrich, Ernst Waldschmidt, and M. A. Mehendale. 1998. Bharhut inscriptions. Janpath, New Delhi: Director General, Archaeological Survey of India. &lt;/ref&gt; മൺപാത്രങ്ങളിലും മറ്റും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള പേരുകൾ &lt;ref&gt; https://www.tnarch.gov.in/keeladi &lt;/ref&gt; എന്നിങ്ങനെ പലതായി കാണാം. &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; [[എടക്കൽ ഗുഹകൾ|എടക്കൽ]] ഗുഹാലിഖിതങ്ങൾ &lt;ref&gt; Mahadevan, Iravatham. 2003. Early Tamil epigraphy: from the earliest times to the sixth century A.D. Chennai, India: Cre-A. &lt;/ref&gt; വായിച്ചെടുക്കുന്നതിലൂടെ [[കേരളം|കേരള]]ത്തിലെ ലിഖിത വിജ്ഞാനീയ ശാഖ പഠനവിധേയമാക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Archæological Survey of India. 1900. Annual report on South Indian epigraphy. &lt;/ref&gt; ഫോസെറ്റ് എന്ന ബ്രിട്ടീഷ് ഉദ്യോഗസ്ഥന്റെ റിപ്പോർട്ടിനനുസരിച്ചു  ഹുൾഷ്  [[എടക്കൽ ഗുഹകൾ|എടക്കൽ]] ലിഖിതങ്ങൾ വായിച്ചെടുത്തു. [[കാസർഗോഡ്|കാസറഗോഡ്]] നിന്നും എം.ആർ. രാഘവ വാരിയർ ഒരു ബ്രാഹ്മി ലിഖിതം വായിച്ചെടുത്തു. &lt;ref&gt; https://www.thehindu.com/news/national/kerala/newly-discovered-brahmi-inscription-deciphered/article5777862.ece%E2%80%8B &lt;/ref&gt; കൂടാതെ എടക്കലിൽ നിന്നും 'ശ്രീ വഴുമി' എന്നൊരു ലിഖിതവും അദ്ദേഹം വായിക്കുകയുണ്ടായി. &lt;ref&gt; https://www.thehindu.com/features/friday-review/history-and-culture//article59995866.ece &lt;/ref&gt;&lt;/p&gt;
[[File:Kottayam_plates_of_Sthanu_Ravi_TAS.tif |thumb|right| എസ്റ്റംപേജ്. സ്ഥാണുരവിയുടെ കോട്ടയം ശാസനം കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ് ]]

&lt;p&gt; സി.ഇ. 9 മുതൽ 12 വരെയുള്ള നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ &lt;ref&gt; Veluthat, Kesavan. 2013. Brahman settlements in Kerala: historical studies. &lt;/ref&gt; [[കൊടുങ്ങല്ലൂർ|കൊടുങ്ങല്ലൂരി]]ലെ [[ചേരസാമ്രാജ്യം|ചേര ഭരണ]]കാലത്ത് രേഖപ്പെടുത്തിയ 150-തിലധികം [[വട്ടെഴുത്ത്|വട്ടെഴുത്തു]] ലിഖിതങ്ങൾ കേരളത്തിലുടനീളം ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. &lt;ref&gt; Narayanan, M. G. S. 2018. Perumāḷs of Kerala: Brahmin oligarchy and ritual monarchy : political and social conditions of Kerala under the Cēra Perumāḷs of Makōtai (c. AD 800-AD 1124). &lt;/ref&gt; സി.ഇ. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട് തൊട്ടു എഴുതപ്പെട്ട ലിഖിതങ്ങളിൽ വട്ടെഴുത്തിനു ചില പ്രാദേശിക ഭേദങ്ങൾ (കോലെഴുത്ത്) ഉണ്ടായിത്തീർന്നു. &lt;ref&gt; Rājēndu, Es. 2015. Cāl̲ūr Ceppēṭ: (caritr̲aṃ). &lt;/ref&gt; മദ്ധ്യകാലത്ത് കേരളത്തിലുണ്ടായ കാവ്യം, നാടകം, തന്ത്രം, വാസ്തു തുടങ്ങിയവയുടെ വികാസം വലിയതോതിലുള്ള ഗ്രന്ഥരചനക്ക് കാരണമായി. &lt;ref&gt; Kunjan Pillai, Elamkulam. 1970. Studies in Kerala history. Kottayam: National Book Stall. &lt;/ref&gt; അതിൽ അനേകം [[താളിയോല]] ഗ്രന്ഥങ്ങൾ രചിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Sreedhara Menon, A. 1979. Social and cultural history of Kerala. New Delhi: Sterling. &lt;/ref&gt; ആയിരക്കണക്കിന് ഓലകൾ ഭൂമി സംബന്ധമായി രചിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; വള്ളുവനാട് ഗ്രന്ഥവരി, എസ്. രാജേന്ദു, പബ്ലി: കെ. ശങ്കരനാരായണൻ, പെരിന്തൽമണ്ണ, 2015 &lt;/ref&gt;  [[സംസ്കൃതം|സംസ്കൃത]] വാക്കുകൾ കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കേണ്ട ഘട്ടത്തിൽ [[ഗ്രന്ഥലിപി|ഗ്രന്ഥ ലിപി]] [[മലയാള ഭാഷ]] എഴുതാനായി കടം വാങ്ങി. &lt;ref&gt; Ezhuthachan, K. N. 1975. The history of the grammatical theories in Malayalam. Trivandrum: Dravidian Linguist. Assoc. &lt;/ref&gt; അത് പിന്നീട് ആധുനിക ഗ്രന്ഥം അഥവാ [[മലയാളലിപി|മലയാള ലിപി]] &lt;ref&gt; Ravi Varma, L. A. 1971. Prācīna kēraḷa lipikaḷ. Trichur: Kerala Sahitya Akademi.&lt;/ref&gt; എന്ന് അറിയപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Visalakshy, P. 2003. The grantha script. Thiruvananthapuram: Dravidian Linguistics Association. &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

[[File:Tamil_Brahmi_Inscription_Kasaragod.jpg |thumb|right| കാസറഗോഡ് നിന്നും ലഭിച്ച ബ്രാഹ്മി ലിഖിതം.  കടപ്പാട്:  എം. ആർ. രാഘവ വാരിയർ ]]

&lt;p&gt;കേരളത്തിൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Kerala%20history%20inscriptions ശിലാലിഖിത]ങ്ങൾ, &lt;ref&gt; Gopinatha Rao, T. A., and A. S. Ramanatha Ayyar. 1988. Travancore archaeological series. Trivandrum: Dept. of Cultural Publications, Govt. of Kerala. http://books.google.com/books?id=wCuXd9HRN1oC. &lt;/ref&gt; [[കേരളചരിത്രത്തിലെ ശാസനങ്ങൾ|ചെപ്പേടു]]കൾ, &lt;ref&gt; തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്, എം. ആർ. രാഘവ വാരിയർ &amp; കേശവൻ വെളുത്താട്ട്, എസ്.പി.സി.എസ്. കോട്ടയം, 2013 &lt;/ref&gt; [[താളിയോല|താളിയോലകൾ]] &lt;ref&gt; Narayanan, M. G. S. 1987. Vanjeri grandhavari. Calicut: Dept. of History, University of Calicut. http://catalog.hathitrust.org/api/volumes/oclc/45710400.html. &lt;/ref&gt; എന്നിങ്ങനെ പല പ്രതലങ്ങളിലും രേഖപ്പെടുത്തിയവ നമുക്ക് ലഭ്യമായിട്ടുണ്ട്. കേരളത്തിൽ ലഭ്യമായതിൽ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന ചെപ്പേട് [[നിലമ്പൂർ ചെപ്പേട്]] (സി.ഇ.470) ആണെങ്കിലും, [[കേരളചരിത്രം|കേരളചരിത്ര]]ത്തെക്കുറിച്ചു പറയുന്നത് [[തരിസാപ്പള്ളി ശാസനങ്ങൾ|തരിസാപ്പള്ളി]] ചെപ്പേടിലാണ് (സി.ഇ.849). വംശനാശം സംഭവിച്ച നാഗരികതകളുടെ രാഷ്ട്രീയ, ഭരണ, നിയമനിർമ്മാണ, രാജവംശ രേഖകൾ എന്നിവ പഠിക്കുമ്പോൾ, ആധുനിക ചരിത്രകാരന്മാർ തങ്ങളുടെ പക്കലുള്ള എല്ലാ തെളിവുകളും കൊണ്ടുവരണം. &lt;ref&gt; Bühler, Georg. 1960. Indian paleography Suppl. Suppl. Calcutta: Indian Studies, Past &amp; Present. &lt;/ref&gt; അത്തരം തെളിവുകൾ ഒരു പ്രദേശത്തും കാലഘട്ടത്തിലും നിന്ന് മറ്റൊന്നിലേക്ക് കുത്തനെ വ്യത്യാസപ്പെടാം. &lt;ref&gt; Pandey, Rajbali. 1957. Indian paleography. Varanasi: Molilal Banarasi Das.&lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; ലിഖിതങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന വസ്തുക്കളുടെയും സാങ്കേതികതകളുടെയും സ്വഭാവം രേഖയുടെ ബാഹ്യ ഉദ്ദേശ്യവുമായി വളരെ അടുത്ത് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അങ്ങനെ ലിഖിതങ്ങളെ സ്മാരകം, ചരിത്രരേഖകൾ, സാന്ദർഭികം എന്നിങ്ങനെ വിഭജിക്കാം. &lt;ref&gt; Daniels, Peter, and Bright, William. 2010. The World's Writing Systems. Oxford Univ Pr. &lt;/ref&gt; സ്മാരക ലിഖിതങ്ങൾ ശാശ്വതമായ പ്രദർശനത്തിനായി ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളവയാണ്, അതിനാൽ, ചട്ടം പോലെ, കല്ല് അല്ലെങ്കിൽ ലോഹം പോലെയുള്ള ശാശ്വത വസ്തുക്കളിൽ അവ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടു. പുരാരേഖകൾ  അടിസ്ഥാനപരമായി രേഖകൾ സൂക്ഷിക്കുകയും അവയുടെ ആന്തരികമോ ആകസ്മികമോ  ആയ ഈടുനിൽക്കുന്നതിനാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതരം വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന ആദ്യകാല സമൂഹങ്ങളുടെ സവിശേഷ എഴുത്തുകളാകുന്നു. സാന്ദർഭിക ലിഖിതങ്ങളെ 'സംരക്ഷിക്കാൻ ഗൗരവമായി ഉദ്ദേശിക്കാത്തവ' എന്ന് നിർവചിക്കാം. ഉദാഹരണത്തിന്, ഗ്രാഫിറ്റിയുടെ തരം ചുവരുകൾ, കലപ്പൊട്ടുകൾ (ഓസ്ട്രാക്ക), പാപ്പിറസ് സ്‌ക്രാപ്പുകൾ എന്നിവ പോലുള്ള വിലകുറഞ്ഞ എഴുത്ത് വസ്തുക്കളിൽ സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന യാദൃശ്ചികമായ എഴുത്തുകളും അവയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt; https://www.britannica.com/topic/epigraphy &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

==അവലംബം==  
{{reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ശിലാലിഖിതങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ചെപ്പേടുകൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ശാസനങ്ങളും ശിലാലിഖിതങ്ങളും]]
[[വർഗ്ഗം:ഗ്രന്ഥവരികൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സംസ്കാരം]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളചരിത്രം]]</text>
      <sha1>pnlhf3pkg24w6p18vs0o2lecab7diqb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759198</id>
      <parentid>3759182</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T04:28:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vijayanrajapuram</username>
        <id>21314</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/Rajendu|Rajendu]] ([[User talk:Rajendu|സംവാദം]]) ചെയ്ത നാൾപ്പതിപ്പ് 3759176 നീക്കം ചെയ്യുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18063" xml:space="preserve">{{Merge to|എപ്പിഗ്രഫി}}
{{Infobox manuscript
| name         = തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്.(Signature plates)
| image        = Tarisappalli_signature_plates.tif
| caption      =  തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്.(Signature plates) കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ് 
| language     = മലയാളം 
| Scripts       = Kufic, Pahlavi &amp; Hebrew 
| Material     = ചെപ്പേട്  
| location     = കേരളം 
| period       = പത്താം നൂറ്റാണ്ട് 
}}

കഠിനമോ മോടിയുള്ളതോ ആയ വസ്തുക്കളിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന രേഖാമൂലമുള്ള പദാർത്ഥങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനമാണ് '''പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം''' അഥവാ [https://en.wikipedia.org/wiki/Epigraphy '''എപ്പിഗ്രാഫി''']. &lt;ref&gt; Sircar, Dineschandra. 2017. Indian epigraphy. &lt;/ref&gt; ക്ലാസിക്കൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Greek%20language ഗ്രീക്ക് ഭാഷ]യിലെ എപ്പിഗ്രാഫീൻ (&quot;എഴുതുക, മുറിവുണ്ടാക്കുക&quot;), എപ്പിഗ്രാഫ് (&quot;ലിഖിതം&quot;) എന്നിവയിൽ നിന്നാണ് ഈ പദം ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്. &lt;ref&gt; https://www.britannica.com/topic/epigraphy &lt;/ref&gt;

==വിശകലനം== 
&lt;p&gt; പുരാതനകാലം തൊട്ടുള്ള പാണ്ഡിത്യത്തിന്റെ തൊട്ടടുത്തുള്ളതും ബന്ധപ്പെട്ടതുമായ മേഖലകളിൽ പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയത്തിൻ്റെ  അതിർത്തി നിർണ്ണയം ചില അവ്യക്തതകൾ നേരിടുന്നു. &lt;ref&gt; Bhandarkar oriental series. 1939. Poona: [publisher not identified]. &lt;/ref&gt; വിശാലമായ അർത്ഥത്തിൽ, പുരാതന [[നാഗരികത]]കളുടെ ലിഖിത അവശിഷ്ടങ്ങളുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള നേരിട്ടുള്ള സംപ്രേക്ഷണത്തെക്കുറിച്ചാണ് [https://en.wikipedia.org/wiki/Epigraphy എപ്പിഗ്രഫി] വിശകലനം ചെയ്യുന്നത്. &lt;ref&gt; Ramesh, Koluvail V. 1984. Indian epigraphy : [collection of papers]. Vol. 1 Vol. 1. Delhi: Sundeep Prakashan. &lt;/ref&gt; വസ്തുവിന്റെ സ്വഭാവം &lt;ref&gt; Rajan, K. 2015. Early writing system: a journey from Graffiti to Brāhmī. &lt;/ref&gt; (ഉദാ. കല്ല്, മാർബിൾ, ലോഹം, കളിമണ്ണ്, ടെറാക്കോട്ട, മൺപാത്രങ്ങൾ, മരം, മെഴുക് ഗുളികകൾ, പാപ്പിറസ്, കടലാസ്)രേഖപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള  സാങ്കേതികത (മുറിക്കൽ, കൊത്തുപണി, കൊത്തുപണി, കാസ്റ്റിംഗ്, എംബോസിംഗ്, സ്ക്രാച്ചിംഗ്, പെയിന്റിംഗ് , ഡ്രോയിംഗ് മുതലായവ) വെറും ദ്വിതീയ പ്രസക്തി മാത്രമേയുള്ളൂ. പൊതുവെ പറഞ്ഞാൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Palaeogeography എഴുത്തു വിദ്യ]യുടെ വികാസ പരിണാമ ദശയിൽ മനുഷ്യൻ എഴുതിവെച്ച പഴയകാല ലിഖിതങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പഠന ശാഖയാണ്  പുരാലിഖിത വിജ്ഞാനീയം. &lt;ref&gt; Salomon, Richard. 1998. Indian Epigraphy: a Guide to the Study of Inscriptions in Sanskrit, Prakrit, and the other Indo-Aryan Languages. New York: Oxford University Press. https://public.ebookcentral.proquest.com/choice/publicfullrecord.aspx?p=271671. &lt;/ref&gt; ഇത് മനുഷ്യന്റെ നാഗരികതയുമായി  ബന്ധപ്പെട്ടു കിടക്കുന്നു. &lt;ref&gt; Oates, Joan. 1986. Early writing systems. London: Routledge. &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

[[File:Rajasekhara_TA_Gopinatha_Rao_TAS.png |thumb|right|പട്ടിക: വട്ടെഴുത്ത്. വാഴപ്പള്ളി ശാസനം. കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ്]]

&lt;p&gt;  [[സിന്ധു ലിപി]]യുടെ വായന സാദ്ധ്യമല്ലാതിരുന്നെങ്കിലും മൂവ്വായിരത്തി അഞ്ഞൂറു  വർഷത്തെയെങ്കിലും പാരമ്പര്യം ലിഖിത പഠന ശാഖയിൽ [[ഇന്ത്യ|ഭാരത]]ത്തിന് അവകാശപ്പെടാവുന്നതാണ്. &lt;ref&gt; International Conference on Sindhu-Sarasvatī Valley Civilization: a Reappraisal, S. R. Rao, and Nalini Rao. 2014. Sindhu-Sarasvatī civilization: new perspectives : a volume in memory of Dr. Shikaripur Ranganatha Rao : proceedings of the International Conference on the Sindhu-Sarasvatī Valley Civilization: a Reappraisal, held at Loyola Marymount University, California, USA, on 21-22 February 2009. &lt;/ref&gt; [[ജയിംസ് പ്രിൻസെപ്|ജെയിംസ് പ്രിൻസെപ്]] 'ദാനം' എന്ന് വായിച്ചെടുത്ത 1850-കാലത്തിനു ശേഷം [[ബ്രാഹ്മി ലിപി|ബ്രാഹ്മി ലിപി]]യിലുള്ള അനേകം എഴുത്തുകൾ നമുക്ക് വായിച്ചെടുക്കാനായിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt; Gupta, Parmeshwari Lal. 1978. Brahmi Script. Delhi: All India Educational Supply Company. &lt;/ref&gt; അവയെ [[അശോക ശിലാശാസനങ്ങൾ|അശോക ശാസനങ്ങൾ]], &lt;ref&gt; Archaeological Survey of India. 1961. Corpus inscriptionum indicarum. Varanasi: Indological Book House. &lt;/ref&gt;  [[ബുദ്ധമതത്തിന്റെ ചരിത്രം|ബുദ്ധ]] ദാനങ്ങൾ,&lt;ref&gt; Lüders, Heinrich, Ernst Waldschmidt, and M. A. Mehendale. 1998. Bharhut inscriptions. Janpath, New Delhi: Director General, Archaeological Survey of India. &lt;/ref&gt; മൺപാത്രങ്ങളിലും മറ്റും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള പേരുകൾ &lt;ref&gt; https://www.tnarch.gov.in/keeladi &lt;/ref&gt; എന്നിങ്ങനെ പലതായി കാണാം. &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; [[എടക്കൽ ഗുഹകൾ|എടക്കൽ]] ഗുഹാലിഖിതങ്ങൾ &lt;ref&gt; Mahadevan, Iravatham. 2003. Early Tamil epigraphy: from the earliest times to the sixth century A.D. Chennai, India: Cre-A. &lt;/ref&gt; വായിച്ചെടുക്കുന്നതിലൂടെ [[കേരളം|കേരള]]ത്തിലെ ലിഖിത വിജ്ഞാനീയ ശാഖ പഠനവിധേയമാക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Archæological Survey of India. 1900. Annual report on South Indian epigraphy. &lt;/ref&gt; ഫോസെറ്റ് എന്ന ബ്രിട്ടീഷ് ഉദ്യോഗസ്ഥന്റെ റിപ്പോർട്ടിനനുസരിച്ചു  ഹുൾഷ്  [[എടക്കൽ ഗുഹകൾ|എടക്കൽ]] ലിഖിതങ്ങൾ വായിച്ചെടുത്തു. [[കാസർഗോഡ്|കാസറഗോഡ്]] നിന്നും എം.ആർ. രാഘവ വാരിയർ ഒരു ബ്രാഹ്മി ലിഖിതം വായിച്ചെടുത്തു. &lt;ref&gt; https://www.thehindu.com/news/national/kerala/newly-discovered-brahmi-inscription-deciphered/article5777862.ece%E2%80%8B &lt;/ref&gt; കൂടാതെ എടക്കലിൽ നിന്നും 'ശ്രീ വഴുമി' എന്നൊരു ലിഖിതവും അദ്ദേഹം വായിക്കുകയുണ്ടായി. &lt;ref&gt; https://www.thehindu.com/features/friday-review/history-and-culture//article59995866.ece &lt;/ref&gt;&lt;/p&gt;
[[File:Kottayam_plates_of_Sthanu_Ravi_TAS.tif |thumb|right| എസ്റ്റംപേജ്. സ്ഥാണുരവിയുടെ കോട്ടയം ശാസനം കടപ്പാട്: ടി.എ. ഗോപിനാഥ റാവു. ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളോജിക്കൽ സീരീസ് ]]

&lt;p&gt; സി.ഇ. 9 മുതൽ 12 വരെയുള്ള നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ &lt;ref&gt; Veluthat, Kesavan. 2013. Brahman settlements in Kerala: historical studies. &lt;/ref&gt; [[കൊടുങ്ങല്ലൂർ|കൊടുങ്ങല്ലൂരി]]ലെ [[ചേരസാമ്രാജ്യം|ചേര ഭരണ]]കാലത്ത് രേഖപ്പെടുത്തിയ 150-തിലധികം [[വട്ടെഴുത്ത്|വട്ടെഴുത്തു]] ലിഖിതങ്ങൾ കേരളത്തിലുടനീളം ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. &lt;ref&gt; Narayanan, M. G. S. 2018. Perumāḷs of Kerala: Brahmin oligarchy and ritual monarchy : political and social conditions of Kerala under the Cēra Perumāḷs of Makōtai (c. AD 800-AD 1124). &lt;/ref&gt; സി.ഇ. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ട് തൊട്ടു എഴുതപ്പെട്ട ലിഖിതങ്ങളിൽ വട്ടെഴുത്തിനു ചില പ്രാദേശിക ഭേദങ്ങൾ (കോലെഴുത്ത്) ഉണ്ടായിത്തീർന്നു. &lt;ref&gt; Rājēndu, Es. 2015. Cāl̲ūr Ceppēṭ: (caritr̲aṃ). &lt;/ref&gt; മദ്ധ്യകാലത്ത് കേരളത്തിലുണ്ടായ കാവ്യം, നാടകം, തന്ത്രം, വാസ്തു തുടങ്ങിയവയുടെ വികാസം വലിയതോതിലുള്ള ഗ്രന്ഥരചനക്ക് കാരണമായി. &lt;ref&gt; Kunjan Pillai, Elamkulam. 1970. Studies in Kerala history. Kottayam: National Book Stall. &lt;/ref&gt; അതിൽ അനേകം [[താളിയോല]] ഗ്രന്ഥങ്ങൾ രചിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Sreedhara Menon, A. 1979. Social and cultural history of Kerala. New Delhi: Sterling. &lt;/ref&gt; ആയിരക്കണക്കിന് ഓലകൾ ഭൂമി സംബന്ധമായി രചിക്കപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; വള്ളുവനാട് ഗ്രന്ഥവരി, എസ്. രാജേന്ദു, പബ്ലി: കെ. ശങ്കരനാരായണൻ, പെരിന്തൽമണ്ണ, 2015 &lt;/ref&gt;  [[സംസ്കൃതം|സംസ്കൃത]] വാക്കുകൾ കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കേണ്ട ഘട്ടത്തിൽ [[ഗ്രന്ഥലിപി|ഗ്രന്ഥ ലിപി]] [[മലയാള ഭാഷ]] എഴുതാനായി കടം വാങ്ങി. &lt;ref&gt; Ezhuthachan, K. N. 1975. The history of the grammatical theories in Malayalam. Trivandrum: Dravidian Linguist. Assoc. &lt;/ref&gt; അത് പിന്നീട് ആധുനിക ഗ്രന്ഥം അഥവാ [[മലയാളലിപി|മലയാള ലിപി]] &lt;ref&gt; Ravi Varma, L. A. 1971. Prācīna kēraḷa lipikaḷ. Trichur: Kerala Sahitya Akademi.&lt;/ref&gt; എന്ന് അറിയപ്പെട്ടു. &lt;ref&gt; Visalakshy, P. 2003. The grantha script. Thiruvananthapuram: Dravidian Linguistics Association. &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

[[File:Tamil_Brahmi_Inscription_Kasaragod.jpg |thumb|right| കാസറഗോഡ് നിന്നും ലഭിച്ച ബ്രാഹ്മി ലിഖിതം.  കടപ്പാട്:  എം. ആർ. രാഘവ വാരിയർ ]]

&lt;p&gt;കേരളത്തിൽ [https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Kerala%20history%20inscriptions ശിലാലിഖിത]ങ്ങൾ, &lt;ref&gt; Gopinatha Rao, T. A., and A. S. Ramanatha Ayyar. 1988. Travancore archaeological series. Trivandrum: Dept. of Cultural Publications, Govt. of Kerala. http://books.google.com/books?id=wCuXd9HRN1oC. &lt;/ref&gt; [[കേരളചരിത്രത്തിലെ ശാസനങ്ങൾ|ചെപ്പേടു]]കൾ, &lt;ref&gt; തരിസാപ്പള്ളി ചെപ്പേട്, എം. ആർ. രാഘവ വാരിയർ &amp; കേശവൻ വെളുത്താട്ട്, എസ്.പി.സി.എസ്. കോട്ടയം, 2013 &lt;/ref&gt; [[താളിയോല|താളിയോലകൾ]] &lt;ref&gt; Narayanan, M. G. S. 1987. Vanjeri grandhavari. Calicut: Dept. of History, University of Calicut. http://catalog.hathitrust.org/api/volumes/oclc/45710400.html. &lt;/ref&gt; എന്നിങ്ങനെ പല പ്രതലങ്ങളിലും രേഖപ്പെടുത്തിയവ നമുക്ക് ലഭ്യമായിട്ടുണ്ട്. കേരളത്തിൽ ലഭ്യമായതിൽ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന ചെപ്പേട് [[നിലമ്പൂർ ചെപ്പേട്]] (സി.ഇ.470) ആണെങ്കിലും, [[കേരളചരിത്രം|കേരളചരിത്ര]]ത്തെക്കുറിച്ചു പറയുന്നത് [[തരിസാപ്പള്ളി ശാസനങ്ങൾ|തരിസാപ്പള്ളി]] ചെപ്പേടിലാണ് (സി.ഇ.849). വംശനാശം സംഭവിച്ച നാഗരികതകളുടെ രാഷ്ട്രീയ, ഭരണ, നിയമനിർമ്മാണ, രാജവംശ രേഖകൾ എന്നിവ പഠിക്കുമ്പോൾ, ആധുനിക ചരിത്രകാരന്മാർ തങ്ങളുടെ പക്കലുള്ള എല്ലാ തെളിവുകളും കൊണ്ടുവരണം. &lt;ref&gt; Bühler, Georg. 1960. Indian paleography Suppl. Suppl. Calcutta: Indian Studies, Past &amp; Present. &lt;/ref&gt; അത്തരം തെളിവുകൾ ഒരു പ്രദേശത്തും കാലഘട്ടത്തിലും നിന്ന് മറ്റൊന്നിലേക്ക് കുത്തനെ വ്യത്യാസപ്പെടാം. &lt;ref&gt; Pandey, Rajbali. 1957. Indian paleography. Varanasi: Molilal Banarasi Das.&lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

&lt;p&gt; ലിഖിതങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന വസ്തുക്കളുടെയും സാങ്കേതികതകളുടെയും സ്വഭാവം രേഖയുടെ ബാഹ്യ ഉദ്ദേശ്യവുമായി വളരെ അടുത്ത് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അങ്ങനെ ലിഖിതങ്ങളെ സ്മാരകം, ചരിത്രരേഖകൾ, സാന്ദർഭികം എന്നിങ്ങനെ വിഭജിക്കാം. &lt;ref&gt; Daniels, Peter, and Bright, William. 2010. The World's Writing Systems. Oxford Univ Pr. &lt;/ref&gt; സ്മാരക ലിഖിതങ്ങൾ ശാശ്വതമായ പ്രദർശനത്തിനായി ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളവയാണ്, അതിനാൽ, ചട്ടം പോലെ, കല്ല് അല്ലെങ്കിൽ ലോഹം പോലെയുള്ള ശാശ്വത വസ്തുക്കളിൽ അവ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടു. പുരാരേഖകൾ  അടിസ്ഥാനപരമായി രേഖകൾ സൂക്ഷിക്കുകയും അവയുടെ ആന്തരികമോ ആകസ്മികമോ  ആയ ഈടുനിൽക്കുന്നതിനാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതരം വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന ആദ്യകാല സമൂഹങ്ങളുടെ സവിശേഷ എഴുത്തുകളാകുന്നു. സാന്ദർഭിക ലിഖിതങ്ങളെ 'സംരക്ഷിക്കാൻ ഗൗരവമായി ഉദ്ദേശിക്കാത്തവ' എന്ന് നിർവചിക്കാം. ഉദാഹരണത്തിന്, ഗ്രാഫിറ്റിയുടെ തരം ചുവരുകൾ, കലപ്പൊട്ടുകൾ (ഓസ്ട്രാക്ക), പാപ്പിറസ് സ്‌ക്രാപ്പുകൾ എന്നിവ പോലുള്ള വിലകുറഞ്ഞ എഴുത്ത് വസ്തുക്കളിൽ സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന യാദൃശ്ചികമായ എഴുത്തുകളും അവയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt; https://www.britannica.com/topic/epigraphy &lt;/ref&gt; &lt;/p&gt;

==അവലംബം==  
{{reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ശിലാലിഖിതങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ചെപ്പേടുകൾ]]
[[വർഗ്ഗം:ശാസനങ്ങളും ശിലാലിഖിതങ്ങളും]]
[[വർഗ്ഗം:ഗ്രന്ഥവരികൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സംസ്കാരം]]
[[വർഗ്ഗം:കേരളചരിത്രം]]</text>
      <sha1>4ear88igwchf5p9nen8j4y40c52p1se</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>വികസ്വര രാജ്യം</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573660</id>
    <revision>
      <id>3759137</id>
      <parentid>3759077</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T16:54:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>/* ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="157719" xml:space="preserve">{{PU|Developing country}}
{{Notice |heading=അറിയിപ്പ്|center=y |{{Inprogress}} വികസ്വര രാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ താൾ പുരോഗമിക്കുകയാണ്. മെച്ചപ്പെടുത്തിയും തെറ്റുകൾ തിരുത്തിയും താങ്കൾക്ക് സഹായിക്കാം}}
[[File:IMF advanced economies and UN least developed countries.svg|thumb|450px|&lt;!-- Map is up to date, despite the file name. --&gt;
{{legend|#00b9fa|[[Developed countries|വികസിത രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#ffb219|വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ}}
{{legend|#ff562f|[[Least developed countries|ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}&lt;br /&gt;[[ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട്|ഐഎംഎഫ്]], [[United Nations|യുഎൻ]] എന്നിവ പ്രകാരമുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ വർഗ്ഗീകരണങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;IMF1&quot;&gt;{{cite web |title=World Economic and Financial Surveys World Economic Outlook Database—WEO Groups and Aggregates Information |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2022/01/weodata/groups.htm |website=IMF.org |publisher=International Monetary Fund |access-date=2 June 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/publication/ldc_list.pdf Least Developed Countries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110517090756/http://www.unohrlls.org/en/ldc/related/62/ |date=17 May 2011 }} ([http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf 2018 list] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191221185727/http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf |date=21 December 2019 }})&lt;/ref&gt;]]
[[File:2020 UN Human Development Report.svg|thumb|[[മാനവ വികസന സൂചിക]] പ്രകാരമുള്ള വിവിധ വിഭാഗങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ലോക ഭൂപടം (2019 ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, 2020 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്)
{| border=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; background:none;&quot;
|-
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#12394b|വളരെ ഉയർന്നത് (≥ 0.800)}}
{{Legend|#358993|ഉയർന്നത് (0.700–0.799)}}
{{Legend|#5dc3cb|ഇടത്തരം (0.550–0.699)}}
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#c1e6e6|കുറവ് (≤ 0.549)}}
{{Legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}
|}|450px]]
മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ വികസനം കുറഞ്ഞ വ്യാവസായിക അടിത്തറയും കുറഞ്ഞ [[മാനവ വികസന സൂചിക|മാനവ വികസന സൂചികയും]] (എച്ച്ഡിഐ) ഉള്ള രാജ്യമാണ് '''വികസ്വര രാജ്യം''' എന്ന് നിർവ്വചനത്തിൽ വരുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/economicsprincip00osul|title=Economics: Principles in Action|last=O'Sullivan|first=Arthur|last2=Sheffrin|first2=Steven M.|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2003|isbn=978-0-13-063085-8|location=Upper Saddle River, New Jersey 07458|page=[https://archive.org/details/economicsprincip00osul/page/n487 471]|author-link=Arthur O'Sullivan (economist)|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; എന്നിരുന്നാലും, ഈ നിർവചനം സാർവത്രികമായി അംഗീകരിക്കുന്നില്ല. ഏത് രാജ്യങ്ങളാണ് ഈ വിഭാഗത്തിന് യോജിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തക്കുന്നതിനായുള്ള യാതൊരുവിധ കരാറും ഇതുവരെ ഇല്ല.&lt;ref name=&quot;UN&quot;&gt;{{Cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#ftnc|title=Composition of macro geographical (continental) region|publisher=United Nation s|archive-url=https://web.archive.org/web/20100306024500/http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm|archive-date=6 March 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യത്തെ '''താഴ്ന്നതും ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ളതുമായ രാജ്യം''' ('''low and middle-income country''' -'''LMIC''') എന്ന പദവുമായി പരസ്പരം മാറിമാറി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും ഇത് രാജ്യങ്ങളുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ മാത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ലോക ബാങ്ക്, പ്രതിശീർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ, ഉയർന്ന, ഉയർന്ന-മധ്യ, താഴ്ന്ന-ഇടത്തരം, കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു. ലീസ്റ്റ് ഡെവലപ്പ്ഡ്, ലാൻഡ്ലോക്ക്ഡ് ഡവപ്പിങ്ങ്, സ്മാൾ ഐലൻഡ് ഡവലപ്പിങ് എന്നിവയെല്ലാം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ്. സ്പെക്ട്രത്തിന്റെ മറ്റേ അറ്റത്തുള്ള രാജ്യങ്ങളെ സാധാരണയായി ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ഈ പദം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെച്ചൊല്ലി തർക്കങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; “വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം” അപ്രസക്തമാവുകയാണെന്നും അവയുടെ ഉപയോഗം അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും 2015 ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. പകരം, അവരുടെ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രദേശങ്ങൾക്കും വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കുമായുള്ള ഡാറ്റ സമാഹരണങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കും എന്ന് പറഞ്ഞു.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പകരമായി &quot;ഗ്ലോബൽ സൗത്ത്&quot; എന്ന പദവും ചിലർ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിൽ ചരിത്രപരമായ അല്ലെങ്കിൽ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പൊതുവായ ചില സവിശേഷതകൾ ഉണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഈ രാജ്യങ്ങളിൽ  സാധാരണയായി സുരക്ഷിതമായ [[കുടിവെള്ളം]], [[ശുചിത്വം]] ഊർജ ലഭ്യത, എന്നിവയിലെ കുറവ് കാണാം, അതുപോലെ ഉയർന്ന അളവിലുള്ള [[മലിനീകരണം]] (ഉദാ. [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], വീടിനുള്ളിലെ വായു മലിനീകരണം, [[ജലമലിനീകരണം]]), പകർച്ചവ്യാധികൾ ഉള്ള ആളുകളുടെ ഉയർന്ന അനുപാതം, [[റോഡപകടം|റോഡപകടങ്ങളുടെ]] വലിയ എണ്ണം, മോശം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവയും ഇത്തരം രാജ്യങ്ങളിൽ കാണാം. അതേപോലെ രാജ്യങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും, വ്യാപകമായ [[ദാരിദ്ര്യം]], ഉയർന്ന [[അപരാധം|കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ]] നിരക്ക്, താഴ്ന്ന [[വിദ്യാഭ്യാസം|വിദ്യാഭ്യാസ]] നിലവാരം, [[കുടുംബാസൂത്രണം|കുടുംബാസൂത്രണ]] സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള അപര്യാപ്തമായ പ്രവേശനം, അനൗപചാരികമായ നിരവധി സെറ്റിൽമെന്റുകൾ, എല്ലാ സർക്കാർ തലങ്ങളിലെയും [[അഴിമതി]], രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരത എന്നിവയും ഉണ്ട്. മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും ഉയർന്ന &quot;കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത (enviormangtal vulnerability)&quot; ഉള്ളതിനാൽ [[ആഗോളതാപനം]] സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളേക്കാൾ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ബാധിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക, പാരിസ്ഥിതിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ വികസനത്തെ സഹായിക്കുന്നതിന് സർക്കാരുകളും മറ്റ് ഏജൻസികളും നൽകുന്ന ധനസഹായമാണ് ഡവലപ്പ്മെന്റ് എയിഡ് (വികസന സഹായം) അല്ലെങ്കിൽ ഡവലപ്പ്മെന്റ് കൊ-ഓപ്പറേഷൻ (വികസന സഹകരണം). ഈ പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ പലതും മറികടക്കാനാണ് [[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ]] [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] രൂപീകരിച്ചത്.

== നിർവ്വചനങ്ങൾ ==
[[File:Least Developed Countries.png|thumb|upright=1.6|
{{legend|#007f00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] അനുസരിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#00ff00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] പ്രകാരമല്ലാത്ത ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#ff0000|വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് പ്രവേശനം നേടിയവ}}&lt;br /&gt;
]]
[[File:Hunger Map 2020 World Food Programme.svg|thumb|310px|രാജ്യം അനുസരിച്ച് പോഷകാഹാരക്കുറവുള്ള ആളുകളുടെ ശതമാനം, [[World Food Programme|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020&lt;br /&gt;
{{Legend|#29b8c7|2.5% ൽ കുറവ്}}
{{Legend|#16b484|2.5%-5.0%}}
{{Legend|#fec960|5.0–14.9%}}
{{Legend|#f47846|15.0–24.9%}}
{{Legend|#f2203a|25.0–34.9%}}
{{Legend|#7f0928|35.0% ൽ കൂടുതൽ}}
{{Legend|#b5aba4|ഡാറ്റാ ഇല്ല}}]]

=== രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന നിബന്ധനകൾ ===
വികസനത്തിന്റെ തലങ്ങളിലേക്ക് രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ നിരവധി പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. രാജ്യങ്ങളുടെ വർഗ്ഗീകരണം സ്രോതസ്സുകളിലുടനീളം വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചിലപ്പോൾ ഈ വർഗ്ഗീകരണങ്ങളോ, അതിനായി ഉപയോഗിച്ച നിർദ്ദിഷ്ട പദങ്ങളോ അപമാനകരമാണെന്നും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

==== വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾ പ്രകാരം ====
[[പ്രമാണം:High-income_economies_2019.png|പകരം=|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 2019 ലെ ലോകബാങ്കിന്റെ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ഭൂപടം; ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നീലയിൽ സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, അതേസമയം മുൻ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ തേൽ നിറത്തിൽ കാണിക്കുന്നു.]]
പ്രതിവർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ലോക ബാങ്ക് ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു, ഓരോ വർഷവും ജൂലൈ 1 ന് വീണ്ടും ക്രമീകരിക്കും:&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

# കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)
# താഴ്ന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസിത രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)

&quot;ഉയർന്ന വരുമാനം&quot; ഇല്ലാത്ത മൂന്ന് ഗ്രൂപ്പുകളെ ഒരുമിച്ച് &quot;താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ&quot; (LMICs) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ വർഗ്ഗീകരണം അറ്റ്ലസ് രീതി ഉപയോഗിച്ച് കണക്കാക്കിയ ആളോഹരി മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനം (GNI) (നിലവിലെ US $) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്.&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; എല്ലാ വർഷവും ജൂലൈ 1 -ന് വർഗ്ഗീകരണം പുതുക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, 2019 ജൂലൈയിൽ, ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം, മൊത്തം ദേശീയ വരുമാനം (ജിഎൻഐ) പ്രതിശീർഷത്തിൽ 12,375 ൽ (നിലവിലെ യുഎസ് ഡോളറിൽ) കൂടുതലും; താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം ജിഎൻഐ പ്രതിശീർഷം 1,026 യുഎസ് ഡോളറിൽ താഴെയുമായിരുന്നു.

==== വിപണികളും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയും അനുസരിച്ച് ====
&quot;രാജ്യം&quot; എന്നതിനുപകരം &quot;മാർക്കറ്റ്&quot; എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കുന്നത് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് വിപരീതമായി രാജ്യങ്ങളുടെ മൂലധന വിപണിയുടെ സവിശേഷതകളിൽ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.

* വികസിത രാജ്യങ്ങളും വികസിത വിപണികളും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയോ മൂലധന വിപണിയുടെ വലിപ്പമോ കുറയുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു:
** പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;Globalization&quot;&gt;{{Cite book|title=Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy|last=Bożyk|first=Paweł|publisher=Ashgate Publishing, Ltd|year=2006|isbn=978-0-7546-4638-9|chapter=Newly Industrialized Countries}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Limits&quot;&gt;{{Cite book|title=The Limits of Convergence|last=Guillén|first=Mauro F.|publisher=Princeton University Press|year=2003|isbn=978-0-691-11633-4|chapter=Multinationals, Ideology, and Organized Labor|author-link=Mauro F. Guillén}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AIA&quot;&gt;{{Cite book|title=Geography, An Integrated Approach|last=Waugh|first=David|publisher=Nelson Thornes Ltd.|year=2000|isbn=978-0-17-444706-1|edition=3rd|pages=563, 576–579, 633, and 640|chapter=Manufacturing industries (chapter 19), World development (chapter 22)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Principles&quot;&gt;{{Cite book|title=Principles of Economics|last=Mankiw|first=N. Gregory|year=2007|isbn=978-0-324-22472-6|edition=4th}}&lt;/ref&gt;
** വളർന്നു വരുന്ന വിപണികൾ
** അതിർത്തി വിപണികൾ
** വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ (സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു)

മറ്റ് മാനദണ്ഡങ്ങൾ പ്രകാരം, ചില രാജ്യങ്ങൾ വികസനത്തിന്റെ ഒരു ഇന്റർമീഡിയറ്റ് ഘട്ടത്തിലാണ്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തെത്തുടർന്ന്, [[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി]] (IMF) പറയുന്ന പരിവർത്തനത്തിലുള്ള രാജ്യങ്ങലിൽ മധ്യ, കിഴക്കൻ യൂറോപ്പിലെ (ഉൾപ്പെടെ) യുഎൻ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും &quot;കിഴക്കൻ യൂറോപ്പ് ഗ്രൂപ്പിൽ&quot; ഉൾപ്പെട്ടിരുന്ന മധ്യ യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങൾ); മധ്യേഷ്യയിലെ മുൻ [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ]] (യുഎസ്എസ്ആർ) രാജ്യങ്ങൾ ([[കസാഖ്സ്ഥാൻ]], [[ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ]], [[കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ]], [[താജിക്കിസ്ഥാൻ]], [[തുർക്‌മെനിസ്ഥാൻ]]); [[മംഗോളിയ]] എന്നിവയുണ്ട്. 2009-ഓടെ, IMF-ന്റെ വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് രാജ്യങ്ങളെ &quot;(1) പ്രതിശീർഷ വരുമാന നിലവാരം, (2) കയറ്റുമതി വൈവിധ്യവൽക്കരണം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ച് വികസിത, ഉയർന്നുവരുന്ന, അല്ലെങ്കിൽ വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളായി തരംതിരിച്ചു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/faq.htm#q4b|title=Q. How does the WEO categorize advanced versus emerging and developing economies?|access-date=20 July 2009|website=[[International Monetary Fund]]}}&lt;/ref&gt;

==== ഭൂമിശാസ്ത്രം പ്രകാരം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഭൂമിശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് തരം തിരിക്കാം:

* ചെറിയ ദ്വീപ് വികസ്വര സംസ്ഥാനങ്ങൾ (സമാനമായ [[സുസ്ഥിര വികസനം|സുസ്ഥിര വികസന]] വെല്ലുവിളികൾ പങ്കിടുന്ന ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളായ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടം: ചെറുതും എന്നാൽ വളരുന്നതുമായ ജനസംഖ്യ, പരിമിതമായ വിഭവങ്ങൾ, വിദൂരത, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾക്കുള്ള]] സാധ്യത, ബാഹ്യ ആഘാതങ്ങൾക്കുള്ള സാധ്യത, [[അന്താരാഷ്ട്രവാണിജ്യം|അന്താരാഷ്ട്ര വ്യാപാരത്തെ]] അമിതമായി ആശ്രയിക്കൽ, ദുർബലമായ ചുറ്റുപാടുകളും).
* ഭൂരഹിത വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ( [[കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട രാജ്യം|ഭൂരഹിത രാജ്യങ്ങൾ]] പലപ്പോഴും സാമ്പത്തികവും മറ്റ് ദോഷങ്ങളും അനുഭവിക്കുന്നു)

==== മറ്റ് പാരാമീറ്ററുകൾ പ്രകാരം ====

* കനത്ത കടബാധ്യതയുള്ള ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾ (Heavily indebted poor countries)- ഐഎംഎഫിന്റെയും ലോക ബാങ്കിന്റെയും മറ്റൊരു നിർവചനം
* പരിവർത്തന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ (Transition economy)- ഇവ കേന്ദ്രീകൃതമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത ഒരു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് കമ്പോളത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു
* മൾട്ടി-ഡൈമൻഷണൽ ക്ലസ്റ്ററിംഗ് സിസ്റ്റം: വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്ത വികസന മുൻഗണനകളും വിഭവങ്ങളിലേക്കും സ്ഥാപനപരമായ ശേഷികളിലേക്കും പ്രവേശന നിലവാരമുണ്ടെന്നും മനസ്സിലാക്കുകയും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയും അവയുടെ സവിശേഷതകളെയും കുറിച്ച് കൂടുതൽ ധാരണ നൽകാനും അവയെ, ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെയും അസമത്വത്തിന്റെയും അളവ്, ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും നവീകരണവും, രാഷ്ട്രീയ നിയന്ത്രണങ്ങൾ, ബാഹ്യ പ്രവാഹങ്ങളെ ആശ്രയിക്കൽ തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അഞ്ച് വ്യത്യസ്ത ഗ്രൂപ്പുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Koch|first=Svea|date=2015-06-01|title=From Poverty Reduction to Mutual Interests? The Debate on Differentiation in EU Development Policy|journal=Development Policy Review|volume=33|issue=4|pages=479–502|doi=10.1111/dpr.12119|issn=1467-7679|url=http://edoc.vifapol.de/opus/volltexte/2013/4586/pdf/BP_2.2013.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Vázquez|first=Sergio Tezanos|last2=Sumner|first2=Andy|date=December 2013|title=Revisiting the Meaning of Development: A Multidimensional Taxonomy of Developing Countries|journal=The Journal of Development Studies|volume=49|issue=12|pages=1728–1745|doi=10.1080/00220388.2013.822071}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Taeihagh|first=Araz|title=Crowdsourcing, Sharing Economies and Development|journal=Journal of Developing Societies|volume=33|issue=2|year=2017|pages=191–222|doi=10.1177/0169796x17710072|arxiv=1707.06603}}&lt;/ref&gt;

==== സ്വയം പ്രഖ്യാപനം ====
പൊതുവേ, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ഏതൊരു രാജ്യത്തിന്റെയും &quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന അവകാശവാദം അംഗീകരിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ 20 വർഷത്തിനിടയിൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സാമ്പത്തിക സൂചകങ്ങളാലും &quot;വികസിതം&quot; ആയിത്തീർന്ന ചില രാജ്യങ്ങൾ ഇപ്പോഴും അവരെ &quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; എന്ന് തരംതിരിക്കണമെന്ന് നിർബന്ധിക്കുന്നു, കാരണം അത് അവർക്ക് [[ലോക വ്യാപാര സംഘടന]]യിൽ മുൻഗണനകൾക്ക് അർഹത നൽകുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് [[ബ്രൂണൈ]], [[ഹോങ്കോങ്]] തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങൾ. [[കുവൈറ്റ്‌]], [[മകൗ]], [[ഖത്തർ]], [[സിംഗപ്പൂർ]], [[ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ]] എന്നിവ ഈ സ്വയം പ്രഖ്യാപിത പദവിയെ ഉദ്ധരിക്കുകയും വിമർശിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://trumpwhitehouse.archives.gov/presidential-actions/memorandum-reforming-developing-country-status-world-trade-organization|title=Memorandum on Reforming Developing-Country Status in the World Trade Organization.|date=26 July 2019|website=[[whitehouse.gov]]}}&lt;/ref&gt;

=== വികസനത്തിന്റെ അളവും ആശയവും ===
[[പ്രമാണം:Newly_industrialized_countries_2013.svg|ലഘുചിത്രം| 2013 പ്രകാരം പുതുതായി വ്യാവസായിക രാജ്യങ്ങലായവ.]]
സാമ്പത്തികമോ മാനുഷികമോ ആയ ഘടകങ്ങളാൽ വികസനം അളക്കാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പൊതുവേ, ജനസംഖ്യയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ കാര്യമായ തോതിൽ വ്യാവസായികവൽക്കരണം നേടിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങളാണ്. മിക്ക കേസുകളിലും അവ താഴ്ന്ന ജീവിതനിലവാരം ഉള്ള രാജ്യങ്ങളാണ് . കുറഞ്ഞ വരുമാനവും ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും തമ്മിൽ ബന്ധമുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt; പ്രതിശീർഷ വരുമാനം, [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനം]], ആയുർദൈർഘ്യം, സാക്ഷരതാ നിരക്ക്, സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചിക തുടങ്ങിയ സ്ഥിതിവിവര സൂചികകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് രാജ്യത്തിന്റെ വികസനം അളക്കുന്നത്. ഡാറ്റ ലഭ്യമായ രാജ്യങ്ങളുടെ മാനുഷിക വികസനത്തിന്റെ തോത് അളക്കാൻ, മുകളിൽ പറഞ്ഞ ചില സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ സംയുക്ത സൂചകമായ [[മാനവ വികസന സൂചിക|ഹ്യൂമൻ ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡക്‌സ്]] (HDI) യുഎൻ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. വളർച്ചയെ വിലയിരുത്തുന്നതിനായി ലോകത്തിലെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളും പ്രമുഖ വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു ബ്ലൂപ്രിൻറിൽ നിന്നാണ് യുഎൻ [[സഹസ്രാബ്ദ വികസനലക്ഷ്യങ്ങൾ|സഹസ്രാബ്ദ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] നിശ്ചയിച്ചത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/millenniumgoals/|title=United Nations Millennium Development Goals|access-date=2018-03-28|website=www.un.org}}&lt;/ref&gt; ഈ ലക്ഷ്യങ്ങൾ 2015-ൽ അവസാനിപ്പിച്ച് [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] അവതരിപ്പിച്ചു.

വികസ്വര രാഷ്ട്രം എന്ന സങ്കൽപ്പം, വൈവിധ്യമാർന്ന ദിശാസൂചനകളുള്ള നിരവധി സൈദ്ധാന്തിക സംവിധാനങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു - ഉദാഹരണത്തിന്, കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവാകൽ, [[വിമോചനദൈവശാസ്ത്രം|വിമോചന ദൈവശാസ്ത്രം]], [[മാർക്സിസം]], സാമ്രാജ്യത്വ വിരുദ്ധത, ആധുനികവൽക്കരണം, സാമൂഹിക മാറ്റം, രാഷ്ട്രീയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ .

രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തിന്റെ ഘട്ടം മുതൽ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള മേഖലാപരമായ മാറ്റങ്ങളാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന സൂചകം. ശരാശരി, ദ്വിതീയ മേഖലയിൽ ( നിർമ്മാണം) 50% സംഭാവനയുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ഗണ്യമായി വളർച്ചയുലവയാണ്. അതുപോലെ തൃതീയ മേഖലയുടെ ശക്തികേന്ദ്രമുള്ള രാജ്യങ്ങളും സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ ഉയർന്ന നിരക്ക് കാണുന്നു.

== വിമർശനങ്ങളും അനുബന്ധ പദങ്ങളും ==
വികസ്വര രാജ്യം എന്ന പദത്തിൻറെ ഉപയോഗത്തിനെത്രിരെ വിമർശനമുണ്ട്. ഒരു വികസിത രാജ്യവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഈ പദം ഇത്തരത്തിലുള്ള രാജ്യത്തിന്റെ അപകർഷതയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt; [[ക്യൂബ|ക്യൂബയും]] [[ഭൂട്ടാൻ|ഭൂട്ടാനും]] പോലുള്ള ഏതാനും രാജ്യങ്ങൾ പിന്തുടരേണ്ടെന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ പരമ്പരാഗത പാശ്ചാത്യ മാതൃകയിലേക്ക് വികസിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം ആയി അതിനെ കരുതാം. &lt;ref name=&quot;Karma Ura&quot;&gt;{{Cite web|url=http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/savifadok/volltexte/2009/305/pdf/mono_1en_bt_dev_stry.pdf|title=The Bhutanese development story|access-date=17 September 2012|last=Ura|first=Karma}}&lt;/ref&gt; മൊത്തത്തിലുള്ള ദേശീയ സന്തോഷ സൂചകം പോലെയുള്ള ഇതര അളവുകൾ പ്രധാന സൂചകങ്ങളായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം|260x260ബിന്ദു| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
&quot;വികസ്വര&quot;, &quot;അവികസിത&quot; എന്നീ പദങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തെ ചോദ്യം ചെയ്ത ആദ്യകാല വിമർശനങ്ങളിലൊന്ന്, അമേരിക്കയും ആഫ്രിക്കൻ ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ പാരാമീറ്ററുകൾ താരതമ്യം ചെയ്ത് 1973-ൽ പ്രമുഖ ചരിത്രകാരനും അക്കാദമികനുമായ വാൾട്ടർ റോഡ്‌നി നടത്തിയതാണ് . &lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://abahlali.org/files/3295358-walter-rodney.pdf|title=''How Europe Underdeveloped Africa''|last=Rodney|first=Walter|date=1973|publisher=Bogle-L'Ouverture Publications, London and Tanzanian Publishing House, Dar-Es-Salaam|page=25|language=en}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; നിർവചിക്കുന്നതിന് &quot;സ്ഥാപിത നിര്വ്വചനം&quot; ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;unstated.un.org&quot;&gt;{{Cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|title=Millennium Development Indicators: World and regional groupings|access-date=13 May 2017|date=2003|publisher=[[United Nations Statistics Division]]|at=Note b|archive-url=https://web.archive.org/web/20050210031555/http://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|archive-date=10 February 2005}}&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞനും സുസ്ഥിര വികസന വിദഗ്ധനുമായ [[ജെഫ്രി സെയ്ക്സ്|ജെഫ്രി സാക്‌സിന്റെ]] അഭിപ്രായത്തിൽ, വികസിതവും വികസ്വരവുമായ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള നിലവിലെ വിഭജനം പ്രധാനമായും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു പ്രതിഭാസമാണ്. &lt;ref name=&quot;The End of Poverty&quot;&gt;{{Cite book|title=The End of Poverty|title-link=The End of Poverty|last=Sachs|first=Jeffrey|publisher=The Penguin Press|year=2005|isbn=1-59420-045-9|location=New York, New York}}&lt;/ref&gt;  അന്തരിച്ച ആഗോള ആരോഗ്യ വിദഗ്ധൻ [[ഹാൻസ് റോസ്‌ലിങ്|ഹാൻസ് റോസ്ലിംഗ്]] ഈ ആശയം &quot;കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്&quot; എന്ന് പറഞ്ഞ് ഈ നിബന്ധനകൾക്കെതിരെ വാദിച്ചു. &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; വ്യക്തമായ നിർവചനത്തിന്റെ അഭാവം കണക്കിലെടുത്ത്, സുസ്ഥിര വിദഗ്ധനും ഗ്ലോബൽ ഫുട്‌പ്രിന്റ് നെറ്റ്‌വർക്കിന്റെ സ്ഥാപകനുമായ മാത്തിസ് വാക്കർനാഗൽ, രാജ്യങ്ങളുടെ ബൈനറി ലേബലിംഗ് &quot;വിവരണാത്മകമോ വിശദീകരണമോ അല്ല&quot; എന്ന് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.newsociety.com/Books/E/Ecological-Footprint|title=Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget|last=Wackernagel|first=Mathis|last2=Beyers|first2=Bert|publisher=New Society Publishers|year=2019|isbn=978-0865719118|location=Gabriola Island, BC, Canada|pages=132|author-link=Mathis Wackernagel}}&lt;/ref&gt; വാക്കർനാഗലും റോസ്‌ലിംഗും വാദിക്കുന്നത്, വാസ്തവത്തിൽ, രണ്ട് തരം രാജ്യങ്ങളല്ല, 200-ലധികം വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾ, എല്ലാം ഒരേ പ്രകൃതി നിയമങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഓരോന്നിനും തനതായ സവിശേഷതകളുണ്ട് എന്നാണ്. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot; /&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന പദം നിലവിലെ സാഹചര്യത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 1990-കളുടെ അവസാനം മുതൽ, യുഎൻ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളായി തിരിച്ച രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വിഭാഗത്തേക്കാൾ ഉയർന്ന വളർച്ചാ നിരക്ക് പ്രകടിപ്പിക്കാൻ പ്രവണത കാണിക്കുന്നു..&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2014|title=On the structure of the present-day convergence|url=https://www.academia.edu/30720894|journal=Campus-Wide Information Systems|volume=31|issue=2/3|pages=139–152|doi=10.1108/CWIS-11-2013-0064}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന വാക്കിന്റെ യൂഫെമിസ്റ്റിക് വശം മോഡറേറ്റ് ചെയ്യാൻ, [[അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകൾ]] സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ രാജ്യം എന്ന പദം ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി-ഇത് ഒരു അർത്ഥത്തിലും വികസ്വരമായി കണക്കാക്കാനാവില്ല. വികസ്വര ലോക ജീവിത നിലവാരം വളരെ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് ഇത് എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.

ശിശുമരണ നിരക്ക്, ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക്, തീവ്ര ദാരിദ്ര്യ നിരക്ക് തുടങ്ങിയ സൂചികകളിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പുരോഗതി കാരണം, &quot;വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം&quot; പ്രസക്തമല്ലെന്ന് 2015-ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; ലോകവികസന സൂചകങ്ങളുടെ 2016-ലെ പതിപ്പിൽ, കാലഹരണപ്പെട്ട രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള വ്യത്യാസം കണക്കിലെടുത്ത് &quot;വികസിത&quot;, &quot;വികസ്വര&quot; രാജ്യങ്ങളെ ഇനി വേർതിരിക്കേണ്ടെന്ന് [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്ക്]] തീരുമാനിച്ചു. &lt;ref name=&quot;WB&quot;&gt;{{Cite web|url=http://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=October 22, 2016|last=Fantom|first=Neil|last2=Khokhar|first2=Tariq|date=15 April 2016|website=The Data Blog|publisher=The World Bank|last3=Purdie|first3=Edie}}&lt;/ref&gt; അതനുസരിച്ച്, ലോകബാങ്ക് ആ ഡിസ്ക്രിപ്റ്ററിന്റെ ഉപയോഗം ഘട്ടംഘട്ടമായി നിർത്തുകയാണ്. പകരം, വേൾഡ്ബാങ്കിന്റെ റിപ്പോർട്ടുകൾ (വേൾഡ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡിക്കേറ്റേഴ്‌സ് (ഡബ്ല്യുഡിഐ), ഗ്ലോബൽ മോണിറ്ററിംഗ് റിപ്പോർട്ട് എന്നിവ പോലുള്ളവ) ഇപ്പോൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള, പ്രദേശങ്ങൾക്കായുള്ള, വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കായുള്ള ഡാറ്റ സംഗ്രഹങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.. &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== മൂന്നാം ലോകം ===
സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തിനും ശീതയുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തിനും ശേഷം കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശാബ്ദങ്ങളായി, ''മൂന്നാം ലോകം'' എന്ന പദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുമായി മാറിമാറി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു, എന്നാൽ അത് നിലവിലെ രാഷ്ട്രീയത്തെയും സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നില്ല എന്നതിനാൽ ഈ ആശയം ഇപ്പോ കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്. . [[ശീതയുദ്ധം|ശീതയുദ്ധകാലത്ത്]] [[നാറ്റോ]] ( ഒന്നാം ലോകം ), [[കിഴക്കൻ ബ്ലോക്ക്|കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ബ്ലോക്ക്]] ( രണ്ടാം ലോകം, ഈ പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ലെങ്കിലും) [[ചേരിചേരാ പ്രസ്ഥാനം|അല്ലെങ്കിൽ]] (മൂന്നാം ലോകം) എന്നിങ്ങനെ രാജ്യങ്ങളെ നിർവചിക്കാൻ മൂന്ന് ലോക മാതൃക ഉടലെടുത്തു. കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, &quot;മൂന്നാം ലോകം&quot; എന്നത് ഒരു സാമ്പത്തിക ഗ്രൂപ്പിംഗിനെക്കാൾ രാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt;

=== ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് ===
&quot; ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് &quot; എന്ന പദം 2004 മുതൽ കൂടുതൽ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. &lt;ref name=&quot;concept&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.academia.edu/7917466|title=The Use of the Concept 'Global South' in Social Science &amp; Humanities|access-date=2016-10-06|last=Pagel|first=Heikie|last2=Ranke|first2=Karen|date=11 July 2014|publisher=[[Humboldt University of Berlin]]|last3=Hempel|first3=Fabian|last4=Köhler|first4=Jonas}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GYdeNdKrp8sC&amp;pg=PA13|title=Urban Poverty in the Global South: Scale and Nature|last=Mitlin|first=Diana|last2=Satterthwaite|first2=David|date=2013|publisher=Routledge|isbn=9780415624664|page=13}}&lt;/ref&gt; സമ്പന്നമായ &quot;വടക്കൻ&quot; രാജ്യങ്ങളിലെ ദരിദ്രമായ &quot;തെക്കൻ&quot; പ്രദേശങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാം. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=s3s7a39GHIEC&amp;pg=PA11|title=The Foreign Policies of the Global South: Rethinking Conceptual Frameworks|last=Braveboy-Wagner|first=Jacqueline Anne|date=2003|publisher=Lynne Rienner Publishers|isbn=9781588261755|page=11}}&lt;/ref&gt; ഈ രാജ്യങ്ങളുടെ &quot; [[കോളനിവാഴ്ച|കൊളോണിയലിസം]], [[പുതിയ സാമ്രാജ്യത്വം|നവ-സാമ്രാജ്യത്വം]], ജീവിതനിലവാരം, ആയുർദൈർഘ്യം, വിഭവങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം എന്നിവയിൽ വലിയ അസമത്വങ്ങൾ നിലനിറുത്തുന്ന വ്യത്യസ്ത സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക മാറ്റങ്ങളുടെ പരസ്പരബന്ധിതമായ ചരിത്രങ്ങളെയാണ് ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് പരാമർശിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite journal|last=Dados|first=Nour|last2=Connell|first2=Raewyn|date=2012-01-01|title=the global south|jstor=41960738|journal=Contexts|volume=11|issue=1|pages=12–13|doi=10.1177/1536504212436479}}&lt;/ref&gt;

=== അനുബന്ധ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ===
&quot;വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ&quot; എന്ന പദത്തിന് അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ഗവേഷണ സിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ട് (കാലക്രമത്തിൽ):

* ആധുനികവൽക്കരണ സിദ്ധാന്തം - സമൂഹങ്ങൾക്കുള്ളിലെ നവീകരണ പ്രക്രിയ വിശദീകരിക്കാൻ
* ആശ്രിതത്വ സിദ്ധാന്തം - ദരിദ്രവും അവികസിതവുമായ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;പരിധിയിൽ&quot; നിന്ന് സമ്പന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;കോർ&quot; ലേക്ക് വിഭവങ്ങൾ ഒഴുകുന്നു, ആദ്യത്തേതിന്റെ ചെലവ് രണ്ടാമത്തേതിനെ സമ്പന്നമാക്കുന്നു.
* വികസന സിദ്ധാന്തം - സമൂഹത്തിൽ അഭികാമ്യമായ മാറ്റം എങ്ങനെ മികച്ച രീതിയിൽ കൈവരിക്കുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരം.
* വികസനാനന്തര സിദ്ധാന്തം - വികസനത്തിന്റെ മുഴുവൻ ആശയവും പ്രയോഗവും ലോകത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ പാശ്ചാത്യ-വടക്കൻ മേധാവിത്വത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു.

== പൊതുവായ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ ==

=== സർക്കാർ, രാഷ്ട്രീയം, ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിക്ക് ശേഷം മാത്രമാണ് പൂർണ്ണ സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശവും [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യവും]] നേടിയത്. സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടുന്നത് വരെ പലതും ഒരു സാമ്രാജ്യത്വ യൂറോപ്യൻ ശക്തിയാണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ രാഷ്ട്രീയ സംവിധാനങ്ങൾ വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാണ്, എന്നാൽ മിക്ക രാഅജ്യങ്ങലിലു 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, വ്യത്യസ്തമായ വിജയവും രാഷ്ട്രീയ സ്വാതന്ത്ര്യവും ഉള്ള ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യ ഗവൺമെന്റുകൾ]] വന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Palat|first=Ravi Arvind|date=April 2010|title=World Turned Upside Down? Rise of the global South and the contemporary global financial turbulence|journal=Third World Quarterly|volume=31|issue=3|pages=365–384|doi=10.1080/01436597.2010.488465}}&lt;/ref&gt; 'ഫലപ്രദമായ [[പൗരത്വം]] ' എന്നത് [[സമൂഹശാസ്ത്രം|സാമൂഹ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ]] പാട്രിക് ഹെല്ലർ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്: &quot;സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തെ ഔപചാരിക നിയമപരമായ അവകാശങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിടവ്, ആ അവകാശങ്ങൾ അർത്ഥപൂർവ്വം പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള യഥാർത്ഥ കഴിവ്&quot;. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Heller|first=Patrick|date=October 2012|title=Democracy, Participatory Politics and Development: Some Comparative Lessons from Brazil, India and South Africa|journal=Polity|volume=44|issue=4|pages=643–665|doi=10.1057/pol.2012.19}}&lt;/ref&gt;

പൗരത്വത്തിനപ്പുറം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ക്രോസ്-ബോർഡർ മൊബിലിറ്റിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം, വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ പരമ്പരാഗത ശ്രദ്ധയുടെ തിരുത്തലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന കുടിയേറ്റ സംവാദങ്ങളിൽ വിലപ്പെട്ട വെളിച്ചം വീശുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The age of migration: international population movements in the modern world|last=Haas|first=Hein de|last2=Castles|first2=Stephen|last3=Miller|first3=Mark J|date=2020|isbn=978-1-352-00798-5|pages=96–123|oclc=1143614574}}&lt;/ref&gt; ചില രാഷ്ട്രീയ ശാസ്ത്രജ്ഞർ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ ഉടനീളം ദേശസാൽക്കരണം, വികസനം, നവലിബറൽ മൈഗ്രേഷൻ മാനേജ്മെന്റ് ഭരണകൂടങ്ങളുടെ ഒരു ടൈപ്പോളജി തിരിച്ചറിയുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Adamson|first=Fiona B.|last2=Tsourapas|first2=Gerasimos|date=24 October 2019|title=The Migration State in the Global South: Nationalizing, Developmental, and Neoliberal Models of Migration Management|journal=International Migration Review|volume=54|issue=3|pages=853–882|doi=10.1177/0197918319879057}}&lt;/ref&gt;

=== സമ്പദ്ഘടന ===
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും അപകോളനിവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം, മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പുതിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും സാമ്പത്തിക ഉത്തേജനവും ആവശ്യമായിരുന്നു. പലരും വിദേശ നിക്ഷേപത്തെ ആശ്രയിച്ചു. ഈ ഫണ്ടിംഗ് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, പക്ഷേ വ്യവസ്ഥാപരമായ ചൂഷണത്തിന്റെ ഒരു സംവിധാനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു.  അവർ വിലപേശലിനായി [[സ്വാഭാവികറബ്ബർ|റബ്ബർ]] പോലുള്ള അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ കയറ്റുമതി ചെയ്തു. പാശ്ചാത്യ ലോകത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കമ്പനികൾ പലപ്പോഴും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വിലകുറഞ്ഞ തൊഴിലാളികളെ ഉൽപാദനത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt; പാശ്ചാത്യർക്ക് ഈ സംവിധാനത്തിൽ നിന്ന് കാര്യമായ നേട്ടമുണ്ടായെങ്കിലും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവികസിതമാക്കി.

ഈ ക്രമീകരണത്തെ ചിലപ്പോൾ നിയോകൊളോണിയലിസം എന്ന് വിളിക്കുന്നു, അതായത് വികസിത രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു സംവിധാനം.&amp;nbsp;മുൻ കോളനികൾ ഇപ്പോഴും അവരുടെ മുൻ കോളനിവൽക്കരിച്ചയാളാണ് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് എന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല; അത് കൊളോണിയൽ പോലുള്ള ചൂഷണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പലപ്പോഴും സ്വയം വികസിക്കുന്നതിനുപകരം സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളെ കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.  ഈ സമ്പ്രദായം അവസാനിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/neocolonialism|title=Neocolonialism|access-date=2019-04-01|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}&lt;/ref&gt; ഈ സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നാണ് പുതിയ അന്താരാഷ്ട്ര സാമ്പത്തിക ക്രമം . വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവശേഷിപ്പിക്കുന്നതോ സ്വയംപര്യാപ്തമാക്കുന്നതോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു 'നൂൽബന്ധമില്ലാത്ത' നയം അവർക്കുണ്ട്. കൂടുതൽ വ്യക്തമായി പറഞ്ഞാൽ, അവർ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെയും വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന്റെയും മേലുള്ള പരമാധികാരത്തെ വാദിക്കുന്നു.

NIEO പോലെയുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കൂട്ടുകെട്ടുകൾ ലോക വേദിയിൽ സമത്വത്തിനായി ഇടയ്ക്കിടെ ലോബി ചെയ്യുന്നു. ചൈനയുടെ ഉയർച്ച [[ബ്രിക്|BRIC രാജ്യങ്ങളുടെ]] ഉയർച്ചയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt;

== പൊതുവായ വെല്ലുവിളികൾ ==
 
വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ മിക്കപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യുന്ന ആഗോള പ്രശ്നങ്ങളിൽ [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണം]], ആഗോള ആരോഗ്യ ഭരണം, ആരോഗ്യം, പ്രതിരോധ ആവശ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന ശാസ്ത്ര-സാങ്കേതിക രംഗത്തെ പുതുമകൾ പോലുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇത് വ്യത്യസ്തമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ager|first=Alastair|last2=Yu|first2=Gary|last3=Hermosilla|first3=Sabrina|date=September 2012|title=Mapping the key issues shaping the landscape of global public health|journal=Global Public Health|volume=7|issue=sup1|pages=S16–S28|doi=10.1080/17441692.2012.679741|pmid=22765282}}&lt;/ref&gt;

മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പൊതുവായുള്ള ഈ മാനദണ്ഡങ്ങളുണ്ട്: &lt;ref name=&quot;UN2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/development/desa/dpad/least-developed-country-category/ldc-criteria.html|title=Criteria For Identification Of LDCs|access-date=2018-03-02|date=2010-03-04|publisher=[[United Nations Department of Economic and Social Affairs]], Development Policy and Analysis Division}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;

* ഉയർന്ന [[ദാരിദ്ര്യം]] - മൂന്ന് വർഷത്തെ ശരാശരി പ്രതിശീർഷ ജിഎൻഐ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, GNI പ്രതിശീർഷ മൂല്യം US$1,025-ൽ കുറവാണെങ്കിൽ (2018-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്) രാജ്യം ഏറ്റവും വികസിത രാജ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;
* മാനവ വിഭവശേഷി ബലഹീനത ( [[പോഷണം]], ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, മുതിർന്നവരുടെ [[സാക്ഷരത]] എന്നിവയുടെ സൂചകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).
* സാമ്പത്തിക പരാധീനത (കാർഷിക ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ അസ്ഥിരത, ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും കയറ്റുമതിയുടെ അസ്ഥിരത, പാരമ്പര്യേതര പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക പ്രാധാന്യം, ചരക്ക് കയറ്റുമതി ഏകാഗ്രത, സാമ്പത്തിക കുറവിന്റെ വൈകല്യം, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളാൽ]] കുടിയിറക്കപ്പെട്ട ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).

=== നഗര ചേരികൾ ===
യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച്, 2012-ൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 33% അല്ലെങ്കിൽ ഏകദേശം 863 ദശലക്ഷം ആളുകൾ [[ചേരി|ചേരികളിലാണ്]] താമസിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/745habitat.pdf|title=State of the World's Cities Report 2012/2013: Prosperity of Cities|access-date=4 October 2013|publisher=UNHABITAT}}&lt;/ref&gt; 2012-ൽ, ചേരികളിൽ താമസിക്കുന്ന നഗര ജനസംഖ്യയുടെ അനുപാതം ഏറ്റവും ഉയർന്നത് സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലാണ് (62%), ദക്ഷിണേഷ്യ (35%), തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യ (31%), കിഴക്കൻ ഏഷ്യ (28%). &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot; /&gt; {{Rp|127}}

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ 43% ഉം വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ 78% ഉം ചേരി നിവാസികളാണെന്ന് യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;grhs2003&quot;&gt;[http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf The challenge of slums – Global report on Human Settlements] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921055009/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf|date=21 September 2013}}, United Nations Habitat (2003)&lt;/ref&gt;

വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ ചേരികൾ രൂപപ്പെടുകയും വളരുകയും ചെയ്യുന്നു. ദ്രുതഗതിയിലുള്ള [[നഗരവത്കരണം|ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റം]], സാമ്പത്തിക സ്തംഭനാവസ്ഥയും വിഷാദവും, ഉയർന്ന [[തൊഴിലില്ലായ്മ]], ദാരിദ്ര്യം, അനൗപചാരിക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, തെറ്റായ ആസൂത്രണം, രാഷ്ട്രീയം, പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ, സാമൂഹിക സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാരണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;whyslums&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|title=What are slums and why do they exist?|date=April 2007|publisher=UN-Habitat|location=Kenya|archive-url=https://web.archive.org/web/20110206143558/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|archive-date=2011-02-06}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Spontaneous Shelter: International Perspectives and Prospects|last=Patton|first=Carl V.|date=1988|publisher=Temple University Press|isbn=978-0-87722-507-2|location=Philadelphia}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;grhs2011&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|title=Assessing Slums in the Development Context|access-date=16 September 2013|year=2011|publisher=United Nations Habitat Group|archive-url=https://web.archive.org/web/20140105025237/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|archive-date=5 January 2014}}&lt;/ref&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ജനസംഖ്യ വികസിക്കുമ്പോൾ, ഗ്രാമവാസികൾ കുടിയേറ്റത്തിലൂടെ നഗരങ്ങളിലേക്ക് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു, ഇത് ചേരികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. &lt;ref name=&quot;Westra&quot;&gt;{{Cite journal|last=Westra|first=Richard|year=2011|title=Renewing Socialist Development in the Third World|journal=[[Journal of Contemporary Asia]]|volume=41|issue=4|pages=519–543|doi=10.1080/00472336.2011.610612}}&lt;/ref&gt;

ചില നഗരങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ദക്ഷിണേഷ്യയിലെയും സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെയും രാജ്യങ്ങളിൽ ചേരികൾ വ്യാപകമാണ്, നഗര ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം താമസിക്കുന്നു. ഇവയെ ചിലപ്പോൾ &quot;ചേരി നഗരങ്ങൾ&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Slum Cities and Cities with Slums&quot; States of the World's Cities 2008/2009|publisher=UN-Habitat}}&lt;/ref&gt;

=== സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ ===
[[പ്രമാണം:A_formation_of_human_chain_at_India_Gate_by_the_women_from_different_walks_of_life_at_the_launch_of_a_National_Campaign_on_prevention_of_violence_against_women,_in_New_Delhi_on_October_02,_2009.jpg|ലഘുചിത്രം| 2009 ഒക്‌ടോബർ 02-ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ തടയുന്നതിനുള്ള ദേശീയ കാമ്പയിന്റെ സമാരംഭത്തിൽ സമൂഹത്തിന്റെ വിവിധ തുറകളിലുള്ള സ്ത്രീകൾ ഇന്ത്യാ ഗേറ്റിൽ രൂപീകരിച്ച മനുഷ്യച്ചങ്ങല.]]
ലോകത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ പല തരത്തിലുള്ള അതിക്രമങ്ങളും കൂടുതലാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, സ്ത്രീധന പീഡനവും വധുവിനെ ചുട്ടുകൊല്ലലും, കംബോഡിയ ഉൾപ്പെടെയുള്ള തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലെ [[ആസിഡ് ആക്രമണം|ആസിഡ് എറിയൽ]], മിഡിൽ ഈസ്റ്റുമായും ദക്ഷിണേഷ്യയുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന [[ദുരഭിമാനക്കൊല]]. അതുപോലെ എത്യോപ്യ, മധ്യേഷ്യ, കോക്കസസ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകൽ വഴിയുള്ള വിവാഹം കാണപ്പെടുന്നു. വധുവില അടയ്ക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദുരുപയോഗം (അക്രമം, കടത്ത്, നിർബന്ധിത വിവാഹം എന്നിവ പോലുള്ളവ) സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയുടെയും ഓഷ്യാനിയയുടെയും ചില ഭാഗങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.  &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|title=An exploratory study of bride price and domestic violence in Bundibugyo District, Uganda|access-date=6 August 2014|date=April 2012|publisher=Centre for Human Rights Advancement (CEHURA) and [[South African Medical Research Council]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130717105205/http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|archive-date=17 July 2013}}&lt;/ref&gt;

പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ഇപ്പോഴും നടക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമത്തിന്റെ മറ്റൊരു രൂപമാണ് [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]] (FGM). ഇത് കൂടുതലും ആഫ്രിക്കയിലും ഒരു പരിധിവരെ മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലും ഏഷ്യയുടെ മറ്റു ചില ഭാഗങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്നു. സൊമാലിയ (98% സ്ത്രീകളും), ഗിനിയ (96%), ജിബൂട്ടി (93%), ഈജിപ്ത് (91%), എറിത്രിയ (89%), മാലി (89%), സിയറ ലിയോൺ (88%), സുഡാൻ (88%), ഗാംബിയ (76%), ബുർക്കിന ഫാസോ (76%), എത്യോപ്യ (74%) എന്നിവയാണ് ലിംഗ ഛേദനം നടത്തപ്പെട്ട ഏറ്റവും കൂടുതൽ സ്ത്രീകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ. &lt;ref name=&quot;unicef.org&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf|title=Female Genital Mutilation/Cutting: A statistical overview and exploration of the dynamics of change|last=UNICEF|date=22 July 2013|publisher=[[UNICEF]]|author-link=UNICEF|access-date=18 November 2013}}&lt;/ref&gt; [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണവും]] കുടിയേറ്റവും കാരണം, FGM ആഫ്രിക്കയുടെയും മിഡിൽ ഈസ്റ്റിന്റെയും അതിർത്തികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക്, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ബെൽജിയം, കാനഡ, ഫ്രാൻസ്, ന്യൂസിലാൻഡ്, യുഎസ്, യുകെ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് കൂടി വ്യാപിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120|title=Sex &amp; social justice|last=Nussbaum|first=Martha|publisher=Oxford University Press|year=1999|isbn=978-0195110326|editor-last=Nussbaum|editor-first=Martha|editor-link=Martha Nussbaum|location=New York|pages=[https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120 120–121]|chapter=Judging other cultures: the case of genital mutilation|author-link=Martha Nussbaum|chapter-url=https://books.google.com/books?id=43U8DwAAQBAJ&amp;pg=PA120|url-access=registration}}&lt;/ref&gt;

ഇസ്താംബുൾ കൺവെൻഷൻ (ആർട്ടിക്കിൾ 38) സ്ത്രീകളുടെ ജനനേന്ദ്രിയ ഛേദനം നിരോധിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://rm.coe.int/168046031c|title=Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence|date=12 April 2011|access-date=8 October 2017}}&lt;/ref&gt; 2016-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, പല ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിലും [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനംസ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]]  നിയമപരമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;''Citations'':
&lt;/ref&gt;
[[പ്രമാണം:Women_who_experienced_violence_by_an_intimate_partner,_OWID.svg|പകരം=An image showing statistics by percentage of share of women, older than 14 years old who experienced violence by an intimate partner.|ലഘുചിത്രം|239x239ബിന്ദു| ഉറ്റ പങ്കാളിയിൽ നിന്ന് അക്രമം അനുഭവിച്ചിട്ടുല്ല 14 വയസ്സിന് മുകളിൽ പ്രായമുള്ള സ്ത്രീകളുടെ ശതമാനം]]
സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള [[യു.എൻ വിമൻ|യുഎൻ വിമൻറെ]] വസ്തുതകളും കണക്കുകളും അനുസരിച്ച്, &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=facts and figures:Ending Violence against Women}}&lt;/ref&gt; ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 35 ശതമാനം സ്ത്രീകളും അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ചില ഘട്ടങ്ങലിൽ അടുത്ത പങ്കാളികളാൽ ശാരീരികവും ലൈംഗികവുമായ അതിക്രമങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പങ്കാളി അല്ലാത്തവരിൽ നിന്നുള്ള ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ (ലൈംഗിക പീഡനം ഉൾപ്പെടുന്നില്ല) അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച്, ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടുള്ള സ്ത്രീകൾ വിഷാദരോഗം, [[ഗർഭഛിദ്രം|ഗർഭച്ഛിദ്രം]], [[എച്ച്.ഐ.വി.|എച്ച്ഐവി]] സമ്പാദിക്കൽ എന്നിവ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നതായി തെളിവുകൾ കാണിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures#notes|title=facts and figures:ending violence against women}}&lt;/ref&gt;

[[മദ്ധ്യപൂർവേഷ്യ|മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്]], [[ഉത്തരാഫ്രിക്ക|നോർത്ത് ആഫ്രിക്ക]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നത്, തങ്ങളുടെ അമ്മമാരെ ഉപദ്രവിക്കുന്ന അച്ഛനെ കണ്ട കുട്ടികലും ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള അക്രമം അനുഭവിച്ച പുരുഷന്മാരും, പ്രായമാകുമ്പോൾ പങ്കാളിക്കെതിരെ അക്രമം നടത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=Facts and figures: Ending violence against women|access-date=2020-09-26|website=UN Women|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ആരോഗ്യ സംരക്ഷണവും പൊതുജന ആരോഗ്യവും ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും വികസിത രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ആരോഗ്യ പരിപാലനത്തിൽ കാര്യമായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Alhaji|first=Mohammed M.|last2=Alam|first2=Sartaj|date=21 March 2019|title=Health Policy and System Research in Global South: Bridging the Gap through Citizen Participation|url=http://ejournalsystem.net/index.php/jpmi/article/view/2474|journal=Journal of Postgraduate Medical Institute|volume=33|issue=1}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് സാധാരണയായി വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകളേക്കാൾ ആയുർദൈർഘ്യം കുറവാണ്. സാംക്രമിക രോഗങ്ങളുടെ ഭാരം, [[മാതൃമരണം|മാതൃമരണനിരക്ക്]], ശിശുമരണനിരക്ക്, ശിശുമരണനിരക്ക് എന്നിവ സാധാരണഗതിയിൽ ഇവിടെ ഗണ്യമായി കൂടുതലാണ്.
[[പ്രമാണം:Hunger_Map_2020_World_Food_Programme.svg|ലഘുചിത്രം|310x310ബിന്ദു| പട്ടിണി അനുഭവിക്കുന്ന ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം, [[ലോകഭക്ഷ്യപദ്ധതി|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020.&lt;br /&gt;{{Legend|#29b8c7|&lt; 2,5%}}&lt;div class=&quot;legend&quot;&gt;&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#29b8c7; color:black;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;&lt; 2,5%&lt;/div&gt;]]
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ പോഷകാഹാരക്കുറവ് കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w4CGAgAAQBAJ&amp;pg=PA20|title=World Hunger Routledge Introductions to Development|last=Young|first=Liz|date=2002|isbn=9781134774944|page=20}}&lt;/ref&gt; ചില ഗ്രൂപ്പുകൾക്ക് ഉയർന്ന പോഷകാഹാരക്കുറവ് ഉണ്ട്, സ്ത്രീകൾ ഉൾപ്പെടെ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗർഭിണികളോ മുലയൂട്ടുന്നവരോ - അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികൾ, പ്രായമായവർ. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള 200 ദശലക്ഷത്തിലധികം കുട്ടികൾ അവരുടെ വികസന ശേഷിയിൽ എത്താത്തതിന് കാരണം കുട്ടികളിലെ പോഷകാഹാരക്കുറവും കുട്ടികളുടെ വളർച്ച മുരടിപ്പും ആണ്. &lt;ref&gt;Grantham-McGregor, Sally et al., the International Child Development Steering Group. “Developmental Potential in the First 5 Years for Children in Developing Countries.” Lancet 369.9555 (2007): 60–70. PMC. Web. 28 Nov. 2014.&lt;/ref&gt; ഏകദേശം 165&amp;nbsp;2013 &lt;ref name=&quot;Bh2013&quot;&gt;{{Cite journal|title=Evidence-based interventions for improvement of maternal and child nutrition: what can be done and at what cost?|journal=Lancet|volume=382|issue=9890|pages=452–477|date=August 2013|pmid=23746776|doi=10.1016/s0140-6736(13)60996-4}}&lt;/ref&gt; ൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുട്ടികൾ പോഷകാഹാരക്കുറവ് മൂലം വളർച്ച മുരടിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പോഷകാഹാരക്കുറവിന്റെ അതേ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കുള്ളിൽ [[പൊണ്ണത്തടി|പൊണ്ണത്തടിയുടെ]] രൂപത്തിൽ അമിതപോഷണം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.unicef.org/nutrition/files/Progress_for_Children_-_No._4.pdf|title=Progress For Children: A Report Card On Nutrition|publisher=UNICEF}}&lt;/ref&gt;

ഇനിപ്പറയുന്ന ലിസ്റ്റ് പരിസ്ഥിതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാരണങ്ങളോ അവസ്ഥകളോ ശക്തമായ പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളുള്ള ചില രോഗങ്ങളും കാണിക്കുന്നു: &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/heli/risks/ehindevcoun/en|title=Environment and health in developing countries|date=8 September 2016|website=Priority environment and health risks|publisher=[[World Health Organization]]}}&lt;/ref&gt;

* രോഗം/ [[രോഗം]] ( [[മലമ്പനി|മലേറിയ]], [[ക്ഷയം]], [[എയ്‌ഡ്‌സ്‌|എയ്ഡ്സ്]] മുതലായവ. ): വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കുടുംബങ്ങളിൽ രോഗം ഉയർന്നതും പിന്നാക്കാവസ്ഥയിലുള്ളതുമായ ചിലവ് ഭാരങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;Russel S. The economic burden of illness for households in developing countries: a review of studies focusing on malaria, tuberculosis, and human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome. Am J Trop Med Hyg 2004&lt;/ref&gt;
* ഉഷ്ണമേഖലാ, പകർച്ചവ്യാധികൾ ( അവഗണിച്ച ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങൾ )
* സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത [[കുടിവെള്ളം]], മോശം ശുചിത്വവും ശുചിത്വവും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം
* മലിനീകരണം (ഉദാ: [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], [[ജലമലിനീകരണം]] )
* മോട്ടോർ വാഹന കൂട്ടിയിടികൾ
* ബോധപൂർവമല്ലാത്ത വിഷബാധ
* സാംക്രമികേതര രോഗങ്ങളും ദുർബലമായ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ സംവിധാനങ്ങളും

=== വെള്ളം, ശുചിത്വം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ശുചിത്വ സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം വളരെ താഴ്ന്ന നിലയിലാണ്. 2015-ൽ [[ലോകാരോഗ്യസംഘടന|ലോകാരോഗ്യ സംഘടന]] (ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ) കണക്കാക്കിയത് &quot;3 പേരിൽ 1 പേർ, അല്ലെങ്കിൽ 2.4 ബില്യൺ ആളുകൾ ഇപ്പോഴും ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങളില്ലാത്തവരാണ്&quot; എന്നും 663 ദശലക്ഷം ആളുകൾക്ക് ഇപ്പോഴും സുരക്ഷിതവും ശുദ്ധവുമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല എന്നുമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/water_sanitation_health/monitoring/jmp-2015-key-facts/en/|title=Key facts from JMP 2015 report|access-date=2017-11-17|website=World Health Organization|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/mediacentre/news/releases/2015/jmp-report/en/|title=WHO {{!}} Lack of sanitation for 2.4 billion people is undermining health improvements|access-date=2017-11-17|website=www.who.int}}&lt;/ref&gt; 2017-ലെ ജെഎംപിയുടെ കണക്ക് പ്രകാരം 4.5 ബില്യൺ ആളുകൾക്ക് നിലവിൽ സുരക്ഷിതമായ ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങൾ ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്.

ഏകദേശം 892 ദശലക്ഷം ആളുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ആഗോള ജനസംഖ്യയുടെ 12 ശതമാനം ആളുകൾ 2016 &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ൽ ടോയ്‌ലറ്റുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് പകരം തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജനം നടത്തി. ലോകത്ത് തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന 892 ദശലക്ഷം ആളുകളിൽ എഴുപത്തിയാറു ശതമാനവും (678 ദശലക്ഷം) ജീവിക്കുന്നത് വെറും ഏഴ് രാജ്യങ്ങളിലാണ്. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot; /&gt; ഇന്ത്യ (348 ദശലക്ഷം), നൈജീരിയ (38.1 ദശലക്ഷം), ഇന്തോനേഷ്യ (26.4 ദശലക്ഷം), എത്യോപ്യ (23.1 ദശലക്ഷം), പാകിസ്ഥാൻ (19.7 ദശലക്ഷം), നൈജർ (14.6 ദശലക്ഷം), സുഡാൻ (19.7 ദശലക്ഷം) എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ പരസ്യമായി മലമൂത്രവിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന രാജ്യങ്ങൾ. 9.7 ദശലക്ഷം). &lt;ref name=&quot;WBSTATS&quot;&gt;{{Cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SH.STA.ODFC.ZS?locations=ID-NG-NE-ET-SD-IN-PK|title=People practicing open defecation (% of population) – Indonesia, Nigeria, Niger, Ethiopia, Sudan, India, Pakistan|access-date=15 October 2019|website=data.worldbank.org|publisher=[[The World Bank]]}}&lt;/ref&gt;

2015-ൽ യുഎൻ സ്ഥാപിച്ച 17 [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ|സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ]] ഒന്നാണ് സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 6 . എല്ലാ ആളുകൾക്കും ശുദ്ധജലവും ശുചിത്വവും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും പ്രസക്തമാണ്.

=== ഊർജ്ജം ===
[[പ്രമാണം:Solar-Panel-Cooker-in-front-of-hut.jpg|ലഘുചിത്രം| സോളാർ കുക്കറുകൾ ഔട്ട്ഡോർ പാചകത്തിന് ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സായി സൂര്യപ്രകാശം ഉപയോഗിക്കുന്നു.]]
2009 ൽ ലോകത്ത് ഏകദേശം 1.4 ബില്യൺ ആളുകൾ വൈദ്യുതി ഇല്ലാതെ ജീവിച്ചിരുന്നു. 2.7 ബില്യൺ ആളുകൾ വീട്ടിലെ ഊർജ്ജ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മരം, കരി, ചാണകം ( ഉണങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ ചാണക ഇന്ധനം ) എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചു. ആധുനിക ഊർജ സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള ഈ അഭാവം വരുമാന ഉൽപ്പാദനത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു, ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ആളുകളുടെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിക്കുന്നു, കൂടാതെ ആഗോള വനനശീകരണത്തിനും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിനും കാരണമാകുന്നു. ചെറിയ തോതിലുള്ള പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഓൺസൈറ്റ് സോളാർ പവർ, മെച്ചപ്പെട്ട കുക്ക്സ്റ്റൗവ് എന്നിവ പോലെയുള്ള വിതരണ ഊർജ്ജ ഓപ്ഷനുകളും ഗ്രാമീണ കുടുംബങ്ങൾക്ക് ആധുനിക ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;verlaw&quot;&gt;{{Cite journal|title=Energy. Deploying off-grid technology to eradicate energy poverty|journal=Science|volume=338|issue=6103|pages=47–8|date=October 2012|pmid=23042871|doi=10.1126/science.1222307}}&lt;/ref&gt;

നവീകരിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജം വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും അനുയോജ്യമാണ്. ഗ്രാമീണ, വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ, [[ഖനിജ ഇന്ധനം|ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളിൽ]] നിന്ന് ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ പ്രക്ഷേപണവും വിതരണവും ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതും ചെലവേറിയതുമാണ്. പ്രാദേശികമായി പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നത് പ്രായോഗികമായ ഒരു ബദൽ വാഗ്ദാനം ചെയ്യാൻ കഴിയും. &lt;ref name=&quot;aus&quot;&gt;[http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf Power for the People] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120330120425/http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf|date=2012-03-30}} p. 3.&lt;/ref&gt;

വ്യവസായ സംരംഭങ്ങൾക്കും തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും ആവശ്യമായ ഊർജം നൽകുന്നതിലൂടെ പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിന് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് നേരിട്ട് സംഭാവന നൽകാനാകും. പാചകം ചെയ്യാനും ബഹിരാകാശ ചൂടാക്കാനും വെളിച്ചം നൽകാനും ഊർജം നൽകിക്കൊണ്ട് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് പരോക്ഷമായ സംഭാവനകൾ നൽകാനും പുനരുപയോഗ ഊർജ സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്ക് കഴിയും. &lt;ref name=&quot;mdg&quot;&gt;[http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf Energy for Development: The Potential Role of Renewable Energy in Meeting the Millennium Development Goals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080527233918/http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf|date=27 May 2008}} pp. 7–9.&lt;/ref&gt;

പ്രതിശീർഷ സൗരോർജ്ജ സംവിധാനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിൽ കെനിയയാണ് ലോകത്തെ മുൻനിരയിലുള്ളത്. &lt;ref name=&quot;en.ccchina.gov.cn&quot;&gt;{{Cite web|url=http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|title=Archived copy|access-date=30 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20131105071350/http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|archive-date=5 November 2013}}&lt;/ref&gt;

=== മലിനീകരണം ===

==== ജല മലിനീകരണം ====
[[പ്രമാണം:Factory_in_China_at_Yangtze_River.JPG|ലഘുചിത്രം| ചൈനയിലെ യാങ്‌സി നദിക്കരയിലെ ഫാക്ടറി]]
[[പ്രമാണം:Plastic_Pollution_in_Ghana.jpg|ലഘുചിത്രം| ഘാനയിലെ പ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണം]]
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും [[ജലമലിനീകരണം]] ഒരു പ്രധാന പ്രശ്നമാണ്. ഇതിന് എല്ലാ തലങ്ങളിലും (അന്താരാഷ്ട്രം മുതൽ വ്യക്തിഗത ജലസംഭരണികളും കിണറുകളും വരെ) ജലവിഭവ നയത്തിന്റെ തുടർച്ചയായ വിലയിരുത്തലും പുനരവലോകനവും ആവശ്യമാണ്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മരണങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കും കാരണം ജലമലിനീകരണമാണ് എന്നും ഇത് പ്രതിദിനം 14,000-ത്തിലധികം ആളുകളുടെ മരണത്തിന് കാരണമാകുന്നുവെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;death2&quot;&gt;{{cite news |url=http://environment.about.com/od/environmentalevents/a/waterdayqa.htm | last = West | first = Larry | name-list-style = vanc |publisher=About.com |title=World Water Day: A Billion People Worldwide Lack Safe Drinking Water |date=2006-03-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;death&quot;&gt;{{cite news|url=https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 | last = Pink | first = Daniel H. | name-list-style = vanc |publisher=Yahoo |title=Investing in Tomorrow's Liquid Gold |date=April 19, 2006 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060423172532/https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 |archive-date=April 23, 2006 }}&lt;/ref&gt;

ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ജലമലിനീകരണമുള്ള രണ്ട് രാജ്യങ്ങളാണ് ഇന്ത്യയും ചൈനയും: ഇന്ത്യയിൽ പ്രതിദിനം 580 പേർ ജലമലിനീകരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അസുഖങ്ങൾ (ജലജന്യ രോഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ) മൂലം മരിക്കുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|title=An overview of diarrhea, symptoms, diagnosis and the costs of morbidity|year=2010|website=CHNRI|archive-url=https://web.archive.org/web/20130512231350/http://www.inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|archive-date=May 12, 2013}}&lt;/ref&gt; ചൈനയിലെ നഗരങ്ങളിലെ വെള്ളത്തിന്റെ 90 ശതമാനവും മലിനമാണ്.&lt;ref&gt;&quot;[http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2005-06/07/content_449451.htm China says water pollution so severe that cities could lack safe supplies]&quot;. Chinadaily.com.cn. June 7, 2005.&lt;/ref&gt; 2007 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് അര ബില്യൺ ചൈനക്കാർക്ക് സുരക്ഷിതമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Kahn |first1=Joseph |last2=Yardley |first2=Jim | name-list-style = vanc |date=2007-08-26 |title=As China Roars, Pollution Reaches Deadly Extremes |url=https://www.nytimes.com/2007/08/26/world/asia/26china.html |newspaper=New York Times}}&lt;/ref&gt;

==== ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ഒരു വലിയ ആരോഗ്യ പ്രശ്നമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution in developing countries: a major environmental and public health challenge|journal=Bulletin of the World Health Organization|volume=78|issue=9|pages=1078–92|date=2000|pmid=11019457|pmc=2560841}}&lt;/ref&gt; ബയോമാസ് കത്തിക്കുന്നതാണ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പ്രധാന ഉറവിടം. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ 300 കോടി ജനങ്ങൾ തടി, [[കരി]], ചാണകം, വിളകളുടെ അവശിഷ്ടം എന്നിവയുടെ രൂപത്തിലുള്ള ബയോമാസിനെ അവരുടെ ഗാർഹിക പാചക ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|year=2008|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|url=http://sapiens.revues.org/index130.html|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1}}&lt;/ref&gt; പാചകത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും വീടിനുള്ളിൽ, ശരിയായ വായുസഞ്ചാരമില്ലാത്ത അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് നടക്കുന്നത് എന്നതിനാൽ, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ, പ്രാഥമികമായി ദരിദ്രരായ സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും ഗുരുതരമായ ആരോഗ്യ അപകടങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു.

ആഗോളതലത്തിൽ, 2012 ൽ താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, 4.3 ദശലക്ഷം മരണങ്ങൾ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ഉണ്ടായി. യഥാക്രമം 1.69, 1.62 ദശലക്ഷം മരണങ്ങളുള്ള തെക്ക് കിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ, പടിഞ്ഞാറൻ പസഫിക് മേഖലകളാണ് കൂടുതൽ ബാധിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ആഫ്രിക്കയിൽ ഏകദേശം 600,000 മരണങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;WHO1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/FINAL_HAP_AAP_BoD_24March2014.pdf?ua=1|title=Burden of disease from Indoor Air Pollution for 2012|access-date=2014-03-28|date=2014-03-24|publisher=WHO}}&lt;/ref&gt; 2000 മുതലുള്ള ഒരു കണക്ക് പ്രകാരം മരണസംഖ്യ 1.5 ദശലക്ഷത്തിനും 2 ദശലക്ഷത്തിനും ഇടയിലാണ്.&lt;ref name=&quot;Ezzati&quot;&gt;{{Cite journal|title=The health impacts of exposure to indoor air pollution from solid fuels in developing countries: knowledge, gaps, and data needs|journal=Environmental Health Perspectives|volume=110|issue=11|pages=1057–68|date=November 2002|pmid=12417475|pmc=1241060|doi=10.1289/ehp.021101057}}&lt;/ref&gt;

ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പല പ്രത്യാഘാതങ്ങളും പരിഹരിക്കുന്നതിനായുള്ള താങ്ങാനാവുന്ന ഒരു പരിഹാരം കണ്ടെത്തുന്നത് സങ്കീർണ്ണമാണ്. ജ്വലനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, പുക ശ്വസിക്കുന്നത് കുറയ്ക്കുക, സുരക്ഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും തൊഴിലാളികളെ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുക, ഇന്ധനച്ചെലവ് കുറയ്ക്കുക, സുസ്ഥിരതയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക എന്നിവയാണ് ചില തന്ത്രങ്ങൾ.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1|year=2008|url=http://sapiens.revues.org/index130.html}}&lt;/ref&gt;

=== കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ===
[[പ്രമാണം:Change_in_Average_Temperature.svg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 1951 മുതൽ 1978 വരെയുള്ള അടിസ്ഥാന ശരാശരിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ 2010 മുതൽ 2019 വരെയുള്ള ശരാശരി ആഗോള താപനില. ഉറവിടം: നാസ .]]
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ആയ
[[ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ഓൺ ക്ലൈമറ്റ് ചേഞ്ച്]] (ഐപിസിസി) മനുഷ്യ ഇടപെടൽ മൂലമാണ് ആഗോള താപനം ഉണ്ടാകുന്നത് എന്ന കാര്യത്തിൽ 'വ്യക്തതയില്ല' എന്നാണ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടും അനുഭവപ്പെടുകയും സമൂഹങ്ങൾക്കും പരിസ്ഥിതിക്കും അപകടകരമായ തീവ്രമായ കാലാവസ്ഥാ സംഭവങ്ങൾ ആയ, വരൾച്ച, വെള്ളപ്പൊക്കം, [[ജൈവവൈവിധ്യ ഹാനി]], രോഗങ്ങൾ, [[സമുദ്രനിരപ്പിന്റെ ഉയർച്ച|സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരൽ]] തുടങ്ങിയ സംഭവങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുകയും ചെയ്യും.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണം അല്ല.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാർബൺ ഉദ്‌വമനത്തിന്റെ 79% വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ സംഭാവനയാണ്.&lt;ref&gt;Center for Global Development, 18 August 2015 [https://www.cgdev.org/media/who-caused-climate-change-historically &quot;Developed Countries Are Responsible for 79 Percent of Historical Carbon Emissions&quot;]&lt;/ref&gt; ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, താഴ്ന്ന സാമ്പത്തിക നില,&lt;ref&gt;UK Government Official Documents, February 2021, [https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/957629/Dasgupta_Review_-_Headline_Messages.pdf &quot;The Economics of Biodiversity: The Dasgupta Review Headline Messages&quot;] p. 2&lt;/ref&gt; സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിലെ പരിമിതപ്പെടുത്തൽ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിലെ അപര്യാപ്തത, സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളിലേക്കുള്ള പരിമിതമായ പ്രവേശനം തുടങ്ങിയ പ്രശ്‌നങ്ങൾ കാരണം കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം കൂടുതൽ ബാധിക്കുന്നത് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയാണ്. ഒരു രാജ്യം [[കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ അപകടസാധ്യത|കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്]] പ്രത്യേകിച്ച് ഇരയാകുമ്പോൾ അവരെ &quot;ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത&quot; ഉള്ള രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെ ചില രാജ്യങ്ങൾ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ഹെയ്തി, മ്യാൻമർ, സൊമാലിയ, ചെറു ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ പ്രതിശീർഷ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം ചെറിയ അളവിൽ മാത്രമേ ഉള്ളൂവെങ്കിലും ആഗോളതാപനത്തിന്റെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങൾക്ക് അവർ വളരെ ഇരയാകേണ്ടിവരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://theconversation.com/australia-the-us-and-europe-are-climate-free-riders-its-time-to-step-up-53953|title=Australia, the US and Europe are climate 'free-riders': it's time to step up|access-date=4 May 2018|website=The Conversation (Australia edition)}}&lt;/ref&gt; അത്തരം ബാധിത രാജ്യങ്ങളിൽ കൊമോറോസ്, ദി ഗാംബിയ, ഗിനിയ-ബിസാവു, സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപെ, സോളമൻ ദ്വീപുകൾ, വാനുവാട്ടു എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

2010-ലെയും 2012-ലെയും ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്റർ റിപ്പോർട്ടുകളിൽ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ട്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, ആരോഗ്യം, അങ്ങേയറ്റത്തെ കാലാവസ്ഥ, [[ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ തകർച്ച|ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നഷ്ടം]], സാമ്പത്തിക സമ്മർദ്ദം എന്നീ നാല് ആഘാത മേഖലകളിലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt; 2012 ലെ ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്ററിന്റെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്ന പ്രകാരം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഓരോ വർഷവും ശരാശരി 400,000 മരണങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു, പ്രധാനമായും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ പട്ടിണിയും സാംക്രമിക രോഗങ്ങളും കാരണം.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|17}} ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ഈ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഏറ്റവും രൂക്ഷമാണ്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന് കാരണമായവയും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഏറ്റവും കൂടുതൽ അനുഭവിക്കുന്നവയും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തക്കേട് അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, ഇതിനെ &quot;[[കാലാവസ്ഥാ നീതി]]&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ചില കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന സമ്മേളനങ്ങളിൽ (COP) ഇത് ചർച്ചാവിഷയമാണ്.

&quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് അപകടത്തിലാകുന്ന ഉപജീവനത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളിലും ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളിലും താമസിക്കുന്ന ആളുകൾക്ക് കാലാവസ്ഥാ മാറ്റത്തോട് പൊരുത്തപ്പെടാൻ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകൾ വളരെ കുറവാണെന്ന് ഞങ്ങൾക്കറിയാം&quot; എന്ന് യൂറോപ്യൻ ഇൻവെസ്റ്റ്‌മെന്റ് ബാങ്കിന്റെ മുഖ്യ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന വിദഗ്ധൻ നാൻസി സെയ്ച്ച് പറയുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.eib.org/en/stories/climate-bank-roadmap|title=A plan for the long haul to contribute finance to the European Green Deal|access-date=2021-06-10|website=European Investment Bank|language=en}}&lt;/ref&gt;

==== ആഘാതങ്ങൾ ====
മാറുന്ന കാലാവസ്ഥയും സാമ്പത്തിക ബാധ്യതകൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് പ്രധാനമായും തൊഴിൽ ഉൽപ്പാദനക്ഷമത കുറയുന്നത് കാരണം 2010-ൽ അവരുടെ [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ]] ശരാശരി 7% നഷ്ടപ്പെട്ടു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|14}} സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നത് മൂലം 2010-ൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ജിഡിപിയുടെ 1% ചിലവാക്കിയെന്നും പസഫിക്കിലെ രാജ്യങ്ങൾ 4% ചിലവാക്കിയെന്നും, ഇത് മൂലം ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് പ്രതിവർഷം 65 ബില്യൺ ഡോളർ നഷ്ടപ്പെടുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt; മത്സ്യബന്ധനത്തിലെ ആഘാതം മറ്റൊരു ഉദാഹരണമാണ്. ഏകദേശം 40 രാജ്യങ്ങൾ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം മത്സ്യബന്ധനത്തിൽ ചെലുത്തുന്ന ആഘാതത്തിന് ഇരയാകുന്നു. വലിയ മത്സ്യബന്ധന മേഖലകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഇത് പ്രത്യേകിച്ച് ബാധിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot; /&gt; {{Rp|279}}2010 ലെ Cancún COP16 കാലത്ത്, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിന് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഗ്രീൻ ക്ലൈമറ്റ് ഫണ്ട് വഴി ദാതാക്കൾ 2020-ഓടെ വാർഷികസഹായമായി 100 ബില്യൺ ഡോളർ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വ്യക്തമായ വാഗ്ദാനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dandc.eu/en/article/climate-finance-terrible-sense-limbo-says-iied-expert-saleemul-huq|title=Climate finance is in &quot;a terrible sense of limbo&quot;, says IIED expert Saleemul Huq|website=D+C|archive-url=https://web.archive.org/web/20121012042541/http://www.dandc.eu/articles/220605/index.en.shtml|archive-date=12 October 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;International_Adaptation_Finance&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|title=International Adaptation Finance: The Need for an Innovative and Strategic Approach 4 (Oxford Institute for Energy Studies, Working Paper)|last=Müller|first=Benito|date=2008|publisher=Oxford Institute for Energy Studies|isbn=978-1-901795-76-9|location=Oxford|access-date=11 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229175020/http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|archive-date=29 February 2012|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; [[ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോൺ]] (ഫ്രാൻസ് പ്രസിഡന്റ്) 2017 ലെ ബോണിലെ യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന കോൺഫറൻസിൽ (COP 23) &quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഇതിനകം അന്യായമായ ഒരു ലോകത്തിന് കൂടുതൽ അനീതി നൽകുന്നു&quot; എന്ന് പറഞ്ഞു. &lt;ref name=&quot;Carrington-2017.11.15&quot;&gt;Damian Carrington, [https://www.theguardian.com/environment/2017/nov/15/climate-change-will-determine-humanitys-destiny-says-angela-merkel &quot;Climate change will determine humanity's destiny, says Angela Merkel&quot;], ''[[The Guardian]]'', 15 November 2017 (page visited on 15 November 2017).&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക വികസനവും കാലാവസ്ഥയും അഭേദ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ദാരിദ്ര്യം, [[ലിംഗസമത്വം]], ഊർജ്ജം എന്നിവയുമായി.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

[[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] (SDGs) നേടിയാൽ മാത്രമേ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ നേരിടാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ, പ്രത്യേകിച്ചും കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 13.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ സമ്മർദ്ദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും അതിനപ്പുറവും നിലവിലുള്ള കുടിയേറ്റ പാറ്റേണുകളിലേക്ക് ചേർക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്, പക്ഷേ ആളുകളുടെ പുതിയ ഒഴുക്ക് സൃഷ്ടിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല.  {{Rp|110|date=November 2012}} 2018-ലെ [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്കിന്റെ]] ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്നത് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ സാവധാനത്തിലുള്ള ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ മൂന്ന് പ്രദേശങ്ങളിലെ (സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്ക, ദക്ഷിണേഷ്യ, ലാറ്റിനമേരിക്ക) ഏകദേശം 143 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സ്വന്തം നാട് വിട്ട് സ്വന്തം രാജ്യങ്ങളിലെ തന്നെ മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് മാറാൻ നിർബന്ധിതരാകുമെന്ന് ആണ്. ജലലഭ്യതയും വിള ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും കുറവുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അതുപോലെ സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നതും കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ആഘാതവും ബാധിച്ച പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അവർ കുടിയേറ്റം നടത്തും.&lt;ref&gt;Rigaud, Kanta Kumari; de Sherbinin, Alex; Jones, Bryan; Bergmann, Jonas; Clement, Viviane; Ober, Kayly; Schewe, Jacob; Adamo, Susana; McCusker, Brent; Heuser, Silke; Midgley, Amelia. 2018. [https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/29461 Groundswell : Preparing for Internal Climate Migration]. World Bank, Washington, DC.&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സമ്മർദങ്ങളും വെല്ലുവിളികളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, [[ബംഗ്ലാദേശ്|ബംഗ്ലദേശ്]] പോലുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും ഈ രംഗത്ത് ലോകനേതാക്കൾ ഉണ്ട്. 2009-ൽ ബംഗ്ലാദേശ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി എങ്ങനെ പൊരുത്തപ്പെടും എന്നതിനെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഒരു ദേശീയ പരിപാടി രൂപീകരിച്ച് അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ആദ്യ രാജ്യം ആയി.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gilbert|first=Natasha|date=2008-09-11|title=Bangladesh launches climate change action plan|url=http://dx.doi.org/10.1038/news.2008.1103|journal=Nature|doi=10.1038/news.2008.1103|issn=0028-0836}}&lt;/ref&gt; ഈ പദ്ധതികളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി അവർ ഒരു ഫണ്ട് സ്ഥാപിച്ച് പ്രതിവർഷം ശരാശരി $1 ബില്യൺ ചെലവഴിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Star Report|date=10 July 2019|title=Hamid for active role in climate change adaptation|work=The Daily Star|url=https://thedailystar.net|access-date=30 November 2020}}&lt;/ref&gt;

=== ജനസംഖ്യാ വർദ്ധനവ് ===
[[പ്രമാണം:Total_Fertility_Rate_Map_by_Country.svg|ലഘുചിത്രം| 2020 ലെ ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക് അനുസരിച്ച് രാജ്യങ്ങളുടെയും പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഭൂപടം]]
കഴിഞ്ഞ ഏതാനും പതിറ്റാണ്ടുകളായി, ആഗോള ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയെ പ്രധാനമായും നയിക്കുന്നത് പലപ്പോഴും വികസിത രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഉയർന്ന ജനനനിരക്ക് (ഉയർന്ന ഗർഭധാരണ നിരക്ക്) ഉള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളാണ്. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യാ വളർച്ച മന്ദഗതിയിലാക്കാനും ദാരിദ്ര്യം കുറയ്ക്കാനും [[കുടുംബാസൂത്രണം]] സഹായിക്കും.&lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

നൈജീരിയയിലെ അക്രമാസക്തമായ ഇടയൻ-കർഷക സംഘർഷങ്ങൾ, മാലിയിലെ ഫുലാനി ഇടയന്മാർക്കെതിരായ 2019 മാർച്ചിലെ ആക്രമണം, സുഡാനീസ് നാടോടി സംഘട്ടനങ്ങൾ, സഹേൽ മേഖലയിലെ രാജ്യങ്ങളിലെ മറ്റ് സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, ഭൂമി തകർച്ച, [[ജനസംഖ്യാവർദ്ധനവ്]] എന്നിവയാൽ വഷളായവായാണ്.&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=How Climate Change Is Spurring Land Conflict in Nigeria |url=http://time.com/5324712/climate-change-nigeria/ |magazine=Time |date=28 June 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The battle on the frontline of climate change in Mali |url=https://www.bbc.com/news/the-reporters-46921487 |work=BBC News |date=22 January 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Deadliest Conflict You've Never Heard of |url=https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |work=[[Foreign Policy]] |date=23 January 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190218125507/https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |archive-date=18 February 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; വടക്കൻ മാലി സംഘർഷവുമായി വരൾച്ചയും ഭക്ഷ്യക്ഷാമവും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.thenewhumanitarian.org/in-depth/sahel-flames-Burkina-Faso-Mali-Niger-militancy-conflict|title=The Sahel in flames|date=2019-05-31|website=The New Humanitarian|language=en|access-date=2019-06-23}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Climate change, food shortages, and conflict in Mali |url=https://www.aljazeera.com/indepth/features/2015/04/climate-change-food-shortages-conflict-mali-150426105617725.html |work=Al-Jazeera |date=27 April 2015}}&lt;/ref&gt;

=== മോശം ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും [[Democracy Index|ഡെമോക്രസി ഇൻഡക്സ്]] (ജനാധിപത്യ സൂചിക), [[Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ്]] (ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യം) സർവ്വേ, ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള [[Index of Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ് സൂചിക]] എന്നിങ്ങനെയുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചകങ്ങളിൽ പിന്നിലാണ്. കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവായി സ്വതന്ത്രമായതിനു ശേഷവും പല രാജ്യങ്ങളിലും പലപ്പോഴും ഗവൺമെന്റിൽ പ്രഭുക്കന്മാരുടെ നിയന്ത്രണമുണ്ട്. 

വ്യാപകമായ [[അഴിമതി|അഴിമതിയും]] സ്വജനപക്ഷപാതവും ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സ്ഥാപനത്തിൽ പലപ്പോഴും വെല്ലുവിളികളുയർത്തുന്നുണ്. രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയും രാഷ്ട്രീയ അഴിമതിയും സാധാരണ പ്രശ്നങ്ങളാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://earthbound.report/2007/07/01/political-factors-that-affect-development/|title=Political factors that affect development|last=Williams|first=Jeremy|date=1 July 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; കുറഞ്ഞ അഴിമതി എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ സാധാരണയായി തങ്ങളുടെ പ്രദേശങ്ങളിലെ വിവിധ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി താഴെപ്പറയുന്നവ പോലെ പ്രത്യേക നടപടികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു:

* അഴിമതിയിൽ അധിഷ്ഠിതമല്ലാത്തതും പൂർണ്ണമായും രാജ്യത്തിന്റെ മൂല്യങ്ങളിലും നിയമങ്ങളിലും അധിഷ്ഠിതമായതുമായ ഒരു പൊതുഭരണ സംവിധാനത്തിന്റെ വികസനം അല്ലെങ്കിൽ സൃഷ്ടി.
* അഴിമതിയുടെ സ്രോതസ്സുകളെക്കുറിച്ചും കാരണങ്ങളെക്കുറിച്ചും മെച്ചപ്പെട്ട അന്വേഷണം.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടത്തെക്കുറിച്ചും രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും ജനങ്ങളെ പരസ്യമായി അറിയിക്കുക.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടമാകാതിരിക്കാൻ ഒരു വ്യക്തിയുടെ ഔദ്യോഗിക സ്ഥാനങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം.
* പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി, അഴിമതിക്കായി സമർപ്പിച്ച പ്രത്യേക നിയമങ്ങളുടെ സൃഷ്ടി.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.gov.am/files/docs/74.pdf |title=Republic of Armenia Anti-Corruption strategy and Implementation Action Plan |date=2003 |publisher=Republic of Armenia |access-date=16 February 2022}}&lt;/ref&gt;

=== മറ്റുള്ളവ ===
മറ്റ് പൊതുവായ വെല്ലുവിളികളിൽ  വ്യാവസായിക-കാർഷിക ഉൽപ്പാദന വർധന, മണ്ണ്, വായു, വെള്ളം എന്നിവയിലേക്ക് നേരിട്ട് വിഷാംശമുള്ള രാസവസ്തുക്കളുടെ ഉദ്വമനം, ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളുടെ സുസ്ഥിരമല്ലാത്ത ഉപയോഗം, സുസ്ഥിരമായ ചൂഷണത്തിലേക്കോ ആ വിഭവങ്ങളുടെ ശോഷണത്തിലേക്കോ നയിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഉപജീവനത്തിനായി പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെ ഉയർന്ന തോതിൽ ആശ്രയിക്കുന്ന അവസ്ഥ, ശൈശവ വിവാഹം, കടബാധ്യത, കാര്യക്ഷമത കുറഞ്ഞ സിവിൽ സർവീസ്, [[ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷ|ഭക്ഷ്യ അരക്ഷിതാവസ്ഥ]], [[സാക്ഷരത|നിരക്ഷരത]], [[തൊഴിലില്ലായ്മ]] എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പല വികസ്വര രാഷ്‌ട്രങ്ങളുടെയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ പ്രാഥമിക ഉൽ‌പ്പന്നങ്ങളിൽ ഊന്നിയതാണ്, അവരുടെ കയറ്റുമതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും വികസിത രാജ്യങ്ങളിലേക്കാണ്. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം നേരിടുമ്പോൾ, 2008-2009 ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിൽ കണ്ടതുപോലെ, ആഘാതം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വ്യാപാര പങ്കാളികളിലേക്ക് വേഗത്തിൽ പകരുന്നു.

== അവസരങ്ങൾ ==

* മനുഷ്യ മൂലധനം 
* വ്യാപാര നയം: കൂടുതൽ നിയന്ത്രണങ്ങളുള്ള നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങൾ തുറന്ന വ്യാപാര നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങളെപ്പോലെ വേഗത്തിൽ വളർന്നിട്ടില്ല. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Harrison|first=Ann|title=Openness and Growth: A Time-series, Cross-country Analysis for Developing Countries|journal=Journal of Development Economics|volume=48|issue=2|date=1996|pages=419–47|doi=10.1016/0304-3878(95)00042-9|url=https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1165&amp;context=mgmt_papers}}&lt;/ref&gt;
* നിക്ഷേപം: നിക്ഷേപം  വളർച്ചയിൽ നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* വിദ്യാഭ്യാസം&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Verspoor|first=Adriaan|title=Pathways to Change: Improving the Quality of Education in Developing Countries|journal=World Bank Discussion Papers|volume=53}}&lt;/ref&gt;
* വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം: വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ വ്യാപാരവും നേട്ടവും പരിശീലിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യാപാരത്തിനായുള്ള വർദ്ധനവ് സഹായം ടാർഗെറ്റ് 8.a.1 ന് കീഴിൽ സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 8 ൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാപാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരിപാടികളിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ സഹായിക്കുക, വ്യാപാരത്തിനും വ്യാപാര ശേഷിക്കും മുൻഗണന നൽകുക, വ്യാപാര പ്രകടനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, [[ദാരിദ്ര്യം]] കുറയ്ക്കുക എന്നിവയാണ് വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.oecd.org/aidfortrade/|title=Aid for Trade – Organisation for Economic Co-operation and Development|access-date=2020-09-24|website=www.oecd.org|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ആഗോള പങ്കാളിത്തം: സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 17 -ന്റെ ഒരു വ്യവസ്ഥ, അത് അന്താരാഷ്ട്ര നിക്ഷേപത്തിനും നൂതന സാങ്കേതിക വികസനം, വിപണിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ന്യായമായ വ്യാപാരം എന്നിവ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള പിന്തുണയും നല്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.globalgoals.org/17-partnerships-for-the-goals|title=Goal 17: Partnerships for the Goals|access-date=2020-09-25|website=The Global Goals|language=en}}&lt;/ref&gt;

== രാജ്യ ലിസ്റ്റുകൾ ==

=== ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട് അനുസരിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ===
[[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി|ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ടിന്റെ]] വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് ഡാറ്റാബേസ്, ഒക്ടോബർ 2018 പ്രകാരം ഇനിപ്പറയുന്നവ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/WEO/2018/October/English/main-report/Text.ashx|title=World Economic Outlook, October,2018, pp.134–135|access-date=2018-10-31|format=PDF}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/groups.htm|title=World Economic Outlook, Database—WEO Groups and Aggregates Information, October 2018|access-date=2018-10-31}}&lt;/ref&gt;
{{div col|colwidth=18em}}
*{{flag|Afghanistan}}
*{{flag|Albania}}
*{{flag|Algeria}}
*{{flag|Angola}}
*{{flag|Antigua and Barbuda}}
*{{flag|Argentina}}
*{{flag|Armenia}}
*{{flag|Azerbaijan}}
*{{flag|Bahamas}}
*{{flag|Bahrain}}
*{{flag|Bangladesh}}
*{{flag|Barbados}}
*{{flag|Belarus}}
*{{flag|Belize}}
*{{flag|Benin}}
*{{flag|Bhutan}}
*{{flag|Bolivia}}
*{{flag|Bosnia and Herzegovina}}
*{{flag|Botswana}}
*{{flag|Brazil}}
*{{flag|Brunei}}
*{{flag|Bulgaria}}
*{{flag|Burkina Faso}}
*{{flag|Burundi}}
*{{flag|Cambodia}}
*{{flag|Cameroon}}
*{{flag|Cape Verde}}
*{{flag|Central African Republic}}
*{{flag|Chad}}
*{{flag|China}}
*{{flag|Chile}}
*{{flag|Colombia}}
*{{flag|Comoros}}
*{{flag|Democratic Republic of the Congo}}
*{{flag|Republic of the Congo}}
*{{flag|Costa Rica}}
*{{flag|Côte d'Ivoire}}
*{{flag|Croatia}}
*{{flag|Djibouti}}
*{{flag|Dominica}}
*{{flag|Dominican Republic}}
*{{flag|Ecuador}}
*{{flag|Egypt}}
*{{flag|El Salvador}}
*{{flag|Equatorial Guinea}}
*{{flag|Eritrea}}
*{{flag|Eswatini|name=Eswatini (Swaziland)}}
*{{flag|Ethiopia}}
*{{flag|Fiji}}
*{{flag|Gabon}}
*{{flag|The Gambia}}
*{{flag|Georgia (country)|name=Georgia}}
*{{flag|Ghana}}
*{{flag|Grenada}}
*{{flag|Guatemala}}
*{{flag|Guinea}}
*{{flag|Guinea-Bissau}}
*{{flag|Guyana}}
*{{flag|Haiti}}
*{{flag|Honduras}}
*{{flag|Hungary}}
*{{flag|India}}
*{{flag|Indonesia}}
*{{flag|Iran}}
*{{flag|Iraq}}
*{{flag|Jamaica}}
*{{flag|Jordan}}
*{{flag|Kazakhstan}}
*{{flag|Kenya}}
*{{flag|Kiribati}}
*{{flag|Kuwait}}
*{{flag|Kyrgyzstan}}
*{{flag|Laos}}
*{{flag|Lebanon}}
*{{flag|Lesotho}}
*{{flag|Liberia}}
*{{flag|Libya}}
*{{flag|Madagascar}}
*{{flag|Malawi}}
*{{flag|Malaysia}}
*{{flag|Maldives}}
*{{flag|Mali}}
*{{flag|Marshall Islands}}
*{{flag|Mauritania}}
*{{flag|Mauritius}}
*{{flag|Mexico}}
*{{flag|Federated States of Micronesia}}
*{{flag|Moldova}}
*{{flag|Mongolia}}
*{{flag|Montenegro}}
*{{flag|Morocco}}
*{{flag|Mozambique}}
*{{flag|Myanmar}}
*{{flag|Namibia}}
*{{flag|Nauru}}
*{{flag|Nepal}}
*{{flag|Nicaragua}}
*{{flag|Niger}}
*{{flag|Nigeria}}
*{{flag|North Macedonia}}
*{{flag|Oman}}
*{{flag|Pakistan}}
*{{flag|Palau}}
*{{flag|Palestine}}
*{{flag|Panama}}
*{{flag|Papua New Guinea}}
*{{flag|Paraguay}}
*{{flag|Peru}}
*{{flag|Poland}}
*{{flag|Philippines}}
*{{flag|Qatar}}
*{{flag|Romania}}
*{{flag|Russia}}
*{{flag|Rwanda}}
*{{flag|Saudi Arabia}}
*{{flag|Saint Kitts and Nevis}}
*{{flag|Saint Lucia}}
*{{flag|Saint Vincent and the Grenadines}}
*{{flag|Samoa}}
*{{flag|São Tomé and Príncipe}}
*{{flag|Senegal}}
*{{flag|Serbia}}
*{{flag|Seychelles}}
*{{flag|Sierra Leone}}
*{{flag|Solomon Islands}}
*{{flag|Somalia}}
*{{flag|South Africa}}
*{{flag|South Sudan}}
*{{flag|Sri Lanka}}
*{{flag|Sudan}}
*{{flag|Suriname}}
*{{flag|Syria}}
*{{flag|Tajikistan}}
*{{flag|Tanzania}}
*{{flag|Thailand}}
*{{flag|Timor-Leste}}
*{{flag|Togo}}
*{{flag|Tonga}}
*{{flag|Trinidad and Tobago}}
*{{flag|Tunisia}}
*{{flag|Turkey}}
*{{flag|Turkmenistan}}
*{{flag|Tuvalu}}
*{{flag|Uganda}}
*{{flag|Ukraine}}
*{{flag|United Arab Emirates}}
*{{flag|Uruguay}}
*{{flag|Uzbekistan}}
*{{flag|Vanuatu}}
*{{flag|Venezuela}}
*{{flag|Vietnam}}
*{{flag|Yemen}}
*{{flag|Zambia}}
*{{flag|Zimbabwe}}
{{div col end}} 
'''ഐ.എം.എഫ് പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ'''

* {{Flag|Abkhazia}}
* {{Flag|Cuba}}
* {{Flag|North Korea}}
* {{Flag|Sahrawi Arab Democratic Republic}}
* {{Flag|South Ossetia}}

=== വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നേടിയ രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ===
നാല് ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും പുതിയ [[യൂറോസോൺ]] യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഇനിപ്പറയുന്ന പട്ടിക 1990-കൾ വരെ ചരിത്രപരമായി വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ആയി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു, ഇപ്പോൾ അവയെ ഐ.എം.എഫ് വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ബ്രാക്കറ്റിലെ സമയം എന്നത് അവയെ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയ സമയമാണ്.

* {{Flag|ഹോങ്കോങ്ങ്}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/weo0598/pdf/0598sta.pdf|title=IMF Advanced Economies List. World Economic Outlook, May 1998, p. 134|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ഇസ്രയേൽ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|സിംഗപ്പൂർ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|ദക്ഷിണ കൊറിയ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|തായ്‌വാൻ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;&lt;ref&gt;The recognition of Taiwan is disputed; most UN-member states officially recognise the sovereignty of the [[People's Republic of China]] over Taiwan, however, some others maintain non-diplomatic relations with the [[Republic of China]]. See [[Foreign relations of Taiwan]].&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സൈപ്രസ്}} (2001 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2001/01/pdf/append.pdf|title=World Economic Outlook, April 2001, p.157|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവേനിയ}} (2007 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2007/01/pdf/statappx.pdf|title=World Economic Outlook, April 2007, p.204|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മാൾട്ട}} (2008 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2008, p.236|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}} (2009 മുതൽ,&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2009, p.184|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt; 2006 മുതൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രകാരം)&lt;ref name=&quot;worldbank06&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.radio.cz/en/article/76314|title=World Bank Marks Czech Republic's Graduation to 'Developed' Status|access-date=22 January 2007|last=Velinger|first=Jan|date=28 February 2006|publisher=Radio Prague}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവാക്യ}} (2009 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot; /&gt;
* {{Flag|എസ്റ്റോണിയ}} (2011 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2011, p.172|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലാത്വിയ}} (2014 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2014, p.160|access-date=2014-05-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലിത്വാനിയ}} (2015 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2015, p.48|access-date=2015-04-11}}&lt;/ref&gt;

വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് താഴെപ്പറയുന്ന മൂന്ന് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് ഡാറ്റ ഇല്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഡാറ്റയുടെ അഭാവം കാരണം, വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് അവ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ അതോ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ എന്ന് വിലയിരുത്താൻ പ്രയാസമാണ്.

* {{Flag|സാൻ മരീനോ}} (2012 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, October 2012, p.180|access-date=2016-08-04}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മകൗ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2016, p.148|access-date=2016-06-25}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|പോർട്ടോ റിക്കോ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot; /&gt;

=== പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ ===
പത്ത് രാജ്യങ്ങൾ &quot;പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യം&quot; എന്ന വർഗ്ഗീകരണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ ഇതുവരെ ഒരു വികസിത രാജ്യത്തിന്റെ പദവിയിൽ എത്തിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, മാക്രോ ഇക്കണോമിക് അർത്ഥത്തിൽ, അവരുടെ വികസ്വര എതിരാളികളെ മറികടക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളാണ് അവ:
{{div col|colwidth=10em}}
*{{flag|Brazil}}
*{{flag|China}}
*{{flag|India}}
*{{flag|Indonesia}}
*{{flag|Malaysia}}
*{{flag|Mexico}}
*{{flag|Philippines}}
*{{flag|South Africa}}
*{{flag|Thailand}}
*{{flag|Turkey}}
{{div col end}} 

=== ബ്രിക്സ് രാജ്യങ്ങൾ ===
അഞ്ച് രാജ്യങ്ങൾ &quot;എമർജിംഗ് മാർക്കറ്റ്&quot; ഗ്രൂപ്പുകളിൽ പെടുന്നു, അവയെ ഒരുമിച്ച് [[ബ്രിക്‌സ്‌]] രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു:

* {{Flag|ബ്രസീൽ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|റഷ്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ഇന്ത്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ചൈന}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}} (2010 മുതൽ)

== സമൂഹവും സംസ്കാരവും ==

=== മീഡിയ കവറേജ് ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ മാധ്യമ കവറേജ് നോക്കുമ്പോൾ, പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ ഒരു സാമാന്യവൽക്കരിച്ച വീക്ഷണം വികസിച്ചതായി കാണാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ [[ബഹുജനമാദ്ധ്യമം|പൊതുമാധ്യമങ്ങളിൽ]] [[ദാരിദ്ര്യം|ദാരിദ്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള]] നെഗറ്റീവ് ചിത്രങ്ങളും കവറേജുകളും പതിവാണ്. ഈ പൊതുവായ കവറേജ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു പ്രബലമായ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പ് സൃഷ്ടിച്ചു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.e-ir.info/2016/11/23/dependency-theory-a-useful-tool-for-analyzing-global-inequalities-today/|title=Dependency Theory: A Useful Tool for Analyzing Global Inequalities Today?|access-date=2020-02-21|website=E-International Relations|language=en-US}}&lt;/ref&gt; 

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് എന്ത് വിവരമാണ് ലഭിക്കുന്നത് എന്നതിലും മാധ്യമങ്ങൾ ഒരു പങ്കു വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. വാർത്തകൾ പലപ്പോഴും അസന്തുലിതാവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Philo|first=Greg|date=2001|title=An unseen world: how the media portrays the poor|journal=UNESCO Courier|volume=54|issue=11|page=44}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് മറ്റ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കവറേജ് പലപ്പോഴും ലഭിക്കില്ല, പകരം വികസിത രാജ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഉദാരമായ കവറേജ് ലഭിക്കുന്നു.

== ഇതും കാണുക ==
* [[കോളനിവാഴ്ച]]
* [[ഭൂപരിഷ്കരണം]]

== അവലംബം ==
{{Reflist}}


[[വർഗ്ഗം:സുസ്ഥിര വികസനം]]
[[വർഗ്ഗം:മാനവികഭൂമിശാസ്ത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:മൃദു പദപ്രയോഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സാമ്പത്തിക ഭൂമിശാസ്ത്രം]]</text>
      <sha1>6mwiudbss53py2gozlwqydrt8gfowkk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759141</id>
      <parentid>3759137</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T17:16:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="157725" xml:space="preserve">{{PU|Developing country}}
{{Notice |heading=അറിയിപ്പ്|center=y |{{Inprogress}} വികസ്വര രാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ താൾ പുരോഗമിക്കുകയാണ്. മെച്ചപ്പെടുത്തിയും തെറ്റുകൾ തിരുത്തിയും താങ്കൾക്ക് സഹായിക്കാം}}
[[File:IMF advanced economies and UN least developed countries.svg|thumb|450px|&lt;!-- Map is up to date, despite the file name. --&gt;
{{legend|#00b9fa|[[Developed countries|വികസിത രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#ffb219|വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ}}
{{legend|#ff562f|[[Least developed countries|ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}&lt;br /&gt;[[ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട്|ഐഎംഎഫ്]], [[United Nations|യുഎൻ]] എന്നിവ പ്രകാരമുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ വർഗ്ഗീകരണങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;IMF1&quot;&gt;{{cite web |title=World Economic and Financial Surveys World Economic Outlook Database—WEO Groups and Aggregates Information |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2022/01/weodata/groups.htm |website=IMF.org |publisher=International Monetary Fund |access-date=2 June 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/publication/ldc_list.pdf Least Developed Countries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110517090756/http://www.unohrlls.org/en/ldc/related/62/ |date=17 May 2011 }} ([http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf 2018 list] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191221185727/http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf |date=21 December 2019 }})&lt;/ref&gt;]]
[[File:2020 UN Human Development Report.svg|thumb|[[മാനവ വികസന സൂചിക]] പ്രകാരമുള്ള വിവിധ വിഭാഗങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ലോക ഭൂപടം (2019 ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, 2020 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്)
{| border=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; background:none;&quot;
|-
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#12394b|വളരെ ഉയർന്നത് (≥ 0.800)}}
{{Legend|#358993|ഉയർന്നത് (0.700–0.799)}}
{{Legend|#5dc3cb|ഇടത്തരം (0.550–0.699)}}
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#c1e6e6|കുറവ് (≤ 0.549)}}
{{Legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}
|}|450px]]
മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ വികസനം കുറഞ്ഞ വ്യാവസായിക അടിത്തറയും കുറഞ്ഞ [[മാനവ വികസന സൂചിക|മാനവ വികസന സൂചികയും]] (എച്ച്ഡിഐ) ഉള്ള രാജ്യമാണ് '''വികസ്വര രാജ്യം''' എന്ന് നിർവ്വചനത്തിൽ വരുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/economicsprincip00osul|title=Economics: Principles in Action|last=O'Sullivan|first=Arthur|last2=Sheffrin|first2=Steven M.|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2003|isbn=978-0-13-063085-8|location=Upper Saddle River, New Jersey 07458|page=[https://archive.org/details/economicsprincip00osul/page/n487 471]|author-link=Arthur O'Sullivan (economist)|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; എന്നിരുന്നാലും, ഈ നിർവചനം സാർവത്രികമായി അംഗീകരിക്കുന്നില്ല. ഏത് രാജ്യങ്ങളാണ് ഈ വിഭാഗത്തിന് യോജിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നതിനായുള്ള യാതൊരുവിധ കരാറും ഇതുവരെ ഇല്ല.&lt;ref name=&quot;UN&quot;&gt;{{Cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#ftnc|title=Composition of macro geographical (continental) region|publisher=United Nation s|archive-url=https://web.archive.org/web/20100306024500/http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm|archive-date=6 March 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യത്തെ '''താഴ്ന്നതും ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ളതുമായ രാജ്യം''' ('''low and middle-income country''' -'''LMIC''') എന്ന പദവുമായി പരസ്പരം മാറിമാറി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും ഇത് രാജ്യങ്ങളുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ മാത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ലോക ബാങ്ക്, പ്രതിശീർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ, ഉയർന്ന, ഉയർന്ന-മധ്യ, താഴ്ന്ന-ഇടത്തരം, കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു. ലീസ്റ്റ് ഡെവലപ്പ്ഡ്, ലാൻഡ്ലോക്ക്ഡ് ഡവപ്പിങ്ങ്, സ്മാൾ ഐലൻഡ് ഡവലപ്പിങ് എന്നിവയെല്ലാം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ്. സ്പെക്ട്രത്തിന്റെ മറ്റേ അറ്റത്തുള്ള രാജ്യങ്ങളെ സാധാരണയായി ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ഈ പദം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെച്ചൊല്ലി തർക്കങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; “വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം” അപ്രസക്തമാവുകയാണെന്നും അവയുടെ ഉപയോഗം അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും 2015 ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. പകരം, അവരുടെ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രദേശങ്ങൾക്കും വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കുമായുള്ള ഡാറ്റ സമാഹരണങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കും എന്ന് പറഞ്ഞു.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പകരമായി &quot;ഗ്ലോബൽ സൗത്ത്&quot; എന്ന പദവും ചിലർ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിൽ ചരിത്രപരമായ അല്ലെങ്കിൽ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പൊതുവായ ചില സവിശേഷതകൾ ഉണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഈ രാജ്യങ്ങളിൽ  സാധാരണയായി സുരക്ഷിതമായ [[കുടിവെള്ളം]], [[ശുചിത്വം]] ഊർജ ലഭ്യത, എന്നിവയിലെ കുറവ് കാണാം, അതുപോലെ ഉയർന്ന അളവിലുള്ള [[മലിനീകരണം]] (ഉദാ. [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], വീടിനുള്ളിലെ വായു മലിനീകരണം, [[ജലമലിനീകരണം]]), പകർച്ചവ്യാധികൾ ഉള്ള ആളുകളുടെ ഉയർന്ന അനുപാതം, [[റോഡപകടം|റോഡപകടങ്ങളുടെ]] വലിയ എണ്ണം, മോശം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവയും ഇത്തരം രാജ്യങ്ങളിൽ കാണാം. അതേപോലെ രാജ്യങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും, വ്യാപകമായ [[ദാരിദ്ര്യം]], ഉയർന്ന [[അപരാധം|കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ]] നിരക്ക്, താഴ്ന്ന [[വിദ്യാഭ്യാസം|വിദ്യാഭ്യാസ]] നിലവാരം, [[കുടുംബാസൂത്രണം|കുടുംബാസൂത്രണ]] സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള അപര്യാപ്തമായ പ്രവേശനം, അനൗപചാരികമായ നിരവധി സെറ്റിൽമെന്റുകൾ, എല്ലാ സർക്കാർ തലങ്ങളിലെയും [[അഴിമതി]], രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരത എന്നിവയും ഉണ്ട്. മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും ഉയർന്ന &quot;കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത (enviormangtal vulnerability)&quot; ഉള്ളതിനാൽ [[ആഗോളതാപനം]] സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളേക്കാൾ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ബാധിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക, പാരിസ്ഥിതിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ വികസനത്തെ സഹായിക്കുന്നതിന് സർക്കാരുകളും മറ്റ് ഏജൻസികളും നൽകുന്ന ധനസഹായമാണ് ഡവലപ്പ്മെന്റ് എയിഡ് (വികസന സഹായം) അല്ലെങ്കിൽ ഡവലപ്പ്മെന്റ് കൊ-ഓപ്പറേഷൻ (വികസന സഹകരണം). ഈ പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ പലതും മറികടക്കാനാണ് [[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ]] [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] രൂപീകരിച്ചത്.

== നിർവ്വചനങ്ങൾ ==
[[File:Least Developed Countries.png|thumb|upright=1.6|
{{legend|#007f00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] അനുസരിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#00ff00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] പ്രകാരമല്ലാത്ത ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#ff0000|വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് പ്രവേശനം നേടിയവ}}&lt;br /&gt;
]]
[[File:Hunger Map 2020 World Food Programme.svg|thumb|310px|രാജ്യം അനുസരിച്ച് പോഷകാഹാരക്കുറവുള്ള ആളുകളുടെ ശതമാനം, [[World Food Programme|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020&lt;br /&gt;
{{Legend|#29b8c7|2.5% ൽ കുറവ്}}
{{Legend|#16b484|2.5%-5.0%}}
{{Legend|#fec960|5.0–14.9%}}
{{Legend|#f47846|15.0–24.9%}}
{{Legend|#f2203a|25.0–34.9%}}
{{Legend|#7f0928|35.0% ൽ കൂടുതൽ}}
{{Legend|#b5aba4|ഡാറ്റാ ഇല്ല}}]]

=== രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന നിബന്ധനകൾ ===
വികസനത്തിന്റെ തലങ്ങളിലേക്ക് രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ നിരവധി പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. രാജ്യങ്ങളുടെ വർഗ്ഗീകരണം സ്രോതസ്സുകളിലുടനീളം വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചിലപ്പോൾ ഈ വർഗ്ഗീകരണങ്ങളോ, അതിനായി ഉപയോഗിച്ച നിർദ്ദിഷ്ട പദങ്ങളോ അപമാനകരമാണെന്നും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

==== വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾ പ്രകാരം ====
[[പ്രമാണം:High-income_economies_2019.png|പകരം=|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 2019 ലെ ലോകബാങ്കിന്റെ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ഭൂപടം; ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നീലയിൽ സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, അതേസമയം മുൻ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ തേൽ നിറത്തിൽ കാണിക്കുന്നു.]]
പ്രതിവർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ലോക ബാങ്ക് ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു, ഓരോ വർഷവും ജൂലൈ 1 ന് വീണ്ടും ക്രമീകരിക്കും:&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

# കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)
# താഴ്ന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസിത രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)

&quot;ഉയർന്ന വരുമാനം&quot; ഇല്ലാത്ത മൂന്ന് ഗ്രൂപ്പുകളെ ഒരുമിച്ച് &quot;താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ&quot; (LMICs) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ വർഗ്ഗീകരണം അറ്റ്ലസ് രീതി ഉപയോഗിച്ച് കണക്കാക്കിയ ആളോഹരി മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനം (GNI) (നിലവിലെ US $) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്.&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; എല്ലാ വർഷവും ജൂലൈ 1 -ന് വർഗ്ഗീകരണം പുതുക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, 2019 ജൂലൈയിൽ, ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം, മൊത്തം ദേശീയ വരുമാനം (ജിഎൻഐ) പ്രതിശീർഷത്തിൽ 12,375 ൽ (നിലവിലെ യുഎസ് ഡോളറിൽ) കൂടുതലും; താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം ജിഎൻഐ പ്രതിശീർഷം 1,026 യുഎസ് ഡോളറിൽ താഴെയുമായിരുന്നു.

==== വിപണികളും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയും അനുസരിച്ച് ====
&quot;രാജ്യം&quot; എന്നതിനുപകരം &quot;മാർക്കറ്റ്&quot; എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കുന്നത് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് വിപരീതമായി രാജ്യങ്ങളുടെ മൂലധന വിപണിയുടെ സവിശേഷതകളിൽ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.

* വികസിത രാജ്യങ്ങളും വികസിത വിപണികളും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയോ മൂലധന വിപണിയുടെ വലിപ്പമോ കുറയുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു:
** പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;Globalization&quot;&gt;{{Cite book|title=Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy|last=Bożyk|first=Paweł|publisher=Ashgate Publishing, Ltd|year=2006|isbn=978-0-7546-4638-9|chapter=Newly Industrialized Countries}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Limits&quot;&gt;{{Cite book|title=The Limits of Convergence|last=Guillén|first=Mauro F.|publisher=Princeton University Press|year=2003|isbn=978-0-691-11633-4|chapter=Multinationals, Ideology, and Organized Labor|author-link=Mauro F. Guillén}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AIA&quot;&gt;{{Cite book|title=Geography, An Integrated Approach|last=Waugh|first=David|publisher=Nelson Thornes Ltd.|year=2000|isbn=978-0-17-444706-1|edition=3rd|pages=563, 576–579, 633, and 640|chapter=Manufacturing industries (chapter 19), World development (chapter 22)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Principles&quot;&gt;{{Cite book|title=Principles of Economics|last=Mankiw|first=N. Gregory|year=2007|isbn=978-0-324-22472-6|edition=4th}}&lt;/ref&gt;
** വളർന്നു വരുന്ന വിപണികൾ
** അതിർത്തി വിപണികൾ
** വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ (സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു)

മറ്റ് മാനദണ്ഡങ്ങൾ പ്രകാരം, ചില രാജ്യങ്ങൾ വികസനത്തിന്റെ ഒരു ഇന്റർമീഡിയറ്റ് ഘട്ടത്തിലാണ്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തെത്തുടർന്ന്, [[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി]] (IMF) പറയുന്ന പരിവർത്തനത്തിലുള്ള രാജ്യങ്ങലിൽ മധ്യ, കിഴക്കൻ യൂറോപ്പിലെ (ഉൾപ്പെടെ) യുഎൻ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും &quot;കിഴക്കൻ യൂറോപ്പ് ഗ്രൂപ്പിൽ&quot; ഉൾപ്പെട്ടിരുന്ന മധ്യ യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങൾ); മധ്യേഷ്യയിലെ മുൻ [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ]] (യുഎസ്എസ്ആർ) രാജ്യങ്ങൾ ([[കസാഖ്സ്ഥാൻ]], [[ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ]], [[കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ]], [[താജിക്കിസ്ഥാൻ]], [[തുർക്‌മെനിസ്ഥാൻ]]); [[മംഗോളിയ]] എന്നിവയുണ്ട്. 2009-ഓടെ, IMF-ന്റെ വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് രാജ്യങ്ങളെ &quot;(1) പ്രതിശീർഷ വരുമാന നിലവാരം, (2) കയറ്റുമതി വൈവിധ്യവൽക്കരണം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ച് വികസിത, ഉയർന്നുവരുന്ന, അല്ലെങ്കിൽ വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളായി തരംതിരിച്ചു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/faq.htm#q4b|title=Q. How does the WEO categorize advanced versus emerging and developing economies?|access-date=20 July 2009|website=[[International Monetary Fund]]}}&lt;/ref&gt;

==== ഭൂമിശാസ്ത്രം പ്രകാരം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഭൂമിശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് തരം തിരിക്കാം:

* ചെറിയ ദ്വീപ് വികസ്വര സംസ്ഥാനങ്ങൾ (സമാനമായ [[സുസ്ഥിര വികസനം|സുസ്ഥിര വികസന]] വെല്ലുവിളികൾ പങ്കിടുന്ന ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളായ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടം: ചെറുതും എന്നാൽ വളരുന്നതുമായ ജനസംഖ്യ, പരിമിതമായ വിഭവങ്ങൾ, വിദൂരത, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾക്കുള്ള]] സാധ്യത, ബാഹ്യ ആഘാതങ്ങൾക്കുള്ള സാധ്യത, [[അന്താരാഷ്ട്രവാണിജ്യം|അന്താരാഷ്ട്ര വ്യാപാരത്തെ]] അമിതമായി ആശ്രയിക്കൽ, ദുർബലമായ ചുറ്റുപാടുകളും).
* ഭൂരഹിത വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ( [[കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട രാജ്യം|ഭൂരഹിത രാജ്യങ്ങൾ]] പലപ്പോഴും സാമ്പത്തികവും മറ്റ് ദോഷങ്ങളും അനുഭവിക്കുന്നു)

==== മറ്റ് പാരാമീറ്ററുകൾ പ്രകാരം ====

* കനത്ത കടബാധ്യതയുള്ള ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾ (Heavily indebted poor countries)- ഐഎംഎഫിന്റെയും ലോക ബാങ്കിന്റെയും മറ്റൊരു നിർവചനം
* പരിവർത്തന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ (Transition economy)- ഇവ കേന്ദ്രീകൃതമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത ഒരു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് കമ്പോളത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു
* മൾട്ടി-ഡൈമൻഷണൽ ക്ലസ്റ്ററിംഗ് സിസ്റ്റം: വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്ത വികസന മുൻഗണനകളും വിഭവങ്ങളിലേക്കും സ്ഥാപനപരമായ ശേഷികളിലേക്കും പ്രവേശന നിലവാരമുണ്ടെന്നും മനസ്സിലാക്കുകയും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയും അവയുടെ സവിശേഷതകളെയും കുറിച്ച് കൂടുതൽ ധാരണ നൽകാനും അവയെ, ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെയും അസമത്വത്തിന്റെയും അളവ്, ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും നവീകരണവും, രാഷ്ട്രീയ നിയന്ത്രണങ്ങൾ, ബാഹ്യ പ്രവാഹങ്ങളെ ആശ്രയിക്കൽ തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അഞ്ച് വ്യത്യസ്ത ഗ്രൂപ്പുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Koch|first=Svea|date=2015-06-01|title=From Poverty Reduction to Mutual Interests? The Debate on Differentiation in EU Development Policy|journal=Development Policy Review|volume=33|issue=4|pages=479–502|doi=10.1111/dpr.12119|issn=1467-7679|url=http://edoc.vifapol.de/opus/volltexte/2013/4586/pdf/BP_2.2013.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Vázquez|first=Sergio Tezanos|last2=Sumner|first2=Andy|date=December 2013|title=Revisiting the Meaning of Development: A Multidimensional Taxonomy of Developing Countries|journal=The Journal of Development Studies|volume=49|issue=12|pages=1728–1745|doi=10.1080/00220388.2013.822071}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Taeihagh|first=Araz|title=Crowdsourcing, Sharing Economies and Development|journal=Journal of Developing Societies|volume=33|issue=2|year=2017|pages=191–222|doi=10.1177/0169796x17710072|arxiv=1707.06603}}&lt;/ref&gt;

==== സ്വയം പ്രഖ്യാപനം ====
പൊതുവേ, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ഏതൊരു രാജ്യത്തിന്റെയും &quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന അവകാശവാദം അംഗീകരിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ 20 വർഷത്തിനിടയിൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സാമ്പത്തിക സൂചകങ്ങളാലും &quot;വികസിതം&quot; ആയിത്തീർന്ന ചില രാജ്യങ്ങൾ ഇപ്പോഴും അവരെ &quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; എന്ന് തരംതിരിക്കണമെന്ന് നിർബന്ധിക്കുന്നു, കാരണം അത് അവർക്ക് [[ലോക വ്യാപാര സംഘടന]]യിൽ മുൻഗണനകൾക്ക് അർഹത നൽകുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് [[ബ്രൂണൈ]], [[ഹോങ്കോങ്]] തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങൾ. [[കുവൈറ്റ്‌]], [[മകൗ]], [[ഖത്തർ]], [[സിംഗപ്പൂർ]], [[ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ]] എന്നിവ ഈ സ്വയം പ്രഖ്യാപിത പദവിയെ ഉദ്ധരിക്കുകയും വിമർശിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://trumpwhitehouse.archives.gov/presidential-actions/memorandum-reforming-developing-country-status-world-trade-organization|title=Memorandum on Reforming Developing-Country Status in the World Trade Organization.|date=26 July 2019|website=[[whitehouse.gov]]}}&lt;/ref&gt;

=== വികസനത്തിന്റെ അളവും ആശയവും ===
[[പ്രമാണം:Newly_industrialized_countries_2013.svg|ലഘുചിത്രം| 2013 പ്രകാരം പുതുതായി വ്യാവസായിക രാജ്യങ്ങലായവ.]]
സാമ്പത്തികമോ മാനുഷികമോ ആയ ഘടകങ്ങളാൽ വികസനം അളക്കാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പൊതുവേ, ജനസംഖ്യയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ കാര്യമായ തോതിൽ വ്യാവസായികവൽക്കരണം നേടിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങളാണ്. മിക്ക കേസുകളിലും അവ താഴ്ന്ന ജീവിതനിലവാരം ഉള്ള രാജ്യങ്ങളാണ് . കുറഞ്ഞ വരുമാനവും ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും തമ്മിൽ ബന്ധമുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt; പ്രതിശീർഷ വരുമാനം, [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനം]], ആയുർദൈർഘ്യം, സാക്ഷരതാ നിരക്ക്, സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചിക തുടങ്ങിയ സ്ഥിതിവിവര സൂചികകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് രാജ്യത്തിന്റെ വികസനം അളക്കുന്നത്. ഡാറ്റ ലഭ്യമായ രാജ്യങ്ങളുടെ മാനുഷിക വികസനത്തിന്റെ തോത് അളക്കാൻ, മുകളിൽ പറഞ്ഞ ചില സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ സംയുക്ത സൂചകമായ [[മാനവ വികസന സൂചിക|ഹ്യൂമൻ ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡക്‌സ്]] (HDI) യുഎൻ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. വളർച്ചയെ വിലയിരുത്തുന്നതിനായി ലോകത്തിലെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളും പ്രമുഖ വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു ബ്ലൂപ്രിൻറിൽ നിന്നാണ് യുഎൻ [[സഹസ്രാബ്ദ വികസനലക്ഷ്യങ്ങൾ|സഹസ്രാബ്ദ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] നിശ്ചയിച്ചത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/millenniumgoals/|title=United Nations Millennium Development Goals|access-date=2018-03-28|website=www.un.org}}&lt;/ref&gt; ഈ ലക്ഷ്യങ്ങൾ 2015-ൽ അവസാനിപ്പിച്ച് [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] അവതരിപ്പിച്ചു.

വികസ്വര രാഷ്ട്രം എന്ന സങ്കൽപ്പം, വൈവിധ്യമാർന്ന ദിശാസൂചനകളുള്ള നിരവധി സൈദ്ധാന്തിക സംവിധാനങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു - ഉദാഹരണത്തിന്, കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവാകൽ, [[വിമോചനദൈവശാസ്ത്രം|വിമോചന ദൈവശാസ്ത്രം]], [[മാർക്സിസം]], സാമ്രാജ്യത്വ വിരുദ്ധത, ആധുനികവൽക്കരണം, സാമൂഹിക മാറ്റം, രാഷ്ട്രീയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ .

രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തിന്റെ ഘട്ടം മുതൽ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള മേഖലാപരമായ മാറ്റങ്ങളാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന സൂചകം. ശരാശരി, ദ്വിതീയ മേഖലയിൽ ( നിർമ്മാണം) 50% സംഭാവനയുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ഗണ്യമായി വളർച്ചയുലവയാണ്. അതുപോലെ തൃതീയ മേഖലയുടെ ശക്തികേന്ദ്രമുള്ള രാജ്യങ്ങളും സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ ഉയർന്ന നിരക്ക് കാണുന്നു.

== വിമർശനങ്ങളും അനുബന്ധ പദങ്ങളും ==
വികസ്വര രാജ്യം എന്ന പദത്തിൻറെ ഉപയോഗത്തിനെത്രിരെ വിമർശനമുണ്ട്. ഒരു വികസിത രാജ്യവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഈ പദം ഇത്തരത്തിലുള്ള രാജ്യത്തിന്റെ അപകർഷതയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt; [[ക്യൂബ|ക്യൂബയും]] [[ഭൂട്ടാൻ|ഭൂട്ടാനും]] പോലുള്ള ഏതാനും രാജ്യങ്ങൾ പിന്തുടരേണ്ടെന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ പരമ്പരാഗത പാശ്ചാത്യ മാതൃകയിലേക്ക് വികസിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം ആയി അതിനെ കരുതാം. &lt;ref name=&quot;Karma Ura&quot;&gt;{{Cite web|url=http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/savifadok/volltexte/2009/305/pdf/mono_1en_bt_dev_stry.pdf|title=The Bhutanese development story|access-date=17 September 2012|last=Ura|first=Karma}}&lt;/ref&gt; മൊത്തത്തിലുള്ള ദേശീയ സന്തോഷ സൂചകം പോലെയുള്ള ഇതര അളവുകൾ പ്രധാന സൂചകങ്ങളായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം|260x260ബിന്ദു| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
&quot;വികസ്വര&quot;, &quot;അവികസിത&quot; എന്നീ പദങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തെ ചോദ്യം ചെയ്ത ആദ്യകാല വിമർശനങ്ങളിലൊന്ന്, അമേരിക്കയും ആഫ്രിക്കൻ ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ പാരാമീറ്ററുകൾ താരതമ്യം ചെയ്ത് 1973-ൽ പ്രമുഖ ചരിത്രകാരനും അക്കാദമികനുമായ വാൾട്ടർ റോഡ്‌നി നടത്തിയതാണ് . &lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://abahlali.org/files/3295358-walter-rodney.pdf|title=''How Europe Underdeveloped Africa''|last=Rodney|first=Walter|date=1973|publisher=Bogle-L'Ouverture Publications, London and Tanzanian Publishing House, Dar-Es-Salaam|page=25|language=en}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; നിർവചിക്കുന്നതിന് &quot;സ്ഥാപിത നിര്വ്വചനം&quot; ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;unstated.un.org&quot;&gt;{{Cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|title=Millennium Development Indicators: World and regional groupings|access-date=13 May 2017|date=2003|publisher=[[United Nations Statistics Division]]|at=Note b|archive-url=https://web.archive.org/web/20050210031555/http://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|archive-date=10 February 2005}}&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞനും സുസ്ഥിര വികസന വിദഗ്ധനുമായ [[ജെഫ്രി സെയ്ക്സ്|ജെഫ്രി സാക്‌സിന്റെ]] അഭിപ്രായത്തിൽ, വികസിതവും വികസ്വരവുമായ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള നിലവിലെ വിഭജനം പ്രധാനമായും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു പ്രതിഭാസമാണ്. &lt;ref name=&quot;The End of Poverty&quot;&gt;{{Cite book|title=The End of Poverty|title-link=The End of Poverty|last=Sachs|first=Jeffrey|publisher=The Penguin Press|year=2005|isbn=1-59420-045-9|location=New York, New York}}&lt;/ref&gt;  അന്തരിച്ച ആഗോള ആരോഗ്യ വിദഗ്ധൻ [[ഹാൻസ് റോസ്‌ലിങ്|ഹാൻസ് റോസ്ലിംഗ്]] ഈ ആശയം &quot;കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്&quot; എന്ന് പറഞ്ഞ് ഈ നിബന്ധനകൾക്കെതിരെ വാദിച്ചു. &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; വ്യക്തമായ നിർവചനത്തിന്റെ അഭാവം കണക്കിലെടുത്ത്, സുസ്ഥിര വിദഗ്ധനും ഗ്ലോബൽ ഫുട്‌പ്രിന്റ് നെറ്റ്‌വർക്കിന്റെ സ്ഥാപകനുമായ മാത്തിസ് വാക്കർനാഗൽ, രാജ്യങ്ങളുടെ ബൈനറി ലേബലിംഗ് &quot;വിവരണാത്മകമോ വിശദീകരണമോ അല്ല&quot; എന്ന് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.newsociety.com/Books/E/Ecological-Footprint|title=Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget|last=Wackernagel|first=Mathis|last2=Beyers|first2=Bert|publisher=New Society Publishers|year=2019|isbn=978-0865719118|location=Gabriola Island, BC, Canada|pages=132|author-link=Mathis Wackernagel}}&lt;/ref&gt; വാക്കർനാഗലും റോസ്‌ലിംഗും വാദിക്കുന്നത്, വാസ്തവത്തിൽ, രണ്ട് തരം രാജ്യങ്ങളല്ല, 200-ലധികം വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾ, എല്ലാം ഒരേ പ്രകൃതി നിയമങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഓരോന്നിനും തനതായ സവിശേഷതകളുണ്ട് എന്നാണ്. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot; /&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന പദം നിലവിലെ സാഹചര്യത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 1990-കളുടെ അവസാനം മുതൽ, യുഎൻ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളായി തിരിച്ച രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വിഭാഗത്തേക്കാൾ ഉയർന്ന വളർച്ചാ നിരക്ക് പ്രകടിപ്പിക്കാൻ പ്രവണത കാണിക്കുന്നു..&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2014|title=On the structure of the present-day convergence|url=https://www.academia.edu/30720894|journal=Campus-Wide Information Systems|volume=31|issue=2/3|pages=139–152|doi=10.1108/CWIS-11-2013-0064}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന വാക്കിന്റെ യൂഫെമിസ്റ്റിക് വശം മോഡറേറ്റ് ചെയ്യാൻ, [[അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകൾ]] സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ രാജ്യം എന്ന പദം ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി-ഇത് ഒരു അർത്ഥത്തിലും വികസ്വരമായി കണക്കാക്കാനാവില്ല. വികസ്വര ലോക ജീവിത നിലവാരം വളരെ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് ഇത് എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.

ശിശുമരണ നിരക്ക്, ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക്, തീവ്ര ദാരിദ്ര്യ നിരക്ക് തുടങ്ങിയ സൂചികകളിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പുരോഗതി കാരണം, &quot;വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം&quot; പ്രസക്തമല്ലെന്ന് 2015-ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; ലോകവികസന സൂചകങ്ങളുടെ 2016-ലെ പതിപ്പിൽ, കാലഹരണപ്പെട്ട രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള വ്യത്യാസം കണക്കിലെടുത്ത് &quot;വികസിത&quot;, &quot;വികസ്വര&quot; രാജ്യങ്ങളെ ഇനി വേർതിരിക്കേണ്ടെന്ന് [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്ക്]] തീരുമാനിച്ചു. &lt;ref name=&quot;WB&quot;&gt;{{Cite web|url=http://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=October 22, 2016|last=Fantom|first=Neil|last2=Khokhar|first2=Tariq|date=15 April 2016|website=The Data Blog|publisher=The World Bank|last3=Purdie|first3=Edie}}&lt;/ref&gt; അതനുസരിച്ച്, ലോകബാങ്ക് ആ ഡിസ്ക്രിപ്റ്ററിന്റെ ഉപയോഗം ഘട്ടംഘട്ടമായി നിർത്തുകയാണ്. പകരം, വേൾഡ്ബാങ്കിന്റെ റിപ്പോർട്ടുകൾ (വേൾഡ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡിക്കേറ്റേഴ്‌സ് (ഡബ്ല്യുഡിഐ), ഗ്ലോബൽ മോണിറ്ററിംഗ് റിപ്പോർട്ട് എന്നിവ പോലുള്ളവ) ഇപ്പോൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള, പ്രദേശങ്ങൾക്കായുള്ള, വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കായുള്ള ഡാറ്റ സംഗ്രഹങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.. &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== മൂന്നാം ലോകം ===
സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തിനും ശീതയുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തിനും ശേഷം കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശാബ്ദങ്ങളായി, ''മൂന്നാം ലോകം'' എന്ന പദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുമായി മാറിമാറി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു, എന്നാൽ അത് നിലവിലെ രാഷ്ട്രീയത്തെയും സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നില്ല എന്നതിനാൽ ഈ ആശയം ഇപ്പോ കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്. . [[ശീതയുദ്ധം|ശീതയുദ്ധകാലത്ത്]] [[നാറ്റോ]] ( ഒന്നാം ലോകം ), [[കിഴക്കൻ ബ്ലോക്ക്|കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ബ്ലോക്ക്]] ( രണ്ടാം ലോകം, ഈ പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ലെങ്കിലും) [[ചേരിചേരാ പ്രസ്ഥാനം|അല്ലെങ്കിൽ]] (മൂന്നാം ലോകം) എന്നിങ്ങനെ രാജ്യങ്ങളെ നിർവചിക്കാൻ മൂന്ന് ലോക മാതൃക ഉടലെടുത്തു. കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, &quot;മൂന്നാം ലോകം&quot; എന്നത് ഒരു സാമ്പത്തിക ഗ്രൂപ്പിംഗിനെക്കാൾ രാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt;

=== ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് ===
&quot; ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് &quot; എന്ന പദം 2004 മുതൽ കൂടുതൽ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. &lt;ref name=&quot;concept&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.academia.edu/7917466|title=The Use of the Concept 'Global South' in Social Science &amp; Humanities|access-date=2016-10-06|last=Pagel|first=Heikie|last2=Ranke|first2=Karen|date=11 July 2014|publisher=[[Humboldt University of Berlin]]|last3=Hempel|first3=Fabian|last4=Köhler|first4=Jonas}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GYdeNdKrp8sC&amp;pg=PA13|title=Urban Poverty in the Global South: Scale and Nature|last=Mitlin|first=Diana|last2=Satterthwaite|first2=David|date=2013|publisher=Routledge|isbn=9780415624664|page=13}}&lt;/ref&gt; സമ്പന്നമായ &quot;വടക്കൻ&quot; രാജ്യങ്ങളിലെ ദരിദ്രമായ &quot;തെക്കൻ&quot; പ്രദേശങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാം. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=s3s7a39GHIEC&amp;pg=PA11|title=The Foreign Policies of the Global South: Rethinking Conceptual Frameworks|last=Braveboy-Wagner|first=Jacqueline Anne|date=2003|publisher=Lynne Rienner Publishers|isbn=9781588261755|page=11}}&lt;/ref&gt; ഈ രാജ്യങ്ങളുടെ &quot; [[കോളനിവാഴ്ച|കൊളോണിയലിസം]], [[പുതിയ സാമ്രാജ്യത്വം|നവ-സാമ്രാജ്യത്വം]], ജീവിതനിലവാരം, ആയുർദൈർഘ്യം, വിഭവങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം എന്നിവയിൽ വലിയ അസമത്വങ്ങൾ നിലനിറുത്തുന്ന വ്യത്യസ്ത സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക മാറ്റങ്ങളുടെ പരസ്പരബന്ധിതമായ ചരിത്രങ്ങളെയാണ് ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് പരാമർശിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite journal|last=Dados|first=Nour|last2=Connell|first2=Raewyn|date=2012-01-01|title=the global south|jstor=41960738|journal=Contexts|volume=11|issue=1|pages=12–13|doi=10.1177/1536504212436479}}&lt;/ref&gt;

=== അനുബന്ധ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ===
&quot;വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ&quot; എന്ന പദത്തിന് അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ഗവേഷണ സിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ട് (കാലക്രമത്തിൽ):

* ആധുനികവൽക്കരണ സിദ്ധാന്തം - സമൂഹങ്ങൾക്കുള്ളിലെ നവീകരണ പ്രക്രിയ വിശദീകരിക്കാൻ
* ആശ്രിതത്വ സിദ്ധാന്തം - ദരിദ്രവും അവികസിതവുമായ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;പരിധിയിൽ&quot; നിന്ന് സമ്പന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;കോർ&quot; ലേക്ക് വിഭവങ്ങൾ ഒഴുകുന്നു, ആദ്യത്തേതിന്റെ ചെലവ് രണ്ടാമത്തേതിനെ സമ്പന്നമാക്കുന്നു.
* വികസന സിദ്ധാന്തം - സമൂഹത്തിൽ അഭികാമ്യമായ മാറ്റം എങ്ങനെ മികച്ച രീതിയിൽ കൈവരിക്കുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരം.
* വികസനാനന്തര സിദ്ധാന്തം - വികസനത്തിന്റെ മുഴുവൻ ആശയവും പ്രയോഗവും ലോകത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ പാശ്ചാത്യ-വടക്കൻ മേധാവിത്വത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു.

== പൊതുവായ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ ==

=== സർക്കാർ, രാഷ്ട്രീയം, ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിക്ക് ശേഷം മാത്രമാണ് പൂർണ്ണ സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശവും [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യവും]] നേടിയത്. സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടുന്നത് വരെ പലതും ഒരു സാമ്രാജ്യത്വ യൂറോപ്യൻ ശക്തിയാണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ രാഷ്ട്രീയ സംവിധാനങ്ങൾ വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാണ്, എന്നാൽ മിക്ക രാഅജ്യങ്ങലിലു 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, വ്യത്യസ്തമായ വിജയവും രാഷ്ട്രീയ സ്വാതന്ത്ര്യവും ഉള്ള ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യ ഗവൺമെന്റുകൾ]] വന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Palat|first=Ravi Arvind|date=April 2010|title=World Turned Upside Down? Rise of the global South and the contemporary global financial turbulence|journal=Third World Quarterly|volume=31|issue=3|pages=365–384|doi=10.1080/01436597.2010.488465}}&lt;/ref&gt; 'ഫലപ്രദമായ [[പൗരത്വം]] ' എന്നത് [[സമൂഹശാസ്ത്രം|സാമൂഹ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ]] പാട്രിക് ഹെല്ലർ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്: &quot;സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തെ ഔപചാരിക നിയമപരമായ അവകാശങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിടവ്, ആ അവകാശങ്ങൾ അർത്ഥപൂർവ്വം പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള യഥാർത്ഥ കഴിവ്&quot;. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Heller|first=Patrick|date=October 2012|title=Democracy, Participatory Politics and Development: Some Comparative Lessons from Brazil, India and South Africa|journal=Polity|volume=44|issue=4|pages=643–665|doi=10.1057/pol.2012.19}}&lt;/ref&gt;

പൗരത്വത്തിനപ്പുറം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ക്രോസ്-ബോർഡർ മൊബിലിറ്റിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം, വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ പരമ്പരാഗത ശ്രദ്ധയുടെ തിരുത്തലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന കുടിയേറ്റ സംവാദങ്ങളിൽ വിലപ്പെട്ട വെളിച്ചം വീശുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The age of migration: international population movements in the modern world|last=Haas|first=Hein de|last2=Castles|first2=Stephen|last3=Miller|first3=Mark J|date=2020|isbn=978-1-352-00798-5|pages=96–123|oclc=1143614574}}&lt;/ref&gt; ചില രാഷ്ട്രീയ ശാസ്ത്രജ്ഞർ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ ഉടനീളം ദേശസാൽക്കരണം, വികസനം, നവലിബറൽ മൈഗ്രേഷൻ മാനേജ്മെന്റ് ഭരണകൂടങ്ങളുടെ ഒരു ടൈപ്പോളജി തിരിച്ചറിയുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Adamson|first=Fiona B.|last2=Tsourapas|first2=Gerasimos|date=24 October 2019|title=The Migration State in the Global South: Nationalizing, Developmental, and Neoliberal Models of Migration Management|journal=International Migration Review|volume=54|issue=3|pages=853–882|doi=10.1177/0197918319879057}}&lt;/ref&gt;

=== സമ്പദ്ഘടന ===
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും അപകോളനിവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം, മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പുതിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും സാമ്പത്തിക ഉത്തേജനവും ആവശ്യമായിരുന്നു. പലരും വിദേശ നിക്ഷേപത്തെ ആശ്രയിച്ചു. ഈ ഫണ്ടിംഗ് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, പക്ഷേ വ്യവസ്ഥാപരമായ ചൂഷണത്തിന്റെ ഒരു സംവിധാനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു.  അവർ വിലപേശലിനായി [[സ്വാഭാവികറബ്ബർ|റബ്ബർ]] പോലുള്ള അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ കയറ്റുമതി ചെയ്തു. പാശ്ചാത്യ ലോകത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കമ്പനികൾ പലപ്പോഴും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വിലകുറഞ്ഞ തൊഴിലാളികളെ ഉൽപാദനത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt; പാശ്ചാത്യർക്ക് ഈ സംവിധാനത്തിൽ നിന്ന് കാര്യമായ നേട്ടമുണ്ടായെങ്കിലും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവികസിതമാക്കി.

ഈ ക്രമീകരണത്തെ ചിലപ്പോൾ നിയോകൊളോണിയലിസം എന്ന് വിളിക്കുന്നു, അതായത് വികസിത രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു സംവിധാനം.&amp;nbsp;മുൻ കോളനികൾ ഇപ്പോഴും അവരുടെ മുൻ കോളനിവൽക്കരിച്ചയാളാണ് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് എന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല; അത് കൊളോണിയൽ പോലുള്ള ചൂഷണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പലപ്പോഴും സ്വയം വികസിക്കുന്നതിനുപകരം സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളെ കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.  ഈ സമ്പ്രദായം അവസാനിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/neocolonialism|title=Neocolonialism|access-date=2019-04-01|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}&lt;/ref&gt; ഈ സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നാണ് പുതിയ അന്താരാഷ്ട്ര സാമ്പത്തിക ക്രമം . വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവശേഷിപ്പിക്കുന്നതോ സ്വയംപര്യാപ്തമാക്കുന്നതോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു 'നൂൽബന്ധമില്ലാത്ത' നയം അവർക്കുണ്ട്. കൂടുതൽ വ്യക്തമായി പറഞ്ഞാൽ, അവർ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെയും വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന്റെയും മേലുള്ള പരമാധികാരത്തെ വാദിക്കുന്നു.

NIEO പോലെയുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കൂട്ടുകെട്ടുകൾ ലോക വേദിയിൽ സമത്വത്തിനായി ഇടയ്ക്കിടെ ലോബി ചെയ്യുന്നു. ചൈനയുടെ ഉയർച്ച [[ബ്രിക്|BRIC രാജ്യങ്ങളുടെ]] ഉയർച്ചയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt;

== പൊതുവായ വെല്ലുവിളികൾ ==
 
വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ മിക്കപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യുന്ന ആഗോള പ്രശ്നങ്ങളിൽ [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണം]], ആഗോള ആരോഗ്യ ഭരണം, ആരോഗ്യം, പ്രതിരോധ ആവശ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന ശാസ്ത്ര-സാങ്കേതിക രംഗത്തെ പുതുമകൾ പോലുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇത് വ്യത്യസ്തമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ager|first=Alastair|last2=Yu|first2=Gary|last3=Hermosilla|first3=Sabrina|date=September 2012|title=Mapping the key issues shaping the landscape of global public health|journal=Global Public Health|volume=7|issue=sup1|pages=S16–S28|doi=10.1080/17441692.2012.679741|pmid=22765282}}&lt;/ref&gt;

മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പൊതുവായുള്ള ഈ മാനദണ്ഡങ്ങളുണ്ട്: &lt;ref name=&quot;UN2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/development/desa/dpad/least-developed-country-category/ldc-criteria.html|title=Criteria For Identification Of LDCs|access-date=2018-03-02|date=2010-03-04|publisher=[[United Nations Department of Economic and Social Affairs]], Development Policy and Analysis Division}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;

* ഉയർന്ന [[ദാരിദ്ര്യം]] - മൂന്ന് വർഷത്തെ ശരാശരി പ്രതിശീർഷ ജിഎൻഐ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, GNI പ്രതിശീർഷ മൂല്യം US$1,025-ൽ കുറവാണെങ്കിൽ (2018-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്) രാജ്യം ഏറ്റവും വികസിത രാജ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;
* മാനവ വിഭവശേഷി ബലഹീനത ( [[പോഷണം]], ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, മുതിർന്നവരുടെ [[സാക്ഷരത]] എന്നിവയുടെ സൂചകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).
* സാമ്പത്തിക പരാധീനത (കാർഷിക ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ അസ്ഥിരത, ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും കയറ്റുമതിയുടെ അസ്ഥിരത, പാരമ്പര്യേതര പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക പ്രാധാന്യം, ചരക്ക് കയറ്റുമതി ഏകാഗ്രത, സാമ്പത്തിക കുറവിന്റെ വൈകല്യം, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളാൽ]] കുടിയിറക്കപ്പെട്ട ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).

=== നഗര ചേരികൾ ===
യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച്, 2012-ൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 33% അല്ലെങ്കിൽ ഏകദേശം 863 ദശലക്ഷം ആളുകൾ [[ചേരി|ചേരികളിലാണ്]] താമസിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/745habitat.pdf|title=State of the World's Cities Report 2012/2013: Prosperity of Cities|access-date=4 October 2013|publisher=UNHABITAT}}&lt;/ref&gt; 2012-ൽ, ചേരികളിൽ താമസിക്കുന്ന നഗര ജനസംഖ്യയുടെ അനുപാതം ഏറ്റവും ഉയർന്നത് സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലാണ് (62%), ദക്ഷിണേഷ്യ (35%), തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യ (31%), കിഴക്കൻ ഏഷ്യ (28%). &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot; /&gt; {{Rp|127}}

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ 43% ഉം വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ 78% ഉം ചേരി നിവാസികളാണെന്ന് യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;grhs2003&quot;&gt;[http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf The challenge of slums – Global report on Human Settlements] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921055009/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf|date=21 September 2013}}, United Nations Habitat (2003)&lt;/ref&gt;

വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ ചേരികൾ രൂപപ്പെടുകയും വളരുകയും ചെയ്യുന്നു. ദ്രുതഗതിയിലുള്ള [[നഗരവത്കരണം|ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റം]], സാമ്പത്തിക സ്തംഭനാവസ്ഥയും വിഷാദവും, ഉയർന്ന [[തൊഴിലില്ലായ്മ]], ദാരിദ്ര്യം, അനൗപചാരിക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, തെറ്റായ ആസൂത്രണം, രാഷ്ട്രീയം, പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ, സാമൂഹിക സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാരണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;whyslums&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|title=What are slums and why do they exist?|date=April 2007|publisher=UN-Habitat|location=Kenya|archive-url=https://web.archive.org/web/20110206143558/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|archive-date=2011-02-06}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Spontaneous Shelter: International Perspectives and Prospects|last=Patton|first=Carl V.|date=1988|publisher=Temple University Press|isbn=978-0-87722-507-2|location=Philadelphia}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;grhs2011&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|title=Assessing Slums in the Development Context|access-date=16 September 2013|year=2011|publisher=United Nations Habitat Group|archive-url=https://web.archive.org/web/20140105025237/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|archive-date=5 January 2014}}&lt;/ref&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ജനസംഖ്യ വികസിക്കുമ്പോൾ, ഗ്രാമവാസികൾ കുടിയേറ്റത്തിലൂടെ നഗരങ്ങളിലേക്ക് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു, ഇത് ചേരികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. &lt;ref name=&quot;Westra&quot;&gt;{{Cite journal|last=Westra|first=Richard|year=2011|title=Renewing Socialist Development in the Third World|journal=[[Journal of Contemporary Asia]]|volume=41|issue=4|pages=519–543|doi=10.1080/00472336.2011.610612}}&lt;/ref&gt;

ചില നഗരങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ദക്ഷിണേഷ്യയിലെയും സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെയും രാജ്യങ്ങളിൽ ചേരികൾ വ്യാപകമാണ്, നഗര ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം താമസിക്കുന്നു. ഇവയെ ചിലപ്പോൾ &quot;ചേരി നഗരങ്ങൾ&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Slum Cities and Cities with Slums&quot; States of the World's Cities 2008/2009|publisher=UN-Habitat}}&lt;/ref&gt;

=== സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ ===
[[പ്രമാണം:A_formation_of_human_chain_at_India_Gate_by_the_women_from_different_walks_of_life_at_the_launch_of_a_National_Campaign_on_prevention_of_violence_against_women,_in_New_Delhi_on_October_02,_2009.jpg|ലഘുചിത്രം| 2009 ഒക്‌ടോബർ 02-ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ തടയുന്നതിനുള്ള ദേശീയ കാമ്പയിന്റെ സമാരംഭത്തിൽ സമൂഹത്തിന്റെ വിവിധ തുറകളിലുള്ള സ്ത്രീകൾ ഇന്ത്യാ ഗേറ്റിൽ രൂപീകരിച്ച മനുഷ്യച്ചങ്ങല.]]
ലോകത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ പല തരത്തിലുള്ള അതിക്രമങ്ങളും കൂടുതലാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, സ്ത്രീധന പീഡനവും വധുവിനെ ചുട്ടുകൊല്ലലും, കംബോഡിയ ഉൾപ്പെടെയുള്ള തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലെ [[ആസിഡ് ആക്രമണം|ആസിഡ് എറിയൽ]], മിഡിൽ ഈസ്റ്റുമായും ദക്ഷിണേഷ്യയുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന [[ദുരഭിമാനക്കൊല]]. അതുപോലെ എത്യോപ്യ, മധ്യേഷ്യ, കോക്കസസ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകൽ വഴിയുള്ള വിവാഹം കാണപ്പെടുന്നു. വധുവില അടയ്ക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദുരുപയോഗം (അക്രമം, കടത്ത്, നിർബന്ധിത വിവാഹം എന്നിവ പോലുള്ളവ) സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയുടെയും ഓഷ്യാനിയയുടെയും ചില ഭാഗങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.  &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|title=An exploratory study of bride price and domestic violence in Bundibugyo District, Uganda|access-date=6 August 2014|date=April 2012|publisher=Centre for Human Rights Advancement (CEHURA) and [[South African Medical Research Council]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130717105205/http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|archive-date=17 July 2013}}&lt;/ref&gt;

പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ഇപ്പോഴും നടക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമത്തിന്റെ മറ്റൊരു രൂപമാണ് [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]] (FGM). ഇത് കൂടുതലും ആഫ്രിക്കയിലും ഒരു പരിധിവരെ മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലും ഏഷ്യയുടെ മറ്റു ചില ഭാഗങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്നു. സൊമാലിയ (98% സ്ത്രീകളും), ഗിനിയ (96%), ജിബൂട്ടി (93%), ഈജിപ്ത് (91%), എറിത്രിയ (89%), മാലി (89%), സിയറ ലിയോൺ (88%), സുഡാൻ (88%), ഗാംബിയ (76%), ബുർക്കിന ഫാസോ (76%), എത്യോപ്യ (74%) എന്നിവയാണ് ലിംഗ ഛേദനം നടത്തപ്പെട്ട ഏറ്റവും കൂടുതൽ സ്ത്രീകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ. &lt;ref name=&quot;unicef.org&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf|title=Female Genital Mutilation/Cutting: A statistical overview and exploration of the dynamics of change|last=UNICEF|date=22 July 2013|publisher=[[UNICEF]]|author-link=UNICEF|access-date=18 November 2013}}&lt;/ref&gt; [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണവും]] കുടിയേറ്റവും കാരണം, FGM ആഫ്രിക്കയുടെയും മിഡിൽ ഈസ്റ്റിന്റെയും അതിർത്തികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക്, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ബെൽജിയം, കാനഡ, ഫ്രാൻസ്, ന്യൂസിലാൻഡ്, യുഎസ്, യുകെ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് കൂടി വ്യാപിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120|title=Sex &amp; social justice|last=Nussbaum|first=Martha|publisher=Oxford University Press|year=1999|isbn=978-0195110326|editor-last=Nussbaum|editor-first=Martha|editor-link=Martha Nussbaum|location=New York|pages=[https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120 120–121]|chapter=Judging other cultures: the case of genital mutilation|author-link=Martha Nussbaum|chapter-url=https://books.google.com/books?id=43U8DwAAQBAJ&amp;pg=PA120|url-access=registration}}&lt;/ref&gt;

ഇസ്താംബുൾ കൺവെൻഷൻ (ആർട്ടിക്കിൾ 38) സ്ത്രീകളുടെ ജനനേന്ദ്രിയ ഛേദനം നിരോധിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://rm.coe.int/168046031c|title=Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence|date=12 April 2011|access-date=8 October 2017}}&lt;/ref&gt; 2016-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, പല ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിലും [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനംസ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]]  നിയമപരമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;''Citations'':
&lt;/ref&gt;
[[പ്രമാണം:Women_who_experienced_violence_by_an_intimate_partner,_OWID.svg|പകരം=An image showing statistics by percentage of share of women, older than 14 years old who experienced violence by an intimate partner.|ലഘുചിത്രം|239x239ബിന്ദു| ഉറ്റ പങ്കാളിയിൽ നിന്ന് അക്രമം അനുഭവിച്ചിട്ടുല്ല 14 വയസ്സിന് മുകളിൽ പ്രായമുള്ള സ്ത്രീകളുടെ ശതമാനം]]
സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള [[യു.എൻ വിമൻ|യുഎൻ വിമൻറെ]] വസ്തുതകളും കണക്കുകളും അനുസരിച്ച്, &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=facts and figures:Ending Violence against Women}}&lt;/ref&gt; ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 35 ശതമാനം സ്ത്രീകളും അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ചില ഘട്ടങ്ങലിൽ അടുത്ത പങ്കാളികളാൽ ശാരീരികവും ലൈംഗികവുമായ അതിക്രമങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പങ്കാളി അല്ലാത്തവരിൽ നിന്നുള്ള ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ (ലൈംഗിക പീഡനം ഉൾപ്പെടുന്നില്ല) അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച്, ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടുള്ള സ്ത്രീകൾ വിഷാദരോഗം, [[ഗർഭഛിദ്രം|ഗർഭച്ഛിദ്രം]], [[എച്ച്.ഐ.വി.|എച്ച്ഐവി]] സമ്പാദിക്കൽ എന്നിവ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നതായി തെളിവുകൾ കാണിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures#notes|title=facts and figures:ending violence against women}}&lt;/ref&gt;

[[മദ്ധ്യപൂർവേഷ്യ|മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്]], [[ഉത്തരാഫ്രിക്ക|നോർത്ത് ആഫ്രിക്ക]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നത്, തങ്ങളുടെ അമ്മമാരെ ഉപദ്രവിക്കുന്ന അച്ഛനെ കണ്ട കുട്ടികലും ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള അക്രമം അനുഭവിച്ച പുരുഷന്മാരും, പ്രായമാകുമ്പോൾ പങ്കാളിക്കെതിരെ അക്രമം നടത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=Facts and figures: Ending violence against women|access-date=2020-09-26|website=UN Women|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ആരോഗ്യ സംരക്ഷണവും പൊതുജന ആരോഗ്യവും ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും വികസിത രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ആരോഗ്യ പരിപാലനത്തിൽ കാര്യമായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Alhaji|first=Mohammed M.|last2=Alam|first2=Sartaj|date=21 March 2019|title=Health Policy and System Research in Global South: Bridging the Gap through Citizen Participation|url=http://ejournalsystem.net/index.php/jpmi/article/view/2474|journal=Journal of Postgraduate Medical Institute|volume=33|issue=1}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് സാധാരണയായി വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകളേക്കാൾ ആയുർദൈർഘ്യം കുറവാണ്. സാംക്രമിക രോഗങ്ങളുടെ ഭാരം, [[മാതൃമരണം|മാതൃമരണനിരക്ക്]], ശിശുമരണനിരക്ക്, ശിശുമരണനിരക്ക് എന്നിവ സാധാരണഗതിയിൽ ഇവിടെ ഗണ്യമായി കൂടുതലാണ്.
[[പ്രമാണം:Hunger_Map_2020_World_Food_Programme.svg|ലഘുചിത്രം|310x310ബിന്ദു| പട്ടിണി അനുഭവിക്കുന്ന ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം, [[ലോകഭക്ഷ്യപദ്ധതി|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020.&lt;br /&gt;{{Legend|#29b8c7|&lt; 2,5%}}&lt;div class=&quot;legend&quot;&gt;&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#29b8c7; color:black;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;&lt; 2,5%&lt;/div&gt;]]
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ പോഷകാഹാരക്കുറവ് കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w4CGAgAAQBAJ&amp;pg=PA20|title=World Hunger Routledge Introductions to Development|last=Young|first=Liz|date=2002|isbn=9781134774944|page=20}}&lt;/ref&gt; ചില ഗ്രൂപ്പുകൾക്ക് ഉയർന്ന പോഷകാഹാരക്കുറവ് ഉണ്ട്, സ്ത്രീകൾ ഉൾപ്പെടെ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗർഭിണികളോ മുലയൂട്ടുന്നവരോ - അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികൾ, പ്രായമായവർ. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള 200 ദശലക്ഷത്തിലധികം കുട്ടികൾ അവരുടെ വികസന ശേഷിയിൽ എത്താത്തതിന് കാരണം കുട്ടികളിലെ പോഷകാഹാരക്കുറവും കുട്ടികളുടെ വളർച്ച മുരടിപ്പും ആണ്. &lt;ref&gt;Grantham-McGregor, Sally et al., the International Child Development Steering Group. “Developmental Potential in the First 5 Years for Children in Developing Countries.” Lancet 369.9555 (2007): 60–70. PMC. Web. 28 Nov. 2014.&lt;/ref&gt; ഏകദേശം 165&amp;nbsp;2013 &lt;ref name=&quot;Bh2013&quot;&gt;{{Cite journal|title=Evidence-based interventions for improvement of maternal and child nutrition: what can be done and at what cost?|journal=Lancet|volume=382|issue=9890|pages=452–477|date=August 2013|pmid=23746776|doi=10.1016/s0140-6736(13)60996-4}}&lt;/ref&gt; ൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുട്ടികൾ പോഷകാഹാരക്കുറവ് മൂലം വളർച്ച മുരടിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പോഷകാഹാരക്കുറവിന്റെ അതേ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കുള്ളിൽ [[പൊണ്ണത്തടി|പൊണ്ണത്തടിയുടെ]] രൂപത്തിൽ അമിതപോഷണം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.unicef.org/nutrition/files/Progress_for_Children_-_No._4.pdf|title=Progress For Children: A Report Card On Nutrition|publisher=UNICEF}}&lt;/ref&gt;

ഇനിപ്പറയുന്ന ലിസ്റ്റ് പരിസ്ഥിതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാരണങ്ങളോ അവസ്ഥകളോ ശക്തമായ പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളുള്ള ചില രോഗങ്ങളും കാണിക്കുന്നു: &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/heli/risks/ehindevcoun/en|title=Environment and health in developing countries|date=8 September 2016|website=Priority environment and health risks|publisher=[[World Health Organization]]}}&lt;/ref&gt;

* രോഗം/ [[രോഗം]] ( [[മലമ്പനി|മലേറിയ]], [[ക്ഷയം]], [[എയ്‌ഡ്‌സ്‌|എയ്ഡ്സ്]] മുതലായവ. ): വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കുടുംബങ്ങളിൽ രോഗം ഉയർന്നതും പിന്നാക്കാവസ്ഥയിലുള്ളതുമായ ചിലവ് ഭാരങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;Russel S. The economic burden of illness for households in developing countries: a review of studies focusing on malaria, tuberculosis, and human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome. Am J Trop Med Hyg 2004&lt;/ref&gt;
* ഉഷ്ണമേഖലാ, പകർച്ചവ്യാധികൾ ( അവഗണിച്ച ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങൾ )
* സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത [[കുടിവെള്ളം]], മോശം ശുചിത്വവും ശുചിത്വവും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം
* മലിനീകരണം (ഉദാ: [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], [[ജലമലിനീകരണം]] )
* മോട്ടോർ വാഹന കൂട്ടിയിടികൾ
* ബോധപൂർവമല്ലാത്ത വിഷബാധ
* സാംക്രമികേതര രോഗങ്ങളും ദുർബലമായ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ സംവിധാനങ്ങളും

=== വെള്ളം, ശുചിത്വം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ശുചിത്വ സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം വളരെ താഴ്ന്ന നിലയിലാണ്. 2015-ൽ [[ലോകാരോഗ്യസംഘടന|ലോകാരോഗ്യ സംഘടന]] (ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ) കണക്കാക്കിയത് &quot;3 പേരിൽ 1 പേർ, അല്ലെങ്കിൽ 2.4 ബില്യൺ ആളുകൾ ഇപ്പോഴും ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങളില്ലാത്തവരാണ്&quot; എന്നും 663 ദശലക്ഷം ആളുകൾക്ക് ഇപ്പോഴും സുരക്ഷിതവും ശുദ്ധവുമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല എന്നുമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/water_sanitation_health/monitoring/jmp-2015-key-facts/en/|title=Key facts from JMP 2015 report|access-date=2017-11-17|website=World Health Organization|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/mediacentre/news/releases/2015/jmp-report/en/|title=WHO {{!}} Lack of sanitation for 2.4 billion people is undermining health improvements|access-date=2017-11-17|website=www.who.int}}&lt;/ref&gt; 2017-ലെ ജെഎംപിയുടെ കണക്ക് പ്രകാരം 4.5 ബില്യൺ ആളുകൾക്ക് നിലവിൽ സുരക്ഷിതമായ ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങൾ ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്.

ഏകദേശം 892 ദശലക്ഷം ആളുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ആഗോള ജനസംഖ്യയുടെ 12 ശതമാനം ആളുകൾ 2016 &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ൽ ടോയ്‌ലറ്റുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് പകരം തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജനം നടത്തി. ലോകത്ത് തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന 892 ദശലക്ഷം ആളുകളിൽ എഴുപത്തിയാറു ശതമാനവും (678 ദശലക്ഷം) ജീവിക്കുന്നത് വെറും ഏഴ് രാജ്യങ്ങളിലാണ്. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot; /&gt; ഇന്ത്യ (348 ദശലക്ഷം), നൈജീരിയ (38.1 ദശലക്ഷം), ഇന്തോനേഷ്യ (26.4 ദശലക്ഷം), എത്യോപ്യ (23.1 ദശലക്ഷം), പാകിസ്ഥാൻ (19.7 ദശലക്ഷം), നൈജർ (14.6 ദശലക്ഷം), സുഡാൻ (19.7 ദശലക്ഷം) എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ പരസ്യമായി മലമൂത്രവിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന രാജ്യങ്ങൾ. 9.7 ദശലക്ഷം). &lt;ref name=&quot;WBSTATS&quot;&gt;{{Cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SH.STA.ODFC.ZS?locations=ID-NG-NE-ET-SD-IN-PK|title=People practicing open defecation (% of population) – Indonesia, Nigeria, Niger, Ethiopia, Sudan, India, Pakistan|access-date=15 October 2019|website=data.worldbank.org|publisher=[[The World Bank]]}}&lt;/ref&gt;

2015-ൽ യുഎൻ സ്ഥാപിച്ച 17 [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ|സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ]] ഒന്നാണ് സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 6 . എല്ലാ ആളുകൾക്കും ശുദ്ധജലവും ശുചിത്വവും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും പ്രസക്തമാണ്.

=== ഊർജ്ജം ===
[[പ്രമാണം:Solar-Panel-Cooker-in-front-of-hut.jpg|ലഘുചിത്രം| സോളാർ കുക്കറുകൾ ഔട്ട്ഡോർ പാചകത്തിന് ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സായി സൂര്യപ്രകാശം ഉപയോഗിക്കുന്നു.]]
2009 ൽ ലോകത്ത് ഏകദേശം 1.4 ബില്യൺ ആളുകൾ വൈദ്യുതി ഇല്ലാതെ ജീവിച്ചിരുന്നു. 2.7 ബില്യൺ ആളുകൾ വീട്ടിലെ ഊർജ്ജ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മരം, കരി, ചാണകം ( ഉണങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ ചാണക ഇന്ധനം ) എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചു. ആധുനിക ഊർജ സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള ഈ അഭാവം വരുമാന ഉൽപ്പാദനത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു, ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ആളുകളുടെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിക്കുന്നു, കൂടാതെ ആഗോള വനനശീകരണത്തിനും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിനും കാരണമാകുന്നു. ചെറിയ തോതിലുള്ള പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഓൺസൈറ്റ് സോളാർ പവർ, മെച്ചപ്പെട്ട കുക്ക്സ്റ്റൗവ് എന്നിവ പോലെയുള്ള വിതരണ ഊർജ്ജ ഓപ്ഷനുകളും ഗ്രാമീണ കുടുംബങ്ങൾക്ക് ആധുനിക ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;verlaw&quot;&gt;{{Cite journal|title=Energy. Deploying off-grid technology to eradicate energy poverty|journal=Science|volume=338|issue=6103|pages=47–8|date=October 2012|pmid=23042871|doi=10.1126/science.1222307}}&lt;/ref&gt;

നവീകരിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജം വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും അനുയോജ്യമാണ്. ഗ്രാമീണ, വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ, [[ഖനിജ ഇന്ധനം|ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളിൽ]] നിന്ന് ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ പ്രക്ഷേപണവും വിതരണവും ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതും ചെലവേറിയതുമാണ്. പ്രാദേശികമായി പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നത് പ്രായോഗികമായ ഒരു ബദൽ വാഗ്ദാനം ചെയ്യാൻ കഴിയും. &lt;ref name=&quot;aus&quot;&gt;[http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf Power for the People] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120330120425/http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf|date=2012-03-30}} p. 3.&lt;/ref&gt;

വ്യവസായ സംരംഭങ്ങൾക്കും തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും ആവശ്യമായ ഊർജം നൽകുന്നതിലൂടെ പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിന് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് നേരിട്ട് സംഭാവന നൽകാനാകും. പാചകം ചെയ്യാനും ബഹിരാകാശ ചൂടാക്കാനും വെളിച്ചം നൽകാനും ഊർജം നൽകിക്കൊണ്ട് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് പരോക്ഷമായ സംഭാവനകൾ നൽകാനും പുനരുപയോഗ ഊർജ സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്ക് കഴിയും. &lt;ref name=&quot;mdg&quot;&gt;[http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf Energy for Development: The Potential Role of Renewable Energy in Meeting the Millennium Development Goals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080527233918/http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf|date=27 May 2008}} pp. 7–9.&lt;/ref&gt;

പ്രതിശീർഷ സൗരോർജ്ജ സംവിധാനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിൽ കെനിയയാണ് ലോകത്തെ മുൻനിരയിലുള്ളത്. &lt;ref name=&quot;en.ccchina.gov.cn&quot;&gt;{{Cite web|url=http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|title=Archived copy|access-date=30 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20131105071350/http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|archive-date=5 November 2013}}&lt;/ref&gt;

=== മലിനീകരണം ===

==== ജല മലിനീകരണം ====
[[പ്രമാണം:Factory_in_China_at_Yangtze_River.JPG|ലഘുചിത്രം| ചൈനയിലെ യാങ്‌സി നദിക്കരയിലെ ഫാക്ടറി]]
[[പ്രമാണം:Plastic_Pollution_in_Ghana.jpg|ലഘുചിത്രം| ഘാനയിലെ പ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണം]]
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും [[ജലമലിനീകരണം]] ഒരു പ്രധാന പ്രശ്നമാണ്. ഇതിന് എല്ലാ തലങ്ങളിലും (അന്താരാഷ്ട്രം മുതൽ വ്യക്തിഗത ജലസംഭരണികളും കിണറുകളും വരെ) ജലവിഭവ നയത്തിന്റെ തുടർച്ചയായ വിലയിരുത്തലും പുനരവലോകനവും ആവശ്യമാണ്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മരണങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കും കാരണം ജലമലിനീകരണമാണ് എന്നും ഇത് പ്രതിദിനം 14,000-ത്തിലധികം ആളുകളുടെ മരണത്തിന് കാരണമാകുന്നുവെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;death2&quot;&gt;{{cite news |url=http://environment.about.com/od/environmentalevents/a/waterdayqa.htm | last = West | first = Larry | name-list-style = vanc |publisher=About.com |title=World Water Day: A Billion People Worldwide Lack Safe Drinking Water |date=2006-03-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;death&quot;&gt;{{cite news|url=https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 | last = Pink | first = Daniel H. | name-list-style = vanc |publisher=Yahoo |title=Investing in Tomorrow's Liquid Gold |date=April 19, 2006 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060423172532/https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 |archive-date=April 23, 2006 }}&lt;/ref&gt;

ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ജലമലിനീകരണമുള്ള രണ്ട് രാജ്യങ്ങളാണ് ഇന്ത്യയും ചൈനയും: ഇന്ത്യയിൽ പ്രതിദിനം 580 പേർ ജലമലിനീകരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അസുഖങ്ങൾ (ജലജന്യ രോഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ) മൂലം മരിക്കുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|title=An overview of diarrhea, symptoms, diagnosis and the costs of morbidity|year=2010|website=CHNRI|archive-url=https://web.archive.org/web/20130512231350/http://www.inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|archive-date=May 12, 2013}}&lt;/ref&gt; ചൈനയിലെ നഗരങ്ങളിലെ വെള്ളത്തിന്റെ 90 ശതമാനവും മലിനമാണ്.&lt;ref&gt;&quot;[http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2005-06/07/content_449451.htm China says water pollution so severe that cities could lack safe supplies]&quot;. Chinadaily.com.cn. June 7, 2005.&lt;/ref&gt; 2007 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് അര ബില്യൺ ചൈനക്കാർക്ക് സുരക്ഷിതമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Kahn |first1=Joseph |last2=Yardley |first2=Jim | name-list-style = vanc |date=2007-08-26 |title=As China Roars, Pollution Reaches Deadly Extremes |url=https://www.nytimes.com/2007/08/26/world/asia/26china.html |newspaper=New York Times}}&lt;/ref&gt;

==== ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ഒരു വലിയ ആരോഗ്യ പ്രശ്നമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution in developing countries: a major environmental and public health challenge|journal=Bulletin of the World Health Organization|volume=78|issue=9|pages=1078–92|date=2000|pmid=11019457|pmc=2560841}}&lt;/ref&gt; ബയോമാസ് കത്തിക്കുന്നതാണ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പ്രധാന ഉറവിടം. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ 300 കോടി ജനങ്ങൾ തടി, [[കരി]], ചാണകം, വിളകളുടെ അവശിഷ്ടം എന്നിവയുടെ രൂപത്തിലുള്ള ബയോമാസിനെ അവരുടെ ഗാർഹിക പാചക ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|year=2008|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|url=http://sapiens.revues.org/index130.html|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1}}&lt;/ref&gt; പാചകത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും വീടിനുള്ളിൽ, ശരിയായ വായുസഞ്ചാരമില്ലാത്ത അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് നടക്കുന്നത് എന്നതിനാൽ, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ, പ്രാഥമികമായി ദരിദ്രരായ സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും ഗുരുതരമായ ആരോഗ്യ അപകടങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു.

ആഗോളതലത്തിൽ, 2012 ൽ താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, 4.3 ദശലക്ഷം മരണങ്ങൾ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ഉണ്ടായി. യഥാക്രമം 1.69, 1.62 ദശലക്ഷം മരണങ്ങളുള്ള തെക്ക് കിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ, പടിഞ്ഞാറൻ പസഫിക് മേഖലകളാണ് കൂടുതൽ ബാധിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ആഫ്രിക്കയിൽ ഏകദേശം 600,000 മരണങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;WHO1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/FINAL_HAP_AAP_BoD_24March2014.pdf?ua=1|title=Burden of disease from Indoor Air Pollution for 2012|access-date=2014-03-28|date=2014-03-24|publisher=WHO}}&lt;/ref&gt; 2000 മുതലുള്ള ഒരു കണക്ക് പ്രകാരം മരണസംഖ്യ 1.5 ദശലക്ഷത്തിനും 2 ദശലക്ഷത്തിനും ഇടയിലാണ്.&lt;ref name=&quot;Ezzati&quot;&gt;{{Cite journal|title=The health impacts of exposure to indoor air pollution from solid fuels in developing countries: knowledge, gaps, and data needs|journal=Environmental Health Perspectives|volume=110|issue=11|pages=1057–68|date=November 2002|pmid=12417475|pmc=1241060|doi=10.1289/ehp.021101057}}&lt;/ref&gt;

ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പല പ്രത്യാഘാതങ്ങളും പരിഹരിക്കുന്നതിനായുള്ള താങ്ങാനാവുന്ന ഒരു പരിഹാരം കണ്ടെത്തുന്നത് സങ്കീർണ്ണമാണ്. ജ്വലനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, പുക ശ്വസിക്കുന്നത് കുറയ്ക്കുക, സുരക്ഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും തൊഴിലാളികളെ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുക, ഇന്ധനച്ചെലവ് കുറയ്ക്കുക, സുസ്ഥിരതയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക എന്നിവയാണ് ചില തന്ത്രങ്ങൾ.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1|year=2008|url=http://sapiens.revues.org/index130.html}}&lt;/ref&gt;

=== കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ===
[[പ്രമാണം:Change_in_Average_Temperature.svg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 1951 മുതൽ 1978 വരെയുള്ള അടിസ്ഥാന ശരാശരിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ 2010 മുതൽ 2019 വരെയുള്ള ശരാശരി ആഗോള താപനില. ഉറവിടം: നാസ .]]
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ആയ
[[ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ഓൺ ക്ലൈമറ്റ് ചേഞ്ച്]] (ഐപിസിസി) മനുഷ്യ ഇടപെടൽ മൂലമാണ് ആഗോള താപനം ഉണ്ടാകുന്നത് എന്ന കാര്യത്തിൽ 'വ്യക്തതയില്ല' എന്നാണ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടും അനുഭവപ്പെടുകയും സമൂഹങ്ങൾക്കും പരിസ്ഥിതിക്കും അപകടകരമായ തീവ്രമായ കാലാവസ്ഥാ സംഭവങ്ങൾ ആയ, വരൾച്ച, വെള്ളപ്പൊക്കം, [[ജൈവവൈവിധ്യ ഹാനി]], രോഗങ്ങൾ, [[സമുദ്രനിരപ്പിന്റെ ഉയർച്ച|സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരൽ]] തുടങ്ങിയ സംഭവങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുകയും ചെയ്യും.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണം അല്ല.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാർബൺ ഉദ്‌വമനത്തിന്റെ 79% വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ സംഭാവനയാണ്.&lt;ref&gt;Center for Global Development, 18 August 2015 [https://www.cgdev.org/media/who-caused-climate-change-historically &quot;Developed Countries Are Responsible for 79 Percent of Historical Carbon Emissions&quot;]&lt;/ref&gt; ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, താഴ്ന്ന സാമ്പത്തിക നില,&lt;ref&gt;UK Government Official Documents, February 2021, [https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/957629/Dasgupta_Review_-_Headline_Messages.pdf &quot;The Economics of Biodiversity: The Dasgupta Review Headline Messages&quot;] p. 2&lt;/ref&gt; സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിലെ പരിമിതപ്പെടുത്തൽ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിലെ അപര്യാപ്തത, സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളിലേക്കുള്ള പരിമിതമായ പ്രവേശനം തുടങ്ങിയ പ്രശ്‌നങ്ങൾ കാരണം കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം കൂടുതൽ ബാധിക്കുന്നത് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയാണ്. ഒരു രാജ്യം [[കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ അപകടസാധ്യത|കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്]] പ്രത്യേകിച്ച് ഇരയാകുമ്പോൾ അവരെ &quot;ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത&quot; ഉള്ള രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെ ചില രാജ്യങ്ങൾ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ഹെയ്തി, മ്യാൻമർ, സൊമാലിയ, ചെറു ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ പ്രതിശീർഷ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം ചെറിയ അളവിൽ മാത്രമേ ഉള്ളൂവെങ്കിലും ആഗോളതാപനത്തിന്റെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങൾക്ക് അവർ വളരെ ഇരയാകേണ്ടിവരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://theconversation.com/australia-the-us-and-europe-are-climate-free-riders-its-time-to-step-up-53953|title=Australia, the US and Europe are climate 'free-riders': it's time to step up|access-date=4 May 2018|website=The Conversation (Australia edition)}}&lt;/ref&gt; അത്തരം ബാധിത രാജ്യങ്ങളിൽ കൊമോറോസ്, ദി ഗാംബിയ, ഗിനിയ-ബിസാവു, സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപെ, സോളമൻ ദ്വീപുകൾ, വാനുവാട്ടു എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

2010-ലെയും 2012-ലെയും ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്റർ റിപ്പോർട്ടുകളിൽ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ട്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, ആരോഗ്യം, അങ്ങേയറ്റത്തെ കാലാവസ്ഥ, [[ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ തകർച്ച|ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നഷ്ടം]], സാമ്പത്തിക സമ്മർദ്ദം എന്നീ നാല് ആഘാത മേഖലകളിലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt; 2012 ലെ ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്ററിന്റെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്ന പ്രകാരം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഓരോ വർഷവും ശരാശരി 400,000 മരണങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു, പ്രധാനമായും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ പട്ടിണിയും സാംക്രമിക രോഗങ്ങളും കാരണം.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|17}} ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ഈ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഏറ്റവും രൂക്ഷമാണ്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന് കാരണമായവയും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഏറ്റവും കൂടുതൽ അനുഭവിക്കുന്നവയും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തക്കേട് അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, ഇതിനെ &quot;[[കാലാവസ്ഥാ നീതി]]&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ചില കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന സമ്മേളനങ്ങളിൽ (COP) ഇത് ചർച്ചാവിഷയമാണ്.

&quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് അപകടത്തിലാകുന്ന ഉപജീവനത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളിലും ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളിലും താമസിക്കുന്ന ആളുകൾക്ക് കാലാവസ്ഥാ മാറ്റത്തോട് പൊരുത്തപ്പെടാൻ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകൾ വളരെ കുറവാണെന്ന് ഞങ്ങൾക്കറിയാം&quot; എന്ന് യൂറോപ്യൻ ഇൻവെസ്റ്റ്‌മെന്റ് ബാങ്കിന്റെ മുഖ്യ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന വിദഗ്ധൻ നാൻസി സെയ്ച്ച് പറയുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.eib.org/en/stories/climate-bank-roadmap|title=A plan for the long haul to contribute finance to the European Green Deal|access-date=2021-06-10|website=European Investment Bank|language=en}}&lt;/ref&gt;

==== ആഘാതങ്ങൾ ====
മാറുന്ന കാലാവസ്ഥയും സാമ്പത്തിക ബാധ്യതകൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് പ്രധാനമായും തൊഴിൽ ഉൽപ്പാദനക്ഷമത കുറയുന്നത് കാരണം 2010-ൽ അവരുടെ [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ]] ശരാശരി 7% നഷ്ടപ്പെട്ടു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|14}} സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നത് മൂലം 2010-ൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ജിഡിപിയുടെ 1% ചിലവാക്കിയെന്നും പസഫിക്കിലെ രാജ്യങ്ങൾ 4% ചിലവാക്കിയെന്നും, ഇത് മൂലം ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് പ്രതിവർഷം 65 ബില്യൺ ഡോളർ നഷ്ടപ്പെടുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt; മത്സ്യബന്ധനത്തിലെ ആഘാതം മറ്റൊരു ഉദാഹരണമാണ്. ഏകദേശം 40 രാജ്യങ്ങൾ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം മത്സ്യബന്ധനത്തിൽ ചെലുത്തുന്ന ആഘാതത്തിന് ഇരയാകുന്നു. വലിയ മത്സ്യബന്ധന മേഖലകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഇത് പ്രത്യേകിച്ച് ബാധിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot; /&gt; {{Rp|279}}2010 ലെ Cancún COP16 കാലത്ത്, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിന് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഗ്രീൻ ക്ലൈമറ്റ് ഫണ്ട് വഴി ദാതാക്കൾ 2020-ഓടെ വാർഷികസഹായമായി 100 ബില്യൺ ഡോളർ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വ്യക്തമായ വാഗ്ദാനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dandc.eu/en/article/climate-finance-terrible-sense-limbo-says-iied-expert-saleemul-huq|title=Climate finance is in &quot;a terrible sense of limbo&quot;, says IIED expert Saleemul Huq|website=D+C|archive-url=https://web.archive.org/web/20121012042541/http://www.dandc.eu/articles/220605/index.en.shtml|archive-date=12 October 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;International_Adaptation_Finance&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|title=International Adaptation Finance: The Need for an Innovative and Strategic Approach 4 (Oxford Institute for Energy Studies, Working Paper)|last=Müller|first=Benito|date=2008|publisher=Oxford Institute for Energy Studies|isbn=978-1-901795-76-9|location=Oxford|access-date=11 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229175020/http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|archive-date=29 February 2012|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; [[ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോൺ]] (ഫ്രാൻസ് പ്രസിഡന്റ്) 2017 ലെ ബോണിലെ യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന കോൺഫറൻസിൽ (COP 23) &quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഇതിനകം അന്യായമായ ഒരു ലോകത്തിന് കൂടുതൽ അനീതി നൽകുന്നു&quot; എന്ന് പറഞ്ഞു. &lt;ref name=&quot;Carrington-2017.11.15&quot;&gt;Damian Carrington, [https://www.theguardian.com/environment/2017/nov/15/climate-change-will-determine-humanitys-destiny-says-angela-merkel &quot;Climate change will determine humanity's destiny, says Angela Merkel&quot;], ''[[The Guardian]]'', 15 November 2017 (page visited on 15 November 2017).&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക വികസനവും കാലാവസ്ഥയും അഭേദ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ദാരിദ്ര്യം, [[ലിംഗസമത്വം]], ഊർജ്ജം എന്നിവയുമായി.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

[[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] (SDGs) നേടിയാൽ മാത്രമേ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ നേരിടാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ, പ്രത്യേകിച്ചും കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 13.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ സമ്മർദ്ദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും അതിനപ്പുറവും നിലവിലുള്ള കുടിയേറ്റ പാറ്റേണുകളിലേക്ക് ചേർക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്, പക്ഷേ ആളുകളുടെ പുതിയ ഒഴുക്ക് സൃഷ്ടിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല.  {{Rp|110|date=November 2012}} 2018-ലെ [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്കിന്റെ]] ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്നത് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ സാവധാനത്തിലുള്ള ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ മൂന്ന് പ്രദേശങ്ങളിലെ (സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്ക, ദക്ഷിണേഷ്യ, ലാറ്റിനമേരിക്ക) ഏകദേശം 143 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സ്വന്തം നാട് വിട്ട് സ്വന്തം രാജ്യങ്ങളിലെ തന്നെ മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് മാറാൻ നിർബന്ധിതരാകുമെന്ന് ആണ്. ജലലഭ്യതയും വിള ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും കുറവുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അതുപോലെ സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നതും കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ആഘാതവും ബാധിച്ച പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അവർ കുടിയേറ്റം നടത്തും.&lt;ref&gt;Rigaud, Kanta Kumari; de Sherbinin, Alex; Jones, Bryan; Bergmann, Jonas; Clement, Viviane; Ober, Kayly; Schewe, Jacob; Adamo, Susana; McCusker, Brent; Heuser, Silke; Midgley, Amelia. 2018. [https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/29461 Groundswell : Preparing for Internal Climate Migration]. World Bank, Washington, DC.&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സമ്മർദങ്ങളും വെല്ലുവിളികളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, [[ബംഗ്ലാദേശ്|ബംഗ്ലദേശ്]] പോലുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും ഈ രംഗത്ത് ലോകനേതാക്കൾ ഉണ്ട്. 2009-ൽ ബംഗ്ലാദേശ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി എങ്ങനെ പൊരുത്തപ്പെടും എന്നതിനെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഒരു ദേശീയ പരിപാടി രൂപീകരിച്ച് അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ആദ്യ രാജ്യം ആയി.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gilbert|first=Natasha|date=2008-09-11|title=Bangladesh launches climate change action plan|url=http://dx.doi.org/10.1038/news.2008.1103|journal=Nature|doi=10.1038/news.2008.1103|issn=0028-0836}}&lt;/ref&gt; ഈ പദ്ധതികളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി അവർ ഒരു ഫണ്ട് സ്ഥാപിച്ച് പ്രതിവർഷം ശരാശരി $1 ബില്യൺ ചെലവഴിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Star Report|date=10 July 2019|title=Hamid for active role in climate change adaptation|work=The Daily Star|url=https://thedailystar.net|access-date=30 November 2020}}&lt;/ref&gt;

=== ജനസംഖ്യാ വർദ്ധനവ് ===
[[പ്രമാണം:Total_Fertility_Rate_Map_by_Country.svg|ലഘുചിത്രം| 2020 ലെ ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക് അനുസരിച്ച് രാജ്യങ്ങളുടെയും പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഭൂപടം]]
കഴിഞ്ഞ ഏതാനും പതിറ്റാണ്ടുകളായി, ആഗോള ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയെ പ്രധാനമായും നയിക്കുന്നത് പലപ്പോഴും വികസിത രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഉയർന്ന ജനനനിരക്ക് (ഉയർന്ന ഗർഭധാരണ നിരക്ക്) ഉള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളാണ്. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യാ വളർച്ച മന്ദഗതിയിലാക്കാനും ദാരിദ്ര്യം കുറയ്ക്കാനും [[കുടുംബാസൂത്രണം]] സഹായിക്കും.&lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

നൈജീരിയയിലെ അക്രമാസക്തമായ ഇടയൻ-കർഷക സംഘർഷങ്ങൾ, മാലിയിലെ ഫുലാനി ഇടയന്മാർക്കെതിരായ 2019 മാർച്ചിലെ ആക്രമണം, സുഡാനീസ് നാടോടി സംഘട്ടനങ്ങൾ, സഹേൽ മേഖലയിലെ രാജ്യങ്ങളിലെ മറ്റ് സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, ഭൂമി തകർച്ച, [[ജനസംഖ്യാവർദ്ധനവ്]] എന്നിവയാൽ വഷളായവായാണ്.&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=How Climate Change Is Spurring Land Conflict in Nigeria |url=http://time.com/5324712/climate-change-nigeria/ |magazine=Time |date=28 June 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The battle on the frontline of climate change in Mali |url=https://www.bbc.com/news/the-reporters-46921487 |work=BBC News |date=22 January 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Deadliest Conflict You've Never Heard of |url=https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |work=[[Foreign Policy]] |date=23 January 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190218125507/https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |archive-date=18 February 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; വടക്കൻ മാലി സംഘർഷവുമായി വരൾച്ചയും ഭക്ഷ്യക്ഷാമവും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.thenewhumanitarian.org/in-depth/sahel-flames-Burkina-Faso-Mali-Niger-militancy-conflict|title=The Sahel in flames|date=2019-05-31|website=The New Humanitarian|language=en|access-date=2019-06-23}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Climate change, food shortages, and conflict in Mali |url=https://www.aljazeera.com/indepth/features/2015/04/climate-change-food-shortages-conflict-mali-150426105617725.html |work=Al-Jazeera |date=27 April 2015}}&lt;/ref&gt;

=== മോശം ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും [[Democracy Index|ഡെമോക്രസി ഇൻഡക്സ്]] (ജനാധിപത്യ സൂചിക), [[Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ്]] (ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യം) സർവ്വേ, ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള [[Index of Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ് സൂചിക]] എന്നിങ്ങനെയുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചകങ്ങളിൽ പിന്നിലാണ്. കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവായി സ്വതന്ത്രമായതിനു ശേഷവും പല രാജ്യങ്ങളിലും പലപ്പോഴും ഗവൺമെന്റിൽ പ്രഭുക്കന്മാരുടെ നിയന്ത്രണമുണ്ട്. 

വ്യാപകമായ [[അഴിമതി|അഴിമതിയും]] സ്വജനപക്ഷപാതവും ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സ്ഥാപനത്തിൽ പലപ്പോഴും വെല്ലുവിളികളുയർത്തുന്നുണ്. രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയും രാഷ്ട്രീയ അഴിമതിയും സാധാരണ പ്രശ്നങ്ങളാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://earthbound.report/2007/07/01/political-factors-that-affect-development/|title=Political factors that affect development|last=Williams|first=Jeremy|date=1 July 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; കുറഞ്ഞ അഴിമതി എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ സാധാരണയായി തങ്ങളുടെ പ്രദേശങ്ങളിലെ വിവിധ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി താഴെപ്പറയുന്നവ പോലെ പ്രത്യേക നടപടികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു:

* അഴിമതിയിൽ അധിഷ്ഠിതമല്ലാത്തതും പൂർണ്ണമായും രാജ്യത്തിന്റെ മൂല്യങ്ങളിലും നിയമങ്ങളിലും അധിഷ്ഠിതമായതുമായ ഒരു പൊതുഭരണ സംവിധാനത്തിന്റെ വികസനം അല്ലെങ്കിൽ സൃഷ്ടി.
* അഴിമതിയുടെ സ്രോതസ്സുകളെക്കുറിച്ചും കാരണങ്ങളെക്കുറിച്ചും മെച്ചപ്പെട്ട അന്വേഷണം.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടത്തെക്കുറിച്ചും രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും ജനങ്ങളെ പരസ്യമായി അറിയിക്കുക.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടമാകാതിരിക്കാൻ ഒരു വ്യക്തിയുടെ ഔദ്യോഗിക സ്ഥാനങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം.
* പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി, അഴിമതിക്കായി സമർപ്പിച്ച പ്രത്യേക നിയമങ്ങളുടെ സൃഷ്ടി.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.gov.am/files/docs/74.pdf |title=Republic of Armenia Anti-Corruption strategy and Implementation Action Plan |date=2003 |publisher=Republic of Armenia |access-date=16 February 2022}}&lt;/ref&gt;

=== മറ്റുള്ളവ ===
മറ്റ് പൊതുവായ വെല്ലുവിളികളിൽ  വ്യാവസായിക-കാർഷിക ഉൽപ്പാദന വർധന, മണ്ണ്, വായു, വെള്ളം എന്നിവയിലേക്ക് നേരിട്ട് വിഷാംശമുള്ള രാസവസ്തുക്കളുടെ ഉദ്വമനം, ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളുടെ സുസ്ഥിരമല്ലാത്ത ഉപയോഗം, സുസ്ഥിരമായ ചൂഷണത്തിലേക്കോ ആ വിഭവങ്ങളുടെ ശോഷണത്തിലേക്കോ നയിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഉപജീവനത്തിനായി പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെ ഉയർന്ന തോതിൽ ആശ്രയിക്കുന്ന അവസ്ഥ, ശൈശവ വിവാഹം, കടബാധ്യത, കാര്യക്ഷമത കുറഞ്ഞ സിവിൽ സർവീസ്, [[ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷ|ഭക്ഷ്യ അരക്ഷിതാവസ്ഥ]], [[സാക്ഷരത|നിരക്ഷരത]], [[തൊഴിലില്ലായ്മ]] എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പല വികസ്വര രാഷ്‌ട്രങ്ങളുടെയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ പ്രാഥമിക ഉൽ‌പ്പന്നങ്ങളിൽ ഊന്നിയതാണ്, അവരുടെ കയറ്റുമതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും വികസിത രാജ്യങ്ങളിലേക്കാണ്. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം നേരിടുമ്പോൾ, 2008-2009 ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിൽ കണ്ടതുപോലെ, ആഘാതം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വ്യാപാര പങ്കാളികളിലേക്ക് വേഗത്തിൽ പകരുന്നു.

== അവസരങ്ങൾ ==

* മനുഷ്യ മൂലധനം 
* വ്യാപാര നയം: കൂടുതൽ നിയന്ത്രണങ്ങളുള്ള നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങൾ തുറന്ന വ്യാപാര നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങളെപ്പോലെ വേഗത്തിൽ വളർന്നിട്ടില്ല. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Harrison|first=Ann|title=Openness and Growth: A Time-series, Cross-country Analysis for Developing Countries|journal=Journal of Development Economics|volume=48|issue=2|date=1996|pages=419–47|doi=10.1016/0304-3878(95)00042-9|url=https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1165&amp;context=mgmt_papers}}&lt;/ref&gt;
* നിക്ഷേപം: നിക്ഷേപം  വളർച്ചയിൽ നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* വിദ്യാഭ്യാസം&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Verspoor|first=Adriaan|title=Pathways to Change: Improving the Quality of Education in Developing Countries|journal=World Bank Discussion Papers|volume=53}}&lt;/ref&gt;
* വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം: വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ വ്യാപാരവും നേട്ടവും പരിശീലിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യാപാരത്തിനായുള്ള വർദ്ധനവ് സഹായം ടാർഗെറ്റ് 8.a.1 ന് കീഴിൽ സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 8 ൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാപാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരിപാടികളിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ സഹായിക്കുക, വ്യാപാരത്തിനും വ്യാപാര ശേഷിക്കും മുൻഗണന നൽകുക, വ്യാപാര പ്രകടനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, [[ദാരിദ്ര്യം]] കുറയ്ക്കുക എന്നിവയാണ് വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.oecd.org/aidfortrade/|title=Aid for Trade – Organisation for Economic Co-operation and Development|access-date=2020-09-24|website=www.oecd.org|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ആഗോള പങ്കാളിത്തം: സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 17 -ന്റെ ഒരു വ്യവസ്ഥ, അത് അന്താരാഷ്ട്ര നിക്ഷേപത്തിനും നൂതന സാങ്കേതിക വികസനം, വിപണിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ന്യായമായ വ്യാപാരം എന്നിവ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള പിന്തുണയും നല്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.globalgoals.org/17-partnerships-for-the-goals|title=Goal 17: Partnerships for the Goals|access-date=2020-09-25|website=The Global Goals|language=en}}&lt;/ref&gt;

== രാജ്യ ലിസ്റ്റുകൾ ==

=== ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട് അനുസരിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ===
[[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി|ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ടിന്റെ]] വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് ഡാറ്റാബേസ്, ഒക്ടോബർ 2018 പ്രകാരം ഇനിപ്പറയുന്നവ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/WEO/2018/October/English/main-report/Text.ashx|title=World Economic Outlook, October,2018, pp.134–135|access-date=2018-10-31|format=PDF}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/groups.htm|title=World Economic Outlook, Database—WEO Groups and Aggregates Information, October 2018|access-date=2018-10-31}}&lt;/ref&gt;
{{div col|colwidth=18em}}
*{{flag|Afghanistan}}
*{{flag|Albania}}
*{{flag|Algeria}}
*{{flag|Angola}}
*{{flag|Antigua and Barbuda}}
*{{flag|Argentina}}
*{{flag|Armenia}}
*{{flag|Azerbaijan}}
*{{flag|Bahamas}}
*{{flag|Bahrain}}
*{{flag|Bangladesh}}
*{{flag|Barbados}}
*{{flag|Belarus}}
*{{flag|Belize}}
*{{flag|Benin}}
*{{flag|Bhutan}}
*{{flag|Bolivia}}
*{{flag|Bosnia and Herzegovina}}
*{{flag|Botswana}}
*{{flag|Brazil}}
*{{flag|Brunei}}
*{{flag|Bulgaria}}
*{{flag|Burkina Faso}}
*{{flag|Burundi}}
*{{flag|Cambodia}}
*{{flag|Cameroon}}
*{{flag|Cape Verde}}
*{{flag|Central African Republic}}
*{{flag|Chad}}
*{{flag|China}}
*{{flag|Chile}}
*{{flag|Colombia}}
*{{flag|Comoros}}
*{{flag|Democratic Republic of the Congo}}
*{{flag|Republic of the Congo}}
*{{flag|Costa Rica}}
*{{flag|Côte d'Ivoire}}
*{{flag|Croatia}}
*{{flag|Djibouti}}
*{{flag|Dominica}}
*{{flag|Dominican Republic}}
*{{flag|Ecuador}}
*{{flag|Egypt}}
*{{flag|El Salvador}}
*{{flag|Equatorial Guinea}}
*{{flag|Eritrea}}
*{{flag|Eswatini|name=Eswatini (Swaziland)}}
*{{flag|Ethiopia}}
*{{flag|Fiji}}
*{{flag|Gabon}}
*{{flag|The Gambia}}
*{{flag|Georgia (country)|name=Georgia}}
*{{flag|Ghana}}
*{{flag|Grenada}}
*{{flag|Guatemala}}
*{{flag|Guinea}}
*{{flag|Guinea-Bissau}}
*{{flag|Guyana}}
*{{flag|Haiti}}
*{{flag|Honduras}}
*{{flag|Hungary}}
*{{flag|India}}
*{{flag|Indonesia}}
*{{flag|Iran}}
*{{flag|Iraq}}
*{{flag|Jamaica}}
*{{flag|Jordan}}
*{{flag|Kazakhstan}}
*{{flag|Kenya}}
*{{flag|Kiribati}}
*{{flag|Kuwait}}
*{{flag|Kyrgyzstan}}
*{{flag|Laos}}
*{{flag|Lebanon}}
*{{flag|Lesotho}}
*{{flag|Liberia}}
*{{flag|Libya}}
*{{flag|Madagascar}}
*{{flag|Malawi}}
*{{flag|Malaysia}}
*{{flag|Maldives}}
*{{flag|Mali}}
*{{flag|Marshall Islands}}
*{{flag|Mauritania}}
*{{flag|Mauritius}}
*{{flag|Mexico}}
*{{flag|Federated States of Micronesia}}
*{{flag|Moldova}}
*{{flag|Mongolia}}
*{{flag|Montenegro}}
*{{flag|Morocco}}
*{{flag|Mozambique}}
*{{flag|Myanmar}}
*{{flag|Namibia}}
*{{flag|Nauru}}
*{{flag|Nepal}}
*{{flag|Nicaragua}}
*{{flag|Niger}}
*{{flag|Nigeria}}
*{{flag|North Macedonia}}
*{{flag|Oman}}
*{{flag|Pakistan}}
*{{flag|Palau}}
*{{flag|Palestine}}
*{{flag|Panama}}
*{{flag|Papua New Guinea}}
*{{flag|Paraguay}}
*{{flag|Peru}}
*{{flag|Poland}}
*{{flag|Philippines}}
*{{flag|Qatar}}
*{{flag|Romania}}
*{{flag|Russia}}
*{{flag|Rwanda}}
*{{flag|Saudi Arabia}}
*{{flag|Saint Kitts and Nevis}}
*{{flag|Saint Lucia}}
*{{flag|Saint Vincent and the Grenadines}}
*{{flag|Samoa}}
*{{flag|São Tomé and Príncipe}}
*{{flag|Senegal}}
*{{flag|Serbia}}
*{{flag|Seychelles}}
*{{flag|Sierra Leone}}
*{{flag|Solomon Islands}}
*{{flag|Somalia}}
*{{flag|South Africa}}
*{{flag|South Sudan}}
*{{flag|Sri Lanka}}
*{{flag|Sudan}}
*{{flag|Suriname}}
*{{flag|Syria}}
*{{flag|Tajikistan}}
*{{flag|Tanzania}}
*{{flag|Thailand}}
*{{flag|Timor-Leste}}
*{{flag|Togo}}
*{{flag|Tonga}}
*{{flag|Trinidad and Tobago}}
*{{flag|Tunisia}}
*{{flag|Turkey}}
*{{flag|Turkmenistan}}
*{{flag|Tuvalu}}
*{{flag|Uganda}}
*{{flag|Ukraine}}
*{{flag|United Arab Emirates}}
*{{flag|Uruguay}}
*{{flag|Uzbekistan}}
*{{flag|Vanuatu}}
*{{flag|Venezuela}}
*{{flag|Vietnam}}
*{{flag|Yemen}}
*{{flag|Zambia}}
*{{flag|Zimbabwe}}
{{div col end}} 
'''ഐ.എം.എഫ് പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ'''

* {{Flag|Abkhazia}}
* {{Flag|Cuba}}
* {{Flag|North Korea}}
* {{Flag|Sahrawi Arab Democratic Republic}}
* {{Flag|South Ossetia}}

=== വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നേടിയ രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ===
നാല് ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും പുതിയ [[യൂറോസോൺ]] യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഇനിപ്പറയുന്ന പട്ടിക 1990-കൾ വരെ ചരിത്രപരമായി വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ആയി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു, ഇപ്പോൾ അവയെ ഐ.എം.എഫ് വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ബ്രാക്കറ്റിലെ സമയം എന്നത് അവയെ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയ സമയമാണ്.

* {{Flag|ഹോങ്കോങ്ങ്}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/weo0598/pdf/0598sta.pdf|title=IMF Advanced Economies List. World Economic Outlook, May 1998, p. 134|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ഇസ്രയേൽ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|സിംഗപ്പൂർ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|ദക്ഷിണ കൊറിയ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|തായ്‌വാൻ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;&lt;ref&gt;The recognition of Taiwan is disputed; most UN-member states officially recognise the sovereignty of the [[People's Republic of China]] over Taiwan, however, some others maintain non-diplomatic relations with the [[Republic of China]]. See [[Foreign relations of Taiwan]].&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സൈപ്രസ്}} (2001 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2001/01/pdf/append.pdf|title=World Economic Outlook, April 2001, p.157|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവേനിയ}} (2007 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2007/01/pdf/statappx.pdf|title=World Economic Outlook, April 2007, p.204|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മാൾട്ട}} (2008 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2008, p.236|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}} (2009 മുതൽ,&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2009, p.184|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt; 2006 മുതൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രകാരം)&lt;ref name=&quot;worldbank06&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.radio.cz/en/article/76314|title=World Bank Marks Czech Republic's Graduation to 'Developed' Status|access-date=22 January 2007|last=Velinger|first=Jan|date=28 February 2006|publisher=Radio Prague}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവാക്യ}} (2009 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot; /&gt;
* {{Flag|എസ്റ്റോണിയ}} (2011 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2011, p.172|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലാത്വിയ}} (2014 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2014, p.160|access-date=2014-05-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലിത്വാനിയ}} (2015 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2015, p.48|access-date=2015-04-11}}&lt;/ref&gt;

വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് താഴെപ്പറയുന്ന മൂന്ന് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് ഡാറ്റ ഇല്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഡാറ്റയുടെ അഭാവം കാരണം, വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് അവ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ അതോ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ എന്ന് വിലയിരുത്താൻ പ്രയാസമാണ്.

* {{Flag|സാൻ മരീനോ}} (2012 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, October 2012, p.180|access-date=2016-08-04}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മകൗ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2016, p.148|access-date=2016-06-25}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|പോർട്ടോ റിക്കോ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot; /&gt;

=== പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ ===
പത്ത് രാജ്യങ്ങൾ &quot;പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യം&quot; എന്ന വർഗ്ഗീകരണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ ഇതുവരെ ഒരു വികസിത രാജ്യത്തിന്റെ പദവിയിൽ എത്തിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, മാക്രോ ഇക്കണോമിക് അർത്ഥത്തിൽ, അവരുടെ വികസ്വര എതിരാളികളെ മറികടക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളാണ് അവ:
{{div col|colwidth=10em}}
*{{flag|Brazil}}
*{{flag|China}}
*{{flag|India}}
*{{flag|Indonesia}}
*{{flag|Malaysia}}
*{{flag|Mexico}}
*{{flag|Philippines}}
*{{flag|South Africa}}
*{{flag|Thailand}}
*{{flag|Turkey}}
{{div col end}} 

=== ബ്രിക്സ് രാജ്യങ്ങൾ ===
അഞ്ച് രാജ്യങ്ങൾ &quot;എമർജിംഗ് മാർക്കറ്റ്&quot; ഗ്രൂപ്പുകളിൽ പെടുന്നു, അവയെ ഒരുമിച്ച് [[ബ്രിക്‌സ്‌]] രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു:

* {{Flag|ബ്രസീൽ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|റഷ്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ഇന്ത്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ചൈന}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}} (2010 മുതൽ)

== സമൂഹവും സംസ്കാരവും ==

=== മീഡിയ കവറേജ് ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ മാധ്യമ കവറേജ് നോക്കുമ്പോൾ, പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ ഒരു സാമാന്യവൽക്കരിച്ച വീക്ഷണം വികസിച്ചതായി കാണാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ [[ബഹുജനമാദ്ധ്യമം|പൊതുമാധ്യമങ്ങളിൽ]] [[ദാരിദ്ര്യം|ദാരിദ്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള]] നെഗറ്റീവ് ചിത്രങ്ങളും കവറേജുകളും പതിവാണ്. ഈ പൊതുവായ കവറേജ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു പ്രബലമായ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പ് സൃഷ്ടിച്ചു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.e-ir.info/2016/11/23/dependency-theory-a-useful-tool-for-analyzing-global-inequalities-today/|title=Dependency Theory: A Useful Tool for Analyzing Global Inequalities Today?|access-date=2020-02-21|website=E-International Relations|language=en-US}}&lt;/ref&gt; 

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് എന്ത് വിവരമാണ് ലഭിക്കുന്നത് എന്നതിലും മാധ്യമങ്ങൾ ഒരു പങ്കു വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. വാർത്തകൾ പലപ്പോഴും അസന്തുലിതാവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Philo|first=Greg|date=2001|title=An unseen world: how the media portrays the poor|journal=UNESCO Courier|volume=54|issue=11|page=44}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് മറ്റ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കവറേജ് പലപ്പോഴും ലഭിക്കില്ല, പകരം വികസിത രാജ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഉദാരമായ കവറേജ് ലഭിക്കുന്നു.

== ഇതും കാണുക ==
* [[കോളനിവാഴ്ച]]
* [[ഭൂപരിഷ്കരണം]]

== അവലംബം ==
{{Reflist}}


[[വർഗ്ഗം:സുസ്ഥിര വികസനം]]
[[വർഗ്ഗം:മാനവികഭൂമിശാസ്ത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:മൃദു പദപ്രയോഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സാമ്പത്തിക ഭൂമിശാസ്ത്രം]]</text>
      <sha1>lxrg75pocjnb3glff1g1ix4zxi4vtk2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759239</id>
      <parentid>3759141</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:20:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>/* രാജ്യ ലിസ്റ്റുകൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="160773" xml:space="preserve">{{PU|Developing country}}
{{Notice |heading=അറിയിപ്പ്|center=y |{{Inprogress}} വികസ്വര രാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ താൾ പുരോഗമിക്കുകയാണ്. മെച്ചപ്പെടുത്തിയും തെറ്റുകൾ തിരുത്തിയും താങ്കൾക്ക് സഹായിക്കാം}}
[[File:IMF advanced economies and UN least developed countries.svg|thumb|450px|&lt;!-- Map is up to date, despite the file name. --&gt;
{{legend|#00b9fa|[[Developed countries|വികസിത രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#ffb219|വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ}}
{{legend|#ff562f|[[Least developed countries|ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}&lt;br /&gt;[[ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട്|ഐഎംഎഫ്]], [[United Nations|യുഎൻ]] എന്നിവ പ്രകാരമുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ വർഗ്ഗീകരണങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;IMF1&quot;&gt;{{cite web |title=World Economic and Financial Surveys World Economic Outlook Database—WEO Groups and Aggregates Information |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2022/01/weodata/groups.htm |website=IMF.org |publisher=International Monetary Fund |access-date=2 June 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/publication/ldc_list.pdf Least Developed Countries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110517090756/http://www.unohrlls.org/en/ldc/related/62/ |date=17 May 2011 }} ([http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf 2018 list] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191221185727/http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf |date=21 December 2019 }})&lt;/ref&gt;]]
[[File:2020 UN Human Development Report.svg|thumb|[[മാനവ വികസന സൂചിക]] പ്രകാരമുള്ള വിവിധ വിഭാഗങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ലോക ഭൂപടം (2019 ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, 2020 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്)
{| border=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; background:none;&quot;
|-
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#12394b|വളരെ ഉയർന്നത് (≥ 0.800)}}
{{Legend|#358993|ഉയർന്നത് (0.700–0.799)}}
{{Legend|#5dc3cb|ഇടത്തരം (0.550–0.699)}}
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#c1e6e6|കുറവ് (≤ 0.549)}}
{{Legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}
|}|450px]]
മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ വികസനം കുറഞ്ഞ വ്യാവസായിക അടിത്തറയും കുറഞ്ഞ [[മാനവ വികസന സൂചിക|മാനവ വികസന സൂചികയും]] (എച്ച്ഡിഐ) ഉള്ള രാജ്യമാണ് '''വികസ്വര രാജ്യം''' എന്ന് നിർവ്വചനത്തിൽ വരുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/economicsprincip00osul|title=Economics: Principles in Action|last=O'Sullivan|first=Arthur|last2=Sheffrin|first2=Steven M.|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2003|isbn=978-0-13-063085-8|location=Upper Saddle River, New Jersey 07458|page=[https://archive.org/details/economicsprincip00osul/page/n487 471]|author-link=Arthur O'Sullivan (economist)|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; എന്നിരുന്നാലും, ഈ നിർവചനം സാർവത്രികമായി അംഗീകരിക്കുന്നില്ല. ഏത് രാജ്യങ്ങളാണ് ഈ വിഭാഗത്തിന് യോജിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നതിനായുള്ള യാതൊരുവിധ കരാറും ഇതുവരെ ഇല്ല.&lt;ref name=&quot;UN&quot;&gt;{{Cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#ftnc|title=Composition of macro geographical (continental) region|publisher=United Nation s|archive-url=https://web.archive.org/web/20100306024500/http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm|archive-date=6 March 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യത്തെ '''താഴ്ന്നതും ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ളതുമായ രാജ്യം''' ('''low and middle-income country''' -'''LMIC''') എന്ന പദവുമായി പരസ്പരം മാറിമാറി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും ഇത് രാജ്യങ്ങളുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ മാത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ലോക ബാങ്ക്, പ്രതിശീർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ, ഉയർന്ന, ഉയർന്ന-മധ്യ, താഴ്ന്ന-ഇടത്തരം, കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു. ലീസ്റ്റ് ഡെവലപ്പ്ഡ്, ലാൻഡ്ലോക്ക്ഡ് ഡവപ്പിങ്ങ്, സ്മാൾ ഐലൻഡ് ഡവലപ്പിങ് എന്നിവയെല്ലാം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ്. സ്പെക്ട്രത്തിന്റെ മറ്റേ അറ്റത്തുള്ള രാജ്യങ്ങളെ സാധാരണയായി ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ഈ പദം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെച്ചൊല്ലി തർക്കങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; “വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം” അപ്രസക്തമാവുകയാണെന്നും അവയുടെ ഉപയോഗം അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും 2015 ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. പകരം, അവരുടെ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രദേശങ്ങൾക്കും വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കുമായുള്ള ഡാറ്റ സമാഹരണങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കും എന്ന് പറഞ്ഞു.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പകരമായി &quot;ഗ്ലോബൽ സൗത്ത്&quot; എന്ന പദവും ചിലർ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിൽ ചരിത്രപരമായ അല്ലെങ്കിൽ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പൊതുവായ ചില സവിശേഷതകൾ ഉണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഈ രാജ്യങ്ങളിൽ  സാധാരണയായി സുരക്ഷിതമായ [[കുടിവെള്ളം]], [[ശുചിത്വം]] ഊർജ ലഭ്യത, എന്നിവയിലെ കുറവ് കാണാം, അതുപോലെ ഉയർന്ന അളവിലുള്ള [[മലിനീകരണം]] (ഉദാ. [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], വീടിനുള്ളിലെ വായു മലിനീകരണം, [[ജലമലിനീകരണം]]), പകർച്ചവ്യാധികൾ ഉള്ള ആളുകളുടെ ഉയർന്ന അനുപാതം, [[റോഡപകടം|റോഡപകടങ്ങളുടെ]] വലിയ എണ്ണം, മോശം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവയും ഇത്തരം രാജ്യങ്ങളിൽ കാണാം. അതേപോലെ രാജ്യങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും, വ്യാപകമായ [[ദാരിദ്ര്യം]], ഉയർന്ന [[അപരാധം|കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ]] നിരക്ക്, താഴ്ന്ന [[വിദ്യാഭ്യാസം|വിദ്യാഭ്യാസ]] നിലവാരം, [[കുടുംബാസൂത്രണം|കുടുംബാസൂത്രണ]] സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള അപര്യാപ്തമായ പ്രവേശനം, അനൗപചാരികമായ നിരവധി സെറ്റിൽമെന്റുകൾ, എല്ലാ സർക്കാർ തലങ്ങളിലെയും [[അഴിമതി]], രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരത എന്നിവയും ഉണ്ട്. മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും ഉയർന്ന &quot;കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത (enviormangtal vulnerability)&quot; ഉള്ളതിനാൽ [[ആഗോളതാപനം]] സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളേക്കാൾ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ബാധിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക, പാരിസ്ഥിതിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ വികസനത്തെ സഹായിക്കുന്നതിന് സർക്കാരുകളും മറ്റ് ഏജൻസികളും നൽകുന്ന ധനസഹായമാണ് ഡവലപ്പ്മെന്റ് എയിഡ് (വികസന സഹായം) അല്ലെങ്കിൽ ഡവലപ്പ്മെന്റ് കൊ-ഓപ്പറേഷൻ (വികസന സഹകരണം). ഈ പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ പലതും മറികടക്കാനാണ് [[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ]] [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] രൂപീകരിച്ചത്.

== നിർവ്വചനങ്ങൾ ==
[[File:Least Developed Countries.png|thumb|upright=1.6|
{{legend|#007f00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] അനുസരിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#00ff00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] പ്രകാരമല്ലാത്ത ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#ff0000|വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് പ്രവേശനം നേടിയവ}}&lt;br /&gt;
]]
[[File:Hunger Map 2020 World Food Programme.svg|thumb|310px|രാജ്യം അനുസരിച്ച് പോഷകാഹാരക്കുറവുള്ള ആളുകളുടെ ശതമാനം, [[World Food Programme|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020&lt;br /&gt;
{{Legend|#29b8c7|2.5% ൽ കുറവ്}}
{{Legend|#16b484|2.5%-5.0%}}
{{Legend|#fec960|5.0–14.9%}}
{{Legend|#f47846|15.0–24.9%}}
{{Legend|#f2203a|25.0–34.9%}}
{{Legend|#7f0928|35.0% ൽ കൂടുതൽ}}
{{Legend|#b5aba4|ഡാറ്റാ ഇല്ല}}]]

=== രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന നിബന്ധനകൾ ===
വികസനത്തിന്റെ തലങ്ങളിലേക്ക് രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ നിരവധി പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. രാജ്യങ്ങളുടെ വർഗ്ഗീകരണം സ്രോതസ്സുകളിലുടനീളം വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചിലപ്പോൾ ഈ വർഗ്ഗീകരണങ്ങളോ, അതിനായി ഉപയോഗിച്ച നിർദ്ദിഷ്ട പദങ്ങളോ അപമാനകരമാണെന്നും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

==== വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾ പ്രകാരം ====
[[പ്രമാണം:High-income_economies_2019.png|പകരം=|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 2019 ലെ ലോകബാങ്കിന്റെ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ഭൂപടം; ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നീലയിൽ സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, അതേസമയം മുൻ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ തേൽ നിറത്തിൽ കാണിക്കുന്നു.]]
പ്രതിവർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ലോക ബാങ്ക് ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു, ഓരോ വർഷവും ജൂലൈ 1 ന് വീണ്ടും ക്രമീകരിക്കും:&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

# കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)
# താഴ്ന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസിത രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)

&quot;ഉയർന്ന വരുമാനം&quot; ഇല്ലാത്ത മൂന്ന് ഗ്രൂപ്പുകളെ ഒരുമിച്ച് &quot;താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ&quot; (LMICs) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ വർഗ്ഗീകരണം അറ്റ്ലസ് രീതി ഉപയോഗിച്ച് കണക്കാക്കിയ ആളോഹരി മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനം (GNI) (നിലവിലെ US $) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്.&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; എല്ലാ വർഷവും ജൂലൈ 1 -ന് വർഗ്ഗീകരണം പുതുക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, 2019 ജൂലൈയിൽ, ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം, മൊത്തം ദേശീയ വരുമാനം (ജിഎൻഐ) പ്രതിശീർഷത്തിൽ 12,375 ൽ (നിലവിലെ യുഎസ് ഡോളറിൽ) കൂടുതലും; താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം ജിഎൻഐ പ്രതിശീർഷം 1,026 യുഎസ് ഡോളറിൽ താഴെയുമായിരുന്നു.

==== വിപണികളും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയും അനുസരിച്ച് ====
&quot;രാജ്യം&quot; എന്നതിനുപകരം &quot;മാർക്കറ്റ്&quot; എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കുന്നത് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് വിപരീതമായി രാജ്യങ്ങളുടെ മൂലധന വിപണിയുടെ സവിശേഷതകളിൽ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.

* വികസിത രാജ്യങ്ങളും വികസിത വിപണികളും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയോ മൂലധന വിപണിയുടെ വലിപ്പമോ കുറയുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു:
** പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;Globalization&quot;&gt;{{Cite book|title=Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy|last=Bożyk|first=Paweł|publisher=Ashgate Publishing, Ltd|year=2006|isbn=978-0-7546-4638-9|chapter=Newly Industrialized Countries}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Limits&quot;&gt;{{Cite book|title=The Limits of Convergence|last=Guillén|first=Mauro F.|publisher=Princeton University Press|year=2003|isbn=978-0-691-11633-4|chapter=Multinationals, Ideology, and Organized Labor|author-link=Mauro F. Guillén}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AIA&quot;&gt;{{Cite book|title=Geography, An Integrated Approach|last=Waugh|first=David|publisher=Nelson Thornes Ltd.|year=2000|isbn=978-0-17-444706-1|edition=3rd|pages=563, 576–579, 633, and 640|chapter=Manufacturing industries (chapter 19), World development (chapter 22)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Principles&quot;&gt;{{Cite book|title=Principles of Economics|last=Mankiw|first=N. Gregory|year=2007|isbn=978-0-324-22472-6|edition=4th}}&lt;/ref&gt;
** വളർന്നു വരുന്ന വിപണികൾ
** അതിർത്തി വിപണികൾ
** വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ (സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു)

മറ്റ് മാനദണ്ഡങ്ങൾ പ്രകാരം, ചില രാജ്യങ്ങൾ വികസനത്തിന്റെ ഒരു ഇന്റർമീഡിയറ്റ് ഘട്ടത്തിലാണ്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തെത്തുടർന്ന്, [[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി]] (IMF) പറയുന്ന പരിവർത്തനത്തിലുള്ള രാജ്യങ്ങലിൽ മധ്യ, കിഴക്കൻ യൂറോപ്പിലെ (ഉൾപ്പെടെ) യുഎൻ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും &quot;കിഴക്കൻ യൂറോപ്പ് ഗ്രൂപ്പിൽ&quot; ഉൾപ്പെട്ടിരുന്ന മധ്യ യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങൾ); മധ്യേഷ്യയിലെ മുൻ [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ]] (യുഎസ്എസ്ആർ) രാജ്യങ്ങൾ ([[കസാഖ്സ്ഥാൻ]], [[ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ]], [[കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ]], [[താജിക്കിസ്ഥാൻ]], [[തുർക്‌മെനിസ്ഥാൻ]]); [[മംഗോളിയ]] എന്നിവയുണ്ട്. 2009-ഓടെ, IMF-ന്റെ വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് രാജ്യങ്ങളെ &quot;(1) പ്രതിശീർഷ വരുമാന നിലവാരം, (2) കയറ്റുമതി വൈവിധ്യവൽക്കരണം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ച് വികസിത, ഉയർന്നുവരുന്ന, അല്ലെങ്കിൽ വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളായി തരംതിരിച്ചു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/faq.htm#q4b|title=Q. How does the WEO categorize advanced versus emerging and developing economies?|access-date=20 July 2009|website=[[International Monetary Fund]]}}&lt;/ref&gt;

==== ഭൂമിശാസ്ത്രം പ്രകാരം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഭൂമിശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് തരം തിരിക്കാം:

* ചെറിയ ദ്വീപ് വികസ്വര സംസ്ഥാനങ്ങൾ (സമാനമായ [[സുസ്ഥിര വികസനം|സുസ്ഥിര വികസന]] വെല്ലുവിളികൾ പങ്കിടുന്ന ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളായ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടം: ചെറുതും എന്നാൽ വളരുന്നതുമായ ജനസംഖ്യ, പരിമിതമായ വിഭവങ്ങൾ, വിദൂരത, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾക്കുള്ള]] സാധ്യത, ബാഹ്യ ആഘാതങ്ങൾക്കുള്ള സാധ്യത, [[അന്താരാഷ്ട്രവാണിജ്യം|അന്താരാഷ്ട്ര വ്യാപാരത്തെ]] അമിതമായി ആശ്രയിക്കൽ, ദുർബലമായ ചുറ്റുപാടുകളും).
* ഭൂരഹിത വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ( [[കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട രാജ്യം|ഭൂരഹിത രാജ്യങ്ങൾ]] പലപ്പോഴും സാമ്പത്തികവും മറ്റ് ദോഷങ്ങളും അനുഭവിക്കുന്നു)

==== മറ്റ് പാരാമീറ്ററുകൾ പ്രകാരം ====

* കനത്ത കടബാധ്യതയുള്ള ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾ (Heavily indebted poor countries)- ഐഎംഎഫിന്റെയും ലോക ബാങ്കിന്റെയും മറ്റൊരു നിർവചനം
* പരിവർത്തന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ (Transition economy)- ഇവ കേന്ദ്രീകൃതമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത ഒരു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് കമ്പോളത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു
* മൾട്ടി-ഡൈമൻഷണൽ ക്ലസ്റ്ററിംഗ് സിസ്റ്റം: വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്ത വികസന മുൻഗണനകളും വിഭവങ്ങളിലേക്കും സ്ഥാപനപരമായ ശേഷികളിലേക്കും പ്രവേശന നിലവാരമുണ്ടെന്നും മനസ്സിലാക്കുകയും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയും അവയുടെ സവിശേഷതകളെയും കുറിച്ച് കൂടുതൽ ധാരണ നൽകാനും അവയെ, ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെയും അസമത്വത്തിന്റെയും അളവ്, ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും നവീകരണവും, രാഷ്ട്രീയ നിയന്ത്രണങ്ങൾ, ബാഹ്യ പ്രവാഹങ്ങളെ ആശ്രയിക്കൽ തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അഞ്ച് വ്യത്യസ്ത ഗ്രൂപ്പുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Koch|first=Svea|date=2015-06-01|title=From Poverty Reduction to Mutual Interests? The Debate on Differentiation in EU Development Policy|journal=Development Policy Review|volume=33|issue=4|pages=479–502|doi=10.1111/dpr.12119|issn=1467-7679|url=http://edoc.vifapol.de/opus/volltexte/2013/4586/pdf/BP_2.2013.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Vázquez|first=Sergio Tezanos|last2=Sumner|first2=Andy|date=December 2013|title=Revisiting the Meaning of Development: A Multidimensional Taxonomy of Developing Countries|journal=The Journal of Development Studies|volume=49|issue=12|pages=1728–1745|doi=10.1080/00220388.2013.822071}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Taeihagh|first=Araz|title=Crowdsourcing, Sharing Economies and Development|journal=Journal of Developing Societies|volume=33|issue=2|year=2017|pages=191–222|doi=10.1177/0169796x17710072|arxiv=1707.06603}}&lt;/ref&gt;

==== സ്വയം പ്രഖ്യാപനം ====
പൊതുവേ, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ഏതൊരു രാജ്യത്തിന്റെയും &quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന അവകാശവാദം അംഗീകരിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ 20 വർഷത്തിനിടയിൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സാമ്പത്തിക സൂചകങ്ങളാലും &quot;വികസിതം&quot; ആയിത്തീർന്ന ചില രാജ്യങ്ങൾ ഇപ്പോഴും അവരെ &quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; എന്ന് തരംതിരിക്കണമെന്ന് നിർബന്ധിക്കുന്നു, കാരണം അത് അവർക്ക് [[ലോക വ്യാപാര സംഘടന]]യിൽ മുൻഗണനകൾക്ക് അർഹത നൽകുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് [[ബ്രൂണൈ]], [[ഹോങ്കോങ്]] തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങൾ. [[കുവൈറ്റ്‌]], [[മകൗ]], [[ഖത്തർ]], [[സിംഗപ്പൂർ]], [[ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ]] എന്നിവ ഈ സ്വയം പ്രഖ്യാപിത പദവിയെ ഉദ്ധരിക്കുകയും വിമർശിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://trumpwhitehouse.archives.gov/presidential-actions/memorandum-reforming-developing-country-status-world-trade-organization|title=Memorandum on Reforming Developing-Country Status in the World Trade Organization.|date=26 July 2019|website=[[whitehouse.gov]]}}&lt;/ref&gt;

=== വികസനത്തിന്റെ അളവും ആശയവും ===
[[പ്രമാണം:Newly_industrialized_countries_2013.svg|ലഘുചിത്രം| 2013 പ്രകാരം പുതുതായി വ്യാവസായിക രാജ്യങ്ങലായവ.]]
സാമ്പത്തികമോ മാനുഷികമോ ആയ ഘടകങ്ങളാൽ വികസനം അളക്കാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പൊതുവേ, ജനസംഖ്യയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ കാര്യമായ തോതിൽ വ്യാവസായികവൽക്കരണം നേടിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങളാണ്. മിക്ക കേസുകളിലും അവ താഴ്ന്ന ജീവിതനിലവാരം ഉള്ള രാജ്യങ്ങളാണ് . കുറഞ്ഞ വരുമാനവും ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും തമ്മിൽ ബന്ധമുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt; പ്രതിശീർഷ വരുമാനം, [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനം]], ആയുർദൈർഘ്യം, സാക്ഷരതാ നിരക്ക്, സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചിക തുടങ്ങിയ സ്ഥിതിവിവര സൂചികകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് രാജ്യത്തിന്റെ വികസനം അളക്കുന്നത്. ഡാറ്റ ലഭ്യമായ രാജ്യങ്ങളുടെ മാനുഷിക വികസനത്തിന്റെ തോത് അളക്കാൻ, മുകളിൽ പറഞ്ഞ ചില സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ സംയുക്ത സൂചകമായ [[മാനവ വികസന സൂചിക|ഹ്യൂമൻ ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡക്‌സ്]] (HDI) യുഎൻ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. വളർച്ചയെ വിലയിരുത്തുന്നതിനായി ലോകത്തിലെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളും പ്രമുഖ വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു ബ്ലൂപ്രിൻറിൽ നിന്നാണ് യുഎൻ [[സഹസ്രാബ്ദ വികസനലക്ഷ്യങ്ങൾ|സഹസ്രാബ്ദ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] നിശ്ചയിച്ചത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/millenniumgoals/|title=United Nations Millennium Development Goals|access-date=2018-03-28|website=www.un.org}}&lt;/ref&gt; ഈ ലക്ഷ്യങ്ങൾ 2015-ൽ അവസാനിപ്പിച്ച് [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] അവതരിപ്പിച്ചു.

വികസ്വര രാഷ്ട്രം എന്ന സങ്കൽപ്പം, വൈവിധ്യമാർന്ന ദിശാസൂചനകളുള്ള നിരവധി സൈദ്ധാന്തിക സംവിധാനങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു - ഉദാഹരണത്തിന്, കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവാകൽ, [[വിമോചനദൈവശാസ്ത്രം|വിമോചന ദൈവശാസ്ത്രം]], [[മാർക്സിസം]], സാമ്രാജ്യത്വ വിരുദ്ധത, ആധുനികവൽക്കരണം, സാമൂഹിക മാറ്റം, രാഷ്ട്രീയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ .

രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തിന്റെ ഘട്ടം മുതൽ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള മേഖലാപരമായ മാറ്റങ്ങളാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന സൂചകം. ശരാശരി, ദ്വിതീയ മേഖലയിൽ ( നിർമ്മാണം) 50% സംഭാവനയുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ഗണ്യമായി വളർച്ചയുലവയാണ്. അതുപോലെ തൃതീയ മേഖലയുടെ ശക്തികേന്ദ്രമുള്ള രാജ്യങ്ങളും സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ ഉയർന്ന നിരക്ക് കാണുന്നു.

== വിമർശനങ്ങളും അനുബന്ധ പദങ്ങളും ==
വികസ്വര രാജ്യം എന്ന പദത്തിൻറെ ഉപയോഗത്തിനെത്രിരെ വിമർശനമുണ്ട്. ഒരു വികസിത രാജ്യവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഈ പദം ഇത്തരത്തിലുള്ള രാജ്യത്തിന്റെ അപകർഷതയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt; [[ക്യൂബ|ക്യൂബയും]] [[ഭൂട്ടാൻ|ഭൂട്ടാനും]] പോലുള്ള ഏതാനും രാജ്യങ്ങൾ പിന്തുടരേണ്ടെന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ പരമ്പരാഗത പാശ്ചാത്യ മാതൃകയിലേക്ക് വികസിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം ആയി അതിനെ കരുതാം. &lt;ref name=&quot;Karma Ura&quot;&gt;{{Cite web|url=http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/savifadok/volltexte/2009/305/pdf/mono_1en_bt_dev_stry.pdf|title=The Bhutanese development story|access-date=17 September 2012|last=Ura|first=Karma}}&lt;/ref&gt; മൊത്തത്തിലുള്ള ദേശീയ സന്തോഷ സൂചകം പോലെയുള്ള ഇതര അളവുകൾ പ്രധാന സൂചകങ്ങളായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം|260x260ബിന്ദു| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
&quot;വികസ്വര&quot;, &quot;അവികസിത&quot; എന്നീ പദങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തെ ചോദ്യം ചെയ്ത ആദ്യകാല വിമർശനങ്ങളിലൊന്ന്, അമേരിക്കയും ആഫ്രിക്കൻ ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ പാരാമീറ്ററുകൾ താരതമ്യം ചെയ്ത് 1973-ൽ പ്രമുഖ ചരിത്രകാരനും അക്കാദമികനുമായ വാൾട്ടർ റോഡ്‌നി നടത്തിയതാണ് . &lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://abahlali.org/files/3295358-walter-rodney.pdf|title=''How Europe Underdeveloped Africa''|last=Rodney|first=Walter|date=1973|publisher=Bogle-L'Ouverture Publications, London and Tanzanian Publishing House, Dar-Es-Salaam|page=25|language=en}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; നിർവചിക്കുന്നതിന് &quot;സ്ഥാപിത നിര്വ്വചനം&quot; ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;unstated.un.org&quot;&gt;{{Cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|title=Millennium Development Indicators: World and regional groupings|access-date=13 May 2017|date=2003|publisher=[[United Nations Statistics Division]]|at=Note b|archive-url=https://web.archive.org/web/20050210031555/http://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|archive-date=10 February 2005}}&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞനും സുസ്ഥിര വികസന വിദഗ്ധനുമായ [[ജെഫ്രി സെയ്ക്സ്|ജെഫ്രി സാക്‌സിന്റെ]] അഭിപ്രായത്തിൽ, വികസിതവും വികസ്വരവുമായ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള നിലവിലെ വിഭജനം പ്രധാനമായും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു പ്രതിഭാസമാണ്. &lt;ref name=&quot;The End of Poverty&quot;&gt;{{Cite book|title=The End of Poverty|title-link=The End of Poverty|last=Sachs|first=Jeffrey|publisher=The Penguin Press|year=2005|isbn=1-59420-045-9|location=New York, New York}}&lt;/ref&gt;  അന്തരിച്ച ആഗോള ആരോഗ്യ വിദഗ്ധൻ [[ഹാൻസ് റോസ്‌ലിങ്|ഹാൻസ് റോസ്ലിംഗ്]] ഈ ആശയം &quot;കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്&quot; എന്ന് പറഞ്ഞ് ഈ നിബന്ധനകൾക്കെതിരെ വാദിച്ചു. &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; വ്യക്തമായ നിർവചനത്തിന്റെ അഭാവം കണക്കിലെടുത്ത്, സുസ്ഥിര വിദഗ്ധനും ഗ്ലോബൽ ഫുട്‌പ്രിന്റ് നെറ്റ്‌വർക്കിന്റെ സ്ഥാപകനുമായ മാത്തിസ് വാക്കർനാഗൽ, രാജ്യങ്ങളുടെ ബൈനറി ലേബലിംഗ് &quot;വിവരണാത്മകമോ വിശദീകരണമോ അല്ല&quot; എന്ന് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.newsociety.com/Books/E/Ecological-Footprint|title=Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget|last=Wackernagel|first=Mathis|last2=Beyers|first2=Bert|publisher=New Society Publishers|year=2019|isbn=978-0865719118|location=Gabriola Island, BC, Canada|pages=132|author-link=Mathis Wackernagel}}&lt;/ref&gt; വാക്കർനാഗലും റോസ്‌ലിംഗും വാദിക്കുന്നത്, വാസ്തവത്തിൽ, രണ്ട് തരം രാജ്യങ്ങളല്ല, 200-ലധികം വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾ, എല്ലാം ഒരേ പ്രകൃതി നിയമങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഓരോന്നിനും തനതായ സവിശേഷതകളുണ്ട് എന്നാണ്. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot; /&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന പദം നിലവിലെ സാഹചര്യത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 1990-കളുടെ അവസാനം മുതൽ, യുഎൻ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളായി തിരിച്ച രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വിഭാഗത്തേക്കാൾ ഉയർന്ന വളർച്ചാ നിരക്ക് പ്രകടിപ്പിക്കാൻ പ്രവണത കാണിക്കുന്നു..&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2014|title=On the structure of the present-day convergence|url=https://www.academia.edu/30720894|journal=Campus-Wide Information Systems|volume=31|issue=2/3|pages=139–152|doi=10.1108/CWIS-11-2013-0064}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന വാക്കിന്റെ യൂഫെമിസ്റ്റിക് വശം മോഡറേറ്റ് ചെയ്യാൻ, [[അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകൾ]] സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ രാജ്യം എന്ന പദം ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി-ഇത് ഒരു അർത്ഥത്തിലും വികസ്വരമായി കണക്കാക്കാനാവില്ല. വികസ്വര ലോക ജീവിത നിലവാരം വളരെ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് ഇത് എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.

ശിശുമരണ നിരക്ക്, ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക്, തീവ്ര ദാരിദ്ര്യ നിരക്ക് തുടങ്ങിയ സൂചികകളിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പുരോഗതി കാരണം, &quot;വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം&quot; പ്രസക്തമല്ലെന്ന് 2015-ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; ലോകവികസന സൂചകങ്ങളുടെ 2016-ലെ പതിപ്പിൽ, കാലഹരണപ്പെട്ട രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള വ്യത്യാസം കണക്കിലെടുത്ത് &quot;വികസിത&quot;, &quot;വികസ്വര&quot; രാജ്യങ്ങളെ ഇനി വേർതിരിക്കേണ്ടെന്ന് [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്ക്]] തീരുമാനിച്ചു. &lt;ref name=&quot;WB&quot;&gt;{{Cite web|url=http://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=October 22, 2016|last=Fantom|first=Neil|last2=Khokhar|first2=Tariq|date=15 April 2016|website=The Data Blog|publisher=The World Bank|last3=Purdie|first3=Edie}}&lt;/ref&gt; അതനുസരിച്ച്, ലോകബാങ്ക് ആ ഡിസ്ക്രിപ്റ്ററിന്റെ ഉപയോഗം ഘട്ടംഘട്ടമായി നിർത്തുകയാണ്. പകരം, വേൾഡ്ബാങ്കിന്റെ റിപ്പോർട്ടുകൾ (വേൾഡ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡിക്കേറ്റേഴ്‌സ് (ഡബ്ല്യുഡിഐ), ഗ്ലോബൽ മോണിറ്ററിംഗ് റിപ്പോർട്ട് എന്നിവ പോലുള്ളവ) ഇപ്പോൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള, പ്രദേശങ്ങൾക്കായുള്ള, വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കായുള്ള ഡാറ്റ സംഗ്രഹങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.. &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== മൂന്നാം ലോകം ===
സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തിനും ശീതയുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തിനും ശേഷം കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശാബ്ദങ്ങളായി, ''മൂന്നാം ലോകം'' എന്ന പദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുമായി മാറിമാറി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു, എന്നാൽ അത് നിലവിലെ രാഷ്ട്രീയത്തെയും സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നില്ല എന്നതിനാൽ ഈ ആശയം ഇപ്പോ കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്. . [[ശീതയുദ്ധം|ശീതയുദ്ധകാലത്ത്]] [[നാറ്റോ]] ( ഒന്നാം ലോകം ), [[കിഴക്കൻ ബ്ലോക്ക്|കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ബ്ലോക്ക്]] ( രണ്ടാം ലോകം, ഈ പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ലെങ്കിലും) [[ചേരിചേരാ പ്രസ്ഥാനം|അല്ലെങ്കിൽ]] (മൂന്നാം ലോകം) എന്നിങ്ങനെ രാജ്യങ്ങളെ നിർവചിക്കാൻ മൂന്ന് ലോക മാതൃക ഉടലെടുത്തു. കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, &quot;മൂന്നാം ലോകം&quot; എന്നത് ഒരു സാമ്പത്തിക ഗ്രൂപ്പിംഗിനെക്കാൾ രാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt;

=== ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് ===
&quot; ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് &quot; എന്ന പദം 2004 മുതൽ കൂടുതൽ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. &lt;ref name=&quot;concept&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.academia.edu/7917466|title=The Use of the Concept 'Global South' in Social Science &amp; Humanities|access-date=2016-10-06|last=Pagel|first=Heikie|last2=Ranke|first2=Karen|date=11 July 2014|publisher=[[Humboldt University of Berlin]]|last3=Hempel|first3=Fabian|last4=Köhler|first4=Jonas}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GYdeNdKrp8sC&amp;pg=PA13|title=Urban Poverty in the Global South: Scale and Nature|last=Mitlin|first=Diana|last2=Satterthwaite|first2=David|date=2013|publisher=Routledge|isbn=9780415624664|page=13}}&lt;/ref&gt; സമ്പന്നമായ &quot;വടക്കൻ&quot; രാജ്യങ്ങളിലെ ദരിദ്രമായ &quot;തെക്കൻ&quot; പ്രദേശങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാം. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=s3s7a39GHIEC&amp;pg=PA11|title=The Foreign Policies of the Global South: Rethinking Conceptual Frameworks|last=Braveboy-Wagner|first=Jacqueline Anne|date=2003|publisher=Lynne Rienner Publishers|isbn=9781588261755|page=11}}&lt;/ref&gt; ഈ രാജ്യങ്ങളുടെ &quot; [[കോളനിവാഴ്ച|കൊളോണിയലിസം]], [[പുതിയ സാമ്രാജ്യത്വം|നവ-സാമ്രാജ്യത്വം]], ജീവിതനിലവാരം, ആയുർദൈർഘ്യം, വിഭവങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം എന്നിവയിൽ വലിയ അസമത്വങ്ങൾ നിലനിറുത്തുന്ന വ്യത്യസ്ത സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക മാറ്റങ്ങളുടെ പരസ്പരബന്ധിതമായ ചരിത്രങ്ങളെയാണ് ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് പരാമർശിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite journal|last=Dados|first=Nour|last2=Connell|first2=Raewyn|date=2012-01-01|title=the global south|jstor=41960738|journal=Contexts|volume=11|issue=1|pages=12–13|doi=10.1177/1536504212436479}}&lt;/ref&gt;

=== അനുബന്ധ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ===
&quot;വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ&quot; എന്ന പദത്തിന് അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ഗവേഷണ സിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ട് (കാലക്രമത്തിൽ):

* ആധുനികവൽക്കരണ സിദ്ധാന്തം - സമൂഹങ്ങൾക്കുള്ളിലെ നവീകരണ പ്രക്രിയ വിശദീകരിക്കാൻ
* ആശ്രിതത്വ സിദ്ധാന്തം - ദരിദ്രവും അവികസിതവുമായ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;പരിധിയിൽ&quot; നിന്ന് സമ്പന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;കോർ&quot; ലേക്ക് വിഭവങ്ങൾ ഒഴുകുന്നു, ആദ്യത്തേതിന്റെ ചെലവ് രണ്ടാമത്തേതിനെ സമ്പന്നമാക്കുന്നു.
* വികസന സിദ്ധാന്തം - സമൂഹത്തിൽ അഭികാമ്യമായ മാറ്റം എങ്ങനെ മികച്ച രീതിയിൽ കൈവരിക്കുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരം.
* വികസനാനന്തര സിദ്ധാന്തം - വികസനത്തിന്റെ മുഴുവൻ ആശയവും പ്രയോഗവും ലോകത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ പാശ്ചാത്യ-വടക്കൻ മേധാവിത്വത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു.

== പൊതുവായ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ ==

=== സർക്കാർ, രാഷ്ട്രീയം, ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിക്ക് ശേഷം മാത്രമാണ് പൂർണ്ണ സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശവും [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യവും]] നേടിയത്. സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടുന്നത് വരെ പലതും ഒരു സാമ്രാജ്യത്വ യൂറോപ്യൻ ശക്തിയാണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ രാഷ്ട്രീയ സംവിധാനങ്ങൾ വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാണ്, എന്നാൽ മിക്ക രാഅജ്യങ്ങലിലു 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, വ്യത്യസ്തമായ വിജയവും രാഷ്ട്രീയ സ്വാതന്ത്ര്യവും ഉള്ള ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യ ഗവൺമെന്റുകൾ]] വന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Palat|first=Ravi Arvind|date=April 2010|title=World Turned Upside Down? Rise of the global South and the contemporary global financial turbulence|journal=Third World Quarterly|volume=31|issue=3|pages=365–384|doi=10.1080/01436597.2010.488465}}&lt;/ref&gt; 'ഫലപ്രദമായ [[പൗരത്വം]] ' എന്നത് [[സമൂഹശാസ്ത്രം|സാമൂഹ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ]] പാട്രിക് ഹെല്ലർ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്: &quot;സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തെ ഔപചാരിക നിയമപരമായ അവകാശങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിടവ്, ആ അവകാശങ്ങൾ അർത്ഥപൂർവ്വം പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള യഥാർത്ഥ കഴിവ്&quot;. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Heller|first=Patrick|date=October 2012|title=Democracy, Participatory Politics and Development: Some Comparative Lessons from Brazil, India and South Africa|journal=Polity|volume=44|issue=4|pages=643–665|doi=10.1057/pol.2012.19}}&lt;/ref&gt;

പൗരത്വത്തിനപ്പുറം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ക്രോസ്-ബോർഡർ മൊബിലിറ്റിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം, വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ പരമ്പരാഗത ശ്രദ്ധയുടെ തിരുത്തലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന കുടിയേറ്റ സംവാദങ്ങളിൽ വിലപ്പെട്ട വെളിച്ചം വീശുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The age of migration: international population movements in the modern world|last=Haas|first=Hein de|last2=Castles|first2=Stephen|last3=Miller|first3=Mark J|date=2020|isbn=978-1-352-00798-5|pages=96–123|oclc=1143614574}}&lt;/ref&gt; ചില രാഷ്ട്രീയ ശാസ്ത്രജ്ഞർ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ ഉടനീളം ദേശസാൽക്കരണം, വികസനം, നവലിബറൽ മൈഗ്രേഷൻ മാനേജ്മെന്റ് ഭരണകൂടങ്ങളുടെ ഒരു ടൈപ്പോളജി തിരിച്ചറിയുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Adamson|first=Fiona B.|last2=Tsourapas|first2=Gerasimos|date=24 October 2019|title=The Migration State in the Global South: Nationalizing, Developmental, and Neoliberal Models of Migration Management|journal=International Migration Review|volume=54|issue=3|pages=853–882|doi=10.1177/0197918319879057}}&lt;/ref&gt;

=== സമ്പദ്ഘടന ===
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും അപകോളനിവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം, മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പുതിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും സാമ്പത്തിക ഉത്തേജനവും ആവശ്യമായിരുന്നു. പലരും വിദേശ നിക്ഷേപത്തെ ആശ്രയിച്ചു. ഈ ഫണ്ടിംഗ് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, പക്ഷേ വ്യവസ്ഥാപരമായ ചൂഷണത്തിന്റെ ഒരു സംവിധാനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു.  അവർ വിലപേശലിനായി [[സ്വാഭാവികറബ്ബർ|റബ്ബർ]] പോലുള്ള അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ കയറ്റുമതി ചെയ്തു. പാശ്ചാത്യ ലോകത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കമ്പനികൾ പലപ്പോഴും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വിലകുറഞ്ഞ തൊഴിലാളികളെ ഉൽപാദനത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt; പാശ്ചാത്യർക്ക് ഈ സംവിധാനത്തിൽ നിന്ന് കാര്യമായ നേട്ടമുണ്ടായെങ്കിലും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവികസിതമാക്കി.

ഈ ക്രമീകരണത്തെ ചിലപ്പോൾ നിയോകൊളോണിയലിസം എന്ന് വിളിക്കുന്നു, അതായത് വികസിത രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു സംവിധാനം.&amp;nbsp;മുൻ കോളനികൾ ഇപ്പോഴും അവരുടെ മുൻ കോളനിവൽക്കരിച്ചയാളാണ് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് എന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല; അത് കൊളോണിയൽ പോലുള്ള ചൂഷണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പലപ്പോഴും സ്വയം വികസിക്കുന്നതിനുപകരം സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളെ കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.  ഈ സമ്പ്രദായം അവസാനിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/neocolonialism|title=Neocolonialism|access-date=2019-04-01|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}&lt;/ref&gt; ഈ സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നാണ് പുതിയ അന്താരാഷ്ട്ര സാമ്പത്തിക ക്രമം . വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവശേഷിപ്പിക്കുന്നതോ സ്വയംപര്യാപ്തമാക്കുന്നതോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു 'നൂൽബന്ധമില്ലാത്ത' നയം അവർക്കുണ്ട്. കൂടുതൽ വ്യക്തമായി പറഞ്ഞാൽ, അവർ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെയും വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന്റെയും മേലുള്ള പരമാധികാരത്തെ വാദിക്കുന്നു.

NIEO പോലെയുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കൂട്ടുകെട്ടുകൾ ലോക വേദിയിൽ സമത്വത്തിനായി ഇടയ്ക്കിടെ ലോബി ചെയ്യുന്നു. ചൈനയുടെ ഉയർച്ച [[ബ്രിക്|BRIC രാജ്യങ്ങളുടെ]] ഉയർച്ചയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt;

== പൊതുവായ വെല്ലുവിളികൾ ==
 
വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ മിക്കപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യുന്ന ആഗോള പ്രശ്നങ്ങളിൽ [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണം]], ആഗോള ആരോഗ്യ ഭരണം, ആരോഗ്യം, പ്രതിരോധ ആവശ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന ശാസ്ത്ര-സാങ്കേതിക രംഗത്തെ പുതുമകൾ പോലുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇത് വ്യത്യസ്തമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ager|first=Alastair|last2=Yu|first2=Gary|last3=Hermosilla|first3=Sabrina|date=September 2012|title=Mapping the key issues shaping the landscape of global public health|journal=Global Public Health|volume=7|issue=sup1|pages=S16–S28|doi=10.1080/17441692.2012.679741|pmid=22765282}}&lt;/ref&gt;

മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പൊതുവായുള്ള ഈ മാനദണ്ഡങ്ങളുണ്ട്: &lt;ref name=&quot;UN2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/development/desa/dpad/least-developed-country-category/ldc-criteria.html|title=Criteria For Identification Of LDCs|access-date=2018-03-02|date=2010-03-04|publisher=[[United Nations Department of Economic and Social Affairs]], Development Policy and Analysis Division}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;

* ഉയർന്ന [[ദാരിദ്ര്യം]] - മൂന്ന് വർഷത്തെ ശരാശരി പ്രതിശീർഷ ജിഎൻഐ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, GNI പ്രതിശീർഷ മൂല്യം US$1,025-ൽ കുറവാണെങ്കിൽ (2018-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്) രാജ്യം ഏറ്റവും വികസിത രാജ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;
* മാനവ വിഭവശേഷി ബലഹീനത ( [[പോഷണം]], ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, മുതിർന്നവരുടെ [[സാക്ഷരത]] എന്നിവയുടെ സൂചകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).
* സാമ്പത്തിക പരാധീനത (കാർഷിക ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ അസ്ഥിരത, ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും കയറ്റുമതിയുടെ അസ്ഥിരത, പാരമ്പര്യേതര പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക പ്രാധാന്യം, ചരക്ക് കയറ്റുമതി ഏകാഗ്രത, സാമ്പത്തിക കുറവിന്റെ വൈകല്യം, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളാൽ]] കുടിയിറക്കപ്പെട്ട ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).

=== നഗര ചേരികൾ ===
യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച്, 2012-ൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 33% അല്ലെങ്കിൽ ഏകദേശം 863 ദശലക്ഷം ആളുകൾ [[ചേരി|ചേരികളിലാണ്]] താമസിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/745habitat.pdf|title=State of the World's Cities Report 2012/2013: Prosperity of Cities|access-date=4 October 2013|publisher=UNHABITAT}}&lt;/ref&gt; 2012-ൽ, ചേരികളിൽ താമസിക്കുന്ന നഗര ജനസംഖ്യയുടെ അനുപാതം ഏറ്റവും ഉയർന്നത് സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലാണ് (62%), ദക്ഷിണേഷ്യ (35%), തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യ (31%), കിഴക്കൻ ഏഷ്യ (28%). &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot; /&gt; {{Rp|127}}

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ 43% ഉം വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ 78% ഉം ചേരി നിവാസികളാണെന്ന് യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;grhs2003&quot;&gt;[http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf The challenge of slums – Global report on Human Settlements] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921055009/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf|date=21 September 2013}}, United Nations Habitat (2003)&lt;/ref&gt;

വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ ചേരികൾ രൂപപ്പെടുകയും വളരുകയും ചെയ്യുന്നു. ദ്രുതഗതിയിലുള്ള [[നഗരവത്കരണം|ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റം]], സാമ്പത്തിക സ്തംഭനാവസ്ഥയും വിഷാദവും, ഉയർന്ന [[തൊഴിലില്ലായ്മ]], ദാരിദ്ര്യം, അനൗപചാരിക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, തെറ്റായ ആസൂത്രണം, രാഷ്ട്രീയം, പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ, സാമൂഹിക സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാരണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;whyslums&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|title=What are slums and why do they exist?|date=April 2007|publisher=UN-Habitat|location=Kenya|archive-url=https://web.archive.org/web/20110206143558/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|archive-date=2011-02-06}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Spontaneous Shelter: International Perspectives and Prospects|last=Patton|first=Carl V.|date=1988|publisher=Temple University Press|isbn=978-0-87722-507-2|location=Philadelphia}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;grhs2011&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|title=Assessing Slums in the Development Context|access-date=16 September 2013|year=2011|publisher=United Nations Habitat Group|archive-url=https://web.archive.org/web/20140105025237/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|archive-date=5 January 2014}}&lt;/ref&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ജനസംഖ്യ വികസിക്കുമ്പോൾ, ഗ്രാമവാസികൾ കുടിയേറ്റത്തിലൂടെ നഗരങ്ങളിലേക്ക് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു, ഇത് ചേരികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. &lt;ref name=&quot;Westra&quot;&gt;{{Cite journal|last=Westra|first=Richard|year=2011|title=Renewing Socialist Development in the Third World|journal=[[Journal of Contemporary Asia]]|volume=41|issue=4|pages=519–543|doi=10.1080/00472336.2011.610612}}&lt;/ref&gt;

ചില നഗരങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ദക്ഷിണേഷ്യയിലെയും സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെയും രാജ്യങ്ങളിൽ ചേരികൾ വ്യാപകമാണ്, നഗര ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം താമസിക്കുന്നു. ഇവയെ ചിലപ്പോൾ &quot;ചേരി നഗരങ്ങൾ&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Slum Cities and Cities with Slums&quot; States of the World's Cities 2008/2009|publisher=UN-Habitat}}&lt;/ref&gt;

=== സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ ===
[[പ്രമാണം:A_formation_of_human_chain_at_India_Gate_by_the_women_from_different_walks_of_life_at_the_launch_of_a_National_Campaign_on_prevention_of_violence_against_women,_in_New_Delhi_on_October_02,_2009.jpg|ലഘുചിത്രം| 2009 ഒക്‌ടോബർ 02-ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ തടയുന്നതിനുള്ള ദേശീയ കാമ്പയിന്റെ സമാരംഭത്തിൽ സമൂഹത്തിന്റെ വിവിധ തുറകളിലുള്ള സ്ത്രീകൾ ഇന്ത്യാ ഗേറ്റിൽ രൂപീകരിച്ച മനുഷ്യച്ചങ്ങല.]]
ലോകത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ പല തരത്തിലുള്ള അതിക്രമങ്ങളും കൂടുതലാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, സ്ത്രീധന പീഡനവും വധുവിനെ ചുട്ടുകൊല്ലലും, കംബോഡിയ ഉൾപ്പെടെയുള്ള തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലെ [[ആസിഡ് ആക്രമണം|ആസിഡ് എറിയൽ]], മിഡിൽ ഈസ്റ്റുമായും ദക്ഷിണേഷ്യയുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന [[ദുരഭിമാനക്കൊല]]. അതുപോലെ എത്യോപ്യ, മധ്യേഷ്യ, കോക്കസസ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകൽ വഴിയുള്ള വിവാഹം കാണപ്പെടുന്നു. വധുവില അടയ്ക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദുരുപയോഗം (അക്രമം, കടത്ത്, നിർബന്ധിത വിവാഹം എന്നിവ പോലുള്ളവ) സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയുടെയും ഓഷ്യാനിയയുടെയും ചില ഭാഗങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.  &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|title=An exploratory study of bride price and domestic violence in Bundibugyo District, Uganda|access-date=6 August 2014|date=April 2012|publisher=Centre for Human Rights Advancement (CEHURA) and [[South African Medical Research Council]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130717105205/http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|archive-date=17 July 2013}}&lt;/ref&gt;

പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ഇപ്പോഴും നടക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമത്തിന്റെ മറ്റൊരു രൂപമാണ് [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]] (FGM). ഇത് കൂടുതലും ആഫ്രിക്കയിലും ഒരു പരിധിവരെ മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലും ഏഷ്യയുടെ മറ്റു ചില ഭാഗങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്നു. സൊമാലിയ (98% സ്ത്രീകളും), ഗിനിയ (96%), ജിബൂട്ടി (93%), ഈജിപ്ത് (91%), എറിത്രിയ (89%), മാലി (89%), സിയറ ലിയോൺ (88%), സുഡാൻ (88%), ഗാംബിയ (76%), ബുർക്കിന ഫാസോ (76%), എത്യോപ്യ (74%) എന്നിവയാണ് ലിംഗ ഛേദനം നടത്തപ്പെട്ട ഏറ്റവും കൂടുതൽ സ്ത്രീകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ. &lt;ref name=&quot;unicef.org&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf|title=Female Genital Mutilation/Cutting: A statistical overview and exploration of the dynamics of change|last=UNICEF|date=22 July 2013|publisher=[[UNICEF]]|author-link=UNICEF|access-date=18 November 2013}}&lt;/ref&gt; [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണവും]] കുടിയേറ്റവും കാരണം, FGM ആഫ്രിക്കയുടെയും മിഡിൽ ഈസ്റ്റിന്റെയും അതിർത്തികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക്, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ബെൽജിയം, കാനഡ, ഫ്രാൻസ്, ന്യൂസിലാൻഡ്, യുഎസ്, യുകെ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് കൂടി വ്യാപിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120|title=Sex &amp; social justice|last=Nussbaum|first=Martha|publisher=Oxford University Press|year=1999|isbn=978-0195110326|editor-last=Nussbaum|editor-first=Martha|editor-link=Martha Nussbaum|location=New York|pages=[https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120 120–121]|chapter=Judging other cultures: the case of genital mutilation|author-link=Martha Nussbaum|chapter-url=https://books.google.com/books?id=43U8DwAAQBAJ&amp;pg=PA120|url-access=registration}}&lt;/ref&gt;

ഇസ്താംബുൾ കൺവെൻഷൻ (ആർട്ടിക്കിൾ 38) സ്ത്രീകളുടെ ജനനേന്ദ്രിയ ഛേദനം നിരോധിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://rm.coe.int/168046031c|title=Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence|date=12 April 2011|access-date=8 October 2017}}&lt;/ref&gt; 2016-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, പല ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിലും [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനംസ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]]  നിയമപരമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;''Citations'':
&lt;/ref&gt;
[[പ്രമാണം:Women_who_experienced_violence_by_an_intimate_partner,_OWID.svg|പകരം=An image showing statistics by percentage of share of women, older than 14 years old who experienced violence by an intimate partner.|ലഘുചിത്രം|239x239ബിന്ദു| ഉറ്റ പങ്കാളിയിൽ നിന്ന് അക്രമം അനുഭവിച്ചിട്ടുല്ല 14 വയസ്സിന് മുകളിൽ പ്രായമുള്ള സ്ത്രീകളുടെ ശതമാനം]]
സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള [[യു.എൻ വിമൻ|യുഎൻ വിമൻറെ]] വസ്തുതകളും കണക്കുകളും അനുസരിച്ച്, &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=facts and figures:Ending Violence against Women}}&lt;/ref&gt; ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 35 ശതമാനം സ്ത്രീകളും അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ചില ഘട്ടങ്ങലിൽ അടുത്ത പങ്കാളികളാൽ ശാരീരികവും ലൈംഗികവുമായ അതിക്രമങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പങ്കാളി അല്ലാത്തവരിൽ നിന്നുള്ള ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ (ലൈംഗിക പീഡനം ഉൾപ്പെടുന്നില്ല) അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച്, ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടുള്ള സ്ത്രീകൾ വിഷാദരോഗം, [[ഗർഭഛിദ്രം|ഗർഭച്ഛിദ്രം]], [[എച്ച്.ഐ.വി.|എച്ച്ഐവി]] സമ്പാദിക്കൽ എന്നിവ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നതായി തെളിവുകൾ കാണിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures#notes|title=facts and figures:ending violence against women}}&lt;/ref&gt;

[[മദ്ധ്യപൂർവേഷ്യ|മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്]], [[ഉത്തരാഫ്രിക്ക|നോർത്ത് ആഫ്രിക്ക]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നത്, തങ്ങളുടെ അമ്മമാരെ ഉപദ്രവിക്കുന്ന അച്ഛനെ കണ്ട കുട്ടികലും ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള അക്രമം അനുഭവിച്ച പുരുഷന്മാരും, പ്രായമാകുമ്പോൾ പങ്കാളിക്കെതിരെ അക്രമം നടത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=Facts and figures: Ending violence against women|access-date=2020-09-26|website=UN Women|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ആരോഗ്യ സംരക്ഷണവും പൊതുജന ആരോഗ്യവും ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും വികസിത രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ആരോഗ്യ പരിപാലനത്തിൽ കാര്യമായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Alhaji|first=Mohammed M.|last2=Alam|first2=Sartaj|date=21 March 2019|title=Health Policy and System Research in Global South: Bridging the Gap through Citizen Participation|url=http://ejournalsystem.net/index.php/jpmi/article/view/2474|journal=Journal of Postgraduate Medical Institute|volume=33|issue=1}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് സാധാരണയായി വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകളേക്കാൾ ആയുർദൈർഘ്യം കുറവാണ്. സാംക്രമിക രോഗങ്ങളുടെ ഭാരം, [[മാതൃമരണം|മാതൃമരണനിരക്ക്]], ശിശുമരണനിരക്ക്, ശിശുമരണനിരക്ക് എന്നിവ സാധാരണഗതിയിൽ ഇവിടെ ഗണ്യമായി കൂടുതലാണ്.
[[പ്രമാണം:Hunger_Map_2020_World_Food_Programme.svg|ലഘുചിത്രം|310x310ബിന്ദു| പട്ടിണി അനുഭവിക്കുന്ന ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം, [[ലോകഭക്ഷ്യപദ്ധതി|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020.&lt;br /&gt;{{Legend|#29b8c7|&lt; 2,5%}}&lt;div class=&quot;legend&quot;&gt;&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#29b8c7; color:black;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;&lt; 2,5%&lt;/div&gt;]]
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ പോഷകാഹാരക്കുറവ് കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w4CGAgAAQBAJ&amp;pg=PA20|title=World Hunger Routledge Introductions to Development|last=Young|first=Liz|date=2002|isbn=9781134774944|page=20}}&lt;/ref&gt; ചില ഗ്രൂപ്പുകൾക്ക് ഉയർന്ന പോഷകാഹാരക്കുറവ് ഉണ്ട്, സ്ത്രീകൾ ഉൾപ്പെടെ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗർഭിണികളോ മുലയൂട്ടുന്നവരോ - അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികൾ, പ്രായമായവർ. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള 200 ദശലക്ഷത്തിലധികം കുട്ടികൾ അവരുടെ വികസന ശേഷിയിൽ എത്താത്തതിന് കാരണം കുട്ടികളിലെ പോഷകാഹാരക്കുറവും കുട്ടികളുടെ വളർച്ച മുരടിപ്പും ആണ്. &lt;ref&gt;Grantham-McGregor, Sally et al., the International Child Development Steering Group. “Developmental Potential in the First 5 Years for Children in Developing Countries.” Lancet 369.9555 (2007): 60–70. PMC. Web. 28 Nov. 2014.&lt;/ref&gt; ഏകദേശം 165&amp;nbsp;2013 &lt;ref name=&quot;Bh2013&quot;&gt;{{Cite journal|title=Evidence-based interventions for improvement of maternal and child nutrition: what can be done and at what cost?|journal=Lancet|volume=382|issue=9890|pages=452–477|date=August 2013|pmid=23746776|doi=10.1016/s0140-6736(13)60996-4}}&lt;/ref&gt; ൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുട്ടികൾ പോഷകാഹാരക്കുറവ് മൂലം വളർച്ച മുരടിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പോഷകാഹാരക്കുറവിന്റെ അതേ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കുള്ളിൽ [[പൊണ്ണത്തടി|പൊണ്ണത്തടിയുടെ]] രൂപത്തിൽ അമിതപോഷണം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.unicef.org/nutrition/files/Progress_for_Children_-_No._4.pdf|title=Progress For Children: A Report Card On Nutrition|publisher=UNICEF}}&lt;/ref&gt;

ഇനിപ്പറയുന്ന ലിസ്റ്റ് പരിസ്ഥിതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാരണങ്ങളോ അവസ്ഥകളോ ശക്തമായ പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളുള്ള ചില രോഗങ്ങളും കാണിക്കുന്നു: &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/heli/risks/ehindevcoun/en|title=Environment and health in developing countries|date=8 September 2016|website=Priority environment and health risks|publisher=[[World Health Organization]]}}&lt;/ref&gt;

* രോഗം/ [[രോഗം]] ( [[മലമ്പനി|മലേറിയ]], [[ക്ഷയം]], [[എയ്‌ഡ്‌സ്‌|എയ്ഡ്സ്]] മുതലായവ. ): വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കുടുംബങ്ങളിൽ രോഗം ഉയർന്നതും പിന്നാക്കാവസ്ഥയിലുള്ളതുമായ ചിലവ് ഭാരങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;Russel S. The economic burden of illness for households in developing countries: a review of studies focusing on malaria, tuberculosis, and human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome. Am J Trop Med Hyg 2004&lt;/ref&gt;
* ഉഷ്ണമേഖലാ, പകർച്ചവ്യാധികൾ ( അവഗണിച്ച ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങൾ )
* സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത [[കുടിവെള്ളം]], മോശം ശുചിത്വവും ശുചിത്വവും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം
* മലിനീകരണം (ഉദാ: [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], [[ജലമലിനീകരണം]] )
* മോട്ടോർ വാഹന കൂട്ടിയിടികൾ
* ബോധപൂർവമല്ലാത്ത വിഷബാധ
* സാംക്രമികേതര രോഗങ്ങളും ദുർബലമായ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ സംവിധാനങ്ങളും

=== വെള്ളം, ശുചിത്വം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ശുചിത്വ സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം വളരെ താഴ്ന്ന നിലയിലാണ്. 2015-ൽ [[ലോകാരോഗ്യസംഘടന|ലോകാരോഗ്യ സംഘടന]] (ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ) കണക്കാക്കിയത് &quot;3 പേരിൽ 1 പേർ, അല്ലെങ്കിൽ 2.4 ബില്യൺ ആളുകൾ ഇപ്പോഴും ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങളില്ലാത്തവരാണ്&quot; എന്നും 663 ദശലക്ഷം ആളുകൾക്ക് ഇപ്പോഴും സുരക്ഷിതവും ശുദ്ധവുമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല എന്നുമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/water_sanitation_health/monitoring/jmp-2015-key-facts/en/|title=Key facts from JMP 2015 report|access-date=2017-11-17|website=World Health Organization|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/mediacentre/news/releases/2015/jmp-report/en/|title=WHO {{!}} Lack of sanitation for 2.4 billion people is undermining health improvements|access-date=2017-11-17|website=www.who.int}}&lt;/ref&gt; 2017-ലെ ജെഎംപിയുടെ കണക്ക് പ്രകാരം 4.5 ബില്യൺ ആളുകൾക്ക് നിലവിൽ സുരക്ഷിതമായ ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങൾ ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്.

ഏകദേശം 892 ദശലക്ഷം ആളുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ആഗോള ജനസംഖ്യയുടെ 12 ശതമാനം ആളുകൾ 2016 &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ൽ ടോയ്‌ലറ്റുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് പകരം തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജനം നടത്തി. ലോകത്ത് തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന 892 ദശലക്ഷം ആളുകളിൽ എഴുപത്തിയാറു ശതമാനവും (678 ദശലക്ഷം) ജീവിക്കുന്നത് വെറും ഏഴ് രാജ്യങ്ങളിലാണ്. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot; /&gt; ഇന്ത്യ (348 ദശലക്ഷം), നൈജീരിയ (38.1 ദശലക്ഷം), ഇന്തോനേഷ്യ (26.4 ദശലക്ഷം), എത്യോപ്യ (23.1 ദശലക്ഷം), പാകിസ്ഥാൻ (19.7 ദശലക്ഷം), നൈജർ (14.6 ദശലക്ഷം), സുഡാൻ (19.7 ദശലക്ഷം) എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ പരസ്യമായി മലമൂത്രവിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന രാജ്യങ്ങൾ. 9.7 ദശലക്ഷം). &lt;ref name=&quot;WBSTATS&quot;&gt;{{Cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SH.STA.ODFC.ZS?locations=ID-NG-NE-ET-SD-IN-PK|title=People practicing open defecation (% of population) – Indonesia, Nigeria, Niger, Ethiopia, Sudan, India, Pakistan|access-date=15 October 2019|website=data.worldbank.org|publisher=[[The World Bank]]}}&lt;/ref&gt;

2015-ൽ യുഎൻ സ്ഥാപിച്ച 17 [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ|സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ]] ഒന്നാണ് സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 6 . എല്ലാ ആളുകൾക്കും ശുദ്ധജലവും ശുചിത്വവും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും പ്രസക്തമാണ്.

=== ഊർജ്ജം ===
[[പ്രമാണം:Solar-Panel-Cooker-in-front-of-hut.jpg|ലഘുചിത്രം| സോളാർ കുക്കറുകൾ ഔട്ട്ഡോർ പാചകത്തിന് ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സായി സൂര്യപ്രകാശം ഉപയോഗിക്കുന്നു.]]
2009 ൽ ലോകത്ത് ഏകദേശം 1.4 ബില്യൺ ആളുകൾ വൈദ്യുതി ഇല്ലാതെ ജീവിച്ചിരുന്നു. 2.7 ബില്യൺ ആളുകൾ വീട്ടിലെ ഊർജ്ജ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മരം, കരി, ചാണകം ( ഉണങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ ചാണക ഇന്ധനം ) എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചു. ആധുനിക ഊർജ സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള ഈ അഭാവം വരുമാന ഉൽപ്പാദനത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു, ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ആളുകളുടെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിക്കുന്നു, കൂടാതെ ആഗോള വനനശീകരണത്തിനും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിനും കാരണമാകുന്നു. ചെറിയ തോതിലുള്ള പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഓൺസൈറ്റ് സോളാർ പവർ, മെച്ചപ്പെട്ട കുക്ക്സ്റ്റൗവ് എന്നിവ പോലെയുള്ള വിതരണ ഊർജ്ജ ഓപ്ഷനുകളും ഗ്രാമീണ കുടുംബങ്ങൾക്ക് ആധുനിക ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;verlaw&quot;&gt;{{Cite journal|title=Energy. Deploying off-grid technology to eradicate energy poverty|journal=Science|volume=338|issue=6103|pages=47–8|date=October 2012|pmid=23042871|doi=10.1126/science.1222307}}&lt;/ref&gt;

നവീകരിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജം വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും അനുയോജ്യമാണ്. ഗ്രാമീണ, വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ, [[ഖനിജ ഇന്ധനം|ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളിൽ]] നിന്ന് ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ പ്രക്ഷേപണവും വിതരണവും ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതും ചെലവേറിയതുമാണ്. പ്രാദേശികമായി പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നത് പ്രായോഗികമായ ഒരു ബദൽ വാഗ്ദാനം ചെയ്യാൻ കഴിയും. &lt;ref name=&quot;aus&quot;&gt;[http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf Power for the People] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120330120425/http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf|date=2012-03-30}} p. 3.&lt;/ref&gt;

വ്യവസായ സംരംഭങ്ങൾക്കും തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും ആവശ്യമായ ഊർജം നൽകുന്നതിലൂടെ പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിന് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് നേരിട്ട് സംഭാവന നൽകാനാകും. പാചകം ചെയ്യാനും ബഹിരാകാശ ചൂടാക്കാനും വെളിച്ചം നൽകാനും ഊർജം നൽകിക്കൊണ്ട് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് പരോക്ഷമായ സംഭാവനകൾ നൽകാനും പുനരുപയോഗ ഊർജ സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്ക് കഴിയും. &lt;ref name=&quot;mdg&quot;&gt;[http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf Energy for Development: The Potential Role of Renewable Energy in Meeting the Millennium Development Goals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080527233918/http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf|date=27 May 2008}} pp. 7–9.&lt;/ref&gt;

പ്രതിശീർഷ സൗരോർജ്ജ സംവിധാനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിൽ കെനിയയാണ് ലോകത്തെ മുൻനിരയിലുള്ളത്. &lt;ref name=&quot;en.ccchina.gov.cn&quot;&gt;{{Cite web|url=http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|title=Archived copy|access-date=30 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20131105071350/http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|archive-date=5 November 2013}}&lt;/ref&gt;

=== മലിനീകരണം ===

==== ജല മലിനീകരണം ====
[[പ്രമാണം:Factory_in_China_at_Yangtze_River.JPG|ലഘുചിത്രം| ചൈനയിലെ യാങ്‌സി നദിക്കരയിലെ ഫാക്ടറി]]
[[പ്രമാണം:Plastic_Pollution_in_Ghana.jpg|ലഘുചിത്രം| ഘാനയിലെ പ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണം]]
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും [[ജലമലിനീകരണം]] ഒരു പ്രധാന പ്രശ്നമാണ്. ഇതിന് എല്ലാ തലങ്ങളിലും (അന്താരാഷ്ട്രം മുതൽ വ്യക്തിഗത ജലസംഭരണികളും കിണറുകളും വരെ) ജലവിഭവ നയത്തിന്റെ തുടർച്ചയായ വിലയിരുത്തലും പുനരവലോകനവും ആവശ്യമാണ്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മരണങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കും കാരണം ജലമലിനീകരണമാണ് എന്നും ഇത് പ്രതിദിനം 14,000-ത്തിലധികം ആളുകളുടെ മരണത്തിന് കാരണമാകുന്നുവെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;death2&quot;&gt;{{cite news |url=http://environment.about.com/od/environmentalevents/a/waterdayqa.htm | last = West | first = Larry | name-list-style = vanc |publisher=About.com |title=World Water Day: A Billion People Worldwide Lack Safe Drinking Water |date=2006-03-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;death&quot;&gt;{{cite news|url=https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 | last = Pink | first = Daniel H. | name-list-style = vanc |publisher=Yahoo |title=Investing in Tomorrow's Liquid Gold |date=April 19, 2006 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060423172532/https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 |archive-date=April 23, 2006 }}&lt;/ref&gt;

ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ജലമലിനീകരണമുള്ള രണ്ട് രാജ്യങ്ങളാണ് ഇന്ത്യയും ചൈനയും: ഇന്ത്യയിൽ പ്രതിദിനം 580 പേർ ജലമലിനീകരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അസുഖങ്ങൾ (ജലജന്യ രോഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ) മൂലം മരിക്കുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|title=An overview of diarrhea, symptoms, diagnosis and the costs of morbidity|year=2010|website=CHNRI|archive-url=https://web.archive.org/web/20130512231350/http://www.inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|archive-date=May 12, 2013}}&lt;/ref&gt; ചൈനയിലെ നഗരങ്ങളിലെ വെള്ളത്തിന്റെ 90 ശതമാനവും മലിനമാണ്.&lt;ref&gt;&quot;[http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2005-06/07/content_449451.htm China says water pollution so severe that cities could lack safe supplies]&quot;. Chinadaily.com.cn. June 7, 2005.&lt;/ref&gt; 2007 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് അര ബില്യൺ ചൈനക്കാർക്ക് സുരക്ഷിതമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Kahn |first1=Joseph |last2=Yardley |first2=Jim | name-list-style = vanc |date=2007-08-26 |title=As China Roars, Pollution Reaches Deadly Extremes |url=https://www.nytimes.com/2007/08/26/world/asia/26china.html |newspaper=New York Times}}&lt;/ref&gt;

==== ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ഒരു വലിയ ആരോഗ്യ പ്രശ്നമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution in developing countries: a major environmental and public health challenge|journal=Bulletin of the World Health Organization|volume=78|issue=9|pages=1078–92|date=2000|pmid=11019457|pmc=2560841}}&lt;/ref&gt; ബയോമാസ് കത്തിക്കുന്നതാണ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പ്രധാന ഉറവിടം. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ 300 കോടി ജനങ്ങൾ തടി, [[കരി]], ചാണകം, വിളകളുടെ അവശിഷ്ടം എന്നിവയുടെ രൂപത്തിലുള്ള ബയോമാസിനെ അവരുടെ ഗാർഹിക പാചക ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|year=2008|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|url=http://sapiens.revues.org/index130.html|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1}}&lt;/ref&gt; പാചകത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും വീടിനുള്ളിൽ, ശരിയായ വായുസഞ്ചാരമില്ലാത്ത അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് നടക്കുന്നത് എന്നതിനാൽ, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ, പ്രാഥമികമായി ദരിദ്രരായ സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും ഗുരുതരമായ ആരോഗ്യ അപകടങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു.

ആഗോളതലത്തിൽ, 2012 ൽ താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, 4.3 ദശലക്ഷം മരണങ്ങൾ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ഉണ്ടായി. യഥാക്രമം 1.69, 1.62 ദശലക്ഷം മരണങ്ങളുള്ള തെക്ക് കിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ, പടിഞ്ഞാറൻ പസഫിക് മേഖലകളാണ് കൂടുതൽ ബാധിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ആഫ്രിക്കയിൽ ഏകദേശം 600,000 മരണങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;WHO1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/FINAL_HAP_AAP_BoD_24March2014.pdf?ua=1|title=Burden of disease from Indoor Air Pollution for 2012|access-date=2014-03-28|date=2014-03-24|publisher=WHO}}&lt;/ref&gt; 2000 മുതലുള്ള ഒരു കണക്ക് പ്രകാരം മരണസംഖ്യ 1.5 ദശലക്ഷത്തിനും 2 ദശലക്ഷത്തിനും ഇടയിലാണ്.&lt;ref name=&quot;Ezzati&quot;&gt;{{Cite journal|title=The health impacts of exposure to indoor air pollution from solid fuels in developing countries: knowledge, gaps, and data needs|journal=Environmental Health Perspectives|volume=110|issue=11|pages=1057–68|date=November 2002|pmid=12417475|pmc=1241060|doi=10.1289/ehp.021101057}}&lt;/ref&gt;

ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പല പ്രത്യാഘാതങ്ങളും പരിഹരിക്കുന്നതിനായുള്ള താങ്ങാനാവുന്ന ഒരു പരിഹാരം കണ്ടെത്തുന്നത് സങ്കീർണ്ണമാണ്. ജ്വലനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, പുക ശ്വസിക്കുന്നത് കുറയ്ക്കുക, സുരക്ഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും തൊഴിലാളികളെ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുക, ഇന്ധനച്ചെലവ് കുറയ്ക്കുക, സുസ്ഥിരതയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക എന്നിവയാണ് ചില തന്ത്രങ്ങൾ.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1|year=2008|url=http://sapiens.revues.org/index130.html}}&lt;/ref&gt;

=== കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ===
[[പ്രമാണം:Change_in_Average_Temperature.svg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 1951 മുതൽ 1978 വരെയുള്ള അടിസ്ഥാന ശരാശരിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ 2010 മുതൽ 2019 വരെയുള്ള ശരാശരി ആഗോള താപനില. ഉറവിടം: നാസ .]]
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ആയ
[[ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ഓൺ ക്ലൈമറ്റ് ചേഞ്ച്]] (ഐപിസിസി) മനുഷ്യ ഇടപെടൽ മൂലമാണ് ആഗോള താപനം ഉണ്ടാകുന്നത് എന്ന കാര്യത്തിൽ 'വ്യക്തതയില്ല' എന്നാണ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടും അനുഭവപ്പെടുകയും സമൂഹങ്ങൾക്കും പരിസ്ഥിതിക്കും അപകടകരമായ തീവ്രമായ കാലാവസ്ഥാ സംഭവങ്ങൾ ആയ, വരൾച്ച, വെള്ളപ്പൊക്കം, [[ജൈവവൈവിധ്യ ഹാനി]], രോഗങ്ങൾ, [[സമുദ്രനിരപ്പിന്റെ ഉയർച്ച|സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരൽ]] തുടങ്ങിയ സംഭവങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുകയും ചെയ്യും.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണം അല്ല.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാർബൺ ഉദ്‌വമനത്തിന്റെ 79% വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ സംഭാവനയാണ്.&lt;ref&gt;Center for Global Development, 18 August 2015 [https://www.cgdev.org/media/who-caused-climate-change-historically &quot;Developed Countries Are Responsible for 79 Percent of Historical Carbon Emissions&quot;]&lt;/ref&gt; ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, താഴ്ന്ന സാമ്പത്തിക നില,&lt;ref&gt;UK Government Official Documents, February 2021, [https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/957629/Dasgupta_Review_-_Headline_Messages.pdf &quot;The Economics of Biodiversity: The Dasgupta Review Headline Messages&quot;] p. 2&lt;/ref&gt; സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിലെ പരിമിതപ്പെടുത്തൽ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിലെ അപര്യാപ്തത, സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളിലേക്കുള്ള പരിമിതമായ പ്രവേശനം തുടങ്ങിയ പ്രശ്‌നങ്ങൾ കാരണം കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം കൂടുതൽ ബാധിക്കുന്നത് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയാണ്. ഒരു രാജ്യം [[കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ അപകടസാധ്യത|കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്]] പ്രത്യേകിച്ച് ഇരയാകുമ്പോൾ അവരെ &quot;ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത&quot; ഉള്ള രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെ ചില രാജ്യങ്ങൾ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ഹെയ്തി, മ്യാൻമർ, സൊമാലിയ, ചെറു ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ പ്രതിശീർഷ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം ചെറിയ അളവിൽ മാത്രമേ ഉള്ളൂവെങ്കിലും ആഗോളതാപനത്തിന്റെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങൾക്ക് അവർ വളരെ ഇരയാകേണ്ടിവരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://theconversation.com/australia-the-us-and-europe-are-climate-free-riders-its-time-to-step-up-53953|title=Australia, the US and Europe are climate 'free-riders': it's time to step up|access-date=4 May 2018|website=The Conversation (Australia edition)}}&lt;/ref&gt; അത്തരം ബാധിത രാജ്യങ്ങളിൽ കൊമോറോസ്, ദി ഗാംബിയ, ഗിനിയ-ബിസാവു, സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപെ, സോളമൻ ദ്വീപുകൾ, വാനുവാട്ടു എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

2010-ലെയും 2012-ലെയും ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്റർ റിപ്പോർട്ടുകളിൽ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ട്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, ആരോഗ്യം, അങ്ങേയറ്റത്തെ കാലാവസ്ഥ, [[ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ തകർച്ച|ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നഷ്ടം]], സാമ്പത്തിക സമ്മർദ്ദം എന്നീ നാല് ആഘാത മേഖലകളിലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt; 2012 ലെ ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്ററിന്റെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്ന പ്രകാരം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഓരോ വർഷവും ശരാശരി 400,000 മരണങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു, പ്രധാനമായും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ പട്ടിണിയും സാംക്രമിക രോഗങ്ങളും കാരണം.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|17}} ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ഈ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഏറ്റവും രൂക്ഷമാണ്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന് കാരണമായവയും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഏറ്റവും കൂടുതൽ അനുഭവിക്കുന്നവയും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തക്കേട് അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, ഇതിനെ &quot;[[കാലാവസ്ഥാ നീതി]]&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ചില കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന സമ്മേളനങ്ങളിൽ (COP) ഇത് ചർച്ചാവിഷയമാണ്.

&quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് അപകടത്തിലാകുന്ന ഉപജീവനത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളിലും ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളിലും താമസിക്കുന്ന ആളുകൾക്ക് കാലാവസ്ഥാ മാറ്റത്തോട് പൊരുത്തപ്പെടാൻ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകൾ വളരെ കുറവാണെന്ന് ഞങ്ങൾക്കറിയാം&quot; എന്ന് യൂറോപ്യൻ ഇൻവെസ്റ്റ്‌മെന്റ് ബാങ്കിന്റെ മുഖ്യ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന വിദഗ്ധൻ നാൻസി സെയ്ച്ച് പറയുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.eib.org/en/stories/climate-bank-roadmap|title=A plan for the long haul to contribute finance to the European Green Deal|access-date=2021-06-10|website=European Investment Bank|language=en}}&lt;/ref&gt;

==== ആഘാതങ്ങൾ ====
മാറുന്ന കാലാവസ്ഥയും സാമ്പത്തിക ബാധ്യതകൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് പ്രധാനമായും തൊഴിൽ ഉൽപ്പാദനക്ഷമത കുറയുന്നത് കാരണം 2010-ൽ അവരുടെ [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ]] ശരാശരി 7% നഷ്ടപ്പെട്ടു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|14}} സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നത് മൂലം 2010-ൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ജിഡിപിയുടെ 1% ചിലവാക്കിയെന്നും പസഫിക്കിലെ രാജ്യങ്ങൾ 4% ചിലവാക്കിയെന്നും, ഇത് മൂലം ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് പ്രതിവർഷം 65 ബില്യൺ ഡോളർ നഷ്ടപ്പെടുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt; മത്സ്യബന്ധനത്തിലെ ആഘാതം മറ്റൊരു ഉദാഹരണമാണ്. ഏകദേശം 40 രാജ്യങ്ങൾ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം മത്സ്യബന്ധനത്തിൽ ചെലുത്തുന്ന ആഘാതത്തിന് ഇരയാകുന്നു. വലിയ മത്സ്യബന്ധന മേഖലകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഇത് പ്രത്യേകിച്ച് ബാധിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot; /&gt; {{Rp|279}}2010 ലെ Cancún COP16 കാലത്ത്, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിന് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഗ്രീൻ ക്ലൈമറ്റ് ഫണ്ട് വഴി ദാതാക്കൾ 2020-ഓടെ വാർഷികസഹായമായി 100 ബില്യൺ ഡോളർ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വ്യക്തമായ വാഗ്ദാനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dandc.eu/en/article/climate-finance-terrible-sense-limbo-says-iied-expert-saleemul-huq|title=Climate finance is in &quot;a terrible sense of limbo&quot;, says IIED expert Saleemul Huq|website=D+C|archive-url=https://web.archive.org/web/20121012042541/http://www.dandc.eu/articles/220605/index.en.shtml|archive-date=12 October 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;International_Adaptation_Finance&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|title=International Adaptation Finance: The Need for an Innovative and Strategic Approach 4 (Oxford Institute for Energy Studies, Working Paper)|last=Müller|first=Benito|date=2008|publisher=Oxford Institute for Energy Studies|isbn=978-1-901795-76-9|location=Oxford|access-date=11 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229175020/http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|archive-date=29 February 2012|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; [[ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോൺ]] (ഫ്രാൻസ് പ്രസിഡന്റ്) 2017 ലെ ബോണിലെ യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന കോൺഫറൻസിൽ (COP 23) &quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഇതിനകം അന്യായമായ ഒരു ലോകത്തിന് കൂടുതൽ അനീതി നൽകുന്നു&quot; എന്ന് പറഞ്ഞു. &lt;ref name=&quot;Carrington-2017.11.15&quot;&gt;Damian Carrington, [https://www.theguardian.com/environment/2017/nov/15/climate-change-will-determine-humanitys-destiny-says-angela-merkel &quot;Climate change will determine humanity's destiny, says Angela Merkel&quot;], ''[[The Guardian]]'', 15 November 2017 (page visited on 15 November 2017).&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക വികസനവും കാലാവസ്ഥയും അഭേദ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ദാരിദ്ര്യം, [[ലിംഗസമത്വം]], ഊർജ്ജം എന്നിവയുമായി.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

[[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] (SDGs) നേടിയാൽ മാത്രമേ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ നേരിടാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ, പ്രത്യേകിച്ചും കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 13.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ സമ്മർദ്ദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും അതിനപ്പുറവും നിലവിലുള്ള കുടിയേറ്റ പാറ്റേണുകളിലേക്ക് ചേർക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്, പക്ഷേ ആളുകളുടെ പുതിയ ഒഴുക്ക് സൃഷ്ടിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല.  {{Rp|110|date=November 2012}} 2018-ലെ [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്കിന്റെ]] ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്നത് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ സാവധാനത്തിലുള്ള ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ മൂന്ന് പ്രദേശങ്ങളിലെ (സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്ക, ദക്ഷിണേഷ്യ, ലാറ്റിനമേരിക്ക) ഏകദേശം 143 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സ്വന്തം നാട് വിട്ട് സ്വന്തം രാജ്യങ്ങളിലെ തന്നെ മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് മാറാൻ നിർബന്ധിതരാകുമെന്ന് ആണ്. ജലലഭ്യതയും വിള ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും കുറവുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അതുപോലെ സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നതും കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ആഘാതവും ബാധിച്ച പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അവർ കുടിയേറ്റം നടത്തും.&lt;ref&gt;Rigaud, Kanta Kumari; de Sherbinin, Alex; Jones, Bryan; Bergmann, Jonas; Clement, Viviane; Ober, Kayly; Schewe, Jacob; Adamo, Susana; McCusker, Brent; Heuser, Silke; Midgley, Amelia. 2018. [https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/29461 Groundswell : Preparing for Internal Climate Migration]. World Bank, Washington, DC.&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സമ്മർദങ്ങളും വെല്ലുവിളികളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, [[ബംഗ്ലാദേശ്|ബംഗ്ലദേശ്]] പോലുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും ഈ രംഗത്ത് ലോകനേതാക്കൾ ഉണ്ട്. 2009-ൽ ബംഗ്ലാദേശ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി എങ്ങനെ പൊരുത്തപ്പെടും എന്നതിനെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഒരു ദേശീയ പരിപാടി രൂപീകരിച്ച് അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ആദ്യ രാജ്യം ആയി.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gilbert|first=Natasha|date=2008-09-11|title=Bangladesh launches climate change action plan|url=http://dx.doi.org/10.1038/news.2008.1103|journal=Nature|doi=10.1038/news.2008.1103|issn=0028-0836}}&lt;/ref&gt; ഈ പദ്ധതികളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി അവർ ഒരു ഫണ്ട് സ്ഥാപിച്ച് പ്രതിവർഷം ശരാശരി $1 ബില്യൺ ചെലവഴിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Star Report|date=10 July 2019|title=Hamid for active role in climate change adaptation|work=The Daily Star|url=https://thedailystar.net|access-date=30 November 2020}}&lt;/ref&gt;

=== ജനസംഖ്യാ വർദ്ധനവ് ===
[[പ്രമാണം:Total_Fertility_Rate_Map_by_Country.svg|ലഘുചിത്രം| 2020 ലെ ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക് അനുസരിച്ച് രാജ്യങ്ങളുടെയും പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഭൂപടം]]
കഴിഞ്ഞ ഏതാനും പതിറ്റാണ്ടുകളായി, ആഗോള ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയെ പ്രധാനമായും നയിക്കുന്നത് പലപ്പോഴും വികസിത രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഉയർന്ന ജനനനിരക്ക് (ഉയർന്ന ഗർഭധാരണ നിരക്ക്) ഉള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളാണ്. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യാ വളർച്ച മന്ദഗതിയിലാക്കാനും ദാരിദ്ര്യം കുറയ്ക്കാനും [[കുടുംബാസൂത്രണം]] സഹായിക്കും.&lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

നൈജീരിയയിലെ അക്രമാസക്തമായ ഇടയൻ-കർഷക സംഘർഷങ്ങൾ, മാലിയിലെ ഫുലാനി ഇടയന്മാർക്കെതിരായ 2019 മാർച്ചിലെ ആക്രമണം, സുഡാനീസ് നാടോടി സംഘട്ടനങ്ങൾ, സഹേൽ മേഖലയിലെ രാജ്യങ്ങളിലെ മറ്റ് സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, ഭൂമി തകർച്ച, [[ജനസംഖ്യാവർദ്ധനവ്]] എന്നിവയാൽ വഷളായവായാണ്.&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=How Climate Change Is Spurring Land Conflict in Nigeria |url=http://time.com/5324712/climate-change-nigeria/ |magazine=Time |date=28 June 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The battle on the frontline of climate change in Mali |url=https://www.bbc.com/news/the-reporters-46921487 |work=BBC News |date=22 January 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Deadliest Conflict You've Never Heard of |url=https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |work=[[Foreign Policy]] |date=23 January 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190218125507/https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |archive-date=18 February 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; വടക്കൻ മാലി സംഘർഷവുമായി വരൾച്ചയും ഭക്ഷ്യക്ഷാമവും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.thenewhumanitarian.org/in-depth/sahel-flames-Burkina-Faso-Mali-Niger-militancy-conflict|title=The Sahel in flames|date=2019-05-31|website=The New Humanitarian|language=en|access-date=2019-06-23}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Climate change, food shortages, and conflict in Mali |url=https://www.aljazeera.com/indepth/features/2015/04/climate-change-food-shortages-conflict-mali-150426105617725.html |work=Al-Jazeera |date=27 April 2015}}&lt;/ref&gt;

=== മോശം ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും [[Democracy Index|ഡെമോക്രസി ഇൻഡക്സ്]] (ജനാധിപത്യ സൂചിക), [[Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ്]] (ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യം) സർവ്വേ, ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള [[Index of Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ് സൂചിക]] എന്നിങ്ങനെയുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചകങ്ങളിൽ പിന്നിലാണ്. കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവായി സ്വതന്ത്രമായതിനു ശേഷവും പല രാജ്യങ്ങളിലും പലപ്പോഴും ഗവൺമെന്റിൽ പ്രഭുക്കന്മാരുടെ നിയന്ത്രണമുണ്ട്. 

വ്യാപകമായ [[അഴിമതി|അഴിമതിയും]] സ്വജനപക്ഷപാതവും ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സ്ഥാപനത്തിൽ പലപ്പോഴും വെല്ലുവിളികളുയർത്തുന്നുണ്. രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയും രാഷ്ട്രീയ അഴിമതിയും സാധാരണ പ്രശ്നങ്ങളാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://earthbound.report/2007/07/01/political-factors-that-affect-development/|title=Political factors that affect development|last=Williams|first=Jeremy|date=1 July 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; കുറഞ്ഞ അഴിമതി എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ സാധാരണയായി തങ്ങളുടെ പ്രദേശങ്ങളിലെ വിവിധ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി താഴെപ്പറയുന്നവ പോലെ പ്രത്യേക നടപടികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു:

* അഴിമതിയിൽ അധിഷ്ഠിതമല്ലാത്തതും പൂർണ്ണമായും രാജ്യത്തിന്റെ മൂല്യങ്ങളിലും നിയമങ്ങളിലും അധിഷ്ഠിതമായതുമായ ഒരു പൊതുഭരണ സംവിധാനത്തിന്റെ വികസനം അല്ലെങ്കിൽ സൃഷ്ടി.
* അഴിമതിയുടെ സ്രോതസ്സുകളെക്കുറിച്ചും കാരണങ്ങളെക്കുറിച്ചും മെച്ചപ്പെട്ട അന്വേഷണം.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടത്തെക്കുറിച്ചും രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും ജനങ്ങളെ പരസ്യമായി അറിയിക്കുക.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടമാകാതിരിക്കാൻ ഒരു വ്യക്തിയുടെ ഔദ്യോഗിക സ്ഥാനങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം.
* പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി, അഴിമതിക്കായി സമർപ്പിച്ച പ്രത്യേക നിയമങ്ങളുടെ സൃഷ്ടി.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.gov.am/files/docs/74.pdf |title=Republic of Armenia Anti-Corruption strategy and Implementation Action Plan |date=2003 |publisher=Republic of Armenia |access-date=16 February 2022}}&lt;/ref&gt;

=== മറ്റുള്ളവ ===
മറ്റ് പൊതുവായ വെല്ലുവിളികളിൽ  വ്യാവസായിക-കാർഷിക ഉൽപ്പാദന വർധന, മണ്ണ്, വായു, വെള്ളം എന്നിവയിലേക്ക് നേരിട്ട് വിഷാംശമുള്ള രാസവസ്തുക്കളുടെ ഉദ്വമനം, ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളുടെ സുസ്ഥിരമല്ലാത്ത ഉപയോഗം, സുസ്ഥിരമായ ചൂഷണത്തിലേക്കോ ആ വിഭവങ്ങളുടെ ശോഷണത്തിലേക്കോ നയിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഉപജീവനത്തിനായി പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെ ഉയർന്ന തോതിൽ ആശ്രയിക്കുന്ന അവസ്ഥ, ശൈശവ വിവാഹം, കടബാധ്യത, കാര്യക്ഷമത കുറഞ്ഞ സിവിൽ സർവീസ്, [[ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷ|ഭക്ഷ്യ അരക്ഷിതാവസ്ഥ]], [[സാക്ഷരത|നിരക്ഷരത]], [[തൊഴിലില്ലായ്മ]] എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പല വികസ്വര രാഷ്‌ട്രങ്ങളുടെയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ പ്രാഥമിക ഉൽ‌പ്പന്നങ്ങളിൽ ഊന്നിയതാണ്, അവരുടെ കയറ്റുമതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും വികസിത രാജ്യങ്ങളിലേക്കാണ്. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം നേരിടുമ്പോൾ, 2008-2009 ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിൽ കണ്ടതുപോലെ, ആഘാതം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വ്യാപാര പങ്കാളികളിലേക്ക് വേഗത്തിൽ പകരുന്നു.

== അവസരങ്ങൾ ==

* മനുഷ്യ മൂലധനം 
* വ്യാപാര നയം: കൂടുതൽ നിയന്ത്രണങ്ങളുള്ള നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങൾ തുറന്ന വ്യാപാര നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങളെപ്പോലെ വേഗത്തിൽ വളർന്നിട്ടില്ല. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Harrison|first=Ann|title=Openness and Growth: A Time-series, Cross-country Analysis for Developing Countries|journal=Journal of Development Economics|volume=48|issue=2|date=1996|pages=419–47|doi=10.1016/0304-3878(95)00042-9|url=https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1165&amp;context=mgmt_papers}}&lt;/ref&gt;
* നിക്ഷേപം: നിക്ഷേപം  വളർച്ചയിൽ നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* വിദ്യാഭ്യാസം&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Verspoor|first=Adriaan|title=Pathways to Change: Improving the Quality of Education in Developing Countries|journal=World Bank Discussion Papers|volume=53}}&lt;/ref&gt;
* വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം: വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ വ്യാപാരവും നേട്ടവും പരിശീലിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യാപാരത്തിനായുള്ള വർദ്ധനവ് സഹായം ടാർഗെറ്റ് 8.a.1 ന് കീഴിൽ സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 8 ൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാപാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരിപാടികളിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ സഹായിക്കുക, വ്യാപാരത്തിനും വ്യാപാര ശേഷിക്കും മുൻഗണന നൽകുക, വ്യാപാര പ്രകടനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, [[ദാരിദ്ര്യം]] കുറയ്ക്കുക എന്നിവയാണ് വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.oecd.org/aidfortrade/|title=Aid for Trade – Organisation for Economic Co-operation and Development|access-date=2020-09-24|website=www.oecd.org|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ആഗോള പങ്കാളിത്തം: സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 17 -ന്റെ ഒരു വ്യവസ്ഥ, അത് അന്താരാഷ്ട്ര നിക്ഷേപത്തിനും നൂതന സാങ്കേതിക വികസനം, വിപണിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ന്യായമായ വ്യാപാരം എന്നിവ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള പിന്തുണയും നല്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.globalgoals.org/17-partnerships-for-the-goals|title=Goal 17: Partnerships for the Goals|access-date=2020-09-25|website=The Global Goals|language=en}}&lt;/ref&gt;

== രാജ്യ ലിസ്റ്റുകൾ ==

=== ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട് അനുസരിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ===
[[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി|ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ടിന്റെ]] വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് ഡാറ്റാബേസ്, ഒക്ടോബർ 2018 പ്രകാരം ഇനിപ്പറയുന്നവ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/WEO/2018/October/English/main-report/Text.ashx|title=World Economic Outlook, October,2018, pp.134–135|access-date=2018-10-31|format=PDF}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/groups.htm|title=World Economic Outlook, Database—WEO Groups and Aggregates Information, October 2018|access-date=2018-10-31}}&lt;/ref&gt;
{{div col|colwidth=18em}}
* {{Flag|അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|അൽബേനിയ}}
* {{Flag|അൾജീരിയ}}
* {{Flag|അംഗോള}}
* {{Flag|ആന്റിഗ്വയും ബാർബുഡയും}}
* {{Flag|അർജന്റീന}}
* {{Flag|അർമേനിയ}}
* {{Flag|അസർബൈജാൻ}}
* {{Flag|ബഹാമാസ്}}
* {{Flag|ബഹ്റൈൻ}}
* {{Flag|ബംഗ്ലാദേശ്}}
* {{Flag|ബാർബഡോസ്}}
* {{Flag|ബെലാറുസ്}}
* {{Flag|ബെലീസ്}}
* {{Flag|ബെനിൻ}}
* {{Flag|ഭൂട്ടാൻ}}
* {{Flag|ബൊളീവിയ}}
* {{Flag|ബോസ്നിയ ഹെർസെഗോവിന}}
* {{Flag|ബോട്സ്വാന}}
* {{Flag|ബ്രസീൽ}}
* {{Flag|ബ്രൂണൈ}}
* {{Flag|ബൾഗേറിയ}}
* {{Flag|ബർക്കിനാ ഫാസോ}}
* {{Flag|ബുറുണ്ടി}}
* {{Flag|കംബോഡിയ}}
* {{Flag|കാമറൂൺ}}
* {{Flag|കേപ്പ് വേർഡ്}}
* {{Flag|മദ്ധ്യ ആഫ്രിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|ചാഡ്}}
* {{Flag|ചൈന}}
* {{Flag|ചിലി}}
* {{Flag|കൊളംബിയ}}
* {{Flag|കൊമോറോസ്}}
* {{Flag|ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|റിപ്പബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|കോസ്റ്റാറിക്ക}}
* {{Flag|ഐവറി കോസ്റ്റ്}}
* {{Flag|ക്രൊയേഷ്യ}}
* {{Flag|ജിബൂട്ടി}}
* {{Flag|ഡൊമിനിക്ക}}
* {{Flag|ഡൊമനിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്}}
* {{Flag|ഇക്വഡോർ}}
* {{Flag|ഈജിപ്ത്}}
* {{Flag|എൽ സാൽവഡോർ}}
* {{Flag|ഇക്വറ്റോറിയൽ ഗിനിയ}}
* {{Flag|എറിത്രിയ}}
* {{Flag|ഇസ്വാറ്റിനി}}
* {{Flag|എത്യോപ്യ}}
* {{Flag|ഫിജി}}
* {{Flag|ഗാബോൺ}}
* {{Flag|ഗാംബിയ}}
* {{Flag|ജോർജ്ജിയ (രാജ്യം)}}
* {{Flag|ഘാന}}
* {{Flag|ഗ്രെനഡ}}
* {{Flag|ഗ്വാട്ടിമാല}}
* {{Flag|ഗിനിയ}}
* {{Flag|ഗിനി-ബിസൗ}}
* {{Flag|ഗയാന}}
* {{Flag|ഹെയ്റ്റി}}
* {{Flag|ഹോണ്ടുറാസ്}}
* {{Flag|ഹംഗറി}}
* {{Flag|ഇന്ത്യ}}
* {{Flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
* {{Flag|ഇറാൻ}}
* {{Flag|ഇറാഖ്}}
* {{Flag|ജമൈക്ക}}
* {{Flag|ജോർദാൻ}}
* {{Flag|കസാഖ്സ്ഥാൻ}}
* {{Flag|കെനിയ}}
* {{Flag|കിരീബാസ്}}
* {{Flag|കുവൈറ്റ്}}
* {{Flag|കിർഗിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ലാവോസ്}}
* {{Flag|ലെബനാൻ}}
* {{Flag|ലെസോത്തോ}}
* {{Flag|ലൈബീരിയ}}
* {{Flag|ലിബിയ}}
* {{Flag|മഡഗാസ്കർ}}
* {{Flag|മലാവി}}
* {{Flag|മലേഷ്യ}}
* {{Flag|മാലദ്വീപ്}}
* {{Flag|മാലി}}
* {{Flag|മാർഷൽ ദ്വീപുകൾ}}
* {{Flag|മൗറിത്താനിയ}}
* {{Flag|മൗറീഷ്യസ്}}
* {{Flag|മെക്സിക്കോ}}
* {{Flag|ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ}}
* {{Flag|മോൾഡോവ}}
* {{Flag|മംഗോളിയ}}
* {{Flag|മൊണ്ടിനെഗ്രോ}}
* {{Flag|മൊറോക്കൊ}}
* {{Flag|മൊസാംബിക്}}
* {{Flag|മ്യാൻമാർ}}
* {{Flag|നമീബിയ}}
* {{Flag|നൗറു}}
* {{Flag|നേപ്പാൾ}}
* {{Flag|നിക്കരാഗ്വ}}
* {{Flag|നൈജർ}}
* {{Flag|നൈജീരിയ}}
* {{Flag|വടക്ക് മാസിഡോണിയ}}
* {{Flag|ഒമാൻ}}
* {{Flag|പാക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|പലാവു}}
* {{Flag|പാലസ്തീൻ}}
* {{Flag|പനാമ}}
* {{Flag|പാപുവ ന്യൂ ഗിനിയ}}
* {{Flag|പരാഗ്വേ}}
* {{Flag|പെറു}}
* {{Flag|പോളണ്ട്}}
* {{Flag|ഫിലിപ്പീൻസ്}}
* {{Flag|ഖത്തർ}}
* {{Flag|റൊമാനിയ}}
* {{Flag|റഷ്യ}}
* {{Flag|റുവാണ്ട}}
* {{Flag|സൗദി അറേബ്യ}}
* {{Flag|സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്}}
* {{Flag|സെന്റ് ലൂസിയ}}
* {{Flag|സെന്റ് വിൻസന്റ് ആൻഡ് ഗ്രനഡീൻസ്}}
* {{Flag|സമോവ}}
* {{Flag|സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപ്പെ}}
* {{Flag|സെനെഗൽ}}
* {{Flag|സെർബിയ}}
* {{Flag|സെയ്‌ഷെൽസ്}}
* {{Flag|സിയറ ലിയോൺ}}
* {{Flag|സൊമാലിയ}}
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
* {{Flag|ദക്ഷിണ സുഡാൻ}}
* {{Flag|ശ്രീലങ്ക}}
* {{Flag|സുഡാൻ}}
* {{Flag|സുരിനാം}}
* {{Flag|സിറിയ}}
* {{Flag|താജിക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ടാൻസാനിയ}}
* {{Flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
* {{Flag|കിഴക്കൻ ടിമോർ}}
* {{Flag|ടോഗോ}}
* {{Flag|ടോങ്ക}}
* {{Flag|ട്രിനിഡാഡ് ടൊബാഗോ}}
* {{Flag|ടുണീഷ്യ}}
* {{Flag|തുർക്കി}}
* {{Flag|തുർക്ക്മെനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|തുവാലു}}
* {{Flag|ഉഗാണ്ട}}
* {{Flag|ഉക്രൈൻ}}
* {{Flag|ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ}}
* {{Flag|ഉറുഗ്വേ}}
* {{Flag|ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|വാനുവാടു}
* {{Flag|വെനിസ്വേല}}
* {{Flag|വിയറ്റ്നാം}}
* {{Flag|യെമൻ}}
* {{Flag|സാംബിയ}}
* {{Flag|സിംബാബ്‌വെ}}
{{div col end}} 
'''ഐ.എം.എഫ് പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ'''

* {{Flag|അബ്ഖാസിയ}}
* {{Flag|ക്യൂബ}}
* {{Flag|ഉത്തര കൊറിയ}}
* {{Flag|സഹ്രാവി അറബ് ഡെമോക്രാറ്റിക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|സൗത്ത് ഒസ്സെഷ്യ}}

=== വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നേടിയ രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ===
നാല് ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും പുതിയ [[യൂറോസോൺ]] യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഇനിപ്പറയുന്ന പട്ടിക 1990-കൾ വരെ ചരിത്രപരമായി വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ആയി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു, ഇപ്പോൾ അവയെ ഐ.എം.എഫ് വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ബ്രാക്കറ്റിലെ സമയം എന്നത് അവയെ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയ സമയമാണ്.

* {{Flag|ഹോങ്കോങ്ങ്}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/weo0598/pdf/0598sta.pdf|title=IMF Advanced Economies List. World Economic Outlook, May 1998, p. 134|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ഇസ്രയേൽ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|സിംഗപ്പൂർ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|ദക്ഷിണ കൊറിയ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|തായ്‌വാൻ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;&lt;ref&gt;The recognition of Taiwan is disputed; most UN-member states officially recognise the sovereignty of the [[People's Republic of China]] over Taiwan, however, some others maintain non-diplomatic relations with the [[Republic of China]]. See [[Foreign relations of Taiwan]].&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സൈപ്രസ്}} (2001 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2001/01/pdf/append.pdf|title=World Economic Outlook, April 2001, p.157|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവേനിയ}} (2007 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2007/01/pdf/statappx.pdf|title=World Economic Outlook, April 2007, p.204|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മാൾട്ട}} (2008 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2008, p.236|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}} (2009 മുതൽ,&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2009, p.184|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt; 2006 മുതൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രകാരം)&lt;ref name=&quot;worldbank06&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.radio.cz/en/article/76314|title=World Bank Marks Czech Republic's Graduation to 'Developed' Status|access-date=22 January 2007|last=Velinger|first=Jan|date=28 February 2006|publisher=Radio Prague}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവാക്യ}} (2009 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot; /&gt;
* {{Flag|എസ്റ്റോണിയ}} (2011 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2011, p.172|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലാത്വിയ}} (2014 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2014, p.160|access-date=2014-05-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലിത്വാനിയ}} (2015 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2015, p.48|access-date=2015-04-11}}&lt;/ref&gt;

വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് താഴെപ്പറയുന്ന മൂന്ന് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് ഡാറ്റ ഇല്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഡാറ്റയുടെ അഭാവം കാരണം, വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് അവ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ അതോ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ എന്ന് വിലയിരുത്താൻ പ്രയാസമാണ്.

* {{Flag|സാൻ മരീനോ}} (2012 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, October 2012, p.180|access-date=2016-08-04}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മകൗ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2016, p.148|access-date=2016-06-25}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|പോർട്ടോ റിക്കോ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot; /&gt;

=== പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ ===
പത്ത് രാജ്യങ്ങൾ &quot;പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യം&quot; എന്ന വർഗ്ഗീകരണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ ഇതുവരെ ഒരു വികസിത രാജ്യത്തിന്റെ പദവിയിൽ എത്തിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, മാക്രോ ഇക്കണോമിക് അർത്ഥത്തിൽ, അവരുടെ വികസ്വര എതിരാളികളെ മറികടക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളാണ് അവ:
{{div col|colwidth=10em}}
*{{flag|Brazil}}
*{{flag|China}}
*{{flag|India}}
*{{flag|Indonesia}}
*{{flag|Malaysia}}
*{{flag|Mexico}}
*{{flag|Philippines}}
*{{flag|South Africa}}
*{{flag|Thailand}}
*{{flag|Turkey}}
{{div col end}} 

=== ബ്രിക്സ് രാജ്യങ്ങൾ ===
അഞ്ച് രാജ്യങ്ങൾ &quot;എമർജിംഗ് മാർക്കറ്റ്&quot; ഗ്രൂപ്പുകളിൽ പെടുന്നു, അവയെ ഒരുമിച്ച് [[ബ്രിക്‌സ്‌]] രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു:

* {{Flag|ബ്രസീൽ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|റഷ്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ഇന്ത്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ചൈന}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}} (2010 മുതൽ)

== സമൂഹവും സംസ്കാരവും ==

=== മീഡിയ കവറേജ് ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ മാധ്യമ കവറേജ് നോക്കുമ്പോൾ, പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ ഒരു സാമാന്യവൽക്കരിച്ച വീക്ഷണം വികസിച്ചതായി കാണാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ [[ബഹുജനമാദ്ധ്യമം|പൊതുമാധ്യമങ്ങളിൽ]] [[ദാരിദ്ര്യം|ദാരിദ്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള]] നെഗറ്റീവ് ചിത്രങ്ങളും കവറേജുകളും പതിവാണ്. ഈ പൊതുവായ കവറേജ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു പ്രബലമായ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പ് സൃഷ്ടിച്ചു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.e-ir.info/2016/11/23/dependency-theory-a-useful-tool-for-analyzing-global-inequalities-today/|title=Dependency Theory: A Useful Tool for Analyzing Global Inequalities Today?|access-date=2020-02-21|website=E-International Relations|language=en-US}}&lt;/ref&gt; 

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് എന്ത് വിവരമാണ് ലഭിക്കുന്നത് എന്നതിലും മാധ്യമങ്ങൾ ഒരു പങ്കു വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. വാർത്തകൾ പലപ്പോഴും അസന്തുലിതാവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Philo|first=Greg|date=2001|title=An unseen world: how the media portrays the poor|journal=UNESCO Courier|volume=54|issue=11|page=44}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് മറ്റ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കവറേജ് പലപ്പോഴും ലഭിക്കില്ല, പകരം വികസിത രാജ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഉദാരമായ കവറേജ് ലഭിക്കുന്നു.

== ഇതും കാണുക ==
* [[കോളനിവാഴ്ച]]
* [[ഭൂപരിഷ്കരണം]]

== അവലംബം ==
{{Reflist}}


[[വർഗ്ഗം:സുസ്ഥിര വികസനം]]
[[വർഗ്ഗം:മാനവികഭൂമിശാസ്ത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:മൃദു പദപ്രയോഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സാമ്പത്തിക ഭൂമിശാസ്ത്രം]]</text>
      <sha1>90hh3t4rh4n7crtiv3p2etlf4x743mk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759241</id>
      <parentid>3759239</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:42:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>/* പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="160943" xml:space="preserve">{{PU|Developing country}}
{{Notice |heading=അറിയിപ്പ്|center=y |{{Inprogress}} വികസ്വര രാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ താൾ പുരോഗമിക്കുകയാണ്. മെച്ചപ്പെടുത്തിയും തെറ്റുകൾ തിരുത്തിയും താങ്കൾക്ക് സഹായിക്കാം}}
[[File:IMF advanced economies and UN least developed countries.svg|thumb|450px|&lt;!-- Map is up to date, despite the file name. --&gt;
{{legend|#00b9fa|[[Developed countries|വികസിത രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#ffb219|വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ}}
{{legend|#ff562f|[[Least developed countries|ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}&lt;br /&gt;[[ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട്|ഐഎംഎഫ്]], [[United Nations|യുഎൻ]] എന്നിവ പ്രകാരമുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ വർഗ്ഗീകരണങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;IMF1&quot;&gt;{{cite web |title=World Economic and Financial Surveys World Economic Outlook Database—WEO Groups and Aggregates Information |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2022/01/weodata/groups.htm |website=IMF.org |publisher=International Monetary Fund |access-date=2 June 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/publication/ldc_list.pdf Least Developed Countries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110517090756/http://www.unohrlls.org/en/ldc/related/62/ |date=17 May 2011 }} ([http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf 2018 list] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191221185727/http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf |date=21 December 2019 }})&lt;/ref&gt;]]
[[File:2020 UN Human Development Report.svg|thumb|[[മാനവ വികസന സൂചിക]] പ്രകാരമുള്ള വിവിധ വിഭാഗങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ലോക ഭൂപടം (2019 ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, 2020 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്)
{| border=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; background:none;&quot;
|-
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#12394b|വളരെ ഉയർന്നത് (≥ 0.800)}}
{{Legend|#358993|ഉയർന്നത് (0.700–0.799)}}
{{Legend|#5dc3cb|ഇടത്തരം (0.550–0.699)}}
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#c1e6e6|കുറവ് (≤ 0.549)}}
{{Legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}
|}|450px]]
മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ വികസനം കുറഞ്ഞ വ്യാവസായിക അടിത്തറയും കുറഞ്ഞ [[മാനവ വികസന സൂചിക|മാനവ വികസന സൂചികയും]] (എച്ച്ഡിഐ) ഉള്ള രാജ്യമാണ് '''വികസ്വര രാജ്യം''' എന്ന് നിർവ്വചനത്തിൽ വരുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/economicsprincip00osul|title=Economics: Principles in Action|last=O'Sullivan|first=Arthur|last2=Sheffrin|first2=Steven M.|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2003|isbn=978-0-13-063085-8|location=Upper Saddle River, New Jersey 07458|page=[https://archive.org/details/economicsprincip00osul/page/n487 471]|author-link=Arthur O'Sullivan (economist)|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; എന്നിരുന്നാലും, ഈ നിർവചനം സാർവത്രികമായി അംഗീകരിക്കുന്നില്ല. ഏത് രാജ്യങ്ങളാണ് ഈ വിഭാഗത്തിന് യോജിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നതിനായുള്ള യാതൊരുവിധ കരാറും ഇതുവരെ ഇല്ല.&lt;ref name=&quot;UN&quot;&gt;{{Cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#ftnc|title=Composition of macro geographical (continental) region|publisher=United Nation s|archive-url=https://web.archive.org/web/20100306024500/http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm|archive-date=6 March 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യത്തെ '''താഴ്ന്നതും ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ളതുമായ രാജ്യം''' ('''low and middle-income country''' -'''LMIC''') എന്ന പദവുമായി പരസ്പരം മാറിമാറി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും ഇത് രാജ്യങ്ങളുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ മാത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ലോക ബാങ്ക്, പ്രതിശീർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ, ഉയർന്ന, ഉയർന്ന-മധ്യ, താഴ്ന്ന-ഇടത്തരം, കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു. ലീസ്റ്റ് ഡെവലപ്പ്ഡ്, ലാൻഡ്ലോക്ക്ഡ് ഡവപ്പിങ്ങ്, സ്മാൾ ഐലൻഡ് ഡവലപ്പിങ് എന്നിവയെല്ലാം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ്. സ്പെക്ട്രത്തിന്റെ മറ്റേ അറ്റത്തുള്ള രാജ്യങ്ങളെ സാധാരണയായി ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ഈ പദം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെച്ചൊല്ലി തർക്കങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; “വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം” അപ്രസക്തമാവുകയാണെന്നും അവയുടെ ഉപയോഗം അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും 2015 ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. പകരം, അവരുടെ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രദേശങ്ങൾക്കും വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കുമായുള്ള ഡാറ്റ സമാഹരണങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കും എന്ന് പറഞ്ഞു.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പകരമായി &quot;ഗ്ലോബൽ സൗത്ത്&quot; എന്ന പദവും ചിലർ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിൽ ചരിത്രപരമായ അല്ലെങ്കിൽ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പൊതുവായ ചില സവിശേഷതകൾ ഉണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഈ രാജ്യങ്ങളിൽ  സാധാരണയായി സുരക്ഷിതമായ [[കുടിവെള്ളം]], [[ശുചിത്വം]] ഊർജ ലഭ്യത, എന്നിവയിലെ കുറവ് കാണാം, അതുപോലെ ഉയർന്ന അളവിലുള്ള [[മലിനീകരണം]] (ഉദാ. [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], വീടിനുള്ളിലെ വായു മലിനീകരണം, [[ജലമലിനീകരണം]]), പകർച്ചവ്യാധികൾ ഉള്ള ആളുകളുടെ ഉയർന്ന അനുപാതം, [[റോഡപകടം|റോഡപകടങ്ങളുടെ]] വലിയ എണ്ണം, മോശം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവയും ഇത്തരം രാജ്യങ്ങളിൽ കാണാം. അതേപോലെ രാജ്യങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും, വ്യാപകമായ [[ദാരിദ്ര്യം]], ഉയർന്ന [[അപരാധം|കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ]] നിരക്ക്, താഴ്ന്ന [[വിദ്യാഭ്യാസം|വിദ്യാഭ്യാസ]] നിലവാരം, [[കുടുംബാസൂത്രണം|കുടുംബാസൂത്രണ]] സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള അപര്യാപ്തമായ പ്രവേശനം, അനൗപചാരികമായ നിരവധി സെറ്റിൽമെന്റുകൾ, എല്ലാ സർക്കാർ തലങ്ങളിലെയും [[അഴിമതി]], രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരത എന്നിവയും ഉണ്ട്. മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും ഉയർന്ന &quot;കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത (enviormangtal vulnerability)&quot; ഉള്ളതിനാൽ [[ആഗോളതാപനം]] സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളേക്കാൾ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ബാധിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക, പാരിസ്ഥിതിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ വികസനത്തെ സഹായിക്കുന്നതിന് സർക്കാരുകളും മറ്റ് ഏജൻസികളും നൽകുന്ന ധനസഹായമാണ് ഡവലപ്പ്മെന്റ് എയിഡ് (വികസന സഹായം) അല്ലെങ്കിൽ ഡവലപ്പ്മെന്റ് കൊ-ഓപ്പറേഷൻ (വികസന സഹകരണം). ഈ പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ പലതും മറികടക്കാനാണ് [[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ]] [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] രൂപീകരിച്ചത്.

== നിർവ്വചനങ്ങൾ ==
[[File:Least Developed Countries.png|thumb|upright=1.6|
{{legend|#007f00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] അനുസരിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#00ff00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] പ്രകാരമല്ലാത്ത ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#ff0000|വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് പ്രവേശനം നേടിയവ}}&lt;br /&gt;
]]
[[File:Hunger Map 2020 World Food Programme.svg|thumb|310px|രാജ്യം അനുസരിച്ച് പോഷകാഹാരക്കുറവുള്ള ആളുകളുടെ ശതമാനം, [[World Food Programme|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020&lt;br /&gt;
{{Legend|#29b8c7|2.5% ൽ കുറവ്}}
{{Legend|#16b484|2.5%-5.0%}}
{{Legend|#fec960|5.0–14.9%}}
{{Legend|#f47846|15.0–24.9%}}
{{Legend|#f2203a|25.0–34.9%}}
{{Legend|#7f0928|35.0% ൽ കൂടുതൽ}}
{{Legend|#b5aba4|ഡാറ്റാ ഇല്ല}}]]

=== രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന നിബന്ധനകൾ ===
വികസനത്തിന്റെ തലങ്ങളിലേക്ക് രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ നിരവധി പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. രാജ്യങ്ങളുടെ വർഗ്ഗീകരണം സ്രോതസ്സുകളിലുടനീളം വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചിലപ്പോൾ ഈ വർഗ്ഗീകരണങ്ങളോ, അതിനായി ഉപയോഗിച്ച നിർദ്ദിഷ്ട പദങ്ങളോ അപമാനകരമാണെന്നും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

==== വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾ പ്രകാരം ====
[[പ്രമാണം:High-income_economies_2019.png|പകരം=|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 2019 ലെ ലോകബാങ്കിന്റെ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ഭൂപടം; ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നീലയിൽ സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, അതേസമയം മുൻ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ തേൽ നിറത്തിൽ കാണിക്കുന്നു.]]
പ്രതിവർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ലോക ബാങ്ക് ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു, ഓരോ വർഷവും ജൂലൈ 1 ന് വീണ്ടും ക്രമീകരിക്കും:&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

# കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)
# താഴ്ന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസിത രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)

&quot;ഉയർന്ന വരുമാനം&quot; ഇല്ലാത്ത മൂന്ന് ഗ്രൂപ്പുകളെ ഒരുമിച്ച് &quot;താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ&quot; (LMICs) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ വർഗ്ഗീകരണം അറ്റ്ലസ് രീതി ഉപയോഗിച്ച് കണക്കാക്കിയ ആളോഹരി മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനം (GNI) (നിലവിലെ US $) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്.&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; എല്ലാ വർഷവും ജൂലൈ 1 -ന് വർഗ്ഗീകരണം പുതുക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, 2019 ജൂലൈയിൽ, ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം, മൊത്തം ദേശീയ വരുമാനം (ജിഎൻഐ) പ്രതിശീർഷത്തിൽ 12,375 ൽ (നിലവിലെ യുഎസ് ഡോളറിൽ) കൂടുതലും; താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം ജിഎൻഐ പ്രതിശീർഷം 1,026 യുഎസ് ഡോളറിൽ താഴെയുമായിരുന്നു.

==== വിപണികളും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയും അനുസരിച്ച് ====
&quot;രാജ്യം&quot; എന്നതിനുപകരം &quot;മാർക്കറ്റ്&quot; എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കുന്നത് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് വിപരീതമായി രാജ്യങ്ങളുടെ മൂലധന വിപണിയുടെ സവിശേഷതകളിൽ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.

* വികസിത രാജ്യങ്ങളും വികസിത വിപണികളും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയോ മൂലധന വിപണിയുടെ വലിപ്പമോ കുറയുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു:
** പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;Globalization&quot;&gt;{{Cite book|title=Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy|last=Bożyk|first=Paweł|publisher=Ashgate Publishing, Ltd|year=2006|isbn=978-0-7546-4638-9|chapter=Newly Industrialized Countries}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Limits&quot;&gt;{{Cite book|title=The Limits of Convergence|last=Guillén|first=Mauro F.|publisher=Princeton University Press|year=2003|isbn=978-0-691-11633-4|chapter=Multinationals, Ideology, and Organized Labor|author-link=Mauro F. Guillén}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AIA&quot;&gt;{{Cite book|title=Geography, An Integrated Approach|last=Waugh|first=David|publisher=Nelson Thornes Ltd.|year=2000|isbn=978-0-17-444706-1|edition=3rd|pages=563, 576–579, 633, and 640|chapter=Manufacturing industries (chapter 19), World development (chapter 22)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Principles&quot;&gt;{{Cite book|title=Principles of Economics|last=Mankiw|first=N. Gregory|year=2007|isbn=978-0-324-22472-6|edition=4th}}&lt;/ref&gt;
** വളർന്നു വരുന്ന വിപണികൾ
** അതിർത്തി വിപണികൾ
** വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ (സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു)

മറ്റ് മാനദണ്ഡങ്ങൾ പ്രകാരം, ചില രാജ്യങ്ങൾ വികസനത്തിന്റെ ഒരു ഇന്റർമീഡിയറ്റ് ഘട്ടത്തിലാണ്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തെത്തുടർന്ന്, [[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി]] (IMF) പറയുന്ന പരിവർത്തനത്തിലുള്ള രാജ്യങ്ങലിൽ മധ്യ, കിഴക്കൻ യൂറോപ്പിലെ (ഉൾപ്പെടെ) യുഎൻ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും &quot;കിഴക്കൻ യൂറോപ്പ് ഗ്രൂപ്പിൽ&quot; ഉൾപ്പെട്ടിരുന്ന മധ്യ യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങൾ); മധ്യേഷ്യയിലെ മുൻ [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ]] (യുഎസ്എസ്ആർ) രാജ്യങ്ങൾ ([[കസാഖ്സ്ഥാൻ]], [[ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ]], [[കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ]], [[താജിക്കിസ്ഥാൻ]], [[തുർക്‌മെനിസ്ഥാൻ]]); [[മംഗോളിയ]] എന്നിവയുണ്ട്. 2009-ഓടെ, IMF-ന്റെ വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് രാജ്യങ്ങളെ &quot;(1) പ്രതിശീർഷ വരുമാന നിലവാരം, (2) കയറ്റുമതി വൈവിധ്യവൽക്കരണം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ച് വികസിത, ഉയർന്നുവരുന്ന, അല്ലെങ്കിൽ വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളായി തരംതിരിച്ചു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/faq.htm#q4b|title=Q. How does the WEO categorize advanced versus emerging and developing economies?|access-date=20 July 2009|website=[[International Monetary Fund]]}}&lt;/ref&gt;

==== ഭൂമിശാസ്ത്രം പ്രകാരം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഭൂമിശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് തരം തിരിക്കാം:

* ചെറിയ ദ്വീപ് വികസ്വര സംസ്ഥാനങ്ങൾ (സമാനമായ [[സുസ്ഥിര വികസനം|സുസ്ഥിര വികസന]] വെല്ലുവിളികൾ പങ്കിടുന്ന ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളായ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടം: ചെറുതും എന്നാൽ വളരുന്നതുമായ ജനസംഖ്യ, പരിമിതമായ വിഭവങ്ങൾ, വിദൂരത, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾക്കുള്ള]] സാധ്യത, ബാഹ്യ ആഘാതങ്ങൾക്കുള്ള സാധ്യത, [[അന്താരാഷ്ട്രവാണിജ്യം|അന്താരാഷ്ട്ര വ്യാപാരത്തെ]] അമിതമായി ആശ്രയിക്കൽ, ദുർബലമായ ചുറ്റുപാടുകളും).
* ഭൂരഹിത വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ( [[കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട രാജ്യം|ഭൂരഹിത രാജ്യങ്ങൾ]] പലപ്പോഴും സാമ്പത്തികവും മറ്റ് ദോഷങ്ങളും അനുഭവിക്കുന്നു)

==== മറ്റ് പാരാമീറ്ററുകൾ പ്രകാരം ====

* കനത്ത കടബാധ്യതയുള്ള ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾ (Heavily indebted poor countries)- ഐഎംഎഫിന്റെയും ലോക ബാങ്കിന്റെയും മറ്റൊരു നിർവചനം
* പരിവർത്തന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ (Transition economy)- ഇവ കേന്ദ്രീകൃതമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത ഒരു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് കമ്പോളത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു
* മൾട്ടി-ഡൈമൻഷണൽ ക്ലസ്റ്ററിംഗ് സിസ്റ്റം: വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്ത വികസന മുൻഗണനകളും വിഭവങ്ങളിലേക്കും സ്ഥാപനപരമായ ശേഷികളിലേക്കും പ്രവേശന നിലവാരമുണ്ടെന്നും മനസ്സിലാക്കുകയും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയും അവയുടെ സവിശേഷതകളെയും കുറിച്ച് കൂടുതൽ ധാരണ നൽകാനും അവയെ, ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെയും അസമത്വത്തിന്റെയും അളവ്, ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും നവീകരണവും, രാഷ്ട്രീയ നിയന്ത്രണങ്ങൾ, ബാഹ്യ പ്രവാഹങ്ങളെ ആശ്രയിക്കൽ തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അഞ്ച് വ്യത്യസ്ത ഗ്രൂപ്പുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Koch|first=Svea|date=2015-06-01|title=From Poverty Reduction to Mutual Interests? The Debate on Differentiation in EU Development Policy|journal=Development Policy Review|volume=33|issue=4|pages=479–502|doi=10.1111/dpr.12119|issn=1467-7679|url=http://edoc.vifapol.de/opus/volltexte/2013/4586/pdf/BP_2.2013.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Vázquez|first=Sergio Tezanos|last2=Sumner|first2=Andy|date=December 2013|title=Revisiting the Meaning of Development: A Multidimensional Taxonomy of Developing Countries|journal=The Journal of Development Studies|volume=49|issue=12|pages=1728–1745|doi=10.1080/00220388.2013.822071}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Taeihagh|first=Araz|title=Crowdsourcing, Sharing Economies and Development|journal=Journal of Developing Societies|volume=33|issue=2|year=2017|pages=191–222|doi=10.1177/0169796x17710072|arxiv=1707.06603}}&lt;/ref&gt;

==== സ്വയം പ്രഖ്യാപനം ====
പൊതുവേ, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ഏതൊരു രാജ്യത്തിന്റെയും &quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന അവകാശവാദം അംഗീകരിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ 20 വർഷത്തിനിടയിൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സാമ്പത്തിക സൂചകങ്ങളാലും &quot;വികസിതം&quot; ആയിത്തീർന്ന ചില രാജ്യങ്ങൾ ഇപ്പോഴും അവരെ &quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; എന്ന് തരംതിരിക്കണമെന്ന് നിർബന്ധിക്കുന്നു, കാരണം അത് അവർക്ക് [[ലോക വ്യാപാര സംഘടന]]യിൽ മുൻഗണനകൾക്ക് അർഹത നൽകുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് [[ബ്രൂണൈ]], [[ഹോങ്കോങ്]] തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങൾ. [[കുവൈറ്റ്‌]], [[മകൗ]], [[ഖത്തർ]], [[സിംഗപ്പൂർ]], [[ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ]] എന്നിവ ഈ സ്വയം പ്രഖ്യാപിത പദവിയെ ഉദ്ധരിക്കുകയും വിമർശിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://trumpwhitehouse.archives.gov/presidential-actions/memorandum-reforming-developing-country-status-world-trade-organization|title=Memorandum on Reforming Developing-Country Status in the World Trade Organization.|date=26 July 2019|website=[[whitehouse.gov]]}}&lt;/ref&gt;

=== വികസനത്തിന്റെ അളവും ആശയവും ===
[[പ്രമാണം:Newly_industrialized_countries_2013.svg|ലഘുചിത്രം| 2013 പ്രകാരം പുതുതായി വ്യാവസായിക രാജ്യങ്ങലായവ.]]
സാമ്പത്തികമോ മാനുഷികമോ ആയ ഘടകങ്ങളാൽ വികസനം അളക്കാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പൊതുവേ, ജനസംഖ്യയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ കാര്യമായ തോതിൽ വ്യാവസായികവൽക്കരണം നേടിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങളാണ്. മിക്ക കേസുകളിലും അവ താഴ്ന്ന ജീവിതനിലവാരം ഉള്ള രാജ്യങ്ങളാണ് . കുറഞ്ഞ വരുമാനവും ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും തമ്മിൽ ബന്ധമുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt; പ്രതിശീർഷ വരുമാനം, [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനം]], ആയുർദൈർഘ്യം, സാക്ഷരതാ നിരക്ക്, സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചിക തുടങ്ങിയ സ്ഥിതിവിവര സൂചികകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് രാജ്യത്തിന്റെ വികസനം അളക്കുന്നത്. ഡാറ്റ ലഭ്യമായ രാജ്യങ്ങളുടെ മാനുഷിക വികസനത്തിന്റെ തോത് അളക്കാൻ, മുകളിൽ പറഞ്ഞ ചില സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ സംയുക്ത സൂചകമായ [[മാനവ വികസന സൂചിക|ഹ്യൂമൻ ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡക്‌സ്]] (HDI) യുഎൻ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. വളർച്ചയെ വിലയിരുത്തുന്നതിനായി ലോകത്തിലെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളും പ്രമുഖ വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു ബ്ലൂപ്രിൻറിൽ നിന്നാണ് യുഎൻ [[സഹസ്രാബ്ദ വികസനലക്ഷ്യങ്ങൾ|സഹസ്രാബ്ദ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] നിശ്ചയിച്ചത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/millenniumgoals/|title=United Nations Millennium Development Goals|access-date=2018-03-28|website=www.un.org}}&lt;/ref&gt; ഈ ലക്ഷ്യങ്ങൾ 2015-ൽ അവസാനിപ്പിച്ച് [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] അവതരിപ്പിച്ചു.

വികസ്വര രാഷ്ട്രം എന്ന സങ്കൽപ്പം, വൈവിധ്യമാർന്ന ദിശാസൂചനകളുള്ള നിരവധി സൈദ്ധാന്തിക സംവിധാനങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു - ഉദാഹരണത്തിന്, കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവാകൽ, [[വിമോചനദൈവശാസ്ത്രം|വിമോചന ദൈവശാസ്ത്രം]], [[മാർക്സിസം]], സാമ്രാജ്യത്വ വിരുദ്ധത, ആധുനികവൽക്കരണം, സാമൂഹിക മാറ്റം, രാഷ്ട്രീയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ .

രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തിന്റെ ഘട്ടം മുതൽ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള മേഖലാപരമായ മാറ്റങ്ങളാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന സൂചകം. ശരാശരി, ദ്വിതീയ മേഖലയിൽ ( നിർമ്മാണം) 50% സംഭാവനയുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ഗണ്യമായി വളർച്ചയുലവയാണ്. അതുപോലെ തൃതീയ മേഖലയുടെ ശക്തികേന്ദ്രമുള്ള രാജ്യങ്ങളും സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ ഉയർന്ന നിരക്ക് കാണുന്നു.

== വിമർശനങ്ങളും അനുബന്ധ പദങ്ങളും ==
വികസ്വര രാജ്യം എന്ന പദത്തിൻറെ ഉപയോഗത്തിനെത്രിരെ വിമർശനമുണ്ട്. ഒരു വികസിത രാജ്യവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഈ പദം ഇത്തരത്തിലുള്ള രാജ്യത്തിന്റെ അപകർഷതയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt; [[ക്യൂബ|ക്യൂബയും]] [[ഭൂട്ടാൻ|ഭൂട്ടാനും]] പോലുള്ള ഏതാനും രാജ്യങ്ങൾ പിന്തുടരേണ്ടെന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ പരമ്പരാഗത പാശ്ചാത്യ മാതൃകയിലേക്ക് വികസിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം ആയി അതിനെ കരുതാം. &lt;ref name=&quot;Karma Ura&quot;&gt;{{Cite web|url=http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/savifadok/volltexte/2009/305/pdf/mono_1en_bt_dev_stry.pdf|title=The Bhutanese development story|access-date=17 September 2012|last=Ura|first=Karma}}&lt;/ref&gt; മൊത്തത്തിലുള്ള ദേശീയ സന്തോഷ സൂചകം പോലെയുള്ള ഇതര അളവുകൾ പ്രധാന സൂചകങ്ങളായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം|260x260ബിന്ദു| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
&quot;വികസ്വര&quot;, &quot;അവികസിത&quot; എന്നീ പദങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തെ ചോദ്യം ചെയ്ത ആദ്യകാല വിമർശനങ്ങളിലൊന്ന്, അമേരിക്കയും ആഫ്രിക്കൻ ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ പാരാമീറ്ററുകൾ താരതമ്യം ചെയ്ത് 1973-ൽ പ്രമുഖ ചരിത്രകാരനും അക്കാദമികനുമായ വാൾട്ടർ റോഡ്‌നി നടത്തിയതാണ് . &lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://abahlali.org/files/3295358-walter-rodney.pdf|title=''How Europe Underdeveloped Africa''|last=Rodney|first=Walter|date=1973|publisher=Bogle-L'Ouverture Publications, London and Tanzanian Publishing House, Dar-Es-Salaam|page=25|language=en}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; നിർവചിക്കുന്നതിന് &quot;സ്ഥാപിത നിര്വ്വചനം&quot; ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;unstated.un.org&quot;&gt;{{Cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|title=Millennium Development Indicators: World and regional groupings|access-date=13 May 2017|date=2003|publisher=[[United Nations Statistics Division]]|at=Note b|archive-url=https://web.archive.org/web/20050210031555/http://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|archive-date=10 February 2005}}&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞനും സുസ്ഥിര വികസന വിദഗ്ധനുമായ [[ജെഫ്രി സെയ്ക്സ്|ജെഫ്രി സാക്‌സിന്റെ]] അഭിപ്രായത്തിൽ, വികസിതവും വികസ്വരവുമായ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള നിലവിലെ വിഭജനം പ്രധാനമായും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു പ്രതിഭാസമാണ്. &lt;ref name=&quot;The End of Poverty&quot;&gt;{{Cite book|title=The End of Poverty|title-link=The End of Poverty|last=Sachs|first=Jeffrey|publisher=The Penguin Press|year=2005|isbn=1-59420-045-9|location=New York, New York}}&lt;/ref&gt;  അന്തരിച്ച ആഗോള ആരോഗ്യ വിദഗ്ധൻ [[ഹാൻസ് റോസ്‌ലിങ്|ഹാൻസ് റോസ്ലിംഗ്]] ഈ ആശയം &quot;കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്&quot; എന്ന് പറഞ്ഞ് ഈ നിബന്ധനകൾക്കെതിരെ വാദിച്ചു. &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; വ്യക്തമായ നിർവചനത്തിന്റെ അഭാവം കണക്കിലെടുത്ത്, സുസ്ഥിര വിദഗ്ധനും ഗ്ലോബൽ ഫുട്‌പ്രിന്റ് നെറ്റ്‌വർക്കിന്റെ സ്ഥാപകനുമായ മാത്തിസ് വാക്കർനാഗൽ, രാജ്യങ്ങളുടെ ബൈനറി ലേബലിംഗ് &quot;വിവരണാത്മകമോ വിശദീകരണമോ അല്ല&quot; എന്ന് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.newsociety.com/Books/E/Ecological-Footprint|title=Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget|last=Wackernagel|first=Mathis|last2=Beyers|first2=Bert|publisher=New Society Publishers|year=2019|isbn=978-0865719118|location=Gabriola Island, BC, Canada|pages=132|author-link=Mathis Wackernagel}}&lt;/ref&gt; വാക്കർനാഗലും റോസ്‌ലിംഗും വാദിക്കുന്നത്, വാസ്തവത്തിൽ, രണ്ട് തരം രാജ്യങ്ങളല്ല, 200-ലധികം വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾ, എല്ലാം ഒരേ പ്രകൃതി നിയമങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഓരോന്നിനും തനതായ സവിശേഷതകളുണ്ട് എന്നാണ്. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot; /&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന പദം നിലവിലെ സാഹചര്യത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 1990-കളുടെ അവസാനം മുതൽ, യുഎൻ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളായി തിരിച്ച രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വിഭാഗത്തേക്കാൾ ഉയർന്ന വളർച്ചാ നിരക്ക് പ്രകടിപ്പിക്കാൻ പ്രവണത കാണിക്കുന്നു..&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2014|title=On the structure of the present-day convergence|url=https://www.academia.edu/30720894|journal=Campus-Wide Information Systems|volume=31|issue=2/3|pages=139–152|doi=10.1108/CWIS-11-2013-0064}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന വാക്കിന്റെ യൂഫെമിസ്റ്റിക് വശം മോഡറേറ്റ് ചെയ്യാൻ, [[അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകൾ]] സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ രാജ്യം എന്ന പദം ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി-ഇത് ഒരു അർത്ഥത്തിലും വികസ്വരമായി കണക്കാക്കാനാവില്ല. വികസ്വര ലോക ജീവിത നിലവാരം വളരെ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് ഇത് എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.

ശിശുമരണ നിരക്ക്, ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക്, തീവ്ര ദാരിദ്ര്യ നിരക്ക് തുടങ്ങിയ സൂചികകളിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പുരോഗതി കാരണം, &quot;വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം&quot; പ്രസക്തമല്ലെന്ന് 2015-ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; ലോകവികസന സൂചകങ്ങളുടെ 2016-ലെ പതിപ്പിൽ, കാലഹരണപ്പെട്ട രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള വ്യത്യാസം കണക്കിലെടുത്ത് &quot;വികസിത&quot;, &quot;വികസ്വര&quot; രാജ്യങ്ങളെ ഇനി വേർതിരിക്കേണ്ടെന്ന് [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്ക്]] തീരുമാനിച്ചു. &lt;ref name=&quot;WB&quot;&gt;{{Cite web|url=http://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=October 22, 2016|last=Fantom|first=Neil|last2=Khokhar|first2=Tariq|date=15 April 2016|website=The Data Blog|publisher=The World Bank|last3=Purdie|first3=Edie}}&lt;/ref&gt; അതനുസരിച്ച്, ലോകബാങ്ക് ആ ഡിസ്ക്രിപ്റ്ററിന്റെ ഉപയോഗം ഘട്ടംഘട്ടമായി നിർത്തുകയാണ്. പകരം, വേൾഡ്ബാങ്കിന്റെ റിപ്പോർട്ടുകൾ (വേൾഡ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡിക്കേറ്റേഴ്‌സ് (ഡബ്ല്യുഡിഐ), ഗ്ലോബൽ മോണിറ്ററിംഗ് റിപ്പോർട്ട് എന്നിവ പോലുള്ളവ) ഇപ്പോൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള, പ്രദേശങ്ങൾക്കായുള്ള, വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കായുള്ള ഡാറ്റ സംഗ്രഹങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.. &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== മൂന്നാം ലോകം ===
സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തിനും ശീതയുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തിനും ശേഷം കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശാബ്ദങ്ങളായി, ''മൂന്നാം ലോകം'' എന്ന പദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുമായി മാറിമാറി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു, എന്നാൽ അത് നിലവിലെ രാഷ്ട്രീയത്തെയും സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നില്ല എന്നതിനാൽ ഈ ആശയം ഇപ്പോ കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്. . [[ശീതയുദ്ധം|ശീതയുദ്ധകാലത്ത്]] [[നാറ്റോ]] ( ഒന്നാം ലോകം ), [[കിഴക്കൻ ബ്ലോക്ക്|കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ബ്ലോക്ക്]] ( രണ്ടാം ലോകം, ഈ പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ലെങ്കിലും) [[ചേരിചേരാ പ്രസ്ഥാനം|അല്ലെങ്കിൽ]] (മൂന്നാം ലോകം) എന്നിങ്ങനെ രാജ്യങ്ങളെ നിർവചിക്കാൻ മൂന്ന് ലോക മാതൃക ഉടലെടുത്തു. കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, &quot;മൂന്നാം ലോകം&quot; എന്നത് ഒരു സാമ്പത്തിക ഗ്രൂപ്പിംഗിനെക്കാൾ രാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt;

=== ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് ===
&quot; ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് &quot; എന്ന പദം 2004 മുതൽ കൂടുതൽ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. &lt;ref name=&quot;concept&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.academia.edu/7917466|title=The Use of the Concept 'Global South' in Social Science &amp; Humanities|access-date=2016-10-06|last=Pagel|first=Heikie|last2=Ranke|first2=Karen|date=11 July 2014|publisher=[[Humboldt University of Berlin]]|last3=Hempel|first3=Fabian|last4=Köhler|first4=Jonas}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GYdeNdKrp8sC&amp;pg=PA13|title=Urban Poverty in the Global South: Scale and Nature|last=Mitlin|first=Diana|last2=Satterthwaite|first2=David|date=2013|publisher=Routledge|isbn=9780415624664|page=13}}&lt;/ref&gt; സമ്പന്നമായ &quot;വടക്കൻ&quot; രാജ്യങ്ങളിലെ ദരിദ്രമായ &quot;തെക്കൻ&quot; പ്രദേശങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാം. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=s3s7a39GHIEC&amp;pg=PA11|title=The Foreign Policies of the Global South: Rethinking Conceptual Frameworks|last=Braveboy-Wagner|first=Jacqueline Anne|date=2003|publisher=Lynne Rienner Publishers|isbn=9781588261755|page=11}}&lt;/ref&gt; ഈ രാജ്യങ്ങളുടെ &quot; [[കോളനിവാഴ്ച|കൊളോണിയലിസം]], [[പുതിയ സാമ്രാജ്യത്വം|നവ-സാമ്രാജ്യത്വം]], ജീവിതനിലവാരം, ആയുർദൈർഘ്യം, വിഭവങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം എന്നിവയിൽ വലിയ അസമത്വങ്ങൾ നിലനിറുത്തുന്ന വ്യത്യസ്ത സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക മാറ്റങ്ങളുടെ പരസ്പരബന്ധിതമായ ചരിത്രങ്ങളെയാണ് ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് പരാമർശിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite journal|last=Dados|first=Nour|last2=Connell|first2=Raewyn|date=2012-01-01|title=the global south|jstor=41960738|journal=Contexts|volume=11|issue=1|pages=12–13|doi=10.1177/1536504212436479}}&lt;/ref&gt;

=== അനുബന്ധ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ===
&quot;വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ&quot; എന്ന പദത്തിന് അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ഗവേഷണ സിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ട് (കാലക്രമത്തിൽ):

* ആധുനികവൽക്കരണ സിദ്ധാന്തം - സമൂഹങ്ങൾക്കുള്ളിലെ നവീകരണ പ്രക്രിയ വിശദീകരിക്കാൻ
* ആശ്രിതത്വ സിദ്ധാന്തം - ദരിദ്രവും അവികസിതവുമായ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;പരിധിയിൽ&quot; നിന്ന് സമ്പന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;കോർ&quot; ലേക്ക് വിഭവങ്ങൾ ഒഴുകുന്നു, ആദ്യത്തേതിന്റെ ചെലവ് രണ്ടാമത്തേതിനെ സമ്പന്നമാക്കുന്നു.
* വികസന സിദ്ധാന്തം - സമൂഹത്തിൽ അഭികാമ്യമായ മാറ്റം എങ്ങനെ മികച്ച രീതിയിൽ കൈവരിക്കുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരം.
* വികസനാനന്തര സിദ്ധാന്തം - വികസനത്തിന്റെ മുഴുവൻ ആശയവും പ്രയോഗവും ലോകത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ പാശ്ചാത്യ-വടക്കൻ മേധാവിത്വത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു.

== പൊതുവായ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ ==

=== സർക്കാർ, രാഷ്ട്രീയം, ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിക്ക് ശേഷം മാത്രമാണ് പൂർണ്ണ സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശവും [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യവും]] നേടിയത്. സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടുന്നത് വരെ പലതും ഒരു സാമ്രാജ്യത്വ യൂറോപ്യൻ ശക്തിയാണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ രാഷ്ട്രീയ സംവിധാനങ്ങൾ വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാണ്, എന്നാൽ മിക്ക രാഅജ്യങ്ങലിലു 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, വ്യത്യസ്തമായ വിജയവും രാഷ്ട്രീയ സ്വാതന്ത്ര്യവും ഉള്ള ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യ ഗവൺമെന്റുകൾ]] വന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Palat|first=Ravi Arvind|date=April 2010|title=World Turned Upside Down? Rise of the global South and the contemporary global financial turbulence|journal=Third World Quarterly|volume=31|issue=3|pages=365–384|doi=10.1080/01436597.2010.488465}}&lt;/ref&gt; 'ഫലപ്രദമായ [[പൗരത്വം]] ' എന്നത് [[സമൂഹശാസ്ത്രം|സാമൂഹ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ]] പാട്രിക് ഹെല്ലർ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്: &quot;സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തെ ഔപചാരിക നിയമപരമായ അവകാശങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിടവ്, ആ അവകാശങ്ങൾ അർത്ഥപൂർവ്വം പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള യഥാർത്ഥ കഴിവ്&quot;. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Heller|first=Patrick|date=October 2012|title=Democracy, Participatory Politics and Development: Some Comparative Lessons from Brazil, India and South Africa|journal=Polity|volume=44|issue=4|pages=643–665|doi=10.1057/pol.2012.19}}&lt;/ref&gt;

പൗരത്വത്തിനപ്പുറം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ക്രോസ്-ബോർഡർ മൊബിലിറ്റിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം, വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ പരമ്പരാഗത ശ്രദ്ധയുടെ തിരുത്തലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന കുടിയേറ്റ സംവാദങ്ങളിൽ വിലപ്പെട്ട വെളിച്ചം വീശുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The age of migration: international population movements in the modern world|last=Haas|first=Hein de|last2=Castles|first2=Stephen|last3=Miller|first3=Mark J|date=2020|isbn=978-1-352-00798-5|pages=96–123|oclc=1143614574}}&lt;/ref&gt; ചില രാഷ്ട്രീയ ശാസ്ത്രജ്ഞർ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ ഉടനീളം ദേശസാൽക്കരണം, വികസനം, നവലിബറൽ മൈഗ്രേഷൻ മാനേജ്മെന്റ് ഭരണകൂടങ്ങളുടെ ഒരു ടൈപ്പോളജി തിരിച്ചറിയുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Adamson|first=Fiona B.|last2=Tsourapas|first2=Gerasimos|date=24 October 2019|title=The Migration State in the Global South: Nationalizing, Developmental, and Neoliberal Models of Migration Management|journal=International Migration Review|volume=54|issue=3|pages=853–882|doi=10.1177/0197918319879057}}&lt;/ref&gt;

=== സമ്പദ്ഘടന ===
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും അപകോളനിവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം, മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പുതിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും സാമ്പത്തിക ഉത്തേജനവും ആവശ്യമായിരുന്നു. പലരും വിദേശ നിക്ഷേപത്തെ ആശ്രയിച്ചു. ഈ ഫണ്ടിംഗ് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, പക്ഷേ വ്യവസ്ഥാപരമായ ചൂഷണത്തിന്റെ ഒരു സംവിധാനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു.  അവർ വിലപേശലിനായി [[സ്വാഭാവികറബ്ബർ|റബ്ബർ]] പോലുള്ള അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ കയറ്റുമതി ചെയ്തു. പാശ്ചാത്യ ലോകത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കമ്പനികൾ പലപ്പോഴും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വിലകുറഞ്ഞ തൊഴിലാളികളെ ഉൽപാദനത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt; പാശ്ചാത്യർക്ക് ഈ സംവിധാനത്തിൽ നിന്ന് കാര്യമായ നേട്ടമുണ്ടായെങ്കിലും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവികസിതമാക്കി.

ഈ ക്രമീകരണത്തെ ചിലപ്പോൾ നിയോകൊളോണിയലിസം എന്ന് വിളിക്കുന്നു, അതായത് വികസിത രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു സംവിധാനം.&amp;nbsp;മുൻ കോളനികൾ ഇപ്പോഴും അവരുടെ മുൻ കോളനിവൽക്കരിച്ചയാളാണ് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് എന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല; അത് കൊളോണിയൽ പോലുള്ള ചൂഷണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പലപ്പോഴും സ്വയം വികസിക്കുന്നതിനുപകരം സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളെ കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.  ഈ സമ്പ്രദായം അവസാനിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/neocolonialism|title=Neocolonialism|access-date=2019-04-01|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}&lt;/ref&gt; ഈ സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നാണ് പുതിയ അന്താരാഷ്ട്ര സാമ്പത്തിക ക്രമം . വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവശേഷിപ്പിക്കുന്നതോ സ്വയംപര്യാപ്തമാക്കുന്നതോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു 'നൂൽബന്ധമില്ലാത്ത' നയം അവർക്കുണ്ട്. കൂടുതൽ വ്യക്തമായി പറഞ്ഞാൽ, അവർ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെയും വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന്റെയും മേലുള്ള പരമാധികാരത്തെ വാദിക്കുന്നു.

NIEO പോലെയുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കൂട്ടുകെട്ടുകൾ ലോക വേദിയിൽ സമത്വത്തിനായി ഇടയ്ക്കിടെ ലോബി ചെയ്യുന്നു. ചൈനയുടെ ഉയർച്ച [[ബ്രിക്|BRIC രാജ്യങ്ങളുടെ]] ഉയർച്ചയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt;

== പൊതുവായ വെല്ലുവിളികൾ ==
 
വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ മിക്കപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യുന്ന ആഗോള പ്രശ്നങ്ങളിൽ [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണം]], ആഗോള ആരോഗ്യ ഭരണം, ആരോഗ്യം, പ്രതിരോധ ആവശ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന ശാസ്ത്ര-സാങ്കേതിക രംഗത്തെ പുതുമകൾ പോലുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇത് വ്യത്യസ്തമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ager|first=Alastair|last2=Yu|first2=Gary|last3=Hermosilla|first3=Sabrina|date=September 2012|title=Mapping the key issues shaping the landscape of global public health|journal=Global Public Health|volume=7|issue=sup1|pages=S16–S28|doi=10.1080/17441692.2012.679741|pmid=22765282}}&lt;/ref&gt;

മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പൊതുവായുള്ള ഈ മാനദണ്ഡങ്ങളുണ്ട്: &lt;ref name=&quot;UN2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/development/desa/dpad/least-developed-country-category/ldc-criteria.html|title=Criteria For Identification Of LDCs|access-date=2018-03-02|date=2010-03-04|publisher=[[United Nations Department of Economic and Social Affairs]], Development Policy and Analysis Division}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;

* ഉയർന്ന [[ദാരിദ്ര്യം]] - മൂന്ന് വർഷത്തെ ശരാശരി പ്രതിശീർഷ ജിഎൻഐ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, GNI പ്രതിശീർഷ മൂല്യം US$1,025-ൽ കുറവാണെങ്കിൽ (2018-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്) രാജ്യം ഏറ്റവും വികസിത രാജ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;
* മാനവ വിഭവശേഷി ബലഹീനത ( [[പോഷണം]], ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, മുതിർന്നവരുടെ [[സാക്ഷരത]] എന്നിവയുടെ സൂചകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).
* സാമ്പത്തിക പരാധീനത (കാർഷിക ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ അസ്ഥിരത, ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും കയറ്റുമതിയുടെ അസ്ഥിരത, പാരമ്പര്യേതര പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക പ്രാധാന്യം, ചരക്ക് കയറ്റുമതി ഏകാഗ്രത, സാമ്പത്തിക കുറവിന്റെ വൈകല്യം, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളാൽ]] കുടിയിറക്കപ്പെട്ട ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).

=== നഗര ചേരികൾ ===
യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച്, 2012-ൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 33% അല്ലെങ്കിൽ ഏകദേശം 863 ദശലക്ഷം ആളുകൾ [[ചേരി|ചേരികളിലാണ്]] താമസിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/745habitat.pdf|title=State of the World's Cities Report 2012/2013: Prosperity of Cities|access-date=4 October 2013|publisher=UNHABITAT}}&lt;/ref&gt; 2012-ൽ, ചേരികളിൽ താമസിക്കുന്ന നഗര ജനസംഖ്യയുടെ അനുപാതം ഏറ്റവും ഉയർന്നത് സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലാണ് (62%), ദക്ഷിണേഷ്യ (35%), തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യ (31%), കിഴക്കൻ ഏഷ്യ (28%). &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot; /&gt; {{Rp|127}}

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ 43% ഉം വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ 78% ഉം ചേരി നിവാസികളാണെന്ന് യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;grhs2003&quot;&gt;[http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf The challenge of slums – Global report on Human Settlements] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921055009/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf|date=21 September 2013}}, United Nations Habitat (2003)&lt;/ref&gt;

വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ ചേരികൾ രൂപപ്പെടുകയും വളരുകയും ചെയ്യുന്നു. ദ്രുതഗതിയിലുള്ള [[നഗരവത്കരണം|ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റം]], സാമ്പത്തിക സ്തംഭനാവസ്ഥയും വിഷാദവും, ഉയർന്ന [[തൊഴിലില്ലായ്മ]], ദാരിദ്ര്യം, അനൗപചാരിക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, തെറ്റായ ആസൂത്രണം, രാഷ്ട്രീയം, പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ, സാമൂഹിക സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാരണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;whyslums&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|title=What are slums and why do they exist?|date=April 2007|publisher=UN-Habitat|location=Kenya|archive-url=https://web.archive.org/web/20110206143558/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|archive-date=2011-02-06}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Spontaneous Shelter: International Perspectives and Prospects|last=Patton|first=Carl V.|date=1988|publisher=Temple University Press|isbn=978-0-87722-507-2|location=Philadelphia}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;grhs2011&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|title=Assessing Slums in the Development Context|access-date=16 September 2013|year=2011|publisher=United Nations Habitat Group|archive-url=https://web.archive.org/web/20140105025237/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|archive-date=5 January 2014}}&lt;/ref&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ജനസംഖ്യ വികസിക്കുമ്പോൾ, ഗ്രാമവാസികൾ കുടിയേറ്റത്തിലൂടെ നഗരങ്ങളിലേക്ക് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു, ഇത് ചേരികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. &lt;ref name=&quot;Westra&quot;&gt;{{Cite journal|last=Westra|first=Richard|year=2011|title=Renewing Socialist Development in the Third World|journal=[[Journal of Contemporary Asia]]|volume=41|issue=4|pages=519–543|doi=10.1080/00472336.2011.610612}}&lt;/ref&gt;

ചില നഗരങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ദക്ഷിണേഷ്യയിലെയും സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെയും രാജ്യങ്ങളിൽ ചേരികൾ വ്യാപകമാണ്, നഗര ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം താമസിക്കുന്നു. ഇവയെ ചിലപ്പോൾ &quot;ചേരി നഗരങ്ങൾ&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Slum Cities and Cities with Slums&quot; States of the World's Cities 2008/2009|publisher=UN-Habitat}}&lt;/ref&gt;

=== സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ ===
[[പ്രമാണം:A_formation_of_human_chain_at_India_Gate_by_the_women_from_different_walks_of_life_at_the_launch_of_a_National_Campaign_on_prevention_of_violence_against_women,_in_New_Delhi_on_October_02,_2009.jpg|ലഘുചിത്രം| 2009 ഒക്‌ടോബർ 02-ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ തടയുന്നതിനുള്ള ദേശീയ കാമ്പയിന്റെ സമാരംഭത്തിൽ സമൂഹത്തിന്റെ വിവിധ തുറകളിലുള്ള സ്ത്രീകൾ ഇന്ത്യാ ഗേറ്റിൽ രൂപീകരിച്ച മനുഷ്യച്ചങ്ങല.]]
ലോകത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ പല തരത്തിലുള്ള അതിക്രമങ്ങളും കൂടുതലാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, സ്ത്രീധന പീഡനവും വധുവിനെ ചുട്ടുകൊല്ലലും, കംബോഡിയ ഉൾപ്പെടെയുള്ള തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലെ [[ആസിഡ് ആക്രമണം|ആസിഡ് എറിയൽ]], മിഡിൽ ഈസ്റ്റുമായും ദക്ഷിണേഷ്യയുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന [[ദുരഭിമാനക്കൊല]]. അതുപോലെ എത്യോപ്യ, മധ്യേഷ്യ, കോക്കസസ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകൽ വഴിയുള്ള വിവാഹം കാണപ്പെടുന്നു. വധുവില അടയ്ക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദുരുപയോഗം (അക്രമം, കടത്ത്, നിർബന്ധിത വിവാഹം എന്നിവ പോലുള്ളവ) സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയുടെയും ഓഷ്യാനിയയുടെയും ചില ഭാഗങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.  &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|title=An exploratory study of bride price and domestic violence in Bundibugyo District, Uganda|access-date=6 August 2014|date=April 2012|publisher=Centre for Human Rights Advancement (CEHURA) and [[South African Medical Research Council]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130717105205/http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|archive-date=17 July 2013}}&lt;/ref&gt;

പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ഇപ്പോഴും നടക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമത്തിന്റെ മറ്റൊരു രൂപമാണ് [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]] (FGM). ഇത് കൂടുതലും ആഫ്രിക്കയിലും ഒരു പരിധിവരെ മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലും ഏഷ്യയുടെ മറ്റു ചില ഭാഗങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്നു. സൊമാലിയ (98% സ്ത്രീകളും), ഗിനിയ (96%), ജിബൂട്ടി (93%), ഈജിപ്ത് (91%), എറിത്രിയ (89%), മാലി (89%), സിയറ ലിയോൺ (88%), സുഡാൻ (88%), ഗാംബിയ (76%), ബുർക്കിന ഫാസോ (76%), എത്യോപ്യ (74%) എന്നിവയാണ് ലിംഗ ഛേദനം നടത്തപ്പെട്ട ഏറ്റവും കൂടുതൽ സ്ത്രീകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ. &lt;ref name=&quot;unicef.org&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf|title=Female Genital Mutilation/Cutting: A statistical overview and exploration of the dynamics of change|last=UNICEF|date=22 July 2013|publisher=[[UNICEF]]|author-link=UNICEF|access-date=18 November 2013}}&lt;/ref&gt; [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണവും]] കുടിയേറ്റവും കാരണം, FGM ആഫ്രിക്കയുടെയും മിഡിൽ ഈസ്റ്റിന്റെയും അതിർത്തികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക്, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ബെൽജിയം, കാനഡ, ഫ്രാൻസ്, ന്യൂസിലാൻഡ്, യുഎസ്, യുകെ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് കൂടി വ്യാപിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120|title=Sex &amp; social justice|last=Nussbaum|first=Martha|publisher=Oxford University Press|year=1999|isbn=978-0195110326|editor-last=Nussbaum|editor-first=Martha|editor-link=Martha Nussbaum|location=New York|pages=[https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120 120–121]|chapter=Judging other cultures: the case of genital mutilation|author-link=Martha Nussbaum|chapter-url=https://books.google.com/books?id=43U8DwAAQBAJ&amp;pg=PA120|url-access=registration}}&lt;/ref&gt;

ഇസ്താംബുൾ കൺവെൻഷൻ (ആർട്ടിക്കിൾ 38) സ്ത്രീകളുടെ ജനനേന്ദ്രിയ ഛേദനം നിരോധിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://rm.coe.int/168046031c|title=Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence|date=12 April 2011|access-date=8 October 2017}}&lt;/ref&gt; 2016-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, പല ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിലും [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനംസ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]]  നിയമപരമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;''Citations'':
&lt;/ref&gt;
[[പ്രമാണം:Women_who_experienced_violence_by_an_intimate_partner,_OWID.svg|പകരം=An image showing statistics by percentage of share of women, older than 14 years old who experienced violence by an intimate partner.|ലഘുചിത്രം|239x239ബിന്ദു| ഉറ്റ പങ്കാളിയിൽ നിന്ന് അക്രമം അനുഭവിച്ചിട്ടുല്ല 14 വയസ്സിന് മുകളിൽ പ്രായമുള്ള സ്ത്രീകളുടെ ശതമാനം]]
സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള [[യു.എൻ വിമൻ|യുഎൻ വിമൻറെ]] വസ്തുതകളും കണക്കുകളും അനുസരിച്ച്, &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=facts and figures:Ending Violence against Women}}&lt;/ref&gt; ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 35 ശതമാനം സ്ത്രീകളും അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ചില ഘട്ടങ്ങലിൽ അടുത്ത പങ്കാളികളാൽ ശാരീരികവും ലൈംഗികവുമായ അതിക്രമങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പങ്കാളി അല്ലാത്തവരിൽ നിന്നുള്ള ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ (ലൈംഗിക പീഡനം ഉൾപ്പെടുന്നില്ല) അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച്, ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടുള്ള സ്ത്രീകൾ വിഷാദരോഗം, [[ഗർഭഛിദ്രം|ഗർഭച്ഛിദ്രം]], [[എച്ച്.ഐ.വി.|എച്ച്ഐവി]] സമ്പാദിക്കൽ എന്നിവ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നതായി തെളിവുകൾ കാണിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures#notes|title=facts and figures:ending violence against women}}&lt;/ref&gt;

[[മദ്ധ്യപൂർവേഷ്യ|മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്]], [[ഉത്തരാഫ്രിക്ക|നോർത്ത് ആഫ്രിക്ക]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നത്, തങ്ങളുടെ അമ്മമാരെ ഉപദ്രവിക്കുന്ന അച്ഛനെ കണ്ട കുട്ടികലും ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള അക്രമം അനുഭവിച്ച പുരുഷന്മാരും, പ്രായമാകുമ്പോൾ പങ്കാളിക്കെതിരെ അക്രമം നടത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=Facts and figures: Ending violence against women|access-date=2020-09-26|website=UN Women|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ആരോഗ്യ സംരക്ഷണവും പൊതുജന ആരോഗ്യവും ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും വികസിത രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ആരോഗ്യ പരിപാലനത്തിൽ കാര്യമായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Alhaji|first=Mohammed M.|last2=Alam|first2=Sartaj|date=21 March 2019|title=Health Policy and System Research in Global South: Bridging the Gap through Citizen Participation|url=http://ejournalsystem.net/index.php/jpmi/article/view/2474|journal=Journal of Postgraduate Medical Institute|volume=33|issue=1}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് സാധാരണയായി വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകളേക്കാൾ ആയുർദൈർഘ്യം കുറവാണ്. സാംക്രമിക രോഗങ്ങളുടെ ഭാരം, [[മാതൃമരണം|മാതൃമരണനിരക്ക്]], ശിശുമരണനിരക്ക്, ശിശുമരണനിരക്ക് എന്നിവ സാധാരണഗതിയിൽ ഇവിടെ ഗണ്യമായി കൂടുതലാണ്.
[[പ്രമാണം:Hunger_Map_2020_World_Food_Programme.svg|ലഘുചിത്രം|310x310ബിന്ദു| പട്ടിണി അനുഭവിക്കുന്ന ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം, [[ലോകഭക്ഷ്യപദ്ധതി|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020.&lt;br /&gt;{{Legend|#29b8c7|&lt; 2,5%}}&lt;div class=&quot;legend&quot;&gt;&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#29b8c7; color:black;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;&lt; 2,5%&lt;/div&gt;]]
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ പോഷകാഹാരക്കുറവ് കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w4CGAgAAQBAJ&amp;pg=PA20|title=World Hunger Routledge Introductions to Development|last=Young|first=Liz|date=2002|isbn=9781134774944|page=20}}&lt;/ref&gt; ചില ഗ്രൂപ്പുകൾക്ക് ഉയർന്ന പോഷകാഹാരക്കുറവ് ഉണ്ട്, സ്ത്രീകൾ ഉൾപ്പെടെ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗർഭിണികളോ മുലയൂട്ടുന്നവരോ - അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികൾ, പ്രായമായവർ. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള 200 ദശലക്ഷത്തിലധികം കുട്ടികൾ അവരുടെ വികസന ശേഷിയിൽ എത്താത്തതിന് കാരണം കുട്ടികളിലെ പോഷകാഹാരക്കുറവും കുട്ടികളുടെ വളർച്ച മുരടിപ്പും ആണ്. &lt;ref&gt;Grantham-McGregor, Sally et al., the International Child Development Steering Group. “Developmental Potential in the First 5 Years for Children in Developing Countries.” Lancet 369.9555 (2007): 60–70. PMC. Web. 28 Nov. 2014.&lt;/ref&gt; ഏകദേശം 165&amp;nbsp;2013 &lt;ref name=&quot;Bh2013&quot;&gt;{{Cite journal|title=Evidence-based interventions for improvement of maternal and child nutrition: what can be done and at what cost?|journal=Lancet|volume=382|issue=9890|pages=452–477|date=August 2013|pmid=23746776|doi=10.1016/s0140-6736(13)60996-4}}&lt;/ref&gt; ൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുട്ടികൾ പോഷകാഹാരക്കുറവ് മൂലം വളർച്ച മുരടിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പോഷകാഹാരക്കുറവിന്റെ അതേ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കുള്ളിൽ [[പൊണ്ണത്തടി|പൊണ്ണത്തടിയുടെ]] രൂപത്തിൽ അമിതപോഷണം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.unicef.org/nutrition/files/Progress_for_Children_-_No._4.pdf|title=Progress For Children: A Report Card On Nutrition|publisher=UNICEF}}&lt;/ref&gt;

ഇനിപ്പറയുന്ന ലിസ്റ്റ് പരിസ്ഥിതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാരണങ്ങളോ അവസ്ഥകളോ ശക്തമായ പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളുള്ള ചില രോഗങ്ങളും കാണിക്കുന്നു: &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/heli/risks/ehindevcoun/en|title=Environment and health in developing countries|date=8 September 2016|website=Priority environment and health risks|publisher=[[World Health Organization]]}}&lt;/ref&gt;

* രോഗം/ [[രോഗം]] ( [[മലമ്പനി|മലേറിയ]], [[ക്ഷയം]], [[എയ്‌ഡ്‌സ്‌|എയ്ഡ്സ്]] മുതലായവ. ): വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കുടുംബങ്ങളിൽ രോഗം ഉയർന്നതും പിന്നാക്കാവസ്ഥയിലുള്ളതുമായ ചിലവ് ഭാരങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;Russel S. The economic burden of illness for households in developing countries: a review of studies focusing on malaria, tuberculosis, and human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome. Am J Trop Med Hyg 2004&lt;/ref&gt;
* ഉഷ്ണമേഖലാ, പകർച്ചവ്യാധികൾ ( അവഗണിച്ച ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങൾ )
* സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത [[കുടിവെള്ളം]], മോശം ശുചിത്വവും ശുചിത്വവും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം
* മലിനീകരണം (ഉദാ: [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], [[ജലമലിനീകരണം]] )
* മോട്ടോർ വാഹന കൂട്ടിയിടികൾ
* ബോധപൂർവമല്ലാത്ത വിഷബാധ
* സാംക്രമികേതര രോഗങ്ങളും ദുർബലമായ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ സംവിധാനങ്ങളും

=== വെള്ളം, ശുചിത്വം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ശുചിത്വ സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം വളരെ താഴ്ന്ന നിലയിലാണ്. 2015-ൽ [[ലോകാരോഗ്യസംഘടന|ലോകാരോഗ്യ സംഘടന]] (ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ) കണക്കാക്കിയത് &quot;3 പേരിൽ 1 പേർ, അല്ലെങ്കിൽ 2.4 ബില്യൺ ആളുകൾ ഇപ്പോഴും ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങളില്ലാത്തവരാണ്&quot; എന്നും 663 ദശലക്ഷം ആളുകൾക്ക് ഇപ്പോഴും സുരക്ഷിതവും ശുദ്ധവുമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല എന്നുമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/water_sanitation_health/monitoring/jmp-2015-key-facts/en/|title=Key facts from JMP 2015 report|access-date=2017-11-17|website=World Health Organization|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/mediacentre/news/releases/2015/jmp-report/en/|title=WHO {{!}} Lack of sanitation for 2.4 billion people is undermining health improvements|access-date=2017-11-17|website=www.who.int}}&lt;/ref&gt; 2017-ലെ ജെഎംപിയുടെ കണക്ക് പ്രകാരം 4.5 ബില്യൺ ആളുകൾക്ക് നിലവിൽ സുരക്ഷിതമായ ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങൾ ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്.

ഏകദേശം 892 ദശലക്ഷം ആളുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ആഗോള ജനസംഖ്യയുടെ 12 ശതമാനം ആളുകൾ 2016 &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ൽ ടോയ്‌ലറ്റുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് പകരം തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജനം നടത്തി. ലോകത്ത് തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന 892 ദശലക്ഷം ആളുകളിൽ എഴുപത്തിയാറു ശതമാനവും (678 ദശലക്ഷം) ജീവിക്കുന്നത് വെറും ഏഴ് രാജ്യങ്ങളിലാണ്. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot; /&gt; ഇന്ത്യ (348 ദശലക്ഷം), നൈജീരിയ (38.1 ദശലക്ഷം), ഇന്തോനേഷ്യ (26.4 ദശലക്ഷം), എത്യോപ്യ (23.1 ദശലക്ഷം), പാകിസ്ഥാൻ (19.7 ദശലക്ഷം), നൈജർ (14.6 ദശലക്ഷം), സുഡാൻ (19.7 ദശലക്ഷം) എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ പരസ്യമായി മലമൂത്രവിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന രാജ്യങ്ങൾ. 9.7 ദശലക്ഷം). &lt;ref name=&quot;WBSTATS&quot;&gt;{{Cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SH.STA.ODFC.ZS?locations=ID-NG-NE-ET-SD-IN-PK|title=People practicing open defecation (% of population) – Indonesia, Nigeria, Niger, Ethiopia, Sudan, India, Pakistan|access-date=15 October 2019|website=data.worldbank.org|publisher=[[The World Bank]]}}&lt;/ref&gt;

2015-ൽ യുഎൻ സ്ഥാപിച്ച 17 [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ|സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ]] ഒന്നാണ് സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 6 . എല്ലാ ആളുകൾക്കും ശുദ്ധജലവും ശുചിത്വവും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും പ്രസക്തമാണ്.

=== ഊർജ്ജം ===
[[പ്രമാണം:Solar-Panel-Cooker-in-front-of-hut.jpg|ലഘുചിത്രം| സോളാർ കുക്കറുകൾ ഔട്ട്ഡോർ പാചകത്തിന് ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സായി സൂര്യപ്രകാശം ഉപയോഗിക്കുന്നു.]]
2009 ൽ ലോകത്ത് ഏകദേശം 1.4 ബില്യൺ ആളുകൾ വൈദ്യുതി ഇല്ലാതെ ജീവിച്ചിരുന്നു. 2.7 ബില്യൺ ആളുകൾ വീട്ടിലെ ഊർജ്ജ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മരം, കരി, ചാണകം ( ഉണങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ ചാണക ഇന്ധനം ) എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചു. ആധുനിക ഊർജ സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള ഈ അഭാവം വരുമാന ഉൽപ്പാദനത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു, ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ആളുകളുടെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിക്കുന്നു, കൂടാതെ ആഗോള വനനശീകരണത്തിനും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിനും കാരണമാകുന്നു. ചെറിയ തോതിലുള്ള പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഓൺസൈറ്റ് സോളാർ പവർ, മെച്ചപ്പെട്ട കുക്ക്സ്റ്റൗവ് എന്നിവ പോലെയുള്ള വിതരണ ഊർജ്ജ ഓപ്ഷനുകളും ഗ്രാമീണ കുടുംബങ്ങൾക്ക് ആധുനിക ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;verlaw&quot;&gt;{{Cite journal|title=Energy. Deploying off-grid technology to eradicate energy poverty|journal=Science|volume=338|issue=6103|pages=47–8|date=October 2012|pmid=23042871|doi=10.1126/science.1222307}}&lt;/ref&gt;

നവീകരിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജം വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും അനുയോജ്യമാണ്. ഗ്രാമീണ, വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ, [[ഖനിജ ഇന്ധനം|ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളിൽ]] നിന്ന് ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ പ്രക്ഷേപണവും വിതരണവും ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതും ചെലവേറിയതുമാണ്. പ്രാദേശികമായി പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നത് പ്രായോഗികമായ ഒരു ബദൽ വാഗ്ദാനം ചെയ്യാൻ കഴിയും. &lt;ref name=&quot;aus&quot;&gt;[http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf Power for the People] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120330120425/http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf|date=2012-03-30}} p. 3.&lt;/ref&gt;

വ്യവസായ സംരംഭങ്ങൾക്കും തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും ആവശ്യമായ ഊർജം നൽകുന്നതിലൂടെ പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിന് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് നേരിട്ട് സംഭാവന നൽകാനാകും. പാചകം ചെയ്യാനും ബഹിരാകാശ ചൂടാക്കാനും വെളിച്ചം നൽകാനും ഊർജം നൽകിക്കൊണ്ട് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് പരോക്ഷമായ സംഭാവനകൾ നൽകാനും പുനരുപയോഗ ഊർജ സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്ക് കഴിയും. &lt;ref name=&quot;mdg&quot;&gt;[http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf Energy for Development: The Potential Role of Renewable Energy in Meeting the Millennium Development Goals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080527233918/http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf|date=27 May 2008}} pp. 7–9.&lt;/ref&gt;

പ്രതിശീർഷ സൗരോർജ്ജ സംവിധാനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിൽ കെനിയയാണ് ലോകത്തെ മുൻനിരയിലുള്ളത്. &lt;ref name=&quot;en.ccchina.gov.cn&quot;&gt;{{Cite web|url=http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|title=Archived copy|access-date=30 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20131105071350/http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|archive-date=5 November 2013}}&lt;/ref&gt;

=== മലിനീകരണം ===

==== ജല മലിനീകരണം ====
[[പ്രമാണം:Factory_in_China_at_Yangtze_River.JPG|ലഘുചിത്രം| ചൈനയിലെ യാങ്‌സി നദിക്കരയിലെ ഫാക്ടറി]]
[[പ്രമാണം:Plastic_Pollution_in_Ghana.jpg|ലഘുചിത്രം| ഘാനയിലെ പ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണം]]
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും [[ജലമലിനീകരണം]] ഒരു പ്രധാന പ്രശ്നമാണ്. ഇതിന് എല്ലാ തലങ്ങളിലും (അന്താരാഷ്ട്രം മുതൽ വ്യക്തിഗത ജലസംഭരണികളും കിണറുകളും വരെ) ജലവിഭവ നയത്തിന്റെ തുടർച്ചയായ വിലയിരുത്തലും പുനരവലോകനവും ആവശ്യമാണ്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മരണങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കും കാരണം ജലമലിനീകരണമാണ് എന്നും ഇത് പ്രതിദിനം 14,000-ത്തിലധികം ആളുകളുടെ മരണത്തിന് കാരണമാകുന്നുവെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;death2&quot;&gt;{{cite news |url=http://environment.about.com/od/environmentalevents/a/waterdayqa.htm | last = West | first = Larry | name-list-style = vanc |publisher=About.com |title=World Water Day: A Billion People Worldwide Lack Safe Drinking Water |date=2006-03-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;death&quot;&gt;{{cite news|url=https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 | last = Pink | first = Daniel H. | name-list-style = vanc |publisher=Yahoo |title=Investing in Tomorrow's Liquid Gold |date=April 19, 2006 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060423172532/https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 |archive-date=April 23, 2006 }}&lt;/ref&gt;

ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ജലമലിനീകരണമുള്ള രണ്ട് രാജ്യങ്ങളാണ് ഇന്ത്യയും ചൈനയും: ഇന്ത്യയിൽ പ്രതിദിനം 580 പേർ ജലമലിനീകരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അസുഖങ്ങൾ (ജലജന്യ രോഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ) മൂലം മരിക്കുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|title=An overview of diarrhea, symptoms, diagnosis and the costs of morbidity|year=2010|website=CHNRI|archive-url=https://web.archive.org/web/20130512231350/http://www.inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|archive-date=May 12, 2013}}&lt;/ref&gt; ചൈനയിലെ നഗരങ്ങളിലെ വെള്ളത്തിന്റെ 90 ശതമാനവും മലിനമാണ്.&lt;ref&gt;&quot;[http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2005-06/07/content_449451.htm China says water pollution so severe that cities could lack safe supplies]&quot;. Chinadaily.com.cn. June 7, 2005.&lt;/ref&gt; 2007 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് അര ബില്യൺ ചൈനക്കാർക്ക് സുരക്ഷിതമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Kahn |first1=Joseph |last2=Yardley |first2=Jim | name-list-style = vanc |date=2007-08-26 |title=As China Roars, Pollution Reaches Deadly Extremes |url=https://www.nytimes.com/2007/08/26/world/asia/26china.html |newspaper=New York Times}}&lt;/ref&gt;

==== ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ഒരു വലിയ ആരോഗ്യ പ്രശ്നമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution in developing countries: a major environmental and public health challenge|journal=Bulletin of the World Health Organization|volume=78|issue=9|pages=1078–92|date=2000|pmid=11019457|pmc=2560841}}&lt;/ref&gt; ബയോമാസ് കത്തിക്കുന്നതാണ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പ്രധാന ഉറവിടം. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ 300 കോടി ജനങ്ങൾ തടി, [[കരി]], ചാണകം, വിളകളുടെ അവശിഷ്ടം എന്നിവയുടെ രൂപത്തിലുള്ള ബയോമാസിനെ അവരുടെ ഗാർഹിക പാചക ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|year=2008|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|url=http://sapiens.revues.org/index130.html|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1}}&lt;/ref&gt; പാചകത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും വീടിനുള്ളിൽ, ശരിയായ വായുസഞ്ചാരമില്ലാത്ത അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് നടക്കുന്നത് എന്നതിനാൽ, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ, പ്രാഥമികമായി ദരിദ്രരായ സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും ഗുരുതരമായ ആരോഗ്യ അപകടങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു.

ആഗോളതലത്തിൽ, 2012 ൽ താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, 4.3 ദശലക്ഷം മരണങ്ങൾ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ഉണ്ടായി. യഥാക്രമം 1.69, 1.62 ദശലക്ഷം മരണങ്ങളുള്ള തെക്ക് കിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ, പടിഞ്ഞാറൻ പസഫിക് മേഖലകളാണ് കൂടുതൽ ബാധിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ആഫ്രിക്കയിൽ ഏകദേശം 600,000 മരണങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;WHO1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/FINAL_HAP_AAP_BoD_24March2014.pdf?ua=1|title=Burden of disease from Indoor Air Pollution for 2012|access-date=2014-03-28|date=2014-03-24|publisher=WHO}}&lt;/ref&gt; 2000 മുതലുള്ള ഒരു കണക്ക് പ്രകാരം മരണസംഖ്യ 1.5 ദശലക്ഷത്തിനും 2 ദശലക്ഷത്തിനും ഇടയിലാണ്.&lt;ref name=&quot;Ezzati&quot;&gt;{{Cite journal|title=The health impacts of exposure to indoor air pollution from solid fuels in developing countries: knowledge, gaps, and data needs|journal=Environmental Health Perspectives|volume=110|issue=11|pages=1057–68|date=November 2002|pmid=12417475|pmc=1241060|doi=10.1289/ehp.021101057}}&lt;/ref&gt;

ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പല പ്രത്യാഘാതങ്ങളും പരിഹരിക്കുന്നതിനായുള്ള താങ്ങാനാവുന്ന ഒരു പരിഹാരം കണ്ടെത്തുന്നത് സങ്കീർണ്ണമാണ്. ജ്വലനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, പുക ശ്വസിക്കുന്നത് കുറയ്ക്കുക, സുരക്ഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും തൊഴിലാളികളെ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുക, ഇന്ധനച്ചെലവ് കുറയ്ക്കുക, സുസ്ഥിരതയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക എന്നിവയാണ് ചില തന്ത്രങ്ങൾ.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1|year=2008|url=http://sapiens.revues.org/index130.html}}&lt;/ref&gt;

=== കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ===
[[പ്രമാണം:Change_in_Average_Temperature.svg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 1951 മുതൽ 1978 വരെയുള്ള അടിസ്ഥാന ശരാശരിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ 2010 മുതൽ 2019 വരെയുള്ള ശരാശരി ആഗോള താപനില. ഉറവിടം: നാസ .]]
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ആയ
[[ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ഓൺ ക്ലൈമറ്റ് ചേഞ്ച്]] (ഐപിസിസി) മനുഷ്യ ഇടപെടൽ മൂലമാണ് ആഗോള താപനം ഉണ്ടാകുന്നത് എന്ന കാര്യത്തിൽ 'വ്യക്തതയില്ല' എന്നാണ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടും അനുഭവപ്പെടുകയും സമൂഹങ്ങൾക്കും പരിസ്ഥിതിക്കും അപകടകരമായ തീവ്രമായ കാലാവസ്ഥാ സംഭവങ്ങൾ ആയ, വരൾച്ച, വെള്ളപ്പൊക്കം, [[ജൈവവൈവിധ്യ ഹാനി]], രോഗങ്ങൾ, [[സമുദ്രനിരപ്പിന്റെ ഉയർച്ച|സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരൽ]] തുടങ്ങിയ സംഭവങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുകയും ചെയ്യും.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണം അല്ല.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാർബൺ ഉദ്‌വമനത്തിന്റെ 79% വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ സംഭാവനയാണ്.&lt;ref&gt;Center for Global Development, 18 August 2015 [https://www.cgdev.org/media/who-caused-climate-change-historically &quot;Developed Countries Are Responsible for 79 Percent of Historical Carbon Emissions&quot;]&lt;/ref&gt; ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, താഴ്ന്ന സാമ്പത്തിക നില,&lt;ref&gt;UK Government Official Documents, February 2021, [https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/957629/Dasgupta_Review_-_Headline_Messages.pdf &quot;The Economics of Biodiversity: The Dasgupta Review Headline Messages&quot;] p. 2&lt;/ref&gt; സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിലെ പരിമിതപ്പെടുത്തൽ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിലെ അപര്യാപ്തത, സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളിലേക്കുള്ള പരിമിതമായ പ്രവേശനം തുടങ്ങിയ പ്രശ്‌നങ്ങൾ കാരണം കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം കൂടുതൽ ബാധിക്കുന്നത് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയാണ്. ഒരു രാജ്യം [[കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ അപകടസാധ്യത|കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്]] പ്രത്യേകിച്ച് ഇരയാകുമ്പോൾ അവരെ &quot;ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത&quot; ഉള്ള രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെ ചില രാജ്യങ്ങൾ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ഹെയ്തി, മ്യാൻമർ, സൊമാലിയ, ചെറു ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ പ്രതിശീർഷ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം ചെറിയ അളവിൽ മാത്രമേ ഉള്ളൂവെങ്കിലും ആഗോളതാപനത്തിന്റെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങൾക്ക് അവർ വളരെ ഇരയാകേണ്ടിവരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://theconversation.com/australia-the-us-and-europe-are-climate-free-riders-its-time-to-step-up-53953|title=Australia, the US and Europe are climate 'free-riders': it's time to step up|access-date=4 May 2018|website=The Conversation (Australia edition)}}&lt;/ref&gt; അത്തരം ബാധിത രാജ്യങ്ങളിൽ കൊമോറോസ്, ദി ഗാംബിയ, ഗിനിയ-ബിസാവു, സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപെ, സോളമൻ ദ്വീപുകൾ, വാനുവാട്ടു എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

2010-ലെയും 2012-ലെയും ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്റർ റിപ്പോർട്ടുകളിൽ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ട്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, ആരോഗ്യം, അങ്ങേയറ്റത്തെ കാലാവസ്ഥ, [[ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ തകർച്ച|ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നഷ്ടം]], സാമ്പത്തിക സമ്മർദ്ദം എന്നീ നാല് ആഘാത മേഖലകളിലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt; 2012 ലെ ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്ററിന്റെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്ന പ്രകാരം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഓരോ വർഷവും ശരാശരി 400,000 മരണങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു, പ്രധാനമായും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ പട്ടിണിയും സാംക്രമിക രോഗങ്ങളും കാരണം.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|17}} ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ഈ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഏറ്റവും രൂക്ഷമാണ്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന് കാരണമായവയും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഏറ്റവും കൂടുതൽ അനുഭവിക്കുന്നവയും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തക്കേട് അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, ഇതിനെ &quot;[[കാലാവസ്ഥാ നീതി]]&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ചില കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന സമ്മേളനങ്ങളിൽ (COP) ഇത് ചർച്ചാവിഷയമാണ്.

&quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് അപകടത്തിലാകുന്ന ഉപജീവനത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളിലും ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളിലും താമസിക്കുന്ന ആളുകൾക്ക് കാലാവസ്ഥാ മാറ്റത്തോട് പൊരുത്തപ്പെടാൻ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകൾ വളരെ കുറവാണെന്ന് ഞങ്ങൾക്കറിയാം&quot; എന്ന് യൂറോപ്യൻ ഇൻവെസ്റ്റ്‌മെന്റ് ബാങ്കിന്റെ മുഖ്യ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന വിദഗ്ധൻ നാൻസി സെയ്ച്ച് പറയുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.eib.org/en/stories/climate-bank-roadmap|title=A plan for the long haul to contribute finance to the European Green Deal|access-date=2021-06-10|website=European Investment Bank|language=en}}&lt;/ref&gt;

==== ആഘാതങ്ങൾ ====
മാറുന്ന കാലാവസ്ഥയും സാമ്പത്തിക ബാധ്യതകൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് പ്രധാനമായും തൊഴിൽ ഉൽപ്പാദനക്ഷമത കുറയുന്നത് കാരണം 2010-ൽ അവരുടെ [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ]] ശരാശരി 7% നഷ്ടപ്പെട്ടു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|14}} സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നത് മൂലം 2010-ൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ജിഡിപിയുടെ 1% ചിലവാക്കിയെന്നും പസഫിക്കിലെ രാജ്യങ്ങൾ 4% ചിലവാക്കിയെന്നും, ഇത് മൂലം ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് പ്രതിവർഷം 65 ബില്യൺ ഡോളർ നഷ്ടപ്പെടുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt; മത്സ്യബന്ധനത്തിലെ ആഘാതം മറ്റൊരു ഉദാഹരണമാണ്. ഏകദേശം 40 രാജ്യങ്ങൾ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം മത്സ്യബന്ധനത്തിൽ ചെലുത്തുന്ന ആഘാതത്തിന് ഇരയാകുന്നു. വലിയ മത്സ്യബന്ധന മേഖലകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഇത് പ്രത്യേകിച്ച് ബാധിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot; /&gt; {{Rp|279}}2010 ലെ Cancún COP16 കാലത്ത്, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിന് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഗ്രീൻ ക്ലൈമറ്റ് ഫണ്ട് വഴി ദാതാക്കൾ 2020-ഓടെ വാർഷികസഹായമായി 100 ബില്യൺ ഡോളർ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വ്യക്തമായ വാഗ്ദാനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dandc.eu/en/article/climate-finance-terrible-sense-limbo-says-iied-expert-saleemul-huq|title=Climate finance is in &quot;a terrible sense of limbo&quot;, says IIED expert Saleemul Huq|website=D+C|archive-url=https://web.archive.org/web/20121012042541/http://www.dandc.eu/articles/220605/index.en.shtml|archive-date=12 October 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;International_Adaptation_Finance&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|title=International Adaptation Finance: The Need for an Innovative and Strategic Approach 4 (Oxford Institute for Energy Studies, Working Paper)|last=Müller|first=Benito|date=2008|publisher=Oxford Institute for Energy Studies|isbn=978-1-901795-76-9|location=Oxford|access-date=11 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229175020/http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|archive-date=29 February 2012|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; [[ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോൺ]] (ഫ്രാൻസ് പ്രസിഡന്റ്) 2017 ലെ ബോണിലെ യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന കോൺഫറൻസിൽ (COP 23) &quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഇതിനകം അന്യായമായ ഒരു ലോകത്തിന് കൂടുതൽ അനീതി നൽകുന്നു&quot; എന്ന് പറഞ്ഞു. &lt;ref name=&quot;Carrington-2017.11.15&quot;&gt;Damian Carrington, [https://www.theguardian.com/environment/2017/nov/15/climate-change-will-determine-humanitys-destiny-says-angela-merkel &quot;Climate change will determine humanity's destiny, says Angela Merkel&quot;], ''[[The Guardian]]'', 15 November 2017 (page visited on 15 November 2017).&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക വികസനവും കാലാവസ്ഥയും അഭേദ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ദാരിദ്ര്യം, [[ലിംഗസമത്വം]], ഊർജ്ജം എന്നിവയുമായി.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

[[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] (SDGs) നേടിയാൽ മാത്രമേ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ നേരിടാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ, പ്രത്യേകിച്ചും കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 13.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ സമ്മർദ്ദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും അതിനപ്പുറവും നിലവിലുള്ള കുടിയേറ്റ പാറ്റേണുകളിലേക്ക് ചേർക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്, പക്ഷേ ആളുകളുടെ പുതിയ ഒഴുക്ക് സൃഷ്ടിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല.  {{Rp|110|date=November 2012}} 2018-ലെ [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്കിന്റെ]] ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്നത് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ സാവധാനത്തിലുള്ള ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ മൂന്ന് പ്രദേശങ്ങളിലെ (സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്ക, ദക്ഷിണേഷ്യ, ലാറ്റിനമേരിക്ക) ഏകദേശം 143 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സ്വന്തം നാട് വിട്ട് സ്വന്തം രാജ്യങ്ങളിലെ തന്നെ മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് മാറാൻ നിർബന്ധിതരാകുമെന്ന് ആണ്. ജലലഭ്യതയും വിള ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും കുറവുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അതുപോലെ സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നതും കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ആഘാതവും ബാധിച്ച പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അവർ കുടിയേറ്റം നടത്തും.&lt;ref&gt;Rigaud, Kanta Kumari; de Sherbinin, Alex; Jones, Bryan; Bergmann, Jonas; Clement, Viviane; Ober, Kayly; Schewe, Jacob; Adamo, Susana; McCusker, Brent; Heuser, Silke; Midgley, Amelia. 2018. [https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/29461 Groundswell : Preparing for Internal Climate Migration]. World Bank, Washington, DC.&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സമ്മർദങ്ങളും വെല്ലുവിളികളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, [[ബംഗ്ലാദേശ്|ബംഗ്ലദേശ്]] പോലുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും ഈ രംഗത്ത് ലോകനേതാക്കൾ ഉണ്ട്. 2009-ൽ ബംഗ്ലാദേശ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി എങ്ങനെ പൊരുത്തപ്പെടും എന്നതിനെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഒരു ദേശീയ പരിപാടി രൂപീകരിച്ച് അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ആദ്യ രാജ്യം ആയി.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gilbert|first=Natasha|date=2008-09-11|title=Bangladesh launches climate change action plan|url=http://dx.doi.org/10.1038/news.2008.1103|journal=Nature|doi=10.1038/news.2008.1103|issn=0028-0836}}&lt;/ref&gt; ഈ പദ്ധതികളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി അവർ ഒരു ഫണ്ട് സ്ഥാപിച്ച് പ്രതിവർഷം ശരാശരി $1 ബില്യൺ ചെലവഴിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Star Report|date=10 July 2019|title=Hamid for active role in climate change adaptation|work=The Daily Star|url=https://thedailystar.net|access-date=30 November 2020}}&lt;/ref&gt;

=== ജനസംഖ്യാ വർദ്ധനവ് ===
[[പ്രമാണം:Total_Fertility_Rate_Map_by_Country.svg|ലഘുചിത്രം| 2020 ലെ ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക് അനുസരിച്ച് രാജ്യങ്ങളുടെയും പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഭൂപടം]]
കഴിഞ്ഞ ഏതാനും പതിറ്റാണ്ടുകളായി, ആഗോള ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയെ പ്രധാനമായും നയിക്കുന്നത് പലപ്പോഴും വികസിത രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഉയർന്ന ജനനനിരക്ക് (ഉയർന്ന ഗർഭധാരണ നിരക്ക്) ഉള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളാണ്. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യാ വളർച്ച മന്ദഗതിയിലാക്കാനും ദാരിദ്ര്യം കുറയ്ക്കാനും [[കുടുംബാസൂത്രണം]] സഹായിക്കും.&lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

നൈജീരിയയിലെ അക്രമാസക്തമായ ഇടയൻ-കർഷക സംഘർഷങ്ങൾ, മാലിയിലെ ഫുലാനി ഇടയന്മാർക്കെതിരായ 2019 മാർച്ചിലെ ആക്രമണം, സുഡാനീസ് നാടോടി സംഘട്ടനങ്ങൾ, സഹേൽ മേഖലയിലെ രാജ്യങ്ങളിലെ മറ്റ് സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, ഭൂമി തകർച്ച, [[ജനസംഖ്യാവർദ്ധനവ്]] എന്നിവയാൽ വഷളായവായാണ്.&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=How Climate Change Is Spurring Land Conflict in Nigeria |url=http://time.com/5324712/climate-change-nigeria/ |magazine=Time |date=28 June 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The battle on the frontline of climate change in Mali |url=https://www.bbc.com/news/the-reporters-46921487 |work=BBC News |date=22 January 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Deadliest Conflict You've Never Heard of |url=https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |work=[[Foreign Policy]] |date=23 January 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190218125507/https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |archive-date=18 February 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; വടക്കൻ മാലി സംഘർഷവുമായി വരൾച്ചയും ഭക്ഷ്യക്ഷാമവും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.thenewhumanitarian.org/in-depth/sahel-flames-Burkina-Faso-Mali-Niger-militancy-conflict|title=The Sahel in flames|date=2019-05-31|website=The New Humanitarian|language=en|access-date=2019-06-23}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Climate change, food shortages, and conflict in Mali |url=https://www.aljazeera.com/indepth/features/2015/04/climate-change-food-shortages-conflict-mali-150426105617725.html |work=Al-Jazeera |date=27 April 2015}}&lt;/ref&gt;

=== മോശം ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും [[Democracy Index|ഡെമോക്രസി ഇൻഡക്സ്]] (ജനാധിപത്യ സൂചിക), [[Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ്]] (ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യം) സർവ്വേ, ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള [[Index of Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ് സൂചിക]] എന്നിങ്ങനെയുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചകങ്ങളിൽ പിന്നിലാണ്. കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവായി സ്വതന്ത്രമായതിനു ശേഷവും പല രാജ്യങ്ങളിലും പലപ്പോഴും ഗവൺമെന്റിൽ പ്രഭുക്കന്മാരുടെ നിയന്ത്രണമുണ്ട്. 

വ്യാപകമായ [[അഴിമതി|അഴിമതിയും]] സ്വജനപക്ഷപാതവും ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സ്ഥാപനത്തിൽ പലപ്പോഴും വെല്ലുവിളികളുയർത്തുന്നുണ്. രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയും രാഷ്ട്രീയ അഴിമതിയും സാധാരണ പ്രശ്നങ്ങളാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://earthbound.report/2007/07/01/political-factors-that-affect-development/|title=Political factors that affect development|last=Williams|first=Jeremy|date=1 July 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; കുറഞ്ഞ അഴിമതി എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ സാധാരണയായി തങ്ങളുടെ പ്രദേശങ്ങളിലെ വിവിധ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി താഴെപ്പറയുന്നവ പോലെ പ്രത്യേക നടപടികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു:

* അഴിമതിയിൽ അധിഷ്ഠിതമല്ലാത്തതും പൂർണ്ണമായും രാജ്യത്തിന്റെ മൂല്യങ്ങളിലും നിയമങ്ങളിലും അധിഷ്ഠിതമായതുമായ ഒരു പൊതുഭരണ സംവിധാനത്തിന്റെ വികസനം അല്ലെങ്കിൽ സൃഷ്ടി.
* അഴിമതിയുടെ സ്രോതസ്സുകളെക്കുറിച്ചും കാരണങ്ങളെക്കുറിച്ചും മെച്ചപ്പെട്ട അന്വേഷണം.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടത്തെക്കുറിച്ചും രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും ജനങ്ങളെ പരസ്യമായി അറിയിക്കുക.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടമാകാതിരിക്കാൻ ഒരു വ്യക്തിയുടെ ഔദ്യോഗിക സ്ഥാനങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം.
* പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി, അഴിമതിക്കായി സമർപ്പിച്ച പ്രത്യേക നിയമങ്ങളുടെ സൃഷ്ടി.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.gov.am/files/docs/74.pdf |title=Republic of Armenia Anti-Corruption strategy and Implementation Action Plan |date=2003 |publisher=Republic of Armenia |access-date=16 February 2022}}&lt;/ref&gt;

=== മറ്റുള്ളവ ===
മറ്റ് പൊതുവായ വെല്ലുവിളികളിൽ  വ്യാവസായിക-കാർഷിക ഉൽപ്പാദന വർധന, മണ്ണ്, വായു, വെള്ളം എന്നിവയിലേക്ക് നേരിട്ട് വിഷാംശമുള്ള രാസവസ്തുക്കളുടെ ഉദ്വമനം, ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളുടെ സുസ്ഥിരമല്ലാത്ത ഉപയോഗം, സുസ്ഥിരമായ ചൂഷണത്തിലേക്കോ ആ വിഭവങ്ങളുടെ ശോഷണത്തിലേക്കോ നയിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഉപജീവനത്തിനായി പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെ ഉയർന്ന തോതിൽ ആശ്രയിക്കുന്ന അവസ്ഥ, ശൈശവ വിവാഹം, കടബാധ്യത, കാര്യക്ഷമത കുറഞ്ഞ സിവിൽ സർവീസ്, [[ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷ|ഭക്ഷ്യ അരക്ഷിതാവസ്ഥ]], [[സാക്ഷരത|നിരക്ഷരത]], [[തൊഴിലില്ലായ്മ]] എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പല വികസ്വര രാഷ്‌ട്രങ്ങളുടെയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ പ്രാഥമിക ഉൽ‌പ്പന്നങ്ങളിൽ ഊന്നിയതാണ്, അവരുടെ കയറ്റുമതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും വികസിത രാജ്യങ്ങളിലേക്കാണ്. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം നേരിടുമ്പോൾ, 2008-2009 ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിൽ കണ്ടതുപോലെ, ആഘാതം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വ്യാപാര പങ്കാളികളിലേക്ക് വേഗത്തിൽ പകരുന്നു.

== അവസരങ്ങൾ ==

* മനുഷ്യ മൂലധനം 
* വ്യാപാര നയം: കൂടുതൽ നിയന്ത്രണങ്ങളുള്ള നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങൾ തുറന്ന വ്യാപാര നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങളെപ്പോലെ വേഗത്തിൽ വളർന്നിട്ടില്ല. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Harrison|first=Ann|title=Openness and Growth: A Time-series, Cross-country Analysis for Developing Countries|journal=Journal of Development Economics|volume=48|issue=2|date=1996|pages=419–47|doi=10.1016/0304-3878(95)00042-9|url=https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1165&amp;context=mgmt_papers}}&lt;/ref&gt;
* നിക്ഷേപം: നിക്ഷേപം  വളർച്ചയിൽ നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* വിദ്യാഭ്യാസം&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Verspoor|first=Adriaan|title=Pathways to Change: Improving the Quality of Education in Developing Countries|journal=World Bank Discussion Papers|volume=53}}&lt;/ref&gt;
* വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം: വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ വ്യാപാരവും നേട്ടവും പരിശീലിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യാപാരത്തിനായുള്ള വർദ്ധനവ് സഹായം ടാർഗെറ്റ് 8.a.1 ന് കീഴിൽ സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 8 ൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാപാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരിപാടികളിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ സഹായിക്കുക, വ്യാപാരത്തിനും വ്യാപാര ശേഷിക്കും മുൻഗണന നൽകുക, വ്യാപാര പ്രകടനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, [[ദാരിദ്ര്യം]] കുറയ്ക്കുക എന്നിവയാണ് വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.oecd.org/aidfortrade/|title=Aid for Trade – Organisation for Economic Co-operation and Development|access-date=2020-09-24|website=www.oecd.org|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ആഗോള പങ്കാളിത്തം: സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 17 -ന്റെ ഒരു വ്യവസ്ഥ, അത് അന്താരാഷ്ട്ര നിക്ഷേപത്തിനും നൂതന സാങ്കേതിക വികസനം, വിപണിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ന്യായമായ വ്യാപാരം എന്നിവ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള പിന്തുണയും നല്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.globalgoals.org/17-partnerships-for-the-goals|title=Goal 17: Partnerships for the Goals|access-date=2020-09-25|website=The Global Goals|language=en}}&lt;/ref&gt;

== രാജ്യ ലിസ്റ്റുകൾ ==

=== ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട് അനുസരിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ===
[[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി|ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ടിന്റെ]] വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് ഡാറ്റാബേസ്, ഒക്ടോബർ 2018 പ്രകാരം ഇനിപ്പറയുന്നവ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/WEO/2018/October/English/main-report/Text.ashx|title=World Economic Outlook, October,2018, pp.134–135|access-date=2018-10-31|format=PDF}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/groups.htm|title=World Economic Outlook, Database—WEO Groups and Aggregates Information, October 2018|access-date=2018-10-31}}&lt;/ref&gt;
{{div col|colwidth=18em}}
* {{Flag|അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|അൽബേനിയ}}
* {{Flag|അൾജീരിയ}}
* {{Flag|അംഗോള}}
* {{Flag|ആന്റിഗ്വയും ബാർബുഡയും}}
* {{Flag|അർജന്റീന}}
* {{Flag|അർമേനിയ}}
* {{Flag|അസർബൈജാൻ}}
* {{Flag|ബഹാമാസ്}}
* {{Flag|ബഹ്റൈൻ}}
* {{Flag|ബംഗ്ലാദേശ്}}
* {{Flag|ബാർബഡോസ്}}
* {{Flag|ബെലാറുസ്}}
* {{Flag|ബെലീസ്}}
* {{Flag|ബെനിൻ}}
* {{Flag|ഭൂട്ടാൻ}}
* {{Flag|ബൊളീവിയ}}
* {{Flag|ബോസ്നിയ ഹെർസെഗോവിന}}
* {{Flag|ബോട്സ്വാന}}
* {{Flag|ബ്രസീൽ}}
* {{Flag|ബ്രൂണൈ}}
* {{Flag|ബൾഗേറിയ}}
* {{Flag|ബർക്കിനാ ഫാസോ}}
* {{Flag|ബുറുണ്ടി}}
* {{Flag|കംബോഡിയ}}
* {{Flag|കാമറൂൺ}}
* {{Flag|കേപ്പ് വേർഡ്}}
* {{Flag|മദ്ധ്യ ആഫ്രിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|ചാഡ്}}
* {{Flag|ചൈന}}
* {{Flag|ചിലി}}
* {{Flag|കൊളംബിയ}}
* {{Flag|കൊമോറോസ്}}
* {{Flag|ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|റിപ്പബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|കോസ്റ്റാറിക്ക}}
* {{Flag|ഐവറി കോസ്റ്റ്}}
* {{Flag|ക്രൊയേഷ്യ}}
* {{Flag|ജിബൂട്ടി}}
* {{Flag|ഡൊമിനിക്ക}}
* {{Flag|ഡൊമനിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്}}
* {{Flag|ഇക്വഡോർ}}
* {{Flag|ഈജിപ്ത്}}
* {{Flag|എൽ സാൽവഡോർ}}
* {{Flag|ഇക്വറ്റോറിയൽ ഗിനിയ}}
* {{Flag|എറിത്രിയ}}
* {{Flag|ഇസ്വാറ്റിനി}}
* {{Flag|എത്യോപ്യ}}
* {{Flag|ഫിജി}}
* {{Flag|ഗാബോൺ}}
* {{Flag|ഗാംബിയ}}
* {{Flag|ജോർജ്ജിയ (രാജ്യം)}}
* {{Flag|ഘാന}}
* {{Flag|ഗ്രെനഡ}}
* {{Flag|ഗ്വാട്ടിമാല}}
* {{Flag|ഗിനിയ}}
* {{Flag|ഗിനി-ബിസൗ}}
* {{Flag|ഗയാന}}
* {{Flag|ഹെയ്റ്റി}}
* {{Flag|ഹോണ്ടുറാസ്}}
* {{Flag|ഹംഗറി}}
* {{Flag|ഇന്ത്യ}}
* {{Flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
* {{Flag|ഇറാൻ}}
* {{Flag|ഇറാഖ്}}
* {{Flag|ജമൈക്ക}}
* {{Flag|ജോർദാൻ}}
* {{Flag|കസാഖ്സ്ഥാൻ}}
* {{Flag|കെനിയ}}
* {{Flag|കിരീബാസ്}}
* {{Flag|കുവൈറ്റ്}}
* {{Flag|കിർഗിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ലാവോസ്}}
* {{Flag|ലെബനാൻ}}
* {{Flag|ലെസോത്തോ}}
* {{Flag|ലൈബീരിയ}}
* {{Flag|ലിബിയ}}
* {{Flag|മഡഗാസ്കർ}}
* {{Flag|മലാവി}}
* {{Flag|മലേഷ്യ}}
* {{Flag|മാലദ്വീപ്}}
* {{Flag|മാലി}}
* {{Flag|മാർഷൽ ദ്വീപുകൾ}}
* {{Flag|മൗറിത്താനിയ}}
* {{Flag|മൗറീഷ്യസ്}}
* {{Flag|മെക്സിക്കോ}}
* {{Flag|ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ}}
* {{Flag|മോൾഡോവ}}
* {{Flag|മംഗോളിയ}}
* {{Flag|മൊണ്ടിനെഗ്രോ}}
* {{Flag|മൊറോക്കൊ}}
* {{Flag|മൊസാംബിക്}}
* {{Flag|മ്യാൻമാർ}}
* {{Flag|നമീബിയ}}
* {{Flag|നൗറു}}
* {{Flag|നേപ്പാൾ}}
* {{Flag|നിക്കരാഗ്വ}}
* {{Flag|നൈജർ}}
* {{Flag|നൈജീരിയ}}
* {{Flag|വടക്ക് മാസിഡോണിയ}}
* {{Flag|ഒമാൻ}}
* {{Flag|പാക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|പലാവു}}
* {{Flag|പാലസ്തീൻ}}
* {{Flag|പനാമ}}
* {{Flag|പാപുവ ന്യൂ ഗിനിയ}}
* {{Flag|പരാഗ്വേ}}
* {{Flag|പെറു}}
* {{Flag|പോളണ്ട്}}
* {{Flag|ഫിലിപ്പീൻസ്}}
* {{Flag|ഖത്തർ}}
* {{Flag|റൊമാനിയ}}
* {{Flag|റഷ്യ}}
* {{Flag|റുവാണ്ട}}
* {{Flag|സൗദി അറേബ്യ}}
* {{Flag|സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്}}
* {{Flag|സെന്റ് ലൂസിയ}}
* {{Flag|സെന്റ് വിൻസന്റ് ആൻഡ് ഗ്രനഡീൻസ്}}
* {{Flag|സമോവ}}
* {{Flag|സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപ്പെ}}
* {{Flag|സെനെഗൽ}}
* {{Flag|സെർബിയ}}
* {{Flag|സെയ്‌ഷെൽസ്}}
* {{Flag|സിയറ ലിയോൺ}}
* {{Flag|സൊമാലിയ}}
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
* {{Flag|ദക്ഷിണ സുഡാൻ}}
* {{Flag|ശ്രീലങ്ക}}
* {{Flag|സുഡാൻ}}
* {{Flag|സുരിനാം}}
* {{Flag|സിറിയ}}
* {{Flag|താജിക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ടാൻസാനിയ}}
* {{Flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
* {{Flag|കിഴക്കൻ ടിമോർ}}
* {{Flag|ടോഗോ}}
* {{Flag|ടോങ്ക}}
* {{Flag|ട്രിനിഡാഡ് ടൊബാഗോ}}
* {{Flag|ടുണീഷ്യ}}
* {{Flag|തുർക്കി}}
* {{Flag|തുർക്ക്മെനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|തുവാലു}}
* {{Flag|ഉഗാണ്ട}}
* {{Flag|ഉക്രൈൻ}}
* {{Flag|ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ}}
* {{Flag|ഉറുഗ്വേ}}
* {{Flag|ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|വാനുവാടു}
* {{Flag|വെനിസ്വേല}}
* {{Flag|വിയറ്റ്നാം}}
* {{Flag|യെമൻ}}
* {{Flag|സാംബിയ}}
* {{Flag|സിംബാബ്‌വെ}}
{{div col end}} 
'''ഐ.എം.എഫ് പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ'''

* {{Flag|അബ്ഖാസിയ}}
* {{Flag|ക്യൂബ}}
* {{Flag|ഉത്തര കൊറിയ}}
* {{Flag|സഹ്രാവി അറബ് ഡെമോക്രാറ്റിക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|സൗത്ത് ഒസ്സെഷ്യ}}

=== വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നേടിയ രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ===
നാല് ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും പുതിയ [[യൂറോസോൺ]] യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഇനിപ്പറയുന്ന പട്ടിക 1990-കൾ വരെ ചരിത്രപരമായി വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ആയി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു, ഇപ്പോൾ അവയെ ഐ.എം.എഫ് വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ബ്രാക്കറ്റിലെ സമയം എന്നത് അവയെ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയ സമയമാണ്.

* {{Flag|ഹോങ്കോങ്ങ്}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/weo0598/pdf/0598sta.pdf|title=IMF Advanced Economies List. World Economic Outlook, May 1998, p. 134|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ഇസ്രയേൽ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|സിംഗപ്പൂർ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|ദക്ഷിണ കൊറിയ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|തായ്‌വാൻ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;&lt;ref&gt;The recognition of Taiwan is disputed; most UN-member states officially recognise the sovereignty of the [[People's Republic of China]] over Taiwan, however, some others maintain non-diplomatic relations with the [[Republic of China]]. See [[Foreign relations of Taiwan]].&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സൈപ്രസ്}} (2001 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2001/01/pdf/append.pdf|title=World Economic Outlook, April 2001, p.157|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവേനിയ}} (2007 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2007/01/pdf/statappx.pdf|title=World Economic Outlook, April 2007, p.204|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മാൾട്ട}} (2008 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2008, p.236|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}} (2009 മുതൽ,&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2009, p.184|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt; 2006 മുതൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രകാരം)&lt;ref name=&quot;worldbank06&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.radio.cz/en/article/76314|title=World Bank Marks Czech Republic's Graduation to 'Developed' Status|access-date=22 January 2007|last=Velinger|first=Jan|date=28 February 2006|publisher=Radio Prague}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവാക്യ}} (2009 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot; /&gt;
* {{Flag|എസ്റ്റോണിയ}} (2011 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2011, p.172|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലാത്വിയ}} (2014 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2014, p.160|access-date=2014-05-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലിത്വാനിയ}} (2015 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2015, p.48|access-date=2015-04-11}}&lt;/ref&gt;

വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് താഴെപ്പറയുന്ന മൂന്ന് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് ഡാറ്റ ഇല്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഡാറ്റയുടെ അഭാവം കാരണം, വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് അവ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ അതോ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ എന്ന് വിലയിരുത്താൻ പ്രയാസമാണ്.

* {{Flag|സാൻ മരീനോ}} (2012 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, October 2012, p.180|access-date=2016-08-04}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മകൗ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2016, p.148|access-date=2016-06-25}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|പോർട്ടോ റിക്കോ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot; /&gt;

=== പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ ===
പത്ത് രാജ്യങ്ങൾ &quot;പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യം&quot; എന്ന വർഗ്ഗീകരണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ ഇതുവരെ ഒരു വികസിത രാജ്യത്തിന്റെ പദവിയിൽ എത്തിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, മാക്രോ ഇക്കണോമിക് അർത്ഥത്തിൽ, അവരുടെ വികസ്വര എതിരാളികളെ മറികടക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളാണ് അവ:
{{div col|colwidth=10em}}
*{{flag|ബ്രസീൽ}}
*{{flag|ചൈന}}
*{{flag|ഇന്ത്യ}}
*{{flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
*{{flag|മലേഷ്യ}}
*{{flag|മെക്സിക്കോ}}
*{{flag|ഫിലിപ്പൈൻസ്}}
*{{flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
*{{flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
*{{flag|തുർക്കി}}
{{div col end}} 

=== ബ്രിക്സ് രാജ്യങ്ങൾ ===
അഞ്ച് രാജ്യങ്ങൾ &quot;എമർജിംഗ് മാർക്കറ്റ്&quot; ഗ്രൂപ്പുകളിൽ പെടുന്നു, അവയെ ഒരുമിച്ച് [[ബ്രിക്‌സ്‌]] രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു:

* {{Flag|ബ്രസീൽ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|റഷ്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ഇന്ത്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ചൈന}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}} (2010 മുതൽ)

== സമൂഹവും സംസ്കാരവും ==

=== മീഡിയ കവറേജ് ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ മാധ്യമ കവറേജ് നോക്കുമ്പോൾ, പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ ഒരു സാമാന്യവൽക്കരിച്ച വീക്ഷണം വികസിച്ചതായി കാണാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ [[ബഹുജനമാദ്ധ്യമം|പൊതുമാധ്യമങ്ങളിൽ]] [[ദാരിദ്ര്യം|ദാരിദ്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള]] നെഗറ്റീവ് ചിത്രങ്ങളും കവറേജുകളും പതിവാണ്. ഈ പൊതുവായ കവറേജ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു പ്രബലമായ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പ് സൃഷ്ടിച്ചു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.e-ir.info/2016/11/23/dependency-theory-a-useful-tool-for-analyzing-global-inequalities-today/|title=Dependency Theory: A Useful Tool for Analyzing Global Inequalities Today?|access-date=2020-02-21|website=E-International Relations|language=en-US}}&lt;/ref&gt; 

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് എന്ത് വിവരമാണ് ലഭിക്കുന്നത് എന്നതിലും മാധ്യമങ്ങൾ ഒരു പങ്കു വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. വാർത്തകൾ പലപ്പോഴും അസന്തുലിതാവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Philo|first=Greg|date=2001|title=An unseen world: how the media portrays the poor|journal=UNESCO Courier|volume=54|issue=11|page=44}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് മറ്റ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കവറേജ് പലപ്പോഴും ലഭിക്കില്ല, പകരം വികസിത രാജ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഉദാരമായ കവറേജ് ലഭിക്കുന്നു.

== ഇതും കാണുക ==
* [[കോളനിവാഴ്ച]]
* [[ഭൂപരിഷ്കരണം]]

== അവലംബം ==
{{Reflist}}


[[വർഗ്ഗം:സുസ്ഥിര വികസനം]]
[[വർഗ്ഗം:മാനവികഭൂമിശാസ്ത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:മൃദു പദപ്രയോഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സാമ്പത്തിക ഭൂമിശാസ്ത്രം]]</text>
      <sha1>33fkxvge53zsmz8q5tbrth0r6wvvkbv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759242</id>
      <parentid>3759241</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:44:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>/* പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="160943" xml:space="preserve">{{PU|Developing country}}
{{Notice |heading=അറിയിപ്പ്|center=y |{{Inprogress}} വികസ്വര രാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ താൾ പുരോഗമിക്കുകയാണ്. മെച്ചപ്പെടുത്തിയും തെറ്റുകൾ തിരുത്തിയും താങ്കൾക്ക് സഹായിക്കാം}}
[[File:IMF advanced economies and UN least developed countries.svg|thumb|450px|&lt;!-- Map is up to date, despite the file name. --&gt;
{{legend|#00b9fa|[[Developed countries|വികസിത രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#ffb219|വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ}}
{{legend|#ff562f|[[Least developed countries|ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}&lt;br /&gt;[[ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട്|ഐഎംഎഫ്]], [[United Nations|യുഎൻ]] എന്നിവ പ്രകാരമുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ വർഗ്ഗീകരണങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;IMF1&quot;&gt;{{cite web |title=World Economic and Financial Surveys World Economic Outlook Database—WEO Groups and Aggregates Information |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2022/01/weodata/groups.htm |website=IMF.org |publisher=International Monetary Fund |access-date=2 June 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/publication/ldc_list.pdf Least Developed Countries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110517090756/http://www.unohrlls.org/en/ldc/related/62/ |date=17 May 2011 }} ([http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf 2018 list] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191221185727/http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf |date=21 December 2019 }})&lt;/ref&gt;]]
[[File:2020 UN Human Development Report.svg|thumb|[[മാനവ വികസന സൂചിക]] പ്രകാരമുള്ള വിവിധ വിഭാഗങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ലോക ഭൂപടം (2019 ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, 2020 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്)
{| border=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; background:none;&quot;
|-
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#12394b|വളരെ ഉയർന്നത് (≥ 0.800)}}
{{Legend|#358993|ഉയർന്നത് (0.700–0.799)}}
{{Legend|#5dc3cb|ഇടത്തരം (0.550–0.699)}}
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#c1e6e6|കുറവ് (≤ 0.549)}}
{{Legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}
|}|450px]]
മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ വികസനം കുറഞ്ഞ വ്യാവസായിക അടിത്തറയും കുറഞ്ഞ [[മാനവ വികസന സൂചിക|മാനവ വികസന സൂചികയും]] (എച്ച്ഡിഐ) ഉള്ള രാജ്യമാണ് '''വികസ്വര രാജ്യം''' എന്ന് നിർവ്വചനത്തിൽ വരുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/economicsprincip00osul|title=Economics: Principles in Action|last=O'Sullivan|first=Arthur|last2=Sheffrin|first2=Steven M.|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2003|isbn=978-0-13-063085-8|location=Upper Saddle River, New Jersey 07458|page=[https://archive.org/details/economicsprincip00osul/page/n487 471]|author-link=Arthur O'Sullivan (economist)|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; എന്നിരുന്നാലും, ഈ നിർവചനം സാർവത്രികമായി അംഗീകരിക്കുന്നില്ല. ഏത് രാജ്യങ്ങളാണ് ഈ വിഭാഗത്തിന് യോജിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നതിനായുള്ള യാതൊരുവിധ കരാറും ഇതുവരെ ഇല്ല.&lt;ref name=&quot;UN&quot;&gt;{{Cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#ftnc|title=Composition of macro geographical (continental) region|publisher=United Nation s|archive-url=https://web.archive.org/web/20100306024500/http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm|archive-date=6 March 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യത്തെ '''താഴ്ന്നതും ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ളതുമായ രാജ്യം''' ('''low and middle-income country''' -'''LMIC''') എന്ന പദവുമായി പരസ്പരം മാറിമാറി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും ഇത് രാജ്യങ്ങളുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ മാത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ലോക ബാങ്ക്, പ്രതിശീർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ, ഉയർന്ന, ഉയർന്ന-മധ്യ, താഴ്ന്ന-ഇടത്തരം, കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു. ലീസ്റ്റ് ഡെവലപ്പ്ഡ്, ലാൻഡ്ലോക്ക്ഡ് ഡവപ്പിങ്ങ്, സ്മാൾ ഐലൻഡ് ഡവലപ്പിങ് എന്നിവയെല്ലാം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ്. സ്പെക്ട്രത്തിന്റെ മറ്റേ അറ്റത്തുള്ള രാജ്യങ്ങളെ സാധാരണയായി ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ഈ പദം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെച്ചൊല്ലി തർക്കങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; “വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം” അപ്രസക്തമാവുകയാണെന്നും അവയുടെ ഉപയോഗം അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും 2015 ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. പകരം, അവരുടെ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രദേശങ്ങൾക്കും വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കുമായുള്ള ഡാറ്റ സമാഹരണങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കും എന്ന് പറഞ്ഞു.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പകരമായി &quot;ഗ്ലോബൽ സൗത്ത്&quot; എന്ന പദവും ചിലർ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിൽ ചരിത്രപരമായ അല്ലെങ്കിൽ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പൊതുവായ ചില സവിശേഷതകൾ ഉണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഈ രാജ്യങ്ങളിൽ  സാധാരണയായി സുരക്ഷിതമായ [[കുടിവെള്ളം]], [[ശുചിത്വം]] ഊർജ ലഭ്യത, എന്നിവയിലെ കുറവ് കാണാം, അതുപോലെ ഉയർന്ന അളവിലുള്ള [[മലിനീകരണം]] (ഉദാ. [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], വീടിനുള്ളിലെ വായു മലിനീകരണം, [[ജലമലിനീകരണം]]), പകർച്ചവ്യാധികൾ ഉള്ള ആളുകളുടെ ഉയർന്ന അനുപാതം, [[റോഡപകടം|റോഡപകടങ്ങളുടെ]] വലിയ എണ്ണം, മോശം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവയും ഇത്തരം രാജ്യങ്ങളിൽ കാണാം. അതേപോലെ രാജ്യങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും, വ്യാപകമായ [[ദാരിദ്ര്യം]], ഉയർന്ന [[അപരാധം|കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ]] നിരക്ക്, താഴ്ന്ന [[വിദ്യാഭ്യാസം|വിദ്യാഭ്യാസ]] നിലവാരം, [[കുടുംബാസൂത്രണം|കുടുംബാസൂത്രണ]] സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള അപര്യാപ്തമായ പ്രവേശനം, അനൗപചാരികമായ നിരവധി സെറ്റിൽമെന്റുകൾ, എല്ലാ സർക്കാർ തലങ്ങളിലെയും [[അഴിമതി]], രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരത എന്നിവയും ഉണ്ട്. മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും ഉയർന്ന &quot;കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത (enviormangtal vulnerability)&quot; ഉള്ളതിനാൽ [[ആഗോളതാപനം]] സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളേക്കാൾ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ബാധിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക, പാരിസ്ഥിതിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ വികസനത്തെ സഹായിക്കുന്നതിന് സർക്കാരുകളും മറ്റ് ഏജൻസികളും നൽകുന്ന ധനസഹായമാണ് ഡവലപ്പ്മെന്റ് എയിഡ് (വികസന സഹായം) അല്ലെങ്കിൽ ഡവലപ്പ്മെന്റ് കൊ-ഓപ്പറേഷൻ (വികസന സഹകരണം). ഈ പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ പലതും മറികടക്കാനാണ് [[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ]] [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] രൂപീകരിച്ചത്.

== നിർവ്വചനങ്ങൾ ==
[[File:Least Developed Countries.png|thumb|upright=1.6|
{{legend|#007f00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] അനുസരിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#00ff00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] പ്രകാരമല്ലാത്ത ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#ff0000|വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് പ്രവേശനം നേടിയവ}}&lt;br /&gt;
]]
[[File:Hunger Map 2020 World Food Programme.svg|thumb|310px|രാജ്യം അനുസരിച്ച് പോഷകാഹാരക്കുറവുള്ള ആളുകളുടെ ശതമാനം, [[World Food Programme|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020&lt;br /&gt;
{{Legend|#29b8c7|2.5% ൽ കുറവ്}}
{{Legend|#16b484|2.5%-5.0%}}
{{Legend|#fec960|5.0–14.9%}}
{{Legend|#f47846|15.0–24.9%}}
{{Legend|#f2203a|25.0–34.9%}}
{{Legend|#7f0928|35.0% ൽ കൂടുതൽ}}
{{Legend|#b5aba4|ഡാറ്റാ ഇല്ല}}]]

=== രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന നിബന്ധനകൾ ===
വികസനത്തിന്റെ തലങ്ങളിലേക്ക് രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ നിരവധി പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. രാജ്യങ്ങളുടെ വർഗ്ഗീകരണം സ്രോതസ്സുകളിലുടനീളം വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചിലപ്പോൾ ഈ വർഗ്ഗീകരണങ്ങളോ, അതിനായി ഉപയോഗിച്ച നിർദ്ദിഷ്ട പദങ്ങളോ അപമാനകരമാണെന്നും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

==== വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾ പ്രകാരം ====
[[പ്രമാണം:High-income_economies_2019.png|പകരം=|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 2019 ലെ ലോകബാങ്കിന്റെ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ഭൂപടം; ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നീലയിൽ സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, അതേസമയം മുൻ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ തേൽ നിറത്തിൽ കാണിക്കുന്നു.]]
പ്രതിവർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ലോക ബാങ്ക് ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു, ഓരോ വർഷവും ജൂലൈ 1 ന് വീണ്ടും ക്രമീകരിക്കും:&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

# കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)
# താഴ്ന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസിത രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)

&quot;ഉയർന്ന വരുമാനം&quot; ഇല്ലാത്ത മൂന്ന് ഗ്രൂപ്പുകളെ ഒരുമിച്ച് &quot;താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ&quot; (LMICs) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ വർഗ്ഗീകരണം അറ്റ്ലസ് രീതി ഉപയോഗിച്ച് കണക്കാക്കിയ ആളോഹരി മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനം (GNI) (നിലവിലെ US $) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്.&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; എല്ലാ വർഷവും ജൂലൈ 1 -ന് വർഗ്ഗീകരണം പുതുക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, 2019 ജൂലൈയിൽ, ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം, മൊത്തം ദേശീയ വരുമാനം (ജിഎൻഐ) പ്രതിശീർഷത്തിൽ 12,375 ൽ (നിലവിലെ യുഎസ് ഡോളറിൽ) കൂടുതലും; താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം ജിഎൻഐ പ്രതിശീർഷം 1,026 യുഎസ് ഡോളറിൽ താഴെയുമായിരുന്നു.

==== വിപണികളും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയും അനുസരിച്ച് ====
&quot;രാജ്യം&quot; എന്നതിനുപകരം &quot;മാർക്കറ്റ്&quot; എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കുന്നത് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് വിപരീതമായി രാജ്യങ്ങളുടെ മൂലധന വിപണിയുടെ സവിശേഷതകളിൽ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.

* വികസിത രാജ്യങ്ങളും വികസിത വിപണികളും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയോ മൂലധന വിപണിയുടെ വലിപ്പമോ കുറയുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു:
** പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;Globalization&quot;&gt;{{Cite book|title=Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy|last=Bożyk|first=Paweł|publisher=Ashgate Publishing, Ltd|year=2006|isbn=978-0-7546-4638-9|chapter=Newly Industrialized Countries}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Limits&quot;&gt;{{Cite book|title=The Limits of Convergence|last=Guillén|first=Mauro F.|publisher=Princeton University Press|year=2003|isbn=978-0-691-11633-4|chapter=Multinationals, Ideology, and Organized Labor|author-link=Mauro F. Guillén}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AIA&quot;&gt;{{Cite book|title=Geography, An Integrated Approach|last=Waugh|first=David|publisher=Nelson Thornes Ltd.|year=2000|isbn=978-0-17-444706-1|edition=3rd|pages=563, 576–579, 633, and 640|chapter=Manufacturing industries (chapter 19), World development (chapter 22)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Principles&quot;&gt;{{Cite book|title=Principles of Economics|last=Mankiw|first=N. Gregory|year=2007|isbn=978-0-324-22472-6|edition=4th}}&lt;/ref&gt;
** വളർന്നു വരുന്ന വിപണികൾ
** അതിർത്തി വിപണികൾ
** വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ (സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു)

മറ്റ് മാനദണ്ഡങ്ങൾ പ്രകാരം, ചില രാജ്യങ്ങൾ വികസനത്തിന്റെ ഒരു ഇന്റർമീഡിയറ്റ് ഘട്ടത്തിലാണ്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തെത്തുടർന്ന്, [[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി]] (IMF) പറയുന്ന പരിവർത്തനത്തിലുള്ള രാജ്യങ്ങലിൽ മധ്യ, കിഴക്കൻ യൂറോപ്പിലെ (ഉൾപ്പെടെ) യുഎൻ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും &quot;കിഴക്കൻ യൂറോപ്പ് ഗ്രൂപ്പിൽ&quot; ഉൾപ്പെട്ടിരുന്ന മധ്യ യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങൾ); മധ്യേഷ്യയിലെ മുൻ [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ]] (യുഎസ്എസ്ആർ) രാജ്യങ്ങൾ ([[കസാഖ്സ്ഥാൻ]], [[ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ]], [[കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ]], [[താജിക്കിസ്ഥാൻ]], [[തുർക്‌മെനിസ്ഥാൻ]]); [[മംഗോളിയ]] എന്നിവയുണ്ട്. 2009-ഓടെ, IMF-ന്റെ വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് രാജ്യങ്ങളെ &quot;(1) പ്രതിശീർഷ വരുമാന നിലവാരം, (2) കയറ്റുമതി വൈവിധ്യവൽക്കരണം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ച് വികസിത, ഉയർന്നുവരുന്ന, അല്ലെങ്കിൽ വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളായി തരംതിരിച്ചു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/faq.htm#q4b|title=Q. How does the WEO categorize advanced versus emerging and developing economies?|access-date=20 July 2009|website=[[International Monetary Fund]]}}&lt;/ref&gt;

==== ഭൂമിശാസ്ത്രം പ്രകാരം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഭൂമിശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് തരം തിരിക്കാം:

* ചെറിയ ദ്വീപ് വികസ്വര സംസ്ഥാനങ്ങൾ (സമാനമായ [[സുസ്ഥിര വികസനം|സുസ്ഥിര വികസന]] വെല്ലുവിളികൾ പങ്കിടുന്ന ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളായ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടം: ചെറുതും എന്നാൽ വളരുന്നതുമായ ജനസംഖ്യ, പരിമിതമായ വിഭവങ്ങൾ, വിദൂരത, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾക്കുള്ള]] സാധ്യത, ബാഹ്യ ആഘാതങ്ങൾക്കുള്ള സാധ്യത, [[അന്താരാഷ്ട്രവാണിജ്യം|അന്താരാഷ്ട്ര വ്യാപാരത്തെ]] അമിതമായി ആശ്രയിക്കൽ, ദുർബലമായ ചുറ്റുപാടുകളും).
* ഭൂരഹിത വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ( [[കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട രാജ്യം|ഭൂരഹിത രാജ്യങ്ങൾ]] പലപ്പോഴും സാമ്പത്തികവും മറ്റ് ദോഷങ്ങളും അനുഭവിക്കുന്നു)

==== മറ്റ് പാരാമീറ്ററുകൾ പ്രകാരം ====

* കനത്ത കടബാധ്യതയുള്ള ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾ (Heavily indebted poor countries)- ഐഎംഎഫിന്റെയും ലോക ബാങ്കിന്റെയും മറ്റൊരു നിർവചനം
* പരിവർത്തന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ (Transition economy)- ഇവ കേന്ദ്രീകൃതമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത ഒരു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് കമ്പോളത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു
* മൾട്ടി-ഡൈമൻഷണൽ ക്ലസ്റ്ററിംഗ് സിസ്റ്റം: വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്ത വികസന മുൻഗണനകളും വിഭവങ്ങളിലേക്കും സ്ഥാപനപരമായ ശേഷികളിലേക്കും പ്രവേശന നിലവാരമുണ്ടെന്നും മനസ്സിലാക്കുകയും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയും അവയുടെ സവിശേഷതകളെയും കുറിച്ച് കൂടുതൽ ധാരണ നൽകാനും അവയെ, ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെയും അസമത്വത്തിന്റെയും അളവ്, ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും നവീകരണവും, രാഷ്ട്രീയ നിയന്ത്രണങ്ങൾ, ബാഹ്യ പ്രവാഹങ്ങളെ ആശ്രയിക്കൽ തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അഞ്ച് വ്യത്യസ്ത ഗ്രൂപ്പുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Koch|first=Svea|date=2015-06-01|title=From Poverty Reduction to Mutual Interests? The Debate on Differentiation in EU Development Policy|journal=Development Policy Review|volume=33|issue=4|pages=479–502|doi=10.1111/dpr.12119|issn=1467-7679|url=http://edoc.vifapol.de/opus/volltexte/2013/4586/pdf/BP_2.2013.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Vázquez|first=Sergio Tezanos|last2=Sumner|first2=Andy|date=December 2013|title=Revisiting the Meaning of Development: A Multidimensional Taxonomy of Developing Countries|journal=The Journal of Development Studies|volume=49|issue=12|pages=1728–1745|doi=10.1080/00220388.2013.822071}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Taeihagh|first=Araz|title=Crowdsourcing, Sharing Economies and Development|journal=Journal of Developing Societies|volume=33|issue=2|year=2017|pages=191–222|doi=10.1177/0169796x17710072|arxiv=1707.06603}}&lt;/ref&gt;

==== സ്വയം പ്രഖ്യാപനം ====
പൊതുവേ, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ഏതൊരു രാജ്യത്തിന്റെയും &quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന അവകാശവാദം അംഗീകരിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ 20 വർഷത്തിനിടയിൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സാമ്പത്തിക സൂചകങ്ങളാലും &quot;വികസിതം&quot; ആയിത്തീർന്ന ചില രാജ്യങ്ങൾ ഇപ്പോഴും അവരെ &quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; എന്ന് തരംതിരിക്കണമെന്ന് നിർബന്ധിക്കുന്നു, കാരണം അത് അവർക്ക് [[ലോക വ്യാപാര സംഘടന]]യിൽ മുൻഗണനകൾക്ക് അർഹത നൽകുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് [[ബ്രൂണൈ]], [[ഹോങ്കോങ്]] തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങൾ. [[കുവൈറ്റ്‌]], [[മകൗ]], [[ഖത്തർ]], [[സിംഗപ്പൂർ]], [[ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ]] എന്നിവ ഈ സ്വയം പ്രഖ്യാപിത പദവിയെ ഉദ്ധരിക്കുകയും വിമർശിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://trumpwhitehouse.archives.gov/presidential-actions/memorandum-reforming-developing-country-status-world-trade-organization|title=Memorandum on Reforming Developing-Country Status in the World Trade Organization.|date=26 July 2019|website=[[whitehouse.gov]]}}&lt;/ref&gt;

=== വികസനത്തിന്റെ അളവും ആശയവും ===
[[പ്രമാണം:Newly_industrialized_countries_2013.svg|ലഘുചിത്രം| 2013 പ്രകാരം പുതുതായി വ്യാവസായിക രാജ്യങ്ങലായവ.]]
സാമ്പത്തികമോ മാനുഷികമോ ആയ ഘടകങ്ങളാൽ വികസനം അളക്കാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പൊതുവേ, ജനസംഖ്യയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ കാര്യമായ തോതിൽ വ്യാവസായികവൽക്കരണം നേടിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങളാണ്. മിക്ക കേസുകളിലും അവ താഴ്ന്ന ജീവിതനിലവാരം ഉള്ള രാജ്യങ്ങളാണ് . കുറഞ്ഞ വരുമാനവും ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും തമ്മിൽ ബന്ധമുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt; പ്രതിശീർഷ വരുമാനം, [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനം]], ആയുർദൈർഘ്യം, സാക്ഷരതാ നിരക്ക്, സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചിക തുടങ്ങിയ സ്ഥിതിവിവര സൂചികകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് രാജ്യത്തിന്റെ വികസനം അളക്കുന്നത്. ഡാറ്റ ലഭ്യമായ രാജ്യങ്ങളുടെ മാനുഷിക വികസനത്തിന്റെ തോത് അളക്കാൻ, മുകളിൽ പറഞ്ഞ ചില സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ സംയുക്ത സൂചകമായ [[മാനവ വികസന സൂചിക|ഹ്യൂമൻ ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡക്‌സ്]] (HDI) യുഎൻ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. വളർച്ചയെ വിലയിരുത്തുന്നതിനായി ലോകത്തിലെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളും പ്രമുഖ വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു ബ്ലൂപ്രിൻറിൽ നിന്നാണ് യുഎൻ [[സഹസ്രാബ്ദ വികസനലക്ഷ്യങ്ങൾ|സഹസ്രാബ്ദ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] നിശ്ചയിച്ചത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/millenniumgoals/|title=United Nations Millennium Development Goals|access-date=2018-03-28|website=www.un.org}}&lt;/ref&gt; ഈ ലക്ഷ്യങ്ങൾ 2015-ൽ അവസാനിപ്പിച്ച് [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] അവതരിപ്പിച്ചു.

വികസ്വര രാഷ്ട്രം എന്ന സങ്കൽപ്പം, വൈവിധ്യമാർന്ന ദിശാസൂചനകളുള്ള നിരവധി സൈദ്ധാന്തിക സംവിധാനങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു - ഉദാഹരണത്തിന്, കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവാകൽ, [[വിമോചനദൈവശാസ്ത്രം|വിമോചന ദൈവശാസ്ത്രം]], [[മാർക്സിസം]], സാമ്രാജ്യത്വ വിരുദ്ധത, ആധുനികവൽക്കരണം, സാമൂഹിക മാറ്റം, രാഷ്ട്രീയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ .

രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തിന്റെ ഘട്ടം മുതൽ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള മേഖലാപരമായ മാറ്റങ്ങളാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന സൂചകം. ശരാശരി, ദ്വിതീയ മേഖലയിൽ ( നിർമ്മാണം) 50% സംഭാവനയുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ഗണ്യമായി വളർച്ചയുലവയാണ്. അതുപോലെ തൃതീയ മേഖലയുടെ ശക്തികേന്ദ്രമുള്ള രാജ്യങ്ങളും സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ ഉയർന്ന നിരക്ക് കാണുന്നു.

== വിമർശനങ്ങളും അനുബന്ധ പദങ്ങളും ==
വികസ്വര രാജ്യം എന്ന പദത്തിൻറെ ഉപയോഗത്തിനെത്രിരെ വിമർശനമുണ്ട്. ഒരു വികസിത രാജ്യവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഈ പദം ഇത്തരത്തിലുള്ള രാജ്യത്തിന്റെ അപകർഷതയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt; [[ക്യൂബ|ക്യൂബയും]] [[ഭൂട്ടാൻ|ഭൂട്ടാനും]] പോലുള്ള ഏതാനും രാജ്യങ്ങൾ പിന്തുടരേണ്ടെന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ പരമ്പരാഗത പാശ്ചാത്യ മാതൃകയിലേക്ക് വികസിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം ആയി അതിനെ കരുതാം. &lt;ref name=&quot;Karma Ura&quot;&gt;{{Cite web|url=http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/savifadok/volltexte/2009/305/pdf/mono_1en_bt_dev_stry.pdf|title=The Bhutanese development story|access-date=17 September 2012|last=Ura|first=Karma}}&lt;/ref&gt; മൊത്തത്തിലുള്ള ദേശീയ സന്തോഷ സൂചകം പോലെയുള്ള ഇതര അളവുകൾ പ്രധാന സൂചകങ്ങളായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം|260x260ബിന്ദു| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
&quot;വികസ്വര&quot;, &quot;അവികസിത&quot; എന്നീ പദങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തെ ചോദ്യം ചെയ്ത ആദ്യകാല വിമർശനങ്ങളിലൊന്ന്, അമേരിക്കയും ആഫ്രിക്കൻ ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ പാരാമീറ്ററുകൾ താരതമ്യം ചെയ്ത് 1973-ൽ പ്രമുഖ ചരിത്രകാരനും അക്കാദമികനുമായ വാൾട്ടർ റോഡ്‌നി നടത്തിയതാണ് . &lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://abahlali.org/files/3295358-walter-rodney.pdf|title=''How Europe Underdeveloped Africa''|last=Rodney|first=Walter|date=1973|publisher=Bogle-L'Ouverture Publications, London and Tanzanian Publishing House, Dar-Es-Salaam|page=25|language=en}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; നിർവചിക്കുന്നതിന് &quot;സ്ഥാപിത നിര്വ്വചനം&quot; ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;unstated.un.org&quot;&gt;{{Cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|title=Millennium Development Indicators: World and regional groupings|access-date=13 May 2017|date=2003|publisher=[[United Nations Statistics Division]]|at=Note b|archive-url=https://web.archive.org/web/20050210031555/http://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|archive-date=10 February 2005}}&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞനും സുസ്ഥിര വികസന വിദഗ്ധനുമായ [[ജെഫ്രി സെയ്ക്സ്|ജെഫ്രി സാക്‌സിന്റെ]] അഭിപ്രായത്തിൽ, വികസിതവും വികസ്വരവുമായ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള നിലവിലെ വിഭജനം പ്രധാനമായും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു പ്രതിഭാസമാണ്. &lt;ref name=&quot;The End of Poverty&quot;&gt;{{Cite book|title=The End of Poverty|title-link=The End of Poverty|last=Sachs|first=Jeffrey|publisher=The Penguin Press|year=2005|isbn=1-59420-045-9|location=New York, New York}}&lt;/ref&gt;  അന്തരിച്ച ആഗോള ആരോഗ്യ വിദഗ്ധൻ [[ഹാൻസ് റോസ്‌ലിങ്|ഹാൻസ് റോസ്ലിംഗ്]] ഈ ആശയം &quot;കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്&quot; എന്ന് പറഞ്ഞ് ഈ നിബന്ധനകൾക്കെതിരെ വാദിച്ചു. &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; വ്യക്തമായ നിർവചനത്തിന്റെ അഭാവം കണക്കിലെടുത്ത്, സുസ്ഥിര വിദഗ്ധനും ഗ്ലോബൽ ഫുട്‌പ്രിന്റ് നെറ്റ്‌വർക്കിന്റെ സ്ഥാപകനുമായ മാത്തിസ് വാക്കർനാഗൽ, രാജ്യങ്ങളുടെ ബൈനറി ലേബലിംഗ് &quot;വിവരണാത്മകമോ വിശദീകരണമോ അല്ല&quot; എന്ന് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.newsociety.com/Books/E/Ecological-Footprint|title=Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget|last=Wackernagel|first=Mathis|last2=Beyers|first2=Bert|publisher=New Society Publishers|year=2019|isbn=978-0865719118|location=Gabriola Island, BC, Canada|pages=132|author-link=Mathis Wackernagel}}&lt;/ref&gt; വാക്കർനാഗലും റോസ്‌ലിംഗും വാദിക്കുന്നത്, വാസ്തവത്തിൽ, രണ്ട് തരം രാജ്യങ്ങളല്ല, 200-ലധികം വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾ, എല്ലാം ഒരേ പ്രകൃതി നിയമങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഓരോന്നിനും തനതായ സവിശേഷതകളുണ്ട് എന്നാണ്. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot; /&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന പദം നിലവിലെ സാഹചര്യത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 1990-കളുടെ അവസാനം മുതൽ, യുഎൻ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളായി തിരിച്ച രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വിഭാഗത്തേക്കാൾ ഉയർന്ന വളർച്ചാ നിരക്ക് പ്രകടിപ്പിക്കാൻ പ്രവണത കാണിക്കുന്നു..&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2014|title=On the structure of the present-day convergence|url=https://www.academia.edu/30720894|journal=Campus-Wide Information Systems|volume=31|issue=2/3|pages=139–152|doi=10.1108/CWIS-11-2013-0064}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന വാക്കിന്റെ യൂഫെമിസ്റ്റിക് വശം മോഡറേറ്റ് ചെയ്യാൻ, [[അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകൾ]] സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ രാജ്യം എന്ന പദം ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി-ഇത് ഒരു അർത്ഥത്തിലും വികസ്വരമായി കണക്കാക്കാനാവില്ല. വികസ്വര ലോക ജീവിത നിലവാരം വളരെ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് ഇത് എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.

ശിശുമരണ നിരക്ക്, ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക്, തീവ്ര ദാരിദ്ര്യ നിരക്ക് തുടങ്ങിയ സൂചികകളിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പുരോഗതി കാരണം, &quot;വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം&quot; പ്രസക്തമല്ലെന്ന് 2015-ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; ലോകവികസന സൂചകങ്ങളുടെ 2016-ലെ പതിപ്പിൽ, കാലഹരണപ്പെട്ട രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള വ്യത്യാസം കണക്കിലെടുത്ത് &quot;വികസിത&quot;, &quot;വികസ്വര&quot; രാജ്യങ്ങളെ ഇനി വേർതിരിക്കേണ്ടെന്ന് [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്ക്]] തീരുമാനിച്ചു. &lt;ref name=&quot;WB&quot;&gt;{{Cite web|url=http://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=October 22, 2016|last=Fantom|first=Neil|last2=Khokhar|first2=Tariq|date=15 April 2016|website=The Data Blog|publisher=The World Bank|last3=Purdie|first3=Edie}}&lt;/ref&gt; അതനുസരിച്ച്, ലോകബാങ്ക് ആ ഡിസ്ക്രിപ്റ്ററിന്റെ ഉപയോഗം ഘട്ടംഘട്ടമായി നിർത്തുകയാണ്. പകരം, വേൾഡ്ബാങ്കിന്റെ റിപ്പോർട്ടുകൾ (വേൾഡ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡിക്കേറ്റേഴ്‌സ് (ഡബ്ല്യുഡിഐ), ഗ്ലോബൽ മോണിറ്ററിംഗ് റിപ്പോർട്ട് എന്നിവ പോലുള്ളവ) ഇപ്പോൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള, പ്രദേശങ്ങൾക്കായുള്ള, വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കായുള്ള ഡാറ്റ സംഗ്രഹങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.. &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== മൂന്നാം ലോകം ===
സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തിനും ശീതയുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തിനും ശേഷം കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശാബ്ദങ്ങളായി, ''മൂന്നാം ലോകം'' എന്ന പദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുമായി മാറിമാറി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു, എന്നാൽ അത് നിലവിലെ രാഷ്ട്രീയത്തെയും സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നില്ല എന്നതിനാൽ ഈ ആശയം ഇപ്പോ കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്. . [[ശീതയുദ്ധം|ശീതയുദ്ധകാലത്ത്]] [[നാറ്റോ]] ( ഒന്നാം ലോകം ), [[കിഴക്കൻ ബ്ലോക്ക്|കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ബ്ലോക്ക്]] ( രണ്ടാം ലോകം, ഈ പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ലെങ്കിലും) [[ചേരിചേരാ പ്രസ്ഥാനം|അല്ലെങ്കിൽ]] (മൂന്നാം ലോകം) എന്നിങ്ങനെ രാജ്യങ്ങളെ നിർവചിക്കാൻ മൂന്ന് ലോക മാതൃക ഉടലെടുത്തു. കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, &quot;മൂന്നാം ലോകം&quot; എന്നത് ഒരു സാമ്പത്തിക ഗ്രൂപ്പിംഗിനെക്കാൾ രാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt;

=== ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് ===
&quot; ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് &quot; എന്ന പദം 2004 മുതൽ കൂടുതൽ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. &lt;ref name=&quot;concept&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.academia.edu/7917466|title=The Use of the Concept 'Global South' in Social Science &amp; Humanities|access-date=2016-10-06|last=Pagel|first=Heikie|last2=Ranke|first2=Karen|date=11 July 2014|publisher=[[Humboldt University of Berlin]]|last3=Hempel|first3=Fabian|last4=Köhler|first4=Jonas}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GYdeNdKrp8sC&amp;pg=PA13|title=Urban Poverty in the Global South: Scale and Nature|last=Mitlin|first=Diana|last2=Satterthwaite|first2=David|date=2013|publisher=Routledge|isbn=9780415624664|page=13}}&lt;/ref&gt; സമ്പന്നമായ &quot;വടക്കൻ&quot; രാജ്യങ്ങളിലെ ദരിദ്രമായ &quot;തെക്കൻ&quot; പ്രദേശങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാം. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=s3s7a39GHIEC&amp;pg=PA11|title=The Foreign Policies of the Global South: Rethinking Conceptual Frameworks|last=Braveboy-Wagner|first=Jacqueline Anne|date=2003|publisher=Lynne Rienner Publishers|isbn=9781588261755|page=11}}&lt;/ref&gt; ഈ രാജ്യങ്ങളുടെ &quot; [[കോളനിവാഴ്ച|കൊളോണിയലിസം]], [[പുതിയ സാമ്രാജ്യത്വം|നവ-സാമ്രാജ്യത്വം]], ജീവിതനിലവാരം, ആയുർദൈർഘ്യം, വിഭവങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം എന്നിവയിൽ വലിയ അസമത്വങ്ങൾ നിലനിറുത്തുന്ന വ്യത്യസ്ത സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക മാറ്റങ്ങളുടെ പരസ്പരബന്ധിതമായ ചരിത്രങ്ങളെയാണ് ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് പരാമർശിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite journal|last=Dados|first=Nour|last2=Connell|first2=Raewyn|date=2012-01-01|title=the global south|jstor=41960738|journal=Contexts|volume=11|issue=1|pages=12–13|doi=10.1177/1536504212436479}}&lt;/ref&gt;

=== അനുബന്ധ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ===
&quot;വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ&quot; എന്ന പദത്തിന് അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ഗവേഷണ സിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ട് (കാലക്രമത്തിൽ):

* ആധുനികവൽക്കരണ സിദ്ധാന്തം - സമൂഹങ്ങൾക്കുള്ളിലെ നവീകരണ പ്രക്രിയ വിശദീകരിക്കാൻ
* ആശ്രിതത്വ സിദ്ധാന്തം - ദരിദ്രവും അവികസിതവുമായ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;പരിധിയിൽ&quot; നിന്ന് സമ്പന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;കോർ&quot; ലേക്ക് വിഭവങ്ങൾ ഒഴുകുന്നു, ആദ്യത്തേതിന്റെ ചെലവ് രണ്ടാമത്തേതിനെ സമ്പന്നമാക്കുന്നു.
* വികസന സിദ്ധാന്തം - സമൂഹത്തിൽ അഭികാമ്യമായ മാറ്റം എങ്ങനെ മികച്ച രീതിയിൽ കൈവരിക്കുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരം.
* വികസനാനന്തര സിദ്ധാന്തം - വികസനത്തിന്റെ മുഴുവൻ ആശയവും പ്രയോഗവും ലോകത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ പാശ്ചാത്യ-വടക്കൻ മേധാവിത്വത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു.

== പൊതുവായ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ ==

=== സർക്കാർ, രാഷ്ട്രീയം, ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിക്ക് ശേഷം മാത്രമാണ് പൂർണ്ണ സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശവും [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യവും]] നേടിയത്. സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടുന്നത് വരെ പലതും ഒരു സാമ്രാജ്യത്വ യൂറോപ്യൻ ശക്തിയാണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ രാഷ്ട്രീയ സംവിധാനങ്ങൾ വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാണ്, എന്നാൽ മിക്ക രാഅജ്യങ്ങലിലു 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, വ്യത്യസ്തമായ വിജയവും രാഷ്ട്രീയ സ്വാതന്ത്ര്യവും ഉള്ള ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യ ഗവൺമെന്റുകൾ]] വന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Palat|first=Ravi Arvind|date=April 2010|title=World Turned Upside Down? Rise of the global South and the contemporary global financial turbulence|journal=Third World Quarterly|volume=31|issue=3|pages=365–384|doi=10.1080/01436597.2010.488465}}&lt;/ref&gt; 'ഫലപ്രദമായ [[പൗരത്വം]] ' എന്നത് [[സമൂഹശാസ്ത്രം|സാമൂഹ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ]] പാട്രിക് ഹെല്ലർ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്: &quot;സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തെ ഔപചാരിക നിയമപരമായ അവകാശങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിടവ്, ആ അവകാശങ്ങൾ അർത്ഥപൂർവ്വം പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള യഥാർത്ഥ കഴിവ്&quot;. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Heller|first=Patrick|date=October 2012|title=Democracy, Participatory Politics and Development: Some Comparative Lessons from Brazil, India and South Africa|journal=Polity|volume=44|issue=4|pages=643–665|doi=10.1057/pol.2012.19}}&lt;/ref&gt;

പൗരത്വത്തിനപ്പുറം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ക്രോസ്-ബോർഡർ മൊബിലിറ്റിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം, വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ പരമ്പരാഗത ശ്രദ്ധയുടെ തിരുത്തലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന കുടിയേറ്റ സംവാദങ്ങളിൽ വിലപ്പെട്ട വെളിച്ചം വീശുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The age of migration: international population movements in the modern world|last=Haas|first=Hein de|last2=Castles|first2=Stephen|last3=Miller|first3=Mark J|date=2020|isbn=978-1-352-00798-5|pages=96–123|oclc=1143614574}}&lt;/ref&gt; ചില രാഷ്ട്രീയ ശാസ്ത്രജ്ഞർ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ ഉടനീളം ദേശസാൽക്കരണം, വികസനം, നവലിബറൽ മൈഗ്രേഷൻ മാനേജ്മെന്റ് ഭരണകൂടങ്ങളുടെ ഒരു ടൈപ്പോളജി തിരിച്ചറിയുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Adamson|first=Fiona B.|last2=Tsourapas|first2=Gerasimos|date=24 October 2019|title=The Migration State in the Global South: Nationalizing, Developmental, and Neoliberal Models of Migration Management|journal=International Migration Review|volume=54|issue=3|pages=853–882|doi=10.1177/0197918319879057}}&lt;/ref&gt;

=== സമ്പദ്ഘടന ===
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും അപകോളനിവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം, മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പുതിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും സാമ്പത്തിക ഉത്തേജനവും ആവശ്യമായിരുന്നു. പലരും വിദേശ നിക്ഷേപത്തെ ആശ്രയിച്ചു. ഈ ഫണ്ടിംഗ് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, പക്ഷേ വ്യവസ്ഥാപരമായ ചൂഷണത്തിന്റെ ഒരു സംവിധാനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു.  അവർ വിലപേശലിനായി [[സ്വാഭാവികറബ്ബർ|റബ്ബർ]] പോലുള്ള അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ കയറ്റുമതി ചെയ്തു. പാശ്ചാത്യ ലോകത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കമ്പനികൾ പലപ്പോഴും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വിലകുറഞ്ഞ തൊഴിലാളികളെ ഉൽപാദനത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt; പാശ്ചാത്യർക്ക് ഈ സംവിധാനത്തിൽ നിന്ന് കാര്യമായ നേട്ടമുണ്ടായെങ്കിലും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവികസിതമാക്കി.

ഈ ക്രമീകരണത്തെ ചിലപ്പോൾ നിയോകൊളോണിയലിസം എന്ന് വിളിക്കുന്നു, അതായത് വികസിത രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു സംവിധാനം.&amp;nbsp;മുൻ കോളനികൾ ഇപ്പോഴും അവരുടെ മുൻ കോളനിവൽക്കരിച്ചയാളാണ് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് എന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല; അത് കൊളോണിയൽ പോലുള്ള ചൂഷണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പലപ്പോഴും സ്വയം വികസിക്കുന്നതിനുപകരം സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളെ കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.  ഈ സമ്പ്രദായം അവസാനിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/neocolonialism|title=Neocolonialism|access-date=2019-04-01|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}&lt;/ref&gt; ഈ സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നാണ് പുതിയ അന്താരാഷ്ട്ര സാമ്പത്തിക ക്രമം . വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവശേഷിപ്പിക്കുന്നതോ സ്വയംപര്യാപ്തമാക്കുന്നതോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു 'നൂൽബന്ധമില്ലാത്ത' നയം അവർക്കുണ്ട്. കൂടുതൽ വ്യക്തമായി പറഞ്ഞാൽ, അവർ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെയും വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന്റെയും മേലുള്ള പരമാധികാരത്തെ വാദിക്കുന്നു.

NIEO പോലെയുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കൂട്ടുകെട്ടുകൾ ലോക വേദിയിൽ സമത്വത്തിനായി ഇടയ്ക്കിടെ ലോബി ചെയ്യുന്നു. ചൈനയുടെ ഉയർച്ച [[ബ്രിക്|BRIC രാജ്യങ്ങളുടെ]] ഉയർച്ചയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt;

== പൊതുവായ വെല്ലുവിളികൾ ==
 
വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ മിക്കപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യുന്ന ആഗോള പ്രശ്നങ്ങളിൽ [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണം]], ആഗോള ആരോഗ്യ ഭരണം, ആരോഗ്യം, പ്രതിരോധ ആവശ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന ശാസ്ത്ര-സാങ്കേതിക രംഗത്തെ പുതുമകൾ പോലുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇത് വ്യത്യസ്തമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ager|first=Alastair|last2=Yu|first2=Gary|last3=Hermosilla|first3=Sabrina|date=September 2012|title=Mapping the key issues shaping the landscape of global public health|journal=Global Public Health|volume=7|issue=sup1|pages=S16–S28|doi=10.1080/17441692.2012.679741|pmid=22765282}}&lt;/ref&gt;

മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പൊതുവായുള്ള ഈ മാനദണ്ഡങ്ങളുണ്ട്: &lt;ref name=&quot;UN2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/development/desa/dpad/least-developed-country-category/ldc-criteria.html|title=Criteria For Identification Of LDCs|access-date=2018-03-02|date=2010-03-04|publisher=[[United Nations Department of Economic and Social Affairs]], Development Policy and Analysis Division}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;

* ഉയർന്ന [[ദാരിദ്ര്യം]] - മൂന്ന് വർഷത്തെ ശരാശരി പ്രതിശീർഷ ജിഎൻഐ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, GNI പ്രതിശീർഷ മൂല്യം US$1,025-ൽ കുറവാണെങ്കിൽ (2018-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്) രാജ്യം ഏറ്റവും വികസിത രാജ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;
* മാനവ വിഭവശേഷി ബലഹീനത ( [[പോഷണം]], ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, മുതിർന്നവരുടെ [[സാക്ഷരത]] എന്നിവയുടെ സൂചകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).
* സാമ്പത്തിക പരാധീനത (കാർഷിക ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ അസ്ഥിരത, ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും കയറ്റുമതിയുടെ അസ്ഥിരത, പാരമ്പര്യേതര പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക പ്രാധാന്യം, ചരക്ക് കയറ്റുമതി ഏകാഗ്രത, സാമ്പത്തിക കുറവിന്റെ വൈകല്യം, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളാൽ]] കുടിയിറക്കപ്പെട്ട ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).

=== നഗര ചേരികൾ ===
യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച്, 2012-ൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 33% അല്ലെങ്കിൽ ഏകദേശം 863 ദശലക്ഷം ആളുകൾ [[ചേരി|ചേരികളിലാണ്]] താമസിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/745habitat.pdf|title=State of the World's Cities Report 2012/2013: Prosperity of Cities|access-date=4 October 2013|publisher=UNHABITAT}}&lt;/ref&gt; 2012-ൽ, ചേരികളിൽ താമസിക്കുന്ന നഗര ജനസംഖ്യയുടെ അനുപാതം ഏറ്റവും ഉയർന്നത് സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലാണ് (62%), ദക്ഷിണേഷ്യ (35%), തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യ (31%), കിഴക്കൻ ഏഷ്യ (28%). &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot; /&gt; {{Rp|127}}

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ 43% ഉം വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ 78% ഉം ചേരി നിവാസികളാണെന്ന് യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;grhs2003&quot;&gt;[http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf The challenge of slums – Global report on Human Settlements] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921055009/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf|date=21 September 2013}}, United Nations Habitat (2003)&lt;/ref&gt;

വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ ചേരികൾ രൂപപ്പെടുകയും വളരുകയും ചെയ്യുന്നു. ദ്രുതഗതിയിലുള്ള [[നഗരവത്കരണം|ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റം]], സാമ്പത്തിക സ്തംഭനാവസ്ഥയും വിഷാദവും, ഉയർന്ന [[തൊഴിലില്ലായ്മ]], ദാരിദ്ര്യം, അനൗപചാരിക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, തെറ്റായ ആസൂത്രണം, രാഷ്ട്രീയം, പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ, സാമൂഹിക സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാരണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;whyslums&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|title=What are slums and why do they exist?|date=April 2007|publisher=UN-Habitat|location=Kenya|archive-url=https://web.archive.org/web/20110206143558/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|archive-date=2011-02-06}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Spontaneous Shelter: International Perspectives and Prospects|last=Patton|first=Carl V.|date=1988|publisher=Temple University Press|isbn=978-0-87722-507-2|location=Philadelphia}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;grhs2011&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|title=Assessing Slums in the Development Context|access-date=16 September 2013|year=2011|publisher=United Nations Habitat Group|archive-url=https://web.archive.org/web/20140105025237/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|archive-date=5 January 2014}}&lt;/ref&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ജനസംഖ്യ വികസിക്കുമ്പോൾ, ഗ്രാമവാസികൾ കുടിയേറ്റത്തിലൂടെ നഗരങ്ങളിലേക്ക് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു, ഇത് ചേരികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. &lt;ref name=&quot;Westra&quot;&gt;{{Cite journal|last=Westra|first=Richard|year=2011|title=Renewing Socialist Development in the Third World|journal=[[Journal of Contemporary Asia]]|volume=41|issue=4|pages=519–543|doi=10.1080/00472336.2011.610612}}&lt;/ref&gt;

ചില നഗരങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ദക്ഷിണേഷ്യയിലെയും സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെയും രാജ്യങ്ങളിൽ ചേരികൾ വ്യാപകമാണ്, നഗര ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം താമസിക്കുന്നു. ഇവയെ ചിലപ്പോൾ &quot;ചേരി നഗരങ്ങൾ&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Slum Cities and Cities with Slums&quot; States of the World's Cities 2008/2009|publisher=UN-Habitat}}&lt;/ref&gt;

=== സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ ===
[[പ്രമാണം:A_formation_of_human_chain_at_India_Gate_by_the_women_from_different_walks_of_life_at_the_launch_of_a_National_Campaign_on_prevention_of_violence_against_women,_in_New_Delhi_on_October_02,_2009.jpg|ലഘുചിത്രം| 2009 ഒക്‌ടോബർ 02-ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ തടയുന്നതിനുള്ള ദേശീയ കാമ്പയിന്റെ സമാരംഭത്തിൽ സമൂഹത്തിന്റെ വിവിധ തുറകളിലുള്ള സ്ത്രീകൾ ഇന്ത്യാ ഗേറ്റിൽ രൂപീകരിച്ച മനുഷ്യച്ചങ്ങല.]]
ലോകത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ പല തരത്തിലുള്ള അതിക്രമങ്ങളും കൂടുതലാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, സ്ത്രീധന പീഡനവും വധുവിനെ ചുട്ടുകൊല്ലലും, കംബോഡിയ ഉൾപ്പെടെയുള്ള തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലെ [[ആസിഡ് ആക്രമണം|ആസിഡ് എറിയൽ]], മിഡിൽ ഈസ്റ്റുമായും ദക്ഷിണേഷ്യയുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന [[ദുരഭിമാനക്കൊല]]. അതുപോലെ എത്യോപ്യ, മധ്യേഷ്യ, കോക്കസസ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകൽ വഴിയുള്ള വിവാഹം കാണപ്പെടുന്നു. വധുവില അടയ്ക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദുരുപയോഗം (അക്രമം, കടത്ത്, നിർബന്ധിത വിവാഹം എന്നിവ പോലുള്ളവ) സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയുടെയും ഓഷ്യാനിയയുടെയും ചില ഭാഗങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.  &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|title=An exploratory study of bride price and domestic violence in Bundibugyo District, Uganda|access-date=6 August 2014|date=April 2012|publisher=Centre for Human Rights Advancement (CEHURA) and [[South African Medical Research Council]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130717105205/http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|archive-date=17 July 2013}}&lt;/ref&gt;

പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ഇപ്പോഴും നടക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമത്തിന്റെ മറ്റൊരു രൂപമാണ് [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]] (FGM). ഇത് കൂടുതലും ആഫ്രിക്കയിലും ഒരു പരിധിവരെ മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലും ഏഷ്യയുടെ മറ്റു ചില ഭാഗങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്നു. സൊമാലിയ (98% സ്ത്രീകളും), ഗിനിയ (96%), ജിബൂട്ടി (93%), ഈജിപ്ത് (91%), എറിത്രിയ (89%), മാലി (89%), സിയറ ലിയോൺ (88%), സുഡാൻ (88%), ഗാംബിയ (76%), ബുർക്കിന ഫാസോ (76%), എത്യോപ്യ (74%) എന്നിവയാണ് ലിംഗ ഛേദനം നടത്തപ്പെട്ട ഏറ്റവും കൂടുതൽ സ്ത്രീകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ. &lt;ref name=&quot;unicef.org&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf|title=Female Genital Mutilation/Cutting: A statistical overview and exploration of the dynamics of change|last=UNICEF|date=22 July 2013|publisher=[[UNICEF]]|author-link=UNICEF|access-date=18 November 2013}}&lt;/ref&gt; [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണവും]] കുടിയേറ്റവും കാരണം, FGM ആഫ്രിക്കയുടെയും മിഡിൽ ഈസ്റ്റിന്റെയും അതിർത്തികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക്, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ബെൽജിയം, കാനഡ, ഫ്രാൻസ്, ന്യൂസിലാൻഡ്, യുഎസ്, യുകെ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് കൂടി വ്യാപിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120|title=Sex &amp; social justice|last=Nussbaum|first=Martha|publisher=Oxford University Press|year=1999|isbn=978-0195110326|editor-last=Nussbaum|editor-first=Martha|editor-link=Martha Nussbaum|location=New York|pages=[https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120 120–121]|chapter=Judging other cultures: the case of genital mutilation|author-link=Martha Nussbaum|chapter-url=https://books.google.com/books?id=43U8DwAAQBAJ&amp;pg=PA120|url-access=registration}}&lt;/ref&gt;

ഇസ്താംബുൾ കൺവെൻഷൻ (ആർട്ടിക്കിൾ 38) സ്ത്രീകളുടെ ജനനേന്ദ്രിയ ഛേദനം നിരോധിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://rm.coe.int/168046031c|title=Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence|date=12 April 2011|access-date=8 October 2017}}&lt;/ref&gt; 2016-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, പല ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിലും [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനംസ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]]  നിയമപരമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;''Citations'':
&lt;/ref&gt;
[[പ്രമാണം:Women_who_experienced_violence_by_an_intimate_partner,_OWID.svg|പകരം=An image showing statistics by percentage of share of women, older than 14 years old who experienced violence by an intimate partner.|ലഘുചിത്രം|239x239ബിന്ദു| ഉറ്റ പങ്കാളിയിൽ നിന്ന് അക്രമം അനുഭവിച്ചിട്ടുല്ല 14 വയസ്സിന് മുകളിൽ പ്രായമുള്ള സ്ത്രീകളുടെ ശതമാനം]]
സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള [[യു.എൻ വിമൻ|യുഎൻ വിമൻറെ]] വസ്തുതകളും കണക്കുകളും അനുസരിച്ച്, &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=facts and figures:Ending Violence against Women}}&lt;/ref&gt; ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 35 ശതമാനം സ്ത്രീകളും അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ചില ഘട്ടങ്ങലിൽ അടുത്ത പങ്കാളികളാൽ ശാരീരികവും ലൈംഗികവുമായ അതിക്രമങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പങ്കാളി അല്ലാത്തവരിൽ നിന്നുള്ള ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ (ലൈംഗിക പീഡനം ഉൾപ്പെടുന്നില്ല) അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച്, ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടുള്ള സ്ത്രീകൾ വിഷാദരോഗം, [[ഗർഭഛിദ്രം|ഗർഭച്ഛിദ്രം]], [[എച്ച്.ഐ.വി.|എച്ച്ഐവി]] സമ്പാദിക്കൽ എന്നിവ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നതായി തെളിവുകൾ കാണിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures#notes|title=facts and figures:ending violence against women}}&lt;/ref&gt;

[[മദ്ധ്യപൂർവേഷ്യ|മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്]], [[ഉത്തരാഫ്രിക്ക|നോർത്ത് ആഫ്രിക്ക]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നത്, തങ്ങളുടെ അമ്മമാരെ ഉപദ്രവിക്കുന്ന അച്ഛനെ കണ്ട കുട്ടികലും ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള അക്രമം അനുഭവിച്ച പുരുഷന്മാരും, പ്രായമാകുമ്പോൾ പങ്കാളിക്കെതിരെ അക്രമം നടത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=Facts and figures: Ending violence against women|access-date=2020-09-26|website=UN Women|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ആരോഗ്യ സംരക്ഷണവും പൊതുജന ആരോഗ്യവും ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും വികസിത രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ആരോഗ്യ പരിപാലനത്തിൽ കാര്യമായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Alhaji|first=Mohammed M.|last2=Alam|first2=Sartaj|date=21 March 2019|title=Health Policy and System Research in Global South: Bridging the Gap through Citizen Participation|url=http://ejournalsystem.net/index.php/jpmi/article/view/2474|journal=Journal of Postgraduate Medical Institute|volume=33|issue=1}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് സാധാരണയായി വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകളേക്കാൾ ആയുർദൈർഘ്യം കുറവാണ്. സാംക്രമിക രോഗങ്ങളുടെ ഭാരം, [[മാതൃമരണം|മാതൃമരണനിരക്ക്]], ശിശുമരണനിരക്ക്, ശിശുമരണനിരക്ക് എന്നിവ സാധാരണഗതിയിൽ ഇവിടെ ഗണ്യമായി കൂടുതലാണ്.
[[പ്രമാണം:Hunger_Map_2020_World_Food_Programme.svg|ലഘുചിത്രം|310x310ബിന്ദു| പട്ടിണി അനുഭവിക്കുന്ന ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം, [[ലോകഭക്ഷ്യപദ്ധതി|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020.&lt;br /&gt;{{Legend|#29b8c7|&lt; 2,5%}}&lt;div class=&quot;legend&quot;&gt;&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#29b8c7; color:black;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;&lt; 2,5%&lt;/div&gt;]]
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ പോഷകാഹാരക്കുറവ് കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w4CGAgAAQBAJ&amp;pg=PA20|title=World Hunger Routledge Introductions to Development|last=Young|first=Liz|date=2002|isbn=9781134774944|page=20}}&lt;/ref&gt; ചില ഗ്രൂപ്പുകൾക്ക് ഉയർന്ന പോഷകാഹാരക്കുറവ് ഉണ്ട്, സ്ത്രീകൾ ഉൾപ്പെടെ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗർഭിണികളോ മുലയൂട്ടുന്നവരോ - അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികൾ, പ്രായമായവർ. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള 200 ദശലക്ഷത്തിലധികം കുട്ടികൾ അവരുടെ വികസന ശേഷിയിൽ എത്താത്തതിന് കാരണം കുട്ടികളിലെ പോഷകാഹാരക്കുറവും കുട്ടികളുടെ വളർച്ച മുരടിപ്പും ആണ്. &lt;ref&gt;Grantham-McGregor, Sally et al., the International Child Development Steering Group. “Developmental Potential in the First 5 Years for Children in Developing Countries.” Lancet 369.9555 (2007): 60–70. PMC. Web. 28 Nov. 2014.&lt;/ref&gt; ഏകദേശം 165&amp;nbsp;2013 &lt;ref name=&quot;Bh2013&quot;&gt;{{Cite journal|title=Evidence-based interventions for improvement of maternal and child nutrition: what can be done and at what cost?|journal=Lancet|volume=382|issue=9890|pages=452–477|date=August 2013|pmid=23746776|doi=10.1016/s0140-6736(13)60996-4}}&lt;/ref&gt; ൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുട്ടികൾ പോഷകാഹാരക്കുറവ് മൂലം വളർച്ച മുരടിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പോഷകാഹാരക്കുറവിന്റെ അതേ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കുള്ളിൽ [[പൊണ്ണത്തടി|പൊണ്ണത്തടിയുടെ]] രൂപത്തിൽ അമിതപോഷണം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.unicef.org/nutrition/files/Progress_for_Children_-_No._4.pdf|title=Progress For Children: A Report Card On Nutrition|publisher=UNICEF}}&lt;/ref&gt;

ഇനിപ്പറയുന്ന ലിസ്റ്റ് പരിസ്ഥിതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാരണങ്ങളോ അവസ്ഥകളോ ശക്തമായ പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളുള്ള ചില രോഗങ്ങളും കാണിക്കുന്നു: &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/heli/risks/ehindevcoun/en|title=Environment and health in developing countries|date=8 September 2016|website=Priority environment and health risks|publisher=[[World Health Organization]]}}&lt;/ref&gt;

* രോഗം/ [[രോഗം]] ( [[മലമ്പനി|മലേറിയ]], [[ക്ഷയം]], [[എയ്‌ഡ്‌സ്‌|എയ്ഡ്സ്]] മുതലായവ. ): വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കുടുംബങ്ങളിൽ രോഗം ഉയർന്നതും പിന്നാക്കാവസ്ഥയിലുള്ളതുമായ ചിലവ് ഭാരങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;Russel S. The economic burden of illness for households in developing countries: a review of studies focusing on malaria, tuberculosis, and human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome. Am J Trop Med Hyg 2004&lt;/ref&gt;
* ഉഷ്ണമേഖലാ, പകർച്ചവ്യാധികൾ ( അവഗണിച്ച ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങൾ )
* സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത [[കുടിവെള്ളം]], മോശം ശുചിത്വവും ശുചിത്വവും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം
* മലിനീകരണം (ഉദാ: [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], [[ജലമലിനീകരണം]] )
* മോട്ടോർ വാഹന കൂട്ടിയിടികൾ
* ബോധപൂർവമല്ലാത്ത വിഷബാധ
* സാംക്രമികേതര രോഗങ്ങളും ദുർബലമായ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ സംവിധാനങ്ങളും

=== വെള്ളം, ശുചിത്വം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ശുചിത്വ സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം വളരെ താഴ്ന്ന നിലയിലാണ്. 2015-ൽ [[ലോകാരോഗ്യസംഘടന|ലോകാരോഗ്യ സംഘടന]] (ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ) കണക്കാക്കിയത് &quot;3 പേരിൽ 1 പേർ, അല്ലെങ്കിൽ 2.4 ബില്യൺ ആളുകൾ ഇപ്പോഴും ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങളില്ലാത്തവരാണ്&quot; എന്നും 663 ദശലക്ഷം ആളുകൾക്ക് ഇപ്പോഴും സുരക്ഷിതവും ശുദ്ധവുമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല എന്നുമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/water_sanitation_health/monitoring/jmp-2015-key-facts/en/|title=Key facts from JMP 2015 report|access-date=2017-11-17|website=World Health Organization|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/mediacentre/news/releases/2015/jmp-report/en/|title=WHO {{!}} Lack of sanitation for 2.4 billion people is undermining health improvements|access-date=2017-11-17|website=www.who.int}}&lt;/ref&gt; 2017-ലെ ജെഎംപിയുടെ കണക്ക് പ്രകാരം 4.5 ബില്യൺ ആളുകൾക്ക് നിലവിൽ സുരക്ഷിതമായ ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങൾ ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്.

ഏകദേശം 892 ദശലക്ഷം ആളുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ആഗോള ജനസംഖ്യയുടെ 12 ശതമാനം ആളുകൾ 2016 &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ൽ ടോയ്‌ലറ്റുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് പകരം തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജനം നടത്തി. ലോകത്ത് തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന 892 ദശലക്ഷം ആളുകളിൽ എഴുപത്തിയാറു ശതമാനവും (678 ദശലക്ഷം) ജീവിക്കുന്നത് വെറും ഏഴ് രാജ്യങ്ങളിലാണ്. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot; /&gt; ഇന്ത്യ (348 ദശലക്ഷം), നൈജീരിയ (38.1 ദശലക്ഷം), ഇന്തോനേഷ്യ (26.4 ദശലക്ഷം), എത്യോപ്യ (23.1 ദശലക്ഷം), പാകിസ്ഥാൻ (19.7 ദശലക്ഷം), നൈജർ (14.6 ദശലക്ഷം), സുഡാൻ (19.7 ദശലക്ഷം) എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ പരസ്യമായി മലമൂത്രവിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന രാജ്യങ്ങൾ. 9.7 ദശലക്ഷം). &lt;ref name=&quot;WBSTATS&quot;&gt;{{Cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SH.STA.ODFC.ZS?locations=ID-NG-NE-ET-SD-IN-PK|title=People practicing open defecation (% of population) – Indonesia, Nigeria, Niger, Ethiopia, Sudan, India, Pakistan|access-date=15 October 2019|website=data.worldbank.org|publisher=[[The World Bank]]}}&lt;/ref&gt;

2015-ൽ യുഎൻ സ്ഥാപിച്ച 17 [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ|സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ]] ഒന്നാണ് സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 6 . എല്ലാ ആളുകൾക്കും ശുദ്ധജലവും ശുചിത്വവും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും പ്രസക്തമാണ്.

=== ഊർജ്ജം ===
[[പ്രമാണം:Solar-Panel-Cooker-in-front-of-hut.jpg|ലഘുചിത്രം| സോളാർ കുക്കറുകൾ ഔട്ട്ഡോർ പാചകത്തിന് ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സായി സൂര്യപ്രകാശം ഉപയോഗിക്കുന്നു.]]
2009 ൽ ലോകത്ത് ഏകദേശം 1.4 ബില്യൺ ആളുകൾ വൈദ്യുതി ഇല്ലാതെ ജീവിച്ചിരുന്നു. 2.7 ബില്യൺ ആളുകൾ വീട്ടിലെ ഊർജ്ജ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മരം, കരി, ചാണകം ( ഉണങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ ചാണക ഇന്ധനം ) എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചു. ആധുനിക ഊർജ സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള ഈ അഭാവം വരുമാന ഉൽപ്പാദനത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു, ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ആളുകളുടെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിക്കുന്നു, കൂടാതെ ആഗോള വനനശീകരണത്തിനും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിനും കാരണമാകുന്നു. ചെറിയ തോതിലുള്ള പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഓൺസൈറ്റ് സോളാർ പവർ, മെച്ചപ്പെട്ട കുക്ക്സ്റ്റൗവ് എന്നിവ പോലെയുള്ള വിതരണ ഊർജ്ജ ഓപ്ഷനുകളും ഗ്രാമീണ കുടുംബങ്ങൾക്ക് ആധുനിക ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;verlaw&quot;&gt;{{Cite journal|title=Energy. Deploying off-grid technology to eradicate energy poverty|journal=Science|volume=338|issue=6103|pages=47–8|date=October 2012|pmid=23042871|doi=10.1126/science.1222307}}&lt;/ref&gt;

നവീകരിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജം വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും അനുയോജ്യമാണ്. ഗ്രാമീണ, വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ, [[ഖനിജ ഇന്ധനം|ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളിൽ]] നിന്ന് ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ പ്രക്ഷേപണവും വിതരണവും ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതും ചെലവേറിയതുമാണ്. പ്രാദേശികമായി പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നത് പ്രായോഗികമായ ഒരു ബദൽ വാഗ്ദാനം ചെയ്യാൻ കഴിയും. &lt;ref name=&quot;aus&quot;&gt;[http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf Power for the People] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120330120425/http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf|date=2012-03-30}} p. 3.&lt;/ref&gt;

വ്യവസായ സംരംഭങ്ങൾക്കും തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും ആവശ്യമായ ഊർജം നൽകുന്നതിലൂടെ പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിന് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് നേരിട്ട് സംഭാവന നൽകാനാകും. പാചകം ചെയ്യാനും ബഹിരാകാശ ചൂടാക്കാനും വെളിച്ചം നൽകാനും ഊർജം നൽകിക്കൊണ്ട് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് പരോക്ഷമായ സംഭാവനകൾ നൽകാനും പുനരുപയോഗ ഊർജ സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്ക് കഴിയും. &lt;ref name=&quot;mdg&quot;&gt;[http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf Energy for Development: The Potential Role of Renewable Energy in Meeting the Millennium Development Goals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080527233918/http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf|date=27 May 2008}} pp. 7–9.&lt;/ref&gt;

പ്രതിശീർഷ സൗരോർജ്ജ സംവിധാനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിൽ കെനിയയാണ് ലോകത്തെ മുൻനിരയിലുള്ളത്. &lt;ref name=&quot;en.ccchina.gov.cn&quot;&gt;{{Cite web|url=http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|title=Archived copy|access-date=30 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20131105071350/http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|archive-date=5 November 2013}}&lt;/ref&gt;

=== മലിനീകരണം ===

==== ജല മലിനീകരണം ====
[[പ്രമാണം:Factory_in_China_at_Yangtze_River.JPG|ലഘുചിത്രം| ചൈനയിലെ യാങ്‌സി നദിക്കരയിലെ ഫാക്ടറി]]
[[പ്രമാണം:Plastic_Pollution_in_Ghana.jpg|ലഘുചിത്രം| ഘാനയിലെ പ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണം]]
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും [[ജലമലിനീകരണം]] ഒരു പ്രധാന പ്രശ്നമാണ്. ഇതിന് എല്ലാ തലങ്ങളിലും (അന്താരാഷ്ട്രം മുതൽ വ്യക്തിഗത ജലസംഭരണികളും കിണറുകളും വരെ) ജലവിഭവ നയത്തിന്റെ തുടർച്ചയായ വിലയിരുത്തലും പുനരവലോകനവും ആവശ്യമാണ്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മരണങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കും കാരണം ജലമലിനീകരണമാണ് എന്നും ഇത് പ്രതിദിനം 14,000-ത്തിലധികം ആളുകളുടെ മരണത്തിന് കാരണമാകുന്നുവെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;death2&quot;&gt;{{cite news |url=http://environment.about.com/od/environmentalevents/a/waterdayqa.htm | last = West | first = Larry | name-list-style = vanc |publisher=About.com |title=World Water Day: A Billion People Worldwide Lack Safe Drinking Water |date=2006-03-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;death&quot;&gt;{{cite news|url=https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 | last = Pink | first = Daniel H. | name-list-style = vanc |publisher=Yahoo |title=Investing in Tomorrow's Liquid Gold |date=April 19, 2006 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060423172532/https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 |archive-date=April 23, 2006 }}&lt;/ref&gt;

ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ജലമലിനീകരണമുള്ള രണ്ട് രാജ്യങ്ങളാണ് ഇന്ത്യയും ചൈനയും: ഇന്ത്യയിൽ പ്രതിദിനം 580 പേർ ജലമലിനീകരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അസുഖങ്ങൾ (ജലജന്യ രോഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ) മൂലം മരിക്കുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|title=An overview of diarrhea, symptoms, diagnosis and the costs of morbidity|year=2010|website=CHNRI|archive-url=https://web.archive.org/web/20130512231350/http://www.inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|archive-date=May 12, 2013}}&lt;/ref&gt; ചൈനയിലെ നഗരങ്ങളിലെ വെള്ളത്തിന്റെ 90 ശതമാനവും മലിനമാണ്.&lt;ref&gt;&quot;[http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2005-06/07/content_449451.htm China says water pollution so severe that cities could lack safe supplies]&quot;. Chinadaily.com.cn. June 7, 2005.&lt;/ref&gt; 2007 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് അര ബില്യൺ ചൈനക്കാർക്ക് സുരക്ഷിതമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Kahn |first1=Joseph |last2=Yardley |first2=Jim | name-list-style = vanc |date=2007-08-26 |title=As China Roars, Pollution Reaches Deadly Extremes |url=https://www.nytimes.com/2007/08/26/world/asia/26china.html |newspaper=New York Times}}&lt;/ref&gt;

==== ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ഒരു വലിയ ആരോഗ്യ പ്രശ്നമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution in developing countries: a major environmental and public health challenge|journal=Bulletin of the World Health Organization|volume=78|issue=9|pages=1078–92|date=2000|pmid=11019457|pmc=2560841}}&lt;/ref&gt; ബയോമാസ് കത്തിക്കുന്നതാണ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പ്രധാന ഉറവിടം. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ 300 കോടി ജനങ്ങൾ തടി, [[കരി]], ചാണകം, വിളകളുടെ അവശിഷ്ടം എന്നിവയുടെ രൂപത്തിലുള്ള ബയോമാസിനെ അവരുടെ ഗാർഹിക പാചക ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|year=2008|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|url=http://sapiens.revues.org/index130.html|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1}}&lt;/ref&gt; പാചകത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും വീടിനുള്ളിൽ, ശരിയായ വായുസഞ്ചാരമില്ലാത്ത അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് നടക്കുന്നത് എന്നതിനാൽ, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ, പ്രാഥമികമായി ദരിദ്രരായ സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും ഗുരുതരമായ ആരോഗ്യ അപകടങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു.

ആഗോളതലത്തിൽ, 2012 ൽ താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, 4.3 ദശലക്ഷം മരണങ്ങൾ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ഉണ്ടായി. യഥാക്രമം 1.69, 1.62 ദശലക്ഷം മരണങ്ങളുള്ള തെക്ക് കിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ, പടിഞ്ഞാറൻ പസഫിക് മേഖലകളാണ് കൂടുതൽ ബാധിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ആഫ്രിക്കയിൽ ഏകദേശം 600,000 മരണങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;WHO1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/FINAL_HAP_AAP_BoD_24March2014.pdf?ua=1|title=Burden of disease from Indoor Air Pollution for 2012|access-date=2014-03-28|date=2014-03-24|publisher=WHO}}&lt;/ref&gt; 2000 മുതലുള്ള ഒരു കണക്ക് പ്രകാരം മരണസംഖ്യ 1.5 ദശലക്ഷത്തിനും 2 ദശലക്ഷത്തിനും ഇടയിലാണ്.&lt;ref name=&quot;Ezzati&quot;&gt;{{Cite journal|title=The health impacts of exposure to indoor air pollution from solid fuels in developing countries: knowledge, gaps, and data needs|journal=Environmental Health Perspectives|volume=110|issue=11|pages=1057–68|date=November 2002|pmid=12417475|pmc=1241060|doi=10.1289/ehp.021101057}}&lt;/ref&gt;

ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പല പ്രത്യാഘാതങ്ങളും പരിഹരിക്കുന്നതിനായുള്ള താങ്ങാനാവുന്ന ഒരു പരിഹാരം കണ്ടെത്തുന്നത് സങ്കീർണ്ണമാണ്. ജ്വലനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, പുക ശ്വസിക്കുന്നത് കുറയ്ക്കുക, സുരക്ഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും തൊഴിലാളികളെ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുക, ഇന്ധനച്ചെലവ് കുറയ്ക്കുക, സുസ്ഥിരതയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക എന്നിവയാണ് ചില തന്ത്രങ്ങൾ.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1|year=2008|url=http://sapiens.revues.org/index130.html}}&lt;/ref&gt;

=== കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ===
[[പ്രമാണം:Change_in_Average_Temperature.svg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 1951 മുതൽ 1978 വരെയുള്ള അടിസ്ഥാന ശരാശരിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ 2010 മുതൽ 2019 വരെയുള്ള ശരാശരി ആഗോള താപനില. ഉറവിടം: നാസ .]]
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ആയ
[[ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ഓൺ ക്ലൈമറ്റ് ചേഞ്ച്]] (ഐപിസിസി) മനുഷ്യ ഇടപെടൽ മൂലമാണ് ആഗോള താപനം ഉണ്ടാകുന്നത് എന്ന കാര്യത്തിൽ 'വ്യക്തതയില്ല' എന്നാണ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടും അനുഭവപ്പെടുകയും സമൂഹങ്ങൾക്കും പരിസ്ഥിതിക്കും അപകടകരമായ തീവ്രമായ കാലാവസ്ഥാ സംഭവങ്ങൾ ആയ, വരൾച്ച, വെള്ളപ്പൊക്കം, [[ജൈവവൈവിധ്യ ഹാനി]], രോഗങ്ങൾ, [[സമുദ്രനിരപ്പിന്റെ ഉയർച്ച|സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരൽ]] തുടങ്ങിയ സംഭവങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുകയും ചെയ്യും.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണം അല്ല.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാർബൺ ഉദ്‌വമനത്തിന്റെ 79% വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ സംഭാവനയാണ്.&lt;ref&gt;Center for Global Development, 18 August 2015 [https://www.cgdev.org/media/who-caused-climate-change-historically &quot;Developed Countries Are Responsible for 79 Percent of Historical Carbon Emissions&quot;]&lt;/ref&gt; ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, താഴ്ന്ന സാമ്പത്തിക നില,&lt;ref&gt;UK Government Official Documents, February 2021, [https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/957629/Dasgupta_Review_-_Headline_Messages.pdf &quot;The Economics of Biodiversity: The Dasgupta Review Headline Messages&quot;] p. 2&lt;/ref&gt; സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിലെ പരിമിതപ്പെടുത്തൽ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിലെ അപര്യാപ്തത, സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളിലേക്കുള്ള പരിമിതമായ പ്രവേശനം തുടങ്ങിയ പ്രശ്‌നങ്ങൾ കാരണം കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം കൂടുതൽ ബാധിക്കുന്നത് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയാണ്. ഒരു രാജ്യം [[കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ അപകടസാധ്യത|കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്]] പ്രത്യേകിച്ച് ഇരയാകുമ്പോൾ അവരെ &quot;ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത&quot; ഉള്ള രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെ ചില രാജ്യങ്ങൾ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ഹെയ്തി, മ്യാൻമർ, സൊമാലിയ, ചെറു ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ പ്രതിശീർഷ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം ചെറിയ അളവിൽ മാത്രമേ ഉള്ളൂവെങ്കിലും ആഗോളതാപനത്തിന്റെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങൾക്ക് അവർ വളരെ ഇരയാകേണ്ടിവരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://theconversation.com/australia-the-us-and-europe-are-climate-free-riders-its-time-to-step-up-53953|title=Australia, the US and Europe are climate 'free-riders': it's time to step up|access-date=4 May 2018|website=The Conversation (Australia edition)}}&lt;/ref&gt; അത്തരം ബാധിത രാജ്യങ്ങളിൽ കൊമോറോസ്, ദി ഗാംബിയ, ഗിനിയ-ബിസാവു, സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപെ, സോളമൻ ദ്വീപുകൾ, വാനുവാട്ടു എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

2010-ലെയും 2012-ലെയും ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്റർ റിപ്പോർട്ടുകളിൽ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ട്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, ആരോഗ്യം, അങ്ങേയറ്റത്തെ കാലാവസ്ഥ, [[ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ തകർച്ച|ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നഷ്ടം]], സാമ്പത്തിക സമ്മർദ്ദം എന്നീ നാല് ആഘാത മേഖലകളിലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt; 2012 ലെ ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്ററിന്റെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്ന പ്രകാരം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഓരോ വർഷവും ശരാശരി 400,000 മരണങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു, പ്രധാനമായും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ പട്ടിണിയും സാംക്രമിക രോഗങ്ങളും കാരണം.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|17}} ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ഈ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഏറ്റവും രൂക്ഷമാണ്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന് കാരണമായവയും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഏറ്റവും കൂടുതൽ അനുഭവിക്കുന്നവയും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തക്കേട് അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, ഇതിനെ &quot;[[കാലാവസ്ഥാ നീതി]]&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ചില കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന സമ്മേളനങ്ങളിൽ (COP) ഇത് ചർച്ചാവിഷയമാണ്.

&quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് അപകടത്തിലാകുന്ന ഉപജീവനത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളിലും ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളിലും താമസിക്കുന്ന ആളുകൾക്ക് കാലാവസ്ഥാ മാറ്റത്തോട് പൊരുത്തപ്പെടാൻ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകൾ വളരെ കുറവാണെന്ന് ഞങ്ങൾക്കറിയാം&quot; എന്ന് യൂറോപ്യൻ ഇൻവെസ്റ്റ്‌മെന്റ് ബാങ്കിന്റെ മുഖ്യ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന വിദഗ്ധൻ നാൻസി സെയ്ച്ച് പറയുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.eib.org/en/stories/climate-bank-roadmap|title=A plan for the long haul to contribute finance to the European Green Deal|access-date=2021-06-10|website=European Investment Bank|language=en}}&lt;/ref&gt;

==== ആഘാതങ്ങൾ ====
മാറുന്ന കാലാവസ്ഥയും സാമ്പത്തിക ബാധ്യതകൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് പ്രധാനമായും തൊഴിൽ ഉൽപ്പാദനക്ഷമത കുറയുന്നത് കാരണം 2010-ൽ അവരുടെ [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ]] ശരാശരി 7% നഷ്ടപ്പെട്ടു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|14}} സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നത് മൂലം 2010-ൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ജിഡിപിയുടെ 1% ചിലവാക്കിയെന്നും പസഫിക്കിലെ രാജ്യങ്ങൾ 4% ചിലവാക്കിയെന്നും, ഇത് മൂലം ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് പ്രതിവർഷം 65 ബില്യൺ ഡോളർ നഷ്ടപ്പെടുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt; മത്സ്യബന്ധനത്തിലെ ആഘാതം മറ്റൊരു ഉദാഹരണമാണ്. ഏകദേശം 40 രാജ്യങ്ങൾ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം മത്സ്യബന്ധനത്തിൽ ചെലുത്തുന്ന ആഘാതത്തിന് ഇരയാകുന്നു. വലിയ മത്സ്യബന്ധന മേഖലകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഇത് പ്രത്യേകിച്ച് ബാധിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot; /&gt; {{Rp|279}}2010 ലെ Cancún COP16 കാലത്ത്, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിന് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഗ്രീൻ ക്ലൈമറ്റ് ഫണ്ട് വഴി ദാതാക്കൾ 2020-ഓടെ വാർഷികസഹായമായി 100 ബില്യൺ ഡോളർ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വ്യക്തമായ വാഗ്ദാനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dandc.eu/en/article/climate-finance-terrible-sense-limbo-says-iied-expert-saleemul-huq|title=Climate finance is in &quot;a terrible sense of limbo&quot;, says IIED expert Saleemul Huq|website=D+C|archive-url=https://web.archive.org/web/20121012042541/http://www.dandc.eu/articles/220605/index.en.shtml|archive-date=12 October 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;International_Adaptation_Finance&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|title=International Adaptation Finance: The Need for an Innovative and Strategic Approach 4 (Oxford Institute for Energy Studies, Working Paper)|last=Müller|first=Benito|date=2008|publisher=Oxford Institute for Energy Studies|isbn=978-1-901795-76-9|location=Oxford|access-date=11 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229175020/http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|archive-date=29 February 2012|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; [[ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോൺ]] (ഫ്രാൻസ് പ്രസിഡന്റ്) 2017 ലെ ബോണിലെ യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന കോൺഫറൻസിൽ (COP 23) &quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഇതിനകം അന്യായമായ ഒരു ലോകത്തിന് കൂടുതൽ അനീതി നൽകുന്നു&quot; എന്ന് പറഞ്ഞു. &lt;ref name=&quot;Carrington-2017.11.15&quot;&gt;Damian Carrington, [https://www.theguardian.com/environment/2017/nov/15/climate-change-will-determine-humanitys-destiny-says-angela-merkel &quot;Climate change will determine humanity's destiny, says Angela Merkel&quot;], ''[[The Guardian]]'', 15 November 2017 (page visited on 15 November 2017).&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക വികസനവും കാലാവസ്ഥയും അഭേദ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ദാരിദ്ര്യം, [[ലിംഗസമത്വം]], ഊർജ്ജം എന്നിവയുമായി.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

[[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] (SDGs) നേടിയാൽ മാത്രമേ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ നേരിടാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ, പ്രത്യേകിച്ചും കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 13.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ സമ്മർദ്ദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും അതിനപ്പുറവും നിലവിലുള്ള കുടിയേറ്റ പാറ്റേണുകളിലേക്ക് ചേർക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്, പക്ഷേ ആളുകളുടെ പുതിയ ഒഴുക്ക് സൃഷ്ടിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല.  {{Rp|110|date=November 2012}} 2018-ലെ [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്കിന്റെ]] ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്നത് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ സാവധാനത്തിലുള്ള ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ മൂന്ന് പ്രദേശങ്ങളിലെ (സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്ക, ദക്ഷിണേഷ്യ, ലാറ്റിനമേരിക്ക) ഏകദേശം 143 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സ്വന്തം നാട് വിട്ട് സ്വന്തം രാജ്യങ്ങളിലെ തന്നെ മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് മാറാൻ നിർബന്ധിതരാകുമെന്ന് ആണ്. ജലലഭ്യതയും വിള ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും കുറവുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അതുപോലെ സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നതും കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ആഘാതവും ബാധിച്ച പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അവർ കുടിയേറ്റം നടത്തും.&lt;ref&gt;Rigaud, Kanta Kumari; de Sherbinin, Alex; Jones, Bryan; Bergmann, Jonas; Clement, Viviane; Ober, Kayly; Schewe, Jacob; Adamo, Susana; McCusker, Brent; Heuser, Silke; Midgley, Amelia. 2018. [https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/29461 Groundswell : Preparing for Internal Climate Migration]. World Bank, Washington, DC.&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സമ്മർദങ്ങളും വെല്ലുവിളികളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, [[ബംഗ്ലാദേശ്|ബംഗ്ലദേശ്]] പോലുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും ഈ രംഗത്ത് ലോകനേതാക്കൾ ഉണ്ട്. 2009-ൽ ബംഗ്ലാദേശ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി എങ്ങനെ പൊരുത്തപ്പെടും എന്നതിനെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഒരു ദേശീയ പരിപാടി രൂപീകരിച്ച് അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ആദ്യ രാജ്യം ആയി.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gilbert|first=Natasha|date=2008-09-11|title=Bangladesh launches climate change action plan|url=http://dx.doi.org/10.1038/news.2008.1103|journal=Nature|doi=10.1038/news.2008.1103|issn=0028-0836}}&lt;/ref&gt; ഈ പദ്ധതികളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി അവർ ഒരു ഫണ്ട് സ്ഥാപിച്ച് പ്രതിവർഷം ശരാശരി $1 ബില്യൺ ചെലവഴിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Star Report|date=10 July 2019|title=Hamid for active role in climate change adaptation|work=The Daily Star|url=https://thedailystar.net|access-date=30 November 2020}}&lt;/ref&gt;

=== ജനസംഖ്യാ വർദ്ധനവ് ===
[[പ്രമാണം:Total_Fertility_Rate_Map_by_Country.svg|ലഘുചിത്രം| 2020 ലെ ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക് അനുസരിച്ച് രാജ്യങ്ങളുടെയും പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഭൂപടം]]
കഴിഞ്ഞ ഏതാനും പതിറ്റാണ്ടുകളായി, ആഗോള ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയെ പ്രധാനമായും നയിക്കുന്നത് പലപ്പോഴും വികസിത രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഉയർന്ന ജനനനിരക്ക് (ഉയർന്ന ഗർഭധാരണ നിരക്ക്) ഉള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളാണ്. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യാ വളർച്ച മന്ദഗതിയിലാക്കാനും ദാരിദ്ര്യം കുറയ്ക്കാനും [[കുടുംബാസൂത്രണം]] സഹായിക്കും.&lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

നൈജീരിയയിലെ അക്രമാസക്തമായ ഇടയൻ-കർഷക സംഘർഷങ്ങൾ, മാലിയിലെ ഫുലാനി ഇടയന്മാർക്കെതിരായ 2019 മാർച്ചിലെ ആക്രമണം, സുഡാനീസ് നാടോടി സംഘട്ടനങ്ങൾ, സഹേൽ മേഖലയിലെ രാജ്യങ്ങളിലെ മറ്റ് സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, ഭൂമി തകർച്ച, [[ജനസംഖ്യാവർദ്ധനവ്]] എന്നിവയാൽ വഷളായവായാണ്.&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=How Climate Change Is Spurring Land Conflict in Nigeria |url=http://time.com/5324712/climate-change-nigeria/ |magazine=Time |date=28 June 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The battle on the frontline of climate change in Mali |url=https://www.bbc.com/news/the-reporters-46921487 |work=BBC News |date=22 January 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Deadliest Conflict You've Never Heard of |url=https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |work=[[Foreign Policy]] |date=23 January 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190218125507/https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |archive-date=18 February 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; വടക്കൻ മാലി സംഘർഷവുമായി വരൾച്ചയും ഭക്ഷ്യക്ഷാമവും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.thenewhumanitarian.org/in-depth/sahel-flames-Burkina-Faso-Mali-Niger-militancy-conflict|title=The Sahel in flames|date=2019-05-31|website=The New Humanitarian|language=en|access-date=2019-06-23}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Climate change, food shortages, and conflict in Mali |url=https://www.aljazeera.com/indepth/features/2015/04/climate-change-food-shortages-conflict-mali-150426105617725.html |work=Al-Jazeera |date=27 April 2015}}&lt;/ref&gt;

=== മോശം ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും [[Democracy Index|ഡെമോക്രസി ഇൻഡക്സ്]] (ജനാധിപത്യ സൂചിക), [[Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ്]] (ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യം) സർവ്വേ, ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള [[Index of Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ് സൂചിക]] എന്നിങ്ങനെയുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചകങ്ങളിൽ പിന്നിലാണ്. കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവായി സ്വതന്ത്രമായതിനു ശേഷവും പല രാജ്യങ്ങളിലും പലപ്പോഴും ഗവൺമെന്റിൽ പ്രഭുക്കന്മാരുടെ നിയന്ത്രണമുണ്ട്. 

വ്യാപകമായ [[അഴിമതി|അഴിമതിയും]] സ്വജനപക്ഷപാതവും ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സ്ഥാപനത്തിൽ പലപ്പോഴും വെല്ലുവിളികളുയർത്തുന്നുണ്. രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയും രാഷ്ട്രീയ അഴിമതിയും സാധാരണ പ്രശ്നങ്ങളാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://earthbound.report/2007/07/01/political-factors-that-affect-development/|title=Political factors that affect development|last=Williams|first=Jeremy|date=1 July 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; കുറഞ്ഞ അഴിമതി എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ സാധാരണയായി തങ്ങളുടെ പ്രദേശങ്ങളിലെ വിവിധ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി താഴെപ്പറയുന്നവ പോലെ പ്രത്യേക നടപടികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു:

* അഴിമതിയിൽ അധിഷ്ഠിതമല്ലാത്തതും പൂർണ്ണമായും രാജ്യത്തിന്റെ മൂല്യങ്ങളിലും നിയമങ്ങളിലും അധിഷ്ഠിതമായതുമായ ഒരു പൊതുഭരണ സംവിധാനത്തിന്റെ വികസനം അല്ലെങ്കിൽ സൃഷ്ടി.
* അഴിമതിയുടെ സ്രോതസ്സുകളെക്കുറിച്ചും കാരണങ്ങളെക്കുറിച്ചും മെച്ചപ്പെട്ട അന്വേഷണം.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടത്തെക്കുറിച്ചും രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും ജനങ്ങളെ പരസ്യമായി അറിയിക്കുക.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടമാകാതിരിക്കാൻ ഒരു വ്യക്തിയുടെ ഔദ്യോഗിക സ്ഥാനങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം.
* പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി, അഴിമതിക്കായി സമർപ്പിച്ച പ്രത്യേക നിയമങ്ങളുടെ സൃഷ്ടി.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.gov.am/files/docs/74.pdf |title=Republic of Armenia Anti-Corruption strategy and Implementation Action Plan |date=2003 |publisher=Republic of Armenia |access-date=16 February 2022}}&lt;/ref&gt;

=== മറ്റുള്ളവ ===
മറ്റ് പൊതുവായ വെല്ലുവിളികളിൽ  വ്യാവസായിക-കാർഷിക ഉൽപ്പാദന വർധന, മണ്ണ്, വായു, വെള്ളം എന്നിവയിലേക്ക് നേരിട്ട് വിഷാംശമുള്ള രാസവസ്തുക്കളുടെ ഉദ്വമനം, ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളുടെ സുസ്ഥിരമല്ലാത്ത ഉപയോഗം, സുസ്ഥിരമായ ചൂഷണത്തിലേക്കോ ആ വിഭവങ്ങളുടെ ശോഷണത്തിലേക്കോ നയിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഉപജീവനത്തിനായി പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെ ഉയർന്ന തോതിൽ ആശ്രയിക്കുന്ന അവസ്ഥ, ശൈശവ വിവാഹം, കടബാധ്യത, കാര്യക്ഷമത കുറഞ്ഞ സിവിൽ സർവീസ്, [[ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷ|ഭക്ഷ്യ അരക്ഷിതാവസ്ഥ]], [[സാക്ഷരത|നിരക്ഷരത]], [[തൊഴിലില്ലായ്മ]] എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പല വികസ്വര രാഷ്‌ട്രങ്ങളുടെയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ പ്രാഥമിക ഉൽ‌പ്പന്നങ്ങളിൽ ഊന്നിയതാണ്, അവരുടെ കയറ്റുമതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും വികസിത രാജ്യങ്ങളിലേക്കാണ്. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം നേരിടുമ്പോൾ, 2008-2009 ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിൽ കണ്ടതുപോലെ, ആഘാതം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വ്യാപാര പങ്കാളികളിലേക്ക് വേഗത്തിൽ പകരുന്നു.

== അവസരങ്ങൾ ==

* മനുഷ്യ മൂലധനം 
* വ്യാപാര നയം: കൂടുതൽ നിയന്ത്രണങ്ങളുള്ള നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങൾ തുറന്ന വ്യാപാര നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങളെപ്പോലെ വേഗത്തിൽ വളർന്നിട്ടില്ല. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Harrison|first=Ann|title=Openness and Growth: A Time-series, Cross-country Analysis for Developing Countries|journal=Journal of Development Economics|volume=48|issue=2|date=1996|pages=419–47|doi=10.1016/0304-3878(95)00042-9|url=https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1165&amp;context=mgmt_papers}}&lt;/ref&gt;
* നിക്ഷേപം: നിക്ഷേപം  വളർച്ചയിൽ നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* വിദ്യാഭ്യാസം&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Verspoor|first=Adriaan|title=Pathways to Change: Improving the Quality of Education in Developing Countries|journal=World Bank Discussion Papers|volume=53}}&lt;/ref&gt;
* വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം: വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ വ്യാപാരവും നേട്ടവും പരിശീലിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യാപാരത്തിനായുള്ള വർദ്ധനവ് സഹായം ടാർഗെറ്റ് 8.a.1 ന് കീഴിൽ സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 8 ൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാപാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരിപാടികളിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ സഹായിക്കുക, വ്യാപാരത്തിനും വ്യാപാര ശേഷിക്കും മുൻഗണന നൽകുക, വ്യാപാര പ്രകടനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, [[ദാരിദ്ര്യം]] കുറയ്ക്കുക എന്നിവയാണ് വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.oecd.org/aidfortrade/|title=Aid for Trade – Organisation for Economic Co-operation and Development|access-date=2020-09-24|website=www.oecd.org|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ആഗോള പങ്കാളിത്തം: സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 17 -ന്റെ ഒരു വ്യവസ്ഥ, അത് അന്താരാഷ്ട്ര നിക്ഷേപത്തിനും നൂതന സാങ്കേതിക വികസനം, വിപണിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ന്യായമായ വ്യാപാരം എന്നിവ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള പിന്തുണയും നല്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.globalgoals.org/17-partnerships-for-the-goals|title=Goal 17: Partnerships for the Goals|access-date=2020-09-25|website=The Global Goals|language=en}}&lt;/ref&gt;

== രാജ്യ ലിസ്റ്റുകൾ ==

=== ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട് അനുസരിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ===
[[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി|ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ടിന്റെ]] വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് ഡാറ്റാബേസ്, ഒക്ടോബർ 2018 പ്രകാരം ഇനിപ്പറയുന്നവ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/WEO/2018/October/English/main-report/Text.ashx|title=World Economic Outlook, October,2018, pp.134–135|access-date=2018-10-31|format=PDF}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/groups.htm|title=World Economic Outlook, Database—WEO Groups and Aggregates Information, October 2018|access-date=2018-10-31}}&lt;/ref&gt;
{{div col|colwidth=18em}}
* {{Flag|അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|അൽബേനിയ}}
* {{Flag|അൾജീരിയ}}
* {{Flag|അംഗോള}}
* {{Flag|ആന്റിഗ്വയും ബാർബുഡയും}}
* {{Flag|അർജന്റീന}}
* {{Flag|അർമേനിയ}}
* {{Flag|അസർബൈജാൻ}}
* {{Flag|ബഹാമാസ്}}
* {{Flag|ബഹ്റൈൻ}}
* {{Flag|ബംഗ്ലാദേശ്}}
* {{Flag|ബാർബഡോസ്}}
* {{Flag|ബെലാറുസ്}}
* {{Flag|ബെലീസ്}}
* {{Flag|ബെനിൻ}}
* {{Flag|ഭൂട്ടാൻ}}
* {{Flag|ബൊളീവിയ}}
* {{Flag|ബോസ്നിയ ഹെർസെഗോവിന}}
* {{Flag|ബോട്സ്വാന}}
* {{Flag|ബ്രസീൽ}}
* {{Flag|ബ്രൂണൈ}}
* {{Flag|ബൾഗേറിയ}}
* {{Flag|ബർക്കിനാ ഫാസോ}}
* {{Flag|ബുറുണ്ടി}}
* {{Flag|കംബോഡിയ}}
* {{Flag|കാമറൂൺ}}
* {{Flag|കേപ്പ് വേർഡ്}}
* {{Flag|മദ്ധ്യ ആഫ്രിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|ചാഡ്}}
* {{Flag|ചൈന}}
* {{Flag|ചിലി}}
* {{Flag|കൊളംബിയ}}
* {{Flag|കൊമോറോസ്}}
* {{Flag|ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|റിപ്പബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|കോസ്റ്റാറിക്ക}}
* {{Flag|ഐവറി കോസ്റ്റ്}}
* {{Flag|ക്രൊയേഷ്യ}}
* {{Flag|ജിബൂട്ടി}}
* {{Flag|ഡൊമിനിക്ക}}
* {{Flag|ഡൊമനിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്}}
* {{Flag|ഇക്വഡോർ}}
* {{Flag|ഈജിപ്ത്}}
* {{Flag|എൽ സാൽവഡോർ}}
* {{Flag|ഇക്വറ്റോറിയൽ ഗിനിയ}}
* {{Flag|എറിത്രിയ}}
* {{Flag|ഇസ്വാറ്റിനി}}
* {{Flag|എത്യോപ്യ}}
* {{Flag|ഫിജി}}
* {{Flag|ഗാബോൺ}}
* {{Flag|ഗാംബിയ}}
* {{Flag|ജോർജ്ജിയ (രാജ്യം)}}
* {{Flag|ഘാന}}
* {{Flag|ഗ്രെനഡ}}
* {{Flag|ഗ്വാട്ടിമാല}}
* {{Flag|ഗിനിയ}}
* {{Flag|ഗിനി-ബിസൗ}}
* {{Flag|ഗയാന}}
* {{Flag|ഹെയ്റ്റി}}
* {{Flag|ഹോണ്ടുറാസ്}}
* {{Flag|ഹംഗറി}}
* {{Flag|ഇന്ത്യ}}
* {{Flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
* {{Flag|ഇറാൻ}}
* {{Flag|ഇറാഖ്}}
* {{Flag|ജമൈക്ക}}
* {{Flag|ജോർദാൻ}}
* {{Flag|കസാഖ്സ്ഥാൻ}}
* {{Flag|കെനിയ}}
* {{Flag|കിരീബാസ്}}
* {{Flag|കുവൈറ്റ്}}
* {{Flag|കിർഗിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ലാവോസ്}}
* {{Flag|ലെബനാൻ}}
* {{Flag|ലെസോത്തോ}}
* {{Flag|ലൈബീരിയ}}
* {{Flag|ലിബിയ}}
* {{Flag|മഡഗാസ്കർ}}
* {{Flag|മലാവി}}
* {{Flag|മലേഷ്യ}}
* {{Flag|മാലദ്വീപ്}}
* {{Flag|മാലി}}
* {{Flag|മാർഷൽ ദ്വീപുകൾ}}
* {{Flag|മൗറിത്താനിയ}}
* {{Flag|മൗറീഷ്യസ്}}
* {{Flag|മെക്സിക്കോ}}
* {{Flag|ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ}}
* {{Flag|മോൾഡോവ}}
* {{Flag|മംഗോളിയ}}
* {{Flag|മൊണ്ടിനെഗ്രോ}}
* {{Flag|മൊറോക്കൊ}}
* {{Flag|മൊസാംബിക്}}
* {{Flag|മ്യാൻമാർ}}
* {{Flag|നമീബിയ}}
* {{Flag|നൗറു}}
* {{Flag|നേപ്പാൾ}}
* {{Flag|നിക്കരാഗ്വ}}
* {{Flag|നൈജർ}}
* {{Flag|നൈജീരിയ}}
* {{Flag|വടക്ക് മാസിഡോണിയ}}
* {{Flag|ഒമാൻ}}
* {{Flag|പാക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|പലാവു}}
* {{Flag|പാലസ്തീൻ}}
* {{Flag|പനാമ}}
* {{Flag|പാപുവ ന്യൂ ഗിനിയ}}
* {{Flag|പരാഗ്വേ}}
* {{Flag|പെറു}}
* {{Flag|പോളണ്ട്}}
* {{Flag|ഫിലിപ്പീൻസ്}}
* {{Flag|ഖത്തർ}}
* {{Flag|റൊമാനിയ}}
* {{Flag|റഷ്യ}}
* {{Flag|റുവാണ്ട}}
* {{Flag|സൗദി അറേബ്യ}}
* {{Flag|സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്}}
* {{Flag|സെന്റ് ലൂസിയ}}
* {{Flag|സെന്റ് വിൻസന്റ് ആൻഡ് ഗ്രനഡീൻസ്}}
* {{Flag|സമോവ}}
* {{Flag|സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപ്പെ}}
* {{Flag|സെനെഗൽ}}
* {{Flag|സെർബിയ}}
* {{Flag|സെയ്‌ഷെൽസ്}}
* {{Flag|സിയറ ലിയോൺ}}
* {{Flag|സൊമാലിയ}}
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
* {{Flag|ദക്ഷിണ സുഡാൻ}}
* {{Flag|ശ്രീലങ്ക}}
* {{Flag|സുഡാൻ}}
* {{Flag|സുരിനാം}}
* {{Flag|സിറിയ}}
* {{Flag|താജിക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ടാൻസാനിയ}}
* {{Flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
* {{Flag|കിഴക്കൻ ടിമോർ}}
* {{Flag|ടോഗോ}}
* {{Flag|ടോങ്ക}}
* {{Flag|ട്രിനിഡാഡ് ടൊബാഗോ}}
* {{Flag|ടുണീഷ്യ}}
* {{Flag|തുർക്കി}}
* {{Flag|തുർക്ക്മെനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|തുവാലു}}
* {{Flag|ഉഗാണ്ട}}
* {{Flag|ഉക്രൈൻ}}
* {{Flag|ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ}}
* {{Flag|ഉറുഗ്വേ}}
* {{Flag|ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|വാനുവാടു}
* {{Flag|വെനിസ്വേല}}
* {{Flag|വിയറ്റ്നാം}}
* {{Flag|യെമൻ}}
* {{Flag|സാംബിയ}}
* {{Flag|സിംബാബ്‌വെ}}
{{div col end}} 
'''ഐ.എം.എഫ് പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ'''

* {{Flag|അബ്ഖാസിയ}}
* {{Flag|ക്യൂബ}}
* {{Flag|ഉത്തര കൊറിയ}}
* {{Flag|സഹ്രാവി അറബ് ഡെമോക്രാറ്റിക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|സൗത്ത് ഒസ്സെഷ്യ}}

=== വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നേടിയ രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ===
നാല് ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും പുതിയ [[യൂറോസോൺ]] യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഇനിപ്പറയുന്ന പട്ടിക 1990-കൾ വരെ ചരിത്രപരമായി വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ആയി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു, ഇപ്പോൾ അവയെ ഐ.എം.എഫ് വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ബ്രാക്കറ്റിലെ സമയം എന്നത് അവയെ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയ സമയമാണ്.

* {{Flag|ഹോങ്കോങ്ങ്}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/weo0598/pdf/0598sta.pdf|title=IMF Advanced Economies List. World Economic Outlook, May 1998, p. 134|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ഇസ്രയേൽ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|സിംഗപ്പൂർ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|ദക്ഷിണ കൊറിയ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|തായ്‌വാൻ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;&lt;ref&gt;The recognition of Taiwan is disputed; most UN-member states officially recognise the sovereignty of the [[People's Republic of China]] over Taiwan, however, some others maintain non-diplomatic relations with the [[Republic of China]]. See [[Foreign relations of Taiwan]].&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സൈപ്രസ്}} (2001 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2001/01/pdf/append.pdf|title=World Economic Outlook, April 2001, p.157|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവേനിയ}} (2007 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2007/01/pdf/statappx.pdf|title=World Economic Outlook, April 2007, p.204|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മാൾട്ട}} (2008 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2008, p.236|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}} (2009 മുതൽ,&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2009, p.184|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt; 2006 മുതൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രകാരം)&lt;ref name=&quot;worldbank06&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.radio.cz/en/article/76314|title=World Bank Marks Czech Republic's Graduation to 'Developed' Status|access-date=22 January 2007|last=Velinger|first=Jan|date=28 February 2006|publisher=Radio Prague}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവാക്യ}} (2009 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot; /&gt;
* {{Flag|എസ്റ്റോണിയ}} (2011 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2011, p.172|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലാത്വിയ}} (2014 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2014, p.160|access-date=2014-05-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലിത്വാനിയ}} (2015 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2015, p.48|access-date=2015-04-11}}&lt;/ref&gt;

വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് താഴെപ്പറയുന്ന മൂന്ന് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് ഡാറ്റ ഇല്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഡാറ്റയുടെ അഭാവം കാരണം, വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് അവ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ അതോ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ എന്ന് വിലയിരുത്താൻ പ്രയാസമാണ്.

* {{Flag|സാൻ മരീനോ}} (2012 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, October 2012, p.180|access-date=2016-08-04}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മകൗ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2016, p.148|access-date=2016-06-25}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|പോർട്ടോ റിക്കോ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot; /&gt;

=== പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ ===
പത്ത് രാജ്യങ്ങൾ &quot;പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യം&quot; എന്ന വർഗ്ഗീകരണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ ഇതുവരെ ഒരു വികസിത രാജ്യത്തിന്റെ പദവിയിൽ എത്തിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, മാക്രോ ഇക്കണോമിക് അർത്ഥത്തിൽ, അവരുടെ വികസ്വര എതിരാളികളെ മറികടക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളാണ് അവ:
{{div col|colwidth=10em}}
*{{flag|ബ്രസീൽ}}
*{{flag|ചൈന}}
*{{flag|ഇന്ത്യ}}
*{{flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
*{{flag|മലേഷ്യ}}
*{{flag|മെക്സിക്കോ}}
*{{flag|ഫിലിപ്പീൻസ്}}
*{{flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
*{{flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
*{{flag|തുർക്കി}}
{{div col end}} 

=== ബ്രിക്സ് രാജ്യങ്ങൾ ===
അഞ്ച് രാജ്യങ്ങൾ &quot;എമർജിംഗ് മാർക്കറ്റ്&quot; ഗ്രൂപ്പുകളിൽ പെടുന്നു, അവയെ ഒരുമിച്ച് [[ബ്രിക്‌സ്‌]] രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു:

* {{Flag|ബ്രസീൽ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|റഷ്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ഇന്ത്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ചൈന}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}} (2010 മുതൽ)

== സമൂഹവും സംസ്കാരവും ==

=== മീഡിയ കവറേജ് ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ മാധ്യമ കവറേജ് നോക്കുമ്പോൾ, പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ ഒരു സാമാന്യവൽക്കരിച്ച വീക്ഷണം വികസിച്ചതായി കാണാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ [[ബഹുജനമാദ്ധ്യമം|പൊതുമാധ്യമങ്ങളിൽ]] [[ദാരിദ്ര്യം|ദാരിദ്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള]] നെഗറ്റീവ് ചിത്രങ്ങളും കവറേജുകളും പതിവാണ്. ഈ പൊതുവായ കവറേജ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു പ്രബലമായ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പ് സൃഷ്ടിച്ചു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.e-ir.info/2016/11/23/dependency-theory-a-useful-tool-for-analyzing-global-inequalities-today/|title=Dependency Theory: A Useful Tool for Analyzing Global Inequalities Today?|access-date=2020-02-21|website=E-International Relations|language=en-US}}&lt;/ref&gt; 

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് എന്ത് വിവരമാണ് ലഭിക്കുന്നത് എന്നതിലും മാധ്യമങ്ങൾ ഒരു പങ്കു വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. വാർത്തകൾ പലപ്പോഴും അസന്തുലിതാവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Philo|first=Greg|date=2001|title=An unseen world: how the media portrays the poor|journal=UNESCO Courier|volume=54|issue=11|page=44}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് മറ്റ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കവറേജ് പലപ്പോഴും ലഭിക്കില്ല, പകരം വികസിത രാജ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഉദാരമായ കവറേജ് ലഭിക്കുന്നു.

== ഇതും കാണുക ==
* [[കോളനിവാഴ്ച]]
* [[ഭൂപരിഷ്കരണം]]

== അവലംബം ==
{{Reflist}}


[[വർഗ്ഗം:സുസ്ഥിര വികസനം]]
[[വർഗ്ഗം:മാനവികഭൂമിശാസ്ത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:മൃദു പദപ്രയോഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സാമ്പത്തിക ഭൂമിശാസ്ത്രം]]</text>
      <sha1>izg2cvuiuzn1z19akggnfiq3wi8qpvq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759243</id>
      <parentid>3759242</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:45:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>/* പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="160899" xml:space="preserve">{{PU|Developing country}}
{{Notice |heading=അറിയിപ്പ്|center=y |{{Inprogress}} വികസ്വര രാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ താൾ പുരോഗമിക്കുകയാണ്. മെച്ചപ്പെടുത്തിയും തെറ്റുകൾ തിരുത്തിയും താങ്കൾക്ക് സഹായിക്കാം}}
[[File:IMF advanced economies and UN least developed countries.svg|thumb|450px|&lt;!-- Map is up to date, despite the file name. --&gt;
{{legend|#00b9fa|[[Developed countries|വികസിത രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#ffb219|വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ}}
{{legend|#ff562f|[[Least developed countries|ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}&lt;br /&gt;[[ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട്|ഐഎംഎഫ്]], [[United Nations|യുഎൻ]] എന്നിവ പ്രകാരമുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ വർഗ്ഗീകരണങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;IMF1&quot;&gt;{{cite web |title=World Economic and Financial Surveys World Economic Outlook Database—WEO Groups and Aggregates Information |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2022/01/weodata/groups.htm |website=IMF.org |publisher=International Monetary Fund |access-date=2 June 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/publication/ldc_list.pdf Least Developed Countries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110517090756/http://www.unohrlls.org/en/ldc/related/62/ |date=17 May 2011 }} ([http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf 2018 list] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191221185727/http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf |date=21 December 2019 }})&lt;/ref&gt;]]
[[File:2020 UN Human Development Report.svg|thumb|[[മാനവ വികസന സൂചിക]] പ്രകാരമുള്ള വിവിധ വിഭാഗങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ലോക ഭൂപടം (2019 ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, 2020 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്)
{| border=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; background:none;&quot;
|-
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#12394b|വളരെ ഉയർന്നത് (≥ 0.800)}}
{{Legend|#358993|ഉയർന്നത് (0.700–0.799)}}
{{Legend|#5dc3cb|ഇടത്തരം (0.550–0.699)}}
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#c1e6e6|കുറവ് (≤ 0.549)}}
{{Legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}
|}|450px]]
മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ വികസനം കുറഞ്ഞ വ്യാവസായിക അടിത്തറയും കുറഞ്ഞ [[മാനവ വികസന സൂചിക|മാനവ വികസന സൂചികയും]] (എച്ച്ഡിഐ) ഉള്ള രാജ്യമാണ് '''വികസ്വര രാജ്യം''' എന്ന് നിർവ്വചനത്തിൽ വരുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/economicsprincip00osul|title=Economics: Principles in Action|last=O'Sullivan|first=Arthur|last2=Sheffrin|first2=Steven M.|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2003|isbn=978-0-13-063085-8|location=Upper Saddle River, New Jersey 07458|page=[https://archive.org/details/economicsprincip00osul/page/n487 471]|author-link=Arthur O'Sullivan (economist)|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; എന്നിരുന്നാലും, ഈ നിർവചനം സാർവത്രികമായി അംഗീകരിക്കുന്നില്ല. ഏത് രാജ്യങ്ങളാണ് ഈ വിഭാഗത്തിന് യോജിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നതിനായുള്ള യാതൊരുവിധ കരാറും ഇതുവരെ ഇല്ല.&lt;ref name=&quot;UN&quot;&gt;{{Cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#ftnc|title=Composition of macro geographical (continental) region|publisher=United Nation s|archive-url=https://web.archive.org/web/20100306024500/http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm|archive-date=6 March 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യത്തെ '''താഴ്ന്നതും ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ളതുമായ രാജ്യം''' ('''low and middle-income country''' -'''LMIC''') എന്ന പദവുമായി പരസ്പരം മാറിമാറി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും ഇത് രാജ്യങ്ങളുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ മാത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ലോക ബാങ്ക്, പ്രതിശീർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ, ഉയർന്ന, ഉയർന്ന-മധ്യ, താഴ്ന്ന-ഇടത്തരം, കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു. ലീസ്റ്റ് ഡെവലപ്പ്ഡ്, ലാൻഡ്ലോക്ക്ഡ് ഡവപ്പിങ്ങ്, സ്മാൾ ഐലൻഡ് ഡവലപ്പിങ് എന്നിവയെല്ലാം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ്. സ്പെക്ട്രത്തിന്റെ മറ്റേ അറ്റത്തുള്ള രാജ്യങ്ങളെ സാധാരണയായി ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ഈ പദം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെച്ചൊല്ലി തർക്കങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; “വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം” അപ്രസക്തമാവുകയാണെന്നും അവയുടെ ഉപയോഗം അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും 2015 ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. പകരം, അവരുടെ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രദേശങ്ങൾക്കും വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കുമായുള്ള ഡാറ്റ സമാഹരണങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കും എന്ന് പറഞ്ഞു.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പകരമായി &quot;ഗ്ലോബൽ സൗത്ത്&quot; എന്ന പദവും ചിലർ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിൽ ചരിത്രപരമായ അല്ലെങ്കിൽ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പൊതുവായ ചില സവിശേഷതകൾ ഉണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഈ രാജ്യങ്ങളിൽ  സാധാരണയായി സുരക്ഷിതമായ [[കുടിവെള്ളം]], [[ശുചിത്വം]] ഊർജ ലഭ്യത, എന്നിവയിലെ കുറവ് കാണാം, അതുപോലെ ഉയർന്ന അളവിലുള്ള [[മലിനീകരണം]] (ഉദാ. [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], വീടിനുള്ളിലെ വായു മലിനീകരണം, [[ജലമലിനീകരണം]]), പകർച്ചവ്യാധികൾ ഉള്ള ആളുകളുടെ ഉയർന്ന അനുപാതം, [[റോഡപകടം|റോഡപകടങ്ങളുടെ]] വലിയ എണ്ണം, മോശം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവയും ഇത്തരം രാജ്യങ്ങളിൽ കാണാം. അതേപോലെ രാജ്യങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും, വ്യാപകമായ [[ദാരിദ്ര്യം]], ഉയർന്ന [[അപരാധം|കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ]] നിരക്ക്, താഴ്ന്ന [[വിദ്യാഭ്യാസം|വിദ്യാഭ്യാസ]] നിലവാരം, [[കുടുംബാസൂത്രണം|കുടുംബാസൂത്രണ]] സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള അപര്യാപ്തമായ പ്രവേശനം, അനൗപചാരികമായ നിരവധി സെറ്റിൽമെന്റുകൾ, എല്ലാ സർക്കാർ തലങ്ങളിലെയും [[അഴിമതി]], രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരത എന്നിവയും ഉണ്ട്. മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും ഉയർന്ന &quot;കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത (enviormangtal vulnerability)&quot; ഉള്ളതിനാൽ [[ആഗോളതാപനം]] സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളേക്കാൾ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ബാധിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക, പാരിസ്ഥിതിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ വികസനത്തെ സഹായിക്കുന്നതിന് സർക്കാരുകളും മറ്റ് ഏജൻസികളും നൽകുന്ന ധനസഹായമാണ് ഡവലപ്പ്മെന്റ് എയിഡ് (വികസന സഹായം) അല്ലെങ്കിൽ ഡവലപ്പ്മെന്റ് കൊ-ഓപ്പറേഷൻ (വികസന സഹകരണം). ഈ പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ പലതും മറികടക്കാനാണ് [[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ]] [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] രൂപീകരിച്ചത്.

== നിർവ്വചനങ്ങൾ ==
[[File:Least Developed Countries.png|thumb|upright=1.6|
{{legend|#007f00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] അനുസരിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#00ff00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] പ്രകാരമല്ലാത്ത ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#ff0000|വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് പ്രവേശനം നേടിയവ}}&lt;br /&gt;
]]
[[File:Hunger Map 2020 World Food Programme.svg|thumb|310px|രാജ്യം അനുസരിച്ച് പോഷകാഹാരക്കുറവുള്ള ആളുകളുടെ ശതമാനം, [[World Food Programme|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020&lt;br /&gt;
{{Legend|#29b8c7|2.5% ൽ കുറവ്}}
{{Legend|#16b484|2.5%-5.0%}}
{{Legend|#fec960|5.0–14.9%}}
{{Legend|#f47846|15.0–24.9%}}
{{Legend|#f2203a|25.0–34.9%}}
{{Legend|#7f0928|35.0% ൽ കൂടുതൽ}}
{{Legend|#b5aba4|ഡാറ്റാ ഇല്ല}}]]

=== രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന നിബന്ധനകൾ ===
വികസനത്തിന്റെ തലങ്ങളിലേക്ക് രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ നിരവധി പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. രാജ്യങ്ങളുടെ വർഗ്ഗീകരണം സ്രോതസ്സുകളിലുടനീളം വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചിലപ്പോൾ ഈ വർഗ്ഗീകരണങ്ങളോ, അതിനായി ഉപയോഗിച്ച നിർദ്ദിഷ്ട പദങ്ങളോ അപമാനകരമാണെന്നും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

==== വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾ പ്രകാരം ====
[[പ്രമാണം:High-income_economies_2019.png|പകരം=|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 2019 ലെ ലോകബാങ്കിന്റെ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ഭൂപടം; ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നീലയിൽ സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, അതേസമയം മുൻ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ തേൽ നിറത്തിൽ കാണിക്കുന്നു.]]
പ്രതിവർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ലോക ബാങ്ക് ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു, ഓരോ വർഷവും ജൂലൈ 1 ന് വീണ്ടും ക്രമീകരിക്കും:&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

# കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)
# താഴ്ന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസിത രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)

&quot;ഉയർന്ന വരുമാനം&quot; ഇല്ലാത്ത മൂന്ന് ഗ്രൂപ്പുകളെ ഒരുമിച്ച് &quot;താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ&quot; (LMICs) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ വർഗ്ഗീകരണം അറ്റ്ലസ് രീതി ഉപയോഗിച്ച് കണക്കാക്കിയ ആളോഹരി മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനം (GNI) (നിലവിലെ US $) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്.&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; എല്ലാ വർഷവും ജൂലൈ 1 -ന് വർഗ്ഗീകരണം പുതുക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, 2019 ജൂലൈയിൽ, ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം, മൊത്തം ദേശീയ വരുമാനം (ജിഎൻഐ) പ്രതിശീർഷത്തിൽ 12,375 ൽ (നിലവിലെ യുഎസ് ഡോളറിൽ) കൂടുതലും; താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം ജിഎൻഐ പ്രതിശീർഷം 1,026 യുഎസ് ഡോളറിൽ താഴെയുമായിരുന്നു.

==== വിപണികളും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയും അനുസരിച്ച് ====
&quot;രാജ്യം&quot; എന്നതിനുപകരം &quot;മാർക്കറ്റ്&quot; എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കുന്നത് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് വിപരീതമായി രാജ്യങ്ങളുടെ മൂലധന വിപണിയുടെ സവിശേഷതകളിൽ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.

* വികസിത രാജ്യങ്ങളും വികസിത വിപണികളും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയോ മൂലധന വിപണിയുടെ വലിപ്പമോ കുറയുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു:
** പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;Globalization&quot;&gt;{{Cite book|title=Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy|last=Bożyk|first=Paweł|publisher=Ashgate Publishing, Ltd|year=2006|isbn=978-0-7546-4638-9|chapter=Newly Industrialized Countries}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Limits&quot;&gt;{{Cite book|title=The Limits of Convergence|last=Guillén|first=Mauro F.|publisher=Princeton University Press|year=2003|isbn=978-0-691-11633-4|chapter=Multinationals, Ideology, and Organized Labor|author-link=Mauro F. Guillén}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AIA&quot;&gt;{{Cite book|title=Geography, An Integrated Approach|last=Waugh|first=David|publisher=Nelson Thornes Ltd.|year=2000|isbn=978-0-17-444706-1|edition=3rd|pages=563, 576–579, 633, and 640|chapter=Manufacturing industries (chapter 19), World development (chapter 22)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Principles&quot;&gt;{{Cite book|title=Principles of Economics|last=Mankiw|first=N. Gregory|year=2007|isbn=978-0-324-22472-6|edition=4th}}&lt;/ref&gt;
** വളർന്നു വരുന്ന വിപണികൾ
** അതിർത്തി വിപണികൾ
** വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ (സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു)

മറ്റ് മാനദണ്ഡങ്ങൾ പ്രകാരം, ചില രാജ്യങ്ങൾ വികസനത്തിന്റെ ഒരു ഇന്റർമീഡിയറ്റ് ഘട്ടത്തിലാണ്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തെത്തുടർന്ന്, [[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി]] (IMF) പറയുന്ന പരിവർത്തനത്തിലുള്ള രാജ്യങ്ങലിൽ മധ്യ, കിഴക്കൻ യൂറോപ്പിലെ (ഉൾപ്പെടെ) യുഎൻ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും &quot;കിഴക്കൻ യൂറോപ്പ് ഗ്രൂപ്പിൽ&quot; ഉൾപ്പെട്ടിരുന്ന മധ്യ യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങൾ); മധ്യേഷ്യയിലെ മുൻ [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ]] (യുഎസ്എസ്ആർ) രാജ്യങ്ങൾ ([[കസാഖ്സ്ഥാൻ]], [[ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ]], [[കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ]], [[താജിക്കിസ്ഥാൻ]], [[തുർക്‌മെനിസ്ഥാൻ]]); [[മംഗോളിയ]] എന്നിവയുണ്ട്. 2009-ഓടെ, IMF-ന്റെ വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് രാജ്യങ്ങളെ &quot;(1) പ്രതിശീർഷ വരുമാന നിലവാരം, (2) കയറ്റുമതി വൈവിധ്യവൽക്കരണം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ച് വികസിത, ഉയർന്നുവരുന്ന, അല്ലെങ്കിൽ വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളായി തരംതിരിച്ചു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/faq.htm#q4b|title=Q. How does the WEO categorize advanced versus emerging and developing economies?|access-date=20 July 2009|website=[[International Monetary Fund]]}}&lt;/ref&gt;

==== ഭൂമിശാസ്ത്രം പ്രകാരം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഭൂമിശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് തരം തിരിക്കാം:

* ചെറിയ ദ്വീപ് വികസ്വര സംസ്ഥാനങ്ങൾ (സമാനമായ [[സുസ്ഥിര വികസനം|സുസ്ഥിര വികസന]] വെല്ലുവിളികൾ പങ്കിടുന്ന ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളായ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടം: ചെറുതും എന്നാൽ വളരുന്നതുമായ ജനസംഖ്യ, പരിമിതമായ വിഭവങ്ങൾ, വിദൂരത, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾക്കുള്ള]] സാധ്യത, ബാഹ്യ ആഘാതങ്ങൾക്കുള്ള സാധ്യത, [[അന്താരാഷ്ട്രവാണിജ്യം|അന്താരാഷ്ട്ര വ്യാപാരത്തെ]] അമിതമായി ആശ്രയിക്കൽ, ദുർബലമായ ചുറ്റുപാടുകളും).
* ഭൂരഹിത വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ( [[കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട രാജ്യം|ഭൂരഹിത രാജ്യങ്ങൾ]] പലപ്പോഴും സാമ്പത്തികവും മറ്റ് ദോഷങ്ങളും അനുഭവിക്കുന്നു)

==== മറ്റ് പാരാമീറ്ററുകൾ പ്രകാരം ====

* കനത്ത കടബാധ്യതയുള്ള ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾ (Heavily indebted poor countries)- ഐഎംഎഫിന്റെയും ലോക ബാങ്കിന്റെയും മറ്റൊരു നിർവചനം
* പരിവർത്തന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ (Transition economy)- ഇവ കേന്ദ്രീകൃതമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത ഒരു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് കമ്പോളത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു
* മൾട്ടി-ഡൈമൻഷണൽ ക്ലസ്റ്ററിംഗ് സിസ്റ്റം: വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്ത വികസന മുൻഗണനകളും വിഭവങ്ങളിലേക്കും സ്ഥാപനപരമായ ശേഷികളിലേക്കും പ്രവേശന നിലവാരമുണ്ടെന്നും മനസ്സിലാക്കുകയും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയും അവയുടെ സവിശേഷതകളെയും കുറിച്ച് കൂടുതൽ ധാരണ നൽകാനും അവയെ, ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെയും അസമത്വത്തിന്റെയും അളവ്, ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും നവീകരണവും, രാഷ്ട്രീയ നിയന്ത്രണങ്ങൾ, ബാഹ്യ പ്രവാഹങ്ങളെ ആശ്രയിക്കൽ തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അഞ്ച് വ്യത്യസ്ത ഗ്രൂപ്പുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Koch|first=Svea|date=2015-06-01|title=From Poverty Reduction to Mutual Interests? The Debate on Differentiation in EU Development Policy|journal=Development Policy Review|volume=33|issue=4|pages=479–502|doi=10.1111/dpr.12119|issn=1467-7679|url=http://edoc.vifapol.de/opus/volltexte/2013/4586/pdf/BP_2.2013.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Vázquez|first=Sergio Tezanos|last2=Sumner|first2=Andy|date=December 2013|title=Revisiting the Meaning of Development: A Multidimensional Taxonomy of Developing Countries|journal=The Journal of Development Studies|volume=49|issue=12|pages=1728–1745|doi=10.1080/00220388.2013.822071}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Taeihagh|first=Araz|title=Crowdsourcing, Sharing Economies and Development|journal=Journal of Developing Societies|volume=33|issue=2|year=2017|pages=191–222|doi=10.1177/0169796x17710072|arxiv=1707.06603}}&lt;/ref&gt;

==== സ്വയം പ്രഖ്യാപനം ====
പൊതുവേ, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ഏതൊരു രാജ്യത്തിന്റെയും &quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന അവകാശവാദം അംഗീകരിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ 20 വർഷത്തിനിടയിൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സാമ്പത്തിക സൂചകങ്ങളാലും &quot;വികസിതം&quot; ആയിത്തീർന്ന ചില രാജ്യങ്ങൾ ഇപ്പോഴും അവരെ &quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; എന്ന് തരംതിരിക്കണമെന്ന് നിർബന്ധിക്കുന്നു, കാരണം അത് അവർക്ക് [[ലോക വ്യാപാര സംഘടന]]യിൽ മുൻഗണനകൾക്ക് അർഹത നൽകുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് [[ബ്രൂണൈ]], [[ഹോങ്കോങ്]] തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങൾ. [[കുവൈറ്റ്‌]], [[മകൗ]], [[ഖത്തർ]], [[സിംഗപ്പൂർ]], [[ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ]] എന്നിവ ഈ സ്വയം പ്രഖ്യാപിത പദവിയെ ഉദ്ധരിക്കുകയും വിമർശിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://trumpwhitehouse.archives.gov/presidential-actions/memorandum-reforming-developing-country-status-world-trade-organization|title=Memorandum on Reforming Developing-Country Status in the World Trade Organization.|date=26 July 2019|website=[[whitehouse.gov]]}}&lt;/ref&gt;

=== വികസനത്തിന്റെ അളവും ആശയവും ===
[[പ്രമാണം:Newly_industrialized_countries_2013.svg|ലഘുചിത്രം| 2013 പ്രകാരം പുതുതായി വ്യാവസായിക രാജ്യങ്ങലായവ.]]
സാമ്പത്തികമോ മാനുഷികമോ ആയ ഘടകങ്ങളാൽ വികസനം അളക്കാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പൊതുവേ, ജനസംഖ്യയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ കാര്യമായ തോതിൽ വ്യാവസായികവൽക്കരണം നേടിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങളാണ്. മിക്ക കേസുകളിലും അവ താഴ്ന്ന ജീവിതനിലവാരം ഉള്ള രാജ്യങ്ങളാണ് . കുറഞ്ഞ വരുമാനവും ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും തമ്മിൽ ബന്ധമുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt; പ്രതിശീർഷ വരുമാനം, [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനം]], ആയുർദൈർഘ്യം, സാക്ഷരതാ നിരക്ക്, സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചിക തുടങ്ങിയ സ്ഥിതിവിവര സൂചികകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് രാജ്യത്തിന്റെ വികസനം അളക്കുന്നത്. ഡാറ്റ ലഭ്യമായ രാജ്യങ്ങളുടെ മാനുഷിക വികസനത്തിന്റെ തോത് അളക്കാൻ, മുകളിൽ പറഞ്ഞ ചില സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ സംയുക്ത സൂചകമായ [[മാനവ വികസന സൂചിക|ഹ്യൂമൻ ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡക്‌സ്]] (HDI) യുഎൻ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. വളർച്ചയെ വിലയിരുത്തുന്നതിനായി ലോകത്തിലെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളും പ്രമുഖ വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു ബ്ലൂപ്രിൻറിൽ നിന്നാണ് യുഎൻ [[സഹസ്രാബ്ദ വികസനലക്ഷ്യങ്ങൾ|സഹസ്രാബ്ദ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] നിശ്ചയിച്ചത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/millenniumgoals/|title=United Nations Millennium Development Goals|access-date=2018-03-28|website=www.un.org}}&lt;/ref&gt; ഈ ലക്ഷ്യങ്ങൾ 2015-ൽ അവസാനിപ്പിച്ച് [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] അവതരിപ്പിച്ചു.

വികസ്വര രാഷ്ട്രം എന്ന സങ്കൽപ്പം, വൈവിധ്യമാർന്ന ദിശാസൂചനകളുള്ള നിരവധി സൈദ്ധാന്തിക സംവിധാനങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു - ഉദാഹരണത്തിന്, കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവാകൽ, [[വിമോചനദൈവശാസ്ത്രം|വിമോചന ദൈവശാസ്ത്രം]], [[മാർക്സിസം]], സാമ്രാജ്യത്വ വിരുദ്ധത, ആധുനികവൽക്കരണം, സാമൂഹിക മാറ്റം, രാഷ്ട്രീയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ .

രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തിന്റെ ഘട്ടം മുതൽ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള മേഖലാപരമായ മാറ്റങ്ങളാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന സൂചകം. ശരാശരി, ദ്വിതീയ മേഖലയിൽ ( നിർമ്മാണം) 50% സംഭാവനയുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ഗണ്യമായി വളർച്ചയുലവയാണ്. അതുപോലെ തൃതീയ മേഖലയുടെ ശക്തികേന്ദ്രമുള്ള രാജ്യങ്ങളും സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ ഉയർന്ന നിരക്ക് കാണുന്നു.

== വിമർശനങ്ങളും അനുബന്ധ പദങ്ങളും ==
വികസ്വര രാജ്യം എന്ന പദത്തിൻറെ ഉപയോഗത്തിനെത്രിരെ വിമർശനമുണ്ട്. ഒരു വികസിത രാജ്യവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഈ പദം ഇത്തരത്തിലുള്ള രാജ്യത്തിന്റെ അപകർഷതയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt; [[ക്യൂബ|ക്യൂബയും]] [[ഭൂട്ടാൻ|ഭൂട്ടാനും]] പോലുള്ള ഏതാനും രാജ്യങ്ങൾ പിന്തുടരേണ്ടെന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ പരമ്പരാഗത പാശ്ചാത്യ മാതൃകയിലേക്ക് വികസിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം ആയി അതിനെ കരുതാം. &lt;ref name=&quot;Karma Ura&quot;&gt;{{Cite web|url=http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/savifadok/volltexte/2009/305/pdf/mono_1en_bt_dev_stry.pdf|title=The Bhutanese development story|access-date=17 September 2012|last=Ura|first=Karma}}&lt;/ref&gt; മൊത്തത്തിലുള്ള ദേശീയ സന്തോഷ സൂചകം പോലെയുള്ള ഇതര അളവുകൾ പ്രധാന സൂചകങ്ങളായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം|260x260ബിന്ദു| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
&quot;വികസ്വര&quot;, &quot;അവികസിത&quot; എന്നീ പദങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തെ ചോദ്യം ചെയ്ത ആദ്യകാല വിമർശനങ്ങളിലൊന്ന്, അമേരിക്കയും ആഫ്രിക്കൻ ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ പാരാമീറ്ററുകൾ താരതമ്യം ചെയ്ത് 1973-ൽ പ്രമുഖ ചരിത്രകാരനും അക്കാദമികനുമായ വാൾട്ടർ റോഡ്‌നി നടത്തിയതാണ് . &lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://abahlali.org/files/3295358-walter-rodney.pdf|title=''How Europe Underdeveloped Africa''|last=Rodney|first=Walter|date=1973|publisher=Bogle-L'Ouverture Publications, London and Tanzanian Publishing House, Dar-Es-Salaam|page=25|language=en}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; നിർവചിക്കുന്നതിന് &quot;സ്ഥാപിത നിര്വ്വചനം&quot; ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;unstated.un.org&quot;&gt;{{Cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|title=Millennium Development Indicators: World and regional groupings|access-date=13 May 2017|date=2003|publisher=[[United Nations Statistics Division]]|at=Note b|archive-url=https://web.archive.org/web/20050210031555/http://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|archive-date=10 February 2005}}&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞനും സുസ്ഥിര വികസന വിദഗ്ധനുമായ [[ജെഫ്രി സെയ്ക്സ്|ജെഫ്രി സാക്‌സിന്റെ]] അഭിപ്രായത്തിൽ, വികസിതവും വികസ്വരവുമായ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള നിലവിലെ വിഭജനം പ്രധാനമായും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു പ്രതിഭാസമാണ്. &lt;ref name=&quot;The End of Poverty&quot;&gt;{{Cite book|title=The End of Poverty|title-link=The End of Poverty|last=Sachs|first=Jeffrey|publisher=The Penguin Press|year=2005|isbn=1-59420-045-9|location=New York, New York}}&lt;/ref&gt;  അന്തരിച്ച ആഗോള ആരോഗ്യ വിദഗ്ധൻ [[ഹാൻസ് റോസ്‌ലിങ്|ഹാൻസ് റോസ്ലിംഗ്]] ഈ ആശയം &quot;കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്&quot; എന്ന് പറഞ്ഞ് ഈ നിബന്ധനകൾക്കെതിരെ വാദിച്ചു. &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; വ്യക്തമായ നിർവചനത്തിന്റെ അഭാവം കണക്കിലെടുത്ത്, സുസ്ഥിര വിദഗ്ധനും ഗ്ലോബൽ ഫുട്‌പ്രിന്റ് നെറ്റ്‌വർക്കിന്റെ സ്ഥാപകനുമായ മാത്തിസ് വാക്കർനാഗൽ, രാജ്യങ്ങളുടെ ബൈനറി ലേബലിംഗ് &quot;വിവരണാത്മകമോ വിശദീകരണമോ അല്ല&quot; എന്ന് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.newsociety.com/Books/E/Ecological-Footprint|title=Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget|last=Wackernagel|first=Mathis|last2=Beyers|first2=Bert|publisher=New Society Publishers|year=2019|isbn=978-0865719118|location=Gabriola Island, BC, Canada|pages=132|author-link=Mathis Wackernagel}}&lt;/ref&gt; വാക്കർനാഗലും റോസ്‌ലിംഗും വാദിക്കുന്നത്, വാസ്തവത്തിൽ, രണ്ട് തരം രാജ്യങ്ങളല്ല, 200-ലധികം വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾ, എല്ലാം ഒരേ പ്രകൃതി നിയമങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഓരോന്നിനും തനതായ സവിശേഷതകളുണ്ട് എന്നാണ്. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot; /&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന പദം നിലവിലെ സാഹചര്യത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 1990-കളുടെ അവസാനം മുതൽ, യുഎൻ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളായി തിരിച്ച രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വിഭാഗത്തേക്കാൾ ഉയർന്ന വളർച്ചാ നിരക്ക് പ്രകടിപ്പിക്കാൻ പ്രവണത കാണിക്കുന്നു..&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2014|title=On the structure of the present-day convergence|url=https://www.academia.edu/30720894|journal=Campus-Wide Information Systems|volume=31|issue=2/3|pages=139–152|doi=10.1108/CWIS-11-2013-0064}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന വാക്കിന്റെ യൂഫെമിസ്റ്റിക് വശം മോഡറേറ്റ് ചെയ്യാൻ, [[അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകൾ]] സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ രാജ്യം എന്ന പദം ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി-ഇത് ഒരു അർത്ഥത്തിലും വികസ്വരമായി കണക്കാക്കാനാവില്ല. വികസ്വര ലോക ജീവിത നിലവാരം വളരെ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് ഇത് എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.

ശിശുമരണ നിരക്ക്, ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക്, തീവ്ര ദാരിദ്ര്യ നിരക്ക് തുടങ്ങിയ സൂചികകളിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പുരോഗതി കാരണം, &quot;വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം&quot; പ്രസക്തമല്ലെന്ന് 2015-ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; ലോകവികസന സൂചകങ്ങളുടെ 2016-ലെ പതിപ്പിൽ, കാലഹരണപ്പെട്ട രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള വ്യത്യാസം കണക്കിലെടുത്ത് &quot;വികസിത&quot;, &quot;വികസ്വര&quot; രാജ്യങ്ങളെ ഇനി വേർതിരിക്കേണ്ടെന്ന് [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്ക്]] തീരുമാനിച്ചു. &lt;ref name=&quot;WB&quot;&gt;{{Cite web|url=http://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=October 22, 2016|last=Fantom|first=Neil|last2=Khokhar|first2=Tariq|date=15 April 2016|website=The Data Blog|publisher=The World Bank|last3=Purdie|first3=Edie}}&lt;/ref&gt; അതനുസരിച്ച്, ലോകബാങ്ക് ആ ഡിസ്ക്രിപ്റ്ററിന്റെ ഉപയോഗം ഘട്ടംഘട്ടമായി നിർത്തുകയാണ്. പകരം, വേൾഡ്ബാങ്കിന്റെ റിപ്പോർട്ടുകൾ (വേൾഡ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡിക്കേറ്റേഴ്‌സ് (ഡബ്ല്യുഡിഐ), ഗ്ലോബൽ മോണിറ്ററിംഗ് റിപ്പോർട്ട് എന്നിവ പോലുള്ളവ) ഇപ്പോൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള, പ്രദേശങ്ങൾക്കായുള്ള, വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കായുള്ള ഡാറ്റ സംഗ്രഹങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.. &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== മൂന്നാം ലോകം ===
സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തിനും ശീതയുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തിനും ശേഷം കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശാബ്ദങ്ങളായി, ''മൂന്നാം ലോകം'' എന്ന പദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുമായി മാറിമാറി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു, എന്നാൽ അത് നിലവിലെ രാഷ്ട്രീയത്തെയും സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നില്ല എന്നതിനാൽ ഈ ആശയം ഇപ്പോ കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്. . [[ശീതയുദ്ധം|ശീതയുദ്ധകാലത്ത്]] [[നാറ്റോ]] ( ഒന്നാം ലോകം ), [[കിഴക്കൻ ബ്ലോക്ക്|കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ബ്ലോക്ക്]] ( രണ്ടാം ലോകം, ഈ പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ലെങ്കിലും) [[ചേരിചേരാ പ്രസ്ഥാനം|അല്ലെങ്കിൽ]] (മൂന്നാം ലോകം) എന്നിങ്ങനെ രാജ്യങ്ങളെ നിർവചിക്കാൻ മൂന്ന് ലോക മാതൃക ഉടലെടുത്തു. കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, &quot;മൂന്നാം ലോകം&quot; എന്നത് ഒരു സാമ്പത്തിക ഗ്രൂപ്പിംഗിനെക്കാൾ രാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt;

=== ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് ===
&quot; ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് &quot; എന്ന പദം 2004 മുതൽ കൂടുതൽ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. &lt;ref name=&quot;concept&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.academia.edu/7917466|title=The Use of the Concept 'Global South' in Social Science &amp; Humanities|access-date=2016-10-06|last=Pagel|first=Heikie|last2=Ranke|first2=Karen|date=11 July 2014|publisher=[[Humboldt University of Berlin]]|last3=Hempel|first3=Fabian|last4=Köhler|first4=Jonas}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GYdeNdKrp8sC&amp;pg=PA13|title=Urban Poverty in the Global South: Scale and Nature|last=Mitlin|first=Diana|last2=Satterthwaite|first2=David|date=2013|publisher=Routledge|isbn=9780415624664|page=13}}&lt;/ref&gt; സമ്പന്നമായ &quot;വടക്കൻ&quot; രാജ്യങ്ങളിലെ ദരിദ്രമായ &quot;തെക്കൻ&quot; പ്രദേശങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാം. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=s3s7a39GHIEC&amp;pg=PA11|title=The Foreign Policies of the Global South: Rethinking Conceptual Frameworks|last=Braveboy-Wagner|first=Jacqueline Anne|date=2003|publisher=Lynne Rienner Publishers|isbn=9781588261755|page=11}}&lt;/ref&gt; ഈ രാജ്യങ്ങളുടെ &quot; [[കോളനിവാഴ്ച|കൊളോണിയലിസം]], [[പുതിയ സാമ്രാജ്യത്വം|നവ-സാമ്രാജ്യത്വം]], ജീവിതനിലവാരം, ആയുർദൈർഘ്യം, വിഭവങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം എന്നിവയിൽ വലിയ അസമത്വങ്ങൾ നിലനിറുത്തുന്ന വ്യത്യസ്ത സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക മാറ്റങ്ങളുടെ പരസ്പരബന്ധിതമായ ചരിത്രങ്ങളെയാണ് ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് പരാമർശിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite journal|last=Dados|first=Nour|last2=Connell|first2=Raewyn|date=2012-01-01|title=the global south|jstor=41960738|journal=Contexts|volume=11|issue=1|pages=12–13|doi=10.1177/1536504212436479}}&lt;/ref&gt;

=== അനുബന്ധ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ===
&quot;വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ&quot; എന്ന പദത്തിന് അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ഗവേഷണ സിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ട് (കാലക്രമത്തിൽ):

* ആധുനികവൽക്കരണ സിദ്ധാന്തം - സമൂഹങ്ങൾക്കുള്ളിലെ നവീകരണ പ്രക്രിയ വിശദീകരിക്കാൻ
* ആശ്രിതത്വ സിദ്ധാന്തം - ദരിദ്രവും അവികസിതവുമായ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;പരിധിയിൽ&quot; നിന്ന് സമ്പന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;കോർ&quot; ലേക്ക് വിഭവങ്ങൾ ഒഴുകുന്നു, ആദ്യത്തേതിന്റെ ചെലവ് രണ്ടാമത്തേതിനെ സമ്പന്നമാക്കുന്നു.
* വികസന സിദ്ധാന്തം - സമൂഹത്തിൽ അഭികാമ്യമായ മാറ്റം എങ്ങനെ മികച്ച രീതിയിൽ കൈവരിക്കുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരം.
* വികസനാനന്തര സിദ്ധാന്തം - വികസനത്തിന്റെ മുഴുവൻ ആശയവും പ്രയോഗവും ലോകത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ പാശ്ചാത്യ-വടക്കൻ മേധാവിത്വത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു.

== പൊതുവായ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ ==

=== സർക്കാർ, രാഷ്ട്രീയം, ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിക്ക് ശേഷം മാത്രമാണ് പൂർണ്ണ സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശവും [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യവും]] നേടിയത്. സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടുന്നത് വരെ പലതും ഒരു സാമ്രാജ്യത്വ യൂറോപ്യൻ ശക്തിയാണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ രാഷ്ട്രീയ സംവിധാനങ്ങൾ വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാണ്, എന്നാൽ മിക്ക രാഅജ്യങ്ങലിലു 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, വ്യത്യസ്തമായ വിജയവും രാഷ്ട്രീയ സ്വാതന്ത്ര്യവും ഉള്ള ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യ ഗവൺമെന്റുകൾ]] വന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Palat|first=Ravi Arvind|date=April 2010|title=World Turned Upside Down? Rise of the global South and the contemporary global financial turbulence|journal=Third World Quarterly|volume=31|issue=3|pages=365–384|doi=10.1080/01436597.2010.488465}}&lt;/ref&gt; 'ഫലപ്രദമായ [[പൗരത്വം]] ' എന്നത് [[സമൂഹശാസ്ത്രം|സാമൂഹ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ]] പാട്രിക് ഹെല്ലർ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്: &quot;സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തെ ഔപചാരിക നിയമപരമായ അവകാശങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിടവ്, ആ അവകാശങ്ങൾ അർത്ഥപൂർവ്വം പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള യഥാർത്ഥ കഴിവ്&quot;. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Heller|first=Patrick|date=October 2012|title=Democracy, Participatory Politics and Development: Some Comparative Lessons from Brazil, India and South Africa|journal=Polity|volume=44|issue=4|pages=643–665|doi=10.1057/pol.2012.19}}&lt;/ref&gt;

പൗരത്വത്തിനപ്പുറം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ക്രോസ്-ബോർഡർ മൊബിലിറ്റിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം, വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ പരമ്പരാഗത ശ്രദ്ധയുടെ തിരുത്തലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന കുടിയേറ്റ സംവാദങ്ങളിൽ വിലപ്പെട്ട വെളിച്ചം വീശുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The age of migration: international population movements in the modern world|last=Haas|first=Hein de|last2=Castles|first2=Stephen|last3=Miller|first3=Mark J|date=2020|isbn=978-1-352-00798-5|pages=96–123|oclc=1143614574}}&lt;/ref&gt; ചില രാഷ്ട്രീയ ശാസ്ത്രജ്ഞർ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ ഉടനീളം ദേശസാൽക്കരണം, വികസനം, നവലിബറൽ മൈഗ്രേഷൻ മാനേജ്മെന്റ് ഭരണകൂടങ്ങളുടെ ഒരു ടൈപ്പോളജി തിരിച്ചറിയുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Adamson|first=Fiona B.|last2=Tsourapas|first2=Gerasimos|date=24 October 2019|title=The Migration State in the Global South: Nationalizing, Developmental, and Neoliberal Models of Migration Management|journal=International Migration Review|volume=54|issue=3|pages=853–882|doi=10.1177/0197918319879057}}&lt;/ref&gt;

=== സമ്പദ്ഘടന ===
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും അപകോളനിവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം, മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പുതിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും സാമ്പത്തിക ഉത്തേജനവും ആവശ്യമായിരുന്നു. പലരും വിദേശ നിക്ഷേപത്തെ ആശ്രയിച്ചു. ഈ ഫണ്ടിംഗ് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, പക്ഷേ വ്യവസ്ഥാപരമായ ചൂഷണത്തിന്റെ ഒരു സംവിധാനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു.  അവർ വിലപേശലിനായി [[സ്വാഭാവികറബ്ബർ|റബ്ബർ]] പോലുള്ള അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ കയറ്റുമതി ചെയ്തു. പാശ്ചാത്യ ലോകത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കമ്പനികൾ പലപ്പോഴും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വിലകുറഞ്ഞ തൊഴിലാളികളെ ഉൽപാദനത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt; പാശ്ചാത്യർക്ക് ഈ സംവിധാനത്തിൽ നിന്ന് കാര്യമായ നേട്ടമുണ്ടായെങ്കിലും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവികസിതമാക്കി.

ഈ ക്രമീകരണത്തെ ചിലപ്പോൾ നിയോകൊളോണിയലിസം എന്ന് വിളിക്കുന്നു, അതായത് വികസിത രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു സംവിധാനം.&amp;nbsp;മുൻ കോളനികൾ ഇപ്പോഴും അവരുടെ മുൻ കോളനിവൽക്കരിച്ചയാളാണ് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് എന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല; അത് കൊളോണിയൽ പോലുള്ള ചൂഷണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പലപ്പോഴും സ്വയം വികസിക്കുന്നതിനുപകരം സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളെ കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.  ഈ സമ്പ്രദായം അവസാനിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/neocolonialism|title=Neocolonialism|access-date=2019-04-01|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}&lt;/ref&gt; ഈ സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നാണ് പുതിയ അന്താരാഷ്ട്ര സാമ്പത്തിക ക്രമം . വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവശേഷിപ്പിക്കുന്നതോ സ്വയംപര്യാപ്തമാക്കുന്നതോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു 'നൂൽബന്ധമില്ലാത്ത' നയം അവർക്കുണ്ട്. കൂടുതൽ വ്യക്തമായി പറഞ്ഞാൽ, അവർ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെയും വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന്റെയും മേലുള്ള പരമാധികാരത്തെ വാദിക്കുന്നു.

NIEO പോലെയുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കൂട്ടുകെട്ടുകൾ ലോക വേദിയിൽ സമത്വത്തിനായി ഇടയ്ക്കിടെ ലോബി ചെയ്യുന്നു. ചൈനയുടെ ഉയർച്ച [[ബ്രിക്|BRIC രാജ്യങ്ങളുടെ]] ഉയർച്ചയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt;

== പൊതുവായ വെല്ലുവിളികൾ ==
 
വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ മിക്കപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യുന്ന ആഗോള പ്രശ്നങ്ങളിൽ [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണം]], ആഗോള ആരോഗ്യ ഭരണം, ആരോഗ്യം, പ്രതിരോധ ആവശ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന ശാസ്ത്ര-സാങ്കേതിക രംഗത്തെ പുതുമകൾ പോലുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇത് വ്യത്യസ്തമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ager|first=Alastair|last2=Yu|first2=Gary|last3=Hermosilla|first3=Sabrina|date=September 2012|title=Mapping the key issues shaping the landscape of global public health|journal=Global Public Health|volume=7|issue=sup1|pages=S16–S28|doi=10.1080/17441692.2012.679741|pmid=22765282}}&lt;/ref&gt;

മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പൊതുവായുള്ള ഈ മാനദണ്ഡങ്ങളുണ്ട്: &lt;ref name=&quot;UN2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/development/desa/dpad/least-developed-country-category/ldc-criteria.html|title=Criteria For Identification Of LDCs|access-date=2018-03-02|date=2010-03-04|publisher=[[United Nations Department of Economic and Social Affairs]], Development Policy and Analysis Division}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;

* ഉയർന്ന [[ദാരിദ്ര്യം]] - മൂന്ന് വർഷത്തെ ശരാശരി പ്രതിശീർഷ ജിഎൻഐ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, GNI പ്രതിശീർഷ മൂല്യം US$1,025-ൽ കുറവാണെങ്കിൽ (2018-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്) രാജ്യം ഏറ്റവും വികസിത രാജ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;
* മാനവ വിഭവശേഷി ബലഹീനത ( [[പോഷണം]], ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, മുതിർന്നവരുടെ [[സാക്ഷരത]] എന്നിവയുടെ സൂചകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).
* സാമ്പത്തിക പരാധീനത (കാർഷിക ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ അസ്ഥിരത, ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും കയറ്റുമതിയുടെ അസ്ഥിരത, പാരമ്പര്യേതര പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക പ്രാധാന്യം, ചരക്ക് കയറ്റുമതി ഏകാഗ്രത, സാമ്പത്തിക കുറവിന്റെ വൈകല്യം, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളാൽ]] കുടിയിറക്കപ്പെട്ട ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).

=== നഗര ചേരികൾ ===
യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച്, 2012-ൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 33% അല്ലെങ്കിൽ ഏകദേശം 863 ദശലക്ഷം ആളുകൾ [[ചേരി|ചേരികളിലാണ്]] താമസിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/745habitat.pdf|title=State of the World's Cities Report 2012/2013: Prosperity of Cities|access-date=4 October 2013|publisher=UNHABITAT}}&lt;/ref&gt; 2012-ൽ, ചേരികളിൽ താമസിക്കുന്ന നഗര ജനസംഖ്യയുടെ അനുപാതം ഏറ്റവും ഉയർന്നത് സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലാണ് (62%), ദക്ഷിണേഷ്യ (35%), തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യ (31%), കിഴക്കൻ ഏഷ്യ (28%). &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot; /&gt; {{Rp|127}}

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ 43% ഉം വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ 78% ഉം ചേരി നിവാസികളാണെന്ന് യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;grhs2003&quot;&gt;[http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf The challenge of slums – Global report on Human Settlements] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921055009/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf|date=21 September 2013}}, United Nations Habitat (2003)&lt;/ref&gt;

വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ ചേരികൾ രൂപപ്പെടുകയും വളരുകയും ചെയ്യുന്നു. ദ്രുതഗതിയിലുള്ള [[നഗരവത്കരണം|ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റം]], സാമ്പത്തിക സ്തംഭനാവസ്ഥയും വിഷാദവും, ഉയർന്ന [[തൊഴിലില്ലായ്മ]], ദാരിദ്ര്യം, അനൗപചാരിക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, തെറ്റായ ആസൂത്രണം, രാഷ്ട്രീയം, പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ, സാമൂഹിക സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാരണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;whyslums&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|title=What are slums and why do they exist?|date=April 2007|publisher=UN-Habitat|location=Kenya|archive-url=https://web.archive.org/web/20110206143558/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|archive-date=2011-02-06}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Spontaneous Shelter: International Perspectives and Prospects|last=Patton|first=Carl V.|date=1988|publisher=Temple University Press|isbn=978-0-87722-507-2|location=Philadelphia}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;grhs2011&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|title=Assessing Slums in the Development Context|access-date=16 September 2013|year=2011|publisher=United Nations Habitat Group|archive-url=https://web.archive.org/web/20140105025237/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|archive-date=5 January 2014}}&lt;/ref&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ജനസംഖ്യ വികസിക്കുമ്പോൾ, ഗ്രാമവാസികൾ കുടിയേറ്റത്തിലൂടെ നഗരങ്ങളിലേക്ക് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു, ഇത് ചേരികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. &lt;ref name=&quot;Westra&quot;&gt;{{Cite journal|last=Westra|first=Richard|year=2011|title=Renewing Socialist Development in the Third World|journal=[[Journal of Contemporary Asia]]|volume=41|issue=4|pages=519–543|doi=10.1080/00472336.2011.610612}}&lt;/ref&gt;

ചില നഗരങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ദക്ഷിണേഷ്യയിലെയും സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെയും രാജ്യങ്ങളിൽ ചേരികൾ വ്യാപകമാണ്, നഗര ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം താമസിക്കുന്നു. ഇവയെ ചിലപ്പോൾ &quot;ചേരി നഗരങ്ങൾ&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Slum Cities and Cities with Slums&quot; States of the World's Cities 2008/2009|publisher=UN-Habitat}}&lt;/ref&gt;

=== സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ ===
[[പ്രമാണം:A_formation_of_human_chain_at_India_Gate_by_the_women_from_different_walks_of_life_at_the_launch_of_a_National_Campaign_on_prevention_of_violence_against_women,_in_New_Delhi_on_October_02,_2009.jpg|ലഘുചിത്രം| 2009 ഒക്‌ടോബർ 02-ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ തടയുന്നതിനുള്ള ദേശീയ കാമ്പയിന്റെ സമാരംഭത്തിൽ സമൂഹത്തിന്റെ വിവിധ തുറകളിലുള്ള സ്ത്രീകൾ ഇന്ത്യാ ഗേറ്റിൽ രൂപീകരിച്ച മനുഷ്യച്ചങ്ങല.]]
ലോകത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ പല തരത്തിലുള്ള അതിക്രമങ്ങളും കൂടുതലാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, സ്ത്രീധന പീഡനവും വധുവിനെ ചുട്ടുകൊല്ലലും, കംബോഡിയ ഉൾപ്പെടെയുള്ള തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലെ [[ആസിഡ് ആക്രമണം|ആസിഡ് എറിയൽ]], മിഡിൽ ഈസ്റ്റുമായും ദക്ഷിണേഷ്യയുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന [[ദുരഭിമാനക്കൊല]]. അതുപോലെ എത്യോപ്യ, മധ്യേഷ്യ, കോക്കസസ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകൽ വഴിയുള്ള വിവാഹം കാണപ്പെടുന്നു. വധുവില അടയ്ക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദുരുപയോഗം (അക്രമം, കടത്ത്, നിർബന്ധിത വിവാഹം എന്നിവ പോലുള്ളവ) സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയുടെയും ഓഷ്യാനിയയുടെയും ചില ഭാഗങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.  &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|title=An exploratory study of bride price and domestic violence in Bundibugyo District, Uganda|access-date=6 August 2014|date=April 2012|publisher=Centre for Human Rights Advancement (CEHURA) and [[South African Medical Research Council]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130717105205/http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|archive-date=17 July 2013}}&lt;/ref&gt;

പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ഇപ്പോഴും നടക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമത്തിന്റെ മറ്റൊരു രൂപമാണ് [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]] (FGM). ഇത് കൂടുതലും ആഫ്രിക്കയിലും ഒരു പരിധിവരെ മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലും ഏഷ്യയുടെ മറ്റു ചില ഭാഗങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്നു. സൊമാലിയ (98% സ്ത്രീകളും), ഗിനിയ (96%), ജിബൂട്ടി (93%), ഈജിപ്ത് (91%), എറിത്രിയ (89%), മാലി (89%), സിയറ ലിയോൺ (88%), സുഡാൻ (88%), ഗാംബിയ (76%), ബുർക്കിന ഫാസോ (76%), എത്യോപ്യ (74%) എന്നിവയാണ് ലിംഗ ഛേദനം നടത്തപ്പെട്ട ഏറ്റവും കൂടുതൽ സ്ത്രീകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ. &lt;ref name=&quot;unicef.org&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf|title=Female Genital Mutilation/Cutting: A statistical overview and exploration of the dynamics of change|last=UNICEF|date=22 July 2013|publisher=[[UNICEF]]|author-link=UNICEF|access-date=18 November 2013}}&lt;/ref&gt; [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണവും]] കുടിയേറ്റവും കാരണം, FGM ആഫ്രിക്കയുടെയും മിഡിൽ ഈസ്റ്റിന്റെയും അതിർത്തികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക്, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ബെൽജിയം, കാനഡ, ഫ്രാൻസ്, ന്യൂസിലാൻഡ്, യുഎസ്, യുകെ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് കൂടി വ്യാപിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120|title=Sex &amp; social justice|last=Nussbaum|first=Martha|publisher=Oxford University Press|year=1999|isbn=978-0195110326|editor-last=Nussbaum|editor-first=Martha|editor-link=Martha Nussbaum|location=New York|pages=[https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120 120–121]|chapter=Judging other cultures: the case of genital mutilation|author-link=Martha Nussbaum|chapter-url=https://books.google.com/books?id=43U8DwAAQBAJ&amp;pg=PA120|url-access=registration}}&lt;/ref&gt;

ഇസ്താംബുൾ കൺവെൻഷൻ (ആർട്ടിക്കിൾ 38) സ്ത്രീകളുടെ ജനനേന്ദ്രിയ ഛേദനം നിരോധിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://rm.coe.int/168046031c|title=Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence|date=12 April 2011|access-date=8 October 2017}}&lt;/ref&gt; 2016-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, പല ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിലും [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനംസ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]]  നിയമപരമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;''Citations'':
&lt;/ref&gt;
[[പ്രമാണം:Women_who_experienced_violence_by_an_intimate_partner,_OWID.svg|പകരം=An image showing statistics by percentage of share of women, older than 14 years old who experienced violence by an intimate partner.|ലഘുചിത്രം|239x239ബിന്ദു| ഉറ്റ പങ്കാളിയിൽ നിന്ന് അക്രമം അനുഭവിച്ചിട്ടുല്ല 14 വയസ്സിന് മുകളിൽ പ്രായമുള്ള സ്ത്രീകളുടെ ശതമാനം]]
സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള [[യു.എൻ വിമൻ|യുഎൻ വിമൻറെ]] വസ്തുതകളും കണക്കുകളും അനുസരിച്ച്, &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=facts and figures:Ending Violence against Women}}&lt;/ref&gt; ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 35 ശതമാനം സ്ത്രീകളും അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ചില ഘട്ടങ്ങലിൽ അടുത്ത പങ്കാളികളാൽ ശാരീരികവും ലൈംഗികവുമായ അതിക്രമങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പങ്കാളി അല്ലാത്തവരിൽ നിന്നുള്ള ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ (ലൈംഗിക പീഡനം ഉൾപ്പെടുന്നില്ല) അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച്, ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടുള്ള സ്ത്രീകൾ വിഷാദരോഗം, [[ഗർഭഛിദ്രം|ഗർഭച്ഛിദ്രം]], [[എച്ച്.ഐ.വി.|എച്ച്ഐവി]] സമ്പാദിക്കൽ എന്നിവ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നതായി തെളിവുകൾ കാണിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures#notes|title=facts and figures:ending violence against women}}&lt;/ref&gt;

[[മദ്ധ്യപൂർവേഷ്യ|മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്]], [[ഉത്തരാഫ്രിക്ക|നോർത്ത് ആഫ്രിക്ക]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നത്, തങ്ങളുടെ അമ്മമാരെ ഉപദ്രവിക്കുന്ന അച്ഛനെ കണ്ട കുട്ടികലും ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള അക്രമം അനുഭവിച്ച പുരുഷന്മാരും, പ്രായമാകുമ്പോൾ പങ്കാളിക്കെതിരെ അക്രമം നടത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=Facts and figures: Ending violence against women|access-date=2020-09-26|website=UN Women|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ആരോഗ്യ സംരക്ഷണവും പൊതുജന ആരോഗ്യവും ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും വികസിത രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ആരോഗ്യ പരിപാലനത്തിൽ കാര്യമായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Alhaji|first=Mohammed M.|last2=Alam|first2=Sartaj|date=21 March 2019|title=Health Policy and System Research in Global South: Bridging the Gap through Citizen Participation|url=http://ejournalsystem.net/index.php/jpmi/article/view/2474|journal=Journal of Postgraduate Medical Institute|volume=33|issue=1}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് സാധാരണയായി വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകളേക്കാൾ ആയുർദൈർഘ്യം കുറവാണ്. സാംക്രമിക രോഗങ്ങളുടെ ഭാരം, [[മാതൃമരണം|മാതൃമരണനിരക്ക്]], ശിശുമരണനിരക്ക്, ശിശുമരണനിരക്ക് എന്നിവ സാധാരണഗതിയിൽ ഇവിടെ ഗണ്യമായി കൂടുതലാണ്.
[[പ്രമാണം:Hunger_Map_2020_World_Food_Programme.svg|ലഘുചിത്രം|310x310ബിന്ദു| പട്ടിണി അനുഭവിക്കുന്ന ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം, [[ലോകഭക്ഷ്യപദ്ധതി|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020.&lt;br /&gt;{{Legend|#29b8c7|&lt; 2,5%}}&lt;div class=&quot;legend&quot;&gt;&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#29b8c7; color:black;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;&lt; 2,5%&lt;/div&gt;]]
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ പോഷകാഹാരക്കുറവ് കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w4CGAgAAQBAJ&amp;pg=PA20|title=World Hunger Routledge Introductions to Development|last=Young|first=Liz|date=2002|isbn=9781134774944|page=20}}&lt;/ref&gt; ചില ഗ്രൂപ്പുകൾക്ക് ഉയർന്ന പോഷകാഹാരക്കുറവ് ഉണ്ട്, സ്ത്രീകൾ ഉൾപ്പെടെ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗർഭിണികളോ മുലയൂട്ടുന്നവരോ - അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികൾ, പ്രായമായവർ. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള 200 ദശലക്ഷത്തിലധികം കുട്ടികൾ അവരുടെ വികസന ശേഷിയിൽ എത്താത്തതിന് കാരണം കുട്ടികളിലെ പോഷകാഹാരക്കുറവും കുട്ടികളുടെ വളർച്ച മുരടിപ്പും ആണ്. &lt;ref&gt;Grantham-McGregor, Sally et al., the International Child Development Steering Group. “Developmental Potential in the First 5 Years for Children in Developing Countries.” Lancet 369.9555 (2007): 60–70. PMC. Web. 28 Nov. 2014.&lt;/ref&gt; ഏകദേശം 165&amp;nbsp;2013 &lt;ref name=&quot;Bh2013&quot;&gt;{{Cite journal|title=Evidence-based interventions for improvement of maternal and child nutrition: what can be done and at what cost?|journal=Lancet|volume=382|issue=9890|pages=452–477|date=August 2013|pmid=23746776|doi=10.1016/s0140-6736(13)60996-4}}&lt;/ref&gt; ൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുട്ടികൾ പോഷകാഹാരക്കുറവ് മൂലം വളർച്ച മുരടിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പോഷകാഹാരക്കുറവിന്റെ അതേ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കുള്ളിൽ [[പൊണ്ണത്തടി|പൊണ്ണത്തടിയുടെ]] രൂപത്തിൽ അമിതപോഷണം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.unicef.org/nutrition/files/Progress_for_Children_-_No._4.pdf|title=Progress For Children: A Report Card On Nutrition|publisher=UNICEF}}&lt;/ref&gt;

ഇനിപ്പറയുന്ന ലിസ്റ്റ് പരിസ്ഥിതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാരണങ്ങളോ അവസ്ഥകളോ ശക്തമായ പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളുള്ള ചില രോഗങ്ങളും കാണിക്കുന്നു: &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/heli/risks/ehindevcoun/en|title=Environment and health in developing countries|date=8 September 2016|website=Priority environment and health risks|publisher=[[World Health Organization]]}}&lt;/ref&gt;

* രോഗം/ [[രോഗം]] ( [[മലമ്പനി|മലേറിയ]], [[ക്ഷയം]], [[എയ്‌ഡ്‌സ്‌|എയ്ഡ്സ്]] മുതലായവ. ): വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കുടുംബങ്ങളിൽ രോഗം ഉയർന്നതും പിന്നാക്കാവസ്ഥയിലുള്ളതുമായ ചിലവ് ഭാരങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;Russel S. The economic burden of illness for households in developing countries: a review of studies focusing on malaria, tuberculosis, and human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome. Am J Trop Med Hyg 2004&lt;/ref&gt;
* ഉഷ്ണമേഖലാ, പകർച്ചവ്യാധികൾ ( അവഗണിച്ച ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങൾ )
* സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത [[കുടിവെള്ളം]], മോശം ശുചിത്വവും ശുചിത്വവും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം
* മലിനീകരണം (ഉദാ: [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], [[ജലമലിനീകരണം]] )
* മോട്ടോർ വാഹന കൂട്ടിയിടികൾ
* ബോധപൂർവമല്ലാത്ത വിഷബാധ
* സാംക്രമികേതര രോഗങ്ങളും ദുർബലമായ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ സംവിധാനങ്ങളും

=== വെള്ളം, ശുചിത്വം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ശുചിത്വ സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം വളരെ താഴ്ന്ന നിലയിലാണ്. 2015-ൽ [[ലോകാരോഗ്യസംഘടന|ലോകാരോഗ്യ സംഘടന]] (ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ) കണക്കാക്കിയത് &quot;3 പേരിൽ 1 പേർ, അല്ലെങ്കിൽ 2.4 ബില്യൺ ആളുകൾ ഇപ്പോഴും ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങളില്ലാത്തവരാണ്&quot; എന്നും 663 ദശലക്ഷം ആളുകൾക്ക് ഇപ്പോഴും സുരക്ഷിതവും ശുദ്ധവുമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല എന്നുമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/water_sanitation_health/monitoring/jmp-2015-key-facts/en/|title=Key facts from JMP 2015 report|access-date=2017-11-17|website=World Health Organization|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/mediacentre/news/releases/2015/jmp-report/en/|title=WHO {{!}} Lack of sanitation for 2.4 billion people is undermining health improvements|access-date=2017-11-17|website=www.who.int}}&lt;/ref&gt; 2017-ലെ ജെഎംപിയുടെ കണക്ക് പ്രകാരം 4.5 ബില്യൺ ആളുകൾക്ക് നിലവിൽ സുരക്ഷിതമായ ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങൾ ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്.

ഏകദേശം 892 ദശലക്ഷം ആളുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ആഗോള ജനസംഖ്യയുടെ 12 ശതമാനം ആളുകൾ 2016 &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ൽ ടോയ്‌ലറ്റുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് പകരം തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജനം നടത്തി. ലോകത്ത് തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന 892 ദശലക്ഷം ആളുകളിൽ എഴുപത്തിയാറു ശതമാനവും (678 ദശലക്ഷം) ജീവിക്കുന്നത് വെറും ഏഴ് രാജ്യങ്ങളിലാണ്. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot; /&gt; ഇന്ത്യ (348 ദശലക്ഷം), നൈജീരിയ (38.1 ദശലക്ഷം), ഇന്തോനേഷ്യ (26.4 ദശലക്ഷം), എത്യോപ്യ (23.1 ദശലക്ഷം), പാകിസ്ഥാൻ (19.7 ദശലക്ഷം), നൈജർ (14.6 ദശലക്ഷം), സുഡാൻ (19.7 ദശലക്ഷം) എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ പരസ്യമായി മലമൂത്രവിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന രാജ്യങ്ങൾ. 9.7 ദശലക്ഷം). &lt;ref name=&quot;WBSTATS&quot;&gt;{{Cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SH.STA.ODFC.ZS?locations=ID-NG-NE-ET-SD-IN-PK|title=People practicing open defecation (% of population) – Indonesia, Nigeria, Niger, Ethiopia, Sudan, India, Pakistan|access-date=15 October 2019|website=data.worldbank.org|publisher=[[The World Bank]]}}&lt;/ref&gt;

2015-ൽ യുഎൻ സ്ഥാപിച്ച 17 [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ|സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ]] ഒന്നാണ് സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 6 . എല്ലാ ആളുകൾക്കും ശുദ്ധജലവും ശുചിത്വവും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും പ്രസക്തമാണ്.

=== ഊർജ്ജം ===
[[പ്രമാണം:Solar-Panel-Cooker-in-front-of-hut.jpg|ലഘുചിത്രം| സോളാർ കുക്കറുകൾ ഔട്ട്ഡോർ പാചകത്തിന് ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സായി സൂര്യപ്രകാശം ഉപയോഗിക്കുന്നു.]]
2009 ൽ ലോകത്ത് ഏകദേശം 1.4 ബില്യൺ ആളുകൾ വൈദ്യുതി ഇല്ലാതെ ജീവിച്ചിരുന്നു. 2.7 ബില്യൺ ആളുകൾ വീട്ടിലെ ഊർജ്ജ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മരം, കരി, ചാണകം ( ഉണങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ ചാണക ഇന്ധനം ) എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചു. ആധുനിക ഊർജ സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള ഈ അഭാവം വരുമാന ഉൽപ്പാദനത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു, ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ആളുകളുടെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിക്കുന്നു, കൂടാതെ ആഗോള വനനശീകരണത്തിനും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിനും കാരണമാകുന്നു. ചെറിയ തോതിലുള്ള പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഓൺസൈറ്റ് സോളാർ പവർ, മെച്ചപ്പെട്ട കുക്ക്സ്റ്റൗവ് എന്നിവ പോലെയുള്ള വിതരണ ഊർജ്ജ ഓപ്ഷനുകളും ഗ്രാമീണ കുടുംബങ്ങൾക്ക് ആധുനിക ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;verlaw&quot;&gt;{{Cite journal|title=Energy. Deploying off-grid technology to eradicate energy poverty|journal=Science|volume=338|issue=6103|pages=47–8|date=October 2012|pmid=23042871|doi=10.1126/science.1222307}}&lt;/ref&gt;

നവീകരിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജം വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും അനുയോജ്യമാണ്. ഗ്രാമീണ, വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ, [[ഖനിജ ഇന്ധനം|ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളിൽ]] നിന്ന് ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ പ്രക്ഷേപണവും വിതരണവും ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതും ചെലവേറിയതുമാണ്. പ്രാദേശികമായി പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നത് പ്രായോഗികമായ ഒരു ബദൽ വാഗ്ദാനം ചെയ്യാൻ കഴിയും. &lt;ref name=&quot;aus&quot;&gt;[http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf Power for the People] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120330120425/http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf|date=2012-03-30}} p. 3.&lt;/ref&gt;

വ്യവസായ സംരംഭങ്ങൾക്കും തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും ആവശ്യമായ ഊർജം നൽകുന്നതിലൂടെ പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിന് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് നേരിട്ട് സംഭാവന നൽകാനാകും. പാചകം ചെയ്യാനും ബഹിരാകാശ ചൂടാക്കാനും വെളിച്ചം നൽകാനും ഊർജം നൽകിക്കൊണ്ട് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് പരോക്ഷമായ സംഭാവനകൾ നൽകാനും പുനരുപയോഗ ഊർജ സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്ക് കഴിയും. &lt;ref name=&quot;mdg&quot;&gt;[http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf Energy for Development: The Potential Role of Renewable Energy in Meeting the Millennium Development Goals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080527233918/http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf|date=27 May 2008}} pp. 7–9.&lt;/ref&gt;

പ്രതിശീർഷ സൗരോർജ്ജ സംവിധാനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിൽ കെനിയയാണ് ലോകത്തെ മുൻനിരയിലുള്ളത്. &lt;ref name=&quot;en.ccchina.gov.cn&quot;&gt;{{Cite web|url=http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|title=Archived copy|access-date=30 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20131105071350/http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|archive-date=5 November 2013}}&lt;/ref&gt;

=== മലിനീകരണം ===

==== ജല മലിനീകരണം ====
[[പ്രമാണം:Factory_in_China_at_Yangtze_River.JPG|ലഘുചിത്രം| ചൈനയിലെ യാങ്‌സി നദിക്കരയിലെ ഫാക്ടറി]]
[[പ്രമാണം:Plastic_Pollution_in_Ghana.jpg|ലഘുചിത്രം| ഘാനയിലെ പ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണം]]
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും [[ജലമലിനീകരണം]] ഒരു പ്രധാന പ്രശ്നമാണ്. ഇതിന് എല്ലാ തലങ്ങളിലും (അന്താരാഷ്ട്രം മുതൽ വ്യക്തിഗത ജലസംഭരണികളും കിണറുകളും വരെ) ജലവിഭവ നയത്തിന്റെ തുടർച്ചയായ വിലയിരുത്തലും പുനരവലോകനവും ആവശ്യമാണ്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മരണങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കും കാരണം ജലമലിനീകരണമാണ് എന്നും ഇത് പ്രതിദിനം 14,000-ത്തിലധികം ആളുകളുടെ മരണത്തിന് കാരണമാകുന്നുവെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;death2&quot;&gt;{{cite news |url=http://environment.about.com/od/environmentalevents/a/waterdayqa.htm | last = West | first = Larry | name-list-style = vanc |publisher=About.com |title=World Water Day: A Billion People Worldwide Lack Safe Drinking Water |date=2006-03-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;death&quot;&gt;{{cite news|url=https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 | last = Pink | first = Daniel H. | name-list-style = vanc |publisher=Yahoo |title=Investing in Tomorrow's Liquid Gold |date=April 19, 2006 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060423172532/https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 |archive-date=April 23, 2006 }}&lt;/ref&gt;

ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ജലമലിനീകരണമുള്ള രണ്ട് രാജ്യങ്ങളാണ് ഇന്ത്യയും ചൈനയും: ഇന്ത്യയിൽ പ്രതിദിനം 580 പേർ ജലമലിനീകരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അസുഖങ്ങൾ (ജലജന്യ രോഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ) മൂലം മരിക്കുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|title=An overview of diarrhea, symptoms, diagnosis and the costs of morbidity|year=2010|website=CHNRI|archive-url=https://web.archive.org/web/20130512231350/http://www.inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|archive-date=May 12, 2013}}&lt;/ref&gt; ചൈനയിലെ നഗരങ്ങളിലെ വെള്ളത്തിന്റെ 90 ശതമാനവും മലിനമാണ്.&lt;ref&gt;&quot;[http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2005-06/07/content_449451.htm China says water pollution so severe that cities could lack safe supplies]&quot;. Chinadaily.com.cn. June 7, 2005.&lt;/ref&gt; 2007 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് അര ബില്യൺ ചൈനക്കാർക്ക് സുരക്ഷിതമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Kahn |first1=Joseph |last2=Yardley |first2=Jim | name-list-style = vanc |date=2007-08-26 |title=As China Roars, Pollution Reaches Deadly Extremes |url=https://www.nytimes.com/2007/08/26/world/asia/26china.html |newspaper=New York Times}}&lt;/ref&gt;

==== ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ഒരു വലിയ ആരോഗ്യ പ്രശ്നമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution in developing countries: a major environmental and public health challenge|journal=Bulletin of the World Health Organization|volume=78|issue=9|pages=1078–92|date=2000|pmid=11019457|pmc=2560841}}&lt;/ref&gt; ബയോമാസ് കത്തിക്കുന്നതാണ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പ്രധാന ഉറവിടം. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ 300 കോടി ജനങ്ങൾ തടി, [[കരി]], ചാണകം, വിളകളുടെ അവശിഷ്ടം എന്നിവയുടെ രൂപത്തിലുള്ള ബയോമാസിനെ അവരുടെ ഗാർഹിക പാചക ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|year=2008|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|url=http://sapiens.revues.org/index130.html|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1}}&lt;/ref&gt; പാചകത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും വീടിനുള്ളിൽ, ശരിയായ വായുസഞ്ചാരമില്ലാത്ത അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് നടക്കുന്നത് എന്നതിനാൽ, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ, പ്രാഥമികമായി ദരിദ്രരായ സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും ഗുരുതരമായ ആരോഗ്യ അപകടങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു.

ആഗോളതലത്തിൽ, 2012 ൽ താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, 4.3 ദശലക്ഷം മരണങ്ങൾ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ഉണ്ടായി. യഥാക്രമം 1.69, 1.62 ദശലക്ഷം മരണങ്ങളുള്ള തെക്ക് കിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ, പടിഞ്ഞാറൻ പസഫിക് മേഖലകളാണ് കൂടുതൽ ബാധിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ആഫ്രിക്കയിൽ ഏകദേശം 600,000 മരണങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;WHO1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/FINAL_HAP_AAP_BoD_24March2014.pdf?ua=1|title=Burden of disease from Indoor Air Pollution for 2012|access-date=2014-03-28|date=2014-03-24|publisher=WHO}}&lt;/ref&gt; 2000 മുതലുള്ള ഒരു കണക്ക് പ്രകാരം മരണസംഖ്യ 1.5 ദശലക്ഷത്തിനും 2 ദശലക്ഷത്തിനും ഇടയിലാണ്.&lt;ref name=&quot;Ezzati&quot;&gt;{{Cite journal|title=The health impacts of exposure to indoor air pollution from solid fuels in developing countries: knowledge, gaps, and data needs|journal=Environmental Health Perspectives|volume=110|issue=11|pages=1057–68|date=November 2002|pmid=12417475|pmc=1241060|doi=10.1289/ehp.021101057}}&lt;/ref&gt;

ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പല പ്രത്യാഘാതങ്ങളും പരിഹരിക്കുന്നതിനായുള്ള താങ്ങാനാവുന്ന ഒരു പരിഹാരം കണ്ടെത്തുന്നത് സങ്കീർണ്ണമാണ്. ജ്വലനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, പുക ശ്വസിക്കുന്നത് കുറയ്ക്കുക, സുരക്ഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും തൊഴിലാളികളെ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുക, ഇന്ധനച്ചെലവ് കുറയ്ക്കുക, സുസ്ഥിരതയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക എന്നിവയാണ് ചില തന്ത്രങ്ങൾ.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1|year=2008|url=http://sapiens.revues.org/index130.html}}&lt;/ref&gt;

=== കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ===
[[പ്രമാണം:Change_in_Average_Temperature.svg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 1951 മുതൽ 1978 വരെയുള്ള അടിസ്ഥാന ശരാശരിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ 2010 മുതൽ 2019 വരെയുള്ള ശരാശരി ആഗോള താപനില. ഉറവിടം: നാസ .]]
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ആയ
[[ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ഓൺ ക്ലൈമറ്റ് ചേഞ്ച്]] (ഐപിസിസി) മനുഷ്യ ഇടപെടൽ മൂലമാണ് ആഗോള താപനം ഉണ്ടാകുന്നത് എന്ന കാര്യത്തിൽ 'വ്യക്തതയില്ല' എന്നാണ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടും അനുഭവപ്പെടുകയും സമൂഹങ്ങൾക്കും പരിസ്ഥിതിക്കും അപകടകരമായ തീവ്രമായ കാലാവസ്ഥാ സംഭവങ്ങൾ ആയ, വരൾച്ച, വെള്ളപ്പൊക്കം, [[ജൈവവൈവിധ്യ ഹാനി]], രോഗങ്ങൾ, [[സമുദ്രനിരപ്പിന്റെ ഉയർച്ച|സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരൽ]] തുടങ്ങിയ സംഭവങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുകയും ചെയ്യും.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണം അല്ല.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാർബൺ ഉദ്‌വമനത്തിന്റെ 79% വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ സംഭാവനയാണ്.&lt;ref&gt;Center for Global Development, 18 August 2015 [https://www.cgdev.org/media/who-caused-climate-change-historically &quot;Developed Countries Are Responsible for 79 Percent of Historical Carbon Emissions&quot;]&lt;/ref&gt; ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, താഴ്ന്ന സാമ്പത്തിക നില,&lt;ref&gt;UK Government Official Documents, February 2021, [https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/957629/Dasgupta_Review_-_Headline_Messages.pdf &quot;The Economics of Biodiversity: The Dasgupta Review Headline Messages&quot;] p. 2&lt;/ref&gt; സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിലെ പരിമിതപ്പെടുത്തൽ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിലെ അപര്യാപ്തത, സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളിലേക്കുള്ള പരിമിതമായ പ്രവേശനം തുടങ്ങിയ പ്രശ്‌നങ്ങൾ കാരണം കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം കൂടുതൽ ബാധിക്കുന്നത് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയാണ്. ഒരു രാജ്യം [[കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ അപകടസാധ്യത|കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്]] പ്രത്യേകിച്ച് ഇരയാകുമ്പോൾ അവരെ &quot;ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത&quot; ഉള്ള രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെ ചില രാജ്യങ്ങൾ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ഹെയ്തി, മ്യാൻമർ, സൊമാലിയ, ചെറു ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ പ്രതിശീർഷ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം ചെറിയ അളവിൽ മാത്രമേ ഉള്ളൂവെങ്കിലും ആഗോളതാപനത്തിന്റെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങൾക്ക് അവർ വളരെ ഇരയാകേണ്ടിവരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://theconversation.com/australia-the-us-and-europe-are-climate-free-riders-its-time-to-step-up-53953|title=Australia, the US and Europe are climate 'free-riders': it's time to step up|access-date=4 May 2018|website=The Conversation (Australia edition)}}&lt;/ref&gt; അത്തരം ബാധിത രാജ്യങ്ങളിൽ കൊമോറോസ്, ദി ഗാംബിയ, ഗിനിയ-ബിസാവു, സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപെ, സോളമൻ ദ്വീപുകൾ, വാനുവാട്ടു എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

2010-ലെയും 2012-ലെയും ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്റർ റിപ്പോർട്ടുകളിൽ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ട്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, ആരോഗ്യം, അങ്ങേയറ്റത്തെ കാലാവസ്ഥ, [[ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ തകർച്ച|ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നഷ്ടം]], സാമ്പത്തിക സമ്മർദ്ദം എന്നീ നാല് ആഘാത മേഖലകളിലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt; 2012 ലെ ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്ററിന്റെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്ന പ്രകാരം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഓരോ വർഷവും ശരാശരി 400,000 മരണങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു, പ്രധാനമായും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ പട്ടിണിയും സാംക്രമിക രോഗങ്ങളും കാരണം.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|17}} ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ഈ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഏറ്റവും രൂക്ഷമാണ്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന് കാരണമായവയും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഏറ്റവും കൂടുതൽ അനുഭവിക്കുന്നവയും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തക്കേട് അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, ഇതിനെ &quot;[[കാലാവസ്ഥാ നീതി]]&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ചില കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന സമ്മേളനങ്ങളിൽ (COP) ഇത് ചർച്ചാവിഷയമാണ്.

&quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് അപകടത്തിലാകുന്ന ഉപജീവനത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളിലും ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളിലും താമസിക്കുന്ന ആളുകൾക്ക് കാലാവസ്ഥാ മാറ്റത്തോട് പൊരുത്തപ്പെടാൻ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകൾ വളരെ കുറവാണെന്ന് ഞങ്ങൾക്കറിയാം&quot; എന്ന് യൂറോപ്യൻ ഇൻവെസ്റ്റ്‌മെന്റ് ബാങ്കിന്റെ മുഖ്യ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന വിദഗ്ധൻ നാൻസി സെയ്ച്ച് പറയുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.eib.org/en/stories/climate-bank-roadmap|title=A plan for the long haul to contribute finance to the European Green Deal|access-date=2021-06-10|website=European Investment Bank|language=en}}&lt;/ref&gt;

==== ആഘാതങ്ങൾ ====
മാറുന്ന കാലാവസ്ഥയും സാമ്പത്തിക ബാധ്യതകൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് പ്രധാനമായും തൊഴിൽ ഉൽപ്പാദനക്ഷമത കുറയുന്നത് കാരണം 2010-ൽ അവരുടെ [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ]] ശരാശരി 7% നഷ്ടപ്പെട്ടു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|14}} സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നത് മൂലം 2010-ൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ജിഡിപിയുടെ 1% ചിലവാക്കിയെന്നും പസഫിക്കിലെ രാജ്യങ്ങൾ 4% ചിലവാക്കിയെന്നും, ഇത് മൂലം ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് പ്രതിവർഷം 65 ബില്യൺ ഡോളർ നഷ്ടപ്പെടുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt; മത്സ്യബന്ധനത്തിലെ ആഘാതം മറ്റൊരു ഉദാഹരണമാണ്. ഏകദേശം 40 രാജ്യങ്ങൾ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം മത്സ്യബന്ധനത്തിൽ ചെലുത്തുന്ന ആഘാതത്തിന് ഇരയാകുന്നു. വലിയ മത്സ്യബന്ധന മേഖലകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഇത് പ്രത്യേകിച്ച് ബാധിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot; /&gt; {{Rp|279}}2010 ലെ Cancún COP16 കാലത്ത്, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിന് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഗ്രീൻ ക്ലൈമറ്റ് ഫണ്ട് വഴി ദാതാക്കൾ 2020-ഓടെ വാർഷികസഹായമായി 100 ബില്യൺ ഡോളർ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വ്യക്തമായ വാഗ്ദാനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dandc.eu/en/article/climate-finance-terrible-sense-limbo-says-iied-expert-saleemul-huq|title=Climate finance is in &quot;a terrible sense of limbo&quot;, says IIED expert Saleemul Huq|website=D+C|archive-url=https://web.archive.org/web/20121012042541/http://www.dandc.eu/articles/220605/index.en.shtml|archive-date=12 October 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;International_Adaptation_Finance&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|title=International Adaptation Finance: The Need for an Innovative and Strategic Approach 4 (Oxford Institute for Energy Studies, Working Paper)|last=Müller|first=Benito|date=2008|publisher=Oxford Institute for Energy Studies|isbn=978-1-901795-76-9|location=Oxford|access-date=11 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229175020/http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|archive-date=29 February 2012|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; [[ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോൺ]] (ഫ്രാൻസ് പ്രസിഡന്റ്) 2017 ലെ ബോണിലെ യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന കോൺഫറൻസിൽ (COP 23) &quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഇതിനകം അന്യായമായ ഒരു ലോകത്തിന് കൂടുതൽ അനീതി നൽകുന്നു&quot; എന്ന് പറഞ്ഞു. &lt;ref name=&quot;Carrington-2017.11.15&quot;&gt;Damian Carrington, [https://www.theguardian.com/environment/2017/nov/15/climate-change-will-determine-humanitys-destiny-says-angela-merkel &quot;Climate change will determine humanity's destiny, says Angela Merkel&quot;], ''[[The Guardian]]'', 15 November 2017 (page visited on 15 November 2017).&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക വികസനവും കാലാവസ്ഥയും അഭേദ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ദാരിദ്ര്യം, [[ലിംഗസമത്വം]], ഊർജ്ജം എന്നിവയുമായി.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

[[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] (SDGs) നേടിയാൽ മാത്രമേ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ നേരിടാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ, പ്രത്യേകിച്ചും കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 13.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ സമ്മർദ്ദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും അതിനപ്പുറവും നിലവിലുള്ള കുടിയേറ്റ പാറ്റേണുകളിലേക്ക് ചേർക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്, പക്ഷേ ആളുകളുടെ പുതിയ ഒഴുക്ക് സൃഷ്ടിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല.  {{Rp|110|date=November 2012}} 2018-ലെ [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്കിന്റെ]] ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്നത് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ സാവധാനത്തിലുള്ള ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ മൂന്ന് പ്രദേശങ്ങളിലെ (സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്ക, ദക്ഷിണേഷ്യ, ലാറ്റിനമേരിക്ക) ഏകദേശം 143 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സ്വന്തം നാട് വിട്ട് സ്വന്തം രാജ്യങ്ങളിലെ തന്നെ മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് മാറാൻ നിർബന്ധിതരാകുമെന്ന് ആണ്. ജലലഭ്യതയും വിള ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും കുറവുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അതുപോലെ സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നതും കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ആഘാതവും ബാധിച്ച പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അവർ കുടിയേറ്റം നടത്തും.&lt;ref&gt;Rigaud, Kanta Kumari; de Sherbinin, Alex; Jones, Bryan; Bergmann, Jonas; Clement, Viviane; Ober, Kayly; Schewe, Jacob; Adamo, Susana; McCusker, Brent; Heuser, Silke; Midgley, Amelia. 2018. [https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/29461 Groundswell : Preparing for Internal Climate Migration]. World Bank, Washington, DC.&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സമ്മർദങ്ങളും വെല്ലുവിളികളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, [[ബംഗ്ലാദേശ്|ബംഗ്ലദേശ്]] പോലുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും ഈ രംഗത്ത് ലോകനേതാക്കൾ ഉണ്ട്. 2009-ൽ ബംഗ്ലാദേശ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി എങ്ങനെ പൊരുത്തപ്പെടും എന്നതിനെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഒരു ദേശീയ പരിപാടി രൂപീകരിച്ച് അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ആദ്യ രാജ്യം ആയി.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gilbert|first=Natasha|date=2008-09-11|title=Bangladesh launches climate change action plan|url=http://dx.doi.org/10.1038/news.2008.1103|journal=Nature|doi=10.1038/news.2008.1103|issn=0028-0836}}&lt;/ref&gt; ഈ പദ്ധതികളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി അവർ ഒരു ഫണ്ട് സ്ഥാപിച്ച് പ്രതിവർഷം ശരാശരി $1 ബില്യൺ ചെലവഴിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Star Report|date=10 July 2019|title=Hamid for active role in climate change adaptation|work=The Daily Star|url=https://thedailystar.net|access-date=30 November 2020}}&lt;/ref&gt;

=== ജനസംഖ്യാ വർദ്ധനവ് ===
[[പ്രമാണം:Total_Fertility_Rate_Map_by_Country.svg|ലഘുചിത്രം| 2020 ലെ ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക് അനുസരിച്ച് രാജ്യങ്ങളുടെയും പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഭൂപടം]]
കഴിഞ്ഞ ഏതാനും പതിറ്റാണ്ടുകളായി, ആഗോള ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയെ പ്രധാനമായും നയിക്കുന്നത് പലപ്പോഴും വികസിത രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഉയർന്ന ജനനനിരക്ക് (ഉയർന്ന ഗർഭധാരണ നിരക്ക്) ഉള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളാണ്. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യാ വളർച്ച മന്ദഗതിയിലാക്കാനും ദാരിദ്ര്യം കുറയ്ക്കാനും [[കുടുംബാസൂത്രണം]] സഹായിക്കും.&lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

നൈജീരിയയിലെ അക്രമാസക്തമായ ഇടയൻ-കർഷക സംഘർഷങ്ങൾ, മാലിയിലെ ഫുലാനി ഇടയന്മാർക്കെതിരായ 2019 മാർച്ചിലെ ആക്രമണം, സുഡാനീസ് നാടോടി സംഘട്ടനങ്ങൾ, സഹേൽ മേഖലയിലെ രാജ്യങ്ങളിലെ മറ്റ് സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, ഭൂമി തകർച്ച, [[ജനസംഖ്യാവർദ്ധനവ്]] എന്നിവയാൽ വഷളായവായാണ്.&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=How Climate Change Is Spurring Land Conflict in Nigeria |url=http://time.com/5324712/climate-change-nigeria/ |magazine=Time |date=28 June 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The battle on the frontline of climate change in Mali |url=https://www.bbc.com/news/the-reporters-46921487 |work=BBC News |date=22 January 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Deadliest Conflict You've Never Heard of |url=https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |work=[[Foreign Policy]] |date=23 January 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190218125507/https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |archive-date=18 February 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; വടക്കൻ മാലി സംഘർഷവുമായി വരൾച്ചയും ഭക്ഷ്യക്ഷാമവും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.thenewhumanitarian.org/in-depth/sahel-flames-Burkina-Faso-Mali-Niger-militancy-conflict|title=The Sahel in flames|date=2019-05-31|website=The New Humanitarian|language=en|access-date=2019-06-23}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Climate change, food shortages, and conflict in Mali |url=https://www.aljazeera.com/indepth/features/2015/04/climate-change-food-shortages-conflict-mali-150426105617725.html |work=Al-Jazeera |date=27 April 2015}}&lt;/ref&gt;

=== മോശം ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും [[Democracy Index|ഡെമോക്രസി ഇൻഡക്സ്]] (ജനാധിപത്യ സൂചിക), [[Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ്]] (ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യം) സർവ്വേ, ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള [[Index of Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ് സൂചിക]] എന്നിങ്ങനെയുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചകങ്ങളിൽ പിന്നിലാണ്. കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവായി സ്വതന്ത്രമായതിനു ശേഷവും പല രാജ്യങ്ങളിലും പലപ്പോഴും ഗവൺമെന്റിൽ പ്രഭുക്കന്മാരുടെ നിയന്ത്രണമുണ്ട്. 

വ്യാപകമായ [[അഴിമതി|അഴിമതിയും]] സ്വജനപക്ഷപാതവും ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സ്ഥാപനത്തിൽ പലപ്പോഴും വെല്ലുവിളികളുയർത്തുന്നുണ്. രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയും രാഷ്ട്രീയ അഴിമതിയും സാധാരണ പ്രശ്നങ്ങളാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://earthbound.report/2007/07/01/political-factors-that-affect-development/|title=Political factors that affect development|last=Williams|first=Jeremy|date=1 July 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; കുറഞ്ഞ അഴിമതി എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ സാധാരണയായി തങ്ങളുടെ പ്രദേശങ്ങളിലെ വിവിധ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി താഴെപ്പറയുന്നവ പോലെ പ്രത്യേക നടപടികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു:

* അഴിമതിയിൽ അധിഷ്ഠിതമല്ലാത്തതും പൂർണ്ണമായും രാജ്യത്തിന്റെ മൂല്യങ്ങളിലും നിയമങ്ങളിലും അധിഷ്ഠിതമായതുമായ ഒരു പൊതുഭരണ സംവിധാനത്തിന്റെ വികസനം അല്ലെങ്കിൽ സൃഷ്ടി.
* അഴിമതിയുടെ സ്രോതസ്സുകളെക്കുറിച്ചും കാരണങ്ങളെക്കുറിച്ചും മെച്ചപ്പെട്ട അന്വേഷണം.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടത്തെക്കുറിച്ചും രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും ജനങ്ങളെ പരസ്യമായി അറിയിക്കുക.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടമാകാതിരിക്കാൻ ഒരു വ്യക്തിയുടെ ഔദ്യോഗിക സ്ഥാനങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം.
* പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി, അഴിമതിക്കായി സമർപ്പിച്ച പ്രത്യേക നിയമങ്ങളുടെ സൃഷ്ടി.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.gov.am/files/docs/74.pdf |title=Republic of Armenia Anti-Corruption strategy and Implementation Action Plan |date=2003 |publisher=Republic of Armenia |access-date=16 February 2022}}&lt;/ref&gt;

=== മറ്റുള്ളവ ===
മറ്റ് പൊതുവായ വെല്ലുവിളികളിൽ  വ്യാവസായിക-കാർഷിക ഉൽപ്പാദന വർധന, മണ്ണ്, വായു, വെള്ളം എന്നിവയിലേക്ക് നേരിട്ട് വിഷാംശമുള്ള രാസവസ്തുക്കളുടെ ഉദ്വമനം, ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളുടെ സുസ്ഥിരമല്ലാത്ത ഉപയോഗം, സുസ്ഥിരമായ ചൂഷണത്തിലേക്കോ ആ വിഭവങ്ങളുടെ ശോഷണത്തിലേക്കോ നയിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഉപജീവനത്തിനായി പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെ ഉയർന്ന തോതിൽ ആശ്രയിക്കുന്ന അവസ്ഥ, ശൈശവ വിവാഹം, കടബാധ്യത, കാര്യക്ഷമത കുറഞ്ഞ സിവിൽ സർവീസ്, [[ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷ|ഭക്ഷ്യ അരക്ഷിതാവസ്ഥ]], [[സാക്ഷരത|നിരക്ഷരത]], [[തൊഴിലില്ലായ്മ]] എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പല വികസ്വര രാഷ്‌ട്രങ്ങളുടെയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ പ്രാഥമിക ഉൽ‌പ്പന്നങ്ങളിൽ ഊന്നിയതാണ്, അവരുടെ കയറ്റുമതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും വികസിത രാജ്യങ്ങളിലേക്കാണ്. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം നേരിടുമ്പോൾ, 2008-2009 ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിൽ കണ്ടതുപോലെ, ആഘാതം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വ്യാപാര പങ്കാളികളിലേക്ക് വേഗത്തിൽ പകരുന്നു.

== അവസരങ്ങൾ ==

* മനുഷ്യ മൂലധനം 
* വ്യാപാര നയം: കൂടുതൽ നിയന്ത്രണങ്ങളുള്ള നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങൾ തുറന്ന വ്യാപാര നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങളെപ്പോലെ വേഗത്തിൽ വളർന്നിട്ടില്ല. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Harrison|first=Ann|title=Openness and Growth: A Time-series, Cross-country Analysis for Developing Countries|journal=Journal of Development Economics|volume=48|issue=2|date=1996|pages=419–47|doi=10.1016/0304-3878(95)00042-9|url=https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1165&amp;context=mgmt_papers}}&lt;/ref&gt;
* നിക്ഷേപം: നിക്ഷേപം  വളർച്ചയിൽ നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* വിദ്യാഭ്യാസം&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Verspoor|first=Adriaan|title=Pathways to Change: Improving the Quality of Education in Developing Countries|journal=World Bank Discussion Papers|volume=53}}&lt;/ref&gt;
* വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം: വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ വ്യാപാരവും നേട്ടവും പരിശീലിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യാപാരത്തിനായുള്ള വർദ്ധനവ് സഹായം ടാർഗെറ്റ് 8.a.1 ന് കീഴിൽ സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 8 ൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാപാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരിപാടികളിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ സഹായിക്കുക, വ്യാപാരത്തിനും വ്യാപാര ശേഷിക്കും മുൻഗണന നൽകുക, വ്യാപാര പ്രകടനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, [[ദാരിദ്ര്യം]] കുറയ്ക്കുക എന്നിവയാണ് വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.oecd.org/aidfortrade/|title=Aid for Trade – Organisation for Economic Co-operation and Development|access-date=2020-09-24|website=www.oecd.org|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ആഗോള പങ്കാളിത്തം: സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 17 -ന്റെ ഒരു വ്യവസ്ഥ, അത് അന്താരാഷ്ട്ര നിക്ഷേപത്തിനും നൂതന സാങ്കേതിക വികസനം, വിപണിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ന്യായമായ വ്യാപാരം എന്നിവ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള പിന്തുണയും നല്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.globalgoals.org/17-partnerships-for-the-goals|title=Goal 17: Partnerships for the Goals|access-date=2020-09-25|website=The Global Goals|language=en}}&lt;/ref&gt;

== രാജ്യ ലിസ്റ്റുകൾ ==

=== ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട് അനുസരിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ===
[[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി|ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ടിന്റെ]] വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് ഡാറ്റാബേസ്, ഒക്ടോബർ 2018 പ്രകാരം ഇനിപ്പറയുന്നവ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/WEO/2018/October/English/main-report/Text.ashx|title=World Economic Outlook, October,2018, pp.134–135|access-date=2018-10-31|format=PDF}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/groups.htm|title=World Economic Outlook, Database—WEO Groups and Aggregates Information, October 2018|access-date=2018-10-31}}&lt;/ref&gt;
{{div col|colwidth=18em}}
* {{Flag|അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|അൽബേനിയ}}
* {{Flag|അൾജീരിയ}}
* {{Flag|അംഗോള}}
* {{Flag|ആന്റിഗ്വയും ബാർബുഡയും}}
* {{Flag|അർജന്റീന}}
* {{Flag|അർമേനിയ}}
* {{Flag|അസർബൈജാൻ}}
* {{Flag|ബഹാമാസ്}}
* {{Flag|ബഹ്റൈൻ}}
* {{Flag|ബംഗ്ലാദേശ്}}
* {{Flag|ബാർബഡോസ്}}
* {{Flag|ബെലാറുസ്}}
* {{Flag|ബെലീസ്}}
* {{Flag|ബെനിൻ}}
* {{Flag|ഭൂട്ടാൻ}}
* {{Flag|ബൊളീവിയ}}
* {{Flag|ബോസ്നിയ ഹെർസെഗോവിന}}
* {{Flag|ബോട്സ്വാന}}
* {{Flag|ബ്രസീൽ}}
* {{Flag|ബ്രൂണൈ}}
* {{Flag|ബൾഗേറിയ}}
* {{Flag|ബർക്കിനാ ഫാസോ}}
* {{Flag|ബുറുണ്ടി}}
* {{Flag|കംബോഡിയ}}
* {{Flag|കാമറൂൺ}}
* {{Flag|കേപ്പ് വേർഡ്}}
* {{Flag|മദ്ധ്യ ആഫ്രിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|ചാഡ്}}
* {{Flag|ചൈന}}
* {{Flag|ചിലി}}
* {{Flag|കൊളംബിയ}}
* {{Flag|കൊമോറോസ്}}
* {{Flag|ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|റിപ്പബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|കോസ്റ്റാറിക്ക}}
* {{Flag|ഐവറി കോസ്റ്റ്}}
* {{Flag|ക്രൊയേഷ്യ}}
* {{Flag|ജിബൂട്ടി}}
* {{Flag|ഡൊമിനിക്ക}}
* {{Flag|ഡൊമനിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്}}
* {{Flag|ഇക്വഡോർ}}
* {{Flag|ഈജിപ്ത്}}
* {{Flag|എൽ സാൽവഡോർ}}
* {{Flag|ഇക്വറ്റോറിയൽ ഗിനിയ}}
* {{Flag|എറിത്രിയ}}
* {{Flag|ഇസ്വാറ്റിനി}}
* {{Flag|എത്യോപ്യ}}
* {{Flag|ഫിജി}}
* {{Flag|ഗാബോൺ}}
* {{Flag|ഗാംബിയ}}
* {{Flag|ജോർജ്ജിയ (രാജ്യം)}}
* {{Flag|ഘാന}}
* {{Flag|ഗ്രെനഡ}}
* {{Flag|ഗ്വാട്ടിമാല}}
* {{Flag|ഗിനിയ}}
* {{Flag|ഗിനി-ബിസൗ}}
* {{Flag|ഗയാന}}
* {{Flag|ഹെയ്റ്റി}}
* {{Flag|ഹോണ്ടുറാസ്}}
* {{Flag|ഹംഗറി}}
* {{Flag|ഇന്ത്യ}}
* {{Flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
* {{Flag|ഇറാൻ}}
* {{Flag|ഇറാഖ്}}
* {{Flag|ജമൈക്ക}}
* {{Flag|ജോർദാൻ}}
* {{Flag|കസാഖ്സ്ഥാൻ}}
* {{Flag|കെനിയ}}
* {{Flag|കിരീബാസ്}}
* {{Flag|കുവൈറ്റ്}}
* {{Flag|കിർഗിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ലാവോസ്}}
* {{Flag|ലെബനാൻ}}
* {{Flag|ലെസോത്തോ}}
* {{Flag|ലൈബീരിയ}}
* {{Flag|ലിബിയ}}
* {{Flag|മഡഗാസ്കർ}}
* {{Flag|മലാവി}}
* {{Flag|മലേഷ്യ}}
* {{Flag|മാലദ്വീപ്}}
* {{Flag|മാലി}}
* {{Flag|മാർഷൽ ദ്വീപുകൾ}}
* {{Flag|മൗറിത്താനിയ}}
* {{Flag|മൗറീഷ്യസ്}}
* {{Flag|മെക്സിക്കോ}}
* {{Flag|ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ}}
* {{Flag|മോൾഡോവ}}
* {{Flag|മംഗോളിയ}}
* {{Flag|മൊണ്ടിനെഗ്രോ}}
* {{Flag|മൊറോക്കൊ}}
* {{Flag|മൊസാംബിക്}}
* {{Flag|മ്യാൻമാർ}}
* {{Flag|നമീബിയ}}
* {{Flag|നൗറു}}
* {{Flag|നേപ്പാൾ}}
* {{Flag|നിക്കരാഗ്വ}}
* {{Flag|നൈജർ}}
* {{Flag|നൈജീരിയ}}
* {{Flag|വടക്ക് മാസിഡോണിയ}}
* {{Flag|ഒമാൻ}}
* {{Flag|പാക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|പലാവു}}
* {{Flag|പാലസ്തീൻ}}
* {{Flag|പനാമ}}
* {{Flag|പാപുവ ന്യൂ ഗിനിയ}}
* {{Flag|പരാഗ്വേ}}
* {{Flag|പെറു}}
* {{Flag|പോളണ്ട്}}
* {{Flag|ഫിലിപ്പീൻസ്}}
* {{Flag|ഖത്തർ}}
* {{Flag|റൊമാനിയ}}
* {{Flag|റഷ്യ}}
* {{Flag|റുവാണ്ട}}
* {{Flag|സൗദി അറേബ്യ}}
* {{Flag|സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്}}
* {{Flag|സെന്റ് ലൂസിയ}}
* {{Flag|സെന്റ് വിൻസന്റ് ആൻഡ് ഗ്രനഡീൻസ്}}
* {{Flag|സമോവ}}
* {{Flag|സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപ്പെ}}
* {{Flag|സെനെഗൽ}}
* {{Flag|സെർബിയ}}
* {{Flag|സെയ്‌ഷെൽസ്}}
* {{Flag|സിയറ ലിയോൺ}}
* {{Flag|സൊമാലിയ}}
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
* {{Flag|ദക്ഷിണ സുഡാൻ}}
* {{Flag|ശ്രീലങ്ക}}
* {{Flag|സുഡാൻ}}
* {{Flag|സുരിനാം}}
* {{Flag|സിറിയ}}
* {{Flag|താജിക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ടാൻസാനിയ}}
* {{Flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
* {{Flag|കിഴക്കൻ ടിമോർ}}
* {{Flag|ടോഗോ}}
* {{Flag|ടോങ്ക}}
* {{Flag|ട്രിനിഡാഡ് ടൊബാഗോ}}
* {{Flag|ടുണീഷ്യ}}
* {{Flag|തുർക്കി}}
* {{Flag|തുർക്ക്മെനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|തുവാലു}}
* {{Flag|ഉഗാണ്ട}}
* {{Flag|ഉക്രൈൻ}}
* {{Flag|ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ}}
* {{Flag|ഉറുഗ്വേ}}
* {{Flag|ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|വാനുവാടു}
* {{Flag|വെനിസ്വേല}}
* {{Flag|വിയറ്റ്നാം}}
* {{Flag|യെമൻ}}
* {{Flag|സാംബിയ}}
* {{Flag|സിംബാബ്‌വെ}}
{{div col end}} 
'''ഐ.എം.എഫ് പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ'''

* {{Flag|അബ്ഖാസിയ}}
* {{Flag|ക്യൂബ}}
* {{Flag|ഉത്തര കൊറിയ}}
* {{Flag|സഹ്രാവി അറബ് ഡെമോക്രാറ്റിക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|സൗത്ത് ഒസ്സെഷ്യ}}

=== വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നേടിയ രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ===
നാല് ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും പുതിയ [[യൂറോസോൺ]] യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഇനിപ്പറയുന്ന പട്ടിക 1990-കൾ വരെ ചരിത്രപരമായി വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ആയി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു, ഇപ്പോൾ അവയെ ഐ.എം.എഫ് വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ബ്രാക്കറ്റിലെ സമയം എന്നത് അവയെ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയ സമയമാണ്.

* {{Flag|ഹോങ്കോങ്ങ്}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/weo0598/pdf/0598sta.pdf|title=IMF Advanced Economies List. World Economic Outlook, May 1998, p. 134|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ഇസ്രയേൽ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|സിംഗപ്പൂർ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|ദക്ഷിണ കൊറിയ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|തായ്‌വാൻ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;&lt;ref&gt;The recognition of Taiwan is disputed; most UN-member states officially recognise the sovereignty of the [[People's Republic of China]] over Taiwan, however, some others maintain non-diplomatic relations with the [[Republic of China]]. See [[Foreign relations of Taiwan]].&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സൈപ്രസ്}} (2001 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2001/01/pdf/append.pdf|title=World Economic Outlook, April 2001, p.157|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവേനിയ}} (2007 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2007/01/pdf/statappx.pdf|title=World Economic Outlook, April 2007, p.204|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മാൾട്ട}} (2008 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2008, p.236|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}} (2009 മുതൽ,&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2009, p.184|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt; 2006 മുതൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രകാരം)&lt;ref name=&quot;worldbank06&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.radio.cz/en/article/76314|title=World Bank Marks Czech Republic's Graduation to 'Developed' Status|access-date=22 January 2007|last=Velinger|first=Jan|date=28 February 2006|publisher=Radio Prague}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവാക്യ}} (2009 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot; /&gt;
* {{Flag|എസ്റ്റോണിയ}} (2011 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2011, p.172|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലാത്വിയ}} (2014 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2014, p.160|access-date=2014-05-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലിത്വാനിയ}} (2015 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2015, p.48|access-date=2015-04-11}}&lt;/ref&gt;

വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് താഴെപ്പറയുന്ന മൂന്ന് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് ഡാറ്റ ഇല്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഡാറ്റയുടെ അഭാവം കാരണം, വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് അവ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ അതോ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ എന്ന് വിലയിരുത്താൻ പ്രയാസമാണ്.

* {{Flag|സാൻ മരീനോ}} (2012 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, October 2012, p.180|access-date=2016-08-04}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മകൗ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2016, p.148|access-date=2016-06-25}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|പോർട്ടോ റിക്കോ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot; /&gt;

=== പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ ===
പത്ത് രാജ്യങ്ങൾ &quot;പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യം&quot; എന്ന വർഗ്ഗീകരണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ ഇതുവരെ ഒരു വികസിത രാജ്യത്തിന്റെ പദവിയിൽ എത്തിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, മാക്രോ ഇക്കണോമിക് അർത്ഥത്തിൽ, അവരുടെ വികസ്വര എതിരാളികളെ മറികടക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളാണ് അവ:
*{{flag|ബ്രസീൽ}}
*{{flag|ചൈന}}
*{{flag|ഇന്ത്യ}}
*{{flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
*{{flag|മലേഷ്യ}}
*{{flag|മെക്സിക്കോ}}
*{{flag|ഫിലിപ്പീൻസ്}}
*{{flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
*{{flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
*{{flag|തുർക്കി}}

=== ബ്രിക്സ് രാജ്യങ്ങൾ ===
അഞ്ച് രാജ്യങ്ങൾ &quot;എമർജിംഗ് മാർക്കറ്റ്&quot; ഗ്രൂപ്പുകളിൽ പെടുന്നു, അവയെ ഒരുമിച്ച് [[ബ്രിക്‌സ്‌]] രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു:

* {{Flag|ബ്രസീൽ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|റഷ്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ഇന്ത്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ചൈന}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}} (2010 മുതൽ)

== സമൂഹവും സംസ്കാരവും ==

=== മീഡിയ കവറേജ് ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ മാധ്യമ കവറേജ് നോക്കുമ്പോൾ, പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ ഒരു സാമാന്യവൽക്കരിച്ച വീക്ഷണം വികസിച്ചതായി കാണാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ [[ബഹുജനമാദ്ധ്യമം|പൊതുമാധ്യമങ്ങളിൽ]] [[ദാരിദ്ര്യം|ദാരിദ്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള]] നെഗറ്റീവ് ചിത്രങ്ങളും കവറേജുകളും പതിവാണ്. ഈ പൊതുവായ കവറേജ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു പ്രബലമായ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പ് സൃഷ്ടിച്ചു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.e-ir.info/2016/11/23/dependency-theory-a-useful-tool-for-analyzing-global-inequalities-today/|title=Dependency Theory: A Useful Tool for Analyzing Global Inequalities Today?|access-date=2020-02-21|website=E-International Relations|language=en-US}}&lt;/ref&gt; 

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് എന്ത് വിവരമാണ് ലഭിക്കുന്നത് എന്നതിലും മാധ്യമങ്ങൾ ഒരു പങ്കു വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. വാർത്തകൾ പലപ്പോഴും അസന്തുലിതാവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Philo|first=Greg|date=2001|title=An unseen world: how the media portrays the poor|journal=UNESCO Courier|volume=54|issue=11|page=44}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് മറ്റ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കവറേജ് പലപ്പോഴും ലഭിക്കില്ല, പകരം വികസിത രാജ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഉദാരമായ കവറേജ് ലഭിക്കുന്നു.

== ഇതും കാണുക ==
* [[കോളനിവാഴ്ച]]
* [[ഭൂപരിഷ്കരണം]]

== അവലംബം ==
{{Reflist}}


[[വർഗ്ഗം:സുസ്ഥിര വികസനം]]
[[വർഗ്ഗം:മാനവികഭൂമിശാസ്ത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:മൃദു പദപ്രയോഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സാമ്പത്തിക ഭൂമിശാസ്ത്രം]]</text>
      <sha1>ee5rl2eo7glti3ydodg5q91pvsffl10</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759248</id>
      <parentid>3759243</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:50:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>/* രാജ്യ ലിസ്റ്റുകൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="160932" xml:space="preserve">{{PU|Developing country}}
{{Notice |heading=അറിയിപ്പ്|center=y |{{Inprogress}} വികസ്വര രാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ താൾ പുരോഗമിക്കുകയാണ്. മെച്ചപ്പെടുത്തിയും തെറ്റുകൾ തിരുത്തിയും താങ്കൾക്ക് സഹായിക്കാം}}
[[File:IMF advanced economies and UN least developed countries.svg|thumb|450px|&lt;!-- Map is up to date, despite the file name. --&gt;
{{legend|#00b9fa|[[Developed countries|വികസിത രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#ffb219|വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ}}
{{legend|#ff562f|[[Least developed countries|ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}&lt;br /&gt;[[ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട്|ഐഎംഎഫ്]], [[United Nations|യുഎൻ]] എന്നിവ പ്രകാരമുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ വർഗ്ഗീകരണങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;IMF1&quot;&gt;{{cite web |title=World Economic and Financial Surveys World Economic Outlook Database—WEO Groups and Aggregates Information |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2022/01/weodata/groups.htm |website=IMF.org |publisher=International Monetary Fund |access-date=2 June 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/publication/ldc_list.pdf Least Developed Countries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110517090756/http://www.unohrlls.org/en/ldc/related/62/ |date=17 May 2011 }} ([http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf 2018 list] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191221185727/http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf |date=21 December 2019 }})&lt;/ref&gt;]]
[[File:2020 UN Human Development Report.svg|thumb|[[മാനവ വികസന സൂചിക]] പ്രകാരമുള്ള വിവിധ വിഭാഗങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ലോക ഭൂപടം (2019 ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, 2020 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്)
{| border=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; background:none;&quot;
|-
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#12394b|വളരെ ഉയർന്നത് (≥ 0.800)}}
{{Legend|#358993|ഉയർന്നത് (0.700–0.799)}}
{{Legend|#5dc3cb|ഇടത്തരം (0.550–0.699)}}
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#c1e6e6|കുറവ് (≤ 0.549)}}
{{Legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}
|}|450px]]
മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ വികസനം കുറഞ്ഞ വ്യാവസായിക അടിത്തറയും കുറഞ്ഞ [[മാനവ വികസന സൂചിക|മാനവ വികസന സൂചികയും]] (എച്ച്ഡിഐ) ഉള്ള രാജ്യമാണ് '''വികസ്വര രാജ്യം''' എന്ന് നിർവ്വചനത്തിൽ വരുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/economicsprincip00osul|title=Economics: Principles in Action|last=O'Sullivan|first=Arthur|last2=Sheffrin|first2=Steven M.|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2003|isbn=978-0-13-063085-8|location=Upper Saddle River, New Jersey 07458|page=[https://archive.org/details/economicsprincip00osul/page/n487 471]|author-link=Arthur O'Sullivan (economist)|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; എന്നിരുന്നാലും, ഈ നിർവചനം സാർവത്രികമായി അംഗീകരിക്കുന്നില്ല. ഏത് രാജ്യങ്ങളാണ് ഈ വിഭാഗത്തിന് യോജിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നതിനായുള്ള യാതൊരുവിധ കരാറും ഇതുവരെ ഇല്ല.&lt;ref name=&quot;UN&quot;&gt;{{Cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#ftnc|title=Composition of macro geographical (continental) region|publisher=United Nation s|archive-url=https://web.archive.org/web/20100306024500/http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm|archive-date=6 March 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യത്തെ '''താഴ്ന്നതും ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ളതുമായ രാജ്യം''' ('''low and middle-income country''' -'''LMIC''') എന്ന പദവുമായി പരസ്പരം മാറിമാറി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും ഇത് രാജ്യങ്ങളുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ മാത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ലോക ബാങ്ക്, പ്രതിശീർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ, ഉയർന്ന, ഉയർന്ന-മധ്യ, താഴ്ന്ന-ഇടത്തരം, കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു. ലീസ്റ്റ് ഡെവലപ്പ്ഡ്, ലാൻഡ്ലോക്ക്ഡ് ഡവപ്പിങ്ങ്, സ്മാൾ ഐലൻഡ് ഡവലപ്പിങ് എന്നിവയെല്ലാം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ്. സ്പെക്ട്രത്തിന്റെ മറ്റേ അറ്റത്തുള്ള രാജ്യങ്ങളെ സാധാരണയായി ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ഈ പദം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെച്ചൊല്ലി തർക്കങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; “വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം” അപ്രസക്തമാവുകയാണെന്നും അവയുടെ ഉപയോഗം അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും 2015 ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. പകരം, അവരുടെ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രദേശങ്ങൾക്കും വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കുമായുള്ള ഡാറ്റ സമാഹരണങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കും എന്ന് പറഞ്ഞു.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പകരമായി &quot;ഗ്ലോബൽ സൗത്ത്&quot; എന്ന പദവും ചിലർ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിൽ ചരിത്രപരമായ അല്ലെങ്കിൽ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പൊതുവായ ചില സവിശേഷതകൾ ഉണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഈ രാജ്യങ്ങളിൽ  സാധാരണയായി സുരക്ഷിതമായ [[കുടിവെള്ളം]], [[ശുചിത്വം]] ഊർജ ലഭ്യത, എന്നിവയിലെ കുറവ് കാണാം, അതുപോലെ ഉയർന്ന അളവിലുള്ള [[മലിനീകരണം]] (ഉദാ. [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], വീടിനുള്ളിലെ വായു മലിനീകരണം, [[ജലമലിനീകരണം]]), പകർച്ചവ്യാധികൾ ഉള്ള ആളുകളുടെ ഉയർന്ന അനുപാതം, [[റോഡപകടം|റോഡപകടങ്ങളുടെ]] വലിയ എണ്ണം, മോശം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവയും ഇത്തരം രാജ്യങ്ങളിൽ കാണാം. അതേപോലെ രാജ്യങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും, വ്യാപകമായ [[ദാരിദ്ര്യം]], ഉയർന്ന [[അപരാധം|കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ]] നിരക്ക്, താഴ്ന്ന [[വിദ്യാഭ്യാസം|വിദ്യാഭ്യാസ]] നിലവാരം, [[കുടുംബാസൂത്രണം|കുടുംബാസൂത്രണ]] സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള അപര്യാപ്തമായ പ്രവേശനം, അനൗപചാരികമായ നിരവധി സെറ്റിൽമെന്റുകൾ, എല്ലാ സർക്കാർ തലങ്ങളിലെയും [[അഴിമതി]], രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരത എന്നിവയും ഉണ്ട്. മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും ഉയർന്ന &quot;കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത (enviormangtal vulnerability)&quot; ഉള്ളതിനാൽ [[ആഗോളതാപനം]] സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളേക്കാൾ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ബാധിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക, പാരിസ്ഥിതിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ വികസനത്തെ സഹായിക്കുന്നതിന് സർക്കാരുകളും മറ്റ് ഏജൻസികളും നൽകുന്ന ധനസഹായമാണ് ഡവലപ്പ്മെന്റ് എയിഡ് (വികസന സഹായം) അല്ലെങ്കിൽ ഡവലപ്പ്മെന്റ് കൊ-ഓപ്പറേഷൻ (വികസന സഹകരണം). ഈ പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ പലതും മറികടക്കാനാണ് [[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ]] [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] രൂപീകരിച്ചത്.

== നിർവ്വചനങ്ങൾ ==
[[File:Least Developed Countries.png|thumb|upright=1.6|
{{legend|#007f00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] അനുസരിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#00ff00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] പ്രകാരമല്ലാത്ത ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#ff0000|വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് പ്രവേശനം നേടിയവ}}&lt;br /&gt;
]]
[[File:Hunger Map 2020 World Food Programme.svg|thumb|310px|രാജ്യം അനുസരിച്ച് പോഷകാഹാരക്കുറവുള്ള ആളുകളുടെ ശതമാനം, [[World Food Programme|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020&lt;br /&gt;
{{Legend|#29b8c7|2.5% ൽ കുറവ്}}
{{Legend|#16b484|2.5%-5.0%}}
{{Legend|#fec960|5.0–14.9%}}
{{Legend|#f47846|15.0–24.9%}}
{{Legend|#f2203a|25.0–34.9%}}
{{Legend|#7f0928|35.0% ൽ കൂടുതൽ}}
{{Legend|#b5aba4|ഡാറ്റാ ഇല്ല}}]]

=== രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന നിബന്ധനകൾ ===
വികസനത്തിന്റെ തലങ്ങളിലേക്ക് രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ നിരവധി പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. രാജ്യങ്ങളുടെ വർഗ്ഗീകരണം സ്രോതസ്സുകളിലുടനീളം വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചിലപ്പോൾ ഈ വർഗ്ഗീകരണങ്ങളോ, അതിനായി ഉപയോഗിച്ച നിർദ്ദിഷ്ട പദങ്ങളോ അപമാനകരമാണെന്നും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

==== വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾ പ്രകാരം ====
[[പ്രമാണം:High-income_economies_2019.png|പകരം=|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 2019 ലെ ലോകബാങ്കിന്റെ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ഭൂപടം; ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നീലയിൽ സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, അതേസമയം മുൻ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ തേൽ നിറത്തിൽ കാണിക്കുന്നു.]]
പ്രതിവർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ലോക ബാങ്ക് ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു, ഓരോ വർഷവും ജൂലൈ 1 ന് വീണ്ടും ക്രമീകരിക്കും:&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

# കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)
# താഴ്ന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസിത രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)

&quot;ഉയർന്ന വരുമാനം&quot; ഇല്ലാത്ത മൂന്ന് ഗ്രൂപ്പുകളെ ഒരുമിച്ച് &quot;താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ&quot; (LMICs) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ വർഗ്ഗീകരണം അറ്റ്ലസ് രീതി ഉപയോഗിച്ച് കണക്കാക്കിയ ആളോഹരി മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനം (GNI) (നിലവിലെ US $) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്.&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; എല്ലാ വർഷവും ജൂലൈ 1 -ന് വർഗ്ഗീകരണം പുതുക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, 2019 ജൂലൈയിൽ, ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം, മൊത്തം ദേശീയ വരുമാനം (ജിഎൻഐ) പ്രതിശീർഷത്തിൽ 12,375 ൽ (നിലവിലെ യുഎസ് ഡോളറിൽ) കൂടുതലും; താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം ജിഎൻഐ പ്രതിശീർഷം 1,026 യുഎസ് ഡോളറിൽ താഴെയുമായിരുന്നു.

==== വിപണികളും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയും അനുസരിച്ച് ====
&quot;രാജ്യം&quot; എന്നതിനുപകരം &quot;മാർക്കറ്റ്&quot; എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കുന്നത് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് വിപരീതമായി രാജ്യങ്ങളുടെ മൂലധന വിപണിയുടെ സവിശേഷതകളിൽ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.

* വികസിത രാജ്യങ്ങളും വികസിത വിപണികളും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയോ മൂലധന വിപണിയുടെ വലിപ്പമോ കുറയുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു:
** പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;Globalization&quot;&gt;{{Cite book|title=Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy|last=Bożyk|first=Paweł|publisher=Ashgate Publishing, Ltd|year=2006|isbn=978-0-7546-4638-9|chapter=Newly Industrialized Countries}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Limits&quot;&gt;{{Cite book|title=The Limits of Convergence|last=Guillén|first=Mauro F.|publisher=Princeton University Press|year=2003|isbn=978-0-691-11633-4|chapter=Multinationals, Ideology, and Organized Labor|author-link=Mauro F. Guillén}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AIA&quot;&gt;{{Cite book|title=Geography, An Integrated Approach|last=Waugh|first=David|publisher=Nelson Thornes Ltd.|year=2000|isbn=978-0-17-444706-1|edition=3rd|pages=563, 576–579, 633, and 640|chapter=Manufacturing industries (chapter 19), World development (chapter 22)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Principles&quot;&gt;{{Cite book|title=Principles of Economics|last=Mankiw|first=N. Gregory|year=2007|isbn=978-0-324-22472-6|edition=4th}}&lt;/ref&gt;
** വളർന്നു വരുന്ന വിപണികൾ
** അതിർത്തി വിപണികൾ
** വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ (സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു)

മറ്റ് മാനദണ്ഡങ്ങൾ പ്രകാരം, ചില രാജ്യങ്ങൾ വികസനത്തിന്റെ ഒരു ഇന്റർമീഡിയറ്റ് ഘട്ടത്തിലാണ്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തെത്തുടർന്ന്, [[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി]] (IMF) പറയുന്ന പരിവർത്തനത്തിലുള്ള രാജ്യങ്ങലിൽ മധ്യ, കിഴക്കൻ യൂറോപ്പിലെ (ഉൾപ്പെടെ) യുഎൻ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും &quot;കിഴക്കൻ യൂറോപ്പ് ഗ്രൂപ്പിൽ&quot; ഉൾപ്പെട്ടിരുന്ന മധ്യ യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങൾ); മധ്യേഷ്യയിലെ മുൻ [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ]] (യുഎസ്എസ്ആർ) രാജ്യങ്ങൾ ([[കസാഖ്സ്ഥാൻ]], [[ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ]], [[കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ]], [[താജിക്കിസ്ഥാൻ]], [[തുർക്‌മെനിസ്ഥാൻ]]); [[മംഗോളിയ]] എന്നിവയുണ്ട്. 2009-ഓടെ, IMF-ന്റെ വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് രാജ്യങ്ങളെ &quot;(1) പ്രതിശീർഷ വരുമാന നിലവാരം, (2) കയറ്റുമതി വൈവിധ്യവൽക്കരണം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ച് വികസിത, ഉയർന്നുവരുന്ന, അല്ലെങ്കിൽ വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളായി തരംതിരിച്ചു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/faq.htm#q4b|title=Q. How does the WEO categorize advanced versus emerging and developing economies?|access-date=20 July 2009|website=[[International Monetary Fund]]}}&lt;/ref&gt;

==== ഭൂമിശാസ്ത്രം പ്രകാരം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഭൂമിശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് തരം തിരിക്കാം:

* ചെറിയ ദ്വീപ് വികസ്വര സംസ്ഥാനങ്ങൾ (സമാനമായ [[സുസ്ഥിര വികസനം|സുസ്ഥിര വികസന]] വെല്ലുവിളികൾ പങ്കിടുന്ന ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളായ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടം: ചെറുതും എന്നാൽ വളരുന്നതുമായ ജനസംഖ്യ, പരിമിതമായ വിഭവങ്ങൾ, വിദൂരത, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾക്കുള്ള]] സാധ്യത, ബാഹ്യ ആഘാതങ്ങൾക്കുള്ള സാധ്യത, [[അന്താരാഷ്ട്രവാണിജ്യം|അന്താരാഷ്ട്ര വ്യാപാരത്തെ]] അമിതമായി ആശ്രയിക്കൽ, ദുർബലമായ ചുറ്റുപാടുകളും).
* ഭൂരഹിത വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ( [[കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട രാജ്യം|ഭൂരഹിത രാജ്യങ്ങൾ]] പലപ്പോഴും സാമ്പത്തികവും മറ്റ് ദോഷങ്ങളും അനുഭവിക്കുന്നു)

==== മറ്റ് പാരാമീറ്ററുകൾ പ്രകാരം ====

* കനത്ത കടബാധ്യതയുള്ള ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾ (Heavily indebted poor countries)- ഐഎംഎഫിന്റെയും ലോക ബാങ്കിന്റെയും മറ്റൊരു നിർവചനം
* പരിവർത്തന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ (Transition economy)- ഇവ കേന്ദ്രീകൃതമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത ഒരു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് കമ്പോളത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു
* മൾട്ടി-ഡൈമൻഷണൽ ക്ലസ്റ്ററിംഗ് സിസ്റ്റം: വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്ത വികസന മുൻഗണനകളും വിഭവങ്ങളിലേക്കും സ്ഥാപനപരമായ ശേഷികളിലേക്കും പ്രവേശന നിലവാരമുണ്ടെന്നും മനസ്സിലാക്കുകയും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയും അവയുടെ സവിശേഷതകളെയും കുറിച്ച് കൂടുതൽ ധാരണ നൽകാനും അവയെ, ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെയും അസമത്വത്തിന്റെയും അളവ്, ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും നവീകരണവും, രാഷ്ട്രീയ നിയന്ത്രണങ്ങൾ, ബാഹ്യ പ്രവാഹങ്ങളെ ആശ്രയിക്കൽ തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അഞ്ച് വ്യത്യസ്ത ഗ്രൂപ്പുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Koch|first=Svea|date=2015-06-01|title=From Poverty Reduction to Mutual Interests? The Debate on Differentiation in EU Development Policy|journal=Development Policy Review|volume=33|issue=4|pages=479–502|doi=10.1111/dpr.12119|issn=1467-7679|url=http://edoc.vifapol.de/opus/volltexte/2013/4586/pdf/BP_2.2013.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Vázquez|first=Sergio Tezanos|last2=Sumner|first2=Andy|date=December 2013|title=Revisiting the Meaning of Development: A Multidimensional Taxonomy of Developing Countries|journal=The Journal of Development Studies|volume=49|issue=12|pages=1728–1745|doi=10.1080/00220388.2013.822071}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Taeihagh|first=Araz|title=Crowdsourcing, Sharing Economies and Development|journal=Journal of Developing Societies|volume=33|issue=2|year=2017|pages=191–222|doi=10.1177/0169796x17710072|arxiv=1707.06603}}&lt;/ref&gt;

==== സ്വയം പ്രഖ്യാപനം ====
പൊതുവേ, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ഏതൊരു രാജ്യത്തിന്റെയും &quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന അവകാശവാദം അംഗീകരിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ 20 വർഷത്തിനിടയിൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സാമ്പത്തിക സൂചകങ്ങളാലും &quot;വികസിതം&quot; ആയിത്തീർന്ന ചില രാജ്യങ്ങൾ ഇപ്പോഴും അവരെ &quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; എന്ന് തരംതിരിക്കണമെന്ന് നിർബന്ധിക്കുന്നു, കാരണം അത് അവർക്ക് [[ലോക വ്യാപാര സംഘടന]]യിൽ മുൻഗണനകൾക്ക് അർഹത നൽകുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് [[ബ്രൂണൈ]], [[ഹോങ്കോങ്]] തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങൾ. [[കുവൈറ്റ്‌]], [[മകൗ]], [[ഖത്തർ]], [[സിംഗപ്പൂർ]], [[ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ]] എന്നിവ ഈ സ്വയം പ്രഖ്യാപിത പദവിയെ ഉദ്ധരിക്കുകയും വിമർശിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://trumpwhitehouse.archives.gov/presidential-actions/memorandum-reforming-developing-country-status-world-trade-organization|title=Memorandum on Reforming Developing-Country Status in the World Trade Organization.|date=26 July 2019|website=[[whitehouse.gov]]}}&lt;/ref&gt;

=== വികസനത്തിന്റെ അളവും ആശയവും ===
[[പ്രമാണം:Newly_industrialized_countries_2013.svg|ലഘുചിത്രം| 2013 പ്രകാരം പുതുതായി വ്യാവസായിക രാജ്യങ്ങലായവ.]]
സാമ്പത്തികമോ മാനുഷികമോ ആയ ഘടകങ്ങളാൽ വികസനം അളക്കാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പൊതുവേ, ജനസംഖ്യയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ കാര്യമായ തോതിൽ വ്യാവസായികവൽക്കരണം നേടിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങളാണ്. മിക്ക കേസുകളിലും അവ താഴ്ന്ന ജീവിതനിലവാരം ഉള്ള രാജ്യങ്ങളാണ് . കുറഞ്ഞ വരുമാനവും ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും തമ്മിൽ ബന്ധമുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt; പ്രതിശീർഷ വരുമാനം, [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനം]], ആയുർദൈർഘ്യം, സാക്ഷരതാ നിരക്ക്, സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചിക തുടങ്ങിയ സ്ഥിതിവിവര സൂചികകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് രാജ്യത്തിന്റെ വികസനം അളക്കുന്നത്. ഡാറ്റ ലഭ്യമായ രാജ്യങ്ങളുടെ മാനുഷിക വികസനത്തിന്റെ തോത് അളക്കാൻ, മുകളിൽ പറഞ്ഞ ചില സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ സംയുക്ത സൂചകമായ [[മാനവ വികസന സൂചിക|ഹ്യൂമൻ ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡക്‌സ്]] (HDI) യുഎൻ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. വളർച്ചയെ വിലയിരുത്തുന്നതിനായി ലോകത്തിലെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളും പ്രമുഖ വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു ബ്ലൂപ്രിൻറിൽ നിന്നാണ് യുഎൻ [[സഹസ്രാബ്ദ വികസനലക്ഷ്യങ്ങൾ|സഹസ്രാബ്ദ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] നിശ്ചയിച്ചത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/millenniumgoals/|title=United Nations Millennium Development Goals|access-date=2018-03-28|website=www.un.org}}&lt;/ref&gt; ഈ ലക്ഷ്യങ്ങൾ 2015-ൽ അവസാനിപ്പിച്ച് [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] അവതരിപ്പിച്ചു.

വികസ്വര രാഷ്ട്രം എന്ന സങ്കൽപ്പം, വൈവിധ്യമാർന്ന ദിശാസൂചനകളുള്ള നിരവധി സൈദ്ധാന്തിക സംവിധാനങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു - ഉദാഹരണത്തിന്, കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവാകൽ, [[വിമോചനദൈവശാസ്ത്രം|വിമോചന ദൈവശാസ്ത്രം]], [[മാർക്സിസം]], സാമ്രാജ്യത്വ വിരുദ്ധത, ആധുനികവൽക്കരണം, സാമൂഹിക മാറ്റം, രാഷ്ട്രീയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ .

രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തിന്റെ ഘട്ടം മുതൽ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള മേഖലാപരമായ മാറ്റങ്ങളാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന സൂചകം. ശരാശരി, ദ്വിതീയ മേഖലയിൽ ( നിർമ്മാണം) 50% സംഭാവനയുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ഗണ്യമായി വളർച്ചയുലവയാണ്. അതുപോലെ തൃതീയ മേഖലയുടെ ശക്തികേന്ദ്രമുള്ള രാജ്യങ്ങളും സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ ഉയർന്ന നിരക്ക് കാണുന്നു.

== വിമർശനങ്ങളും അനുബന്ധ പദങ്ങളും ==
വികസ്വര രാജ്യം എന്ന പദത്തിൻറെ ഉപയോഗത്തിനെത്രിരെ വിമർശനമുണ്ട്. ഒരു വികസിത രാജ്യവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഈ പദം ഇത്തരത്തിലുള്ള രാജ്യത്തിന്റെ അപകർഷതയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt; [[ക്യൂബ|ക്യൂബയും]] [[ഭൂട്ടാൻ|ഭൂട്ടാനും]] പോലുള്ള ഏതാനും രാജ്യങ്ങൾ പിന്തുടരേണ്ടെന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ പരമ്പരാഗത പാശ്ചാത്യ മാതൃകയിലേക്ക് വികസിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം ആയി അതിനെ കരുതാം. &lt;ref name=&quot;Karma Ura&quot;&gt;{{Cite web|url=http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/savifadok/volltexte/2009/305/pdf/mono_1en_bt_dev_stry.pdf|title=The Bhutanese development story|access-date=17 September 2012|last=Ura|first=Karma}}&lt;/ref&gt; മൊത്തത്തിലുള്ള ദേശീയ സന്തോഷ സൂചകം പോലെയുള്ള ഇതര അളവുകൾ പ്രധാന സൂചകങ്ങളായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം|260x260ബിന്ദു| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
&quot;വികസ്വര&quot;, &quot;അവികസിത&quot; എന്നീ പദങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തെ ചോദ്യം ചെയ്ത ആദ്യകാല വിമർശനങ്ങളിലൊന്ന്, അമേരിക്കയും ആഫ്രിക്കൻ ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ പാരാമീറ്ററുകൾ താരതമ്യം ചെയ്ത് 1973-ൽ പ്രമുഖ ചരിത്രകാരനും അക്കാദമികനുമായ വാൾട്ടർ റോഡ്‌നി നടത്തിയതാണ് . &lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://abahlali.org/files/3295358-walter-rodney.pdf|title=''How Europe Underdeveloped Africa''|last=Rodney|first=Walter|date=1973|publisher=Bogle-L'Ouverture Publications, London and Tanzanian Publishing House, Dar-Es-Salaam|page=25|language=en}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; നിർവചിക്കുന്നതിന് &quot;സ്ഥാപിത നിര്വ്വചനം&quot; ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;unstated.un.org&quot;&gt;{{Cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|title=Millennium Development Indicators: World and regional groupings|access-date=13 May 2017|date=2003|publisher=[[United Nations Statistics Division]]|at=Note b|archive-url=https://web.archive.org/web/20050210031555/http://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|archive-date=10 February 2005}}&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞനും സുസ്ഥിര വികസന വിദഗ്ധനുമായ [[ജെഫ്രി സെയ്ക്സ്|ജെഫ്രി സാക്‌സിന്റെ]] അഭിപ്രായത്തിൽ, വികസിതവും വികസ്വരവുമായ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള നിലവിലെ വിഭജനം പ്രധാനമായും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു പ്രതിഭാസമാണ്. &lt;ref name=&quot;The End of Poverty&quot;&gt;{{Cite book|title=The End of Poverty|title-link=The End of Poverty|last=Sachs|first=Jeffrey|publisher=The Penguin Press|year=2005|isbn=1-59420-045-9|location=New York, New York}}&lt;/ref&gt;  അന്തരിച്ച ആഗോള ആരോഗ്യ വിദഗ്ധൻ [[ഹാൻസ് റോസ്‌ലിങ്|ഹാൻസ് റോസ്ലിംഗ്]] ഈ ആശയം &quot;കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്&quot; എന്ന് പറഞ്ഞ് ഈ നിബന്ധനകൾക്കെതിരെ വാദിച്ചു. &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; വ്യക്തമായ നിർവചനത്തിന്റെ അഭാവം കണക്കിലെടുത്ത്, സുസ്ഥിര വിദഗ്ധനും ഗ്ലോബൽ ഫുട്‌പ്രിന്റ് നെറ്റ്‌വർക്കിന്റെ സ്ഥാപകനുമായ മാത്തിസ് വാക്കർനാഗൽ, രാജ്യങ്ങളുടെ ബൈനറി ലേബലിംഗ് &quot;വിവരണാത്മകമോ വിശദീകരണമോ അല്ല&quot; എന്ന് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.newsociety.com/Books/E/Ecological-Footprint|title=Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget|last=Wackernagel|first=Mathis|last2=Beyers|first2=Bert|publisher=New Society Publishers|year=2019|isbn=978-0865719118|location=Gabriola Island, BC, Canada|pages=132|author-link=Mathis Wackernagel}}&lt;/ref&gt; വാക്കർനാഗലും റോസ്‌ലിംഗും വാദിക്കുന്നത്, വാസ്തവത്തിൽ, രണ്ട് തരം രാജ്യങ്ങളല്ല, 200-ലധികം വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾ, എല്ലാം ഒരേ പ്രകൃതി നിയമങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഓരോന്നിനും തനതായ സവിശേഷതകളുണ്ട് എന്നാണ്. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot; /&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന പദം നിലവിലെ സാഹചര്യത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 1990-കളുടെ അവസാനം മുതൽ, യുഎൻ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളായി തിരിച്ച രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വിഭാഗത്തേക്കാൾ ഉയർന്ന വളർച്ചാ നിരക്ക് പ്രകടിപ്പിക്കാൻ പ്രവണത കാണിക്കുന്നു..&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2014|title=On the structure of the present-day convergence|url=https://www.academia.edu/30720894|journal=Campus-Wide Information Systems|volume=31|issue=2/3|pages=139–152|doi=10.1108/CWIS-11-2013-0064}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന വാക്കിന്റെ യൂഫെമിസ്റ്റിക് വശം മോഡറേറ്റ് ചെയ്യാൻ, [[അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകൾ]] സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ രാജ്യം എന്ന പദം ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി-ഇത് ഒരു അർത്ഥത്തിലും വികസ്വരമായി കണക്കാക്കാനാവില്ല. വികസ്വര ലോക ജീവിത നിലവാരം വളരെ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് ഇത് എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.

ശിശുമരണ നിരക്ക്, ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക്, തീവ്ര ദാരിദ്ര്യ നിരക്ക് തുടങ്ങിയ സൂചികകളിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പുരോഗതി കാരണം, &quot;വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം&quot; പ്രസക്തമല്ലെന്ന് 2015-ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; ലോകവികസന സൂചകങ്ങളുടെ 2016-ലെ പതിപ്പിൽ, കാലഹരണപ്പെട്ട രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള വ്യത്യാസം കണക്കിലെടുത്ത് &quot;വികസിത&quot;, &quot;വികസ്വര&quot; രാജ്യങ്ങളെ ഇനി വേർതിരിക്കേണ്ടെന്ന് [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്ക്]] തീരുമാനിച്ചു. &lt;ref name=&quot;WB&quot;&gt;{{Cite web|url=http://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=October 22, 2016|last=Fantom|first=Neil|last2=Khokhar|first2=Tariq|date=15 April 2016|website=The Data Blog|publisher=The World Bank|last3=Purdie|first3=Edie}}&lt;/ref&gt; അതനുസരിച്ച്, ലോകബാങ്ക് ആ ഡിസ്ക്രിപ്റ്ററിന്റെ ഉപയോഗം ഘട്ടംഘട്ടമായി നിർത്തുകയാണ്. പകരം, വേൾഡ്ബാങ്കിന്റെ റിപ്പോർട്ടുകൾ (വേൾഡ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡിക്കേറ്റേഴ്‌സ് (ഡബ്ല്യുഡിഐ), ഗ്ലോബൽ മോണിറ്ററിംഗ് റിപ്പോർട്ട് എന്നിവ പോലുള്ളവ) ഇപ്പോൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള, പ്രദേശങ്ങൾക്കായുള്ള, വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കായുള്ള ഡാറ്റ സംഗ്രഹങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.. &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== മൂന്നാം ലോകം ===
സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തിനും ശീതയുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തിനും ശേഷം കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശാബ്ദങ്ങളായി, ''മൂന്നാം ലോകം'' എന്ന പദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുമായി മാറിമാറി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു, എന്നാൽ അത് നിലവിലെ രാഷ്ട്രീയത്തെയും സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നില്ല എന്നതിനാൽ ഈ ആശയം ഇപ്പോ കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്. . [[ശീതയുദ്ധം|ശീതയുദ്ധകാലത്ത്]] [[നാറ്റോ]] ( ഒന്നാം ലോകം ), [[കിഴക്കൻ ബ്ലോക്ക്|കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ബ്ലോക്ക്]] ( രണ്ടാം ലോകം, ഈ പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ലെങ്കിലും) [[ചേരിചേരാ പ്രസ്ഥാനം|അല്ലെങ്കിൽ]] (മൂന്നാം ലോകം) എന്നിങ്ങനെ രാജ്യങ്ങളെ നിർവചിക്കാൻ മൂന്ന് ലോക മാതൃക ഉടലെടുത്തു. കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, &quot;മൂന്നാം ലോകം&quot; എന്നത് ഒരു സാമ്പത്തിക ഗ്രൂപ്പിംഗിനെക്കാൾ രാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt;

=== ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് ===
&quot; ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് &quot; എന്ന പദം 2004 മുതൽ കൂടുതൽ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. &lt;ref name=&quot;concept&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.academia.edu/7917466|title=The Use of the Concept 'Global South' in Social Science &amp; Humanities|access-date=2016-10-06|last=Pagel|first=Heikie|last2=Ranke|first2=Karen|date=11 July 2014|publisher=[[Humboldt University of Berlin]]|last3=Hempel|first3=Fabian|last4=Köhler|first4=Jonas}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GYdeNdKrp8sC&amp;pg=PA13|title=Urban Poverty in the Global South: Scale and Nature|last=Mitlin|first=Diana|last2=Satterthwaite|first2=David|date=2013|publisher=Routledge|isbn=9780415624664|page=13}}&lt;/ref&gt; സമ്പന്നമായ &quot;വടക്കൻ&quot; രാജ്യങ്ങളിലെ ദരിദ്രമായ &quot;തെക്കൻ&quot; പ്രദേശങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാം. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=s3s7a39GHIEC&amp;pg=PA11|title=The Foreign Policies of the Global South: Rethinking Conceptual Frameworks|last=Braveboy-Wagner|first=Jacqueline Anne|date=2003|publisher=Lynne Rienner Publishers|isbn=9781588261755|page=11}}&lt;/ref&gt; ഈ രാജ്യങ്ങളുടെ &quot; [[കോളനിവാഴ്ച|കൊളോണിയലിസം]], [[പുതിയ സാമ്രാജ്യത്വം|നവ-സാമ്രാജ്യത്വം]], ജീവിതനിലവാരം, ആയുർദൈർഘ്യം, വിഭവങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം എന്നിവയിൽ വലിയ അസമത്വങ്ങൾ നിലനിറുത്തുന്ന വ്യത്യസ്ത സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക മാറ്റങ്ങളുടെ പരസ്പരബന്ധിതമായ ചരിത്രങ്ങളെയാണ് ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് പരാമർശിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite journal|last=Dados|first=Nour|last2=Connell|first2=Raewyn|date=2012-01-01|title=the global south|jstor=41960738|journal=Contexts|volume=11|issue=1|pages=12–13|doi=10.1177/1536504212436479}}&lt;/ref&gt;

=== അനുബന്ധ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ===
&quot;വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ&quot; എന്ന പദത്തിന് അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ഗവേഷണ സിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ട് (കാലക്രമത്തിൽ):

* ആധുനികവൽക്കരണ സിദ്ധാന്തം - സമൂഹങ്ങൾക്കുള്ളിലെ നവീകരണ പ്രക്രിയ വിശദീകരിക്കാൻ
* ആശ്രിതത്വ സിദ്ധാന്തം - ദരിദ്രവും അവികസിതവുമായ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;പരിധിയിൽ&quot; നിന്ന് സമ്പന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;കോർ&quot; ലേക്ക് വിഭവങ്ങൾ ഒഴുകുന്നു, ആദ്യത്തേതിന്റെ ചെലവ് രണ്ടാമത്തേതിനെ സമ്പന്നമാക്കുന്നു.
* വികസന സിദ്ധാന്തം - സമൂഹത്തിൽ അഭികാമ്യമായ മാറ്റം എങ്ങനെ മികച്ച രീതിയിൽ കൈവരിക്കുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരം.
* വികസനാനന്തര സിദ്ധാന്തം - വികസനത്തിന്റെ മുഴുവൻ ആശയവും പ്രയോഗവും ലോകത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ പാശ്ചാത്യ-വടക്കൻ മേധാവിത്വത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു.

== പൊതുവായ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ ==

=== സർക്കാർ, രാഷ്ട്രീയം, ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിക്ക് ശേഷം മാത്രമാണ് പൂർണ്ണ സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശവും [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യവും]] നേടിയത്. സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടുന്നത് വരെ പലതും ഒരു സാമ്രാജ്യത്വ യൂറോപ്യൻ ശക്തിയാണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ രാഷ്ട്രീയ സംവിധാനങ്ങൾ വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാണ്, എന്നാൽ മിക്ക രാഅജ്യങ്ങലിലു 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, വ്യത്യസ്തമായ വിജയവും രാഷ്ട്രീയ സ്വാതന്ത്ര്യവും ഉള്ള ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യ ഗവൺമെന്റുകൾ]] വന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Palat|first=Ravi Arvind|date=April 2010|title=World Turned Upside Down? Rise of the global South and the contemporary global financial turbulence|journal=Third World Quarterly|volume=31|issue=3|pages=365–384|doi=10.1080/01436597.2010.488465}}&lt;/ref&gt; 'ഫലപ്രദമായ [[പൗരത്വം]] ' എന്നത് [[സമൂഹശാസ്ത്രം|സാമൂഹ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ]] പാട്രിക് ഹെല്ലർ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്: &quot;സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തെ ഔപചാരിക നിയമപരമായ അവകാശങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിടവ്, ആ അവകാശങ്ങൾ അർത്ഥപൂർവ്വം പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള യഥാർത്ഥ കഴിവ്&quot;. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Heller|first=Patrick|date=October 2012|title=Democracy, Participatory Politics and Development: Some Comparative Lessons from Brazil, India and South Africa|journal=Polity|volume=44|issue=4|pages=643–665|doi=10.1057/pol.2012.19}}&lt;/ref&gt;

പൗരത്വത്തിനപ്പുറം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ക്രോസ്-ബോർഡർ മൊബിലിറ്റിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം, വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ പരമ്പരാഗത ശ്രദ്ധയുടെ തിരുത്തലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന കുടിയേറ്റ സംവാദങ്ങളിൽ വിലപ്പെട്ട വെളിച്ചം വീശുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The age of migration: international population movements in the modern world|last=Haas|first=Hein de|last2=Castles|first2=Stephen|last3=Miller|first3=Mark J|date=2020|isbn=978-1-352-00798-5|pages=96–123|oclc=1143614574}}&lt;/ref&gt; ചില രാഷ്ട്രീയ ശാസ്ത്രജ്ഞർ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ ഉടനീളം ദേശസാൽക്കരണം, വികസനം, നവലിബറൽ മൈഗ്രേഷൻ മാനേജ്മെന്റ് ഭരണകൂടങ്ങളുടെ ഒരു ടൈപ്പോളജി തിരിച്ചറിയുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Adamson|first=Fiona B.|last2=Tsourapas|first2=Gerasimos|date=24 October 2019|title=The Migration State in the Global South: Nationalizing, Developmental, and Neoliberal Models of Migration Management|journal=International Migration Review|volume=54|issue=3|pages=853–882|doi=10.1177/0197918319879057}}&lt;/ref&gt;

=== സമ്പദ്ഘടന ===
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും അപകോളനിവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം, മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പുതിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും സാമ്പത്തിക ഉത്തേജനവും ആവശ്യമായിരുന്നു. പലരും വിദേശ നിക്ഷേപത്തെ ആശ്രയിച്ചു. ഈ ഫണ്ടിംഗ് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, പക്ഷേ വ്യവസ്ഥാപരമായ ചൂഷണത്തിന്റെ ഒരു സംവിധാനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു.  അവർ വിലപേശലിനായി [[സ്വാഭാവികറബ്ബർ|റബ്ബർ]] പോലുള്ള അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ കയറ്റുമതി ചെയ്തു. പാശ്ചാത്യ ലോകത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കമ്പനികൾ പലപ്പോഴും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വിലകുറഞ്ഞ തൊഴിലാളികളെ ഉൽപാദനത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt; പാശ്ചാത്യർക്ക് ഈ സംവിധാനത്തിൽ നിന്ന് കാര്യമായ നേട്ടമുണ്ടായെങ്കിലും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവികസിതമാക്കി.

ഈ ക്രമീകരണത്തെ ചിലപ്പോൾ നിയോകൊളോണിയലിസം എന്ന് വിളിക്കുന്നു, അതായത് വികസിത രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു സംവിധാനം.&amp;nbsp;മുൻ കോളനികൾ ഇപ്പോഴും അവരുടെ മുൻ കോളനിവൽക്കരിച്ചയാളാണ് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് എന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല; അത് കൊളോണിയൽ പോലുള്ള ചൂഷണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പലപ്പോഴും സ്വയം വികസിക്കുന്നതിനുപകരം സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളെ കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.  ഈ സമ്പ്രദായം അവസാനിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/neocolonialism|title=Neocolonialism|access-date=2019-04-01|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}&lt;/ref&gt; ഈ സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നാണ് പുതിയ അന്താരാഷ്ട്ര സാമ്പത്തിക ക്രമം . വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവശേഷിപ്പിക്കുന്നതോ സ്വയംപര്യാപ്തമാക്കുന്നതോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു 'നൂൽബന്ധമില്ലാത്ത' നയം അവർക്കുണ്ട്. കൂടുതൽ വ്യക്തമായി പറഞ്ഞാൽ, അവർ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെയും വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന്റെയും മേലുള്ള പരമാധികാരത്തെ വാദിക്കുന്നു.

NIEO പോലെയുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കൂട്ടുകെട്ടുകൾ ലോക വേദിയിൽ സമത്വത്തിനായി ഇടയ്ക്കിടെ ലോബി ചെയ്യുന്നു. ചൈനയുടെ ഉയർച്ച [[ബ്രിക്|BRIC രാജ്യങ്ങളുടെ]] ഉയർച്ചയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt;

== പൊതുവായ വെല്ലുവിളികൾ ==
 
വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ മിക്കപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യുന്ന ആഗോള പ്രശ്നങ്ങളിൽ [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണം]], ആഗോള ആരോഗ്യ ഭരണം, ആരോഗ്യം, പ്രതിരോധ ആവശ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന ശാസ്ത്ര-സാങ്കേതിക രംഗത്തെ പുതുമകൾ പോലുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇത് വ്യത്യസ്തമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ager|first=Alastair|last2=Yu|first2=Gary|last3=Hermosilla|first3=Sabrina|date=September 2012|title=Mapping the key issues shaping the landscape of global public health|journal=Global Public Health|volume=7|issue=sup1|pages=S16–S28|doi=10.1080/17441692.2012.679741|pmid=22765282}}&lt;/ref&gt;

മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പൊതുവായുള്ള ഈ മാനദണ്ഡങ്ങളുണ്ട്: &lt;ref name=&quot;UN2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/development/desa/dpad/least-developed-country-category/ldc-criteria.html|title=Criteria For Identification Of LDCs|access-date=2018-03-02|date=2010-03-04|publisher=[[United Nations Department of Economic and Social Affairs]], Development Policy and Analysis Division}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;

* ഉയർന്ന [[ദാരിദ്ര്യം]] - മൂന്ന് വർഷത്തെ ശരാശരി പ്രതിശീർഷ ജിഎൻഐ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, GNI പ്രതിശീർഷ മൂല്യം US$1,025-ൽ കുറവാണെങ്കിൽ (2018-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്) രാജ്യം ഏറ്റവും വികസിത രാജ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;
* മാനവ വിഭവശേഷി ബലഹീനത ( [[പോഷണം]], ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, മുതിർന്നവരുടെ [[സാക്ഷരത]] എന്നിവയുടെ സൂചകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).
* സാമ്പത്തിക പരാധീനത (കാർഷിക ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ അസ്ഥിരത, ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും കയറ്റുമതിയുടെ അസ്ഥിരത, പാരമ്പര്യേതര പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക പ്രാധാന്യം, ചരക്ക് കയറ്റുമതി ഏകാഗ്രത, സാമ്പത്തിക കുറവിന്റെ വൈകല്യം, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളാൽ]] കുടിയിറക്കപ്പെട്ട ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).

=== നഗര ചേരികൾ ===
യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച്, 2012-ൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 33% അല്ലെങ്കിൽ ഏകദേശം 863 ദശലക്ഷം ആളുകൾ [[ചേരി|ചേരികളിലാണ്]] താമസിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/745habitat.pdf|title=State of the World's Cities Report 2012/2013: Prosperity of Cities|access-date=4 October 2013|publisher=UNHABITAT}}&lt;/ref&gt; 2012-ൽ, ചേരികളിൽ താമസിക്കുന്ന നഗര ജനസംഖ്യയുടെ അനുപാതം ഏറ്റവും ഉയർന്നത് സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലാണ് (62%), ദക്ഷിണേഷ്യ (35%), തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യ (31%), കിഴക്കൻ ഏഷ്യ (28%). &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot; /&gt; {{Rp|127}}

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ 43% ഉം വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ 78% ഉം ചേരി നിവാസികളാണെന്ന് യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;grhs2003&quot;&gt;[http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf The challenge of slums – Global report on Human Settlements] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921055009/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf|date=21 September 2013}}, United Nations Habitat (2003)&lt;/ref&gt;

വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ ചേരികൾ രൂപപ്പെടുകയും വളരുകയും ചെയ്യുന്നു. ദ്രുതഗതിയിലുള്ള [[നഗരവത്കരണം|ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റം]], സാമ്പത്തിക സ്തംഭനാവസ്ഥയും വിഷാദവും, ഉയർന്ന [[തൊഴിലില്ലായ്മ]], ദാരിദ്ര്യം, അനൗപചാരിക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, തെറ്റായ ആസൂത്രണം, രാഷ്ട്രീയം, പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ, സാമൂഹിക സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാരണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;whyslums&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|title=What are slums and why do they exist?|date=April 2007|publisher=UN-Habitat|location=Kenya|archive-url=https://web.archive.org/web/20110206143558/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|archive-date=2011-02-06}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Spontaneous Shelter: International Perspectives and Prospects|last=Patton|first=Carl V.|date=1988|publisher=Temple University Press|isbn=978-0-87722-507-2|location=Philadelphia}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;grhs2011&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|title=Assessing Slums in the Development Context|access-date=16 September 2013|year=2011|publisher=United Nations Habitat Group|archive-url=https://web.archive.org/web/20140105025237/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|archive-date=5 January 2014}}&lt;/ref&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ജനസംഖ്യ വികസിക്കുമ്പോൾ, ഗ്രാമവാസികൾ കുടിയേറ്റത്തിലൂടെ നഗരങ്ങളിലേക്ക് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു, ഇത് ചേരികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. &lt;ref name=&quot;Westra&quot;&gt;{{Cite journal|last=Westra|first=Richard|year=2011|title=Renewing Socialist Development in the Third World|journal=[[Journal of Contemporary Asia]]|volume=41|issue=4|pages=519–543|doi=10.1080/00472336.2011.610612}}&lt;/ref&gt;

ചില നഗരങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ദക്ഷിണേഷ്യയിലെയും സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെയും രാജ്യങ്ങളിൽ ചേരികൾ വ്യാപകമാണ്, നഗര ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം താമസിക്കുന്നു. ഇവയെ ചിലപ്പോൾ &quot;ചേരി നഗരങ്ങൾ&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Slum Cities and Cities with Slums&quot; States of the World's Cities 2008/2009|publisher=UN-Habitat}}&lt;/ref&gt;

=== സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ ===
[[പ്രമാണം:A_formation_of_human_chain_at_India_Gate_by_the_women_from_different_walks_of_life_at_the_launch_of_a_National_Campaign_on_prevention_of_violence_against_women,_in_New_Delhi_on_October_02,_2009.jpg|ലഘുചിത്രം| 2009 ഒക്‌ടോബർ 02-ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ തടയുന്നതിനുള്ള ദേശീയ കാമ്പയിന്റെ സമാരംഭത്തിൽ സമൂഹത്തിന്റെ വിവിധ തുറകളിലുള്ള സ്ത്രീകൾ ഇന്ത്യാ ഗേറ്റിൽ രൂപീകരിച്ച മനുഷ്യച്ചങ്ങല.]]
ലോകത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ പല തരത്തിലുള്ള അതിക്രമങ്ങളും കൂടുതലാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, സ്ത്രീധന പീഡനവും വധുവിനെ ചുട്ടുകൊല്ലലും, കംബോഡിയ ഉൾപ്പെടെയുള്ള തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലെ [[ആസിഡ് ആക്രമണം|ആസിഡ് എറിയൽ]], മിഡിൽ ഈസ്റ്റുമായും ദക്ഷിണേഷ്യയുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന [[ദുരഭിമാനക്കൊല]]. അതുപോലെ എത്യോപ്യ, മധ്യേഷ്യ, കോക്കസസ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകൽ വഴിയുള്ള വിവാഹം കാണപ്പെടുന്നു. വധുവില അടയ്ക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദുരുപയോഗം (അക്രമം, കടത്ത്, നിർബന്ധിത വിവാഹം എന്നിവ പോലുള്ളവ) സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയുടെയും ഓഷ്യാനിയയുടെയും ചില ഭാഗങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.  &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|title=An exploratory study of bride price and domestic violence in Bundibugyo District, Uganda|access-date=6 August 2014|date=April 2012|publisher=Centre for Human Rights Advancement (CEHURA) and [[South African Medical Research Council]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130717105205/http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|archive-date=17 July 2013}}&lt;/ref&gt;

പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ഇപ്പോഴും നടക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമത്തിന്റെ മറ്റൊരു രൂപമാണ് [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]] (FGM). ഇത് കൂടുതലും ആഫ്രിക്കയിലും ഒരു പരിധിവരെ മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലും ഏഷ്യയുടെ മറ്റു ചില ഭാഗങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്നു. സൊമാലിയ (98% സ്ത്രീകളും), ഗിനിയ (96%), ജിബൂട്ടി (93%), ഈജിപ്ത് (91%), എറിത്രിയ (89%), മാലി (89%), സിയറ ലിയോൺ (88%), സുഡാൻ (88%), ഗാംബിയ (76%), ബുർക്കിന ഫാസോ (76%), എത്യോപ്യ (74%) എന്നിവയാണ് ലിംഗ ഛേദനം നടത്തപ്പെട്ട ഏറ്റവും കൂടുതൽ സ്ത്രീകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ. &lt;ref name=&quot;unicef.org&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf|title=Female Genital Mutilation/Cutting: A statistical overview and exploration of the dynamics of change|last=UNICEF|date=22 July 2013|publisher=[[UNICEF]]|author-link=UNICEF|access-date=18 November 2013}}&lt;/ref&gt; [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണവും]] കുടിയേറ്റവും കാരണം, FGM ആഫ്രിക്കയുടെയും മിഡിൽ ഈസ്റ്റിന്റെയും അതിർത്തികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക്, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ബെൽജിയം, കാനഡ, ഫ്രാൻസ്, ന്യൂസിലാൻഡ്, യുഎസ്, യുകെ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് കൂടി വ്യാപിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120|title=Sex &amp; social justice|last=Nussbaum|first=Martha|publisher=Oxford University Press|year=1999|isbn=978-0195110326|editor-last=Nussbaum|editor-first=Martha|editor-link=Martha Nussbaum|location=New York|pages=[https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120 120–121]|chapter=Judging other cultures: the case of genital mutilation|author-link=Martha Nussbaum|chapter-url=https://books.google.com/books?id=43U8DwAAQBAJ&amp;pg=PA120|url-access=registration}}&lt;/ref&gt;

ഇസ്താംബുൾ കൺവെൻഷൻ (ആർട്ടിക്കിൾ 38) സ്ത്രീകളുടെ ജനനേന്ദ്രിയ ഛേദനം നിരോധിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://rm.coe.int/168046031c|title=Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence|date=12 April 2011|access-date=8 October 2017}}&lt;/ref&gt; 2016-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, പല ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിലും [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനംസ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]]  നിയമപരമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;''Citations'':
&lt;/ref&gt;
[[പ്രമാണം:Women_who_experienced_violence_by_an_intimate_partner,_OWID.svg|പകരം=An image showing statistics by percentage of share of women, older than 14 years old who experienced violence by an intimate partner.|ലഘുചിത്രം|239x239ബിന്ദു| ഉറ്റ പങ്കാളിയിൽ നിന്ന് അക്രമം അനുഭവിച്ചിട്ടുല്ല 14 വയസ്സിന് മുകളിൽ പ്രായമുള്ള സ്ത്രീകളുടെ ശതമാനം]]
സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള [[യു.എൻ വിമൻ|യുഎൻ വിമൻറെ]] വസ്തുതകളും കണക്കുകളും അനുസരിച്ച്, &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=facts and figures:Ending Violence against Women}}&lt;/ref&gt; ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 35 ശതമാനം സ്ത്രീകളും അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ചില ഘട്ടങ്ങലിൽ അടുത്ത പങ്കാളികളാൽ ശാരീരികവും ലൈംഗികവുമായ അതിക്രമങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പങ്കാളി അല്ലാത്തവരിൽ നിന്നുള്ള ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ (ലൈംഗിക പീഡനം ഉൾപ്പെടുന്നില്ല) അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച്, ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടുള്ള സ്ത്രീകൾ വിഷാദരോഗം, [[ഗർഭഛിദ്രം|ഗർഭച്ഛിദ്രം]], [[എച്ച്.ഐ.വി.|എച്ച്ഐവി]] സമ്പാദിക്കൽ എന്നിവ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നതായി തെളിവുകൾ കാണിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures#notes|title=facts and figures:ending violence against women}}&lt;/ref&gt;

[[മദ്ധ്യപൂർവേഷ്യ|മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്]], [[ഉത്തരാഫ്രിക്ക|നോർത്ത് ആഫ്രിക്ക]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നത്, തങ്ങളുടെ അമ്മമാരെ ഉപദ്രവിക്കുന്ന അച്ഛനെ കണ്ട കുട്ടികലും ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള അക്രമം അനുഭവിച്ച പുരുഷന്മാരും, പ്രായമാകുമ്പോൾ പങ്കാളിക്കെതിരെ അക്രമം നടത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=Facts and figures: Ending violence against women|access-date=2020-09-26|website=UN Women|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ആരോഗ്യ സംരക്ഷണവും പൊതുജന ആരോഗ്യവും ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും വികസിത രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ആരോഗ്യ പരിപാലനത്തിൽ കാര്യമായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Alhaji|first=Mohammed M.|last2=Alam|first2=Sartaj|date=21 March 2019|title=Health Policy and System Research in Global South: Bridging the Gap through Citizen Participation|url=http://ejournalsystem.net/index.php/jpmi/article/view/2474|journal=Journal of Postgraduate Medical Institute|volume=33|issue=1}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് സാധാരണയായി വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകളേക്കാൾ ആയുർദൈർഘ്യം കുറവാണ്. സാംക്രമിക രോഗങ്ങളുടെ ഭാരം, [[മാതൃമരണം|മാതൃമരണനിരക്ക്]], ശിശുമരണനിരക്ക്, ശിശുമരണനിരക്ക് എന്നിവ സാധാരണഗതിയിൽ ഇവിടെ ഗണ്യമായി കൂടുതലാണ്.
[[പ്രമാണം:Hunger_Map_2020_World_Food_Programme.svg|ലഘുചിത്രം|310x310ബിന്ദു| പട്ടിണി അനുഭവിക്കുന്ന ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം, [[ലോകഭക്ഷ്യപദ്ധതി|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020.&lt;br /&gt;{{Legend|#29b8c7|&lt; 2,5%}}&lt;div class=&quot;legend&quot;&gt;&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#29b8c7; color:black;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;&lt; 2,5%&lt;/div&gt;]]
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ പോഷകാഹാരക്കുറവ് കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w4CGAgAAQBAJ&amp;pg=PA20|title=World Hunger Routledge Introductions to Development|last=Young|first=Liz|date=2002|isbn=9781134774944|page=20}}&lt;/ref&gt; ചില ഗ്രൂപ്പുകൾക്ക് ഉയർന്ന പോഷകാഹാരക്കുറവ് ഉണ്ട്, സ്ത്രീകൾ ഉൾപ്പെടെ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗർഭിണികളോ മുലയൂട്ടുന്നവരോ - അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികൾ, പ്രായമായവർ. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള 200 ദശലക്ഷത്തിലധികം കുട്ടികൾ അവരുടെ വികസന ശേഷിയിൽ എത്താത്തതിന് കാരണം കുട്ടികളിലെ പോഷകാഹാരക്കുറവും കുട്ടികളുടെ വളർച്ച മുരടിപ്പും ആണ്. &lt;ref&gt;Grantham-McGregor, Sally et al., the International Child Development Steering Group. “Developmental Potential in the First 5 Years for Children in Developing Countries.” Lancet 369.9555 (2007): 60–70. PMC. Web. 28 Nov. 2014.&lt;/ref&gt; ഏകദേശം 165&amp;nbsp;2013 &lt;ref name=&quot;Bh2013&quot;&gt;{{Cite journal|title=Evidence-based interventions for improvement of maternal and child nutrition: what can be done and at what cost?|journal=Lancet|volume=382|issue=9890|pages=452–477|date=August 2013|pmid=23746776|doi=10.1016/s0140-6736(13)60996-4}}&lt;/ref&gt; ൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുട്ടികൾ പോഷകാഹാരക്കുറവ് മൂലം വളർച്ച മുരടിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പോഷകാഹാരക്കുറവിന്റെ അതേ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കുള്ളിൽ [[പൊണ്ണത്തടി|പൊണ്ണത്തടിയുടെ]] രൂപത്തിൽ അമിതപോഷണം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.unicef.org/nutrition/files/Progress_for_Children_-_No._4.pdf|title=Progress For Children: A Report Card On Nutrition|publisher=UNICEF}}&lt;/ref&gt;

ഇനിപ്പറയുന്ന ലിസ്റ്റ് പരിസ്ഥിതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാരണങ്ങളോ അവസ്ഥകളോ ശക്തമായ പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളുള്ള ചില രോഗങ്ങളും കാണിക്കുന്നു: &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/heli/risks/ehindevcoun/en|title=Environment and health in developing countries|date=8 September 2016|website=Priority environment and health risks|publisher=[[World Health Organization]]}}&lt;/ref&gt;

* രോഗം/ [[രോഗം]] ( [[മലമ്പനി|മലേറിയ]], [[ക്ഷയം]], [[എയ്‌ഡ്‌സ്‌|എയ്ഡ്സ്]] മുതലായവ. ): വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കുടുംബങ്ങളിൽ രോഗം ഉയർന്നതും പിന്നാക്കാവസ്ഥയിലുള്ളതുമായ ചിലവ് ഭാരങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;Russel S. The economic burden of illness for households in developing countries: a review of studies focusing on malaria, tuberculosis, and human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome. Am J Trop Med Hyg 2004&lt;/ref&gt;
* ഉഷ്ണമേഖലാ, പകർച്ചവ്യാധികൾ ( അവഗണിച്ച ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങൾ )
* സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത [[കുടിവെള്ളം]], മോശം ശുചിത്വവും ശുചിത്വവും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം
* മലിനീകരണം (ഉദാ: [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], [[ജലമലിനീകരണം]] )
* മോട്ടോർ വാഹന കൂട്ടിയിടികൾ
* ബോധപൂർവമല്ലാത്ത വിഷബാധ
* സാംക്രമികേതര രോഗങ്ങളും ദുർബലമായ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ സംവിധാനങ്ങളും

=== വെള്ളം, ശുചിത്വം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ശുചിത്വ സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം വളരെ താഴ്ന്ന നിലയിലാണ്. 2015-ൽ [[ലോകാരോഗ്യസംഘടന|ലോകാരോഗ്യ സംഘടന]] (ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ) കണക്കാക്കിയത് &quot;3 പേരിൽ 1 പേർ, അല്ലെങ്കിൽ 2.4 ബില്യൺ ആളുകൾ ഇപ്പോഴും ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങളില്ലാത്തവരാണ്&quot; എന്നും 663 ദശലക്ഷം ആളുകൾക്ക് ഇപ്പോഴും സുരക്ഷിതവും ശുദ്ധവുമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല എന്നുമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/water_sanitation_health/monitoring/jmp-2015-key-facts/en/|title=Key facts from JMP 2015 report|access-date=2017-11-17|website=World Health Organization|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/mediacentre/news/releases/2015/jmp-report/en/|title=WHO {{!}} Lack of sanitation for 2.4 billion people is undermining health improvements|access-date=2017-11-17|website=www.who.int}}&lt;/ref&gt; 2017-ലെ ജെഎംപിയുടെ കണക്ക് പ്രകാരം 4.5 ബില്യൺ ആളുകൾക്ക് നിലവിൽ സുരക്ഷിതമായ ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങൾ ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്.

ഏകദേശം 892 ദശലക്ഷം ആളുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ആഗോള ജനസംഖ്യയുടെ 12 ശതമാനം ആളുകൾ 2016 &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ൽ ടോയ്‌ലറ്റുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് പകരം തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജനം നടത്തി. ലോകത്ത് തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന 892 ദശലക്ഷം ആളുകളിൽ എഴുപത്തിയാറു ശതമാനവും (678 ദശലക്ഷം) ജീവിക്കുന്നത് വെറും ഏഴ് രാജ്യങ്ങളിലാണ്. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot; /&gt; ഇന്ത്യ (348 ദശലക്ഷം), നൈജീരിയ (38.1 ദശലക്ഷം), ഇന്തോനേഷ്യ (26.4 ദശലക്ഷം), എത്യോപ്യ (23.1 ദശലക്ഷം), പാകിസ്ഥാൻ (19.7 ദശലക്ഷം), നൈജർ (14.6 ദശലക്ഷം), സുഡാൻ (19.7 ദശലക്ഷം) എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ പരസ്യമായി മലമൂത്രവിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന രാജ്യങ്ങൾ. 9.7 ദശലക്ഷം). &lt;ref name=&quot;WBSTATS&quot;&gt;{{Cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SH.STA.ODFC.ZS?locations=ID-NG-NE-ET-SD-IN-PK|title=People practicing open defecation (% of population) – Indonesia, Nigeria, Niger, Ethiopia, Sudan, India, Pakistan|access-date=15 October 2019|website=data.worldbank.org|publisher=[[The World Bank]]}}&lt;/ref&gt;

2015-ൽ യുഎൻ സ്ഥാപിച്ച 17 [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ|സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ]] ഒന്നാണ് സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 6 . എല്ലാ ആളുകൾക്കും ശുദ്ധജലവും ശുചിത്വവും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും പ്രസക്തമാണ്.

=== ഊർജ്ജം ===
[[പ്രമാണം:Solar-Panel-Cooker-in-front-of-hut.jpg|ലഘുചിത്രം| സോളാർ കുക്കറുകൾ ഔട്ട്ഡോർ പാചകത്തിന് ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സായി സൂര്യപ്രകാശം ഉപയോഗിക്കുന്നു.]]
2009 ൽ ലോകത്ത് ഏകദേശം 1.4 ബില്യൺ ആളുകൾ വൈദ്യുതി ഇല്ലാതെ ജീവിച്ചിരുന്നു. 2.7 ബില്യൺ ആളുകൾ വീട്ടിലെ ഊർജ്ജ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മരം, കരി, ചാണകം ( ഉണങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ ചാണക ഇന്ധനം ) എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചു. ആധുനിക ഊർജ സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള ഈ അഭാവം വരുമാന ഉൽപ്പാദനത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു, ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ആളുകളുടെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിക്കുന്നു, കൂടാതെ ആഗോള വനനശീകരണത്തിനും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിനും കാരണമാകുന്നു. ചെറിയ തോതിലുള്ള പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഓൺസൈറ്റ് സോളാർ പവർ, മെച്ചപ്പെട്ട കുക്ക്സ്റ്റൗവ് എന്നിവ പോലെയുള്ള വിതരണ ഊർജ്ജ ഓപ്ഷനുകളും ഗ്രാമീണ കുടുംബങ്ങൾക്ക് ആധുനിക ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;verlaw&quot;&gt;{{Cite journal|title=Energy. Deploying off-grid technology to eradicate energy poverty|journal=Science|volume=338|issue=6103|pages=47–8|date=October 2012|pmid=23042871|doi=10.1126/science.1222307}}&lt;/ref&gt;

നവീകരിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജം വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും അനുയോജ്യമാണ്. ഗ്രാമീണ, വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ, [[ഖനിജ ഇന്ധനം|ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളിൽ]] നിന്ന് ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ പ്രക്ഷേപണവും വിതരണവും ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതും ചെലവേറിയതുമാണ്. പ്രാദേശികമായി പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നത് പ്രായോഗികമായ ഒരു ബദൽ വാഗ്ദാനം ചെയ്യാൻ കഴിയും. &lt;ref name=&quot;aus&quot;&gt;[http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf Power for the People] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120330120425/http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf|date=2012-03-30}} p. 3.&lt;/ref&gt;

വ്യവസായ സംരംഭങ്ങൾക്കും തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും ആവശ്യമായ ഊർജം നൽകുന്നതിലൂടെ പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിന് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് നേരിട്ട് സംഭാവന നൽകാനാകും. പാചകം ചെയ്യാനും ബഹിരാകാശ ചൂടാക്കാനും വെളിച്ചം നൽകാനും ഊർജം നൽകിക്കൊണ്ട് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് പരോക്ഷമായ സംഭാവനകൾ നൽകാനും പുനരുപയോഗ ഊർജ സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്ക് കഴിയും. &lt;ref name=&quot;mdg&quot;&gt;[http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf Energy for Development: The Potential Role of Renewable Energy in Meeting the Millennium Development Goals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080527233918/http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf|date=27 May 2008}} pp. 7–9.&lt;/ref&gt;

പ്രതിശീർഷ സൗരോർജ്ജ സംവിധാനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിൽ കെനിയയാണ് ലോകത്തെ മുൻനിരയിലുള്ളത്. &lt;ref name=&quot;en.ccchina.gov.cn&quot;&gt;{{Cite web|url=http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|title=Archived copy|access-date=30 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20131105071350/http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|archive-date=5 November 2013}}&lt;/ref&gt;

=== മലിനീകരണം ===

==== ജല മലിനീകരണം ====
[[പ്രമാണം:Factory_in_China_at_Yangtze_River.JPG|ലഘുചിത്രം| ചൈനയിലെ യാങ്‌സി നദിക്കരയിലെ ഫാക്ടറി]]
[[പ്രമാണം:Plastic_Pollution_in_Ghana.jpg|ലഘുചിത്രം| ഘാനയിലെ പ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണം]]
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും [[ജലമലിനീകരണം]] ഒരു പ്രധാന പ്രശ്നമാണ്. ഇതിന് എല്ലാ തലങ്ങളിലും (അന്താരാഷ്ട്രം മുതൽ വ്യക്തിഗത ജലസംഭരണികളും കിണറുകളും വരെ) ജലവിഭവ നയത്തിന്റെ തുടർച്ചയായ വിലയിരുത്തലും പുനരവലോകനവും ആവശ്യമാണ്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മരണങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കും കാരണം ജലമലിനീകരണമാണ് എന്നും ഇത് പ്രതിദിനം 14,000-ത്തിലധികം ആളുകളുടെ മരണത്തിന് കാരണമാകുന്നുവെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;death2&quot;&gt;{{cite news |url=http://environment.about.com/od/environmentalevents/a/waterdayqa.htm | last = West | first = Larry | name-list-style = vanc |publisher=About.com |title=World Water Day: A Billion People Worldwide Lack Safe Drinking Water |date=2006-03-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;death&quot;&gt;{{cite news|url=https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 | last = Pink | first = Daniel H. | name-list-style = vanc |publisher=Yahoo |title=Investing in Tomorrow's Liquid Gold |date=April 19, 2006 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060423172532/https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 |archive-date=April 23, 2006 }}&lt;/ref&gt;

ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ജലമലിനീകരണമുള്ള രണ്ട് രാജ്യങ്ങളാണ് ഇന്ത്യയും ചൈനയും: ഇന്ത്യയിൽ പ്രതിദിനം 580 പേർ ജലമലിനീകരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അസുഖങ്ങൾ (ജലജന്യ രോഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ) മൂലം മരിക്കുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|title=An overview of diarrhea, symptoms, diagnosis and the costs of morbidity|year=2010|website=CHNRI|archive-url=https://web.archive.org/web/20130512231350/http://www.inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|archive-date=May 12, 2013}}&lt;/ref&gt; ചൈനയിലെ നഗരങ്ങളിലെ വെള്ളത്തിന്റെ 90 ശതമാനവും മലിനമാണ്.&lt;ref&gt;&quot;[http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2005-06/07/content_449451.htm China says water pollution so severe that cities could lack safe supplies]&quot;. Chinadaily.com.cn. June 7, 2005.&lt;/ref&gt; 2007 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് അര ബില്യൺ ചൈനക്കാർക്ക് സുരക്ഷിതമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Kahn |first1=Joseph |last2=Yardley |first2=Jim | name-list-style = vanc |date=2007-08-26 |title=As China Roars, Pollution Reaches Deadly Extremes |url=https://www.nytimes.com/2007/08/26/world/asia/26china.html |newspaper=New York Times}}&lt;/ref&gt;

==== ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ഒരു വലിയ ആരോഗ്യ പ്രശ്നമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution in developing countries: a major environmental and public health challenge|journal=Bulletin of the World Health Organization|volume=78|issue=9|pages=1078–92|date=2000|pmid=11019457|pmc=2560841}}&lt;/ref&gt; ബയോമാസ് കത്തിക്കുന്നതാണ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പ്രധാന ഉറവിടം. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ 300 കോടി ജനങ്ങൾ തടി, [[കരി]], ചാണകം, വിളകളുടെ അവശിഷ്ടം എന്നിവയുടെ രൂപത്തിലുള്ള ബയോമാസിനെ അവരുടെ ഗാർഹിക പാചക ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|year=2008|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|url=http://sapiens.revues.org/index130.html|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1}}&lt;/ref&gt; പാചകത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും വീടിനുള്ളിൽ, ശരിയായ വായുസഞ്ചാരമില്ലാത്ത അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് നടക്കുന്നത് എന്നതിനാൽ, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ, പ്രാഥമികമായി ദരിദ്രരായ സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും ഗുരുതരമായ ആരോഗ്യ അപകടങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു.

ആഗോളതലത്തിൽ, 2012 ൽ താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, 4.3 ദശലക്ഷം മരണങ്ങൾ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ഉണ്ടായി. യഥാക്രമം 1.69, 1.62 ദശലക്ഷം മരണങ്ങളുള്ള തെക്ക് കിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ, പടിഞ്ഞാറൻ പസഫിക് മേഖലകളാണ് കൂടുതൽ ബാധിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ആഫ്രിക്കയിൽ ഏകദേശം 600,000 മരണങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;WHO1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/FINAL_HAP_AAP_BoD_24March2014.pdf?ua=1|title=Burden of disease from Indoor Air Pollution for 2012|access-date=2014-03-28|date=2014-03-24|publisher=WHO}}&lt;/ref&gt; 2000 മുതലുള്ള ഒരു കണക്ക് പ്രകാരം മരണസംഖ്യ 1.5 ദശലക്ഷത്തിനും 2 ദശലക്ഷത്തിനും ഇടയിലാണ്.&lt;ref name=&quot;Ezzati&quot;&gt;{{Cite journal|title=The health impacts of exposure to indoor air pollution from solid fuels in developing countries: knowledge, gaps, and data needs|journal=Environmental Health Perspectives|volume=110|issue=11|pages=1057–68|date=November 2002|pmid=12417475|pmc=1241060|doi=10.1289/ehp.021101057}}&lt;/ref&gt;

ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പല പ്രത്യാഘാതങ്ങളും പരിഹരിക്കുന്നതിനായുള്ള താങ്ങാനാവുന്ന ഒരു പരിഹാരം കണ്ടെത്തുന്നത് സങ്കീർണ്ണമാണ്. ജ്വലനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, പുക ശ്വസിക്കുന്നത് കുറയ്ക്കുക, സുരക്ഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും തൊഴിലാളികളെ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുക, ഇന്ധനച്ചെലവ് കുറയ്ക്കുക, സുസ്ഥിരതയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക എന്നിവയാണ് ചില തന്ത്രങ്ങൾ.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1|year=2008|url=http://sapiens.revues.org/index130.html}}&lt;/ref&gt;

=== കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ===
[[പ്രമാണം:Change_in_Average_Temperature.svg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 1951 മുതൽ 1978 വരെയുള്ള അടിസ്ഥാന ശരാശരിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ 2010 മുതൽ 2019 വരെയുള്ള ശരാശരി ആഗോള താപനില. ഉറവിടം: നാസ .]]
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ആയ
[[ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ഓൺ ക്ലൈമറ്റ് ചേഞ്ച്]] (ഐപിസിസി) മനുഷ്യ ഇടപെടൽ മൂലമാണ് ആഗോള താപനം ഉണ്ടാകുന്നത് എന്ന കാര്യത്തിൽ 'വ്യക്തതയില്ല' എന്നാണ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടും അനുഭവപ്പെടുകയും സമൂഹങ്ങൾക്കും പരിസ്ഥിതിക്കും അപകടകരമായ തീവ്രമായ കാലാവസ്ഥാ സംഭവങ്ങൾ ആയ, വരൾച്ച, വെള്ളപ്പൊക്കം, [[ജൈവവൈവിധ്യ ഹാനി]], രോഗങ്ങൾ, [[സമുദ്രനിരപ്പിന്റെ ഉയർച്ച|സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരൽ]] തുടങ്ങിയ സംഭവങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുകയും ചെയ്യും.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണം അല്ല.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാർബൺ ഉദ്‌വമനത്തിന്റെ 79% വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ സംഭാവനയാണ്.&lt;ref&gt;Center for Global Development, 18 August 2015 [https://www.cgdev.org/media/who-caused-climate-change-historically &quot;Developed Countries Are Responsible for 79 Percent of Historical Carbon Emissions&quot;]&lt;/ref&gt; ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, താഴ്ന്ന സാമ്പത്തിക നില,&lt;ref&gt;UK Government Official Documents, February 2021, [https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/957629/Dasgupta_Review_-_Headline_Messages.pdf &quot;The Economics of Biodiversity: The Dasgupta Review Headline Messages&quot;] p. 2&lt;/ref&gt; സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിലെ പരിമിതപ്പെടുത്തൽ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിലെ അപര്യാപ്തത, സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളിലേക്കുള്ള പരിമിതമായ പ്രവേശനം തുടങ്ങിയ പ്രശ്‌നങ്ങൾ കാരണം കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം കൂടുതൽ ബാധിക്കുന്നത് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയാണ്. ഒരു രാജ്യം [[കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ അപകടസാധ്യത|കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്]] പ്രത്യേകിച്ച് ഇരയാകുമ്പോൾ അവരെ &quot;ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത&quot; ഉള്ള രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെ ചില രാജ്യങ്ങൾ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ഹെയ്തി, മ്യാൻമർ, സൊമാലിയ, ചെറു ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ പ്രതിശീർഷ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം ചെറിയ അളവിൽ മാത്രമേ ഉള്ളൂവെങ്കിലും ആഗോളതാപനത്തിന്റെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങൾക്ക് അവർ വളരെ ഇരയാകേണ്ടിവരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://theconversation.com/australia-the-us-and-europe-are-climate-free-riders-its-time-to-step-up-53953|title=Australia, the US and Europe are climate 'free-riders': it's time to step up|access-date=4 May 2018|website=The Conversation (Australia edition)}}&lt;/ref&gt; അത്തരം ബാധിത രാജ്യങ്ങളിൽ കൊമോറോസ്, ദി ഗാംബിയ, ഗിനിയ-ബിസാവു, സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപെ, സോളമൻ ദ്വീപുകൾ, വാനുവാട്ടു എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

2010-ലെയും 2012-ലെയും ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്റർ റിപ്പോർട്ടുകളിൽ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ട്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, ആരോഗ്യം, അങ്ങേയറ്റത്തെ കാലാവസ്ഥ, [[ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ തകർച്ച|ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നഷ്ടം]], സാമ്പത്തിക സമ്മർദ്ദം എന്നീ നാല് ആഘാത മേഖലകളിലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt; 2012 ലെ ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്ററിന്റെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്ന പ്രകാരം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഓരോ വർഷവും ശരാശരി 400,000 മരണങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു, പ്രധാനമായും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ പട്ടിണിയും സാംക്രമിക രോഗങ്ങളും കാരണം.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|17}} ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ഈ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഏറ്റവും രൂക്ഷമാണ്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന് കാരണമായവയും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഏറ്റവും കൂടുതൽ അനുഭവിക്കുന്നവയും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തക്കേട് അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, ഇതിനെ &quot;[[കാലാവസ്ഥാ നീതി]]&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ചില കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന സമ്മേളനങ്ങളിൽ (COP) ഇത് ചർച്ചാവിഷയമാണ്.

&quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് അപകടത്തിലാകുന്ന ഉപജീവനത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളിലും ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളിലും താമസിക്കുന്ന ആളുകൾക്ക് കാലാവസ്ഥാ മാറ്റത്തോട് പൊരുത്തപ്പെടാൻ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകൾ വളരെ കുറവാണെന്ന് ഞങ്ങൾക്കറിയാം&quot; എന്ന് യൂറോപ്യൻ ഇൻവെസ്റ്റ്‌മെന്റ് ബാങ്കിന്റെ മുഖ്യ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന വിദഗ്ധൻ നാൻസി സെയ്ച്ച് പറയുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.eib.org/en/stories/climate-bank-roadmap|title=A plan for the long haul to contribute finance to the European Green Deal|access-date=2021-06-10|website=European Investment Bank|language=en}}&lt;/ref&gt;

==== ആഘാതങ്ങൾ ====
മാറുന്ന കാലാവസ്ഥയും സാമ്പത്തിക ബാധ്യതകൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് പ്രധാനമായും തൊഴിൽ ഉൽപ്പാദനക്ഷമത കുറയുന്നത് കാരണം 2010-ൽ അവരുടെ [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ]] ശരാശരി 7% നഷ്ടപ്പെട്ടു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|14}} സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നത് മൂലം 2010-ൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ജിഡിപിയുടെ 1% ചിലവാക്കിയെന്നും പസഫിക്കിലെ രാജ്യങ്ങൾ 4% ചിലവാക്കിയെന്നും, ഇത് മൂലം ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് പ്രതിവർഷം 65 ബില്യൺ ഡോളർ നഷ്ടപ്പെടുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt; മത്സ്യബന്ധനത്തിലെ ആഘാതം മറ്റൊരു ഉദാഹരണമാണ്. ഏകദേശം 40 രാജ്യങ്ങൾ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം മത്സ്യബന്ധനത്തിൽ ചെലുത്തുന്ന ആഘാതത്തിന് ഇരയാകുന്നു. വലിയ മത്സ്യബന്ധന മേഖലകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഇത് പ്രത്യേകിച്ച് ബാധിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot; /&gt; {{Rp|279}}2010 ലെ Cancún COP16 കാലത്ത്, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിന് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഗ്രീൻ ക്ലൈമറ്റ് ഫണ്ട് വഴി ദാതാക്കൾ 2020-ഓടെ വാർഷികസഹായമായി 100 ബില്യൺ ഡോളർ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വ്യക്തമായ വാഗ്ദാനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dandc.eu/en/article/climate-finance-terrible-sense-limbo-says-iied-expert-saleemul-huq|title=Climate finance is in &quot;a terrible sense of limbo&quot;, says IIED expert Saleemul Huq|website=D+C|archive-url=https://web.archive.org/web/20121012042541/http://www.dandc.eu/articles/220605/index.en.shtml|archive-date=12 October 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;International_Adaptation_Finance&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|title=International Adaptation Finance: The Need for an Innovative and Strategic Approach 4 (Oxford Institute for Energy Studies, Working Paper)|last=Müller|first=Benito|date=2008|publisher=Oxford Institute for Energy Studies|isbn=978-1-901795-76-9|location=Oxford|access-date=11 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229175020/http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|archive-date=29 February 2012|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; [[ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോൺ]] (ഫ്രാൻസ് പ്രസിഡന്റ്) 2017 ലെ ബോണിലെ യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന കോൺഫറൻസിൽ (COP 23) &quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഇതിനകം അന്യായമായ ഒരു ലോകത്തിന് കൂടുതൽ അനീതി നൽകുന്നു&quot; എന്ന് പറഞ്ഞു. &lt;ref name=&quot;Carrington-2017.11.15&quot;&gt;Damian Carrington, [https://www.theguardian.com/environment/2017/nov/15/climate-change-will-determine-humanitys-destiny-says-angela-merkel &quot;Climate change will determine humanity's destiny, says Angela Merkel&quot;], ''[[The Guardian]]'', 15 November 2017 (page visited on 15 November 2017).&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക വികസനവും കാലാവസ്ഥയും അഭേദ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ദാരിദ്ര്യം, [[ലിംഗസമത്വം]], ഊർജ്ജം എന്നിവയുമായി.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

[[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] (SDGs) നേടിയാൽ മാത്രമേ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ നേരിടാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ, പ്രത്യേകിച്ചും കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 13.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ സമ്മർദ്ദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും അതിനപ്പുറവും നിലവിലുള്ള കുടിയേറ്റ പാറ്റേണുകളിലേക്ക് ചേർക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്, പക്ഷേ ആളുകളുടെ പുതിയ ഒഴുക്ക് സൃഷ്ടിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല.  {{Rp|110|date=November 2012}} 2018-ലെ [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്കിന്റെ]] ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്നത് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ സാവധാനത്തിലുള്ള ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ മൂന്ന് പ്രദേശങ്ങളിലെ (സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്ക, ദക്ഷിണേഷ്യ, ലാറ്റിനമേരിക്ക) ഏകദേശം 143 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സ്വന്തം നാട് വിട്ട് സ്വന്തം രാജ്യങ്ങളിലെ തന്നെ മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് മാറാൻ നിർബന്ധിതരാകുമെന്ന് ആണ്. ജലലഭ്യതയും വിള ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും കുറവുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അതുപോലെ സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നതും കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ആഘാതവും ബാധിച്ച പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അവർ കുടിയേറ്റം നടത്തും.&lt;ref&gt;Rigaud, Kanta Kumari; de Sherbinin, Alex; Jones, Bryan; Bergmann, Jonas; Clement, Viviane; Ober, Kayly; Schewe, Jacob; Adamo, Susana; McCusker, Brent; Heuser, Silke; Midgley, Amelia. 2018. [https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/29461 Groundswell : Preparing for Internal Climate Migration]. World Bank, Washington, DC.&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സമ്മർദങ്ങളും വെല്ലുവിളികളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, [[ബംഗ്ലാദേശ്|ബംഗ്ലദേശ്]] പോലുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും ഈ രംഗത്ത് ലോകനേതാക്കൾ ഉണ്ട്. 2009-ൽ ബംഗ്ലാദേശ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി എങ്ങനെ പൊരുത്തപ്പെടും എന്നതിനെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഒരു ദേശീയ പരിപാടി രൂപീകരിച്ച് അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ആദ്യ രാജ്യം ആയി.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gilbert|first=Natasha|date=2008-09-11|title=Bangladesh launches climate change action plan|url=http://dx.doi.org/10.1038/news.2008.1103|journal=Nature|doi=10.1038/news.2008.1103|issn=0028-0836}}&lt;/ref&gt; ഈ പദ്ധതികളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി അവർ ഒരു ഫണ്ട് സ്ഥാപിച്ച് പ്രതിവർഷം ശരാശരി $1 ബില്യൺ ചെലവഴിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Star Report|date=10 July 2019|title=Hamid for active role in climate change adaptation|work=The Daily Star|url=https://thedailystar.net|access-date=30 November 2020}}&lt;/ref&gt;

=== ജനസംഖ്യാ വർദ്ധനവ് ===
[[പ്രമാണം:Total_Fertility_Rate_Map_by_Country.svg|ലഘുചിത്രം| 2020 ലെ ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക് അനുസരിച്ച് രാജ്യങ്ങളുടെയും പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഭൂപടം]]
കഴിഞ്ഞ ഏതാനും പതിറ്റാണ്ടുകളായി, ആഗോള ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയെ പ്രധാനമായും നയിക്കുന്നത് പലപ്പോഴും വികസിത രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഉയർന്ന ജനനനിരക്ക് (ഉയർന്ന ഗർഭധാരണ നിരക്ക്) ഉള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളാണ്. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യാ വളർച്ച മന്ദഗതിയിലാക്കാനും ദാരിദ്ര്യം കുറയ്ക്കാനും [[കുടുംബാസൂത്രണം]] സഹായിക്കും.&lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

നൈജീരിയയിലെ അക്രമാസക്തമായ ഇടയൻ-കർഷക സംഘർഷങ്ങൾ, മാലിയിലെ ഫുലാനി ഇടയന്മാർക്കെതിരായ 2019 മാർച്ചിലെ ആക്രമണം, സുഡാനീസ് നാടോടി സംഘട്ടനങ്ങൾ, സഹേൽ മേഖലയിലെ രാജ്യങ്ങളിലെ മറ്റ് സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, ഭൂമി തകർച്ച, [[ജനസംഖ്യാവർദ്ധനവ്]] എന്നിവയാൽ വഷളായവായാണ്.&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=How Climate Change Is Spurring Land Conflict in Nigeria |url=http://time.com/5324712/climate-change-nigeria/ |magazine=Time |date=28 June 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The battle on the frontline of climate change in Mali |url=https://www.bbc.com/news/the-reporters-46921487 |work=BBC News |date=22 January 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Deadliest Conflict You've Never Heard of |url=https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |work=[[Foreign Policy]] |date=23 January 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190218125507/https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |archive-date=18 February 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; വടക്കൻ മാലി സംഘർഷവുമായി വരൾച്ചയും ഭക്ഷ്യക്ഷാമവും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.thenewhumanitarian.org/in-depth/sahel-flames-Burkina-Faso-Mali-Niger-militancy-conflict|title=The Sahel in flames|date=2019-05-31|website=The New Humanitarian|language=en|access-date=2019-06-23}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Climate change, food shortages, and conflict in Mali |url=https://www.aljazeera.com/indepth/features/2015/04/climate-change-food-shortages-conflict-mali-150426105617725.html |work=Al-Jazeera |date=27 April 2015}}&lt;/ref&gt;

=== മോശം ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും [[Democracy Index|ഡെമോക്രസി ഇൻഡക്സ്]] (ജനാധിപത്യ സൂചിക), [[Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ്]] (ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യം) സർവ്വേ, ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള [[Index of Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ് സൂചിക]] എന്നിങ്ങനെയുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചകങ്ങളിൽ പിന്നിലാണ്. കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവായി സ്വതന്ത്രമായതിനു ശേഷവും പല രാജ്യങ്ങളിലും പലപ്പോഴും ഗവൺമെന്റിൽ പ്രഭുക്കന്മാരുടെ നിയന്ത്രണമുണ്ട്. 

വ്യാപകമായ [[അഴിമതി|അഴിമതിയും]] സ്വജനപക്ഷപാതവും ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സ്ഥാപനത്തിൽ പലപ്പോഴും വെല്ലുവിളികളുയർത്തുന്നുണ്. രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയും രാഷ്ട്രീയ അഴിമതിയും സാധാരണ പ്രശ്നങ്ങളാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://earthbound.report/2007/07/01/political-factors-that-affect-development/|title=Political factors that affect development|last=Williams|first=Jeremy|date=1 July 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; കുറഞ്ഞ അഴിമതി എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ സാധാരണയായി തങ്ങളുടെ പ്രദേശങ്ങളിലെ വിവിധ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി താഴെപ്പറയുന്നവ പോലെ പ്രത്യേക നടപടികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു:

* അഴിമതിയിൽ അധിഷ്ഠിതമല്ലാത്തതും പൂർണ്ണമായും രാജ്യത്തിന്റെ മൂല്യങ്ങളിലും നിയമങ്ങളിലും അധിഷ്ഠിതമായതുമായ ഒരു പൊതുഭരണ സംവിധാനത്തിന്റെ വികസനം അല്ലെങ്കിൽ സൃഷ്ടി.
* അഴിമതിയുടെ സ്രോതസ്സുകളെക്കുറിച്ചും കാരണങ്ങളെക്കുറിച്ചും മെച്ചപ്പെട്ട അന്വേഷണം.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടത്തെക്കുറിച്ചും രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും ജനങ്ങളെ പരസ്യമായി അറിയിക്കുക.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടമാകാതിരിക്കാൻ ഒരു വ്യക്തിയുടെ ഔദ്യോഗിക സ്ഥാനങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം.
* പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി, അഴിമതിക്കായി സമർപ്പിച്ച പ്രത്യേക നിയമങ്ങളുടെ സൃഷ്ടി.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.gov.am/files/docs/74.pdf |title=Republic of Armenia Anti-Corruption strategy and Implementation Action Plan |date=2003 |publisher=Republic of Armenia |access-date=16 February 2022}}&lt;/ref&gt;

=== മറ്റുള്ളവ ===
മറ്റ് പൊതുവായ വെല്ലുവിളികളിൽ  വ്യാവസായിക-കാർഷിക ഉൽപ്പാദന വർധന, മണ്ണ്, വായു, വെള്ളം എന്നിവയിലേക്ക് നേരിട്ട് വിഷാംശമുള്ള രാസവസ്തുക്കളുടെ ഉദ്വമനം, ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളുടെ സുസ്ഥിരമല്ലാത്ത ഉപയോഗം, സുസ്ഥിരമായ ചൂഷണത്തിലേക്കോ ആ വിഭവങ്ങളുടെ ശോഷണത്തിലേക്കോ നയിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഉപജീവനത്തിനായി പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെ ഉയർന്ന തോതിൽ ആശ്രയിക്കുന്ന അവസ്ഥ, ശൈശവ വിവാഹം, കടബാധ്യത, കാര്യക്ഷമത കുറഞ്ഞ സിവിൽ സർവീസ്, [[ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷ|ഭക്ഷ്യ അരക്ഷിതാവസ്ഥ]], [[സാക്ഷരത|നിരക്ഷരത]], [[തൊഴിലില്ലായ്മ]] എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പല വികസ്വര രാഷ്‌ട്രങ്ങളുടെയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ പ്രാഥമിക ഉൽ‌പ്പന്നങ്ങളിൽ ഊന്നിയതാണ്, അവരുടെ കയറ്റുമതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും വികസിത രാജ്യങ്ങളിലേക്കാണ്. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം നേരിടുമ്പോൾ, 2008-2009 ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിൽ കണ്ടതുപോലെ, ആഘാതം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വ്യാപാര പങ്കാളികളിലേക്ക് വേഗത്തിൽ പകരുന്നു.

== അവസരങ്ങൾ ==

* മനുഷ്യ മൂലധനം 
* വ്യാപാര നയം: കൂടുതൽ നിയന്ത്രണങ്ങളുള്ള നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങൾ തുറന്ന വ്യാപാര നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങളെപ്പോലെ വേഗത്തിൽ വളർന്നിട്ടില്ല. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Harrison|first=Ann|title=Openness and Growth: A Time-series, Cross-country Analysis for Developing Countries|journal=Journal of Development Economics|volume=48|issue=2|date=1996|pages=419–47|doi=10.1016/0304-3878(95)00042-9|url=https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1165&amp;context=mgmt_papers}}&lt;/ref&gt;
* നിക്ഷേപം: നിക്ഷേപം  വളർച്ചയിൽ നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* വിദ്യാഭ്യാസം&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Verspoor|first=Adriaan|title=Pathways to Change: Improving the Quality of Education in Developing Countries|journal=World Bank Discussion Papers|volume=53}}&lt;/ref&gt;
* വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം: വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ വ്യാപാരവും നേട്ടവും പരിശീലിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യാപാരത്തിനായുള്ള വർദ്ധനവ് സഹായം ടാർഗെറ്റ് 8.a.1 ന് കീഴിൽ സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 8 ൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാപാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരിപാടികളിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ സഹായിക്കുക, വ്യാപാരത്തിനും വ്യാപാര ശേഷിക്കും മുൻഗണന നൽകുക, വ്യാപാര പ്രകടനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, [[ദാരിദ്ര്യം]] കുറയ്ക്കുക എന്നിവയാണ് വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.oecd.org/aidfortrade/|title=Aid for Trade – Organisation for Economic Co-operation and Development|access-date=2020-09-24|website=www.oecd.org|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ആഗോള പങ്കാളിത്തം: സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 17 -ന്റെ ഒരു വ്യവസ്ഥ, അത് അന്താരാഷ്ട്ര നിക്ഷേപത്തിനും നൂതന സാങ്കേതിക വികസനം, വിപണിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ന്യായമായ വ്യാപാരം എന്നിവ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള പിന്തുണയും നല്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.globalgoals.org/17-partnerships-for-the-goals|title=Goal 17: Partnerships for the Goals|access-date=2020-09-25|website=The Global Goals|language=en}}&lt;/ref&gt;

== രാജ്യ ലിസ്റ്റുകൾ ==

=== ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട് അനുസരിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ===
[[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി|ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ടിന്റെ]] വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് ഡാറ്റാബേസ്, ഒക്ടോബർ 2018 പ്രകാരം ഇനിപ്പറയുന്നവ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/WEO/2018/October/English/main-report/Text.ashx|title=World Economic Outlook, October,2018, pp.134–135|access-date=2018-10-31|format=PDF}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/groups.htm|title=World Economic Outlook, Database—WEO Groups and Aggregates Information, October 2018|access-date=2018-10-31}}&lt;/ref&gt;
{{div col|colwidth=18em}}
* {{Flag|അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|അൽബേനിയ}}
* {{Flag|അൾജീരിയ}}
* {{Flag|അംഗോള}}
* {{Flag|ആന്റിഗ്വയും ബാർബുഡയും}}
* {{Flag|അർജന്റീന}}
* {{Flag|അർമേനിയ}}
* {{Flag|അസർബൈജാൻ}}
* {{Flag|ബഹാമാസ്}}
* {{Flag|ബഹ്റൈൻ}}
* {{Flag|ബംഗ്ലാദേശ്}}
* {{Flag|ബാർബഡോസ്}}
* {{Flag|ബെലാറുസ്}}
* {{Flag|ബെലീസ്}}
* {{Flag|ബെനിൻ}}
* {{Flag|ഭൂട്ടാൻ}}
* {{Flag|ബൊളീവിയ}}
* {{Flag|ബോസ്നിയ ഹെർസെഗോവിന}}
* {{Flag|ബോട്സ്വാന}}
* {{Flag|ബ്രസീൽ}}
* {{Flag|ബ്രൂണൈ}}
* {{Flag|ബൾഗേറിയ}}
* {{Flag|ബർക്കിനാ ഫാസോ}}
* {{Flag|ബുറുണ്ടി}}
* {{Flag|കംബോഡിയ}}
* {{Flag|കാമറൂൺ}}
* {{Flag|കേപ്പ് വേർഡ്}}
* {{Flag|മദ്ധ്യ ആഫ്രിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|ചാഡ്}}
* {{Flag|ചൈന}}
* {{Flag|ചിലി}}
* {{Flag|കൊളംബിയ}}
* {{Flag|കൊമോറോസ്}}
* {{Flag|ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|റിപ്പബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|കോസ്റ്റാറിക്ക}}
* {{Flag|ഐവറി കോസ്റ്റ്}}
* {{Flag|ക്രൊയേഷ്യ}}
* {{Flag|ജിബൂട്ടി}}
* {{Flag|ഡൊമിനിക്ക}}
* {{Flag|ഡൊമനിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്}}
* {{Flag|ഇക്വഡോർ}}
* {{Flag|ഈജിപ്ത്}}
* {{Flag|എൽ സാൽവഡോർ}}
* {{Flag|ഇക്വറ്റോറിയൽ ഗിനിയ}}
* {{Flag|എറിത്രിയ}}
* {{Flag|Eswatini|name=ഇസ്വാറ്റിനി}}
* {{Flag|എത്യോപ്യ}}
* {{Flag|ഫിജി}}
* {{Flag|ഗാബോൺ}}
* {{Flag|ഗാംബിയ}}
* {{Flag|ജോർജ്ജിയ (രാജ്യം)}}
* {{Flag|ഘാന}}
* {{Flag|ഗ്രെനഡ}}
* {{Flag|ഗ്വാട്ടിമാല}}
* {{Flag|ഗിനിയ}}
* {{Flag|Guinea-Bissau|name=ഗിനി-ബിസൗ}}
* {{Flag|ഗയാന}}
* {{Flag|ഹെയ്റ്റി}}
* {{Flag|ഹോണ്ടുറാസ്}}
* {{Flag|ഹംഗറി}}
* {{Flag|ഇന്ത്യ}}
* {{Flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
* {{Flag|ഇറാൻ}}
* {{Flag|ഇറാഖ്}}
* {{Flag|ജമൈക്ക}}
* {{Flag|ജോർദാൻ}}
* {{Flag|കസാഖ്സ്ഥാൻ}}
* {{Flag|കെനിയ}}
* {{Flag|കിരീബാസ്}}
* {{Flag|കുവൈറ്റ്}}
* {{Flag|കിർഗിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ലാവോസ്}}
* {{Flag|ലെബനാൻ}}
* {{Flag|ലെസോത്തോ}}
* {{Flag|ലൈബീരിയ}}
* {{Flag|ലിബിയ}}
* {{Flag|മഡഗാസ്കർ}}
* {{Flag|മലാവി}}
* {{Flag|മലേഷ്യ}}
* {{Flag|മാലദ്വീപ്}}
* {{Flag|മാലി}}
* {{Flag|മാർഷൽ ദ്വീപുകൾ}}
* {{Flag|മൗറിത്താനിയ}}
* {{Flag|മൗറീഷ്യസ്}}
* {{Flag|മെക്സിക്കോ}}
* {{Flag|ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ}}
* {{Flag|മോൾഡോവ}}
* {{Flag|മംഗോളിയ}}
* {{Flag|മൊണ്ടിനെഗ്രോ}}
* {{Flag|മൊറോക്കൊ}}
* {{Flag|മൊസാംബിക്}}
* {{Flag|മ്യാൻമാർ}}
* {{Flag|നമീബിയ}}
* {{Flag|നൗറു}}
* {{Flag|നേപ്പാൾ}}
* {{Flag|നിക്കരാഗ്വ}}
* {{Flag|നൈജർ}}
* {{Flag|നൈജീരിയ}}
* {{Flag|വടക്ക് മാസിഡോണിയ}}
* {{Flag|ഒമാൻ}}
* {{Flag|പാക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|പലാവു}}
* {{Flag|പാലസ്തീൻ}}
* {{Flag|പനാമ}}
* {{Flag|പാപുവ ന്യൂ ഗിനിയ}}
* {{Flag|പരാഗ്വേ}}
* {{Flag|പെറു}}
* {{Flag|പോളണ്ട്}}
* {{Flag|ഫിലിപ്പീൻസ്}}
* {{Flag|ഖത്തർ}}
* {{Flag|റൊമാനിയ}}
* {{Flag|റഷ്യ}}
* {{Flag|റുവാണ്ട}}
* {{Flag|സൗദി അറേബ്യ}}
* {{Flag|സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്}}
* {{Flag|സെന്റ് ലൂസിയ}}
* {{Flag|സെന്റ് വിൻസന്റ് ആൻഡ് ഗ്രനഡീൻസ്}}
* {{Flag|സമോവ}}
* {{Flag|സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപ്പെ}}
* {{Flag|സെനെഗൽ}}
* {{Flag|സെർബിയ}}
* {{Flag|സെയ്‌ഷെൽസ്}}
* {{Flag|സിയറ ലിയോൺ}}
* {{Flag|സൊമാലിയ}}
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
* {{Flag|ദക്ഷിണ സുഡാൻ}}
* {{Flag|ശ്രീലങ്ക}}
* {{Flag|സുഡാൻ}}
* {{Flag|സുരിനാം}}
* {{Flag|സിറിയ}}
* {{Flag|താജിക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ടാൻസാനിയ}}
* {{Flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
* {{Flag|കിഴക്കൻ ടിമോർ}}
* {{Flag|ടോഗോ}}
* {{Flag|ടോങ്ക}}
* {{Flag|ട്രിനിഡാഡ് ടൊബാഗോ}}
* {{Flag|ടുണീഷ്യ}}
* {{Flag|തുർക്കി}}
* {{Flag|തുർക്ക്മെനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|തുവാലു}}
* {{Flag|ഉഗാണ്ട}}
* {{Flag|ഉക്രൈൻ}}
* {{Flag|ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ}}
* {{Flag|ഉറുഗ്വേ}}
* {{Flag|ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|വാനുവാടു}
* {{Flag|വെനിസ്വേല}}
* {{Flag|വിയറ്റ്നാം}}
* {{Flag|യെമൻ}}
* {{Flag|സാംബിയ}}
* {{Flag|സിംബാബ്‌വെ}}
{{div col end}} 
'''ഐ.എം.എഫ് പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ'''

* {{Flag|അബ്ഖാസിയ}}
* {{Flag|ക്യൂബ}}
* {{Flag|ഉത്തര കൊറിയ}}
* {{Flag|സഹ്രാവി അറബ് ഡെമോക്രാറ്റിക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|സൗത്ത് ഒസ്സെഷ്യ}}

=== വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നേടിയ രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ===
നാല് ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും പുതിയ [[യൂറോസോൺ]] യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഇനിപ്പറയുന്ന പട്ടിക 1990-കൾ വരെ ചരിത്രപരമായി വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ആയി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു, ഇപ്പോൾ അവയെ ഐ.എം.എഫ് വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ബ്രാക്കറ്റിലെ സമയം എന്നത് അവയെ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയ സമയമാണ്.

* {{Flag|ഹോങ്കോങ്ങ്}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/weo0598/pdf/0598sta.pdf|title=IMF Advanced Economies List. World Economic Outlook, May 1998, p. 134|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ഇസ്രയേൽ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|സിംഗപ്പൂർ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|ദക്ഷിണ കൊറിയ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|തായ്‌വാൻ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;&lt;ref&gt;The recognition of Taiwan is disputed; most UN-member states officially recognise the sovereignty of the [[People's Republic of China]] over Taiwan, however, some others maintain non-diplomatic relations with the [[Republic of China]]. See [[Foreign relations of Taiwan]].&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സൈപ്രസ്}} (2001 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2001/01/pdf/append.pdf|title=World Economic Outlook, April 2001, p.157|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവേനിയ}} (2007 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2007/01/pdf/statappx.pdf|title=World Economic Outlook, April 2007, p.204|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മാൾട്ട}} (2008 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2008, p.236|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}} (2009 മുതൽ,&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2009, p.184|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt; 2006 മുതൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രകാരം)&lt;ref name=&quot;worldbank06&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.radio.cz/en/article/76314|title=World Bank Marks Czech Republic's Graduation to 'Developed' Status|access-date=22 January 2007|last=Velinger|first=Jan|date=28 February 2006|publisher=Radio Prague}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവാക്യ}} (2009 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot; /&gt;
* {{Flag|എസ്റ്റോണിയ}} (2011 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2011, p.172|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലാത്വിയ}} (2014 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2014, p.160|access-date=2014-05-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലിത്വാനിയ}} (2015 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2015, p.48|access-date=2015-04-11}}&lt;/ref&gt;

വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് താഴെപ്പറയുന്ന മൂന്ന് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് ഡാറ്റ ഇല്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഡാറ്റയുടെ അഭാവം കാരണം, വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് അവ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ അതോ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ എന്ന് വിലയിരുത്താൻ പ്രയാസമാണ്.

* {{Flag|സാൻ മരീനോ}} (2012 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, October 2012, p.180|access-date=2016-08-04}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മകൗ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2016, p.148|access-date=2016-06-25}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|പോർട്ടോ റിക്കോ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot; /&gt;

=== പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ ===
പത്ത് രാജ്യങ്ങൾ &quot;പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യം&quot; എന്ന വർഗ്ഗീകരണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ ഇതുവരെ ഒരു വികസിത രാജ്യത്തിന്റെ പദവിയിൽ എത്തിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, മാക്രോ ഇക്കണോമിക് അർത്ഥത്തിൽ, അവരുടെ വികസ്വര എതിരാളികളെ മറികടക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളാണ് അവ:
*{{flag|ബ്രസീൽ}}
*{{flag|ചൈന}}
*{{flag|ഇന്ത്യ}}
*{{flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
*{{flag|മലേഷ്യ}}
*{{flag|മെക്സിക്കോ}}
*{{flag|ഫിലിപ്പീൻസ്}}
*{{flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
*{{flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
*{{flag|തുർക്കി}}

=== ബ്രിക്സ് രാജ്യങ്ങൾ ===
അഞ്ച് രാജ്യങ്ങൾ &quot;എമർജിംഗ് മാർക്കറ്റ്&quot; ഗ്രൂപ്പുകളിൽ പെടുന്നു, അവയെ ഒരുമിച്ച് [[ബ്രിക്‌സ്‌]] രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു:

* {{Flag|ബ്രസീൽ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|റഷ്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ഇന്ത്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ചൈന}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}} (2010 മുതൽ)

== സമൂഹവും സംസ്കാരവും ==

=== മീഡിയ കവറേജ് ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ മാധ്യമ കവറേജ് നോക്കുമ്പോൾ, പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ ഒരു സാമാന്യവൽക്കരിച്ച വീക്ഷണം വികസിച്ചതായി കാണാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ [[ബഹുജനമാദ്ധ്യമം|പൊതുമാധ്യമങ്ങളിൽ]] [[ദാരിദ്ര്യം|ദാരിദ്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള]] നെഗറ്റീവ് ചിത്രങ്ങളും കവറേജുകളും പതിവാണ്. ഈ പൊതുവായ കവറേജ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു പ്രബലമായ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പ് സൃഷ്ടിച്ചു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.e-ir.info/2016/11/23/dependency-theory-a-useful-tool-for-analyzing-global-inequalities-today/|title=Dependency Theory: A Useful Tool for Analyzing Global Inequalities Today?|access-date=2020-02-21|website=E-International Relations|language=en-US}}&lt;/ref&gt; 

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് എന്ത് വിവരമാണ് ലഭിക്കുന്നത് എന്നതിലും മാധ്യമങ്ങൾ ഒരു പങ്കു വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. വാർത്തകൾ പലപ്പോഴും അസന്തുലിതാവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Philo|first=Greg|date=2001|title=An unseen world: how the media portrays the poor|journal=UNESCO Courier|volume=54|issue=11|page=44}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് മറ്റ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കവറേജ് പലപ്പോഴും ലഭിക്കില്ല, പകരം വികസിത രാജ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഉദാരമായ കവറേജ് ലഭിക്കുന്നു.

== ഇതും കാണുക ==
* [[കോളനിവാഴ്ച]]
* [[ഭൂപരിഷ്കരണം]]

== അവലംബം ==
{{Reflist}}


[[വർഗ്ഗം:സുസ്ഥിര വികസനം]]
[[വർഗ്ഗം:മാനവികഭൂമിശാസ്ത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:മൃദു പദപ്രയോഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സാമ്പത്തിക ഭൂമിശാസ്ത്രം]]</text>
      <sha1>grk8pem8ju1oi8clef94kadxp8w7d1o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759249</id>
      <parentid>3759248</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:54:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>/* ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട് അനുസരിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="161069" xml:space="preserve">{{PU|Developing country}}
{{Notice |heading=അറിയിപ്പ്|center=y |{{Inprogress}} വികസ്വര രാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ താൾ പുരോഗമിക്കുകയാണ്. മെച്ചപ്പെടുത്തിയും തെറ്റുകൾ തിരുത്തിയും താങ്കൾക്ക് സഹായിക്കാം}}
[[File:IMF advanced economies and UN least developed countries.svg|thumb|450px|&lt;!-- Map is up to date, despite the file name. --&gt;
{{legend|#00b9fa|[[Developed countries|വികസിത രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#ffb219|വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ}}
{{legend|#ff562f|[[Least developed countries|ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ]]}}
{{legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}&lt;br /&gt;[[ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട്|ഐഎംഎഫ്]], [[United Nations|യുഎൻ]] എന്നിവ പ്രകാരമുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ വർഗ്ഗീകരണങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;IMF1&quot;&gt;{{cite web |title=World Economic and Financial Surveys World Economic Outlook Database—WEO Groups and Aggregates Information |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2022/01/weodata/groups.htm |website=IMF.org |publisher=International Monetary Fund |access-date=2 June 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.un.org/development/desa/dpad/wp-content/uploads/sites/45/publication/ldc_list.pdf Least Developed Countries] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110517090756/http://www.unohrlls.org/en/ldc/related/62/ |date=17 May 2011 }} ([http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf 2018 list] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191221185727/http://unohrlls.org/custom-content/uploads/2018/12/list-of-least-developed-countries-rev1.pdf |date=21 December 2019 }})&lt;/ref&gt;]]
[[File:2020 UN Human Development Report.svg|thumb|[[മാനവ വികസന സൂചിക]] പ്രകാരമുള്ള വിവിധ വിഭാഗങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ലോക ഭൂപടം (2019 ഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, 2020 ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്)
{| border=&quot;0&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;width:100%; background:none;&quot;
|-
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#12394b|വളരെ ഉയർന്നത് (≥ 0.800)}}
{{Legend|#358993|ഉയർന്നത് (0.700–0.799)}}
{{Legend|#5dc3cb|ഇടത്തരം (0.550–0.699)}}
|valign=&quot;top&quot;|
{{Legend|#c1e6e6|കുറവ് (≤ 0.549)}}
{{Legend|#b9b9b9|ഡാറ്റ ലഭ്യമല്ല}}
|}|450px]]
മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ വികസനം കുറഞ്ഞ വ്യാവസായിക അടിത്തറയും കുറഞ്ഞ [[മാനവ വികസന സൂചിക|മാനവ വികസന സൂചികയും]] (എച്ച്ഡിഐ) ഉള്ള രാജ്യമാണ് '''വികസ്വര രാജ്യം''' എന്ന് നിർവ്വചനത്തിൽ വരുന്നത്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/economicsprincip00osul|title=Economics: Principles in Action|last=O'Sullivan|first=Arthur|last2=Sheffrin|first2=Steven M.|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2003|isbn=978-0-13-063085-8|location=Upper Saddle River, New Jersey 07458|page=[https://archive.org/details/economicsprincip00osul/page/n487 471]|author-link=Arthur O'Sullivan (economist)|url-access=limited}}&lt;/ref&gt; എന്നിരുന്നാലും, ഈ നിർവചനം സാർവത്രികമായി അംഗീകരിക്കുന്നില്ല. ഏത് രാജ്യങ്ങളാണ് ഈ വിഭാഗത്തിന് യോജിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നതിനായുള്ള യാതൊരുവിധ കരാറും ഇതുവരെ ഇല്ല.&lt;ref name=&quot;UN&quot;&gt;{{Cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#ftnc|title=Composition of macro geographical (continental) region|publisher=United Nation s|archive-url=https://web.archive.org/web/20100306024500/http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm|archive-date=6 March 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യത്തെ '''താഴ്ന്നതും ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ളതുമായ രാജ്യം''' ('''low and middle-income country''' -'''LMIC''') എന്ന പദവുമായി പരസ്പരം മാറിമാറി ഉപയോഗിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും ഇത് രാജ്യങ്ങളുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ മാത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ലോക ബാങ്ക്, പ്രതിശീർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ, ഉയർന്ന, ഉയർന്ന-മധ്യ, താഴ്ന്ന-ഇടത്തരം, കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു. ലീസ്റ്റ് ഡെവലപ്പ്ഡ്, ലാൻഡ്ലോക്ക്ഡ് ഡവപ്പിങ്ങ്, സ്മാൾ ഐലൻഡ് ഡവലപ്പിങ് എന്നിവയെല്ലാം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ്. സ്പെക്ട്രത്തിന്റെ മറ്റേ അറ്റത്തുള്ള രാജ്യങ്ങളെ സാധാരണയായി ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ഈ പദം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെച്ചൊല്ലി തർക്കങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; “വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം” അപ്രസക്തമാവുകയാണെന്നും അവയുടെ ഉപയോഗം അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും 2015 ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. പകരം, അവരുടെ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രദേശങ്ങൾക്കും വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കുമായുള്ള ഡാറ്റ സമാഹരണങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കും എന്ന് പറഞ്ഞു.&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പകരമായി &quot;ഗ്ലോബൽ സൗത്ത്&quot; എന്ന പദവും ചിലർ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിൽ ചരിത്രപരമായ അല്ലെങ്കിൽ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പൊതുവായ ചില സവിശേഷതകൾ ഉണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഈ രാജ്യങ്ങളിൽ  സാധാരണയായി സുരക്ഷിതമായ [[കുടിവെള്ളം]], [[ശുചിത്വം]] ഊർജ ലഭ്യത, എന്നിവയിലെ കുറവ് കാണാം, അതുപോലെ ഉയർന്ന അളവിലുള്ള [[മലിനീകരണം]] (ഉദാ. [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], വീടിനുള്ളിലെ വായു മലിനീകരണം, [[ജലമലിനീകരണം]]), പകർച്ചവ്യാധികൾ ഉള്ള ആളുകളുടെ ഉയർന്ന അനുപാതം, [[റോഡപകടം|റോഡപകടങ്ങളുടെ]] വലിയ എണ്ണം, മോശം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ എന്നിവയും ഇത്തരം രാജ്യങ്ങളിൽ കാണാം. അതേപോലെ രാജ്യങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും, വ്യാപകമായ [[ദാരിദ്ര്യം]], ഉയർന്ന [[അപരാധം|കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ]] നിരക്ക്, താഴ്ന്ന [[വിദ്യാഭ്യാസം|വിദ്യാഭ്യാസ]] നിലവാരം, [[കുടുംബാസൂത്രണം|കുടുംബാസൂത്രണ]] സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള അപര്യാപ്തമായ പ്രവേശനം, അനൗപചാരികമായ നിരവധി സെറ്റിൽമെന്റുകൾ, എല്ലാ സർക്കാർ തലങ്ങളിലെയും [[അഴിമതി]], രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരത എന്നിവയും ഉണ്ട്. മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും ഉയർന്ന &quot;കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത (enviormangtal vulnerability)&quot; ഉള്ളതിനാൽ [[ആഗോളതാപനം]] സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളേക്കാൾ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ബാധിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക, പാരിസ്ഥിതിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ വികസനത്തെ സഹായിക്കുന്നതിന് സർക്കാരുകളും മറ്റ് ഏജൻസികളും നൽകുന്ന ധനസഹായമാണ് ഡവലപ്പ്മെന്റ് എയിഡ് (വികസന സഹായം) അല്ലെങ്കിൽ ഡവലപ്പ്മെന്റ് കൊ-ഓപ്പറേഷൻ (വികസന സഹകരണം). ഈ പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ പലതും മറികടക്കാനാണ് [[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ]] [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] രൂപീകരിച്ചത്.

== നിർവ്വചനങ്ങൾ ==
[[File:Least Developed Countries.png|thumb|upright=1.6|
{{legend|#007f00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] അനുസരിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#00ff00|[[United Nations Economic and Social Council|ECOSOC]] പ്രകാരമല്ലാത്ത ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ}}
{{legend|#ff0000|വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് പ്രവേശനം നേടിയവ}}&lt;br /&gt;
]]
[[File:Hunger Map 2020 World Food Programme.svg|thumb|310px|രാജ്യം അനുസരിച്ച് പോഷകാഹാരക്കുറവുള്ള ആളുകളുടെ ശതമാനം, [[World Food Programme|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020&lt;br /&gt;
{{Legend|#29b8c7|2.5% ൽ കുറവ്}}
{{Legend|#16b484|2.5%-5.0%}}
{{Legend|#fec960|5.0–14.9%}}
{{Legend|#f47846|15.0–24.9%}}
{{Legend|#f2203a|25.0–34.9%}}
{{Legend|#7f0928|35.0% ൽ കൂടുതൽ}}
{{Legend|#b5aba4|ഡാറ്റാ ഇല്ല}}]]

=== രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന നിബന്ധനകൾ ===
വികസനത്തിന്റെ തലങ്ങളിലേക്ക് രാജ്യങ്ങളെ തരംതിരിക്കാൻ നിരവധി പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. രാജ്യങ്ങളുടെ വർഗ്ഗീകരണം സ്രോതസ്സുകളിലുടനീളം വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചിലപ്പോൾ ഈ വർഗ്ഗീകരണങ്ങളോ, അതിനായി ഉപയോഗിച്ച നിർദ്ദിഷ്ട പദങ്ങളോ അപമാനകരമാണെന്നും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

==== വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾ പ്രകാരം ====
[[പ്രമാണം:High-income_economies_2019.png|പകരം=|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 2019 ലെ ലോകബാങ്കിന്റെ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ഭൂപടം; ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നീലയിൽ സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു, അതേസമയം മുൻ ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ തേൽ നിറത്തിൽ കാണിക്കുന്നു.]]
പ്രതിവർഷ മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ലോക ബാങ്ക് ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ നാല് ഗ്രൂപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു, ഓരോ വർഷവും ജൂലൈ 1 ന് വീണ്ടും ക്രമീകരിക്കും:&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

# കുറഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)
# താഴ്ന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ
# ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ (വികസിത രാജ്യങ്ങൾക്ക് സമാനമാണ്)

&quot;ഉയർന്ന വരുമാനം&quot; ഇല്ലാത്ത മൂന്ന് ഗ്രൂപ്പുകളെ ഒരുമിച്ച് &quot;താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ&quot; (LMICs) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ വർഗ്ഗീകരണം അറ്റ്ലസ് രീതി ഉപയോഗിച്ച് കണക്കാക്കിയ ആളോഹരി മൊത്ത ദേശീയ വരുമാനം (GNI) (നിലവിലെ US $) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്.&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2019-2020|title=New country classifications by income level: 2019-2020|access-date=2021-02-12|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt; എല്ലാ വർഷവും ജൂലൈ 1 -ന് വർഗ്ഗീകരണം പുതുക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, 2019 ജൂലൈയിൽ, ഉയർന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം, മൊത്തം ദേശീയ വരുമാനം (ജിഎൻഐ) പ്രതിശീർഷത്തിൽ 12,375 ൽ (നിലവിലെ യുഎസ് ഡോളറിൽ) കൂടുതലും; താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ള രാജ്യം ജിഎൻഐ പ്രതിശീർഷം 1,026 യുഎസ് ഡോളറിൽ താഴെയുമായിരുന്നു.

==== വിപണികളും സാമ്പത്തിക വളർച്ചയും അനുസരിച്ച് ====
&quot;രാജ്യം&quot; എന്നതിനുപകരം &quot;മാർക്കറ്റ്&quot; എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കുന്നത് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് വിപരീതമായി രാജ്യങ്ങളുടെ മൂലധന വിപണിയുടെ സവിശേഷതകളിൽ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.

* വികസിത രാജ്യങ്ങളും വികസിത വിപണികളും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയോ മൂലധന വിപണിയുടെ വലിപ്പമോ കുറയുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു:
** പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ&lt;ref name=&quot;Globalization&quot;&gt;{{Cite book|title=Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy|last=Bożyk|first=Paweł|publisher=Ashgate Publishing, Ltd|year=2006|isbn=978-0-7546-4638-9|chapter=Newly Industrialized Countries}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Limits&quot;&gt;{{Cite book|title=The Limits of Convergence|last=Guillén|first=Mauro F.|publisher=Princeton University Press|year=2003|isbn=978-0-691-11633-4|chapter=Multinationals, Ideology, and Organized Labor|author-link=Mauro F. Guillén}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;AIA&quot;&gt;{{Cite book|title=Geography, An Integrated Approach|last=Waugh|first=David|publisher=Nelson Thornes Ltd.|year=2000|isbn=978-0-17-444706-1|edition=3rd|pages=563, 576–579, 633, and 640|chapter=Manufacturing industries (chapter 19), World development (chapter 22)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Principles&quot;&gt;{{Cite book|title=Principles of Economics|last=Mankiw|first=N. Gregory|year=2007|isbn=978-0-324-22472-6|edition=4th}}&lt;/ref&gt;
** വളർന്നു വരുന്ന വിപണികൾ
** അതിർത്തി വിപണികൾ
** വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങൾ (സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു)

മറ്റ് മാനദണ്ഡങ്ങൾ പ്രകാരം, ചില രാജ്യങ്ങൾ വികസനത്തിന്റെ ഒരു ഇന്റർമീഡിയറ്റ് ഘട്ടത്തിലാണ്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തെത്തുടർന്ന്, [[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി]] (IMF) പറയുന്ന പരിവർത്തനത്തിലുള്ള രാജ്യങ്ങലിൽ മധ്യ, കിഴക്കൻ യൂറോപ്പിലെ (ഉൾപ്പെടെ) യുഎൻ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും &quot;കിഴക്കൻ യൂറോപ്പ് ഗ്രൂപ്പിൽ&quot; ഉൾപ്പെട്ടിരുന്ന മധ്യ യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങൾ); മധ്യേഷ്യയിലെ മുൻ [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ]] (യുഎസ്എസ്ആർ) രാജ്യങ്ങൾ ([[കസാഖ്സ്ഥാൻ]], [[ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ]], [[കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ]], [[താജിക്കിസ്ഥാൻ]], [[തുർക്‌മെനിസ്ഥാൻ]]); [[മംഗോളിയ]] എന്നിവയുണ്ട്. 2009-ഓടെ, IMF-ന്റെ വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് രാജ്യങ്ങളെ &quot;(1) പ്രതിശീർഷ വരുമാന നിലവാരം, (2) കയറ്റുമതി വൈവിധ്യവൽക്കരണം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ച് വികസിത, ഉയർന്നുവരുന്ന, അല്ലെങ്കിൽ വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളായി തരംതിരിച്ചു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/faq.htm#q4b|title=Q. How does the WEO categorize advanced versus emerging and developing economies?|access-date=20 July 2009|website=[[International Monetary Fund]]}}&lt;/ref&gt;

==== ഭൂമിശാസ്ത്രം പ്രകാരം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഭൂമിശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് തരം തിരിക്കാം:

* ചെറിയ ദ്വീപ് വികസ്വര സംസ്ഥാനങ്ങൾ (സമാനമായ [[സുസ്ഥിര വികസനം|സുസ്ഥിര വികസന]] വെല്ലുവിളികൾ പങ്കിടുന്ന ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളായ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടം: ചെറുതും എന്നാൽ വളരുന്നതുമായ ജനസംഖ്യ, പരിമിതമായ വിഭവങ്ങൾ, വിദൂരത, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾക്കുള്ള]] സാധ്യത, ബാഹ്യ ആഘാതങ്ങൾക്കുള്ള സാധ്യത, [[അന്താരാഷ്ട്രവാണിജ്യം|അന്താരാഷ്ട്ര വ്യാപാരത്തെ]] അമിതമായി ആശ്രയിക്കൽ, ദുർബലമായ ചുറ്റുപാടുകളും).
* ഭൂരഹിത വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ( [[കരയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട രാജ്യം|ഭൂരഹിത രാജ്യങ്ങൾ]] പലപ്പോഴും സാമ്പത്തികവും മറ്റ് ദോഷങ്ങളും അനുഭവിക്കുന്നു)

==== മറ്റ് പാരാമീറ്ററുകൾ പ്രകാരം ====

* കനത്ത കടബാധ്യതയുള്ള ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾ (Heavily indebted poor countries)- ഐഎംഎഫിന്റെയും ലോക ബാങ്കിന്റെയും മറ്റൊരു നിർവചനം
* പരിവർത്തന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ (Transition economy)- ഇവ കേന്ദ്രീകൃതമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത ഒരു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് കമ്പോളത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു
* മൾട്ടി-ഡൈമൻഷണൽ ക്ലസ്റ്ററിംഗ് സിസ്റ്റം: വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾക്ക് വ്യത്യസ്ത വികസന മുൻഗണനകളും വിഭവങ്ങളിലേക്കും സ്ഥാപനപരമായ ശേഷികളിലേക്കും പ്രവേശന നിലവാരമുണ്ടെന്നും മനസ്സിലാക്കുകയും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയും അവയുടെ സവിശേഷതകളെയും കുറിച്ച് കൂടുതൽ ധാരണ നൽകാനും അവയെ, ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെയും അസമത്വത്തിന്റെയും അളവ്, ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും നവീകരണവും, രാഷ്ട്രീയ നിയന്ത്രണങ്ങൾ, ബാഹ്യ പ്രവാഹങ്ങളെ ആശ്രയിക്കൽ തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അഞ്ച് വ്യത്യസ്ത ഗ്രൂപ്പുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Koch|first=Svea|date=2015-06-01|title=From Poverty Reduction to Mutual Interests? The Debate on Differentiation in EU Development Policy|journal=Development Policy Review|volume=33|issue=4|pages=479–502|doi=10.1111/dpr.12119|issn=1467-7679|url=http://edoc.vifapol.de/opus/volltexte/2013/4586/pdf/BP_2.2013.pdf}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Vázquez|first=Sergio Tezanos|last2=Sumner|first2=Andy|date=December 2013|title=Revisiting the Meaning of Development: A Multidimensional Taxonomy of Developing Countries|journal=The Journal of Development Studies|volume=49|issue=12|pages=1728–1745|doi=10.1080/00220388.2013.822071}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Taeihagh|first=Araz|title=Crowdsourcing, Sharing Economies and Development|journal=Journal of Developing Societies|volume=33|issue=2|year=2017|pages=191–222|doi=10.1177/0169796x17710072|arxiv=1707.06603}}&lt;/ref&gt;

==== സ്വയം പ്രഖ്യാപനം ====
പൊതുവേ, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ഏതൊരു രാജ്യത്തിന്റെയും &quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന അവകാശവാദം അംഗീകരിക്കുന്നു. കഴിഞ്ഞ 20 വർഷത്തിനിടയിൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സാമ്പത്തിക സൂചകങ്ങളാലും &quot;വികസിതം&quot; ആയിത്തീർന്ന ചില രാജ്യങ്ങൾ ഇപ്പോഴും അവരെ &quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; എന്ന് തരംതിരിക്കണമെന്ന് നിർബന്ധിക്കുന്നു, കാരണം അത് അവർക്ക് [[ലോക വ്യാപാര സംഘടന]]യിൽ മുൻഗണനകൾക്ക് അർഹത നൽകുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് [[ബ്രൂണൈ]], [[ഹോങ്കോങ്]] തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങൾ. [[കുവൈറ്റ്‌]], [[മകൗ]], [[ഖത്തർ]], [[സിംഗപ്പൂർ]], [[ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ]] എന്നിവ ഈ സ്വയം പ്രഖ്യാപിത പദവിയെ ഉദ്ധരിക്കുകയും വിമർശിക്കുകയും ചെയ്തു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://trumpwhitehouse.archives.gov/presidential-actions/memorandum-reforming-developing-country-status-world-trade-organization|title=Memorandum on Reforming Developing-Country Status in the World Trade Organization.|date=26 July 2019|website=[[whitehouse.gov]]}}&lt;/ref&gt;

=== വികസനത്തിന്റെ അളവും ആശയവും ===
[[പ്രമാണം:Newly_industrialized_countries_2013.svg|ലഘുചിത്രം| 2013 പ്രകാരം പുതുതായി വ്യാവസായിക രാജ്യങ്ങലായവ.]]
സാമ്പത്തികമോ മാനുഷികമോ ആയ ഘടകങ്ങളാൽ വികസനം അളക്കാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പൊതുവേ, ജനസംഖ്യയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ കാര്യമായ തോതിൽ വ്യാവസായികവൽക്കരണം നേടിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങളാണ്. മിക്ക കേസുകളിലും അവ താഴ്ന്ന ജീവിതനിലവാരം ഉള്ള രാജ്യങ്ങളാണ് . കുറഞ്ഞ വരുമാനവും ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും തമ്മിൽ ബന്ധമുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt; പ്രതിശീർഷ വരുമാനം, [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനം]], ആയുർദൈർഘ്യം, സാക്ഷരതാ നിരക്ക്, സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചിക തുടങ്ങിയ സ്ഥിതിവിവര സൂചികകൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് രാജ്യത്തിന്റെ വികസനം അളക്കുന്നത്. ഡാറ്റ ലഭ്യമായ രാജ്യങ്ങളുടെ മാനുഷിക വികസനത്തിന്റെ തോത് അളക്കാൻ, മുകളിൽ പറഞ്ഞ ചില സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ സംയുക്ത സൂചകമായ [[മാനവ വികസന സൂചിക|ഹ്യൂമൻ ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡക്‌സ്]] (HDI) യുഎൻ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. വളർച്ചയെ വിലയിരുത്തുന്നതിനായി ലോകത്തിലെ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളും പ്രമുഖ വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു ബ്ലൂപ്രിൻറിൽ നിന്നാണ് യുഎൻ [[സഹസ്രാബ്ദ വികസനലക്ഷ്യങ്ങൾ|സഹസ്രാബ്ദ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] നിശ്ചയിച്ചത്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/millenniumgoals/|title=United Nations Millennium Development Goals|access-date=2018-03-28|website=www.un.org}}&lt;/ref&gt; ഈ ലക്ഷ്യങ്ങൾ 2015-ൽ അവസാനിപ്പിച്ച് [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] അവതരിപ്പിച്ചു.

വികസ്വര രാഷ്ട്രം എന്ന സങ്കൽപ്പം, വൈവിധ്യമാർന്ന ദിശാസൂചനകളുള്ള നിരവധി സൈദ്ധാന്തിക സംവിധാനങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നു - ഉദാഹരണത്തിന്, കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവാകൽ, [[വിമോചനദൈവശാസ്ത്രം|വിമോചന ദൈവശാസ്ത്രം]], [[മാർക്സിസം]], സാമ്രാജ്യത്വ വിരുദ്ധത, ആധുനികവൽക്കരണം, സാമൂഹിക മാറ്റം, രാഷ്ട്രീയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ .

രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തിന്റെ ഘട്ടം മുതൽ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള മേഖലാപരമായ മാറ്റങ്ങളാണ് മറ്റൊരു പ്രധാന സൂചകം. ശരാശരി, ദ്വിതീയ മേഖലയിൽ ( നിർമ്മാണം) 50% സംഭാവനയുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ഗണ്യമായി വളർച്ചയുലവയാണ്. അതുപോലെ തൃതീയ മേഖലയുടെ ശക്തികേന്ദ്രമുള്ള രാജ്യങ്ങളും സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ ഉയർന്ന നിരക്ക് കാണുന്നു.

== വിമർശനങ്ങളും അനുബന്ധ പദങ്ങളും ==
വികസ്വര രാജ്യം എന്ന പദത്തിൻറെ ഉപയോഗത്തിനെത്രിരെ വിമർശനമുണ്ട്. ഒരു വികസിത രാജ്യവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ഈ പദം ഇത്തരത്തിലുള്ള രാജ്യത്തിന്റെ അപകർഷതയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt; [[ക്യൂബ|ക്യൂബയും]] [[ഭൂട്ടാൻ|ഭൂട്ടാനും]] പോലുള്ള ഏതാനും രാജ്യങ്ങൾ പിന്തുടരേണ്ടെന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ പരമ്പരാഗത പാശ്ചാത്യ മാതൃകയിലേക്ക് വികസിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം ആയി അതിനെ കരുതാം. &lt;ref name=&quot;Karma Ura&quot;&gt;{{Cite web|url=http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/savifadok/volltexte/2009/305/pdf/mono_1en_bt_dev_stry.pdf|title=The Bhutanese development story|access-date=17 September 2012|last=Ura|first=Karma}}&lt;/ref&gt; മൊത്തത്തിലുള്ള ദേശീയ സന്തോഷ സൂചകം പോലെയുള്ള ഇതര അളവുകൾ പ്രധാന സൂചകങ്ങളായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം|260x260ബിന്ദു| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
&quot;വികസ്വര&quot;, &quot;അവികസിത&quot; എന്നീ പദങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തെ ചോദ്യം ചെയ്ത ആദ്യകാല വിമർശനങ്ങളിലൊന്ന്, അമേരിക്കയും ആഫ്രിക്കൻ ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ പാരാമീറ്ററുകൾ താരതമ്യം ചെയ്ത് 1973-ൽ പ്രമുഖ ചരിത്രകാരനും അക്കാദമികനുമായ വാൾട്ടർ റോഡ്‌നി നടത്തിയതാണ് . &lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://abahlali.org/files/3295358-walter-rodney.pdf|title=''How Europe Underdeveloped Africa''|last=Rodney|first=Walter|date=1973|publisher=Bogle-L'Ouverture Publications, London and Tanzanian Publishing House, Dar-Es-Salaam|page=25|language=en}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസ്വര രാജ്യം&quot; നിർവചിക്കുന്നതിന് &quot;സ്ഥാപിത നിര്വ്വചനം&quot; ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;unstated.un.org&quot;&gt;{{Cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|title=Millennium Development Indicators: World and regional groupings|access-date=13 May 2017|date=2003|publisher=[[United Nations Statistics Division]]|at=Note b|archive-url=https://web.archive.org/web/20050210031555/http://unstats.un.org/unsd/mi/worldmillennium.htm|archive-date=10 February 2005}}&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞനും സുസ്ഥിര വികസന വിദഗ്ധനുമായ [[ജെഫ്രി സെയ്ക്സ്|ജെഫ്രി സാക്‌സിന്റെ]] അഭിപ്രായത്തിൽ, വികസിതവും വികസ്വരവുമായ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള നിലവിലെ വിഭജനം പ്രധാനമായും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു പ്രതിഭാസമാണ്. &lt;ref name=&quot;The End of Poverty&quot;&gt;{{Cite book|title=The End of Poverty|title-link=The End of Poverty|last=Sachs|first=Jeffrey|publisher=The Penguin Press|year=2005|isbn=1-59420-045-9|location=New York, New York}}&lt;/ref&gt;  അന്തരിച്ച ആഗോള ആരോഗ്യ വിദഗ്ധൻ [[ഹാൻസ് റോസ്‌ലിങ്|ഹാൻസ് റോസ്ലിംഗ്]] ഈ ആശയം &quot;കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്&quot; എന്ന് പറഞ്ഞ് ഈ നിബന്ധനകൾക്കെതിരെ വാദിച്ചു. &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.gapminder.org/factfulness-book/|title=Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World – And Why Things Are Better Than You Think|last=Rosling|first=Hans|last2=Rosling|first2=Ola|last3=Rosling Rönnlund|first3=Anna|publisher=Sceptre|year=2018|isbn=978-1-250-10781-7|pages=353|chapter=Chapter 1: The Gap Instinct|author-link=Hans Rosling|access-date=5 March 2020|chapter-url=https://books.google.com/books?id=N94sDwAAQBAJ&amp;q=Factfulness+(the+book)}}&lt;/ref&gt; വ്യക്തമായ നിർവചനത്തിന്റെ അഭാവം കണക്കിലെടുത്ത്, സുസ്ഥിര വിദഗ്ധനും ഗ്ലോബൽ ഫുട്‌പ്രിന്റ് നെറ്റ്‌വർക്കിന്റെ സ്ഥാപകനുമായ മാത്തിസ് വാക്കർനാഗൽ, രാജ്യങ്ങളുടെ ബൈനറി ലേബലിംഗ് &quot;വിവരണാത്മകമോ വിശദീകരണമോ അല്ല&quot; എന്ന് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.newsociety.com/Books/E/Ecological-Footprint|title=Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget|last=Wackernagel|first=Mathis|last2=Beyers|first2=Bert|publisher=New Society Publishers|year=2019|isbn=978-0865719118|location=Gabriola Island, BC, Canada|pages=132|author-link=Mathis Wackernagel}}&lt;/ref&gt; വാക്കർനാഗലും റോസ്‌ലിംഗും വാദിക്കുന്നത്, വാസ്തവത്തിൽ, രണ്ട് തരം രാജ്യങ്ങളല്ല, 200-ലധികം വ്യത്യസ്ത രാജ്യങ്ങൾ, എല്ലാം ഒരേ പ്രകൃതി നിയമങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു, എന്നിരുന്നാലും ഓരോന്നിനും തനതായ സവിശേഷതകളുണ്ട് എന്നാണ്. &lt;ref name=&quot;Ecological Footprint: Managing Our Biocapacity Budget&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Factfulness: Ten Reasons We're Wrong About The World - And Why Things Are Better Than You Think&quot; /&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന പദം നിലവിലെ സാഹചര്യത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 1990-കളുടെ അവസാനം മുതൽ, യുഎൻ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളായി തിരിച്ച രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വിഭാഗത്തേക്കാൾ ഉയർന്ന വളർച്ചാ നിരക്ക് പ്രകടിപ്പിക്കാൻ പ്രവണത കാണിക്കുന്നു..&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=2014|title=On the structure of the present-day convergence|url=https://www.academia.edu/30720894|journal=Campus-Wide Information Systems|volume=31|issue=2/3|pages=139–152|doi=10.1108/CWIS-11-2013-0064}}&lt;/ref&gt;

&quot;വികസിക്കുന്നു&quot; എന്ന വാക്കിന്റെ യൂഫെമിസ്റ്റിക് വശം മോഡറേറ്റ് ചെയ്യാൻ, [[അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകൾ]] സാമ്പത്തികമായി വികസനം കുറഞ രാജ്യം എന്ന പദം ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി-ഇത് ഒരു അർത്ഥത്തിലും വികസ്വരമായി കണക്കാക്കാനാവില്ല. വികസ്വര ലോക ജീവിത നിലവാരം വളരെ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് ഇത് എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.

ശിശുമരണ നിരക്ക്, ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക്, തീവ്ര ദാരിദ്ര്യ നിരക്ക് തുടങ്ങിയ സൂചികകളിൽ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പുരോഗതി കാരണം, &quot;വികസ്വര / വികസിത ലോക വർഗ്ഗീകരണം&quot; പ്രസക്തമല്ലെന്ന് 2015-ൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/should-we-continue-use-term-developing-world|title=Should we continue to use the term &quot;developing world&quot;?|access-date=5 March 2020|date=16 November 2015|website=World Bank blogs}}&lt;/ref&gt; ലോകവികസന സൂചകങ്ങളുടെ 2016-ലെ പതിപ്പിൽ, കാലഹരണപ്പെട്ട രണ്ട് വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള വ്യത്യാസം കണക്കിലെടുത്ത് &quot;വികസിത&quot;, &quot;വികസ്വര&quot; രാജ്യങ്ങളെ ഇനി വേർതിരിക്കേണ്ടെന്ന് [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്ക്]] തീരുമാനിച്ചു. &lt;ref name=&quot;WB&quot;&gt;{{Cite web|url=http://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=October 22, 2016|last=Fantom|first=Neil|last2=Khokhar|first2=Tariq|date=15 April 2016|website=The Data Blog|publisher=The World Bank|last3=Purdie|first3=Edie}}&lt;/ref&gt; അതനുസരിച്ച്, ലോകബാങ്ക് ആ ഡിസ്ക്രിപ്റ്ററിന്റെ ഉപയോഗം ഘട്ടംഘട്ടമായി നിർത്തുകയാണ്. പകരം, വേൾഡ്ബാങ്കിന്റെ റിപ്പോർട്ടുകൾ (വേൾഡ് ഡെവലപ്‌മെന്റ് ഇൻഡിക്കേറ്റേഴ്‌സ് (ഡബ്ല്യുഡിഐ), ഗ്ലോബൽ മോണിറ്ററിംഗ് റിപ്പോർട്ട് എന്നിവ പോലുള്ളവ) ഇപ്പോൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള, പ്രദേശങ്ങൾക്കായുള്ള, വരുമാന ഗ്രൂപ്പുകൾക്കായുള്ള ഡാറ്റ സംഗ്രഹങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.. &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://blogs.worldbank.org/opendata/2016-edition-world-development-indicators-out-three-features-you-won-t-want-miss|title=The 2016 edition of World Development Indicators is out: three features you won't want to miss|access-date=2020-03-05|website=blogs.worldbank.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== മൂന്നാം ലോകം ===
സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തിനും ശീതയുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തിനും ശേഷം കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശാബ്ദങ്ങളായി, ''മൂന്നാം ലോകം'' എന്ന പദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുമായി മാറിമാറി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു, എന്നാൽ അത് നിലവിലെ രാഷ്ട്രീയത്തെയും സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നില്ല എന്നതിനാൽ ഈ ആശയം ഇപ്പോ കാലഹരണപ്പെട്ടതാണ്. . [[ശീതയുദ്ധം|ശീതയുദ്ധകാലത്ത്]] [[നാറ്റോ]] ( ഒന്നാം ലോകം ), [[കിഴക്കൻ ബ്ലോക്ക്|കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ബ്ലോക്ക്]] ( രണ്ടാം ലോകം, ഈ പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ലെങ്കിലും) [[ചേരിചേരാ പ്രസ്ഥാനം|അല്ലെങ്കിൽ]] (മൂന്നാം ലോകം) എന്നിങ്ങനെ രാജ്യങ്ങളെ നിർവചിക്കാൻ മൂന്ന് ലോക മാതൃക ഉടലെടുത്തു. കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, &quot;മൂന്നാം ലോകം&quot; എന്നത് ഒരു സാമ്പത്തിക ഗ്രൂപ്പിംഗിനെക്കാൾ രാഷ്ട്രീയമായിരുന്നു. &lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2015/01/04/372684438/if-you-shouldnt-call-it-the-third-world-what-should-you-call-it|title=If You Shouldn't Call It The Third World, What Should You Call It?|access-date=5 March 2020|last=Silver|first=Marc|date=4 January 2015|website=NPR}}&lt;/ref&gt;

=== ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് ===
&quot; ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് &quot; എന്ന പദം 2004 മുതൽ കൂടുതൽ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി. &lt;ref name=&quot;concept&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.academia.edu/7917466|title=The Use of the Concept 'Global South' in Social Science &amp; Humanities|access-date=2016-10-06|last=Pagel|first=Heikie|last2=Ranke|first2=Karen|date=11 July 2014|publisher=[[Humboldt University of Berlin]]|last3=Hempel|first3=Fabian|last4=Köhler|first4=Jonas}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=GYdeNdKrp8sC&amp;pg=PA13|title=Urban Poverty in the Global South: Scale and Nature|last=Mitlin|first=Diana|last2=Satterthwaite|first2=David|date=2013|publisher=Routledge|isbn=9780415624664|page=13}}&lt;/ref&gt; സമ്പന്നമായ &quot;വടക്കൻ&quot; രാജ്യങ്ങളിലെ ദരിദ്രമായ &quot;തെക്കൻ&quot; പ്രദേശങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാം. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=s3s7a39GHIEC&amp;pg=PA11|title=The Foreign Policies of the Global South: Rethinking Conceptual Frameworks|last=Braveboy-Wagner|first=Jacqueline Anne|date=2003|publisher=Lynne Rienner Publishers|isbn=9781588261755|page=11}}&lt;/ref&gt; ഈ രാജ്യങ്ങളുടെ &quot; [[കോളനിവാഴ്ച|കൊളോണിയലിസം]], [[പുതിയ സാമ്രാജ്യത്വം|നവ-സാമ്രാജ്യത്വം]], ജീവിതനിലവാരം, ആയുർദൈർഘ്യം, വിഭവങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം എന്നിവയിൽ വലിയ അസമത്വങ്ങൾ നിലനിറുത്തുന്ന വ്യത്യസ്ത സാമ്പത്തിക സാമൂഹിക മാറ്റങ്ങളുടെ പരസ്പരബന്ധിതമായ ചരിത്രങ്ങളെയാണ് ഗ്ലോബൽ സൗത്ത് പരാമർശിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite journal|last=Dados|first=Nour|last2=Connell|first2=Raewyn|date=2012-01-01|title=the global south|jstor=41960738|journal=Contexts|volume=11|issue=1|pages=12–13|doi=10.1177/1536504212436479}}&lt;/ref&gt;

=== അനുബന്ധ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ===
&quot;വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ&quot; എന്ന പദത്തിന് അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി ഗവേഷണ സിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ട് (കാലക്രമത്തിൽ):

* ആധുനികവൽക്കരണ സിദ്ധാന്തം - സമൂഹങ്ങൾക്കുള്ളിലെ നവീകരണ പ്രക്രിയ വിശദീകരിക്കാൻ
* ആശ്രിതത്വ സിദ്ധാന്തം - ദരിദ്രവും അവികസിതവുമായ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;പരിധിയിൽ&quot; നിന്ന് സമ്പന്ന സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഒരു &quot;കോർ&quot; ലേക്ക് വിഭവങ്ങൾ ഒഴുകുന്നു, ആദ്യത്തേതിന്റെ ചെലവ് രണ്ടാമത്തേതിനെ സമ്പന്നമാക്കുന്നു.
* വികസന സിദ്ധാന്തം - സമൂഹത്തിൽ അഭികാമ്യമായ മാറ്റം എങ്ങനെ മികച്ച രീതിയിൽ കൈവരിക്കുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ ഒരു ശേഖരം.
* വികസനാനന്തര സിദ്ധാന്തം - വികസനത്തിന്റെ മുഴുവൻ ആശയവും പ്രയോഗവും ലോകത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ പാശ്ചാത്യ-വടക്കൻ മേധാവിത്വത്തിന്റെ പ്രതിഫലനമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു.

== പൊതുവായ സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ ==

=== സർക്കാർ, രാഷ്ട്രീയം, ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിക്ക് ശേഷം മാത്രമാണ് പൂർണ്ണ സ്വയം നിർണ്ണയാവകാശവും [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യവും]] നേടിയത്. സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടുന്നത് വരെ പലതും ഒരു സാമ്രാജ്യത്വ യൂറോപ്യൻ ശക്തിയാണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ രാഷ്ട്രീയ സംവിധാനങ്ങൾ വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാണ്, എന്നാൽ മിക്ക രാഅജ്യങ്ങലിലു 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ, വ്യത്യസ്തമായ വിജയവും രാഷ്ട്രീയ സ്വാതന്ത്ര്യവും ഉള്ള ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള [[ജനാധിപത്യം|ജനാധിപത്യ ഗവൺമെന്റുകൾ]] വന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Palat|first=Ravi Arvind|date=April 2010|title=World Turned Upside Down? Rise of the global South and the contemporary global financial turbulence|journal=Third World Quarterly|volume=31|issue=3|pages=365–384|doi=10.1080/01436597.2010.488465}}&lt;/ref&gt; 'ഫലപ്രദമായ [[പൗരത്വം]] ' എന്നത് [[സമൂഹശാസ്ത്രം|സാമൂഹ്യശാസ്ത്രജ്ഞനായ]] പാട്രിക് ഹെല്ലർ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്: &quot;സിവിൽ, രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തെ ഔപചാരിക നിയമപരമായ അവകാശങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിടവ്, ആ അവകാശങ്ങൾ അർത്ഥപൂർവ്വം പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള യഥാർത്ഥ കഴിവ്&quot;. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Heller|first=Patrick|date=October 2012|title=Democracy, Participatory Politics and Development: Some Comparative Lessons from Brazil, India and South Africa|journal=Polity|volume=44|issue=4|pages=643–665|doi=10.1057/pol.2012.19}}&lt;/ref&gt;

പൗരത്വത്തിനപ്പുറം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ക്രോസ്-ബോർഡർ മൊബിലിറ്റിയുടെ രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പഠനം, വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ പരമ്പരാഗത ശ്രദ്ധയുടെ തിരുത്തലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന കുടിയേറ്റ സംവാദങ്ങളിൽ വിലപ്പെട്ട വെളിച്ചം വീശുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=The age of migration: international population movements in the modern world|last=Haas|first=Hein de|last2=Castles|first2=Stephen|last3=Miller|first3=Mark J|date=2020|isbn=978-1-352-00798-5|pages=96–123|oclc=1143614574}}&lt;/ref&gt; ചില രാഷ്ട്രീയ ശാസ്ത്രജ്ഞർ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ ഉടനീളം ദേശസാൽക്കരണം, വികസനം, നവലിബറൽ മൈഗ്രേഷൻ മാനേജ്മെന്റ് ഭരണകൂടങ്ങളുടെ ഒരു ടൈപ്പോളജി തിരിച്ചറിയുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Adamson|first=Fiona B.|last2=Tsourapas|first2=Gerasimos|date=24 October 2019|title=The Migration State in the Global South: Nationalizing, Developmental, and Neoliberal Models of Migration Management|journal=International Migration Review|volume=54|issue=3|pages=853–882|doi=10.1177/0197918319879057}}&lt;/ref&gt;

=== സമ്പദ്ഘടന ===
[[പ്രമാണം:Worlds_regions_by_total_wealth(in_trillions_USD),_2018.jpg|ലഘുചിത്രം| 2018-ലെ മൊത്തം സമ്പത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ലോക മേഖലകൾ (ട്രില്യൺ യുഎസ് ഡോളറിൽ).]]
ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും അപകോളനിവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം, മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പുതിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും സാമ്പത്തിക ഉത്തേജനവും ആവശ്യമായിരുന്നു. പലരും വിദേശ നിക്ഷേപത്തെ ആശ്രയിച്ചു. ഈ ഫണ്ടിംഗ് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായവും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, പക്ഷേ വ്യവസ്ഥാപരമായ ചൂഷണത്തിന്റെ ഒരു സംവിധാനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു.  അവർ വിലപേശലിനായി [[സ്വാഭാവികറബ്ബർ|റബ്ബർ]] പോലുള്ള അസംസ്കൃത വസ്തുക്കൾ കയറ്റുമതി ചെയ്തു. പാശ്ചാത്യ ലോകത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കമ്പനികൾ പലപ്പോഴും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വിലകുറഞ്ഞ തൊഴിലാളികളെ ഉൽപാദനത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt; പാശ്ചാത്യർക്ക് ഈ സംവിധാനത്തിൽ നിന്ന് കാര്യമായ നേട്ടമുണ്ടായെങ്കിലും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവികസിതമാക്കി.

ഈ ക്രമീകരണത്തെ ചിലപ്പോൾ നിയോകൊളോണിയലിസം എന്ന് വിളിക്കുന്നു, അതായത് വികസിത രാജ്യങ്ങൾ വികസിത രാജ്യങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു സംവിധാനം.&amp;nbsp;മുൻ കോളനികൾ ഇപ്പോഴും അവരുടെ മുൻ കോളനിവൽക്കരിച്ചയാളാണ് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് എന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല; അത് കൊളോണിയൽ പോലുള്ള ചൂഷണത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ പലപ്പോഴും സ്വയം വികസിക്കുന്നതിനുപകരം സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളെ കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു.  ഈ സമ്പ്രദായം അവസാനിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/neocolonialism|title=Neocolonialism|access-date=2019-04-01|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}&lt;/ref&gt; ഈ സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നാണ് പുതിയ അന്താരാഷ്ട്ര സാമ്പത്തിക ക്രമം . വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ അവശേഷിപ്പിക്കുന്നതോ സ്വയംപര്യാപ്തമാക്കുന്നതോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒരു 'നൂൽബന്ധമില്ലാത്ത' നയം അവർക്കുണ്ട്. കൂടുതൽ വ്യക്തമായി പറഞ്ഞാൽ, അവർ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെയും വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന്റെയും മേലുള്ള പരമാധികാരത്തെ വാദിക്കുന്നു.

NIEO പോലെയുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കൂട്ടുകെട്ടുകൾ ലോക വേദിയിൽ സമത്വത്തിനായി ഇടയ്ക്കിടെ ലോബി ചെയ്യുന്നു. ചൈനയുടെ ഉയർച്ച [[ബ്രിക്|BRIC രാജ്യങ്ങളുടെ]] ഉയർച്ചയെ സൂചിപ്പിക്കാം. &lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{Cite journal|last=Roy|first=Pallavi|date=2 July 2016|title=Economic growth, the UN and the Global South: an unfulfilled promise|url=https://eprints.soas.ac.uk/22135/1/Roy%20Growth%20and%20Redistribution.pdf|journal=Third World Quarterly|volume=37|issue=7|pages=1284–1297|doi=10.1080/01436597.2016.1154440}}&lt;/ref&gt;

== പൊതുവായ വെല്ലുവിളികൾ ==
 
വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ മിക്കപ്പോഴും ചർച്ച ചെയ്യുന്ന ആഗോള പ്രശ്നങ്ങളിൽ [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണം]], ആഗോള ആരോഗ്യ ഭരണം, ആരോഗ്യം, പ്രതിരോധ ആവശ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന ശാസ്ത്ര-സാങ്കേതിക രംഗത്തെ പുതുമകൾ പോലുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ നിന്ന് ഇത് വ്യത്യസ്തമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ager|first=Alastair|last2=Yu|first2=Gary|last3=Hermosilla|first3=Sabrina|date=September 2012|title=Mapping the key issues shaping the landscape of global public health|journal=Global Public Health|volume=7|issue=sup1|pages=S16–S28|doi=10.1080/17441692.2012.679741|pmid=22765282}}&lt;/ref&gt;

മിക്ക വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്കും പൊതുവായുള്ള ഈ മാനദണ്ഡങ്ങളുണ്ട്: &lt;ref name=&quot;UN2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/development/desa/dpad/least-developed-country-category/ldc-criteria.html|title=Criteria For Identification Of LDCs|access-date=2018-03-02|date=2010-03-04|publisher=[[United Nations Department of Economic and Social Affairs]], Development Policy and Analysis Division}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;

* ഉയർന്ന [[ദാരിദ്ര്യം]] - മൂന്ന് വർഷത്തെ ശരാശരി പ്രതിശീർഷ ജിഎൻഐ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, GNI പ്രതിശീർഷ മൂല്യം US$1,025-ൽ കുറവാണെങ്കിൽ (2018-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്) രാജ്യം ഏറ്റവും വികസിത രാജ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;Criteria&quot;&gt;UN-OHRLLS [http://unohrlls.org/about-ldcs/criteria-for-ldcs/ Criteria for Identification and Graduation of LDCs].&lt;/ref&gt;
* മാനവ വിഭവശേഷി ബലഹീനത ( [[പോഷണം]], ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, മുതിർന്നവരുടെ [[സാക്ഷരത]] എന്നിവയുടെ സൂചകങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).
* സാമ്പത്തിക പരാധീനത (കാർഷിക ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ അസ്ഥിരത, ചരക്കുകളുടെയും സേവനങ്ങളുടെയും കയറ്റുമതിയുടെ അസ്ഥിരത, പാരമ്പര്യേതര പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക പ്രാധാന്യം, ചരക്ക് കയറ്റുമതി ഏകാഗ്രത, സാമ്പത്തിക കുറവിന്റെ വൈകല്യം, [[പ്രകൃതിക്ഷോഭം|പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളാൽ]] കുടിയിറക്കപ്പെട്ട ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി).

=== നഗര ചേരികൾ ===
യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച്, 2012-ൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 33% അല്ലെങ്കിൽ ഏകദേശം 863 ദശലക്ഷം ആളുകൾ [[ചേരി|ചേരികളിലാണ്]] താമസിക്കുന്നത്. &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/745habitat.pdf|title=State of the World's Cities Report 2012/2013: Prosperity of Cities|access-date=4 October 2013|publisher=UNHABITAT}}&lt;/ref&gt; 2012-ൽ, ചേരികളിൽ താമസിക്കുന്ന നഗര ജനസംഖ്യയുടെ അനുപാതം ഏറ്റവും ഉയർന്നത് സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലാണ് (62%), ദക്ഷിണേഷ്യ (35%), തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യ (31%), കിഴക്കൻ ഏഷ്യ (28%). &lt;ref name=&quot;UNHABITATswcr1213&quot; /&gt; {{Rp|127}}

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ നഗര ജനസംഖ്യയുടെ 43% ഉം വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ 78% ഉം ചേരി നിവാസികളാണെന്ന് യുഎൻ-ഹാബിറ്റാറ്റ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;grhs2003&quot;&gt;[http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf The challenge of slums – Global report on Human Settlements] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130921055009/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/grhs.2003.key.pdf|date=21 September 2013}}, United Nations Habitat (2003)&lt;/ref&gt;

വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ ചേരികൾ രൂപപ്പെടുകയും വളരുകയും ചെയ്യുന്നു. ദ്രുതഗതിയിലുള്ള [[നഗരവത്കരണം|ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റം]], സാമ്പത്തിക സ്തംഭനാവസ്ഥയും വിഷാദവും, ഉയർന്ന [[തൊഴിലില്ലായ്മ]], ദാരിദ്ര്യം, അനൗപചാരിക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, തെറ്റായ ആസൂത്രണം, രാഷ്ട്രീയം, പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ, സാമൂഹിക സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാരണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;whyslums&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|title=What are slums and why do they exist?|date=April 2007|publisher=UN-Habitat|location=Kenya|archive-url=https://web.archive.org/web/20110206143558/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/4625_51419_GC%2021%20What%20are%20slums.pdf|archive-date=2011-02-06}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Spontaneous Shelter: International Perspectives and Prospects|last=Patton|first=Carl V.|date=1988|publisher=Temple University Press|isbn=978-0-87722-507-2|location=Philadelphia}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;grhs2011&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|title=Assessing Slums in the Development Context|access-date=16 September 2013|year=2011|publisher=United Nations Habitat Group|archive-url=https://web.archive.org/web/20140105025237/http://www.unhabitat.org/downloads/docs/GRHS.2003.2.pdf|archive-date=5 January 2014}}&lt;/ref&gt; ഉദാഹരണത്തിന്, ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ജനസംഖ്യ വികസിക്കുമ്പോൾ, ഗ്രാമവാസികൾ കുടിയേറ്റത്തിലൂടെ നഗരങ്ങളിലേക്ക് മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു, ഇത് ചേരികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് കാരണമാകുന്നു. &lt;ref name=&quot;Westra&quot;&gt;{{Cite journal|last=Westra|first=Richard|year=2011|title=Renewing Socialist Development in the Third World|journal=[[Journal of Contemporary Asia]]|volume=41|issue=4|pages=519–543|doi=10.1080/00472336.2011.610612}}&lt;/ref&gt;

ചില നഗരങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ദക്ഷിണേഷ്യയിലെയും സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെയും രാജ്യങ്ങളിൽ ചേരികൾ വ്യാപകമാണ്, നഗര ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം താമസിക്കുന്നു. ഇവയെ ചിലപ്പോൾ &quot;ചേരി നഗരങ്ങൾ&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Slum Cities and Cities with Slums&quot; States of the World's Cities 2008/2009|publisher=UN-Habitat}}&lt;/ref&gt;

=== സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ ===
[[പ്രമാണം:A_formation_of_human_chain_at_India_Gate_by_the_women_from_different_walks_of_life_at_the_launch_of_a_National_Campaign_on_prevention_of_violence_against_women,_in_New_Delhi_on_October_02,_2009.jpg|ലഘുചിത്രം| 2009 ഒക്‌ടോബർ 02-ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ തടയുന്നതിനുള്ള ദേശീയ കാമ്പയിന്റെ സമാരംഭത്തിൽ സമൂഹത്തിന്റെ വിവിധ തുറകളിലുള്ള സ്ത്രീകൾ ഇന്ത്യാ ഗേറ്റിൽ രൂപീകരിച്ച മനുഷ്യച്ചങ്ങല.]]
ലോകത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ പല തരത്തിലുള്ള അതിക്രമങ്ങളും കൂടുതലാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, സ്ത്രീധന പീഡനവും വധുവിനെ ചുട്ടുകൊല്ലലും, കംബോഡിയ ഉൾപ്പെടെയുള്ള തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലെ [[ആസിഡ് ആക്രമണം|ആസിഡ് എറിയൽ]], മിഡിൽ ഈസ്റ്റുമായും ദക്ഷിണേഷ്യയുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന [[ദുരഭിമാനക്കൊല]]. അതുപോലെ എത്യോപ്യ, മധ്യേഷ്യ, കോക്കസസ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകൽ വഴിയുള്ള വിവാഹം കാണപ്പെടുന്നു. വധുവില അടയ്ക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദുരുപയോഗം (അക്രമം, കടത്ത്, നിർബന്ധിത വിവാഹം എന്നിവ പോലുള്ളവ) സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയുടെയും ഓഷ്യാനിയയുടെയും ചില ഭാഗങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.  &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|title=An exploratory study of bride price and domestic violence in Bundibugyo District, Uganda|access-date=6 August 2014|date=April 2012|publisher=Centre for Human Rights Advancement (CEHURA) and [[South African Medical Research Council]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130717105205/http://www.mrc.ac.za/gender/Bridepricedomesticviolence.pdf|archive-date=17 July 2013}}&lt;/ref&gt;

പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ഇപ്പോഴും നടക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമത്തിന്റെ മറ്റൊരു രൂപമാണ് [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]] (FGM). ഇത് കൂടുതലും ആഫ്രിക്കയിലും ഒരു പരിധിവരെ മിഡിൽ ഈസ്റ്റിലും ഏഷ്യയുടെ മറ്റു ചില ഭാഗങ്ങളിലും കാണപ്പെടുന്നു. സൊമാലിയ (98% സ്ത്രീകളും), ഗിനിയ (96%), ജിബൂട്ടി (93%), ഈജിപ്ത് (91%), എറിത്രിയ (89%), മാലി (89%), സിയറ ലിയോൺ (88%), സുഡാൻ (88%), ഗാംബിയ (76%), ബുർക്കിന ഫാസോ (76%), എത്യോപ്യ (74%) എന്നിവയാണ് ലിംഗ ഛേദനം നടത്തപ്പെട്ട ഏറ്റവും കൂടുതൽ സ്ത്രീകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ. &lt;ref name=&quot;unicef.org&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.unicef.org/media/files/FGCM_Lo_res.pdf|title=Female Genital Mutilation/Cutting: A statistical overview and exploration of the dynamics of change|last=UNICEF|date=22 July 2013|publisher=[[UNICEF]]|author-link=UNICEF|access-date=18 November 2013}}&lt;/ref&gt; [[ആഗോളവത്കരണം|ആഗോളവൽക്കരണവും]] കുടിയേറ്റവും കാരണം, FGM ആഫ്രിക്കയുടെയും മിഡിൽ ഈസ്റ്റിന്റെയും അതിർത്തികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക്, ഓസ്‌ട്രേലിയ, ബെൽജിയം, കാനഡ, ഫ്രാൻസ്, ന്യൂസിലാൻഡ്, യുഎസ്, യുകെ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് കൂടി വ്യാപിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120|title=Sex &amp; social justice|last=Nussbaum|first=Martha|publisher=Oxford University Press|year=1999|isbn=978-0195110326|editor-last=Nussbaum|editor-first=Martha|editor-link=Martha Nussbaum|location=New York|pages=[https://archive.org/details/sexsocialjustice00nuss/page/120 120–121]|chapter=Judging other cultures: the case of genital mutilation|author-link=Martha Nussbaum|chapter-url=https://books.google.com/books?id=43U8DwAAQBAJ&amp;pg=PA120|url-access=registration}}&lt;/ref&gt;

ഇസ്താംബുൾ കൺവെൻഷൻ (ആർട്ടിക്കിൾ 38) സ്ത്രീകളുടെ ജനനേന്ദ്രിയ ഛേദനം നിരോധിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://rm.coe.int/168046031c|title=Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence|date=12 April 2011|access-date=8 October 2017}}&lt;/ref&gt; 2016-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, പല ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിലും [[സ്ത്രീ ലിംഗഛേദനം|സ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനംസ്ത്രീ ജനനേന്ദ്രിയഛേദനം]]  നിയമപരമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;''Citations'':
&lt;/ref&gt;
[[പ്രമാണം:Women_who_experienced_violence_by_an_intimate_partner,_OWID.svg|പകരം=An image showing statistics by percentage of share of women, older than 14 years old who experienced violence by an intimate partner.|ലഘുചിത്രം|239x239ബിന്ദു| ഉറ്റ പങ്കാളിയിൽ നിന്ന് അക്രമം അനുഭവിച്ചിട്ടുല്ല 14 വയസ്സിന് മുകളിൽ പ്രായമുള്ള സ്ത്രീകളുടെ ശതമാനം]]
സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ അതിക്രമങ്ങൾ അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള [[യു.എൻ വിമൻ|യുഎൻ വിമൻറെ]] വസ്തുതകളും കണക്കുകളും അനുസരിച്ച്, &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=facts and figures:Ending Violence against Women}}&lt;/ref&gt; ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 35 ശതമാനം സ്ത്രീകളും അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ ചില ഘട്ടങ്ങലിൽ അടുത്ത പങ്കാളികളാൽ ശാരീരികവും ലൈംഗികവുമായ അതിക്രമങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പങ്കാളി അല്ലാത്തവരിൽ നിന്നുള്ള ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ (ലൈംഗിക പീഡനം ഉൾപ്പെടുന്നില്ല) അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സ്ത്രീകളെ അപേക്ഷിച്ച്, ശാരീരികമോ ലൈംഗികമോ ആയ ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടുള്ള സ്ത്രീകൾ വിഷാദരോഗം, [[ഗർഭഛിദ്രം|ഗർഭച്ഛിദ്രം]], [[എച്ച്.ഐ.വി.|എച്ച്ഐവി]] സമ്പാദിക്കൽ എന്നിവ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നതായി തെളിവുകൾ കാണിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures#notes|title=facts and figures:ending violence against women}}&lt;/ref&gt;

[[മദ്ധ്യപൂർവേഷ്യ|മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്]], [[ഉത്തരാഫ്രിക്ക|നോർത്ത് ആഫ്രിക്ക]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ കാണിക്കുന്നത്, തങ്ങളുടെ അമ്മമാരെ ഉപദ്രവിക്കുന്ന അച്ഛനെ കണ്ട കുട്ടികലും ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള അക്രമം അനുഭവിച്ച പുരുഷന്മാരും, പ്രായമാകുമ്പോൾ പങ്കാളിക്കെതിരെ അക്രമം നടത്തിയതായി റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.unwomen.org/en/what-we-do/ending-violence-against-women/facts-and-figures|title=Facts and figures: Ending violence against women|access-date=2020-09-26|website=UN Women|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ആരോഗ്യ സംരക്ഷണവും പൊതുജന ആരോഗ്യവും ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും വികസിത രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ആരോഗ്യ പരിപാലനത്തിൽ കാര്യമായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Alhaji|first=Mohammed M.|last2=Alam|first2=Sartaj|date=21 March 2019|title=Health Policy and System Research in Global South: Bridging the Gap through Citizen Participation|url=http://ejournalsystem.net/index.php/jpmi/article/view/2474|journal=Journal of Postgraduate Medical Institute|volume=33|issue=1}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് സാധാരണയായി വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകളേക്കാൾ ആയുർദൈർഘ്യം കുറവാണ്. സാംക്രമിക രോഗങ്ങളുടെ ഭാരം, [[മാതൃമരണം|മാതൃമരണനിരക്ക്]], ശിശുമരണനിരക്ക്, ശിശുമരണനിരക്ക് എന്നിവ സാധാരണഗതിയിൽ ഇവിടെ ഗണ്യമായി കൂടുതലാണ്.
[[പ്രമാണം:Hunger_Map_2020_World_Food_Programme.svg|ലഘുചിത്രം|310x310ബിന്ദു| പട്ടിണി അനുഭവിക്കുന്ന ജനസംഖ്യയുടെ ശതമാനം, [[ലോകഭക്ഷ്യപദ്ധതി|വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രോഗ്രാം]], 2020.&lt;br /&gt;{{Legend|#29b8c7|&lt; 2,5%}}&lt;div class=&quot;legend&quot;&gt;&lt;span class=&quot;legend-color&quot; style=&quot;background-color:#29b8c7; color:black;&quot;&gt;&amp;nbsp;&lt;/span&gt;&amp;nbsp;&lt; 2,5%&lt;/div&gt;]]
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ പോഷകാഹാരക്കുറവ് കൂടുതൽ സാധാരണമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w4CGAgAAQBAJ&amp;pg=PA20|title=World Hunger Routledge Introductions to Development|last=Young|first=Liz|date=2002|isbn=9781134774944|page=20}}&lt;/ref&gt; ചില ഗ്രൂപ്പുകൾക്ക് ഉയർന്ന പോഷകാഹാരക്കുറവ് ഉണ്ട്, സ്ത്രീകൾ ഉൾപ്പെടെ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗർഭിണികളോ മുലയൂട്ടുന്നവരോ - അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികൾ, പ്രായമായവർ. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ അഞ്ച് വയസ്സിന് താഴെയുള്ള 200 ദശലക്ഷത്തിലധികം കുട്ടികൾ അവരുടെ വികസന ശേഷിയിൽ എത്താത്തതിന് കാരണം കുട്ടികളിലെ പോഷകാഹാരക്കുറവും കുട്ടികളുടെ വളർച്ച മുരടിപ്പും ആണ്. &lt;ref&gt;Grantham-McGregor, Sally et al., the International Child Development Steering Group. “Developmental Potential in the First 5 Years for Children in Developing Countries.” Lancet 369.9555 (2007): 60–70. PMC. Web. 28 Nov. 2014.&lt;/ref&gt; ഏകദേശം 165&amp;nbsp;2013 &lt;ref name=&quot;Bh2013&quot;&gt;{{Cite journal|title=Evidence-based interventions for improvement of maternal and child nutrition: what can be done and at what cost?|journal=Lancet|volume=382|issue=9890|pages=452–477|date=August 2013|pmid=23746776|doi=10.1016/s0140-6736(13)60996-4}}&lt;/ref&gt; ൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുട്ടികൾ പോഷകാഹാരക്കുറവ് മൂലം വളർച്ച മുരടിച്ചതായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ചില വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പോഷകാഹാരക്കുറവിന്റെ അതേ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കുള്ളിൽ [[പൊണ്ണത്തടി|പൊണ്ണത്തടിയുടെ]] രൂപത്തിൽ അമിതപോഷണം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.unicef.org/nutrition/files/Progress_for_Children_-_No._4.pdf|title=Progress For Children: A Report Card On Nutrition|publisher=UNICEF}}&lt;/ref&gt;

ഇനിപ്പറയുന്ന ലിസ്റ്റ് പരിസ്ഥിതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാരണങ്ങളോ അവസ്ഥകളോ ശക്തമായ പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളുള്ള ചില രോഗങ്ങളും കാണിക്കുന്നു: &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/heli/risks/ehindevcoun/en|title=Environment and health in developing countries|date=8 September 2016|website=Priority environment and health risks|publisher=[[World Health Organization]]}}&lt;/ref&gt;

* രോഗം/ [[രോഗം]] ( [[മലമ്പനി|മലേറിയ]], [[ക്ഷയം]], [[എയ്‌ഡ്‌സ്‌|എയ്ഡ്സ്]] മുതലായവ. ): വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കുടുംബങ്ങളിൽ രോഗം ഉയർന്നതും പിന്നാക്കാവസ്ഥയിലുള്ളതുമായ ചിലവ് ഭാരങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നു. &lt;ref&gt;Russel S. The economic burden of illness for households in developing countries: a review of studies focusing on malaria, tuberculosis, and human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome. Am J Trop Med Hyg 2004&lt;/ref&gt;
* ഉഷ്ണമേഖലാ, പകർച്ചവ്യാധികൾ ( അവഗണിച്ച ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങൾ )
* സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത [[കുടിവെള്ളം]], മോശം ശുചിത്വവും ശുചിത്വവും
* വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം
* മലിനീകരണം (ഉദാ: [[അന്തരീക്ഷമലിനീകരണം|വായു മലിനീകരണം]], [[ജലമലിനീകരണം]] )
* മോട്ടോർ വാഹന കൂട്ടിയിടികൾ
* ബോധപൂർവമല്ലാത്ത വിഷബാധ
* സാംക്രമികേതര രോഗങ്ങളും ദുർബലമായ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ സംവിധാനങ്ങളും

=== വെള്ളം, ശുചിത്വം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും ശുചിത്വ സേവനങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം വളരെ താഴ്ന്ന നിലയിലാണ്. 2015-ൽ [[ലോകാരോഗ്യസംഘടന|ലോകാരോഗ്യ സംഘടന]] (ഡബ്ല്യുഎച്ച്ഒ) കണക്കാക്കിയത് &quot;3 പേരിൽ 1 പേർ, അല്ലെങ്കിൽ 2.4 ബില്യൺ ആളുകൾ ഇപ്പോഴും ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങളില്ലാത്തവരാണ്&quot; എന്നും 663 ദശലക്ഷം ആളുകൾക്ക് ഇപ്പോഴും സുരക്ഷിതവും ശുദ്ധവുമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല എന്നുമാണ്. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/water_sanitation_health/monitoring/jmp-2015-key-facts/en/|title=Key facts from JMP 2015 report|access-date=2017-11-17|website=World Health Organization|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/mediacentre/news/releases/2015/jmp-report/en/|title=WHO {{!}} Lack of sanitation for 2.4 billion people is undermining health improvements|access-date=2017-11-17|website=www.who.int}}&lt;/ref&gt; 2017-ലെ ജെഎംപിയുടെ കണക്ക് പ്രകാരം 4.5 ബില്യൺ ആളുകൾക്ക് നിലവിൽ സുരക്ഷിതമായ ശുചിത്വ സൗകര്യങ്ങൾ ഇല്ല. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ് താമസിക്കുന്നത്.

ഏകദേശം 892 ദശലക്ഷം ആളുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ആഗോള ജനസംഖ്യയുടെ 12 ശതമാനം ആളുകൾ 2016 &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot;&gt;WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017&lt;/ref&gt; ൽ ടോയ്‌ലറ്റുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് പകരം തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജനം നടത്തി. ലോകത്ത് തുറസ്സായ മലമൂത്ര വിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന 892 ദശലക്ഷം ആളുകളിൽ എഴുപത്തിയാറു ശതമാനവും (678 ദശലക്ഷം) ജീവിക്കുന്നത് വെറും ഏഴ് രാജ്യങ്ങളിലാണ്. &lt;ref name=&quot;JMP2017&quot; /&gt; ഇന്ത്യ (348 ദശലക്ഷം), നൈജീരിയ (38.1 ദശലക്ഷം), ഇന്തോനേഷ്യ (26.4 ദശലക്ഷം), എത്യോപ്യ (23.1 ദശലക്ഷം), പാകിസ്ഥാൻ (19.7 ദശലക്ഷം), നൈജർ (14.6 ദശലക്ഷം), സുഡാൻ (19.7 ദശലക്ഷം) എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ പരസ്യമായി മലമൂത്രവിസർജ്ജനം നടത്തുന്ന രാജ്യങ്ങൾ. 9.7 ദശലക്ഷം). &lt;ref name=&quot;WBSTATS&quot;&gt;{{Cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SH.STA.ODFC.ZS?locations=ID-NG-NE-ET-SD-IN-PK|title=People practicing open defecation (% of population) – Indonesia, Nigeria, Niger, Ethiopia, Sudan, India, Pakistan|access-date=15 October 2019|website=data.worldbank.org|publisher=[[The World Bank]]}}&lt;/ref&gt;

2015-ൽ യുഎൻ സ്ഥാപിച്ച 17 [[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ|സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ]] ഒന്നാണ് സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 6 . എല്ലാ ആളുകൾക്കും ശുദ്ധജലവും ശുചിത്വവും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് ഇത് പ്രത്യേകിച്ചും പ്രസക്തമാണ്.

=== ഊർജ്ജം ===
[[പ്രമാണം:Solar-Panel-Cooker-in-front-of-hut.jpg|ലഘുചിത്രം| സോളാർ കുക്കറുകൾ ഔട്ട്ഡോർ പാചകത്തിന് ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സായി സൂര്യപ്രകാശം ഉപയോഗിക്കുന്നു.]]
2009 ൽ ലോകത്ത് ഏകദേശം 1.4 ബില്യൺ ആളുകൾ വൈദ്യുതി ഇല്ലാതെ ജീവിച്ചിരുന്നു. 2.7 ബില്യൺ ആളുകൾ വീട്ടിലെ ഊർജ്ജ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മരം, കരി, ചാണകം ( ഉണങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ ചാണക ഇന്ധനം ) എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചു. ആധുനിക ഊർജ സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള ഈ അഭാവം വരുമാന ഉൽപ്പാദനത്തെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു, ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള ശ്രമങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു, ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ആളുകളുടെ ആരോഗ്യത്തെ ബാധിക്കുന്നു, കൂടാതെ ആഗോള വനനശീകരണത്തിനും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിനും കാരണമാകുന്നു. ചെറിയ തോതിലുള്ള പുനരുൽപ്പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ സാങ്കേതികവിദ്യകളും ഓൺസൈറ്റ് സോളാർ പവർ, മെച്ചപ്പെട്ട കുക്ക്സ്റ്റൗവ് എന്നിവ പോലെയുള്ള വിതരണ ഊർജ്ജ ഓപ്ഷനുകളും ഗ്രാമീണ കുടുംബങ്ങൾക്ക് ആധുനിക ഊർജ്ജ സേവനങ്ങൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു. &lt;ref name=&quot;verlaw&quot;&gt;{{Cite journal|title=Energy. Deploying off-grid technology to eradicate energy poverty|journal=Science|volume=338|issue=6103|pages=47–8|date=October 2012|pmid=23042871|doi=10.1126/science.1222307}}&lt;/ref&gt;

നവീകരിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജം വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും അനുയോജ്യമാണ്. ഗ്രാമീണ, വിദൂര പ്രദേശങ്ങളിൽ, [[ഖനിജ ഇന്ധനം|ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളിൽ]] നിന്ന് ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ പ്രക്ഷേപണവും വിതരണവും ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതും ചെലവേറിയതുമാണ്. പ്രാദേശികമായി പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജം ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്നത് പ്രായോഗികമായ ഒരു ബദൽ വാഗ്ദാനം ചെയ്യാൻ കഴിയും. &lt;ref name=&quot;aus&quot;&gt;[http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf Power for the People] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120330120425/http://www.ausaid.gov.au/publications/pdf/renewable_energy.pdf|date=2012-03-30}} p. 3.&lt;/ref&gt;

വ്യവസായ സംരംഭങ്ങൾക്കും തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും ആവശ്യമായ ഊർജം നൽകുന്നതിലൂടെ പുനരുപയോഗ ഊർജത്തിന് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് നേരിട്ട് സംഭാവന നൽകാനാകും. പാചകം ചെയ്യാനും ബഹിരാകാശ ചൂടാക്കാനും വെളിച്ചം നൽകാനും ഊർജം നൽകിക്കൊണ്ട് ദാരിദ്ര്യ നിർമാർജനത്തിന് പരോക്ഷമായ സംഭാവനകൾ നൽകാനും പുനരുപയോഗ ഊർജ സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്ക് കഴിയും. &lt;ref name=&quot;mdg&quot;&gt;[http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf Energy for Development: The Potential Role of Renewable Energy in Meeting the Millennium Development Goals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080527233918/http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf|date=27 May 2008}} pp. 7–9.&lt;/ref&gt;

പ്രതിശീർഷ സൗരോർജ്ജ സംവിധാനങ്ങളുടെ എണ്ണത്തിൽ കെനിയയാണ് ലോകത്തെ മുൻനിരയിലുള്ളത്. &lt;ref name=&quot;en.ccchina.gov.cn&quot;&gt;{{Cite web|url=http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|title=Archived copy|access-date=30 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20131105071350/http://en.ccchina.gov.cn/Detail.aspx?newsId=38323&amp;TId=97|archive-date=5 November 2013}}&lt;/ref&gt;

=== മലിനീകരണം ===

==== ജല മലിനീകരണം ====
[[പ്രമാണം:Factory_in_China_at_Yangtze_River.JPG|ലഘുചിത്രം| ചൈനയിലെ യാങ്‌സി നദിക്കരയിലെ ഫാക്ടറി]]
[[പ്രമാണം:Plastic_Pollution_in_Ghana.jpg|ലഘുചിത്രം| ഘാനയിലെ പ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണം]]
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും [[ജലമലിനീകരണം]] ഒരു പ്രധാന പ്രശ്നമാണ്. ഇതിന് എല്ലാ തലങ്ങളിലും (അന്താരാഷ്ട്രം മുതൽ വ്യക്തിഗത ജലസംഭരണികളും കിണറുകളും വരെ) ജലവിഭവ നയത്തിന്റെ തുടർച്ചയായ വിലയിരുത്തലും പുനരവലോകനവും ആവശ്യമാണ്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള മരണങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കും കാരണം ജലമലിനീകരണമാണ് എന്നും ഇത് പ്രതിദിനം 14,000-ത്തിലധികം ആളുകളുടെ മരണത്തിന് കാരണമാകുന്നുവെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.&lt;ref name=&quot;death2&quot;&gt;{{cite news |url=http://environment.about.com/od/environmentalevents/a/waterdayqa.htm | last = West | first = Larry | name-list-style = vanc |publisher=About.com |title=World Water Day: A Billion People Worldwide Lack Safe Drinking Water |date=2006-03-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;death&quot;&gt;{{cite news|url=https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 | last = Pink | first = Daniel H. | name-list-style = vanc |publisher=Yahoo |title=Investing in Tomorrow's Liquid Gold |date=April 19, 2006 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060423172532/https://finance.yahoo.com/columnist/article/trenddesk/3748 |archive-date=April 23, 2006 }}&lt;/ref&gt;

ഉയർന്ന അളവിലുള്ള ജലമലിനീകരണമുള്ള രണ്ട് രാജ്യങ്ങളാണ് ഇന്ത്യയും ചൈനയും: ഇന്ത്യയിൽ പ്രതിദിനം 580 പേർ ജലമലിനീകരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അസുഖങ്ങൾ (ജലജന്യ രോഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ) മൂലം മരിക്കുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|title=An overview of diarrhea, symptoms, diagnosis and the costs of morbidity|year=2010|website=CHNRI|archive-url=https://web.archive.org/web/20130512231350/http://www.inclentrust.org/uploadedbyfck/file/Diarrhoea-Pneumonia/Lecture%203_1%20Burden%20of%20diarrhea%20in%20children%20in%20India%20-12th%20dec.pdf|archive-date=May 12, 2013}}&lt;/ref&gt; ചൈനയിലെ നഗരങ്ങളിലെ വെള്ളത്തിന്റെ 90 ശതമാനവും മലിനമാണ്.&lt;ref&gt;&quot;[http://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2005-06/07/content_449451.htm China says water pollution so severe that cities could lack safe supplies]&quot;. Chinadaily.com.cn. June 7, 2005.&lt;/ref&gt; 2007 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് അര ബില്യൺ ചൈനക്കാർക്ക് സുരക്ഷിതമായ കുടിവെള്ളം ലഭ്യമല്ല.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Kahn |first1=Joseph |last2=Yardley |first2=Jim | name-list-style = vanc |date=2007-08-26 |title=As China Roars, Pollution Reaches Deadly Extremes |url=https://www.nytimes.com/2007/08/26/world/asia/26china.html |newspaper=New York Times}}&lt;/ref&gt;

==== ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ====
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം ഒരു വലിയ ആരോഗ്യ പ്രശ്നമാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution in developing countries: a major environmental and public health challenge|journal=Bulletin of the World Health Organization|volume=78|issue=9|pages=1078–92|date=2000|pmid=11019457|pmc=2560841}}&lt;/ref&gt; ബയോമാസ് കത്തിക്കുന്നതാണ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പ്രധാന ഉറവിടം. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ 300 കോടി ജനങ്ങൾ തടി, [[കരി]], ചാണകം, വിളകളുടെ അവശിഷ്ടം എന്നിവയുടെ രൂപത്തിലുള്ള ബയോമാസിനെ അവരുടെ ഗാർഹിക പാചക ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite journal|year=2008|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|url=http://sapiens.revues.org/index130.html|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1}}&lt;/ref&gt; പാചകത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും വീടിനുള്ളിൽ, ശരിയായ വായുസഞ്ചാരമില്ലാത്ത അന്തരീക്ഷത്തിലാണ് നടക്കുന്നത് എന്നതിനാൽ, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ, പ്രാഥമികമായി ദരിദ്രരായ സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും ഗുരുതരമായ ആരോഗ്യ അപകടങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു.

ആഗോളതലത്തിൽ, 2012 ൽ താഴ്ന്ന, ഇടത്തരം വരുമാനമുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, 4.3 ദശലക്ഷം മരണങ്ങൾ ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണം മൂലം ഉണ്ടായി. യഥാക്രമം 1.69, 1.62 ദശലക്ഷം മരണങ്ങളുള്ള തെക്ക് കിഴക്കൻ ഏഷ്യൻ, പടിഞ്ഞാറൻ പസഫിക് മേഖലകളാണ് കൂടുതൽ ബാധിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ആഫ്രിക്കയിൽ ഏകദേശം 600,000 മരണങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;WHO1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.who.int/phe/health_topics/outdoorair/databases/FINAL_HAP_AAP_BoD_24March2014.pdf?ua=1|title=Burden of disease from Indoor Air Pollution for 2012|access-date=2014-03-28|date=2014-03-24|publisher=WHO}}&lt;/ref&gt; 2000 മുതലുള്ള ഒരു കണക്ക് പ്രകാരം മരണസംഖ്യ 1.5 ദശലക്ഷത്തിനും 2 ദശലക്ഷത്തിനും ഇടയിലാണ്.&lt;ref name=&quot;Ezzati&quot;&gt;{{Cite journal|title=The health impacts of exposure to indoor air pollution from solid fuels in developing countries: knowledge, gaps, and data needs|journal=Environmental Health Perspectives|volume=110|issue=11|pages=1057–68|date=November 2002|pmid=12417475|pmc=1241060|doi=10.1289/ehp.021101057}}&lt;/ref&gt;

ഇൻഡോർ വായു മലിനീകരണത്തിന്റെ പല പ്രത്യാഘാതങ്ങളും പരിഹരിക്കുന്നതിനായുള്ള താങ്ങാനാവുന്ന ഒരു പരിഹാരം കണ്ടെത്തുന്നത് സങ്കീർണ്ണമാണ്. ജ്വലനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, പുക ശ്വസിക്കുന്നത് കുറയ്ക്കുക, സുരക്ഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും തൊഴിലാളികളെ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുക, ഇന്ധനച്ചെലവ് കുറയ്ക്കുക, സുസ്ഥിരതയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക എന്നിവയാണ് ചില തന്ത്രങ്ങൾ.&lt;ref&gt;{{Cite journal|title=Indoor air pollution, health and economic well-being|journal=S.A.P.I.EN.S|volume=1|issue=1|year=2008|url=http://sapiens.revues.org/index130.html}}&lt;/ref&gt;

=== കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ===
[[പ്രമാണം:Change_in_Average_Temperature.svg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 1951 മുതൽ 1978 വരെയുള്ള അടിസ്ഥാന ശരാശരിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ 2010 മുതൽ 2019 വരെയുള്ള ശരാശരി ആഗോള താപനില. ഉറവിടം: നാസ .]]
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ആയ
[[ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ഓൺ ക്ലൈമറ്റ് ചേഞ്ച്]] (ഐപിസിസി) മനുഷ്യ ഇടപെടൽ മൂലമാണ് ആഗോള താപനം ഉണ്ടാകുന്നത് എന്ന കാര്യത്തിൽ 'വ്യക്തതയില്ല' എന്നാണ് സ്ഥിരീകരിച്ചത്.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടും അനുഭവപ്പെടുകയും സമൂഹങ്ങൾക്കും പരിസ്ഥിതിക്കും അപകടകരമായ തീവ്രമായ കാലാവസ്ഥാ സംഭവങ്ങൾ ആയ, വരൾച്ച, വെള്ളപ്പൊക്കം, [[ജൈവവൈവിധ്യ ഹാനി]], രോഗങ്ങൾ, [[സമുദ്രനിരപ്പിന്റെ ഉയർച്ച|സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരൽ]] തുടങ്ങിയ സംഭവങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുകയും ചെയ്യും.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;

വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണം അല്ല.&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Citation |title=Near-term Climate Change: Projections and Predictability |url=http://dx.doi.org/10.1017/cbo9781107415324.023 |work=Climate Change 2013 - The Physical Science Basis |pages=953–1028 |editor-last=Intergovernmental Panel on Climate Change |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-1-107-41532-4 |access-date=2020-11-30}}&lt;/ref&gt; കാർബൺ ഉദ്‌വമനത്തിന്റെ 79% വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ സംഭാവനയാണ്.&lt;ref&gt;Center for Global Development, 18 August 2015 [https://www.cgdev.org/media/who-caused-climate-change-historically &quot;Developed Countries Are Responsible for 79 Percent of Historical Carbon Emissions&quot;]&lt;/ref&gt; ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, താഴ്ന്ന സാമ്പത്തിക നില,&lt;ref&gt;UK Government Official Documents, February 2021, [https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/957629/Dasgupta_Review_-_Headline_Messages.pdf &quot;The Economics of Biodiversity: The Dasgupta Review Headline Messages&quot;] p. 2&lt;/ref&gt; സാങ്കേതിക വിദ്യയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിലെ പരിമിതപ്പെടുത്തൽ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിലെ അപര്യാപ്തത, സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകളിലേക്കുള്ള പരിമിതമായ പ്രവേശനം തുടങ്ങിയ പ്രശ്‌നങ്ങൾ കാരണം കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം കൂടുതൽ ബാധിക്കുന്നത് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയാണ്. ഒരു രാജ്യം [[കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ അപകടസാധ്യത|കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്]] പ്രത്യേകിച്ച് ഇരയാകുമ്പോൾ അവരെ &quot;ഉയർന്ന കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത&quot; ഉള്ള രാജ്യം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്കയിലെ ചില രാജ്യങ്ങൾ, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ, ഹെയ്തി, മ്യാൻമർ, സൊമാലിയ, ചെറു ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ പ്രതിശീർഷ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം ചെറിയ അളവിൽ മാത്രമേ ഉള്ളൂവെങ്കിലും ആഗോളതാപനത്തിന്റെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങൾക്ക് അവർ വളരെ ഇരയാകേണ്ടിവരുന്നു.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://theconversation.com/australia-the-us-and-europe-are-climate-free-riders-its-time-to-step-up-53953|title=Australia, the US and Europe are climate 'free-riders': it's time to step up|access-date=4 May 2018|website=The Conversation (Australia edition)}}&lt;/ref&gt; അത്തരം ബാധിത രാജ്യങ്ങളിൽ കൊമോറോസ്, ദി ഗാംബിയ, ഗിനിയ-ബിസാവു, സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപെ, സോളമൻ ദ്വീപുകൾ, വാനുവാട്ടു എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

2010-ലെയും 2012-ലെയും ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്റർ റിപ്പോർട്ടുകളിൽ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ട്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ കാലാവസ്ഥാ ദുർബലത, ആരോഗ്യം, അങ്ങേയറ്റത്തെ കാലാവസ്ഥ, [[ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ തകർച്ച|ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നഷ്ടം]], സാമ്പത്തിക സമ്മർദ്ദം എന്നീ നാല് ആഘാത മേഖലകളിലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite journal|date=February 2016|title=Global mismatch between greenhouse gas emissions and the burden of climate change|journal=Scientific Reports|language=En|volume=6|issue=1|pages=20281|doi=10.1038/srep20281|pmc=4742864|pmid=26848052|bibcode=2016NatSR...620281A}}&lt;/ref&gt; 2012 ലെ ക്ലൈമറ്റ് വൾനറബിലിറ്റി മോണിറ്ററിന്റെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്ന പ്രകാരം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഓരോ വർഷവും ശരാശരി 400,000 മരണങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു, പ്രധാനമായും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ പട്ടിണിയും സാംക്രമിക രോഗങ്ങളും കാരണം.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|17}} ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളിൽ ഈ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഏറ്റവും രൂക്ഷമാണ്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന് കാരണമായവയും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഏറ്റവും കൂടുതൽ അനുഭവിക്കുന്നവയും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തക്കേട് അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്, ഇതിനെ &quot;[[കാലാവസ്ഥാ നീതി]]&quot; എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ ചില കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന സമ്മേളനങ്ങളിൽ (COP) ഇത് ചർച്ചാവിഷയമാണ്.

&quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് അപകടത്തിലാകുന്ന ഉപജീവനത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോൾ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഏറ്റവും വികസനം കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളിലും ചെറിയ ദ്വീപ് രാജ്യങ്ങളിലും താമസിക്കുന്ന ആളുകൾക്ക് കാലാവസ്ഥാ മാറ്റത്തോട് പൊരുത്തപ്പെടാൻ സാമ്പത്തിക സ്രോതസ്സുകൾ വളരെ കുറവാണെന്ന് ഞങ്ങൾക്കറിയാം&quot; എന്ന് യൂറോപ്യൻ ഇൻവെസ്റ്റ്‌മെന്റ് ബാങ്കിന്റെ മുഖ്യ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന വിദഗ്ധൻ നാൻസി സെയ്ച്ച് പറയുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.eib.org/en/stories/climate-bank-roadmap|title=A plan for the long haul to contribute finance to the European Green Deal|access-date=2021-06-10|website=European Investment Bank|language=en}}&lt;/ref&gt;

==== ആഘാതങ്ങൾ ====
മാറുന്ന കാലാവസ്ഥയും സാമ്പത്തിക ബാധ്യതകൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസിത രാജ്യങ്ങളിലെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് പ്രധാനമായും തൊഴിൽ ഉൽപ്പാദനക്ഷമത കുറയുന്നത് കാരണം 2010-ൽ അവരുടെ [[മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനം|മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ]] ശരാശരി 7% നഷ്ടപ്പെട്ടു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot;&gt;{{Cite book|title=Climate vulnerability monitor : a guide to the cold calculus of a hot planet|date=2012|publisher=DARA|others=DARA, Climate Vulnerable Forum|isbn=9788461605675|edition=2nd|location=[Madrid]|oclc=828337356}}&lt;/ref&gt; {{Rp|14}} സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നത് മൂലം 2010-ൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വികസനമുള്ള രാജ്യങ്ങൾ ജിഡിപിയുടെ 1% ചിലവാക്കിയെന്നും പസഫിക്കിലെ രാജ്യങ്ങൾ 4% ചിലവാക്കിയെന്നും, ഇത് മൂലം ലോക സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് പ്രതിവർഷം 65 ബില്യൺ ഡോളർ നഷ്ടപ്പെടുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.preventionweb.net/english/professional/publications/v.php?id=17016|title=Climate vulnerability monitor 2010: the state of the climate crisis – Documents &amp; Publications – Professional Resources|access-date=2013-06-26|publisher=PreventionWeb.net}}&lt;/ref&gt; മത്സ്യബന്ധനത്തിലെ ആഘാതം മറ്റൊരു ഉദാഹരണമാണ്. ഏകദേശം 40 രാജ്യങ്ങൾ ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം മത്സ്യബന്ധനത്തിൽ ചെലുത്തുന്ന ആഘാതത്തിന് ഇരയാകുന്നു. വലിയ മത്സ്യബന്ധന മേഖലകളുള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ ഇത് പ്രത്യേകിച്ച് ബാധിക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;CVM report 2012&quot; /&gt; {{Rp|279}}2010 ലെ Cancún COP16 കാലത്ത്, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിന് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ഗ്രീൻ ക്ലൈമറ്റ് ഫണ്ട് വഴി ദാതാക്കൾ 2020-ഓടെ വാർഷികസഹായമായി 100 ബില്യൺ ഡോളർ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, വികസിത രാജ്യങ്ങളുടെ വ്യക്തമായ വാഗ്ദാനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dandc.eu/en/article/climate-finance-terrible-sense-limbo-says-iied-expert-saleemul-huq|title=Climate finance is in &quot;a terrible sense of limbo&quot;, says IIED expert Saleemul Huq|website=D+C|archive-url=https://web.archive.org/web/20121012042541/http://www.dandc.eu/articles/220605/index.en.shtml|archive-date=12 October 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;International_Adaptation_Finance&quot;&gt;{{Cite book|url=http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|title=International Adaptation Finance: The Need for an Innovative and Strategic Approach 4 (Oxford Institute for Energy Studies, Working Paper)|last=Müller|first=Benito|date=2008|publisher=Oxford Institute for Energy Studies|isbn=978-1-901795-76-9|location=Oxford|access-date=11 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229175020/http://www.eed.de/fix/files/doc/2008_BMueller_int_adapatation_finance.pdf|archive-date=29 February 2012|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; [[ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോൺ]] (ഫ്രാൻസ് പ്രസിഡന്റ്) 2017 ലെ ബോണിലെ യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന കോൺഫറൻസിൽ (COP 23) &quot;കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ഇതിനകം അന്യായമായ ഒരു ലോകത്തിന് കൂടുതൽ അനീതി നൽകുന്നു&quot; എന്ന് പറഞ്ഞു. &lt;ref name=&quot;Carrington-2017.11.15&quot;&gt;Damian Carrington, [https://www.theguardian.com/environment/2017/nov/15/climate-change-will-determine-humanitys-destiny-says-angela-merkel &quot;Climate change will determine humanity's destiny, says Angela Merkel&quot;], ''[[The Guardian]]'', 15 November 2017 (page visited on 15 November 2017).&lt;/ref&gt; സാമ്പത്തിക വികസനവും കാലാവസ്ഥയും അഭേദ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ദാരിദ്ര്യം, [[ലിംഗസമത്വം]], ഊർജ്ജം എന്നിവയുമായി.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

[[സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യങ്ങൾ]] (SDGs) നേടിയാൽ മാത്രമേ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ നേരിടാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ, പ്രത്യേകിച്ചും കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 13.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cdkn.org/wp-content/uploads/2015/05/Impact-of-climate-on-SDGs-technical-report-CDKN.pdf|title=The impact of climate change on the achievement of the post-2015 sustainable development goals|access-date=20 May 2015|last=Ansuategi, A|last2=Greño, P|date=May 2015|publisher=CDKN &amp; HR Wallingford|last3=Houlden, V|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ സമ്മർദ്ദം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലും അതിനപ്പുറവും നിലവിലുള്ള കുടിയേറ്റ പാറ്റേണുകളിലേക്ക് ചേർക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്, പക്ഷേ ആളുകളുടെ പുതിയ ഒഴുക്ക് സൃഷ്ടിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല.  {{Rp|110|date=November 2012}} 2018-ലെ [[ലോക ബാങ്ക്|ലോകബാങ്കിന്റെ]] ഒരു റിപ്പോർട്ട് കണക്കാക്കുന്നത് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ സാവധാനത്തിലുള്ള ആഘാതങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ മൂന്ന് പ്രദേശങ്ങളിലെ (സബ്-സഹാറൻ ആഫ്രിക്ക, ദക്ഷിണേഷ്യ, ലാറ്റിനമേരിക്ക) ഏകദേശം 143 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സ്വന്തം നാട് വിട്ട് സ്വന്തം രാജ്യങ്ങളിലെ തന്നെ മറ്റിടങ്ങളിലേക്ക് മാറാൻ നിർബന്ധിതരാകുമെന്ന് ആണ്. ജലലഭ്യതയും വിള ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയും കുറവുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അതുപോലെ സമുദ്രനിരപ്പ് ഉയരുന്നതും കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ആഘാതവും ബാധിച്ച പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും അവർ കുടിയേറ്റം നടത്തും.&lt;ref&gt;Rigaud, Kanta Kumari; de Sherbinin, Alex; Jones, Bryan; Bergmann, Jonas; Clement, Viviane; Ober, Kayly; Schewe, Jacob; Adamo, Susana; McCusker, Brent; Heuser, Silke; Midgley, Amelia. 2018. [https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/29461 Groundswell : Preparing for Internal Climate Migration]. World Bank, Washington, DC.&lt;/ref&gt;

കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സമ്മർദങ്ങളും വെല്ലുവിളികളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, [[ബംഗ്ലാദേശ്|ബംഗ്ലദേശ്]] പോലുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും ഈ രംഗത്ത് ലോകനേതാക്കൾ ഉണ്ട്. 2009-ൽ ബംഗ്ലാദേശ് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി എങ്ങനെ പൊരുത്തപ്പെടും എന്നതിനെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഒരു ദേശീയ പരിപാടി രൂപീകരിച്ച് അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ആദ്യ രാജ്യം ആയി.&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gilbert|first=Natasha|date=2008-09-11|title=Bangladesh launches climate change action plan|url=http://dx.doi.org/10.1038/news.2008.1103|journal=Nature|doi=10.1038/news.2008.1103|issn=0028-0836}}&lt;/ref&gt; ഈ പദ്ധതികളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി അവർ ഒരു ഫണ്ട് സ്ഥാപിച്ച് പ്രതിവർഷം ശരാശരി $1 ബില്യൺ ചെലവഴിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Star Report|date=10 July 2019|title=Hamid for active role in climate change adaptation|work=The Daily Star|url=https://thedailystar.net|access-date=30 November 2020}}&lt;/ref&gt;

=== ജനസംഖ്യാ വർദ്ധനവ് ===
[[പ്രമാണം:Total_Fertility_Rate_Map_by_Country.svg|ലഘുചിത്രം| 2020 ലെ ഫെർട്ടിലിറ്റി നിരക്ക് അനുസരിച്ച് രാജ്യങ്ങളുടെയും പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഭൂപടം]]
കഴിഞ്ഞ ഏതാനും പതിറ്റാണ്ടുകളായി, ആഗോള ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയെ പ്രധാനമായും നയിക്കുന്നത് പലപ്പോഴും വികസിത രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഉയർന്ന ജനനനിരക്ക് (ഉയർന്ന ഗർഭധാരണ നിരക്ക്) ഉള്ള വികസ്വര രാജ്യങ്ങളാണ്. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ഈ രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യാ വളർച്ച മന്ദഗതിയിലാക്കാനും ദാരിദ്ര്യം കുറയ്ക്കാനും [[കുടുംബാസൂത്രണം]] സഹായിക്കും.&lt;ref name=&quot;Population and poverty&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.unfpa.org/resources/population-and-poverty|title=Population and poverty|access-date=2018-09-21|website=www.unfpa.org|language=en}}&lt;/ref&gt;

നൈജീരിയയിലെ അക്രമാസക്തമായ ഇടയൻ-കർഷക സംഘർഷങ്ങൾ, മാലിയിലെ ഫുലാനി ഇടയന്മാർക്കെതിരായ 2019 മാർച്ചിലെ ആക്രമണം, സുഡാനീസ് നാടോടി സംഘട്ടനങ്ങൾ, സഹേൽ മേഖലയിലെ രാജ്യങ്ങളിലെ മറ്റ് സംഘർഷങ്ങൾ എന്നിവ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, ഭൂമി തകർച്ച, [[ജനസംഖ്യാവർദ്ധനവ്]] എന്നിവയാൽ വഷളായവായാണ്.&lt;ref&gt;{{cite magazine |title=How Climate Change Is Spurring Land Conflict in Nigeria |url=http://time.com/5324712/climate-change-nigeria/ |magazine=Time |date=28 June 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The battle on the frontline of climate change in Mali |url=https://www.bbc.com/news/the-reporters-46921487 |work=BBC News |date=22 January 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=The Deadliest Conflict You've Never Heard of |url=https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |work=[[Foreign Policy]] |date=23 January 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190218125507/https://www.foreignaffairs.com/articles/nigeria/2019-01-23/deadliest-conflict-youve-never-heard |archive-date=18 February 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; വടക്കൻ മാലി സംഘർഷവുമായി വരൾച്ചയും ഭക്ഷ്യക്ഷാമവും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.thenewhumanitarian.org/in-depth/sahel-flames-Burkina-Faso-Mali-Niger-militancy-conflict|title=The Sahel in flames|date=2019-05-31|website=The New Humanitarian|language=en|access-date=2019-06-23}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Climate change, food shortages, and conflict in Mali |url=https://www.aljazeera.com/indepth/features/2015/04/climate-change-food-shortages-conflict-mali-150426105617725.html |work=Al-Jazeera |date=27 April 2015}}&lt;/ref&gt;

=== മോശം ഭരണം ===
പല വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും [[Democracy Index|ഡെമോക്രസി ഇൻഡക്സ്]] (ജനാധിപത്യ സൂചിക), [[Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ്]] (ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യം) സർവ്വേ, ലോകത്തിലെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള [[Index of Freedom in the World|ഫ്രീഡം ഇൻ ദ വേൾഡ് സൂചിക]] എന്നിങ്ങനെയുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യ സൂചകങ്ങളിൽ പിന്നിലാണ്. കോളനിവൽക്കരണത്തിൽ നിന്നും ഒഴിവായി സ്വതന്ത്രമായതിനു ശേഷവും പല രാജ്യങ്ങളിലും പലപ്പോഴും ഗവൺമെന്റിൽ പ്രഭുക്കന്മാരുടെ നിയന്ത്രണമുണ്ട്. 

വ്യാപകമായ [[അഴിമതി|അഴിമതിയും]] സ്വജനപക്ഷപാതവും ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സ്ഥാപനത്തിൽ പലപ്പോഴും വെല്ലുവിളികളുയർത്തുന്നുണ്. രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയും രാഷ്ട്രീയ അഴിമതിയും സാധാരണ പ്രശ്നങ്ങളാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://earthbound.report/2007/07/01/political-factors-that-affect-development/|title=Political factors that affect development|last=Williams|first=Jeremy|date=1 July 2007}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; കുറഞ്ഞ അഴിമതി എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ സാധാരണയായി തങ്ങളുടെ പ്രദേശങ്ങളിലെ വിവിധ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി താഴെപ്പറയുന്നവ പോലെ പ്രത്യേക നടപടികൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു:

* അഴിമതിയിൽ അധിഷ്ഠിതമല്ലാത്തതും പൂർണ്ണമായും രാജ്യത്തിന്റെ മൂല്യങ്ങളിലും നിയമങ്ങളിലും അധിഷ്ഠിതമായതുമായ ഒരു പൊതുഭരണ സംവിധാനത്തിന്റെ വികസനം അല്ലെങ്കിൽ സൃഷ്ടി.
* അഴിമതിയുടെ സ്രോതസ്സുകളെക്കുറിച്ചും കാരണങ്ങളെക്കുറിച്ചും മെച്ചപ്പെട്ട അന്വേഷണം.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടത്തെക്കുറിച്ചും രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും ജനങ്ങളെ പരസ്യമായി അറിയിക്കുക.
* അഴിമതിയുടെ ഉറവിടമാകാതിരിക്കാൻ ഒരു വ്യക്തിയുടെ ഔദ്യോഗിക സ്ഥാനങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം.
* പ്രത്യേക സ്ഥാപനങ്ങൾക്കായി, അഴിമതിക്കായി സമർപ്പിച്ച പ്രത്യേക നിയമങ്ങളുടെ സൃഷ്ടി.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.gov.am/files/docs/74.pdf |title=Republic of Armenia Anti-Corruption strategy and Implementation Action Plan |date=2003 |publisher=Republic of Armenia |access-date=16 February 2022}}&lt;/ref&gt;

=== മറ്റുള്ളവ ===
മറ്റ് പൊതുവായ വെല്ലുവിളികളിൽ  വ്യാവസായിക-കാർഷിക ഉൽപ്പാദന വർധന, മണ്ണ്, വായു, വെള്ളം എന്നിവയിലേക്ക് നേരിട്ട് വിഷാംശമുള്ള രാസവസ്തുക്കളുടെ ഉദ്വമനം, ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളുടെ സുസ്ഥിരമല്ലാത്ത ഉപയോഗം, സുസ്ഥിരമായ ചൂഷണത്തിലേക്കോ ആ വിഭവങ്ങളുടെ ശോഷണത്തിലേക്കോ നയിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഉപജീവനത്തിനായി പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെ ഉയർന്ന തോതിൽ ആശ്രയിക്കുന്ന അവസ്ഥ, ശൈശവ വിവാഹം, കടബാധ്യത, കാര്യക്ഷമത കുറഞ്ഞ സിവിൽ സർവീസ്, [[ഭക്ഷ്യ സുരക്ഷ|ഭക്ഷ്യ അരക്ഷിതാവസ്ഥ]], [[സാക്ഷരത|നിരക്ഷരത]], [[തൊഴിലില്ലായ്മ]] എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. പല വികസ്വര രാഷ്‌ട്രങ്ങളുടെയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ പ്രാഥമിക ഉൽ‌പ്പന്നങ്ങളിൽ ഊന്നിയതാണ്, അവരുടെ കയറ്റുമതിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും വികസിത രാജ്യങ്ങളിലേക്കാണ്. വികസിത രാജ്യങ്ങൾ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം നേരിടുമ്പോൾ, 2008-2009 ലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിൽ കണ്ടതുപോലെ, ആഘാതം വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ വ്യാപാര പങ്കാളികളിലേക്ക് വേഗത്തിൽ പകരുന്നു.

== അവസരങ്ങൾ ==

* മനുഷ്യ മൂലധനം 
* വ്യാപാര നയം: കൂടുതൽ നിയന്ത്രണങ്ങളുള്ള നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങൾ തുറന്ന വ്യാപാര നയങ്ങളുള്ള രാജ്യങ്ങളെപ്പോലെ വേഗത്തിൽ വളർന്നിട്ടില്ല. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Edwards, S. &quot;Trade Orientation, Distortions and Growth In Developing Countries.&quot; (n.d.): n. pag. 1–37&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Harrison|first=Ann|title=Openness and Growth: A Time-series, Cross-country Analysis for Developing Countries|journal=Journal of Development Economics|volume=48|issue=2|date=1996|pages=419–47|doi=10.1016/0304-3878(95)00042-9|url=https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1165&amp;context=mgmt_papers}}&lt;/ref&gt;
* നിക്ഷേപം: നിക്ഷേപം  വളർച്ചയിൽ നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. &lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot; /&gt;
* വിദ്യാഭ്യാസം&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Verspoor|first=Adriaan|title=Pathways to Change: Improving the Quality of Education in Developing Countries|journal=World Bank Discussion Papers|volume=53}}&lt;/ref&gt;
* വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം: വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ വ്യാപാരവും നേട്ടവും പരിശീലിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യാപാരത്തിനായുള്ള വർദ്ധനവ് സഹായം ടാർഗെറ്റ് 8.a.1 ന് കീഴിൽ സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 8 ൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യാപാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരിപാടികളിൽ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ സഹായിക്കുക, വ്യാപാരത്തിനും വ്യാപാര ശേഷിക്കും മുൻഗണന നൽകുക, വ്യാപാര പ്രകടനം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, [[ദാരിദ്ര്യം]] കുറയ്ക്കുക എന്നിവയാണ് വ്യാപാരത്തിനുള്ള സഹായം. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.oecd.org/aidfortrade/|title=Aid for Trade – Organisation for Economic Co-operation and Development|access-date=2020-09-24|website=www.oecd.org|language=en}}&lt;/ref&gt;
* ആഗോള പങ്കാളിത്തം: സുസ്ഥിര വികസന ലക്ഷ്യം 17 -ന്റെ ഒരു വ്യവസ്ഥ, അത് അന്താരാഷ്ട്ര നിക്ഷേപത്തിനും നൂതന സാങ്കേതിക വികസനം, വിപണിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം, വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾക്ക് ന്യായമായ വ്യാപാരം എന്നിവ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള പിന്തുണയും നല്കുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.globalgoals.org/17-partnerships-for-the-goals|title=Goal 17: Partnerships for the Goals|access-date=2020-09-25|website=The Global Goals|language=en}}&lt;/ref&gt;

== രാജ്യ ലിസ്റ്റുകൾ ==

=== ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ട് അനുസരിച്ച് വികസ്വര രാജ്യങ്ങൾ ===
[[അന്താരാഷ്ട്ര നാണയനിധി|ഇന്റർനാഷണൽ മോണിറ്ററി ഫണ്ടിന്റെ]] വേൾഡ് ഇക്കണോമിക് ഔട്ട്‌ലുക്ക് ഡാറ്റാബേസ്, ഒക്ടോബർ 2018 പ്രകാരം ഇനിപ്പറയുന്നവ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imf.org/~/media/Files/Publications/WEO/2018/October/English/main-report/Text.ashx|title=World Economic Outlook, October,2018, pp.134–135|access-date=2018-10-31|format=PDF}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/02/weodata/groups.htm|title=World Economic Outlook, Database—WEO Groups and Aggregates Information, October 2018|access-date=2018-10-31}}&lt;/ref&gt;
{{div col|colwidth=18em}}
* {{Flag|അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|അൽബേനിയ}}
* {{Flag|അൾജീരിയ}}
* {{Flag|അംഗോള}}
* {{Flag|ആന്റിഗ്വയും ബാർബുഡയും}}
* {{Flag|അർജന്റീന}}
* {{Flag|അർമേനിയ}}
* {{Flag|അസർബൈജാൻ}}
* {{Flag|ബഹാമാസ്}}
* {{Flag|ബഹ്റൈൻ}}
* {{Flag|ബംഗ്ലാദേശ്}}
* {{Flag|ബാർബഡോസ്}}
* {{Flag|ബെലാറുസ്}}
* {{Flag|ബെലീസ്}}
* {{Flag|ബെനിൻ}}
* {{Flag|ഭൂട്ടാൻ}}
* {{Flag|ബൊളീവിയ}}
* {{Flag|ബോസ്നിയ ഹെർസെഗോവിന}}
* {{Flag|ബോട്സ്വാന}}
* {{Flag|ബ്രസീൽ}}
* {{Flag|ബ്രൂണൈ}}
* {{Flag|ബൾഗേറിയ}}
* {{Flag|ബർക്കിനാ ഫാസോ}}
* {{Flag|ബുറുണ്ടി}}
* {{Flag|കംബോഡിയ}}
* {{Flag|കാമറൂൺ}}
* {{Flag|കേപ്പ് വേർഡ്}}
* {{Flag|മദ്ധ്യ ആഫ്രിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|ചാഡ്}}
* {{Flag|ചൈന}}
* {{Flag|ചിലി}}
* {{Flag|കൊളംബിയ}}
* {{Flag|കൊമോറോസ്}}
* {{Flag|ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|റിപ്പബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ}}
* {{Flag|കോസ്റ്റാറിക്ക}}
* {{Flag|ഐവറി കോസ്റ്റ്}}
* {{Flag|ക്രൊയേഷ്യ}}
* {{Flag|ജിബൂട്ടി}}
* {{Flag|ഡൊമിനിക്ക}}
* {{Flag|ഡൊമനിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്}}
* {{Flag|ഇക്വഡോർ}}
* {{Flag|ഈജിപ്ത്}}
* {{Flag|എൽ സാൽവഡോർ}}
* {{Flag|ഇക്വറ്റോറിയൽ ഗിനിയ}}
* {{Flag|എറിത്രിയ}}
* {{Flag|Eswatini|name=ഇസ്വാറ്റിനി}}
* {{Flag|എത്യോപ്യ}}
* {{Flag|ഫിജി}}
* {{Flag|ഗാബോൺ}}
* {{Flag|ഗാംബിയ}}
* {{Flag|ജോർജ്ജിയ (രാജ്യം)}}
* {{Flag|ഘാന}}
* {{Flag|ഗ്രെനഡ}}
* {{Flag|ഗ്വാട്ടിമാല}}
* {{Flag|ഗിനിയ}}
* {{Flag|Guinea-Bissau|name=ഗിനി-ബിസൗ}}
* {{Flag|ഗയാന}}
* {{Flag|ഹെയ്റ്റി}}
* {{Flag|Honduras|name=ഹോണ്ടുറാസ്}}
* {{Flag|ഹംഗറി}}
* {{Flag|ഇന്ത്യ}}
* {{Flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
* {{Flag|ഇറാൻ}}
* {{Flag|ഇറാഖ്}}
* {{Flag|ജമൈക്ക}}
* {{Flag|ജോർദാൻ}}
* {{Flag|കസാഖ്സ്ഥാൻ}}
* {{Flag|കെനിയ}}
* {{Flag|കിരീബാസ്}}
* {{Flag|കുവൈറ്റ്}}
* {{Flag|കിർഗിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ലാവോസ്}}
* {{Flag|ലെബനാൻ}}
* {{Flag|ലെസോത്തോ}}
* {{Flag|ലൈബീരിയ}}
* {{Flag|ലിബിയ}}
* {{Flag|മഡഗാസ്കർ}}
* {{Flag|മലാവി}}
* {{Flag|മലേഷ്യ}}
* {{Flag|മാലദ്വീപ്}}
* {{Flag|മാലി}}
* {{Flag|മാർഷൽ ദ്വീപുകൾ}}
* {{Flag|മൗറിത്താനിയ}}
* {{Flag|മൗറീഷ്യസ്}}
* {{Flag|മെക്സിക്കോ}}
* {{Flag|Federated States of Micronesia|name=ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ}}
* {{Flag|മോൾഡോവ}}
* {{Flag|മംഗോളിയ}}
* {{Flag|മൊണ്ടിനെഗ്രോ}}
* {{Flag|മൊറോക്കൊ}}
* {{Flag|മൊസാംബിക്}}
* {{Flag|മ്യാൻമാർ}}
* {{Flag|നമീബിയ}}
* {{Flag|നൗറു}}
* {{Flag|നേപ്പാൾ}}
* {{Flag|നിക്കരാഗ്വ}}
* {{Flag|നൈജർ}}
* {{Flag|നൈജീരിയ}}
* {{Flag|North Macedonia|name=വടക്ക് മാസിഡോണിയ}}
* {{Flag|ഒമാൻ}}
* {{Flag|പാക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|പലാവു}}
* {{Flag|പാലസ്തീൻ}}
* {{Flag|പനാമ}}
* {{Flag|പാപുവ ന്യൂ ഗിനിയ}}
* {{Flag|പരാഗ്വേ}}
* {{Flag|പെറു}}
* {{Flag|പോളണ്ട്}}
* {{Flag|ഫിലിപ്പീൻസ്}}
* {{Flag|ഖത്തർ}}
* {{Flag|റൊമാനിയ}}
* {{Flag|റഷ്യ}}
* {{Flag|റുവാണ്ട}}
* {{Flag|സൗദി അറേബ്യ}}
* {{Flag|Saint Kitts and Nevis|name=സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്}}
* {{Flag|സെന്റ് ലൂസിയ}}
* {{Flag|Saint Vincent and the Grenadines|name=സെന്റ് വിൻസന്റ് ആൻഡ് ഗ്രനഡീൻസ്}}
* {{Flag|സമോവ}}
* {{Flag|സാവോ ടോം ആൻഡ് പ്രിൻസിപ്പെ}}
* {{Flag|സെനെഗൽ}}
* {{Flag|സെർബിയ}}
* {{Flag|സെയ്‌ഷെൽസ്}}
* {{Flag|സിയറ ലിയോൺ}}
* {{Flag|സൊമാലിയ}}
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
* {{Flag|ദക്ഷിണ സുഡാൻ}}
* {{Flag|ശ്രീലങ്ക}}
* {{Flag|സുഡാൻ}}
* {{Flag|സുരിനാം}}
* {{Flag|സിറിയ}}
* {{Flag|താജിക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|ടാൻസാനിയ}}
* {{Flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
* {{Flag|കിഴക്കൻ ടിമോർ}}
* {{Flag|ടോഗോ}}
* {{Flag|ടോങ്ക}}
* {{Flag|ട്രിനിഡാഡ് ടൊബാഗോ}}
* {{Flag|ടുണീഷ്യ}}
* {{Flag|തുർക്കി}}
* {{Flag|തുർക്ക്മെനിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|തുവാലു}}
* {{Flag|ഉഗാണ്ട}}
* {{Flag|ഉക്രൈൻ}}
* {{Flag|ഐക്യ അറബ് എമിറേറ്റുകൾ}}
* {{Flag|ഉറുഗ്വേ}}
* {{Flag|ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാൻ}}
* {{Flag|വാനുവാടു}}
* {{Flag|വെനിസ്വേല}}
* {{Flag|വിയറ്റ്നാം}}
* {{Flag|യെമൻ}}
* {{Flag|സാംബിയ}}
* {{Flag|സിംബാബ്‌വെ}}
{{div col end}} 
'''ഐ.എം.എഫ് പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ലാത്ത രാജ്യങ്ങൾ'''

* {{Flag|അബ്ഖാസിയ}}
* {{Flag|ക്യൂബ}}
* {{Flag|ഉത്തര കൊറിയ}}
* {{Flag|സഹ്രാവി അറബ് ഡെമോക്രാറ്റിക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}}
* {{Flag|സൗത്ത് ഒസ്സെഷ്യ}}

=== വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നേടിയ രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ===
നാല് ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളും പുതിയ [[യൂറോസോൺ]] യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ ഇനിപ്പറയുന്ന പട്ടിക 1990-കൾ വരെ ചരിത്രപരമായി വികസ്വര രാജ്യങ്ങളും പ്രദേശങ്ങളും ആയി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു, ഇപ്പോൾ അവയെ ഐ.എം.എഫ് വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ബ്രാക്കറ്റിലെ സമയം എന്നത് അവയെ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയ സമയമാണ്.

* {{Flag|ഹോങ്കോങ്ങ്}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/weo0598/pdf/0598sta.pdf|title=IMF Advanced Economies List. World Economic Outlook, May 1998, p. 134|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ഇസ്രയേൽ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|സിംഗപ്പൂർ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|ദക്ഷിണ കൊറിയ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;
* {{Flag|തായ്‌വാൻ}} (1997 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 1997&quot; /&gt;&lt;ref&gt;The recognition of Taiwan is disputed; most UN-member states officially recognise the sovereignty of the [[People's Republic of China]] over Taiwan, however, some others maintain non-diplomatic relations with the [[Republic of China]]. See [[Foreign relations of Taiwan]].&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സൈപ്രസ്}} (2001 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2001/01/pdf/append.pdf|title=World Economic Outlook, April 2001, p.157|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവേനിയ}} (2007 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2007/01/pdf/statappx.pdf|title=World Economic Outlook, April 2007, p.204|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മാൾട്ട}} (2008 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2008/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2008, p.236|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക്ക്}} (2009 മുതൽ,&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2009, p.184|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt; 2006 മുതൽ [[ലോക ബാങ്ക്]] പ്രകാരം)&lt;ref name=&quot;worldbank06&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.radio.cz/en/article/76314|title=World Bank Marks Czech Republic's Graduation to 'Developed' Status|access-date=22 January 2007|last=Velinger|first=Jan|date=28 February 2006|publisher=Radio Prague}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|സ്ലോവാക്യ}} (2009 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2009&quot; /&gt;
* {{Flag|എസ്റ്റോണിയ}} (2011 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2011, p.172|access-date=2014-01-15}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലാത്വിയ}} (2014 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2014, p.160|access-date=2014-05-21}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|ലിത്വാനിയ}} (2015 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/01/pdf/text.pdf|title=World Economic Outlook, April 2015, p.48|access-date=2015-04-11}}&lt;/ref&gt;

വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് താഴെപ്പറയുന്ന മൂന്ന് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾക്ക് ഡാറ്റ ഇല്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഡാറ്റയുടെ അഭാവം കാരണം, വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നതിന് മുമ്പ് അവ വികസിത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ അതോ വികസ്വര സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയാണോ എന്ന് വിലയിരുത്താൻ പ്രയാസമാണ്.

* {{Flag|സാൻ മരീനോ}} (2012 മുതൽ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/02/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, October 2012, p.180|access-date=2016-08-04}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|മകൗ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/pdf/statapp.pdf|title=World Economic Outlook, April 2016, p.148|access-date=2016-06-25}}&lt;/ref&gt;
* {{Flag|പോർട്ടോ റിക്കോ}} (2016 മുതൽ)&lt;ref name=&quot;IMF 2016&quot; /&gt;

=== പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യങ്ങൾ ===
പത്ത് രാജ്യങ്ങൾ &quot;പുതുതായി വ്യവസായവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട രാജ്യം&quot; എന്ന വർഗ്ഗീകരണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ ഇതുവരെ ഒരു വികസിത രാജ്യത്തിന്റെ പദവിയിൽ എത്തിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, മാക്രോ ഇക്കണോമിക് അർത്ഥത്തിൽ, അവരുടെ വികസ്വര എതിരാളികളെ മറികടക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളാണ് അവ:
*{{flag|ബ്രസീൽ}}
*{{flag|ചൈന}}
*{{flag|ഇന്ത്യ}}
*{{flag|ഇന്തോനേഷ്യ}}
*{{flag|മലേഷ്യ}}
*{{flag|മെക്സിക്കോ}}
*{{flag|ഫിലിപ്പീൻസ്}}
*{{flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}}
*{{flag|തായ്‌ലൻഡ്}}
*{{flag|തുർക്കി}}

=== ബ്രിക്സ് രാജ്യങ്ങൾ ===
അഞ്ച് രാജ്യങ്ങൾ &quot;എമർജിംഗ് മാർക്കറ്റ്&quot; ഗ്രൂപ്പുകളിൽ പെടുന്നു, അവയെ ഒരുമിച്ച് [[ബ്രിക്‌സ്‌]] രാജ്യങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കുന്നു:

* {{Flag|ബ്രസീൽ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|റഷ്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ഇന്ത്യ}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ചൈന}} (2006 മുതൽ)
* {{Flag|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക}} (2010 മുതൽ)

== സമൂഹവും സംസ്കാരവും ==

=== മീഡിയ കവറേജ് ===
വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ മാധ്യമ കവറേജ് നോക്കുമ്പോൾ, പാശ്ചാത്യ മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ ഒരു സാമാന്യവൽക്കരിച്ച വീക്ഷണം വികസിച്ചതായി കാണാം. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെ കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ [[ബഹുജനമാദ്ധ്യമം|പൊതുമാധ്യമങ്ങളിൽ]] [[ദാരിദ്ര്യം|ദാരിദ്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള]] നെഗറ്റീവ് ചിത്രങ്ങളും കവറേജുകളും പതിവാണ്. ഈ പൊതുവായ കവറേജ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ ഒരു പ്രബലമായ സ്റ്റീരിയോടൈപ്പ് സൃഷ്ടിച്ചു. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.e-ir.info/2016/11/23/dependency-theory-a-useful-tool-for-analyzing-global-inequalities-today/|title=Dependency Theory: A Useful Tool for Analyzing Global Inequalities Today?|access-date=2020-02-21|website=E-International Relations|language=en-US}}&lt;/ref&gt; 

വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾക്ക് എന്ത് വിവരമാണ് ലഭിക്കുന്നത് എന്നതിലും മാധ്യമങ്ങൾ ഒരു പങ്കു വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. വാർത്തകൾ പലപ്പോഴും അസന്തുലിതാവസ്ഥ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Philo|first=Greg|date=2001|title=An unseen world: how the media portrays the poor|journal=UNESCO Courier|volume=54|issue=11|page=44}}&lt;/ref&gt; വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ആളുകൾക്ക് മറ്റ് വികസ്വര രാജ്യങ്ങളുടെ കവറേജ് പലപ്പോഴും ലഭിക്കില്ല, പകരം വികസിത രാജ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഉദാരമായ കവറേജ് ലഭിക്കുന്നു.

== ഇതും കാണുക ==
* [[കോളനിവാഴ്ച]]
* [[ഭൂപരിഷ്കരണം]]

== അവലംബം ==
{{Reflist}}


[[വർഗ്ഗം:സുസ്ഥിര വികസനം]]
[[വർഗ്ഗം:മാനവികഭൂമിശാസ്ത്രം]]
[[വർഗ്ഗം:മൃദു പദപ്രയോഗങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:സാമ്പത്തിക ഭൂമിശാസ്ത്രം]]</text>
      <sha1>2jipgfe9em1d23tczeg8y2bl87xjprm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ</title>
    <ns>4</ns>
    <id>573770</id>
    <revision>
      <id>3759087</id>
      <parentid>3759027</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T13:20:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wikiking666</username>
        <id>157561</id>
      </contributor>
      <comment>/* കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7471" xml:space="preserve">{{Afd top|'''ഇതേ വിഷയത്തിൽ, നിലവിലുള്ള മറ്റൊരു താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടതായി കാണുന്നു'''}}[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  04:51, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)

===[[:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ]]===


:{{la|കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}} – (&lt;includeonly&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ|View AfD]]&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/പത്തായം/ജൂലൈ 2022#{{anchorencode:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}}|View log]]&lt;/noinclude&gt;{{int:dot-separator}} &lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[https://tools.wmflabs.org/jackbot/snottywong/cgi-bin/votecounter.cgi?page=%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%92%E0%B4%B4%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3_%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%A8%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE/%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC Stats]&lt;/span&gt;)
വിജ്ഞാനകോശസ്വഭാവമില്ലാത്ത ഒറ്റവരി ലേഖനം. ശ്രദ്ധേയത സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ അവലംബങ്ങളുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  03:47, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)


@Vijayanrajapuram സുഹൃത്തെ,ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ല എന്ന് പറയുന്നത് തികച്ചും ബാലിശമാണ് .മുസല്യാർ എന്നതിനാൽ ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ലാത്ത ആത്മീയ നേതാവിനെ കുറിച്ചാണ് എഴുതിയത് എന്നാണ് കരുതിയത് എന്ന് തോന്നുന്നു .എന്നാൽ ഇത്  സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് .ഫലിതങ്ങളിലൂടെ കോഴിക്കോട്  ജില്ലയിൽ സുപരിചിതമണ് ഇ ചരിത്ര പുരുഷൻ .ഈ ലേഖനം വികസിപ്പിക്കാൻ ഞാൻ ശ്രമിക്കാം..
[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  14:24, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)
Edit:
മറ്റൊരു താൾ ഇതേ പേരിൽ ഉണ്ട് '''തിരിച്ചു വിടുന്നു''' [[കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാർ|ഇവിടെ കാണുക]]

*പ്രിയ wiking666,
ശ്രദ്ധേയത ഉണ്ട് എന്ന് താങ്കൾക്ക് ഉത്തമബോധ്യമുണ്ടാകാം, നല്ലത്, എന്നാൽ അത് സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ വിവരണവും അവലംബങ്ങളും വേണം. അല്ലായെങ്കിൽ ഫലകം ചേർക്കപ്പെടും. മായ്ക്കപ്പെടാം. // സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് // എന്ന് സ്വയം കരുതിയാൽ പോരാ,മറ്റുള്ളവർക്ക് വ്യക്തമാവണം. [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC&amp;type=revision&amp;diff=3758181&amp;oldid=3758154 '''ഈയവസ്ഥയിൽ'''] ലേഖനം ഉണ്ടായിരുന്നപ്പോഴാണ് ഞാൻ ഫലകം ചേർത്തത് എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. 

ഇനി, 'ബാലിശം' എന്നൊക്കെ വിശേഷിപ്പിക്കൽ വിക്കിയിലെ സംവാദത്താളിൽ ഉചിതമല്ല എന്ന് മനസ്സിലാക്കുക. താങ്കളുടെ വാദഗതികൾ അവതരിപ്പിക്കുമ്പോൾത്തന്നെ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയരെ മാനിക്കാനുള്ള വിശാലതയും ഉണ്ടാവണം. വിക്കിമര്യാദ പാലിച്ചുകൊണ്ടുതന്നെ മികച്ച തിരുത്തലുകൾക്ക് സാധിക്കട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  06:34, 19 ജൂലൈ 2022 (UTC)

*പ്രിയ വിജയൻ മാസ്റ്റർ ,ഞാൻ താങ്കളെ ഇകയ്ത്തുവാൻ വേണ്ടി പറഞ്ഞതൊന്നുമല്ല. പ്രയോഗപരമായി പറഞ്ഞതു മാത്രമാണ് .താങ്കളെ ഏതെങ്കിലും തരത്തിൽ അപമാനിക്കുന്നതായി എന്റെ ഭാഗത്തു നിന്ന് വന്നെങ്കിൽ ഞാൻ പിൻ‌വലിക്കുന്നു .സസ്നേഹം --[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  13:20, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC) 
{{Afd bottom}}</text>
      <sha1>d9lusyg9lufvua9za946w1ioxp8ey44</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759104</id>
      <parentid>3759087</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:08:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wikiking666</username>
        <id>157561</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7479" xml:space="preserve">{{Afd top|{{box|'''ഇതേ വിഷയത്തിൽ, നിലവിലുള്ള മറ്റൊരു താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടതായി കാണുന്നു'''[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  04:51, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)}}}}

===[[:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ]]===


:{{la|കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}} – (&lt;includeonly&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ|View AfD]]&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/പത്തായം/ജൂലൈ 2022#{{anchorencode:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}}|View log]]&lt;/noinclude&gt;{{int:dot-separator}} &lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[https://tools.wmflabs.org/jackbot/snottywong/cgi-bin/votecounter.cgi?page=%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%92%E0%B4%B4%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3_%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%A8%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE/%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC Stats]&lt;/span&gt;)
വിജ്ഞാനകോശസ്വഭാവമില്ലാത്ത ഒറ്റവരി ലേഖനം. ശ്രദ്ധേയത സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ അവലംബങ്ങളുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  03:47, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)


@Vijayanrajapuram സുഹൃത്തെ,ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ല എന്ന് പറയുന്നത് തികച്ചും ബാലിശമാണ് .മുസല്യാർ എന്നതിനാൽ ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ലാത്ത ആത്മീയ നേതാവിനെ കുറിച്ചാണ് എഴുതിയത് എന്നാണ് കരുതിയത് എന്ന് തോന്നുന്നു .എന്നാൽ ഇത്  സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് .ഫലിതങ്ങളിലൂടെ കോഴിക്കോട്  ജില്ലയിൽ സുപരിചിതമണ് ഇ ചരിത്ര പുരുഷൻ .ഈ ലേഖനം വികസിപ്പിക്കാൻ ഞാൻ ശ്രമിക്കാം..
[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  14:24, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)
Edit:
മറ്റൊരു താൾ ഇതേ പേരിൽ ഉണ്ട് '''തിരിച്ചു വിടുന്നു''' [[കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാർ|ഇവിടെ കാണുക]]

*പ്രിയ wiking666,
ശ്രദ്ധേയത ഉണ്ട് എന്ന് താങ്കൾക്ക് ഉത്തമബോധ്യമുണ്ടാകാം, നല്ലത്, എന്നാൽ അത് സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ വിവരണവും അവലംബങ്ങളും വേണം. അല്ലായെങ്കിൽ ഫലകം ചേർക്കപ്പെടും. മായ്ക്കപ്പെടാം. // സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് // എന്ന് സ്വയം കരുതിയാൽ പോരാ,മറ്റുള്ളവർക്ക് വ്യക്തമാവണം. [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC&amp;type=revision&amp;diff=3758181&amp;oldid=3758154 '''ഈയവസ്ഥയിൽ'''] ലേഖനം ഉണ്ടായിരുന്നപ്പോഴാണ് ഞാൻ ഫലകം ചേർത്തത് എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. 

ഇനി, 'ബാലിശം' എന്നൊക്കെ വിശേഷിപ്പിക്കൽ വിക്കിയിലെ സംവാദത്താളിൽ ഉചിതമല്ല എന്ന് മനസ്സിലാക്കുക. താങ്കളുടെ വാദഗതികൾ അവതരിപ്പിക്കുമ്പോൾത്തന്നെ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയരെ മാനിക്കാനുള്ള വിശാലതയും ഉണ്ടാവണം. വിക്കിമര്യാദ പാലിച്ചുകൊണ്ടുതന്നെ മികച്ച തിരുത്തലുകൾക്ക് സാധിക്കട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  06:34, 19 ജൂലൈ 2022 (UTC)

*പ്രിയ വിജയൻ മാസ്റ്റർ ,ഞാൻ താങ്കളെ ഇകയ്ത്തുവാൻ വേണ്ടി പറഞ്ഞതൊന്നുമല്ല. പ്രയോഗപരമായി പറഞ്ഞതു മാത്രമാണ് .താങ്കളെ ഏതെങ്കിലും തരത്തിൽ അപമാനിക്കുന്നതായി എന്റെ ഭാഗത്തു നിന്ന് വന്നെങ്കിൽ ഞാൻ പിൻ‌വലിക്കുന്നു .സസ്നേഹം --[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  13:20, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC) 
{{Afd bottom}}</text>
      <sha1>oe8bhvsyqg4mwnf79mblqne7mcbnsfc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759111</id>
      <parentid>3759104</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T14:15:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Wikiking666</username>
        <id>157561</id>
      </contributor>
      <comment>/* കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7495" xml:space="preserve">{{Afd top|{{box|'''ഇതേ വിഷയത്തിൽ, നിലവിലുള്ള മറ്റൊരു താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടതായി കാണുന്നു'''[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  04:51, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)}}}}

===[[:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ]]===


:{{la|കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}} – (&lt;includeonly&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ|View AfD]]&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/പത്തായം/ജൂലൈ 2022#{{anchorencode:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}}|View log]]&lt;/noinclude&gt;{{int:dot-separator}} &lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[https://tools.wmflabs.org/jackbot/snottywong/cgi-bin/votecounter.cgi?page=%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%92%E0%B4%B4%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3_%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%A8%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE/%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC Stats]&lt;/span&gt;)
വിജ്ഞാനകോശസ്വഭാവമില്ലാത്ത ഒറ്റവരി ലേഖനം. ശ്രദ്ധേയത സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ അവലംബങ്ങളുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  03:47, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)


{{Box|@Vijayanrajapuram സുഹൃത്തെ,ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ല എന്ന് പറയുന്നത് തികച്ചും ബാലിശമാണ് .മുസല്യാർ എന്നതിനാൽ ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ലാത്ത ആത്മീയ നേതാവിനെ കുറിച്ചാണ് എഴുതിയത് എന്നാണ് കരുതിയത് എന്ന് തോന്നുന്നു .എന്നാൽ ഇത്  സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് .ഫലിതങ്ങളിലൂടെ കോഴിക്കോട്  ജില്ലയിൽ സുപരിചിതമണ് ഇ ചരിത്ര പുരുഷൻ .ഈ ലേഖനം വികസിപ്പിക്കാൻ ഞാൻ ശ്രമിക്കാം..
[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  14:24, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)
Edit:
മറ്റൊരു താൾ ഇതേ പേരിൽ ഉണ്ട് '''തിരിച്ചു വിടുന്നു''' [[കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാർ|ഇവിടെ കാണുക]]}}

*പ്രിയ wiking666,
ശ്രദ്ധേയത ഉണ്ട് എന്ന് താങ്കൾക്ക് ഉത്തമബോധ്യമുണ്ടാകാം, നല്ലത്, എന്നാൽ അത് സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ വിവരണവും അവലംബങ്ങളും വേണം. അല്ലായെങ്കിൽ ഫലകം ചേർക്കപ്പെടും. മായ്ക്കപ്പെടാം. // സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് // എന്ന് സ്വയം കരുതിയാൽ പോരാ,മറ്റുള്ളവർക്ക് വ്യക്തമാവണം. [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC&amp;type=revision&amp;diff=3758181&amp;oldid=3758154 '''ഈയവസ്ഥയിൽ'''] ലേഖനം ഉണ്ടായിരുന്നപ്പോഴാണ് ഞാൻ ഫലകം ചേർത്തത് എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. 

ഇനി, 'ബാലിശം' എന്നൊക്കെ വിശേഷിപ്പിക്കൽ വിക്കിയിലെ സംവാദത്താളിൽ ഉചിതമല്ല എന്ന് മനസ്സിലാക്കുക. താങ്കളുടെ വാദഗതികൾ അവതരിപ്പിക്കുമ്പോൾത്തന്നെ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയരെ മാനിക്കാനുള്ള വിശാലതയും ഉണ്ടാവണം. വിക്കിമര്യാദ പാലിച്ചുകൊണ്ടുതന്നെ മികച്ച തിരുത്തലുകൾക്ക് സാധിക്കട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  06:34, 19 ജൂലൈ 2022 (UTC)

{{Box|*പ്രിയ വിജയൻ മാസ്റ്റർ ,ഞാൻ താങ്കളെ ഇകയ്ത്തുവാൻ വേണ്ടി പറഞ്ഞതൊന്നുമല്ല. പ്രയോഗപരമായി പറഞ്ഞതു മാത്രമാണ് .താങ്കളെ ഏതെങ്കിലും തരത്തിൽ അപമാനിക്കുന്നതായി എന്റെ ഭാഗത്തു നിന്ന് വന്നെങ്കിൽ ഞാൻ പിൻ‌വലിക്കുന്നു .സസ്നേഹം --[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  13:20, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)}} 
{{Afd bottom}}</text>
      <sha1>o0zz43jhfudiavxeg9dhnhvo3uf0ye5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759122</id>
      <parentid>3759111</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T15:10:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vijayanrajapuram</username>
        <id>21314</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7477" xml:space="preserve">{{Afd top|'''ഇതേ വിഷയത്തിൽ, നിലവിലുള്ള മറ്റൊരു താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടതായി കാണുന്നു'''[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  04:51, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)}}}}

===[[:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ]]===


:{{la|കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}} – (&lt;includeonly&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ|View AfD]]&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/പത്തായം/ജൂലൈ 2022#{{anchorencode:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}}|View log]]&lt;/noinclude&gt;{{int:dot-separator}} &lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[https://tools.wmflabs.org/jackbot/snottywong/cgi-bin/votecounter.cgi?page=%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%92%E0%B4%B4%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3_%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%A8%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE/%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC Stats]&lt;/span&gt;)
വിജ്ഞാനകോശസ്വഭാവമില്ലാത്ത ഒറ്റവരി ലേഖനം. ശ്രദ്ധേയത സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ അവലംബങ്ങളുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  03:47, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)


@Vijayanrajapuram സുഹൃത്തെ,ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ല എന്ന് പറയുന്നത് തികച്ചും ബാലിശമാണ് .മുസല്യാർ എന്നതിനാൽ ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ലാത്ത ആത്മീയ നേതാവിനെ കുറിച്ചാണ് എഴുതിയത് എന്നാണ് കരുതിയത് എന്ന് തോന്നുന്നു .എന്നാൽ ഇത്  സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് .ഫലിതങ്ങളിലൂടെ കോഴിക്കോട്  ജില്ലയിൽ സുപരിചിതമണ് ഇ ചരിത്ര പുരുഷൻ .ഈ ലേഖനം വികസിപ്പിക്കാൻ ഞാൻ ശ്രമിക്കാം..
[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  14:24, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)
Edit:
മറ്റൊരു താൾ ഇതേ പേരിൽ ഉണ്ട് '''തിരിച്ചു വിടുന്നു''' [[കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാർ|ഇവിടെ കാണുക]]}}

*പ്രിയ wiking666,
ശ്രദ്ധേയത ഉണ്ട് എന്ന് താങ്കൾക്ക് ഉത്തമബോധ്യമുണ്ടാകാം, നല്ലത്, എന്നാൽ അത് സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ വിവരണവും അവലംബങ്ങളും വേണം. അല്ലായെങ്കിൽ ഫലകം ചേർക്കപ്പെടും. മായ്ക്കപ്പെടാം. // സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് // എന്ന് സ്വയം കരുതിയാൽ പോരാ,മറ്റുള്ളവർക്ക് വ്യക്തമാവണം. [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC&amp;type=revision&amp;diff=3758181&amp;oldid=3758154 '''ഈയവസ്ഥയിൽ'''] ലേഖനം ഉണ്ടായിരുന്നപ്പോഴാണ് ഞാൻ ഫലകം ചേർത്തത് എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. 

ഇനി, 'ബാലിശം' എന്നൊക്കെ വിശേഷിപ്പിക്കൽ വിക്കിയിലെ സംവാദത്താളിൽ ഉചിതമല്ല എന്ന് മനസ്സിലാക്കുക. താങ്കളുടെ വാദഗതികൾ അവതരിപ്പിക്കുമ്പോൾത്തന്നെ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയരെ മാനിക്കാനുള്ള വിശാലതയും ഉണ്ടാവണം. വിക്കിമര്യാദ പാലിച്ചുകൊണ്ടുതന്നെ മികച്ച തിരുത്തലുകൾക്ക് സാധിക്കട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  06:34, 19 ജൂലൈ 2022 (UTC)

*പ്രിയ വിജയൻ മാസ്റ്റർ ,ഞാൻ താങ്കളെ ഇകയ്ത്തുവാൻ വേണ്ടി പറഞ്ഞതൊന്നുമല്ല. പ്രയോഗപരമായി പറഞ്ഞതു മാത്രമാണ് .താങ്കളെ ഏതെങ്കിലും തരത്തിൽ അപമാനിക്കുന്നതായി എന്റെ ഭാഗത്തു നിന്ന് വന്നെങ്കിൽ ഞാൻ പിൻ‌വലിക്കുന്നു .സസ്നേഹം --[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  13:20, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)}} 
{{Afd bottom}}</text>
      <sha1>86tkzrto8de3rfhrqpnq5l4p1q3ek4r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759123</id>
      <parentid>3759122</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T15:11:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vijayanrajapuram</username>
        <id>21314</id>
      </contributor>
      <comment>/* കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7882" xml:space="preserve">{{Afd top|'''ഇതേ വിഷയത്തിൽ, നിലവിലുള്ള മറ്റൊരു താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടതായി കാണുന്നു'''[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  04:51, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)}}}}

===[[:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ]]===


:{{la|കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}} – (&lt;includeonly&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ|View AfD]]&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/പത്തായം/ജൂലൈ 2022#{{anchorencode:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}}|View log]]&lt;/noinclude&gt;{{int:dot-separator}} &lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[https://tools.wmflabs.org/jackbot/snottywong/cgi-bin/votecounter.cgi?page=%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%92%E0%B4%B4%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3_%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%A8%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE/%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC Stats]&lt;/span&gt;)
വിജ്ഞാനകോശസ്വഭാവമില്ലാത്ത ഒറ്റവരി ലേഖനം. ശ്രദ്ധേയത സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ അവലംബങ്ങളുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  03:47, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)


@Vijayanrajapuram സുഹൃത്തെ,ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ല എന്ന് പറയുന്നത് തികച്ചും ബാലിശമാണ് .മുസല്യാർ എന്നതിനാൽ ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ലാത്ത ആത്മീയ നേതാവിനെ കുറിച്ചാണ് എഴുതിയത് എന്നാണ് കരുതിയത് എന്ന് തോന്നുന്നു .എന്നാൽ ഇത്  സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് .ഫലിതങ്ങളിലൂടെ കോഴിക്കോട്  ജില്ലയിൽ സുപരിചിതമണ് ഇ ചരിത്ര പുരുഷൻ .ഈ ലേഖനം വികസിപ്പിക്കാൻ ഞാൻ ശ്രമിക്കാം..
[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  14:24, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)
Edit:
മറ്റൊരു താൾ ഇതേ പേരിൽ ഉണ്ട് '''തിരിച്ചു വിടുന്നു''' [[കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാർ|ഇവിടെ കാണുക]]}}

*പ്രിയ wiking666,
ശ്രദ്ധേയത ഉണ്ട് എന്ന് താങ്കൾക്ക് ഉത്തമബോധ്യമുണ്ടാകാം, നല്ലത്, എന്നാൽ അത് സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ വിവരണവും അവലംബങ്ങളും വേണം. അല്ലായെങ്കിൽ ഫലകം ചേർക്കപ്പെടും. മായ്ക്കപ്പെടാം. // സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് // എന്ന് സ്വയം കരുതിയാൽ പോരാ,മറ്റുള്ളവർക്ക് വ്യക്തമാവണം. [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC&amp;type=revision&amp;diff=3758181&amp;oldid=3758154 '''ഈയവസ്ഥയിൽ'''] ലേഖനം ഉണ്ടായിരുന്നപ്പോഴാണ് ഞാൻ ഫലകം ചേർത്തത് എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. 

ഇനി, 'ബാലിശം' എന്നൊക്കെ വിശേഷിപ്പിക്കൽ വിക്കിയിലെ സംവാദത്താളിൽ ഉചിതമല്ല എന്ന് മനസ്സിലാക്കുക. താങ്കളുടെ വാദഗതികൾ അവതരിപ്പിക്കുമ്പോൾത്തന്നെ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയരെ മാനിക്കാനുള്ള വിശാലതയും ഉണ്ടാവണം. വിക്കിമര്യാദ പാലിച്ചുകൊണ്ടുതന്നെ മികച്ച തിരുത്തലുകൾക്ക് സാധിക്കട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  06:34, 19 ജൂലൈ 2022 (UTC)

*പ്രിയ വിജയൻ മാസ്റ്റർ ,ഞാൻ താങ്കളെ ഇകയ്ത്തുവാൻ വേണ്ടി പറഞ്ഞതൊന്നുമല്ല. പ്രയോഗപരമായി പറഞ്ഞതു മാത്രമാണ് .താങ്കളെ ഏതെങ്കിലും തരത്തിൽ അപമാനിക്കുന്നതായി എന്റെ ഭാഗത്തു നിന്ന് വന്നെങ്കിൽ ഞാൻ പിൻ‌വലിക്കുന്നു .സസ്നേഹം --[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  13:20, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)}} 
{{Afd bottom}}
*{{പുഞ്ചിരി}} [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  15:11, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>tjbszhvr39ksl75679q9nm9stijhuqw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759124</id>
      <parentid>3759123</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T15:12:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Vijayanrajapuram</username>
        <id>21314</id>
      </contributor>
      <comment>/* കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7884" xml:space="preserve">{{Afd top|'''ഇതേ വിഷയത്തിൽ, നിലവിലുള്ള മറ്റൊരു താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിട്ടതായി കാണുന്നു'''[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  04:51, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)}}}}

===[[:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ]]===


:{{la|കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}} – (&lt;includeonly&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ|View AfD]]&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ലേഖനങ്ങൾ/പത്തായം/ജൂലൈ 2022#{{anchorencode:കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ലിയാർ}}|View log]]&lt;/noinclude&gt;{{int:dot-separator}} &lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[https://tools.wmflabs.org/jackbot/snottywong/cgi-bin/votecounter.cgi?page=%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%92%E0%B4%B4%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3_%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%A8%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE/%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC Stats]&lt;/span&gt;)
വിജ്ഞാനകോശസ്വഭാവമില്ലാത്ത ഒറ്റവരി ലേഖനം. ശ്രദ്ധേയത സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ അവലംബങ്ങളുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  03:47, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)


@Vijayanrajapuram സുഹൃത്തെ,ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ല എന്ന് പറയുന്നത് തികച്ചും ബാലിശമാണ് .മുസല്യാർ എന്നതിനാൽ ശ്രേദ്ധേയത ഇല്ലാത്ത ആത്മീയ നേതാവിനെ കുറിച്ചാണ് എഴുതിയത് എന്നാണ് കരുതിയത് എന്ന് തോന്നുന്നു .എന്നാൽ ഇത്  സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് .ഫലിതങ്ങളിലൂടെ കോഴിക്കോട്  ജില്ലയിൽ സുപരിചിതമണ് ഇ ചരിത്ര പുരുഷൻ .ഈ ലേഖനം വികസിപ്പിക്കാൻ ഞാൻ ശ്രമിക്കാം..
[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  14:24, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC)
Edit:
മറ്റൊരു താൾ ഇതേ പേരിൽ ഉണ്ട് '''തിരിച്ചു വിടുന്നു''' [[കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാർ|ഇവിടെ കാണുക]]}}

*പ്രിയ wiking666,
ശ്രദ്ധേയത ഉണ്ട് എന്ന് താങ്കൾക്ക് ഉത്തമബോധ്യമുണ്ടാകാം, നല്ലത്, എന്നാൽ അത് സ്ഥാപിക്കാനാവശ്യമായ വിവരണവും അവലംബങ്ങളും വേണം. അല്ലായെങ്കിൽ ഫലകം ചേർക്കപ്പെടും. മായ്ക്കപ്പെടാം. // സാമൂതിരി സദസ്സിൽ പ്രശസ്തനായ കുഞ്ഞായിൻ മുസ്ല്യാരെ കുറിച്ചാണ് ഞാൻ ഉദ്ദേശിച്ചത് // എന്ന് സ്വയം കരുതിയാൽ പോരാ,മറ്റുള്ളവർക്ക് വ്യക്തമാവണം. [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC&amp;type=revision&amp;diff=3758181&amp;oldid=3758154 '''ഈയവസ്ഥയിൽ'''] ലേഖനം ഉണ്ടായിരുന്നപ്പോഴാണ് ഞാൻ ഫലകം ചേർത്തത് എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. 

ഇനി, 'ബാലിശം' എന്നൊക്കെ വിശേഷിപ്പിക്കൽ വിക്കിയിലെ സംവാദത്താളിൽ ഉചിതമല്ല എന്ന് മനസ്സിലാക്കുക. താങ്കളുടെ വാദഗതികൾ അവതരിപ്പിക്കുമ്പോൾത്തന്നെ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയരെ മാനിക്കാനുള്ള വിശാലതയും ഉണ്ടാവണം. വിക്കിമര്യാദ പാലിച്ചുകൊണ്ടുതന്നെ മികച്ച തിരുത്തലുകൾക്ക് സാധിക്കട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  06:34, 19 ജൂലൈ 2022 (UTC)

*പ്രിയ വിജയൻ മാസ്റ്റർ ,ഞാൻ താങ്കളെ ഇകയ്ത്തുവാൻ വേണ്ടി പറഞ്ഞതൊന്നുമല്ല. പ്രയോഗപരമായി പറഞ്ഞതു മാത്രമാണ് .താങ്കളെ ഏതെങ്കിലും തരത്തിൽ അപമാനിക്കുന്നതായി എന്റെ ഭാഗത്തു നിന്ന് വന്നെങ്കിൽ ഞാൻ പിൻ‌വലിക്കുന്നു .സസ്നേഹം --[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:red;font-size:16px;&quot;&gt; '''Wikiking666'''&lt;/span&gt;]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|&lt;span style=&quot;color:Skyblue;font-size:16px;&quot;&gt;[Talk]&lt;/span&gt;]]  13:20, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)}} 

*{{പുഞ്ചിരി}} [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px;&quot;&gt;Vijayan Rajapuram &lt;/span&gt;{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|&lt;span style=&quot;color:green;font-size:13px; font-weight:bold;&quot; title=&quot;സംവാദം&quot;&gt; ✉&lt;/span&gt;]]  15:11, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)

{{Afd bottom}}</text>
      <sha1>4d6ogc2uyas9f8ypx34y0jot9xjtda7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>North Macedonia</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573978</id>
    <redirect title="വടക്ക് മാസിഡോണിയ" />
    <revision>
      <id>3759085</id>
      <timestamp>2022-07-21T12:03:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>[[വടക്ക് മാസിഡോണിയ]] എന്ന താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിടുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="59" xml:space="preserve">#redirect[[വടക്ക് മാസിഡോണിയ]]</text>
      <sha1>qu7629yxmmovvmyauaxybpv9rufo3oz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Eswatini</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573979</id>
    <redirect title="ഇസ്വാറ്റിനി" />
    <revision>
      <id>3759086</id>
      <timestamp>2022-07-21T12:05:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>[[ഇസ്വാറ്റിനി]] എന്ന താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിടുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46" xml:space="preserve">#redirect[[ഇസ്വാറ്റിനി]]</text>
      <sha1>bm18hl3pr6ah6i80mz9gh2ekoksf5wj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Drag0087</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573980</id>
    <revision>
      <id>3759116</id>
      <timestamp>2022-07-21T14:37:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6826" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Drag0087 | Drag0087 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 14:37, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>nljdmm9iabk0hn85cvfaudya52cjmm0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Abhiram-514</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573981</id>
    <revision>
      <id>3759128</id>
      <timestamp>2022-07-21T15:31:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6832" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Abhiram-514 | Abhiram-514 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 15:31, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>lat20m1ztlg7e08dee68wcnuwgxifcp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Dhunan69</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573982</id>
    <revision>
      <id>3759134</id>
      <timestamp>2022-07-21T16:17:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6826" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Dhunan69 | Dhunan69 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 16:17, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>mhiqkch36dpcuuiec6c96xnat6v11v2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Aimasworld</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573983</id>
    <revision>
      <id>3759135</id>
      <timestamp>2022-07-21T16:26:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6830" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Aimasworld | Aimasworld | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 16:26, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>185dxcb275gporyqntcwgohjho0ly77</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Allu 03</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573984</id>
    <revision>
      <id>3759142</id>
      <timestamp>2022-07-21T17:28:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6824" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Allu 03 | Allu 03 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 17:28, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>je0fuv1a4mgj09cecocafug6jub4uum</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Forwiki22</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573985</id>
    <revision>
      <id>3759147</id>
      <timestamp>2022-07-21T17:39:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6828" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Forwiki22 | Forwiki22 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 17:39, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ayopakbmj45kp88nk40i5ogeiac3a70</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573986</id>
    <revision>
      <id>3759162</id>
      <timestamp>2022-07-21T19:39:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>'{{prettyurl|Amazing Grace}}{{Infobox musical composition | name                = &quot;Amazing Grace&quot; | image               = Olney Hymns page 53 Amazing Grace.jpg | alt                 =  | caption             = The bottom of page 53 of ''[[Olney Hymns]]'' shows the first stanza of the hymn beginning &quot;Amazing Grace!&quot; | translation         = &lt;!-- to English, if hymn name is a different language --&gt; | native_name         = &lt;...' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13918" xml:space="preserve">{{prettyurl|Amazing Grace}}{{Infobox musical composition
| name                = &quot;Amazing Grace&quot;
| image               = Olney Hymns page 53 Amazing Grace.jpg
| alt                 = 
| caption             = The bottom of page 53 of ''[[Olney Hymns]]'' shows the first stanza of the hymn beginning &quot;Amazing Grace!&quot;
| translation         = &lt;!-- to English, if hymn name is a different language --&gt;
| native_name         = &lt;!-- if hymn name is the translation --&gt;
| native_name_lang    = &lt;!-- two-letter code --&gt;
| composer            = 
| genre               = [[Hymn]]
| occasion            = 
| text                = [[John Newton]] 
| based_on            =  
| meter               = 8.6.8.6 ([[Common metre]])
| melody              = New Britain
| composed            = &lt;!-- {{Timeline-event|date={{Start date|df=y|YYYY|MM|DD}}|end_date={{End date|df=y|YYYY|MM|DD}}}} --&gt;
| published           = 
| misc                = {{Audio sample
 | type        = song
 | header      = 
 | file        = Amazing Grace US Marine Band.ogg
 | description = &quot;Amazing Grace&quot; as performed by the United States Marine Band (vocalist with band accompaniment)
}} 
}}ഇംഗ്ലീഷ് കവിയും ആംഗ്ലിക്കൻ പുരോഹിതനുമായ [[John Newton|ജോൺ ന്യൂട്ടൺ]] (1725-1807) 1772-ൽ എഴുതിയ വാക്കുകളോടെ 1779-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ ഗാനമാണ് '''&quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;'''. ഇത് വളരെ പ്രചാരമുള്ള ഒരു ഗാനമാണ്. പ്രത്യേകിച്ച് യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ, ഇത് മതപരവും മതേതരവുമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ന്യൂട്ടൺ വ്യക്തിപരമായ അനുഭവത്തിൽ നിന്നാണ് വാക്കുകൾ എഴുതിയത്. പ്രത്യേകിച്ച് മതവിശ്വാസങ്ങളൊന്നുമില്ലാതെയാണ് അദ്ദേഹം വളർന്നത്. എന്നാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതപാത രൂപപ്പെട്ടത് പലതരം വളച്ചൊടിക്കലുകളും യാദൃശ്ചികതകളുമാണ്. അത് മറ്റുള്ളവരുടെ അനുസരണക്കേടായി അവർ സ്വീകരിച്ച പ്രതികരണങ്ങളാൽ ചലനാത്മകമായി. അദ്ദേഹത്തെ റോയൽ നേവിയിൽ സർവ്വീസിലേക്ക് നിർബന്ധിച്ചു (നിർബന്ധിതനാക്കപ്പെട്ടു). സർവീസ് ഉപേക്ഷിച്ച ശേഷം അറ്റ്ലാന്റിക് അടിമക്കച്ചവടത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. 1748-ൽ, അയർലണ്ടിലെ കൗണ്ടി ഡൊണെഗൽ തീരത്ത് ഒരു അക്രമാസക്തമായ കൊടുങ്കാറ്റ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കപ്പലിനെ തകർത്തു. കരുണയ്ക്കായി അദ്ദേഹം ദൈവത്തോട് വിളിച്ചു. ഈ നിമിഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആത്മീയ പരിവർത്തനത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തി. എന്നാൽ 1754 അല്ലെങ്കിൽ 1755 വരെ അദ്ദേഹം അടിമക്കച്ചവടം തുടർന്നു. അദ്ദേഹം കടൽ യാത്ര പൂർണ്ണമായും അവസാനിപ്പിച്ചു. ന്യൂട്ടൺ ക്രിസ്ത്യൻ ദൈവശാസ്ത്രം പഠിക്കാൻ തുടങ്ങി. പിന്നീട് ഒരു ഉന്മൂലനവാദിയായി.

1764-ൽ ചർച്ച് ഓഫ് ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിയമിതനായ ന്യൂട്ടൺ ബക്കിംഗ്ഹാംഷെയറിലെ ഓൾനിയിൽ ക്യൂറേറ്റായി. അവിടെ കവി വില്യം കൗപ്പറിനൊപ്പം സ്തുതിഗീതങ്ങൾ എഴുതാൻ തുടങ്ങി. &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; 1773-ലെ പുതുവത്സര ദിനത്തിലെ ഒരു പ്രഭാഷണം ചിത്രീകരിക്കാൻ എഴുതിയതാണ്. വാക്യങ്ങൾക്കൊപ്പം എന്തെങ്കിലും സംഗീതം ഉണ്ടായിരുന്നോ എന്ന് അറിയില്ല; അത് സഭായോഗം ആലപിച്ചിരിക്കാം. ഇത് 1779-ൽ ന്യൂട്ടൺ, കൗപ്പേഴ്‌സ് ഓൾനി ഹിംസ് എന്നിവയിൽ അച്ചടിച്ചുവെങ്കിലും ഇംഗ്ലണ്ടിൽ ആപേക്ഷിക അവ്യക്തതയിൽ സ്ഥിരതാമസമാക്കി. യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ, &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;, 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിലെ രണ്ടാം മഹത്തായ ഉണർവിന്റെ സമയത്ത്, പ്രത്യേകിച്ച് തെക്ക്, സുവിശേഷവൽക്കരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി ബാപ്റ്റിസ്റ്റും മെത്തഡിസ്റ്റ് പ്രസംഗകരും ഉപയോഗിച്ച ഒരു ജനപ്രിയ ഗാനമായി മാറി. ഇത് 20-ലധികം മെലഡികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. 1835-ൽ, അമേരിക്കൻ സംഗീതസംവിധായകൻ വില്യം വാക്കർ അതിനെ &quot;ന്യൂ ബ്രിട്ടൻ&quot; എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു ഷേപ്പ് നോട്ട് ഫോർമാറ്റിൽ ക്രമീകരിച്ചു. ഇന്ന് ഏറ്റവും കൂടുതൽ പാടുന്ന പതിപ്പാണിത്.

പാപങ്ങൾ ചെയ്‌താലും പാപമോചനവും വീണ്ടെടുപ്പും സാധ്യമാകുമെന്നും ദൈവത്തിന്റെ കാരുണ്യത്താൽ ആത്മാവിനെ നിരാശയിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാമെന്നും സന്ദേശവുമായി ഇംഗ്ലീഷ് സംസാരിക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും തിരിച്ചറിയാവുന്ന ഗാനങ്ങളിലൊന്നാണ് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;. ഗ്രന്ഥകർത്താവായ ഗിൽബർട്ട് ചേസ് എഴുതുന്നത് &quot;എല്ലാ നാടോടി ഗാനങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായത് ഒരു സംശയവുമില്ല&quot; എന്നാണ്.&lt;ref&gt;Chase, p. 181.&lt;/ref&gt;  ന്യൂട്ടൺ ജീവചരിത്രകാരനായ [[Jonathan Aitken|ജോനാഥൻ എയ്റ്റ്‌കെൻ]], ഈ ഗാനം പ്രതിവർഷം 10 ദശലക്ഷം തവണ അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നുവെന്ന് കണക്കാക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;aitken224&quot;/&gt;

ഇത് നാടോടി സംഗീതത്തിൽ പ്രത്യേക സ്വാധീനം ചെലുത്തുകയും കറുത്ത ആത്മീയതയുടെ പ്രതീകമായി മാറുകയും ചെയ്തു. മതേതര സംഗീതത്തിലേക്കുള്ള അതിന്റെ ക്രോസ്ഓവറിൽ അതിന്റെ സാർവത്രിക സന്ദേശം ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ്. 1960-കളിൽ യുഎസിൽ നാടോടി സംഗീതത്തിന്റെ പുനരുജ്ജീവന സമയത്ത് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; പുതുതായി പ്രചാരത്തിലായി. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലും അതിനുശേഷവും ഇത് ആയിരക്കണക്കിന് തവണ റെക്കോർഡ് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
== ചരിത്രം==

===ജോൺ ന്യൂട്ടന്റെ മാനസാന്തരം===
{{quote box
| width = 22em
| fontsize = 95%
| quote = How industrious is Satan served. I was formerly one of his active undertemptors and had my influence been equal to my wishes I would have carried all the human race with me. A common drunkard or profligate is a petty sinner to what I was.
| source = John Newton, 1778&lt;ref name=&quot;moyers&quot;&gt;[[Bill Moyers|Moyers, Bill]] (director). ''Amazing Grace with Bill Moyers'', Public Affairs Television, Inc. (1990).&lt;/ref&gt;
}}
== കുറിപ്പുകൾ==
{{Notelist}}

== കുറിപ്പുകൾ==
=== Citations ===
{{Reflist|25em}}

=== Sources ===
{{refbegin}}
{{colbegin}}
* [[Jonathan Aitken|Aitken, Jonathan]] (2007). ''John Newton: From Disgrace to Amazing Grace'', Crossway Books. {{ISBN|1-58134-848-7}}
* Basker, James (2002). ''Amazing Grace: An Anthology of Poems About Slavery, 1660–1810'', Yale University Press. {{ISBN|0-300-09172-9}}
* Benson, Louis (1915). ''The English Hymn: Its Development and Use in Worship'', The Presbyterian Board of Publication, Philadelphia.
* Bradley, Ian (ed.)(1989). ''The Book of Hymns'', The Overlook Press. {{ISBN|0-87951-346-2}}
* Brown, Tony; Kutner, Jon; Warwick, Neil (2000). ''Complete Book of the British Charts: Singles &amp; Albums'', Omnibus. {{ISBN|0-7119-7670-8}}
* Bruner, Kurt; Ware, Jim (2007). ''Finding God in the Story of Amazing Grace'', Tyndale House Publishers, Inc. {{ISBN|1-4143-1181-8}}
* Chase, Gilbert (1987). ''America's Music, From the Pilgrims to the Present'', McGraw-Hill. {{ISBN|0-252-00454-X}}
* [[Judy Collins|Collins, Judy]] (1998). ''Singing Lessons: A Memoir of Love, Loss, Hope, and Healing '', Pocket Books. {{ISBN|0-671-02745-X}}
* Duvall, Deborah (2000). ''Tahlequah and the Cherokee Nation'', Arcadia Publishing. {{ISBN|0-7385-0782-2}}
* Julian, John (ed.)(1892). ''A Dictionary of Hymnology'', Charles Scribner's Sons, New York.
* Martin, Bernard (1950). ''John Newton: A Biography'', William Heineman, Ltd., London.
* Martin, Bernard and Spurrell, Mark, (eds.)(1962). ''The Journal of a Slave Trader (John Newton)'', The Epworth Press, London.
* [[John Newton|Newton, John]] (1811). ''Thoughts Upon the African Slave Trade'', Samuel Whiting and Co., London.
* Newton, John (1824). ''The Works of the Rev. John Newton Late Rector of the United Parishes of St. Mary Woolnoth and St. Mary Woolchurch Haw, London: Volume 1'', Nathan Whiting, London.
* Noll, Mark A.; Blumhofer, Edith L. (eds.) (2006). ''Sing Them Over Again to Me: Hymns and Hymnbooks in America'', University of Alabama Press. {{ISBN|0-8173-1505-5}}
* [[Kathleen Norris (poet)|Norris, Kathleen]] (1999). ''Amazing Grace: A Vocabulary of Faith'', Riverhead. {{ISBN|1-57322-078-7}}
* Patterson, Beverly Bush (1995). ''The Sound of the Dove: Singing in Appalachian Primitive Baptist Churches'', University of Illinois Press. {{ISBN|0-252-02123-1}}
* Porter, Jennifer; McLaren, Darcee (eds.)(1999). ''Star Trek and Sacred Ground: Explorations of Star Trek, Religion, and American Culture'', State University of New York Press, {{ISBN|0-585-29190-X}}
* Rourke, Mary; Gwathmey, Emily (1996). ''Amazing Grace in America: Our Spiritual National Anthem'', Angel City Press. {{ISBN|1-883318-30-0}}
* [[Harriet Beecher Stowe|Stowe, Harriet Beecher]] (1899). ''[[Uncle Tom's Cabin]], or Life Among the Lowly'', R. F. Fenno &amp; Company, New York City.
* Swiderski, Richard (1996). ''The Metamorphosis of English: Versions of Other Languages'', Greenwood Publishing Group. {{ISBN|0-89789-468-5}}
* Turner, Steve (2002). ''Amazing Grace: The Story of America's Most Beloved Song'', HarperCollins. {{ISBN|0-06-000219-0}}
* Watson, J. R. (ed.)(2002). ''An Annotated Anthology of Hymns'', Oxford University Press. {{ISBN|0-19-826973-0}}
* [[Joel Whitburn|Whitburn, Joel]] (2003). ''Joel Whitburn's Top Pop Singles, 1955–2002'', Record Research, Inc. {{ISBN|0-89820-155-1}}
{{colend}}
{{refend}}

== പുറംകണ്ണികൾ ==

* [http://www.hymnary.org/text/amazing_grace_how_sweet_the_sound Amazing Grace] at [[Hymnary.org]]
* [https://web.archive.org/web/20150419181334/http://www.estudobiblico.org/en/biblical-comment/873-the-amazing-grace The Amazing Grace]
* [http://memory.loc.gov/diglib/ihas/html/grace/grace-home.html U.S. Library of Congress Amazing Grace collection]
* [http://www.cowperandnewtonmuseum.org.uk Cowper &amp; Newton Museum] in Olney, England
* [http://www.markrhoads.com/amazingsite/index.htm Amazing Grace: Some Early Tunes Anthology of the American Hymn-Tune Repertory]
* [http://www.amazinggrace.ie Amazing Grace: The story behind the song and its connection to Lough Swilly]

{{subject bar|Music|Christianity|b=Biblical Studies/Christianity/Christian music|auto=1}}
{{Authority control}}</text>
      <sha1>5j1rsyu2f3vqn6377e6ut47ef12843t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759164</id>
      <parentid>3759162</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T19:57:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13913" xml:space="preserve">{{prettyurl|Amazing Grace}}{{Infobox musical composition
| name                = &quot;Amazing Grace&quot;
| image               = Olney Hymns page 53 Amazing Grace.jpg
| alt                 = 
| caption             = The bottom of page 53 of ''[[Olney Hymns]]'' shows the first stanza of the hymn beginning &quot;Amazing Grace!&quot;
| translation         = &lt;!-- to English, if hymn name is a different language --&gt;
| native_name         = &lt;!-- if hymn name is the translation --&gt;
| native_name_lang    = &lt;!-- two-letter code --&gt;
| composer            = 
| genre               = [[Hymn]]
| occasion            = 
| text                = [[John Newton]] 
| based_on            =  
| meter               = 8.6.8.6 ([[Common metre]])
| melody              = New Britain
| composed            = &lt;!-- {{Timeline-event|date={{Start date|df=y|YYYY|MM|DD}}|end_date={{End date|df=y|YYYY|MM|DD}}}} --&gt;
| published           = 
| misc                = {{Audio sample
 | type        = song
 | header      = 
 | file        = Amazing Grace US Marine Band.ogg
 | description = &quot;Amazing Grace&quot; as performed by the United States Marine Band (vocalist with band accompaniment)
}} 
}}ഇംഗ്ലീഷ് കവിയും ആംഗ്ലിക്കൻ പുരോഹിതനുമായ [[John Newton|ജോൺ ന്യൂട്ടൺ]] (1725-1807) 1772-ൽ എഴുതിയ വാക്കുകളോടെ 1779-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ ഗാനമാണ് '''&quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;'''. ഇത് വളരെ പ്രചാരമുള്ള ഒരു ഗാനമാണ്. പ്രത്യേകിച്ച് യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ, ഇത് മതപരവും മതേതരവുമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ന്യൂട്ടൺ വ്യക്തിപരമായ അനുഭവത്തിൽ നിന്നാണ് വാക്കുകൾ എഴുതിയത്. പ്രത്യേകിച്ച് മതവിശ്വാസങ്ങളൊന്നുമില്ലാതെയാണ് അദ്ദേഹം വളർന്നത്. എന്നാൽ പലതരം വളച്ചൊടിക്കലുകളും യാദൃശ്ചികതകളോടെയുമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതപാത രൂപപ്പെട്ടത് . അത് പലപ്പോഴും മറ്റുള്ളവരുടെ പ്രതികരണങ്ങളാൽ ചലനാത്മകമായി. അദ്ദേഹത്തെ റോയൽ നേവിയിൽ സർവ്വീസിലേക്ക് നിർബന്ധിച്ചു (നിർബന്ധിതനാക്കപ്പെട്ടു). സർവീസ് ഉപേക്ഷിച്ച ശേഷം അദ്ദേഹം അറ്റ്ലാന്റിക് അടിമക്കച്ചവടത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. 1748-ൽ, അയർലണ്ടിലെ കൗണ്ടി ഡൊണെഗൽ തീരത്ത് ഒരു അക്രമാസക്തമായ കൊടുങ്കാറ്റ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കപ്പലിനെ തകർത്തു. കരുണയ്ക്കായി അദ്ദേഹം ദൈവത്തോട് വിളിച്ചു. ഈ നിമിഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആത്മീയ പരിവർത്തനത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തി. എന്നാൽ 1754 അല്ലെങ്കിൽ 1755 വരെ അദ്ദേഹം അടിമക്കച്ചവടം തുടർന്നു. അദ്ദേഹം കടൽ യാത്ര പൂർണ്ണമായും അവസാനിപ്പിക്കുകയും ന്യൂട്ടൺ ക്രിസ്ത്യൻ ദൈവശാസ്ത്രം പഠിക്കാൻ തുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് അദ്ദേഹം ഒരു ഉന്മൂലനവാദിയായി.

1764-ൽ ചർച്ച് ഓഫ് ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിയമിതനായ ന്യൂട്ടൺ ബക്കിംഗ്ഹാംഷെയറിലെ ഓൾനിയിൽ ക്യൂറേറ്റായി. അവിടെ കവി വില്യം കൗപ്പറിനൊപ്പം സ്തുതിഗീതങ്ങൾ എഴുതാൻ തുടങ്ങി. &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; 1773-ലെ പുതുവത്സര ദിനത്തിലെ ഒരു പ്രഭാഷണം ചിത്രീകരിക്കാൻ എഴുതിയതാണ്. വാക്യങ്ങൾക്കൊപ്പം എന്തെങ്കിലും സംഗീതം ഉണ്ടായിരുന്നോ എന്ന് അറിയില്ല; അത് സഭായോഗം ആലപിച്ചിരിക്കാം. ഇത് 1779-ൽ ന്യൂട്ടന്റെയും, കൗപ്പേഴ്‌സിന്റെയും ഓൾനി ഹിംസിൽ അച്ചടിച്ചുവെങ്കിലും ഇംഗ്ലണ്ടിൽ അപ്രസിദ്ധിയായി. യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ, &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;, 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിലെ രണ്ടാം മഹത്തായ ഉണർവിന്റെ സമയത്ത്, പ്രത്യേകിച്ച് തെക്ക്, സുവിശേഷവൽക്കരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി ബാപ്റ്റിസ്റ്റും മെത്തഡിസ്റ്റ് പ്രസംഗകരും ഉപയോഗിച്ച ഒരു ജനപ്രിയ ഗാനമായി മാറി. ഇത് 20-ലധികം മെലഡികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. 1835-ൽ, അമേരിക്കൻ സംഗീതസംവിധായകൻ വില്യം വാക്കർ അതിനെ &quot;ന്യൂ ബ്രിട്ടൻ&quot; എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു ഷേപ്പ് നോട്ട് ഫോർമാറ്റിൽ ക്രമീകരിച്ചു. ഇന്ന് ഏറ്റവും കൂടുതൽ പാടുന്ന പതിപ്പാണിത്.

പാപങ്ങൾ ചെയ്‌താലും പാപമോചനവും വീണ്ടെടുപ്പും സാധ്യമാകുമെന്നും ദൈവത്തിന്റെ കാരുണ്യത്താൽ ആത്മാവിനെ നിരാശയിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാമെന്നും സന്ദേശവുമായി ഇംഗ്ലീഷ് സംസാരിക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും തിരിച്ചറിയാവുന്ന ഗാനങ്ങളിലൊന്നാണ് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;. ഗ്രന്ഥകർത്താവായ ഗിൽബർട്ട് ചേസ് എഴുതുന്നത് &quot;എല്ലാ നാടോടി ഗാനങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായത് ഒരു സംശയവുമില്ല&quot; എന്നാണ്.&lt;ref&gt;Chase, p. 181.&lt;/ref&gt;  ന്യൂട്ടൺ ജീവചരിത്രകാരനായ [[Jonathan Aitken|ജോനാഥൻ എയ്റ്റ്‌കെൻ]], ഈ ഗാനം പ്രതിവർഷം 10 ദശലക്ഷം തവണ അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നുവെന്ന് കണക്കാക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;aitken224&quot;/&gt;

ഇത് നാടോടി സംഗീതത്തിൽ പ്രത്യേക സ്വാധീനം ചെലുത്തുകയും കറുത്ത ആത്മീയതയുടെ പ്രതീകമായി മാറുകയും ചെയ്തു. മതേതര സംഗീതത്തിലേക്കുള്ള അതിന്റെ ക്രോസ്ഓവറിൽ അതിന്റെ സാർവത്രിക സന്ദേശം ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ്. 1960-കളിൽ യുഎസിൽ നാടോടി സംഗീതത്തിന്റെ പുനരുജ്ജീവന സമയത്ത് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; പുതുതായി പ്രചാരത്തിലായി. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലും അതിനുശേഷവും ഇത് ആയിരക്കണക്കിന് തവണ റെക്കോർഡ് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
== ചരിത്രം==

===ജോൺ ന്യൂട്ടന്റെ മാനസാന്തരം===
{{quote box
| width = 22em
| fontsize = 95%
| quote = How industrious is Satan served. I was formerly one of his active undertemptors and had my influence been equal to my wishes I would have carried all the human race with me. A common drunkard or profligate is a petty sinner to what I was.
| source = John Newton, 1778&lt;ref name=&quot;moyers&quot;&gt;[[Bill Moyers|Moyers, Bill]] (director). ''Amazing Grace with Bill Moyers'', Public Affairs Television, Inc. (1990).&lt;/ref&gt;
}}
== കുറിപ്പുകൾ==
{{Notelist}}

== കുറിപ്പുകൾ==
=== Citations ===
{{Reflist|25em}}

=== Sources ===
{{refbegin}}
{{colbegin}}
* [[Jonathan Aitken|Aitken, Jonathan]] (2007). ''John Newton: From Disgrace to Amazing Grace'', Crossway Books. {{ISBN|1-58134-848-7}}
* Basker, James (2002). ''Amazing Grace: An Anthology of Poems About Slavery, 1660–1810'', Yale University Press. {{ISBN|0-300-09172-9}}
* Benson, Louis (1915). ''The English Hymn: Its Development and Use in Worship'', The Presbyterian Board of Publication, Philadelphia.
* Bradley, Ian (ed.)(1989). ''The Book of Hymns'', The Overlook Press. {{ISBN|0-87951-346-2}}
* Brown, Tony; Kutner, Jon; Warwick, Neil (2000). ''Complete Book of the British Charts: Singles &amp; Albums'', Omnibus. {{ISBN|0-7119-7670-8}}
* Bruner, Kurt; Ware, Jim (2007). ''Finding God in the Story of Amazing Grace'', Tyndale House Publishers, Inc. {{ISBN|1-4143-1181-8}}
* Chase, Gilbert (1987). ''America's Music, From the Pilgrims to the Present'', McGraw-Hill. {{ISBN|0-252-00454-X}}
* [[Judy Collins|Collins, Judy]] (1998). ''Singing Lessons: A Memoir of Love, Loss, Hope, and Healing '', Pocket Books. {{ISBN|0-671-02745-X}}
* Duvall, Deborah (2000). ''Tahlequah and the Cherokee Nation'', Arcadia Publishing. {{ISBN|0-7385-0782-2}}
* Julian, John (ed.)(1892). ''A Dictionary of Hymnology'', Charles Scribner's Sons, New York.
* Martin, Bernard (1950). ''John Newton: A Biography'', William Heineman, Ltd., London.
* Martin, Bernard and Spurrell, Mark, (eds.)(1962). ''The Journal of a Slave Trader (John Newton)'', The Epworth Press, London.
* [[John Newton|Newton, John]] (1811). ''Thoughts Upon the African Slave Trade'', Samuel Whiting and Co., London.
* Newton, John (1824). ''The Works of the Rev. John Newton Late Rector of the United Parishes of St. Mary Woolnoth and St. Mary Woolchurch Haw, London: Volume 1'', Nathan Whiting, London.
* Noll, Mark A.; Blumhofer, Edith L. (eds.) (2006). ''Sing Them Over Again to Me: Hymns and Hymnbooks in America'', University of Alabama Press. {{ISBN|0-8173-1505-5}}
* [[Kathleen Norris (poet)|Norris, Kathleen]] (1999). ''Amazing Grace: A Vocabulary of Faith'', Riverhead. {{ISBN|1-57322-078-7}}
* Patterson, Beverly Bush (1995). ''The Sound of the Dove: Singing in Appalachian Primitive Baptist Churches'', University of Illinois Press. {{ISBN|0-252-02123-1}}
* Porter, Jennifer; McLaren, Darcee (eds.)(1999). ''Star Trek and Sacred Ground: Explorations of Star Trek, Religion, and American Culture'', State University of New York Press, {{ISBN|0-585-29190-X}}
* Rourke, Mary; Gwathmey, Emily (1996). ''Amazing Grace in America: Our Spiritual National Anthem'', Angel City Press. {{ISBN|1-883318-30-0}}
* [[Harriet Beecher Stowe|Stowe, Harriet Beecher]] (1899). ''[[Uncle Tom's Cabin]], or Life Among the Lowly'', R. F. Fenno &amp; Company, New York City.
* Swiderski, Richard (1996). ''The Metamorphosis of English: Versions of Other Languages'', Greenwood Publishing Group. {{ISBN|0-89789-468-5}}
* Turner, Steve (2002). ''Amazing Grace: The Story of America's Most Beloved Song'', HarperCollins. {{ISBN|0-06-000219-0}}
* Watson, J. R. (ed.)(2002). ''An Annotated Anthology of Hymns'', Oxford University Press. {{ISBN|0-19-826973-0}}
* [[Joel Whitburn|Whitburn, Joel]] (2003). ''Joel Whitburn's Top Pop Singles, 1955–2002'', Record Research, Inc. {{ISBN|0-89820-155-1}}
{{colend}}
{{refend}}

== പുറംകണ്ണികൾ ==

* [http://www.hymnary.org/text/amazing_grace_how_sweet_the_sound Amazing Grace] at [[Hymnary.org]]
* [https://web.archive.org/web/20150419181334/http://www.estudobiblico.org/en/biblical-comment/873-the-amazing-grace The Amazing Grace]
* [http://memory.loc.gov/diglib/ihas/html/grace/grace-home.html U.S. Library of Congress Amazing Grace collection]
* [http://www.cowperandnewtonmuseum.org.uk Cowper &amp; Newton Museum] in Olney, England
* [http://www.markrhoads.com/amazingsite/index.htm Amazing Grace: Some Early Tunes Anthology of the American Hymn-Tune Repertory]
* [http://www.amazinggrace.ie Amazing Grace: The story behind the song and its connection to Lough Swilly]

{{subject bar|Music|Christianity|b=Biblical Studies/Christianity/Christian music|auto=1}}
{{Authority control}}</text>
      <sha1>1tfsbxdcxp2kekatdvxy5c1fgd1my2c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759165</id>
      <parentid>3759164</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T20:03:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13933" xml:space="preserve">{{prettyurl|Amazing Grace}}{{Infobox musical composition
| name                = &quot;Amazing Grace&quot;
| image               = Olney Hymns page 53 Amazing Grace.jpg
| alt                 = 
| caption             = The bottom of page 53 of ''[[Olney Hymns]]'' shows the first stanza of the hymn beginning &quot;Amazing Grace!&quot;
| translation         = &lt;!-- to English, if hymn name is a different language --&gt;
| native_name         = &lt;!-- if hymn name is the translation --&gt;
| native_name_lang    = &lt;!-- two-letter code --&gt;
| composer            = 
| genre               = [[Hymn]]
| occasion            = 
| text                = [[John Newton]] 
| based_on            =  
| meter               = 8.6.8.6 ([[Common metre]])
| melody              = New Britain
| composed            = &lt;!-- {{Timeline-event|date={{Start date|df=y|YYYY|MM|DD}}|end_date={{End date|df=y|YYYY|MM|DD}}}} --&gt;
| published           = 
| misc                = {{Audio sample
 | type        = song
 | header      = 
 | file        = Amazing Grace US Marine Band.ogg
 | description = &quot;Amazing Grace&quot; as performed by the United States Marine Band (vocalist with band accompaniment)
}} 
}}ഇംഗ്ലീഷ് കവിയും ആംഗ്ലിക്കൻ പുരോഹിതനുമായ [[John Newton|ജോൺ ന്യൂട്ടൺ]] (1725-1807) 1772-ൽ എഴുതിയ വാക്കുകളോടെ 1779-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ ഗാനമാണ് '''&quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;'''. ഇത് വളരെ പ്രചാരമുള്ള ഒരു ഗാനമാണ്. പ്രത്യേകിച്ച് യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ, ഇത് മതപരവും മതേതരവുമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ന്യൂട്ടൺ വ്യക്തിപരമായ അനുഭവത്തിൽ നിന്നാണ് വാക്കുകൾ എഴുതിയത്. പ്രത്യേകിച്ച് മതവിശ്വാസങ്ങളൊന്നുമില്ലാതെയാണ് അദ്ദേഹം വളർന്നത്. എന്നാൽ പലതരം വളച്ചൊടിക്കലുകളും യാദൃശ്ചികതകളോടെയുമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതപാത രൂപപ്പെട്ടത് . അത് പലപ്പോഴും മറ്റുള്ളവരുടെ പ്രതികരണങ്ങളാൽ ചലനാത്മകമായി. അദ്ദേഹത്തെ റോയൽ നേവിയിൽ സർവ്വീസിലേക്ക് നിർബന്ധിച്ചു (നിർബന്ധിതനാക്കപ്പെട്ടു). സർവീസ് ഉപേക്ഷിച്ച ശേഷം അദ്ദേഹം അറ്റ്ലാന്റിക് അടിമക്കച്ചവടത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. 1748-ൽ, അയർലണ്ടിലെ കൗണ്ടി ഡൊണെഗൽ തീരത്ത് ഒരു അക്രമാസക്തമായ കൊടുങ്കാറ്റ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കപ്പലിനെ തകർത്തു. കരുണയ്ക്കായി അദ്ദേഹം ദൈവത്തോട് വിളിച്ചു. ഈ നിമിഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആത്മീയ പരിവർത്തനത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തി. എന്നാൽ 1754 അല്ലെങ്കിൽ 1755 വരെ അദ്ദേഹം അടിമക്കച്ചവടം തുടർന്നു. അദ്ദേഹം കടൽ യാത്ര പൂർണ്ണമായും അവസാനിപ്പിക്കുകയും ന്യൂട്ടൺ ക്രിസ്ത്യൻ ദൈവശാസ്ത്രം പഠിക്കാൻ തുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് അദ്ദേഹം ഒരു ഉന്മൂലനവാദിയായി.

1764-ൽ ചർച്ച് ഓഫ് ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിയമിതനായ ന്യൂട്ടൺ ബക്കിംഗ്ഹാംഷെയറിലെ ഓൾനിയിൽ ക്യൂറേറ്റായി. അവിടെ കവി വില്യം കൗപ്പറിനൊപ്പം സ്തുതിഗീതങ്ങൾ എഴുതാൻ തുടങ്ങി. &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; 1773-ലെ പുതുവത്സര ദിനത്തിലെ ഒരു പ്രഭാഷണം ചിത്രീകരിക്കാൻ എഴുതിയതാണ്. വാക്യങ്ങൾക്കൊപ്പം എന്തെങ്കിലും സംഗീതം ഉണ്ടായിരുന്നോ എന്ന് അറിയില്ല; അത് സഭായോഗം ആലപിച്ചിരിക്കാം. ഇത് 1779-ൽ ന്യൂട്ടന്റെയും, കൗപ്പേഴ്‌സിന്റെയും ഓൾനി ഹിംസിൽ അച്ചടിച്ചുവെങ്കിലും ഇംഗ്ലണ്ടിൽ അപ്രസിദ്ധിയായി. യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ, &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;, 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിലെ രണ്ടാം മഹത്തായ ഉണർവിന്റെ സമയത്ത്, പ്രത്യേകിച്ച് തെക്ക്, സുവിശേഷവൽക്കരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി ബാപ്റ്റിസ്റ്റും മെത്തഡിസ്റ്റ് പ്രസംഗകരും ഉപയോഗിച്ച ഒരു ജനപ്രിയ ഗാനമായി മാറി. ഇത് 20-ലധികം മെലഡികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. 1835-ൽ, അമേരിക്കൻ സംഗീതസംവിധായകൻ വില്യം വാക്കർ അതിനെ &quot;ന്യൂ ബ്രിട്ടൻ&quot; എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു ഷേപ്പ് നോട്ട് ഫോർമാറ്റിൽ ക്രമീകരിച്ചു. ഇന്ന് ഏറ്റവും കൂടുതൽ പാടുന്ന പതിപ്പാണിത്.

പാപങ്ങൾ ചെയ്‌താലും പാപമോചനവും വീണ്ടെടുപ്പും സാധ്യമാകുമെന്നും ദൈവത്തിന്റെ കാരുണ്യത്താൽ ആത്മാവിനെ നിരാശയിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാമെന്നും സന്ദേശവുമായി ഇംഗ്ലീഷ് സംസാരിക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും തിരിച്ചറിയാവുന്ന ഗാനങ്ങളിലൊന്നാണ് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;. ഗ്രന്ഥകർത്താവായ ഗിൽബർട്ട് ചേസ് എഴുതുന്നത് &quot;എല്ലാ നാടോടി ഗാനങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായത് ഒരു സംശയവുമില്ല&quot; എന്നാണ്.&lt;ref&gt;Chase, p. 181.&lt;/ref&gt;  ന്യൂട്ടൺ ജീവചരിത്രകാരനായ [[Jonathan Aitken|ജോനാഥൻ എയ്റ്റ്‌കെൻ]], ഈ ഗാനം പ്രതിവർഷം 10 ദശലക്ഷം തവണ അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നുവെന്ന് കണക്കാക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;aitken224&quot;&gt;Aitken, p. 224.&lt;/ref&gt;

ഇത് നാടോടി സംഗീതത്തിൽ പ്രത്യേക സ്വാധീനം ചെലുത്തുകയും കറുത്ത ആത്മീയതയുടെ പ്രതീകമായി മാറുകയും ചെയ്തു. മതേതര സംഗീതത്തിലേക്കുള്ള അതിന്റെ ക്രോസ്ഓവറിൽ അതിന്റെ സാർവത്രിക സന്ദേശം ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ്. 1960-കളിൽ യുഎസിൽ നാടോടി സംഗീതത്തിന്റെ പുനരുജ്ജീവന സമയത്ത് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; പുതുതായി പ്രചാരത്തിലായി. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലും അതിനുശേഷവും ഇത് ആയിരക്കണക്കിന് തവണ റെക്കോർഡ് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
== ചരിത്രം==

===ജോൺ ന്യൂട്ടന്റെ മാനസാന്തരം===
{{quote box
| width = 22em
| fontsize = 95%
| quote = How industrious is Satan served. I was formerly one of his active undertemptors and had my influence been equal to my wishes I would have carried all the human race with me. A common drunkard or profligate is a petty sinner to what I was.
| source = John Newton, 1778&lt;ref name=&quot;moyers&quot;&gt;[[Bill Moyers|Moyers, Bill]] (director). ''Amazing Grace with Bill Moyers'', Public Affairs Television, Inc. (1990).&lt;/ref&gt;
}}
== കുറിപ്പുകൾ==
{{Notelist}}

== കുറിപ്പുകൾ==
=== Citations ===
{{Reflist|25em}}

=== Sources ===
{{refbegin}}
{{colbegin}}
* [[Jonathan Aitken|Aitken, Jonathan]] (2007). ''John Newton: From Disgrace to Amazing Grace'', Crossway Books. {{ISBN|1-58134-848-7}}
* Basker, James (2002). ''Amazing Grace: An Anthology of Poems About Slavery, 1660–1810'', Yale University Press. {{ISBN|0-300-09172-9}}
* Benson, Louis (1915). ''The English Hymn: Its Development and Use in Worship'', The Presbyterian Board of Publication, Philadelphia.
* Bradley, Ian (ed.)(1989). ''The Book of Hymns'', The Overlook Press. {{ISBN|0-87951-346-2}}
* Brown, Tony; Kutner, Jon; Warwick, Neil (2000). ''Complete Book of the British Charts: Singles &amp; Albums'', Omnibus. {{ISBN|0-7119-7670-8}}
* Bruner, Kurt; Ware, Jim (2007). ''Finding God in the Story of Amazing Grace'', Tyndale House Publishers, Inc. {{ISBN|1-4143-1181-8}}
* Chase, Gilbert (1987). ''America's Music, From the Pilgrims to the Present'', McGraw-Hill. {{ISBN|0-252-00454-X}}
* [[Judy Collins|Collins, Judy]] (1998). ''Singing Lessons: A Memoir of Love, Loss, Hope, and Healing '', Pocket Books. {{ISBN|0-671-02745-X}}
* Duvall, Deborah (2000). ''Tahlequah and the Cherokee Nation'', Arcadia Publishing. {{ISBN|0-7385-0782-2}}
* Julian, John (ed.)(1892). ''A Dictionary of Hymnology'', Charles Scribner's Sons, New York.
* Martin, Bernard (1950). ''John Newton: A Biography'', William Heineman, Ltd., London.
* Martin, Bernard and Spurrell, Mark, (eds.)(1962). ''The Journal of a Slave Trader (John Newton)'', The Epworth Press, London.
* [[John Newton|Newton, John]] (1811). ''Thoughts Upon the African Slave Trade'', Samuel Whiting and Co., London.
* Newton, John (1824). ''The Works of the Rev. John Newton Late Rector of the United Parishes of St. Mary Woolnoth and St. Mary Woolchurch Haw, London: Volume 1'', Nathan Whiting, London.
* Noll, Mark A.; Blumhofer, Edith L. (eds.) (2006). ''Sing Them Over Again to Me: Hymns and Hymnbooks in America'', University of Alabama Press. {{ISBN|0-8173-1505-5}}
* [[Kathleen Norris (poet)|Norris, Kathleen]] (1999). ''Amazing Grace: A Vocabulary of Faith'', Riverhead. {{ISBN|1-57322-078-7}}
* Patterson, Beverly Bush (1995). ''The Sound of the Dove: Singing in Appalachian Primitive Baptist Churches'', University of Illinois Press. {{ISBN|0-252-02123-1}}
* Porter, Jennifer; McLaren, Darcee (eds.)(1999). ''Star Trek and Sacred Ground: Explorations of Star Trek, Religion, and American Culture'', State University of New York Press, {{ISBN|0-585-29190-X}}
* Rourke, Mary; Gwathmey, Emily (1996). ''Amazing Grace in America: Our Spiritual National Anthem'', Angel City Press. {{ISBN|1-883318-30-0}}
* [[Harriet Beecher Stowe|Stowe, Harriet Beecher]] (1899). ''[[Uncle Tom's Cabin]], or Life Among the Lowly'', R. F. Fenno &amp; Company, New York City.
* Swiderski, Richard (1996). ''The Metamorphosis of English: Versions of Other Languages'', Greenwood Publishing Group. {{ISBN|0-89789-468-5}}
* Turner, Steve (2002). ''Amazing Grace: The Story of America's Most Beloved Song'', HarperCollins. {{ISBN|0-06-000219-0}}
* Watson, J. R. (ed.)(2002). ''An Annotated Anthology of Hymns'', Oxford University Press. {{ISBN|0-19-826973-0}}
* [[Joel Whitburn|Whitburn, Joel]] (2003). ''Joel Whitburn's Top Pop Singles, 1955–2002'', Record Research, Inc. {{ISBN|0-89820-155-1}}
{{colend}}
{{refend}}

== പുറംകണ്ണികൾ ==

* [http://www.hymnary.org/text/amazing_grace_how_sweet_the_sound Amazing Grace] at [[Hymnary.org]]
* [https://web.archive.org/web/20150419181334/http://www.estudobiblico.org/en/biblical-comment/873-the-amazing-grace The Amazing Grace]
* [http://memory.loc.gov/diglib/ihas/html/grace/grace-home.html U.S. Library of Congress Amazing Grace collection]
* [http://www.cowperandnewtonmuseum.org.uk Cowper &amp; Newton Museum] in Olney, England
* [http://www.markrhoads.com/amazingsite/index.htm Amazing Grace: Some Early Tunes Anthology of the American Hymn-Tune Repertory]
* [http://www.amazinggrace.ie Amazing Grace: The story behind the song and its connection to Lough Swilly]

{{subject bar|Music|Christianity|b=Biblical Studies/Christianity/Christian music|auto=1}}
{{Authority control}}</text>
      <sha1>4rj26lqsr0tfaap9ad9hlrfqhwvks4b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759166</id>
      <parentid>3759165</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T20:04:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14002" xml:space="preserve">{{prettyurl|Amazing Grace}}{{Infobox musical composition
| name                = &quot;Amazing Grace&quot;
| image               = Olney Hymns page 53 Amazing Grace.jpg
| alt                 = 
| caption             = The bottom of page 53 of ''[[Olney Hymns]]'' shows the first stanza of the hymn beginning &quot;Amazing Grace!&quot;
| translation         = &lt;!-- to English, if hymn name is a different language --&gt;
| native_name         = &lt;!-- if hymn name is the translation --&gt;
| native_name_lang    = &lt;!-- two-letter code --&gt;
| composer            = 
| genre               = [[Hymn]]
| occasion            = 
| text                = [[John Newton]] 
| based_on            =  
| meter               = 8.6.8.6 ([[Common metre]])
| melody              = New Britain
| composed            = &lt;!-- {{Timeline-event|date={{Start date|df=y|YYYY|MM|DD}}|end_date={{End date|df=y|YYYY|MM|DD}}}} --&gt;
| published           = 
| misc                = {{Audio sample
 | type        = song
 | header      = 
 | file        = Amazing Grace US Marine Band.ogg
 | description = &quot;Amazing Grace&quot; as performed by the United States Marine Band (vocalist with band accompaniment)
}} 
}}ഇംഗ്ലീഷ് കവിയും ആംഗ്ലിക്കൻ പുരോഹിതനുമായ [[John Newton|ജോൺ ന്യൂട്ടൺ]] (1725-1807) 1772-ൽ എഴുതിയ വാക്കുകളോടെ 1779-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ ഗാനമാണ് '''&quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;'''. ഇത് വളരെ പ്രചാരമുള്ള ഒരു ഗാനമാണ്. പ്രത്യേകിച്ച് [[യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്|യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ]], ഇത് മതപരവും മതേതരവുമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ന്യൂട്ടൺ വ്യക്തിപരമായ അനുഭവത്തിൽ നിന്നാണ് വാക്കുകൾ എഴുതിയത്. പ്രത്യേകിച്ച് മതവിശ്വാസങ്ങളൊന്നുമില്ലാതെയാണ് അദ്ദേഹം വളർന്നത്. എന്നാൽ പലതരം വളച്ചൊടിക്കലുകളും യാദൃശ്ചികതകളോടെയുമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതപാത രൂപപ്പെട്ടത് . അത് പലപ്പോഴും മറ്റുള്ളവരുടെ പ്രതികരണങ്ങളാൽ ചലനാത്മകമായി. അദ്ദേഹത്തെ റോയൽ നേവിയിൽ സർവ്വീസിലേക്ക് നിർബന്ധിച്ചു (നിർബന്ധിതനാക്കപ്പെട്ടു). സർവീസ് ഉപേക്ഷിച്ച ശേഷം അദ്ദേഹം അറ്റ്ലാന്റിക് അടിമക്കച്ചവടത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. 1748-ൽ, അയർലണ്ടിലെ കൗണ്ടി ഡൊണെഗൽ തീരത്ത് ഒരു അക്രമാസക്തമായ കൊടുങ്കാറ്റ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കപ്പലിനെ തകർത്തു. കരുണയ്ക്കായി അദ്ദേഹം ദൈവത്തോട് വിളിച്ചു. ഈ നിമിഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആത്മീയ പരിവർത്തനത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തി. എന്നാൽ 1754 അല്ലെങ്കിൽ 1755 വരെ അദ്ദേഹം അടിമക്കച്ചവടം തുടർന്നു. അദ്ദേഹം കടൽ യാത്ര പൂർണ്ണമായും അവസാനിപ്പിക്കുകയും ന്യൂട്ടൺ ക്രിസ്ത്യൻ ദൈവശാസ്ത്രം പഠിക്കാൻ തുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് അദ്ദേഹം ഒരു ഉന്മൂലനവാദിയായി.

1764-ൽ ചർച്ച് ഓഫ് ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിയമിതനായ ന്യൂട്ടൺ ബക്കിംഗ്ഹാംഷെയറിലെ ഓൾനിയിൽ ക്യൂറേറ്റായി. അവിടെ കവി വില്യം കൗപ്പറിനൊപ്പം സ്തുതിഗീതങ്ങൾ എഴുതാൻ തുടങ്ങി. &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; 1773-ലെ പുതുവത്സര ദിനത്തിലെ ഒരു പ്രഭാഷണം ചിത്രീകരിക്കാൻ എഴുതിയതാണ്. വാക്യങ്ങൾക്കൊപ്പം എന്തെങ്കിലും സംഗീതം ഉണ്ടായിരുന്നോ എന്ന് അറിയില്ല; അത് സഭായോഗം ആലപിച്ചിരിക്കാം. ഇത് 1779-ൽ ന്യൂട്ടന്റെയും, കൗപ്പേഴ്‌സിന്റെയും ഓൾനി ഹിംസിൽ അച്ചടിച്ചുവെങ്കിലും ഇംഗ്ലണ്ടിൽ അപ്രസിദ്ധിയായി. യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ, &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;, 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിലെ രണ്ടാം മഹത്തായ ഉണർവിന്റെ സമയത്ത്, പ്രത്യേകിച്ച് തെക്ക്, സുവിശേഷവൽക്കരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി ബാപ്റ്റിസ്റ്റും മെത്തഡിസ്റ്റ് പ്രസംഗകരും ഉപയോഗിച്ച ഒരു ജനപ്രിയ ഗാനമായി മാറി. ഇത് 20-ലധികം മെലഡികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. 1835-ൽ, അമേരിക്കൻ സംഗീതസംവിധായകൻ വില്യം വാക്കർ അതിനെ &quot;ന്യൂ ബ്രിട്ടൻ&quot; എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു ഷേപ്പ് നോട്ട് ഫോർമാറ്റിൽ ക്രമീകരിച്ചു. ഇന്ന് ഏറ്റവും കൂടുതൽ പാടുന്ന പതിപ്പാണിത്.

പാപങ്ങൾ ചെയ്‌താലും പാപമോചനവും വീണ്ടെടുപ്പും സാധ്യമാകുമെന്നും ദൈവത്തിന്റെ കാരുണ്യത്താൽ ആത്മാവിനെ നിരാശയിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാമെന്നും സന്ദേശവുമായി ഇംഗ്ലീഷ് സംസാരിക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും തിരിച്ചറിയാവുന്ന ഗാനങ്ങളിലൊന്നാണ് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;. ഗ്രന്ഥകർത്താവായ ഗിൽബർട്ട് ചേസ് എഴുതുന്നത് &quot;എല്ലാ നാടോടി ഗാനങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായത് ഒരു സംശയവുമില്ല&quot; എന്നാണ്.&lt;ref&gt;Chase, p. 181.&lt;/ref&gt;  ന്യൂട്ടൺ ജീവചരിത്രകാരനായ [[Jonathan Aitken|ജോനാഥൻ എയ്റ്റ്‌കെൻ]], ഈ ഗാനം പ്രതിവർഷം 10 ദശലക്ഷം തവണ അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നുവെന്ന് കണക്കാക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;aitken224&quot;&gt;Aitken, p. 224.&lt;/ref&gt;

ഇത് നാടോടി സംഗീതത്തിൽ പ്രത്യേക സ്വാധീനം ചെലുത്തുകയും കറുത്ത ആത്മീയതയുടെ പ്രതീകമായി മാറുകയും ചെയ്തു. മതേതര സംഗീതത്തിലേക്കുള്ള അതിന്റെ ക്രോസ്ഓവറിൽ അതിന്റെ സാർവത്രിക സന്ദേശം ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ്. 1960-കളിൽ യുഎസിൽ നാടോടി സംഗീതത്തിന്റെ പുനരുജ്ജീവന സമയത്ത് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; പുതുതായി പ്രചാരത്തിലായി. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലും അതിനുശേഷവും ഇത് ആയിരക്കണക്കിന് തവണ റെക്കോർഡ് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
== ചരിത്രം==

===ജോൺ ന്യൂട്ടന്റെ മാനസാന്തരം===
{{quote box
| width = 22em
| fontsize = 95%
| quote = How industrious is Satan served. I was formerly one of his active undertemptors and had my influence been equal to my wishes I would have carried all the human race with me. A common drunkard or profligate is a petty sinner to what I was.
| source = John Newton, 1778&lt;ref name=&quot;moyers&quot;&gt;[[Bill Moyers|Moyers, Bill]] (director). ''Amazing Grace with Bill Moyers'', Public Affairs Television, Inc. (1990).&lt;/ref&gt;
}}
== കുറിപ്പുകൾ==
{{Notelist}}

== കുറിപ്പുകൾ==
=== Citations ===
{{Reflist|25em}}

=== Sources ===
{{refbegin}}
{{colbegin}}
* [[Jonathan Aitken|Aitken, Jonathan]] (2007). ''John Newton: From Disgrace to Amazing Grace'', Crossway Books. {{ISBN|1-58134-848-7}}
* Basker, James (2002). ''Amazing Grace: An Anthology of Poems About Slavery, 1660–1810'', Yale University Press. {{ISBN|0-300-09172-9}}
* Benson, Louis (1915). ''The English Hymn: Its Development and Use in Worship'', The Presbyterian Board of Publication, Philadelphia.
* Bradley, Ian (ed.)(1989). ''The Book of Hymns'', The Overlook Press. {{ISBN|0-87951-346-2}}
* Brown, Tony; Kutner, Jon; Warwick, Neil (2000). ''Complete Book of the British Charts: Singles &amp; Albums'', Omnibus. {{ISBN|0-7119-7670-8}}
* Bruner, Kurt; Ware, Jim (2007). ''Finding God in the Story of Amazing Grace'', Tyndale House Publishers, Inc. {{ISBN|1-4143-1181-8}}
* Chase, Gilbert (1987). ''America's Music, From the Pilgrims to the Present'', McGraw-Hill. {{ISBN|0-252-00454-X}}
* [[Judy Collins|Collins, Judy]] (1998). ''Singing Lessons: A Memoir of Love, Loss, Hope, and Healing '', Pocket Books. {{ISBN|0-671-02745-X}}
* Duvall, Deborah (2000). ''Tahlequah and the Cherokee Nation'', Arcadia Publishing. {{ISBN|0-7385-0782-2}}
* Julian, John (ed.)(1892). ''A Dictionary of Hymnology'', Charles Scribner's Sons, New York.
* Martin, Bernard (1950). ''John Newton: A Biography'', William Heineman, Ltd., London.
* Martin, Bernard and Spurrell, Mark, (eds.)(1962). ''The Journal of a Slave Trader (John Newton)'', The Epworth Press, London.
* [[John Newton|Newton, John]] (1811). ''Thoughts Upon the African Slave Trade'', Samuel Whiting and Co., London.
* Newton, John (1824). ''The Works of the Rev. John Newton Late Rector of the United Parishes of St. Mary Woolnoth and St. Mary Woolchurch Haw, London: Volume 1'', Nathan Whiting, London.
* Noll, Mark A.; Blumhofer, Edith L. (eds.) (2006). ''Sing Them Over Again to Me: Hymns and Hymnbooks in America'', University of Alabama Press. {{ISBN|0-8173-1505-5}}
* [[Kathleen Norris (poet)|Norris, Kathleen]] (1999). ''Amazing Grace: A Vocabulary of Faith'', Riverhead. {{ISBN|1-57322-078-7}}
* Patterson, Beverly Bush (1995). ''The Sound of the Dove: Singing in Appalachian Primitive Baptist Churches'', University of Illinois Press. {{ISBN|0-252-02123-1}}
* Porter, Jennifer; McLaren, Darcee (eds.)(1999). ''Star Trek and Sacred Ground: Explorations of Star Trek, Religion, and American Culture'', State University of New York Press, {{ISBN|0-585-29190-X}}
* Rourke, Mary; Gwathmey, Emily (1996). ''Amazing Grace in America: Our Spiritual National Anthem'', Angel City Press. {{ISBN|1-883318-30-0}}
* [[Harriet Beecher Stowe|Stowe, Harriet Beecher]] (1899). ''[[Uncle Tom's Cabin]], or Life Among the Lowly'', R. F. Fenno &amp; Company, New York City.
* Swiderski, Richard (1996). ''The Metamorphosis of English: Versions of Other Languages'', Greenwood Publishing Group. {{ISBN|0-89789-468-5}}
* Turner, Steve (2002). ''Amazing Grace: The Story of America's Most Beloved Song'', HarperCollins. {{ISBN|0-06-000219-0}}
* Watson, J. R. (ed.)(2002). ''An Annotated Anthology of Hymns'', Oxford University Press. {{ISBN|0-19-826973-0}}
* [[Joel Whitburn|Whitburn, Joel]] (2003). ''Joel Whitburn's Top Pop Singles, 1955–2002'', Record Research, Inc. {{ISBN|0-89820-155-1}}
{{colend}}
{{refend}}

== പുറംകണ്ണികൾ ==

* [http://www.hymnary.org/text/amazing_grace_how_sweet_the_sound Amazing Grace] at [[Hymnary.org]]
* [https://web.archive.org/web/20150419181334/http://www.estudobiblico.org/en/biblical-comment/873-the-amazing-grace The Amazing Grace]
* [http://memory.loc.gov/diglib/ihas/html/grace/grace-home.html U.S. Library of Congress Amazing Grace collection]
* [http://www.cowperandnewtonmuseum.org.uk Cowper &amp; Newton Museum] in Olney, England
* [http://www.markrhoads.com/amazingsite/index.htm Amazing Grace: Some Early Tunes Anthology of the American Hymn-Tune Repertory]
* [http://www.amazinggrace.ie Amazing Grace: The story behind the song and its connection to Lough Swilly]

{{subject bar|Music|Christianity|b=Biblical Studies/Christianity/Christian music|auto=1}}
{{Authority control}}</text>
      <sha1>hdzuy3vuop2smmw9z3rve2w52bw6i89</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759167</id>
      <parentid>3759166</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T20:05:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[വർഗ്ഗം:ദേശഭക്തി ഗാനങ്ങൾ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14073" xml:space="preserve">{{prettyurl|Amazing Grace}}{{Infobox musical composition
| name                = &quot;Amazing Grace&quot;
| image               = Olney Hymns page 53 Amazing Grace.jpg
| alt                 = 
| caption             = The bottom of page 53 of ''[[Olney Hymns]]'' shows the first stanza of the hymn beginning &quot;Amazing Grace!&quot;
| translation         = &lt;!-- to English, if hymn name is a different language --&gt;
| native_name         = &lt;!-- if hymn name is the translation --&gt;
| native_name_lang    = &lt;!-- two-letter code --&gt;
| composer            = 
| genre               = [[Hymn]]
| occasion            = 
| text                = [[John Newton]] 
| based_on            =  
| meter               = 8.6.8.6 ([[Common metre]])
| melody              = New Britain
| composed            = &lt;!-- {{Timeline-event|date={{Start date|df=y|YYYY|MM|DD}}|end_date={{End date|df=y|YYYY|MM|DD}}}} --&gt;
| published           = 
| misc                = {{Audio sample
 | type        = song
 | header      = 
 | file        = Amazing Grace US Marine Band.ogg
 | description = &quot;Amazing Grace&quot; as performed by the United States Marine Band (vocalist with band accompaniment)
}} 
}}ഇംഗ്ലീഷ് കവിയും ആംഗ്ലിക്കൻ പുരോഹിതനുമായ [[John Newton|ജോൺ ന്യൂട്ടൺ]] (1725-1807) 1772-ൽ എഴുതിയ വാക്കുകളോടെ 1779-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ ഗാനമാണ് '''&quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;'''. ഇത് വളരെ പ്രചാരമുള്ള ഒരു ഗാനമാണ്. പ്രത്യേകിച്ച് [[യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്|യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ]], ഇത് മതപരവും മതേതരവുമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ന്യൂട്ടൺ വ്യക്തിപരമായ അനുഭവത്തിൽ നിന്നാണ് വാക്കുകൾ എഴുതിയത്. പ്രത്യേകിച്ച് മതവിശ്വാസങ്ങളൊന്നുമില്ലാതെയാണ് അദ്ദേഹം വളർന്നത്. എന്നാൽ പലതരം വളച്ചൊടിക്കലുകളും യാദൃശ്ചികതകളോടെയുമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതപാത രൂപപ്പെട്ടത് . അത് പലപ്പോഴും മറ്റുള്ളവരുടെ പ്രതികരണങ്ങളാൽ ചലനാത്മകമായി. അദ്ദേഹത്തെ റോയൽ നേവിയിൽ സർവ്വീസിലേക്ക് നിർബന്ധിച്ചു (നിർബന്ധിതനാക്കപ്പെട്ടു). സർവീസ് ഉപേക്ഷിച്ച ശേഷം അദ്ദേഹം അറ്റ്ലാന്റിക് അടിമക്കച്ചവടത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. 1748-ൽ, അയർലണ്ടിലെ കൗണ്ടി ഡൊണെഗൽ തീരത്ത് ഒരു അക്രമാസക്തമായ കൊടുങ്കാറ്റ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കപ്പലിനെ തകർത്തു. കരുണയ്ക്കായി അദ്ദേഹം ദൈവത്തോട് വിളിച്ചു. ഈ നിമിഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആത്മീയ പരിവർത്തനത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തി. എന്നാൽ 1754 അല്ലെങ്കിൽ 1755 വരെ അദ്ദേഹം അടിമക്കച്ചവടം തുടർന്നു. അദ്ദേഹം കടൽ യാത്ര പൂർണ്ണമായും അവസാനിപ്പിക്കുകയും ന്യൂട്ടൺ ക്രിസ്ത്യൻ ദൈവശാസ്ത്രം പഠിക്കാൻ തുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് അദ്ദേഹം ഒരു ഉന്മൂലനവാദിയായി.

1764-ൽ ചർച്ച് ഓഫ് ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിയമിതനായ ന്യൂട്ടൺ ബക്കിംഗ്ഹാംഷെയറിലെ ഓൾനിയിൽ ക്യൂറേറ്റായി. അവിടെ കവി വില്യം കൗപ്പറിനൊപ്പം സ്തുതിഗീതങ്ങൾ എഴുതാൻ തുടങ്ങി. &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; 1773-ലെ പുതുവത്സര ദിനത്തിലെ ഒരു പ്രഭാഷണം ചിത്രീകരിക്കാൻ എഴുതിയതാണ്. വാക്യങ്ങൾക്കൊപ്പം എന്തെങ്കിലും സംഗീതം ഉണ്ടായിരുന്നോ എന്ന് അറിയില്ല; അത് സഭായോഗം ആലപിച്ചിരിക്കാം. ഇത് 1779-ൽ ന്യൂട്ടന്റെയും, കൗപ്പേഴ്‌സിന്റെയും ഓൾനി ഹിംസിൽ അച്ചടിച്ചുവെങ്കിലും ഇംഗ്ലണ്ടിൽ അപ്രസിദ്ധിയായി. യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ, &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;, 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിലെ രണ്ടാം മഹത്തായ ഉണർവിന്റെ സമയത്ത്, പ്രത്യേകിച്ച് തെക്ക്, സുവിശേഷവൽക്കരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി ബാപ്റ്റിസ്റ്റും മെത്തഡിസ്റ്റ് പ്രസംഗകരും ഉപയോഗിച്ച ഒരു ജനപ്രിയ ഗാനമായി മാറി. ഇത് 20-ലധികം മെലഡികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. 1835-ൽ, അമേരിക്കൻ സംഗീതസംവിധായകൻ വില്യം വാക്കർ അതിനെ &quot;ന്യൂ ബ്രിട്ടൻ&quot; എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു ഷേപ്പ് നോട്ട് ഫോർമാറ്റിൽ ക്രമീകരിച്ചു. ഇന്ന് ഏറ്റവും കൂടുതൽ പാടുന്ന പതിപ്പാണിത്.

പാപങ്ങൾ ചെയ്‌താലും പാപമോചനവും വീണ്ടെടുപ്പും സാധ്യമാകുമെന്നും ദൈവത്തിന്റെ കാരുണ്യത്താൽ ആത്മാവിനെ നിരാശയിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാമെന്നും സന്ദേശവുമായി ഇംഗ്ലീഷ് സംസാരിക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും തിരിച്ചറിയാവുന്ന ഗാനങ്ങളിലൊന്നാണ് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;. ഗ്രന്ഥകർത്താവായ ഗിൽബർട്ട് ചേസ് എഴുതുന്നത് &quot;എല്ലാ നാടോടി ഗാനങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായത് ഒരു സംശയവുമില്ല&quot; എന്നാണ്.&lt;ref&gt;Chase, p. 181.&lt;/ref&gt;  ന്യൂട്ടൺ ജീവചരിത്രകാരനായ [[Jonathan Aitken|ജോനാഥൻ എയ്റ്റ്‌കെൻ]], ഈ ഗാനം പ്രതിവർഷം 10 ദശലക്ഷം തവണ അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നുവെന്ന് കണക്കാക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;aitken224&quot;&gt;Aitken, p. 224.&lt;/ref&gt;

ഇത് നാടോടി സംഗീതത്തിൽ പ്രത്യേക സ്വാധീനം ചെലുത്തുകയും കറുത്ത ആത്മീയതയുടെ പ്രതീകമായി മാറുകയും ചെയ്തു. മതേതര സംഗീതത്തിലേക്കുള്ള അതിന്റെ ക്രോസ്ഓവറിൽ അതിന്റെ സാർവത്രിക സന്ദേശം ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ്. 1960-കളിൽ യുഎസിൽ നാടോടി സംഗീതത്തിന്റെ പുനരുജ്ജീവന സമയത്ത് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; പുതുതായി പ്രചാരത്തിലായി. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലും അതിനുശേഷവും ഇത് ആയിരക്കണക്കിന് തവണ റെക്കോർഡ് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
== ചരിത്രം==

===ജോൺ ന്യൂട്ടന്റെ മാനസാന്തരം===
{{quote box
| width = 22em
| fontsize = 95%
| quote = How industrious is Satan served. I was formerly one of his active undertemptors and had my influence been equal to my wishes I would have carried all the human race with me. A common drunkard or profligate is a petty sinner to what I was.
| source = John Newton, 1778&lt;ref name=&quot;moyers&quot;&gt;[[Bill Moyers|Moyers, Bill]] (director). ''Amazing Grace with Bill Moyers'', Public Affairs Television, Inc. (1990).&lt;/ref&gt;
}}
== കുറിപ്പുകൾ==
{{Notelist}}

== കുറിപ്പുകൾ==
=== Citations ===
{{Reflist|25em}}

=== Sources ===
{{refbegin}}
{{colbegin}}
* [[Jonathan Aitken|Aitken, Jonathan]] (2007). ''John Newton: From Disgrace to Amazing Grace'', Crossway Books. {{ISBN|1-58134-848-7}}
* Basker, James (2002). ''Amazing Grace: An Anthology of Poems About Slavery, 1660–1810'', Yale University Press. {{ISBN|0-300-09172-9}}
* Benson, Louis (1915). ''The English Hymn: Its Development and Use in Worship'', The Presbyterian Board of Publication, Philadelphia.
* Bradley, Ian (ed.)(1989). ''The Book of Hymns'', The Overlook Press. {{ISBN|0-87951-346-2}}
* Brown, Tony; Kutner, Jon; Warwick, Neil (2000). ''Complete Book of the British Charts: Singles &amp; Albums'', Omnibus. {{ISBN|0-7119-7670-8}}
* Bruner, Kurt; Ware, Jim (2007). ''Finding God in the Story of Amazing Grace'', Tyndale House Publishers, Inc. {{ISBN|1-4143-1181-8}}
* Chase, Gilbert (1987). ''America's Music, From the Pilgrims to the Present'', McGraw-Hill. {{ISBN|0-252-00454-X}}
* [[Judy Collins|Collins, Judy]] (1998). ''Singing Lessons: A Memoir of Love, Loss, Hope, and Healing '', Pocket Books. {{ISBN|0-671-02745-X}}
* Duvall, Deborah (2000). ''Tahlequah and the Cherokee Nation'', Arcadia Publishing. {{ISBN|0-7385-0782-2}}
* Julian, John (ed.)(1892). ''A Dictionary of Hymnology'', Charles Scribner's Sons, New York.
* Martin, Bernard (1950). ''John Newton: A Biography'', William Heineman, Ltd., London.
* Martin, Bernard and Spurrell, Mark, (eds.)(1962). ''The Journal of a Slave Trader (John Newton)'', The Epworth Press, London.
* [[John Newton|Newton, John]] (1811). ''Thoughts Upon the African Slave Trade'', Samuel Whiting and Co., London.
* Newton, John (1824). ''The Works of the Rev. John Newton Late Rector of the United Parishes of St. Mary Woolnoth and St. Mary Woolchurch Haw, London: Volume 1'', Nathan Whiting, London.
* Noll, Mark A.; Blumhofer, Edith L. (eds.) (2006). ''Sing Them Over Again to Me: Hymns and Hymnbooks in America'', University of Alabama Press. {{ISBN|0-8173-1505-5}}
* [[Kathleen Norris (poet)|Norris, Kathleen]] (1999). ''Amazing Grace: A Vocabulary of Faith'', Riverhead. {{ISBN|1-57322-078-7}}
* Patterson, Beverly Bush (1995). ''The Sound of the Dove: Singing in Appalachian Primitive Baptist Churches'', University of Illinois Press. {{ISBN|0-252-02123-1}}
* Porter, Jennifer; McLaren, Darcee (eds.)(1999). ''Star Trek and Sacred Ground: Explorations of Star Trek, Religion, and American Culture'', State University of New York Press, {{ISBN|0-585-29190-X}}
* Rourke, Mary; Gwathmey, Emily (1996). ''Amazing Grace in America: Our Spiritual National Anthem'', Angel City Press. {{ISBN|1-883318-30-0}}
* [[Harriet Beecher Stowe|Stowe, Harriet Beecher]] (1899). ''[[Uncle Tom's Cabin]], or Life Among the Lowly'', R. F. Fenno &amp; Company, New York City.
* Swiderski, Richard (1996). ''The Metamorphosis of English: Versions of Other Languages'', Greenwood Publishing Group. {{ISBN|0-89789-468-5}}
* Turner, Steve (2002). ''Amazing Grace: The Story of America's Most Beloved Song'', HarperCollins. {{ISBN|0-06-000219-0}}
* Watson, J. R. (ed.)(2002). ''An Annotated Anthology of Hymns'', Oxford University Press. {{ISBN|0-19-826973-0}}
* [[Joel Whitburn|Whitburn, Joel]] (2003). ''Joel Whitburn's Top Pop Singles, 1955–2002'', Record Research, Inc. {{ISBN|0-89820-155-1}}
{{colend}}
{{refend}}

== പുറംകണ്ണികൾ ==

* [http://www.hymnary.org/text/amazing_grace_how_sweet_the_sound Amazing Grace] at [[Hymnary.org]]
* [https://web.archive.org/web/20150419181334/http://www.estudobiblico.org/en/biblical-comment/873-the-amazing-grace The Amazing Grace]
* [http://memory.loc.gov/diglib/ihas/html/grace/grace-home.html U.S. Library of Congress Amazing Grace collection]
* [http://www.cowperandnewtonmuseum.org.uk Cowper &amp; Newton Museum] in Olney, England
* [http://www.markrhoads.com/amazingsite/index.htm Amazing Grace: Some Early Tunes Anthology of the American Hymn-Tune Repertory]
* [http://www.amazinggrace.ie Amazing Grace: The story behind the song and its connection to Lough Swilly]

{{subject bar|Music|Christianity|b=Biblical Studies/Christianity/Christian music|auto=1}}
{{Authority control}}

[[വർഗ്ഗം:ദേശഭക്തി ഗാനങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>nci6eyzmj97gm44fflf2dos6djrzvfy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759168</id>
      <parentid>3759167</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T20:12:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14061" xml:space="preserve">{{prettyurl|Amazing Grace}}{{Infobox musical composition
| name                = &quot;Amazing Grace&quot;
| image               = Olney Hymns page 53 Amazing Grace.jpg
| alt                 = 
| caption             = The bottom of page 53 of ''[[Olney Hymns]]'' shows the first stanza of the hymn beginning &quot;Amazing Grace!&quot;
| translation         = &lt;!-- to English, if hymn name is a different language --&gt;
| native_name         = &lt;!-- if hymn name is the translation --&gt;
| native_name_lang    = &lt;!-- two-letter code --&gt;
| composer            = 
| genre               = [[Hymn]]
| occasion            = 
| text                = [[John Newton]] 
| based_on            =  
| meter               = 8.6.8.6 ([[Common metre]])
| melody              = New Britain
| composed            = &lt;!-- {{Timeline-event|date={{Start date|df=y|YYYY|MM|DD}}|end_date={{End date|df=y|YYYY|MM|DD}}}} --&gt;
| published           = 
| misc                = {{Audio sample
 | type        = song
 | header      = 
 | file        = Amazing Grace US Marine Band.ogg
 | description = &quot;Amazing Grace&quot; as performed by the United States Marine Band (vocalist with band accompaniment)
}} 
}}ഇംഗ്ലീഷ് കവിയും ആംഗ്ലിക്കൻ പുരോഹിതനുമായ [[John Newton|ജോൺ ന്യൂട്ടൺ]] (1725-1807) 1772-ൽ എഴുതിയ വാക്കുകളോടെ 1779-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു ക്രിസ്ത്യൻ ഗാനമാണ് '''&quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;'''. ഇത് വളരെ പ്രചാരമുള്ള ഒരു ഗാനമാണ്. പ്രത്യേകിച്ച് [[യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്|യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ]], ഇത് മതപരവും മതേതരവുമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ന്യൂട്ടൺ വ്യക്തിപരമായ അനുഭവത്തിൽ നിന്നാണ് വാക്കുകൾ എഴുതിയത്. പ്രത്യേകിച്ച് മതവിശ്വാസങ്ങളൊന്നുമില്ലാതെയാണ് അദ്ദേഹം വളർന്നത്. എന്നാൽ പലതരം വളച്ചൊടിക്കലുകളും യാദൃശ്ചികതകളോടെയുമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതപാത രൂപപ്പെട്ടത് . അത് പലപ്പോഴും മറ്റുള്ളവരുടെ പ്രതികരണങ്ങളാൽ ചലനാത്മകമായി. അദ്ദേഹത്തെ റോയൽ നേവിയിൽ സർവ്വീസിലേക്ക് നിർബന്ധിച്ചു (നിർബന്ധിതനാക്കപ്പെട്ടു). സർവീസ് ഉപേക്ഷിച്ച ശേഷം അദ്ദേഹം അറ്റ്ലാന്റിക് അടിമക്കച്ചവടത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. 1748-ൽ, അയർലണ്ടിലെ കൗണ്ടി ഡൊണെഗൽ തീരത്ത് ഒരു അക്രമാസക്തമായ കൊടുങ്കാറ്റ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കപ്പലിനെ തകർത്തു. കരുണയ്ക്കായി അദ്ദേഹം ദൈവത്തോട് വിളിച്ചു. ഈ നിമിഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആത്മീയ പരിവർത്തനത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തി. എന്നാൽ 1754 അല്ലെങ്കിൽ 1755 വരെ അദ്ദേഹം അടിമക്കച്ചവടം തുടർന്നു. അദ്ദേഹം കടൽ യാത്ര പൂർണ്ണമായും അവസാനിപ്പിക്കുകയും ന്യൂട്ടൺ ക്രിസ്ത്യൻ ദൈവശാസ്ത്രം പഠിക്കാൻ തുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് അദ്ദേഹം ഒരു ഉന്മൂലനവാദിയായി.

1764-ൽ ചർച്ച് ഓഫ് ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിയമിതനായ ന്യൂട്ടൺ ബക്കിംഗ്ഹാംഷെയറിലെ ഓൾനിയിൽ ക്യൂറേറ്റായി. അവിടെ കവി വില്യം കൗപ്പറിനൊപ്പം സ്തുതിഗീതങ്ങൾ എഴുതാൻ തുടങ്ങി. &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; 1773-ലെ പുതുവത്സര ദിനത്തിലെ ഒരു പ്രഭാഷണം ചിത്രീകരിക്കാൻ എഴുതിയതാണ്. വാക്യങ്ങൾക്കൊപ്പം എന്തെങ്കിലും സംഗീതം ഉണ്ടായിരുന്നോ എന്ന് അറിയില്ല; അത് സഭായോഗം ആലപിച്ചിരിക്കാം. ഇത് 1779-ൽ ന്യൂട്ടന്റെയും, കൗപ്പേഴ്‌സിന്റെയും ഓൾനി ഹിംസിൽ അച്ചടിച്ചുവെങ്കിലും ഇംഗ്ലണ്ടിൽ അപ്രസിദ്ധിയായി. യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിൽ, &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;, 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിലെ രണ്ടാം മഹത്തായ ഉണർവിന്റെ സമയത്ത്, പ്രത്യേകിച്ച് തെക്ക്, സുവിശേഷവൽക്കരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി ബാപ്റ്റിസ്റ്റും മെത്തഡിസ്റ്റ് പ്രസംഗകരും ഉപയോഗിച്ച ഒരു ജനപ്രിയ ഗാനമായി മാറി. ഇത് 20-ലധികം മെലഡികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. 1835-ൽ, അമേരിക്കൻ സംഗീതസംവിധായകൻ വില്യം വാക്കർ അതിനെ &quot;ന്യൂ ബ്രിട്ടൻ&quot; എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു ഷേപ്പ് നോട്ട് ഫോർമാറ്റിൽ ക്രമീകരിച്ചു. ഇന്ന് ഏറ്റവും കൂടുതൽ പാടുന്ന പതിപ്പാണിത്.

പാപങ്ങൾ ചെയ്‌താലും പാപമോചനവും വീണ്ടെടുപ്പും സാധ്യമാകുമെന്നും ദൈവത്തിന്റെ കാരുണ്യത്താൽ ആത്മാവിനെ നിരാശയിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാമെന്നും സന്ദേശവുമായി ഇംഗ്ലീഷ് സംസാരിക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും തിരിച്ചറിയാവുന്ന ഗാനങ്ങളിലൊന്നാണ് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot;. ഗ്രന്ഥകർത്താവായ ഗിൽബർട്ട് ചേസ് എഴുതുന്നത് &quot;എല്ലാ നാടോടി ഗാനങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായത് ഒരു സംശയവുമില്ല&quot; എന്നാണ്.&lt;ref&gt;Chase, p. 181.&lt;/ref&gt;  ന്യൂട്ടൺ ജീവചരിത്രകാരനായ [[Jonathan Aitken|ജോനാഥൻ എയ്റ്റ്‌കെൻ]], ഈ ഗാനം പ്രതിവർഷം 10 ദശലക്ഷം തവണ അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നുവെന്ന് കണക്കാക്കുന്നു.&lt;ref name=&quot;aitken224&quot;&gt;Aitken, p. 224.&lt;/ref&gt;

ഇത് നാടോടി സംഗീതത്തിൽ പ്രത്യേക സ്വാധീനം ചെലുത്തുകയും കറുത്ത ആത്മീയതയുടെ പ്രതീകമായി മാറുകയും ചെയ്തു. മതേതര സംഗീതത്തിലേക്കുള്ള അതിന്റെ ക്രോസ്ഓവറിൽ അതിന്റെ സാർവത്രിക സന്ദേശം ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ്. 1960-കളിൽ യുഎസിൽ നാടോടി സംഗീതത്തിന്റെ പുനരുജ്ജീവന സമയത്ത് &quot;അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്&quot; പുതുതായി പ്രചാരത്തിലായി. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലും അതിനുശേഷവും ഇത് ആയിരക്കണക്കിന് തവണ റെക്കോർഡ് ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
== ചരിത്രം==

===ജോൺ ന്യൂട്ടന്റെ മാനസാന്തരം===
{{quote box
| width = 22em
| fontsize = 95%
| quote = How industrious is Satan served. I was formerly one of his active undertemptors and had my influence been equal to my wishes I would have carried all the human race with me. A common drunkard or profligate is a petty sinner to what I was.
| source = John Newton, 1778&lt;ref name=&quot;moyers&quot;&gt;[[Bill Moyers|Moyers, Bill]] (director). ''Amazing Grace with Bill Moyers'', Public Affairs Television, Inc. (1990).&lt;/ref&gt;
}}
== കുറിപ്പുകൾ==
{{Notelist}}

== അവലംബം==
=== Citations ===
{{Reflist|25em}}

=== Sources ===
{{refbegin}}
{{colbegin}}
* [[Jonathan Aitken|Aitken, Jonathan]] (2007). ''John Newton: From Disgrace to Amazing Grace'', Crossway Books. {{ISBN|1-58134-848-7}}
* Basker, James (2002). ''Amazing Grace: An Anthology of Poems About Slavery, 1660–1810'', Yale University Press. {{ISBN|0-300-09172-9}}
* Benson, Louis (1915). ''The English Hymn: Its Development and Use in Worship'', The Presbyterian Board of Publication, Philadelphia.
* Bradley, Ian (ed.)(1989). ''The Book of Hymns'', The Overlook Press. {{ISBN|0-87951-346-2}}
* Brown, Tony; Kutner, Jon; Warwick, Neil (2000). ''Complete Book of the British Charts: Singles &amp; Albums'', Omnibus. {{ISBN|0-7119-7670-8}}
* Bruner, Kurt; Ware, Jim (2007). ''Finding God in the Story of Amazing Grace'', Tyndale House Publishers, Inc. {{ISBN|1-4143-1181-8}}
* Chase, Gilbert (1987). ''America's Music, From the Pilgrims to the Present'', McGraw-Hill. {{ISBN|0-252-00454-X}}
* [[Judy Collins|Collins, Judy]] (1998). ''Singing Lessons: A Memoir of Love, Loss, Hope, and Healing '', Pocket Books. {{ISBN|0-671-02745-X}}
* Duvall, Deborah (2000). ''Tahlequah and the Cherokee Nation'', Arcadia Publishing. {{ISBN|0-7385-0782-2}}
* Julian, John (ed.)(1892). ''A Dictionary of Hymnology'', Charles Scribner's Sons, New York.
* Martin, Bernard (1950). ''John Newton: A Biography'', William Heineman, Ltd., London.
* Martin, Bernard and Spurrell, Mark, (eds.)(1962). ''The Journal of a Slave Trader (John Newton)'', The Epworth Press, London.
* [[John Newton|Newton, John]] (1811). ''Thoughts Upon the African Slave Trade'', Samuel Whiting and Co., London.
* Newton, John (1824). ''The Works of the Rev. John Newton Late Rector of the United Parishes of St. Mary Woolnoth and St. Mary Woolchurch Haw, London: Volume 1'', Nathan Whiting, London.
* Noll, Mark A.; Blumhofer, Edith L. (eds.) (2006). ''Sing Them Over Again to Me: Hymns and Hymnbooks in America'', University of Alabama Press. {{ISBN|0-8173-1505-5}}
* [[Kathleen Norris (poet)|Norris, Kathleen]] (1999). ''Amazing Grace: A Vocabulary of Faith'', Riverhead. {{ISBN|1-57322-078-7}}
* Patterson, Beverly Bush (1995). ''The Sound of the Dove: Singing in Appalachian Primitive Baptist Churches'', University of Illinois Press. {{ISBN|0-252-02123-1}}
* Porter, Jennifer; McLaren, Darcee (eds.)(1999). ''Star Trek and Sacred Ground: Explorations of Star Trek, Religion, and American Culture'', State University of New York Press, {{ISBN|0-585-29190-X}}
* Rourke, Mary; Gwathmey, Emily (1996). ''Amazing Grace in America: Our Spiritual National Anthem'', Angel City Press. {{ISBN|1-883318-30-0}}
* [[Harriet Beecher Stowe|Stowe, Harriet Beecher]] (1899). ''[[Uncle Tom's Cabin]], or Life Among the Lowly'', R. F. Fenno &amp; Company, New York City.
* Swiderski, Richard (1996). ''The Metamorphosis of English: Versions of Other Languages'', Greenwood Publishing Group. {{ISBN|0-89789-468-5}}
* Turner, Steve (2002). ''Amazing Grace: The Story of America's Most Beloved Song'', HarperCollins. {{ISBN|0-06-000219-0}}
* Watson, J. R. (ed.)(2002). ''An Annotated Anthology of Hymns'', Oxford University Press. {{ISBN|0-19-826973-0}}
* [[Joel Whitburn|Whitburn, Joel]] (2003). ''Joel Whitburn's Top Pop Singles, 1955–2002'', Record Research, Inc. {{ISBN|0-89820-155-1}}
{{colend}}
{{refend}}

== പുറംകണ്ണികൾ ==

* [http://www.hymnary.org/text/amazing_grace_how_sweet_the_sound Amazing Grace] at [[Hymnary.org]]
* [https://web.archive.org/web/20150419181334/http://www.estudobiblico.org/en/biblical-comment/873-the-amazing-grace The Amazing Grace]
* [http://memory.loc.gov/diglib/ihas/html/grace/grace-home.html U.S. Library of Congress Amazing Grace collection]
* [http://www.cowperandnewtonmuseum.org.uk Cowper &amp; Newton Museum] in Olney, England
* [http://www.markrhoads.com/amazingsite/index.htm Amazing Grace: Some Early Tunes Anthology of the American Hymn-Tune Repertory]
* [http://www.amazinggrace.ie Amazing Grace: The story behind the song and its connection to Lough Swilly]

{{subject bar|Music|Christianity|b=Biblical Studies/Christianity/Christian music|auto=1}}
{{Authority control}}

[[വർഗ്ഗം:ദേശഭക്തി ഗാനങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>cjki6p8579fepbmwchqb4h38rdtai7g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Amazing Grace</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573987</id>
    <redirect title="അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്" />
    <revision>
      <id>3759163</id>
      <timestamp>2022-07-21T19:40:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>[[അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്]] എന്ന താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിടുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="87" xml:space="preserve">#തിരിച്ചുവിടുക[[അമേസിംഗ് ഗ്രേസ്]]</text>
      <sha1>ly6pau0uxz3zk9i52wzmm337t2p124u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ബെൽജിയൻ ദേശീയ ദിനം</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573988</id>
    <revision>
      <id>3759169</id>
      <timestamp>2022-07-21T20:12:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>'{{prettyurl|Belgian National Day}}{{Infobox holiday |holiday_name  = Belgian National Day |type          = national |image         = Décoration de la place des Palais.JPG |imagesize     = 300px |caption       = Celebrations for National Day in Brussels in 1856 |official_name =  |nickname      = |observedby    = [[Kingdom of Belgium|Belgium]] and [[Belgians]] |litcolor      = |longtype      = |significance  = Anniversa...' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5059" xml:space="preserve">{{prettyurl|Belgian National Day}}{{Infobox holiday
|holiday_name  = Belgian National Day
|type          = national
|image         = Décoration de la place des Palais.JPG
|imagesize     = 300px
|caption       = Celebrations for National Day in Brussels in 1856
|official_name = 
|nickname      =
|observedby    = [[Kingdom of Belgium|Belgium]] and [[Belgians]]
|litcolor      =
|longtype      =
|significance  = Anniversary of the date in 1831 that [[Leopold I of Belgium|King Leopold I]] swore allegiance to the [[Constitution of Belgium|constitution]] as the first [[King of the Belgians]]
|begins        =
|ends          =
|scheduling          = same day each year
|date          = 21 July
|frequency     = annual
|duration      = 1 day
|celebrations  =
|observances   =
|relatedto     =
*[[Belgian Revolution|Belgian independence]]
*[[Constitution of Belgium|Belgian Constitution]] and [[Monarchy of Belgium|Monarchy]]
}}
വർഷം തോറും ജൂലൈ 21 ന് അനുസ്മരിക്കുന്ന ബെൽജിയത്തിന്റെ ദേശീയ അവധി ദിനമാണ് '''ബെൽജിയൻ ദേശീയ ദിനം''' (ഡച്ച്: Nationale feestdag van België; ഫ്രഞ്ച്: Fête nationale belge; ജർമ്മൻ: Belgischer Nationalfeiertag) . രാജ്യത്തെ പത്ത് പൊതു അവധി ദിവസങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്. 1831-ൽ ബെൽജിയത്തിലെ ആദ്യത്തെ രാജാവായി ലിയോപോൾഡ് ഒന്നാമൻ അധികാരപദവി ഏറ്റെടുക്കുന്ന വാർഷികം അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു.

== ചരിത്രം ==
നെപ്പോളിയൻ യുദ്ധങ്ങൾക്ക് ശേഷം, ബെൽജിയം യുണൈറ്റഡ് നെതർലാൻഡിന്റെ ഭാഗമായി. വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന അശാന്തിക്ക് ശേഷം, ബെൽജിയൻ വിപ്ലവം 1830 ആഗസ്‌റ്റിനും ഒക്‌ടോബറിനും ഇടയിൽ ഡച്ച് സേനയെ രാജ്യത്ത് നിന്ന് പുറത്താക്കി. നവംബറോടെ, വിവിധ വിപ്ലവ വിഭാഗങ്ങൾ ദേശീയ സ്വാതന്ത്ര്യം എന്ന ആശയത്തിന് ചുറ്റും കൂടിച്ചേർന്ന് ഒരു സ്വതന്ത്ര ബെൽജിയൻ രാഷ്ട്രത്തിനായി ഒരു ഭരണഘടന തയ്യാറാക്കാൻ തുടങ്ങി. അക്കാലത്ത് പ്രചാരത്തിലുള്ള റൊമാന്റിക് ദേശീയതയെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ഭരണഘടനാപരവും ജനകീയവുമായ രാജവാഴ്ചയായി ഇത് മാറുമെന്ന് തീരുമാനിച്ചു. ഒരു രാജാവിനെ തിരയുമ്പോൾ, വിപ്ലവകാരികൾ യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിൽ ജനപ്രിയനായ ഒരു [[ജർമ്മൻ]] പ്രഭുവായിരുന്ന സാക്സെ-കോബർഗ്-ഗോഥയിലെ ലിയോപോൾഡ് രാജകുമാരനെ തീരുമാനിച്ചു. 1831 ജൂലൈ ആദ്യം ലിയോപോൾഡ് ബ്രസ്സൽസിൽ എത്തി. ജൂലൈ 21 ന് ഭരണഘടനയോട് കൂറ് പുലർത്തി രാജ്യത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ രാജാവായി. 1831 ജൂലൈ 21 ആധുനിക ബെൽജിയം രാജ്യത്തിന്റെ തുടക്കമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=VRT1&gt;{{cite news |title=Why does Belgium celebrate its National Day on 21 July? |url=https://www.vrt.be/vrtnws/en/2019/07/21/why-does-belgium-celebrate-its-national-day-on-21-july/ |accessdate=21 July 2019 |work=[[VRT (broadcaster)|VRT News]] |date=21 July 2019}}&lt;/ref&gt;
==അവലംബം==
{{Reflist|30em}}

==Further reading==
*{{cite book |last1=Janssens |first1=Jeroen |title=De Belgische Natie Viert: De Belgische Nationale Feesten, 1830–1914 |url=https://books.google.com/books?id=hld2ptbPo2AC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=De+Belgische+Natie+Viert:+De+Belgische+Nationale+Feesten,+1830%E2%80%931914&amp;hl=en&amp;newbks=1&amp;newbks_redir=0&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj3sYDvron5AhVNlYkEHQx9CdkQ6AF6BAgCEAI#v=onepage&amp;q&amp;f=false |year=2001 |publisher=Universitaire Pers Leuven |trans-title=The Belgian Nation Celebrates: The Belgian National Festivities, 1830–1914 |location=Leuven |isbn=978-9-0586-7175-2}}

==പുറംകണ്ണികൾ ==
{{commons category-inline|Belgian National Day}}</text>
      <sha1>om0p1p6v5wvaphg1zfnt0t39l0jp438</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759171</id>
      <parentid>3759169</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T20:15:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5081" xml:space="preserve">{{prettyurl|Belgian National Day}}{{Infobox holiday
|holiday_name  = Belgian National Day
|type          = national
|image         = Décoration de la place des Palais.JPG
|imagesize     = 300px
|caption       = Celebrations for National Day in Brussels in 1856
|official_name = 
|nickname      =
|observedby    = [[Kingdom of Belgium|Belgium]] and [[Belgians]]
|litcolor      =
|longtype      =
|significance  = Anniversary of the date in 1831 that [[Leopold I of Belgium|King Leopold I]] swore allegiance to the [[Constitution of Belgium|constitution]] as the first [[King of the Belgians]]
|begins        =
|ends          =
|scheduling          = same day each year
|date          = 21 July
|frequency     = annual
|duration      = 1 day
|celebrations  =
|observances   =
|relatedto     =
*[[Belgian Revolution|Belgian independence]]
*[[Constitution of Belgium|Belgian Constitution]] and [[Monarchy of Belgium|Monarchy]]
}}
വർഷം തോറും ജൂലൈ 21 ന് അനുസ്മരിക്കുന്ന ബെൽജിയത്തിന്റെ ദേശീയ അവധി ദിനമാണ് '''ബെൽജിയൻ ദേശീയ ദിനം''' (ഡച്ച്: Nationale feestdag van België; ഫ്രഞ്ച്: Fête nationale belge; ജർമ്മൻ: Belgischer Nationalfeiertag) . രാജ്യത്തെ പത്ത് പൊതു അവധി ദിവസങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്. 1831-ൽ ബെൽജിയത്തിലെ ആദ്യത്തെ രാജാവായി ലിയോപോൾഡ് ഒന്നാമൻ അധികാരപദവി ഏറ്റെടുക്കുന്ന വാർഷികം ആയി ഇത് അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു.

== ചരിത്രം ==
നെപ്പോളിയൻ യുദ്ധങ്ങൾക്ക് ശേഷം, [[ബെൽജിയം]] യുണൈറ്റഡ് നെതർലാൻഡിന്റെ ഭാഗമായി. വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന അശാന്തിക്ക് ശേഷം, [[ബെൽജിയൻ വിപ്ലവം]] 1830 ആഗസ്‌റ്റിനും ഒക്‌ടോബറിനും ഇടയിൽ [[ഡച്ച്]] സേനയെ രാജ്യത്ത് നിന്ന് പുറത്താക്കി. നവംബറോടെ, വിവിധ വിപ്ലവ വിഭാഗങ്ങൾ ദേശീയ സ്വാതന്ത്ര്യം എന്ന ആശയത്തിന് ചുറ്റും കൂടിച്ചേർന്ന് ഒരു സ്വതന്ത്ര ബെൽജിയൻ രാഷ്ട്രത്തിനായി ഒരു ഭരണഘടന തയ്യാറാക്കാൻ തുടങ്ങി. അക്കാലത്ത് പ്രചാരത്തിലുള്ള റൊമാന്റിക് ദേശീയതയെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ഭരണഘടനാപരവും ജനകീയവുമായ രാജവാഴ്ചയായി ഇത് മാറുമെന്ന് തീരുമാനിച്ചു. ഒരു രാജാവിനെ തിരയുമ്പോൾ, വിപ്ലവകാരികൾ യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിൽ ജനപ്രിയനായ [[ജർമ്മൻ]] പ്രഭുവായിരുന്ന സാക്സെ-കോബർഗ്-ഗോഥയിലെ ലിയോപോൾഡ് രാജകുമാരനെ തീരുമാനിച്ചു. 1831 ജൂലൈ ആദ്യം ലിയോപോൾഡ് ബ്രസ്സൽസിൽ എത്തി. ജൂലൈ 21 ന് ഭരണഘടനയോട് കൂറ് പുലർത്തി രാജ്യത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ രാജാവായി. 1831 ജൂലൈ 21 ആധുനിക ബെൽജിയം രാജ്യത്തിന്റെ തുടക്കമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=VRT1&gt;{{cite news |title=Why does Belgium celebrate its National Day on 21 July? |url=https://www.vrt.be/vrtnws/en/2019/07/21/why-does-belgium-celebrate-its-national-day-on-21-july/ |accessdate=21 July 2019 |work=[[VRT (broadcaster)|VRT News]] |date=21 July 2019}}&lt;/ref&gt;
==അവലംബം==
{{Reflist|30em}}

==Further reading==
*{{cite book |last1=Janssens |first1=Jeroen |title=De Belgische Natie Viert: De Belgische Nationale Feesten, 1830–1914 |url=https://books.google.com/books?id=hld2ptbPo2AC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=De+Belgische+Natie+Viert:+De+Belgische+Nationale+Feesten,+1830%E2%80%931914&amp;hl=en&amp;newbks=1&amp;newbks_redir=0&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj3sYDvron5AhVNlYkEHQx9CdkQ6AF6BAgCEAI#v=onepage&amp;q&amp;f=false |year=2001 |publisher=Universitaire Pers Leuven |trans-title=The Belgian Nation Celebrates: The Belgian National Festivities, 1830–1914 |location=Leuven |isbn=978-9-0586-7175-2}}

==പുറംകണ്ണികൾ ==
{{commons category-inline|Belgian National Day}}</text>
      <sha1>0zza7enj7p8v4ubxblkwyu315eudrzc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759172</id>
      <parentid>3759171</parentid>
      <timestamp>2022-07-21T20:17:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[വർഗ്ഗം:ജൂലൈ മാസത്തെ വിശേഷദിനങ്ങൾ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5177" xml:space="preserve">{{prettyurl|Belgian National Day}}{{Infobox holiday
|holiday_name  = Belgian National Day
|type          = national
|image         = Décoration de la place des Palais.JPG
|imagesize     = 300px
|caption       = Celebrations for National Day in Brussels in 1856
|official_name = 
|nickname      =
|observedby    = [[Kingdom of Belgium|Belgium]] and [[Belgians]]
|litcolor      =
|longtype      =
|significance  = Anniversary of the date in 1831 that [[Leopold I of Belgium|King Leopold I]] swore allegiance to the [[Constitution of Belgium|constitution]] as the first [[King of the Belgians]]
|begins        =
|ends          =
|scheduling          = same day each year
|date          = 21 July
|frequency     = annual
|duration      = 1 day
|celebrations  =
|observances   =
|relatedto     =
*[[Belgian Revolution|Belgian independence]]
*[[Constitution of Belgium|Belgian Constitution]] and [[Monarchy of Belgium|Monarchy]]
}}
വർഷം തോറും ജൂലൈ 21 ന് അനുസ്മരിക്കുന്ന ബെൽജിയത്തിന്റെ ദേശീയ അവധി ദിനമാണ് '''ബെൽജിയൻ ദേശീയ ദിനം''' (ഡച്ച്: Nationale feestdag van België; ഫ്രഞ്ച്: Fête nationale belge; ജർമ്മൻ: Belgischer Nationalfeiertag) . രാജ്യത്തെ പത്ത് പൊതു അവധി ദിവസങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്. 1831-ൽ ബെൽജിയത്തിലെ ആദ്യത്തെ രാജാവായി ലിയോപോൾഡ് ഒന്നാമൻ അധികാരപദവി ഏറ്റെടുക്കുന്ന വാർഷികം ആയി ഇത് അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു.

== ചരിത്രം ==
നെപ്പോളിയൻ യുദ്ധങ്ങൾക്ക് ശേഷം, [[ബെൽജിയം]] യുണൈറ്റഡ് നെതർലാൻഡിന്റെ ഭാഗമായി. വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന അശാന്തിക്ക് ശേഷം, [[ബെൽജിയൻ വിപ്ലവം]] 1830 ആഗസ്‌റ്റിനും ഒക്‌ടോബറിനും ഇടയിൽ [[ഡച്ച്]] സേനയെ രാജ്യത്ത് നിന്ന് പുറത്താക്കി. നവംബറോടെ, വിവിധ വിപ്ലവ വിഭാഗങ്ങൾ ദേശീയ സ്വാതന്ത്ര്യം എന്ന ആശയത്തിന് ചുറ്റും കൂടിച്ചേർന്ന് ഒരു സ്വതന്ത്ര ബെൽജിയൻ രാഷ്ട്രത്തിനായി ഒരു ഭരണഘടന തയ്യാറാക്കാൻ തുടങ്ങി. അക്കാലത്ത് പ്രചാരത്തിലുള്ള റൊമാന്റിക് ദേശീയതയെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ഭരണഘടനാപരവും ജനകീയവുമായ രാജവാഴ്ചയായി ഇത് മാറുമെന്ന് തീരുമാനിച്ചു. ഒരു രാജാവിനെ തിരയുമ്പോൾ, വിപ്ലവകാരികൾ യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിൽ ജനപ്രിയനായ [[ജർമ്മൻ]] പ്രഭുവായിരുന്ന സാക്സെ-കോബർഗ്-ഗോഥയിലെ ലിയോപോൾഡ് രാജകുമാരനെ തീരുമാനിച്ചു. 1831 ജൂലൈ ആദ്യം ലിയോപോൾഡ് ബ്രസ്സൽസിൽ എത്തി. ജൂലൈ 21 ന് ഭരണഘടനയോട് കൂറ് പുലർത്തി രാജ്യത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ രാജാവായി. 1831 ജൂലൈ 21 ആധുനിക ബെൽജിയം രാജ്യത്തിന്റെ തുടക്കമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.&lt;ref name=VRT1&gt;{{cite news |title=Why does Belgium celebrate its National Day on 21 July? |url=https://www.vrt.be/vrtnws/en/2019/07/21/why-does-belgium-celebrate-its-national-day-on-21-july/ |accessdate=21 July 2019 |work=[[VRT (broadcaster)|VRT News]] |date=21 July 2019}}&lt;/ref&gt;
==അവലംബം==
{{Reflist|30em}}

==Further reading==
*{{cite book |last1=Janssens |first1=Jeroen |title=De Belgische Natie Viert: De Belgische Nationale Feesten, 1830–1914 |url=https://books.google.com/books?id=hld2ptbPo2AC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=De+Belgische+Natie+Viert:+De+Belgische+Nationale+Feesten,+1830%E2%80%931914&amp;hl=en&amp;newbks=1&amp;newbks_redir=0&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj3sYDvron5AhVNlYkEHQx9CdkQ6AF6BAgCEAI#v=onepage&amp;q&amp;f=false |year=2001 |publisher=Universitaire Pers Leuven |trans-title=The Belgian Nation Celebrates: The Belgian National Festivities, 1830–1914 |location=Leuven |isbn=978-9-0586-7175-2}}

==പുറംകണ്ണികൾ ==
{{commons category-inline|Belgian National Day}}

[[വർഗ്ഗം:ജൂലൈ മാസത്തെ വിശേഷദിനങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>tqecebjxprrltufl4p3og2sunpe7ir7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Belgian National Day</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573989</id>
    <redirect title="ബെൽജിയൻ ദേശീയ ദിനം" />
    <revision>
      <id>3759170</id>
      <timestamp>2022-07-21T20:13:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>[[ബെൽജിയൻ ദേശീയ ദിനം]] എന്ന താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിടുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="94" xml:space="preserve">#തിരിച്ചുവിടുക[[ബെൽജിയൻ ദേശീയ ദിനം]]</text>
      <sha1>jt0yzyrl9tezj1six5m9wc0ndwnvgbk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:ImportarBot</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573990</id>
    <revision>
      <id>3759173</id>
      <timestamp>2022-07-21T20:58:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6832" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: ImportarBot | ImportarBot | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 20:58, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>2cymvasg7eqbrrxgp7vji9muyjzz5gi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Smasongarrison</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573991</id>
    <revision>
      <id>3759174</id>
      <timestamp>2022-07-21T23:54:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6838" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Smasongarrison | Smasongarrison | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 23:54, 21 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>mu0ikauaztiszh9wdnmlau10l16vw4q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Workster</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573992</id>
    <revision>
      <id>3759180</id>
      <timestamp>2022-07-22T00:32:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6826" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Workster | Workster | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 00:32, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>fnzvcg4u7aj8g7ce1jwmy1admbb23xw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Abhilashpt10</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573993</id>
    <revision>
      <id>3759181</id>
      <timestamp>2022-07-22T00:35:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6834" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Abhilashpt10 | Abhilashpt10 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 00:35, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>88h14h9549yo2o0qhoq283ieguh7022</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Skipper a1</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573994</id>
    <revision>
      <id>3759185</id>
      <timestamp>2022-07-22T02:45:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6830" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Skipper a1 | Skipper a1 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 02:45, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>58pr1dv4yifrz7u12z9rb0hcit1cukf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Sahulhameed abdulmajeedGHANAARABS</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573995</id>
    <revision>
      <id>3759186</id>
      <timestamp>2022-07-22T02:53:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6876" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Sahulhameed abdulmajeedGHANAARABS | Sahulhameed abdulmajeedGHANAARABS | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 02:53, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>7dyjte4fh66wy5uf6p6rp3xg7u3ms1k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Msmcollegenssunit</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573996</id>
    <revision>
      <id>3759189</id>
      <timestamp>2022-07-22T03:20:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6844" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Msmcollegenssunit | Msmcollegenssunit | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 03:20, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3hbut4ggc6zv332ubfxmmrt3bymjh2x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Phil Doolin</title>
    <ns>3</ns>
    <id>573997</id>
    <revision>
      <id>3759190</id>
      <timestamp>2022-07-22T03:26:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6832" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Phil Doolin | Phil Doolin | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 03:26, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>exmn6wvat6x1wqolto65cs3w6feqckp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ബോയ് ബിറ്റൻ ബൈ എ ലിസാർഡ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573998</id>
    <revision>
      <id>3759195</id>
      <timestamp>2022-07-22T04:24:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>'{{prettyurl|Boy Bitten by a Lizard}}{{Infobox Artwork | image_file=Michelangelo Caravaggio 061.jpg | title=Boy Bitten by a Lizard | artist=[[Caravaggio]] | year=1593–1594 | medium=Oil on canvas | height_metric=65 | width_metric=52 | metric_unit=cm | imperial_unit=in | museum=[[Fondazione Roberto Longhi]], [[Florence]] }}  {{Infobox Artwork | image_file=Caravaggio - Boy Bitten by a Lizard.jpg | title=Boy Bitten by a L...' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4847" xml:space="preserve">{{prettyurl|Boy Bitten by a Lizard}}{{Infobox Artwork
| image_file=Michelangelo Caravaggio 061.jpg
| title=Boy Bitten by a Lizard | artist=[[Caravaggio]]
| year=1593–1594
| medium=Oil on canvas
| height_metric=65
| width_metric=52
| metric_unit=cm
| imperial_unit=in
| museum=[[Fondazione Roberto Longhi]], [[Florence]]
}} 
{{Infobox Artwork
| image_file=Caravaggio - Boy Bitten by a Lizard.jpg
| title=Boy Bitten by a Lizard | artist=[[Caravaggio]]
| year=1594–1596
| medium=Oil on canvas
| height_metric=66
| width_metric=49.5
| metric_unit=cm
| imperial_unit=in
| museum=[[National Gallery (London)|National Gallery]], [[London]]
}} ഇറ്റാലിയൻ ബറോക്ക് ചിത്രകാരനായ കാരവാജിയോ വരച്ച ഒരു ചിത്രമാണ് '''ബോയ് ബിറ്റൻ ബൈ എ ലിസാർഡ്''' (ഇറ്റാലിയൻ: Ragazzo morso da un ramarro). ഇത് ഒന്ന് ഫ്ലോറൻസിലെ ഫോണ്ടാസിയോൺ റോബർട്ടോ ലോംഗിയിലും മറ്റൊന്ന് ലണ്ടനിലെ നാഷണൽ ഗാലറിയിലും രണ്ട് പതിപ്പുകളിലായി നിലവിലുണ്ട്. രണ്ടും കാരവാജിയോയുടെ ആധികാരിക സൃഷ്ടികളാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. 
== തീയതി ==
രണ്ട് പതിപ്പുകളും 1594-1596 കാലഘട്ടത്തിൽ നിന്നുള്ളതാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. കലാചരിത്രകാരനായ റോബർട്ടോ ലോംഗിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, കാരവാജിയോയുടെ അത്യാധുനിക രക്ഷാധികാരി കർദ്ദിനാൾ ഫ്രാൻസെസ്‌കോ ഡെൽ മോണ്ടെയുടെ ഭവനത്തിൽ വരച്ച ആദ്യകാല സൃഷ്ടികളുടെ എല്ലാ അടയാളങ്ങളും പെയിന്റിംഗുകളിൽ ഉണ്ടെന്നും 1595-ൽ കുറച്ചുകാലം വരെ കാരവാജിയോ കർദ്ദിനാളിന്റെ പലാസോ മദാമയിൽ പ്രവേശിച്ചിട്ടില്ലെന്നും കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ, ചിത്രം ഈ കാലഘട്ടത്തിന്റെ അവസാനമുള്ളതാകാനാണ് കൂടുതൽ സാധ്യതയുള്ളതായി തോന്നുന്നത്. &lt;ref&gt;{{citation|title=Caravaggio. Ediz. inglese |author= Roberto Longhi|year=1998|isbn=88-09-21445-5}}&lt;/ref&gt;

== മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി ==
കാരവാജിയോയുടെ എല്ലാ ആദ്യകാല ഔട്ട്‌പുട്ടിലെയും പോലെ, പലതും ഊഹക്കച്ചവടമായി തുടരുന്നു. കൂടാതെ മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഒരു സിദ്ധാന്തം, ഈ മോഡൽ മരിയോ മിന്നിറ്റി കാരവാജിയോയുടെ കൂട്ടുകാരനും ആ കാലഘട്ടത്തിലെ മറ്റ് നിരവധി ചിത്രങ്ങളുടെ മാതൃകയും ആയിരുന്നു. ചുരുണ്ട കറുത്ത മുടിയും ചുരുണ്ട ചുണ്ടുകളും സമാനമായി കാണപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ [[ബോയ് വിത് എ ബാസ്കറ്റ് ഓഫ് ഫ്രൂട്ട്സ്|ബോയ് വിത്ത് എ ബാസ്‌ക്കറ്റ് ഓഫ് ഫ്രൂട്ട്]], [[ദി ഫോർച്യൂൺ ടെല്ലർ (കാരവാജിയോ)|ദ ഫോർച്യൂൺ ടെല്ലർ]] തുടങ്ങിയ ചിത്രങ്ങളിൽ മരിയോയ്ക്ക് സ്‌ത്രീത്വമില്ലെന്ന് തോന്നുന്നു.
== കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് ==
* Jürgen Müller: &quot;Cazzon da mulo&quot; - Sprach- und Bildwitz in Caravaggios ''Junge von einer Eidechse gebissen'', in: Jörg Robert (Ed.): ''Intermedialität in der Frühen Neuzeit. Formen, Funktionen, Konzepte'', Berlin/Boston 2017, pp. [180]-214. [http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/volltexte/2019/6215]

==അവലംബം==
{{reflist}}

{{Caravaggio}}

{{authority control}}</text>
      <sha1>ljhg0csk5na7rrnr95lb41ejq45ebcr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759196</id>
      <parentid>3759195</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T04:25:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4533" xml:space="preserve">{{prettyurl|Boy Bitten by a Lizard}}{{Infobox Artwork
| image_file=Michelangelo Caravaggio 061.jpg
| title=Boy Bitten by a Lizard | artist=[[Caravaggio]]
| year=1593–1594
| medium=Oil on canvas
| height_metric=65
| width_metric=52
| metric_unit=cm
| imperial_unit=in
| museum=[[Fondazione Roberto Longhi]], [[Florence]]
}} 
ഇറ്റാലിയൻ ബറോക്ക് ചിത്രകാരനായ കാരവാജിയോ വരച്ച ഒരു ചിത്രമാണ് '''ബോയ് ബിറ്റൻ ബൈ എ ലിസാർഡ്''' (ഇറ്റാലിയൻ: Ragazzo morso da un ramarro). ഇത് ഒന്ന് ഫ്ലോറൻസിലെ ഫോണ്ടാസിയോൺ റോബർട്ടോ ലോംഗിയിലും മറ്റൊന്ന് ലണ്ടനിലെ നാഷണൽ ഗാലറിയിലും രണ്ട് പതിപ്പുകളിലായി നിലവിലുണ്ട്. രണ്ടും കാരവാജിയോയുടെ ആധികാരിക സൃഷ്ടികളാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. 
== തീയതി ==
രണ്ട് പതിപ്പുകളും 1594-1596 കാലഘട്ടത്തിൽ നിന്നുള്ളതാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. കലാചരിത്രകാരനായ റോബർട്ടോ ലോംഗിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, കാരവാജിയോയുടെ അത്യാധുനിക രക്ഷാധികാരി കർദ്ദിനാൾ ഫ്രാൻസെസ്‌കോ ഡെൽ മോണ്ടെയുടെ ഭവനത്തിൽ വരച്ച ആദ്യകാല സൃഷ്ടികളുടെ എല്ലാ അടയാളങ്ങളും പെയിന്റിംഗുകളിൽ ഉണ്ടെന്നും 1595-ൽ കുറച്ചുകാലം വരെ കാരവാജിയോ കർദ്ദിനാളിന്റെ പലാസോ മദാമയിൽ പ്രവേശിച്ചിട്ടില്ലെന്നും കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ, ചിത്രം ഈ കാലഘട്ടത്തിന്റെ അവസാനമുള്ളതാകാനാണ് കൂടുതൽ സാധ്യതയുള്ളതായി തോന്നുന്നത്. &lt;ref&gt;{{citation|title=Caravaggio. Ediz. inglese |author= Roberto Longhi|year=1998|isbn=88-09-21445-5}}&lt;/ref&gt;

== മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി ==
കാരവാജിയോയുടെ എല്ലാ ആദ്യകാല ഔട്ട്‌പുട്ടിലെയും പോലെ, പലതും ഊഹക്കച്ചവടമായി തുടരുന്നു. കൂടാതെ മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഒരു സിദ്ധാന്തം, ഈ മോഡൽ മരിയോ മിന്നിറ്റി കാരവാജിയോയുടെ കൂട്ടുകാരനും ആ കാലഘട്ടത്തിലെ മറ്റ് നിരവധി ചിത്രങ്ങളുടെ മാതൃകയും ആയിരുന്നു. ചുരുണ്ട കറുത്ത മുടിയും ചുരുണ്ട ചുണ്ടുകളും സമാനമായി കാണപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ [[ബോയ് വിത് എ ബാസ്കറ്റ് ഓഫ് ഫ്രൂട്ട്സ്|ബോയ് വിത്ത് എ ബാസ്‌ക്കറ്റ് ഓഫ് ഫ്രൂട്ട്]], [[ദി ഫോർച്യൂൺ ടെല്ലർ (കാരവാജിയോ)|ദ ഫോർച്യൂൺ ടെല്ലർ]] തുടങ്ങിയ ചിത്രങ്ങളിൽ മരിയോയ്ക്ക് സ്‌ത്രീത്വമില്ലെന്ന് തോന്നുന്നു.
== കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് ==
* Jürgen Müller: &quot;Cazzon da mulo&quot; - Sprach- und Bildwitz in Caravaggios ''Junge von einer Eidechse gebissen'', in: Jörg Robert (Ed.): ''Intermedialität in der Frühen Neuzeit. Formen, Funktionen, Konzepte'', Berlin/Boston 2017, pp. [180]-214. [http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/volltexte/2019/6215]

==അവലംബം==
{{reflist}}

{{Caravaggio}}

{{authority control}}</text>
      <sha1>fopiysn4u9l0jd8vk3me7k0brqospb9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759197</id>
      <parentid>3759196</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T04:27:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>/* മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4512" xml:space="preserve">{{prettyurl|Boy Bitten by a Lizard}}{{Infobox Artwork
| image_file=Michelangelo Caravaggio 061.jpg
| title=Boy Bitten by a Lizard | artist=[[Caravaggio]]
| year=1593–1594
| medium=Oil on canvas
| height_metric=65
| width_metric=52
| metric_unit=cm
| imperial_unit=in
| museum=[[Fondazione Roberto Longhi]], [[Florence]]
}} 
ഇറ്റാലിയൻ ബറോക്ക് ചിത്രകാരനായ കാരവാജിയോ വരച്ച ഒരു ചിത്രമാണ് '''ബോയ് ബിറ്റൻ ബൈ എ ലിസാർഡ്''' (ഇറ്റാലിയൻ: Ragazzo morso da un ramarro). ഇത് ഒന്ന് ഫ്ലോറൻസിലെ ഫോണ്ടാസിയോൺ റോബർട്ടോ ലോംഗിയിലും മറ്റൊന്ന് ലണ്ടനിലെ നാഷണൽ ഗാലറിയിലും രണ്ട് പതിപ്പുകളിലായി നിലവിലുണ്ട്. രണ്ടും കാരവാജിയോയുടെ ആധികാരിക സൃഷ്ടികളാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. 
== തീയതി ==
രണ്ട് പതിപ്പുകളും 1594-1596 കാലഘട്ടത്തിൽ നിന്നുള്ളതാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. കലാചരിത്രകാരനായ റോബർട്ടോ ലോംഗിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, കാരവാജിയോയുടെ അത്യാധുനിക രക്ഷാധികാരി കർദ്ദിനാൾ ഫ്രാൻസെസ്‌കോ ഡെൽ മോണ്ടെയുടെ ഭവനത്തിൽ വരച്ച ആദ്യകാല സൃഷ്ടികളുടെ എല്ലാ അടയാളങ്ങളും പെയിന്റിംഗുകളിൽ ഉണ്ടെന്നും 1595-ൽ കുറച്ചുകാലം വരെ കാരവാജിയോ കർദ്ദിനാളിന്റെ പലാസോ മദാമയിൽ പ്രവേശിച്ചിട്ടില്ലെന്നും കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ, ചിത്രം ഈ കാലഘട്ടത്തിന്റെ അവസാനമുള്ളതാകാനാണ് കൂടുതൽ സാധ്യതയുള്ളതായി തോന്നുന്നത്. &lt;ref&gt;{{citation|title=Caravaggio. Ediz. inglese |author= Roberto Longhi|year=1998|isbn=88-09-21445-5}}&lt;/ref&gt;

== മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി ==
കാരവാജിയോയുടെ എല്ലാ ആദ്യകാല ഔട്ട്‌പുട്ടിലെയും പോലെ, പലതും ഊഹക്കച്ചവടമായി തുടരുന്നു. കൂടാതെ മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഒരു സിദ്ധാന്തം, ഈ മോഡൽ മരിയോ മിന്നിറ്റി കാരവാജിയോയുടെ കൂട്ടുകാരനും ആ കാലഘട്ടത്തിലെ മറ്റ് നിരവധി ചിത്രങ്ങളുടെ മാതൃകയും ആയിരുന്നു. ചുരുണ്ട കറുത്ത മുടിയും ചുണ്ടുകളും സമാനമായി കാണപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ [[ബോയ് വിത് എ ബാസ്കറ്റ് ഓഫ് ഫ്രൂട്ട്സ്|ബോയ് വിത്ത് എ ബാസ്‌ക്കറ്റ് ഓഫ് ഫ്രൂട്ട്]], [[ദി ഫോർച്യൂൺ ടെല്ലർ (കാരവാജിയോ)|ദ ഫോർച്യൂൺ ടെല്ലർ]] തുടങ്ങിയ ചിത്രങ്ങളിൽ മരിയോയ്ക്ക് സ്‌ത്രീത്വമില്ലെന്ന് തോന്നുന്നു.

== കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് ==
* Jürgen Müller: &quot;Cazzon da mulo&quot; - Sprach- und Bildwitz in Caravaggios ''Junge von einer Eidechse gebissen'', in: Jörg Robert (Ed.): ''Intermedialität in der Frühen Neuzeit. Formen, Funktionen, Konzepte'', Berlin/Boston 2017, pp. [180]-214. [http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/volltexte/2019/6215]

==അവലംബം==
{{reflist}}

{{Caravaggio}}

{{authority control}}</text>
      <sha1>q24lrwxk236d2irra4b6cgizruebv6g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759200</id>
      <parentid>3759197</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T04:29:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[വർഗ്ഗം:ലണ്ടനിലെ ദേശീയ ഗാലറിയിലെ ശേഖരങ്ങൾ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4630" xml:space="preserve">{{prettyurl|Boy Bitten by a Lizard}}{{Infobox Artwork
| image_file=Michelangelo Caravaggio 061.jpg
| title=Boy Bitten by a Lizard | artist=[[Caravaggio]]
| year=1593–1594
| medium=Oil on canvas
| height_metric=65
| width_metric=52
| metric_unit=cm
| imperial_unit=in
| museum=[[Fondazione Roberto Longhi]], [[Florence]]
}} 
ഇറ്റാലിയൻ ബറോക്ക് ചിത്രകാരനായ കാരവാജിയോ വരച്ച ഒരു ചിത്രമാണ് '''ബോയ് ബിറ്റൻ ബൈ എ ലിസാർഡ്''' (ഇറ്റാലിയൻ: Ragazzo morso da un ramarro). ഇത് ഒന്ന് ഫ്ലോറൻസിലെ ഫോണ്ടാസിയോൺ റോബർട്ടോ ലോംഗിയിലും മറ്റൊന്ന് ലണ്ടനിലെ നാഷണൽ ഗാലറിയിലും രണ്ട് പതിപ്പുകളിലായി നിലവിലുണ്ട്. രണ്ടും കാരവാജിയോയുടെ ആധികാരിക സൃഷ്ടികളാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. 
== തീയതി ==
രണ്ട് പതിപ്പുകളും 1594-1596 കാലഘട്ടത്തിൽ നിന്നുള്ളതാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. കലാചരിത്രകാരനായ റോബർട്ടോ ലോംഗിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, കാരവാജിയോയുടെ അത്യാധുനിക രക്ഷാധികാരി കർദ്ദിനാൾ ഫ്രാൻസെസ്‌കോ ഡെൽ മോണ്ടെയുടെ ഭവനത്തിൽ വരച്ച ആദ്യകാല സൃഷ്ടികളുടെ എല്ലാ അടയാളങ്ങളും പെയിന്റിംഗുകളിൽ ഉണ്ടെന്നും 1595-ൽ കുറച്ചുകാലം വരെ കാരവാജിയോ കർദ്ദിനാളിന്റെ പലാസോ മദാമയിൽ പ്രവേശിച്ചിട്ടില്ലെന്നും കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ, ചിത്രം ഈ കാലഘട്ടത്തിന്റെ അവസാനമുള്ളതാകാനാണ് കൂടുതൽ സാധ്യതയുള്ളതായി തോന്നുന്നത്. &lt;ref&gt;{{citation|title=Caravaggio. Ediz. inglese |author= Roberto Longhi|year=1998|isbn=88-09-21445-5}}&lt;/ref&gt;

== മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി ==
കാരവാജിയോയുടെ എല്ലാ ആദ്യകാല ഔട്ട്‌പുട്ടിലെയും പോലെ, പലതും ഊഹക്കച്ചവടമായി തുടരുന്നു. കൂടാതെ മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഒരു സിദ്ധാന്തം, ഈ മോഡൽ മരിയോ മിന്നിറ്റി കാരവാജിയോയുടെ കൂട്ടുകാരനും ആ കാലഘട്ടത്തിലെ മറ്റ് നിരവധി ചിത്രങ്ങളുടെ മാതൃകയും ആയിരുന്നു. ചുരുണ്ട കറുത്ത മുടിയും ചുണ്ടുകളും സമാനമായി കാണപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ [[ബോയ് വിത് എ ബാസ്കറ്റ് ഓഫ് ഫ്രൂട്ട്സ്|ബോയ് വിത്ത് എ ബാസ്‌ക്കറ്റ് ഓഫ് ഫ്രൂട്ട്]], [[ദി ഫോർച്യൂൺ ടെല്ലർ (കാരവാജിയോ)|ദ ഫോർച്യൂൺ ടെല്ലർ]] തുടങ്ങിയ ചിത്രങ്ങളിൽ മരിയോയ്ക്ക് സ്‌ത്രീത്വമില്ലെന്ന് തോന്നുന്നു.

== കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് ==
* Jürgen Müller: &quot;Cazzon da mulo&quot; - Sprach- und Bildwitz in Caravaggios ''Junge von einer Eidechse gebissen'', in: Jörg Robert (Ed.): ''Intermedialität in der Frühen Neuzeit. Formen, Funktionen, Konzepte'', Berlin/Boston 2017, pp. [180]-214. [http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/volltexte/2019/6215]

==അവലംബം==
{{reflist}}

{{Caravaggio}}

{{authority control}}

[[വർഗ്ഗം:ലണ്ടനിലെ ദേശീയ ഗാലറിയിലെ ശേഖരങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>g5qe7nutlyelheb004ugm6b9twcgll7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759201</id>
      <parentid>3759200</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T04:29:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[വർഗ്ഗം:കാരവാജിയോ ചിത്രീകരിച്ച ചിത്രങ്ങൾ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4746" xml:space="preserve">{{prettyurl|Boy Bitten by a Lizard}}{{Infobox Artwork
| image_file=Michelangelo Caravaggio 061.jpg
| title=Boy Bitten by a Lizard | artist=[[Caravaggio]]
| year=1593–1594
| medium=Oil on canvas
| height_metric=65
| width_metric=52
| metric_unit=cm
| imperial_unit=in
| museum=[[Fondazione Roberto Longhi]], [[Florence]]
}} 
ഇറ്റാലിയൻ ബറോക്ക് ചിത്രകാരനായ കാരവാജിയോ വരച്ച ഒരു ചിത്രമാണ് '''ബോയ് ബിറ്റൻ ബൈ എ ലിസാർഡ്''' (ഇറ്റാലിയൻ: Ragazzo morso da un ramarro). ഇത് ഒന്ന് ഫ്ലോറൻസിലെ ഫോണ്ടാസിയോൺ റോബർട്ടോ ലോംഗിയിലും മറ്റൊന്ന് ലണ്ടനിലെ നാഷണൽ ഗാലറിയിലും രണ്ട് പതിപ്പുകളിലായി നിലവിലുണ്ട്. രണ്ടും കാരവാജിയോയുടെ ആധികാരിക സൃഷ്ടികളാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. 
== തീയതി ==
രണ്ട് പതിപ്പുകളും 1594-1596 കാലഘട്ടത്തിൽ നിന്നുള്ളതാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. കലാചരിത്രകാരനായ റോബർട്ടോ ലോംഗിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, കാരവാജിയോയുടെ അത്യാധുനിക രക്ഷാധികാരി കർദ്ദിനാൾ ഫ്രാൻസെസ്‌കോ ഡെൽ മോണ്ടെയുടെ ഭവനത്തിൽ വരച്ച ആദ്യകാല സൃഷ്ടികളുടെ എല്ലാ അടയാളങ്ങളും പെയിന്റിംഗുകളിൽ ഉണ്ടെന്നും 1595-ൽ കുറച്ചുകാലം വരെ കാരവാജിയോ കർദ്ദിനാളിന്റെ പലാസോ മദാമയിൽ പ്രവേശിച്ചിട്ടില്ലെന്നും കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ, ചിത്രം ഈ കാലഘട്ടത്തിന്റെ അവസാനമുള്ളതാകാനാണ് കൂടുതൽ സാധ്യതയുള്ളതായി തോന്നുന്നത്. &lt;ref&gt;{{citation|title=Caravaggio. Ediz. inglese |author= Roberto Longhi|year=1998|isbn=88-09-21445-5}}&lt;/ref&gt;

== മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി ==
കാരവാജിയോയുടെ എല്ലാ ആദ്യകാല ഔട്ട്‌പുട്ടിലെയും പോലെ, പലതും ഊഹക്കച്ചവടമായി തുടരുന്നു. കൂടാതെ മോഡലിന്റെ ഐഡന്റിറ്റി ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഒരു സിദ്ധാന്തം, ഈ മോഡൽ മരിയോ മിന്നിറ്റി കാരവാജിയോയുടെ കൂട്ടുകാരനും ആ കാലഘട്ടത്തിലെ മറ്റ് നിരവധി ചിത്രങ്ങളുടെ മാതൃകയും ആയിരുന്നു. ചുരുണ്ട കറുത്ത മുടിയും ചുണ്ടുകളും സമാനമായി കാണപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ [[ബോയ് വിത് എ ബാസ്കറ്റ് ഓഫ് ഫ്രൂട്ട്സ്|ബോയ് വിത്ത് എ ബാസ്‌ക്കറ്റ് ഓഫ് ഫ്രൂട്ട്]], [[ദി ഫോർച്യൂൺ ടെല്ലർ (കാരവാജിയോ)|ദ ഫോർച്യൂൺ ടെല്ലർ]] തുടങ്ങിയ ചിത്രങ്ങളിൽ മരിയോയ്ക്ക് സ്‌ത്രീത്വമില്ലെന്ന് തോന്നുന്നു.

== കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക് ==
* Jürgen Müller: &quot;Cazzon da mulo&quot; - Sprach- und Bildwitz in Caravaggios ''Junge von einer Eidechse gebissen'', in: Jörg Robert (Ed.): ''Intermedialität in der Frühen Neuzeit. Formen, Funktionen, Konzepte'', Berlin/Boston 2017, pp. [180]-214. [http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/volltexte/2019/6215]

==അവലംബം==
{{reflist}}

{{Caravaggio}}

{{authority control}}

[[വർഗ്ഗം:ലണ്ടനിലെ ദേശീയ ഗാലറിയിലെ ശേഖരങ്ങൾ]]
[[വർഗ്ഗം:കാരവാജിയോ ചിത്രീകരിച്ച ചിത്രങ്ങൾ]]</text>
      <sha1>poiz528b75ssgdzji4l2yy2y7te09he</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Boy Bitten by a Lizard</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573999</id>
    <redirect title="ബോയ് ബിറ്റൻ ബൈ എ ലിസാർഡ്" />
    <revision>
      <id>3759199</id>
      <timestamp>2022-07-22T04:28:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>[[ബോയ് ബിറ്റൻ ബൈ എ ലിസാർഡ്]] എന്ന താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിടുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="108" xml:space="preserve">#തിരിച്ചുവിടുക[[ബോയ് ബിറ്റൻ ബൈ എ ലിസാർഡ്]]</text>
      <sha1>q0y5ane5m58s7sfmqg941f50loktvgc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഗീത പ്രസ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>574000</id>
    <revision>
      <id>3759203</id>
      <timestamp>2022-07-22T04:33:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>തങ്കച്ചൻ നെല്ലിക്കുന്നേൽ</username>
        <id>123042</id>
      </contributor>
      <comment>ഗീത പ്രസ് എന്ന താൾ  സൃഷ്ടിച്ചു.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2605" xml:space="preserve">ഹിന്ദു മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ മാത്രം  അച്ചടിക്കുന്ന  ഗീത പ്രസ് &lt;1&gt;ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഗോരഖ്‌പൂരിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.  1923 ൽ  പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച ഈ  പ്രസിൽനിന്നും  രാജ്യത്തെ പ്രധാന ഭാഷകളിലുമുള്ള മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചുവരുന്നു. ജയാ ദയാൽ ഗോയങ്ക,ഗ്യാൻശ്യാംദാസ് ജലാൻ എന്നിവരാണ് എന്നിവരാണ് ഗീത പ്രസിന്റെ സ്ഥാപകർ.ഭഗവത്ഗീതയുടെ 410 മില്യണിലേറെ  കോപ്പികൾ  ഗീത പ്രസ് വഴി പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

  ഗീത പ്രസ് ഇന്നൊരു മ്യൂസിയമായി സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ആദ്യമായി അച്ചടിതുടങ്ങിയ പ്രസ്സും അനേകം കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളും താളിയോലകളും വിവിധ ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങളുടെ കോപ്പികളുമെല്ലാം ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.പഴയ പ്രസിനോടുചേർന്നുള്ള ആധുനിക കെട്ടിടത്തിൽ  ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ വില്പനസ്‌റ്റാളും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്.മലയാളമുൾപ്പെടെ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ  അക്ഷയഖനിയാണിത് .  കേന്ദ്രഗവ.സഹായമുള്ളതിനാൽ  കുറഞ്ഞവിലയ്ക്ക് ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പടുന്നതിന് ഗീത പ്രസിനു കഴിയുന്നുണ്ട്.


അവലംബം 1&lt;nowiki/&gt;https://en.wikipedia.org/wiki/Gita_Press#:~:text=From%20Wikipedia%2C%20the,year.%20President%20Ram</text>
      <sha1>2l2lf13tpueiqls5ufugqa566ec6nnk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759211</id>
      <parentid>3759203</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:44:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3367" xml:space="preserve">ഹിന്ദു മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ മാത്രം അച്ചടിക്കുന്ന  ഗീത പ്രസ് ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഗോരഖ്‌പൂരിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.  1923 ൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച ഈ  പ്രസിൽനിന്നും  രാജ്യത്തെ പ്രധാന ഭാഷകളിലുമുള്ള മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചുവരുന്നു. ജയാ ദയാൽ ഗോയങ്ക, ഗ്യാൻശ്യാംദാസ് ജലാൻ എന്നിവരാണ് എന്നിവരാണ് ഗീത പ്രസിന്റെ സ്ഥാപകർ. ഭഗവത്ഗീതയുടെ 410 മില്യണിലേറെ  കോപ്പികൾ  ഗീത പ്രസ് വഴി പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഗീത പ്രസ് ഇന്നൊരു മ്യൂസിയമായി സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ആദ്യമായി അച്ചടിതുടങ്ങിയ പ്രസ്സും അനേകം കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളും താളിയോലകളും വിവിധ ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങളുടെ കോപ്പികളുമെല്ലാം ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.പഴയ പ്രസിനോടുചേർന്നുള്ള ആധുനിക കെട്ടിടത്തിൽ ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ വില്പനസ്‌റ്റാളും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. മലയാളമുൾപ്പെടെ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ അക്ഷയഖനിയാണിത്.  കേന്ദ്ര ഗവ. സഹായമുള്ളതിനാൽ  കുറഞ്ഞവിലയ്ക്ക് ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പടുന്നതിന് ഗീത പ്രസിനു കഴിയുന്നുണ്ട്.

==വിവരണം==
ഹിന്ദു മതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളുടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസാധകരും വിതരണക്കാരുമാണ് ഗീത പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Gita-Press|title=Gita Press {{!}} Hindu publishing organization {{!}} Britannica|access-date=2022-07-22|language=en}}&lt;/ref&gt; 1923 ഏപ്രിൽ 29-ന് ഗൊരഖ്പൂർ പട്ടണത്തിൽ ജയദയാൽ ഗോയന്ദ്കയുടെ (1885–1965) മാർഗനിർദേശപ്രകാരം സാമൂഹ്യ സേവകരായ ബിസിനസുകാർ സ്ഥാപിച്ചതാണ് ഈ പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==അവലംബം==
{{Reflist}}</text>
      <sha1>loeit1nmr3l2bjg04p6ltsdjmqk7om2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759212</id>
      <parentid>3759211</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:47:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4119" xml:space="preserve">{{Infobox publisher
| name  = ഗീത പ്രസ്
| image = 
| image_size = 
| image_caption = 
| parent = 
| status = 
| founded = {{Start date and years ago|df=yes|p=y|1923|4|29}}
| founder = Jay Dayal Goyanka,
Ghanshyam Das Jalan
| successor = 
| country = [[ഇന്ത്യ]]
| headquarters = [[Gorakhpur| ഗൊരക്പൂർ]], [[ഉത്തർ പ്രദേശ്]]
| distribution = [[World|ലോകം മുഴുവൻ]]
| keypeople = 
| publications = ''Hindu Religious Books and Kalyan Masik''
| topics = ഹിന്ദുമതം
| genre = 
| imprints = 
| revenue = 
| numemployees = 350 
| nasdaq = 
| url = *{{url|https://www.gitapress.org/}}(Official website)
*{{url|https://gitapressbookshop.in/}}(Online store)
}}
ഹിന്ദു മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ മാത്രം അച്ചടിക്കുന്ന  ഗീത പ്രസ് ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഗോരഖ്‌പൂരിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.  1923 ൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച ഈ  പ്രസിൽനിന്നും  രാജ്യത്തെ പ്രധാന ഭാഷകളിലുമുള്ള മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചുവരുന്നു. ജയാ ദയാൽ ഗോയങ്ക, ഗ്യാൻശ്യാംദാസ് ജലാൻ എന്നിവരാണ് എന്നിവരാണ് ഗീത പ്രസിന്റെ സ്ഥാപകർ. ഭഗവത്ഗീതയുടെ 410 മില്യണിലേറെ  കോപ്പികൾ  ഗീത പ്രസ് വഴി പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഗീത പ്രസ് ഇന്നൊരു മ്യൂസിയമായി സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ആദ്യമായി അച്ചടിതുടങ്ങിയ പ്രസ്സും അനേകം കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളും താളിയോലകളും വിവിധ ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങളുടെ കോപ്പികളുമെല്ലാം ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.പഴയ പ്രസിനോടുചേർന്നുള്ള ആധുനിക കെട്ടിടത്തിൽ ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ വില്പനസ്‌റ്റാളും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. മലയാളമുൾപ്പെടെ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ അക്ഷയഖനിയാണിത്.  കേന്ദ്ര ഗവ. സഹായമുള്ളതിനാൽ  കുറഞ്ഞവിലയ്ക്ക് ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പടുന്നതിന് ഗീത പ്രസിനു കഴിയുന്നുണ്ട്.

==വിവരണം==
ഹിന്ദു മതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളുടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസാധകരും വിതരണക്കാരുമാണ് ഗീത പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Gita-Press|title=Gita Press {{!}} Hindu publishing organization {{!}} Britannica|access-date=2022-07-22|language=en}}&lt;/ref&gt; 1923 ഏപ്രിൽ 29-ന് ഗൊരഖ്പൂർ പട്ടണത്തിൽ ജയദയാൽ ഗോയന്ദ്കയുടെ (1885–1965) മാർഗനിർദേശപ്രകാരം സാമൂഹ്യ സേവകരായ ബിസിനസുകാർ സ്ഥാപിച്ചതാണ് ഈ പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==അവലംബം==
{{Reflist}}</text>
      <sha1>70bxuxnmybpg371kspzbtbg4usdxg09</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759213</id>
      <parentid>3759212</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:49:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>/* അവലംബം */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4184" xml:space="preserve">{{Infobox publisher
| name  = ഗീത പ്രസ്
| image = 
| image_size = 
| image_caption = 
| parent = 
| status = 
| founded = {{Start date and years ago|df=yes|p=y|1923|4|29}}
| founder = Jay Dayal Goyanka,
Ghanshyam Das Jalan
| successor = 
| country = [[ഇന്ത്യ]]
| headquarters = [[Gorakhpur| ഗൊരക്പൂർ]], [[ഉത്തർ പ്രദേശ്]]
| distribution = [[World|ലോകം മുഴുവൻ]]
| keypeople = 
| publications = ''Hindu Religious Books and Kalyan Masik''
| topics = ഹിന്ദുമതം
| genre = 
| imprints = 
| revenue = 
| numemployees = 350 
| nasdaq = 
| url = *{{url|https://www.gitapress.org/}}(Official website)
*{{url|https://gitapressbookshop.in/}}(Online store)
}}
ഹിന്ദു മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ മാത്രം അച്ചടിക്കുന്ന  ഗീത പ്രസ് ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഗോരഖ്‌പൂരിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.  1923 ൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച ഈ  പ്രസിൽനിന്നും  രാജ്യത്തെ പ്രധാന ഭാഷകളിലുമുള്ള മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചുവരുന്നു. ജയാ ദയാൽ ഗോയങ്ക, ഗ്യാൻശ്യാംദാസ് ജലാൻ എന്നിവരാണ് എന്നിവരാണ് ഗീത പ്രസിന്റെ സ്ഥാപകർ. ഭഗവത്ഗീതയുടെ 410 മില്യണിലേറെ  കോപ്പികൾ  ഗീത പ്രസ് വഴി പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഗീത പ്രസ് ഇന്നൊരു മ്യൂസിയമായി സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ആദ്യമായി അച്ചടിതുടങ്ങിയ പ്രസ്സും അനേകം കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളും താളിയോലകളും വിവിധ ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങളുടെ കോപ്പികളുമെല്ലാം ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.പഴയ പ്രസിനോടുചേർന്നുള്ള ആധുനിക കെട്ടിടത്തിൽ ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ വില്പനസ്‌റ്റാളും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. മലയാളമുൾപ്പെടെ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ അക്ഷയഖനിയാണിത്.  കേന്ദ്ര ഗവ. സഹായമുള്ളതിനാൽ  കുറഞ്ഞവിലയ്ക്ക് ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പടുന്നതിന് ഗീത പ്രസിനു കഴിയുന്നുണ്ട്.

==വിവരണം==
ഹിന്ദു മതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളുടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസാധകരും വിതരണക്കാരുമാണ് ഗീത പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Gita-Press|title=Gita Press {{!}} Hindu publishing organization {{!}} Britannica|access-date=2022-07-22|language=en}}&lt;/ref&gt; 1923 ഏപ്രിൽ 29-ന് ഗൊരഖ്പൂർ പട്ടണത്തിൽ ജയദയാൽ ഗോയന്ദ്കയുടെ (1885–1965) മാർഗനിർദേശപ്രകാരം സാമൂഹ്യ സേവകരായ ബിസിനസുകാർ സ്ഥാപിച്ചതാണ് ഈ പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദു സംഘടനകൾ]]</text>
      <sha1>n7pjfwxv90ysnaczbztnvj67g92hw70</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759214</id>
      <parentid>3759213</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:50:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4269" xml:space="preserve">{{Infobox publisher
| name  = ഗീത പ്രസ്
| image = 
| image_size = 
| image_caption = 
| parent = 
| status = 
| founded = {{Start date and years ago|df=yes|p=y|1923|4|29}}
| founder = Jay Dayal Goyanka,
Ghanshyam Das Jalan
| successor = 
| country = [[ഇന്ത്യ]]
| headquarters = [[Gorakhpur| ഗൊരക്പൂർ]], [[ഉത്തർ പ്രദേശ്]]
| distribution = [[World|ലോകം മുഴുവൻ]]
| keypeople = 
| publications = ''Hindu Religious Books and Kalyan Masik''
| topics = ഹിന്ദുമതം
| genre = 
| imprints = 
| revenue = 
| numemployees = 350 
| nasdaq = 
| url = *{{url|https://www.gitapress.org/}}(Official website)
*{{url|https://gitapressbookshop.in/}}(Online store)
}}
ഹിന്ദു മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ മാത്രം അച്ചടിച്ച് വിതരണം ചെയ്യുന്ന പ്രസാധകരാണ് '''ഗീത പ്രസ്'''. ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഗോരഖ്‌പൂരിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.  1923 ൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച ഈ  പ്രസിൽനിന്നും രാജ്യത്തെ പ്രധാന ഭാഷകളിലുമുള്ള മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചുവരുന്നു. ജയാ ദയാൽ ഗോയങ്ക, ഗ്യാൻശ്യാംദാസ് ജലാൻ എന്നിവരാണ് എന്നിവരാണ് ഗീത പ്രസിന്റെ സ്ഥാപകർ. ഭഗവത്ഗീതയുടെ 410 മില്യണിലേറെ  കോപ്പികൾ  ഗീത പ്രസ് വഴി പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഗീത പ്രസ് ഇന്നൊരു മ്യൂസിയമായി സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ആദ്യമായി അച്ചടിതുടങ്ങിയ പ്രസ്സും അനേകം കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളും താളിയോലകളും വിവിധ ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങളുടെ കോപ്പികളുമെല്ലാം ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.പഴയ പ്രസിനോടുചേർന്നുള്ള ആധുനിക കെട്ടിടത്തിൽ ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ വില്പനസ്‌റ്റാളും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. മലയാളമുൾപ്പെടെ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ അക്ഷയഖനിയാണിത്.  കേന്ദ്ര ഗവ. സഹായമുള്ളതിനാൽ  കുറഞ്ഞവിലയ്ക്ക് ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പടുന്നതിന് ഗീത പ്രസിനു കഴിയുന്നുണ്ട്.

==വിവരണം==
ഹിന്ദു മതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളുടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസാധകരും വിതരണക്കാരുമാണ് ഗീത പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Gita-Press|title=Gita Press {{!}} Hindu publishing organization {{!}} Britannica|access-date=2022-07-22|language=en}}&lt;/ref&gt; 1923 ഏപ്രിൽ 29-ന് ഗൊരഖ്പൂർ പട്ടണത്തിൽ ജയദയാൽ ഗോയന്ദ്കയുടെ (1885–1965) മാർഗനിർദേശപ്രകാരം സാമൂഹ്യ സേവകരായ ബിസിനസുകാർ സ്ഥാപിച്ചതാണ് ഈ പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദു സംഘടനകൾ]]</text>
      <sha1>6i41mgyu5kgfe209j0y45npkqp5ju2h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759215</id>
      <parentid>3759214</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:54:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4865" xml:space="preserve">{{Infobox publisher
| name  = ഗീത പ്രസ്
| image = 
| image_size = 
| image_caption = 
| parent = 
| status = 
| founded = {{Start date and years ago|df=yes|p=y|1923|4|29}}
| founder = Jay Dayal Goyanka,
Ghanshyam Das Jalan
| successor = 
| country = [[ഇന്ത്യ]]
| headquarters = [[Gorakhpur| ഗൊരക്പൂർ]], [[ഉത്തർ പ്രദേശ്]]
| distribution = [[World|ലോകം മുഴുവൻ]]
| keypeople = 
| publications = ''Hindu Religious Books and Kalyan Masik''
| topics = ഹിന്ദുമതം
| genre = 
| imprints = 
| revenue = 
| numemployees = 350 
| nasdaq = 
| url = *{{url|https://www.gitapress.org/}}(Official website)
*{{url|https://gitapressbookshop.in/}}(Online store)
}}
ഹിന്ദു മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ മാത്രം അച്ചടിച്ച് വിതരണം ചെയ്യുന്ന പ്രസാധകരാണ് '''ഗീത പ്രസ്'''. ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഗോരഖ്‌പൂരിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.  1923 ൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച ഈ  പ്രസിൽനിന്നും രാജ്യത്തെ പ്രധാന ഭാഷകളിലുമുള്ള മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചുവരുന്നു. ജയാ ദയാൽ ഗോയങ്ക, ഗ്യാൻശ്യാംദാസ് ജലാൻ എന്നിവരാണ് എന്നിവരാണ് ഗീത പ്രസിന്റെ സ്ഥാപകർ. ഭഗവത്ഗീതയുടെ 410 മില്യണിലേറെ  കോപ്പികൾ  ഗീത പ്രസ് വഴി പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഗീത പ്രസ് ഇന്നൊരു മ്യൂസിയമായി സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ആദ്യമായി അച്ചടിതുടങ്ങിയ പ്രസ്സും അനേകം കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളും താളിയോലകളും വിവിധ ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങളുടെ കോപ്പികളുമെല്ലാം ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[ഭഗവദ്ഗീത]]യുടെ 100-ലധികം വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ 3,500-ലധികം കൈയെഴുത്തുപ്രതികൾ ഗീത പ്രസ് ആർക്കൈവുകളിൽ ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/magazine/cover-story/story/20071231-holy-word-734878-2007-12-20|title=Holy word|access-date=2022-07-22|last=December 20|first=Sheokesh Mishra|last2=December 31|first2=2007 ISSUE DATE:|language=en|last3=December 29|first3=2007UPDATED:|last4=Ist|first4=2007 13:02}}&lt;/ref&gt; പഴയ പ്രസിനോടുചേർന്നുള്ള ആധുനിക കെട്ടിടത്തിൽ ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ വില്പനസ്‌റ്റാളും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. മലയാളമുൾപ്പെടെ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ അക്ഷയഖനിയാണിത്.  കേന്ദ്ര ഗവ. സഹായമുള്ളതിനാൽ  കുറഞ്ഞവിലയ്ക്ക് ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പടുന്നതിന് ഗീത പ്രസിനു കഴിയുന്നുണ്ട്.

==വിവരണം==
ഹിന്ദു മതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളുടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസാധകരും വിതരണക്കാരുമാണ് ഗീത പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Gita-Press|title=Gita Press {{!}} Hindu publishing organization {{!}} Britannica|access-date=2022-07-22|language=en}}&lt;/ref&gt; 1923 ഏപ്രിൽ 29-ന് ഗൊരഖ്പൂർ പട്ടണത്തിൽ ജയദയാൽ ഗോയന്ദ്കയുടെ (1885–1965) മാർഗനിർദേശപ്രകാരം സാമൂഹ്യ സേവകരായ ബിസിനസുകാർ സ്ഥാപിച്ചതാണ് ഈ പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദു സംഘടനകൾ]]</text>
      <sha1>3xq4c7shprh1til0hrzwbfokbd33v41</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759216</id>
      <parentid>3759215</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:57:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4746" xml:space="preserve">{{Infobox publisher
| name  = ഗീത പ്രസ്
| image = 
| image_size = 
| image_caption = 
| parent = 
| status = 
| founded = {{Start date and years ago|df=yes|p=y|1923|4|29}}
| founder = Jay Dayal Goyanka,
Ghanshyam Das Jalan
| successor = 
| country = [[ഇന്ത്യ]]
| headquarters = [[Gorakhpur| ഗൊരക്പൂർ]], [[ഉത്തർ പ്രദേശ്]]
| distribution = [[World|ലോകം മുഴുവൻ]]
| keypeople = 
| publications = ''Hindu Religious Books and Kalyan Masik''
| topics = ഹിന്ദുമതം
| genre = 
| imprints = 
| revenue = 
| numemployees = 350 
| nasdaq = 
| url = *{{url|https://www.gitapress.org/}}(Official website)
*{{url|https://gitapressbookshop.in/}}(Online store)
}}
ഹിന്ദു മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ മാത്രം അച്ചടിച്ച് വിതരണം ചെയ്യുന്ന പ്രസാധകരാണ് '''ഗീത പ്രസ്'''. ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഗോരഖ്‌പൂരിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.  1923 ൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച ഈ  പ്രസിൽനിന്നും രാജ്യത്തെ പ്രധാന ഭാഷകളിലുമുള്ള മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചുവരുന്നു. ജയാ ദയാൽ ഗോയങ്ക, ഗ്യാൻശ്യാംദാസ് ജലാൻ എന്നിവരാണ് എന്നിവരാണ് ഗീത പ്രസിന്റെ സ്ഥാപകർ. ഭഗവത്ഗീതയുടെ 410 മില്യണിലേറെ  കോപ്പികൾ  ഗീത പ്രസ് വഴി പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഗീത പ്രസ് ഇന്നൊരു മ്യൂസിയമായി സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ആദ്യമായി അച്ചടിതുടങ്ങിയ പ്രസ്സും അനേകം കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളും താളിയോലകളും വിവിധ ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങളുടെ കോപ്പികളുമെല്ലാം ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[ഭഗവദ്ഗീത]]യുടെ 100-ലധികം വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ 3,500-ലധികം കൈയെഴുത്തുപ്രതികൾ ഗീത പ്രസ് ആർക്കൈവുകളിൽ ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/magazine/cover-story/story/20071231-holy-word-734878-2007-12-20|title=Holy word|access-date=2022-07-22 |first=Sheokesh|last=Mishra|language=en}}&lt;/ref&gt; പഴയ പ്രസിനോടുചേർന്നുള്ള ആധുനിക കെട്ടിടത്തിൽ ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ വില്പനസ്‌റ്റാളും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. മലയാളമുൾപ്പെടെ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ അക്ഷയഖനിയാണിത്.  കേന്ദ്ര ഗവ. സഹായമുള്ളതിനാൽ  കുറഞ്ഞവിലയ്ക്ക് ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പടുന്നതിന് ഗീത പ്രസിനു കഴിയുന്നുണ്ട്.

==വിവരണം==
ഹിന്ദു മതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളുടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസാധകരും വിതരണക്കാരുമാണ് ഗീത പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Gita-Press|title=Gita Press {{!}} Hindu publishing organization {{!}} Britannica|access-date=2022-07-22|language=en}}&lt;/ref&gt; 1923 ഏപ്രിൽ 29-ന് ഗൊരഖ്പൂർ പട്ടണത്തിൽ ജയദയാൽ ഗോയന്ദ്കയുടെ (1885–1965) മാർഗനിർദേശപ്രകാരം സാമൂഹ്യ സേവകരായ ബിസിനസുകാർ സ്ഥാപിച്ചതാണ് ഈ പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദു സംഘടനകൾ]]</text>
      <sha1>roz1tz6c0ax3cy5kfr8enut355y0axp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759217</id>
      <parentid>3759216</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T07:59:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>#wpwp</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4815" xml:space="preserve">{{Infobox publisher
| name  = ഗീത പ്രസ്
| image = Gita Press, Gorakhpur.gif
| image_size = 
| image_caption = ഗീത പ്രസ് ഗേറ്റ്
| parent = 
| status = 
| founded = {{Start date and years ago|df=yes|p=y|1923|4|29}}
| founder = Jay Dayal Goyanka,
Ghanshyam Das Jalan
| successor = 
| country = [[ഇന്ത്യ]]
| headquarters = [[Gorakhpur| ഗൊരക്പൂർ]], [[ഉത്തർ പ്രദേശ്]]
| distribution = [[World|ലോകം മുഴുവൻ]]
| keypeople = 
| publications = ''Hindu Religious Books and Kalyan Masik''
| topics = ഹിന്ദുമതം
| genre = 
| imprints = 
| revenue = 
| numemployees = 350 
| nasdaq = 
| url = *{{url|https://www.gitapress.org/}}(Official website)
*{{url|https://gitapressbookshop.in/}}(Online store)
}}
ഹിന്ദു മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ മാത്രം അച്ചടിച്ച് വിതരണം ചെയ്യുന്ന പ്രസാധകരാണ് '''ഗീത പ്രസ്'''. ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഗോരഖ്‌പൂരിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.  1923 ൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച ഈ  പ്രസിൽനിന്നും രാജ്യത്തെ പ്രധാന ഭാഷകളിലുമുള്ള മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചുവരുന്നു. ജയാ ദയാൽ ഗോയങ്ക, ഗ്യാൻശ്യാംദാസ് ജലാൻ എന്നിവരാണ് എന്നിവരാണ് ഗീത പ്രസിന്റെ സ്ഥാപകർ. ഭഗവത്ഗീതയുടെ 410 മില്യണിലേറെ  കോപ്പികൾ  ഗീത പ്രസ് വഴി പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഗീത പ്രസ് ഇന്നൊരു മ്യൂസിയമായി സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ആദ്യമായി അച്ചടിതുടങ്ങിയ പ്രസ്സും അനേകം കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളും താളിയോലകളും വിവിധ ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങളുടെ കോപ്പികളുമെല്ലാം ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[ഭഗവദ്ഗീത]]യുടെ 100-ലധികം വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ 3,500-ലധികം കൈയെഴുത്തുപ്രതികൾ ഗീത പ്രസ് ആർക്കൈവുകളിൽ ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/magazine/cover-story/story/20071231-holy-word-734878-2007-12-20|title=Holy word|access-date=2022-07-22 |first=Sheokesh|last=Mishra|language=en}}&lt;/ref&gt; പഴയ പ്രസിനോടുചേർന്നുള്ള ആധുനിക കെട്ടിടത്തിൽ ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ വില്പനസ്‌റ്റാളും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. മലയാളമുൾപ്പെടെ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ അക്ഷയഖനിയാണിത്.  കേന്ദ്ര ഗവ. സഹായമുള്ളതിനാൽ  കുറഞ്ഞവിലയ്ക്ക് ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പടുന്നതിന് ഗീത പ്രസിനു കഴിയുന്നുണ്ട്.

==വിവരണം==
ഹിന്ദു മതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളുടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസാധകരും വിതരണക്കാരുമാണ് ഗീത പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Gita-Press|title=Gita Press {{!}} Hindu publishing organization {{!}} Britannica|access-date=2022-07-22|language=en}}&lt;/ref&gt; 1923 ഏപ്രിൽ 29-ന് ഗൊരഖ്പൂർ പട്ടണത്തിൽ ജയദയാൽ ഗോയന്ദ്കയുടെ (1885–1965) മാർഗനിർദേശപ്രകാരം സാമൂഹ്യ സേവകരായ ബിസിനസുകാർ സ്ഥാപിച്ചതാണ് ഈ പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദു സംഘടനകൾ]]</text>
      <sha1>hxfgws1c3mf48i9qowdhk97phi8w546</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759218</id>
      <parentid>3759217</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T08:01:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4813" xml:space="preserve">{{Infobox publisher
| name  = ഗീത പ്രസ്
| image = 
| image_size = 
| image_caption = 
| parent = 
| status = 
| founded = {{Start date and years ago|df=yes|p=y|1923|4|29}}
| founder = Jay Dayal Goyanka,
Ghanshyam Das Jalan
| successor = 
| country = [[ഇന്ത്യ]]
| headquarters = [[Gorakhpur| ഗൊരക്പൂർ]], [[ഉത്തർ പ്രദേശ്]]
| distribution = [[World|ലോകം മുഴുവൻ]]
| keypeople = 
| publications = ''Hindu Religious Books and Kalyan Masik''
| topics = ഹിന്ദുമതം
| genre = 
| imprints = 
| revenue = 
| numemployees = 350 
| nasdaq = 
| url = *{{url|https://www.gitapress.org/}}(Official website)
*{{url|https://gitapressbookshop.in/}}(Online store)
}}
[[File:Gita Press, Gorakhpur.gif|thumb|ഗീത പ്രസ്]]
ഹിന്ദു മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ മാത്രം അച്ചടിച്ച് വിതരണം ചെയ്യുന്ന പ്രസാധകരാണ് '''ഗീത പ്രസ്'''. ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഗോരഖ്‌പൂരിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.  1923 ൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച ഈ  പ്രസിൽനിന്നും രാജ്യത്തെ പ്രധാന ഭാഷകളിലുമുള്ള മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചുവരുന്നു. ജയാ ദയാൽ ഗോയങ്ക, ഗ്യാൻശ്യാംദാസ് ജലാൻ എന്നിവരാണ് എന്നിവരാണ് ഗീത പ്രസിന്റെ സ്ഥാപകർ. ഭഗവത്ഗീതയുടെ 410 മില്യണിലേറെ  കോപ്പികൾ  ഗീത പ്രസ് വഴി പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഗീത പ്രസ് ഇന്നൊരു മ്യൂസിയമായി സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ആദ്യമായി അച്ചടിതുടങ്ങിയ പ്രസ്സും അനേകം കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളും താളിയോലകളും വിവിധ ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങളുടെ കോപ്പികളുമെല്ലാം ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[ഭഗവദ്ഗീത]]യുടെ 100-ലധികം വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ 3,500-ലധികം കൈയെഴുത്തുപ്രതികൾ ഗീത പ്രസ് ആർക്കൈവുകളിൽ ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/magazine/cover-story/story/20071231-holy-word-734878-2007-12-20|title=Holy word|access-date=2022-07-22 |first=Sheokesh|last=Mishra|language=en}}&lt;/ref&gt; പഴയ പ്രസിനോടുചേർന്നുള്ള ആധുനിക കെട്ടിടത്തിൽ ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ വില്പനസ്‌റ്റാളും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. മലയാളമുൾപ്പെടെ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ അക്ഷയഖനിയാണിത്.  കേന്ദ്ര ഗവ. സഹായമുള്ളതിനാൽ  കുറഞ്ഞവിലയ്ക്ക് ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പടുന്നതിന് ഗീത പ്രസിനു കഴിയുന്നുണ്ട്.

==വിവരണം==
ഹിന്ദു മതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളുടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസാധകരും വിതരണക്കാരുമാണ് ഗീത പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Gita-Press|title=Gita Press {{!}} Hindu publishing organization {{!}} Britannica|access-date=2022-07-22|language=en}}&lt;/ref&gt; 1923 ഏപ്രിൽ 29-ന് ഗൊരഖ്പൂർ പട്ടണത്തിൽ ജയദയാൽ ഗോയന്ദ്കയുടെ (1885–1965) മാർഗനിർദേശപ്രകാരം സാമൂഹ്യ സേവകരായ ബിസിനസുകാർ സ്ഥാപിച്ചതാണ് ഈ പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദു സംഘടനകൾ]]</text>
      <sha1>00ugvzlt5h3lamk2po4dsgvxi9rjicm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759219</id>
      <parentid>3759218</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T08:07:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5300" xml:space="preserve">{{Infobox publisher
| name  = ഗീത പ്രസ്
| image = 
| image_size = 
| image_caption = 
| parent = 
| status = 
| founded = {{Start date and years ago|df=yes|p=y|1923|4|29}}
| founder = Jay Dayal Goyanka,
Ghanshyam Das Jalan
| successor = 
| country = [[ഇന്ത്യ]]
| headquarters = [[Gorakhpur| ഗൊരക്പൂർ]], [[ഉത്തർ പ്രദേശ്]]
| distribution = [[World|ലോകം മുഴുവൻ]]
| keypeople = 
| publications = ''Hindu Religious Books and Kalyan Masik''
| topics = ഹിന്ദുമതം
| genre = 
| imprints = 
| revenue = 
| numemployees = 350 
| nasdaq = 
| url = *{{url|https://www.gitapress.org/}}(Official website)
*{{url|https://gitapressbookshop.in/}}(Online store)
}}
[[File:Gita Press, Gorakhpur.gif|thumb|ഗീത പ്രസ്]]
ഹിന്ദു മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ മാത്രം അച്ചടിച്ച് വിതരണം ചെയ്യുന്ന പ്രസാധകരാണ് '''ഗീത പ്രസ്'''. ഉത്തർപ്രദേശിലെ ഗോരഖ്‌പൂരിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.  1923 ൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ച ഈ  പ്രസിൽനിന്നും രാജ്യത്തെ പ്രധാന ഭാഷകളിലുമുള്ള മതഗ്രന്ഥങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചുവരുന്നു. ജയാ ദയാൽ ഗോയങ്ക, ഗ്യാൻശ്യാംദാസ് ജലാൻ എന്നിവരാണ് എന്നിവരാണ് ഗീത പ്രസിന്റെ സ്ഥാപകർ. ഭഗവത്ഗീതയുടെ 410 മില്യണിലേറെ  കോപ്പികൾ  ഗീത പ്രസ് വഴി പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഗീത പ്രസ് ഇന്നൊരു മ്യൂസിയമായി സംരക്ഷിച്ചുവരുന്നു. ആദ്യമായി അച്ചടിതുടങ്ങിയ പ്രസ്സും അനേകം കയ്യെഴുത്തുപ്രതികളും താളിയോലകളും വിവിധ ഭാഷകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങളുടെ കോപ്പികളുമെല്ലാം ഇവിടെ പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[ഭഗവദ്ഗീത]]യുടെ 100-ലധികം വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ 3,500-ലധികം കൈയെഴുത്തുപ്രതികൾ ഗീത പ്രസ് ആർക്കൈവുകളിൽ ഉണ്ട്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/magazine/cover-story/story/20071231-holy-word-734878-2007-12-20|title=Holy word|access-date=2022-07-22 |first=Sheokesh|last=Mishra|language=en}}&lt;/ref&gt; പഴയ പ്രസിനോടുചേർന്നുള്ള ആധുനിക കെട്ടിടത്തിൽ ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ വില്പനസ്‌റ്റാളും സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. മലയാളമുൾപ്പെടെ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ അക്ഷയഖനിയാണിത്.  കേന്ദ്ര ഗവ. സഹായമുള്ളതിനാൽ  കുറഞ്ഞവിലയ്ക്ക് ഹിന്ദുമതഗ്രന്ഥങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പടുന്നതിന് ഗീത പ്രസിനു കഴിയുന്നുണ്ട്.

==ചരിത്രം==
1923 ഏപ്രിൽ 29-ന് ഗൊരഖ്പൂർ പട്ടണത്തിൽ ജയദയാൽ ഗോയന്ദ്കയുടെ (1885–1965) മാർഗനിർദേശപ്രകാരം സാമൂഹ്യ സേവകരായ ബിസിനസുകാർ സ്ഥാപിച്ചതാണ് ഈ പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ആദ്യം ചെറിയൊരു വാടകമുറിയിൽ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന പ്രസ് ഇപ്പോഴുള്ള സ്ഥലത്തേക്ക് മാറ്റി സ്ഥാപിച്ചത് 1955 ലാണ്.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://malayalam.nativeplanet.com/gorakhpur/attractions/gita-press/|title=ഗീത പ്രസ്, Gorakhpur|access-date=2022-07-22|language=ml}}&lt;/ref&gt;

==വിവരണം==
ഹിന്ദു മതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളുടെ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രസാധകരും വിതരണക്കാരുമാണ് ഗീത പ്രസ്.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Gita-Press|title=Gita Press {{!}} Hindu publishing organization {{!}} Britannica|access-date=2022-07-22|language=en}}&lt;/ref&gt;

==അവലംബം==
{{Reflist}}

[[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദു സംഘടനകൾ]]</text>
      <sha1>dpqcwv22pxg1l1q1uoefmj1xc7odqty</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:.polishcatsmybeloved</title>
    <ns>3</ns>
    <id>574001</id>
    <revision>
      <id>3759204</id>
      <timestamp>2022-07-22T04:33:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6850" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: .polishcatsmybeloved | .polishcatsmybeloved | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 04:33, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>r013o2wivxmvd9zvtmf3yjg3gt19omp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Goutham Gopalakrishnan</title>
    <ns>3</ns>
    <id>574002</id>
    <revision>
      <id>3759205</id>
      <timestamp>2022-07-22T04:37:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6854" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Goutham Gopalakrishnan | Goutham Gopalakrishnan | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 04:37, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>pzkxjr0g4erkzjpdn7nntztmcsuzr5t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Somitmathew</title>
    <ns>3</ns>
    <id>574003</id>
    <revision>
      <id>3759206</id>
      <timestamp>2022-07-22T05:05:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6832" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Somitmathew | Somitmathew | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 05:05, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>9o89drbr3c3hli9t4vybox5r9y57ex0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Rrasrirama</title>
    <ns>3</ns>
    <id>574004</id>
    <revision>
      <id>3759207</id>
      <timestamp>2022-07-22T05:37:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6830" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Rrasrirama | Rrasrirama | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 05:37, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>6kxhmxkt6otk7h7mxwfug3erght1lcy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Kishor pendepu</title>
    <ns>3</ns>
    <id>574005</id>
    <revision>
      <id>3759209</id>
      <timestamp>2022-07-22T06:21:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6838" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Kishor pendepu | Kishor pendepu | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 06:21, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>eqnfse4p8uryojh0cssszyfxw7ftos8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സംവാദം:ദ്രൗപദി മുർമു</title>
    <ns>1</ns>
    <id>574006</id>
    <revision>
      <id>3759220</id>
      <timestamp>2022-07-22T08:13:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>103.94.139.96</ip>
      </contributor>
      <comment>/* draupadhy murmu */ പുതിയ ഉപവിഭാഗം</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="186" xml:space="preserve">== draupadhy murmu ==

draupadhy murmu is 15 th president of india. [[പ്രത്യേകം:സംഭാവനകൾ/103.94.139.96|103.94.139.96]] 08:13, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>7ste0nw9w47yt7irwtibqbw83c6yzm4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759221</id>
      <parentid>3759220</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T08:23:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>103.94.139.96</ip>
      </contributor>
      <comment>/* draupadhy murmu */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4254" xml:space="preserve">== draupadhy murmu ==

Droupadi Murmu (born 20 June 1958) is an Indian politician who is the president-elect of India. She is a member of the BJP.[1] She is the first-ever person belonging to a Scheduled Tribe (ST) community to be elected as the President of India. Murmu is the first person from Odisha and only the second woman after Pratibha Patil to occupy this post. She is the youngest and first individual to have been born after India's independence in 1947, elected to this post.[2] Prior to her presidency she served as the ninth Governor of Jharkhand between 2015 and 2021, and held various portfolios in the cabinet of Government of Odisha between 2000 to 2004.[3] Before entering politics, she worked as a junior assistant in the State Irrigation and Power Department from 1979 to 1983, and then as a teacher at Sri Aurobindo Integral Education Centre at Rairangpur till 1997.

Personal life=

Droupadi Murmu was born in a Santali family on June 20, 1958, in Baidaposi area of Rairangpur from Mayurbhanj district in Odisha, to Biranchi Narayan Tudu.[5][6] Both her father and grandfather were elected as sarpanch under the Panchayati Raj system.[7]. Murmu is an arts graduate of Rama Devi Women's College.[8]. She married Shyam Charan Murmu, a banker, who died in 2014. The couple had two sons, both of whom are dead, and a daughter, Itishri Murmu. She lost her husband, two sons, mother, and a brother in a span of 7 years, from 2009 to 2015. [9][10] Murmu spiritually associates herself with the Brahma Kumaris

Teaching career=

Murmu started out as a school teacher before entering state politics. She worked as an assistant professor at the Shri Aurobindo Integral Education and Research Institute, Rairangpur and junior assistant at irrigation department Government of Odisha.

Political career=

Droupadi Murmu is a tribal leader from Rairangpur in the Mayurbhanj district in Odisha. She joined the BJP in 1997 and was elected as the councilor of the Rairangpur Nagar Panchayat. She became the Chairperson of Rairangpur Nagar Panchayat in 2000. She also served as National Vice-President of BJP ST Morcha. During the BJP and BJD coalition government in Odisha, she was the Minister of State with Independent Charge for Commerce and Transportation from March 6, 2000, to August 6, 2002, and Fisheries and Animal Resources Development from August 6, 2002, to May 16, 2004

Governor of Jharkhand=

Murmu with Vice President M. Venkaiah Naidu in New Delhi in 2017
Murmu took oath as the Governor of Jharkhand on 18 May 2015, becoming the first woman Governor of Jharkhand.[14] The BJP was in power in the Jharkhand Government for most of the six-year tenure as a governor. BJP was in power in the Union Government throughout her tenure.[15]. Ratan Tirkey, a former BJP politician, said that Murmu had not done enough to make sure that the self-governance rights granted to tribal communities were properly implemented. These rights were granted under the Fifth Schedule and the Panchayats (Extension to Scheduled Areas) Act, 1996 or PESA. Tirkey said, &quot;Despite several requests, the then governor never exercised her powers to implement the Fifth Schedule provisions and Pesa in letter and spirit&quot;.

2022 presidential campaign=

In June 2022, the BJP nominated Murmu as the NDA's candidate for President of India for the 2022 election the following month. As of Now, she is elected as the President of India and will assume office on 25 July 2022. She will be the first tribal politician and second woman to be elected president. Yashwant Sinha, was nominated as the candidate for President by the opposition parties.[18]. During her election campaign, Murmu visited various states seeking support for her candidature. Several opposition parties like JMM, BSP, SS among others had announced support for her candidature prior to polling.[19][20]. On 21 July 2022, Murmu secured a comfortable majority in the 2022 Presidential election defeating common opposition candidate Yashwant Sinha with 676,803 electoral votes (64.03% of total) in 21 of the 28 states (including in the union territory of Puducherry) to become the 15th President of India.[21]. She will take oath of office on the Central Hall of Parliament by the CJI, Mr. NV Ramana</text>
      <sha1>3nfisnf4nsa6z73yimqmcdnn7u71p1q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759222</id>
      <parentid>3759221</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T08:24:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>103.94.139.96</ip>
      </contributor>
      <comment>/* draupadhy murmu */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4284" xml:space="preserve">edited by Muhammed Sanah MT

 == draupadhy murmu ==

Droupadi Murmu (born 20 June 1958) is an Indian politician who is the president-elect of India. She is a member of the BJP.[1] She is the first-ever person belonging to a Scheduled Tribe (ST) community to be elected as the President of India. Murmu is the first person from Odisha and only the second woman after Pratibha Patil to occupy this post. She is the youngest and first individual to have been born after India's independence in 1947, elected to this post.[2] Prior to her presidency she served as the ninth Governor of Jharkhand between 2015 and 2021, and held various portfolios in the cabinet of Government of Odisha between 2000 to 2004.[3] Before entering politics, she worked as a junior assistant in the State Irrigation and Power Department from 1979 to 1983, and then as a teacher at Sri Aurobindo Integral Education Centre at Rairangpur till 1997.

Personal life=

Droupadi Murmu was born in a Santali family on June 20, 1958, in Baidaposi area of Rairangpur from Mayurbhanj district in Odisha, to Biranchi Narayan Tudu.[5][6] Both her father and grandfather were elected as sarpanch under the Panchayati Raj system.[7]. Murmu is an arts graduate of Rama Devi Women's College.[8]. She married Shyam Charan Murmu, a banker, who died in 2014. The couple had two sons, both of whom are dead, and a daughter, Itishri Murmu. She lost her husband, two sons, mother, and a brother in a span of 7 years, from 2009 to 2015. [9][10] Murmu spiritually associates herself with the Brahma Kumaris

Teaching career=

Murmu started out as a school teacher before entering state politics. She worked as an assistant professor at the Shri Aurobindo Integral Education and Research Institute, Rairangpur and junior assistant at irrigation department Government of Odisha.

Political career=

Droupadi Murmu is a tribal leader from Rairangpur in the Mayurbhanj district in Odisha. She joined the BJP in 1997 and was elected as the councilor of the Rairangpur Nagar Panchayat. She became the Chairperson of Rairangpur Nagar Panchayat in 2000. She also served as National Vice-President of BJP ST Morcha. During the BJP and BJD coalition government in Odisha, she was the Minister of State with Independent Charge for Commerce and Transportation from March 6, 2000, to August 6, 2002, and Fisheries and Animal Resources Development from August 6, 2002, to May 16, 2004

Governor of Jharkhand=

Murmu with Vice President M. Venkaiah Naidu in New Delhi in 2017
Murmu took oath as the Governor of Jharkhand on 18 May 2015, becoming the first woman Governor of Jharkhand.[14] The BJP was in power in the Jharkhand Government for most of the six-year tenure as a governor. BJP was in power in the Union Government throughout her tenure.[15]. Ratan Tirkey, a former BJP politician, said that Murmu had not done enough to make sure that the self-governance rights granted to tribal communities were properly implemented. These rights were granted under the Fifth Schedule and the Panchayats (Extension to Scheduled Areas) Act, 1996 or PESA. Tirkey said, &quot;Despite several requests, the then governor never exercised her powers to implement the Fifth Schedule provisions and Pesa in letter and spirit&quot;.

2022 presidential campaign=

In June 2022, the BJP nominated Murmu as the NDA's candidate for President of India for the 2022 election the following month. As of Now, she is elected as the President of India and will assume office on 25 July 2022. She will be the first tribal politician and second woman to be elected president. Yashwant Sinha, was nominated as the candidate for President by the opposition parties.[18]. During her election campaign, Murmu visited various states seeking support for her candidature. Several opposition parties like JMM, BSP, SS among others had announced support for her candidature prior to polling.[19][20]. On 21 July 2022, Murmu secured a comfortable majority in the 2022 Presidential election defeating common opposition candidate Yashwant Sinha with 676,803 electoral votes (64.03% of total) in 21 of the 28 states (including in the union territory of Puducherry) to become the 15th President of India.[21]. She will take oath of office on the Central Hall of Parliament by the CJI, Mr. NV Ramana</text>
      <sha1>fsn49bb8kkkyo6ox03fgshq7zmvk3q2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759246</id>
      <parentid>3759222</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:47:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>[[Special:Contributions/103.94.139.96|103.94.139.96]] ([[User talk:103.94.139.96|സംവാദം]]) ചെയ്ത നാൾപ്പതിപ്പ് 3759221 നീക്കം ചെയ്യുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="216" xml:space="preserve">edited by Muhammed Sanah MT

 == draupadhy murmu ==

draupadhy murmu is 15 th president of india. [[പ്രത്യേകം:സംഭാവനകൾ/103.94.139.96|103.94.139.96]] 08:13, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>93wfmbj0jc8p8adtat9v6g9esoa6tm2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759247</id>
      <parentid>3759246</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T09:48:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <comment>താൾ ശൂന്യമാക്കി</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Arjun rkv</title>
    <ns>3</ns>
    <id>574007</id>
    <revision>
      <id>3759224</id>
      <timestamp>2022-07-22T08:38:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6828" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Arjun rkv | Arjun rkv | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 08:38, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>2d3xmh6ogyy8lw7iovtcyr9qgeeci16</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>കുവൈറ്റ്‌</title>
    <ns>0</ns>
    <id>574008</id>
    <redirect title="കുവൈറ്റ്" />
    <revision>
      <id>3759226</id>
      <timestamp>2022-07-22T08:59:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[കുവൈറ്റ്‌]] എന്ന താൾ [[കുവൈറ്റ്]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="69" xml:space="preserve">#തിരിച്ചുവിടുക [[കുവൈറ്റ്]]</text>
      <sha1>g9w1p8fvukz4n4dgbtf991rlanby9x8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സംവാദം:കുവൈറ്റ്‌</title>
    <ns>1</ns>
    <id>574009</id>
    <redirect title="സംവാദം:കുവൈറ്റ്" />
    <revision>
      <id>3759228</id>
      <timestamp>2022-07-22T08:59:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[സംവാദം:കുവൈറ്റ്‌]] എന്ന താൾ [[സംവാദം:കുവൈറ്റ്]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="88" xml:space="preserve">#തിരിച്ചുവിടുക [[സംവാദം:കുവൈറ്റ്]]</text>
      <sha1>9gqgmxtzmp57esp53ouzled8spx08cd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>മൈക്രോനേഷ്യ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>574010</id>
    <redirect title="ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ" />
    <revision>
      <id>3759230</id>
      <timestamp>2022-07-22T09:03:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[മൈക്രോനേഷ്യ]] എന്ന താൾ [[ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="156" xml:space="preserve">#തിരിച്ചുവിടുക [[ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ]]</text>
      <sha1>0mbdr8qlnztp5o29uq4h7hzf72ede3b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സംവാദം:മൈക്രോനേഷ്യ</title>
    <ns>1</ns>
    <id>574011</id>
    <redirect title="സംവാദം:ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ" />
    <revision>
      <id>3759232</id>
      <timestamp>2022-07-22T09:03:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[സംവാദം:മൈക്രോനേഷ്യ]] എന്ന താൾ [[സംവാദം:ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="175" xml:space="preserve">#തിരിച്ചുവിടുക [[സംവാദം:ഫെഡറേറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഓഫ് മൈക്രോനേഷ്യ]]</text>
      <sha1>21dbb1ni89wchpl569umfch94puj1eq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സ് നീവസ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>574012</id>
    <redirect title="സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്" />
    <revision>
      <id>3759235</id>
      <timestamp>2022-07-22T09:10:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സ് നീവസ്]] എന്ന താൾ [[സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="123" xml:space="preserve">#തിരിച്ചുവിടുക [[സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്]]</text>
      <sha1>0edfmanp902qy5dvrr03ksud127geym</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>സംവാദം:സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സ് നീവസ്</title>
    <ns>1</ns>
    <id>574013</id>
    <redirect title="സംവാദം:സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്" />
    <revision>
      <id>3759237</id>
      <timestamp>2022-07-22T09:10:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ajeeshkumar4u</username>
        <id>108239</id>
      </contributor>
      <comment>Ajeeshkumar4u എന്ന ഉപയോക്താവ് [[സംവാദം:സെയ്ന്റ് കിറ്റ്സ് നീവസ്]] എന്ന താൾ [[സംവാദം:സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്]] എന്നാക്കി മാറ്റിയിരിക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="142" xml:space="preserve">#തിരിച്ചുവിടുക [[സംവാദം:സെന്റ് കിറ്റ്‌സ് ആൻഡ് നെവിസ്]]</text>
      <sha1>6m6zlyf231rfbafitzkc4ww0n6fvaao</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adam Harangozó (NIHR WiR)</title>
    <ns>3</ns>
    <id>574014</id>
    <revision>
      <id>3759244</id>
      <timestamp>2022-07-22T09:46:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>സ്വാഗതസംഘം</username>
        <id>39256</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6862" xml:space="preserve">'''നമസ്കാരം  {{#if: Adam Harangozó (NIHR WiR) | Adam Harangozó (NIHR WiR) | {{BASEPAGENAME}} }} !''', 

[[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു.
[[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]]
* [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]]
* [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]]
* [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]]
* [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]]
* [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]]
* [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]]
* [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]]

താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

[[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് &quot;ടിൽഡ&quot; (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''&lt;nowiki&gt;{{helpme}}&lt;/nowiki&gt;''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു.

വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.

ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്.

-- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 09:46, 22 ജൂലൈ 2022 (UTC)</text>
      <sha1>0tgo80lettdjrin2u02ub3uesuybsel</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>2022 ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ്</title>
    <ns>0</ns>
    <id>574015</id>
    <revision>
      <id>3759245</id>
      <timestamp>2022-07-22T09:46:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Abhilash k u 145</username>
        <id>162400</id>
      </contributor>
      <comment>2022 ലെ ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ്</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23700" xml:space="preserve">{{Infobox election
| election_name = 2022 ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ്
| turnout = 99.14% (1.85%{{gain}})
| country = ഇന്ത്യ
| type = പ്രസിഡൻഷ്യൽ
| ongoing = no
| previous_election = 2017 ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ്
| previous_year = 2017
| next_election = 2027 ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ്
| next_year = 2027
| election_date = {{Start date|2022|07|18|df=y}}
| image2 = Yashwant Sinha IMF.jpg
| nominee2 = യശ്വന്ത് സിൻഹ
| party2 = ഓൾ ഇന്ത്യ തൃണമൂൽ കോൺഗ്രസ്
| alliance2 = സംയുക്തപ്രതിപക്ഷം (ഇന്ത്യ)
| home_state2 = [[ബീഹാർ]]
| states_carried2 = 7 + [[Delhi|NCT]]
| electoral_vote2 = 380,177
| percentage2 = 34.99%
| image1 = Governor of Jharkhand Draupadi Murmu in December 2016.jpg
| nominee1 = [[ദ്രൗപതി മുർമു]]
| alliance1 = നാഷണൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് സഖ്യം (NDA)
| party1 = ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി
| home_state1 = [[ഒഡീഷ]]
| states_carried1 = '''21 + [[Puducherry (union territory)|PY]]'''
| electoral_vote1 = '''676,803'''
| percentage1 = '''65.01%'''
| map_image = File:2022 Indian presidential election Indian map.jpg
| map_size = 
| map_caption = &lt;!-- Title ---&gt;
| title = ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതി
| before_election = [[റാം നാഥ് കോവിന്ദ്]]
| before_party = BJP
| after_election = [[ദ്രൗപദി മുർമു]]
| after_party = BJP
| 1blank = Swing
| 1data1 = 1.62% {{decrease}}
| 1data2 = 1.62% {{increase}}
| posttitle = ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് ശേഷം
| image2_size = 72px
}}

2022 ലെ '''ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ്,''' 2022 ജൂലൈ 18 ന് 99.14% പോളിങ് നടന്നു. സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞ [[രാഷ്ട്രപതി]] [[റാം നാഥ് കോവിന്ദ്|രാംനാഥ് കോവിന്ദ്]] വീണ്ടും തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിച്ചില്ല.

തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ബിജെപി സ്ഥാനാർത്ഥി [[ദ്രൗപദി മുർമു|ദ്രൗപതി മുർമു]], പ്രതിപക്ഷ സ്ഥാനാർത്ഥി [[യശ്വന്ത് സിൻഹ|യശ്വന്ത് സിൻഹയെ]] 296,626 വോട്ടുകളുടെ ഭൂരിപക്ഷത്തിൽ പരാജയപ്പെടുത്തി. ഇന്ത്യയുടെ പ്രസിഡന്റാകുന്ന ആദ്യത്തെ ആദിവാസിയും രണ്ടാമത്തെ വനിതയുമാണ് മുർമു.

== തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഷെഡ്യൂൾ ==
1952 ലെ [[രാഷ്ട്രപതി|പ്രസിഡന്റ്]], വൈസ് പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നിയമത്തിലെ വകുപ്പ് (4) ന്റെ ഉപവകുപ്പ് (1) പ്രകാരം, ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിനുള്ള ഷെഡ്യൂൾ  ജൂൺ 9 ന് [[ഇന്ത്യൻ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ]] പ്രഖ്യാപിച്ചു.
{| class=&quot;wikitable&quot;
!No.
!'''സംഭവം'''
!'''തീയതി'''
!'''ദിവസം'''
|-
!1.
|തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷന്റെ വിജ്ഞാപനം പുറപ്പെടുവിച്ചു
|15 ജൂൺ 2022
| rowspan=&quot;2&quot; |ബുധനാഴ്ച
|-
!2.
|നോമിനേഷൻ സമർപ്പിക്കാനുള്ള അവസാന തീയതി
|29 ജൂൺ 2022
|-
!3.
|നോമിനേഷനുകളുടെ സൂക്ഷ്മപരിശോധനയ്ക്കുള്ള തീയതി
|30 ജൂൺ 2022
|വ്യാഴാഴ്ച
|-
!4.
|സ്ഥാനാർത്ഥിത്വം പിൻവലിക്കാനുള്ള അവസാന തീയതി
|2 ജൂലൈ 2022
|ശനിയാഴ്ച
|-
!5.
|വോട്ടെടുപ്പ് നടത്തേണ്ട തീയതി
|18 ജൂലൈ 2022
|തിങ്കളാഴ്ച
|-
!6.
|എണ്ണുന്ന തീയതി എടുക്കും
|18 ജൂലൈ 2022
|തിങ്കളാഴ്ച
|-
!7.
|വോട്ടെണ്ണൽ എണ്ണുന്ന അവസാന തീയതി
|21 ജൂലൈ 2022
|വ്യാഴാഴ്ച
|}

== ഇലക്ടറൽ കോളേജ് ==

=== ഇലക്ടറൽ കോളേജ് അംഗബലം ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; |സഭ
| bgcolor=&quot;{{party color|Bharatiya Janata Party}}&quot; |
| bgcolor=&quot;{{party color|Indian National Congress}}&quot; |
| bgcolor=&quot;#808080 &quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |ആകെ
|-
!എൻ.ഡി.എ
!യു.പി.എ
!മറ്റുള്ളവ
|-
![[ലോക്‌സഭ|ലോക്സഭ]]
|348 / 543 (64%)
|110 / 543 (20%)
|97 / 543 (18%)
|543
|-
![[രാജ്യസഭ]]
|113 / 233 (48%)
|50 / 233 (21%)
|74 / 233 (32%)
|228 (5 ഒഴിവുകൾ)
|-
!സംസ്ഥാന നിയമസഭകൾ
|1,768 / 4,123 (43%)
|1,033 / 4,123 (25%)
|1,225 / 4,123 (30%)
|4,026 (97 ഒഴിവ്)
|-
!ആകെ
|2,216 / 4,797 (46%)
|1,193 / 4,797 (25%)
|1,391 / 4,797 (29%)
!4,797
|}

=== ഇലക്ടറൽ കോളേജ് വോട്ട് മൂല്യ ഘടന ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; |സഭ
| bgcolor=&quot;{{party color|Bharatiya Janata Party}}&quot; |
| bgcolor=&quot;{{party color|Indian National Congress}}&quot; |
| bgcolor=&quot;#808080 &quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |ആകെ
|-
!എൻ.ഡി.എ
!യു.പി.എ
!മറ്റുള്ളവ
|-
!ലോക്സഭാ വോട്ടുകൾ
|235,200 / 380,100 (62%)
|77,000 / 380,100 (20%)
|67,900 / 380,100 (18%)
|'''380,100'''
|-
!രാജ്യസഭാ വോട്ടുകൾ
|72,800 / 159,600 (46%)
|37,100 / 159,600 (23%)
|49,700 / 159,600 (31%)
|'''159,600'''(ഒഴിവുള്ള 5 സീറ്റുകൾ ഒഴികെ)
|-
!സംസ്ഥാന അസംബ്ലി വോട്ടുകൾ
|219,347 / 542,291 (40%)
|145,384 / 542,291 (27%)
|177,528 / 542,291 (33%)
|'''542,291'''(ഒഴിവുള്ള 7 സീറ്റുകൾ ഒഴികെ)
|-
!ആകെ വോട്ടുകൾ
!527,347 / 1,081,991 (49%)
!259,484 / 1,081,991 (24%)
!295,128 / 1,081,991 (27%)
!1,081,991
|}

* ജമ്മു കശ്മീർ നിയമസഭ പിരിച്ചുവിട്ട് രാഷ്ട്രപതി ഭരണം ഏർപ്പെടുത്തി. ജമ്മു കശ്മീരിലെ 4 രാജ്യസഭാ സീറ്റുകളും 90 സംസ്ഥാന നിയമസഭാ സീറ്റുകളും ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുകയാണ്.
* [[ത്രിപുര|ത്രിപുരയിലെ]] ഏക രാജ്യസഭാ സീറ്റും ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുകയാണ്.
* വിവിധ സംസ്ഥാനങ്ങളിലായി (ഗുജറാത്തിലെ 4, മഹാരാഷ്ട്ര, ത്രിപുര, പശ്ചിമ ബംഗാൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ 1 വീതം) സംസ്ഥാന നിയമസഭകളുടെ 7 സീറ്റുകളും ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുകയാണ്.
* പുതുച്ചേരി നിയമസഭയിലെ 3 സീറ്റുകൾ ഗവർണർ നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യുന്നതിനാൽ രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വോട്ട് ചെയ്യാൻ അർഹതയില്ല.

== പാർട്ടി തിരിച്ചുള്ള വോട്ട് (പ്രൊജക്ഷൻ) ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! colspan=&quot;3&quot; |സഖ്യം
! colspan=&quot;2&quot; |പാർട്ടികൾ
!ലോക്‌സഭാ അംഗങ്ങൾ
!രാജ്യസഭാംഗങ്ങൾ
!സംസ്ഥാന നിയമസഭകളിലെ അംഗങ്ങൾ
! colspan=&quot;2&quot; |ആകെ
|-
! rowspan=&quot;54&quot; style=&quot;background-color:{{party color|Bharatiya Janata Party}}&quot; |
! rowspan=&quot;54&quot; |ബിജെപി സ്ഥാനാർത്ഥി
! rowspan=&quot;34&quot; |എൻ.ഡി.എ
!1
|'''ബി.ജെ.പി'''
|212100
|60900
|185036
|458036
|'''42.33%'''
|-
!2
|ജെഡിയു
|11200
|3500
|7901
|22601
|'''2.09%'''
|-
!3
|എഐഎഡിഎംകെ
|700
|2800
|11440
|14940
|'''1.38%'''
|-
!4
|AD(S)
|1400
|0
|2496
|3896
|'''0.36%'''
|-
!5
|ആർ.എൽ.ജെ.പി
|3500
|0
|0
|3500
|'''0.32%'''
|-
!6
|എ.ജി.പി
|0
|700
|1044
|1744
|'''0.16%'''
|-
!7
|എം.എൻ.എഫ്
|700
|700
|244
|1644
|'''0.15%'''
|-
!8
|പി.എം.കെ
|0
|700
|880
|1580
|'''0.15%'''
|-
!9
|എൻ.പി.എഫ്
|700
|700
|126
|1526
|'''0.14%'''
|-
!10
|യു.പി.പി.എൽ
|0
|700
|812
|1512
|'''0.14%'''
|-
!11
|എൻ.പി.പി
|700
|0
|549
|1249
|'''0.12%'''
|-
!12
|നിഷാദ്
|0
|0
|1248
|1248
|'''0.12%'''
|-
!13
|ജെ.ജെ.പി
|0
|0
|1120
|1120
|'''0.10%'''
|-
!14
|എൻ.ഡി.പി.പി
|700
|0
|378
|1078
|'''0.10%'''
|-
!15
|എ.ജെ.എസ്.യു
|700
|0
|352
|1052
|'''0.10%'''
|-
!16
|എസ്.കെ.എം
|700
|0
|133
|833
| rowspan=&quot;18&quot; |'''0.47%'''
|-
!17
|ആർപിഐ(എ)
|0
|700
|0
|700
|-
!18
|ടിഎംസി(എം)
|0
|700
|0
|700
|-
!19
|പന്നിത്തുട
|0
|0
|692
|692
|-
!20
|പി.ജെ.പി
|0
|0
|350
|350
|-
!21
|ബി.പി.എഫ്
|0
|0
|348
|348
|-
!22
|ഐ.പി.എഫ്.ടി
|0
|0
|182
|182
|-
!23
|പി.ബി.കെ
|0
|0
|176
|176
|-
!24
|ജെ.എസ്.എസ്
|0
|0
|175
|175
|-
!25
|ആർ.എസ്.പി
|0
|0
|175
|175
|-
!26
|AINRC
|0
|0
|160
|160
|-
!27
|ജെ.എസ്.പി
|0
|0
|159
|159
|-
!28
|യു.ഡി.പി
|0
|0
|136
|136
|-
!29
|എച്ച്.എൽ.പി
|0
|0
|112
|112
|-
!30
|PDF
|0
|0
|68
|68
|-
!31
|എം.ജി.പി
|0
|0
|40
|40
|-
!32
|കെ.പി.എ
|0
|0
|36
|36
|-
!33
|എച്ച്എസ്പിഡിപി
|0
|0
|34
|34
|-
!34
|സ്വതന്ത്രർ
|2100
|700
|4340
|7140
|'''0.66%'''
|-
! colspan=&quot;6&quot; |ആകെ എൻ.ഡി.എ
!528,942
!'''48.89%'''
|-
! rowspan=&quot;18&quot; |എൻ.ഡി.എ
!35
|YSRCP
|15400
|6300
|24009
|45709
|'''4.22%'''
|-
!36
|BJD
|8400
|6300
|16986
|31686
|'''2.93%'''
|-
!37
|ബിഎസ്പി
|7000
|700
|710
|8410
|'''0.78%'''
|-
!38
|എസ്എസ് (ഷിൻഡെ)
|0
|0
|7000
|7000
|'''0.65%'''
|-
!39
|ജെഎംഎം
|700
|700
|5280
|6680
|'''0.62%'''
|-
!40
|ജെഡി(എസ്)
|700
|700
|4496
|5896
|'''0.54%'''
|-
!41
|SAD
|1400
|0
|348
|1748
|'''0.16%'''
|-
!42
|ബി.വി.എ
|0
|0
|525
|525
|'''0.05'''
|-
!43
|എസ്.ഡി.എഫ്
|0
|700
|7
|707
|'''0.07'''
|-
!44
|LJP(RV)
|700
|0
|0
|700
|'''0.06'''
|-
!45
|JCC
|0
|0
|387
| rowspan=&quot;4&quot; |1153
| rowspan=&quot;4&quot; |'''0.11%'''
|-
!46
|എം.എൻ.എസ്
|0
|0
|175
|-
!47
|PWPI
|0
|0
|175
|-
!48
|ജെഡി(എൽ)
|0
|0
|416
|-
!49
|എസ്എസ് (ഉദ്ധവ്)
|13300
|2100
|2800
|18200
|'''1.68%'''
|-
!50
|എസ്.ബി.എസ്.പി
|0
|0
|1248
|1248
|'''0.12%'''
|-
!51
|ടി.ഡി.പി
|2100
|700
|3657
|6457
|'''0.60%'''
|-
!52
|ആർ.എൽ.പി
|700
|0
|387
|1087
|'''0.10%'''
|-
! colspan=&quot;6&quot; |എൻഡിഎ ഇതര പിന്തുണയുള്ള ബിജെപി സ്ഥാനാർത്ഥി
!137,206
!12.69%
|-
! colspan=&quot;8&quot; style=&quot;background-color:{{party color|Bharatiya Janata Party}}&quot; |ബിജെപി സ്ഥാനാർത്ഥിക്ക് ആകെ ലഭിച്ച വോട്ടുകൾ
!666,028
!61.56%
|-
! rowspan=&quot;40&quot; style=&quot;background-color:#008000 &quot; |
! rowspan=&quot;40&quot; |എതിർ സ്ഥാനാർത്ഥി (എഐടിസി )
!എ.ഐ.ടി.സി
!1
|'''എ.ഐ.ടി.സി'''
|16100
|9100
|33432
|58632
|'''5.42%'''
|-
! rowspan=&quot;17&quot; |യു.പി.എ
!2
|INC
|37100
|21700
|88578
|147378
|'''13.62%'''
|-
!3
|ഡിഎംകെ
|16800
|7000
|22096
|45896
|'''4.24%'''
|-
!4
|എൻ.സി.പി
|3500
|2800
|9919
|16219
|'''1.50%'''
|-
!5
|ഐ.യു.എം.എൽ
|2100
|1400
|2280
|5780
|'''0.53%'''
|-
!6
|ജെ.കെ.എൻ.സി
|2100
|0
|0
|2100
|'''0.19%'''
|-
!7
|വി.സി.കെ
|700
|0
|704
|1404
|'''0.13%'''
|-
!8
|എം.ഡി.എം.കെ
|0
|700
|704
|1404
|'''0.13%'''
|-
!9
|ആർ.എസ്.പി
|700
|0
|0
|700
| rowspan=&quot;9&quot; |'''0.20%'''
|-
!10
|എം.എം.കെ
|0
|0
|352
|352
|-
!11
|കെ.സി
|0
|0
|304
|304
|-
!12
|കെ.എം.ഡി.കെ
|0
|0
|176
|176
|-
!13
|ടി.വി.കെ
|0
|0
|176
|176
|-
!14
|കെ.സി.(ജെ)
|0
|0
|152
|152
|-
!15
|എൻ.സി.കെ
|0
|0
|152
|152
|-
!16
|ആർഎംപിഐ
|0
|0
|152
|152
|-
!17
|ജി.എഫ്.പി
|0
|0
|20
|20
|-
!18
|സ്വതന്ത്രർ
|0
|700
|2264
|2964
|'''0.27%'''
|-
! colspan=&quot;6&quot; |യുപിഎ + എഐടിസിയുടെ ആകെത്തുക
!283,961
!'''26.23%'''
|-
! rowspan=&quot;3&quot; |SP+
!19
|എസ്.പി
|2100
|2100
|23438
|27638
|'''2.55%'''
|-
!20
|ആർഎൽഡി
|0
|700
|1793
|2493
|'''0.23%'''
|-
!21
|സ്വതന്ത്രർ
|0
|700
|0
|700
|'''0.06%'''
|-
! rowspan=&quot;10&quot; |ഇടത്
!22
|സി.പി.ഐ.എം.
|2100
|3500
|11086
|16686
|'''1.54%'''
|-
!23
|സി.പി.ഐ
|1400
|1400
|3457
|6257
|'''0.58%'''
|-
!24
|സിപിഐ (എംഎൽ) എൽ
|0
|0
|2252
|2252
|'''0.21%'''
|-
!25
|കെ.സി.(എം)
|700
|700
|760
|2160
|'''0.20%'''
|-
!26
|സി(എസ്)
|0
|0
|152
| rowspan=&quot;6&quot; |1520
| rowspan=&quot;6&quot; |'''0.14%'''
|-
!27
|ഐ.എൻ.എൽ
|0
|0
|152
|-
!28
|ജെ.കെ.സി
|0
|0
|152
|-
!29
|കെ.സി.(ബി)
|0
|0
|152
|-
!30
|എൻ.എസ്.സി
|0
|0
|152
|-
!31
|സ്വതന്ത്രർ
|0
|0
|760
|-
! rowspan=&quot;7&quot; |മറ്റുള്ളവ
!32
|ടി.ആർ.എസ്
|6300
|4900
|13596
|24796
|'''2.29%'''
|-
!33
|എ.എ.പി
|0
|7000
|14308
|21308
|'''1.97%'''
|-
!34
|ആർ.ജെ.ഡി
|0
|4200
|13476
|17676
|'''1.63%'''
|-
!35
|എഐഎംഐഎം
|1400
|0
|2139
|3539
|'''0.33%'''
|-
!36
|എ.ഐ.യു.ഡി.എഫ്
|700
|0
|1740
|2440
|'''0.23%'''
|-
!37
|ജിജെഎം
|0
|0
|151
|151
|'''0.01%'''
|-
!38
|ഐ.എസ്.എഫ്
|0
|0
|151
|151
|'''0.01%'''
|-
! colspan=&quot;6&quot; |യുപിഎ ഇതര പിന്തുണയുള്ള പ്രതിപക്ഷ സ്ഥാനാർത്ഥി
!129,767
!'''11.98%'''
|-
! colspan=&quot;8&quot; style=&quot;background-color:#008000&quot; |എതിർ സ്ഥാനാർത്ഥിക്ക് ആകെ വോട്ടുകൾ
!413,728
!'''38.29%'''
|-
! rowspan=&quot;9&quot; style=&quot;background-color:#808080 &quot; |
! rowspan=&quot;9&quot; |മറ്റുള്ളവ
! rowspan=&quot;9&quot; |തീരുമാനമായിട്ടില്ല
!1
|ബി.ടി.പി
|0
|0
|552
|552
|'''0.05%'''
|-
!2
|SAD(A)
|700
|0
|0
|700
| rowspan=&quot;7&quot; |'''0.11%'''
|-
!3
|എസ്.ഡബ്ല്യു.പി
|0
|0
|175
|175
|-
!4
|ആർ.ഡി
|0
|0
|116
|116
|-
!5
|ഐഎൻഎൽഡി
|0
|0
|112
|112
|-
!6
|ZPM
|0
|0
|48
|48
|-
!7
|ആർജിപി
|0
|0
|20
|20
|-
!8
|KHNAM
|0
|0
|17
|17
|-
!9
|സ്വതന്ത്രർ
|0
|0
|363
|363
|'''0.03%'''
|-
! colspan=&quot;8&quot; style=&quot;background-color:#808080&quot; |തീരുമാനമാകാത്തത് ആകെ
!2,103
!'''0.19%'''
|-
! colspan=&quot;5&quot; |ആകെ
!'''380100'''
!'''159600'''(5 ഒഴിവുകൾ)
!'''542291'''(7 ഒഴിവുകൾ)
! rowspan=&quot;1&quot; |'''1081991'''
! rowspan=&quot;1&quot; |'''100%'''
|}

== സ്ഥാനാർത്ഥികൾ ==

=== നാഷണൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് അലയൻസ് (NDA) ===

{| class=&quot;wikitable&quot;
!പേര്
!ജനിച്ചത്
!സഖ്യം
!സ്ഥാനങ്ങൾ വഹിച്ചു
!ഹോം സ്റ്റേറ്റ്
!തീയതി പ്രഖ്യാപിച്ചു
!റഫ
|-
|[[പ്രമാണം:Governor_of_Jharkhand_Draupadi_Murmu_in_December_2016.jpg|150x150ബിന്ദു]]&lt;br /&gt;[[ദ്രൗപദി മുർമു|ദ്രൗപതി മുർമു]]
|20 ജൂൺ 1958 (വയസ്സ് 64)&lt;br /&gt;
ബൈദാപോസി, ഒഡീഷ
|ദേശീയ ജനാധിപത്യ സഖ്യം
(ബി.ജെ.പി.)
|
* ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണർ (2015–2021)
* റൈരംഗ്പൂരിൽ നിന്നുള്ള ഒഡീഷ നിയമസഭയിലെ അംഗം (2000–2009)
* ഒന്നാം നവീൻ പട്‌നായിക് മന്ത്രിസഭയിലെ സഹമന്ത്രി (2000–2004)
|ഒഡീഷ
| rowspan=&quot;2&quot; |21 ജൂൺ 2022
|&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/india/story/draupadi-murmu-nda-presidential-candidate-1965179-2022-06-21|title=Draupadi Murmu, tribal leader and former governor, is NDA's choice for president|access-date=2022-06-21|last=Singhal|first=Ashok|date=21 June 2022|website=India Today|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20220621164259/https://www.indiatoday.in/india/story/draupadi-murmu-nda-presidential-candidate-1965179-2022-06-21|archive-date=21 June 2022|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

=== സംയുക്ത പ്രതിപക്ഷം (ഇന്ത്യ) ===

{| class=&quot;wikitable&quot;
!പേര്
!ജനിച്ചത്
!സഖ്യം
!സ്ഥാനങ്ങൾ വഹിച്ചു
!ഹോം സ്റ്റേറ്റ്
!തീയതി പ്രഖ്യാപിച്ചു
!റഫ
|-
|[[പ്രമാണം:Yashwant_Sinha_IMF.jpg|150x150ബിന്ദു]]&lt;br /&gt;[[യശ്വന്ത് സിൻഹ]]
|6 നവംബർ 1937 (വയസ്സ് 84)&lt;br /&gt;
പട്ന, ബീഹാർ
|സംയുക്ത പ്രതിപക്ഷം
(എഐടിസി)
|
* ഇന്ത്യയുടെ വിദേശകാര്യ മന്ത്രി (2002–2004)
* രാജ്യസഭയിലെ സഭാ നേതാവ് (1990-1991)
* ഇന്ത്യയുടെ ധനമന്ത്രി (1990–1991, 1998–2002)
* ഹസാരിബാഗിൽ നിന്നുള്ള പാർലമെന്റ് അംഗം (1998-2004, 2009-14)
* ഝാർഖണ്ഡിൽ നിന്നുള്ള രാജ്യസഭാംഗം, ( 2004-2009)
* ബീഹാറിൽ നിന്നുള്ള രാജ്യസഭാംഗം ( 1988-1994)
|ബീഹാർ
|&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.livemint.com/news/india/opposition-fields-yashwant-sinha-as-president-candidate-11655807632818.html|title=Opposition fields Yashwant Sinha as Presidential candidate|access-date=2022-06-22|last=Livemint|date=2022-06-21|website=mint|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20220622222125/https://www.livemint.com/news/india/opposition-fields-yashwant-sinha-as-president-candidate-11655807632818.html|archive-date=22 June 2022|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

== ഫലം ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+2022ലെ ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ ഫലങ്ങൾ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/india/election-commission-presidential-elections-schedule-7960672/|title=Presidential elections on July 18, counting, if needed, on July 21: Election Commission|access-date=9 June 2022|date=9 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220609124301/https://indianexpress.com/article/india/election-commission-presidential-elections-schedule-7960672/|archive-date=9 June 2022|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
! colspan=&quot;2&quot; |സ്ഥാനാർത്ഥി
!കൂട്ടുകക്ഷി
!വ്യക്തിഗത വോട്ടുകൾ
!ഇലക്ടറൽ കോളേജ് വോട്ടുകൾ
!%
|-
| bgcolor=&quot;#F88017&quot; |
|[[ദ്രൗപദി മുർമു|ദ്രൗപതി മുർമു]]
|നാഷണൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് അലയൻസ്
|2,824
|676,803
|65.01
|-
| bgcolor=&quot;#008000&quot; |
|[[യശ്വന്ത് സിൻഹ]]
|സംയുക്ത പ്രതിപക്ഷം
|1,877
|380,177
|34.99
|-
| colspan=&quot;6&quot; |
|-
| colspan=&quot;3&quot; |സാധുവായ വോട്ടുകൾ
|4,701
|1,056,980
|
|-
| colspan=&quot;3&quot; |ശൂന്യവും അസാധുവായതുമായ വോട്ടുകൾ
|53
|10,500
|
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''ആകെ'''
|4,754
|
|'''100'''
|-
| colspan=&quot;3&quot; |രജിസ്റ്റർ ചെയ്ത വോട്ടർമാർ / പോളിങ് ശതമാനം
|4,796
|1,081,991
|
|}

=== ബ്രേക്ക് ഡൗൺ ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!സംസ്ഥാനം/യുടി
!ഇലക്‌ടർമാർ
!ദ്രൗപതി മുർമു
!യശ്വന്ത് സിൻഹ
!അസാധുവാണ്
!വിട്ടുനിൽക്കുക
|-
|പാർലമെന്റ് അംഗങ്ങൾ
|771
|540
|208
|15
|8
|-
|[[ആന്ധ്രാപ്രദേശ്‌|ആന്ധ്രാപ്രദേശ്]]
|175
|173
|0
|0
|2
|-
|[[അരുണാചൽ പ്രദേശ്]]
|60
|55
|4
|0
|1
|-
|[[ആസാം|അസം]]
|126
|104
|20
|0
|2
|-
|[[ബിഹാർ|ബീഹാർ]]
|243
|133
|106
|2
|1
|-
|[[ഛത്തീസ്‌ഗഢ്|ഛത്തീസ്ഗഡ്]]
|90
|21
|69
|0
|0
|-
|[[ഗോവ]]
|40
|28
|12
|0
|0
|-
|[[ഗുജറാത്ത്]]
|178
|121
|57
|0
|0
|-
|[[ഹരിയാണ|ഹരിയാന]]
|90
|59
|30
|0
|1
|-
|[[ഹിമാചൽ പ്രദേശ്‌|ഹിമാചൽ പ്രദേശ്]]
|68
|45
|22
|1
|0
|-
|[[ഝാർഖണ്ഡ്‌|ജാർഖണ്ഡ്]]
|81
|70
|9
|1
|1
|-
|[[കർണാടക]]
|224
|150
|70
|4
|0
|-
|[[കേരളം]]
|140
|1
|139
|0
|0
|-
|[[മധ്യപ്രദേശ്‌|മധ്യപ്രദേശ്]]
|230
|146
|79
|5
|0
|-
|[[മഹാരാഷ്ട്ര]]
|287
|181
|98
|4
|3
|-
|[[മണിപ്പൂർ]]
|60
|54
|6
|0
|0
|-
|[[മേഘാലയ]]
|60
|47
|8
|1
|4
|-
|[[മിസോറം|മിസോറാം]]
|40
|29
|11
|0
|0
|-
|[[നാഗാലാ‌ൻഡ്|നാഗാലാൻഡ്]]
|60
|59
|0
|0
|1
|-
|[[ഒഡീഷ]]
|147
|137
|9
|0
|1
|-
|[[പഞ്ചാബ്]]
|117
|8
|101
|5
|3
|-
|[[രാജസ്ഥാൻ]]
|200
|75
|123
|0
|2
|-
|[[സിക്കിം]]
|32
|32
|0
|0
|0
|-
|[[തമിഴ്‌നാട്|തമിഴ്നാട്]]
|234
|75
|158
|1
|0
|-
|[[തെലംഗാണ|തെലങ്കാന]]
|119
|3
|113
|1
|2
|-
|[[ത്രിപുര]]
|60
|41
|18
|0
|1
|-
|[[ഉത്തർ‌പ്രദേശ്|ഉത്തർപ്രദേശ്]]
|403
|287
|111
|3
|2
|-
|[[ഉത്തരാഖണ്ഡ്]]
|70
|51
|15
|1
|3
|-
|[[പശ്ചിമ ബംഗാൾ]]
|293
|71
|216
|4
|2
|-
|[[ഡെൽഹി|ഡൽഹി]]
|70
|8
|56
|4
|2
|-
|[[പുതുച്ചേരി]]
|30
|20
|9
|1
|0
|-
|'''ആകെ'''
|'''4796'''
|'''2824'''
|'''1877'''
|'''53'''
|'''42'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |&lt;small&gt;ഉറവിടം:&lt;/small&gt;
|}

== റഫറൻസുകൾ ==

&lt;references /&gt;

{{ഫലകം:Indian Presidents}}</text>
      <sha1>a3sq84mdbn0q7cyrqa56xw7ig741plf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759253</id>
      <parentid>3759245</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:09:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Abhilash k u 145</username>
        <id>162400</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23822" xml:space="preserve">{{Infobox election
| election_name = 2022 ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ്
| turnout = 99.14% (1.85%{{gain}})
| country = ഇന്ത്യ
| type = പ്രസിഡൻഷ്യൽ
| ongoing = no
| previous_election = 2017 ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ്
| previous_year = 2017
| next_election = 2027 ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ്
| next_year = 2027
| election_date = {{Start date|2022|07|18|df=y}}
| image2 = Yashwant Sinha IMF.jpg
| nominee2 = യശ്വന്ത് സിൻഹ
| party2 = ഓൾ ഇന്ത്യ തൃണമൂൽ കോൺഗ്രസ്
| alliance2 = സംയുക്തപ്രതിപക്ഷം (ഇന്ത്യ)
| home_state2 = [[ബീഹാർ]]
| states_carried2 = 7 + [[Delhi|NCT]]
| electoral_vote2 = 380,177
| percentage2 = 34.99%
| image1 = Governor of Jharkhand Draupadi Murmu in December 2016.jpg
| nominee1 = [[ദ്രൗപതി മുർമു]]
| alliance1 = നാഷണൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് സഖ്യം (NDA)
| party1 = ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി
| home_state1 = [[ഒഡീഷ]]
| states_carried1 = '''21 + Puducherry (union territory){{!}}PY'''
| electoral_vote1 = '''676,803'''
| percentage1 = '''65.01%'''
| map_image = File:2022 Indian presidential election Indian map.jpg
| map_size = 
| map_caption = &lt;!-- Title ---&gt;
| title = ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതി
| before_election = [[റാം നാഥ് കോവിന്ദ്]]
| before_party = BJP
| after_election = [[ദ്രൗപദി മുർമു]]
| after_party = BJP
| 1blank = Swing
| 1data1 = 1.62% {{decrease}}
| 1data2 = 1.62% {{increase}}
| posttitle = ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് ശേഷം
| image2_size = 72px
}}

2022 ലെ '''ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ്,''' 2022 ജൂലൈ 18 ന് 99.14% പോളിങ് നടന്നു. സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞ [[രാഷ്ട്രപതി]] [[റാം നാഥ് കോവിന്ദ്|രാംനാഥ് കോവിന്ദ്]] വീണ്ടും തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിച്ചില്ല.

തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ബിജെപി സ്ഥാനാർത്ഥി [[ദ്രൗപദി മുർമു|ദ്രൗപതി മുർമു]], പ്രതിപക്ഷ സ്ഥാനാർത്ഥി [[യശ്വന്ത് സിൻഹ|യശ്വന്ത് സിൻഹയെ]] 296,626 വോട്ടുകളുടെ ഭൂരിപക്ഷത്തിൽ പരാജയപ്പെടുത്തി. ഇന്ത്യയുടെ പ്രസിഡന്റാകുന്ന ആദ്യത്തെ ആദിവാസിയും രണ്ടാമത്തെ വനിതയുമാണ് മുർമു.

== തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഷെഡ്യൂൾ ==
1952 ലെ [[രാഷ്ട്രപതി|പ്രസിഡന്റ്]], വൈസ് പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നിയമത്തിലെ വകുപ്പ് (4) ന്റെ ഉപവകുപ്പ് (1) പ്രകാരം, ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിനുള്ള ഷെഡ്യൂൾ  ജൂൺ 9 ന് [[ഇന്ത്യൻ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ]] പ്രഖ്യാപിച്ചു.
{| class=&quot;wikitable&quot;
!No.
!'''സംഭവം'''
!'''തീയതി'''
!'''ദിവസം'''
|-
!1.
|തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷന്റെ വിജ്ഞാപനം പുറപ്പെടുവിച്ചു
|15 ജൂൺ 2022
| rowspan=&quot;2&quot; |ബുധനാഴ്ച
|-
!2.
|നോമിനേഷൻ സമർപ്പിക്കാനുള്ള അവസാന തീയതി
|29 ജൂൺ 2022
|-
!3.
|നോമിനേഷനുകളുടെ സൂക്ഷ്മപരിശോധനയ്ക്കുള്ള തീയതി
|30 ജൂൺ 2022
|വ്യാഴാഴ്ച
|-
!4.
|സ്ഥാനാർത്ഥിത്വം പിൻവലിക്കാനുള്ള അവസാന തീയതി
|2 ജൂലൈ 2022
|ശനിയാഴ്ച
|-
!5.
|വോട്ടെടുപ്പ് നടത്തേണ്ട തീയതി
|18 ജൂലൈ 2022
|തിങ്കളാഴ്ച
|-
!6.
|എണ്ണുന്ന തീയതി എടുക്കും
|18 ജൂലൈ 2022
|തിങ്കളാഴ്ച
|-
!7.
|വോട്ടെണ്ണൽ എണ്ണുന്ന അവസാന തീയതി
|21 ജൂലൈ 2022
|വ്യാഴാഴ്ച
|}

== ഇലക്ടറൽ കോളേജ് ==

=== ഇലക്ടറൽ കോളേജ് അംഗബലം ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; |സഭ
| bgcolor=&quot;{{party color|Bharatiya Janata Party}}&quot; |
| bgcolor=&quot;{{party color|Indian National Congress}}&quot; |
| bgcolor=&quot;#808080 &quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |ആകെ
|-
!എൻ.ഡി.എ
!യു.പി.എ
!മറ്റുള്ളവ
|-
![[ലോക്‌സഭ|ലോക്സഭ]]
|348 / 543 (64%)
|110 / 543 (20%)
|97 / 543 (18%)
|543
|-
![[രാജ്യസഭ]]
|113 / 233 (48%)
|50 / 233 (21%)
|74 / 233 (32%)
|228 (5 ഒഴിവുകൾ)
|-
!സംസ്ഥാന നിയമസഭകൾ
|1,768 / 4,123 (43%)
|1,033 / 4,123 (25%)
|1,225 / 4,123 (30%)
|4,026 (97 ഒഴിവ്)
|-
!ആകെ
|2,216 / 4,797 (46%)
|1,193 / 4,797 (25%)
|1,391 / 4,797 (29%)
!4,797
|}

=== ഇലക്ടറൽ കോളേജ് വോട്ട് മൂല്യ ഘടന ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
! rowspan=&quot;2&quot; |സഭ
| bgcolor=&quot;{{party color|Bharatiya Janata Party}}&quot; |
| bgcolor=&quot;{{party color|Indian National Congress}}&quot; |
| bgcolor=&quot;#808080 &quot; |
! rowspan=&quot;2&quot; |ആകെ
|-
!എൻ.ഡി.എ
!യു.പി.എ
!മറ്റുള്ളവ
|-
!ലോക്സഭാ വോട്ടുകൾ
|235,200 / 380,100 (62%)
|77,000 / 380,100 (20%)
|67,900 / 380,100 (18%)
|'''380,100'''
|-
!രാജ്യസഭാ വോട്ടുകൾ
|72,800 / 159,600 (46%)
|37,100 / 159,600 (23%)
|49,700 / 159,600 (31%)
|'''159,600'''(ഒഴിവുള്ള 5 സീറ്റുകൾ ഒഴികെ)
|-
!സംസ്ഥാന അസംബ്ലി വോട്ടുകൾ
|219,347 / 542,291 (40%)
|145,384 / 542,291 (27%)
|177,528 / 542,291 (33%)
|'''542,291'''(ഒഴിവുള്ള 7 സീറ്റുകൾ ഒഴികെ)
|-
!ആകെ വോട്ടുകൾ
!527,347 / 1,081,991 (49%)
!259,484 / 1,081,991 (24%)
!295,128 / 1,081,991 (27%)
!1,081,991
|}

* ജമ്മു കശ്മീർ നിയമസഭ പിരിച്ചുവിട്ട് രാഷ്ട്രപതി ഭരണം ഏർപ്പെടുത്തി. ജമ്മു കശ്മീരിലെ 4 രാജ്യസഭാ സീറ്റുകളും 90 സംസ്ഥാന നിയമസഭാ സീറ്റുകളും ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുകയാണ്.
* [[ത്രിപുര|ത്രിപുരയിലെ]] ഏക രാജ്യസഭാ സീറ്റും ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുകയാണ്.
* വിവിധ സംസ്ഥാനങ്ങളിലായി (ഗുജറാത്തിലെ 4, മഹാരാഷ്ട്ര, ത്രിപുര, പശ്ചിമ ബംഗാൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ 1 വീതം) സംസ്ഥാന നിയമസഭകളുടെ 7 സീറ്റുകളും ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുകയാണ്.
* പുതുച്ചേരി നിയമസഭയിലെ 3 സീറ്റുകൾ ഗവർണർ നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യുന്നതിനാൽ രാഷ്ട്രപതി തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വോട്ട് ചെയ്യാൻ അർഹതയില്ല.

== പാർട്ടി തിരിച്ചുള്ള വോട്ട് (പ്രൊജക്ഷൻ) ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! colspan=&quot;3&quot; |സഖ്യം
! colspan=&quot;2&quot; |പാർട്ടികൾ
!ലോക്‌സഭാ അംഗങ്ങൾ
!രാജ്യസഭാംഗങ്ങൾ
!സംസ്ഥാന നിയമസഭകളിലെ അംഗങ്ങൾ
! colspan=&quot;2&quot; |ആകെ
|-
! rowspan=&quot;54&quot; style=&quot;background-color:{{party color|Bharatiya Janata Party}}&quot; |
! rowspan=&quot;54&quot; |ബിജെപി സ്ഥാനാർത്ഥി
! rowspan=&quot;34&quot; |എൻ.ഡി.എ
!1
|'''ബി.ജെ.പി'''
|212100
|60900
|185036
|458036
|'''42.33%'''
|-
!2
|ജെഡിയു
|11200
|3500
|7901
|22601
|'''2.09%'''
|-
!3
|എഐഎഡിഎംകെ
|700
|2800
|11440
|14940
|'''1.38%'''
|-
!4
|AD(S)
|1400
|0
|2496
|3896
|'''0.36%'''
|-
!5
|ആർ.എൽ.ജെ.പി
|3500
|0
|0
|3500
|'''0.32%'''
|-
!6
|എ.ജി.പി
|0
|700
|1044
|1744
|'''0.16%'''
|-
!7
|എം.എൻ.എഫ്
|700
|700
|244
|1644
|'''0.15%'''
|-
!8
|പി.എം.കെ
|0
|700
|880
|1580
|'''0.15%'''
|-
!9
|എൻ.പി.എഫ്
|700
|700
|126
|1526
|'''0.14%'''
|-
!10
|യു.പി.പി.എൽ
|0
|700
|812
|1512
|'''0.14%'''
|-
!11
|എൻ.പി.പി
|700
|0
|549
|1249
|'''0.12%'''
|-
!12
|നിഷാദ്
|0
|0
|1248
|1248
|'''0.12%'''
|-
!13
|ജെ.ജെ.പി
|0
|0
|1120
|1120
|'''0.10%'''
|-
!14
|എൻ.ഡി.പി.പി
|700
|0
|378
|1078
|'''0.10%'''
|-
!15
|എ.ജെ.എസ്.യു
|700
|0
|352
|1052
|'''0.10%'''
|-
!16
|എസ്.കെ.എം
|700
|0
|133
|833
| rowspan=&quot;18&quot; |'''0.47%'''
|-
!17
|ആർപിഐ(എ)
|0
|700
|0
|700
|-
!18
|ടിഎംസി(എം)
|0
|700
|0
|700
|-
!19
|പന്നിത്തുട
|0
|0
|692
|692
|-
!20
|പി.ജെ.പി
|0
|0
|350
|350
|-
!21
|ബി.പി.എഫ്
|0
|0
|348
|348
|-
!22
|ഐ.പി.എഫ്.ടി
|0
|0
|182
|182
|-
!23
|പി.ബി.കെ
|0
|0
|176
|176
|-
!24
|ജെ.എസ്.എസ്
|0
|0
|175
|175
|-
!25
|ആർ.എസ്.പി
|0
|0
|175
|175
|-
!26
|AINRC
|0
|0
|160
|160
|-
!27
|ജെ.എസ്.പി
|0
|0
|159
|159
|-
!28
|യു.ഡി.പി
|0
|0
|136
|136
|-
!29
|എച്ച്.എൽ.പി
|0
|0
|112
|112
|-
!30
|PDF
|0
|0
|68
|68
|-
!31
|എം.ജി.പി
|0
|0
|40
|40
|-
!32
|കെ.പി.എ
|0
|0
|36
|36
|-
!33
|എച്ച്എസ്പിഡിപി
|0
|0
|34
|34
|-
!34
|സ്വതന്ത്രർ
|2100
|700
|4340
|7140
|'''0.66%'''
|-
! colspan=&quot;6&quot; |ആകെ എൻ.ഡി.എ
!528,942
!'''48.89%'''
|-
! rowspan=&quot;18&quot; |എൻ.ഡി.എ
!35
|YSRCP
|15400
|6300
|24009
|45709
|'''4.22%'''
|-
!36
|BJD
|8400
|6300
|16986
|31686
|'''2.93%'''
|-
!37
|ബിഎസ്പി
|7000
|700
|710
|8410
|'''0.78%'''
|-
!38
|എസ്എസ് (ഷിൻഡെ)
|0
|0
|7000
|7000
|'''0.65%'''
|-
!39
|ജെഎംഎം
|700
|700
|5280
|6680
|'''0.62%'''
|-
!40
|ജെഡി(എസ്)
|700
|700
|4496
|5896
|'''0.54%'''
|-
!41
|SAD
|1400
|0
|348
|1748
|'''0.16%'''
|-
!42
|ബി.വി.എ
|0
|0
|525
|525
|'''0.05'''
|-
!43
|എസ്.ഡി.എഫ്
|0
|700
|7
|707
|'''0.07'''
|-
!44
|LJP(RV)
|700
|0
|0
|700
|'''0.06'''
|-
!45
|JCC
|0
|0
|387
| rowspan=&quot;4&quot; |1153
| rowspan=&quot;4&quot; |'''0.11%'''
|-
!46
|എം.എൻ.എസ്
|0
|0
|175
|-
!47
|PWPI
|0
|0
|175
|-
!48
|ജെഡി(എൽ)
|0
|0
|416
|-
!49
|എസ്എസ് (ഉദ്ധവ്)
|13300
|2100
|2800
|18200
|'''1.68%'''
|-
!50
|എസ്.ബി.എസ്.പി
|0
|0
|1248
|1248
|'''0.12%'''
|-
!51
|ടി.ഡി.പി
|2100
|700
|3657
|6457
|'''0.60%'''
|-
!52
|ആർ.എൽ.പി
|700
|0
|387
|1087
|'''0.10%'''
|-
! colspan=&quot;6&quot; |എൻഡിഎ ഇതര പിന്തുണയുള്ള ബിജെപി സ്ഥാനാർത്ഥി
!137,206
!12.69%
|-
! colspan=&quot;8&quot; style=&quot;background-color:{{party color|Bharatiya Janata Party}}&quot; |ബിജെപി സ്ഥാനാർത്ഥിക്ക് ആകെ ലഭിച്ച വോട്ടുകൾ
!666,028
!61.56%
|-
! rowspan=&quot;40&quot; style=&quot;background-color:#008000 &quot; |
! rowspan=&quot;40&quot; |എതിർ സ്ഥാനാർത്ഥി (എഐടിസി )
!എ.ഐ.ടി.സി
!1
|'''എ.ഐ.ടി.സി'''
|16100
|9100
|33432
|58632
|'''5.42%'''
|-
! rowspan=&quot;17&quot; |യു.പി.എ
!2
|INC
|37100
|21700
|88578
|147378
|'''13.62%'''
|-
!3
|ഡിഎംകെ
|16800
|7000
|22096
|45896
|'''4.24%'''
|-
!4
|എൻ.സി.പി
|3500
|2800
|9919
|16219
|'''1.50%'''
|-
!5
|ഐ.യു.എം.എൽ
|2100
|1400
|2280
|5780
|'''0.53%'''
|-
!6
|ജെ.കെ.എൻ.സി
|2100
|0
|0
|2100
|'''0.19%'''
|-
!7
|വി.സി.കെ
|700
|0
|704
|1404
|'''0.13%'''
|-
!8
|എം.ഡി.എം.കെ
|0
|700
|704
|1404
|'''0.13%'''
|-
!9
|ആർ.എസ്.പി
|700
|0
|0
|700
| rowspan=&quot;9&quot; |'''0.20%'''
|-
!10
|എം.എം.കെ
|0
|0
|352
|352
|-
!11
|കെ.സി
|0
|0
|304
|304
|-
!12
|കെ.എം.ഡി.കെ
|0
|0
|176
|176
|-
!13
|ടി.വി.കെ
|0
|0
|176
|176
|-
!14
|കെ.സി.(ജെ)
|0
|0
|152
|152
|-
!15
|എൻ.സി.കെ
|0
|0
|152
|152
|-
!16
|ആർഎംപിഐ
|0
|0
|152
|152
|-
!17
|ജി.എഫ്.പി
|0
|0
|20
|20
|-
!18
|സ്വതന്ത്രർ
|0
|700
|2264
|2964
|'''0.27%'''
|-
! colspan=&quot;6&quot; |യുപിഎ + എഐടിസിയുടെ ആകെത്തുക
!283,961
!'''26.23%'''
|-
! rowspan=&quot;3&quot; |SP+
!19
|എസ്.പി
|2100
|2100
|23438
|27638
|'''2.55%'''
|-
!20
|ആർഎൽഡി
|0
|700
|1793
|2493
|'''0.23%'''
|-
!21
|സ്വതന്ത്രർ
|0
|700
|0
|700
|'''0.06%'''
|-
! rowspan=&quot;10&quot; |ഇടത്
!22
|സി.പി.ഐ.എം.
|2100
|3500
|11086
|16686
|'''1.54%'''
|-
!23
|സി.പി.ഐ
|1400
|1400
|3457
|6257
|'''0.58%'''
|-
!24
|സിപിഐ (എംഎൽ) എൽ
|0
|0
|2252
|2252
|'''0.21%'''
|-
!25
|കെ.സി.(എം)
|700
|700
|760
|2160
|'''0.20%'''
|-
!26
|സി(എസ്)
|0
|0
|152
| rowspan=&quot;6&quot; |1520
| rowspan=&quot;6&quot; |'''0.14%'''
|-
!27
|ഐ.എൻ.എൽ
|0
|0
|152
|-
!28
|ജെ.കെ.സി
|0
|0
|152
|-
!29
|കെ.സി.(ബി)
|0
|0
|152
|-
!30
|എൻ.എസ്.സി
|0
|0
|152
|-
!31
|സ്വതന്ത്രർ
|0
|0
|760
|-
! rowspan=&quot;7&quot; |മറ്റുള്ളവ
!32
|ടി.ആർ.എസ്
|6300
|4900
|13596
|24796
|'''2.29%'''
|-
!33
|എ.എ.പി
|0
|7000
|14308
|21308
|'''1.97%'''
|-
!34
|ആർ.ജെ.ഡി
|0
|4200
|13476
|17676
|'''1.63%'''
|-
!35
|എഐഎംഐഎം
|1400
|0
|2139
|3539
|'''0.33%'''
|-
!36
|എ.ഐ.യു.ഡി.എഫ്
|700
|0
|1740
|2440
|'''0.23%'''
|-
!37
|ജിജെഎം
|0
|0
|151
|151
|'''0.01%'''
|-
!38
|ഐ.എസ്.എഫ്
|0
|0
|151
|151
|'''0.01%'''
|-
! colspan=&quot;6&quot; |യുപിഎ ഇതര പിന്തുണയുള്ള പ്രതിപക്ഷ സ്ഥാനാർത്ഥി
!129,767
!'''11.98%'''
|-
! colspan=&quot;8&quot; style=&quot;background-color:#008000&quot; |എതിർ സ്ഥാനാർത്ഥിക്ക് ആകെ വോട്ടുകൾ
!413,728
!'''38.29%'''
|-
! rowspan=&quot;9&quot; style=&quot;background-color:#808080 &quot; |
! rowspan=&quot;9&quot; |മറ്റുള്ളവ
! rowspan=&quot;9&quot; |തീരുമാനമായിട്ടില്ല
!1
|ബി.ടി.പി
|0
|0
|552
|552
|'''0.05%'''
|-
!2
|SAD(A)
|700
|0
|0
|700
| rowspan=&quot;7&quot; |'''0.11%'''
|-
!3
|എസ്.ഡബ്ല്യു.പി
|0
|0
|175
|175
|-
!4
|ആർ.ഡി
|0
|0
|116
|116
|-
!5
|ഐഎൻഎൽഡി
|0
|0
|112
|112
|-
!6
|ZPM
|0
|0
|48
|48
|-
!7
|ആർജിപി
|0
|0
|20
|20
|-
!8
|KHNAM
|0
|0
|17
|17
|-
!9
|സ്വതന്ത്രർ
|0
|0
|363
|363
|'''0.03%'''
|-
! colspan=&quot;8&quot; style=&quot;background-color:#808080&quot; |തീരുമാനമാകാത്തത് ആകെ
!2,103
!'''0.19%'''
|-
! colspan=&quot;5&quot; |ആകെ
!'''380100'''
!'''159600'''(5 ഒഴിവുകൾ)
!'''542291'''(7 ഒഴിവുകൾ)
! rowspan=&quot;1&quot; |'''1081991'''
! rowspan=&quot;1&quot; |'''100%'''
|}

== സ്ഥാനാർത്ഥികൾ ==

=== നാഷണൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് അലയൻസ് (NDA) ===

{| class=&quot;wikitable&quot;
!പേര്
!ജനിച്ചത്
!സഖ്യം
!സ്ഥാനങ്ങൾ വഹിച്ചു
!ഹോം സ്റ്റേറ്റ്
!തീയതി പ്രഖ്യാപിച്ചു
!റഫ
|-
|[[പ്രമാണം:Governor_of_Jharkhand_Draupadi_Murmu_in_December_2016.jpg|150x150ബിന്ദു]]&lt;br /&gt;[[ദ്രൗപദി മുർമു|ദ്രൗപതി മുർമു]]
|20 ജൂൺ 1958 (വയസ്സ് 64)&lt;br /&gt;
ബൈദാപോസി, ഒഡീഷ
|ദേശീയ ജനാധിപത്യ സഖ്യം
(ബി.ജെ.പി.)
|
* ജാർഖണ്ഡ് ഗവർണർ (2015–2021)
* റൈരംഗ്പൂരിൽ നിന്നുള്ള ഒഡീഷ നിയമസഭയിലെ അംഗം (2000–2009)
* ഒന്നാം നവീൻ പട്‌നായിക് മന്ത്രിസഭയിലെ സഹമന്ത്രി (2000–2004)
|ഒഡീഷ
| rowspan=&quot;2&quot; |21 ജൂൺ 2022
|&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/india/story/draupadi-murmu-nda-presidential-candidate-1965179-2022-06-21|title=Draupadi Murmu, tribal leader and former governor, is NDA's choice for president|access-date=2022-06-21|last=Singhal|first=Ashok|date=21 June 2022|website=India Today|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20220621164259/https://www.indiatoday.in/india/story/draupadi-murmu-nda-presidential-candidate-1965179-2022-06-21|archive-date=21 June 2022|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

=== സംയുക്ത പ്രതിപക്ഷം (ഇന്ത്യ) ===

{| class=&quot;wikitable&quot;
!പേര്
!ജനിച്ചത്
!സഖ്യം
!സ്ഥാനങ്ങൾ വഹിച്ചു
!ഹോം സ്റ്റേറ്റ്
!തീയതി പ്രഖ്യാപിച്ചു
!റഫ
|-
|[[പ്രമാണം:Yashwant_Sinha_IMF.jpg|150x150ബിന്ദു]]&lt;br /&gt;[[യശ്വന്ത് സിൻഹ]]
|6 നവംബർ 1937 (വയസ്സ് 84)&lt;br /&gt;
പട്ന, ബീഹാർ
|സംയുക്ത പ്രതിപക്ഷം
(എഐടിസി)
|
* ഇന്ത്യയുടെ വിദേശകാര്യ മന്ത്രി (2002–2004)
* രാജ്യസഭയിലെ സഭാ നേതാവ് (1990-1991)
* ഇന്ത്യയുടെ ധനമന്ത്രി (1990–1991, 1998–2002)
* ഹസാരിബാഗിൽ നിന്നുള്ള പാർലമെന്റ് അംഗം (1998-2004, 2009-14)
* ഝാർഖണ്ഡിൽ നിന്നുള്ള രാജ്യസഭാംഗം, ( 2004-2009)
* ബീഹാറിൽ നിന്നുള്ള രാജ്യസഭാംഗം ( 1988-1994)
|ബീഹാർ
|&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.livemint.com/news/india/opposition-fields-yashwant-sinha-as-president-candidate-11655807632818.html|title=Opposition fields Yashwant Sinha as Presidential candidate|access-date=2022-06-22|last=Livemint|date=2022-06-21|website=mint|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20220622222125/https://www.livemint.com/news/india/opposition-fields-yashwant-sinha-as-president-candidate-11655807632818.html|archive-date=22 June 2022|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

== ഫലം ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+2022ലെ ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ ഫലങ്ങൾ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/india/election-commission-presidential-elections-schedule-7960672/|title=Presidential elections on July 18, counting, if needed, on July 21: Election Commission|access-date=9 June 2022|date=9 June 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220609124301/https://indianexpress.com/article/india/election-commission-presidential-elections-schedule-7960672/|archive-date=9 June 2022|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
! colspan=&quot;2&quot; |സ്ഥാനാർത്ഥി
!കൂട്ടുകക്ഷി
!വ്യക്തിഗത വോട്ടുകൾ
!ഇലക്ടറൽ കോളേജ് വോട്ടുകൾ
!%
|-
| bgcolor=&quot;#F88017&quot; |
|[[ദ്രൗപദി മുർമു|ദ്രൗപതി മുർമു]]
|നാഷണൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് അലയൻസ്
|2,824
|676,803
|65.01
|-
| bgcolor=&quot;#008000&quot; |
|[[യശ്വന്ത് സിൻഹ]]
|സംയുക്ത പ്രതിപക്ഷം
|1,877
|380,177
|34.99
|-
| colspan=&quot;6&quot; |
|-
| colspan=&quot;3&quot; |സാധുവായ വോട്ടുകൾ
|4,701
|1,056,980
|
|-
| colspan=&quot;3&quot; |ശൂന്യവും അസാധുവായതുമായ വോട്ടുകൾ
|53
|10,500
|
|-
| colspan=&quot;3&quot; |'''ആകെ'''
|4,754
|
|'''100'''
|-
| colspan=&quot;3&quot; |രജിസ്റ്റർ ചെയ്ത വോട്ടർമാർ / പോളിങ് ശതമാനം
|4,796
|1,081,991
|
|}

=== ബ്രേക്ക് ഡൗൺ ===
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!സംസ്ഥാനം/യുടി
!ഇലക്‌ടർമാർ
!ദ്രൗപതി മുർമു
!യശ്വന്ത് സിൻഹ
!അസാധുവാണ്
!വിട്ടുനിൽക്കുക
|-
|പാർലമെന്റ് അംഗങ്ങൾ
|771
|540
|208
|15
|8
|-
|[[ആന്ധ്രാപ്രദേശ്‌|ആന്ധ്രാപ്രദേശ്]]
|175
|173
|0
|0
|2
|-
|[[അരുണാചൽ പ്രദേശ്]]
|60
|55
|4
|0
|1
|-
|[[ആസാം|അസം]]
|126
|104
|20
|0
|2
|-
|[[ബിഹാർ|ബീഹാർ]]
|243
|133
|106
|2
|1
|-
|[[ഛത്തീസ്‌ഗഢ്|ഛത്തീസ്ഗഡ്]]
|90
|21
|69
|0
|0
|-
|[[ഗോവ]]
|40
|28
|12
|0
|0
|-
|[[ഗുജറാത്ത്]]
|178
|121
|57
|0
|0
|-
|[[ഹരിയാണ|ഹരിയാന]]
|90
|59
|30
|0
|1
|-
|[[ഹിമാചൽ പ്രദേശ്‌|ഹിമാചൽ പ്രദേശ്]]
|68
|45
|22
|1
|0
|-
|[[ഝാർഖണ്ഡ്‌|ജാർഖണ്ഡ്]]
|81
|70
|9
|1
|1
|-
|[[കർണാടക]]
|224
|150
|70
|4
|0
|-
|[[കേരളം]]
|140
|1
|139
|0
|0
|-
|[[മധ്യപ്രദേശ്‌|മധ്യപ്രദേശ്]]
|230
|146
|79
|5
|0
|-
|[[മഹാരാഷ്ട്ര]]
|287
|181
|98
|4
|3
|-
|[[മണിപ്പൂർ]]
|60
|54
|6
|0
|0
|-
|[[മേഘാലയ]]
|60
|47
|8
|1
|4
|-
|[[മിസോറം|മിസോറാം]]
|40
|29
|11
|0
|0
|-
|[[നാഗാലാ‌ൻഡ്|നാഗാലാൻഡ്]]
|60
|59
|0
|0
|1
|-
|[[ഒഡീഷ]]
|147
|137
|9
|0
|1
|-
|[[പഞ്ചാബ്]]
|117
|8
|101
|5
|3
|-
|[[രാജസ്ഥാൻ]]
|200
|75
|123
|0
|2
|-
|[[സിക്കിം]]
|32
|32
|0
|0
|0
|-
|[[തമിഴ്‌നാട്|തമിഴ്നാട്]]
|234
|75
|158
|1
|0
|-
|[[തെലംഗാണ|തെലങ്കാന]]
|119
|3
|113
|1
|2
|-
|[[ത്രിപുര]]
|60
|41
|18
|0
|1
|-
|[[ഉത്തർ‌പ്രദേശ്|ഉത്തർപ്രദേശ്]]
|403
|287
|111
|3
|2
|-
|[[ഉത്തരാഖണ്ഡ്]]
|70
|51
|15
|1
|3
|-
|[[പശ്ചിമ ബംഗാൾ]]
|293
|71
|216
|4
|2
|-
|[[ഡെൽഹി|ഡൽഹി]]
|70
|8
|56
|4
|2
|-
|[[പുതുച്ചേരി]]
|30
|20
|9
|1
|0
|-
|'''ആകെ'''
|'''4796'''
|'''2824'''
|'''1877'''
|'''53'''
|'''42'''
|-
| colspan=&quot;7&quot; |&lt;small&gt;ഉറവിടം:&lt;/small&gt;
|}

== റഫറൻസുകൾ ==

&lt;references /&gt;

{{ഫലകം:Indian Presidents}}
[[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതി തെരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ]]</text>
      <sha1>o99v7dyoiioqb7vzwfq57s119hpml8w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഘടകം:Location map/data/USA West</title>
    <ns>828</ns>
    <id>574016</id>
    <revision>
      <id>3759251</id>
      <timestamp>2018-03-23T15:04:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>en&gt;Frietjes</username>
        <id>0</id>
      </contributor>
      <comment>created from [[Template:Location map USA West]], edit history will be saved in [[Module:Location map/data/USA West/doc]]</comment>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="189" xml:space="preserve">return {
	name = 'USA West',
	top = 49.5,
	bottom = 28.3,
	left = -126.0,
	right = -101.4,
	image = 'USA Region West location map.svg',
	image1 = 'USA Region West relief location map.jpg'
}</text>
      <sha1>bhci87030tsfb0q054jl286nf8heyr5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759252</id>
      <parentid>3759251</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:06:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[:en:Module:Location_map/data/USA_West]] എന്നതിൽ നിന്ന് ഒരു പതിപ്പ് ഇറക്കുമതി ചെയ്തു</comment>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="189" xml:space="preserve">return {
	name = 'USA West',
	top = 49.5,
	bottom = 28.3,
	left = -126.0,
	right = -101.4,
	image = 'USA Region West location map.svg',
	image1 = 'USA Region West relief location map.jpg'
}</text>
      <sha1>bhci87030tsfb0q054jl286nf8heyr5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഫലകം:Saharan rock art</title>
    <ns>10</ns>
    <id>574017</id>
    <revision>
      <id>3759256</id>
      <timestamp>2021-03-01T21:27:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>en&gt;Ninafundisha</username>
        <id>0</id>
      </contributor>
      <comment>added Chad</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1197" xml:space="preserve">{{Navbox
|name  = Saharan rock art
|title = [[Saharan rock art]]
|listclass = hlist
|state = {{{state&lt;includeonly&gt;|expanded&lt;/includeonly&gt;}}}

|group1 = [[Algeria]]
|list1 =
* [[Rock art of south Oran (Algeria)|Rock Art of South Oran]]
* [[Rock art of the Djelfa region]]
* [[Marhouma]]
 {{Navbox|subgroup
  | group1 = [[Tassili n'Ajjer]]
  | list1 =
* [[Tadrart Rouge]]
* [[La vache qui pleure (rock gravings)|la Vache qui pleure]]
* [[Rock art of Iheren and Tahilahi]]
}}

|group2 = [[Morocco]]
|list2  = 
* [[Rock art of Figuig]]

|group3 = [[Libya]]
|list3  = 
* [[Acacus Mountains]]
* [[Wadi Mathendous]]
* [[Mesak Settafet]]
* [[Uan Muhuggiag]]

|group4 = [[Egypt]]
|list4  = 
* [[Abu Ballas]]
 {{Navbox|subgroup
  | group4 = [[Gilf Kebir]]
  | list4 =
* [[Cave of Beasts]]
* [[Cave of Swimmers]]
* [[Magharet el Kantara]]
* [[Cave of Archers]]
* [[Wadi Hamra (Gilf Kebir)|Wadi Hamra]]
}}

|group5 = [[Sudan]]
|list5 =
* [[Sabu-Jaddi]]
* [[Wadi Abu Dom]]
* [[Gabal El Uweinat]]

|group6 = [[Mauritania]]
|list6  = 
 {{Navbox|subgroup
  |group6 = [[Adrar Plateau]]
  |list6 =
* [[Agrour Amogjar]]
* [[Amazmaz]]
}}

|group7 = [[Chad]]
|list7  = 
* [[Ennedi Plateau]]

}}&lt;noinclude&gt;
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>htbrcxi8swxzgh5jemzs38f4xy7kqlc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759257</id>
      <parentid>3759256</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:12:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[:en:Template:Saharan_rock_art]] എന്നതിൽ നിന്ന് ഒരു പതിപ്പ് ഇറക്കുമതി ചെയ്തു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1197" xml:space="preserve">{{Navbox
|name  = Saharan rock art
|title = [[Saharan rock art]]
|listclass = hlist
|state = {{{state&lt;includeonly&gt;|expanded&lt;/includeonly&gt;}}}

|group1 = [[Algeria]]
|list1 =
* [[Rock art of south Oran (Algeria)|Rock Art of South Oran]]
* [[Rock art of the Djelfa region]]
* [[Marhouma]]
 {{Navbox|subgroup
  | group1 = [[Tassili n'Ajjer]]
  | list1 =
* [[Tadrart Rouge]]
* [[La vache qui pleure (rock gravings)|la Vache qui pleure]]
* [[Rock art of Iheren and Tahilahi]]
}}

|group2 = [[Morocco]]
|list2  = 
* [[Rock art of Figuig]]

|group3 = [[Libya]]
|list3  = 
* [[Acacus Mountains]]
* [[Wadi Mathendous]]
* [[Mesak Settafet]]
* [[Uan Muhuggiag]]

|group4 = [[Egypt]]
|list4  = 
* [[Abu Ballas]]
 {{Navbox|subgroup
  | group4 = [[Gilf Kebir]]
  | list4 =
* [[Cave of Beasts]]
* [[Cave of Swimmers]]
* [[Magharet el Kantara]]
* [[Cave of Archers]]
* [[Wadi Hamra (Gilf Kebir)|Wadi Hamra]]
}}

|group5 = [[Sudan]]
|list5 =
* [[Sabu-Jaddi]]
* [[Wadi Abu Dom]]
* [[Gabal El Uweinat]]

|group6 = [[Mauritania]]
|list6  = 
 {{Navbox|subgroup
  |group6 = [[Adrar Plateau]]
  |list6 =
* [[Agrour Amogjar]]
* [[Amazmaz]]
}}

|group7 = [[Chad]]
|list7  = 
* [[Ennedi Plateau]]

}}&lt;noinclude&gt;
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>htbrcxi8swxzgh5jemzs38f4xy7kqlc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ഫലകം:2011 Norway attacks</title>
    <ns>10</ns>
    <id>574018</id>
    <revision>
      <id>3759261</id>
      <timestamp>2021-11-20T12:35:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>en&gt;Andrybak</username>
        <id>0</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>categorization (via [[WP:JWB]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1330" xml:space="preserve">{{navbox
|name = 2011 Norway attacks
|title = [[2011 Norway attacks]]
|state = {{{state|autocollapse}}}
|listclass = hlist

|group1 = Main
|list1 =
* [[Timeline of the 2011 Norway attacks|Timeline of the attacks]]
* [[Gjørv Report]]
* [[Anders Behring Breivik]] (perpetrator)
* [[Trial of Anders Behring Breivik]]

|group2 = Legacy
|list2 =
* [[22 July Information Centre]]
* ''[[Utøya: July 22]]''
* ''[[22 July (film)|22 July]]''
* ''[[One of Us (book)|One of Us]]''
* [[Christchurch mosque shootings]]

|group3 = Places
|list3 =
* [[Regjeringskvartalet]]
* [[MS Thorbjørn]]
* [[Utøya]]
* [[Utøykaia]]

|group4 = [[Trial of Anders Behring Breivik|Trial]]
|list4 = {{Navbox|child
|evenodd = swap

|group1 = Defence
|list1 =
* [[Geir Lippestad]]
* [[Vibeke Hein Bæra]]
* Tord Eskild Jordet
* Odd Ivar Grøn

|group2 = Prosecution
|list2 =
* [[Inga Bejer Engh]]
* [[Svein Holden]]

|group3 = Judges
|list3 =
* [[Wenche Elizabeth Arntzen]]
* [[Arne Lyng]]
}}
|group5 = Related
|list5 =
* [[Bat Ye'or]]
* [[Cultural Marxism conspiracy theory|Cultural Marxism]]
* [[Eurabia]]
* [[Fjordman]]
* [[My Rainbow Race]]
* [[Some Die Young]]
* [[Christopher Paul Hasson]]
}}&lt;noinclude&gt;
{{collapsible option}}
[[Category:Norway history templates]]
[[Category:Norway navigational boxes]]
[[Category:Crime navigational boxes]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rbgwm0wx4gzj5pze06rjv62rz3hcovi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>3759262</id>
      <parentid>3759261</parentid>
      <timestamp>2022-07-22T10:19:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Meenakshi nandhini</username>
        <id>99060</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[:en:Template:2011_Norway_attacks]] എന്നതിൽ നിന്ന് ഒരു പതിപ്പ് ഇറക്കുമതി ചെയ്തു</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1330" xml:space="preserve">{{navbox
|name = 2011 Norway attacks
|title = [[2011 Norway attacks]]
|state = {{{state|autocollapse}}}
|listclass = hlist

|group1 = Main
|list1 =
* [[Timeline of the 2011 Norway attacks|Timeline of the attacks]]
* [[Gjørv Report]]
* [[Anders Behring Breivik]] (perpetrator)
* [[Trial of Anders Behring Breivik]]

|group2 = Legacy
|list2 =
* [[22 July Information Centre]]
* ''[[Utøya: July 22]]''
* ''[[22 July (film)|22 July]]''
* ''[[One of Us (book)|One of Us]]''
* [[Christchurch mosque shootings]]

|group3 = Places
|list3 =
* [[Regjeringskvartalet]]
* [[MS Thorbjørn]]
* [[Utøya]]
* [[Utøykaia]]

|group4 = [[Trial of Anders Behring Breivik|Trial]]
|list4 = {{Navbox|child
|evenodd = swap

|group1 = Defence
|list1 =
* [[Geir Lippestad]]
* [[Vibeke Hein Bæra]]
* Tord Eskild Jordet
* Odd Ivar Grøn

|group2 = Prosecution
|list2 =
* [[Inga Bejer Engh]]
* [[Svein Holden]]

|group3 = Judges
|list3 =
* [[Wenche Elizabeth Arntzen]]
* [[Arne Lyng]]
}}
|group5 = Related
|list5 =
* [[Bat Ye'or]]
* [[Cultural Marxism conspiracy theory|Cultural Marxism]]
* [[Eurabia]]
* [[Fjordman]]
* [[My Rainbow Race]]
* [[Some Die Young]]
* [[Christopher Paul Hasson]]
}}&lt;noinclude&gt;
{{collapsible option}}
[[Category:Norway history templates]]
[[Category:Norway navigational boxes]]
[[Category:Crime navigational boxes]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>rbgwm0wx4gzj5pze06rjv62rz3hcovi</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>