വിക്കിപീഡിയ mlwiki https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BE MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter മീഡിയ പ്രത്യേകം സംവാദം ഉപയോക്താവ് ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം വിക്കിപീഡിയ വിക്കിപീഡിയ സംവാദം പ്രമാണം പ്രമാണത്തിന്റെ സംവാദം മീഡിയവിക്കി മീഡിയവിക്കി സംവാദം ഫലകം ഫലകത്തിന്റെ സംവാദം സഹായം സഹായത്തിന്റെ സംവാദം വർഗ്ഗം വർഗ്ഗത്തിന്റെ സംവാദം കവാടം കവാടത്തിന്റെ സംവാദം TimedText TimedText talk ഘടകം ഘടകത്തിന്റെ സംവാദം Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 1054 3763508 3757822 2022-08-09T09:30:59Z VJournal 164557 /* വിനോദസഞ്ചാരം */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Idukki district}} {{For|ഇടുക്കി എന്ന സ്ഥലത്തേക്കുറിച്ചറിയാൻ|ഇടുക്കി }} {{Infobox settlement | name = ഇടുക്കി ജില്ല | native_name = | other_name = | nickname = | settlement_type = ജില്ല | image_skyline = Anamudi.jpg | image_alt = | image_caption = ആനമുടി മലനിരകൾ | pushpin_map = India Kerala | pushpin_label_position = left | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = കേരളത്തിലെ സ്ഥാനം | latd = 9.85 | latm = | lats = | latNS = N | longd = 76.94 ' | longm = | longs = | longEW = E | coordinates_display = inline,title | subdivision_type = രാജ്യം | subdivision_name = {{flag|ഇന്ത്യ}} | subdivision_type1 = സംസ്ഥാനം | subdivision_name1 = [[കേരളം]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | seat_type = ആസ്ഥാനം | seat = [[പൈനാവ്]] | government_type = | governing_body = ജില്ലാ പഞ്ചായത്ത്<br/>ജില്ലാ കളക്ട്രേറ്റ്‌ | leader_title1 = ജില്ലാ പഞ്ചായത്ത് പ്രസിഡന്റ് | leader_name1 = ജിജി കെ ഫിലിപ്പ് <ref>https://web.lsgkerala.gov.in/reports/lbMembers.php?lbid=158{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | leader_title2 = ജില്ലാ കലക്ടർ | leader_name2 = ഷീബ ജോർജ് ഐ.എ.എസ്<ref>https://idukki.gov.in/about-district/collectorsprofile/{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 4479 | elevation_footnotes = | elevation_m = 1200 | population_total = 1108,974 | population_as_of = 2011 | population_rank = | population_density_km2 = 259 | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ഭാഷകൾ | demographics1_title1 = ഔദ്യോഗികം | demographics1_info1 = [[Malayalam language|മലയാളം]], ഇംഗ്ലീഷ് | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = 68XXXX | postal_code = | iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-KL-IDU]] | registration_plate = KL-06(ഇടുക്കി),KL-37(വണ്ടിപെരിയാർ),KL-38(തൊടുപുഴ),KL-68(അടിമാലി),KL-69( ഉടുമ്പഞ്ചോല ) (KLI{Old}). | unemployment_rate = | website = {{URL|https://idukki.gov.in}} | footnotes = [[ഇടുക്കി അണക്കെട്ട്]], [[തേക്കടി]], [[മൂന്നാർ]], [[മാട്ടുപ്പെട്ടി]] }} [[കേരളം|കേരളത്തിന്റെ]] മധ്യഭാഗത്തായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ജില്ലയാണ് '''ഇടുക്കി'''. ആസ്ഥാനം [[പൈനാവ്]]. [[തൊടുപുഴ]], [[കട്ടപ്പന]], [[അടിമാലി]] [[നെടുംകണ്ടം]], [[ചെറുതോണി]] എന്നിവയാണ് ജില്ലയിലെ മറ്റു പ്രധാന പട്ടണങ്ങൾ. 4358 ച.കി. വിസ്തീർണ്ണമുള്ള (ഇത് കേരള സംസ്ഥാനത്തിന്റെ 11 ശതമാനം വരും) ഇടുക്കി ജില്ലയാണ്‌ കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ രണ്ടാമത്തെ ജില്ല ([[എറണാകുളം ജില്ല|എറണാകുളം]] ജില്ല, [[കുട്ടമ്പുഴ]] പഞ്ചായത്ത് വേർപെടുത്തിയതിന് ശേഷം) (ഏറ്റവും വലിയ ജില്ല [[പാലക്കാട് ജില്ല]])<ref>http://alappuzha.nic.in/dist_wise_popu.htm</ref>. ഇടുക്കി ജില്ലയുടെ 50 ശതമാനത്തിലധികവും സംരക്ഷിത വനഭൂമിയാണ്. തീവണ്ടിപ്പാത ഇല്ലാത്ത കേരളത്തിലെ രണ്ടു ജില്ലകളിൽ ഒന്നാണ്‌ ഇത് (മറ്റേത്) വയനാട്).രാജവാഴ്ച കാലത്ത് വേണാട് സമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു ഇടുക്കി. [[ദേവികുളം താലൂക്ക്|ദേവീകുളം]], [[തൊടുപുഴ താലൂക്ക്|തൊടുപുഴ]], [[ഉടുമ്പഞ്ചോല താലൂക്ക്|ഉടുമ്പഞ്ചോല]], [[പീരുമേട് താലൂക്ക്|പീരുമേട്]], [[ഇടുക്കി താലൂക്ക്|ഇടുക്കി]] എന്നിവയാണ് ജില്ലയിലെ താലൂക്കുകൾ. [[തൊടുപുഴ]]യും [[കട്ടപ്പന]]യുമാണ് ജില്ലയിലെ മുനിസിപ്പാലിറ്റികൾ. 8 ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകളും 51 ഗ്രാമ പഞ്ചായത്തുകളും ഉണ്ട്. ഇത് കൂടാതെ, [[ഇടമലക്കുടി]] എന്ന [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] പ്രഥമ ആദിവാസി പഞ്ചായത്തായ '''ഇടമലക്കുടി''' 2010 നവംബർ ഒന്നിന് പ്രാബല്യത്തിൽ വന്നു. [[മൂന്നാർ]] പഞ്ചായത്തിന്റെ പതിമൂന്നാം വാർഡ്‌ അടർത്തി മാറ്റിയാണ് ഇടമലക്കുടി രൂപീകരിക്കപ്പെട്ടത്. [[ദേവികുളം]], [[അടിമാലി]], [[നെടുങ്കണ്ടം]], [[ഇളംദേശം]], [[തൊടുപുഴ]], [[ഇടുക്കി]], [[കട്ടപ്പന]], [[അഴുത]] എന്നിവയാണ് ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകൾ. വൈദ്യുതോൽപ്പാ‍ദനത്തിന് പേരുകേട്ടതാണ് ഈ ജില്ല. കേരള സംസ്ഥാനത്തിനാവശ്യമായ വൈദ്യുതിയുടെ 66 ശതമാനവും ഈ ജില്ലയിലെ [[ജല വൈദ്യുത പദ്ധതി|ജല വൈദ്യുത പദ്ധതികളിൽ]] നിന്നാണ് ലഭിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കമാന അണക്കെട്ടായ( Arch dam) [[ഇടുക്കി അണക്കെട്ട്]] (ഏഷ്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ അണകെട്ടുകളിൽ ഒന്നാണ് )ഇവിടെയാണ്. ഇതു ഇന്ത്യയിലെ രണ്ടാമത്തെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ അണക്കെട്ടാണ്. കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ജലവൈദ്യുതപദ്ധതിയും ഇതാണ്. വിനോദസഞ്ചാരമേഖലയാണ് എടുത്തു പറയേണ്ട മറ്റൊരു സവിശേഷത == അതിർത്തികൾ == വടക്ക് [[കോയമ്പത്തൂർ ജില്ല]], തിരുപ്പൂർ ജില്ല കിഴക്ക് തമിഴ്‌നാട്ടിലെ [[തേനി ജില്ല]] , ദിണ്ടികൽ ജില്ല, [[തിരുപ്പൂർ ജില്ല|മധുര]] ജില്ല , തെങ്കാശി ജില്ല പടിഞ്ഞാറ് [[എറണാകുളം ജില്ല|എറണാകുളം]] ജില്ല, [[കോട്ടയം ജില്ല|കോട്ടയം]] ജില്ലകൾ, തെക്ക് [[പത്തനംതിട്ട ജില്ല|പത്തനംതിട്ട ജില്ലയുമാണ്‌]] ഇടുക്കി ജില്ലയുടെ അതിർത്തികൾ. == പ്രാചീന ചരിത്രം == ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ മനുഷ്യവാസം ആരംഭിക്കുന്നത് [[നവീനശിലായുഗം|നവീന ശിലായുഗത്തെ]] തുടർന്ന് വന്ന, പെരിങ്കൽ പരിഷ്കൃതിയുടെ കാലഘട്ടം മുതൽ കേരളത്തിലെ മറ്റെല്ലാ സ്ഥലങ്ങൾക്കൊപ്പം ഇടുക്കി ജില്ലയിലും ജനവാസമുണ്ടായിരുന്നുവെന്ന് [[കാർബൺ പഴക്കനിർണ്ണയം|റേഡിയോ കാർബൺ]] പരീക്ഷണങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു. മഹാ ശിലായുഗ സംസ്കാരത്തിന്റെ കാലം മുതൽ B C അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടു മുതൽ ഇരുമ്പ് ഉചയോഗിച്ചിരുന്നു. ഇടുക്കിയുടെ മലയോരങ്ങളിലും താഴ്വരകളിലമുള്ള ശവസംസ്കാരസ്മാരകങ്ങളിലധികവും, [[നന്നങ്ങാടി]]കളും, [[മുനിയറ]]കളുമാണെങ്കിലും അപൂർവ്വമായി [[കുടക്കല്ല്|കുടക്കല്ലകളും]], നടുക്കലുകളും, തൊപ്പിക്കല്ലുകളും, കാണപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. വിവിധ വലിപ്പത്തിലുള്ള മൺപാത്രങ്ങൾ, ആയുധങ്ങൾ,കൽപാളികൾ, തുടങ്ങിയവയൊക്കെയാണ് ഇവിടെ നിന്നും കണ്ടെത്തിയിട്ടുള്ള മറ്റു ശിലാവശിഷ്ടങ്ങൾ. ശിലായുഗ മനുഷ്യവിഭാഗമായിരുന്ന ചുടുവോർ,ഇടുവോർ എന്നീ വിഭാഗങ്ങളുടെ ശരീരാവശിഷ്ടങ്ങൾ ജില്ലയുടെ പല ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും കണ്ടെത്തുവാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. മൃതദേഹം അടക്കം ചെയ്തിരുന്ന ശ്മശാനഭൂമികളാണ് ശിലായുഗത്തിലെ അവശേഷിപ്പുകളിലേറെയും. പത്തോ പതിനഞ്ചോ, അതിലധികമോ മൃതദേഹങ്ങൾ അടക്കം ചെയ്തിരുന്നുവെന്ന് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള സ്ഥലങ്ങൾ, അന്നത്തെ ചുടുകാടായിരുന്നുവെന്ന് കരുതുന്നു. [[മറയൂർ]], ചെമ്പകപാറ, മുനിയറ, കട്ടപ്പന, പുറ്റടി, കള്ളിപ്പാറ, തോപ്രാംകുടി എന്നിവടങ്ങളിലാണ് ഇത്തരത്തിലുള്ള ശവപ്പറമ്പുകൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുള്ളതെങ്കിലും, ജില്ലയുടെ മറ്റെല്ലാ ഭാഗങ്ങളിലും ഒറ്റതിരിഞ്ഞ മഹാ ശിലായുഗ സ്മാരകങ്ങൾ കാണപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. രണ്ടായിരത്തിലധികം വർഷങ്ങളെ അതിജീവിച്ച ശിലായുഗ സ്മാരകമായ മുനിയറകൾ ഇടുക്കിയിലെ മറയൂരിൽ മാത്രം കാണപ്പെടുന്നു. അഗ്നികുണ്ഡമുപയോഗിച്ച് ചുട്ടുപഴുപ്പിക്കുന്ന പാറകളിൽ തണുത്ത വെള്ളമെഴിക്കുമ്പോൾ അടർന്നു വരുന്ന കുറ്റൻ ശിലാപാളിയുപയോഗിച്ചാണ് [[മുനിയറ]] അടക്കമുള്ള എല്ലാ പ്രാചീന ശവക്കല്ലറകളും നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. നാല് അടിയിലേറെ വലിപ്പമുള്ള നന്നങ്ങാടിയെന്നും മുതുമക്കച്ചാടിയെന്നും പറയപ്പെടുന്ന വലിയ മൺകലങ്ങൾ ജില്ലയുടെ എല്ലാ ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. [[മറയൂർ]], ഉടുമ്പൻചോല, അടിമാലി, അമരാവതി, അണക്കര, തോപ്രാംകുടി,കാഞ്ചിയാർ, മുരിക്കാട്ടുകുടി [[മേരികുളം]] ഉപ്പുതറ, കമ്പിളികണ്ടം, കൊബെടിഞ്ഞാൽ എന്നിവടങ്ങജിൽ നിന്നെല്ലാം നന്നങ്ങാടികൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.ഇവ ധാരാളമായി കണ്ടെത്തിയിട്ടുള്ളത് കട്ടപ്പനക്കടുത്തുള്ള ചെമ്പകപാറ പ്രദേശത്താണ്. ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ [[തങ്കമണി]]ക്കടുത്തുള്ള അമ്പലമേട്ടിൽ കണ്ടെത്തിയ ശിലായുഗ ഗുഹക്ക്, ഗുരുവായൂരിലെ അരിയന്നൂരിലും തൃശൂർ ജില്ലയിലെ ചില ഭാഗങ്ങളിലും കണ്ടെത്തിയ ചെങ്കൽ ഗുഹകളോട് സാമ്യമുണ്ട്. ഒന്നിലധികം അറകളുള്ള ഗുഹാ ശ്മശാനങ്ങളിൽ നിന്നും, ഇരുമ്പു കൊണ്ടുള്ള ആയുധങ്ങളും ധാരാളം മൺപാത്രങ്ങളും ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. നടുക്കല്ലുകൾ അഥവാ പുലച്ചിക്കല്ലുകളാണ് ഇടുക്കി ജില്ലയിൽ നിന്നും കണ്ടെത്തിയ മറ്റൊരു മഹാ ശിലായുഗ സ്മാരകം.മൃതാവശിഷ്ടങ്ങൾ അടക്കം ചെയ്ത സ്ഥലത്ത് നാട്ടുന്ന ഒറ്റക്കല്ലുകളാണിത്. [[അയ്യപ്പൻകോവിൽ|അയ്യപ്പൻകോവിലിലും]],ചെമ്പകപാറക്കടു ത്തുള്ള കൊച്ചു കാമാക്ഷിയിലും, തൂക്കുപാലത്തിനടുത്തുള്ള ബാലഗ്രാമിലും, മുണ്ടിയെരുമയിലും കണ്ടെത്തിയ നടുക്കല്ലു കൾ ശിലായുഗത്തിലെ മറ്റൊരു ശവസംസ്കാകാര രീതിയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ലഭ്യമായ തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഇവിടെത്തെ മനുഷ്യവാസത്തിന് മൂവായിരം വർഷത്തെ പഴക്കമുണ്ടന്ന് ചരിത്രകാരൻമാർ അഭിപ്രയപ്പെടുന്നു. ജില്ലയിലെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ വാസമുറപ്പിച്ച ജനങ്ങളുടെ ജീവിത രീതിയും ആചാരനുഷ്ഠാനങ്ങളും തമ്മിൽ പ്രകടമായ പ്രാദേശിക ഭേദം നിലനിന്നിരുന്നു. മുനിയറകൾ കല്ലറകൾ, [[നന്നങ്ങാടി]]കൾ തുടങ്ങിവയെല്ലാം ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ കാണപ്പെട്ടതിന്റെ കാരണ വും ഇതാണ്.<ref> kazhcha Books Kattappa.ഇടുക്കി: ചരിത്രവും ചരിത്രാതീതവും </ref> == ഗോത്ര സംസ്കാരം == [[ശിലായുഗം|ശിലായുഗ]] സംസ്കാരത്തിനു ശേഷം ഇടുക്കിയിലെ മലഞ്ചെരുവുകളിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട മറ്റൊരു സംസ്കൃതിയാണ് ഗോത്രവർഗ്ഗങ്ങളുടേത്.ശിലായുഗത്തിൽ നിലനിന്ന സാമൂഹികാംശങ്ങളിൽ പലതും ഇവിടെത്തെ ആദിവാസി സംസ്കാരത്തിൽ കാണാമെങ്കിലും, വ്യത്യസ്തതമായ രണ്ട് കാലഘട്ടത്തെയാണ് ഇരുകൂട്ടരും പ്രതിധാനം ചെയ്യുന്നത്.ശിലായുഗക്കാർ പിന്നീട് എവിടെപ്പോയി എന്നതിന് വ്യക്തമായ തെളിവുകൾ ലഭ്യമല്ല. കാലാവസ്ഥ, ജീവിത സാഹചര്യത്തിലുണ്ടായ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ, എന്നിവ നിമിത്തം മലയിറങ്ങിയിരിക്കാം എന്നും കരുതുന്നു. [[മന്നാൻ]],[[മുതുവാൻ]], [[പളിയർ]], [[ഊരാളി]],[[മലയരയൻ]], [[മലപ്പുലയൻ]], [[ഉള്ളാടൻ]] എന്നിവരാണ് ഇടുക്കിയിലുള്ളത്. ഗോത്ര സംസ്കാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വാമൊഴി രൂപങ്ങളെയും, ആചാരാനുഷ്ടാനങ്ങളെയും കുറിച്ച് പഠനം നടത്തിയിട്ടുള്ളവരുടെ നിഗമനത്തിൽ ബി.സി 13 - 15 കാലഘട്ടത്തിലാണ് ആദിവാസി ജീവിതം ഇടുക്കിയിൽ ആരംഭിക്കുന്നത്.<ref>ഇടുക്കിയിലെ ഗോത്രകലകളും സംസ്കാരവും: വി.ബി.രാജൻ, കാഞ്ചിയാർ രാജൻ</ref> തമിഴ് സംസ്കാരവുമായി ബന്ധം പുലർത്തുന്ന ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാർ ഇടുക്കിയിലെത്തിയത് ഇന്നത്തെ കോയമ്പത്തൂർ, മധുര, രാമനാഥപുരം ജില്ലകളിൽ നിന്നുമാണന്ന്, ഇവരുടെ ഭാഷയും, ആചാരാനുഷ്ടാനങ്ങളും, കലാരൂപങ്ങളും തെളിയിക്കുന്നു. ആധുനിക നരവംശശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ നിയമനത്തിൽ ഇവിടത്തെ ആദിവാസികൾ പ്രോട്ടോ- അസ്ത്രലോയ്ഡ് (Proto australoid) വംശത്തിൽപ്പെടുന്നു. ഇവരുടെ (ഇടുക്കി) മലകയറ്റത്തെക്കുറിച്ച് പല കഥകളും പ്രചാരത്തിലുണ്ട്. പാണ്ഡ്യരാജ വംശത്തെ സഹായിച്ചതിന് പ്രതിഫലമായി വനാധിപതികൾ എന്ന സ്ഥാനം നൽകി എന്നതാണ് ഒന്ന്. ഒരു ഘട്ടത്തിൽ മധുരയിൽ നിന്നും നാടുവിടേണ്ടി വന്ന ഇവർ പൂഞ്ഞാർ രാജാവിന്റെ സഹായത്തോടെ തമിഴ്നാട്ടിലെ ഗുഡല്ലൂർ വഴി കുമളിയിലൂടെ ഇടുക്കിയിൽ എത്തിയെന്നും മറ്റൊരു കഥ പ്രചാരത്തിലുണ്ട്. നാട്ടുരാജാക്കന്മാർക്കു വേണ്ടി വനോൽപ്പന്നങ്ങൾ ശേഖരിക്കുവാൻ നിയുക്തരായവർ കാലക്രമേണ ഇവിടെ ജീവിതമുറപ്പിച്ചതെന്നും കരുതുന്നു. മെച്ചപ്പെട്ട ജീവിതസൗകര്യങ്ങൾ തേടി ഇവിടെക്ക് കുടിയേറിയവരായിക്കാം ഇവിടത്തെ ഗോത്ര വംശം.ഓരോ ഗോത്ര ഗ്രാമത്തിലുമുള്ള കുടുംബങ്ങളുടെ എണ്ണം വർദ്ധിക്കുമ്പോൾ പുതിയ ഒരു കൂടിയിരിപ്പ് സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്നു.ആദ്യകാലത്ത് ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന വസ്ത്രങ്ങൾ അരായാഞ്ഞിലി ചതച്ചുണ്ടാക്കിയ മരവുരിയായിരുന്നു.മൃഗത്തോൽ ഉപയോഗിച്ച് വാദ്യ ഉപകരണങ്ങളും ഇവർ നിർമ്മിച്ചിരുന്നു. ഈറ്റപ്പൊളിയുപയോഗിച്ച് ഗൃഹോപകരണങ്ങൾ നെയ്തെതെടുക്കാനുള്ള ആദിവാസികൾക്കുള്ള കഴിവ് വലുതാണ്. പ്രകൃതിശക്തികളെയും വൃക്ഷങ്ങളെയും ഇവർ ആരാധിച്ചിരുന്നു. ഗോത്രവർഗ്ഗങ്ങൾക്കെല്ലാം തങ്ങളുടേതായ ഭരണ സംവിധാനമുണ്ടായിരുന്നു. കുടിയിരുന്നുകളുടെ തലവൻമാർ വർഗ്ഗ ഭേദമനുസരിച്ച് മൂപ്പനെന്നോ കാണിയെന്നോ ആണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. മന്നാൻമാർക്കിടയിൽ ഇത് രാജാവാണ്. ഇടുക്കിയിലെ മലങ്കാടുകളിലേക്ക് ആദ്യം കുടിയേറിപ്പാർത്ത ഗോത്രവർഗ്ഗം ഊരാളികളായിരിക്കുമെന്നാണ് കരുതുന്നത്.മഹാ ശിലായുഗത്തിലെ ചില ആചാരങ്ങൾ നാമമാത്രമായാ രീതിയിൽ ഇപ്പോഴും അനുവർത്തിക്കുന്നവരാണ് ഊരാളിമാർ. ശവസംസ്കാരത്തിനു ശേഷം കുഴിമാടത്തിനു മീതെ നാട്ടുന്ന കരിങ്കല്ല് ശിലായുഗത്തിലെ പുലച്ചിക്കല്ലിന്റെ പിൻതുടർച്ചയാണന്ന് കരുതുന്നു. വെൺമണി, മുള്ളരിങ്ങാട്, നാടുകാണി, കുറുക്കനാട്, കൂവക്കണ്ടം, കണ്ണംപടി, മുത്തംപടി, കിഴക്കേമാട്ടുക്കട്ട, വെള്ളള്ള്, മേമാരിക്കുടി,പൂവന്തിക്കുടി തുടങ്ങി 33 ഗോത്രസങ്കേതങ്ങൾ ഇടുക്കിയിലുണ്ട്. പിൻ കാലത്ത് മുല്ലപ്പെരിയാർ ഡാം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന വനത്തിൽ നിന്നും ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെയും തമിഴ് വംശകരുടെയും കുടിയേറ്റത്തോടെ കൃഷി ഉപേക്ഷിച്ച് പാലായനം ചെയ്തവരായിരുന്നു പൂവന്തിക്കുടി ([[അയ്യപ്പൻകോവിൽ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|അയ്യപ്പൻകോവിൽ]]) പ്രദേശത്ത് എത്തിയവർ. അതിമഹത്തായ സാംസ്കാരിക പാരമ്പര്യത്തിന്റെ ഉടമകളായിരുന്നു എല്ലാ ആദിവാസി ഗോത്രങ്ങളും, ഉൾവനങ്ങളിൽ ആടിയുംപാടിയും കരകൗശല വേലകളിൽ ഏർപ്പെട്ടും തങ്ങളുടേത് മാത്രമായ രീതിയിൽ ജീവിതത്തെ ക്രമപ്പെടുത്തിയും പ്രാചീന സംസ്കൃതിയുടെ അനേകം അപൂർവ്വ ചാരുതകൾ നിർമ്മിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്തവരായിരുന്നു ഗോത്രവർഗ്ഗങ്ങൾ. വിവിധങ്ങളായ അധിനിവേശത്തിലൂടെ തകർത്തെറിയപ്പെട്ട ജീവിത സ്വത്വത്തിന്റെ ഉടമകളായിരുന്നു പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ മിക്കവാറും എല്ലാ ആദിവാസി ഗോത്രങ്ങളും. ഇടുക്കിയിൽ [[കാപ്പി|കാപ്പിയും]], [[തേയില|തേയിലയും]] [[ഏലം|ഏലവും]] വച്ചുപിടിപ്പിക്കുവാൻ ബ്രിട്ടീഷ് പ്ലാന്റർമാർ കണ്ടെത്തിയ ഭൂപ്രദേശങ്ങൾ ഏറെയും ആദിവാസി ഗോത്രങ്ങൾ യഥേഷ്ടം വിഹരിച്ചിരുന്ന ഭൂപ്രദേശങ്ങളിലായിരുന്നു.മലകൾ ഒന്നൊന്നായി വെട്ടി വെളുപ്പിച്ച് മാറുന്നതിനനുസരിച്ച് പിന്നിലേക്ക് ത ള്ളപ്പെടുകയായിരുന്നു ഓരോ ഗോത്ര സമൂഹവും.<ref> ലേഖനം _കാട്ടിലും നാട്ടിലുമല്ലാത്ത ജീവിതങ്ങൾ: കാഞ്ചിയാർ രാജൻ </ref> == ഇടുക്കി രാജഭരണത്തിലൂടെ == ശിലായുഗത്തിലെ പ്രാകൃത ഗോത്ര വ്യവസ്ഥയെ തുടർന്ന് വന്ന സംഘകാലത്ത് ചേരരാജാക്കൻമാരുടെ ഭരണത്തിൻ കീഴിലായിരുന്നു [[കേരളം]].എ.ഡി 75-ൽ രാജ്യഭരണമേറ്റ ചേരരാജാവായ നെടും ചേരലാതനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ അനുജനായ പൽയാനെ ചൊൽകുഴു കുട്ടുവനും കൂടി ഒന്നാം ചേരസാമ്രാജ്യത്തിന്റെ വിസ്തൃതി വർദ്ധിപ്പിച്ചതായി സംഘകാല കൃതിയായ പതിറ്റുപ്പത്തിൽ പറയുന്നു.ഇക്കാലത്ത് ചേര സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഭാഗമായിത്തീർന്ന ആയിരമല തേക്കടി വന്യജീവി സങ്കേതത്തിനുള്ളിലെ പർവ്വതനിരകളിലാണന്ന് ചരിത്രകാരൻമാർ പറയുന്നു.<ref>The cera kings of the sangan period:K G Syeshayya</ref> പതിറ്റുപ്പത്തി പോലുള്ള പ്രാചീന കൃതികളിൽ നിന്നും ലഭ്യമായ സൂചനകൾ പ്രകാരം എ.ഡി.ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തോടു കൂടിയായിരിക്കണം, ഇന്നത്തെ ഇടുക്കി ജില്ലയുൾപ്പെടെയുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ ചേരസാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഭാഗമായിത്തീർന്നത്. എ.ഡി ആദ്യത്തെ മൂന്നു നൂറ്റാണ്ടുകൾ അവസാനിച്ചതോടെ ഒന്നാം ചേരസാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പ്രതാപകാലം അവസാനിച്ചു. പിന്നീട് ബി.സി 800- മുതൽ 1102 വരെ കേരളവും തമിഴ്നാടുമുൾപ്പെടുന്ന പ്രദേശങ്ങൾ രണ്ടാം ചേരസാമ്രാജിന്റെ കീഴിലായി.(കുലശേഖര സാമ്രാജ്യം) B.C 1102 രണ്ടാം ചേരസാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പ്രതാപം അവസാനിക്കുകയും കുലശേഖര രാജാക്കൻമാരുടെ നിയന്ത്രണത്തിലിരുന്ന നാടുവാഴികളെല്ലാം സ്വതന്ത്രമാവുകയും ചെയ്തു. പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടോടു കൂടി ഇടുക്കി ജില്ലയുടെ നല്ല ഭാഗവും തെക്കുംകൂർ രാജാക്കൻമാരുടെ അധീനതയിലായി.കീഴ്മലൈനാടും (തൊടുപുഴ ഭാഗം) ചെങ്ങമനാട് ദേവസ്വവും (അടിമാലി, മൂന്നാർ, ദേവികുളം മലനിരകൾ) ഭരണം നടത്തിവന്നു. ഇടുക്കിയുടെ ചരിത്രത്തിൽ വഴിത്തിവ് സൃഷ്ടിച്ച [[പൂഞ്ഞാർ ദേശം|പൂഞ്ഞാർ രാജവംശം]] 1160-ൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. മധുര ആസ്ഥാനമായി ഭരണം നടത്തിയിരുന്ന ചിരായുവർമ്മൻ (മാനവ വിക്രമ കുലശേഖര പെരുമാൾ)എന്ന പാണ്ഡ്യരാജാവായിരുന്നു പൂഞ്ഞാർ രാജവംശത്തിന്റെ സ്ഥാപകൻ. മാനവവിക്രമൻ [[തെക്കുംകൂർ രാജവംശം|തെക്കുകൂർ രാജാവിൽ]] നിന്നും 750 ച.കി.മി സ്ഥലം വിലക്കു വാങ്ങുകയായിരുന്നു. ദീർഘകാലത്തെ ശ്രമഫലമായി ഇന്നത്തെ ഇടുക്കി ഉൾപ്പെട്ട കൂടുതൽ സ്ഥലങ്ങൾ വിലക്കു വാങ്ങുവാൻ മാനവവിക്രമനും സംഘത്തിനും കഴിഞ്ഞു.കേരളത്തിൽ തന്നെ 6000 ച.കി.മി സ്ഥലം മൂന്ന് നൂറ്റാണ്ടുകൾ കൊണ്ട് ഇവർ നേടി. പൂഞ്ഞാർ രാജാക്കൻമാരുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ലഭ്യമായിട്ടുള്ള ഏറ്റവും പഴയ രേഖ 1189- മാർച്ച് (കൊല്ലവർഷം 364 മീനം) എഴുതപ്പെട്ട പ്രമാണമാണ്. ചെങ്ങമനാട് ദേവസ്വത്തിൽ നിന്നും ഭൂമി വാങ്ങുന്നതു സംബന്ധിച്ച് പരാമർശിക്കുന്ന രേഖകൾ പ്രകാരം ഇന്നത്തെ ചിന്നക്കനാൽ, പൂപ്പാറ, ശാന്തൻപാറ, രാജാക്കാട്, രാജകുമാരി, സേനാപതി, കൊന്നത്തടി, ബൈസൺവാലി, പൊട്ടൻകാട്, വെള്ളത്തൂവൽ തുടങ്ങിയ പ്രദേശങ്ങൾ പൂഞ്ഞാർ രാജാക്കൻമാരുടേതായിത്തീർന്നു.1252- ഏപ്രിൽ (കൊല്ലവർഷം 427- മേടം) എഴുതപ്പെട്ട രേഖ പ്രകാരം, ഇന്നത്തെ അഞ്ചനാട് താഴ്വരയും കണ്ണൻദേവൻ മലനിരകളും കീഴ്മലൈ നാട്ടിലെ കോത വർമ്മൻ കോവിലധികാരികളിൽ നിന്നും പൂഞ്ഞാർ രാജാവ് വില കൊടുത്ത് വാങ്ങുന്നു.ഇതോടെ ഇടുക്കി ജില്ലയുടെ വടക്കുഭാഗങ്ങർ പൂഞ്ഞാർ രാജാവിന്റെ കൈവശമായി. 1419-ൽ എഴുതപ്പെട്ട രേഖകൾ പ്രകാരം തെക്കുംകൂറിൽ നിന്നും ഇന്നത്തെ പീരുമേട് താലൂക്കും, ഉടുമ്പൻചോല താലൂക്കിന്റെ ഏതാനും ഭാഗങ്ങളും പൂഞ്ഞാറിനോട് കൂട്ടിച്ചേക്കപ്പെട്ടു. 1500- ൽ ഇന്നത്തെ തൊടുപുഴ ഒഴികയുള്ള ഇടുക്കി ജില്ലയുടെ മുഴുവൻ ഭാഗങ്ങളും പൂഞ്ഞാർ രാജ്യത്തിലായി. 1771-ൽ പൂഞ്ഞാർ ദേശത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ട തമിഴ്നാട് പ്രദേശങ്ങൾ കീഴടക്കിയ ഹൈദ്രാലി സുൽത്താൻ ഇന്നത്തെ കുമളിക്ക് സമീപമുള്ള മംഗളാദേവി ക്ഷേത്രം കൊള്ളയടിക്കുകയും നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.തുടർന്ന് ഹൈദ്രാലിയും പൂഞ്ഞാർ രാജാവും തമ്മിൽ ഒരു കരാറിൽ ഒപ്പുവച്ചു.1793-ൽ പൂഞ്ഞാർ രാജാവ് രാമവർമ്മ തിരുവതാംകൂർ മഹാരാജാവിനെയും രാജാകേശവദാസനെയും സന്ദർശിച്ച് മേൽക്കോയ്മക്ക് വിധേയപ്പെടേണ്ടതായി വന്നു. തിരുവതാംകൂറിന് വിധേയപ്പെട്ട പൂഞ്ഞാർ രാജവംശത്തിന് തുടക്കത്തിൽ സ്വാതന്ത്രവും താമസിക്കാതെ ഭൂവുടമാവകാശവും നഷ്ടപ്പെട്ടു. 1877-ൽ ജൂലൈ പതിനൊന്നാം തീയതി പൂഞ്ഞാർ രാജാവായ കേരളവർമ്മ ജോൺ ഡാനിയേൽ മൺറോ എന്ന ഇംഗ്ലീഷുകാരന് കണ്ണൻദേവൻ മലനിരകളും സമീപപ്രദേശങ്ങളും പാട്ടത്തിന് നൽകി.1900 ആയപ്പോൾ 12000 ച.കി.മി വിസ്തൃതിയുണ്ടായിരുന്ന പൂഞ്ഞാർ രാജ്യം 130 ച.കി.മി ആയി പരിണമിച്ചു. == കുടിയേറ്റം == ശിലായുഗ ജനതയ്ക്കും ഗോത്രവർഗ്ഗങ്ങൾക്കും ശേഷം ഇടുക്കിയിൽ കുടിയേറിവർ അഞ്ചു നാടൻ തമിഴരാണ്.തുടർന്ന് തിരുവതാംകൂർ കർഷകരും, തമിഴ് തൊഴിലാളികളും, ഇംഗ്ലീഷുകാരും ,ഇടുക്കിയിലേക്ക് കുടിയേറി. 1850-ൽ പാശ്ചാത്യ മിഷനറിയായ ഹെൻട്രി ബേക്കർ(ജൂനിയർ),സഹോദരൻ ജോർജ് ബേക്കറും ജില്ലയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ ചെരുവിലെ കാടുകളിലുണ്ടായിരുന്ന ഗോത്രവർഗ്ഗമായ മലയരൻമാരുടെ ക്ഷണപ്രകാരം മുണ്ടക്കയത്ത് എത്തി. അവിടെ താമസിച്ചു കൊണ്ട് ദുർഘടമായ മലങ്കെട്ടുകളിലൂടെ കുട്ടിക്കാനം,വണ്ടിപെരിയാർ, ഏലപ്പാറ എന്നിവടങ്ങളിൽ എത്തിച്ചേർന്നു. ഹെൻട്രി കണ്ട പീരുമേട് തടം സമൃദ്ധിയുടെ താഴ്വരയായിരുന്നു. തന്റെ മൂത്ത പുത്രനായ ഹാരി ബേക്കർക്ക് വേണ്ടി തിരുവതാംകൂർ രാജാവിൽ നിന്നും ഈ പ്രദേശം സൗജന്യമായി വാങ്ങുവാൻ ഹെൻട്രിക്ക് കഴിഞ്ഞു. ആദ്യ എസ്റ്റേറ്റ് ട്വിഫോഡ് 1860-ൽ ആരംഭിച്ചു.കാപ്പിയായിരുന്നു ആദ്യ കാലെത്തെ കൃഷി.1872-ൽ കോട്ടയം മുതൽ പീരുമേട് വരെയും 1885-ൽ വണ്ടിപ്പെരിയാർ - കുമളി- ഗൂഡല്ലൂരിലേക്കും ചെറിയ ഒരു കാളവണ്ടിപ്പാത നിർമ്മിച്ചു. കുട്ടിക്കാനത്തു നിന്നും ഏലപ്പാറ വഴി ചീന്തലാറിലേക്കുള്ള പാത നിർമ്മിച്ചത് ജെ.ഡി മൺറോ ആയിരുന്നു. പിന്നീട് കാലാവസ്ഥ അനുയോജ്യമാകാത്തതിനാൽ തേയില കൃഷിയായി. ഒരു മലമ്പാത ഉണ്ടായപ്പോൾ കൂടുതൽ ബ്രിട്ടീഷ് പ്ലാൻറ്റുമാരും തദ്ദേശസമ്പന്നരും ഇവിടെ തോട്ടങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചു. ബോണാമി, വാളാർഡി, ഗ്ലെൻമേരി, ഫെയർ ഫീൽഡ്, ലാഡ്രം, മേരി ആൻ, വാഗമൺ, കോട്ടമല, പെരിയാർ - കണ്ണിമാറ, ഹെവൻ വാലി, ചിന്നാർ, പശുപ്പാറ, തുടങ്ങിയ എസ്റ്റേറ്റുകൾ ഇങ്ങനെയാണ് ആരംഭിക്കുന്നത്.1877-ൽ മൂന്നാർ മലകൾ ജോൺ ഡാനിയേൽ മൺറോ, പൂഞ്ഞാർ രാജാവിൽ നിന്നും പാട്ടത്തിനെടുത്തു. മൂന്നാർ മലകൾ ഇംഗ്ലീഷുകാർക്ക് വഴി കാണിച്ച് കൊടുത്തത് അഞ്ചുനാടൻ തമിഴരുടെ സംഘത്തലവനായ കണ്ണൻ തേവൻ ആയിരുന്നു. പിന്നീട് മൂന്നാർ മലനിരകൾ കണ്ണൻദേവൻ ഹിൽസ് എന്ന പേരിലറിയപ്പെട്ടു.പീരുമേട്ടിലെപ്പോലെ കാപ്പിയായിരുന്നു ആദ്യ കൃഷി. 1894-ൽ എ.എച്ച്.ഷാർപ്പ് സ്ഥാപിച്ച പാർവ്വതി എസ്റ്റേറിലാണ് ആദ്യ തേയില കൃഷിയുടെ തുടക്കം.1924 ജൂലൈ മാസത്തിൽ മൂന്നാർ മലകളിൽ ഉണ്ടായ കനത്ത മഴയിലും, വെള്ളപൊക്കത്തിലും മൂന്നാർനാമാവിശേഷമായി (കൊല്ലവർഷം 1099-ൽ ആയിരുന്നതിനാൽ 99-ലെ വെള്ളപ്പൊക്കം എന്നറിയപ്പെടുന്നു) മലമ്പാതകളും റെയിൽവേയും റോപ് വേയും എല്ലാം നശിക്കപ്പെട്ടു. ഇടുക്കി ജില്ലയിൽ ഇംഗ്ലീഷുകാരുടെ തോട്ടങ്ങളിൽ പണിയെടുക്കുവാനെത്തിയിരുന്നത് '''തമിഴ് തൊഴിലാളി'''കളായിരുന്നു.ഇവർ തേയില തോട്ടങ്ങളുടെ സമീപമുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽ സ്ഥിരതാമസമാക്കി. ഹൈറേഞ്ചിലെ കാടുകളിൽ വിളഞ്ഞിരുന്ന ഏലം വിളവെടുക്കുവാൻ തിരുവതാംകൂർ സൈന്യത്തിൽ നിന്നും ആളെത്തിയിരുന്നു. ഇവർ കൊണ്ടുവന്ന തമിഴരും പിന്നീട് മടങ്ങിയില്ല. തമിഴരുടെ കൈയ്യേറ്റം വ്യാപകമായതോടെ 1896 ജൂലൈ 17-ാം തീയതി അനുവാദം കൂടാതെ ഏലമലക്കാടുകളിൽ പ്രവേശിക്കാൻ പാടില്ലന്ന് തിരുവതാംകൂർ രാജാവ് ഉത്തരവിട്ടു.1905-ൽ തിരുവതാംകൂർ ദിവാൻ കൃഷ്ണസ്വാമി റാവു ഹൈറേഞ്ചിലെ ഏലക്കാടുകൾക്ക് പട്ടയം (ചെമ്പ് പട്ടയം)നൽകി തുടങ്ങി.1920- ൽ തമിഴ് സ്വാധീനം ക്രമാതീതമാകുമെന്ന് മനസ്സിലാക്കിയ തിരുവതാംകൂർ മഹാരാജാവ്, തിരുവതാംകൂറിൽ ഉള്ളവർക്ക് മാത്രം ഹൈറേഞ്ചിൽ ഭൂമി നൽകിയാൽ മതിയെന്ന് ഉത്തരവിട്ടു. ഇതോടെ നാമമാത്രമായ മലയാളികളും ഹൈറേഞ്ചിലേക്ക് കുടിയേറിത്തുടങ്ങി.1940 ആയപ്പോളേക്കും ഹൈറേഞ്ചിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളിലും തിരുവതാംകൂർ കർഷകർ കുടിയേറിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഉപ്പുതറയും മന്നാംകണ്ടം(അടിമാലി) തുടങ്ങിയവയെക്കെ ഇടത്താവളങ്ങളായി.ഏലക്കാടുകളിൽ വിളവെടുക്കുന്നതിനായി തിരുവതാംകൂർ സൈന്യം ഉണ്ടാക്കിയ വഴിത്താരകളും, കമ്പം സ്വദേശി ആങ്കൂർ റാവുത്തർ പണികഴിപ്പിച്ച കൂപ്പു റോഡുകളും കുടിയേറ്റക്കാരെ വളരെയധികം സഹായിച്ചു.തമിഴ്നാട്ടിലെ കമ്പംദേശത്ത് രാജകൊട്ടാരത്തിനാവശ്യമായ പാൽ ലഭ്യമാക്കിയിരുന്നത്, ആങ്കൂർ റാവുത്തറായിരുന്നു.ഇതിൽ സന്തുഷ്ടനായ മഹാരാജാവ് കുമളി മേഖലയിൽ 498 ഏക്കർ വനഭൂമി കാലികളെ മേയിക്കുവാനും കരമൊഴിയായി കൊടുത്തിരുന്നു. ചില പ്രദേശങ്ങളിലെ മരങ്ങൾ വെട്ടിയെടുക്കുവാനുള്ള അനുവാദം നേടുവാനും റാവുത്തർക്ക് കഴിഞ്ഞു. ഇതിന്റെ മറവിൽ അനധികൃതമായി ഈട്ടി, തേക്ക്, തുടങ്ങിയവ വെട്ടിമാറ്റപ്പെട്ടു. കുമളിയിൽ നിന്നും കട്ടപ്പന _അയ്യപ്പൻകോവിൽവരെയും ഇദ്ദേഹമെത്തി. കാട്ടിലെ മരങ്ങൾ മുറിച്ച് മലയടിവാരത്ത് എത്തിച്ചിരുന്നത് കാളവണ്ടികളിൽ ആയിരുന്നു. ഇപ്രകാരം നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട കാട്ടുപാതയായിരുന്നു കട്ടപ്പന - അയ്യപ്പൻകോവിൽപാത.1957-ലെ ഭൂപരിഷ്കരണ നിയമത്തോടെ റാവുത്തർ കുടുംബത്തിന് ഈ ഭൂമേഖലയിലുണ്ടായിരുന്ന സ്വാധീനം നഷ്ടമായി.<ref>ഇടുക്കി ചരിത്രവും ചരിത്രാതീതവും: മനോജ് മാതിരപ്പള്ളി</ref> == കുടിയേറ്റം രണ്ടാം ഘട്ടം == [[ രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം|രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തെ]] തുടർന്നുണ്ടായ ഭക്ഷ്യക്ഷാമം പരിഹരിക്കുന്നതിനു വേണ്ടി 1946-ൽ സർക്കാർ ഊർജ്ജിത ഭക്ഷ്യോത്പാദന പദ്ധതിക്ക് (Grow more food programe) രൂപം നൽകി. ആദ്യഘട്ടത്തിൽ [[അയ്യപ്പൻകോവിൽ]],[[അടിമാലി]] മേഖലയിൽ 10000 ഏക്കർ വനഭൂമി കർഷകർക്ക് പതിച്ചു നൽകി.ഓരോ ഘട്ടത്തിലും അനുവദിക്കപ്പെട്ടതിനേക്കാൾ ഏറെ ഭൂമി തെളിച്ചെടുക്കപ്പെട്ടു. 1951 ൽ [[കട്ടപ്പന]] മേഖലയിൽ 3000 ഏക്കർ സ്ഥലം (600 അലോട്ടുമെന്റുകൾ) കൃഷിക്ക് വിട്ടുകൊടുത്തു. ഭാഷാടിസ്ഥാനത്തിൽ സംസ്ഥാന പുനർവിഭജനം നടത്തണമെന്ന വാദവും ഇക്കാലത്ത് ശക്തമായി.തമിഴർക്ക് സ്വാധീനമുള്ള ഹൈറേഞ്ച് മേഖല തമിഴ്നാടിന്റെ ഭാഗമാകുമെന്ന് വന്നപ്പോൾ ഹൈറേഞ്ച് കൊളനൈസേഷൻ സ്കീം അനുസരിച്ച് 1954-55 തിരു-കൊച്ചി മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന പട്ടം താണുപിള്ളയുടെ കാലത്ത് [[പട്ടം താണുപിള്ള]] മറയൂർ, കാന്തല്ലൂർ, ദേവിയാർ കോളനികൾ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു. 1955 ജനുവരി 20-ന് മന്ത്രി സഭയിലെ പി.ജെ കുഞ്ഞു സാഹിബ് കല്ലാർ പട്ടം കോളനി ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു.6860 ഏക്കർ വിസ്തീർണ്ണമുള്ള കല്ലാർ പട്ടം കോളനി 1386 ബ്ലോക്കുകളായും, [[മറയൂർ|മറയൂരിലെ]] 220 ഏക്കർ സ്ഥലം 45 ബ്ലോക്കുകളായും, [[ദേവിയാർ കോളനി|ദേവിയാറിൽ]] 246 ഏക്കർ 77 ബ്ലോക്കുകളായും പതിച്ചു നൽകി. കുടിയേറ്റ ഭൂമിയിൽ മലയാളികളുടെ എണ്ണം വർദ്ധിച്ചപ്പോൾ ഹൈറേഞ്ച് മേഖല തമിഴ്നാടിനോട് ചേർക്കണമെന്ന വാദം നിലച്ചു.1950-70 കാലഘട്ടങ്ങളിൽ ഹൈറേഞ്ച് കൊളനൈസേഷൻ പദ്ധതിയെ തുടർന്ന് നെടുംകണ്ടം, കൂട്ടാർ, കമ്പംമെട്ട്, അണക്കര, ഇരട്ടയാർ, തങ്കമണി, വെള്ളത്തൂവൽ, എന്നിവടങ്ങളിലെല്ലാം വൻതോതിൽ കയ്യേറ്റം നടന്നു.1957-60- ൽ കഞ്ഞിക്കുഴി,വാത്തിക്കുടി പഞ്ചായത്തുകളിലും 1959-ൽ ചെമ്പകപാറ, ഈട്ടിത്തോപ്പ്, ചിന്നാർ മേഖലകളിലും കുടിയേറപ്പെട്ടു. 1962-ൽ വണ്ടൻമേട്, ചക്കുപള്ളം, വില്ലേജുകളിലും 63-ൽ കൊന്നത്തടി, കൽക്കൂന്തൽ വില്ലേജുകളിലു മായി 15000 ഏക്കർ സ്ഥലം കർഷകർക്ക് പതിച്ചു നൽകി. 1958-ൽ [[ഈരാറ്റുപേട്ട|ഈരാറ്റുപേട്ടയിൽ]] നിന്നും അയ്യപ്പൻകോവിലേക്ക് ബസ്സ് സർവ്വീസ് ആരംഭിച്ചു.1963-67 കാലത്ത് നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട തൊടുപുഴ- പുളിയൻമല റോഡും വാഹനയോഗ്യമായി.1961 മെയ് രണ്ടിന് കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾ [[ഇടുക്കി അണക്കെട്ട്|ഇടുക്കി ജലവൈദ്യുതി പദ്ധതി]] നടപ്പാക്കാൻ തീരുമാനിച്ചതോടെ കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ കുടിയിറക്ക് [[അയ്യപ്പൻകോവിൽ|അയ്യപ്പൻകോവിലിൽ]] നടന്നു. == ആധുനിക ചരിത്രം == കോട്ടയം ജില്ലയിൽ ഉൾപ്പെട്ടിരുന്ന ഉടുമ്പഞ്ചോല, പീരുമേട്, ദേവികുളം എന്നീ താലൂക്കുകളേയും എറണാകുളം ജില്ലയിൽ ആയിരുന്ന തൊടുപുഴ താലൂക്കിലെ മഞ്ഞല്ലൂരും കല്ലൂർക്കാടും ഒഴികെയുള്ള പ്രദേശങ്ങളെയും കൂട്ടിച്ചേർത്ത് [[1972]] [[ജനുവരി 26]]നു് രൂപീകരിക്കപ്പെട്ട '''ഇടിക്കി ജില്ല'''യുടെ പേരു് ഇടുക്കി ജില്ല എന്നാക്കിക്കൊണ്ടു് പിന്നീടു് സർക്കാർ വിജ്ഞാപനമിറക്കി<ref>കഥ ഇതുവരെ (ജൂൺ 2012) - [[ഡി. ബാബു പോൾ]] - DC Books ISBN 978-81-264-2085-8 (ഇടുക്കി ജില്ലയുടെ ഉദ്ഘാടനം എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ അടിക്കുറിപ്പു്)</ref>. തുടക്കത്തിൽ കോട്ടയമായിരുന്നു ജില്ലാ ആസ്ഥാനം. [[1976]] ലാണ് തൊടുപുഴ താലൂക്കിലെ പൈനാവിലേക്ക് ജില്ലാ ആസ്ഥാനം മാറ്റിയത്. <br /> കുറവൻ, കുറത്തി എന്നീ മലകൾക്കിടയിലുള്ള ഇടുക്കിലാണ് ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കമാനാകാര അണക്കെട്ടായ [[ഇടുക്കി അണക്കെട്ട്]] നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇടുക്ക് എന്ന വാക്കിൽ നിന്നാണ് ഇടുക്കി എന്ന പേര് ഉണ്ടായത്. == ഭൂപ്രകൃതി == [[ചിത്രം:Marayoor.jpg|thumb|left|മറയൂർ മേഖലയിലെ ഒരു അരുവി]] കേരളത്തിലെ വയനാടൊഴികെയുള്ള മറ്റു ജില്ലകളിൽ നിന്നും തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ ഭൂപ്രകൃതിയാണ് ഈ ജില്ലക്കുള്ളത്. ജില്ലയുടെ 97 ശതമാനം പ്രദേശങ്ങളും കാടുകളും മലകളും കൊണ്ട് നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. താഴ്ന്ന ഭൂപ്രദേശങ്ങൾ തീരെ ഇല്ല. 50% പ്രദേശവും കാടുകളാണ്. കേരളത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ചന്ദനക്കാടുകൾ കാണപ്പെടുന്ന പ്രദേശമായ മറയൂർ ഇടുക്കി ജില്ലയിലാണ്‌ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്‌.സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 2000 മീറ്ററിലധികം ഉയരമുള്ള 14 കൊടുമുടികൾ ഇവിടെയുണ്ട്. ഹിമാലയത്തിനു തെക്കുള്ള ഏറ്റവും വലിയ കൊടുമുടികളായ [[ആനമുടി]]<nowiki/>യും, [[മീശപ്പുലിമല|മീശപ്പുലിമലയും]] [[മൂന്നാർ ]] പഞ്ചായത്തിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇത്തരം ഭൂപ്രകൃതിയായതിനാൽ ജില്ലയുടെ ഭൂരിഭാഗം പ്രദേശങ്ങളും പരമ്പരാഗത കൃഷിരീതികൾക്ക് അനുയോജ്യമല്ല. എന്നാൽ സുഗന്ധദ്രവ്യങ്ങളുടെ കൃഷിക്ക് യോജിച്ച ഭൂപ്രകൃതിയാണ്. എരവിമല, കാത്തുമല, ചെന്തവര, കുമരിക്കൽ, കരിങ്കുളം, ദേവിമല, പെരുമാൾ, ഗുഡൂർ, കബുല, ദേവികുളം, അഞ്ചനാട്, കരിമല, എന്നിവയാണ് പ്രധാന മലകൾ. == നദികളും അണക്കെട്ടുകളും == [[File:Idukki.JPG|thumb|ഇടുക്കി അണക്കെട്ടിന്റെ ഒരു ദൃശ്യം]] [[പെരിയാർ]], [[തൊടുപുഴയാർ]], [[കാളിയാർ]] എന്നിവയാണ് ജില്ലയിലെ പ്രധാന നദികൾ. [[പമ്പാനദി]] ഉൽഭവിക്കുന്നതും ഇടുക്കി ജില്ലയിൽ നിന്നാണ്. [[പെരിയാർ]] ജില്ലയുടെ തെക്കു കിഴക്ക് ഭാഗത്തുള്ള ശിവഗിരിയിൽ നിന്നും ഉൽഭവിച്ച് ജില്ലയിലെ എല്ലാ താലൂക്കുകളിലൂടെയും കടന്നു പോകുന്നു. വൈദ്യുതിക്കും കൃഷിക്കുമായി നിരവധി അണക്കെട്ടുകൾ പെരിയാറിനു കുറുകേ നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[മുല്ലപ്പെരിയാർ അണക്കെട്ട്]], [[ഇടുക്കി അണക്കെട്ട്]], [[ലോവർപെരിയാർ അണക്കെട്ട്]], [[ഭൂതത്താൻകെട്ട്]] അണക്കെട്ട് മുതലായവ പെരിയാറിനു കുറുകെയുള്ള അണക്കെട്ടുകളാണ്. [[കുണ്ടള അണക്കെട്ട്]], [[മാട്ടുപ്പെട്ടി അണക്കെട്ട്]], [[ആനയിറങ്കൽ അണക്കെട്ട്]], [[പൊന്മുടി അണക്കെട്ട്]], [[കല്ലാർകുട്ടി അണക്കെട്ട്]], [[ഇടമലയാർ അണക്കെട്ട് ]] തുടങ്ങിയവ പെരിയാറിന്റെ പോഷകനദികളിൽ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള അണക്കെട്ടുകളാണ്. ദേവികുളം താലൂക്കിലെ ഇരവികുളം, ദേവികുളം തടാകങ്ങൾ, തൊടുപുഴ താലൂക്കിലെ [[ഇലവീഴാപൂഞ്ചിറ]] എന്നിവ പ്രകൃതിദത്ത തടാകങ്ങളാണ്. സാമ്പത്തീകം കൃഷിയാണ് ഇവിടുത്തെ ജനങ്ങളുടെ പ്രധാന വരുമാനോപാധി. ഇതിനു പുറമേ കാലി വളർത്തലും ഒരു വരുമാനമാർഗ്ഗമാണ്. പുഷ്പങ്ങൾ, കൂൺ , മരുന്നുചെടികൾ, [[വാനില]] മുതലായവയും ചില കർഷകർ ഈയിടെയായി കൃഷിചെയ്തു വരുന്നു. === കാർഷിക വിളകൾ === സുഗന്ധദ്രവ്യങ്ങളുടെ ജില്ലയായാണ് ഇടുക്കി അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇവിടുത്തെ ഭൂപ്രകൃതിയും കാലാവസ്ഥയും തോട്ടവിളകൾക്ക് ഏറ്റവും അനുയോജ്യമാണ്. [[തേയില]], കാപ്പി, റബ്ബറ്, [[തെങ്ങ്]], [[ഏലം]], [[കുരുമുളക്]] എന്നിവയാണ് പ്രധാന വിളകൾ. കാർഷികോൽപ്പാദനത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ സംസ്ഥാനത്ത് രണ്ടാം സ്ഥാനത്താണ് ഇടുക്കി ജില്ല. ചെറുകിടകർഷകരാണ് കൂടുതലെങ്കിലും തേയില, ഏലം മുതലായ തോട്ടങ്ങൾ നടത്തുന്നത് വൻ‌കിട കാർഷിക കമ്പനികളാണ്. {{wide image|Munnar_tea_gardens.jpg|1000px|'''മൂന്നാറിലെ ഒരു ചായത്തോട്ടം.'''}} === കാലി വളർത്തൽ === ഇവിടുത്തെ സവിശേഷ കാലാവസ്ഥ കാലിവളർത്തലിന് അനുയോജ്യമാണ്. [[പശു]], [[എരുമ]], [[ആട്]] മുതലായവയാണ് പ്രധാന വളർത്തു മൃഗങ്ങൾ. [[മാട്ടുപ്പെട്ടി|മാട്ടുപ്പെട്ടിയിലെ]] കാലിവളർത്തൽ കേന്ദ്രം ഒരു വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രം കൂടിയാണ്. കന്നുകാലികളുടെ വംശ വർധനവിനും അതുവഴി മെച്ചപ്പെട്ട ക്ഷീരോത്പാദനത്തിനുമായി തയ്യാറാക്കിയ [[മാട്ടുപ്പെട്ടി കന്നുകാലി വികസനകേന്ദ്രം]] ഇവിടെയാണ്. == വിനോദസഞ്ചാരം == കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രകൃതിരമണീയമായ ജില്ലകളിലൊന്നാണ് ഇടുക്കി. വന്യമൃഗ സംരക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങൾ, ഹിൽ സ്റ്റേഷനുകൾ, അണക്കെട്ടുകൾ, തോട്ടങ്ങളിലൂടെയുള്ള വിനോദയാത്ര, മലകയറ്റം, ആനസവാരി മുതലായവയാണ് വിനോദസഞ്ചാരികളെ ആകർഷിക്കുന്ന ഘടകങ്ങൾ. [[മൂന്നാർ]] ഹിൽ സ്റ്റേഷൻ,[[ഇടുക്കി അണക്കെട്ട്]], [[തേക്കടി]] വന്യമൃഗസംരക്ഷണകേന്ദ്രം, [[പീരുമേട്]] വാഗമൺ, കാല്ർവരിമൌണ്ട് എന്നിവയാണ് പ്രധാന വിനോദസഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങൾ. കൂടാതെ വിനോദ സഞ്ചാരികളുടെ ശ്രദ്ധയാകർഷിക്കുന്ന ധാരാളം സ്ഥലങ്ങൾ വേറെയുമുണ്ട്. രാമക്കൽമേട്, ചതുരംഗപ്പാറ, രാജാപ്പാറ, ആനയിറങ്കൽ, പഴയ ദേവികുളം, ചീയപ്പാറ/വാളറ വെള്ളച്ചാട്ടം,പാൽക്കുളം , തൊമ്മൻ കുത്ത്, നാടുകാണി വ്യൂ പോയിന്റ്, പരുന്തുമ്പാറ, [[അഞ്ചുരുളി]], കല്ല്യാണത്തണ്ട്, മാട്ടുപ്പെട്ടി, കുണ്ടള, എക്കോ പോയിന്റ്, ടോപ് സ്റ്റേഷൻ, ചിന്നാറ് വന്യമൃഗസങ്കേതം, രാജമല, തുടങ്ങിയവ ഇവയിൽ ചിലത് മാത്രം. സമീപകാലത്തായി ഫാം ടൂറിസവും പ്രശസ്തിയാർജ്ജിച്ചുവരുന്നുണ്ട്. ജില്ലയിലെ കുമളിക്ക് അടുത്തുള്ള അണക്കരയെ ഗ്ലോബൽ ടൂറിസം വില്ലേജായി പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. * [[മൂന്നാർ]], [[ഇടുക്കി]], [[തേക്കടി]], എന്നീ പ്രധാന കേന്ദ്രങ്ങളെയാണ് '''വിനോദ സഞ്ചാരത്തിൻറെ സുവർണ്ണ ത്രികോണം''' എന്ന് വിളിക്കുന്നത്. * '''[[മൂന്നാർ]]''' തേയിലത്തോട്ടങ്ങൾ നിറഞ്ഞ മലമടക്കിലെ സുഖവാസകേന്ദ്രം [[കൊച്ചി|കൊച്ചിയിൽ]] നിന്നു 136 കി.മീ. അകലെ. നീലക്കുറിഞ്ഞി പൂക്കുന്ന <br> സ്ഥലമെന്ന പ്രശസ്തിയുമുണ്ട്. *'''[[തേക്കടി]]''': [[പെരിയാർ]] തടാകവും വന്യമൃഗസംരക്ഷണ കേന്ദ്രവുമടങ്ങുന്നതാണ് [[തേക്കടി]]. [[പെരിയാർ]] നദിക്ക് കുറുകെ മുൻ [[മദ്രാസ്]] [[ഗവൺമെൻറ്]] 1895-ൽ അണകെട്ടിയപ്പോൾ രൂപം കൊണ്ടതാണ് തടാകം. ശ്രീചിത്തിര തിരുന്നാൾ മഹാരാജാവ് 1934-ൽ സ്ഥാപിച്ച വന്യമൃഗ സംരക്ഷണ കേന്ദ്രം വിസ്തീർണ്ണം 777 ച.കി.മീ. 1978-ൽ ഇത് കടുവ സംരക്ഷണ മേഖലയായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടു. * '''[[കുമളി]]''': തേക്കടിയുടെ കവാടം എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടാറുണ്ട്. കുമളിയിൽ നിന്ന് 13.കി.മീ. സഞ്ചരിച്ചാൽ ചരിത്രപ്രസിദ്ധമായ [[മംഗളാദേവി]] ക്ഷേത്രത്തിലെത്താം. * '''[[പീരുമേട്]]''': [[പീർ മുഹമ്മദ്]] എന്ന [[സൂഫി]] സന്ന്യാസിയുടെ ശവകുടീരം ഇവിടെയുണ്ട്. [[ശ്രീമൂലം തിരുനാൾ]] മഹാരാജാവ് നിർമ്മിച്ച ഒരു [[ശ്രീകൃഷ്ണൻ|ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രമുണ്ട്]]. * '''[[രാമക്കൽമേട്]]''': ഇടുക്കി ജില്ലയുടെ അതിർത്തി ഗ്രാമമായ രാമക്കൽമേട് മറ്റൊരു പ്രധാന വിനോദ സഞ്ചാര കേന്ദ്രമാണ്. സമുദ്ര നിരപ്പിൽനിന്നും 3334 അടി ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന രാമക്കൽ മലയിൽനിന്നും താഴെ തമിഴ്നാട്ടിലെ കാഴ്ചകൾ നന്നായി ആസ്വദിക്കാൻ കഴിയും. *'''[[പാഞ്ചാലിമേട്]]''': മുണ്ടക്കയത്തു നിന്നും ഏകദേശം പതിനഞ്ചു കിലോമീറ്റർ അകലെയാണ് പാഞ്ചാലിമേട് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. മുണ്ടക്കയത്തു നിന്നും കൃത്യം പതിനാറു കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള വള്ളിയാങ്കാവ് ശ്രീഭദ്രകാളി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മൂലസ്ഥാനമാണിവിടം. == പ്രധാാന വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങൾ == ഇടുക്കിയിൽ നിരവധി വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങളുണ്ടങ്കിലും,അവയിൽ മിക്കതും മഴക്കാലത്ത് മാത്രം സജീവമാകുന്നവയാണ്. * '''[[ചീയപ്പാറ വെള്ളച്ചാട്ടം]]''' നേര്യമംഗലത്തിനും അടിമാലിക്കും ഇടയിലുള്ള കൊച്ചി - മധുര ഹൈവേയിലാണ് (ദേശീയപാത 49) ചീയപ്പാറ വെള്ളച്ചാട്ടം. ചീയപ്പാറ വെള്ളച്ചാട്ടം ഏഴ് തട്ടുകളായി കാണപ്പെടുന്നു. ഈ സ്ഥലം ട്രെക്കിംഗിന് പേരുകേട്ടതാണ്. *'''[[തൊമ്മൻകുത്ത് വെള്ളച്ചാട്ടം]]''' തൊടുപുഴയ്ക്കടുത്തുള്ള മനോഹരമായ വെള്ളച്ചാട്ടമാണ് തൊമ്മൻകുത്ത് വെള്ളച്ചാട്ടം. ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ പ്രധാന ഇക്കോ ടൂറിസം കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നാണിത്. *'''[[കീഴാർകുത്ത് വെള്ളച്ചാട്ടം]]''' ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ തൊടുപുഴയിൽ നിന്നും 25 കിലോമീറ്റർ ദൂരത്തായി വനത്തിനുള്ളിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കീഴ്ക്കാം തൂക്കായ വെള്ളച്ചാട്ടമാണ് കീഴാർകുത്ത് വെള്ളച്ചാട്ടം. *'''[[തൂവാനം വെള്ളച്ചാട്ടം]]''' ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ മൂന്നാറിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു വെള്ളച്ചാട്ടമാണ് തൂവാനം വെള്ളച്ചാട്ടം. == തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങൾ == മുതലകോടം വിശുദ്ധ ഗീവര്ഗീ സിന്റെ ദേവാലയം,[[വാഗമൺ കുരിശുമല]], രാജാകുമാരി പള്ളി, പുണ്യതപോഗിരി പഴയവിടുതി പള്ളി, തങ്ങൾപാറ, പട്ടുമലപള്ളി, പള്ളിക്കുന്ന് പള്ളി, പീർമുഹമ്മദിന്റെ ശവകുടീരം,നാലുമുക്ക് പള്ളി,മൂന്നാർ സി എസ് ഐ പള്ളി,തേക്കടി മംഗളാദേവി ക്ഷേത്രം,നരിയംപാറ പുതിയകാവ് ദേവിക്ഷേത്രം, കല്യാണത്തണ്ഡ് കൈലാസനാഥ ക്ഷേത്രം [[അയ്യപ്പൻ കോവിൽ ശ്രീ ധർമ്മശാസ്താ ക്ഷേത്രം]] മുതലായവ ഇടുക്കിയിലെ പ്രധാന പുരാതന കാല ചരിത്രം ഓതുന്ന തീർത്ഥാടനകേന്ദ്രങ്ങൾ കൂടിയാണ്... ==ഗതാഗതം== തീവണ്ടിപ്പാത ഇല്ലാത്തതിനാൽ റോഡുമാർഗ്ഗം മാത്രമേ ഇടുക്കി ജില്ലയിലേക്ക് എത്തിച്ചേരാൻ സാധിക്കുകയുള്ളൂ. [[ദേശീയപാത 49]]ഉം [[ദേശീയപാത 220]]ഉം, [[സംസ്ഥാനപാത 8|8]],[[സംസ്ഥാനപാത 13|13]],{{തെളിവ്}} [[സംസ്ഥാനപാത 14|14]], [[സംസ്ഥാനപാത 17|17]],[[സംസ്ഥാനപാത 18|18]], [[സംസ്ഥാനപാത 19|19]], [[സംസ്ഥാനപാത 21|21]] എന്നീ [[കേരളത്തിലെ സംസ്ഥാനപാതകൾ|സംസ്ഥാനപാത]]കളും ജില്ലയിലൂടെ കടന്നുപോകുന്നു. === അടുത്തുള്ള വിമാനത്താവളങ്ങൾ === *[[കൊച്ചി വിമാനത്താവളം|കൊച്ചി]] - 160.3 കി.മീ. *[[മദുര വിമാനത്താവളം|മധുര]] - 137.3km കി.മീ. === അടുത്തുള്ള പ്രധാന റെയിൽ‌വേ സ്റ്റേഷനുകൾ === *[[കോട്ടയം]] - 110 കി.മീ. *[[എറണാകുളം]] - 150 കി.മീ. ==<ref>{{Cite web|url=https://www.pavanatmacollege.org/home.php|title=pavanatmacollege|last=thomas|first=sijo|date=16-08-2019|website=pavanatmacollege}}</ref>വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ== *ഗവർമെന്റ് കോളേജ് കട്ടപ്പന *ഗവർെമെന്റ് കോളേജ് മൂന്നാർ *പാവനാത്മ കോളേജ് മുരിക്കാശ്ശേരി *ന്യൂമാൻ കോളേജ് തൊടുപുഴ *മരിയൻ കോളേജ് കുട്ടിക്കാനം *അൽ അസ്ഹർ കോളേജ് തൊടുപുഴ *മാർ സ്ലീവാ കോളേജ് രാജമുടി, മുരിക്കാശ്ശേരി *മാർ ബസേലിയോസ്‌ കോളേജ് അടിമാലി *കാർമ്മൽ ഗിരി കോളേജ് അടിമാലി *എം. ഇ. എസ് കോളേജ് നെടുംകണ്ടം *സാൻജോ കോളേജ് രാജാക്കാട് *എസ്. എൻ. ഡി. പി കോളേജ് പുല്ലുകണ്ടം *സഹ്യജ്യോതി കോളേജ് കുമളി *കോളേജ് ഓഫ് ടീച്ചർ എഡ്യൂക്കേഷൻ നെടുംകണ്ടം *കോളേജ് ഓഫ് ടീച്ചർ എഡ്യൂക്കേഷൻ കുമളി *കോളേജ് ഓഫ് ടീച്ചർ എഡ്യൂക്കേഷൻ തൊടുപുഴ *സെന്റ് തോമസ് കോളേജ് ഓഫ് ടീച്ചർ എഡ്യൂക്കേഷൻ മൈലക്കൊമ്പ് *എസ്. എൻ. ഡി. പി. കോളേജ് ഓഫ് ടീച്ചർ എഡ്യൂക്കേഷൻ അടിമാലി. *എസ്. എൻ കോളേജ് തൊടുപുഴ *എൻ. എസ്. എസ്. കോളേജ് രാജകുമാരി === എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോളേജുകൾ === * സർക്കാർ എഞ്ചിനീയറിംഗ് കോളേജ് -[[ പൈനാവ് ]] * മഹാത്മാഗാന്ധി യുണിവേഴ്സിറ്റി കോളേജ് ഓഫ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് - [[മുട്ടം]] [[തൊടുപുഴ]] * കോളേജ് ഓഫ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് - കൗണ്ടി ഹിൽസ് [[മൂന്നാർ]] * മാർ ബസേലിയസ് കോളേജ് ഓഫ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് - [[പീരുമേട്]] * അൽ അസ്ഹർ എൻജിനീയറിങ് കോളേജ് - പെരുമ്പിള്ളിച്ചിറ തൊടുപുഴ * ഐഎഛ്ആർഡി കോളേജ് കട്ടപ്പന == ഇതും കാണുക == *[[ഇടുക്കി പട്ടണം]] == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{commons category|Idukki district}} * [http://idukki.nic.in ഇടുക്കി ജില്ലാ വെബ് സൈറ്റ്] ==ചിത്രശാല== <gallery> ചിത്രം:Mattuppetty.jpg|മാട്ടുപ്പെട്ടി തടാകം ചിത്രം:Mattuppetty dam.jpg|മാട്ടുപ്പെട്ടി ഡാം ചിത്രം:Mattuppetty dam top.jpg|മാട്ടുപ്പെട്ടി ഡാമിന്റെ മുകൾ‌വശം ചിത്രം:Mattuppety dam.jpg|മാട്ടുപ്പെട്ടി ഡാമിന്റെ റിസർ‌വോയർ ചിത്രം:Tea garden.jpg|ഒരു തേയിലതോട്ടം </gallery>പെരിഞ്ചാംകുട്ടി മല == അവലംബം == <references/> {{ഇടുക്കി ജില്ല}} {{Kerala Dist}} [[വിഭാഗം:ഇടുക്കി ജില്ല]] [[വിഭാഗം:കേരളത്തിലെ ജില്ലകൾ]] {{ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ ഭരണസംവിധാനം}} {{Idukki-geo-stub}} b10h8g294y732pvznxs3a5jm0tr910d 0 2486 3763560 3728440 2022-08-09T11:57:44Z 117.230.91.60 /* ആഘോഷദിനം */ wikitext text/x-wiki {{featured}}{{prettyurl|Christmas}}{{ആധികാരികത}} [[പ്രമാണം:pulkkood.jpg‎ |thumb|right|300px|പുൽക്കുട്]] [[പ്രമാണം:Bartolomé Esteban Murillo - Adoration of the Magi - Google Art Project.jpg|thumb|right|300px|ക്രിസ്തുമസ്സിനെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ചിത്രം.]] '''ക്രിസ്തുമസ്''' അഥവാ '''നത്താൾ''' [[ക്രിസ്തുമതം|ക്രിസ്തീയ]] കലണ്ടർ പ്രകാരമുള്ള പുണ്യദിനമാണ് ‌. [[യേശു ക്രിസ്തു|യേശു ക്രിസ്തുവിന്റെ]] ജനനമാണ്‌ ഈ ദിവസത്തിൽ അനുസ്മരിക്കപ്പെടുന്നത്‌. ലോകമെമ്പാടും [[ഡിസംബർ 25]] ആണ്‌ ക്രിസ്തുമസ്‌ ആയി കണക്കാക്കുന്നത്‌. എന്നാൽ ചില ക്രിസ്തീയ സഭകളിൽ മറ്റു ചില ദിവസങ്ങളിലാണ്‌ ഈ ആഘോഷം. ക്രിസ്തീയ ഭൂരിപക്ഷമുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ ക്രിസ്തുമസ്‌ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ആഘോഷമാണ്. എന്നാലിന്ന് മിക്ക ദേശങ്ങളിലും ഒരു മതവിഭാഗത്തിന്റെ പ്രത്യേക ആഘോഷം എന്നതിനുമപ്പുറം ക്രിസ്തുമസ് ഏവർക്കും സന്തോഷം പകരുന്ന ആഘോഷമായി മാറിയിട്ടുണ്ട്‌. മിക്ക സ്ഥലങ്ങളിലും പരസ്പരം സമ്മാനങ്ങൾ കൈമാറാനും ബന്ധങ്ങൾ പുതുക്കാനുമുള്ള അവസരമായാണ്‌ ഈ ദിവസം കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്‌. ക്രിസ്തുമസ് ആഘോഷങ്ങളും ആചാരങ്ങളും ഓരോ ദേശത്തും വ്യത്യസ്തവുമാണ്‌. == ഉദ്ഭവം == ക്രിസ്തുമസ് ഉത്ഭവത്തെപ്പറ്റി വ്യക്തമായ ചരിത്ര രേഖകളില്ല. ഡിസംബർ 25 ക്രിസ്തുവിന്റെ ജന്മദിനമായി ആചരിക്കാനുള്ള കാരണവും ചരിത്രകാരന്മാർക്ക്‌ അജ്ഞാതമാണ്‌. ക്രിസ്തുവർഷം നാലാം നൂറ്റാണ്ടുമുതലാണ്‌ ഡിസംബർ 25 ക്രിസ്തുമസ്സായി ആചരിക്കപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയതെന്നാണ്‌ ഏറ്റവും പ്രബലമായ വാദം. ക്രിസ്ത്യാനിയായി മാറിയ റോമൻ ചക്രവർത്തി കോൺസ്റ്റന്റൈൻ ഡിസംബർ 25 തന്റെ സാമ്രാജ്യത്തിലെ ക്രിസ്തുമത വിശ്വാസികൾക്കും പേഗൻ മതവിശ്വാസികൾക്കും പൊതുവായ ഒരാഘോഷദിനാമായി പ്രഖ്യാപിച്ചു എന്നാണ്‌ കരുതപ്പെടുന്നത്‌. റോമാ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പിന്തുടർച്ചയായി ക്രിസ്തുമതത്തിലേക്ക്‌ കുടിയേറിയതാണ്‌ ക്രിസ്തുമസ് എന്ന കാര്യത്തിൽ ചരിത്രകാരന്മാർക്കിടയിൽ ഐക്യമുണ്ട്‌. എന്നു മുതൽ എന്നതിലാണ്‌ തർക്കം. [[റോമൻ സംസ്കാരം|റോമൻ സംസ്കാരത്തിൽ]] ഡിസംബർ 25 സൂര്യദേവന്റെ ജന്മദിനമായാണ്‌ ആചരിച്ചിരുന്നത്‌. നാലാം നൂറ്റാണ്ടുവരെ റോമാക്കാരുടെ ഔദ്യോഗിക മതമായിരുന്ന ''സോൾ ഇൻവിക്റ്റസ്‌''. സോൾ ഇൻവിക്റ്റസ്‌ എന്നാൽ മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന സൂര്യൻ. ശൈത്യകാലത്ത്‌ ഇവർ സൂര്യദേവന്റെ പുനർജനനം ആഘോഷിച്ചു. ക്രിസ്തുമത വിശ്വാസം സ്വീകരിക്കുന്നതുവരെ കോൺസ്റ്റ്ന്റൈൻ ചക്രവർത്തിയും സോൾ ഇൻവിക്റ്റസ്‌ ആചാരങ്ങളാണ്‌ പിന്തുടർന്നത്‌. എന്നാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മതം മാറ്റത്തോടെ റോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിലും അതിന്റെ സ്വാധീന മേഖലകളിലും ക്രിസ്തുമതം വ്യാപകമായി. ക്രിസ്തുമതം സ്വീകരിച്ചെങ്കിലും റോമാക്കാർ തങ്ങളുടെ പഴയ ആചാരങ്ങൾ മിക്കവയും നിലനിർത്തി. റോമൻ ആധിപത്യത്തിൻകീഴിലായ ക്രിസ്തുമതവും ഈ ആഘോഷങ്ങൾ പിന്തുടർന്നു. ഇക്കാരണങ്ങൾകൊണ്ട്‌, റോമാക്കാരുടെ സൂര്യദേവന്റെ ജന്മദിനമായ ഡിസംബർ 25 ക്രിസ്തുവിന്റെയും ജനനദിവസമായി ആചരിക്കപ്പെടാൻ തുടങ്ങി എന്നു കരുതാം. പേഗൻ പാരമ്പര്യങ്ങളുടെ പിന്തുടർച്ചയായതിനാൽ 1800 വരെ പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ്‌ വിഭാഗങ്ങൾ ഡിസംബർ 25 ക്രിസ്തുവിന്റെ പിറവിത്തിരുന്നാളായി ആചരിച്ചിരുന്നില്ല. ഇന്നും ഇക്കാരണത്താൽ ക്രിസ്തുമസ്‌ ആഘോഷിക്കാത്ത പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ്‌ വിഭാഗങ്ങളുണ്ട്‌. ==== ക്രിസ്തുമസ്സിനു പിന്നിൽ ==== {{ക്രിസ്തുമതം}} ക്രിസ്തുവിന്റെ ജനനത്തെ സംബന്ധിച്ചുള്ള വിവരണങ്ങൾ [[സുവിശേഷങ്ങൾ]] അടിസ്ഥാനമാക്കി നൂറ്റാണ്ടുകളായി പ്രചരിച്ചവയാണ്‌. [[മത്തായി ശ്ലീഹാ|മത്തായി]], [[ലൂക്കാ സുവിശേഷകൻ|ലൂക്കാ]] എന്നിവരുടെ സുവിശേഷങ്ങളാണ്‌ മിക്ക കഥകൾക്കും ആധാരം. ലൂക്കായുടെ സുവിശേഷത്തിൽ ക്രിസ്തുവിന്റെ ജനനത്തെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരണം ഇങ്ങനെയാണ്‌: കന്യകയായ മേരി പരിശുദ്ധാത്മാവിനാൽ ഗർഭവതിയായതായി മാലാഖ അറിയിക്കുന്നു. മേരിയുടെ പ്രസവസമയമടുത്ത നാളുകളിലാണ്‌ റോമാ ചക്രവർത്തി അഗസ്റ്റസിന്റെ [[കാനേഷുമാരി|സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കെടുപ്പ്‌]] തുടങ്ങിയത്‌. ഇതുപ്രകാരം സെൻസസിൽ പേരുചേർക്കാൻ നസ്രത്തിൽ നിന്നും [[വിശുദ്ധ യൗസേപ്പ്|ജോസഫ്‌]] പൂർണ്ണ ഗർഭിണിയായ [[മറിയം|മേരിയേയും]] കൂട്ടി തന്റെ പൂർവ്വികദേശമായ [[ബെത്‌ലഹേം|ബെത്‌ലഹേമിലേക്കു]] പുറപ്പെട്ടു. യാത്രയുടെ അവസാനം പേറ്റുനോവനുഭവപ്പെട്ടു തുടങ്ങിയ മേരിക്കായി ഒരു സത്രം കണ്ടെത്താനായില്ല. ഒടുവിൽ ഒരു പുൽത്തൊട്ടിയിൽ യേശുക്രിസ്തു പിറന്നു. [[ദാവീദ്|ദാവീദ്‌ രാജാവിന്റെ]] പിൻതലമുറയിൽപ്പെട്ടവനാണ്‌ ജോസഫ്‌. യൂദയാ രാജ്യത്തെ [[ബെത്‌ലഹേം|ബെത്‌ലഹേമിൽ]] യേശു പിറന്നു എന്ന സൂചനയിലൂടെ, ക്രിസ്തുവിന്റെ ജനനം പ്രവചനങ്ങളുടെ പൂർത്തീകരണമാണെന്നു തെളിയിക്കാനാണ്‌ സുവിശേഷകൻ ശ്രമിക്കുന്നത്‌. ക്രിസ്തുവിന്റെ ജനനത്തെപ്പറ്റിയുള്ള മറ്റൊരു വിവരണം [[മത്തായി ശ്ലീഹാ|മത്തായിയുടെ]] സുവിശേഷത്തിലും കാണാം. ലൂക്കായുടേതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ക്രിസ്തുവിന്റെ ജനനം മുൻകൂട്ടിയറിഞ്ഞ്‌ നക്ഷത്രം കാട്ടിയ വഴിയിലൂടെ കിഴക്കുദേശത്തു നിന്നെത്തുന്ന ജ്ഞാനികളെ മത്തായി അവതരിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്‌. യേശുവിന്റെ ജനനം സകലദേശങ്ങളിലും മാറ്റങ്ങളുണ്ടാക്കി എന്ന സൂചനയാണ്‌ ഈ വിവരണങ്ങൾകൊണ്ടുദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. ക്രിസ്തുവിന്റെ ജനനമറിഞ്ഞ്‌ ദൂരദേശത്തു നിന്നെത്തിയവർ ചില കഥകളിൽ രാജാക്കന്മാരാണ്‌ (പൂജരാജാക്കന്മാർ). [[പൊന്ന്]], [[മീറ]], [[കുന്തിരിക്കം]] എന്നിവ യേശുവിനായി ഇവർ കാഴ്ചവച്ചുവെന്നാണ്‌ വിവരണങ്ങളിലെ സൂചന. ഇതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ജ്ഞാനികൾ വന്നത്‌ [[അറേബ്യ]]യിൽ നിന്നോ, [[പേർഷ്യ]]യിൽ നിന്നോ ആയിരിക്കാമെന്ന് ഒരു വാദമുണ്ട്‌. ഏതായാലും ഈ രണ്ടു സുവിശേഷങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കഥകളാണ്‌ ക്രിസ്തുമസ്സുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌ പരമ്പരാഗതമായി നിലനിൽക്കുന്നത്‌. ക്രിസ്തുമസ്‌ നാളുകളിൽ പുൽക്കൂടൊരുക്കുക, നക്ഷത്രവിളക്കിടുക, സമ്മാനങ്ങൾ കൈമാറുക തുടങ്ങി പലദേശങ്ങളിലുമുള്ള ആചാരങ്ങൾ ഈ കഥകളിൽനിന്നും രൂപമെടുത്തവയാണ്‌. പുൽക്കൂട്‌ യേശുവിന്റെ ജനനസ്ഥലത്തെ സൂചിപ്പിക്കുമ്പോൾ നക്ഷത്രവിളക്ക്‌ ജ്ഞാനികൾക്കു വഴികാട്ടിയ നക്ഷത്രത്തിന്റെ പ്രതീകമാണ്‌. === ഹലൊ === == ആഘോഷദിനം == [[കത്തോലിക്കാസഭ|കത്തോലിക്കർ]], ഗ്രീക്ക്‌ ഓർത്തഡോക്സ്‌ സഭ, റുമേനിയൻ ഓർത്തഡോക്സ്‌ സഭ എന്നിവർ ഡിസംബർ 25നാണ്‌ ക്രിസ്തുമസ്‌ ആഘോഷിക്കുന്നത്‌. എന്നാൽ പൗരസ്ത്യ ക്രിസ്ത്യൻ ഓർത്തഡോക്സ്‌ സഭകളിൽ മിക്കവയും ജനുവരി ഏഴ്‌ യേശുവിന്റെ ജനനദിനമായി ആചരിക്കുന്നു. == ആചാരങ്ങൾ, ആഘോഷ രീതികൾ == ക്രിസ്തുമസ്സിന്റെ ആചാരാനുഷ്ഠാനങ്ങളും ആഘോഷരീതികളും ദേശങ്ങൾക്കും കാലഘട്ടങ്ങൾക്കുമനുസരിച്ച്‌ വ്യത്യസ്തമാണ്‌. തികച്ചും മതപരമായ ആഘോഷങ്ങളേക്കാൾ മതേതരമായ രീതികൾക്കാണ്‌ ഇന്ന് മിക്ക രാജ്യങ്ങളിലും പ്രാമുഖ്യം കാണുന്നത്‌. ഏതായാലും ക്രിസ്തുമസ്സുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മിക്ക അനുഷ്ഠാനങ്ങളും [[ജർമ്മനി|ജർമ്മനിയിൽ]] നിന്ന് വന്നതാണെന്ന് പൊതുവേ കരുതപ്പെടുന്നു. ക്രിസ്തുമസ് മരം, പരസ്പരം സമ്മാനങ്ങൾ കൈമാറൽ എന്നിവ ഉദാഹരണം. ജർമ്മനിയിൽ ക്രിസ്തുമതം പ്രചരിക്കുന്നതിനുമുൻപ്‌ നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന ''യൂൽ'' എന്ന ശൈത്യകാല വിശേഷദിനത്തിലെ ആചാരങ്ങളാണ്‌ പിന്നീട്‌ ക്രിസ്തുമസ്സിലേക്കും അനുരൂപണം ചെയ്തത്‌. === മതപരമായ ആചാരങ്ങൾ === ഒട്ടുമിക്ക [[ക്രിസ്തുമത വിഭാഗങ്ങൾ|ക്രിസ്തുമത വിഭാഗങ്ങളും]] ഡിസംബർ ആദ്യവാരത്തോടെ ക്രിസ്തുമസ്സിനുള്ള ഒരുക്കം തുടങ്ങും. കത്തോലിക്കാ വിശ്വാസികളുടെ ആരാധനക്രമത്തിൽ 'ആഗമന കാലം' എന്നാണിത്‌ അറിയപ്പെടുന്നത്‌. യേശുവിന്റെ ജനനത്തെപ്പറ്റിയുള്ള മംഗളവാർത്തയും പ്രവചനങ്ങളുമൊക്കെയാണ്‌ ഈ കാലഘട്ടത്തിൽ അനുസ്മരിക്കുന്നത്‌. കേരളത്തിലെ [[സുറിയാനി ക്രിസ്ത്യാനികൾ|സുറിയാനി ക്രിസ്ത്യാനികളിൽ]] ഒരു വിഭാഗം 25 ദിവസം നോമ്പെടുത്താണ്‌ ക്രിസ്തുമസ്സിനായി ഒരുങ്ങുന്നത്‌.മാംസം‍, മത്സ്യം, മുട്ട എന്നിവയിൽ ചിലതോ എല്ലാമോ വർജ്ജിക്കുകയാണ് പതിവ്‌. ക്രിസ്തുമസ്‌ തലേന്ന് (ഡിസംബർ 24) അർദ്ധരാത്രിയിലാണ്‌ ക്രിസ്തീയ ദേവാലയങ്ങളിൽ യേശുവിന്റെ പിറവി അനുസ്മരണ കർമ്മങ്ങൾ ആരംഭിക്കുന്നത്‌. ചിലയിടങ്ങളിൽ ഇതിനുപകരം ക്രിസ്തുമസ്‌ ദിനത്തിൽ തന്നെയാണ്‌ കർമ്മങ്ങൾ. === മതേതര ആചാരങ്ങൾ === മതേതരമായ ആഘോഷങ്ങൾക്കാണ്‌ ക്രിസ്തുമസ്‌ നാളുകളിൽ പ്രാമുഖ്യം. ക്രിസ്തുമത വിശ്വാസികൾ തുലോം കുറവായ ദേശങ്ങളിൽപ്പോലും ക്രിസ്തുമസ്‌ ആഘോഷങ്ങൾ നടക്കാറുണ്ട്‌. ==== സാന്റാക്ലോസ്‌ അപ്പൂപ്പൻ ==== ക്രിസ്തുമസ്‌ നാളുകളിൽ സാർവ്വദേശീയമായി നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്ന രൂപമാണ്‌ [[സാന്റാക്ലോസ്‌]]. നാലാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഏഷ്യാമൈനറിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന സെന്റ്‌ നിക്കോളസ്‌ എന്ന പുണ്യചരിതനാണ്‌ സാന്റാക്ലോസായി മാറിയത്‌. ക്രിസ്തുമസ്‌ ഒരുക്കങ്ങളുടെ നാളുകൾക്കിടയിൽ ഡിസംബർ ആറിനാണ്‌ വിശുദ്ധ നിക്കോളസിന്റെ അനുസ്മരണദിനം. ഇക്കാരണത്താൽ ഡച്ചുകാർ സെന്റ്‌ നിക്കോളസിനെ ക്രിസ്തുമസ്‌ സമ്മാനങ്ങൾ വാരിവിതറുന്ന പുണ്യാത്മാവായി ചിത്രീകരിച്ചു തുടങ്ങി. ഡച്ചുകോളനികളിലൂടെ ഈ രീതി സാർവദേശീയമാവുകയും ചെയ്തു. സെന്റ്‌ നിക്കോളസ്‌ എന്നത്‌ ലോപിച്ച്‌ സാന്റാക്ലോസുമായി. ഇന്ന് സാന്റാക്ലോസ്‌ അപ്പൂപ്പൻ, ക്രിസ്തുമസ്‌ പപ്പാ, അങ്കിൾ സാന്റാക്ലോസ്‌ എന്നിങ്ങനെ പലപേരുകളിൽ അറിയപ്പെടുന്നു. ആംഗ്ലോ-അമേരിക്കൻ പാരമ്പര്യമുള്ള നാടുകളിൽ സാന്റാക്ലോസിന്റെ വരവ്‌ പ്രത്യേകരീതിയിലാണ്‌. ഇവിടങ്ങളിലെ വിശ്വാസമനുസരിച്ച്‌ ക്രിസ്തുമസ്‌ തലേന്ന് പാതിരാത്രിയിൽ ശൈത്യകാല മാനുകൾ വലിക്കുന്ന വണ്ടിയിലാണ്‌ സാന്റാക്ലോസ്‌ എത്തുന്നത്‌. ഒരോവീടുകളുടെയും സിമ്മിനികളിലൂടെ അകത്തെത്തുന്ന സാന്റാ ആരും കാണാതെ സമ്മാനങ്ങൾ വിതറി തിരിച്ചുപോകുന്നു. അമേരിക്കയിലും യൂറോപ്യൻ നാടുകളിലും ഈ ഐതിഹ്യമാണ്‌ തലമുറകളായി നിലനിൽക്കുന്നത്‌. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ക്രിസ്തുമസ്‌ നാളുകളിൽ വീടുകളിലെ ചിമ്മിനി അലങ്കാര ദീപ്തമാക്കുക, ശൈത്യകാല മാനുകളുടെ രൂപം അലങ്കരിച്ചു വയ്ക്കുക എന്നീ രീതികൾ പ്രചാരത്തിലുണ്ട്‌. സാന്റാക്ലോസ്‌ അപ്പൂപ്പൻ ക്രിസ്തുമസ്‌ തലേന്ന് ആരുമറിയാതെ വച്ചിട്ടുപോയ സമ്മാനങ്ങളാണെന്നു പറഞ്ഞാണ്‌ മതാപിതാക്കൾ കുട്ടികൾക്ക്‌ ക്രിസ്തുമസ്‌ സമ്മാനങ്ങൾ നൽകുന്നത്‌. ==== ക്രിസ്തുമസ്‌ മരം ==== [[പ്രമാണം:Juletræet.jpg|thumb|right|200px|ദീപാലംകൃതമായ ക്രിസ്തുമസ് മരം]] ക്രിസ്തുമസ്‌ ആഘോഷത്തിന്‌ ഒഴിച്ചുകൂടാൻ പറ്റാത്ത മറ്റൊരു ഘടകമാണ്‌ [[ക്രിസ്തുമസ്‌ മരം]]. ക്രിസ്തുമസിന്റെ ഈ സാർവദേശീയ പ്രതീകം ജർമ്മൻ പാരമ്പര്യത്തിൽ നിന്നുള്ളതാണ്‌. സ്വർഗ്ഗ രാജ്യത്തിലെ വിലക്കപ്പെട്ട മരത്തിന്റെ പ്രതിരൂപമായാണ്‌ ജർമ്മൻകാർ ക്രിസ്തുമസ്‌ മരത്തെ കണ്ടിരുന്നത്‌. ക്രിസ്തുമസ്‌ നാളുകളിൽ പിരമിഡ്‌ ആകൃതിയുള്ള മരങ്ങൾ അലങ്കരിക്കുന്ന ഈ രീതി കാലക്രമേണ മറ്റു ദേശങ്ങളിലേക്കും പടർന്നു. മരങ്ങളോ അല്ലെങ്കിൽ തൂപികാഗ്രികളോ ആണ്‌ ക്രിസ്തുമസ്‌ മരമൊരുക്കാൻ സാധാരണ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌. അലങ്കാരങ്ങൾക്കൊപ്പം ക്രിസ്തുമസ്‌ മരത്തിൽ സമ്മാനപ്പൊതികൾ തൂക്കിയിടുന്ന രീതിയും പ്രചാരത്തിലുണ്ട്‌. ക്രിസ്തുമസ് മരത്തിന്റെ ആകൃതിയിൽ മനുഷ്യർ ഒത്തുചേർന്ന് മനുഷ്യ ക്രിസ്തുമസ് മരം രുപീകരിക്കുന്ന രീതി പുതിയതായി കണ്ടുവരുന്നു. 2014 ൽ ഹോണ്ടൂറാസിൽ 2945 [[http://www.guinnessworldrecords.com/news/2014/12/largest-human-christmas-tree-sets-world-record-in-honduras-361160]]പേർ അണിനിരന്ന് രൂപം കൊടുത്ത ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ മനുഷ്യ ക്രിസ്തുമസ് മരം എന്ന ഗിന്നസ് റിക്കോർഡ് 2015 ഡിസംബർ 19 ന് കേരളത്തിലെ [[ചെങ്ങന്നൂർ|ചെങ്ങന്നൂരിൽ]] 4030 പേർ ചേർന്ന് തിരുത്തുകയുണ്ടായി. ==== ക്രിസ്തുമസ്‌ നക്ഷത്രം ==== [[പ്രമാണം:Christmas_Star,_ക്രിസ്തുമസ്സ്_നക്ഷത്രം,_നക്ഷത്രം.JPG|thumb|250px|പ്രകാശപൂരിതമായ നക്ഷത്രം]] ക്രിസ്തുമസ്‌ നാളുകളിൽ വീടുകളിൽ നക്ഷത്ര വിളക്കുകളിടുന്ന രീതി ചില രാജ്യങ്ങളിൽ നിലവിലുണ്ട്‌. കേരളത്തിലും ക്രിസ്തുമസ്സിന്റെ പ്രധാന അലങ്കാരങ്ങളിലൊന്നാണിത്‌. യേശുവിന്റെ ജനനമറിഞ്ഞു ബെത്‌ലഹേമിലേക്കു യാത്രതിരിച്ച ജ്ഞാനികൾക്ക്‌ വഴികാട്ടിയായ നക്ഷത്രത്തെയാണ്‌ നക്ഷത്രവിളക്കുകൾ തൂക്കി അനുസ്മരിക്കുന്നത്‌. [[പ്രമാണം:Hand made Christmas Star in Kerala കൈകൊണ്ടുണ്ടാക്കിയ ഒരു ക്രിസ്തുമസ് നക്ഷത്രം.jpg|ലഘുചിത്രം|കൈകൊണ്ടുണ്ടാക്കിയ നക്ഷത്രം- കേരളം]] <br /> ==== [[പുൽക്കൂട്‌]] ==== {{പ്രലേ|പുൽക്കൂട്‌}} [[പ്രമാണം:Crib,_പുൽക്കൂട്.jpg|thumb|250px|ഹൗസ്ബോട്ടിന്റെ മാതൃകയിലുള്ള പുൽക്കൂട്]] ബെത്‌ലഹേമിലെ കാലിത്തൊഴുത്തിൽ ഉണ്ണിയേശു പിറന്നുവെന്ന വിശ്വാസത്തെ പിൻപറ്റിയാണ്‌ ക്രിസ്തുമസ്സിന്‌ പുൽക്കൂടൊരുക്കുവാൻ തുടങ്ങിയത്‌. ക്രിസ്തുവർഷം ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടുമുതൽ ഈ രീതി നിലനിന്നിരുന്നതായി കരുതപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ 1223ൽ [[വിശുദ്ധ ഫ്രാൻസിസ്‌ അസീസി]] ഒരുക്കിയ പുൽക്കൂടാണ്‌ ഈ ആചാരത്തെ സാർവത്രികമാക്കിയത്‌. പ്രകൃതി സ്നേഹിയായിരുന്ന ഫ്രാൻസിസ്‌ ജീവനുള്ള മൃഗങ്ങളുമായി യഥാർഥ കാലിത്തൊഴുത്താണ്‌ അവതരിപ്പിച്ചത്‌. ഏതായാലും പുൽക്കൂട്ടിലെ വിനയത്തിന്റെ സന്ദേശം പ്രചരിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യവുമായി അദ്ദേഹമൊരുക്കിയ പുൽക്കൂട്‌ ലോകവ്യാപകമായി. ക്രിസ്തീയ ഭവനങ്ങളിൽ ക്രിസ്തുമസ്സുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാവരുടെയും ചെറുരൂപങ്ങൾ അണിനിരത്തി പുൽക്കൂട്‌ ഒരുക്കുന്നു. ഉണ്ണിയേശു, അമ്മ മേരി, ജോസഫ്‌, ജ്ഞാനികൾ, ആട്ടിടയന്മാർ എന്നിവരുടെ രൂപങ്ങളാണ്‌ പ്രധാനമായും ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌. ==== ക്രിസ്തുമസ്‌ കാർഡുകൾ ==== ക്രിസ്തുമസ്‌ ആശംസാ സന്ദേശങ്ങളടങ്ങിയ ക്രിസ്തുമസ്‌ കാർഡുകളാണ്‌ ഈ ആഘോഷത്തിന്റെ പ്രത്യേകത. അത്യുന്നതങ്ങളിൽ ദൈവത്തിനു സ്തുതി; ഭൂമിയിൽ സന്മനസുള്ളവർക്ക്‌ സമാധാനം; എന്ന വാക്കാണ്‌ ക്രിസ്തുമസ്‌ കാർഡുകളിലേക്ക്‌ പടരുന്നത്‌. ഈ ആഘോഷരീതി ഇന്ന് തികച്ചും മതേതരമായിട്ടുണ്ട്‌. നൂറ്റാണ്ടുകളോളം യേശുവിന്റെ ജനനത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ചിത്രങ്ങളാണ്‌ കാർഡുകളിൽ പതിപ്പിച്ചിരുന്നത്‌. എന്നാൽ ക്രിസ്തുമസ്‌ ആഘോഷത്തെ കൂടുതൽ ജനകീയമാക്കുവാൻ ഇന്ന് മതപരമായ ചിത്രങ്ങൾ ഒഴിവാക്കിയാണ്‌ ക്രിസ്തുമസ്‌ കാർഡുകൾ അണിയിക്കുന്നത്‌.1846 -ലാണ് ആദ്യ ക്രിസ്തുമസ്‌ കാർഡ് ഉപയോഗിച്ചിട്ടുള്ളത് <ref>http://home.vicnet.net.au/~invhs/2004.htm</ref>. [[പ്രമാണം:Firstchristmascard.jpg|thumb|200px| ലോകത്തിൽ ആദ്യമായി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടതായി അറിയപ്പെടുന്ന ക്രിസ്തുമസ് കാർഡ്]] ===== തപാൽ സ്റ്റാമ്പുകൾ ===== ക്രിസ്തുമസ്‌ കാർഡുകൾ ജനകീയമായതോടെ ആശംസാകാർഡുകളയക്കാൻ വേണ്ട [[തപാൽ മുദ്ര|തപാൽ സ്റ്റാമ്പുകളിലേക്കും]] ക്രിസ്തുമസ്‌ ചിഹ്നങ്ങൾ വ്യാപിച്ചു. ഇന്ന് ഒട്ടുമിക്ക രാജ്യങ്ങളിലും ക്രിസ്തുമസ്‌ ചിത്രങ്ങൾ പതിപ്പിച്ച സ്റ്റാമ്പുകൾ ലഭ്യമാണ്‌. == അവലംബം == {{reflist}} {{Christmas}} {{Famous Festivals in Kerala}} [[വർഗ്ഗം:ക്രിസ്ത്യൻ വിശേഷദിനങ്ങൾ]] q0k4r37fcqh8hdm98568f5r3kijqiji 0 4429 3763312 3722808 2022-08-08T14:15:10Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox mountain | name = അഗസ്ത്യകൂടം | photo = അഗസ്ത്യകൂടം ബേസ് ക്യാമ്പിൽ നിന്നുള്ള ദൃശ്യം.jpg | photo_caption = അതിരുമലയിലെ ബേസ്ക്യാമ്പിൽ നിന്നുള്ള അഗസ്ത്യകൂടത്തിന്റെ ദൃശ്യം. | elevation_m = 1868 | elevation_ref = | prominence = | translation = Hill of [[Agastya]] | language = [[മലയാളം]] [[Tamil language|തമിഴ്]] | location = [[തിരുവനന്തപുരം ജില്ല]], [[ഇന്ത്യ]] | range = [[പശ്ചിമഘട്ടം]] | map = India Kerala | region = IN | lat_d=8 |lat_m=37 |lat_s=|lat_NS=N | long_d=77 |long_m=15 |long_s=|long_EW=E | coordinates_ref = | topo = | type = | age = | first_ascent = | easiest_route = }} [[പ്രമാണം:പൊങ്കാലപ്പാറ.jpg|പകരം=അഗസ്ത്യകൂടത്തിലെ പൊങ്കാലപ്പാറ|ലഘുചിത്രം|അഗസ്ത്യകൂടത്തിലെ പൊങ്കാലപ്പാറ]] [[പ്രമാണം:AGASTHYA FOREST 2.jpg|പകരം=ഔഷധസസ്യങ്ങൾ നിറഞ്ഞ കാട്|ലഘുചിത്രം|ഔഷധസസ്യങ്ങൾ നിറഞ്ഞ കാട്]] [[പ്രമാണം:AGASTHYA FOREST.jpg|പകരം=അഗസ്ത്യമലയിലെ കാട്|ലഘുചിത്രം|അഗസ്ത്യമലയിലെ കാട്]] [[പ്രമാണം:Mazhakkad.jpg|പകരം= |ലഘുചിത്രം|മഴക്കാട്]] '''അഗസ്ത്യകൂടം''' അല്ലെങ്കിൽ '''അഗസ്ത്യമല''' [[പശ്ചിമഘട്ടം|പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ]] ഭാഗമായ ഒരു [[കൊടുമുടി]]യാണ്. 1868 [[മീറ്റർ]] ഉയരമുണ്ട് അഗസ്ത്യകൂടത്തിന്. കേരളത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയുന്ന ഈ കൊടുമുടി തമിഴ്നാടുമായി അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. [[തമിഴ്‌നാട്|തമിഴ്‌നാട്ടിലെ]] [[തിരുനെൽവേലി ജില്ല|തിരുനെൽവേലി]], [[കന്യാകുമാരി ജില്ല|കന്യാകുമാരി]] എന്നീ ജില്ലകളിലും, [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] [[തിരുവനന്തപുരം ജില്ല|തിരുവനന്തപുരം]], [[കൊല്ലം ജില്ല|കൊല്ലം]], പത്തനംതിട്ട എന്നീ ജില്ലകളിലുമായാണ് [[അഗസ്ത്യമല മലനിരകൾ|അഗസ്ത്യമലനിരകൾ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. <ref>[https://goo.gl/maps/wYZ9YtRskUp Agasthyamalai Google Maps]</ref> കുറ്റിച്ചൽ പഞ്ചായത്തിൽ ആണ് '''അഗസ്ത്യകൂടം.''' അഗസ്ത്യമല ഒരു തീർത്ഥാടനകേന്ദ്രം കൂടിയാണ്. ഇവിടെ [[അഗസ്ത്യമുനി|അഗസ്ത്യമുനിയെ]] ആരാധിക്കാൻ ഭക്തർ എത്താറുണ്ട്. [[പുരാണം|ഹിന്ദുപുരാണത്തിലെ]] [[സപ്തർഷികൾ|സപ്തർഷികളിൽ]] ഒരാളാണ് അഗസ്ത്യമുനി. അഗസ്ത്യമലയുടെ മുകളിൽ [[അഗസ്ത്യമുനി|അഗസ്ത്യന്റെ]] ഒരു പൂർണ്ണകായപ്രതിമയുണ്ട്. ഇവിടെ പൂജകളും മറ്റും ഭക്തർ നടത്താറുണ്ട്. == മരുന്നുചെടികളും വേരുകളും == മലയുടെ താഴേത്തട്ടുകളിൽ ദുർലഭമായ മരുന്നുവേരുകളും മരുന്നു ചെടികളും വളരുന്നു. [[ആയുർവേദം|ആയുർവേദത്തിൽ]] മരുന്നുകൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന 2000-ത്തോളം മരുന്നു ചെടികൾ അഗസ്ത്യകൂടത്തിൽ കണ്ടുവരുന്നു. അഗസ്ത്യകൂടത്തിന്റെ ചുറ്റുമുള്ള [[ബ്രൈമൂർ]], [[ബോണക്കാട്]], [[പൊൻ‌മുടി]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാരായിരുന്നു ആദ്യം [[തേയില]]ത്തോട്ടങ്ങൾ തുടങ്ങിയത്. [[ജോൺ അലൻ ബ്രൌൺ]] എന്ന [[സ്കോട്ട്ലാന്റ്|സ്കോട്ട്ലാന്റുകാരനായ]] ശാസ്ത്രജ്ഞൻ അഗസ്ത്യകൂടത്തിൽ ഒരു ചെറിയ [[കാലാവസ്ഥാ നിരീക്ഷണകേന്ദ്രം]] സ്ഥാപിച്ചു. അഗസ്ത്യകൂടം അപൂർവമായ സസ്യജാലങ്ങളുടെയും ജീവജാലങ്ങളുടെയും വന്യമൃഗങ്ങളുടെയും വാസസ്ഥലമാണ്. തിരുവനന്തപുരത്തിന് കിഴക്കുള്ള അഗസ്ത്യകൂടം മലയിൽ (പൊതിയൽ മല) അവലോകിനേശ്വര വിശ്വാസ സമ്പ്രദായം നിലവിലിരുന്ന ബുദ്ധമത കേന്ദ്രം ആയിരുന്നു എന്ന് തെളിവുകൾ സാക്ഷ്യപ്പെടുതുന്നു. അവിടെ നിലനിന്നിരുന്ന ആരാധനയെപ്പറ്റി മഹായാന ഗ്രന്ഥമായ ഗടവ്യുഹത്തിൽ പറയുന്നത് ചിത്തിര മാസത്തിൽ (ഏപ്രിൽ - മേയ്) ആയിരുന്നു തീർത്ഥാടനമായി ഭക്തർ വന്നു ചേർന്നിരുന്നത്. മഹായാന സമ്പ്രദായത്തിലെ ബോധിസത്വ സങ്കല്പം ആയിരുന്നു ഇവിടെ നിലനിന്നിരുന്ന ആരാധനയുടെ അടിസ്ഥാനം. സ്വയം നിർമ്മലീകരിച്ചു ബുദ്ധനാവുകയും പക്ഷേ, നിർവാണത്തിലേക്ക് നീങ്ങാതെ ലോകത്ത് തന്നെ മനുഷ്യവേദന ഇല്ലാതാക്കുക എന്ന വിശ്വാസമാണു ബോധിസത്വ ദർശനത്തിൽ ഉള്ളത്. സംഘം കൃതികളിൽ പൊതിയൽ മലയെ പോതാള എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്‌. ശ്രീലങ്കയിൽ നിന്നു മാത്രമല്ല ടിബറ്റ്‌ ലാസയിൽ നിന്ന് വരെ ബുദ്ധമത അനുയായികളും ലാമമാരും പൊതിയൽ മല സന്ദർശിച്ചിരുന്നു . ടിബറ്റുകാർ ചെരൻസി എന്നാണ് പോതിയൽമലയിലെ ബുദ്ധവിഹാരത്തെ വിളിച്ചിരുന്നത്‌ എന്ന് OUT OF THIS WORLD INTO FORBIDDEN TIBET എന്ന് ലെവൽ തോമസ്‌ ജൂനിയറിന്റെ ഗ്രന്ഥത്തിൽ തെളിവ് സഹിതം വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട് . കുടാതെ ലാസയിലെ പർവ്വതത്തിനു ദർശനമായ ഒരു കൊട്ടാരത്തിന്റെ പേര് തന്നെ ഈ ബുദ്ധവിഹാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണെന്ന് ഈ പുസ്തകത്തിൽ പറയുന്നു. മണിമേഖലയിലും ചിലപ്പതികാരത്തിലും പൊതിയിൽ മല തീർത്ഥാടനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പരാമർശങ്ങളുണ്ട്. ഹുയാൻ സിയാങ് ഇവിടെ തീർത്ഥാനടനത്തിനു ശ്രമിച്ചു പരാജയപ്പെട്ടിരുന്നു. പക്ഷേ, അദ്ദേഹം കേട്ടുകേഴ്വിയിലധിഷ്ഠിതമായ വിവരണം നൽകിയിരുന്നു അതിനെപ്പറ്റി. അത് ഇങ്ങനെയാണ് മലയപർവ്വതത്തിനു കിഴക്കുവശത്താണ് പൊതിയിൽ മല. പർവ്വതപാതകൾ കിഴക്കാംതൂക്കും ദുർഗ്ഗമവും ചെങ്കുത്തായ കൊക്കകൾ നിറഞ്ഞതുമാണ്. മലയുടെ മുകളിൽ കണ്ണാടി പോലെ തെളിഞ്ഞ വെള്ളമുള്ള ഒരു തടാകമുണ്ട്. ഒരു മലയിടുക്കിൽ നിന്നും നദി ഉദ്ഭവിച്ച് മലയെ ഇരുപതു തവണ ചുറ്റി താഴേക്കു പോകുന്നു. തടാകക്കരയിലെ കല്ലുകൊട്ടാരത്തിലിരുന്നാണ് അവലോകിതേശ്വരൻ ലോകത്തെ കാരുണ്യത്തോടെ വീക്ഷിക്കുന്നത്. ജാപ്പനീസ് ഗവേഷകൻ ഷൂ ഹിക്കോസാകയും ഹുയാൻ സാങ് പറഞ്ഞത് പൊതിയിൽ മലയാണെന്ന് കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ബുദ്ധിസം അസ്തമിച്ചപ്പോൾ തീർത്ഥാടനം നിൽക്കുകയും കേരളത്തിലെ പ്രാചീന ബുദ്ധജനതയുടെ ഇതര ബുദ്ധ കേന്ദ്രങ്ങളും ആയുള്ള ബന്ധം അറ്റു പോവുകയും ചെയ്തു. പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സന്ദർശിച്ച മാന് ലൻസ് പോ ആണ് ഔദ്യോഗിക ഭാഷ്യപ്രകാരം അവസാന തീർത്ഥാടകൻ. == എത്തിച്ചേരാൻ == അഗസ്ത്യകൂടം കയറാൻ വനം വകുപ്പിന്റെ അനുമതി ആവശ്യമാണ്‌. എല്ലാവർഷവും ജനുവരി/ഫെബ്രുവരി മാസങ്ങളിൽ അനുമതി നൽകപ്പെടുന്നു. മറ്റൊരു സമയത്തും ഈ മല കയറാൻ സാധാരണഗതിയിൽ അനുവദിക്കാറില്ല. ഒരു ദിവസം നൂറോളം പേരെ മാത്രമേ അനുവദിയ്ക്കുകയുള്ളൂ. ഈ മലനിരയിലെ സസ്യ-ജൈവ വൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെ സം‌രക്ഷണത്തിനുവേണ്ടിയാണീ നിയന്ത്രണം. 2014 മുതൽ ഓൺലൈൻ രജിസ്ട്രേഷൻ വഴി യാത്ര ബുക്ക് ചെയ്യാനാവും. ഒരു വ്യക്തിക്ക് 1000 രൂപയാണ് ഫീസിനത്തിൽ വാങ്ങിക്കുന്നത്. കോട്ടൂർ വഴി ഇപ്പോൾ കടത്തി വിടുന്നില്ല * ഏറ്റവും അടുത്തുള്ള വിമാനത്താവളം [[തിരുവനന്തപുരം വിമാനത്താവളം|തിരുവനന്തപുരം വിമാനത്താവളമാണ്]]. * ബോണക്കാട് തേയിലത്തോട്ടങ്ങൾ തിരുവനന്തപുരത്തുനിന്നും 61 കി.മീ. അകലെയാണ്. ഇവിടെനിന്നും മലകയറിത്തുടങ്ങാം. * [[നെയ്യാർ ഡാം]] തിരുവനന്തപുരത്തിനിന്നും 32 കി.മീ. അകലെയാണ് == ചിത്രശാല == <gallery> പ്രമാണം:AgasthyarkoodamPeak.JPG|അഗസ്ത്യകൂടം പ്രമാണം:അഗസ്ത്യകൂടത്തിലെ അഗസ്ത്യമുനിയുടെ പ്രതിഷ്ഠ.jpg|അഗസ്ത്യകൂടത്തിലെ അഗസ്ത്യമുനിയുടെ പ്രതിഷ്ഠ മുൻപിൽ നിന്നുള്ള ചിത്രം പ്രമാണം:Agasthyamuni at agasthyarkootam.JPG|അഗസ്ത്യകൂടത്തിലെ [[അഗസ്ത്യമുനി|അഗസ്ത്യമുനിയുടെ]] പ്രതിഷ്ഠ പ്രമാണം:പൊങ്കാലപ്പാറ.jpg|alt=പൊങ്കാലപ്പാറ|പൊങ്കാലപ്പാറ </gallery> == പുറം കണ്ണികൾ == {{commonscat|Agastya Mala}} * [http://anil.expert-eyes.org/agastya.html അഗസ്ത്യകൂടം വനങ്ങൾ]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{ഇന്ത്യയിലെ മലകൾ}} {{പശ്ചിമഘട്ടം}} {{India-geo-stub|Agastya Mala}} [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പർവ്വതങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പർവ്വതങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ വിനോദസഞ്ചാരം]] 0yru51utrjk7v6axuvtwc5ggvzaepho 4 6849 3763416 3761653 2022-08-08T19:49:21Z MediaWiki message delivery 53155 /* Tech News: 2022-32 */ പുതിയ ഉപവിഭാഗം wikitext text/x-wiki __NEWSECTIONLINK__ {{prettyurl|Wiki_Panchayath_Technical}} {{വിക്കിപീഡിയ പഞ്ചായത്ത്}} {| border="0" cellpadding="2" style="float: right; background-color:#f9f9f9;margin:1px;border: thin solid red; width: 160px; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+ colspan="2" style="margin-left: inherit; buyhttyyuackground:red; color:#ffffff;text-align:center;"| '''സാങ്കേതികവിഭാഗത്തിലെ</br>പഴയ സം‌വാദങ്ങൾ''' |- !align="center"|[[Image:Vista-file-manager.png|50px|സംവാദ നിലവറ]]<br/> |- | * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചായത്ത് (സാങ്കേതികം)/archive1|സംവാദ നിലവറ 1]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചായത്ത് (സാങ്കേതികം)/archive_2|സംവാദ നിലവറ 2]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചായത്ത് (സാങ്കേതികം)/archive_3|സംവാദ നിലവറ 3]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചായത്ത് (സാങ്കേതികം)/archive_4|സംവാദ നിലവറ 4]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചായത്ത് (സാങ്കേതികം)/archive_5|സംവാദ നിലവറ 5]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചായത്ത് (സാങ്കേതികം)/archive_6|സംവാദ നിലവറ 6]] ---- *[[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചായത്ത് (സാങ്കേതികം)/യൂണികോഡ് 5.1.0|യൂണീകോഡ് ചർച്ച]] *[[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചായത്ത് (സാങ്കേതികം)/യു.എൽ.എസ്.|യു.എൽ.എസ്. ചർച്ച]] |} [[ka:ვიკიპედია:ყავახანა/ტექნიკური საკითხები]] [[th:วิกิพีเดีย:สภากาแฟ (เทคนิค)]] == Editing news 2020 #3 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"> == തിരുത്തൽ വാർത്തകൾ 2020 #3 == <em>[[m:VisualEditor/Newsletter/2020/July|മറ്റൊരു ഭാഷയിൽ സന്ദേശം വായിക്കുക]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|ഈ ബഹുഭാഷാ വാർത്താക്കുറിപ്പിന്റെ സബ്സ്ക്രിപ്ഷൻ പട്ടിക]]</em> [[File:50M@2x.png|thumb|alt=നീല റിബണുള്ള ഒരു സ്വർണ്ണ നക്ഷത്രവും, 50m എന്ന വാചകവും.|<strong>5 കോടിയിലധികം തിരുത്തലുകൾ</strong> ഡെസ്ക്ടോപ്പിലെ വിഷ്വൽ എഡിറ്റർ ഉപയോഗിച്ചാണ് നടത്തിയത്.|400px]] ഏഴ് വർഷം മുമ്പ് ഇതേ മാസത്തിലാണ്, [[mw:Editing team|എഡിറ്റിംഗ് ടീം]] മിക്ക വിക്കിപീഡിയ എഡിറ്റർമാർക്കും വിഷ്വൽ എഡിറ്റർ വാഗ്ദാനം ചെയ്തത്. അന്നു മുതൽ ഇന്നുവരെ എഡിറ്റർമാർ നിരവധി നാഴികക്കല്ലുകൾ പിന്നിട്ടു: * <strong>5 കോടിയിലധികം തിരുത്തലുകൾ</strong> ഡെസ്ക്ടോപ്പിലെ വിഷ്വൽ എഡിറ്റർ ഉപയോഗിച്ചാണ് നടത്തിയത്. * <strong>ഇരുപത് ലക്ഷത്തിലധികം പുതിയ ലേഖനങ്ങൾ</strong> വിഷ്വൽ എഡിറ്റർ ഉപയോഗിച്ചാണ് സൃഷ്ടിച്ചത്. അതിൽ 600,000 ത്തിലധികവും 2019ൽ സൃഷ്ടിച്ചത് ആണ്. * വിഷ്വൽ എഡിറ്ററിന്റെ <strong>ജനപ്രീതി ദിനംപ്രതി വർദ്ധിച്ചുവരുകയാണ്</strong>. വിഷ്വൽ എഡിറ്ററിന്റെ തുടക്കം മുതൽ എല്ലാ വർഷവും അത് ഉപയോഗിച്ച് നടത്തിയ എഡിറ്റുകളുടെ അനുപാതം വർദ്ധിച്ചുവരുന്നു. * 2019 ൽ, <strong>പുതിയ എഡിറ്റർമാർ (100ൽ താഴെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തിയ ലോഗിൻ ചെയ്ത എഡിറ്റർമാർ) നടത്തിയ 35% തിരുത്തലുകളും</strong> വിഷ്വൽ എഡിറ്റർ ഉപയോഗിച്ചാണ് നടത്തിയത്. ഇതിന്റെ ശതമാനം <strong>എല്ലാ വർഷവും വർദ്ധിക്കുന്നു</strong>. * മൊബൈൽ സൈറ്റിൽ <strong>50 ലക്ഷത്തോളം തിരുത്തലുകൾ</strong> വിഷ്വൽ എഡിറ്റർ ഉപയോഗിച്ചാണ് നടത്തിയത്. 2018 ൽ എഡിറ്റിംഗ് ടീം [[mw:Mobile visual editor|മൊബൈൽ വിഷ്വൽ എഡിറ്റർ]] മെച്ചപ്പെടുത്താൻ തുടങ്ങിയതുമുതലാണ് ഈ തിരുത്തലുകൾ ഭൂരിഭാഗവും നടത്തിയത്. * 2019 നവംബർ 17ന് മൊബൈൽ വിഷ്വൽ എഡിറ്ററിൽ [https://discuss-space.wmflabs.org/t/first-edit-made-to-wikipedia-from-outer-space/2254 <strong> ബഹിരാകാശത്തു നിന്നുള്ള ആദ്യ തിരുത്തൽ</strong>] നടന്നു. 🚀 👩‍🚀 * <strong>2017 വിക്കിടെക്സ്റ്റ് എഡിറ്ററിൽ 600,000 പുതിയ ലേഖനങ്ങൾ</strong> ആരംഭിച്ചത് ഉൾപ്പെടെ <strong>70 ലക്ഷത്തിലധികം തിരുത്തലുകൾ</strong> എഡിറ്റർമാർ നടത്തി. വിഷ്വൽ എഡിറ്ററിന്റെ അന്തർനിർമ്മിത വിക്കിടെക്സ്റ്റ് മോഡാണ് [[mw:2017 wikitext editor|2017 വിക്കിടെക്സ്റ്റ് എഡിറ്റർ]]. നിങ്ങളുടെ [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|ക്രമീകരണങ്ങളിൽ ഇത് പ്രവർത്തനക്ഷമമാക്കാം]]. [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|സംവാദം]]) </div> 12:55, 9 ജൂലൈ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=20232673 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Elitre (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/30|Tech News: 2020-30]] == <section begin="technews-2020-W30"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/30|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * ഒരു താൽ‌ക്കാലിക പരിഹാരം വിക്കികൾ‌ക്ക് അവരുടെ പ്രധാന പേജുകളെ കൂടുതൽ‌ മൊബൈൽ‌ സൗഹൃദമാക്കാൻ സഹായിച്ചിരുന്നു. ഇത് 2012 ലായിരുന്നു. 2017 മുതൽ ഇത് ശുപാർശ ചെയ്യാറില്ല. മൊബൈലിലെ പ്രധാന പേജിന്റെ പ്രത്യേക കേസിംഗ് ജൂലൈ 14 ന് പ്രവർത്തനം നിർത്തി. 60 വിക്കികളുടെ പ്രധാന പേജുകൾ ഇപ്പോൾ മൊബൈലിൽ നന്നായി പ്രവർത്തിക്കുന്നില്ല. ഏതൊക്കെയാണവ, അത് എങ്ങനെ ശരിയാക്കാം, എങ്ങനെ സഹായം നേടാം എന്നിവയൊക്കെ നിങ്ങൾക്ക് [[phab:T254287|ഫബ്രിക്കേറ്ററിൽ]] കാണാൻ സാധിക്കും. ടെക് ന്യൂസിന്റെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/24|2020/24]] ലക്കത്തിലും, [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/26| 2020/26]] ലക്കത്തിലും ഇതേ പ്രശ്‌നം റിപ്പോർട്ടുചെയ്‌തതാണ്. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * ഇന്റർലാംഗ്വേജ് ലിങ്കുകളിൽ ഒരു പ്രശ്നമുണ്ടായി. മറ്റൊരു ഭാഷയിൽ ഒരു നിർദ്ദിഷ്ട പേജ് കണ്ടെത്താൻ സഹായിക്കുന്ന ലിങ്കുകളാണ് ഇന്റർലാംഗ്വേജ് ലിങ്കുകൾ. തരംതിരിക്കൽ പ്രക്രിയ തകർക്കപ്പെട്ടു. ഡവലപ്പർമാർ ഒരു പരിഹാരത്തിനായി ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. [https://phabricator.wikimedia.org/T257625] * ചില ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഒരേ ഇവന്റിന്റെ അറിയിപ്പുകൾ ലഭിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇവയിൽ ചിലത് പഴയ സംഭവങ്ങളാണ്. [https://phabricator.wikimedia.org/T257714] * ചില ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ലോഗിൻ ചെയ്യുന്നതിൽ പ്രശ്‌നമുണ്ട്. ഇത് ഒരുപക്ഷേ ഒരു [[:w:en:HTTP cookie|ബ്രൗസർ കുക്കി]] പ്രശ്നമാകാം. ഡവലപ്പർമാർ പ്രശ്നം മനസിലാക്കുന്നതിനായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. നിങ്ങൾക്ക് ലോഗിൻ ചെയ്യുന്നതിൽ പ്രശ്നമുണ്ടെങ്കിൽ വിശദാംശങ്ങൾ [[phab:T258121|ഫബ്രിക്കേറ്ററിൽ]] കാണാൻ സാധിക്കും. [https://phabricator.wikimedia.org/T258121] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.1|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-07-21|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-07-22|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-07-23|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * <code>{{int:printableversion}}</code> എന്നൊരു ലിങ്ക് ഉണ്ട്. ഇത് അപ്രത്യക്ഷമാകും. കാരണം, ഇപ്പോഴത്തെ വെബ് ബ്രൗസറുകൾ‌ക്ക് പ്രിന്റ് ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന ഒരു പതിപ്പ് സൃഷ്‌ടിക്കാനും അല്ലെങ്കിൽ‌ അത് പ്രിന്റ് ചെയ്യാമ്പോൾ എങ്ങനെ കാണപ്പെടുമെന്ന് കാണിക്കാനും ഉള്ള സംവിധാനം ഉണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T167956] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/30|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W30"/> 19:13, 20 ജൂലൈ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Tech_News_target_list_1&oldid=20298484 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/31|Tech News: 2020-31]] == <section begin="technews-2020-W31"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/31|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * [[m:Small wiki toolkits/Starter kit|സ്റ്റാർട്ടർ കിറ്റ്]] ഇപ്പോൾ വിക്കി കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കായി ലഭ്യമാണ്. ഈ പേജ് സാങ്കേതിക ഉറവിടങ്ങളും ഉപകരണങ്ങളും ശുപാർശകളും പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നു. ഒരു വിക്കി പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതിന് ഇവ അത്യാവശ്യമാണ്. പരിമിതമായ കമ്മ്യൂണിറ്റി പരിചയം ഉള്ള ചെറിയ വിക്കികൾക്ക് ഇത് കൂടുതലും ഉപയോഗപ്രദമാണ്. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-July/093633.html] * [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|ഡെസ്ക്ടോപ്പ് മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾ]] പ്രോജക്റ്റിന്റെ ആദ്യ സവിശേഷതകൾ എല്ലാ വിക്കികളിലും, ലോഗിൻ ചെയ്തിട്ടുള്ള ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഇപ്പോൾ ലഭ്യമാണ്. അവ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന്, [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|പ്രാദേശിക]] അല്ലെങ്കിൽ [[Special:GlobalPreferences#mw-prefsection-rendering|ആഗോള]] ക്രമീകരണങ്ങളിലെ, ''{{int:prefs-skin-prefs}}'' വിഭാഗത്തിലെ ''{{int:prefs-vector-enable-vector-1-label}}'' എന്ന ഓപ്ഷൻ അൺചെക്ക് ചെയ്യുക. കൂടുതൽ മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾ ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്, കാത്തിരിക്കുക. [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|അഭിപ്രായങ്ങൾ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] പല വിക്കികളിലും, UTCLiveClock എന്ന ഗാഡ്‌ജെറ്റ് ലഭ്യമാണ്. ഗാഡ്‌ജെറ്റ് [[:mw:MediaWiki:Gadget-UTCLiveClock.js|mediawiki.org- ൽ നിന്ന് നേരിട്ട്]] ഇംപോർട്ട് ചെയ്യുന്ന വിക്കികളിലെ ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഇപ്പോൾ [[mw:MediaWiki_talk:Gadget-UTCLiveClock.js#Time_zones|UTC ക്ക് പകരം മറ്റ് സമയമേഖലകൾ തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ കഴിയും]]. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] ‍മീഡിയാവിക്കിക്കായുള്ള ഡിപ്ലോയ്മെന്റ് ട്രെയിൻ ഈ ആഴ്ചയിൽ തടഞ്ഞിരിക്കുന്നു. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-July/093640.html][https://phabricator.wikimedia.org/T257969] * വിവർത്തന-അറിയിപ്പ് ബോട്ട് എല്ലാ വിവർത്തകർക്കും ഒരേ സന്ദേശം ഒന്നിലധികം തവണ അയയ്ക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ഇത് പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T144780] * ചില ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഒരേ അറിയിപ്പ് ഒന്നിലധികം തവണ ലഭിക്കുന്നു. ഇത് പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T257766] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.2|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-07-28|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-07-29|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-07-30|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.35/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/31|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W31"/> 13:51, 27 ജൂലൈ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Tech_News_target_list_1&oldid=20298484 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/32|Tech News: 2020-32]] == <section begin="technews-2020-W32"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/32|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * [[mw:Wikidata Query Service|വിക്കിഡാറ്റ അന്വേഷണ സേവനത്തിലേക്കുള്ള]] എല്ലാ അന്വേഷണങ്ങളും ജൂലൈ 23 വ്യാഴാഴ്ച 17:50 നും 17:59 (UTC)നും ഇടയിൽ പരാജയപ്പെട്ടു. ചില ചോദ്യങ്ങൾ ഒരു നീണ്ട കാലയളവിൽ പരാജയപ്പെട്ടിരുന്നു. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/20200723-wdqs-outage] * കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് ആഴ്ചകളായി ഇന്റർലാംഗ്വേജ് ലിങ്കുകൾ‌ തെറ്റായ ക്രമത്തിൽ ആയിരുന്നു. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/30|രണ്ടാഴ്ച മുമ്പുള്ള ടെക് വാർത്തയിലും]] ഈ പ്രശ്നം പരാമർശിച്ചിരുന്നു. പ്രശ്നം ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T257625] * [[Special:GlobalPreferences#mw-prefsection-rendering|ആഗോള ക്രമീകരണങ്ങളിലെ]] "{{int:prefs-vector-enable-vector-1-label}}" ഓപ്ഷനിൽ ഒരു പ്രശ്നമുണ്ട്. ഇത് പരിഹരിക്കുന്നതിനായി ഡവലപ്പർമാർ പ്രവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T258493] * വിക്കിബേസ് എക്സ്റ്റൻഷനിലെ ഒരു ബഗ് വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിലെ പ്രധാന (പ്രമാണം) നാമമേഖലയിൽ (നെയിംസ്‌പെയ്‌സ്) "പേരുമാറ്റത്തിൽനിന്നുള്ള സംരക്ഷണം", "ഉണ്ടാക്കൽ സംരക്ഷണം" തുടങ്ങിയവയെ പ്രവർത്തനരഹിതമാക്കി. പുതിയ സംരക്ഷണങ്ങൾ ചേർക്കാനും നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണങ്ങളിൽ മാറ്റംവരുത്താനും (താൾ സൃഷ്ടിക്കലും, തലക്കെട്ട് മാറ്റവും മറ്റും അനുവദിക്കുന്നത്) കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. ഇത് ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T258323] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TimedMediaHandler/VideoJS Player|വീഡിയോ പ്ലെയർ]] ലളിതവും ആധുനികവുമായി മാറും. ഈ ആഴ്ചയിൽ നിലവിലെ ബീറ്റ സവിശേഷത മിക്ക വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും എല്ലാവർക്കുമുള്ള വീഡിയോ പ്ലെയറായി മാറും. പഴയ പ്ലെയറിനെ നീക്കംചെയ്യും. [https://phabricator.wikimedia.org/T248418] * ഉപയോക്താക്കളുടെ <code>global.js</code>, <code>global.css</code> പേജുകൾ ഇപ്പോൾ മൊബൈൽ‌ സൈറ്റിലും ലോഡുചെയ്യപ്പെടും. മൊബൈൽ സ്കിന്നിൽ സ്റ്റൈലുകൾ പ്രയോഗിക്കുന്നത് എങ്ങനെ ഒഴിവാക്കാമെന്ന് ഈ [[mw:Help:Extension:GlobalCssJs#Per-skin_customization|ഡോക്യുമെന്റേഷനിൽ]] നിങ്ങൾക്ക് വായിക്കാം. [https://phabricator.wikimedia.org/T138727] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] [[mw:Special:MyLanguage/Skin:MonoBook|മോണോബുക്ക്]] സ്കിന്നിൽ, <code>searchGoButton</code> എന്ന ഐഡന്റിഫയർ ഇപ്പോൾ <code>searchButton</code> എന്നാണ്. ഇത് CSS, JS ഗാഡ്‌ജെറ്റുകളെ ബാധിച്ചേക്കാം. മൈഗ്രേഷൻ നിർദ്ദേശങ്ങൾ [[phab:T255953|T255953]] ൽ കാണാം. ഇത് മുമ്പ് [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/27|27-ാമത്തെ ലക്കത്തിൽ]] ൽ പരാമർശിച്ചിരുന്നു. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] ചർച്ചകൾ പതിവായി ആർക്കൈവ് ചെയ്യുന്നതിന് ബോട്ട് ഓപ്പറേറ്റർമാർക്ക് പൈവിക്കിബോട്ട് ഉപയോഗിക്കാം. വലിയ ആർക്കൈവുകൾ തടയാൻ ബോട്ട് <code>counter</code> ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതി മാറ്റി. [https://phabricator.wikimedia.org/T215247] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.3|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-08-04|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-05|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-06|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/32|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W32"/> 15:42, 3 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Tech_News_target_list_1&oldid=20298484 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/33|Tech News: 2020-33]] == <section begin="technews-2020-W33"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/33|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * ഓഗസ്റ്റ് ആദ്യ വാരത്തിൽ [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|ഫയൽഇംപോർട്ടറും ഫയൽ എക്സ്പോർട്ടറും]] എല്ലാ വിക്കികളിലെയും സ്റ്റാൻഡേർഡ് സവിശേഷതകളായി. യഥാർത്ഥ ഫയൽ വിവരങ്ങൾക്കും നാൾവഴിക്കും കേടുകൂടാതെ പ്രാദേശിക വിക്കികളിൽ നിന്ന് വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിലേക്ക് പ്രമാണങ്ങൾ (ഫയലുകൾ) കൈമാറാൻ അവ നിങ്ങളെ സഹായിക്കുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T140462] '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * ആരാണ് അവസാനമായി എഡിറ്റുചെയ്തത് എന്നതിനെക്കുറിച്ച് മൊബൈൽ സ്കിൻ പേജിന്റെ ചുവടെ ഒരു സന്ദേശം പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന പതിവുണ്ട്. കഴിഞ്ഞ ദിവസങ്ങളിൽ ഇത് ചില വിക്കിടെക്സ്റ്റ് ആണ് പ്രദർശിപ്പിച്ചിരുന്നത്. ഇത് ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[mw:Structured Discussions|ഘടനാപരമായ ചർച്ചകളിലെയും]] [[mw:Content translation|ഉള്ളടക്ക വിവർത്തനത്തിലെയും]] ചില സന്ദേശങ്ങൾ ഇപ്പോഴും അസംസ്കൃത വിക്കിടെക്സ്റ്റായി ദൃശ്യമാകാം. ഡവലപ്പർമാർ അതിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T259565] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.4|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-08-11|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-12|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-13|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * എല്ലാ വിക്കികളിലും സെപ്റ്റംബർ 1 ന് കുറച്ച് മിനിറ്റ് നേരത്തേക്ക് എഡ്റ്റ് ചെയ്യാൻ സാധിക്കില്ല (Read-only). 13:30നും 15:30നും (UTC) ഇടയിൽ ആണ് ഇത് ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ ടെക് വാർത്തകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കും, മാത്രമല്ല വരും ആഴ്ചകളിൽ പ്രാദേശിക വിക്കികളിൽ അറിയിപ്പ് നൽകുന്നതായിരിക്കും. [https://phabricator.wikimedia.org/T243314][https://phabricator.wikimedia.org/T244808] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/33|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W33"/> 16:06, 10 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Tech_News_target_list_1&oldid=20353586 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/34|Tech News: 2020-34]] == <section begin="technews-2020-W34"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/34|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * മാറ്റം തിരസ്ക്കരിക്കുക (undo) എന്ന ലിങ്ക് ഉപയോഗിച്ച് നിങ്ങൾ ഒരു എഡിറ്റ് പഴയപടിയാക്കുകയാണെങ്കിൽ, നിങ്ങളുടെ എഡിറ്റ് <code>തിരസ്ക്കരിക്കൽ</code> (<code>undo</code>) റ്റാഗ് ഉപയോഗിച്ച് അടയാളപ്പെടുത്താറുണ്ട്. മാറ്റം തിരസ്ക്കരിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് എഡിറ്റ് വിൻഡോയിൽ നിങ്ങൾ ഒരു മാറ്റവും വരുത്തിയില്ലെങ്കിൽ മാത്രമേ ഇനി ഇത് സംഭവിക്കുകയുള്ളൂ. ഉപയോക്താക്കൾ യഥാർത്ഥത്തിൽ മറ്റെന്തെങ്കിലും ചെയ്യുമ്പോൾ അവ തിരസ്ക്കരിക്കലുകളായി അടയാളപ്പെടുത്തുന്നത് ഒഴിവാക്കാനാണിത്. [https://phabricator.wikimedia.org/T259014] * പുതിയ [[mw:Special:MyLanguage/OOUI|OOUI]] പതിപ്പ് [[:w:en:Internet Explorer 8|ഇന്റർനെറ്റ് എക്സ്പ്ലോറർ 8]]-ൽ പ്രവർത്തിക്കില്ല. എന്നുവച്ചാൽ വിക്കികൾ, ഇന്റർനെറ്റ് എക്സ്പ്ലോറർ 8-ൽ വിചിത്രമായി കാണപ്പെടുകയും നന്നായി പ്രവർത്തിക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്യാം. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/17|ടെക്/വാർത്തകൾ/2020/17]]ൽ ഇത് റിപ്പോർട്ടുചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്. ഇതിന് കാരണം വളരെ പഴയ ബ്രൗസറുകളിൽ വിക്കികൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നത് മറ്റ് പ്രശ്നങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു എന്നതാണ്. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-August/093718.html] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.5|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-08-18|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-19|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-20|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * എല്ലാ വിക്കികളിലും സെപ്റ്റംബർ 1 ന് കുറച്ച് മിനിറ്റ് നേരത്തേക്ക് എഡ്റ്റ് ചെയ്യാൻ സാധിക്കില്ല (Read-only). 13:30നും 15:30നും (UTC) ഇടയിൽ ആണ് ഇത് ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ ടെക് വാർത്തകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും അടുത്ത ആഴ്ചയിൽ പ്രാദേശിക വിക്കികളിൽ അറിയിക്കുകയും ചെയ്യും. ഇതൊരു ഓർമ്മപ്പെടുത്തലാണ്. [[m:Tech/Server switch 2020|ഈ അറിയിപ്പ് സന്ദേശം വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] വഴി നിങ്ങൾക്ക് ഞങ്ങളെ സഹായിക്കാനാകും. [https://phabricator.wikimedia.org/T243314][https://phabricator.wikimedia.org/T244808] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/34|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W34"/> 20:41, 17 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20366028 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/35|Tech News: 2020-35]] == <section begin="technews-2020-W35"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/35|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.6|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-08-25|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-26|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-27|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/35|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W35"/> 17:59, 24 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20389773 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/36|Tech News: 2020-36]] == <section begin="technews-2020-W36"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/36|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * ഇതൊരു ഓർമ്മപ്പെടുത്തലാണ്. എല്ലാ വിക്കികളിലും സെപ്റ്റംബർ 1 ന് കുറച്ച് മിനിറ്റ് നേരത്തേക്ക് എഡിറ്റുചെയ്യാൻ കഴിയില്ല (വായിക്കാൻ മാത്രമായിരിക്കും). 14:00നും 15:00നും (UTC) ഇടയിലാണ് ഇത് ആസൂത്രണം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. [[m:Tech/Server switch 2020| അറിയിപ്പ് സന്ദേശത്തിലെ]] വിശദാംശങ്ങൾ പരിശോധിക്കുക. [https://phabricator.wikimedia.org/T243314][https://phabricator.wikimedia.org/T244808] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * ഈ ആഴ്ച പുതിയ മീഡിയവിക്കി പതിപ്പുകളൊന്നുമില്ല. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/36|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W36"/> 20:09, 31 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20411995 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/37|Tech News: 2020-37]] == <section begin="technews-2020-W37"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/37|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * സാധാരണയായി, നിലവില്ലാത്ത ഒരു ശീർഷകത്തിലേക്കോ അല്ലെങ്കിൽ ഒരു നാൾപ്പതിപ്പ് മാത്രമുള്ള ഒരു റീഡയറക്റ്റിലേക്കോ മാത്രമേ താളുകളുടെ തലക്കെട്ട് മാറ്റാൻ കഴിയു. എന്നാൽ ഒരു പുതിയ ഉപയോക്തൃ അനുമതി ഒന്നിൽ കൂടുതൽ നാൾപ്പതിപ്പുകൾ ഉള്ള റീഡയറക്‌റ്റുകളിലേക്ക് പേജുകൾ നീക്കാൻ ഉപയോക്താക്കളെ അനുവദിക്കുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T239277] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.8|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-09-08|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-09|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-10|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] എല്ലാ മീഡിയവിക്കി [[:w:en:API|API]] മൊഡ്യൂളുകളും ഇനിമുതൽ <code>watch</code> എന്നതിനുപകരം <code>watchlist</code> എന്ന് ഉപയോഗിക്കും. ഇത് മുമ്പ് പൊരുത്തപ്പെടുന്നില്ലായിരുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T247915] '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[mw:Wikimedia Apps/Team/Android|വിക്കിപീഡിയ ആൻഡ്രോയ്ഡ് അപ്ലിക്കേഷൻ]] ടീം ഭാവിയിൽ പട്രോളിംഗ് ഉപകരണങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിച്ചേക്കാം. നിങ്ങൾക്ക് അല്ലെങ്കിൽ പരിചയസമ്പത്ത് കുറഞ്ഞ പട്രോളർമാർക്ക് ഏതെല്ലാം ഉപകരണങ്ങൾ ഉപയോഗപ്രദമാകുമെന്ന് അവരെ അറിയിക്കുന്നത് നന്നായിരിക്കും. [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/Patrolling conversation|Mediawiki.org- ലെ പേജ് കാണുക]]. * [[m:Special:MyLanguage/OTRS|ഒ‌.ടി‌.ആർ‌.എസ്.]] പുതിയ പതിപ്പിലേക്ക് അപ്‌ഡേറ്റുചെയ്യുന്നതാണ്. ഇതിന് ഏകദേശം രണ്ട് ദിവസമെടുക്കും. ഈ ദിവസങ്ങളിൽ ഒ‌.ടി‌.ആർ‌.എസ്. ഏജന്റുമാർ‌ക്ക് സിസ്റ്റത്തിലേക്ക് ആക്‌സസ് ഉണ്ടായിരിക്കില്ല. അപ്‌ഡേറ്റ് സമയത്ത് വരുന്ന ഇമെയിലുകൾ അപ്‌ഡേറ്റ് പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ കൈമാറുന്നതായിരിക്കും. സെപ്റ്റംബർ 14-ാം തീയതി 08:00 (UTC) ന് ഇത് ആരംഭിക്കാനാണ് ഇപ്പോൾ പദ്ധതിയിട്ടിചിക്കുന്നത്. ഇതിന് മാറ്റം വന്നേക്കാം. [https://phabricator.wikimedia.org/T187984] * ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ആവശ്യമെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയ ആൻഡ്രോയിഡ് അപ്ലിക്കേഷൻ [[:mw:Wikimedia Apps/Team/Android/AppEditorTasks#Push Notifications for editors|പുഷ് അറിയിപ്പുകൾ]] അയയ്‌ക്കും. നിങ്ങളുടെ സംവാ‍ദ താളിൽ ആരെങ്കിലും സന്ദേശം അയയ്ക്കുകയോ അല്ലെങ്കിൽ നിങ്ങളുടെ എഡിറ്റ് പഴയപടിയാക്കപ്പെടുകയോ ചെയ്താൽ അത് അറിയാൻ നിങ്ങളെ ഇത് സഹായിക്കും. ഇത് പ്രവർത്തിക്കാൻ [[:w:en:Google Play Services|Google Play Services]] ആവശ്യമാണ്. Google Play Services ഇല്ലാതെ തന്നെ ആപ്ലിക്കേഷൻ ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയും, പക്ഷേ പുഷ് അറിയിപ്പുകൾ പ്രവർത്തിക്കില്ല. [[:w:en:Android KitKat|Android 4.4]] ഉപയോക്താക്കൾക്കും, ആപ്ലിക്കേഷൻ പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതിന് Google Play Services ആവശ്യമാണ്. [https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Apps/Team/Android#Updates][https://phabricator.wikimedia.org/T146032] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] വിക്കിമീഡിയ കോഡ് അവലോകനം [[:w:en:GitLab|GitLab]]ലേക്ക് നീക്കപ്പെടാം. ഇത് വിക്കിമീഡിയ സെർവറുകളിൽ ഹോസ്റ്റുചെയ്യപ്പെടും. നിങ്ങൾക്ക് [[mw:GitLab consultation|കൺസൾട്ടേഷൻ]]ൽ പങ്കെടുക്കാൻ സാധിക്കും. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] [[mw:Special:MyLanguage/Skin:Vector|വെക്റ്റർ സ്കിന്നിലെ]] ഡ്രോപ്പ്ഡൗൺ മെനുകൾ ഒരു <code>.menu</code> ക്ലാസ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇത് ഭാവിയിൽ പ്രവർത്തിക്കില്ല. സ്ക്രിപ്റ്റുകൾക്ക് ഇതിന് പകരം <code>nav ul</code> ഉപയോഗിക്കാം. <code>.vectorTabs</code>, <code>.vectorMenu</code> എന്നിവയും പ്രവർത്തിക്കില്ല. ചില സ്ക്രിപ്റ്റുകൾ അപ്‌ഡേറ്റ് ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്. നിങ്ങൾക്ക് ഇതിനെപ്പറ്റി [[phab:T262092|കൂടുതൽ ഫാബ്രിക്കേറ്ററിൽ വായിക്കുാം]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/37|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W37"/> 15:59, 7 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20427670 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/38|Tech News: 2020-38]] == <section begin="technews-2020-W38"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/38|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * [[mw:Wikimedia Apps|വിക്കിപീഡിയ അപ്ലിക്കേഷനുകൾ]] കഴിഞ്ഞയാഴ്ച [[w:en:CSS|CSS]] ഇല്ലാതെ പേജുകൾ ദൃശ്യമായിരുന്നു. ഇതിനർത്ഥം അവ തെറ്റായി ആയിരുന്നു കാണപ്പെട്ടിരുന്നത്. ഇത് വേഗത്തിൽ ശരിയാക്കിയെങ്കിലും CSS ഇല്ലാത്ത കാഷ്ഡ് പേജുകൾ കുറച്ച് മണിക്കൂറുകൾ കൂടി ഇങ്ങനെ കാണപ്പെട്ടിരുന്നു. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/20200909-mobileapps_config_change][https://phabricator.wikimedia.org/T262437] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.9|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-09-15|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-16|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-17|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/38|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W38"/> 16:19, 14 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20446737 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/39|Tech News: 2020-39]] == <section begin="technews-2020-W39"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/39|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * പഴയപടിയാക്കിയ എഡിറ്റുകൾക്കായി ഒരു പുതിയ ടാഗ് ഉണ്ട്. പേജിന്റെ പഴയ പതിപ്പിലേക്ക് തിരസ്കരിച്ചതോ (undo) റോൾബാക്ക് ചെയ്തതോ സ്വമേധയാ തിരസ്കരിച്ചതോ (manual revert) ആയ എഡിറ്റുകൾ ഇത് കാണിക്കുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T254074][https://phabricator.wikimedia.org/T164307] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * വിക്കിയിൽ ഒരു നിശ്ചിത കാലയളവിൽ നിങ്ങൾക്ക് ചെയ്യാൻ കഴിയുന്നവയുടെ എണ്ണം പരിമിതപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ഇത് മിനിറ്റിലുള്ള എഡിറ്റുകളുടെ എണ്ണം അല്ലെങ്കിൽ ഒരു ദിവസം നിങ്ങൾ ഇമെയിൽ ചെയ്യുന്ന ഉപയോക്താക്കളുടെ എണ്ണം തുടങ്ങിയവ ആകാം. ചില ഉപയോക്തൃ അവകാശങ്ങളെ ഇവ ബാധിച്ചേക്കില്ല. പരിധി നിങ്ങളെ ബാധിക്കുന്നില്ലെങ്കിലും നിങ്ങൾക്ക് ഉടൻ തന്നെ അത് കാണാൻ സാധിക്കും. [https://phabricator.wikimedia.org/T258888] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.10|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-09-22|ml}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-23|ml}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-24|ml}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/39|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W39"/> 21:27, 21 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20461072 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/40|Tech News: 2020-40]] == <section begin="technews-2020-W40"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/40|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * അഡ്‌മിൻമാ‍ർക്ക് [[Special:AbuseLog|Special:AbuseLog]]ൽ ഇല്ലാതാക്കിയ പുനരവലോകനങ്ങളിലേക്കുള്ള ലിങ്കുകൾ ഇപ്പോൾ കാണാൻ കഴിയും. ഇത് [[Special:Undelete|Special:Undelete]] ന്റെ ഇന്റർഫേസ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T261630] * ചില ഉപയോക്തൃ ഗ്രൂപ്പുകളിലേക്ക് എഡിറ്റർ‌മാർ‌ യാന്ത്രികമായി ചേർ‌ക്കപ്പെടുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, എഡിറ്റർ‌മാരെ മതിയായ സമയവും എഡിറ്റുകളും ആയാൽ [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Autoconfirmed users|autoconfirmed users]] എന്നതിലേക്ക് ചേർ‌ക്കുന്നു. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|ദുരുപയോഗ അരിപ്പകൾക്ക്]] ഒരു നിശ്ചിത സമയത്തേക്ക് ഉപയോക്താക്കളെ സ്വപ്രേരിതമായി ഉപയോക്തൃ അവകാശങ്ങളിൽ ചേർക്കുന്നതിൽ നിന്ന് തടയാൻ കഴിയും. ഉപയോക്താക്കളെ അവരുടെ അവകാശങ്ങളിൽ നിന്ന് നീക്കംചെയ്യാനും അവയ്ക്ക് കഴിയും. [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/edit/form/1/?projectPHIDs=Wikimedia-Site-requests ഫാബ്രിക്കേറ്ററിൽ‍] തങ്ങളുടെ വിക്കിക്ക് ഈ കാലയളവ് മാറ്റാൻ വിക്കികൾക്ക് ഇപ്പോൾ ആവശ്യപ്പെടാം. നിലവിൽ ഇത് അഞ്ച് ദിവസമാണ്. [https://phabricator.wikimedia.org/T231756] '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * ഒരു പുതിയ മാറ്റം കാരണം [[m:Tech/News/2019/34|കഴിഞ്ഞ വർഷം]] ചില ദുരുപയോഗ അരിപ്പകൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നത് നിർത്തി. ആ പ്രവർത്തനത്തിന് ലഭ്യമല്ലാത്ത വേരിയബിളുകൾ ഉപയോഗിക്കാൻ അവർ ശ്രമിച്ചാൽ അവ പരാജയപ്പെടും. ഇത് ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചു. [https://phabricator.wikimedia.org/T230256] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.11|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-09-29|ml}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-30|ml}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-10-01|ml}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * സംവാ‍ദ താളിൽ നിന്നോ നാൾവഴിയിൽ നിന്നോ മറ്റ് ഭാഷാ പതിപ്പുകളിലേക്കുള്ള ഭാഷാ ലിങ്കുകൾ നിങ്ങൾക്ക് കാണാൻ കഴിയില്ല. നിങ്ങൾ ഒരു ലേഖനം എഡിറ്റുചെയ്യുമ്പോൾ അവ കാണിക്കില്ല. ഇത് മാറ്റാം. ഒരു നാൾവഴി താളിൽ നിന്ന് മറ്റൊരു നാൾവഴി താളിലേക്കാണോ ലേഖനത്തിലേക്കാണോ ലിങ്ക് ചെയ്യേണ്ടതെന്ന് തീരുമാനിച്ചിട്ടില്ല. നിങ്ങൾക്ക് [[phab:T262472|ഫാബ്രിക്കേറ്ററിലെ ചർച്ചയിൽ]] പങ്കെടുക്കാം. * ലിങ്ക് നിറങ്ങൾ മാറാം. ലിങ്കുകളും മറ്റ് വാചകങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം കൂടുതൽ വ്യക്തമാക്കുന്നതിനാണിത്. നിങ്ങൾക്ക് [[phab:T213778|ഫാബ്രിക്കേറ്ററിൽ കൂടുതൽ വായിക്കുാൻ]] സാധിക്കും. * നിങ്ങളുടെ ക്രമീകരണങ്ങളിൽ വെബിലാണോ ഇമെയിലിലാണോ വ്യത്യസ്ത അറിയിപ്പുകൾ ലഭിക്കുേണ്ടത് എന്നത് നിങ്ങൾക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കാം. ഈ ആഴ്ച അവസാനം <code>Apps</code> എന്നത് ഇതരമാർഗങ്ങളിലൊന്നായി നിങ്ങൾ കാണും. [[mw:Wikimedia Apps|Android, iOS വിക്കിപീഡിയ അപ്ലിക്കേഷനുകൾ]] ആഗ്രഹിക്കുന്നവർക്ക് പുഷ് അറിയിപ്പുകൾ നൽകുന്നതിനാലാണിത്. ടെസ്റ്റ് വിക്കിയിൽ നിങ്ങൾക്ക് [https://test.wikipedia.org/wiki/Special:Preferences#mw-prefsection-echo ക്രമീകരണങ്ങൾ] കാണാൻ കഴിയും. ഒക്ടോബറോടെ Android- ലും 2021 ന്റെ തുടക്കത്തോടെ iOS- ലും പുഷ് അറിയിപ്പുകൾ നേടുക എന്നതാണ് ലക്ഷ്യം. [https://phabricator.wikimedia.org/T262936] * നിങ്ങൾക്ക് ഉടനെ തന്നെ ഒരു നിശ്ചിത സമയത്തേക്ക് നിങ്ങളുടെ വാച്ച് ലിസ്റ്റിൽ പേജുകൾ ഇടാനുള്ള സംവിധാനം ലഭിക്കും. നിങ്ങൾക്ക് കുറച്ച് സമയത്തേക്ക് എന്തെങ്കിലും കാണണമെങ്കിലും എന്നാൽ ഇത് എന്നെന്നേക്കുമായി നിങ്ങളുടെ വാച്ച് ലിസ്റ്റിൽ ആവശ്യമില്ലെങ്കിലും ഇത് ഉപയോഗിക്കാം. ഇത് ഇപ്പോൾ [[mw:MediaWiki|mediawiki.org]]ൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു, പിന്നീട് കൂടുതൽ വിക്കികളിലേക്ക് വരും. നിങ്ങൾക്ക് [[m:Special:MyLanguage/Community Tech/Watchlist Expiry|കൂടുതൽ വായിക്കാനും]] മറ്റ് വിക്കികളിൽ [[m:Community Tech/Watchlist Expiry/Release Schedule|എപ്പോൾ വരുമെന്ന്]] കാണാനും കഴിയും. * ഈ വർഷത്തെ മികച്ച പുതിയ സാങ്കേതിക ഉപകരണങ്ങളെന്ന് വിക്കിമീഡിയക്കാർ കരുതുന്നവയെ നിങ്ങൾക്ക് കാണാൻ കഴിയും. നിങ്ങൾക്ക് അവയെ നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യാനും കഴിയും. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/40|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W40"/> 21:24, 28 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20483264 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ വിക്കിഡാറ്റ ഇൻഫോബോക്സുകൾ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് == മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലെ ഇൻഫോബോക്സുകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷഉപയോഗിക്കുന്നവയാണെന്ന് അറിയാമല്ലോ. വിവർത്തനം ചെയ്യുന്ന ലേഖനങ്ങളിലെ എല്ലാത്തരത്തിലുള്ള ഇൻഫോബോക്സുകളും ഇംഗ്ലീഷിലാണ് ഇവിടെ വരുന്നത്. അത് പിന്നീട് മാന്വലായി മലയാളത്തിലാക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. അതുകൊണ്ട് അത്തരത്തിലുള്ള ലേഖനങ്ങളിൽ എല്ലാം തന്നെ വ്യാപകമായ തിരുത്തൽ ആവശ്യമാണ്. കൂടാതെ മലയാളത്തിൽ മാത്രം ഉള്ള ലേഖനങ്ങളിൽ ഇൻഫോബോക്സുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നത് കുറച്ച് ശ്രമകരമായ പണിയാണ്. ഇതിന് ഓരോ വിഷയങ്ങളിലുമുള്ള ഇൻഫോബോക്സുകളുടെ വിശദമായ പഠനം വേണ്ടിവരും. ഈ രണ്ട് പ്രശ്നങ്ങൾക്കുമുള്ള ഒരു എളുപ്പ പരിഹാരമാണ് വിക്കിഡാറ്റ ഇൻഫോബോക്സുകൾ. ഇത്തരം ഇൻഫോബോക്സുകളിലെ ഡാറ്റ മുഴുവനും വിക്കിഡാറ്റയിൽ നിന്നാണ് വരുന്നത്. അതുകൊണ്ട് ഡാറ്റ തിരുത്തേണ്ടത് വിക്കിഡാറ്റയിലാണ്. കൂടാതെ വിക്കിഡാറ്റ എല്ലാ ഭാഷകളെയും പിൻതുണയ്ക്കുന്നതായതുകൊണ്ട് മലയാളം ഡാറ്റ കൊണ്ടുവരിക എന്നത് ശ്രമകരമായ കാര്യമല്ല. കൂടാതെ ഒന്നിലധികം സ്ഥലങ്ങളിൽ ഡാറ്റയുടെ വിവ‍ർത്തനം ഒഴിവാകും. '''ഗുണങ്ങൾ''' * ഇൻഫോബോക്സുകൾ ഓട്ടോമാറ്റി്ക്കായി ഉണ്ടാവുന്നു. ഓരോ ലേഖനത്തിലും വലിയ പട്ടിക തുടക്കത്തിലേ ചേർക്കേണ്ടതില്ല * ലേഖനം തിരുത്തുമ്പോൾ (വിക്കിഎഡിറ്റ് മോഡിൽ) തുടക്കത്തിൽ കാണപ്പെടുന്ന വലിയ ഒരു പട്ടിക ഒഴിവാകുന്നു. കൂടുതൽ വൃത്തിയായി കാണപ്പെടുന്നു. * ഒരു വിവരത്തിന്റെ ഒന്നിലധികം സ്ഥലങ്ങളിലുള്ള വിവർത്തനം ഒഴിവാക്കപ്പെടുന്നു. ഉദാ: രാജ്യം എന്ന വിവരം ഉപയോഗിക്കുന്ന എല്ലാ ഇൻഫോബോക്സുകളിലും തിരുത്തണം പക്ഷെ വിക്കിഡാറ്റയിലാവുമ്പോൾ ഒരു സ്ഥലത്ത് മാത്രം തിരുത്തിയാൽ മതി * വിക്കിഡാറ്റയിൽ കൂടുതൽ പേർ പ്രവർത്തിക്കുന്നതുകൊണ്ട് ഡാറ്റ കൂടുതൽ ശരിയായിരിക്കാനും അപ്ഡേറ്റഡായിരിക്കാനുമുള്ള സാദ്ധ്യത * കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾക്ക് അവലംബങ്ങൾ ഉണ്ടായിരിക്കാനുള്ള സാദ്ധ്യത * എല്ലാത്തരത്തിലുമുള്ള ലേഖനങ്ങളിൽ ഇൻഫോബോക്സുകൾ എളുപ്പത്തിൽ ചേർക്കാനുള്ള സൗകര്യം '''ദോഷങ്ങൾ''' * ഡാറ്റ മുഴുവനും വിക്കിഡാറ്റയിൽ നിന്ന് വരുന്നു. ഇവിടെ ഡാറ്റ സൂക്ഷിക്കുന്നില്ല * വിക്കിഡാറ്റയിൽ തിരുത്തപ്പെടുന്നതനുസരിച്ച് ഇവിടത്തെ ഡാറ്റയിൽ മാറ്റം വരുന്നു. * വിക്കിഡാറ്റയിൽ ഇല്ലാത്ത വിവരം ഇൻഫോബോക്സിൽ വരില്ല. ഇവിടെ ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടട്ടുള്ള ചില ഇൻഫോബോക്സുകൾ - [[ലിനസ്‌ ബെനഡിക്റ്റ്‌ ടോർവാൾഡ്സ്‌]] - Infobox person/Wikidata , [[മഞ്ഞപ്ര_(എറണാകുളം_ജില്ല)]] - Databox എന്നീ വിക്കിഡാറ്റ ഇൻഫോബോക്സുകൾ സാമ്പിളായി ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കൂടുതൽ വിക്കിഡാറ്റ ഇൻഫോബോക്സുകൾ കറ്റാലൻ വിക്കിയിൽ ഉള്ളത് [https://ca.wikipedia.org/wiki/Viquiprojecte:Adaptaci%C3%B3_de_plantilles_a_Wikidata/infotaules/Mostres ഇവിടെ] - മലയാളത്തിൽ കാണാൻ ഇന്റർഫേസ് ഭാഷ മലയാളമാക്കിയാൽ മതി. കറ്റാലൻ ഭാഷയിലുള്ള [https://ca.wikipedia.org/wiki/Viquiprojecte:Adaptaci%C3%B3_de_plantilles_a_Wikidata/infotaules 80 വിക്കിഡാറ്റ ഇൻഫോബോക്സുകൾ] ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിൽ ആളുകൾ കൂടുതലുള്ളതുകൊണ്ട് അവിടെ വളരെ കുറച്ച് വിക്കിഡാറ്റ ഇൻഫോബോക്സുകളാണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ചെറിയ വിക്കികളിലാണ് ഇവ കൂടുതലായി ഉപയോഗിക്കാനാവുക അതുകൊണ്ട് കറ്റാലൻ ഭാഷയിൽ നിന്ന് ഇവ ഇങ്ങോട് ഇറക്കുമതി ചെയ്ത് തിരുത്തി മലയാളമാക്കേണ്ടിവരും. ഇവയെപ്പറ്റിയുള്ള അഭിപ്രായവും വോട്ടുകളും നടത്തിയാൽ നമുക്ക് അടുത്ത നടപടികൾ തീരുമാനിക്കാം. --[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|<span style="color:green;font-size:13px;">രൺജിത്ത് സിജി </span>{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|<span style="color:green;font-size:20px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:34, 3 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) :ഘട്ടം ഘട്ടമായി ഒരോ വിഭാഗത്തിലും കൊണ്ടു വന്നു നോക്കാം, സാങ്കേതിക പദങ്ങളുടെ തർജ്ജിമ പ്രശ്നമാകാൻ ഇടയുണ്ട്. തൽക്കാലം വ്യക്തികൾ, സ്ഥലങ്ങൾ, ബന്ദ്ധപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ലേഖനങ്ങളിൽ പരീക്ഷണാടിസ്ഥാനത്തിൽ ചേർക്കാമെന്ന് കരുതുന്നു.--'''[[ഉപയോക്താവ്:Kiran Gopi|KG]]''' [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Kiran Gopi|(കിരൺ)]] 16:18, 4 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) ::പരീക്ഷണാടിസ്ഥാനത്തിൽ കുറച്ച് ഇൻഫോബോക്സുകൾ ആദ്യം ചെയ്യുന്നതിനോട് യോജിക്കുന്നു. മുൻപൊക്കെ മിക്കപ്പോഴും ഭാഷാവ്യത്യാസങ്ങൾ പ്രശ്നമാവാറുണ്ടായിരുന്നു. അതായത്, Language "[[:en:inflections|inflections]]" പലപ്പോഴും ഇംഗ്ലീഷ്, യൂറോപ്യൻ ഭാഷാ ശൈലികൾക്ക് മാത്രം ഉതകുന്ന തരത്തിലാണ് പലയിടത്തും കോഡു ചെയ്തു വച്ചിരിക്കുന്നത്. അതുകൊണ്ട് ഏറെ മാറ്റേണ്ടിവരാനും സാധ്യതയുണ്ട്. എല്ലാ ഇൻഫോബോക്സും കുത്തിയിരുന്ന് മാറ്റേണ്ട സാഹചര്യമുണ്ടായാൽ ഇരട്ടിപ്പണിയാവാം. കാരണം ഇപ്പോഴത്തേതിൽനിന്ന് വിപരീതമായി രണ്ടു വിക്കികളിൽ മാറ്റം വരുത്തേണ്ടതിനാൽ. അതുകൊണ്ട് ഒന്ന് പരീക്ഷിച്ചു നോക്കിയിട്ട് കുഴപ്പമൊന്നുമില്ലങ്കിൽ വ്യാപകമായി ചെയ്യാനാണ് എന്റെ എളിയ നിർദേശം. --[[ഉപയോക്താവ്:Jacob.jose|ജേക്കബ്]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Jacob.jose|സംവാദം]]) 20:44, 4 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/41|Tech News: 2020-41]] == <section begin="technews-2020-W41"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/41|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a [https://consultation-stats.toolforge.org/ new tool] where you can see which home wiki users have in discussions on Meta. This can help show which communities are not part of the discussion on wikis where we make decisions that affect many other wikis. * You can now thank users for file uploads or for changing the language of a page. [https://phabricator.wikimedia.org/T254992] '''Problems''' * There were many errors with the new MediaWiki version last week. The new version was rolled back. Updates that should have happened last week are late. [https://phabricator.wikimedia.org/T263177] * Everyone was logged out. This was because a user reported being logged in to someone else's account. The problem should be fixed now. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-October/093922.html] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Many pages have [[:w:en:JavaScript|JavaScript]] errors. You can [https://techblog.wikimedia.org/2020/09/28/diving-into-wikipedias-ocean-of-errors/ read more] and now [[:w:en:User:Jdlrobson/User scripts with client errors|see a list of user scripts with errors]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.12|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from 6 October. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from 7 October. It will be on all wikis from 8 October ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). * Letters immediately after a link are shown as part of the link. For example the entire word in <code><nowiki>[[Child]]ren</nowiki></code> is linked. On Arabic wikis this works at both the start and end of a word. Previously on Arabic wikis numbers and other non-letter Unicode characters were shown as part of the link at the start of a word but not at the end. Now only Latin and Arabic letters will extend links on Arabic wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T263266] '''Future changes''' * You will be able to read but not to edit the wikis for up to an hour on [https://zonestamp.toolforge.org/1603807200 27 October around 14:00 (UTC)]. It will probably be shorter than an hour. [https://phabricator.wikimedia.org/T264364] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/41|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W41"/> 16:24, 5 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20515061 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/42|Tech News: 2020-42]] == <section begin="technews-2020-W42"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/42|Translations]] are available. '''Problems''' * Because of the problems with the MediaWiki version two weeks ago last week's updates are also late. [https://phabricator.wikimedia.org/T263177][https://phabricator.wikimedia.org/T263178][https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-October/093944.html] '''Changes later this week''' * [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Live preview|Live previews]] didn't show the templates used in the preview if you just edited a section. This has now been fixed. You can also test [[w:en:CSS|CSS]] and [[w:en:JavaScript|JavaScript]] pages even if you have the live preview enabled. Previously this didn't work well. [https://phabricator.wikimedia.org/T102286][https://phabricator.wikimedia.org/T186390] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.13|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from 13 October. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from 14 October. It will be on all wikis from 15 October ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] A new stable version of [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Pywikibot|Pywikibot]] is coming soon. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/pywikibot/2020-October/010056.html] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/42|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W42"/> 15:24, 12 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20528295 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/43|Tech News: 2020-43]] == <section begin="technews-2020-W43"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/43|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.14|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2020-10-20|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2020-10-21|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2020-10-22|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You will be able to read but not to edit the wikis for up to an hour on [https://zonestamp.toolforge.org/1603807200 {{#time:j xg|2020-10-27|en}} around 14:00 (UTC)]. It will probably be shorter than an hour. [https://phabricator.wikimedia.org/T264364] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] In the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilter]] extension, the <code dir=ltr>rmspecials()</code> function will be updated soon so that it does not remove the "space" character. Wikis are advised to wrap all the uses of <code dir=ltr>rmspecials()</code> with <code dir=ltr>rmwhitespace()</code> wherever necessary to keep filters' behavior unchanged. You can use the search function on [[Special:AbuseFilter]] to locate its usage. [https://phabricator.wikimedia.org/T263024] * Some gadgets and user-scripts use the HTML div with the ID <code dir=ltr style="white-space:nowrap;">#jump-to-nav</code>. This div will be removed soon. Maintainers should replace these uses with either <code dir=ltr>#siteSub</code> or <code dir=ltr style="white-space:nowrap;">#mw-content-text</code>. A list of affected scripts is at the top of [[phab:T265373]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/43|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W43"/> 16:31, 19 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20550811 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/44|Tech News: 2020-44]] == <section begin="technews-2020-W44"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/44|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * [https://zonestamp.toolforge.org/1603807200 {{#time:j xg|2020-10-27|ml}} ഏകദേശം 14:00ന് (UTC)] നിങ്ങൾക്ക് വിക്കികൾ വായിക്കാൻ കഴിയും എന്നാൽ ഒരു മണിക്കൂർ വരെ എഡിറ്റുചെയ്യാൻ കഴിയില്ല. ഇത് ഒരു മണിക്കൂർ പോലും ഉണ്ടാകില്ല. [https://phabricator.wikimedia.org/T264364] * കഴിഞ്ഞ ആഴ്ച, മൊബൈൽ വാച്ച് ലിസ്റ്റുകളിലും സമീപകാല മാറ്റങ്ങളിലും "മാറ്റങ്ങൾ" എന്ന ലിങ്കുകൾ വ്യത്യാസങ്ങൾക്ക് പകരം പേജ് നാൾപ്പതിപ്പിലേക്ക് ലിങ്കുചെയ്തിരുന്നു. ഇത് ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചു. [https://phabricator.wikimedia.org/T265654] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * ഈ ആഴ്ച പുതിയ മീഡിയവിക്കി പതിപ്പുകളൊന്നുമില്ല. '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * 2018 ൽ [[m:Special:MyLanguage/Interface administrators|ഇന്റർഫേസ് അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർ]] എന്ന ഉപയോക്തൃ ഗ്രൂപ്പ് അവതരിപ്പിച്ചതുമുതൽ, അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർമാർക്ക് CSS/JS പേജുകളുടെ ഇല്ലാതാക്കിയ ചരിത്രം കാണാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. ഇപ്പോൾ അവർക്ക് കഴിയും. [https://phabricator.wikimedia.org/T202989] * [[Special:Tags|ചേഞ്ച് ടാഗുകൾ]] എന്നതിൽ ഒരു പ്രശ്‌നമുണ്ടായിരുന്നു. തിരസ്കരിച്ച എഡിറ്റിന് ശേഷം നേരിട്ട് ലരുന്ന പേജ്-സംരക്ഷണ മാറ്റങ്ങൾ പോലുള്ള പേജ് പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് സോഫ്റ്റ്വെയർ "{{int:Tag-mw-reverted}}" ടാഗ് ഉപയോഗിക്കുമായിരുന്നു. പുതിയ എഡിറ്റുകളിൽ ഇത് ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചുട്ടുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T265312] * <span class="mw-translate-fuzzy">[[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying|Reply tool]] നവംബറിൽ മിക്ക വിക്കിപീഡിയകളിലും ഒരു ഓപ്റ്റ്-ഇൻ [[mw:Special:MyLanguage/Beta Feature|ബീറ്റ സവിശേഷത]] ആയി വരുന്നതായിരിക്കും. ''കുറിപ്പ്: തീയതി തീരുമാനിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ മറ്റൊരു പ്രഖ്യാപനം നടത്തുന്നതായിരിക്കും.''</span> [https://phabricator.wikimedia.org/T266303] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/44|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W44"/> 17:38, 26 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20574890 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/45|Tech News: 2020-45]] == <section begin="technews-2020-W45"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/45|Translations]] are available. '''Recent changes''' * You can no longer read Wikimedia wikis if your browser uses very old [[:w:en:Transport Layer Security|TLS]]. This is because it is a security problem for everyone. It could lead to [[:w:en:Downgrade attack|downgrade attacks]]. Since October 29, 2020, users who use old TLS versions will not be able to connect to Wikimedia projects. A list of [[:wikitech:HTTPS/Browser Recommendations|browser recommendations]] is available. All modern operating systems and browsers are always able to reach Wikimedia projects. [https://phabricator.wikimedia.org/T258405] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] There is a new automatic [[mw:Special:MyLanguage/Help:Tracking categories|tracking category]] available: [[:{{ns:14}}:{{MediaWiki:nonnumeric-formatnum}}|Pages with non-numeric formatnum arguments]]. It collects pages which use the <code><nowiki>{{formatnum}}</nowiki></code> parser function with invalid (non-numeric) input, ''e.g.'' <code><nowiki>{{formatnum:TECHNEWS}}</nowiki></code>. Note that <code><nowiki>{{formatnum:123,456}}</nowiki></code> is also invalid input: as described in the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Magic_words#formatnum|documentation]], the argument should be <u>unformatted</u> so that it can be reliably and correctly localised. The tracking category will help identify problematic usage and double-formatting. The new tracking category's name can be [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&showMessage=nonnumeric-formatnum&group=core&optional=1&action=translate translated at translatewiki]. [https://phabricator.wikimedia.org/T237467] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.16|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from November 3. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from November 4. It will be on all wikis from November 5 ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). * Administrators and stewards will be able to use a special page (Special:CreateLocalAccount) to force local account creation for a global account. This is useful when account creation is blocked for that user (by a block or a filter). [https://phabricator.wikimedia.org/T259721] * The [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying|Reply tool]] will be offered as an opt-in [[mw:Special:MyLanguage/Beta Feature|Beta Feature]] on most Wikipedias on November 4. This change excludes the English, Russian, and German-language Wikipedias, plus a few smaller Wikipedias with special circumstances. You can read [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|the help page]] and [[mw:Help:DiscussionTools/Why can't I reply to this comment?|the troubleshooting guide]] for more information. [https://phabricator.wikimedia.org/T266303] '''Future changes''' * A discussion has been restarted about using a Unicode minus sign (− U+2212) in the output of <code><nowiki>{{formatnum}}</nowiki></code> when it is given a negative argument. [https://phabricator.wikimedia.org/T10327] * In the future [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|IP addresses of unregistered users will not be shown for everyone]]. They will get an alias instead. There will be a new user right or an opt-in function for more vandal fighters to see the IPs of unregistered users. There would be some criteria for who gets the user right or opt-in. There will also be other new tools to help handle vandalism. This is early in the process and the developers are still collecting information from the communities before they suggest solutions. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/45|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W45"/> 16:09, 2 നവംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20604769 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/46|Tech News: 2020-46]] == <section begin="technews-2020-W46"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/46|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * You can see [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|reference previews]]. This shows a preview of the footnote when you hover over it. This has been a [[mw:Beta Features|beta feature]]. It will move out of beta and be enabled by default. There will be an option not to use it. The developers are looking for small or medium-sized wikis to be the first ones. You can [[m:User talk:Michael Schönitzer (WMDE)|let them know]] if your wiki is interested. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-ambassadors/2020-November/002373.html] * From November 16 the categories will not be sorted in order for a short time. This is because the developers are upgrading to a new version of the [[:w:en:International Components for Unicode|internationalisation library]]. They will use a script to fix the existing categories. This can take a few hours or a few days depending on how big the wiki is. You can [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Technical Operations/ICU announcement|read more]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T264991][https://phabricator.wikimedia.org/T267145] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/46|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W46"/> 15:50, 9 നവംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20634159 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/47|Tech News: 2020-47]] == <section begin="technews-2020-W47"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/47|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Listings on category pages are sorted on each wiki for that language using a [[:w:en:International Components for Unicode|library]]. For a brief period on 16 November, changes to categories will not be sorted correctly for most languages. This is because the developers are upgrading to a new version of the library. They will then use a script to fix the existing categories. This will take a few hours or a few days depending on how big the wiki is. You can [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Technical Operations/ICU announcement|read more]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T264991][https://phabricator.wikimedia.org/T267145] '''Changes later this week''' * If you merged two pages in a [[mw:Special:MyLanguage/Help:Namespaces|namespace]] where pages can't redirect this used to break the merge history. This will now be fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T93469] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.18|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2020-11-17|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2020-11-18|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2020-11-19|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Community Wishlist Survey]] is now open for proposals. The survey decides what the [[m:Community Tech|Community Tech team]] will work on. You can post proposals from 16 to 30 November. You can vote on proposals from 8 December to 21 December. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/47|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W47"/> 15:37, 16 നവംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20669023 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/48|Tech News: 2020-48]] == <section begin="technews-2020-W48"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/48|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Timestamps in [[Special:Log|Special:Log]] are now links. They go to Special:Log for only that entry. This is how timestamps work on for example the history page. [https://phabricator.wikimedia.org/T207562] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The Wikimedia [[wikitech:Portal:Cloud VPS|Cloud VPS]] hosts technical projects for the Wikimedia movement. Developers need to [[wikitech:News/Cloud VPS 2020 Purge|claim projects]] they use. This is because old and unused projects are removed once a year. Unclaimed projects can be shut down from 1 December. Unclaimed projects can be deleted from 1 January. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-November/094054.html] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/48|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W48"/> 17:18, 23 നവംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20698111 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/49|Tech News: 2020-49]] == <section begin="technews-2020-W49"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/49|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.20|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2020-12-01|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2020-12-02|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2020-12-03|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[mw:Wikimedia Apps/Team/iOS|iOS Wikipedia app]] will show readers more of the article history. They can see new updates and easier see how the article has changed over time. This is an experiment. It will first be shown only to some iOS app users as a [[:w:en:A/B testing|test]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T241253][https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Apps/Team/iOS/Breaking_Down_the_Wall] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[wikitech:Wiki replicas|Wiki Replicas]] can be used for [[:w:en:SQL|SQL]] queries. You can use [https://quarry.wmflabs.org/ Quarry], [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/PAWS PAWS] or other ways to do this. To make the Wiki Replicas stable there will be two changes. Cross-database <code>JOINS</code> will no longer work. You can also only query a database if you connect to it directly. This will happen in February 2021. If you think this affects you and you need help you can [[phab:T268498|post on Phabricator]] or on [[wikitech:Talk:News/Wiki Replicas 2020 Redesign|Wikitech]]. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/News/Wiki_Replicas_2020_Redesign] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/49|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W49"/> 17:44, 30 നവംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20728523 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/50|Tech News: 2020-50]] == <section begin="technews-2020-W50"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/50|Translations]] are available. '''Recent changes''' * You can now put pages on your watchlist for a limited period of time. Some wikis already had this function. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Community_Tech/Watchlist_Expiry][https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Watchlist_expiry] '''Changes later this week''' * Information from Wikidata that is used on a wiki page can be shown in recent changes and watchlists on a Wikimedia wiki. To see this you need to turn on showing Wikidata edits in your watchlist in the preferences. Changes to the Wikidata description in the language of a Wikimedia wiki will then be shown in recent changes and watchlists. This will not show edits to languages that are not relevant to your wiki. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikidata/2020-November/014402.html][https://phabricator.wikimedia.org/T191831] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.21|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2020-12-08|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2020-12-09|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2020-12-10|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You can vote on proposals in the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Community Wishlist Survey]] between 8 December and 21 December. The survey decides what the [[m:Community Tech|Community Tech team]] will work on. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/50|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W50"/> 16:14, 7 ഡിസംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20754641 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/51|Tech News: 2020-51]] == <section begin="technews-2020-W51"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/51|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * [[:w:en:KaiOS|KaiOS]] ഫോണുകൾക്കായി ഒരു [[mw:Wikipedia for KaiOS|വിക്കിപീഡിയ ആപ്ലിക്കേഷൻ]] ഉണ്ട്. സെപ്റ്റംബറിൽ ഇത് ഇന്ത്യയിൽ പുറത്തിറങ്ങി. ഇത് ഇപ്പോൾ മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിലും ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യാൻ കഴിയും. [https://diff.wikimedia.org/2020/12/10/growing-wikipedias-reach-with-an-app-for-kaios-feature-phones/] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.22|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-12-15|ml}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-12-16|ml}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-12-17|ml}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/51|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W51"/> 21:34, 14 ഡിസംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20803489 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/52|Tech News: 2020-52]] == <section begin="technews-2020-W52"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/52|Translations]] are available. '''Tech News''' * Because of the [[w:en:Christmas and holiday season|holidays]] the next issue of Tech News will be sent out on 11 January 2021. '''Recent changes''' * The <code><nowiki>{{citation needed}}</nowiki></code> template shows when a statement in a Wikipedia article needs a source. If you click on it when you edit with the visual editor there is a popup that explains this. Now it can also show the reason and when it was added. [https://phabricator.wikimedia.org/T270107] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week or next week. '''Future changes''' * You can [[m:WMDE Technical Wishes/Geoinformation/Ideas|propose and discuss]] what technical improvements should be done for geographic information. This could be coordinates, maps or other related things. * Some wikis use [[mw:Writing systems/LanguageConverter|LanguageConverter]] to switch between writing systems or variants of a language. This can only be done for the entire page. There will be a <code><nowiki><langconvert></nowiki></code> tag that can convert a piece of text on a page. [https://phabricator.wikimedia.org/T263082] * Oversighters and stewards can hide entries in [[Special:AbuseLog|Special:AbuseLog]]. They can soon hide multiple entries at once using checkboxes. This works like hiding normal edits. It will happen in early January. [https://phabricator.wikimedia.org/T260904] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/52|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W52"/> 20:53, 21 ഡിസംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20833836 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/02|Tech News: 2021-02]] == <section begin="technews-2021-W02"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/02|Translations]] are available. '''Recent changes''' * You can choose to be reminded when you have not added an edit summary. This can be done in your preferences. This could conflict with the [[:w:en:CAPTCHA|CAPTCHA]]. This has now been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T12729] * You can link to specific log entries. You can get these links for example by clicking the timestamps in the log. Until now, such links to private log entries showed no entry even if you had permission to view private log entries. The links now show the entry. [https://phabricator.wikimedia.org/T269761] * Admins can use the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|abuse filter tool]] to automatically prevent bad edits. Three changes happened last week: ** The filter editing interface now shows syntax errors while you type. This is similar to JavaScript pages. It also shows a warning for regular expressions that match the empty string. New warnings will be added later. [https://phabricator.wikimedia.org/T187686] ** [[m:Special:MyLanguage/Meta:Oversighters|Oversighters]] can now hide multiple filter log entries at once using checkboxes on [[Special:AbuseLog]]. This is how the usual revision deletion works. [https://phabricator.wikimedia.org/T260904] ** When a filter matches too many actions after it has been changed it is "throttled". The most powerful actions are disabled. This is to avoid many editors getting blocked when an administrator made a mistake. The administrator will now get a notification about this "throttle". * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] There is a new tool to [https://skins.wmflabs.org/?#/add build new skins]. You can also [https://skins.wmflabs.org/?#/ see] existing [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Skins|skins]]. You can [[mw:User talk:Jdlrobson|give feedback]]. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-December/094130.html] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Bots using the API no longer watch pages automatically based on account preferences. Setting the <code>watchlist</code> to <code>watch</code> will still work. This is to reduce the size of the watchlist data in the database. [https://phabricator.wikimedia.org/T258108] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Scribunto|Scribunto's]] [[:mw:Extension:Scribunto/Lua reference manual#File metadata|file metadata]] now includes length. [https://phabricator.wikimedia.org/T209679] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[:w:en:CSS|CSS]] and [[:w:en:JavaScript|JavaScript]] code pages now have link anchors to [https://patchdemo.wmflabs.org/wikis/40e4795d4448b55a6d8c46ff414bcf78/w/index.php/MediaWiki:En.js#L-125 line numbers]. You can use wikilinks like [[:w:en:MediaWiki:Common.js#L-50]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T29531] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] There was a [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.25|new version]] of MediaWiki last week. You can read [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.25/Changelog|a detailed log]] of all 763 changes. Most of them are very small and will not affect you. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.26|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-01-12|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-01-13|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-01-14|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/02|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W02"/> 15:42, 11 ജനുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20950047 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/03|Tech News: 2021-03]] == <section begin="technews-2021-W03"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/03|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.27|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-01-19|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-01-20|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-01-21|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]] plans to add features to [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Newcomer tasks/Experiment analysis, November 2020|get more visitors to edit]] to more Wikipedias. You can help [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=&filter=&action=translate translating the interface]. * You will be able to read but not to edit Wikimedia Commons for a short time on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210126T07 {{#time:j xg|2021-01-26|en}} at 07:00 (UTC)]. [https://phabricator.wikimedia.org/T271791] * [[m:Special:MyLanguage/MassMessage|MassMessage]] posts could be automatically timestamped in the future. This is because MassMessage senders can now send pages using MassMessage. Pages are more difficult to sign. If there are times when a MassMessage post should not be timestamped you can [[phab:T270435|let the developers know]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/03|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W03"/> 16:09, 18 ജനുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20974628 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/04|Tech News: 2021-04]] == <section begin="technews-2021-W04"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/04|Translations]] are available. '''Problems''' * You will be able to read but not to edit Wikimedia Commons for a short time on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210126T07 {{#time:j xg|2021-01-26|en}} at 07:00 (UTC)]. You will not be able to read or edit [[:wikitech:Main Page|Wikitech]] for a short time on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210128T09 {{#time:j xg|2021-01-28|en}} at 09:00 (UTC)]. [https://phabricator.wikimedia.org/T271791][https://phabricator.wikimedia.org/T272388] '''Changes later this week''' * [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|Bracket matching]] will be added to the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] syntax highlighter on the first wikis. The first wikis are German and Catalan Wikipedia and maybe other Wikimedia wikis. This will happen on 27 January. [https://phabricator.wikimedia.org/T270238] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.28|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-01-26|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-01-27|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-01-28|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/04|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W04"/> 18:30, 25 ജനുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21007423 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/05|Tech News: 2021-05]] == <section begin="technews-2021-W05"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/05|Translations]] are available. '''Problems''' * [[:w:en:IPv6|IPv6 addresses]] were written in lowercase letters in diffs. This caused dead links since [[Special:Contributions|Special:Contributions]] only accepted uppercase letters for the IPs. This has been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T272225] '''Changes later this week''' * You can soon use Wikidata to link to pages on the multilingual Wikisource. [https://phabricator.wikimedia.org/T138332] * Often editors use a "non-breaking space" to make a gap between two items when reading but still show them together. This can be used to avoid a line break. You will now be able to add new ones via the special character tool in the 2010, 2017, and visual editors. The character will be shown in the visual editor as a space with a grey background. [https://phabricator.wikimedia.org/T70429][https://phabricator.wikimedia.org/T96666] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=| Advanced item]] Wikis use [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|abuse filters]] to stop bad edits being made. Filter maintainers can now use syntax like <code>1.2.3.4 - 1.2.3.55</code> as well as the <code>1.2.3.4/27</code> syntax for IP ranges. [https://phabricator.wikimedia.org/T218074] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.29|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-02-02|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-02-03|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-02-04|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[mw:Skin:Minerva Neue|Minerva]] is the skin Wikimedia wikis use for mobile traffic. When a page is protected and you can't edit it you can normally read the source wikicode. This doesn't work on Minerva on mobile devices. This is being fixed. Some text might overlap. This is because your community needs to update [[MediaWiki:Protectedpagetext|MediaWiki:Protectedpagetext]] to work on mobile. You can [[phab:T208827|read more]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Recommendations_for_mobile_friendly_articles_on_Wikimedia_wikis#Inline_styles_should_not_use_properties_that_impact_sizing_and_positioning][https://www.mediawiki.org/wiki/Recommendations_for_mobile_friendly_articles_on_Wikimedia_wikis#Avoid_tables_for_anything_except_data] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[:wikitech:Portal:Cloud VPS|Cloud VPS]] and [[:wikitech:Portal:Toolforge|Toolforge]] will change the IP address they use to contact the wikis. The new IP address will be <code>185.15.56.1</code>. This will happen on February 8. You can [[:wikitech:News/CloudVPS NAT wikis|read more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/05|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W05"/> 22:38, 1 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21033195 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/06|Tech News: 2021-06]] == <section begin="technews-2021-W06"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/06|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps|Wikipedia app]] for Android now has watchlists and talk pages in the app. [https://play.google.com/store/apps/details?id=org.wikipedia] '''Changes later this week''' * You can see edits to chosen pages on [[Special:Watchlist|Special:Watchlist]]. You can add pages to your watchlist on every wiki you like. The [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:GlobalWatchlist|GlobalWatchlist]] extension will come to Meta on 11 February. There you can see entries on watched pages on different wikis on the same page. The new watchlist will be found on [[m:Special:GlobalWatchlist|Special:GlobalWatchlist]] on Meta. You can choose which wikis to watch and other preferences on [[m:Special:GlobalWatchlistSettings|Special:GlobalWatchlistSettings]] on Meta. You can watch up to five wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T260862] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.30|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-02-09|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-02-10|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-02-11|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * When admins [[mw:Special:MyLanguage/Help:Protecting and unprotecting pages|protect]] pages the form will use the [[mw:UX standardization|OOUI look]]. [[Special:Import|Special:Import]] will also get the new look. This will make them easier to use on mobile phones. [https://phabricator.wikimedia.org/T235424][https://phabricator.wikimedia.org/T108792] * Some services will not work for a short period of time from 07:00 UTC on 17 February. There might be problems with new [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia URL Shortener|short links]], new translations, new notifications, adding new items to your [[mw:Reading/Reading Lists|reading lists]] or recording [[:w:en:Email#Tracking of sent mail|email bounces]]. This is because of database maintenance. [https://phabricator.wikimedia.org/T273758] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[m:Tech/News/2021/05|Last week]] Tech News reported that the IP address [[:wikitech:Portal:Cloud VPS|Cloud VPS]] and [[:wikitech:Portal:Toolforge|Toolforge]] use to contact the wikis will change on 8 February. This is delayed. It will happen later instead. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/News/CloudVPS_NAT_wikis] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/06|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W06"/> 17:41, 8 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21082948 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/07|Tech News: 2021-07]] == <section begin="technews-2021-W07"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/07|Translations]] are available. '''Problems''' * There were problems with recent versions of MediaWiki. Because the updates caused problems the developers rolled back to an earlier version. Some updates and new functions will come later than planned. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2021-February/094255.html][https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2021-February/094271.html] * Some services will not work for a short period of time from 07:00 UTC on 17 February. There might be problems with new [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia URL Shortener|short links]], new translations, new notifications, adding new items to your [[mw:Reading/Reading Lists|reading lists]] or recording [[:w:en:Email#Tracking of sent mail|email bounces]]. This is because of database maintenance. [https://phabricator.wikimedia.org/T273758] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.31|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-02-16|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-02-17|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-02-18|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/07|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W07"/> 17:55, 15 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21105437 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Technical maintenance planed‬ == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> '''A maintenance operation will be performed tomorrow morning UTC time (Wednesday 17th at 07:00 AM UTC).''' It will impact all wikis and is supposed to last up to one minute. During this time, new translations may fail, and Notifications may not be delivered. For more details about the operation and on all impacted services, please check [[phab:T273762|on Phabricator]]. A banner will be displayed 30 minutes before the operation. Thank you, [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 17:45, 16 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=21037579 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:SGrabarczuk (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/08|Tech News: 2021-08]] == <div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/08|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The visual editor will now use [[:c:Commons:Structured data/Media search|MediaSearch]] to find images. You can search for images on Commons in the visual editor when you are looking for illustrations. This is to help editors find better images. [https://phabricator.wikimedia.org/T259896] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:SyntaxHighlight|syntax highlighter]] now works with more languages: [[:w:en:Futhark (programming language)|Futhark]], [[:w:en:Graphviz|Graphviz]]/[[:w:en:DOT (graph description language)|DOT]], CDDL and AMDGPU. [https://phabricator.wikimedia.org/T274741] '''Problems''' * Editing a [[mw:Special:MyLanguage/Extension:EasyTimeline|timeline]] might have removed all text from it. This was because of a bug and has been fixed. You might need to edit the timeline again for it to show properly. [https://phabricator.wikimedia.org/T274822] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.32|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-02-23|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-02-24|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-02-25|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] There is a [[:m:Wikimedia Rust developers user group|user group]] for developers and users interested in working on Wikimedia wikis with the [[:w:en:Rust (programming language)|Rust programming language]]. You can join or tell others who want to make your wiki better in the future. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/08|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div> ---- 00:17, 23 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21134058 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/09|Tech News: 2021-09]] == <div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/09|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Wikis using the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary|Growth team tools]] can now show the name of a newcomer's mentor anywhere [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Mentorship/Integrating_mentorship|through a magic word]]. This can be used for welcome messages or userboxes. * A new version of the [[c:Special:MyLanguage/Commons:VideoCutTool|VideoCutTool]] is now available. It enables cropping, trimming, audio disabling, and rotating video content. It is being created as part of the developer outreach programs. '''Problems''' * There was a problem with the [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Job queue|job queue]]. This meant some functions did not save changes and mass messages were delayed. This did not affect wiki edits. [https://phabricator.wikimedia.org/T275437] * Some editors may not be logged in to their accounts automatically in the latest versions of Firefox and Safari. [https://phabricator.wikimedia.org/T226797] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.33|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-03-02|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-03-03|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-03-04|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/09|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div> ---- 19:07, 1 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21161722 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/10|Tech News: 2021-10]] == <section begin="technews-2021-W10"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/10|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[mw:Special:MyLanguage/Content translation/Section translation|Section translation]] now works on Bengali Wikipedia. It helps mobile editors translate sections of articles. It will come to more wikis later. The first focus is active wikis with a smaller number of articles. You can [https://sx.wmflabs.org/index.php/Main_Page test it] and [[mw:Talk:Content translation/Section translation|leave feedback]]. * [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:FlaggedRevs|Flagged revisions]] now give admins the review right. [https://phabricator.wikimedia.org/T275293] * When someone links to a Wikipedia article on Twitter this will now show a preview of the article. [https://phabricator.wikimedia.org/T276185] '''Problems''' * Many graphs have [[:w:en:JavaScript|JavaScript]] errors. Graph editors can check their graphs in their browser's developer console after editing. [https://phabricator.wikimedia.org/T275833] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.34|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-03-09|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-03-10|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-03-11|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). * The [[mw:Talk pages project/New discussion|New Discussion]] tool will soon be a new [[mw:Special:MyLanguage/Extension:DiscussionTools|discussion tools]] beta feature for on most Wikipedias. The goal is to make it easier to start new discussions. [https://phabricator.wikimedia.org/T275257] '''Future changes''' * There will be a number of changes to make it easier to work with templates. Some will come to the first wikis in March. Other changes will come to the first wikis in June. This is both for those who use templates and those who create or maintain them. You can [[:m:WMDE Technical Wishes/Templates|read more]]. * [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|Reference Previews]] will become a default feature on some wikis on 17 March. They will share a setting with [[mw:Page Previews|Page Previews]]. If you prefer the Reference Tooltips or Navigation-Popups gadget you can keep using them. If so Reference Previews won't be shown. [https://phabricator.wikimedia.org/T271206][https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews] * New JavaScript-based functions will not work in [[:w:en:Internet Explorer 11|Internet Explorer 11]]. This is because Internet Explorer is an old browser that doesn't work with how JavaScript is written today. Everything that works in Internet Explorer 11 today will continue working in Internet Explorer for now. You can [[mw:Compatibility/IE11|read more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/10|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W10"/> 17:51, 8 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21175593 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/11|Tech News: 2021-11]] == <section begin="technews-2021-W11"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/11|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Wikis that are part of the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|desktop improvements]] project can now use a new [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Features/Search|search function]]. The desktop improvements and the new search will come to more wikis later. You can also [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements#Deployment plan and timeline|test it early]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Editors who put up banners or change site-wide [[:w:en:JavaScript|JavaScript]] code should use the [https://grafana.wikimedia.org/d/000000566/overview?viewPanel=16&orgId=1 client error graph] to see that their changes has not caused problems. You can [https://diff.wikimedia.org/2021/03/08/sailing-steady%e2%80%8a-%e2%80%8ahow-you-can-help-keep-wikimedia-sites-error-free read more]. [https://phabricator.wikimedia.org/T276296] '''Problems''' * Due to [[phab:T276968|database issues]] the [https://meta.wikimedia.beta.wmflabs.org Wikimedia Beta Cluster] was read-only for over a day. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.34|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-03-16|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-03-17|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-03-18|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You can add a [[:w:en:Newline|newline]] or [[:w:en:Carriage return|carriage return]] character to a custom signature if you use a template. There is a proposal to not allow them in the future. This is because they can cause formatting problems. [https://www.mediawiki.org/wiki/New_requirements_for_user_signatures#Additional_proposal_(2021)][https://phabricator.wikimedia.org/T272322] * You will be able to read but not edit [[phab:T276899|12 wikis]] for a short period of time on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210323T06 {{#time:j xg|2021-03-23|en}} at 06:00 (UTC)]. This could take 30 minutes but will probably be much faster. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] You can use [https://quarry.wmflabs.org/ Quarry] for [[:w:en:SQL|SQL]] queries to the [[wikitech:Wiki replicas|Wiki Replicas]]. Cross-database <code>JOINS</code> will no longer work from 23 March. There will be a new field to specify the database to connect to. If you think this affects you and you need help you can [[phab:T268498|post on Phabricator]] or on [[wikitech:Talk:News/Wiki Replicas 2020 Redesign|Wikitech]]. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/PAWS PAWS] and other ways to do [[:w:en:SQL|SQL]] queries to the Wiki Replicas will be affected later. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/News/Wiki_Replicas_2020_Redesign] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/11|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W11"/> 23:22, 15 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21226057 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/12|Tech News: 2021-12]] == <section begin="technews-2021-W12"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/12|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a [[mw:Wikipedia for KaiOS|Wikipedia app]] for [[:w:en:KaiOS|KaiOS]] phones. They don't have a touch screen so readers navigate with the phone keys. There is now a [https://wikimedia.github.io/wikipedia-kaios/sim.html simulator] so you can see what it looks like. * The [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Replying|reply tool]] and [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/New discussion|new discussion tool]] are now available as the "{{int:discussiontools-preference-label}}" [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|beta feature]] in almost all wikis except German Wikipedia. '''Problems''' * You will be able to read but not edit [[phab:T276899|twelve wikis]] for a short period of time on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210323T06 {{#time:j xg|2021-03-23|{{PAGELANGUAGE}}}} at 06:00 (UTC)]. This can also affect password changes, logging in to new wikis, global renames and changing or confirming emails. This could take 30 minutes but will probably be much faster. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.36|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-03-23|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-03-24|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-03-25|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). * [[:w:en:Syntax highlighting|Syntax highlighting]] colours will change to be easier to read. This will soon come to the [[phab:T276346|first wikis]]. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Improved_Color_Scheme_of_Syntax_Highlighting] '''Future changes''' * [[mw:Special:MyLanguage/Extension:FlaggedRevs|Flagged revisions]] will no longer have multiple tags like "tone" or "depth". It will also only have one tier. This was changed because very few wikis used these features and they make the tool difficult to maintain. [https://phabricator.wikimedia.org/T185664][https://phabricator.wikimedia.org/T277883] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Gadgets and user scripts can access variables about the current page in JavaScript. In 2015 this was moved from <code dir=ltr>wg*</code> to <code dir=ltr>mw.config</code>. <code dir=ltr>wg*</code> will soon no longer work. [https://phabricator.wikimedia.org/T72470] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/12|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W12"/> 16:52, 22 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21244806 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/13|Tech News: 2021-13]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/13|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Some very old [[:w:en:Web browser|web browsers]] [[:mw:Special:MyLanguage/Compatibility|don’t work]] well with the Wikimedia wikis. Some old code for browsers that used to be supported is being removed. This could cause issues in those browsers. [https://phabricator.wikimedia.org/T277803] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[:m:IRC/Channels#Raw_feeds|IRC recent changes feeds]] have been moved to a new server. Make sure all tools automatically reconnect to <code>irc.wikimedia.org</code> and not to the name of any specific server. Users should also consider switching to the more modern [[:wikitech:Event Platform/EventStreams|EventStreams]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T224579] '''Problems''' * When you move a page that many editors have on their watchlist the history can be split. It might also not be possible to move it again for a while. This is because of a [[:w:en:Job queue|job queue]] problem. [https://phabricator.wikimedia.org/T278350] * Some translatable pages on Meta could not be edited. This was because of a bug in the translation tool. The new MediaWiki version was delayed because of problems like this. [https://phabricator.wikimedia.org/T278429][https://phabricator.wikimedia.org/T274940] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.37|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-03-30|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-03-31|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-04-01|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/13|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 17:30, 29 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21267131 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/14|Tech News: 2021-14]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/14|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Editors can collapse part of an article so you have to click on it to see it. When you click a link to a section inside collapsed content it will now expand to show the section. The browser will scroll down to the section. Previously such links didn't work unless you manually expanded the content first. [https://phabricator.wikimedia.org/T276741] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[mw:Special:MyLanguage/Citoid|citoid]] [[:w:en:API|API]] will use for example <code>2010-12-XX</code> instead of <code>2010-12</code> for dates with a month but no days. This is because <code>2010-12</code> could be confused with <code>2010-2012</code> instead of <code>December 2010</code>. This is called level 1 instead of level 0 in the [https://www.loc.gov/standards/datetime/ Extended Date/Time Format]. [https://phabricator.wikimedia.org/T132308] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.38|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-04-06|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-04-07|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-04-08|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[:wikitech:PAWS|PAWS]] can now connect to the new [[:wikitech:Wiki Replicas|Wiki Replicas]]. Cross-database <code>JOINS</code> will no longer work from 28 April. There is [[:wikitech:News/Wiki Replicas 2020 Redesign#How should I connect to databases in PAWS?|a new way to connect]] to the databases. Until 28 April both ways to connect to the databases will work. If you think this affects you and you need help you can post [[phab:T268498|on Phabricator]] or on [[wikitech:Talk:News/Wiki Replicas 2020 Redesign|Wikitech]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/14|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 19:39, 5 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21287348 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/16|Tech News: 2021-16]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/16|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Email to the Wikimedia wikis are handled by groups of Wikimedia editors. These volunteer response teams now use [https://github.com/znuny/Znuny Znuny] instead of [[m:Special:MyLanguage/OTRS|OTRS]]. The functions and interface remain the same. The volunteer administrators will give more details about the next steps soon. [https://phabricator.wikimedia.org/T279303][https://phabricator.wikimedia.org/T275294] * If you use [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|syntax highlighting]], you can see line numbers in the 2010 and 2017 wikitext editors when editing templates. This is to make it easier to see line breaks or talk about specific lines. Line numbers will soon come to all namespaces. [https://phabricator.wikimedia.org/T267911][https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Line_Numbering][https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:WMDE_Technical_Wishes/Line_Numbering] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Because of a technical change there could be problems with gadgets and scripts that have an edit summary area that looks [https://phab.wmfusercontent.org/file/data/llvdqqnb5zpsfzylbqcg/PHID-FILE-25vs4qowibmtysl7cbml/Screen_Shot_2021-04-06_at_2.34.04_PM.png similar to this one]. If they look strange they should use <code>mw.loader.using('mediawiki.action.edit.styles')</code> to go back to how they looked before. [https://phabricator.wikimedia.org/T278898] * The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.1|latest version]] of MediaWiki came to the Wikimedia wikis last week. There was no Tech News issue last week. '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * The user group <code>oversight</code> will be renamed <code>suppress</code>. This is for [[phab:T109327|technical reasons]]. This is the technical name. It doesn't affect what you call the editors with this user right on your wiki. This is planned to happen in two weeks. You can comment [[phab:T112147|in Phabricator]] if you have objections. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/16|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 16:48, 19 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21356080 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/17|Tech News: 2021-17]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/17|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Templates have parameters that can have specific values. It is possible to suggest values for editors with [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TemplateData|TemplateData]]. You can soon see them as a drop-down list in the visual editor. This is to help template users find the right values faster. [https://phabricator.wikimedia.org/T273857][https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/WMDE_Technical_Wishes/Suggested_values_for_template_parameters][https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:WMDE_Technical_Wishes/Suggested_values_for_template_parameters] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.3|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-04-27|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-04-28|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-04-29|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/17|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 21:24, 26 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21391118 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/18|Tech News: 2021-18]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/18|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[w:en:Wikipedia:Twinkle|Twinkle]] is a gadget on English Wikipedia. It can help with maintenance and patrolling. It can [[m:Grants:Project/Rapid/SD0001/Twinkle localisation/Report|now be used on other wikis]]. You can get Twinkle on your wiki using the [https://github.com/wikimedia-gadgets/twinkle-starter twinkle-starter] GitHub repository. '''Problems''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Content translation|content translation tool]] did not work for many articles for a little while. This was because of a bug. [https://phabricator.wikimedia.org/T281346] * Some things will not work for about a minute on 5 May. This will happen [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210505T0600 around 06:00 UTC]. This will affect the content translation tool and notifications among other things. This is because of an upgrade to avoid crashes. [https://phabricator.wikimedia.org/T281212] '''Changes later this week''' * [[mw:Special:MyLanguage/Help:Reference Previews|Reference Previews]] will become a default feature on a number of wikis on 5 May. This is later than planned because of some changes. You can use it without using [[mw:Special:MyLanguage/Page Previews|Page Previews]] if you want to. The earlier plan was to have the preference to use both or none. [https://phabricator.wikimedia.org/T271206][https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.4|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-05-04|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-05-05|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-05-06|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[:w:en:CSS|CSS]] classes <code dir=ltr>.error</code>, <code dir=ltr>.warning</code> and <code dir=ltr>.success</code> do not work for mobile readers if they have not been specifically defined on your wiki. From June they will not work for desktop readers. This can affect gadgets and templates. The classes can be defined in [[MediaWiki:Common.css]] or template styles instead. [https://phabricator.wikimedia.org/T280766] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/18|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:43, 3 മേയ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21418010 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/19|Tech News: 2021-19]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/19|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.5|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-05-11|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-05-12|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-05-13|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You can see what participants plan to work on at the online [[mw:Wikimedia Hackathon 2021|Wikimedia hackathon]] 22–23 May. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/19|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:09, 10 മേയ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21428676 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/20|Tech News: 2021-20]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/20|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a new toolbar in [[mw:Talk pages project/Replying|the Reply tool]]. It works in the wikitext source mode. You can enable it in [[Special:Preferences#mw-htmlform-discussion|your preferences]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T276608] [https://www.mediawiki.org/wiki/Talk_pages_project/Replying#13_May_2021] [https://www.mediawiki.org/wiki/Talk_pages_project/New_discussion#13_May_2021] * Wikimedia [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo mailing lists] are being moved to [[:w:en:GNU Mailman|Mailman 3]]. This is a newer version. For the [[:w:en:Character encoding|character encoding]] to work it will change from <code>[[:w:en:UTF-8|UTF-8]]</code> to <code>utf8mb3</code>. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/IEYQ2HS3LZF2P3DAYMNZYQDGHWPVMTPY/][https://phabricator.wikimedia.org/T282621] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] An [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/14|earlier issue]] of Tech News said that the [[mw:Special:MyLanguage/Citoid|citoid]] [[:w:en:API|API]] would handle dates with a month but no days in a new way. This has been reverted for now. There needs to be more discussion of how it affects different wikis first. [https://phabricator.wikimedia.org/T132308] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] <code>MediaWiki:Pageimages-blacklist</code> will be renamed <code>MediaWiki:Pageimages-denylist</code>. The list can be copied to the new name. It will happen on 19 May for some wikis and 20 May for some wikis. Most wikis don't use it. It lists images that should never be used as thumbnails for articles. [https://phabricator.wikimedia.org/T282626] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.6|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-05-18|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-05-19|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-05-20|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/20|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 13:48, 17 മേയ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21464279 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/21|Tech News: 2021-21]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/21|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The Wikimedia movement has been using [[:m:Special:MyLanguage/IRC|IRC]] on a network called [[:w:en:Freenode|Freenode]]. There have been changes around who is in control of the network. The [[m:Special:MyLanguage/IRC/Group_Contacts|Wikimedia IRC Group Contacts]] have [[m:Special:Diff/21476411|decided]] to move to the new [[:w:en:Libera Chat|Libera Chat]] network instead. This is not a formal decision for the movement to move all channels but most Wikimedia IRC channels will probably leave Freenode. There is a [[:m:IRC/Migrating_to_Libera_Chat|migration guide]] and ongoing Wikimedia [[m:Wikimedia Forum#Freenode (IRC)|discussions about this]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.7|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-05-25|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-05-26|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-05-27|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/21|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 17:06, 24 മേയ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21477606 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/22|Tech News: 2021-22]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/22|Translations]] are available. '''Problems''' * There was an issue on the Vector skin with the text size of categories and notices under the page title. It was fixed last Monday. [https://phabricator.wikimedia.org/T283206] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/22|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 17:05, 31 മേയ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21516076 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/23|Tech News: 2021-23]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/23|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.9|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-06-08|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-06-09|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-06-10|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The Wikimedia movement uses [[:mw:Special:MyLanguage/Phabricator|Phabricator]] for technical tasks. This is where we collect technical suggestions, bugs and what developers are working on. The company behind Phabricator will stop working on it. This will not change anything for the Wikimedia movement now. It could lead to changes in the future. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/message/YAXOD46INJLAODYYIJUVQWOZFIV54VUI/][https://admin.phacility.com/phame/post/view/11/phacility_is_winding_down_operations/][https://phabricator.wikimedia.org/T283980] * Searching on Wikipedia will find more results in some languages. This is mainly true for when those who search do not use the correct [[:w:en:Diacritic|diacritics]] because they are not seen as necessary in that language. For example searching for <code>Bedusz</code> doesn't find <code>Będusz</code> on German Wikipedia. The character <code>ę</code> isn't used in German so many would write <code>e</code> instead. This will work better in the future in some languages. [https://phabricator.wikimedia.org/T219550] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[:w:en:Cross-site request forgery|CSRF token parameters]] in the [[:mw:Special:MyLanguage/API:Main page|action API]] were changed in 2014. The old parameters from before 2014 will stop working soon. This can affect bots, gadgets and user scripts that still use the old parameters. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/IMP43BNCI32C524O5YCUWMQYP4WVBQ2B/][https://phabricator.wikimedia.org/T280806] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/23|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 20:02, 7 ജൂൺ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21551759 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/24|Tech News: 2021-24]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/24|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Logged-in users on the mobile web can choose to use the [[:mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Advanced mobile contributions|advanced mobile mode]]. They now see categories in a similar way as users on desktop do. This means that some gadgets that have just been for desktop users could work for users of the mobile site too. If your wiki has such gadgets you could decide to turn them on for the mobile site too. Some gadgets probably need to be fixed to look good on mobile. [https://phabricator.wikimedia.org/T284763] * Language links on Wikidata now works for [[:oldwikisource:Main Page|multilingual Wikisource]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T275958] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * In the future we [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|can't show the IP]] of unregistered editors to everyone. This is because privacy regulations and norms have changed. There is now a rough draft of how [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#Updates|showing the IP to those who need to see it]] could work. * German Wikipedia, English Wikivoyage and 29 smaller wikis will be read-only for a few minutes on 22 June. This is planned between 5:00 and 5:30 UTC. [https://phabricator.wikimedia.org/T284530] * All wikis will be read-only for a few minutes in the week of 28 June. More information will be published in Tech News later. It will also be posted on individual wikis in the coming weeks. [https://phabricator.wikimedia.org/T281515][https://phabricator.wikimedia.org/T281209] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/24|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 20:26, 14 ജൂൺ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21587625 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikimania 2021: Individual Program Submissions == [[File:Wikimania logo with text 2.svg|right|200px]] Dear all, Wikimania 2021 will be [[:wikimania:2021:Save the date and the Core Organizing Team|hosted virtually]] for the first time in the event's 15-year history. Since there is no in-person host, the event is being organized by a diverse group of Wikimedia volunteers that form the [[:wikimania:2021:Organizers|Core Organizing Team]] (COT) for Wikimania 2021. '''Event Program''' - Individuals or a group of individuals can submit their session proposals to be a part of the program. There will be translation support for sessions provided in a number of languages. See more information [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines#Language Accessibility|here]]. Below are some links to guide you through; * [[:wikimania:2021:Submissions|Program Submissions]] * [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines|Session Submission Guidelines]] * [[:wikimania:2021:FAQ|FAQ]] Please note that the deadline for submission is 18th June 2021. '''Announcements'''- To keep up to date with the developments around Wikimania, the COT sends out weekly updates. You can view them in the Announcement section [[:wikimania:2021:Announcements|here]]. '''Office Hour''' - If you are left with questions, the COT will be hosting some office hours (in multiple languages), in multiple time-zones, to answer any programming questions that you might have. Details can be found [[:wikimania:2021:Organizers#Office hours schedule|here.]] Best regards, [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 04:18, 16 ജൂൺ 2021 (UTC) On behalf of Wikimania 2021 Core Organizing Team <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=21597568 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Bodhisattwa@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/25|Tech News: 2021-25]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/25|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The <code>otrs-member</code> group name is now <code>vrt-permissions</code>. This could affect abuse filters. [https://phabricator.wikimedia.org/T280615] '''Problems''' * You will be able to read but not edit German Wikipedia, English Wikivoyage and 29 smaller wikis for a few minutes on 22 June. This is planned between [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210623T0500 5:00 and 5:30 UTC]. [https://phabricator.wikimedia.org/T284530] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.11|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-06-22|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-06-23|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-06-24|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/25|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:48, 21 ജൂൺ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21593987 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Editing news 2021 #2 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"> <em>[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2021/June|ഇത് മറ്റൊരു ഭാഷയിൽ വായിക്കുക.]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|ഈ ബഹുഭാഷാവാർത്താക്കുറിപ്പിൻറെ സബ്‌സ്ക്രിപ്ഷൻ പട്ടിക]]</em> [[File:Reply Tool A-B test comment completion.png|alt=എല്ലാ വിക്കിപീഡിയകളിലുമായി, പുതിയ എഴുത്തുകാരുടെ പൂർത്തീകരണനിലവാരം|thumb|296x296px|മറുപടി ടൂളുകളുള്ള പുതുമുഖങ്ങളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ ടോക് പേജുകളിൽ വിജയകരമായി കാണപ്പെടുന്നു.]] <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Earlier this year, the Editing team ran a large study of [[mw:Talk pages project/Replying|the Reply Tool]]. The main goal was to find out whether the Reply Tool helped [[mw:Talk pages project/Glossary|newer editors]] communicate on wiki. The second goal was to see whether the comments that newer editors made using the tool needed to be reverted more frequently than comments newer editors made with the existing wikitext page editor.</span> പ്രധാന ഫലങ്ങൾ: * മറുപടി ടൂളുകളുള്ള, ഡീഫോൾട്ടായി പ്രവേശനാനുവാദമുള്ള പുതിയ എഡിറ്റർമാർ ഒരു ടോക് പേജിൽ അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്. * <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">The comments that newer editors made with the Reply Tool were also [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ less likely] to be reverted than the comments that newer editors made with page editing.</span> ഈ ടൂളുകൾ സഹായകമാണെന്നുള്ള ആത്മവിശ്വാസം എഡിറ്റിംഗ് ടീമിനുണ്ടാക്കാൻ ഈ ഫലങ്ങൾ സഹായിക്കും. <strong>പ്രതീക്ഷകളോടെ</strong> <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">The team is planning to make the Reply tool available to everyone as an opt-out preference in the coming months. This has already happened at the Arabic, Czech, and Hungarian Wikipedias.</span> <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">The next step is to [[phab:T280599|resolve a technical challenge]]. Then, they will deploy the Reply tool first to the [[phab:T267379|Wikipedias that participated in the study]]. After that, they will deploy it, in stages, to the other Wikipedias and all WMF-hosted wikis.</span> <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">You can turn on "{{int:discussiontools-preference-label}}" [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|in Beta Features]] now. After you get the Reply tool, you can change your preferences at any time in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].</span> –[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|സംവാദം]]) </div> 14:14, 24 ജൂൺ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=21624491 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Elitre (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/26|Tech News: 2021-26]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/26|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Wikis with the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth features]] now can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure Growth features directly on their wiki]]. This uses the new special page <code>Special:EditGrowthConfig</code>. [https://phabricator.wikimedia.org/T285423] * Wikisources have a new [[m:Special:MyLanguage/Community Tech/OCR Improvements|OCR tool]]. If you don't want to see the "extract text" button on Wikisource you can add <code>.ext-wikisource-ExtractTextWidget { display: none; }</code> to your [[Special:MyPage/common.css|common.css page]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T285311] '''Problems''' *You will be able to read but not edit the Wikimedia wikis for a few minutes on 29 June. This is planned at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210629T1400 14:00 UTC]. [https://phabricator.wikimedia.org/T281515][https://phabricator.wikimedia.org/T281209] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.12|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-06-29|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-06-30|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-07-01|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * <code>Threshold for stub link formatting</code>, <code>thumbnail size</code> and <code>auto-number headings</code> can be set in preferences. They are expensive to maintain and few editors use them. The developers are planning to remove them. Removing them will make pages load faster. You can [[mw:Special:MyLanguage/User:SKim (WMF)/Performance Dependent User Preferences|read more and give feedback]]. * A toolbar will be added to the [[mw:Talk pages project/Replying|Reply tool]]'s wikitext source mode. This will make it easier to link to pages and to ping other users. [https://phabricator.wikimedia.org/T276609][https://www.mediawiki.org/wiki/Talk_pages_project/Replying#Status_updates] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/26|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 16:31, 28 ജൂൺ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21653312 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/27|Tech News: 2021-27]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/27|Translations]] are available. '''Tech News''' * The next issue of Tech News will be sent out on 19 July. '''Recent changes''' * [[:wikidata:Q4063270|AutoWikiBrowser]] is a tool to make repetitive tasks easier. It now uses [[:w:en:JSON|JSON]]. <code>Wikipedia:AutoWikiBrowser/CheckPage</code> has moved to <code>Wikipedia:AutoWikiBrowser/CheckPageJSON</code> and <code>Wikipedia:AutoWikiBrowser/Config</code>. <code>Wikipedia:AutoWikiBrowser/CheckPage/Version</code> has moved to <code>Wikipedia:AutoWikiBrowser/CheckPage/VersionJSON</code>. The tool will eventually be configured on the wiki so that you don't have to wait until the new version to add templates or regular expression fixes. [https://phabricator.wikimedia.org/T241196] '''Problems''' * [[m:Special:MyLanguage/InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] helps saving online sources on some wikis. It adds them to [[:w:en:Wayback Machine|Wayback Machine]] and links to them there. This is so they don't disappear if the page that was linked to is removed. It currently has a problem with linking to the wrong date when it moves pages from <code>archive.is</code> to <code>web.archive.org</code>. [https://phabricator.wikimedia.org/T283432] '''Changes later this week''' * The tool to [[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|find, add and remove templates]] will be updated. This is to make it easier to find and use the right templates. It will come to the first wikis on 7 July. It will come to more wikis later this year. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Removing_a_template_from_a_page_using_the_VisualEditor][https://phabricator.wikimedia.org/T284553] * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * Some Wikimedia wikis use [[m:Special:MyLanguage/Flagged Revisions|Flagged Revisions]] or pending changes. It hides edits from new and unregistered accounts for readers until they have been patrolled. The auto review action in Flagged Revisions will no longer be logged. All old logs of auto-review will be removed. This is because it creates a lot of logs that are not very useful. [https://phabricator.wikimedia.org/T285608] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/27|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 17:32, 5 ജൂലൈ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21694636 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/29|Tech News: 2021-29]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/29|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The tool to [[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|find, add and remove templates]] was updated. This is to make it easier to find and use the right templates. It was supposed to come to the first wikis on 7 July. It was delayed to 12 July instead. It will come to more wikis later this year. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Removing_a_template_from_a_page_using_the_VisualEditor][https://phabricator.wikimedia.org/T284553] * [[Special:UnconnectedPages|Special:UnconnectedPages]] lists pages that are not connected to Wikidata. This helps you find pages that can be connected to Wikidata items. Some pages should not be connected to Wikidata. You can use the magic word <code><nowiki>__EXPECTED_UNCONNECTED_PAGE__</nowiki></code> on pages that should not be listed on the special page. [https://phabricator.wikimedia.org/T97577] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.15|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-07-20|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-07-21|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-07-22|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] How media is structured in the [[:w:en:Parsing|parser's]] HTML output will soon change. This can affect bots, gadgets, user scripts and extensions. You can [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/L2UQJRHTFK5YG3IOZEC7JSLH2ZQNZRVU/ read more]. You can test it on [[:testwiki:Main Page|Testwiki]] or [[:test2wiki:Main Page|Testwiki 2]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The parameters for how you obtain [[mw:API:Tokens|tokens]] in the MediaWiki API were changed in 2014. The old way will no longer work from 1 September. Scripts, bots and tools that use the parameters from before the 2014 change need to be updated. You can [[phab:T280806#7215377|read more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/29|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:31, 19 ജൂലൈ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21755027 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/30|Tech News: 2021-30]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/30|Translations]] are available. '''Recent changes''' * A [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.14|new version]] of MediaWiki came to the Wikimedia wikis the week before last week. This was not in Tech News because there was no newsletter that week. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.16|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-07-27|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-07-28|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-07-29|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * If you use the [[mw:Special:MyLanguage/Skin:MonoBook|Monobook skin]] you can choose to switch off [[:w:en:Responsive web design|responsive design]] on mobile. This will now work for more skins. If <code>{{int:monobook-responsive-label}}</code> is unticked you need to also untick the new [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|preference]] <code>{{int:prefs-skin-responsive}}</code>. Otherwise it will stop working. Interface admins can automate this process on your wiki. You can [[phab:T285991|read more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/30|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 21:10, 26 ജൂലൈ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21771634 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/31|Tech News: 2021-31]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/31|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] If your wiki uses markup like <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div class="mw-content-ltr"></nowiki></code></bdi> or <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div class="mw-content-rtl"></nowiki></code></bdi> without the required <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>dir</code></bdi> attribute, then these will no longer work in 2 weeks. There is a short-term fix that can be added to your local wiki's Common.css page, which is explained at [[phab:T287701|T287701]]. From now on, all usages should include the full attributes, for example: <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div class="mw-content-ltr" dir="ltr" lang="en"></nowiki></code></bdi> or <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div class="mw-content-rtl" dir="rtl" lang="he"></nowiki></code></bdi>. This also applies to some other HTML tags, such as <code>span</code> or <code>code</code>. You can find existing examples on your wiki that need to be updated, using the instructions at [[phab:T287701|T287701]]. * Reminder: Wikimedia has [[m:Special:MyLanguage/IRC/Migrating to Libera Chat|migrated to the Libera Chat IRC network]], from the old Freenode network. Local documentation should be updated. '''Problems''' * Last week, all wikis had slow access or no access for 30 minutes. There was a problem with generating dynamic lists of articles on the Russian Wikinews, due to the bulk import of 200,000+ new articles over 3 days, which led to database problems. The problematic feature has been disabled on that wiki and developers are discussing if it can be fixed properly. [https://phabricator.wikimedia.org/T287380][https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/2021-07-26_ruwikinews_DynamicPageList] '''Changes later this week''' * When adding links to a page using [[mw:VisualEditor|VisualEditor]] or the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]], [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Disambiguator|disambiguation pages]] will now only appear at the bottom of search results. This is because users do not often want to link to disambiguation pages. [https://phabricator.wikimedia.org/T285510] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.17|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-08-03|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-08-04|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-08-05|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[mw:Wikimedia Apps/Team/Android|team of the Wikipedia app for Android]] is working on communication in the app. The developers are working on how to talk to other editors and get notifications. You can [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/Communication|read more]]. They are looking for users who want to [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/Communication/UsertestingJuly2021|test the plans]]. Any editor who has an Android phone and is willing to download the app can do this. * The [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta Feature]] for {{int:discussiontools-preference-label}} will be updated in the coming weeks. You will be able to [[mw:Talk pages project/Notifications|subscribe to individual sections]] on a talk page at more wikis. You can test this now by adding <code>?dtenable=1</code> to the end of the talk page's URL ([https://meta.wikimedia.org/wiki/Meta_talk:Sandbox?dtenable=1 example]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/31|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 20:46, 2 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21818289 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [please test] Growth team features == <div dir="ltr" lang="en"> Hello! Sorry to use English. {{Int:please-translate}}. I'm [[User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]]. I work as a community relations specialist for the Wikimedia Foundation. I'm here to share a message from the [[mw:Growth|Growth team]]. As you may already know, the Growth team's goal is to create features that would help newcomers. Our goal is to help newcomers when they edit for the first time and also to increase the retention of new editors. [[mw:Growth#deploymentstable|Several wikis already have these features]] since a long time now. Working with these wikis, [[mw:NEWTEA|the Growth team found evidence of the efficiency of these new features]]. These features will be available for all new accounts on your Wikipedia '''starting on the week of August 23''', 2021. This way your Wikipedia will offer more options for newcomers to make good first edits and become community members. === Which features? === [[File:Screenshot of newcomer homepage variant D 2020-10-23.png|thumb|The newcomer homepage (here on Portuguese Wikipedia, displayed in English)]] We have [[mw:Growth/Feature summary|created several features]] to help them, and also to help community members who help them : * [[mw:Growth/Feature summary#Newcomer homepage|'''Newcomer homepage''']]: a new special page, the best place for a newcomer to get started. Please visit it at [[Special:Homepage]] It includes: ** [[mw:Growth/Feature summary#Newcomer tasks|'''Newcomer tasks''']]: a feed of task suggestions that help newcomers learn to edit. Newcomers have been making [[mw:NEWTEA|productive edits]] through this feed! [[mw:Help:Growth/Tools/Suggested edits|Know more about this tool]]. ** '''Mentorship module''' [optional]: each newcomers has a direct link to an experienced user (see below). This way, they can ask questions about editing Wikipedia, less the need to find where to ask for assistance. ** '''Impact module''': the user sees how many pages views articles they edit received. Have a look at [[Special:Impact]] for yours! * [[mw:Growth/Feature summary#Help panel|'''Help panel''']]: a platform to provide resources to newcomers while they are editing. If they do some suggested tasks, they are guided step-by-step on the process of editing. * '''Welcome Survey''': communities can know why newcomers create an account on Wikipedia. You can see it at [[Special:WelcomeSurvey]]. The features available right now in your preferences ([[Special:Preferences#mw-prefsection-personal-homepage|here]] and [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing|there]]) so that you can try them. ''They are'' not ''yet visible to newcomers''. === How to help? === First, we need help to '''translate the features'''. At the moment, most of the messages newcomers will see on your Wikipedia are in English, some of them have been translated using machine translation. Please help '''[https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=&filter=&action=translate translate the interface]''' (done on [[translatewiki.net]]. It needs a specific account). Also, I need your help checking on the configuration the team setups as default. '''Please try the features''' and let us know if something questions you. Newcomers tasks are based on templates to suggest edits to newcomers. You can check the templates used on [[MediaWiki:NewcomerTasks.json]]. You can also change the templates and the help links defined there. Several templates can be added for the same task. It you are familiar with Phabricator, '''[[phab:T275069|here is the ticket about this deployment]]'''. Please find your wiki in the list to access all the information we used for the deployment. Please have a look at it. You can suggest changes by replying to this message. If you wish to, you can create a list of mentors. This will activate the optional Mentorship module. Please [[mw:Growth/Communities/How to introduce yourself as a mentor|format the list following the guidance]]. You need at least one mentor for each 500 new accounts created monthly on your wiki (3 mentors minimum). Are you hesitant to become a mentor? Please check [[mw:Growth/Communities/How to interact with newcomers|the resources we have written]] based on other mentors' experiences. Please tell us if you are interested by creating a mentor list! Let me know if you have any question about this deployment, please ping me! Of course, if this message is not at the right place, please move or share it (and let me know). All the best, [[user:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]], 15:33, 4 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Trizek_(WMF)/sandbox/temp_MassMessage_list&oldid=21840649 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/32|Tech News: 2021-32]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/32|Translations]] are available. '''Problems''' * You can read but not edit 17 wikis for a few minutes on 10 August. This is planned at [https://zonestamp.toolforge.org/1628571650 05:00 UTC]. This is because of work on the database. [https://phabricator.wikimedia.org/T287449] '''Changes later this week''' * The [[wmania:Special:MyLanguage/2021:Hackathon|Wikimania Hackathon]] will take place remotely on 13 August, starting at 5:00 UTC, for 24 hours. You can participate in many ways. You can still propose projects and sessions. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.18|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-08-10|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-08-11|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-08-12|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The old CSS <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div class="visualClear"></div></nowiki></code></bdi> will not be supported after 12 August. Instead, templates and pages should use <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div style="clear:both;"></div></nowiki></code></bdi>. Please help to replace any existing uses on your wiki. There are global-search links available at [[phab:T287962|T287962]]. '''Future changes''' * [[m:Special:MyLanguage/The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is a place for Wikipedia editors to get access to sources. There is an [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TheWikipediaLibrary|extension]] which has a new function to tell users when they can take part in it. It will use notifications. It will start pinging the first users in September. It will ping more users later. [https://phabricator.wikimedia.org/T288070] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[w:en:Vue.js|Vue.js]] will be the [[w:en:JavaScript|JavaScript]] framework for MediaWiki in the future. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/SOZREBYR36PUNFZXMIUBVAIOQI4N7PDU/] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/32|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 16:20, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21856726 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/33|Tech News: 2021-33]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/33|Translations]] are available. '''Recent changes''' * You can add language links in the sidebar in the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|new Vector skin]] again. You do this by connecting the page to a Wikidata item. The new Vector skin has moved the language links but the new language selector cannot add language links yet. [https://phabricator.wikimedia.org/T287206] '''Problems''' * There was a problem on wikis which use the Translate extension. Translations were not updated or were replaced with the English text. The problems have been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T288700][https://phabricator.wikimedia.org/T288683][https://phabricator.wikimedia.org/T288719] '''Changes later this week''' * A [[mw:Help:Tags|revision tag]] will soon be added to edits that add links to [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Disambiguator|disambiguation pages]]. This is because these links are usually added by accident. The tag will allow editors to easily find the broken links and fix them. If your wiki does not like this feature, it can be [[mw:Help:Tags#Deleting a tag added by the software|hidden]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T287549] *Would you like to help improve the information about tools? Would you like to attend or help organize a small virtual meetup for your community to discuss the list of tools? Please get in touch on the [[m:Toolhub/The Quality Signal Sessions|Toolhub Quality Signal Sessions]] talk page. We are also looking for feedback [[m:Talk:Toolhub/The Quality Signal Sessions#Discussion topic for "Quality Signal Sessions: The Tool Maintainers edition"|from tool maintainers]] on some specific questions. * In the past, edits to any page in your user talk space ignored your [[mw:Special:MyLanguage/Help:Notifications#mute|mute list]], e.g. sub-pages. Starting this week, this is only true for edits to your talk page. [https://phabricator.wikimedia.org/T288112] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.19|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-08-17|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-08-18|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-08-19|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/33|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 19:27, 16 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21889213 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/34|Tech News: 2021-34]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/34|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Score|Score]] extension (<bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><score></nowiki></code></bdi> notation) has been re-enabled on public wikis and upgraded to a newer version. Some musical score functionality may no longer work because the extension is only enabled in "safe mode". The security issue has been fixed and an [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Score/2021 security advisory|advisory published]]. '''Problems''' * You will be able to read but not edit [[phab:T289130|some wikis]] for a few minutes on {{#time:j xg|2021-08-25|en}}. This will happen around [https://zonestamp.toolforge.org/1629871217 06:00 UTC]. This is for database maintenance. During this time, operations on the CentralAuth will also not be possible. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.20|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-08-24|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-08-25|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-08-26|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/34|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 21:58, 23 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21923254 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Read-only reminder == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="MassMessage"/> A maintenance operation will be performed on [https://zonestamp.toolforge.org/1629871231 {{#time: l F d H:i e|2021-08-25T06:00|en}}]. It should only last for a few minutes. This will affect your wiki as well as 11 other wikis. During this time, publishing edits will not be possible. Also during this time, operations on the CentralAuth will not be possible (GlobalRenames, changing/confirming e-mail addresses, logging into new wikis, password changes). For more details about the operation and on all impacted services, please check [[phab:T289130|on Phabricator]]. A banner will be displayed 30 minutes before the operation. Please help your community to be aware of this maintenance operation. {{Int:Feedback-thanks-title}}<section end="MassMessage"/> </div> 20:34, 24 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21927201 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/35|Tech News: 2021-35]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/35|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Some musical score syntax no longer works and may needed to be updated, you can check [[:Category:{{MediaWiki:score-error-category}}]] on your wiki for a list of pages with errors. '''Problems''' * Musical scores were unable to render lyrics in some languages because of missing fonts. This has been fixed now. If your language would prefer a different font, please file a request in Phabricator. [https://phabricator.wikimedia.org/T289554] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The parameters for how you obtain [[mw:API:Tokens|tokens]] in the MediaWiki API were changed in 2014. The old way will no longer work from 1 September. Scripts, bots and tools that use the parameters from before the 2014 change need to be updated. You can [[phab:T280806#7215377|read more]] about this. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.21|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-08-31|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-09-01|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-09-02|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You will be able to read but not edit [[phab:T289660|Commons]] for a few minutes on {{#time:j xg|2021-09-06|en}}. This will happen around [https://zonestamp.toolforge.org/1630818058 05:00 UTC]. This is for database maintenance. * All wikis will be read-only for a few minutes in the week of 13 September. More information will be published in Tech News later. It will also be posted on individual wikis in the coming weeks. [https://phabricator.wikimedia.org/T287539] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/35|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 16:00, 30 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21954810 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/36|Tech News: 2021-36]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/36|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The wikis that have [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature_summary|Growth features]] deployed have been part of A/B testing since deployment, in which some newcomers did not receive the new features. Now, all of the newcomers on 21 of the smallest of those wikis will be receiving the features. [https://phabricator.wikimedia.org/T289786] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] In 2017, the provided jQuery library was upgraded from version 1 to 3, with a compatibility layer. The migration will soon finish, to make the site load faster for everyone. If you maintain a gadget or user script, check if you have any JQMIGRATE errors and fix them, or they will break. [https://phabricator.wikimedia.org/T280944][https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/6Z2BVLOBBEC2QP4VV4KOOVQVE52P3HOP/] * Last year, the Portuguese Wikipedia community embarked on an experiment to make log-in compulsory for editing.  The [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Impact report for Login Required Experiment on Portuguese Wikipedia|impact report of this trial]] is ready. Moving forward, the Anti-Harassment Tools team is looking for projects that are willing to experiment with restricting IP editing on their wiki for a short-term experiment. [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Login Required Experiment|Learn more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/36|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:20, 6 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21981010 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/37|Tech News: 2021-37]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/37|Translations]] are available. '''Recent changes''' * 45 new Wikipedias now have access to the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary|Growth features]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T289680] * [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Deployment table|A majority of Wikipedias]] now have access to the Growth features. The Growth team [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ|has published an FAQ page]] about the features. This translatable FAQ covers the description of the features, how to use them, how to change the configuration, and more. '''Problems''' * [[m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|All wikis will be read-only]] for a few minutes on 14 September. This is planned at [https://zonestamp.toolforge.org/1631628002 14:00 UTC]. [https://phabricator.wikimedia.org/T287539] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.23|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-09-14|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-09-15|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-09-16|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). * Starting this week, Wikipedia in Italian will receive weekly software updates on Wednesdays. It used to receive the updates on Thursdays. Due to this change, bugs will be noticed and fixed sooner. [https://phabricator.wikimedia.org/T286664] * You can add language links in the sidebar in [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|the new Vector skin]] again. You do this by connecting the page to a Wikidata item. The new Vector skin has moved the language links but the new language selector cannot add language links yet. [https://phabricator.wikimedia.org/T287206] * The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:SyntaxHighlight|syntax highlight]] tool marks up code with different colours. It now can highlight 23 new code languages. Additionally, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>golang</code></bdi> can now be used as an alias for the [[d:Q37227|Go programming language]], and a special <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>output</code></bdi> mode has been added to show a program's output. [https://phabricator.wikimedia.org/T280117][https://gerrit.wikimedia.org/r/c/mediawiki/extensions/SyntaxHighlight_GeSHi/+/715277/] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/37|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:34, 13 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22009517 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/38|Tech News: 2021-38]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/38|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Growth features are now deployed to almost all Wikipedias. [[phab:T290582|For the majority of small Wikipedias]], the features are only available for experienced users, to [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#enable|test the features]] and [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#config|configure them]]. Features will be available for newcomers starting on 20 September 2021. * MediaWiki had a feature that would highlight local links to short articles in a different style. Each user could pick the size at which "stubs" would be highlighted. This feature was very bad for performance, and following a consultation, has been removed. [https://phabricator.wikimedia.org/T284917] * A technical change was made to the MonoBook skin to allow for easier maintenance and upkeep. This has resulted in some minor changes to HTML that make MonoBook's HTML consistent with other skins. Efforts have been made to minimize the impact on editors, but please ping [[m:User:Jon (WMF)|Jon (WMF)]] on wiki or in [[phab:T290888|phabricator]] if any problems are reported. '''Problems''' * There was a problem with search last week. Many search requests did not work for 2 hours because of an accidental restart of the search servers. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/2021-09-13_cirrussearch_restart] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.1|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-09-21|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-09-22|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-09-23|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[s:Special:ApiHelp/query+proofreadinfo|meta=proofreadpage API]] has changed. The <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>piprop</nowiki></code></bdi> parameter has been renamed to <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>prpiprop</nowiki></code></bdi>. API users should update their code to avoid unrecognized parameter warnings. Pywikibot users should upgrade to 6.6.0. [https://phabricator.wikimedia.org/T290585] '''Future changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#Replying|Reply tool]] will be deployed to the remaining wikis in the coming weeks. It is currently part of "{{int:discussiontools-preference-label}}" in [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta features]] at most wikis. You will be able to turn it off in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Editing Preferences]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T262331] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[mw:MediaWiki_1.37/Deprecation_of_legacy_API_token_parameters|previously announced]] change to how you obtain tokens from the API has been delayed to September 21 because of an incompatibility with Pywikibot. Bot operators using Pywikibot can follow [[phab:T291202|T291202]] for progress on a fix, and should plan to upgrade to 6.6.1 when it is released. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/38|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 18:31, 20 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22043415 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/39|Tech News: 2021-39]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W39"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/39|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[w:en:IOS|iOS 15]] has a new function called [https://support.apple.com/en-us/HT212614 Private Relay] (Apple website). This can hide the user's IP when they use [[w:en:Safari (software)|Safari]] browser. This is like using a [[w:en:Virtual private network|VPN]] in that we see another IP address instead. It is opt-in and only for those who pay extra for [[w:en:ICloud|iCloud]]. It will come to Safari users on [[:w:en:OSX|OSX]] later. There is a [[phab:T289795|technical discussion]] about what this means for the Wikimedia wikis. '''Problems''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Some gadgets and user-scripts add items to the [[m:Customization:Explaining_skins#Portlets|portlets]] (article tools) part of the skin. A recent change to the HTML may have made those links a different font-size. This can be fixed by adding the CSS class <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>.vector-menu-dropdown-noicon</code></bdi>. [https://phabricator.wikimedia.org/T291438] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.2|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-09-28|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-09-29|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-09-30|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * The [[mw:Special:MyLanguage/Onboarding_new_Wikipedians#New_experience|GettingStarted extension]] was built in 2013, and provides an onboarding process for new account holders in a few versions of Wikipedia. However, the recently developed [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature_summary|Growth features]] provide a better onboarding experience. Since the vast majority of Wikipedias now have access to the Growth features, GettingStarted will be deactivated starting on 4 October. [https://phabricator.wikimedia.org/T235752] * A small number of users will not be able to connect to the Wikimedia wikis after 30 September. This is because an old [[:w:en:root certificate|root certificate]] will no longer work. They will also have problems with many other websites. Users who have updated their software in the last five years are unlikely to have problems. Users in Europe, Africa and Asia are less likely to have immediate problems even if their software is too old. You can [[m:Special:MyLanguage/HTTPS/2021 Let's Encrypt root expiry|read more]]. * You can [[mw:Special:MyLanguage/Help:Notifications|receive notifications]] when someone leaves a comment on user talk page or mentions you in a talk page comment. Clicking the notification link will now bring you to the comment and highlight it. Previously, doing so brought you to the top of the section that contained the comment. You can find [[phab:T282029|more information in T282029.]] '''Future changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#Replying|Reply tool]] will be deployed to the remaining wikis in the coming weeks. It is currently part of "{{int:discussiontools-preference-label}}" in [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta features]] at most wikis. You will be able to turn it off in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Editing Preferences]]. [[phab:T288485|See the list of wikis.]] [https://phabricator.wikimedia.org/T262331] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/39|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W39"/> </div> 22:21, 27 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22077885 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/40|Tech News: 2021-40]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/40|Translations]] are available. '''Recent changes''' * A more efficient way of sending changes from Wikidata to Wikimedia wikis that show them has been enabled for the following 10 wikis: mediawiki.org, the Italian, Catalan, Hebrew and Vietnamese Wikipedias, French Wikisource, and English Wikivoygage, Wikibooks, Wiktionary and Wikinews. If you notice anything strange about how changes from Wikidata appear in recent changes or your watchlist on those wikis you can [[phab:T48643|let the developers know]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.3|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-10-05|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-10-06|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-10-07|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Some gadgets and bots that use the API to read the AbuseFilter log might break. The <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>hidden</code></bdi> property will no longer say an entry is <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>implicit</code></bdi> for unsuppressed log entries about suppressed edits. If your bot needs to know this, do a separate revision query. Additionally, the property will have the value <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>false</code></bdi> for visible entries; previously, it wasn't included in the response. [https://phabricator.wikimedia.org/T291718] * A more efficient way of sending changes from Wikidata to Wikimedia wikis that show them will be enabled for ''all production wikis''. If you notice anything strange about how changes from Wikidata appear in recent changes or your watchlist you can [[phab:T48643|let the developers know]]. '''Future changes''' * You can soon get cross-wiki notifications in the [[mw:Wikimedia Apps/Team/iOS|iOS Wikipedia app]]. You can also get notifications as push notifications. More notification updates will follow in later versions. [https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Apps/Team/iOS/Notifications#September_2021_update] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The JavaScript variables <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgExtraSignatureNamespaces</code></bdi>, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgLegalTitleChars</code></bdi>, and <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgIllegalFileChars</code></bdi> will soon be removed from <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Interface/JavaScript#mw.config|mw.config]]</code></bdi>. These are not part of the "stable" variables available for use in wiki JavaScript. [https://phabricator.wikimedia.org/T292011] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The JavaScript variables <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgCookiePrefix</code></bdi>, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgCookieDomain</code></bdi>, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgCookiePath</code></bdi>, and <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgCookieExpiration</code></bdi> will soon be removed from mw.config. Scripts should instead use <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw.cookie</code></bdi> from the "<bdi lang="zxx" dir="ltr">[[mw:ResourceLoader/Core_modules#mediawiki.cookie|mediawiki.cookie]]</bdi>" module. [https://phabricator.wikimedia.org/T291760] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/40|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 16:30, 4 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22101208 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/41|Tech News: 2021-41]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W41"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/41|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.4|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-10-12|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-10-13|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-10-14|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * The [[mw:Manual:Table_of_contents#Auto-numbering|"auto-number headings" preference]] is being removed. You can read [[phab:T284921]] for the reasons and discussion. This change was [[m:Tech/News/2021/26|previously]] announced. [[mw:Snippets/Auto-number_headings|A JavaScript snippet]] is available which can be used to create a Gadget on wikis that still want to support auto-numbering. '''Meetings''' * You can join a meeting about the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Desktop Improvements]]. A demonstration version of the [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Features/Sticky Header|newest feature]] will be shown. The event will take place on Tuesday, 12 October at 16:00 UTC. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web/12-10-2021|See how to join]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/41|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W41"/> </div> 15:30, 11 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22152137 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/42|Tech News: 2021-42]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W42"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/42|Translations]] are available. '''Recent changes''' *[[m:Toolhub|Toolhub]] is a catalogue to make it easier to find software tools that can be used for working on the Wikimedia projects. You can [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/LF4SSR4QRCKV6NPRFGUAQWUFQISVIPTS/ read more]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.5|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-10-19|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-10-20|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-10-21|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The developers of the [[mw:Wikimedia Apps/Team/Android|Wikipedia Android app]] are working on [[mw:Wikimedia Apps/Team/Android/Communication|communication in the app]]. You can now answer questions in [[mw:Wikimedia Apps/Team/Android/Communication/UsertestingOctober2021|survey]] to help the development. * 3–5% of editors may be blocked in the next few months. This is because of a new service in Safari, which is similar to a [[w:en:Proxy server|proxy]] or a [[w:en:VPN|VPN]]. It is called iCloud Private Relay. There is a [[m:Special:MyLanguage/Apple iCloud Private Relay|discussion about this]] on Meta. The goal is to learn what iCloud Private Relay could mean for the communities. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Enterprise|Wikimedia Enterprise]] is a new [[w:en:API|API]] for those who use a lot of information from the Wikimedia projects on other sites. It is a way to get big commercial users to pay for the data. There will soon be a copy of the Wikimedia Enterprise dataset. You can [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-ambassadors@lists.wikimedia.org/message/B2AX6PWH5MBKB4L63NFZY3ADBQG7MSBA/ read more]. You can also ask the team questions [https://wikimedia.zoom.us/j/88994018553 on Zoom] on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=15&min=00&sec=0&day=22&month=10&year=2021 22 October 15:00 UTC]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/42|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W42"/> </div> 20:53, 18 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22176877 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Coolest Tool Award 2021: Call for nominations == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Coolest Tool Award 2021 square_logo.svg|thumb|193x193px]] The third edition of the [[m:Coolest Tool Award]] is looking for nominations! Tools play an essential role for the Wikimedia projects, and so do the many volunteer developers who experiment with new ideas and develop and maintain local and global solutions to support the Wikimedia communities. The Coolest Tool Award aims to recognize and celebrate the coolest tools in a variety of categories. The awarded projects will be announced and showcased in a virtual ceremony in December. Deadline to submit nominations is October 27. More information: [[m:Coolest Tool Award]]. Thanks for your recommendations! -- [[User:SSethi (WMF)|SSethi (WMF)]] for the [[m:Coolest Tool Award#Coolest Tool Award 2021|2021 Coolest Tool Academy team]] 05:56, 19 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=22003007 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/43|Tech News: 2021-43]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W43"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/43|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The [[m:Special:MyLanguage/Coolest_Tool_Award|Coolest Tool Award 2021]] is looking for nominations. You can recommend tools until 27 October. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.6|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-10-26|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-10-27|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-10-28|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' *[[m:Special:MyLanguage/Help:Diff|Diff pages]] will have an improved copy and pasting experience. [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Copy paste diffs|The changes]] will allow the text in the diff for before and after to be treated as separate columns and will remove any unwanted syntax. [https://phabricator.wikimedia.org/T192526] * The version of the [[w:en:Liberation fonts|Liberation fonts]] used in SVG files will be upgraded. Only new thumbnails will be affected. Liberation Sans Narrow will not change. [https://phabricator.wikimedia.org/T253600] '''Meetings''' * You can join a meeting about the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]]. News about the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages|disambiguation]] and the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Real Time Preview for Wikitext|real-time preview]] wishes will be shown. The event will take place on Wednesday, 27 October at 14:30 UTC. [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/Talk to Us|See how to join]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/43|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W43"/> </div> 20:07, 25 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22232718 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/44|Tech News: 2021-44]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W44"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/44|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a limit on the amount of emails a user can send each day. This limit is now global instead of per-wiki. This change is to prevent abuse. [https://phabricator.wikimedia.org/T293866] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.7|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-11-02|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-11-03|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-11-04|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/44|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W44"/> </div> 20:27, 1 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22269406 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/45|Tech News: 2021-45]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W45"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/45|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Mobile IP editors are now able to receive warning notices indicating they have a talk page message on the mobile website (similar to the orange banners available on desktop). These notices will be displayed on every page outside of the main namespace and every time the user attempts to edit. The notice on desktop now has a slightly different colour. [https://phabricator.wikimedia.org/T284642][https://phabricator.wikimedia.org/T278105] '''Changes later this week''' * [[phab:T294321|Wikidata will be read-only]] for a few minutes on 11 November. This will happen around [https://zonestamp.toolforge.org/1636610400 06:00 UTC]. This is for database maintenance. [https://phabricator.wikimedia.org/T294321] * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * In the future, unregistered editors will be given an identity that is not their [[:w:en:IP address|IP address]]. This is for legal reasons. A new user right will let editors who need to know the IPs of unregistered accounts to fight vandalism, spam, and harassment, see the IP. You can read the [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|suggestions for how that identity could work]] and [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|discuss on the talk page]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/45|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W45"/> </div> 20:36, 8 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22311003 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/46|Tech News: 2021-46]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W46"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/46|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Most [[c:Special:MyLanguage/Commons:Maximum_file_size#MAXTHUMB|large file uploads]] errors that had messages like "<bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>stashfailed</code></bdi>" or "<bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>DBQueryError</code></bdi>" have now been fixed. An [[wikitech:Incident documentation/2021-11-04 large file upload timeouts|incident report]] is available. '''Problems''' * Sometimes, edits made on iOS using the visual editor save groups of numbers as telephone number links, because of a feature in the operating system. This problem is under investigation. [https://phabricator.wikimedia.org/T116525] * There was a problem with search last week. Many search requests did not work for 2 hours because of a configuration error. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/2021-11-10_cirrussearch_commonsfile_outage] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.9|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-11-16|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-11-17|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-11-18|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/46|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W46"/> </div> 22:06, 15 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22338097 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/47|Tech News: 2021-47]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W47"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/47|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. *The template dialog in VisualEditor and in the [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|new wikitext mode]] Beta feature will be [[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|heavily improved]] on [[phab:T286992|a few wikis]]. Your [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|feedback is welcome]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/47|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W47"/> </div> 20:02, 22 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22366010 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/48|Tech News: 2021-48]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W48"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/48|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.11|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-11-30|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-12-01|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-12-02|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/48|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W48"/> </div> 21:14, 29 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22375666 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/49|Tech News: 2021-49]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W49"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/49|Translations]] are available. '''Problems''' * MediaWiki 1.38-wmf.11 was scheduled to be deployed on some wikis last week. The deployment was delayed because of unexpected problems. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.12|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-12-07|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-12-08|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-12-09|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * At all Wikipedias, a Mentor Dashboard is now available at <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>Special:MentorDashboard</nowiki></code></bdi>. It allows registered mentors, who take care of newcomers' first steps, to monitor their assigned newcomers' activity. It is part of the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary|Growth features]]. You can learn more about [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How_to_configure_the_mentors%27_list|activating the mentor list]] on your wiki and about [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor dashboard|the mentor dashboard project]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The predecessor to the current [[mw:API|MediaWiki Action API]] (which was created in 2008), <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>action=ajax</nowiki></code></bdi>, will be removed this week. Any scripts or bots using it will need to switch to the corresponding API module. [https://phabricator.wikimedia.org/T42786] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] An old ResourceLoader module, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>jquery.jStorage</nowiki></code></bdi>, which was deprecated in 2016, will be removed this week. Any scripts or bots using it will need to switch to <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>mediawiki.storage</nowiki></code></bdi> instead. [https://phabricator.wikimedia.org/T143034] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/49|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W49"/> </div> 21:58, 6 ഡിസംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22413926 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/50|Tech News: 2021-50]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W50"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/50|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There are now default [[m:Special:MyLanguage/Help:Namespace#Other_namespace_aliases|short aliases]] for the "Project:" namespace on most wikis. E.g. On Wikibooks wikis, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>[[WB:]]</nowiki></code></bdi> will go to the local language default for the <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>[[Project:]]</nowiki></code></bdi> namespace. This change is intended to help the smaller communities have easy access to this feature. Additional local aliases can still be requested via [[m:Special:MyLanguage/Requesting wiki configuration changes|the usual process]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T293839] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.13|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-12-14|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-12-15|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-12-16|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/50|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W50"/> </div> 22:27, 13 ഡിസംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22441074 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/51|Tech News: 2021-51]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W51"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/51|Translations]] are available. '''Tech News''' * Because of the [[w:en:Christmas and holiday season|holidays]] the next issue of Tech News will be sent out on 10 January 2022. '''Recent changes''' * Queries made by the DynamicPageList extension (<bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><DynamicPageList></nowiki></code></bdi>) are now only allowed to run for 10 seconds and error if they take longer. This is in response to multiple outages where long-running queries caused an outage on all wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T287380#7575719] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week or next week. '''Future changes''' * The developers of the Wikipedia iOS app are looking for testers who edit in multiple languages. You can [[mw:Wikimedia Apps/Team/iOS/202112 testing|read more and let them know if you are interested]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The Wikimedia [[wikitech:Portal:Cloud VPS|Cloud VPS]] hosts technical projects for the Wikimedia movement. Developers need to [[wikitech:News/Cloud VPS 2021 Purge|claim projects]] they use. This is because old and unused projects are removed once a year. Unclaimed projects can be shut down from February. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/2B7KYL5VLQNHGQQHMYLW7KTUKXKAYY3T/] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/51|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W51"/> </div> 22:05, 20 ഡിസംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22465395 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Community Wishlist Survey 2022 is coming. Help us! == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> The [[m:Community Wishlist Survey 2022|Community Wishlist Survey 2022]] starts in less than two weeks ([https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220110T1800 Monday 10 January 2022, 18:00 UTC]). We, the team organizing the Survey, need your help. {| width=80% style="text-align:center; margin:auto;" class=plainlinks |- valign=top |width=50%| '''[https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=agg-Community_Wishlist_Survey&action=page&filter= <span class="mw-ui-button">Translate important messages</span>]''' | [[Community Wishlist Survey/Help us|<span class="mw-ui-button>Promote the Survey</span>]] Among anyone and everyone you know who has an account on wiki. Promote the Survey on social media, via instant messaging apps, in other groups and chats, in your WikiProject, Wikimedia affiliate - wherever contributors with registered accounts may be. |} '''Only you can make the difference''' How many people will hear and read about the Survey in their language? How many will decide to participate? Will there be enough of you to vote for a change you would like to see? It all depends on you, volunteers. '''Why are we asking?''' * [[m:Community Wishlist Survey/FAQ|We have improved the documentation]]. It's friendlier and easier to use. This will mean little if it's only in English. * Thousands of volunteers haven't participated in the Survey yet. We'd like to improve that, too. Three years ago, 1387 people participated. Last year, there were 1773 of them. We hope that in the upcoming edition, there will be even more. You are better than us in contacting Wikimedians outside of wikis. We have prepared some images to share. More to come. '''What is the Community Wishlist Survey?''' [[File:Community Wishlist Survey banner - translatable.svg|350px|thumb]] It's an annual survey that allows contributors to the Wikimedia projects to propose and vote for tools and platform improvements. Long years of experience in editing or technical skills are not required. Thanks, and be safe and successful in 2022! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 03:15, 29 ഡിസംബർ 2021 (UTC) </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=22319964 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:SGrabarczuk (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/02|Tech News: 2022-02]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W02"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/02|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] A <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>oauth_consumer</code></bdi> variable has been added to the [[mw:Special:MyLanguage/AbuseFilter|AbuseFilter]] to enable identifying changes made by specific tools. [https://phabricator.wikimedia.org/T298281] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Gadgets are [[mw:Special:MyLanguage/ResourceLoader/Migration_guide_(users)#Package_Gadgets|now able to directly include JSON pages]]. This means some gadgets can now be configured by administrators without needing the interface administrator permission, such as with the Geonotice gadget. [https://phabricator.wikimedia.org/T198758] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Gadgets [[mw:Extension:Gadgets#Options|can now specify page actions]] on which they are available. For example, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>|actions=edit,history</code></bdi> will load a gadget only while editing and on history pages. [https://phabricator.wikimedia.org/T63007] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Gadgets can now be loaded on demand with the <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>withgadget</code></bdi> URL parameter. This can be used to replace [[mw:Special:MyLanguage/Snippets/Load JS and CSS by URL|an earlier snippet]] that typically looks like <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>withJS</code></bdi> or <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>withCSS</code></bdi>. [https://phabricator.wikimedia.org/T29766] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] At wikis where [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|the Mentorship system is configured]], you can now use the Action API to get a list of a [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor_dashboard|mentor's]] mentees. [https://phabricator.wikimedia.org/T291966] * The heading on the main page can now be configured using <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[MediaWiki:Mainpage-title-loggedin]]</span> for logged-in users and <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[MediaWiki:Mainpage-title]]</span> for logged-out users. Any CSS that was previously used to hide the heading should be removed. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Small_wiki_toolkits/Starter_kit/Main_page_customization#hide-heading] [https://phabricator.wikimedia.org/T298715] * Four special pages (and their API counterparts) now have a maximum database query execution time of 30 seconds. These special pages are: RecentChanges, Watchlist, Contributions, and Log. This change will help with site performance and stability. You can read [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/IPJNO75HYAQWIGTHI5LJHTDVLVOC4LJP/ more details about this change] including some possible solutions if this affects your workflows. [https://phabricator.wikimedia.org/T297708] * The [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Features/Sticky Header|sticky header]] has been deployed for 50% of logged-in users on [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Frequently asked questions#pilot-wikis|more than 10 wikis]]. This is part of the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Desktop Improvements]]. See [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Participate|how to take part in the project]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.17|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-01-11|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-01-12|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-01-13|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Events''' * [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022|Community Wishlist Survey 2022]] begins. All contributors to the Wikimedia projects can propose for tools and platform improvements. The proposal phase takes place from {{#time:j xg|2022-01-10|en}} 18:00 UTC to {{#time:j xg|2022-01-23|en}} 18:00 UTC. [[m:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey/FAQ|Learn more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/02|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W02"/> </div> 01:23, 11 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22562156 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Save the Date: Coolest Tool Award 2021: this Friday, 17:00 UTC == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <languages /> Hello all, The ceremony of the 2021 [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Wikimedia Coolest Tool Award]] will take place virtually on [https://zonestamp.toolforge.org/1642179615 Friday 14 January 2022, 17:00 UTC]. This award is highlighting software tools that have been nominated by contributors to the Wikimedia projects. The ceremony will be a nice moment to show appreciation to our tool developers and maybe discover new tools! [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Read more about the livestream and the discussion channels.]] Thanks for joining! [[m:User:AKlapper (WMF)|andre]] ([[m:User talk:AKlapper (WMF)|talk]]) -08:02, 6 January 2022 (UTC) </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=22528634 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:SSethi (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/03|Tech News: 2022-03]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W03"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/03|Translations]] are available. '''Recent changes''' * When using [[mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor|WikiEditor]] (also known as the 2010 wikitext editor), people will now see a warning if they link to disambiguation pages. If you click "{{int:Disambiguator-review-link}}" in the warning, it will ask you to correct the link to a more specific term. You can [[m:Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages#Jan 12, 2021: Turning on the changes for all Wikis|read more information]] about this completed 2021 Community Wishlist item. * You can [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#subscribe|automatically subscribe to all of the talk page discussions]] that you start or comment in using [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Feature summary|DiscussionTools]]. You will receive [[mw:Special:MyLanguage/Notifications|notifications]] when another editor replies. This is available at most wikis. Go to your [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Preferences]] and turn on "{{int:discussiontools-preference-autotopicsub}}". [https://phabricator.wikimedia.org/T263819] * When asked to create a new page or talk page section, input fields can be [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Creating_pages_with_preloaded_text|"preloaded" with some text]]. This feature is now limited to wikitext pages. This is so users can't be tricked into making malicious edits. There is a discussion about [[phab:T297725|if this feature should be re-enabled]] for some content types. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.18|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-01-18|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-01-19|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-01-20|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Events''' * [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022|Community Wishlist Survey 2022]] continues. All contributors to the Wikimedia projects can propose for tools and platform improvements. The proposal phase takes place from {{#time:j xg|2022-01-10|en}} 18:00 UTC to {{#time:j xg|2022-01-23|en}} 18:00 UTC. [[m:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey/FAQ|Learn more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/03|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W03"/> </div> 19:54, 17 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22620285 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Last two days for submitting proposals == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Community Wishlist Survey Lamp.svg|150px|right]] '''Tomorrow is the last day''' for [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022/Proposals|submitting proposals for the Community Wishlist Survey 2022]]. Also, everyone is welcome to [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Help us|translate, promote]], and discuss proposals. [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 14:45, 22 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=22611679 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:SGrabarczuk (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/04|Tech News: 2022-04]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W04"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/04|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.19|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-01-25|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-01-26|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-01-27|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * The following languages can now be used with [[mw:Special:MyLanguage/Extension:SyntaxHighlight|syntax highlighting]]: BDD, Elpi, LilyPond, Maxima, Rita, Savi, Sed, Sophia, Spice, .SRCINFO. * You can now access your watchlist from outside of the user menu in the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|new Vector skin]]. The watchlist link appears next to the notification icons if you are at the top of the page. [https://phabricator.wikimedia.org/T289619] '''Events''' * You can see the results of the [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Coolest Tool Award 2021]] and learn more about 14 tools which were selected this year. * You can [[m:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey/Help_us|translate, promote]], or comment on [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022/Proposals|the proposals]] in the Community Wishlist Survey. Voting will begin on {{#time:j xg|2022-01-28|en}}. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/04|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W04"/> </div> 21:37, 24 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22644148 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/05|Tech News: 2022-05]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W05"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/05|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] If a gadget should support the new <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>?withgadget</code></bdi> URL parameter that was [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/02|announced]] 3 weeks ago, then it must now also specify <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>supportsUrlLoad</code></bdi> in the gadget definition ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:Gadgets#supportsUrlLoad|documentation]]). [https://phabricator.wikimedia.org/T29766] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.20|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-02-01|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-02-02|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-02-03|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * A change that was [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/16|announced]] last year was delayed. It is now ready to move ahead: ** The user group <code>oversight</code> will be renamed <code>suppress</code>. This is for [[phab:T109327|technical reasons]]. This is the technical name. It doesn't affect what you call the editors with this user right on your wiki. This is planned to happen in three weeks. You can comment [[phab:T112147|in Phabricator]] if you have objections. As usual, these labels can be translated on translatewiki ([[phab:T112147|direct links are available]]) or by administrators on your wiki. '''Events''' * You can vote on proposals in the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022|Community Wishlist Survey]] between 28 January and 11 February. The survey decides what the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech team]] will work on. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/05|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W05"/> </div> 17:41, 31 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22721804 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/06|Tech News: 2022-06]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W06"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/06|Translations]] are available. '''Recent changes''' * English Wikipedia recently set up a gadget for dark mode. You can enable it there, or request help from an [[m:Special:MyLanguage/Interface administrators|interface administrator]] to set it up on your wiki ([[w:en:Wikipedia:Dark mode (gadget)|instructions and screenshot]]). * Category counts are sometimes wrong. They will now be completely recounted at the beginning of every month. [https://phabricator.wikimedia.org/T299823] '''Problems''' * A code-change last week to fix a bug with [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Live preview|Live Preview]] may have caused problems with some local gadgets and user-scripts. Any code with skin-specific behaviour for <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>vector</code></bdi> should be updated to also check for <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>vector-2022</code></bdi>. [[phab:T300987|A code-snippet, global search, and example are available]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.21|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-02-08|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-02-09|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-02-10|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/06|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W06"/> </div> 21:15, 7 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22765948 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/07|Tech News: 2022-07]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W07"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/07|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Purge|Purging]] a category page with fewer than 5,000 members will now recount it completely. This will allow editors to fix incorrect counts when it is wrong. [https://phabricator.wikimedia.org/T85696] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.22|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-02-15|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-02-16|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-02-17|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] In the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilter]] extension, the <code dir=ltr>rmspecials()</code> function has been updated so that it does not remove the "space" character. Wikis are advised to wrap all the uses of <code dir=ltr>rmspecials()</code> with <code dir=ltr>rmwhitespace()</code> wherever necessary to keep filters' behavior unchanged. You can use the search function on [[Special:AbuseFilter]] to locate its usage. [https://phabricator.wikimedia.org/T263024] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/07|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W07"/> </div> 19:18, 14 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22821788 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Rollout of the new audio and video player == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> {{int:please-translate}} Hello, Over the next months we will gradually change the audio and video player of Wikis from Kultura to Video.js and with that, the old player won’t be accessible anymore. The new player has been active as a beta feature since May 2017. The new player has many advantages, including better design, consistent look with the rest of our interface, better compatibility with browsers, ability to work on mobile which means our multimedia will be properly accessible on iPhone, better accessibility and many more. The old player has been unmaintained for eight years now and is home-brewn (unlike the new player which is a widely used open source project) and uses deprecated and abandoned frameworks such as jQuery UI. Removing the old player’s code also improves performance of the Wikis for anyone visiting any page (by significantly reducing complexity of the dependency graph of our ResourceLoader modules. See [https://phabricator.wikimedia.org/phame/post/view/175/wikipedia_s_javascript_initialisation_on_a_budget/ this blog post.]). The old player has many open bugs that we will be able to close as resolved after this migration. The new player will solve a lot of old and outstanding issues but also it will have its own bugs. All important ones have been fixed but there will be some small ones to tackle in the future and after the rollout. What we are asking now is to turn on the beta feature for the new player and let us know about any issues. You can track the work in [[phab:T100106|T100106]] Thank you, [[User:Ladsgroup|Amir]] 17:59, 17 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Technical_Village_Pumps_distribution_list&oldid=22611679 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Ladsgroup@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/08|Tech News: 2022-08]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W08"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/08|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[Special:Nuke|Special:Nuke]] will now provide the standard deletion reasons (editable at <bdi lang="en" dir="ltr">[[MediaWiki:Deletereason-dropdown]]</bdi>) to use when mass-deleting pages. This was [[m:Community Wishlist Survey 2022/Admins and patrollers/Mass-delete to offer drop-down of standard reasons, or templated reasons.|a request in the 2022 Community Wishlist Survey]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T25020] * At Wikipedias, all new accounts now get the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature_summary|Growth features]] by default when creating an account. Communities are encouraged to [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Account_creation|update their help resources]]. Previously, only 80% of new accounts would get the Growth features. A few Wikipedias remain unaffected by this change. [https://phabricator.wikimedia.org/T301820] * You can now prevent specific images that are used in a page from appearing in other locations, such as within PagePreviews or Search results. This is done with the markup <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>class=notpageimage</nowiki></code></bdi>. For example, <code><nowiki>[[File:Example.png|class=notpageimage]]</nowiki></code>. [https://phabricator.wikimedia.org/T301588] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] There has been a change to the HTML of Special:Contributions, Special:MergeHistory, and History pages, to support the grouping of changes by date in [[mw:Special:MyLanguage/Skin:Minerva_Neue|the mobile skin]]. While unlikely, this may affect gadgets and user scripts. A [[phab:T298638|list of all the HTML changes]] is on Phabricator. '''Events''' * [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022/Results|Community Wishlist Survey results]] have been published. The [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/2022 results#leaderboard|ranking of prioritized proposals]] is also available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.23|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-02-22|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-02-23|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-02-24|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The software to play videos and audio files on pages will change soon on all wikis. The old player will be removed. Some audio players will become wider after this change. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TimedMediaHandler/VideoJS_Player|The new player]] has been a beta feature for over four years. [https://phabricator.wikimedia.org/T100106][https://phabricator.wikimedia.org/T248418] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Toolforge's underlying operating system is being updated. If you maintain any tools there, there are two options for migrating your tools into the new system. There are [[wikitech:News/Toolforge Stretch deprecation|details, deadlines, and instructions]] on Wikitech. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/cloud-announce@lists.wikimedia.org/thread/EPJFISC52T7OOEFH5YYMZNL57O4VGSPR/] * Administrators will soon have [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/(Un)delete associated talk page|the option to delete/undelete]] the associated "talk" page when they are deleting a given page. An API endpoint with this option will also be available. This was [[m:Community Wishlist Survey 2021/Admins and patrollers/(Un)delete associated talk page|a request from the 2021 Wishlist Survey]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/08|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W08"/> </div> 19:11, 21 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22847768 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/09|Tech News: 2022-09]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W09"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/09|Translations]] are available. '''Recent changes''' * When searching for edits by [[mw:Special:MyLanguage/Help:Tags|change tags]], e.g. in page history or user contributions, there is now a dropdown list of possible tags. This was [[m:Community Wishlist Survey 2022/Miscellaneous/Improve plain-text change tag selector|a request in the 2022 Community Wishlist Survey]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T27909] * Mentors using the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor_dashboard|Growth Mentor dashboard]] will now see newcomers assigned to them who have made at least one edit, up to 200 edits. Previously, all newcomers assigned to the mentor were visible on the dashboard, even ones without any edit or ones who made hundred of edits. Mentors can still change these values using the filters on their dashboard. Also, the last choice of filters will now be saved. [https://phabricator.wikimedia.org/T301268][https://phabricator.wikimedia.org/T294460] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] The user group <code>oversight</code> was renamed <code>suppress</code>. This is for [[phab:T109327|technical reasons]]. You may need to update any local references to the old name, e.g. gadgets, links to Special:Listusers, or uses of [[mw:Special:MyLanguage/Help:Magic_words|NUMBERINGROUP]]. '''Problems''' * The recent change to the HTML of [[mw:Special:MyLanguage/Help:Tracking changes|tracking changes]] pages caused some problems for screenreaders. This is being fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T298638] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.24|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-03-01|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-03-02|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-03-03|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * Working with templates will become easier. [[m:WMDE_Technical_Wishes/Templates|Several improvements]] are planned for March 9 on most wikis and on March 16 on English Wikipedia. The improvements include: Bracket matching, syntax highlighting colors, finding and inserting templates, and related visual editor features. * If you are a template developer or an interface administrator, and you are intentionally overriding or using the default CSS styles of user feedback boxes (the classes: <code dir=ltr>successbox, messagebox, errorbox, warningbox</code>), please note that these classes and associated CSS will soon be removed from MediaWiki core. This is to prevent problems when the same class-names are also used on a wiki. Please let us know by commenting at [[phab:T300314]] if you think you might be affected. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/09|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W09"/> </div> 22:59, 28 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22902593 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/10|Tech News: 2022-10]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W10"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/10|Translations]] are available. '''Problems''' * There was a problem with some interface labels last week. It will be fixed this week. This change was part of ongoing work to simplify the support for skins which do not have active maintainers. [https://phabricator.wikimedia.org/T301203] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.25|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-03-08|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-03-09|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-03-10|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/10|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W10"/> </div> 21:15, 7 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22958074 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/11|Tech News: 2022-11]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W11"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/11|Translations]] are available. '''Recent changes''' * In the Wikipedia Android app [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia_Apps/Team/Android/Communication#Updates|it is now possible]] to change the toolbar at the bottom so the tools you use more often are easier to click on. The app now also has a focused reading mode. [https://phabricator.wikimedia.org/T296753][https://phabricator.wikimedia.org/T254771] '''Problems''' * There was a problem with the collection of some page-view data from June 2021 to January 2022 on all wikis. This means the statistics are incomplete. To help calculate which projects and regions were most affected, relevant datasets are being retained for 30 extra days. You can [[m:Talk:Data_retention_guidelines#Added_exception_for_page_views_investigation|read more on Meta-wiki]]. * There was a problem with the databases on March 10. All wikis were unreachable for logged-in users for 12 minutes. Logged-out users could read pages but could not edit or access uncached content then. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/2022-03-10_MediaWiki_availability] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.26|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-03-15|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-03-16|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-03-17|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * When [[mw:Special:MyLanguage/Help:System_message#Finding_messages_and_documentation|using <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>uselang=qqx</code></bdi> to find localisation messages]], it will now show all possible message keys for navigation tabs such as "{{int:vector-view-history}}". [https://phabricator.wikimedia.org/T300069] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Access to [[{{#special:RevisionDelete}}]] has been expanded to include users who have <code dir=ltr>deletelogentry</code> and <code dir=ltr>deletedhistory</code> rights through their group memberships. Before, only those with the <code dir=ltr>deleterevision</code> right could access this special page. [https://phabricator.wikimedia.org/T301928] * On the [[{{#special:Undelete}}]] pages for diffs and revisions, there will be a link back to the main Undelete page with the list of revisions. [https://phabricator.wikimedia.org/T284114] '''Future changes''' * The Wikimedia Foundation has announced the IP Masking implementation strategy and next steps. The [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#feb25|announcement can be read here]]. * The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Android FAQ|Wikipedia Android app]] developers are working on [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/Communication|new functions]] for user talk pages and article talk pages. [https://phabricator.wikimedia.org/T297617] '''Events''' * The [[mw:Wikimedia Hackathon 2022|Wikimedia Hackathon 2022]] will take place as a hybrid event on 20-22 May 2022. The Hackathon will be held online and there are grants available to support local in-person meetups around the world. Grants can be requested until 20 March. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/11|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W11"/> </div> 22:07, 14 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22993074 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/12|Tech News: 2022-12]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W12"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/12|Translations]] are available. '''New code release schedule for this week''' * There will be four MediaWiki releases this week, instead of just one. This is an experiment which should lead to fewer problems and to faster feature updates. The releases will be on all wikis, at different times, on Monday, Tuesday, and Wednesday. You can [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Release Engineering Team/Trainsperiment week|read more about this project]]. '''Recent changes''' * You can now set how many search results to show by default in [[Special:Preferences#mw-prefsection-searchoptions|your Preferences]]. This was the 12th most popular wish in the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022/Results|Community Wishlist Survey 2022]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T215716] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] The Jupyter notebooks tool [[wikitech:PAWS|PAWS]] has been updated to a new interface. [https://phabricator.wikimedia.org/T295043] '''Future changes''' * Interactive maps via [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer]] will soon work on wikis using the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:FlaggedRevs|FlaggedRevisions]] extension. [https://wikimedia.sslsurvey.de/Kartographer-Workflows-EN/ Please tell us] which improvements you want to see in Kartographer. You can take this survey in simple English. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/12|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W12"/> </div> 16:00, 21 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23034693 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/13|Tech News: 2022-13]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W13"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/13|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a simple new Wikimedia Commons upload tool available for macOS users, [[c:Commons:Sunflower|Sunflower]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.5|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-03-29|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-03-30|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-03-31|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * Some wikis will be in read-only for a few minutes because of regular database maintenance. It will be performed on {{#time:j xg|2022-03-29|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s3.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-03-31|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s5.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T301850][https://phabricator.wikimedia.org/T303798] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/13|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W13"/> </div> 19:54, 28 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23073711 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/14|Tech News: 2022-14]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W14"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/14|Translations]] are available. '''Problems''' * For a few days last week, edits that were suggested to newcomers were not tagged in the [[{{#special:recentchanges}}]] feed. This bug has been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T304747] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.6|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-04-05|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-04-06|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-04-07|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-04-07|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s4.dblist targeted wikis]). '''Future changes''' * Starting next week, Tech News' title will be translatable. When the newsletter is distributed, its title may not be <code dir=ltr>Tech News: 2022-14</code> anymore. It may affect some filters that have been set up by some communities. [https://phabricator.wikimedia.org/T302920] * Over the next few months, the "[[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]]" Growth feature [[phab:T304110|will become available to more Wikipedias]]. Each week, a few wikis will get the feature. You can test this tool at [[mw:Special:MyLanguage/Growth#deploymentstable|a few wikis where "Link recommendation" is already available]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/14|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W14"/> </div> 21:00, 4 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23097604 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-15</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W15"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/15|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a new public status page at <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[https://www.wikimediastatus.net/ www.wikimediastatus.net]</span>. This site shows five automated high-level metrics where you can see the overall health and performance of our wikis' technical environment. It also contains manually-written updates for widespread incidents, which are written as quickly as the engineers are able to do so while also fixing the actual problem. The site is separated from our production infrastructure and hosted by an external service, so that it can be accessed even if the wikis are briefly unavailable. You can [https://diff.wikimedia.org/2022/03/31/announcing-www-wikimediastatus-net/ read more about this project]. * On Wiktionary wikis, the software to play videos and audio files on pages has now changed. The old player has been removed. Some audio players will become wider after this change. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TimedMediaHandler/VideoJS_Player|The new player]] has been a beta feature for over four years. [https://phabricator.wikimedia.org/T100106][https://phabricator.wikimedia.org/T248418] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.7|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-04-12|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-04-13|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-04-14|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/15|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W15"/> </div> 19:44, 11 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23124108 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-16</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W16"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/16|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.8|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-04-19|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-04-20|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-04-21|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-04-19|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s7.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-04-21|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s8.dblist targeted wikis]). * Administrators will now have [[m:Community Wishlist Survey 2021/(Un)delete associated talk page|the option to delete/undelete the associated "Talk" page]] when they are deleting a given page. An API endpoint with this option is also available. This concludes the [[m:Community Wishlist Survey 2021/Admins and patrollers/(Un)delete associated talk page|11th wish of the 2021 Community Wishlist Survey]]. * On [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop_Improvements#test-wikis|selected wikis]], 50% of logged-in users will see the new [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Features/Table of contents|table of contents]]. When scrolling up and down the page, the table of contents will stay in the same place on the screen. This is part of the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Desktop Improvements]] project. [https://phabricator.wikimedia.org/T304169] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Message boxes produced by MediaWiki code will no longer have these CSS classes: <code dir=ltr>successbox</code>, <code dir=ltr>errorbox</code>, <code dir=ltr>warningbox</code>. The styles for those classes and <code dir=ltr>messagebox</code> will be removed from MediaWiki core. This only affects wikis that use these classes in wikitext, or change their appearance within site-wide CSS. Please review any local usage and definitions for these classes you may have. This was previously announced in the [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/09|28 February issue of Tech News]]. '''Future changes''' * [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Kartographer|Kartographer]] will become compatible with [[mw:Special:MyLanguage/Extension:FlaggedRevs|FlaggedRevisions page stabilization]]. Kartographer maps will also work on pages with [[mw:Special:MyLanguage/Help:Pending changes|pending changes]]. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation#Project_descriptions] The Kartographer documentation has been thoroughly updated. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer/Getting_started] [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/Maps] [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/16|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W16"/> </div> 23:11, 18 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23167004 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-17</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W17"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/17|Translations]] are available. '''Recent changes''' * On [https://noc.wikimedia.org/conf/dblists/group1.dblist many wikis] (group 1), the software to play videos and audio files on pages has now changed. The old player has been removed. Some audio players will become wider after this change. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TimedMediaHandler/VideoJS_Player|The new player]] has been a beta feature for over four years. [https://phabricator.wikimedia.org/T100106][https://phabricator.wikimedia.org/T248418] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.9|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-04-26|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-04-27|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-04-28|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-04-26|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s2.dblist targeted wikis]). * Some very old browsers and operating systems are no longer supported. Some things on the wikis might look weird or not work in very old browsers like Internet Explorer 9 or 10, Android 4, or Firefox 38 or older. [https://phabricator.wikimedia.org/T306486] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/17|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W17"/> </div> 22:55, 25 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23187115 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Editing news 2022 #1</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="message"/><i>[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2022/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</i> [[File:Junior Contributor New Topic Tool Completion Rate.png|thumb|New editors were more successful with this new tool.]] The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New discussion tool|New topic tool]] helps editors create new ==Sections== on discussion pages. New editors are more successful with this new tool. You can [[mw:Talk pages project/New topic#21 April 2022|read the report]]. Soon, the Editing team will offer this to all editors at the 20 Wikipedias that participated in the test. You will be able to turn it off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].<section end="message"/> </div> [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] 18:55, 2 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=22019984 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-18</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W18"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/18|Translations]] are available. '''Recent changes''' * On [https://noc.wikimedia.org/conf/dblists/group2.dblist all remaining wikis] (group 2), the software to play videos and audio files on pages has now changed. The old player has been removed. Some audio players will become wider after this change. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TimedMediaHandler/VideoJS_Player|The new player]] has been a beta feature for over four years. [https://phabricator.wikimedia.org/T100106][https://phabricator.wikimedia.org/T248418] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.10|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-05-03|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-05-04|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-05-05|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The developers are working on talk pages in the [[mw:Wikimedia Apps/Team/iOS|Wikipedia app for iOS]]. You can [https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_9GBcHczQGLbQWTY give feedback]. You can take the survey in English, German, Hebrew or Chinese. * [[m:WMDE_Technical_Wishes/VisualEditor_template_dialog_improvements#Status_and_next_steps|Most wikis]] will receive an [[m:WMDE_Technical_Wishes/VisualEditor_template_dialog_improvements|improved template dialog]] in VisualEditor and New Wikitext mode. [https://phabricator.wikimedia.org/T296759] [https://phabricator.wikimedia.org/T306967] * If you use syntax highlighting while editing wikitext, you can soon activate a [[m:WMDE_Technical_Wishes/Improved_Color_Scheme_of_Syntax_Highlighting#Color-blind_mode|colorblind-friendly color scheme]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T306867] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Several CSS IDs related to MediaWiki interface messages will be removed. Technical editors should please [[phab:T304363|review the list of IDs and links to their existing uses]]. These include <code dir=ltr>#mw-anon-edit-warning</code>, <code dir=ltr>#mw-undelete-revision</code> and 3 others. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/18|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W18"/> </div> 19:33, 2 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23232924 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-19</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W19"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/19|Translations]] are available. '''Recent changes''' * You can now see categories in the [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android|Wikipedia app for Android]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T73966] '''Problems''' * Last week, there was a problem with Wikidata's search autocomplete. This has now been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T307586] * Last week, all wikis had slow access or no access for 20 minutes, for logged-in users and non-cached pages. This was caused by a problem with a database change. [https://phabricator.wikimedia.org/T307647] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. [https://phabricator.wikimedia.org/T305217#7894966] * [[m:WMDE Technical Wishes/Geoinformation#Current issues|Incompatibility issues]] with [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer]] and the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:FlaggedRevs|FlaggedRevs extension]] will be fixed: Deployment is planned for May 10 on all wikis. Kartographer will then be enabled on the [[phab:T307348|five wikis which have not yet enabled the extension]] on May 24. * The [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector (2022)]] skin will be set as the default on several more wikis, including Arabic and Catalan Wikipedias. Logged-in users will be able to switch back to the old Vector (2010). See the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/2022-04 for the largest wikis|latest update]] about Vector (2022). '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place on 17 May. The following meetings are currently planned for: 7 June, 21 June, 5 July, 19 July. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/19|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W19"/> </div> 15:22, 9 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23256717 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-20</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W20"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/20|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * Some wikis can soon use the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|add a link]] feature. This will start on Wednesday. The wikis are {{int:project-localized-name-cawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hiwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kowiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-nowiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-ptwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-simplewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-svwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-ukwiki/en}}. This is part of the [[phab:T304110|progressive deployment of this tool to more Wikipedias]]. The communities can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure how this feature works locally]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T304542] * The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Hackathon 2022|Wikimedia Hackathon 2022]] will take place online on May 20–22. It will be in English. There are also local [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Hackathon 2022/Meetups|hackathon meetups]] in Germany, Ghana, Greece, India, Nigeria and the United States. Technically interested Wikimedians can work on software projects and learn new skills. You can also host a session or post a project you want to work on. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.12|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-05-17|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-05-18|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-05-19|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You can soon edit translatable pages in the visual editor. Translatable pages exist on for examples Meta and Commons. [https://diff.wikimedia.org/2022/05/12/mediawiki-1-38-brings-support-for-editing-translatable-pages-with-the-visual-editor/] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/20|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W20"/> </div> 18:57, 16 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23291515 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-21</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W21"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/21|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Administrators using the mobile web interface can now access Special:Block directly from user pages. [https://phabricator.wikimedia.org/T307341] * The <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[https://www.wiktionary.org/ www.wiktionary.org]</span> portal page now uses an automated update system. Other [[m:Project_portals|project portals]] will be updated over the next few months. [https://phabricator.wikimedia.org/T304629] '''Problems''' * The Growth team maintains a mentorship program for newcomers. Previously, newcomers weren't able to opt out from the program. Starting May 19, 2022, newcomers are able to fully opt out from Growth mentorship, in case they do not wish to have any mentor at all. [https://phabricator.wikimedia.org/T287915] * Some editors cannot access the content translation tool if they load it by clicking from the contributions menu. This problem is being worked on. It should still work properly if accessed directly via Special:ContentTranslation. [https://phabricator.wikimedia.org/T308802] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.13|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-05-24|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-05-25|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-05-26|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Gadget and user scripts developers are invited to give feedback on a [[mw:User:Jdlrobson/Extension:Gadget/Policy|proposed technical policy]] aiming to improve support from MediaWiki developers. [https://phabricator.wikimedia.org/T308686] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/21|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W21"/> </div> 00:20, 24 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23317250 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-22</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W22"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/22|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] In the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilter]] extension, an <code dir=ltr>ip_in_ranges()</code> function has been introduced to check if an IP is in any of the ranges. Wikis are advised to combine multiple <code dir=ltr>ip_in_range()</code> expressions joined by <code>|</code> into a single expression for better performance. You can use the search function on [[Special:AbuseFilter|Special:AbuseFilter]] to locate its usage. [https://phabricator.wikimedia.org/T305017] * The [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature|IP Info feature]] which helps abuse fighters access information about IPs, [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature#May 24, 2022|has been deployed]] to all wikis as a beta feature. This comes after weeks of beta testing on test.wikipedia.org. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.14|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-05-31|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-01|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-02|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-05-31|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s5.dblist targeted wikis]). * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New topic tool|New Topic Tool]] will be deployed for all editors at most wikis soon. You will be able to opt out from within the tool and in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Preferences]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Talk_pages_project/New_discussion][https://phabricator.wikimedia.org/T287804] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[:mw:Special:ApiHelp/query+usercontribs|list=usercontribs API]] will support fetching contributions from an [[mw:Special:MyLanguage/Help:Range blocks#Non-technical explanation|IP range]] soon. API users can set the <code>uciprange</code> parameter to get contributions from any IP range within [[:mw:Manual:$wgRangeContributionsCIDRLimit|the limit]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T177150] * A new parser function will be introduced: <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>{{=}}</nowiki></code></bdi>. It will replace existing templates named "=". It will insert an [[w:en:Equals sign|equal sign]]. This can be used to escape the equal sign in the parameter values of templates. [https://phabricator.wikimedia.org/T91154] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/22|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W22"/> </div> 20:28, 30 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23340178 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-23</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W23"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/23|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.15|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-07|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-08|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-09|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] A new <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>str_replace_regexp()</code></bdi> function can be used in [[Special:AbuseFilter|abuse filters]] to replace parts of text using a [[w:en:Regular expression|regular expression]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T285468] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/23|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W23"/> </div> 02:45, 7 ജൂൺ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23366979 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-24</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W24"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/24|Translations]] are available. '''Recent changes''' * All wikis can now use [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Kartographer|Kartographer]] maps. Kartographer maps now also work on pages with [[mw:Special:MyLanguage/Help:Pending changes|pending changes]]. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation#Project_descriptions][https://phabricator.wikimedia.org/T307348] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.16|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-14|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-15|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-16|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-06-14|en}} at 06:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s6.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T300471] * Starting on Wednesday, a new set of Wikipedias will get "[[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]]" ({{int:project-localized-name-abwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-acewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-adywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-afwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-akwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-alswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-amwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-anwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-angwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-arcwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-arzwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-astwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-atjwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-avwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-aywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-azwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-azbwiki/en}}). This is part of the [[phab:T304110|progressive deployment of this tool to more Wikipedias]]. The communities can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure how this feature works locally]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T304548] * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New topic tool|New Topic Tool]] will be deployed for all editors at Commons, Wikidata, and some other wikis soon. You will be able to opt out from within the tool and in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Preferences]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Talk_pages_project/New_discussion][https://phabricator.wikimedia.org/T287804] '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place today (13 June). The following meetings will take place on: 28 June, 12 July, 26 July. '''Future changes''' * By the end of July, the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector 2022]] skin should be ready to become the default across all wikis. Discussions on how to adjust it to the communities' needs will begin in the next weeks. It will always be possible to revert to the previous version on an individual basis. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/2022-04 for the largest wikis|Learn more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/24|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W24"/> </div> 16:58, 13 ജൂൺ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23389956 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-25</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W25"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/25|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android|Wikipedia App for Android]] now has an option for editing the whole page at once, located in the overflow menu (three-dots menu [[File:Ic more vert 36px.svg|15px|link=|alt=]]). [https://phabricator.wikimedia.org/T103622] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Some recent database changes may affect queries using the [[m:Research:Quarry|Quarry tool]]. Queries for <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>site_stats</code></bdi> at English Wikipedia, Commons, and Wikidata will need to be updated. [[phab:T306589|Read more]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] A new <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>user_global_editcount</code></bdi> variable can be used in [[Special:AbuseFilter|abuse filters]] to avoid affecting globally active users. [https://phabricator.wikimedia.org/T130439] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.17|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-21|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-22|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-23|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * Users of non-responsive skins (e.g. MonoBook or Vector) on mobile devices may notice a slight change in the default zoom level. This is intended to optimize zooming and ensure all interface elements are present on the page (for example the table of contents on Vector 2022). In the unlikely event this causes any problems with how you use the site, we'd love to understand better, please ping <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[m:User:Jon (WMF)|Jon (WMF)]]</span> to any on-wiki conversations. [https://phabricator.wikimedia.org/T306910] '''Future changes''' * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout July. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Parsoid's HTML output will soon stop annotating file links with different <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>typeof</code></bdi> attribute values, and instead use <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:File</code></bdi> for all types. Tool authors should adjust any code that expects: <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:Image</code></bdi>, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:Audio</code></bdi>, or <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:Video</code></bdi>. [https://phabricator.wikimedia.org/T273505] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/25|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W25"/> </div> 20:17, 20 ജൂൺ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23425855 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-26</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W26"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/26|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Enterprise|Wikimedia Enterprise]] API service now has self-service accounts with free on-demand requests and monthly snapshots ([https://enterprise.wikimedia.com/docs/ API documentation]). Community access [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Enterprise/FAQ#community-access|via database dumps & Wikimedia Cloud Services]] continues. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Wiktionary#lua|All Wikimedia wikis can now use Wikidata Lexemes in Lua]] after creating local modules and templates. Discussions are welcome [[d:Wikidata_talk:Lexicographical_data#You_can_now_reuse_Wikidata_Lexemes_on_all_wikis|on the project talk page]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.18|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-28|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-29|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-30|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-06-28|en}} at 06:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s7.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T311033] * Some global and cross-wiki services will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-06-30|en}} at 06:00 UTC. This will impact ContentTranslation, Echo, StructuredDiscussions, Growth experiments and a few more services. [https://phabricator.wikimedia.org/T300472] * Users will be able to sort columns within sortable tables in the mobile skin. [https://phabricator.wikimedia.org/T233340] '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place tomorrow (28 June). The following meetings will take place on 12 July and 26 July. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/26|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W26"/> </div> 20:02, 27 ജൂൺ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23453785 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-27</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W27"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/27|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.19|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-07-05|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-07-06|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-07-07|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-07-05|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s6.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-07-07|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s4.dblist targeted wikis]). * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout July. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=| Advanced item]] This change only affects pages in the main namespace in Wikisource. The Javascript config variable <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>proofreadpage_source_href</code></bdi> will be removed from <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Interface/JavaScript#mw.config|mw.config]]</code></bdi> and be replaced with the variable <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>prpSourceIndexPage</code></bdi>. [https://phabricator.wikimedia.org/T309490] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/27|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W27"/> </div> 19:31, 4 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23466250 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-28</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W28"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/28|Translations]] are available. '''Recent changes''' * In the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector 2022 skin]], the page title is now displayed above the tabs such as Discussion, Read, Edit, View history, or More. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates#Page title/tabs switch|Learn more]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T303549] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] It is now possible to easily view most of the configuration settings that apply to just one wiki, and to compare settings between two wikis if those settings are different. For example: [https://noc.wikimedia.org/wiki.php?wiki=jawiktionary Japanese Wiktionary settings], or [https://noc.wikimedia.org/wiki.php?wiki=eswiki&compare=eowiki settings that are different between the Spanish and Esperanto Wikipedias]. Local communities may want to [[m:Special:MyLanguage/Requesting_wiki_configuration_changes|discuss and propose changes]] to their local settings. Details about each of the named settings can be found by [[mw:Special:Search|searching MediaWiki.org]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T308932] *The Anti-Harassment Tools team [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature#May|recently deployed]] the IP Info Feature as a [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta Feature at all wikis]]. This feature allows abuse fighters to access information about IP addresses. Please check our update on [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature#April|how to find and use the tool]]. Please share your feedback using a link you will be given within the tool itself. '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-07-12|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s3.dblist targeted wikis]). '''Future changes''' * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout July. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/28|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W28"/> </div> 19:24, 11 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23502519 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-29</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W29"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/29|Translations]] are available. '''Problems''' * The feature on mobile web for [[mw:Special:MyLanguage/Extension:NearbyPages|Nearby Pages]] was missing last week. It will be fixed this week. [https://phabricator.wikimedia.org/T312864] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.21|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-07-19|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-07-20|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-07-21|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[mw:Technical_decision_making/Forum|Technical Decision Forum]] is seeking [[mw:Technical_decision_making/Community_representation|community representatives]]. You can apply on wiki or by emailing <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">TDFSupport@wikimedia.org</span> before 12 August. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/29|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W29"/> </div> 22:59, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23517957 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-30</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W30"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/30|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[https://www.wikibooks.org/ www.wikibooks.org]</span> and <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[https://www.wikiquote.org/ www.wikiquote.org]</span> portal pages now use an automated update system. Other [[m:Project_portals|project portals]] will be updated over the next few months. [https://phabricator.wikimedia.org/T273179] '''Problems''' * Last week, some wikis were in read-only mode for a few minutes because of an emergency switch of their main database ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s7.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T313383] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.22|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-07-26|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-07-27|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-07-28|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * The external link icon will change slightly in the skins Vector legacy and Vector 2022. The new icon uses simpler shapes to be more recognizable on low-fidelity screens. [https://phabricator.wikimedia.org/T261391] * Administrators will now see buttons on user pages for "{{int:changeblockip}}" and "{{int:unblockip}}" instead of just "{{int:blockip}}" if the user is already blocked. [https://phabricator.wikimedia.org/T308570] '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place tomorrow (26 July). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/30|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W30"/> </div> 19:26, 25 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23545370 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-31</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W31"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/31|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Improved [[m:Special:MyLanguage/Help:Displaying_a_formula#Phantom|LaTeX capabilities for math rendering]] are now available in the wikis thanks to supporting <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>Phantom</code></bdi> tags. This completes part of [[m:Community_Wishlist_Survey_2022/Editing/Missing_LaTeX_capabilities_for_math_rendering|the #59 wish]] of the 2022 Community Wishlist Survey. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.23|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-08-02|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-08-03|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-08-04|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:WikiEditor/Realtime_Preview|Realtime Preview]] will be available as a Beta Feature on wikis in [https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists%2Fgroup0.dblist Group 0]. This feature was built in order to fulfill [[m:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey_2021/Real_Time_Preview_for_Wikitext|one of the Community Wishlist Survey proposals]]. '''Future changes''' * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout August. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. '''Future meetings''' * This week, three meetings about [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector (2022)]] with live interpretation will take place. On Tuesday, interpretation in Russian will be provided. On Thursday, meetings for Arabic and Spanish speakers will take place. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|See how to join]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/31|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W31"/> </div> 21:21, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23615613 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-32</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W32"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/32|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[:m:Special:MyLanguage/Meta:GUS2Wiki/Script|GUS2Wiki]] copies the information from [[{{#special:GadgetUsage}}]] to an on-wiki page so you can review its history. If your project isn't already listed on the [[d:Q113143828|Wikidata entry for Project:GUS2Wiki]] you can either run GUS2Wiki yourself or [[:m:Special:MyLanguage/Meta:GUS2Wiki/Script#Opting|make a request to receive updates]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T121049] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-08-09|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s5.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-08-11|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s2.dblist targeted wikis]). '''Future meetings''' * The [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon|Wikimania Hackathon]] will take place online from August 12–14. Don't miss [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon/Schedule|the pre-hacking showcase]] to learn about projects and find collaborators. Anyone can [[phab:/project/board/6030/|propose a project]] or [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon/Schedule|host a session]]. [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon/Newcomers|Newcomers are welcome]]! '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/32|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W32"/> </div> 19:49, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23627807 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> fil3vuk9x9zkva533p6kg7qdrhpn7bc 0 9342 3763290 3753254 2022-08-08T12:38:03Z Nairhardwell 162510 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Pinarayi Vijayan}} {{ToDisambig|വാക്ക്= പിണറായി}} {{Infobox officeholder | name = പിണറായി വിജയൻ | image = Pinarayi.JPG | caption = | imagesize = | office =[[കേരളത്തിലെ മുഖ്യമന്ത്രിമാരുടെ പട്ടിക|കേരളത്തിന്റെ മുഖ്യമന്ത്രി]] | salary = | term_start = [[മേയ് 25]] [[2016]] |term_end = | predecessor = [[ഉമ്മൻ ചാണ്ടി]] | successor = | constituency = [[ധർമ്മടം നിയമസഭാമണ്ഡലം|ധർമ്മടം]] | office1 = [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|സി.പി.ഐ(എം)]] കേരള സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറി |term_start1 =[[സെപ്റ്റംബർ 25]] [[1998]] |term_end1 =[[ഫെബ്രുവരി 23]] [[2015]] | predecessor1 = [[ചടയൻ ഗോവിന്ദൻ]] | successor1 = [[കോടിയേരി ബാലകൃഷ്ണൻ]] | office2 = കേരളത്തിന്റെ വൈദ്യുതി, സഹകരണ വകുപ്പ് മന്ത്രി |term_start2 =[[മേയ് 20]] [[1996]] |term_end2 =[[ഒക്ടോബർ 19]] [[1998]] | predecessor2 = [[ജി. കാർത്തികേയൻ]], [[എം.വി. രാഘവൻ]] | successor2 = [[എസ്. ശർമ്മ]] |office3 = കേരളനിയമസഭാംഗം |constituency3 = [[ധർമ്മടം നിയമസഭാമണ്ഡലം|ധർമ്മടം]] |term_start3 =[[മേയ് 21]] [[2016]] |term_end3 = | predecessor3 = [[കെ.കെ. നാരായണൻ]] | successor3 = |constituency4 = [[പയ്യന്നൂർ നിയമസഭാമണ്ഡലം|പയ്യന്നൂർ]] |term_start4 =[[മേയ് 14]] [[1996]] |term_end4 =[[മേയ് 16]] [[2001]] | predecessor4 = [[സി.പി. നാരായണൻ]] | successor4 =[[പി.കെ. ശ്രീമതി]] |constituency5 = [[കൂത്തുപറമ്പ് നിയമസഭാമണ്ഡലം|കൂത്തുപറമ്പ്]] |term_start5 =[[ജൂൺ 21]] [[1991]] |term_end5 =[[മേയ് 14]] [[1996]] | predecessor5 = [[കെ.പി. മമ്മു]] | successor5 =[[കെ.കെ. ശൈലജ]] |constituency6 = [[കൂത്തുപറമ്പ് നിയമസഭാമണ്ഡലം|കൂത്തുപറമ്പ്]] |term_start6 =[[ഒക്ടോബർ 4 ]] [[1970]] |term_end6 =[[നവംബർ 11]] [[1979]] | predecessor6 = [[കെ.കെ. അബു]] | successor6 =[[എം.വി. രാഘവൻ]] | salary = | birth_date ={{Birth date and age|1944|03|21|mf=y}} | birth_place =[[പിണറായി]] | residence =[[പിണറായി]] | death_date = | death_place = | party = [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|സി.പി.എം.]] | religion = [[നിരീശ്വരവാദം]] |father=മുണ്ടയിൽ കോരൻ |mother=ആലക്കണ്ടി കല്യാണി | spouse =ടി. കമല | children =വിവേക് കിരൺ, വീണ | website = www.keralacm.gov.in | footnotes = | date = ജൂൺ 28 | year = 2020 | source = http://niyamasabha.org/codes/14kla/Members-Eng/139%20Pinarayi%20Vijayan.pdf നിയമസഭ | signature = Pinarayi Vijayan Signature.png }} [[കേരളം|കേരളത്തിന്റെ]] പന്ത്രണ്ടാമത്തെയും പതിമൂന്നാമത്തെയും [[മുഖ്യമന്ത്രി]]യാണ് '''പിണറായി വിജയൻ'''. മുഖ്യമന്ത്രി എന്ന നിലയിൽ രണ്ടാം തവണ 2021 മേയ് 20 ന് സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്തു. [[പൊതുഭരണ വകുപ്പ് (കേരളം)|പൊതുഭരണം]], [[കേരള ആഭ്യന്തര വകുപ്പ്|ആഭ്യന്തരം]], [[ആസൂത്രണ വകുപ്പ് (കേരളം)|ആസൂത്രണം]], [[പരിസ്ഥിതി വകുപ്പ് (കേരളം)|പരിസ്ഥിതി]], [[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ വകുപ്പ് (കേരളം)|മലിനീകരണ നിയന്ത്രണം]], [[ന്യൂനപക്ഷ ക്ഷേമ വകുപ്പ് (കേരളം)|ന്യൂനപക്ഷ ക്ഷേമം]], [[പ്രവാസികാര്യ വകുപ്പ് (കേരളം)|പ്രവാസികാര്യം]], [[ഐ.ടി. വകുപ്പ് (കേരളം)|ഐ.ടി]], [[എയർപേർട്ട്‌ വകുപ്പ് (കേരളം)|എയർപേർട്ട്‌]], [[മെട്രോ റെയിൽ വകുപ്പ് (കേരളം)|മെട്രോ റെയിൽ]], [[വിജിലൻസ് വകുപ്പ് (കേരളം)|വിജിലൻസ്]], [[ഫയർ ഫോഴ്സ് വകുപ്പ് (കേരളം)|ഫയർ ഫോഴ്സ്]], [[ജയിൽ|ജയിൽ വകുപ്പ്]], [[ഇൻഫോർമേഷൻ ആൻറ്‌ പബ്ലിക്‌ റിലേഷൻ വകുപ്പ് (കേരളം)|ഇൻഫോർമേഷൻ ആൻറ്‌ പബ്ലിക്‌ റിലേഷൻ]], [[ഷിപ്പിങ്ങ്‌ ആൻറ്‌ നാവിഗേഷൻ വകുപ്പ് (കേരളം)|ഷിപ്പിങ്ങ്‌ ആൻറ്‌ നാവിഗേഷൻ]] തുടങ്ങി  മറ്റ് മന്ത്രിമാർക്ക് ഇല്ലാത്ത എല്ലാ വകുപ്പുകളുടെയും ചുമതലയാണ് മുഖ്യമന്ത്രി വഹിക്കുന്നത്.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> <ref>{{Cite web|url=https://ia601506.us.archive.org/25/items/business-of-the-government-among-the-ministers-2021/Business%20of%20the%20Government%20among%20the%20Ministers%202021.pdf|title=KERALA GAZETTE dt 2021 േമയ 20|access-date=21 May 2021|date=20 May 2021|publisher=Kerala Government}}</ref>ആദ്യ തവണ 2016 മേയ് 25-നാണ് മുഖ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനമേറ്റത്. [[കേരള ആഭ്യന്തര വകുപ്പ്|ആഭ്യന്തരം]], [[വിജിലൻസ് ആന്റ് ആന്റി കറപ്ഷൻ ബ്യൂറോ, കേരളം|വിജിലൻസ്]], ഐ.ടി., യുവജനക്ഷേമം, അച്ചടി, എന്നീ വകുപ്പുകളുടെ ചുമതലയും കൈകാര്യം ചെയ്യ്തു. 2021 മേയ് 20ന് ഇടതു മുന്നണിക്ക് ലഭിച്ച തുടർഭരണത്തിലൂടെ രണ്ടാമതും മുഖ്യമന്ത്രി ആയി സ്ഥാനമേറ്റു നിലവിൽ [[സി.പി.ഐ.എം|സി.പി.ഐ.(എം)]]-ന്റെ പോളിറ്റ് ബ്യൂറോ അംഗമായ പിണറായി വിജയൻ, 1998 മുതൽ 2015 വരെ പാർട്ടിയുടെ കേരളം ഘടകം മുൻ സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. കേരളത്തിൽ ഏറ്റവും അധികം കാലം പാർട്ടിയുടെ സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായിരുന്നിട്ടുള്ളതും പിണറായി വിജയനാണ്. കേരളത്തിലെ ഇടതുപക്ഷ വിദ്യാർത്ഥി യുവജന സംഘടനാ പ്രവർത്തനത്തിലൂടെ രാഷ്ട്രീയ നേതൃനിരയിലെത്തിയ വിജയൻ [[സി.പി.ഐ.എം|സി.പി.ഐ.(എം)]] [[കണ്ണൂർ]] ജില്ലാ സെക്രട്ടറിയായും, സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയേറ്റ് അംഗമായും കേരള സംസ്ഥാന സഹകരണ ബാങ്കിന്റെ പ്രസിഡന്റായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[ഇന്ത്യയിലെ അടിയന്തരാവസ്ഥ (1975)|അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത്]] പതിനെട്ടുമാസം കണ്ണൂർ സെൻട്രൽജയിലിൽ രാഷ്ട്രീയ തടവുകാരനായിരുന്നു. 1970-ൽ, 26മത്തെവയസ്സിൽ [[കൂത്തുപറമ്പ് നിയമസഭാമണ്ഡലം|കൂത്തുപറമ്പ് മണ്ഡലത്തെ]] പ്രതിനിധീകരിച്ച്‌ കേരള നിയമസഭയിൽ അംഗമായി. 1977ലും 1991ലും കൂത്തുപറമ്പ് മണ്ഡലത്തിൽ നിന്നും 1996ൽ പയ്യന്നൂരിൽ നിന്നും നിയമസഭയിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 1996 മുതൽ 1998 വരെ [[ഇ.കെ. നായനാർ|ഇ.കെ നായനാർ]] മന്ത്രിസഭയിൽ വിദ്യുച്ഛക്തി-സഹകരണ വകുപ്പുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്തു.<ref>http://specials.manoramaonline.com/News/2017/ldf-government-anniversary/index.html</ref> ഈ കാലഘട്ടത്തിൽ കേരളത്തിലെ വൈദ്യുതി ഉൽപാദനം, വിതരണം എന്നിവ വളരെ കാര്യക്ഷമമാക്കുന്നതിലും, [[കേരളാ സ്റ്റേറ്റ് ഇലക്ട്രിസിറ്റി ബോർഡ്|കേരള സംസ്ഥാന വൈദ്യുതി ബോർഡ്]]ന്റെ പ്രവർത്തനം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിലും പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചു.<ref name="mabhu-98">{{cite news |title=മാതൃഭൂമി മുഖപ്രസംഗം |newspaper=മാതൃഭൂമി |quote=വൈദ്യുത ഉല്പാദന വിതരണ രം‌ഗങ്ങളിൽ ഗണ്യമായ നേട്ടങ്ങൾ വിജയന്റെ കാലത്തുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. എല്ലാം അദ്ദേഹം മുൻകയ്യെടുത്ത് ചെയ്തുവെന്നല്ല; തുടങ്ങിവെച്ചവയും പണിതീരാതെ അനന്തമായി നീളുന്നവയുമായ പദ്ധതികൾക്കും പരിപാടികൾക്കും വേണ്ടിയിരുന്നത് ഒരു ഉന്ത് ആണ്. അതദ്ദേഹം കൊടുത്തു. ലോവർ പെരിയാറിൽ നിന്നും ബ്രഹ്മപുരത്തു നിന്നും വൈദ്യുതി കിട്ടുവാൻ തുടങ്ങി. [[കക്കാട് (വിവക്ഷകൾ)|കക്കാട്]] പദ്ധതിക്ക് പുനരുജ്ജീവനമായി. ആതിരപ്പള്ളിയും കുറ്റ്യാടി എക്സ്റ്റൻഷനും വീണ്ടും ചലിച്ചു തുടങ്ങി. കേരളത്തിനു വേണ്ടി ഒരു വൈദ്യുത വികസനനയം പ്രഖ്യാപിച്ചത് വിജയനാണ്. അത് പൊതുമേഖലയ്ക്കും സ്വകാര്യമേഖലയ്ക്കും പരിമിതമായ വിദേശമൂലധനത്തിനും സ്ഥാനം നൽകുന്ന ഒന്നായിരുന്നു. വിമർശനങ്ങളെ അവഗണിച്ച്, കോഴിക്കോടെ ഡീസൽ വൈദ്യുതകേന്ദ്രം സ്ഥാപിക്കുന്ന ജോലി അദ്ദേഹം തുടങ്ങി വച്ചു. ചീനയിൽ നിന്നുള്ള സഹായ സഹകരണങ്ങളോടെ ചെറുകിട വൈദ്യുത പദ്ധതികൾ തുടങ്ങുവാൻ പരിപാടിയുണ്ടാകി... വിജയൻ മന്ത്രിയാകുന്ന സമയത്ത് വ്യവസായങ്ങൾക്ക് നൂറ് ശതമാനം പവർകട്ട് ആയിരുന്നു. വീടുകൾക്ക് ലോഡ്‌ഷെഡിങ്ങ് വേറെ. ധാരാളം മഴ കിട്ടിയിട്ട് വൈദ്യുതി ഉല്പാദനം മെച്ചപ്പെട്ടു; ഒന്ന് രണ്ട് പദ്ധതികൾ ഉല്പാദനക്ഷമങ്ങളായി; കിഴക്കൻ ഗ്രിഡിൽ നിന്ന് വൈദ്യുതി വാങ്ങുവാൻ മന്ത്രി ഏർപ്പാടുമുണ്ടാക്കി. എല്ലാം കൂടി, മൂന്നു കൊല്ലത്തിനകം, വ്യവസായങ്ങൾക്കുള്ള പവർകട്ട് മുഴുവൻ നീക്കാൻ വിജയനു കഴിഞ്ഞു; ജില്ലാ ആസ്ഥാനങ്ങളിൽ ലോഡ് ഷെഡിങ്ങും നിർത്തി... |date=22 ഒക്ടോബർ 1998 |accessdate=20 June 2012}}</ref>. == ജീവിതരേഖ == [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ]] തലശ്ശേരി താലൂക്കിലെ [[പിണറായി]] പഞ്ചായത്തിൽ കള്ള്-ചെത്ത് തൊഴിലാളിയായിരുന്ന മുണ്ടയിൽ കോരന്റെയും ആലക്കണ്ടി കല്യാണിയുടെയും ഇളയ മകനായി പിണറായി വിജയൻ 1945 മേയ് 24-ന്‌ ജനിച്ചു.<ref>https://english.mathrubhumi.com/news/kerala/pinarayi-turns-76-today-and-it-is-a-special-day-1.5690611</ref> കുമാരനും നാണുവും ജ്യേഷ്ഠൻമാരാണ്. പതിനാല് സഹോദരങ്ങളിൽ രണ്ട് പേരൊഴികെ ബാക്കി എല്ലാവരും മരിച്ചു. രണ്ടാമത്തെ സഹോദരനായിരുന്ന കുമാരനിലൂടെയാണ് വിജയൻ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റായത്. പിണറായി ശാരദ വിലാസം എൽ പി സ്കൂളിലും പെരളശേരി ഗവ.ഹൈസ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം. സ്കൂൾ ഫൈനലിനു ശേഷം ഒരു വർഷം നെയ്ത്ത് തൊഴിലാളിയായി. പിന്നീടാണ് പ്രീ- യൂണിവേഴ്സിറ്റി കോഴ്സിന് തലശ്ശേരി ബ്രണ്ണൻ കോളേജിൽ ചേർന്നത്.<ref>{{Cite web |url=https://www.keralacm.gov.in/mal/?page_id=13 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2021-01-13 |archive-date=2020-11-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201128170716/https://www.keralacm.gov.in/mal/?page_id=13 |url-status=dead }}</ref> '''സ്വകാര്യ ജീവിതം''' തലശ്ശേരി സെന്റ് ജോസഫ്‌സ് സ്കൂൾ അദ്ധ്യാപിക [[ഒഞ്ചിയം ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|ഒഞ്ചിയം]] കണ്ണൂക്കര സ്വദേശിനി ടി. കമലയാണ് ഭാര്യ. വിവേക് കിരൺ, വീണ എന്നിവർ മക്കൾ.<ref>{{Cite web |url=https://www.cpimkerala.org/eng/pinarayi-vijayan-24.php |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2020-12-13 |archive-date=2021-02-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210226025746/https://www.cpimkerala.org/eng/pinarayi-vijayan-24.php |url-status=dead }}</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== [[File:Pinarayi vijayan klf.jpg|thumb|പിണറായി വിജയൻ കോഴിക്കോട് ലിറ്ററേച്ചർ ഫെസ്റ്റിവലിൽ (2017)]] വിദ്യാർത്ഥിയായിരുന്ന കാലഘട്ടത്തിൽ തന്നെ രാഷ്ട്രീയത്തിലേയ്ക്ക് കടന്നു വന്നു. എസ്.എഫ്.ഐ യുടെ പൂർവ്വിക സംഘടനയായ കെ.എസ്.എഫിലൂടെയായിരുന്നു രാഷ്ട്രീയ പ്രവേശനം. തലശ്ശേരി ബ്രണ്ണൻ കോളേജിൽ സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രത്തിന് പഠിക്കുമ്പോൾ കെ.എസ്.എഫ് ന്റെ കണ്ണൂർ ജില്ലാ സെക്രട്ടറിയായി. തുടർന്ന് നിരവധി വിദ്യാർത്ഥി സമര മുന്നേറ്റങ്ങളിൽ നേതൃത്വം വഹിച്ചു. വൈകാതെ കെ.എസ്.എഫ് ന്റെ സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായി. തലശ്ശേരി കോടതിയ്ക്ക് സമീപം പിണറായി വിജയൻ നയിച്ച വിദ്യാർത്ഥി മാർച്ചിനു നേരെ പോലീസ് നടത്തിയ ലാത്തി ചാർജ്ജ് ഏറെ കോളിളക്കമുണ്ടാക്കിയിരുന്നു. പിണറായി ഉൾപ്പെടെയുള്ള വിദ്യാർത്ഥി നേതാക്കളെ പോലീസ് മൃഗീയമായി തല്ലിയപ്പോൾ സമീപത്തുള്ള കടലിൽ ചാടിയാണ് വിജയൻ അന്ന് രക്ഷപെട്ടത്. കെ.എസ്.വൈ.എഫിൻ്റെ സംസ്ഥാന വൈസ് പ്രസിഡൻറായും പ്രവർത്തിച്ചു.<ref>{{Cite web |url=https://www.cpimkerala.org/pinarayivijayan-36.php |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2020-12-13 |archive-date=2020-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201205135622/https://www.cpimkerala.org/pinarayivijayan-36.php |url-status=dead }}</ref> 1964-ൽ [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി]]യിൽ അംഗമായ പിണറായി വിജയൻ 1967-ൽ [[സി.പി.എം]] തലശ്ശേരി മണ്ഡലം സെക്രട്ടറിയായി. 1968-ൽ മാവിലായിൽ നടന്ന കണ്ണൂർ ജില്ല-പ്ലീനറി സമ്മേളനത്തിൽ വച്ച് [[സി.പി.എം]] കണ്ണൂർ ജില്ലക്കമ്മറ്റി അംഗമായി.1972-ൽ സി.പി.എം. കണ്ണൂർ ജില്ല സെക്രട്ടേറിയറ്റ് അംഗമായ പിണറായി വിജയൻ 1978-ൽ പാർട്ടി സംസ്ഥാന കമ്മറ്റിയിലെത്തി. സി.പി.എമ്മിൻ്റെ കണ്ണൂർ ജില്ല സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന [[ചടയൻ ഗോവിന്ദൻ]] പാർട്ടിയുടെ സംസ്ഥാന സെക്രട്ടേറിയറ്റ് അംഗമായതിനെ തുടർന്ന് 1986-ൽ പിണറായി വിജയൻ [[സി.പി.എം]] [[കണ്ണൂർ]] ജില്ല സെക്രട്ടറിയായി. 1989-ൽ [[സി.പി.എം]] സംസ്ഥാന സെക്രട്ടേറിയറ്റിലേയ്ക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് പ്രവർത്തനം പാർട്ടി സംസ്ഥാന കമ്മറ്റി ഓഫീസായ എ.കെ.ജി സെൻറർ കേന്ദ്രീകരിച്ചായി. 1998 സെപ്റ്റംബറിൽ [[സി.പി.എം]] സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. സി.പി.എം സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന [[ചടയൻ ഗോവിന്ദൻ]] അന്തരിച്ചതിനെ തുടർന്ന് വൈദ്യുതി മന്ത്രി സ്ഥാനം രാജിവയ്ച്ച് പാർട്ടിയുടെ അമരത്ത് എത്തി. പിന്നീട് 2002-ലെ കണ്ണൂർ സമ്മേളനവും 2005-ലെ മലപ്പുറം സമ്മേളനവും 2008-ലെ കോട്ടയം സമ്മേളനവും 2012-ലെ തിരുവനന്തപുരം സമ്മേളനവും പിണറായി വിജയനെ തന്നെ വീണ്ടും സെക്രട്ടറിയായി തിരഞ്ഞെടുത്തു. മുഖ്യമന്ത്രി [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ|വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായുള്ള]] അഭിപ്രായഭിന്നത പരസ്യമായി പ്രകടിപ്പിച്ചതിന് 2007 മെയ് 26-ന് പോളിറ്റ് ബ്യൂറോയിൽ നിന്നും സസ്പെൻഡ് ചെയ്യപ്പെട്ടു.<ref>http://www.rediff.com/news/2007/may/26ker.htm</ref> പിന്നീട്‌ [[2007]] [[ഒക്ടോബർ 1]]-ന് പിണറായി വിജയനെ പോളിറ്റ് ബ്യൂറോയിൽ തിരിച്ചെടുത്തു.<ref>http://www.rediff.com/news/2007/oct/01cpm.htm</ref> 2012 ഫെബ്രുവരി 10-ന് തുടർച്ചയായി നാലാം തവണയും സി.പി.എം. സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.<ref>{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=250855 |title=പിണറായി വീണ്ടും സെക്രട്ടറി |access-date=2012-02-10 |archive-date=2012-02-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120210103840/http://www.mathrubhumi.com/story.php?id=250855 |url-status=dead }}</ref> പിണറായി വിജയനും ഇ.കെ. നായനാരുമാണ് ഏറ്റവും കൂടൂതൽ പ്രാവശ്യം പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടവർ. 2015-ൽ ആലപ്പുഴയിൽ വച്ച് നടന്ന പാർട്ടി സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തിൽ പിണറായി വിജയൻ സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറി പദവി ഒഴിഞ്ഞതിനെ തുടർന്ന് [[കോടിയേരി ബാലകൃഷ്ണൻ]] പാർട്ടി സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായി സ്ഥാനമേറ്റു. 1970-ൽ ഇരുപത്തിയാറാം വയസിൽ നിയമസഭയിൽ അംഗമായ പിണറായി വിജയൻ പാർലമെൻ്ററി രംഗത്തും മികവ് തെളിയിച്ചു. 1970, 1977, 1991 എന്നീ വർഷങ്ങളിൽ നടന്ന നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ കൂത്ത്പറമ്പിൽ നിന്നും 1996-ൽ പയ്യന്നൂരിനെ പ്രതിനിധീകരിച്ചും നിയമസഭയിലെത്തി. 1996-2001 ലെ [[ഇ.കെ. നായനാർ]] മന്ത്രിസഭയിലെ വൈദ്യുതി-സഹകരണ വകുപ്പിന്റെ ചുമതലയുള്ള കാബിനറ്റ് മന്ത്രിയായിരുന്നു പിണറായി വിജയൻ. 1998-ൽ കൽക്കട്ടയിൽ വച്ച് നടന്ന [[സി.പി.എം|സി.പി.എമ്മിന്റെ]] പതിനാറാമത് പാർട്ടി കോൺഗ്രസിലൂടെ പാർട്ടിയുടെ കേന്ദ്രകമ്മറ്റി, പൊളിറ്റ് ബ്യൂറോ അംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 2016-ൽ നടന്ന പതിനാലാം കേരള നിയമസഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ധർമടത്ത് നിന്ന് മത്സരിച്ച് ജയിച്ചു. നിയമസഭയിൽ [[ഇടതുമുന്നണി]]യ്ക്ക് ഭൂരിപക്ഷം കിട്ടിയതിനെ തുടർന്ന് 2016 മെയ് 25 ന് [[കേരള]] [[മുഖ്യമന്ത്രി]]യായി അധികാരമേറ്റു.<ref>https://www.mathrubhumi.com/mobile/specials/politics/pinarayi-vijayan</ref> == തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ == {| class="wikitable sortable" |+ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ <ref> http://www.ceo.kerala.gov.in/electionhistory.html </ref> <ref> http://www.keralaassembly.org </ref> ! വർഷം !! മണ്ഡലം || വിജയിച്ച സ്ഥാനാർത്ഥി !! പാർട്ടിയും മുന്നണിയും !! പരാജയപ്പെട്ട മുഖ്യസ്ഥാനാർത്ഥി !! പാർട്ടിയും മുന്നണിയും |- | 2021 || [[ധർമ്മടം നിയമസഭാമണ്ഡലം]] || [[പിണറായി വിജയൻ]] || [[സി.പി.ഐ.എം]], [[എൽ.ഡി.എഫ്]] || സി രഘുനാഥ്‌ |[[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]], [[യു.ഡി.എഫ്.]] |- | 2016 || [[ധർമ്മടം നിയമസഭാമണ്ഡലം]] || [[പിണറായി വിജയൻ]] || [[സി.പി.ഐ.എം]], [[എൽ.ഡി.എഫ്]] || [[മമ്പറം ദിവാകരൻ]] |[[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]], [[യു.ഡി.എഫ്.]] |- | 1996 || [[പയ്യന്നൂർ നിയമസഭാമണ്ഡലം]] || [[പിണറായി വിജയൻ]] || [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|സി.പി.എം]], [[എൽ.ഡി.എഫ്]]||കെ എൻ കണ്ണോത്ത് |[[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്]], [[യു.ഡി.എഫ്.]] |- | 1991 || [[കൂത്തുപറമ്പ് നിയമസഭാമണ്ഡലം]] || [[പിണറായി വിജയൻ]] || [[സി.പി.ഐ.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]] || [[പി. രാമകൃഷ്ണൻ]] || [[കോൺഗ്രസ് (ഐ.)]], [[യു.ഡി.എഫ്.]] |- | 1977 || [[കൂത്തുപറമ്പ് നിയമസഭാമണ്ഡലം]] || [[പിണറായി വിജയൻ]] || [[സി.പി.ഐ.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]|| അബ്ദുൾ ഖാദർ|| [[റെവല്യൂഷനറി സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി]]. |- | 1970 || [[കൂത്തുപറമ്പ് നിയമസഭാമണ്ഡലം]] || [[പിണറായി വിജയൻ]] || [[സി.പി.ഐ.എം.]], [[എൽ.ഡി.എഫ്.]]|| തായത്ത് രാഘവൻ്|| [[പ്രജാ സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി]]. |- |} ==ലാവ്‌ലിൻ കേസ്== 1996 മുതൽ 1998 കാലഘട്ടത്തിൽ [[ഇ.കെ. നായനാർ]] മന്ത്രിസഭയിൽ [[വിദ്യുച്ഛക്തി]] മന്ത്രിയായിരിക്കുമ്പോൾ, [[എസ്.എൻ.സി. ലാവലിൻ|ലാവലിൻ കമ്പനിയുമായി]] നടന്ന സർക്കാർ ഇടപാടിൽ അഴിമതി നടന്നിട്ടുണ്ടെന്ന് ആരോപണമുണ്ടായി. ഇതിനെ തുടർന്ന് [[ഐക്യ ജനാധിപത്യ മുന്നണി|യു. ഡി. എഫ്]] ഭരണകാലത്ത് [[സംസ്ഥാന വിജിലൻസ്]] അന്വേഷണം നടത്തുകയും പിണറായി വിജയൻ തെറ്റു ചെയ്തിട്ടില്ലെന്നു കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നു <ref name="oneindia">{{cite web |url=http://news.oneindia.in/2006/03/01/kerala-govt-to-hand-over-snc-lavalin-case-to-cbi-chandy-1141211398.html |title=Kerala Govt to hand over SNC Lavalin case to CBI: Chandy |date= 1 March 2006 |quote=Vigilance Director Upendra Verma was also shunted out of the department a day after the investigating agency filed an FIR in the court without naming any politician in the list of accused. |publisher=One India |accessdate=19 June 2012}}</ref>. എന്നാൽ പിന്നീട് കേസ് അന്വേഷിച്ച [[സി.ബി.ഐ]] പിണറായി വിജയനെ ഒൻപതാം പ്രതിയായി ചേർക്കുകയും പ്രോസിക്യൂട്ട് ചെയ്യാൻ അനുമതി തേടുകയും ചെയ്തു. സിപിഐ(എം) നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഇടതുപക്ഷജനാധിപത്യമുന്നണി [[കേരളാ മന്ത്രിസഭ|മന്ത്രിസഭ]] സഭ അതിന് അനുമതി നിഷേധിച്ചെങ്കിലും അന്നത്തെ [[കേരളാ ഗവർണ്ണർ]] [[ആർ.എസ്. ഗവായി]] അദ്ദേഹത്തെ പ്രോസിക്യൂട്ട്‌ ചെയ്യാൻ അനുമതി നൽകി. [[മഹാരാഷ്ട്ര|മഹാരാഷ്ട്രയിൽ]] തന്റെ മകന്റെ തിരഞ്ഞെടുപ്പു വിജയത്തിന് [[കോൺഗ്രസ്]] സഹായം ഉറപ്പുവരുത്താൻ ആർ.എസ്‌. ഗവായ്‌ യു. ഡി. എഫ് നേതാക്കളുടെ ഇംഗിതത്തിനൊത്ത് ചെയ്തതാണിതെന്നു സിപിഐ(എം) ആരോപിച്ചിരുന്നു. [[കേരളാ ഗവർണ്ണർ|കേരളാ ഗവർണ്ണറുടെ]] ഈ തീരുമാനത്തെ പിണറായി വിജയൻ [[സുപ്രീം കോടതി (ഇന്ത്യ)|സുപ്രീംകോടതിയിൽ]] ചോദ്യംചെയ്തു. തുടർന്നുള്ള അന്വേഷണത്തിൽ പിണറായി വിജയൻ ലാവലിൻ ഇടപാടിൽ സാമ്പത്തികലാഭം ഉണ്ടാക്കിയതിനു തെളിവ് ലഭിച്ചിട്ടില്ലന്ന് [[സി.ബി.ഐ]] കോടതിയിൽ [[സത്യവാങ്മൂലം]] നൽകുകയുണ്ടായി<ref>[http://www.madhyamam.in/story/ലാവലിൻ-പിണറായി-ഉൾപ്പെട്ട-പണമിടപാടിന്-തെളിവില്ല-സിബിഐ പിണറായി വിജയൻ ഉൾപ്പെട്ട പണമിടപാടിന് തെളിവില്ല സിബിഐ മാധ്യമം ദിനപത്രം, 18 ഏപ്രിൽ 2010; ശേഖരിച്ചത് 29 ഏപ്രിൽ 2010]{{Dead link|date=February 2020}}</ref><ref>{{cite web |title=പിണറായിക്ക് എതിരെ തെളിവില്ലെന്ന് സി.ബി.ഐ മാതൃഭൂമി ദിനപത്രം |url=http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/265806/2010-04-18/kerala |accessdate=29 ഏപ്രിൽ 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120529010621/http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/265806/2010-04-18/kerala |archivedate=ഫെബ്രുവരി 17, 2020 |date=18 ഏപ്രിൽ 2010}}</ref>. തുടർന്ന് കേസിന്റെ വിചാരണ നടന്നിരുന്ന തിരുവനന്തപുരം സി.ബി.ഐ. കോടതിയിൽ പിണറായി വിജയൻ ഉൾപ്പെടെ ഏഴുപേർ വിടുതൽ ഹർജി സമർപ്പിച്ചു. അത് പരിഗണിച്ച കോടതി പിണറായി വിജയനെ കേസിൽ പ്രതിചേർത്ത് വിചാരണ തുടരാനുള്ള വസ്തുതകൾ സി.ബി.ഐ. സമർപ്പിച്ച കുറ്റപത്രത്തിൽ അടങ്ങിയിട്ടില്ലെന്ന് കണ്ടെത്തുകയും അഴിമതി, അധികാരദുർവിനിയോഗം, കുറ്റകരമായ ഗൂഢാലോചന തുടങ്ങിയ ആരോപണങ്ങൾ അടങ്ങിയ കുറ്റപത്രം തന്നെ നിലനിൽക്കില്ലെന്നും പ്രസ്താവിച്ചു. <ref>[http://www.manoramanews.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/mmtvContentView.do?BV_ID=@@@&tabId=14&programId=9958837&contentId=15387617 ലാവലിൻ കേസിൽ പിണറായി ഉൾപ്പെടെയുള്ളവരുടെ ഹർജി അനുവദിച്ചു]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=സെപ്റ്റംബർ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> നിലവിൽ ഈ സിബിഐ നൽകിയ അപ്പീലിൽ സുപ്രീം കോടതി പിണറായി വിജയന് നോട്ടീസ് അയച്ചിരിക്കുകയാണ്. == രണ്ടാമൂഴം 2021 == അഞ്ച് വർഷ കാലാവധി പൂർത്തിയാക്കി അധികാരത്തുടർച്ച നേടിയ ആദ്യ കേരള മുഖ്യമന്ത്രി എന്ന ചരിത്രനേട്ടത്തിനുടമയായ പിണറായി വിജയൻ മുഖ്യമന്ത്രി എന്ന നിലയിൽ രണ്ടാം തവണ 2021 മേയ് 20 ന് സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്തു. [[പൊതുഭരണ വകുപ്പ് (കേരളം)|പൊതുഭരണം]], [[ആഭ്യന്തര വകുപ്പ് (കേരളം)|ആഭ്യന്തരം]], [[ആസൂത്രണ വകുപ്പ് (കേരളം)|ആസൂത്രണം]], [[പരിസ്ഥിതി വകുപ്പ് (കേരളം)|പരിസ്ഥിതി]], [[മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ വകുപ്പ് (കേരളം)|മലിനീകരണ നിയന്ത്രണം]], [[ന്യൂനപക്ഷ ക്ഷേമ വകുപ്പ് (കേരളം)|ന്യൂനപക്ഷ ക്ഷേമം]], [[പ്രവാസികാര്യ വകുപ്പ് (കേരളം)|പ്രവാസികാര്യം]], [[ഐ.ടി. വകുപ്പ് (കേരളം)|ഐ.ടി]], [[എയർപേർട്ട്‌ വകുപ്പ് (കേരളം)|എയർപേർട്ട്‌]], [[മെട്രോ റെയിൽ വകുപ്പ് (കേരളം)|മെട്രോ റെയിൽ]], [[വിജിലൻസ് വകുപ്പ് (കേരളം)|വിജിലൻസ്]], [[ഫയർ ഫോഴ്സ് വകുപ്പ് (കേരളം)|ഫയർ ഫോഴ്സ്]], [[ജയിൽ വകുപ്പ് (കേരളം)|ജയിൽ]], [[ഇൻഫോർമേഷൻ ആൻറ്‌ പബ്ലിക്‌ റിലേഷൻ വകുപ്പ് (കേരളം)|ഇൻഫോർമേഷൻ ആൻറ്‌ പബ്ലിക്‌ റിലേഷൻ]], [[ഷിപ്പിങ്ങ്‌ ആൻറ്‌ നാവിഗേഷൻ വകുപ്പ് (കേരളം)|ഷിപ്പിങ്ങ്‌ ആൻറ്‌ നാവിഗേഷൻ]] തുടങ്ങി  മറ്റ് മന്ത്രിമാർക്ക് ഇല്ലാത്ത എല്ലാ വകുപ്പുകളുടെയും ചുമതലയാണ് മുഖ്യമന്ത്രി വഹിക്കുന്നത്.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://archive.today/Wsglh|title=രണ്ടാം പിണറായി സർക്കാറിലെ മന്ത്രിമാരുടെ വകുപ്പുകൾ ഇങ്ങനെ...|access-date=21 May 2021|date=21 May 2021|publisher=മാധ്യമം}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=http://archive.today/rBCSs|title=മന്ത്രിമാരുടെ വകുപ്പുകൾ തീരുമാനിച്ച്‌ ഉത്തരവായി; ന്യൂനപക്ഷ ക്ഷേമവും പ്രവാസിക്ഷേമവും മുഖ്യമന്ത്രിക്ക്‌|access-date=21 May 2021|date=21 May 2021|publisher=ദേശാഭിമാനി}}</ref> മുഖ്യമന്ത്രിയും 20 മന്ത്രിമാരുമാണ് [[ഗവർണ്ണർ|ഗവർണർ]] [[ആരിഫ് മുഹമ്മദ് ഖാൻ|ആരിഫ് മുഹമ്മദ് ഖാൻ]] മുമ്പാകെ സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്തത്. == വിമർശനങ്ങൾ == *കേരളത്തിലെ ആദ്യത്തെ രാഷ്ട്രീയ കൊലപാതകക്കേസിലെ പ്രതികളിലൊരാളാണ് പിണറായി വിജയൻ. 1969 ഏപ്രിൽ 28 ന് വാടിക്കൽ രാമകൃഷ്ണനെ കോടാലി ഉപയോഗിച്ച് കൊലപ്പെടുത്തിയ ഈ കേസിൽ, തെളിവുകളുടെ അഭാവത്തിൽ എല്ലാ പ്രതികളെയും കോടതി കുറ്റവിമുക്തരാക്കിയെങ്കിലും, കണ്ണൂരിലെ സി.പി.ഐ (എം) -ആർ.എസ്.എസ് സംഘട്ടനങ്ങളുടെ അക്രമാസക്തമായ സ്വഭാവം ചിത്രീകരിക്കാൻ രാഷ്ട്രീയ എതിരാളികൾ ഈ സംഭവം ഉയർത്തിക്കാണിക്കാറുണ്ട്. ഈ സംഘട്ടനങ്ങളിൽ നാളിതു വരെ ഇരുന്നൂറിൽ പരം ആളുകൾ, ഇരു ഭാഗത്തുമായി കൊല്ലപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.<ref>{{cite web |title=‘29 political murders in 1,000 days of Pinarayi Vijayan’s rule’ |url=https://www.newindianexpress.com/states/kerala/2019/feb/19/29-political-murders-in-1000-days-of-pinarayis-rule-1940665.html |website=The New Indian Express}}</ref><ref>{{cite news |title=Blunt And Effective: Pinarayi Vijayan Embodies The Best And Worst Of Kerala Politics |url=https://www.ndtv.com/elections-candidates/kerala-assembly-polls-pinarayi-vijayan-embodies-the-best-and-worst-of-kerala-politics-2395010 |agency=NDTV}}</ref> *നായനാർ മന്ത്രിസഭയിൽ വൈദ്യുതിമന്ത്രിയായിരുന്ന കാലത്ത് [[പന്നിയാർ]]-[[ചെങ്കുളം]]-[[പള്ളിവാസൽ]] പദ്ധതികളുടെ നവീകരണത്തിനായി [[കാനഡ|കാനഡയിലെ]] [[എസ്.എൻ.സി. ലാവ്‌ലിൻ]] എന്ന കമ്പനിയുമായി ഇദ്ദേഹം ഒപ്പുവച്ച{{തെളിവ്}} കരാറിനെക്കുറിച്ച് ആരോപണമുണ്ടായതിനെ തുടർന്ന് [[യു. ഡി. എഫ്]] ഭരണകാലത്ത് സംസ്ഥാന വിജിലൻസ് അന്വേഷണം നടത്തുകയും പിണറായി വിജയൻ തെറ്റു ചെയ്തിട്ടില്ലെന്നു കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നു. എന്നാൽ അടുത്ത തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കാലത്ത് ഇത് വീണ്ടും അന്വേഷിക്കാൻ സി.ബി.ഐ-യെ ഏൽപിക്കാൻ [[യു. ഡി. എഫ്]] തീരുമാനിച്ചു. തുടർന്ന് സി.ബി.ഐ. പിണറായി വിജയനെ ഒൻപതാം പ്രതിയായി ചേർക്കുകയും പ്രോസിക്യൂട്ട് ചെയ്യാൻ അനുമതി തേടുകയും ചെയ്തു. [[അഡ്വേക്കേറ്റ് ജനറൽ|അഡ്വേക്കേറ്റ് ജനറലിന്റേയും]], [[കേരളാ മന്ത്രിസഭ|കേരളാ മന്ത്രിസഭയുടേയും]] ഉപദേശം മറികടന്ന് അന്നത്തെ [[കേരളാ ഗവർണ്ണർ]] [[ആർ.എസ്‌. ഗവായ്‌]] സ്വന്തം നിലയിൽ പ്രോസിക്യൂട്ട്[‌ ചെയ്യാൻ അനുമതി നൽകി. [[മഹാരാഷ്ട്ര|മഹാരാഷ്ട്രയിൽ]] തന്റെ മകന്റെ തിരഞ്ഞെടുപ്പു വിജയത്തിന് [[കോൺഗ്രസ്]] സഹായം ഉറപ്പുവരുത്താൻ ആർ.എസ്‌. ഗവായ്‌ യു. ഡി. എഫ് നേതാക്കളുടെ ഇംഗിതത്തിനൊത്ത് ചെയ്തതാണിതെന്നു ആരോപണമുയർന്നു. കേരളാ ഗവർണ്ണറുടെ ഈ തീരുമാനത്തെ പിണറായി വിജയൻ [[സുപ്രീംകോടതി|സുപ്രീംകോടതിയിൽ]] ചോദ്യംചെയ്തു. അന്വേഷണത്തിലൂടെ പിണറായി വിജയൻ അഴിമതി നടത്തിയില്ലെന്നു തെളിഞ്ഞതിനു ശേഷം സി.ബി.ഐ തന്നെ അപ്രകാരം കോടതിയിൽ [[സത്യവാങ്‌മൂലം]] നൽകുകയുണ്ടായി<ref>[http://www.madhyamam.in/story/ലാവലിൻ-പിണറായി-ഉൾപ്പെട്ട-പണമിടപാടിന്-തെളിവില്ല-സിബിഐ പിണറായി വിജയൻ ഉൾപ്പെട്ട പണമിടപാടിന് തെളിവില്ല സിബിഐ മാധ്യമം ദിനപത്രം, 18 ഏപ്രിൽ 2010; ശേഖരിച്ചത് 29 ഏപ്രിൽ 2010]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/265806/2010-04-18/kerala |title=പിണറായിക്ക് എതിരെ തെളിവില്ലെന്ന് സി.ബി.ഐ മാതൃഭൂമി ദിനപത്രം, 18 ഏപ്രിൽ 2010; ശേഖരിച്ചത് 29 ഏപ്രിൽ 2010 |access-date=2010-04-29 |archive-date=2012-05-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120529010621/http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/265806/2010-04-18/kerala |url-status=dead }}</ref>. അടിസ്ഥാനരഹിതമായ ആരോപണങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് അദ്ദേഹത്തെ വ്യക്തിഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള ശ്രമമാണു കേസിനു പിന്നിൽ എന്ന് സി.പി.ഐ.(എം) ആരോപിക്കുന്നു<ref>{{Cite web |url=http://deshabhimani.com/e_paper/1chn200410.pdf |title=ലാവ്‌ലിൻ:സത്യം തെളിഞ്ഞു |access-date=2010-04-30 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305011832/http://www.deshabhimani.com/e_paper/1chn200410.pdf |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://deshabhimani.com/e_paper/1chn190410.pdf |title=അവഹേളിച്ചതിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം ആര് ഏറേറെടുക്കും |access-date=2010-04-30 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304213826/http://www.deshabhimani.com/e_paper/1chn190410.pdf |url-status=dead }}</ref>. *2007 ഫെബ്രുവരി 16ന് ചെന്നൈ വിമാനത്താവളത്തിൽ വച്ച് സുരക്ഷാ പരിശോധനക്കിടെ പിണറായി വിജയന്റെ ബഗേജിൽ നിന്നും 5 വെടിയുണ്ടകൾ ഉദ്യോഗസ്ഥർ കണ്ടെടുക്കുകയുണ്ടായി. ലൈസൻസിന്റെ പകർപ്പ് ഫാക്സ് ആയി ലഭിച്ചതിനു ശേഷം ഉദ്യോഗസ്ഥർ അദ്ദേഹത്തെ പോകാൻ അനുവദിച്ചു.<ref>{{Cite web |url=http://www.hindu.com/2007/02/20/stories/2007022011850400.htm |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2009-05-08 |archive-date=2007-02-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070222111036/http://www.hindu.com/2007/02/20/stories/2007022011850400.htm |url-status=dead }}</ref> *തൊഴിലാളി നേതാവായി ഉയർന്നുവന്ന പിണറായിയുടെ മകന്റെ ബർമിങ്ഹാം യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ വിദ്യാഭ്യാസവും മകളുടെ സ്വാശ്രയ കോളേജിലെ പഠനവുമെല്ലാം അദ്ദേഹത്തിനെതിരെയുള്ള മറ്റു വിമർശനങ്ങളിൽ ചിലതാണ്‌. <ref>http://thatsmalayalam.oneindia.mobi/news/2008/02/14/51199.html{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. എന്നാൽ കേരള ആദായ നികുതി വകുപ്പ് 2008 ജനുവരിയിൽ ഹൈക്കോടതിക്ക് നൽകിയ സത്യവാങ്ങ്‌മൂലത്തിൽ പിണറായിയുടെ മകന്റെ ബർമിങ്ങ്ഹാം സർവ്വകലാശാലയിലെ പഠിപ്പിന് പിണറായി വിജയൻ വക സാമ്പത്തിക സഹായമൊന്നും നൽകുകയുണ്ടായില്ല എന്ന വ്യക്തമാക്കുകയുണ്ടായി.<ref>{{cite web|title = മകന്റെ വിദേശപഠന ചെലവ്‌ പിണറായി വഹിച്ചിട്ടില്ല - ആദായനികുതി വകുപ്പ്‌.|publisher = [[മാതൃഭൂമി]]|url = http://www.mathrubhumi.com/php/newFrm.php?news_id=12209&n_type=HO&category_id=3&Farc=T&previous=Y|date = ജനുവരി 2, 2008|accessdate = ഓഗസ്റ്റ് 7, 2009|language = മലയാളം}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *കേരളത്തിലെ ചില മുഖ്യധാരാ പത്ര-ദൃശ്യ മാധ്യമങ്ങളുടെ ഭാഗമായി [[സി.പി.ഐ.എം|സി.പി.ഐ.(എം)]]-നെതിരെ ഒരു ശക്തമായ മാധ്യമസിന്റിക്കേറ്റ് പ്രവർത്തിക്കുന്നതായി അദ്ദേഹം കരുതുന്നു. അത് ചില ഉദാഹരണസഹിതം അദ്ദേഹം പ്രസ്താവിച്ചതിനാൽ ആ പത്ര-ദൃശ്യ മാധ്യമങ്ങളുടെ ഭാഗത്ത് നിന്ന് അദ്ദേഹത്തിന് എതിരെ ശക്തമായ വിമർശങ്ങളുണ്ടായി . {{fact}} *മാധ്യമസിന്റിക്കേറ്റിനെതിരെ അദ്ദേഹം നടത്തിയ പ്രസ്താവനയെ, [[മാതൃഭൂമി]] പത്രാധിപനെതിരായ ഭീഷണിപ്പെടുത്തലായി ചിത്രീകരിച്ച് പത്രാധിപരുടെ ഗിൽഡ് അപലപിച്ചിരുന്നു. <ref> http://www.thehoot.org/web/home/story.php?storyid=2608&pg=1&mod=1&sectionId=2 </ref><ref> http://www.financialexpress.com/news/CPIM-mouth-piece-snipes-at-Editors-Guild/204556/ </ref> *പിണറായി വിജയൻ കൊട്ടാരതുല്യമായ വീട് നിർമ്മിച്ചതിനെപ്പറ്റി അന്വേഷിക്കാൻപോയ നാലു സഖാക്കളെ സസ്‌പെന്റ് ചെയ്തുകൊണ്ടാണ് പിണറായി വിജയൻ തനിക്കെതിരായ വിമർശനത്തെ അടിച്ചമർത്തിയത് എന്ന ആരോപണം വലിയ വിവാദം ആയിരുന്നു. ഒരു തൊഴിലാളി നേതാവിന് ഇത്രയും വലിയ വീട് പണിതത്തിനെ കുറിച്ചു പാർട്ടിയിൽ തന്നെ നിരവധി വാക്കേറ്റങ്ങൾക്കു കാരണം ആയി. 4 സഖാക്കളെ [[സി.പി.ഐ.എം]] പുറത്താക്കിയത് വേറെ കാരണങ്ങളായിരുന്നു എന്നതായിരുന്നു പിന്നീടുള്ള പത്രറിപ്പോർട്ട്.<ref>http://www.indianexpress.com/news/why-none-dares-talk-about-pinarayi/473293/0</ref> . ==അവലംബം== {{reflist|2}} == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * http://www.cpim.org/bio/pinarayi_vijayan.htm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225150859/http://www.cpim.org/bio/pinarayi_vijayan.htm |date=2008-02-25 }} *[http://malablo.com/പിണറായി-വിജയൻജീവിത-വഴിക/ പിണറായി വിജയൻ ജീവിത വഴികളിലൂടെ.] {{S-start}} {{s-off}} {{s-bef|before=[[ഉമ്മൻ ചാണ്ടി]]}} {{s-ttl|title=[[കേരളത്തിലെ മുഖ്യമന്ത്രിമാരുടെ പട്ടിക|കേരളത്തിന്റെ മുഖ്യമന്ത്രി]]|years=25 മേയ് 2016 – ഇപ്പോഴും}} {{s-aft|after= - }} {{S-end}} {{Current Indian chief ministers}} {{CMs of Kerala}} {{Fourteenth KLA}} {{commons category|Pinarayi Vijayan}} {{DEFAULTSORT:വിജയൻ}} [[വർഗ്ഗം:1944-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മാർച്ച് 21-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നിരീശ്വരവാദികൾ]] [[വർഗ്ഗം:നാലാം കേരള നിയമസഭാംഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:അഞ്ചാം കേരള നിയമസഭാംഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഒൻപതാം കേരള നിയമസഭാംഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പത്താം കേരള നിയമസഭയിലെ മന്ത്രിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:പതിനാലാം കേരളനിയമസഭയിലെ മന്ത്രിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ സഹകരണവകുപ്പ് മന്ത്രിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ വൈദ്യുതിവകുപ്പ് മന്ത്രിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.ഐ.എം. സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ സി.പി.ഐ.എം. പ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ അടിയന്തരാവസ്ഥയിൽ തടവിലാക്കപ്പെട്ടവർ]] [[വർഗ്ഗം:കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)-ൽ നിന്നുള്ള മുഖ്യമന്ത്രിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:പതിനഞ്ചാം കേരളനിയമസഭയിലെ മന്ത്രിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ആഭ്യന്തരമന്ത്രിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ഐ.ടി. വകുപ്പ് മന്ത്രിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ പ്രിന്റിംഗ്, സ്റ്റേഷനറി വകുപ്പ് മന്ത്രിമാർ]] b0cr0sa342511echg7r14b092dsiec2 0 10114 3763303 3739632 2022-08-08T13:33:24Z 117.207.175.193 /* കേരളത്തിലെ സുബ്രഹ്മണ്യ ക്ഷേത്രങ്ങൾ */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Murugan}} {{Redirect|കാർത്തികേയൻ}} {{Hdeity infobox| <!--Wikipedia:WikiProject Hindu mythology--> Image = Murugan by Raja Ravi Varma.jpg | Caption = ആറുമുഖങ്ങളോടുകൂടിയ സുബ്രഹ്മണ്യൻ ഭാര്യമാരോടൊപ്പം - രാജാ രവിവർമ്മ വരച്ച ചിത്രം | Name = സുബ്രഹ്മണ്യൻ | Devanagari = सुब्रमन्या | Sanskrit_Transliteration = Kārttikeya | Pali_Transliteration = | Tamil_script = முருகன் | Script_name = <!--Enter name of local script used--> | Script = <!--Enter the name of the deity in the local script used --> | Affiliation = | God_of = [[യുദ്ധം]] | Abode = | Mantra = | Weapon = വേൽ | Consort = വള്ളി ദേവിയും ദേവസേനയും (ദേവയാനി) | Mount = [[മയിൽ]] | Planet = [[ചൊവ്വ]] |ആഘോഷങ്ങൾ=[[ഷഷ്ഠിവ്രതം]], [[തൈപ്പൂയം]], [[വൈകാശി വിശാഖം]], [[തൃക്കാർത്തിക]]}} [[ഹൈന്ദവം|ഹൈന്ദവവിശ്വാസപ്രകാരം]] [[ശിവൻ|പരമശിവന്റെയും]] [[പാർവ്വതി|പാർവതിദേവിയുടെയും]] പുത്രനാണ് '''സുബ്രഹ്മണ്യൻ'''. '''കാർത്തികേയൻ''', '''മുരുകൻ''', '''കുമാരൻ, സ്കന്ദൻ, ഷണ്മുഖൻ, വേലായുധൻ, ആണ്ടവൻ, ശരവണൻ''' എന്നീ പേരുകളിലും സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി അറിയപ്പെടാറുണ്ട്. പ്രാചീന സിദ്ധവൈദ്യന്മാരുടെ ആരാധനാമൂർത്തിയും മുരുകൻ ആണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. 'സ്കന്ദബോധിസത്വൻ' എന്ന പേരിൽ ബൗദ്ധർ മുരുകനെ ആരാധിക്കാറുണ്ട്. ''തമിഴ് കടവുൾ'' (തമിഴരുടെ ദൈവം) എന്നൊരു വിശേഷണവും സുബ്രഹ്മണ്യന് ഉണ്ട്. പരബ്രഹ്മസ്വരൂപനായ മുരുകനെ അറിവിന്റെ മൂർത്തി എന്ന അർത്ഥത്തിൽ "ജ്ഞാനപ്പഴം" എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാറുണ്ട്. [[ജ്യോതിഷം]] രചിച്ചത് സുബ്രമണ്യനാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. [[മയിൽ|മയിലാണ്]] [[വാഹനം]], [[കൊടിയടയാളം]] [[കോഴി]]. [[വേൽ]] [[ആയുധം|ആയുധവും]]. [[പഴന്തമിഴ് കാവ്യങ്ങളിൽ]] പറയുന്ന [[ചേയോൻ]] മുരുകനാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. വള്ളിദേവിയും ദേവസേനയുമാണ് പത്നിമാർ. സ്കന്ദപുരാണത്തിൽ മുരുകനെ പ്രധാന ദേവതയായി ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. തമിഴ് ജനത വസിക്കുന്ന ലോകത്തിന്റെ വിവിധ കോണുകളിലെല്ലാം മുരുകക്ഷേത്രങ്ങൾ കാണാൻ സാധിക്കും. [[ശ്രീലങ്ക]], [[Mauritius|മൗറീഷ്യസ്]], [[Indonesia|ഇന്തോനേഷ്യ]], [[Malaysia|മലേഷ്യ]], [[Singapore|സിംഗപ്പൂർ]], [[South Africa|ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക]], [[Réunion|റീയൂണിയൻ ദ്വീപുകൾ]] എന്നിവിടങ്ങളിലെല്ലാം മുരുക ക്ഷേത്രങ്ങൾ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നുണ്ട്. തമിഴ്നാട്ടിലും മുരുകന്റെ പ്രശസ്തമായ കോവിലുകൾ ഉണ്ട്. പഴനി ദണ്ഡായുധപാണി ക്ഷേത്രമാണ് ഇക്കൂട്ടത്തിൽ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധം. ദക്ഷിണേന്ത്യ കൂടാതെ ഇന്ത്യയുടെ മറ്റുഭാഗങ്ങളിലും ശിവകുടുംബത്തോടൊപ്പം മുരുകനെ ആരാധിക്കുന്നു.{{sfn|James G. Lochtefeld|2002|pp=655-656}} == മറ്റു നാമങ്ങൾ == * സ്കന്ദൻ * ഗുഹൻ * ഷണ്മുഖൻ * വേലൻ * വേലായുധൻ * കാർത്തികേയൻ * ആറുമുഖൻ * കുമരൻ * മയൂരവാഹനൻ * സുബ്രഹ്മണ്യൻ * മുരുകൻ * ശരവണൻ * വടിവേലൻ * വള്ളിമണാളൻ * ബാഹുലേയൻ ==തൈപ്പൂയം== {{main|തൈപ്പൂയം}} [[പ്രമാണം:Thaipusam idols.jpg|ഇടത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|311x311ബിന്ദു|മലേഷ്യയിലെ ബാതു ഗുഹാക്ഷേത്രത്തിലെ തൈപൂയ മഹോത്സവം]] മകരമാസത്തിലെ പൂയം.സുബ്രഹ്മണ്യൻ ജനിച്ച നാളായി കരുതപെടുന്നു. ഈ ദിവസങ്ങളിൽ സുബ്രഹ്മണ്യ ക്ഷേത്രത്തിൽ [[കാവടി|കാവടിയാട്ടവും]] ആഘോഷങ്ങളും നടത്താറുണ്ട്‌ . ===മൂലമന്ത്രം=== ഓം വചത്ഭുവേ നമഃ ==ധ്യാനശ്ലോകം== <poem> '''സ്ഫുരൻമകുടപത്ര കുണ്ഡല വിഭൂഷിതം ചമ്പക- '''സ്രജാകലിതകന്ധരം കരയുഗീന ശക്തിം പവിം''' '''ദധാനമഥവാ''' '''കടീകലിതവാമഹസ്തേഷ്ടദം''' '''ഗുഹം ഘുസൃണഭാസുരം സമരതു''' '''പീതവാസോവസം'''. </poem> അർത്ഥം:- ശോഭിച്ചിരിക്കുന്ന മകുടങ്ങളെകൊണ്ടും പത്രകുണ്ഡലങളെകൊണ്ടും ഭൂഷിതനും, ചമ്പകമാലകൊണ്ട് അലങ്കരിക്കപെട്ടിരിക്കുന്ന കഴുത്തോടുകൂടിയവനും രണ്ടു കൈകളെകൊണ്ട് വേലും വജ്രവും ധരിക്കുന്നവനും സിന്ദൂരവർണം പോലെ ശോഭിക്കുന്നവനും മഞ്ഞപ്പട്ടുടുത്തവനുമായ സുബ്രഹ്മണ്യനെ ധ്യാനിക്കുന്നു ==സ്കന്ദപുരാണം== പുരാണങ്ങളിൽ വലിപ്പം കൊണ്ട് എറ്റവും വലുതാണ് സ്കന്ദപുരാണം. ഇതിൽ മുരുകന്റെ മാഹാത്മ്യങ്ങൾ ആണ് വർണ്ണിച്ചിരിക്കുന്നത്. 80000 ൽ പരം ശ്ലൊകങ്ങൾ ആണ് സ്കന്ദപുരാണത്തിലുള്ളത്. ഇതിൽ മുരുകനെ ഈശ്വരനായി അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. സ്കന്ദപുരാണം മുരുകനെ പരമാത്മാവായി കണക്കാക്കുന്നു. കേദാരഘണ്ഡം, തുടങ്ങി പലഘണ്ഡങ്ങളായി ഭാരതത്തിലെ വിവിധ തീർത്ഥസ്ഥാനങ്ങളെക്കുറിച്ചും നദികളെക്കുറിച്ചും എല്ലാം ഇതിൽ പരാമർശിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. സ്കന്ദന്റെ കഥയും പലപ്പൊഴായി പറയുന്നുണ്ട്.<ref>Ganesh Vasudeo Tagare (1996). Studies in Skanda Purāṇa. Published by Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-1260-3</ref>. 2016 ദിസംബർ 1 മുതൽ 31 വരെ [[മലപ്പുറം ജില്ല]]യിൽ [[മഞ്ചേരി]]യ്ക്കടുത്തുള്ള [[കരിക്കാട് സുബ്രഹ്മണ്യ - ധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രം|കരിക്കാട് ക്ഷേത്രത്തിൽ ]]വച്ച് നടന്ന സ്കന്ദപുരാണമഹായജ്ഞത്തിൽ ഇദം പ്രഥമമായി ഇത് മുഴുവൻ പാരായണം ചെയ്തു.<ref>{{Cite web |url=http://digitalpaper.mathrubhumi.com/1048210/Malappuram/DECEMBER-25,-2016#page/3 |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2017-01-16 |archive-date=2016-12-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161231011310/http://digitalpaper.mathrubhumi.com/1048210/Malappuram/DECEMBER-25,-2016#page/3 |url-status=dead }}</ref> ==ഐതിഹ്യം== ശൂക്രാചാര്യരുടെ ശിഷ്യയായ മായ എന്ന അസുരസ്ത്രീക്ക് കശ്യപമഹർഷിയിൽ ജനിച്ച ശൂരപദ്മൻ, താരകാസുരൻ, സിംഹവക്ത്രൻ എന്നീ അസുരന്മാരെ വധിക്കാനാണ് സുബ്രഹ്മണ്യൻ അവതരിച്ചത്. ശിവപുത്രനു മാത്രമെ തങ്ങളെ വധിക്കാനാകാവൂ എന്ന് വരം നേടിയ അസുരന്മാർ ത്രിലോകങ്ങളും അടക്കിഭരിച്ചു. ദേവന്മാരുടെ അഭ്യർഥന പ്രകാരം ശിവൻ പാർവതിയെ വിവാഹം കഴിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ വളരെ കാലമായിട്ടും ശിവപുത്രൻ അവതരിച്ചില്ല. തുടർന്നു ഭഗവാൻ പഞ്ചമുഖരൂപം കൈക്കൊള്ളുകയും ഭഗവാന്റെ അഞ്ചു മുഖങളിൽ നിന്നും അഞ്ചു ദിവ്യജ്യോതിസ്സുകളും പർവതീദേവ്വീയുടെ മുഖത്ത് നിന്നും ഒരു ദിവ്യജ്യോതിസ്സും വരികയും ചെയ്തു. ആ ദിവ്യജ്യോതിസ്സുകളെ അഗ്നിദേവനും,വായൂദേവനും ചേർന്ന് ഗംഗയിൽ നിക്ഷേപിക്കുകയും ചെയ്തു. ഗംഗ ശരവണ പൊയ്കയിൽ എത്തിച്ച ആ ദിവ്യജ്യോതിസ്സുകളിൽ നിന്നും ആറു മുഖങ്ങളോടെ സുബ്രഹ്മണ്യൻ അവതരിക്കുകയും ചെയ്തു. വിഷ്ണുവിന്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം കാർത്തിക നക്ഷത്രത്തിന്റെ അധിദേവതമാരയ ആറു ദേവിമാർ സുബ്രഹ്മണ്യനെ മുല കൊടുത്ത് വളർത്തുകയും ചെയ്തു. പിന്നീട് ദേവസേനാപതിയായ് അഭിഷേകം ചെയ്യപ്പെട്ട സുബ്രഹ്മണ്യൻ ശൂരപദ്മൻ, താരകാസുരൻ, സിംഹവക്തൻ എന്നീ അസുരന്മാരുമായി യുദ്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടുകയും അവരെ വധിക്കുകയും ചെയ്തു. മറ്റൊരു ഐതിഹ്യപ്രകാരം [[അഗ്നിദേവൻ]] [[സപ്തർഷികൾ|സപ്തർഷിമാരുടെ]] പത്നിമാരിൽ മോഹിതനാകുകയും തുടർന്നു അഗ്നിയുടെ പത്നിയായ സ്വാഹ സപ്തർഷി പത്നിമാരിൽ [[അരുന്ധതി]] ഒഴികെയുള്ളവരുടെ രൂപത്തിൽ അഗ്നിയുമായ് രമിക്കുകയും സുബ്രഹ്മണ്യൻ അവതരിക്കുകയും ചെയ്തു. അഗ്നി ശിവസ്വരൂപനും പാർവതി സ്വാഹാസ്വരൂപിണിയും ആയതിനാൽ സുബ്രഹ്മണ്യൻ ശിവപാർവതിമാരുടെ പുത്രനാണെന്ന് മഹാഭാരതം പറയുന്നു. ==ക്ഷേത്രങ്ങൾ== [[പ്രമാണം:Palani Hill Temple1.JPG|ലഘുചിത്രം|300x300ബിന്ദു|പഴനിയിലെ ആണ്ടവൻ ക്ഷേത്രം]] [[പ്രമാണം:Lord Muruga Batu Caves.jpg|ലഘുചിത്രം|300x300ബിന്ദു|മലേഷ്യയിലെ ബാതു ക്ഷേത്രത്തിനുമുന്നിലുള്ള സുബ്രഹ്മണ്യ പ്രതിമ]] [[പ്രമാണം:Waterfalltemple.png|ലഘുചിത്രം|300x300ബിന്ദു|ഇന്തോനേഷ്യയിലെ പെനാങ്ങിലുള്ള ബാലദണ്ഡായുധസ്വാമി ക്ഷേത്രം|കണ്ണി=Special:FilePath/Waterfalltemple.png]] [[പ്രമാണം:Haripad Subrahmanya swami Temple.jpg|ലഘുചിത്രം|300x300ബിന്ദു|ആലപ്പുഴയിലെ ഹരിപ്പാട് സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം]] തമിഴ്നാട്ടിലും മറ്റു ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിലും നിരവധി മുരുക ക്ഷേത്രങ്ങൾ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നുണ്ട്. തമിഴ് നാട്ടിലെ ''[[ആറുപടൈവീടുകൾ]]'' (ആറു വീടുകൾ) എന്നറിയപ്പെടൂന്ന 6 ക്ഷേത്രങ്ങൾ സുബ്രഹ്മണ്യന്റെ പ്രധാൻ ക്ഷേത്രങ്ങളായി കരുതുന്നു.<ref>{{cite web|url=http://www.lordmurugan.com/|title=Welcome To LordMurugan.com Home Page|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nriol.com/indianparents/lord-muruga.asp|title=Lord Muruga Names - 108 names of Lord Muruga with meanings|publisher=}}</ref> സുബ്രഹ്മൺയ്യന്റെ ഈ ദിവ്യ ക്ഷേത്രങ്ങളെക്കുറിച്ച് [[Sangam literature|സംഘകാല സാഹിത്യത്തിലും]], പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്.<ref>{{cite web|url=http://murugan.org/texts/murukatruppadai.htm|title=திருமுருகாற்றுப்படை|last=நக்கீரதேவநாயனார்|first=|publisher=}}</ref> <ref>{{cite web|url=http://www.kaumaram.com/thiru/thiru.html|title=முருகன் Murugan Devotees - Lord Muruga - அடியார்கள் - முருகபக்தர்|last=gmail.com|first=kaumaram @|publisher=}}</ref> {| class="wikitable sortable" | style="width:200pt;" |'''അറുപടൈ വീടുകൾ'''<ref>Fred Clothey (1972), [http://www.jstor.org/stable/1461919 Pilgrimage Centers in the Tamil Cultus of Murukan], Journal of the American Academy of Religion, Oxford University Press, Vol. 40, No. 1 (Mar., 1972), pp. 79-95</ref> | style="width:200pt;" |'''സ്ഥാനം''' '''(വടക്കുനിന്ന് തെക്കോട്ട്)''' |- |[[സ്വാമിമലൈ സ്വാമിനാഥസ്വാമി ക്ഷേത്രം]] |[[സ്വാമിമലൈ]], [[കുംഭകോണം]] |- |[[പഴനി മുരുകൻ ക്ഷേത്രം]] |[[പഴനി]] |- |[[തിരുച്ചെന്തൂർ മുരുകൻ ക്ഷേത്രം]] |[[തിരുചെന്തൂർ]] |- |[[തിരുപ്പറങ്കുൻറം മുരുകൻ ക്ഷേത്രം]] |[[തിരുപ്പറംകുന്രം]], [[മദുരൈ]] |- | [[തിരുത്തണി മുരുകൻ ക്ഷേത്രം]] |[[തിരുത്തണി]] |- |[[പഴമുതിർസോലൈ മുരുകൻ ക്ഷേത്രം]] |[[പഴമുതിർചോലൈ]], [[മദുരൈ]] |} === കേരളത്തിലെ സുബ്രഹ്മണ്യ ക്ഷേത്രങ്ങൾ === കേരളത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ചില പ്രധാന സുബ്രഹ്മണ്യ ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഇവയാണ്: * തിരുവഞ്ചൂർ ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം *പന്മന ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യ സ്വാമി ക്ഷേത്രം, കൊല്ലം (തെക്കൻ പഴനി) * [[നീണ്ടൂർ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം]] * ആനപ്പാട് ഭജനമഠം ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിക്ഷേത്രം *ചീർക്കയം ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യ കോവിൽ * ആനാകോട് തിരുവളന്തൂർ ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം കാട്ടാക്കട, തിരുവനന്തപുരം * [[ഉള്ളൂർ ബാലസുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം]] * [[കൊടുന്തറ ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിക്ഷേത്രം]] * [[വെളിയം ശ്രി സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം, വെളിയം കൊല്ലം]] * [[കണ്ണംകോട് ശ്രി സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം]],കൊട്ടാരക്കര, കൊല്ലം * [[നേടിയവിള ശ്രി സുബ്രഹ്മണ്യ സ്വാമി ക്ഷേത്രം]],ഇടവട്ടം,കൊല്ലം * [[പൂജപ്പുര ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യ സ്വാമി ക്ഷേത്രം]],ഇടവട്ടം,കൊല്ലം * [[ഹരിപ്പാട് സുബ്രഹ്മണ്യക്ഷേത്രം]] * [[കുഴൂർ ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം]] * [[ചെറിയനാട് ശ്രീബാലസുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമീക്ഷേത്രം]] * [[തഴക്കര സുബ്രഹ്മണ്യക്ഷേത്രം]] * [[കരിക്കാട് സുബ്രഹ്മണ്യക്ഷേത്രം]] മഞ്ചേരി, മലപ്പുറം ജില്ല * [[കൊണ്ടയൂർ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം]] * [[കാരക്കാട് സുബ്രഹ്മണ്യക്ഷേത്രം]] കവളപ്പാറ, ഷൊർണൂർ, പാലക്കാട് ജില്ല *കൊടുമ്പ് സുബ്രമണ്യക്ഷേത്രം പാലക്കാട് ജില്ല. * [[പയ്യന്നൂർ സുബ്രഹ്മണ്യ സ്വാമി ക്ഷേത്രം]] * [[പാഞ്ഞാൾ പുരാതന സുബ്രഹ്മണ്യൻ കോവിൽ]] *നടരാാജഗിരി ബാലസുബ്രഹ്മണ്യക്ഷേത്രം പാർളിക്കാട് തൃൃശൂർ *കരിയന്നൂർ സുബ്രഹ്മണ്യ ക്ഷേത്രം ഗുരുവായൂർ തൃശൂർ * [[ഉദയനാപുരം സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിക്ഷേത്രം]] * [[കിടങ്ങൂർ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം]] * [[പെരുന്ന സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിക്ഷേത്രം]] * [[ആർപ്പുക്കര സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിക്ഷേത്രം]] * [[മേലൂർ പൂലാനി ശ്രീസുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി മഹാക്ഷേത്രം]] * [[ തെക്കനാര്യാടു തെക്കൻ പഴനി സുബ്രഹ്മണ്യ ക്ഷേത്രം]] * [[അവണാകുഴി ശ്രീ ബാലസുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേതം തിരുവനന്തപുരം|ചെമ്മണ്ട ശ്രീ സുബ്രമണ്യ സ്വാമീ ക്ഷേത്രം]],ഇരിങ്ങാലക്കുട,തൃശൂർ * [[പെരുമണ്ണശ്ശേരി സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം|പെരുമണ്ണശ്ശേരി ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി മഹാക്ഷേത്രം, പുല്ലിപ്പറമ്പ്, ചേലേമ്പ്ര, മലപ്പുറം]] * [[പരിഹാരപുരം ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം]], രാമനാട്ടുകര, കോഴിക്കോട് * [[പെരളശ്ശേരി സുബ്രഹ്മണ്യ സ്വാമി ക്ഷേത്രം]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല]] * [[പുത്തനമ്പലം സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിക്ഷേത്രം|ചെറുവാരണം ശ്രീ നാരായണപുരം പുത്തനമ്പലം]] (ചേർത്തലകരയുടെ പഴനി മല ) * [[പെരുമ്പടപ്പ് സുബ്രഹ്മണ്യ സ്വാമി ക്ഷേത്രം]], കൊച്ചി * [[വെള്ളനാതുരുത്ത് ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിക്ഷേത്രം]], കരുനാഗപ്പള്ളി * [[ആലപ്പാട് ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം]], കരുനാഗപ്പള്ളി * [[വെണ്ടാർ ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യ ക്ഷേത്രം]], കൊട്ടാരക്കര * [[മേൽക്കുളങ്ങര ശ്രീ കാർത്തികേയമംഗലം ക്ഷേത്രം]],വാളകം,കൊട്ടാരക്കര * [[മുളയങ്കാവ് ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യ കോവിൽ]], മുളയങ്കാവ്, പാലക്കാട്‌ ' * [[അവണാകുഴി ശ്രീ ബാലസുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം]], തിരുവനന്തപുരം * കൊടകര കുന്നതൃക്കോവിൽ സുബ്രഹ്മണ്യ ക്ഷേത്രം തൃശൂർ ജില്ല . * കിഴക്കേ കോടാലി ശ്രീ ബാലസുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം, കോടാലി, തൃശൂർ ജില്ല. * പടിഞ്ഞാറഭിമുഖ ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യ ക്ഷേത്രം മരട് തെക്ക്, എറണാകുളം ജില്ല . * [[തിരുവണ്ണൂർ]] ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം (കോവിൽ) [[കോഴിക്കോട്]] ([[കേരളം|കേരള]] [[തിരുച്ചെന്തൂർ]]) * മണമ്പൂർ ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം, ആറ്റിങ്ങൽ,തിരുവനന്തപുരം * ആലത്തുകാവ് ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം, കിളിമാനൂർ, തിരുവനന്തപുരം * ശ്രീ ബാലസുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം, കുമാരപുരം, തിരുവനന്തപുരം * ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിക്ഷേത്രം, ഇരവിമംഗലം, മലപ്പുറം * ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിക്ഷേത്രം, ഇരവിമംഗലം, തൃശ്ശൂർ *അയിരൂർ ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം, പത്തനംതിട്ട ജില്ല *ജ്ഞാനോദയം ശ്രീസുബ്രഹ്മണ്യ ക്ഷേത്രം മരട് , എറണാകുളം * ശ്രീ മയൂരേശ്വരപുരം സുബ്രമണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം, കൊടുങ്ങല്ലൂർ, തൃശൂർ ജില്ല *ശ്രീ കുമാരമംഗലം ക്ഷേത്രം (തമ്മണ്ടിൽ), തെക്കുംഭാഗം, തൃപ്പൂണിത്തുറ, എറണാകുളം. *ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം, കീഴാറ്റിങ്ങൽ, ആറ്റിങ്ങൽ, തിരുവനന്തപുരം ജില്ല. *ശ്രീ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം (തേവരുനട) കടയ്ക്കാവൂർ, തിരുവനന്തപുരം ജില്ല. *എരുത്താവൂർ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി ക്ഷേത്രം,ബാലരാമപുരം,തിരുവനന്തപുരം ജില്ല. ഇവ കൂടാതെ നിരവധി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഉപദേവത കൂടിയാണ് സുബ്രഹ്മണ്യൻ. കൂടുതലും ശിവന്റെയും ദേവിയുടെയും ക്ഷേത്രങ്ങളിലാണ് ഇത്തരത്തിലുള്ള പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ടാകാറുള്ളത്. [[തിരുവഞ്ചിക്കുളം ശിവക്ഷേത്രം]], [[മമ്മിയൂർ മഹാദേവക്ഷേത്രം]], [[കൊട്ടാരക്കര ശ്രീ മഹാഗണപതി ക്ഷേത്രം]] തുടങ്ങിയവ സുബ്രഹ്മണ്യൻ ഉപദേവതയായി വരുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടവയാണ്. ==അവലംബം== ക്ഷേത്ര ചൈതന്യ രഹസ്യം ( മാധവജി ,ക്ഷേത്ര സംരക്ഷണ സമിതി ) {{മഹാഭാരതം}} {{Commons category|Murugan}} {{ഹിന്ദു ദൈവങ്ങൾ}} {{HinduMythology}} [[വർഗ്ഗം:ഹൈന്ദവദൈവങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മഹാഭാരതത്തിലെ കഥാപാത്രങ്ങൾ]] 3i5dcb4im4t4xzxwzv0i375jv0wkmdx 0 11435 3763353 3701891 2022-08-08T16:54:16Z 2401:4900:32F6:8FD3:BCED:612:2851:EFB0 /* അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപനം */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|The Emergency (India)}} '''ഇന്ത്യൻ അടിയന്തരാവസ്ഥ ([[1975]]-[[1977]])''' സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രീയചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും വിവാദപൂർണ്ണമായ 21 മാസങ്ങൾ ആയിരുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ [[രാഷ്ട്രപതി]] ആയിരുന്ന [[ഫക്രുദ്ദീൻ അലി അഹമ്മദ്‌]] പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന [[ഇന്ദിരാഗാന്ധി|ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ]] ഉപദേശാനുസരണം [[ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന|ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിലെ]] 352-ആം വകുപ്പ് അനുസരിച്ച് രാജ്യത്ത് അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇന്ദിരയ്ക്ക് ഉത്തരവുകൾ (ഡിക്രീകൾ {{സൂചിക|൧}}) പുറപ്പെടുവിച്ച് ഭരിക്കുവാനും തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ റദ്ദാക്കുവാനും പൗരാവകാശങ്ങൾ റദ്ദാക്കുവാനും പരിമിതപ്പെടുത്തുവാനും ഉള്ള അധികാരം ഇത് നൽകി. [[1975]] മുതൽ [[1977]] വരെ ആയിരുന്നു അടിയന്തരാവസ്ഥ കാലഘട്ടം. == പശ്ചാത്തലം == ഇന്ദിരയുടെ പാർട്ടിയായ [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി]] [[1971]]-ൽ നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പരക്കെ തിരഞ്ഞെടുപ്പു കൃത്രിമം കാട്ടി എന്ന് ഇന്ദിരയുടെ എതിരാളികൾ വളരെ നാൾ ആയി ആരോപിച്ചിരുന്നു. ഗാന്ധിയൻ സോഷ്യലിസ്റ്റ് നേതാ‍വായ [[ജയപ്രകാശ് നാരായൺ]] [[ബീഹാർ|ബിഹാറിൽ]] പ്രവിശ്യാ സർക്കാരിനെ മാറ്റുന്നതിനുവെണ്ടി പ്രക്ഷോഭം നടത്തിവരികയായിരുന്നു. അദ്ദേഹം [[സത്യാഗ്രഹം|സത്യാഗ്രഹത്തിലൂടെ]] ഇന്ത്യൻ സർക്കാരിനെ പുറത്താക്കുവാൻ ജനകീയ പ്രക്ഷോഭം നടത്തുവാൻ ശ്രമം തുടങ്ങി. നാരായണും അദ്ദേഹത്തിന്റെ അനുയായികളും [[അഹിംസ|അഹിംസാ]] മാർഗ്ഗത്തിലൂടെ ഇന്ത്യൻ സമൂഹത്തെ മാറ്റിമറിക്കുവാനായി ഒരു സമ്പൂർണ്ണ വിപ്ലവത്തിനായി വിദ്യാർത്ഥികളെയും കർഷകരെയും തൊഴിലാളി സംഘടനകളെയും ഒരുമിപ്പിക്കുവാൻ ശ്രമിച്ചു. [[ഗുജറാത്ത്]] സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഇന്ദിരയുടെ പാർട്ടി പല രാഷ്ട്രീയകക്ഷികളുടേ സഖ്യമായ [[ജനതാ പാർട്ടി]]യോട് തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പരാജയപ്പെട്ടു. പാർലമെന്റിൽ സർക്കാർ ഒരു [[അവിശ്വാസ പ്രമേയം|അവിശ്വാസ പ്രമേയത്തെ]] അഭിമുഖീകരിച്ചു. === അലഹബാദ് ഹൈക്കോടതി വിധി === ഇന്ദിരാഗാന്ധിയോട് ലോകസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പരാജയപ്പെട്ട [[രാജ നാരായണൻ]] തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കൃത്രിമം, സർക്കാർ വസ്തുവകകൾ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രചരണത്തിനായി ഉപയോഗിക്കൽ എന്നീ കുറ്റങ്ങൾ ആരോപിച്ച് ഇന്ദിരയ്ക്കെതിരായി [[അലഹബാദ് ഹൈക്കോടതി|അലഹബാദ് ഹൈക്കോടതിയിൽ]] കേസുകൊടുത്തു. [[1975]] [[ജൂൺ 12]]-നു ജസ്റ്റിസ് [[ജഗ്മോഹൻലാൽ സിൻ‌ഹ]] ഇന്ദിരാഗാന്ധിയെ ഭരണകൂടത്തിന്റെ വസ്തുവകകൾ തിരഞ്ഞെടുപ്പു പ്രചരണത്തിനായി വിനിയോഗിച്ചു എന്ന കുറ്റത്തിന് കുറ്റക്കാരിയായി വിധിച്ചു. ഇന്ദിരയുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പു വിധി കോടതി റദ്ദാക്കുകയും ലോകസഭാ സീറ്റ് റദ്ദാക്കുകയും ചെയ്തു. അടുത്ത ആറു വർഷത്തേക്ക് ഏതെങ്കിലും തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഇന്ദിരാഗാന്ധി മത്സരിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് കോടതി വിലക്കി. എങ്കിലും വോട്ടർമാർക്ക് കൈക്കൂലികൊടുത്തു, ഇലക്ഷൻ തിരിമറി തുടങ്ങിയ ഗൗരവമേറിയ കുറ്റാരോപണങ്ങൾ കോടതി തള്ളി. സംസ്ഥാന പോലീസ് ഇലക്ഷൻ വേദികൾ നിർമ്മിച്ചു, സംസ്ഥാന വൈദ്യുതി വകുപ്പിൽ നിന്ന് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രചരണത്തിനായി വൈദ്യുതി ഉപയോഗിച്ചു, പ്രസംഗ വേദി വളരെ ഉയർന്നതായിരുന്നു, തുടങ്ങിയ കുറ്റങ്ങൾക്കാണ് ഇന്ദിരാഗാന്ധിയെ കോടതി ശിക്ഷിച്ചത്. എന്നാൽ ഇവയിൽ പലതും പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ സുരക്ഷാ ചട്ടങ്ങളുടെ (പ്രോട്ടോക്കോൾ) ഭാഗമായിരുന്നു. മറ്റൊരു കുറ്റം ഒരു സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥനായ [[യശ്പാൽ കപൂർ]] തന്റെ രാജി മേലുദ്യോഗസ്ഥർ അംഗീകരിക്കുന്നതിനു മുൻപായി തിരഞ്ഞെടുപ്പു പ്രചരണം ആരംഭിച്ചു എന്നതായിരുന്നു. മാരകമായ കുറ്റങ്ങൾക്ക് വെറുതേ വിടുകയും താരതമ്യേന ലഘുവായ കുറ്റങ്ങൾക്ക് ശിക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തതിനെ ''[[റ്റൈംസ് മാസിക]]'' ''രാജ്യത്തിന്റെ പ്രധാനമന്ത്രിയെ ട്രാഫിക്ക് ടിക്കറ്റിന് പുറത്താക്കി'' എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. എങ്കിലും തൊഴിൽ, ട്രേഡ് യൂണിയനുകൾ, വിദ്യാർത്ഥി സംഘടനകൾ, സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ സംഘടനകൾ തുടങ്ങിയവയുടെ സമരങ്ങൾ രാജ്യമെമ്പാടും വ്യാപിച്ചു. [[മൊറാർജി ദേശായി]], [[ജയപ്രകാശ് നാരായൺ]] എന്നിവർ നയിച്ച പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ [[ദില്ലി|ദില്ലിയിൽ]] നിയമസഭ, പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ വസതി, എന്നിവയോടു ചേർന്നുള്ള നിരത്തുകൾ ജനങ്ങളെ കൊണ്ടു നിറച്ചു. == അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപനം == പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ ഉപദേശം അനുസരിച്ച് [[രാഷ്ട്രപതി (ഇന്ത്യ)|ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതി]] ആയിരുന്ന [[ഫക്രുദ്ദീൻ അലി അഹമ്മദ്‌]] രാജ്യത്ത് [[അടിയന്തരാവസ്ഥ]] പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇന്ദിരയുടെ തന്നെ വാക്കുകളിൽ ഇന്ദിര ജനാ‍ധിപത്യത്തെ “നിശ്ചലാവസ്ഥ”യിൽ കൊണ്ടുവന്നു. ഭരണഘടനയനുസരിച്ച് ഇന്ദിരയുടെ ഉപദേശമനുസരിച്ച് രാഷ്ട്രപതി അഹമ്മദ് എല്ലാ ആറുമാസം തോറും അടിയന്തരാവസ്ഥ തുടരുവാനുള്ള അനുമതി നൽകി. ഇത് 1977-ൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടക്കുന്നതുവരെ തുടർന്നു. == അടിയന്തരാവസ്ഥ കേരളത്തിൽ == {{main|അടിയന്തരാവസ്ഥ കേരളത്തിൽ}} അടിയന്തരാവസ്ഥ നിലവിൽ വരുമ്പോൾ കേരളത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ്‌ പാർട്ടി ഓഫ്‌ ഇന്ത്യ(സി.പി.ഐ) നേതാവ്‌ [[സി. അച്യുതമേനോൻ]] ആയിരുന്നു മുഖ്യമന്ത്രി. ഇന്ദിരാഗാന്ധിയുടെ വൃന്ദത്തില്പെട്ട പ്രമുഖ കോൺഗ്രസ്സ് നേതാവ്‌ [[കെ. കരുണാകരൻ]] ആഭ്യന്തര മന്ത്രിയും. വളരെ കുപ്രസിദ്ധി ആർജ്ജിച്ച '''[[രാജൻ കേസ്‌]]''' ഉണ്ടായത്‌ അടിയന്തരാവസ്ഥ കാലഘട്ടത്തിൽ ആണ്‌. അന്നത്തെ പോലീസ്‌ ക്രൈം ബ്രാഞ്ച്‌ [[Jayaram padikkal|ഡി.ഐ.ജി ജയറാം പടിക്കൽ]], [[പുലിക്കോടൻ നാരായണൻ|സബ്‌-ഇൻസ്പെക്ടർ പുലിക്കോടൻ നാരായണൻ]] എന്നിവർ ഈ കേസിൽ കുറ്റാരോപിതരായിരുന്നു. വിവാദമായ ഈ കേസിനെ തുടർന്ന് ആഭ്യന്തരമന്ത്രി [[കെ. കരുണാകരൻ|കെ.കരുണാകരന്‌]] രാജി വെക്കേണ്ടി വരികയും ചെയ്തു<ref>{{cite news |title = കവർസ്റ്റോറി|url = http://www.madhyamam.com/weekly/200|publisher = [[മാധ്യമം ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്]] ലക്കം 674|date = 2011 ജനുവരി 11|accessdate = 2013 മാർച്ച് 09|language = മലയാളം}}</ref>. == അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്തെ ഭരണകൂടം == സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളിലേക്കും കേന്ദ്രമന്ത്രിസഭയിലേക്കുമുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ നീട്ടിവെക്കപ്പെട്ടു. [[ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന|ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ]] 352-ആം വകുപ്പ് ഉപയോഗിച്ച് ഇന്ദിര സ്വയം അമിതമായ അധികാരങ്ങൾ നൽകി. പൗരാവകാശങ്ങൾക്കും രാഷ്ട്രീയ എതിർപ്പിനും എതിരെ വ്യാപകമായ അടിച്ചമർത്തൽ തുടങ്ങി. [[പാകിസ്താൻ|പാകിസ്താനുമായി]] ഉള്ള യുദ്ധം അവസാനിച്ച് അധികം വർഷങ്ങൾ ആയിരുന്നില്ല. രാജ്യ സുരക്ഷയ്ക്കുള്ള ഭീഷണിയായിരുന്നു സർക്കാർ ഈ അടിച്ചമർത്തലുകൾക്ക് ന്യായീകരണമായി പറഞ്ഞത്. സമരങ്ങളും പ്രതിഷേധങ്ങളും രാജ്യത്തെ ഭരണത്തെ സ്തംഭിപ്പിച്ചു എന്നും രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചു എന്നും സർക്കാർ അരോപിച്ചു. വ്യാപകമായ രാഷ്ട്രീയ എതിർപ്പിനും രാജ്യമൊട്ടാകെയും പാർട്ടിയിലും അനുയായികൾ വിട്ടുപോവുന്നതിനും ഇടയ്ക്ക് ഇന്ദിര വളരെ കുറച്ച് അടുത്ത പാർട്ടി അനുഭാവികളുടെയും ഇളയ മകനായ [[സഞ്ജയ് ഗാന്ധി|സഞ്ജയ് ഗാന്ധിയുടെയും]] ഉപദേശം സ്വികരിച്ച് അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിച്ചു. രാജ്യമൊട്ടാകെ പോലീസിനെ ഉപയോഗിച്ച് ആയിരക്കണക്കിന് നേതാക്കളെയും പ്രതിഷേധിക്കുന്ന ജനങ്ങളെയും സർക്കാർ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. [[ജയപ്രകാശ് നാരായൺ]], [[മൊറാർജി ദേശായി]], [[ചരൺ സിംഗ്]], [[രാജ നാരായണൻ]], [[ജെ.ബി. കൃപലാനി]], [[എ.ബി. വാജ്‌പേയി|അടൽ ബിഹാരി വാജ്പേയി]], [[മധു ലിമയേ]], [[ലാൽ കൃഷ്ണ അഡ്വാനി]], തുടങ്ങിയ പ്രതിപക്ഷ നേതാക്കൾ ഉടൻ തന്നെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടു. പ്രതിപക്ഷ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികളും [[ആർ.എസ്.എസ്]],[[ഇന്ത്യൻ ജമാ അത്തെ ഇസ്ലാമി]] തുടങ്ങിയ സംഘടനകളും നിരോധിക്കപ്പെട്ടു. [[ബറോഡ ഡൈനാമിറ്റ് കേസ്|ബറോഡ ഡൈനാമിറ്റ് കേസിൽ]] [[ഇന്ത്യയിലെ സോഷ്യലിസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനം|സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി]] ചെയർമാൻ [[ജോർജ് ഫെർണാണ്ടസ്|ജോർജ് ഫെർണാണ്ടസും]] [[എ.കെ. ഗോപാലൻ|എ കെ ഗോപാലനേ]]പ്പോലുള്ള [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|കമ്യൂണിസ്റ്റ്(മാര്ക്സിസ്റ്റ്)]] നേതാക്കളും ധാരാളം അണികളും അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടു. പലരും മാരകമായി പീഡിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. നിയമസഭയുടെ സഹായത്തോടെ രാജ്യത്തെ നിയമങ്ങൾ തിരുത്തിയെഴുതുവാൻ ഇന്ദിര ശ്രമിച്ചു. നിയമസഭയിൽ കോൺഗ്രസിന് മൂന്നിൽ രണ്ടിലേറെ ഭൂരിപക്ഷമുണ്ടായിരുന്നു. അധികാരം വേണ്ടത്ര വേഗതയിൽ തന്റെ കയ്യിൽ എത്തുന്നില്ല എന്നു തോന്നിയ ഇന്ദിര പാർലമെന്റിനെ പൂർണ്ണമായി കവച്ചുവെക്കുന്ന തരത്തിൽ രാഷ്ട്രപതിയെക്കൊണ്ട് അസാധാരണമായ നിയമങ്ങൾ പുറപ്പെടുവിച്ചു. അങ്ങനെ ഉത്തരവുകൾ കൊണ്ട് ഭരിക്കുവാൻ ([[w:rule by decree]]) ഇന്ദിരയ്ക്ക് സാധിച്ചു. രാജ്യത്തിന്റെ വ്യാവസായിക-കാർഷിക ഉൽപാദനം വർദ്ധിപ്പിക്കുവാനും സർക്കാർ പൊതുസേവനങ്ങൾ കാര്യക്ഷമമാ‍ക്കുവാനും ദാരിദ്ര്യം, നിരക്ഷരത എന്നിവയ്ക്കെതിരേ പോരാടുവാനും ഇന്ദിര ഒരു 20-ഇന പരിപാടി നിർമ്മിച്ചു. തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കൃത്രിമ കേസിൽ നിന്നും ഇന്ദിരയെ പൂർണ്ണമായും കുറ്റവിമുക്തയാക്കുന്ന വിധത്തിൽ നിയമങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുവാനും ഇന്ദിരയ്ക്ക് പ്രയാസമുണ്ടായില്ല. ഇന്ദിരയ്ക്ക് എതിരായ പാർട്ടികൾ ഭരിച്ചിരുന്ന [[ഗുജറാത്ത്]], [[തമിഴ്‌നാട്]] സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഭരണം അനിശ്ചിതകാലത്തേക്ക് പിരിച്ചുവിട്ട് ഇന്ദിര രാഷ്ട്രപതിഭരണം ഏർപ്പെടുത്തി. ആയിരക്കണക്കിന് പ്രതിപക്ഷ നേതാക്കളെയും അണികളെയും ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലും അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്തെ ഒരു പ്രധാന സംഭവം ഇന്ദിരയ്ക്ക് ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിൽ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്താമെങ്കിലും ഭരണഘടനയുടെ മൂലക്കല്ലുകൾ - അതിന്റെ അടിസ്ഥാന ഘടന - ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റിന് തിരുത്താൻ പറ്റില്ല എന്ന സുപ്രീം കോടതി വിധിയായിരുന്നു. == 1977-ലെ പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പ് == ''ഇതും കാണുക'': [[ജനതാ പാർട്ടി]], [[ജയപ്രകാശ് നാരായൺ]], [[മൊറാർജി ദേശായി]] [[1977]] [[ജനുവരി 23]]-നു ഇന്ദിരാഗാന്ധി എല്ലാ രാഷ്ട്രീയ തടവുകാരെയും ജയിൽ വിമുക്തരാക്കി, പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് ആഹ്വാനം ചെയ്തു. അടിയന്തരാവസ്ഥ 1977 മാർച്ച് 23-നു ഔദ്യോഗികമായി അവസാനിച്ചു. രാജ്യത്തെ ഔദ്യോഗിക ഇന്റലിജൻസ് സ്രോതസ്സുകൾ ഇന്ദിരയോട് ഭരണം രാജ്യമൊട്ടാകെ വളരെ ജനപ്രിയമാണെന്ന് പറഞ്ഞതിനാലാണ് ഇന്ദിര അടിയന്തരാവസ്ഥ പിൻ‌വലിച്ചത് എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. [[ഇന്ത്യൻ കരസേന|കരസേനാ]] മേധാവി ആയിരുന്ന ഫീൽഡ് മാർഷൽ [[സാം മനേക്ഷാ]] ഇന്ദിര ഉടനെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് ആഹ്വാനം ചെയ്തില്ലെങ്കിൽ ഇന്ദിരയെ ഭരണത്തിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കും എന്ന് ഭീഷണിപ്പെടുത്തി എന്നും പറയപ്പെടുന്നു. എങ്കിലും പിന്നീട് [[ദ ടൈംസ്‌ ഓഫ്‌ ഇന്ത്യ]] ദിനപത്രത്തിന് അനുവദിച്ച ഒരു അഭിമുഖത്തിൽ മനേക്ഷാ ഇങ്ങനെയുള്ള എല്ലാ ഊഹങ്ങളും നിഷേധിച്ചു. ജനതാ പാർട്ടിയുടെ പ്രചരണം രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളോട് ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് “ജനാധിപത്യവും സ്വേഛാധിപത്യവും തമ്മിൽ“ തിരഞ്ഞെടുക്കുവാനുള്ള അവരുടെ അവസാനത്തെ അവസരം ആയിരിക്കും ഇത് എന്ന് ആഹ്വാനം ചെയ്തു. ഫെബ്രുവരിയിൽ നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഇന്ദിരയും സഞ്ജയ് ഗാന്ധിയും പരാജയപ്പെട്ടു. ഇന്ദിരയുടെ ഏറ്റവും വിശ്വസ്തരായ അനുയായികളിൽ ഭൂരിഭാഗവും തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പരാജയപ്പെട്ടു. പല കോൺഗ്രസ് അനുഭാവികളും തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പരാജയപ്പെട്ട ഇന്ദിരയെ കയ്യൊഴിഞ്ഞു. കോൺഗ്രസിന് തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ 153 സീറ്റുകൾ മാത്രമേ ലഭിച്ചുള്ളൂ. ഇതിൽ 92 സീറ്റുകളും നാല് തെക്കേ ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നായിരുന്നു. ജനതാ പാർട്ടിയുടെ 295 സീറ്റുകൾ 542 അംഗ പാർലമെന്റിൽ ജനതാപാർട്ടിക്ക് നേരിയ ഭൂരിപക്ഷമേ നൽകിയുള്ളൂ. എങ്കിലും കോൺഗ്രസ് ഇതര കക്ഷികൾക്ക് ഒരുമിച്ച് നിയമസഭയിൽ മൂന്നിൽ രണ്ടിലേറെ ഭൂരിപക്ഷമുണ്ടായിരുന്നു. [[മൊറാർജി ദേശായി]] ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യ കോൺഗ്രസ് ഇതര പ്രധാനമന്ത്രിയായി. == വിചാരണ == അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്തെ സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും കോൺഗ്രസ് രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കളെയും വിചാ‍രണ ചെയ്യുവാനുള്ള ജനതാ ഭരണകൂടത്തിന്റെ ശ്രമങ്ങൾ മിക്കവാറും പരാജയമായിരുന്നു. വളരെ സങ്കീർണ്ണവും കുത്തഴിഞ്ഞതും രാഷ്ട്രീയ പ്രേരിതവുമായ ഒരു വിചാരണാ സംവിധാനമായിരുന്നു പരാജയത്തിനു പ്രധാ‍ന കാരണം. പ്രത്യേക വിചാരണ കോടതികൾ സ്ഥാപിച്ച് ധാരാളം മുതിർന്ന കോൺഗ്രസ് അംഗങ്ങളെയും സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും വിചാരണ ചെയ്തെങ്കിലും പോലീസിന് മിക്കവാറും കേസുകളിൽ വേണ്ടത്ര തെളിവുകൾ ഹാജരാക്കാനായില്ല. വളരെ കുറച്ച് താഴേക്കിടയിലുള്ള ഉദ്യോഗസ്ഥർ മാത്രമേ ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ടുള്ളൂ. ജനങ്ങൾക്ക് വിചാരണയിലെ തുടർച്ചയായ തിരിച്ചടികളും സങ്കീർണ്ണമായ സ്വഭാവവും കാരണം ഇതിൽ താല്പര്യം നഷ്ടപ്പെട്ടു. രാജ്യത്തിന്റെ സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക ആവശ്യങ്ങൾ ജനങ്ങൾക്ക് കൂടുതൽ കൂടുതൽ പ്രധാനമായി വന്നു. അഴിമതിയും രാഷ്ട്രീയ അട്ടിമറികളും നീതി വ്യവസ്ഥയെ തകിടം മറിക്കുന്നു എന്ന ഒരു ധാരണ പരന്നു. == അടിയന്തരാവസ്ഥയെ കുറിച്ചുള്ള വിവാദങ്ങൾ == ഇന്ദിരയുടെ അടിയന്തരാവസ്ഥ 21 മാസത്തോളം നീണ്ടുനിന്നു. അടിയന്തരാവസ്ഥ ഇന്നും വിവാദവിഷയമാണ്. === ഇന്ദിരയുടെ തീരുമാനങ്ങൾക്ക് അനുകൂലമായ പ്രതികരണങ്ങൾ === അടിയന്തരാവസ്ഥയെ [[വിനോബാ ഭാവേ]], [[മദർ തെരേസ]] എന്നിവർ പിന്താങ്ങി<ref name=emergency1>{{cite book|title=സച്ച് എ വിഷൻ ഓഫ് ദ സ്ട്രീറ്റ്|url=http://books.google.com.sa/books?id=M9wPAQAAIAAJ&q=Such+a+vision+Egan&dq|last=ഐലീൻ|first=ഈഗൻ|isbn= 978-0385174916|publisher=ഗലീലി ട്രേഡ്|year=1986|page=405}}</ref>. (''അനുശാസൻ പർവ്വ'', അല്ലെങ്കിൽ അച്ചടക്കത്തിന്റെ സമയം എന്നായിരുന്നു വിനോബ ഭാവെ അടിയന്തരാവസ്ഥയെ വിളിച്ചത്). പ്രശസ്ത വ്യവസാ‍യി ആയ [[ജെ.ആർ.ഡി. ടാറ്റ]], എഴുത്തുകാരനായ [[ഖുശ്‌വന്ത് സിങ്]] എന്നിവർ അടിയന്തരാവസ്ഥയെ അനുകൂലിച്ചവരിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ, ഇവരിൽ പലരും പിന്നീട് ഇത് തെറ്റായിപ്പോയി എന്ന് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.{{തെളിവ്}} [[1971]]-ലെ ഇന്തോ-പാക്ക് യുദ്ധത്തിൽ തകർന്ന സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് സാമ്പത്തിക കരകയറ്റത്തിന് അടിയന്തരാവസ്ഥ അത്യാവശ്യമായിരുന്നു എന്ന് ചിലർ വാദിക്കുന്നു. ഇന്ദിരയുടെ 20-ഇന സാമ്പത്തിക പദ്ധതി കാർഷിക ഉല്പാദനം, വ്യാവസായിക ഉല്പാദനം, കയറ്റുമതി, രാജ്യത്തിന്റെ വിദേശ നാണയ ശേഖരം എന്നിവ ഉയർത്തി. രാജ്യത്തിന്റെ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി വളരെ ഉയർന്ന വളർച്ചയും നിക്ഷേപവും രേഖപ്പെടുത്തി. സമരങ്ങൾ ഇല്ലാതിരുന്നതിനാൽ ഉല്പാദനക്ഷമത ഗണ്യമായി വർദ്ധിച്ചു. 1960-കളിലും 70-കളിലും തലപൊക്കിയ ഹിന്ദു-മുസ്ലീം ലഹളകൾ പൂർണ്ണമായും ഇല്ലാതായി. ആദ്യമൊക്കെ സർക്കാർ വളരെ ആവേശത്തോടെ പ്രവർത്തിച്ചു. ഗുണ്ടാ സംഘങ്ങളെയും മാഫിയകളെയും നശിപ്പിക്കുവാൻ അടിയന്തരാവസ്ഥ പോലീസിന് അമിതമായ അധികാരം നൽകി. === സർക്കാരിനെതിരെ ഉള്ള കുറ്റാരോപണങ്ങൾ === അടിയന്തരാവസ്ഥ കാലഘട്ടത്തിനെതിരെ ഉള്ള വിമർശനങ്ങളും ആരോപണങ്ങളും പൊതുവെ ഇങ്ങനെ തരംതിരിക്കാം: *ഒരു കേസും ഇല്ലാതെയും അവരുടെ കുടുംബങ്ങളെ അറിയിക്കാതെയും നിരപരാധികളെ പിടിച്ചുവെക്കാനും അറസ്റ്റ് ചെയ്യാനും പോലീസിന് അധികാരം നൽകി. 1,10,806 പേരെ ഇത്തരത്തിൽ വിചാരണാ കൂടാതെ അറസ്റ്റ് ചെയ്ത് പീഡിപ്പിച്ചതായി [[ഷാ കമ്മീഷൻ]] റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്<ref name="മാധ്യമം"/>. *രാഷ്ട്രീയ തടവുകാരെയും മറ്റ് തടവുകാരെയും ദ്രോഹിക്കുകയും ക്രൂരമായി പീഡിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക. *പൊതു, സ്വകാര്യ മാധ്യമങ്ങളെ (ഉദാഹരണത്തിന് [[ദൂരദർശൻ]]) പ്രചരണത്തിനുവേണ്ടി (പ്രൊപഗാൻഡ) ഉപയോഗിക്കുക *81,32,209 പുരുഷന്മാരെ നിർബന്ധിത [[വന്ധ്യംകരണം|വന്ധ്യംകരണത്തിനു]] വിധേയമാക്കി<ref name="മാധ്യമം">{{cite news|title = കവർസ്റ്റോറി|url = http://www.madhyamam.com/weekly/393|publisher = [[മാധ്യമം ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്]] ലക്കം 686|date = 2011 ഏപ്രിൽ 18|accessdate = 2013 മാർച്ച് 12|language = മലയാളം}}</ref>.<ref>ഗ്വാട്കിൻ ഡേവിഡ്സൺ. 'പൊളിറ്റിക്കൽ വിൽ & ഫാമിലി പ്ലാനിംഗ്: ദ ഇംപ്ലിക്കേഷൻസ് ഓഫ് ഇന്ത്യാസ് എമർജൻസി എക്സ്പീരിയൻസ്', ''പോപ്പുലേഷൻസ് & ഡെവലപ്പ്മെന്റ് റിവ്യൂ'', 5/1, 29-59;</ref><ref name=sterile>[http://www.jstor.org/discover/10.2307/1972317?uid=3738952&uid=2129&uid=2&uid=70&uid=4&sid=21101604718171 അടിയന്തരാവസ്ഥകാലത്തെ വന്ധ്യംകരണം]പോപ്പുലേഷൻസ് & ഡെവലപ്പ്മെന്റ് റിവ്യൂ</ref>{{തെളിവ്}}. *പഴയ ദില്ലിയിലെ [[തുർക്മാൻ ഗേറ്റ്]], [[ജുമാ മസ്ജിദ്]] പ്രദേശങ്ങളിലെ ചേരികളുടെയും താഴ്ന്ന വരുമാനമുള്ളവരുടെ വീടുകളുടെയും നശീകരണം. ദൽഹിയിൽ മാത്രം 1,50,105 കുടിലുകൾ തകർക്കപ്പെട്ടു<ref name="മാധ്യമം"/>. ഇന്ത്യയുടെ ജനാധിപത്യത്തിനെതിരെ ഉള്ള ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി ആയിരുന്നു അടിയന്തരാവസ്ഥ. അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത് ഇന്ത്യൻ ജനാധിപത്യത്തെ ശക്തരായ നേതാക്കൾക്കും നിയമസഭയിലെ മൃഗീയ ഭൂരിപക്ഷമുള്ള കക്ഷികൾക്കും സ്വന്തം ഇഷ്ടം അനുസരിച്ച് വളയ്ക്കുവാൻ കഴിഞ്ഞു. == സാഹിത്യത്തിൽ == ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രമായ [[ഹസാരോൻ ഖ്വായിഷേൻ ഐസീ]] എന്ന ചിത്രം അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്തെ ആസ്പദമാക്കി ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. [[സുധീർ മിശ്ര]] സംവിധാനം ചെയ്ത ഈ ചിത്രം അടിയന്തരാവസ്ഥ കാലഘട്ടത്തിലെ [[നക്സലൈറ്റ്]] പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ വളർച്ചയും ചിത്രീകരിക്കുന്നു. [[രോഹിന്റൺ മിസ്റ്റ്രി]] എഴുതിയ [[എ ഫൈൻ ബാലൻസ്]] എന്ന പുസ്തകവും അടിയന്തരാവസ്ഥ കാലഘട്ടത്തെ ആസ്പദമാക്കിയുള്ളതാണ്. അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്തെ ചില മനുഷ്യാവകാശ ധ്വംസനങ്ങളെ ഈ പുസ്തകം എടുത്തുകാണിക്കുന്നു. [[സൽമാൻ റുഷ്ദി]] എഴുതിയ [[മിഡ്നൈറ്റ്സ് ചിൽഡ്രൺ]] എന്ന പുസ്തകത്തിലെ കഥാനായകനായ സലീം സിനായി അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്തുകൂടിയും കടന്നുപോവുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ ദേശീയ സൗന്ദര്യവൽക്കരണ പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായി കഥാനായകന്റെ വീട് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന “മജീഷ്യൻസ് ഘെറ്റോ” എന്ന താഴ്ന്ന വരുമാനക്കാരുടെ ചേരിയും നിരത്തപ്പെടുന്നു. കഥാനായകനും അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത് നിർബന്ധിതമായി വന്ധ്യംകരിക്കപ്പെടുന്നു. [[രാഹി മാസൂം]] എഴുതിയ ഹിന്ദി നോവലായ “കത്ര ബി ആർസൂ“ എന്ന കൃതി അടിയന്തരാവസ്ഥയുടേ ദൂഷ്യഭലങ്ങൾ ഏറ്റുവാങ്ങേണ്ടിവന്ന ഒരു ചെറിയ ഗ്രാമത്തിലെ ജനങ്ങളുടെ കഥ പറയുന്നു. മലയാളത്തിൽ [[ബാലു മഹേന്ദ്ര]] സംവിധാനം ചെയ്തു [[മമ്മൂട്ടി|മമ്മൂട്ടിയും]] [[ശോഭന|ശോഭനയും]] ചെര്നഭിനയിച്ച "[[Yathra|യാത്ര]]" എന്ന സിനിമയും ഇതിനോടനുബന്തിച്ചു എടുക്കപെട്ട ഒന്നാണ്.. ==കുറിപ്പുകൾ== *{{കുറിപ്പ്|൧|നിയമത്തിന്റെ പ്രത്യേക അധികാരം ഉപയോഗിച്ച് സ്വയം തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാനും അത് നടപ്പാക്കാനും രാജ്യത്തിന്റെ തലവന് അനുമതി നൽകുന്നതിനെയാണ് ഡിക്രി എന്നു പറയുന്നത്. ഇത് രാജ്യത്തിനനുസരിച്ച് മാറ്റം വരാം. 1975 ലെ ഇന്ത്യയിലെ അടിയന്തരാവസ്ഥ കാലത്ത് ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി ഈ ഡിക്രി അധികാരം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. മദ്ധ്യ പൗരസ്ത്യ രാജ്യങ്ങളിൽ രാഷ്ട്രങ്ങളുടെ തലവനോ, അതോ അദ്ദേഹംകൂടി ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു കമ്മിറ്റിയോ ആണ് ഡിക്രി അധികാരം ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ഇത് ജനാധിപത്യപരമായ നീക്കം അല്ലെന്ന് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു}} == അവലംബം == {{reflist}} * ''ദ് ജഡ്ജ്മെന്റ്'' [[കുൽദീപ് നയ്യാർ]] എഴുതിയ കൃതി * {{loc}} ''[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/intoc.html ഇന്ത്യ കണ്ട്രി സ്റ്റഡി]'' * [http://www.ahrchk.net/pub/mainfile.php/mof/ "ഒരച്ഛന്റെ ഓർമ്മക്കുറിപ്പുകൾ," അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത് കൊല്ലപ്പെട്ട രാജന്റെ പിതാവായ [[ഈച്ചരവാരിയർ]] എഴുതിയ പുസ്തകം.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050527184750/http://www.ahrchk.net/pub/mainfile.php/mof/ |date=2005-05-27 }} * ''ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി: എ പേഴ്സണൽ ആന്റ് പൊളിറ്റിക്കൽ ബയോഗ്രഫി'' - ഇന്ദർ മൽഹോത്ര * [http://ajayshahblog.blogspot.com/2007/01/understanding-emergency-of-1975-1977.html അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്തെ സാമ്പത്തിക നയവും രാഷ്ട്രീയ ഉൾക്കാഴ്ചകളും] * [http://malayalamvaarika.com/2012/june/29/Essay1.pdf മലയാളം വാരിക, 2012 ജൂൺ 29] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306110526/http://malayalamvaarika.com/2012/june/29/Essay1.pdf |date=2016-03-06 }} [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യാചരിത്രം]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ അടിയന്തരാവസ്ഥ]] 2u2li3tm6virgmj38okhz2kpl8lc76z 4 14736 3763477 3763247 2022-08-09T06:36:05Z Malikaveedu 16584 /* വന്ദന ശിവ */ wikitext text/x-wiki {{Featured content/Info}} {| class="messagebox standard-talk" style="border: 1px solid #B3B300; background-color:#FFFFBF;" |align="left"| {| border="0" cellpadding="2" style="float: right; background-color:#f9f9f9;margin:1px;border: thin solid red; width: 160px; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+ colspan="2" style="margin-left: inherit; background:red; color:#ffffff;text-align:center;"| '''നേരത്തേ നടന്ന</br>തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ''' |- !align="center"|[[Image:Vista-file-manager.png|50px|സംവാദ നിലവറ]]<br/> |- | [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 1|1]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 2|2]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 3|3]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 4|4]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 5|5]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 6|6]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 7|7]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 8|8]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 9|9]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 10|10]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 11|11]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 12|12]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 13|13]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 14|14]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 15|15]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 16|16]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 17|17]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 18|18]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 19|19]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 20|20]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 21|21]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 22|22]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 23|23]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 24|24]] |} '''പ്രത്യേക ശ്രദ്ധയ്‌ക്ക്:''' #ചിത്രങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുത്ത ഗണത്തിലേക്ക് ഉയർത്തുന്നതിനായുള്ള അഭിപ്രായസമന്വയത്തിനായി ഇവിടെ സമർപ്പിക്കാവുന്നതാണ്‌. #ചിത്രങ്ങൾ ഇവിടെ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിനു മുൻപ് [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രം (മാനദണ്ഡങ്ങൾ)|മാനദണ്ഡങ്ങൾ]] പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. #ഇതുവരെ തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ|ഇവിടെ]] കാണാം. ---- '''നടപടിക്രമം''' #[[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രം (മാനദണ്ഡങ്ങൾ)|മികച്ച ചിത്രമായി തെരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള മാനദണ്ഡങ്ങൾ]] പരിശോധിച്ച് നിങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്ന ചിത്രം അവ പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തുക. #നിങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്ന ചിത്രത്തിന്റെ താളിൽ {{tl|FPC}} എന്ന ഫലകം ചേർക്കുക. #തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങളുടെ പട്ടികയുടെ <span class="plainlinks">[http://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന_ചിത്രങ്ങൾ&action=edit&section=1 തിരുത്തുക] </span>എന്ന കണ്ണിയിൽ ഞെക്കി '''<nowiki> {{subst:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രം|''ചിത്രത്തിന്റെ പേർ''|''അഭിപ്രായം''}}</nowiki>''' എന്ന് ഏറ്റവും മുകളിലായി ചേർത്ത് സേവ് ചെയ്യുക.<br /><nowiki>ഉദാ: {{subst:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രം|ആമ്പൽ.jpg|അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു}}</nowiki> ---- '''നാമനിർദ്ദേശം നടത്താനും വോട്ടു ചെയ്യാനും വേണ്ട കുറഞ്ഞ മാനദണ്ഡം''' #മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ അംഗത്വമെടുത്തിട്ട് കുറഞ്ഞത് 30 ദിവസം എങ്കിലും ആയിരിക്കണം. #മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ മൊത്തം 100 തിരുത്തലുകൾ എങ്കിലും നടത്തിയിരിക്കണം. |} <br /> <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{-}} ---- == തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങളുടെ പട്ടിക == ===[[:File:Dr. Vandana Shiva DS.jpg| വന്ദന ശിവ]]=== [[File:Dr. Vandana Shiva DS.jpg| |thumb|150px|right]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|<span style="color:red;font-size:16px;"> '''Wikiking666'''</span>]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|<span style="color:Skyblue;font-size:16px;">[Talk]</span>]] 13:29, 6 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{പ്രതികൂലം}} - [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രം (മാനദണ്ഡങ്ങൾ)|മാനദണ്ഡങ്ങൾ]] പാലിക്കുന്നുണ്ടോ എന്ന സംശയം (This picture is not in the public domain എന്നുകാണുന്നു) --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:07, 6 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) {{പ്രതികൂലം}} - [[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 06:36, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{-}} ---- ===[[:File: Wire-tailed Swallow Male and female.jpg|കമ്പിവാലൻ കത്രിക]]=== [[File: Wire-tailed Swallow Male and female.jpg |thumb|200px|right]] അജിത്ത് ഉണ്ണികൃഷ്ണൻ പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. - [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 06:27, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}----[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 11:06, 2 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}}----[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:15, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{-}} ---- ===[[:File:Bonnet macaque (Macaca radiata) - baby.jpg|നാടൻ കുരങ്ങ്]]=== [[File:Bonnet macaque (Macaca radiata) - baby.jpg|thumb|200px|right]] ഷിനോ ജേക്കബ് കൂറ്റനാട് പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. - [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 06:18, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രം (മാനദണ്ഡങ്ങൾ) വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}----[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 11:06, 2 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ഓഗസ്റ്റ് 6 മുതൽ 12 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/06-08-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 07:27, 6 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Phymatostetha Deschampsi Karalakam.jpg |തുപ്പൽ പ്രാണി]]=== [[File:Phymatostetha Deschampsi Karalakam.jpg |thumb|200px|right]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. - [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 05:29, 25 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}----[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:53, 25 ജൂലൈ 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}}--- [[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 17:57, 26 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ജൂലൈ 27 മുതൽ ഓഗസ്റ്റ് 2 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/27-07-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 09:00, 27 ജൂലൈ 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Mucuna pruriens monkey tamarind 07.jpg|നായ്ക്കുരണ]]=== [[File:Mucuna pruriens monkey tamarind 07.jpg|thumb|200px|right]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു----[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:13, 27 മേയ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}-- [[ഉപയോക്താവ്:Irshadpp|Irshadpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Irshadpp|സംവാദം]]) 06:39, 28 മേയ് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ജൂൺ 1 മുതൽ 5 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/01-06-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 10:48, 31 മേയ് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Chittadalodakam 02.jpg|ചിറ്റാടലോടകം]]=== [[ചിത്രം:Chittadalodakam 02.jpg|thumb|200px|right|[[:ചിത്രം:Chittadalodakam 02.jpg]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു--[[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 14:15, 23 മേയ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{തെറ്റ്}} ആവശ്യത്തിന് അനുകൂലവോട്ടുകളില്ല -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 09:54, 4 ജൂൺ 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Thrissur_public_library.jpg|തൃശ്ശൂർ_പബ്ലിക്ക്_ലൈബ്രറി]]=== [[ചിത്രം:Thrissur_public_library.jpg|thumb|200px|right|[[:ചിത്രം:Thrissur_public_library.jpg]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു--[[ഉപയോക്താവ്:Mujeebcpy|Mujeebcpy]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Mujeebcpy|സംവാദം]]) 17:51, 13 മേയ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}} --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 11:45, 18 മേയ് 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}} --[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 12:03, 18 മേയ് 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}} --[[ഉപയോക്താവ്:Irshadpp|Irshadpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Irshadpp|സംവാദം]]) 12:12, 18 മേയ് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മേയ് 23 മുതൽ 27 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/23-05-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 10:45, 19 മേയ് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Gulikan theyyam Wayanad.jpg|ഗുളികൻ തെയ്യം]]=== [[File:Gulikan theyyam Wayanad.jpg|200px|right|[[ഗുളികൻ തെയ്യം]]]]. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 14:02, 17 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:ShajiA|ഷാജി]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:ShajiA|സംവാദം]]) 14:56, 19 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ഏപ്രിൽ 20 മുതൽ 24 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/20-04-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 07:09, 20 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[: File:Thanumalayan Temple Pond.jpg|ശുചീന്ദ്രം സ്ഥാണുമാലയപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രക്കുളം]]=== [[File:Thanumalayan Temple Pond.jpg|200px|right|[[ശുചീന്ദ്രം സ്ഥാണുമാലയപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രം|ശുചീന്ദ്രം സ്ഥാണുമാലയപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രക്കുളം]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. -[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:15, 5 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}} [[User:Sanu N|<font color="#ff33f2" size="2">N Sanu / </font><font color="red" size="3">എൻ സാനു / </font><font color="green" size="3">एन सानू</font>]] ([[User talk:Sanu N|സംവാദം]]) 05:38, 5 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:ShajiA|ഷാജി]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:ShajiA|സംവാദം]]) 15:04, 7 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}} ---[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:26, 8 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ഏപ്രിൽ 10 മുതൽ 14 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/10-04-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 08:19, 9 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[: File:Bbavana Close-up.jpg|ഭാവന]]=== [[File:Bbavana Close-up.jpg|200px|right|[[ഭാവന (നടി)|ഭാവന]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. -[[User:Sanu N|<font color="#ff33f2" size="2">N Sanu / </font><font color="red" size="3">എൻ സാനു / </font><font color="green" size="3">एन सानू</font>]] ([[User talk:Sanu N|സംവാദം]]) 07:17, 27 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}} -[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 10:21, 4 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}} -[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 11:50, 4 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ഏപ്രിൽ 5 മുതൽ 9 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/05-04-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 14:52, 4 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[: File:LIsa Calan close-up.jpg|ലിസ ചലാൻ]]=== [[File:LIsa Calan close-up.jpg|thumb|200px|right|[[ലിസ ചലാൻ]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. -[[User:Sanu N|<font color="#ff33f2" size="2">N Sanu / </font><font color="red" size="3">എൻ സാനു / </font><font color="green" size="3">एन सानू</font>]] ([[User talk:Sanu N|സംവാദം]]) 07:17, 27 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:36, 27 മാർച്ച് 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}}-- [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 09:55, 29 മാർച്ച് 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}}-- [[ഉപയോക്താവ്:Mujeebcpy|Mujeebcpy]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Mujeebcpy|സംവാദം]]) 10:40, 29 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 31 മുതൽ ഏപ്രിൽ 4 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/31-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 08:29, 30 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[: File:Red Vented Bulbul Ajanta.jpg|നാട്ടുബുൾബുൾ]]=== [[File:Red Vented Bulbul Ajanta.jpg|thumb|200px|right|[[നാട്ടുബുൾബുൾ]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. - [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 04:18, 16 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> *{{അനുകൂലം}}-[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 14:33, 22 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}}---[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:56, 24 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 26 മുതൽ 30 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/26-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 10:13, 25 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Tamil University Library Building.jpg|തമിഴ് സർവകലാശാല]]=== [[File:Tamil University Library Building.jpg|thumb|200px|right|[[തമിഴ് സർവകലാശാല]]]] സുഗീഷ് പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 14:18, 12 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> *{{അനുകൂലം}} [[ഉപയോക്താവ്:Navaneethpp|Navaneethpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Navaneethpp|സംവാദം]]) 16:25, 12 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}} [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 03:16, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}} [[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 07:28, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 11:56, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}}-- [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 04:14, 16 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 21 മുതൽ 25 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/21-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 08:21, 20 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Brihadeshwara temple Thanjavoor2.jpg|ബൃഹദീശ്വരക്ഷേത്രം]]=== [[File:Brihadeshwara temple Thanjavoor2.jpg|thumb|200px|right|[[ബൃഹദീശ്വരക്ഷേത്രം]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 14:08, 12 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> *{{അനുകൂലം}} [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 03:16, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 07:26, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 11:55, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 16 മുതൽ 20 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/16-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 08:29, 15 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Plumbago auriculata 2707.jpg|നീലക്കൊടുവേലി]]=== [[File:Plumbago auriculata 2707.jpg|thumb|200px|right|[[നീലക്കൊടുവേലി]]]] വിനീത് പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 09:14, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> :{{അനുകൂലം}}- [[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 15:47, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}- [[ഉപയോക്താവ്:Irshadpp|Irshadpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Irshadpp|സംവാദം]]) 08:33, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}---[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:11, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:54, 6 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 11 മുതൽ 15 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/11-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 13:09, 11 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Myristica Sapphire (Calocypha laidlawi) male.jpg|മേഘവർണ്ണൻ]]=== [[File:Myristica Sapphire (Calocypha laidlawi) male.jpg|thumb|200px|right|[[മേഘവർണ്ണൻ]]]] Rison Thumboor പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 08:48, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) :{{അനുകൂലം}}- [[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 15:46, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}-[[ഉപയോക്താവ്:Irshadpp|Irshadpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Irshadpp|സംവാദം]]) 08:35, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}---[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:12, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:53, 6 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{തെറ്റ്}} 2020-ൽ മുമ്പേ തിരഞ്ഞെടുത്തത്! -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 13:01, 11 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Crateva religiosa 1.jpg|നീർമാതളപ്പൂവ്]]=== [[File:Crateva religiosa 1.jpg|thumb|200px|right|[[നീർമാതളം|നീർമാതളപ്പൂവ്]]]] Rison Thumboor പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 08:44, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}-[[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 13:57, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}-[[ഉപയോക്താവ്:Irshadpp|Irshadpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Irshadpp|സംവാദം]]) 08:35, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}---[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:13, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 6 മുതൽ 10 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/06-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 11:42, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- 0znxws74lupo9cq6lhqkor476wx0c4r 3763550 3763477 2022-08-09T11:13:16Z Razimantv 8935 /* വന്ദന ശിവ */ wikitext text/x-wiki {{Featured content/Info}} {| class="messagebox standard-talk" style="border: 1px solid #B3B300; background-color:#FFFFBF;" |align="left"| {| border="0" cellpadding="2" style="float: right; background-color:#f9f9f9;margin:1px;border: thin solid red; width: 160px; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+ colspan="2" style="margin-left: inherit; background:red; color:#ffffff;text-align:center;"| '''നേരത്തേ നടന്ന</br>തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ''' |- !align="center"|[[Image:Vista-file-manager.png|50px|സംവാദ നിലവറ]]<br/> |- | [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 1|1]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 2|2]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 3|3]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 4|4]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 5|5]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 6|6]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 7|7]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 8|8]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 9|9]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 10|10]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 11|11]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 12|12]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 13|13]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 14|14]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 15|15]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 16|16]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 17|17]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 18|18]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 19|19]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 20|20]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 21|21]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 22|22]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 23|23]] . [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങൾ/നിലവറ 24|24]] |} '''പ്രത്യേക ശ്രദ്ധയ്‌ക്ക്:''' #ചിത്രങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുത്ത ഗണത്തിലേക്ക് ഉയർത്തുന്നതിനായുള്ള അഭിപ്രായസമന്വയത്തിനായി ഇവിടെ സമർപ്പിക്കാവുന്നതാണ്‌. #ചിത്രങ്ങൾ ഇവിടെ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിനു മുൻപ് [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രം (മാനദണ്ഡങ്ങൾ)|മാനദണ്ഡങ്ങൾ]] പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. #ഇതുവരെ തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ|ഇവിടെ]] കാണാം. ---- '''നടപടിക്രമം''' #[[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രം (മാനദണ്ഡങ്ങൾ)|മികച്ച ചിത്രമായി തെരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള മാനദണ്ഡങ്ങൾ]] പരിശോധിച്ച് നിങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്ന ചിത്രം അവ പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തുക. #നിങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്ന ചിത്രത്തിന്റെ താളിൽ {{tl|FPC}} എന്ന ഫലകം ചേർക്കുക. #തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങളുടെ പട്ടികയുടെ <span class="plainlinks">[http://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന_ചിത്രങ്ങൾ&action=edit&section=1 തിരുത്തുക] </span>എന്ന കണ്ണിയിൽ ഞെക്കി '''<nowiki> {{subst:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രം|''ചിത്രത്തിന്റെ പേർ''|''അഭിപ്രായം''}}</nowiki>''' എന്ന് ഏറ്റവും മുകളിലായി ചേർത്ത് സേവ് ചെയ്യുക.<br /><nowiki>ഉദാ: {{subst:തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രം|ആമ്പൽ.jpg|അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു}}</nowiki> ---- '''നാമനിർദ്ദേശം നടത്താനും വോട്ടു ചെയ്യാനും വേണ്ട കുറഞ്ഞ മാനദണ്ഡം''' #മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ അംഗത്വമെടുത്തിട്ട് കുറഞ്ഞത് 30 ദിവസം എങ്കിലും ആയിരിക്കണം. #മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ മൊത്തം 100 തിരുത്തലുകൾ എങ്കിലും നടത്തിയിരിക്കണം. |} <br /> <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{-}} ---- == തിരഞ്ഞെടുക്കാവുന്ന ചിത്രങ്ങളുടെ പട്ടിക == ===[[:File:Dr. Vandana Shiva DS.jpg| വന്ദന ശിവ]]=== [[File:Dr. Vandana Shiva DS.jpg| |thumb|150px|right]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|<span style="color:red;font-size:16px;"> '''Wikiking666'''</span>]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|<span style="color:Skyblue;font-size:16px;">[Talk]</span>]] 13:29, 6 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{പ്രതികൂലം}} - [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രം (മാനദണ്ഡങ്ങൾ)|മാനദണ്ഡങ്ങൾ]] പാലിക്കുന്നുണ്ടോ എന്ന സംശയം (This picture is not in the public domain എന്നുകാണുന്നു) --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:07, 6 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) ::പബ്ലിക് ഡൊമെയ്ൻ അല്ല എന്നു പറഞ്ഞാൽ സിസി ലൈസൻസിന്റെ നിബന്ധനകൾ പാലിക്കാതെ (ഉദാ: കടപ്പാടില്ലാതെ) ഉപയോഗിക്കരുത് എന്നേ അർത്ഥമുള്ളൂ. സ്വതന്ത്ര ലൈസൻസ് തന്നെയാണ് -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 11:13, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) {{പ്രതികൂലം}} - [[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 06:36, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{-}} ---- ===[[:File: Wire-tailed Swallow Male and female.jpg|കമ്പിവാലൻ കത്രിക]]=== [[File: Wire-tailed Swallow Male and female.jpg |thumb|200px|right]] അജിത്ത് ഉണ്ണികൃഷ്ണൻ പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. - [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 06:27, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}----[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 11:06, 2 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}}----[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:15, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{-}} ---- ===[[:File:Bonnet macaque (Macaca radiata) - baby.jpg|നാടൻ കുരങ്ങ്]]=== [[File:Bonnet macaque (Macaca radiata) - baby.jpg|thumb|200px|right]] ഷിനോ ജേക്കബ് കൂറ്റനാട് പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. - [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 06:18, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രം (മാനദണ്ഡങ്ങൾ) വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}----[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 11:06, 2 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ഓഗസ്റ്റ് 6 മുതൽ 12 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/06-08-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 07:27, 6 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Phymatostetha Deschampsi Karalakam.jpg |തുപ്പൽ പ്രാണി]]=== [[File:Phymatostetha Deschampsi Karalakam.jpg |thumb|200px|right]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. - [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 05:29, 25 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}----[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:53, 25 ജൂലൈ 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}}--- [[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 17:57, 26 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ജൂലൈ 27 മുതൽ ഓഗസ്റ്റ് 2 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/27-07-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 09:00, 27 ജൂലൈ 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Mucuna pruriens monkey tamarind 07.jpg|നായ്ക്കുരണ]]=== [[File:Mucuna pruriens monkey tamarind 07.jpg|thumb|200px|right]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു----[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:13, 27 മേയ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}-- [[ഉപയോക്താവ്:Irshadpp|Irshadpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Irshadpp|സംവാദം]]) 06:39, 28 മേയ് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ജൂൺ 1 മുതൽ 5 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/01-06-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 10:48, 31 മേയ് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Chittadalodakam 02.jpg|ചിറ്റാടലോടകം]]=== [[ചിത്രം:Chittadalodakam 02.jpg|thumb|200px|right|[[:ചിത്രം:Chittadalodakam 02.jpg]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു--[[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 14:15, 23 മേയ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{തെറ്റ്}} ആവശ്യത്തിന് അനുകൂലവോട്ടുകളില്ല -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 09:54, 4 ജൂൺ 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Thrissur_public_library.jpg|തൃശ്ശൂർ_പബ്ലിക്ക്_ലൈബ്രറി]]=== [[ചിത്രം:Thrissur_public_library.jpg|thumb|200px|right|[[:ചിത്രം:Thrissur_public_library.jpg]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു--[[ഉപയോക്താവ്:Mujeebcpy|Mujeebcpy]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Mujeebcpy|സംവാദം]]) 17:51, 13 മേയ് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല --~~~~ ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}} --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 11:45, 18 മേയ് 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}} --[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 12:03, 18 മേയ് 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}} --[[ഉപയോക്താവ്:Irshadpp|Irshadpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Irshadpp|സംവാദം]]) 12:12, 18 മേയ് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മേയ് 23 മുതൽ 27 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/23-05-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 10:45, 19 മേയ് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Gulikan theyyam Wayanad.jpg|ഗുളികൻ തെയ്യം]]=== [[File:Gulikan theyyam Wayanad.jpg|200px|right|[[ഗുളികൻ തെയ്യം]]]]. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 14:02, 17 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:ShajiA|ഷാജി]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:ShajiA|സംവാദം]]) 14:56, 19 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ഏപ്രിൽ 20 മുതൽ 24 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/20-04-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 07:09, 20 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[: File:Thanumalayan Temple Pond.jpg|ശുചീന്ദ്രം സ്ഥാണുമാലയപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രക്കുളം]]=== [[File:Thanumalayan Temple Pond.jpg|200px|right|[[ശുചീന്ദ്രം സ്ഥാണുമാലയപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രം|ശുചീന്ദ്രം സ്ഥാണുമാലയപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രക്കുളം]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. -[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:15, 5 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}} [[User:Sanu N|<font color="#ff33f2" size="2">N Sanu / </font><font color="red" size="3">എൻ സാനു / </font><font color="green" size="3">एन सानू</font>]] ([[User talk:Sanu N|സംവാദം]]) 05:38, 5 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:ShajiA|ഷാജി]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:ShajiA|സംവാദം]]) 15:04, 7 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}} ---[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:26, 8 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ഏപ്രിൽ 10 മുതൽ 14 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/10-04-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 08:19, 9 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[: File:Bbavana Close-up.jpg|ഭാവന]]=== [[File:Bbavana Close-up.jpg|200px|right|[[ഭാവന (നടി)|ഭാവന]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. -[[User:Sanu N|<font color="#ff33f2" size="2">N Sanu / </font><font color="red" size="3">എൻ സാനു / </font><font color="green" size="3">एन सानू</font>]] ([[User talk:Sanu N|സംവാദം]]) 07:17, 27 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}} -[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 10:21, 4 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}} -[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 11:50, 4 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 ഏപ്രിൽ 5 മുതൽ 9 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/05-04-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 14:52, 4 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[: File:LIsa Calan close-up.jpg|ലിസ ചലാൻ]]=== [[File:LIsa Calan close-up.jpg|thumb|200px|right|[[ലിസ ചലാൻ]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. -[[User:Sanu N|<font color="#ff33f2" size="2">N Sanu / </font><font color="red" size="3">എൻ സാനു / </font><font color="green" size="3">एन सानू</font>]] ([[User talk:Sanu N|സംവാദം]]) 07:17, 27 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:36, 27 മാർച്ച് 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}}-- [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 09:55, 29 മാർച്ച് 2022 (UTC) {{അനുകൂലം}}-- [[ഉപയോക്താവ്:Mujeebcpy|Mujeebcpy]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Mujeebcpy|സംവാദം]]) 10:40, 29 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 31 മുതൽ ഏപ്രിൽ 4 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/31-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 08:29, 30 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[: File:Red Vented Bulbul Ajanta.jpg|നാട്ടുബുൾബുൾ]]=== [[File:Red Vented Bulbul Ajanta.jpg|thumb|200px|right|[[നാട്ടുബുൾബുൾ]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു. - [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 04:18, 16 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> *{{അനുകൂലം}}-[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 14:33, 22 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}}---[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:56, 24 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 26 മുതൽ 30 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/26-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 10:13, 25 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Tamil University Library Building.jpg|തമിഴ് സർവകലാശാല]]=== [[File:Tamil University Library Building.jpg|thumb|200px|right|[[തമിഴ് സർവകലാശാല]]]] സുഗീഷ് പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 14:18, 12 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> *{{അനുകൂലം}} [[ഉപയോക്താവ്:Navaneethpp|Navaneethpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Navaneethpp|സംവാദം]]) 16:25, 12 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}} [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 03:16, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}} [[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 07:28, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 11:56, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}}-- [[ഉപയോക്താവ്:Pradeep717|പ്രദീപ് (Pradeep717)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Pradeep717|സംവാദം]]) 04:14, 16 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 21 മുതൽ 25 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/21-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 08:21, 20 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Brihadeshwara temple Thanjavoor2.jpg|ബൃഹദീശ്വരക്ഷേത്രം]]=== [[File:Brihadeshwara temple Thanjavoor2.jpg|thumb|200px|right|[[ബൃഹദീശ്വരക്ഷേത്രം]]]] അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 14:08, 12 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> *{{അനുകൂലം}} [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 03:16, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 07:26, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) *{{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 11:55, 13 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 16 മുതൽ 20 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/16-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 08:29, 15 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Plumbago auriculata 2707.jpg|നീലക്കൊടുവേലി]]=== [[File:Plumbago auriculata 2707.jpg|thumb|200px|right|[[നീലക്കൊടുവേലി]]]] വിനീത് പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 09:14, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> :{{അനുകൂലം}}- [[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 15:47, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}- [[ഉപയോക്താവ്:Irshadpp|Irshadpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Irshadpp|സംവാദം]]) 08:33, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}---[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:11, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:54, 6 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 11 മുതൽ 15 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/11-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 13:09, 11 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Myristica Sapphire (Calocypha laidlawi) male.jpg|മേഘവർണ്ണൻ]]=== [[File:Myristica Sapphire (Calocypha laidlawi) male.jpg|thumb|200px|right|[[മേഘവർണ്ണൻ]]]] Rison Thumboor പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 08:48, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) :{{അനുകൂലം}}- [[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 15:46, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}-[[ഉപയോക്താവ്:Irshadpp|Irshadpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Irshadpp|സംവാദം]]) 08:35, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}---[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:12, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}--[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:53, 6 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{തെറ്റ്}} 2020-ൽ മുമ്പേ തിരഞ്ഞെടുത്തത്! -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 13:01, 11 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- ===[[:File:Crateva religiosa 1.jpg|നീർമാതളപ്പൂവ്]]=== [[File:Crateva religiosa 1.jpg|thumb|200px|right|[[നീർമാതളം|നീർമാതളപ്പൂവ്]]]] Rison Thumboor പകർത്തിയ ചിത്രം. അഭിപ്രായ സമന്വയത്തിനായി സമർപ്പിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Shagil Kannur|Shagil Kannur &#124; ഷഗിൽ കണ്ണൂർ]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shagil Kannur|സംവാദം]]) 08:44, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട വിധം:: ഇതിനു താഴെ {{അനുകൂലം}}, {{പ്രതികൂലം}}, {{നിഷ്പക്ഷം}} എന്നിവയിൽ ഏതെങ്കിലുമൊന്ന് ചേർക്കുക. പ്രതികൂലമോ,നിഷ്പക്ഷമോ ആണെങ്കിൽ അതിനുള്ള കാരണം കൂടി നൽകുക. ശേഷം നാലു ടിൽഡെ (~) ചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്ത് ഒപ്പു വെക്കുക. ഉദാ: {{പ്രതികൂലം}} വ്യക്തതയില്ല. ചിത്രം ഇതിനകം തന്നെ തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ വോട്ട് ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ല. വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിനു മുൻപ് താങ്കൾ വോട്ടു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള മാനദണ്ഡം പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പു വരുത്തുക. --> <!-- ഇതിനു താഴെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{അനുകൂലം}}-[[ഉപയോക്താവ്:Adarshjchandran|Adarshjchandran]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adarshjchandran|സംവാദം]]) 13:57, 4 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}-[[ഉപയോക്താവ്:Irshadpp|Irshadpp]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Irshadpp|സംവാദം]]) 08:35, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) :*{{അനുകൂലം}}---[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:13, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- ഇതിനു മുകളിൽ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക --> {{#ifeq: {{FULLPAGENAME}}|ഫലകം:തീരുമാനം||{{ombox | type = notice | image = [[ചിത്രം:Nuvola apps korganizer.png|50ബിന്ദു]] | style = width: 640px; | text ='''തീരുമാനം:''' {{ശരി}} 2022 മാർച്ച് 6 മുതൽ 10 വരെ [[വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങൾ/06-03-2022|തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രമാക്കി]] -- [[User:Razimantv|റസിമാൻ]] [[User talk:Razimantv|<span style="color:green">ടി വി</span>]] 11:42, 5 മാർച്ച് 2022 (UTC) }}}} {{-}} ---- l0w9h70sd2d711ke4smdm6bpzr5flab 0 17426 3763489 1712096 2022-08-09T06:56:08Z 2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Avalokiteśvara}} [[ചിത്രം:Chenrezigthangka.jpg|right|thumb|250px|അവലോകിതേശ്വരന്റെ നാലു കൈകളുള്ള റ്റിബറ്റൻ ചെന്രെസിഗ് രൂപം]] എല്ലാ [[ബുദ്ധൻ|ബുദ്ധന്മാരുടെയും]] കാരുണ്യത്തിന്റെ മൂർത്തിമദ്ഭാവമായ [[ബോധിസത്വം|ബോധിസത്വമാണ്]] '''അവലോകിതേശ്വരൻ'''. ലോകേശ്വരൻ, ലോകനാർ ഈശ്വരൻ എന്നൊക്കെ അറിയപ്പെടുന്ന അഥവാ ബുദ്ധൻ ആണ് അവലോകിതേശ്വരൻ. ഇംഗ്ലീഷ്: Avalokiteśvara അല്ലെങ്കിൽ Avalokiteshvar ഹിന്ദി: अवलोकितेश्वर. [[ബുദ്ധമതം|ബുദ്ധമതവിശ്വാസികൾ]]‍ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആദരിക്കുന്നതും ലോകേശ്വരനെയാണ്{{തെളിവ്}}. [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയിൽ]] പുരുഷരൂപത്തിലും [[ചൈന|ചൈനയിൽ]] സ്ത്രീരൂപത്തിലുമാണ് അവലോകിതേശ്വരനെ ആരാധിക്കുന്നത്. ([[സംസ്കൃതം|സംസ്കൃത]] അർത്ഥം: "താഴേയ്ക്കു നോക്കുന്ന ദൈവം"). പത്മപാണി ("താമര കൈകളിലേന്തിയവൻ"), ലോകേശ്വര ("ലോകത്തിന്റെ ഈശ്വരൻ") എന്നീ നാമങ്ങളിലും അവലോകിതേശ്വരൻ അറിയപ്പെടുന്നു. [[പശ്ചിമേഷ്യ|പശ്ചിമേഷ്യയിൽ]] അവലോകിതേശ്വരനെ‍, 觀音 ഗുആൻ യിൻ അല്ലെങ്കിൽ കന്നോൻ/കാൻസെയോൻ എന്നിങ്ങനെ അറിയപ്പെടുന്നു. കിഴക്കേ ഏഷ്യയിൽ സാധാരണയായി സ്ത്രീരൂപത്തിലാണ് അവലോകിതേശ്വരനെ പ്രതിഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നത് . [[ടിബറ്റ്|റ്റിബറ്റിൽ]] അവലോകിതേശ്വരൻ,‍ ചെന്രെസിഗ് എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. [[ദലൈ ലാമ]] അവലോകിതേശ്വരന്റെ അവതാരമാണെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. <ref>http://www.dalailama.com/page.4.htm</ref> [[മംഗോളിയ|മംഗോളിയയിൽ]] മിഗ്ജിദ് ജാന്രൈസിഗ്, ക്സോങ്സിം ബോധിസദ്വ്-അ, അല്ലെങ്കിൽ നിടൂബെർ യൂജെഗ്സി എന്നിങ്ങനെ അവലോകിതേശ്വരൻ അറിയപ്പെടുന്നു.ബുദ്ധമതത്തിൽ ശിവൻ , വിഷ്ണു, ബ്രഹ്മ, ഇന്ദ്രൻ (സക്ര ഇന്ദ്രൻ -buddhamathile ഇന്ദ്രൻ്റെ പേര് ). എന്നിവർ അവിലോകിറേഷ്വര അവതാരം കൾ അയി ബുദ്ധമതക്കാർ കരുതുന്നു . == അവലംബം == <references /> {{reli-stub}} [[വിഭാഗം:ബുദ്ധമതം]] 5kvwnzmgwlllcodg3ec710sishbitjc 3763495 3763489 2022-08-09T07:07:39Z 2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Avalokiteśvara}} [[ചിത്രം:Chenrezigthangka.jpg|right|thumb|250px|അവലോകിതേശ്വരന്റെ നാലു കൈകളുള്ള റ്റിബറ്റൻ ചെന്രെസിഗ് രൂപം]] എല്ലാ [[ബുദ്ധൻ|ബുദ്ധന്മാരുടെയും]] കാരുണ്യത്തിന്റെ മൂർത്തിമദ്ഭാവമായ [[ബോധിസത്വം|ബോധിസത്വമാണ്]] '''അവലോകിതേശ്വരൻ'''. ലോകേശ്വരൻ, ലോകനാർ ഈശ്വരൻ എന്നൊക്കെ അറിയപ്പെടുന്ന അഥവാ ബുദ്ധൻ ആണ് അവലോകിതേശ്വരൻ. ഇംഗ്ലീഷ്: Avalokiteśvara അല്ലെങ്കിൽ Avalokiteshvar ഹിന്ദി: अवलोकितेश्वर. [[ബുദ്ധമതം|ബുദ്ധമതവിശ്വാസികൾ]]‍ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആദരിക്കുന്നതും ലോകേശ്വരനെയാണ്{{തെളിവ്}}. [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയിൽ]] പുരുഷരൂപത്തിലും [[ചൈന|ചൈനയിൽ]] സ്ത്രീരൂപത്തിലുമാണ് അവലോകിതേശ്വരനെ ആരാധിക്കുന്നത്. ([[സംസ്കൃതം|സംസ്കൃത]] അർത്ഥം: "താഴേയ്ക്കു നോക്കുന്ന ദൈവം"). പത്മപാണി ("താമര കൈകളിലേന്തിയവൻ"), ലോകേശ്വര ("ലോകത്തിന്റെ ഈശ്വരൻ") എന്നീ നാമങ്ങളിലും അവലോകിതേശ്വരൻ അറിയപ്പെടുന്നു. [[പശ്ചിമേഷ്യ|പശ്ചിമേഷ്യയിൽ]] അവലോകിതേശ്വരനെ‍, 觀音 ഗുആൻ യിൻ അല്ലെങ്കിൽ കന്നോൻ/കാൻസെയോൻ എന്നിങ്ങനെ അറിയപ്പെടുന്നു. കിഴക്കേ ഏഷ്യയിൽ സാധാരണയായി സ്ത്രീരൂപത്തിലാണ് അവലോകിതേശ്വരനെ പ്രതിഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നത് . [[ടിബറ്റ്|റ്റിബറ്റിൽ]] അവലോകിതേശ്വരൻ,‍ ചെന്രെസിഗ് എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. [[ദലൈ ലാമ]] അവലോകിതേശ്വരന്റെ അവതാരമാണെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. <ref>http://www.dalailama.com/page.4.htm</ref> [[മംഗോളിയ|മംഗോളിയയിൽ]] മിഗ്ജിദ് ജാന്രൈസിഗ്, ക്സോങ്സിം ബോധിസദ്വ്-അ, അല്ലെങ്കിൽ നിടൂബെർ യൂജെഗ്സി എന്നിങ്ങനെ അവലോകിതേശ്വരൻ അറിയപ്പെടുന്നു.ബുദ്ധമതത്തിൽ ശിവൻ , വിഷ്ണു, ബ്രഹ്മ, ഇന്ദ്രൻ (സക്ര ഇന്ദ്രൻ -buddhamathile ഇന്ദ്രൻ്റെ പേര് ). എന്നിവർ അവിലോകിറേഷ്വര അവതാരം കൾ അയി ബുദ്ധമതക്കാർ കരുതുന്നു .According to mahayana buddhist lokanatha sutra ആൻഡ് ratna sutra shiva emerged from forhead of avolokiteshvara ,vishnu emerges from heart of avolokiteshvara ,brahma emerged from hands of avolokiteshvara ,indra emerges from feets of avolokiteshvara . == അവലംബം == <references /> {{reli-stub}} [[വിഭാഗം:ബുദ്ധമതം]] 82rofudwdyr7c4ln6p1hfjlt4lhagac 3763496 3763495 2022-08-09T07:32:42Z Meenakshi nandhini 99060 [[Special:Contributions/2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7|2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7]] ([[User talk:2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7|സംവാദം]]) നടത്തിയ തിരുത്തലുകൾ നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു; നിലവിലുള്ള പതിപ്പ് [[User:EmausBot|EmausBot]] സൃഷ്ടിച്ചതാണ് wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Avalokiteśvara}} [[ചിത്രം:Chenrezigthangka.jpg|right|thumb|250px|അവലോകിതേശ്വരന്റെ നാലു കൈകളുള്ള റ്റിബറ്റൻ ചെന്രെസിഗ് രൂപം]] എല്ലാ [[ബുദ്ധൻ|ബുദ്ധന്മാരുടെയും]] കാരുണ്യത്തിന്റെ മൂർത്തിമദ്ഭാവമായ [[ബോധിസത്വം|ബോധിസത്വമാണ്]] '''അവലോകിതേശ്വരൻ'''. ലോകേശ്വരൻ, ലോകനാർ ഈശ്വരൻ എന്നൊക്കെ അറിയപ്പെടുന്ന അഥവാ ബുദ്ധൻ ആണ് അവലോകിതേശ്വരൻ. ഇംഗ്ലീഷ്: Avalokiteśvara അല്ലെങ്കിൽ Avalokiteshvar ഹിന്ദി: अवलोकितेश्वर. [[ബുദ്ധമതം|ബുദ്ധമതവിശ്വാസികൾ]]‍ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആദരിക്കുന്നതും ലോകേശ്വരനെയാണ്{{തെളിവ്}}. [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയിൽ]] പുരുഷരൂപത്തിലും [[ചൈന|ചൈനയിൽ]] സ്ത്രീരൂപത്തിലുമാണ് അവലോകിതേശ്വരനെ ആരാധിക്കുന്നത്. ([[സംസ്കൃതം|സംസ്കൃത]] അർത്ഥം: "താഴേയ്ക്കു നോക്കുന്ന ദൈവം"). പത്മപാണി ("താമര കൈകളിലേന്തിയവൻ"), ലോകേശ്വര ("ലോകത്തിന്റെ ഈശ്വരൻ") എന്നീ നാമങ്ങളിലും അവലോകിതേശ്വരൻ അറിയപ്പെടുന്നു. [[പശ്ചിമേഷ്യ|പശ്ചിമേഷ്യയിൽ]] അവലോകിതേശ്വരനെ‍, 觀音 ഗുആൻ യിൻ അല്ലെങ്കിൽ കന്നോൻ/കാൻസെയോൻ എന്നിങ്ങനെ അറിയപ്പെടുന്നു. കിഴക്കേ ഏഷ്യയിൽ സാധാരണയായി സ്ത്രീരൂപത്തിലാണ് അവലോകിതേശ്വരനെ പ്രതിഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നത് . [[ടിബറ്റ്|റ്റിബറ്റിൽ]] അവലോകിതേശ്വരൻ,‍ ചെന്രെസിഗ് എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. [[ദലൈ ലാമ]] അവലോകിതേശ്വരന്റെ അവതാരമാണെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. <ref>http://www.dalailama.com/page.4.htm</ref> [[മംഗോളിയ|മംഗോളിയയിൽ]] മിഗ്ജിദ് ജാന്രൈസിഗ്, ക്സോങ്സിം ബോധിസദ്വ്-അ, അല്ലെങ്കിൽ നിടൂബെർ യൂജെഗ്സി എന്നിങ്ങനെ അവലോകിതേശ്വരൻ അറിയപ്പെടുന്നു. == അവലംബം == <references /> {{reli-stub}} [[വിഭാഗം:ബുദ്ധമതം]] bv83idjsm6wv0at29d49afboi460um1 0 18066 3763530 3654456 2022-08-09T10:22:13Z Santoshknambiar 29932 wikitext text/x-wiki {{Prettyurl|Thirumoozhikulam Sree Lakshmanaperumal Temple}} {{Infobox Mandir | name = തിരുമൂഴിക്കുളം ശ്രീ ലക്ഷ്മണപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രം | image = Moozhikulam Laxmana Temple - Front Side.jpg | image size = 250px | alt = | caption = കിഴക്കെ ക്ഷേത്രഗോപുരം | pushpin_map = Kerala | map= Kerala.jpg | latd = 10 | latm = 11 | lats = 15 | latNS = N | longd= 76 | longm= 19 | longs = 38 | longEW = E | map_caption = ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സ്ഥാനം | mapsize = 100 | other_names = Thiru Moozhikulam Temple | devanagari = | sanskrit_transliteration = | tamil = | marathi = | bengali = | Tagalog = | Hindi = | script_name = [[മലയാളം]] | script = | country = [[ഇന്ത്യ]] | state = [[കേരളം]] | district = [[എറണാകുളം]] | locale = [[മൂഴിക്കുളം]] | primary_deity = [[ലക്ഷ്മണൻ|ലക്ഷ്മണപെരുമാൾ]] | important_festivals= | architectural_styles= കേരളത്തിലെ പരമ്പരാഗത ശൈലിയിൽ | number_of_temples= | number_of_monuments= | inscriptions= | date_built= | creator = വാക്കയിൽ കൈമൾ | temple_board =[[:en:Travancore Devaswom Board|തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡ്]] | Website = }} [[എറണാകുളം ജില്ല|ഏറണാകുളം ജില്ലയിൽ]] ([[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]]) [[ചാലക്കുടിപ്പുഴ|ചാലക്കുടിപ്പുഴയുടെ]] തീരത്തു സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന അതിപുരാതനവും ചരിത്രപ്രസിദ്ധവുമായ ക്ഷേത്രമാണ് '''തിരുമൂഴിക്കുളം ശ്രീലക്ഷ്മണപ്പെരുമാൾ ക്ഷേത്രം'''.<ref>http://thrissur.nic.in/nalambalam.asp</ref> ലക്ഷ്മണപ്രതിഷ്ഠയാണെങ്കിലും വിഗ്രഹം ചതുർബാഹുവും ശംഖചക്രഗദാപദ്മധാരിയുമായ [[മഹാവിഷ്ണു]]വിന്റേതാണ് ഭാരതത്തിലെ 108 [[ദിവ്യദേശങ്ങൾ|ദിവ്യദേശങ്ങളിൽ]] (തിരുപ്പതികൾ) പതിമൂന്ന് ക്ഷേത്രങ്ങൾ [[കേരളം|മലയാളനാട്ടിലാണ്]], അതിൽ ഒരു തിരുപ്പതിയാണ് തിരുമൂഴിക്കുളം ക്ഷേത്രം. <ref>{{Cite web |url=http://www.srivaishnava.org/ddesam/ddesam.htm |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2011-11-05 |archive-date=2011-07-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110719231824/http://www.srivaishnava.org/ddesam/ddesam.htm |url-status=dead }}</ref> ഈ 108 വൈഷ്ണവ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ലക്ഷ്മണസ്വാമിയുടെ സങ്കല്പത്തിലുള്ള പ്രതിഷ്ഠ ഇവിടെ മാത്രമാണ്. ലക്ഷ്മണസ്വാമിയുടെ പൂർണ്ണകായ ചതുർബാഹു പ്രതിഷ്ഠയാണ് ഇവിടെ [[ചാലക്കുടിപ്പുഴ|ചാലക്കുടിപ്പുഴയുടെ]] കിഴക്കേക്കരയിൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നത്. [[അനന്തൻ|ആദിശേഷന്റെ]] അവതാരമായ ശ്രീ ലക്ഷ്മണസ്വാമി ഇവിടെ [[രാവണൻ|രാവണപുത്രനായ]] [[മേഘനാദൻ|മേഘനാദനെ]] (ഇന്ദ്രജിത്ത്) വധിക്കുവാൻ പുറപ്പെടുന്ന ഭാവാദിസങ്കല്പങ്ങളോടെ പ്രതിഷ്ഠിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചരിത്ര പ്രസിദ്ധമായ നീയമ വ്യവസ്ഥകൾ പ്രതിപാദിച്ചിരിക്കുന്ന മൂഴിക്കുളംക്കച്ചവും, പുരാതന മലയാളത്തിലെ വേദപാഠശാലയായ മൂഴിക്കുളംശാലയും ക്ഷേത്രത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ളവയായിരുന്നു. മധ്യകേരളത്തിലെ പ്രസിദ്ധങ്ങളായ [[നാലമ്പലം|നാലമ്പലങ്ങളിൽ]] മൂന്നാമത്തെ ക്ഷേത്രമാണിത്. [[തൃപ്രയാർ ശ്രീരാമസ്വാമിക്ഷേത്രം]], [[കൂടൽമാണിക്യം ക്ഷേത്രം|കൂടൽമാണിക്യം ഭരതസ്വാമിക്ഷേത്രം]], [[പായമ്മൽ ശത്രുഘ്ന ക്ഷേത്രം]] എന്നിവയാണ് മറ്റുള്ളവ. [[ഗണപതി]], [[ദക്ഷിണാമൂർത്തി (ശിവൻ)|ദക്ഷിണാമൂർത്തി]], [[ശ്രീരാമൻ]], [[സീത]], [[ഹനുമാൻ]], [[ശാസ്താവ്]], [[ദുർഗ്ഗ|ദുർഗ്ഗാദേവി]], [[ശ്രീകൃഷ്ണൻ]] എന്നിവരാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ ഉപദേവതകൾ. [[തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡ്|തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ]] കീഴിലാണ് ഈ മഹാക്ഷേത്രം. == ഐതിഹ്യം == [[File:Moozhikulam Laxmana Temple - Main Entrance.jpg|left|260px|thumb|പ്രധാനറോഡിലെ അലങ്കാരഗോപുരം]] ദ്വാപരയുഗാന്ത്യത്തോടെ ദ്വാരക സമുദ്രത്തിൽ ആണ്ടുപോകുകയും ഭഗവാൻ ശ്രീകൃഷ്ണൻ ആരാധിച്ചിരുന്ന ശ്രീരാമ ഭരത ലക്ഷ്മണ ശത്രുഘ്നന്മാരുടെ കൃഷ്ണശിലാ വിഗ്രഹങ്ങൾ സമുദ്രത്തിൽ ഒഴുകിനടക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ വിഗ്രഹങ്ങൾ തൃപ്രയാറിനു സമീപം മത്സ്യബന്ധനത്തിലേർപ്പെട്ടിരുന്ന മുക്കുവർക്ക് ലഭിച്ചു. അവർ വിഗ്രഹങ്ങളെ അന്നത്തെ കരപ്രമാണിയായിരുന്ന വാക്കയിൽകൈമളിന് കാഴ്ചവച്ചു. ദേവപ്രശ്നത്തിൽ അമാനുഷിക നിർമ്മിതമായ വിഗ്രഹങ്ങളുടെ യാഥാർത്ഥ്യം മനസ്സിലാവുകയും പ്രശ്നനിർദ്ദേശങ്ങളനുസരിച്ച് ശ്രീരാമസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹം തൃപ്രയാറിലും, ഭരതവിഗ്രഹം ഇരിങ്ങാലക്കുടയിലും, ലക്ഷ്മണസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹം മൂഴിക്കുളത്തും, ശത്രുഘ്നവിഗ്രഹം പയിമ്മലിലും പ്രതിഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്തുവെന്നുമാണ് ഒരു വിശ്വാസം. തമിഴ്‌ വിശ്വാസമനുസരിച്ച് വനവാസക്കാലത്ത് ചതുരംഗപടയോടുകൂടി ഭരതൻ ശ്രീരാമനെ കാണാൻ വന്നപ്പോൾ തങ്ങളെ വധിച്ചു അയോദ്ധ്യ എന്നന്നേക്കുമായി കൈക്കലാക്കുവാൻ വന്നതാണെന്ന സംശയത്തോടെ യുദ്ധസന്നദ്ധനായ ലക്ഷ്മണനെ, ശ്രീരാമപാദങ്ങളിൽ നമസ്കരിച്ചു അയോധ്യയിൽവന്നു രാജ്യഭാരമേൽക്കണമെന്ന ഭരതൻറെ അപേക്ഷ പശ്ചാത്താപവിവശനാക്കി. പാപശാന്തിക്കായി പുറൈയാറിൻ തീരത്ത് (ചാലക്കുടിയാർ) ഹരിതമഹർഷി മഹാവിഷ്ണുവിനെ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുത്തിയ സ്ഥലത്ത് തപസ്സനുഷ്ടിക്കുകയും വിഷ്ണു സങ്കല്പത്തിൽ ഗോപുരം, മണ്ഡപം, ചുറ്റമ്പലം എന്നിവയോടുകൂടി ക്ഷേത്രം പണിയുകയും ചെയ്തു. ലക്ഷ്മണനാൽ നിർമ്മിതമായ ക്ഷേത്രം ലക്ഷ്മണക്ഷേത്രമായിതീർന്നുവെന്നു വിശ്വസിക്കുന്നു. വിഷ്ണുക്ഷേത്രമെന്ന നിലയിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിനു 108 ‘പാടൽപെറ്റ തിരുപ്പതി’കളിൽ സ്ഥാനമുള്ളത്. ‘തിരുമൂഴിക്കളത്തപ്പൻ’ എന്നാണ് മൂർത്തീഭാവത്തെ നാമകരണം ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. അമാനുഷിക നിർമ്മിതിയെന്നു വിശ്വസിക്കുന്ന വിഗ്രഹം ചതുർബാഹു രൂപത്തിലാണ്. ‘ആനമല ലിഖിതം’ പ്രാചീന തമിഴ്‌ വൈഷ്ണവാലയമായാണ് മൂഴിക്കുളത്തെ വെളിപ്പെടുത്തുന്നത്. (കേരളത്തിൻറെ സാംസ്കാരികചരിത്രം ഭാഗം 7, പേജ് 224 - പി. കെ. ഗോപാലകൃഷ്ണൻ) മൂഴിക്കുളം ദേശം നിബിഡവനമായിരുന്നു. [[ഹരിത മഹർഷി]] ഇവിടെ വളരെ കാലം തപസ്സു ചെയ്ത് ഈ പ്രദേശത്തെ അനുഗൃഹീതമാക്കി. തപസ്സിൽ സം പ്രീതനായ [[മഹാവിഷ്ണു]] മഹർഷിക്ക് ദർശനം നൽകുകയും കലിയുഗത്തിൽ ആത്മശാന്തിക്ക് വേണ്ടി ജനങ്ങൾ അനുഷ്ഠിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ വേദസാരരൂപത്തിൽ ഉപദേശിച്ചരുളുകയും ചെയ്തു. മഹർഷിക്ക് ഉപദേശം ലഭിച്ചത് ഇവിടെ വച്ചായിരുന്നു. തിരുമൊഴിയുണ്ടായ കളം ‘തിരുമൊഴിക്കളം‘ കാലക്രമത്തിൽ തിരുമൂഴിക്കുളമായി മാറി. മൊഴിക്ക് ‘വേദം’ എന്നും കളത്തിൻ ‘സ്ഥലം‘ എന്ന അർത്ഥവും കൽപ്പിക്കുമ്പോൾ ഈ പേരിനു കൂടുതൽ യുക്തി തോന്നും. വാക്കയിൾ കൈമൾ എന്ന നാട്ട്പ്രമാണിക്ക് നാല് കൃഷ്ണശിലാ വിഗ്രഹങ്ങൾ ലഭിക്കുകയും അവ എവിടെ എങ്ങനെ പ്രതിഷ്ഠിക്കണം എന്നു പ്രശ്ന വിചാരം നടത്തുകയും ലക്ഷ്മണവിഗ്രഹം മൂഴിക്കുളത്ത് പ്രതിഷ്ഠിക്കാൻ നിർദ്ദേശമുണ്ടാകുകയും ചെയ്തു എന്നുമാണ് ഐതിഹ്യം. [[ദ്വാരക]]യിൽ [[ശ്രീകൃഷ്ണൻ]] പൂജിച്ചിരുന്ന ലക്ഷ്മണ വിഗ്രഹമാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ചത് എന്നാൺ വിശ്വാസം. ലക്ഷ്മണൻ വിഷ്ണുതുല്യനായ അനന്തന്റെ അവതാരമായതിനാൽ സർപ്പവിമുക്തമാണ് ഈ പരിസരം എന്നാണ് വിശ്വാസം. സർപ്പബാധയേറ്റ മരണവും ഈ പ്രദേശത്ത് കുറവാൺ എന്നാണ് ഐതിഹ്യം. [[തമിഴ്]]വിശ്വാസികളുടെ നിഗമനം ചിത്രകൂടത്തിൽ ശ്രീരാമന്റെ സഹചാരിയായ ലക്ഷ്മണന്റെ ഭാവമാണ് ഈ മൂർത്തിക്ക് എന്നാണ്. എന്നാൽ ഇന്ദ്രജിത്തിനെ വധിക്കാനായി കഠിനവ്രതമനായി കാലം കഴിക്കുന്ന ലക്ഷ്മണമൂർതിയാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ ഉപാസനമൂർത്തി എന്ന് മറ്റൊരു വിശ്വാസമുണ്ട്. == പേരിനു പിന്നിൽ == ആലുവ താലൂക്കിൽ പാറക്കടവ് പഞ്ചായത്തിലാണ് ഈ മഹാക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. മുൻകാലത്ത് വനപ്രദേശമായിരുന്നു മൂഴിക്കുളം. ദ്വാപരയുഗത്തിൻറെ അവസാനം, ഹരിതമഹർഷി മഹാവിഷ്ണുവിൻറെ ദർശനത്തിനായി പുറൈയാറിൻ തീരത്ത് (ചാലക്കുടിയാർ) തപസ്സുചെയ്തു. തപസ്സിൽ സന്തുഷ്ടനായ മഹാവിഷ്ണു മഹർഷിക്കു ദർശനം നൽകുകയും പിറക്കാനിരിക്കുന്ന പത്താമത്തെ യുഗം സർവ്വനാശിയായ കലിയുഗമാനണെന്നും അക്കാലത്ത് ജനങ്ങൾ ആത്മശാന്തിക്കും മോക്ഷത്തിനുമായി അനുഷ്ഠിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ വേദസാരരൂപേണ ഭഗവാൻ മഹർഷിക്കുപദേശിച്ചു. ഭഗവാൻറെ തിരുമൊഴിയുണ്ടായ കളത്തിനു (സ്ഥലം) തിരുമൊഴിക്കളം എന്ന പേര് ലഭിച്ചു. ക്രമേണ തിരുമൂഴിക്കുളമായും മൂഴിക്കുളമായും തീർന്നു. തമിഴ്‌ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ ഇന്നും തിരുമൂഴിക്കളമെന്നാണ് രേഖപെടുത്തുന്നത്. == ചരിത്രം == [[File:Thirumoozhikkulam.jpg|left|260px|thumb|ക്ഷേത്രം: അഗ്നികോണിൽ നിന്നുമുള്ള ദൃശ്യം]] തിരുമൂഴിക്കുളം ക്ഷേത്രം ആര്, എന്ന് നിർമ്മിച്ചുവെന്നതിനു ചരിത്രപരമായ രേഖകളൊന്നുമില്ല. കേവലം ഐതിഹ്യങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുകയേ നിവൃത്തിയുള്ളു. ക്ഷേത്രനിർമ്മാണം എന്നാണ് നടന്നത് എന്നു വ്യക്തമല്ലെങ്കിലും [[ചേരരാജാക്കന്മാർ|ചേരരാജാക്കന്മാരുടെ]] കാലത്ത് പ്രസക്തമായിരുന്ന ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ നാലാം ശതകത്തിൽ [[കുലശേഖരവർമ്മൻ]] കൊടിമരം പ്രതിഷ്ഠിച്ചതായും പിന്നീട് [[ഭാസ്കരവർമ്മൻ|ഭാസ്കരവർമ്മന്റെ]] കാലത്ത് ക്ഷേത്രം പുതുക്കി പണിതതായും ചരിത്രമുണ്ട്. 18ആം ശതകം വരെ നില നിന്നിരുന്ന ഐശ്വര്യവും പ്രതാപവും [[ടിപ്പു]]വിന്റെ പടയോട്ടത്തോടെ നശിച്ച് തുടങ്ങി. പൂജപോലും ഇല്ലാത്ത അവസ്ഥയിലെത്തുകയും ഗ്രാമീണരുടെ പ്രവർത്തനഫലമായി പൂജയും ഉത്സവവും പുനരാരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു. തിരുമൂഴിക്കുളം ദേശത്തിന്റെ ഗ്രാമക്ഷേത്രമായി ലക്ഷ്മണപെരുമാൾ ക്ഷേത്രം കണക്കാക്കപെടുന്നു. പ്രാചീന കേരളത്തിൽ ഏറ്റവും അധികം തമിഴ് [[വൈഷ്ണവർ]] ദർശനത്തിനു വന്നിരുന്ന ഒരു ക്ഷേത്രമാണിത്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ വച്ച് എടുത്തിരുന്ന ക്ഷേത്ര സംബന്ധമായ തീരുമാണങ്ങൾ കേരളത്തിലെ മറ്റ് ക്ഷേത്രങ്ങൾ അംഗീകരിച്ചിരുന്നു. ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ ക്ഷേത്രസംബന്ധ നിയമാവലിയായിരുന്നു “[[മൂഴിക്കുളം കച്ചം]]”. സമസ്ത കേരളവും അംഗീകരിച്ച നിയമ സംഹിതയായി പരിഗണിച്ചിരുന്നു. ചേരസാമ്രാജ്യക്കാലത്തെ 4 പ്രധാന തളികളിൽ മേൽ തളിയായി മൂഴിക്കുളം കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ദർശനത്തിനു വന്നിരുന്ന തമിഴ് വൈഷ്ണവർ ധാരാളം സ്തുതിഗീതങ്ങൾ ലക്ഷ്മണപെരുമാളെ കുറിച്ച് രചിച്ചിട്ടുള്ളതായി പറയപ്പെടുന്നു. തമിഴ് കവിയായ [[നമ്മാഴ്‍വാരുടെ]] ''“പെരിയ തിരുവായ് മൊഴി”'' തിരുമൂഴിക്കുളത്തപ്പന്റെ മഹത്ത്വം വ്യക്തമാക്കുന്ന ഒരു കൃതിയാണ്. ചരിത്രപരമായ കാഴ്ചപാടിൽ ചേരരാജവംശ ആസ്ഥാനമായ മഹോദയപുരത്തിനടുത്ത് (കൊടുങ്ങല്ലൂർ) സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന മൂഴിക്കുളത്ത് ചേര രാജാവായ കുലശേഖരവർമ്മൻ ഏ.ഡി 14 -)൦ ശതകത്തിൽ സ്വർണ്ണകൊടിമരം സ്ഥാപിച്ചതായും തുടർന്ന് അധികാരമേറ്റ ഭാസ്കരവർമ്മൻ ക്ഷേത്രം പുനരുദ്ധിച്ചതായും കാണാം. ചേരരാജവംശകാലത്ത് നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട അനേകം ശിലാലിഖിതങ്ങളിലും രേഖകളിലും മൂഴിക്കുളത്തെക്കുറിച്ച് പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്. വില്വമംഗലം സ്വാമിയാർ അനന്തൻ കാടന്വേഷണവേളയിൽ ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ദർശനം നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. ആദിശങ്കരാചാര്യർ, വൈഷ്ണവ കവികളായ ശതഗോപനമ്മാൾവാർ, തിരുമന്കൈ ആൾവാർ, തിരുവുള്ളുവർ തുടങ്ങിയവരും ക്ഷേത്രത്തിൽ ആരാധന നടത്തിയിരുന്നു. ഏ.ഡി ആറാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഒമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയ്ക്ക് ജീവിച്ചിരുന്ന ആൾവാർ കവിയായ ശതഗോപനമ്മാൾവാർ പെരിയതിരുവായ്മൊഴിയിൽ തിരുമൂഴിക്കുളത്തപ്പന്റെ മഹത്ത്വം പാടിപ്പുകഴ്ത്തിയിട്ടുണ്ട്. ആധാരിക വൈഷ്ണവഗ്രന്ഥമായ കുലശേഖര ആൾവാറുടെ പെരുമാൾ തിരുമൊഴിയെന്ന ദിവ്യപ്രബന്ധത്തിലും തിരുമൂഴിക്കുളത്തപ്പനെക്കുറിച്ചുള്ള സ്തുതികളുണ്ട്. തിരുമന്കൈയ്‌ ആൾവാർ തിരുവായ്‌മൊഴിയിലും അകനാനൂർ, പുരനാനൂർ, പെരിയപുരാണം തുടങ്ങിയ സംഘകാല കൃതികളിലും തിരുമൂഴിക്കുളത്തപ്പനെ സ്തുതിക്കുന്നുണ്ട്. ആധികാരിക വൈഷ്ണവഗ്രന്ഥമായ കുലശേഖര ആൾവാറുടെ പെരുമാൾ തിരുമൊഴിയെന്ന നാലായിരം ദിവ്യപ്രബന്ധത്തിലെ 1553, 2061, 2674 സ്തുതികൾ തിരുമൂഴിക്കുളത്തപ്പനെക്കുറിച്ചാണ്. == ശിലാലിഖിതങ്ങൾ == [[File:Shilalikhitham.jpg|thumb|മൂഴിക്കുളത്തെ വട്ടെഴുത്തിലുള്ള ശിലാലിഖിതം]] പണോപയോഗം, വിനിമയം, കാർഷിക വിനിമയം എന്നിവയെപ്പറ്റി പരിസരവിജ്ഞാനം പ്രദാനം ചെയ്യുന്നുവെന്നതാണ് ലിഖിതങ്ങളുടെ സവിശേഷത. ക്രിസ്തുവർഷം ഒൻപതാം നൂറ്റാണ്ടുമുതൽക്കിങ്ങോട്ടുള്ള വട്ടെഴുത്തിലുള്ള ശിലാലിഖിതങ്ങൾ കേരളത്തിൻറെ ഒരറ്റം മുതൽ മറ്റേ അറ്റം വരെയുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പലതിലുമായി നിലനില്ക്കുന്നുണ്ട്. ഇന്ത്യയിൽ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ കാണുന്ന ലിഖിതങ്ങളിൽ നിന്നും ചില വ്യത്യാസങ്ങൾ കേരളീയ ലിഖിതത്തിൽ കണ്ടെത്താം. ഇവ താരതമ്യേനെ നീളം കുറഞ്ഞവയും വിശദാംശങ്ങൾ വിട്ടുകളഞ്ഞതും കൊണ്ടുള്ളവയാണ്. മൂഴിക്കുളത്തുനിന്നും കണ്ടുകിട്ടിയ രണ്ടു രേഖകൾ ടി. എ. ഗോപിനാഥറാവു ട്രാവൻകൂർ ആർക്കിയോളജിക്കൽ സീരീസ്‌ വോള്യം 2 ലും 3 ലും ഫോട്ടോ സഹിതം വിവരിക്കുന്നുണ്ട്. * ക്ഷേത്രത്തിനകത്ത് മുഖമണ്ഡപത്തിനു കിഴക്കുഭാഗത്ത് 1086 – ൽ ഭാസ്കരവർമ്മൻ എന്ന മനുകുലാദിത്യൻറെ ശിലാലിഖിതം (പേജ് 45, വോള്യം II) :- ഗ്രാമവാസികൾക്കും ക്ഷേത്രത്തിലെ പൊതുവാൾക്കും പൂയാട്ടുപറമ്പ്, പെരുമ്പറമ്പ്, കുടയാർവായിൽകാട്, മേലാന്നിപുലൈ തുടങ്ങി കുറെ വസ്തുക്കൾ (ചേരിക്കല്ല്) ക്ഷേത്രത്തിലെ ബ്രാഹ്മണ ഊട്ടിനായി നൽകിയെന്നാണ് ഉള്ളടക്കം. ഒരാളും യാതൊരു കാരണവശാലും അഗ്രത്തിനു (ബ്രാഹ്മണയൂട്ടിനു) മുട്ടുവരുത്തുവാൻ പാടില്ലെന്ന് കർശനമായി നിർദ്ദേശിക്കുന്നുണ്ട്. * ഏ.ഡി. പത്താം ശതകത്തിൽ ഭരിച്ചിരുന്ന ഇന്ദുക്കോതയുടെ 948 –ലെ ക്ഷേത്രത്തിലെ നിവേദ്യ-പൂജകളെ സംബന്ധിച്ച് ആണ് ഈ ലിഖിതം. :- രാവിലെ 25 അടി നിഴൽ അളക്കുന്നതിന് മുമ്പ് (7 നും 8 നും ഇടയിൽ) കാലത്തെ നിവേദ്യം കഴിഞ്ഞിരിക്കണം, ഉച്ചപൂജ 12 മണിക്കുമുൻപ് കഴിഞ്ഞിരിക്കണം, സന്ധ്യയ്ക്ക് മുൻപ് നിവേദ്യം പാകപെടുത്തിയിരിക്കണം, സന്ധ്യക്കുമുന്പു പിറ്റേദിവസം രാവിലെക്കുള്ള അരി അളന്നിരിക്കണം. == പാടൽപെറ്റ തിരുപ്പതികൾ == [[File:Ambalam 1.jpg|left|260px|thumb|ഇരുനിലയിൽ പണിതീർത്ത വട്ടശ്രീകോവിൽ]] പൗരാണിക ഭാരതവർഷം മുതൽ 108 വൈഷ്ണവക്ഷേത്രങ്ങൾ ‘പാടൽപെറ്റ തിരുപ്പതികൾ’ അഥവാ ‘ദിവ്യദേശങ്ങൾ’ ആയി അംഗീകരിച്ചു വൈഷ്ണവർ ആരാധിച്ചുവരുന്നു. പുരാതന മലയാളക്കരയിൽ 13 ദിവ്യദേശങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളതിൽ ഒന്നാണ് തിരുമൂഴിക്കുളം ക്ഷേത്രം. കേരളത്തിൽ ഇന്ന് നിലവിലുള്ള ദിവ്യദേശങ്ങൾ [[തിരുമിറ്റക്കോട് അഞ്ചുമൂർത്തി ക്ഷേത്രം|തിരുമിറ്റക്കോട്]], [[തിരുനാവായ നാവാമുകുന്ദക്ഷേത്രം|തിരുനാവായ]], തിരുമൂഴിക്കുളം, [[തൃക്കാക്കര വാമനമൂർത്തിക്ഷേത്രം|തൃക്കാക്കര]], [[തിരുവല്ല ശ്രീവല്ലഭമഹാക്ഷേത്രം|തിരുവല്ല]], [[തിരുച്ചെങ്ങന്നൂർ (തൃച്ചിറ്റാറ്റ്‌) മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രം|തിരുച്ചെങ്ങന്നൂർ (തൃച്ചിറ്റാറ്റ്‌)]], [[തൃപ്പുലിയൂർ മഹാവിഷ്ണു ക്ഷേത്രം|ത്രിപ്പുലിയൂർ]], [[ആറന്മുള ശ്രീ പാർത്ഥസാരഥിക്ഷേത്രം|തിരുവാറന്മുള]], [[തിരുവൻവണ്ടൂർ മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രം|തിരുവൻവണ്ടൂർ]], [[തൃക്കൊടിത്താനം മഹാവിഷ്ണു ക്ഷേത്രം|തൃക്കൊടിത്താനം]] , [[തിരുവനന്തപുരം ശ്രീപത്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം|തിരുവനന്തപുരം]],[[തിരുവട്ടാർ ആദികേശവക്ഷേത്രം|തിരുവട്ടാർ]] എന്നിവയാണ്. ജീവിതത്തിൽ ഒരിക്കലെങ്കിലും പാടൽപെറ്റ 108 തിരുപ്പതികൾ സന്ദർശിച്ചു ആരാധിക്കുകഎന്നത് തമിഴ്‌ വൈഷ്ണവരുടെ ജീവിതാഭിലാഷമാണ്. == മൂഴിക്കുളം കച്ചം == ചേരഭരണകാലത്ത് മലയാളക്കരയെ നാലു വിഭാഗങ്ങളാക്കി (തളികൾ) അവയോടൊപ്പം ഗ്രാമക്ഷേത്രങ്ങൾ രൂപീകരിച്ചാണ് ഭരണസംവിധാനം ചെയ്തിരുന്നത്. ഊരാളരും മറ്റ് അധികാരികളും ‘അവിരോധത്താൽ’ കൂടി എടുക്കുന്ന തീരുമാനങ്ങൾ ചട്ടങ്ങളാകുന്നു. ഇത്തരം ചട്ടങ്ങളെ അഥവാ വ്യവസ്ഥകളെയാണ് കച്ചങ്ങളെന്നു പറയുന്നത്. സാമൂഹിക ബന്ധങ്ങൾക്ക് ആസ്പദമായ വഴക്കങ്ങളെ ക്രമീകരിക്കുന്നവയാണ് കച്ചങ്ങൾ. ഇവയുടെ കാലം അതത് സ്ഥാപനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട രേഖകളുടെ കാലം തന്നെയാണ്. മികച്ച ദൃഷ്ടാന്തം മൂഴിക്കുളം കച്ചമാണ്. ഇതിനെക്കുറിച്ചുള്ള പരാമർശം ഉള്ളഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള രേഖയായ ചോക്കൂർ കോതരവിയുടെ പതിനഞ്ചാം വർഷം ക്രിസ്തുവർഷം 898, ഇതിനെ ഒരു വ്യവസ്ഥയായിട്ടാണ് പറയുന്നത്. ‘ മൂഴിക്കളത്തൊഴുക്കം’ എന്നുപറയുന്നതിൽ നിന്ന് ഇത് മൂഴിക്കുളത്ത് ഏർപ്പെടുത്തിയ ക്രമീകരണമാണെന്ന് സാരം. പെരുമാളുടെ ആസ്ഥാനമായ മഹോദയപുരത്തിനടുത്ത് (കൊടുങ്ങല്ലൂർ) ഈ ഗ്രാമം തിരുവനന്തപുരം, തിരുവല്ല, മൂഴിക്കുളം, കാന്തല്ലൂർ എന്നീ പെരുമാളുടെ ഉപദേശകസമിതിയായ നാലു തളികളുടെ മേൽത്തളിയായിരുന്നു. പാരമ്പര്യവിശ്വാസമനുസരിച്ചു ഈ നാല് തളികളും 32 ബ്രാഹ്മണഗ്രാമങ്ങളുടെയും നേതൃഘടകങ്ങളാണ്. ഇവിടുത്തെ തീരുമാനങ്ങൾ മറ്റുള്ളവർ മാതൃകയായി സ്വീകരിച്ചു. നാടുകളുടെ കേന്ദ്രീകരണ കാലത്ത് ഒരു ഉദ്ഗ്രഥന ഘടകം എന്ന നിലയിൽ മൂഴിക്കുളം കച്ചത്തിനു പ്രാധാന്യമുണ്ടായിരുന്നു. കേരളചരിത്രത്തിൽ മറ്റു കച്ചങ്ങളെ കുറിച്ച് പറയുന്നുണ്ടെങ്കിലും ചേരസാമ്രാജ്യത്തിൽ എന്ത് നടപടിയും മൂഴിക്കുളം കച്ചത്തിനെ ആസ്പദമാക്കിയായിരുന്നു സ്വീകരിച്ചിരുന്നത് എന്നതാണ് മൂഴിക്കുളത്തിനുള്ള പ്രാധാന്യം. നാല് തളികളുടെ മേൽത്തളിയെന്ന പ്രാമുഖ്യമുള്ളത്‌ കൊണ്ട് ഇവിടുത്തെ ദേവന് മാത്രം ചക്രവർത്തിപദ തുല്യമായ ‘പെരുമാൾ’ സ്ഥാനം നൽകിയിരുന്നത്. == മൂഴിക്കുളം ശാല == [[File:Thirumoozhikalam2.jpg|right|260px|thumb|ക്ഷേത്രം ഗോപുരം]] ബ്രാഹ്മണ ബാലന്മാർക്ക്‌ വേദമന്ത്രങ്ങൾ പഠിക്കുന്നതിനുവേണ്ടി പ്രധാന ഗ്രാമക്ഷേത്രങ്ങളോട് അനുബന്ധിച്ചു ചാലകൾ (ശാലകൾ) പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു. ഗുരുകുലസമ്പ്രദായത്തിൽ ആയിരുന്നു പഠനം. മലയാളനാട്ടിലെ നാല് തളികലുണ്ടായിരുന്ന ശാലകളിൽ മൂഴിക്കുളത്തിനായിരുന്നു പ്രഥമസ്ഥാനം. ക്ഷേത്രങ്ങലോടനുബന്ധിച്ചുള്ള ശാലകളുടെ നടത്തിപ്പിന് അതത് വകയിൽ വരുന്ന നെല്ല് അതത് സ്ഥാപനങ്ങളിൽ വിതരണം ചെയ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. ശാലയിൽ പഠിക്കുന്ന ചാത്തിരരെയും (ബ്രാഹ്മണബാലന്മാർ) അവരെ പഠിപ്പിക്കുന്ന ഭാട്ടന്മാരെയും ഊട്ടാൻ വ്യവസ്ഥയുണ്ടായിരുന്നു. 1010-ലെ മൂഴിക്കുളം രേഖയിൽ പുരയിടം വഴിപാടായി വരുന്നത് പറയുന്നുണ്ട്. ഉണ്ണികളെ ഊട്ടാൻ എന്നർത്ഥത്തിൽ നീക്കിവച്ചിരുന്ന ക്ഷേത്രം വക ‘ഉണ്ണിപ്പാടം’ എന്ന വിസ്തൃത വയൽ ഭൂപരിഷ്കരണ നിയമത്തെ തുടർന്ന് അന്യാധീനപ്പെട്ടുപോയി. അന്നത്തെ ശാലകളുടെ പരിഷ്കൃതരൂപമായിരിക്കാം ഇന്നത്തെ സർവ്വകലാശാലകൾ അഥവാ യൂണിവേർസിറ്റികൾ!! ഇങ്ങനെ പൂർണ്ണാനദിയുടെ (ചാലക്കുടിയാർ) തീരത്ത് ശാലകളും കുടികളും ഉണ്ടായിരുന്നതിനാലാണ് ശാലൈക്കുടി – ശാലക്കുടി – ചാലക്കുടിയെന്നു നാമവും പുഴക്ക് [[ചാലക്കുടിപ്പുഴ]]യെന്ന പേരുമായതെന്നു ചരിത്രം രേഖപെടുത്തുന്നു. ==രാജപരമ്പരകളുടെ സാന്നിദ്ധ്യം== നാട്ടുഭരണം ക്ഷേത്രങ്ങളെ കേന്ദ്രീകരിച്ചു നടന്നിരുന്ന കാലഘട്ടത്തിൽ ഓരോ ക്ഷേത്രത്തിനും ഒന്നോ ഒന്നിലധികമോ രാജവംശങ്ങളുമായി ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നതായി കാണാം. തിരുമൂഴിക്കുളം ക്ഷേത്രത്തെ സംബന്ധിച്ച് നോക്കിയാൽ പ്രധാനമായും ചേരരാജവംശം, കൊച്ചി രാജവംശം, തിരുവിതാംകൂർ രാജവംശം എന്നീ മൂന്നു ബന്ധങ്ങളാണ് കാണുന്നത്. ===ചേര രാജവംശം=== ചേരഭരണകാലം എന്തുകൊണ്ടും മൂഴിക്കുളത്തിൻറെ സുവർണ്ണകാലമായിരുന്നു. മലയാളക്കരയിലെ നാലു തളികളുടെ മേൽത്തളി, പ്രമുഖ ഗ്രാമക്ഷേത്രം, പ്രശസ്തമായ മൂഴിക്കുളം ശാല, മലയാളക്കരയാകെ പാലിച്ചിരുന്ന നിയമവ്യവസ്ഥയായ മൂഴിക്കുളം കച്ചം തുടങ്ങി ഒട്ടനവധി കാര്യങ്ങളിൽ പ്രാമുഖ്യം മൂഴിക്കുളത്തിനുണ്ടായിരുന്നു. ലക്ഷ്മണസ്വാമിയെ മാത്രം “പെരുമാൾ” പദവി നൽകി ആദരിച്ചിരുന്നു. ===കൊച്ചി രാജവംശം=== കൊച്ചി രാജവംശം എക്കാലവും കോഴിക്കോട് സാമൂതിരിയിൽ നിന്നും ആക്രമണം ഭയന്നിരുന്നു ഈ സാഹചര്യത്തിൽ കൊച്ചിയെ ശത്രുക്കളുടെ ആക്രമണസമയത്ത് സംരക്ഷിച്ചുകൊള്ളാമെന്നും തിരുവിതാംകൂറിൻറെ ശത്രുക്കളുമായി ഒരിക്കലും ബന്ധം സ്ഥപിക്കില്ലെന്നും കൊച്ചിയും തിരുവിതാംകൂറും സംയുക്ത കരാറിൽ ഒപ്പ് വയ്ക്കുകയുണ്ടായി. ഏ.ഡി. 1762-ൽ കാർത്തിക തിരുന്നാൾ മഹാരാജാവും കേരളവർമ മഹാരാജാവും ശുചീന്ദ്രം ക്ഷേത്രത്തിൽ വച്ചുണ്ടാക്കിയതാണ് പ്രസിദ്ധമായ ഈ ശുചീന്ദ്രം ഉടമ്പടി. ഇതിൽ സന്തുഷ്ടനായ കൊച്ചി മഹാരാജാവ് പറവൂർ, ആലങ്ങാട് നാട്ടുരാജ്യങ്ങൾ തിരുവിതാംകൂറിനു വിട്ടുകൊടുത്തു . പറവൂർ നാട്ടുരാജ്യത്തിലായിരുന്ന മൂഴിക്കുളം അങ്ങനെ തിരുവിതാംകൂറിൻറെ ഭാഗമായി. ===ടിപ്പുവിന്റെ ആക്രമണം=== പറവൂർ തിരുവിതാംകൂറിൻറെ ഭാഗമായെങ്കിലും സാമന്തനെന്ന നിലയിൽ പറവൂർ തമ്പുരാൻ തന്നെ ഭരണകാര്യങ്ങൾ നടത്തികൊണ്ടിരുന്നു. അങ്ങനെയിരിക്കെ 1790 –ൽ മലബാർ, കൊച്ചി കടന്നു ടിപ്പു മൂഴിക്കുളം ക്ഷേത്രം ആക്രമിച്ചത്. ക്ഷേത്രം കൊള്ളയടിക്കുകയും തീവക്കുകയും ചെയതതുകൂടാതെ ഭഗവാൻറെ തിരുവിഗ്രഹം തല്ലിയുടക്കുകയും (ഒരു കൈയ്യും ഒരു കാലുമാണ് തല്ലിയൊടിച്ചത്) ചെയ്ത ശേഷം ആലുവയിലേക്ക് നീങ്ങി. ആലുവ മണപ്പുറത്ത് തമ്പടിച്ചിരുന്ന ടിപ്പുവിനു അർദ്ധരാത്രിയിൽ ഓർക്കാപ്പുറത്തുണ്ടായ മലവെള്ളപാച്ചിലിൽ ജീവൻ രക്ഷിക്കാൻ കനത്ത വില നൽകേണ്ടിവന്നു. ഒട്ടുമിക്ക സാധനങ്ങളും നഷ്ടപെട്ട ടിപ്പുവിനു മറക്കാനാവാത്ത തിരിച്ചടിയും കിട്ടി. തിരുമൂഴികുളത്തപ്പനോട് ചെയ്ത കൊടും ക്രൂരതക്ക് അതെ നാണയത്തിൽ തന്നെ മറുപടി ഭഗവാൻ തന്നെ നൽകിയെന്നാണ് ഇന്നും പഴമക്കാർ പറയുന്നത്. ഒരു കാലും ഒരു കൈയ്യും ഒടിഞ്ഞാണ് ടിപ്പുവിൻറെ ജീവരക്ഷാർത്ഥമുള്ള പാലായനം. ===പട്ടംതുരുത്തിമന=== ടിപ്പുവിൻറെ ആക്രമണശേഷം ഏകദേശം ഒരു നൂറ്റാണ്ട് നിത്യപൂജപോലുമില്ലാതെ ക്ഷേത്രം അനാഥമായിക്കിടന്നു. ആ സമയം പട്ടംതുരുത്തിമനയിലെ ഒരു അന്തർജ്ജനം ക്ഷേത്രത്തിൽ വന്ന് യഥാശക്തി നിവേദ്യം നൽകി ഭഗവാനെ സേവിച്ചു. വൃദ്ധയായപ്പോൾ തനിക്ക് ഇനി ഭഗവാനെ കണ്ടുതൊഴുവാനോ നേദിക്കാനോ കഴിയില്ലെന്ന് ദു:ഖിച്ച ആ അമ്മയ്ക്ക് ഭഗവാൻ സ്വപ്നദർശനം നൽകി സമാശ്വസിപ്പിച്ചു. ആഗ്രഹിക്കുമ്പോഴൊക്കെ മനക്കണ്ണാൽ ഭഗവാൻ ദർശനം നൽകാമെന്നും നിവേദ്യത്തെക്കുറിച്ച് വ്യാകുലപ്പെടേണ്ടെന്നും നേരിട്ടുവന്ന് വർഷത്തിലൊരിക്കൽ മനയ്ക്കൽ നിന്ന് നിവേദ്യം സ്വീകരിച്ചുകൊള്ളാമെന്നും ഭഗവാൻ സ്വപ്നദർശനത്തിലൂടെ പറഞ്ഞുവത്രേ. ക്ഷേത്രപുനരുദ്ധാരണത്തിനു ശേഷം ഉത്സവം ആരംഭിച്ചപ്പോൾ ഒമ്പതാം ഉത്സവദിവസം മനയ്ക്കലേക്ക് ഇറക്കിപൂജ ആരംഭിച്ചു. ഈയൊരു കാര്യത്തിനും ആറാട്ടിനുമല്ലാതെ തിരുമൂഴിക്കുളത്തപ്പൻറെ തിടമ്പ് ക്ഷേത്രമതിൽക്കെട്ടിനു പുറത്തിറക്കാറില്ല. ===തിരുവിതാംകൂർ രാജവംശം=== ടിപ്പുവിൻറെ ആക്രമണത്തിനുശേഷം ക്ഷേത്രത്തിനുണ്ടായ ദുരവസ്ഥ ശ്രീമൂലംതിരുനാൾ മഹാരാജാവ് അറിഞ്ഞപ്പോൾ ക്ഷേത്രം പുനരുദ്ധരിക്കുവാൻ അനുമതി നൽകി. തുടർന്നു ശ്രീചിത്തിരതിരുനാൾ ഇന്ന് കാണുന്നരീതിയിൽ ക്ഷേത്രം പണിതീർത്തു. എന്നാൽ നിർഭാഗ്യവശാൽ ബിംബത്തിൻറെ കേടുപാടുകൾ തീർക്കുവാനും നഷ്ടപ്പെട്ട കൊടിമരത്തിനു പകരം മറ്റൊന്ന് സ്ഥാപിക്കുവാനും കഴിഞ്ഞില്ല. == ക്ഷേത്രനിർമ്മിതി == [[File:Thirumoozhikalam3.jpg|left|260px|thumb|നാലമ്പലം]] അഞ്ചേക്കറോളം വിസ്തൃതിയുള്ള നാല് നടയിലേക്കും ഗോപുരമുള്ള, ക്ഷേത്രമതിൽക്കെട്ടിനുള്ളിൽ മദ്ധ്യഭാഗത്തായി വ്യാളികൾ കാവൽ നിൽക്കുന്ന വിളക്കുമാടത്തോടുകൂടിയ ബൃഹത്തായ ചുറ്റമ്പലം കാണാം. കിഴക്കേനടയിലൂടെ വലിയമ്പലം കടന്ന് നാലമ്പലത്തിൽ പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ വിസ്തൃതമായ നമസ്കാരമണ്ഡപത്തിലെത്തും. തേക്കിൽപണിത മേൽക്കൂരയിൽ കാണുന്ന അഷ്ടദിക്പാലകർ പുരാതന ദരുശില്പകലക്ക് മകുടോദാഹരണമാണ്. നാലമ്പലമാകെ വിരിച്ച കരിങ്കൽപാളികൾ നടുമുറ്റത്തെ പ്രൌഡ്ഢമാക്കുന്നു. മലയാളക്കരയിൽ ചുരുക്കം ചില ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ മാത്രം കാണുന്ന രണ്ടുനിലയിൽ ചെമ്പുമേഞ്ഞ വട്ടശ്രീകോവിലാണ് ഇവിടെ. വടക്കുഭാഗത്ത്‌ അഭിഷേകതീർഥം പുറത്തേക്കു വരുന്ന ഓവ് ദേവഭൃത്യൻ താങ്ങിനിറുത്തിയിരിക്കുന്നു. ഒരേ ശ്രീകോവിലിൽ തന്നെ രണ്ടു ഭാഗങ്ങളിലായി ലക്ഷ്മണസ്വാമിയെയും ശ്രീമഹാഗണപതിയേയും പ്രതിഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു. ഓരോ നേരം നിവേദ്യം വെയ്ക്കുവാൻ പ്രത്യേക തിടപ്പള്ളികളുണ്ട്. പൂജാദികർമ്മങ്ങൾക്ക് മാത്രമായി നാലമ്പലത്തിനകത്ത് മണിക്കിണർ (ശംഖതീർത്ഥം) ഉണ്ട്. പൂർണ്ണാനദിയിലെയും മണിക്കിണറിലെയും പെരിയകുളത്തിലെയും ( കിഴക്കേ നടയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നതും ഇപ്പോൾ മൂടപെട്ടതും) ജലം പരസ്പരം ബന്ധിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ഒരു അന്തർവാഹിനിയുണ്ടായിരുന്നതായി കേൾവി. മതിക്കകത്തു വടക്കുകിഴക്ക് ഭാഗത്ത്‌ ഗോശാലകൃഷ്ണൻറെ ക്ഷേത്രവും പൊതു ആവശ്യത്തിനുള്ള കിണറും കാണാം. തെക്കുകിഴക്ക്‌ ഭാഗത്ത്‌ കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും ലക്ഷണമൊത്ത കൂത്തമ്പലങ്ങളിലൊന്നു കാണാം. == പ്രതിഷ്ഠാമൂർത്തികൾ == കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി കാണപ്പെടുന്ന ലക്ഷ്മണനെ പൂർണ്ണപ്രതിഷ്ഠയോടെ പ്രധാനദേവനായി ആരാധിക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ലക്ഷ്മണനു പുറമെ അതേ ശ്രീകോവിലിൽ തെക്കോട്ട് ദർശനമായി ദക്ഷിണാമൂർത്തി (ശിവൻ), ഗണപതി എന്നീ ശൈവസാന്നിദ്ധ്യവും ശ്രീരാമൻ,സീത,ഹനുമാൻ എന്നീ വൈഷ്ണവസാന്നിദ്ധ്യവും ഉണ്ട്. നാലമ്പലത്തിൽ തെക്ക് പടിഞ്ഞാറായി ശാസ്താവും ഭഗവതിയും പൂജിക്കപ്പെടുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിൽ നാലമ്പലത്തിനു പുറത്ത് വടക്കേ ദിശയിൽ ഗോശാലകൃഷ്ണന്റെ പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. == ദർശന ക്രമം == ക്ഷേത്രത്തിൽ ദർശനത്തിൻ ഒരു പ്രത്യേക ക്രമമുണ്ട്. കിഴക്കേ നടയിലൂടെ അകത്ത് കടന്ന് ലക്ഷ്മണസ്വാമിയെ വണങ്ങി ഗണപതി,ദക്ഷിണാമൂർത്തി, മറ്റ് ദേവതകൾ എന്നിവരെ തൊഴുത് വീണ്ടും ലക്ഷ്മണസ്വാമിയെ വണങ്ങണം. പ്രദക്ഷിണമായി വന്ന് ശാസ്താവിനേയും ഭഗവതിയേയും തൊഴണം. പിന്നീട് ഗോശാലകൃഷ്ണനെ വന്ദിക്കുക. എന്നിട്ട് കിഴക്കേ നടയിൽ എത്തി വീണ്ടും ലക്ഷ്മണസ്വാമിയെ വണങ്ങുക. പൂജാതികർമ്മങ്ങൾക്ക് ജലം സംഭരിക്കുവാൻ ക്ഷേത്രത്തിനകത്തുതന്നെ ഒരു കിണർ ഉണ്ട്. പതിവായി എതൃത്തപൂജ,ഉച്ചപൂജ,അത്താഴപൂജ എന്നീ മൂന്ന് പൂജകളും അനുബന്ധമായി മൂന്ന് [[ശീവേലി(ശ്രീബലി)|ശ്രീബലി]]യും ഉണ്ട്. == പ്രധാന വിശേഷങ്ങൾ == * '''തിരുവുത്സവം''' ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രധാന വിശേഷമായ തിരുവുത്സവം [[മേടം|മേടമാസം]] [[അത്തം]] കൊടിയേറി [[തിരുവോണം|തിരുവോണനാൾ]] ആറാട്ടോടെ ആഘോഷിക്കുന്നു. ആറാം ഉത്സവദിവസത്തെ ഉത്സവബലിയും ഒമ്പതാം ഉത്സവത്തിലെ പകൽപൂരവും ഇതിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടവയാകുന്നു. ഉത്സവദിനങ്ങളിൽ എല്ലാ ദിവസവും കലാപരിപാടികൾ ഉണ്ടാകുമെങ്കിലും ക്ഷേത്രകലകൾക്കാണ് പ്രാധാന്യം. * '''പ്രതിഷ്ഠാദിനം''' മകരം 3-ന് പ്രതിഷ്ഠാദിനമായി ആചരിക്കുന്നു. * '''തിരുവോണം''' എല്ലാമാസവും നവകം, പഞ്ചഗവ്യം പൂജകളോടെ തന്ത്രി അല്ലെങ്കിൽ അദ്ദേഹം നിയോഗിക്കുന്ന ആൾ പ്രത്യേകമായി ചെയ്യുന്നു. ഇതിനോടനുബന്ധിച്ചുള്ള പ്രസാദമൂട്ട് ഭഗവാൻറെ ഇഷ്ടവഴിപാടാണ്. * '''വാരം''' ധനു 14-ആ൦ തീയതി പറവൂർ സമൂഹം മഠത്തിൽ നിന്ന് നൽകിയ വസ്തുവിൻറെ ഇനാം എന്ന നിലയിൽ പ്രസാദമൂട്ട് നടത്തുന്നു. * '''തിരുവാതിര''' [[ധനു]] മാസത്തിൽ തിരുവാതിരയും ആഘോഷിക്കുന്നു. * '''മണ്ഡലപൂജ''' [[വൃശ്ചികം|വൃശ്ചികമാസത്തിൽ]] മണ്ഡലകാലം 41 ദിവസങ്ങൾ ആഘോഷിക്കാറുണ്ട്. * '''ചാക്യാർകൂത്ത്''' ഭഗവാൻറെ ഇഷ്ടകലയെന്നു ദേവപ്രശ്നവിധികളിൽ തെളിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. 41-ദിവസത്തെ കൂത്തും കൂടിയാട്ടവുമാണിവിടെ പതിവ്. വൃശ്ചിക ക്രമത്തിൽ കുടുംബകാരണവർ തലയിൽ കെട്ടുക എന്ന ചടങ്ങ് നടത്തുന്നതോടെ കൂത്തിന് തുടക്കം കുറിക്കുന്നു. 11-ആ൦ ദിവസം അത്താഴപൂജ നടതുറക്കുമ്പോൾ മേൽശാന്തി നെർക്കെടുക്കുന്ന കഥയാണ്‌ ഭഗവാൻറെ ഹിതമെന്നു വിശ്വസിച്ചു വരുന്നു. തിരുമൂഴിക്കുളം ക്ഷേത്രത്തിൽ അമ്മന്നൂർ ചാക്യാർ മഠക്കാർക്കാണ് കൂത്ത്‌ നടത്തുവാൻ അവകാശം. സന്താനസൌഭാഗ്യത്തിനായി അംഗുലിയാങ്കം കൂത്ത് വഴിപാടായി നടത്താറുണ്ട്. * '''രാമായണമാസവും നാലമ്പലദർശനവും''' <ref>http://www.vaikhari.org/nalambalams.html</ref> [[File:Route Map of Nalambalam Yathra.jpg|right|ലഘുചിത്രം|നാലമ്പല യാത്ര റൂട്ട് മാപ്]] കർക്കിടകമാസത്തിൽ രാമായണപാരായണത്തോടെ രാമായണമാസം ആചരിക്കുന്നു. അനന്തശായിയായി ശംഖ് ചക്രധാരിയായ മഹാവിഷ്ണു വാണരുളുന്ന തൃപ്രയാർ, ഇരിങ്ങാലക്കുട, മൂഴിക്കുളം, പായമ്മൽ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒരുദിനം ദർശനം നടത്തുന്നത് കലികാലത്ത് മഹത്തായൊരു അനുഷ്ഠാനമായി ഭക്തർ നടത്തിവരുന്നു. യാത്രാസൌകര്യങ്ങൾ ഇല്ലാതിരുന്ന കാലത്ത് നമ്മുടെ പൂർവ്വികർ കാൽനടയായിട്ടായിരുന്നു നാലമ്പലദർശനം നടത്തിയിരുന്നത്. തൃപ്രയാർ നിർമാല്യദർശനം, ഇരിങ്ങാലക്കുട ഉഷ:പൂജ, മൂഴിക്കുളത്ത് ഉച്ചപൂജ, പായമ്മൽ അത്താഴപൂജ എന്ന ക്രമമാണ് അക്കാലത്ത് സ്വീകരിച്ചിരുന്നത്. ശ്രീകൃഷ്ണൻ ദ്വാരകയിൽ പൂജിച്ചിരുന്ന അമാനുഷിക വിഗ്രഹങ്ങൾ ദർശിക്കുവാൻ കഴിയുന്നുവെന്നതാണ് നാലമ്പലദർശനത്തിൻറെ മുഖ്യസവിശേഷതയും ആകർഷണവും. നാലു വേദപ്പൊരുളായ മഹാവിഷ്ണു നാലായി വാഴുന്ന നാലമ്പലങ്ങളിൽ ഒരുദിനം ദർശനം നടത്തുന്നത് അതിശ്രേഷ്ഠമത്രേ. == പൂജാസമയവും വഴിപാടുകളും == [[File:Vilakumadam.jpg|thumb|വ്യാളികൾ കാവൽ നിൽക്കുന്ന വിളക്കുമാടത്തോടുകൂടിയ ചുറ്റമ്പലം ]] '''രാവിലെ''' * 4:00-ന് പള്ളിയുണർത്തൽ * 5:00-ന് നിർമ്മാല്യം, അഭിഷേകം * 7:30-ന് എതൃത്തപൂജ, ശിവേലി * 10:30-ന് ഉച്ചപൂജ, ശിവേലി * 11:00-ന് നടയടപ്പ് '''വൈകീട്ട്''' * 5:00-ന് നടതുറപ്പ് * 6:30-ന് ദീപാരാധന * 7:30-ന് അത്താഴപൂജ, ശിവേലി * 8:00-ന് നടയടപ്പ് === വഴിപാടുകൾ === * ലക്ഷ്മണസ്വാമി : കദളിപ്പഴം, പാൽപ്പായസം, മുഴുക്കാപ്പ്, നിറമാല, ചുറ്റുവിളക്ക്, തിരുവോണ പ്രസാദമൂട്ട്. * ഊർമ്മിളാദേവി : പട്ട്, മഞ്ഞൾപ്പൊടി, വെള്ളി, പാൽപ്പായസം. * ഗണപതി : ഒറ്റയപ്പം, നാളികേരം ഉടയ്ക്കൽ, അഷ്ടാഭിഷേകം, നീരാജനം, കറുകമാല, വെണ്ണ നിവേദ്യം * ബ്രഹ്മരക്ഷസ്സ് : പാൽപ്പായസം ==ക്ഷേത്രഭരണം== തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡിൻറെ വടക്കേയറ്റത്തുള്ള പറവൂർ ഗ്രൂപ്പിൽപ്പെട്ട പ്രധാനപ്പെട്ട ക്ഷേത്രമാണ് തിരുമൂഴിക്കുളം. ഈ മേജർ ക്ഷേത്രത്തിൻറെ കീഴിലായി 10 മൈനർ-പെറ്റി ദേവസ്വങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ അധികാരം തിരുമൂഴിക്കുളം സബ് ഗ്രൂപ്പ് ഓഫീസർക്കാണ്. === ക്ഷേത്രോപദേശക സമിതി === തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡ്‌ അംഗീകരിച്ച നാട്ടുകാരും ദേവസ്വം ഓഫീസേർസ് (2 പേർ) അടങ്ങുന്ന പതിമൂന്നംഗങ്ങൾ ഉള്ള പാനലാണ് ക്ഷേത്രോപദേശകസമിതി. == എത്തിച്ചേരുവാനുള്ള വഴി == * ഏറ്റവും അടുത്തുള്ള റെയിൽ‌വേ സ്റ്റേഷൻ - അങ്കമാലി - 10 കിലോമീറ്റർ അകലെ. * ഏറ്റവും അടുത്തുള്ള പട്ടണം – ആലുവ / മാള – 16 കിലോമീറ്റർ അകലെ. * ഏറ്റവും അടുത്തുള്ള വിമാനത്താവളം - കൊച്ചി അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം – 12 കിലോമീറ്റർ അകലെ. == അവലംബം == {{commonscat|Thirumoozhikulam Temple‎}} <references/> * ടി.വേണുഗോപാലിന്റെ “ദാശരഥി സംഗമം” * പി. എൻ. നാരായണപൊതുവാളിൻറെ "ദാശരഥി ക്ഷേത്രങ്ങൾ" * ഹിസ്ററി ഓഫ് ട്രാവൻകൂർ ( ശങ്കുണ്ണിമേനോൻ) * തിരുവിതാംകൂർ സ്റേറ്റ് മാനുവൽ (ടി. കെ. വേലുപ്പിള്ള) * തിരുവിതാംകൂർ ഇന്സ്ക്രിപ്ഷൻസ്‌ (ആർ. വാസുദേവപൊതുവാൾ) * തിരുവിതാംകൂർ ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവ്വേ (ആർ. വാസുദേവപൊതുവാൾ) * കേരളത്തിൻറെ സാംസ്കാരികചരിത്രം (പി. കെ. ഗോപാലകൃഷ്ണൻ) * കേരളചരിത്രം (രാഘവവാര്യർ... രാജൻ ഗുരുക്കൾ) * തിരുവിതാംകൂർ ആർക്കിയോളജിക്കൽ സീരീസ്‌ (ടി. എ. ഗോപിനാഥറാവു) * പെരിയമൊഴികൾ (4000 ദിവ്യപ്രബന്ധങ്ങൾ) (കുലശേഖര ആൾവാർ) * തുളസീഹാരം (അശ്വതിതിരുനാൾ ഗൌരി ലക്ഷ്മിഭായി) * ചന്ദ്രോത്സവം (വ്യാഖ്യാനം – ഇളംകുളം കുഞ്ഞൻപിള്ള) * 108 തിരുപ്പതികൾ (ലിറ്റിൽ ഫ്ളവർ പബ്ലിഷിംഗ് കമ്പനി, ചെന്നൈ) {{ഫലകം:Famous Hindu temples in Kerala}} [[വർഗ്ഗം:നാലമ്പലങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ദിവ്യദേശങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ലക്ഷ്മണക്ഷേത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:എറണാകുളം ജില്ലയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ]] [[en:Moozhikkalattappan Temple]] hwubvx0onc8iht7y287fanphef43669 0 24256 3763301 3707083 2022-08-08T13:28:51Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Autobiography}} [[പ്രമാണം:Memoirs of Franklin.jpg|thumb|200px|right|[[ബെഞ്ചമിൻ ഫ്രാങ്ക്‌ലി|ബെഞ്ചമിൻ ഫ്രാങ്ക്‌ലിയുടെ]] ആത്മകഥയുടെ ഇംഗ്ലീഷ് ആദ്യ പതിപ്പിന്റെ(1973) പുറം ചട്ട.]] ഒരു വ്യക്തി സ്വന്തം ജീവിതാനുഭവങ്ങൾ വിവരിച്ചെഴുതുന്ന കൃതിയെ ആണ്‌ '''ആത്മകഥ''' എന്നു പറയുന്നത്. ഒരു വ്യക്തി മറ്റൊരാളുടെ ജീവിതാനുഭവങ്ങൾ എഴുതുകയാണെങ്കിൽ അതിനെ ജീവചരിത്രം എന്നാണ് പറയുന്നത്. പാശ്ചാത്യ സാഹിത്യത്തിലാണ് ആത്മകഥയുടെ ഉത്ഭവം. == ചരിത്രം == === ആദ്യകാല ആത്മകഥകൾ === [[പ്രമാണം:Baburnama.jpg|thumb|ബാബർനാമയിലെ ഒരു താൾ]] [[മുഗൾ സാമ്രാജ്യം]] സ്ഥാപിച്ച [[ബാബർ]] ചക്രവർത്തി [[ബാബർനാമ]] എന്ന പേരിൽ തന്റെ ജീവിത കഥ രേഖപ്പെടുത്തി വച്ചിരുന്നു. 1493 മുതൽ 1529 വരെയുള്ള ബാബറിന്റെ ജീവിതരേഖയാണ് ബാബർനാമ. യൂറോപ്പിലെ പ്രമുഖമായ ആദ്യകാല ആത്മകഥ പ്രശസ്തശില്പി [[ബെൻവന്യുട്ടോ സെല്ലിനി]](1500-1571) യുടേതാണ്. 1556നും 1558നും ഇടക്ക് എഴുതപ്പെട്ട ഈ കൃതിയുടെ പേര് വിറ്റ(Vita) [[ഇറ്റാലിയൻ]] ഭാഷയിൽ 'വിറ്റ' എന്നാൽ ജീവിതം എന്നാണർത്ഥം. [[ഇംഗ്ലീഷ്]] ഭാഷയിലെ ആദ്യത്തെ ആത്മകഥയായി കണക്കാക്കുന്നത് മെർജറി കെമ്പേ 15ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ എഴുതിയ ബുക്ക് ഒഫ് മെർജറി കെമ്പേ ആണ്. കൈയെഴുത്തുപ്രതിയായി വളരെക്കാലം ഇരുന്ന ഈ രചന 1936ലാണ് പ്രസിദ്ധീകൃതമായത്. ==ആത്മകഥകളും രചയിതാക്കളും== എൻ്റെ നാടുകടത്തൽ: സ്വദേശാഭിമാനി രാമകൃഷ്ണപിള്ള *ബാബർനാമ -[[ബാബർ]] *[[മെയി‌ൻ‌ കാംഫ്]] - [[അഡോൾഫ് ഹിറ്റ്‌ലർ]] (1932) *ആൻ ആട്ടോബയോഗ്രഫി - [[ജവഹർലാൽ നെഹ്രു]](1938) *ദി ആട്ടോബയോഗ്രഫി ഓഫ് ആൻ അൺനോൺ ഇന്ത്യൻ - [[നിരാദ് സി. ചൗധരി|നിരാദ് സി. ചൗദരി (1951)]] *ഹൗ ഐ ബികെയിം എ ഹിന്ദു - സീതാറം ഗോയൽ (1982) *മൈ കണ്ട്രി മൈ ലൈഫ് - [[എൽ.കെ. അദ്വാനി]] (2008) *a * {{stub|Autobiography}} [[Category:ആത്മകഥകൾ]] gwavqwnnmr0r84rye7q0jw9mdujyket 0 25576 3763450 3686589 2022-08-09T04:55:42Z 2402:3A80:1E7A:B8A9:0:0:0:2 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Amar Chitra Katha}} {{ആധികാരികത}} {{Supercbbox| <!--Wikipedia:WikiProject Comics--> title = അമർചിത്രകഥ | comic_color =background:#c0c0c0 | image =[[File:Logo ACK.jpg]] | caption = | schedule = | format = | publisher = [[ഇന്ത്യാ ബുക്ക് ഹൗസ്]] | date = | issues = 10001 | main_char_team = | past_current_color=background:#ff9275 | writers = Various | artists = Various | pencillers = | inkers = | colorists = | creative_team_month = | creative_team_year = | creators = [[അനന്ത് പൈ]] }} ഹൈന്ദവ പുരാണങ്ങളിലേയും [[ഇതിഹാസം|ഇതിഹാസങ്ങളിലേയും]] മറ്റും കഥകൾ [[ചിത്രകഥ|ചിത്രകഥാ രൂപത്തിൽ]] പ്രസിദ്ധികരിക്കുന്ന മാസികയാണ് അമർചിത്രകഥ. [[അനന്ത് പൈ]] ആണ് ഇതിന്റെ എഡിറ്റർ. ==തുടക്കം == 1967 ൽ ആണ് അമർ ചിത്രകഥ ആരംഭിച്ചത്.തേജോമയമായ ഭാരതീയ പൈത്യകത്തെ കുറിച്ച് കുട്ടികൾക്ക് അവബോധം ഉണ്ടാക്കുക എന്നതായിരുന്നു ആരംഭ ലക്‌ഷ്യം .ആകെ 400 ൽ പരം അമർ ചിത്രകഥ പുസ്തകങ്ങൾ പുറത്തിറക്കിയിട്ടുണ്ട് .ലോകമെമ്പാടുമായി 90 ദശലക്ഷം കോപ്പികൾ വിറ്റഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട് <ref>http://www.amarchitrakatha.com</ref>. ==വിഭാഗങ്ങൾ == അമർ ചിത്രകഥയെ അഞ്ചായി തിരിച്ചിട്ടുണ്ട് പ്രസാധകർ . #ഇതിഹാസങ്ങളും പുരാണങ്ങളും #ഭാരത സാഹിത്യത്തിലെ മനം മയക്കുന്ന കഥകൾ #കെട്ടുകഥകളും ഹാസ്യവും ( നാടോടി കഥകളും ഐതിഹ്യ കഥകളും ) #ധീരകഥകൾ (ധീരയോദ്ധാക്കളുടെ കഥകൾ ) # ദാർശനിക കഥകൾ (ചിന്തകന്മാരുടെയും സാമൂഹ്യപരിഷ്കര്തക്കളുടെയും കഥകൾ ) ==സ്വാധീനം == നിരവധി ഇന്ത്യക്കാർ ഗ്യഹാതുരത്വം ഉണർത്തുന്ന അവരുടെ പഴയ കാലത്തിലേക്ക് തിരിഞ്ഞു നോക്കുമ്പോൾ അവരുടെ ജീവിതത്തെ വളരെയേറെ സ്വാധീനിച്ച ഒന്നാണ് അമർ ചിത്രകഥ എന്ന് തിരിച്ചറിയുന്നു . ==അവലംബം == <references/> == പുറം കണ്ണികൾ == * [http://www.amarchitrakatha.com അമർചിത്രകഥ ] * [http://www.desikids.co.uk/shop/index.php?cName=books-amar-chitra-katha ഓൺലൈൻ] *[[പ്രസിദ്ധീകരിച്ച അമർചിത്രകഥകൾ]] == ഗ്രന്ഥസൂചി == <references/> {{ചിത്രകഥ-അപൂർണ്ണം}} [[വർഗ്ഗം:ചിത്രകഥകൾ]] 0vcubg9i9ij6ombubz9evabyraqd1y3 0 27451 3763343 3631067 2022-08-08T16:07:04Z 2401:4900:4C61:D2E7:0:0:122C:19EA /* പ്രധാന ചവിട്ടുനാടകകർത്താക്കൾ */ wikitext text/x-wiki [[പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1182.jpg|ലഘുചിത്രം|ചവിട്ടുനാടകം, ഗോത്തുരുത്ത് സമിതി അവതരണം]] {{prettyurl|Chavittu Nadakam}} {{ToDisambig|വാക്ക്=ചവിട്ടുനാടകം}} [[File:Chavittu nadakam.ogg|thumb|ചവിട്ടു നാടകം കലോത്സവ പരിശീലനം]] [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] ലത്തീൻ ക്രൈസ്തവരുടെ ഇടയിൽ പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്ന ഒരു കലാരൂപമാണ്‌ '''ചവിട്ടു നാടകം'''. കൊടുങ്ങല്ലൂരിനു വടക്കു ചാവക്കാട് മുതൽ തെക്കു കൊല്ലം വരെയുള്ള തീരപ്രദേശങ്ങളിലെ ലത്തീൻ കാതോലിക്കരുടെ ഇടയിലാണ് ചവിട്ടു നാടകത്തിനു പ്രചാരം. മദ്ധ്യകാല യൂറോപ്പിലെ നാടകരൂപങ്ങളെ ഉള്ളടക്കത്തിലും അവതരണത്തിലും അനുകരിച്ച് രൂപപ്പെടുത്തിയതാണ് ഈ ദൃശ്യകലാരൂപം.<ref name="keralatourism" /><ref name="nadakam.com">[http://www.nadakam.com/chavittunadakam.htm ചവിട്ടു നാടകം] നാടകം ഡോട്ട് കോം</ref> യൂറോപ്പിലെ വിഖ്യാതമായ കഥകളെ ചവിട്ടുനാടക ചുവടികളായി സ്വീകരിച്ചെങ്കിലും ഭാഷ ചെന്തമിഴ് ആയിരുന്നു. അവയിൽത്തന്നെ പോർച്ചുഗീസ് പ്രാധാന്യമുള്ള കൊച്ചിയും കൊടുങ്ങലൂരുമാണ് ഈ കലാരൂപത്തിന്റെ മൂലത്തറവാടുകൾ. ഉദയംപേരൂർ സൂനഹദോസിനു ശേഷം മാർത്തോമാ ക്രിസ്ത്യാനികൾ റോമൻ കാതോലിക്കരായതോടെ ചവിട്ടു നാടകങ്ങൾ തീരദേശങ്ങളിൽ നിന്നും തുറമുഖങ്ങളിൽ നിന്നും ഉൾനാടുകളിലേക്കു  പ്രചരിച്ചു. == ചരിത്രം == കഥകളിയുടെ ആവിർഭാവത്തിനു ഉദ്ദേശം ഒരു നൂറ്റാണ്ടു മുമ്പ്‌<ref name="puzha">[http://www.puzha.com/blog/magazine-sippi-pallippuram-essay1_july7_06/ ചവിട്ടുനാടകം ചരിത്രത്തിന്റെ ഒരടയാളം]</ref> പോർച്ചുഗീസുകാരുടെ വരവിനുശേഷമാണ്‌ ഈ കല കേരളത്തിൽ രൂപം കൊണ്ടത്.<ref name="keralatourism">[https://www.keralatourism.org/malayalam/artforms/performing-art/art.php?id=17 ചവിട്ടു നാടകം, കേരളത്തിന്റെ തനത് സംഗീത നാടകം] Department of Tourism, Government of Kerala.</ref> ഉദയംപേരൂർ സുനഹദോസിനു ശേഷം ക്രൈസ്തവേതരമായ വിശ്വാസാനുഷ്ഠാനങ്ങളിൽ നിന്നും ലത്തീൻ പുതുവിശ്വാസികളെ അകറ്റി നിറുത്താനായി പല നിയമങ്ങളും കർശനമായി പാലിക്കുവാൻ പുരോഹിതനെ നിശ്ചയിച്ചു. കേരളീയമായ ആഘോഷങ്ങളിലും കലാരൂപങ്ങളിലും ലത്തീൻ പുതുവിശ്വാസികൾ താല്പര്യം കാണിക്കുന്നതു തടയാൻ പുതിയ ആഘോഷങ്ങളും കലാരൂപങ്ങളും വൈദികർ ചിട്ടപ്പെടുത്തി. ക്രൈസ്തവപുരാവൃത്തങ്ങൾ ആധാരമാക്കിയുള്ള നാടകരൂപം ഇതിന്റെ ഭാഗമായാണ് സൃഷ്ടിക്കപ്പപ്പെട്ടത്. കാറൽസ്മാൻചരിതം, ജനോവാചരിതം എന്നിങ്ങനെയുള്ള ഏതാനും നാടകങ്ങളാണ് അവതരണത്തിനായി എഴുതപ്പെട്ടത്.<ref name="nadakam.com" /> യുദ്ധം,വധം, നായാട്ടു എന്നിവ യവന നാടകങ്ങളിൽ നിഷിദ്ധമാണ്, അതുകൊണ്ട് ചവിട്ടുനാടകങ്ങൾ പാശ്ചാത്യകലയുടെ അനുകരണങ്ങളാണെന്നു പറയാനാവില്ല എന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.<ref name=Sabeena>{{cite book|first=സബീന|last=റാഫി|title='''ചവിട്ടുനാടകം'''|pages=14}}</ref> ഉദയമ്പേരൂർ സൂനഹദോസിനു മുൻപുതന്നെ മിഷണറിമാർ കേരളത്തിലെത്തിച്ചേർന്നിരുന്നു. യൂറോപ്യൻ ജ്ഞാനോദയത്തിന്റെ മഹാസിദ്ധികളായ അച്ചുകൂടവും, ചിത്രകലയും,കാവ്യനാടകാദികളുമെല്ലാം ഇവിടെ വ്യാപരിച്ചിരുന്നു. [[File:Chavittu Nadakam Brijeena.png|thumb|ചവിട്ടുനാടകത്തിലെ ആടയാഭരണങ്ങൾ: ബ്രിജീനചരിതം ചവിട്ടുനാടകത്തിലെ ബ്രിജീന രാജ്ഞിയുടെ വേഷം]] മുന്നൂറു വർഷം മുൻപു ജീവിച്ചിരുന്ന [[ചിന്നത്തമ്പി അണ്ണാവി]] എന്നയാളാണ് ഈ കലാരൂപം ചിട്ടപ്പെടുത്തിയതെന്നും തമിഴ്നാട്ടുകാരനായിരുന്ന അദ്ദേഹം കേരളത്തിലെത്തി കൊച്ചിയിലും കൊടുങ്ങല്ലൂരിലും പതിനേഴു വർഷത്തോളം താമസിച്ചശേഷം തിരിച്ചു പോയെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. തുള്ളലിന്റെ ചരിത്രത്തിൽ [[കുഞ്ചൻ നമ്പ്യാർ|കുഞ്ചൻ നമ്പ്യാരുടെ]] സ്ഥാനം തന്നെയാണ് ചവിട്ടുനാടകത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ അണ്ണാവിക്കുള്ളതെന്നു ചിലർ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. അണ്ണാവി ക്രിസ്തീയവേദപ്രചാരകനായിരുന്നു എന്നും വാദമുണ്ട്.<ref>{{Cite web |url=http://www.sathyadeepam.org/news.aspx?id=140&cat=9#.UtXJQ8KIrcs |title=ചവിട്ടുനാടകത്തിന് ഒരു ചരിത്രശില്പം, 2014 ജനുവരി 15-ലെ സത്യദീപം വരികയിലെ ലേഖനം |access-date=2014-01-14 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304132746/http://sathyadeepam.org/news.aspx?id=140&cat=9#.UtXJQ8KIrcs |url-status=dead }}</ref>.<ref>[http://www.mathrubhumi.com/extras/special/story.php?id=312993 കൊച്ചി ബിനാലെ: 'ചിന്നത്തമ്പി അണ്ണാവി'ക്ക് പുനർജനി]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }},മാതൃഭൂമി ദിനപത്രത്തിലെ വാർത്ത</ref><ref>[http://www.one.in/mathrubhumi-ernakulam/%E0%B4%85%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%A3%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%BF-%E0%B4%B6%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%AA%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%82%E0%B4%B0%E0%B5%8D%E2%80%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF-%E0%B4%85%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9B%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%A8%E0%B4%82-26-%E0%B4%A8%E0%B5%8D-873996.html അണ്ണാവി ശില്‌പം പൂർത്തിയായി അനാച്ഛാദനം 26 ന്]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, മാതൃഭൂമി.കോം വാർത്ത</ref> == പ്രത്യേകതകൾ == {{Image|Chavittu_Natakam_(4).jpg|left|300px|ചവിട്ടുനാടകം അവതരണം}}[[തമിഴ്|തമിഴുകലർന്ന]] ഭാഷയാണ്‌ ചവിട്ടുനാടകങ്ങളിൽ അധികവും ഉപയോഗിക്കുന്നത്.<ref name="keralatourism" /> പലകകൾ നിരത്തിയ അരങ്ങുകളിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിനാലാകണം ''' തട്ടുപൊളിപ്പൻ''' എന്നും ഇതിനു പേരുണ്ട്. ചവിട്ടുനാടകം പ്രധാനമായും താണ്ഡവപ്രധാനമാണ് ചുവടുകൾ അടിസ്ഥാനപരമായി 12 എണ്ണമായി തരംതിരിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. സൽക്കഥാപാത്രങ്ങൾക്കും,ക്രൌര്യസ്വഭാവമുള്ള കഥാപാത്രങ്ങൾക്കും പ്രത്യേകം ചുവടുകൾ നിഷ്കർഷിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. വേഷവിധാനമാകട്ടെ കണ്ണഞ്ചിപ്പിയ്ക്കുന്നതും ഭംഗിയും, മേന്മയും ഉള്ളതുമാണ്. പടയാളികളുടെ വേഷങ്ങൾ പഴയ ഗ്രീക്കൊ-റോമൻ ഭടന്മാരെ ഓർമ്മിപ്പിയ്ക്കുന്നതുമാണ്.<ref name="keralatourism" /> ആദ്യത്തെ ചവിട്ടുനാടകം’ കാറൽമാൻ ചരിതം’ ആണെന്നു കരുതുന്നവരുണ്ട് . ചവിട്ടുനാടകങ്ങൾ അച്ചടിയ്ക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല, മറിച്ച് കൈയ്യെഴുത്തുപ്രതികൾ, 'ചുവടികൾ' ആയി സൂക്ഷിയ്ക്കപ്പെട്ടുവരുന്നതാണ്. ==പ്രധാന ചവിട്ടുനാടകങ്ങൾ== വീരകുമാരൻ ചരിത്രം, [[നെപ്പോളിയൻ ബോണപ്പാർട്ട്|നെപ്പോളിയൻ]] ചരിത്രം, ഗീവർഗ്ഗീസ് ചരിത്രം, ദാവീദ് വിജയം എന്നീ ചവിട്ടുനാടകങ്ങൾ ധീരോദാത്തരായ വീരസേനാനികളുടെ ദ്വിഗ്വിജയങ്ങളെയും , വീരസമരങ്ങളെയും പ്രകീർത്തിയ്ക്കുന്നു. ബൃശീനാ ചരിത്രം , അല്ലേശു നാടകം,കത്രീനാ നാടകം, ഇസ്ഹാക്കു വിജയം,ഔസേപ്പു നാടകം, ജനോവാ നാടകം, യാക്കോബ് നാടകം, മാർട്ടിൻ കഥ ,സന്നിക്ലോസ് ചരിതം, ലൂസീന ചരിത്രം, എന്നീ നാടകങ്ങൾ [[ബൈബിൾ]] കഥകളെ ആസ്പദമാക്കിയുള്ളതാണ്. ധർമ്മിഷ്ഠൻ, സത്യപാലൻ , പ്ലമേന ചരിത്രം, ജ്ഞാനസുന്ദരി, കോമളചന്ദ്രിക, ജാനകി എന്നീ സാമൂഹ്യനാടകങ്ങളും ചവിട്ടുനാടകരൂപത്തിലുള്ളവയാണ് . <ref>'ചവിട്ടുനാടകം-സബീനാ റാഫി.പ്രണത ബുക്ക്സ് .3 rd Edition 2010. പു.117.118</ref> == പിന്നണി സംഗീതം == ചവിട്ടുനാടകങ്ങളിൽ പ്രധാനമായും [[ചെണ്ട]],[[മദ്ദളം]],[[ഇലത്താളം]] തുടങ്ങിയ ഘനവാദ്യങ്ങളാണ് ഉപയോഗിക്കുക,[[തബല]],[[ഓടക്കുഴൽ|പുല്ലാങ്കുഴൽ]],[[ബുൾബുൾ തരംഗ്|ബുൾബുൾ]],[[വയലിൻ]] തുടങ്ങിയ വദ്യോപകരണങ്ങളും ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. == വേദി == സാധാരണ നാടകവേദികൾക്കുള്ള അളവിൽ നിന്നു വ്യത്യസ്തമായാണ് ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ചവിട്ടുനാടകങ്ങൾക്കുള്ള വേദി ഒരുക്കിയിരുന്നത്. വീതികുറവായതും നീളത്തിലുമുള്ള തട്ടാണ് ഇതിന് അക്കാലത്ത് ഒരുക്കിയിരുന്നത്. ചവിട്ടുമ്പോൾ ശബ്ദം ഉയർന്നുകേൾക്കാനായിരുന്നു ഇത്.മുപ്പതുപേരെവരെ ഉൾക്കൊള്ളാനുള്ള സ്ഥലം ആദ്യകാലവേദികൾക്കുണ്ടായിരുന്നു.6 അടി വീതം ഉയരത്തിലുള്ള മേടകൾ അഭിമുഖമായി ചില നാടകങ്ങളിൽ കാണാം. ഗോവണികളും ഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടാകും. മേടകൾക്കു പിന്നിലായി 4 അടി വീതിയിൽ ഒരു കിളിവാതിലുമുണ്ടായിരിയ്ക്കും.ആശാനും മേളക്കാരും വിളക്കിനരികിൽ വേദിയിൽ തന്നെയാണ് നിലയുറപ്പിയ്ക്കുന്നത്.നടന്മാർ വശങ്ങളിൽ ഉള്ള തിരശ്ശീല നീക്കിയാണ് രംഗത്തു വരിക. വേദിയ്ക്കു മുന്നിലായി നിരയായി ഉയർത്തിയ വിളക്കുകൾ വേദി പ്രകാശമാനമാക്കും.<ref>ചവിട്ടുനാടകസ്വരൂപം .പേജ് 77. സെബീന റാഫി-1980 പ്രണത ബുക്ക്സ്</ref> == ആശാൻ == ആശാന്മാരെ അണ്ണാവി എന്നു ആദ്യകാലത്ത് വിളിച്ചിരുന്നു.അണ്ണാവി എന്ന പഴയമലയാളവാക്കിന്റെ അർത്ഥം അദ്ധ്യാപകൻ എന്നാണ്.<ref>{{Cite book | title = ചവിട്ട് നാടകം | last = റാഫി | first = സബീന | publisher = പ്രണത | year = 2010 | isbn = 81-88810-96-7 | location = എറണാകുളം | pages = 72 }}</ref> നാടകാവതരണത്തിന്റെ പൂർണ്ണചുമതല ആശാൻ വഹിയ്ക്കുന്നു. താളബോധവും സംഗീതജ്ഞാനവും ആശാന് കൂടിയേ തീരൂ.അഭ്യസനത്തിനു പുറമേ പയറ്റുവിദ്യകളും ആശാനു തരമായിരിയ്ക്കണം. കൂടാതെ അഭിനയത്തിലും സാഹിത്യത്തിലും നല്ല ധാരണ ആശാനുണ്ടായിയ്ക്കണം.തമിഴിൽ അറിവുണ്ടെങ്കിൽ മാത്രമേ നാടക സാഹിത്യം ശിഷ്യർക്കും കഥാപാത്രങ്ങൾക്കും പകർന്നുകൊടുക്കാൻ കഴിയൂ. ആദ്യകാലങ്ങളിൽ കളരിയിലായിരുന്നു പ്രാഥമികമായ നൃത്തച്ചുവടുകളും മെയ് വഴക്കവും പരിശീലിപ്പിച്ചിരുന്നത്. ഇതിനു ശേഷമാണ് നാടകാഭ്യസനം അഥവാ ചൊല്ലിയാട്ടം തുടങ്ങുന്നത്.ഈ കാലത്തെ ആശാന്റെ ചെലവുകൾ ശിഷ്യർ വഹിക്കണം.നാടകാഭ്യസനത്തിനു പ്രത്യേകം പ്രതിഫലം ആശാൻ വാങ്ങുകയില്ല. == ബൃശീനാ നാടകം == ചിന്നത്തമ്പി അണ്ണാവി രചിച്ച ഒരു പ്രധാന നാടകമാണ് ''ബൃശീനാ നാടകം''.അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രഥമ കൃതിയായി ഇതിനെ കരുതിപ്പോരുന്നുണ്ട്,ആശയ സമ്പുഷ്ടവും മിഴിവുറ്റ വർണ്ണനയും ഒത്തുചേർന്ന ഈ നാടകത്തിൽ സുന്ദരിയായ ബൃശീനയുടെ ജീവിതകഥ കെട്ടഴിക്കപ്പെടുന്നു,ധർമ്മമാർഗ്ഗത്തിലും സദാചാരപൂർണ്ണതയിലും ജീവിതം നയിയ്ക്കുന്ന ബൃശീനയെ ഇതിൽ നിന്നു വ്യതിചലിപ്പിക്കാൻ അൾവാൻ എന്ന കഥാപാത്രം നടത്തുന്ന കുടില തന്ത്രങ്ങളും അതുമൂലം ബൃശീന അനുഭവിയ്ക്കുന്ന നരകയാതനകളുമാണീ നാടകത്തിൽ.ഒടുവിൽ ബൃശീന തന്ത്രങ്ങളെ അതിജീവിച്ച് വിജയം വരിയ്ക്കുന്നതോടെ നാടകം അവസാനിയ്ക്കുന്നു.<ref>'ചവിട്ടുനാടകം-സബീനാ റാഫി.പ്രണത ബുക്ക്സ് .3 rd Edition 2010. പു.114.115</ref> == അല്ലേശുനാടകം == ഈ നാടകത്തിൽ നായകൻ അലക്സിയൂസ്(അല്ലേശു) റോമിലെ പ്രതാപശാലിയായ ഒരു പ്രഭുവിന്റെ ഏക സന്താനമാണ്. സമർത്ഥനായ അലക്സിയൂസിനെ ഒരു സൈന്യാധിപനായിക്കാണാനാണ് പ്രഭുവിന്റെ ആഗ്രഹം.എന്നാൽ ക്രിസ്തുവിനെ അനുകരിച്ച് ഒരു ബ്രഹ്മചാരിയാകാനും ആ ദർശനങ്ങളെ പിന്തുടരുവാനും ആണ് അലക്സിയൂസ് ആഗ്രഹിയ്ക്കുന്നത്. എന്നാൽ പിതാവ് നിർബന്ധമായി അല്ലേശുവിനെ വിവാഹം കഴിപ്പിയ്ക്കുന്നു. <nowiki>''മങ്കേ മണിയറയട , നാൻ പോയ് വരേൻ''</nowiki> എന്നു ചൊല്ലി വീട് ഉപേക്ഷിച്ച് ഇറങ്ങിയ അല്ലേശു നഗരങ്ങളിലും ഗ്രാമങ്ങളിലും ഭിക്ഷാംദേ ഹിയായി അലഞ്ഞ് യേശുവിനെ വാഴ്ത്തി ജീവിതം കഴിയ്ക്കുന്നു. റോമിലേയ്ക്കു തിരിച്ചുവന്ന അല്ലേശു പിതാവിനെക്കാണുന്നു. എന്നാൽ പിതാവിനു പുത്രനായ അല്ലേശുവിനെ വേഷംകൊണ്ട്തിരിച്ചറിയാൻ കഴിയുന്നില്ല. തുടർന്ന്അല്ലേശു അദ്ദേഹത്തോട് തന്റെ ഭവനത്തിൽ അഭയം നൽകണമെന്ന് അപേക്ഷിയ്ക്കുന്നു. പതിനേഴ് വർഷങ്ങൾ തിരിച്ചറിയപ്പെടാതെ തികഞ്ഞ അവഗണനയിൽ കഴിഞ്ഞ അല്ലേശു മരണപ്പെടുകയും മൃതദേഹത്തിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന രേഖയിൽ നിന്ന് കുടുംബം കാത്തിരുന്ന ആൾ തന്നെയാണിതെന്ന് ഭാര്യയും മറ്റും മനസ്സിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref>'ചവിട്ടുനാടകം-സബീനാ റാഫി.പ്രണത ബുക്ക്സ് .3 rd Edition 2010. പു.114.115</ref> == കാറൾസ്മാൻ ചരിതം == [[പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1211.jpg|ലഘുചിത്രം|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം]] ചവിട്ടുനാടകങ്ങളിൽ വീരരസത്തിലും ആവിഷ്കരണത്തിലും മുഖ്യസ്ഥാനം കാറൾസ്മാൻ നാടകത്തിനുണ്ട്.യൂറോപ്യൻ ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന ചാറൾസ്മാൻ ചക്രവർത്തിയുടേയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പന്ത്രണ്ടു പടനായകരുടേയും കഥയാണിതിൽ.മലയാളത്തിലെ കാറൾസ്മാൻ ഫ്രഞ്ചുപദമായ ''ഷാർലിമെയ്ൻ'' എന്ന പദത്തിൽ നിന്നുത്ഭവിച്ചതാണ്.അഞ്ചുഭാഗങ്ങളിലായി ഈ നാടകം തിരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.<ref>'ചവിട്ടുനാടകം-സബീനാ റാഫി.പ്രണത ബുക്ക്സ് .3 rd Edition 2010. പു.102.103</ref> ഒന്നാം ഭാഗത്തിൽ കാറൾസ്മാന്റെ സഹോദരിയായ ബെട്ത്തയുടെ കഥകളും റോൾദാൻ എന്ന കുട്ടിയുടെ ബാല്യവും ആണ്.രണ്ടും മൂന്നും ഭാഗങ്ങൾ യുദ്ധഗതികളാണ്. ആഞ്ചലിക്കയുടെ കഥയാണിതിൽ പ്രധാനം.നാലാം അങ്കത്തിൽ വാൾദു എന്ന പടയാളിയുടെ വീരപരാക്രമങ്ങളും അഞ്ചിൽ യുദ്ധവിജയവും രക്തസാക്ഷിത്വവും ഘോഷിയ്ക്കുന്നു. ====== ഇതിലെ ചില കഥാപാത്രങ്ങൾ ====== <nowiki>*</nowiki>അൾബിരാന്ത് ചക്രവർത്തി. <nowiki>*</nowiki>റോളന്റ് <nowiki>*</nowiki>പെരബ്രാസ് രാജകുമാരൻ <nowiki>*</nowiki>ഗളളോൻ(വില്ലൻ) <nowiki>*</nowiki>പ്ലോരിപ്പീസ് രാജകുമാരി ====== ചില വരികൾ ====== <nowiki>''</nowiki>ദുഷ്ടർകളെ വധിക്ക- ശിഷ്ടർകളെ വണങ്ക<nowiki>''</nowiki> (റോളന്റ്) ...മുട്ടാളർ തേശമതിൽ ഏകനായ് പോകൈവേണ്ടൈ...(പ്ലോരിപ്പീസ് രാജകുമാരി) == വേഷങ്ങൾ-കട്ടിയക്കാരൻ == കട്ടിയക്കാരൻ അഥവാ വിദൂഷകനു ചവിട്ടുനാടകത്തിൽ പ്രധാന്യമുള്ള ഭാഗമാണ് നൽകപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നത്.നാടകത്തിലെ കഥാപാത്രങ്ങളുടെ സംഭാഷണങ്ങൾക്ക് സരസമായ വ്യാഖ്യാനം നൽകി സദസ്സിനെ രസിപ്പിയ്ക്കുകയാണ് കട്ടിയക്കാരന്റെ പ്രധാനധർമ്മം. തൊങ്ങലുകൾ അണിഞ്ഞകൂർമ്പൻ തൊപ്പിയും വെൺചാമരത്താടിയും മീശയും കൂടാതെ രണ്ടുനിര കവടിപ്പല്ലുകൾ നിരത്തിവെച്ചുകെട്ടിയുള്ള വേഷവും അണിഞ്ഞാണ് കട്ടിയക്കാരൻ വേദിയിലെത്തുക.ആശാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്നപക്ഷം ഏതു ഗാനവും അനുകരിച്ചുപാടേണ്ടിയും വരും.കവിത്തമോ ചുവടോ വെയ്ക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടാൻ അതും കട്ടിയക്കാരൻ ചെയ്യണം.നാടകത്തിലെ പാട്ടുകളും ചുവടുകളും അയാൾ ഹൃദിസ്ഥമാക്കിയിരിയ്ക്കുകയും വേണം.ഏതു സമയത്തും വേദിയിൽ കടന്നുവരുന്നതിനു സ്വാതന്ത്ര്യമുള്ള കട്ടിയക്കാരനെ രാജാവ് തന്നെയും തോഴൻ എന്നാണ് സാധാരണ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക.രാജാവ് കട്ടിയക്കാരനെ വിളിച്ച് നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകുന്നതും ചില നാടകങ്ങളിൽ കാണാം കട്ടിയക്കാരന്റെ മറ്റു ചില സഹായങ്ങളും നാടകത്തിൽ തേടുന്നുണ്ട്.താഴെവീണുപോയ വാൾ,തൊപ്പി,പരിച,വസ്ത്രഭാഗങ്ങൾ എന്നിവ യഥാർത്ഥസ്ഥാനത്തു വയ്ക്കുകയോ ഏൽപ്പിയ്ക്കുകയോ കട്ടിയക്കാരൻ ചെയ്യണം.കൂടാതെ രംഗത്ത് മരിച്ച് വീഴുന്ന ഭടന്മാരെ ചുമന്നുകൊണ്ടുപോകുകയോ വലിച്ചുനീക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതും ഈ വേഷക്കാരനാണ്.ഭടന്മാർക്കുവേണ്ടി കരയുന്നതും ആശാനോടൊപ്പം ചേർന്ന് വിവരണം നൽകുക എന്ന ചുമതലയും തമിഴ് നാടകങ്ങളിൽ കട്ടിയക്കാരനുണ്ട്. === സ്തുതിയോഗർ === സ്തുതിയോഗർ അഥവാ ബാലാപ്പാർട്ടുകാർ ചവിട്ടുനാടകത്തിലെ മറ്റൊരു വേഷക്കാരാണ്.സൂത്രധാരന്മാർ എന്നപേരിലും ഇവർ അറിയപ്പെടുന്നു.10-12 വയസ്സുള്ള ബാലന്മാർ ആണ് ഈ വേഷം അഭിനയിക്കുക.അരങ്ങേറ്റചുവടുകൾ ഉണ്ടെങ്കിൽ അതും താളത്തിൽ ചവുട്ടി ആശാന്മാർക്ക് ദക്ഷിണയും നൽകിയാണ് ബാലപ്പാർട്ടുകാർ രംഗത്ത് വരിക.ആശാൻ നിർദ്ദേശിക്കുന്ന കവിത്തം,പ്രധാന ചുവടുകളും വെച്ച് കഥ ചുരുക്കി വിവരിയ്ക്കുന്നു.നാടകം ഉടൻ ആരംഭിയ്ക്കുമെന്നും എല്ലാവരും ഒരുങ്ങിയിരുന്നുകൊള്ളണമെന്നും ബോധിപ്പിച്ച് താളത്തിൽ ചവുട്ടി രംഗത്തുനിന്നും നിഷ്ക്രമിയ്ക്കുന്നു. === തോടയപ്പെൺകൾ === സ്ത്രീവേഷം ആടുന്ന ആട്ടക്കാരാണ് തോടയപ്പെൺകൾ.ദേവമാതൃസ്തുതികളാണ് ഇവർ ആലപിയ്ക്കുക. സാവധാനത്തിലുള്ള ചുവടുകളാണ് ഇവർക്ക് നിർദ്ദേശിച്ചിരിയ്ക്കുന്നത്. പുരുഷന്മാർ തന്നെയാണ് തോടയാട്ടക്കാരായി രംഗത്തെത്തുക === രാജാവ്(രാജാപ്പാർട്ട്) === ചവിട്ട് നാടകത്തിൽ രാജാവിന്റെ ദർബാർ രംഗമാണ് ആദ്യം പ്രദർശിപ്പിക്കുക. വരവു വിരുത്തം ആശാൻ അണിയറയിൽ പാടിക്കഴിഞ്ഞാൽ രാജാവ് ഉറച്ചു ചവുട്ടി കൈയ്യിൽ ചെങ്കോലുമണിഞ്ഞ് രംഗത്തു പ്രവേശിക്കുന്നു.വേഷം മിന്നുന്നതും അലങ്കാരപ്പണികൾ ഏറെ ചെയ്തതും ഏറ്റവും തിളക്കമുറ്റതും ആയിരിയ്ക്കും.രാജാവ് രംഗത്തെത്തിയാൽ ഭടജനങ്ങൾ പ്രകീർത്തിച്ചുപാടണമെന്നുണ്ട്.ഇതിന്റെ ചവിട്ട് ഏറ്റവും ഉത്സാഹത്തോടും കാതടപ്പിയ്ക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള ശബ്ദത്തോടെയുമാകും. അൾബിരാന്ത് ചക്രവർത്തി (കാറൾസ്മാൻ ചരിതം) രംഗത്ത് വരുമ്പോൾ ഭടജനങ്ങൾ പാടുന്നത് (പാത്രപ്രവേശ ദാരു) ഇങ്ങനെ: <nowiki>''</nowiki>എൺദിശൈ പുകഴ്പടൈത്ത അൾബിരാന്ത- നുമീശൻ-നഗർകൊണ്ടീടവെ- എങ്കൾ മണ്ഡലാധിപൻ വരാർ..<nowiki>''</nowiki> തുടർന്ന് രാജാവ് ആത്മപ്രശംസ കലർന്ന കോവിൽതരുപാടുന്നു. പാടിത്തീർന്നാൽ മന്ത്രിയെ വിളിച്ച് രാജ്യകാര്യാന്വേഷണത്തിലേയ്ക്ക് കടക്കുന്നു. === മന്ത്രി === നാടകത്തിൽ പ്രധാനവേഷമാണ് മന്ത്രിയ്ക്ക്. രാജാവിനെ നായാട്ടിലോ യുദ്ധത്തിലോ അകമ്പടി സേവിയ്ക്കുന്നത് മന്ത്രിയാണ്.മന്ത്രിപ്പാർട്ടുകാരുടെ വേഷവും അലങ്കാരങ്ങളും ഗരിമയുള്ളതായിരിയ്ക്കും.വാൾ കൊണ്ടുള്ള കലാശങ്ങൾ നടത്തുന്നതും അലങ്കാര ശബളമായ <nowiki>''നടനച്ചിന്ത്'' പാടി അഭിനയിക്കുന്നതും മന്ത്രി തന്നെ. ഇരു ഭാഗത്തെയും രാജാക്കന്മാർ നേർക്കുനേർ വരുമ്പോൾ ഓരോ രാജാവിനെയും പ്രകീർത്തിച്ച് 'കല' പാടുന്നത് അതത് മന്ത്രിമാരാണ്.വീരവാദങ്ങളോടെ ''പോർത്തരു''</nowiki> പാടി യുദ്ധം വെട്ടുന്നതിനു തുടക്കം കുറിയ്ക്കുന്നതും മന്ത്രിമാരാണ്. ==പൊലിക്കൽ== നാടകനടത്തിപ്പിന്റെ ചിലവിലേക്ക് കാണികളിൽ നിന്നു സംഭാവനകൾ സ്വീകരിക്കുന്ന ചടങ്ങാണ് ''പൊലിക്കൽ''.സൗജന്യമായിട്ടാണ് നാടകം കളിക്കുന്നതെങ്കിലും ഇതിന്റെ ചെലവ് പൊലിവിലിലൂടെയാണ് തേടുന്നത്. കട്ടിയക്കാരൻ തട്ടിൽക്കയറി നിന്ന് ഉച്ചത്തിൽ സംഭാവന നൽകിയ കാണിയുടെ പേരും തുകയും ഉച്ചത്തിൽ വിളിച്ചുപറയും.അതിനുശേഷം വിശേഷണങ്ങളോടെ പത്തുനൂറായിരം കോടി,അയ്യായിരത്തി അഞ്ഞൂറുകോടി എന്നിങ്ങനെ കൂട്ടിച്ചേർക്കും. ==മംഗളം== (മംഗളസ്തുതി) ::മങ്കളം! നിത്യജയ ആദി കടവുളോനെ :: മങ്കളം നംസ്തുതേ മങ്കളം മങ്കളം. നാടകത്തിന്റെ അവസാനം ആശാന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ എല്ലാ നടന്മാരും മംഗളസ്തുതിപാടി ചുവടുവച്ച് സദസ്സിനെ വണങ്ങി അണിയറയിലേയ്ക്കുപോകുന്നതോടെ ചവിട്ടുനാടകത്തിനു പരിസമാപ്തിയാകുന്നു. == പ്രധാന ചവിട്ടുനാടകകർത്താക്കൾ == <nowiki>*</nowiki>അന്തോണിക്കുട്ടി അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>വറിയത് അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>പോഞ്ഞിക്കര ഗൗരിയാർ അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>ജോൺ അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>പള്ളിപ്പുറം മീങ്കു(മൈക്കൾ) അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>അഗസ്തീഞ്ഞ് അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>ഇടവനക്കാട് കൊച്ചവുസേപ്പ് ആശാൻ <nowiki>*</nowiki>ഗോത്തുരുത്ത് ഔസേപ്പ് ആശാൻ <nowiki>*</nowiki>കോര(കോരത്) ആശാൻ <nowiki>*</nowiki>വാറു (വർഗ്ഗീസ്) ആശാൻ <nowiki>*</nowiki>ജോൺ അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>തമ്പി പയ്യപ്പിള്ളി <nowiki>*</nowiki>കോട്ടയിൽ അന്തോണി അണ്ണാവി<gallery> പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1182.jpg|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1194.jpg|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1209.jpg|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1215.jpg|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1200.jpg|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം </gallery> ==അവലംബങ്ങൾ== {{commonscat|Chavittu Nadakam}} {{reflist}} {{കേരളത്തിലെ തനതു കലകൾ}} {{art-stub}} [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ കലകൾ]] [[വർഗ്ഗം:നാടകം]] 4u6k2wmbqrxwqhidwmeqk7qu0x32ml1 3763344 3763343 2022-08-08T16:09:14Z 2401:4900:4C61:D2E7:0:0:122C:19EA /* പ്രധാന ചവിട്ടുനാടകകർത്താക്കൾ */ wikitext text/x-wiki [[പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1182.jpg|ലഘുചിത്രം|ചവിട്ടുനാടകം, ഗോത്തുരുത്ത് സമിതി അവതരണം]] {{prettyurl|Chavittu Nadakam}} {{ToDisambig|വാക്ക്=ചവിട്ടുനാടകം}} [[File:Chavittu nadakam.ogg|thumb|ചവിട്ടു നാടകം കലോത്സവ പരിശീലനം]] [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] ലത്തീൻ ക്രൈസ്തവരുടെ ഇടയിൽ പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്ന ഒരു കലാരൂപമാണ്‌ '''ചവിട്ടു നാടകം'''. കൊടുങ്ങല്ലൂരിനു വടക്കു ചാവക്കാട് മുതൽ തെക്കു കൊല്ലം വരെയുള്ള തീരപ്രദേശങ്ങളിലെ ലത്തീൻ കാതോലിക്കരുടെ ഇടയിലാണ് ചവിട്ടു നാടകത്തിനു പ്രചാരം. മദ്ധ്യകാല യൂറോപ്പിലെ നാടകരൂപങ്ങളെ ഉള്ളടക്കത്തിലും അവതരണത്തിലും അനുകരിച്ച് രൂപപ്പെടുത്തിയതാണ് ഈ ദൃശ്യകലാരൂപം.<ref name="keralatourism" /><ref name="nadakam.com">[http://www.nadakam.com/chavittunadakam.htm ചവിട്ടു നാടകം] നാടകം ഡോട്ട് കോം</ref> യൂറോപ്പിലെ വിഖ്യാതമായ കഥകളെ ചവിട്ടുനാടക ചുവടികളായി സ്വീകരിച്ചെങ്കിലും ഭാഷ ചെന്തമിഴ് ആയിരുന്നു. അവയിൽത്തന്നെ പോർച്ചുഗീസ് പ്രാധാന്യമുള്ള കൊച്ചിയും കൊടുങ്ങലൂരുമാണ് ഈ കലാരൂപത്തിന്റെ മൂലത്തറവാടുകൾ. ഉദയംപേരൂർ സൂനഹദോസിനു ശേഷം മാർത്തോമാ ക്രിസ്ത്യാനികൾ റോമൻ കാതോലിക്കരായതോടെ ചവിട്ടു നാടകങ്ങൾ തീരദേശങ്ങളിൽ നിന്നും തുറമുഖങ്ങളിൽ നിന്നും ഉൾനാടുകളിലേക്കു  പ്രചരിച്ചു. == ചരിത്രം == കഥകളിയുടെ ആവിർഭാവത്തിനു ഉദ്ദേശം ഒരു നൂറ്റാണ്ടു മുമ്പ്‌<ref name="puzha">[http://www.puzha.com/blog/magazine-sippi-pallippuram-essay1_july7_06/ ചവിട്ടുനാടകം ചരിത്രത്തിന്റെ ഒരടയാളം]</ref> പോർച്ചുഗീസുകാരുടെ വരവിനുശേഷമാണ്‌ ഈ കല കേരളത്തിൽ രൂപം കൊണ്ടത്.<ref name="keralatourism">[https://www.keralatourism.org/malayalam/artforms/performing-art/art.php?id=17 ചവിട്ടു നാടകം, കേരളത്തിന്റെ തനത് സംഗീത നാടകം] Department of Tourism, Government of Kerala.</ref> ഉദയംപേരൂർ സുനഹദോസിനു ശേഷം ക്രൈസ്തവേതരമായ വിശ്വാസാനുഷ്ഠാനങ്ങളിൽ നിന്നും ലത്തീൻ പുതുവിശ്വാസികളെ അകറ്റി നിറുത്താനായി പല നിയമങ്ങളും കർശനമായി പാലിക്കുവാൻ പുരോഹിതനെ നിശ്ചയിച്ചു. കേരളീയമായ ആഘോഷങ്ങളിലും കലാരൂപങ്ങളിലും ലത്തീൻ പുതുവിശ്വാസികൾ താല്പര്യം കാണിക്കുന്നതു തടയാൻ പുതിയ ആഘോഷങ്ങളും കലാരൂപങ്ങളും വൈദികർ ചിട്ടപ്പെടുത്തി. ക്രൈസ്തവപുരാവൃത്തങ്ങൾ ആധാരമാക്കിയുള്ള നാടകരൂപം ഇതിന്റെ ഭാഗമായാണ് സൃഷ്ടിക്കപ്പപ്പെട്ടത്. കാറൽസ്മാൻചരിതം, ജനോവാചരിതം എന്നിങ്ങനെയുള്ള ഏതാനും നാടകങ്ങളാണ് അവതരണത്തിനായി എഴുതപ്പെട്ടത്.<ref name="nadakam.com" /> യുദ്ധം,വധം, നായാട്ടു എന്നിവ യവന നാടകങ്ങളിൽ നിഷിദ്ധമാണ്, അതുകൊണ്ട് ചവിട്ടുനാടകങ്ങൾ പാശ്ചാത്യകലയുടെ അനുകരണങ്ങളാണെന്നു പറയാനാവില്ല എന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്.<ref name=Sabeena>{{cite book|first=സബീന|last=റാഫി|title='''ചവിട്ടുനാടകം'''|pages=14}}</ref> ഉദയമ്പേരൂർ സൂനഹദോസിനു മുൻപുതന്നെ മിഷണറിമാർ കേരളത്തിലെത്തിച്ചേർന്നിരുന്നു. യൂറോപ്യൻ ജ്ഞാനോദയത്തിന്റെ മഹാസിദ്ധികളായ അച്ചുകൂടവും, ചിത്രകലയും,കാവ്യനാടകാദികളുമെല്ലാം ഇവിടെ വ്യാപരിച്ചിരുന്നു. [[File:Chavittu Nadakam Brijeena.png|thumb|ചവിട്ടുനാടകത്തിലെ ആടയാഭരണങ്ങൾ: ബ്രിജീനചരിതം ചവിട്ടുനാടകത്തിലെ ബ്രിജീന രാജ്ഞിയുടെ വേഷം]] മുന്നൂറു വർഷം മുൻപു ജീവിച്ചിരുന്ന [[ചിന്നത്തമ്പി അണ്ണാവി]] എന്നയാളാണ് ഈ കലാരൂപം ചിട്ടപ്പെടുത്തിയതെന്നും തമിഴ്നാട്ടുകാരനായിരുന്ന അദ്ദേഹം കേരളത്തിലെത്തി കൊച്ചിയിലും കൊടുങ്ങല്ലൂരിലും പതിനേഴു വർഷത്തോളം താമസിച്ചശേഷം തിരിച്ചു പോയെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. തുള്ളലിന്റെ ചരിത്രത്തിൽ [[കുഞ്ചൻ നമ്പ്യാർ|കുഞ്ചൻ നമ്പ്യാരുടെ]] സ്ഥാനം തന്നെയാണ് ചവിട്ടുനാടകത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ അണ്ണാവിക്കുള്ളതെന്നു ചിലർ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. അണ്ണാവി ക്രിസ്തീയവേദപ്രചാരകനായിരുന്നു എന്നും വാദമുണ്ട്.<ref>{{Cite web |url=http://www.sathyadeepam.org/news.aspx?id=140&cat=9#.UtXJQ8KIrcs |title=ചവിട്ടുനാടകത്തിന് ഒരു ചരിത്രശില്പം, 2014 ജനുവരി 15-ലെ സത്യദീപം വരികയിലെ ലേഖനം |access-date=2014-01-14 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304132746/http://sathyadeepam.org/news.aspx?id=140&cat=9#.UtXJQ8KIrcs |url-status=dead }}</ref>.<ref>[http://www.mathrubhumi.com/extras/special/story.php?id=312993 കൊച്ചി ബിനാലെ: 'ചിന്നത്തമ്പി അണ്ണാവി'ക്ക് പുനർജനി]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }},മാതൃഭൂമി ദിനപത്രത്തിലെ വാർത്ത</ref><ref>[http://www.one.in/mathrubhumi-ernakulam/%E0%B4%85%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%A3%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%BF-%E0%B4%B6%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%AA%E0%B4%82-%E0%B4%AA%E0%B5%82%E0%B4%B0%E0%B5%8D%E2%80%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF-%E0%B4%85%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9B%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%A8%E0%B4%82-26-%E0%B4%A8%E0%B5%8D-873996.html അണ്ണാവി ശില്‌പം പൂർത്തിയായി അനാച്ഛാദനം 26 ന്]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, മാതൃഭൂമി.കോം വാർത്ത</ref> == പ്രത്യേകതകൾ == {{Image|Chavittu_Natakam_(4).jpg|left|300px|ചവിട്ടുനാടകം അവതരണം}}[[തമിഴ്|തമിഴുകലർന്ന]] ഭാഷയാണ്‌ ചവിട്ടുനാടകങ്ങളിൽ അധികവും ഉപയോഗിക്കുന്നത്.<ref name="keralatourism" /> പലകകൾ നിരത്തിയ അരങ്ങുകളിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിനാലാകണം ''' തട്ടുപൊളിപ്പൻ''' എന്നും ഇതിനു പേരുണ്ട്. ചവിട്ടുനാടകം പ്രധാനമായും താണ്ഡവപ്രധാനമാണ് ചുവടുകൾ അടിസ്ഥാനപരമായി 12 എണ്ണമായി തരംതിരിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. സൽക്കഥാപാത്രങ്ങൾക്കും,ക്രൌര്യസ്വഭാവമുള്ള കഥാപാത്രങ്ങൾക്കും പ്രത്യേകം ചുവടുകൾ നിഷ്കർഷിച്ചിരിയ്ക്കുന്നു. വേഷവിധാനമാകട്ടെ കണ്ണഞ്ചിപ്പിയ്ക്കുന്നതും ഭംഗിയും, മേന്മയും ഉള്ളതുമാണ്. പടയാളികളുടെ വേഷങ്ങൾ പഴയ ഗ്രീക്കൊ-റോമൻ ഭടന്മാരെ ഓർമ്മിപ്പിയ്ക്കുന്നതുമാണ്.<ref name="keralatourism" /> ആദ്യത്തെ ചവിട്ടുനാടകം’ കാറൽമാൻ ചരിതം’ ആണെന്നു കരുതുന്നവരുണ്ട് . ചവിട്ടുനാടകങ്ങൾ അച്ചടിയ്ക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല, മറിച്ച് കൈയ്യെഴുത്തുപ്രതികൾ, 'ചുവടികൾ' ആയി സൂക്ഷിയ്ക്കപ്പെട്ടുവരുന്നതാണ്. ==പ്രധാന ചവിട്ടുനാടകങ്ങൾ== വീരകുമാരൻ ചരിത്രം, [[നെപ്പോളിയൻ ബോണപ്പാർട്ട്|നെപ്പോളിയൻ]] ചരിത്രം, ഗീവർഗ്ഗീസ് ചരിത്രം, ദാവീദ് വിജയം എന്നീ ചവിട്ടുനാടകങ്ങൾ ധീരോദാത്തരായ വീരസേനാനികളുടെ ദ്വിഗ്വിജയങ്ങളെയും , വീരസമരങ്ങളെയും പ്രകീർത്തിയ്ക്കുന്നു. ബൃശീനാ ചരിത്രം , അല്ലേശു നാടകം,കത്രീനാ നാടകം, ഇസ്ഹാക്കു വിജയം,ഔസേപ്പു നാടകം, ജനോവാ നാടകം, യാക്കോബ് നാടകം, മാർട്ടിൻ കഥ ,സന്നിക്ലോസ് ചരിതം, ലൂസീന ചരിത്രം, എന്നീ നാടകങ്ങൾ [[ബൈബിൾ]] കഥകളെ ആസ്പദമാക്കിയുള്ളതാണ്. ധർമ്മിഷ്ഠൻ, സത്യപാലൻ , പ്ലമേന ചരിത്രം, ജ്ഞാനസുന്ദരി, കോമളചന്ദ്രിക, ജാനകി എന്നീ സാമൂഹ്യനാടകങ്ങളും ചവിട്ടുനാടകരൂപത്തിലുള്ളവയാണ് . <ref>'ചവിട്ടുനാടകം-സബീനാ റാഫി.പ്രണത ബുക്ക്സ് .3 rd Edition 2010. പു.117.118</ref> == പിന്നണി സംഗീതം == ചവിട്ടുനാടകങ്ങളിൽ പ്രധാനമായും [[ചെണ്ട]],[[മദ്ദളം]],[[ഇലത്താളം]] തുടങ്ങിയ ഘനവാദ്യങ്ങളാണ് ഉപയോഗിക്കുക,[[തബല]],[[ഓടക്കുഴൽ|പുല്ലാങ്കുഴൽ]],[[ബുൾബുൾ തരംഗ്|ബുൾബുൾ]],[[വയലിൻ]] തുടങ്ങിയ വദ്യോപകരണങ്ങളും ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. == വേദി == സാധാരണ നാടകവേദികൾക്കുള്ള അളവിൽ നിന്നു വ്യത്യസ്തമായാണ് ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ചവിട്ടുനാടകങ്ങൾക്കുള്ള വേദി ഒരുക്കിയിരുന്നത്. വീതികുറവായതും നീളത്തിലുമുള്ള തട്ടാണ് ഇതിന് അക്കാലത്ത് ഒരുക്കിയിരുന്നത്. ചവിട്ടുമ്പോൾ ശബ്ദം ഉയർന്നുകേൾക്കാനായിരുന്നു ഇത്.മുപ്പതുപേരെവരെ ഉൾക്കൊള്ളാനുള്ള സ്ഥലം ആദ്യകാലവേദികൾക്കുണ്ടായിരുന്നു.6 അടി വീതം ഉയരത്തിലുള്ള മേടകൾ അഭിമുഖമായി ചില നാടകങ്ങളിൽ കാണാം. ഗോവണികളും ഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടാകും. മേടകൾക്കു പിന്നിലായി 4 അടി വീതിയിൽ ഒരു കിളിവാതിലുമുണ്ടായിരിയ്ക്കും.ആശാനും മേളക്കാരും വിളക്കിനരികിൽ വേദിയിൽ തന്നെയാണ് നിലയുറപ്പിയ്ക്കുന്നത്.നടന്മാർ വശങ്ങളിൽ ഉള്ള തിരശ്ശീല നീക്കിയാണ് രംഗത്തു വരിക. വേദിയ്ക്കു മുന്നിലായി നിരയായി ഉയർത്തിയ വിളക്കുകൾ വേദി പ്രകാശമാനമാക്കും.<ref>ചവിട്ടുനാടകസ്വരൂപം .പേജ് 77. സെബീന റാഫി-1980 പ്രണത ബുക്ക്സ്</ref> == ആശാൻ == ആശാന്മാരെ അണ്ണാവി എന്നു ആദ്യകാലത്ത് വിളിച്ചിരുന്നു.അണ്ണാവി എന്ന പഴയമലയാളവാക്കിന്റെ അർത്ഥം അദ്ധ്യാപകൻ എന്നാണ്.<ref>{{Cite book | title = ചവിട്ട് നാടകം | last = റാഫി | first = സബീന | publisher = പ്രണത | year = 2010 | isbn = 81-88810-96-7 | location = എറണാകുളം | pages = 72 }}</ref> നാടകാവതരണത്തിന്റെ പൂർണ്ണചുമതല ആശാൻ വഹിയ്ക്കുന്നു. താളബോധവും സംഗീതജ്ഞാനവും ആശാന് കൂടിയേ തീരൂ.അഭ്യസനത്തിനു പുറമേ പയറ്റുവിദ്യകളും ആശാനു തരമായിരിയ്ക്കണം. കൂടാതെ അഭിനയത്തിലും സാഹിത്യത്തിലും നല്ല ധാരണ ആശാനുണ്ടായിയ്ക്കണം.തമിഴിൽ അറിവുണ്ടെങ്കിൽ മാത്രമേ നാടക സാഹിത്യം ശിഷ്യർക്കും കഥാപാത്രങ്ങൾക്കും പകർന്നുകൊടുക്കാൻ കഴിയൂ. ആദ്യകാലങ്ങളിൽ കളരിയിലായിരുന്നു പ്രാഥമികമായ നൃത്തച്ചുവടുകളും മെയ് വഴക്കവും പരിശീലിപ്പിച്ചിരുന്നത്. ഇതിനു ശേഷമാണ് നാടകാഭ്യസനം അഥവാ ചൊല്ലിയാട്ടം തുടങ്ങുന്നത്.ഈ കാലത്തെ ആശാന്റെ ചെലവുകൾ ശിഷ്യർ വഹിക്കണം.നാടകാഭ്യസനത്തിനു പ്രത്യേകം പ്രതിഫലം ആശാൻ വാങ്ങുകയില്ല. == ബൃശീനാ നാടകം == ചിന്നത്തമ്പി അണ്ണാവി രചിച്ച ഒരു പ്രധാന നാടകമാണ് ''ബൃശീനാ നാടകം''.അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രഥമ കൃതിയായി ഇതിനെ കരുതിപ്പോരുന്നുണ്ട്,ആശയ സമ്പുഷ്ടവും മിഴിവുറ്റ വർണ്ണനയും ഒത്തുചേർന്ന ഈ നാടകത്തിൽ സുന്ദരിയായ ബൃശീനയുടെ ജീവിതകഥ കെട്ടഴിക്കപ്പെടുന്നു,ധർമ്മമാർഗ്ഗത്തിലും സദാചാരപൂർണ്ണതയിലും ജീവിതം നയിയ്ക്കുന്ന ബൃശീനയെ ഇതിൽ നിന്നു വ്യതിചലിപ്പിക്കാൻ അൾവാൻ എന്ന കഥാപാത്രം നടത്തുന്ന കുടില തന്ത്രങ്ങളും അതുമൂലം ബൃശീന അനുഭവിയ്ക്കുന്ന നരകയാതനകളുമാണീ നാടകത്തിൽ.ഒടുവിൽ ബൃശീന തന്ത്രങ്ങളെ അതിജീവിച്ച് വിജയം വരിയ്ക്കുന്നതോടെ നാടകം അവസാനിയ്ക്കുന്നു.<ref>'ചവിട്ടുനാടകം-സബീനാ റാഫി.പ്രണത ബുക്ക്സ് .3 rd Edition 2010. പു.114.115</ref> == അല്ലേശുനാടകം == ഈ നാടകത്തിൽ നായകൻ അലക്സിയൂസ്(അല്ലേശു) റോമിലെ പ്രതാപശാലിയായ ഒരു പ്രഭുവിന്റെ ഏക സന്താനമാണ്. സമർത്ഥനായ അലക്സിയൂസിനെ ഒരു സൈന്യാധിപനായിക്കാണാനാണ് പ്രഭുവിന്റെ ആഗ്രഹം.എന്നാൽ ക്രിസ്തുവിനെ അനുകരിച്ച് ഒരു ബ്രഹ്മചാരിയാകാനും ആ ദർശനങ്ങളെ പിന്തുടരുവാനും ആണ് അലക്സിയൂസ് ആഗ്രഹിയ്ക്കുന്നത്. എന്നാൽ പിതാവ് നിർബന്ധമായി അല്ലേശുവിനെ വിവാഹം കഴിപ്പിയ്ക്കുന്നു. <nowiki>''മങ്കേ മണിയറയട , നാൻ പോയ് വരേൻ''</nowiki> എന്നു ചൊല്ലി വീട് ഉപേക്ഷിച്ച് ഇറങ്ങിയ അല്ലേശു നഗരങ്ങളിലും ഗ്രാമങ്ങളിലും ഭിക്ഷാംദേ ഹിയായി അലഞ്ഞ് യേശുവിനെ വാഴ്ത്തി ജീവിതം കഴിയ്ക്കുന്നു. റോമിലേയ്ക്കു തിരിച്ചുവന്ന അല്ലേശു പിതാവിനെക്കാണുന്നു. എന്നാൽ പിതാവിനു പുത്രനായ അല്ലേശുവിനെ വേഷംകൊണ്ട്തിരിച്ചറിയാൻ കഴിയുന്നില്ല. തുടർന്ന്അല്ലേശു അദ്ദേഹത്തോട് തന്റെ ഭവനത്തിൽ അഭയം നൽകണമെന്ന് അപേക്ഷിയ്ക്കുന്നു. പതിനേഴ് വർഷങ്ങൾ തിരിച്ചറിയപ്പെടാതെ തികഞ്ഞ അവഗണനയിൽ കഴിഞ്ഞ അല്ലേശു മരണപ്പെടുകയും മൃതദേഹത്തിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന രേഖയിൽ നിന്ന് കുടുംബം കാത്തിരുന്ന ആൾ തന്നെയാണിതെന്ന് ഭാര്യയും മറ്റും മനസ്സിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref>'ചവിട്ടുനാടകം-സബീനാ റാഫി.പ്രണത ബുക്ക്സ് .3 rd Edition 2010. പു.114.115</ref> == കാറൾസ്മാൻ ചരിതം == [[പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1211.jpg|ലഘുചിത്രം|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം]] ചവിട്ടുനാടകങ്ങളിൽ വീരരസത്തിലും ആവിഷ്കരണത്തിലും മുഖ്യസ്ഥാനം കാറൾസ്മാൻ നാടകത്തിനുണ്ട്.യൂറോപ്യൻ ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന ചാറൾസ്മാൻ ചക്രവർത്തിയുടേയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പന്ത്രണ്ടു പടനായകരുടേയും കഥയാണിതിൽ.മലയാളത്തിലെ കാറൾസ്മാൻ ഫ്രഞ്ചുപദമായ ''ഷാർലിമെയ്ൻ'' എന്ന പദത്തിൽ നിന്നുത്ഭവിച്ചതാണ്.അഞ്ചുഭാഗങ്ങളിലായി ഈ നാടകം തിരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.<ref>'ചവിട്ടുനാടകം-സബീനാ റാഫി.പ്രണത ബുക്ക്സ് .3 rd Edition 2010. പു.102.103</ref> ഒന്നാം ഭാഗത്തിൽ കാറൾസ്മാന്റെ സഹോദരിയായ ബെട്ത്തയുടെ കഥകളും റോൾദാൻ എന്ന കുട്ടിയുടെ ബാല്യവും ആണ്.രണ്ടും മൂന്നും ഭാഗങ്ങൾ യുദ്ധഗതികളാണ്. ആഞ്ചലിക്കയുടെ കഥയാണിതിൽ പ്രധാനം.നാലാം അങ്കത്തിൽ വാൾദു എന്ന പടയാളിയുടെ വീരപരാക്രമങ്ങളും അഞ്ചിൽ യുദ്ധവിജയവും രക്തസാക്ഷിത്വവും ഘോഷിയ്ക്കുന്നു. ====== ഇതിലെ ചില കഥാപാത്രങ്ങൾ ====== <nowiki>*</nowiki>അൾബിരാന്ത് ചക്രവർത്തി. <nowiki>*</nowiki>റോളന്റ് <nowiki>*</nowiki>പെരബ്രാസ് രാജകുമാരൻ <nowiki>*</nowiki>ഗളളോൻ(വില്ലൻ) <nowiki>*</nowiki>പ്ലോരിപ്പീസ് രാജകുമാരി ====== ചില വരികൾ ====== <nowiki>''</nowiki>ദുഷ്ടർകളെ വധിക്ക- ശിഷ്ടർകളെ വണങ്ക<nowiki>''</nowiki> (റോളന്റ്) ...മുട്ടാളർ തേശമതിൽ ഏകനായ് പോകൈവേണ്ടൈ...(പ്ലോരിപ്പീസ് രാജകുമാരി) == വേഷങ്ങൾ-കട്ടിയക്കാരൻ == കട്ടിയക്കാരൻ അഥവാ വിദൂഷകനു ചവിട്ടുനാടകത്തിൽ പ്രധാന്യമുള്ള ഭാഗമാണ് നൽകപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നത്.നാടകത്തിലെ കഥാപാത്രങ്ങളുടെ സംഭാഷണങ്ങൾക്ക് സരസമായ വ്യാഖ്യാനം നൽകി സദസ്സിനെ രസിപ്പിയ്ക്കുകയാണ് കട്ടിയക്കാരന്റെ പ്രധാനധർമ്മം. തൊങ്ങലുകൾ അണിഞ്ഞകൂർമ്പൻ തൊപ്പിയും വെൺചാമരത്താടിയും മീശയും കൂടാതെ രണ്ടുനിര കവടിപ്പല്ലുകൾ നിരത്തിവെച്ചുകെട്ടിയുള്ള വേഷവും അണിഞ്ഞാണ് കട്ടിയക്കാരൻ വേദിയിലെത്തുക.ആശാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്നപക്ഷം ഏതു ഗാനവും അനുകരിച്ചുപാടേണ്ടിയും വരും.കവിത്തമോ ചുവടോ വെയ്ക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടാൻ അതും കട്ടിയക്കാരൻ ചെയ്യണം.നാടകത്തിലെ പാട്ടുകളും ചുവടുകളും അയാൾ ഹൃദിസ്ഥമാക്കിയിരിയ്ക്കുകയും വേണം.ഏതു സമയത്തും വേദിയിൽ കടന്നുവരുന്നതിനു സ്വാതന്ത്ര്യമുള്ള കട്ടിയക്കാരനെ രാജാവ് തന്നെയും തോഴൻ എന്നാണ് സാധാരണ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക.രാജാവ് കട്ടിയക്കാരനെ വിളിച്ച് നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകുന്നതും ചില നാടകങ്ങളിൽ കാണാം കട്ടിയക്കാരന്റെ മറ്റു ചില സഹായങ്ങളും നാടകത്തിൽ തേടുന്നുണ്ട്.താഴെവീണുപോയ വാൾ,തൊപ്പി,പരിച,വസ്ത്രഭാഗങ്ങൾ എന്നിവ യഥാർത്ഥസ്ഥാനത്തു വയ്ക്കുകയോ ഏൽപ്പിയ്ക്കുകയോ കട്ടിയക്കാരൻ ചെയ്യണം.കൂടാതെ രംഗത്ത് മരിച്ച് വീഴുന്ന ഭടന്മാരെ ചുമന്നുകൊണ്ടുപോകുകയോ വലിച്ചുനീക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതും ഈ വേഷക്കാരനാണ്.ഭടന്മാർക്കുവേണ്ടി കരയുന്നതും ആശാനോടൊപ്പം ചേർന്ന് വിവരണം നൽകുക എന്ന ചുമതലയും തമിഴ് നാടകങ്ങളിൽ കട്ടിയക്കാരനുണ്ട്. === സ്തുതിയോഗർ === സ്തുതിയോഗർ അഥവാ ബാലാപ്പാർട്ടുകാർ ചവിട്ടുനാടകത്തിലെ മറ്റൊരു വേഷക്കാരാണ്.സൂത്രധാരന്മാർ എന്നപേരിലും ഇവർ അറിയപ്പെടുന്നു.10-12 വയസ്സുള്ള ബാലന്മാർ ആണ് ഈ വേഷം അഭിനയിക്കുക.അരങ്ങേറ്റചുവടുകൾ ഉണ്ടെങ്കിൽ അതും താളത്തിൽ ചവുട്ടി ആശാന്മാർക്ക് ദക്ഷിണയും നൽകിയാണ് ബാലപ്പാർട്ടുകാർ രംഗത്ത് വരിക.ആശാൻ നിർദ്ദേശിക്കുന്ന കവിത്തം,പ്രധാന ചുവടുകളും വെച്ച് കഥ ചുരുക്കി വിവരിയ്ക്കുന്നു.നാടകം ഉടൻ ആരംഭിയ്ക്കുമെന്നും എല്ലാവരും ഒരുങ്ങിയിരുന്നുകൊള്ളണമെന്നും ബോധിപ്പിച്ച് താളത്തിൽ ചവുട്ടി രംഗത്തുനിന്നും നിഷ്ക്രമിയ്ക്കുന്നു. === തോടയപ്പെൺകൾ === സ്ത്രീവേഷം ആടുന്ന ആട്ടക്കാരാണ് തോടയപ്പെൺകൾ.ദേവമാതൃസ്തുതികളാണ് ഇവർ ആലപിയ്ക്കുക. സാവധാനത്തിലുള്ള ചുവടുകളാണ് ഇവർക്ക് നിർദ്ദേശിച്ചിരിയ്ക്കുന്നത്. പുരുഷന്മാർ തന്നെയാണ് തോടയാട്ടക്കാരായി രംഗത്തെത്തുക === രാജാവ്(രാജാപ്പാർട്ട്) === ചവിട്ട് നാടകത്തിൽ രാജാവിന്റെ ദർബാർ രംഗമാണ് ആദ്യം പ്രദർശിപ്പിക്കുക. വരവു വിരുത്തം ആശാൻ അണിയറയിൽ പാടിക്കഴിഞ്ഞാൽ രാജാവ് ഉറച്ചു ചവുട്ടി കൈയ്യിൽ ചെങ്കോലുമണിഞ്ഞ് രംഗത്തു പ്രവേശിക്കുന്നു.വേഷം മിന്നുന്നതും അലങ്കാരപ്പണികൾ ഏറെ ചെയ്തതും ഏറ്റവും തിളക്കമുറ്റതും ആയിരിയ്ക്കും.രാജാവ് രംഗത്തെത്തിയാൽ ഭടജനങ്ങൾ പ്രകീർത്തിച്ചുപാടണമെന്നുണ്ട്.ഇതിന്റെ ചവിട്ട് ഏറ്റവും ഉത്സാഹത്തോടും കാതടപ്പിയ്ക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള ശബ്ദത്തോടെയുമാകും. അൾബിരാന്ത് ചക്രവർത്തി (കാറൾസ്മാൻ ചരിതം) രംഗത്ത് വരുമ്പോൾ ഭടജനങ്ങൾ പാടുന്നത് (പാത്രപ്രവേശ ദാരു) ഇങ്ങനെ: <nowiki>''</nowiki>എൺദിശൈ പുകഴ്പടൈത്ത അൾബിരാന്ത- നുമീശൻ-നഗർകൊണ്ടീടവെ- എങ്കൾ മണ്ഡലാധിപൻ വരാർ..<nowiki>''</nowiki> തുടർന്ന് രാജാവ് ആത്മപ്രശംസ കലർന്ന കോവിൽതരുപാടുന്നു. പാടിത്തീർന്നാൽ മന്ത്രിയെ വിളിച്ച് രാജ്യകാര്യാന്വേഷണത്തിലേയ്ക്ക് കടക്കുന്നു. === മന്ത്രി === നാടകത്തിൽ പ്രധാനവേഷമാണ് മന്ത്രിയ്ക്ക്. രാജാവിനെ നായാട്ടിലോ യുദ്ധത്തിലോ അകമ്പടി സേവിയ്ക്കുന്നത് മന്ത്രിയാണ്.മന്ത്രിപ്പാർട്ടുകാരുടെ വേഷവും അലങ്കാരങ്ങളും ഗരിമയുള്ളതായിരിയ്ക്കും.വാൾ കൊണ്ടുള്ള കലാശങ്ങൾ നടത്തുന്നതും അലങ്കാര ശബളമായ <nowiki>''നടനച്ചിന്ത്'' പാടി അഭിനയിക്കുന്നതും മന്ത്രി തന്നെ. ഇരു ഭാഗത്തെയും രാജാക്കന്മാർ നേർക്കുനേർ വരുമ്പോൾ ഓരോ രാജാവിനെയും പ്രകീർത്തിച്ച് 'കല' പാടുന്നത് അതത് മന്ത്രിമാരാണ്.വീരവാദങ്ങളോടെ ''പോർത്തരു''</nowiki> പാടി യുദ്ധം വെട്ടുന്നതിനു തുടക്കം കുറിയ്ക്കുന്നതും മന്ത്രിമാരാണ്. ==പൊലിക്കൽ== നാടകനടത്തിപ്പിന്റെ ചിലവിലേക്ക് കാണികളിൽ നിന്നു സംഭാവനകൾ സ്വീകരിക്കുന്ന ചടങ്ങാണ് ''പൊലിക്കൽ''.സൗജന്യമായിട്ടാണ് നാടകം കളിക്കുന്നതെങ്കിലും ഇതിന്റെ ചെലവ് പൊലിവിലിലൂടെയാണ് തേടുന്നത്. കട്ടിയക്കാരൻ തട്ടിൽക്കയറി നിന്ന് ഉച്ചത്തിൽ സംഭാവന നൽകിയ കാണിയുടെ പേരും തുകയും ഉച്ചത്തിൽ വിളിച്ചുപറയും.അതിനുശേഷം വിശേഷണങ്ങളോടെ പത്തുനൂറായിരം കോടി,അയ്യായിരത്തി അഞ്ഞൂറുകോടി എന്നിങ്ങനെ കൂട്ടിച്ചേർക്കും. ==മംഗളം== (മംഗളസ്തുതി) ::മങ്കളം! നിത്യജയ ആദി കടവുളോനെ :: മങ്കളം നംസ്തുതേ മങ്കളം മങ്കളം. നാടകത്തിന്റെ അവസാനം ആശാന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ എല്ലാ നടന്മാരും മംഗളസ്തുതിപാടി ചുവടുവച്ച് സദസ്സിനെ വണങ്ങി അണിയറയിലേയ്ക്കുപോകുന്നതോടെ ചവിട്ടുനാടകത്തിനു പരിസമാപ്തിയാകുന്നു. == പ്രധാന ചവിട്ടുനാടകകർത്താക്കൾ == <nowiki>*</nowiki>അന്തോണിക്കുട്ടി അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>വറിയത് അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>പോഞ്ഞിക്കര ഗൗരിയാർ അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>ജോൺ അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>പള്ളിപ്പുറം മീങ്കു(മൈക്കൾ) അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>അഗസ്തീഞ്ഞ് അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>ഇടവനക്കാട് കൊച്ചവുസേപ്പ് ആശാൻ <nowiki>*</nowiki>ഗോത്തുരുത്ത് ഔസേപ്പ് ആശാൻ <nowiki>*</nowiki>കോര(കോരത്) ആശാൻ <nowiki>*</nowiki>വാറു (വർഗ്ഗീസ്) ആശാൻ <nowiki>*</nowiki>ജോൺ അണ്ണാവി <nowiki>*</nowiki>തമ്പി പയ്യപ്പിള്ളി <nowiki>*</nowiki>കോട്ടയിൽ അന്തോണി അണ്ണാവി<gallery> പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1182.jpg|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1194.jpg|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1209.jpg|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1215.jpg|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം പ്രമാണം:Chavittu NadakamIMG 1200.jpg|കാറൽമാൻ ചരിതം അവതരണം </gallery> ==അവലംബങ്ങൾ== {{commonscat|Chavittu Nadakam}} {{reflist}} {{കേരളത്തിലെ തനതു കലകൾ}} {{art-stub}} [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ കലകൾ]] [[വർഗ്ഗം:നാടകം]] 6owjjpbqmipn6636t8prx5lxxxcdz3n 0 28717 3763471 3651666 2022-08-09T06:21:43Z Irshadpp 10433 wikitext text/x-wiki {{Otheruses4|പ്രശസ്ത ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര സംഗീത സംവിധായകനെ പറ്റിയുള്ളതാണ്|2019ൽ റിലീസ് ചെയ്ത മലയാളചലച്ചിത്രത്തെകുറിച്ചറിയാൻ |ഇളയരാജ (മലയാള ചലച്ചിത്രം)}} {{prettyurl|Ilaiyaraaja}} {{Infobox musical artist |Name = ഇളയരാജ |Img = Ilaiyaraaja BHung.jpg |Img_capt = ഇളയരാജ [[ചെന്നൈ|ചെന്നൈയിലെ]] തന്റെ സ്റ്റുഡിയോയിൽ |Img_size = |Background = solo_singer |Born = {{birth date and age|1943|6|2}} |Died = |Origin = [[തമിഴ് നാട്]], [[ഇന്ത്യ]] |Instrument = [[ഗിറ്റാർ]],[[ഹാർമോണിയം]],[[പിയാനോ]] |Genre = |Occupation = [[ഗായകൻ]], [[സംഗീതസം‌വിധായകൻ]] |Years_active = 1976 – ഇപ്പോൾ വരെ |Label = |Associated_acts = |URL = [http://www.raaja.com ഇളയരാജ] |Current_members = |Past_members = }} [[തെക്കേ ഇന്ത്യ|തെന്നിന്ത്യയിലെ]] ഒരു സംഗീതസം‌വിധായകനും, ഗായകനും, ഗാന രചയിതാവുമാണ്‌ {{Audio|Ilaiyaraaja.ogg|'''ഇളയരാജ'''}} ([[Tamil language|തമിഴ്]]: இளையராஜா)(ജനനം:[[ജൂൺ 2]] [[1943]])<ref name=ilayaraja1>[http://www.imdb.com/name/nm0006137/bio ഇളയരാജ - ജീവിതരേഖ] ഐ.എം.ഡി.ബി പ്രൊഫൈൽ</ref> മുപ്പതുവർഷത്തെ തന്റെ സംഗീത ജീവിതത്തിനിടയിൽ വിവിധ [[ഇന്ത്യ]]ൻ ഭാഷകളിലായി ഏതാണ്ട് 4500 ഗാനങ്ങൾക്ക് സംഗീതസം‌വിധാനം നിർ‌വഹിച്ചിട്ടുള്ള ഇദ്ദേഹം ഏതാണ്ട് 800 ചലച്ചിത്രങ്ങൾക്ക് പിന്നണി സംഗീതമൊരുക്കിയിട്ടുണ്ട്.<ref name=ilaya1>[http://www.hinduonnet.com/thehindu/thscrip/print.pl?file=2006072300230500.htm&date=2006/07/23/&prd=mag&. ശ്രുതിമധുരമായ സംഗീതം] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101008005941/http://www.hinduonnet.com/thehindu/thscrip/print.pl?file=2006072300230500.htm&date=2006%2F07%2F23%2F&prd=mag&. |date=2010-10-08 }} ഹിന്ദുഓൺനെറ്റ് ശേഖരിച്ചത് 12 ഒക്ടോബർ 2006.</ref>.ഇദ്ദേഹം [[തമിഴ്‌നാട്|തമിഴ് നാട്ടിലെ]] [[ചെന്നൈ]] സ്വദേശിയാണ്‌. [[സിംഫണി]] പോലുള്ള സർഗാത്മകമായ സംഗീതപരീക്ഷണങ്ങൾക്ക് 2012 ൽ കേന്ദ്ര സംഗീതനാടക അക്കാദമി പുരസ്‌കാരം ലഭിച്ചു.<ref name=hindubusiness>[http://www.thehindubusinessline.com/news/ilayaraja-gets-sangeet-natak-akademi-award/article4235297.ece ഇളയരാജക്ക് കേന്ദ്രസംഗീതനാടകഅക്കാദമി പുരസ്കാരം] ഹിന്ദുബിസിനസ്സ് - ശേഖരിച്ചത് 24 ഡിസംബർ 2012</ref><ref name=desh1>[http://www.deshabhimani.com/newscontent.php?id=243403 ഇളയരാജക്ക് കേന്ദ്ര സംഗീതനാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം] ദേശാഭിമാനി ദിനപത്രം - ശേഖരിച്ചത്- 25 ഡിസംബർ 2012</ref>. സിനിമകൾക്കായി അദ്ദേഹം ഒരുക്കിയ പശ്ചാത്തലസംഗീതം ധാരാളം സിനിമകളുടെ വിജയത്തിന് സുപ്രധാനമായ പങ്കു വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. 1976 ൽ അന്നക്കിളി എന്ന സിനിമയ്ക്കു സംഗീതസംവിധാനം നിർവഹിച്ചാണ് ഇളയരാജ ചലച്ചിത്രലോകത്തേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നത് <ref name="ilayaraja1" />. [[തമിഴ്]] സിനിമാസംഗീതരംഗത്ത് ആണ് ഇളയരാജയുടെ കൂടുതൽ സംഭാവനകൾ എങ്കിലും [[തെലുങ്ക്]], [[മലയാളം]], [[ഹിന്ദി]], [[മറാത്തി]] എന്നീ ഭാഷകളിലെ സിനിമകൾക്കു വേണ്ടിയും അദ്ദേഹം സംഗീതസംവിധാനം നിർവഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇളയരാജ തമിഴ്നാടിന്റെ ഗ്രാമീണസംഗീതത്തെ [[പാശ്ചാത്യസംഗീതം|പാശ്ചാത്യസംഗീതവുമായി]] ലയിപ്പിച്ച് തന്റേതായ ഒരു ശൈലി ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സിനിമാസംഗീതത്തിൽ സ്ഥാപിക്കുകയുണ്ടായി <ref name="ilayaraja1" />. 1993ൽ ക്ലാസ്സിക് ഗിറ്റാറിൽ ഇളയരാജ [[ലണ്ടൻ|ലണ്ടനിലെ]] [[ട്രിനിറ്റ് സ്കൂൾ ഓഫ് മ്യൂസിക്|ട്രിനിറ്റ് സ്കൂൾ ഓഫ് മ്യൂസിക്സിൽ]] നിന്നും സ്വർണ്ണമെഡലോടെ ഡിപ്ലോമ കരസ്ഥമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. 1991 ൽ അദ്ദേഹം സംഗീതസംവിധാനം നിർവഹിച്ച [[ദളപതി]] എന്ന തമിഴ് ചിത്രത്തിലെ ''രാക്കമ്മ കയ്യെ തട്ട്'' എന്ന ഗാനം ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച പത്തു ഗാനങ്ങൾക്കായി [[ബി.ബി.സി]] നടത്തിയ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ നാലാം സ്ഥാനത്തെത്തി<ref name=bbctop10>[http://www.bbc.co.uk/worldservice/us/features/topten/ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച പത്തു ഗാനങ്ങൾ] ബി.ബി.സി തിരഞ്ഞെടുപ്പ്</ref>. 2000 ൽ ഇളയരാജ സിനിമാസംഗീതത്തിൽ നിന്നും വ്യതിചലിച്ച് ചില ആൽബങ്ങൾക്കും, ഭക്തിഗാനങ്ങൾക്കും സംഗീതസംവിധാനം നിർവഹിച്ചിരുന്നു. ഇളയരാജയോടുള്ള ആദരപൂർവ്വം, അദ്ദേഹത്തെ ഇസൈജ്ഞാനി എന്ന് വിളിക്കാറുണ്ട്. ഇളയരാജ ദേശീയവും അന്തർദേശീയവുമായ ഒരുപാട് അംഗീകാരങ്ങൾക്ക് അർഹനായിട്ടുണ്ട്. നാല് തവണ ഭാരത സർക്കാരിന്റെ ദേശീയ അവാർഡുകൾ കരസ്ഥമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഇതിൽ മൂന്നുതവണ മികച്ച സംഗീതസംവിധാനത്തിനും, ഒരു തവണ മികച്ച പശ്ചാത്തലസംഗീതത്തിനുമായിരുന്നു. ഭാരതസർക്കാർ നല്കുന്ന [[പത്മഭൂഷൺ]] പുരസ്കാരത്തിനും ഇളയരാജ അർഹനായിട്ടുണ്ട് <ref name=padma>[http://www.mha.nic.in/pdfs/PadmaAwd2010.pdf ഇളയരാജക്ക് പദ്മഭൂഷൺ പുരസ്കാരം] ആഭ്യന്തരമന്ത്രാലയം - ഭാരതസർക്കാർ</ref>. == ആദ്യകാല ജീവിതം == [[തമിഴ്നാട്|തമിഴ്നാട്ടിലെ]] [[തേനി]] ജില്ലയിലുള്ള പന്നൈപുരത്തിൽ, രാമസ്വാമിയുടെയും നാലാം ഭാര്യ ചിന്നതായമ്മാളുടെയും മൂന്നാമത്തെ മകനായിട്ട് ജനിച്ചു <ref name=pride>[http://www.hindu.com/mp/2004/11/27/stories/2004112700900300.htm ഇളയരാജ - തമിഴിന്റെ അഭിമാനം] ദ ഹിന്ദു - ശേഖരിച്ചത് - 27 നവംബർ 2004</ref><ref name=birth>{{cite book|url=http://books.google.com.sa/books?id=VQw5Ci7sbasC&pg | title=ഗ്ലോബൽ സൗണ്ട്ട്രോക്സ്-വേൾഡ് ഓഫ് ഫിലിം മ്യൂസിക്സ്|last=മാർക്|first=സ്ലോബിൻ|publisher=വെസ്ലെയാൻ യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രസ്സ്|year=2008|pages=123}}</ref>. ജ്ഞാനദേശികൻ എന്നതായിരുന്നു യഥാർത്ഥ നാമം. സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസസമയത്ത് പിതാവ് ജ്ഞാനദേശികൻ എന്ന പേരു മാറ്റി രാജയ്യ എന്നാക്കി മാറ്റി. ഗ്രാമത്തിലെ സുഹൃത്തുക്കൾ രാജയ്യ എന്നത് രാസയ്യ എന്നു മാറ്റി വിളിക്കാൻ തുടങ്ങി. സംഗീതാധ്യാപകനാണ് രാജ എന്നു പേരു മാറ്റിയത്. ഇളയരാജയുടെ ആദ്യ സിനിമയുടെ നിർമ്മാതാവ് [[പഞ്ചു അരുണാചലം]] ഈ പേരിന്റെ കൂടെ ഇളയ എന്നു കൂടി ചേർത്ത്, ഇളയരാജ എന്നാക്കി മാറ്റി. അക്കാലത്തെ പ്രശസ്ത ഗായകനും സംഗീതസംവിധായകനുമായിരുന്ന [[എ.എം. രാജ|എ.എം. രാജയുടെ]] പേരുമായുള്ള സാദൃശ്യം ഒഴിവാക്കാനാണ് അരുണാചലം ഇളയരാജ എന്ന പേരു നൽകിയത്. ജീവ ആണ് ഇളയരാജയുടെ ഭാര്യ. [[കാർത്തിക് രാജ]], [[യുവാൻശങ്കർരാജ]], [[ഭവതരണി]] എന്നീ മൂന്നു മക്കളും സംഗീത മേഖലയിലാണ്. ഇളയരാജയുടെ സഹോദരൻ [[ഗംഗൈ അമരൻ]] തമിഴ് സിനിമയിലെ പ്രശസ്തനായ ഒരു ഗാനരചയിതാവും, സംഗീതസംവിധായകനും കൂടിയാണ്. കമലാമ്മാൾ, പത്മാവതി എന്നു പേരുകളുള്ള രണ്ടു സഹോദരിമാരും ഇളയരാജക്കുണ്ട്. ഇളയരാജയുടെ ജീവചരിത്രമായ '''ലൈഫ് ഓഫ് മ്യൂസിക്''' എന്ന ഗ്രന്ഥം രചിച്ചത് പത്മാവതി എന്ന സഹോദരിയാണ്. ==സംഗീതരംഗത്തേക്ക്== ജനിച്ച് വളർന്ന അന്തരീക്ഷം തമിഴ് നാടൻ ശീലിന്റെ മാറ്റൊലികളാൽ സമൃദ്ധമായിരുന്നു.തന്റെ പതിനാലാം വയസ്സിൽ (അർദ്ധ) ജ്യേഷ്ഠനായ പാവലർ വരദരാജൻ നയിച്ചിരുന്ന സംഗീതസംഘത്തിൽ ചേർന്ന് പ്രവർത്തിച്ച് തുടങ്ങി. ഈ സംഘത്തോടൊപ്പം ഒരു ദശാബ്ദക്കാലത്തോളം ദക്ഷിണേന്ത്യ മുഴുവൻ പരിപാടി അവതരിപ്പിക്കാൻ അവസരം ലഭിച്ചു. തന്റെ ആദ്യത്തെ ഈണം ഈ കാലഘട്ടത്തിലാണ് അദ്ദേഹം ചിട്ടപ്പെടുത്തുന്നത്. ഒരു വിലാപകാവ്യമായിരുന്ന് ഇത്. പ്രമുഖ കവി [[കണ്ണദാസൻ]] രചിച്ച ഈ ഗാനം അന്നത്തെ ഇന്ത്യൻ പ്രധാന മന്ത്രി [[ജവാഹർലാൽ നെഹ്രു]] വിനു വേണ്ടി സമർപ്പിച്ചു. 1968 ൽ ഇളയരാജ പ്രൊഫസർ.ധൻരാജിനു കീഴിൽ സംഗീതം അഭ്യസിക്കാനായി തുടങ്ങി<ref name="newyorkraj" />. പാശ്ചാത്യസംഗീതത്തിലെ പുതിയ രീതികൾ ഇളയരാജ പരിചയപ്പെട്ടു തുടങ്ങിയത് ധൻരാജിന്റെ ശിക്ഷണത്തിലാണ്<ref name=newyorkraj>[http://www.newyorkraj.com/?p=33 ഇളയരാജ പാശ്ചാത്യസംഗീതം പരിചയപ്പെടുന്നു] ന്യൂയോർക്ക് രാജ് വെബ് ഇടത്തിൽ നിന്നും</ref>. ക്ലാസ്സിക് ഗിറ്റാറിന്റെ പരിശീലനത്തിലാണ് ഇളയരാജ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ പതിപ്പിച്ചിരുന്നത്. == സംഗീതസംവിധായകൻ== 1970 കളിൽ ഇളയരാജ [[സലിൽ ചൗധരി|സലിൽ ചൗധരിയെപ്പോലുള്ള]] പ്രശസ്ത സംഗീതസംവിധായകരോടൊപ്പം, റെക്കോഡിംഗ് സ്റ്റുഡിയോകളിൽ ഗിറ്റാറിസ്റ്റായും, ഹാർമോണിസ്റ്റായും ഒക്കെ ജോലി ചെയ്തിട്ടുണ്ട് <ref name=salilda>[http://www.hindu.com/mag/2005/11/20/stories/2005112000340500.htm ഇളയരാജയുടെ സംഗീതരംഗത്തെ തുടക്കം] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121107163412/http://www.hindu.com/mag/2005/11/20/stories/2005112000340500.htm |date=2012-11-07 }} ഹിന്ദു ദിനപത്രം ശേഖരിച്ചത് 20 നവംബർ 2005 (അവസാന ഖണ്ഡിക നോക്കുക)</ref><ref name=salilda1>[http://www.salilda.com/filmsongs/films.asp സലിൽചൗധരിക്കൊപ്പം] സലിൽ ചൗധരിയുടെ ഔദ്യോഗിക വെബ് വിലാസത്തിൽ നിന്നും</ref>. [[ജി.കെ.വെങ്കിടേഷ്]] എന്ന കന്നട സംഗീതസംവിധായകന്റെ സഹായി ആയി ഏതാണ്ട് 200 ഓളം ചിത്രങ്ങളിൽ ഇളയരാജ പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ കാലഘട്ടത്തിൽ അദ്ദേഹം സ്വന്തമായി ഈണങ്ങൾ തയ്യാറാക്കാനും തുടങ്ങിയിരുന്നു. 1976ൽ ഇറങ്ങിയ '''അന്നക്കിളി''<nowiki/>'യാണ് ഇളയരാജയുടെ കന്നിച്ചിത്രം<ref name=annakkili1>[http://www.hindu.com/fr/2007/04/20/stories/2007042000230200.htm അന്നക്കിളി - ഇളയരാജയുടെ കന്നി ചിത്രം] ദ ഹിന്ദു ശേഖരിച്ചത് 20 ഏപ്രിൽ 2007</ref>.തമിഴ് നാടൻ ശീലുകളുടെ മട്ടിലുള്ള ഈണങ്ങളും പാശ്ചാത്യ സംഗീതത്തിന്റെ ശൈലിയിലുള്ള ഓർക്കസ്‌ട്രേഷനും കൂട്ടിയിണക്കിയുള്ള നവീനമായ ശൈലിയാണ് ഇളയരാജ ഈ ചിത്രത്തിനായി അവലംബിച്ചത് <ref name="ilayaraja1" />.പുതിയ ഒരു ശൈലിക്ക് തുടക്കമാവുകയായിരുന്നു ഇത്<ref name="ilayaraja1" />. 1980കളുടെ മദ്ധ്യത്തോടെ ഇളയരാജയുടെ പേരും പ്രശസ്തിയും വർദ്ധിച്ചു വന്നു. ഒട്ടുമിക്ക സിനിമാഗാനരചയിതാക്കളുടെ രചനകൾക്കും ഇളയരാജ സംഗീതം പകർന്നിട്ടുണ്ട്. [[കണ്ണദാസൻ]], [[വാലി]], [[വൈരമുത്തു]], [[ഒ.എൻ.വി. കുറുപ്പ്]], [[ശ്രീകുമാരൻ തമ്പി]] തുടങ്ങിയ പ്രമുഖരോടൊപ്പം ചേർന്ന് ഇളയരാജ ജനപ്രിയഗാനങ്ങൾ സിനിമാലോകത്തിനു സമ്മാനിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[ഭാരതിരാജ]], [[കെ.ബാലചന്ദർ]], [[മണിരത്നം]], [[സത്യൻ അന്തിക്കാട്]], [[ഫാസിൽ]], [[പ്രിയദർശൻ]],[[ബാലു മഹേന്ദ്ര]], [[വംശി]], തുടങ്ങിയ ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ മുൻസംവിധായകരുടെ ചിത്രങ്ങളിൽ ഇളയരാജയുടെ സംഗീതം ഒഴിച്ചുകൂടാനാവാത്ത ഒരു ഘടകമായി മാറി. [[തമിഴ്‌ചലച്ചിത്രം|തമിഴ്]], [[ടോളിവുഡ്|തെലുഗു]], [[കന്നഡ|കന്നട]] എന്നിവയ്ക്ക് പുറമേ [[ബോളിവുഡ്|ഹിന്ദി സിനിമ]]<nowiki/>യിലും ഇദ്ദേഹം തന്റെ സ്വാധീനം അറിയിച്ചു.2009ൽ [[പഴശ്ശിരാജ (ചലച്ചിത്രം)|പഴശ്ശിരാജ]], [[ജഗന്മോഹിനി]] എന്നീ ബിഗ് ബഡ്ജറ്റ് ചിത്രങ്ങൾക്ക് സംഗീതം നിർവഹിച്ചിരുക്കുന്നത് അദ്ദേഹമാണ്. ==പ്രശസ്ത ഗാനങ്ങൾ== ദളപതി എന്ന ചിത്രത്തിലെ ഇളയരാജ ഈണമിട്ട് [[എസ്.പി. ബാലസുബ്രഹ്മണ്യം|എസ്.പി.ബാലസുബ്രഹ്മണ്യവും]], [[സ്വർണ്ണലത|സ്വർണ്ണലതയും]] ആലപിച്ച രാക്കമ്മ കൈയ്യെ തട്ട് എന്ന ഗാനം [[ബി.ബി.സി.|ബി.ബി.സി]] മികച്ച പത്തു ഗാനങ്ങൾക്കായി നടത്തിയ ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ നാലാം സ്ഥാനത്തെത്തുകയുണ്ടായി<ref name="bbctop10" />. ഇളയരാജ സംഗീതസംവിധാനം നിർവഹിച്ച നായകൻ എന്ന സിനിമ ടൈം മാസിക നടത്തിയ ഒരു വോട്ടെടുപ്പിൽ ലോകത്തിലെ മികച്ച 100 ചിത്രങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്<ref name=time100>[http://entertainment.time.com/2005/02/12/all-time-100-movies/slide/nayakan-1987/ നായകൻ - സംഗീതം ഇളയരാജ] ടൈംസ് മാഗസിൻ - ശേഖരിച്ചത് 12 ഫെബ്രുവരി 2005</ref>. [[അക്കാദമി അവാർഡ്|ഓസ്കാർ അവാർഡുകൾക്കായി]] [[ഭാരത സർക്കാർ]] ഔദ്യോഗികമായി നാമനിർദ്ദേശം നൽകിയ കുറേയധികം ചിത്രങ്ങൾക്കും സംഗീതമൊരുക്കിയത് ഇളയരാജയാണ്. [[സ്വാതി മുത്യം]], [[നായകൻ]], [[തേവർമകൻ]], [[നിഴൽക്കൂത്ത്]], [[അഞ്ജലി]], [[ഹേ റാം]] എന്നീ ചിത്രങ്ങളുടെ സംഗീതസംവിധാനം അദ്ദേഹമാണ്<ref name=oscardrill>[http://www.indianexpress.com/news/indias-oscar-drill/265710/0 അക്കാദമി പുരസ്കാരങ്ങൾക്കായി ഇന്ത്യ നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്ത ചിത്രങ്ങൾ] ഇന്ത്യൻ എക്സ്പ്രസ്സ് ദിനപത്രം - ശേഖരിച്ചത് 26 ജനുവരി 2008</ref>. ===മലയാളം=== {| class="wikitable " |- style="background:#ccc; text-align:center;" ! style="width:25px;"| '''വർഷം''' ! style="width:300px;"| '''ചലച്ചിത്രം''' ! style="width:25px;"| '''വർഷം''' ! style="width:300px;"| '''ചലച്ചിത്രം''' ! style="width:25px;"| '''വർഷം''' ! style="width:300px;"| '''ചലച്ചിത്രം''' |- |1978||''വ്യാമോഹം''||1980||''ദൂരം അരികെ''||1981||''ഗർജ്ജനം'' |- ||1982||''[[ഓളങ്ങൾ]], [[ആ രാത്രി]], [[ആലോലം]]''||1983||''[[സന്ധ്യക്കു വിരിഞ്ഞ പൂവ്]], [[ഊമക്കുയിൽ]], [[പിൻനിലാവ്]]''||1984||''[[മൈഡിയർ കുട്ടിച്ചാത്തൻ]], [[മംഗളം നേരുന്നു]], [[ഒന്നാണു നമ്മൾ]], [[ഉണരു]]'' |- |1985||''[[യാത്ര]]''||1986||''[[പൂമുഖപ്പടിയിൽ നിന്നെയും കാത്ത്]], [[കാവേരി]]''||1988||''[[മൂന്നാംപക്കം]]'' |- ||1989||''അഥർവ്വം, ചൈത്രം, സീസൺ''||1991||''അനശ്വരം'', ''എന്റെ സൂര്യപുത്രിക്ക്''||1992||''[[പപ്പയുടെ സ്വന്തം അപ്പൂസ്]], അപാരത'' |- |1993||''[[ജാക്ക്പോട്ട്]]''||1996||'' [[കാലാപാനി]], മാൻ ഓഫ് ദ മാച്ച്''||1997||''[[ഗുരു]], [[കളിയൂഞ്ഞാൽ]], [[ഒരു യാത്രാമൊഴി]]'' |- ||1998||''[[അനുരാഗക്കൊട്ടാരം]], [[മഞ്ജിരധ്വനി]]''||1999||''[[ഫ്രണ്ട്സ്]]'' ||2000||''[[കൊച്ചു കൊച്ചു സന്തോഷങ്ങൾ]], [[കല്ലു കൊണ്ടൊരു പെണ്ണ്]]'' |- ||2003||''[[മനസ്സിനക്കരെ]], [[നിഴൽക്കൂത്ത്]]''||2005||''[[പൊൻമുടിപുഴയോരത്ത്]]'', ''[[അച്ചുവിന്റെ അമ്മ]]||2006||''[[രസതന്ത്രം (ചലച്ചിത്രം)|രസതന്ത്രം]]'', ''[[പച്ചക്കുതിര]]'' |- ||2007||''[[വിനോദയാത്ര]]'', ''[[സൂര്യൻ(ചലച്ചിത്രം)|സൂര്യൻ]]''||2008||''[[ഇന്നത്തെ ചിന്താവിഷയം]]'', ''[[എസ്.എം.എസ്(ചലച്ചിത്രം)|എസ്.എം.എസ്]]''||2009||''[[ഭാഗ്യദേവത]]'', ''[[കേരള വർമ്മ പഴശ്ശിരാജ (ചലച്ചിത്രം)|പഴശ്ശിരാജ]]'' |- |2010||''[[കഥ തുടരുന്നു]]'' ||2011|| ''[[സ്നേഹവീട്]]'', ''[[ട്വിങ്കിൾ ട്വിങ്കിൾ ലിറ്റിൽ സ്റ്റാർ (ചലച്ചിത്രം)|ട്വിങ്കിൾ ട്വിങ്കിൾ ലിറ്റിൽ സ്റ്റാർ]]''||2012|| ''[[പുതിയ തീരങ്ങൾ]], [[ഇ.എം.എസ്സും പെൺകുട്ടിയും]]'' |- ||2013||''[[സാമ്രാജ്യം 2 സൺ ഓഫ് അലക്സാണ്ടർ]]'' |} ===ഹിന്ദി=== {| class="wikitable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" ! style="width:25px;"| '''വർഷം''' ! style="width:200px;"| '''ചലച്ചിത്രം''' ! style="width:25px;"| '''വർഷം''' ! style="width:150px;"| '''ചലച്ചിത്രം''' ! style="width:25px;"| '''വർഷം''' ! style="width:300px;"| '''ചലച്ചിത്രം''' |- |1983||''[[സദ്മ]]'' ||1987||''[[കാമാഗ്നി]]'' |1989||''[[മഹാദേവ്]]'' |- ||1990||''[[ശിവ]]'' ||1996||''[[ഔർ എക് പ്രേം കഹാനി]]'' ||1996|| |- |1999||''[[ഹേ റാം]]'' ||2001||''[[ലജ്ജ]]'' |2005||''[[മുംബൈ എക്സ്പ്രസ്സ്]]'', ''[[ഡൈവോഴ്സ്]]'' |- ||2006||''[[ശിവ (2006 ഹിന്ദി സിനിമ)|ശിവ]]'' ||2007||''[[ചീനി കം]]'' ||2009||''[[ചൽ ചലേ]]'', ''[[പാ (ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രം)|പാ]]'' |- ||2011||''[[ഹാപ്പി (ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രം)|ഹാപ്പി]]'',<ref>{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bollywood/news-interviews/Ilayarajas-musical-journey/articleshow/6053635.cms|title=ഇളയരാജാസ് മ്യൂസിക്കൽ ജേണി|publisher=ഇക്കണോമിക്സ് ടൈംസ്|accessdate=2010-11-01|first1=സുഭാഷ്.കെ|last1=ഝാ}}</ref> ''എസ്.ആർ.കെ'' ||2013|| ||2013|| |} ===കന്നട=== {| class="wikitable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" ! style="width:25px;"| '''വർഷം''' ! style="width:300px;"| '''ചലച്ചിത്രം''' ! style="width:25px;"| '''വർഷം''' ! style="width:300px;"| '''ചലച്ചിത്രം''' |- |1978||''[[മാത്തു ഥാപ്പാട മാഗ]]''||1981||''[[ഗീത (ചലച്ചിത്രം)|ഗീത]]'', ''[[ജന്മ ജന്മ അനുബന്ധ]]'', ''[[നീ നന്ന ഗെല്ലാലാരേ]]'' |- |1983||''[[ആക്സിഡന്റ് (കന്നട ചലച്ചിത്രം|ആക്സിഡന്റ്]]'', ''[[പല്ലവി അനു പല്ലവി]]''||1984||''[[ബാർജാരി ബേതേ]]'' |- |1996||''[[നമ്മൂര മന്ദാര ഹൂവേ]], [[ശിവസൈന്യ]]''||1998||''[[ഹൂമലേ]]'' |- |2004||''നമ്മ പ്രീതിയ രാമു''||2007||''[[ആ ദിനങ്ങലു]]'' |- |2009||''[[നന്നാവനു]], [[ഭാഗ്യ ബലേഗര]], [[പ്രേം കഹാനി (1993 ചലച്ചിത്രം)|പ്രേം കഹാനി]]'' |2010||''[[സൂര്യകാന്തി (ചലച്ചിത്രം|സൂര്യകാന്തി]]'' |- |2011||''[[ഹരേ രാമ ഹരേ കൃഷ്ണ (2011 ചലച്ചിത്രം)|ഹരേ രാമ ഹരേ കൃഷ്ണ]]'' |2012||''[[പ്രസാദ് (ചലച്ചിത്രം)|പ്രസാദ് ]]'' |} ==പുരസ്കാരങ്ങൾ== ===പത്മഭൂഷൺ=== {| class="wikitable" style="width:100%;" |- ! width=5%| വർഷം ! style="width:40%;"| പുരസ്കാരം ! style="width:40%;"| സംഘടന ! style="width:10%;"| അവലംബം |- | style="text-align:center;" | 2010 | style="text-align:center;" | [[പത്മഭൂഷൺ]] | style="text-align:center;" | [[ഭാരത സർക്കാർ]] | style="text-align:center;" | <ref name=pathma1>{{cite news|title=ഇളയരാജക്ക് പത്മഭൂഷൺ|url=http://www.thehindu.com/news/national/article94584.ece|accessdate=2012 January 20|newspaper=[[ദ ഹിന്ദു]]|date=2010 ജനുവരി 25}}</ref> |} ===ദേശീയ ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരങ്ങൾ=== {| class="wikitable" style="width:100%;" |- ! width=5%| വർഷം ! style="width:25%;"| ചലച്ചിത്രം ! style="width:25%;"| ഭാഷ ! style="width:25%;"| വിഭാഗം ! style="width:15%;"| ഫലം ! style="width:5%;"| അവലംബം |- | style="text-align:center;" | 1984 | style="text-align:center;" | ''[[സാഗര സംഗമം]]'' | style="text-align:center;" | [[തെലുങ്ക്]] | style="text-align:center;" | മികച്ച സംഗീതസംവിധാനം | {{won}} | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|title=31ആമത് ദേശീയ ചലച്ചിത്ര അവാർഡുകൾ|url=http://iffi.nic.in/Dff2011/Frm31stNFAAward.aspx?PdfName=31NFA.pdf|work=ചലച്ചിത്രോത്സവ ഡയക്ടറേറ്റ്|publisher=അകാൽ ഇൻഫോർമേഷൻ സിസ്റ്റംസ്.|accessdate=2012 ജനുവരി 20|page=16|format=പി.ഡി.എഫ്}}</ref> |- | style="text-align:center;" | 1986 | style="text-align:center;" | ''[[സിന്ധുഭൈരവി (തമിഴ് ചലച്ചിത്രം|സിന്ധുഭൈരവി]]'' | style="text-align:center;" | [[തമിഴ്]] | style="text-align:center;" | മികച്ച സംഗീതസംവിധാനം | {{won}} | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|title=33ആമത് ദേശീയ ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരങ്ങൾ|url=http://iffi.nic.in/Dff2011/Frm33NFAAward.aspx?PdfName=33nfa.pdf|work=ചലച്ചിത്രോത്സവ ഡയക്ടറേറ്റ്|publisher=അകാൽ ഇൻഫോർമേഷൻ സിസ്റ്റംസ്.|accessdate=2012 ജനുവരി 20|page=38|format=പി.ഡി.എഫ്}}</ref> |- | style="text-align:center;" | 1989 | style="text-align:center;" | ''[[രുദ്രവീണ (ചലച്ചിത്രം)|രുദ്രവീണ]]'' | style="text-align:center;" | [[തെലുങ്ക്]] | style="text-align:center;" | മികച്ച സംഗീതസംവിധാനം | {{won}} | style="text-align:center;" | <ref name=rudra>{{cite web|title=36ആമത് ദേശീയ ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരങ്ങൾ|url=http://iffi.nic.in/Dff2011/Frm36NFAAward.aspx?PdfName=36nfa.pdf|work=ചലച്ചിത്രോത്സവ ഡയക്ടറേറ്റ്|publisher=അകാൽ ഇൻഫോർമേഷൻ സിസ്റ്റംസ്.|accessdate=2012 ജനുവരി 20|page=52|format=പി.ഡി.എഫ്}}</ref> |- | style="text-align:center;" | 2009 | style="text-align:center;" | ''[[കേരള വർമ്മ പഴശ്ശിരാജ (ചലച്ചിത്രം)|പഴശ്ശിരാജ]]'' | style="text-align:center;" | [[മലയാളം]] | style="text-align:center;" | മികച്ച പശ്ചാത്തലസംഗീതം | {{won}} | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|title=56ആമത് ദേശീയ ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരങ്ങൾ|url=http://iffi.nic.in/Dff2011/Frm56NFAAward.aspx?PdfName=56NFA.pdf|work=ചലച്ചിത്രോത്സവ ഡയക്ടറേറ്റ്|publisher=അകാൽ ഇൻഫോർമേഷൻ സിസ്റ്റംസ്.|accessdate=2012 ജനുവരി 20|page=138|format=പി.ഡി.എഫ്}}</ref> |} ===കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം=== {| class="wikitable" style="width:100%;" |- ! width=5%| വർഷം ! style="width:40%;"| ചലച്ചിത്രം ! style="width:40%;"| വിഭാഗം ! style="width:10%;"| ഫലം ! style="width:10%;"| അവലംബം |- | style="text-align:center;" | 1994 | style="text-align:center;" | ''[[സമ്മോഹനം]]'' | style="text-align:center;" | മികച്ച പശ്ചാത്തലസംഗീതം | {{won}} | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|title=കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരങ്ങൾ - 1994|url=http://www.keralafilm.com/sfa94.htm|work=കേരള ചലച്ചിത്ര അക്കാദമി|publisher=സി-ഡിറ്റ്|accessdate=2012 ജനുവരി 20|archive-date=2010-10-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20101002054813/http://www.keralafilm.com/sfa94.htm|url-status=dead}}</ref> |- | style="text-align:center;" | 1995 | style="text-align:center;" | ''[[കാലാപാനി]]'' | style="text-align:center;" | മികച്ച സംഗീതസംവിധാനം | {{won}} | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|title=കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരങ്ങൾ - 1995|url=http://www.keralafilm.com/sfa95.htm|work=കേരള ചലച്ചിത്ര അക്കാദമി|publisher=സി-ഡിറ്റ്|accessdate=2012 ജനുവരി 20|archive-date=2011-07-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20110713144248/http://www.keralafilm.com/sfa95.htm|url-status=dead}}</ref> |- | style="text-align:center;" | 1998 | style="text-align:center;" | ''[[കല്ലു കൊണ്ടൊരു പെണ്ണ്]]'' | style="text-align:center;" | മികച്ച പശ്ചാത്തലസംഗീതം | {{won}} | style="text-align:center;" | <ref>{{cite web|title=കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരങ്ങൾ - 1998|url=http://www.keralafilm.com/sfa98.htm|work=കേരള ചലച്ചിത്ര അക്കാദമി|publisher=സി-ഡിറ്റ്|accessdate=2012 January 20|archive-date=2010-10-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20101002054857/http://www.keralafilm.com/sfa98.htm|url-status=dead}}</ref> |} ==കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്== <div class="references-small" style="-moz-column-count:2; column-count:2;"> * പ്രേം-രമേഷ്. 1998. ''ഇളയരാജ: ദ ഫിലോസഫ് ആന്റ് ഏസ്തറ്റിക്സ് ഓഫ് മ്യൂസിക്'' * ഇളയരാജ. 1998. ''മൈ സ്പിരിച്വൽ എക്സ്പീരിയൻസസ്'' - ഇളയരാജയുടെ കവിതാസമാഹാരം * ഇളയരാജ. 1998. ''വഴിതുണൈ''. ചെന്നൈ: * ഇളയരാജ. 1999. ''സംഗീത കനവുകൾ'' ഇളയരാജയുടെ യൂറോപ്യൻ പര്യടന വിശേഷങ്ങൾ * ഇളയരാജ. 2000. ''ഇളയരാജാവിൻ സിന്തനൈകൾ'' * {{cite web|url=http://movies.rediff.com/report/2010/sep/20/south-ilaiyaraja-bio.htm|title=മേക്കിംഗ് മ്യൂസിക്, രാജാ-സ്റ്റൈൽ|author=ശ്രീനിവാസൻ, പവിത്ര|date=2010-09-20|work=''റിഡിഫ്.കോം''|accessdate=2010-10-15}} </div> == അവലംബം == {{commonscat|Ilaiyaraaja}} {{reflist|2}} {{Padma Vibhushan Awards}} {{PadmaBhushanAwardRecipients 2010–19}} {{FilmfareAwardBestTamilMusicDirector}} {{NationalFilmAwardBestMusicDirection}} {{KeralaStateFilmAwardBestMusicDirection}} {{TamilNaduStateAwardForBestMusicDirector}} {{Filmfare Lifetime Achievement Award – South}} {{അപൂർണ്ണ ജീവചരിത്രം|Ilaiyaraaja}} [[വർഗ്ഗം:1943-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രമുഖർ]] [[വർഗ്ഗം:ജൂൺ 2-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രസംഗീതസംവിധായകർ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ് ചലച്ചിത്രസംഗീതസം‌വിധായകർ]] [[വർഗ്ഗം:പത്മഭൂഷൺ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച സംഗീതസംവിധായകർക്കുള്ള കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച പശ്ചാത്തലസംഗീതത്തിനുള്ള കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച സംഗീതസംവിധായകർക്കുള്ള ദേശീയ ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:കേന്ദ്ര സംഗീതനാടക അക്കാദമി പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച പശ്ചാത്തലസംഗീതത്തിനുള്ള ദേശീയ ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്നാട് സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:പത്മവിഭൂഷൺ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] tksw1m9xp5t8tipvmoy2npevbw02p2z 0 30643 3763308 3660602 2022-08-08T13:42:33Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Syama Sastri}} {{Infobox musical artist | name = ശ്യാമശാസ്ത്രികൾ | image = ശ്യാമശാസ്ത്രികൾ.jpg | imagesize = 200px | caption = ശ്യാമശാസ്ത്രികൾ | background = solo_singer | pseudonym = | birth_date = 1762 | birth_place = [[തിരുവാരൂർ ജില്ല|തിരുവാരൂർ]], [[തഞ്ചാവൂർ ജില്ല]], [[മൈസൂർ സംസ്ഥാനം]] <ref>http://www.newyorkraj.com/?p=54</ref> | death_place = {{death year and age|1827|1762|df=yes}} | occupation = [[സംഗീതജ്ഞൻ]] | nationality = ഇന്ത്യൻ | period = | genre = [[കർണ്ണാടക സംഗീതം]] | subject = | movement = | influences = | influenced = | signature = | website = }} [[കർണ്ണാടകസംഗീതം|കർണ്ണാടകസംഗീതത്തിലെ]] [[കർണ്ണാടക സംഗീതത്തിലെ ത്രിമൂർത്തികൾ|ത്രിമൂർത്തികളിൽ]] ഒരാളാണ് '''ശ്യാമശാസ്ത്രികൾ''' ({{lang-ta|சியாமா சாஸ்திரிகள்}} 1762-1827<ref>http://www.carnatica.net/composer/syama1.htm</ref>). [[തഞ്ചാവൂർ|തഞ്ചാവൂരിൽ]] ആണ് ജീവിച്ചിരുന്നത്. 18-19 നൂറ്റാണ്ടിലായാണ് ഇദ്ദേഹം ജീവിച്ചിരുന്നതെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. [[ഭക്തി|ഭക്തിയാണ്]] ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതികളിലെ മുഖ്യഭാവം. "ജനനീ നതജനപരിപാലിനീ' എന്നതാണ് ആദ്യകൃതി. വളരെ വിഷമമെന്ന് കരുതുന്ന ശരഭനന്ദനതാളത്തിൽ, അതായത് 79 അക്ഷരകാലമുള്ള താളത്തിൽ ഇദ്ദേഹം പാടിയിട്ടുണ്ട്. ശ്യാമാശാസ്ത്രി രചിച്ച നവരത്നമാലിക പ്രശസ്തമാണ്. [[ആഹരി]], [[ലളിത (രാഗം)|ലളിത]], [[ശങ്കരാഭരണം]], [[ധന്യാസി]] തുടങ്ങിയ രാഗങ്ങളിലാണ് ഇത് ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിരിയ്ക്കുന്നത്. ==കൃതികൾ== *ഓ ജഗദാംബാ നനു ([[ആനന്ദഭൈരവി (രാഗം)|ആനന്ദഭൈരവി ]]) *പാഹി ശ്രീ ഗിരിജാസുതേ ([[ആനന്ദഭൈരവി (രാഗം)|ആനന്ദഭൈരവി]]) *സരോജ ദളനേത്രി ഹിമഗിരി ([[ധീരശങ്കരാഭരണം|ശങ്കരാഭരണം]]) ==അവലംബം== <references/> [[വിഭാഗം:വാഗ്ഗേയകാരന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:ശ്യാമശാസ്ത്രികൾ ചിട്ടപ്പെടുത്തിയ കൃതികൾ]] [[വർഗ്ഗം:കർണ്ണാടകസംഗീതജ്ഞർ]] og9okqtrulp99hibckt9x0x3hu3ahzb 0 32236 3763501 3658496 2022-08-09T08:27:19Z 2402:3A80:128C:7E0B:0:C:8CE:F601 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Aranmula kannadi}} {{ToDisambig|വാക്ക്=കണ്ണാടി}} [[ചിത്രം:Aranmula_Kannadi.jpg|thumb|220px|ആറന്മുള കണ്ണാടി]] [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] [[പത്തനംതിട്ട]] ജില്ലയിലെ [[ആറന്മുള|ആറന്മുളയെന്ന]] പ്രശസ്തമായ ഗ്രാമത്തിൽ പരമ്പരാഗതമായി നിർമ്മിച്ചു വരുന്ന [[കണ്ണാടി|കണ്ണാടിയാണ്]] '''ആറന്മുളക്കണ്ണാടി'''. [[രസം]] ഉപയോഗിച്ചുണ്ടാക്കുന്ന കണ്ണാടികളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി [[സ്ഫടികം|സ്ഫടികത്തിനു]] പകരം പ്രത്യേക ലോഹക്കൂട്ടിൽ ആണ്‌ ആറന്മുള കണ്ണാടി നിർമ്മിക്കുന്നത് <ref name="aranmulakannadionline.com">{{Cite web |url=http://www.aranmulakannadionline.com/ |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2010-09-21 |archive-date=2010-11-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101101044512/http://www.aranmulakannadionline.com/ |url-status=dead }}</ref>. ഇതിന്റെ ഒരു വശം ഉരച്ചു മിനുക്കിയെടുത്താണ് ദർപ്പണ സ്വഭാവം വരുത്തുന്നത്. കേരളത്തിന്റെ പൈതൃക ബിംബങ്ങളിലൊന്നായി ഇതിനെ കണക്കാക്കുന്നുണ്ട് <ref name="aranmulakannadionline.com"/>. മറ്റൊരു പ്രത്യേകത ഇതിന്റെ മുൻപ്രതലമാണ്‌ പ്രതിഫലിക്കുന്നത് എന്നതാണ്‌. സാധാരണ സ്ഫടികക്കണ്ണാടികളിൽ പിൻപ്രതലമാണ്‌ പ്രതിഫലിക്കുക. ജൂലൈ 2011 വരെ ഇന്ത്യയിൽ ഏകദേശം 153 ഓളം ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്കാണ് [[ഭൂപ്രദേശ സൂചിക]] ബഹുമതി(Geographical Indication tag)ലഭിച്ചിട്ടുള്ളത് എന്ന് കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. കേരളത്തിൽ നിന്ന് ഈ ഇനത്തിലേയ്ക്ക് ആദ്യം എത്തിയത് ആറന്മുള കണ്ണാടിയാണ്. പിന്നീട് [[ആലപ്പുഴ കയർ|ആലപ്പുഴ കയറും]], [[നവര അരി|നവര അരിയും]] [[പാലക്കാടൻ മട്ട|പാലക്കാടൻ മട്ടയും]] ഒക്കെ ഈ പട്ടികയിൽ ഇടം പിടിച്ചു<ref>{{Cite web |url=http://www.ipindia.nic.in/girindia/treasures_protected/registered_GI_19July2011.pdf |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2011-08-24 |archive-date=2011-07-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110721195751/http://ipindia.nic.in/girindia/treasures_protected/registered_GI_19July2011.pdf |url-status=dead }}</ref> ലണ്ടനിലെ ബ്രിട്ടീഷ് മ്യൂസിയത്തിലും കേരളത്തിൽ നിന്നുള്ള ആറന്മുളക്കണ്ണാടി സ്ഥാനംപിടിച്ചിട്ടുണ്ട്. ==ചരിത്രം== പുരാതനമായ ആറന്മുള ക്ഷേത്രവും,ചരിത്ര പ്രസിദ്ധമായ ആറന്മുള വള്ളംകളിയും ആറന്മുളയുടെ കലാസാംസ്ക്കാരിക രംഗത്തുള്ള പ്രാധാന്യം നിലനിർത്തുമ്പോൾ,ഏതാണ്ട് നാല് ശതാബ്ദത്തോളം പഴക്കമുള്ള കരകൗശല വെദഗ്ദ്ധ്യത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ഉദാഹരണമാണു് ലോഹനിർമ്മിതമായ ആറന്മുളക്കണ്ണാടി. ബി.സി.2000 - മാണ്ടിൽ ഇറ്റലിയിലും, ബി.സി.3000-മാണ്ടിൽ ഗ്രീസിലും, പ്രചുരപ്രചാരം നേടിയിട്ടുള്ളതും, ഇന്നേക്ക് 500 കൊല്ലങ്ങൾക്കു മുൻപ് പശ്ചിമ ഇന്ത്യയിൽ നിലവിലിരുന്നതും,ഹാരപ്പ-മോഹഞ്ജ്ദാരോയിൽ നിന്നും 1922-ൽ കുഴിച്ചെടുക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തതുമായ ലോഹക്കണ്ണാടികളുമായി ആറന്മുളകണ്ണാടിയ്ക്ക് പരസ്പരബന്ധമുള്ളതായി കാണുന്നു. ദൈവിക കാലത്തെ സുന്ദരിമാരുടെ സുഖഭോഗവസ്തുക്കളിൽ പ്രമുഖസ്ഥാനം വഹിച്ചിരുന്ന ലോഹകണ്ണാടികൾ സപാതസിന്ധുവിൽ നിലനിന്നിരുന്നതും ദക്ഷിണേന്ത്യയിൽ എത്തിച്ചേർന്നതുമാണ്‌. 4000-വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം ലോകത്തിൽ എവിടെയെങ്കിലും ഈ ലോഹകണ്ണാടിയുടെ നിർമ്മാണം നിലനിൽക്കുന്നെങ്കിൽ അത് ആറന്മുളയിൽ മാത്രമേയുള്ളു. ചെമ്പും വെളുത്തീയവും ഒരു പ്രത്യേക അനുപാതത്തിൽ ചേർത്തുണ്ടാക്കിയ കൂട്ടുലോഹമായ ആറന്മുള കണ്ണാടിയുടെ നിർമ്മാണം ഏതാനും വിശ്വകർമ തറവാടുകളുടെ പാവന സ്വത്തായി ഇന്നും സൂക്ഷിച്ച് പോരുന്നു.ഈ ലോഹകണ്ണാടിയുടെ ഉത്ഭവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പല കഥകളും നിലവിലുണ്ടെങ്കിലും ഏറ്റവും വിശ്വസനീയമായ ഒരു കഥ ഇങ്ങനെ പറയപ്പെടുന്നു. / ഏകദേശം ശതാബ്ദങ്ങൾക്കു മുൻപ് ആറന്മുളക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിർമ്മാണ പ്രക്രിയകൾക്കും ക്ഷേത്രത്തിലെ ദിവസവുമുള്ള മറ്റു കാര്യങ്ങൾക്കും വേണ്ടിയുള്ള പൂജാവിളക്കുകൾ,പൂജാപാത്രങ്ങൾ, ഓടുകൊണ്ടുള്ള മറ്റ് പാത്രങ്ങൾ എന്നിവയുടെ നിർമ്മാണത്തിനും വേണ്ടി തമിഴ്നാട്ടിലെ ശങ്കരൻ കോവിൽ എന്ന സ്ഥലത്തുനിന്നും ഏതാനും വിശ്വകർമ കുടുംബങ്ങളെ ആറന്മുളയിൽ വിളിച്ചുവരുത്തി താമസസൗകര്യം അടക്കം എല്ലാ ആനുകൂല്യവും അവർക്കു നൽകി. കാലക്രമേണ ജോലിയിൽ അലസരായി തീർന്ന ഇവരിൽ രാജാവിനു നീരസം തോന്നുകയും , അവർക്കു നൽകിപ്പോന്നിരുന്ന ആനുകൂല്യങ്ങൾ പിൻവലിക്കുകയും ചെയ്തു. രാജാവിനെ പ്രീതിപ്പെടുത്താൻ വേണ്ടി ഒരു കിരീടം നിർമ്മിച്ച് അദ്ദേഹത്തിന്‌ നൽകുവാൻ അവർ തീരുമാനിച്ചു. കിരീടത്തിന്റെ അവസാന മിനുക്കു പണികൾ നടത്തുമ്പോൾ അതിന്‌ പ്രതിഫലനശേഷിയുള്ളത് കാണപ്പെട്ടു. പിന്നീടുള്ള നിരന്തരമായ പ്രയത്നത്താലും തിരുവാറന്മുളയപ്പന്റെ കാരുണ്യത്താലും കണ്ണാടി നിർമ്മാണത്തിനുള്ള ലോഹകൂട്ടിന്റെ അനുപാതം കണ്ടുപിടിച്ചു. രാജാവിന്റെ പ്രത്യേക നിർദ്ദേശാനുസരണം അന്നത്തെ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവിന്‌ ഉപഹാരമായി ഒരു കണ്ണാടി നിർമ്മിച്ചു നൽകി. ആദ്യ കാലങ്ങളിൽ കുങ്കുമ ചെപ്പിലായിരുന്നു കണ്ണാടി നിർമ്മിച്ചിരുന്നത്. പിന്നീട് വാൽക്കണ്ണാടിയുടെ രൂപത്തിൽ ഭിത്തിയിൽ തൂക്കിയിടാവുന്ന രീതിയിലും അതിനുശേഷം സ്റ്റാന്റുള്ള ഫ്രെയിമുകളിലും, പീഠത്തിലുള്ള ഫ്രയിമുകളിലും കണ്ണാടി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടു. എട്ടു പൂജാസാധനങ്ങളിൽ ഒന്നായി അഷ്ടമംഗല്യത്തിൽ വാൽക്കണ്ണാടി ഉപയോഗിച്ചു വരുന്നു. [[ചിത്രം:Aranmula kannadi.jpg|thumb|220px|ആറന്മുള കണ്ണാടി [[അഷ്ടമംഗല്യം|അഷ്ടമംഗല്യ]] തട്ടിൽ]] [[ചിത്രം:ARANMULA KANNADI RAW.jpg|thumb|220px| ആറന്മുള കണ്ണാടി പൂർണ്ണതയ്ക്ക് മുൻപ്]] [[ചിത്രം:Finished Metal Mirror.jpg|thumb|220px| ആറന്മുള കണ്ണാടി പൂർണ്ണതയ്ക്ക് മുൻപ്]] ==ആറന്മുള കണ്ണാടിയുടെ നിർമ്മാണ രീതി== മറ്റ് ഓട്ടുരുപ്പടികൾ ഉണ്ടാക്കുന്നതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ സംബ്രദായമാണ് ആറന്മുള കണ്ണാടി ഉണ്ടാക്കുന്നതിനു് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ചെമ്പും,വെളുത്തീയവും ഒരു പ്രത്യേക അനുപാതത്തിൽ ചേർത്തുണ്ടാക്കിയ കൂട്ടുലോഹം പ്രത്യേകമായി കൂട്ടിയെടുത്ത് മണൽ കലരാത്ത പുഞ്ച മണ്ണും മേച്ചിൽ ഓടും പഴയ ചണചാക്കും ചേർത്ത് അരച്ചുണ്ടാക്കിയ <ref ''ed1''>വേറ്റിനാട് പി.എസ്.കുമാർ- ജനപഥം,ഫെബ്രുവരി 2012</ref> കരുവിൽ ഉരുക്കിയൊഴിച്ച് ലോഹഫലകം ഉണ്ടാക്കുന്നു. തടി ഫ്രയിമുകളിൽ അരക്കിട്ടുറപ്പിച്ച് ലോഹ ഫലകം ചാക്കുകൊണ്ടുള്ള പ്രതലത്തിൽ എണ്ണ പുരട്ടി ഉരച്ച് മിനുസപ്പെടുത്തുന്നു. അവസാന മിനുക്കുപണികൾ വെൽ വെറ്റ് പോലുള്ള മൃദുലമായ തുണി ഉപയോഗിച്ച് ചെയ്യുന്നു. അതിനുശേഷം വിവിധ തരത്തിലുള്ള പിത്തളഫ്രയിമുകളിൽ അരക്കിട്ടുറപ്പിക്കുന്നു. രസം പൂശിയ ഗ്ലാസിന്റെ(ബൽജിയം ഗ്ലാസ്)പുറകിൽ നിന്നും പ്രതിഫലനം ഉണ്ടാകുമ്പോൾ അതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ആറന്മുള കണ്ണാടിയിൽ വിഭ്രംശണമില്ലാത്ത യഥാർത്ഥ രൂപം നമുക്ക് ലഭിക്കുന്നു. ആറന്മുള കണ്ണാടിയുടെ നിർമ്മാണം ഇന്ന് ഏഴു കുടുംബങ്ങളിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങി നിൽക്കുന്നു.വിദേശ വിപണിയിൽ ഒരു അൽഭുത കരകൗശല വസ്തുവായി മാറിയിരിക്കുന്ന ആറന്മുളക്കണ്ണാടി വിശിഷ്ട വ്യക്തികൾക്കുള്ള ഉപഹാരമായും ഇന്ത്യക്കുള്ളിലും വിദേശങ്ങളിലും സംഘടിപ്പിക്കുന്ന പ്രദർശനമേളകളിലെ പ്രധാന പ്രദർശന വസ്തുവായും മുൻപന്തിയിൽ നിൽക്കുന്നു. വൈദിക കാലത്തെ ലോഹകണ്ണാടിയുടെ ഋഗ്വേദത്തിലെ പരാമർശം വളരെ ശ്രദ്ധേയമാണു. [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] വിവരിക്കുന്ന ഈ ലോഹകണ്ണാടിയെ പ്രൊഫസ്സർ മാക്ഡോണൽ കണ്ണാടിയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന മിനുസപ്പെടുത്തിയ ലോഹം എന്നാണ്‌ വിവരിച്ചിരുന്നത്. ഈജിപ്റ്റിൽ ഇത്തരം കണ്ണാടി പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. സിന്ധു തടത്തിലെ മാഹി എന്ന സ്ഥലത്തുള്ള ശവക്കല്ലറയിൽ നിന്നും ലഭിച്ച ലോഹകണ്ണാടി കരകൗശല വൈദഗ്ദ്ധ്യത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ തെളിവാണ്‌. 1920-ൽ നോവലീഷസ്(ഫിലിപ്പെൻസ്) എന്ന സ്ഥലത്തു നിന്നും കണ്ടെടുത്ത ലോഹകണ്ണാടികൾ ക്രിസ്താബ്ദ്ത്തിനു മുൻപ് ഭാരതത്തിൽ ദീർഘകാലം നില നിന്നിരുന്ന കച്ചവട ബന്ധത്തിനിടയിൽ അവിടെ എത്തിയതാണെന്ന് പുരാവസ്തു ഗവേഷകനായ ബേയർ പറയുന്നു. ഭാരതത്തിൽ ലോഹകണ്ണാടികൾ ഉപയോഗത്തിലിരുന്നു എന്നതിന്റെ തെളിവുകളാണിവ. == അവലംബം == <references/> ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ== {{commonscat|Aranmula kannadi}} * http://www.AranmulaKannadi.org * http://www.AranmulaKannadi.com * http://www.AranmulaMirror.com == ഇതും കാണുക == * [[കണ്ണാടി]] * [[സ്ഫടികം]] * [[വാൽക്കണ്ണാടി]] [[വർഗ്ഗം:കേരളസംസ്കാരം]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ഭൂപ്രദേശസൂചികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണാടികൾ]] [[വർഗ്ഗം:കരകൗശലവസ്തുക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിന്റെ തനത് ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഭൗമസൂചിക പദവി ലഭിച്ച കേരളത്തിലെ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ]] {{kerala-stub}} nmkticiomqhyl0xbb929ofszr1aw2lb 3763502 3763501 2022-08-09T08:28:59Z 2402:3A80:128C:7E0B:0:C:8CE:F601 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Aranmula kannadi}} {{ToDisambig|വാക്ക്=കണ്ണാടി}} [[ചിത്രം:Aranmula_Kannadi.jpg|thumb|220px|ആറന്മുള കണ്ണാടി]] [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] [[പത്തനംതിട്ട]] ജില്ലയിലെ [[ആറന്മുള|ആറന്മുളയെന്ന]] പ്രശസ്തമായ ഗ്രാമത്തിൽ പരമ്പരാഗതമായി നിർമ്മിച്ചു വരുന്ന [[കണ്ണാടി|കണ്ണാടിയാണ്]] '''ആറന്മുളക്കണ്ണാടി'''. [[രസം]] ഉപയോഗിച്ചുണ്ടാക്കുന്ന കണ്ണാടികളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി [[സ്ഫടികം|ചില്ലിന്]] പകരം പ്രത്യേക ലോഹക്കൂട്ടിൽ ആണ്‌ ആറന്മുള കണ്ണാടി നിർമ്മിക്കുന്നത് <ref name="aranmulakannadionline.com">{{Cite web |url=http://www.aranmulakannadionline.com/ |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2010-09-21 |archive-date=2010-11-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101101044512/http://www.aranmulakannadionline.com/ |url-status=dead }}</ref>. ഇതിന്റെ ഒരു വശം ഉരച്ചു മിനുക്കിയെടുത്താണ് ദർപ്പണ സ്വഭാവം വരുത്തുന്നത്. കേരളത്തിന്റെ പൈതൃക ബിംബങ്ങളിലൊന്നായി ഇതിനെ കണക്കാക്കുന്നുണ്ട് <ref name="aranmulakannadionline.com"/>. മറ്റൊരു പ്രത്യേകത ഇതിന്റെ മുൻപ്രതലമാണ്‌ പ്രതിഫലിക്കുന്നത് എന്നതാണ്‌. സാധാരണ ചില്ലുകണ്ണാടികളിൽ പിൻപ്രതലമാണ്‌ പ്രതിഫലിക്കുക. ജൂലൈ 2011 വരെ ഇന്ത്യയിൽ ഏകദേശം 153 ഓളം ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്കാണ് [[ഭൂപ്രദേശ സൂചിക]] ബഹുമതി(Geographical Indication tag)ലഭിച്ചിട്ടുള്ളത് എന്ന് കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. കേരളത്തിൽ നിന്ന് ഈ ഇനത്തിലേയ്ക്ക് ആദ്യം എത്തിയത് ആറന്മുള കണ്ണാടിയാണ്. പിന്നീട് [[ആലപ്പുഴ കയർ|ആലപ്പുഴ കയറും]], [[നവര അരി|നവര അരിയും]] [[പാലക്കാടൻ മട്ട|പാലക്കാടൻ മട്ടയും]] ഒക്കെ ഈ പട്ടികയിൽ ഇടം പിടിച്ചു<ref>{{Cite web |url=http://www.ipindia.nic.in/girindia/treasures_protected/registered_GI_19July2011.pdf |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2011-08-24 |archive-date=2011-07-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110721195751/http://ipindia.nic.in/girindia/treasures_protected/registered_GI_19July2011.pdf |url-status=dead }}</ref> ലണ്ടനിലെ ബ്രിട്ടീഷ് മ്യൂസിയത്തിലും കേരളത്തിൽ നിന്നുള്ള ആറന്മുളക്കണ്ണാടി സ്ഥാനംപിടിച്ചിട്ടുണ്ട്. ==ചരിത്രം== പുരാതനമായ ആറന്മുള ക്ഷേത്രവും,ചരിത്ര പ്രസിദ്ധമായ ആറന്മുള വള്ളംകളിയും ആറന്മുളയുടെ കലാസാംസ്ക്കാരിക രംഗത്തുള്ള പ്രാധാന്യം നിലനിർത്തുമ്പോൾ,ഏതാണ്ട് നാല് ശതാബ്ദത്തോളം പഴക്കമുള്ള കരകൗശല വെദഗ്ദ്ധ്യത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ഉദാഹരണമാണു് ലോഹനിർമ്മിതമായ ആറന്മുളക്കണ്ണാടി. ബി.സി.2000 - മാണ്ടിൽ ഇറ്റലിയിലും, ബി.സി.3000-മാണ്ടിൽ ഗ്രീസിലും, പ്രചുരപ്രചാരം നേടിയിട്ടുള്ളതും, ഇന്നേക്ക് 500 കൊല്ലങ്ങൾക്കു മുൻപ് പശ്ചിമ ഇന്ത്യയിൽ നിലവിലിരുന്നതും,ഹാരപ്പ-മോഹഞ്ജ്ദാരോയിൽ നിന്നും 1922-ൽ കുഴിച്ചെടുക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തതുമായ ലോഹക്കണ്ണാടികളുമായി ആറന്മുളകണ്ണാടിയ്ക്ക് പരസ്പരബന്ധമുള്ളതായി കാണുന്നു. ദൈവിക കാലത്തെ സുന്ദരിമാരുടെ സുഖഭോഗവസ്തുക്കളിൽ പ്രമുഖസ്ഥാനം വഹിച്ചിരുന്ന ലോഹകണ്ണാടികൾ സപാതസിന്ധുവിൽ നിലനിന്നിരുന്നതും ദക്ഷിണേന്ത്യയിൽ എത്തിച്ചേർന്നതുമാണ്‌. 4000-വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം ലോകത്തിൽ എവിടെയെങ്കിലും ഈ ലോഹകണ്ണാടിയുടെ നിർമ്മാണം നിലനിൽക്കുന്നെങ്കിൽ അത് ആറന്മുളയിൽ മാത്രമേയുള്ളു. ചെമ്പും വെളുത്തീയവും ഒരു പ്രത്യേക അനുപാതത്തിൽ ചേർത്തുണ്ടാക്കിയ കൂട്ടുലോഹമായ ആറന്മുള കണ്ണാടിയുടെ നിർമ്മാണം ഏതാനും വിശ്വകർമ തറവാടുകളുടെ പാവന സ്വത്തായി ഇന്നും സൂക്ഷിച്ച് പോരുന്നു.ഈ ലോഹകണ്ണാടിയുടെ ഉത്ഭവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പല കഥകളും നിലവിലുണ്ടെങ്കിലും ഏറ്റവും വിശ്വസനീയമായ ഒരു കഥ ഇങ്ങനെ പറയപ്പെടുന്നു. / ഏകദേശം ശതാബ്ദങ്ങൾക്കു മുൻപ് ആറന്മുളക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിർമ്മാണ പ്രക്രിയകൾക്കും ക്ഷേത്രത്തിലെ ദിവസവുമുള്ള മറ്റു കാര്യങ്ങൾക്കും വേണ്ടിയുള്ള പൂജാവിളക്കുകൾ,പൂജാപാത്രങ്ങൾ, ഓടുകൊണ്ടുള്ള മറ്റ് പാത്രങ്ങൾ എന്നിവയുടെ നിർമ്മാണത്തിനും വേണ്ടി തമിഴ്നാട്ടിലെ ശങ്കരൻ കോവിൽ എന്ന സ്ഥലത്തുനിന്നും ഏതാനും വിശ്വകർമ കുടുംബങ്ങളെ ആറന്മുളയിൽ വിളിച്ചുവരുത്തി താമസസൗകര്യം അടക്കം എല്ലാ ആനുകൂല്യവും അവർക്കു നൽകി. കാലക്രമേണ ജോലിയിൽ അലസരായി തീർന്ന ഇവരിൽ രാജാവിനു നീരസം തോന്നുകയും , അവർക്കു നൽകിപ്പോന്നിരുന്ന ആനുകൂല്യങ്ങൾ പിൻവലിക്കുകയും ചെയ്തു. രാജാവിനെ പ്രീതിപ്പെടുത്താൻ വേണ്ടി ഒരു കിരീടം നിർമ്മിച്ച് അദ്ദേഹത്തിന്‌ നൽകുവാൻ അവർ തീരുമാനിച്ചു. കിരീടത്തിന്റെ അവസാന മിനുക്കു പണികൾ നടത്തുമ്പോൾ അതിന്‌ പ്രതിഫലനശേഷിയുള്ളത് കാണപ്പെട്ടു. പിന്നീടുള്ള നിരന്തരമായ പ്രയത്നത്താലും തിരുവാറന്മുളയപ്പന്റെ കാരുണ്യത്താലും കണ്ണാടി നിർമ്മാണത്തിനുള്ള ലോഹകൂട്ടിന്റെ അനുപാതം കണ്ടുപിടിച്ചു. രാജാവിന്റെ പ്രത്യേക നിർദ്ദേശാനുസരണം അന്നത്തെ തിരുവിതാംകൂർ മഹാരാജാവിന്‌ ഉപഹാരമായി ഒരു കണ്ണാടി നിർമ്മിച്ചു നൽകി. ആദ്യ കാലങ്ങളിൽ കുങ്കുമ ചെപ്പിലായിരുന്നു കണ്ണാടി നിർമ്മിച്ചിരുന്നത്. പിന്നീട് വാൽക്കണ്ണാടിയുടെ രൂപത്തിൽ ഭിത്തിയിൽ തൂക്കിയിടാവുന്ന രീതിയിലും അതിനുശേഷം സ്റ്റാന്റുള്ള ഫ്രെയിമുകളിലും, പീഠത്തിലുള്ള ഫ്രയിമുകളിലും കണ്ണാടി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടു. എട്ടു പൂജാസാധനങ്ങളിൽ ഒന്നായി അഷ്ടമംഗല്യത്തിൽ വാൽക്കണ്ണാടി ഉപയോഗിച്ചു വരുന്നു. [[ചിത്രം:Aranmula kannadi.jpg|thumb|220px|ആറന്മുള കണ്ണാടി [[അഷ്ടമംഗല്യം|അഷ്ടമംഗല്യ]] തട്ടിൽ]] [[ചിത്രം:ARANMULA KANNADI RAW.jpg|thumb|220px| ആറന്മുള കണ്ണാടി പൂർണ്ണതയ്ക്ക് മുൻപ്]] [[ചിത്രം:Finished Metal Mirror.jpg|thumb|220px| ആറന്മുള കണ്ണാടി പൂർണ്ണതയ്ക്ക് മുൻപ്]] ==ആറന്മുള കണ്ണാടിയുടെ നിർമ്മാണ രീതി== മറ്റ് ഓട്ടുരുപ്പടികൾ ഉണ്ടാക്കുന്നതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ സംബ്രദായമാണ് ആറന്മുള കണ്ണാടി ഉണ്ടാക്കുന്നതിനു് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ചെമ്പും,വെളുത്തീയവും ഒരു പ്രത്യേക അനുപാതത്തിൽ ചേർത്തുണ്ടാക്കിയ കൂട്ടുലോഹം പ്രത്യേകമായി കൂട്ടിയെടുത്ത് മണൽ കലരാത്ത പുഞ്ച മണ്ണും മേച്ചിൽ ഓടും പഴയ ചണചാക്കും ചേർത്ത് അരച്ചുണ്ടാക്കിയ <ref ''ed1''>വേറ്റിനാട് പി.എസ്.കുമാർ- ജനപഥം,ഫെബ്രുവരി 2012</ref> കരുവിൽ ഉരുക്കിയൊഴിച്ച് ലോഹഫലകം ഉണ്ടാക്കുന്നു. തടി ഫ്രയിമുകളിൽ അരക്കിട്ടുറപ്പിച്ച് ലോഹ ഫലകം ചാക്കുകൊണ്ടുള്ള പ്രതലത്തിൽ എണ്ണ പുരട്ടി ഉരച്ച് മിനുസപ്പെടുത്തുന്നു. അവസാന മിനുക്കുപണികൾ വെൽ വെറ്റ് പോലുള്ള മൃദുലമായ തുണി ഉപയോഗിച്ച് ചെയ്യുന്നു. അതിനുശേഷം വിവിധ തരത്തിലുള്ള പിത്തളഫ്രയിമുകളിൽ അരക്കിട്ടുറപ്പിക്കുന്നു. രസം പൂശിയ ഗ്ലാസിന്റെ(ബൽജിയം ഗ്ലാസ്)പുറകിൽ നിന്നും പ്രതിഫലനം ഉണ്ടാകുമ്പോൾ അതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ആറന്മുള കണ്ണാടിയിൽ വിഭ്രംശണമില്ലാത്ത യഥാർത്ഥ രൂപം നമുക്ക് ലഭിക്കുന്നു. ആറന്മുള കണ്ണാടിയുടെ നിർമ്മാണം ഇന്ന് ഏഴു കുടുംബങ്ങളിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങി നിൽക്കുന്നു.വിദേശ വിപണിയിൽ ഒരു അൽഭുത കരകൗശല വസ്തുവായി മാറിയിരിക്കുന്ന ആറന്മുളക്കണ്ണാടി വിശിഷ്ട വ്യക്തികൾക്കുള്ള ഉപഹാരമായും ഇന്ത്യക്കുള്ളിലും വിദേശങ്ങളിലും സംഘടിപ്പിക്കുന്ന പ്രദർശനമേളകളിലെ പ്രധാന പ്രദർശന വസ്തുവായും മുൻപന്തിയിൽ നിൽക്കുന്നു. വൈദിക കാലത്തെ ലോഹകണ്ണാടിയുടെ ഋഗ്വേദത്തിലെ പരാമർശം വളരെ ശ്രദ്ധേയമാണു. [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] വിവരിക്കുന്ന ഈ ലോഹകണ്ണാടിയെ പ്രൊഫസ്സർ മാക്ഡോണൽ കണ്ണാടിയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന മിനുസപ്പെടുത്തിയ ലോഹം എന്നാണ്‌ വിവരിച്ചിരുന്നത്. ഈജിപ്റ്റിൽ ഇത്തരം കണ്ണാടി പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. സിന്ധു തടത്തിലെ മാഹി എന്ന സ്ഥലത്തുള്ള ശവക്കല്ലറയിൽ നിന്നും ലഭിച്ച ലോഹകണ്ണാടി കരകൗശല വൈദഗ്ദ്ധ്യത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ തെളിവാണ്‌. 1920-ൽ നോവലീഷസ്(ഫിലിപ്പെൻസ്) എന്ന സ്ഥലത്തു നിന്നും കണ്ടെടുത്ത ലോഹകണ്ണാടികൾ ക്രിസ്താബ്ദ്ത്തിനു മുൻപ് ഭാരതത്തിൽ ദീർഘകാലം നില നിന്നിരുന്ന കച്ചവട ബന്ധത്തിനിടയിൽ അവിടെ എത്തിയതാണെന്ന് പുരാവസ്തു ഗവേഷകനായ ബേയർ പറയുന്നു. ഭാരതത്തിൽ ലോഹകണ്ണാടികൾ ഉപയോഗത്തിലിരുന്നു എന്നതിന്റെ തെളിവുകളാണിവ. == അവലംബം == <references/> ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ== {{commonscat|Aranmula kannadi}} * http://www.AranmulaKannadi.org * http://www.AranmulaKannadi.com * http://www.AranmulaMirror.com == ഇതും കാണുക == * [[കണ്ണാടി]] * [[സ്ഫടികം]] * [[വാൽക്കണ്ണാടി]] [[വർഗ്ഗം:കേരളസംസ്കാരം]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ഭൂപ്രദേശസൂചികകൾ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണാടികൾ]] [[വർഗ്ഗം:കരകൗശലവസ്തുക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിന്റെ തനത് ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഭൗമസൂചിക പദവി ലഭിച്ച കേരളത്തിലെ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ]] {{kerala-stub}} 4mgiczkgp4d75hw0mv4kpxwcaan0n4e 0 41783 3763306 3686813 2022-08-08T13:38:14Z Vis M 30920 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|sheep}} {{taxobox | name = ചെമ്മരിയാട് | status = വളർത്തുമൃഗം | image = Flock of sheep.jpg | image_width = 250px | image_caption = A research flock at US Sheep Experiment Station near Dubois, Idaho | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordate|Chordata]] | classis = [[സസ്തനി]] | ordo = [[even-toed ungulate|Artiodactyla]] | familia = [[Bovid]]ae | subfamilia = [[goat antelope|Caprinae]] | genus = ''[[Ovis]]'' | species = '''''O. aries''''' | binomial = ''Ovis aries'' | binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], 1758 }} കാർഷികമായി വളർത്തുന്ന ഒരു [[നാൽക്കാലി]] മൃഗമാണ് '''ചെമ്മരിയാട്'''. ഇത് ഇരട്ടക്കുളമ്പുള്ള ഒരു മൃഗമാണ്. കാർഷികാവശ്യങ്ങൾക്കായി മെരുക്കിയെടുക്കപ്പെട്ട ആദ്യ മൃഗങ്ങളിലൊന്നാണ് ചെമ്മരിയാട്. [[ഇറച്ചി|ഇറച്ചിക്കും]] [[രോമം|രോമത്തിനും]] വേണ്ടിയാണ് മനുഷ്യർ ഇതിനെ വളർത്തുന്നത്. ലോകത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്ന മൃഗരോമം ചെമ്മരിയാടിന്റെ രോമമാണ് ([[കമ്പിളി]]). [[തുകൽ|തുകലിനായും]] [[പാൽ|പാലിനായും]] ശാസ്ത്രീയ പരീക്ഷണങ്ങൾക്കായും ഇവയെ വളർത്താറുണ്ട്. പല പുരാതന സംസ്കാരങ്ങളുടെയും വളർച്ചയിൽ പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ച ഒന്നാണ് ചെമ്മരിയാട് വളർത്തൽ. ഓസ്ട്രേലിയ, ന്യൂസിലാന്റ്, പാറ്റഗോണിയൻ രാഷ്ട്രങ്ങൾ, യുണൈറ്റഡ് കിങ്ഡം എന്നീ രാജ്യങ്ങളാണ് ചെമ്മരിയാട് വളർത്തലിൽ മുൻപന്തിയിൽ നിൽക്കുന്നത്. ==ഇതും കാണുക== * [[മൗഫ്ളോൺ]] == ചിത്രശാല == <gallery caption="ചെമ്മരിയാടിന്റെ ചിത്രങ്ങൾ" widths="140px" heights="100px" perrow="4"> File:Sheep in Kashmir 2.jpg|thumb|വെള്ളയും ബ്രൗണും നിറങ്ങളിലുള്ള ചെമ്മരിയാടുകൾ Image:ചെമ്മരിയാടുകൾ.JPG|ചെമ്മരിയാടുകൾ Image:Herd_Caption.JPG Image:SheepNdesert.JPG|മരുഭൂമയിലെ ആട്ടിൻ പറ്റം Image:SheepFeed.JPG Image:SheepCage.JPG File:Sheep anatomy.jpg|ചെമ്മരിയാടിന്റെ അവയവങ്ങൾ കരൾ ,ഹൃദയം ,വൃക്ക </gallery> {{Animal-stub}} [[വർഗ്ഗം:വളർത്തുമൃഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:സസ്തനികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ചെമ്മരിയാടുകൾ]] gvu47vjbsieub9868uxlknf29m1k3a5 3763307 3763306 2022-08-08T13:40:12Z Vis M 30920 fix wikitext text/x-wiki {{prettyurl|sheep}} {{taxobox | name = ചെമ്മരിയാട് | status = വളർത്തുമൃഗം | image = Flock of sheep.jpg | image_width = 250px | image_caption = A research flock at US Sheep Experiment Station near Dubois, Idaho | regnum = [[Animal]]ia | phylum = [[Chordate|Chordata]] | classis = [[സസ്തനി]] | ordo = [[even-toed ungulate|Artiodactyla]] | familia = [[Bovid]]ae | subfamilia = [[goat antelope|Caprinae]] | genus = ''[[Ovis]]'' | species = '''''O. aries''''' | binomial = ''Ovis aries'' | binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], 1758 }} കാർഷികമായി വളർത്തുന്ന ഒരു [[നാൽക്കാലി]] മൃഗമാണ് '''ചെമ്മരിയാട്'''. ഇത് ഇരട്ടക്കുളമ്പുള്ള ഒരു മൃഗമാണ്. കാർഷികാവശ്യങ്ങൾക്കായി മെരുക്കിയെടുക്കപ്പെട്ട ആദ്യ മൃഗങ്ങളിലൊന്നാണ് ചെമ്മരിയാട്. [[ഇറച്ചി|ഇറച്ചിക്കും]] [[രോമം|രോമത്തിനും]] വേണ്ടിയാണ് മനുഷ്യർ ഇതിനെ വളർത്തുന്നത്. ലോകത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്ന മൃഗരോമം ചെമ്മരിയാടിന്റെ രോമമാണ് ([[കമ്പിളി]]). [[തുകൽ|തുകലിനായും]] [[പാൽ|പാലിനായും]] ശാസ്ത്രീയ പരീക്ഷണങ്ങൾക്കായും ഇവയെ വളർത്താറുണ്ട്. പല പുരാതന സംസ്കാരങ്ങളുടെയും വളർച്ചയിൽ പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ച ഒന്നാണ് ചെമ്മരിയാട് വളർത്തൽ. ഓസ്ട്രേലിയ, ന്യൂസിലാന്റ്, പാറ്റഗോണിയൻ രാഷ്ട്രങ്ങൾ, യുണൈറ്റഡ് കിങ്ഡം എന്നീ രാജ്യങ്ങളാണ് ചെമ്മരിയാട് വളർത്തലിൽ മുൻപന്തിയിൽ നിൽക്കുന്നത്. == ചിത്രശാല == <gallery caption="ചെമ്മരിയാടിന്റെ ചിത്രങ്ങൾ" widths="140px" heights="100px" perrow="4"> File:Sheep in Kashmir 2.jpg|thumb|വെള്ളയും ബ്രൗണും നിറങ്ങളിലുള്ള ചെമ്മരിയാടുകൾ Image:ചെമ്മരിയാടുകൾ.JPG|ചെമ്മരിയാടുകൾ Image:Herd_Caption.JPG Image:SheepNdesert.JPG|മരുഭൂമയിലെ ആട്ടിൻ പറ്റം Image:SheepFeed.JPG Image:SheepCage.JPG File:Sheep anatomy.jpg|ചെമ്മരിയാടിന്റെ അവയവങ്ങൾ കരൾ, ഹൃദയം, വൃക്ക </gallery> ==ഇതും കാണുക== * [[മൗഫ്ളോൺ]] {{Animal-stub}} [[വർഗ്ഗം:വളർത്തുമൃഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:സസ്തനികൾ]] [[വർഗ്ഗം:ചെമ്മരിയാടുകൾ]] ozqopmgr7wlmbag35bogbniwy1hu8dh 0 43680 3763499 3695720 2022-08-09T08:07:45Z 27.57.22.188 i added some details about din ilahi religious.from the translation of english datails wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Din-i-Ilahi}} [[അക്‌ബർ]] ചക്രവർത്തി‍ സ്ഥാപിച്ച മതമാണ്‌ '''ദിൻ ഇലാഹി''' ([[അറബി ഭാഷ|അറബിക്]]: دين إلهي ). തന്റെ സാമ്രാജ്യത്തിൽ വിശ്വാസിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന മതങ്ങളുടെ നല്ല വശങ്ങൾ കൂട്ടിയിണക്കിയാണ്‌ (പ്രധാനമായും [[ഹിന്ദുധർമ്മം|ഹിന്ദുമതത്തിന്റെയും]] [[ഇസ്‌ലാം|ഇസ്ലാം മതത്തിന്റെയും]]; [[ക്രിസ്തുമതം]], [[ജൈനമതം]], [[സൊറോസ്ട്രിയൻ മതം]] എന്നിവയിൽനിന്നുള്ള ചില അംശങ്ങളും സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്) ഈ മതം സൃഷ്ടിച്ചത്. ഇതിന്റെ ഭാഗമാകാൻ അക്ബർ ആരെയും നിർബന്ധിച്ചിരുന്നില്ല. പ്രവേശനചടങ്ങുകൾ ഒഴിെകെ ആചാരങ്ങളോ ആരാധനസ്ഥലമോ പുരോഹിതന്മരോ ദിൻ ഇലാഹിയിലുണ്ടായിരുന്നില്ല. സുൽഹ് - കുൽ (Sulh-kul) അഥവാ എല്ലാവർക്കും സമാധാനം എന്നതായിരുന്നു ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാനം. പേര് ദിൻ-ഇലാഹി എന്ന പേര് അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ "ദൈവത്തിന്റെ മതം" അല്ലെങ്കിൽ "ദൈവത്തിന്റെ മതം" അല്ലെങ്കിൽ "ദൈവിക മതം" എന്ന് വിവർത്തനം ചെയ്യുന്നു. വിഖ്യാത ചരിത്രകാരനായ മുബാറക് അലിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, അക്ബറിന്റെ കാലഘട്ടത്തിൽ ഉപയോഗിച്ചിട്ടില്ലാത്ത ഒരു പേരാണ് ദിൻ-ഇലാഹി. അക്ബറിന്റെ ഭരണകാലത്തെ കൊട്ടാര ചരിത്രകാരനായ അബുൽ-ഫസൽ എഴുതിയതിനാൽ അക്കാലത്ത് തൗഹിദ്-ഇ-ഇലാഹി ("ദിവ്യ ഏകദൈവ വിശ്വാസം") എന്നാണ് ഇത് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്.ഈ പേര് അക്ബറിന്റെ വിശ്വാസത്തിന് പ്രത്യേകിച്ച് ഏകദൈവ വിശ്വാസത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. അജ്ഞാതനായ ദബെസ്താൻ-ഇ മസാഹെബ് വിശ്വാസത്തെ സൂചിപ്പിക്കാൻ ഇലാഹിയ എന്ന പേര് ഉപയോഗിക്കുന്നു. അക്ബർ മറ്റ് വിശ്വാസങ്ങളോടുള്ള സഹിഷ്ണുത പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ദാർശനികവും മതപരവുമായ വിഷയങ്ങളിൽ സംവാദം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത് 1575-ൽ ഫത്തേപൂർ സിക്രിയിൽ ഇബാദത്ത് ഖാന ("ആരാധനാലയം") സൃഷ്ടിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചു, ഇത് ക്രിസ്ത്യാനികൾ, ഹിന്ദുക്കൾ, ജൈനർ, സൊരാഷ്ട്രിയൻ എന്നിവരുൾപ്പെടെ എല്ലാ മതവിഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുമുള്ള ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞർ, കവികൾ, പണ്ഡിതന്മാർ, തത്ത്വചിന്തകർ എന്നിവരെ ക്ഷണിച്ചു. അക്ബറിന് കടുത്ത ഡിസ്‌ലെക്സിയ ഉണ്ടായിരുന്നതിനാൽ, അദ്ദേഹത്തിന് വായിക്കാനും എഴുതാനും തീർത്തും വശമില്ലാതായതിനാൽ, ആരാധനാലയത്തിലെ അത്തരം സംഭാഷണങ്ങൾ വിശ്വാസത്തിന്റെ ചോദ്യങ്ങൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രാഥമിക മാർഗമായി മാറി. ഹിന്ദി, പേർഷ്യൻ, ഗ്രീക്ക്, ലാറ്റിൻ, അറബിക്, കാശ്മീരി ഭാഷകളിൽ 24,000 വാല്യങ്ങൾ. പിൽക്കാല മുഗൾ ചക്രവർത്തിയും അക്ബറിന്റെ മകനുമായ ജഹാംഗീർ, തന്റെ പിതാവ് "എല്ലാ മതങ്ങളിലും മതങ്ങളിലും പഠിച്ചവരുമായി എപ്പോഴും ബന്ധപ്പെട്ടിരുന്നു" എന്ന് പ്രസ്താവിച്ചു. സ്പെയിനിലെ രാജാവായ ഫിലിപ്പ് രണ്ടാമന് എഴുതിയ കത്തിൽ, അക്ബർ പലരും സ്വന്തം മതത്തിനുള്ളിലെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ അന്വേഷിക്കുന്നില്ലെന്ന് വിലപിക്കുന്നു, പകരം മിക്ക ആളുകളും "[തങ്ങൾ] ജനിച്ചതും പഠിച്ചതുമായ മതം പിന്തുടരും, അങ്ങനെ [തങ്ങളെ ഒഴിവാക്കി. ] മനുഷ്യ ബുദ്ധിയുടെ ഏറ്റവും മഹത്തായ ലക്ഷ്യമായ സത്യം കണ്ടെത്താനുള്ള സാധ്യതയിൽ നിന്ന്."[5] ചരിത്രം അക്ബർ ദിന്-ഇലാഹി സ്ഥാപിക്കുന്ന സമയമായപ്പോഴേക്കും, 1568-ൽ ഒരു ദശാബ്ദത്തിലേറെയായി ജിസിയ (അമുസ്ലിംകളുടെ മേലുള്ള നികുതി) അദ്ദേഹം റദ്ദാക്കിയിരുന്നു. 1578-ൽ വേട്ടയാടുന്നതിനിടെയുണ്ടായ ഒരു മതപരമായ അനുഭവം അദ്ദേഹത്തിന്റെ മതപാരമ്പര്യങ്ങളിലുള്ള താൽപര്യം വർദ്ധിപ്പിച്ചു. സാമ്രാജ്യം.[6] ഇബാദത്ത് ഖാനയിൽ നടന്ന ചർച്ചകളിൽ നിന്ന്, ഒരു മതത്തിനും സത്യത്തിന്റെ കുത്തക അവകാശപ്പെടാൻ കഴിയില്ലെന്ന് അക്ബർ നിഗമനം ചെയ്തു. ഈ വെളിപ്പെടുത്തൽ 1582-ൽ ഇസ്ലാം ഉപേക്ഷിച്ച് ഒരു പുതിയ മതമായ ദിൻ-ഇലാഹി സൃഷ്ടിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരിപ്പിച്ചു, അക്ബർ തന്റെ വിശ്വസ്തരായ ഉദ്യോഗസ്ഥരോടൊപ്പം 1582-ൽ ഈ പുതിയ മതമായ ദിൻ-ഇലാഹിയിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്തു. അക്ബറിന്റെ ഈ പരിവർത്തനം വിവിധ മുസ്ലീങ്ങളെ രോഷാകുലരാക്കി, അവരിൽ ബംഗാൾ ഖാദി സുബഹും ഷെയ്ഖ് അഹമ്മദ് സിർഹിന്ദിയും ഇത് ഇസ്ലാമിനെ നിന്ദിക്കുന്നതായി പ്രഖ്യാപിച്ചു കൊണ്ട് പ്രതികരിച്ചു. ചില ആധുനിക പണ്ഡിതന്മാർ വാദിക്കുന്നത് ദിൻ-ഇ ഇലാഹി തന്റെ പുതിയ മതത്തിൽ അക്ബറിന്റെ സ്വന്തം വിശ്വാസത്തിന്റെ ആത്മീയ ശിഷ്യത്വമായിരുന്നു എന്നാണ്.[7]{{reli-stub|Din-i-Ilahi}} [[വിഭാഗം:മതങ്ങൾ]] rozojwj70hcfn1tm7qc99e5o2843v2u 0 48980 3763537 3666097 2022-08-09T10:30:36Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deepika Padukone}}{{Infobox person | name = ദീപിക പദുകോൺ | image = Deepika Padukone at Chhapaak premiere.jpg | alt = | caption = Deepika Padukone | birth_name = | birth_date = {{birth date and age |df=yes|1986|1|5}} | birth_place = [[കോപ്പൻഹേഗൻ]], ഡൻമാർക്ക് | death_date = | death_place = | nationality = ഇന്ത്യൻ | occupation = {{hlist|Actress|film producer}} | yearsactive = 2005–ഇതുവരെ | works = [[ദീപിക പദുകോൺ ഫിലിമോഗ്രാഫി|Full list]] | spouse = {{marriage|[[റൺവീർ സിംഗ്]]|2018}} | father = [[പ്രകാശ് പാദുക്കോൺ]] | awards = [[List of awards and nominations received by Deepika Padukone|Full list]] | website = {{URL|deepikapadukone.com}} }} [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയിലെ]] മോഡലും [[ഹിന്ദി]] [[ബോളിവുഡ്]] സിനിമ രം‌ഗത്തെ അഭിനേത്രിയുമാണ് '''ദീപിക പദുകോൺ''' (കന്നട: ದೀಪಿಕಾ ಪಡುಕೋಣೆ; ജനനം: [[ജനുവരി 5]], [[1986]]). ഇന്ത്യൻ ബാഡ്മിൻറൺ കളിക്കാരനായിരുന്ന [[പ്രകാശ് പദുകോൺ|പ്രകാശ് പദുകോണിന്റെ]] മകളായ ദീപിക അഭിനയജീവിതം തെരഞ്ഞെടുത്തു. ദീപിക ആദ്യമായി അഭിനയിച്ചത് കന്നഡ സിനിമയായ 'ഐശ്വര്യ'യിലൂടെയാണ്. അടുത്ത വര്ഷം, പുനർജന്മവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സംഭവബഹുലമായ കഥ പറയുന്ന '[[ഓം ശാന്തി ഓം]]' <ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Om_Shanti_Om_(film)</ref> എന്ന സിനിമയിൽ നായികയായി അഭിനയിച്ചു. ഈ സിനിമ സാമ്പത്തികപരമായി മികച്ച വിജയം നേടുകയും, ഇതിലെ അഭിനയത്തിന് ദീപികയ്ക്ക് മികച്ച പുതുമുഖ നടിക്കുള്ള ഫിലിംഫെയർ ബഹുമതിയും കിട്ടി. ==ജീവിത രേഖ == ഇന്ത്യൻ ബാഡ്മിൻറൺ കളിക്കാരനായിരുന്ന [[പ്രകാശ് പദുകോൺ|പ്രകാശ് പദുകോണിന്റെ]] മകളായ ദീപിക ജനിച്ചതു വളർന്നതും [[ഡെന്മാർക്ക്|ഡെന്മാർക്കിലാണ്]]. ദീപികക്ക് 11 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ അവരുടെ കുടും‌ബം [[ബാംഗ്ലൂർ|ബാംഗ്ലൂരിലേക്ക്]] താമസം മാറി.<ref>{{cite web|url=http://www.newindpress.com/sunday/sundayitems.asp?id=SES20050624044000|title=A smashing success|publisher=Newindpress.com|accessdate=2005-06-24}}</ref>. ദീപികയുടെ ഇളയ സഹോദരി ഒരു ഉയർന്നു വരുന്ന [[ഗോൾഫ്]] കളിക്കാരിയാണ്.<ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/Entertainment/India_Buzz/Im_completely_charmed_by_Ranbir/articleshow/3418377.cms|title=‘I’m completely charmed by Ranbir’ |publisher=[[Times of India]] (Chaturvedi, Vinita)|accessdate=2008-08-29}}</ref> ഹിന്ദിയിൽ 2007 ൽ ദീപിക അഭിനയിച്ച ഓം ശാന്തി ഓം എന്ന ചിത്രം ഏറെ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടു. ==വ്യക്തിഗത ജീവിതം== 'ബച്ചനാ എ ഹസീനോ'<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Deepika_Padukone#cite_note-96</ref> യുടെ സെറ്റിൽ വെച്ച് കണ്ടുമുട്ടിയതിനു ശേഷം മാർച്ച്‌ 2008ൽ, ദീപിക രണ്ബീർ കപൂറുമായി പൊതുവേദികളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. നവംബർ 2009ൽ, വേർപിരിഞ്ഞതിനു ശേഷം തൻറെ വ്യക്തിഗത ജീവിതം മാധ്യമശ്രദ്ധയിൽ നിന്നും മാറ്റി നിർത്താൻ ദീപിക തീരുമാനിച്ചു <ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Deepika_Padukone#cite_note-97</ref>. 2010ൽ, ദീപിക കിംഗ്‌ഫിഷറിന്റെ മേധാവി വിജയ്‌ മല്ല്യയുടെ മകൻ സിദ്ധാർഥ് മല്ല്യയുമായി വീണ്ടും ഒരുമിച്ചു പുറത്തു പോയി തുടങ്ങിയെങ്കിലും<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Deepika_Padukone#cite_note-98</ref><ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Deepika_Padukone#cite_note-99</ref>, ദീപിക ഈ ബന്ധം നിരസിച്ചു. ഇവർ 2012ൽ വേർപിരിഞ്ഞു<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Deepika_Padukone#cite_note-100</ref><ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Deepika_Padukone#cite_note-101</ref><ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Deepika_Padukone#cite_note-102</ref>. == അഭിനയിച്ച സിനിമകൾ == {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |- bgcolor="#CCCCCC" align="center" ! വര്ഷംg!! ചിത്രം!! വേഷം!! മറ്റുള്ളവ |- |2006 || ഐശ്വര്യ || ഐശ്വര്യ || [[കന്നഡ]] ചിത്രം |- |2007 || ഓം ശാന്തി ഓം || ശാന്തിപ്രിയ/സന്ധ്യ (സാൻഡി) || മികച്ച പുതുമുഖ നടിക്കുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ്‌ മികച്ച നടിക്കുള്ള ഫിലിംഫെയർ നാമനിർദ്ദേശം. |- |2008 || ബച്നാ എ ഹസീനോ || ഗായത്രി |- |2009 || ചാന്ദ്നി ചൌക് ടു ചൈന || സഖി (മിസ്സ്‌. ടി എസ് എം)/ മിയാവൂ മിയാവൂ (സൂസി) |- |2009 || ബില്ലു || താൻ തന്നെ || 'ലവ് മേരാ ഹിറ്റ്‌ ഹിറ്റ്‌' എന്ന ഗാനത്തിൽ അതിഥി വേഷം |- |2009 || ലവ് ആജ് കൽ || മീര പണ്ഡിറ്റ്‌ || മികച്ച നടിക്കുള്ള ഫിലിംഫെയർ നാമനിർദ്ദേശം. |- |2009 || മേ ഔർ മിസ്സിസ് ഖന്ന || റയ്ന ഖാൻ || അതിഥി വേഷം |- |2010 || കാർത്തിക്‌ കാളിംഗ് കാർത്തിക്‌ || ശോനാലി മുഖർജി |- |2010 || ഹൗസ്ഫുൾ || സാൻഡി |- |2010 || ലഫങ്കേ പരിന്തെ || പിങ്കി പാല്കർ |- |2010 || ബ്രേക്ക്‌ കെ ബാദ് || ആലിയ ഖാൻ |- |2010 || [[ഖേലേ ഹം ജീ ജാൻ സേ]] || കൽപന ദത്ത |- |2011 || ദം മാറോ ദം || താൻ തന്നെ || 'മിട്ട് ഗയേ ഗം (ദം മാറോ ദം)' എന്ന ഗാനത്തിൽ അതിഥി വേഷം |- |2011 || ആരാക്ഷൺ || പൂർബി ആനന്ദ്‌ |- |2011 || ദേശി ബോയ്സ് || രാധിക അവസ്തി |- |2012 || കോക്ക്‌ടെയിൽ || വെറോണിക മലാനെയ്‌ || മികച്ച നടിക്കുള്ള ഫിലിംഫെയർ നാമനിർദ്ദേശം. |- |2013 || റേയ്സ് 2 || എലേന |- |2013 || ബോംബെ ടാൽകീസ് || താൻ തന്നെ || 'അപ്ന ബോംബെ ടാൽകീസ്' എന്ന ഗാനത്തിൽ അതിഥി വേഷം |- |2013 || യെ ജവാനി ഹേ ദീവാനി || നൈന തൽവാർ |- |2013 || കൊച്ചടയാൻ || || തമിഴ് ചിത്രം, നിർമ്മാണം പൂർത്തിയായി. |- |2013 || [[ചെന്നൈ എക്സ്പ്രസ്സ്‌]] || പ്രിയ || നിർമ്മാണം പൂർത്തിയായി. |- |2013 || റാം ലീല || ലീല || നിർമ്മാണം പൂർത്തിയായി. |- |2014 || ഫൈന്റിംഗ് ഫാനി || ||പ്രഖ്യാപിച്ചു [2013] |- | 2014|| ഹാപ്പി ന്യൂ ഇയർ|| ||ചിത്രീകരണ ഘട്ടത്തിൽ. |} == പുറമേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{Commons category|Deepika Padukone}} * {{imdb name|id=2138653}} == അവലംബം == <references/> [[വർഗ്ഗം:1986-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജനുവരി 5-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രനടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച പുതുമുഖനടിക്കുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഫേസ് ഓഫ് ദി ഇയർ അവാർഡ് ലഭിച്ച ബോളിവുഡ് നടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ മോഡലുകൾ]] onac96iiqiqmhhqhnb27elwyamdsg0f 0 49268 3763487 3674395 2022-08-09T06:53:53Z Irshadpp 10433 /* ജീവിതരേഖ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Celebrity | name = സുഹാസിനി മണിരത്നം | image = Suhasini Maniratnam - TeachAIDS Interview (cropped).png | caption = | birth_date = {{birth date and age|1961|08|15|df=yes}} | birth_place = ചെന്നൈ, തമിഴ്നാട് | occupation = ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രി, സംവിധായിക | years_active = 1980-മുതൽ | website = http://www.madrastalkies.com | spouse = മണിരത്നം | children = നന്ദൻ }} പ്രശസ്തയായ തെന്നിന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര അഭിനേത്രിയാണ് ''' സുഹാസിനി മണിരത്നം ''' (15 ഓഗസ്റ്റ് 1961)<ref>"സുഹാസിനി മണി രത്നം ചലച്ചിത്ര അവാർഡ് ജൂറി അധ്യക്ഷ" https://www.manoramaonline.com/movies/movie-news/2021/09/29/suhasini-to-head-keralastate-film-awards-jury.amp.html</ref>. 1983-ൽ പത്മരാജൻ സംവിധാനം ചെയ്ത് മമ്മൂട്ടി നായകനായ കൂടെവിടെ എന്ന ചിത്രത്തിലൂടെ മലയാള സിനിമയിൽ അരങ്ങേറി<ref>https://www.mathrubhumi.com/mobile/movies-music/news/suhasini-maniratnam-about-kamal-hassan-on-his-birthday-1.4285423</ref><ref>https://www.thehindu.com/education/nothing-pays-like-hard-work/article18955060.ece</ref><ref>https://www.newindianexpress.com/entertainment/tamil/2020/oct/15/interview--i-cannot-think-of-direction-as-my-day-jobsuhasini-mani-ratnam-2210297.html</ref> == ജീവിതരേഖ == [[ചാരുഹാസൻ|ചാരുഹാസൻ്റെയും]] കോമളത്തിൻ്റെയും മകളായി 1961 ഓഗസ്റ്റ് 15 ന് ചെന്നൈയിൽ ജനിച്ചു. മേക്കപ്പ് ആർട്ടിസ്റ്റായി സിനിമാ ജീവിതമാരംഭിച്ചു. 1980-ൽ റിലീസായ നെഞ്ചത്തൈ കിള്ളാതെ എന്ന സിനിമയിലൂടെ അഭിനയ രംഗത്തെത്തിയ സുഹാസിനി ആദ്യ ചിത്രത്തിൽ തന്നെ മികച്ച നടിക്കുള്ള തമിഴ്നാട് സംസ്ഥാന അവാർഡ് കരസ്ഥമാക്കി. മദ്രാസ് ഫിലിം ഇൻസ്റ്റിറ്റൂട്ടിൽ നിന്ന് ഛായാഗ്രാഹണത്തിൽ ബിരുദം നേടിയ ആദ്യ വനിതയാണ് സുഹാസിനി. 1983-ൽ പത്മരാജൻ സംവിധാനം ചെയ്ത് മമ്മൂട്ടി, റഹ്മാൻ എന്നിവർ അഭിനയിച്ച കൂടെവിടെ എന്ന സിനിമയിലൂടെ മലയാളത്തിൽ അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ചു. ഏറ്റവും കൂടുതൽ സിനിമകളിൽ അഭിനയിച്ചിട്ടുള്ളത് തെലുങ്കിലാണ്. മലയാളം, തമിഴ്, തെലുങ്ക്, കന്നട ഭാഷകളിലായി നിരവധി സിനിമകളിൽ അഭിനയിച്ച സുഹാസിനി ഒട്ടേറെ പുരസ്കാരങ്ങളും നേടി. 1986-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ സിന്ധുഭൈരവി എന്ന തമിഴ് ചിത്രത്തിലെ അഭിനയത്തിന് മികച്ച നടിക്കുള്ള ദേശീയ അവാർഡ് നേടി. രണ്ട് തവണ മികച്ച നടിക്കുള്ള കേരള സംസ്ഥാന അവാർഡ് നേടിയിട്ടുണ്ട്. 1995-ൽ ഇന്ദിര എന്ന തമിഴ് ചിത്രം എഴുതി സംവിധാനം ചെയ്തു. മണിരത്നവും സഹോദരനായ ജി.ശ്രീനിവാസനും ചേർന്ന് നടത്തുന്ന മദ്രാസ് ടാക്കീസ് എന്ന കമ്പനിയിലൂടെ സിനിമ നിർമാണ രംഗത്തും സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു<ref>https://m3db.com/suhasini-maniratnam</ref> ''' സ്വകാര്യ ജീവിതം ''' * പ്രശസ്ത സിനിമ സംവിധായകൻ മണിരത്നമാണ് സുഹാസിനിയുടെ ഭർത്താവ്.1988-ൽ ആയിരുന്നു ഇവരുടെ വിവാഹം. * ഏക മകൻ നന്ദൻ (ജനനം:1992) == അഭിനയിച്ച മലയാള സിനിമകൾ == * കൂടെവിടെ 1983 * ആദാമിൻ്റെ വാരിയെല്ല് 1983 * എൻ്റെ ഉപാസന 1984 * തത്തമ്മേ പൂച്ച പൂച്ച 1984 * ഉണ്ണി വന്ന ദിവസം 1984 * ആരോരുമറിയാതെ 1984 * അക്ഷരങ്ങൾ 1984 * കഥ ഇതു വരെ 1985 * മാമലകൾക്കപ്പുറത്ത് 1985 * രാക്കുയിലിൻ രാഗസദസിൽ 1986 * പ്രണാമം 1986 * എഴുതാപ്പുറങ്ങൾ 1987 * മണിവത്തൂരിലെ ആയിരം ശിവരാത്രികൾ 1987 * ഊഹക്കച്ചവടം 1988 * ഒരു സായാഹ്നത്തിൻ്റെ സ്വപ്നം 1989 * സമൂഹം 1993 * ഭാരതീയം 1997 * വാനപ്രസ്ഥം 1999 * വർണചിറകുകൾ 1999 * തീർത്ഥാടനം 2001 * നമ്മൾ 2002 * നമ്മൾ തമ്മിൽ 2004 * വെക്കേഷൻ 2005 * വിലാപങ്ങൾക്കപ്പുറം 2008 * മകൻ്റെ അച്ഛൻ 2009 * കളിമണ്ണ് 2013 * സാൾട്ട് മാംഗോ ട്രീ 2015 * റോക്ക് സ്റ്റാർ 2015 * ലൗ 24 x 7 2015 * സോളോ 2017 * കിണർ 2018 * അഭിയുടെ കഥ അനുവിൻ്റേയും 2018 * മരയ്ക്കാർ അറബിക്കടലിൻ്റെ സിംഹം 2021<ref>https://m3db.com/films-acted/20271</ref> == പുറമേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{commons category|Suhasini Maniratnam}} * {{imdb name|id=0007124|name=Suhasini}} {{National Film Award for Best Actress}} {{മദ്രാസ് ടാക്കീസ്}} {{KeralaStateAwardForBestActress}} {{authority control}} [[വർഗ്ഗം:ജീവചരിത്രം]] [[വർഗ്ഗം:1961-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 15-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രനടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌ചലച്ചിത്രനടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌ചലച്ചിത്രനിർമ്മാതാക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌ചലച്ചിത്ര തിരക്കഥാകൃത്തുക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌ ചലച്ചിത്രസം‌വിധായകർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച നടിക്കുള്ള കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്രപുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ചലച്ചിത്ര ദമ്പതികൾ]] {{actor-stub}} 1ly5dawcqwnw5ycf5ksip1nll6azepj 0 49605 3763543 3312965 2022-08-09T10:41:49Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Vivek Oberoi}} {{Infobox actor | image = Vivek Oberoi during book launch function in Delhi India photographed by Sumita Roy Dutta.jpg | imagesize = 150px| | name = വിവേക് ഒബ്രോയ് | birthdate = {{Birth date and age|1976|9|3}} | yearsactive = 2002 – ഇതുവരെ | location = [[ഹൈദരബാദ്]], [[ഇന്ത്യ]] | birthname = വിവേകാനന്ദ് ഒബ്രോയ് | filmfareawards = '''മികച്ച പുതുമുഖം''' - ''കം‌പനി'' (2003) <br /> '''മികച്ച സഹനടൻ''' - ''കം‌പനി'' (2003) }} [[ബോളിവുഡ്|ബോളിവുഡിലെ]] ഒരു പ്രമുഖ നടനാണ് '''വിവേക് ഒബ്രോയ്''' ([[ഹിന്ദി]]: विवेक ओबरॉय), ജനനം [[സെപ്റ്റംബർ 3]], [[1976]]) == ജീവിതരേഖ == [[ബോളിവുഡ്]] നടനായ സുരേഷ് ഒബ്രോയിയുടെയും യശോദരയുടേയും മകനായി ചെന്നയിലാണ് വിവേക് ജനിച്ചത്.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/23794455.cms Times of India]</ref> . വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കിയത് മും‌ബൈയിലാണ്. അഭിനയത്തിൽ ന്യൂ യോർക്ക് യൂണിവെഴ്സിറ്റിയിൽ നിന്നും ബിരുദാനന്തര ബിരുദം നേടിയിട്ടുണ്ട്. == അഭിനയ ജീവിതം == [[രാം ഗോപാൽ വർമ്മ]] സംവിധാനം ചെയ്ത [[കമ്പനി (ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രം)|കമ്പനി]] എന്ന ചിത്രത്തിലാണ് വിവേക് ആദ്യമായി അഭിനയിച്ചത്. ഇത് സാമാന്യം വിജയം നേടിയ ഒരു ചിത്രമായിരുന്നു. മികച്ച സഹനടനുള്ള അവാർഡ് ഇതിലൂടെ വിവേകിന് ലഭിച്ചു. 2002ൽ [[റാണി മുഖർജി|റാണി മുഖർജിയോടൊപ്പം]] [[യാശ് രാജ് ഫിലിംസ്]] നിർമ്മിച്ച [[സാത്തിയ]] എന്ന ചിത്രത്തിൽ അഭിനയിച്ചു. 2006ൽ [[ഷേൿസ്പിയർ]] എഴുതിയ [[ഒഥല്ലോ]] എന്ന നോവലിലെ ആസ്പദമാക്കി നിർമ്മിച്ച [[ഓംകാര]] എന്ന സിനിമയിൽ അഭിനയിച്ചത് വിദേശത്തും ഒരു പാട് ശ്രദ്ധ പിടിച്ചു പറ്റി. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == പ്രമുഖ മോഡലായിരുന്ന ഗുർപ്രീത് ഗിലുമായി വിവേകിന്റെ വിവാഹം തീരുമാനിച്ചെങ്കിലും പിന്നീട് അത് തെറ്റുകയും വിവേക് പ്രമുഖ നടിയായ ഐശ്വര്യ റായിയുമായി പ്രേമബന്ധത്തിലാവുകയും ചെയ്തിരുന്നു. പക്ഷേ ഇതു പിന്നീട് തെറ്റി പിരിയുകയായിരുന്നു. സുനാമിയുടെ രക്ഷാപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഭാഗമായി ഒരു ഗ്രാമം വിവേക് തന്റെ സംഭാവനയായി നൽകിയിട്ടുണ്ട്.<ref>[ttp://www.hindu.com/2005/01/02/stories/2005010205990500.htm Vivek Oberoi to adopt Thevanampattinam] [[The Hindu]] - [[January 2]], [[2005]]</ref> == അവാർഡുകൾ == === [[ഫിലിംഫെയർ]] അവാർഡുകൾ === * 2003 - മികച്ച പുതുമുഖം - ''കമ്പനി'' * 2003 - മികച്ച സഹനടൻ for - ''കമ്പനി'' == അഭിനയിച്ച സിനിമകൾ == {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |- bgcolor="#CCCCCC" align="center" ! വർഷം !! സിനിമ!!വേഷം!! സംവിധായകൻ!! കുറിപ്പുകൾ |- | 2002 || ''[[Company (film)|Company]]'' || Chandrakant "Chandu" Nagre || [[Ram Gopal Varma]] || '''Double-Winner''',[[Filmfare Best Debut Award]] & [[Filmfare Best Supporting Actor Award]] |- | 2002 || ''[[Road (film)|Road]]'' || Arvind Chauhan || Rajat Mukherjee || |- | 2002 || ''[[Saathiya]]'' || Aditya Sehgal || [[Shaad Ali]] || Nominated, [[Filmfare Best Actor Award]] |- | 2003 || ''[[Dum (movie)|Dum]]'' || Uday || [[E. Niwas]] || |- | 2003 || ''[[Darna Mana Hai]]'' || Amar || [[Prawal Raman]] || |- | 2004 || ''[[Yuva]]'' || Arjun || [[Mani Ratnam]] || |- | 2004 || ''[[Kyun...! Ho Gaya Na]]'' || Arjun || [[Samir Karnik]] ||Nominated [[Star Screen]] Jodi No.1 with [[Aishwarya Rai]] |- | 2004 || ''[[Masti]]'' || Meet Mehta || [[Indra Kumar]] || |- | 2005 || ''[[Kaal]]'' || Dev Malhotra || Soham || |- | 2005 || ''[[Kisna]]'' || Kisna Singh || [[Subhash Ghai]] || |- | 2005 || ''[[Deewane Huye Pagal]]'' || Narrator (Sutradhar) || [[Vikram Bhatt]] || Special Appearance |- | 2006 || ''[[Home Delivery: Aapko... Ghar Tak]]'' || Sunny Chopra || [[Sujoy Ghosh]] || |- | 2006 || ''[[Pyare Mohan]]'' || Mohan || [[Indra Kumar]] || |- | 2006 || ''[[Omkara (film)|Omkara]]'' || Keshav "Kesu" Firangi || [[Vishal Bhardwaj]] || |- | 2006 || ''[[Naksha]]'' || Vicky || [[Sachin Bajaj]] || |- | 2007 || ''[[Shootout at Lokhandwala]]'' || [[Maya Dolas]] || [[Apoorva Lakhia]] || |- | 2007 || ''[[Fool n Final]]'' || Lucky || [[Ahmed Khan]] || |- | 2008 || ''[[Mission Istanbul]]'' ||Rizwan Khan|| [[Apoorva Lakhia]]|| |- | 2008 || ''[[7 G Rainbow Colony]]'' || [[Selva]]|| Under production |- | 2008 || ''[[Romeo Extreme]]'' || [[Kookie.V.Gulati]]|| Under production |- | 2009 || ''[[Anubhav Sinha - Vikram Bhatt film]]''|| [[Vikram Bhatt]]|| Announced |- | 2009 || ''[[Untitled Rensil D'Silva Project]]''|| [[Renzil D'Silva]]|| Announced |} ==അവലംബം== {{reflist}} ^ Vivek Oberoi bags great films -IndiaFM - [[June 2]], [[2008]] == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{commonscat|Vivek Oberoi}} *{{imdb name|id=1059103}} [[വർഗ്ഗം:1976-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സെപ്റ്റംബർ 3-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രനടന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച പുതുമുഖനടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച സഹനടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] qvtwgxkhl7lkntjmlnwoieuu594r45w 0 53686 3763287 3763286 2022-08-08T12:02:31Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|French Guiana}} {{ആധികാരികത|date=2018 ജൂലൈ}}{{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = Territorial Collectivity of French Guiana<br/>{{native name|fr|Collectivité territoriale de Guyane}} | native_name = {{native name|fr|Guyane}} | settlement_type = [[Overseas France|Overseas]] [[departments of France|department]], [[regions of France|region]] and [[single territorial collectivity]] of [[France]] | image_skyline = | image_caption = | image_flag = | flag_size = 120px | image_shield = Coat of arms of French Guiana, according to the original displayed at the Museum Franconie, at Cayenne.svg | shield_size = 100px | image_blank_emblem = | blank_emblem_size = | image_map = French Guiana in France 2016.svg | map_caption = | motto = Fert Aurum Industria | national_anthem = | coordinates = {{Coord|4|N|53|W|type:adm1st_region:GF|display=ti}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|France}} | seat_type = [[Prefectures in France|Prefecture]] | seat = [[Cayenne]] | parts_type = [[Departments of France|Departments]] | parts_style = list | parts = 1 (every overseas region consists of a department in itself) | leader_title1 = [[List of colonial and departmental heads of French Guiana|Prefect]] | leader_name1 = [[Thierry Queffelec]]<ref>{{Cite web|title=Un nouveau préfet pour Wallis et Futuna|url=https://la1ere.francetvinfo.fr/wallisfutuna/un-nouveau-prefet-pour-wallis-et-futuna-896720.html|access-date=11 February 2021|website=Wallis-et-Futuna la 1ère|language=fr-FR}}</ref> | leader_title2 = [[Presidents of the Regional Council of French Guiana|President of the Assembly]] | leader_name2 = [[Gabriel Serville]] (Guyane Kontré pour avancer) | leader_title3 = [[Legislature]] | leader_name3 = [[Assembly of French Guiana]] | area_footnotes = <ref name="area_total">{{cite web|url=https://questions.assemblee-nationale.fr/q13/13-47507QE.htm |title=FICHE QUESTION|author=[[Christiane Taubira]]|date=28 April 2009|access-date=27 November 2021|language=fr|website=Questions National Assembly of France}}</ref><ref name="unsurface">{{cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2013/Table03.pdf |title=Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density|website=United Nations|year=2013|access-date=27 November 2021|page=5}}</ref> | area_total_km2 = 83846 | area_land_km2 = 83534 | area_water_km2 = | area_rank = <!--Please DO NOT add an area rank that is defined by the list of countries by size; French Guiana is NOT its own country; it's part of France and its area rank must be defined among French regions and departments.-->2nd region and 1st department | population_footnotes = <ref name=pop>{{cite web| url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2022.xlsx | title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2022| author=[[Institut national de la statistique et des études économiques|INSEE]]| access-date=21 January 2022|language=fr}}</ref> | population_total = 294436 | population_as_of = January 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = French Guianan<br />French Guianese | timezone = [[Time in Brazil|BRT]] | utc_offset = -3:00 | blank_name_sec1 = GDP&nbsp;(2019)<ref name=GDP>{{cite web | url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5020211 | title=Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 2000 à 2020 | publisher=[[INSEE]]|access-date=2022-03-25}}</ref> | blank_info_sec1 = [[List of French regions and overseas collectivities by GDP|Ranked 17th]] | blank1_name_sec1 = Total | blank1_info_sec1 = €4.41&nbsp;billion (US$4.93&nbsp;billion) | blank2_name_sec1 = Per capita | blank2_info_sec1 = €15,521 (US$17,375) | blank_name_sec2 = [[First-level NUTS of the European Union#France|NUTS Region]] | blank_info_sec2 = FRA | website = [https://www.ctguyane.fr/ Territorial Collectivity]<br> [http://www.guyane.pref.gouv.fr/ Prefecture] | iso_code = {{hlist|[[ISO 3166-2:GF|GF]]|[[ISO 3166-2:FR|FR-973]]}} | footnotes = | name = ഫ്രഞ്ച് ഗയാന | anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>{{Small|("The Marseillaise")}}<br/>{{Center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}} }} [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] [[ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റ്|ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റുകളിൽ]] ഒന്നാണ് '''ഫ്രഞ്ച് ഗയാന'''. [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ]] വടക്കൻ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കയെനി]] ആണ് തലസ്ഥാനം. [[യൂറോ|യൂറോയാണ്]] ഔദ്യോഗിക നാണയം. ഫ്രാൻസിന്റെ 26 റീജിയനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. മറ്റ് ഓവർസീസ് ഡിപ്പാർട്മെന്റുകളെപ്പോലെ ഓവർസീസ് റീജിയൺ പദവിയാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കും ഉള്ളത്. ഭരണസൗകര്യാർത്ഥം ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ 3 ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ അരൊൺഡിസ്മെന്റുകളായും അവയെ 19 കമ്യൂണുകളായും 22 കാന്റണുകളായും വിഭാഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കിഴക്കും തെക്കും ബ്രസീലുമായും പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമുമായും ഇത് അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. 83,534 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (32,253 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഭൂപ്രദേശവും (മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിന്റെ ഏഴിലൊന്ന് വലിപ്പം) കൂടാതെ [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ പുറം പ്രദേശവുംകൂടിയാണ്. [[ജനസാന്ദ്രത]] വളരെ കുറവായ ഇവിടെ ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ 3.5 നിവാസികൾ മാത്രമാണുള്ളത് (9.1/ചതുരശ്ര മൈൽ). 2022-ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം അതിന്റെ 294,436 നിവാസികളിൽ പകുതിയും തലസ്ഥാനമായ കയെനിലെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ 98.9 ശതമാനം ഭാഗം വനനിരകളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും<ref>{{cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/EL|title=FAOSTAT – Land Use|access-date=3 February 2019|publisher=[[Food and Agriculture Organization]]}}</ref> ഭൂരിഭാഗവും പ്രാക്തന [[മഴക്കാട്|മഴക്കാടുകളുമാണ്]]. [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമായ [[ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്]]<ref>{{cite web|url=https://parc-amazonien.wmaker.tv/Parc-amazonien-de-Guyane-le-plus-vaste-Parc-national-de-France-et-de-l-Union-europeenne_v38.html|title=Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne|access-date=3 February 2019|publisher=[[Guiana Amazonian Park]]}}</ref> ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ 41 ശതമാനം ഭൂപ്രദേശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 2015 ഡിസംബർ മുതൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ടെറിട്ടോറിയൽ കളക്‌റ്റിവിറ്റി ({{lang-fr|collectivité territoriale de Guyane|links=no}}) എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു പുതിയ പ്രദേശിക കൂട്ടായ്മയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഈ പ്രദേശവും വകുപ്പും ഭരിക്കുന്നത് ഒരൊറ്റ അസംബ്ലിയാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി ({{lang-fr|assemblée de Guyane|links=no}}), എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ അസംബ്ലി,  പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ട മുൻ റീജിയണൽ കൗൺസിൽ, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ കൗൺസിൽ എന്നിവയ്ക്ക് പകരമായി. പ്രാദേശിക, വകുപ്പുതല സർക്കാരിന്റെ ചുമതലകൂടി ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ഗബ്രിയേൽ സെർവിൽ ആണ്. 1946 മുതൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കിൽ പൂർണ്ണമായും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാന യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ ഭാഗവും, ഔദ്യോഗിക കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെ മധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രാഥമിക വിക്ഷേപണ കേന്ദ്രമായ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സാന്നിധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളെയും വ്യവസായങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസിലെ മറ്റെവിടെയും പോലെ, ഔദ്യോഗിക ഭാഷ ഫ്രഞ്ച് ആണെങ്കിലും, ഓരോ വംശീയ സമൂഹത്തിനും അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്. അതിൽ ഫ്രഞ്ച് അധിഷ്ഠിത ക്രിയോൾ ഭാഷയായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് ക്രിയോൾ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഒരു യൂറോപ്യൻ രാജ്യത്തിൻറെ പരമാധികാരത്തിന് കീഴിലുള്ള വടക്കൻ അമേരിക്ക അല്ലെങ്കിൽ തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരേയൊരു പ്രദേശമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയും ബ്രസീലും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി ഫ്രാൻസ് മറ്റൊരു രാജ്യവുമായി പങ്കിടുന്ന ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ കര അതിർത്തിയാണ്, അതുപോലെ തന്നെ യൂറോപ്യൻ ഇതര രാജ്യങ്ങളുമായി ഫ്രാൻസ് പങ്കിടുന്ന രണ്ട് അതിർത്തികളിൽ ഒന്ന് ഇതും, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമിന്റെ അതിർത്തിയുമാണ്. == ചരിത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ആദ്യം വസിച്ചിരുന്നത് കലിന, [[അരവാക്ക് ഭാഷ|അരവാക്ക്]], ഗലിബി, പലികർ, ടെക്കോ, വയാമ്പി, വയാന എന്നീ തദ്ദേശീയ ജനങ്ങളായിരുന്നു. 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗ്വാഡലൂപ്പ്, സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു തുടങ്ങിയ ചില കരീബിയൻ ദ്വീപുകളുടെ വാസസ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്  ഫ്രഞ്ചുകാർ അവിടെ ഒരു കോളനി സ്ഥാപിക്കാൻ  ശ്രമിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പ്, അരാവാക്കൻ ഭാഷാ കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട, അരവാക് ഭാഷ സംസാരിക്കുന്ന തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്ത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നത്. ലോക്കോനോ എന്നാണ്  ഈ ആളുകൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടത്. ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് കുടിയേറ്റം 1503-ൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നുവരികിലും കോളനിക്കാർ 1643-ൽ കയെൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഫ്രാൻസിന് ഇവിടെ ഒരു സ്ഥിര സാന്നിധ്യമില്ലായിരുന്നു. ഒരു അടിമ സമൂഹമായി വികസിച്ച ഗയാനയിൽ തോട്ടമുടമകൾ ആഫ്രിക്കക്കാരെ കരിമ്പ് മുതലായ വലിയ തോട്ടങ്ങളിൽ അടിമത്തൊഴിലാളികളായി ഇറക്കുമതി ചെയ്തതോടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിച്ചു. അടിമകളാക്കിയ ഹെയ്തിക്കാർ സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു കോളനിയിൽ ഒരു അടിമ കലാപം ആരംഭിച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1794 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫ്രഞ്ച് അടിമവ്യാപാരവും ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ കോളനികളിലെ അടിമത്തവും നിർത്തലാക്കുന്നതിന് ദേശീയ കൺവെൻഷൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ അടിമത്ത സമ്പ്രദായം ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം വരെ തുടർന്നു. എന്നിരുന്നാലും സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്, ഗ്വാഡലൂപ്പ്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന എന്നിവിടങ്ങളിൽ മാത്രം 1794-ലെ ഈ ഉത്തരവ് നടപ്പിലാക്കുകയും  സെനഗൽ, മൗറീഷ്യസ്, റീയൂണിയൻ, മാർട്ടിനിക് എന്നീ കോളനികളും ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയും ഈ നിയമങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Sue Peabody, ''French Emancipation'' https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0253.xml Accessed 27 October 2019.</ref> സ്റ്റിർലിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ താരതമ്യ സാംസ്കാരിക പഠന പ്രൊഫസറായ ബിൽ മാർഷൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ എഴുതി: നിരവധി ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങളും കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും കാരണം കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ഉയർന്ന നിരക്കിലുള്ള മരണം, 1763-ൽ ഗയാന കോളനിവത്കരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് ശ്രമത്തെ പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുത്തി: ആദ്യഘട്ടത്തിലെ  12,000 കുടിയേറ്റക്കാരിൽ 2,000 പേർ ഒഴികെ എല്ലാവരും മരണമടഞ്ഞു. 1804-ൽ ഫ്രാൻസ് ലൂസിയാനയെ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്ക് വിട്ടുകൊടുത്തതിനുശേഷം, ഗയാനയെ ഒരു ശിക്ഷാ കോളനിയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഫ്രാൻസ് തീരത്ത് ക്യാമ്പുകളുടെയും തടവുകാരുടെയും ഒരു ശൃംഖല സ്ഥാപിക്കുകയും അവിടെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിൽ നിന്നുള്ള തടവുകാരെ നിർബന്ധിത ജോലിക്ക് വിധേയരാക്കി. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തിൽ ആരംഭിച്ച ഒരു ശിക്ഷാ കോളനി എന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് സർക്കാർ ഏകദേശം 56,000 തടവുകാരെ ഡെവിൾസ് ദ്വീപിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. 10 ശതമാനത്തിൽ താഴെയുള്ള തടവുകാർ മാത്രമാണ് ശിക്ഷയെ അതിജീവിച്ചത്. ഒരു ചെറിയ ജയിൽ സൗകര്യം മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന സ്ഥലമായിരുന്ന Île du Diable (ഡെവിൾസ് ഐലൻഡ്), അതേ പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിക്ഷാ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. അതിൽ മൂന്ന് ദ്വീപുകളിലെ തടവറകളും പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തെ മൂന്ന് വലിയ ജയിലുകളുമാണ് ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1852 മുതൽ 1953 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ, കഠിനജോലികളെ അതിജീവിച്ച തടവുകാർക്ക് ഫ്രാൻസ് അവിടെ താമസം നിർബന്ധിതമാക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. ഇതിനിടെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ്-ബ്രിട്ടീഷ് നാവികസേന 1809-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ പോർച്ചുഗീസ് സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1814-ൽ പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഇത് ഫ്രാൻസിന് തിരികെ ലഭിച്ചു. പോർച്ചുഗൽ ഈ പ്രദേശം ഫ്രാൻസിന് തിരികെ നൽകിയെങ്കിലും 1817 വരെ അവർ തങ്ങളുടെ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവിടെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ഒരു പീനൽ കോളനിയായി സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചിലപ്പോൾ ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടിക്കാനായി ഇവിടെയുള്ള കുറ്റവാളികളെ ഉപയോഗിച്ചു. കുറ്റവാളികളുടെ ശിക്ഷകൾ പലപ്പോഴും ദൈർഘ്യമേറിയതും തൊഴിൽ സാധ്യത തുലോം വിരളവുമായിരുന്നതിനാൽ അവർ ശാസ്ത്രീയാവശ്യങ്ങൾക്കും പൊതു ശേഖരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയിൽ വിൽക്കുന്നതിനായി ഇവിടെനിന്നുള്ള ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടികൂടി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ, ഒരു വലിയ വന പ്രദേശത്തിൻറെ ഉമസ്ഥതയെച്ചൊല്ലി ബ്രസീലുമായി ഒരു അതിർത്തി തർക്കം ഉടലെടുത്തതോടെ, തർക്കപ്രദേശത്ത് ഹ്രസ്വകാലത്തേയ്ക്ക്, ഫ്രഞ്ച് അനുകൂലവും സ്വതന്ത്രവുമായ കുനാനി സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റക്കാർക്കിടയിൽ ചില കലഹങ്ങളും ഉടലെടുത്തിരുന്നു. സ്വിസ് സർക്കാരിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ അതിർത്തി തർക്കം ബ്രസീലിന് അനുകൂലമായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടു. 1930-ൽ സ്ഥാപിതമായ കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂരിഭാഗം ഉൾനാടൻ പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടതായിരുന്നു ഇനിനി പ്രദേശം. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന പൂർണ്ണമായും  ഫ്രാൻസിന്റെ ഒരു വിദേശ വകുപ്പായി ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായ 1946-ൽ ഇത് നിർത്തലാക്കപ്പെട്ടു. 1936-ൽ, കയെനിൽ നിന്നുള്ള ഫെലിക്‌സ് എബൗ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കോളനിയിൽ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ആദ്യ കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരനായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്തും ഫ്രാൻസ് നാസി ജർമ്മൻ സേനയുടെ അധീനതയിലായ കാലത്തും ഫ്രഞ്ച് ഗയാന വിച്ചി ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമായി. 1943 മാർച്ച് 16-ന് ഗയാന ഔദ്യോഗികമായി ഫ്രീ ഫ്രാൻസിലേക്ക് അണിനിരന്നു. അത് കോളനി പദവി ഉപേക്ഷിച്ച് 1946 മാർച്ച് 19-ന് വീണ്ടും ഒരു ഫ്രഞ്ച് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റായി മാറി. 1950-കളിൽ വിയറ്റ്നാമിൽ നിന്നുള്ള ഫ്രഞ്ച് പിൻവാങ്ങലിനും തുടർന്ന് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ ഈ മേഖലയിൽ നടത്തിയ യുദ്ധത്തിനും ശേഷം, 1975-ൽ പത്തേത് ലാവോയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ ലാവോസ് പിടിച്ചെടുത്തതോടെ 1970 കളിലും 80 കളിലും അവിടെനിന്ന് പലായനം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ഹ്മോംഗ് അഭയാർത്ഥികളെ ലാവോസിൽ നിന്ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലേക്ക് പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ ഫ്രാൻസ് സഹായിച്ചു. 1980-കളുടെ അവസാനത്തിൽ, 10,000-ലധികം വരുന്ന സുരിനാം അഭയാർത്ഥികൾ, (കൂടുതലും മെറൂണുകൾ), സുരിനാമീസ് ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെത്തി. സമീപകാലത്ത്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ബ്രസീൽ,, ഹെയ്തി എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക കുടിയേറ്റക്കാർ ധാരാളമായി എത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ വിദൂര ഉൾനാടുകളിലെ മഴക്കാടുകളിൽ ബ്രസീലിയൻ ഗാരിംപെയ്റോസിന്റെ നിയമവിരുദ്ധവും പാരിസ്ഥിതികമായി വിനാശകരവുമായ സ്വർണ്ണ ഖനനം ഒരു വിട്ടുമാറാത്ത പ്രശ്നമാണ്. അനധികൃത കുടിയേറ്റം, ഫ്രാൻസിന്റെ പ്രധാന കരയേക്കാൾ മോശമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഉയർന്ന ജീവിതച്ചെലവ്, ഉയർന്ന കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, കൂടുതൽ സാധാരണമായ സാമൂഹിക അശാന്തി തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെ ഈ പ്രദേശം ഇപ്പോഴും അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. 1964-ൽ അന്നത്തെ ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ചാൾസ് ഡി ഗല്ലെ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ഒരു ബഹിരാകാശ യാത്രാ താവളമൊരുക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചു. അൾജീരിയയിലെ സഹാറ ബേസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനും ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതി. ഭൂമധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപത്തെ പ്രദേശത്തിൻറെ നിലനിൽപ്പും സമുദ്രത്തിലേക്ക് ഒരു ബഫർ സോണായി വിപുലമായ പ്രവേശനമുള്ളതിനാലും ഈ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുയോജ്യമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. കൊറൗ തീരത്ത്നിന്ന് അൽപ്പം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രം വെറോണിക് റോക്കറ്റുകളുടെ പ്രാരംഭ വിക്ഷേപണത്തിന് ശേഷം ഗണ്യമായി വളർന്നു. ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഇത് കൂടാതെ ജെയിംസ് വെബ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനി ബഹിരാകാശത്തേക്ക് വിക്ഷേപിച്ച Ariane 4, Ariane 5, Ariane ഫ്ലൈറ്റ് VA256 തുടങ്ങിയ വിക്ഷേപണങ്ങളിലൂടെ വാണിജ്യവിജയം നേടിയിട്ടുണ്ട്. 2010-ൽ ഗയാനീസ് ജനറൽ കൗൺസിൽ ഒരു ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ പതാക ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ നടന്ന ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാന സ്വയംഭരണത്തിനെതിരെയും വോട്ട് ചെയ്തു. 2017 മാർച്ച് 20-ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് തൊഴിലാളികൾ പണിമുടക്കിനും കൂടുതൽ വിഭവങ്ങൾക്കും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുമായി പ്രകടനം നടത്താനും ആരംഭിച്ചു. 2017 മാർച്ച് 28 ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രകടനത്തിന്റെ ദിവസമായിരുന്നു. COVID-19 മഹാമാരിയുടെ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും 2020 ജൂൺ അവസാനത്തോടെ ടെസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കാരിൽ 1 ശതമാനത്തിലധികം പേരുടെ റിസൾട്ട് പോസിറ്റീവായി. == അവലംബം == {{SouthAm-geo-stub}} {{തെക്കേ അമേരിക്ക}} {{French overseas departments and territories |state=autocollapse}} {{Departments of France |state=autocollapse}} {{Outlying territories of European countries |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് ഗയാന]] 2y4li4e014ubsrvvuai4b3oxdzv9zgn 3763289 3763287 2022-08-08T12:29:04Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|French Guiana}} {{ആധികാരികത|date=2018 ജൂലൈ}}{{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = Territorial Collectivity of French Guiana<br/>{{native name|fr|Collectivité territoriale de Guyane}} | native_name = {{native name|fr|Guyane}} | settlement_type = [[Overseas France|Overseas]] [[departments of France|department]], [[regions of France|region]] and [[single territorial collectivity]] of [[France]] | image_skyline = | image_caption = | image_flag = | flag_size = 120px | image_shield = Coat of arms of French Guiana, according to the original displayed at the Museum Franconie, at Cayenne.svg | shield_size = 100px | image_blank_emblem = | blank_emblem_size = | image_map = French Guiana in France 2016.svg | map_caption = | motto = Fert Aurum Industria | national_anthem = | coordinates = {{Coord|4|N|53|W|type:adm1st_region:GF|display=ti}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|France}} | seat_type = [[Prefectures in France|Prefecture]] | seat = [[Cayenne]] | parts_type = [[Departments of France|Departments]] | parts_style = list | parts = 1 (every overseas region consists of a department in itself) | leader_title1 = [[List of colonial and departmental heads of French Guiana|Prefect]] | leader_name1 = [[Thierry Queffelec]]<ref>{{Cite web|title=Un nouveau préfet pour Wallis et Futuna|url=https://la1ere.francetvinfo.fr/wallisfutuna/un-nouveau-prefet-pour-wallis-et-futuna-896720.html|access-date=11 February 2021|website=Wallis-et-Futuna la 1ère|language=fr-FR}}</ref> | leader_title2 = [[Presidents of the Regional Council of French Guiana|President of the Assembly]] | leader_name2 = [[Gabriel Serville]] (Guyane Kontré pour avancer) | leader_title3 = [[Legislature]] | leader_name3 = [[Assembly of French Guiana]] | area_footnotes = <ref name="area_total">{{cite web|url=https://questions.assemblee-nationale.fr/q13/13-47507QE.htm |title=FICHE QUESTION|author=[[Christiane Taubira]]|date=28 April 2009|access-date=27 November 2021|language=fr|website=Questions National Assembly of France}}</ref><ref name="unsurface">{{cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2013/Table03.pdf |title=Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density|website=United Nations|year=2013|access-date=27 November 2021|page=5}}</ref> | area_total_km2 = 83846 | area_land_km2 = 83534 | area_water_km2 = | area_rank = <!--Please DO NOT add an area rank that is defined by the list of countries by size; French Guiana is NOT its own country; it's part of France and its area rank must be defined among French regions and departments.-->2nd region and 1st department | population_footnotes = <ref name=pop>{{cite web| url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2022.xlsx | title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2022| author=[[Institut national de la statistique et des études économiques|INSEE]]| access-date=21 January 2022|language=fr}}</ref> | population_total = 294436 | population_as_of = January 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = French Guianan<br />French Guianese | timezone = [[Time in Brazil|BRT]] | utc_offset = -3:00 | blank_name_sec1 = GDP&nbsp;(2019)<ref name=GDP>{{cite web | url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5020211 | title=Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 2000 à 2020 | publisher=[[INSEE]]|access-date=2022-03-25}}</ref> | blank_info_sec1 = [[List of French regions and overseas collectivities by GDP|Ranked 17th]] | blank1_name_sec1 = Total | blank1_info_sec1 = €4.41&nbsp;billion (US$4.93&nbsp;billion) | blank2_name_sec1 = Per capita | blank2_info_sec1 = €15,521 (US$17,375) | blank_name_sec2 = [[First-level NUTS of the European Union#France|NUTS Region]] | blank_info_sec2 = FRA | website = [https://www.ctguyane.fr/ Territorial Collectivity]<br> [http://www.guyane.pref.gouv.fr/ Prefecture] | iso_code = {{hlist|[[ISO 3166-2:GF|GF]]|[[ISO 3166-2:FR|FR-973]]}} | footnotes = | name = ഫ്രഞ്ച് ഗയാന | anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>{{Small|("The Marseillaise")}}<br/>{{Center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}} }} [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] [[ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റ്|ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റുകളിൽ]] ഒന്നാണ് '''ഫ്രഞ്ച് ഗയാന'''. [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ]] വടക്കൻ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കയെനി]] ആണ് തലസ്ഥാനം. [[യൂറോ|യൂറോയാണ്]] ഔദ്യോഗിക നാണയം. ഫ്രാൻസിന്റെ 26 റീജിയനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. മറ്റ് ഓവർസീസ് ഡിപ്പാർട്മെന്റുകളെപ്പോലെ ഓവർസീസ് റീജിയൺ പദവിയാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കും ഉള്ളത്. ഭരണസൗകര്യാർത്ഥം ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ 3 ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ അരൊൺഡിസ്മെന്റുകളായും അവയെ 19 കമ്യൂണുകളായും 22 കാന്റണുകളായും വിഭാഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കിഴക്കും തെക്കും ബ്രസീലുമായും പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമുമായും ഇത് അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. 83,534 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (32,253 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഭൂപ്രദേശവും (മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിന്റെ ഏഴിലൊന്ന് വലിപ്പം) കൂടാതെ [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ പുറം പ്രദേശവുംകൂടിയാണ്. [[ജനസാന്ദ്രത]] വളരെ കുറവായ ഇവിടെ ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ 3.5 നിവാസികൾ മാത്രമാണുള്ളത് (9.1/ചതുരശ്ര മൈൽ). 2022-ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം അതിന്റെ 294,436 നിവാസികളിൽ പകുതിയും തലസ്ഥാനമായ കയെനിലെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ 98.9 ശതമാനം ഭാഗം വനനിരകളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും<ref>{{cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/EL|title=FAOSTAT – Land Use|access-date=3 February 2019|publisher=[[Food and Agriculture Organization]]}}</ref> ഭൂരിഭാഗവും പ്രാക്തന [[മഴക്കാട്|മഴക്കാടുകളുമാണ്]]. [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമായ [[ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്]]<ref>{{cite web|url=https://parc-amazonien.wmaker.tv/Parc-amazonien-de-Guyane-le-plus-vaste-Parc-national-de-France-et-de-l-Union-europeenne_v38.html|title=Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne|access-date=3 February 2019|publisher=[[Guiana Amazonian Park]]}}</ref> ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ 41 ശതമാനം ഭൂപ്രദേശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 2015 ഡിസംബർ മുതൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ടെറിട്ടോറിയൽ കളക്‌റ്റിവിറ്റി ({{lang-fr|collectivité territoriale de Guyane|links=no}}) എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു പുതിയ പ്രദേശിക കൂട്ടായ്മയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഈ പ്രദേശവും വകുപ്പും ഭരിക്കുന്നത് ഒരൊറ്റ അസംബ്ലിയാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി ({{lang-fr|assemblée de Guyane|links=no}}), എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ അസംബ്ലി,  പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ട മുൻ റീജിയണൽ കൗൺസിൽ, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ കൗൺസിൽ എന്നിവയ്ക്ക് പകരമായി. പ്രാദേശിക, വകുപ്പുതല സർക്കാരിന്റെ ചുമതലകൂടി ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ഗബ്രിയേൽ സെർവിൽ ആണ്. 1946 മുതൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കിൽ പൂർണ്ണമായും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാന യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ ഭാഗവും, ഔദ്യോഗിക കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെ മധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രാഥമിക വിക്ഷേപണ കേന്ദ്രമായ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സാന്നിധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളെയും വ്യവസായങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസിലെ മറ്റെവിടെയും പോലെ, ഔദ്യോഗിക ഭാഷ ഫ്രഞ്ച് ആണെങ്കിലും, ഓരോ വംശീയ സമൂഹത്തിനും അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്. അതിൽ ഫ്രഞ്ച് അധിഷ്ഠിത ക്രിയോൾ ഭാഷയായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് ക്രിയോൾ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഒരു യൂറോപ്യൻ രാജ്യത്തിൻറെ പരമാധികാരത്തിന് കീഴിലുള്ള വടക്കൻ അമേരിക്ക അല്ലെങ്കിൽ തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരേയൊരു പ്രദേശമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയും ബ്രസീലും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി ഫ്രാൻസ് മറ്റൊരു രാജ്യവുമായി പങ്കിടുന്ന ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ കര അതിർത്തിയാണ്, അതുപോലെ തന്നെ യൂറോപ്യൻ ഇതര രാജ്യങ്ങളുമായി ഫ്രാൻസ് പങ്കിടുന്ന രണ്ട് അതിർത്തികളിൽ ഒന്ന് ഇതും, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമിന്റെ അതിർത്തിയുമാണ്. == ചരിത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ആദ്യം വസിച്ചിരുന്നത് കലിന, [[അരവാക്ക് ഭാഷ|അരവാക്ക്]], ഗലിബി, പലികർ, ടെക്കോ, വയാമ്പി, വയാന എന്നീ തദ്ദേശീയ ജനങ്ങളായിരുന്നു. 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗ്വാഡലൂപ്പ്, സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു തുടങ്ങിയ ചില കരീബിയൻ ദ്വീപുകളുടെ വാസസ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്  ഫ്രഞ്ചുകാർ അവിടെ ഒരു കോളനി സ്ഥാപിക്കാൻ  ശ്രമിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പ്, അരാവാക്കൻ ഭാഷാ കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട, അരവാക് ഭാഷ സംസാരിക്കുന്ന തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്ത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നത്. ലോക്കോനോ എന്നാണ്  ഈ ആളുകൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടത്. ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് കുടിയേറ്റം 1503-ൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നുവരികിലും കോളനിക്കാർ 1643-ൽ കയെൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഫ്രാൻസിന് ഇവിടെ ഒരു സ്ഥിര സാന്നിധ്യമില്ലായിരുന്നു. ഒരു അടിമ സമൂഹമായി വികസിച്ച ഗയാനയിൽ തോട്ടമുടമകൾ ആഫ്രിക്കക്കാരെ കരിമ്പ് മുതലായ വലിയ തോട്ടങ്ങളിൽ അടിമത്തൊഴിലാളികളായി ഇറക്കുമതി ചെയ്തതോടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിച്ചു. അടിമകളാക്കിയ ഹെയ്തിക്കാർ സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു കോളനിയിൽ ഒരു അടിമ കലാപം ആരംഭിച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1794 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫ്രഞ്ച് അടിമവ്യാപാരവും ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ കോളനികളിലെ അടിമത്തവും നിർത്തലാക്കുന്നതിന് ദേശീയ കൺവെൻഷൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ അടിമത്ത സമ്പ്രദായം ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം വരെ തുടർന്നു. എന്നിരുന്നാലും സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്, ഗ്വാഡലൂപ്പ്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന എന്നിവിടങ്ങളിൽ മാത്രം 1794-ലെ ഈ ഉത്തരവ് നടപ്പിലാക്കുകയും  സെനഗൽ, മൗറീഷ്യസ്, റീയൂണിയൻ, മാർട്ടിനിക് എന്നീ കോളനികളും ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയും ഈ നിയമങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Sue Peabody, ''French Emancipation'' https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0253.xml Accessed 27 October 2019.</ref> സ്റ്റിർലിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ താരതമ്യ സാംസ്കാരിക പഠന പ്രൊഫസറായ ബിൽ മാർഷൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ എഴുതി: നിരവധി ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങളും കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും കാരണം കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ഉയർന്ന നിരക്കിലുള്ള മരണം, 1763-ൽ ഗയാന കോളനിവത്കരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് ശ്രമത്തെ പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുത്തി: ആദ്യഘട്ടത്തിലെ  12,000 കുടിയേറ്റക്കാരിൽ 2,000 പേർ ഒഴികെ എല്ലാവരും മരണമടഞ്ഞു. 1804-ൽ ഫ്രാൻസ് ലൂസിയാനയെ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്ക് വിട്ടുകൊടുത്തതിനുശേഷം, ഗയാനയെ ഒരു ശിക്ഷാ കോളനിയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഫ്രാൻസ് തീരത്ത് ക്യാമ്പുകളുടെയും തടവുകാരുടെയും ഒരു ശൃംഖല സ്ഥാപിക്കുകയും അവിടെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിൽ നിന്നുള്ള തടവുകാരെ നിർബന്ധിത ജോലിക്ക് വിധേയരാക്കി. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തിൽ ആരംഭിച്ച ഒരു ശിക്ഷാ കോളനി എന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് സർക്കാർ ഏകദേശം 56,000 തടവുകാരെ ഡെവിൾസ് ദ്വീപിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. 10 ശതമാനത്തിൽ താഴെയുള്ള തടവുകാർ മാത്രമാണ് ശിക്ഷയെ അതിജീവിച്ചത്. ഒരു ചെറിയ ജയിൽ സൗകര്യം മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന സ്ഥലമായിരുന്ന Île du Diable (ഡെവിൾസ് ഐലൻഡ്), അതേ പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിക്ഷാ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. അതിൽ മൂന്ന് ദ്വീപുകളിലെ തടവറകളും പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തെ മൂന്ന് വലിയ ജയിലുകളുമാണ് ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1852 മുതൽ 1953 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ, കഠിനജോലികളെ അതിജീവിച്ച തടവുകാർക്ക് ഫ്രാൻസ് അവിടെ താമസം നിർബന്ധിതമാക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. ഇതിനിടെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ്-ബ്രിട്ടീഷ് നാവികസേന 1809-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ പോർച്ചുഗീസ് സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1814-ൽ പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഇത് ഫ്രാൻസിന് തിരികെ ലഭിച്ചു. പോർച്ചുഗൽ ഈ പ്രദേശം ഫ്രാൻസിന് തിരികെ നൽകിയെങ്കിലും 1817 വരെ അവർ തങ്ങളുടെ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവിടെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ഒരു പീനൽ കോളനിയായി സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചിലപ്പോൾ ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടിക്കാനായി ഇവിടെയുള്ള കുറ്റവാളികളെ ഉപയോഗിച്ചു. കുറ്റവാളികളുടെ ശിക്ഷകൾ പലപ്പോഴും ദൈർഘ്യമേറിയതും തൊഴിൽ സാധ്യത തുലോം വിരളവുമായിരുന്നതിനാൽ അവർ ശാസ്ത്രീയാവശ്യങ്ങൾക്കും പൊതു ശേഖരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയിൽ വിൽക്കുന്നതിനായി ഇവിടെനിന്നുള്ള ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടികൂടി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ, ഒരു വലിയ വന പ്രദേശത്തിൻറെ ഉമസ്ഥതയെച്ചൊല്ലി ബ്രസീലുമായി ഒരു അതിർത്തി തർക്കം ഉടലെടുത്തതോടെ, തർക്കപ്രദേശത്ത് ഹ്രസ്വകാലത്തേയ്ക്ക്, ഫ്രഞ്ച് അനുകൂലവും സ്വതന്ത്രവുമായ കുനാനി സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റക്കാർക്കിടയിൽ ചില കലഹങ്ങളും ഉടലെടുത്തിരുന്നു. സ്വിസ് സർക്കാരിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ അതിർത്തി തർക്കം ബ്രസീലിന് അനുകൂലമായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടു. 1930-ൽ സ്ഥാപിതമായ കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂരിഭാഗം ഉൾനാടൻ പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടതായിരുന്നു ഇനിനി പ്രദേശം. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന പൂർണ്ണമായും  ഫ്രാൻസിന്റെ ഒരു വിദേശ വകുപ്പായി ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായ 1946-ൽ ഇത് നിർത്തലാക്കപ്പെട്ടു. 1936-ൽ, കയെനിൽ നിന്നുള്ള ഫെലിക്‌സ് എബൗ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കോളനിയിൽ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ആദ്യ കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരനായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്തും ഫ്രാൻസ് നാസി ജർമ്മൻ സേനയുടെ അധീനതയിലായ കാലത്തും ഫ്രഞ്ച് ഗയാന വിച്ചി ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമായി. 1943 മാർച്ച് 16-ന് ഗയാന ഔദ്യോഗികമായി ഫ്രീ ഫ്രാൻസിലേക്ക് അണിനിരന്നു. അത് കോളനി പദവി ഉപേക്ഷിച്ച് 1946 മാർച്ച് 19-ന് വീണ്ടും ഒരു ഫ്രഞ്ച് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റായി മാറി. 1950-കളിൽ വിയറ്റ്നാമിൽ നിന്നുള്ള ഫ്രഞ്ച് പിൻവാങ്ങലിനും തുടർന്ന് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ ഈ മേഖലയിൽ നടത്തിയ യുദ്ധത്തിനും ശേഷം, 1975-ൽ പത്തേത് ലാവോയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ ലാവോസ് പിടിച്ചെടുത്തതോടെ 1970 കളിലും 80 കളിലും അവിടെനിന്ന് പലായനം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ഹ്മോംഗ് അഭയാർത്ഥികളെ ലാവോസിൽ നിന്ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലേക്ക് പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ ഫ്രാൻസ് സഹായിച്ചു. 1980-കളുടെ അവസാനത്തിൽ, 10,000-ലധികം വരുന്ന സുരിനാം അഭയാർത്ഥികൾ, (കൂടുതലും മെറൂണുകൾ), സുരിനാമീസ് ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെത്തി. സമീപകാലത്ത്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ബ്രസീൽ,, ഹെയ്തി എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക കുടിയേറ്റക്കാർ ധാരാളമായി എത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ വിദൂര ഉൾനാടുകളിലെ മഴക്കാടുകളിൽ ബ്രസീലിയൻ ഗാരിംപെയ്റോസിന്റെ നിയമവിരുദ്ധവും പാരിസ്ഥിതികമായി വിനാശകരവുമായ സ്വർണ്ണ ഖനനം ഒരു വിട്ടുമാറാത്ത പ്രശ്നമാണ്. അനധികൃത കുടിയേറ്റം, ഫ്രാൻസിന്റെ പ്രധാന കരയേക്കാൾ മോശമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഉയർന്ന ജീവിതച്ചെലവ്, ഉയർന്ന കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, കൂടുതൽ സാധാരണമായ സാമൂഹിക അശാന്തി തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെ ഈ പ്രദേശം ഇപ്പോഴും അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. 1964-ൽ അന്നത്തെ ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ചാൾസ് ഡി ഗല്ലെ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ഒരു ബഹിരാകാശ യാത്രാ താവളമൊരുക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചു. അൾജീരിയയിലെ സഹാറ ബേസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനും ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതി. ഭൂമധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപത്തെ പ്രദേശത്തിൻറെ നിലനിൽപ്പും സമുദ്രത്തിലേക്ക് ഒരു ബഫർ സോണായി വിപുലമായ പ്രവേശനമുള്ളതിനാലും ഈ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുയോജ്യമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. കൊറൗ തീരത്ത്നിന്ന് അൽപ്പം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രം വെറോണിക് റോക്കറ്റുകളുടെ പ്രാരംഭ വിക്ഷേപണത്തിന് ശേഷം ഗണ്യമായി വളർന്നു. ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഇത് കൂടാതെ ജെയിംസ് വെബ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനി ബഹിരാകാശത്തേക്ക് വിക്ഷേപിച്ച Ariane 4, Ariane 5, Ariane ഫ്ലൈറ്റ് VA256 തുടങ്ങിയ വിക്ഷേപണങ്ങളിലൂടെ വാണിജ്യവിജയം നേടിയിട്ടുണ്ട്. 2010-ൽ ഗയാനീസ് ജനറൽ കൗൺസിൽ ഒരു ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ പതാക ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ നടന്ന ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാന സ്വയംഭരണത്തിനെതിരെയും വോട്ട് ചെയ്തു. 2017 മാർച്ച് 20-ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് തൊഴിലാളികൾ പണിമുടക്കിനും കൂടുതൽ വിഭവങ്ങൾക്കും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുമായി പ്രകടനം നടത്താനും ആരംഭിച്ചു. 2017 മാർച്ച് 28 ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രകടനത്തിന്റെ ദിവസമായിരുന്നു. COVID-19 മഹാമാരിയുടെ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും 2020 ജൂൺ അവസാനത്തോടെ ടെസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കാരിൽ 1 ശതമാനത്തിലധികം പേരുടെ റിസൾട്ട് പോസിറ്റീവായി. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാന 2°, 6° വടക്ക് അക്ഷാംശങ്ങൾക്കും 51°, 55° പടിഞ്ഞാറ് എന്നീ രേഖാംശങ്ങൾക്കും ഇടയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും താമസിക്കുന്ന ഒരു തീരപ്രദേശവും ഇടതൂർന്നതും ബ്രസീൽ അതിർത്തിയിൽ തുമുക്-ഹുമാക് പർവതനിരകളുടെ മിതമായ കൊടുമുടികളിലേക്ക് ക്രമേണ ഉയരുന്ന അപ്രാപ്യമായ മഴക്കാടുകൾ എന്നീ രണ്ട് പ്രധാന ഭൂമിശാസ്ത്ര മേഖലകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയാണ് മാരിപാസൗലയിലെ ബെല്ലെവ്യൂ ഡി ഇൽ'ഇനിനി (851 മീറ്റർ, 2,792 അടി). മോണ്ട് ഇറ്റൂപ്പ് (826 മീ, 2,710 അടി), കോട്ടിക്ക മൗണ്ടൻ (744 മീ, 2,441 അടി), പിക് കൂഡ്രൂ (711 മീ, 2,333 അടി), കാവ് മൗണ്ടൻ (337 മീ, 1,106 അടി) എന്നിവയാണ് ഇവിടെയുള്ള മറ്റ് പ്രധാന പർവതങ്ങൾ. ഡെവിൾസ് ദ്വീപ് ഉൾപ്പെടുന്ന മൂന്ന് സാൽവേഷൻസ് ദ്വീപുകൾ, കൂടാതെ ബ്രസീൽ തീരത്തോട് ചേർന്നുകിടക്കുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട ഐലെസ് ഡു കോണെനെറ്റബിൾ പക്ഷി സങ്കേതം തുടങ്ങി തീരത്തുനിന്നകലെ നിരവധി ചെറിയ ദ്വീപുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള പെറ്റിറ്റ്-സൗട്ട് അണക്കെട്ട് ഒരു കൃത്രിമ തടാകത്തെ രൂപപ്പെടുത്തി ജലവൈദ്യുത പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ വാകി നദി ഉൾപ്പെടെ നിരവധി നദികളുണ്ട്. 2007-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റിന്റെ ഏറ്റവും വിദൂര ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആമസോണിയൻ വനം ഫ്രാൻസിലെ പത്ത് ദേശീയോദ്യാനങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്കായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. കാമോപി, മാരിപസൗല, പപ്പൈക്‌ടൺ, സെന്റ്-എലി, സാൾ എന്നീ കമ്യൂണുകളിലായി ഏകദേശം 33,900  ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (13,090 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയിലാണ് ഉദ്യാന പ്രദേശം. == അവലംബം == {{SouthAm-geo-stub}} {{തെക്കേ അമേരിക്ക}} {{French overseas departments and territories |state=autocollapse}} {{Departments of France |state=autocollapse}} {{Outlying territories of European countries |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് ഗയാന]] lk37grqjmnijx0k5ndvlt9bhs5vmsp7 3763302 3763289 2022-08-08T13:32:12Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|French Guiana}} {{ആധികാരികത|date=2018 ജൂലൈ}}{{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = Territorial Collectivity of French Guiana<br/>{{native name|fr|Collectivité territoriale de Guyane}} | native_name = {{native name|fr|Guyane}} | settlement_type = [[Overseas France|Overseas]] [[departments of France|department]], [[regions of France|region]] and [[single territorial collectivity]] of [[France]] | image_skyline = | image_caption = | image_flag = | flag_size = 120px | image_shield = Coat of arms of French Guiana, according to the original displayed at the Museum Franconie, at Cayenne.svg | shield_size = 100px | image_blank_emblem = | blank_emblem_size = | image_map = French Guiana in France 2016.svg | map_caption = | motto = Fert Aurum Industria | national_anthem = | coordinates = {{Coord|4|N|53|W|type:adm1st_region:GF|display=ti}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|France}} | seat_type = [[Prefectures in France|Prefecture]] | seat = [[Cayenne]] | parts_type = [[Departments of France|Departments]] | parts_style = list | parts = 1 (every overseas region consists of a department in itself) | leader_title1 = [[List of colonial and departmental heads of French Guiana|Prefect]] | leader_name1 = [[Thierry Queffelec]]<ref>{{Cite web|title=Un nouveau préfet pour Wallis et Futuna|url=https://la1ere.francetvinfo.fr/wallisfutuna/un-nouveau-prefet-pour-wallis-et-futuna-896720.html|access-date=11 February 2021|website=Wallis-et-Futuna la 1ère|language=fr-FR}}</ref> | leader_title2 = [[Presidents of the Regional Council of French Guiana|President of the Assembly]] | leader_name2 = [[Gabriel Serville]] (Guyane Kontré pour avancer) | leader_title3 = [[Legislature]] | leader_name3 = [[Assembly of French Guiana]] | area_footnotes = <ref name="area_total">{{cite web|url=https://questions.assemblee-nationale.fr/q13/13-47507QE.htm |title=FICHE QUESTION|author=[[Christiane Taubira]]|date=28 April 2009|access-date=27 November 2021|language=fr|website=Questions National Assembly of France}}</ref><ref name="unsurface">{{cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2013/Table03.pdf |title=Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density|website=United Nations|year=2013|access-date=27 November 2021|page=5}}</ref> | area_total_km2 = 83846 | area_land_km2 = 83534 | area_water_km2 = | area_rank = <!--Please DO NOT add an area rank that is defined by the list of countries by size; French Guiana is NOT its own country; it's part of France and its area rank must be defined among French regions and departments.-->2nd region and 1st department | population_footnotes = <ref name=pop>{{cite web| url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2022.xlsx | title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2022| author=[[Institut national de la statistique et des études économiques|INSEE]]| access-date=21 January 2022|language=fr}}</ref> | population_total = 294436 | population_as_of = January 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = French Guianan<br />French Guianese | timezone = [[Time in Brazil|BRT]] | utc_offset = -3:00 | blank_name_sec1 = GDP&nbsp;(2019)<ref name=GDP>{{cite web | url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5020211 | title=Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 2000 à 2020 | publisher=[[INSEE]]|access-date=2022-03-25}}</ref> | blank_info_sec1 = [[List of French regions and overseas collectivities by GDP|Ranked 17th]] | blank1_name_sec1 = Total | blank1_info_sec1 = €4.41&nbsp;billion (US$4.93&nbsp;billion) | blank2_name_sec1 = Per capita | blank2_info_sec1 = €15,521 (US$17,375) | blank_name_sec2 = [[First-level NUTS of the European Union#France|NUTS Region]] | blank_info_sec2 = FRA | website = [https://www.ctguyane.fr/ Territorial Collectivity]<br> [http://www.guyane.pref.gouv.fr/ Prefecture] | iso_code = {{hlist|[[ISO 3166-2:GF|GF]]|[[ISO 3166-2:FR|FR-973]]}} | footnotes = | name = ഫ്രഞ്ച് ഗയാന | anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>{{Small|("The Marseillaise")}}<br/>{{Center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}} }} [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] [[ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റ്|ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റുകളിൽ]] ഒന്നാണ് '''ഫ്രഞ്ച് ഗയാന'''. [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ]] വടക്കൻ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കയെനി]] ആണ് തലസ്ഥാനം. [[യൂറോ|യൂറോയാണ്]] ഔദ്യോഗിക നാണയം. ഫ്രാൻസിന്റെ 26 റീജിയനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. മറ്റ് ഓവർസീസ് ഡിപ്പാർട്മെന്റുകളെപ്പോലെ ഓവർസീസ് റീജിയൺ പദവിയാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കും ഉള്ളത്. ഭരണസൗകര്യാർത്ഥം ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ 3 ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ അരൊൺഡിസ്മെന്റുകളായും അവയെ 19 കമ്യൂണുകളായും 22 കാന്റണുകളായും വിഭാഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കിഴക്കും തെക്കും ബ്രസീലുമായും പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമുമായും ഇത് അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. 83,534 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (32,253 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഭൂപ്രദേശവും (മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിന്റെ ഏഴിലൊന്ന് വലിപ്പം) കൂടാതെ [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ പുറം പ്രദേശവുംകൂടിയാണ്. [[ജനസാന്ദ്രത]] വളരെ കുറവായ ഇവിടെ ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ 3.5 നിവാസികൾ മാത്രമാണുള്ളത് (9.1/ചതുരശ്ര മൈൽ). 2022-ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം അതിന്റെ 294,436 നിവാസികളിൽ പകുതിയും തലസ്ഥാനമായ കയെനിലെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ 98.9 ശതമാനം ഭാഗം വനനിരകളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും<ref>{{cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/EL|title=FAOSTAT – Land Use|access-date=3 February 2019|publisher=[[Food and Agriculture Organization]]}}</ref> ഭൂരിഭാഗവും പ്രാക്തന [[മഴക്കാട്|മഴക്കാടുകളുമാണ്]]. [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമായ [[ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്]]<ref>{{cite web|url=https://parc-amazonien.wmaker.tv/Parc-amazonien-de-Guyane-le-plus-vaste-Parc-national-de-France-et-de-l-Union-europeenne_v38.html|title=Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne|access-date=3 February 2019|publisher=[[Guiana Amazonian Park]]}}</ref> ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ 41 ശതമാനം ഭൂപ്രദേശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 2015 ഡിസംബർ മുതൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ടെറിട്ടോറിയൽ കളക്‌റ്റിവിറ്റി ({{lang-fr|collectivité territoriale de Guyane|links=no}}) എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു പുതിയ പ്രദേശിക കൂട്ടായ്മയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഈ പ്രദേശവും വകുപ്പും ഭരിക്കുന്നത് ഒരൊറ്റ അസംബ്ലിയാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി ({{lang-fr|assemblée de Guyane|links=no}}), എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ അസംബ്ലി,  പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ട മുൻ റീജിയണൽ കൗൺസിൽ, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ കൗൺസിൽ എന്നിവയ്ക്ക് പകരമായി. പ്രാദേശിക, വകുപ്പുതല സർക്കാരിന്റെ ചുമതലകൂടി ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ഗബ്രിയേൽ സെർവിൽ ആണ്. 1946 മുതൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കിൽ പൂർണ്ണമായും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാന യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ ഭാഗവും, ഔദ്യോഗിക കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെ മധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രാഥമിക വിക്ഷേപണ കേന്ദ്രമായ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സാന്നിധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളെയും വ്യവസായങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസിലെ മറ്റെവിടെയും പോലെ, ഔദ്യോഗിക ഭാഷ ഫ്രഞ്ച് ആണെങ്കിലും, ഓരോ വംശീയ സമൂഹത്തിനും അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്. അതിൽ ഫ്രഞ്ച് അധിഷ്ഠിത ക്രിയോൾ ഭാഷയായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് ക്രിയോൾ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഒരു യൂറോപ്യൻ രാജ്യത്തിൻറെ പരമാധികാരത്തിന് കീഴിലുള്ള വടക്കൻ അമേരിക്ക അല്ലെങ്കിൽ തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരേയൊരു പ്രദേശമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയും ബ്രസീലും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി ഫ്രാൻസ് മറ്റൊരു രാജ്യവുമായി പങ്കിടുന്ന ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ കര അതിർത്തിയാണ്, അതുപോലെ തന്നെ യൂറോപ്യൻ ഇതര രാജ്യങ്ങളുമായി ഫ്രാൻസ് പങ്കിടുന്ന രണ്ട് അതിർത്തികളിൽ ഒന്ന് ഇതും, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമിന്റെ അതിർത്തിയുമാണ്. == ചരിത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ആദ്യം വസിച്ചിരുന്നത് കലിന, [[അരവാക്ക് ഭാഷ|അരവാക്ക്]], ഗലിബി, പലികർ, ടെക്കോ, വയാമ്പി, വയാന എന്നീ തദ്ദേശീയ ജനങ്ങളായിരുന്നു. 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗ്വാഡലൂപ്പ്, സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു തുടങ്ങിയ ചില കരീബിയൻ ദ്വീപുകളുടെ വാസസ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്  ഫ്രഞ്ചുകാർ അവിടെ ഒരു കോളനി സ്ഥാപിക്കാൻ  ശ്രമിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പ്, അരാവാക്കൻ ഭാഷാ കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട, അരവാക് ഭാഷ സംസാരിക്കുന്ന തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്ത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നത്. ലോക്കോനോ എന്നാണ്  ഈ ആളുകൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടത്. ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് കുടിയേറ്റം 1503-ൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നുവരികിലും കോളനിക്കാർ 1643-ൽ കയെൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഫ്രാൻസിന് ഇവിടെ ഒരു സ്ഥിര സാന്നിധ്യമില്ലായിരുന്നു. ഒരു അടിമ സമൂഹമായി വികസിച്ച ഗയാനയിൽ തോട്ടമുടമകൾ ആഫ്രിക്കക്കാരെ കരിമ്പ് മുതലായ വലിയ തോട്ടങ്ങളിൽ അടിമത്തൊഴിലാളികളായി ഇറക്കുമതി ചെയ്തതോടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിച്ചു. അടിമകളാക്കിയ ഹെയ്തിക്കാർ സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു കോളനിയിൽ ഒരു അടിമ കലാപം ആരംഭിച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1794 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫ്രഞ്ച് അടിമവ്യാപാരവും ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ കോളനികളിലെ അടിമത്തവും നിർത്തലാക്കുന്നതിന് ദേശീയ കൺവെൻഷൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ അടിമത്ത സമ്പ്രദായം ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം വരെ തുടർന്നു. എന്നിരുന്നാലും സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്, ഗ്വാഡലൂപ്പ്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന എന്നിവിടങ്ങളിൽ മാത്രം 1794-ലെ ഈ ഉത്തരവ് നടപ്പിലാക്കുകയും  സെനഗൽ, മൗറീഷ്യസ്, റീയൂണിയൻ, മാർട്ടിനിക് എന്നീ കോളനികളും ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയും ഈ നിയമങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Sue Peabody, ''French Emancipation'' https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0253.xml Accessed 27 October 2019.</ref> സ്റ്റിർലിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ താരതമ്യ സാംസ്കാരിക പഠന പ്രൊഫസറായ ബിൽ മാർഷൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ എഴുതി: നിരവധി ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങളും കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും കാരണം കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ഉയർന്ന നിരക്കിലുള്ള മരണം, 1763-ൽ ഗയാന കോളനിവത്കരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് ശ്രമത്തെ പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുത്തി: ആദ്യഘട്ടത്തിലെ  12,000 കുടിയേറ്റക്കാരിൽ 2,000 പേർ ഒഴികെ എല്ലാവരും മരണമടഞ്ഞു. 1804-ൽ ഫ്രാൻസ് ലൂസിയാനയെ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്ക് വിട്ടുകൊടുത്തതിനുശേഷം, ഗയാനയെ ഒരു ശിക്ഷാ കോളനിയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഫ്രാൻസ് തീരത്ത് ക്യാമ്പുകളുടെയും തടവുകാരുടെയും ഒരു ശൃംഖല സ്ഥാപിക്കുകയും അവിടെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിൽ നിന്നുള്ള തടവുകാരെ നിർബന്ധിത ജോലിക്ക് വിധേയരാക്കി. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തിൽ ആരംഭിച്ച ഒരു ശിക്ഷാ കോളനി എന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് സർക്കാർ ഏകദേശം 56,000 തടവുകാരെ ഡെവിൾസ് ദ്വീപിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. 10 ശതമാനത്തിൽ താഴെയുള്ള തടവുകാർ മാത്രമാണ് ശിക്ഷയെ അതിജീവിച്ചത്. ഒരു ചെറിയ ജയിൽ സൗകര്യം മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന സ്ഥലമായിരുന്ന Île du Diable (ഡെവിൾസ് ഐലൻഡ്), അതേ പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിക്ഷാ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. അതിൽ മൂന്ന് ദ്വീപുകളിലെ തടവറകളും പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തെ മൂന്ന് വലിയ ജയിലുകളുമാണ് ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1852 മുതൽ 1953 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ, കഠിനജോലികളെ അതിജീവിച്ച തടവുകാർക്ക് ഫ്രാൻസ് അവിടെ താമസം നിർബന്ധിതമാക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. ഇതിനിടെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ്-ബ്രിട്ടീഷ് നാവികസേന 1809-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ പോർച്ചുഗീസ് സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1814-ൽ പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഇത് ഫ്രാൻസിന് തിരികെ ലഭിച്ചു. പോർച്ചുഗൽ ഈ പ്രദേശം ഫ്രാൻസിന് തിരികെ നൽകിയെങ്കിലും 1817 വരെ അവർ തങ്ങളുടെ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവിടെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ഒരു പീനൽ കോളനിയായി സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചിലപ്പോൾ ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടിക്കാനായി ഇവിടെയുള്ള കുറ്റവാളികളെ ഉപയോഗിച്ചു. കുറ്റവാളികളുടെ ശിക്ഷകൾ പലപ്പോഴും ദൈർഘ്യമേറിയതും തൊഴിൽ സാധ്യത തുലോം വിരളവുമായിരുന്നതിനാൽ അവർ ശാസ്ത്രീയാവശ്യങ്ങൾക്കും പൊതു ശേഖരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയിൽ വിൽക്കുന്നതിനായി ഇവിടെനിന്നുള്ള ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടികൂടി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ, ഒരു വലിയ വന പ്രദേശത്തിൻറെ ഉമസ്ഥതയെച്ചൊല്ലി ബ്രസീലുമായി ഒരു അതിർത്തി തർക്കം ഉടലെടുത്തതോടെ, തർക്കപ്രദേശത്ത് ഹ്രസ്വകാലത്തേയ്ക്ക്, ഫ്രഞ്ച് അനുകൂലവും സ്വതന്ത്രവുമായ കുനാനി സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റക്കാർക്കിടയിൽ ചില കലഹങ്ങളും ഉടലെടുത്തിരുന്നു. സ്വിസ് സർക്കാരിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ അതിർത്തി തർക്കം ബ്രസീലിന് അനുകൂലമായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടു. 1930-ൽ സ്ഥാപിതമായ കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂരിഭാഗം ഉൾനാടൻ പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടതായിരുന്നു ഇനിനി പ്രദേശം. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന പൂർണ്ണമായും  ഫ്രാൻസിന്റെ ഒരു വിദേശ വകുപ്പായി ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായ 1946-ൽ ഇത് നിർത്തലാക്കപ്പെട്ടു. 1936-ൽ, കയെനിൽ നിന്നുള്ള ഫെലിക്‌സ് എബൗ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കോളനിയിൽ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ആദ്യ കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരനായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്തും ഫ്രാൻസ് നാസി ജർമ്മൻ സേനയുടെ അധീനതയിലായ കാലത്തും ഫ്രഞ്ച് ഗയാന വിച്ചി ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമായി. 1943 മാർച്ച് 16-ന് ഗയാന ഔദ്യോഗികമായി ഫ്രീ ഫ്രാൻസിലേക്ക് അണിനിരന്നു. അത് കോളനി പദവി ഉപേക്ഷിച്ച് 1946 മാർച്ച് 19-ന് വീണ്ടും ഒരു ഫ്രഞ്ച് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റായി മാറി. 1950-കളിൽ [[വിയറ്റ്നാം|വിയറ്റ്നാമിൽ]] നിന്നുള്ള ഫ്രഞ്ച് പിൻവാങ്ങലിനും തുടർന്ന് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ ഈ മേഖലയിൽ നടത്തിയ യുദ്ധത്തിനും ശേഷം, 1975-ൽ പത്തേത് ലാവോയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ ലാവോസ് പിടിച്ചെടുത്തതോടെ 1970 കളിലും 80 കളിലും അവിടെനിന്ന് പലായനം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ഹ്മോംഗ് അഭയാർത്ഥികളെ ലാവോസിൽ നിന്ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലേക്ക് പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ ഫ്രാൻസ് സഹായിച്ചു. 1980-കളുടെ അവസാനത്തിൽ, 10,000-ലധികം വരുന്ന [[സുരിനാം]] അഭയാർത്ഥികൾ, (കൂടുതലും മെറൂണുകൾ), സുരിനാമീസ് ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെത്തി. സമീപകാലത്ത്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ബ്രസീൽ,, ഹെയ്തി എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക കുടിയേറ്റക്കാർ ധാരാളമായി എത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ വിദൂര ഉൾനാടുകളിലെ മഴക്കാടുകളിൽ ബ്രസീലിയൻ ഗാരിംപെയ്റോസിന്റെ നിയമവിരുദ്ധവും പാരിസ്ഥിതികമായി വിനാശകരവുമായ സ്വർണ്ണ ഖനനം ഒരു വിട്ടുമാറാത്ത പ്രശ്നമാണ്. അനധികൃത കുടിയേറ്റം, ഫ്രാൻസിന്റെ പ്രധാന കരയേക്കാൾ മോശമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഉയർന്ന ജീവിതച്ചെലവ്, ഉയർന്ന കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, കൂടുതൽ സാധാരണമായ സാമൂഹിക അശാന്തി തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെ ഈ പ്രദേശം ഇപ്പോഴും അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. 1964-ൽ അന്നത്തെ ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ചാൾസ് ഡി ഗല്ലെ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ഒരു ബഹിരാകാശ യാത്രാ താവളമൊരുക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചു. [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയിലെ]] സഹാറ ബേസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനും ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതി. [[ഭൂമദ്ധ്യരേഖ|ഭൂമധ്യരേഖയ്ക്ക്]] സമീപത്തെ പ്രദേശത്തിൻറെ നിലനിൽപ്പും സമുദ്രത്തിലേക്ക് ഒരു ബഫർ സോണായി വിപുലമായ പ്രവേശനമുള്ളതിനാലും ഈ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുയോജ്യമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. കൊറൗ തീരത്ത്നിന്ന് അൽപ്പം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രം വെറോണിക് റോക്കറ്റുകളുടെ പ്രാരംഭ വിക്ഷേപണത്തിന് ശേഷം ഗണ്യമായി വളർന്നു. ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഇത് കൂടാതെ [[ജെയിംസ് വെബ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനി]] [[ബഹിരാകാശം|ബഹിരാകാശത്തേക്ക്]] വിക്ഷേപിച്ച Ariane 4, Ariane 5, Ariane ഫ്ലൈറ്റ് VA256 തുടങ്ങിയ വിക്ഷേപണങ്ങളിലൂടെ വാണിജ്യവിജയം നേടിയിട്ടുണ്ട്. 2010-ൽ ഗയാനീസ് ജനറൽ കൗൺസിൽ ഒരു ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ പതാക ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ നടന്ന ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാന സ്വയംഭരണത്തിനെതിരെയും വോട്ട് ചെയ്തു. 2017 മാർച്ച് 20-ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് തൊഴിലാളികൾ പണിമുടക്കിനും കൂടുതൽ വിഭവങ്ങൾക്കും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുമായി പ്രകടനം നടത്താനും ആരംഭിച്ചു. 2017 മാർച്ച് 28 ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രകടനത്തിന്റെ ദിവസമായിരുന്നു. [[കോവിഡ്-19|COVID-19 മഹാമാരിയുടെ]] പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും 2020 ജൂൺ അവസാനത്തോടെ ടെസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കാരിൽ 1 ശതമാനത്തിലധികം പേരുടെ റിസൾട്ട് പോസിറ്റീവായി. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാന 2°, 6° വടക്ക് അക്ഷാംശങ്ങൾക്കും 51°, 55° പടിഞ്ഞാറ് എന്നീ രേഖാംശങ്ങൾക്കും ഇടയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും താമസിക്കുന്ന ഒരു തീരപ്രദേശവും ഇടതൂർന്നതും ബ്രസീൽ അതിർത്തിയിൽ തുമുക്-ഹുമാക് പർവതനിരകളുടെ മിതമായ കൊടുമുടികളിലേക്ക് ക്രമേണ ഉയരുന്ന അപ്രാപ്യമായ മഴക്കാടുകൾ എന്നീ രണ്ട് പ്രധാന ഭൂമിശാസ്ത്ര മേഖലകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയാണ് മാരിപാസൗലയിലെ ബെല്ലെവ്യൂ ഡി ഇൽ'ഇനിനി (851 മീറ്റർ, 2,792 അടി). മോണ്ട് ഇറ്റൂപ്പ് (826 മീ, 2,710 അടി), കോട്ടിക്ക മൗണ്ടൻ (744 മീ, 2,441 അടി), പിക് കൂഡ്രൂ (711 മീ, 2,333 അടി), കാവ് മൗണ്ടൻ (337 മീ, 1,106 അടി) എന്നിവയാണ് ഇവിടെയുള്ള മറ്റ് പ്രധാന പർവതങ്ങൾ. ഡെവിൾസ് ദ്വീപ് ഉൾപ്പെടുന്ന മൂന്ന് സാൽവേഷൻസ് ദ്വീപുകൾ, കൂടാതെ ബ്രസീൽ തീരത്തോട് ചേർന്നുകിടക്കുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട ഐലെസ് ഡു കോണെനെറ്റബിൾ പക്ഷി സങ്കേതം തുടങ്ങി തീരത്തുനിന്നകലെ നിരവധി ചെറിയ ദ്വീപുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള പെറ്റിറ്റ്-സൗട്ട് അണക്കെട്ട് ഒരു കൃത്രിമ തടാകത്തെ രൂപപ്പെടുത്തി ജലവൈദ്യുത പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ വാകി നദി ഉൾപ്പെടെ നിരവധി നദികളുണ്ട്. 2007-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റിന്റെ ഏറ്റവും വിദൂര ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആമസോണിയൻ വനം ഫ്രാൻസിലെ പത്ത് ദേശീയോദ്യാനങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്കായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. കാമോപി, മാരിപസൗല, പപ്പൈക്‌ടൺ, സെന്റ്-എലി, സാൾ എന്നീ കമ്യൂണുകളിലായി ഏകദേശം 33,900  ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (13,090 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയിലാണ് ഉദ്യാന പ്രദേശം. == അവലംബം == {{SouthAm-geo-stub}} {{തെക്കേ അമേരിക്ക}} {{French overseas departments and territories |state=autocollapse}} {{Departments of France |state=autocollapse}} {{Outlying territories of European countries |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് ഗയാന]] qatnx8xgzm6msb275i4ihe76o8gfg09 3763309 3763302 2022-08-08T13:47:55Z Malikaveedu 16584 /* ചരിത്രം */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|French Guiana}} {{ആധികാരികത|date=2018 ജൂലൈ}}{{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = Territorial Collectivity of French Guiana<br/>{{native name|fr|Collectivité territoriale de Guyane}} | native_name = {{native name|fr|Guyane}} | settlement_type = [[Overseas France|Overseas]] [[departments of France|department]], [[regions of France|region]] and [[single territorial collectivity]] of [[France]] | image_skyline = | image_caption = | image_flag = | flag_size = 120px | image_shield = Coat of arms of French Guiana, according to the original displayed at the Museum Franconie, at Cayenne.svg | shield_size = 100px | image_blank_emblem = | blank_emblem_size = | image_map = French Guiana in France 2016.svg | map_caption = | motto = Fert Aurum Industria | national_anthem = | coordinates = {{Coord|4|N|53|W|type:adm1st_region:GF|display=ti}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|France}} | seat_type = [[Prefectures in France|Prefecture]] | seat = [[Cayenne]] | parts_type = [[Departments of France|Departments]] | parts_style = list | parts = 1 (every overseas region consists of a department in itself) | leader_title1 = [[List of colonial and departmental heads of French Guiana|Prefect]] | leader_name1 = [[Thierry Queffelec]]<ref>{{Cite web|title=Un nouveau préfet pour Wallis et Futuna|url=https://la1ere.francetvinfo.fr/wallisfutuna/un-nouveau-prefet-pour-wallis-et-futuna-896720.html|access-date=11 February 2021|website=Wallis-et-Futuna la 1ère|language=fr-FR}}</ref> | leader_title2 = [[Presidents of the Regional Council of French Guiana|President of the Assembly]] | leader_name2 = [[Gabriel Serville]] (Guyane Kontré pour avancer) | leader_title3 = [[Legislature]] | leader_name3 = [[Assembly of French Guiana]] | area_footnotes = <ref name="area_total">{{cite web|url=https://questions.assemblee-nationale.fr/q13/13-47507QE.htm |title=FICHE QUESTION|author=[[Christiane Taubira]]|date=28 April 2009|access-date=27 November 2021|language=fr|website=Questions National Assembly of France}}</ref><ref name="unsurface">{{cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2013/Table03.pdf |title=Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density|website=United Nations|year=2013|access-date=27 November 2021|page=5}}</ref> | area_total_km2 = 83846 | area_land_km2 = 83534 | area_water_km2 = | area_rank = <!--Please DO NOT add an area rank that is defined by the list of countries by size; French Guiana is NOT its own country; it's part of France and its area rank must be defined among French regions and departments.-->2nd region and 1st department | population_footnotes = <ref name=pop>{{cite web| url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2022.xlsx | title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2022| author=[[Institut national de la statistique et des études économiques|INSEE]]| access-date=21 January 2022|language=fr}}</ref> | population_total = 294436 | population_as_of = January 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = French Guianan<br />French Guianese | timezone = [[Time in Brazil|BRT]] | utc_offset = -3:00 | blank_name_sec1 = GDP&nbsp;(2019)<ref name=GDP>{{cite web | url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5020211 | title=Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 2000 à 2020 | publisher=[[INSEE]]|access-date=2022-03-25}}</ref> | blank_info_sec1 = [[List of French regions and overseas collectivities by GDP|Ranked 17th]] | blank1_name_sec1 = Total | blank1_info_sec1 = €4.41&nbsp;billion (US$4.93&nbsp;billion) | blank2_name_sec1 = Per capita | blank2_info_sec1 = €15,521 (US$17,375) | blank_name_sec2 = [[First-level NUTS of the European Union#France|NUTS Region]] | blank_info_sec2 = FRA | website = [https://www.ctguyane.fr/ Territorial Collectivity]<br> [http://www.guyane.pref.gouv.fr/ Prefecture] | iso_code = {{hlist|[[ISO 3166-2:GF|GF]]|[[ISO 3166-2:FR|FR-973]]}} | footnotes = | name = ഫ്രഞ്ച് ഗയാന | anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>{{Small|("The Marseillaise")}}<br/>{{Center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}} }} [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] [[ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റ്|ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റുകളിൽ]] ഒന്നാണ് '''ഫ്രഞ്ച് ഗയാന'''. [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ]] വടക്കൻ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കയെനി]] ആണ് തലസ്ഥാനം. [[യൂറോ|യൂറോയാണ്]] ഔദ്യോഗിക നാണയം. ഫ്രാൻസിന്റെ 26 റീജിയനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. മറ്റ് ഓവർസീസ് ഡിപ്പാർട്മെന്റുകളെപ്പോലെ ഓവർസീസ് റീജിയൺ പദവിയാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കും ഉള്ളത്. ഭരണസൗകര്യാർത്ഥം ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ 3 ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ അരൊൺഡിസ്മെന്റുകളായും അവയെ 19 കമ്യൂണുകളായും 22 കാന്റണുകളായും വിഭാഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കിഴക്കും തെക്കും ബ്രസീലുമായും പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമുമായും ഇത് അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. 83,534 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (32,253 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഭൂപ്രദേശവും (മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിന്റെ ഏഴിലൊന്ന് വലിപ്പം) കൂടാതെ [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ പുറം പ്രദേശവുംകൂടിയാണ്. [[ജനസാന്ദ്രത]] വളരെ കുറവായ ഇവിടെ ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ 3.5 നിവാസികൾ മാത്രമാണുള്ളത് (9.1/ചതുരശ്ര മൈൽ). 2022-ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം അതിന്റെ 294,436 നിവാസികളിൽ പകുതിയും തലസ്ഥാനമായ കയെനിലെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ 98.9 ശതമാനം ഭാഗം വനനിരകളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും<ref>{{cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/EL|title=FAOSTAT – Land Use|access-date=3 February 2019|publisher=[[Food and Agriculture Organization]]}}</ref> ഭൂരിഭാഗവും പ്രാക്തന [[മഴക്കാട്|മഴക്കാടുകളുമാണ്]]. [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമായ [[ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്]]<ref>{{cite web|url=https://parc-amazonien.wmaker.tv/Parc-amazonien-de-Guyane-le-plus-vaste-Parc-national-de-France-et-de-l-Union-europeenne_v38.html|title=Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne|access-date=3 February 2019|publisher=[[Guiana Amazonian Park]]}}</ref> ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ 41 ശതമാനം ഭൂപ്രദേശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 2015 ഡിസംബർ മുതൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ടെറിട്ടോറിയൽ കളക്‌റ്റിവിറ്റി ({{lang-fr|collectivité territoriale de Guyane|links=no}}) എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു പുതിയ പ്രദേശിക കൂട്ടായ്മയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഈ പ്രദേശവും വകുപ്പും ഭരിക്കുന്നത് ഒരൊറ്റ അസംബ്ലിയാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി ({{lang-fr|assemblée de Guyane|links=no}}), എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ അസംബ്ലി,  പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ട മുൻ റീജിയണൽ കൗൺസിൽ, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ കൗൺസിൽ എന്നിവയ്ക്ക് പകരമായി. പ്രാദേശിക, വകുപ്പുതല സർക്കാരിന്റെ ചുമതലകൂടി ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ഗബ്രിയേൽ സെർവിൽ ആണ്. 1946 മുതൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കിൽ പൂർണ്ണമായും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാന യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ ഭാഗവും, ഔദ്യോഗിക കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെ മധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രാഥമിക വിക്ഷേപണ കേന്ദ്രമായ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സാന്നിധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളെയും വ്യവസായങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസിലെ മറ്റെവിടെയും പോലെ, ഔദ്യോഗിക ഭാഷ ഫ്രഞ്ച് ആണെങ്കിലും, ഓരോ വംശീയ സമൂഹത്തിനും അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്. അതിൽ ഫ്രഞ്ച് അധിഷ്ഠിത ക്രിയോൾ ഭാഷയായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് ക്രിയോൾ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഒരു യൂറോപ്യൻ രാജ്യത്തിൻറെ പരമാധികാരത്തിന് കീഴിലുള്ള വടക്കൻ അമേരിക്ക അല്ലെങ്കിൽ തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരേയൊരു പ്രദേശമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയും ബ്രസീലും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി ഫ്രാൻസ് മറ്റൊരു രാജ്യവുമായി പങ്കിടുന്ന ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ കര അതിർത്തിയാണ്, അതുപോലെ തന്നെ യൂറോപ്യൻ ഇതര രാജ്യങ്ങളുമായി ഫ്രാൻസ് പങ്കിടുന്ന രണ്ട് അതിർത്തികളിൽ ഒന്ന് ഇതും, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമിന്റെ അതിർത്തിയുമാണ്. == ചരിത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ആദ്യം വസിച്ചിരുന്നത് കലിന, [[അരവാക്ക് ഭാഷ|അരവാക്ക്]], ഗലിബി, പലികർ, ടെക്കോ, വയാമ്പി, വയാന എന്നീ തദ്ദേശീയ ജനങ്ങളായിരുന്നു. 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗ്വാഡലൂപ്പ്, സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു തുടങ്ങിയ ചില [[കരീബിയൻ|കരീബിയൻ ദ്വീപുകളുടെ]] വാസസ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്  ഫ്രഞ്ചുകാർ അവിടെ ഒരു കോളനി സ്ഥാപിക്കാൻ  ശ്രമിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പ്, അരാവാക്കൻ ഭാഷാ കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട, [[അരവാക്ക് ഭാഷ]] സംസാരിക്കുന്ന തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്ത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നത്. ലോക്കോനോ എന്നാണ്  ഈ ആളുകൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടത്. ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് കുടിയേറ്റം 1503-ൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നുവരികിലും കോളനിക്കാർ 1643-ൽ കയെൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഫ്രാൻസിന് ഇവിടെ ഒരു സ്ഥിര സാന്നിധ്യമില്ലായിരുന്നു. ഒരു അടിമ സമൂഹമായി വികസിച്ച ഗയാനയിൽ തോട്ടമുടമകൾ ആഫ്രിക്കക്കാരെ [[കരിമ്പ്]] മുതലായ വലിയ തോട്ടങ്ങളിൽ അടിമത്തൊഴിലാളികളായി ഇറക്കുമതി ചെയ്തതോടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിച്ചു. അടിമകളാക്കിയ ഹെയ്തിക്കാർ സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു കോളനിയിൽ ഒരു അടിമ കലാപം ആരംഭിച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1794 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫ്രഞ്ച് അടിമവ്യാപാരവും ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ കോളനികളിലെ അടിമത്തവും നിർത്തലാക്കുന്നതിന് ദേശീയ കൺവെൻഷൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ അടിമത്ത സമ്പ്രദായം ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം വരെ തുടർന്നു. എന്നിരുന്നാലും സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്, ഗ്വാഡലൂപ്പ്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന എന്നിവിടങ്ങളിൽ മാത്രം 1794-ലെ ഈ ഉത്തരവ് നടപ്പിലാക്കുകയും  സെനഗൽ, മൗറീഷ്യസ്, റീയൂണിയൻ, മാർട്ടിനിക് എന്നീ കോളനികളും ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയും ഈ നിയമങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Sue Peabody, ''French Emancipation'' https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0253.xml Accessed 27 October 2019.</ref> സ്റ്റിർലിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ താരതമ്യ സാംസ്കാരിക പഠന പ്രൊഫസറായ ബിൽ മാർഷൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ എഴുതി: നിരവധി ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങളും കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും കാരണം കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ഉയർന്ന നിരക്കിലുള്ള മരണം, 1763-ൽ ഗയാന കോളനിവത്കരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് ശ്രമത്തെ പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുത്തി: ആദ്യഘട്ടത്തിലെ  12,000 കുടിയേറ്റക്കാരിൽ 2,000 പേർ ഒഴികെ എല്ലാവരും മരണമടഞ്ഞു. 1804-ൽ ഫ്രാൻസ് ലൂസിയാനയെ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്ക് വിട്ടുകൊടുത്തതിനുശേഷം, ഗയാനയെ ഒരു ശിക്ഷാ കോളനിയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഫ്രാൻസ് തീരത്ത് ക്യാമ്പുകളുടെയും തടവുകാരുടെയും ഒരു ശൃംഖല സ്ഥാപിക്കുകയും അവിടെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിൽ നിന്നുള്ള തടവുകാരെ നിർബന്ധിത ജോലിക്ക് വിധേയരാക്കി. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തിൽ ആരംഭിച്ച ഒരു ശിക്ഷാ കോളനി എന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് സർക്കാർ ഏകദേശം 56,000 തടവുകാരെ ഡെവിൾസ് ദ്വീപിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. 10 ശതമാനത്തിൽ താഴെയുള്ള തടവുകാർ മാത്രമാണ് ശിക്ഷയെ അതിജീവിച്ചത്. ഒരു ചെറിയ ജയിൽ സൗകര്യം മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന സ്ഥലമായിരുന്ന Île du Diable (ഡെവിൾസ് ഐലൻഡ്), അതേ പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിക്ഷാ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. അതിൽ മൂന്ന് ദ്വീപുകളിലെ തടവറകളും പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തെ മൂന്ന് വലിയ ജയിലുകളുമാണ് ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1852 മുതൽ 1953 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ, കഠിനജോലികളെ അതിജീവിച്ച തടവുകാർക്ക് ഫ്രാൻസ് അവിടെ താമസം നിർബന്ധിതമാക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. ഇതിനിടെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ്-ബ്രിട്ടീഷ് നാവികസേന 1809-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ പോർച്ചുഗീസ് സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1814-ൽ പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഇത് ഫ്രാൻസിന് തിരികെ ലഭിച്ചു. പോർച്ചുഗൽ ഈ പ്രദേശം ഫ്രാൻസിന് തിരികെ നൽകിയെങ്കിലും 1817 വരെ അവർ തങ്ങളുടെ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവിടെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ഒരു പീനൽ കോളനിയായി സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചിലപ്പോൾ ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടിക്കാനായി ഇവിടെയുള്ള കുറ്റവാളികളെ ഉപയോഗിച്ചു. കുറ്റവാളികളുടെ ശിക്ഷകൾ പലപ്പോഴും ദൈർഘ്യമേറിയതും തൊഴിൽ സാധ്യത തുലോം വിരളവുമായിരുന്നതിനാൽ അവർ ശാസ്ത്രീയാവശ്യങ്ങൾക്കും പൊതു ശേഖരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയിൽ വിൽക്കുന്നതിനായി ഇവിടെനിന്നുള്ള ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടികൂടി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ, ഒരു വലിയ വന പ്രദേശത്തിൻറെ ഉമസ്ഥതയെച്ചൊല്ലി ബ്രസീലുമായി ഒരു അതിർത്തി തർക്കം ഉടലെടുത്തതോടെ, തർക്കപ്രദേശത്ത് ഹ്രസ്വകാലത്തേയ്ക്ക്, ഫ്രഞ്ച് അനുകൂലവും സ്വതന്ത്രവുമായ കുനാനി സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റക്കാർക്കിടയിൽ ചില കലഹങ്ങളും ഉടലെടുത്തിരുന്നു. സ്വിസ് സർക്കാരിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ അതിർത്തി തർക്കം ബ്രസീലിന് അനുകൂലമായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടു. 1930-ൽ സ്ഥാപിതമായ കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂരിഭാഗം ഉൾനാടൻ പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടതായിരുന്നു ഇനിനി പ്രദേശം. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന പൂർണ്ണമായും  ഫ്രാൻസിന്റെ ഒരു വിദേശ വകുപ്പായി ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായ 1946-ൽ ഇത് നിർത്തലാക്കപ്പെട്ടു. 1936-ൽ, കയെനിൽ നിന്നുള്ള ഫെലിക്‌സ് എബൗ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കോളനിയിൽ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ആദ്യ കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരനായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്തും ഫ്രാൻസ് നാസി ജർമ്മൻ സേനയുടെ അധീനതയിലായ കാലത്തും ഫ്രഞ്ച് ഗയാന വിച്ചി ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമായി. 1943 മാർച്ച് 16-ന് ഗയാന ഔദ്യോഗികമായി ഫ്രീ ഫ്രാൻസിലേക്ക് അണിനിരന്നു. അത് കോളനി പദവി ഉപേക്ഷിച്ച് 1946 മാർച്ച് 19-ന് വീണ്ടും ഒരു ഫ്രഞ്ച് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റായി മാറി. 1950-കളിൽ [[വിയറ്റ്നാം|വിയറ്റ്നാമിൽ]] നിന്നുള്ള ഫ്രഞ്ച് പിൻവാങ്ങലിനും തുടർന്ന് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ ഈ മേഖലയിൽ നടത്തിയ യുദ്ധത്തിനും ശേഷം, 1975-ൽ പത്തേത് ലാവോയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ ലാവോസ് പിടിച്ചെടുത്തതോടെ 1970 കളിലും 80 കളിലും അവിടെനിന്ന് പലായനം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ഹ്മോംഗ് അഭയാർത്ഥികളെ ലാവോസിൽ നിന്ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലേക്ക് പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ ഫ്രാൻസ് സഹായിച്ചു. 1980-കളുടെ അവസാനത്തിൽ, 10,000-ലധികം വരുന്ന [[സുരിനാം]] അഭയാർത്ഥികൾ, (കൂടുതലും മെറൂണുകൾ), സുരിനാമീസ് ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെത്തി. സമീപകാലത്ത്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ബ്രസീൽ,, ഹെയ്തി എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക കുടിയേറ്റക്കാർ ധാരാളമായി എത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ വിദൂര ഉൾനാടുകളിലെ മഴക്കാടുകളിൽ ബ്രസീലിയൻ ഗാരിംപെയ്റോസിന്റെ നിയമവിരുദ്ധവും പാരിസ്ഥിതികമായി വിനാശകരവുമായ സ്വർണ്ണ ഖനനം ഒരു വിട്ടുമാറാത്ത പ്രശ്നമാണ്. അനധികൃത കുടിയേറ്റം, ഫ്രാൻസിന്റെ പ്രധാന കരയേക്കാൾ മോശമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഉയർന്ന ജീവിതച്ചെലവ്, ഉയർന്ന കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, കൂടുതൽ സാധാരണമായ സാമൂഹിക അശാന്തി തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെ ഈ പ്രദേശം ഇപ്പോഴും അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. 1964-ൽ അന്നത്തെ ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ചാൾസ് ഡി ഗല്ലെ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ഒരു ബഹിരാകാശ യാത്രാ താവളമൊരുക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചു. [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയിലെ]] സഹാറ ബേസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനും ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതി. [[ഭൂമദ്ധ്യരേഖ|ഭൂമധ്യരേഖയ്ക്ക്]] സമീപത്തെ പ്രദേശത്തിൻറെ നിലനിൽപ്പും സമുദ്രത്തിലേക്ക് ഒരു ബഫർ സോണായി വിപുലമായ പ്രവേശനമുള്ളതിനാലും ഈ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുയോജ്യമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. കൊറൗ തീരത്ത്നിന്ന് അൽപ്പം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രം വെറോണിക് റോക്കറ്റുകളുടെ പ്രാരംഭ വിക്ഷേപണത്തിന് ശേഷം ഗണ്യമായി വളർന്നു. ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഇത് കൂടാതെ [[ജെയിംസ് വെബ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനി]] [[ബഹിരാകാശം|ബഹിരാകാശത്തേക്ക്]] വിക്ഷേപിച്ച Ariane 4, Ariane 5, Ariane ഫ്ലൈറ്റ് VA256 തുടങ്ങിയ വിക്ഷേപണങ്ങളിലൂടെ വാണിജ്യവിജയം നേടിയിട്ടുണ്ട്. 2010-ൽ ഗയാനീസ് ജനറൽ കൗൺസിൽ ഒരു ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ പതാക ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ നടന്ന ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാന സ്വയംഭരണത്തിനെതിരെയും വോട്ട് ചെയ്തു. 2017 മാർച്ച് 20-ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് തൊഴിലാളികൾ പണിമുടക്കിനും കൂടുതൽ വിഭവങ്ങൾക്കും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുമായി പ്രകടനം നടത്താനും ആരംഭിച്ചു. 2017 മാർച്ച് 28 ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രകടനത്തിന്റെ ദിവസമായിരുന്നു. [[കോവിഡ്-19|COVID-19 മഹാമാരിയുടെ]] പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും 2020 ജൂൺ അവസാനത്തോടെ ടെസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കാരിൽ 1 ശതമാനത്തിലധികം പേരുടെ റിസൾട്ട് പോസിറ്റീവായി. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാന 2°, 6° വടക്ക് അക്ഷാംശങ്ങൾക്കും 51°, 55° പടിഞ്ഞാറ് എന്നീ രേഖാംശങ്ങൾക്കും ഇടയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും താമസിക്കുന്ന ഒരു തീരപ്രദേശവും ഇടതൂർന്നതും ബ്രസീൽ അതിർത്തിയിൽ തുമുക്-ഹുമാക് പർവതനിരകളുടെ മിതമായ കൊടുമുടികളിലേക്ക് ക്രമേണ ഉയരുന്ന അപ്രാപ്യമായ മഴക്കാടുകൾ എന്നീ രണ്ട് പ്രധാന ഭൂമിശാസ്ത്ര മേഖലകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയാണ് മാരിപാസൗലയിലെ ബെല്ലെവ്യൂ ഡി ഇൽ'ഇനിനി (851 മീറ്റർ, 2,792 അടി). മോണ്ട് ഇറ്റൂപ്പ് (826 മീ, 2,710 അടി), കോട്ടിക്ക മൗണ്ടൻ (744 മീ, 2,441 അടി), പിക് കൂഡ്രൂ (711 മീ, 2,333 അടി), കാവ് മൗണ്ടൻ (337 മീ, 1,106 അടി) എന്നിവയാണ് ഇവിടെയുള്ള മറ്റ് പ്രധാന പർവതങ്ങൾ. ഡെവിൾസ് ദ്വീപ് ഉൾപ്പെടുന്ന മൂന്ന് സാൽവേഷൻസ് ദ്വീപുകൾ, കൂടാതെ ബ്രസീൽ തീരത്തോട് ചേർന്നുകിടക്കുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട ഐലെസ് ഡു കോണെനെറ്റബിൾ പക്ഷി സങ്കേതം തുടങ്ങി തീരത്തുനിന്നകലെ നിരവധി ചെറിയ ദ്വീപുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള പെറ്റിറ്റ്-സൗട്ട് അണക്കെട്ട് ഒരു കൃത്രിമ തടാകത്തെ രൂപപ്പെടുത്തി ജലവൈദ്യുത പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ വാകി നദി ഉൾപ്പെടെ നിരവധി നദികളുണ്ട്. 2007-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റിന്റെ ഏറ്റവും വിദൂര ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആമസോണിയൻ വനം ഫ്രാൻസിലെ പത്ത് ദേശീയോദ്യാനങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്കായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. കാമോപി, മാരിപസൗല, പപ്പൈക്‌ടൺ, സെന്റ്-എലി, സാൾ എന്നീ കമ്യൂണുകളിലായി ഏകദേശം 33,900  ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (13,090 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയിലാണ് ഉദ്യാന പ്രദേശം. == അവലംബം == {{SouthAm-geo-stub}} {{തെക്കേ അമേരിക്ക}} {{French overseas departments and territories |state=autocollapse}} {{Departments of France |state=autocollapse}} {{Outlying territories of European countries |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് ഗയാന]] f5kjze1vaxx78z7kbxaorm1893t0zl1 3763310 3763309 2022-08-08T13:50:10Z Malikaveedu 16584 /* ചരിത്രം */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|French Guiana}} {{ആധികാരികത|date=2018 ജൂലൈ}}{{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = Territorial Collectivity of French Guiana<br/>{{native name|fr|Collectivité territoriale de Guyane}} | native_name = {{native name|fr|Guyane}} | settlement_type = [[Overseas France|Overseas]] [[departments of France|department]], [[regions of France|region]] and [[single territorial collectivity]] of [[France]] | image_skyline = | image_caption = | image_flag = | flag_size = 120px | image_shield = Coat of arms of French Guiana, according to the original displayed at the Museum Franconie, at Cayenne.svg | shield_size = 100px | image_blank_emblem = | blank_emblem_size = | image_map = French Guiana in France 2016.svg | map_caption = | motto = Fert Aurum Industria | national_anthem = | coordinates = {{Coord|4|N|53|W|type:adm1st_region:GF|display=ti}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|France}} | seat_type = [[Prefectures in France|Prefecture]] | seat = [[Cayenne]] | parts_type = [[Departments of France|Departments]] | parts_style = list | parts = 1 (every overseas region consists of a department in itself) | leader_title1 = [[List of colonial and departmental heads of French Guiana|Prefect]] | leader_name1 = [[Thierry Queffelec]]<ref>{{Cite web|title=Un nouveau préfet pour Wallis et Futuna|url=https://la1ere.francetvinfo.fr/wallisfutuna/un-nouveau-prefet-pour-wallis-et-futuna-896720.html|access-date=11 February 2021|website=Wallis-et-Futuna la 1ère|language=fr-FR}}</ref> | leader_title2 = [[Presidents of the Regional Council of French Guiana|President of the Assembly]] | leader_name2 = [[Gabriel Serville]] (Guyane Kontré pour avancer) | leader_title3 = [[Legislature]] | leader_name3 = [[Assembly of French Guiana]] | area_footnotes = <ref name="area_total">{{cite web|url=https://questions.assemblee-nationale.fr/q13/13-47507QE.htm |title=FICHE QUESTION|author=[[Christiane Taubira]]|date=28 April 2009|access-date=27 November 2021|language=fr|website=Questions National Assembly of France}}</ref><ref name="unsurface">{{cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2013/Table03.pdf |title=Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density|website=United Nations|year=2013|access-date=27 November 2021|page=5}}</ref> | area_total_km2 = 83846 | area_land_km2 = 83534 | area_water_km2 = | area_rank = <!--Please DO NOT add an area rank that is defined by the list of countries by size; French Guiana is NOT its own country; it's part of France and its area rank must be defined among French regions and departments.-->2nd region and 1st department | population_footnotes = <ref name=pop>{{cite web| url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2022.xlsx | title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2022| author=[[Institut national de la statistique et des études économiques|INSEE]]| access-date=21 January 2022|language=fr}}</ref> | population_total = 294436 | population_as_of = January 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = French Guianan<br />French Guianese | timezone = [[Time in Brazil|BRT]] | utc_offset = -3:00 | blank_name_sec1 = GDP&nbsp;(2019)<ref name=GDP>{{cite web | url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5020211 | title=Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 2000 à 2020 | publisher=[[INSEE]]|access-date=2022-03-25}}</ref> | blank_info_sec1 = [[List of French regions and overseas collectivities by GDP|Ranked 17th]] | blank1_name_sec1 = Total | blank1_info_sec1 = €4.41&nbsp;billion (US$4.93&nbsp;billion) | blank2_name_sec1 = Per capita | blank2_info_sec1 = €15,521 (US$17,375) | blank_name_sec2 = [[First-level NUTS of the European Union#France|NUTS Region]] | blank_info_sec2 = FRA | website = [https://www.ctguyane.fr/ Territorial Collectivity]<br> [http://www.guyane.pref.gouv.fr/ Prefecture] | iso_code = {{hlist|[[ISO 3166-2:GF|GF]]|[[ISO 3166-2:FR|FR-973]]}} | footnotes = | name = ഫ്രഞ്ച് ഗയാന | anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>{{Small|("The Marseillaise")}}<br/>{{Center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}} }} [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] [[ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റ്|ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റുകളിൽ]] ഒന്നാണ് '''ഫ്രഞ്ച് ഗയാന'''. [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ]] വടക്കൻ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കയെനി]] ആണ് തലസ്ഥാനം. [[യൂറോ|യൂറോയാണ്]] ഔദ്യോഗിക നാണയം. ഫ്രാൻസിന്റെ 26 റീജിയനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. മറ്റ് ഓവർസീസ് ഡിപ്പാർട്മെന്റുകളെപ്പോലെ ഓവർസീസ് റീജിയൺ പദവിയാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കും ഉള്ളത്. ഭരണസൗകര്യാർത്ഥം ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ 3 ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ അരൊൺഡിസ്മെന്റുകളായും അവയെ 19 കമ്യൂണുകളായും 22 കാന്റണുകളായും വിഭാഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കിഴക്കും തെക്കും ബ്രസീലുമായും പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമുമായും ഇത് അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. 83,534 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (32,253 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഭൂപ്രദേശവും (മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിന്റെ ഏഴിലൊന്ന് വലിപ്പം) കൂടാതെ [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ പുറം പ്രദേശവുംകൂടിയാണ്. [[ജനസാന്ദ്രത]] വളരെ കുറവായ ഇവിടെ ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ 3.5 നിവാസികൾ മാത്രമാണുള്ളത് (9.1/ചതുരശ്ര മൈൽ). 2022-ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം അതിന്റെ 294,436 നിവാസികളിൽ പകുതിയും തലസ്ഥാനമായ കയെനിലെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ 98.9 ശതമാനം ഭാഗം വനനിരകളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും<ref>{{cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/EL|title=FAOSTAT – Land Use|access-date=3 February 2019|publisher=[[Food and Agriculture Organization]]}}</ref> ഭൂരിഭാഗവും പ്രാക്തന [[മഴക്കാട്|മഴക്കാടുകളുമാണ്]]. [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമായ [[ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്]]<ref>{{cite web|url=https://parc-amazonien.wmaker.tv/Parc-amazonien-de-Guyane-le-plus-vaste-Parc-national-de-France-et-de-l-Union-europeenne_v38.html|title=Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne|access-date=3 February 2019|publisher=[[Guiana Amazonian Park]]}}</ref> ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ 41 ശതമാനം ഭൂപ്രദേശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 2015 ഡിസംബർ മുതൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ടെറിട്ടോറിയൽ കളക്‌റ്റിവിറ്റി ({{lang-fr|collectivité territoriale de Guyane|links=no}}) എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു പുതിയ പ്രദേശിക കൂട്ടായ്മയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഈ പ്രദേശവും വകുപ്പും ഭരിക്കുന്നത് ഒരൊറ്റ അസംബ്ലിയാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി ({{lang-fr|assemblée de Guyane|links=no}}), എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ അസംബ്ലി,  പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ട മുൻ റീജിയണൽ കൗൺസിൽ, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ കൗൺസിൽ എന്നിവയ്ക്ക് പകരമായി. പ്രാദേശിക, വകുപ്പുതല സർക്കാരിന്റെ ചുമതലകൂടി ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ഗബ്രിയേൽ സെർവിൽ ആണ്. 1946 മുതൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കിൽ പൂർണ്ണമായും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാന യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ ഭാഗവും, ഔദ്യോഗിക കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെ മധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രാഥമിക വിക്ഷേപണ കേന്ദ്രമായ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സാന്നിധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളെയും വ്യവസായങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസിലെ മറ്റെവിടെയും പോലെ, ഔദ്യോഗിക ഭാഷ ഫ്രഞ്ച് ആണെങ്കിലും, ഓരോ വംശീയ സമൂഹത്തിനും അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്. അതിൽ ഫ്രഞ്ച് അധിഷ്ഠിത ക്രിയോൾ ഭാഷയായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് ക്രിയോൾ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഒരു യൂറോപ്യൻ രാജ്യത്തിൻറെ പരമാധികാരത്തിന് കീഴിലുള്ള വടക്കൻ അമേരിക്ക അല്ലെങ്കിൽ തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരേയൊരു പ്രദേശമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയും ബ്രസീലും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി ഫ്രാൻസ് മറ്റൊരു രാജ്യവുമായി പങ്കിടുന്ന ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ കര അതിർത്തിയാണ്, അതുപോലെ തന്നെ യൂറോപ്യൻ ഇതര രാജ്യങ്ങളുമായി ഫ്രാൻസ് പങ്കിടുന്ന രണ്ട് അതിർത്തികളിൽ ഒന്ന് ഇതും, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമിന്റെ അതിർത്തിയുമാണ്. == ചരിത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ആദ്യം വസിച്ചിരുന്നത് കലിന, [[അരവാക്ക് ഭാഷ|അരവാക്ക്]], ഗലിബി, പലികർ, ടെക്കോ, വയാമ്പി, വയാന എന്നീ തദ്ദേശീയ ജനങ്ങളായിരുന്നു. 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗ്വാഡലൂപ്പ്, സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു തുടങ്ങിയ ചില [[കരീബിയൻ|കരീബിയൻ ദ്വീപുകളുടെ]] വാസസ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്  ഫ്രഞ്ചുകാർ അവിടെ ഒരു കോളനി സ്ഥാപിക്കാൻ  ശ്രമിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പ്, അരാവാക്കൻ ഭാഷാ കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട, [[അരവാക്ക് ഭാഷ]] സംസാരിക്കുന്ന തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്ത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നത്. ലോക്കോനോ എന്നാണ്  ഈ ആളുകൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടത്. ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് കുടിയേറ്റം 1503-ൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നുവരികിലും കോളനിക്കാർ 1643-ൽ കയെൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഫ്രാൻസിന് ഇവിടെ ഒരു സ്ഥിര സാന്നിധ്യമില്ലായിരുന്നു. ഒരു അടിമ സമൂഹമായി വികസിച്ച ഗയാനയിൽ തോട്ടമുടമകൾ ആഫ്രിക്കക്കാരെ [[കരിമ്പ്]] മുതലായ വലിയ തോട്ടങ്ങളിൽ അടിമത്തൊഴിലാളികളായി ഇറക്കുമതി ചെയ്തതോടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിച്ചു. അടിമകളാക്കിയ ഹെയ്തിക്കാർ സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു കോളനിയിൽ ഒരു അടിമ കലാപം ആരംഭിച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1794 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫ്രഞ്ച് അടിമവ്യാപാരവും ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ കോളനികളിലെ അടിമത്തവും നിർത്തലാക്കുന്നതിന് ദേശീയ കൺവെൻഷൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ അടിമത്ത സമ്പ്രദായം ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം വരെ തുടർന്നു. എന്നിരുന്നാലും സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്, ഗ്വാഡലൂപ്പ്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന എന്നിവിടങ്ങളിൽ മാത്രം 1794-ലെ ഈ ഉത്തരവ് നടപ്പിലാക്കുകയും  സെനഗൽ, മൗറീഷ്യസ്, റീയൂണിയൻ, മാർട്ടിനിക് എന്നീ കോളനികളും ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയും ഈ നിയമങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Sue Peabody, ''French Emancipation'' https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0253.xml Accessed 27 October 2019.</ref> സ്റ്റിർലിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ താരതമ്യ സാംസ്കാരിക പഠന പ്രൊഫസറായ ബിൽ മാർഷൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ എഴുതി: നിരവധി ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങളും കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും കാരണം കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ഉയർന്ന നിരക്കിലുള്ള മരണം, 1763-ൽ ഗയാന കോളനിവത്കരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് ശ്രമത്തെ പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുത്തി: ആദ്യഘട്ടത്തിലെ  12,000 കുടിയേറ്റക്കാരിൽ 2,000 പേർ ഒഴികെ എല്ലാവരും മരണമടഞ്ഞു. 1804-ൽ ഫ്രാൻസ് ലൂസിയാനയെ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്ക് വിട്ടുകൊടുത്തതിനുശേഷം, ഗയാനയെ ഒരു ശിക്ഷാ കോളനിയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഫ്രാൻസ് തീരത്ത് ക്യാമ്പുകളുടെയും തടവുകാരുടെയും ഒരു ശൃംഖല സ്ഥാപിക്കുകയും അവിടെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിൽ നിന്നുള്ള തടവുകാരെ നിർബന്ധിത ജോലിക്ക് വിധേയരാക്കി. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തിൽ ആരംഭിച്ച ഒരു ശിക്ഷാ കോളനി എന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് സർക്കാർ ഏകദേശം 56,000 തടവുകാരെ ഡെവിൾസ് ദ്വീപിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. 10 ശതമാനത്തിൽ താഴെയുള്ള തടവുകാർ മാത്രമാണ് ശിക്ഷയെ അതിജീവിച്ചത്. ഒരു ചെറിയ ജയിൽ സൗകര്യം മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന സ്ഥലമായിരുന്ന Île du Diable (ഡെവിൾസ് ഐലൻഡ്), അതേ പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിക്ഷാ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. അതിൽ മൂന്ന് ദ്വീപുകളിലെ തടവറകളും പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തെ മൂന്ന് വലിയ ജയിലുകളുമാണ് ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1852 മുതൽ 1953 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ, കഠിനജോലികളെ അതിജീവിച്ച തടവുകാർക്ക് ഫ്രാൻസ് അവിടെ താമസം നിർബന്ധിതമാക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. ഇതിനിടെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ്-ബ്രിട്ടീഷ് നാവികസേന 1809-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ പോർച്ചുഗീസ് സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1814-ൽ പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഇത് ഫ്രാൻസിന് തിരികെ ലഭിച്ചു. പോർച്ചുഗൽ ഈ പ്രദേശം ഫ്രാൻസിന് തിരികെ നൽകിയെങ്കിലും 1817 വരെ അവർ തങ്ങളുടെ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവിടെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ഒരു പീനൽ കോളനിയായി സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചിലപ്പോൾ ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടിക്കാനായി ഇവിടെയുള്ള കുറ്റവാളികളെ ഉപയോഗിച്ചു. കുറ്റവാളികളുടെ ശിക്ഷകൾ പലപ്പോഴും ദൈർഘ്യമേറിയതും തൊഴിൽ സാധ്യത തുലോം വിരളവുമായിരുന്നതിനാൽ അവർ ശാസ്ത്രീയാവശ്യങ്ങൾക്കും പൊതു ശേഖരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയിൽ വിൽക്കുന്നതിനായി ഇവിടെനിന്നുള്ള ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടികൂടി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ, ഒരു വലിയ വന പ്രദേശത്തിൻറെ ഉമസ്ഥതയെച്ചൊല്ലി ബ്രസീലുമായി ഒരു അതിർത്തി തർക്കം ഉടലെടുത്തതോടെ, തർക്കപ്രദേശത്ത് ഹ്രസ്വകാലത്തേയ്ക്ക്, ഫ്രഞ്ച് അനുകൂലവും സ്വതന്ത്രവുമായ കുനാനി സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റക്കാർക്കിടയിൽ ചില കലഹങ്ങളും ഉടലെടുത്തിരുന്നു. സ്വിസ് സർക്കാരിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ അതിർത്തി തർക്കം ബ്രസീലിന് അനുകൂലമായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടു. 1930-ൽ സ്ഥാപിതമായ കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂരിഭാഗം ഉൾനാടൻ പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടതായിരുന്നു ഇനിനി പ്രദേശം. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന പൂർണ്ണമായും  ഫ്രാൻസിന്റെ ഒരു വിദേശ വകുപ്പായി ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായ 1946-ൽ ഇത് നിർത്തലാക്കപ്പെട്ടു. 1936-ൽ, കയെനിൽ നിന്നുള്ള ഫെലിക്‌സ് എബൗ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കോളനിയിൽ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ആദ്യ കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരനായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്തും ഫ്രാൻസ് നാസി ജർമ്മൻ സേനയുടെ അധീനതയിലായ കാലത്തും ഫ്രഞ്ച് ഗയാന വിച്ചി ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമായി. 1943 മാർച്ച് 16-ന് ഗയാന ഔദ്യോഗികമായി ഫ്രീ ഫ്രാൻസിലേക്ക് അണിനിരന്നു. അത് കോളനി പദവി ഉപേക്ഷിച്ച് 1946 മാർച്ച് 19-ന് വീണ്ടും ഒരു ഫ്രഞ്ച് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റായി മാറി. 1950-കളിൽ [[വിയറ്റ്നാം|വിയറ്റ്നാമിൽ]] നിന്നുള്ള ഫ്രഞ്ച് പിൻവാങ്ങലിനും തുടർന്ന് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ ഈ മേഖലയിൽ നടത്തിയ യുദ്ധത്തിനും ശേഷം, 1975-ൽ പത്തേത് ലാവോയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ ലാവോസ് പിടിച്ചെടുത്തതോടെ 1970 കളിലും 80 കളിലും അവിടെനിന്ന് പലായനം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ഹ്മോംഗ് അഭയാർത്ഥികളെ ലാവോസിൽ നിന്ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലേക്ക് പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ ഫ്രാൻസ് സഹായിച്ചു. 1980-കളുടെ അവസാനത്തിൽ, 10,000-ലധികം വരുന്ന [[സുരിനാം]] അഭയാർത്ഥികൾ, (കൂടുതലും മെറൂണുകൾ), സുരിനാമീസ് ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെത്തി. സമീപകാലത്ത്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ബ്രസീൽ,, ഹെയ്തി എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക കുടിയേറ്റക്കാർ ധാരാളമായി എത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ വിദൂര ഉൾനാടുകളിലെ മഴക്കാടുകളിൽ ബ്രസീലിയൻ ഗാരിംപെയ്റോസിന്റെ നിയമവിരുദ്ധവും പാരിസ്ഥിതികമായി വിനാശകരവുമായ സ്വർണ്ണ ഖനനം ഒരു വിട്ടുമാറാത്ത പ്രശ്നമാണ്. അനധികൃത കുടിയേറ്റം, ഫ്രാൻസിന്റെ പ്രധാന കരയേക്കാൾ മോശമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഉയർന്ന ജീവിതച്ചെലവ്, ഉയർന്ന കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, കൂടുതൽ സാധാരണമായ സാമൂഹിക അശാന്തി തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെ ഈ പ്രദേശം ഇപ്പോഴും അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. 1964-ൽ അന്നത്തെ ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ചാൾസ് ഡി ഗല്ലെ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ഒരു ബഹിരാകാശ യാത്രാ താവളമൊരുക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചു. [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയിലെ]] സഹാറ ബേസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനും ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതി. [[ഭൂമദ്ധ്യരേഖ|ഭൂമധ്യരേഖയ്ക്ക്]] സമീപത്തെ പ്രദേശത്തിൻറെ നിലനിൽപ്പും സമുദ്രത്തിലേക്ക് ഒരു ബഫർ സോണായി വിപുലമായ പ്രവേശനമുള്ളതിനാലും ഈ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുയോജ്യമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. കൊറൗ തീരത്ത്നിന്ന് അൽപ്പം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രം വെറോണിക് റോക്കറ്റുകളുടെ പ്രാരംഭ വിക്ഷേപണത്തിന് ശേഷം ഗണ്യമായി വളർന്നു. ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഇത് കൂടാതെ [[ജെയിംസ് വെബ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനി]] [[ബഹിരാകാശം|ബഹിരാകാശത്തേക്ക്]] വിക്ഷേപിച്ച Ariane 4, Ariane 5, Ariane ഫ്ലൈറ്റ് VA256 തുടങ്ങിയ വിക്ഷേപണങ്ങളിലൂടെ വാണിജ്യവിജയം നേടിയിട്ടുണ്ട്. 2010-ൽ ഗയാനീസ് ജനറൽ കൗൺസിൽ ഒരു ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ പതാക ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ നടന്ന ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാന സ്വയംഭരണത്തിനെതിരെയും വോട്ട് ചെയ്തു. 2017 മാർച്ച് 20-ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് തൊഴിലാളികൾ പണിമുടക്കിനും കൂടുതൽ വിഭവങ്ങൾക്കും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുമായി പ്രകടനം നടത്താനും ആരംഭിച്ചു. 2017 മാർച്ച് 28 ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രകടനത്തിന്റെ ദിവസമായിരുന്നു. [[കോവിഡ്-19|COVID-19 മഹാമാരിയുടെ]] പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും 2020 ജൂൺ അവസാനത്തോടെ ടെസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കാരിൽ 1 ശതമാനത്തിലധികം പേരുടെ റിസൾട്ട് പോസിറ്റീവായി. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാന 2°, 6° വടക്ക് അക്ഷാംശങ്ങൾക്കും 51°, 55° പടിഞ്ഞാറ് എന്നീ രേഖാംശങ്ങൾക്കും ഇടയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും താമസിക്കുന്ന ഒരു തീരപ്രദേശവും ഇടതൂർന്നതും ബ്രസീൽ അതിർത്തിയിൽ തുമുക്-ഹുമാക് പർവതനിരകളുടെ മിതമായ കൊടുമുടികളിലേക്ക് ക്രമേണ ഉയരുന്ന അപ്രാപ്യമായ മഴക്കാടുകൾ എന്നീ രണ്ട് പ്രധാന ഭൂമിശാസ്ത്ര മേഖലകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയാണ് മാരിപാസൗലയിലെ ബെല്ലെവ്യൂ ഡി ഇൽ'ഇനിനി (851 മീറ്റർ, 2,792 അടി). മോണ്ട് ഇറ്റൂപ്പ് (826 മീ, 2,710 അടി), കോട്ടിക്ക മൗണ്ടൻ (744 മീ, 2,441 അടി), പിക് കൂഡ്രൂ (711 മീ, 2,333 അടി), കാവ് മൗണ്ടൻ (337 മീ, 1,106 അടി) എന്നിവയാണ് ഇവിടെയുള്ള മറ്റ് പ്രധാന പർവതങ്ങൾ. [[ചെകുത്താന്റെ ദ്വീപ്|ഡെവിൾസ് ദ്വീപ്]] ഉൾപ്പെടുന്ന മൂന്ന് സാൽവേഷൻസ് ദ്വീപുകൾ, കൂടാതെ ബ്രസീൽ തീരത്തോട് ചേർന്നുകിടക്കുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട ഐലെസ് ഡു കോണെനെറ്റബിൾ പക്ഷി സങ്കേതം തുടങ്ങി തീരത്തുനിന്നകലെ നിരവധി ചെറിയ ദ്വീപുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള പെറ്റിറ്റ്-സൗട്ട് അണക്കെട്ട് ഒരു കൃത്രിമ തടാകത്തെ രൂപപ്പെടുത്തി ജലവൈദ്യുത പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ വാകി നദി ഉൾപ്പെടെ നിരവധി നദികളുണ്ട്. 2007-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റിന്റെ ഏറ്റവും വിദൂര ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആമസോണിയൻ വനം ഫ്രാൻസിലെ പത്ത് ദേശീയോദ്യാനങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്കായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. കാമോപി, മാരിപസൗല, പപ്പൈക്‌ടൺ, സെന്റ്-എലി, സാൾ എന്നീ കമ്യൂണുകളിലായി ഏകദേശം 33,900  ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (13,090 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയിലാണ് ഉദ്യാന പ്രദേശം. == അവലംബം == {{SouthAm-geo-stub}} {{തെക്കേ അമേരിക്ക}} {{French overseas departments and territories |state=autocollapse}} {{Departments of France |state=autocollapse}} {{Outlying territories of European countries |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് ഗയാന]] 1upxi6bifa9cf7asdal0qkdiv25t0na 3763311 3763310 2022-08-08T14:12:15Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|French Guiana}} {{ആധികാരികത|date=2018 ജൂലൈ}}{{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = Territorial Collectivity of French Guiana<br/>{{native name|fr|Collectivité territoriale de Guyane}} | native_name = {{native name|fr|Guyane}} | settlement_type = [[Overseas France|Overseas]] [[departments of France|department]], [[regions of France|region]] and [[single territorial collectivity]] of [[France]] | image_skyline = | image_caption = | image_flag = | flag_size = 120px | image_shield = Coat of arms of French Guiana, according to the original displayed at the Museum Franconie, at Cayenne.svg | shield_size = 100px | image_blank_emblem = | blank_emblem_size = | image_map = French Guiana in France 2016.svg | map_caption = | motto = Fert Aurum Industria | national_anthem = | coordinates = {{Coord|4|N|53|W|type:adm1st_region:GF|display=ti}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|France}} | seat_type = [[Prefectures in France|Prefecture]] | seat = [[Cayenne]] | parts_type = [[Departments of France|Departments]] | parts_style = list | parts = 1 (every overseas region consists of a department in itself) | leader_title1 = [[List of colonial and departmental heads of French Guiana|Prefect]] | leader_name1 = [[Thierry Queffelec]]<ref>{{Cite web|title=Un nouveau préfet pour Wallis et Futuna|url=https://la1ere.francetvinfo.fr/wallisfutuna/un-nouveau-prefet-pour-wallis-et-futuna-896720.html|access-date=11 February 2021|website=Wallis-et-Futuna la 1ère|language=fr-FR}}</ref> | leader_title2 = [[Presidents of the Regional Council of French Guiana|President of the Assembly]] | leader_name2 = [[Gabriel Serville]] (Guyane Kontré pour avancer) | leader_title3 = [[Legislature]] | leader_name3 = [[Assembly of French Guiana]] | area_footnotes = <ref name="area_total">{{cite web|url=https://questions.assemblee-nationale.fr/q13/13-47507QE.htm |title=FICHE QUESTION|author=[[Christiane Taubira]]|date=28 April 2009|access-date=27 November 2021|language=fr|website=Questions National Assembly of France}}</ref><ref name="unsurface">{{cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2013/Table03.pdf |title=Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density|website=United Nations|year=2013|access-date=27 November 2021|page=5}}</ref> | area_total_km2 = 83846 | area_land_km2 = 83534 | area_water_km2 = | area_rank = <!--Please DO NOT add an area rank that is defined by the list of countries by size; French Guiana is NOT its own country; it's part of France and its area rank must be defined among French regions and departments.-->2nd region and 1st department | population_footnotes = <ref name=pop>{{cite web| url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2022.xlsx | title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2022| author=[[Institut national de la statistique et des études économiques|INSEE]]| access-date=21 January 2022|language=fr}}</ref> | population_total = 294436 | population_as_of = January 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = French Guianan<br />French Guianese | timezone = [[Time in Brazil|BRT]] | utc_offset = -3:00 | blank_name_sec1 = GDP&nbsp;(2019)<ref name=GDP>{{cite web | url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5020211 | title=Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 2000 à 2020 | publisher=[[INSEE]]|access-date=2022-03-25}}</ref> | blank_info_sec1 = [[List of French regions and overseas collectivities by GDP|Ranked 17th]] | blank1_name_sec1 = Total | blank1_info_sec1 = €4.41&nbsp;billion (US$4.93&nbsp;billion) | blank2_name_sec1 = Per capita | blank2_info_sec1 = €15,521 (US$17,375) | blank_name_sec2 = [[First-level NUTS of the European Union#France|NUTS Region]] | blank_info_sec2 = FRA | website = [https://www.ctguyane.fr/ Territorial Collectivity]<br> [http://www.guyane.pref.gouv.fr/ Prefecture] | iso_code = {{hlist|[[ISO 3166-2:GF|GF]]|[[ISO 3166-2:FR|FR-973]]}} | footnotes = | name = ഫ്രഞ്ച് ഗയാന | anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>{{Small|("The Marseillaise")}}<br/>{{Center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}} }} [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] [[ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റ്|ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റുകളിൽ]] ഒന്നാണ് '''ഫ്രഞ്ച് ഗയാന'''. [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ]] വടക്കൻ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കയെനി]] ആണ് തലസ്ഥാനം. [[യൂറോ|യൂറോയാണ്]] ഔദ്യോഗിക നാണയം. ഫ്രാൻസിന്റെ 26 റീജിയനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. മറ്റ് ഓവർസീസ് ഡിപ്പാർട്മെന്റുകളെപ്പോലെ ഓവർസീസ് റീജിയൺ പദവിയാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കും ഉള്ളത്. ഭരണസൗകര്യാർത്ഥം ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ 3 ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ അരൊൺഡിസ്മെന്റുകളായും അവയെ 19 കമ്യൂണുകളായും 22 കാന്റണുകളായും വിഭാഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കിഴക്കും തെക്കും ബ്രസീലുമായും പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമുമായും ഇത് അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. 83,534 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (32,253 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഭൂപ്രദേശവും (മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിന്റെ ഏഴിലൊന്ന് വലിപ്പം) കൂടാതെ [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ പുറം പ്രദേശവുംകൂടിയാണ്. [[ജനസാന്ദ്രത]] വളരെ കുറവായ ഇവിടെ ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ 3.5 നിവാസികൾ മാത്രമാണുള്ളത് (9.1/ചതുരശ്ര മൈൽ). 2022-ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം അതിന്റെ 294,436 നിവാസികളിൽ പകുതിയും തലസ്ഥാനമായ കയെനിലെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ 98.9 ശതമാനം ഭാഗം വനനിരകളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും<ref>{{cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/EL|title=FAOSTAT – Land Use|access-date=3 February 2019|publisher=[[Food and Agriculture Organization]]}}</ref> ഭൂരിഭാഗവും പ്രാക്തന [[മഴക്കാട്|മഴക്കാടുകളുമാണ്]]. [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമായ [[ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്]]<ref>{{cite web|url=https://parc-amazonien.wmaker.tv/Parc-amazonien-de-Guyane-le-plus-vaste-Parc-national-de-France-et-de-l-Union-europeenne_v38.html|title=Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne|access-date=3 February 2019|publisher=[[Guiana Amazonian Park]]}}</ref> ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ 41 ശതമാനം ഭൂപ്രദേശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 2015 ഡിസംബർ മുതൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ടെറിട്ടോറിയൽ കളക്‌റ്റിവിറ്റി ({{lang-fr|collectivité territoriale de Guyane|links=no}}) എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു പുതിയ പ്രദേശിക കൂട്ടായ്മയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഈ പ്രദേശവും വകുപ്പും ഭരിക്കുന്നത് ഒരൊറ്റ അസംബ്ലിയാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി ({{lang-fr|assemblée de Guyane|links=no}}), എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ അസംബ്ലി,  പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ട മുൻ റീജിയണൽ കൗൺസിൽ, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ കൗൺസിൽ എന്നിവയ്ക്ക് പകരമായി. പ്രാദേശിക, വകുപ്പുതല സർക്കാരിന്റെ ചുമതലകൂടി ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ഗബ്രിയേൽ സെർവിൽ ആണ്. 1946 മുതൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കിൽ പൂർണ്ണമായും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാന യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ ഭാഗവും, ഔദ്യോഗിക കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെ മധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രാഥമിക വിക്ഷേപണ കേന്ദ്രമായ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സാന്നിധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളെയും വ്യവസായങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസിലെ മറ്റെവിടെയും പോലെ, ഔദ്യോഗിക ഭാഷ ഫ്രഞ്ച് ആണെങ്കിലും, ഓരോ വംശീയ സമൂഹത്തിനും അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്. അതിൽ ഫ്രഞ്ച് അധിഷ്ഠിത ക്രിയോൾ ഭാഷയായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് ക്രിയോൾ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഒരു യൂറോപ്യൻ രാജ്യത്തിൻറെ പരമാധികാരത്തിന് കീഴിലുള്ള വടക്കൻ അമേരിക്ക അല്ലെങ്കിൽ തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരേയൊരു പ്രദേശമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയും ബ്രസീലും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി ഫ്രാൻസ് മറ്റൊരു രാജ്യവുമായി പങ്കിടുന്ന ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ കര അതിർത്തിയാണ്, അതുപോലെ തന്നെ യൂറോപ്യൻ ഇതര രാജ്യങ്ങളുമായി ഫ്രാൻസ് പങ്കിടുന്ന രണ്ട് അതിർത്തികളിൽ ഒന്ന് ഇതും, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമിന്റെ അതിർത്തിയുമാണ്. == ചരിത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ആദ്യം വസിച്ചിരുന്നത് കലിന, [[അരവാക്ക് ഭാഷ|അരവാക്ക്]], ഗലിബി, പലികർ, ടെക്കോ, വയാമ്പി, വയാന എന്നീ തദ്ദേശീയ ജനങ്ങളായിരുന്നു. 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗ്വാഡലൂപ്പ്, സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു തുടങ്ങിയ ചില [[കരീബിയൻ|കരീബിയൻ ദ്വീപുകളുടെ]] വാസസ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്  ഫ്രഞ്ചുകാർ അവിടെ ഒരു കോളനി സ്ഥാപിക്കാൻ  ശ്രമിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പ്, അരാവാക്കൻ ഭാഷാ കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട, [[അരവാക്ക് ഭാഷ]] സംസാരിക്കുന്ന തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്ത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നത്. ലോക്കോനോ എന്നാണ്  ഈ ആളുകൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടത്. ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് കുടിയേറ്റം 1503-ൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നുവരികിലും കോളനിക്കാർ 1643-ൽ കയെൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഫ്രാൻസിന് ഇവിടെ ഒരു സ്ഥിര സാന്നിധ്യമില്ലായിരുന്നു. ഒരു അടിമ സമൂഹമായി വികസിച്ച ഗയാനയിൽ തോട്ടമുടമകൾ ആഫ്രിക്കക്കാരെ [[കരിമ്പ്]] മുതലായ വലിയ തോട്ടങ്ങളിൽ അടിമത്തൊഴിലാളികളായി ഇറക്കുമതി ചെയ്തതോടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിച്ചു. അടിമകളാക്കിയ ഹെയ്തിക്കാർ സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു കോളനിയിൽ ഒരു അടിമ കലാപം ആരംഭിച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1794 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫ്രഞ്ച് അടിമവ്യാപാരവും ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ കോളനികളിലെ അടിമത്തവും നിർത്തലാക്കുന്നതിന് ദേശീയ കൺവെൻഷൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ അടിമത്ത സമ്പ്രദായം ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം വരെ തുടർന്നു. എന്നിരുന്നാലും സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്, ഗ്വാഡലൂപ്പ്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന എന്നിവിടങ്ങളിൽ മാത്രം 1794-ലെ ഈ ഉത്തരവ് നടപ്പിലാക്കുകയും  സെനഗൽ, മൗറീഷ്യസ്, റീയൂണിയൻ, മാർട്ടിനിക് എന്നീ കോളനികളും ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയും ഈ നിയമങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Sue Peabody, ''French Emancipation'' https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0253.xml Accessed 27 October 2019.</ref> സ്റ്റിർലിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ താരതമ്യ സാംസ്കാരിക പഠന പ്രൊഫസറായ ബിൽ മാർഷൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ എഴുതി: നിരവധി ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങളും കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും കാരണം കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ഉയർന്ന നിരക്കിലുള്ള മരണം, 1763-ൽ ഗയാന കോളനിവത്കരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് ശ്രമത്തെ പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുത്തി: ആദ്യഘട്ടത്തിലെ  12,000 കുടിയേറ്റക്കാരിൽ 2,000 പേർ ഒഴികെ എല്ലാവരും മരണമടഞ്ഞു. 1804-ൽ ഫ്രാൻസ് ലൂസിയാനയെ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്ക് വിട്ടുകൊടുത്തതിനുശേഷം, ഗയാനയെ ഒരു ശിക്ഷാ കോളനിയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഫ്രാൻസ് തീരത്ത് ക്യാമ്പുകളുടെയും തടവുകാരുടെയും ഒരു ശൃംഖല സ്ഥാപിക്കുകയും അവിടെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിൽ നിന്നുള്ള തടവുകാരെ നിർബന്ധിത ജോലിക്ക് വിധേയരാക്കി. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തിൽ ആരംഭിച്ച ഒരു ശിക്ഷാ കോളനി എന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് സർക്കാർ ഏകദേശം 56,000 തടവുകാരെ ഡെവിൾസ് ദ്വീപിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. 10 ശതമാനത്തിൽ താഴെയുള്ള തടവുകാർ മാത്രമാണ് ശിക്ഷയെ അതിജീവിച്ചത്. ഒരു ചെറിയ ജയിൽ സൗകര്യം മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന സ്ഥലമായിരുന്ന Île du Diable (ഡെവിൾസ് ഐലൻഡ്), അതേ പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിക്ഷാ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. അതിൽ മൂന്ന് ദ്വീപുകളിലെ തടവറകളും പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തെ മൂന്ന് വലിയ ജയിലുകളുമാണ് ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1852 മുതൽ 1953 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ, കഠിനജോലികളെ അതിജീവിച്ച തടവുകാർക്ക് ഫ്രാൻസ് അവിടെ താമസം നിർബന്ധിതമാക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. ഇതിനിടെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ്-ബ്രിട്ടീഷ് നാവികസേന 1809-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ പോർച്ചുഗീസ് സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1814-ൽ പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഇത് ഫ്രാൻസിന് തിരികെ ലഭിച്ചു. പോർച്ചുഗൽ ഈ പ്രദേശം ഫ്രാൻസിന് തിരികെ നൽകിയെങ്കിലും 1817 വരെ അവർ തങ്ങളുടെ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവിടെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ഒരു പീനൽ കോളനിയായി സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചിലപ്പോൾ ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടിക്കാനായി ഇവിടെയുള്ള കുറ്റവാളികളെ ഉപയോഗിച്ചു. കുറ്റവാളികളുടെ ശിക്ഷകൾ പലപ്പോഴും ദൈർഘ്യമേറിയതും തൊഴിൽ സാധ്യത തുലോം വിരളവുമായിരുന്നതിനാൽ അവർ ശാസ്ത്രീയാവശ്യങ്ങൾക്കും പൊതു ശേഖരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയിൽ വിൽക്കുന്നതിനായി ഇവിടെനിന്നുള്ള ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടികൂടി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ, ഒരു വലിയ വന പ്രദേശത്തിൻറെ ഉമസ്ഥതയെച്ചൊല്ലി ബ്രസീലുമായി ഒരു അതിർത്തി തർക്കം ഉടലെടുത്തതോടെ, തർക്കപ്രദേശത്ത് ഹ്രസ്വകാലത്തേയ്ക്ക്, ഫ്രഞ്ച് അനുകൂലവും സ്വതന്ത്രവുമായ കുനാനി സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റക്കാർക്കിടയിൽ ചില കലഹങ്ങളും ഉടലെടുത്തിരുന്നു. സ്വിസ് സർക്കാരിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ അതിർത്തി തർക്കം ബ്രസീലിന് അനുകൂലമായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടു. 1930-ൽ സ്ഥാപിതമായ കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂരിഭാഗം ഉൾനാടൻ പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടതായിരുന്നു ഇനിനി പ്രദേശം. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന പൂർണ്ണമായും  ഫ്രാൻസിന്റെ ഒരു വിദേശ വകുപ്പായി ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായ 1946-ൽ ഇത് നിർത്തലാക്കപ്പെട്ടു. 1936-ൽ, കയെനിൽ നിന്നുള്ള ഫെലിക്‌സ് എബൗ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കോളനിയിൽ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ആദ്യ കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരനായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്തും ഫ്രാൻസ് നാസി ജർമ്മൻ സേനയുടെ അധീനതയിലായ കാലത്തും ഫ്രഞ്ച് ഗയാന വിച്ചി ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമായി. 1943 മാർച്ച് 16-ന് ഗയാന ഔദ്യോഗികമായി ഫ്രീ ഫ്രാൻസിലേക്ക് അണിനിരന്നു. അത് കോളനി പദവി ഉപേക്ഷിച്ച് 1946 മാർച്ച് 19-ന് വീണ്ടും ഒരു ഫ്രഞ്ച് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റായി മാറി. 1950-കളിൽ [[വിയറ്റ്നാം|വിയറ്റ്നാമിൽ]] നിന്നുള്ള ഫ്രഞ്ച് പിൻവാങ്ങലിനും തുടർന്ന് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ ഈ മേഖലയിൽ നടത്തിയ യുദ്ധത്തിനും ശേഷം, 1975-ൽ പത്തേത് ലാവോയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ ലാവോസ് പിടിച്ചെടുത്തതോടെ 1970 കളിലും 80 കളിലും അവിടെനിന്ന് പലായനം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ഹ്മോംഗ് അഭയാർത്ഥികളെ ലാവോസിൽ നിന്ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലേക്ക് പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ ഫ്രാൻസ് സഹായിച്ചു. 1980-കളുടെ അവസാനത്തിൽ, 10,000-ലധികം വരുന്ന [[സുരിനാം]] അഭയാർത്ഥികൾ, (കൂടുതലും മെറൂണുകൾ), സുരിനാമീസ് ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെത്തി. സമീപകാലത്ത്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ബ്രസീൽ,, ഹെയ്തി എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക കുടിയേറ്റക്കാർ ധാരാളമായി എത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ വിദൂര ഉൾനാടുകളിലെ മഴക്കാടുകളിൽ ബ്രസീലിയൻ ഗാരിംപെയ്റോസിന്റെ നിയമവിരുദ്ധവും പാരിസ്ഥിതികമായി വിനാശകരവുമായ സ്വർണ്ണ ഖനനം ഒരു വിട്ടുമാറാത്ത പ്രശ്നമാണ്. അനധികൃത കുടിയേറ്റം, ഫ്രാൻസിന്റെ പ്രധാന കരയേക്കാൾ മോശമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഉയർന്ന ജീവിതച്ചെലവ്, ഉയർന്ന കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, കൂടുതൽ സാധാരണമായ സാമൂഹിക അശാന്തി തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെ ഈ പ്രദേശം ഇപ്പോഴും അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. 1964-ൽ അന്നത്തെ ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ചാൾസ് ഡി ഗല്ലെ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ഒരു ബഹിരാകാശ യാത്രാ താവളമൊരുക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചു. [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയിലെ]] സഹാറ ബേസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനും ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതി. [[ഭൂമദ്ധ്യരേഖ|ഭൂമധ്യരേഖയ്ക്ക്]] സമീപത്തെ പ്രദേശത്തിൻറെ നിലനിൽപ്പും സമുദ്രത്തിലേക്ക് ഒരു ബഫർ സോണായി വിപുലമായ പ്രവേശനമുള്ളതിനാലും ഈ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുയോജ്യമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. കൊറൗ തീരത്ത്നിന്ന് അൽപ്പം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രം വെറോണിക് റോക്കറ്റുകളുടെ പ്രാരംഭ വിക്ഷേപണത്തിന് ശേഷം ഗണ്യമായി വളർന്നു. ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഇത് കൂടാതെ [[ജെയിംസ് വെബ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനി]] [[ബഹിരാകാശം|ബഹിരാകാശത്തേക്ക്]] വിക്ഷേപിച്ച Ariane 4, Ariane 5, Ariane ഫ്ലൈറ്റ് VA256 തുടങ്ങിയ വിക്ഷേപണങ്ങളിലൂടെ വാണിജ്യവിജയം നേടിയിട്ടുണ്ട്. 2010-ൽ ഗയാനീസ് ജനറൽ കൗൺസിൽ ഒരു ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ പതാക ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ നടന്ന ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാന സ്വയംഭരണത്തിനെതിരെയും വോട്ട് ചെയ്തു. 2017 മാർച്ച് 20-ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് തൊഴിലാളികൾ പണിമുടക്കിനും കൂടുതൽ വിഭവങ്ങൾക്കും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുമായി പ്രകടനം നടത്താനും ആരംഭിച്ചു. 2017 മാർച്ച് 28 ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രകടനത്തിന്റെ ദിവസമായിരുന്നു. [[കോവിഡ്-19|COVID-19 മഹാമാരിയുടെ]] പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും 2020 ജൂൺ അവസാനത്തോടെ ടെസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കാരിൽ 1 ശതമാനത്തിലധികം പേരുടെ റിസൾട്ട് പോസിറ്റീവായി. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാന 2°, 6° വടക്ക് അക്ഷാംശങ്ങൾക്കും 51°, 55° പടിഞ്ഞാറ് എന്നീ രേഖാംശങ്ങൾക്കും ഇടയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും താമസിക്കുന്ന ഒരു തീരപ്രദേശവും ഇടതൂർന്നതും ബ്രസീൽ അതിർത്തിയിൽ തുമുക്-ഹുമാക് പർവതനിരകളുടെ മിതമായ കൊടുമുടികളിലേക്ക് ക്രമേണ ഉയരുന്ന അപ്രാപ്യമായ മഴക്കാടുകൾ എന്നീ രണ്ട് പ്രധാന ഭൂമിശാസ്ത്ര മേഖലകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയാണ് മാരിപാസൗലയിലെ ബെല്ലെവ്യൂ ഡി ഇൽ'ഇനിനി (851 മീറ്റർ, 2,792 അടി). മോണ്ട് ഇറ്റൂപ്പ് (826 മീ, 2,710 അടി), കോട്ടിക്ക മൗണ്ടൻ (744 മീ, 2,441 അടി), പിക് കൂഡ്രൂ (711 മീ, 2,333 അടി), കാവ് മൗണ്ടൻ (337 മീ, 1,106 അടി) എന്നിവയാണ് ഇവിടെയുള്ള മറ്റ് പ്രധാന പർവതങ്ങൾ. [[ചെകുത്താന്റെ ദ്വീപ്|ഡെവിൾസ് ദ്വീപ്]] ഉൾപ്പെടുന്ന മൂന്ന് സാൽവേഷൻസ് ദ്വീപുകൾ, കൂടാതെ ബ്രസീൽ തീരത്തോട് ചേർന്നുകിടക്കുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട ഐലെസ് ഡു കോണെനെറ്റബിൾ പക്ഷി സങ്കേതം തുടങ്ങി തീരത്തുനിന്നകലെ നിരവധി ചെറിയ ദ്വീപുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള പെറ്റിറ്റ്-സൗട്ട് അണക്കെട്ട് ഒരു കൃത്രിമ തടാകത്തെ രൂപപ്പെടുത്തി ജലവൈദ്യുത പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ വാകി നദി ഉൾപ്പെടെ നിരവധി നദികളുണ്ട്. 2007-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റിന്റെ ഏറ്റവും വിദൂര ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആമസോണിയൻ വനം ഫ്രാൻസിലെ പത്ത് ദേശീയോദ്യാനങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്കായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. കാമോപി, മാരിപസൗല, പപ്പൈക്‌ടൺ, സെന്റ്-എലി, സാൾ എന്നീ കമ്യൂണുകളിലായി ഏകദേശം 33,900  ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (13,090 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയിലാണ് ഉദ്യാന പ്രദേശം. == പരിസ്ഥിതി == ഉഷ്ണമേഖലാ മഴക്കാടുകൾ, തീരദേശ കണ്ടൽക്കാടുകൾ, [[സവേന|സവേനകൾ]], ഇൻസെൽബെർഗുകൾ, പലതരം [[തണ്ണീർത്തടം|തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ]] എന്നിങ്ങനെ വിവിധ ആവാസവ്യവസ്ഥകളുടെ കേന്ദ്രമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. [[ഗയാനൻ ഹൈലാൻഡ്‌സ് ഈർപ്പമുള്ള വനങ്ങൾ]], ഗയാനൻ നനഞ്ഞ വനങ്ങൾ, ഗയാനൻ കണ്ടൽക്കാടുകൾ എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് പാരിസ്ഥിതിക മേഖലകളിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെ ഉയർന്ന തലത്തിലുള്ള പ്രാക്തന വനങ്ങളുടെ (അതായത്, പുരാതന/പ്രാഥമിക വനങ്ങൾ) സാന്നിധ്യമാണ് ഇതിന് കാരണം. ഫ്രെഞ്ച് ഗയാനയിലെ മഴക്കാടുകൾ വരണ്ട കാലഘട്ടങ്ങളിലും മഞ്ഞുമൂടിയ  സമയത്തും പല ജീവജാലങ്ങൾക്കും അഭയം നൽകുന്നു. ഈ വനങ്ങൾ ഒരു ദേശീയോദ്യാനം (ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്), ഏഴ് അധിക പ്രകൃതി സംരക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങൾ, 17 സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾ എന്നിവയാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ്|ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (IUCN) [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനും]] (EU) ഈ പ്രദേശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാൻ പ്രത്യേക ശ്രമങ്ങൾ ശുപാർശ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. == അവലംബം == {{SouthAm-geo-stub}} {{തെക്കേ അമേരിക്ക}} {{French overseas departments and territories |state=autocollapse}} {{Departments of France |state=autocollapse}} {{Outlying territories of European countries |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് ഗയാന]] 3kk41cgvt2lh8txclof49lw9i5ly8n6 3763503 3763311 2022-08-09T08:30:02Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|French Guiana}} {{ആധികാരികത|date=2018 ജൂലൈ}}{{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = Territorial Collectivity of French Guiana<br/>{{native name|fr|Collectivité territoriale de Guyane}} | native_name = {{native name|fr|Guyane}} | settlement_type = [[Overseas France|Overseas]] [[departments of France|department]], [[regions of France|region]] and [[single territorial collectivity]] of [[France]] | image_skyline = | image_caption = | image_flag = | flag_size = 120px | image_shield = Coat of arms of French Guiana, according to the original displayed at the Museum Franconie, at Cayenne.svg | shield_size = 100px | image_blank_emblem = | blank_emblem_size = | image_map = French Guiana in France 2016.svg | map_caption = | motto = Fert Aurum Industria | national_anthem = | coordinates = {{Coord|4|N|53|W|type:adm1st_region:GF|display=ti}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|France}} | seat_type = [[Prefectures in France|Prefecture]] | seat = [[Cayenne]] | parts_type = [[Departments of France|Departments]] | parts_style = list | parts = 1 (every overseas region consists of a department in itself) | leader_title1 = [[List of colonial and departmental heads of French Guiana|Prefect]] | leader_name1 = [[Thierry Queffelec]]<ref>{{Cite web|title=Un nouveau préfet pour Wallis et Futuna|url=https://la1ere.francetvinfo.fr/wallisfutuna/un-nouveau-prefet-pour-wallis-et-futuna-896720.html|access-date=11 February 2021|website=Wallis-et-Futuna la 1ère|language=fr-FR}}</ref> | leader_title2 = [[Presidents of the Regional Council of French Guiana|President of the Assembly]] | leader_name2 = [[Gabriel Serville]] (Guyane Kontré pour avancer) | leader_title3 = [[Legislature]] | leader_name3 = [[Assembly of French Guiana]] | area_footnotes = <ref name="area_total">{{cite web|url=https://questions.assemblee-nationale.fr/q13/13-47507QE.htm |title=FICHE QUESTION|author=[[Christiane Taubira]]|date=28 April 2009|access-date=27 November 2021|language=fr|website=Questions National Assembly of France}}</ref><ref name="unsurface">{{cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2013/Table03.pdf |title=Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density|website=United Nations|year=2013|access-date=27 November 2021|page=5}}</ref> | area_total_km2 = 83846 | area_land_km2 = 83534 | area_water_km2 = | area_rank = <!--Please DO NOT add an area rank that is defined by the list of countries by size; French Guiana is NOT its own country; it's part of France and its area rank must be defined among French regions and departments.-->2nd region and 1st department | population_footnotes = <ref name=pop>{{cite web| url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2022.xlsx | title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2022| author=[[Institut national de la statistique et des études économiques|INSEE]]| access-date=21 January 2022|language=fr}}</ref> | population_total = 294436 | population_as_of = January 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = French Guianan<br />French Guianese | timezone = [[Time in Brazil|BRT]] | utc_offset = -3:00 | blank_name_sec1 = GDP&nbsp;(2019)<ref name=GDP>{{cite web | url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5020211 | title=Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 2000 à 2020 | publisher=[[INSEE]]|access-date=2022-03-25}}</ref> | blank_info_sec1 = [[List of French regions and overseas collectivities by GDP|Ranked 17th]] | blank1_name_sec1 = Total | blank1_info_sec1 = €4.41&nbsp;billion (US$4.93&nbsp;billion) | blank2_name_sec1 = Per capita | blank2_info_sec1 = €15,521 (US$17,375) | blank_name_sec2 = [[First-level NUTS of the European Union#France|NUTS Region]] | blank_info_sec2 = FRA | website = [https://www.ctguyane.fr/ Territorial Collectivity]<br> [http://www.guyane.pref.gouv.fr/ Prefecture] | iso_code = {{hlist|[[ISO 3166-2:GF|GF]]|[[ISO 3166-2:FR|FR-973]]}} | footnotes = | name = ഫ്രഞ്ച് ഗയാന | anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>{{Small|("The Marseillaise")}}<br/>{{Center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}} }} [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] [[ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റ്|ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റുകളിൽ]] ഒന്നാണ് '''ഫ്രഞ്ച് ഗയാന'''. [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ]] വടക്കൻ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കയെനി]] ആണ് തലസ്ഥാനം. [[യൂറോ|യൂറോയാണ്]] ഔദ്യോഗിക നാണയം. ഫ്രാൻസിന്റെ 26 റീജിയനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. മറ്റ് ഓവർസീസ് ഡിപ്പാർട്മെന്റുകളെപ്പോലെ ഓവർസീസ് റീജിയൺ പദവിയാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കും ഉള്ളത്. ഭരണസൗകര്യാർത്ഥം ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ 3 ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ അരൊൺഡിസ്മെന്റുകളായും അവയെ 19 കമ്യൂണുകളായും 22 കാന്റണുകളായും വിഭാഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കിഴക്കും തെക്കും ബ്രസീലുമായും പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമുമായും ഇത് അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. 83,534 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (32,253 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഭൂപ്രദേശവും (മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിന്റെ ഏഴിലൊന്ന് വലിപ്പം) കൂടാതെ [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ പുറം പ്രദേശവുംകൂടിയാണ്. [[ജനസാന്ദ്രത]] വളരെ കുറവായ ഇവിടെ ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ 3.5 നിവാസികൾ മാത്രമാണുള്ളത് (9.1/ചതുരശ്ര മൈൽ). 2022-ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം അതിന്റെ 294,436 നിവാസികളിൽ പകുതിയും തലസ്ഥാനമായ കയെനിലെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ 98.9 ശതമാനം ഭാഗം വനനിരകളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും<ref>{{cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/EL|title=FAOSTAT – Land Use|access-date=3 February 2019|publisher=[[Food and Agriculture Organization]]}}</ref> ഭൂരിഭാഗവും പ്രാക്തന [[മഴക്കാട്|മഴക്കാടുകളുമാണ്]]. [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമായ [[ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്]]<ref>{{cite web|url=https://parc-amazonien.wmaker.tv/Parc-amazonien-de-Guyane-le-plus-vaste-Parc-national-de-France-et-de-l-Union-europeenne_v38.html|title=Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne|access-date=3 February 2019|publisher=[[Guiana Amazonian Park]]}}</ref> ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ 41 ശതമാനം ഭൂപ്രദേശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 2015 ഡിസംബർ മുതൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ടെറിട്ടോറിയൽ കളക്‌റ്റിവിറ്റി ({{lang-fr|collectivité territoriale de Guyane|links=no}}) എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു പുതിയ പ്രദേശിക കൂട്ടായ്മയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഈ പ്രദേശവും വകുപ്പും ഭരിക്കുന്നത് ഒരൊറ്റ അസംബ്ലിയാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി ({{lang-fr|assemblée de Guyane|links=no}}), എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ അസംബ്ലി,  പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ട മുൻ റീജിയണൽ കൗൺസിൽ, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ കൗൺസിൽ എന്നിവയ്ക്ക് പകരമായി. പ്രാദേശിക, വകുപ്പുതല സർക്കാരിന്റെ ചുമതലകൂടി ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ഗബ്രിയേൽ സെർവിൽ ആണ്. 1946 മുതൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കിൽ പൂർണ്ണമായും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാന യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ ഭാഗവും, ഔദ്യോഗിക കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെ മധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രാഥമിക വിക്ഷേപണ കേന്ദ്രമായ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സാന്നിധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളെയും വ്യവസായങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസിലെ മറ്റെവിടെയും പോലെ, ഔദ്യോഗിക ഭാഷ ഫ്രഞ്ച് ആണെങ്കിലും, ഓരോ വംശീയ സമൂഹത്തിനും അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്. അതിൽ ഫ്രഞ്ച് അധിഷ്ഠിത ക്രിയോൾ ഭാഷയായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് ക്രിയോൾ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഒരു യൂറോപ്യൻ രാജ്യത്തിൻറെ പരമാധികാരത്തിന് കീഴിലുള്ള വടക്കൻ അമേരിക്ക അല്ലെങ്കിൽ തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരേയൊരു പ്രദേശമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയും ബ്രസീലും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി ഫ്രാൻസ് മറ്റൊരു രാജ്യവുമായി പങ്കിടുന്ന ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ കര അതിർത്തിയാണ്, അതുപോലെ തന്നെ യൂറോപ്യൻ ഇതര രാജ്യങ്ങളുമായി ഫ്രാൻസ് പങ്കിടുന്ന രണ്ട് അതിർത്തികളിൽ ഒന്ന് ഇതും, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമിന്റെ അതിർത്തിയുമാണ്. == ചരിത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ആദ്യം വസിച്ചിരുന്നത് കലിന, [[അരവാക്ക് ഭാഷ|അരവാക്ക്]], ഗലിബി, പലികർ, ടെക്കോ, വയാമ്പി, വയാന എന്നീ തദ്ദേശീയ ജനങ്ങളായിരുന്നു. 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗ്വാഡലൂപ്പ്, സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു തുടങ്ങിയ ചില [[കരീബിയൻ|കരീബിയൻ ദ്വീപുകളുടെ]] വാസസ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്  ഫ്രഞ്ചുകാർ അവിടെ ഒരു കോളനി സ്ഥാപിക്കാൻ  ശ്രമിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പ്, അരാവാക്കൻ ഭാഷാ കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട, [[അരവാക്ക് ഭാഷ]] സംസാരിക്കുന്ന തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്ത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നത്. ലോക്കോനോ എന്നാണ്  ഈ ആളുകൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടത്. ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് കുടിയേറ്റം 1503-ൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നുവരികിലും കോളനിക്കാർ 1643-ൽ കയെൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഫ്രാൻസിന് ഇവിടെ ഒരു സ്ഥിര സാന്നിധ്യമില്ലായിരുന്നു. ഒരു അടിമ സമൂഹമായി വികസിച്ച ഗയാനയിൽ തോട്ടമുടമകൾ ആഫ്രിക്കക്കാരെ [[കരിമ്പ്]] മുതലായ വലിയ തോട്ടങ്ങളിൽ അടിമത്തൊഴിലാളികളായി ഇറക്കുമതി ചെയ്തതോടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിച്ചു. അടിമകളാക്കിയ ഹെയ്തിക്കാർ സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു കോളനിയിൽ ഒരു അടിമ കലാപം ആരംഭിച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1794 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫ്രഞ്ച് അടിമവ്യാപാരവും ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ കോളനികളിലെ അടിമത്തവും നിർത്തലാക്കുന്നതിന് ദേശീയ കൺവെൻഷൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ അടിമത്ത സമ്പ്രദായം ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം വരെ തുടർന്നു. എന്നിരുന്നാലും സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്, ഗ്വാഡലൂപ്പ്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന എന്നിവിടങ്ങളിൽ മാത്രം 1794-ലെ ഈ ഉത്തരവ് നടപ്പിലാക്കുകയും  സെനഗൽ, മൗറീഷ്യസ്, റീയൂണിയൻ, മാർട്ടിനിക് എന്നീ കോളനികളും ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയും ഈ നിയമങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Sue Peabody, ''French Emancipation'' https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0253.xml Accessed 27 October 2019.</ref> സ്റ്റിർലിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ താരതമ്യ സാംസ്കാരിക പഠന പ്രൊഫസറായ ബിൽ മാർഷൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ എഴുതി: നിരവധി ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങളും കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും കാരണം കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ഉയർന്ന നിരക്കിലുള്ള മരണം, 1763-ൽ ഗയാന കോളനിവത്കരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് ശ്രമത്തെ പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുത്തി: ആദ്യഘട്ടത്തിലെ  12,000 കുടിയേറ്റക്കാരിൽ 2,000 പേർ ഒഴികെ എല്ലാവരും മരണമടഞ്ഞു. 1804-ൽ ഫ്രാൻസ് ലൂസിയാനയെ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്ക് വിട്ടുകൊടുത്തതിനുശേഷം, ഗയാനയെ ഒരു ശിക്ഷാ കോളനിയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഫ്രാൻസ് തീരത്ത് ക്യാമ്പുകളുടെയും തടവുകാരുടെയും ഒരു ശൃംഖല സ്ഥാപിക്കുകയും അവിടെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിൽ നിന്നുള്ള തടവുകാരെ നിർബന്ധിത ജോലിക്ക് വിധേയരാക്കി. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തിൽ ആരംഭിച്ച ഒരു ശിക്ഷാ കോളനി എന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് സർക്കാർ ഏകദേശം 56,000 തടവുകാരെ ഡെവിൾസ് ദ്വീപിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. 10 ശതമാനത്തിൽ താഴെയുള്ള തടവുകാർ മാത്രമാണ് ശിക്ഷയെ അതിജീവിച്ചത്. ഒരു ചെറിയ ജയിൽ സൗകര്യം മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന സ്ഥലമായിരുന്ന Île du Diable (ഡെവിൾസ് ഐലൻഡ്), അതേ പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിക്ഷാ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. അതിൽ മൂന്ന് ദ്വീപുകളിലെ തടവറകളും പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തെ മൂന്ന് വലിയ ജയിലുകളുമാണ് ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1852 മുതൽ 1953 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ, കഠിനജോലികളെ അതിജീവിച്ച തടവുകാർക്ക് ഫ്രാൻസ് അവിടെ താമസം നിർബന്ധിതമാക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. ഇതിനിടെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ്-ബ്രിട്ടീഷ് നാവികസേന 1809-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ പോർച്ചുഗീസ് സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1814-ൽ പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഇത് ഫ്രാൻസിന് തിരികെ ലഭിച്ചു. പോർച്ചുഗൽ ഈ പ്രദേശം ഫ്രാൻസിന് തിരികെ നൽകിയെങ്കിലും 1817 വരെ അവർ തങ്ങളുടെ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവിടെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ഒരു പീനൽ കോളനിയായി സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചിലപ്പോൾ ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടിക്കാനായി ഇവിടെയുള്ള കുറ്റവാളികളെ ഉപയോഗിച്ചു. കുറ്റവാളികളുടെ ശിക്ഷകൾ പലപ്പോഴും ദൈർഘ്യമേറിയതും തൊഴിൽ സാധ്യത തുലോം വിരളവുമായിരുന്നതിനാൽ അവർ ശാസ്ത്രീയാവശ്യങ്ങൾക്കും പൊതു ശേഖരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയിൽ വിൽക്കുന്നതിനായി ഇവിടെനിന്നുള്ള ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടികൂടി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ, ഒരു വലിയ വന പ്രദേശത്തിൻറെ ഉമസ്ഥതയെച്ചൊല്ലി ബ്രസീലുമായി ഒരു അതിർത്തി തർക്കം ഉടലെടുത്തതോടെ, തർക്കപ്രദേശത്ത് ഹ്രസ്വകാലത്തേയ്ക്ക്, ഫ്രഞ്ച് അനുകൂലവും സ്വതന്ത്രവുമായ കുനാനി സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റക്കാർക്കിടയിൽ ചില കലഹങ്ങളും ഉടലെടുത്തിരുന്നു. സ്വിസ് സർക്കാരിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ അതിർത്തി തർക്കം ബ്രസീലിന് അനുകൂലമായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടു. 1930-ൽ സ്ഥാപിതമായ കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂരിഭാഗം ഉൾനാടൻ പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടതായിരുന്നു ഇനിനി പ്രദേശം. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന പൂർണ്ണമായും  ഫ്രാൻസിന്റെ ഒരു വിദേശ വകുപ്പായി ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായ 1946-ൽ ഇത് നിർത്തലാക്കപ്പെട്ടു. 1936-ൽ, കയെനിൽ നിന്നുള്ള ഫെലിക്‌സ് എബൗ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കോളനിയിൽ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ആദ്യ കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരനായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്തും ഫ്രാൻസ് നാസി ജർമ്മൻ സേനയുടെ അധീനതയിലായ കാലത്തും ഫ്രഞ്ച് ഗയാന വിച്ചി ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമായി. 1943 മാർച്ച് 16-ന് ഗയാന ഔദ്യോഗികമായി ഫ്രീ ഫ്രാൻസിലേക്ക് അണിനിരന്നു. അത് കോളനി പദവി ഉപേക്ഷിച്ച് 1946 മാർച്ച് 19-ന് വീണ്ടും ഒരു ഫ്രഞ്ച് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റായി മാറി. 1950-കളിൽ [[വിയറ്റ്നാം|വിയറ്റ്നാമിൽ]] നിന്നുള്ള ഫ്രഞ്ച് പിൻവാങ്ങലിനും തുടർന്ന് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ ഈ മേഖലയിൽ നടത്തിയ യുദ്ധത്തിനും ശേഷം, 1975-ൽ പത്തേത് ലാവോയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ ലാവോസ് പിടിച്ചെടുത്തതോടെ 1970 കളിലും 80 കളിലും അവിടെനിന്ന് പലായനം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ഹ്മോംഗ് അഭയാർത്ഥികളെ ലാവോസിൽ നിന്ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലേക്ക് പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ ഫ്രാൻസ് സഹായിച്ചു. 1980-കളുടെ അവസാനത്തിൽ, 10,000-ലധികം വരുന്ന [[സുരിനാം]] അഭയാർത്ഥികൾ, (കൂടുതലും മെറൂണുകൾ), സുരിനാമീസ് ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെത്തി. സമീപകാലത്ത്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ബ്രസീൽ,, ഹെയ്തി എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക കുടിയേറ്റക്കാർ ധാരാളമായി എത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ വിദൂര ഉൾനാടുകളിലെ മഴക്കാടുകളിൽ ബ്രസീലിയൻ ഗാരിംപെയ്റോസിന്റെ നിയമവിരുദ്ധവും പാരിസ്ഥിതികമായി വിനാശകരവുമായ സ്വർണ്ണ ഖനനം ഒരു വിട്ടുമാറാത്ത പ്രശ്നമാണ്. അനധികൃത കുടിയേറ്റം, ഫ്രാൻസിന്റെ പ്രധാന കരയേക്കാൾ മോശമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഉയർന്ന ജീവിതച്ചെലവ്, ഉയർന്ന കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, കൂടുതൽ സാധാരണമായ സാമൂഹിക അശാന്തി തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെ ഈ പ്രദേശം ഇപ്പോഴും അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. 1964-ൽ അന്നത്തെ ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ചാൾസ് ഡി ഗല്ലെ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ഒരു ബഹിരാകാശ യാത്രാ താവളമൊരുക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചു. [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയിലെ]] സഹാറ ബേസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനും ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതി. [[ഭൂമദ്ധ്യരേഖ|ഭൂമധ്യരേഖയ്ക്ക്]] സമീപത്തെ പ്രദേശത്തിൻറെ നിലനിൽപ്പും സമുദ്രത്തിലേക്ക് ഒരു ബഫർ സോണായി വിപുലമായ പ്രവേശനമുള്ളതിനാലും ഈ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുയോജ്യമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. കൊറൗ തീരത്ത്നിന്ന് അൽപ്പം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രം വെറോണിക് റോക്കറ്റുകളുടെ പ്രാരംഭ വിക്ഷേപണത്തിന് ശേഷം ഗണ്യമായി വളർന്നു. ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഇത് കൂടാതെ [[ജെയിംസ് വെബ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനി]] [[ബഹിരാകാശം|ബഹിരാകാശത്തേക്ക്]] വിക്ഷേപിച്ച Ariane 4, Ariane 5, Ariane ഫ്ലൈറ്റ് VA256 തുടങ്ങിയ വിക്ഷേപണങ്ങളിലൂടെ വാണിജ്യവിജയം നേടിയിട്ടുണ്ട്. 2010-ൽ ഗയാനീസ് ജനറൽ കൗൺസിൽ ഒരു ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ പതാക ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ നടന്ന ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാന സ്വയംഭരണത്തിനെതിരെയും വോട്ട് ചെയ്തു. 2017 മാർച്ച് 20-ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് തൊഴിലാളികൾ പണിമുടക്കിനും കൂടുതൽ വിഭവങ്ങൾക്കും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുമായി പ്രകടനം നടത്താനും ആരംഭിച്ചു. 2017 മാർച്ച് 28 ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രകടനത്തിന്റെ ദിവസമായിരുന്നു. [[കോവിഡ്-19|COVID-19 മഹാമാരിയുടെ]] പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും 2020 ജൂൺ അവസാനത്തോടെ ടെസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കാരിൽ 1 ശതമാനത്തിലധികം പേരുടെ റിസൾട്ട് പോസിറ്റീവായി. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാന 2°, 6° വടക്ക് അക്ഷാംശങ്ങൾക്കും 51°, 55° പടിഞ്ഞാറ് എന്നീ രേഖാംശങ്ങൾക്കും ഇടയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും താമസിക്കുന്ന ഒരു തീരപ്രദേശവും ഇടതൂർന്നതും ബ്രസീൽ അതിർത്തിയിൽ തുമുക്-ഹുമാക് പർവതനിരകളുടെ മിതമായ കൊടുമുടികളിലേക്ക് ക്രമേണ ഉയരുന്ന അപ്രാപ്യമായ മഴക്കാടുകൾ എന്നീ രണ്ട് പ്രധാന ഭൂമിശാസ്ത്ര മേഖലകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയാണ് മാരിപാസൗലയിലെ ബെല്ലെവ്യൂ ഡി ഇൽ'ഇനിനി (851 മീറ്റർ, 2,792 അടി). മോണ്ട് ഇറ്റൂപ്പ് (826 മീ, 2,710 അടി), കോട്ടിക്ക മൗണ്ടൻ (744 മീ, 2,441 അടി), പിക് കൂഡ്രൂ (711 മീ, 2,333 അടി), കാവ് മൗണ്ടൻ (337 മീ, 1,106 അടി) എന്നിവയാണ് ഇവിടെയുള്ള മറ്റ് പ്രധാന പർവതങ്ങൾ. [[ചെകുത്താന്റെ ദ്വീപ്|ഡെവിൾസ് ദ്വീപ്]] ഉൾപ്പെടുന്ന മൂന്ന് സാൽവേഷൻസ് ദ്വീപുകൾ, കൂടാതെ ബ്രസീൽ തീരത്തോട് ചേർന്നുകിടക്കുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട ഐലെസ് ഡു കോണെനെറ്റബിൾ പക്ഷി സങ്കേതം തുടങ്ങി തീരത്തുനിന്നകലെ നിരവധി ചെറിയ ദ്വീപുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള പെറ്റിറ്റ്-സൗട്ട് അണക്കെട്ട് ഒരു കൃത്രിമ തടാകത്തെ രൂപപ്പെടുത്തി ജലവൈദ്യുത പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ വാകി നദി ഉൾപ്പെടെ നിരവധി നദികളുണ്ട്. 2007-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റിന്റെ ഏറ്റവും വിദൂര ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആമസോണിയൻ വനം ഫ്രാൻസിലെ പത്ത് ദേശീയോദ്യാനങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്കായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. കാമോപി, മാരിപസൗല, പപ്പൈക്‌ടൺ, സെന്റ്-എലി, സാൾ എന്നീ കമ്യൂണുകളിലായി ഏകദേശം 33,900  ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (13,090 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയിലാണ് ഉദ്യാന പ്രദേശം. == പരിസ്ഥിതി == ഉഷ്ണമേഖലാ മഴക്കാടുകൾ, തീരദേശ കണ്ടൽക്കാടുകൾ, [[സവേന|സവേനകൾ]], ഇൻസെൽബെർഗുകൾ, പലതരം [[തണ്ണീർത്തടം|തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ]] എന്നിങ്ങനെ വിവിധ ആവാസവ്യവസ്ഥകളുടെ കേന്ദ്രമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. [[ഗയാനൻ ഹൈലാൻഡ്‌സ് ഈർപ്പമുള്ള വനങ്ങൾ]], ഗയാനൻ നനഞ്ഞ വനങ്ങൾ, ഗയാനൻ കണ്ടൽക്കാടുകൾ എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് പാരിസ്ഥിതിക മേഖലകളിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെ ഉയർന്ന തലത്തിലുള്ള പ്രാക്തന വനങ്ങളുടെ (അതായത്, പുരാതന/പ്രാഥമിക വനങ്ങൾ) സാന്നിധ്യമാണ് ഇതിന് കാരണം. ഫ്രെഞ്ച് ഗയാനയിലെ മഴക്കാടുകൾ വരണ്ട കാലഘട്ടങ്ങളിലും മഞ്ഞുമൂടിയ  സമയത്തും പല ജീവജാലങ്ങൾക്കും അഭയം നൽകുന്നു. ഈ വനങ്ങൾ ഒരു ദേശീയോദ്യാനം (ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്), ഏഴ് അധിക പ്രകൃതി സംരക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങൾ, 17 സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾ എന്നിവയാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ്|ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (IUCN) [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനും]] (EU) ഈ പ്രദേശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാൻ പ്രത്യേക ശ്രമങ്ങൾ ശുപാർശ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. == കൃഷി == ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പുഷ്ടി കുറഞ്ഞ മണ്ണാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലുള്ളത്. ഇവിടുത്തെ മണ്ണിൽ പോഷകങ്ങളും (ഉദാ: [[നൈട്രജൻ]], [[പൊട്ടാസ്യം]] എന്നിവ) ജൈവവസ്തുക്കളും നന്നേ കുറവാണ്. മണ്ണിന്റെ അസിഡിറ്റി മോശം മണ്ണിന്റെ സ്വഭാവത്തിന് മറ്റൊരു കാരണമായിതിനാൽ കർഷകർ അവരുടെ കൃഷിയിടങ്ങളിൽ അധികമായി  കുമ്മായം ചേർക്കേണ്ടതുണ്ടായിരുന്നു. മണ്ണിന്റെ ഇത്തരം സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ [[കരിച്ചു കൃഷിയിറക്കൽ|കരിച്ചു കൃഷിയിറക്കൽ]] രീതിയിലേയ്ക്ക്  കർഷകരെ നയിച്ചു. തത്ഫലമായുണ്ടാകുന്ന ചാരം മണ്ണിന്റെ [[പി.എച്ച്. മൂല്യം|pH മൂല്യം]] ഉയർത്തുന്നതോടൊപ്പം (അതായത്, മണ്ണിന്റെ അസിഡിറ്റി കുറയ്ക്കുന്നു), ധാതുക്കളും മറ്റ് പോഷകങ്ങളും മണ്ണിലേക്ക് ചേർക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ബ്രസീലിന്റെ അതിർത്തിക്ക് സമീപം ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ [[ടെറ പ്രീറ്റ]] മണ്ണുള്ള (ആന്ത്രോപോജെനിക് മണ്ണ്) പ്രദേശങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഈ സമ്പുഷ്ടമായ മണ്ണ് ചരിത്രപരമായി എങ്ങനെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടുവെന്നും ആധുനിക കാലത്ത് ഇത് എങ്ങനെ സാധ്യമാക്കാമെന്നും നിർണ്ണയിക്കാൻ ഒന്നിലധികം മേഖലകളിൽ ഗവേഷണം സജീവമായി തുടരുന്നു. == സമ്പദ്ഘടന == ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമെന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെയും]] [[യൂറോസോൺ|യൂറോസോണിന്റെയും]] ഭാഗമെന്നതോടൊപ്പം അവിടുത്തെ കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ കൺട്രി കോഡ് ടോപ്പ്-ലെവൽ ഡൊമെയ്‌ൻ (ccTLD) .gf ആണെങ്കിലും, പകരമായി .fr സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. 2019-ൽ, വിപണി വിനിമയ നിരക്കിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ജിഡിപി 4.93 ബില്യൺ യുഎസ് ഡോളറായിരുന്നു (4.41 ബില്യൺ യൂറോ), ഗയാനകളിൽ [[ഗയാന|ഗയാനയ്ക്കു]] ശേഷം (ഇവിടെ 2015ലും 2018ലും വലിയ എണ്ണപ്പാടങ്ങൾ കണ്ടെത്തി) രണ്ടാമത്തെ വലിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി ഇത് റാങ്ക് ചെയ്യപ്പെടുന്നതു കൂടാതെ ഇത് [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയിലെ]] 12-ാമത്തെ വലിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുമാണ്. ഫ്രാൻസിന്റെ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ വികസനവും (1962-ലെ [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയുടെ]] സ്വാതന്ത്ര്യം അൾജീരിയൻ സഹാറയിലെ ഫ്രാൻസിന്റെ ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തെ അടച്ചുപൂട്ടുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചതോടെ 1964-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു) ആഭ്യന്തര ഉപഭോഗത്തെ ഉത്തേജിപ്പിച്ച ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും കാരണമായി 1960-കൾ മുതൽ 2000-കൾ വരെയുള്ള കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ശക്തമായ സാമ്പത്തിക വളർച്ച കൈവരിച്ചു. == അവലംബം == {{SouthAm-geo-stub}} {{തെക്കേ അമേരിക്ക}} {{French overseas departments and territories |state=autocollapse}} {{Departments of France |state=autocollapse}} {{Outlying territories of European countries |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് ഗയാന]] tpwhqfge3j97w7nuh7i776c6keh14t0 3763509 3763503 2022-08-09T09:43:45Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|French Guiana}} {{ആധികാരികത|date=2018 ജൂലൈ}}{{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = Territorial Collectivity of French Guiana<br/>{{native name|fr|Collectivité territoriale de Guyane}} | native_name = {{native name|fr|Guyane}} | settlement_type = [[Overseas France|Overseas]] [[departments of France|department]], [[regions of France|region]] and [[single territorial collectivity]] of [[France]] | image_skyline = | image_caption = | image_flag = | flag_size = 120px | image_shield = Coat of arms of French Guiana, according to the original displayed at the Museum Franconie, at Cayenne.svg | shield_size = 100px | image_blank_emblem = | blank_emblem_size = | image_map = French Guiana in France 2016.svg | map_caption = | motto = Fert Aurum Industria | national_anthem = | coordinates = {{Coord|4|N|53|W|type:adm1st_region:GF|display=ti}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|France}} | seat_type = [[Prefectures in France|Prefecture]] | seat = [[Cayenne]] | parts_type = [[Departments of France|Departments]] | parts_style = list | parts = 1 (every overseas region consists of a department in itself) | leader_title1 = [[List of colonial and departmental heads of French Guiana|Prefect]] | leader_name1 = [[Thierry Queffelec]]<ref>{{Cite web|title=Un nouveau préfet pour Wallis et Futuna|url=https://la1ere.francetvinfo.fr/wallisfutuna/un-nouveau-prefet-pour-wallis-et-futuna-896720.html|access-date=11 February 2021|website=Wallis-et-Futuna la 1ère|language=fr-FR}}</ref> | leader_title2 = [[Presidents of the Regional Council of French Guiana|President of the Assembly]] | leader_name2 = [[Gabriel Serville]] (Guyane Kontré pour avancer) | leader_title3 = [[Legislature]] | leader_name3 = [[Assembly of French Guiana]] | area_footnotes = <ref name="area_total">{{cite web|url=https://questions.assemblee-nationale.fr/q13/13-47507QE.htm |title=FICHE QUESTION|author=[[Christiane Taubira]]|date=28 April 2009|access-date=27 November 2021|language=fr|website=Questions National Assembly of France}}</ref><ref name="unsurface">{{cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2013/Table03.pdf |title=Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density|website=United Nations|year=2013|access-date=27 November 2021|page=5}}</ref> | area_total_km2 = 83846 | area_land_km2 = 83534 | area_water_km2 = | area_rank = <!--Please DO NOT add an area rank that is defined by the list of countries by size; French Guiana is NOT its own country; it's part of France and its area rank must be defined among French regions and departments.-->2nd region and 1st department | population_footnotes = <ref name=pop>{{cite web| url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2022.xlsx | title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2022| author=[[Institut national de la statistique et des études économiques|INSEE]]| access-date=21 January 2022|language=fr}}</ref> | population_total = 294436 | population_as_of = January 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = French Guianan<br />French Guianese | timezone = [[Time in Brazil|BRT]] | utc_offset = -3:00 | blank_name_sec1 = GDP&nbsp;(2019)<ref name=GDP>{{cite web | url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5020211 | title=Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 2000 à 2020 | publisher=[[INSEE]]|access-date=2022-03-25}}</ref> | blank_info_sec1 = [[List of French regions and overseas collectivities by GDP|Ranked 17th]] | blank1_name_sec1 = Total | blank1_info_sec1 = €4.41&nbsp;billion (US$4.93&nbsp;billion) | blank2_name_sec1 = Per capita | blank2_info_sec1 = €15,521 (US$17,375) | blank_name_sec2 = [[First-level NUTS of the European Union#France|NUTS Region]] | blank_info_sec2 = FRA | website = [https://www.ctguyane.fr/ Territorial Collectivity]<br> [http://www.guyane.pref.gouv.fr/ Prefecture] | iso_code = {{hlist|[[ISO 3166-2:GF|GF]]|[[ISO 3166-2:FR|FR-973]]}} | footnotes = | name = ഫ്രഞ്ച് ഗയാന | anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>{{Small|("The Marseillaise")}}<br/>{{Center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}} }} [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] [[ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റ്|ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റുകളിൽ]] ഒന്നാണ് '''ഫ്രഞ്ച് ഗയാന'''. [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ]] വടക്കൻ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കയെനി]] ആണ് ഇതിൻറെ തലസ്ഥാനം. [[യൂറോ|യൂറോയാണ്]] ഔദ്യോഗിക നാണയം. ഫ്രാൻസിന്റെ 26 റീജിയനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. മറ്റ് ഓവർസീസ് ഡിപ്പാർട്മെന്റുകളെപ്പോലെ ഓവർസീസ് റീജിയൺ പദവിയാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കും ഉള്ളത്. ഭരണസൗകര്യാർത്ഥം ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ 3 ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ അരൊൺഡിസ്മെന്റുകളായും അവയെ 19 കമ്യൂണുകളായും 22 കാന്റണുകളായും വിഭാഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കിഴക്കും തെക്കും [[ബ്രസീൽ|ബ്രസീലുമായും]] പടിഞ്ഞാറ് [[സുരിനാം|സുരിനാമുമായും]] ഇത് അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. 83,534 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (32,253 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഭൂപ്രദേശവും (മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിന്റെ ഏഴിലൊന്ന് വലിപ്പം) കൂടാതെ [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ പുറം പ്രദേശവുംകൂടിയാണ്. [[ജനസാന്ദ്രത]] വളരെ കുറവായ ഇവിടെ ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ 3.5 നിവാസികൾ മാത്രമാണുള്ളത് (9.1/ചതുരശ്ര മൈൽ). 2022-ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം അതിന്റെ 294,436 നിവാസികളിൽ പകുതിയും തലസ്ഥാന നഗരമായ കയെനിലെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ 98.9 ശതമാനം ഭാഗം വനനിരകളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും<ref>{{cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/EL|title=FAOSTAT – Land Use|access-date=3 February 2019|publisher=[[Food and Agriculture Organization]]}}</ref> അതിൽ ഭൂരിഭാഗവും പ്രാക്തന [[മഴക്കാട്|മഴക്കാടുകളുമാണ്]]. [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമായ [[ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്]]<ref>{{cite web|url=https://parc-amazonien.wmaker.tv/Parc-amazonien-de-Guyane-le-plus-vaste-Parc-national-de-France-et-de-l-Union-europeenne_v38.html|title=Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne|access-date=3 February 2019|publisher=[[Guiana Amazonian Park]]}}</ref> ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ 41 ശതമാനം ഭൂപ്രദേശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 2015 ഡിസംബർ മുതൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ടെറിട്ടോറിയൽ കളക്‌റ്റിവിറ്റി ({{lang-fr|collectivité territoriale de Guyane|links=no}}) എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു പുതിയ പ്രദേശിക കൂട്ടായ്മയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഈ പ്രദേശവും വകുപ്പും ഭരിക്കുന്നത് ഒരൊറ്റ അസംബ്ലിയാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി ({{lang-fr|assemblée de Guyane|links=no}}), എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ അസംബ്ലി,  പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ട മുൻ റീജിയണൽ കൗൺസിൽ, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ കൗൺസിൽ എന്നിവയ്ക്ക് പകരമായി. പ്രാദേശിക, വകുപ്പുതല സർക്കാരിന്റെ ചുമതലകൂടി ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ഗബ്രിയേൽ സെർവിൽ ആണ്. 1946 മുതൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കിൽ പൂർണ്ണമായും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാന യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ ഭാഗവും, ഔദ്യോഗിക കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെ മധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രാഥമിക വിക്ഷേപണ കേന്ദ്രമായ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സാന്നിധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളെയും വ്യവസായങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസിലെ മറ്റെവിടെയും പോലെ, ഔദ്യോഗിക ഭാഷ ഫ്രഞ്ച് ആണെങ്കിലും, ഓരോ വംശീയ സമൂഹത്തിനും അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്. അതിൽ ഫ്രഞ്ച് അധിഷ്ഠിത ക്രിയോൾ ഭാഷയായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് ക്രിയോൾ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഒരു യൂറോപ്യൻ രാജ്യത്തിൻറെ പരമാധികാരത്തിന് കീഴിലുള്ള വടക്കൻ അമേരിക്ക അല്ലെങ്കിൽ തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരേയൊരു പ്രദേശമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയും ബ്രസീലും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി ഫ്രാൻസ് മറ്റൊരു രാജ്യവുമായി പങ്കിടുന്ന ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ കര അതിർത്തിയാണ്, അതുപോലെ തന്നെ യൂറോപ്യൻ ഇതര രാജ്യങ്ങളുമായി ഫ്രാൻസ് പങ്കിടുന്ന രണ്ട് അതിർത്തികളിൽ ഒന്ന് ഇതും, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമിന്റെ അതിർത്തിയുമാണ്. == ചരിത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ആദ്യം വസിച്ചിരുന്നത് കലിന, [[അരവാക്ക് ഭാഷ|അരവാക്ക്]], ഗലിബി, പലികർ, ടെക്കോ, വയാമ്പി, വയാന എന്നീ തദ്ദേശീയ ജനങ്ങളായിരുന്നു. 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗ്വാഡലൂപ്പ്, സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു തുടങ്ങിയ ചില [[കരീബിയൻ|കരീബിയൻ ദ്വീപുകളുടെ]] വാസസ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്  ഫ്രഞ്ചുകാർ അവിടെ ഒരു കോളനി സ്ഥാപിക്കാൻ  ശ്രമിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പ്, അരാവാക്കൻ ഭാഷാ കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട, [[അരവാക്ക് ഭാഷ]] സംസാരിക്കുന്ന തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്ത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നത്. ലോക്കോനോ എന്നാണ്  ഈ ആളുകൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടത്. ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് കുടിയേറ്റം 1503-ൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നുവരികിലും കോളനിക്കാർ 1643-ൽ കയെൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഫ്രാൻസിന് ഇവിടെ ഒരു സ്ഥിര സാന്നിധ്യമില്ലായിരുന്നു. ഒരു അടിമ സമൂഹമായി വികസിച്ച ഗയാനയിൽ തോട്ടമുടമകൾ ആഫ്രിക്കക്കാരെ [[കരിമ്പ്]] മുതലായ വലിയ തോട്ടങ്ങളിൽ അടിമത്തൊഴിലാളികളായി ഇറക്കുമതി ചെയ്തതോടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിച്ചു. അടിമകളാക്കിയ ഹെയ്തിക്കാർ സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു കോളനിയിൽ ഒരു അടിമ കലാപം ആരംഭിച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1794 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫ്രഞ്ച് അടിമവ്യാപാരവും ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ കോളനികളിലെ അടിമത്തവും നിർത്തലാക്കുന്നതിന് ദേശീയ കൺവെൻഷൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ അടിമത്ത സമ്പ്രദായം ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം വരെ തുടർന്നു. എന്നിരുന്നാലും സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്, ഗ്വാഡലൂപ്പ്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന എന്നിവിടങ്ങളിൽ മാത്രം 1794-ലെ ഈ ഉത്തരവ് നടപ്പിലാക്കുകയും  സെനഗൽ, മൗറീഷ്യസ്, റീയൂണിയൻ, മാർട്ടിനിക് എന്നീ കോളനികളും ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയും ഈ നിയമങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Sue Peabody, ''French Emancipation'' https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0253.xml Accessed 27 October 2019.</ref> സ്റ്റിർലിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ താരതമ്യ സാംസ്കാരിക പഠന പ്രൊഫസറായ ബിൽ മാർഷൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ എഴുതി: നിരവധി ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങളും കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും കാരണം കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ഉയർന്ന നിരക്കിലുള്ള മരണം, 1763-ൽ ഗയാന കോളനിവത്കരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് ശ്രമത്തെ പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുത്തി: ആദ്യഘട്ടത്തിലെ  12,000 കുടിയേറ്റക്കാരിൽ 2,000 പേർ ഒഴികെ എല്ലാവരും മരണമടഞ്ഞു. 1804-ൽ ഫ്രാൻസ് ലൂസിയാനയെ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്ക് വിട്ടുകൊടുത്തതിനുശേഷം, ഗയാനയെ ഒരു ശിക്ഷാ കോളനിയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഫ്രാൻസ് തീരത്ത് ക്യാമ്പുകളുടെയും തടവുകാരുടെയും ഒരു ശൃംഖല സ്ഥാപിക്കുകയും അവിടെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിൽ നിന്നുള്ള തടവുകാരെ നിർബന്ധിത ജോലിക്ക് വിധേയരാക്കി. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തിൽ ആരംഭിച്ച ഒരു ശിക്ഷാ കോളനി എന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് സർക്കാർ ഏകദേശം 56,000 തടവുകാരെ ഡെവിൾസ് ദ്വീപിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. 10 ശതമാനത്തിൽ താഴെയുള്ള തടവുകാർ മാത്രമാണ് ശിക്ഷയെ അതിജീവിച്ചത്. ഒരു ചെറിയ ജയിൽ സൗകര്യം മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന സ്ഥലമായിരുന്ന Île du Diable (ഡെവിൾസ് ഐലൻഡ്), അതേ പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിക്ഷാ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. അതിൽ മൂന്ന് ദ്വീപുകളിലെ തടവറകളും പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തെ മൂന്ന് വലിയ ജയിലുകളുമാണ് ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1852 മുതൽ 1953 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ, കഠിനജോലികളെ അതിജീവിച്ച തടവുകാർക്ക് ഫ്രാൻസ് അവിടെ താമസം നിർബന്ധിതമാക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. ഇതിനിടെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ്-ബ്രിട്ടീഷ് നാവികസേന 1809-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ പോർച്ചുഗീസ് സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1814-ൽ പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഇത് ഫ്രാൻസിന് തിരികെ ലഭിച്ചു. പോർച്ചുഗൽ ഈ പ്രദേശം ഫ്രാൻസിന് തിരികെ നൽകിയെങ്കിലും 1817 വരെ അവർ തങ്ങളുടെ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവിടെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ഒരു പീനൽ കോളനിയായി സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചിലപ്പോൾ ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടിക്കാനായി ഇവിടെയുള്ള കുറ്റവാളികളെ ഉപയോഗിച്ചു. കുറ്റവാളികളുടെ ശിക്ഷകൾ പലപ്പോഴും ദൈർഘ്യമേറിയതും തൊഴിൽ സാധ്യത തുലോം വിരളവുമായിരുന്നതിനാൽ അവർ ശാസ്ത്രീയാവശ്യങ്ങൾക്കും പൊതു ശേഖരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയിൽ വിൽക്കുന്നതിനായി ഇവിടെനിന്നുള്ള ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടികൂടി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ, ഒരു വലിയ വന പ്രദേശത്തിൻറെ ഉമസ്ഥതയെച്ചൊല്ലി ബ്രസീലുമായി ഒരു അതിർത്തി തർക്കം ഉടലെടുത്തതോടെ, തർക്കപ്രദേശത്ത് ഹ്രസ്വകാലത്തേയ്ക്ക്, ഫ്രഞ്ച് അനുകൂലവും സ്വതന്ത്രവുമായ കുനാനി സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റക്കാർക്കിടയിൽ ചില കലഹങ്ങളും ഉടലെടുത്തിരുന്നു. സ്വിസ് സർക്കാരിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ അതിർത്തി തർക്കം ബ്രസീലിന് അനുകൂലമായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടു. 1930-ൽ സ്ഥാപിതമായ കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂരിഭാഗം ഉൾനാടൻ പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടതായിരുന്നു ഇനിനി പ്രദേശം. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന പൂർണ്ണമായും  ഫ്രാൻസിന്റെ ഒരു വിദേശ വകുപ്പായി ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായ 1946-ൽ ഇത് നിർത്തലാക്കപ്പെട്ടു. 1936-ൽ, കയെനിൽ നിന്നുള്ള ഫെലിക്‌സ് എബൗ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കോളനിയിൽ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ആദ്യ കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരനായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്തും ഫ്രാൻസ് നാസി ജർമ്മൻ സേനയുടെ അധീനതയിലായ കാലത്തും ഫ്രഞ്ച് ഗയാന വിച്ചി ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമായി. 1943 മാർച്ച് 16-ന് ഗയാന ഔദ്യോഗികമായി ഫ്രീ ഫ്രാൻസിലേക്ക് അണിനിരന്നു. അത് കോളനി പദവി ഉപേക്ഷിച്ച് 1946 മാർച്ച് 19-ന് വീണ്ടും ഒരു ഫ്രഞ്ച് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റായി മാറി. 1950-കളിൽ [[വിയറ്റ്നാം|വിയറ്റ്നാമിൽ]] നിന്നുള്ള ഫ്രഞ്ച് പിൻവാങ്ങലിനും തുടർന്ന് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ ഈ മേഖലയിൽ നടത്തിയ യുദ്ധത്തിനും ശേഷം, 1975-ൽ പത്തേത് ലാവോയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ ലാവോസ് പിടിച്ചെടുത്തതോടെ 1970 കളിലും 80 കളിലും അവിടെനിന്ന് പലായനം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ഹ്മോംഗ് അഭയാർത്ഥികളെ ലാവോസിൽ നിന്ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലേക്ക് പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ ഫ്രാൻസ് സഹായിച്ചു. 1980-കളുടെ അവസാനത്തിൽ, 10,000-ലധികം വരുന്ന [[സുരിനാം]] അഭയാർത്ഥികൾ, (കൂടുതലും മെറൂണുകൾ), സുരിനാമീസ് ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെത്തി. സമീപകാലത്ത്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ബ്രസീൽ,, ഹെയ്തി എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക കുടിയേറ്റക്കാർ ധാരാളമായി എത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ വിദൂര ഉൾനാടുകളിലെ മഴക്കാടുകളിൽ ബ്രസീലിയൻ ഗാരിംപെയ്റോസിന്റെ നിയമവിരുദ്ധവും പാരിസ്ഥിതികമായി വിനാശകരവുമായ സ്വർണ്ണ ഖനനം ഒരു വിട്ടുമാറാത്ത പ്രശ്നമാണ്. അനധികൃത കുടിയേറ്റം, ഫ്രാൻസിന്റെ പ്രധാന കരയേക്കാൾ മോശമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഉയർന്ന ജീവിതച്ചെലവ്, ഉയർന്ന കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, കൂടുതൽ സാധാരണമായ സാമൂഹിക അശാന്തി തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെ ഈ പ്രദേശം ഇപ്പോഴും അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. 1964-ൽ അന്നത്തെ ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ചാൾസ് ഡി ഗല്ലെ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ഒരു ബഹിരാകാശ യാത്രാ താവളമൊരുക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചു. [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയിലെ]] സഹാറ ബേസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനും ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതി. [[ഭൂമദ്ധ്യരേഖ|ഭൂമധ്യരേഖയ്ക്ക്]] സമീപത്തെ പ്രദേശത്തിൻറെ നിലനിൽപ്പും സമുദ്രത്തിലേക്ക് ഒരു ബഫർ സോണായി വിപുലമായ പ്രവേശനമുള്ളതിനാലും ഈ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുയോജ്യമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. കൊറൗ തീരത്ത്നിന്ന് അൽപ്പം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രം വെറോണിക് റോക്കറ്റുകളുടെ പ്രാരംഭ വിക്ഷേപണത്തിന് ശേഷം ഗണ്യമായി വളർന്നു. ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഇത് കൂടാതെ [[ജെയിംസ് വെബ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനി]] [[ബഹിരാകാശം|ബഹിരാകാശത്തേക്ക്]] വിക്ഷേപിച്ച Ariane 4, Ariane 5, Ariane ഫ്ലൈറ്റ് VA256 തുടങ്ങിയ വിക്ഷേപണങ്ങളിലൂടെ വാണിജ്യവിജയം നേടിയിട്ടുണ്ട്. 2010-ൽ ഗയാനീസ് ജനറൽ കൗൺസിൽ ഒരു ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ പതാക ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ നടന്ന ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാന സ്വയംഭരണത്തിനെതിരെയും വോട്ട് ചെയ്തു. 2017 മാർച്ച് 20-ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് തൊഴിലാളികൾ പണിമുടക്കിനും കൂടുതൽ വിഭവങ്ങൾക്കും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുമായി പ്രകടനം നടത്താനും ആരംഭിച്ചു. 2017 മാർച്ച് 28 ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രകടനത്തിന്റെ ദിവസമായിരുന്നു. [[കോവിഡ്-19|COVID-19 മഹാമാരിയുടെ]] പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും 2020 ജൂൺ അവസാനത്തോടെ ടെസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കാരിൽ 1 ശതമാനത്തിലധികം പേരുടെ റിസൾട്ട് പോസിറ്റീവായി. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാന 2°, 6° വടക്ക് അക്ഷാംശങ്ങൾക്കും 51°, 55° പടിഞ്ഞാറ് എന്നീ രേഖാംശങ്ങൾക്കും ഇടയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും താമസിക്കുന്ന ഒരു തീരപ്രദേശവും ഇടതൂർന്നതും ബ്രസീൽ അതിർത്തിയിൽ തുമുക്-ഹുമാക് പർവതനിരകളുടെ മിതമായ കൊടുമുടികളിലേക്ക് ക്രമേണ ഉയരുന്ന അപ്രാപ്യമായ മഴക്കാടുകൾ എന്നീ രണ്ട് പ്രധാന ഭൂമിശാസ്ത്ര മേഖലകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയാണ് മാരിപാസൗലയിലെ ബെല്ലെവ്യൂ ഡി ഇൽ'ഇനിനി (851 മീറ്റർ, 2,792 അടി). മോണ്ട് ഇറ്റൂപ്പ് (826 മീ, 2,710 അടി), കോട്ടിക്ക മൗണ്ടൻ (744 മീ, 2,441 അടി), പിക് കൂഡ്രൂ (711 മീ, 2,333 അടി), കാവ് മൗണ്ടൻ (337 മീ, 1,106 അടി) എന്നിവയാണ് ഇവിടെയുള്ള മറ്റ് പ്രധാന പർവതങ്ങൾ. [[ചെകുത്താന്റെ ദ്വീപ്|ഡെവിൾസ് ദ്വീപ്]] ഉൾപ്പെടുന്ന മൂന്ന് സാൽവേഷൻസ് ദ്വീപുകൾ, കൂടാതെ ബ്രസീൽ തീരത്തോട് ചേർന്നുകിടക്കുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട ഐലെസ് ഡു കോണെനെറ്റബിൾ പക്ഷി സങ്കേതം തുടങ്ങി തീരത്തുനിന്നകലെ നിരവധി ചെറിയ ദ്വീപുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള പെറ്റിറ്റ്-സൗട്ട് അണക്കെട്ട് ഒരു കൃത്രിമ തടാകത്തെ രൂപപ്പെടുത്തി ജലവൈദ്യുത പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ വാകി നദി ഉൾപ്പെടെ നിരവധി നദികളുണ്ട്. 2007-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റിന്റെ ഏറ്റവും വിദൂര ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആമസോണിയൻ വനം ഫ്രാൻസിലെ പത്ത് ദേശീയോദ്യാനങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്കായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. കാമോപി, മാരിപസൗല, പപ്പൈക്‌ടൺ, സെന്റ്-എലി, സാൾ എന്നീ കമ്യൂണുകളിലായി ഏകദേശം 33,900  ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (13,090 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയിലാണ് ഉദ്യാന പ്രദേശം. == പരിസ്ഥിതി == ഉഷ്ണമേഖലാ മഴക്കാടുകൾ, തീരദേശ കണ്ടൽക്കാടുകൾ, [[സവേന|സവേനകൾ]], ഇൻസെൽബെർഗുകൾ, പലതരം [[തണ്ണീർത്തടം|തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ]] എന്നിങ്ങനെ വിവിധ ആവാസവ്യവസ്ഥകളുടെ കേന്ദ്രമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. [[ഗയാനൻ ഹൈലാൻഡ്‌സ് ഈർപ്പമുള്ള വനങ്ങൾ]], ഗയാനൻ നനഞ്ഞ വനങ്ങൾ, ഗയാനൻ കണ്ടൽക്കാടുകൾ എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് പാരിസ്ഥിതിക മേഖലകളിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെ ഉയർന്ന തലത്തിലുള്ള പ്രാക്തന വനങ്ങളുടെ (അതായത്, പുരാതന/പ്രാഥമിക വനങ്ങൾ) സാന്നിധ്യമാണ് ഇതിന് കാരണം. ഫ്രെഞ്ച് ഗയാനയിലെ മഴക്കാടുകൾ വരണ്ട കാലഘട്ടങ്ങളിലും മഞ്ഞുമൂടിയ  സമയത്തും പല ജീവജാലങ്ങൾക്കും അഭയം നൽകുന്നു. ഈ വനങ്ങൾ ഒരു ദേശീയോദ്യാനം (ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്), ഏഴ് അധിക പ്രകൃതി സംരക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങൾ, 17 സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾ എന്നിവയാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ്|ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (IUCN) [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനും]] (EU) ഈ പ്രദേശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാൻ പ്രത്യേക ശ്രമങ്ങൾ ശുപാർശ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. == കൃഷി == ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പുഷ്ടി കുറഞ്ഞ മണ്ണാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലുള്ളത്. ഇവിടുത്തെ മണ്ണിൽ പോഷകങ്ങളും (ഉദാ: [[നൈട്രജൻ]], [[പൊട്ടാസ്യം]] എന്നിവ) ജൈവവസ്തുക്കളും നന്നേ കുറവാണ്. മണ്ണിന്റെ അസിഡിറ്റി മോശം മണ്ണിന്റെ സ്വഭാവത്തിന് മറ്റൊരു കാരണമായിതിനാൽ കർഷകർ അവരുടെ കൃഷിയിടങ്ങളിൽ അധികമായി  കുമ്മായം ചേർക്കേണ്ടതുണ്ടായിരുന്നു. മണ്ണിന്റെ ഇത്തരം സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ [[കരിച്ചു കൃഷിയിറക്കൽ|കരിച്ചു കൃഷിയിറക്കൽ]] രീതിയിലേയ്ക്ക്  കർഷകരെ നയിച്ചു. തത്ഫലമായുണ്ടാകുന്ന ചാരം മണ്ണിന്റെ [[പി.എച്ച്. മൂല്യം|pH മൂല്യം]] ഉയർത്തുന്നതോടൊപ്പം (അതായത്, മണ്ണിന്റെ അസിഡിറ്റി കുറയ്ക്കുന്നു), ധാതുക്കളും മറ്റ് പോഷകങ്ങളും മണ്ണിലേക്ക് ചേർക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ബ്രസീലിന്റെ അതിർത്തിക്ക് സമീപം ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ [[ടെറ പ്രീറ്റ]] മണ്ണുള്ള (ആന്ത്രോപോജെനിക് മണ്ണ്) പ്രദേശങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഈ സമ്പുഷ്ടമായ മണ്ണ് ചരിത്രപരമായി എങ്ങനെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടുവെന്നും ആധുനിക കാലത്ത് ഇത് എങ്ങനെ സാധ്യമാക്കാമെന്നും നിർണ്ണയിക്കാൻ ഒന്നിലധികം മേഖലകളിൽ ഗവേഷണം സജീവമായി തുടരുന്നു. == സമ്പദ്ഘടന == ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമെന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെയും]] [[യൂറോസോൺ|യൂറോസോണിന്റെയും]] ഭാഗമെന്നതോടൊപ്പം അവിടുത്തെ കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ കൺട്രി കോഡ് ടോപ്പ്-ലെവൽ ഡൊമെയ്‌ൻ (ccTLD) .gf ആണെങ്കിലും, പകരമായി .fr സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. 2019-ൽ, വിപണി വിനിമയ നിരക്കിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ജിഡിപി 4.93 ബില്യൺ യുഎസ് ഡോളറായിരുന്നു (4.41 ബില്യൺ യൂറോ), ഗയാനകളിൽ [[ഗയാന|ഗയാനയ്ക്കു]] ശേഷം (ഇവിടെ 2015ലും 2018ലും വലിയ എണ്ണപ്പാടങ്ങൾ കണ്ടെത്തി) രണ്ടാമത്തെ വലിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി ഇത് റാങ്ക് ചെയ്യപ്പെടുന്നതു കൂടാതെ ഇത് [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയിലെ]] 12-ാമത്തെ വലിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുമാണ്. ഫ്രാൻസിന്റെ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ വികസനവും (1962-ലെ [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയുടെ]] സ്വാതന്ത്ര്യം അൾജീരിയൻ സഹാറയിലെ ഫ്രാൻസിന്റെ ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തെ അടച്ചുപൂട്ടുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചതോടെ 1964-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു) ആഭ്യന്തര ഉപഭോഗത്തെ ഉത്തേജിപ്പിച്ച ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും കാരണമായി 1960-കൾ മുതൽ 2000-കൾ വരെയുള്ള കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ശക്തമായ സാമ്പത്തിക വളർച്ച കൈവരിച്ചു. == അവലംബം == {{SouthAm-geo-stub}} {{തെക്കേ അമേരിക്ക}} {{French overseas departments and territories |state=autocollapse}} {{Departments of France |state=autocollapse}} {{Outlying territories of European countries |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് ഗയാന]] 36nb81j0906e66u4o1zxs1c381qi0n5 3763510 3763509 2022-08-09T09:45:33Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|French Guiana}} {{ആധികാരികത|date=2018 ജൂലൈ}}{{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = Territorial Collectivity of French Guiana<br/>{{native name|fr|Collectivité territoriale de Guyane}} | native_name = {{native name|fr|Guyane}} | settlement_type = [[Overseas France|Overseas]] [[departments of France|department]], [[regions of France|region]] and [[single territorial collectivity]] of [[France]] | image_skyline = | image_caption = | image_flag = | flag_size = 120px | image_shield = Coat of arms of French Guiana, according to the original displayed at the Museum Franconie, at Cayenne.svg | shield_size = 100px | image_blank_emblem = | blank_emblem_size = | image_map = French Guiana in France 2016.svg | map_caption = | motto = Fert Aurum Industria | national_anthem = | coordinates = {{Coord|4|N|53|W|type:adm1st_region:GF|display=ti}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|France}} | seat_type = [[Prefectures in France|Prefecture]] | seat = [[Cayenne]] | parts_type = [[Departments of France|Departments]] | parts_style = list | parts = 1 (every overseas region consists of a department in itself) | leader_title1 = [[List of colonial and departmental heads of French Guiana|Prefect]] | leader_name1 = [[Thierry Queffelec]]<ref>{{Cite web|title=Un nouveau préfet pour Wallis et Futuna|url=https://la1ere.francetvinfo.fr/wallisfutuna/un-nouveau-prefet-pour-wallis-et-futuna-896720.html|access-date=11 February 2021|website=Wallis-et-Futuna la 1ère|language=fr-FR}}</ref> | leader_title2 = [[Presidents of the Regional Council of French Guiana|President of the Assembly]] | leader_name2 = [[Gabriel Serville]] (Guyane Kontré pour avancer) | leader_title3 = [[Legislature]] | leader_name3 = [[Assembly of French Guiana]] | area_footnotes = <ref name="area_total">{{cite web|url=https://questions.assemblee-nationale.fr/q13/13-47507QE.htm |title=FICHE QUESTION|author=[[Christiane Taubira]]|date=28 April 2009|access-date=27 November 2021|language=fr|website=Questions National Assembly of France}}</ref><ref name="unsurface">{{cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2013/Table03.pdf |title=Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density|website=United Nations|year=2013|access-date=27 November 2021|page=5}}</ref> | area_total_km2 = 83846 | area_land_km2 = 83534 | area_water_km2 = | area_rank = <!--Please DO NOT add an area rank that is defined by the list of countries by size; French Guiana is NOT its own country; it's part of France and its area rank must be defined among French regions and departments.-->2nd region and 1st department | population_footnotes = <ref name=pop>{{cite web| url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2022.xlsx | title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2022| author=[[Institut national de la statistique et des études économiques|INSEE]]| access-date=21 January 2022|language=fr}}</ref> | population_total = 294436 | population_as_of = January 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = French Guianan<br />French Guianese | timezone = [[Time in Brazil|BRT]] | utc_offset = -3:00 | blank_name_sec1 = GDP&nbsp;(2019)<ref name=GDP>{{cite web | url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5020211 | title=Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 2000 à 2020 | publisher=[[INSEE]]|access-date=2022-03-25}}</ref> | blank_info_sec1 = [[List of French regions and overseas collectivities by GDP|Ranked 17th]] | blank1_name_sec1 = Total | blank1_info_sec1 = €4.41&nbsp;billion (US$4.93&nbsp;billion) | blank2_name_sec1 = Per capita | blank2_info_sec1 = €15,521 (US$17,375) | blank_name_sec2 = [[First-level NUTS of the European Union#France|NUTS Region]] | blank_info_sec2 = FRA | website = [https://www.ctguyane.fr/ Territorial Collectivity]<br> [http://www.guyane.pref.gouv.fr/ Prefecture] | iso_code = {{hlist|[[ISO 3166-2:GF|GF]]|[[ISO 3166-2:FR|FR-973]]}} | footnotes = | name = ഫ്രഞ്ച് ഗയാന | anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>{{Small|("The Marseillaise")}}<br/>{{Center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}} }} [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] [[ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റ്|ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റുകളിൽ]] ഒന്നാണ് '''ഫ്രഞ്ച് ഗയാന'''. [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ]] വടക്കൻ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കയെനി]] ആണ് ഇതിൻറെ തലസ്ഥാനം. [[യൂറോ|യൂറോയാണ്]] ഔദ്യോഗിക നാണയം. ഫ്രാൻസിന്റെ 26 റീജിയനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. മറ്റ് ഓവർസീസ് ഡിപ്പാർട്മെന്റുകളെപ്പോലെ ഓവർസീസ് റീജിയൺ പദവിയാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കും ഉള്ളത്. ഭരണസൗകര്യാർത്ഥം ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ 3 ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ അരൊൺഡിസ്മെന്റുകളായും അവയെ 19 കമ്യൂണുകളായും 22 കാന്റണുകളായും വിഭാഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കിഴക്കും തെക്കും [[ബ്രസീൽ|ബ്രസീലുമായും]] പടിഞ്ഞാറ് [[സുരിനാം|സുരിനാമുമായും]] ഇത് അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. 83,534 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (32,253 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഭൂപ്രദേശവും (മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിന്റെ ഏഴിലൊന്ന് വലിപ്പം) കൂടാതെ [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ പുറം പ്രദേശവുംകൂടിയാണ്. [[ജനസാന്ദ്രത]] വളരെ കുറവായ ഇവിടെ ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ 3.5 നിവാസികൾ മാത്രമാണുള്ളത് (9.1/ചതുരശ്ര മൈൽ). 2022-ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം അതിന്റെ 294,436 നിവാസികളിൽ പകുതിയും തലസ്ഥാന നഗരമായ കയെനിലെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ 98.9 ശതമാനം ഭാഗം വനനിരകളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും<ref>{{cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/EL|title=FAOSTAT – Land Use|access-date=3 February 2019|publisher=[[Food and Agriculture Organization]]}}</ref> അതിൽ ഭൂരിഭാഗവും പ്രാക്തന [[മഴക്കാട്|മഴക്കാടുകളുമാണ്]]. [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമായ [[ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്]]<ref>{{cite web|url=https://parc-amazonien.wmaker.tv/Parc-amazonien-de-Guyane-le-plus-vaste-Parc-national-de-France-et-de-l-Union-europeenne_v38.html|title=Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne|access-date=3 February 2019|publisher=[[Guiana Amazonian Park]]}}</ref> ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ 41 ശതമാനം ഭൂപ്രദേശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 2015 ഡിസംബർ മുതൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ടെറിട്ടോറിയൽ കളക്‌റ്റിവിറ്റി ({{lang-fr|collectivité territoriale de Guyane|links=no}}) എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു പുതിയ പ്രദേശിക കൂട്ടായ്മയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഈ പ്രദേശവും വകുപ്പും ഭരിക്കുന്നത് ഒരൊറ്റ അസംബ്ലിയാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി ({{lang-fr|assemblée de Guyane|links=no}}), എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ അസംബ്ലി,  പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ട മുൻ റീജിയണൽ കൗൺസിൽ, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ കൗൺസിൽ എന്നിവയ്ക്ക് പകരമായി. പ്രാദേശിക, വകുപ്പുതല സർക്കാരിന്റെ ചുമതലകൂടി ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ഗബ്രിയേൽ സെർവിൽ ആണ്. 1946 മുതൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കിൽ പൂർണ്ണമായും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാന യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ ഭാഗവും, ഔദ്യോഗിക കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെ മധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രാഥമിക വിക്ഷേപണ കേന്ദ്രമായ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സാന്നിധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളെയും വ്യവസായങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസിലെ മറ്റെവിടെയും പോലെ, ഔദ്യോഗിക ഭാഷ ഫ്രഞ്ച് ആണെങ്കിലും, ഓരോ വംശീയ സമൂഹത്തിനും അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്. അതിൽ ഫ്രഞ്ച് അധിഷ്ഠിത ക്രിയോൾ ഭാഷയായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് ക്രിയോൾ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഒരു യൂറോപ്യൻ രാജ്യത്തിൻറെ പരമാധികാരത്തിന് കീഴിലുള്ള [[വടക്കേ അമേരിക്ക]] അല്ലെങ്കിൽ [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കൻ]] ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരേയൊരു പ്രദേശമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയും ബ്രസീലും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി [[ഫ്രാൻസ്]] മറ്റൊരു രാജ്യവുമായി പങ്കിടുന്ന ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ കര അതിർത്തിയാണ്, അതുപോലെ തന്നെ യൂറോപ്യൻ ഇതര രാജ്യങ്ങളുമായി ഫ്രാൻസ് പങ്കിടുന്ന രണ്ട് അതിർത്തികളിൽ ഒന്ന് ഇതും, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമിന്റെ അതിർത്തിയുമാണ്. == ചരിത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ആദ്യം വസിച്ചിരുന്നത് കലിന, [[അരവാക്ക് ഭാഷ|അരവാക്ക്]], ഗലിബി, പലികർ, ടെക്കോ, വയാമ്പി, വയാന എന്നീ തദ്ദേശീയ ജനങ്ങളായിരുന്നു. 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗ്വാഡലൂപ്പ്, സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു തുടങ്ങിയ ചില [[കരീബിയൻ|കരീബിയൻ ദ്വീപുകളുടെ]] വാസസ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്  ഫ്രഞ്ചുകാർ അവിടെ ഒരു കോളനി സ്ഥാപിക്കാൻ  ശ്രമിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പ്, അരാവാക്ക് ഭാഷാ കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട, [[അരവാക്ക് ഭാഷ]] സംസാരിക്കുന്ന തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്ത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നത്. ലോക്കോനോ എന്നാണ്  ഈ ആളുകൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടത്. ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് കുടിയേറ്റം 1503-ൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നുവരികിലും കോളനിക്കാർ 1643-ൽ കയെൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഫ്രാൻസിന് ഇവിടെ ഒരു സ്ഥിര സാന്നിധ്യമില്ലായിരുന്നു. ഒരു അടിമ സമൂഹമായി വികസിച്ച ഗയാനയിൽ തോട്ടമുടമകൾ ആഫ്രിക്കക്കാരെ [[കരിമ്പ്]] മുതലായ വലിയ തോട്ടങ്ങളിൽ അടിമത്തൊഴിലാളികളായി ഇറക്കുമതി ചെയ്തതോടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിച്ചു. അടിമകളാക്കിയ ഹെയ്തിക്കാർ സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു കോളനിയിൽ ഒരു അടിമ കലാപം ആരംഭിച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1794 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫ്രഞ്ച് അടിമവ്യാപാരവും ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ കോളനികളിലെ അടിമത്തവും നിർത്തലാക്കുന്നതിന് ദേശീയ കൺവെൻഷൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ അടിമത്ത സമ്പ്രദായം ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം വരെ തുടർന്നു. എന്നിരുന്നാലും സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്, ഗ്വാഡലൂപ്പ്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന എന്നിവിടങ്ങളിൽ മാത്രം 1794-ലെ ഈ ഉത്തരവ് നടപ്പിലാക്കുകയും  സെനഗൽ, മൗറീഷ്യസ്, റീയൂണിയൻ, മാർട്ടിനിക് എന്നീ കോളനികളും ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയും ഈ നിയമങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Sue Peabody, ''French Emancipation'' https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0253.xml Accessed 27 October 2019.</ref> സ്റ്റിർലിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ താരതമ്യ സാംസ്കാരിക പഠന പ്രൊഫസറായ ബിൽ മാർഷൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ എഴുതി: നിരവധി ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങളും കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും കാരണം കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ഉയർന്ന നിരക്കിലുള്ള മരണം, 1763-ൽ ഗയാന കോളനിവത്കരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് ശ്രമത്തെ പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുത്തി: ആദ്യഘട്ടത്തിലെ  12,000 കുടിയേറ്റക്കാരിൽ 2,000 പേർ ഒഴികെ എല്ലാവരും മരണമടഞ്ഞു. 1804-ൽ ഫ്രാൻസ് ലൂസിയാനയെ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്ക് വിട്ടുകൊടുത്തതിനുശേഷം, ഗയാനയെ ഒരു ശിക്ഷാ കോളനിയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഫ്രാൻസ് തീരത്ത് ക്യാമ്പുകളുടെയും തടവുകാരുടെയും ഒരു ശൃംഖല സ്ഥാപിക്കുകയും അവിടെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിൽ നിന്നുള്ള തടവുകാരെ നിർബന്ധിത ജോലിക്ക് വിധേയരാക്കി. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തിൽ ആരംഭിച്ച ഒരു ശിക്ഷാ കോളനി എന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് സർക്കാർ ഏകദേശം 56,000 തടവുകാരെ ഡെവിൾസ് ദ്വീപിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. 10 ശതമാനത്തിൽ താഴെയുള്ള തടവുകാർ മാത്രമാണ് ശിക്ഷയെ അതിജീവിച്ചത്. ഒരു ചെറിയ ജയിൽ സൗകര്യം മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന സ്ഥലമായിരുന്ന Île du Diable (ഡെവിൾസ് ഐലൻഡ്), അതേ പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിക്ഷാ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. അതിൽ മൂന്ന് ദ്വീപുകളിലെ തടവറകളും പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തെ മൂന്ന് വലിയ ജയിലുകളുമാണ് ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1852 മുതൽ 1953 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ, കഠിനജോലികളെ അതിജീവിച്ച തടവുകാർക്ക് ഫ്രാൻസ് അവിടെ താമസം നിർബന്ധിതമാക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. ഇതിനിടെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ്-ബ്രിട്ടീഷ് നാവികസേന 1809-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ പോർച്ചുഗീസ് സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1814-ൽ പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഇത് ഫ്രാൻസിന് തിരികെ ലഭിച്ചു. പോർച്ചുഗൽ ഈ പ്രദേശം ഫ്രാൻസിന് തിരികെ നൽകിയെങ്കിലും 1817 വരെ അവർ തങ്ങളുടെ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവിടെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ഒരു പീനൽ കോളനിയായി സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചിലപ്പോൾ ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടിക്കാനായി ഇവിടെയുള്ള കുറ്റവാളികളെ ഉപയോഗിച്ചു. കുറ്റവാളികളുടെ ശിക്ഷകൾ പലപ്പോഴും ദൈർഘ്യമേറിയതും തൊഴിൽ സാധ്യത തുലോം വിരളവുമായിരുന്നതിനാൽ അവർ ശാസ്ത്രീയാവശ്യങ്ങൾക്കും പൊതു ശേഖരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയിൽ വിൽക്കുന്നതിനായി ഇവിടെനിന്നുള്ള ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടികൂടി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ, ഒരു വലിയ വന പ്രദേശത്തിൻറെ ഉമസ്ഥതയെച്ചൊല്ലി ബ്രസീലുമായി ഒരു അതിർത്തി തർക്കം ഉടലെടുത്തതോടെ, തർക്കപ്രദേശത്ത് ഹ്രസ്വകാലത്തേയ്ക്ക്, ഫ്രഞ്ച് അനുകൂലവും സ്വതന്ത്രവുമായ കുനാനി സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റക്കാർക്കിടയിൽ ചില കലഹങ്ങളും ഉടലെടുത്തിരുന്നു. സ്വിസ് സർക്കാരിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ അതിർത്തി തർക്കം ബ്രസീലിന് അനുകൂലമായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടു. 1930-ൽ സ്ഥാപിതമായ കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂരിഭാഗം ഉൾനാടൻ പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടതായിരുന്നു ഇനിനി പ്രദേശം. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന പൂർണ്ണമായും  ഫ്രാൻസിന്റെ ഒരു വിദേശ വകുപ്പായി ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായ 1946-ൽ ഇത് നിർത്തലാക്കപ്പെട്ടു. 1936-ൽ, കയെനിൽ നിന്നുള്ള ഫെലിക്‌സ് എബൗ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കോളനിയിൽ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ആദ്യ കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരനായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്തും ഫ്രാൻസ് നാസി ജർമ്മൻ സേനയുടെ അധീനതയിലായ കാലത്തും ഫ്രഞ്ച് ഗയാന വിച്ചി ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമായി. 1943 മാർച്ച് 16-ന് ഗയാന ഔദ്യോഗികമായി ഫ്രീ ഫ്രാൻസിലേക്ക് അണിനിരന്നു. അത് കോളനി പദവി ഉപേക്ഷിച്ച് 1946 മാർച്ച് 19-ന് വീണ്ടും ഒരു ഫ്രഞ്ച് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റായി മാറി. 1950-കളിൽ [[വിയറ്റ്നാം|വിയറ്റ്നാമിൽ]] നിന്നുള്ള ഫ്രഞ്ച് പിൻവാങ്ങലിനും തുടർന്ന് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ ഈ മേഖലയിൽ നടത്തിയ യുദ്ധത്തിനും ശേഷം, 1975-ൽ പത്തേത് ലാവോയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ ലാവോസ് പിടിച്ചെടുത്തതോടെ 1970 കളിലും 80 കളിലും അവിടെനിന്ന് പലായനം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ഹ്മോംഗ് അഭയാർത്ഥികളെ ലാവോസിൽ നിന്ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലേക്ക് പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ ഫ്രാൻസ് സഹായിച്ചു. 1980-കളുടെ അവസാനത്തിൽ, 10,000-ലധികം വരുന്ന [[സുരിനാം]] അഭയാർത്ഥികൾ, (കൂടുതലും മെറൂണുകൾ), സുരിനാമീസ് ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെത്തി. സമീപകാലത്ത്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ബ്രസീൽ,, ഹെയ്തി എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക കുടിയേറ്റക്കാർ ധാരാളമായി എത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ വിദൂര ഉൾനാടുകളിലെ മഴക്കാടുകളിൽ ബ്രസീലിയൻ ഗാരിംപെയ്റോസിന്റെ നിയമവിരുദ്ധവും പാരിസ്ഥിതികമായി വിനാശകരവുമായ സ്വർണ്ണ ഖനനം ഒരു വിട്ടുമാറാത്ത പ്രശ്നമാണ്. അനധികൃത കുടിയേറ്റം, ഫ്രാൻസിന്റെ പ്രധാന കരയേക്കാൾ മോശമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഉയർന്ന ജീവിതച്ചെലവ്, ഉയർന്ന കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, കൂടുതൽ സാധാരണമായ സാമൂഹിക അശാന്തി തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെ ഈ പ്രദേശം ഇപ്പോഴും അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. 1964-ൽ അന്നത്തെ ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ചാൾസ് ഡി ഗല്ലെ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ഒരു ബഹിരാകാശ യാത്രാ താവളമൊരുക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചു. [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയിലെ]] സഹാറ ബേസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനും ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതി. [[ഭൂമദ്ധ്യരേഖ|ഭൂമധ്യരേഖയ്ക്ക്]] സമീപത്തെ പ്രദേശത്തിൻറെ നിലനിൽപ്പും സമുദ്രത്തിലേക്ക് ഒരു ബഫർ സോണായി വിപുലമായ പ്രവേശനമുള്ളതിനാലും ഈ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുയോജ്യമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. കൊറൗ തീരത്ത്നിന്ന് അൽപ്പം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രം വെറോണിക് റോക്കറ്റുകളുടെ പ്രാരംഭ വിക്ഷേപണത്തിന് ശേഷം ഗണ്യമായി വളർന്നു. ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഇത് കൂടാതെ [[ജെയിംസ് വെബ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനി]] [[ബഹിരാകാശം|ബഹിരാകാശത്തേക്ക്]] വിക്ഷേപിച്ച Ariane 4, Ariane 5, Ariane ഫ്ലൈറ്റ് VA256 തുടങ്ങിയ വിക്ഷേപണങ്ങളിലൂടെ വാണിജ്യവിജയം നേടിയിട്ടുണ്ട്. 2010-ൽ ഗയാനീസ് ജനറൽ കൗൺസിൽ ഒരു ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ പതാക ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ നടന്ന ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാന സ്വയംഭരണത്തിനെതിരെയും വോട്ട് ചെയ്തു. 2017 മാർച്ച് 20-ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് തൊഴിലാളികൾ പണിമുടക്കിനും കൂടുതൽ വിഭവങ്ങൾക്കും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുമായി പ്രകടനം നടത്താനും ആരംഭിച്ചു. 2017 മാർച്ച് 28 ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രകടനത്തിന്റെ ദിവസമായിരുന്നു. [[കോവിഡ്-19|COVID-19 മഹാമാരിയുടെ]] പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും 2020 ജൂൺ അവസാനത്തോടെ ടെസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കാരിൽ 1 ശതമാനത്തിലധികം പേരുടെ റിസൾട്ട് പോസിറ്റീവായി. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാന 2°, 6° വടക്ക് അക്ഷാംശങ്ങൾക്കും 51°, 55° പടിഞ്ഞാറ് എന്നീ രേഖാംശങ്ങൾക്കും ഇടയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും താമസിക്കുന്ന ഒരു തീരപ്രദേശവും ഇടതൂർന്നതും ബ്രസീൽ അതിർത്തിയിൽ തുമുക്-ഹുമാക് പർവതനിരകളുടെ മിതമായ കൊടുമുടികളിലേക്ക് ക്രമേണ ഉയരുന്ന അപ്രാപ്യമായ മഴക്കാടുകൾ എന്നീ രണ്ട് പ്രധാന ഭൂമിശാസ്ത്ര മേഖലകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയാണ് മാരിപാസൗലയിലെ ബെല്ലെവ്യൂ ഡി ഇൽ'ഇനിനി (851 മീറ്റർ, 2,792 അടി). മോണ്ട് ഇറ്റൂപ്പ് (826 മീ, 2,710 അടി), കോട്ടിക്ക മൗണ്ടൻ (744 മീ, 2,441 അടി), പിക് കൂഡ്രൂ (711 മീ, 2,333 അടി), കാവ് മൗണ്ടൻ (337 മീ, 1,106 അടി) എന്നിവയാണ് ഇവിടെയുള്ള മറ്റ് പ്രധാന പർവതങ്ങൾ. [[ചെകുത്താന്റെ ദ്വീപ്|ഡെവിൾസ് ദ്വീപ്]] ഉൾപ്പെടുന്ന മൂന്ന് സാൽവേഷൻസ് ദ്വീപുകൾ, കൂടാതെ ബ്രസീൽ തീരത്തോട് ചേർന്നുകിടക്കുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട ഐലെസ് ഡു കോണെനെറ്റബിൾ പക്ഷി സങ്കേതം തുടങ്ങി തീരത്തുനിന്നകലെ നിരവധി ചെറിയ ദ്വീപുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള പെറ്റിറ്റ്-സൗട്ട് അണക്കെട്ട് ഒരു കൃത്രിമ തടാകത്തെ രൂപപ്പെടുത്തി ജലവൈദ്യുത പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ വാകി നദി ഉൾപ്പെടെ നിരവധി നദികളുണ്ട്. 2007-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റിന്റെ ഏറ്റവും വിദൂര ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആമസോണിയൻ വനം ഫ്രാൻസിലെ പത്ത് ദേശീയോദ്യാനങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്കായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. കാമോപി, മാരിപസൗല, പപ്പൈക്‌ടൺ, സെന്റ്-എലി, സാൾ എന്നീ കമ്യൂണുകളിലായി ഏകദേശം 33,900  ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (13,090 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയിലാണ് ഉദ്യാന പ്രദേശം. == പരിസ്ഥിതി == ഉഷ്ണമേഖലാ മഴക്കാടുകൾ, തീരദേശ കണ്ടൽക്കാടുകൾ, [[സവേന|സവേനകൾ]], ഇൻസെൽബെർഗുകൾ, പലതരം [[തണ്ണീർത്തടം|തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ]] എന്നിങ്ങനെ വിവിധ ആവാസവ്യവസ്ഥകളുടെ കേന്ദ്രമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. [[ഗയാനൻ ഹൈലാൻഡ്‌സ് ഈർപ്പമുള്ള വനങ്ങൾ]], ഗയാനൻ നനഞ്ഞ വനങ്ങൾ, ഗയാനൻ കണ്ടൽക്കാടുകൾ എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് പാരിസ്ഥിതിക മേഖലകളിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെ ഉയർന്ന തലത്തിലുള്ള പ്രാക്തന വനങ്ങളുടെ (അതായത്, പുരാതന/പ്രാഥമിക വനങ്ങൾ) സാന്നിധ്യമാണ് ഇതിന് കാരണം. ഫ്രെഞ്ച് ഗയാനയിലെ മഴക്കാടുകൾ വരണ്ട കാലഘട്ടങ്ങളിലും മഞ്ഞുമൂടിയ  സമയത്തും പല ജീവജാലങ്ങൾക്കും അഭയം നൽകുന്നു. ഈ വനങ്ങൾ ഒരു ദേശീയോദ്യാനം (ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്), ഏഴ് അധിക പ്രകൃതി സംരക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങൾ, 17 സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾ എന്നിവയാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ്|ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (IUCN) [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനും]] (EU) ഈ പ്രദേശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാൻ പ്രത്യേക ശ്രമങ്ങൾ ശുപാർശ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. == കൃഷി == ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പുഷ്ടി കുറഞ്ഞ മണ്ണാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലുള്ളത്. ഇവിടുത്തെ മണ്ണിൽ പോഷകങ്ങളും (ഉദാ: [[നൈട്രജൻ]], [[പൊട്ടാസ്യം]] എന്നിവ) ജൈവവസ്തുക്കളും നന്നേ കുറവാണ്. മണ്ണിന്റെ അസിഡിറ്റി മോശം മണ്ണിന്റെ സ്വഭാവത്തിന് മറ്റൊരു കാരണമായിതിനാൽ കർഷകർ അവരുടെ കൃഷിയിടങ്ങളിൽ അധികമായി  കുമ്മായം ചേർക്കേണ്ടതുണ്ടായിരുന്നു. മണ്ണിന്റെ ഇത്തരം സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ [[കരിച്ചു കൃഷിയിറക്കൽ|കരിച്ചു കൃഷിയിറക്കൽ]] രീതിയിലേയ്ക്ക്  കർഷകരെ നയിച്ചു. തത്ഫലമായുണ്ടാകുന്ന ചാരം മണ്ണിന്റെ [[പി.എച്ച്. മൂല്യം|pH മൂല്യം]] ഉയർത്തുന്നതോടൊപ്പം (അതായത്, മണ്ണിന്റെ അസിഡിറ്റി കുറയ്ക്കുന്നു), ധാതുക്കളും മറ്റ് പോഷകങ്ങളും മണ്ണിലേക്ക് ചേർക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ബ്രസീലിന്റെ അതിർത്തിക്ക് സമീപം ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ [[ടെറ പ്രീറ്റ]] മണ്ണുള്ള (ആന്ത്രോപോജെനിക് മണ്ണ്) പ്രദേശങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഈ സമ്പുഷ്ടമായ മണ്ണ് ചരിത്രപരമായി എങ്ങനെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടുവെന്നും ആധുനിക കാലത്ത് ഇത് എങ്ങനെ സാധ്യമാക്കാമെന്നും നിർണ്ണയിക്കാൻ ഒന്നിലധികം മേഖലകളിൽ ഗവേഷണം സജീവമായി തുടരുന്നു. == സമ്പദ്ഘടന == ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമെന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെയും]] [[യൂറോസോൺ|യൂറോസോണിന്റെയും]] ഭാഗമെന്നതോടൊപ്പം അവിടുത്തെ കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ കൺട്രി കോഡ് ടോപ്പ്-ലെവൽ ഡൊമെയ്‌ൻ (ccTLD) .gf ആണെങ്കിലും, പകരമായി .fr സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. 2019-ൽ, വിപണി വിനിമയ നിരക്കിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ജിഡിപി 4.93 ബില്യൺ യുഎസ് ഡോളറായിരുന്നു (4.41 ബില്യൺ യൂറോ), ഗയാനകളിൽ [[ഗയാന|ഗയാനയ്ക്കു]] ശേഷം (ഇവിടെ 2015ലും 2018ലും വലിയ എണ്ണപ്പാടങ്ങൾ കണ്ടെത്തി) രണ്ടാമത്തെ വലിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി ഇത് റാങ്ക് ചെയ്യപ്പെടുന്നതു കൂടാതെ ഇത് [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയിലെ]] 12-ാമത്തെ വലിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുമാണ്. ഫ്രാൻസിന്റെ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ വികസനവും (1962-ലെ [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയുടെ]] സ്വാതന്ത്ര്യം അൾജീരിയൻ സഹാറയിലെ ഫ്രാൻസിന്റെ ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തെ അടച്ചുപൂട്ടുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചതോടെ 1964-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു) ആഭ്യന്തര ഉപഭോഗത്തെ ഉത്തേജിപ്പിച്ച ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും കാരണമായി 1960-കൾ മുതൽ 2000-കൾ വരെയുള്ള കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ശക്തമായ സാമ്പത്തിക വളർച്ച കൈവരിച്ചു. == അവലംബം == {{SouthAm-geo-stub}} {{തെക്കേ അമേരിക്ക}} {{French overseas departments and territories |state=autocollapse}} {{Departments of France |state=autocollapse}} {{Outlying territories of European countries |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് ഗയാന]] 4v7cfmn2upn468plbkv0x4g0rpka62h 3763512 3763510 2022-08-09T09:55:19Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|French Guiana}} {{ആധികാരികത|date=2018 ജൂലൈ}}{{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | official_name = Territorial Collectivity of French Guiana<br/>{{native name|fr|Collectivité territoriale de Guyane}} | native_name = {{native name|fr|Guyane}} | settlement_type = [[Overseas France|Overseas]] [[departments of France|department]], [[regions of France|region]] and [[single territorial collectivity]] of [[France]] | image_skyline = | image_caption = | image_flag = | flag_size = 120px | image_shield = Coat of arms of French Guiana, according to the original displayed at the Museum Franconie, at Cayenne.svg | shield_size = 100px | image_blank_emblem = | blank_emblem_size = | image_map = French Guiana in France 2016.svg | map_caption = | motto = Fert Aurum Industria | national_anthem = | coordinates = {{Coord|4|N|53|W|type:adm1st_region:GF|display=ti}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|France}} | seat_type = [[Prefectures in France|Prefecture]] | seat = [[Cayenne]] | parts_type = [[Departments of France|Departments]] | parts_style = list | parts = 1 (every overseas region consists of a department in itself) | leader_title1 = [[List of colonial and departmental heads of French Guiana|Prefect]] | leader_name1 = [[Thierry Queffelec]]<ref>{{Cite web|title=Un nouveau préfet pour Wallis et Futuna|url=https://la1ere.francetvinfo.fr/wallisfutuna/un-nouveau-prefet-pour-wallis-et-futuna-896720.html|access-date=11 February 2021|website=Wallis-et-Futuna la 1ère|language=fr-FR}}</ref> | leader_title2 = [[Presidents of the Regional Council of French Guiana|President of the Assembly]] | leader_name2 = [[Gabriel Serville]] (Guyane Kontré pour avancer) | leader_title3 = [[Legislature]] | leader_name3 = [[Assembly of French Guiana]] | area_footnotes = <ref name="area_total">{{cite web|url=https://questions.assemblee-nationale.fr/q13/13-47507QE.htm |title=FICHE QUESTION|author=[[Christiane Taubira]]|date=28 April 2009|access-date=27 November 2021|language=fr|website=Questions National Assembly of France}}</ref><ref name="unsurface">{{cite web|url=https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2013/Table03.pdf |title=Population by sex, annual rate of population increase, surface area and density|website=United Nations|year=2013|access-date=27 November 2021|page=5}}</ref> | area_total_km2 = 83846 | area_land_km2 = 83534 | area_water_km2 = | area_rank = <!--Please DO NOT add an area rank that is defined by the list of countries by size; French Guiana is NOT its own country; it's part of France and its area rank must be defined among French regions and departments.-->2nd region and 1st department | population_footnotes = <ref name=pop>{{cite web| url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/fichier/1893198/estim-pop-nreg-sexe-gca-1975-2022.xlsx | title=Estimation de population par région, sexe et grande classe d'âge – Années 1975 à 2022| author=[[Institut national de la statistique et des études économiques|INSEE]]| access-date=21 January 2022|language=fr}}</ref> | population_total = 294436 | population_as_of = January 2022 | population_density_km2 = auto | population_demonym = French Guianan<br />French Guianese | timezone = [[Time in Brazil|BRT]] | utc_offset = -3:00 | blank_name_sec1 = GDP&nbsp;(2019)<ref name=GDP>{{cite web | url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/5020211 | title=Produits intérieurs bruts régionaux et valeurs ajoutées régionales de 2000 à 2020 | publisher=[[INSEE]]|access-date=2022-03-25}}</ref> | blank_info_sec1 = [[List of French regions and overseas collectivities by GDP|Ranked 17th]] | blank1_name_sec1 = Total | blank1_info_sec1 = €4.41&nbsp;billion (US$4.93&nbsp;billion) | blank2_name_sec1 = Per capita | blank2_info_sec1 = €15,521 (US$17,375) | blank_name_sec2 = [[First-level NUTS of the European Union#France|NUTS Region]] | blank_info_sec2 = FRA | website = [https://www.ctguyane.fr/ Territorial Collectivity]<br> [http://www.guyane.pref.gouv.fr/ Prefecture] | iso_code = {{hlist|[[ISO 3166-2:GF|GF]]|[[ISO 3166-2:FR|FR-973]]}} | footnotes = | name = ഫ്രഞ്ച് ഗയാന | anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>{{Small|("The Marseillaise")}}<br/>{{Center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}} }} [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] [[ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റ്|ഓവർസീസ് ഡിപ്പാട്ട്‌മെന്റുകളിൽ]] ഒന്നാണ് '''ഫ്രഞ്ച് ഗയാന'''. [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയുടെ]] വടക്കൻ തീരത്താണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. [[കയെനി]] ആണ് ഇതിൻറെ തലസ്ഥാനം. [[യൂറോ|യൂറോയാണ്]] ഔദ്യോഗിക നാണയം. ഫ്രാൻസിന്റെ 26 റീജിയനുകളിൽ ഒന്നാണിത്. മറ്റ് ഓവർസീസ് ഡിപ്പാർട്മെന്റുകളെപ്പോലെ ഓവർസീസ് റീജിയൺ പദവിയാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കും ഉള്ളത്. ഭരണസൗകര്യാർത്ഥം ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ 3 ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ അരൊൺഡിസ്മെന്റുകളായും അവയെ 19 കമ്യൂണുകളായും 22 കാന്റണുകളായും വിഭാഗിച്ചിരിക്കുന്നു. കിഴക്കും തെക്കും [[ബ്രസീൽ|ബ്രസീലുമായും]] പടിഞ്ഞാറ് [[സുരിനാം|സുരിനാമുമായും]] ഇത് അതിർത്തി പങ്കിടുന്നു. 83,534 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (32,253 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിലെ]] രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഭൂപ്രദേശവും (മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിന്റെ ഏഴിലൊന്ന് വലിപ്പം) കൂടാതെ [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ പുറം പ്രദേശവുംകൂടിയാണ്. [[ജനസാന്ദ്രത]] വളരെ കുറവായ ഇവിടെ ഒരു ചതുരശ്ര കിലോമീറ്ററിൽ 3.5 നിവാസികൾ മാത്രമാണുള്ളത് (9.1/ചതുരശ്ര മൈൽ). 2022-ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം അതിന്റെ 294,436 നിവാസികളിൽ പകുതിയും തലസ്ഥാന നഗരമായ കയെനിലെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ പ്രദേശത്താണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിന്റെ 98.9 ശതമാനം ഭാഗം വനനിരകളാൽ മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതും<ref>{{cite web|url=http://www.fao.org/faostat/en/#data/EL|title=FAOSTAT – Land Use|access-date=3 February 2019|publisher=[[Food and Agriculture Organization]]}}</ref> അതിൽ ഭൂരിഭാഗവും പ്രാക്തന [[മഴക്കാട്|മഴക്കാടുകളുമാണ്]]. [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ]] ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമായ [[ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്]]<ref>{{cite web|url=https://parc-amazonien.wmaker.tv/Parc-amazonien-de-Guyane-le-plus-vaste-Parc-national-de-France-et-de-l-Union-europeenne_v38.html|title=Parc amazonien de Guyane, le plus vaste Parc national de France et de l'Union européenne|access-date=3 February 2019|publisher=[[Guiana Amazonian Park]]}}</ref> ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ 41 ശതമാനം ഭൂപ്രദേശത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. 2015 ഡിസംബർ മുതൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ടെറിട്ടോറിയൽ കളക്‌റ്റിവിറ്റി ({{lang-fr|collectivité territoriale de Guyane|links=no}}) എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു പുതിയ പ്രദേശിക കൂട്ടായ്മയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ ഈ പ്രദേശവും വകുപ്പും ഭരിക്കുന്നത് ഒരൊറ്റ അസംബ്ലിയാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി ({{lang-fr|assemblée de Guyane|links=no}}), എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ അസംബ്ലി,  പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ട മുൻ റീജിയണൽ കൗൺസിൽ, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ കൗൺസിൽ എന്നിവയ്ക്ക് പകരമായി. പ്രാദേശിക, വകുപ്പുതല സർക്കാരിന്റെ ചുമതലകൂടി ഫ്രഞ്ച് ഗയാന അസംബ്ലി വഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ് ഗബ്രിയേൽ സെർവിൽ ആണ്. 1946 മുതൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കിൽ പൂർണ്ണമായും സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാന യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ ഭാഗവും, ഔദ്യോഗിക കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയുടെ മധ്യരേഖയ്ക്ക് സമീപമുള്ള പ്രാഥമിക വിക്ഷേപണ കേന്ദ്രമായ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ സാന്നിധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികളെയും വ്യവസായങ്ങളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസിലെ മറ്റെവിടെയും പോലെ, ഔദ്യോഗിക ഭാഷ ഫ്രഞ്ച് ആണെങ്കിലും, ഓരോ വംശീയ സമൂഹത്തിനും അവരുടേതായ ഭാഷയുണ്ട്. അതിൽ ഫ്രഞ്ച് അധിഷ്ഠിത ക്രിയോൾ ഭാഷയായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് ക്രിയോൾ ആണ് ഏറ്റവും കൂടുതൽ സംസാരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഒരു യൂറോപ്യൻ രാജ്യത്തിൻറെ പരമാധികാരത്തിന് കീഴിലുള്ള [[വടക്കേ അമേരിക്ക]] അല്ലെങ്കിൽ [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കൻ]] ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഒരേയൊരു പ്രദേശമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയും ബ്രസീലും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി [[ഫ്രാൻസ്]] മറ്റൊരു രാജ്യവുമായി പങ്കിടുന്ന ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ കര അതിർത്തിയാണ്, അതുപോലെ തന്നെ യൂറോപ്യൻ ഇതര രാജ്യങ്ങളുമായി ഫ്രാൻസ് പങ്കിടുന്ന രണ്ട് അതിർത്തികളിൽ ഒന്ന് ഇതും, മറ്റൊന്ന് പടിഞ്ഞാറ് സുരിനാമിന്റെ അതിർത്തിയുമാണ്. == ചരിത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ആദ്യം വസിച്ചിരുന്നത് കലിന, [[അരവാക്ക് ഭാഷ|അരവാക്ക്]], ഗലിബി, പലികർ, ടെക്കോ, വയാമ്പി, വയാന എന്നീ തദ്ദേശീയ ജനങ്ങളായിരുന്നു. 16-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗ്വാഡലൂപ്പ്, സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു തുടങ്ങിയ ചില [[കരീബിയൻ|കരീബിയൻ ദ്വീപുകളുടെ]] വാസസ്ഥലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്  ഫ്രഞ്ചുകാർ അവിടെ ഒരു കോളനി സ്ഥാപിക്കാൻ  ശ്രമിച്ചു. യൂറോപ്യൻ കോളനിവൽക്കരണത്തിന് മുമ്പ്, അരാവാക്ക് ഭാഷാ കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട, [[അരവാക്ക് ഭാഷ]] സംസാരിക്കുന്ന തദ്ദേശീയ അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്ത് യഥാർത്ഥത്തിൽ അധിവസിച്ചിരുന്നത്. ലോക്കോനോ എന്നാണ്  ഈ ആളുകൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടത്. ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് കുടിയേറ്റം 1503-ൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്നുവരികിലും കോളനിക്കാർ 1643-ൽ കയെൻ സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ ഫ്രാൻസിന് ഇവിടെ ഒരു സ്ഥിര സാന്നിധ്യമില്ലായിരുന്നു. ഒരു അടിമ സമൂഹമായി വികസിച്ച ഗയാനയിൽ തോട്ടമുടമകൾ ആഫ്രിക്കക്കാരെ [[കരിമ്പ്]] മുതലായ വലിയ തോട്ടങ്ങളിൽ അടിമത്തൊഴിലാളികളായി ഇറക്കുമതി ചെയ്തതോടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിച്ചു. അടിമകളാക്കിയ ഹെയ്തിക്കാർ സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്യു കോളനിയിൽ ഒരു അടിമ കലാപം ആരംഭിച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം 1794 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഫ്രഞ്ച് അടിമവ്യാപാരവും ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ കോളനികളിലെ അടിമത്തവും നിർത്തലാക്കുന്നതിന് ദേശീയ കൺവെൻഷൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ അടിമത്ത സമ്പ്രദായം ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം വരെ തുടർന്നു. എന്നിരുന്നാലും സെന്റ്-ഡൊമിംഗ്, ഗ്വാഡലൂപ്പ്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന എന്നിവിടങ്ങളിൽ മാത്രം 1794-ലെ ഈ ഉത്തരവ് നടപ്പിലാക്കുകയും  സെനഗൽ, മൗറീഷ്യസ്, റീയൂണിയൻ, മാർട്ടിനിക് എന്നീ കോളനികളും ഫ്രഞ്ച് ഇന്ത്യയും ഈ നിയമങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>Sue Peabody, ''French Emancipation'' https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199730414/obo-9780199730414-0253.xml Accessed 27 October 2019.</ref> സ്റ്റിർലിംഗ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ താരതമ്യ സാംസ്കാരിക പഠന പ്രൊഫസറായ ബിൽ മാർഷൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ എഴുതി: നിരവധി ഉഷ്ണമേഖലാ രോഗങ്ങളും കഠിനമായ കാലാവസ്ഥയും കാരണം കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ഉയർന്ന നിരക്കിലുള്ള മരണം, 1763-ൽ ഗയാന കോളനിവത്കരിക്കാനുള്ള ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച് ശ്രമത്തെ പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുത്തി: ആദ്യഘട്ടത്തിലെ  12,000 കുടിയേറ്റക്കാരിൽ 2,000 പേർ ഒഴികെ എല്ലാവരും മരണമടഞ്ഞു. 1804-ൽ ഫ്രാൻസ് [[ലുയീസിയാന|ലൂയിസിയാനയെ]] [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾക്ക്]] വിട്ടുകൊടുത്തതിനുശേഷം, ഗയാനയെ ഒരു ശിക്ഷാ കോളനിയായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഫ്രാൻസ് തീരത്ത് ക്യാമ്പുകളും തടവുകാരുമടങ്ങിയ ഒരു ശൃംഖല സ്ഥാപിക്കുകയും അവിടെ മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഫ്രാൻസിൽ നിന്നുള്ള തടവുകാരെ നിർബന്ധിത ജോലിക്ക് വിധേയരാക്കുകയും ചെയ്തു. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തിൽ ആരംഭിച്ച ഒരു ശിക്ഷാ കോളനി എന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് സർക്കാർ ഏകദേശം 56,000 തടവുകാരെ ഡെവിൾസ് ദ്വീപിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. 10 ശതമാനത്തിൽ താഴെയുള്ള തടവുകാർ മാത്രമാണ് ശിക്ഷയെ അതിജീവിച്ചത്. ഒരു ചെറിയ ജയിൽ സൗകര്യം മാത്രമുണ്ടായിരുന്ന സ്ഥലമായിരുന്ന Île du Diable (ഡെവിൾസ് ഐലൻഡ്), അതേ പേരിലുള്ള ഒരു വലിയ ശിക്ഷാ സംവിധാനത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. അതിൽ മൂന്ന് ദ്വീപുകളിലെ തടവറകളും പ്രധാന ഭൂപ്രദേശത്തെ മൂന്ന് വലിയ ജയിലുകളുമാണ് ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1852 മുതൽ 1953 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ, കഠിനജോലികളെ അതിജീവിച്ച തടവുകാർക്ക് ഫ്രാൻസ് അവിടെ താമസം നിർബന്ധിതമാക്കാൻ ആരംഭിച്ചു. ഇതിനിടെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ്-ബ്രിട്ടീഷ് നാവികസേന 1809-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ പോർച്ചുഗീസ് സാമ്രാജ്യത്തിലേയ്ക്ക് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. 1814-ൽ പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഇത് ഫ്രാൻസിന് തിരികെ ലഭിച്ചു. പോർച്ചുഗൽ ഈ പ്രദേശം ഫ്രാൻസിന് തിരികെ നൽകിയെങ്കിലും 1817 വരെ അവർ തങ്ങളുടെ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവിടെ നിലനിർത്തിയിരുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ഒരു പീനൽ കോളനിയായി സ്ഥാപിതമായതിനുശേഷം, ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചിലപ്പോൾ ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടിക്കാനായി ഇവിടെയുള്ള കുറ്റവാളികളെ ഉപയോഗിച്ചു. കുറ്റവാളികളുടെ ശിക്ഷകൾ പലപ്പോഴും ദൈർഘ്യമേറിയതും തൊഴിൽ സാധ്യത തുലോം വിരളവുമായിരുന്നതിനാൽ അവർ ശാസ്ത്രീയാവശ്യങ്ങൾക്കും പൊതു ശേഖരണത്തിനുമായി അന്താരാഷ്ട്ര വിപണിയിൽ വിൽക്കുന്നതിനായി ഇവിടെനിന്നുള്ള ചിത്രശലഭങ്ങളെ പിടികൂടി. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തിൽ, ഒരു വലിയ വന പ്രദേശത്തിൻറെ ഉമസ്ഥതയെച്ചൊല്ലി ബ്രസീലുമായി ഒരു അതിർത്തി തർക്കം ഉടലെടുത്തതോടെ, തർക്കപ്രദേശത്ത് ഹ്രസ്വകാലത്തേയ്ക്ക്, ഫ്രഞ്ച് അനുകൂലവും സ്വതന്ത്രവുമായ കുനാനി സംസ്ഥാനം രൂപപ്പെട്ടു. കുടിയേറ്റക്കാർക്കിടയിൽ ചില കലഹങ്ങളും ഉടലെടുത്തിരുന്നു. സ്വിസ് സർക്കാരിന്റെ മധ്യസ്ഥതയിലൂടെ അതിർത്തി തർക്കം ബ്രസീലിന് അനുകൂലമായി പരിഹരിക്കപ്പെട്ടു. 1930-ൽ സ്ഥാപിതമായ കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ഭൂരിഭാഗം ഉൾനാടൻ പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടതായിരുന്നു ഇനിനി പ്രദേശം. ഫ്രഞ്ച് ഗയാന പൂർണ്ണമായും  ഫ്രാൻസിന്റെ ഒരു വിദേശ വകുപ്പായി ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായ 1946-ൽ ഇത് നിർത്തലാക്കപ്പെട്ടു. 1936-ൽ, കയെനിൽ നിന്നുള്ള ഫെലിക്‌സ് എബൗ ഒരു ഫ്രഞ്ച് കോളനിയിൽ ഗവർണറായി സേവനമനുഷ്ഠിക്കുന്ന ആദ്യ കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരനായി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്തും ഫ്രാൻസ് നാസി ജർമ്മൻ സേനയുടെ അധീനതയിലായ കാലത്തും ഫ്രഞ്ച് ഗയാന വിച്ചി ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമായി. 1943 മാർച്ച് 16-ന് ഗയാന ഔദ്യോഗികമായി ഫ്രീ ഫ്രാൻസിലേക്ക് അണിനിരന്നു. അത് കോളനി പദവി ഉപേക്ഷിച്ച് 1946 മാർച്ച് 19-ന് വീണ്ടും ഒരു ഫ്രഞ്ച് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റായി മാറി. 1950-കളിൽ [[വിയറ്റ്നാം|വിയറ്റ്നാമിൽ]] നിന്നുള്ള ഫ്രഞ്ച് പിൻവാങ്ങലിനും തുടർന്ന് അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ ഈ മേഖലയിൽ നടത്തിയ യുദ്ധത്തിനും ശേഷം, 1975-ൽ പത്തേത് ലാവോയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ ലാവോസ് പിടിച്ചെടുത്തതോടെ 1970 കളിലും 80 കളിലും അവിടെനിന്ന് പലായനം ചെയ്ത നൂറുകണക്കിന് ഹ്മോംഗ് അഭയാർത്ഥികളെ ലാവോസിൽ നിന്ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലേക്ക് പുനരധിവസിപ്പിക്കാൻ ഫ്രാൻസ് സഹായിച്ചു. 1980-കളുടെ അവസാനത്തിൽ, 10,000-ലധികം വരുന്ന [[സുരിനാം]] അഭയാർത്ഥികൾ, (കൂടുതലും മെറൂണുകൾ), സുരിനാമീസ് ആഭ്യന്തരയുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തുകൊണ്ട് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെത്തി. സമീപകാലത്ത്, ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ബ്രസീൽ,, ഹെയ്തി എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നുള്ള സാമ്പത്തിക കുടിയേറ്റക്കാർ ധാരാളമായി എത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ വിദൂര ഉൾനാടുകളിലെ മഴക്കാടുകളിൽ ബ്രസീലിയൻ ഗാരിംപെയ്റോസിന്റെ നിയമവിരുദ്ധവും പാരിസ്ഥിതികമായി വിനാശകരവുമായ സ്വർണ്ണ ഖനനം ഒരു വിട്ടുമാറാത്ത പ്രശ്നമാണ്. അനധികൃത കുടിയേറ്റം, ഫ്രാൻസിന്റെ പ്രധാന കരയേക്കാൾ മോശമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ഉയർന്ന ജീവിതച്ചെലവ്, ഉയർന്ന കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, കൂടുതൽ സാധാരണമായ സാമൂഹിക അശാന്തി തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെ ഈ പ്രദേശം ഇപ്പോഴും അഭിമുഖീകരിക്കുന്നു. 1964-ൽ അന്നത്തെ ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ചാൾസ് ഡി ഗല്ലെ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ ഒരു ബഹിരാകാശ യാത്രാ താവളമൊരുക്കാൻ നിശ്ചയിച്ചു. [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയിലെ]] സഹാറ ബേസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാനും ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ സാമ്പത്തിക വളർച്ചയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ പദ്ധതി. [[ഭൂമദ്ധ്യരേഖ|ഭൂമധ്യരേഖയ്ക്ക്]] സമീപത്തെ പ്രദേശത്തിൻറെ നിലനിൽപ്പും സമുദ്രത്തിലേക്ക് ഒരു ബഫർ സോണായി വിപുലമായ പ്രവേശനമുള്ളതിനാലും ഈ ഡിപ്പാർട്ട്മെൻറ് ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുയോജ്യമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടു. കൊറൗ തീരത്ത്നിന്ന് അൽപ്പം അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രം വെറോണിക് റോക്കറ്റുകളുടെ പ്രാരംഭ വിക്ഷേപണത്തിന് ശേഷം ഗണ്യമായി വളർന്നു. ഇപ്പോൾ യൂറോപ്യൻ ബഹിരാകാശ വ്യവസായത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഇത് കൂടാതെ [[ജെയിംസ് വെബ് ബഹിരാകാശ ദൂരദർശിനി]] [[ബഹിരാകാശം|ബഹിരാകാശത്തേക്ക്]] വിക്ഷേപിച്ച Ariane 4, Ariane 5, Ariane ഫ്ലൈറ്റ് VA256 തുടങ്ങിയ വിക്ഷേപണങ്ങളിലൂടെ വാണിജ്യവിജയം നേടിയിട്ടുണ്ട്. 2010-ൽ ഗയാനീസ് ജനറൽ കൗൺസിൽ ഒരു ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റൽ പതാക ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചു. അതേ വർഷം തന്നെ നടന്ന ഒരു റഫറണ്ടത്തിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാന സ്വയംഭരണത്തിനെതിരെയും വോട്ട് ചെയ്തു. 2017 മാർച്ച് 20-ന് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനീസ് തൊഴിലാളികൾ പണിമുടക്കിനും കൂടുതൽ വിഭവങ്ങൾക്കും അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കുമായി പ്രകടനം നടത്താനും ആരംഭിച്ചു. 2017 മാർച്ച് 28 ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ നടന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രകടനത്തിന്റെ ദിവസമായിരുന്നു. [[കോവിഡ്-19|COVID-19 മഹാമാരിയുടെ]] പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും 2020 ജൂൺ അവസാനത്തോടെ ടെസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ട ഫ്രഞ്ച് ഗയാനക്കാരിൽ 1 ശതമാനത്തിലധികം പേരുടെ റിസൾട്ട് പോസിറ്റീവായി. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == ഫ്രഞ്ച് ഗയാന 2°, 6° വടക്ക് അക്ഷാംശങ്ങൾക്കും 51°, 55° പടിഞ്ഞാറ് എന്നീ രേഖാംശങ്ങൾക്കും ഇടയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും താമസിക്കുന്ന ഒരു തീരപ്രദേശവും ഇടതൂർന്നതും ബ്രസീൽ അതിർത്തിയിൽ തുമുക്-ഹുമാക് പർവതനിരകളുടെ മിതമായ കൊടുമുടികളിലേക്ക് ക്രമേണ ഉയരുന്ന അപ്രാപ്യമായ മഴക്കാടുകൾ എന്നീ രണ്ട് പ്രധാന ഭൂമിശാസ്ത്ര മേഖലകൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ കൊടുമുടിയാണ് മാരിപാസൗലയിലെ ബെല്ലെവ്യൂ ഡി ഇൽ'ഇനിനി (851 മീറ്റർ, 2,792 അടി). മോണ്ട് ഇറ്റൂപ്പ് (826 മീ, 2,710 അടി), കോട്ടിക്ക മൗണ്ടൻ (744 മീ, 2,441 അടി), പിക് കൂഡ്രൂ (711 മീ, 2,333 അടി), കാവ് മൗണ്ടൻ (337 മീ, 1,106 അടി) എന്നിവയാണ് ഇവിടെയുള്ള മറ്റ് പ്രധാന പർവതങ്ങൾ. [[ചെകുത്താന്റെ ദ്വീപ്|ഡെവിൾസ് ദ്വീപ്]] ഉൾപ്പെടുന്ന മൂന്ന് സാൽവേഷൻസ് ദ്വീപുകൾ, കൂടാതെ ബ്രസീൽ തീരത്തോട് ചേർന്നുകിടക്കുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട ഐലെസ് ഡു കോണെനെറ്റബിൾ പക്ഷി സങ്കേതം തുടങ്ങി തീരത്തുനിന്നകലെ നിരവധി ചെറിയ ദ്വീപുകൾ കാണപ്പെടുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള പെറ്റിറ്റ്-സൗട്ട് അണക്കെട്ട് ഒരു കൃത്രിമ തടാകത്തെ രൂപപ്പെടുത്തി ജലവൈദ്യുത പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ വാകി നദി ഉൾപ്പെടെ നിരവധി നദികളുണ്ട്. 2007-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റിന്റെ ഏറ്റവും വിദൂര ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആമസോണിയൻ വനം ഫ്രാൻസിലെ പത്ത് ദേശീയോദ്യാനങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്കായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. കാമോപി, മാരിപസൗല, പപ്പൈക്‌ടൺ, സെന്റ്-എലി, സാൾ എന്നീ കമ്യൂണുകളിലായി ഏകദേശം 33,900  ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (13,090 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയിലാണ് ഉദ്യാന പ്രദേശം. == പരിസ്ഥിതി == ഉഷ്ണമേഖലാ മഴക്കാടുകൾ, തീരദേശ കണ്ടൽക്കാടുകൾ, [[സവേന|സവേനകൾ]], ഇൻസെൽബെർഗുകൾ, പലതരം [[തണ്ണീർത്തടം|തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ]] എന്നിങ്ങനെ വിവിധ ആവാസവ്യവസ്ഥകളുടെ കേന്ദ്രമാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന. [[ഗയാനൻ ഹൈലാൻഡ്‌സ് ഈർപ്പമുള്ള വനങ്ങൾ]], ഗയാനൻ നനഞ്ഞ വനങ്ങൾ, ഗയാനൻ കണ്ടൽക്കാടുകൾ എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് പാരിസ്ഥിതിക മേഖലകളിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെ ഉയർന്ന തലത്തിലുള്ള പ്രാക്തന വനങ്ങളുടെ (അതായത്, പുരാതന/പ്രാഥമിക വനങ്ങൾ) സാന്നിധ്യമാണ് ഇതിന് കാരണം. ഫ്രെഞ്ച് ഗയാനയിലെ മഴക്കാടുകൾ വരണ്ട കാലഘട്ടങ്ങളിലും മഞ്ഞുമൂടിയ  സമയത്തും പല ജീവജാലങ്ങൾക്കും അഭയം നൽകുന്നു. ഈ വനങ്ങൾ ഒരു ദേശീയോദ്യാനം (ഗയാന ആമസോണിയൻ പാർക്ക്), ഏഴ് അധിക പ്രകൃതി സംരക്ഷണ കേന്ദ്രങ്ങൾ, 17 സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾ എന്നിവയാൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ്|ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (IUCN) [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയനും]] (EU) ഈ പ്രദേശങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാൻ പ്രത്യേക ശ്രമങ്ങൾ ശുപാർശ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. == കൃഷി == ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പുഷ്ടി കുറഞ്ഞ മണ്ണാണ് ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിലുള്ളത്. ഇവിടുത്തെ മണ്ണിൽ പോഷകങ്ങളും (ഉദാ: [[നൈട്രജൻ]], [[പൊട്ടാസ്യം]] എന്നിവ) ജൈവവസ്തുക്കളും നന്നേ കുറവാണ്. മണ്ണിന്റെ അസിഡിറ്റി മോശം മണ്ണിന്റെ സ്വഭാവത്തിന് മറ്റൊരു കാരണമായിതിനാൽ കർഷകർ അവരുടെ കൃഷിയിടങ്ങളിൽ അധികമായി  കുമ്മായം ചേർക്കേണ്ടതുണ്ടായിരുന്നു. മണ്ണിന്റെ ഇത്തരം സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ [[കരിച്ചു കൃഷിയിറക്കൽ|കരിച്ചു കൃഷിയിറക്കൽ]] രീതിയിലേയ്ക്ക്  കർഷകരെ നയിച്ചു. തത്ഫലമായുണ്ടാകുന്ന ചാരം മണ്ണിന്റെ [[പി.എച്ച്. മൂല്യം|pH മൂല്യം]] ഉയർത്തുന്നതോടൊപ്പം (അതായത്, മണ്ണിന്റെ അസിഡിറ്റി കുറയ്ക്കുന്നു), ധാതുക്കളും മറ്റ് പോഷകങ്ങളും മണ്ണിലേക്ക് ചേർക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ബ്രസീലിന്റെ അതിർത്തിക്ക് സമീപം ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ [[ടെറ പ്രീറ്റ]] മണ്ണുള്ള (ആന്ത്രോപോജെനിക് മണ്ണ്) പ്രദേശങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഈ സമ്പുഷ്ടമായ മണ്ണ് ചരിത്രപരമായി എങ്ങനെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടുവെന്നും ആധുനിക കാലത്ത് ഇത് എങ്ങനെ സാധ്യമാക്കാമെന്നും നിർണ്ണയിക്കാൻ ഒന്നിലധികം മേഖലകളിൽ ഗവേഷണം സജീവമായി തുടരുന്നു. == സമ്പദ്ഘടന == ഫ്രാൻസിന്റെ ഭാഗമെന്ന നിലയിൽ, ഫ്രഞ്ച് ഗയാന [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെയും]] [[യൂറോസോൺ|യൂറോസോണിന്റെയും]] ഭാഗമെന്നതോടൊപ്പം അവിടുത്തെ കറൻസി യൂറോയുമാണ്. ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ കൺട്രി കോഡ് ടോപ്പ്-ലെവൽ ഡൊമെയ്‌ൻ (ccTLD) .gf ആണെങ്കിലും, പകരമായി .fr സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. 2019-ൽ, വിപണി വിനിമയ നിരക്കിൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ ജിഡിപി 4.93 ബില്യൺ യുഎസ് ഡോളറായിരുന്നു (4.41 ബില്യൺ യൂറോ), ഗയാനകളിൽ [[ഗയാന|ഗയാനയ്ക്കു]] ശേഷം (ഇവിടെ 2015ലും 2018ലും വലിയ എണ്ണപ്പാടങ്ങൾ കണ്ടെത്തി) രണ്ടാമത്തെ വലിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയായി ഇത് റാങ്ക് ചെയ്യപ്പെടുന്നതു കൂടാതെ ഇത് [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയിലെ]] 12-ാമത്തെ വലിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുമാണ്. ഫ്രാൻസിന്റെ ഗയാന ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിന്റെ വികസനവും (1962-ലെ [[അൾജീറിയ|അൾജീരിയയുടെ]] സ്വാതന്ത്ര്യം അൾജീരിയൻ സഹാറയിലെ ഫ്രാൻസിന്റെ ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തെ അടച്ചുപൂട്ടുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചതോടെ 1964-ൽ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു) ആഭ്യന്തര ഉപഭോഗത്തെ ഉത്തേജിപ്പിച്ച ഉയർന്ന ജനസംഖ്യാ വളർച്ചയും കാരണമായി 1960-കൾ മുതൽ 2000-കൾ വരെയുള്ള കാലത്ത് ഫ്രഞ്ച് ഗയാന ശക്തമായ സാമ്പത്തിക വളർച്ച കൈവരിച്ചു. == അവലംബം == {{SouthAm-geo-stub}} {{തെക്കേ അമേരിക്ക}} {{French overseas departments and territories |state=autocollapse}} {{Departments of France |state=autocollapse}} {{Outlying territories of European countries |state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:ഫ്രഞ്ച് ഗയാന]] nglqhemom922r3vg5gfr2el5fo9cxw5 0 59475 3763540 3680856 2022-08-09T10:34:55Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Saif Ali Khan}}{{Infobox person | name = സൈഫ് അലി ഖാൻ പട്ടൗടി | image = Saif Ali Khan At The 5th Anniversary Celebration Of Chevrolet.jpg | caption = Saif Ali Khan Pataudi | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1970|08|16}} | birth_place = [[New Delhi]], [[Delhi]], [[India]] | citizenship = ഇന്ത്യൻ | awards = [[സെയ്ഫ് അലി ഖാൻ സ്വീകരിച്ച അവാർഡുകളുടെയും നോമിനേഷനുകളുടെയും പട്ടിക|Full list]] | children = [[സാറാ അലിഖാൻ]] ഉൾപ്പെടെ 3 | nationality = [[Indian people|ഇന്ത്യൻ]] | occupation = നടൻ, നിർമ്മാതാവ് | alt = Saif Ali Khan looking away from the camera | relatives = See [[പട്ടൗഡി കുടുംബം]] and [[ടാഗോർ കുടുംബം]] | residence = [[മുംബൈ]], [[മഹാരാഷ്ട്ര]], ഇന്ത്യ | title = ''[[പട്ടൗഡിയിലെ നവാബ്]]'' ([[Pretender|pretender]]: 2011-''present'')<br>''[[ഭോപ്പാലിലെ നവാബ്]]'' (pretender: 2011-''present'') | years_active = 1992–ഇതുവരെ | birthname = സാജിദ് അലി ഖാൻ പട്ടൗഡി | spouse = {{marriage|[[അമൃത സിംഗ്]]|1991|2004|reason=divorced}}<br />{{marriage|[[കരീനാ കപൂർ]]|2012}} | mother = [[ഷർമ്മിള ടാഗോർ]] | father = [[മൻസൂർ അലി ഖാൻ പട്ടൗഡി]] | honours = [[പത്മശ്രീ]] (2010) }} ബോളിവുഡ് ചലച്ചിത്രനടന്മാരിൽ ശ്രദ്ധേയനായ ഒരു നടനാണ് '''സൈഫ് അലി ഖാൻ പട്ടൗടി''' ([[ഹിന്ദി]]: सैफ़ अली ख़ान) . 1970, ഓഗസ്റ്റ് 16-ന് [[ന്യൂ ഡെൽഹി|ന്യൂ ഡെൽഹിയിൽ]] വച്ച് പട്ടൌഡിയുടെ നവാബായ [[മൻസൂർ അലി ഖാൻ പട്ടൗഡി|മൻസൂർ അലി ഖാൻ പട്ടൗഡിയുടെയും]] [[ശർമിള ടാഗോർ|ശർമിള ടാഗോറിന്റേയും]] മകനായിട്ടാണ് ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ജനനം. [[സോഹ അലി ഖാൻ|സോഹ അലി ഖാനും]] ശാബ അലി ഖാനും ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹോരിമാരാണ്. 1992-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ''പരമ്പര'' എന്ന സിനിമയാണ് ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ ചിത്രം. 1994-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ''മേ ഖിലാഡി തു അനാഡി'' എന്ന സിനിമയും ''യേ ദില്ലഗി'' എന്ന സിനിമയും ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ കരിയറിലെ വലിയ ബ്രേക്ക് ആയി. തൊണ്ണൂറുകളിൽ പിന്നീട് ഇറങ്ങിയ ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ പല ചിത്രങ്ങളും പരാജയം രുചിച്ചു. 2001-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ''ദിൽ ചാഹ്താ ഹൈ'' എന്ന സിനിമ ഇദ്ദേഹത്തിനു പുതിയ ജീവൻ നൽകി. 2003-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[നിഖിൽ അദ്വാനി|നിഖിൽ അദ്വാനിയുടെ]] ചിത്രം ''കൽ ഹോ ന ഹോ'', ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിനയശേഷിയുടെ തെളിവായി. ഈ സിനിമയിലെ അഭിനയം ഇദ്ദേഹത്തിന് [[മികച്ച സഹനടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡും]] നേടിക്കൊടുത്തു. അതിനടുത്ത വർഷം പുറത്തിറങ്ങിയ ''ഹും തും'' എന്ന ചിത്രത്തിലെ അഭിനയത്തിനു ഇദ്ദേഹത്തിനു [[മികച്ച നടനുള്ള ദേശീയ അവാർഡ്|മികച്ച നടനുള്ള ദേശീയ അവാർഡും]] ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ''സലാം നമസ്തേ (2005)'', ''പരിണീത (2005)'', ''ഓംകാര (2006)'', ''താ രാ രം പം (2007)'' എന്നീ സിനിമകളും വാണിജ്യപരമായി വിജയം നേടിയ ചിത്രങ്ങളാണ്.<ref>{{cite web|title=shaadi.com|work=Saif Ali Khan's career summary|url=http://www.apunkachoice.com/people/act31/|accessdate=5 April|accessyear=2007}}</ref> [[ബോളിവുഡ്]] സിനിമകളിലെ മുഖ്യ നടന്മാരിൽ ഒരാളാണ് സൈഫ് ഇന്ന്.<ref name="boxofficeratio">{{cite web|title=boxofficeindia.com|work=Saif Ali Khan's box office ratio|url=http://www.boxofficeindia.com/saifalikhan.htm|accessdate=19 December|accessyear=2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061015173421/http://www.boxofficeindia.com/saifalikhan.htm|archivedate=2006-10-15|url-status=live}}</ref> ==ആദ്യകാല ജീവിതവും കുടുംബവും== {{Main|പട്ടൗഡി കുടുംബം}} ഇന്ത്യൻ ദേശീയ ക്രിക്കറ്റ് ടീമിന്റെ മുൻ ക്യാപ്റ്റനായ [[മൻസൂർ അലി ഖാൻ പട്ടൗഡി]]യുടെയും ചലച്ചിത്ര നടിയായ ഭാര്യ [[ഷർമിള ടാഗോർ|ഷർമിള ടാഗോറിന്റെയും]] മകനായി 1974 ആഗസ്റ്റ് 16 ന് ഖാൻ ജനിച്ചു. ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്ത് പട്ടൗഡി നാട്ടുരാജ്യത്തിലെ അവസാനത്തെ ഭരണാധികാരിയായ നവാബിന്റെ മകനായിരുന്ന ഖാന്റെ പിതാവ്, ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രീയ സംയോജനത്തിൽ പ്രവർത്തിച്ച നിബന്ധനകൾക്ക് കീഴിൽ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിൽ നിന്ന് ഒരു സ്വകാര്യ പഴ്സ് സ്വീകരിക്കുകയും നവാബ് പദവി ഉപയോഗിക്കാൻ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തു. പട്ടൗഡി 1971 വരെ പട്ടയം നിർത്തലാക്കി. 2011 ൽ മൻസൂർ അലി ഖാന്റെ മരണത്തെ തുടർന്ന്, ഹരിയാനയിലെ പട്ടൗഡി ഗ്രാമത്തിൽ ഒരു പ്രതീകാത്മക പഗ്രി ചടങ്ങ് ഖാനെ "പട്ടൗഡിയുടെ പത്താമത്തെ നവാബ്" ആയി കിരീടധാരണം ചെയ്തു. ഒരു കുടുംബ പാരമ്പര്യം തുടരുക. ഖാന് രണ്ട് ഇളയ സഹോദരിമാരുണ്ട്, ജ്വല്ലറി ഡിസൈനർ സബ അലി ഖാനും നടി സോഹ അലി ഖാനും ഉണ്ട്, 1946 ൽ ഇംഗ്ലണ്ടിൽ ഇന്ത്യൻ ക്രിക്കറ്റ് ടീമിനായി കളിച്ച ഇഫ്തികാർ അലി ഖാൻ പട്ടൗഡിയുടെയും ഭോപ്പാലിലെ നവാബ് ബീഗമായ സാജിദ സുൽത്താന്റെയും പിതാമഹനാണ്. ഭോപ്പാലിലെ അവസാനത്തെ ഭരണാധികാരിയായ ഹമീദുള്ള ഖാൻ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുത്തച്ഛനായിരുന്നു, ക്രിക്കറ്റ് താരം സാദ് ബിൻ ജംഗ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ കസിൻ ആണ്. ഖാൻ അമ്മയുടെ ഭാഗത്ത് [[ബംഗാളി]] ഹിന്ദു, അസമീസ് മുസ്ലീം വംശജനും പിതാവിന്റെ ഭാഗത്ത് [[പഷ്തൂൺ]] വംശജനുമാണ്. ==വ്യക്തിഗത ജീവിതവും കരിയറും== {{Main|സെയ്ഫ് അലി ഖാൻ അഭിനയിച്ച സിനിമകൾ}} ===ആദ്യ വിവാഹം, ആദ്യകാല റോളുകൾ, കരിയർ പോരാട്ടങ്ങൾ (1991-2000)=== 1991 ൽ, രാഹുൽ റാവെയ്‌ലിന്റെ റൊമാന്റിക് നാടകമായ ബെഖുഡി (1992) യിൽ നവാഗതനായ കജോളിനൊപ്പം ഖാൻ നായകനായി അഭിനയിച്ചു, എന്നാൽ ചിത്രത്തിന്റെ ആദ്യ ഷൂട്ടിംഗ് ഷെഡ്യൂൾ പൂർത്തിയാക്കിയ ശേഷം, റാവെയ്ൽ അദ്ദേഹത്തെ പ്രൊഫഷണലല്ലെന്ന് കണക്കാക്കി പകരം കമൽ സദാനയെ നിയമിച്ചു. ബെഖുഡി ചിത്രീകരിക്കുന്നതിനിടയിൽ, 1991 ഒക്ടോബറിൽ വിവാഹം കഴിച്ച നടി അമൃത സിംഗിനെ ഖാൻ കണ്ടുമുട്ടി. സിംഗ് അവരുടെ മകളെയും (സാറ അലി ഖാൻ) മകനെയും (ഇബ്രാഹിം അലി ഖാൻ) 1995 ലും 2001 ലും പ്രസവിച്ചു, പിന്നീട് 2004 ൽ ദമ്പതികൾ വേർപിരിഞ്ഞു. , യാഷ് ചോപ്ര സംവിധാനം ചെയ്ത പറമ്പറ എന്ന നാടകത്തിലൂടെയാണ് ഖാൻ അഭിനയരംഗത്തെത്തിയത്. അകന്നുപോയ രണ്ട് സഹോദരന്മാരുടെ കഥ പറയുന്ന സിനിമ (ആമിർ ഖാനും ഖാനും അഭിനയിച്ചു), വിശാലമായ പ്രേക്ഷകരെ കണ്ടെത്താൻ കഴിഞ്ഞില്ല. ബോക്സ് ഓഫീസിലെ മംമ്ത കുൽക്കർണി, ശിൽപ ഷിരോദ്കർ എന്നിവർക്കൊപ്പം അദ്ദേഹം പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു, യഥാക്രമം ആഷിഖ് അവാരയും പെഹ്‌ചാനും (ഇരുവരും 1993), പക്ഷേ 39 -ാമത് ഫിലിംഫെയർ അവാർഡിലെ ആഷിക് അവാരയിലെ അഭിനയത്തിന് ഖാൻ മികച്ച നവാഗതനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് നേടി. മിതമായ വിജയകരമായ നാടകമായ ഇംതിഹാനിൽ (1994) പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതിന് ശേഷം, ഖാൻ അഭിനയിക്കുകയും പൊതുജനങ്ങൾക്ക് അംഗീകാരം നേടുകയും ചെയ്തു, അക്ഷയ് കുമാറിനൊപ്പം തന്റെ അടുത്ത രണ്ട് റിലീസുകൾ: യഷ് രാജ് ഫിലിംസിന്റെ ഹിറ്റ് റൊമാന്റിക് നാടകം യേ ദില്ലഗി, ആക്ഷൻ ചിത്രം മെയിൻ ഖിലാഡി ടു അനരി. 1954 ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഹോളിവുഡ് ചിത്രമായ സബ്രീനയുടെ അനൗദ്യോഗിക റീമേക്കായിരുന്നു യെ ദില്ലഗി, കൂടാതെ ഒരു ഡ്രൈവർ മകളും (കജോൾ അവതരിപ്പിച്ച) അവളുടെ പിതാവിന്റെ തൊഴിലുടമകളുടെ രണ്ട് ആൺമക്കളും തമ്മിലുള്ള പ്രണയ ത്രികോണമായിരുന്നു (കുമാറും ഖാനും അഭിനയിച്ചത്). മെയിൻ ഖിലാഡി ടു അനരി (ഖിലാഡി പരമ്പരയിലെ രണ്ടാമത്തെ ചിത്രം) ഖാൻ ഒരു അഭിനേതാവായി അഭിനയിക്കുകയും ഈ വർഷത്തെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വരുമാനം നേടിയ അഞ്ചാമത്തെ ചിത്രമായി ഉയർന്നുവരികയും ചെയ്തു. രണ്ട് ചിത്രങ്ങളുടെയും വിജയം ഖാന്റെ മുന്നേറ്റം തെളിയിച്ചതായി ബോളിവുഡ് ഹംഗാമ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു, കൂടാതെ മെയിൻ ഖിലാഡി ടു അനാരിയിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രകടനത്തിന് വാർഷിക ഫിലിംഫെയർ അവാർഡുകളിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ മികച്ച സഹനടനുള്ള നോമിനേഷൻ ലഭിച്ചു. ഇന്ത്യൻ എക്‌സ്പ്രസ് രണ്ട് സിനിമകളിലെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രകടനങ്ങൾ എടുത്തുപറഞ്ഞു, പിന്നീടുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ കോമിക്ക് സമയം പ്രേക്ഷകരെ "സ്ക്രീനിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുമ്പോഴെല്ലാം വിഭജിക്കുന്നു". വർഷത്തിലെ അടുത്ത രണ്ട് റിലീസുകളിൽ ഖാൻ വിജയം കണ്ടില്ല: യാർ ഗദ്ദർ, ആവോ പ്യാർ കാരെൻ എന്നീ നാടകങ്ങൾ, 1990 കളിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കരിയർ പ്രതീക്ഷ കുറഞ്ഞു. അദ്ദേഹം അഭിനയിച്ച ഒൻപത് സിനിമകളും - സുരക്ഷ (1995), ഏക് താ രാജ (1996), ബംബായ് കാ ബാബു (1996), ടു ചോർ മെയിൻ സിപാഹി (1996), ദിൽ തെര ദിവാന (1996), ഹമേഷ (1997), ഉഡാൻ (1997) ), കീമാറ്റ്: അവർ തിരിച്ചെത്തി (1998), ഹംസെ ബദ്കർ കൗൺ (1998) - വിമർശനാത്മകമായും വാണിജ്യപരമായും പരാജയപ്പെട്ടു. ഈ സമയത്ത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കരിയർ അവസാനിച്ചുവെന്ന് വിമർശകർ പൊതുവെ മനസ്സിലാക്കി. ===പ്രശസ്തിയിലേക്ക് ഉയരുക=== 2001 ൽ, ഖാൻ ഈശ്വർ നിവാസിന്റെ ബോക്സ് ഓഫീസ് ഫ്ലോപ്പിൽ ലവ് കെ ലിയേ കുച്ച് ഭി കരേഗയിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു, (1996 ബ്ലാക്ക് കോമഡി ഫാർഗോയിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ട ഒരു സിനിമ). ഫർഹാൻ അക്തറിന്റെ ദിൽ ചഹതാ ഹൈ എന്ന നാടകത്തിൽ ആമിർ ഖാനും അക്ഷയ് ഖന്നയ്‌ക്കുമൊപ്പം അദ്ദേഹം അഭിനയിച്ചു. ഇന്ത്യൻ സമ്പന്നരായ യുവാക്കളുടെ സമകാലീന പതിവ് ജീവിതം ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഇത് ആധുനിക നഗര മുംബൈയിൽ സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്നു കൂടാതെ മൂന്ന് യുവ സുഹൃത്തുക്കളുടെ ജീവിതത്തിലെ ഒരു പ്രധാന പരിവർത്തന കാലഘട്ടത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. ദിൽ ചഹ്ത ഹായ് നിരൂപകരിൽ പ്രശസ്തനാവുകയും ഹിന്ദിയിലെ മികച്ച ഫീച്ചർ ചിത്രത്തിനുള്ള ദേശീയ ചലച്ചിത്ര അവാർഡ് നേടുകയും ചെയ്തു; വലിയ നഗരങ്ങളിൽ ഇത് മികച്ച പ്രകടനം കാഴ്ചവച്ചെങ്കിലും ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ പരാജയപ്പെട്ടു, അത് അവതരിപ്പിച്ച നഗര-അധിഷ്ഠിത ജീവിതശൈലിയാണ് വിമർശകർ ആരോപിച്ചത്. ===സ്ഥാപിത നടനും ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാണവും (2005-2010)=== 2005 ൽ, Rediff.com പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത് പരിണീത എന്ന നാടകത്തിലും സലാം നമസ്തേ എന്ന കോമഡി നാടകത്തിലും അഭിനയിച്ച് ഖാൻ ഹിന്ദി സിനിമയിലെ ഒരു മുൻനിര നടനായി സ്വയം സ്ഥാപിച്ചു എന്നാണ്. ശരത് ചന്ദ്ര ചതോപാധ്യായയുടെ 1914 -ലെ ബംഗാളി നോവലായ അതേ പേരിൽ തന്നെ പരിണീത സംവിധാനം ചെയ്തത് പ്രദീപ് സർക്കാർ ആയിരുന്നു, കൂടാതെ ഒരു ആദർശവാദിയുടെയും (വിദ്യ, ബാലൻ അവതരിപ്പിച്ച ലളിത) ഒരു സംഗീതജ്ഞന്റെയും (ശേഖർ, ഖാൻ അവതരിപ്പിച്ച) മകന്റെ പ്രണയകഥ വിവരിച്ചു. ഒരു മുതലാളിത്ത വ്യവസായിയുടെ. ചിത്രത്തിന്റെ നിർമാതാവ് വിധു വിനോദ് ചോപ്ര, ഖാൻ ഈ ഭാഗത്തിന് വളരെ അനുഭവപരിചയമില്ലാത്തയാളാണെന്ന് കരുതിയെങ്കിലും, ഖാൻ ഈ കഥാപാത്രത്തിന് അനുയോജ്യനാണെന്ന് തോന്നിയ സർക്കാർ അദ്ദേഹത്തെ ബോധ്യപ്പെടുത്തി. ===കരിയറിലെ ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകളും രണ്ടാം വിവാഹവും (2011-2015)=== 2011-ൽ അദ്ദേഹം പ്രകാശ്'sായുടെ മൾട്ടി-സ്റ്റാർ നാടകം ആരക്ഷനിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. മധ്യപ്രദേശിലെ ഭോപ്പാൽ നഗരത്തിൽ ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഈ സിനിമ സർക്കാർ ജോലികളിലും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിലും ജാതി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സംവരണത്തിന്റെ നയം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു. മാഫിയയിൽ ചേരുന്ന വിമത വിദ്യാർത്ഥിയായ ദീപക് കുമാറിന്റെ കഥാപാത്രമാണ് ഖാൻ അവതരിപ്പിച്ചത്. ഈ കഥാപാത്രത്തിന് തയ്യാറെടുക്കാൻ, ഖാൻ മറ്റ് അഭിനേതാക്കൾക്കൊപ്പം അഭിനയ വർക്ക് ഷോപ്പുകളും എടുക്കേണ്ടതുണ്ട്. റിലീസ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ്, വിവാദ വിഷയമായതിനാൽ ഇന്ത്യയിലെ തിരഞ്ഞെടുത്ത നഗരങ്ങളിൽ ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യുന്നത് നിരോധിച്ചിരുന്നു. 2012 ഒക്ടോബർ 16-ന് ഖാൻ നടി കരീന കപൂറിനെ (അഞ്ച് വർഷത്തെ പ്രണയത്തിന് ശേഷം) മുംബൈയിലെ ബാന്ദ്രയിലെ ഒരു സ്വകാര്യ ചടങ്ങിൽ വച്ച് വിവാഹം കഴിച്ചു, പിന്നീട് മുംബൈയിലും ഡൽഹിയിലുമുള്ള താജ്മഹൽ പാലസ് ഹോട്ടലിലും ലുറ്റിയൻസ് ബംഗ്ലാവ് സോണിലും സ്വീകരണം നൽകി. ഈ ദമ്പതികൾക്ക് 2016 ലും 2021 ലും യഥാക്രമം രണ്ട് ആൺമക്കൾ ജനിച്ചു. ===വാണിജ്യ തിരിച്ചടിയും പ്രൊഫഷണൽ വിപുലീകരണവും (2016 – ഇപ്പോൾ വരെ)=== ==ഓഫ് സ്ക്രീൻ വർക്ക്== == അവലംബം == <references/> {{NationalFilmAwardBestActor}} {{FilmfareAwardBestComedian}} [[വർഗ്ഗം:1970-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 16-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രനടന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച പുതുമുഖനടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച ഹാസ്യനടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച സഹനടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച പ്രതിനായകനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:പത്മശ്രീ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] {{bio-stub|Saif Ali Khan}} 55is367iwb0sbxgcrzmdqt8znevcmzx 3763541 3763540 2022-08-09T10:36:55Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Saif Ali Khan}}{{Infobox person | name = സൈഫ് അലി ഖാൻ പട്ടൗടി | image = Saif at Van Heusen GQ.jpg | caption = Saif Ali Khan Pataudi | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1970|08|16}} | birth_place = [[New Delhi]], [[Delhi]], [[India]] | citizenship = ഇന്ത്യൻ | awards = [[സെയ്ഫ് അലി ഖാൻ സ്വീകരിച്ച അവാർഡുകളുടെയും നോമിനേഷനുകളുടെയും പട്ടിക|Full list]] | children = [[സാറാ അലിഖാൻ]] ഉൾപ്പെടെ 3 | nationality = [[Indian people|ഇന്ത്യൻ]] | occupation = നടൻ, നിർമ്മാതാവ് | alt = Saif Ali Khan looking away from the camera | relatives = See [[പട്ടൗഡി കുടുംബം]] and [[ടാഗോർ കുടുംബം]] | residence = [[മുംബൈ]], [[മഹാരാഷ്ട്ര]], ഇന്ത്യ | title = ''[[പട്ടൗഡിയിലെ നവാബ്]]'' ([[Pretender|pretender]]: 2011-''present'')<br>''[[ഭോപ്പാലിലെ നവാബ്]]'' (pretender: 2011-''present'') | years_active = 1992–ഇതുവരെ | birthname = സാജിദ് അലി ഖാൻ പട്ടൗഡി | spouse = {{marriage|[[അമൃത സിംഗ്]]|1991|2004|reason=divorced}}<br />{{marriage|[[കരീനാ കപൂർ]]|2012}} | mother = [[ഷർമ്മിള ടാഗോർ]] | father = [[മൻസൂർ അലി ഖാൻ പട്ടൗഡി]] | honours = [[പത്മശ്രീ]] (2010) }} ബോളിവുഡ് ചലച്ചിത്രനടന്മാരിൽ ശ്രദ്ധേയനായ ഒരു നടനാണ് '''സൈഫ് അലി ഖാൻ പട്ടൗടി''' ([[ഹിന്ദി]]: सैफ़ अली ख़ान) . 1970, ഓഗസ്റ്റ് 16-ന് [[ന്യൂ ഡെൽഹി|ന്യൂ ഡെൽഹിയിൽ]] വച്ച് പട്ടൌഡിയുടെ നവാബായ [[മൻസൂർ അലി ഖാൻ പട്ടൗഡി|മൻസൂർ അലി ഖാൻ പട്ടൗഡിയുടെയും]] [[ശർമിള ടാഗോർ|ശർമിള ടാഗോറിന്റേയും]] മകനായിട്ടാണ് ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ജനനം. [[സോഹ അലി ഖാൻ|സോഹ അലി ഖാനും]] ശാബ അലി ഖാനും ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹോരിമാരാണ്. 1992-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ''പരമ്പര'' എന്ന സിനിമയാണ് ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ ചിത്രം. 1994-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ''മേ ഖിലാഡി തു അനാഡി'' എന്ന സിനിമയും ''യേ ദില്ലഗി'' എന്ന സിനിമയും ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ കരിയറിലെ വലിയ ബ്രേക്ക് ആയി. തൊണ്ണൂറുകളിൽ പിന്നീട് ഇറങ്ങിയ ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ പല ചിത്രങ്ങളും പരാജയം രുചിച്ചു. 2001-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ''ദിൽ ചാഹ്താ ഹൈ'' എന്ന സിനിമ ഇദ്ദേഹത്തിനു പുതിയ ജീവൻ നൽകി. 2003-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[നിഖിൽ അദ്വാനി|നിഖിൽ അദ്വാനിയുടെ]] ചിത്രം ''കൽ ഹോ ന ഹോ'', ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിനയശേഷിയുടെ തെളിവായി. ഈ സിനിമയിലെ അഭിനയം ഇദ്ദേഹത്തിന് [[മികച്ച സഹനടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡും]] നേടിക്കൊടുത്തു. അതിനടുത്ത വർഷം പുറത്തിറങ്ങിയ ''ഹും തും'' എന്ന ചിത്രത്തിലെ അഭിനയത്തിനു ഇദ്ദേഹത്തിനു [[മികച്ച നടനുള്ള ദേശീയ അവാർഡ്|മികച്ച നടനുള്ള ദേശീയ അവാർഡും]] ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ''സലാം നമസ്തേ (2005)'', ''പരിണീത (2005)'', ''ഓംകാര (2006)'', ''താ രാ രം പം (2007)'' എന്നീ സിനിമകളും വാണിജ്യപരമായി വിജയം നേടിയ ചിത്രങ്ങളാണ്.<ref>{{cite web|title=shaadi.com|work=Saif Ali Khan's career summary|url=http://www.apunkachoice.com/people/act31/|accessdate=5 April|accessyear=2007}}</ref> [[ബോളിവുഡ്]] സിനിമകളിലെ മുഖ്യ നടന്മാരിൽ ഒരാളാണ് സൈഫ് ഇന്ന്.<ref name="boxofficeratio">{{cite web|title=boxofficeindia.com|work=Saif Ali Khan's box office ratio|url=http://www.boxofficeindia.com/saifalikhan.htm|accessdate=19 December|accessyear=2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061015173421/http://www.boxofficeindia.com/saifalikhan.htm|archivedate=2006-10-15|url-status=live}}</ref> ==ആദ്യകാല ജീവിതവും കുടുംബവും== {{Main|പട്ടൗഡി കുടുംബം}} ഇന്ത്യൻ ദേശീയ ക്രിക്കറ്റ് ടീമിന്റെ മുൻ ക്യാപ്റ്റനായ [[മൻസൂർ അലി ഖാൻ പട്ടൗഡി]]യുടെയും ചലച്ചിത്ര നടിയായ ഭാര്യ [[ഷർമിള ടാഗോർ|ഷർമിള ടാഗോറിന്റെയും]] മകനായി 1974 ആഗസ്റ്റ് 16 ന് ഖാൻ ജനിച്ചു. ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്ത് പട്ടൗഡി നാട്ടുരാജ്യത്തിലെ അവസാനത്തെ ഭരണാധികാരിയായ നവാബിന്റെ മകനായിരുന്ന ഖാന്റെ പിതാവ്, ഇന്ത്യയുടെ രാഷ്ട്രീയ സംയോജനത്തിൽ പ്രവർത്തിച്ച നിബന്ധനകൾക്ക് കീഴിൽ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിൽ നിന്ന് ഒരു സ്വകാര്യ പഴ്സ് സ്വീകരിക്കുകയും നവാബ് പദവി ഉപയോഗിക്കാൻ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തു. പട്ടൗഡി 1971 വരെ പട്ടയം നിർത്തലാക്കി. 2011 ൽ മൻസൂർ അലി ഖാന്റെ മരണത്തെ തുടർന്ന്, ഹരിയാനയിലെ പട്ടൗഡി ഗ്രാമത്തിൽ ഒരു പ്രതീകാത്മക പഗ്രി ചടങ്ങ് ഖാനെ "പട്ടൗഡിയുടെ പത്താമത്തെ നവാബ്" ആയി കിരീടധാരണം ചെയ്തു. ഒരു കുടുംബ പാരമ്പര്യം തുടരുക. ഖാന് രണ്ട് ഇളയ സഹോദരിമാരുണ്ട്, ജ്വല്ലറി ഡിസൈനർ സബ അലി ഖാനും നടി സോഹ അലി ഖാനും ഉണ്ട്, 1946 ൽ ഇംഗ്ലണ്ടിൽ ഇന്ത്യൻ ക്രിക്കറ്റ് ടീമിനായി കളിച്ച ഇഫ്തികാർ അലി ഖാൻ പട്ടൗഡിയുടെയും ഭോപ്പാലിലെ നവാബ് ബീഗമായ സാജിദ സുൽത്താന്റെയും പിതാമഹനാണ്. ഭോപ്പാലിലെ അവസാനത്തെ ഭരണാധികാരിയായ ഹമീദുള്ള ഖാൻ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുത്തച്ഛനായിരുന്നു, ക്രിക്കറ്റ് താരം സാദ് ബിൻ ജംഗ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ കസിൻ ആണ്. ഖാൻ അമ്മയുടെ ഭാഗത്ത് [[ബംഗാളി]] ഹിന്ദു, അസമീസ് മുസ്ലീം വംശജനും പിതാവിന്റെ ഭാഗത്ത് [[പഷ്തൂൺ]] വംശജനുമാണ്. ==വ്യക്തിഗത ജീവിതവും കരിയറും== {{Main|സെയ്ഫ് അലി ഖാൻ അഭിനയിച്ച സിനിമകൾ}} ===ആദ്യ വിവാഹം, ആദ്യകാല റോളുകൾ, കരിയർ പോരാട്ടങ്ങൾ (1991-2000)=== 1991 ൽ, രാഹുൽ റാവെയ്‌ലിന്റെ റൊമാന്റിക് നാടകമായ ബെഖുഡി (1992) യിൽ നവാഗതനായ കജോളിനൊപ്പം ഖാൻ നായകനായി അഭിനയിച്ചു, എന്നാൽ ചിത്രത്തിന്റെ ആദ്യ ഷൂട്ടിംഗ് ഷെഡ്യൂൾ പൂർത്തിയാക്കിയ ശേഷം, റാവെയ്ൽ അദ്ദേഹത്തെ പ്രൊഫഷണലല്ലെന്ന് കണക്കാക്കി പകരം കമൽ സദാനയെ നിയമിച്ചു. ബെഖുഡി ചിത്രീകരിക്കുന്നതിനിടയിൽ, 1991 ഒക്ടോബറിൽ വിവാഹം കഴിച്ച നടി അമൃത സിംഗിനെ ഖാൻ കണ്ടുമുട്ടി. സിംഗ് അവരുടെ മകളെയും (സാറ അലി ഖാൻ) മകനെയും (ഇബ്രാഹിം അലി ഖാൻ) 1995 ലും 2001 ലും പ്രസവിച്ചു, പിന്നീട് 2004 ൽ ദമ്പതികൾ വേർപിരിഞ്ഞു. , യാഷ് ചോപ്ര സംവിധാനം ചെയ്ത പറമ്പറ എന്ന നാടകത്തിലൂടെയാണ് ഖാൻ അഭിനയരംഗത്തെത്തിയത്. അകന്നുപോയ രണ്ട് സഹോദരന്മാരുടെ കഥ പറയുന്ന സിനിമ (ആമിർ ഖാനും ഖാനും അഭിനയിച്ചു), വിശാലമായ പ്രേക്ഷകരെ കണ്ടെത്താൻ കഴിഞ്ഞില്ല. ബോക്സ് ഓഫീസിലെ മംമ്ത കുൽക്കർണി, ശിൽപ ഷിരോദ്കർ എന്നിവർക്കൊപ്പം അദ്ദേഹം പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു, യഥാക്രമം ആഷിഖ് അവാരയും പെഹ്‌ചാനും (ഇരുവരും 1993), പക്ഷേ 39 -ാമത് ഫിലിംഫെയർ അവാർഡിലെ ആഷിക് അവാരയിലെ അഭിനയത്തിന് ഖാൻ മികച്ച നവാഗതനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് നേടി. മിതമായ വിജയകരമായ നാടകമായ ഇംതിഹാനിൽ (1994) പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതിന് ശേഷം, ഖാൻ അഭിനയിക്കുകയും പൊതുജനങ്ങൾക്ക് അംഗീകാരം നേടുകയും ചെയ്തു, അക്ഷയ് കുമാറിനൊപ്പം തന്റെ അടുത്ത രണ്ട് റിലീസുകൾ: യഷ് രാജ് ഫിലിംസിന്റെ ഹിറ്റ് റൊമാന്റിക് നാടകം യേ ദില്ലഗി, ആക്ഷൻ ചിത്രം മെയിൻ ഖിലാഡി ടു അനരി. 1954 ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഹോളിവുഡ് ചിത്രമായ സബ്രീനയുടെ അനൗദ്യോഗിക റീമേക്കായിരുന്നു യെ ദില്ലഗി, കൂടാതെ ഒരു ഡ്രൈവർ മകളും (കജോൾ അവതരിപ്പിച്ച) അവളുടെ പിതാവിന്റെ തൊഴിലുടമകളുടെ രണ്ട് ആൺമക്കളും തമ്മിലുള്ള പ്രണയ ത്രികോണമായിരുന്നു (കുമാറും ഖാനും അഭിനയിച്ചത്). മെയിൻ ഖിലാഡി ടു അനരി (ഖിലാഡി പരമ്പരയിലെ രണ്ടാമത്തെ ചിത്രം) ഖാൻ ഒരു അഭിനേതാവായി അഭിനയിക്കുകയും ഈ വർഷത്തെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വരുമാനം നേടിയ അഞ്ചാമത്തെ ചിത്രമായി ഉയർന്നുവരികയും ചെയ്തു. രണ്ട് ചിത്രങ്ങളുടെയും വിജയം ഖാന്റെ മുന്നേറ്റം തെളിയിച്ചതായി ബോളിവുഡ് ഹംഗാമ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു, കൂടാതെ മെയിൻ ഖിലാഡി ടു അനാരിയിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രകടനത്തിന് വാർഷിക ഫിലിംഫെയർ അവാർഡുകളിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ മികച്ച സഹനടനുള്ള നോമിനേഷൻ ലഭിച്ചു. ഇന്ത്യൻ എക്‌സ്പ്രസ് രണ്ട് സിനിമകളിലെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രകടനങ്ങൾ എടുത്തുപറഞ്ഞു, പിന്നീടുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ കോമിക്ക് സമയം പ്രേക്ഷകരെ "സ്ക്രീനിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുമ്പോഴെല്ലാം വിഭജിക്കുന്നു". വർഷത്തിലെ അടുത്ത രണ്ട് റിലീസുകളിൽ ഖാൻ വിജയം കണ്ടില്ല: യാർ ഗദ്ദർ, ആവോ പ്യാർ കാരെൻ എന്നീ നാടകങ്ങൾ, 1990 കളിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കരിയർ പ്രതീക്ഷ കുറഞ്ഞു. അദ്ദേഹം അഭിനയിച്ച ഒൻപത് സിനിമകളും - സുരക്ഷ (1995), ഏക് താ രാജ (1996), ബംബായ് കാ ബാബു (1996), ടു ചോർ മെയിൻ സിപാഹി (1996), ദിൽ തെര ദിവാന (1996), ഹമേഷ (1997), ഉഡാൻ (1997) ), കീമാറ്റ്: അവർ തിരിച്ചെത്തി (1998), ഹംസെ ബദ്കർ കൗൺ (1998) - വിമർശനാത്മകമായും വാണിജ്യപരമായും പരാജയപ്പെട്ടു. ഈ സമയത്ത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കരിയർ അവസാനിച്ചുവെന്ന് വിമർശകർ പൊതുവെ മനസ്സിലാക്കി. ===പ്രശസ്തിയിലേക്ക് ഉയരുക=== 2001 ൽ, ഖാൻ ഈശ്വർ നിവാസിന്റെ ബോക്സ് ഓഫീസ് ഫ്ലോപ്പിൽ ലവ് കെ ലിയേ കുച്ച് ഭി കരേഗയിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു, (1996 ബ്ലാക്ക് കോമഡി ഫാർഗോയിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ട ഒരു സിനിമ). ഫർഹാൻ അക്തറിന്റെ ദിൽ ചഹതാ ഹൈ എന്ന നാടകത്തിൽ ആമിർ ഖാനും അക്ഷയ് ഖന്നയ്‌ക്കുമൊപ്പം അദ്ദേഹം അഭിനയിച്ചു. ഇന്ത്യൻ സമ്പന്നരായ യുവാക്കളുടെ സമകാലീന പതിവ് ജീവിതം ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഇത് ആധുനിക നഗര മുംബൈയിൽ സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്നു കൂടാതെ മൂന്ന് യുവ സുഹൃത്തുക്കളുടെ ജീവിതത്തിലെ ഒരു പ്രധാന പരിവർത്തന കാലഘട്ടത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. ദിൽ ചഹ്ത ഹായ് നിരൂപകരിൽ പ്രശസ്തനാവുകയും ഹിന്ദിയിലെ മികച്ച ഫീച്ചർ ചിത്രത്തിനുള്ള ദേശീയ ചലച്ചിത്ര അവാർഡ് നേടുകയും ചെയ്തു; വലിയ നഗരങ്ങളിൽ ഇത് മികച്ച പ്രകടനം കാഴ്ചവച്ചെങ്കിലും ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ പരാജയപ്പെട്ടു, അത് അവതരിപ്പിച്ച നഗര-അധിഷ്ഠിത ജീവിതശൈലിയാണ് വിമർശകർ ആരോപിച്ചത്. ===സ്ഥാപിത നടനും ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാണവും (2005-2010)=== 2005 ൽ, Rediff.com പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത് പരിണീത എന്ന നാടകത്തിലും സലാം നമസ്തേ എന്ന കോമഡി നാടകത്തിലും അഭിനയിച്ച് ഖാൻ ഹിന്ദി സിനിമയിലെ ഒരു മുൻനിര നടനായി സ്വയം സ്ഥാപിച്ചു എന്നാണ്. ശരത് ചന്ദ്ര ചതോപാധ്യായയുടെ 1914 -ലെ ബംഗാളി നോവലായ അതേ പേരിൽ തന്നെ പരിണീത സംവിധാനം ചെയ്തത് പ്രദീപ് സർക്കാർ ആയിരുന്നു, കൂടാതെ ഒരു ആദർശവാദിയുടെയും (വിദ്യ, ബാലൻ അവതരിപ്പിച്ച ലളിത) ഒരു സംഗീതജ്ഞന്റെയും (ശേഖർ, ഖാൻ അവതരിപ്പിച്ച) മകന്റെ പ്രണയകഥ വിവരിച്ചു. ഒരു മുതലാളിത്ത വ്യവസായിയുടെ. ചിത്രത്തിന്റെ നിർമാതാവ് വിധു വിനോദ് ചോപ്ര, ഖാൻ ഈ ഭാഗത്തിന് വളരെ അനുഭവപരിചയമില്ലാത്തയാളാണെന്ന് കരുതിയെങ്കിലും, ഖാൻ ഈ കഥാപാത്രത്തിന് അനുയോജ്യനാണെന്ന് തോന്നിയ സർക്കാർ അദ്ദേഹത്തെ ബോധ്യപ്പെടുത്തി. ===കരിയറിലെ ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകളും രണ്ടാം വിവാഹവും (2011-2015)=== 2011-ൽ അദ്ദേഹം പ്രകാശ്'sായുടെ മൾട്ടി-സ്റ്റാർ നാടകം ആരക്ഷനിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. മധ്യപ്രദേശിലെ ഭോപ്പാൽ നഗരത്തിൽ ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഈ സിനിമ സർക്കാർ ജോലികളിലും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിലും ജാതി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സംവരണത്തിന്റെ നയം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു. മാഫിയയിൽ ചേരുന്ന വിമത വിദ്യാർത്ഥിയായ ദീപക് കുമാറിന്റെ കഥാപാത്രമാണ് ഖാൻ അവതരിപ്പിച്ചത്. ഈ കഥാപാത്രത്തിന് തയ്യാറെടുക്കാൻ, ഖാൻ മറ്റ് അഭിനേതാക്കൾക്കൊപ്പം അഭിനയ വർക്ക് ഷോപ്പുകളും എടുക്കേണ്ടതുണ്ട്. റിലീസ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ്, വിവാദ വിഷയമായതിനാൽ ഇന്ത്യയിലെ തിരഞ്ഞെടുത്ത നഗരങ്ങളിൽ ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യുന്നത് നിരോധിച്ചിരുന്നു. 2012 ഒക്ടോബർ 16-ന് ഖാൻ നടി കരീന കപൂറിനെ (അഞ്ച് വർഷത്തെ പ്രണയത്തിന് ശേഷം) മുംബൈയിലെ ബാന്ദ്രയിലെ ഒരു സ്വകാര്യ ചടങ്ങിൽ വച്ച് വിവാഹം കഴിച്ചു, പിന്നീട് മുംബൈയിലും ഡൽഹിയിലുമുള്ള താജ്മഹൽ പാലസ് ഹോട്ടലിലും ലുറ്റിയൻസ് ബംഗ്ലാവ് സോണിലും സ്വീകരണം നൽകി. ഈ ദമ്പതികൾക്ക് 2016 ലും 2021 ലും യഥാക്രമം രണ്ട് ആൺമക്കൾ ജനിച്ചു. ===വാണിജ്യ തിരിച്ചടിയും പ്രൊഫഷണൽ വിപുലീകരണവും (2016 – ഇപ്പോൾ വരെ)=== ==ഓഫ് സ്ക്രീൻ വർക്ക്== == അവലംബം == <references/> {{NationalFilmAwardBestActor}} {{FilmfareAwardBestComedian}} [[വർഗ്ഗം:1970-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 16-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രനടന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച പുതുമുഖനടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച ഹാസ്യനടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച സഹനടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച പ്രതിനായകനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:പത്മശ്രീ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] {{bio-stub|Saif Ali Khan}} r17n1nozgujt601psj1u9tmiyodhm7w 0 60958 3763519 3760989 2022-08-09T10:05:56Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Surya Sivakumar}} {{redirect|സൂര്യ}} {{Infobox actor | name = സൂര്യ | image = Suriya at Inam screening.jpg | caption = സൂര്യ ശിവകുമാർ | imagesize = 250px | birthdate = {{birth date and age|1975|7|23}} | location = {{flagicon|India}} [[ചെന്നൈ]], [[ഇന്ത്യ]] | occupation = [[നടൻ]] ,നിർമാതാവ് , ടിവി അവതാരകൻ | alma mater = Loyola College, Chennai | nationality = ഇന്ത്യൻ | spouse = [[ജ്യോതിക ശരവണൻ]] | children = (2) ദിയ, ദേവ് | family = [[Karthi]] (Brother) Brindha (Sister) | parents = {{unbulleted list|ശിവകുമാർ (Father)|ലക്ഷ്മി(Mother)}} | relatives = | yearsactive = 1997–present | birthname = ശരവണൻ ശിവകുമാർ 23 ജൂലായ് 1975 (വയസ്സ് 47) ചെന്നൈ , തമിഴ് നാട് , ഇന്ത്യ | homepage = | filmfareawards = '''[[Filmfare Best Actor Award (Tamil)|Best Actor]]'''<br />''[[Perazhagan]]'' (2005)<br />'''[[Filmfare Best Supporting Actor Award (Tamil)|Best Supporting Actor]]'''<br />''[[Pithamagan]]'' (2005) }} [[തമിഴ്]] ചലച്ചിത്ര മേഖലയിലെ പ്രമുഖ നടനാണ് '''സൂര്യ''' എന്ന പേരിൽ അ റിയപ്പെടുന്ന '''ശരവണൻ ശിവകുമാർ''' ([[Tamil language|തമിഴ്]]: சரவணன் சிவகுமார்) (ജനനം: [[23 ജൂലൈ]] [[1975]]). പ്രമുഖ നടനായ ശിവകുമാറിന്റെ മകനാണ് സൂര്യ. സൂര്യ വിവാഹം ചെയ്തിരിക്കുന്നത് നടിയായ [[ജ്യോതിക ശരവണൻ|ജ്യോതികയെയാണ്]]. സൂര്യയുടെ അഭിനയ മികവിനാൽ ആരാധകർ അദ്ദേഹത്തെ ''"നടിപ്പിൻ നായകൻ"'' എന്നാണ് വിളിക്കാറ്. ''[[നേർക്കു നേർ|നേറുക്ക് നേർ]]'' എന്ന ആദ്യ സിനിമയിലൂടെ അഭിനയത്തിലേക്ക് കടന്നു വന്ന സൂര്യ പിന്നീട് തന്റെ സാന്നിധ്യം തമിഴ് സിനിമ മേഖലയിൽ ഉറപ്പിച്ചത് ബാലാ സംവിധാനം ചെയ്ത ''[[നന്ദ]]'' (2001) എന്ന സിനിമയിലൂടെ ആയിരുന്നു. ==മുൻകാല ജീവിതവും കുടുംബവും== സൂര്യ 1975 ൽ തമിഴ് നടൻ ''[[ശിവകുമാറിന്റെയും]]'' ഭാര്യ ''[[ലക്ഷ്മിയുടെയും]]'' മകനായി ജനിച്ചു. അദ്ദേഹം പദ്മ സേശദ്രി ബാല ഭവൻ സ്കൂളിൽ നിന്നും st. Bede's Anglo Indian Higher Secondary School in Chennai, അതിനു ശേഷം അദ്ദേഹം ''Loyola College Chennai'' നിന്ന് ബി.കോം ബിരുദം നേടി. സൂര്യക്ക്‌ രണ്ട് സഹോദരങ്ങൾ ഉണ്ട് സഹോദരൻ ''[[കാർത്തിയും]]'' ''വൃന്ദയും''. സൂര്യയും [[ജ്യോതികയുമായുള്ള|''ജ്യോതികയുമായുള്ള'']] വിവാഹം ''11 സെപ്റ്റംബർ 2006'' ൽ നടന്നു. ഇരുവരും ഒരുപാട് പടങ്ങളിൽ ഒന്നിച്ച് അഭിനയിച്ചിരുന്നു. == അഭിനയജീവിതം == 1997 ലാണ് സൂര്യ ആദ്യമായി അഭിനയിക്കുന്നത്. ''[[നേർക്ക് നേർ|നേറുക്ക് നേർ]]'' എന്ന ചിത്രത്തിൽ നടൻ [[വിജയ്|വിജയിനോടൊപ്പം]] അഭിനയിച്ചത് ഒരു വിജയമായിരുന്നു. 2001 ലെ ''[[ഫ്രണ്ട്സ്]]'' എന്ന ചിത്രം ശ്രദ്ധേയമായ ഒന്നായിരുന്നു. 2005 ൽ ''[[ഗജിനി]]'' എന്ന ചിത്രം തമിഴ് നാട്ടിൽ മുഴുവനും ഒരു വൻവിജയമായി. ഇതിനു ശേഷം സൂര്യ തന്റെ ചലച്ചിത്രനിർമ്മാണ കമ്പനി തുടങ്ങി. ''സ്റ്റുഡിയോ ഗ്രീൻ'' എന്ന കമ്പനി ചെന്നൈയിൽ ചലച്ചിത്രവിതരണവും നടത്തുന്നു. 2006 ലെ [[ജ്യോതിക|ജ്യോതികയോടൊപ്പം]] ''[[സില്ലുനു ഒരു കാതൽ]]'' എന്ന ചിത്രത്തിനു ശേഷം ജ്യോതികയെ വിവാഹം കഴിക്കുകയും ചെയ്തു.പിന്നീടുള്ള [[വാരണം ആയിരം, അയൻ, സിങ്കം, സിങ്കം2|''വാരണം ആയിരം, അയൻ, സിങ്കം, സിങ്കം2'']] തുടങ്ങിയവ സൂര്യയുടെ വൻ വിജയം നേടിയ ചിത്രങ്ങളാണ്. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == പ്രസിദ്ധ നടനായ [[ശിവകുമാർ|ശിവകുമാറിന്റെ]] പുത്രനായി ജനിച്ച സൂര്യയുടെ സഹോദരൻ [[കാർത്തിക് ശിവകുമാർ|കാർത്തിയും]] നടനാണ്. ''സെപ്റ്റംബർ 11, 2006'' ൽ പ്രശസ്ത നടി ആയ [[ജ്യോതിക|ജ്യോതികയെ]] വിവാഹം ചെയ്തു. ഇവർക്ക് [[ദിയ]] എന്നു പേരുള്ള മകളും [[ദേവ്]] എന്നു പേരുള്ള മകനുമുണ്ട്. ... == സിനിമ ജീവിതം == {{main article|സൂര്യ അഭിനയിച്ച ചലച്ചിത്രങ്ങൾ}} *'''നേറുക്ക് നേർ''' *'''കാതലേ നിമ്മതി''' *സന്തിപ്പോമാ *'''പെരിയണ്ണ''' *'''പൂവെല്ലാം കേട്ടുപ്പാർ''' *ഉയിരിലേ കലന്തത് *ഫ്രണ്ട്സ് *'''നന്ദ''' *ഉന്നൈ നിനയ്ത്ത് *ശ്രീ *'''മൗനം പേസിയതേ''' *'''പിതാമകൻ''' *'''കാക്കാ കാക്കാ''' *'''പേരഴകൻ''' *'''ആയുധ എഴുത്ത്''' *മായാവി *'''ജൂൺ 6''' *[[ഗജനി (തമിഴ് ചലച്ചിത്രം)|'''ഗജിനി''']] *'''ആറു''' *'''സില്ല്നു ഒരു കാതൽ''' *'''വേൽ''' *കുശേലൻ *[[വാരണം ആയിരം|'''വാരണം ആയിരം''']] *'''[[അയൻ]]''' *'''[[ആദവൻ]]''' *[[സിങ്കം (തമിഴ് ചലച്ചിത്രം)|'''സിങ്കം''']] *'''രക്ത ചരിത്ര 2''' *മൻമദൻ അമ്പ് *കോ *അവൻ ഇവൻ *'''7-ാം അറിവ്''' *'''മാട്രാൻ''' *ചെന്നൈയിൽ ഒരുനാൾ *'''സിങ്കം 2''' *'''അഞ്ചാൻ''' *'''മാസ്''' *'''പസങ്ക 2''' *'''24 (തമിഴ് ചലച്ചിത്രം)|24]]''' *'''S3''' *'''താനാ സേർന്ത കൂട്ടം''' *'''എൻ ജി കെ''' *കാപ്പാൻ *'''സൂരറൈ പോട്രു''' * ''''[[എതുർക്കും തുനിൻതവൻ]]''''(ET) * ''''[ജയ് ഭീം]'''' == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * {{imdb|id=1421814}} [[വർഗ്ഗം:1975-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രമുഖർ]] [[വർഗ്ഗം:ജൂലൈ 23-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌ചലച്ചിത്രനടന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച നടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് ലഭിച്ചവർ]] qdj8c9smuc6siuxj7x53tmhrt6w1cym 0 67477 3763475 3759072 2022-08-09T06:32:23Z 2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deva (Hinduism)}} [[File:Indra, Chief of the Gods LACMA M.69.13.4 (1 of 5).jpg|thumb|Devas are benevolent supernatural beings in the Vedic era literature, with [[Indra]] (above) as their leader. The above gilt copper statue of Indra with inlaid semi-precious stones is from 16th-century [[Nepal]].]] {{Infobox Hindu term | title = Deva | en = Heavenly, divine, anything of excellence, donor of knowledge or resources. | sa = देव | sa-Latn = deva | ban = ᬤᬾᬯ | ban-Latn= déwa | hi = देवता | hi-Latn = devatā | bn = দেব | bn-Latn = deba | jv = ꦢꦺꦮ | jv-Latn = déwa | kn = ದೇವ | kn-Latn = deva | ml = ദേവൻ | ml-Latn = devan | ne = देवता | ne-Latn = devatā | ta = தேவர்கள் | ta-Latn = tevarkal̤ | te = దేవుడు | te-Latn = dēvuḍu }} {{Otheruses4|'''ദേവൻ''' എന്ന ഹിന്ദു പുരാണ വിശ്വാസത്തെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്|ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രതാരത്തെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ദേവൻ (ചലച്ചിത്രനടൻ)}} അമാനുഷികമായ ശക്തിയുള്ളവരും സജ്ജനങ്ങളായ മനുഷ്യരുടെ മിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നവരും വിശേഷമായ ഈശ്വരചൈതന്യത്താൽ അനുഗൃഹീതരുമായ അഭൗമ (ജന)വിഭാഗത്തെയാണ് ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ '''ദേവന്മാർ''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രീണിപ്പിക്കുന്നവർ എന്നോ തേജസ്സുള്ളവർ എന്നോ ദേവന്മാർക്ക് അർത്ഥം കല്പിക്കാം.ബുദ്ധമതത്തിൽ ദേവന്മാർ ശക്തി ഉള്ള സ്വർഗീയ ജീവികൾ അണ് അവർ ബുദ്ധമതം സംരക്ഷിച്ചു . ഇന്ദ്ര , ബ്രഹ്മ , വരുന്ന , വായു , മര , അഗ്നി , സമൻ , യമ, ഈശ്വര ,സൂര്യ ചന്ദ്ര , വിശ്വകർമ, പ്രജാപതി എന്നിവർ അണ് ബുദ്ധ മത grantakal പ്രകാരം ബുദ്ധിസംതിലെ പ്രധാന ദേവന്മാർ. == ഹിന്ദു മതത്തിൽ == [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിനും]] ദേവന്മാർക്കും പര്യായങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് [[അമരകോശം]] തുടങ്ങുന്നത്. <poem> അമരാ നിർജ്ജരാ ദേവാ- സ്ത്രിദശാ വിബുധാസ്സുരാഃ സുപർവാണസ്സുമനസഃ ത്രിദിവേശാ ദിവൌകസഃ ആദിതേയാ ദിവിഷദോ ലേഖാ അദിതിനന്ദനാഃ ആദിത്യാ ഋഭവോ സ്വപ്നാ അമർത്യാ അമൃതാന്ധസഃ ബർഹിർമുഖാഃ ക്രതുഭുജോ ഗീർവാണാ ദാനവാരയഃ വൃന്ദാരകാ ദൈവതാനി പുംസി വാ ദേവതാ സ്ത്രിയാം. </poem> ദേവന്മാരുടെ അടുത്ത സ്ഥാനമുള്ളവരാണ് [[ഗണദേവതകൾ]] അഥവാ സംഘദേവതകൾ. ഇവരുടെ സംഘനാമങ്ങളും സംഖ്യകളും മഹേശ്വരടീകയിൽ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്: ആദിത്യന്മാർ 12, വിശ്വദേവന്മാർ 10, വസുക്കൾ 8, തുഷിതന്മാർ 36, ആഭാസ്വരന്മാർ 64, അനിലന്മാർ 49, മഹാരാജികന്മാർ 220, സാധ്യന്മാർ 12, രുദ്രന്മാർ 11 എന്നിങ്ങനെ. ദേവയോനികളെങ്കിലും ദേവത്വത്തിന്റെ താഴേത്തട്ടിൽ മാത്രം സ്ഥാനം കിട്ടിയ പത്തുകൂട്ടർ ഉണ്ട്. വിദ്യാധരന്മാർ, അപ്സരസ്സുകൾ, [[യക്ഷൻ|യക്ഷന്മാർ]], [[രക്ഷസ്സ്|രക്ഷസ്സുകൾ]], [[ഗന്ധർവൻ|ഗന്ധർവന്മാർ]], കിന്നരന്മാർ, പിശാചന്മാർ, ഗുഹ്യകന്മാർ, സിദ്ധന്മാർ, ഭൂതങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ആ പത്തുകൂട്ടർ. [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിന്റെ]] ആധിപത്യം നേടാനായി ദേവന്മാരും [[അസുരൻ|അസുരന്മാരും]] നിരന്തരം മത്സരിച്ചിരുന്നതായി [[പുരാണം|പുരാണങ്ങൾ]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രഹ്മപുത്രനായ [[കശ്യപൻ|കശ്യപന്]] ദക്ഷപുത്രികളായ [[ദിതി|ദിതിയിലും]] [[അദിതി|അദിതിയിലും]] ഉണ്ടായ പുത്രന്മാരാണ് അസുരന്മാരും ദേവന്മാരും. [[ശുക്രാചാര്യർ|ശുക്രാചാര്യനാണ്]] അസുരഗുരു; [[ബൃഹസ്പതി]] ദേവഗുരുവും. അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരായി നിയോഗിക്കപ്പെട്ട എട്ട് ദേവന്മാരുണ്ട്. കിഴക്ക്-[[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കു കിഴക്ക്-[[അഗ്നിദേവൻ|അഗ്നി]], തെക്ക്-[[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ്-[[നിരൃതി]], പടിഞ്ഞാറ്-[[വരുണൻ]], വടക്കു പടിഞ്ഞാറ്-[[വായുദേവൻ]], വടക്ക്-[[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക്-[[ശിവൻ|രുദ്രൻ]] എന്നിവരാണ് അവർ. [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാ]] [[വിഷ്ണു]] മഹേശ്വരന്മാർ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങൾക്ക് ഉത്തരവാദികളായ ലോകനാഥന്മാരായി പുരാണങ്ങളിൽ മാനിക്കപ്പെടുന്നവരാണ്. സർവവ്യാപിയും പരമചൈതന്യസ്വരൂപനും ഏകനും അദ്വയനുമായ വിരാട്പുരുഷനെ മൂന്ന് കർമങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന്റെ പേരിൽ മൂന്നായി സങ്കല്പിച്ച് ഭക്തന്മാർ ഉപാസിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവന്മാരുണ്ടെന്നാണ് പൗരാണിക സങ്കല്പം. ഇവർക്ക് നിഗ്രഹാനുഗ്രഹ ശക്തിയുണ്ടെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏതു രൂപം സ്വീകരിക്കാനും യഥേഷ്ടം എവിടെ വേണമെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാനും ഇവർക്ക് സാധിക്കുമത്രെ. ഇന്ദ്രൻ, [[മിത്രൻ]], വരുണൻ, അഗ്നി, [[പൂഷാവ്]], [[അശ്വിനീദേവന്മാർ]] എന്നീ ദേവന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള സൂക്തങ്ങളാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] കൂടുതലായും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്. == മറ്റ് മതങ്ങളിൽ == മിക്ക ലോകമതങ്ങളിലും ദേവന്മാർക്ക് സമുന്നതമായ സ്ഥാനം നല്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[പാഴ്സി|പാഴ്സിമതത്തിൽ]] ഏഴ് മുഖ്യ ദേവന്മാരെയും അവരുടെ പരിവാരങ്ങളെയും പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. അമേഷ സ്പെന്തന്മാർ എന്ന പേരിലാണ് അവർ പൊതുവേ അറിയപ്പെടുന്നത്. [[ക്രിസ്തുമതം|ക്രിസ്തുമതത്തിൽ]] ദൈവദൂതന്മാരെയാണ് [[മാലാഖ|മാലാഖമാർ]] (angels) എന്നു വിളിക്കുന്നത്. [[ഗബ്രിയേൽ]], [[മിഖായേൽ മാലാഖ|മിഖായേൽ]], [[റാഫേൽ]] തുടങ്ങിയവരാണ് മുഖ്യ ദേവദൂതന്മാർ. സെറാഫുകൾ, ഖെരുബുകൾ എന്നിങ്ങനെ പല വൃന്ദങ്ങളായി മാലാഖമാരെ തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[ഇസ്ലാം|ഇസ്ലാംമതത്തിൽ]] മാലാഖമാരെ മലക്കുകൾ എന്നുവിളിക്കുന്നു. ഇവർ ദൈവനിർദ്ദേശത്തിനപ്പുറം ഓന്നും ചിന്തിക്കാൻപോലും പ്രാപ്തിയില്ലാത്ത അടിമകളാണ്. ചില പ്രത്യേക കാര്യങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി മാത്രം ഓരു പ്രത്യേക വിഭാഗം മലക്കുകൾ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഏതാനും ചിലത് - [[ജിബ്രീൽ|ജിബ്‍രീൽ]]- മാലാഖമാരുടെ നേതാവ്, ദൈവദൂതന്മാർക്ക് വെളിപാടുകൾ എത്തിക്കൽ. മീഖാഈൽ- ഇടി, മിന്നൽ, കാറ്റ് പോലുള്ളവ നിയന്ത്രണം. ഇസ്റാഫീൽ- ലോകാവസാനം സംഭവിപ്പിക്കൽ, ഉയിർത്തെഴുന്നേൽപിക്കൽ. അസ്റാഈൽ- മരണം. റഖീബ്&അതീദ്- നന്മ-തിന്മകൾ റെക്കോർഡ് ചെയ്യൽ. മുൻകർ&നകീർ- ശവക്കുഴിയിൽവെച്ച് ചോദ്യംചെയ്യൽ. മാലിക്- നരകം കാക്കൽ. റിള്വാൻ- സ്വർഗം കാക്കൽ.. ഭാരതീയർക്ക് ദേവസദസ്സിന്റെ അധ്യക്ഷനായി ദേവേന്ദ്രനുള്ളതുപോലെ ഒളിമ്പസ്സിലെ ദേവസമൂഹത്തിന് അധിപനായി [[സ്യൂസ്|സ്യൂസ് ദേവൻ]] യവനർക്കുണ്ട്. സ്വർഗവും ഭൂമിയും പാതാളവും ഭരിക്കുന്ന ത്രിമൂർത്തികളാണ് സ്യൂസ്-പോസിഡോൺ, ഹെയ്ഡസ് ദേവന്മാർ. [[ഹെർക്കുലീസ്|ഹെർക്കുലീസും]] യവനകഥകളിൽ നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്ന ദേവനാണ്. ആദാമിനെയും ഹവ്വായെയും സൃഷ്ടിച്ച ശേഷം അവരെ വണങ്ങാൻ തങ്ങളെ നിർബന്ധിച്ച ദൈവത്തോടു പകരം വീട്ടാനായി ചെകുത്താൻ പാമ്പിന്റെ രൂപം ധരിച്ച് ഏദൻ തോട്ടത്തിലെത്തി ആദത്തെക്കൊണ്ട് അറിവിന്റെ കനി തീറ്റിച്ച കഥ ബൈബിളിലുണ്ട്. [[Category:മതപരമായ വിശ്വാസങ്ങൾ]] 7aj5gg0o0hbn8figxyt371pljpa3wtu 3763478 3763475 2022-08-09T06:38:45Z 2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deva (Hinduism)}} [[File:Indra, Chief of the Gods LACMA M.69.13.4 (1 of 5).jpg|thumb|Devas are benevolent supernatural beings in the Vedic era literature, with [[Indra]] (above) as their leader. The above gilt copper statue of Indra with inlaid semi-precious stones is from 16th-century [[Nepal]].]] {{Infobox Hindu term | title = Deva | en = Heavenly, divine, anything of excellence, donor of knowledge or resources. | sa = देव | sa-Latn = deva | ban = ᬤᬾᬯ | ban-Latn= déwa | hi = देवता | hi-Latn = devatā | bn = দেব | bn-Latn = deba | jv = ꦢꦺꦮ | jv-Latn = déwa | kn = ದೇವ | kn-Latn = deva | ml = ദേവൻ | ml-Latn = devan | ne = देवता | ne-Latn = devatā | ta = தேவர்கள் | ta-Latn = tevarkal̤ | te = దేవుడు | te-Latn = dēvuḍu }} {{Otheruses4|'''ദേവൻ''' എന്ന ഹിന്ദു പുരാണ വിശ്വാസത്തെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്|ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രതാരത്തെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ദേവൻ (ചലച്ചിത്രനടൻ)}} അമാനുഷികമായ ശക്തിയുള്ളവരും സജ്ജനങ്ങളായ മനുഷ്യരുടെ മിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നവരും വിശേഷമായ ഈശ്വരചൈതന്യത്താൽ അനുഗൃഹീതരുമായ അഭൗമ (ജന)വിഭാഗത്തെയാണ് ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ '''ദേവന്മാർ''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രീണിപ്പിക്കുന്നവർ എന്നോ തേജസ്സുള്ളവർ എന്നോ ദേവന്മാർക്ക് അർത്ഥം കല്പിക്കാം.ബുദ്ധമതത്തിൽ ദേവന്മാർ ശക്തി ഉള്ള സ്വർഗീയ ജീവികൾ അണ് അവർ ബുദ്ധമതം സംരക്ഷിച്ചു . ഇന്ദ്ര , ബ്രഹ്മ , വരുന്,, വായു , മര , അഗ്നി , സമൻ , യമ, ഈശ്വര, സ്കന്ദ, ബക ബ്രഹ്മ, ജൻവസഭ, വൈസർവന, ചിട്രസേന, ,സൂര്യ ചന്ദ്ര , വിശ്വകർമ, പ്രജാപതി എന്നിവർ അണ് ബുദ്ധ മത grantakal പ്രകാരം ബുദ്ധിസംതിലെ പ്രധാന ദേവന്മാർ. ഹിന്ദുമതം തിലേപോലെ,ബുദ്ധമതത്തിൽ ലും ദേവന്മാർക്ക് സ്ത്രീ ലിംഗം ഉണ്ട് അവർ ബുദ്ധ മതം പ്രകാരം ദേവിയ (pali ഭാഷ) അല്ലേകിലെ ദേവി (sankskrit). അറിയപെടുന്ന == ഹിന്ദു മതത്തിൽ == [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിനും]] ദേവന്മാർക്കും പര്യായങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് [[അമരകോശം]] തുടങ്ങുന്നത്. <poem> അമരാ നിർജ്ജരാ ദേവാ- സ്ത്രിദശാ വിബുധാസ്സുരാഃ സുപർവാണസ്സുമനസഃ ത്രിദിവേശാ ദിവൌകസഃ ആദിതേയാ ദിവിഷദോ ലേഖാ അദിതിനന്ദനാഃ ആദിത്യാ ഋഭവോ സ്വപ്നാ അമർത്യാ അമൃതാന്ധസഃ ബർഹിർമുഖാഃ ക്രതുഭുജോ ഗീർവാണാ ദാനവാരയഃ വൃന്ദാരകാ ദൈവതാനി പുംസി വാ ദേവതാ സ്ത്രിയാം. </poem> ദേവന്മാരുടെ അടുത്ത സ്ഥാനമുള്ളവരാണ് [[ഗണദേവതകൾ]] അഥവാ സംഘദേവതകൾ. ഇവരുടെ സംഘനാമങ്ങളും സംഖ്യകളും മഹേശ്വരടീകയിൽ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്: ആദിത്യന്മാർ 12, വിശ്വദേവന്മാർ 10, വസുക്കൾ 8, തുഷിതന്മാർ 36, ആഭാസ്വരന്മാർ 64, അനിലന്മാർ 49, മഹാരാജികന്മാർ 220, സാധ്യന്മാർ 12, രുദ്രന്മാർ 11 എന്നിങ്ങനെ. ദേവയോനികളെങ്കിലും ദേവത്വത്തിന്റെ താഴേത്തട്ടിൽ മാത്രം സ്ഥാനം കിട്ടിയ പത്തുകൂട്ടർ ഉണ്ട്. വിദ്യാധരന്മാർ, അപ്സരസ്സുകൾ, [[യക്ഷൻ|യക്ഷന്മാർ]], [[രക്ഷസ്സ്|രക്ഷസ്സുകൾ]], [[ഗന്ധർവൻ|ഗന്ധർവന്മാർ]], കിന്നരന്മാർ, പിശാചന്മാർ, ഗുഹ്യകന്മാർ, സിദ്ധന്മാർ, ഭൂതങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ആ പത്തുകൂട്ടർ. [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിന്റെ]] ആധിപത്യം നേടാനായി ദേവന്മാരും [[അസുരൻ|അസുരന്മാരും]] നിരന്തരം മത്സരിച്ചിരുന്നതായി [[പുരാണം|പുരാണങ്ങൾ]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രഹ്മപുത്രനായ [[കശ്യപൻ|കശ്യപന്]] ദക്ഷപുത്രികളായ [[ദിതി|ദിതിയിലും]] [[അദിതി|അദിതിയിലും]] ഉണ്ടായ പുത്രന്മാരാണ് അസുരന്മാരും ദേവന്മാരും. [[ശുക്രാചാര്യർ|ശുക്രാചാര്യനാണ്]] അസുരഗുരു; [[ബൃഹസ്പതി]] ദേവഗുരുവും. അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരായി നിയോഗിക്കപ്പെട്ട എട്ട് ദേവന്മാരുണ്ട്. കിഴക്ക്-[[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കു കിഴക്ക്-[[അഗ്നിദേവൻ|അഗ്നി]], തെക്ക്-[[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ്-[[നിരൃതി]], പടിഞ്ഞാറ്-[[വരുണൻ]], വടക്കു പടിഞ്ഞാറ്-[[വായുദേവൻ]], വടക്ക്-[[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക്-[[ശിവൻ|രുദ്രൻ]] എന്നിവരാണ് അവർ. [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാ]] [[വിഷ്ണു]] മഹേശ്വരന്മാർ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങൾക്ക് ഉത്തരവാദികളായ ലോകനാഥന്മാരായി പുരാണങ്ങളിൽ മാനിക്കപ്പെടുന്നവരാണ്. സർവവ്യാപിയും പരമചൈതന്യസ്വരൂപനും ഏകനും അദ്വയനുമായ വിരാട്പുരുഷനെ മൂന്ന് കർമങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന്റെ പേരിൽ മൂന്നായി സങ്കല്പിച്ച് ഭക്തന്മാർ ഉപാസിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവന്മാരുണ്ടെന്നാണ് പൗരാണിക സങ്കല്പം. ഇവർക്ക് നിഗ്രഹാനുഗ്രഹ ശക്തിയുണ്ടെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏതു രൂപം സ്വീകരിക്കാനും യഥേഷ്ടം എവിടെ വേണമെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാനും ഇവർക്ക് സാധിക്കുമത്രെ. ഇന്ദ്രൻ, [[മിത്രൻ]], വരുണൻ, അഗ്നി, [[പൂഷാവ്]], [[അശ്വിനീദേവന്മാർ]] എന്നീ ദേവന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള സൂക്തങ്ങളാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] കൂടുതലായും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്. == മറ്റ് മതങ്ങളിൽ == മിക്ക ലോകമതങ്ങളിലും ദേവന്മാർക്ക് സമുന്നതമായ സ്ഥാനം നല്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[പാഴ്സി|പാഴ്സിമതത്തിൽ]] ഏഴ് മുഖ്യ ദേവന്മാരെയും അവരുടെ പരിവാരങ്ങളെയും പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. അമേഷ സ്പെന്തന്മാർ എന്ന പേരിലാണ് അവർ പൊതുവേ അറിയപ്പെടുന്നത്. [[ക്രിസ്തുമതം|ക്രിസ്തുമതത്തിൽ]] ദൈവദൂതന്മാരെയാണ് [[മാലാഖ|മാലാഖമാർ]] (angels) എന്നു വിളിക്കുന്നത്. [[ഗബ്രിയേൽ]], [[മിഖായേൽ മാലാഖ|മിഖായേൽ]], [[റാഫേൽ]] തുടങ്ങിയവരാണ് മുഖ്യ ദേവദൂതന്മാർ. സെറാഫുകൾ, ഖെരുബുകൾ എന്നിങ്ങനെ പല വൃന്ദങ്ങളായി മാലാഖമാരെ തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[ഇസ്ലാം|ഇസ്ലാംമതത്തിൽ]] മാലാഖമാരെ മലക്കുകൾ എന്നുവിളിക്കുന്നു. ഇവർ ദൈവനിർദ്ദേശത്തിനപ്പുറം ഓന്നും ചിന്തിക്കാൻപോലും പ്രാപ്തിയില്ലാത്ത അടിമകളാണ്. ചില പ്രത്യേക കാര്യങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി മാത്രം ഓരു പ്രത്യേക വിഭാഗം മലക്കുകൾ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഏതാനും ചിലത് - [[ജിബ്രീൽ|ജിബ്‍രീൽ]]- മാലാഖമാരുടെ നേതാവ്, ദൈവദൂതന്മാർക്ക് വെളിപാടുകൾ എത്തിക്കൽ. മീഖാഈൽ- ഇടി, മിന്നൽ, കാറ്റ് പോലുള്ളവ നിയന്ത്രണം. ഇസ്റാഫീൽ- ലോകാവസാനം സംഭവിപ്പിക്കൽ, ഉയിർത്തെഴുന്നേൽപിക്കൽ. അസ്റാഈൽ- മരണം. റഖീബ്&അതീദ്- നന്മ-തിന്മകൾ റെക്കോർഡ് ചെയ്യൽ. മുൻകർ&നകീർ- ശവക്കുഴിയിൽവെച്ച് ചോദ്യംചെയ്യൽ. മാലിക്- നരകം കാക്കൽ. റിള്വാൻ- സ്വർഗം കാക്കൽ.. ഭാരതീയർക്ക് ദേവസദസ്സിന്റെ അധ്യക്ഷനായി ദേവേന്ദ്രനുള്ളതുപോലെ ഒളിമ്പസ്സിലെ ദേവസമൂഹത്തിന് അധിപനായി [[സ്യൂസ്|സ്യൂസ് ദേവൻ]] യവനർക്കുണ്ട്. സ്വർഗവും ഭൂമിയും പാതാളവും ഭരിക്കുന്ന ത്രിമൂർത്തികളാണ് സ്യൂസ്-പോസിഡോൺ, ഹെയ്ഡസ് ദേവന്മാർ. [[ഹെർക്കുലീസ്|ഹെർക്കുലീസും]] യവനകഥകളിൽ നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്ന ദേവനാണ്. ആദാമിനെയും ഹവ്വായെയും സൃഷ്ടിച്ച ശേഷം അവരെ വണങ്ങാൻ തങ്ങളെ നിർബന്ധിച്ച ദൈവത്തോടു പകരം വീട്ടാനായി ചെകുത്താൻ പാമ്പിന്റെ രൂപം ധരിച്ച് ഏദൻ തോട്ടത്തിലെത്തി ആദത്തെക്കൊണ്ട് അറിവിന്റെ കനി തീറ്റിച്ച കഥ ബൈബിളിലുണ്ട്. [[Category:മതപരമായ വിശ്വാസങ്ങൾ]] ijkv8xyexmutgnc9jwpzm2bnfhmyqbu 3763479 3763478 2022-08-09T06:42:18Z Ajeeshkumar4u 108239 [[Special:Contributions/2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7|2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7]] ([[User talk:2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7|സംവാദം]]) നടത്തിയ തിരുത്തലുകൾ നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു; നിലവിലുള്ള പതിപ്പ് [[User:Joel binu|Joel binu]] സൃഷ്ടിച്ചതാണ് wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deva (Hinduism)}} [[File:Indra, Chief of the Gods LACMA M.69.13.4 (1 of 5).jpg|thumb|Devas are benevolent supernatural beings in the Vedic era literature, with [[Indra]] (above) as their leader. The above gilt copper statue of Indra with inlaid semi-precious stones is from 16th-century [[Nepal]].]] {{Infobox Hindu term | title = Deva | en = Heavenly, divine, anything of excellence, donor of knowledge or resources. | sa = देव | sa-Latn = deva | ban = ᬤᬾᬯ | ban-Latn= déwa | hi = देवता | hi-Latn = devatā | bn = দেব | bn-Latn = deba | jv = ꦢꦺꦮ | jv-Latn = déwa | kn = ದೇವ | kn-Latn = deva | ml = ദേവൻ | ml-Latn = devan | ne = देवता | ne-Latn = devatā | ta = தேவர்கள் | ta-Latn = tevarkal̤ | te = దేవుడు | te-Latn = dēvuḍu }} {{Otheruses4|'''ദേവൻ''' എന്ന ഹിന്ദു പുരാണ വിശ്വാസത്തെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്|ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രതാരത്തെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ദേവൻ (ചലച്ചിത്രനടൻ)}} അമാനുഷികമായ ശക്തിയുള്ളവരും സജ്ജനങ്ങളായ മനുഷ്യരുടെ മിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നവരും വിശേഷമായ ഈശ്വരചൈതന്യത്താൽ അനുഗൃഹീതരുമായ അഭൗമ (ജന)വിഭാഗത്തെയാണ് ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ '''ദേവന്മാർ''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രീണിപ്പിക്കുന്നവർ എന്നോ തേജസ്സുള്ളവർ എന്നോ ദേവന്മാർക്ക് അർത്ഥം കല്പിക്കാം.in buddhism and jainism devas are celestial beings . == ഹിന്ദു മതത്തിൽ == [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിനും]] ദേവന്മാർക്കും പര്യായങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് [[അമരകോശം]] തുടങ്ങുന്നത്. <poem> അമരാ നിർജ്ജരാ ദേവാ- സ്ത്രിദശാ വിബുധാസ്സുരാഃ സുപർവാണസ്സുമനസഃ ത്രിദിവേശാ ദിവൌകസഃ ആദിതേയാ ദിവിഷദോ ലേഖാ അദിതിനന്ദനാഃ ആദിത്യാ ഋഭവോ സ്വപ്നാ അമർത്യാ അമൃതാന്ധസഃ ബർഹിർമുഖാഃ ക്രതുഭുജോ ഗീർവാണാ ദാനവാരയഃ വൃന്ദാരകാ ദൈവതാനി പുംസി വാ ദേവതാ സ്ത്രിയാം. </poem> ദേവന്മാരുടെ അടുത്ത സ്ഥാനമുള്ളവരാണ് [[ഗണദേവതകൾ]] അഥവാ സംഘദേവതകൾ. ഇവരുടെ സംഘനാമങ്ങളും സംഖ്യകളും മഹേശ്വരടീകയിൽ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്: ആദിത്യന്മാർ 12, വിശ്വദേവന്മാർ 10, വസുക്കൾ 8, തുഷിതന്മാർ 36, ആഭാസ്വരന്മാർ 64, അനിലന്മാർ 49, മഹാരാജികന്മാർ 220, സാധ്യന്മാർ 12, രുദ്രന്മാർ 11 എന്നിങ്ങനെ. ദേവയോനികളെങ്കിലും ദേവത്വത്തിന്റെ താഴേത്തട്ടിൽ മാത്രം സ്ഥാനം കിട്ടിയ പത്തുകൂട്ടർ ഉണ്ട്. വിദ്യാധരന്മാർ, അപ്സരസ്സുകൾ, [[യക്ഷൻ|യക്ഷന്മാർ]], [[രക്ഷസ്സ്|രക്ഷസ്സുകൾ]], [[ഗന്ധർവൻ|ഗന്ധർവന്മാർ]], കിന്നരന്മാർ, പിശാചന്മാർ, ഗുഹ്യകന്മാർ, സിദ്ധന്മാർ, ഭൂതങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ആ പത്തുകൂട്ടർ. [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിന്റെ]] ആധിപത്യം നേടാനായി ദേവന്മാരും [[അസുരൻ|അസുരന്മാരും]] നിരന്തരം മത്സരിച്ചിരുന്നതായി [[പുരാണം|പുരാണങ്ങൾ]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രഹ്മപുത്രനായ [[കശ്യപൻ|കശ്യപന്]] ദക്ഷപുത്രികളായ [[ദിതി|ദിതിയിലും]] [[അദിതി|അദിതിയിലും]] ഉണ്ടായ പുത്രന്മാരാണ് അസുരന്മാരും ദേവന്മാരും. [[ശുക്രാചാര്യർ|ശുക്രാചാര്യനാണ്]] അസുരഗുരു; [[ബൃഹസ്പതി]] ദേവഗുരുവും. അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരായി നിയോഗിക്കപ്പെട്ട എട്ട് ദേവന്മാരുണ്ട്. കിഴക്ക്-[[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കു കിഴക്ക്-[[അഗ്നിദേവൻ|അഗ്നി]], തെക്ക്-[[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ്-[[നിരൃതി]], പടിഞ്ഞാറ്-[[വരുണൻ]], വടക്കു പടിഞ്ഞാറ്-[[വായുദേവൻ]], വടക്ക്-[[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക്-[[ശിവൻ|രുദ്രൻ]] എന്നിവരാണ് അവർ. [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാ]] [[വിഷ്ണു]] മഹേശ്വരന്മാർ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങൾക്ക് ഉത്തരവാദികളായ ലോകനാഥന്മാരായി പുരാണങ്ങളിൽ മാനിക്കപ്പെടുന്നവരാണ്. സർവവ്യാപിയും പരമചൈതന്യസ്വരൂപനും ഏകനും അദ്വയനുമായ വിരാട്പുരുഷനെ മൂന്ന് കർമങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന്റെ പേരിൽ മൂന്നായി സങ്കല്പിച്ച് ഭക്തന്മാർ ഉപാസിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവന്മാരുണ്ടെന്നാണ് പൗരാണിക സങ്കല്പം. ഇവർക്ക് നിഗ്രഹാനുഗ്രഹ ശക്തിയുണ്ടെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏതു രൂപം സ്വീകരിക്കാനും യഥേഷ്ടം എവിടെ വേണമെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാനും ഇവർക്ക് സാധിക്കുമത്രെ. ഇന്ദ്രൻ, [[മിത്രൻ]], വരുണൻ, അഗ്നി, [[പൂഷാവ്]], [[അശ്വിനീദേവന്മാർ]] എന്നീ ദേവന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള സൂക്തങ്ങളാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] കൂടുതലായും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്. == മറ്റ് മതങ്ങളിൽ == മിക്ക ലോകമതങ്ങളിലും ദേവന്മാർക്ക് സമുന്നതമായ സ്ഥാനം നല്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[പാഴ്സി|പാഴ്സിമതത്തിൽ]] ഏഴ് മുഖ്യ ദേവന്മാരെയും അവരുടെ പരിവാരങ്ങളെയും പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. അമേഷ സ്പെന്തന്മാർ എന്ന പേരിലാണ് അവർ പൊതുവേ അറിയപ്പെടുന്നത്. [[ക്രിസ്തുമതം|ക്രിസ്തുമതത്തിൽ]] ദൈവദൂതന്മാരെയാണ് [[മാലാഖ|മാലാഖമാർ]] (angels) എന്നു വിളിക്കുന്നത്. [[ഗബ്രിയേൽ]], [[മിഖായേൽ മാലാഖ|മിഖായേൽ]], [[റാഫേൽ]] തുടങ്ങിയവരാണ് മുഖ്യ ദേവദൂതന്മാർ. സെറാഫുകൾ, ഖെരുബുകൾ എന്നിങ്ങനെ പല വൃന്ദങ്ങളായി മാലാഖമാരെ തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[ഇസ്ലാം|ഇസ്ലാംമതത്തിൽ]] മാലാഖമാരെ മലക്കുകൾ എന്നുവിളിക്കുന്നു. ഇവർ ദൈവനിർദ്ദേശത്തിനപ്പുറം ഓന്നും ചിന്തിക്കാൻപോലും പ്രാപ്തിയില്ലാത്ത അടിമകളാണ്. ചില പ്രത്യേക കാര്യങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി മാത്രം ഓരു പ്രത്യേക വിഭാഗം മലക്കുകൾ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഏതാനും ചിലത് - [[ജിബ്രീൽ|ജിബ്‍രീൽ]]- മാലാഖമാരുടെ നേതാവ്, ദൈവദൂതന്മാർക്ക് വെളിപാടുകൾ എത്തിക്കൽ. മീഖാഈൽ- ഇടി, മിന്നൽ, കാറ്റ് പോലുള്ളവ നിയന്ത്രണം. ഇസ്റാഫീൽ- ലോകാവസാനം സംഭവിപ്പിക്കൽ, ഉയിർത്തെഴുന്നേൽപിക്കൽ. അസ്റാഈൽ- മരണം. റഖീബ്&അതീദ്- നന്മ-തിന്മകൾ റെക്കോർഡ് ചെയ്യൽ. മുൻകർ&നകീർ- ശവക്കുഴിയിൽവെച്ച് ചോദ്യംചെയ്യൽ. മാലിക്- നരകം കാക്കൽ. റിള്വാൻ- സ്വർഗം കാക്കൽ.. ഭാരതീയർക്ക് ദേവസദസ്സിന്റെ അധ്യക്ഷനായി ദേവേന്ദ്രനുള്ളതുപോലെ ഒളിമ്പസ്സിലെ ദേവസമൂഹത്തിന് അധിപനായി [[സ്യൂസ്|സ്യൂസ് ദേവൻ]] യവനർക്കുണ്ട്. സ്വർഗവും ഭൂമിയും പാതാളവും ഭരിക്കുന്ന ത്രിമൂർത്തികളാണ് സ്യൂസ്-പോസിഡോൺ, ഹെയ്ഡസ് ദേവന്മാർ. [[ഹെർക്കുലീസ്|ഹെർക്കുലീസും]] യവനകഥകളിൽ നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്ന ദേവനാണ്. ആദാമിനെയും ഹവ്വായെയും സൃഷ്ടിച്ച ശേഷം അവരെ വണങ്ങാൻ തങ്ങളെ നിർബന്ധിച്ച ദൈവത്തോടു പകരം വീട്ടാനായി ചെകുത്താൻ പാമ്പിന്റെ രൂപം ധരിച്ച് ഏദൻ തോട്ടത്തിലെത്തി ആദത്തെക്കൊണ്ട് അറിവിന്റെ കനി തീറ്റിച്ച കഥ ബൈബിളിലുണ്ട്. [[Category:മതപരമായ വിശ്വാസങ്ങൾ]] 0x7egbl8bdiix5b6vwb0bvbwtxtjart 3763481 3763479 2022-08-09T06:43:24Z Ajeeshkumar4u 108239 [[Special:Contributions/Joel binu|Joel binu]] ([[User talk:Joel binu|സംവാദം]]) ചെയ്ത നാൾപ്പതിപ്പ് 3759072 നീക്കം ചെയ്യുന്നു wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deva (Hinduism)}} [[File:Indra, Chief of the Gods LACMA M.69.13.4 (1 of 5).jpg|thumb|Devas are benevolent supernatural beings in the Vedic era literature, with [[Indra]] (above) as their leader. The above gilt copper statue of Indra with inlaid semi-precious stones is from 16th-century [[Nepal]].]] {{Infobox Hindu term | title = Deva | en = Heavenly, divine, anything of excellence, donor of knowledge or resources. | sa = देव | sa-Latn = deva | ban = ᬤᬾᬯ | ban-Latn= déwa | hi = देवता | hi-Latn = devatā | bn = দেব | bn-Latn = deba | jv = ꦢꦺꦮ | jv-Latn = déwa | kn = ದೇವ | kn-Latn = deva | ml = ദേവൻ | ml-Latn = devan | ne = देवता | ne-Latn = devatā | ta = தேவர்கள் | ta-Latn = tevarkal̤ | te = దేవుడు | te-Latn = dēvuḍu }} {{Otheruses4|'''ദേവൻ''' എന്ന ഹിന്ദു പുരാണ വിശ്വാസത്തെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്|ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രതാരത്തെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ദേവൻ (ചലച്ചിത്രനടൻ)}} അമാനുഷികമായ ശക്തിയുള്ളവരും സജ്ജനങ്ങളായ മനുഷ്യരുടെ മിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നവരും വിശേഷമായ ഈശ്വരചൈതന്യത്താൽ അനുഗൃഹീതരുമായ അഭൗമ (ജന)വിഭാഗത്തെയാണ് ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ '''ദേവന്മാർ''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രീണിപ്പിക്കുന്നവർ എന്നോ തേജസ്സുള്ളവർ എന്നോ ദേവന്മാർക്ക് അർത്ഥം കല്പിക്കാം. == ഹിന്ദു മതത്തിൽ == [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിനും]] ദേവന്മാർക്കും പര്യായങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് [[അമരകോശം]] തുടങ്ങുന്നത്. <poem> അമരാ നിർജ്ജരാ ദേവാ- സ്ത്രിദശാ വിബുധാസ്സുരാഃ സുപർവാണസ്സുമനസഃ ത്രിദിവേശാ ദിവൌകസഃ ആദിതേയാ ദിവിഷദോ ലേഖാ അദിതിനന്ദനാഃ ആദിത്യാ ഋഭവോ സ്വപ്നാ അമർത്യാ അമൃതാന്ധസഃ ബർഹിർമുഖാഃ ക്രതുഭുജോ ഗീർവാണാ ദാനവാരയഃ വൃന്ദാരകാ ദൈവതാനി പുംസി വാ ദേവതാ സ്ത്രിയാം. </poem> ദേവന്മാരുടെ അടുത്ത സ്ഥാനമുള്ളവരാണ് [[ഗണദേവതകൾ]] അഥവാ സംഘദേവതകൾ. ഇവരുടെ സംഘനാമങ്ങളും സംഖ്യകളും മഹേശ്വരടീകയിൽ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്: ആദിത്യന്മാർ 12, വിശ്വദേവന്മാർ 10, വസുക്കൾ 8, തുഷിതന്മാർ 36, ആഭാസ്വരന്മാർ 64, അനിലന്മാർ 49, മഹാരാജികന്മാർ 220, സാധ്യന്മാർ 12, രുദ്രന്മാർ 11 എന്നിങ്ങനെ. ദേവയോനികളെങ്കിലും ദേവത്വത്തിന്റെ താഴേത്തട്ടിൽ മാത്രം സ്ഥാനം കിട്ടിയ പത്തുകൂട്ടർ ഉണ്ട്. വിദ്യാധരന്മാർ, അപ്സരസ്സുകൾ, [[യക്ഷൻ|യക്ഷന്മാർ]], [[രക്ഷസ്സ്|രക്ഷസ്സുകൾ]], [[ഗന്ധർവൻ|ഗന്ധർവന്മാർ]], കിന്നരന്മാർ, പിശാചന്മാർ, ഗുഹ്യകന്മാർ, സിദ്ധന്മാർ, ഭൂതങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ആ പത്തുകൂട്ടർ. [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിന്റെ]] ആധിപത്യം നേടാനായി ദേവന്മാരും [[അസുരൻ|അസുരന്മാരും]] നിരന്തരം മത്സരിച്ചിരുന്നതായി [[പുരാണം|പുരാണങ്ങൾ]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രഹ്മപുത്രനായ [[കശ്യപൻ|കശ്യപന്]] ദക്ഷപുത്രികളായ [[ദിതി|ദിതിയിലും]] [[അദിതി|അദിതിയിലും]] ഉണ്ടായ പുത്രന്മാരാണ് അസുരന്മാരും ദേവന്മാരും. [[ശുക്രാചാര്യർ|ശുക്രാചാര്യനാണ്]] അസുരഗുരു; [[ബൃഹസ്പതി]] ദേവഗുരുവും. അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരായി നിയോഗിക്കപ്പെട്ട എട്ട് ദേവന്മാരുണ്ട്. കിഴക്ക്-[[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കു കിഴക്ക്-[[അഗ്നിദേവൻ|അഗ്നി]], തെക്ക്-[[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ്-[[നിരൃതി]], പടിഞ്ഞാറ്-[[വരുണൻ]], വടക്കു പടിഞ്ഞാറ്-[[വായുദേവൻ]], വടക്ക്-[[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക്-[[ശിവൻ|രുദ്രൻ]] എന്നിവരാണ് അവർ. [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാ]] [[വിഷ്ണു]] മഹേശ്വരന്മാർ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങൾക്ക് ഉത്തരവാദികളായ ലോകനാഥന്മാരായി പുരാണങ്ങളിൽ മാനിക്കപ്പെടുന്നവരാണ്. സർവവ്യാപിയും പരമചൈതന്യസ്വരൂപനും ഏകനും അദ്വയനുമായ വിരാട്പുരുഷനെ മൂന്ന് കർമങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന്റെ പേരിൽ മൂന്നായി സങ്കല്പിച്ച് ഭക്തന്മാർ ഉപാസിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവന്മാരുണ്ടെന്നാണ് പൗരാണിക സങ്കല്പം. ഇവർക്ക് നിഗ്രഹാനുഗ്രഹ ശക്തിയുണ്ടെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏതു രൂപം സ്വീകരിക്കാനും യഥേഷ്ടം എവിടെ വേണമെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാനും ഇവർക്ക് സാധിക്കുമത്രെ. ഇന്ദ്രൻ, [[മിത്രൻ]], വരുണൻ, അഗ്നി, [[പൂഷാവ്]], [[അശ്വിനീദേവന്മാർ]] എന്നീ ദേവന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള സൂക്തങ്ങളാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] കൂടുതലായും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്. == മറ്റ് മതങ്ങളിൽ == മിക്ക ലോകമതങ്ങളിലും ദേവന്മാർക്ക് സമുന്നതമായ സ്ഥാനം നല്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[പാഴ്സി|പാഴ്സിമതത്തിൽ]] ഏഴ് മുഖ്യ ദേവന്മാരെയും അവരുടെ പരിവാരങ്ങളെയും പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. അമേഷ സ്പെന്തന്മാർ എന്ന പേരിലാണ് അവർ പൊതുവേ അറിയപ്പെടുന്നത്. [[ക്രിസ്തുമതം|ക്രിസ്തുമതത്തിൽ]] ദൈവദൂതന്മാരെയാണ് [[മാലാഖ|മാലാഖമാർ]] (angels) എന്നു വിളിക്കുന്നത്. [[ഗബ്രിയേൽ]], [[മിഖായേൽ മാലാഖ|മിഖായേൽ]], [[റാഫേൽ]] തുടങ്ങിയവരാണ് മുഖ്യ ദേവദൂതന്മാർ. സെറാഫുകൾ, ഖെരുബുകൾ എന്നിങ്ങനെ പല വൃന്ദങ്ങളായി മാലാഖമാരെ തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[ഇസ്ലാം|ഇസ്ലാംമതത്തിൽ]] മാലാഖമാരെ മലക്കുകൾ എന്നുവിളിക്കുന്നു. ഇവർ ദൈവനിർദ്ദേശത്തിനപ്പുറം ഓന്നും ചിന്തിക്കാൻപോലും പ്രാപ്തിയില്ലാത്ത അടിമകളാണ്. ചില പ്രത്യേക കാര്യങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി മാത്രം ഓരു പ്രത്യേക വിഭാഗം മലക്കുകൾ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഏതാനും ചിലത് - [[ജിബ്രീൽ|ജിബ്‍രീൽ]]- മാലാഖമാരുടെ നേതാവ്, ദൈവദൂതന്മാർക്ക് വെളിപാടുകൾ എത്തിക്കൽ. മീഖാഈൽ- ഇടി, മിന്നൽ, കാറ്റ് പോലുള്ളവ നിയന്ത്രണം. ഇസ്റാഫീൽ- ലോകാവസാനം സംഭവിപ്പിക്കൽ, ഉയിർത്തെഴുന്നേൽപിക്കൽ. അസ്റാഈൽ- മരണം. റഖീബ്&അതീദ്- നന്മ-തിന്മകൾ റെക്കോർഡ് ചെയ്യൽ. മുൻകർ&നകീർ- ശവക്കുഴിയിൽവെച്ച് ചോദ്യംചെയ്യൽ. മാലിക്- നരകം കാക്കൽ. റിള്വാൻ- സ്വർഗം കാക്കൽ.. ഭാരതീയർക്ക് ദേവസദസ്സിന്റെ അധ്യക്ഷനായി ദേവേന്ദ്രനുള്ളതുപോലെ ഒളിമ്പസ്സിലെ ദേവസമൂഹത്തിന് അധിപനായി [[സ്യൂസ്|സ്യൂസ് ദേവൻ]] യവനർക്കുണ്ട്. സ്വർഗവും ഭൂമിയും പാതാളവും ഭരിക്കുന്ന ത്രിമൂർത്തികളാണ് സ്യൂസ്-പോസിഡോൺ, ഹെയ്ഡസ് ദേവന്മാർ. [[ഹെർക്കുലീസ്|ഹെർക്കുലീസും]] യവനകഥകളിൽ നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്ന ദേവനാണ്. ആദാമിനെയും ഹവ്വായെയും സൃഷ്ടിച്ച ശേഷം അവരെ വണങ്ങാൻ തങ്ങളെ നിർബന്ധിച്ച ദൈവത്തോടു പകരം വീട്ടാനായി ചെകുത്താൻ പാമ്പിന്റെ രൂപം ധരിച്ച് ഏദൻ തോട്ടത്തിലെത്തി ആദത്തെക്കൊണ്ട് അറിവിന്റെ കനി തീറ്റിച്ച കഥ ബൈബിളിലുണ്ട്. [[Category:മതപരമായ വിശ്വാസങ്ങൾ]] 3g2661tuibgpqxchtqu134zguvr49ya 3763482 3763481 2022-08-09T06:46:00Z Ajeeshkumar4u 108239 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deva (Hinduism)}} {{for|ഈ താൾ '''ദേവൻ''' എന്ന ഹിന്ദു പുരാണ വിശ്വാസത്തെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്, ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രതാരത്തെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ദേവൻ (ചലച്ചിത്രനടൻ)}} {{Infobox Hindu term | title = Deva | en = Heavenly, divine, anything of excellence, donor of knowledge or resources. | sa = देव | sa-Latn = deva | ban = ᬤᬾᬯ | ban-Latn= déwa | hi = देवता | hi-Latn = devatā | bn = দেব | bn-Latn = deba | jv = ꦢꦺꦮ | jv-Latn = déwa | kn = ದೇವ | kn-Latn = deva | ml = ദേവൻ | ml-Latn = devan | ne = देवता | ne-Latn = devatā | ta = தேவர்கள் | ta-Latn = tevarkal̤ | te = దేవుడు | te-Latn = dēvuḍu }} [[File:Indra, Chief of the Gods LACMA M.69.13.4 (1 of 5).jpg|thumb|Devas are benevolent supernatural beings in the Vedic era literature, with [[Indra]] (above) as their leader. The above gilt copper statue of Indra with inlaid semi-precious stones is from 16th-century [[Nepal]].]] അമാനുഷികമായ ശക്തിയുള്ളവരും സജ്ജനങ്ങളായ മനുഷ്യരുടെ മിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നവരും വിശേഷമായ ഈശ്വരചൈതന്യത്താൽ അനുഗൃഹീതരുമായ അഭൗമ (ജന)വിഭാഗത്തെയാണ് ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ '''ദേവന്മാർ''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രീണിപ്പിക്കുന്നവർ എന്നോ തേജസ്സുള്ളവർ എന്നോ ദേവന്മാർക്ക് അർത്ഥം കല്പിക്കാം. == ഹിന്ദു മതത്തിൽ == [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിനും]] ദേവന്മാർക്കും പര്യായങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് [[അമരകോശം]] തുടങ്ങുന്നത്. <poem> അമരാ നിർജ്ജരാ ദേവാ- സ്ത്രിദശാ വിബുധാസ്സുരാഃ സുപർവാണസ്സുമനസഃ ത്രിദിവേശാ ദിവൌകസഃ ആദിതേയാ ദിവിഷദോ ലേഖാ അദിതിനന്ദനാഃ ആദിത്യാ ഋഭവോ സ്വപ്നാ അമർത്യാ അമൃതാന്ധസഃ ബർഹിർമുഖാഃ ക്രതുഭുജോ ഗീർവാണാ ദാനവാരയഃ വൃന്ദാരകാ ദൈവതാനി പുംസി വാ ദേവതാ സ്ത്രിയാം. </poem> ദേവന്മാരുടെ അടുത്ത സ്ഥാനമുള്ളവരാണ് [[ഗണദേവതകൾ]] അഥവാ സംഘദേവതകൾ. ഇവരുടെ സംഘനാമങ്ങളും സംഖ്യകളും മഹേശ്വരടീകയിൽ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്: ആദിത്യന്മാർ 12, വിശ്വദേവന്മാർ 10, വസുക്കൾ 8, തുഷിതന്മാർ 36, ആഭാസ്വരന്മാർ 64, അനിലന്മാർ 49, മഹാരാജികന്മാർ 220, സാധ്യന്മാർ 12, രുദ്രന്മാർ 11 എന്നിങ്ങനെ. ദേവയോനികളെങ്കിലും ദേവത്വത്തിന്റെ താഴേത്തട്ടിൽ മാത്രം സ്ഥാനം കിട്ടിയ പത്തുകൂട്ടർ ഉണ്ട്. വിദ്യാധരന്മാർ, അപ്സരസ്സുകൾ, [[യക്ഷൻ|യക്ഷന്മാർ]], [[രക്ഷസ്സ്|രക്ഷസ്സുകൾ]], [[ഗന്ധർവൻ|ഗന്ധർവന്മാർ]], കിന്നരന്മാർ, പിശാചന്മാർ, ഗുഹ്യകന്മാർ, സിദ്ധന്മാർ, ഭൂതങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ആ പത്തുകൂട്ടർ. [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിന്റെ]] ആധിപത്യം നേടാനായി ദേവന്മാരും [[അസുരൻ|അസുരന്മാരും]] നിരന്തരം മത്സരിച്ചിരുന്നതായി [[പുരാണം|പുരാണങ്ങൾ]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രഹ്മപുത്രനായ [[കശ്യപൻ|കശ്യപന്]] ദക്ഷപുത്രികളായ [[ദിതി|ദിതിയിലും]] [[അദിതി|അദിതിയിലും]] ഉണ്ടായ പുത്രന്മാരാണ് അസുരന്മാരും ദേവന്മാരും. [[ശുക്രാചാര്യർ|ശുക്രാചാര്യനാണ്]] അസുരഗുരു; [[ബൃഹസ്പതി]] ദേവഗുരുവും. അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരായി നിയോഗിക്കപ്പെട്ട എട്ട് ദേവന്മാരുണ്ട്. കിഴക്ക്-[[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കു കിഴക്ക്-[[അഗ്നിദേവൻ|അഗ്നി]], തെക്ക്-[[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ്-[[നിരൃതി]], പടിഞ്ഞാറ്-[[വരുണൻ]], വടക്കു പടിഞ്ഞാറ്-[[വായുദേവൻ]], വടക്ക്-[[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക്-[[ശിവൻ|രുദ്രൻ]] എന്നിവരാണ് അവർ. [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാ]] [[വിഷ്ണു]] മഹേശ്വരന്മാർ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങൾക്ക് ഉത്തരവാദികളായ ലോകനാഥന്മാരായി പുരാണങ്ങളിൽ മാനിക്കപ്പെടുന്നവരാണ്. സർവവ്യാപിയും പരമചൈതന്യസ്വരൂപനും ഏകനും അദ്വയനുമായ വിരാട്പുരുഷനെ മൂന്ന് കർമങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന്റെ പേരിൽ മൂന്നായി സങ്കല്പിച്ച് ഭക്തന്മാർ ഉപാസിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവന്മാരുണ്ടെന്നാണ് പൗരാണിക സങ്കല്പം. ഇവർക്ക് നിഗ്രഹാനുഗ്രഹ ശക്തിയുണ്ടെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏതു രൂപം സ്വീകരിക്കാനും യഥേഷ്ടം എവിടെ വേണമെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാനും ഇവർക്ക് സാധിക്കുമത്രെ. ഇന്ദ്രൻ, [[മിത്രൻ]], വരുണൻ, അഗ്നി, [[പൂഷാവ്]], [[അശ്വിനീദേവന്മാർ]] എന്നീ ദേവന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള സൂക്തങ്ങളാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] കൂടുതലായും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്. == മറ്റ് മതങ്ങളിൽ == മിക്ക ലോകമതങ്ങളിലും ദേവന്മാർക്ക് സമുന്നതമായ സ്ഥാനം നല്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[പാഴ്സി|പാഴ്സിമതത്തിൽ]] ഏഴ് മുഖ്യ ദേവന്മാരെയും അവരുടെ പരിവാരങ്ങളെയും പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. അമേഷ സ്പെന്തന്മാർ എന്ന പേരിലാണ് അവർ പൊതുവേ അറിയപ്പെടുന്നത്. [[ക്രിസ്തുമതം|ക്രിസ്തുമതത്തിൽ]] ദൈവദൂതന്മാരെയാണ് [[മാലാഖ|മാലാഖമാർ]] (angels) എന്നു വിളിക്കുന്നത്. [[ഗബ്രിയേൽ]], [[മിഖായേൽ മാലാഖ|മിഖായേൽ]], [[റാഫേൽ]] തുടങ്ങിയവരാണ് മുഖ്യ ദേവദൂതന്മാർ. സെറാഫുകൾ, ഖെരുബുകൾ എന്നിങ്ങനെ പല വൃന്ദങ്ങളായി മാലാഖമാരെ തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[ഇസ്ലാം|ഇസ്ലാംമതത്തിൽ]] മാലാഖമാരെ മലക്കുകൾ എന്നുവിളിക്കുന്നു. ഇവർ ദൈവനിർദ്ദേശത്തിനപ്പുറം ഓന്നും ചിന്തിക്കാൻപോലും പ്രാപ്തിയില്ലാത്ത അടിമകളാണ്. ചില പ്രത്യേക കാര്യങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി മാത്രം ഓരു പ്രത്യേക വിഭാഗം മലക്കുകൾ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഏതാനും ചിലത് - [[ജിബ്രീൽ|ജിബ്‍രീൽ]]- മാലാഖമാരുടെ നേതാവ്, ദൈവദൂതന്മാർക്ക് വെളിപാടുകൾ എത്തിക്കൽ. മീഖാഈൽ- ഇടി, മിന്നൽ, കാറ്റ് പോലുള്ളവ നിയന്ത്രണം. ഇസ്റാഫീൽ- ലോകാവസാനം സംഭവിപ്പിക്കൽ, ഉയിർത്തെഴുന്നേൽപിക്കൽ. അസ്റാഈൽ- മരണം. റഖീബ്&അതീദ്- നന്മ-തിന്മകൾ റെക്കോർഡ് ചെയ്യൽ. മുൻകർ&നകീർ- ശവക്കുഴിയിൽവെച്ച് ചോദ്യംചെയ്യൽ. മാലിക്- നരകം കാക്കൽ. റിള്വാൻ- സ്വർഗം കാക്കൽ.. ഭാരതീയർക്ക് ദേവസദസ്സിന്റെ അധ്യക്ഷനായി ദേവേന്ദ്രനുള്ളതുപോലെ ഒളിമ്പസ്സിലെ ദേവസമൂഹത്തിന് അധിപനായി [[സ്യൂസ്|സ്യൂസ് ദേവൻ]] യവനർക്കുണ്ട്. സ്വർഗവും ഭൂമിയും പാതാളവും ഭരിക്കുന്ന ത്രിമൂർത്തികളാണ് സ്യൂസ്-പോസിഡോൺ, ഹെയ്ഡസ് ദേവന്മാർ. [[ഹെർക്കുലീസ്|ഹെർക്കുലീസും]] യവനകഥകളിൽ നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്ന ദേവനാണ്. ആദാമിനെയും ഹവ്വായെയും സൃഷ്ടിച്ച ശേഷം അവരെ വണങ്ങാൻ തങ്ങളെ നിർബന്ധിച്ച ദൈവത്തോടു പകരം വീട്ടാനായി ചെകുത്താൻ പാമ്പിന്റെ രൂപം ധരിച്ച് ഏദൻ തോട്ടത്തിലെത്തി ആദത്തെക്കൊണ്ട് അറിവിന്റെ കനി തീറ്റിച്ച കഥ ബൈബിളിലുണ്ട്. [[Category:മതപരമായ വിശ്വാസങ്ങൾ]] 8dqfr1faw75rfcjyvsfy4hjaifx4uuc 3763539 3763482 2022-08-09T10:34:43Z Joel binu 160102 /* മറ്റ് മതങ്ങളിൽ */In christianity and islam there is no devas devas is indian concept angels and devas are different beings wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deva (Hinduism)}} {{for|ഈ താൾ '''ദേവൻ''' എന്ന ഹിന്ദു പുരാണ വിശ്വാസത്തെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്, ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രതാരത്തെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ദേവൻ (ചലച്ചിത്രനടൻ)}} {{Infobox Hindu term | title = Deva | en = Heavenly, divine, anything of excellence, donor of knowledge or resources. | sa = देव | sa-Latn = deva | ban = ᬤᬾᬯ | ban-Latn= déwa | hi = देवता | hi-Latn = devatā | bn = দেব | bn-Latn = deba | jv = ꦢꦺꦮ | jv-Latn = déwa | kn = ದೇವ | kn-Latn = deva | ml = ദേവൻ | ml-Latn = devan | ne = देवता | ne-Latn = devatā | ta = தேவர்கள் | ta-Latn = tevarkal̤ | te = దేవుడు | te-Latn = dēvuḍu }} [[File:Indra, Chief of the Gods LACMA M.69.13.4 (1 of 5).jpg|thumb|Devas are benevolent supernatural beings in the Vedic era literature, with [[Indra]] (above) as their leader. The above gilt copper statue of Indra with inlaid semi-precious stones is from 16th-century [[Nepal]].]] അമാനുഷികമായ ശക്തിയുള്ളവരും സജ്ജനങ്ങളായ മനുഷ്യരുടെ മിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നവരും വിശേഷമായ ഈശ്വരചൈതന്യത്താൽ അനുഗൃഹീതരുമായ അഭൗമ (ജന)വിഭാഗത്തെയാണ് ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ '''ദേവന്മാർ''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രീണിപ്പിക്കുന്നവർ എന്നോ തേജസ്സുള്ളവർ എന്നോ ദേവന്മാർക്ക് അർത്ഥം കല്പിക്കാം. == ഹിന്ദു മതത്തിൽ == [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിനും]] ദേവന്മാർക്കും പര്യായങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് [[അമരകോശം]] തുടങ്ങുന്നത്. <poem> അമരാ നിർജ്ജരാ ദേവാ- സ്ത്രിദശാ വിബുധാസ്സുരാഃ സുപർവാണസ്സുമനസഃ ത്രിദിവേശാ ദിവൌകസഃ ആദിതേയാ ദിവിഷദോ ലേഖാ അദിതിനന്ദനാഃ ആദിത്യാ ഋഭവോ സ്വപ്നാ അമർത്യാ അമൃതാന്ധസഃ ബർഹിർമുഖാഃ ക്രതുഭുജോ ഗീർവാണാ ദാനവാരയഃ വൃന്ദാരകാ ദൈവതാനി പുംസി വാ ദേവതാ സ്ത്രിയാം. </poem> ദേവന്മാരുടെ അടുത്ത സ്ഥാനമുള്ളവരാണ് [[ഗണദേവതകൾ]] അഥവാ സംഘദേവതകൾ. ഇവരുടെ സംഘനാമങ്ങളും സംഖ്യകളും മഹേശ്വരടീകയിൽ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്: ആദിത്യന്മാർ 12, വിശ്വദേവന്മാർ 10, വസുക്കൾ 8, തുഷിതന്മാർ 36, ആഭാസ്വരന്മാർ 64, അനിലന്മാർ 49, മഹാരാജികന്മാർ 220, സാധ്യന്മാർ 12, രുദ്രന്മാർ 11 എന്നിങ്ങനെ. ദേവയോനികളെങ്കിലും ദേവത്വത്തിന്റെ താഴേത്തട്ടിൽ മാത്രം സ്ഥാനം കിട്ടിയ പത്തുകൂട്ടർ ഉണ്ട്. വിദ്യാധരന്മാർ, അപ്സരസ്സുകൾ, [[യക്ഷൻ|യക്ഷന്മാർ]], [[രക്ഷസ്സ്|രക്ഷസ്സുകൾ]], [[ഗന്ധർവൻ|ഗന്ധർവന്മാർ]], കിന്നരന്മാർ, പിശാചന്മാർ, ഗുഹ്യകന്മാർ, സിദ്ധന്മാർ, ഭൂതങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ആ പത്തുകൂട്ടർ. [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിന്റെ]] ആധിപത്യം നേടാനായി ദേവന്മാരും [[അസുരൻ|അസുരന്മാരും]] നിരന്തരം മത്സരിച്ചിരുന്നതായി [[പുരാണം|പുരാണങ്ങൾ]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രഹ്മപുത്രനായ [[കശ്യപൻ|കശ്യപന്]] ദക്ഷപുത്രികളായ [[ദിതി|ദിതിയിലും]] [[അദിതി|അദിതിയിലും]] ഉണ്ടായ പുത്രന്മാരാണ് അസുരന്മാരും ദേവന്മാരും. [[ശുക്രാചാര്യർ|ശുക്രാചാര്യനാണ്]] അസുരഗുരു; [[ബൃഹസ്പതി]] ദേവഗുരുവും. അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരായി നിയോഗിക്കപ്പെട്ട എട്ട് ദേവന്മാരുണ്ട്. കിഴക്ക്-[[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കു കിഴക്ക്-[[അഗ്നിദേവൻ|അഗ്നി]], തെക്ക്-[[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ്-[[നിരൃതി]], പടിഞ്ഞാറ്-[[വരുണൻ]], വടക്കു പടിഞ്ഞാറ്-[[വായുദേവൻ]], വടക്ക്-[[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക്-[[ശിവൻ|രുദ്രൻ]] എന്നിവരാണ് അവർ. [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാ]] [[വിഷ്ണു]] മഹേശ്വരന്മാർ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങൾക്ക് ഉത്തരവാദികളായ ലോകനാഥന്മാരായി പുരാണങ്ങളിൽ മാനിക്കപ്പെടുന്നവരാണ്. സർവവ്യാപിയും പരമചൈതന്യസ്വരൂപനും ഏകനും അദ്വയനുമായ വിരാട്പുരുഷനെ മൂന്ന് കർമങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന്റെ പേരിൽ മൂന്നായി സങ്കല്പിച്ച് ഭക്തന്മാർ ഉപാസിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവന്മാരുണ്ടെന്നാണ് പൗരാണിക സങ്കല്പം. ഇവർക്ക് നിഗ്രഹാനുഗ്രഹ ശക്തിയുണ്ടെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏതു രൂപം സ്വീകരിക്കാനും യഥേഷ്ടം എവിടെ വേണമെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാനും ഇവർക്ക് സാധിക്കുമത്രെ. ഇന്ദ്രൻ, [[മിത്രൻ]], വരുണൻ, അഗ്നി, [[പൂഷാവ്]], [[അശ്വിനീദേവന്മാർ]] എന്നീ ദേവന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള സൂക്തങ്ങളാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] കൂടുതലായും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്. == മറ്റ് മതങ്ങളിൽ == മിക്ക ലോകമതങ്ങളിലും ദേവന്മാർക്ക് സമുന്നതമായ സ്ഥാനം നല്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[പാഴ്സി|പാഴ്സിമതത്തിൽ]] ഏഴ് മുഖ്യ ദേവന്മാരെയും അവരുടെ പരിവാരങ്ങളെയും പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. അമേഷ സ്പെന്തന്മാർ എന്ന പേരിലാണ് . ഭാരതീയർക്ക് ദേവസദസ്സിന്റെ അധ്യക്ഷനായി ദേവേന്ദ്രനുള്ളതുപോലെ ഒളിമ്പസ്സിലെ ദേവസമൂഹത്തിന് അധിപനായി [[സ്യൂസ്|സ്യൂസ് ദേവൻ]] യവനർക്കുണ്ട്. സ്വർഗവും ഭൂമിയും പാതാളവും ഭരിക്കുന്ന ത്രിമൂർത്തികളാണ് സ്യൂസ്-പോസിഡോൺ, ഹെയ്ഡസ് ദേവന്മാർ. [[ഹെർക്കുലീസ്|ഹെർക്കുലീസും]] യവനകഥകളിൽ നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്ന ദേവനാണ്. ആദാമിനെയും ഹവ്വായെയും സൃഷ്ടിച്ച ശേഷം അവരെ വണങ്ങാൻ തങ്ങളെ നിർബന്ധിച്ച ദൈവത്തോടു പകരം വീട്ടാനായി ചെകുത്താൻ പാമ്പിന്റെ രൂപം ധരിച്ച് ഏദൻ തോട്ടത്തിലെത്തി ആദത്തെക്കൊണ്ട് അറിവിന്റെ കനി തീറ്റിച്ച കഥ ബൈബിളിലുണ്ട്. [[Category:മതപരമായ വിശ്വാസങ്ങൾ]] 428pxnp5fl7656588dtiid5lk1qesw5 3763546 3763539 2022-08-09T10:58:20Z Joel binu 160102 /* മറ്റ് മതങ്ങളിൽ */Buddhism and jainism wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deva (Hinduism)}} {{for|ഈ താൾ '''ദേവൻ''' എന്ന ഹിന്ദു പുരാണ വിശ്വാസത്തെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്, ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രതാരത്തെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ദേവൻ (ചലച്ചിത്രനടൻ)}} {{Infobox Hindu term | title = Deva | en = Heavenly, divine, anything of excellence, donor of knowledge or resources. | sa = देव | sa-Latn = deva | ban = ᬤᬾᬯ | ban-Latn= déwa | hi = देवता | hi-Latn = devatā | bn = দেব | bn-Latn = deba | jv = ꦢꦺꦮ | jv-Latn = déwa | kn = ದೇವ | kn-Latn = deva | ml = ദേവൻ | ml-Latn = devan | ne = देवता | ne-Latn = devatā | ta = தேவர்கள் | ta-Latn = tevarkal̤ | te = దేవుడు | te-Latn = dēvuḍu }} [[File:Indra, Chief of the Gods LACMA M.69.13.4 (1 of 5).jpg|thumb|Devas are benevolent supernatural beings in the Vedic era literature, with [[Indra]] (above) as their leader. The above gilt copper statue of Indra with inlaid semi-precious stones is from 16th-century [[Nepal]].]] അമാനുഷികമായ ശക്തിയുള്ളവരും സജ്ജനങ്ങളായ മനുഷ്യരുടെ മിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നവരും വിശേഷമായ ഈശ്വരചൈതന്യത്താൽ അനുഗൃഹീതരുമായ അഭൗമ (ജന)വിഭാഗത്തെയാണ് ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ '''ദേവന്മാർ''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രീണിപ്പിക്കുന്നവർ എന്നോ തേജസ്സുള്ളവർ എന്നോ ദേവന്മാർക്ക് അർത്ഥം കല്പിക്കാം. == ഹിന്ദു മതത്തിൽ == [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിനും]] ദേവന്മാർക്കും പര്യായങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് [[അമരകോശം]] തുടങ്ങുന്നത്. <poem> അമരാ നിർജ്ജരാ ദേവാ- സ്ത്രിദശാ വിബുധാസ്സുരാഃ സുപർവാണസ്സുമനസഃ ത്രിദിവേശാ ദിവൌകസഃ ആദിതേയാ ദിവിഷദോ ലേഖാ അദിതിനന്ദനാഃ ആദിത്യാ ഋഭവോ സ്വപ്നാ അമർത്യാ അമൃതാന്ധസഃ ബർഹിർമുഖാഃ ക്രതുഭുജോ ഗീർവാണാ ദാനവാരയഃ വൃന്ദാരകാ ദൈവതാനി പുംസി വാ ദേവതാ സ്ത്രിയാം. </poem> ദേവന്മാരുടെ അടുത്ത സ്ഥാനമുള്ളവരാണ് [[ഗണദേവതകൾ]] അഥവാ സംഘദേവതകൾ. ഇവരുടെ സംഘനാമങ്ങളും സംഖ്യകളും മഹേശ്വരടീകയിൽ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്: ആദിത്യന്മാർ 12, വിശ്വദേവന്മാർ 10, വസുക്കൾ 8, തുഷിതന്മാർ 36, ആഭാസ്വരന്മാർ 64, അനിലന്മാർ 49, മഹാരാജികന്മാർ 220, സാധ്യന്മാർ 12, രുദ്രന്മാർ 11 എന്നിങ്ങനെ. ദേവയോനികളെങ്കിലും ദേവത്വത്തിന്റെ താഴേത്തട്ടിൽ മാത്രം സ്ഥാനം കിട്ടിയ പത്തുകൂട്ടർ ഉണ്ട്. വിദ്യാധരന്മാർ, അപ്സരസ്സുകൾ, [[യക്ഷൻ|യക്ഷന്മാർ]], [[രക്ഷസ്സ്|രക്ഷസ്സുകൾ]], [[ഗന്ധർവൻ|ഗന്ധർവന്മാർ]], കിന്നരന്മാർ, പിശാചന്മാർ, ഗുഹ്യകന്മാർ, സിദ്ധന്മാർ, ഭൂതങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ആ പത്തുകൂട്ടർ. [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിന്റെ]] ആധിപത്യം നേടാനായി ദേവന്മാരും [[അസുരൻ|അസുരന്മാരും]] നിരന്തരം മത്സരിച്ചിരുന്നതായി [[പുരാണം|പുരാണങ്ങൾ]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രഹ്മപുത്രനായ [[കശ്യപൻ|കശ്യപന്]] ദക്ഷപുത്രികളായ [[ദിതി|ദിതിയിലും]] [[അദിതി|അദിതിയിലും]] ഉണ്ടായ പുത്രന്മാരാണ് അസുരന്മാരും ദേവന്മാരും. [[ശുക്രാചാര്യർ|ശുക്രാചാര്യനാണ്]] അസുരഗുരു; [[ബൃഹസ്പതി]] ദേവഗുരുവും. അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരായി നിയോഗിക്കപ്പെട്ട എട്ട് ദേവന്മാരുണ്ട്. കിഴക്ക്-[[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കു കിഴക്ക്-[[അഗ്നിദേവൻ|അഗ്നി]], തെക്ക്-[[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ്-[[നിരൃതി]], പടിഞ്ഞാറ്-[[വരുണൻ]], വടക്കു പടിഞ്ഞാറ്-[[വായുദേവൻ]], വടക്ക്-[[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക്-[[ശിവൻ|രുദ്രൻ]] എന്നിവരാണ് അവർ. [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാ]] [[വിഷ്ണു]] മഹേശ്വരന്മാർ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങൾക്ക് ഉത്തരവാദികളായ ലോകനാഥന്മാരായി പുരാണങ്ങളിൽ മാനിക്കപ്പെടുന്നവരാണ്. സർവവ്യാപിയും പരമചൈതന്യസ്വരൂപനും ഏകനും അദ്വയനുമായ വിരാട്പുരുഷനെ മൂന്ന് കർമങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന്റെ പേരിൽ മൂന്നായി സങ്കല്പിച്ച് ഭക്തന്മാർ ഉപാസിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവന്മാരുണ്ടെന്നാണ് പൗരാണിക സങ്കല്പം. ഇവർക്ക് നിഗ്രഹാനുഗ്രഹ ശക്തിയുണ്ടെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏതു രൂപം സ്വീകരിക്കാനും യഥേഷ്ടം എവിടെ വേണമെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാനും ഇവർക്ക് സാധിക്കുമത്രെ. ഇന്ദ്രൻ, [[മിത്രൻ]], വരുണൻ, അഗ്നി, [[പൂഷാവ്]], [[അശ്വിനീദേവന്മാർ]] എന്നീ ദേവന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള സൂക്തങ്ങളാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] കൂടുതലായും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്. == മറ്റ് മതങ്ങളിൽ == മിക്ക ലോകമതങ്ങളിലും ദേവന്മാർക്ക് സമുന്നതമായ സ്ഥാനം നല്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[പാഴ്സി|പാഴ്സിമതത്തിൽ]] ഏഴ് മുഖ്യ ദേവന്മാരെയും അവരുടെ പരിവാരങ്ങളെയും പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. അമേഷ സ്പെന്തന്മാർ എന്ന പേരിലാണ് . Like hinduism devas are also present in other indian religions like buddhism and jainism .in jainism devas are protecters of tirthankaras and jain followers .important deva mentioned in jainism is indra .in buddhism devas are strong celestial beings or devine beings .who protect buddhism .in buddhist tripitaka threre are many dialogs between devas and buddha in buddhism devas resides in three sphres called arupadhatu ,rupadhatu,kamadhatu ,.in buddhism arupadhatu devas are higher than devas of rupadhatu and kamadhatu .because they are free from illusions and desires .they have less sufferings .devas in rupadhatu have physical form but rupadhatu devas are genderless .they have less suffering .kamadhatu devas are like humans but they are more powerful than humans .kamadhatu devas have desires and traped in illusions (maya )created by mara .kamadhatu devas are weaker than the devas of Arupadhatu and rupadhatu .in buddhism devas are not imortal they die after many kalpas and mahakalpas .devas are also traped in cycle of birth ,dead and rebirth (samsara ) .main devas maintained in tripitaka of theravada and mahayana sutras of buddhism are indra sakra ,mahabrahma ,varuna ,vayu ,venhu ,maheshvara ,skanda,vishwakarma ,,pajapati (prajapati ) ,ishana ,surya ,chandra ,agni ,vaisravana ,tissa brahma ,matali ,baka brahma ,saman ,santushita ,hari ,mara ,vasavartin ,etc .in buddhism position of devas are lower than enlighted beings like buddhas ,boddhistavas ,and arahants . ഭാരതീയർക്ക് ദേവസദസ്സിന്റെ അധ്യക്ഷനായി ദേവേന്ദ്രനുള്ളതുപോലെ ഒളിമ്പസ്സിലെ ദേവസമൂഹത്തിന് അധിപനായി [[സ്യൂസ്|സ്യൂസ് ദേവൻ]] യവനർക്കുണ്ട്. സ്വർഗവും ഭൂമിയും പാതാളവും ഭരിക്കുന്ന ത്രിമൂർത്തികളാണ് സ്യൂസ്-പോസിഡോൺ, ഹെയ്ഡസ് ദേവന്മാർ. [[ഹെർക്കുലീസ്|ഹെർക്കുലീസും]] യവനകഥകളിൽ നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്ന ദേവനാണ്. ആദാമിനെയും ഹവ്വായെയും സൃഷ്ടിച്ച ശേഷം അവരെ വണങ്ങാൻ തങ്ങളെ നിർബന്ധിച്ച ദൈവത്തോടു പകരം വീട്ടാനായി ചെകുത്താൻ പാമ്പിന്റെ രൂപം ധരിച്ച് ഏദൻ തോട്ടത്തിലെത്തി ആദത്തെക്കൊണ്ട് അറിവിന്റെ കനി തീറ്റിച്ച കഥ ബൈബിളിലുണ്ട്. [[Category:മതപരമായ വിശ്വാസങ്ങൾ]] 548mda3ey163wbv4a2bfuu49jc31i60 3763547 3763546 2022-08-09T10:59:23Z Joel binu 160102 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deva (Hinduism)}} {{for|ഈ താൾ '''ദേവൻ''' എന്ന ഹിന്ദു പുരാണ വിശ്വാസത്തെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്, ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രതാരത്തെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ദേവൻ (ചലച്ചിത്രനടൻ)}} {{Infobox Hindu term | title = Deva | en = Heavenly, divine, anything of excellence, donor of knowledge or resources. | sa = देव | sa-Latn = deva | ban = ᬤᬾᬯ | ban-Latn= déwa | hi = देवता | hi-Latn = devatā | bn = দেব | bn-Latn = deba | jv = ꦢꦺꦮ | jv-Latn = déwa | kn = ದೇವ | kn-Latn = deva | ml = ദേവൻ | ml-Latn = devan | ne = देवता | ne-Latn = devatā | ta = தேவர்கள் | ta-Latn = tevarkal̤ | te = దేవుడు | te-Latn = dēvuḍu }} [[File:Indra, Chief of the Gods LACMA M.69.13.4 (1 of 5).jpg|thumb|Devas are benevolent supernatural beings in the Vedic era literature, with [[Indra]] (above) as their leader. The above gilt copper statue of Indra with inlaid semi-precious stones is from 16th-century [[Nepal]].]] അമാനുഷികമായ ശക്തിയുള്ളവരും സജ്ജനങ്ങളായ മനുഷ്യരുടെ മിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നവരും വിശേഷമായ ഈശ്വരചൈതന്യത്താൽ അനുഗൃഹീതരുമായ അഭൗമ (ജന)വിഭാഗത്തെയാണ് ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ '''ദേവന്മാർ''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രീണിപ്പിക്കുന്നവർ എന്നോ തേജസ്സുള്ളവർ എന്നോ ദേവന്മാർക്ക് അർത്ഥം കല്പിക്കാം. == ഹിന്ദു മതത്തിൽ == [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിനും]] ദേവന്മാർക്കും പര്യായങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് [[അമരകോശം]] തുടങ്ങുന്നത്. <poem> അമരാ നിർജ്ജരാ ദേവാ- സ്ത്രിദശാ വിബുധാസ്സുരാഃ സുപർവാണസ്സുമനസഃ ത്രിദിവേശാ ദിവൌകസഃ ആദിതേയാ ദിവിഷദോ ലേഖാ അദിതിനന്ദനാഃ ആദിത്യാ ഋഭവോ സ്വപ്നാ അമർത്യാ അമൃതാന്ധസഃ ബർഹിർമുഖാഃ ക്രതുഭുജോ ഗീർവാണാ ദാനവാരയഃ വൃന്ദാരകാ ദൈവതാനി പുംസി വാ ദേവതാ സ്ത്രിയാം. </poem> ദേവന്മാരുടെ അടുത്ത സ്ഥാനമുള്ളവരാണ് [[ഗണദേവതകൾ]] അഥവാ സംഘദേവതകൾ. ഇവരുടെ സംഘനാമങ്ങളും സംഖ്യകളും മഹേശ്വരടീകയിൽ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്: ആദിത്യന്മാർ 12, വിശ്വദേവന്മാർ 10, വസുക്കൾ 8, തുഷിതന്മാർ 36, ആഭാസ്വരന്മാർ 64, അനിലന്മാർ 49, മഹാരാജികന്മാർ 220, സാധ്യന്മാർ 12, രുദ്രന്മാർ 11 എന്നിങ്ങനെ. ദേവയോനികളെങ്കിലും ദേവത്വത്തിന്റെ താഴേത്തട്ടിൽ മാത്രം സ്ഥാനം കിട്ടിയ പത്തുകൂട്ടർ ഉണ്ട്. വിദ്യാധരന്മാർ, അപ്സരസ്സുകൾ, [[യക്ഷൻ|യക്ഷന്മാർ]], [[രക്ഷസ്സ്|രക്ഷസ്സുകൾ]], [[ഗന്ധർവൻ|ഗന്ധർവന്മാർ]], കിന്നരന്മാർ, പിശാചന്മാർ, ഗുഹ്യകന്മാർ, സിദ്ധന്മാർ, ഭൂതങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ആ പത്തുകൂട്ടർ. [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിന്റെ]] ആധിപത്യം നേടാനായി ദേവന്മാരും [[അസുരൻ|അസുരന്മാരും]] നിരന്തരം മത്സരിച്ചിരുന്നതായി [[പുരാണം|പുരാണങ്ങൾ]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രഹ്മപുത്രനായ [[കശ്യപൻ|കശ്യപന്]] ദക്ഷപുത്രികളായ [[ദിതി|ദിതിയിലും]] [[അദിതി|അദിതിയിലും]] ഉണ്ടായ പുത്രന്മാരാണ് അസുരന്മാരും ദേവന്മാരും. [[ശുക്രാചാര്യർ|ശുക്രാചാര്യനാണ്]] അസുരഗുരു; [[ബൃഹസ്പതി]] ദേവഗുരുവും. അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരായി നിയോഗിക്കപ്പെട്ട എട്ട് ദേവന്മാരുണ്ട്. കിഴക്ക്-[[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കു കിഴക്ക്-[[അഗ്നിദേവൻ|അഗ്നി]], തെക്ക്-[[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ്-[[നിരൃതി]], പടിഞ്ഞാറ്-[[വരുണൻ]], വടക്കു പടിഞ്ഞാറ്-[[വായുദേവൻ]], വടക്ക്-[[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക്-[[ശിവൻ|രുദ്രൻ]] എന്നിവരാണ് അവർ. [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാ]] [[വിഷ്ണു]] മഹേശ്വരന്മാർ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങൾക്ക് ഉത്തരവാദികളായ ലോകനാഥന്മാരായി പുരാണങ്ങളിൽ മാനിക്കപ്പെടുന്നവരാണ്. സർവവ്യാപിയും പരമചൈതന്യസ്വരൂപനും ഏകനും അദ്വയനുമായ വിരാട്പുരുഷനെ മൂന്ന് കർമങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന്റെ പേരിൽ മൂന്നായി സങ്കല്പിച്ച് ഭക്തന്മാർ ഉപാസിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവന്മാരുണ്ടെന്നാണ് പൗരാണിക സങ്കല്പം. ഇവർക്ക് നിഗ്രഹാനുഗ്രഹ ശക്തിയുണ്ടെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏതു രൂപം സ്വീകരിക്കാനും യഥേഷ്ടം എവിടെ വേണമെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാനും ഇവർക്ക് സാധിക്കുമത്രെ. ഇന്ദ്രൻ, [[മിത്രൻ]], വരുണൻ, അഗ്നി, [[പൂഷാവ്]], [[അശ്വിനീദേവന്മാർ]] എന്നീ ദേവന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള സൂക്തങ്ങളാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] കൂടുതലായും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്. == മറ്റ് മതങ്ങളിൽ == മിക്ക ലോകമതങ്ങളിലും ദേവന്മാർക്ക് സമുന്നതമായ സ്ഥാനം നല്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[പാഴ്സി|പാഴ്സിമതത്തിൽ]] ഏഴ് മുഖ്യ ദേവന്മാരെയും അവരുടെ പരിവാരങ്ങളെയും പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. അമേഷ സ്പെന്തന്മാർ എന്ന പേരിലാണ് . Like hinduism devas are also present in other indian religions like buddhism and jainism .in jainism devas are protecters of tirthankaras and jain followers .important deva mentioned in jainism is indra .in buddhism devas are strong celestial beings or divine beings .who protect buddhism .in buddhist tripitaka threre are many dialogs between devas and buddha in buddhism devas resides in three sphres called arupadhatu ,rupadhatu,kamadhatu ,.in buddhism arupadhatu devas are higher than devas of rupadhatu and kamadhatu .because they are free from illusions and desires .they have less sufferings .devas in rupadhatu have physical form but rupadhatu devas are genderless .they have less suffering .kamadhatu devas are like humans but they are more powerful than humans .kamadhatu devas have desires and traped in illusions (maya )created by mara .kamadhatu devas are weaker than the devas of Arupadhatu and rupadhatu .in buddhism devas are not imortal they die after many kalpas and mahakalpas .devas are also traped in cycle of birth ,dead and rebirth (samsara ) .main devas maintained in tripitaka of theravada and mahayana sutras of buddhism are indra sakra ,mahabrahma ,varuna ,vayu ,venhu ,maheshvara ,skanda,vishwakarma ,,pajapati (prajapati ) ,ishana ,surya ,chandra ,agni ,vaisravana ,tissa brahma ,matali ,baka brahma ,saman ,santushita ,hari ,mara ,vasavartin ,etc .in buddhism position of devas are lower than enlighted beings like buddhas ,boddhistavas ,and arahants . ഭാരതീയർക്ക് ദേവസദസ്സിന്റെ അധ്യക്ഷനായി ദേവേന്ദ്രനുള്ളതുപോലെ ഒളിമ്പസ്സിലെ ദേവസമൂഹത്തിന് അധിപനായി [[സ്യൂസ്|സ്യൂസ് ദേവൻ]] യവനർക്കുണ്ട്. സ്വർഗവും ഭൂമിയും പാതാളവും ഭരിക്കുന്ന ത്രിമൂർത്തികളാണ് സ്യൂസ്-പോസിഡോൺ, ഹെയ്ഡസ് ദേവന്മാർ. [[ഹെർക്കുലീസ്|ഹെർക്കുലീസും]] യവനകഥകളിൽ നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്ന ദേവനാണ്. ആദാമിനെയും ഹവ്വായെയും സൃഷ്ടിച്ച ശേഷം അവരെ വണങ്ങാൻ തങ്ങളെ നിർബന്ധിച്ച ദൈവത്തോടു പകരം വീട്ടാനായി ചെകുത്താൻ പാമ്പിന്റെ രൂപം ധരിച്ച് ഏദൻ തോട്ടത്തിലെത്തി ആദത്തെക്കൊണ്ട് അറിവിന്റെ കനി തീറ്റിച്ച കഥ ബൈബിളിലുണ്ട്. [[Category:മതപരമായ വിശ്വാസങ്ങൾ]] scyav3yg91ropreyz53jqvnermc09wd 3763548 3763547 2022-08-09T11:03:13Z Joel binu 160102 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deva (Hinduism)}} {{for|ഈ താൾ '''ദേവൻ''' എന്ന ഹിന്ദു പുരാണ വിശ്വാസത്തെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്, ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രതാരത്തെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ദേവൻ (ചലച്ചിത്രനടൻ)}} {{Infobox Hindu term | title = Deva | en = Heavenly, divine, anything of excellence, donor of knowledge or resources. | sa = देव | sa-Latn = deva | ban = ᬤᬾᬯ | ban-Latn= déwa | hi = देवता | hi-Latn = devatā | bn = দেব | bn-Latn = deba | jv = ꦢꦺꦮ | jv-Latn = déwa | kn = ದೇವ | kn-Latn = deva | ml = ദേവൻ | ml-Latn = devan | ne = देवता | ne-Latn = devatā | ta = தேவர்கள் | ta-Latn = tevarkal̤ | te = దేవుడు | te-Latn = dēvuḍu }} [[File:Indra, Chief of the Gods LACMA M.69.13.4 (1 of 5).jpg|thumb|Devas are benevolent supernatural beings in the Vedic era literature, with [[Indra]] (above) as their leader. The above gilt copper statue of Indra with inlaid semi-precious stones is from 16th-century [[Nepal]].]] അമാനുഷികമായ ശക്തിയുള്ളവരും സജ്ജനങ്ങളായ മനുഷ്യരുടെ മിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നവരും വിശേഷമായ ഈശ്വരചൈതന്യത്താൽ അനുഗൃഹീതരുമായ അഭൗമ (ജന)വിഭാഗത്തെയാണ് ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ '''ദേവന്മാർ''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രീണിപ്പിക്കുന്നവർ എന്നോ തേജസ്സുള്ളവർ എന്നോ ദേവന്മാർക്ക് അർത്ഥം കല്പിക്കാം. == ഹിന്ദു മതത്തിൽ == [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിനും]] ദേവന്മാർക്കും പര്യായങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് [[അമരകോശം]] തുടങ്ങുന്നത്. <poem> അമരാ നിർജ്ജരാ ദേവാ- സ്ത്രിദശാ വിബുധാസ്സുരാഃ സുപർവാണസ്സുമനസഃ ത്രിദിവേശാ ദിവൌകസഃ ആദിതേയാ ദിവിഷദോ ലേഖാ അദിതിനന്ദനാഃ ആദിത്യാ ഋഭവോ സ്വപ്നാ അമർത്യാ അമൃതാന്ധസഃ ബർഹിർമുഖാഃ ക്രതുഭുജോ ഗീർവാണാ ദാനവാരയഃ വൃന്ദാരകാ ദൈവതാനി പുംസി വാ ദേവതാ സ്ത്രിയാം. </poem> ദേവന്മാരുടെ അടുത്ത സ്ഥാനമുള്ളവരാണ് [[ഗണദേവതകൾ]] അഥവാ സംഘദേവതകൾ. ഇവരുടെ സംഘനാമങ്ങളും സംഖ്യകളും മഹേശ്വരടീകയിൽ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്: ആദിത്യന്മാർ 12, വിശ്വദേവന്മാർ 10, വസുക്കൾ 8, തുഷിതന്മാർ 36, ആഭാസ്വരന്മാർ 64, അനിലന്മാർ 49, മഹാരാജികന്മാർ 220, സാധ്യന്മാർ 12, രുദ്രന്മാർ 11 എന്നിങ്ങനെ. ദേവയോനികളെങ്കിലും ദേവത്വത്തിന്റെ താഴേത്തട്ടിൽ മാത്രം സ്ഥാനം കിട്ടിയ പത്തുകൂട്ടർ ഉണ്ട്. വിദ്യാധരന്മാർ, അപ്സരസ്സുകൾ, [[യക്ഷൻ|യക്ഷന്മാർ]], [[രക്ഷസ്സ്|രക്ഷസ്സുകൾ]], [[ഗന്ധർവൻ|ഗന്ധർവന്മാർ]], കിന്നരന്മാർ, പിശാചന്മാർ, ഗുഹ്യകന്മാർ, സിദ്ധന്മാർ, ഭൂതങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ആ പത്തുകൂട്ടർ. [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിന്റെ]] ആധിപത്യം നേടാനായി ദേവന്മാരും [[അസുരൻ|അസുരന്മാരും]] നിരന്തരം മത്സരിച്ചിരുന്നതായി [[പുരാണം|പുരാണങ്ങൾ]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രഹ്മപുത്രനായ [[കശ്യപൻ|കശ്യപന്]] ദക്ഷപുത്രികളായ [[ദിതി|ദിതിയിലും]] [[അദിതി|അദിതിയിലും]] ഉണ്ടായ പുത്രന്മാരാണ് അസുരന്മാരും ദേവന്മാരും. [[ശുക്രാചാര്യർ|ശുക്രാചാര്യനാണ്]] അസുരഗുരു; [[ബൃഹസ്പതി]] ദേവഗുരുവും. അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരായി നിയോഗിക്കപ്പെട്ട എട്ട് ദേവന്മാരുണ്ട്. കിഴക്ക്-[[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കു കിഴക്ക്-[[അഗ്നിദേവൻ|അഗ്നി]], തെക്ക്-[[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ്-[[നിരൃതി]], പടിഞ്ഞാറ്-[[വരുണൻ]], വടക്കു പടിഞ്ഞാറ്-[[വായുദേവൻ]], വടക്ക്-[[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക്-[[ശിവൻ|രുദ്രൻ]] എന്നിവരാണ് അവർ. [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാ]] [[വിഷ്ണു]] മഹേശ്വരന്മാർ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങൾക്ക് ഉത്തരവാദികളായ ലോകനാഥന്മാരായി പുരാണങ്ങളിൽ മാനിക്കപ്പെടുന്നവരാണ്. സർവവ്യാപിയും പരമചൈതന്യസ്വരൂപനും ഏകനും അദ്വയനുമായ വിരാട്പുരുഷനെ മൂന്ന് കർമങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന്റെ പേരിൽ മൂന്നായി സങ്കല്പിച്ച് ഭക്തന്മാർ ഉപാസിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവന്മാരുണ്ടെന്നാണ് പൗരാണിക സങ്കല്പം. ഇവർക്ക് നിഗ്രഹാനുഗ്രഹ ശക്തിയുണ്ടെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏതു രൂപം സ്വീകരിക്കാനും യഥേഷ്ടം എവിടെ വേണമെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാനും ഇവർക്ക് സാധിക്കുമത്രെ. ഇന്ദ്രൻ, [[മിത്രൻ]], വരുണൻ, അഗ്നി, [[പൂഷാവ്]], [[അശ്വിനീദേവന്മാർ]] എന്നീ ദേവന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള സൂക്തങ്ങളാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] കൂടുതലായും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്. == മറ്റ് മതങ്ങളിൽ == മിക്ക ലോകമതങ്ങളിലും ദേവന്മാർക്ക് സമുന്നതമായ സ്ഥാനം നല്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[പാഴ്സി|പാഴ്സിമതത്തിൽ]] ഏഴ് മുഖ്യ ദേവന്മാരെയും അവരുടെ പരിവാരങ്ങളെയും പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. അമേഷ സ്പെന്തന്മാർ എന്ന പേരിലാണ് . Like hinduism devas are also present in other indian religions like buddhism and jainism .in jainism devas are protecters of tirthankaras and jain followers .important deva mentioned in jainism is indra .in buddhism devas are strong celestial beings or divine beings .who protect buddhism .in buddhist tripitaka threre are many dialogs between devas and buddha in buddhism devas resides in three sphres called arupadhatu ,rupadhatu,kamadhatu ,.in buddhism arupadhatu devas are higher than devas of rupadhatu and kamadhatu .because they are free from illusions and desires .they have less sufferings .devas in rupadhatu have physical form but rupadhatu devas are genderless .they have less suffering .kamadhatu devas are like humans but they are more powerful than humans .kamadhatu devas have desires and traped in illusions (maya )created by mara .kamadhatu devas are weaker than the devas of Arupadhatu and rupadhatu .in buddhism devas are not imortal they die after many kalpas and mahakalpas .devas are also traped in cycle of birth ,dead and rebirth (samsara ) .main devas maintained in tripitaka of theravada and mahayana sutras of buddhism are indra sakra ,mahabrahma ,varuna ,vayu ,venhu ,maheshvara ,skanda,vishwakarma ,,pajapati (prajapati ) ,ishana ,surya ,chandra ,agni ,vaisravana ,tissa brahma ,matali ,baka brahma ,saman ,santushita ,hari ,mara ,vasavartin ,,yama etc .in buddhism position of devas are lower than enlighted beings like buddhas ,boddhistavas ,and arahants . ഭാരതീയർക്ക് ദേവസദസ്സിന്റെ അധ്യക്ഷനായി ദേവേന്ദ്രനുള്ളതുപോലെ ഒളിമ്പസ്സിലെ ദേവസമൂഹത്തിന് അധിപനായി [[സ്യൂസ്|സ്യൂസ് ദേവൻ]] യവനർക്കുണ്ട്. സ്വർഗവും ഭൂമിയും പാതാളവും ഭരിക്കുന്ന ത്രിമൂർത്തികളാണ് സ്യൂസ്-പോസിഡോൺ, ഹെയ്ഡസ് ദേവന്മാർ. [[ഹെർക്കുലീസ്|ഹെർക്കുലീസും]] യവനകഥകളിൽ നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്ന ദേവനാണ്. ആദാമിനെയും ഹവ്വായെയും സൃഷ്ടിച്ച ശേഷം അവരെ വണങ്ങാൻ തങ്ങളെ നിർബന്ധിച്ച ദൈവത്തോടു പകരം വീട്ടാനായി ചെകുത്താൻ പാമ്പിന്റെ രൂപം ധരിച്ച് ഏദൻ തോട്ടത്തിലെത്തി ആദത്തെക്കൊണ്ട് അറിവിന്റെ കനി തീറ്റിച്ച കഥ ബൈബിളിലുണ്ട്. [[Category:മതപരമായ വിശ്വാസങ്ങൾ]] lw3k0rumno93ypwxihe2fgmn4ubkp00 3763549 3763548 2022-08-09T11:09:26Z Joel binu 160102 /* മറ്റ് മതങ്ങളിൽ */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Deva (Hinduism)}} {{for|ഈ താൾ '''ദേവൻ''' എന്ന ഹിന്ദു പുരാണ വിശ്വാസത്തെപ്പറ്റിയുള്ളതാണ്, ഇതേ പേരിലുള്ള ചലച്ചിത്രതാരത്തെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ദേവൻ (ചലച്ചിത്രനടൻ)}} {{Infobox Hindu term | title = Deva | en = Heavenly, divine, anything of excellence, donor of knowledge or resources. | sa = देव | sa-Latn = deva | ban = ᬤᬾᬯ | ban-Latn= déwa | hi = देवता | hi-Latn = devatā | bn = দেব | bn-Latn = deba | jv = ꦢꦺꦮ | jv-Latn = déwa | kn = ದೇವ | kn-Latn = deva | ml = ദേവൻ | ml-Latn = devan | ne = देवता | ne-Latn = devatā | ta = தேவர்கள் | ta-Latn = tevarkal̤ | te = దేవుడు | te-Latn = dēvuḍu }} [[File:Indra, Chief of the Gods LACMA M.69.13.4 (1 of 5).jpg|thumb|Devas are benevolent supernatural beings in the Vedic era literature, with [[Indra]] (above) as their leader. The above gilt copper statue of Indra with inlaid semi-precious stones is from 16th-century [[Nepal]].]] അമാനുഷികമായ ശക്തിയുള്ളവരും സജ്ജനങ്ങളായ മനുഷ്യരുടെ മിത്രങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നവരും വിശേഷമായ ഈശ്വരചൈതന്യത്താൽ അനുഗൃഹീതരുമായ അഭൗമ (ജന)വിഭാഗത്തെയാണ് ഹിന്ദു പുരാണങ്ങളിൽ '''ദേവന്മാർ''' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രീണിപ്പിക്കുന്നവർ എന്നോ തേജസ്സുള്ളവർ എന്നോ ദേവന്മാർക്ക് അർത്ഥം കല്പിക്കാം. == ഹിന്ദു മതത്തിൽ == [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിനും]] ദേവന്മാർക്കും പര്യായങ്ങൾ പറഞ്ഞുകൊണ്ടാണ് [[അമരകോശം]] തുടങ്ങുന്നത്. <poem> അമരാ നിർജ്ജരാ ദേവാ- സ്ത്രിദശാ വിബുധാസ്സുരാഃ സുപർവാണസ്സുമനസഃ ത്രിദിവേശാ ദിവൌകസഃ ആദിതേയാ ദിവിഷദോ ലേഖാ അദിതിനന്ദനാഃ ആദിത്യാ ഋഭവോ സ്വപ്നാ അമർത്യാ അമൃതാന്ധസഃ ബർഹിർമുഖാഃ ക്രതുഭുജോ ഗീർവാണാ ദാനവാരയഃ വൃന്ദാരകാ ദൈവതാനി പുംസി വാ ദേവതാ സ്ത്രിയാം. </poem> ദേവന്മാരുടെ അടുത്ത സ്ഥാനമുള്ളവരാണ് [[ഗണദേവതകൾ]] അഥവാ സംഘദേവതകൾ. ഇവരുടെ സംഘനാമങ്ങളും സംഖ്യകളും മഹേശ്വരടീകയിൽ വിവരിക്കുന്നുണ്ട്: ആദിത്യന്മാർ 12, വിശ്വദേവന്മാർ 10, വസുക്കൾ 8, തുഷിതന്മാർ 36, ആഭാസ്വരന്മാർ 64, അനിലന്മാർ 49, മഹാരാജികന്മാർ 220, സാധ്യന്മാർ 12, രുദ്രന്മാർ 11 എന്നിങ്ങനെ. ദേവയോനികളെങ്കിലും ദേവത്വത്തിന്റെ താഴേത്തട്ടിൽ മാത്രം സ്ഥാനം കിട്ടിയ പത്തുകൂട്ടർ ഉണ്ട്. വിദ്യാധരന്മാർ, അപ്സരസ്സുകൾ, [[യക്ഷൻ|യക്ഷന്മാർ]], [[രക്ഷസ്സ്|രക്ഷസ്സുകൾ]], [[ഗന്ധർവൻ|ഗന്ധർവന്മാർ]], കിന്നരന്മാർ, പിശാചന്മാർ, ഗുഹ്യകന്മാർ, സിദ്ധന്മാർ, ഭൂതങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ആ പത്തുകൂട്ടർ. [[സ്വർഗ്ഗം|സ്വർഗത്തിന്റെ]] ആധിപത്യം നേടാനായി ദേവന്മാരും [[അസുരൻ|അസുരന്മാരും]] നിരന്തരം മത്സരിച്ചിരുന്നതായി [[പുരാണം|പുരാണങ്ങൾ]] രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ബ്രഹ്മപുത്രനായ [[കശ്യപൻ|കശ്യപന്]] ദക്ഷപുത്രികളായ [[ദിതി|ദിതിയിലും]] [[അദിതി|അദിതിയിലും]] ഉണ്ടായ പുത്രന്മാരാണ് അസുരന്മാരും ദേവന്മാരും. [[ശുക്രാചാര്യർ|ശുക്രാചാര്യനാണ്]] അസുരഗുരു; [[ബൃഹസ്പതി]] ദേവഗുരുവും. അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരായി നിയോഗിക്കപ്പെട്ട എട്ട് ദേവന്മാരുണ്ട്. കിഴക്ക്-[[ഇന്ദ്രൻ]], തെക്കു കിഴക്ക്-[[അഗ്നിദേവൻ|അഗ്നി]], തെക്ക്-[[യമൻ]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറ്-[[നിരൃതി]], പടിഞ്ഞാറ്-[[വരുണൻ]], വടക്കു പടിഞ്ഞാറ്-[[വായുദേവൻ]], വടക്ക്-[[കുബേരൻ]], വടക്കുകിഴക്ക്-[[ശിവൻ|രുദ്രൻ]] എന്നിവരാണ് അവർ. [[ബ്രഹ്മാവ്|ബ്രഹ്മാ]] [[വിഷ്ണു]] മഹേശ്വരന്മാർ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങൾക്ക് ഉത്തരവാദികളായ ലോകനാഥന്മാരായി പുരാണങ്ങളിൽ മാനിക്കപ്പെടുന്നവരാണ്. സർവവ്യാപിയും പരമചൈതന്യസ്വരൂപനും ഏകനും അദ്വയനുമായ വിരാട്പുരുഷനെ മൂന്ന് കർമങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന്റെ പേരിൽ മൂന്നായി സങ്കല്പിച്ച് ഭക്തന്മാർ ഉപാസിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് സങ്കല്പം. മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവന്മാരുണ്ടെന്നാണ് പൗരാണിക സങ്കല്പം. ഇവർക്ക് നിഗ്രഹാനുഗ്രഹ ശക്തിയുണ്ടെന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഏതു രൂപം സ്വീകരിക്കാനും യഥേഷ്ടം എവിടെ വേണമെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാനും ഇവർക്ക് സാധിക്കുമത്രെ. ഇന്ദ്രൻ, [[മിത്രൻ]], വരുണൻ, അഗ്നി, [[പൂഷാവ്]], [[അശ്വിനീദേവന്മാർ]] എന്നീ ദേവന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള സൂക്തങ്ങളാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തിൽ]] കൂടുതലായും സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുള്ളത്. == മറ്റ് മതങ്ങളിൽ == മിക്ക ലോകമതങ്ങളിലും ദേവന്മാർക്ക് സമുന്നതമായ സ്ഥാനം നല്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[പാഴ്സി|പാഴ്സിമതത്തിൽ]] ഏഴ് മുഖ്യ ദേവന്മാരെയും അവരുടെ പരിവാരങ്ങളെയും പറ്റി പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. അമേഷ സ്പെന്തന്മാർ എന്ന പേരിലാണ് . Like hinduism devas are also present in other indian religions like buddhism and jainism .in jainism devas are protecters of tirthankaras and jain followers .important deva mentioned in jainism is indra .in buddhism devas are strong celestial beings or divine beings .who protect buddhism .in buddhist tripitaka threre are many dialogs between devas and buddha in buddhism devas resides in three sphres called arupadhatu ,rupadhatu,kamadhatu ,.in buddhism arupadhatu devas are higher than devas of rupadhatu and kamadhatu .because they are free from illusions and desires .they have less sufferings .devas in rupadhatu have physical form but rupadhatu devas are genderless .they have less suffering .kamadhatu devas are like humans but they are more powerful than humans .kamadhatu devas have desires and traped in illusions (maya )created by mara .kamadhatu devas are weaker than the devas of Arupadhatu and rupadhatu .in buddhism devas are not imortal they die after many kalpas and mahakalpas .devas are also traped in cycle of birth ,dead and rebirth (samsara ) .main devas maintained in tripitaka of theravada and mahayana sutras of buddhism are indra sakra ,mahabrahma ,varuna ,vayu ,venhu ,maheshvara ,skanda,vishwakarma ,,pajapati (prajapati ) ,ishana ,surya ,chandra ,agni ,vaisravana ,tissa brahma ,matali ,baka brahma ,saman ,santushita ,hari ,mara ,vasavartin ,,yama etc .in buddhism position of devas are lower than enlighted beings like buddhas ,boddhistavas ,and arahants .like hinduism devas in buddhism also had female counterpart called deviya (pali ),,devi (sanskrit ) .sons of devas in of kamadhatu is called devaputtas(pali ) or devaputras(sanskrit ) .for eg mara(god of desires and dead ) is a devaputta who allied with asuras to prevent buddha from attaing enlightment but they failed . ഭാരതീയർക്ക് ദേവസദസ്സിന്റെ അധ്യക്ഷനായി ദേവേന്ദ്രനുള്ളതുപോലെ ഒളിമ്പസ്സിലെ ദേവസമൂഹത്തിന് അധിപനായി [[സ്യൂസ്|സ്യൂസ് ദേവൻ]] യവനർക്കുണ്ട്. സ്വർഗവും ഭൂമിയും പാതാളവും ഭരിക്കുന്ന ത്രിമൂർത്തികളാണ് സ്യൂസ്-പോസിഡോൺ, ഹെയ്ഡസ് ദേവന്മാർ. [[ഹെർക്കുലീസ്|ഹെർക്കുലീസും]] യവനകഥകളിൽ നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്ന ദേവനാണ്. ആദാമിനെയും ഹവ്വായെയും സൃഷ്ടിച്ച ശേഷം അവരെ വണങ്ങാൻ തങ്ങളെ നിർബന്ധിച്ച ദൈവത്തോടു പകരം വീട്ടാനായി ചെകുത്താൻ പാമ്പിന്റെ രൂപം ധരിച്ച് ഏദൻ തോട്ടത്തിലെത്തി ആദത്തെക്കൊണ്ട് അറിവിന്റെ കനി തീറ്റിച്ച കഥ ബൈബിളിലുണ്ട്. [[Category:മതപരമായ വിശ്വാസങ്ങൾ]] ri4s2hifxuhwtp45jvzx0h8n4dgbzmr 0 70912 3763465 3066905 2022-08-09T05:35:15Z B215826 164552 Unreferenced and blatantly incorrect example removed -- this example doesn't make any sense -- the trajectory of a thrown stone is governed by a simple *linear* differential equation (ignoring drag effects) and the system isn't chaotic in any way. wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Butterfly effect}} [[Image:Lorenz attractor yb.svg|thumb|200px|right|A plot of Lorenz's [[strange attractor]] for values ρ=28, σ = 10, β = 8/3. The butterfly effect or sensitive dependence on initial conditions is the property of a [[dynamical system]] that, starting from any of various arbitrarily close alternative [[initial condition]]s on the attractor, the [[iteration#mathematics|iterated points]] will become arbitrarily spread out from each other.]] [[പ്രമാണം:Sensitive-dependency.svg|right|ബട്ടർഫ്ലൈ ഇഫക്ടിനെ കുറിക്കുന്ന ഒരു ഗ്രാഫ്|thumb]] [[കയോസ് സിദ്ധാന്തം|കയോസ് സിദ്ധാന്തത്തിലെ]] 'പ്രാരംഭ വ്യവസ്ഥകളിന്മേൽ ചില അരേഖീയ വ്യൂഹങ്ങൾക്കുണ്ടാവുന്ന സൂക്ഷ്മമായ ആശ്രയത്വം' എന്ന സാങ്കേതിക സങ്കല്പത്തെ ലളിതമായി വിശദീകരിക്കുന്ന ഒരു പദമാണ്‌ ചിത്രശലഭ പ്രഭാവം അഥവാ '''ബട്ടർഫ്ലൈ ഇഫക്ട്'''. ഒരു ചലന വ്യൂഹത്തിലെ പ്രാഥമിക ഘട്ടത്തിലുള്ള കൊച്ചു വ്യതിയാനങ്ങൾ പോലും ദീർഘകാലയളവിലുള്ള ആ ചലനവ്യൂഹത്തിന്റെ സ്വഭാവഘടനയിൽ വലിയ മാറ്റങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു എന്നാണ്‌ ബട്ടർഫ്ലൈ ഇഫക്ട് സിദ്ധാന്തിക്കുന്നത്. == ഉത്ഭവം == പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഹെന്റ്റി പൊങ്കാറേ എന്ന ഫ്രഞ്ച് ഗണിത ശാസ്ത്രജ്ഞൻ ''[[മൂന്നു വസ്തുക്കളുടെ ചലനം]]'' എന്ന പ്രസിദ്ധമായ ഗണിത സമസ്യയിൽ നടത്തിയ പഠനങ്ങളാണ് ബട്ടർഫ്ലൈ ഇഫക്റ്റിന്റെ സൂചനകൾ ആദ്യം നൽകിയത്. എങ്കിലും ഗണിതഭാഷയുടെ സാങ്കേതികതകളിൽ കുരുങ്ങി ഇത് കൂടുതൽ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടില്ല. പിന്നീട് 1960-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ [[എഡ്വേർഡ് ലോറൻസ്]] എന്ന കാലാവസ്ഥാ ശാസ്ത്രജ്ഞനാണ്‌ ബട്ടർഫ്ലൈ ഇഫക്റ്റിനെ വീണ്ടും ശാസ്ത്രശ്രദ്ധയിൽ കൊണ്ടു വന്നത്. എങ്കിലും ഈ പദം ജനകീയമാക്കിയത് [[James Gleick|ജെയിംസ് ഗ്ലെക‌]] എന്ന എഴുത്തുകാരനാണ്‌. ഒരു കാലാവസ്ഥാ പ്രവചനത്തിനായി അക്കങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള കണക്കുകൂട്ടലുകളിൽ ഒരിക്കൽ ലോറൻസ് 0.506127 എന്നതിന്‌ പകരം 0.506 എന്ന് മാത്രം കൊടുത്തു. പക്ഷേ ഈ ഘട്ടത്തിൽ കമ്പ്യൂട്ടർ കാണിച്ച കാലാവസ്ഥാ പ്രവചനം അമ്പരപ്പിക്കുന്ന രീതിയിൽ തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായിരുന്നു. പ്രാരംഭ വ്യവസ്ഥകളിലെ തീരെ ചെറിയ മാറ്റങ്ങൾ പ്രവചനത്തിലുണ്ടാക്കിയ വലിയ വ്യത്യാസം അദ്ദേഹം നിരീക്ഷിച്ചു. തന്റെ കണ്ടത്തെലുകൾ ന്യൂയോർക്ക് അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിനുവേണ്ടി സമർപ്പിച്ച ഗവേഷണ പ്രബന്ധത്തിൽ ലോറൻസ് വിശദീകരിച്ചു. അദ്ദേഹം എഴുതി: "ഈ സിദ്ധാന്തം ശരിയാണങ്കിൽ ഒരു കടൽകാക്കയുടെ ചിറകടി, കാലാവസ്ഥയിൽ വലിയ മാറ്റങ്ങൾക്ക് കാരണമാകും" പിന്നീട് കടൽകാക്ക എന്നതിന്‌ പകരം കുറേക്കൂടി കാവ്യാത്മകമായ ചിത്രശലഭം എന്ന് ഉപയോഗിക്കുകയായിരുന്നു.1972 ലെ അമേരിക്കൻ അസോസിയേഷൻ അഡ്വൻസ്‌മെന്റ് ഓഫ് സയൻസിന്റെ ഒരു സമ്മേളനത്തിൽ ലോറൻസ് നടത്തേണ്ട പ്രഭാഷണത്തിന്റെ തലക്കെട്ട് കിട്ടാതെ കുഴങ്ങിയപ്പോൾ ഫിപി മെറിലീസ് കണ്ടത്തിയ തലക്കെട്ട് ഇതായിരുന്നു: "ബ്രസീലിലുള്ള ഒരു ചിത്രശലഭത്തിന്റെ ചിറകടി ടെക്‌സാസിൽ ടൊർണാഡൊക്ക് ഇടവരുത്തുമോ?" == പുറം കണ്ണികൾ == * [http://www.boston.com/bostonglobe/ideas/articles/2008/06/08/the_meaning_of_the_butterfly/?page=full The meaning of the butterfly: Why pop culture loves the 'butterfly effect,' and gets it totally wrong], Peter Dizikes, ''[[Boston Globe]]'', June 8, 2008 * [http://www.news.cornell.edu/releases/Feb04/AAAS.Kleinberg.ws.html From butterfly wings to single e-mail] ([[Cornell University]]) * [http://necsi.org/guide/concepts/butterflyeffect.html New England Complex Systems Institute - Concepts: Butterfly Effect] * [http://hypertextbook.com/chaos/ The Chaos Hypertextbook]. An introductory primer on chaos and fractals. [[വർഗ്ഗം:ഭൗതികപ്രതിഭാസങ്ങൾ]] synr013przsawkzmrgbp95664udv3ht 0 75922 3763551 3755449 2022-08-09T11:35:36Z 2401:4900:614C:6A:BD7A:9A1:37B6:60D1 Secretary list wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Indian Youth Congress}} {{Infobox Political youth organization | colorcode = Aqua | name_english = Indian Youth Congress | name_native = भारतीय युवा कांग्रेस | logo = [[File:Indian Youth Congress Logo.jpg|200px]] | logo2 = | president = ശ്രീനിവാസ് ബി.വി. | vice president = | chairperson = [[Rahul Gandhi]], [[Member of Parliament|MP]] | co-chairperson = | vice-chairperson = | chairman = | co-chairman = | nationalchairman = | nationalco-chairman = | executivedirector = | politicaldirector = | financedirector = | spokesperson = | treasurer = | regionalvice-chair = | secretary2 = | secretary = | fielddirector = | founded = 1960 | merger of = | split from = | preceded by = | dissolved = | merged into = | succeeded by = | headquarters = [[New Delhi]] | mother_party = [[Indian National Congress]] | international = | regional1_type = | regional1_name = | regional2_type = | regional2_name = | website = [http://www.iyc.in/ iyc.in/] }} ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിൻ്റെ യുവജന പോഷക സംഘടനയാണ് ''' ഐ.വൈ.സി. ''' എന്നറിയപ്പെടുന്ന ''' ഓൾ ഇന്ത്യ യൂത്ത് കോൺഗ്രസ്. ''' 1960-ൽ ഇന്ദിര ഗാന്ധിയാണ് യുവജന സംഘടനയായ യൂത്ത് കോൺഗ്രസ് രൂപീകരിക്കുന്നതിൽ പ്രമുഖമായ പങ്ക് വഹിച്ചത്. രൂപികരണ സമയത്ത് ആദ്യമായി പ്രസിഡൻ്റായത് പ്രിയ രഞ്ജൻ ദാസ് മുൻഷിയാണ്. എൻ.ഡി.തിവാരിയാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ആദ്യ അഖിലേന്ത്യ പ്രസിഡൻ്റ്. നിലവിൽ ശ്രീനിവാസ് ബി.വി. ആണ് യൂത്ത് കോൺഗ്രസിൻ്റെ അഖിലേന്ത്യ പ്രസിഡൻറ്. ഷാഫി പറമ്പിൽ എം.എൽ.എയാണ് യൂത്ത് കോൺഗ്രസിൻ്റെ കേരള സംസ്ഥാന പ്രസിഡൻറ്.<ref>https://www.newindianexpress.com/states/kerala/2020/mar/09/kerala-mla-shafi-parambil-is-new-youth-congress-president-2114194.html</ref><ref>https://www.manoramaonline.com/news/kerala/2020/03/09/Shafi-Parambil-Youth-Congress-state-president.html</ref> == അഖിലേന്ത്യ പ്രസിഡൻ്റുമാർ == * എൻ.ഡി.തിവാരി 1969-1971 * സഞ്ജയ് ഗാന്ധി 1971-1975 * അംബിക സോണി 1975-1977 * രാമചന്ദ്ര റാത്ത് 1978-1980 * ഗുലാം നബി ആസാദ് 1980-1982 * താരിഖ് അൻവർ 1982-1985 * ആനന്ദ് ശർമ്മ 1985-1987 * ഗുരുദാസ് കാമത്ത് 1987-1988 * മുകുൾ വാസ്നിക് 1988-1990 * രമേശ് ചെന്നിത്തല 1990-1993 * മനീന്ദർ സിംഗ് ബിട്ട 1993-1996 * ജിതിൻ പ്രസാദ 1996-1998 * മനീഷ് തിവാരി 1998-2000 * രൺദീപ് സുർജേവാല 2000-2005 * അശോക് തൻവർ 2005-2010 * രാജീവ് സത്വ 2010-2014 * അമരീന്ദർ സിംഗ് രാജ് വാറിംഗ് 2014-2018 * കേശവ് ചന്ദ് യാദവ് 2018-2019 * ശ്രീനിവാസ് ബി.വി. 2019-തുടരുന്നു<ref>{{cite news|url=http://iyc.in/sns/pg/news/admin/read/7181818/membership-summary-total-office-bearers-total-booth-committee|title=Booth committees in IYC|date=2013-11-28|publisher=www.iyc.in|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20131128093501/http://iyc.in/sns/pg/news/admin/read/7181818/membership-summary-total-office-bearers-total-booth-committee|archivedate=28 November 2013|df=dmy-all}}</ref> == മുൻ സംസ്ഥാന പ്രസിഡൻറുമാർ == ''' യൂത്ത് കോൺഗ്രസ് സംസ്ഥാന പ്രസിഡൻറുമാർ ''' *[[A.K. Antony|എ.കെ. ആൻ്റണി]] 1966-1969<ref>http://www.niyamasabha.org/codes/members/m040.htm</ref> *[[ഉമ്മൻചാണ്ടി]] 1970-1971<ref>http://www.niyamasabha.nic.in/index.php/content/member_homepage/2472</ref> * [[പി.സി. ചാക്കോ]] 1971-1973<ref>http://loksabhaph.nic.in/writereaddata/biodata_1_12/3477.htm</ref> *[[വി.എം. സുധീരൻ]] 1975-1977<ref>http://www.stateofkerala.in/niyamasabha/v_m_sudeeran.php</ref> *[[മുല്ലപ്പള്ളി രാമചന്ദ്രൻ]](ഐ വിഭാഗം) 1978-1982<ref>http://loksabhaph.nic.in/writereaddata/biodata_1_12/3085.htm</ref> *[[കെ.സി. ജോസഫ്]](എ വിഭാഗം) 1978-1982<ref>http://www.niyamasabha.org/codes/13kla/members/k_c_joseph.htm</ref> * [[തിരുവഞ്ചൂർ രാധാകൃഷ്ണൻ]] 1982-1984<ref>www.niyamasabha.org/codes/13kla/members/thiruvanchoor_radhakrishnan.htm</ref> *[[ജി. കാർത്തികേയൻ]] 1984-1987<ref>http://www.niyamasabha.org/codes/members/m31.htm</ref> *[[രമേശ് ചെന്നിത്തല]] 1987-1990<ref>http://www.niyamasabha.org/codes/13kla/members/ramesh_chennithala.htm</ref> * [[പന്തളം സുധാകരൻ]] 1990-1992<ref>http://www.stateofkerala.in/niyamasabha/pandalam_sudhakaran.php</ref> *[[കെ.സി. വേണുഗോപാൽ]] 1992-2000<ref>http://www.niyamasabha.org/codes/min8.htm</ref> *കെ.പി.അനിൽകുമാർ 2000-2006<ref>https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2021/08/29/kp-anilkumar-slams-k-sudhakaran-and-mk-raghavan-over-dcc-president-list.html</ref><ref>https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2021/09/14/kp-anil-kumar-moved-to-cpm-pressure-on-k-sudhakaran.html</ref> *[[ടി. സിദ്ദിഖ്]] 2006-2009<ref>https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2021/06/08/pt-thomas-t-siddique-new-kpcc-working-presidents.html</ref> *എം.ലിജു 2009-2010<ref>https://www.thehindu.com/news/national/kerala/Youth-Congress-to-play-pro-active-role-Liju/article16615517.ece</ref> * [[പി.സി. വിഷ്ണുനാഥ്]] 2010 -2013<ref>https://zeenews.india.com/news/kerala/pc-vishnunath-elected-kerala-youth-cong-president_675965.html</ref> * [[ഡീൻ കുര്യാക്കോസ്]] 2013 - 2020<ref>https://english.madhyamam.com/en/node/12773?destination=node%2F12773</ref> * [[ഷാഫി പറമ്പിൽ]] 2020-തുടരുന്നു<ref>https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2020/03/08/youth-congress-election-result-announced.html</ref> == കേരള സംസ്ഥാന കമ്മിറ്റി == ''' പ്രസിഡൻറ് ''' * [[ഷാഫി പറമ്പിൽ]] [[എം.എൽ.എ]] ''' വൈസ് പ്രസിഡൻറുമാർ ''' * [[കെ.എസ്. ശബരിനാഥൻ]] * റിയാസ് മുക്കോളി * റിജിൽ മാക്കുറ്റി * എൻ.എസ്.നുസൂർ * വിദ്യ ബാലകൃഷ്ണൻ * എസ്.ജെ.പ്രേംരാജ് * എസ്.എം.ബാലു ''' സംസ്ഥാന ജനറൽ സെക്രട്ടറി ''' * രാഹുൽ മാങ്കൂട്ടത്തിൽ * രഞ്ജു ആർ പിള്ള ശൂരനാട് '''സംസ്ഥാനസെക്രട്ടറി''' *എസ് ടി അനീഷ് <ref>https://malayalam.oneindia.com/news/kerala/cherian-philip-s-congress-entry-this-is-what-rahul-mankootathil-says-313624.html</ref> == അവലംബം == {{reflist}} == പുറം കണ്ണികൾ == *[http://www.iyckerala.in/ കേരള വെബ്സൈറ്റ്] {{Poli-stub}} [[Category:ഇന്ത്യയിലെ രാഷ്ട്രീയപോഷകസംഘടനകൾ]] sf4caf5e4vvs9bthp0856uzhczczp59 3763553 3763551 2022-08-09T11:46:35Z 27.62.94.176 പേര് wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Indian Youth Congress}} {{Infobox Political youth organization | colorcode = Aqua | name_english = Indian Youth Congress | name_native = भारतीय युवा कांग्रेस | logo = [[File:Indian Youth Congress Logo.jpg|200px]] | logo2 = | president = ശ്രീനിവാസ് ബി.വി. | vice president = | chairperson = [[Rahul Gandhi]], [[Member of Parliament|MP]] | co-chairperson = | vice-chairperson = | chairman = | co-chairman = | nationalchairman = | nationalco-chairman = | executivedirector = | politicaldirector = | financedirector = | spokesperson = | treasurer = | regionalvice-chair = | secretary2 = | secretary = | fielddirector = | founded = 1960 | merger of = | split from = | preceded by = | dissolved = | merged into = | succeeded by = | headquarters = [[New Delhi]] | mother_party = [[Indian National Congress]] | international = | regional1_type = | regional1_name = | regional2_type = | regional2_name = | website = [http://www.iyc.in/ iyc.in/] }} ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിൻ്റെ യുവജന പോഷക സംഘടനയാണ് ''' ഐ.വൈ.സി. ''' എന്നറിയപ്പെടുന്ന ''' ഓൾ ഇന്ത്യ യൂത്ത് കോൺഗ്രസ്. ''' 1960-ൽ ഇന്ദിര ഗാന്ധിയാണ് യുവജന സംഘടനയായ യൂത്ത് കോൺഗ്രസ് രൂപീകരിക്കുന്നതിൽ പ്രമുഖമായ പങ്ക് വഹിച്ചത്. രൂപികരണ സമയത്ത് ആദ്യമായി പ്രസിഡൻ്റായത് പ്രിയ രഞ്ജൻ ദാസ് മുൻഷിയാണ്. എൻ.ഡി.തിവാരിയാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ആദ്യ അഖിലേന്ത്യ പ്രസിഡൻ്റ്. നിലവിൽ ശ്രീനിവാസ് ബി.വി. ആണ് യൂത്ത് കോൺഗ്രസിൻ്റെ അഖിലേന്ത്യ പ്രസിഡൻറ്. ഷാഫി പറമ്പിൽ എം.എൽ.എയാണ് യൂത്ത് കോൺഗ്രസിൻ്റെ കേരള സംസ്ഥാന പ്രസിഡൻറ്.<ref>https://www.newindianexpress.com/states/kerala/2020/mar/09/kerala-mla-shafi-parambil-is-new-youth-congress-president-2114194.html</ref><ref>https://www.manoramaonline.com/news/kerala/2020/03/09/Shafi-Parambil-Youth-Congress-state-president.html</ref> == അഖിലേന്ത്യ പ്രസിഡൻ്റുമാർ == * എൻ.ഡി.തിവാരി 1969-1971 * സഞ്ജയ് ഗാന്ധി 1971-1975 * അംബിക സോണി 1975-1977 * രാമചന്ദ്ര റാത്ത് 1978-1980 * ഗുലാം നബി ആസാദ് 1980-1982 * താരിഖ് അൻവർ 1982-1985 * ആനന്ദ് ശർമ്മ 1985-1987 * ഗുരുദാസ് കാമത്ത് 1987-1988 * മുകുൾ വാസ്നിക് 1988-1990 * രമേശ് ചെന്നിത്തല 1990-1993 * മനീന്ദർ സിംഗ് ബിട്ട 1993-1996 * ജിതിൻ പ്രസാദ 1996-1998 * മനീഷ് തിവാരി 1998-2000 * രൺദീപ് സുർജേവാല 2000-2005 * അശോക് തൻവർ 2005-2010 * രാജീവ് സത്വ 2010-2014 * അമരീന്ദർ സിംഗ് രാജ് വാറിംഗ് 2014-2018 * കേശവ് ചന്ദ് യാദവ് 2018-2019 * ശ്രീനിവാസ് ബി.വി. 2019-തുടരുന്നു<ref>{{cite news|url=http://iyc.in/sns/pg/news/admin/read/7181818/membership-summary-total-office-bearers-total-booth-committee|title=Booth committees in IYC|date=2013-11-28|publisher=www.iyc.in|url-status=dead|archiveurl=https://archive.is/20131128093501/http://iyc.in/sns/pg/news/admin/read/7181818/membership-summary-total-office-bearers-total-booth-committee|archivedate=28 November 2013|df=dmy-all}}</ref> == മുൻ സംസ്ഥാന പ്രസിഡൻറുമാർ == ''' യൂത്ത് കോൺഗ്രസ് സംസ്ഥാന പ്രസിഡൻറുമാർ ''' *[[A.K. Antony|എ.കെ. ആൻ്റണി]] 1966-1969<ref>http://www.niyamasabha.org/codes/members/m040.htm</ref> *[[ഉമ്മൻചാണ്ടി]] 1970-1971<ref>http://www.niyamasabha.nic.in/index.php/content/member_homepage/2472</ref> * [[പി.സി. ചാക്കോ]] 1971-1973<ref>http://loksabhaph.nic.in/writereaddata/biodata_1_12/3477.htm</ref> *[[വി.എം. സുധീരൻ]] 1975-1977<ref>http://www.stateofkerala.in/niyamasabha/v_m_sudeeran.php</ref> *[[മുല്ലപ്പള്ളി രാമചന്ദ്രൻ]](ഐ വിഭാഗം) 1978-1982<ref>http://loksabhaph.nic.in/writereaddata/biodata_1_12/3085.htm</ref> *[[കെ.സി. ജോസഫ്]](എ വിഭാഗം) 1978-1982<ref>http://www.niyamasabha.org/codes/13kla/members/k_c_joseph.htm</ref> * [[തിരുവഞ്ചൂർ രാധാകൃഷ്ണൻ]] 1982-1984<ref>www.niyamasabha.org/codes/13kla/members/thiruvanchoor_radhakrishnan.htm</ref> *[[ജി. കാർത്തികേയൻ]] 1984-1987<ref>http://www.niyamasabha.org/codes/members/m31.htm</ref> *[[രമേശ് ചെന്നിത്തല]] 1987-1990<ref>http://www.niyamasabha.org/codes/13kla/members/ramesh_chennithala.htm</ref> * [[പന്തളം സുധാകരൻ]] 1990-1992<ref>http://www.stateofkerala.in/niyamasabha/pandalam_sudhakaran.php</ref> *[[കെ.സി. വേണുഗോപാൽ]] 1992-2000<ref>http://www.niyamasabha.org/codes/min8.htm</ref> *കെ.പി.അനിൽകുമാർ 2000-2006<ref>https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2021/08/29/kp-anilkumar-slams-k-sudhakaran-and-mk-raghavan-over-dcc-president-list.html</ref><ref>https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2021/09/14/kp-anil-kumar-moved-to-cpm-pressure-on-k-sudhakaran.html</ref> *[[ടി. സിദ്ദിഖ്]] 2006-2009<ref>https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2021/06/08/pt-thomas-t-siddique-new-kpcc-working-presidents.html</ref> *എം.ലിജു 2009-2010<ref>https://www.thehindu.com/news/national/kerala/Youth-Congress-to-play-pro-active-role-Liju/article16615517.ece</ref> * [[പി.സി. വിഷ്ണുനാഥ്]] 2010 -2013<ref>https://zeenews.india.com/news/kerala/pc-vishnunath-elected-kerala-youth-cong-president_675965.html</ref> * [[ഡീൻ കുര്യാക്കോസ്]] 2013 - 2020<ref>https://english.madhyamam.com/en/node/12773?destination=node%2F12773</ref> * [[ഷാഫി പറമ്പിൽ]] 2020-തുടരുന്നു<ref>https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2020/03/08/youth-congress-election-result-announced.html</ref> == കേരള സംസ്ഥാന കമ്മിറ്റി == ''' പ്രസിഡൻറ് ''' * [[ഷാഫി പറമ്പിൽ]] [[എം.എൽ.എ]] ''' വൈസ് പ്രസിഡൻറുമാർ ''' * [[കെ.എസ്. ശബരിനാഥൻ]] * റിയാസ് മുക്കോളി * റിജിൽ മാക്കുറ്റി * എൻ.എസ്.നുസൂർ * വിദ്യ ബാലകൃഷ്ണൻ * എസ്.ജെ.പ്രേംരാജ് * എസ്.എം.ബാലു ''' സംസ്ഥാന ജനറൽ സെക്രട്ടറി ''' * രാഹുൽ മാങ്കൂട്ടത്തിൽ * വിഷ്ണു കുമാർ വി '''സംസ്ഥാനസെക്രട്ടറി''' *എസ് ടി അനീഷ് <ref>https://malayalam.oneindia.com/news/kerala/cherian-philip-s-congress-entry-this-is-what-rahul-mankootathil-says-313624.html</ref> == അവലംബം == {{reflist}} == പുറം കണ്ണികൾ == *[http://www.iyckerala.in/ കേരള വെബ്സൈറ്റ്] {{Poli-stub}} [[Category:ഇന്ത്യയിലെ രാഷ്ട്രീയപോഷകസംഘടനകൾ]] pr2z9daz03o78a9sx3xzyqj3m4ao3v5 0 77055 3763435 3682282 2022-08-09T02:16:11Z Wikiking666 157561 /* ക്രിപ്സ് കമ്മീഷൻ */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Quit India Movement}} [[പ്രമാണം:QUITIN2.JPG|thumb|[[ബാംഗ്ലൂർ|ബാംഗ്ലൂരിൽ]] നടന്ന സമരം]] [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യക്ക്]] ഉടനടി സ്വാതന്ത്ര്യം നൽകുക എന്ന [[മഹാത്മാഗാന്ധി|മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ]] ആഹ്വാന പ്രകാരം [[1942]] ഓഗസ്റ്റ് മാസം ആരംഭിച്ച നിയമ ലംഘന സമരമാണ്‌ '''ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ പ്രസ്ഥാനം'''('''ഭാരത് ച്ഛോടോ ആന്തോളൻ''' അഥവാ '''ഓഗസ്റ്റ് പ്രസ്ഥാനം'''). രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടുന്ന സമയത്ത് 1939 സെപ്റ്റംബറിൽ വാർദ്ധയിൽ വെച്ചു നടന്നകോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയുടെ പ്രവർത്തക സമിതി യോഗത്തിൽ ഉപാധികൾക്കു വിധേയമായി [[ഫാസിസം|ഫാസിസത്തിനു]] എതിരേയുള്ള സമരത്തെ അനുകൂലിക്കുന്ന പ്രമേയം പാസ്സാക്കി, <ref name=facism1>{{cite web|title=കോൺഗ്രസ്സ് ആന്റ് ദ ഫ്രീഡം മൂവ്മെന്റ്|url=http://www.aicc.org.in/index.php/history/detail/6|accessdate=2007-09-24|publisher=ഓൾ ഇന്ത്യാ കോൺഗ്രസ്സ് കമ്മറ്റി|archive-date=2013-07-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20130709155030/http://aicc.org.in/index.php/history/detail/6|url-status=dead}}</ref> പക്ഷേ ഇതിനു പകരമായി സ്വാതന്ത്ര്യം ആവശ്യപ്പെട്ടപ്പോൾ [[ബ്രിട്ടൻ|ബ്രിട്ടീഷുകാർ]] ആ ആവശ്യം നിരസിക്കുകയാണു ചെയ്തത്. ഇന്ത്യൻ ദേശീയ നേതാക്കളുടെ പ്രതിഷേധം ഒത്തു തീർപ്പിലൂടെ പരിഹരിക്കാൻ ബ്രിട്ടൻ ക്രിപ്സ് കമ്മീഷനെ ഇന്ത്യയിലേക്കയച്ചു. സ്വയം ഭരണത്തിനായി ഒരു നിശ്ചിത കാലയളവ് പ്രസ്താ‍വിക്കാനോ എന്തെല്ലാം അധികാരങ്ങൾ കൈയൊഴിയും എന്ന് വ്യക്തമായി നിർ‌വ്വചിക്കാനോ ഈ കമ്മീഷനു കഴിഞ്ഞില്ല. കമ്മീഷൻ നൽകാൻ തയ്യാറായ പരിമിത-ഡൊമീനിയൻ പദവി ഇന്ത്യൻ പ്രസ്ഥാനത്തിനു പൂർണമായും അസ്വീകാര്യമായിരുന്നു. ഇവയുടെ ഫലമായി കമ്മീഷൻ പരാജയപ്പെട്ടു.<ref name= Barkawi >കൾച്ചർ ആന്റ് കോമ്പാറ്റ് ഇൻ ദ കോളനീസ്. ദ ഇന്ത്യൻ ആർമി ഇൻ ദ സെക്കന്റ് വേൾഡ് വാർ. താരിഖ് ബർഖാവി, ഹിസ്റ്ററി. 41(2), 325–355.പുറം :332</ref> സമ്പൂർണ്ണ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള തങ്ങളുടെ ആവശ്യത്തിൽ ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിൽ നിന്നും വ്യക്തമായ ഉറപ്പുലഭിക്കാനായി‍ കോൺഗ്രസ് ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ പ്രസ്ഥാനം ആരംഭിച്ചു. സഖ്യകക്ഷികളുടെ യുദ്ധശ്രമങ്ങളെ ബന്ദിയാക്കിക്കൊണ്ട് ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിനെ അനുനയത്തിന്റെ പാതയിലേയ്ക്കു കൊണ്ടുവരികയായിരുന്നു ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം. ഉറച്ചതും എന്നാൽ അക്രമരഹിതവുമായ ചെറുത്തുനിൽപ്പിനുള്ള ഗാന്ധിയുടെ നിശ്ചയദാർഢ്യം ഗാന്ധി [[ഓഗസ്റ്റ് 8]]-നു ബോംബെയിലെ [[ഗോവാലിയ ടാങ്ക്|ഗൊവാലിയ റ്റാങ്ക് മൈതാനത്ത്]] നടത്തിയ “ഡൂ ഓർ ഡൈ” (പ്രവർത്തിക്കുക അല്ലെങ്കിൽ മരിക്കുക) എന്ന ആഹ്വാനത്തിൽ പ്രതിഫലിച്ചു. (പിന്നീട് ഈ മൈതാനം ''ഓഗസ്റ്റ് ക്രാന്തി മൈദാൻ'' (ഓഗസ്റ്റ് വിപ്ലവ മൈതാനം) എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു). എങ്കിലും കോൺഗ്രസിന്റെ ദേശീയ, പ്രാദേശിക നേതൃത്വത്തെ ഈ പ്രസംഗത്തിനു ഇരുപത്തിനാലു മണിക്കൂറിനകം സർക്കാർ തുറുങ്കിലടച്ചു. ഒരുപാട് കോൺഗ്രസ് നേതാക്കൾക്കും പ്രവർത്തകർക്കും രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിന്റെ ശേഷം ഭാഗം ജയിലിൽ കഴിയേണ്ടി വന്നു. ==രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധവും ഇന്ത്യയുടെ നിലപാടും== [[രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം|രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിലേക്ക്]] [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയുടെ]] സമ്മതമില്ലാതെ ഭാഗഭാക്കാക്കിയതിന് ബ്രിട്ടനോട് ഇന്ത്യയിലെ ദേശീയനേതാക്കൾ നീരസം പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്നു. തങ്ങളുടെ പ്രതിഷേധം ബ്രിട്ടനെ അവർ നേരിട്ടറിയിച്ചു. മുസ്ലിം ലീഗ് യുദ്ധത്തെ പിന്തുണച്ചെങ്കിലും, [[കോൺഗ്രസ്സ്]] അതിനു തയ്യാറായില്ല. കോൺഗ്രസ്സിന്റെ വാർദ്ധാ സമ്മേളനത്തിൽവെച്ച് [[ഫാസിസം|ഫാസിസത്തിനോടു]] ചെയ്യുന്ന യുദ്ധത്തിൽ ബ്രിട്ടനോടൊപ്പം പങ്കുചേരാൻ കോൺഗ്രസ്സ് സമ്മതിച്ചു. എന്നാൽ ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യമാണ് ഇതിനുപകരമായി ഇന്ത്യ ചോദിച്ചത്. സുഭാസ് ചന്ദ്രബോസിനെപ്പോലുള്ള നേതാക്കൾ യുദ്ധം സാമ്രാജ്യത്വത്തിന്റെ ഭാഗമാണെന്നു പറഞ്ഞ് യുദ്ധത്തിൽ ചേരാൻ വിസമ്മതിക്കുകയായിരുന്നു.<ref name=pci1>{{cite web|title=കോൺഗ്രസ്സ് ആന്റ് മേക്കിംഗ് ഓഫ് ഇന്ത്യൻ നേഷൻ|url=http://archive.is/UoLik|publisher=ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്സ്|accessdate=22-മാർച്ച്-2014}}</ref> ബ്രിട്ടനെ ഇന്ത്യയുടെ മണ്ണിൽ നിന്നും പുറത്താക്കാൻ ഇതൊരു സുവർണ്ണാവസരമാണെന്നതായിരുന്നു സുഭാസ് ചന്ദ്രബോസിന്റെ നിലപാട്.<ref name=cripps1>{{cite book|title=ദ ക്രിപ്സ് കമ്മീഷൻ - എ റീ അപ്പ്രൈസൽ|last=ബസന്ത കുമാർ|first=മിശ്ര|url=http://books.google.com/books?id=MoTr7rCnMwEC&pg=PA7&lpg=PA7&dq=congress+Wardha+meeting+1939&source=bl&ots=Ycgp7LOmk6&sig=Q6mTAsFcKOT1zdAik7Rj8Mc_g8s&hl=en&sa=X&ei=PzstU76nG8KwhAfShoBo&safe=on&redir_esc=y#v=onepage&q=congress%20Wardha%20meeting%201939&f=false|year=1982|publisher=കൺസപ്ട് പബ്ലിഷിംഗ് കമ്പനി|page=7}}</ref> ഗാന്ധിജി ഈയൊരു തീരുമാനത്തിനെതിരായിരുന്നു. ബ്രിട്ടന്റെ ചാരത്തിൽനിന്നും ലഭിക്കുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യം ഇന്ത്യക്ക് ആവശ്യമില്ലെന്നു പ്രഖ്യാപിച്ചുകൊണ്ട് പിന്നീട് [[മോഹൻദാസ് കരംചന്ദ് ഗാന്ധി|ഗാന്ധിജിയും]] ഇതിനെ പിന്തുണക്കുകയുണ്ടായി. സുഭാസ് ചന്ദ്രബോസിന്റെ ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ ആർമി ജപ്പാനോടു കൂടി ചേർന്ന് ബ്രിട്ടനെതിരേ ഗറില്ലായുദ്ധം നടത്തി. ==ക്രിപ്സ് കമ്മീഷൻ== താല്പര്യമില്ലാതെ യുദ്ധത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന അസംതൃപ്തി ബാധിച്ച ഒരു ഉപഭൂഖണ്ഡത്തെയും [[യൂറോപ്പ്|യൂറോപ്പിലും]] [[തെക്കു കിഴക്കേ ഏഷ്യ|തെക്കു കിഴക്കേ ഏഷ്യയിൽ]] യുദ്ധസ്ഥിതി വഷളാവുന്നതും ഇന്ത്യൻ സൈനികർക്കിടയിലും, പ്രത്യേകിച്ച് യൂറോപ്പിലെ യുദ്ധമുന്നണികളിൽ യുദ്ധം ചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യൻ സൈനികർക്കിടയിലും ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ജനതയ്ക്കിടയിലും വളരുന്ന അസംതൃപ്തിയും അഭിമുഖീകരിച്ച ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാർ [[സ്റ്റാൻഫോർഡ് ക്രിപ്സ്|സ്റ്റാൻഫോർഡ് ക്രിപ്സിനു]] കീഴിൽ ഒരു ദൌത്യസംഘത്തെ ഇന്ത്യയിലേയ്ക്കയച്ചു. [[ക്രിപ്സ് മിഷൻ]] എന്ന് ഇത് അറിയപ്പെട്ടു. ബ്രിട്ടീഷ് കിരീടത്തിൽനിന്നും വൈസ്രോയിൽ നിന്നും അധികാരം ക്രമേണ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഇന്ത്യൻ നിയമസഭയ്ക്കു നൽകുന്നതിനു പകരമായി [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസിൽ]] നിന്നും യുദ്ധകാലത്ത് പൂർണ്ണ പിന്തുണ ഉറപ്പാക്കുന്ന വിധത്തിൽ ഒരു ഉടമ്പടിയിൽ എത്തുക എന്നതായിരുന്നു ഈ മിഷന്റെ ദൌത്യം. ==ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ പ്രമേയം == [[1942]] [[ഓഗസ്റ്റ് 8]]-നു അഖിലേന്ത്യാ കോൺഗ്രസ് കമ്മിറ്റിയുടെ (എ.ഐ.സി.സി) ബോംബെ സമ്മേളനത്തിൽ ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ പ്രമേയം പാസാക്കി. ബ്രിട്ടീഷുകാർ ആവശ്യങ്ങൾ അംഗീകരിച്ചില്ലെങ്കിൽ വമ്പിച്ച നിസ്സഹകരണ പ്രസ്ഥാനം ആരംഭിക്കും എന്ന് ഈ പ്രമേയം പ്രസ്താവിച്ചു. എങ്കിലും ഈ തീരുമാനം വളരെ വിവാദപരമായിരുന്നു.സി.രാജഗോപാലാചാരി ഈ തീരുമാനത്തോട് എതിർപ്പു പ്രകടിപ്പിച്ചു. ജവഹർലാൽ നെഹ്രു, മൗലാനാ ആസാദ് ,സർദാർ വല്ലഭായ് പട്ടേൽ, ഡോക്ടർ രാജേന്ദ്രപ്രസാദ്, എന്നിവർ തീരുമാനത്തോട് സമ്മതം മൂളുകയായിരുന്നു. ഗാന്ധിജിയുടെ നേതൃത്വത്തെ ഇവർ പിന്തുണച്ചു. ===പ്രമേയത്തോടുള്ള എതിർപ്പ്=== മറ്റു രാഷ്ട്രീയപാർട്ടികളേയും തങ്ങളുടെ തീരുമാനത്തിനു പിന്നിൽ കൊണ്ടുവരാൻ [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്സ്|കോൺഗ്രസ്സിന്]] ഒരു പരിധി വരെ സാധിച്ചു. ഹിന്ദു മഹാസഭയെപ്പോലുള്ള ചെറിയ രാഷ്ട്രീയപാർട്ടികൾ പ്രമേയത്തെ എതിർത്തു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ പ്രമേയത്തെ തള്ളിക്കളഞ്ഞു. അവർ യുദ്ധത്തെ പിന്തുണക്കുകയാണുണ്ടായത്.<ref name=communist1>{{cite book|title=കമ്മ്യൂണിസം ഇൻ ഇന്ത്യ|last=മാർഷൽ|first=വിൻമില്ലർ|url=http://books.google.com.sa/books?id=PAFBW743Bi4C&pg=PA529&dq=communist+party+opposed+the+quit+india+movement&hl=en&sa=X&ei=uhnHUbaqGIqd0wWaooG4BQ&safe=on&redir_esc=y#v=onepage&q=communist%20party%20opposed%20the%20quit%20india%20movement&f=false|page=529|publisher=കാലിഫോർണിയ സർവ്വകലാശാല പ്രസ്സ്|year=1959}}</ref> [[മുഹമ്മദ് അലി ജിന്ന]] പ്രമേയത്തെ എതിർക്കുകയാണുണ്ടായത്.<ref>വോൾപെർട്ട്, ''ജിന്ന ഓഫ് പാകിസ്താൻ'' (1984) പുറങ്ങൾ 209, 215</ref> മുസ്ലിം ലീഗിന് ധാരാളം പുതിയ അംഗങ്ങളെ അക്കാലഘട്ടത്തിൽ ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. പ്രവിശ്യകളിലെ നിയമനിർമ്മാണ സഭകളിൽ നിന്നും കോൺഗ്രസ്സ് അംഗങ്ങൾ കൂട്ടത്തോടെ രാജിവെക്കാൻ തുടങ്ങി.<ref>മാർട്ടിൻ സീഫ്, ''ഷിഫ്ടിംഗ് സൂപ്പർ പവേഴ്സ് ദ ന്യൂ ആന്റ് എമർജിംഗ് റിലേഷൻഷിപ്പ് ബിറ്റ് വീൻ യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്, ചൈന ആന്റ് ഇന്ത്യ'' (2009) പുറം 21</ref><ref>സയ്യിദ് നാസ്സർ അഹമ്മദ് ''ഒറിജിൻസ് ഓഫ് മുസ്ലിം കോൺഷ്യസ്നസ് ഇൻ ഇന്ത്യ: എ വേൾഡ് സിസ്റ്റം പെഴ്സപെക്ടീവ്'' ഗ്രീൻവുഡ് പബ്ലിഷിംഗ്, 1991) പുറങ്ങൾ 213–15</ref> ==സമരം== [[ബോംബെ|ബോംബെയിലെ]] ഗവാലിയ റ്റാങ്കിൽ ഗാന്ധി ഇന്ത്യക്കാരോട് അക്രമരഹിത നിസ്സഹകരണം പിന്തുടരാൻ ആഹ്വാനം ചെയ്തു. ഒരു സ്വതന്ത്ര രാഷ്ട്രമായി പെരുമാറാനും ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ ആജ്ഞകൾ അനുസരിക്കാതിരിക്കാനും ഗാന്ധി ജനങ്ങളോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു. ജാപ്പനീസ് സൈന്യം ഇന്ത്യ-ബർമ്മ അതിർത്തിവരെ എത്തിയതിൽ വിഹ്വലരായിരുന്ന ബ്രിട്ടീഷുകാർ ഗാന്ധിയുടെ ആഹ്വാനത്തിനു മറുപടിയായി അടുത്ത ദിവസം തന്നെ ഗാന്ധിയെ [[പൂനെ|പൂനെയിലെ]] [[അഗ ഖാൻ കൊട്ടാരം|ആഗ ഖാൻ കൊട്ടാരത്തിൽ]] തടവിലടച്ചു. കോൺഗ്രസിന്റെ ദേശീയ നേതൃത്വമായ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടി പ്രവർത്തക സമിതിയെ മുഴുവൻ അഹ്മദ്നഗർ കോട്ടയിൽ തടവിലടച്ചു. ബ്രിട്ടീഷുകാർ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയെ നിരോധിച്ചു. രാജ്യമൊട്ടാകെ വലിയ തോതിൽ പ്രതിഷേധങ്ങളും പ്രകടനങ്ങളും നടന്നു. തൊഴിലാളികൾ തൊഴിൽ‌സ്ഥലങ്ങളിൽ നിന്നും കൂട്ടത്തോടെ ഒഴിഞ്ഞുനിന്നു. രാജ്യത്തെമ്പാടും സമരാഹ്വാനങ്ങൾ ഉണ്ടായി. രാജ്യമൊട്ടാകെ വ്യാപകമായ നശീകരണ പ്രവർത്തനങ്ങളും നടന്നു. ഇന്ത്യൻ അധോലോക സംഘടനകൾ സഖ്യകക്ഷികളുടെ സേനയ്ക്ക് അവശ്യസാധനങ്ങൾ എത്തിക്കുന്ന വാഹന നിരകളിൽ ബോംബ് ആക്രമണങ്ങൾ നടത്തി, സർക്കാർ കെട്ടിടങ്ങൾ അഗ്നിക്കിരയാക്കി, വൈദ്യുതബന്ധം വിച്ഛേദിച്ചു, ഗതാഗത, വാർത്താവിനിമയ സം‌വിധാനങ്ങൾ തകർത്തു. [[മുസ്ലീം ലീഗ്]] ഉൾപ്പെടുന്ന മറ്റ് രാഷ്ട്രീയ ശക്തികളെ ഒരു കുടക്കീഴിൽ ഒറ്റ ശക്തമായ പ്രക്ഷോഭമായി അണിനിരത്താൻ കോൺഗ്രസിനു കഴിഞ്ഞില്ല. എങ്കിലും ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ പ്രക്ഷോഭത്തിന്റെ മൂർദ്ധന്യത്തിൽ കോൺഗ്രസിനു മുസ്ലീം ജനതയുടെ ഭൂരിഭാഗത്തുനിന്നും സജീവമല്ലാത്ത പിന്തുണ ലഭിച്ചു. ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ സമരാഹ്വാനത്തോടുള്ള ബ്രിട്ടീഷ് പ്രതികരണം പെട്ടെന്നായിരുനു. രാജ്യമൊട്ടാകെ വൻതോതിൽ അറസ്റ്റുകൾ നടന്നു. ഒരുലക്ഷത്തോളം പേരെ രാജ്യമെമ്പാടും നിന്ന് അറസ്റ്റ് ചെയ്തു, വലിയ പിഴകൾ ചുമത്തി, പ്രകടനക്കാരെ പൊതുസ്ഥലത്ത് ചമ്മട്ടിയ്ക്കടിച്ചു. == അവലംബം == {{reflist}} == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * [http://www.ibiblio.org/pha/policy/1942/420427a.html റിജക്ടഡ ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ റെസല്യൂഷൻ ഡ്രാഫ്ടഡ് ബൈ മോഹൻദാസ് കരംചന്ദ് ഗാന്ധി- 27 ഏപ്രിൽ 1942] {{commonscat|Quit India Movement}} {{Indian independence movement}} [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരം]] [[വർഗ്ഗം:മഹാത്മാ ഗാന്ധി]] tocbittqoy9bpurv6d5b13ywv8hbelh 0 78540 3763545 2485612 2022-08-09T10:50:32Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Cyrillic script}} {{Infobox Writing system |name=സിറിലിക് അക്ഷരമാല |type=[[അക്ഷരമാല]] |time= 940 (ആദ്യ രൂപങ്ങൾ) |languages= മിക്ക പൗരസ്ത്യ-ദക്ഷിണ സ്ലാവിക് ഭാഷകൾ, സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ ഭാഗമായിരുന്ന പ്രദേശങ്ങളിലെ മിക്ക ഭാഷകളും |fam1=[[ഫിനീഷ്യൻ അക്ഷരമാല]] |fam2=[[ഗ്രീക്ക് അക്ഷരമാല]] |fam3=[[ആദ്യകാല സിറിലിക് അക്ഷരമാല]] |sisters=[[ലാറ്റിൻ അക്ഷരമാല]]<br />[[കോപ്റ്റിക് അക്ഷരമാലാർമേനിയൻ അക്ഷരമാല]]<br />[[ഗ്ലാഗോലിതിക് അക്ഷരമാല]] |unicode= U+0400 to U+04FF <br />U+0500 to U+052F <br />U+2DE0 to U+2DFF <br />U+A640 to U+A69F |iso15924=Cyrl <br />Cyrs (Old Church Slavonic variant) |sample=Romanian-kirilitza-tatal-nostru.jpg }} ആദ്യ [[ബൾഗേറിയൻ സാമ്രാജ്യം|ബൾഗേറിയൻ സാമ്രാജ്യത്തിൽ]] വികസിപ്പിക്കപ്പെട്ട ഒരു എഴുത്തുരീതിയാണ് '''സിറിലിക് അക്ഷരമാല''' അഥവാ '''സിറിലിക് ലിപി'''({{IPAc-en|s|ɨ|ˈ|r|ɪ|l|ɪ|k}}). ആദ്യത്തെ രണ്ട് അക്ഷരങ്ങളുടെ പഴയ നാമങ്ങളിൽ നിന്ന് അസ്ബുക എന്ന പേരിലും ഇത് അറിയപ്പെടുന്നു. [[ബൾഗേറിയൻ ഭാഷ|ബൾഗേറിയൻ]], [[റഷ്യൻ]], [[ബെലാറസിയൻ]], [[റുസിൻ]], [[മാസിഡോണിയൻ]], [[സെർബിയൻ]], [[യുക്രൈനിയൻ]] എന്നീ സ്ലാവിക് ഭാഷകളും [[മൊൾഡോവൻ]], [[കസാഖ്]], [[ഉസ്ബെക് ഭാഷ|ഉസ്ബെക്]], [[കിർഗിസ്]], [[താജിക്]], [[തുവാൻ]], [[മംഗോളിയൻ]] എന്നീ ഇതരഭാഷകളും ഈ എഴുത്തുരീതി ഉപയോഗിക്കുന്നു. [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ|സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ]] ഭാഗമായിരുന്ന മിക്ക രാജ്യങ്ങളും ഈ ലിപിയാണ് പിൻതുടരുന്നത്. സിറിലിക് അക്ഷരമാല ഉപയോഗിക്കുന്ന എല്ലാ ഭാഷകളിലും എല്ലാ അക്ഷരങ്ങൾക്കും ഉപയോഗമില്ല. മിക്ക സംഘടനകളും സിറിലിക് ലിപിക്ക് ഔദ്യോഗികപദവി നൽകിയിട്ടുണ്ട്. [[2007]] [[ജനുവരി 1]]-ന് [[ബൾഗേറിയ]] [[യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ|യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെ]] ഭാഗമായതോടെ [[ലാറ്റിൻ അക്ഷരമാല|ലാറ്റിൻ]], [[ഗ്രീക്ക് അക്ഷരമാല|ഗ്രീക്ക്]] എന്നിവയ്ക്ക് ശേഷം യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെ മൂന്നാമത്തെ ഔദ്യോഗിക അക്ഷരമാലയായി സിറിലിക് മാറി. [[First Bulgarian Empire|ആദ്യ ബൾഗേറിയൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ]] കാലത്ത് എ.ഡി. പത്താം നൂറ്റാണ്ടിൽ [[Preslav Literary School|പ്രീസ്ലാവ് ലിറ്റററി]] സ്കൂളിൽ വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത [[Early Cyrillic|ആദ്യകാല സിറിലിക്]] ലിപിയിൽ നിന്നാണ് സിറിലിക് ലിപി വികസിച്ചത്.<ref>[http://books.google.bg/books?id=YIAYMNOOe0YC&pg=PR1&dq=Curta,+Florin,+Southeastern+Europe+in+the+Middle+Ages,+500-1250+(Cambridge+Medieval+Textbooks),+Cambridge+University+Press&hl=bg&redir_esc=y#v=onepage&q=Cyrillic%20preslav&f=false Southeastern Europe in the Middle Ages, 500-1250, Cambridge Medieval Textbooks, Florin Curta, Cambridge University Press, 2006, ISBN 0521815398, pp. 221-222.]</ref><ref>[http://books.google.bg/books?id=J-H9BTVHKRMC&pg=PR3-IA34&lpg=PR3-IA34&dq=The+Orthodox+Church+in+the+Byzantine+Empire+Cyrillic+preslav+eastern&source=bl&ots=5wJtmSzw6i&sig=bZyTZcISR7rKVzdTre9TsNxLvXM&hl=bg#v=onepage&q=%20preslav%20eastern&f=false The Orthodox Church in the Byzantine Empire, Oxford History of the Christian Church, J. M. Hussey, Andrew Louth, Oxford University Press, 2010, ISBN 0191614882, p. 100.]</ref> 2011-ൽ ഉദ്ദേശം 25.2 കോടി ആൾക്കാർ [[Eurasia|യൂറേഷ്യയിൽ]] ഇത് ഔദ്യോഗിക [[alphabet|ലിപിയായി]] തങ്ങളുടെ ദേശീയഭാഷകളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. ഇതിൽ പകുതിപ്പേരും [[Russia|റഷ്യയിലാണ്]].<ref>{{cite web|author=Česky |url=http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_population |title=List of countries by population - Wikipedia, the free encyclopedia |publisher=En.wikipedia.org |date= |accessdate=2012-06-13}}</ref> [[List of writing systems by adoption|ലോകത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്ന]] എഴുത്തുരീതികളിൽ ഒന്നാണിത്. [[Greek alphabet|ഗ്രീക്ക്]] [[uncial script|അൺസിയൽ ലിപിയിൽ]] നിന്നാണ് സിറിലിക് ഉത്ഭവിച്ചത്. പഴയ [[Glagolitic alphabet|ഗ്ലാഗോലിറ്റിക് ലിപിയിൽ]] നിന്നും [[Old Church Slavonic|ഓൾഡ് ചർച്ച് സ്ലാവോണിക്]] ലിപിയിൽ നിന്നും ഗ്രീക്ക് ഭാഷയിലില്ല്ലാത്ത ശബ്ദങ്ങളുടെ അക്ഷരങ്ങൾ സ്വീകരിക്കപ്പെട്ടു. [[Saints Cyril and Methodius|വിശുദ്ധ സിറിൾ, മെഥോഡിയസ്]] എന്നീ രണ്ട് സഹോദരന്മാരുടെ ബഹുമാനാർത്ഥമാണ് (ഇവരാണ് [[Glagolitic alphabet|ഗ്ലാഗോലിറ്റിക് ലിപി സൃഷ്ടിച്ചത്]]) ഈ ലിപിക്ക് സിറിലിക് എന്ന പേരു നൽകപ്പെട്ടത്. == അക്ഷരമാല == {| border=0 cellpadding=5 cellspacing=0 valign=top class=Unicode style="border-collapse:collapse;border:1px solid #999;text-align:center;clear:both" |- ! colspan=11 style="font-family:inherit; font-weight:normal;" | സിറിലിക് അക്ഷരമാലയിലെ അക്ഷരങ്ങൾ |- valign=top bgcolor=#f8f8f8 | width=5% | [[A (Cyrillic)|<big>А</big><br /><small>A</small>]] | width=5% | [[Be (Cyrillic)|<big>Б</big><br /><small>Be</small>]] | width=5% | [[Ve (Cyrillic)|<big>В</big><br /><small>Ve</small>]] | width=5% | [[Ge (Cyrillic)|<big>Г</big><br /><small>Ge</small>]] | width=5% | [[Ge with upturn|<big>Ґ</big><br /><small>Ge upturn</small>]] | width=5% | [[De (Cyrillic)|<big>Д</big><br /><small>De</small>]] | width=5% | [[Dje|<big>Ђ</big><br /><small>Dje</small>]] | width=5% | [[Gje|<big>Ѓ</big><br /><small>Gje</small>]] | width=5% | [[Ye (Cyrillic)|<big>Е</big><br /><small>Ye</small>]] | width=5% | [[Yo (Cyrillic)|<big>Ё</big><br /><small>Yo</small>]] | width=5% | [[Ukrainian Ye|<big>Є</big><br /><small>Ye</small>]] |- valign=top | [[Zhe (Cyrillic)|<big>Ж</big><br /><small>Zhe</small>]] | [[Ze (Cyrillic)|<big>З</big><br /><small>Ze</small>]] | [[Dze|<big>Ѕ</big><br /><small>Dze</small>]] | [[I (Cyrillic)|<big>И</big><br /><small>I</small>]] | [[Decimal I|<big>І</big><br /><small>Dotted I</small>]] | [[Yi (Cyrillic)|<big>Ї</big><br /><small>Yi</small>]] | [[Short I|<big>Й</big><br /><small>Short I</small>]] | [[Je (Cyrillic)|<big>Ј</big><br /><small>Je</small>]] | [[Ka (Cyrillic)|<big>К</big><br /><small>Ka</small>]] | [[El (Cyrillic)|<big>Л</big><br /><small>El</small>]] | [[Lje|<big>Љ</big><br /><small>Lje</small>]] |- valign=top bgcolor=#f8f8f8 | [[Em (Cyrillic)|<big>М</big><br /><small>Em</small>]] | [[En (Cyrillic)|<big>Н</big><br /><small>En</small>]] | [[Nje|<big>Њ</big><br /><small>Nje</small>]] | [[O (Cyrillic)|<big>О</big><br /><small>O</small>]] | [[Pe (Cyrillic)|<big>П</big><br /><small>Pe</small>]] | [[Er (Cyrillic)|<big>Р</big><br /><small>Er</small>]] | [[Es (Cyrillic)|<big>С</big><br /><small>Es</small>]] | [[Te (Cyrillic)|<big>Т</big><br /><small>Te</small>]] | [[Tshe|<big>Ћ</big><br /><small>Tshe</small>]] | [[Kje|<big>Ќ</big><br /><small>Kje</small>]] | [[U (Cyrillic)|<big>У</big><br /><small>U</small>]] |- valign=top | [[U short|<big>Ў</big><br /><small>Short U</small>]] | [[Ef (Cyrillic)|<big>Ф</big><br /><small>Ef</small>]] | [[Kha (Cyrillic)|<big>Х</big><br /><small>Kha</small>]] | [[Tse (Cyrillic)|<big>Ц</big><br /><small>Tse</small>]] | [[Che (Cyrillic)|<big>Ч</big><br /><small>Che</small>]] | [[Dzhe|<big>Џ</big><br /><small>Dzhe</small>]] | [[Sha|<big>Ш</big><br /><small>Sha</small>]] | [[Shcha|<big>Щ</big><br /><small>Shcha</small>]] | [[Yer|<big>Ъ</big><br /><small>Hard&nbsp;sign (Yer)</small>]] | [[Yery|<big>Ы</big><br /><small>Yery</small>]] | [[Soft sign|<big>Ь</big><br /><small>Soft&nbsp;sign (Yeri)</small>]] |- valign=top bgcolor=#f8f8f8 | | | | | [[E (Cyrillic)|<big>Э</big><br /><small>E</small>]] | [[Yu (Cyrillic)|<big>Ю</big><br /><small>Yu</small>]] | [[Ya (Cyrillic)|<big>Я</big><br /><small>Ya</small>]] | | | | |-valign=top | colspan=11 style="font-family:inherit; font-weight:normal;" | സ്ലാവിക്-ഇതര അക്ഷരങ്ങൾ |- valign=top bgcolor=#f8f8f8 | [[Palochka|<big>Ӏ</big><br /><small>Palochka</small>]] | [[Schwa (Cyrillic)|<big>Ә</big><br /><small>Cyrillic Schwa</small>]] | [[Ghayn|<big>Ғ</big><br /><small>Ayn</small>]] | [[Dhe (Cyrillic)|<big>Ҙ</big><br /><small>Dhe</small>]] | [[Bashkir Qa|<big>Ҡ</big><br /><small>Bashkir Qa</small>]] | [[Qaf (Cyrillic)|<big>Қ</big><br /><small>Qaf</small>]] | [[Ng (Cyrillic)|<big>Ң</big><br /><small>Ng</small>]] | [[Oe (Cyrillic)|<big>Ө</big><br /><small>Barred O</small>]] | [[Ue (Cyrillic)|<big>Ү</big><br /><small>Straight U</small>]] | [[Kazakh Short U|<big>Ұ</big><br /><small>Straight U<br />with stroke</small>]] | [[Shha (Cyrillic)|<big>Һ</big><br /><small>He</small>]] |-valign=top | colspan=11 style="font-family:inherit; font-weight:normal;" | പുരാതന അക്ഷരങ്ങൾ |- valign=top bgcolor=#f8f8f8 | [[A iotified|<big>ІА</big><br /><small>A&nbsp;iotified</small>]] | [[E iotified|<big>Ѥ</big><br /><small>E&nbsp;iotified</small>]] | [[Yus|<big>Ѧ</big><br /><small>Yus&nbsp;small</small>]] | [[Yus|<big>Ѫ</big><br /><small>Yus&nbsp;big</small>]] | [[Yus|<big>Ѩ</big><br /><small>Yus&nbsp;small iotified</small>]] | [[Yus|<big>Ѭ</big><br /><small>Yus&nbsp;big iotified</small>]] | [[Ksi (Cyrillic)|<big>Ѯ</big><br /><small>Ksi</small>]] | [[Psi (Cyrillic)|<big>Ѱ</big><br /><small>Psi</small>]] | [[Fita|<big>Ѳ</big><br /><small>Fita</small>]] | [[Izhitsa|<big>Ѵ</big><br /><small>Izhitsa</small>]] | [[Izhitsa okovy|<big>Ѷ</big><br /><small>Izhitsa okovy</small>]] |-valign=top | | | | [[Koppa (Cyrillic)|<big>Ҁ</big><br /><small>Koppa</small>]] | [[Uk (Cyrillic)|<big>Ѹ</big><br /><small>Uk</small>]] | [[Omega (Cyrillic)|<big>Ѡ</big><br /><small>Omega</small>]] | [[Ot (Cyrillic)|<big>Ѿ</big><br /><small>Ot</small>]] | [[Yat|<big>Ѣ</big><br /><small>Yat</small>]] | | | |} ==അവലംബം== {{reflist}} ==ഗ്രന്ഥസൂചിക== *Ivan G. Iliev. Short History of the Cyrillic Alphabet. Plovdiv. 2012. [http://ivanilievlogosmaster.blogspot.com/2012/07/scriptura-mundi-cyrillic-alphabet.html Short History of the Cyrillic Alphabet] *[[Robert Bringhurst|Bringhurst, Robert]] (2002). ''[[The Elements of Typographic Style]]'' (version 2.5), pp.&nbsp;262–264. Vancouver, Hartley & Marks. ISBN 0-88179-133-4. *Nezirović, M. (1992). ''Jevrejsko-španjolska književnost''. Sarajevo: Svjetlost. [cited in Šmid, 2002] *Šmid, Katja (2002). "{{PDFlink|[http://hispanismo.cervantes.es/documentos/smidX.pdf Los problemas del estudio de la lengua sefardí]|603 [[Kibibyte|KiB]]}}", in ''Verba Hispanica'', vol X. Liubliana: Facultad de Filosofía y Letras de la Universidad de Liubliana. ISSN 0353-9660. {{Reflist}} ==പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ== *Ivan G. Iliev. Short History of the Cyrillic Alphabet. Plovdiv. 2012. [http://ivanilievlogosmaster.blogspot.com/2012/07/scriptura-mundi-cyrillic-alphabet.html Short History of the Cyrillic Alphabet] {{Wiktionary|Cyrillic alphabet}} *{{PDFlink|[http://www.unicode.org/charts/PDF/U0400.pdf Unicode Code Charts "Cyrillic"]|174&nbsp;KB}} *{{PDFlink|[http://www.unicode.org/charts/PDF/U0500.pdf Unicode Code Charts "Cyrillic Supplement"]|69.8&nbsp;KB}} *[http://czyborra.com/charsets/cyrillic.html The Cyrillic Charset Soup] overview and history of Cyrillic charsets. *[http://transliteration.eki.ee/ Transliteration of Non-Roman Scripts], a collection of writing systems and transliteration tables *[http://www.omniglot.com/writing/cyrillic.htm History and development of the Cyrillic alphabet] {{ling-stub}} {{Slavic languages |state=autocollapse}} {{List of writing systems|state = collapse}} [[വർഗ്ഗം:ലിപികൾ]] 5j3vn4re58t8qsh7ygcno4w96z7fuu0 3 90403 3763322 3761585 2022-08-08T14:37:47Z MediaWiki message delivery 53155 /* Wikidata weekly summary #532 */ പുതിയ ഉപവിഭാഗം wikitext text/x-wiki *[[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Fotokannan/മുൻകാല സംവാദങ്ങൾ]] *[[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Fotokannan/മുൻകാല സംവാദങ്ങൾ 1]] == ഫലകം പുനഃപരിശോധിക്കണം == താങ്കൾ [[ഇന്ത്യയിലെ തർക്ക ബാധിത മേഖലകൾ]] എന്ന താളിൽ ചേർത്ത ഫലകം ദയവായി പുനഃപരിശോധിക്കുക. ആ താളിൽ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന വ്യക്തികളുമായി എന്താ ബന്ധം? [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 10:54, 27 മേയ് 2020 (UTC) പിഴവു പറ്റിയതാണ്. ഇപ്പോ ഒഴിവാക്കിയിട്ടുണ്ടല്ലോ?--[[ഉപയോക്താവ്:Fotokannan|കണ്ണൻഷൺമുഖം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Fotokannan|സംവാദം]]) 14:37, 27 മേയ് 2020 (UTC) == താങ്കൾക്ക് ഒരു താരകം! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[പ്രമാണം:Administrator Barnstar Hires.png|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള താരകം''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | വിക്കിപീഡിയ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള താങ്കളുടെ വിലയേറിയ സംഭാവനകൾക്കാണ് ഇത്. താങ്കളെപ്പോലെയുള്ളവരാണ് വിക്കിപീഡിയയുടെ സമ്പത്ത്. നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Path slopu|Path slopu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Path slopu|സംവാദം]]) 06:00, 5 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) |} * Thank You Pathu--[[ഉപയോക്താവ്:Fotokannan|കണ്ണൻഷൺമുഖം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Fotokannan|സംവാദം]]) 10:15, 5 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) ==[[:വർഗ്ഗം:മലയാള പുസ്തക പ്രസാധകർ]] നീക്കം ചെയ്യാൻ നിർദ്ദേശിച്ചിരിക്കുന്നു== <div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[File:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>'''[[:വർഗ്ഗം:മലയാള പുസ്തക പ്രസാധകർ]]''' ഒഴിവാക്കാൻ, ലയിപ്പിക്കാൻ, അഥവാ പുനഃനാമകരണം ചെയ്യാൻ നിർദ്ദേശിച്ചിരിക്കുന്നു. [[Wikipedia:Categorization|വർഗ്ഗീകരണ]] നയങ്ങൾക്കനുസരിച്ചാണോ ഈ നിർദ്ദേശം സൃഷ്ടിച്ചത് എന്നതറിയുവാൻ ഒരു ചർച്ച നടക്കുന്നുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് ഈ നിർദ്ദേശത്തെക്കുറിച്ച് അഭിപ്രായം അറിയിക്കുന്നതിനായി ദയവായി [[Wikipedia:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള വർഗ്ഗങ്ങൾ|ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള വർഗ്ഗങ്ങൾ]] എന്ന താളിൽ '''[[വിക്കിപീഡിയ:ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള വർഗ്ഗങ്ങൾ#വർഗ്ഗം:മലയാള പുസ്തക പ്രസാധകർ|വർഗ്ഗത്തിന്റെ വിവരണത്തിൽ]]''' താങ്കളുടെ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തുക.<!-- Template:Cfd-notify--> നന്ദി. '''[[ഉപയോക്താവ്:Kiran Gopi|KG]]''' [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Kiran Gopi|(കിരൺ)]] 02:59, 22 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) == കണ്ണന്തോടത്ത് ജനാർദ്ദനൻ നായർ == [[കണ്ണന്തോടത്ത് ജനാർദ്ദനൻ നായർ]] ഈ താളിലെ ജനന തീയതി ഒന്ന് പരിശോധിക്കാമോ? അതു പോലെ ശ്രീമൂലം അസംബ്ലിയാണോ പ്രജാസഭയാണോ എന്ന കാര്യത്തിലും സംശയമുണ്ട്. അസംബ്ലി എന്ന് തിരുത്തിയിട്ടുണ്ട്.--'''[[ഉപയോക്താവ്:Kiran Gopi|KG]]''' [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Kiran Gopi|(കിരൺ)]] 21:39, 5 നവംബർ 2020 (UTC) ::[http://klaproceedings.niyamasabha.org/pdf/TSMA-002-00014-00001.pdf ശ്രീമൂലം അസംബ്ലി] തന്നെ. ജനനത്തീയതി പരിശോധിക്കാം.--[[ഉപയോക്താവ്:Fotokannan|കണ്ണൻഷൺമുഖം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Fotokannan|സംവാദം]]) 08:38, 8 നവംബർ 2020 (UTC == [[:വർഗ്ഗം:ഗോണ്ട് ചിത്ര കല]] == ഈ ചിത്രവും കലയും രണ്ടാണോ, അതോ ഒന്നോ? കുറേ കാലമായി എന്നെറിയാം, എന്തേലും ഓർമ്മവരുന്നുണ്ടോ?--<small>:- എന്ന് - </small> [[ഉപയോക്താവ്:Manuspanicker|അരയശ്ശേരിൽ സുബ്രഹ്മണ്യപ്പണിക്കർ മനു]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Manuspanicker|<span style="font-size:30px">✆</span>]] 11:21, 8 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) :: ഗോണ്ട് ചിത്രകലാ ശൈലി എന്നാണ് ഉദ്ദേശിച്ചത് --[[ഉപയോക്താവ്:Fotokannan|കണ്ണൻഷൺമുഖം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Fotokannan|സംവാദം]]) 15:27, 9 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) == Wikidata weekly summary #426 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 7|William Avery Bot 7]]. Task/s: Merge multiple references on the same claim citing Accademia delle Scienze di Torino. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.06.30 next Wikibase live session] is 15:00 UTC on Thursday 30th June 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call June 28, 2022: Andrew McAllister will introduce us to Scribe, an app that provides keyboards for second-language learners, and its use of Wikidata. This presentation should appeal to anyone who has worked on or is interested in learning more about the applications of lexicographical data in Wikidata as well as anyone who has an interest in language, open information, data and programming. [https://docs.google.com/document/d/13eADptzIpWfiqt_JHWM_staNtKoNaMVILLuNprn-29E/edit?usp=sharing Agenda] *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch], in French, by Vigneron, June 28 at 19:00 CEST (UTC+2) *** 1 July: Abstract submission deadline for the Biodiversity Data Standards Conference [[:d:Q111972123|TDWG 2022]], including for a [https://www.tdwg.org/conferences/2022/session-list/#int19%20the%20role%20of%20the%20wikimedia%20ecosystem%20in%20linking%20biodiversity%20data session on "The role of the Wikimedia ecosystem in linking biodiversity data"] *** July 8-10: Data Quality Days (see the [[d:Wikidata:Events/Data_Quality_Days_2022#Sessions|first version of the program]] and the [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022/Participants|list of participants]]) *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IEB3LHQEPHZJX4BTFQNHXR2JR5N2MVHF/ The Third Wikidata Workshop: Second Call for Papers]. Papers due: Friday, 29 July 2022 *** Celtic Knot Conference 2022: presentations from 12 projects communities working on minoritized languages on the Wikimedia projects - [https://www.youtube.com/playlist?list=PL66MRMNlLyR7p9wsYVfuqJOjKZpbuwp8U YouTube] ** Past: *** 21 June: Presentation [[:doi:10.5281/zenodo.6670026|Wikidata as a data collaboration across multiple boundaries]] at SciDataCon * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2206.11022.pdf Connecting a French Dictionary from the Beginning of the 20th Century to Wikidata] *** [https://www.mdpi.com/2673-6470/2/3/19 Practices of Linked Open Data in Archaeology and Their Realisation in Wikidata] *** [http://www.semantic-web-journal.net/system/files/swj3124.pdf What Can Tweets and Knowledge Graphs Tell Us About Eating Disorders?] ** Videos *** Dagbani Wikipedia Saha Episode 7: Adding references and qualifiers to Wikidata items (in Dagbanli) - [https://www.youtube.com/watch?v=gCUxrDjD44I&t=227s YouTube] *** The Joys of Connecting Your Collections to Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=8zjwkiarfug&t=24s YouTube] *** Using Wikidata to Enhance Discovery & Faculty Interest in Rapid Publishing - [https://www.youtube.com/watch?v=cWpalbgB5Es YouTube] ** Podcasts *** [https://anchor.fm/wiki-update/episodes/Data-Quality-Days-Discussion-With-Lydia-Pintscher--La-Lacroix-e1k4l5a Data Quality Days Discussion With Lydia Pintscher & Lèa Lacroix] ** Other *** [[:d:User:PAC2/Documented queries|Documented queries: a proposal]], feedback is welcome [[:d:User_talk:PAC2/Documented_queries|here]] * '''Tool of the week''' ** [https://data.isiscb.org/ IsisCB Explore] - is a research tool for the history of science whose books and subjects use imagery from Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Template [[:d:Template:Item documentation|Item documentation]] now includes a query to the corresponding lexemes. This is an attempt to make navigation between lexemes and items easier. For the record, [[:d:Template:Item documentation|Item documentation]] is available in the header of the talk page for each item. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10836|inker]], [[:d:Property:P10837|penciller]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10826|Talent Data Bank ID]], [[:d:Property:P10827|IRIS UNIVAQ author ID]], [[:d:Property:P10828|ARUd'A author ID]], [[:d:Property:P10829|IRIS UNITE author ID]], [[:d:Property:P10830|COR form ID, level 1]], [[:d:Property:P10831|COR lemma ID, niveau 1]], [[:d:Property:P10832|WorldCat Entities ID]], [[:d:Property:P10833|Great Plant Picks ID]], [[:d:Property:P10834|BVMC organization ID]], [[:d:Property:P10835|UK Beetles ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/theme|theme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/has narrative theme|has narrative theme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical Person|Grammatical Person]], [[:d:Wikidata:Property proposal/title match pattern|title match pattern]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bartsch Nummer|Bartsch Nummer]], [[:d:Wikidata:Property proposal/foliage type|foliage type]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/GSAFD ID|GSAFD ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bioconductor project|Bioconductor project]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUSE book ID|MUSE book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Truth Social username|Truth Social username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Telmore Musik|Telmore Musik]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beamish peerages database ID|Beamish peerages database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beamish peerages database person ID|Beamish peerages database person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/gov.uk person ID|gov.uk person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Komoot ID|Komoot ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kieler Gelehrtenverzeichnis ID|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet Sacred Text Archive ID|Internet Sacred Text Archive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Copains d'avant ID|Copains d'avant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/P. League+ ID|P. League+ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WO2 Thesaurus ID|WO2 Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Super Basketball League ID|Super Basketball League ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DeSmog ID|DeSmog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Met Constituent ID|Met Constituent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRFA ID|IRFA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Adequat agency person ID|Adequat agency person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Israeli Company Registration Number|Israeli Company Registration Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UKAT term ID|UKAT term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TGbus game ID|TGbus game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TGbus franchise ID|TGbus franchise ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Austria-Forum person ID|Austria-Forum person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID|Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Odnoklassniki group numeric ID|Odnoklassniki group numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VocaDB Artist ID|VocaDB Artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VocaDB Album ID|VocaDB Album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VocaDB Song ID|VocaDB Song ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moepedia ID|Moepedia ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [[Wikidata:SPARQL query service/qotw|"Queries of the week" archive]] [https://twitter.com/heald_j/status/1541375896791273474 (sources)] *** [https://w.wiki/5Khr Graph of fictional wars and their participants] [https://twitter.com/mlpoulter/status/1539639249678499840 (source)] *** [https://w.wiki/5M7x The 100 most common species as subjects of publications known to Wikidata] ([https://twitter.com/EvoMRI/status/1540927184520503296 source]) *** [https://w.wiki/5MZE Map of birthplaces of ASM Clermont Auvergne players] ([https://twitter.com/belett/status/1541347785219493889 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: We are wrapping up the coding on the new Special:NewLexeme page. Testing and rolll-out will follow soon. We are still working on making it easier to find languages in the language selector on the Special:NewLexeme page. ([[phab:T307869]]) ** REST API: We are continuing to code on the ability to create statements on an Item ([[phab:T306667]]) ** Investigating an issue with labels not being shown after merges ([[phab:T309445]]) ** Preparation for upcoming work: We are planning the next work on the Mismatch Finder to address feedback we have received so far as well as EntitySchemas to make them more integrated with other areas of Wikidata. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 06 27|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:08, 27 ജൂൺ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23439209 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #522 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/ListedBuildingsUKBot|ListedBuildingsUKBot]]. Task/s: Add wikidata site links to appropriate wiki commons category pages for listed buildings with matching ID numbers. I've identified about 1000 entities that can be updated. e.g. [https://www.wikidata.org/wiki/Q26317428] should have a wiki commons link to [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Outhouse_to_Northeast_of_Red_House,_Bexleyheath] since they both refer to [https://historicengland.org.uk/listing/the-list/list-entry/1064204]. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch], in French, by Vigneron, July 5 at 19:00 CEST (UTC+2) *** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022|Wikidata Data Quality Days]], online, on July 8-10 *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/HN45PNQICAMLUR3XDWOSKSPS7RIPR5G3/ Invitation to Wikimedia Research Office Hours July 5, 2022] ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #48, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=48 Human rights] ** Past *** [[m:Celtic Knot Conference 2022|Celtic Knot Wikimedia Language Conference, 1-2 July 2022]]. See [[m:Celtic Knot Conference 2022/Videos pool|Videos pool]] (replay). * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** Making Wiki work for Wales - [https://www.youtube.com/watch?v=b_BxfkX1fCI YouTube] *** Session on Wikibase - Wikimedia Deutschland and Wikipedians of Goa User Group (WGUG) - [https://www.youtube.com/watch?v=rE-ZXnTOG7M YouTube] *** Scribe: Wikidata-powered keyboard app for second language learners - [https://www.youtube.com/watch?v=4GpFN0gGmy4 YouTube] *** Linking OpenStreetMap and Wikidata A semi automated, user assisted editing tool - [https://www.youtube.com/watch?v=4fXeAlvbNgE YouTube] *** Wikidata MOOC (in French) by Wikimedia France - [https://www.youtube.com/channel/UCoCicXrwO5jBxxXXvSpDANw/videos 19 videos on YouTube] *** Wikidata Tutorials (in German) by OpenGLAM Switzerland - [https://www.youtube.com/playlist?list=PL-p5ybeTV84QYvX1B3xxZynfFWboOPDGy 7 videos on YouTube] ** Report *** [[c:User:LennardHofmann/GSoC 2022/Report 2|User:LennardHofmann/GSoC 2022/Report 2]] - rewriting the WikiCommons and Wikidata Infobox in Lua * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Lectrician1/AddStatement.js|User:Lectrician1/AddStatement.js]] is a userscript that can add values to properties that already exist on an item and new statements. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IPRW3TAAZK3DPVGN5JKGVJRVPBUJDQNE/ Wikimedia Deutschland will be joining forces with the Igbo Wikimedians User Group and Wikimedia Indonesia to advance the technical capacities of the movement around Wikidata]. The goal of this collaboration is "to make our software more usable by cultures underrepresented in technology, people of the Global South and speakers of minority languages". ** Job openings in the software development team at Wikimedia Deutschland *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/19886514?utm_campaign=google_jobs_apply&utm_source=google_jobs_apply&utm_medium=organic&l=en Junior Product Manager Wikidata] - ''"In this role you will be part of a cross-functional team, and be the product manager of product initiatives for Wikidata, the largest knowledge base of free and open data in the world."'' *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/19887130/Product-Manager-Wikibase-Suite-m-f-d-?jobDbPVId=50403840&l=de Product Manager Wikibase Suite] - In this role ''"you will be part of an interdisciplinary team and the product team, and work closely with a broad variety of stakeholders in the Wikibase Ecosystem."'' * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10838|Survey of Scottish Witchcraft - Case ID]], [[:d:Property:P10839|Russia.travel object ID]], [[:d:Property:P10840|Yamaha Artists ID]], [[:d:Property:P10841|ifwizz ID]], [[:d:Property:P10842|IRFA ID]], [[:d:Property:P10843|DeSmog ID]], [[:d:Property:P10844|Teresianum authority ID]], [[:d:Property:P10845|AdoroCinema series ID]], [[:d:Property:P10846|CEU author ID]], [[:d:Property:P10847|Anime Characters Database tag ID]], [[:d:Property:P10848|Beamish peerage database peerage ID]], [[:d:Property:P10849|Beamish peerage database person ID]], [[:d:Property:P10850|Kultboy video game ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Gitee username|Gitee username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Punjabi tone|Punjabi tone]], [[:d:Wikidata:Property proposal/spoken by|spoken by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/recordist|recordist]], [[:d:Wikidata:Property proposal/part of molecular family|part of molecular family]], [[:d:Wikidata:Property proposal/official definition|official definition]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Anghami artist ID|Anghami artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Boomplay artist ID|Boomplay artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID|Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUSE publisher ID|MUSE publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EU Knowledge Graph ID|EU Knowledge Graph ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kazakhstan.travel tourist spot ID|Kazakhstan.travel tourist spot ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant organisation Haute Autorité pour la transparence de la vie publique|identifiant organisation Haute Autorité pour la transparence de la vie publique]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bibale ID|Bibale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SZ topic ID|SZ topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIMOL author ID|IRIS UNIMOL author ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5Pbw Number of albums in Wikidata by language, in descending order] ([https://twitter.com/exmusica/status/1543663049491578881 source]) *** [https://w.wiki/5LNG Occupation about musicians in Wales] ([https://twitter.com/MusicNLW/status/1543846567387578369 source]) *** [https://w.wiki/5NH8 Map of tram depots in France] *** [https://w.wiki/5P8C Mountains higher than 2,500 meters in France] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1543124319349477376 source]) *** [https://w.wiki/5P7u List of all Tour de France's stage winners by nationality from 1903 to 2022] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1543119052951912449 source]) *** [https://w.wiki/5NvF French rugby teams according to the year of creation] ([https://twitter.com/belett/status/1542849367660548097 source]) *** [https://w.wiki/5NKA French members of parliament that were on the same legislature and are or have been married] ([https://twitter.com/ash_crow/status/1542173666162647040 source]) *** [https://w.wiki/5PH4 Number of countries on Wikidata where at least one pride parade has been held] ([https://twitter.com/jsamwrites/status/1543275391028236288 source]) *** [https://w.wiki/5Ne9 Football players whose birthday is today (different every day)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1542556581753126913 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: *** We have finished most of the development on the new Special:NewLexeme page. You can try it at https://wikidata.beta.wmflabs.org/wiki/Special:NewLexemeAlpha. We will make this available on Wikidata for testing with real-world data on July 14th. *** We are continuing to work on the new search profile for languages to make setting the language of a new Lexeme easier ([[phab:T307869]]) ** REST API: We are putting finishing touches on the first version of the API route to add statements to an Item. It is still lacking support for automated edit summaries. ** We are working on word-level diffs to make it easier to see what changed in an edit ([[phab:T303317]]) ** We are investigating the issue of labels not being shown after some merges ([[phab:T309445]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 04|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:23, 4 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23439209 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #528 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, July 27th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call July 12, 2022: Houcemeddine Turki will speak on "Enriching and Validating Wikidata from Large Bibliographic Databases." This call will be part of the 2022 LD4 Conference on Linked Data, “Linking Global Knowledge.” While you can attend the call directly via the links below without registering for the conference, we encourage everyone to check out the full conference program and all the excellent sessions on [https://2022ld4conferenceonlinkedda.sched.com/ Sched] at [https://2022ld4conferenceonlinkedda.sched.com/https://docs.google.com/document/d/19fWaod_qy2J5y6Mqjbnccen7nyb4nj6EnudCDouefQU/edit Agenda] *** 7/30 [[m:Wikimedia Taiwan/Wikidata Taiwan/COSCUP 2022|OpenStreetMap x Wikidata @ COSCUP 2022]] *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/libraries@lists.wikimedia.org/thread/Z2UL7F4Y76VESAQY6JAXDPXXN7XWHXOP/ 2022 LD4 Conference on Linked data]. July 11th through July 15th, 2022 ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #49, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=49 Bastille day] ** Past: *** Presentation [https://doi.org/10.5281/zenodo.6807104 Integrating Wikibase into research workflows] at the monthly Wikibase Stakeholders Group meeting on July 7 *** Data Quality Days 2022 [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022/Outcomes|see outcomes]]. The recorded sessions will be published soon! *** [[m:Celtic Knot Conference 2022|Celtic Knot Wikimedia Language Conference, 1-2 July 2022]]. See [[m:Celtic Knot Conference 2022/Videos pool|Videos pool]] (replay). * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://www.openstreetmap.org/user/Geonick/diary/399523 New quality checks in the Osmose QA tool for links from OpenStreetMap to Wikidata] *** [https://blog.nationalarchives.gov.uk/mind-your-manors-hacking-like-its-1399/ Wikidata used extensively in medieval hack weekend at the University of York] (UK National Archives) *** [https://blogs.bl.uk/digital-scholarship/2022/06/working-with-wikidata-and-wikimedia-commons-poetry-pamphlets-and-lotus-sutra-manuscripts.html Working With Wikidata and Wikimedia Commons: Poetry Pamphlets and Lotus Sutra Manuscripts] (British Library) *** [https://wikiedu.org/blog/2022/07/07/wikidata-at-the-detroit-institute-of-arts/ Wikidata at the Detroit Institute of Arts] ** Papers *** [https://peerj.com/articles/13712.pdf Wikidata and the bibliography of life] ([[d:Q112959127|Q112959127]]) ** Videos *** Live editing: create a Lua template using Lexemes on Wiktionary, with Mahir256 ([https://www.youtube.com/watch?v=y9ULQX9b5WI on Youtube]) *** Adding wikidata to plaques on OpenStreetMap - [https://www.youtube.com/watch?v=yL1_47roRcw YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Lectrician1/discographies.js|User:Lectrician1/discographies.js]]: Shows chronological data about artist's discographies on music albums and provides functions to add new items. ** [[m:User:Xiplus/TwinkleGlobal|User:Xiplus/TwinkleGlobal]] is a userscript that is used to combat cross-wiki spam or vandalism. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikidata now has more than 10 million items about humans. ** [[d:Q113000000|Q113000000]] was created. ** [[:d:Template:Item documentation |Template:Item documentation]] now includes [[:d:Template:Generic queries for architects|Template:Generic queries for architects]] and [[:d:Template:Generic queries for transport network|Template:Generic queries for transport network]] ** Due to summer vacations and our current workloads the response times from the Wikidata communications team (Léa and Mohammed) to requests and queries may be delayed. We will resume full capacity by October. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10855|opus number]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10843|DeSmog ID]], [[:d:Property:P10844|Teresianum authority ID]], [[:d:Property:P10845|AdoroCinema series ID]], [[:d:Property:P10846|CEU author ID]], [[:d:Property:P10847|Anime Characters Database tag ID]], [[:d:Property:P10848|Beamish peerage database peerage ID]], [[:d:Property:P10849|Beamish peerage database person ID]], [[:d:Property:P10850|Kultboy video game ID]], [[:d:Property:P10851|Kultboy platform ID]], [[:d:Property:P10852|Kultboy controller ID]], [[:d:Property:P10853|Kultboy magazine ID]], [[:d:Property:P10854|Kultboy company ID]], [[:d:Property:P10856|National Archives of Australia entity ID]], [[:d:Property:P10857|snookerscores.net player ID]], [[:d:Property:P10858|Truth Social username]], [[:d:Property:P10859|Material UI icon]], [[:d:Property:P10860|Yarkipedia ID]], [[:d:Property:P10861|Springer Nature person ID]], [[:d:Property:P10862|Komoot ID]], [[:d:Property:P10863|Springer Nature article ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/official definition|official definition]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ce module ou cette infobox utilise la propriété|ce module ou cette infobox utilise la propriété]], [[:d:Wikidata:Property proposal/release artist|release artist]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical number|Grammatical number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Error-report URL or e-mail|Error-report URL or e-mail]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bibale ID|Bibale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SZ topic ID|SZ topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIMOL author ID|IRIS UNIMOL author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Match TV people ID|Match TV people ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Accademia dei Georgofili author ID|Accademia dei Georgofili author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/64 Parishes encyclopedia ID|64 Parishes encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Applied Ecology Resources Document ID|Applied Ecology Resources Document ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Prophy author ID|Prophy author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Baccalaureate school ID|International Baccalaureate school ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Liquipedia ID|Liquipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Instagram post ID|Instagram post ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapping Museums ID|Mapping Museums ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5RNR Current list of French departments] ([[:d:User:PAC2/Query/List of current French departments|documentation]]) *** [https://w.wiki/5RAN Prime ministers of Japan whose manner of death is homicide] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1545351731495706626 source]) *** [https://w.wiki/5PyH 1st level administrative subdivisions with more than 10 million inhabitants] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1543991969931722756 source]) *** [https://w.wiki/5RTB List of globes and how many times they've been used] * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022|Data Quality Days]]! ** Making plans for improving EntitySchemas and integrate them more into editing and maintenance workflows ** Implemented word-level diffs of labels, descriptions, aliases and sitelinks ([[phab:T303317]]) ** Continuing the investigation about labels not being shown after some merges ([[phab:T309445]]) ** Lexicographical data: *** Continuing work on making it easier to pick the right language for a new Lexeme ([[phab:T298140]]) *** Fixing a bug where `[object Object]` was shown in the gramatical feature field ([[phab:T239208]]) *** Fixing a number of places where labels for redirected Items were not shown even though the redirect target had labels ([[phab:T305032]]) ** REST API: *** Finished the first version of the API route for creating statements on an Item (excluding autosummaries so far) *** Started work on the API route for removing a statement from an Item [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** [[Wikidata:Project chat#Translator notice: Please update description of "of (P642)"|Update the description]] of the [[:d:Property:P642|"of" property]] in your language. ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 11|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:30, 11 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23439209 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #529 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: *** [[:d:Wikidata:Requests for comment/Gender neutral labels for occupations and positions in French|Gender neutral labels for occupations and positions in French]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, July 27th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/Wikidata_Working_Hour_Summer-Fall_Project_2022/2022-July-18_Wikidata_Working_Hour|Wikidata Working Hour July 18, 2022]]: Working with diverse children's book metadata. The second Wikidata Working Hour in the series will cover reconciliation in OpenRefine, so we can identify which authors from our spreadsheet of children's book metadata already exist and/or need to be created in Wikidata. You are, as always, welcome to bring your own data to work on. [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/Wikidata_Working_Hour_Summer-Fall_Project_2022/2022-July-18_Wikidata_Working_Hour Event page] *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wiki-research-l@lists.wikimedia.org/thread/2UVESG4FRYOP5QENHFPA556H2UC5E5VG/ Assessing the Quality of Sources in Wikidata Across Languages] - Wikimedia Research Showcase, Wednesday, July 20, at 9:30 AM PST/16:30 UTC *** [https://twitter.com/wikimediatech/status/1547256861237268482 Mark your calendars for the Wikimania Hackathon!] The free, online, public event will take place from 16- 22 UTC August 12 and 12-17 UTC August 13, and include a final showcase on August 14. ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #50, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=50 Lexical categories] ** Past *** 2022 LD4 Conference on Linked data. ([https://www.youtube.com/watch?v=phyyNRsnU3k&list=PLx2ZluWEZtIAu6Plb-rY2lILjUj6zRa9l replay on YouTube]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://theconversation.com/the-barassi-line-a-globally-unique-divider-splitting-australias-footy-fans-185132 The Barassi Line: a globally unique divider splitting Australia’s footy fans] *** [https://medium.com/metadata-learning-unlearning/words-matter-reconciling-museum-metadata-with-wikidata-61a75898bffb Words Matter: Reconciling museum metadata with Wikidata] *** [https://wikiedu.org/blog/2022/07/14/leveraging-wikidata-for-wikipedia/ Leveraging Wikidata for Wikipedia] *** [https://diff.wikimedia.org/2022/06/30/my-glamorous-introduction-into-the-wikiverse/ My GLAMorous introduction into the Wikiverse] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2207.00143.pdf Enriching Wikidata with Linked Open Data] ** Videos *** Lexemes in Wikidata structured lexicographical data for everyone (by [[d:User:LydiaPintscher|Lydia Pintscher]]) - [https://www.youtube.com/watch?v=7pgXqRXqaZs YouTube] *** Want a not-scary and low-key introduction to some of the more advanced behind-the-scenes topics around Wikidata? Check out the videos from the [[m:Wikipedia Weekly Network/Live Wikidata Editing|Wikidata Live Editing sessions]] by [[d:User:Ainali|Jan Ainali]], [[d:User:Abbe98|Albin Larsson]]. *** The videos of the [[d:Wikidata:Events/Data_Quality_Days_2022|Data Quality Days 2022]] have been published and you can find them [https://www.youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejOLDumECxmDIKg_rDSe2uy3 in this playlist] or linked from the schedule. *** Placing a scientific article on Wikidata (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=n3WFADJTKJk YouTube] *** Teaching Wikidata Editing Practices (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=91q6aMPqZz4 YouTube] ** Threads *** OpenSexism has created the [https://twitter.com/OpenSexism/status/1458841564818513926 Wednesday Index]: each wednesday, it show gender diversity in Wikipedia articles. Gender diversity is computed using a SPARQL query. * '''Tool of the week''' ** [https://tools-static.wmflabs.org/entityschema-generator/ EntitySchema Generator] - is a GUI to help create simple EntitySchemas for Wikidata. ** [[d:User:Jean-Frédéric/ExLudo.js|User:Jean-Frédéric/ExLudo.js]] - is a userscript that adds links expansions and mods on item pages for video games. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Job openings: *** AFLIA: [https://web.aflia.net/job-opening-wikidata-course-manager-facilitator/ Wikidata Course Manager/Facilitator] *** WMF: [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/4388769?gh_src=dcc251241us Senior Program Officer, Libraries at Wikimedia Foundation] ** There is a [https://t.me/+Qc23Jlay6f4wOGQ0 new Telegram group for OpenRefine users]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10863|Springer Nature article ID]], [[:d:Property:P10864|Bibale ID]], [[:d:Property:P10865|WW2 Thesaurus Camp List ID]], [[:d:Property:P10866|IRIS UNIMOL author ID]], [[:d:Property:P10867|MUSE publisher ID]], [[:d:Property:P10868|France bleu journalist ID]], [[:d:Property:P10869|HATVP organisation ID]], [[:d:Property:P10870|Accademia dei Georgofili author ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical number|Grammatical number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Error-report URL or e-mail|Error-report URL or e-mail]], [[:d:Wikidata:Property proposal/grade separated roadways at junction|grade separated roadways at junction]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gauss notation|Gauss notation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Crossing number|Crossing number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/URL for presentation/slide|URL for presentation/slide]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire Favereau|Dictionnaire Favereau]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Depicts lexeme form|Depicts lexeme form]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapping Museums ID|Mapping Museums ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GIE gas storage id|GIE gas storage id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Microsoft KLID|Microsoft KLID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PTS+ season ID|PTS+ season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RailScot company ID|RailScot company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RailScot location ID|RailScot location ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SABRE wiki ID|SABRE wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scottish Buildings at Risk ID|Scottish Buildings at Risk ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PBDB ID|PBDB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pad.ma video ID|Pad.ma video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pad.ma person ID|Pad.ma person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naturbasen species ID|Naturbasen species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kód dílu části obce|kód dílu části obce]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Base Budé person ID|Base Budé person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bilbaopedia ID|Bilbaopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Disney+ Hotstar ID|Disney+ Hotstar ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5Sws List of recent heatwaves] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1547688117489938435 source]) *** [https://w.wiki/5S66 Most recent information leaks according to Wikidata] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1546734310761308160 source]) *** [https://w.wiki/5RwC Cause] and [https://w.wiki/5RwD mode of death] of ex-prime ministers ([https://twitter.com/theklaneh/status/1546513798814654464 source]) *** [https://w.wiki/5TVL Brazilian writers born in a city with less than 20000 inhabitants] ([https://twitter.com/lubianat/status/1548309266544570369 source]) *** [https://w.wiki/5U5B Lexical categories sorted by number of languages using them in Wikidata lexemes] ([https://twitter.com/envlh/status/1549003817383075842 source]) *** [https://w.wiki/5U5J People playing rugby union by number of Wikipages] ([https://twitter.com/belett/status/1548979202061471746 source]) ** Newest database reports: *** [[Wikidata:WikiProject Music/Albums ranked by number of sitelinks|Albums ranked by number of sitelinks]] * '''Development''' ** Lexicographical data: *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/TQTZXSMFRV47GDBKEYPN2PQF45JRJL6W/ The new Lexeme creation page is available for testing] *** Fixed an issue where the grammatical form of a Lexeme was rendered as `[object Object]` ([[phab:T239208]]) This also solves similar issues in other places. ** REST API: Continued working on the API route to replace or remove a statement of an Item ** We are making Wikibase resolve redirects when showing Item labels and descriptions in a lot more places; notably, this includes the wbsearchentities API. ([[phab:T312223]]) ** Mismatch Finder: We are discussing options for how to improve its handling of dates, specifically calendar model and precision. ** EntitySchemas: We are trying to figure out how to best technically go about implementing some of the most-needed features for version 2. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 18|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:42, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23529446 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #530 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/PangolinBot 1|PangolinBot 1]]. Task/s: Automatically adds author information to Wikidata scholarly articles (items where [[:d:Property:P31|instance of (P31)]] = [[d:Q13442814|scholarly article (Q13442814)]]) that have missing author information. Currently works for articles with the following references: [[:d:Property:P698|PubMed ID (P698)]], [[:d:Property:P932|PMCID (P932)]], [[:d:Property:P6179|Dimensions Publication ID (P6179)]], [[:d:Property:P819|ADS bibcode (P819)]]. Part of Outreachy Round 24. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/BboberBot|BboberBot]]. Task/s: The "robot" will browse the latest VIAF Dump, select the lines with a Idref (P269) and a Qitem, and add a P269 when it doesn't already exist in Wikidata. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/ADSBot English Paper|ADSBot English Paper]]. Task/s: Importing scholarly articles from ADS database to Wikidata, by creating Wikidata Item of a scholarly article (optionally author items) and adding statements and statements-related properties to the item. Part of Outreachy Round 24. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/ADSBot English Statement|ADSBot English Statement]]. Task/s: Adding missing statements and statement-related properties to existing scholarly articles on Wikidata from the ADS database. Part of Outreachy Round 24. ** New request for comments: *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Documented and featured SPARQL queries|Documented and featured SPARQL queries]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, July 27th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** [Small wiki toolkits] [Upcoming bots & scripts workshop. "How to maintain bots" is coming up on [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/BEENRNTJPGHLJ2MXQI6XTQDVEJR7KYHM/ Friday, July 29th, 16:00 UTC] *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call July 26, 2022: Clair Kronk, Crystal Clements, and Alex Jung will be providing an update to Wikidata/gender discussions from the February 8 call with a focus on pronouns. Clair will introduce us to LGBTdb, a Wikibase instance created for and by LGBTQIA+ people from which we draw insight in Wikidata-related discussions. We also hope to discuss current pain points and share action items for future collaboration. Input from community members who are familiar with lexicographical data would be greatly appreciated. [https://docs.google.com/document/d/1fHqlQ9l0nriMkrZRFW7Wd1k53DZsvgxstzyxlhgbDq0/edit?usp=sharing Agenda] *** [https://twitter.com/wikidataid/status/1550011035112710144 Wikimedia Indonesia Wikidata meetup. 1300 WIB, July 30, 2022]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #51, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=51 Plants] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [[d:Q113181609|The Lay of the Land: Data Visualizations of the Language Data and Domains of Wikidata (Q113181609)]] ** Videos *** Wikibase Ecosystem taking Wikidata further, by [[d:User:LydiaPintscher|Lydia Pintscher]] - [https://www.youtube.com/watch?v=gl83YPGva7s YouTube] *** Teaching Wikidata Editing Practices II (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=fh6xXXdq5Uw YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Magnus Manske/referee.js|User:Magnus Manske/referee.js]] - is a userscript that automatically checks external IDs and URLs of a Wikidata item as potential references, and adds them with a single click. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[Wikidata:Development plan|Wikidata and Wikibase 2022 development plan]] has been updated to include activity estimates for the third quarter (Q3). ** Fellowship: [https://medium.com/wanadata-africa/wikipedian-in-residence-wir-fellowships-to-help-fight-climate-denialism-in-africa-1380dd849ad7 Wikipedian-in-Residence (WiR) fellowships to improve climate info in African languages on Wikipedia and Wikidata.] ** [[d:phab:T66503|T66503]]: It is now possible to import dates from templates to Wikidata using Pywikibot's <code>[[mw:Manual:Pywikibot/harvest template.py|harvest_template.py]]</code> script. ** Number of wikidata-powered infoboxes on Commons now [[:c:Category:Uses of Wikidata Infobox|exceeds 4 million]] ** [https://openrefine.org/ OpenRefine 3.6.0] was released. It adds support for [[commons:Commons:OpenRefine|editing structured data on Wikimedia Commons]], features more configurable statement deduplication during upload, as well as the ability to delete statements. Head to the [https://github.com/OpenRefine/OpenRefine/releases/tag/3.6.0 release page] for a changelog and download links. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10870|Accademia dei Georgofili author ID]], [[:d:Property:P10871|Delaware Division of Corporations file number]], [[:d:Property:P10872|Palmares Cultural Foundation process number]], [[:d:Property:P10873|Mapping Museums ID]], [[:d:Property:P10874|gov.uk person ID]], [[:d:Property:P10875|Kazakhstan.travel tourist spot ID]], [[:d:Property:P10876|CVX vaccine code]], [[:d:Property:P10877|Applied Ecology Resources document ID]], [[:d:Property:P10878|ClimateCultures Directory ID]], [[:d:Property:P10879|Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID]], [[:d:Property:P10880|Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID]], [[:d:Property:P10881|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Property:P10882|Met constituent ID]], [[:d:Property:P10883|The Encyclopedia of Fantasy ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/chirality|chirality]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAE Street Code|UAE Street Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/field of this award|field of this award]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anghami album ID|Anghami album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Model image|Model image]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fishery for|fishery for]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bilbaopedia ID|Bilbaopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Disney+ Hotstar ID|Disney+ Hotstar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IndExs Exsiccata ID|IndExs Exsiccata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein|Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AIPD member ID|AIPD member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SecondHandSongs release ID|SecondHandSongs release ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Walther, Initia carminum ID|Walther, Initia carminum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Initia carminum Latinorum ID|Initia carminum Latinorum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repertorium hymnologicum ID|Repertorium hymnologicum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/national-football-teams.com coach ID|national-football-teams.com coach ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/playmakerstats.com stadium ID|playmakerstats.com stadium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sambafoot team ID|sambafoot team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/lila linked latin uri|lila linked latin uri]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio della ceramica person ID|Archivio della ceramica person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID|TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru journal ID|elibrary.ru journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS private universities (1) IDs|IRIS private universities (1) IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arabic Ontology Lemma ID|Arabic Ontology Lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Merchbar electronic dance music artist ID|Merchbar electronic dance music artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn album ID|JioSaavn album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn Artist ID|JioSaavn Artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Revised Mandarin Chinese Dictionary ID|Revised Mandarin Chinese Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA subject keyword ID|AEDA subject keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA geographic keyword ID|AEDA geographic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA taxonomic keyword ID|AEDA taxonomic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rare Plant Fact Sheets ID|Rare Plant Fact Sheets ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/100.histrf.ru ID|100.histrf.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru publisher ID|elibrary.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Livelib.ru publisher ID|Livelib.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YAPPY profile ID|YAPPY profile ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5UxU Map of driverless rapid transit railway lines worldwide] *** [https://w.wiki/5V7o An example of finding problematic references] *** [https://w.wiki/5Vvw Papers by University of Leeds researchers that might have figures suitable for Wikimedia Commons (with a CC-BY or CC-BY-SA licence, with full text online)] *** [https://w.wiki/5Udf People born on rivers] ([https://twitter.com/MagnusManske/status/1549684778579935235 source]) *** [https://w.wiki/5VLM Humans with "native language" "German"] * '''Development''' ** Lexicographical data: We went over all the feedback we received for teh testing of the new Special:NewLexeme page and started addressing it and fixing the uncovered issues. One issue already fixed is a bug that prevented it from working on mobile view. ([[phab:T313116]]) ** Mismatch Finder: investigated how we can make it work for mismatches in qualifiers instead of the main statement ([[phab:T313467]]) ** REST API: Continued working on making it possible to replace and remove a statement of an Item ** We enabled the profile parameter to the wbsearchentities API on Test Wikidata ([[phab:T307869]]) ** We continued making Wikibase resolve redirects when showing Item labels and descriptions in more places ([[phab:T312223]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 25|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 17:24, 25 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23558880 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #531 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 8|William Avery Bot 8]]. '''Task/s:''' Set qualifiers on [[:d:Property:P734|family name (P734)]] to standardised values, as discussed at [[d:Wikidata_talk:WikiProject_Names#Qualifiers_for_given_names_and_surnames_-_establish_a_guideline|Wikidata talk:WikiProject Names|Qualifiers for given names and surnames - establish a guideline]], and requested at [[d:Wikidata:Bot_requests#Request_to_replace_qualifiers_(2022-07-17)|Request to replace qualifiers (2022-07-17)]]. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/EnvlhBot 4|EnvlhBot 4]]. '''Task/s:''' import forms for French verbs on [[d:Wikidata:Lexicographical data|lexemes]]. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://twitter.com/wikimediatech/status/1547256861237268482 Mark your calendars for the Wikimania Hackathon!] The free, online, public event will take place from 16- 22 UTC August 12 and 12-17 UTC August 13, and include a final showcase on August 14. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/4Q3W3SH23QKWMLLATPEIKYLOGEYZE2KU/ Talk to the Search Platform / Query Service Team. Date: Wednesday, August 3rd, 2022 Time: 15:00-16:00 UTC / 08:00-09:00 PDT / 11:00-12:00 EDT / 16:00-17:00 WAT / 17:00-18:00 CEST] *** Wikidata Birthday is taking place in October 2022, and together we are celebrating 10 amazing years of Wikidata with decentralized community events! Discover more [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth_Birthday|Wikidata:Tenth Birthday]] -- organize an event and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth_Birthday/Run_an_event|get funding]] ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #52, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=52 Software] ** Past: *** Wikidata/Wikibase office hours logs ([[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2022-07-27|2022-07-27]]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/good-articles-in-wikipedia-in-french Insights about good articles in Wikipedia in French] This Observable's notebook uses SPARQL queries to get insights about good articles. *** [https://observablehq.com/@pac02/tour-de-france-femmes Tour de France Femmes] : Notebook exploring data from Tour de France Femmes using Wikidata. *** [https://blog.library.si.edu/blog/2022/07/28/smithsonian-libraries-and-archives-wikidata-smithsonian-research-online/#.YuacmXVByV5 Smithsonian Libraries and Archives & Wikidata: Smithsonian Research Online] *** [https://wikimedia.org.au/wiki/Populating_Wikipedia:_New_tool_integrating_Australian_Census_data Populating Wikipedia: New tool integrating Australian Census data] *** [http://magnusmanske.de/wordpress/?p=668 Quickstatements User Evaluation of Statements and Terms, or QUEST] *** [https://w.wiki/5WmF Place of birth and death of people with Peruvian citizenship] ([https://twitter.com/WikidataPeru/status/1552925098067329025 source]) *** [https://www.theverge.com/2022/7/29/23283701/wikipediate-notable-people-ranking-map-search-scroll-zoom This interactive map highlights the most notable person from your hometown] *** [https://tjukanovt.github.io/notable-people Map of notable people] based on [https://www.nature.com/articles/s41597-022-01369-4 A cross-verified database of notable people, 3500BC-2018AD] which is based on Wikidata. Made by [https://mobile.twitter.com/tjukanov Topi Tjukanov] *** [[:w:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/In focus|Wikidata insights from a handy little tool]] in [[:d:Wikipedia:Wikipedia Signpost|The Signpost]] ** Videos *** The process of standardizing OpenStreetMap and Wikidata data - an example in the village of Xiliu (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=LhVqRIp3gDY YouTube] *** Wikidata – An attempt to analyse Wikidata Query - [https://www.youtube.com/watch?v=fDBoHoKgsEE YouTube] *** Wikimedia Commons and Wikidata: why and how? - [https://www.youtube.com/watch?v=dw1QEXUa370 YouTube] *** WikiProject Scholia - Brazilian Bioinformatics (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=Dsboib8fmaA YouTube] *** Connecting an academic organization to Wikidata (Python script) (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=yvEs0IsKSKg YouTube] *** SPARQL queries on trains (stations and lines), cartography (in French) by [[User:VIGNERON|VIGNERON]] and [[User:Auregann|Auregann]] - [https://www.youtube.com/watch?v=Ezr2aJtKC-w YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/gender-diversity-inspector?collection=@pac02/wikipedia-tools Gender diversity inspector] is a new tool to inspect gender diversity in Wikipedia articles based on SPARQL and Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[:d:Template:Generic queries for authors|Template:Generic queries for authors]] has now generic queries about narrative locations (P840) of works written by an author. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10888|contains the statistical territorial entity]], [[:d:Property:P10893|recordist]], [[:d:Property:P10894|spoken by]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10872|Palmares Cultural Foundation process number]], [[:d:Property:P10873|Mapping Museums ID]], [[:d:Property:P10874|gov.uk person ID]], [[:d:Property:P10875|Kazakhstan.travel tourist spot ID]], [[:d:Property:P10876|CVX vaccine code]], [[:d:Property:P10877|Applied Ecology Resources document ID]], [[:d:Property:P10878|ClimateCultures Directory ID]], [[:d:Property:P10879|Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID]], [[:d:Property:P10880|Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID]], [[:d:Property:P10881|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Property:P10882|Met Constituent ID]], [[:d:Property:P10883|The Encyclopedia of Fantasy ID]], [[:d:Property:P10884|Gitee username]], [[:d:Property:P10885|Anghami artist ID]], [[:d:Property:P10886|Austria-Forum person ID]], [[:d:Property:P10887|Base Budé person ID]], [[:d:Property:P10889|Israeli Company Number]], [[:d:Property:P10890|PM20 ware ID]], [[:d:Property:P10891|pad.ma person ID]], [[:d:Property:P10892|Bioconductor project]], [[:d:Property:P10895|Broadway World person ID]], [[:d:Property:P10896|pad.ma video ID]], [[:d:Property:P10897|ORKG ID]], [[:d:Property:P10898|International Baccalaureate school ID]], [[:d:Property:P10899|Prophy author ID]], [[:d:Property:P10900|Telmore Musik artist ID]], [[:d:Property:P10902|FirstCycling rider ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/chirality|chirality]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAE Street Code|UAE Street Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/field of this award|field of this award]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anghami album ID|Anghami album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Model image|Model image]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fishery for|fishery for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Matrix space|Matrix space]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tribe|Tribe]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Prisoner's camp number|Prisoner's camp number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/field of this item|field of this item]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linkinfo ID|Linkinfo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zhihu question ID|Zhihu question ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Tieba name|Baidu Tieba name]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/IndExs Exsiccata ID|IndExs Exsiccata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein|Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AIPD member ID|AIPD member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SecondHandSongs release ID|SecondHandSongs release ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Walther, Initia carminum ID|Walther, Initia carminum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Initia carminum Latinorum ID|Initia carminum Latinorum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repertorium hymnologicum ID|Repertorium hymnologicum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/national-football-teams.com coach ID|national-football-teams.com coach ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/playmakerstats.com stadium ID|playmakerstats.com stadium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sambafoot team ID|sambafoot team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/lila linked latin uri|lila linked latin uri]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio della ceramica person ID|Archivio della ceramica person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID|TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru journal ID|elibrary.ru journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS private universities (1) IDs|IRIS private universities (1) IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arabic Ontology Lemma ID|Arabic Ontology Lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Merchbar electronic dance music artist ID|Merchbar electronic dance music artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn album ID|JioSaavn album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn artist ID|JioSaavn artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Revised Mandarin Chinese Dictionary ID|Revised Mandarin Chinese Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA subject keyword ID|AEDA subject keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA geographic keyword ID|AEDA geographic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA taxonomic keyword ID|AEDA taxonomic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rare Plant Fact Sheets ID|Rare Plant Fact Sheets ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/100.histrf.ru ID|100.histrf.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru publisher ID|elibrary.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Livelib.ru publisher ID|Livelib.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YAPPY profile ID|YAPPY profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Galleria Recta author ID|Galleria Recta author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Business Online ID|Business Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Real Time IDs|Real Time IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Devil's Porridge Museum Worker Database|The Devil's Porridge Museum Worker Database]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artistic Gymnastics Federation of Russia ID|Artistic Gymnastics Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bobsleigh Federation of Russia ID|Bobsleigh Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Luge Federation ID|Russian Luge Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Handball Federation of Russia ID|Handball Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Volleyball Federation ID|Russian Volleyball Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All-Russian Swimming Federation ID|All-Russian Swimming Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scinapse Author ID|Scinapse Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Paralympic Committee athlete ID|Russian Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Olympic Committee of the Republic of Kazakhstan ID|National Olympic Committee of the Republic of Kazakhstan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Olympic Committee of Azerbaijan ID|National Olympic Committee of Azerbaijan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Belgian Olympic Committee ID|Belgian Olympic Committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Olympic Federation of Ireland ID|Olympic Federation of Ireland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Football Union player ID|Russian Football Union player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All-Russian Sambo Federation ID|All-Russian Sambo Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire Favereau (fr)|Dictionnaire Favereau (fr)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Serbian Olympic Committee athlete ID (New)|Serbian Olympic Committee athlete ID (New)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Singapore National Olympic Council athlete ID|Singapore National Olympic Council athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOCNSF athlete ID|NOCNSF athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/numéro d'inscription au Registre national des marques|numéro d'inscription au Registre national des marques]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Modstand person ID|Modstand person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danacode|Danacode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/British Paralympic Association athlete ID|British Paralympic Association athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Paralympic Committee athlete ID|Canadian Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics Australia athlete ID|Paralympics Australia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics New Zealand athlete ID|Paralympics New Zealand athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILAMDIR ID|ILAMDIR ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5XCk Grammatical features used on forms of French lexemes] ([https://twitter.com/envlh/status/1553668952399675392 source]) *** [https://w.wiki/5WpF Most notable people] (by sitelinks) ([https://twitter.com/MagnusManske/status/1553020452469104640 source]) *** [https://w.wiki/5WWp List of draughts] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1552542642684190720 source)] *** [https://w.wiki/5Gfa Map of NZ graduates based on coordinates of employer] ([https://twitter.com/SiobhanLeachman/status/1552477015852617728 source]) * '''Development''' ** [Significant change] [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IN7FPRLU2QA2MVXUEEQ2WTILR4GIOPM3/ New search profile parameter in Wikidata’s wbsearchentities API module] ** REST API: *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/26Q4RUTPFN2SWZWOEA3TXBH5MCPHLEBU/ You can now check out the current development state of the upcoming REST API] *** We are continuing work on the API route to remove and replace statements, focusing on error handling and corner cases. ** Lexicographical data: We are addressing the feedback from the first release of the new Special:NewLexeme page. ** Continuing work on allowing redirects and the target article as independent sitelinks if a redirect badge is used ([[phab:T313896]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Remove the {{Q|Q1062083}} value for property {{P|31}}. See the [https://w.wiki/5WWb list] and the discussion in the project chat [[:d:Wikidata:Project_chat#Should_milliardaire_(Q1062083)_be_used_as_a_value_of_nature_de_l'%C3%A9l%C3%A9ment_(P31)?|Should billionaire (Q1062083) be used as a value of instance of (P31)?]] ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 08 01|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:43, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23614914 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #532 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Pi bot 26|Pi bot 26]] '''Task/s:''' Auto-correct coordinates set to the wrong globe *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Pi bot 27|Pi bot 27]] '''Task/s:''' Auto-copy coordinate globe to [[d:Property:P376|located on astronomical body (P376)]] (except for [[d:Q2|Q2]]) *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 9|William Avery Bot 9]] '''Task/s:''' Remove tracking parameters from reference URLs, as suggested at [[d:Wikidata:Bot_requests#Tracking_parameters_in_reference_URLs|Wikidata:Bot requests § Tracking parameters in reference URLs]]. I would like to run this as a recurring task, after clearing the c. 2800 current instances. ** Closed request for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 8|William Avery Bot 8]] (approved) '''Task/s:''' Set qualifiers on [[d:property:P734|family name (P734)]] to standardised values, as discussed at [[d:Wikidata talk:WikiProject Names#Qualifiers for given names and surnames - establish a guideline|Wikidata talk:WikiProject Names § Qualifiers for given names and surnames - establish a guideline]], and requested at [[d:WD:RBOT#Request to replace qualifiers (2022-07-17)|WD:RBOT § Request to replace qualifiers (2022-07-17)]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [[wmania:Wikimania|Wikimania 2022]], August 11 to 14, online event. The [[wmania:Hackathon|Hackathon]] will take place August [[wmania:Hackathon/Schedule|12-14]]. On [[d:Wikidata:Wikimania 2022|this page]] you can find a summary of sessions and community gatherings related to Wikidata and Wikibase. *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call August 9, 2022: Pieter Vander Vennet on MapComplete, a thematic OpenStreetMap viewer and editor which uses species, language, and image data from Wikidata. [https://docs.google.com/document/d/1LK33z_L6ARux-jzRXIVPlF4yApsFxx7INpKaaZ2MUIg/edit?usp=sharing Agenda]. *** The Wikimania Hackathon starts next Friday, August 16-22! There are still [[:wikimania:Hackathon/Schedule|lots of spots in the schedule]] to add your Wikidata related sessions or project ideas (anyone can present a session) ** Ongoing *** Wikimedia Indonesia's [[d:Wikidata:WikiProject Indonesia/Kegiatan/Datathon|Wikidata edit-a-thon (''datathon'')]] for the 77th anniversary of the Indnesian Independence Day started on 5th August and will be held until 12th August. Participants are instructed to edit items containing the statement [[d:Property:P495|country of origin (P495)]]: [[d:Q252|Indonesia (Q252)]]. *** Toolhub is a catalog of 1500+ tools used every day in a wide variety of workflows across many Wiki projects. We are currently improving the search functionality and need your input – whether you are already familiar with Toolhub or not. Please take 5-10 minutes to leave [[m:en:Toolhub/Data_model/Feedback|feedback]]. ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #53, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=53 Sheep] ** Past *** First online meet-up fully organized by volunteers of the Indonesian Wikidata Community has been held on 30th July where we edited items on Indonesian ethnic groups. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Books *** [https://iu.pressbooks.pub/wikidatascholcomm/ Wikidata for Scholarly Communication Librarianship] ** Blogs *** [https://flowingdata.com/2022/08/02/most-notable-person-everywhere-in-the-world/ Most notable person, everywhere in the world] *** [https://chem-bla-ics.blogspot.com/2022/08/wikidata-now-escapes-smiles-and-cxsmiles.html Wikidata now escapes SMILES and CXSMILES!] *** [https://wikimedia.org.au/wiki/Bringing_the_whole_zoo_to_Wikidata Bringing the whole zoo to Wikidata] - [[d:User:MargaretRDonald|User:MargaretRDonald]] *** [https://www.lehir.net/using-tfsl-to-clean-grammatical-features-on-wikidata-lexemes/ Using tfsl to clean grammatical features on Wikidata lexemes] *** [https://www.linkedin.com/pulse/using-machine-learning-iiif-wikidata-find-female-scientists-jones/ Using Machine Learning, IIIF and Wikidata to find female scientists in historical Newspaper and Journals] ** Papers ***[https://digitalartsnation.ca/wp-content/uploads/2022/08/Embracing-Wikidata-Guide-2022.pdf Embracing Wikidata: How to Increase Discoverability for Musicians Online] - [https://twitter.com/ipetri/status/1554631438187827201 Tweet] *** ** Videos ***[https://www.youtube.com/watch?v=Ii2esyEaPjI New Zealand Thesis Project July 2022] - [[User:DrThneed|User:DrThneed]] *** [https://www.youtube.com/watch?v=vj_lxwFS98I Wikidata academic bibliographic data and Scholia] (in French) by [[User:VIGNERON|VIGNERON]] and [[User:Jsamwrites|Jsamwrites]] *** Wikidata: Just Three Steps to Turn Books into Data Collections (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=zatu9UjI0VQ YouTube] ** Presentations: *** [[:Commons:File:KB Wikibase.cloud Unboxing Experience, Netherlands Wikibase Knowlegde Group, 22-07-2022.pdf|KB Wikibase.cloud Unboxing Experience, Netherlands Wikibase Knowlegde Group]] * '''Tool of the week''' ** [https://workspace.google.com/marketplace/app/wikipedia_and_wikidata_tools/595109124715?pann=cwsdp&hl=en Wiki tools] - adds dozens of Wikipedia and Wikidata functions to your Google sheets. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth Birthday|Wikidata's 10th birthday]]: you can contribute to the collaborative celebration video by sending a "happy birthday video" before September 18th, [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth Birthday/Celebration video|more information here]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10893|recordist]], [[:d:Property:P10894|spoken by]], [[:d:Property:P10906|foliage type]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10889|Israeli Company Number]], [[:d:Property:P10890|PM20 ware ID]], [[:d:Property:P10891|pad.ma person ID]], [[:d:Property:P10892|Bioconductor project]], [[:d:Property:P10895|Broadway World person ID]], [[:d:Property:P10896|pad.ma video ID]], [[:d:Property:P10897|ORKG ID]], [[:d:Property:P10898|International Baccalaureate school ID]], [[:d:Property:P10899|Prophy author ID]], [[:d:Property:P10900|Telmore Musik artist ID]], [[:d:Property:P10902|FirstCycling rider ID]], [[:d:Property:P10903|Super Basketball League ID]], [[:d:Property:P10904|Sport24.ru team ID]], [[:d:Property:P10905|P. League+ ID]], [[:d:Property:P10907|Paleobiology Database ID]], [[:d:Property:P10908|Kinokolo.ua person ID]], [[:d:Property:P10909|Theatrical Index person ID]], [[:d:Property:P10910|Korean Academy of Science and Technology member ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Zhihu question ID|Zhihu question ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/counts instances of|counts instances of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/holds diplomatic passport of|holds diplomatic passport of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifier of Czechoslovak books|Identifier of Czechoslovak books]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Belgian Olympic Committee ID|Belgian Olympic Committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Olympic Federation of Ireland ID|Olympic Federation of Ireland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Football Union player ID|Russian Football Union player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All-Russian Sambo Federation ID|All-Russian Sambo Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Tieba name|Baidu Tieba name]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire Favereau (fr)|Dictionnaire Favereau (fr)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Serbian Olympic Committee athlete ID (New)|Serbian Olympic Committee athlete ID (New)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Singapore National Olympic Council athlete ID|Singapore National Olympic Council athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOCNSF athlete ID|NOCNSF athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/numéro d'inscription au Registre national des marques|numéro d'inscription au Registre national des marques]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Modstand person ID|Modstand person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danacode|Danacode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/British Paralympic Association athlete ID|British Paralympic Association athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Paralympic Committee athlete ID|Canadian Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics Australia athlete ID|Paralympics Australia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics New Zealand athlete ID|Paralympics New Zealand athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILAMDIR ID|ILAMDIR ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant BD oubliées d'un auteur|identifiant BD oubliées d'un auteur]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bolshoi Theatre person ID|Bolshoi Theatre person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kulturstiftung.org person ID|kulturstiftung.org person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mariinsky Theatre person ID|Mariinsky Theatre person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Onestop ID|Onestop ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Federation Council reference ID|Federation Council reference ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/athletics.by person ID|athletics.by person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AFC player ID|AFC player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/izsambo.ru person ID|izsambo.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rugby Union of Russia athlete ID|Rugby Union of Russia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Torwali Dictionary ID|Online Torwali Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/wrestdag.ru person ID|wrestdag.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Climbing Federation of Russia athlete ID|Climbing Federation of Russia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shooting Union of Russia person ID|Shooting Union of Russia person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Trampoline Federation ID|Russian Trampoline Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Freestyle Federation of Russia ID|Freestyle Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Federation of Ski-Jumping and Nordic Combined of Russia ID|Federation of Ski-Jumping and Nordic Combined of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USK ID|USK ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BiatlonMag profile ID|BiatlonMag profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/motocross.ru profile ID|motocross.ru profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Football 24 article ID|Football 24 article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/abART book series ID|abART book series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Turkish Paralympic Committee athlete ID|Turkish Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jewish Pediatricians 1933–1945 ID|Jewish Pediatricians 1933–1945 ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5XZ4 Most recent date not used as a date of birth (P569) or date of death (P570)] *** [https://w.wiki/5YAx Map of war memorials, showing EN Wikipedia article if it exists] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1555288388235821058 source]) *** [https://w.wiki/5XY7 Most frequent occupations of people born in Épinal] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1554207788687138820 source]) *** [https://w.wiki/5XY2 Species named after places in the state of Espírito Santo] ([https://twitter.com/lubianat/status/1554202922132860928 source]) *** [https://w.wiki/5YKw Places named after Lenin] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1555613271679537153 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: *** Continuing to address feedback from the testing (e.g. [[phab:T312292]], [[phab:T313113]], [[phab:T313466]]) *** We have pushed back replacing Special:NewLexeme with the new Special:NewLexemeAlpha a bit to address more of the testing feedback. ** Continuing to tackle allowing sitelinks to redirects under some circumstances ([[phab:T278962]]) ** REST API: *** Finishing up the endpoints for removing and replacing statements and adding authentication and authorization to them *** Looking into feedback from first testing [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help out, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 08 08|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23614914 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> tuje5nbmqu5o61k44aduirslss9tbcv 2 110718 3763380 2533185 2022-08-08T18:18:36Z AG47 15510 wikitext text/x-wiki {{പെട്ടികൾ മുകൾഭാഗം|}} {{ഉപയോക്താവ് അറിയിക്കുക|ഇവൻ}} {{kerala-places}} {{user ml}} {{user en-2}} {{Ml-depth}} {{User District|തിരുവനന്തപുരം}} {{User Wikipedian For|year=2010|month=02|day=06}} {{Proud Wikipedian}} {{പ്രകൃതിസ്നേഹി}} {{പെട്ടികൾ താഴ്വശം}} ==താരകം== {{award2| border=blue| color=white|image=Exceptional_newcomer.jpg| size=125px| topic=നവാഗത നക്ഷത്രപുരസ്കാരം| text= ഏറ്റവും നല്ല നാവാഗത വിക്കിപീഡിയനുള്ള ഈ പുരസ്കാരം താങ്കൾക്ക് നന്നായി യോജിക്കുന്നു. ഇനിയും എഴുതുക. ഇനിയുള്ള തിരുത്തലുകൾക്ക് ഈ താരകം ഒരു പ്രചോദനമാകട്ടെ എന്ന് ആശംസിച്ചുകൊണ്ട് സസ്നേഹം,--[[ഉപയോക്താവ്:Anoopan|Anoopan&#124; അനൂപൻ]] 15:59, 14 ജൂൺ 2010 (UTC)}} j4qxxmsfutvrmtwtuwhyjip0wmmpz2c 3 137256 3763323 3761587 2022-08-08T14:37:47Z MediaWiki message delivery 53155 /* Wikidata weekly summary #532 */ പുതിയ ഉപവിഭാഗം wikitext text/x-wiki {| border="0" cellpadding="2" style="float: right; background-color:#f9f9f9;margin:1px;border: thin solid red; width: 160px; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |+ colspan="2" style="margin-left: inherit; background:red; color:#ffffff;text-align:center;"| '''ഞാനുമായുള്ള പഴയ സം‌വാദങ്ങൾ ഇവിടെ കാണാം''' |- !align="center"|[[Image:Vista-file-manager.png|50px|സംവാദ നിലവറ]]<br/> |- | [[ഉപയോക്താവിന്റെ_സംവാദം:Ranjithsiji/നിലവറ_1|'''1''']] [[ഉപയോക്താവിന്റെ_സംവാദം:Ranjithsiji/നിലവറ_2|'''2''']] [[ഉപയോക്താവിന്റെ_സംവാദം:Ranjithsiji/നിലവറ_3|'''3''']] [[ഉപയോക്താവിന്റെ_സംവാദം:Ranjithsiji/നിലവറ_4|'''4''']] [[ഉപയോക്താവിന്റെ_സംവാദം:Ranjithsiji/നിലവറ_5|'''5''']] |} 0_0 == Wikidata weekly summary #471 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Past: *** Wikimedia Hackathon 2021 (replay) "[https://www.youtube.com/watch?v=EA9sLTEdcSo Wikidata Live Querying]" by [[d:User:Lucas Werkmeister|Lucas Werkmeister]] *** SPARQL #Wikidata Préfixes 1/2 (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=r7ricJjl4WU YouTube] ** Upcoming: *** [[:m:Wikibase Community User Group/Meetings/2021-06-09|Meta meeting]] of the Wikibase Community User Group, Wednesday, June 9, 16:00 UTC *** LIVE Wikidata editing #46 - [https://www.youtube.com/watch?v=45BdQRcIek8 YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/2975545379397286/ Facebook], June 12 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#66|Online Wikidata meetup in Swedish #66]], June 13 *** (Dutch) 16 june 2021, 15.00-16.30 CEST, "Universiteitsbibliotheek: Bijzondere Collecties zichtbaar en vindbaar maken in Wikidata", during "[https://library.maastrichtuniversity.nl/digitaal-erfgoed-um-zichtbaar-bruikbaar-houdbaar/ Digitaal Erfgoed @UM | zichtbaar, bruikbaar, houdbaar]" * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs ***[https://diff.wikimedia.org/2021/06/03/wikidata-and-r-a-perfect-pair/ "Wikidata and R: a perfect pair"] by [[user:Evolution and evolvability|Evolution and evolvability]] and [[User:Canley|Canley]]. A ''WikiCite'' eScholarship. ***"[https://diff.wikimedia.org/2021/06/04/brazilian-laws-modeling-the-brazilian-legislation-in-wikidata/ Brazil’s Laws: Modeling the Brazilian legislation in Wikidata]", by [[user:Ederporto|Ederporto]]. A WikiCite project grant project. ** Papers ***(Preprint) [[arxiv:2106.00459|KGPool: Dynamic Knowledge Graph Context Selection for Relation Extraction]] (Wikidata dataset used in evaluation) *** (Article) [https://www.infodocket.com/2021/06/06/article-wikidata-projects-in-times-of-covid-19-iupui-libraries-engagement-in-open-knowledge/ “Wikidata Projects in Times of COVID-19: IUPUI Libraries’ Engagement in Open Knowledge”] *** (Presentation) [https://figshare.com/articles/presentation/Explore_Analyse_and_Translate_Multilingual_Wikidata_Properties/14727561 Explore, Analyse and Translate Multilingual Wikidata Properties] by [[User:Jsamwrites]] at [[m:ContribuLing/Program|Contribuling]] ** Videos *** Understanding data import into Wikidata via Quickstatements (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=PbvtAqZqXeY YouTube] *** Workshop for [[Wikidata:Zotero/Cita|"Cita"]]: a Wikidata addon for Zotero, hosted by [[User:Diegodlh|Diegodlh]] - [https://www.youtube.com/watch?v=_t7vMWNoi2M English] & [https://www.youtube.com/watch?v=1admRZlWrkQ en español]. A ''WikiCite'' grant project. *** Wikidata: Municipalities of Romania + a map of places in Kuopio - [https://www.youtube.com/watch?v=Uj8wQebsQno YouTube] *** Wikidata Editing training (in Tamil) - [https://www.youtube.com/watch?v=R0xSZCRI3Rc YouTube] *** Excursus: Wikidata Knowledge Graph - [https://www.youtube.com/watch?v=hvRqzlIrmTc YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Lucas Werkmeister/Wikidata Image Positions|Wikidata Image Positions]] is a tool to show and add [[:d:Property:P2677|relative position within image (P2677)]] qualifiers on [[:d:Property:P180|depicts (P180)]] statements on Wikidata items as areas on the item’s [[:d:Property:P18|image (P18)]]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P9615|Badkartan.se ID]], [[:d:Property:P9616|Eionet bathingWaterIdentifier]], [[:d:Property:P9617|ifixit device ID]], [[:d:Property:P9618|AlternativeTo software ID]], [[:d:Property:P9619|Price One Penny author ID]], [[:d:Property:P9620|Nevada Women's History Project ID]], [[:d:Property:P9621|Treccani's Enciclopedia della Matematica ID]], [[:d:Property:P9622|Price One Penny work ID]], [[:d:Property:P9623|Price One Penny library ID]], [[:d:Property:P9624|Price One Penny publisher ID]], [[:d:Property:P9625|Dizionario Biografico dell'Educazione (1800–2000) ID]], [[:d:Property:P9626|Biographical Encyclopedia of Astronomers ID]], [[:d:Property:P9627|Romanistenlexikon ID]], [[:d:Property:P9628|composers.am person ID]], [[:d:Property:P9629|Armeniapedia ID]], [[:d:Property:P9630|OpenCorporates register jurisdiction]], [[:d:Property:P9631|armradioarchive.am person ID]], [[:d:Property:P9632|PANGO lineage code]], [[:d:Property:P9633|AZGS Document Repository ID]], [[:d:Property:P9634|AADFI member ID]], [[:d:Property:P9635|electronic Essential Medicines List medicine ID]], [[:d:Property:P9636|Japan PlayStation Software Database ID]], [[:d:Property:P9637|Erfgoedkaart ID]], [[:d:Property:P9638|Romanian diplomatic mission ID]], [[:d:Property:P9639|Foreign diplomatic mission in Romania ID]], [[:d:Property:P9640|PAS member ID]], [[:d:Property:P9641|fondoambiente.it ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Range|Range]], [[:d:Wikidata:Property proposal/not found in|not found in]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LdiF person ID|LdiF person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/board game mechanism|board game mechanism]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Date of resignation|Date of resignation]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/DIP-ID|DIP-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Castforward ID|Castforward ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti member ID|Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EBAF ID|EBAF ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FCCOS ID|FCCOS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dutch Caribbean Species Register ID|Dutch Caribbean Species Register ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TBDB ID|TBDB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cirkev.cz bohoslužby ID|cirkev.cz bohoslužby ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ropiky.net pillbox ID|Ropiky.net pillbox ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GCD creator ID|GCD creator ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3SnX Properties used to describe themselves] ([https://twitter.com/cthoyt/status/1401691538040651777 Inspiration]) *** [https://w.wiki/3Sxm Most common name in Germany by year of birth] ([[d:Wikidata:Request_a_query/Archive/2021/03#Most_commons_name_in_Germany_by_year_of_birth|Source]]) *** [https://w.wiki/3Sxu Famous (not French) people born in France] ([[d:Wikidata:Request_a_query/Archive/2020/01#Famous_(not_french)_people_born_in_France|Source]]) * '''Development''' ** You can now add a title to a query visualisation by adding <code>#title:YourTitle</code> to your SPARQL code ([[phab:T225883]], [https://w.wiki/3RpY example query with a title]) ** Added a new constraints type to indicate that a certain Property should only be used on Lexemes of a certain language ([[phab:T200689]]) ** Working on not checking the format constraints via SPARQL to take that load off the SPARQL endpoint and make it technically better ([[phab:T176312]]) ** Working on making the API-Sandbox not suggest edits to real Items ([[phab:T219215]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 06 07|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:02, 7 ജൂൺ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21551811 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == SWT South Asia Workshops: Feedback Survey == Thanks for participating in one or more of [[:m:Small wiki toolkits/South Asia/Workshops|small wiki toolkits workshops]]. Please fill out this short feedback survey that will help the program organizers learn how to improve the format of the workshops in the future. It shouldn't take you longer than 5-10 minutes to fill out this form. Your feedback is precious for us and will inform us of the next steps for the project. Please fill in the survey before 24 June 2021 at https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSePw0eYMt4jUKyxA_oLYZ-DyWesl9P3CWV8xTkW19fA5z0Vfg/viewform?usp=sf_link. [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 12:51, 9 ജൂൺ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Small_wiki_toolkits_-_South_Asia&oldid=21367255 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KCVelaga@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #472 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Past *** SPARQL #Wikidata Préfixes 2/2 (session 8) - [https://www.youtube.com/watch?v=Lu2kzcbIWnY YouTube] *** Open Repositories 2021: Wikidata Integration with Repository Contents - [https://www.youtube.com/watch?v=bNxmj94ZSfs&t=5732s YouTube] *** Information Service Engineering 2021 **** [https://www.youtube.com/watch?v=8dpltkumoDE SPARQL complex queries, SPARQL aggregation and variable assignment, Wikidata SPARQL examples] **** [https://www.youtube.com/watch?v=j9gvVClaI9A SPARQL Federated Queries, DBpedia and Wikidata, SPARQL query aggregation and variable assignment] ** Upcoming *** Next [[Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: [[User:Diegodlh|Diego de la Hera]] on [[Wikidata:Zotero/Cita|Cita]], a Wikidata add-on for Zotero. [https://docs.google.com/document/d/1J_VTVktvmpMd4dTzFjQlGgKDEr7YaS5Mrxj6ME332X0/edit?usp=sharing Agenda], June 15 *** [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour]] about quality constraints, June 17 *** LIVE Wikidata editing #47 - [https://www.youtube.com/watch?v=ZD5L5iTHa1c YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/2980705608881263/ Facebook], June 19 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#67|Online Wikidata meetup in Swedish #67]], June 20 *** OpenStreetMap TW x Wikidata Taiwan [[d:Q1867|Taipei (Q1867)]] Meetup 2021-07-05 * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** Gateway into Linked Data: Breaking silos with Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=U7AyM8XCcTo&t=1316s YouTube] *** LIVE Wikidata editing #46 - [https://www.youtube.com/watch?v=45BdQRcIek8 YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/2975545379397286/ Facebook] * '''Tool of the week''' ** [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/PAWS SPARQL Jupyter notebooks in PAWS]: PAWS is a wikitech services which allows to run Jupyter notebooks. There is a SPARQL kernel which makes it possible to run SPARQL queries. See this [https://public.paws.wmcloud.org/User:PAC2/Women%20as%20scientific%20discoverers.ipynb example notebook]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikidata Community/Diversity 2021 Survey has been [[:commons:File:Wikidata Community Survey 2021.pdf|published]]. The results are meant to serve as a baseline to see how the community might (not) change in the future. ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/4VJS7P5OJBTSXDSAVI2VXAUXX7O56HGF/ WikidataCon 2021: A sustainable future for Wikidata]. Information about ''"the conference theme, its three-day program structure and a special project on diversity taking place before the conference itself"''. ** The [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates|call for candidates]] for 2021 Wikimedia Foundation Board elections has begun on June 9. The last date to apply is June 29, 2021. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9652|personality trait of fictional character]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9625|Dizionario Biografico dell'Educazione (1800–2000) ID]], [[:d:Property:P9626|Biographical Encyclopedia of Astronomers ID]], [[:d:Property:P9627|Romanistenlexikon ID]], [[:d:Property:P9628|composers.am person ID]], [[:d:Property:P9629|Armeniapedia ID]], [[:d:Property:P9630|OpenCorporates register jurisdiction]], [[:d:Property:P9631|armradioarchive.am person ID]], [[:d:Property:P9632|PANGO lineage code]], [[:d:Property:P9633|AZGS Document Repository ID]], [[:d:Property:P9634|AADFI member ID]], [[:d:Property:P9635|electronic Essential Medicines List medicine ID]], [[:d:Property:P9636|Japan PlayStation Software Database ID]], [[:d:Property:P9637|Erfgoedkaart ID]], [[:d:Property:P9638|Romanian diplomatic mission ID]], [[:d:Property:P9639|Foreign diplomatic mission in Romania ID]], [[:d:Property:P9640|PAS member ID]], [[:d:Property:P9641|fondoambiente.it ID]], [[:d:Property:P9642|Olschki author ID]], [[:d:Property:P9643|French Etalab parcel visualization code]], [[:d:Property:P9644|Geneanet family name ID]], [[:d:Property:P9645|Online Coins of the Roman Empire ID]], [[:d:Property:P9646|senato.archivioluce.it person ID]], [[:d:Property:P9647|DIP ID]], [[:d:Property:P9648|Newspaper Genre List ID]], [[:d:Property:P9649|Dutch Caribbean Species Register ID]], [[:d:Property:P9650|Internet Game Database developer ID]], [[:d:Property:P9651|Book Owners Online person ID]], [[:d:Property:P9653|Bod-Inc Online author ID]], [[:d:Property:P9654|Burke Herbarium Image Collection ID]], [[:d:Property:P9655|Ropiky.net pillbox ID]], [[:d:Property:P9656|Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti member ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/LdiF person ID|LdiF person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/board game mechanism|board game mechanism]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Date of resignation|Date of resignation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sex or gender of the position|sex or gender of the position]], [[:d:Wikidata:Property proposal/regime|regime]], [[:d:Wikidata:Property proposal/earliest known OpenTimestamps|earliest known OpenTimestamps]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biblioteca Nacional de Maestros|Biblioteca Nacional de Maestros]], [[:d:Wikidata:Property proposal/named after lexeme|named after lexeme]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/TBDB ID|TBDB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cirkev.cz bohoslužby ID|cirkev.cz bohoslužby ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GCD creator ID|GCD creator ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Memobase ID|Memobase ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Central records of collections ID|Central records of collections ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Musica Baltica person ID|Musica Baltica person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Standard Citation Forms ID|Standard Citation Forms ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Montana Field Guide species ID|Montana Field Guide species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PRISM Break project ID|PRISM Break project ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Idaho Species ID|Idaho Species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Room of Names ID|Room of Names ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ZKM person ID|ZKM person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fotodok ID|fotodok ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IFFR film director ID|IFFR film director ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EUIPO OoC-name id|EUIPO OoC-name id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gutenberg Biographics ID|Gutenberg Biographics ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EUIPO OoC-work id|EUIPO OoC-work id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Games@Mail.ru ID|Games@Mail.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/museumPASSmusées ID|museumPASSmusées ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Handlingar.se|Handlingar.se]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NAD agent ID|NAD agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bundesstiftung Aufarbeitung person ID|Bundesstiftung Aufarbeitung person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OlympicsIL ID|OlympicsIL ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3Szs Lakes within 10 km of Berlin] *** Old bath [https://wcqs-beta.wmflabs.org/embed.html#%23defaultView%3AImageGrid%7B%22hide%22%3A%5B%22%3Fimage%20%22%5D%7D%0A%0A%23SELECT%20DISTINCT%20%3Ffile%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3Fimage%20%20%3FDigitaltmuseum%0ASELECT%20DISTINCT%20%3FitemLabel%20%3Fimage%20%20%3FDigitaltmuseum%0AWITH%20%0A%7B%20SELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FitemDescription%20%20WHERE%0A%20%20%7B%20SERVICE%20%3Chttps%3A%2F%2Fquery.wikidata.org%2Fsparql%3E%20%0A%20%20%20%20%7B%3Fitem%20%20wdt%3AP6104%20wd%3AQ106774536.%0A%20%20%20%20%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22sv%2Cen%22.%20%3Fitem%20rdfs%3Alabel%20%3FitemLabel%20.%7D%0A%20%20%20%20%7D%0A%20%20%7D%0A%7D%20AS%20%25Wikidataitems%0A%0AWHERE%20%0A%7B%20%20INCLUDE%20%25Wikidataitems%20.%0A%20%20%3Ffile%20wdt%3AP180%20%3Fitem.%0A%20%20%3Ffile%20wdt%3AP7847%20%3FDigID.%0A%20%20BIND%28URI%28CONCAT%28%22https%3A%2F%2Fdigitaltmuseum.org%2F%22%2C%3FDigID%29%29%20AS%20%3FDigitaltmuseum%29%0A%20%20%3Ffile%20schema%3AcontentUrl%20%3Furl.%20%0A%20%20bind%28iri%28concat%28%22http%3A%2F%2Fcommons.wikimedia.org%2Fwiki%2FSpecial%3AFilePath%2F%22%2C%20wikibase%3AdecodeUri%28substr%28str%28%3Furl%29%2C53%29%29%29%29%20AS%20%3Fimage%29%0A%7D pictures from Swedish Digitalmuseum] *** Bath water in Sweden [https://query.wikidata.org/embed.html#%23title%3A%20Swedish%20Bathwaters%20with%20line%20to%20connected%20water%0A%23defaultView%3AMap%7B%22hide%22%3A%5B%22%3Fbathcoord%22%2C%22%3Flakecoord%22%2C%22%3Fline%22%2C%22%3Fstr%22%2C%22%3Flayer%22%5D%7D%0ASELECT%20%3Fstr%20%3Fbathwater%20%3FbathwaterLabel%20%3Fbathcoord%20%3Flake%20%3FlakeLabel%20%3Flakecoord%20%3Fdist%20%3Fline%20%3FSJOID%20%3Flayer%20%3FEionetBathingWaterIDentifier%20%3FHav%20%3FVISS%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fbathwater%20wdt%3AP6104%20wd%3AQ106774536.%0A%20%20%20%3Fbathwater%20%20wdt%3AP625%20%3Fxx.%0A%20%20%20%3Fbathwater%20%20p%3AP625%20%5B%20a%20wikibase%3ABestRank%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20psv%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLatitude%20%3Fbathcoordlat%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLongitude%20%3Fbathcoordlon%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoGlobe%20%3Fglobe%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%5D%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20ps%3AP625%20%3Fbathcoord%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%5D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fbathwater%20wdt%3AP9616%20%3FEionetBathingWaterIDentifier.%20%7D%0A%20%20%7B%0A%20%20%20%20%3Fbathwater%20wdt%3AP206%20%3Flake.%0A%20%20%20%3Flake%20%20wdt%3AP625%20%3Frr.%0A%20%20%20%20%20%20%20%3Flake%20%20p%3AP625%20%5Ba%20wikibase%3ABestRank%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20psv%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLatitude%20%3Flat%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLongitude%20%3Flong%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoGlobe%20%3Fglobe2%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%5D%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20ps%3AP625%20%3Flakecoord%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%5D%0A%20%20%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Flake%20wdt%3AP761%20%3FSJOID.%20%7D%0A%20%20%7D%0A%20%20%20BIND%28geof%3Adistance%28%3Fbathcoord%2C%20%3Flakecoord%29%20as%20%3Fdist%29%20.%20%0A%20%20%23filter%20%28%3Fdist%20%3E%3D%203%29%0A%20%20BIND%20%28floor%28%3Fdist%2F10%29%2a10%20as%20%3Flayer%29%20%0A%20%20BIND%28CONCAT%28%27LINESTRING%20%28%27%2C%20STR%28%3Fbathcoordlon%29%2C%20%27%20%27%2C%20STR%28%3Fbathcoordlat%29%2C%20%27%2C%27%2C%20STR%28%3Flong%29%2C%20%27%20%27%2C%20STR%28%3Flat%29%2C%20%27%29%27%29%20AS%20%3Fstr%29%20.%0A%20%20BIND%28STRDT%28%3Fstr%2C%20geo%3AwktLiteral%29%20AS%20%3Fline%29%20%0A%20%20BIND%28URI%28CONCAT%28%22https%3A%2F%2Fbadplatsen.havochvatten.se%2Fbadplatsen%2Fkarta%2F%23%2Fbath%2F%22%2C%3FEionetBathingWaterIDentifier%29%29%20AS%20%20%3FHav%29%0A%20%20BIND%28URI%28CONCAT%28%22https%3A%2F%2Fviss.lansstyrelsen.se%2FWaters.aspx%3FwaterEUID%3DSE%22%2C%3FSJOID%29%29%20AS%20%3FVISS%29%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22en%2Csv%22.%20%7D%0A%7D%0AORDER%20BY%20DESC%28%3Fdist%29 with distance to the center of the lake it is connected to] *** Bath water in Sweden [https://w.wiki/3TrJ located in Nature reserves (protected area, geojson)] *** [https://w.wiki/3RHs Map of the standard English and Welsh spellings of all places in the database] ([https://twitter.com/WIKI_NLW/status/1403327228629377024 Source]) *** [https://w.wiki/3Qvi Films directed by Agnès Varda and their publication date] ([https://twitter.com/Wikimedia_mx/status/1402037551309991937 Source]) *** [https://w.wiki/3Jkb List of women who hold or have held the position of rector at a university] ([https://twitter.com/Wikimedia_mx/status/1404234275147419658 Source]) ** Schema examples: *** [https://www.wikidata.org/wiki/EntitySchema:E319 EntitySchema:E319] - European bath waters ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: *** [[Wikidata:WikiProject European Bath Waters]] - Europe is open up and its summer - '''lets add bath waters to Wikidata''' * '''Development''' ** Working on no longer using the Query Service to evaluate Constraints Checks regular expressions (this should make our checks faster and allow for further improvements) ([[phab:T176312]]) ** Changing the rate limits for assigning Item IDs further, which should result in even fewer Q-IDs being skipped in the future ([[phab:T284538]]) ** Finalizing the concepts for a tool to help work on mismatches between Wikidata's data and other databases/websites/... [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 06 14|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:41, 14 ജൂൺ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21551811 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #473 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.06.24 next Wikibase live session] is [https://iw.toolforge.org/zonestamp/1624550400 16:00 UTC on Thursday 24th June 2021] (18:00 Berlin time). This month we'll have a team member from [https://wikibase-stakeholder-group.github.io/ Wikibase Stakeholders Group] talk briefly about their work, and then we'll welcome people to share out about their work around Wikibase. We'll leave some space in the agenda to discuss meta issues related to the Wikibase Community Usergroup. *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in English by Vigneron, June 22 at 18:00 CEST *** '''24/06 (17:30 UTC):''' [[w:pt:Wikipédia:Edit-a-thon/Atividades em português/Wikidata Lab XXX|Wikidata Lab XXX: Roundtripping process for tainacan]] with [[d:User:Ederporto|Ederporto]] and Dalton Lopes Martins (https://tainacan.org/en/ Tainacan) ('''in English'''), on [https://www.youtube.com/watch?v=x6m0rRgadu4 YouTube] *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#67|Online Wikidata meetup in Swedish #68]], June 27 *** LIVE Wikidata editing #47 - [https://www.youtube.com/watch?v=QywDX83OZrw YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/2985815161703641/ Facebook], June 26 at 18:00 UTC * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [[:d:Q107308059|Beyond VIAF. Wikidata as a Complementary Tool for Authority Control in Libraries]] (with [https://catalogo.pusc.it/beyond_viaf/ detailed statistics on VIAF and Wikidata]) ** Videos *** Using OpenRefine and creating wikidata schema - [https://www.youtube.com/watch?v=osYFU2UvE1Y YouTube] *** Query SPARQL Wikidata around genealogy (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=Cc0pkmFkbYA YouTube] *** LIVE Wikidata editing #47 - [https://www.youtube.com/watch?v=ZD5L5iTHa1c YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/2980705608881263/ Facebook] *** Global Open Initiative Foundation editing session - Adding statements about Ghanaian Members of Parliament using OpenRefine - [https://www.youtube.com/watch?v=50GBWVUCsO8 YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[:d:Template:PositionHolderHistory|Template:PositionHolderHistory]] displays the full list of position holders for a given position. ** [[:d:Template:Generic queries for positions|Template:Generic queries for positions]] new template with generic queries for positions. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Interlanguage links now work for multilingual Wikisource. [[phab:T275958]] ** [[d:User:Nikki/LexemeEntitySuggester.js|User:Nikki/LexemeEntitySuggester.js]] now supports searching for senses for the translation property. ** The [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates|call for candidates]] for 2021 Wikimedia Foundation Board elections has begun on June 9. The last date to apply is June 29, 2021. ** Since the beginning of the month, phabricator tickets about language codes (and names of languages) were reviewed and triaged to better reflect their content and current status. Some work was done to better identify the steps for such changes, highlight and address bottlenecks and system issues. Patches for a few codes were contributed and are being released. [https://phabricator.wikimedia.org/tag/language_codes/ Phabricator "Language codes" workboard] provides an overview, [[phab:T284856]] attempts to identify maintenance steps and [[phab:T284276]] determine turn-around times. [[phab:T284808]] should finally close a gap in termbox language handeling. A way to better address some or all aspects of changes of language codes applicable to Wikipedia editions still needs to be found. Don't hesitate to request the addition or update of language names (e.g. the name of Dutch in Danish) or missing language codes, notably for monolingual strings (see [[d:Help:Monolingual_text_languages|Help:Monolingual text languages]]). * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9660|not found in]], [[:d:Property:P9664|named place on map]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9655|Ropiky.net pillbox ID]], [[:d:Property:P9656|Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti member ID]], [[:d:Property:P9657|Memobase ID]], [[:d:Property:P9658|Standard Citation Forms for Rare Materials Cataloging ID]], [[:d:Property:P9659|Skipsrevyen ID]], [[:d:Property:P9661|EBAF authority ID]], [[:d:Property:P9662|LdiF person ID]], [[:d:Property:P9663|Musica Baltica person ID]], [[:d:Property:P9665|EGID]], [[:d:Property:P9666|RBF event ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/named after lexeme|named after lexeme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/replacement value|replacement value]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Qualis rank|Qualis rank]], [[:d:Wikidata:Property proposal/role of component|role of component]], [[:d:Wikidata:Property proposal/table of contents available at URL|table of contents available at URL]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DICOM modality page|DICOM modality page]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Flemish Heritage Themes ID|Flemish Heritage Themes ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/OlympicsIL ID|OlympicsIL ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EBIDAT ID|EBIDAT ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Crosscut author ID|Crosscut author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifier BNM|identifier BNM]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chidlovski.Com USSR national ice hockey team player ID|Chidlovski.Com USSR national ice hockey team player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Handzone player ID|Handzone player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BES-Net user ID|BES-Net user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hokej.cz player ID|Hokej.cz player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Research Resource Identifier|Research Resource Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VK artist ID|VK artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MonumentalTrees.com|MonumentalTrees.com]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lexikon Westfälischer Autorinnen und Autoren person ID|Lexikon Westfälischer Autorinnen und Autoren person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/E-Flora BC species ID|E-Flora BC species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/E-Fauna BC species ID|E-Fauna BC species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Villo! station ID|Villo! station ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LexM ID|LexM ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3VT7 Map of public bookcases] *** [https://public.paws.wmcloud.org/User:PAC2/Generic%20queries%20for%20positions.ipynb SPARQL Jupyter notebook to explore generic queries for positions] (using PAWS) *** [https://w.wiki/3W7h Biographies that can be linked in different Wikipedias (apart from deWP)] ([https://twitter.com/RegiowikiAt/status/1405806412039704579 Source]) *** [https://w.wiki/3WVb Vulnerable, endangered or extinct languages with number of lexemes in Wikidata] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1404841876134445059 Source]) *** [https://w.wiki/3Lhb Articles in English Wikipedia about women that have the good article badge but do not have an article written in Spanish] ([https://twitter.com/editatona/status/1404553060223946755 Source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: *** [[Wikidata:WikiProject Outdoor Gyms]] * '''Development''' ** Fixed a bug that broke the "Add sitelink" popup on Commons ([[phab:T284854]]) ** Working on a fix for suggesters popping up unexpectedly when tabbing quickly ([[phab:284219]]) ** Reviewing code for a new Property Suggester by a student ([[phab:T284820]]) ** Mismatch Finder: Working on a tool to work through mismatching data between Wikidata and external databases. Your feedback is welcome on [[d:Wikidata talk:Mismatch Finder|Wikidata talk:Mismatch Finder]] ** Curious Facts: We developed a tool to help editors check random curious facts on Wikidata. [https://wikidata-analytics.wmcloud.org/app/CuriousFacts Try it] and give us your feedback on [[d:Wikidata talk:Curious_Facts|Wikidata talk:Curious Facts]] ** Kicked off our continued work on Wikidata-Wikibase federation (Federation v2) with preparatory work, including: *** [[phab:T284909|Testing infrastructure investigation and decision]] *** Investigation: [[phab:T284913|How to refer to entities that have the same IDs as the source wikibase entities]] [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 06 21|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:23, 21 ജൂൺ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21590290 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #474 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Automatic analysis and breakdown of links (for social accounts reference)|Automatic analysis and breakdown of links (for social accounts reference)]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Past: *** [[m:Wikibase Community User Group/Meetings/2021-06-24|log of Wikibase Live session 2021-06-24]] ** Upcoming: *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, June 28 at 18:00 CEST *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Robert Chavez (Northeastern University) will provide an introduction to SPARQL and using the Wikidata Query Service.; [https://docs.google.com/document/d/14wazqg7XJM3Asqq4kFcNHCVgBOGODRp0U8yFc-22WM8/edit?usp=sharing], June 29th. *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#69|Online Wikidata meetup in Swedish #69]], July 4 * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://linkeddigitalfuture.ca/2021/06/22/wikidata-with-five-indigenous-artists/ A Journey Into Wikidata with Five Indigenous Artists] *** [https://blogs.bl.uk/digital-scholarship/2021/06/adding-data-to-wikidata-is-efficient-with-quickstatements.html Adding Data to Wikidata is Efficient with QuickStatements] ** Papers ***[[d:Q107338764|Which methods are the most effective in enabling novice users to participate in ontology creation? A usability study]] (compares Wikidata to other knowledge modelling tools) **** ** Videos *** LIVE Wikidata editing #47 - [https://www.youtube.com/watch?v=QywDX83OZrw YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/2985815161703641/ Facebook], for the #ArcticKnot. *** [https://www.youtube.com/watch?v=9Dvzb4Svzck SPARQL queries live on Twitch about lexicography and lexemes] by Vigneron, for the #ArcticKnot. *** Wikidata Lab XXX: Roundtripping process for Tainacan - [https://www.youtube.com/watch?v=x6m0rRgadu4 YouTube] *** Creating a new faculty item in Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=fu68LM5NicM YouTube *** [https://www.youtube.com/watch?v=9fC3oXvQfqI Writing data to Wikidata], [https://www.youtube.com/watch?v=nvWkaCcEEHA Wikidata Sandbox items] * '''Tool of the week''' ** [[d:Template:Item documentation|Template:Item documentation]] now includes [[d:Template:Generic queries for positions|Template:Generic queries for positions]]. It can be used for every position item in the talk page. See example with [[d:Talk:Q81066|head of the United Nations Secretariat]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikidata Community/Diversity 2021 Survey has been [[:commons:File:Wikidata Community Survey 2021.pdf|published]]. The results are meant to serve as a baseline to see how the community might (not) change in the future. Feel free to give us your feedback on [[d:Wikidata talk:Usability and usefulness/2021-2-Survey|this discussion page]]. ** Call for candidates for the [[m:Wikibase Community User Group/2021 contact election|2021 election to the position of primary contact]] for the [[m:Wikibase Community User Group|Wikibase Community User Group]]. Applicants should present themselves on [[m:Wikibase Community User Group/2021 contact election/Candidates|this page]] before '''2021-07-08 17:00 (UTC)''', after which voting will commence. ** [[d:Wikidata:Bodh|Bodh]] is a new tool to edit Lexemes by hand on a larger scale. ** [[wikitech:User:AKhatun/Wikidata_Vertical_Analysis|Wikidata Vertical Analysis]] by AKhatun (WMF) ** [https://lexeme-forms.toolforge.org/template/igbo-noun/ Wikidata Lexeme Forms now supports Igbo nouns] ** [https://twitter.com/LucasWerkmeistr/status/1406334472891551745 Wikidata Lexeme Forms now supports Malayalam proper nouns] ** A new version of the Open Art Browser allows discovering works of art in the new section "Types", which presents you more than 1500 expressions of art. [http://openartbrowser.org/en/classes Explore it!] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9667|date of resignation]], [[:d:Property:P9675|curid]], [[:d:Property:P9680|consequence of text]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9666|RBF event ID]], [[:d:Property:P9668|cirkev.cz Catholic services ID]], [[:d:Property:P9669|Olympic Committee of Israel athlete ID]], [[:d:Property:P9670|ZKM person ID]], [[:d:Property:P9671|Bundesstiftung Aufarbeitung person ID]], [[:d:Property:P9672|Fotodok ID]], [[:d:Property:P9673|museumPASSmusées ID]], [[:d:Property:P9674|Burke Herbarium Image Collection contributor ID]], [[:d:Property:P9676|Vindskyddskartan.se ID]], [[:d:Property:P9677|Hokej.cz player ID]], [[:d:Property:P9678|Franciscan Center of Christian Oriental Studies ID]], [[:d:Property:P9679|Companies Registration Office (Ireland) Registration Number]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/delta of|delta of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Astrological sign|Astrological sign]], [[:d:Wikidata:Property proposal/announced at|announced at]], [[:d:Wikidata:Property proposal/contact point (2)|contact point (2)]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/WTA-Trainer-ID|WTA-Trainer-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Villo! station ID|Villo! station ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LexM ID|LexM ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Classical Archives composer ID|Classical Archives composer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UFC ID|UFC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tapology ID|Tapology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bellator ID|Bellator ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bauforschung Baden-Württemberg Objekt-ID|Bauforschung Baden-Württemberg Objekt-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FightMatrix ID|FightMatrix ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Curling Federation Championship ID|World Curling Federation Championship ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ethereum token address|Ethereum token address]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Legie 100 legionary ID|Legie 100 legionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PsycNET ID|PsycNET ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Index Theologicus ID|Index Theologicus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MK ID|MK ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CCC in Idaho Collection ID|CCC in Idaho Collection ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gameblog.fr game ID|Gameblog.fr game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/African Film Database ID|African Film Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Games und Erinnerungskultur Datenbank ID|Games und Erinnerungskultur Datenbank ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Great Ukrainian Encyclopedia Online ID|Great Ukrainian Encyclopedia Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Native-Land.ca Territory ID|Native-Land.ca Territory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Native-Land.ca Language ID|Native-Land.ca Language ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Great Encyclopedia of Cyril and Methodius ID|Great Encyclopedia of Cyril and Methodius ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HockeyLive player ID|HockeyLive player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eishockey.info player ID|eishockey.info player ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3Yev Street names in Alsatian] ([[phab:T262922#7178793|source]]) *** [https://w.wiki/3Z8o What kind of places in Wales host public toilets?] ([https://twitter.com/WICI_LLGC/status/1409488011197300742 Source]) *** [https://w.wiki/3Yoe UK Health Ministers and their occupations on Wikidata] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1409081946865610756 Source]) *** [https://w.wiki/3YJM Count of statements by property for theatrical plays] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1408382965898436610 Source]) *** [https://w.wiki/3XdN Things dedicated to St. John the Baptist] ([https://twitter.com/euwikipedia/status/1407790562917367816 Source]) * '''Development''' ** Mismatch Finder: We started building the foundation of the place that will store the mismatches between Wikidata and other databases/catalogs/... ** Continued work on migrating the checks of regular expressions for constraints from SPARQL to a better solution to take that load off of the SPARQL endpoint ([[phab:T176312]]) ** Made it possible to show language links from multilingual Wikisource to the other language versions of Wikisource ([[phab:T275958]]) ** Added a new constraint type to indicate that a certain Property should only be used on Lexemes with a specific language ([[phab:T200689]]) ** Fixed a weird issue with suggesters popping back up when they shouldn't ([[phab:T284219]]) ** Invalid data will not be handled better in RDF outputs ([[phab:T285131]]) ** Working on lowering the rate limit at which a misbehaving bot can waste new Item IDs to further reduce the percentage of skipped Item IDs ([[phab:T284538]]) ** Working on not suggesting real Item IDs in the API sandbox to avoid accidental edits by people who think it is not making real edits ([[phab:T219215]]) ** Working on reducing the time it takes between entering a value in a new statement and being able to save the statement ([[phab:T281669]]) ** Improved documentation of the usage tracking aspects in API help pages. Usage tracking is an internal mechanism to track which article on Wikipedia etc uses which data from an Item on Wikidata. ([[phab:T283040]]) ** Language codes for monolingual strings "gsw-fr", "ykg", "wya", "osa-latn" were made available: Alsatian, Tundra Yukaghir, Wendat, Osage ([[phab:T262922]], [[phab:T252198]], [[phab:T283364]], [[phab:T265297]]) ** The English name for language code "crh" and the Swedish name for "fa" were corrected ([[phab:T240350]], [[phab:T281702]]) ** Lexeme language codes ha-arab, sux-latn, sux-xsux, gsg, tlh-piqd, tlh-latn, bfi, pwn, enm were added. That is Hausa in Arabic script, Sumerian in cuneiform and Latin-script, German Sign Language, Klingon in pIqaD and Latin script, British Sign Language, Paiwan and Middle English. ([[phab:T282512]], [[phab:T279557]]) ** It was determined that language codes can be activated for Wikidata while being blocked for use on Incubator ([[phab:T273705]]), this to avoid projects such as a "British English Wikipedia" ** Language code "es-419" for Latin American Spanish has been available for labels and descriptions for quite some time ([[phab:T230786]]) ** A possibly confusing Russian mis-translation of the name of the language code for "multiple languages" (mul) is being reviewed ([[phab:T245927]]) ** "[[:en-simple:]]" can be used instead of "[[:simple:]]" to link to Simple Wikipedia. Query Services outputs "en-simple", not "simple" for sitelinks to Simple Wikipedia ([[phab:T283149]]). ** There was some discussion about the creation of a language code "en-in" for monolingual strings, but "en-in" as interface language seems to be preferred ([[phab:T212313]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 06 28|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:03, 28 ജൂൺ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21652091 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #475 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Allenwang6212a|Allenwang6212a]] (RfP scheduled to end after 6 July 2021 06:09 UTC) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' **Past: *** Wikipedia Weekly Network - LIVE Wikidata editing #49 - [https://www.youtube.com/watch?v=bHfBIxMa8qk YouTube] ** Upcoming: *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] in French by Vigneron, July 6 at 18:00 CEST (UTC+2) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://blog.ldodds.com/2021/06/01/schema-explorers-and-how-they-can-help-guide-adoption-of-common-standards/ Schema explorers and how they can help guide adoption of common standards] *** [https://addshore.com/2021/06/tackling-technical-debt-big-and-small-in-wikidata-and-wikibase/ Tackling Technical Debt, big and small, in Wikidata and Wikibase] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2107.00156v1.pdf A Study of the Quality of Wikidata] *** [https://ejournals.bc.edu/index.php/ital/article/view/12959 Beyond VIAF: Wikidata as a Complementary Tool for Authority Control in Libraries] ** Videos *** (workshop) Editing Wikidata items about Ghanaian parliamentarians - [https://www.youtube.com/watch?v=-eRbrmDlTr0 YouTube] *** Adding descriptions and statements to Wikidata using Quickstatements - [https://www.youtube.com/watch?v=IAYlEhG0ILA&list=PL688h-0nBPOB3Z7GVKpYU9G23nX7QclT7&index=2 YouTube] *** Editing Wikidata (in German) - [https://www.youtube.com/watch?v=tIY3zANk9lw YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Nikki/AnchorLinks.js|User:Nikki/AnchorLinks.js]] is a userscript that adds a small link before property labels and statement values on entity pages to provide a clickable/copiable link to that section of the page. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** A [https://karriere-igb.softgarden.io/job/11001088 job opening] for a fullstack developer to work on integrating Wikidata with expert-curated knowledge on invasion biology * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9681|voted on by]], [[:d:Property:P9683|Qualis rank]], [[:d:Property:P9687|author given names]], [[:d:Property:P9688|author last name]], [[:d:Property:P9700|delta of]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9682|Gutenberg Biographics ID]], [[:d:Property:P9684|Idaho Species ID]], [[:d:Property:P9685|Montana Field Guide species ID]], [[:d:Property:P9686|Classical Archives composer ID]], [[:d:Property:P9689|Crosscut author ID]], [[:d:Property:P9690|E-Fauna BC species ID]], [[:d:Property:P9691|E-Flora BC species ID]], [[:d:Property:P9692|LexM ID]], [[:d:Property:P9693|BES-Net user ID]], [[:d:Property:P9694|VK artist ID]], [[:d:Property:P9695|Legie 100 legionary ID]], [[:d:Property:P9696|Buzer.de law identification]], [[:d:Property:P9697|Games@Mail.ru ID]], [[:d:Property:P9698|World Curling Federation Championship ID]], [[:d:Property:P9699|FOIH themes ID]], [[:d:Property:P9701|African Film Database ID]], [[:d:Property:P9702|Gameblog.fr game ID]], [[:d:Property:P9703|CCC in Idaho Collection ID]], [[:d:Property:P9704|Monumental Trees ID]], [[:d:Property:P9705|Bauforschung Baden-Württemberg Objekt-ID]], [[:d:Property:P9706|Director Identification Number]], [[:d:Property:P9707|GCD creator ID]], [[:d:Property:P9708|Handzone player ID]], [[:d:Property:P9709|Games und Erinnerungskultur Datenbank ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/code name|code name]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Tables for Crystallography space group number|International Tables for Crystallography space group number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Impact factor|Impact factor]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dependency grammar relations|dependency grammar relations]], [[:d:Wikidata:Property proposal/biological target|biological target]], [[:d:Wikidata:Property proposal/URL for citizen's initiatives|URL for citizen's initiatives]], [[:d:Wikidata:Property proposal/incubator|incubator]], [[:d:Wikidata:Property proposal/project state|project state]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/fotoCH photographer ID|fotoCH photographer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Raakvlak inventory number|Raakvlak inventory number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cultural broadcasting archive station ID|cultural broadcasting archive station ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Diet Library Persistent ID|National Diet Library Persistent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MANTO ID|MANTO ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/e-Rad researcher ID|e-Rad researcher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WMO code|WMO code]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3b8y List of pairs of senses on the same lexeme that have the same gloss in at least one language] ([https://t.me/c/1325756915/10445 Source]) *** Which British Monarch saw most US Presidents; which US President saw most British Monarchs? ([https://w.wiki/3b8x graph view]) ([https://w.wiki/3b8u dimensions view]) ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1411624633137311748 Source]) *** [https://w.wiki/3amU All paintings (Q3305213) that depict (P180) a painting] ([https://twitter.com/seeksanusername/status/1411398102163103752 Source]) *** [https://w.wiki/3b3i Count of qualifiers used in performer (P175) statements] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1411721094902452229 Source]) *** [https://w.wiki/3b4k Scientific and Commons names of animals which are threatened as per IUCN Red List] ([https://twitter.com/anandmallaya/status/1411717642184970243 Source]) *** [https://w.wiki/3U$P Latin American female mathematicians who are not on spanish Wikipedia but have an article in another language] ([https://twitter.com/Wikimedia_mx/status/1411019089938575361 Source]) *** [https://w.wiki/3aAf US Governors and their religion, if listed] ([https://twitter.com/erik_paulson/status/1410754713272950784 Source]) *** [https://w.wiki/3b4x Living soccer players whose birthday is on January 1st] ([https://twitter.com/PhiBo23/status/1409932152758808580 Source]) *** [https://w.wiki/3ZEU Museums nearby Cēsis (Q107582)] ([https://twitter.com/jeb_140/status/1409588960414769156 Source]) *** [https://w.wiki/3ZEK Distribution of public toilets per administrative units in Wales] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1409580247348097032 Source]) * '''Development''' ** Mismatch Finder: We continued the work on building the basic store that in the future will hold mismatches between Wikidata's data and other databases/websites/catalogs/... These mismatches will then be used in the Mismatch Finder website and other tools to easily review them. ** Improved the namespace behavior of the CommonsLink constraint so that it now produces less false positives ([[phab:T237920]]) ** Working on adding a magic word to allow pages to be excluded from Special:UnconnectedPages on Wikipedias and co ([[phab:T97577]]) ** Language names in [[d:Q14549|Scots (sco)]] were updated ([[phab:T285076]]) ** A task to complete language names in [[d:Q7411|Dutch (nl)]] is being filled ([[phab:T231748]]) ** A language code for an undetermined Mixtec language is being ''determined'' ([[phab:T155419]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 07 05|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:09, 5 ജൂലൈ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21694624 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wiki Loves Women South Asia 2021 == [[File:Wikiloveswomen logo.svg|right|frameless]] '''Wiki Loves Women South Asia''' is back with the 2021 edition. Join us to minify gender gaps and enrich Wikipedia with more diversity. Happening from 1 September - 30 September, [[:m:Wiki Loves Women South Asia 2021|Wiki Loves Women South Asia]] welcomes the articles created on gender gap theme. This year we will focus on women's empowerment and gender discrimination related topics. We warmly invite you to help organize or participate in the competition in your community. You can learn more about the scope and the prizes at the [[:m:Wiki Loves Women South Asia 2021|project page]]. <span style="color: grey;">''This message has been sent to you because you participated in the last edition of this event as an organizer.''</span> Best wishes,<br> [[:m:Wiki Loves Women South Asia 2021|Wiki Loves Women Team]]<br>12:57, 12 ജൂലൈ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MdsShakil/sandbox/2&oldid=21720363 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:MdsShakil@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #476 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: *** [[Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Emu|Emu]] (RfP scheduled to end after 13 July 2021 11:49 UTC) *** [[Wikidata:Requests for permissions/Administrator/-akko|-akko]] (RfP scheduled to end after 16 July 2021 06:31 UTC) ** Closed request for adminship: *** [[Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Allenwang6212a|Allenwang6212a]] (unsuccessful) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Past: *** LIBER 2021 - Panel Discussion: Why use Wikidata or not - [https://www.youtube.com/watch?v=h4UCFJyGzfo YouTube] *** SPARQL Wikidata divers. Session of Tuesday, June 29 (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=SUkCaMucdYQ YouTube] *** SPARQL Wikidata Wikisource. Tuesday, July 6 session (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=36cyIt9WPgc YouTube] ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday 28th July 2021 at 16:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. This month we will also be having a guest presentation about [[m:Toolhub|Toolhub]] by Srishti Sethi from the Wikimedia Foundation. *** Next Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group call: Carlo Bianchini (University of Pavia), Stefano Bargioni (Pontifical University Santa Croce (Rome)), and Camillo Carlo Pellizzari di San Girolamo (University of Pisa, Scuola Normale Superiore) will discuss their recent project and article “Beyond VIAF: Wikidata as a Complementary Tool for Authority Control in Libraries”.; [https://docs.google.com/document/d/1UXzBo0UH4i8qs4RNG02b4uoE4fG09BlY5OJi7UD-BVU/edit], July 13th. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/XJ3TLDYCJYZ7HL436I2LQBVWUOI52AGI/ Upcoming Search Platform Office Hours—July 14th, 2021]. Come and ask anything related to Wikimedia search, Wikidata Query Service, Wikimedia Commons Query Service, etc.! *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#71|Online Wikidata meetup in Swedish #71]], July 18 * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs ***[https://diff.wikimedia.org/2021/07/07/improving-wikidata-wikisource-integration/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter Improving Wikidata-Wikisource Integration], July 7, 2021 by Krishna Chaitanya Velaga *** [https://addshore.com/2021/07/a-first-look-at-wikidata-through-github-copilot/ A first look at Wikidata through Github Copilot] by [[User:Addshore|Addshore]] ** Papers ***{{Q|107425133}}, by Kartik Shenoy et al, published 1 July 2021, explores the use of three indicators - deleted statements that are not replaced; deprecated statements; and constraint violations - as a framework for evaluating data quality. ** Videos *** [https://www.youtube.com/watch?v=gmEBQ6G_Huw Introduction to OpenRefine for batch Wikidata editing] (YouTube, ca. 1 hr 40 min) by [[d:User:Spinster|Spinster]]. Recording of a training for the [[m:Wiki World Heritage User Group|Wiki World Heritage User Group]]. *** Editing Wikidata items about Ghanaian parliamentarians ([[m:Global Open Initiative|Global Open Initiative Foundation]] workshop) - [https://www.youtube.com/watch?v=o3KOEMLgz2s YouTube] *** Editing Lexicographical data in Dagbani ([[d:Lexeme:L578335|ʒiɛɣu]]) ([[m:Dagbani Wikimedians User Group|Dagbani Wikimedians User Group]] workshop) - [https://www.youtube.com/watch?v=tATyBFvR6c0 YouTube] *** Wikidata Workshop by Juan Antonio Pastor at the University of Murcia (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=3fwXqYlyjPc YouTube] *** * '''Tool of the week''' ** [https://schafe-vorm-fenster.de/ Schafe vorm Fenster] is a project to build up a calendar for rural villages in Vorpommern-Greifswald using Wikidata to get images and short descriptions for the villages. ([https://twitter.com/schafeamfenster/status/1412655207432048641 See example]) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://twitter.com/WikidataMeter/status/1412980136429903875 Wikidata now has over 9,000 Properties!] You can see the development over the past 5 years and which datatype is represented the most [https://grafana.wikimedia.org/d/000000167/wikidata-datamodel?viewPanel=6&orgId=1&refresh=30m&from=now-5y&to=now here]. ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/XTH4TUR34NQ57DC73HP6XB3NU6FO6CH7/ Wikimedia Deutschland to receive a grant from Arcadia to work on minority languages] ** The Wikidata development has a new space to receive bug reports and feature requests: [[Wikidata:Report a technical problem]]. You may also continue to report issues to [[Wikidata:Contact the development team]] but until the end of July when the page will be permanently protected and archived. ** OpenRefine has two Junior Developer job openings (paid contractor positions; part-time, fully remote) for building Structured Data on Wikimedia Commons functionality **# [https://openrefine.org/blog/2021/07/07/Wikimedia-Commons-reconciliation-batch-developer.html Junior Developer - Wikimedia Development] (6 months, from September 2021 till February 2022) **# [https://openrefine.org/blog/2021/07/07/OpenRefine-SDC-developer.html Junior Developer - OpenRefine Development] (8 months, from November 2021 till June 2022) ** For [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|2021 WMF Board of Trustees election]], there are [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|20 candidates]]. Community members can know and participate in the [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021#Campaign_Activities|campaign activities]] here. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9714|taxon range]], [[:d:Property:P9721|image of entrance]], [[:d:Property:P9729|replacement value]], [[:d:Property:P9731|announced at]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9704|Monumental Trees ID]], [[:d:Property:P9705|Bauforschung Baden-Württemberg Objekt-ID]], [[:d:Property:P9706|Director Identification Number]], [[:d:Property:P9707|GCD creator ID]], [[:d:Property:P9708|Handzone player ID]], [[:d:Property:P9709|Games und Erinnerungskultur Datenbank ID]], [[:d:Property:P9710|Lexikon Westfälischer Autorinnen und Autoren person ID]], [[:d:Property:P9711|cIMeC.Ro museum ID]], [[:d:Property:P9712|Research Resource Identifier]], [[:d:Property:P9713|Swedish National Archive agent ID]], [[:d:Property:P9715|Room of Names ID]], [[:d:Property:P9716|Native Land territory ID]], [[:d:Property:P9717|Native Land language ID]], [[:d:Property:P9718|eishockey.info player ID]], [[:d:Property:P9719|HockeyLive player ID]], [[:d:Property:P9720|fotoCH photographer ID]], [[:d:Property:P9722|UFC ID]], [[:d:Property:P9723|20th Century Chinese Biographical Database ID]], [[:d:Property:P9724|FightMatrix ID]], [[:d:Property:P9725|EBIDAT ID]], [[:d:Property:P9726|Bellator ID]], [[:d:Property:P9727|WTA-Trainer-ID]], [[:d:Property:P9728|Tapology ID]], [[:d:Property:P9730|Chidlovski.Com USSR national ice hockey team player ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/URL for citizen's initiatives|URL for citizen's initiatives]], [[:d:Wikidata:Property proposal/incubator|incubator]], [[:d:Wikidata:Property proposal/project state|project state]], [[:d:Wikidata:Property proposal/edition-version|edition-version]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Città e Cattedrali ID|Città e Cattedrali ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/release of|release of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/translation of|translation of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/match event|match event]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Igromania series ID|Igromania series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/alternative title|alternative title]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Classification of the Functions of Government|Classification of the Functions of Government]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/WMO code|WMO code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia Dantesca ID|Enciclopedia Dantesca ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FINA Athlete ID 2021|FINA Athlete ID 2021]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IFPNI author ID|IFPNI author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Steam Greenlight ID|Steam Greenlight ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Adventure Corner ID|Adventure Corner ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pladias ID|Pladias ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ código centro docente CEICE| código centro docente CEICE]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Media Bias/Fact Check ID|Media Bias/Fact Check ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/abART term ID|abART term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/US-Ski-&-Snowboard-Athleten-ID|US-Ski-&-Snowboard-Athleten-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Freeview Australia show ID|Freeview Australia show ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kartridge game ID|Kartridge game ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3bti Subclasses of Q732577 'publication' found by the Gather, Apply & Scatter service] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1412705102004162560 source]) *** [https://w.wiki/3cJe Places more or less on Papa Stour] (using P1332-P1335 to constrain a wikibase:around search) *** [https://w.wiki/3ZYM Map of Sweden's outdoor gyms] ([https://twitter.com/salgo60/status/1413789042857193472 Source]) ** Newest database reports: [[d:Help:Wikimedia_language_codes/lists/all/in_nl|language names in Dutch (Wikidata, Wikipedia and MediaWiki)]] * '''Development''' ** Mismatch Finder (a tool to review mismatches between Wikidata and other databases): We continued initial development of the store part of the tool. We focused on the upload of new mismatches. ([[phab:project/view/5422]]) ** Discussion on how do describe the types of mismatches reviewed in Mismatch Finder ([[phab:T285849]]) ** We introduced a magic word that can be used to exclude a page from Special:UnconnectedPages on Wikipedia and co. This will make the special page more useful to find pages on Wikipedia and co that should be added to an Item on Wikidata as sitelinks. ([[phab:T97577]]). ** We reduced the number of Wikidata edits that show up in the watchlist and recent changes of Wikipedia and co by not triggering entries for a number of Wikidata edits that do not influence the article ([[phab:T286193]]) ** Property Suggester: We are reviewing patches by a student working on an improved Property Suggester. ** Working on improving how deprecated statements are handled when checking “type” and “value type” constraints" ([[phab:T170401]]) ** Working on fixing a bug where the entity suggestions are opened when a valid value is already selected ([[phab:T285102]]) ** Wikidata-Wikibase federation (Federation v2): We investigated [[phab:T284913|How to refer to entities that have the same IDs as the source wikibase entities]]. You can read the [https://gerrit.wikimedia.org/r/plugins/gitiles/mediawiki/extensions/Wikibase/+/refs/heads/master/docs/adr/0019-federated-properties-prefix-ids-via-uris.md ADR] here [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 07 12|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:14, 12 ജൂലൈ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21715493 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #478 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Past: *** Next Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group call: Carlo Bianchini (University of Pavia), Stefano Bargioni (Pontifical University Santa Croce (Rome)), and Camillo Carlo Pellizzari di San Girolamo (University of Pisa, Scuola Normale Superiore) will discuss their recent project and article “Beyond VIAF: Wikidata as a Complementary Tool for Authority Control in Libraries”.; July 13th. ** Upcoming: *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#72|Online Wikidata meetup in Swedish #72]], July 25 *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday 28th July 2021 at 16:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. This month we will also be having a guest presentation about [[m:Toolhub|Toolhub]] by Srishti Sethi from the Wikimedia Foundation. *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.07.29 next Wikibase live session] is at 16:00 UTC on Thursday 29th July 2021 (18:00 Berlin time). This month, we welcome [[d:User:Lucamauri|Luca Mauri]] to give a presentation about installing Wikibase from scratch. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs ***''Wikipedia Citations in Wikidata'' [https://diff.wikimedia.org/2021/07/15/wikipedia-citations-in-wikidata/ English] & [https://diff.wikimedia.org/it/2021/07/15/wikipedia-citations-in-wikidata-2/ Italian] by OpenCitations, report on a WikiCite grant project. ***''[https://diff.wikimedia.org/2021/07/15/opportunities-to-improve-integration-between-wikisource-and-wikidata/ Opportunities to improve integration between Wikisource and Wikidata]'' (part 2 of a WikiCite blogpost series) by [[User:KCVelaga|KCVelaga]] & [[User:Satdeep Gill|Satdeep Gill]] *** [https://medium.com/european-data-journalism-network/finding-gendered-street-names-a-step-by-step-walkthrough-with-r-7608c2d36a77 Finding gendered street names. A step-by-step walkthrough with R] *** [https://topos.site/blog/2021/07/introducing-the-mathfoldr-project/ Introducing the MathFoldr Project] ** Videos *** Tutorial: Introduction to the Wikidata lexicographical data project (by [[d:User:Mahir256|Mahir256]]) - [https://www.youtube.com/watch?v=hmoSdoUcslY YouTube] *** Bringing IIIF Manifests to Life in Wikidata with Mirador 3 (2021 IIIF Annual Conference) - [https://www.youtube.com/watch?v=K9Ka_RtJGBc YouTube] *** Moving Wikipedia's InfoBox to Wikidata (in Taiwanese) - [https://www.youtube.com/watch?v=LH1mpw_DRMM YouTube] ** Notebooks *** [https://public.paws.wmcloud.org/User:PAC2/Articles%20created%20by%20gender.ipynb Using xtools created pages and wikidata API to measure gender statistics about articles created by a user] (Jupyter notebook using R kernel in the [[:d:Wikidata:PAWS|PAWS]] webservice) *** [https://public.paws.wmcloud.org/User:PAC2/Gender%20diversity%20in%20academic%20disciplines%20in%20the%20French%20wikipedia.ipynb Gender diversity in articles about academic disciplines in the French wikipedia] (Jupyter notebook using R kernel in the [[:d:Wikidata:PAWS|PAWS]] webservice). *** [https://public.paws.wmcloud.org/User:PAC2/Articles%20de%20qualit%C3%A9.ipynb A first look at featured articles in Wikipedia in French using Wikidata] (SPARQL Jupyter notebook using [[:d:Wikidata:PAWS|PAWS]]) * '''Tool of the week''' ** [https://searchy.toolforge.org/ searchy.toolforge.org] is a semantic search engine to find articles on a topic and filter results by metascientific info (gender and region). * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://finnaarupnielsen.wordpress.com/2021/07/17/intelligent-search-in-scholia/ Scholia gets an upgrade and 1 click import of new scientific paper via citation-js and QS] ** For [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|2021 WMF Board of Trustees election]], there are [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|20 candidates]]. Among them, active Wikidata contributors [[d:User:Mike_Peel|Mike Peel]], [[d:User:Laurentius|Laurentius]] and [[d:User:Rosiestep|Rosiestep]]. Community members can know and participate in the [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021#Campaign_Activities|campaign activities]] here. ** Sitelinks to the [[d:Wikidata:Database reports/WMF projects/new|recently created]] [[d:Q107228569|Tachelhit Wikipedia]] and [[d:Q107379932|Dagbani Wikipedia]] are being added. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9732|URL for citizen's initiatives]], [[:d:Property:P9733|International Tables for Crystallography space group number]], [[:d:Property:P9740|number of request signatories]], [[:d:Property:P9745|translation of]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9734|Enciclopedia Dantesca ID]], [[:d:Property:P9735|Città e Cattedrali ID]], [[:d:Property:P9736|MANTO ID]], [[:d:Property:P9737|WMO code]], [[:d:Property:P9738|IFPNI author ID]], [[:d:Property:P9739|Landshuth ID]], [[:d:Property:P9741|Pladias ID]], [[:d:Property:P9742|Central records of collections ID]], [[:d:Property:P9743|Podchaser creator ID]], [[:d:Property:P9744|Steam Greenlight game ID]], [[:d:Property:P9746|CEICE school code]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/UEFA stadium category|UEFA stadium category]], [[:d:Wikidata:Property proposal/URL for freedom of information requests|URL for freedom of information requests]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Legal History|Legal History]], [[:d:Wikidata:Property proposal/bridge number|bridge number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Notable role|Notable role]], [[:d:Wikidata:Property proposal/inventory number|inventory number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Weverse user ID|Weverse user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ITU radio emission designation|ITU radio emission designation]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS SNS author ID|IRIS SNS author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eBru ID|eBru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Daum Cafe ID|Daum Cafe ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Douyin Video ID|Douyin Video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Royal Ontario Museum ID|Royal Ontario Museum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/maPZS trails/locations ID|maPZS trails/locations ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SDBM IDs|SDBM IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Schoenberg Database of Manuscripts ID|Schoenberg Database of Manuscripts ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The New Yorker ID|The New Yorker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Looted Cultural Assets Database ID|Looted Cultural Assets Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Marmiton ID|Marmiton ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia del Cinema ID|Enciclopedia del Cinema ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PubFacts author ID|PubFacts author ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/#%23title%3A%20List%20of%20all%20stages%0ASELECT%20%2a%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Ftour%20wdt%3AP31%20wd%3AQ33881%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20rdfs%3Alabel%20%3FtourLabel.%0A%20%20FILTER%28LANG%28%3FtourLabel%29%20%3D%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%22%20%29%0A%20%3Fitem%20wdt%3AP361%20%3Ftour%3B%0A%20%20%20%20rdfs%3Alabel%20%3FitemLabel.%0A%20%20FILTER%28%28LANG%28%3FitemLabel%29%29%20%3D%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%22%29%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP1427%20%3Fdepart.%0A%20%20%3Fdepart%20rdfs%3Alabel%20%3FdepartLabel.%0A%20%20FILTER%28%28LANG%28%3FdepartLabel%29%29%20%3D%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%22%29%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP1444%20%3Farrivee.%20%0A%20%20%3Farrivee%20rdfs%3Alabel%20%3FarriveeLabel.%20%0A%20%20FILTER%28%28LANG%28%3FarriveeLabel%29%29%20%3D%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%22%20%29%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP585%20%3Fdate.%20%0A%7D%0AORDER%20BY%20%3Fdate List of all stages of all tour de France] ([[:d:User:PAC2/Tour_de_France|source]]) *** [https://query.wikidata.org/#%23%20This%20query%20takes%20a%20list%20of%20article%20in%20Wikipedia%2C%20analyse%20the%20gender%20of%20all%20entities%20cited%20in%20the%20article%20and%20count%20the%20share%20of%20males%2C%20females%20and%20non%20binary.%0A%23%20The%20goal%20is%20to%20measure%20gender%20diversity%20inside%20wikipedia%20articles%0A%23%20Feedback%20and%20comments%20are%20welcome%20on%20my%20talk%20page%20User%3APAC2%0ASELECT%20%0A%3Farticle%0A%28SUM%28%3Fmale%29%20AS%20%3Fcount_males%29%0A%28SUM%28%3Ffemale%29%20AS%20%3Fcount_females%29%20%0A%28SUM%28%3Fnonbinary%29%20AS%20%3Fcount_nonbinary%29%20%0A%28COUNT%28%2A%29%20AS%20%3Fcount%29%20%0A%28ROUND%28100%20%2A%20%3Fcount_females%20%2F%20%28%3Fcount_females%20%2B%20%3Fcount_males%20%2B%20%3Fcount_nonbinary%29%29%20AS%20%20%3Fshare_females%29%20%0A%28ROUND%28100%20%2A%20%3Fcount_nonbinary%20%2F%20%28%3Fcount_females%20%2B%20%3Fcount_males%20%2B%20%3Fcount_nonbinary%29%29%20AS%20%20%3Fshare_nonbinary%29%20%0A%28ROUND%28100%20%2A%20%3Fcount_males%20%2F%20%28%3Fcount_females%20%2B%20%3Fcount_males%20%2B%20%3Fcount_nonbinary%29%29%20AS%20%20%3Fshare_males%29%20%0A%7B%0A%20%20VALUES%20%3Farticle%20%7B%0A%20%20%22Anthropology%22%0A%20%20%22Philosophy%22%0A%20%20%22Economics%22%0A%20%20%22Sociology%22%0A%20%20%22Demography%22%0A%20%20%7D%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Amwapi%20%7B%0A%20%20%20%20%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Aendpoint%20%22en.wikipedia.org%22%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3Aapi%20%22Generator%22%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20mwapi%3Agenerator%20%22links%22%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20mwapi%3Atitles%20%3Farticle%3B.%0A%20%20%20%20%20%3Fitem%20wikibase%3AapiOutputItem%20mwapi%3Aitem.%0A%20%20%7D%20%0A%20%20FILTER%20BOUND%20%28%3Fitem%29%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ5%20.%20%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP21%20%3Fgender%20.%20%0A%20%20BIND%28IF%28%3Fgender%20IN%28wd%3AQ6581097%2C%20wd%3AQ2449503%29%2C%201%2C%200%29%20AS%20%3Fmale%20%29%20%0A%20%20BIND%28IF%28%3Fgender%20IN%28wd%3AQ6581072%2C%20wd%3AQ1052281%29%2C%201%2C%200%20%29%20AS%20%3Ffemale%29%0A%20%20BIND%28IF%28%3Fgender%20%3D%20wd%3AQ48270%2C%201%2C%200%29%20AS%20%3Fnonbinary%29%20%0A%7D%0AGROUP%20BY%20%3Farticle Comparing gender statistics about people cited in an article across several articles] ([[:d:User:PAC2/Measuring gender diversity|source]]) *** [https://w.wiki/3eFe Swedish Supreme Court judges who citing reports by commissions they themselves took part in] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1416082427433390088 Source]) *** [https://w.wiki/3dvP Map public organizations that allow one to fill citizen's initiatives online] ([https://twitter.com/govdirectory/status/1415631226719903747 Source)] *** [https://w.wiki/3eoR Unemployment rate in Sweden by year] (1970-2020) ([https://twitter.com/fagerving/status/1417058590960013317 Source]) *** [https://w.wiki/3d5F Serious plane crashes with only one survivor] ([https://twitter.com/grafst/status/1416336963985154050 Source]) *** [https://w.wiki/3eqj Mayors' genders of U.S. cities above 100k population] ([https://twitter.com/HaydenSchiff/status/1415859831752232963 Source]) *** [https://w.wiki/HuG Global usage of pronouns] ([https://w.wiki/HuH in English Language]) ([https://twitter.com/jsamwrites/status/1415284520950157315 Source]) *** [https://w.wiki/3dT6 Number of causes of death (P509) 2019-2021 separated by year so that a comparison of the causes of death before and during the pandemic can also be seen] ([https://twitter.com/wikidataid/status/1415144165231394817 Source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[Wikidata:WikiProject_Medieval_Nobility]] ** Newest database reports: [[d:Help:Wikimedia language codes/lists/all/in it|language names in Italian (Wikidata, Wikipedia and MediaWiki)]] * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Continued working on the store part. It can import first mismatches now. ** Fixing an issue where month and year are sometimes parsed as the first day of the month ([[phab:T233105]]) ** Fixing an issue with adding sitelinks for some of the newer Wikipedias ([[phab:T285919]]) ** Working on improving the Lua usage tracking for redirected Items ([[phab:T280910]]) **[[d:Template:SPARQL|SPARQL]] was amended on the 4th July to use the report #title, if present, as the anchor for the 'Try it' link. ([https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:SPARQL_query_service/queries/examples#Horses_(showing_some_info_about_them) example]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 07 19|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:34, 19 ജൂലൈ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21740546 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [Wikimedia Foundation elections 2021] Candidates meet with South Asia + ESEAP communities == Hello, As you may already know, the [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections]] are from 4 August 2021 to 17 August 2021. Members of the Wikimedia community have the opportunity to elect four candidates to a three-year term. After a three-week-long Call for Candidates, there are [[:m:Template:WMF elections candidate/2021/candidates gallery|20 candidates for the 2021 election]]. An <u>event for community members to know and interact with the candidates</u> is being organized. During the event, the candidates will briefly introduce themselves and then answer questions from community members. The event details are as follows: *Date: 31 July 2021 (Saturday) *Timings: [https://zonestamp.toolforge.org/1627727412 check in your local time] :*Bangladesh: 4:30 pm to 7:00 pm :*India & Sri Lanka: 4:00 pm to 6:30 pm :*Nepal: 4:15 pm to 6:45 pm :*Pakistan & Maldives: 3:30 pm to 6:00 pm * Live interpretation is being provided in Hindi. *'''Please register using [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSflJge3dFia9ejDG57OOwAHDq9yqnTdVD0HWEsRBhS4PrLGIg/viewform?usp=sf_link this form] For more details, please visit the event page at [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP|Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP]]. Hope that you are able to join us, [[:m:User:KCVelaga (WMF)|KCVelaga (WMF)]], 06:34, 23 ജൂലൈ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21774789 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KCVelaga (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #479 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Next [[d:Wikidata:Events#Office_hours|Wikidata and Wikibase office hour]] on July 28th at 16:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group] ** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.07.29 next Wikibase live session] is at 16:00 UTC on Thursday 29th July 2021 (18:00 Berlin time). This month, we welcome [[d:User:Lucamauri|Luca Mauri]] to give a presentation about installing Wikibase from scratch. ** 2021 LD4 Conference on Linked Data in Libraries *** [https://www.youtube.com/watch?v=JJUszx6l_Po Issues and Challenges in optimum utilization of Linked Data in Indian libraries] *** [https://www.youtube.com/watch?v=hmoSdoUcslY Tutorial: Introduction to the Wikidata lexicographical data project] *** [https://www.youtube.com/watch?v=B59vEET-nEk Tutorial: Wikidata: Intro to the Basics] *** [https://www.youtube.com/watch?v=ZukSQB8fki8 Tutorial: Writing Data to Wikidata Using Spreadsheets] *** [https://www.youtube.com/watch?v=eujbI5wQfBU Wikibase: Free, Flexible and Collaborative Linked Data] *** [https://www.youtube.com/watch?v=GeDXzInR_mA Rune inscriptions in Wikidata / Wikibase; Sampo Model and Portal Series on the Semantic Web] *** [https://www.youtube.com/watch?v=RjbR4ASe4lE Wikidata In Classroom • Creating Linked Data from Books and Magazines] *** [https://www.youtube.com/watch?v=ludJFf06w94 LD4 meeting: Wikidata Affinity Group] ** Introduction to Wikidata (in Indonesian) [https://www.youtube.com/watch?v=1Z2OwpnsUMQ part 1], [https://www.youtube.com/watch?v=sw-uuOvKYyU part 2], [https://www.youtube.com/watch?v=HS3lYlaEOHE part 3] ** Upcoming: Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Andra Waagmeester on work with Shape Expressions in Wikidata to describe the genomics of the SARS-CoV-2 virus; [https://docs.google.com/document/d/14wazqg7XJM3Asqq4kFcNHCVgBOGODRp0U8yFc-22WM8/edit?usp=sharing], July 27th. ** COSCUP 2021 OpenStreetMap x Wikidata 2020.07.31-08.01 Online [https://coscup.org/2021/en/ website], [[m:Wikimedia_Taiwan/Wikidata_Taiwan/COSCUP_2021|Meta-wiki]] ** Openstreetmap x Wikidata meetup 2021.08.09 [[d:Q61752245|Mozilla Community Space Taipei (Q61752245)]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://blogs.biomedcentral.com/on-physicalsciences/2021/07/20/typed-citations-journal-of-cheminformatics/ Typed Citations in the Journal of Cheminformatics] *** [https://addshore.com/2021/07/what-happens-in-wikibase-when-you-make-a-new-item/ What happens in Wikibase when you make a new Item?] *** [https://wikiedu.org/blog/2021/07/22/discovering-new-comics-with-wikidatas-powerful-tools/ Discovering new comics with Wikidata’s powerful tools] *** [https://www.lorcandempsey.net/metadata-directions/ Two metadata directions. Metadata practice is evolving. I discuss two important trends here: entification and pluralization] *** [https://mapio.cymru/en/2021/07/dal-i-fapio/ Still mapping!] ''"Our team has been working continuously on improving the number of Welsh place names that appear online since our inception in 2017 as partt of the Welsh Government’s Welsh Government #Cymraeg2050 project"..."we will also use Wikidata to store and share Welsh language information".'' *** [https://www.wikimedia.es/2021/07/22/camino-santiago-wikidata/ Making the Camino de Santiago visible on Wikidata] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Nikki/LexemeInterwikiLinks.js|User:Nikki/LexemeInterwikiLinks.js]] adds Wiktionary interwiki links in the sidebar on lexeme pages. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Job opening: [https://twitter.com/wikifunctions/status/1417536522752978946 Abstract Wikipedia and Wikifunctions is hiring software engineers and an engineering manager]. ** Job opening: [https://jobs.tepapa.govt.nz/jobtools/jncustomsearch.viewFullSingle?in_organid=17768&in_jnCounter=224745389 Digital Channels Outreach Manager] ("mentions contributing to Wikidata and Wikimedia platforms") * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9748|Wikimedia Incubator URL]], [[:d:Property:P9758|symbol represents]], [[:d:Property:P9759|bridge number]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9747|Adventure Corner video game ID]], [[:d:Property:P9749|FRB person ID]], [[:d:Property:P9750|Apple TV episode ID]], [[:d:Property:P9751|Apple TV show ID]], [[:d:Property:P9752|FRB event ID]], [[:d:Property:P9753|Wikidata language code]], [[:d:Property:P9754|Raakvlak inventory number]], [[:d:Property:P9755|Scenic Washington scenic drives and road trips ID]], [[:d:Property:P9756|Schoenberg Database of Manuscripts name ID]], [[:d:Property:P9757|Schoenberg Database of Manuscripts place ID]], [[:d:Property:P9760|Enciclopedia del Cinema ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Plant life-form|Plant life-form]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cabinet|cabinet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/title of a church|title of a church]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/VI.BE Platform ID|VI.BE Platform ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Smartify artwork ID|Smartify artwork ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Women Also Know History ID|Women Also Know History ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IrishTheatre.ie Company ID|IrishTheatre.ie Company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BMC Id|BMC Id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Joods Biografisch Woordenboek ID|Joods Biografisch Woordenboek ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Begraafplaatsen cemetery ID|Online Begraafplaatsen cemetery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rock Paper Shotgun game ID|Rock Paper Shotgun game ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3gUY List of all stage winners in the Tour de France with links to the list of stages won] ([[:d:User:PAC2/Tour de France|source]]) *** [https://w.wiki/3feT Map of miniature parks] ([https://twitter.com/geospacedman/status/1418145496481337344 Source]) *** [https://w.wiki/Wnw Map of open data portals ]([https://twitter.com/salgo60/status/1418120931692666882 Source]) *** [https://w.wiki/3fei Video games published before 1980, and their authors] ([https://twitter.com/KarlXOblique/status/1418115195998715905 Source]) *** [http://w.wiki/3fAn Protected bridges over the Zadorra river basin] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1417510382005018636 Source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory|WikiProject Govdirectory]] * '''Development''' ** Added a <code>tags</code> parameter to the <code>wbmergeitems</code> API so Item merges can now also get an edit tag ([[phabricator:T286778|T286778]]) ** Mismatch Finder: Continued working on the store part. This week we focused on uploading a file with potential mismatches and the UI for getting a list of all uploaded mismatch files. ** Addressing comments from the security review of the Query Builder so we can hopefully soon move it from the test system to its proper place under query.wikidata.org [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 07 26|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat Abdulai (WMDE)|Mohammed Sadat Abdulai (WMDE)]] 15:05, 26 ജൂലൈ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21792634 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #480 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** July 2021 [[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2021-07-28|Wikidata+Wikibase office hours]] logs ** July 2021 [[m:Wikibase Community User Group/Meetings/2021-07-29|Wikibase Live sessions]] logs * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** What is Wikidata (in German) - [https://www.youtube.com/watch?v=6jF9sDZz4T8 YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Mahir256/syndepgraph.js|User:Mahir256/syndepgraph.js]] is used to make interesting SVG-based syntactic dependency graphs generated with [[d:Template:Syndepgraph|<nowiki>{{Syndepgraph}}</nowiki>]] to appear. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://wdqs-tutorial.toolforge.org/?lang=pt-br Portuguese version of the Wikidata Query Service tutorial tool is now available]. **'''Advisory board call for members for the Web2Cit project''': [[m:Grants:Project/Diegodlh/Web2Cit: Visual Editor for Citoid Web Translators| Web2Cit: Visual Editor for Citoid Web Translators]] project is moving! With [[d:User:Diegodlh|Diegodlh]] we are inviting people to apply to be an Advisory Board member. Is this you? Is this someone you know? Check the [[m:Web2Cit/Advisory_Board/Call_for_members| Call for members]] and apply to be an Advisory Board member '''before August 6th!'''. If you are too busy this time around to apply, don't worry: we get it. You can also help us by spreading the word! ** The [[d:User:Matěj Suchánek/moveClaim.js|moveClaim.js]] user script has been updated using code created by [[d:User:Melderick|Melderick]] to support changing a property of a claim within an entity. Please switch to the updated version if you used the other one, and report any bugs. ** New tool: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/party.php Lexemes Party] displays lexemes linked to a list of Wikidata items, so you can improve related lexicographical data in the languages you know. You can build your own lists and several examples are available. A weekly challenge is also proposed, theme of the week: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=1 Olympic Games]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9758|symbol represents]], [[:d:Property:P9759|bridge number]], [[:d:Property:P9763|syntactic dependency head relationship]], [[:d:Property:P9764|syntactic dependency head position]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9754|Raakvlak inventory number]], [[:d:Property:P9755|Scenic Washington scenic drives and road trips ID]], [[:d:Property:P9756|Schoenberg Database of Manuscripts name ID]], [[:d:Property:P9757|Schoenberg Database of Manuscripts place ID]], [[:d:Property:P9760|Treccani's Enciclopedia del Cinema ID]], [[:d:Property:P9761|IRIS SNS author ID]], [[:d:Property:P9762|U.S. Ski & Snowboard athlete ID]], [[:d:Property:P9765|Great Ukrainian Encyclopedia Online ID]], [[:d:Property:P9766|FIBA 3x3 player ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/cabinet|cabinet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/title of a church|title of a church]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Apple App Store classification|Apple App Store classification]], [[:d:Wikidata:Property proposal/amount of medals|amount of medals]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GRAC/GRB content descriptor|GRAC/GRB content descriptor]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GRAC/GRB rating category|GRAC/GRB rating category]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Igromania developer/publisher ID|Igromania developer/publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/commentator|commentator]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FLOSS development policy URL|FLOSS development policy URL]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/BMC Id|BMC Id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Joods Biografisch Woordenboek ID|Joods Biografisch Woordenboek ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Begraafplaatsen cemetery ID|Online Begraafplaatsen cemetery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rock Paper Shotgun game ID|Rock Paper Shotgun game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/police zone ID|police zone ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tax identification number|Tax identification number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lessico del XXI Secolo ID|Lessico del XXI Secolo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Women’s Print History Project person ID|The Women’s Print History Project person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USA Climbing member ID|USA Climbing member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Begraafplaatsen memorial ID|Online Begraafplaatsen memorial ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yale Center for British Art artwork Lido ID|Yale Center for British Art artwork Lido ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ordbog over det danske sprog ID|Ordbog over det danske sprog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vokrug sveta Encyclopedia ID|Vokrug sveta Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nationalencyklopedin ID|Nationalencyklopedin ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MPAA certificate number|MPAA certificate number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Magyar írók élete és munkái ID|Magyar írók élete és munkái ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/embed.html#SELECT%20DISTINCT%20%3Fdirector%20%3FdirectorLabel%20%28COUNT%28%2A%29%20AS%20%3Fcount%29%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP161%20wd%3AQ1684856%3B%0A%20%20%20%20wdt%3AP57%20%3Fdirector.%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0AGROUP%20BY%20%3Fdirector%20%3FdirectorLabel%0AORDER%20BY%20DESC%28%3Fcount%29 List of film directors who have worked with Jean-François Stevenin the most] ([[:d:Talk:Q1684856|source]]) Jean-François Stevenin is a French actor, dead the 27th of July *** [https://twitter.com/ash_crow/status/1421231692103233537 French municipalities containing the word "ville"] ([https://twitter.com/ash_crow/status/1421231692103233537 Source]) *** [https://twitter.com/exmusica/status/1421157733210935298 Most frequently occurring titles found on audio tracks] ([https://w.wiki/3jvn Source]) *** [https://w.wiki/3h5R Museums within 70 km of Dresden] ([https://twitter.com/saxorum/status/1420727420399783949 Source]) * '''Development''' ** Continuing the work on the [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]. Focusing on wrapping up the store part of the tool and moving on to the UI for reviewing mismatches. ** Made it so that Special:EntityData doesn't throw an exception when called with an invalid flavor parameter ([[phabricator:T286275]]) ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/BYLN3ZLOKOCNJ457KPBQ36OEJ7VLIXK2/ Limit languages of entity stubs in RDF output (Breaking change]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 08 02|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 17:53, 2 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21810732 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #477 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Wikidata Edit-a-thons highlighting Boston Rock City Edit-a-thon, Wikidata Comics Edit-a-thon, and Wiki-Relays [https://docs.google.com/document/d/14wazqg7XJM3Asqq4kFcNHCVgBOGODRp0U8yFc-22WM8/edit?usp=sharing], Aug 10th. *** LD4 Wikibase Working Hour - Next steps after installing a Wikibase instance -- creating users, items, and properties. Friday, August 27th, 2021 / 1PM ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20210827T170000&p1=1440&p2=tz_et&p3=tz_cest&p4=tz_pt time zone converter]). Registration: Please fill in [https://columbiauniversity.zoom.us/meeting/register/tJErc-ihqjstHNcQUUinbJh3uf8_Lq-8tcRn ZOOM Registration Link] to register *** [[:wmania:2021:Wikimania|Wikimania 2021]], August 13 to 17, online event. [[d:Wikidata:Wikimania 2021|On this page]] you can find a summary of sessions and community gatherings related to Wikidata and Wikibase. ** Past: *** [https://www.youtube.com/watch?v=ei1fx2BT4JI JOSS2021 National Diet Library-sponsored session "Linked Data, Wikidata, GLAM"] (in Japanese) * '''Tool of the week''' ** [[d:Template:Generic queries for musicians|Template:Generic queries for musicians]] new wikidata template to explore the work of a musician. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:User:So9q/duplicate item.js|User:So9q/duplicate item.js]] is a userscript that can duplicate the current item, minus sitelinks and descriptions (not allowed by Wikidata). ** Collection of [[d:Wikidata:Weekly query examples/2021|Wikidata:Weekly summary query examples]] (2015-2021) by [[d:User:MKar|MKar]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9767|edition/version]], [[:d:Property:P9771|open source software policy URL]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9765|Great Ukrainian Encyclopedia Online ID]], [[:d:Property:P9766|FIBA 3x3 player ID]], [[:d:Property:P9768|Women Also Know History ID]], [[:d:Property:P9769|Marmiton ID]], [[:d:Property:P9770|Knesset member ID]], [[:d:Property:P9772|The New Yorker contributor ID]], [[:d:Property:P9773|Kielitoimiston sanakirja ID]], [[:d:Property:P9774|BNM bibliographic record ID]], [[:d:Property:P9775|Treccani's Lessico del XXI Secolo ID]], [[:d:Property:P9776|e-Rad researcher number]], [[:d:Property:P9777|Rock Paper Shotgun game ID]], [[:d:Property:P9778|Looted Cultural Assets Database ID]], [[:d:Property:P9779|abART term ID]], [[:d:Property:P9780|The Women's Print History Project person ID]], [[:d:Property:P9781|FANZA AV actress ID]], [[:d:Property:P9782|Tax Identification Number (Belarus)]], [[:d:Property:P9783|IFFR filmmaker ID]], [[:d:Property:P9784|Index Theologicus ID]], [[:d:Property:P9785|IrishTheatre.ie company ID]], [[:d:Property:P9786|Joods Biografisch Woordenboek ID]], [[:d:Property:P9787|Smartify artwork ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/FLOSS development policy URL|FLOSS development policy URL]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Umění pro město ID|Umění pro město ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/broadcast of|broadcast of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dissertation program|dissertation program]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DDB-Person-Nummer|DDB-Person-Nummer]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/GSSO ID|GSSO ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/COD ID|COD ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ARTEINFORMADO Person ID|ARTEINFORMADO Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CDAEM Person ID|CDAEM Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ASE person ID|ASE person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kalliope-Verbund ID|Kalliope-Verbund ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UCLA Space Inventory LocID|UCLA Space Inventory LocID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia dell'Arte Antica ID|Enciclopedia dell'Arte Antica ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SNK ID (2)|SNK ID (2)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CREPČ IDs|CREPČ IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Pisa IDs|IRIS Pisa IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spotify podcast episode ID|Spotify podcast episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fontaines de France ID|Fontaines de France ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Center for Turkish Cinema Studies film ID|Center for Turkish Cinema Studies film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Center for Turkish Cinema Studies person ID|Center for Turkish Cinema Studies person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shironet ID|Shironet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paleobotany ID|Paleobotany ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/arheologi.ro ID|arheologi.ro ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CDDA designationTypeCode|CDDA designationTypeCode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WiiG game ID|WiiG game ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3n5k Map of Welsh lakes and reservoirs] ([https://twitter.com/WICI_LLGC/status/1422569346900152325 Source]) *** [https://w.wiki/3pYE Gender statistics about featured articles in fr.wikipedia.org] *** [https://w.wiki/3pYM Statistics about featured articles in fr.wikipedia.org by their value of instance of property] *** [https://w.wiki/3ngq Place of birth of Swedish 1912 Summer Olympics participants] ([https://twitter.com/salgo60/status/1423610715240341508 Source]) *** [https://www.europeandatajournalism.eu/eng/News/Data-news/An-interactive-map-of-all-Tokyo-medalists-birth-places Interactive map with all Olympic Games medalists by place of birth] ([https://twitter.com/giocomai/status/1423238399629070338 Source]) * '''Development''' ** Mismatch Finder: Finishing work on importing mismatches and moved on to building the API for retrieving mismatches from the mismatch store. ** Added tags for all edits done through the UI to more easily distinguish them from edits made through tools and other means ([[phab:T236893]]) ** Moved regular expression checking for constraints from the SPARQL endpoint to a dedicated service to make it faster and put less stress on the SPARQL endpoint ([[phab:T176312]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help deploy [[d:Template:Item documentation|Template:Item documentation]] in the talk page of each item. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 08 09|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:58, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21855051 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #481 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Ongoing: *** Wikimania Wikidata related events ([[d:Wikidata:Wikimania 2021|On this page]] you can find a summary of sessions and community gatherings related to Wikidata and Wikibase.): **** [https://www.youtube.com/watch?v=zmh2vDppNII Add a pinch of Wikidata to your web browser: Entity Explosion] **** [https://www.youtube.com/watch?v=pQ4-lc2q8_E Documenting Women Artists in the University of Salford Art Collection Through Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=Psyyrmzkmnk Automatically maintained citations with Wikidata and Cite Q] **** [https://www.youtube.com/watch?v=Xq1ss6WFjeE Making feedback loops work for Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=ymMxPsNGI64 Wikidata: What happened? Where are we going?] ** Upcoming: *** A [https://github.com/pensoft/BiCIKL biodiversity-themed hackathon] is being organized at the [[d:Q3052500|National Botanic Garden of Belgium]] for September 20-24. Three of the ten proposed topics are Wikidata-related — [https://github.com/pensoft/BiCIKL/blob/main/Topic%205%20Registering%20biodiversity-related%20vocabulary%20as%20Wikidata%20lexemes%20and%20link%20their%20senses%20to%20Wikidata%20items/readme.md biodiversity-related Wikidata lexemes], [https://github.com/pensoft/BiCIKL/blob/main/Topic%207%20Enriching%20Wikidata%20with%20information%20from%20OpenBiodiv%20about%20taxonomic%20name%20usages%20in%20context%20from%20different%20literature%20sources/readme.md taxonomic names], and [https://github.com/pensoft/BiCIKL/blob/main/Topic%209%20Hidden%20women%20in%20science/readme.md women in biodiversity research]. Remote participation is possible. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [[d:Wikidata:PAWS|Wikidata:PAWS]] describes how to use PAWS to write SPARQL notebooks. ** Videos *** Guide to fetch Wikipedia data from Wikidata using Wikibase-SDK and node.js (in Hindi) - [https://www.youtube.com/watch?v=hoVwprPqqpE YouTube] *** How to create an item on Wikidata (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=_WFQ_VC4CbM YouTube] ** Books *** [[wikibooks:SPARQL|SPARQL wikibook]] * '''Tool of the week''' ** [[d:Template:SPARQL Inline|Template:SPARQL Inline]] is a Wikidata template which allows to write SPARQL query in Wikidata with a label. It is an alternative to [[d:Template:SPARQL|Template:SPARQL]] and [[d:Template:Wdquery|Template:Wdquery]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:User:So9q/KORP-link.js|User:So9q/KORP-link.js]] is a userscript to add a link to the Swedish corpus KORP in the Tools section on items. ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/KIFPQPSTNEXVSZ5P7OOXTLELT2P22LCC/ WMF Search team is working on scaling up Wikidata Query Service (WDQS) to handle increasing graph size and queries]. Please provide feedback by filling out [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe1H_OXQFDCiGlp0QRwP6-Z2CGCgm96MWBBmiqsMLu0a6bhLg/viewform?usp=sf_link this Google Forms survey]! * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9788|performed at]], [[:d:Property:P9790|Smithsonian trinomial format regex]], [[:d:Property:P9793|setlist]], [[:d:Property:P9798|number of Classification of the Functions of Government]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9777|Rock Paper Shotgun game ID]], [[:d:Property:P9778|Looted Cultural Assets Database ID]], [[:d:Property:P9779|abART term ID]], [[:d:Property:P9780|The Women's Print History Project person ID]], [[:d:Property:P9781|FANZA AV actress ID]], [[:d:Property:P9782|Tax Identification Number (Belarus)]], [[:d:Property:P9783|IFFR filmmaker ID]], [[:d:Property:P9784|Index Theologicus ID]], [[:d:Property:P9785|IrishTheatre.ie company ID]], [[:d:Property:P9786|Joods Biografisch Woordenboek ID]], [[:d:Property:P9787|Smartify artwork ID]], [[:d:Property:P9789|Yale Center for British Art artwork Lido ID]], [[:d:Property:P9791|ASE person ID]], [[:d:Property:P9792|Alsharek Archive author ID]], [[:d:Property:P9794|UCLA Space Inventory LocID]], [[:d:Property:P9795|ARPI author ID]], [[:d:Property:P9796|IRIS SSSUP author ID]], [[:d:Property:P9797|Royal Ontario Museum ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/dissertation program|dissertation program]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CDDA designationType|CDDA designationType]], [[:d:Wikidata:Property proposal/container|container]], [[:d:Wikidata:Property proposal/remix of|remix of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/insurance number (building)|insurance number (building)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/numéro de parcelle|numéro de parcelle]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/SNK ID (2)|SNK ID (2)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CREPČ IDs|CREPČ IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spotify podcast episode ID|Spotify podcast episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fontaines de France ID|Fontaines de France ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Center for Turkish Cinema Studies film ID|Center for Turkish Cinema Studies film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Center for Turkish Cinema Studies person ID|Center for Turkish Cinema Studies person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Palynodata taxa ID|Palynodata taxa ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/arheologi.ro ID|arheologi.ro ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DDB-Person-Nummer|DDB-Person-Nummer]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CDDA designationTypeCode|CDDA designationTypeCode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WiiG game ID|WiiG game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Svenska Ord ID|Svenska Ord ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Penguin Random House book ID|Penguin Random House book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Penguin Random House author ID|Penguin Random House author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brussels Inventory of movable heritage object ID|Brussels Inventory of movable heritage object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brussels Inventory of movable heritage institutions ID|Brussels Inventory of movable heritage institutions ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/izeltlabuak.hu ID|izeltlabuak.hu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapping the Lives ID|Mapping the Lives ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MART catalog person ID|MART catalog person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Asian Historical Architecture structure ID|Asian Historical Architecture structure ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Palynodata publications ID|Palynodata publications ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/opaquenamespace ID|opaquenamespace ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HarperCollins product ID|HarperCollins product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Derrieux Agency person ID|Derrieux Agency person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lambic.Info ID|Lambic.Info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jornal do Vôlei ID|Jornal do Vôlei ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GLN|GLN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unconsenting Media ID|Unconsenting Media ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Svenska Akademins Ordbok-section ID|Svenska Akademins Ordbok-section ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Civilisti Italiani member ID|Civilisti Italiani member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICCD ID - Santuari Cristiani|ICCD ID - Santuari Cristiani]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Iași Central University Library ID|Iași Central University Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Volleybox ID|Volleybox ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Team-Deutschland-Paralympics-ID|Team-Deutschland-Paralympics-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISL ID|ISL ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anagrafe degli studiosi ID|Anagrafe degli studiosi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ASJC|ASJC]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3smz List of properties which have instances or subclass of organisations as possible value] ([[d:User:PAC2/SPARQL queries|source]]) *** [https://w.wiki/3sn4 List of classes which are used as value constraints for the properties] ([[d:User:PAC2/SPARQL queries|source]]) *** [https://w.wiki/3tXA Concepts, processes, practices, etc. linked to the philosophical concept of power] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1426866855571075073 Source]) *** [https://w.wiki/3tm5 Twelve Times table using Wikidata items] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1426826825452462082 Source]) *** [https://w.wiki/3te5 Newly protected World Heritage sites in 2021] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1426654183378276365 Source]) *** [https://w.wiki/Zit Total number of wins for each world snooker champion] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1426503694909067267 Source]) *** [https://w.wiki/3tDa Who was the UK Prime Minister when each of the English Premier League/First Division title winners last won the title] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1426180453405450244 Source]) *** [https://query.wikidata.org/#%23title%3A%20Map%20of%20the%20birthplace%20of%20sports%20team%20players%20by%20decade%20%28lines%20link%20birthplace%20to%20home%20venue%20location%29%0A%23defaultView%3AMap%7B%22hide%22%3A%5B%22%3Floc%22%2C%20%22%3Fstart_year%22%2C%20%22%3Fend_year%22%2C%20%22%3Fline%22%20%5D%7D%0ASELECT%20%3Fx%20%3FxLabel%20%3Floc%20%3Flayer%20%3Fimg%20%3Fline%20%3Fbirthplace%20%3FbirthplaceLabel%20%3FteamLabel%20WITH%20%7B%0ASELECT%20%3Fteam%20%3Finception%20WHERE%20%7B%0A%20%20BIND%20%28%20wd%3AQ9617%20AS%20%3Fteam%20%29%20%0A%20%20%3Fteam%20wdt%3AP571%20%3Finception%20.%0A%7D%7D%20AS%20%25team%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fnum%20%3Fstart%20%3Fend%20%3Fgap%20%20WHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25team%0A%20%20BIND%20%2810%20%2a%20FLOOR%28YEAR%28%3Finception%29%20%2F%2010%29%20AS%20%3Fstart%29%20%0A%20%20BIND%20%2810%20AS%20%3Fgap%20%29%0A%20%20BIND%20%2810%20%2a%20FLOOR%28YEAR%28NOW%28%29%29%20%2F%2010%29%20AS%20%3Fend%20%29%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%20%20BIND%20%28%20%28%3Fend%20-%20%3Fstart%20%29%20%2F%20%3Fgap%20%2B%201%20AS%20%3Fx%20%29%0A%20%20%5B%5D%20p%3AP31%20%5B%0A%20%20%20%20%20ps%3AP31%20wd%3AQ21199%20%3B%0A%20%20%20%20%20pq%3AP155%20%3Fprev%5D.%0A%20%20%3Fprev%20wdt%3AP1181%20%3Fnum%20.%0A%20%20FILTER%20%28%3Fnum%20%3E%200%20%26%26%20%3Fnum%20%3C%3D%20%3Fx%20%29%0A%20%20%7D%20%7D%20AS%20%25range%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fdecade%20WHERE%20%7B%20%0A%20%20INCLUDE%20%25range%0A%20%20BIND%20%28%3Fstart%20%2B%20%28%3Fnum%20-%201%29%20%2a%20%3Fgap%20AS%20%3Fdecade%29%20%0A%7D%20ORDER%20BY%20%3Fdecade%20%7D%0A%20%20%20%20AS%20%25decades%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fx%20%3Fstart_year%20%3Fend_year%20%3Fteam%20WHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25team%0A%20%20BIND%20%28%20NOW%28%29%20AS%20%3Ftoday%20%29%0A%20%20%3Fx%20wdt%3AP31%20wd%3AQ5.%0A%20%20%3Fx%20p%3AP54%20%3Fstmt.%0A%20%20%3Fstmt%20ps%3AP54%20%3Fteam.%0A%20%20%3Fstmt%20pq%3AP580%20%3Fstart.%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fstmt%20pq%3AP582%20%3Fend%20%7D%20%0A%20%20BIND%20%28%20IF%20%28wikibase%3AisSomeValue%28%3Fend%29%2C%20%3Ftoday%2C%20%3Fend%20%29%20AS%20%3Fnew_end%29%20%0A%20%20BIND%28COALESCE%28%3Fnew_end%2C%20%3Ftoday%29%20as%20%3Fnew_end%29%0A%20%20BIND%20%28YEAR%28%3Fstart%29%20AS%20%3Fstart_year%29%20%0A%20%20BIND%20%28YEAR%28%3Fnew_end%29%20AS%20%3Fend_year%29%20%0A%7D%20%7D%20AS%20%25players%0AWHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25players%0A%20%20INCLUDE%20%25decades%0A%20%20%20%20%3Fx%20wdt%3AP19%20%3Fbirthplace.%0A%20%20%20%20%3Fbirthplace%20wdt%3AP625%20%3Floc.%0A%20%20%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fx%20wdt%3AP18%20%3Fimg%20%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20%28%20%28%3Fstart_year%20%3E%3D%20%3Fdecade%20%26%26%20%3Fstart_year%20%3C%20%3Fdecade%20%2B%2010%29%20%7C%7C%20%28%3Fend_year%20%3C%20%3Fdecade%20%2B%2010%20%26%26%20%3Fend_year%20%3E%3D%20%3Fdecade%20%29%20%7C%7C%20%28%3Fdecade%20%3E%20%3Fstart_year%20%26%26%20%3Fdecade%20%3C%20%3Fend_year%20%29%29%0A%20%20%20%20%3Fbirthplace%20p%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20ps%3AP625%20%5B%5D%3B%0A%20%20%20%20%20%20psv%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLongitude%20%3Fpoblon%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLatitude%20%20%3Fpoblat%3B%20%0A%20%20%20%5D%5D%20.%0A%20%20%3Fteam%20wdt%3AP115%20%3Fhome%20.%0A%20%20%3Fhome%20p%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20ps%3AP625%20%5B%5D%3B%0A%20%20%20%20psv%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLongitude%20%3Fcentrelon%3B%0A%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLatitude%20%20%3Fcentrelat%5D%5D%20.%0A%20%20BIND%28CONCAT%28%27LINESTRING%20%28%27%2C%20STR%28%3Fpoblon%29%2C%20%27%20%27%2C%20STR%28%3Fpoblat%29%2C%20%27%2C%27%2C%20STR%28%3Fcentrelon%29%2C%20%27%20%27%2C%20STR%28%3Fcentrelat%29%2C%20%27%29%27%29%20AS%20%3Fstr%29%20.%0A%20%20BIND%28STRDT%28%3Fstr%2C%20geo%3AwktLiteral%29%20AS%20%3Fline%29%20%0A%20%20BIND%28CONCAT%28STR%28%3Fdecade%29%2C%22s%22%29%20AS%20%3Flayer%29%20%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0AORDER%20BY%20ASC%28%3Flayer%29 Map of the birthplace of sports team players by decade (lines link birthplace to home venue location)] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1427203256313319424 Source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Neighborhood Public Art in Boston|Neighborhood Public Art in Boston]] * '''Development''' ** Cut save-time for edits in half ([[phab:T288639]]) ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: We are making good progress on the tool. We made it possible to retrieve mismatches that are in the store part of the tool via an API. ** Regular expressions in constraints are now no longer checked via the Query Service. The checks have been completely moved over to a dedicated service for regular expression checking. ([[phab:T204031]]) ** Edits made via the user interface (as opposed to with tools, bots, etc.) are now tagged as such to make them easier to filter ([https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:RecentChanges&tagfilter=wikidata-ui example] - edits made to labels, descriptions and aliases on mobile are still missing but will follow soon) ** Working on allowing to restrict constraints to certain entity types ([[phab:T269724]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 08 16|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:32, 16 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21855051 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Feedback for Mini edit-a-thons == Dear Wikimedian, Hope everything is fine around you. If you remember that A2K organised [[:Category: Mini edit-a-thons by CIS-A2K|a series of edit-a-thons]] last year and this year. These were only two days long edit-a-thons with different themes. Also, the working area or Wiki project was not restricted. Now, it's time to grab your feedback or opinions on this idea for further work. I would like to request you that please spend a few minutes filling this form out. You can find the form link [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdNw6NruQnukDDaZq1OMalhwg7WR2AeqF9ot2HEJfpeKDmYZw/viewform here]. You can fill the form by 31 August because your feedback is precious for us. Thank you [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 18:58, 16 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Nitesh_(CIS-A2K)/Mini_edit-a-thon_Participants&oldid=21886141 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #482 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/MusikBot II|MusikBot II]] (RfP scheduled to end after 26 August 2021 03:07 UTC) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.08.26 next Wikibase live session] is at 16:00 UTC on Thursday 26th August 2021 (18:00 Berlin time). You're welcome to come and share your work around Wikibase. *** Next [[Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: [[:m:User:EricaAzzellini|Érica Azzellini]] and [[:m:User:Ederporto|Éder Porto]] on [[:w:Wikipedia:MBABEL|MBABEL]], a tool which creates seed Wikipedia articles based on Wikidata statements. [https://docs.google.com/document/d/140OzFz_v5Mff4WyLnPrUWdyrgbJoEDtfxg0CFdrfNzA/edit?usp=sharing Agenda with call link], August 24. *** [https://researchportal.be/nl/project/biodiversity-community-integrated-knowledge-library BiCIKL] Hackathon at the [[d:Q3052500|Meise Botanic Garden]], September 20 - 24. Theme: adding articles/items about “Hidden women in science” on Wikipedia/Wikidata. If you're interested to participate, please write to maarten.trekels{{@}}plantentuinmeise.be ** Past: *** Wikimania 2021 Wikidata related events ([[d:Wikidata:Wikimania 2021|summary of sessions and community gatherings]] related to Wikidata and Wikibase) **** [https://www.youtube.com/watch?v=xS05wkMRhBE Neat and tidy: data quality on Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=AveonN5pHwY Integrating Wikidata into the Wikimedia projects] *** [https://www.youtube.com/watch?v=I1amYq4Vm4U Preparing languages for natural language generation using Wikidata lexicographical (Arctic Knot 2021)] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Articles *** [https://kbnlwikimedia.github.io/KBCollectionHighlights/stories/Cool%20new%20things%20you%20can%20now%20do%20with%20the%20KB's%20collection%20highlights/ 50 cool new things you can now do with KB’s collection highlights] - [[File:KB collection highlights project meme English.jpg|thumb|right|400px]] ''In this series of 5 articles we show the added value of putting images and metadata of [https://www.kb.nl/galerij/digitale-topstukken digitised collection highlights] of the KB, national library of the Netherlands, into the Wikimedia infrastructure. By putting our collection highlights into Wikidata, Wikimedia Commons and Wikipedia, dozens of new functionalities have been added. As a result of Wikifying this collection in 2020, you can now do things with these highlights that were not possible before.'' Article by [[d:User:OlafJanssen|OlafJanssen]], [[c:User:DanielleJWiki|DanielleJWiki]] and [[c:User:1Veertje_(KB)|1Veertje_(KB)]] ** Blogs *** [https://cthoyt.com/2021/08/17/self-organization.html Organizing the Public Data about a Researcher] - Charles Tapley Hoyt *** [https://commonplace.knowledgefutures.org/pub/w88y7brs/release/2 The Invisible Citation Commons] - Phoebe Ayers and Samuel J. Klein *** [http://www.bobdc.com/blog/the-wikidata-data-model-and-yo/ The Wikidata data model and your SPARQL queries] - Bob DuCharme *** [http://simia.net/wiki/Wikidata_or_scraping_Wikipedia Wikidata or scraping Wikipedia] - Denny Vrandečić ** Videos *** Introduction to Wikidata SPARQL query service (in Arabic) - [https://www.youtube.com/watch?v=9nexDa3Sx_U YouTube] * '''Tools of the week''' ** Python script to [https://github.com/KBNLwikimedia/SDoC/tree/main/writeSDoCfromExcel Add structured data to files on Wikimedia Commons from an Excel sheet] (Github) - by [[d:User:OlafJanssen|OlafJanssen]] * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/V3X4DZPD72DFVWGFPEG24BRFCO6CT7HE/ Wikidata:Query Builder has been deployed]: [https://query.wikidata.org/querybuilder/ Try it!] ** The [[d:Zotero|"Wikidata Quickstatements" translator]] which lets users transfer metadata about citation sources ''from'' [[d:Q226915|Zotero]] into Wikidata, no longer needs to be manually installed. Existing manually-installed versions should update automatically, like other translators. ** [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Query_Service_scaling_update_Aug_2021 Wikidata Query Service scaling updates for Aug 2021] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9803|UEFA stadium category]], [[:d:Property:P9810|mix or remix of]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9799|Palynodata taxa ID]], [[:d:Property:P9800|CDDA designationTypeCode]], [[:d:Property:P9801|PsycNET ID]], [[:d:Property:P9802|Penguin Random House author ID]], [[:d:Property:P9804|Palynodata publications ID]], [[:d:Property:P9805|Mapping the Lives ID]], [[:d:Property:P9806|WiiG game ID]], [[:d:Property:P9807|SNK ID]], [[:d:Property:P9808|arheologi.ro ID]], [[:d:Property:P9809|Enciclopedia dell'Arte Antica ID]], [[:d:Property:P9811|Asian Historical Architecture structure ID]], [[:d:Property:P9812|Likee username]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/hunting areas|hunting areas]], [[:d:Wikidata:Property proposal/number of evacuated|number of evacuated]], [[:d:Wikidata:Property proposal/External wiki|External wiki]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Код Энциклопедия ислама (второе издание)|Код Энциклопедия ислама (второе издание)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SCTA ID|SCTA ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/TeamNL player ID|TeamNL player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish National Gallery ID|Finnish National Gallery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Begraafplaatsen memorial ID|Online Begraafplaatsen memorial ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NDL earlier law ID|NDL earlier law ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinemaitaliano IDs|Cinemaitaliano IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KNHB ID|KNHB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Deutsche-Sporthilfe-ID|Deutsche-Sporthilfe-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Convict Records ID|Convict Records ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Medical Pioneers Index|Australian Medical Pioneers Index]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube Music|YouTube Music]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gujarati Vishwakosh entry|Gujarati Vishwakosh entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiApiary farm|WikiApiary farm]], [[:d:Wikidata:Property proposal/copyright registration|copyright registration]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mozilla extension ID|Mozilla extension ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NRK TV-ID|NRK TV-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia dell'Arte Medievale ID|Enciclopedia dell'Arte Medievale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ECO code|ECO code]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3uee Predicates implicated in non-scholarly-article item bloat] ([https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Wikidata:Request_a_query&oldid=1482702473#Because_I_suck_at_aggregation source]) *** [https://w.wiki/3vM6 Church of Scotland Synods as Geoshapes] ([https://twitter.com/MappingScotsRef/status/1428314437967024128 Source]) *** [https://w.wiki/36sk Map of the origin of Balinese palm-leaf manuscripts], [https://w.wiki/36sj current location] ([https://twitter.com/joseagush/status/1428178906746560516 Source]) *** [https://w.wiki/3wfm Current principal local authorities in England] * '''Development''' ** Deployed the new shiny Query Builder to https://query.wikidata.org/querybuilder ** Edits to labels, descriptions and aliases on mobile are now also tagged as edits made via the user interface. All edits made via the user interface are now tagged as such. ([[phab:T286775]]) ** ArticlePlaceholder pages will now indicate that they are generated by the ArticlePlaceholder thanks to a patch by Luca ([[phab:T124191]]) ** Working on making it possible to restrict constraints to certain entity types ([[phab:T269724]]) ** Adding a new constraint type to ensure Items have a label in a certain language ([[phab:T195178]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 08 23|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:47, 23 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21924361 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == ''Wiki Loves Women South Asia 2021 Newsletter #1'' == <div style="line-height: 1.2;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; border:2px solid #808080; border-radius:4px;"> <div style="background-color:#FAC1D4; padding:10px"><span style="font-size:200%;">'''Wiki Loves Women South Asia 2021'''</span><br>'''September 1 - September 30, 2021'''<span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Wiki Loves Women South Asia 2021|<span style="font-size:10px;color:red">''view details!''</span>]]</span></div> <div style="background-color:#FFE7EF; padding:10px">[[File:Wiki Loves Women South Asia.svg|right|frameless]] Thank you for organizing the Wiki Loves Women South Asia 2021 edition locally in your community. For the convenience of communication and coordination, the information of the organizers/judges is being collected through a '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfSK5ghcadlCwKS7WylYbMSUtMHa0jT9H09vA7kqaCEzcUUZA/viewform?usp=sf_link ''Google form'']''', we request you to fill it out. <span style="color: grey;font-size:10px;">''This message has been sent to you because you are listed as a local organizer/judge in Metawiki. If you have changed your decision to remain as an organizer/judge, update [[m:Wiki Loves Women South Asia 2021/Participating Communities|the list]].''</span> ''Regards,''<br>[[m:Wiki Loves Women South Asia 2021|'''''Wiki Loves Women Team''''']] 01:04, 28 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div></div> == തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻ 2021 ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റികൾക്ക് വോട്ട് ചെയ്യ == സുഹൃത്തെ Ranjithsiji, വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻ 2021 ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റീ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ നിങ്ങൾക്ക് വോട്ട് ചെയ്യാൻ യോഗ്യതയുള്ളതിനാലാണ് നിങ്ങൾക്ക് ഈ ഇമെയിൽ ലഭിക്കുന്നത്. തിരഞ്ഞെടുപ്പ് 2021 ഓഗസ്റ്റ് 18 ന് ആരംഭിച്ച്, 2021 ഓഗസ്റ്റ് 31 ന് അവസാനിക്കും. വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻ മലയാളം വിക്കിപീഡിയ പോലുള്ള പ്രോജക്ടുകൾ ഒരു ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റികളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റി വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻറെ തീരുമാനമെടുക്കൽ സമിതിയാണ്. [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Overview|ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റി കളെക്കുറിച്ച് കൂടുതലറിയുക]]. ഈ വർഷം ഒരു സമുദായ വോട്ടെടുപ്പിലൂടെ നാല് സീറ്റുകൾ തിരഞ്ഞെടുക്കണം. ഈ സീറ്റുകളിലേക്ക് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 19 സ്ഥാനാർത്ഥികൾ മത്സരിക്കുന്നു. [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|2021 ലെ ബോർഡ് ഓഫ് ട്രസ്റ്റി സ്ഥാനാർത്ഥികളെക്കുറിച്ച് കൂടുതലറിയുക]]. സമുദായത്തിലെ 70,000 അംഗങ്ങളോട് വോട്ടുചെയ്യാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. അതിൽ നിങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു! വോട്ടിംഗ് 23:59 UTC ആഗസ്റ്റ് 31 വരെ മാത്രം. *[[Special:SecurePoll/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2021|'''വോട്ട് ചെയ്യാൻ മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലെ SecurePoll - ൽ പോവുക''']]. നിങ്ങൾ ഇതിനകം വോട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ, വോട്ട് ചെയ്തതിന് നന്ദി, ദയവായി ഈ ഇമെയിൽ അവഗണിക്കുക. ആളുകൾക്ക് എത്ര അക്കൗണ്ടുകൾ ഉണ്ടെങ്കിലും ഒരു തവണ മാത്രമേ വോട്ട് ചെയ്യാൻ കഴിയൂ. [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെക്കുറിച്ചുള്ള കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ വായിക്കുക]]. [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 05:08, 29 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21949539 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KCVelaga (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #483 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Edit-a-thon/Atividades_em_portugu%C3%AAs/Wikidata_Lab_XXXI Wikidata Labs XXXI] in English on the topic of [[d:Wikidata:Reimagining Wikidata from the margins|Reimagining Wikidata from the margins]], August 31 *** LIVE Wikidata editing #51 - [https://www.youtube.com/watch?v=yJ6OfgE7UQc YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3039673576317799/ Facebook], September 4 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#77|Online Wikidata meetup in Swedish #77]], September 5 *** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2021|Data Quality Days]], September 8-15, a series of community-powered events on the topic of data quality. If you're interested in presenting a tool or a topic, feel free to add something to the schedule. *** [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour]] about data quality, September 13 *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/UGIU2MOIQOGUPFWFEUJAU57NUSSDIH6I/ Upcoming Search Platform Office Hours—September 1st, 2021] Come with anything related to Wikimedia search, Wikidata Query Service, Wikimedia Commons Query Service, etc.! ** Past *** Wikibase Live session (August 26th, 2021) [[m:Wikibase Community User Group/Meetings/2021-08-26|logs]] *** RubyConfTW 2021 **** [https://www.youtube.com/watch?v=FoR4PcKKG6g Wikidata basics] (in Chinese) **** [https://www.youtube.com/watch?v=mGKZI69ZK2E Wikidata and Open Streetmaps] (in Chinese) **** [https://www.youtube.com/watch?v=LFhYVy_yUm4 Using the MediaWiki open data API to solve data description problems] (in Chinese) **** [https://www.youtube.com/watch?v=8ywAIqOzCdQ Moving Wikipedia's Infobox to Wikidata's Property:Taiwanese place names] (in Chinese) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://science.thewire.in/the-sciences/citations-open-knowledge-metadata-wiki-journals/ Why Are Citations Not Part of Discussions on Open Knowledge?] *** [https://www.elledecor.com/it/lifestyle/a37405516/toponomastica-mapping-diversity/ Mapping Diversity Puts The Gender Gap of Toponymy On Paper] (in Italian) ** Videos *** [https://www.youtube.com/watch?v=nBzRW51BTVk Wikidata: Behind the Scenes of the Great Wikipedia Data Repository] (in Spanish) *** [https://www.youtube.com/watch?v=SjGHqTQAhPE Bring data from Wikidata and any other LOD Knowledge Graph to your Roam graph] ** Notebooks *** [https://public.paws.wmcloud.org/User:PAC2/articles-created-P31.ipynb What are the Wikipedia articles you've created about?] a notebook which show how to compute statistics about the articles you've created in Wikipedia by "instance of" (P31) property [[File:Wikidata2Ical-cccamp2015.png|thumb|Wikidata2Ical]] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Shisma/wikidata2ical.js|Wikidata2ical]] provides an ical file for each wikidata entity that has [[:d:Property:P580|start time (P580)]] and [[:d:Property:P582|end time (P582)]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://hay.toolforge.org/depictor/ Depictor] is a mobile-friendly tool to verify if people depicted on Wikimedia Commons are the same, and adds structured data statements (using Wikidata) ** [[m:Wikibase/Wikibase Installation & Updating survey/2021|Wikibase Installation & Updating survey]] has been published! ** The Board of Trustees election has started. Votes will be accepted until 23:59 31 August 2021 (UTC). [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates|View candidate statements]], [[:m:Special:SecurePoll/vote/381|verify your eligibility and '''vote now''']]. ** Nicolas Vigneron ([[d:User:VIGNERON|User:VIGNERON]], [[m:User:VIGNERON en résidence|User:VIGNERON en résidence]]) has started a one-year residence at the libraries of Clermont-Ferrand, more info and batch upload to come ** [[d:Wikidata_talk:WikidataCon_2021#WikidataCon_update_-_August_2021|WikidataCon update]]: news about the online conference, grants for affiliates in Latin America and Carribean, glimpse on the keynotes topics and next steps * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9803|UEFA stadium category]], [[:d:Property:P9810|remix of]], [[:d:Property:P9813|container]], [[:d:Property:P9831|release of]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9804|Palynodata publications ID]], [[:d:Property:P9805|Mapping the Lives ID]], [[:d:Property:P9806|WiiG game ID]], [[:d:Property:P9807|SNK ID]], [[:d:Property:P9808|arheologi.ro ID]], [[:d:Property:P9809|Enciclopedia dell'Arte Antica ID]], [[:d:Property:P9811|Asian Historical Architecture structure ID]], [[:d:Property:P9812|Likee username]], [[:d:Property:P9814|Team Deutschland Paralympics ID]], [[:d:Property:P9815|BMC ID]], [[:d:Property:P9816|Kartridge game ID]], [[:d:Property:P9817|ISL ID]], [[:d:Property:P9818|Penguin Random House book ID]], [[:d:Property:P9819|Daum Cafe ID]], [[:d:Property:P9820|Freeview show ID]], [[:d:Property:P9821|Unconsenting Media ID]], [[:d:Property:P9822|TeamNL athlete ID]], [[:d:Property:P9823|Volleybox ID]], [[:d:Property:P9824|COD ID]], [[:d:Property:P9825|allabolag.se person ID]], [[:d:Property:P9826|Great Encyclopedia of Cyril and Methodius entry ID]], [[:d:Property:P9827|GSSO ID]], [[:d:Property:P9828|Fontaines de France ID]], [[:d:Property:P9829|KNHB ID]], [[:d:Property:P9830|DC Books book ID]], [[:d:Property:P9832|Igromania developer/publisher ID]], [[:d:Property:P9833|Deutsche Sporthilfe ID]], [[:d:Property:P9834|Finnish National Gallery artwork ID]], [[:d:Property:P9835|Igromania series ID]], [[:d:Property:P9836|National Diet Library Persistent ID]], [[:d:Property:P9837|Svenska ord ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/number of evacuated|number of evacuated]], [[:d:Wikidata:Property proposal/External wiki|External wiki]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Код Энциклопедия ислама (второе издание)|Код Энциклопедия ислама (второе издание)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SCTA ID|SCTA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/uses natural resource|uses natural resource]], [[:d:Wikidata:Property proposal/created for|created for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/number of triples|number of triples]], [[:d:Wikidata:Property proposal/reprinted in|reprinted in]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Eneström Number|Eneström Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/літературний редактор|літературний редактор]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Convict Records ID|Convict Records ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Medical Pioneers Index|Australian Medical Pioneers Index]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube Music|YouTube Music]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gujarati Vishwakosh entry|Gujarati Vishwakosh entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiApiary farm|WikiApiary farm]], [[:d:Wikidata:Property proposal/copyright registration|copyright registration]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mozilla extension ID|Mozilla extension ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NRK TV-ID|NRK TV-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia dell'Arte Medievale ID|Enciclopedia dell'Arte Medievale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ECO code|ECO code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Government Publications Number|Government Publications Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Food.com ID|Food.com ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dewan Negara ID|Dewan Negara ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dewan Rakyat ID|Dewan Rakyat ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BBC Food ID|BBC Food ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIPV author ID|IRIS UNIPV author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Università degli Studi di Napoli Federico II author ID|IRIS Università degli Studi di Napoli Federico II author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IndieMag game ID|IndieMag game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bleus Handisport-ID|Bleus Handisport-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Overnia|Overnia]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Edizioni Ares author ID|Edizioni Ares author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/hmmlid|hmmlid]], [[:d:Wikidata:Property proposal/e-Maapõu stratigraphy ID|e-Maapõu stratigraphy ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Al-Jazeera author ID|Al-Jazeera author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naver Post member ID|Naver Post member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eAmbrosia ID|eAmbrosia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DC Character ID|DC Character ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Postimees topic ID|Postimees topic ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/embed.html#%23defaultView%3AMap%7B%22hide%22%3A%5B%22%3Fx_coords%22%2C%22%3Frgb%22%5D%7D%0ASELECT%20%3Fx%20%3FxLabel%20%3Fdescription%20%3Fx_coords%20%3Frgb%20%20WITH%20%7B%0A%0ASELECT%20%3Fdata%20%3Fx%20%3Fx_coords%20WHERE%20%7B%20%0A%20%20%3Fx%20p%3AP2044%2Fpsn%3AP2044%20%5B%20%0A%20%20%20%20%20wikibase%3AquantityAmount%20%3Fdata%20%0A%20%20%5D%20.%0A%20%20%3Fx%20wdt%3AP625%20%3Fx_coords%20.%0A%20%20%3Fx%20wdt%3AP17%20wd%3AQ34%20.%0A%23%20%20%3Fx%20wdt%3AP131%2B%20%5B%20wdt%3AP31%20wd%3AQ15979307%20%5D%20.%0A%20%20%7D%0A%7D%20AS%20%25data%0A%23%20determine%20the%20max%20and%20min%20values%20%28used%20to%20calculate%20the%20spread%29%0AWITH%20%7B%20%0A%20%20SELECT%20%28MAX%28%3Fdata%29%20AS%20%3Fmax_data%29%20%20%28MIN%28%3Fdata%29%20AS%20%3Fmin_data%29%20WHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25data%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%20%7D%7D%20AS%20%25min_max%0AWHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25data%0A%20%20INCLUDE%20%25min_max%20%20%20%0A%20%20%20%3Fx%20rdfs%3Alabel%20%3FxLabel.%20FILTER%20%28LANG%28%3FxLabel%29%20%3D%20%22sv%22%29%20.%0A%20%20%20BIND%20%28CONCAT%28%22H%C3%B6jd%20%C3%B6ver%20havsniv%C3%A5n%20f%C3%B6r%20%22%2C%20%3FxLabel%2C%20%22%20%C3%A4r%20omkring%20%22%2C%20STR%28ROUND%28%3Fdata%29%29%2C%20%22%20meter%22%20%29%20AS%20%3Fdescription%29%20%0A%20%20BIND%20%28%20%3Fmax_data%20-%20%3Fmin_data%20AS%20%3Fspread%20%29%0A%20%20BIND%20%28255%20-%20xsd%3Ainteger%28%20255%20%2a%20%28%3Fdata%20-%20%3Fmin_data%29%20%2F%20%3Fspread%29%20AS%20%3Fgreen%20%29%20%23%20255%20-%3E%200%0A%20%20BIND%20%28%20FLOOR%20%28%3Fgreen%20%2F%2016%29%20AS%20%3Fgreen_1%20%29%0A%20%20BIND%20%28%20COALESCE%28%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3C%2010%2C%20STR%28%3Fgreen_1%29%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2010%2C%20%22a%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2011%2C%20%22b%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2012%2C%20%22c%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2013%2C%20%22d%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2014%2C%20%22e%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2015%2C%20%22f%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20%22ERROR%22%0A%20%20%29%20AS%20%3Fgreen_hex1%20%29%0A%20%20BIND%20%28FLOOR%28%3Fgreen%20-%20%2816%20%2a%20xsd%3Ainteger%28%20%3Fgreen%20%2F%2016%20%29%29%29%20AS%20%3Fgreen_2%29%0A%20%20BIND%20%28%20COALESCE%28%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3C%2010%2C%20STR%28%3Fgreen_2%29%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2010%2C%20%22a%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2011%2C%20%22b%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2012%2C%20%22c%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2013%2C%20%22d%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2014%2C%20%22e%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2015%2C%20%22f%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20%22ERROR%22%0A%20%20%29%20AS%20%3Fgreen_hex2%20%29%0A%20%20BIND%20%28CONCAT%28STR%28%3Fgreen_hex1%29%2C%20STR%28%3Fgreen_hex2%29%29%20AS%20%3Fgreen_hex%20%29%0A%0A%20%20BIND%20%28CONCAT%28%2200%22%2C%20STR%28%3Fgreen_hex%29%2C%20%2200%22%29%20AS%20%3Frgb%29%20%20%20%0A%7D Map of Items in Sweden with coordinate location and elevation above sea-level statements] ([https://twitter.com/salgo60/status/1431174259045453825 Source]) *** [https://query.wikidata.org/embed.html#%23defaultView%3AMap%7B%22hide%22%3A%5B%22%3Fcoords%22%20%5D%7D%0ASELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3Fdesc%20%3Fcoords%20WITH%20%7B%0A%20%20%0ASELECT%20%3Fitem%20%3Flon%20%3Flat%20%3Fcoords%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ515%20.%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP17%20wd%3AQ145%20.%0A%20%20%3Fitem%20p%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20ps%3AP625%20%3Fcoords%3B%0A%20%20%20%20%20%20psv%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLongitude%20%3Flon%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLatitude%20%20%3Flat%3B%20%0A%20%20%20%20%20%20%5D%0A%20%20%20%20%5D%20.%0A%20%20FILTER%20%28%3Flat%20%3E%2040%29%20%23%20filtering%20out%20British%20Oversea%20Terrroties%0A%7D%20%7D%20AS%20%25cities%20%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fdesc%20%3Fcoords%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25cities%20%0A%20%20BIND%20%28%22Most%20easterly%22%20AS%20%3Fdesc%29%20%0A%7D%20ORDER%20BY%20DESC%20%28%3Flon%29%20%0ALIMIT%201%20%7D%20AS%20%25easterly%20%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fdesc%20%3Fcoords%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25cities%20%0A%20%20BIND%20%28%22Most%20westerly%22%20AS%20%3Fdesc%29%20%0A%7D%20ORDER%20BY%20ASC%20%28%3Flon%29%20%0ALIMIT%201%20%7D%20AS%20%25westerly%20%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fdesc%20%3Fcoords%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25cities%20%0A%20%20BIND%20%28%22Most%20northerly%22%20AS%20%3Fdesc%29%20%0A%7D%20ORDER%20BY%20DESC%20%28%3Flat%29%20%0ALIMIT%201%20%7D%20AS%20%25northerly%20%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fdesc%20%3Fcoords%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25cities%20%0A%20%20BIND%20%28%22Most%20southernly%22%20AS%20%3Fdesc%29%20%0A%7D%20ORDER%20BY%20ASC%20%28%3Flat%29%20%0ALIMIT%201%20%7D%20AS%20%25southerly%20%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%7B%20INCLUDE%20%25easterly%20%7D%0A%20%20UNION%0A%20%20%7B%20INCLUDE%20%25westerly%20%7D%0A%20%20UNION%0A%20%20%7B%20INCLUDE%20%25northerly%20%7D%0A%20%20UNION%0A%20%20%7B%20INCLUDE%20%25southerly%20%7D%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0A Map of UK's most extreme cities] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1430113565944520704 Source]) *** [https://w.wiki/3wfm All current principal Local Authorities in England] ([https://twitter.com/pigsonthewing/status/1429800346814230537 Source]) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Wikidata:Mismatch Finder]] development continues. We are now working on the frontend. First pieces are starting to be visible at https://mismatch-finder.toolforge.org (but nothing usable yet) ** Fixed an issue with unicode characters in constraints checks ([[phab:T289805]]) ** Worked on support for "separators" parameter for distinct value constraints ([[phab:T277855]]) ** Continued work on allowing to restrict constraints to certain entity types ([[phab:T269724]]) ** Continued work on new constraint type to ensure that the Item has a label in a particular language ([[phab:T195178]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 08 30|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 12:58, 30 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21946142 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #484 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2021|Data Quality Days]] - a week of all things data quality around Wikidata from Septempber 8th to 15th. Check the schedule, join sessions and add more if you would like to facilitate a discussion or workshop! *** Next Linked Data for Libraries [[d:Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: developing Wikidata tools and gadgets with Andrew Lih. [https://docs.google.com/document/d/11Vk7LQRratQmCDuhPcNeIR-Airyn3S8Ct3cQdCXU_P4/edit?usp=sharing ], Sep 7th. *** LIVE Wikidata editing #52 - [https://www.youtube.com/watch?v=Zauw3cK0EaQ YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3045456092406214/ Facebook], September 11 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#78|Online Wikidata meetup in Swedish #78]], September 12 * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://medium.com/european-data-journalism-network/a-new-r-package-for-exploring-the-wealth-of-information-stored-by-wikidata-fe85e82b6440 A new R package for exploring the wealth of information stored by Wikidata: tidywikidatar] *** [https://www.wikimedia.de/unlock-blog/govdirectory/ A global directory of official governmental online accounts and services], by Albin Larsson and Jan Ainali ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2108.07119.pdf Creating and Querying Personalized Versions of Wikidata on a Laptop] *** [https://nemo.inf.ufes.br/wp-content/papercite-data/pdf/type_or_individual_evidence_of_large_scale_conceptual_disarray_in_wikidata_2021.pdf Type or Individual? Evidence of Large-Scale Conceptual Disarray in Wikidata] ** Videos *** LIVE Wikidata editing #51 - [https://www.youtube.com/watch?v=yJ6OfgE7UQc YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3039673576317799/ Facebook] *** [https://www.youtube.com/watch?v=MGjag-sX7Ic Wikidata Lab XXXI: Reimagining Wikidata from the margins] **Other *** [https://slate.com/technology/2021/09/wikipedia-human-language-wikifunctions.html Wikipedia Is Trying to Transcend the Limits of Human Language] *** [https://projetjourdain.org/network/index.html Ancient Hellenistic philosophers, visualized as a chain from master to student] ([https://twitter.com/larsyencken/status/1432673324522483713 Source]) *** [[m:Abstract Wikipedia/Updates/2021-09-03|Generating text with Ninai and Udiron]] (prototyping using Wikidata items and lexemes in text generation) *** Over 3000 landscape paintings 'depict' something with coordinates. [https://hicsuntleones.nl/paintedplanet/?country=Q145 You can now browse them by country] ([https://twitter.com/mmmenno/status/1434772762325827586 Source]) * '''Tool of the week''' ** [[d:Template:Generic queries for authors|Template:Generic queries for authors]] : new generic queries template designed for authors (fiction and non-fiction). Feedback and translations are welcome. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[:d:User:SuccuBot|User:SuccuBot]] has made its 100.000.000th edit. It is the first user account in Wikidata to reach this milestone. ** In the frame of a [https://summerofcode.withgoogle.com/projects/#6482214268698624 Google Summer of Code] project a new tool, called '''WikidataComplete''' was created. The tool smoothly integrates in the Wikidata UI and proposes new statements extracted by machine learning algorithms. Editors are asked to either approve or reject them. To activate it check [[Wikidata:Tools/Edit_items#WikidataComplete|here]] for a short tutorial check [https://www.youtube.com/watch?v=Ju2ExZ_khxQ here]. Any feedback is welcome [[d:User_talk:Data-Complete-Gadget|here]]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P9836|National Diet Library persistent work ID]], [[:d:Property:P9837|Svensk ordbok ID]], [[:d:Property:P9838|ECO code]], [[:d:Property:P9839|izeltlabuak.hu ID]], [[:d:Property:P9840|Food.com ID]], [[:d:Property:P9841|Jornal do Vôlei ID]], [[:d:Property:P9842|MART catalog person ID]], [[:d:Property:P9843|IRIS UNINA author ID]], [[:d:Property:P9844|IRIS UNIPV author ID]], [[:d:Property:P9845|Overnia ID]], [[:d:Property:P9846|HandiSport Équipes de France ID]], [[:d:Property:P9847|Cinemaitaliano person ID]], [[:d:Property:P9848|Cinemaitaliano film ID]], [[:d:Property:P9849|Mozilla extension ID]], [[:d:Property:P9850|Enciclopedia dell'Arte Medievale ID]], [[:d:Property:P9851|DC Character ID]], [[:d:Property:P9852|Media Bias/Fact Check ID]], [[:d:Property:P9853|Australian Medical Pioneers Index ID]], [[:d:Property:P9854|eAmbrosia ID]], [[:d:Property:P9855|Edizioni Ares author ID]], [[:d:Property:P9856|Al-Jazeera author ID]], [[:d:Property:P9857|Center for Turkish Cinema Studies film ID]], [[:d:Property:P9858|Civilisti Italiani member ID]], [[:d:Property:P9859|Government Publications Number]], [[:d:Property:P9860|Global Location Number]], [[:d:Property:P9861|Iași Central University Library ID]], [[:d:Property:P9862|Encyclopaedia of Islam (second edition) ID]], [[:d:Property:P9863|Gujarati Vishwakosh entry]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/літературний редактор|літературний редактор]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rotten Tomatoes score|Rotten Tomatoes score]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Eneström Number|Eneström Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Télé-Loisirs ID|Télé-Loisirs ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PDDikti higher education institution ID|PDDikti higher education institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HMS|HMS]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Barnivore ID|Barnivore ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RAWG game ID|RAWG game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Materials Project material ID|Materials Project material ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/INAPP IDs|INAPP IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/INAPP Thesaurus ID|INAPP Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fondation du patrimoine ID|Fondation du patrimoine ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Slangopedia ID|Slangopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Festivaletteratura person ID|Festivaletteratura person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Urban Dictionary ID|Urban Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indonesian Museum National Registration System ID|Indonesian Museum National Registration System ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia dello Sport ID|Enciclopedia dello Sport ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Glitchwave genre ID|Glitchwave genre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Endemia.nc animal ID|Endemia.nc animal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yiddish Dictionary Online ID|Yiddish Dictionary Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Casefile ID|Casefile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Every Noise at Once ID|Every Noise at Once ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/museum-digital place ID|museum-digital place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EPA Facility Registry Service ID|EPA Facility Registry Service ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3$bE Paintings by Waldmüller in the Belvedere, Vienna - Austria] ([https://twitter.com/OpenLinkArtData/status/1434141195807121410 Source]) *** [https://w.wiki/3$iu Coauthors of coauthors] of [[d:Q46168094|Birgit Meldal (Q46168094)]] that have never directly coauthored a paper with her ([https://twitter.com/lubianat/status/1434256879732023302 Source]) *** [https://scholia.toolforge.org/topic/Q177765 Country-level citation network in biometrics] (Scholia) ([https://twitter.com/EvoMRI/status/1431580720061837314 Source]) *** [https://w.wiki/3$ku Council Information Systems with] [[d:Q47450936|OParlOrg API endpoints (Q47450936)]] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1434157076452884482 Source]) * '''Development''' ** Continued work on the [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]. We are now working on creating the page where mismatches will be listed for review. ** Worked on support for "separators" parameter for distinct value constraints ([[phab:T277855]]) ** Made it possible to restrict constraints to certain entity types ([[phab:T269724]]) ** Added a new constraint type to ensure that the Item has a label in a particular language ([[phab:T195178]]) ** Added a button for the Query Builder to query.wikidata.org to make the Query builder discoverable ([[phab:T276210]]) - integration in the example dialog is still in progress ([[phab:T280229]]) ** We started work on some behind-the-scenes improvements to the way Wikipedia and the other Wikimedia projects are notified about a change that affects their articles. (They need this notification so the article can be purged and show the latest data from Wikidata again. It is also required for showing the edit in the watchlist and recent changes on those wikis. This should have no visible impact for editors but is needed maintenance work. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** Deploy [[d:Template:Item documentation]] in the talk page of each item. ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 09 06|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:21, 6 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21983366 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #485 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' **Upcoming: *** [[d:Wikidata_talk:WikidataCon_2021#WikidataCon_update_-_Program_of_the_first_day_and_Wikidata_birthday|WikidataCon update]]: you can now check in [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Program/Day 1 - Main program|the program of the first day of the online conference]] *** [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Program/Preconference: Transbordados|Transbordados: WikidataCon's preconference for Latin America]] - '''September 14, 21 and 28 (21h UTC)''' - with simultaneous translation for Portuguese and Spanish, via [https://www.youtube.com/c/wmnobrasil YouTube] - ''set of events to discuss Wikidata and decoloniality, knowledge organization and digital dissemination of collections in Latin America contexts. Join us!'' **** '''14/09''' - Towards a decolonial wiki: overflowing knowledge from the Latin American horizon - speakers: Amanda Jurno (Wiki Movimento Brasil), Bianca Santana (journalist, writer and activist) and Silvia Gutiérrez (El Colégio de México) - watch it in [https://www.youtube.com/watch?v=k2hdKG4t3Ww PT-BR] / [https://www.youtube.com/watch?v=0VFDlq4UWUQ ES] **** '''21/09''' - The universe of libraries: Wikidata and the multiplication of knowledge potencies - speakers: Lilian Viana (GLAM das Bibliotecas da USP) and Maurício Genta (Wikimedia Argentina e Biblioteca Nacional da Argentina) - watch it in [https://www.youtube.com/watch?v=Q45sstDdjC0 PT-BR] / [https://www.youtube.com/watch?v=AXtOX1X7MJs ES] **** '''28/09''' - Digital collections and Wikidata: organizing a network of knowledge - speakers: Evelin Heidel (a.k.a. Scann; Wikimedistas do Uruguai) and Karen Worcman (Museu da Pessoa) - watch it in [https://www.youtube.com/watch?v=NoDrwWdTlmA PT-BR] / [https://www.youtube.com/watch?v=KlxiYtYEOvM ES] *** Demo of the Query Builder [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, September 14 at 18:00 CEST **Ongoing: *** [[Wikidata:Events/Data Quality Days 2021|Data Quality Days]] - several sessions happened over the past days and more are coming this week. Recordings, slides and notes are linked in the program **Past: *** Forex - 36C3 Wikipaka WG: Live querying: let’s explore Wikidata together! - [https://www.youtube.com/watch?v=VlQ40uYYXAA YouTube] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [https://biss.pensoft.net/article/73806/ Linking Data and Descriptions on Moths Using the Wikimedia Ecosystem] Part of collection TDWG Proceedings 2021 ** other *** [[User:Ainali|Ainali]] [https://headstuffpodcasts.com/episode/s02e09-stanning-wikidata talks about Wikidata] on The World According to Wikipedia podcast. * '''Tool of the week''' ** '''Wwwyzzerdd for Wikidata''' is a browser extension that allows you to view and edit Wikidata information from Wikipedia ([[:commons:File:Wwwyzzerdd Demo.webm|demo video]]). Install it in [https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/wwwyzzerdd-for-wikidata/ Firefox] or [https://chrome.google.com/webstore/detail/wwwyzzerdd-for-wikidata/gfidggfngdnaalpihbdjnfbkfiniookc?hl=en&authuser=0 Chrome] * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://facethefacts.app/ Face The Facts] mobile app allows you to scan election posters and see the true facts about politicians. ** Wikidata now has over 150,000 Senses on Lexemes! * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9866|GRAC rating]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9857|Center for Turkish Cinema Studies film ID]], [[:d:Property:P9858|Civilisti Italiani member ID]], [[:d:Property:P9859|Government Publications Number (Taiwan)]], [[:d:Property:P9860|Global Location Number]], [[:d:Property:P9861|Iași Central University Library ID]], [[:d:Property:P9862|Encyclopaedia of Islam (second edition) ID]], [[:d:Property:P9863|Gujarati Vishwakosh entry]], [[:d:Property:P9864|Télé-Loisirs ID]], [[:d:Property:P9865|Anagrafe degli studiosi ID]], [[:d:Property:P9867|e-Maapõu stratigraphy ID]], [[:d:Property:P9868|INAPP Thesaurus ID]], [[:d:Property:P9869|Douyin video ID]], [[:d:Property:P9870|IndieMag game ID]], [[:d:Property:P9871|INAPP author ID]], [[:d:Property:P9872|TBDB ID]], [[:d:Property:P9873|Enciclopedia dello Sport ID]], [[:d:Property:P9874|INAPP work ID]], [[:d:Property:P9875|Fondation du patrimoine ID]], [[:d:Property:P9876|Endemia.nc animal taxon ID]], [[:d:Property:P9877|Gry Online game ID]], [[:d:Property:P9878|Encyclopaedia of Islam (first edition) ID]], [[:d:Property:P9879|Encyclopaedia of Islam (third edition) ID]], [[:d:Property:P9880|Festivaletteratura person ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Mexican Video Game content classification category|Mexican Video Game content classification category]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NZTCS conservation status|NZTCS conservation status]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unique Identifier|Unique Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/relevant date for copyright|relevant date for copyright]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Allaboutjazz musician ID|Allaboutjazz musician ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Google Fonts ID|Google Fonts ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/museum-digital place ID|museum-digital place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EPA Facility Registry Service ID|EPA Facility Registry Service ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/thefreedictionary dictionary term ID|thefreedictionary dictionary term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TermCymru ID|TermCymru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bildatlas-Künstler-ID|Bildatlas-Künstler-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lexicon of Medieval Nordic Law ID|Lexicon of Medieval Nordic Law ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NZTCS ID|NZTCS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Research Council Grant ID|Australian Research Council Grant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PSC|PSC]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SAM id|SAM id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of Old Norse Prose ID|Dictionary of Old Norse Prose ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Norsk Akademis Ordbok ID|Norsk Akademis Ordbok ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Swedish Food Agency food ID|Swedish Food Agency food ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/e-Maapõu locality ID|e-Maapõu locality ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grand dictionnaire terminologique ID|Grand dictionnaire terminologique ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kallías|Kallías]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Owler company ID|Owler company ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/447B List of movies with Jean-Paul Belmondo ordered by number of sitelinks] (based on [[d:Talk:Q106255|source]] via [[d:Template:Generic queries for actors]]) *** [https://w.wiki/442m List of actors with whom Jean-Paul Belmondo has played the most] (based on [[d:Talk:Q106255|source]] via [[d:Template:Generic queries for actors]]) *** [https://w.wiki/447P count of movies with Jean-Paul Belmondo by decade] *** [https://w.wiki/42JE List of characters in Tintin ordered by number of apparitions] ([[d:User:PAC2/Tintindata|source]]) *** [https://w.wiki/448b People with no birth/death/floruit dates but which have a position from which dates can be inferred] ([https://twitter.com/generalising/status/1436070940375457797?s=19 source]) *** [https://w.wiki/435w Map of the origin of diamond open access journal (Q108440863) publications] ([https://twitter.com/egonwillighagen/status/1435843986137157635 source]) *** [https://w.wiki/43VM Map of place names in Ghana ending with "li", "ti", "om"] ([https://twitter.com/WikidataGhana/status/1436268573870149648 source]) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: The website part of the tool is taking shape but is not quite functional yet. We worked on creating the results page. You can see the current very much not finished state at https://mismatch-finder.toolforge.org/ ** Linked the Query Builder from the Query Service so it is discoverable ([[phab:T280229]]) ** Finished work on normalizing filenames when linking to media files on Commons ([[phab:T251480]]) ** All new [https://www.wbstack.com/ wbstack.com] wikis will now be created with elastic search support, including Wikibase indexes! All existing sites will have elastic search soon! ([https://twitter.com/addshore/status/1433852813772214277 Source]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 09 13|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:06, 13 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21994655 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #486 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Bionomia and maintaining Wikidata synchrony with David Shorthouse (Agriculture and Agri-Food Canada). [https://docs.google.com/document/d/1zWRk6MXuCLFuddsK5vr-NxLluJWFTQk3YmQBGQfVTFg/edit?usp=sharing ], Sep 21st. *** Lightning Talk: Wikidata in your Civic Tech project | Summit 2021 - [https://www.youtube.com/watch?v=uFVBxL9A9mw YouTube] **Ongoing: *** The [https://summit.creativecommons.org/ Creative Commons Global Summit] and [https://summit.creativecommons.org/hack4openglam-2021/ Hack4OpenGLAM hackathon] take place from September 20 until 24 (fully online). Several sessions and projects are related to Wikidata and/or Wikibase (see [https://ccglobalsummit2021.sched.com/?searchstring=Wikidata schedule search]). **Past: *** [[Wikidata:Events/Data Quality Days 2021|Data Quality Days]]: **** Periodic editathons as a way to improve data quality on Wikidata: an experiment in Italy - [https://www.youtube.com/watch?v=Ozw8cwRgkLY YouTube] **** Bringing Czech authority files into 21st century: Integration with Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=JKqZTVisHC4 YouTube] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** Mapping the Scottish Reformation - using Wikidata, Wikipedia's sister project - [https://www.youtube.com/watch?v=HIlIOHovFrM YouTube] *** OpenSym 2021: WDProp: Web Application to Analyse Multilingual Aspects of Wikidata Properties - [https://www.youtube.com/watch?v=EMyGdyyU0Kc YouTube] *** Wikipedia Weekly Network - LIVE Wikidata editing #53 (user scripts and gadgets that can help you edit) - [https://www.youtube.com/watch?v=CntzXV0aJj8 YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Inductiveload/scripts/ShowQsAndPs|User:Inductiveload/scripts/ShowQsAndPs]] shows the Q and P IDs on Items. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Tools/OpenRefine OpenRefine] has started [https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:OpenRefine development of features for Structured Data on Wikimedia Commons]. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/OpenRefine_and_SDC Sign up here] if you want to receive occasional updates on a Wikimedia talk page of your choice. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9883|created for]], [[:d:Property:P9887|Candomblé nation]], [[:d:Property:P9888|NZTCS conservation status]], [[:d:Property:P9895|Mexican video game rating category]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9871|INAPP author ID]], [[:d:Property:P9872|TBDB ID]], [[:d:Property:P9873|Enciclopedia dello Sport ID]], [[:d:Property:P9874|INAPP work ID]], [[:d:Property:P9875|Fondation du patrimoine ID]], [[:d:Property:P9876|Endemia.nc animal taxon ID]], [[:d:Property:P9877|Gry-Online game ID]], [[:d:Property:P9878|Encyclopaedia of Islam (first edition) ID]], [[:d:Property:P9879|Encyclopaedia of Islam (third edition) ID]], [[:d:Property:P9880|Festivaletteratura person ID]], [[:d:Property:P9881|Every Noise at Once ID]], [[:d:Property:P9882|Spotify show episode ID]], [[:d:Property:P9884|Online Begraafplaatsen cemetery ID]], [[:d:Property:P9885|Bing entity ID]], [[:d:Property:P9886|TermCymru ID]], [[:d:Property:P9889|NZTCS ID]], [[:d:Property:P9890|Online Begraafplaatsen person ID]], [[:d:Property:P9891|UK Renewable Energy Planning Database ID]], [[:d:Property:P9892|ICCD ID - Santuari Cristiani]], [[:d:Property:P9893|Naver Post member ID]], [[:d:Property:P9894|Swedish Food Agency food ID]], [[:d:Property:P9896|Dictionary of Old Norse Prose ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/relevant date for copyright|relevant date for copyright]], [[:d:Wikidata:Property proposal/issuing agency|issuing agency]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hardy's Guide to Marine Gastropods ID|Hardy's Guide to Marine Gastropods ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/main subject for|main subject for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/type host taxon|type host taxon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/has thematic relation|has thematic relation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/location of lexeme usage|location of lexeme usage]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ODOT county code|ODOT county code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/illustrative content|illustrative content]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/e-Maapõu locality ID|e-Maapõu locality ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grand dictionnaire terminologique ID|Grand dictionnaire terminologique ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Google Fonts ID|Google Fonts ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kallías|Kallías]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Owler company ID|Owler company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vietherb species ID|Vietherb species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vietherb metabolite ID|Vietherb metabolite ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Allrugby|Allrugby]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SLSP editions ID|SLSP editions ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Issuu ID|Issuu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/XXI Secolo ID|XXI Secolo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Journées européennes du patrimoine ID|Journées européennes du patrimoine ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Peoples.ru ID|Peoples.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/musik-sammler.de artist ID|musik-sammler.de artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HJP ID|HJP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NVE reservoir ID|NVE reservoir ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biografija.ru ID|Biografija.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Madrean Discovery Expeditions Flora Database ID|Madrean Discovery Expeditions Flora Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Madrean Discovery Expeditions Fauna Database ID|Madrean Discovery Expeditions Fauna Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Tuscany IDs|IRIS Tuscany IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Joshua Project people group ID|Joshua Project people group ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Flipboard ID|Flipboard ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Washington Rare Plant Field Guide (2021- Version) ID|Washington Rare Plant Field Guide (2021- Version) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gente di Tuscia ID|Gente di Tuscia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Poetsgate poem ID|Poetsgate poem ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AdoroCinema person ID|AdoroCinema person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zenodo Communities ID|Zenodo Communities ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Union Catalog ID|National Union Catalog ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/44Vs Biological taxa named after (metal (and other) music bands] *** [https://w.wiki/44kq Works by Dante Alighieri (1265 - September 13/14, 1321)] *** [https://w.wiki/44ts Cumulative page views for candidates in Czech parliamentary election 2021, split by party] ([https://twitter.com/medi_cago/status/1437859890270195716 Source]) * '''Development''' ** [[Wikidata:Project_chat#New_Streaming_Updater_for_Wikidata_Query_Service_in_production_18_Oct_2021|The new Streaming Updater for Wikidata Query Service will be in production 18 Oct 2021]] ** Working on changing the way sitelinks to Wikimedia Commons are created from Item data; now using [[d:P:P910|topic's main category (P910)]] and [[d:P:P1754|category related to list (P1754)]] before [[d:P:P373|Commons category (P373)]] ([[phab:T232927|T232927]]) ** Continuing the work on the Mismatch Finder. This week we focused on the remaining groundwork for showing the first mismatches for review. ** Continuing to work on improvements to the underlying system of how edits are propagated from Wikidata to the other Wikimedia projects. ** Implemented two improvements for constraints: the “distinct values” constraint type now supports the “separator” parameter ([[phab:T277855]]) and we no longer check qualifiers on some unusual™ properties ([[phab:T235292]]) ** Adding tags to some of the remaining UI edits that didn't get them yet for edits on Lexemes ([[phab:T290950]]) ** Making it possible to add tags to some remaining Lexeme API modules ([[phab:T290951]]) ** Fixed a bug in the Query Builder where it didn't show labels when opening an existing visual query from a shared link ([[phab:T280684]]) ** Made the Query Builder more visible in the Query Service UI ([[phab:T280229]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 09 20|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:14, 20 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22043416 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #487 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/BrokenSegue|BrokenSegue]] (RfP scheduled to end after 27 September 2021 14:36 UTC) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** We’re celebrating the [[d:Wikidata:Ninth_Birthday|9th birthday of Wikidata]] on October 29 during the WikidataCon 🎂 Did you know that you can participate in the celebration by preparing a birthday present or attending events? [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/JOEJSBFTLRIWCY3WGSCYRBZKDAHBJPKB/ Here’s how you can get involved!] *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.09.30 next Wikibase live session] is [https://zonestamp.toolforge.org/1633017642 16:00 GMT on Thursday 30th September 2021] (18:00 Berlin time). All are welcome! *** LIVE Wikidata editing #55 (with OpenRefine) - [https://www.youtube.com/watch?v=AW89di7ljeA YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3062719064013250/ Facebook], October 2 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#81|Online Wikidata meetup in Swedish #81]], October 3 *** COVIWD: COVID-19 Wikidata Dashboard, 30 Sep 2021, Time: 13.00-14.00 WIB ([https://twitter.com/mrlogix/status/1442282913412706314 join details]) ** Past: *** Data Quality Days: You can find slides, videos and notes for many of the sessions on the [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2021|event page]]. *** Wiki Movimento Brasil. The universe of libraries: **** [https://www.youtube.com/watch?v=Q45sstDdjC0 Wikidata and the multiplication of knowledge potencies] (in Portuguese) **** [https://www.youtube.com/watch?v=AXtOX1X7MJs Wikidata and the multiplication of knowledge powers] (in Portuguese) *** LIVE Wikidata editing #54 - [https://www.youtube.com/watch?v=rL94EF_vPMQ YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/posts/3061865424098614/ Facebook] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://pointstodots.wordpress.com/2021/09/22/connecting-cell-ontology-and-wikidata-via-mixnmatch/ Connecting Cell Ontology and Wikidata via Mix’n’match] ** Papers ***WDProp: Web Application to Analyse Multilingual Aspects of Wikidata Properties, [https://opensym.org/os2021/program/ OpenSym 2021], 15-17 September 2021 ([https://figshare.com/articles/presentation/WDProp_Web_Application_to_Analyse_Multilingual_Aspects_of_Wikidata_Properties/16641502 Slides], [https://github.com/johnsamuelwrites/wdprop source code], [https://www.youtube.com/watch?v=EMyGdyyU0Kc Short Video]) **** ** Videos *** How to work with Wikidata in the library (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=xTGvP7ipCOE YouTube] *** Demo: create Wikidata lexemes from Goethe's "Der Versuch die Metamorphose der Pflanzen zu erklären" - [https://www.youtube.com/watch?v=AHS6rqEX5gA YouTube] *** Demo of adding a string to Wikidata as a lexeme and linking it to the corresponding Wikidata item - [https://www.youtube.com/watch?v=Jm-epCOfMrQ YouTube] *** Wikidata Query Service assistance (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=5oA_541XmhY YouTube] *** Experiences of Using WDumper to Create Topical Subsets from Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=VEA_lC3wVv0 YouTube] **Other *** [https://p3g3.de/2021/09/chirpanalytica/ Chirpanalytica: "Give me your Twitter name and I'll tell you which party you choose"]. ''"What if you could automatically determine the political orientation of a person using just a Twitter account? This is exactly what I have been doing for the past two years".'' *** [https://podcasts.apple.com/us/podcast/that-wikidata-buzz/id1540506784?i=1000536243833 That Wikidata Buzz] - [[d:User:Ambrosia10|Siobhan Leachman]] talks about Wikidata in the [[d:Q108700243|The World According to Wikipedia]] podcast. * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/user-level-gender-statistics-for-wikipedia User-level gender statistics for Wikipedia] an Observable notebook which computes the share of articles created on fr.wikipedia.org by gender using P21 property through Wikidata's API. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** You can [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Contribute/Community awards|nominate your favorite Wikidata projects]] (tools, community initiatives, WikiProjects...) until October 10th for the WikidataCon community awards. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9897|App Store age rating]], [[:d:Property:P9899|music created for]], [[:d:Property:P9901|issuing agent of work]], [[:d:Property:P9904|FLOSS development policy URL]], [[:d:Property:P9905|relevant date for copyright]], [[:d:Property:P9906|inscription image]], [[:d:Property:P9908|Hardy's Guide to Marine Gastropods URL]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9898|Australian Research Council Grant ID]], [[:d:Property:P9900|Grand dictionnaire terminologique ID]], [[:d:Property:P9902|Materials Project material ID]], [[:d:Property:P9903|All.Rugby player ID]], [[:d:Property:P9907|swisscovery edition ID]], [[:d:Property:P9909|e-Maapõu locality ID]], [[:d:Property:P9910|Online Begraafplaatsen memorial ID]], [[:d:Property:P9911|PoetsGate poem ID]], [[:d:Property:P9912|NVE reservoir ID]], [[:d:Property:P9913|FLORE author ID]], [[:d:Property:P9914|USiena air author ID]], [[:d:Property:P9915|IRIS IMT author ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiProject importance scale rating|WikiProject importance scale rating]], [[:d:Wikidata:Property proposal/predicate for|predicate for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eHive ID|eHive ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Czech amateur theater ID|Database of Czech amateur theater ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Gallery Prague work ID|National Gallery Prague work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/George Eastman Museum artist ID|George Eastman Museum artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All.Rugby club ID|All.Rugby club ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sachsens-Schlösser-Kennung|Sachsens-Schlösser-Kennung]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario di Economia e Finanza ID|Dizionario di Economia e Finanza ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Densho Encyclopedia ID|Densho Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AsianWiki ID|AsianWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Channel One Russia show ID|Channel One Russia show ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DWDS lemma ID|DWDS lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WDG lemma ID|WDG lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/company code (RICS)|company code (RICS)]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/47ik Given name "Filaret" ranked within similar names] ([https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Talk:Q108636690&uselang=en source: talk page of item]) *** [https://w.wiki/47i6 Start time of open access journals known to Wikidata] ([https://twitter.com/nemobis/status/1441411330569748486 Source]) *** [https://w.wiki/47QR Mouths of rivers flowing into the Arctic] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1441101611015696388 Source]) *** [https://w.wiki/47JG What chocolate mousse is called in different languages] ([https://twitter.com/salgo60/status/1440997936343785475 Source]) *** [https://w.wiki/48JQ Women in Wikidata whose husbands are economists with articles on the English Wikipedia, but they themselves lack articles] (adapted from [https://twitter.com/wikigamaliel/status/1440678869539844110 Source]) *** [https://w.wiki/48JU Same with husbands] (adapted from [https://twitter.com/wikigamaliel/status/1440678869539844110 Source]) *** [https://w.wiki/3uAj People employed by the ZDF with an image on Commons and a link to the German language Wikipedia] ([https://twitter.com/BerndWMDE/status/1440648111215415299 Source]) *** [https://w.wiki/isU Coordinates of the birth places of people named Antoine] ([https://twitter.com/Mr_Robinini/status/1439996366227480581 Source]) *** [https://w.wiki/48J4 Place of birth of people named Antoine, Tony, Antonio, etc] *** [https://w.wiki/48EX UK MPs who had the most identified descendants who were themselves MPs] ([https://twitter.com/generalising/status/1442170934945665028 Source]) ** Newest database reports: [[d:Wikidata:Database reports/top missing properties by number of sitelinks/P26|top missing properties by number of sitelinks/P26]] (works again) * '''Development''' ** Changed the formatting of low year numbers so that they now show as e.g. “5 CE” instead of “5” to reduce ambiugity in dates like “March 5 (CE)” ([[phab:T104750]]) ** Working on fixing an issue where two Properties could have the same label in a given language ([[phab:T289473]]) ** Working on preventing a few more cases where two Items could have the same sitelink ([[phab:T291377]]) ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Continuing to work on showing mismatches on the results page so that they can be reviewed ** Continuing to work on technical improvements to how changes on Wikidata are propagated to Wikipedia and the other Wikimedia projects [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 09 27|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:46, 27 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22067465 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Mahatma Gandhi 2021 edit-a-thon to celebrate Mahatma Gandhi's birth anniversary == [[File:Mahatma Gandhi 2021 edit-a-thon poster 2nd.pdf|thumb|100px|right|Mahatma Gandhi 2021 edit-a-thon]] Dear Wikimedian, Hope you are doing well. Glad to inform you that A2K is going to conduct a mini edit-a-thon to celebrate Mahatma Gandhi's birth anniversary. It is the second iteration of Mahatma Gandhi mini edit-a-thon. The edit-a-thon will be on the same dates 2nd and 3rd October (Weekend). During the last iteration, we had created or developed or uploaded content related to Mahatma Gandhi. This time, we will create or develop content about Mahatma Gandhi and any article directly related to the Indian Independence movement. The list of articles is given on the [[:m: Mahatma Gandhi 2021 edit-a-thon|event page]]. Feel free to add more relevant articles to the list. The event is not restricted to any single Wikimedia project. For more information, you can visit the event page and if you have any questions or doubts email me at nitesh@cis-india.org. Thank you [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 17:33, 28 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Nitesh_(CIS-A2K)/Mini_edit-a-thon_Participants&oldid=21886141 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #488 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/BrokenSegue|BrokenSegue]]. Welcome onboard \o/ * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** OSM TW x Wikidata Taiwan Taipei ([[d:Q1867|Q1867]]) Meetup 2021-10-04, Mozilla Community Space Taipei ([[d:Q61752245|Q61752245]]) *** Next [[d:Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Stephanie Sapienza and Emily Frazier on [https://www.unlockingtheairwaves.org/about/ Unlocking the airwaves], a digital archive project that compiles early educational public radio content from the National Association of Educational Broadcasters (NAEB). [https://docs.google.com/document/d/1nWbej5udmkCWlNxALbs06PGjKMmnveGoyn9DinSVgbk/edit Agenda with call link], October 5. *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] in French, by Vigneron, October 5 at 18:00 CEST **Ongoing: *** [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=9 New Wikidata Lexemes Challenge! Help to improve lexicographical data on Wikidata]. This week's theme: Seasons. ** Past *** Wikibase Live session [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.09.30 logs] (September 2021) *** LD4 - video presentation start 05:00 [https://stanford.zoom.us/rec/play/zCW7Zel4sQVeSIgwYL1fAz2E9dytx0_VDdCdKHd2e-CpXQJvS37W-PtohlON9wYLJ3PV_CCH1PR2Kg_s._N9DzHE1blpFqQNL Keepin 'N Sync... with wikidata ... and ORCID...and GBIF] - [https://www.slideshare.net/DavidShorthouse/ld4-wikidata-affinity-group-shorthouse slides] by David Shorthouse **** The [[d:User:Salgo60/ExternalIdentifiers|Magnus list]] that was mentioned at 27:00 (please update list) **** Ticket created related to problem mentioned with WD objects getting deleted - [[phabricator:T291659|T291659]] *** 2021-09-30, Talk "COVIWD: COVID-19 Wikidata Dashboard" at Seminar Pekanan IR-NLP &mdash; [https://drive.google.com/file/d/1UpL72wcS3ivv1VHweJso-I1ygBCr9NXq/view slides] in English, [https://www.youtube.com/watch?v=AoxtkFRsKnE video] in Indonesian ([https://twitter.com/mrlogix/status/1444113850165432322 source]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikiedu.org/blog/2021/09/27/what-can-querying-wikidata-do-for-me/ What can querying Wikidata do for me?] *** https://diff.wikimedia.org/2021/10/01/synchronising-wikidata-and-wikipedia-an-outreachy-project/ ** Papers: [[doi:10.3233/SW-210444|Representing COVID-19 information in collaborative knowledge graphs: The case of Wikidata]] *** ** Videos *** Introduction to Wikidata for beginners Part. 1 (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=NDD2_g56UiA YouTube] *** How to work with Wikidata in the library (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=xTGvP7ipCOE YouTube] * '''Tool of the week''' * [[d:Wikidata:Tools/ItemSubjector|ItemSubjector]] is Python console tool that helps add [[d:Property:P921|main subject (P921)]] to groups of items in a semi-automatic way. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** You can [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Contribute/Community awards|nominate your favorite Wikidata projects]] (tools, community initiatives, WikiProjects...) until October 10th for the WikidataCon Community Awards ** You can also sign up for a slot at the birthday presents lightning talks session at WikidataCon 2021 to present your [[d:Wikidata:Ninth Birthday|gift for Wikidata birthday]] until October 16 ** [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Program/Day 2 and 3 - Community tracks|Submissions for day 2 and 3 of WikidataCon]] are still open. You can submit sessions about a variety of topics until October 20 * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9897|App Store age rating]], [[:d:Property:P9899|music created for]], [[:d:Property:P9901|issuing agent of work]], [[:d:Property:P9904|FLOSS development policy URL]], [[:d:Property:P9905|relevant date for copyright]], [[:d:Property:P9906|inscription image]], [[:d:Property:P9908|Hardy's Guide to Marine Gastropods URL]], [[:d:Property:P9924|number of evacuated]], [[:d:Property:P9926|template populates category]], [[:d:Property:P9927|number of tries marked]], [[:d:Property:P9929|madhhab]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9898|Australian Research Council Grant ID]], [[:d:Property:P9900|Grand dictionnaire terminologique ID]], [[:d:Property:P9902|Materials Project material ID]], [[:d:Property:P9903|All.Rugby player ID]], [[:d:Property:P9907|swisscovery edition ID]], [[:d:Property:P9909|e-Maapõu locality ID]], [[:d:Property:P9910|Online Begraafplaatsen memorial ID]], [[:d:Property:P9911|PoetsGate poem ID]], [[:d:Property:P9912|NVE reservoir ID]], [[:d:Property:P9913|FLORE author ID]], [[:d:Property:P9914|USiena air author ID]], [[:d:Property:P9915|IRIS IMT author ID]], [[:d:Property:P9916|Journées européennes du patrimoine ID]], [[:d:Property:P9917|Peoples.ru person ID]], [[:d:Property:P9918|Kallías ID]], [[:d:Property:P9919|Convict Records of Australia ID]], [[:d:Property:P9920|Croatian Language Portal identifier]], [[:d:Property:P9921|Issuu ID]], [[:d:Property:P9922|Flipboard ID]], [[:d:Property:P9923|Umění pro město ID]], [[:d:Property:P9925|BBC Food ID]], [[:d:Property:P9928|Baijiahao ID]], [[:d:Property:P9930|Inventory of Heritage Artefacts institution ID]], [[:d:Property:P9931|Inventory of Heritage Artefacts object ID]], [[:d:Property:P9932|Vietherb species ID]], [[:d:Property:P9933|Vietherb metabolite ID]], [[:d:Property:P9934|Zenodo communities ID]], [[:d:Property:P9935|XXI Secolo ID]], [[:d:Property:P9936|Indonesian Museum National Registration System ID]], [[:d:Property:P9937|Postimees topic ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiProject importance scale rating|WikiProject importance scale rating]], [[:d:Wikidata:Property proposal/predicate for|predicate for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eHive ID|eHive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/original description|original description]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bowers acronym|Bowers acronym]], [[:d:Wikidata:Property proposal/mul label property|mul label property]], [[:d:Wikidata:Property proposal/stylized name|stylized name]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Czech amateur theater ID|Database of Czech amateur theater ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Gallery Prague work ID|National Gallery Prague work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/George Eastman Museum artist ID|George Eastman Museum artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All.Rugby club ID|All.Rugby club ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sachsens-Schlösser-Kennung|Sachsens-Schlösser-Kennung]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario di Economia e Finanza ID|Dizionario di Economia e Finanza ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Densho Encyclopedia ID|Densho Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AsianWiki ID|AsianWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Channel One Russia show ID|Channel One Russia show ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DWDS lemma ID|DWDS lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WDG lemma ID|WDG lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/company code (RICS)|company code (RICS)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Sapienza author ID|IRIS Sapienza author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AFNIL publisher ID|AFNIL publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Institut de recherche pour le développement (IRD) identifier|Institut de recherche pour le développement (IRD) identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TMOK ID|TMOK ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kastra ID|Kastra ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indigenous Corporation Number|Indigenous Corporation Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/United Nations Treaty Collection object ID|United Nations Treaty Collection object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Österreichischer Fußball-Bund ID|Österreichischer Fußball-Bund ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MYmovies-Personenkennung|MYmovies-Personenkennung]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IGI Global Dictionary ID|IGI Global Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Unificazione ID|L'Unificazione ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EMBO member ID|EMBO member ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/49eV Women born in Nigeria with an article in Basque for Listeria] ([https://twitter.com/kepasarasola/status/1443865588951142421 Source]) *** [https://w.wiki/49dn Still life paintings by women ] ([https://twitter.com/janedarnell/status/1443843762627751936 Source]) *** [https://w.wiki/496c Map of cemeteries in New Zealand] ([https://twitter.com/metacoretechs/status/1443162230200045571 Source]) *** [https://w.wiki/4A3X Right Livelihood Award laureates] ([https://twitter.com/DennisPriskorn/status/1443124794359222273 Source]) *** [https://w.wiki/48tL Chelsea FC players, with English Wikipedia article, Commons image, etc] ([https://twitter.com/NavinoEvans/status/1442871904403001346 Source]) ** Newest database reports: [[d:Wikidata:Database_reports/top_missing_properties_by_number_of_sitelinks/P22|Missing properties by number of sitelinks: P22 (father)]] (works again) * '''Development''' ** Finished preventing a case where the same sitelink could be added to two different Items ([[phab:T291377]]) ** Continuing work on the [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]. Currently focusing on showing the details of the mismatches to the person reviewing mismatches. ** Continued work on not allowing two Properties to have the same label after undo/revert ([[phab:T289473]]) ** Continuing work on improving how changes on Wikidata are propagated to Wikipedia and the other other Wikimedia projects. The new system is being rolled out to all wikis now. It should not change anything for editors and just be a technical improvement in the backend. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]! ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 10 04|Read the full report]]''' &middot; [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] &middot; [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 16:37, 4 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22102255 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikipedia Asian Month 2021 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hi [[m:Wikipedia Asian Month|Wikipedia Asian Month]] organizers and participants! Hope you are all doing well! Now is the time to sign up for [[Wikipedia Asian Month 2021]], which will take place in this November. '''For organizers:''' Here are the [[m:Wikipedia Asian Month 2021/Rules|basic guidance and regulations]] for organizers. Please remember to: # use '''[https://fountain.toolforge.org/editathons/ Fountain tool]''' (you can find the [[m:Wikipedia Asian Month/Fountain tool|usage guidance]] easily on meta page), or else you and your participants' will not be able to receive the prize from Wikipedia Asian Month team. # Add your language projects and organizer list to the [[m:Template:Wikipedia Asian Month 2021 Communities and Organizers|meta page]] before '''October 29th, 2021'''. # Inform your community members Wikipedia Asian Month 2021 is coming soon!!! # If you want Wikipedia Asian Month team to share your event information on [https://www.facebook.com/wikiasianmonth Facebook] / [https://twitter.com/wikiasianmonth Twitter], or you want to share your Wikipedia Asian Month experience / achievements on [https://asianmonth.wiki/ our blog], feel free to send an email to [mailto:info@asianmonth.wiki info@asianmonth.wiki] or PM us via Facebook. If you want to hold a thematic event that is related to Wikipedia Asian Month, a.k.a. [[m:Wikipedia Asian Month 2021/Events|Wikipedia Asian Month sub-contest]]. The process is the same as the language one. '''For participants:''' Here are the [[m:Wikipedia Asian Month 2021/Rules#How to Participate in Contest?|event regulations]] and [[m:Wikipedia Asian Month 2021/FAQ|Q&A information]]. Just join us! Let's edit articles and win the prizes! '''Here are some updates from Wikipedia Asian Month team:''' # Due to the [[m:COVID-19|COVID-19]] pandemic, this year we hope all the Edit-a-thons are online not physical ones. # The international postal systems are not stable enough at the moment, Wikipedia Asian Month team have decided to send all the qualified participants/ organizers extra digital postcards/ certifications. (You will still get the paper ones!) # Our team has created a [[m:Wikipedia Asian Month 2021/Postcards and Certification|meta page]] so that everyone tracking the progress and the delivery status. If you have any suggestions or thoughts, feel free to reach out the Wikipedia Asian Month team via emailing '''[Mailto:info@asianmonth.wiki info@asianmonth.wiki]''' or discuss on the meta talk page. If it's urgent, please contact the leader directly ('''[Mailto:&#x20;Jamie@asianmonth.wiki jamie@asianmonth.wiki]'''). Hope you all have fun in Wikipedia Asian Month 2021 Sincerely yours, [[m:Wikipedia Asian Month 2021/Team#International Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.10 </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Asian_Month_Organisers&oldid=20538644 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Reke@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #489 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** We’re celebrating the [[d:Wikidata:Ninth_Birthday|9th birthday of Wikidata]] on October 29 during the WikidataCon 🎂 Did you know that you can participate in the celebration by preparing a birthday present or attending events? [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/JOEJSBFTLRIWCY3WGSCYRBZKDAHBJPKB/ Here’s how you can get involved!] *** Wikidata/Wikibase office hour, [https://zonestamp.toolforge.org/1634745653 16:00 UTC on Wednesday 20th October 2021] (18:00 Berlin time), on the Wikidata [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Telegram channel]. *** Upcoming: WMF search platform team office hour, Wednesday, October 13th, 2021 at 15:00-16:00 GMT / 08:00-09:00 PDT / 11:00-12:00 EDT / 17:00-18:00 CEST. [https://etherpad.wikimedia.org/p/Search_Platform_Office_Hours Etherpad], [https://meet.google.com/vgj-bbeb-uyi Google Meet]. You can come and chat about the Wikidata & Commons Query Service. *** LIVE Wikidata editing #57 - [https://www.youtube.com/watch?v=kkpsEi3KQFM YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3074379516180538/ Facebook], October 16 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#83|Online Wikidata meetup in Swedish #83]], October 17 ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #11, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=11 Perception and Senses] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2021/10/07/wikidata-in-african-language-communities/ Wikidata in African Language Communities] *** [https://informatieprofessional.nl/mediakunst-op-wikipedia-wil-collecties-en-metadata-toegankelijker-maken/ Media art on Wikipedia wants to make collections and metadata more accessible] (in Dutch) ** Papers *** Modeling and Documenting Queer Voices and Topics on Wikidata, [https://www.dublincore.org/conferences/2021/presentations/metadata_and_gender_diversity/ Panel on Metadata and Gender Diversity], Amber Billey, Clair A Kronk, John Samuel, Rachel Ivy Clarke, Sayward Schoonmaker, DCMI Virtual 2021, October 8, 2021, [https://figshare.com/articles/presentation/Modeling_and_Documenting_Queer_Voices_and_Topics_on_Wikidata/16780078 Slides] ** Videos *** Introduction to Wikidata for beginners. Part 2 (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=1sixiCKRxag YouTube] *** Introduction to Wikidata (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=GycAGV8MTeU YouTube] *** Scripts and gadgets in Wikidata (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=HItY9dhIJ5g YouTube] *** Wikidata Workshop 2021 - Coupling Wikipedia Categories with Wikidata Statements for Better Semantics - [https://www.youtube.com/watch?v=CiZVaNJyOgo YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://neguess.mpi-inf.mpg.de/ Neguess] is a Wikidata entity guessing game with negative clues. ([https://www.youtube.com/watch?v=s4_kYROCG4w demo video]) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** You can [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Contribute/Community awards|nominate your favorite Wikidata projects]] (tools, community initiatives, WikiProjects...) until October 10th for the WikidataCon Community Awards ** You can also sign up for a slot at the birthday presents lightning talks session at WikidataCon 2021 to present your [[d:Wikidata:Ninth Birthday|gift for Wikidata birthday]] until October 16 ** [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Program/Day 2 and 3 - Community tracks|Submissions for day 2 and 3 of WikidataCon]] are still open. You can submit sessions about a variety of topics until October 20 ** Wikimedia Foundation is hiring a Graph Consultant to help migrate the [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:SPARQL_query_service Wikidata Query Service (WDQS)] from Blazegraph to a different RDF store. [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/3546920 Apply here!] ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/V57FNNLBN4KHVTKEVKSIZHR7YK2RAEGU/ The WMF Search team will begin data transfer for the new Streaming Updater today] (11 Oct 2021). * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9945|dissertation program]], [[:d:Property:P9946|date of probate]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9938|Densho Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P9939|Institut de recherche pour le développement (IRD) identifier]], [[:d:Property:P9940|DWDS lemma ID]], [[:d:Property:P9941|Dizionario di Economia e Finanza ID]], [[:d:Property:P9942|National Gallery Prague work ID]], [[:d:Property:P9943|Hill Museum & Manuscript Library ID]], [[:d:Property:P9944|Database of Czech Amateur Theater person ID]], [[:d:Property:P9947|WDG lemma ID]], [[:d:Property:P9948|The World Factbook country ID]], [[:d:Property:P9949|AFNIL publisher ID]], [[:d:Property:P9950|RICS company code]], [[:d:Property:P9951|Greek Castles ID]], [[:d:Property:P9952|Gente di Tuscia ID]], [[:d:Property:P9953|Lexicon of Medieval Nordic Law ID]], [[:d:Property:P9954|Product and Service Code]], [[:d:Property:P9955|SAM ID]], [[:d:Property:P9956|IRIS Sapienza author ID]], [[:d:Property:P9957|museum-digital place ID]], [[:d:Property:P9958|Det Norske Akademis Ordbok ID]], [[:d:Property:P9959|PDDikti ID]], [[:d:Property:P9960|VI.BE platform ID]], [[:d:Property:P9961|Owler company ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/registration number|registration number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/present in non-fictional work|present in non-fictional work]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NIK (Nomor Induk Kependudukan)|NIK (Nomor Induk Kependudukan)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/reports to|reports to]], [[:d:Wikidata:Property proposal/excitation energy|excitation energy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/merger|merger]], [[:d:Wikidata:Property proposal/split-off|split-off]], [[:d:Wikidata:Property proposal/choreography for|choreography for]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/AllSides ID|AllSides ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Apple maps id|Apple maps id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia dei ragazzi ID|Enciclopedia dei ragazzi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI archive ID|NLI archive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CANTIC ID|CANTIC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bat Sheva Archive ID|Bat Sheva Archive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Research Vocabularies Australia ID|Research Vocabularies Australia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Reptile Online Database ID|Australian Reptile Online Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chi era Costui - Plaque ID|Chi era Costui - Plaque ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Research Data Australia ID|Research Data Australia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Institute for Disaster Resilience Knowledge Hub resource ID|Australian Institute for Disaster Resilience Knowledge Hub resource ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Parliament of Australia MP ID|Parliament of Australia MP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trove work ID|Trove work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Geographical Names Board of NSW geoname ID|Geographical Names Board of NSW geoname ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arachne.org.au ID|Arachne.org.au ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Remontees-mecaniques.net ID|Remontees-mecaniques.net ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Apple Music track ID|Apple Music track ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4BUD Share of women for each Nobel prize] ([https://observablehq.com/@pac02/share-of-women-for-each-nobel-prize source]) *** [https://w.wiki/4Bx9 Nobel Prize statistics on number of recipients for award wrt. gender (interactive plot)] ([https://twitter.com/ReaderMeter/status/1446495088368971790 source]) *** [https://w.wiki/4CSy Share of women among Nobel prize winners by decade] *** [https://w.wiki/4B8C Notable books on linked data, semantic technologies, and semantic knowledge graphs] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1445772334296485892 source]) *** [https://w.wiki/4Bcx Benelux railway stations connected from] [[d:Q800587|Brussels-South railway station (Q800587)]] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1445725038951350278 source]) *** [https://w.wiki/4AtB Date of opening and closing of railway stations in Denmark] ([https://www.youtube.com/watch?v=Sv45EKBgCGQ Source]) *** [https://w.wiki/4AsX Map or Talaiotic archeological culture sites located in the Menorca island in Spain] ([https://twitter.com/ivan_bea/status/1445394615339737092 source]) *** [https://w.wiki/4AuC Location of all the meteorological stations in Navarre] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1445359682495946761 source]) *** [https://w.wiki/4ArC Photos of participants in the Pandora Papers] ([https://twitter.com/_pablog/status/1445316553503805440 source]) *** [https://w.wiki/4Bc$ Diameter, size and mass of balls] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1444734616464674817 source]) *** [https://w.wiki/4CSu French departments with their shape] *** [https://w.wiki/4CWo Longest rivers located in France and which did not gave their name to a department] ([https://twitter.com/envlh/status/1445114042905989122 source]) *** [https://query.wikidata.org/#SELECT%20DISTINCT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3Fheight%20%3FcountryLabel%20%3FsubjectLabel%20%3Fcoords%20%3Fimage%20WITH%20%7B%0A%20%20SELECT%20%3Fitem%20%3FheightStatement%20WHERE%20%7B%0A%20%20%20%20%3Fitem%20wdt%3AP31%20%3Ftype%20.%0A%20%20%20%20VALUES%20%3Ftype%20%7B%20wd%3AQ1779653%20wd%3AQ179700%20wd%3AQ1051606%20wd%3AQ29168169%20wd%3AQ3476533%20%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ21745157%20%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP5816%20wd%3AQ56556915%20%7D%0A%20%20%20%20%3Fitem%20p%3AP2048%20%3FheightStatement%20.%0A%20%20%20%20%7B%20%3FheightStatement%20pq%3AP518%20wd%3AQ179700%20%7D%20UNION%0A%20%20%20%20%7B%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%20%3FheightStatement%20pq%3AP518%20%3Fx%20%7D%20%7D%20%20%20%20%0A%20%20%7D%0A%7D%20AS%20%25i%20WHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25i%20.%0A%20%20%3FheightStatement%20psv%3AP2048%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20wikibase%3AquantityAmount%20%3FbaseHeight%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AquantityUnit%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20p%3AP2370%2Fpsv%3AP2370%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AquantityAmount%20%3FunitHeight%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AquantityUnit%20wd%3AQ11573%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%5D%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%5D%0A%20%20%20%20%5D.%0A%20%20BIND%20%28%20%3FbaseHeight%20%2a%20%3FunitHeight%20AS%20%3Fheight%20%29%0A%20%20FILTER%20%28%20%3Fheight%20%3E%3D%2030%20%29%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP17%20%3Fcountry%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP625%20%3Fcoords%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP18%20%3Fimage%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP921%20%3Fsubject%20%7D%0A%20%20%23SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22%20%7D%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22en%22%20%7D%0A%7D%0AORDER%20BY%20DESC%28%3Fheight%29%20%3FcountryLabel%20%3FitemLabel%0A%20 Statues measuring more than 30 m in height (excluding the pedestal)] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1447264661183909897 Source]) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: We are continuing the work on the review part of the system. We are now working on letting reviewers indicate if the mismatch is on Wikidata, the other database, both or neither. ** Fixed a bug where it was possible for two Properties to have the same label in a given language by undoing/reverting an edit ([[phab:T289473]]) ** Fixed a confusing error message that was being shown when trying to save geoshape / tabular data that doesn’t exist ([[phab:T285758]]) ** Removing some unnecessary entity link formatting in edit summaries and special pages to improve performance ([[phab:T292203]]) ** Fixing an issue with invalid dates that the API accepts but should not ([[phab:T289417]]) ** Migrated all Wikimedia wikis to use the new change dispatching system. This system is responsible for notifying the other wikis about edits made on Wikidata that affect their articles so the article is refreshed and edits are added to recent changes and watchlists. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 10 11|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:36, 11 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22166946 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #490 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' **New request for comments *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Frequency of YouTube follower count data|Frequency of YouTube follower count data]] *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Should previously linked Wikipedia articles be separated?|Should previously linked Wikipedia articles be separated?]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** We’re celebrating the [[d:Wikidata:Ninth_Birthday|9th birthday of Wikidata]] on October 29 during the WikidataCon 🎂 Did you know that you can participate in the celebration by preparing a birthday present or attending events? [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/JOEJSBFTLRIWCY3WGSCYRBZKDAHBJPKB/ Here’s how you can get involved!] *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Scottish Accused Witches Project with Ewan McAndrew and Emma Carroll (University of Edinburgh). [https://docs.google.com/document/d/1zAgFigQFhnB1GXiRjt0MvXxB9ry87tu7YNS_5bM4vqU/edit?usp=sharing ], Oct 19th. *** [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Events|WikiProject Govdirectory Collab Hour]], October 22 *** LIVE Wikidata editing #58 - [https://www.youtube.com/watch?v=r3tBIgP8XKo YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3080639182221238/ Facebook], October 23 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#84|Online Wikidata meetup in Swedish #84]], October 24 *** [https://www.lavocedeltrentino.it/2021/10/12/festival-informatici-senza-frontiere-dal-21-al-23-ottobre-2021-a-rovereto/ IT Festival Without Borders from 21 to 23 October 2021 in Rovereto] - ''There will be a Wikidata for SPARQL queries workshop for high school and university students.'' ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #12, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=12 Health professions] *** #12MonthsofOSM, [https://twitter.com/hashtag/12MonthsofOSM?src=hashtag_click mapping historical features] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/introduction-a-observable-pour-les-utilisateurs-de-wikida Introduction to Observablehq.com for Wikidata users] in French (Introduction à Observable pour les utilisateurs de Wikidata) *** [https://diff.wikimedia.org/2021/10/15/learn-wikidata-an-interactive-course/ Learning to edit Wikidata is challenging; we aim to make it easier with this interactive course] *** Manuscripts on Wikidata: the state of the art? by [[d:User:MartinPoulter|Martin Poulter]] *** [https://blog.nationalarchives.gov.uk/digital-scholarship-in-archives-a-data-case-study/ Digital scholarship in archives: A data case study] ** Papers *** Accepted papers for the Wikidata Workshop at ISWC have been published: https://wikidataworkshop.github.io/2021/ *** [https://www.gipp.com/wp-content/papercite-data/pdf/stegmueller2021.pdf Detecting Cross-Language Plagiarism using Open Knowledge Graphs] ** Videos *** Wikidata Scripts and gadgets (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=C-NQc0U6XoI YouTube] *** Import RDF data from Wikidata (part 11) - [https://www.youtube.com/watch?v=joG3zZ4vLno YouTube] *** New introductory working hour on Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=sLbP8AHfHas YouTube] *** Building Wikidata - Queries with Wikidata Query Service (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=_9tMq-FRDd8 YouTube] *** Building Wikidata - Databases and Open Refine (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=frhn6CEf96w YouTube] *** How to retrieve the list of works by Canadian authors available on Wikisource? (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=0bBPL0ITL9w YouTube] ** Other: *** Research project: [https://prattdx.org/research/evaluating-the-usability-of-museum-apis/ How can museums improve the usability of collection APIs?] * '''Tool of the week''' ** [https://github.com/glaciers-in-archives/snowman Snowman] is a static site generator for SPARQL backend ([https://twitter.com/AlbinPCLarsson/status/1448247078250061825?t=TANj4qCkX3UgJdZVqlCEXQ&s=19 source]) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Program/Day 2 and 3 - Community tracks|Submissions for day 2 and 3 of WikidataCon]] are still open. You can submit sessions about a variety of topics until October 20 **Sina Ahmadi has released a [https://sinaahmadi.github.io/posts/sparql-query-generator-for-lexicographical-data.html SPARQL query generator for lexicographical data] **Wikidata [[:d:Wikidata:Project_chat#Introducing_P10000:_Research_Vocabularies_Australia_ID|reached the 10000th numbered property]], with the creation of P10000 [[:d:Property:P10000|Research Vocabularies Australia]]. (There are currently [https://w.wiki/4ESP 9285 pages in the Property namespace].) ** [https://twitter.com/WikidataMeter/status/1448131107661230083 Wikidata now has over 600,000 Lexemes!] ** [https://www.learnwikidata.net/ Learn Wikidata] is an online interactive course created by the Vanderbilt University thanks to a WikiCite grant and available in English, Spanish and Chinese. [https://diff.wikimedia.org/2021/10/15/learn-wikidata-an-interactive-course/ More information here]. ** The 3^rd edition of the [[m:Coolest Tool Award|Coolest Tool Award]] is looking for nominations (see [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/DDNP7CZWF74CUCD7SC6S452KGMNMOAPN/ announcement on wikimedia-l]). Please submit your favorite tools by October 27^th. The awarded projects will be announced and showcased in a virtual ceremony in December. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9969|catalogue raisonné]], [[:d:Property:P9970|predicate for]], [[:d:Property:P9971|has thematic relation]], [[:d:Property:P9972|illustrative content]], [[:d:Property:P9974|ITU radio emission designation]], [[:d:Property:P9977|isotopically modified form of]], [[:d:Property:P9989|stylized name]], [[:d:Property:P9994|record number]], [[:d:Property:P9998|excitation energy]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9947|WDG lemma ID]], [[:d:Property:P9948|The World Factbook country ID]], [[:d:Property:P9949|AFNIL publisher ID]], [[:d:Property:P9950|RICS company code]], [[:d:Property:P9951|Greek Castles ID]], [[:d:Property:P9952|Gente di Tuscia ID]], [[:d:Property:P9953|Lexicon of Medieval Nordic Law ID]], [[:d:Property:P9954|Product and Service Code]], [[:d:Property:P9955|SAM ID]], [[:d:Property:P9956|IRIS Sapienza author ID]], [[:d:Property:P9957|museum-digital place ID]], [[:d:Property:P9958|Det Norske Akademis Ordbok ID]], [[:d:Property:P9959|PDDikti ID]], [[:d:Property:P9960|VI.BE platform ID]], [[:d:Property:P9961|Owler company ID]], [[:d:Property:P9962|Ordbog over det danske sprog ID]], [[:d:Property:P9963|Svenska Akademins Ordbok-section ID]], [[:d:Property:P9964|Kalliope-Verbund ID]], [[:d:Property:P9965|musik-sammler.de artist ID]], [[:d:Property:P9966|United Nations Treaty Collection object ID]], [[:d:Property:P9967|Washington Rare Plant Field Guide ID (Web version)]], [[:d:Property:P9968|RAWG game ID]], [[:d:Property:P9973|TMOK ID]], [[:d:Property:P9975|Vokrug sveta article]], [[:d:Property:P9976|copyright registration]], [[:d:Property:P9978|Eneström Number]], [[:d:Property:P9979|NRK TV ID]], [[:d:Property:P9980|NLI Archive (bibliographic) ID]], [[:d:Property:P9981|L'Unificazione ID]], [[:d:Property:P9982|IGI Global Dictionary ID]], [[:d:Property:P9983|Enciclopedia dei ragazzi ID]], [[:d:Property:P9984|CANTIC ID]], [[:d:Property:P9985|EMBO member ID]], [[:d:Property:P9986|NDL earlier law ID]], [[:d:Property:P9987|AbandonSocios ID]], [[:d:Property:P9988|Bat Sheva Archive ID]], [[:d:Property:P9990|Literature.com book ID]], [[:d:Property:P9991|Literature.com ebook ID]], [[:d:Property:P9992|CantoDict word ID]], [[:d:Property:P9993|CantoDict character ID]], [[:d:Property:P9995|MYmovies person ID]], [[:d:Property:P9996|Chi era Costui plaque ID]], [[:d:Property:P9997|Bowers acronym]], [[:d:Property:P9999|Turkish Cinema Archive Database person ID]], [[:d:Property:P10000|Research Vocabularies Australia ID]], [[:d:Property:P10001|Austrian Football Association player ID]], [[:d:Property:P10002|Dewan Negara ID]], [[:d:Property:P10003|Arachne.org.au ID]], [[:d:Property:P10004|Dewan Rakyat ID]], [[:d:Property:P10005|Remontees-mecaniques.net ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/merger|merger]], [[:d:Wikidata:Property proposal/split-off|split-off]], [[:d:Wikidata:Property proposal/choreography for|choreography for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/classification, compartmentalisation, or information category for this document|classification, compartmentalisation, or information category for this document]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hotel rating|Hotel rating]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NatureScot Sitelink ID|NatureScot Sitelink ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/pole positions|pole positions]], [[:d:Wikidata:Property proposal/podium finishes|podium finishes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/StopGame ID|StopGame ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fastest laps|fastest laps]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Amends|Amends]], [[:d:Wikidata:Property proposal/heading|heading]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Conway polyhedron notation|Conway polyhedron notation]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Reptile Online Database ID|Australian Reptile Online Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Research Data Australia ID|Research Data Australia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Institute for Disaster Resilience Knowledge Hub resource ID|Australian Institute for Disaster Resilience Knowledge Hub resource ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Parliament of Australia MP ID|Parliament of Australia MP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trove work ID|Trove work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Geographical Names Board of NSW geoname ID|Geographical Names Board of NSW geoname ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Apple Music track ID|Apple Music track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bokmålsordboka-ID|Bokmålsordboka-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nynorskordboka-ID|Nynorskordboka-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Birdata ID|Birdata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Superior Graduate Schools IDs|IRIS Superior Graduate Schools IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Trade Mark Number|Australian Trade Mark Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Prints + Printmaking artist ID|Australian Prints + Printmaking artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Prints + Printmaking work ID|Australian Prints + Printmaking work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FFCAM ID|FFCAM ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVSA ID|TVSA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Academy of Russian Television person ID|Academy of Russian Television person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NSW Parliament Member ID|NSW Parliament Member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Statistical Geography 2021 ID|Australian Statistical Geography 2021 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KPU Calon 2019|KPU Calon 2019]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Monaco Nature Encyclopedia ID|Monaco Nature Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Refuges.info ID|Refuges.info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Smotrim.ru film ID|Smotrim.ru film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Norgeshistorie ID|Norgeshistorie ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AHPRA registration number|AHPRA registration number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PubCRIS product number|PubCRIS product number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Toolhub ID|Toolhub ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spotify user ID|Spotify user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario di Medicina ID|Dizionario di Medicina ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario delle Scienze Fisiche ID|Dizionario delle Scienze Fisiche ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ORIAS number|ORIAS number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SNSF person ID|SNSF person ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/embed.html#%23title%3A%20List%20of%20written%20works%20ordered%20by%20date%0ASELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FitemDescription%20%3Fyear%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP50%20wd%3AQ921499.%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP577%20%3Fdate.%20%7D%0A%20%20BIND%28YEAR%28%3Fdate%29%20AS%20%3Fyear%29%0A%7D%0AORDER%20BY%20%28%3Fyear%29 List of written works authored by recent Nobel laureate Joshua Angrist] (via [[d:Template:Item documentation]] on [[d:Talk:Q921499]]) *** [https://w.wiki/4D$a Books by Canadian authors with a Wikisource page] ([https://twitter.com/Georgele2etexte/status/1449627724470013952 Source]) *** [https://w.wiki/4Eek Repetitive taxon names] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1449534448995901446 Source]) *** [http://w.wiki/4DH$ Count of sitelinks of museums/tourist attractions in the US] ([https://twitter.com/wikilovesbrasil/status/1449095230586826757 Source]) *** [https://w.wiki/4DT4 Map of French communes that are >30 characters long] ([https://twitter.com/ash_crow/status/1448600030127009797 Source]) *** [https://w.wiki/4Ef9 Lexemes in Swedish that are missing in Svenska Akademiens Ordbok (Q1935308)] ([https://twitter.com/DennisPriskorn/status/1448396292439281682 Source]) *** [https://w.wiki/4DDX Attendance at the Bargoin, Roger-Quilliot and Henri-Lecoq museums per year] ([https://twitter.com/belett/status/1448252751520092161 Source]) *** [https://w.wiki/4Csp Present and past members of Czech Chamber of Deputies who are relatives] ([https://twitter.com/medi_cago/status/1447837736761806849 Source]) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: We are continuing the work on the review part of the system. We are working on letting reviewers submit their decision if the mismatch is on Wikidata, the other database, both or neither. ** In the previous week we migrated all Wikimedia wikis to use the new change dispatching system. This system is responsible for notifying the other wikis about edits made on Wikidata that affect their articles so the article is refreshed and edits are added to recent changes and watchlists. This week we monitored the new system and investigated and fixed a few issues that came up. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 10 18|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:51, 18 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22166946 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #491 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' **Upcoming: *** WikidataCon is happening this week! [https://pretix.eu/WDCon21/WDCon21/ Don’t forget to register if you want to attend]! *** [https://www.iskouk.org/event-4540936 ISKO UK Hands-on Meetup - Introduction to Wikibase] ([https://www.meetup.com/Knowledge-Organisation-London/events/281627829/ register on meetup]) *** [https://www.inaturalist.org/projects/wikidatacon-2021-bioblitz WikidataCon Bioblitz (During WikidataCon)] ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #13, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=13 Death] ** Past: *** [[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2021-10-20|Wikidata+Wikibase office hour log]] (2021-10-20) *** Wikiarabia Algeria 2021: [https://www.youtube.com/watch?v=EBZrF3gLyZM Wikibase Presentation - Mohammed Sadat Abdulai and Georgina Burnett] *** Talk at Wikidata Workshop 2021 - [https://www.youtube.com/watch?v=YT9IhM9phwk Mathematics In Wikidata] *** LibreOffice Conference 2021 - [https://www.youtube.com/watch?v=_P3C2KjN9hE Enhancing a spellcheck dictionary by Wikidata Lexemes] *** LIVE Wikidata editing #58 - [https://www.youtube.com/watch?v=r3tBIgP8XKo YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3080639182221238/ Facebook] *** [https://www.youtube.com/watch?v=YlGIR7d3gOg Wikipedia Weekly Network: Wikipedia podcast section #152 - Wikidata + Wikipedia: fact templates (in Swedish)] *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#84|Online Wikidata meetup in Swedish #84]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [http://magnusmanske.de/wordpress/?p=658 The Buggregator] *** [http://magnusmanske.de/wordpress/?p=662 AutoDesc Reloaded] by Magnus Manske *** [https://observablehq.com/@pac02/awesome-wikidata-notebooks Awesome Wikidata notebooks] *** [https://grant592.github.io/prog-neo4j/ Close to the Edge - Graph Databases through 1970s Prog Rock] ** Videos *** How to upload Australian Faunal Directory IDs to Wikidata using OpenRefine. [https://www.youtube.com/watch?v=vvMNjq16M38 Part I], [https://www.youtube.com/watch?v=gC0RH-KtHVI Part II], [https://www.youtube.com/watch?v=27_j9N5n-vs Part III], [https://www.youtube.com/watch?v=b9k0ZTYTVG4 Part IV] *** PhysWikiQuiz - a Physics Formula Question Generation and Test Engine using Wikidata in Education - [https://www.youtube.com/watch?v=5OZ0G5zEp2w YouTube] *** Timelapse of churches in the Americas (Wikidata, QGIS) - [https://www.youtube.com/watch?v=szhPNjpnoM8 YouTube] *** UseAsRef 2.0 - adding references using external IDs and other statements on Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=w3KhBOFAzFk YouTube] *** Addressing the gender gap - Wikidata and SPARQL queries (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=vOTfjNIpfIk YouTube] *** Understanding Wikidata: a free and open knowledge base (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=pY1ntfqsN84 YouTube] *** WikidataTutorial: Learn how to edit / create items on Wikidata (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=wFGXe4tKl-E YouTube] *** Linked Data and Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=eePi4E78SIg YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Bargioni/UseAsRef|User:Bargioni/UseAsRef]] has now a 2.0 version, allowing to use as references not only external IDs but also some other properties ([[d:Property:P1343|P1343]], [[d:Property:P973|P973]], [[d:Property:P8214|P8214]] etc.) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** QID ("Initialism of Q-identifier, a unique identifier for an item in Wikidata. [from 2012]") now has [[wikt:QID|an entry in Wiktionary]] ** The 3^rd edition of the [[m:Coolest Tool Award|Coolest Tool Award]] is looking for nominations (see [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/DDNP7CZWF74CUCD7SC6S452KGMNMOAPN/ announcement on wikimedia-l]). Please submit your favorite tools by October 27^th. The awarded projects will be announced and showcased in a virtual ceremony in December. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9989|stylized name]], [[:d:Property:P9994|record number]], [[:d:Property:P9998|excitation energy]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9988|Bat Sheva Archive ID]], [[:d:Property:P9990|Literature.com book ID]], [[:d:Property:P9991|Literature.com ebook ID]], [[:d:Property:P9992|CantoDict word ID]], [[:d:Property:P9993|CantoDict character ID]], [[:d:Property:P9995|MYmovies person ID]], [[:d:Property:P9996|Chi era Costui plaque ID]], [[:d:Property:P9997|Bowers acronym]], [[:d:Property:P9999|Turkish Cinema Archive Database person ID]], [[:d:Property:P10000|Research Vocabularies Australia ID]], [[:d:Property:P10001|Austrian Football Association player ID]], [[:d:Property:P10002|Dewan Negara ID]], [[:d:Property:P10003|Arachne.org.au ID]], [[:d:Property:P10004|Dewan Rakyat ID]], [[:d:Property:P10005|Remontees-mecaniques.net ID]], [[:d:Property:P10006|AllSides ID]], [[:d:Property:P10007|Birdata ID]], [[:d:Property:P10008|Geographical Names Board of NSW geoname ID]], [[:d:Property:P10009|IRIS GSSI author ID]], [[:d:Property:P10010|IRIS IUSS author ID]], [[:d:Property:P10011|SISSA Digital Library author ID]], [[:d:Property:P10012|NSW Parliament member ID]], [[:d:Property:P10013|SNSF person ID]], [[:d:Property:P10014|FFCAM ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Conway polyhedron notation|Conway polyhedron notation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nombre de voies routières|Nombre de voies routières]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museu da Pessoa Story|Museu da Pessoa Story]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Official forum|Official forum]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Properties for legislation|Properties for legislation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stack Exchange user ID|Stack Exchange user ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Toolhub ID|Toolhub ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spotify user ID|Spotify user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario di Medicina ID|Dizionario di Medicina ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario delle Scienze Fisiche ID|Dizionario delle Scienze Fisiche ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ORIAS number|ORIAS number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Meetup group id|Meetup group id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAE ID|UAE ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tennis Abstract player ID|Tennis Abstract player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museu da Pessoa person ID|Museu da Pessoa person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SoccerPunter player ID|SoccerPunter player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/allplayers.in.ua player ID|allplayers.in.ua player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/pfl.uz player ID|pfl.uz player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ua-football.com player ID|ua-football.com player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Offshore leaks database ID|Offshore leaks database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Snob.ru author ID|Snob.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TASS Encyclopedia ID|TASS Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Corporate Identification Number (CIN) in India|Corporate Identification Number (CIN) in India]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DFIH financier ID|DFIH financier ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DFIH business ID|DFIH business ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chuvash Encyclopedia ID|Chuvash Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kola Encyclopedia ID|Kola Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IndexCat ID|IndexCat ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lithuanian Heritage Registry code|Lithuanian Heritage Registry code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Penza Encyclopedia ID|Penza Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SEKO-ID|SEKO-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Musées Nationaux Récupération ID|Musées Nationaux Récupération ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Women in the Legislature ID|Women in the Legislature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dissernet person ID|Dissernet person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dissernet institution ID|Dissernet institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dissernet journal ID|Dissernet journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia di Roma person ID|Enciclopedia di Roma person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vokrug.tv show ID|Vokrug.tv show ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4GAU Map of mosques] ([https://twitter.com/LArtour/status/1451221910759563271 Source]) *** [https://w.wiki/4FsR Documents from the Boyer collection by decades], [https://w.wiki/4Ec3 subjects most represented] ([https://twitter.com/belett/status/1451199703308128267 Source]) *** [https://w.wiki/HuG Pronouns of people in different languages] ([https://twitter.com/jsamwrites/status/1450877143374868495 Source]) *** [https://w.wiki/4FRK Twitter accounts of libraries in Switzerland] ([https://twitter.com/LibrErli/status/1450761240058421255 Source]) *** [https://w.wiki/4F6e Images of cell types in Wikidata] ([https://twitter.com/lubianat/status/1450483958114885640 Source]) *** [https://w.wiki/4F4E Map of the place of death of people born in Puy-de-Dôme] ([https://twitter.com/belett/status/1450446343781195779 Source]) *** [https://w.wiki/4HAq Graph of NFDI consortia with their fields of work], [https://w.wiki/4HAw the map of (co-)applicants], ([https://twitter.com/_shigapov/status/1452562986946678786 Source]) *** [https://w.wiki/4GTx Places where people in South-America work who published on Wikidata] ([https://twitter.com/egonwillighagen/status/1451837907258462208 Source]) *** [https://w.wiki/4Fx5 Rail link between Narvik and Singapore] ([https://twitter.com/LibrErli/status/1451528085833195546 Source]) * '''Development''' ** The new WDQS Streaming Updater now fully shipped to production. This will help the Query Service better deal with the amount of edits happening on Wikidata. ([https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/NXBOCI3WKTZBB6RB2GYWBBH2BFH3NBT6/ more information]) ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Continuing work on the results page where mismatches are shown for review. We are focusing on showing all necessary information for a mismatch to make a good determination if it is a mismatch in Wikidata, the external source or neither. ** Finishing the work on the new change dispatching system that improves how Wikipedia and the other Wikimedia projects are notified about edits happening on Wikidata that affect them. Currently tying up some lose ends. ** Preparing for WikidataCon. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 10 25|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:31, 25 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22227678 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #492 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/handling of data objects for pages in the project namespace|handling of data objects for pages in the project namespace]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Sam Oyeyele will join us to discuss [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:WikiProject%20AfroCine/Months%20of%20African%20Cinema the AfroCine project]. [https://docs.google.com/document/d/1Slztz7F9jGkfcv66LAd4F26d_MHatYtDMjEtOc-U-Fw/edit# doc], Nov. 2nd. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/SLB3STWTKYHFW5AXKLJAPEP34ULFG3XL/ Upcoming Search Platform Office Hours—November 3rd, 2021]. Time: 16:00-17:00 GMT / 09:00-10:00 PDT / 12:00-13:00 EDT / 17:00-18:00 CET & WAT. Come and ask anything related to Wikimedia search, Wikidata Query Service, Wikimedia Commons Query Service, etc.! ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #14, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=14 COP26] ** Past: *** WikidataCon 2021 happened \o/ **** Documentation of the sessions are currently ongoing. It may take a few weeks to publish all 80 hours of content but you can already watch some of them ([[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Documentation/List of sessions|linked from each session's Etherpad]]). **** [https://etherpad.wikimedia.org/p/WikidataCon2021-Wikidatapinkponysession Wikidatapink pony session] (a meetup where participants shared wishes and feature requests about Wikidata to the development team) **** List of [[d:Wikidata:Ninth Birthday/Presents|birthday presents]] ***** [[d:Wikidata:WikidataComplete|WikidataComplete gadget]] by [[d:User:Dhairya3124|Dhairya3124]] ***** [https://tanny411.github.io/Wikidata-WDQS-Analysis/ Wikidata Subgraph Analysis] by [[d:User:Aisha Khatun|Aisha Khatun]] ***** [[d:User:Bargioni/UseAsRef|UseAsRef 2.0]] by [[d:User:Epìdosis|Epìdosis]] ***** [https://kgtk.isi.edu/iswc/browser/Q11424 KGTK project] by Pedro Szekely ***** [https://wmde.github.io/wikidata-map/dist/index.html Wikidata Map] (series of updates of the all-coordinates-on-wikidata, made available at [[commons:Wikidata map]]) by [[User:Addshore|Addshore]] ***** [http://wikipediapodden.se/episode-154-abstract-wikipedia-and-wikifunctions/ Special episode of Wikipediapodden with an interview with Denny about Abstract Wikipedia and Wikifunctions] by [[d:User:Ainali|Ainali]] ***** [https://en.wiktionary.beta.wmflabs.org/wiki/cat Lua access for Lexemes on beta] by [[d:User:LydiaPintscher|LydiaPintscher]] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=2pDKC64nItE Editathon documentation page] by bunch of lovely glam professionals ***** [https://www.learnwikidata.net/app/?en Learn wikidata course] by [[d:User:Clifford_Anderson|Clifford Anderson]] and co ***** [https://wikxhibit.org/ Wikxhibit] by Tarfah Alrashed ***** [https://integraality.toolforge.org/ Integraality updates] by [[d:User:Jean-Frédéric|Jean-Frédéric]] ***** [https://www.inaturalist.org/projects/wikidatacon-2021-bioblitz iNaturalist BioBlitz] by [[d:User:Pigsonthewing|Pigsonthewing]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blog post *** [https://www.daieux-et-dailleurs.fr/blog-genealogique/challenge-de-a-a-z/84-challenge-az-edition-2021/697-challenge-a-a-z-2021 Challenge A to Z 2021] (in French) ** Papers *** [https://doi.org/10.1093/nar/gkab991 Complex Portal 2022: new curation frontiers] about the {{Q|47196990}} <> Wikidata connection *** (fr) [https://observablehq.com/@pac02/les-libelles-francophones-genres-dans-wikidata Les libellés francophones genrés dans Wikidata] (notebook Observablehq) ** Videos *** Working hour on preferences and common.js Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=-7W2V_dPXJ4 YouTube] *** Semantic web tutorial # 3 | What is Wikidata? (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=B1Miv9bCQjA YouTube] *** SPARQL queries around Boyer collection of the Clermont Auvergne Métropole heritage library (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=B1Miv9bCQjA YouTube] *** New Item creation (in Japanese) - [https://www.youtube.com/watch?v=OXDLj5cLBZQ YouTube] ** Research projects *** [https://safeandtrustedai.org/project/creating-and-evolving-knowledge-graphs-at-scale-for-explainable-ai/ Creating and evolving knowledge graphs at scale for explainable AI] * '''Tool of the week''' ** [http://www.cemeteries.wiki/ Cemeteries.wiki] by [[d:User:Yamen|Yamen]] is a project to display Dataviz and statistics about cemeteries all over the world. (2021-11-01) ** ... and remember you can [[Wikidata:Tools/Proposals|propose a new tool or gadget]]! * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikimedia Foundation is looking for a Graph Consultant to help migrate the [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:SPARQL_query_service Wikidata Query Service (WDQS)] from Blazegraph to a different RDF store. [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/3546920 Apply here!] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10019|term in higher taxon]], [[:d:Property:P10027|official forum]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10015|NatureScot Sitelink ID]], [[:d:Property:P10016|Refuges.info ID]], [[:d:Property:P10017|Dizionario delle Scienze Fisiche ID]], [[:d:Property:P10018|George Eastman Museum people ID]], [[:d:Property:P10020|Parliament of Australia MP ID]], [[:d:Property:P10021|UAE University Libraries ID]], [[:d:Property:P10022|Dizionario di Medicina ID]], [[:d:Property:P10023|Museu da Pessoa person ID]], [[:d:Property:P10024|Indigenous Corporation Number]], [[:d:Property:P10025|Toolhub ID]], [[:d:Property:P10026|Research Data Australia ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/date of recording|date of recording]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Candidate position|Candidate position]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MTBdata|MTBdata]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Vokrug.tv person ID|Vokrug.tv person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Standing Waters Database ID|Standing Waters Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/State Duma person ID|State Duma person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Federation Council person ID|Federation Council person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia della Scienza e della Tecnica ID|Enciclopedia della Scienza e della Tecnica ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FRACS profile ID|FRACS profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NER portfolio ID|NER portfolio ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Triple J Unearthed artist ID|Triple J Unearthed artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SEEK company ID|SEEK company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Levels.fyi company ID|Levels.fyi company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/romaq.org ID|romaq.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NWT Species ID|NWT Species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNISA author ID|IRIS UNISA author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nederlandse Voornamenbank ID|Nederlandse Voornamenbank ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Verona author ID|IRIS Verona author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIMI author ID|IRIS UNIMI author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIURB author ID|IRIS UNIURB author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Charities and Not‑for‑profits Register Charity ID|Australian Charities and Not‑for‑profits Register Charity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIBO author ID|IRIS UNIBO author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Québec Enterprise Number|Québec Enterprise Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Douyin User ID|Douyin User ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ACE Repertory publisher ID|ACE Repertory publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ACE Repertory writer ID|ACE Repertory writer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indonesian Hospital ID|Indonesian Hospital ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4DWD Map of French bridges and tunnels carrying an high-speed railway line] *** [https://w.wiki/4JWy List of Wikidata item's labels which are same as male form and different from female form in French (ie using the generic as male form)] ([[d:User:PAC2/Gender neutral labels|source]]) *** [https://w.wiki/4JX4 List of Wikidata item's labels which are same as male form and different from female form in English (ie using the generic as male form)]([[d:User:PAC2/Gender neutral labels|source]]) *** [https://w.wiki/4K5K consorts of Selim III] ([[d:Property_talk:P26#Sultan's_consorts|source]]) *** [https://w.wiki/4KLz Coordinates of the birthplaces of people with family name Autrique] ([https://twitter.com/daieuxdailleurs/status/1455096919013924869 Source]) *** [https://w.wiki/4KBW Coordinates of battles] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1454879113207033858 Source]) *** [https://w.wiki/4Je2 Geographical distribution of votive boats historic monuments in France] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1454149939676786691 Source]) *** [https://w.wiki/4JJ6 Relationship among accepted NFDI consortia] ([https://twitter.com/inablu/status/1453765653287120899 Source]) ** Newest database reports: [[d:Wikidata:Database reports/top missing properties by number of identifiers/P26|top missing property by number of identifiers: spouse (P26)]] * '''Development''' ** WikidataCon! \o/ ** Continued the work on the first version of the Mismatch Finder. We are getting closer to the polishing phase now and will have something ready in the next weeks. ** Lua access for Lexemes is now ready to test on English Beta Wiktionary. ** Concluded work on the improved behind-the-scenes system for notifying Wikipedias and co about Wikidata edits that affect them. Nothing should have changed for you. ** Started working on a new implementation of the search box to be ready for the upcoming skin changes the WMF is working on. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 11 01|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:37, 1 നവംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22271418 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #493 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [https://www.twitch.tv/belett Live about SPARQL queries] on Twitch and in French, by Vigneron, November 9 at 18:00 CET *** LIVE Wikidata editing #61 - [https://www.youtube.com/watch?v=--pS3UB0uFg YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3098329280452228/ Facebook], November 13 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#86|Online Wikidata meetup in Swedish #86]], November 14 at 13.00 UTC *** Wikidata webinar at the Goethe Institute in Athens (Greek). [https://us02web.zoom.us/webinar/register/WN_WmX73SA_R5C-nd87ytV4aw?timezone_id=Europe%2FBerlin Nov 8, 2021 17:00 UTC+1] *** Next installment of the [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikibase_and_WBStack_Working_Hours LD4 Wikibase Working Hour]! Monday 15 November 2021, 3PM - 4PM Eastern ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20211115T200000&p1=tz_et&p2=tz_ct&p3=tz_mt&p4=tz_pt&p5=tz_gmt&p6=tz_cet Time zone converter]). Registration: [https://columbiauniversity.zoom.us/meeting/register/tJUtc-CoqTgpGtBjZC0uPQ7qA_in15Qzer6e Zoom registration link] ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #15, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=15 COP26 (2/2)] ** Past *** Documentation of the WikidataCon 2021 sessions are currently ongoing. It may take a few weeks to publish all 80 hours of content but you can already watch some of them ([https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikidataCon_2021/Documentation/List_of_sessionslinked from each session's Etherpad]) *** [https://www.youtube.com/watch?v=zE6hw2pu6K0 Wikidata SPARQL tutorial around the Saint-Brieuc museum] (in French) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Media *** [[User:Theklan]] at {{Q|Q3100760}}: [https://www.eitb.eus/es/radio/radio-euskadi/programas/hagase-la-luz/detalle/8435228/wikidata-base-de-datos-editable-multilingue-libre-y-con-datos-de-todo-conocimiento-con-galder-gonzalez/ Wikidata: una base de datos editable, multilingüe, libre y con datos de todo conocimiento] (Spanish) ** Blogs *** TIB at WikidataCon: [https://blogs.tib.eu/wp/tib/2021/11/05/tib-at-wikidatacon-part-1/ Part 1 ] , [https://blogs.tib.eu/wp/tib/2021/11/05/tib-at-wikidatacon-part-2/ Part 2] *** [https://www.utoronto.ca/news/help-their-prof-u-t-students-go-being-wikidata-novices-international-conference-presenters With help of their prof, U of T students go from being Wikidata novices to international conference presenters] *** [https://staff.library.harvard.edu/blog/boston-rock-city Crowdsourcing the Scene at the Boston Rock City Edit-a-Thon] ** Videos *** Basic tutorial on how to improve Wikidata items (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=MR-90s_uZCQ YouTube] *** Metadata of cultural institutes: import strategies on Wikidata in the case of the Tuscany Region (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=154u0HvMkyQ YouTube] *** Wikidata for 5-star Linked Open Databases: a case study of PanglaoDB - [https://www.youtube.com/watch?v=HvjMoaOr68k YouTube] *** Using Wikidata entities and properties in schema.org markup and linked data - [https://www.youtube.com/watch?v=eJ3HSI6zLyo YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/gendered-labels-in-wikidata are occupation labels gender neutral?] a tool to explore gender neutrality of labels in different languages. ** [https://app.rawgraphs.io/ RAWGraphs], a dataviz tool which allows SPARQL queries ([https://twitter.com/rawgraphs/status/1455530965749673984?t=bkvv8yg8lwIgmcyWK6HTSw&s=19 source]) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/3VJ5ZW3MO3CMCVWW4JDWSWDLXLX4XAEU/ New strategies for Wikidata and the Wikibase Ecosystem published and waiting for your feedback]. [[m:LinkedOpenData/Strategy2021|Add your comments]]! ** [https://openrefine.org/download.html OpenRefine 3.5.0] was released * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10032|Museu da Pessoa History]], [[:d:Property:P10038|Conway polyhedron notation]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10028|Tennis Abstract player ID]], [[:d:Property:P10029|Women in the Legislature ID]], [[:d:Property:P10030|StopGame ID]], [[:d:Property:P10031|Enciclopedia di Roma person ID]], [[:d:Property:P10033|Biografija.ru ID]], [[:d:Property:P10034|Derrieux agency person ID]], [[:d:Property:P10035|Kola Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10036|Penza Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10037|Enciclopedia della Scienza e della Tecnica ID]], [[:d:Property:P10039|Musées Nationaux Recuperation ID]], [[:d:Property:P10040|Lithuanian Heritage Registry code]], [[:d:Property:P10041|Nynorskordboka-ID]], [[:d:Property:P10042|Bokmålsordboka-ID]], [[:d:Property:P10043|Indonesian parliament candidate ID 2019]], [[:d:Property:P10044|Trove work ID]], [[:d:Property:P10045|Vokrug.tv show ID]], [[:d:Property:P10046|Apple maps ID]], [[:d:Property:P10047|Federation Council person ID]], [[:d:Property:P10048|Meetup group id]], [[:d:Property:P10049|Glitchwave genre ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/original catalog description|original catalog description]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kanobu ID|Kanobu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yandex.Question person ID|Yandex.Question person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/発車メロディ|発車メロディ]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Listen Notes podcast ID|Listen Notes podcast ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhatsApp number|WhatsApp number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNKI Journal ID|CNKI Journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Scholar Journal ID|Baidu Scholar Journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AllHomes research location ID|AllHomes research location ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Domain suburb profile ID|Domain suburb profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Coles Online product ID|Coles Online product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Woolworths product ID|Woolworths product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Maritime Business Directory ID|Maritime Business Directory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oslo Byleksikon ID|Oslo Byleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NVE Bre ID|NVE Bre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databáze-her.cz ID|Databáze-her.cz ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FederalPress Encyclopedia ID|FederalPress Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/babesdirectory|babesdirectory]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DHAC ID|DHAC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naver TV ID|Naver TV ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IJF competition ID|IJF competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JudoInside competition ID|JudoInside competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/live.ijf competition ID|live.ijf competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FAOLEX No|FAOLEX No]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EJU competition ID|EJU competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The-Sports.org competition ID|The-Sports.org competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/StarHit ID|StarHit ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nasha Versia ID|Nasha Versia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LocalWiki ID|LocalWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ESPN MMA fighter ID|ESPN MMA fighter ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Comparably company ID|Comparably company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish Cultural Heritage thesauri ID|Spanish Cultural Heritage thesauri ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases Chemical ID|Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases Chemical ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4LKf Number of virtual twins (pair with the same dates of birth and death) in Wikidata] ([[d:Wikidata:WikiProject_Virtual_Twins#Number_of_virtual_twins_at_a_given_milestone|source]]) *** [https://w.wiki/4LPV People recently buried in a cemetery nearby without an image of the grave (P1442) on Wikidata] ([[d:Property_talk:P1442#People recently_buried_in_a cemetery_nearby_without_an image_of_the_grave (P1442)_on_Wikidata|source]]) *** [https://w.wiki/4L5o List of lexemes in French associated with occupation items] ([[d:User:PAC2/Gender neutral labels|source]]) *** [https://w.wiki/4LuG Towns with less than 1000 people that have a cathedral] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1457053245663113216 Source]) *** [https://w.wiki/4Lkt Musical works based on literary works] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1456785592436641794 Source]) *** [https://w.wiki/4Kwq Main surnames of people born in the Puy-de-Dôme, France] ([https://twitter.com/daieuxdailleurs/status/1455861015187496962 Source]) *** [https://w.wiki/4Kox Members of the Ukrainian national sports team] ([https://twitter.com/fed4ev/status/1455657383313788932 Source]) * '''Development''' ** Mismatch Finder: We finished adding “next steps” dialog and a “more info” dialog to tell users more about the import a mismatch was added in. ** We had discussions about how to best make the SearchBox WVUI component for the new Vector skin work well for Wikidata ([[phab:T275251]]) ** We have put a version of [https://www.wbstack.com/ WBStack] on wikibase.dev. We will start work to deploy to wikibase.cloud in the coming weeks. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 11 08|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:33, 8 നവംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22310207 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #494 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: [[Wikidata:Requests for comment/Create massive changes in one property for spesific categories/properties?|Create massive changes in one property for spesific categories/properties?]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** Next Bug Triage Hour on '''API issues'''. Monday 15th November at 17:00 UTC (18:00 Berlin time, [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?msg=Wikidata+bug+triage+hour&iso=20211115T17&p1=%3A&ah=1 see other time zones]) ([https://etherpad.wikimedia.org/p/WikidataBugTriageHour Etherpad]) *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Éder Porto will be discussing adding journal articles to Wikidata [[:wikisource:Wikipedia and Academic Libraries: A Global Project/Chapter 17|Wikipedia and Academic Libraries: A Global Project/Chapter 17]]. [https://docs.google.com/document/d/1LjxZ01AUOIJItcwgXTWAIFblel9js_XjwG4aWArD-Zk/edit?usp=sharing doc], Nov. 16th. *** [https://openpublishingfest.org/calendar.html#event-107/ Open Source Publishing Tools in Wikidata], 16 November 2021. Part of the [https://openpublishingfest.org Open Publishing Fest]. *** LIVE Wikidata editing #62 - [https://www.youtube.com/watch?v=gXzqg6KuVvc YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3104015093216980/ Facebook], November 20 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#87|Online Wikidata meetup in Swedish #87]], November 21 at 13.00 UTC ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #16, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=15 Books] ** Past *** Introduction to Wikidata: GWMAB con IAML Italia [https://www.youtube.com/watch?v=B5fXKwKzGbA replay] (in Italian) *** WikiData4Education_Aligning the sum of all knowledge with school curricula, WikiIndaba ([https://www.youtube.com/watch?v=yowI9YtZ-2M replay]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://investinopen.org/blog/wikidata-and-open-infrastructure-a-request-for-participation/ Wikidata and open infrastructure: a request for participation] *** [https://redaktionsblog.hypotheses.org/5219 Own metadata for own blog posts - science communication and bibliographies with open data and Wikidata] *** [https://www.datastory.org/blog/tracking-the-worlds-elections How we're tracking elections in symbiosis with Wikidata] *** Recent updates and improvements to Wikidata Query Service **** [https://techblog.wikimedia.org/2021/11/10/how-we-learned-to-stop-worrying-and-loved-the-event-flow/ How we learned to stop worrying and loved the (event) flow] **** [https://techblog.wikimedia.org/2021/11/10/the-trouble-with-triples/ The trouble with triples] **** [https://techblog.wikimedia.org/2021/11/10/getting-the-wdqs-updater-to-production-a-tale-of-production-readiness-for-flink-on-kubernetes-at-wmf/ Getting the WDQS Updater to production: a tale of production readiness for Flink on Kubernetes at WMF] ** Videos *** [[d:User:Fuzheado|Fuzheado]] and [[d:User:T_Cells|T Cells]] to demonstrate how to discover, track and work with sets of Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=q27-k3Ms4hw YouTube] *** Wikidata Introduction course (in German) - [https://www.youtube.com/watch?v=MmSGrlk0uSI 1], [https://www.youtube.com/watch?v=4Zg6Gbiwzac 2], [https://www.youtube.com/watch?v=0XJSUyNIoIw 3], [https://www.youtube.com/watch?v=qRL6dUPBVBs 4] *** Wikidata in Educational Institutions / Academic research at Wikimedia Polska / Wikidata Govdirectory - [https://www.youtube.com/watch?v=UNX4rBWxK_U YouTube] ** Podcasts *** [https://specimenspod.libsyn.com/ Siobhan Leachman - Wikimedia Editor and Citizen Scientist] * '''Tool of the week''' ** [[:ca:Plantilla:Infotaula persona|Plantilla:Infotaula persona]], infobox for people on Catalan Wikipedia with extensive use of Wikidata, used 175000 times, with Bridge editing. Sample use at [[:ca:Frits Zernike]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [Feedback Requested] [[phab:T295275|Introducing a dedicated section on Wikidata Item pages for classifying properties]] ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/3VJ5ZW3MO3CMCVWW4JDWSWDLXLX4XAEU/ New strategies for Wikidata and the Wikibase Ecosystem published and waiting for your feedback]. [[m:LinkedOpenData/Strategy2021|Add your comments]]! ** [https://observablehq.com/@pac02/what-kind-of-articles-have-you-created What kind of articles have you created?] an Observable notebook which use Wikidata API to get the value of P31 for the list of articles created by a user. ** OpenRefine is hiring a [https://openrefine.org/blog/2021/11/05/Project-director.html part-time Project director] (paid position). ** [https://brianschrader.com/archive/announcing-hewell-public-beta-/ Hewell public beta app]: is a virtual tour guide that automatically finds interesting things around you whether you're in a new city or your hometown. ** [[d:Q30325238|Full Fact]] [https://twitter.com/mr_dudders/status/1458063883697016838 is using the MediaWiki Action API in their workflow to help add some Wikidata identifiers to their mark-up]. ** [[d:User:Magnus Manske|Magnus]] [https://twitter.com/MagnusManske/status/1455871764760834053 replaced some live SPARQL queries in Mix’n’match with a database cache. Main page now loads faster]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10050|Nederlandse Voornamenbank ID]], [[:d:Property:P10051|Standing Waters Database ID]], [[:d:Property:P10052|Vokrug.tv person ID]], [[:d:Property:P10053|Atlas Project of Roman Aqueducts ID]], [[:d:Property:P10054|IRIS UNIURB author ID]], [[:d:Property:P10055|IRIS Verona author ID]], [[:d:Property:P10056|IRIS UNISA author ID]], [[:d:Property:P10057|IRIS UNIMI author ID]], [[:d:Property:P10058|IRIS UNIBO author ID]], [[:d:Property:P10059|Philosophica ID]], [[:d:Property:P10060|Castforward ID]], [[:d:Property:P10061|Baidu Scholar journal ID]], [[:d:Property:P10062|Academy of Russian Television person ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Tabakalera ID|Tabakalera ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/mathematical symbol|mathematical symbol]], [[:d:Wikidata:Property proposal/included as part|included as part]], [[:d:Wikidata:Property proposal/specific impulse by weight|specific impulse by weight]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Newgrounds username|Newgrounds username]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/7 Days person ID|7 Days person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DBLP event ID|DBLP event ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Osmose Agency person ID|Osmose Agency person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Author ID from the Modern Discussion website|Author ID from the Modern Discussion website]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Umbria IDs|IRIS Umbria IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/biografiA ID|biografiA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Global Geoparks Network ID (new)|Global Geoparks Network ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Numelyo|identifiant Numelyo]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4NqT List of properties which have instances or subclass of humans as possible value with male and female form in French] ([[d:Topic:Wgl2sg728eg71a8s|source]]) *** [https://w.wiki/4Ngr Different people with same label / birthday / occupation in a specified year] *** [https://w.wiki/4Nnk Narrative locations of the book Itinerary from Paris to Mont-d'Or] ([https://twitter.com/belett/status/1459192473100632066 Source]) *** [https://w.wiki/4NVs Maps of tombs of unknown soldiers] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1458890173937295361 Source]) *** [https://w.wiki/4N7h Most common first names (> 5) among people with a Wikidata item and born in Auvergne] ([https://twitter.com/belett/status/1458445682549854209 Source]) *** [https://w.wiki/4MsG Student-Teacher relationship based on entries in 'Das Geistige Berlin' (1897)] ([https://twitter.com/LibrErli/status/1458203007158558721 Source]) *** [https://query.wikidata.org/embed.html#select%20%3Fdec%20%28%28%3Fcount%2F%3Ftotal%29%2a100%20as%20%3Fpercent%29%20%3FcauseLabel%20%20where%20%0A%7B%20%0A%20%20%7B%20select%20%28str%28%3Fdecade%29%20as%20%3Fdec%29%20%28count%28distinct%20%3Fps%29%20as%20%3Fcount%29%20%3Fcause%20where%20%7B%0A%20%20%3Fmp%20p%3AP39%20%3Fps%20.%20%3Fps%20ps%3AP39%20%3Fterm%20.%20%3Fterm%20wdt%3AP279%20wd%3AQ16707842%20.%20%0A%20%20%3Fps%20pq%3AP582%20%3Fpend%20.%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fmp%20p%3AP39%20%3Fps2%20.%20%3Fps2%20ps%3AP39%20%3Fterm%20.%20%3Fps2%20pq%3AP580%20%3Fpend%20%7D%20%0A%20%20%23%20not%20new%20term%20starting%20same%20day%20-%20ie%20left%20Parliament%0A%20%20%3Fps%20pq%3AP1534%20%3Fcause%20.%20%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ741182%20%7D%20%23%20not%20dissolution%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ7649223%20%7D%20%23%20not%20suspension%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ35855188%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ36345696%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ30580660%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ52084147%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ35867887%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20bind%28year%28%3Fpend%29%20as%20%3Fyear%29%20.%20filter%28%3Fyear%20%3E%3D%201870%29%20.%20bind%28%28floor%28%3Fyear%2F10%29%2a10%29%20as%20%3Fdecade%29%20.%0A%7D%20group%20by%20%3Fcause%20%3Fdecade%20%7D%20%0A%0A%20%20%7B%20select%20%28str%28%3Fdecade%29%20as%20%3Fdec%29%20%28count%28distinct%20%3Fps%29%20as%20%3Ftotal%29%20where%20%7B%0A%20%20%3Fmp%20p%3AP39%20%3Fps%20.%20%3Fps%20ps%3AP39%20%3Fterm%20.%20%3Fterm%20wdt%3AP279%20wd%3AQ16707842%20.%20%0A%20%20%3Fps%20pq%3AP582%20%3Fpend%20.%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fmp%20p%3AP39%20%3Fps2%20.%20%3Fps2%20ps%3AP39%20%3Fterm%20.%20%3Fps2%20pq%3AP580%20%3Fpend%20%7D%20%0A%20%20%23%20not%20new%20term%20starting%20same%20day%20-%20ie%20left%20Parliament%0A%20%20%3Fps%20pq%3AP1534%20%3Fcause%20.%20%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ741182%20%7D%20%23%20not%20dissolution%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ7649223%20%7D%20%23%20not%20suspension%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ35855188%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ36345696%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ30580660%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ52084147%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ35867887%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20bind%28year%28%3Fpend%29%20as%20%3Fyear%29%20.%20filter%28%3Fyear%20%3E%3D%201870%29%20.%20bind%28%28floor%28%3Fyear%2F10%29%2a10%29%20as%20%3Fdecade%29%20.%0A%7D%20group%20by%20%3Fdecade%20%7D%20%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0A%23defaultView%3ABarChart Relative frequency of reasons MPs' terms end, since 1870] ([https://twitter.com/generalising/status/1458177275535536129 Source]) ** Newest database reports: [[d:Wikidata:WikiProject Movies/reports/TV series/recently ended|recently ended TV series]] * '''Development''' ** The language codes <code>agq</code> ([[:d:Q34737|Aghem]], [[phabricator:T288335|T288335]]) and <code>mcn</code> ([[:d:Q56668|Massa]], [[phabricator:T293884|T293884]]) are now supported. ** Mismatch Finder: Added various dialogs and help texts to make it easier to understand what reviewers need to do and what information they are seeing in the tool ** Mismatch Finder: started polishing and bug fixing for release of the first version ** Making the order of Lexeme's grammatical features consistent ([[phab:T232557]]) ** Investigating how to share complex SPARQL queries in Wikidata Query Service via short URL ([[phab:T295560]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 11 15|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:35, 15 നവംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22310207 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == ''WLWSA-2021 Newsletter #6 (Request to provide information)'' == <div style="background-color:#FAC1D4; padding:10px"> <span style="font-size:200%;">'''Wiki Loves Women South Asia 2021'''</span> <br/>'''September 1 - September 30, 2021''' <span style="font-size:120%; float:right;">[[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|<span style="font-size:10px;color:red">''view details!''</span>]]</span> </div> <div style="background-color:#FFE7EF; padding:10px; font-size:1.1em;">[[File:Wiki_Loves_Women_South_Asia.svg|right|frameless]]Thank you for participating in the Wiki Loves Women South Asia 2021 contest. Please fill out <span class="plainlinks">[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc7asgxGgxH_6Y_Aqy9WnrfXlsiU9fLUV_sF7dL5OyjkDQ3Aw/viewform?usp=sf_link '''this form''']</span> and help us to complete the next steps including awarding prizes and certificates. <small>If you have any questions, feel free to reach out the organizing team via emailing [[metawiki:Special:EmailUser/Hirok_Raja|@here]] or discuss on [[metawiki:Talk:Wiki Loves Women South Asia 2021|the Meta-wiki talk page]]</small> ''Regards,'' <br/>[[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|'''''Wiki Loves Women Team''''']] <br/>07:11, 17 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- sent by [[User:Hirok Raja|Hirok Raja]] --> </div> == Wikidata weekly summary #495 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: *** [[Wikidata:Requests for comment/How to avoid to use male form as a generic form in property labels in French ?]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.11.25 next Wikibase live session] is 16:00 GMT on Thursday 25th November 2021 (18:00 Berlin time). All are welcome! *** Editing Scottish government agencies at [https://codethecity.org/what-we-do/hack-weekends/ctc24-open-in-practice/ CTC24 – Open In Practice], November 27-28 *** LIVE Wikidata editing #63 - [https://www.youtube.com/watch?v=hxPfg3STM08 YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3109599262658563/ Facebook], November 27 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#88|Online Wikidata meetup in Swedish #88]], November 28 at 13.00 UTC *** [https://www.iskouk.org/event-4540936 ISKO UK Hands-on Meetup - Introduction to Wikibase] (November 23rd 2021 13:00 Berlin time) ([https://www.meetup.com/Knowledge-Organisation-London/events/281627829/ register on meetup]) **Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #17, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=17 Bread] ** Past *** Bug Triage Hour on API issues ([https://etherpad.wikimedia.org/p/WikidataBugTriageHour log]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikiedu.org/blog/2021/11/19/using-wikidata-to-promote-epistemic-equity/ Using Wikidata to promote epistemic equity] *** [https://www.library.upenn.edu/blogs/libraries-news/how-penns-librarians-are-using-linked-data-make-web-better How Penn's Librarians are Using Linked Data to Make the Web Better] ** Videos *** How to use the Wikidata query service without having experience with the SPARQL language (Wikidata Query Builder) (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=8s05hfU0HYc YouTube] *** Bringing Linked Data into Libraries via Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=i5YOf1_GfA4 YouTube] *** Presenting the project for integrating data from the Ricordi Archive into Wikimedia projects (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=lDEI7iT1cZY YouTube] *** Wikidata for 5-star Linked Open Bio-Ontologies - [https://www.youtube.com/watch?v=S17PSUOTeUA YouTube] *** ENDORSE Follow up event: Wikibase and the EU Knowledge Graph as a use case - [https://www.youtube.com/watch?v=04VABNCgF6A YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://wikicite-search.herokuapp.com WikiCite Search] is a bibliographic search engine for Wikidata that finds articles either by searching for keywords, or by string matching. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikimedia Deutschland is looking for a [https://short.sg/j/4361894 Full-Stack Developer] and [https://short.sg/j/131847 Partner Relationships Manager] to join the Wikidata/Wikibase team. ** Are you doing research around Wikidata? There is a [[m:Grants:Programs/Wikimedia_Research_&_Technology_Fund#Wikimedia_Research_Fund|new fund to support research work around the Wikimedia projects]] that you can apply to. ** This [https://the-qa-company.com/blog/blog-extended/13 post] about the question of the week is showing how questions can be answered over Wikidata. Also it gives some insights on how Google and Siri are using Wikidata. ** A new openly accessible [https://kgbook.org book on knowledge graphs] has been published by prominent researchers in the field. ** [https://twitter.com/digitalling/status/1460704834168836098 The latest version of WordNet released now links to Wikidata for many entries] ** [Feedback Requested] [[phab:T295275|Introducing a dedicated section on Wikidata Item pages for classifying properties]] ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/3VJ5ZW3MO3CMCVWW4JDWSWDLXLX4XAEU/ New strategies for Wikidata and the Wikibase Ecosystem published and waiting for your feedback]. [[m:LinkedOpenData/Strategy2021|Add your comments]]! * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10067|train melody]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10063|SEKO ID]], [[:d:Property:P10064|NWT Species ID]], [[:d:Property:P10065|IJF competition ID]], [[:d:Property:P10066|JudoInside competition ID]], [[:d:Property:P10068|SEEK company ID]], [[:d:Property:P10069|Tabakalera ID]], [[:d:Property:P10070|IRIS UNIPG author ID]], [[:d:Property:P10071|EXQUIRITE author ID]], [[:d:Property:P10072|State Duma person ID]], [[:d:Property:P10073|ESPN MMA fighter ID]], [[:d:Property:P10074|Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases chemical ID]], [[:d:Property:P10075|CREPČ institution ID]], [[:d:Property:P10076|CREPČ person ID]], [[:d:Property:P10077|Spanish Cultural Heritage thesauri ID]], [[:d:Property:P10078|Maritime Business Directory ID]], [[:d:Property:P10079|FAOLEX No]], [[:d:Property:P10080|EJU competition ID]], [[:d:Property:P10081|Australian Charities and Not‑for‑profits Register Charity ID]], [[:d:Property:P10082|CJFD journal ID]], [[:d:Property:P10083|Offshore leaks database ID]], [[:d:Property:P10084|Osmose Agency person ID]], [[:d:Property:P10085|biografiA ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Rehearses at|Rehearses at]], [[:d:Wikidata:Property proposal/image with color chart|image with color chart]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wallet Address|Wallet Address]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dpi|dpi]], [[:d:Wikidata:Property proposal/project of|project of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/outcome|outcome]], [[:d:Wikidata:Property proposal/introduced by|introduced by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IMA Symbol|IMA Symbol]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ghana Place Names URL|Ghana Place Names URL]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CSS code|CSS code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Deity|Deity]], [[:d:Wikidata:Property proposal/number of teachers|number of teachers]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Newgrounds username|Newgrounds username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Numelyo|identifiant Numelyo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Genie artist ID|Genie artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Genie album ID|Genie album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Genie song ID|Genie song ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Genie media ID|Genie media ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naver VIBE track ID|Naver VIBE track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naver VIBE video ID|Naver VIBE video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bugs! track ID|Bugs! track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bugs! music video ID|Bugs! music video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Melon music video ID|Melon music video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rutube channel ID|Rutube channel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Saint Petersburg Encyclopedia ID|Saint Petersburg Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nintendo64EVER ID|Nintendo64EVER ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/N64-Database ID|N64-Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MedlinePlus drug identifier|MedlinePlus drug identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Web Encyclopedia of Kyiv ID|Web Encyclopedia of Kyiv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Czech librarians ID|Database of Czech librarians ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Coub channel ID|Coub channel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalog of arthistoricum.net ID|Catalog of arthistoricum.net ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant OùVoir.Ça|identifiant OùVoir.Ça]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kino-teatr.ru film ID 2|kino-teatr.ru film ID 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CH district ID|CH district ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Volgograd Oblast address register|Volgograd Oblast address register]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Initiale|identifiant Initiale]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AbeBooks ID|AbeBooks ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sceneweb organization ID|Sceneweb organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SensCritique work ID|SensCritique work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Library of Congress providers ID|Library of Congress providers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Irkipedia ID|Irkipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Delovaya Stolitsa ID|Delovaya Stolitsa ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baseball Prospectus ID|Baseball Prospectus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NT Place Names Register ID|NT Place Names Register ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Place Names of New Brunswick ID|Place Names of New Brunswick ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS polytechnic universities IDs|IRIS polytechnic universities IDs]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4QuM Numbers from 0 to 20 sorted alphabetically thanks to lexicographical data] ([https://twitter.com/envlh/status/1461317543654612998 source]) *** [https://w.wiki/4SBM Given names of French fictional characters, as chosen by French / non-French authors] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1462406228966006784 Source]) *** [https://w.wiki/4Qi6 Map of members of the International Society of Biocuration (historical and current; affiliation and education institutions)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1461063139852750857 Source]) *** [https://w.wiki/4Qfc UK MPs and their reason for *finally* leaving office] ([https://twitter.com/generalising/status/1461031253839331332 Source]) *** [https://w.wiki/4R2o Number of new UK MPs at each general election since 1870 (new = never served before)] ([https://twitter.com/generalising/status/1461439247278301192 Source]) *** [https://w.wiki/4QE4 Crewe Alexandra players from Crewe] ([https://twitter.com/EEPaul/status/1460708170024853510 Source]) *** [https://w.wiki/4QCB Chronological timeline of people buried in Cimetière des Carmes] ([https://twitter.com/belett/status/1460621202645475335 Source]) *** [https://w.wiki/4Pyx Stops in the travel routes of Wilhelm Müller on his way from Leipzig to Bad Schandau in 1820/21] ([https://twitter.com/diedatenlaube/status/1460387431405039622 Source]) * '''Development''' ** Working on displaying the grammatical features of Lexemes in a particular order in the UI ([[phab:T232557]]) ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: continuing polishing before first release. Focusing on making API documentation available and adding a footer to the site ** The ongoing work on MediaWiki skin improvements especially for Wikipedia will break the search box for Wikidata. We're working on addressing this. ([[phab:T275251]]) ** Migrating a number of components to vue 3 to keep up with the rest of MediaWiki ([[phab:T294465]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 11 22|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:00, 22 നവംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22352594 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #496 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Project chat: [[d:Wikidata:Project_chat#Wikidata_phase_1_regression|Wikidata phase 1 regression (interwikis no longer visible in new layout used by some Wikipedias and its impact on minority languages)]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [https://openpreservation.org/events/working-with-siegfried-wikidata-and-wikibase/ Working with Siegfried, Wikidata, and Wikibase]. December 2, 2021 4:00 pm CET *** Next [[d:Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: [[User:Ainali|Jan Ainali]] on [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory|WikiProject Govdirectory]], a tool and associated Wikiproject for building a user-friendly directory of government agencies and their online presence. [https://docs.google.com/document/d/1mHIYuDt_1y3zJhMz18O611rPJ-wxyKEvAeFofAyQ4Eo/edit?usp=sharing Agenda with call link], November 30. *** Next [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikibase_and_WBStack_Working_Hours LD4 Wikibase Working Hour]. Thurs. 16 December 2021, 11AM-12PM Eastern, ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20211216T160000&p1=tz_et&p2=tz_ct&p3=tz_mt&p4=tz_pt&p5=tz_gmt&p6=tz_cet time zone converter]). "''We will continue work developing our WBStack sandbox which seeks to explore how Wikibase could help track the usage of alternate labels for terms in vocabularies like LCSH''" *** LIVE Wikidata editing #64 - [https://www.youtube.com/watch?v=Ht8h6pUxgKo YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3115061972112292/ Facebook], December 4 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#89|Online Wikidata meetup in Swedish #89]], December 5 at 13.00 UTC ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #18, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=18 Horse] ** Past *** Wikibase Live session [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.11.25 log], month of November 2021 *** Introduction to Wikibase (part 1), ISKO UK Hands-on Meetup ([https://www.youtube.com/watch?v=dCAjhjeJpgY replay]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikimedia.se/2021/11/24/flytta-till-stockholm-och-do-vi-stadar-upp-och-visualiserar-kulturarvsdata/ Blog post on how Wikimedia Sweden has worked with two museums to open up their data and make it available on Wikidata] (in Swedish) *** [https://wikiedu.org/blog/2021/11/23/indigenous-knowledge-on-wikipedia-and-wikidata/ Indigenous knowledge on Wikipedia and Wikidata] ** Videos *** Video tutorial for Wikidata Scraping, data processing and import (Open Refine) (in Czech) - [https://www.youtube.com/watch?v=7nFy-ffcjfg YouTube] *** (Wikidata intro) how it acts as one of the levers for the discoverability of cultural content in dance (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=uEKxq-fwaxg YouTube] *** Archive and register of sound art / sound artists with Wikipedia, Wikidata and Wikimedia (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=t7pUb5aYMZQ YouTube] *** Reconciliation server demonstration against Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=pX9acrq98LQ YouTube] *** Wikidata: A Magic Portal for Siegfried and Roy - [https://www.youtube.com/watch?v=HtYJaTyeZJM YouTube] * '''Tool of the week''' ** New gadget available in the [[:d:Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|preferences]]: "compact items" makes the interface on item pages more compact (it was previously a [[:d:User:Jon Harald Søby/compact items.css|gadget for common.css]]) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikimedia Deutschland is looking for a [https://short.sg/j/4361894 Full-Stack Developer] to join the Wikidata team. ** Are you doing research around Wikidata? There is a [[m:Grants:Programs/Wikimedia_Research_&_Technology_Fund#Wikimedia_Research_Fund|new fund to support research work around the Wikimedia projects]] that you can apply to. ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/3VJ5ZW3MO3CMCVWW4JDWSWDLXLX4XAEU/ New strategies for Wikidata and the Wikibase Ecosystem published and waiting for your feedback]. [[m:LinkedOpenData/Strategy2021|Add your comments]]! * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10091|death rate]], [[:d:Property:P10093|image with color chart]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10086|Australian Prints + Printmaking artist ID]], [[:d:Property:P10087|Australian Prints + Printmaking work ID]], [[:d:Property:P10088|Dissernet institution ID]], [[:d:Property:P10090|DHAC ID]], [[:d:Property:P10092|Bildatlas-Künstler-ID]], [[:d:Property:P10094|AHPRA registration number]], [[:d:Property:P10095|FRACS Find a Surgeon profile ID]], [[:d:Property:P10096|Databáze her ID]], [[:d:Property:P10097|7 Days person ID]], [[:d:Property:P10098|Oùvoir.ça film ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Corruption Perceptions Index|Corruption Perceptions Index]], [[:d:Wikidata:Property proposal/surrounds the enclave|surrounds the enclave]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Harvard Art Museums ID|Harvard Art Museums ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GISAID identifier|GISAID identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nextstrain identifier|Nextstrain identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/homophone lexeme|homophone lexeme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista|Numista]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant base Enluminures|identifiant base Enluminures]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The World of Shakespeare ID|The World of Shakespeare ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/oKino.ua film ID|oKino.ua film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kinobaza.com.ua film ID|kinobaza.com.ua film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kinobaza.com.ua actor ID|kinobaza.com.ua actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/oKino.ua actor ID|oKino.ua actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Natural History Museum (London) person ID|Natural History Museum (London) person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/svpressa.ru ID|svpressa.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Academy of Sciences person ID|Russian Academy of Sciences person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Parliamentary Newspaper ID|The Parliamentary Newspaper ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lib.ru author ID|Lib.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/politika-crimea.ru person ID|politika-crimea.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Institute of the History of Ukraine scientist ID|Institute of the History of Ukraine scientist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/centrasia.org person ID|centrasia.org person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Music of Armenia ID|Music of Armenia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Transbaikalia ID|Encyclopedia of Transbaikalia ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4Sjy Number of items without any statements] (last week: more than 1,300,000) *** [https://w.wiki/4Sn7 Number of items without any statements by sitelinks] (sample: 1757 items link to nlwiki, but have no statements). *** [https://w.wiki/4TSu Taxa named after women (by place of birth)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1464316862452359176 Source]) *** [https://w.wiki/4T73 List of articles on Blaise Pascal in all Wikipedias, sorted by decreasing article size] ([https://twitter.com/belett/status/1463887097752961026 Source]) *** [https://w.wiki/4Sq6 Texts on French Wikisource by people born in Puy-de-Dôme] ([https://twitter.com/belett/status/1463528711525965834 Source]) *** [https://w.wiki/4Srs List of countries by the highest elevation point] ([https://twitter.com/fagerving/status/1463583163360456708 Source]) *** [https://w.wiki/4Sd4 Number of distinct (UK parliament) seats returning someone who chose to sit elsewhere each year, 1830-1910] ([https://twitter.com/generalising/status/1463284279530688512 Source]) *** [https://w.wiki/4SBV List of services that support the OpenRefine Reconciliation service] ([https://twitter.com/yayamamo/status/1462787283355009031 Source]) *** [https://w.wiki/4UDE Things depicted in art works in the Khalili Collections] ([https://twitter.com/mlpoulter/status/1465316000275083270 Source]) *** [https://w.wiki/4sfu Images of Wikidata's items linked to UBERON ids] ([https://twitter.com/lubianat/status/1462848333026844673 Source]) *** [https://w.wiki/4Tz5 Population density of administrative subdivisions exceeding 100,000 km² and 100 inhabitants / km²] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1465058060775342082 Source]) *** [https://w.wiki/4TpN List of government agencies in Scotland] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1464907568246140928 Source]) *** [https://w.wiki/4Tyv Which day of the week people died on in the Mauthausen concentration camp] ([https://twitter.com/medi_cago/status/1465051707344306182 Source]) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Continued working on last remaining tickets for the first version. Added a footer to the site, improved documentation and added ability to delete a batch of mismatches. ** Made good progress on migrating our on-wiki Vue apps to support the new Vue.createMwApp compatibility layer in MediaWiki core ([[phab:T294465]]) ** Continued work on making it possible to define a custom ordering of grammatical features on Lexemes ([[phab:T232557]]) ** More research and discussion on mul language code ([[phab:T285156]]) ** Discussing with data re-users about their views on the ontology issue classification we worked on earlier this year to get their input ([[c:File:DataQualityDaysontologyissues.pdf|slides from Data Quality Days session]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 11 29|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:55, 29 നവംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22389364 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #497 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#90|Online Wikidata meetup in Swedish #90]], December 12 at 13.00 UTC *** [https://www.twitch.tv/belett Live about SPARQL queries on Twitch] and in French, by Vigneron, December 7 at 18:00 CET * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/gender-diversity-in-wikipedia-articles-evidence-from-some?collection=@pac02/gender-diversity-in-wikipedia-articles Gender diversity in Wikipedia articles: evidence from some selected academic disciplines in the English Wikipedia] *** [https://misinfocon.com/bringing-together-journalists-the-public-and-wikidata-to-understand-our-world-e32968de10e8 Bringing together journalists, the public, and Wikidata to understand our world] *** [https://observablehq.com/@pac02/gender-diversity-in-wikipedia-articles-evidence-from-some/2?collection=@pac02/Gender-diversity-in-Wikipedia-articles Gender diversity in Wikipedia articles: evidence from some selected academic disciplines in Wikipedia in French] *** [https://addshore.com/2021/12/reflection-on-filling-a-new-wikidata-item/ Reflection on filling a new Wikidata item] by Addshore ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2111.10962.pdf "Knowledge Based Multilingual Language Model"] Using the Wikidata to build the language models that not only memorize the factual knowledge but also learn useful logical patterns. (Liu et al, 2021) ** Videos *** [https://www.youtube.com/watch?v=OlJVi7yi6iQ Summary of Transbordados], the pre-WikidataCon conference organized by Wiki Movimento Brasil (in Brazilian Portuguese) * '''Tool of the week''' ** [http://biggraph-wikidata-in-weaviate.vectors.network/# Weaviate big graph] ([https://mobile.twitter.com/heikopaulheim/status/1466330708444602372 source]) is a vectorised search engine which returns similar items in Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikimedia Deutschland is running a survey to evaluate Wikibase Installation and Updating experience for users. Please answer a few questions so we can continue to identify areas of improvement for users. Survey links *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeAR1kj9th1wRZU027zEPJd_xP8nFgj-T29iXrpZ2wuDBeXmg/viewform Wikibase Installation Survey] *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSd-8wDOCDR-uXLecNLzuM3jxc9K81mIKq1EtUhrweEveO8aTQ/formResponse Wikibase Software Updating Survey] ** The new [[m:Grants:Programs/Wikimedia_Research_&_Technology_Fund#Wikimedia_Research_Fund|Wikimedia Research Fund]] is live now. It can fund research projects related to Wikidata. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10107|specific impulse by weight]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10095|FRACS Find a Surgeon profile ID]], [[:d:Property:P10096|Databáze her ID]], [[:d:Property:P10097|7 Days person ID]], [[:d:Property:P10098|OùVoir.Ça ID]], [[:d:Property:P10099|Australian Institute for Disaster Resilience Knowledge Hub ID]], [[:d:Property:P10100|SensCritique work ID]], [[:d:Property:P10101|Snob.ru author ID]], [[:d:Property:P10102|IRIS POLIBA author ID]], [[:d:Property:P10103|Re.Public@Polimi author ID]], [[:d:Property:P10104|PORTO@Iris author ID]], [[:d:Property:P10105|IRIS UNIVPM author ID]], [[:d:Property:P10106|Sceneweb organization ID]], [[:d:Property:P10108|Web Encyclopedia of Kyiv ID]], [[:d:Property:P10109|allplayers.in.ua player ID]], [[:d:Property:P10110|Apple Music track ID]], [[:d:Property:P10111|AbeBooks ID]], [[:d:Property:P10112|Australian Statistical Geography 2021 ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Harvard Art Museums ID|Harvard Art Museums ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GISAID identifier|GISAID identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nextstrain identifier|Nextstrain identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/homophone lexeme|homophone lexeme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista|Numista]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista coin ID|Numista coin ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/lieu de disparition|lieu de disparition]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Lib.ru author ID|Lib.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/politika-crimea.ru person ID|politika-crimea.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Institute of the History of Ukraine scientist ID|Institute of the History of Ukraine scientist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/centrasia.org person ID|centrasia.org person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Music of Armenia ID|Music of Armenia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Transbaikalia ID|Encyclopedia of Transbaikalia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lingua Libre ID|Lingua Libre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Express Gazeta person ID|Express Gazeta person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/bards.ru person ID|bards.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PGM author ID|PGM author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Deutsches Zeitungsportal ID|Deutsches Zeitungsportal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Index of Middle English Verse ID|Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICCROM authority ID|ICCROM authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New Index of Middle English Verse ID|New Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digital Index of Middle English Verse ID|Digital Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repertorium Biblicum Medii Aevi ID|Repertorium Biblicum Medii Aevi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ThENC@ thesis ID|ThENC@ thesis ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Baike LemmaID|Baidu Baike LemmaID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indonesian College Code|Indonesian College Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia d'arte italiana ID|Enciclopedia d'arte italiana ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museum of the Great Patriotic War encyclopedia ID|Museum of the Great Patriotic War encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/iTunes genre|iTunes genre]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CYT|CYT]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Folketinget actor ID|Folketinget actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ruskino film ID|Ruskino film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ruskino actor ID|Ruskino actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pandora album ID|Pandora album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pandora track ID|Pandora track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Swiss National Library ID|Swiss National Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Original Esperanto Literature author ID|Original Esperanto Literature author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Athens Academy authority ID|Athens Academy authority ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/embed.html#SELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FitemDescription%20%3Fyear%20WHERE%20%7B%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%20%20%3Fitem%20p%3AP166%20%3Fstatement.%20%20%20%0A%20%20%3Fstatement%20ps%3AP166%20wd%3AQ59411480.%20%20%0A%20%20%3Fstatement%20pq%3AP585%20%3Fdate%0A%20%20BIND%28YEAR%28%3Fdate%29%20AS%20%3Fyear%29%0A%7D%0AORDER%20BY%20%3Fdate List of laureates of the women's Ballon d'or] ([[d:Talk:Q59411480|source]]) *** [https://query.wikidata.org/embed.html#SELECT%20DISTINCT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FitemDescription%20%3Fplace%20%3FplaceLabel%20%3Fsitelinks%20WHERE%20%7B%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%20%20%3Fitem%20wikibase%3Asitelinks%20%3Fsitelinks.%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP19%20%3Fplace.%20%0A%20%20%3Fplace%20wdt%3AP131%2A%20wd%3AQ26988.%0A%7D%0AORDER%20BY%20DESC%20%28%3Fsitelinks%29%0ALIMIT%20200 List of people born in Cook Islands] ([[d:Talk:Q26988|source]]) *** [https://w.wiki/4WJU Wordcloud articles without statements of MyLang Wikipedia] (switch to "Table" view to list, at left border of screen) *** [https://w.wiki/4Wbg Artworks picturing snow] ([https://twitter.com/belett/status/1466752356046016518 source]) *** [https://w.wiki/4Wbk Graph of football players who died per year] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1466110652641161216 source]) *** [https://w.wiki/4Wbn Things depicted in art works of the Khalili Collections] ([https://twitter.com/mlpoulter/status/1465316000275083270 source]) *** [https://w.wiki/4Wbo People represented on the painting "Le Sacre de Napoléon" from 1804 by Jacques-Louis David] ([https://twitter.com/belett/status/1466426143259693065 source]) *** [https://w.wiki/4Tw8 German cities whose names are also verbs (using Lexemes)] ([https://twitter.com/phaase/status/1465000297550553088 source]) *** [https://w.wiki/4Wbq Railway stations in the Baltics] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1467628209495810055 source], see the full thread for more queries) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Continued polishing for the first version. Improving the texts and adding loading state. Incorporating feedback from testing. ** Continued migrating our on-wiki Vue apps to support the new Vue.createMwApp compatibility layer in MediaWiki core ([[phab:T294465]]) ** Continued work on making it possible to define a custom ordering of grammatical features on Lexemes ([[phab:T232557]]) ** Finished work on small tool to show Items recently edited by several accounts to surface current events. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]! ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 12 06|Read the full report]]''' &middot; [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] &middot; [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 14:49, 6 ഡിസംബർ 2021 (UTC) </div> </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22413798 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #498 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Lightning talks on WikiProject Vanderbilt Fine Arts Gallery, Wikidata use for a site-specific archaeological case study (Dura-Europos, Syria), and round tripping Wikidata into Alma using Alma Refine. [https://docs.google.com/document/d/1bP08VUYC3nPWOay31s7pyZHrykawVQpwlOUxBrkeac8/edit?usp=sharing Agenda], Dec. 14th. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [http://blog.schema.org/2021/12/enriching-claim-reviews-sharing.html Enriching Claim Reviews - Sharing Experience From Factchecking] (schema.org/ Full Fact) *** [https://addshore.com/2021/12/most-liked-wikidata-tweets/ Most liked Wikidata tweets] (addshore) *** [https://addshore.com/2021/12/wikidata-map-in-2021/ Updates on the Wikidata map in 2021] (addshore) ** Papers *** Lukas Schmelzeisen, Corina Dima, Steffen Staab: "Wikidated 1.0: An Evolving Knowledge Graph Dataset of Wikidata's Revision History", https://arxiv.org/abs/2112.05003v1 *** "ARTchives: a Linked Open Data native catalogue of art historians’ archive" crowdsourcing curated information on notable art historians’ archives (including Wikidata) - [http://ceur-ws.org/Vol-3019/LinkedArchives_2021_paper_10.pdf paper], [http://artchives.fondazionezeri.unibo.it/about tool] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/explore-gender-diversity-in-a-single-wikipedia-article?collection=@pac02/gender-diversity-in-wikipedia-articles Explore gender diversity in a single Wikipedia article using Wikidata's API and SPARQL] ** [[d:User:Lectrician1/embeds.js|embeds.js]]: This script shows embeds on external identifier statements such as YouTube videos, Twitter tweets, Spotify playlists, Genius lyrics, and more! * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[Wikidata:SPARQL_query_service/Blazegraph_failure_playbook|Blazegraph failure playbook]] now available ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/SHWAELL327NNOJEELAYPBQCDCCNFLLNS/ Initial version of Lua access to Lexemes to be deployed on Bengali and Basque Wiktionaries] ** When creating new Wikidata statements in QuickStatements, you can now create multiple “reference groups” ([[d:Help:QuickStatements#Add_statement_with_sources|documentation]]) * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10113|IMA Mineral Symbol]], [[:d:Property:P10129|protective marking]], [[:d:Property:P10135|recording date]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10114|Natural History Museum (London) person ID]], [[:d:Property:P10115|Indonesian Hospital ID]], [[:d:Property:P10116|Music of Armenia ID]], [[:d:Property:P10117|New Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Property:P10118|World of Shakespeare ID]], [[:d:Property:P10119|AllHomes research location ID]], [[:d:Property:P10120|Australian Trade Mark Number]], [[:d:Property:P10121|Harvard Art Museums ID]], [[:d:Property:P10122|BookDepository publisher ID]], [[:d:Property:P10123|Catalog of arthistoricum.net ID]], [[:d:Property:P10124|Database of Czech librarians ID]], [[:d:Property:P10125|German Newspaper Portal ID]], [[:d:Property:P10126|Enciclopedia d'arte italiana ID]], [[:d:Property:P10127|Dissernet journal ID]], [[:d:Property:P10128|Dissernet person ID]], [[:d:Property:P10130|centrasia.org person ID]], [[:d:Property:P10131|The Parliamentary Newspaper ID]], [[:d:Property:P10132|Saint Petersburg Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10133|Russian Academy of Sciences person ID]], [[:d:Property:P10134|Place Names of New Brunswick ID]], [[:d:Property:P10136|Pandora track ID]], [[:d:Property:P10137|Nintendo64EVER ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/alphabetical index|alphabetical index]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Standard Content Number ISCN|International Standard Content Number ISCN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Number of likes|Number of likes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/homophone form|homophone form]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Roovet Sound|Roovet Sound]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/National Library of Ireland ID|National Library of Ireland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Famitsu game ID|Famitsu game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JSTOR artwork ID|JSTOR artwork ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NYPL Copyright Entries|NYPL Copyright Entries]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinomania.ru film ID|Kinomania.ru film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinomania.ru actor ID|Kinomania.ru actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Homosaurus ID (V3)|Homosaurus ID (V3)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Irish Times Profile ID|Irish Times Profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All About Birds ID|All About Birds ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Slovak Theatre Virtual Database|Slovak Theatre Virtual Database]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digital Mechanism and Gear Library ID|Digital Mechanism and Gear Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/f6s id|f6s id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Marche IDs|IRIS Marche IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Viber group ID|Viber group ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Parque de la Memoria ID|Parque de la Memoria ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AAGM Artwork ID|AAGM Artwork ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Muz-TV ID|Muz-TV ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MTV Russia ID|MTV Russia ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/embed.html#%23defaultView%3AMap%0ASELECT%20DISTINCT%20%3Fdepartement%20%3FdepartementLabel%20%3Fform%20%7B%0A%20%20%7B%20%3Fdepartement%20wdt%3AP31%20wd%3AQ6465%20%7D%20UNION%0A%20%20%7B%20%3Fdepartement%20wdt%3AP31%20wd%3AQ22923920%20%7D%0A%20%20%3Fdepartement%20wdt%3AP1082%20%3Fpopulation%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wdt%3AP3896%20%3Fform%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wdt%3AP47%20%3Fx%20.%0A%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%0A%20%20%20%20%3Fdepartement%20wdt%3AP47%20%3Fvoisin%20.%0A%20%20%20%20%7B%20%3Fvoisin%20wdt%3AP31%20wd%3AQ6465%20%7D%20UNION%0A%20%20%20%20%7B%20%3Fvoisin%20wdt%3AP31%20wd%3AQ22923920%20%7D%0A%20%20%20%20%3Fvoisin%20wdt%3AP1082%20%3Fpopulation_voisin%20.%0A%20%20%20%20FILTER%20(%3Fpopulation_voisin%20%3E%20%3Fpopulation)%20.%0A%20%20%7D%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22fr%22%20.%20%7D%0A%7D%0AORDER%20BY%20%3FdepartementLabel French departments with more population than all their neighbour departements] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1468634283824848905?t=wj3SsLQF35joU6e723vjrA&s=19 source]) *** [https://w.wiki/4YVG Map of places names after horses] ([https://twitter.com/belett/status/1470374814972059655 source]) *** [https://w.wiki/4YVH Latvian citizens by occupation] ([https://twitter.com/LArtour/status/1470309158503301126 source]) *** [https://w.wiki/4YVK Map of the mass graves from the Spanish Civil War] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1469312604418064391 source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Cities|Cities]] * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Developed a user script to show a notification on an Item if the Mismatch Finder has an unreviewed mismatch for it. ** Preparing for Lexeme Lua access to be enabled on the first wikis. ([[phab:T294637]], [[phab:T294159]]) ** Continuing work on migrating the termbox to vue3 ([[phab:T296202]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]! ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 12 13|Read the full report]]''' &middot; [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] &middot; [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 15:19, 13 ഡിസംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22425486 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #499 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Creating new Wikidata items for all Commons categories|Creating new Wikidata items for all Commons categories]] ** Other: *** [[c:Commons_talk:SPARQL_query_service/Upcoming_General_Availability_release#Mandatory_authentication_considered_harmful|SPARQL query service (SDC) mandatory authentication considered harmful]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.12.30 next Wikibase live session] is 16:00 GMT on Thursday 30th December 2021 (17:00 Berlin time). This month we will have a guest presentation by the team at [https://semlab.io/ The Semantic Lab at Pratt Institute]. They will present how they are using Linked Open Data (LOD) in their projects with the help of Wikibase. All are welcome! *** Next [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour: January 13th at 17:00 UTC]]. Open discussion, bring your favorite Phabricator task. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #21, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=21 Celebration] ** Past: *** EduWiki Live on the theme of Wikidata and Curriculum Digitization. ([https://www.youtube.com/watch?v=EwbK_-C6Rlc&t=2044s replay]) *** Wikidata workshop (in Italian) ([https://www.youtube.com/watch?v=sD4Eptg8KxE replay]) *** Semantic Web in Libraries: SWIB21 (replay) **** [https://www.youtube.com/watch?v=9CWx4IQyiA8 From string to thing: Wikidata based query expansion] **** [https://www.youtube.com/watch?v=MDjyiYrOWJQ Representing the Luxembourg Shared Authority File based on CIDOC-CRM in Wikibase] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://addshore.com/2021/12/wikidata-user-and-project-talk-page-connections/ Wikidata user and project talk page connection graph] *** [https://stacks.wellcomecollection.org/images-from-wellcome-collection-pass-1-5-billion-views-on-wikipedia-ee9663b62bef Images from Wellcome Collection pass 1.5 billion views on Wikipedia] *** [https://zbw.eu/labs/en/blog/integrating-the-pm20-companies-archive-part-3-of-the-data-donation-to-wikidata Integrating the PM20 companies archive: part 3 of the data donation to Wikidata] *** [https://blog.wikimedia.de/2021/12/20/parlamentsdebatten-werden-mit-wikidata-transparenter-und-besser-zugaenglich/ Parliamentary debates are made more transparent and accessible with Wikidata] *** [https://wikimedia.se/2021/12/15/ett-riksdagsdokument-sager-mer-an-tusen-ord/ A parliamentary document says more than a thousand words] (in Swedish) *** [https://www.datastory.org/blog/the-longest-serving-mp-in-sweden The Longest Serving MP in Sweden] *** [https://news.usc.edu/195978/commonsense-artificial-intelligence-ai/ '' "With artificial intelligence, common sense is uncommon]. "To help overcome this challenge, researchers use several sources of commonplace knowledge like Wikidata to obtain a “reasoned” AI response." '' ** Papers *** [https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0261130 A botanical demonstration of the potential of linking data using unique identifiers for people] *** [https://arxiv.org/pdf/2112.01989.pdf Survey on English Entity Linking on Wikidata] ** Videos *** Tutorial for Wikidata Mix'n'Match tool for database pairing (in Czech) - [https://www.youtube.com/watch?v=CrzLSrxL7Lc YouTube] *** SPARQL queries on Wikidata - basic level (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=1rLpnydVOpY YouTube] *** Presentation about the Wikidata community (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=1VUCmFdilb0 YouTube] *** Wikidata Advanced Course (in German) by OpenGLAM Switzerland - YouTube **** [https://www.youtube.com/watch?v=buZRcYAV3Eg Introduction] **** [https://www.youtube.com/watch?v=vcOyaPYjRB4 Concept of Linked Open Data] **** [https://www.youtube.com/watch?v=jk4pGavI8v0 SPARQL-Queries] **** [https://www.youtube.com/watch?v=WhqwPraCiSc Automatic data import] *** Querying Wikidata: Museums, Volcanoes (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=3MPbbqFZgnw YouTube] *** Wikidata Fundamentals (in French) by CAPACOA - YouTube **** [https://www.youtube.com/watch?v=zvVAKXotzYU Triplets, licenses] **** [https://www.youtube.com/watch?v=kvGUadO35oc Item, references and qualifiers, history tab] **** [https://www.youtube.com/watch?v=3c7kEHpU6MM Creation of a user account. Creation of a new items] *** Wikidata Workshop: The basics by CAPACOA - YouTube **** [https://www.youtube.com/watch?v=ERICpqHH7Nw Wikimedia Foundation licenses, item, semantic triples] **** [https://www.youtube.com/watch?v=1-P2TGnHWYM User creation] **** [https://www.youtube.com/watch?v=y2IarHeJdxc Searching and editing an item] *** Vector Search through Wikidata with Weaviate - [https://www.youtube.com/watch?v=T4zlvknSbGc YouTube] *** Creating items on Wikidata using OpenRefine (without sound — subtitles only) - [https://www.youtube.com/watch?v=Zn793UQfaQc YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:NoclaimsBot|NoclaimsBot]] adds the first statements on [[d:Help:Items without statements|items without claims]] based on templates used on the linked Wikipedia article. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** The 500th Wikidata weekly summary is 2 issues away. We are putting together interesting things related to the number 500 to include in that issue. Do you know any Wikidata facts or queries or anything cool related to 500? Please add them to [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Welcome_to_the_500th_Weekly_Summary!|Wikidata:Status updates/Next#Welcome to the 500th Weekly Summary!]] ** Wikimedia Commons Query Service (WCQS), currently in beta, will soon be in production with a planned General Availability date of 1 Feb 2022. See [[c:Commons:SPARQL query service/Upcoming General Availability release|the Upcoming General Availability release discussion page]] for more details. ** [[d:User:Lectrician1|Seth]] started an essay to summarize the multiple data-related projects going on between Wikimedia Projects at the moment: [[d:User:Lectrician1/The grand mess of data on Wikimedia|User:Lectrician1/The grand mess of data on Wikimedia]]. ** [https://twitter.com/MagnusManske/status/1468976001413754880 When creating new Wikidata statements in QuickStatements, you can now create multiple “reference groups” by using “!Sxx” instead of “Sxx” syntax to start a new reference group]. ** Wikimedia Deutschland is running a survey to evaluate Wikibase Installation and Updating experience for users. Please answer a few questions so we can continue to identify areas of improvement for users. Survey links *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeAR1kj9th1wRZU027zEPJd_xP8nFgj-T29iXrpZ2wuDBeXmg/viewform Wikibase Installation Survey] *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSd-8wDOCDR-uXLecNLzuM3jxc9K81mIKq1EtUhrweEveO8aTQ/formResponse Wikibase Software Updating Survey] ** Open positions at Wikimedia Deutschland in the Wikidata/Wikibase teams *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/14145264/Director-Engineering-m-w-d-/?jobDbPVId=36933089&l=en Engineering Director] *** [https://short.sg/j/4361894 Full-Stack Developer] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10150|iTunes genre]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10138|Pandora album ID]], [[:d:Property:P10139|Indonesian College Code]], [[:d:Property:P10140|Institute of History of Ukraine ID]], [[:d:Property:P10141|Academy of Athens authority ID]], [[:d:Property:P10142|ThENC@ ID]], [[:d:Property:P10143|CDAEM person ID]], [[:d:Property:P10144|Famitsu game ID]], [[:d:Property:P10145|EPA Facility Registry Service ID]], [[:d:Property:P10146|Levels.fyi company ID]], [[:d:Property:P10147|U-PAD author ID]], [[:d:Property:P10148|CAMPUS author ID]], [[:d:Property:P10149|Original Esperanto Literature author ID]], [[:d:Property:P10151|iTunes genre ID]], [[:d:Property:P10152|Rutube channel ID]], [[:d:Property:P10153|Nasha Versia ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Category for work of subject|Category for work of subject]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Honorary citizens category of entity|Honorary citizens category of entity]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kanobu numeric ID|Kanobu numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cadastral district|cadastral district]], [[:d:Wikidata:Property proposal/official shop URL|official shop URL]], [[:d:Wikidata:Property proposal/website|website]], [[:d:Wikidata:Property proposal/documented files|documented files]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/street number in Austria|street number in Austria]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EU Whoiswho ID|EU Whoiswho ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dicionario da Real Academia Galega|Dicionario da Real Academia Galega]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Österreichische Schulkennzahl|Österreichische Schulkennzahl]], [[:d:Wikidata:Property proposal/iCSO ID|iCSO ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bloomsbury Fashion Central ID|Bloomsbury Fashion Central ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lur Encyclopedia ID|Lur Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zürich Herbaria collector ID|Zürich Herbaria collector ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KSH code (historical)|KSH code (historical)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Krasnoyarsk Krai ID|Encyclopedia of Krasnoyarsk Krai ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiStrinda ID|WikiStrinda ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bokselskap.no ID|Bokselskap.no ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Film.ru film ID|Film.ru film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Film.ru actor ID|Film.ru actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artland artist ID|Artland artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artland gallery ID|Artland gallery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILAB ID|ILAB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UNESCO ICH ID|UNESCO ICH ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Maritimt Magasin skips ID|Maritimt Magasin skips ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4Zgo Shijian (SJ 实践) experimental satellites] ([[d:Talk:Q11452851#Queries|source]]) *** [https://w.wiki/3DzA Age of living Hawthorn FC players] ([https://twitter.com/FreoPope/status/1472166997513289728 source]) *** [https://w.wiki/4Zmj People died on their 50th birthday] ([https://twitter.com/LibrErli/status/1471923820965646342 Source]) *** [https://w.wiki/3Z$7 Relationship between London School of Economics doctoral advisors and students] ([https://twitter.com/HelsKRW/status/1471388444593172481 source]) *** [https://w.wiki/4Yo8 Map of twinned towns (or partners) of municipalities of Puy-de-Dôme] ([https://twitter.com/belett/status/1470782945732538378 source]) *** [https://w.wiki/4YTF Map of the places named in reference the horse] ([https://twitter.com/belett/status/1470374814972059655 source]) *** [https://w.wiki/4XWd Map of bridges in Kaliningrad] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1468960428805869579 source]) *** [https://w.wiki/4a9v Latvian citizens by occupation] ([https://twitter.com/LArtour/status/1470309158503301126 source]) *** [https://w.wiki/4WaA Wikidata items which are the most linked by lexemes using the property “item for this sense”] ([https://twitter.com/envlh/status/1467830070773432326 source]) *** [https://w.wiki/4aJw Actors in Christmas movies: by frequency, with film titles and sample film item] ([[d:Talk:Q28026639#actors|source]]) *** [https://w.wiki/4aJy Filming locations of Christmas movies, with film titles and sample film item] ([[d:Talk:Q28026639#filming locations|source]]) *** [https://w.wiki/4aK4 Recent Christmas movies lacking filming location] ([[d:Talk:Q28026639#films lacking filming location|source]]) * '''Development''' ** Due to the winter holidays, the development team is taking a break and no deployment is happening for Wikidata at the moment. Happy holidays, everyone :) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 12 20|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:36, 20 ഡിസംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22461052 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #500 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Welcome to the 500th Weekly Summary!''' ** Item #500 is [[d:Q500|Citrus ×limon]]; Property #500 is [[d:P:P500|exclave of]]; and Lexeme #500 is "[[d:L:L500|കുടുംബം]]" - Malayalam for “family”. ** “Roughly” 500 people were participants at [[d:Wikidata:WikidataCon 2021|WikidataCon 2021]] ** [[d:Q207742|Q207742]] is about the natural number 500 ** [[d:Q560388|Q560388]] disambiguates "500" for Wikipedias in 14 languages. ** The Roman numeral for 500 is "[[d:Q9884|D]]" ** [https://w.wiki/4aS5 Timeline of places when they had a population of exactly 500] ** Wikidata was 500 days old on [[d:Q17922993|Friday 14 March 2014]]. It will be 500 weeks old on [[d:Q69306446|Tuesday 31 May 2022]] * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Ameisenigel|Ameisenigel]] (RfP scheduled to end after 27 December 2021 15:57 UTC) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.12.30 next Wikibase live session] is 16:00 GMT on Thursday 30th December 2021 (17:00 Berlin time). This month we will have a guest presentation by the team at [https://semlab.io/ The Semantic Lab at Pratt Institute]. They will present how they are using Linked Open Data (LOD) in their projects with the help of Wikibase. All are welcome! *** Next [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour: January 13th at 17:00 UTC]]. Open discussion, bring your favorite Phabricator task. *** [[m:Coolest_Tool_Award|Coolest Tools Awards]] on Friday 14 January 2022, 17:00 UTC **Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #22, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=22 New Year] ** Past: *** [https://www.youtube.com/watch?v=hY-1jcBxbbM Wikidata. Lecture - master class in Russian] is 16:07 GMT on Sunday 26th December 2021 (19:07 Moscow time) in Minsk Hackerspace. For those who are not familiar and want to know what it is. *** WikidataCon 2021 (replay on YouTube) **** Wikidata talks: *****[https://www.youtube.com/watch?v=XT_-pZ4Fgmw Improving Women's Biographies through Wikidata - Experiences from Women in Red and the Smiths. Inst.] *****[https://www.youtube.com/watch?v=0T9PG7tjFaA A Wikidata university course? Lessons learned from featuring Wikidata in an elective course at TAU.] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=wZQUn9KjJOc Linking Indian Local Self Government's Structured Data with Wikidata and OpenStreetMap] *****[https://www.youtube.com/watch?v=e_VxTlBNkyk Finding new pathways of collaborating for a sustainable Wikidata software development] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=-RkKc19ozso How can we reimagine Wikidata from the margins? Conversation with Maryana Iskander] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=rgDkNgAibds Wikidata at Texas A&M University Libraries: Enhancing Discovery for Dissertations] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=9Z6dUiAG_6c Wiki API Connector - Simplifying ETL workflows from open APIs to Wikidata/Commons] *****[https://www.youtube.com/watch?v=wVxV4Y7XSW0 IG WIKIDATA HUB - The Journey towards building a WIKIDATA community in Nigeria] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=4Wp8m_kxlks Integration of Wikidata 4OpenGLAM into data and information science curricula] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=KjantQX_nvc Description from Wikidata on sister projects and concerns about vandalism] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=7AIbjmaInNI Knowledge Quality In Wikidata: Vandalism Insights and Data Collaborations] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=UKIkHxuaR_g Shared Citations - A proposed citation management database for Wikimedia] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=dpyYvcEXu3o Analyzing, visualizing and improving Wikidata using the Wolfram Language] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=HZa-57F1h3w Challenges and Lessons from a Pilot Project: Christian Hymns in Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=IvgfOtU1CB4 Wikidata for authority control: sharing museum knowledge with the world] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=X9JnKcdDz68 Wikidata supporting open student research projects in plant chemistry] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=z7nS78lHQM4 A world in which 99% of Wikidata’s editors never come to Wikidata.org] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=0g_3GeQC0YY Linking the Art in the Christian Tradition (ACT) database to Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=aRQhuz-OD5w Global templates: Towards a New Age of Cross-wiki Data Collaboration] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=20vs7Uj6F_0 From QRPedia to AudioQRPedia : how to improve QRPedia using Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=5-tQzj3nouw Sister projects: Wiki Loves Monuments presentations and discussion] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=4xLBCMCui9U From Google Scholar to Wikidata: The RIDC NeuroMat Experience] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=sF9efakAhmw Assessing the quality of sources in Wikidata across languages] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=p78ZoWZeQ_o IFLA Wikidata Working Group: Updates from the library field] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=iOUoAB6XKts A process to roundtrip Wikidata into Alma using Alma Refine] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=q6IDREkqUrA Arrange river data in Taiwan by Wikidata and OpenStreetMap] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=n312s09k4cQ Look both ways: integrating Wikidata and OpenStreetMap] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=WyEjo9nPW9o Wikidata in the Classroom: Updates from North America] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=hMJx0Nzzx6M Learning Wikidata in 8 Weeks as a Smithsonian Intern] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=d3flyyeWzV8 Wikidata-based Narratives for Research and Education] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=C5XQmjSUnBs Measuring Political Elite Networks with Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=mDRrIO0G84g Sorting out industry classifications in Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=MOfMeLYDtWY Systematic Review Automation driven by Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=GSS5kviMkTM The Lindy Effect in Wikidata User Retention] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=lIsmFUuGvCw Non-binary Gender Identities in Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=15sSKQPHymY Measuring and monitoring data quality] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=jfSqxWn0suI Wikidata & Education: A Global Panel] *****[https://www.youtube.com/watch?v=IEg5R7o-Rww Integrating Wikidata into education] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=IEg5R7o-Rww Integrating Wikidata into education] *****[https://www.youtube.com/watch?v=WfgdzN7nd-8 Wikidata in Australia showcase] *****[https://www.youtube.com/watch?v=g-uYETVjCLE Wikidata and R: a perfect pair] *****[https://www.youtube.com/watch?v=R5cI5p2hSog Writing schemas for Wikidata] *****[https://www.youtube.com/watch?v=5AYzuBOkXeI Overview of ontology issues] *****[https://www.youtube.com/watch?v=j3vRSnM3v-w Wikidata and OCCRP] **** Wikibase talks: ***** [https://www.youtube.com/watch?v=gCFLlx4dQvY Open meeting of the Wikibase Stakeholder Group and interactive roadmapping session] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=c05_SZiZm9g How can Wikimedia Deutschland enable an ecosystem of developers around Wikibase?] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=PyBWo-ka9JU Wikibase as an infrastructure for Knowledge Graphs: The EU Knowledge Graph] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=UPsTEbxZZpQ "A Wikibase for what?" - diverse users at the edge of the graph] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=knY30zUmkGI Wikibase lightning talks: data upload and extensions session] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=JD3Ghiaw8hc How to open Authority Control system - The GND & Wikibase] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=B5Z4hbgpIH8 Wikibase Community User Group meeting and track roundup] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=GJ8rE-7F-zs Pre-launch Announcement and Preview of Wikibase.Cloud] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=JieuRJz14Sk Wikibase as RDM infrastructure within NFDI4Culture] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=k37WvpjqIAw Wikibase lightning talks: inspiration session] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=UVAnQVabhYs Wikibase for Citations on Wikipedia] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikiedu.org/blog/2021/12/21/why-you-need-to-understand-wikidata-no-matter-what-field-youre-in/ Why you need to understand Wikidata, no matter what field you’re in] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2112.05452.pdf Improving the Question Answering Quality using Answer Candidate Filtering based on Natural-Language Features] *** [https://www.pnas.org/content/119/1/e2025334119 Algorithmic amplification of politics on Twitter] ** Videos *** SPARQL queries on Wikidata - advanced level (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=DWyMMrAFz6k YouTube] *** How to link items to Dagbani Wikipedia articles using databox by [[d:User:Dnshitobu|Dnshitobu]] - [https://www.youtube.com/watch?v=PXT8Pt9MLa8 YouTube] *** Alias names in Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=fGb30Tu1hAQ YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/articles-created-by-country-of-citizenship?collection=@pac02/pages-created Articles created by country of citizenship] : a javascript notebook which looks at the distribution of articles created by a user by country of citizenship (P27). It uses Wikidata's API through wikibase-sdk library. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [http://Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS-State-of-the-union-2021-Dec WDQS State of the Union, Dec 2021] now available. ** If you are using the Modern Vector skin on Wikidata then search might break for you near the end of January for a few days. To fix it you can temporarily switch back to the Vector skin. A proper fix is being worked on in [[phab:T275251]]. ** Wikimedia Deutschland is running a survey to evaluate Wikibase Installation and Updating experience for users. Please answer a few questions so we can continue to identify areas of improvement for users. Survey links *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeAR1kj9th1wRZU027zEPJd_xP8nFgj-T29iXrpZ2wuDBeXmg/viewform Wikibase Installation Survey] *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSd-8wDOCDR-uXLecNLzuM3jxc9K81mIKq1EtUhrweEveO8aTQ/formResponse Wikibase Software Updating Survey] ** Open positions at Wikimedia Deutschland in the Wikidata/Wikibase teams *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/14145264/Director-Engineering-m-w-d-/?jobDbPVId=36933089&l=en Engineering Director] *** [https://short.sg/j/4361894 Full-Stack Developer] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10176|type host]], [[:d:Property:P10177|CSS code]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10152|Rutube channel ID]], [[:d:Property:P10153|Nasha Versia ID]], [[:d:Property:P10154|Irkipedia ID]], [[:d:Property:P10155|Babesdirectory ID]], [[:d:Property:P10156|Numelyo ID]], [[:d:Property:P10157|ua-football.com player ID]], [[:d:Property:P10158|soccerpunter.com player ID]], [[:d:Property:P10159|pfl.uz player ID]], [[:d:Property:P10160|PGM author ID]], [[:d:Property:P10161|Irish Times profile ID]], [[:d:Property:P10162|politika-crimea.ru person ID]], [[:d:Property:P10163|Kinomania.ru actor ID]], [[:d:Property:P10164|Kinomania.ru film ID]], [[:d:Property:P10165|bards.ru person ID]], [[:d:Property:P10166|kinobaza.com.ua actor ID]], [[:d:Property:P10167|kinobaza.com.ua film ID]], [[:d:Property:P10168|Zürich Herbaria collector ID]], [[:d:Property:P10169|N64-Database ID]], [[:d:Property:P10170|Channel One Russia show ID]], [[:d:Property:P10171|Kanobu ID]], [[:d:Property:P10172|Lambic.Info ID]], [[:d:Property:P10173|Smotrim.ru film ID]], [[:d:Property:P10174|CH district ID]], [[:d:Property:P10175|Digital Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Property:P10178|Genie album ID]], [[:d:Property:P10179|Genie song ID]], [[:d:Property:P10180|Genie artist ID]], [[:d:Property:P10181|Austrian school ID]], [[:d:Property:P10182|DFIH business ID]], [[:d:Property:P10183|Corporate Identification Number (CIN) in India]], [[:d:Property:P10184|Ruskino actor ID]], [[:d:Property:P10185|Ruskino film ID]], [[:d:Property:P10186|Joconde use ID]], [[:d:Property:P10187|JSTOR artwork ID]], [[:d:Property:P10188|Dicionario da Real Academia Galega ID]], [[:d:Property:P10189|Bloomsbury Fashion Central ID]], [[:d:Property:P10190|MTBdata ID]], [[:d:Property:P10191|All About Birds ID]], [[:d:Property:P10192|Homosaurus ID (V3)]], [[:d:Property:P10193|GISAID identifier]], [[:d:Property:P10194|oKino.ua actor ID]], [[:d:Property:P10195|Library of Congress providers ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/documented files|documented files]], [[:d:Wikidata:Property proposal/start and end time in video|start and end time in video]], [[:d:Wikidata:Property proposal/is an individual of a taxon|is an individual of a taxon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/facilitates flow of|facilitates flow of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LKI ID|LKI ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/service hosted by|service hosted by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/service hosted at|service hosted at]], [[:d:Wikidata:Property proposal/everyeye.it ID|everyeye.it ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Artland artist ID|Artland artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artland gallery ID|Artland gallery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILAB ID|ILAB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UNESCO ICH ID|UNESCO ICH ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Maritimt Magasin skips ID|Maritimt Magasin skips ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AMPAS collections item ID|AMPAS collections item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinofilms.ua actor ID|Kinofilms.ua actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinofilms.ua film ID|Kinofilms.ua film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artland fair ID|Artland fair ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio Storico dell'Università degli Studi di Cagliari person ID|Archivio Storico dell'Università degli Studi di Cagliari person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Regroupement Québécois de la danse (RQD) ID|Regroupement Québécois de la danse (RQD) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NatureServe Explorer ID|NatureServe Explorer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Key Biodiversity Areas factsheet ID|Key Biodiversity Areas factsheet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNSflora ID|CNSflora ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rusactors actor ID|Rusactors actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rusactors film ID|Rusactors film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eurasian-defence.ru person ID|eurasian-defence.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/artchive person ID|artchive person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/nzs.si player ID|nzs.si player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Der Spiegel topic ID|Der Spiegel topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLC Bibliography ID|NLC Bibliography ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PKULaw CLI Code|PKULaw CLI Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGBT Info Wiki ID|LGBT Info Wiki ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4aUy Places that appear in the Encyclopaedia Britannica, the Great Russian Encyclopaedia, the Great Catalan Encyclopaedia and the Store Norske Leksikon], (ordered by country) ([https://twitter.com/theklaneh/status/1473054945624608769 source]) *** [https://w.wiki/4bmy Christmas traditions around the world] (with pictures) ([https://twitter.com/lubianat/status/1474772209482842116 source]) *** [https://w.wiki/4bb7 UK parties since 1935 that have only ever been represented by a single MP] ([https://twitter.com/generalising/status/1474414883005415424 source]) *** [https://w.wiki/4avE Brazilians with most Wikipedia pages across languages] ([https://twitter.com/lubianat/status/1473710122362941449 source]) * '''Development''' ** Due to the winter holidays, the development team is taking a break and no deployment is happening for Wikidata at the moment. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 12 27|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:28, 27 ഡിസംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22501134 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #501 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, January 19th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, January 4 at 19:00 CEST **Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #23, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=23 Residence] ** Past: *** Wikibase live session (December 2021) - [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.12.30 log] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/how-to-get-claims-from-wikidata-api-using-sitelinks How to get Wikidata claims from Wikipedia sitelinks using Wikidata API ?] ** Videos *** Working hour - Wikidata SPARQL querries (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=dzRaxH8Ao3c YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/wikidatas-q-item-explorer Wikidata's Q item explorer]: Show claims where the item is the subject of the statement but doesn't show statements where the item is the target value. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[m:WikiProject remote event participation/Documentation/WikidataCon 2021|Documentation of the WikidataCon 2021]] presenting the key tools and lessons learned from the organizing team ** [[c:File:WikidataCon 2021 Survey report.pdf|Results of the WikidataCon 2021 participants survey]] ** Video recordings of the WikidataCon 2021 [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Documentation/List of sessions|are currently being uploaded]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10209|number of triples]], [[:d:Property:P10214|URL for freedom of information requests]], [[:d:Property:P10225|official shop URL]], [[:d:Property:P10228|facilitates flow of]], [[:d:Property:P10229|next level in hierarchy]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10196|Norgeshistorie ID]], [[:d:Property:P10197|Numista mint ID]], [[:d:Property:P10198|Austrian Street ID]], [[:d:Property:P10199|F6S ID]], [[:d:Property:P10200|EU Whoiswho ID]], [[:d:Property:P10201|DFIH financier ID]], [[:d:Property:P10202|Express Gazeta ID]], [[:d:Property:P10203|All-Science Journal Classification Codes]], [[:d:Property:P10204|Repertorium Biblicum Medii Aevi ID]], [[:d:Property:P10205|Numista coin ID]], [[:d:Property:P10206|Comparably company ID]], [[:d:Property:P10207|Folketinget actor ID]], [[:d:Property:P10208|Coub channel ID]], [[:d:Property:P10210|Sachsens-Schlösser-Kennung]], [[:d:Property:P10211|Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Property:P10212|Stack Exchange user ID]], [[:d:Property:P10213|Listen Notes podcast ID]], [[:d:Property:P10215|Casefile ID]], [[:d:Property:P10216|ILAB ID]], [[:d:Property:P10217|Oslo Byleksikon ID]], [[:d:Property:P10218|Slovak Theatre Virtual Database ID]], [[:d:Property:P10219|CNSflora ID]], [[:d:Property:P10220|Baseball Prospectus ID]], [[:d:Property:P10221|UNESCO ICH ID]], [[:d:Property:P10222|Artland artist ID]], [[:d:Property:P10223|Genie media ID]], [[:d:Property:P10224|Regroupement québécois de la danse (RQD) ID]], [[:d:Property:P10226|Archivio Storico dell'Università degli Studi di Cagliari person ID]], [[:d:Property:P10227|National Library of Ireland ID]], [[:d:Property:P10230|Viber group ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/cantilever sign|cantilever sign]], [[:d:Wikidata:Property proposal/yield rate|yield rate]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stalin Memo ID|Stalin Memo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Name in Swedish government|Name in Swedish government]], [[:d:Wikidata:Property proposal/reference image|reference image]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/FID ID|FID ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Labyrinth database ID|Labyrinth database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/doollee.com playwright ID|doollee.com playwright ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/doollee.com play ID|doollee.com play ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/doollee.com literary agent ID|doollee.com literary agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/doollee.com play publisher ID|doollee.com play publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/people.su person ID|people.su person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographe.ru ID|Biographe.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Filmovamista.cz film ID|Filmovamista.cz film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICPSR Subject Thesaurus ID|ICPSR Subject Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hermitage Museum ID|Hermitage Museum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICPSR Personal Names Authority List ID|ICPSR Personal Names Authority List ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICPSR Organization Names Authority List ID|ICPSR Organization Names Authority List ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICPSR Geographic Names Thesaurus ID|ICPSR Geographic Names Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Clavis Apocryphorum Novi Testamenti ID|Clavis Apocryphorum Novi Testamenti ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Clavis Apocryphorum Veteris Testamenti ID|Clavis Apocryphorum Veteris Testamenti ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tretyakov Gallery ID|Tretyakov Gallery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Maritimt Magasin skips ID|Maritimt Magasin skips ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ARCHER ID|ARCHER ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pipe Organ Database ID|Pipe Organ Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Washington Native Plant Society Plant Directory ID|Washington Native Plant Society Plant Directory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVFPlay series ID|TVFPlay series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UKÄ standard classification of Swedish science topics 2016|UKÄ standard classification of Swedish science topics 2016]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4cFr Map of New Zealand suburbs] ([https://twitter.com/SiobhanLeachman/status/1475673160213172224 source]) *** [https://w.wiki/4cHH Graph of influences in the Age of Enlightenment] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1475755951668047877 source]) *** [https://w.wiki/4dA5 Family names shared by astronauts (along with how often they occur in Wikidata)] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1476883840467668994 source]) *** [https://w.wiki/4cn2 Bills and coins of Brazilian Real (with pictures)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1476575000140423169 source]) *** [https://w.wiki/4dNJ People awarded by the French Legion of Honour on Dec 31, 2021] ([https://twitter.com/Pyb75/status/1477632390478581765 source]) *** [https://w.wiki/4dFR Average height of people named Joe] ([https://twitter.com/vrandezo/status/1477423978901753858 Source]) *** [https://w.wiki/4dJG Indian writers who died in 1961] ([https://twitter.com/aintgd/status/1477499327551459328 Source]) * '''Development''' ** Due to the winter holidays, no development has happened for Wikidata in the last two weeks. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 01 03|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:45, 3 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22528411 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:18, 4 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #502 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Ameisenigel|Ameisenigel]], welcome! ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Automated Manipulation and Calculation|Automated Manipulation and Calculation]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, January 19th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. *** Next [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/5VZUWNMOY52KEIV77BBPWYV4OHDR5FFJ/ Wikidata Bug Triage Hour] on January 13th at 18:00 Central Europe Time (17:00 UTC/GMT), in this [https://meet.jit.si/WikidataBugTriageHour Jitsi room]. ''This edition will be an open discussion without a specific theme: you can bring 1-2 Phabricator tickets that you really care about, and we will look at them together and see how we can add relevant information and triage them.'' *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Review Wikimedia Foundation’s Linked Open Data Strategy 2021 and community discussion. [https://docs.google.com/document/d/1AlxXVpr5OlRChdKnxyoPCIzqwiiIBoEEuClsE8Mbdok/edit?usp=sharing Agenda], January 11th. [https://zonestamp.toolforge.org/1641920436|convert to local time]! *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/G4JTQNFZZ35GBB3MJ6IROZNBV2II4UWG/ Upcoming Search Platform Office Hours]. Date: Wednesday, January 12th, 2022. Time: 16:00-17:00 GMT / 08:00-09:00 PST / 11:00-12:00 EST / 17:00-18:00 CET & WAT *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, January 12 at 19:00 CEST (exceptionally on Wednesday) *** The ceremony of the 2021 [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Wikimedia Coolest Tool Award]] will take place virtually on [https://zonestamp.toolforge.org/1642179615 Friday 14 January 2022, 17:00 UTC]. This award is highlighting software tools that have been nominated by contributors to the Wikimedia projects. The ceremony will be a nice moment to show appreciation to our tool developers and maybe discover new tools! [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Read more about the livestream and the discussion channels.]] *** LIVE Wikidata editing #66 - [https://www.youtube.com/watch?v=N8AjBrwsv-k YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3147332458885243/ Facebook], January 15 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#92|Online Wikidata meetup in Swedish #92]], January 16 at 13.00 UTC **Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #24, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=24 Antonyms] *** [https://www.validatingrdf.com/tutorial/swat4hcls22/#schedule Creating, maintaining and updating Shape Expressions as EntitySchemas in the Wikimedia ecosystem]. International SWAT4HCLS Conference. 10 - 13 Jan 2022. [http://www.swat4ls.org/workshops/leiden2022/registration/ Register]! * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/an-introduction-to-observable-for-wikidata-users An introduction to Observable for Wikidata users] *** [https://alexasteinbruck.medium.com/10-useful-things-about-wikidata-sparql-that-i-wish-i-knew-earlier-b0e0ef63c598 10 useful things about Wikidata & SPARQL that I wish I knew earlier] ** Videos *** Introduction to the interwiki links between Wikidata and Wikipedia (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=4XvPGLI5RMI YouTube] *** Exploring Wikipedia infobox from Wikidata (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=4ErEKEIwBkA YouTube] *** WIkimedia CEE Online Meeting 2021 **** Implementing Wikidata in Educational Institutions — CEE Challenges and Opportunities - [https://www.youtube.com/watch?v=7Ie3Pgs6paM YouTube] **** Add your country to the Wikidata Govdirectory - [https://www.youtube.com/watch?v=4ZZ6ShNvJ2U YouTube] **** Wikidata automatization and integration with web resources - [https://www.youtube.com/watch?v=5ghEPqo2Yjc YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://www.onezoom.org OneZoom] "tree of life explorer" is an interactive map of the evolutionary links between all living things known to science using Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** The Celtic Knot Conference (dedicated to underserved languages on the Wikimedia project, with a strong focus on Wikidata and lexicographical data) will take place online in 2022. You can help the organizers with giving input on topics you'd like to see at the conference. Feel free to [https://wolke.wikimedia.de/apps/forms/yrnHWyBZCY4TWjag fill in the survey] before January 17. ** The page [[d:Wikidata:WikiProject Duplicates/Wikipedia mergers|Wikidata:WikiProject Duplicates/Wikipedia mergers]] has been created, in order to facilitate users when they find duplicate articles in a Wikipedia whose language is unfamiliar to them: *** if you want to declare that you are available for merging duplicate articles in one or more given Wikipedias, please add your name to this page *** if you want to find some user able to merge articles in a certain Wikipedia, you can see if there are already available users for that Wikipedia and contact them directly ** New open positions at Wikimedia Deutschland (Wikidata/Wikibase teams) *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/14652423/Product-Manager-Wikibase-Suite-m-f-d-/?jobDbPVId=38096098&l=en Product Manager Wikibase Suite] *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/14686283/Werkstudent-in-International-Software-Collaboration/?jobDbPVId=38177173&l=en Working student in International Software Collaboration] ** Post WikidataCon 2021 *** [[m:WikiProject remote event participation/Documentation/WikidataCon 2021|Documentation of the WikidataCon 2021]] presenting the key tools and lessons learned from the organizing team *** [[c:File:WikidataCon 2021 Survey report.pdf|Results of the WikidataCon 2021 participants survey]] *** Video recordings of the WikidataCon 2021 [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Documentation/List of sessions|are currently being uploaded]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10225|official shop URL]], [[:d:Property:P10228|facilitates flow of]], [[:d:Property:P10229|next level in hierarchy]], [[:d:Property:P10241|is an individual of taxon]], [[:d:Property:P10253|reference image]], [[:d:Property:P10254|associated cadastral district]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10224|Regroupement québécois de la danse (RQD) ID]], [[:d:Property:P10226|Archivio Storico dell'Università degli Studi di Cagliari person ID]], [[:d:Property:P10227|National Library of Ireland ID]], [[:d:Property:P10230|Viber group ID]], [[:d:Property:P10231|WikiStrinda ID]], [[:d:Property:P10232|Volgograd Oblast address register]], [[:d:Property:P10233|NER portfolio ID]], [[:d:Property:P10234|Der Spiegel topic ID]], [[:d:Property:P10235|LocalWiki ID]], [[:d:Property:P10236|Initiale ID]], [[:d:Property:P10237|Joconde representation ID]], [[:d:Property:P10238|Biografisches Handbuch – Todesopfer der Grenzregime am Eisernen Vorhang ID]], [[:d:Property:P10239|Filmovamista.cz film ID]], [[:d:Property:P10240|Arthive person ID]], [[:d:Property:P10242|Lur Encyclopedic Dictionary ID]], [[:d:Property:P10243|NatureServe Explorer ID]], [[:d:Property:P10244|NT Place Names Register ID]], [[:d:Property:P10245|MedlinePlus drug identifier]], [[:d:Property:P10246|MedlinePlus supplement identifier]], [[:d:Property:P10247|eurasian-defence.ru person ID]], [[:d:Property:P10248|everyeye.it ID]], [[:d:Property:P10249|Triple J Unearthed artist ID]], [[:d:Property:P10250|Parque de la Memoria ID]], [[:d:Property:P10251|Bokselskap.no ID]], [[:d:Property:P10252|Digital Mechanism and Gear Library ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/TV3 programme ID|TV3 programme ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chief/Naa/Traditional ruler|Chief/Naa/Traditional ruler]], [[:d:Wikidata:Property proposal/results in quality|results in quality]], [[:d:Wikidata:Property proposal/official jobs URL|official jobs URL]], [[:d:Wikidata:Property proposal/relative|relative]], [[:d:Wikidata:Property proposal/director of publication|director of publication]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Business valuation|Business valuation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/議案番号|議案番号]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Washington Native Plant Society Plant Directory ID|Washington Native Plant Society Plant Directory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVFPlay series ID|TVFPlay series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UKÄ standard classification of Swedish science topics 2016|UKÄ standard classification of Swedish science topics 2016]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New York Flora Atlas ID|New York Flora Atlas ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UKÄ standard classification of Swedish science topics 2011|UKÄ standard classification of Swedish science topics 2011]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLC FL Sys. No.|NLC FL Sys. No.]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Senators of Spain (1834-1923)|Senators of Spain (1834-1923)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish real property ID|Finnish real property ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TV3 video ID|TV3 video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OpenAlex ID|OpenAlex ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Sardinia IDs|IRIS Sardinia IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CineCartaz|CineCartaz]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Inventaire national du Patrimoine culturel immatériel|identifiant Inventaire national du Patrimoine culturel immatériel]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista type number|Numista type number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indeed company ID|Indeed company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DFG Science Classification|DFG Science Classification]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SPLC group ID|SPLC group ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AMS Glossary of Meteorology ID|AMS Glossary of Meteorology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EtymWb lemma ID|EtymWb lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wörterbuch der Präpositionen ID|Wörterbuch der Präpositionen ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/archive-ouverte Unige ID|archive-ouverte Unige ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalogo Generale dei Beni Culturali work ID|Catalogo Generale dei Beni Culturali work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rus.team person ID|rus.team person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hessian Literature Council author ID|Hessian Literature Council author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bergen byleksikon ID|Bergen byleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNGAL Entry ID|CNGAL Entry ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4er9 Authors without field of work but with topic-tagged publications] *** [https://w.wiki/4eQL Compound first names starting with "John" (and the number of uses on Wikidata)] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1479195688680497156 Source]) *** [https://w.wiki/4ePw Presidents of Brazil with the most awards] ([https://twitter.com/lubianat/status/1479181335428218880 Source]) *** [https://w.wiki/4eM6 Locations of parishes across Scotland] ([https://twitter.com/MappingScotsRef/status/1479113657866854408 Source]) *** [https://w.wiki/4f5a Map of where Roman Catholic Popes were born] ([https://twitter.com/LArtour/status/1478632665465167872 Source]) *** [https://w.wiki/4dvS Birth place of people who are described in the Encyclopaedia Britannica, the Great Russian Encyclopedia, the Great Catalan Encyclopedia and the Store Norske Leksikon] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1478434721105428481 Source]) *** [https://w.wiki/4dYp Various kinds of New Year's celebrations in the world] ([https://twitter.com/wikidataid/status/1478331625695899650 Source]) *** [https://w.wiki/4fKM World map of recent censuses known at Wikidata for each decade] ([[d:Property_talk:P8701#World_map_of_recent_censuses_known_at_Wikidata_for_each_decade|source]]) select decade on the right side *** [https://w.wiki/4fL9 Non-English labels for a set of objects, with the names of the languages] ([[d:User:MartinPoulter/queries/khalili#Non English_labels_for_Khalili_Collections_items|source]]) * '''Development''' ** Getting the [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Wikidata:Mismatch Finder]] ready for release. Focusing on adding statistics. ** Fixed an issue where statement editing was broken in some older browser ([[phab:T298001]]) ** Made it so that grammatical features on a Form of a Lexeme can be ordered consistently across all Lexemes ([[phab:T232557]]) ** Working on an issue where changes from Wikidata don't get sent to the other wikis for the initial adding of the sitelink to an Item ([[phab:T233520]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Looking back at 2021''' ** Developments rolled out in 2021: *** New updater for the Wikidata Query Service to help it keep up with the large number of edits on Wikidata *** [https://query.wikidata.org/querybuilder Query Builder] to make it easier for people to create SPARQL queries without having to know SPARQL *** [https://item-quality-evaluator.toolforge.org Item Quality Evaluator] to make it easy to find the highest and lowest quality Items in a topic area *** [https://github.com/wmde/wikidata-constraints-violation-checker Constraints Violations Checker] is a small command-line tool that gives constraint violation statistics for a set of Items to make it easier to find the Items that need more work *** [https://wikidata-analytics.wmcloud.org/app/CuriousFacts Curious Facts] finds anomalies in the data in Wikidata and offers them up for review and amusement *** [https://wmde.github.io/wikidata-map/dist/index.html Wikidata Map] to see the distribution of Wikidata's Items across the world and the connections between them *** [https://wikidata-analytics.wmcloud.org/app/CurrentEvents Current Events] to make it easy to see what's currently a hot topic in the world and being edited a lot on Wikidata ** New entities in 2021: ***Items [[d:Q104595000|Q104595000]] (approx.) to [[d:Q110342868|Q110342868]] ***Properties [[d:Property:P9003|P9003]] to [[d:Property:P10223|P10223]] ***Lexemes [[d:Lexeme:L400170|L400170]] (approx.) to [[d:Lexeme:L625164|L625164]] * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 01 10|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:13, 10 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22562865 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #503 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[Wikidata:Requests for permissions/Administrator/MSGJ|MSGJ]] (RfP scheduled to end after 20 January 2022 17:45 UTC) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, January 19th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team present what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, January 18 at 19:00 CEST *** LIVE Wikidata editing #67 - [https://www.youtube.com/watch?v=S8doF7FFwU4 YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3152103715074784/ Facebook], January 22 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#93|Online Wikidata meetup in Swedish #93]], January 23 at 13.00 UTC ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #25, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=25 Volcano] *** #1Lib1Ref campaign runs runs from January 15th to February 5th. [[m:The_Wikipedia_Library/1Lib1Ref/Participate#Creating_Wikidata_items_related_to_works_on_Wikisource|Contribute by creating Wikidata items for texts and authors on Wikisource]]. ** Past: *** Bug Triage Hour ([https://etherpad.wikimedia.org/p/WikidataBugTriageHour log]). The next session will be announced here in the Wikidata Weekly Summary and on the Wikidata mailing-list. *** Wikimedia [[m:Coolest Tool Award|Coolest Tool Award]] 2021 ([https://www.youtube.com/watch?v=cdnwhDAdrxE replay on YouTube]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/tour-de-frances-stage-winners Tour de France's stage winners] an Observable notebook to explore Tour de France's data using SPARQL and Observable's Plot library. *** [https://chem-bla-ics.blogspot.com/2022/01/wikidata-open-infrastructures.html Wikidata, Open Infrastructures, Recognition & Rewards] *** [https://blog.sperrobjekt.de/content/1000545-EqualStreetNames-Wiesbaden.html Equal Street Names Wiesbaden] ** Videos *** Using Wikimedia Commons and Wikidata to mport a book into Wikisource -[https://www.youtube.com/watch?v=PPTepM7_Ghc YouTube] *** Musicbrainz.org and wikidata.org - What can we learn from the designs and how to use the API's to extract information - [https://www.youtube.com/watch?v=S1QgXqOD5S0 YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://wikitrivia.tomjwatson.com/ Wiki History Game] is a game based on Wikidata where you have to put events in order of when they happened. ** [https://wikicite-graphql.herokuapp.com/ GraphQL demo for WikiCite] is a simple GraphQL interface to Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://twitter.com/QUTDataScience/status/1481141478940639232 Do you have an idea you want to explore & want to investigate it using Wikidata? Apply for a WMAU fellowship grant]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10253|reference image]], [[:d:Property:P10254|associated cadastral district]], [[:d:Property:P10263|admission yield rate]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10249|Triple J Unearthed artist ID]], [[:d:Property:P10250|Parque de la Memoria ID]], [[:d:Property:P10251|Bokselskap.no ID]], [[:d:Property:P10252|Digital Mechanism and Gear Library ID]], [[:d:Property:P10255|oKino.ua film ID]], [[:d:Property:P10256|AMPAS collections item ID]], [[:d:Property:P10257|Pipe Organ Database organ ID]], [[:d:Property:P10258|UNICA IRIS author ID]], [[:d:Property:P10259|IRIS UNISS author ID]], [[:d:Property:P10260|AMS Glossary of Meteorology ID]], [[:d:Property:P10261|EtymWb lemma ID]], [[:d:Property:P10262|Offizielle Deutsche Charts album ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Business valuation|Business valuation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/議案番号|議案番号]], [[:d:Wikidata:Property proposal/podcast image url|podcast image url]], [[:d:Wikidata:Property proposal/list of TV show episode|list of TV show episode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/XJustiz registration court ID|XJustiz registration court ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LinkedIn showcase ID|LinkedIn showcase ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/religious community|religious community]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bergen byleksikon ID|Bergen byleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNGAL Entry ID|CNGAL Entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Amazon podcast ID|Amazon podcast ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Podchaser numeric ID|Podchaser numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linguistic Atlas of Late Mediaeval English ID|Linguistic Atlas of Late Mediaeval English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Football Federation of Armenia ID|Football Federation of Armenia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Union of Bulgarian Composers ID|Union of Bulgarian Composers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Habr company ID|Habr company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Douban book Works ID|Douban book Works ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/German Lobbyregister-ID|German Lobbyregister-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Google Arts & Culture entity ID2|Google Arts & Culture entity ID2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vesti.ru dossier ID|Vesti.ru dossier ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalogue of Life ID 2|Catalogue of Life ID 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Orthodoxie.com topic ID|Orthodoxie.com topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Russian Jewry ID|Encyclopedia of Russian Jewry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikisimpsons ID|Wikisimpsons ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Réseau documents d'artistes ID|Réseau documents d'artistes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Millattashlar ID|Millattashlar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Transphoto city ID|Transphoto city ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS national research institutes IDs|IRIS national research institutes IDs]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4gSt Things that turned 20 years old today] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1481713498023501824 source]) *** [http://w.wiki/4fu9 Irish artists and their relationships] ([https://twitter.com/restlesscurator/status/1481276819554852866 source]) *** [https://w.wiki/4gT3 Eating or drinking establishments near you (1.5 radius)] ([https://twitter.com/SPARQLCRMSUPPE/status/1481180146421936129 source]) *** [https://w.wiki/4hGr Most common day for UK by-elections since 1880] ([https://twitter.com/generalising/status/1482822129427132417 source]) * '''Development''' ** Fixed an issue where making changes with sitelinks were not fully dispatched to the clients ([[phab:T233520]]) ** Mismatch Finder: Improved the texts in the tool to be more understandable after testing ** Mismatch Finder: added a way to get statistics about all the reviews that have been done in the tool and what is still awaiting review ** Special:NewLexeme: kicked off the development work to improve the page in order to make it more understandable [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 01 17|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:26, 17 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22611699 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #504 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/MSGJ|MSGJ]] (Successful). Welcome onboard \o/ * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.01.27 next Wikibase live session] is 16:00 UTC on Thursday 27th January 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** Editing with OpenRefine [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, January 25 at 19:00 CET (UTC+1) *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Professor Pascal Martinolli speaking on tabletop role-playing game citations practices and Wikidata, [https://docs.google.com/document/d/1PF2DVZXEx5Z1Mxwl0N2JOqe2RwpopDJMTMaCd3PVuSw/edit# January 25th]. *** LIVE Wikidata editing #68 - [https://www.youtube.com/watch?v=0_FPieB6So4 YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3157394024545753/ Facebook], January 29 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#93|Online Wikidata meetup in Swedish #94]], January 30 at 13.00 UTC *** [[d:Wikidata talk:Lexicographical data/Documentation/Languages/br|Online workshop]] in French about Breton lexicographical data, by Envlh and Vigneron, January 30 at 15:00 CET (UTC+1) *** On Tuesday, February 22, the OpenRefine team hosts [[c:Commons:OpenRefine/Community_meetup_22_February_2022|a community meetup to present current and future work on Structured Data on Commons support in OpenRefine]]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #26, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=26 Bees] *** #1Lib1Ref campaign runs runs from January 15th to February 5th. [[m:The_Wikipedia_Library/1Lib1Ref/Participate#Creating_Wikidata_items_related_to_works_on_Wikisource|Contribute by creating Wikidata items for texts and authors on Wikisource]]. ** Past: *** Wikidata/Wikibase office hour ([[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2022-01-19|2022-01-19]]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://www.opensanctions.org/articles/2022-01-18-peppercat/ The CIA lost track of who runs the UK, so I picked up the slack] featured on [https://news.ycombinator.com/item?id=29976576 Hacker News] *** [https://www.lehir.net/solving-wordle-sutom-and-al-with-sparql-queries-on-wikidata/ Solving Wordle, Sutom, and al. with SPARQL queries on Wikidata] *** [https://www.theverge.com/tldr/2022/1/17/22888461/wikitrivia-web-game-timeline-wikidata-events-fixing-data Wikitrivia is a web game that challenges your knowledge of historical dates] *** [https://www.infobae.com/america/tecno/2022/01/19/wikitrivia-el-juego-viral-que-pone-a-prueba-cuanto-sabe-de-historia/ Wikitrivia, the viral game that tests how much you know about history] (in Spanish) *** [https://www.smithsonianmag.com/blogs/smithsonian-libraries-and-archives/2022/01/18/100-women-in-science-in-smithsonian-history/ 100 Women in Science in Smithsonian History] ** Papers *** [https://www.jlis.it/index.php/jlis/article/view/439 Wikidata: a new perspective towards universal bibliographic control] *** [https://www.dpconline.org/news/twgn-wikidata-gen Wikidata for Digital Preservationists: New DPC Technology Watch Guidance Note now available on general release] ** Videos *** [WORKSHOP] Wikidata and libraries: tools for information managers (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=hobjhuWDOAY YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/comparator-compare-named-entities-cited-in-two-wikipedia-a Comparator] compare the list of cited entities across two different wikipedia articles using Wikidata and SPARQL * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikidata Lexemes forms: *** [https://twitter.com/LucasWerkmeistr/status/1482780512712335360 Now supports the Odia language] *** [https://lexeme-forms.toolforge.org/template/spanish-verb/ Substantially expanded template for Spanish verbs] ** How many triples are added when certain edits are made? ... [[d:User:Mahir256/Triples|User:Mahir256/Triples]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10263|admission yield rate]], [[:d:Property:P10273|Corruption Perceptions Index]], [[:d:Property:P10280|category for honorary citizens of entity]], [[:d:Property:P10286|podcast image url]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10260|AMS Glossary of Meteorology ID]], [[:d:Property:P10261|EtymWb lemma ID]], [[:d:Property:P10262|Offizielle Deutsche Charts album ID]], [[:d:Property:P10264|ARCHER ID]], [[:d:Property:P10265|Senators of Spain (1834-1923) ID]], [[:d:Property:P10266|AdoroCinema person ID]], [[:d:Property:P10267|Kinofilms.ua film ID]], [[:d:Property:P10268|Kinofilms.ua actor ID]], [[:d:Property:P10269|kino-teatr.ru film ID]], [[:d:Property:P10270|Hermitage Museum work ID]], [[:d:Property:P10271|Engineer's Line Reference]], [[:d:Property:P10272|Archive ouverte UNIGE ID]], [[:d:Property:P10274|Union of Bulgarian Composers ID]], [[:d:Property:P10275|AsianWiki ID]], [[:d:Property:P10276|ENEA-IRIS Open Archive author ID]], [[:d:Property:P10277|METRICA author ID]], [[:d:Property:P10278|Encyclopedia of Russian Jewry ID]], [[:d:Property:P10279|TVFPlay series ID]], [[:d:Property:P10281|Orthodoxie.com topic ID]], [[:d:Property:P10282|Slangopedia ID]], [[:d:Property:P10283|OpenAlex ID]], [[:d:Property:P10284|iCSO ID]], [[:d:Property:P10285|Indeed company ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/LinkedIn showcase ID|LinkedIn showcase ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/religious community|religious community]], [[:d:Wikidata:Property proposal/subpopulation 3|subpopulation 3]], [[:d:Wikidata:Property proposal/type of register|type of register]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifier in a register|identifier in a register]], [[:d:Wikidata:Property proposal/phrase in hiero markup|phrase in hiero markup]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Vesti.ru dossier ID|Vesti.ru dossier ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalogue of Life ID 2|Catalogue of Life ID 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/XJustiz registration court ID|XJustiz registration court ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikisimpsons ID|Wikisimpsons ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Réseau documents d'artistes ID|Réseau documents d'artistes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Millattashlar ID|Millattashlar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Transphoto city ID|Transphoto city ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grand Duchy of Lithuania Encyclopedia ID|Grand Duchy of Lithuania Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio Biografico Comunale (Palermo) ID|Archivio Biografico Comunale (Palermo) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sceneweb artist ID|Sceneweb artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Index to Organism Names ID|Index to Organism Names ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Leopoldina member web site ID|Leopoldina member web site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dico en ligne Le Robert ID|Dico en ligne Le Robert ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LastDodo-area-id|LastDodo-area-id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SberZvuk ID|SberZvuk ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/North Data company ID|North Data company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gardens Navigator ID|Gardens Navigator ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SAHRA heritage objects ID|SAHRA heritage objects ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ezeri.lv ID|ezeri.lv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SAHA player ID|SAHA player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/norsk fangeregister fangeleir ID|norsk fangeregister fangeleir ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mnemosine ID|Mnemosine ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Economic Forum ID|World Economic Forum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Apple Podcasts podcast episode ID|Apple Podcasts podcast episode ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4j6Z Map of tramways in France] *** [https://w.wiki/4j5D Map of categories for honorary citizens] ([[d:Property talk:P10280|source]]) *** [https://w.wiki/4hr5 Map of the Medieval universities and its founding date] ([https://twitter.com/larswillighagen/status/1483586097166888964 source]) *** [https://w.wiki/4jKL Camps/subcamps within a 20km radius of your location] ([https://twitter.com/SPARQLCRMSUPPE/status/1485529805676240900 source]) *** [https://w.wiki/4iin Taxa found at Fazenda Tamanduá] (Sertão of Paraíba - Brazil) ([https://twitter.com/lubianat/status/1484630713722937346 source]) *** [https://w.wiki/4hwA Birthplace of Rabbis] ([https://twitter.com/sharozwa/status/1483731259985694722 source]) *** [https://w.wiki/4haR Italian parliamentarians and ministers aged between 50 and 80] ([https://twitter.com/nemobis/status/1483217197858279429 source]) *** [https://w.wiki/4hZB Female Irish scientists in Wikidata without a Wikipedia article] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1483168128632827910 source]) *** [https://w.wiki/4hoz Places in the Hautes-Alpes that are the subject of an article on Wikipedia in at least 10 languages] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1483533204090990599 source]) * '''Development''' ** Enabling usage tracking specifically for statements on Waray, Armenian and Cebuano Wikipedias ([[phab:T296383]], [[phab:T296382]], [[phab:T296384]]) ** Implementing basic version of mul language code and deploying it to Test Wikidata ([[phab:T297393]]) ** Preparing an event centered on reusing Wikidata's data ** Mismatch Finder: Been in touch with people who can potentially provide the first mismatches to load into the new tool for the launch. Finalized the statistics part. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 01 24|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:55, 24 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22665337 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #505 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/GretaHeng18bot|GretaHeng18bot]] *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Pi bot 24|Pi bot 24]] *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/IndoBot|SchoolBot]] *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/companyBot|companyBot]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Talk to the Search Platform Team about anything related to Wikimedia search, Wikidata Query Service, Wikimedia Commons Query Service, etc.! February 2nd, 2022. [https://etherpad.wikimedia.org/p/Search_Platform_Office_Hours Etherpad]. *** LIVE Wikidata editing #69 - [https://www.youtube.com/watch?v=Rbltj1x8L2E YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3162728574012298/ Facebook], February 5 at 19:00 UTC *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/R3UTAWBHZ74SPCOPVR57U6MEQCXWP64R/ Wikimedia Research February Office Hours] [https://zonestamp.toolforge.org/1643760056 Wednesday, 2022-02-02 at 00:00-1:00 UTC (16:00 PT 02-01 /19:00 ET 02-01 / 1:00 CET 02-02]). *** [[Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]] will take place on March 14-24, highlighing applications and tools using Wikidata's data. You can already [[d:Wikidata talk:Events/Data Reuse Days 2022|propose a session]]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #27, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=27 Numbers (1/n)] ** Past: *** Editing with OpenRefine [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron *** Wikibase Live Session ([https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.01.27 2022.01.27]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Press *** "[https://www.nature.com/articles/d41586-022-00138-y Massive open index of scholarly papers launches]" - called OpenAlex, it draws its data from sources including Wikidata ** Blogs *** [[:d:Q110087116|OpenSanctions]] is [https://www.opensanctions.org/articles/2022-01-25-wikidata/ integrating persons of interest from Wikidata] *** [https://observablehq.com/@pac02/celebrating-the-2-000-featured-articles-milestone-in-wikip Celebrating the 2,000 featured articles milestone in Wikipedia in French]: Using the Wikipedia Categorymembers API through a SPARQL query to get all articles featured in category "Article de qualité" and compute statistics. *** [https://blog.library.si.edu/blog/2022/01/19/smithsonian-libraries-and-archives-wikidata-using-linked-open-data-to-connect-smithsonian-information/#.Yfbd4lvMKV6 Smithsonian Libraries and Archives & Wikidata: Using Linked Open Data to Connect Smithsonian Information] *** [https://voxeu.org/article/origin-gender-gap The origin of the gender gap] ** Videos *** [https://www.youtube.com/watch?v=0PqgTtnciyg Wikidata as a Modality for Accessible Clinical Research] *** [https://www.youtube.com/watch?v=WDppa_5RfwI Working with Siegfried, Wikidata, and Wikibase] * '''Tool of the week''' ** Basque version of Wordle using Wikidata's lexicographic data. [https://wordle.talaios.coop Check it out]! * '''Other Noteworthy Stuff''' ** WDQS scaling update for Jan 2022 available [[Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS-scaling-update-jan-2022|here]]. ''We will be trying to do monthly updates starting this month.'' * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10280|category for honorary citizens of entity]], [[:d:Property:P10286|podcast logo URL]], [[:d:Property:P10290|hotel rating]], [[:d:Property:P10300|dpi for original size]], [[:d:Property:P10308|director of publication]], [[:d:Property:P10311|official jobs URL]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10279|TVFPlay series ID]], [[:d:Property:P10281|Orthodoxie.com topic ID]], [[:d:Property:P10282|Slangopedia ID]], [[:d:Property:P10283|OpenAlex ID]], [[:d:Property:P10284|iCSO ID]], [[:d:Property:P10285|Indeed company ID]], [[:d:Property:P10287|DFG Science Classification]], [[:d:Property:P10288|Muz-TV ID]], [[:d:Property:P10289|Podchaser numeric ID]], [[:d:Property:P10291|Wikisimpsons ID]], [[:d:Property:P10292|Wörterbuch der Präpositionen ID]], [[:d:Property:P10293|Tretyakov Gallery work ID]], [[:d:Property:P10294|Grand Duchy of Lithuania encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10295|Amazon podcast ID]], [[:d:Property:P10296|Habr company ID]], [[:d:Property:P10297|Google Arts & Culture entity ID]], [[:d:Property:P10298|Sceneweb artist ID]], [[:d:Property:P10299|Leopoldina member web site ID]], [[:d:Property:P10301|German Lobbyregister ID]], [[:d:Property:P10302|Film.ru actor ID]], [[:d:Property:P10303|Film.ru film ID]], [[:d:Property:P10304|Apple Podcasts podcast episode ID]], [[:d:Property:P10305|StarHit ID]], [[:d:Property:P10306|North Data ID]], [[:d:Property:P10307|CYT/CCS]], [[:d:Property:P10309|LKI ID]], [[:d:Property:P10310|Unified book number]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/has member|has member]], [[:d:Wikidata:Property proposal/register in Germany|register in Germany]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dailytelefrag.ru ID|dailytelefrag.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/time in the pouch|time in the pouch]], [[:d:Wikidata:Property proposal/semantic gender|semantic gender]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game World Navigator ID|Game World Navigator ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Mnemosine ID|Mnemosine ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Economic Forum ID|World Economic Forum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CHY Number|CHY Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OpenSanctions ID|OpenSanctions ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Les Archives du spectacle (organisme)|identifiant Les Archives du spectacle (organisme)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Japanese Canadian Artists Directory ID|Japanese Canadian Artists Directory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/histrf.ru person ID|histrf.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vsemirnaya Istoriya Encyclopedia ID|Vsemirnaya Istoriya Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kaspersky Encyclopedia ID|Kaspersky Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chgk person ID|Chgk person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Latvijas ūdenstilpju klasifikatora kods|Latvijas ūdenstilpju klasifikatora kods]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RCN (Irish Registered Charity Number)|RCN (Irish Registered Charity Number)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RBC company ID|RBC company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OpenStates ID|OpenStates ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NetEase Music Artist ID|NetEase Music Artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/QQ Music Singer ID|QQ Music Singer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euro NCAP ID|Euro NCAP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlayGround.ru ID|PlayGround.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Viki ID|Viki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Absolute Games developer and publisher IDs 2|Absolute Games developer and publisher IDs 2]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4jbt US states with the most punk bands] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1485908042436726790 source]) *** [https://w.wiki/4jSi List of Ghanaian scientists by citation count] ([https://twitter.com/WikidataGhana/status/1485657254305148928 source]) *** [https://w.wiki/4krb Actresses who have played Elizabeth Bennett in Pride and Prejudice, with type of production] ([https://twitter.com/lirazelf/status/1487037560006320129 source]) *** [https://w.wiki/4mEx MPs with identified mythical ancestors] *** [https://w.wiki/4mE$ Items with "language of work or name = Toki Pona" as qualifier] *** [https://w.wiki/4mG8 Timeline of 1st women practising a given sports discipline ] ([https://twitter.com/medi_cago/status/1487549749830078471 source]) *** [https://w.wiki/4mFy Water boards in the Netherlands] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1487538209932328967 source]) *** Birthplaces of [https://w.wiki/4mWE US Presidents], [https://w.wiki/4mWH Russian emperors], [https://w.wiki/4mWJ Roman emperors] ([https://twitter.com/LArtour/status/1487342003696328704 source]) *** [https://w.wiki/4ksg Age of the actress when she played "Elizabeth Bennet"] [https://twitter.com/belett/status/1487052603129278467 (source)] *** [https://w.wiki/4mWd People with dates of birth and death on January 1st (day precision dates)] ([[d:Property_talk:P570#Queries|source]]) *** [https://w.wiki/4mXQ More than 500 lexemes in Breton now have at least one sense] ([https://twitter.com/envlh/status/1487909849652514824 source]) * '''Development''' ** Continuing work on adding the mul language code for labels, descriptions and aliases. ([[phab:T297393]]) ** Enabled statement usage tracking for Cebuano, Armenian and Warai Warai to ensure fine-grained notifications about edits on Wikidata on those Wikipedias ([[phab:T296383]], [[phab:T296382]], [[phab:T296384]]) ** Continuing work on fixing a bug where Wikidata changes do not get sent to Wikipedia and co for the first sitelink adding leading to missing information in the page_props table ([[phab:T233520]]) ** Continuing work on making sure the Wikidata search box works with the new Vector skin improvements ([[phab:T296202]]) ** Mismatch Finder: Debugging some issues with the first files we got with mismatches that we can load into the Mismatch Finder [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 01 31|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:45, 31 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22725879 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Feminism and Folklore organiser == Dear organiser, Thank you for organizing Feminism and Folklore in your local language. Kindly fill in [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeu9Khj1jo1H6CdP4mr6lW_rfT0bJFO4gpzm5rOreDeDGoiog/viewform this form] as soon as possible so that we can swiftly reach out to you. (Forms link will be deactivated on 6th February 2022) Regards,<br> Tiven<br> Feminism and Folklore Team --[[ഉപയോക്താവ്:Tiven2240|Tiven2240]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Tiven2240|സംവാദം]]) 09:42, 4 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) == Wikidata weekly summary #506 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/MystBot|MystBot]] ** Other: [[d:Property_talk:P396#Discussion_about_replacing_values_with_a_new_format_or_scheme|Discussion about replacing values with a new format or scheme for "SBN author ID" (P396), an identifier for National Library Service (SBN) of Italy]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' **Upcoming: *** The Data Reuse Days will bring together Wikidata editors and data reusers on March 14-24 - we're currently building the schedule. [[d:Wikidata_talk:Events/Data_Reuse_Days_2022#Template_for_session_proposal|Join us and discover many cool projects!]] *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Andy Mabbett on the "Cite Q" template that uses data from Wikidata in Wikipedia citations and Crystal Clements on setting the framework for a future discussion on addressing ethical concerns surrounding representation of gender for living persons in Wikidata, February 8th. [https://docs.google.com/document/d/1n4FkfAUUHIMC7BO10ACVLhVWbvu4-2ztrbKWXltIVOE/edit?usp=sharing Agenda] *** Wikidata Query Service scaling: You can join 2 calls and provide feedback at the 2 WDQS scaling community meetings on Thursday, 17 Feb 2022 18:00 UTC, and Monday 21 Feb 2022 18:00 UTC. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/KPA3CTQG2HCJO55EFZVNINGVFQJAHT4W/ Full details here]. *** [https://www.twitch.tv/belett Live on Twitch] and in French about Academic bibliographical data and Scholia by Vigneron and Jsamwrites, February 8 at 19:00 CET (UTC+1) *** LIVE Wikidata editing #70 - [https://www.youtube.com/watch?v=LUJjCnL72ak YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3168371536781335/ Facebook], February 12 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#95|Online Wikidata meetup in Swedish #95]], February 13 at 13.00 UTC ** Ongoing: *** [[w:Wikipedia:Meetup/Toronto/Black History Edit-A-Thon (February 2022)|Black History Edit-A-Thon (February 2022)]] *** Weekly Lexemes Challenge #28, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=28 Computer] ** Past: *** LIVE Wikidata editing #69 - [https://www.youtube.com/watch?v=3lNOxhazTwI YouTube] *** Jan Ainali, GovDirectory. Using Wikidata to Connect Constituents With Their Government - [https://www.conferencecast.tv/talk-44689-using-wikidata-to-connect-constituents-with-their-government?utm_campaign=44689&utm_source=youtube&utm_content=talk Civic Hacker Summit, November 2021] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://zbw.eu/labs/en/blog/how-to-matching-multilingual-thesaurus-concepts-with-openrefine How-to: Matching multilingual thesaurus concepts with OpenRefine] *** [https://commonists.wordpress.com/2022/02/02/wikidata-and-the-sum-of-all-video-games-%e2%88%92-2021-edition/ Wikidata and the sum of all video games − 2021 edition], by [[:d:User:Jean-Frédéric|Jean-Frédéric]] *** [https://www.lehir.net/importing-a-breton-dictionary-from-wikisource-into-wikidata-lexicographical-data/ Importing a Breton dictionary from Wikisource into Wikidata lexicographical data], by [[:d:User:Envlh|Envlh]] *** [https://addshore.com/2022/02/profiling-a-wikibase-item-creation-on-test-wikidata-org/ Profiling a Wikibase item creation on test.wikidata.org] by [[User:Addshore|Addshore]] *** [https://wikibase.consulting/fast-bulk-import-into-wikibase/ Fast Bulk Import Into Wikibase] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2202.00291.pdf XAlign: Cross-lingual Fact-to-Text Alignment and Generation for Low-Resource Languages] ** Videos *** Wikidata: A knowledge graph for the earth sciences? - [https://www.youtube.com/watch?v=3oN67CfirDI YouTube] *** Activate Faktamall biografi WD gadget (see Wikidata info in Wikipedia) - [https://www.youtube.com/watch?v=z0CU9eaIh04 YouTube] *** Wikidata workshop: interwiki links (Questions) - [https://www.youtube.com/watch?v=EHI59WavSNk 1], [https://www.youtube.com/watch?v=tRnu9pSlcoQ 2] & [https://www.youtube.com/watch?v=2Bl4yQcBwOg 3] (YouTube) *** Wikidata Tutorial (in German): [https://www.youtube.com/watch?v=VNm2TYOcMco create a user account on Wikidata], [https://www.youtube.com/watch?v=nWzJueFZnCw add an institution's website to Wikidata] * '''Tool of the week''' ** [https://vrandezo.github.io/wikidata-edit-map/ Wikidata edit map] by [[d:User:Denny|Denny]] puts a dot on the map whenever an Item with a geocoordinate is edited. * '''Other Noteworthy Stuff''' **[[d:Help:Dates#January 1 as date|January 1st as date]] **Wikidata has 2,540,891 items for people with both date of birth and date of death. There are 9 redirects for every 100 such items. ([[d:Wikidata:Database reports/identical birth and death dates/1|source]]). 2000 people share dates of birth and death with another person. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10316|dpi for A4 printing]], [[:d:Property:P10322|time in the pouch]], [[:d:Property:P10339|semantic gender]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10312|AAGM artwork ID]], [[:d:Property:P10313|Domain suburb profile ID]], [[:d:Property:P10314|Archivio Biografico Comunale (Palermo) ID]], [[:d:Property:P10315|Artland fair ID]], [[:d:Property:P10317|Artland gallery ID]], [[:d:Property:P10318|Douban book series ID]], [[:d:Property:P10319|Douban book works ID]], [[:d:Property:P10320|Les Archives du spectacle organization ID]], [[:d:Property:P10321|Urban Electric Transit city ID]], [[:d:Property:P10323|Bergen byleksikon ID]], [[:d:Property:P10324|Ezeri.lv lake ID]], [[:d:Property:P10325|Japanese Canadian Artists Directory ID]], [[:d:Property:P10326|ICPSR Geographic Names Thesaurus ID]], [[:d:Property:P10327|ICPSR Organization Names Authority List ID]], [[:d:Property:P10328|ICPSR Personal Names Authority List ID]], [[:d:Property:P10329|ICPSR Subject Thesaurus ID]], [[:d:Property:P10330|Bugs! music video ID]], [[:d:Property:P10331|Washington Native Plant Society Plant Directory ID]], [[:d:Property:P10332|Kaspersky Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10333|New York Flora Atlas ID]], [[:d:Property:P10334|doollee.com literary agent ID]], [[:d:Property:P10335|doollee.com play ID]], [[:d:Property:P10336|doollee.com play publisher ID]], [[:d:Property:P10337|doollee.com playwright ID]], [[:d:Property:P10338|Dico en ligne Le Robert ID]], [[:d:Property:P10340|Inventaire national du Patrimoine culturel immatériel ID]], [[:d:Property:P10341|Réseau documents d'artistes ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/HSK ID|HSK ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sports in region|sports in region]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Computational complexity|Computational complexity]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube video|YouTube video]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Viki ID|Viki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Absolute Games developer and publisher IDs 2|Absolute Games developer and publisher IDs 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/podchaser episode ID|podchaser episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IFPI UPC/EAN|IFPI UPC/EAN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Weltfussball-Spiel-ID|Weltfussball-Spiel-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GoodGame.ru ID|GoodGame.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USgamer ID|USgamer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Riot Pixels game ID|Riot Pixels game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HaBima Archive play id|HaBima Archive play id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HaBima Archive person id|HaBima Archive person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI topic id|NLI topic id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/100Y Hebrew Theatre Guide person id|100Y Hebrew Theatre Guide person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Old-Games.RU ID|Old-Games.RU ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/iXBT Games ID|iXBT Games ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Students of Turin University ID|Students of Turin University ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tagoo video game ID|Tagoo video game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AusGamers ID|AusGamers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GameGuru ID|GameGuru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LMHL author ID|LMHL author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VGTimes ID|VGTimes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ULI id|ULI id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GameMAG ID|GameMAG ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SBN new authority IDs|SBN new authority IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Prosopographia Imperii Romani Online ID|Prosopographia Imperii Romani Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIGE author ID|IRIS UNIGE author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gesher Theater Archive person id|Gesher Theater Archive person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gesher Theater Archive play id|Gesher Theater Archive play id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Offizielle Deutsche Charts artist static ID|Offizielle Deutsche Charts artist static ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A9VG game ID|A9VG game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Qichaha firm ID|Qichaha firm ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese School Identifier|Chinese School Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GoHa.ru ID|GoHa.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Urban Electric Transit country ID|Urban Electric Transit country ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CiteSeerX ID of a person|CiteSeerX ID of a person]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Drevo Encyclopedia ID|Drevo Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Strongman Archives athlete ID|Strongman Archives athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVSA actor ID|TVSA actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vc.ru company ID|vc.ru company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Change.org decision maker ID|Change.org decision maker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/INPA nature reserve id|INPA nature reserve id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Basketball Bundesliga UUID|Basketball Bundesliga UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Roskomnadzor media license number 2|Roskomnadzor media license number 2]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]: ***"Scoresway soccer person ID" (P3043) ***"SSR WrittenForm ID" (P1849) ***"FFF female player ID" (P4886) ***"FFF male player ID" (P4883) ** Query examples: *** [https://w.wiki/4ncM Events by number of video games announced] ([https://commonists.wordpress.com/2022/02/02/wikidata-and-the-sum-of-all-video-games-%e2%88%92-2021-edition/ source]) *** [https://w.wiki/4ncV Three-Michelin Stars restaurants with a female chef] ([[m:Wikimédia France/Groupes de travail/Groupes locaux/Rennes/3 février 2022|source]]) *** [https://w.wiki/4n$u Wikidata Properties specific to German Lexemes and number of times they are used] ([https://twitter.com/envlh/status/1489921667707068419 source]) *** [https://w.wiki/4oEG Countries with count of same Wikidata labels in different languages] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1489774243617378305 source]) *** [https://w.wiki/4ncu Team and positions played by National Women's Football League players] ([https://twitter.com/antholo/status/1489362535518199817 source]) *** [https://w.wiki/4nXu Location of the graves of personalities in Père Lachaise Cemetery who died between 1800 and 1849 (50 year ranges)] ([https://twitter.com/Pyb75/status/1489224972409180162 source]) *** [https://w.wiki/4oEa Location of statues of women in Italy] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1488853768972259329 source]) *** [https://w.wiki/4n6g Count of Lexeme pairs between different languages] ([https://twitter.com/fnielsen/status/1488602739433218049 source]) *** [https://w.wiki/4oEg Birthplaces of General secretaries of USSR] ([https://twitter.com/LArtour/status/1488525141281751045 source]) *** [https://w.wiki/4oVf Items related to Abdülmecid I, their collections, and their types] ([https://twitter.com/mlpoulter/status/1490656031340335107 source]) *** [https://w.wiki/4oVj Objects related in some way to Aurangzeb] ([https://twitter.com/mlpoulter/status/1490656566462328832 source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Archaeology|Archaeology]] * '''Development''' ** Mismatch Finder: Tracking down one last issue with the upload of mismatch files. Once that is fixed we are ready to release the tool. ** Lexicographical data: Started coding on the rewrite of Special:NewLexeme to make it easier to understand and use. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 02 07|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:26, 7 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22725879 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Congrats for organizing Feminism and Folklore 2022 now whats next ? == Dear Organizers, Congratulations on successfully organizing [[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] on your local Wikipedia language. Here are few things that you need to look around during the contest.Make sure that all submissions follow the set of rules as mentioned below and are related to the theme of the project. #The expanded or new article should have a minimum 3000 bytes or 300 words. #The article should not be purely machine translated. #The article should be expanded or created between 1 February and 31 March. #The article should be within theme feminism or folklore.Articles will be accepted if it either belongs to Folklore or Feminism. #No copyright violations and must have proper reference as per Wikipedia notability guidelines. Please refer to the set of rules and guidelines [[:m:Feminism and Folklore 2022|from here]]. During the contest if you face any issue or have queries regarding the project please feel free to reach out on [[:m:Feminism and Folklore 2022/Contact Us|Contact Us]] page. Feminism and Folklore team will be assisting you throughout the contest duration. We thank you for your numerous efforts which you have put in for making this project successful. Best wishes [[User:Rockpeterson|Rockpeterson]] [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 05:52, 12 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&oldid=22820293 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Rockpeterson@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #507 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/EnvlhBot 2|EnvlhBot 2]] ** Closed request for permissions/Bot: [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/Dexbot 15|Dexbot 15]] ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Population data model|Population data model]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://www.twitch.tv/belett Live on Twitch] and in French by Vigneron, February 15 at 19:00 CET (UTC+1) *** [https://www.youtube.com/watch?v=kYz61-_gWko Wikidata Lab XXXII: Querying Wikidata] February 17, 5:00 PM *** LIVE Wikidata editing #71 - [https://www.youtube.com/watch?v=p0wjjHjsPeI YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3173143136304175/ Facebook], February 19 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#96|Online Wikidata meetup in Swedish #96]], February 20 at 13.00 UTC ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #29, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=29 Love] ** Past: LIVE Wikidata editing #70 #Beijing2022 - [https://www.youtube.com/watch?v=LUJjCnL72ak YouTube] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://medium.com/wiki-playtime/historical-people-and-modern-collections-a-wikidata-exploration-8f361b4ead78 Historical people and modern collections: a Wikidata exploration] *** [https://www.stardog.com/labs/blog/wikidata-in-stardog/ Wikidata in Stardog] *** [https://observablehq.com/@pac02/births-department-wikipedia Does your birthplace affect your probability to have your Wikipedia biography ? some evidence from people born in France.] ** Videos *** Wikidata Tutorial (in German): add [https://www.youtube.com/watch?v=S6NMqyuq7bE qualifiers], [https://www.youtube.com/watch?v=VUv3k_hFNqE coordinates] & [https://www.youtube.com/watch?v=JbwYTdDjgEk address] *** PADE Workshop: Wikidata – Linked, Open Data - [https://www.youtube.com/watch?v=dxjpn9wtLPg YouTube] *** OpenGLAM Valentine's Day School: Intro to Wikidata (in Finish) - [https://www.youtube.com/watch?v=s5oTOCKfDsA YouTube] *** Workshop on adding intangible heritage community data and images on Wikidata/Wikimedia - [https://www.youtube.com/watch?v=R4UOGnm123k YouTube] *** Hands On: SPARQL Query Dbpedia Wikidata Python - [https://www.youtube.com/watch?v=YAqlDLCU1Gg YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://equalstreetnames.org/ Equal Street Names] is a map visualizing the streetnames of a city by gender. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/ZXIBB4X4I2H4YFMZLX4AD6CPDAO6QPLU/ New development plan for Wikidata and Wikibase for Q1 2022] ** Krbot's [[d:Wikidata:Database reports/Constraint violations|constraint reports]] are now generally updated daily, after code optimizations and hardware upgrades. ** Call for Mentors: [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa| Wiki Mentor Africa]] is a mentorship project for tool creators/contributors. Interested to become a mentor (experienced tool creators/contributors), please visit this [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa/Mentor%27s_Room| page]]! ** [https://github.com/cpesr/WikidataESR Wikidata ESR] is a tool to visualize evolutions of universities and schools, such as creations, mergers, deletions and relations. Feedback and help to develop this project further is requested. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10339|semantic gender]], [[:d:Property:P10358|original catalog description]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10335|doollee.com play ID]], [[:d:Property:P10336|doollee.com play publisher ID]], [[:d:Property:P10337|doollee.com playwright ID]], [[:d:Property:P10338|Dico en ligne Le Robert ID]], [[:d:Property:P10340|Inventaire national du Patrimoine culturel immatériel ID]], [[:d:Property:P10341|Réseau documents d'artistes ID]], [[:d:Property:P10342|Linguistic Atlas of Late Mediaeval English ID]], [[:d:Property:P10343|Key Biodiversity Areas factsheet ID]], [[:d:Property:P10344|Viki ID]], [[:d:Property:P10345|Clavis Apocryphorum Novi Testamenti ID]], [[:d:Property:P10346|Clavis Apocryphorum Veteris Testamenti ID]], [[:d:Property:P10347|World Economic Forum ID]], [[:d:Property:P10348|USgamer ID]], [[:d:Property:P10349|Podvig Naroda ID]], [[:d:Property:P10350|Vesti.ru dossier ID]], [[:d:Property:P10351|Turin University student ID]], [[:d:Property:P10352|Naver TV ID]], [[:d:Property:P10353|AusGamers ID]], [[:d:Property:P10354|PlayGround.ru ID]], [[:d:Property:P10355|Maritimt Magasin ship ID]], [[:d:Property:P10356|TV3 show ID]], [[:d:Property:P10357|TV3 video ID]], [[:d:Property:P10359|IRIS UNIGE author ID]], [[:d:Property:P10360|nzs.si player ID]], [[:d:Property:P10361|UKÄ classification of science topics 2016]], [[:d:Property:P10362|Lib.ru author ID]], [[:d:Property:P10363|Hessian Literature Council author ID]], [[:d:Property:P10364|Finnish real property ID]], [[:d:Property:P10365|GoodGame.ru ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Computational complexity|Computational complexity]], [[:d:Wikidata:Property proposal/audio contains|audio contains]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifies|identifies]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cadastral areas|Cadastral areas]], [[:d:Wikidata:Property proposal/video depicts|video depicts]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube video|YouTube video]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cadastral plot reference|cadastral plot reference]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finisher|Finisher]], [[:d:Wikidata:Property proposal/trainiert von|trainiert von]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifier values as|identifier values as]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube video or playlist privacy|YouTube video or playlist privacy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/debut date|debut date]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Strongman Archives athlete ID|Strongman Archives athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVSA actor ID|TVSA actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vc.ru company ID|vc.ru company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Change.org decision maker ID|Change.org decision maker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/INPA nature reserve id|INPA nature reserve id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Basketball Bundesliga UUID|Basketball Bundesliga UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Roskomnadzor media license number 2|Roskomnadzor media license number 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Viciebsk Encyclopedia ID|Viciebsk Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dumbarton Oaks object ID|Dumbarton Oaks object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Transilien ID|Transilien ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cybersport.ru ID|Cybersport.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JeuxActu ID|JeuxActu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Data Taiwan @ Library Name Authority ID|Linked Open Data Taiwan @ Library Name Authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Data Taiwan @ Library Classification Authority ID|Linked Open Data Taiwan @ Library Classification Authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Data Taiwan @ Library Subject Terms Authority ID|Linked Open Data Taiwan @ Library Subject Terms Authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/St. Sergius Institute authority ID|St. Sergius Institute authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICQ user ID|ICQ user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/previous property definition|previous property definition]], [[:d:Wikidata:Property proposal/State Heraldic Register of the Russian Federation ID|State Heraldic Register of the Russian Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Boris Yeltsin Presidential Library ID|Boris Yeltsin Presidential Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ScienceDirect topic ID|ScienceDirect topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VK Music ID|VK Music ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographisches Portal der Rabbiner ID|Biographisches Portal der Rabbiner ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Künstlerdatenbank ID|Künstlerdatenbank ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BelTA dossier ID|BelTA dossier ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spotify user ID|Spotify user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NTSF ID|NTSF ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BritBox ID|BritBox ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KLADR ID|KLADR ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Springer Nature Subjects Taxonomy|Springer Nature Subjects Taxonomy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PLOS Thesaurus ID|PLOS Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/traveloka hotel id|traveloka hotel id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/tiket com hotel id|tiket com hotel id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/trip.com Hotel ID|trip.com Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VerbaAlpina ID|VerbaAlpina ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4oc3 Tram bridges in France] *** [https://w.wiki/4ovS Polish Righteous Among the Nations] *** [https://w.wiki/4oxe Launch date, logo of social media services] ([https://twitter.com/wikidataid/status/1491366263880355841 source]) *** [https://w.wiki/4p35 Oscar winners from 1929] ([https://twitter.com/Mcx83/status/1491068804704923656 source]) *** [https://w.wiki/4pKw Images of biologists by height] ([https://twitter.com/lubianat/status/1491852186036449280 source]) *** [https://w.wiki/4p6w Biggest coins outside the U.S.] ([https://twitter.com/lubianat/status/1491510965388599300 source]) * '''Development''' ** Continuing work on the basics of the new Special:NewLexeme page. Nothing to see yet though. ** Fixed a bug where sitelinks where added for wikis that shouldn't get them. ([[phab:T301247]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 02 14|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:42, 14 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22804151 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == International Mother Language Day 2022 edit-a-thon == Dear Wikimedian, CIS-A2K announced [[:m:International Mother Language Day 2022 edit-a-thon|International Mother Language Day]] edit-a-thon which is going to take place on 19 & 20 February 2022. The motive of conducting this edit-a-thon is to celebrate International Mother Language Day. This time we will celebrate the day by creating & developing articles on local Wikimedia projects, such as proofreading the content on Wikisource, items that need to be created on Wikidata [edit Labels & Descriptions], some language-related content must be uploaded on Wikimedia Commons and so on. It will be a two-days long edit-a-thon to increase content about languages or related to languages. Anyone can participate in this event and editors can add their names [https://meta.wikimedia.org/wiki/International_Mother_Language_Day_2022_edit-a-thon#Participants here]. Thank you [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 13:13, 15 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) <small> On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Nitesh_(CIS-A2K)/Mini_edit-a-thon_Participants&oldid=21886141 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #508 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/ChineseWikiClubBot, 1|ChineseWikiClubBot, 1]] *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/Auto Prod Bot|Auto Prod Bot]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The Data Reuse Days will bring together Wikidata editors and data reusers on March 14-24 - we're currently building the schedule. [[d:Wikidata_talk:Events/Data_Reuse_Days_2022#Template_for_session_proposal|Join us and discover many cool projects!]] *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.02.24 next Wikibase live session] is 16:00 UTC on Thursday 24th February 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Huda Khan and Astrid Usong on their Linked Data for Production 3 (LD4P3) grant work to use Wikidata in knowledge panels in Cornell’s library catalog [https://docs.google.com/document/d/1GxDv9U-TUZgHkOF6I2yAEtdq3REqq90DvakAw-rs25Y/edit?usp=sharing Agenda] - 2022-02-22 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET ([https://zonestamp.toolforge.org/1645549233 Time zone converter]) *** [https://twitter.com/NortheasternLib/status/1493955687570984963 Hands-on introduction to Wikidata with The Digital Scholarship Group at the Northeastern University Library's Edit-a-Thon!] Theme: Boston public art and artists. February 23, 2022 Time: 12:00pm - 1:00pm Eastern time *** [[commons:Commons:OpenRefine/Community meetup 22 February 2022|OpenRefine and Structured Data on Commons: community meetup]] - Tuesday, February 22, at 15:00-17:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1645542013 check the time in your timezone]). *** [https://www.twitch.tv/belett Live on Twitch] and in French by Vigneron, February 22 at 19:00 CET (UTC+1) ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #30, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=30 Trains] ** Past: Wikipedia Weekly Network - LIVE Wikidata editing #71 #MelFest - [https://www.youtube.com/watch?v=p0wjjHjsPeI YouTube] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs: [https://blog.library.si.edu/blog/2022/02/17/wikidata-projects/ Smithsonian Libraries and Archives & Wikidata: Plans Become Projects] ** Papers: "[https://gangiswag.github.io/data/ACL2022_Demo__COVID_Claim_Radar.pdf COVID-19 Claim Radar: A Structured Claim Extraction and Tracking System]" using Wikidata ** Videos: Wikidata Lab XXXII: Querying Wikidata (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=kYz61-_gWko YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:Wikidata:Tools/asseeibot|Wikidata:Tools/asseeibot]] - is a tool made by [[User:So9q]] to improve the scientific articles in Wikidata. [https://github.com/dpriskorn/asseeibot Source code on GitHub under GPLv3+] ** [https://coinherbarium.com/ Coinherbarium.com] - coins depicting plants; powered by Wikidata * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Call for Mentors: [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa| Wiki Mentor Africa]] is a mentorship project for tool creators/contributors. Interested to become a mentor (experienced tool creators/contributors), please visit this [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa/Mentor%27s_Room| page]]! * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10367|number of lanes]], [[:d:Property:P10374|computational complexity]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10361|UKÄ classification of science topics 2016]], [[:d:Property:P10362|Lib.ru author ID]], [[:d:Property:P10363|Hessian Literature Council author ID]], [[:d:Property:P10364|Finnish real property ID]], [[:d:Property:P10365|GoodGame.ru ID]], [[:d:Property:P10366|Gardens Navigator ID]], [[:d:Property:P10368|Tagoo video game ID]], [[:d:Property:P10369|Lingua Libre ID]], [[:d:Property:P10370|Labyrinth database ID]], [[:d:Property:P10371|A9VG game ID]], [[:d:Property:P10372|Offizielle Deutsche Charts composer ID]], [[:d:Property:P10373|Mnemosine ID]], [[:d:Property:P10375|Boris Yeltsin Presidential Library ID]], [[:d:Property:P10376|ScienceDirect topic ID]], [[:d:Property:P10377|RCN]], [[:d:Property:P10378|CHY Number]], [[:d:Property:P10379|dailytelefrag.ru ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube video or playlist privacy|YouTube video or playlist privacy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/debut date|debut date]], [[:d:Wikidata:Property proposal/quality has state|quality has state]], [[:d:Wikidata:Property proposal/beforehand-afterward owned by|beforehand-afterward owned by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Number of units|Number of units]], [[:d:Wikidata:Property proposal/created during|created during]], [[:d:Wikidata:Property proposal/award recipient|award recipient]], [[:d:Wikidata:Property proposal/medical indication|medical indication]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/KLADR ID|KLADR ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Springer Nature Subjects Taxonomy|Springer Nature Subjects Taxonomy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PLOS Thesaurus ID|PLOS Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/traveloka hotel id|traveloka hotel id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/tiket com hotel id|tiket com hotel id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/trip.com Hotel ID|trip.com Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VerbaAlpina ID|VerbaAlpina ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PegiPegi Hotel ID|PegiPegi Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube Topic channel ID|YouTube Topic channel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube Official Artist Channel ID|YouTube Official Artist Channel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GoFood restaurant ID|GoFood restaurant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/traveloka restaurant ID|traveloka restaurant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Urban Electric Transit model ID|Urban Electric Transit model ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HiSCoD|HiSCoD]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databazeknih.cz Book ID|Databazeknih.cz Book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databazeknih.cz Author ID|Databazeknih.cz Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Renacyt ID|Renacyt ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CBDB.cz Book ID|CBDB.cz Book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CBDB.cz Author ID|CBDB.cz Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gab ID|Gab ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Drammen byleksikon ID|Drammen byleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI topic id|NLI topic id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Via Rail station code|Via Rail station code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GBIF occurrence ID|GBIF occurrence ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MakeMyTrip Hotel ID|MakeMyTrip Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Culture.ru person ID|Culture.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pamyat Naroda ID|Pamyat Naroda ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Russian avant-garde ID|Encyclopedia of Russian avant-garde ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bayerischer Denkmal-Atlas Objekt-ID (Ensemble)|Bayerischer Denkmal-Atlas Objekt-ID (Ensemble)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Russian America ID|Encyclopedia of Russian America ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HockeySlovakia.sk player ID|HockeySlovakia.sk player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Berlin Street ID|Berlin Street ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yarkipedia ID|Yarkipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/parliament.uk member ID|parliament.uk member ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4rJJ Frequency of letters in five-letter words in Wikidata lexeme forms ] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1494252101517647873 source]) *** [https://w.wiki/4qRG Visualization of the Prime/Ulam Spiral using natural numbers and primes stored in Wikidata] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1493569346068787202 source]) *** [https://w.wiki/4rCE Monuments that are named after somebody without being connected to them by any other property] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1493311947554623496 source]) *** [https://w.wiki/4q9Y Places named after Valentine's Day (Saint Valentine)] ([https://twitter.com/belett/status/1493200775706730501 source]) *** [https://w.wiki/4pnQ Gold medal winners in the Olympic Games by age] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1492628927919099912 source]) *** [https://w.wiki/4rGf Top 20 languages in number of lexemes in Wikidata and percentage of lexemes with at least one external id] ([https://twitter.com/envlh/status/1494696941145497601 source]) *** [https://w.wiki/4rXn Count of PropertyLabels for lakes in the UK] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1495026569533964288 source]) *** [https://w.wiki/4rdW Moons of solar system planets and what they are names for] ([https://twitter.com/infovarius/status/1495147418555502597 source]) *** [https://w.wiki/4rGf Top 20 languages in number of Lexemes in Wikidata and percentage of Lexemes with at least one external ID] ([https://twitter.com/envlh/status/1494696941145497601 source]) * '''Development''' ** We started coding on the Wikibase Rest API based on [[Wikidata:REST API feedback round|the proposal we published a while ago]]. ** We are continuing to work on the new Special:NewLexeme page. The first input fields are in place but not pretty or usable yet. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 02 21|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:43, 21 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22804151 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == ഒരേ താളുകൾ == മലയാളത്തിലും, ഇംഗ്ലീഷിലും ഒരേ താളുകൾ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ language link ൽ ഇത് നൽകിയിട്ടില്ല. ഇത് ഒന്ന് ബന്ധിപ്പിക്കുമോ..? [https://ml.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%B1%E0%B5%82%E0%B4%B3%E0%B4%BF_%E0%B4%9A%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B5%BB], [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Kuroolli_Chekon] == Wikidata weekly summary #509 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Ikkingjinnammebetinke|Ikkingjinnammebetinke]] (RfP scheduled to end after 7 March 2022 13:33 UTC) ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Creating items for videos at online video platforms that are representation of notable items|Creating items for videos at online video platforms that are representation of notable items]] ** Other: [[d:Wikidata_talk:WikiProject_Names#Qualifiers_for_given_names_and_surnames_-_establish_a_guideline|Qualifiers for given names and surnames]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://www.twitch.tv/belett Live on Twitch] and in French by Vigneron, March 1st at 19:00 CET (UTC+1) *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/E24DSO4EWQ7623P2K5LFCMPZBX4H4P7Z/ Talk to the Search Platform / Query Service Team—March 2nd, 2022]. Time: 16:00-17:00 GMT / 08:00-09:00 PST / 11:00-12:00 EST / 17:00-18:00 CET & WAT *** LIVE Wikidata editing #73 - [https://www.youtube.com/watch?v=JHJwelcuaT0 YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3184194285199060/ Facebook], March 5th at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#98|Online Wikidata meetup in Swedish #98]], March 6th at 13.00 UTC ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #31, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=31 War] ** Past: *** Wikibase Live session, February 2022 - [[m:Wikibase Community User Group/Meetings/2022-02-24|log]] *** LIVE Wikidata editing #72 - [https://www.youtube.com/watch?v=O0ih66iICrU YouTube] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers: [https://doi.org/10.5281/zenodo.6036284 Wikidata as a Tool for Mapping Investment in Open Infrastructure: An Exploratory Study] ** Videos *** [[:commons:File:Mismatch_Finder_intro.webm|Mismatch Finder tool: Quick introduction to and demo of how the tool works]] *** [https://www.youtube.com/watch?v=iNaiTDH5wXc Using a Custom Wikibase as a File Format Registry with Siegfried] *** [https://www.youtube.com/watch?v=ua5tUfZUDuY Create a Wikidata Query - example using Shipwrecks data] *** [https://www.youtube.com/watch?v=pasM4WkfM4A Map Wikidata in an R Shiny App - example] *** [https://www.youtube.com/watch?v=WY28hpjWvhc Bring Wikidata into Power BI using a simple R script - example] *** [https://www.youtube.com/watch?v=fMijtlyGGO4 Using QuickStatements to load tabular data and the Wikidata Edit Framework] (in Italian) * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Guergana_Tzatchkova_(WMDE)/MismatchFinderWidget.js|User:Guergana Tzatchkova (WMDE)/MismatchFinderWidget.js]] is a user script to show a notification on an Item if the Mismatch Finder has an unreviewed mismatch for it. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/EFBUVNLUSX7V5ZOQZD5SWKDWSWJU23ER/ Mismatch Finder], the tool that lets you review mismatches between the data in Wikidata and other databases, is now ready to be used for checking potential mismatches and uploading lists of new potential mismatches. ** February 2022 WDQS scaling update now available: [[d:Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS-scaling-update-feb-2022|SPARQL query service/WDQS scaling update feb 2022]] ** Job opening: The Search Platform team is looking for someone to maintain and develop WDQS. [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/3975337 Apply here]! ** Job opening: {{Q|233098}} is looking for someone for project- and data management especially for Wikidata related stuff about the museums collections [https://jobs.museumfuernaturkunde.berlin/jobposting/17300b246428c9403602628eb5937f770c4c29a2 Job Description (German)] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10374|computational complexity]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10372|Offizielle Deutsche Charts composer ID]], [[:d:Property:P10373|Mnemosine ID]], [[:d:Property:P10375|Boris Yeltsin Presidential Library ID]], [[:d:Property:P10376|ScienceDirect topic ID]], [[:d:Property:P10377|Irish Registered Charity Number (RCN)]], [[:d:Property:P10378|CHY Number]], [[:d:Property:P10379|dailytelefrag.ru ID]], [[:d:Property:P10380|Springer Nature Subjects Taxonomy ID]], [[:d:Property:P10381|VerbaAlpina ID]], [[:d:Property:P10382|Prosopographia Imperii Romani online ID]], [[:d:Property:P10383|Game World Navigator ID]], [[:d:Property:P10384|Bugs! track ID]], [[:d:Property:P10385|Vsemirnaya Istoriya Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10386|Databazeknih.cz book ID]], [[:d:Property:P10387|Databazeknih.cz author ID]], [[:d:Property:P10388|MakeMyTrip hotel ID]], [[:d:Property:P10389|Urban Electric Transit model ID]], [[:d:Property:P10390|GameGuru ID]], [[:d:Property:P10391|100-Year Guide to Hebrew Theatre person ID]], [[:d:Property:P10392|INPA park ID]], [[:d:Property:P10393|Riot Pixels game ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/created during|created during]], [[:d:Wikidata:Property proposal/award recipient|award recipient]], [[:d:Wikidata:Property proposal/medical indication|medical indication]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moscow Street ID|Moscow Street ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moscow area ID|Moscow area ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eingesetzter Sportler|eingesetzter Sportler]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI topic id|NLI topic id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Via Rail station code|Via Rail station code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GBIF occurrence ID|GBIF occurrence ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Culture.ru person ID|Culture.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pamyat Naroda ID|Pamyat Naroda ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Russian avant-garde ID|Encyclopedia of Russian avant-garde ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bayerischer Denkmal-Atlas Objekt-ID (Ensemble)|Bayerischer Denkmal-Atlas Objekt-ID (Ensemble)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Russian America ID|Encyclopedia of Russian America ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HockeySlovakia.sk player ID|HockeySlovakia.sk player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Berlin Street ID|Berlin Street ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yarkipedia ID|Yarkipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/parliament.uk member ID|parliament.uk member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/reddoorz hotel ID|reddoorz hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/symogih.org ID|symogih.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNKI Author ID|CNKI Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Database Systems ID|Encyclopedia of Database Systems ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Portable Antiquities Scheme object type identifier|Portable Antiquities Scheme object type identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish National Associations Register Number|Spanish National Associations Register Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Michigan Legislative Bio ID|Michigan Legislative Bio ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RODI-DB player ID|RODI-DB player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Historische Topographie des Kulturerbes ID|Historische Topographie des Kulturerbes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Refuge.tokyo video game ID|Refuge.tokyo video game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MovieMeter series ID|MovieMeter series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kayak Hotel ID|Kayak Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Data Taiwan @ Library Subject Terms Authority ID|Linked Open Data Taiwan @ Library Subject Terms Authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/hostelworld hostel ID|hostelworld hostel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Discover Moscow ID|Discover Moscow ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Informer ID|Game Informer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vedomosti company ID|Vedomosti company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USP Production Repository ID|USP Production Repository ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dansk Navneleksikon|Dansk Navneleksikon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Femiwiki ID|Femiwiki ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://quarry.wmcloud.org/query/62645 Number of edits by user on French lexemes] ([[:d:Wikidata talk:Lexicographical data/Documentation/Languages/fr|source]]) *** [http://w.wiki/4sFe Languages in Indonesia with their status according to UNESCO] ([https://twitter.com/wikimediaid/status/1496081428894961668 source]) *** [https://w.wiki/4top Successful coups and attempts in Africa] ([[d:Wikidata:Request a query#Optimization request: African coups and attempts|source]]) *** [https://w.wiki/4tot New York Times journalists that are alive] ([[d:Wikidata:Request a query/Archive/2022/02#Need help to search for New York Times journalists that are alive|source]]) *** [https://w.wiki/4tJB Ukrainian coins and banknotes] ([https://twitter.com/lubianat/status/1497556158080589824 source]) *** [https://w.wiki/4sPi Types of quartz] ([https://twitter.com/lubianat/status/1496170519670005767 source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[Wikidata:WikiProject_Chemistry/Natural_products|WikiProject Chemistry/Natural products]] * '''Development''' ** Lexicographical data: work is continuing on the new Special:NewLexeme page. We are working on the basic input fields and permission handling. ** Mismatch Finder: Released the tool and working through feedback now and getting additional mismatches from organizations using our data. ** REST API: Starting to build the initial Wikibase REST API. We are starting with the endpoint to read Item data first. ** Data Reuse Days: Continuing event preparation ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibaseug@lists.wikimedia.org/thread/AAGRA4FQQQK7T63AU3VE62NADSGQVUGH/ Published new security release updates for Wikibase suite wmde.6 (1.35)] [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 02 28|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:03, 28 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22892824 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #510 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/EnvlhBot 3|EnvlhBot 3]]. Task/s: add dictionaries IDs to French lexemes ** Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/IndoBot|IndoBot]] (Approved). Task/s: I would like to import all Indonesian schools, more than 100000. The data includes school type, location, and coordinates as well as external identifiers * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [[d:Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]], on March 14-24: you can select the sessions you'd like to join among the 35 presentations, workshops and discussions [https://diff.wikimedia.org/calendar/month/2022-03/?tribe_tags%5B0%5D=13446 in the schedule]. *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#99|Online Wikidata meetup in Swedish #99]], March 13th at 13.00 UTC *** LIVE Wikidata editing #74 - [https://www.youtube.com/watch?v=BYJg7RVCamY YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3190202094598279/ Facebook], March 12th at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Wikibase and WBStack Working Hours|LD4 Wikibase Working Hour]]. Presentation and discussion: "Introduction to Linked Open Data Strategy with Lea Voget, Head, Product Management WMDE". Lea is not only the team lead of product, project and program managers at WMDE, she is also one of the main thinkers behind the Linked Open Data strategy. When: 11 March 2022, 11AM-12PM Eastern US ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20220311T160000&p1=179&p2=64&p3=75&p4=224&p5=136&p6=tz_cet Time zone converter]). Registration: [https://columbiauniversity.zoom.us/meeting/register/tJcoc-mqpzssE9RT2GTDHFgGkEpW5nJ7i3ki Registration link] *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Associate Librarian Stacy Allison-Cassin and her students on Wikidata in the classroom. [https://docs.google.com/document/d/13Tl0ox1wh4T9dXagcidt9EspR8am29n9DamGggxczF0/edit?usp=sharing Agenda] *** [https://www.salernonotizie.it/2022/03/02/unisa-centro-bibliotecario-in-prima-linea-contro-il-divario-di-genere/ Art+Feminism editathon at the University Library Center of the University of Salerno]. 8 March 2022 *** [https://tech.ebu.ch/events/2022/wikidata-workshop Wikidata workshop, held in collaboration with IPTC and explores the use of Wikidata concepts when dealing with metadata in media applications]. Timing: from 10:00 to 18:00 CET. With presentations from: Yle, RAI, France TV, IPTC, Gruppo RES, Media Press, Perfect Memory, New York Times, NTB, Imatrics. ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #33, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=32 Ukraine] ** Past: *** LIVE Wikidata editing #73 #opendataday - [https://www.youtube.com/watch?v=JHJwelcuaT0 YouTube] *** NFDI InfraTalk: Wikibase - knowledge graphs for RDM in NFDI4Culture - [https://www.youtube.com/watch?v=RPMkuDxHJtI YouTube] (March 7, 4:00 PM CEST) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** Creating a new item on Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=9PfmVx4ai9c YouTube] *** Connecting Wikidata with OpenStreetMap (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=GMvSo_gmsA4 YouTube] *** Wikidata and Wikimedia Commons (in French) - YouTube: [https://www.youtube.com/watch?v=10D7GrFAYAc 1], [https://www.youtube.com/watch?v=BY2XUh-8EG4 2], [https://www.youtube.com/watch?v=BjZ8iNSPiJo 3]. * '''Tool of the week''' **[https://wikxhibit.org Wikxhibit] is a tool that allows anyone, even non-programmers, to create cool presentations of Wikidata, and other sources of data on the web, only using HTML and without any additional programming. Are you interested in creating presentations of Wikidata? We would like to understand your experience with Wikidata to better improve our tool. It would help if you can fill out our survey https://mit.co1.qualtrics.com/jfe/form/SV_cvZKKlRu2S7C9Fk * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikidata dumps: Due to technical issues the JSON and RDF dumps for the week of March 1st couldn't be properly generated ([[phab:T300255#7746418]]). The situation is expected to get back to normal this week. ** [[d:Q111111111|Item with QID 111,111,111]] was created ** Job openings: *** The development team at WMDE is looking for a Senior Software Engineer to develop and improve the software behind the Wikidata project. [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/4361894/Senior-Software-Engineer-Wikidata-m-f-d-/?jobDbPVId=41562318&l=en Apply here]! *** The WMF Search Platform team is looking for someone to maintain and develop Wikidata Query Service. [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/3975337 Apply here]! *** {{Q|233098}} is looking for someone for project- and data management especially for Wikidata related stuff about the museums collections [https://jobs.museumfuernaturkunde.berlin/jobposting/17300b246428c9403602628eb5937f770c4c29a2 Job Description (German)] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10408|created during]], [[:d:Property:P10422|Ghana Place Names URL]], [[:d:Property:P10449|trained by]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10394|Old-Games.RU ID]], [[:d:Property:P10395|Strongman Archives athlete ID]], [[:d:Property:P10396|SBN work ID]], [[:d:Property:P10397|SBN place ID]], [[:d:Property:P10398|Kanobu numeric game ID]], [[:d:Property:P10399|St. Sergius Institute authority ID]], [[:d:Property:P10400|CBDB.cz author ID]], [[:d:Property:P10401|CBDB.cz book ID]], [[:d:Property:P10402|ULI ID]], [[:d:Property:P10403|NLC Bibliography ID]], [[:d:Property:P10404|LMHL author ID]], [[:d:Property:P10405|Biographisches Portal der Rabbiner ID]], [[:d:Property:P10406|Latvia water body classification code]], [[:d:Property:P10407|Encyclopedia of Database Systems ID]], [[:d:Property:P10409|UKÄ standard classification of Swedish science topics 2011]], [[:d:Property:P10410|QQ Music singer ID]], [[:d:Property:P10411|PubCRIS product number]], [[:d:Property:P10412|PKULaw CLI Code]], [[:d:Property:P10413|NVE glacier ID]], [[:d:Property:P10414|iXBT Games ID]], [[:d:Property:P10415|TVSA actor ID]], [[:d:Property:P10416|Künstlerdatenbank ID]], [[:d:Property:P10417|Culture.ru person ID]], [[:d:Property:P10418|Naver VIBE track ID]], [[:d:Property:P10419|LastDodo-area-identifier]], [[:d:Property:P10420|Index to Organism Names ID]], [[:d:Property:P10421|ELF code]], [[:d:Property:P10423|Historical Topography of Cultural Heritage object ID]], [[:d:Property:P10424|Refuge.tokyo video game ID]], [[:d:Property:P10425|Trip.com hotel ID]], [[:d:Property:P10426|tiket.com hotel ID]], [[:d:Property:P10427|PegiPegi Hotel ID]], [[:d:Property:P10428|parliament.uk member ID]], [[:d:Property:P10429|RODI-DB player ID]], [[:d:Property:P10430|HockeySlovakia.sk player ID]], [[:d:Property:P10431|Portable Antiquities Scheme object type identifier]], [[:d:Property:P10432|MovieMeter series ID]], [[:d:Property:P10433|Gesher Theatre Archive person ID]], [[:d:Property:P10434|Gesher Theatre Archive play ID]], [[:d:Property:P10435|Euro NCAP ID]], [[:d:Property:P10436|Drammen city encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10437|GoHa.ru ID]], [[:d:Property:P10438|Norwegian thesaurus on genre and form identifier]], [[:d:Property:P10439|Qichacha firm ID]], [[:d:Property:P10440|WorldFootball.net match ID]], [[:d:Property:P10441|Michigan Legislative Bio ID]], [[:d:Property:P10442|hostelworld hostel ID]], [[:d:Property:P10443|Viciebsk Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10444|Encyclopedia of Russian avant-garde ID]], [[:d:Property:P10445|NetEase Music artist ID]], [[:d:Property:P10446|Chgk person ID]], [[:d:Property:P10447|Pamyat Naroda ID]], [[:d:Property:P10448|Traveloka hotel ID]], [[:d:Property:P10450|police zone ID (Belgium)]], [[:d:Property:P10451|Berlin Street ID]], [[:d:Property:P10452|Renacyt ID]], [[:d:Property:P10453|VGTimes ID]], [[:d:Property:P10454|CineCartaz film ID]], [[:d:Property:P10455|JeuxActu ID]], [[:d:Property:P10456|Urban Electric Transit country ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Агрегатируется с|Агрегатируется с]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Observer|Observer]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/traveloka activities ID|traveloka activities ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/tiket to-do ID|tiket to-do ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TEIS ID|TEIS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OBD Memorial ID|OBD Memorial ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hrono.ru article ID|Hrono.ru article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/db.narb.by ID|db.narb.by ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shopee Shop ID|Shopee Shop ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grab Food ID|Grab Food ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/US trademark serial number|US trademark serial number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scottish Built Ships ID|Scottish Built Ships ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/trivago hotel ID|trivago hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/skyscanner hotel ID|skyscanner hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Agoda Hotel Numeric ID|Agoda Hotel Numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/pravo.gov.ru ID|pravo.gov.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NGO Darpan ID|NGO Darpan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Library of Parliament of Canada riding ID|Library of Parliament of Canada riding ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Booking.com numeric ID|Booking.com numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WIPO Pearl term ID|WIPO Pearl term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/United Russia member ID|United Russia member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repetti on-line ID|Repetti on-line ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nice Classification ID|Nice Classification ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IxTheo ID|IxTheo ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4uRW Use of free software license for describing software] ([https://twitter.com/imakefoss/status/1499320677035356161 source]) *** [https://w.wiki/4uH4 Count of latest available Twitter follower count for different programming languages] ([https://twitter.com/imakefoss/status/1499040164324294661 source]) *** [https://w.wiki/4uDw Timeline of programming languages and their paradigms] ([https://twitter.com/imakefoss/status/1499000390456684545 source]) *** [https://w.wiki/4uyY Most popular programming language on Wikipedia with multilingual articles] ([https://twitter.com/imakefoss/status/1500077433567027200 source]) *** [[d:User:Märt Põder/Russian TV channels from and about Russia|Russian TV channels from and about Russia]] ([https://twitter.com/trtram/status/1498561371595804673 source]) *** [https://w.wiki/4uvo Places of birth of people named "Désirée"] ([https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Talk:Q919943&uselang=en source]) *** [https://w.wiki/4vAW People in the Père-Lachaise cemetery who were born in a city that is or was in Ukraine] ([https://twitter.com/Pyb75/status/1500405994723188736 source]) *** [https://w.wiki/4uTb Properties linking between a church and its saint] ([https://twitter.com/belett/status/1499370059466256392 source]) * '''Development''' ** Data Reuse Days: Preparing for the upcoming [[d:Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]]. Join us! A lot of exciting sessions are coming together. ** Lexicographical data: Continued work on the new Special:NewLexeme page. We are getting close to the point where it can create a Lexeme. ** REST API: Continuing to work on the first endpoint to read Item data. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 03 07|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:23, 7 മാർച്ച് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22912023 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == International Women's Month 2022 edit-a-thon == Dear Wikimedians, Hope you are doing well. Glad to inform you that to celebrate the month of March, A2K is to be conducting a mini edit-a-thon, International Women Month 2022 edit-a-thon. The dates are for the event is 19 March and 20 March 2022. It will be a two-day long edit-a-thon, just like the previous mini edit-a-thons. The edits are not restricted to any specific project. We will provide a list of articles to editors which will be suggested by the Art+Feminism team. If users want to add their own list, they are most welcome. Visit the given [[:m:International Women's Month 2022 edit-a-thon|link]] of the event page and add your name and language project. If you have any questions or doubts please write on [[:m:Talk:International Women's Month 2022 edit-a-thon|event discussion page]] or email at nitesh@cis-india.org. Thank you [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 12:53, 14 മാർച്ച് 2022 (UTC) <small>On behalf of [[User:Nitesh (CIS-A2K)]]</small> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Nitesh_(CIS-A2K)/Mini_edit-a-thon_Participants&oldid=21886141 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Nitesh (CIS-A2K)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #511 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [[d:Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]], on March 14-24: you can select the sessions you'd like to join among the many presentations, workshops and discussions [https://diff.wikimedia.org/calendar/month/2022-03/?tribe_tags%5B0%5D=13446 in the schedule]. You can also look at [[d:Wikidata:Project_chat/Archive/2022/03#Data_Reuse_Days:_35_sessions_to_discover_how_Wikidata's_data_is_reused_in_cool_projects|a selection of sessions]] based on your areas of interest. *** LIVE Wikidata editing #75 - [https://www.youtube.com/watch?v=4y8YKy-RA-E YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3195074454111043/ Facebook], March 19th at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#98|Online Wikidata meetup in Swedish #100(!)]], March 20th at 13.00 UTC *** [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Bug Triage Hour focused on data reuse]], March 23rd *** [https://www.facebook.com/SQWikimediansUG/posts/1353788765045262 Wikidata 101 workshop] (in Albanian language) March 15th at 10 o'clock at the Faculty of Economics, University of Tirana *** [https://www.prnewswire.com/news-releases/ontotext-webinar---graphdb-as-company-data-central-301499365.html Ontotext Webinar - GraphDB as Company Data Central] - "How GraphDB can help you create a graph model of your data and enrich it with reference data". March 17th ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #33, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=33 Furniture] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/tour-de-frances-history-at-a-glance History of the Tour de France]: a notebook to explore the history of the tour de France in three charts. *** [https://zenodo.org/record/6347127#.Yi0CNn_MKV4 A dataset of scholarly journals in wikidata : (selected) external identifiers] *** [https://diff.wikimedia.org/2022/03/06/getting-all-the-government-agencies-of-the-world-structured-in-wikidata/ Getting all the government agencies of the world structured in Wikidata] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2202.14035.pdf ParaNames: A Massively Multilingual Entity Name Corpus] (built using Wikidata) ** Videos *** Breton Lexicographic data SPARQL queries (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=A_w-ldZRDGU YouTube] *** Wikidata SPARQL session (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=93Pttug3DL0 YouTube] *** moreIdentifiers UseAsRef gadget (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=QMOaziJdGHo YouTube] *** Wikidata working hour - QuickStatements (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=NQKy-z9RXNI YouTube] *** Graph data formats: Common RDF vocabularies (in Czech) - [https://www.youtube.com/watch?v=KcAFlv2cyBY YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Nikki/LexemeTranslations.js|User:Nikki/LexemeTranslations.js]] is a userscript that shows translations for a lexeme. The translations are inferred from statements on senses, such as [[:d:Property:P5137|item for this sense (P5137)]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** WDQS outage on 06 March: users may have unexpectedly had requests blocked. Incident report [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/2022-03-06_wdqs-categories here]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10422|Ghana Place Names URL]], [[:d:Property:P10449|trained by]], [[:d:Property:P10464|KLADR ID]], [[:d:Property:P10476|identifies]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10415|TVSA actor ID]], [[:d:Property:P10416|Künstlerdatenbank ID]], [[:d:Property:P10417|Culture.ru person ID]], [[:d:Property:P10418|Naver VIBE track ID]], [[:d:Property:P10419|LastDodo-area-identifier]], [[:d:Property:P10420|Index to Organism Names ID]], [[:d:Property:P10421|ELF code]], [[:d:Property:P10423|Historical Topography of Cultural Heritage object ID]], [[:d:Property:P10424|Refuge.tokyo video game ID]], [[:d:Property:P10425|Trip.com hotel ID]], [[:d:Property:P10426|tiket.com hotel ID]], [[:d:Property:P10427|PegiPegi Hotel ID]], [[:d:Property:P10428|parliament.uk member ID]], [[:d:Property:P10429|RODI-DB player ID]], [[:d:Property:P10430|HockeySlovakia.sk player ID]], [[:d:Property:P10431|Portable Antiquities Scheme object type identifier]], [[:d:Property:P10432|MovieMeter series ID]], [[:d:Property:P10433|Gesher Theatre Archive person ID]], [[:d:Property:P10434|Gesher Theatre Archive play ID]], [[:d:Property:P10435|Euro NCAP ID]], [[:d:Property:P10436|Drammen city encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10437|GoHa.ru ID]], [[:d:Property:P10438|Norwegian thesaurus on genre and form identifier]], [[:d:Property:P10439|Qichacha firm ID]], [[:d:Property:P10440|WorldFootball.net match ID]], [[:d:Property:P10441|Michigan Legislative Bio ID]], [[:d:Property:P10442|hostelworld hostel ID]], [[:d:Property:P10443|Viciebsk Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10444|Encyclopedia of Russian avant-garde ID]], [[:d:Property:P10445|NetEase Music artist ID]], [[:d:Property:P10446|Chgk person ID]], [[:d:Property:P10447|Pamyat Naroda ID]], [[:d:Property:P10448|Traveloka hotel ID]], [[:d:Property:P10450|police zone ID (Belgium)]], [[:d:Property:P10451|Berlin Street ID]], [[:d:Property:P10452|Renacyt ID]], [[:d:Property:P10453|VGTimes ID]], [[:d:Property:P10454|CineCartaz film ID]], [[:d:Property:P10455|JeuxActu ID]], [[:d:Property:P10456|Urban Electric Transit country ID]], [[:d:Property:P10457|Change.org decision maker ID]], [[:d:Property:P10458|Podchaser episode ID]], [[:d:Property:P10459|Rusactors actor ID]], [[:d:Property:P10460|Rusactors film ID]], [[:d:Property:P10461|Dumbarton Oaks object ID]], [[:d:Property:P10462|Encyclopedia of Russian America ID]], [[:d:Property:P10463|Dansk Navneleksikon ID]], [[:d:Property:P10465|CiteSeerX person ID]], [[:d:Property:P10466|CNKI author ID]], [[:d:Property:P10467|naturkartan.se ID]], [[:d:Property:P10468|HaBima Archive play ID]], [[:d:Property:P10469|HaBima Archive person ID]], [[:d:Property:P10470|Vedomosti company ID]], [[:d:Property:P10471|Grab Food restaurant ID]], [[:d:Property:P10472|Chinese School Identifier]], [[:d:Property:P10473|Drevo Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10474|svpressa.ru person ID]], [[:d:Property:P10475|GameMAG ID]], [[:d:Property:P10477|ICQ user ID]], [[:d:Property:P10478|Scottish Built Ships ID]], [[:d:Property:P10479|histrf.ru person ID]], [[:d:Property:P10480|symogih.org ID]], [[:d:Property:P10481|Mapping Manuscript Migrations manuscript ID]], [[:d:Property:P10482|US trademark serial number]], [[:d:Property:P10483|NLC Bibliography ID (foreign-language)]], [[:d:Property:P10484|GoFood restaurant ID]], [[:d:Property:P10485|Official Internet Portal of Legal Information ID]], [[:d:Property:P10486|Bavarian Monument Map Object-ID (building ensemble)]], [[:d:Property:P10487|skyscanner hotel ID]], [[:d:Property:P10488|NGO Darpan ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Observer|Observer]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant spectacle Les Archives du spectacle|identifiant spectacle Les Archives du spectacle]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Supports qualifier 2|Supports qualifier 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/franchisor|franchisor]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Exhibited Creator|Exhibited Creator]], [[:d:Wikidata:Property proposal/colocated with|colocated with]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/trivago hotel ID|trivago hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Agoda Hotel Numeric ID|Agoda Hotel Numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Library of Parliament of Canada riding ID|Library of Parliament of Canada riding ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Booking.com numeric ID|Booking.com numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WIPO Pearl term ID|WIPO Pearl term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/United Russia member ID|United Russia member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repetti on-line ID|Repetti on-line ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nice Classification ID|Nice Classification ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IxTheo ID|IxTheo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of China ID (Third Edition)|Encyclopedia of China ID (Third Edition)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MovieMeter TV season ID|MovieMeter TV season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MangaDex title ID|MangaDex title ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/1905.com film ID|1905.com film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/1905.com star ID|1905.com star ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stan Radar dossier ID|Stan Radar dossier ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Italian Women Writers ID|Italian Women Writers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Championat.com ID|Championat.com ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arachne entity ID|Arachne entity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Friuli-Venezia Giulia IDs|IRIS Friuli-Venezia Giulia IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sport24.ru team ID|Sport24.ru team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sport24.ru person ID|Sport24.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SINGULART artist ID|SINGULART artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AlloCiné TV season ID|AlloCiné TV season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Virginia Burgesses and Delegates Database ID|Virginia Burgesses and Delegates Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arizona Legislators Then and Now ID|Arizona Legislators Then and Now ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VideoGameGeek developer ID|VideoGameGeek developer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ubereats store ID|ubereats store ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FamousFix topic ID|FamousFix topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FAOTERM ID|FAOTERM ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RSPA Ancient authors ID|RSPA Ancient authors ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RSPA Modern authors ID|RSPA Modern authors ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ImagesDéfense ID|ImagesDéfense ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Parcours de vies dans la Royale ID|Parcours de vies dans la Royale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILO code|ILO code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Culture.ru institutes ID|Culture.ru institutes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Proza.ru author ID|Proza.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stihi.ru author ID|Stihi.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TV Maze season ID|TV Maze season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Virginia Tech Dendrology Factsheets ID|Virginia Tech Dendrology Factsheets ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Boobpedia ID|Boobpedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Leafsnap ID|Leafsnap ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/neftegaz.ru person ID|neftegaz.ru person ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4wUf Properties describing Art UK artworks] ([https://twitter.com/heald_j/status/1502315047573495808 source]) *** [https://w.wiki/4wu3 Timeline of victims of the 2022 Russian invasion of Ukraine] *** [https://w.wiki/4wPm Population of countries that share a border with Russia] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1502208355263201284 source]) *** [https://w.wiki/4wGt Audio pronunciation of places in Wales] ([https://twitter.com/WIKI_NLW/status/1501955765782732800 source]) *** [https://w.wiki/4wDu Things with a national gallery of Scotland ID where the artist was or is a woman] ([https://twitter.com/lirazelf/status/1501915958289567745 source]) *** [https://w.wiki/4vm9 Software with gender information of developer, designer and the person named after] [https://twitter.com/jsamwrites/status/1501160556736172034 source] * '''Development''' ** Getting ready for Data Reuse Days ** Mismatch Finder: Discussing the next batches of potential mismatches with MusicBrainz data and some remaining Freebase data ** Lexicographical data: Continuing work on the basic version of the new Special:NewLexeme page, focusing on putting in the base data about the new Lexeme ** REST API: Continuing coding on the basic version of the GET Item endpoint [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 03 14|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:42, 14 മാർച്ച് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22991193 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #512 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/PodcastBot|PodcastBot]]. Task/s: Upload new podcast episodes, extract: title, part of the series, has quality (explicit episode), full work available at (mp3), production code, apple podcast episode id, spotify episode ID. Regex extraction: talk show guest, recording date (from description) *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/AradglBot|AradglBot]]. Task/s: Create between 100,000 and 200,000 new lexemes in Aragonese language Q8765 ** Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/EnvlhBot 3|EnvlhBot 3]] (approved). Task/s: add dictionaries IDs to French lexemes * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** Tuesday, March 22 at 9AM UTC: first [[c:Commons:OpenRefine#Join_OpenRefine_meetups_and_office_hours|online OpenRefine office hour]] for Wikimedians. [[c:Commons:OpenRefine#Join_OpenRefine_meetups_and_office_hours|Find the Zoom link and dates/times for next office hours here]]! *** Next [[d:Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Christian Boulanger on extracting open citation data for [https://www.lhlt.mpg.de/2514927/03-boulanger-legal-theory-graph legal theory graph project]. [https://docs.google.com/document/d/1CD0DidHKOEP1uIw9xX8x2buualVRjYQmHu1oSMAwxVw/edit Agenda with call link], March 22. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #34, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=34 Geometry] *** [[d:Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]], on March 14-24: you can select the sessions you'd like to join among the many presentations, workshops and discussions [https://diff.wikimedia.org/calendar/month/2022-03/?tribe_tags%5B0%5D=13446 in the schedule]. For a recap of the event so far: **** a selection of sessions are recorded, you can find the [https://youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm videos here] or [[d:Wikidata:Status_updates/2022_03_21#Press,_articles,_blog_posts,_videos|below]] **** speakers will progressively add their slides in this [[commons:Category:Data_Reuse_Days_2022_presentations|Commons category]] **** all notes and Q&A of sessions are archived here: [[d:Wikidata:Events/Data_Reuse_Days_2022/Outcomes/notes|Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022/Outcomes/notes]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://lucaswerkmeister.de/posts/2022/03/20/mw-lua-for-non-lua-programmers/ MediaWiki Lua for non-Lua programmers] by [[d:User:Lucas Werkmeister|Lucas Werkmeister]] *** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2022/03/17/kohesio-eu-european-commission-goes-open-source/ Kohesio.eu: European Commission goes Open Source] ** Videos *** Ongoing DataReuseDays 2022 - YouTube **** [https://www.youtube.com/watch?v=Hx1LXCqfD60&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=2 Lightning talks] **** [https://www.youtube.com/watch?v=qqQwC70Kyd8&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=3 Wikidata for performing and visual arts] **** [https://www.youtube.com/watch?v=3ZXDdA5V0xE&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=4 Wikxhibit] **** [https://www.youtube.com/watch?v=L6KrBraWgdw&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=5 How to retrieve Wikidata’s data?] **** [https://www.youtube.com/watch?v=HqrEfvRo1iU&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=6 Best practices for reusing Wikidata’s data] **** [https://www.youtube.com/watch?v=G7ChC1pplik&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=7 Building a simple web app using Wikidata data] **** [https://www.youtube.com/watch?v=kNDkajxN_mc&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=8 Biohackathon: report on reviewing Wikidata subsetting method] **** [https://www.youtube.com/watch?v=YnBgFeTIHgQ&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=9 GeneWiki: The Wikidata Integrator] *** Cartographier des données de Wikidata avec Umap (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=wbm4b1-XBmU YouTube] *** Mapping Einstein Researchers on Wikidata (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=oYCKLQRQmzQ YouTube] * '''Tool of the week''' ** [http://linkedpeople.net Linked People project] let's you explore the family trees of all known people at Wikipedia/Wikidata. ** [https://lubianat.github.io/gene-wordle/ Gene of the Day] (gene-wordle) uses Wikidata for gene names and crafting an answer list by number of sitelinks. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** There are Rapid Grants available for local meetups during the Wikimedia Hackathon 2022 from May 20-May 22. [[mw:Wikimedia_Hackathon_2022#Local_Meetup_Grants|Apply to host a social for your local community]]. The deadline to apply is March 27, 2022. ** [https://twitter.com/MagnusManske/status/1504079153246703618 Magnus made a recent Mix’n’match improvement]: List of Wikidata properties (incomplete) that could have a MnM catalog, to help create one, or tag as difficult etc. ** [[d:User:Andrew Gray|Andrew]] [https://twitter.com/generalising/status/1503477948057333767 put together a guide] to writing SPARQL queries for the Wikidata MPs project. [[d:Wikidata:WikiProject British Politicians/Building Queries|Wikidata:WikiProject British Politicians/Building Queries]] ** The [[d:Special:PermanentLink/1600003660#Proposed config change: remove changetags right from users|proposed config change]] to remove the <code>changetags</code> right from users – so that they can apply change tags to their own actions as they are made, but not change the tags of other actions after the fact anymore – has been deployed. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10502|State Heraldic Register of the Russian Federation ID]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10489|LDT @ Library Name Authority ID]], [[:d:Property:P10490|LDT @ Library Subject Terms Authority ID]], [[:d:Property:P10491|LDT @ Library Classification Authority ID]], [[:d:Property:P10492|USP Production Repository ID]], [[:d:Property:P10493|Transilien ID]], [[:d:Property:P10494|United Russia member ID]], [[:d:Property:P10495|MovieMeter TV season ID]], [[:d:Property:P10496|Joshua Project people group ID]], [[:d:Property:P10497|Moscow Street ID]], [[:d:Property:P10498|Moscow area ID]], [[:d:Property:P10499|vc.ru company ID]], [[:d:Property:P10500|Repetti on-line ID]], [[:d:Property:P10501|Cybersport.ru ID]], [[:d:Property:P10503|Québec Enterprise Number]], [[:d:Property:P10504|Discover Moscow ID]], [[:d:Property:P10505|ArTS author ID]], [[:d:Property:P10506|IRIS UNIUD author ID]], [[:d:Property:P10507|Game Informer ID]], [[:d:Property:P10508|Ligue 2 player ID]], [[:d:Property:P10509|Femiwiki ID]], [[:d:Property:P10510|Arachne entity ID]], [[:d:Property:P10511|VideoGameGeek developer ID]], [[:d:Property:P10512|Encyclopedia of Krasnoyarsk Krai ID]], [[:d:Property:P10513|Oregon State Parks ID]], [[:d:Property:P10514|Washington State Parks ID]], [[:d:Property:P10515|Sport24.ru person ID]], [[:d:Property:P10516|SINGULART artist ID]], [[:d:Property:P10517|eBru ID]], [[:d:Property:P10518|ICCROM authority ID]], [[:d:Property:P10519|Legal entity registered by the Ministry of Culture of the Czech Republic ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bhashakosha pp.|Bhashakosha pp.]], [[:d:Wikidata:Property proposal/local education level|local education level]], [[:d:Wikidata:Property proposal/hours per week|hours per week]], [[:d:Wikidata:Property proposal/education level|education level]], [[:d:Wikidata:Property proposal/time allocation|time allocation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/grading system|grading system]], [[:d:Wikidata:Property proposal/grade|grade]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED-ALevel|ISCED-ALevel]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED category orientation|ISCED category orientation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED Broad Field|ISCED Broad Field]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED Narrow Field|ISCED Narrow Field]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED Detailed Field|ISCED Detailed Field]], [[:d:Wikidata:Property proposal/competency|competency]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sessions per week|sessions per week]], [[:d:Wikidata:Property proposal/applies to work|applies to work]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rack system|rack system]], [[:d:Wikidata:Property proposal/maintains consistent linking to|maintains consistent linking to]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Kramerius of Regional Library in Pardubice UUID|Kramerius of Regional Library in Pardubice UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USA Track & Field (www.usatf.org) athlete ID|USA Track & Field (www.usatf.org) athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GuideStar India Organisations-ID|GuideStar India Organisations-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DACS ID (2022)|DACS ID (2022)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/marriott hotel ID|marriott hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Epigraphie|identifiant Epigraphie]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Salzburger Literatur Netz ID|Salzburger Literatur Netz ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Literatur Netz Oberösterreich ID|Literatur Netz Oberösterreich ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPNI ID|CPNI ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/QQ Music album ID|QQ Music album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/QQ Music song ID|QQ Music song ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eSbírky institution ID|eSbírky institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Atlante Beni Culturali Calabria item ID|Atlante Beni Culturali Calabria item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Atlante Beni Culturali Calabria cultural place ID|Atlante Beni Culturali Calabria cultural place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zotero ID|Zotero ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World of Waterfalls ID|World of Waterfalls ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4yCg Signature images from Wikidata (change the view to “map” to see the signatures arranged by the person’s place of birth!] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1504249791643013124 source]) *** [https://w.wiki/4x8g Count of UK lake items with a 'UK Lakes Portal ID' (P7548) property statement] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1503581042812362754 source]) *** [https://w.wiki/4w$k Travel reports by Alfred Brehm as timeline] ([https://twitter.com/diedatenlaube/status/1503383657989517315 source]) *** [https://w.wiki/4yHx Timeline for the Apple "M" series of Systems on a Chip (SoC)] *** [https://w.wiki/4yCU Religion of men named “Maria” (as one of their given names)] ([https://twitter.com/sandpapier/status/1505611447048544256 source]) *** [https://w.wiki/4xyY Shortest rail link between Narvik and Singapore (passing through Finland and Kazakhstan]) *** [https://w.wiki/4yPA Map of institutions where "where people who studied there" have created written works whose main subject is knowledge graph (Q33002955), knowledge base (Q515701) and (Q33002955)] *** [https://w.wiki/4x75 Colonies of Africa with their or their “main state”’s official language and ISO code] * '''Development''' ** Lexicographical data: We're continuing with the work on the new Special:NewLexeme page. We worked on saving a valid new Lexeme with the new page. We are now focusing on the suggesters for language and lexical category so editors can select the right Item for them. ** Data Reuse Days: We ran sessions on how to use Wikidata's data programmatically and the best practices around it. Slides and videos are available already (see above). ** REST API: Continuing coding on the basic version of the GET Item endpoint. We have the very initial version of the get item endpoint ready and are now adding more parameters to it. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 03 21|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:15, 21 മാർച്ച് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23022162 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Feminism and Folklore 2022 ends soon == [[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]] [[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on <b>31 March 2022 11:59 UTC</b>. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as <i>folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more</i> Keep an eye on the project page for declaration of Winners. We look forward for your immense co-operation. Thanks Wiki Loves Folklore international Team [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 14:28, 26 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&oldid=23060054 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Rockpeterson@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #513 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.03.31 next Wikibase live session] is 15:00 UTC on Thursday 31st March 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** [https://www.twitch.tv/belett Live Wikidata editing on Twitch] and in French by Vigneron, March 29 at 19:00 CEST (UTC+2) *** ArtandFeminism 2022 editathon by [[d:User:Achiri Bitamsimli|Achiri Bitamsimli]]. Theme: Add Dagbani labels and descriptions of female lawyers in West Africa. Date: April 1st, 2022 - March 8th, 2022. Location: Tamale College of Education, Ghana. Time: 9:00am — 9:00pm UTC. [https://artandfeminism.org/edit_a_thon/artandfeminism-2022-in-ghana-notable-female-lawyers-in-west-africa/ Register]. *** LIVE Wikidata editing #77 - [https://www.youtube.com/watch?v=z9CqmS9jzEo YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3206229169662238/ Facebook], April 2nd at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#102|Online Wikidata meetup in Swedish #102]], April 3rd at 12.00 UTC *** [[d:Wikidata:WikiProject_Cultural_venues/Datathon|Cultural Venues Datathon]]: April 25 - May 2, 2022. This online editing event is organized by the Canadian Association for the Performing Arts, LaCogency and many partners, with support from Wikimedia Foundation Alliances Fund. Guided editing sessions will be facilitated [https://linkeddigitalfuture.ca/cultural-venues-datathon/ in English] and [https://linkeddigitalfuture.ca/fr/datathon-des-lieux-culturels/ in French]. *** The [[m:Celtic Knot Conference 2022|Celtic Knot Conference]], dedicated to underrepresented languages on the Wikimedia projects, with a focus on Wikidata, will take place online and onsite on July 1-2, 2022. ** Ongoing: *** Wikimedia Indonesia's ''Datathon'' program under [[m:Wikimedia Indonesia/Bulan Wiki Perempuan 2022|2022 Wiki Women's Month]] started on March 18th 18:00 UTC+7 and will last until March 25th 23:59 UTC+7. 70+ users enrollled. [[d:Wikidata:WikiProject Indonesia/Kegiatan/Datathon|Page]]. ***Weekly Lexemes Challenge #35, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=35 Water] ** Past: *** Two Wikidata Training (''Kelas Wikidata'') on [[m:Wikimedia Indonesia/Bulan Wiki Perempuan 2022|2022 Wiki Women's Month]] were held online on March 12th and 13th. *** [[d:Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]]. For a recap of the event: **** a selection of sessions are recorded, you can find the [https://youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm videos here] or [[d:Wikidata:Status_updates/2022_03_28#Press,_articles,_blog_posts,_videos|below]] **** speakers will progressively add their slides in this [[commons:Category:Data_Reuse_Days_2022_presentations|Commons category]] **** all notes and Q&A of sessions are archived here: [[d:Wikidata:Events/Data_Reuse_Days_2022/Outcomes/notes|Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022/Outcomes/notes]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2022/03/18/lexicographical-data-for-language-learners-the-wikidata-based-app-scribe/ Lexicographical Data for Language Learners: The Wikidata-based App Scribe] *** [https://wikimedia.org.au/wiki/Inaugural_Wikidata_Fellows_announced Inaugural Wikidata Fellows announced, Wikimedia Australia] *** [https://wikiedu.org/blog/2022/03/22/wikidatas-lexemes-sparked-this-librarians-interest/ Wikidata’s lexemes sparked this librarian’s interest] *** [https://observablehq.com/@pac02/actress-singers-and-actor-singers-do-actresses-become-sing Actress-singers and actor-singers: do actresses become singers and singers become actors?] fact checking an intuition using Wikidata *** [https://americanart.si.edu/blog/wikidata-artists Building a Web of Knowledge Through Wikidata] ** Presentations *** [https://www.bjonnh.net/share/20220320_acs/ LOTUS, Beyond drug discovery: Breaking the boundaries of natural products information], at the {{Q|247556}} Spring 2022 meeting ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2202.11361.pdf "Exploratory Methods for Relation Discovery in Archival Data"] - a holistic approach to discover relations in art historical communities and enrich historians’ biographies and archival descriptions, based on Wikidata ** Videos *** DataReuseDays 2022 concluded. (see [[d:Wikidata:Status_updates/2022_03_28#Events|past events above]] for a [https://youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm full list of the recorded sessions]) *** A simple demonstration of search using QAnswer software for the disability wikibase knowledge graph - [https://www.youtube.com/watch?v=LgCgEje-kiM YouTube] *** FAIR and Open multilingual clinical trials in Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=5yRhCENeezQ YouTube] *** Using Mix'n'match (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=gZ53x5GcfmE YouTube] *** A Triangular Connection Libraries' Wikidata projects on names, collections and users - [https://www.youtube.com/watch?v=wqDgZJaVj20 YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://apps.apple.com/app/scribe-language-keyboards/id1596613886 Scribe] is a keyboard extension based on lexicographical data that can help users remember grammar rules (see [[d:Wikidata:Status_updates/2022_03_28#Press,_articles,_blog_posts,_videos|blogpost above]]). ** [https://worldleh.talaios.coop/ WorldlEH] is a wordle clone in Basque. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Status update about what was achieved for each of the Wikibase related 2021 development goals has been published: [[d:Wikidata:Development plan/archive2021/status updates|Wikidata:Development plan/archive2021/status updates]] ** Call for Mentors: [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa| Wiki Mentor Africa]] is a mentorship project for tool creators/contributors. Interested to become a mentor (experienced tool creators/contributors), please visit this [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa/Mentor%27s_Room| page]]! ** Wikidata now has over 1,600,000,000 edits! The milestone edit was made by [[d:User:Ruky Wunpini|Ruky Wunpini]]. ** [https://www.kb.nl/over-ons/projecten/wikipedia-wikimedia The Dutch National Library has a new website with more info on their use of the Wikimedia Projects including their work with Wikidata]. ** 2 months paid internship vacancy is available for Wikimedia Indonesia technology division. Registration is open until March 27th. [https://twitter.com/wikidataid/status/1506113550460530691 Announcement]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10527|documentation files at]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10516|SINGULART artist ID]], [[:d:Property:P10517|eBru ID]], [[:d:Property:P10518|ICCROM authority ID]], [[:d:Property:P10519|Legal entity registered by the Ministry of Culture of the Czech Republic ID]], [[:d:Property:P10520|Rekhta book ID]], [[:d:Property:P10521|ILO code]], [[:d:Property:P10522|reddoorz hotel ID]], [[:d:Property:P10523|Naver VIBE video ID]], [[:d:Property:P10524|SberZvuk artist ID]], [[:d:Property:P10525|Italian Women Writers ID]], [[:d:Property:P10526|RBC company ID]], [[:d:Property:P10528|Madrean Discovery Expeditions Flora Database ID]], [[:d:Property:P10529|Madrean Discovery Expeditions Fauna Database ID]], [[:d:Property:P10530|Encyclopedia of Transbaikalia ID]], [[:d:Property:P10531|Encyclopedia of Transbaikalia person ID]], [[:d:Property:P10532|Booking.com numeric ID]], [[:d:Property:P10533|Agoda hotel numeric ID]], [[:d:Property:P10534|Australian Reptile Online Database ID]], [[:d:Property:P10535|RSPA modern authors ID]], [[:d:Property:P10536|RSPA ancient authors ID]], [[:d:Property:P10537|1905.com film ID]], [[:d:Property:P10538|Leafsnap ID]], [[:d:Property:P10539|ImagesDéfense ID]], [[:d:Property:P10540|TASS Encyclopedia person ID]], [[:d:Property:P10541|TASS Encyclopedia country ID]], [[:d:Property:P10542|TASS Encyclopedia tag ID]], [[:d:Property:P10543|WIPO Pearl term ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/maintains consistent linking to|maintains consistent linking to]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ocupante de / occupant of|ocupante de / occupant of]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/World of Waterfalls ID|World of Waterfalls ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New IDU properties|New IDU properties]], [[:d:Wikidata:Property proposal/My World@Mail.Ru ID|My World@Mail.Ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BillionGraves grave ID|BillionGraves grave ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio Storico Intesa Sanpaolo|Archivio Storico Intesa Sanpaolo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GEMET ID|GEMET ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia del Novecento ID|Enciclopedia del Novecento ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trovo ID|Trovo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Invasive.org species ID|Invasive.org species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ihg Hotel ID|ihg Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Monoskop article ID|Monoskop article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Monde journalist ID|Le Monde journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Libération journalist ID|Libération journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Parisien journalist ID|Le Parisien journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Les Échos journalist ID|Les Échos journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Humanité journalist ID|L'Humanité journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Opinion journalist ID|L'Opinion journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Figaro journalist ID|Le Figaro journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Présent author ID|Présent author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aldiwan poet ID|Aldiwan poet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aldiwan poem ID|Aldiwan poem ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Jewish Cemetery Project ID|International Jewish Cemetery Project ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4JHa Wikidata knowledge graph of Elizabeth Keckley, dressmaker to U.S. First Lady Mary Todd Lincoln] ([https://twitter.com/fuzheado/status/1506380715985887241 source]) *** [https://w.wiki/4yJM Women who served as defense ministers in various countries] ([https://twitter.com/wikimediaid/status/1506212109381644292 source]) *** [https://w.wiki/4zVn UK MPs who had paired names (e.g. Owen Thomas / Thomas Owen)] ([https://twitter.com/generalising/status/1507443437200678918 source]) *** [https://w.wiki/4yr2 List of properties associated with items that are class/subclass of File Format] ([https://twitter.com/beet_keeper/status/1506625658490871819 source]) *** [https://w.wiki/4zGb Table frequency of properties used in instances of public libraries] * '''Development''' ** [Significant Change]: [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/3LA6FDOZGSK6HSQY73XCFNT4BTYWOY64/ wbsearchentities changed to explicitly return display terms and matched term] ** Lexicographical data: Working on the lookup for language and lexical category and displaying potential errors during Lexeme creation ** Improved the API response of the wbsearchentities endpoint by adding the language to the labels and descriptions in the API response ([[phab:T104344]]) ** Data Reuse Days: Second and final week - organized, attended and held a few sessions incl. bug triage hour and pink pony session ** REST API: Continuing work on getting the the data of an Item, we almost have filtering of the data returned by the API and basic error handling is in place. Next up: not returning the data if the client already has the most recent data, and authentication [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 03 28|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:00, 28 മാർച്ച് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23050404 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #514 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/APSbot 4|APSbot 4]]: Task/s: Regularly create organizations from the Research Organization Registry (ROR - https://ror.org/) that are missing in Wikidata. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next [[d:Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Adam Schiff (University of Washington), Tyler Rogers (San Diego State University), Julia Gilmore (University of Toronto) on documenting buildings on academic campuses. [https://docs.google.com/document/d/1hSlr8GTlk_Q-bE5n1oCxXBncuCPHnqESWMR0oQcuGYA/edit Agenda with call link], April 5. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/AWS4SV3TQUS4CZMOB6YH3ML5AIZ6WOEZ/ Wikimedia Research Office Hours April 5, 2022] *** [https://linkeddigitalfuture.ca/event/atelier-pratique-wikidata-produire-un-element-wikidata-relie-aux-productions-en-danse-ou-en-theatre/ Wikidata items about theatre and dance productions], April 6 (in French). The same workshop will be offered [https://linkeddigitalfuture.ca/wikidata-workshops-season-2/ in English] on May 4. *** Talk to the Search Platform / Query Service Team—April 6th, 2022. Date: Wednesday, April 6th, 2022 Time: 15:00-16:00 GMT / 08:00-09:00 PDT / 11:00-12:00 EDT / 16:00-17:00 WAT / 17:00-18:00 CEST [https://etherpad.wikimedia.org/p/Search_Platform_Office_Hours Etherpad] *** Art+Feminism Community Hours. Theme: [https://artandfeminism.org/panel/community-hours-af-event-metrics/ Add your Event Data to Wikidata]. April 9 at 2pm UTC! ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #36, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=36 Family] ** Past: Wikibase live session (March 2022) [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.03.31 log] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikiedu.org/blog/2022/03/30/property-exploration-how-do-i-learn-more-about-properties-on-wikidata/ Property exploration: How do I learn more about properties on Wikidata?] *** [https://news.ucsc.edu/2022/03/nlp-liveperson-fellowships.html UCSC Ph.D. students dive deep into engineering open-domain dialogue AI with the support of industry partners]. "...''aims to develop a better system for entity linking, the connection of entities like “Lebron James” or “the Earth” to their various meanings in an existing database of knowledge – in this case, Wikidata''..." *** [https://news.illinoisstate.edu/2022/03/highlighting-linked-data-projects/ Highlighting linked data projects]. "...''Cornell University Library, Stanford Libraries, and the School of Library and Information Science at the University of Iowa are engaging in the grant-funded Linked Data for Production project. Broadly, the project uses linked data to show patrons information from outside sources (such as Wikidata) and build longer, more nuanced links between resources''". ** Videos *** The Share-VDE project and its relationship with Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=GVpHdphLvCU YouTube] *** Create a Wikidata page from scratch (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=vHed6VZBVFI YouTube] *** Clinical Trials, Wikidata and Systems Biology (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=dsYr0PGCW0M YouTube] *** New WikidataCon 2021 videos uploaded on YouTube **** [https://www.youtube.com/watch?v=qK5rwhvDj_8 Your favorite interface gadgets on Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=1nZxY4r5KQs Wikidata Query Service scaling challenges] **** [https://www.youtube.com/watch?v=VlUfGhPblGo Decolonizing Wikidata: Q&A session] **** [https://www.youtube.com/watch?v=gDZpdfbFVpk Wikidata et l’écosystème de données ouvertes liées pour les arts de la scène] (in French) **** [https://www.youtube.com/watch?v=SaPEb_LMHKk Respectfully representing Indigenous knowledge in Wikidata] ** Other *** FAIR cookbook's recipe "[https://faircookbook.elixir-europe.org/content/recipes/findability/registeringDatasets How to Register a Dataset with Wikidata]" *** OpenRefine will soon hold its two-yearly survey again. [https://groups.google.com/g/openrefine/c/cBO2EWsCkME Who wants to help translate the survey to their language]? It will take around 45 minutes. There are already translations underway in Spanish and Dutch. Contact [[User:SFauconnier]] if you want to help! * '''Tool of the week''' ** [http://Kyrksok.se Kyrksok.se] is an app about Swedish churches based on Wikidata. ** [https://wikimedia.qanswer.ai/ QAnswer] is a question answering system based on Wikidata and other projects. ''Who was the first to create liquid helium?'' [https://wikimedia.qanswer.ai/qa/full?question=who+was+the+first+to+create+liquid+helium&lang=en&kb=wikidata%2Cwikipedia&user=open Try it!] * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS-scaling-update-mar-2022#Wikidata_Query_Service_scaling_update%2C_March_2022|Wikidata Query Service scaling update, March 2022]] is now available. ** [[d:Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS_backend_alternatives|WDQS backend alternatives paper]] with shortlist of options have been published. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10544|cantilever sign]], [[:d:Property:P10551|supports qualifier]], [[:d:Property:P10564|APE code]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10534|Australian Reptile Online Database ID]], [[:d:Property:P10535|RSPA modern authors ID]], [[:d:Property:P10536|RSPA ancient authors ID]], [[:d:Property:P10537|1905.com film ID]], [[:d:Property:P10538|Leafsnap ID]], [[:d:Property:P10539|ImagesDéfense ID]], [[:d:Property:P10540|TASS Encyclopedia person ID]], [[:d:Property:P10541|TASS Encyclopedia country ID]], [[:d:Property:P10542|TASS Encyclopedia tag ID]], [[:d:Property:P10543|WIPO Pearl term ID]], [[:d:Property:P10545|Arizona State Legislators: Then & Now ID]], [[:d:Property:P10546|db.narb.by ID]], [[:d:Property:P10547|Kayak hotel ID]], [[:d:Property:P10548|Melon music video ID]], [[:d:Property:P10549|Evil Angel movie ID]], [[:d:Property:P10550|ACE Repertory publisher ID]], [[:d:Property:P10552|World of Waterfalls ID]], [[:d:Property:P10553|IxTheo authority ID]], [[:d:Property:P10554|BillionGraves grave ID]], [[:d:Property:P10555|eSbírky institution ID]], [[:d:Property:P10556|Enciclopedia del Novecento ID]], [[:d:Property:P10557|Zotero ID]], [[:d:Property:P10558|My World@Mail.Ru ID]], [[:d:Property:P10559|KSH code (historical)]], [[:d:Property:P10560|traveloka activities ID]], [[:d:Property:P10561|Virginia Tech Dendrology Factsheets ID]], [[:d:Property:P10562|SPLC group ID]], [[:d:Property:P10563|GuideStar India Organisations-ID]], [[:d:Property:P10565|Encyclopedia of China ID (Third Edition)]], [[:d:Property:P10566|tiket to-do ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/oeconym|oeconym]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED Attainment|ISCED Attainment]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Per capita income|Per capita income]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Invasive.org species ID|Invasive.org species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ihg Hotel ID|ihg Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Monoskop article ID|Monoskop article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Monde journalist ID|Le Monde journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Libération journalist ID|Libération journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Parisien journalist ID|Le Parisien journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Les Échos journalist ID|Les Échos journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Humanité journalist ID|L'Humanité journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Opinion journalist ID|L'Opinion journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Figaro journalist ID|Le Figaro journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Présent author ID|Présent author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aldiwan poet ID|Aldiwan poet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aldiwan poem ID|Aldiwan poem ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Jewish Cemetery Project ID|International Jewish Cemetery Project ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AccessScience ID|AccessScience ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IPU Chamber ID|IPU Chamber ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/COL taxon ID|COL taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/deckenmalerei.eu ID|deckenmalerei.eu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/C-SPAN Person Numeric ID|C-SPAN Person Numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SRSLY person ID|SRSLY person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/100 Years of Alaska's Legislature Bio ID|100 Years of Alaska's Legislature Bio ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indiana State Historical Marker Program numeric ID|Indiana State Historical Marker Program numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beatport track ID|Beatport track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EIA plant ID|EIA plant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EIA utility ID|EIA utility ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Speleologi del passato ID|Speleologi del passato ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HuijiWiki article ID|HuijiWiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Cacti species ID|Encyclopedia of Cacti species ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4zhs Long swedish / german nouns in Wikidata] ([https://twitter.com/salgo60/status/1508444534216310786 source]) *** [https://w.wiki/4$Gg Texts which have Wikisource links in English and French] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1509547358366883841 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: Continued work on the new Special:NewLexeme page and focused on displaying sensible error messages if an error occurs during Lexeme creation. We're also working on adding a dropdown for the language variant. ** REST API: Continued work on conditional requests and authorization ** Made use of the new fields added in the wbsearchentities API and added language information to the markup of entity searches that you see when editing a statement or searching with the little searchbox at the top of the page on Wikidata. Now these search results should make a bit more sense to people who use screen readers. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 04 04|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 12:33, 4 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23050404 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Feminism and Folklore 2022 has ended, What's Next? == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">{{int:please-translate}} [[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|350px]] Dear {{PAGENAME}}, '''[[m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competition has ended. We thank you for organizing it on your local Wikipedia and help in document folk cultures and women in folklore in different regions of the world on Wikipedia. What's next? # Please complete the jury on or before 25th April 2022. # Email us on [mailto:wikilovesfolklore@gmail.com wikilovesfolklore@gmail.com] the Wiki usernames of top three users with most accepted articles in local contest. # You can also put the names of the winners on your local project page. # We will be contacting the winners in phased manner for distribution of prizes. Feel free to contact us via mail or [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2022|talkpage]] if you need any help, clarification or assistance. [[File:Feminism and Folklore.webm|frameless|right|300px]] Thanks and regards '''International Team'''<br /> '''Feminism and Folklore''' </div> --[[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 16:19, 6 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf1&oldid=23111012 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Tiven2240@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #515 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Stang|Stang]] (RfP scheduled to end after 14 April 2022 12:18 UTC) ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Botcrux 10|Botcrux 10]]. Task/s: Change [[d:Property:P577|publication date (P577) ]] of scientific articles from "1 January YYYY" to just "YYYY". *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Pi bot 25|Pi bot 25]]. Task/s: [[d:Wikidata:Properties for deletion|Wikidata:Properties for deletion]] maintenance * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#104|Online Wikidata meetup in Swedish #104]], April 17th at 12.00 UTC *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, April 20th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** April 26, Ghent, Belgium: [https://meemoo.be/nl/vormingen-en-events/openrefine-community-workshop-datacleaning-andere-functionaliteiten-en-meet-the-team public OpenRefine data cleaning workshop and meet&greet with the OpenRefine team], including preview of Structured Data on Commons functionalities. Physical event, free, [https://meemoo.be/nl/vormingen-en-events/openrefine-community-workshop-datacleaning-andere-functionaliteiten-en-meet-the-team sign up via this link]. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/MPQZ4EZW6FXZVZAX6QO7BAVJVDUGOT2N/ Wiki Workshop 2022 - Registration open!] The event is virtually held on April 25, 12:00-18:30 UTC *** April 22nd - 24th, from [[d:Wikidata:Wiki_Mentor_Africa|Wiki Mentor Africa]], A three days workshop on '''Linking biodiversity data through wikidata using Webaps and jupyter notebooks''' to attend, [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSddFNRkARWa12ICRBuel9zbYMQsL4fUsiNA7ndMwcJSVp8xJg/viewform?usp=sf_link| register here] *** May 5th: [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour]], open discussion. Come with your favorite Phabricator task and we will improve its description together. *** DigAMus goes Wikidata workshop: make digital projects in museums visible and findable. April 29, 3-5 p.m. TIB Open Science Lab. [https://docs.google.com/forms/d/1Zv_SEwAM0EV760fTRr7PYT5y5kscnhC_yQZ2mvABG5Q/edit Register here]. ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #37, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=37 Numbers] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://blog.library.si.edu/blog/2022/03/30/smithsonian-libraries-and-archives-wikidata-chinese-ancestor-portrait-project/#.YksQHXVByV5 Smithsonian Libraries and Archives & Wikidata: Chinese Ancestor Portrait Project] *** [https://blog.factgrid.de/archives/2684 Browsing FactGrid with the FactGrid Viewer] ** Papers ***[https://content.iospress.com/articles/data-science/ds210040 A formalization of one of the main claims of “Cortex reorganization of Xenopus laevis eggs in strong static magnetic fields” by Mietchen et al. 2005] (uses Wikidata identifiers for statements) ***[[doi:10.3233/DS-210044|A formalization of one of the main claims of “Creative Commons licenses and the non-commercial condition: Implications for the re-use of biodiversity information” by Hagedorn et al. 2011]] (uses Wikidata identifiers for statements) ** Videos *** Wikidata Query Service Tutorial in Tunisian by [[d:User:Csisc|Houcemeddine Turki]] (WikiConference RU 2021 - [[Commons:File:WikiConference RU - Wikidata Query Service Tutorial in Tunisian - Part 1.webm|Part 1]], [[Commons:File:WikiConference RU - Wikidata Query Service Tutorial in Tunisian - Part 2.webm|Part 2]]) *** Live Coding - PyORCIDAtor, integrating ORCID with Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=tc6jQnp4gZg YouTube] *** How to add location coordinates to Wikidata Items (in Dagbani) - [https://www.youtube.com/watch?v=ohtVF4Et7-g YouTube] *** Bundestag + Wikidata = Open Parliament TV (in German) - [https://www.youtube.com/watch?v=pkdyr6N5E2E YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://lvaudor.github.io/glitter/articles/glitter_for_Wikidata.html Glitter] another R package to write SPARQL queries and query Wikidata and other SPARQL endpoints. This package provides a domain specific language to write queries directly from R. ** [https://conze.pt/explore?l=en# Conzept] is a topic-exploration tool based on Wikidata and other information sources. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** The [[d:Wikidata:MOOC|Wikidata MOOC]] (online course) has been developed by Wikimedia France, involving several French-speaking Wikidata editors. The first version of the course will start on April 26 (in French only - [https://www.wikimedia.fr/les-inscriptions-au-mooc-wikidata-sont-ouvertes/ registration here]) ** OpenRefine is running [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScAfFLkcehxcbvWpjb5xPywOGsT1Djmp82k4wh81q14NDKVGA/viewform a short survey] to learn about user needs and expectations for the new [[c:Commons:OpenRefine|Structured Data on Commons extension for OpenRefine]], which is in the process of being developed. If you upload files to Wikimedia Commons and/or edit structured data there, please help by [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScAfFLkcehxcbvWpjb5xPywOGsT1Djmp82k4wh81q14NDKVGA/viewform filling in the survey]! ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibase-cloud@lists.wikimedia.org/thread/3M2TXQYQTC5IODN6NO2G6UWE7DMGNCJT/ Wikibase cloud update (April)]: the closed beta of Wikibase.cloud is planned to start in mid-April. If you want to apply for closed beta access, please register with [https://lime.wikimedia.de/index.php/717538 this form]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10564|APE code]], [[:d:Property:P10568|maintains linking to]], [[:d:Property:P10588|academic calendar type]], [[:d:Property:P10594|taxonomic treatment]], [[:d:Property:P10601|co-applicant]], [[:d:Property:P10602|applicant]], [[:d:Property:P10604|P10604]], [[:d:Property:P10606|notable role]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10560|traveloka activities ID]], [[:d:Property:P10561|Virginia Tech Dendrology Factsheets ID]], [[:d:Property:P10562|SPLC group ID]], [[:d:Property:P10563|GuideStar India Organisations ID]], [[:d:Property:P10565|Encyclopedia of China ID (Third Edition)]], [[:d:Property:P10566|tiket to-do ID]], [[:d:Property:P10567|Speleologi del passato ID]], [[:d:Property:P10569|L'Humanité journalist ID]], [[:d:Property:P10570|L'Opinion journalist ID]], [[:d:Property:P10571|Le Monde journalist ID]], [[:d:Property:P10572|Le Figaro journalist ID]], [[:d:Property:P10573|Le Parisien journalist ID]], [[:d:Property:P10574|Les Échos journalist ID]], [[:d:Property:P10575|Libération journalist ID]], [[:d:Property:P10576|Intesa Sanpaolo Historical Archive Map ID]], [[:d:Property:P10577|Monoskop article ID]], [[:d:Property:P10578|IDU foreign theatre ID]], [[:d:Property:P10579|IDU theatre building ID]], [[:d:Property:P10580|IDU theatrical ensemble ID]], [[:d:Property:P10581|Cameroun COG]], [[:d:Property:P10582|Author ID from the Modern Discussion website]], [[:d:Property:P10583|SRSLY person ID]], [[:d:Property:P10584|FAOTERM ID]], [[:d:Property:P10585|Catalogue of Life ID]], [[:d:Property:P10586|Trovo ID]], [[:d:Property:P10587|IFPI GTIN]], [[:d:Property:P10589|MangaDex title ID]], [[:d:Property:P10590|All.Rugby club ID]], [[:d:Property:P10591|traveloka restaurant ID]], [[:d:Property:P10592|maPZS trails/locations ID]], [[:d:Property:P10593|Kinowiki ID]], [[:d:Property:P10595|marriott hotel ID]], [[:d:Property:P10596|Chuvash Encyclopedia person ID]], [[:d:Property:P10597|Chuvash Encyclopedia place ID]], [[:d:Property:P10598|Chuvash Encyclopedia topic ID]], [[:d:Property:P10599|HarperCollins product ID]], [[:d:Property:P10600|Atlas of Cultural Heritage Calabria cultural place ID]], [[:d:Property:P10603|XJustiz registration court ID]], [[:d:Property:P10605|Atlante Beni Culturali Calabria item ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/является автором художественной выставки|является автором художественной выставки]], [[:d:Wikidata:Property proposal/shoe color|shoe color]], [[:d:Wikidata:Property proposal/government debt-to-GDP ratio|government debt-to-GDP ratio]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Historical Museums of Sweden object ID|National Historical Museums of Sweden object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/class of property value|class of property value]], [[:d:Wikidata:Property proposal/has group|has group]], [[:d:Wikidata:Property proposal/name of victim|name of victim]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tracks featured in work|Tracks featured in work]], [[:d:Wikidata:Property proposal/smb.museum digital ID|smb.museum digital ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/HuijiWiki article ID|HuijiWiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Cacti species ID|Encyclopedia of Cacti species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/bebyggelseområdeskod i Sverige|bebyggelseområdeskod i Sverige]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Israeli Opera site person id|Israeli Opera site person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FISH Archaeological Objects Thesaurus Identifier|FISH Archaeological Objects Thesaurus Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Musik und Gender im Internet ID|Musik und Gender im Internet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Piedmont IDs|IRIS Piedmont IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Slovak Olympic athlete ID|Slovak Olympic athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MINEDEX|MINEDEX]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Library of the Haskala ID|Library of the Haskala ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/522E Most popular Chess openings (by number of sitelinks)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1510726581362245632 source]) *** [https://query.wikidata.org/#SELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FitemDescription%20%3Fsitelinks%0AWITH%0A%7B%0A%20%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fsitelinks%0A%20%20WHERE%0A%20%20%7B%0A%20%20%20%20%23Minimum%20sitelinks%0A%20%20%20%20%3Fitem%20wikibase%3Asitelinks%20%3Fsitelinks.%0A%20%20%20%20hint%3APrior%20hint%3ArangeSafe%20true.%0A%20%20%20%20FILTER%20%28%3Fsitelinks%20%3E%2020%20%29%0A%20%20%0A%20%20%20%20%23Random%20stuff%0A%20%20%20%20%23%20BIND%28RAND%28%29%20AS%20%3Frandom%29%20.%20%23%20Using%20this%20makes%20it%20not%20random%0A%20%20%20%20BIND%28SHA512%28CONCAT%28STR%28RAND%28%29%29%2C%20STR%28%3Fitem%29%29%29%20AS%20%3Frandom%29%20%0A%20%20%7D%0A%20%20ORDER%20BY%20%3Frandom%0A%20%20LIMIT%201000%0A%7D%20AS%20%25subquery1%0AWITH%0A%7B%0A%20%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fsitelinks%0A%20%20WHERE%0A%20%20%7B%0A%20%20%20%20INCLUDE%20%25subquery1%0A%0A%20%20%20%20%23Filters%20to%20remove%20undesired%20entries%20%28templates%2C%20categories%2C%20...%29%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ11266439%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ97950663%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ4167836%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ59541917%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ14204246%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ19842659%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP373%20%3FcommonsCategory%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP301%20%3FcategoryMainTopic%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ15184295%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP1423%20%3FtemplateHasTopic%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP910%20%3FtopicMainCategory%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ20010800%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP360%20%3FisAListOf%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ108783631%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ11753321%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP4224%20%3FcategoryContains%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP971%20%3FcategoryCombinesTopics%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ97303168%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ59259626%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ110010043%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ1474116%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ15647814%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ19887878%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ107344376%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ36330215%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ14296%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ42032%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP2370%20%3FconversionToSIUnit%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ4167410%7D%0A%20%20%20%20%23FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3Aaaa%7D%0A%20%20%7D%0A%20%20LIMIT%20100%0A%7D%20AS%20%25subquery2%0AWHERE%20%0A%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25subquery2%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22%20.%20%7D%0A%7D Random set of popular ("having more than 20 site links") items] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Query_a_random_set_of_popular_entries|source]]) *** [https://w.wiki/53Ac Wikimedia affiliates on social media] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1513117317982474243 source]) *** [https://w.wiki/534V Listed viaducts in the UK] ([https://twitter.com/heald_j/status/1512909616421777420 source]) *** [https://w.wiki/53LW Pages linked to the University of Clermont according to the number of articles on Wikimedia projects] ([https://twitter.com/belett/status/1513493874257313796 source]) *** [https://w.wiki/53M4 Which languages share a word for the same thing (visualized as a tree map). e.g. planet] ([https://twitter.com/vrandezo/status/1513194921183772672 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: Continued work on the new Special:NewLexeme page. We worked on displaying error messages and inferring the spelling variant from the language. We also looked into the non-JavaScript version of the page. ** REST API: Worked on conditional requests (do not return data the client already has) and authorization. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 04 11|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:55, 11 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23123302 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Indic Hackathon | 20-22 May 2022 + Scholarships == Hello {{PAGENAME}}, <small>''(You are receiving this message as you participated previously participated in small wiki toolkits workshops.)''</small> We are happy to announce that the [[:m:Indic MediaWiki Developers User Group|Indic MediaWiki Developers User Group]] will be organizing [[:m:Indic Hackathon 2022|Indic Hackathon 2022]], a regional event as part of the main [[:mw:Wikimedia Hackathon|Wikimedia Hackathon]] taking place in a hybrid mode during 20-22 May. The regional event will be an in-person event taking place in Hyderabad. As it is with any hackathon, the event’s program will be semi-structured i.e. while we will have some sessions in sync with the main hackathon event, the rest of the time will be upto participants’ interest on what issues they are interested to work on. The event page can be seen at <span class="plainlinks">https://meta.wikimedia.org/wiki/Indic_Hackathon_2022</span>. We have full scholarships available to enable you to participate in the event, which covers travel, accommodation, food and other related expenses. The link to scholarships application form is available on the event page. The deadline is 23:59 hrs 17 April 2022. Let us know on the event talk page or send an email to {{email|contact|indicmediawikidev.org}} if you have any questions. We are looking forward to your participation. Regards, [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 16:43, 12 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Small_wiki_toolkits_-_South_Asia&oldid=23135275 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KCVelaga@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #516 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Pi admin bot|Pi admin bot]] (RfP scheduled to end after 20 April 2022 17:58 UTC) ** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Stang|Stang]] (successful) ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Stangbot 2|Stangbot 2]]. Task/s: Insert [[:d:Property:P1831|electorate (P1831)]] and keep it updated on Brazilian municipalities and states items *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/AmeisenBot|AmeisenBot]]. Task/s: Label unsigned comments on talk pages * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' **Upcoming: *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call will be on Tuesday, [https://zonestamp.toolforge.org/1650380457 April 19 at 11 AM Eastern US time]: Martin Schibel will be speaking on [https://www.entitree.com/ Entitree]. '''Please note this is one hour earlier than the usual meeting time''' [https://docs.google.com/document/d/1goa4wnVoUizfFguyVAlLCZzJkb544ecHSLWQA9uYw5k/edit# Agenda] *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, April 20th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** LD4 Wikibase Working Hour: Learn about Wikibase system exploration, data model development, and the road ahead for Digital Scriptorium. When: Thurs. 21 April 2022, 3PM Eastern US ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20220421T190000&p1=tz_et&p2=tz_ct&p3=tz_mt&p4=tz_pt&p5=tz_bst&p6=tz_cest&p7=tz_gmt time zone converter]). Where: [https://teams.microsoft.com/registration/nZRNbBy5RUyarmbXZEMRDQ,epCg_cl65k2w-KRqtDjQ6g,XaPSpNIe7kuPXqShLIu5Rw,2QcpRvBH60eIij192oVSZw,Cp8Hf52ENUW_wkyHubx_rw,8Mrm5Hwrqkuu0Ki34-GDFA?mode=read&tenantId=6c4d949d-b91c-4c45-9aae-66d76443110d Registration Link] *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/YXJJYCMFEJWJAOR2A5IYDXTSQLKJ7X2F/ Register for Contribuling – Conference on minority languages and free participative software]. Conference date: April 22 *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#105|Online Wikidata meetup in Swedish #105]], April 24th at 12.00 UTC * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://docs.google.com/document/d/e/2PACX-1vQOi_12npwKgeDDUGllFyybNjvONfY5hdRJwnpvWBbVHWgBLIeFTbyv54KTqoAGC0UQ75-YLrA57tt3/pub WeDigBio Transcription workflow] "...blogpost...showing how I go from finding the name of a collector when transcribing labels to adding them to Wikidata & then linking them to their collections via Bionomia." *** [https://wikiedu.org/blog/2022/04/07/more-wikidata-metrics-on-the-dashboard/ More Wikidata metrics on the Dashboard] ** Videos *** Transfer bibliographic data from Zotero to Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=snc0ifX9V7I YouTube] *** Art+Feminism community Hours: Add your event data to Wikidata! - YouTube ([https://www.youtube.com/watch?v=nMCpZtaEsWQ En], [https://www.youtube.com/watch?v=-5BwnzP-C9I Fr]) ** other: *** [https://whoseknowledge.org/resource/dti-structured-data-report/ Decolonizing the Internet’s Structured Data – Summary Report] by Whose Knowledge? * '''Tool of the week''' ** [https://bird-oclock.glitch.me Bird O'Clock!] is a tool based on Wikidata and other data sources that shows pictures and numbers from actual people counting actual birds in the actual world! ** [https://coinherbarium.com Tiago's Coin Herbarium] is a coin collection depicting different plant information displayed via Wikidata SPARQL queries. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[Wikidata:Development plan|Wikidata and Wikibase 2022 development plan]] has been updated to include activity estimates for the second quarter (Q2). ** There is a [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update|new hub page]] for the Wikidata Query Service scaling updates, to help you all stay updated. ** Wikidata metrics are now easily accessible on the Dashboard. Here's an [https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/Yale_University/Dura-Europos_WD_edit-a-thon example Dashboard] including a [[d:Wikidata:Status_updates/2022_04_18#Press,_articles,_blog_posts,_videos|blog post above]] detailing the process. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10594|taxonomic treatment]], [[:d:Property:P10601|co-applicant]], [[:d:Property:P10602|applicant]], [[:d:Property:P10604|type of a register in Germany]], [[:d:Property:P10606|notable role]], [[:d:Property:P10607|athletics program]], [[:d:Property:P10610|number of teachers]], [[:d:Property:P10611|has certification]], [[:d:Property:P10612|choreography for]], [[:d:Property:P10613|surrounds the enclave]], [[:d:Property:P10614|has surface]], [[:d:Property:P10622|per capita income]], [[:d:Property:P10623|number of blood donors]], [[:d:Property:P10624|official observer status in organisation]], [[:d:Property:P10627|web interface software]], [[:d:Property:P10628|Martian coordinates]], [[:d:Property:P10629|suggested data fields]], [[:d:Property:P10630|medical indication]], [[:d:Property:P10636|number of conferences]], [[:d:Property:P10637|historic insurance number (building)]], [[:d:Property:P10640|pole positions]], [[:d:Property:P10642|place of disappearance]], [[:d:Property:P10643|code name]], [[:d:Property:P10645|reports to]], [[:d:Property:P10648|podium finishes]], [[:d:Property:P10649|number of likes]], [[:d:Property:P10650|number of dislikes]], [[:d:Property:P10651|number of comments]], [[:d:Property:P10654|rack system]], [[:d:Property:P10655|oeconym]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10589|MangaDex title ID]], [[:d:Property:P10590|All.Rugby club ID]], [[:d:Property:P10591|traveloka restaurant ID]], [[:d:Property:P10592|maPZS trails/locations ID]], [[:d:Property:P10593|Kinowiki ID]], [[:d:Property:P10595|marriott hotel ID]], [[:d:Property:P10596|Chuvash Encyclopedia person ID]], [[:d:Property:P10597|Chuvash Encyclopedia place ID]], [[:d:Property:P10598|Chuvash Encyclopedia topic ID]], [[:d:Property:P10599|HarperCollins product ID]], [[:d:Property:P10600|Atlas of Cultural Heritage Calabria cultural place ID]], [[:d:Property:P10603|XJustiz registration court ID]], [[:d:Property:P10605|Atlante Beni Culturali Calabria item ID]], [[:d:Property:P10608|FID performing arts ID]], [[:d:Property:P10609|PLOS Thesaurus ID]], [[:d:Property:P10615|QQ Music album ID]], [[:d:Property:P10616|QQ Music song ID]], [[:d:Property:P10617|Beatport track ID]], [[:d:Property:P10618|Salzburger Literatur Netz ID]], [[:d:Property:P10619|Kramerius of Regional Library in Pardubice UUID]], [[:d:Property:P10620|Literatur Netz Oberösterreich ID]], [[:d:Property:P10621|1905.com star ID]], [[:d:Property:P10625|OpaqueNamespace ID]], [[:d:Property:P10626|deckenmalerei.eu ID]], [[:d:Property:P10631|ODOT county code]], [[:d:Property:P10632|OpenSanctions ID]], [[:d:Property:P10633|CNGAL entry ID]], [[:d:Property:P10634|USA Track & Field athlete ID (www.usatf.org)]], [[:d:Property:P10635|National Associations Register Number Spain]], [[:d:Property:P10638|AperTO author ID]], [[:d:Property:P10639|IRIS UNIUPO author ID]], [[:d:Property:P10641|AlloCiné TV season ID]], [[:d:Property:P10644|Library of Parliament of Canada riding ID]], [[:d:Property:P10646|ARTEINFORMADO person ID]], [[:d:Property:P10647|Slovak Olympic athlete ID]], [[:d:Property:P10652|International Jewish Cemetery Project ID]], [[:d:Property:P10653|Via Rail station code]], [[:d:Property:P10656|WikiApiary farm]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/name of victim|name of victim]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tracks featured in work|Tracks featured in work]], [[:d:Wikidata:Property proposal/smb.museum digital ID|smb.museum digital ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unique image of unicode char|Unique image of unicode char]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Historic Oregon Newspapers ID|Historic Oregon Newspapers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thai Romanization|Thai Romanization]], [[:d:Wikidata:Property proposal/construction start|construction start]], [[:d:Wikidata:Property proposal/construction end|construction end]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/MINEDEX|MINEDEX]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Library of the Haskala ID|Library of the Haskala ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fanvue creator ID|fanvue creator ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ACNP library ID|ACNP library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/lieferando restaurant ID|lieferando restaurant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yarus feed ID|Yarus feed ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia Colchagüina ID|Enciclopedia Colchagüina ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Winterthur Glossar ID|Winterthur Glossar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society ID|Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Personality Database work identifier|Personality Database work identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hmoegirlpedia|Hmoegirlpedia]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNKI Institute ID|CNKI Institute ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Peacock ID|Peacock ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/techradar review ID|techradar review ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/549e Birthplace of rappers] ([https://twitter.com/giorgiouboldi/status/1515007330106159110 source]) *** [https://w.wiki/53iz Bubble chart of occupation of people linked to University of Clermont] ([https://twitter.com/belett/status/1514207848598847493 source]) *** [https://w.wiki/53gv List of corporate archives, location, and address where available] ([https://twitter.com/beet_keeper/status/1514171569593106434 source]) *** [https://w.wiki/53c9 French adventure video games] ([https://twitter.com/JeanFred/status/1513955436269125635 source]) *** [https://w.wiki/53UB Women with the citizenship of a country and the most articles in other languages (including English) but without an article in French Wikipedia] ([https://twitter.com/symac/status/1513771911330869249 source]) *** [https://ls.toolforge.org/p/106573325 Countries that are bigger (blue) or smaller (red) than all their neighbours] ([https://twitter.com/heald_j/status/1515774960966541325 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: Worked on inferring the spelling variant from the language's Item on the new Special:NewLexeme page and started building a little help box on the special page to explain what lex. data is. ** REST API: Getting closer to having a first version of the REST API that returns Item data. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 04 18|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:42, 18 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23134152 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #517 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for adminship: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Pi admin bot|Pi admin bot]] (successful) ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/BgeeDB-bot|BgeeDB-bot]]. Task/s: inserting gene expression data from the [https://bgee.org/ Bgee database] into Wikidata. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.04.28 next Wikibase live session] is 15:00 UTC on Thursday 28th April 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** [[d:Wikidata:WikiProject_Cultural_venues/Datathon|Cultural Venues Datathon]]: April 25 - May 2, 2022. The aim of this online editing event is to increase the quantity and quality of performing arts building/venue items. **** Daily guided editing sessions will be facilitated [https://linkeddigitalfuture.ca/cultural-venues-datathon/ in English] and [https://linkeddigitalfuture.ca/fr/datathon-des-lieux-culturels/ in French] between April 25 and April 29. **** [https://glam.opendata.ch/coffee-break/ Wikidata Coffee Breaks] From April 25 - April 29, 2022 to fill in missing information on Swiss Performing Arts Institutions and venues. **** [https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZwscumsrD0jHtf8C8X6osnoMywoziJMeEjw Faut-il un nouvel élément Wikidata pour décrire une « salle de spectacle » ?], supplementary Cultural Venues Datathon activity, April 26, 19:00-19:30 UTC. **** [https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZcldumvpj0rH9SZpQdaE9xS7ofNoJKSaNWl How to disentangle a Wikidata item describing both a building and an organization], supplementary Cultural Venues Datathon activity, April 27, 13:00-13:45 UTC. **** The full schedule of official and supplementary activities of the Cultural Venues Datathon is availabe in the [https://calendar.google.com/calendar/u/2?cid=Y19rOHJiMzNoZGEwbTl0c2JwZG0zOHVrbG9xOEBncm91cC5jYWxlbmRhci5nb29nbGUuY29t Google Calendar]. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/DVHYCRRMJO4OUZW5BHXZ7RFHVZSAJD2B/ Third Pywikibot workshop on Friday, April 29th, 16:00 UTC]. ''"This workshop will introduce participants to writing basic scripts via the Pywikibot framework."'' *** From May 4 to 18 there will be the [[Wikidata:Events/International_Museum_Day_2022|International Museum Day - Wikidata competition]]. The aim is to improve data about museums in the countries and regions participating. Contributors from anywhere can take part. *** The Wikimedia Hackathon will take place online on May 20–22, 2022. If you’re interested in presenting something around Wikidata and Wikibase during the hackathon, don’t wait too long to book a slot: [[mw:Wikimedia_Hackathon_2022/Schedule#The_Wikibase_and_Wikidata_Room|Wikimedia Hackathon 2022/Schedule#The Wikidata and Wikibase Room]]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #39, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=39 Agriculture] ** Past: *** Wikidata/Wikibase office hour ([[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2022-04-20|2022-04-20]]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://diff.wikimedia.org/2022/04/20/wedigbio-a-wikidata-empowered-workflow/ WeDigBio: A Wikidata empowered workflow] (diff version) *** [https://wikiedu.org/blog/2022/04/19/wikidata-as-a-tool-for-biodiversity-informatics/ Wikidata as a tool for biodiversity informatics] ** Papers *** [https://dl.acm.org/doi/abs/10.1145/3512982?casa_token=YOTCjk8m7hgAAAAA:_YII1fxdG0Oo2NF4WV00PSmrRNsgSFcBtruOHz_PQ6sjt5vNIEmDqWgfWQtFMMQhZ5zuavjaOQA Working for the Invisible Machines or Pumping Information into an Empty Void? An Exploration of Wikidata Contributors' Motivations] (closed access) *** [https://plus.pli.edu/Details/Details?fq=id:(352066-ATL2) Beyond Open Data: The Only Good License Is No License] *** [https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2022.04.01.22273328v1.full-text WikiProject Clinical Trials for Wikidata] ** Videos *** Synchronizing a matched Mix'n'Match set to Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=Pm8LYUWKmdI YouTube] *** Editing Wikidata Items (in French) - YouTube [[https://www.youtube.com/watch?v=YgD38xG9azA 1], [https://www.youtube.com/watch?v=a8RDYu4dcJo 2], [https://www.youtube.com/watch?v=q9AzVfxkzsE 3], [https://www.youtube.com/watch?v=fIOg6moQOig 4]] *** Recently uploaded WikidataCon 2022 YouTube videos **** [https://www.youtube.com/watch?v=k0XqwDHZ-O0 Creating subsets of Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=HZuLuXFXaoM Wikidata birthday presents lightning talks] **** [https://www.youtube.com/watch?v=Vc0NsrCp1MQ Enriching the Joan Jonas Knowledge Base with linked open data via Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=abyK_k7uXfE Reimagining Wikidata from the margins: listening session] * '''Tool of the week''' ** [https://docs.ropensci.org/wikitaxa/ Wikitaxa] is a software of taxonomy data written in R. ** [[d:User:So9q/fatcat-link.js|User:So9q/fatcat-link.jsscrip]] is a userscript for looking up fatcat! DOIs. It adds a link to the fatcat! database in the Tools' section on items. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** WDQS update lag SLO has been lowered from update lag <10 min 99% of the time, to update lag <10 min 95% of the time. ** [https://twitter.com/WikidataMeter/status/1516342210115125251 Wikidata now has over 9,900 Properties!] ([https://w.wiki/564U 71.16% Identifiers]) ** Job opening: [https://twitter.com/vrandezo/status/1516914803788328960 Product Manager (PM) for Wikifunctions] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10659|amount of medals]], [[:d:Property:P10661|exhibited creator]], [[:d:Property:P10663|applies to work]], [[:d:Property:P10664|featured track(s)]], [[:d:Property:P10672|raw material processed]], [[:d:Property:P10673|debut date]], [[:d:Property:P10675|OSM object]], [[:d:Property:P10676|number of references]], [[:d:Property:P10680|franchisor]], [[:d:Property:P10681|government debt-to-GDP ratio]], [[:d:Property:P10685|ionic radius]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10657|DTB artistic gymnast ID]], [[:d:Property:P10658|Basketball Bundesliga UUID]], [[:d:Property:P10660|C-SPAN person numeric ID]], [[:d:Property:P10662|IndexCat ID]], [[:d:Property:P10665|lieferando restaurant ID]], [[:d:Property:P10666|IPU chamber ID]], [[:d:Property:P10667|ACNP library ID]], [[:d:Property:P10668|HuijiWiki article ID]], [[:d:Property:P10669|TV Maze season ID]], [[:d:Property:P10670|Musik und Gender im Internet ID]], [[:d:Property:P10671|MINEDEX project ID]], [[:d:Property:P10674|FISH Archaeological Objects Thesaurus ID]], [[:d:Property:P10677|Winterthur Glossar ID]], [[:d:Property:P10678|100 Years of Alaska's Legislature bio ID]], [[:d:Property:P10679|Aldiwan poet ID]], [[:d:Property:P10682|EIA plant ID]], [[:d:Property:P10683|Uber Eats store ID]], [[:d:Property:P10684|Aldiwan poem ID]], [[:d:Property:P10686|Library of the Haskala person ID]], [[:d:Property:P10687|Google Fonts ID]], [[:d:Property:P10688|Personality Database work ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/CXSMILES|CXSMILES]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databank Beschermheiligen anno 1959|Databank Beschermheiligen anno 1959]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Reflora ID|Reflora ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox ID| North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RBMS Controlled Vocabulary ID|RBMS Controlled Vocabulary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biografiskt lexikon för Finland URN.FI|Biografiskt lexikon för Finland URN.FI]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Galaxy Store app ID|Galaxy Store app ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Les Recteurs d'Académie en France|Identifiant Les Recteurs d'Académie en France]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Les inspecteurs généraux de l'Instruction publique (1802-1914)|Identifiant Les inspecteurs généraux de l'Instruction publique (1802-1914)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NSR quay ID|NSR quay ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NSR stopplace ID|NSR stopplace ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Heiligen.net ID|Heiligen.net ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlantFiles taxon ID|PlantFiles taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Garden.org Plants Database ID|Garden.org Plants Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Woody Plants Database ID|Woody Plants Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gun Violence Archive incident ID|Gun Violence Archive incident ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhoSampled television series ID|WhoSampled television series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhoSampled track ID|WhoSampled track ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]: *** [[Wikidata:Properties for deletion/P5420|GS1 Global Product Classification brick code]] ** Query examples: *** [https://w.wiki/55p4 Most common classes for values of "depicts" (P180) on Commons] ([https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Wikidata:Request_a_query&oldid=1623274376#Federation_question source]) *** [https://w.wiki/55oy Scottish river drainage basins] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1513885089284993035 source]) *** [https://w.wiki/562y The earliest road accident victims] ([https://twitter.com/spas_kolev/status/1517841680736653312 source]) *** [https://w.wiki/5646 Country of nationality of people linked to the Ghana's top 3 traditional universities] ([https://twitter.com/WikidataGhana/status/1517872485785653248 source]) *** [https://w.wiki/55EE Count of Wikidata property types] ([https://twitter.com/andrawaag/status/1516659933969797122 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: Worked on showing the name of language variants in the language variant selector and added the new information box to help people get a better understanding of lex. data. ** REST API: Finished the initial implementation of the endpoint for getting data for a full Item and discussed feedback, testing and roll-out plans. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 04 25|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:05, 25 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23189636 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #518 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/PangolinBot|PangolinBot]]. Task/s: Automatically replace one property value with another *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/TolBot 14|TolBot 14]]. Archives [[d:Wikidata:Requests for deletions|Wikidata:Requests for deletions]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour]] on May 5th at 16:00 UTC, online. Open discussion - you can bring a Phabricator ticket that you care about or that needs to be improved. *** Conclusion du [[d:Wikidata:WikiProject_Cultural_venues/Datathon|Cultural Venues Datathon]] (in French), [https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZ0lcu6uqTMuGtBi7O0Avn_sjoIlW1y5Ixnn May 2, 16:00-16:30 UTC]. *** [[d:Wikidata:WikiProject_Cultural_venues/Datathon|Cultural Venues Datathon]] wrap-up, [https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZMlcuCorjIoHN2-DWtO6_YNTfWtQol0Lo5W May 2, 19:00-19:30 UTC]. *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch] about structured data on Wikimedia Commons, in French, by Vigneron, May 3 at 19:00 CEST (UTC+2) *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/4Z36WIDMBEAV7X4X3OO32BXY4RZX4DRW/ Invitation to Wikimedia Research Office Hours May 3, 2022] *** May 3rd. Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: The call will include presentations on two projects using Wikidata to enhance discoverability of archival and museum collections. Sharon Garewal (JSTOR) will present “Adding Wikidata QIDs to JSTOR Images,” and Daniela Rovida and Jennifer Brcka (University of Notre Dame) will present “‘Archives At’: An opportunity to leverage MARC to create Linked Open Data.” [https://docs.google.com/document/d/1ji6eTubixBWrAPv7UUV0gxxW7y_lzyZTf4vvzo5Iwiw/edit?usp=sharing] *** [https://linkeddigitalfuture.ca/event/wikidata-workshop-production-items/ Wikidata Workshop: Wikidata items for dance and theatre productions], May 4, 19:30-21:00 UTC *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/5ARWH7WLDUPNLTWPJCGOGVHW64GVIVOI/ Talk to the Search Platform / Query Service Team—May 4th, 2022] *** [https://www.twitch.tv/envlh Import of a Breton dictionary into Wikidata lexicographical data], on Twitch, in French, by Envlh, May 8 at 10:00 CEST (UTC+2) ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #40, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=40 International Workers' Day] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://www.bobdc.com/blog/exploringadataset/ Queries to explore a dataset. Even a schemaless one] ** Papers *** [https://whoseknowledge.org/resource/dti-structured-data-report/ Decolonizing the Internet’s Structured Data – Summary Report] by WhoseKnowledge ** Videos *** Workshop "Wikidata, Zotero and Cita": tools to understand the construction of knowledge (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=BYlqIkzu608 YouTube] *** Georeferencing cultural heritage on Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=urhUMcQm7g8 YouTube] *** Theory of Machine Learning on Open Data: The Wikidata Case by Goran S. Milovanovic - [https://www.youtube.com/watch?v=zg8cjXwg9SM YouTube] *** Introduction to SPARQL (Wikidata Query Service (in Czech) - [https://www.youtube.com/watch?v=k7LwaJwW1_A YouTube] *** Wikidata: A Knowledge Graph for the Earth Sciences - [https://www.youtube.com/watch?v=qdZBB9Zz5fE YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Nikki/LowercaseLabels.js|User:Nikki/LowercaseLabels.js]] - is a userscript that adds a button when editing labels to change the text to lowercase. ** [https://equalstreetnames.org/ EqualStreetNames] - is a tool that maps the inequality of name attributions. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** OpenRefine is running its [https://openrefine.limesurvey.net/155968 two-yearly user survey]! Do you use OpenRefine? Then [https://openrefine.limesurvey.net/155968 fill in the survey] to tell us how and why you use OpenRefine. Results and outcomes will inform future decisions about the tool. ** The [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update/April 2022 scaling update|April update]] for the Wikidata Query Service scaling project is now available. ** [https://twitter.com/nichtich/status/1519687758780014597 Wikidata now contains all major integrated library systems listed at Library Technology Guides]. ** [https://lexeme-forms.toolforge.org/template/bokm%C3%A5l-verb-passive/ Wikidata Lexeme Forms has a new template for Norwegian Bokmål passive verbs] ** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/17915169/PR-Manager-in-Digitale-Technologien?jobDbPVId=45768964&l=en PR Manager in Digital Technologies], software development department - Wikimedia Deutschland * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10680|franchisor]], [[:d:Property:P10681|government debt-to-GDP ratio]], [[:d:Property:P10685|ionic radius]], [[:d:Property:P10694|Thai romanization]], [[:d:Property:P10695|introduced in]], [[:d:Property:P10696|image set]], [[:d:Property:P10703|Bill Number]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10679|Aldiwan poet ID]], [[:d:Property:P10682|EIA plant ID]], [[:d:Property:P10683|Uber Eats store ID]], [[:d:Property:P10684|Aldiwan poem ID]], [[:d:Property:P10686|Library of the Haskala person ID]], [[:d:Property:P10687|Google Fonts ID]], [[:d:Property:P10688|Personality Database work ID]], [[:d:Property:P10689|OpenStreetMap object]], [[:d:Property:P10690|GEMET ID]], [[:d:Property:P10691|Enciclopedia Colchagüina ID]], [[:d:Property:P10692|DBLP event ID]], [[:d:Property:P10693|CNKI institute ID]], [[:d:Property:P10697|Woolworths product ID]], [[:d:Property:P10698|TEİS ID]], [[:d:Property:P10699|FamousFix topic ID]], [[:d:Property:P10700|Parcours de vies dans la Royale ID]], [[:d:Property:P10701|Reflora ID]], [[:d:Property:P10702|Hrono.ru article ID]], [[:d:Property:P10704|Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society ID]], [[:d:Property:P10705|Historic Oregon Newspapers ID]], [[:d:Property:P10706|DACS ID (2022)]], [[:d:Property:P10707|AccessScience ID]], [[:d:Property:P10708|settlement area code in Sweden]], [[:d:Property:P10709|North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox ID]], [[:d:Property:P10710|Galaxy Store app ID]], [[:d:Property:P10711|Invasive.org species ID]], [[:d:Property:P10712|EIA utility ID]], [[:d:Property:P10713|Biografiskt Lexikon för Finland (urn.fi) ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/probability distribution related properties|probability distribution related properties]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ladungszahl|Ladungszahl]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Koordinationszahl|Koordinationszahl]], [[:d:Wikidata:Property proposal/danse|danse]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Median household income|Median household income]], [[:d:Wikidata:Property proposal/background of death|background of death]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Number of housing units|Number of housing units]], [[:d:Wikidata:Property proposal/number of reblogs|number of reblogs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IBAN banking code|IBAN banking code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/contraindication|contraindication]], [[:d:Wikidata:Property proposal/incorporated|incorporated]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/PlantFiles taxon ID|PlantFiles taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Garden.org Plants Database ID|Garden.org Plants Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Woody Plants Database ID|Woody Plants Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gun Violence Archive incident ID|Gun Violence Archive incident ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhoSampled television series ID|WhoSampled television series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhoSampled track ID|WhoSampled track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of ideas|Encyclopedia of ideas]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Personality Database person identifier|Personality Database person identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TheGuardian.com profile ID|TheGuardian.com profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TIME.com author ID|TIME.com author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Investopedia term ID|Investopedia term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GeoSciML|GeoSciML]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GeolISS|GeolISS]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Archives of Sweden persistent identifier|National Archives of Sweden persistent identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linz DB ID|Linz DB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/belfercenter person ID|belfercenter person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Data Commons ID|Data Commons ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sextpanther person ID|sextpanther person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tüik number|Tüik number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ERR project|ERR project]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MCCP ID|MCCP ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/56ye Languages and dialects with number of first language speakers (preferred rank)] ([https://twitter.com/exmusica/status/1519451096531582982 source]) *** [https://w.wiki/57XU Graph of influences in the age of Enlightenment] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1520528095589150721 source]) *** [https://w.wiki/57dj Countries which are named after a person] ([https://twitter.com/kanedr/status/1520048548745822208 source]) *** [https://w.wiki/57XN Number of musical works (compositions) in Wikidata by language, in descending order] ([https://twitter.com/exmusica/status/1520521925906382853 source]) * '''Development''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IIEZFOF2F7JUKGM7HSAOC4KXQYMJWWOB/ The new "mul" term language code is now available on Test Wikidata] ** Lexicographical data: We are finishing up the information box that should help new users understand quickly what lexicographical data is. We also added the help text to encourage people to check if the Lexeme already exists before creating one. ** REST API: We started working on the REST routes to get all statements of an Item and retrieve a single statement from an Item. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 05 02|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:10, 2 മേയ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23229954 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Translation request == Hello. Can you translate and upload the article [[:en:List of World Heritage Sites in Azerbaijan]] in Malayalam Wikipedia? Yours sincerely, [[ഉപയോക്താവ്:Multituberculata|Multituberculata]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Multituberculata|സംവാദം]]) 11:02, 8 മേയ് 2022 (UTC) == Wikidata weekly summary #519 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for permissions/Bot: *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/PangolinBot|PangolinBot]]. Task/s: Automatically replace one property value with another (Approved) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch] about International Museum Day 2022, in French, by Vigneron, May 10 at 19:00 CEST (UTC+2) *** LIVE Wikidata editing #79 - [https://www.youtube.com/watch?v=VYjML2j2SJE YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3239886972963124/ Facebook], May 14 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#106|Online Wikidata meetup in Swedish #106]], May 15 at 12.00 UTC *** The Wikimedia Hackathon will take place online on May 20–22, 2022. If you’re interested in presenting something around Wikidata and Wikibase during the hackathon, don’t wait too long to book a slot: [[mw:Wikimedia_Hackathon_2022/Schedule|Wikimedia Hackathon 2022/Schedule]]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #41, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=41 Music] *** [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Events/International_Museum_Day_2022 International Museum Day Wikidata Competition], 4 May 2022 - 18 May 2022. ** Past: *** Import of a Breton dictionary into Wikidata lexicographical data, on Twitch, in French, by Envlh: [https://www.twitch.tv/videos/1478281197 video] (French), slides: [[:File:Import du Lexique étymologique du breton moderne de Victor Henry depuis Wikisource dans les données lexicographiques de Wikidata - ContribuLing 2022.pdf|French]], [[:File:Import of the Etymological lexicon of modern Breton by Victor Henry from Wikisource into Wikidata lexicographical data - ContribuLing 2022.pdf|English]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikibase.consulting/automating-values-in-wikibase/ Automating Values in Wikibase (new extension)] ** Papers *** [https://wikiworkshop.org/2022/papers/WikiWorkshop2022_paper_29.pdf Building a Knowledge Graph of Events and Consequences Using Wikipedia and Wikidata] ** Videos *** Working with the Automated Values extension in Wikibase - [https://www.youtube.com/watch?v=BO58wulCFVU YouTube] *** Bringing IIIF Manifests to life in Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=c358_5IolXw YouTube] *** Fun with lexemes. By [[d:User:Mahir256|Mahir256]] - [https://www.twitch.tv/videos/1476729630 Twitch] * '''Tool of the week''' ** [https://mapcomplete.osm.be/artwork.html?z=17&lat=-39.8424&lon=-73.23&language=en#node/9702109212 MapComplete] is an OpenStreetMap viewer and editor that searches Wikidata for species - which means that it is super-easy to link the Wikidata item to a tree one sees! ** [[d:User:Nikki/flag-emoji.css|User:Nikki/flag-emoji.css]] is a userscript that adds emoji flags before items for flags supported by either [[d:Q75862490|Noto Color Emoji]] or [[d:Q76836692|BabelStone Flags]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/18061438?l=en Community Communications Manager - Wikibase] at Wikimedia Deutschland. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10714|WikiProject importance scale rating]], [[:d:Property:P10718|CXSMILES]], [[:d:Property:P10726|class of property value]], [[:d:Property:P10729|finisher]], [[:d:Property:P10731|support of a function]], [[:d:Property:P10732|probability mass function]], [[:d:Property:P10733|probability generating function]], [[:d:Property:P10734|Fisher information]], [[:d:Property:P10735|characteristic function]], [[:d:Property:P10736|cumulative distribution function]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10715|Investopedia term ID]], [[:d:Property:P10716|fanvue creator ID]], [[:d:Property:P10717|Encyclopedia of Ideas ID]], [[:d:Property:P10719|RBMS Controlled Vocabulary ID]], [[:d:Property:P10720|WhoSampled track ID]], [[:d:Property:P10721|Identifiant Les Recteurs d'Académie en France]], [[:d:Property:P10722|French Inspector General for Education (1802-1914) identifier]], [[:d:Property:P10723|TheGuardian.com profile ID]], [[:d:Property:P10724|Hmoegirl ID]], [[:d:Property:P10725|English Everipedia ID]], [[:d:Property:P10727|GeoSciML ID]], [[:d:Property:P10728|Présent author ID]], [[:d:Property:P10730|Data Commons ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/beteiligte Parteien|beteiligte Parteien]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ligament insertion|ligament insertion]], [[:d:Wikidata:Property proposal/proper motion components|proper motion components]], [[:d:Wikidata:Property proposal/distributed from|distributed from]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IBAN banking code|IBAN banking code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/contains statistical territorial entity|contains statistical territorial entity]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/The Israeli Directors Guild id|The Israeli Directors Guild id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Twitter moment ID|Twitter moment ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Muziekweb composition ID|Muziekweb composition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TOBuilt ID|TOBuilt ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Afisha.ru movie ID|Afisha.ru movie ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rusakters.ru ID|Rusakters.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Scholar paper ID|Baidu Scholar paper ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISKO Encyclopedia of Knowledge Organization ID|ISKO Encyclopedia of Knowledge Organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chocolatey Community Package|Chocolatey Community Package]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Emilia-Romagna IDs|IRIS Emilia-Romagna IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kubbealti Lugati term ID|Kubbealti Lugati term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinokolo.ua film ID|Kinokolo.ua film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinokolo.ua person ID|Kinokolo.ua person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Twitter list ID|Twitter list ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/58H4 List of French public administrations with an open data portal, a siren number (P1616) and a servicepublic id (P6671)] ([https://teamopendata.org/t/identifiant-unique-de-portails-de-donnees/3647/21 source]) *** [https://w.wiki/58zt Largest cities with a female mayor] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1523523388064604164 source]) *** [https://w.wiki/597c Reach of Twitter accounts on Wikidata] ([https://twitter.com/GereonKalkuhl/status/1523236263662612481 source]) *** [https://w.wiki/589z Which works published in the 1970s have been most cited from works on archaeology?] ([https://twitter.com/RichardNevell/status/1521862536932597761 source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: *** [[Wikidata:WikiProject Slovakia]] * '''Development''' ** REST API: We are continuing to implement the REST routes to get all statements of an Item and retrieve a single statement from an Item ([[phab:T305988]], [[phab:T307087]], [[phab:T307088]]) ** Lexicographical data: We are finishing the version of the page for browsers without JavaScript support ([[phab:T298160]]). We started working on the feature to pre-fill the input fields by URL parameter ([[phab:T298154]]). And we started working on better suggestions for lexical categories so commonly-used ones can more easily be added to avoid mistakes ([[phab:T298150]]). ** We fixed an issue with recently added new language codes not being usable for Lexemes and not being sorted correctly on Special:NewItem ([[phab:T277836]]). [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 05 09|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:12, 9 മേയ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23260297 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #520 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The Wikimedia Hackathon will take place online on May 20–22, 2022. Are you interested in presenting something around Wikidata and Wikibase during the hackathon? Book a slot in the Wikidata+Wikibase room: [[mw:Wikimedia Hackathon 2022/Schedule|Wikimedia Hackathon 2022/Schedule]]. *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call May 17, 2022: Anson Parker and Lucy Carr-Jones (University of Virigina Claude Moore Health Sciences Library) will be talking about their Open Data Dashboard for analyzing University of Virginia Health publications using EuropePMC publication data as well as work to group publications based on institutional departments in Wikidata and how much of their content is "open." [https://docs.google.com/document/d/1c_6b0IEsCXqh6nMgct4VHsJQFyT_wrb3L1N5cea3J2s/edit?usp=sharing Agenda] *** LIVE Wikidata editing #80 - [https://www.youtube.com/watch?v=3LO_JwNUZNw YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3244367102515111/ Facebook], May 21 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#108|Online Wikidata meetup in Swedish #108]], May 22 at 12.00 UTC *** 1 July: Abstract submission deadline for the Biodiversity Data Standards Conference [[:d:Q111972123|TDWG 2022]], including for a [https://www.tdwg.org/conferences/2022/session-list/#int19%20the%20role%20of%20the%20wikimedia%20ecosystem%20in%20linking%20biodiversity%20data session on "The role of the Wikimedia ecosystem in linking biodiversity data"] ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #42, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=42 Constitution Day, Norway] *** [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Events/International_Museum_Day_2022 International Museum Day Wikidata Competition], 4 May 2022 - 18 May 2022. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://datengraben.com/posts/2022-05-05-wikidata-datawrapper-regionalzeitungen/ Regional newspaper map with datawrapper and Wikidata] ** Papers *** [[d:Q111987319|CAS Common Chemistry in 2021: Expanding Access to Trusted Chemical Information for the Scientific Community (Q111987319)]] *** [https://arxiv.org/pdf/2205.01833.pdf OpenAlex: A fully-open index of scholarly works, authors, venues, institutions, and concepts] ([https://openalex.org/ tool]) ** Videos *** How to create Wikidata item (in Assamese) - [https://www.youtube.com/watch?v=-8nh03wu4Cg YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://guessr.blinry.org/?Q117 Wikidata Guesser] allows you to guess the locations of random Wikidata items! * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/18061438?l=en Community Communications Manager - Wikibase] at Wikimedia Deutschland. ** The [https://outreachdashboard.wmflabs.org/training/wikidata/wikidata-community Wikidata community onboarding] documentation by [https://wikiedu.org/ Wiki Education]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10737|quantile function]], [[:d:Property:P10738|mean of a probability distribution]], [[:d:Property:P10739|median of a probability distribution]], [[:d:Property:P10740|mode of a probability distribution]], [[:d:Property:P10741|dance]], [[:d:Property:P10743|variance of a probability distribution]], [[:d:Property:P10744|skewness]], [[:d:Property:P10745|excess kurtosis]], [[:d:Property:P10746|information entropy]], [[:d:Property:P10747|moment-generating function]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10742|OBD Memorial ID]], [[:d:Property:P10748|GeolISSTerm ID]], [[:d:Property:P10749|TIME.com author ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Similar web ranking|Similar web ranking]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Italian Chamber of Deputies Government ID|Italian Chamber of Deputies Government ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bookbinding and the Conservation of Books term ID|Bookbinding and the Conservation of Books term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TamTam chat ID|TamTam chat ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PM20 ware ID|PM20 ware ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ANR project ID|ANR project ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HeHaCham HaYomi id|HeHaCham HaYomi id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Delaware Department of State file number|Delaware Department of State file number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JBIS horse ID|JBIS horse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Camp Wild|Camp Wild]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/59dS List of oldest cryptocurrencies] *** [https://w.wiki/59tq Scottish rivers that merge to make a river with a new name] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1524799946280652800 source]) *** [https://w.wiki/5ASw List of candidates in the French legislative elections] ([[:d:User:PAC2/Législatives|source]]) *** [https://w.wiki/5ATF List of people with Elisabeth, Élisabeth or Elizabeth as first name] ([[:d:User:PAC2/Elisabeth|source]]) *** [https://w.wiki/5AFE Wikimedians with a Twitch channel] ([https://twitter.com/envlh/status/1525382998006308873 source]) * '''Development''' ** REST API: We continued implementing the REST routes to get all statements of an Item and retrieve a single statement from an Item ([[phab:T305988]], [[phab:T307087]], [[phab:T307088]]) ** [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 05 16|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:39, 16 മേയ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23284373 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #521 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Use of dates in the descriptions of items regarding humans|Use of dates in the descriptions of items regarding humans]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** 6 and 8 June: [[:d:Wikidata:WikiProject Scholia/June 2022 hackathon|Scholia hackathon]] with focus on software-related visualizations and curation workflows *** 29 July 2022: The submission deadline for [https://docs.google.com/document/d/1emcO2v29TmwCFQ_6h9MAwPiKDmq--GZR-ilfwJMEMKo/edit?usp=sharing the Wikidata Workshop 2022] that will be co-located with the 21st International Conference on Semantic Web (ISWC 2022). ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #43, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=43 Towel Day] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** Interrogating linked open data and Wikidata with SPARQL Lorenzo Losa - [https://www.youtube.com/watch?v=ESUoOpeUhRc YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://lod4culture.gsic.uva.es LOD4Culture] is a web application for exploring world-wide cultural heritage. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://www.wikimedia.de/unlock/application/ UNLOCK], a Wikimedia Deutschland program, is looking for your project ideas. These could be the development of tools building on top of Wikidata's data, of applications for social and public good or related to civic tech. Apply until May 29th, 2022! ** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/18061438?l=en Community Communications Manager - Wikibase] at Wikimedia Deutschland. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10768|Similarweb ranking]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10766|Chocolatey Community package ID]], [[:d:Property:P10767|Twitter moment ID]], [[:d:Property:P10769|Kino-kolo film ID]], [[:d:Property:P10770|netkeiba horse ID]], [[:d:Property:P10771|Bookbinding and the Conservation of Books term ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/has vector|has vector]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ECLI court code|ECLI court code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mirror image|Mirror image]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Norges Nasjonalmuseum Creator ID|Norges Nasjonalmuseum Creator ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Radio France person ID|Radio France person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ORKG ID|ORKG ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Authority control/Annales Historico-Naturales Musei Nationalis Hungarici id|Authority control/Annales Historico-Naturales Musei Nationalis Hungarici id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Medieval Philosophy ID|Encyclopedia of Medieval Philosophy ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kino.mail.ru film ID|Kino.mail.ru film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kino.mail.ru series ID|Kino.mail.ru series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kino.mail.ru person ID|Kino.mail.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVG Programme Identifier|TVG Programme Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPRF person ID|CPRF person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New Mexico Digital Collections identifier|New Mexico Digital Collections identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ukrainian Live Classic composer ID|Ukrainian Live Classic composer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Odnoklassniki artist ID|Odnoklassniki artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lithuania Minor encyclopedia ID|Lithuania Minor encyclopedia ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5BLV Relationships of Roman deities] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1527046255326683136 source]) *** [https://w.wiki/5Asb Ingrediants of dishes on Wikidata] ([https://twitter.com/larswillighagen/status/1526290242092814340 source]) *** [https://w.wiki/5BmR Food names after a place in the UK] ([https://twitter.com/heald_j/status/1527781394650476544 source]) *** [https://w.wiki/5AsG French heads of government classified by tenure] ([https://twitter.com/daieuxdailleurs/status/1526283304479215621 source]) *** [https://w.wiki/5BhM Places in Antarctica over 3000km away from the South Pole] *** [https://w.wiki/5C6b Topics that members of the Swedish Parliament motioned about 2020/21] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1528426250737528835 source]) *** [https://w.wiki/5BvV Albums with more than one language statement where none has preferred rank] ([https://twitter.com/exmusica/status/1528121917802151936 source]) * '''Development''' ** Wikibase REST API: Initial implementation of a route providing all statements of an item ([[phab:T305988]]), an a route to retrieve a single statement ([[phab:T307087]]) completed. ** First batch of [http://WBstack.com WBstack.com] accounts successfully migrated to [http://Wikibase.cloud Wikibase.cloud]. You can keep track of our progress on this phabricator ticket [[phab:T303852]]. ** Lexicographical data: We updated the input placeholders on the new version of the NewLexeme special page ([[phabricator:T302877|T302877]], [[phabricator:T307443|T307443]]). We finished the feature to prefill the inputs from URL parameters if present ([[phabricator:T298154|T298154]]) and to suggest common lexical category items ([[phabricator:T298150|T298150]]). We are working on some accessibility improvements ([[phabricator:T303806|T303806]], [[phabricator:T290733|T290733]], [[phabricator:T305359|T305359]]) and improving validation / error messages ([[phabricator:T305854|T305854]]). [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 05 23|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:55, 23 മേയ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23284373 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #522 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call May 31, 2022: Felicia Smith, Nicole Coleman, and Akosua Kissi on the Know Systemic Racism Project [https://docs.google.com/document/d/1pjuabqUARaxr2kaRodikVx0zBznyZ0kicvcajDPpy98/edit?usp=sharing Agenda] *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#110|Online Wikidata meetup in Swedish #110]], June 5 at 12.00 UTC * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://pointstodots.wordpress.com/2022/05/25/the-evolution-of-a-wikidata-sparql-query-for-taxon-names/ The evolution of a Wikidata SPARQL query for taxon names], by Tiago Lubiana ** Papers *** [[d:Q112143478|The LOTUS initiative for open knowledge management in natural products research (Q112143478)]] *** [[:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/In focus|Measuring gender diversity in Wikipedia articles]] in [[:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|The Signpost]]. The article using Wikidata's SPARQL queries to measure gender diversity in Wikipedia articles. *** [[:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-02-27/By the numbers|Does birthplace affect the frequency of Wikipedia biography articles?]] in [[:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|The Signpost]] (February 2022) ** Videos *** [https://www.twitch.tv/videos/1310601000 Replay of the livestream "Even more fun with Lexemes" by Mahir256] * '''Tool of the week''' ** [[d:Template:Item documentation|Template Item documentation]] is now automatically displayed in the header of each item's talk page via [[d:MediaWiki:Talkpageheader|MediaWiki:Talkpageheader]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Want to know more about Abstract Wikipedia & Wikifunctions? You can now [[:m:Global message delivery/Targets/Wikifunctions & Abstract Wikipedia|subscribe to the weekly newsletter]] and get a friendly reminder every time a new issue is published! ** [https://inforapid.org/webapp/webapp.php?shareddb=PulDm8q7r4LSkXKeE0zXR47udr6DrhGY4lHDP22rKccZoupt6mBESe9ZU9qWg6GTtilsS1CS8ri6IT2dTLGYlnSROrukLvuK Radioactivity map]: Mind map about radioactive radiation built by importing from Wikidata with InfoRapid KnowledgeBase Builder * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10777|candidate position]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10772|Lithuanian company code]], [[:d:Property:P10773|Afisha.ru movie ID]], [[:d:Property:P10774|art is next artist ID]], [[:d:Property:P10775|Gun Violence Archive ID]], [[:d:Property:P10776|HeHaCham HaYomi ID]], [[:d:Property:P10778|CPNI ID]], [[:d:Property:P10779|Collection Hermann Göring DB ID]], [[:d:Property:P10780|Radio France person ID]], [[:d:Property:P10781|ANR project ID]], [[:d:Property:P10782|Encyclopedia of Medieval Philosophy ID]], [[:d:Property:P10783|Umanity horse ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/number of versions|number of versions]], [[:d:Wikidata:Property proposal/voting age (reproposed)|voting age (reproposed)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/code dans la Classification centrale des produits|code dans la Classification centrale des produits]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identificador WikiBurgos|identificador WikiBurgos]], [[:d:Wikidata:Property proposal/orchestrator|orchestrator]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/HaBama person id|HaBama person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Odnoklassniki album ID|Odnoklassniki album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WorldCat Entities ID|WorldCat Entities ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BRUZZ topic ID|BRUZZ topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BRUZZ place ID|BRUZZ place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CBC Gem ID|CBC Gem ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MAYA site company id|MAYA site company id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anime Characters Database tag ID|Anime Characters Database tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Plex GUID|Plex GUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Esports Earnings game ID|Esports Earnings game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Esports Earnings player ID|Esports Earnings player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Liquipedia ID|Liquipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scottish Highland Bridges ID|Scottish Highland Bridges ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museum of Gothenburg object ID|Museum of Gothenburg object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ozon person identifier|Ozon person identifier]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5DLD List of candidates for the next French legislative elections] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1530563510840741888?t=l0De456aqy2DLnYnd6c7QA&s=19 source]) *** [https://w.wiki/5DYV Occupation of people named Elizabeth, Élisabeth or Elisabeth in Wikidata] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1531140106366623745?t=EnqYfU_9NfSq4zkve5_5tg&s=19 source]) *** [https://query.wikidata.org/#%23defaultView%3ABarChart%0A%23Percentage%20of%20films%20passing%20the%20Bechdel%20test%20by%20genre.%20Including%20films%20that%20pass%20dubiously%2C%20rarely%20or%20contentiously%0A%23Some%20items%20have%20more%20than%20one%20test%20result%20%28e.g.%20in%20contentious%20cases%29%0A%23To%20pass%20the%20Bechdel%20test%20a%20film%20must%20fulfill%20all%20of%20three%20criteria%3A%201%29%20feature%20two%20women%202%29%20who%20talk%20to%20each%20other%203%29%20about%20something%20else%20than%20a%20man%0ASELECT%20%3FgenreLabel%20%28COUNT%28DISTINCT%20%3Fitem%29%2F%20%3Fitem_count%20AS%20%3Fshare%29%20%28xsd%3Astring%28%3Fitem_count%29%20AS%20%3Fnumber_of_films_with_test_data%29%20%0AWITH%20%7B%0ASELECT%20%3Fgenre%20%3Fitem%20%3Fbechdel_result%20WHERE%7B%0A%20%20%20%20VALUES%20%3Fgenre%20%7Bwd%3AQ1762165%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21802675%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ40831%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ5937792%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21010853%20%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ132311%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ1196408%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ16575965%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ842256%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ6585139%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ19765983%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ24925%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ182015%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ111956902%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21590660%7D%0A%20%20%20%20%0A%20%20%20%20%3Fst%20ps%3AP5021%20wd%3AQ4165246%3B%20pq%3AP9259%20%3Fbechdel_result.%0A%20%20%20%20%3Fitem%20p%3AP5021%20%3Fst%3B%20wdt%3AP136%2Fwdt%3AP279%2a%20%3Fgenre%3B%20wdt%3AP31%2Fwdt%3AP279%2a%20wd%3AQ11424%0A%20%20%20%20%20%7D%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%7D%20AS%20%25bechdel_by_genre%0AWITH%20%7B%0ASELECT%20%3Fgenre%20%28COUNT%28DISTINCT%20%3Fitem%29%20AS%20%3Fitem_count%29%20WHERE%7B%0A%20%20%20%20INCLUDE%20%25bechdel_by_genre%0A%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%20%20GROUP%20BY%20%3Fgenre%0A%7D%20AS%20%25item_count_by_genre%0AWHERE%20%7B%0AINCLUDE%20%25bechdel_by_genre%0AINCLUDE%20%25item_count_by_genre%0AFILTER%28%3Fbechdel_result%20IN%20%28wd%3AQ105773168%29%29%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0AGROUP%20BY%20%3FgenreLabel%20%3Fitem_count%0A Percentage of films passing the Bechdel test by genre] / [https://query.wikidata.org/#%23defaultView%3ABarChart%0A%23Percentage%20of%20films%20passing%20the%20%22reverse%20Bechdel%20Test%22%20by%20genre.%20Including%20films%20that%20pass%20dubiously%2C%20rarely%20or%20contentiously%0A%23Some%20items%20have%20more%20than%20one%20test%20result%20%28e.g.%20in%20contentious%20cases%29%0A%23To%20pass%20the%20reverse%20Bechdel%20test%20a%20film%20must%20fulfill%20all%20of%20three%20criteria%3A%201%29%20feature%20two%20men%202%29%20who%20talk%20to%20each%20other%203%29%20about%20something%20else%20than%20a%20woman%0ASELECT%20%3FgenreLabel%20%28COUNT%28DISTINCT%20%3Fitem%29%2F%20%3Fitem_count%20AS%20%3Fshare%29%20%28xsd%3Astring%28%3Fitem_count%29%20AS%20%3Fnumber_of_films_with_test_data%29%20%0AWITH%20%7B%0ASELECT%20%3Fgenre%20%3Fitem%20%3Fr_bechdel_result%20WHERE%7B%0A%20%20%20%20VALUES%20%3Fgenre%20%7Bwd%3AQ1762165%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21802675%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ40831%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ5937792%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21010853%20%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ132311%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ1196408%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ16575965%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ842256%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ6585139%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ19765983%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ24925%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ182015%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ111956902%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21590660%7D%0A%20%20%20%20%0A%20%20%20%20%3Fst%20ps%3AP5021%20wd%3AQ105776216%3B%20pq%3AP9259%20%3Fr_bechdel_result.%0A%20%20%20%20%3Fitem%20p%3AP5021%20%3Fst%3B%20wdt%3AP136%2Fwdt%3AP279%2a%20%3Fgenre%3B%20wdt%3AP31%2Fwdt%3AP279%2a%20wd%3AQ11424.%0A%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%7D%20AS%20%25bechdel_by_genre%0AWITH%20%7B%0ASELECT%20%3Fgenre%20%28COUNT%28DISTINCT%20%3Fitem%29%20AS%20%3Fitem_count%29%20WHERE%7B%0A%20%20%20%20INCLUDE%20%25bechdel_by_genre%0A%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%20%20GROUP%20BY%20%3Fgenre%0A%7D%20AS%20%25item_count_by_genre%0AWHERE%20%7B%0AINCLUDE%20%25bechdel_by_genre%0AINCLUDE%20%25item_count_by_genre%0A%20%20%20%20%20%20%20%20FILTER%28%3Fr_bechdel_result%20IN%20%28wd%3AQ105773168%29%29%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0AGROUP%20BY%20%3FgenreLabel%20%3Fitem_count%0A percentage of films passing the reverse Bechdel test by genre] *** [https://w.wiki/5Ddo Timeline of the start of pride parades from 1970] ([https://twitter.com/jsamwrites/status/1530480013648199683 source]) *** [https://w.wiki/5CyT Top 100 genes with most genetic associations on Wikidata] ([https://twitter.com/lubianat/status/1529825153214914564 source]) *** [https://w.wiki/5Ddr Biennales that aren’t biennial] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1528878945923473409 source]) * '''Development''' ** Wikibase REST API: Expanding statement reading routes (a single statement specified by ID ([[phab:T307087]]), all statements of an item ([[phab:T305988]]), a single statement for a specific item ([[phab:T307088]])) ** Fetch revision metadata and entity data separately in all use cases ([[phab:T307915]], [https://doc.wikimedia.org/Wikibase/master/php/rest_adr_0003.html decision]) ** Update installation instructions in WikibaseLexeme.git readme file ([[phab:T306008]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]! ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 05 30|Read the full report]]''' &middot; [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] &middot; [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 15:22, 30 മേയ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23340168 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #523 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** June 6th and 8th: [[:d:Wikidata:WikiProject Scholia/June 2022 hackathon|Scholia hackathon]] with focus on software-related visualizations and curation workflows ** June 9th (Thursday) at 17:00 (UTC): [https://www.youtube.com/watch?v=kv8bDtO4cq8 Wikidata Lab XXXIV: OpenRefine e Structured Data on Commons] ** July 8-10: [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022|Data Quality Days]], online event focusing on data quality processes on Wikidata. You can [[d:Wikidata talk:Events/Data Quality Days 2022|submit sessions or discussion topics]] until June 19th. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://jdr.hypotheses.org/1661 Travailler avec les épigraphes littéraires dans Wikidata] *** [https://drive.google.com/file/d/1yoKhbNM_9yYqni0JAh-3NEKsDjLm5xMn/view Were more plant genera really named for nymphs than women who actually lived?] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2205.08184.pdf "SKILL: Structured Knowledge Infusion for Large Language Models"]: Infusing structured knowledge from Wikidata into language models improves performance (Moiseev et al, 2022) ** Videos *** [https://www.youtube.com/watch?v=UsyPI3ZVwRs Live Wikidata editing #82] by [[d:User:Ainali|Ainali]] and [[d:User:Abbe98|Abbe98]] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/articles-wikilinks-inspector?collection=@pac02/wikipedia-tools Article's wikilinks inspector] takes all entities linked in a Wikipedia article and compute insights about those entities using Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** The [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update/May 2022 scaling update|May 2022 summary]] for the Wikidata Query Service backend update is out! ** There will be a new online community meeting for the [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update|Wikidata Query Service backend update]] on Monday June 20, 2022 at [https://zonestamp.toolforge.org/1655751623 19:00 UTC] ([https://meet.jit.si/WDQS-alternative-backends-jun2022 link to the meeting]). ** Several students are working on Wikidata-related tasks as part of the Outreachy program and the Google Summer of Code. Welcome to [[d:user:Feliciss|Feliciss]] and [[d:userPangolinMexico|PangolinMexico]], working on [[phab:T300207|Automatically identifying first and last author names for Wikicite and Wikidata]], and [[d:User:LennardHofmann|LennardHofmann]], [[phab:T305869|working on rewriting the Wikidata Infobox on Commons in Lua]]. Feel free to greet them and follow their work on Phabricator! ** [https://mix-n-match.toolforge.org/#/entries A new Mix'n'match page to query entries] across catalogs, by various properties (born/died, gender, location, external IDs, etc.) * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10786|date of incorporation]], [[:d:Property:P10788|in operation on service]], [[:d:Property:P10795|coordination number]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10784|ISKO Encyclopedia of Knowledge Organization ID]], [[:d:Property:P10785|JBIS horse ID]], [[:d:Property:P10787|FactGrid property ID]], [[:d:Property:P10789|Lithuania Minor Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10791|PlantFiles taxon ID]], [[:d:Property:P10792|Garden.org Plants Database ID]], [[:d:Property:P10793|Woody Plants Database ID]], [[:d:Property:P10794|Macaulay Library taxon ID]], [[:d:Property:P10796|Italian Chamber of Deputies government ID]], [[:d:Property:P10797|Italian Chamber of Deputies parliamentary group ID]], [[:d:Property:P10798|Midi libre journalist ID]], [[:d:Property:P10799|Heiligen.net ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/COR lemma-id, niveau 1|COR lemma-id, niveau 1]], [[:d:Wikidata:Property proposal/embargoed until|embargoed until]], [[:d:Wikidata:Property proposal/electric charge capacity|electric charge capacity]], [[:d:Wikidata:Property proposal/COR form ID, level 1|COR form ID, level 1]], [[:d:Wikidata:Property proposal/феноритмотип|феноритмотип]], [[:d:Wikidata:Property proposal/type of artefact(s)|type of artefact(s)]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Russia.travel object ID|Russia.travel object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AdoroCinema series ID|AdoroCinema series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FirstCycling (riderID)|FirstCycling (riderID)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/snookerscores.net player ID|snookerscores.net player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OVO-code|OVO-code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CEU author ID|CEU author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chaoxing Journal ID|Chaoxing Journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Springer Nature Person ID|Springer Nature Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Springer Nature Article ID|Springer Nature Article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Springer Nature Journal ID|Springer Nature Journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUI Icon|MUI Icon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UK Beetles ID|UK Beetles ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]: ** Query examples: *** [https://w.wiki/5E6u Which are the most popular natural products based on the number of statements on their corresponding QID?] (from the Telegram Wikidata group) *** [https://w.wiki/5DYV Occupation of people named Elizabeth, Elisabeth or Élisabeth] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1531140106366623745 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: We finished work on input validation and displaying errors for faulty input ([[phab:T305854]]) and are continuing work on accessibility improvements such as screen reader support and keyboard navigation ([[phab:T290733]], [[phab:T30535]]). ** REST API: We finished implementation of conditional statement requests ([[phab:T307031]], [[phab:T307032]]) and published the [https://doc.wikimedia.org/Wikibase/master/js/rest-api/ OpenAPI specification document] (still subject to change as the API develops). We started working on the write part of the API with adding statements to an Item ([[phab:T306667]]). [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]! ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 06 06|Read the full report]]''' &middot; [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] &middot; [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 08:25, 7 ജൂൺ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23366971 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #524 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 6|William Avery Bot 6]]. Task/s: Increment Shakeosphere person ID by 24638, as discussed at [[d:Wikidata:Bot_requests#Shakeosphere_person_ID|WD:RBOT § Shakeosphere person ID]] *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Crystal-bot|Crystal-bot]]. Task/s: Add [[:d:Property:P9675|MediaWiki page ID (P9675)]] and language of work or name (P407) qualifiers to items using Moegirlpedia ID (P5737) identifier. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 5|William Avery Bot 5]]. References to facts stated in [[d:Q104074149|The Database of Victims of the Nazi Persecution (Q104074149)]] that use [[:d:Property:P854|reference URL (P854)]] will be changed to to use [[:d:Property:P9109|Holocaust.cz person ID (P9109)]], as requested at [[d:Wikidata:Bot requests#reference URL (P854) %E2%86%92 Holocaust.cz person ID (P9109) (2021-02-05)]] *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/OJSOptimetaCitationsBot|OJSOptimetaCitationsBot]]. Add citation and author data for publications in journals hosted in [https://pkp.sfu.ca/ojs/ Open Journal Systems]. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call June 14, 2022: Will Kent (Wikidata Program Manager at Wiki Education) and Rosie Stephenson-Goodknight (Wikimedia Foundation Trustee; Visiting Scholar at Northeastern University; co-founder of Wiki Women in Red) will present on Leveraging Wikidata for Wikipedia – running a multi-language wiki project and the role of Wikidata in improving Wikipedia's content gender gap. [https://docs.google.com/document/d/1lM5fWZcQpvn4rA_olx4aNIp6DQjX2DV-LLgSY1Qm98A/edit# Agenda] *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch], in French, by Vigneron, June 14 at 19:00 CEST (UTC+2) ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #46, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=46 Cartography] ** Past *** [https://www.eventbrite.co.uk/e/mind-your-manors-medieval-hack-weekend-tickets-293300027277 'Mind Your Manors'] Medieval Hack Weekend (UK National Archives / York Centre for Medieval Studies), June 11-12. [https://twitter.com/heald_j/status/1536121787263725568 Included some useful Wikidata linkage]. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2022/06/03/wikibase-cloud-a-new-project-at-wikimedia-deutschland/ Wikibase.cloud: a new project at Wikimedia Deutschland] *** [https://commonists.wordpress.com/2022/06/07/50000-video-games-on-wikidata/ 50,000 video games on Wikidata] by [[User:Jean-Frédéric|Jean-Frédéric]] *** [https://www.ctrl.blog/entry/latest-browser-versions-api.html The Current Version of Popular Browsers API (powered by Wikidata)] *** [https://aldizkaria.elhuyar.eus/mundu-digitala/wikidata-ezagutzarako-datu-base-libre-kolaboratibo/ Wikidata, a free collaborative knowledge database] (in Basque) ** Papers *** [https://www.nature.com/articles/s41597-022-01369-4 A cross-verified database of notable people, 3500BC-2018AD] *** [https://2022.eswc-conferences.org/wp-content/uploads/2022/05/pd_Guo_et_al_paper_206.pdf WikidataComplete – An easy-to-use method for rapid validation of text-extracted new facts applied to the Wikidata knowledge graph] ** Videos *** Dagbani Wikipedia Saha Episode 5: Introduction to Wikidata (in Dagbanli) - [https://www.youtube.com/watch?v=CWs69F8QWVA YouTube] *** LIVE Wikidata editing #83 - [https://www.youtube.com/watch?v=z1MD8scGSS8 YouTube] *** Wikiba.se ... an Free and Open Source Software, originally developed to run on Wikipedia - [https://www.youtube.com/watch?v=wplqB_DIoL0 YouTube] *** Wikidata Lab XXXIV: OpenRefine and Structured Data on Commons - [https://www.youtube.com/watch?v=kv8bDtO4cq8 YouTube] *** Generating Gene Sets for Transcriptomics Analysis Using Wikidata - Part 2 (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=4EOCMj7-PxI YouTube] *** A walk through Wikidata (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=YmGpfuShLrI YouTube] *** Demographic profiling in Wikipedia Wikidata WikiCite & Scholia - [https://www.youtube.com/watch?v=IF9tb-RWmaM YouTube] *** DSI Webinar - Basic training on Wikidata as a complementary tool to enrich metadata - [https://www.youtube.com/watch?v=aLLGci9II30 YouTube] *** How does Wikidata store data? How to contribute Data to Wikidata? - [https://www.youtube.com/watch?v=TBbZoYMi3pM YouTube] *** Generate MindMap from Wikidata using SPARQL query - YouTube ([https://www.youtube.com/watch?v=yKA4pVZMOEo En], [[https://www.youtube.com/watch?v=Mc8C77lgrtw De]) *** FAIR and Open multilingual clinical trials in Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=sGhH3ysuzeQ YouTube] *** The Italian libraries magazines on Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=3v5jgwXlqOM YouTube] *** Wikidata Testimonials **** [https://www.youtube.com/watch?v=Pp1kRiRlBgg Giovanna Fontenelle (Wikimedia Foundation)] **** [https://www.youtube.com/watch?v=3PqG9Ul4Zr0&t=3s Frédéric Julien (Director of Research and Development CAPACOA))] (in French) **** [https://www.youtube.com/watch?v=Pp1kRiRlBgg Nathalie Thibault (Musée national des beaux-arts du Québec (MNBAQ))] (in French) **** [https://www.youtube.com/watch?v=E6mOeAAUBA8 Michael Gasser (ETH Bibliothek Zürich)] (in German) * '''Tool of the week''' ** [[d:Wikidata:Tools/Enhance_user_interface#ExtraInterwiki|ExtraInterwiki]]. Some language links will never show up in your favorite Wikipedia, those who don’t have a corresponding article in this Wikipedia. This new tool aims to give them more visibility by searching topics closed to the one on an article with no article on your wiki. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibase-cloud@lists.wikimedia.org/thread/GMCJQLEBKEURMODIJ7AWD2FJJRLJ3WEO/ New Wikibase.cloud project status update page has been created!] ** [https://qichwa.wikibase.cloud Qichwabase] is a Wikibase instance curating Quechua lexicographical data, for later integration into Wikidata ** [https://observablehq.com/@pac02/wikidata-search-api Using Wikidata search API in Observable] by [[:d:User:PAC2|PAC2]] ** [https://observablehq.com/collection/@pac02/wikidata Explore Wikidata using Observable], a collection of notebooks in Observable to explore Wikidata, by [[:d:User:PAC2|PAC2]]. ** [https://observablehq.com/@johnsamuelwrites/programming-languages-on-wikidata Programming languages on Wikidata] in Observable by [[User:Jsamwrites|Jsamwrites]], based on examples by [[User:PAC2|PAC2]] (see above) ** [https://twitter.com/MagnusManske/status/1534102853572341760 New Mix'n'match function: Unmatched biographical entries grouped by exact birth and death date. Currently ~33k "groups" available] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10806|orchestrator]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10800|Championat ID]], [[:d:Property:P10801|Ukrainian Live Classic composer ID]], [[:d:Property:P10802|Esports Earnings game ID]], [[:d:Property:P10803|Esports Earnings player ID]], [[:d:Property:P10804|Twitter list ID]], [[:d:Property:P10805|Museum of Gothenburg object ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/inker|inker]], [[:d:Wikidata:Property proposal/penciller|penciller]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KFCB classification (Kenya)|KFCB classification (Kenya)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Miljørapporter File ID|Miljørapporter File ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/plural forms|plural forms]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/ifwizz ID|ifwizz ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Abruzzo IDs|IRIS Abruzzo IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Great Plant Picks ID|Great Plant Picks ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Survey of Scottish Witchcraft - Case ID|Survey of Scottish Witchcraft - Case ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Encyclopedia of Fantasy ID|The Encyclopedia of Fantasy ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kultboy|Kultboy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Atom Package Manager name|Atom Package Manager name]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ZineWiki ID|ZineWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Broadway World person ID|Broadway World person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yamaha Artists ID|Yamaha Artists ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5FrF Thomas Telford's different alleged associations with buildings, according to wikidata statements] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1534643745437765636 source]) *** [[d:User:Jheald/Scotland/bridges/average Commons coordinates|Averages of coordinates of depicted place (P9149) positions for Commons categories]] (useful as help in matching them to wikidata items) ([https://twitter.com/heald_j/status/1533939286999019521 source]) *** [https://w.wiki/5GMW items with senses in the most languages on Wikidata], with a sample language and lexeme in that language. *** [https://w.wiki/5F$m Graph of the characters present in Mario franchise games] ([https://twitter.com/JeanFred/status/1535256175943589889 source]) *** [https://w.wiki/5Fjy A & B roads carried on Scottish bridges] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1534704886306197507 source]) *** [https://w.wiki/5Fio Timeline of Rafael Nadal awards and nominations] ([https://twitter.com/jmcollado/status/1534654806056488960 source]) *** [https://w.wiki/5FhN Articles studying chemicals from the oceans] ([https://twitter.com/TheLOTUSInitia1/status/1534579229685436416 source]) *** [https://w.wiki/5GrL Municipalities of France, by their population and their altitude] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1536330112009895937 source]) *** [https://w.wiki/5GpK In cousin marriages (born 1800 and later)] ([https://twitter.com/perstar/status/1536299902480826368 source]) *** [https://w.wiki/5GvW Actors who played the same real politician the most times] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1536042914287075328 source]) *** [https://w.wiki/5GDV Most famous heritage locations (measured by sitelinks)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1535360235258380288 source]) * '''Development''' ** Fixed a bug where Item IDs where shown instead of the label after selecting an Item in an Item selector ([[phab:T306214]]) ** Lexicographical data: finished accessibility improvement for the new Special:New Lexeme page ([[phab:T290733]]), improving error messages for the new page ([[phab:T310134]]) and worked on a new search profile to make selecting languages easier ([[phab:T307869]]) ** REST API: continued work on creating statements ([[phab:T306667]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 06 13|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:28, 13 ജൂൺ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23366971 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #425 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for comments: *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Potd|Integration of POTD template]] ** Closed request for comments: *** [[:d:Wikidata:Requests for comment/How to avoid to use male form as a generic form in property labels in French ?|How to avoid to use male form as a generic form in property labels in French ?]] has been closed. Property labels in French should now includes both male and female or a verbal form if relevant (see [[:d:Property:P50|P50]]). * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next installment of the LD4 Wikibase Working Hour: Featuring speaker Barbara Fischer, Liaison Counsel at the German National Library’s Agency for Standardization (DNB). On behalf of the DNB, Fischer initiated the WikiLibrary Manifesto. Fischer works to increase the quality of metadata through Authority Control to foster retrieval and linked data. Where: Zoom ([https://columbiauniversity.zoom.us/meeting/register/tJMqcuChrz0pHNGU6VOdDk6MsnxuWtGL0cRN Registration link]). When: 30 June 2022, 11AM-12PM Eastern US ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20220630T150000&p1=179&p2=64&p3=75&p4=224&p5=136&p6=tz_cest Time zone converter]) *** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022|Data Quality Days (July 8-10)]]: you can [[d:Wikidata talk:Events/Data Quality Days 2022|propose discussion topics or sessions]] until June 19th. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/4EE27P2OF7FPXWV4ZWSFZZV2VTH4ALCM/ Small wiki toolkits: Upcoming bots & scripts workshop on Thursday, June 30th, 16:00 UTC] "This workshop will introduce participants to Toolforge, how to create a developer account, access to Toolforge via ssh, and run bots and scripts on Toolforge and in background mode." *** (Tutorial) [https://www.aib.it/struttura/sezioni/lazio/laz-attiv/2022/99658-openrefine/ OpenRefine - A fundamental tool for every librarian's toolbox]. Thursday 23 June - 17: 00-19: 30. Write to laz-corsi{{@}}aib.it to book and receive the link of the event. *** [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa|Wikidata:Wiki Mentor Africa 3rd edition ]] - Creating tools on Wikimedia Toolforge using Python and Flask. Friday 24th June and Sunday 26th June 2022 - 16:00 - 17:00 (UTC) *** [https://www.dla-marbach.de/kalender/detail/517/ Collect, archive and provide games - a "panel about video game metadata"]. Fri. 24.6.2022 – Sat. June 25, 2022 ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #47, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=47 Numbers (3/n)] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://blogs.bl.uk/digital-scholarship/2022/06/working-with-wikidata-and-wikimedia-commons-poetry-pamphlets-and-lotus-sutra-manuscripts.html Working With Wikidata and Wikimedia Commons: Poetry Pamphlets and Lotus Sutra Manuscripts] *** [https://blog.rockarch.org/dimes-agent-pages-enhanced Using Wikidata Identifiers to Enhance Agent Discovery] ** Videos *** Wikidata editing tools (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=tCXgQrLFFac YouTube] *** Dagbani Wikipedia Saha Episode 6: Creating Wikidata items from scratch (in Dagbani) - [https://www.youtube.com/watch?v=7tXp1cYMkQc&t=1022s YouTube] *** Fun with lexemes in some language! by [[d:User:Mahir256|Mahir256]] - [https://www.twitch.tv/videos/1506441428 Twitch] * '''Tool of the week''' ** [https://cardgame.blinry.org/?Q2223649 Wikidata Card Game Generator]: generate card games from Wikidata! * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/19290694?l=en UX Researcher - Wikidata] at Wikimedia Deutschland ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibaseug@lists.wikimedia.org/thread/7HPE53X6PQXTJ2TEVGT6RBB5HLDOT2VF/ Wikimedia Deutschland welcomes new Wikibase.cloud Product Manager, Evelien Zandbergen] ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/OJNMNBMCMDZKSPBRUJLZZUFF6BNPYWAH/ Developer Portal is launched! Discover Wikimedia’s technical areas and how to contribute] ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/WILSSO5DZCISCQEYURBREJOJVTHT6XZC/ Starting on June 21, all Wikimedia wikis can use Wikidata Lexemes in Lua] (discussions welcome [[d:Wikidata_talk:Lexicographical_data#You_can_now_reuse_Wikidata_Lexemes_on_all_wikis|on the project talk page]]) ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/K3FBNXIRHADOVE2YUQ4G6HZ3TH4RGEJP/Wikimedia Deutschland looking for a partner affiliate to organize the WikidataCon 2023] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10808|preceding halt on service]], [[:d:Property:P10809|following station on service]], [[:d:Property:P10814|number of housing units]], [[:d:Property:P10818|last entry]], [[:d:Property:P10822|homophone form]], [[:d:Property:P10823|fastest laps]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10807|HaBama person ID]], [[:d:Property:P10810|Shopee shop ID]], [[:d:Property:P10811|Scottish Highland Bridges ID]], [[:d:Property:P10812|Rusakters.ru ID]], [[:d:Property:P10813|Proza.ru author ID]], [[:d:Property:P10815|neftegaz.ru person ID]], [[:d:Property:P10816|National Union Catalog ID]], [[:d:Property:P10817|MAYA site company ID]], [[:d:Property:P10819|Kino.mail.ru series ID]], [[:d:Property:P10820|Kino.mail.ru person ID]], [[:d:Property:P10821|Kino.mail.ru film ID]], [[:d:Property:P10824|Ethereum token address]], [[:d:Property:P10825|BelTA dossier ID]], [[:d:Property:P10826|Talent Data Bank ID]], [[:d:Property:P10827|IRIS UNIVAQ author ID]], [[:d:Property:P10828|ARUd'A author ID]], [[:d:Property:P10829|IRIS UNITE author ID]], [[:d:Property:P10830|COR form ID, level 1]], [[:d:Property:P10831|COR lemma ID, niveau 1]], [[:d:Property:P10832|WorldCat Entities ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/opus number|opus number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Palmares Cultural Foundation process number|Palmares Cultural Foundation process number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/U.S. vaccine status|U.S. vaccine status]], [[:d:Wikidata:Property proposal/theme|theme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/has narrative theme|has narrative theme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical Person|Grammatical Person]], [[:d:Wikidata:Property proposal/title match pattern|title match pattern]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bartsch Nummer|Bartsch Nummer]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Theatrical Index person ID|Theatrical Index person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Archives of Australia Entity ID|National Archives of Australia Entity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mozilla Hacks author ID|Mozilla Hacks author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CVX vaccine code|CVX vaccine code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BVMC Corporate Body|BVMC Corporate Body]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ClimateCultures Directory ID|ClimateCultures Directory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Korean Academy of Science and Technology member ID|Korean Academy of Science and Technology member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Teresianum authority ID|Teresianum authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GSAFD ID|GSAFD ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bioconductor project|Bioconductor project]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUSE book ID|MUSE book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Truth Social username|Truth Social username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Telmore Musik|Telmore Musik]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beamish peerages database ID|Beamish peerages database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beamish peerages database person ID|Beamish peerages database person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/gov.uk person ID|gov.uk person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Komoot ID|Komoot ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kieler Gelehrtenverzeichnis ID|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet Sacred Text Archive ID|Internet Sacred Text Archive ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5HDE Islands with at least 1 spring or freshwater body] ([https://twitter.com/ash_crow/status/1536633197538197504 source]) *** [https://w.wiki/5Hkc Notable people who you share a birthday with (find the string "1966-08-25" and replace it with your date of birth)] ([https://twitter.com/wikiprojectnz/status/1536584209581879296 source]) *** [https://w.wiki/5JYc List of filmmakers with whom Jean-Louis Trintignant has played] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1537873890072043522 source]) *** [https://w.wiki/5KLN Cemeteries in France near churches] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Cemeteries_near_churches|source]]) * '''Development''' ** Lexicographical data: *** Enabled Lua access to Lexemes for all Wikimedia projects *** Continued work on improving the language search for Lexeme languages on the new Special:NewLexeme page ([[phab:T307869]]) *** Improving the accessibility of a design system component and the new Special:NewLexeme page ([[phab:T290733]]) *** Making it easier to understand what to do when the spelling variant isn't available on the new Special:NewLexeme page ([[phab:T298146]]) ** REST API: Continuing work on making it possible to add a statement to an Item [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 06 20|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:57, 20 ജൂൺ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23425673 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #426 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 7|William Avery Bot 7]]. Task/s: Merge multiple references on the same claim citing Accademia delle Scienze di Torino. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.06.30 next Wikibase live session] is 15:00 UTC on Thursday 30th June 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call June 28, 2022: Andrew McAllister will introduce us to Scribe, an app that provides keyboards for second-language learners, and its use of Wikidata. This presentation should appeal to anyone who has worked on or is interested in learning more about the applications of lexicographical data in Wikidata as well as anyone who has an interest in language, open information, data and programming. [https://docs.google.com/document/d/13eADptzIpWfiqt_JHWM_staNtKoNaMVILLuNprn-29E/edit?usp=sharing Agenda] *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch], in French, by Vigneron, June 28 at 19:00 CEST (UTC+2) *** 1 July: Abstract submission deadline for the Biodiversity Data Standards Conference [[:d:Q111972123|TDWG 2022]], including for a [https://www.tdwg.org/conferences/2022/session-list/#int19%20the%20role%20of%20the%20wikimedia%20ecosystem%20in%20linking%20biodiversity%20data session on "The role of the Wikimedia ecosystem in linking biodiversity data"] *** July 8-10: Data Quality Days (see the [[d:Wikidata:Events/Data_Quality_Days_2022#Sessions|first version of the program]] and the [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022/Participants|list of participants]]) *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IEB3LHQEPHZJX4BTFQNHXR2JR5N2MVHF/ The Third Wikidata Workshop: Second Call for Papers]. Papers due: Friday, 29 July 2022 *** Celtic Knot Conference 2022: presentations from 12 projects communities working on minoritized languages on the Wikimedia projects - [https://www.youtube.com/playlist?list=PL66MRMNlLyR7p9wsYVfuqJOjKZpbuwp8U YouTube] ** Past: *** 21 June: Presentation [[:doi:10.5281/zenodo.6670026|Wikidata as a data collaboration across multiple boundaries]] at SciDataCon * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2206.11022.pdf Connecting a French Dictionary from the Beginning of the 20th Century to Wikidata] *** [https://www.mdpi.com/2673-6470/2/3/19 Practices of Linked Open Data in Archaeology and Their Realisation in Wikidata] *** [http://www.semantic-web-journal.net/system/files/swj3124.pdf What Can Tweets and Knowledge Graphs Tell Us About Eating Disorders?] ** Videos *** Dagbani Wikipedia Saha Episode 7: Adding references and qualifiers to Wikidata items (in Dagbanli) - [https://www.youtube.com/watch?v=gCUxrDjD44I&t=227s YouTube] *** The Joys of Connecting Your Collections to Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=8zjwkiarfug&t=24s YouTube] *** Using Wikidata to Enhance Discovery & Faculty Interest in Rapid Publishing - [https://www.youtube.com/watch?v=cWpalbgB5Es YouTube] ** Podcasts *** [https://anchor.fm/wiki-update/episodes/Data-Quality-Days-Discussion-With-Lydia-Pintscher--La-Lacroix-e1k4l5a Data Quality Days Discussion With Lydia Pintscher & Lèa Lacroix] ** Other *** [[:d:User:PAC2/Documented queries|Documented queries: a proposal]], feedback is welcome [[:d:User_talk:PAC2/Documented_queries|here]] * '''Tool of the week''' ** [https://data.isiscb.org/ IsisCB Explore] - is a research tool for the history of science whose books and subjects use imagery from Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Template [[:d:Template:Item documentation|Item documentation]] now includes a query to the corresponding lexemes. This is an attempt to make navigation between lexemes and items easier. For the record, [[:d:Template:Item documentation|Item documentation]] is available in the header of the talk page for each item. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10836|inker]], [[:d:Property:P10837|penciller]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10826|Talent Data Bank ID]], [[:d:Property:P10827|IRIS UNIVAQ author ID]], [[:d:Property:P10828|ARUd'A author ID]], [[:d:Property:P10829|IRIS UNITE author ID]], [[:d:Property:P10830|COR form ID, level 1]], [[:d:Property:P10831|COR lemma ID, niveau 1]], [[:d:Property:P10832|WorldCat Entities ID]], [[:d:Property:P10833|Great Plant Picks ID]], [[:d:Property:P10834|BVMC organization ID]], [[:d:Property:P10835|UK Beetles ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/theme|theme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/has narrative theme|has narrative theme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical Person|Grammatical Person]], [[:d:Wikidata:Property proposal/title match pattern|title match pattern]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bartsch Nummer|Bartsch Nummer]], [[:d:Wikidata:Property proposal/foliage type|foliage type]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/GSAFD ID|GSAFD ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bioconductor project|Bioconductor project]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUSE book ID|MUSE book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Truth Social username|Truth Social username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Telmore Musik|Telmore Musik]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beamish peerages database ID|Beamish peerages database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beamish peerages database person ID|Beamish peerages database person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/gov.uk person ID|gov.uk person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Komoot ID|Komoot ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kieler Gelehrtenverzeichnis ID|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet Sacred Text Archive ID|Internet Sacred Text Archive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Copains d'avant ID|Copains d'avant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/P. League+ ID|P. League+ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WO2 Thesaurus ID|WO2 Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Super Basketball League ID|Super Basketball League ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DeSmog ID|DeSmog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Met Constituent ID|Met Constituent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRFA ID|IRFA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Adequat agency person ID|Adequat agency person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Israeli Company Registration Number|Israeli Company Registration Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UKAT term ID|UKAT term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TGbus game ID|TGbus game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TGbus franchise ID|TGbus franchise ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Austria-Forum person ID|Austria-Forum person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID|Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Odnoklassniki group numeric ID|Odnoklassniki group numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VocaDB Artist ID|VocaDB Artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VocaDB Album ID|VocaDB Album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VocaDB Song ID|VocaDB Song ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moepedia ID|Moepedia ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [[Wikidata:SPARQL query service/qotw|"Queries of the week" archive]] [https://twitter.com/heald_j/status/1541375896791273474 (sources)] *** [https://w.wiki/5Khr Graph of fictional wars and their participants] [https://twitter.com/mlpoulter/status/1539639249678499840 (source)] *** [https://w.wiki/5M7x The 100 most common species as subjects of publications known to Wikidata] ([https://twitter.com/EvoMRI/status/1540927184520503296 source]) *** [https://w.wiki/5MZE Map of birthplaces of ASM Clermont Auvergne players] ([https://twitter.com/belett/status/1541347785219493889 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: We are wrapping up the coding on the new Special:NewLexeme page. Testing and rolll-out will follow soon. We are still working on making it easier to find languages in the language selector on the Special:NewLexeme page. ([[phab:T307869]]) ** REST API: We are continuing to code on the ability to create statements on an Item ([[phab:T306667]]) ** Investigating an issue with labels not being shown after merges ([[phab:T309445]]) ** Preparation for upcoming work: We are planning the next work on the Mismatch Finder to address feedback we have received so far as well as EntitySchemas to make them more integrated with other areas of Wikidata. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 06 27|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:08, 27 ജൂൺ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23439209 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #522 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/ListedBuildingsUKBot|ListedBuildingsUKBot]]. Task/s: Add wikidata site links to appropriate wiki commons category pages for listed buildings with matching ID numbers. I've identified about 1000 entities that can be updated. e.g. [https://www.wikidata.org/wiki/Q26317428] should have a wiki commons link to [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Outhouse_to_Northeast_of_Red_House,_Bexleyheath] since they both refer to [https://historicengland.org.uk/listing/the-list/list-entry/1064204]. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch], in French, by Vigneron, July 5 at 19:00 CEST (UTC+2) *** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022|Wikidata Data Quality Days]], online, on July 8-10 *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/HN45PNQICAMLUR3XDWOSKSPS7RIPR5G3/ Invitation to Wikimedia Research Office Hours July 5, 2022] ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #48, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=48 Human rights] ** Past *** [[m:Celtic Knot Conference 2022|Celtic Knot Wikimedia Language Conference, 1-2 July 2022]]. See [[m:Celtic Knot Conference 2022/Videos pool|Videos pool]] (replay). * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** Making Wiki work for Wales - [https://www.youtube.com/watch?v=b_BxfkX1fCI YouTube] *** Session on Wikibase - Wikimedia Deutschland and Wikipedians of Goa User Group (WGUG) - [https://www.youtube.com/watch?v=rE-ZXnTOG7M YouTube] *** Scribe: Wikidata-powered keyboard app for second language learners - [https://www.youtube.com/watch?v=4GpFN0gGmy4 YouTube] *** Linking OpenStreetMap and Wikidata A semi automated, user assisted editing tool - [https://www.youtube.com/watch?v=4fXeAlvbNgE YouTube] *** Wikidata MOOC (in French) by Wikimedia France - [https://www.youtube.com/channel/UCoCicXrwO5jBxxXXvSpDANw/videos 19 videos on YouTube] *** Wikidata Tutorials (in German) by OpenGLAM Switzerland - [https://www.youtube.com/playlist?list=PL-p5ybeTV84QYvX1B3xxZynfFWboOPDGy 7 videos on YouTube] ** Report *** [[c:User:LennardHofmann/GSoC 2022/Report 2|User:LennardHofmann/GSoC 2022/Report 2]] - rewriting the WikiCommons and Wikidata Infobox in Lua * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Lectrician1/AddStatement.js|User:Lectrician1/AddStatement.js]] is a userscript that can add values to properties that already exist on an item and new statements. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IPRW3TAAZK3DPVGN5JKGVJRVPBUJDQNE/ Wikimedia Deutschland will be joining forces with the Igbo Wikimedians User Group and Wikimedia Indonesia to advance the technical capacities of the movement around Wikidata]. The goal of this collaboration is "to make our software more usable by cultures underrepresented in technology, people of the Global South and speakers of minority languages". ** Job openings in the software development team at Wikimedia Deutschland *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/19886514?utm_campaign=google_jobs_apply&utm_source=google_jobs_apply&utm_medium=organic&l=en Junior Product Manager Wikidata] - ''"In this role you will be part of a cross-functional team, and be the product manager of product initiatives for Wikidata, the largest knowledge base of free and open data in the world."'' *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/19887130/Product-Manager-Wikibase-Suite-m-f-d-?jobDbPVId=50403840&l=de Product Manager Wikibase Suite] - In this role ''"you will be part of an interdisciplinary team and the product team, and work closely with a broad variety of stakeholders in the Wikibase Ecosystem."'' * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10838|Survey of Scottish Witchcraft - Case ID]], [[:d:Property:P10839|Russia.travel object ID]], [[:d:Property:P10840|Yamaha Artists ID]], [[:d:Property:P10841|ifwizz ID]], [[:d:Property:P10842|IRFA ID]], [[:d:Property:P10843|DeSmog ID]], [[:d:Property:P10844|Teresianum authority ID]], [[:d:Property:P10845|AdoroCinema series ID]], [[:d:Property:P10846|CEU author ID]], [[:d:Property:P10847|Anime Characters Database tag ID]], [[:d:Property:P10848|Beamish peerage database peerage ID]], [[:d:Property:P10849|Beamish peerage database person ID]], [[:d:Property:P10850|Kultboy video game ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Gitee username|Gitee username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Punjabi tone|Punjabi tone]], [[:d:Wikidata:Property proposal/spoken by|spoken by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/recordist|recordist]], [[:d:Wikidata:Property proposal/part of molecular family|part of molecular family]], [[:d:Wikidata:Property proposal/official definition|official definition]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Anghami artist ID|Anghami artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Boomplay artist ID|Boomplay artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID|Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUSE publisher ID|MUSE publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EU Knowledge Graph ID|EU Knowledge Graph ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kazakhstan.travel tourist spot ID|Kazakhstan.travel tourist spot ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant organisation Haute Autorité pour la transparence de la vie publique|identifiant organisation Haute Autorité pour la transparence de la vie publique]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bibale ID|Bibale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SZ topic ID|SZ topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIMOL author ID|IRIS UNIMOL author ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5Pbw Number of albums in Wikidata by language, in descending order] ([https://twitter.com/exmusica/status/1543663049491578881 source]) *** [https://w.wiki/5LNG Occupation about musicians in Wales] ([https://twitter.com/MusicNLW/status/1543846567387578369 source]) *** [https://w.wiki/5NH8 Map of tram depots in France] *** [https://w.wiki/5P8C Mountains higher than 2,500 meters in France] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1543124319349477376 source]) *** [https://w.wiki/5P7u List of all Tour de France's stage winners by nationality from 1903 to 2022] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1543119052951912449 source]) *** [https://w.wiki/5NvF French rugby teams according to the year of creation] ([https://twitter.com/belett/status/1542849367660548097 source]) *** [https://w.wiki/5NKA French members of parliament that were on the same legislature and are or have been married] ([https://twitter.com/ash_crow/status/1542173666162647040 source]) *** [https://w.wiki/5PH4 Number of countries on Wikidata where at least one pride parade has been held] ([https://twitter.com/jsamwrites/status/1543275391028236288 source]) *** [https://w.wiki/5Ne9 Football players whose birthday is today (different every day)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1542556581753126913 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: *** We have finished most of the development on the new Special:NewLexeme page. You can try it at https://wikidata.beta.wmflabs.org/wiki/Special:NewLexemeAlpha. We will make this available on Wikidata for testing with real-world data on July 14th. *** We are continuing to work on the new search profile for languages to make setting the language of a new Lexeme easier ([[phab:T307869]]) ** REST API: We are putting finishing touches on the first version of the API route to add statements to an Item. It is still lacking support for automated edit summaries. ** We are working on word-level diffs to make it easier to see what changed in an edit ([[phab:T303317]]) ** We are investigating the issue of labels not being shown after some merges ([[phab:T309445]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 04|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:23, 4 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23439209 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Thanks for organizing Feminism and Folklore == Dear Organiser/Jury Thank you so much for your enormous contribution during the [[:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] writing competition. We appreciate your time and efforts throughout the competition to bridge cultural and gender gap on Wikipedia. We are sending you a special postcard as a token of our appreciation and gratitude. Please fill out [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeZ5eNggLMULDNupu4LFuTIcDmEyCIRh0QLhElkhkZvAmg0wQ/viewform this form] by July 20th 2022 to receive a postcard from us. We look forward to seeing you in 2023 next year. Stay safe! Gaurav Gaikwad. International Team Feminism and Folklore [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 13:50, 10 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf1&oldid=23501899 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Rockpeterson@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #528 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, July 27th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call July 12, 2022: Houcemeddine Turki will speak on "Enriching and Validating Wikidata from Large Bibliographic Databases." This call will be part of the 2022 LD4 Conference on Linked Data, “Linking Global Knowledge.” While you can attend the call directly via the links below without registering for the conference, we encourage everyone to check out the full conference program and all the excellent sessions on [https://2022ld4conferenceonlinkedda.sched.com/ Sched] at [https://2022ld4conferenceonlinkedda.sched.com/https://docs.google.com/document/d/19fWaod_qy2J5y6Mqjbnccen7nyb4nj6EnudCDouefQU/edit Agenda] *** 7/30 [[m:Wikimedia Taiwan/Wikidata Taiwan/COSCUP 2022|OpenStreetMap x Wikidata @ COSCUP 2022]] *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/libraries@lists.wikimedia.org/thread/Z2UL7F4Y76VESAQY6JAXDPXXN7XWHXOP/ 2022 LD4 Conference on Linked data]. July 11th through July 15th, 2022 ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #49, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=49 Bastille day] ** Past: *** Presentation [https://doi.org/10.5281/zenodo.6807104 Integrating Wikibase into research workflows] at the monthly Wikibase Stakeholders Group meeting on July 7 *** Data Quality Days 2022 [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022/Outcomes|see outcomes]]. The recorded sessions will be published soon! *** [[m:Celtic Knot Conference 2022|Celtic Knot Wikimedia Language Conference, 1-2 July 2022]]. See [[m:Celtic Knot Conference 2022/Videos pool|Videos pool]] (replay). * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://www.openstreetmap.org/user/Geonick/diary/399523 New quality checks in the Osmose QA tool for links from OpenStreetMap to Wikidata] *** [https://blog.nationalarchives.gov.uk/mind-your-manors-hacking-like-its-1399/ Wikidata used extensively in medieval hack weekend at the University of York] (UK National Archives) *** [https://blogs.bl.uk/digital-scholarship/2022/06/working-with-wikidata-and-wikimedia-commons-poetry-pamphlets-and-lotus-sutra-manuscripts.html Working With Wikidata and Wikimedia Commons: Poetry Pamphlets and Lotus Sutra Manuscripts] (British Library) *** [https://wikiedu.org/blog/2022/07/07/wikidata-at-the-detroit-institute-of-arts/ Wikidata at the Detroit Institute of Arts] ** Papers *** [https://peerj.com/articles/13712.pdf Wikidata and the bibliography of life] ([[d:Q112959127|Q112959127]]) ** Videos *** Live editing: create a Lua template using Lexemes on Wiktionary, with Mahir256 ([https://www.youtube.com/watch?v=y9ULQX9b5WI on Youtube]) *** Adding wikidata to plaques on OpenStreetMap - [https://www.youtube.com/watch?v=yL1_47roRcw YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Lectrician1/discographies.js|User:Lectrician1/discographies.js]]: Shows chronological data about artist's discographies on music albums and provides functions to add new items. ** [[m:User:Xiplus/TwinkleGlobal|User:Xiplus/TwinkleGlobal]] is a userscript that is used to combat cross-wiki spam or vandalism. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikidata now has more than 10 million items about humans. ** [[d:Q113000000|Q113000000]] was created. ** [[:d:Template:Item documentation |Template:Item documentation]] now includes [[:d:Template:Generic queries for architects|Template:Generic queries for architects]] and [[:d:Template:Generic queries for transport network|Template:Generic queries for transport network]] ** Due to summer vacations and our current workloads the response times from the Wikidata communications team (Léa and Mohammed) to requests and queries may be delayed. We will resume full capacity by October. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10855|opus number]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10843|DeSmog ID]], [[:d:Property:P10844|Teresianum authority ID]], [[:d:Property:P10845|AdoroCinema series ID]], [[:d:Property:P10846|CEU author ID]], [[:d:Property:P10847|Anime Characters Database tag ID]], [[:d:Property:P10848|Beamish peerage database peerage ID]], [[:d:Property:P10849|Beamish peerage database person ID]], [[:d:Property:P10850|Kultboy video game ID]], [[:d:Property:P10851|Kultboy platform ID]], [[:d:Property:P10852|Kultboy controller ID]], [[:d:Property:P10853|Kultboy magazine ID]], [[:d:Property:P10854|Kultboy company ID]], [[:d:Property:P10856|National Archives of Australia entity ID]], [[:d:Property:P10857|snookerscores.net player ID]], [[:d:Property:P10858|Truth Social username]], [[:d:Property:P10859|Material UI icon]], [[:d:Property:P10860|Yarkipedia ID]], [[:d:Property:P10861|Springer Nature person ID]], [[:d:Property:P10862|Komoot ID]], [[:d:Property:P10863|Springer Nature article ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/official definition|official definition]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ce module ou cette infobox utilise la propriété|ce module ou cette infobox utilise la propriété]], [[:d:Wikidata:Property proposal/release artist|release artist]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical number|Grammatical number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Error-report URL or e-mail|Error-report URL or e-mail]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bibale ID|Bibale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SZ topic ID|SZ topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIMOL author ID|IRIS UNIMOL author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Match TV people ID|Match TV people ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Accademia dei Georgofili author ID|Accademia dei Georgofili author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/64 Parishes encyclopedia ID|64 Parishes encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Applied Ecology Resources Document ID|Applied Ecology Resources Document ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Prophy author ID|Prophy author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Baccalaureate school ID|International Baccalaureate school ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Liquipedia ID|Liquipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Instagram post ID|Instagram post ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapping Museums ID|Mapping Museums ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5RNR Current list of French departments] ([[:d:User:PAC2/Query/List of current French departments|documentation]]) *** [https://w.wiki/5RAN Prime ministers of Japan whose manner of death is homicide] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1545351731495706626 source]) *** [https://w.wiki/5PyH 1st level administrative subdivisions with more than 10 million inhabitants] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1543991969931722756 source]) *** [https://w.wiki/5RTB List of globes and how many times they've been used] * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022|Data Quality Days]]! ** Making plans for improving EntitySchemas and integrate them more into editing and maintenance workflows ** Implemented word-level diffs of labels, descriptions, aliases and sitelinks ([[phab:T303317]]) ** Continuing the investigation about labels not being shown after some merges ([[phab:T309445]]) ** Lexicographical data: *** Continuing work on making it easier to pick the right language for a new Lexeme ([[phab:T298140]]) *** Fixing a bug where `[object Object]` was shown in the gramatical feature field ([[phab:T239208]]) *** Fixing a number of places where labels for redirected Items were not shown even though the redirect target had labels ([[phab:T305032]]) ** REST API: *** Finished the first version of the API route for creating statements on an Item (excluding autosummaries so far) *** Started work on the API route for removing a statement from an Item [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** [[Wikidata:Project chat#Translator notice: Please update description of "of (P642)"|Update the description]] of the [[:d:Property:P642|"of" property]] in your language. ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 11|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:30, 11 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23439209 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #529 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: *** [[:d:Wikidata:Requests for comment/Gender neutral labels for occupations and positions in French|Gender neutral labels for occupations and positions in French]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, July 27th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/Wikidata_Working_Hour_Summer-Fall_Project_2022/2022-July-18_Wikidata_Working_Hour|Wikidata Working Hour July 18, 2022]]: Working with diverse children's book metadata. The second Wikidata Working Hour in the series will cover reconciliation in OpenRefine, so we can identify which authors from our spreadsheet of children's book metadata already exist and/or need to be created in Wikidata. You are, as always, welcome to bring your own data to work on. [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/Wikidata_Working_Hour_Summer-Fall_Project_2022/2022-July-18_Wikidata_Working_Hour Event page] *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wiki-research-l@lists.wikimedia.org/thread/2UVESG4FRYOP5QENHFPA556H2UC5E5VG/ Assessing the Quality of Sources in Wikidata Across Languages] - Wikimedia Research Showcase, Wednesday, July 20, at 9:30 AM PST/16:30 UTC *** [https://twitter.com/wikimediatech/status/1547256861237268482 Mark your calendars for the Wikimania Hackathon!] The free, online, public event will take place from 16- 22 UTC August 12 and 12-17 UTC August 13, and include a final showcase on August 14. ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #50, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=50 Lexical categories] ** Past *** 2022 LD4 Conference on Linked data. ([https://www.youtube.com/watch?v=phyyNRsnU3k&list=PLx2ZluWEZtIAu6Plb-rY2lILjUj6zRa9l replay on YouTube]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://theconversation.com/the-barassi-line-a-globally-unique-divider-splitting-australias-footy-fans-185132 The Barassi Line: a globally unique divider splitting Australia’s footy fans] *** [https://medium.com/metadata-learning-unlearning/words-matter-reconciling-museum-metadata-with-wikidata-61a75898bffb Words Matter: Reconciling museum metadata with Wikidata] *** [https://wikiedu.org/blog/2022/07/14/leveraging-wikidata-for-wikipedia/ Leveraging Wikidata for Wikipedia] *** [https://diff.wikimedia.org/2022/06/30/my-glamorous-introduction-into-the-wikiverse/ My GLAMorous introduction into the Wikiverse] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2207.00143.pdf Enriching Wikidata with Linked Open Data] ** Videos *** Lexemes in Wikidata structured lexicographical data for everyone (by [[d:User:LydiaPintscher|Lydia Pintscher]]) - [https://www.youtube.com/watch?v=7pgXqRXqaZs YouTube] *** Want a not-scary and low-key introduction to some of the more advanced behind-the-scenes topics around Wikidata? Check out the videos from the [[m:Wikipedia Weekly Network/Live Wikidata Editing|Wikidata Live Editing sessions]] by [[d:User:Ainali|Jan Ainali]], [[d:User:Abbe98|Albin Larsson]]. *** The videos of the [[d:Wikidata:Events/Data_Quality_Days_2022|Data Quality Days 2022]] have been published and you can find them [https://www.youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejOLDumECxmDIKg_rDSe2uy3 in this playlist] or linked from the schedule. *** Placing a scientific article on Wikidata (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=n3WFADJTKJk YouTube] *** Teaching Wikidata Editing Practices (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=91q6aMPqZz4 YouTube] ** Threads *** OpenSexism has created the [https://twitter.com/OpenSexism/status/1458841564818513926 Wednesday Index]: each wednesday, it show gender diversity in Wikipedia articles. Gender diversity is computed using a SPARQL query. * '''Tool of the week''' ** [https://tools-static.wmflabs.org/entityschema-generator/ EntitySchema Generator] - is a GUI to help create simple EntitySchemas for Wikidata. ** [[d:User:Jean-Frédéric/ExLudo.js|User:Jean-Frédéric/ExLudo.js]] - is a userscript that adds links expansions and mods on item pages for video games. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Job openings: *** AFLIA: [https://web.aflia.net/job-opening-wikidata-course-manager-facilitator/ Wikidata Course Manager/Facilitator] *** WMF: [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/4388769?gh_src=dcc251241us Senior Program Officer, Libraries at Wikimedia Foundation] ** There is a [https://t.me/+Qc23Jlay6f4wOGQ0 new Telegram group for OpenRefine users]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10863|Springer Nature article ID]], [[:d:Property:P10864|Bibale ID]], [[:d:Property:P10865|WW2 Thesaurus Camp List ID]], [[:d:Property:P10866|IRIS UNIMOL author ID]], [[:d:Property:P10867|MUSE publisher ID]], [[:d:Property:P10868|France bleu journalist ID]], [[:d:Property:P10869|HATVP organisation ID]], [[:d:Property:P10870|Accademia dei Georgofili author ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical number|Grammatical number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Error-report URL or e-mail|Error-report URL or e-mail]], [[:d:Wikidata:Property proposal/grade separated roadways at junction|grade separated roadways at junction]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gauss notation|Gauss notation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Crossing number|Crossing number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/URL for presentation/slide|URL for presentation/slide]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire Favereau|Dictionnaire Favereau]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Depicts lexeme form|Depicts lexeme form]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapping Museums ID|Mapping Museums ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GIE gas storage id|GIE gas storage id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Microsoft KLID|Microsoft KLID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PTS+ season ID|PTS+ season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RailScot company ID|RailScot company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RailScot location ID|RailScot location ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SABRE wiki ID|SABRE wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scottish Buildings at Risk ID|Scottish Buildings at Risk ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PBDB ID|PBDB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pad.ma video ID|Pad.ma video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pad.ma person ID|Pad.ma person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naturbasen species ID|Naturbasen species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kód dílu části obce|kód dílu části obce]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Base Budé person ID|Base Budé person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bilbaopedia ID|Bilbaopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Disney+ Hotstar ID|Disney+ Hotstar ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5Sws List of recent heatwaves] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1547688117489938435 source]) *** [https://w.wiki/5S66 Most recent information leaks according to Wikidata] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1546734310761308160 source]) *** [https://w.wiki/5RwC Cause] and [https://w.wiki/5RwD mode of death] of ex-prime ministers ([https://twitter.com/theklaneh/status/1546513798814654464 source]) *** [https://w.wiki/5TVL Brazilian writers born in a city with less than 20000 inhabitants] ([https://twitter.com/lubianat/status/1548309266544570369 source]) *** [https://w.wiki/5U5B Lexical categories sorted by number of languages using them in Wikidata lexemes] ([https://twitter.com/envlh/status/1549003817383075842 source]) *** [https://w.wiki/5U5J People playing rugby union by number of Wikipages] ([https://twitter.com/belett/status/1548979202061471746 source]) ** Newest database reports: *** [[Wikidata:WikiProject Music/Albums ranked by number of sitelinks|Albums ranked by number of sitelinks]] * '''Development''' ** Lexicographical data: *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/TQTZXSMFRV47GDBKEYPN2PQF45JRJL6W/ The new Lexeme creation page is available for testing] *** Fixed an issue where the grammatical form of a Lexeme was rendered as `[object Object]` ([[phab:T239208]]) This also solves similar issues in other places. ** REST API: Continued working on the API route to replace or remove a statement of an Item ** We are making Wikibase resolve redirects when showing Item labels and descriptions in a lot more places; notably, this includes the wbsearchentities API. ([[phab:T312223]]) ** Mismatch Finder: We are discussing options for how to improve its handling of dates, specifically calendar model and precision. ** EntitySchemas: We are trying to figure out how to best technically go about implementing some of the most-needed features for version 2. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 18|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:42, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23529446 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #530 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/PangolinBot 1|PangolinBot 1]]. Task/s: Automatically adds author information to Wikidata scholarly articles (items where [[:d:Property:P31|instance of (P31)]] = [[d:Q13442814|scholarly article (Q13442814)]]) that have missing author information. Currently works for articles with the following references: [[:d:Property:P698|PubMed ID (P698)]], [[:d:Property:P932|PMCID (P932)]], [[:d:Property:P6179|Dimensions Publication ID (P6179)]], [[:d:Property:P819|ADS bibcode (P819)]]. Part of Outreachy Round 24. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/BboberBot|BboberBot]]. Task/s: The "robot" will browse the latest VIAF Dump, select the lines with a Idref (P269) and a Qitem, and add a P269 when it doesn't already exist in Wikidata. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/ADSBot English Paper|ADSBot English Paper]]. Task/s: Importing scholarly articles from ADS database to Wikidata, by creating Wikidata Item of a scholarly article (optionally author items) and adding statements and statements-related properties to the item. Part of Outreachy Round 24. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/ADSBot English Statement|ADSBot English Statement]]. Task/s: Adding missing statements and statement-related properties to existing scholarly articles on Wikidata from the ADS database. Part of Outreachy Round 24. ** New request for comments: *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Documented and featured SPARQL queries|Documented and featured SPARQL queries]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, July 27th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** [Small wiki toolkits] [Upcoming bots & scripts workshop. "How to maintain bots" is coming up on [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/BEENRNTJPGHLJ2MXQI6XTQDVEJR7KYHM/ Friday, July 29th, 16:00 UTC] *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call July 26, 2022: Clair Kronk, Crystal Clements, and Alex Jung will be providing an update to Wikidata/gender discussions from the February 8 call with a focus on pronouns. Clair will introduce us to LGBTdb, a Wikibase instance created for and by LGBTQIA+ people from which we draw insight in Wikidata-related discussions. We also hope to discuss current pain points and share action items for future collaboration. Input from community members who are familiar with lexicographical data would be greatly appreciated. [https://docs.google.com/document/d/1fHqlQ9l0nriMkrZRFW7Wd1k53DZsvgxstzyxlhgbDq0/edit?usp=sharing Agenda] *** [https://twitter.com/wikidataid/status/1550011035112710144 Wikimedia Indonesia Wikidata meetup. 1300 WIB, July 30, 2022]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #51, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=51 Plants] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [[d:Q113181609|The Lay of the Land: Data Visualizations of the Language Data and Domains of Wikidata (Q113181609)]] ** Videos *** Wikibase Ecosystem taking Wikidata further, by [[d:User:LydiaPintscher|Lydia Pintscher]] - [https://www.youtube.com/watch?v=gl83YPGva7s YouTube] *** Teaching Wikidata Editing Practices II (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=fh6xXXdq5Uw YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Magnus Manske/referee.js|User:Magnus Manske/referee.js]] - is a userscript that automatically checks external IDs and URLs of a Wikidata item as potential references, and adds them with a single click. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[Wikidata:Development plan|Wikidata and Wikibase 2022 development plan]] has been updated to include activity estimates for the third quarter (Q3). ** Fellowship: [https://medium.com/wanadata-africa/wikipedian-in-residence-wir-fellowships-to-help-fight-climate-denialism-in-africa-1380dd849ad7 Wikipedian-in-Residence (WiR) fellowships to improve climate info in African languages on Wikipedia and Wikidata.] ** [[d:phab:T66503|T66503]]: It is now possible to import dates from templates to Wikidata using Pywikibot's <code>[[mw:Manual:Pywikibot/harvest template.py|harvest_template.py]]</code> script. ** Number of wikidata-powered infoboxes on Commons now [[:c:Category:Uses of Wikidata Infobox|exceeds 4 million]] ** [https://openrefine.org/ OpenRefine 3.6.0] was released. It adds support for [[commons:Commons:OpenRefine|editing structured data on Wikimedia Commons]], features more configurable statement deduplication during upload, as well as the ability to delete statements. Head to the [https://github.com/OpenRefine/OpenRefine/releases/tag/3.6.0 release page] for a changelog and download links. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10870|Accademia dei Georgofili author ID]], [[:d:Property:P10871|Delaware Division of Corporations file number]], [[:d:Property:P10872|Palmares Cultural Foundation process number]], [[:d:Property:P10873|Mapping Museums ID]], [[:d:Property:P10874|gov.uk person ID]], [[:d:Property:P10875|Kazakhstan.travel tourist spot ID]], [[:d:Property:P10876|CVX vaccine code]], [[:d:Property:P10877|Applied Ecology Resources document ID]], [[:d:Property:P10878|ClimateCultures Directory ID]], [[:d:Property:P10879|Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID]], [[:d:Property:P10880|Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID]], [[:d:Property:P10881|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Property:P10882|Met constituent ID]], [[:d:Property:P10883|The Encyclopedia of Fantasy ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/chirality|chirality]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAE Street Code|UAE Street Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/field of this award|field of this award]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anghami album ID|Anghami album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Model image|Model image]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fishery for|fishery for]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bilbaopedia ID|Bilbaopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Disney+ Hotstar ID|Disney+ Hotstar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IndExs Exsiccata ID|IndExs Exsiccata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein|Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AIPD member ID|AIPD member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SecondHandSongs release ID|SecondHandSongs release ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Walther, Initia carminum ID|Walther, Initia carminum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Initia carminum Latinorum ID|Initia carminum Latinorum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repertorium hymnologicum ID|Repertorium hymnologicum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/national-football-teams.com coach ID|national-football-teams.com coach ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/playmakerstats.com stadium ID|playmakerstats.com stadium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sambafoot team ID|sambafoot team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/lila linked latin uri|lila linked latin uri]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio della ceramica person ID|Archivio della ceramica person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID|TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru journal ID|elibrary.ru journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS private universities (1) IDs|IRIS private universities (1) IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arabic Ontology Lemma ID|Arabic Ontology Lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Merchbar electronic dance music artist ID|Merchbar electronic dance music artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn album ID|JioSaavn album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn Artist ID|JioSaavn Artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Revised Mandarin Chinese Dictionary ID|Revised Mandarin Chinese Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA subject keyword ID|AEDA subject keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA geographic keyword ID|AEDA geographic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA taxonomic keyword ID|AEDA taxonomic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rare Plant Fact Sheets ID|Rare Plant Fact Sheets ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/100.histrf.ru ID|100.histrf.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru publisher ID|elibrary.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Livelib.ru publisher ID|Livelib.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YAPPY profile ID|YAPPY profile ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5UxU Map of driverless rapid transit railway lines worldwide] *** [https://w.wiki/5V7o An example of finding problematic references] *** [https://w.wiki/5Vvw Papers by University of Leeds researchers that might have figures suitable for Wikimedia Commons (with a CC-BY or CC-BY-SA licence, with full text online)] *** [https://w.wiki/5Udf People born on rivers] ([https://twitter.com/MagnusManske/status/1549684778579935235 source]) *** [https://w.wiki/5VLM Humans with "native language" "German"] * '''Development''' ** Lexicographical data: We went over all the feedback we received for teh testing of the new Special:NewLexeme page and started addressing it and fixing the uncovered issues. One issue already fixed is a bug that prevented it from working on mobile view. ([[phab:T313116]]) ** Mismatch Finder: investigated how we can make it work for mismatches in qualifiers instead of the main statement ([[phab:T313467]]) ** REST API: Continued working on making it possible to replace and remove a statement of an Item ** We enabled the profile parameter to the wbsearchentities API on Test Wikidata ([[phab:T307869]]) ** We continued making Wikibase resolve redirects when showing Item labels and descriptions in more places ([[phab:T312223]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 25|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 17:24, 25 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23558880 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #531 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 8|William Avery Bot 8]]. '''Task/s:''' Set qualifiers on [[:d:Property:P734|family name (P734)]] to standardised values, as discussed at [[d:Wikidata_talk:WikiProject_Names#Qualifiers_for_given_names_and_surnames_-_establish_a_guideline|Wikidata talk:WikiProject Names|Qualifiers for given names and surnames - establish a guideline]], and requested at [[d:Wikidata:Bot_requests#Request_to_replace_qualifiers_(2022-07-17)|Request to replace qualifiers (2022-07-17)]]. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/EnvlhBot 4|EnvlhBot 4]]. '''Task/s:''' import forms for French verbs on [[d:Wikidata:Lexicographical data|lexemes]]. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://twitter.com/wikimediatech/status/1547256861237268482 Mark your calendars for the Wikimania Hackathon!] The free, online, public event will take place from 16- 22 UTC August 12 and 12-17 UTC August 13, and include a final showcase on August 14. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/4Q3W3SH23QKWMLLATPEIKYLOGEYZE2KU/ Talk to the Search Platform / Query Service Team. Date: Wednesday, August 3rd, 2022 Time: 15:00-16:00 UTC / 08:00-09:00 PDT / 11:00-12:00 EDT / 16:00-17:00 WAT / 17:00-18:00 CEST] *** Wikidata Birthday is taking place in October 2022, and together we are celebrating 10 amazing years of Wikidata with decentralized community events! Discover more [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth_Birthday|Wikidata:Tenth Birthday]] -- organize an event and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth_Birthday/Run_an_event|get funding]] ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #52, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=52 Software] ** Past: *** Wikidata/Wikibase office hours logs ([[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2022-07-27|2022-07-27]]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/good-articles-in-wikipedia-in-french Insights about good articles in Wikipedia in French] This Observable's notebook uses SPARQL queries to get insights about good articles. *** [https://observablehq.com/@pac02/tour-de-france-femmes Tour de France Femmes] : Notebook exploring data from Tour de France Femmes using Wikidata. *** [https://blog.library.si.edu/blog/2022/07/28/smithsonian-libraries-and-archives-wikidata-smithsonian-research-online/#.YuacmXVByV5 Smithsonian Libraries and Archives & Wikidata: Smithsonian Research Online] *** [https://wikimedia.org.au/wiki/Populating_Wikipedia:_New_tool_integrating_Australian_Census_data Populating Wikipedia: New tool integrating Australian Census data] *** [http://magnusmanske.de/wordpress/?p=668 Quickstatements User Evaluation of Statements and Terms, or QUEST] *** [https://w.wiki/5WmF Place of birth and death of people with Peruvian citizenship] ([https://twitter.com/WikidataPeru/status/1552925098067329025 source]) *** [https://www.theverge.com/2022/7/29/23283701/wikipediate-notable-people-ranking-map-search-scroll-zoom This interactive map highlights the most notable person from your hometown] *** [https://tjukanovt.github.io/notable-people Map of notable people] based on [https://www.nature.com/articles/s41597-022-01369-4 A cross-verified database of notable people, 3500BC-2018AD] which is based on Wikidata. Made by [https://mobile.twitter.com/tjukanov Topi Tjukanov] *** [[:w:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/In focus|Wikidata insights from a handy little tool]] in [[:d:Wikipedia:Wikipedia Signpost|The Signpost]] ** Videos *** The process of standardizing OpenStreetMap and Wikidata data - an example in the village of Xiliu (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=LhVqRIp3gDY YouTube] *** Wikidata – An attempt to analyse Wikidata Query - [https://www.youtube.com/watch?v=fDBoHoKgsEE YouTube] *** Wikimedia Commons and Wikidata: why and how? - [https://www.youtube.com/watch?v=dw1QEXUa370 YouTube] *** WikiProject Scholia - Brazilian Bioinformatics (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=Dsboib8fmaA YouTube] *** Connecting an academic organization to Wikidata (Python script) (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=yvEs0IsKSKg YouTube] *** SPARQL queries on trains (stations and lines), cartography (in French) by [[User:VIGNERON|VIGNERON]] and [[User:Auregann|Auregann]] - [https://www.youtube.com/watch?v=Ezr2aJtKC-w YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/gender-diversity-inspector?collection=@pac02/wikipedia-tools Gender diversity inspector] is a new tool to inspect gender diversity in Wikipedia articles based on SPARQL and Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[:d:Template:Generic queries for authors|Template:Generic queries for authors]] has now generic queries about narrative locations (P840) of works written by an author. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10888|contains the statistical territorial entity]], [[:d:Property:P10893|recordist]], [[:d:Property:P10894|spoken by]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10872|Palmares Cultural Foundation process number]], [[:d:Property:P10873|Mapping Museums ID]], [[:d:Property:P10874|gov.uk person ID]], [[:d:Property:P10875|Kazakhstan.travel tourist spot ID]], [[:d:Property:P10876|CVX vaccine code]], [[:d:Property:P10877|Applied Ecology Resources document ID]], [[:d:Property:P10878|ClimateCultures Directory ID]], [[:d:Property:P10879|Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID]], [[:d:Property:P10880|Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID]], [[:d:Property:P10881|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Property:P10882|Met Constituent ID]], [[:d:Property:P10883|The Encyclopedia of Fantasy ID]], [[:d:Property:P10884|Gitee username]], [[:d:Property:P10885|Anghami artist ID]], [[:d:Property:P10886|Austria-Forum person ID]], [[:d:Property:P10887|Base Budé person ID]], [[:d:Property:P10889|Israeli Company Number]], [[:d:Property:P10890|PM20 ware ID]], [[:d:Property:P10891|pad.ma person ID]], [[:d:Property:P10892|Bioconductor project]], [[:d:Property:P10895|Broadway World person ID]], [[:d:Property:P10896|pad.ma video ID]], [[:d:Property:P10897|ORKG ID]], [[:d:Property:P10898|International Baccalaureate school ID]], [[:d:Property:P10899|Prophy author ID]], [[:d:Property:P10900|Telmore Musik artist ID]], [[:d:Property:P10902|FirstCycling rider ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/chirality|chirality]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAE Street Code|UAE Street Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/field of this award|field of this award]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anghami album ID|Anghami album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Model image|Model image]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fishery for|fishery for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Matrix space|Matrix space]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tribe|Tribe]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Prisoner's camp number|Prisoner's camp number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/field of this item|field of this item]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linkinfo ID|Linkinfo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zhihu question ID|Zhihu question ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Tieba name|Baidu Tieba name]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/IndExs Exsiccata ID|IndExs Exsiccata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein|Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AIPD member ID|AIPD member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SecondHandSongs release ID|SecondHandSongs release ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Walther, Initia carminum ID|Walther, Initia carminum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Initia carminum Latinorum ID|Initia carminum Latinorum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repertorium hymnologicum ID|Repertorium hymnologicum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/national-football-teams.com coach ID|national-football-teams.com coach ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/playmakerstats.com stadium ID|playmakerstats.com stadium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sambafoot team ID|sambafoot team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/lila linked latin uri|lila linked latin uri]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio della ceramica person ID|Archivio della ceramica person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID|TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru journal ID|elibrary.ru journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS private universities (1) IDs|IRIS private universities (1) IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arabic Ontology Lemma ID|Arabic Ontology Lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Merchbar electronic dance music artist ID|Merchbar electronic dance music artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn album ID|JioSaavn album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn artist ID|JioSaavn artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Revised Mandarin Chinese Dictionary ID|Revised Mandarin Chinese Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA subject keyword ID|AEDA subject keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA geographic keyword ID|AEDA geographic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA taxonomic keyword ID|AEDA taxonomic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rare Plant Fact Sheets ID|Rare Plant Fact Sheets ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/100.histrf.ru ID|100.histrf.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru publisher ID|elibrary.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Livelib.ru publisher ID|Livelib.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YAPPY profile ID|YAPPY profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Galleria Recta author ID|Galleria Recta author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Business Online ID|Business Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Real Time IDs|Real Time IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Devil's Porridge Museum Worker Database|The Devil's Porridge Museum Worker Database]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artistic Gymnastics Federation of Russia ID|Artistic Gymnastics Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bobsleigh Federation of Russia ID|Bobsleigh Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Luge Federation ID|Russian Luge Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Handball Federation of Russia ID|Handball Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Volleyball Federation ID|Russian Volleyball Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All-Russian Swimming Federation ID|All-Russian Swimming Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scinapse Author ID|Scinapse Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Paralympic Committee athlete ID|Russian Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Olympic Committee of the Republic of Kazakhstan ID|National Olympic Committee of the Republic of Kazakhstan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Olympic Committee of Azerbaijan ID|National Olympic Committee of Azerbaijan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Belgian Olympic Committee ID|Belgian Olympic Committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Olympic Federation of Ireland ID|Olympic Federation of Ireland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Football Union player ID|Russian Football Union player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All-Russian Sambo Federation ID|All-Russian Sambo Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire Favereau (fr)|Dictionnaire Favereau (fr)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Serbian Olympic Committee athlete ID (New)|Serbian Olympic Committee athlete ID (New)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Singapore National Olympic Council athlete ID|Singapore National Olympic Council athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOCNSF athlete ID|NOCNSF athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/numéro d'inscription au Registre national des marques|numéro d'inscription au Registre national des marques]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Modstand person ID|Modstand person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danacode|Danacode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/British Paralympic Association athlete ID|British Paralympic Association athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Paralympic Committee athlete ID|Canadian Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics Australia athlete ID|Paralympics Australia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics New Zealand athlete ID|Paralympics New Zealand athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILAMDIR ID|ILAMDIR ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5XCk Grammatical features used on forms of French lexemes] ([https://twitter.com/envlh/status/1553668952399675392 source]) *** [https://w.wiki/5WpF Most notable people] (by sitelinks) ([https://twitter.com/MagnusManske/status/1553020452469104640 source]) *** [https://w.wiki/5WWp List of draughts] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1552542642684190720 source)] *** [https://w.wiki/5Gfa Map of NZ graduates based on coordinates of employer] ([https://twitter.com/SiobhanLeachman/status/1552477015852617728 source]) * '''Development''' ** [Significant change] [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IN7FPRLU2QA2MVXUEEQ2WTILR4GIOPM3/ New search profile parameter in Wikidata’s wbsearchentities API module] ** REST API: *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/26Q4RUTPFN2SWZWOEA3TXBH5MCPHLEBU/ You can now check out the current development state of the upcoming REST API] *** We are continuing work on the API route to remove and replace statements, focusing on error handling and corner cases. ** Lexicographical data: We are addressing the feedback from the first release of the new Special:NewLexeme page. ** Continuing work on allowing redirects and the target article as independent sitelinks if a redirect badge is used ([[phab:T313896]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Remove the {{Q|Q1062083}} value for property {{P|31}}. See the [https://w.wiki/5WWb list] and the discussion in the project chat [[:d:Wikidata:Project_chat#Should_milliardaire_(Q1062083)_be_used_as_a_value_of_nature_de_l'%C3%A9l%C3%A9ment_(P31)?|Should billionaire (Q1062083) be used as a value of instance of (P31)?]] ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 08 01|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:43, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23614914 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #532 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Pi bot 26|Pi bot 26]] '''Task/s:''' Auto-correct coordinates set to the wrong globe *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Pi bot 27|Pi bot 27]] '''Task/s:''' Auto-copy coordinate globe to [[d:Property:P376|located on astronomical body (P376)]] (except for [[d:Q2|Q2]]) *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 9|William Avery Bot 9]] '''Task/s:''' Remove tracking parameters from reference URLs, as suggested at [[d:Wikidata:Bot_requests#Tracking_parameters_in_reference_URLs|Wikidata:Bot requests § Tracking parameters in reference URLs]]. I would like to run this as a recurring task, after clearing the c. 2800 current instances. ** Closed request for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 8|William Avery Bot 8]] (approved) '''Task/s:''' Set qualifiers on [[d:property:P734|family name (P734)]] to standardised values, as discussed at [[d:Wikidata talk:WikiProject Names#Qualifiers for given names and surnames - establish a guideline|Wikidata talk:WikiProject Names § Qualifiers for given names and surnames - establish a guideline]], and requested at [[d:WD:RBOT#Request to replace qualifiers (2022-07-17)|WD:RBOT § Request to replace qualifiers (2022-07-17)]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [[wmania:Wikimania|Wikimania 2022]], August 11 to 14, online event. The [[wmania:Hackathon|Hackathon]] will take place August [[wmania:Hackathon/Schedule|12-14]]. On [[d:Wikidata:Wikimania 2022|this page]] you can find a summary of sessions and community gatherings related to Wikidata and Wikibase. *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call August 9, 2022: Pieter Vander Vennet on MapComplete, a thematic OpenStreetMap viewer and editor which uses species, language, and image data from Wikidata. [https://docs.google.com/document/d/1LK33z_L6ARux-jzRXIVPlF4yApsFxx7INpKaaZ2MUIg/edit?usp=sharing Agenda]. *** The Wikimania Hackathon starts next Friday, August 16-22! There are still [[:wikimania:Hackathon/Schedule|lots of spots in the schedule]] to add your Wikidata related sessions or project ideas (anyone can present a session) ** Ongoing *** Wikimedia Indonesia's [[d:Wikidata:WikiProject Indonesia/Kegiatan/Datathon|Wikidata edit-a-thon (''datathon'')]] for the 77th anniversary of the Indnesian Independence Day started on 5th August and will be held until 12th August. Participants are instructed to edit items containing the statement [[d:Property:P495|country of origin (P495)]]: [[d:Q252|Indonesia (Q252)]]. *** Toolhub is a catalog of 1500+ tools used every day in a wide variety of workflows across many Wiki projects. We are currently improving the search functionality and need your input – whether you are already familiar with Toolhub or not. Please take 5-10 minutes to leave [[m:en:Toolhub/Data_model/Feedback|feedback]]. ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #53, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=53 Sheep] ** Past *** First online meet-up fully organized by volunteers of the Indonesian Wikidata Community has been held on 30th July where we edited items on Indonesian ethnic groups. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Books *** [https://iu.pressbooks.pub/wikidatascholcomm/ Wikidata for Scholarly Communication Librarianship] ** Blogs *** [https://flowingdata.com/2022/08/02/most-notable-person-everywhere-in-the-world/ Most notable person, everywhere in the world] *** [https://chem-bla-ics.blogspot.com/2022/08/wikidata-now-escapes-smiles-and-cxsmiles.html Wikidata now escapes SMILES and CXSMILES!] *** [https://wikimedia.org.au/wiki/Bringing_the_whole_zoo_to_Wikidata Bringing the whole zoo to Wikidata] - [[d:User:MargaretRDonald|User:MargaretRDonald]] *** [https://www.lehir.net/using-tfsl-to-clean-grammatical-features-on-wikidata-lexemes/ Using tfsl to clean grammatical features on Wikidata lexemes] *** [https://www.linkedin.com/pulse/using-machine-learning-iiif-wikidata-find-female-scientists-jones/ Using Machine Learning, IIIF and Wikidata to find female scientists in historical Newspaper and Journals] ** Papers ***[https://digitalartsnation.ca/wp-content/uploads/2022/08/Embracing-Wikidata-Guide-2022.pdf Embracing Wikidata: How to Increase Discoverability for Musicians Online] - [https://twitter.com/ipetri/status/1554631438187827201 Tweet] *** ** Videos ***[https://www.youtube.com/watch?v=Ii2esyEaPjI New Zealand Thesis Project July 2022] - [[User:DrThneed|User:DrThneed]] *** [https://www.youtube.com/watch?v=vj_lxwFS98I Wikidata academic bibliographic data and Scholia] (in French) by [[User:VIGNERON|VIGNERON]] and [[User:Jsamwrites|Jsamwrites]] *** Wikidata: Just Three Steps to Turn Books into Data Collections (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=zatu9UjI0VQ YouTube] ** Presentations: *** [[:Commons:File:KB Wikibase.cloud Unboxing Experience, Netherlands Wikibase Knowlegde Group, 22-07-2022.pdf|KB Wikibase.cloud Unboxing Experience, Netherlands Wikibase Knowlegde Group]] * '''Tool of the week''' ** [https://workspace.google.com/marketplace/app/wikipedia_and_wikidata_tools/595109124715?pann=cwsdp&hl=en Wiki tools] - adds dozens of Wikipedia and Wikidata functions to your Google sheets. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth Birthday|Wikidata's 10th birthday]]: you can contribute to the collaborative celebration video by sending a "happy birthday video" before September 18th, [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth Birthday/Celebration video|more information here]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10893|recordist]], [[:d:Property:P10894|spoken by]], [[:d:Property:P10906|foliage type]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10889|Israeli Company Number]], [[:d:Property:P10890|PM20 ware ID]], [[:d:Property:P10891|pad.ma person ID]], [[:d:Property:P10892|Bioconductor project]], [[:d:Property:P10895|Broadway World person ID]], [[:d:Property:P10896|pad.ma video ID]], [[:d:Property:P10897|ORKG ID]], [[:d:Property:P10898|International Baccalaureate school ID]], [[:d:Property:P10899|Prophy author ID]], [[:d:Property:P10900|Telmore Musik artist ID]], [[:d:Property:P10902|FirstCycling rider ID]], [[:d:Property:P10903|Super Basketball League ID]], [[:d:Property:P10904|Sport24.ru team ID]], [[:d:Property:P10905|P. League+ ID]], [[:d:Property:P10907|Paleobiology Database ID]], [[:d:Property:P10908|Kinokolo.ua person ID]], [[:d:Property:P10909|Theatrical Index person ID]], [[:d:Property:P10910|Korean Academy of Science and Technology member ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Zhihu question ID|Zhihu question ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/counts instances of|counts instances of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/holds diplomatic passport of|holds diplomatic passport of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifier of Czechoslovak books|Identifier of Czechoslovak books]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Belgian Olympic Committee ID|Belgian Olympic Committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Olympic Federation of Ireland ID|Olympic Federation of Ireland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Football Union player ID|Russian Football Union player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All-Russian Sambo Federation ID|All-Russian Sambo Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Tieba name|Baidu Tieba name]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire Favereau (fr)|Dictionnaire Favereau (fr)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Serbian Olympic Committee athlete ID (New)|Serbian Olympic Committee athlete ID (New)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Singapore National Olympic Council athlete ID|Singapore National Olympic Council athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOCNSF athlete ID|NOCNSF athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/numéro d'inscription au Registre national des marques|numéro d'inscription au Registre national des marques]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Modstand person ID|Modstand person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danacode|Danacode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/British Paralympic Association athlete ID|British Paralympic Association athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Paralympic Committee athlete ID|Canadian Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics Australia athlete ID|Paralympics Australia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics New Zealand athlete ID|Paralympics New Zealand athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILAMDIR ID|ILAMDIR ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant BD oubliées d'un auteur|identifiant BD oubliées d'un auteur]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bolshoi Theatre person ID|Bolshoi Theatre person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kulturstiftung.org person ID|kulturstiftung.org person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mariinsky Theatre person ID|Mariinsky Theatre person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Onestop ID|Onestop ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Federation Council reference ID|Federation Council reference ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/athletics.by person ID|athletics.by person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AFC player ID|AFC player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/izsambo.ru person ID|izsambo.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rugby Union of Russia athlete ID|Rugby Union of Russia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Torwali Dictionary ID|Online Torwali Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/wrestdag.ru person ID|wrestdag.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Climbing Federation of Russia athlete ID|Climbing Federation of Russia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shooting Union of Russia person ID|Shooting Union of Russia person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Trampoline Federation ID|Russian Trampoline Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Freestyle Federation of Russia ID|Freestyle Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Federation of Ski-Jumping and Nordic Combined of Russia ID|Federation of Ski-Jumping and Nordic Combined of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USK ID|USK ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BiatlonMag profile ID|BiatlonMag profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/motocross.ru profile ID|motocross.ru profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Football 24 article ID|Football 24 article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/abART book series ID|abART book series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Turkish Paralympic Committee athlete ID|Turkish Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jewish Pediatricians 1933–1945 ID|Jewish Pediatricians 1933–1945 ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5XZ4 Most recent date not used as a date of birth (P569) or date of death (P570)] *** [https://w.wiki/5YAx Map of war memorials, showing EN Wikipedia article if it exists] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1555288388235821058 source]) *** [https://w.wiki/5XY7 Most frequent occupations of people born in Épinal] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1554207788687138820 source]) *** [https://w.wiki/5XY2 Species named after places in the state of Espírito Santo] ([https://twitter.com/lubianat/status/1554202922132860928 source]) *** [https://w.wiki/5YKw Places named after Lenin] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1555613271679537153 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: *** Continuing to address feedback from the testing (e.g. [[phab:T312292]], [[phab:T313113]], [[phab:T313466]]) *** We have pushed back replacing Special:NewLexeme with the new Special:NewLexemeAlpha a bit to address more of the testing feedback. ** Continuing to tackle allowing sitelinks to redirects under some circumstances ([[phab:T278962]]) ** REST API: *** Finishing up the endpoints for removing and replacing statements and adding authentication and authorization to them *** Looking into feedback from first testing [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help out, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 08 08|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23614914 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> 9jq4gdzec1xouoktcq7v6wk6f8r54n6 0 143651 3763423 3629344 2022-08-08T20:20:20Z Gnoeee 101485 added new logo wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Kerala State Electricity Board}} {{Infobox_Company | company_name = കേരള സ്‌റ്റേറ്റ് ഇലക്ട്രിസിറ്റി ബോർഡ് ലിമിറ്റഡ്| company_type = സർക്കാർ| company_logo = [[പ്രമാണം:KSEB Logo 2022.svg|200px]]| company_slogan = | foundation = 1957| location = | key_people = | industry = വൈദ്യുതി ഉത്‌പാദനം,പ്രസരണം, വിതരണം | products = | revenue = | num_employees = | homepage = [http://www.kseb.in www.kseb.in] }} കേരളാ സർക്കാർ ഉടമസ്ഥതയിൽ നടത്തുന്ന വൈദ്യുത ഉത്പാദന, പ്രസരണ, വിതരണ കമ്പനിയാണ് '''കേരള സ്‌റ്റേറ്റ് ഇലക്ട്രിസിറ്റി ബോർഡ് ലിമിറ്റഡ്''' അഥവാ '''കെ.എസ്.ഇ.ബി. ലിമിറ്റഡ്'''. ==ചരിത്രം== 1957-മാർച്ച് 31-നാണ് തീയതി:7-3-1957, ഓർഡർ നമ്പർ:EL1-6475/56/PW പ്രകാരം പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയത്. കെ.പി. ശ്രീധരകൈമൾ ചെയർമാനായി 5 മെമ്പർമാരുടെ സഹകരണത്തോടെയാണ് കമ്പനിയുടെ തുടക്കം. തിരു കൊച്ചിയിലെ [[വൈദ്യുതി]] വകുപ്പിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരേയാണ് പിന്നീട് കെ.എസ്.ഇ.ബിയിലേക്ക് മാറ്റിയത്. 2014 ഓഗസ്റ്റിൽ വൈദ്യുതി ബോർഡ് ലിമിറ്റഡ്എന്ന കമ്പനിയാക്കി മാറ്റി. 1958 ൽ തുടക്കക്കാലത്ത് 109.5 മെഗാവാട്ട് വൈദ്യുതിയുമായാണ് ബോർഡ് പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയത്. പിന്നീട് ആവശ്യകത ഉയർന്നപ്പോൾ അന്യസംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നും വൈദ്യുതി കടംവാങ്ങാൻ തുടങ്ങി. ഇന്നിപ്പോൾ ബോർഡിന് ധാരാളം [[ ജലവൈദ്യുതി|ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികളുണ്ട്]]. 2008 ലെ കണക്കു പ്രകാരം 2657.24 മെഗാവാട്ട് വൈദ്യുതി ബോർഡ് വിവിധ പദ്ധതികളിലൂടെ ഉദ്പാദിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ഏതാണ്ട് 91,59,399 ഉപയോക്താക്കൾ നിലവിലുണ്ട്.<ref>[http://www.studymode.com/essays/History-Of-Electricity-In-Kerala-342203.html History of Electricity in Kerala - [[ഡി._ഷൈന|ഡോ. ഡി. ഷൈന]]]</ref> ==ഉത്‌പാദനം== [[File:Power house trivandrum 02.JPG|thumb|200px|തിരുവനന്തപുരത്തെ [[പവർ ഹൗസ്]] കെട്ടിടം]] 2012 മാർച്ച് 31ലെ കണക്കു പ്രകാരം 2874.79 മെഗാവാട്ട്‌ ആണ് കെ.എസ്.ഇ.ബി.യുടെ മൊത്തം സ്ഥാപിതശേഷി. എന്നാൽ ഇതിൽ സംഭരണാവശ്യത്തിനുള്ള (captive) ചെറുകിട നിലയങ്ങളും അന്യസംസ്ഥാനങ്ങളിൽ കെ.എസ്.ഇ.ബി.യ്ക്കു് അവകാശപ്പെട്ട പദ്ധതിവിഹിതങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു. <ref>{{Citeweb|url= http://www.kseb.in/index.php?option=com_content&view=article&id=68&Itemid=713&lang=en|title= Power Projects in Kerala-|website= www.kseb.in }}</ref> നിലവിൽ എട്ടു ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ നിർമ്മാണത്തിലും 37 ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ പ്ലാൻ ചെയ്തിട്ടുമുണ്ട്. കേരളത്തിൽ മൊത്തം 55 ജലസംഭരണികൾ ഉള്ളതിൽ 37 ജലസംഭരണികൾ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതിക്കു വേണ്ടി ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നു. ഇതിൽ 33 അണക്കെട്ടുകൾ KSEB യുടെ നിയന്ത്രണത്തിൽ ഉള്ളവയാണ്. <ref>{{Cite web|url=http://www.india-wris.nrsc.gov.in/wrpinfo/index.php?title=Dams_in_Kerala|title=കേരളത്തിലെ അണക്കെട്ടുകൾ|website=www.india-wris.nrsc.gov.in|language=en|access-date=2018-08-28|archive-date=2018-08-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20180829003128/http://www.india-wris.nrsc.gov.in/wrpinfo/index.php?title=Dams_in_Kerala|url-status=dead}}</ref><ref>{{Citeweb|url= https://www.expert-eyes.org/dams.html |title= KSEB DAMS -|website= www.expert-eyes.org }}</ref> {| class="wikitable" !ക്രമനമ്പർ !പദ്ധതികൾ !ജനറേറ്റർ !സ്ഥാപിതശേഷി !വാർഷിക ഉത്‌പാദനം |- |1 |പ്രധാന ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ-16 |49 ജനറേറ്റർ |'''1,954.75 മെഗാവാട്ട്''' |'''6,854.27 MU''' |- |2 |ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ- 20 |47 ജനറേറ്റർ |'''104 മെഗാവാട്ട്''' |'''340.43 MU''' |- |3 |മൊത്തം |96 ജനറേറ്റർ |'''2,058.75 മെഗാവാട്ട്''' |'''7,194.7 MU''' |} === പ്രധാന ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ(1954.75 മെഗാവാട്ട്) === <ref>{{Cite web|url=http://india-wris.nrsc.gov.in/wrpinfo/index.php?title=Powerhouses_in_Kerala|title=Powerhouses in Kerala -|website=india-wris.nrsc.gov.in|language=en|access-date=2018-09-30}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|url=http://india-wris.nrsc.gov.in/wrpinfo/index.php?title=Hydro_Electric_Projects_in_Kerala|title=Hydro Electric Projects in Kerala -|website=india-wris.nrsc.gov.in|language=en|access-date=2018-09-30}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> **[[മൂലമറ്റം പവർ ഹൗസ്|ഇടുക്കി]] (780 മെഗാവാട്ട്) **[[ശബരിഗിരി ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ശബരിഗിരി]] (340 മെഗാവാട്ട്) **[[ഇടമലയാർ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ഇടമലയാർ]] (75 മെഗാവാട്ട്) **[[ഷോളയാർ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ഷോളയാർ]] (54 മെഗാവാട്ട്) **[[പള്ളിവാസൽ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|പള്ളിവാസൽ]] (37.5 മെഗാവാട്ട്) **[[കുറ്റ്യാടി ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|കുറ്റ്യാടി]] (225 മെഗാവാട്ട്) **[[പന്നിയാർ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|പന്നിയാർ]] (32.4 മെഗാവാട്ട്) **[[നേര്യമംഗലം ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|നേര്യമംഗലം]] (77.65 മെഗാവാട്ട്) **[[ലോവർ പെരിയാർ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ലോവർ പെരിയാർ]] (180 മെഗാവാട്ട്) **[[പെരിങ്ങൽകുത്ത് ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|പൊരിങ്ങൽക്കുത്ത്]] (52 മെഗാവാട്ട്) **[[ചെങ്കുളം ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ചെങ്കുളം]] (51.2 മെഗാവാട്ട്) **[[കക്കാട് ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|കക്കാട്]] (50 മെഗാവാട്ട്) === ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ(104 മെഗാവാട്ട്) === <ref>{{Citeweb|url= http://www.kseb.in/index.php?option=com_content&view=article&id=74&Itemid=729&lang=en|title= Small Hydro Electric Projects in Kerala-|website= www.kseb.in }}</ref> **[[പേപ്പാറ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|പേപ്പാറ]] (3 മെഗാവാട്ട്) **[[കല്ലട ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|കല്ലട]] (15 മെഗാവാട്ട്) **[[മാട്ടുപ്പെട്ടി ചെറുകിട ജലവൈദ്യുതപദ്ധതി|മാട്ടുപ്പെട്ടി]] (2 മെഗാവാട്ട്) **[[മലങ്കര ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|മലങ്കര]] (10.5 മെഗാവാട്ട്) **[[ചിമ്മിനി ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ചിമ്മിനി]] (2.5 മെഗാവാട്ട്) **[[പീച്ചി ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|പീച്ചി]] (1.25 മെഗാവാട്ട്) **[[മലമ്പുഴ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|മലമ്പുഴ]] (2.5 മെഗാവാട്ട്) **[[കുറ്റ്യാടി ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|കുറ്റ്യാടി ടെയിൽ റേയ്സ്]] (3.75 മെഗാവാട്ട്) **[[കുറ്റ്യാടി ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|കക്കയം(കുറ്റ്യാടി)]] (3 മെഗാവാട്ട്) **[[ലോവർ മീൻമുട്ടി ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ലോവർ മീൻമുട്ടി]], നെടുമങ്ങാട് (3.5 മെഗാവാട്ട്) **[[റാന്നി പെരുനാട് ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|റാന്നി പെരുനാട്]] (4 മെഗാവാട്ട്) **[[പെരുന്തേനരുവി ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|പെരുംതേനരുവി]] 1, പത്തനംതിട്ട (6 മെഗാവാട്ട്) **[[വെള്ളത്തൂവൽ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|വെള്ളത്തൂവൽ]],ഇടുക്കി (3.6 മെഗാവാട്ട്) **[[ആഢ്യൻപാറ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ആഢ്യൻപാറ]], നിലമ്പൂർ (3.5 മെഗാവാട്ട്) **[[ചെമ്പുകടവ് - 1 ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ചെമ്പുകടവ് - 1]], താമരശ്ശേരി (2.7 മെഗാവാട്ട്) **[[ചെമ്പുകടവ് - 2 ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ചെമ്പുകടവ് - 2]], താമരശ്ശേരി (3.75 മെഗാവാട്ട്) **[[ഉറുമി - 1 ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ഉറുമി -1]], കൂടരഞ്ഞി (3.75 മെഗാവാട്ട്) **[[ഉറുമി - 2 ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ഉറുമി -2]] കൂടരഞ്ഞി (2.4 മെഗാവാട്ട്) **[[പൂഴിത്തോട് ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|പൂഴിത്തോട്]], വടകര (4.8 മെഗാവാട്ട്) **[[വിലങ്ങാട് ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|വിലങ്ങാട്]], വടകര (7.5 മെഗാവാട്ട്) **[[ബാരാപ്പോൾ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ബാരാപ്പോൾ]], കണ്ണൂർ (15 മെഗാവാട്ട്) === സംഭരണാവശ്യത്തിനുള്ള ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ(33.16 മെഗാവാട്ട്) === **[[മണിയാർ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|മണിയാർ]],പത്തനംതിട്ട (12 മെഗാവാട്ട്)-Carborandum Universal Ltd. **[[കുത്തുങ്കൽ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|കുത്തുങ്കൽ]], ഇടുക്കി (21 മെഗാവാട്ട്)-INDSIL  കമ്പനി കോയമ്പത്തൂർ **[[മാങ്കുളം ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|മാങ്കുളം]], ഇടുക്കി (0.11 മെഗാവാട്ട്)-[[മാങ്കുളം ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്]] **[[കല്ലാർ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|കല്ലാർ]], ഇടുക്കി (0.05 മെഗാവാട്ട്)-ഇടുക്കി ജില്ലാ പഞ്ചായത്ത് === സ്വതന്ത്ര ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ(25 മെഗാവാട്ട്)-IPP === **[[ഉള്ളുങ്കൽ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ഉള്ളുങ്കൽ]], ഇടുക്കി (7 മെഗാവാട്ട്)- Energy Development Company Limited (EDCL) **[[കരിക്കയം ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|കരിക്കയം]],ഇടുക്കി (10.5 മെഗാവാട്ട്)-Energy Development Company Limited (EDCL) **[[ഇരുട്ടുകാനം ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ഇരുട്ടുകാനം]],ഇടുക്കി (4.5 മെഗാവാട്ട്)-Viyyat Power Pvt. Ltd. **[[മീൻവല്ലം ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|മീൻവല്ലം]], പാലക്കാട് (3 മെഗാവാട്ട്) -Palakkad Small Hydro Company Ltd === താപ വൈദ്യുത നിലയങ്ങൾ (234.6മെഗാവാട്ട്) === **[[ബ്രഹ്മപുരം ഡീസൽ വൈദ്യുത നിലയം]] (106.6മെഗാവാട്ട്) **[[കോഴിക്കോട് ഡീസൽ വൈദ്യുത നിലയം]] (128മെഗാവാട്ട്) === സ്വതന്ത്ര താപ വൈദ്യുത നിലയങ്ങൾ (538.91 മെഗാവാട്ട്) === **[[കായംകുളം താപനിലയം]] (359.98 മെഗാവാട്ട്) **റിലയൻസ് ഗ്രൂപ്പ് -ബോംബെ സബർബൻ ഇലക്ട്രിസിറ്റി സപ്ലൈ BSES (ആലുവ) (157 മെഗാവാട്ട്) **കാസർഗോഡ് പവർ കോർപറേഷൻ ( KPCL)-ഡീസൽ വൈദ്യുത നിലയം (21.93 മെഗാവാട്ട്) === സ്വകാര്യ താപ വൈദ്യുത നിലയങ്ങൾ (22.2 മെഗാവാട്ട്) === **MP STEEL CO. കഞ്ചിക്കോട് (10 മെഗാവാട്ട്) **ശ്രീശക്തി പേപ്പർ മിൽസ്, എറണാകുളം- ബയോമാസ്സ്‌ (2.2 മെഗാവാട്ട്) **ഫിലിപ്സ് കാർബൺ ബ്ലാക്ക്, കൊച്ചി (10 മെഗാവാട്ട്) === നോൺ കൺവെൻഷണൽ എനർജി (34.875 മെഗാവാട്ട്) === **കഞ്ചിക്കോട് വിൻഡ് ഫാം (2.025 മെഗാവാട്ട്) **അഗളി വിൻഡ് ഫാം (18.6 മെഗാവാട്ട്) **രാമക്കൽമേട്‌ വിൻഡ് ഫാം (14.25 മെഗാവാട്ട്) === സോളാർ പ്ലാന്റുകൾ (118 മെഗാവാട്ട്) <ref>{{Citeweb|url= http://www.kseb.in/index.php?option=com_content&view=article&id=34:renewable-energy&catid=2:about-kseb&Itemid=574&lang=en|title= Renewable Energy-|website= www.kseb.in }}</ref> === **കഞ്ചിക്കോട് സോളാർ പ്ലാന്റ് ( 1 മെഗാവാട്ട്) **പൊരിങ്ങൽകുത്ത് സോളാർ പ്ലാന്റ് (0.05 മെഗാവാട്ട്) **അഗളി(ചാളയൂർ) സോളാർ പ്ലാന്റ് (0.05 മെഗാവാട്ട്) **CIAL([[നെടുമ്പാശ്ശേരി വിമാനത്താവളം]] )-(30 മെഗാവാട്ട്) **IREDA (ഇന്ത്യൻ റിന്യൂവബിൾ എനർജി)-(50 മെഗാവാട്ട്) **[[അനെർട്ട്|ANERT]] KERALA (2 മെഗാവാട്ട്) **ഹിൻഡാൽകോ ഇൻഡസ്ട്രീസ് (1 മെഗാവാട്ട്) **ബാണാസുര സാഗർ ഫ്‌ളോട്ടിങ് പാനൽ **കൊല്ലംകോട് (1 മെഗാവാട്ട്) **എടയാർ (1.25 മെഗാവാട്ട്) **[[ബാരാപ്പോൾ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി|ബാരാപ്പോൾ]] (4 മെഗാവാട്ട്) **പേഴയ്‌ക്കാപ്പള്ളി (1.25 മെഗാവാട്ട്) **പോത്തൻകോട് (2 മെഗാവാട്ട്) നിലവിൽ 27 ഓളം പദ്ധതികളിൽ നിന്നാണ് 118 മെഗാവാട്ട് ശേഷി സോളാർ വൈദ്യുതി ബോർഡിന് ലഭിക്കുന്നത്. വെസ്റ്റ് കല്ലട ഫ്ലോട്ടിങ് സോളാർ 50 MW, ബ്രഹ്മപുരം 6.5 MW, ഏറ്റുമാനൂർ 1 MW, നെന്മാറ 1.5 MW, അഗളി 1 MW, കഞ്ചിക്കോട് 2 MW അടക്കം 41 പദ്ധതികൾ നിർമ്മാണത്തിൽ ആണ്. ഇതുകൂടി പൂർത്തിയായാൽ 70 മെഗാവാട്ട് ശേഷി കൂടി ലഭിക്കും. ==='സൗര'പദ്ധതി=== കേരളാ സംസ്ഥാന വൈദ്യുതി ബോർഡ് സൗരോർജത്തിൽ നിന്നുള്ള വൈദ്യുതി നിലവിലുള്ള 110 മെഗാവാട്ടിൽ നിന്നും [[2021]] ഓടേ 1000 മെഗാവാട്ടായി ഉയർത്തുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ ആരംഭിക്കുന്ന പദ്ധതിയാണ് സൗര പദ്ധതി. വീടുകളുടെയും കെട്ടിടങ്ങളുടെ മുകളിലും, സ്കൂൾ, സർക്കാർ ഓഫീസുകൾ സ്വകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങൾ, ഷോപ്പിഗ് മാളുകൾ തുടങ്ങിയവയുടെ മുകളിലും [[സോളാർ പാനൽ|സോളാർ പാനലുകൾ]] സ്ഥാപിക്കും. കെ എസ് ഇ ബി യും അനർട്ടും സംയുക്തമായാണ് പദ്ധതി നടപ്പിലാക്കാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. ഇതിലൂടെ 500 മെഗാവാട്ട് ഉൽപാദിപ്പിക്കാനാവുമെന്നാണ് കരുതുന്നത്. === നിർമ്മാണത്തിൽ ഉള്ള ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ(154 മെഗാവാട്ട്) === <ref>{{Citeweb|url= http://www.kseb.in/index.php?option=com_content&view=article&id=41&Itemid=529&lang=en|title=On going &Future Projects in Kerala-|website= www.kseb.in }}</ref> നിലവിൽ ആറു ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ ആണ് നിർമ്മാണത്തിൽ ഉള്ളത്. {| class="wikitable" !ക്രമനമ്പർ !പദ്ധതിയുടെ പേർ !സ്ഥാപിതശേഷി !വാർഷിക ഉത്‌പാദനം |- |1 |[[പള്ളിവാസൽ ജലവൈദ്യുതപദ്ധതി|പള്ളിവാസൽ]] എക്സ്റ്റൻഷൻ |60 മെഗാവാട്ട് |153.9 MU |- |2 |[[ചെങ്കുളം ജലവൈദ്യുതപദ്ധതി|ചെങ്കുളം]] ഓഗ്മെന്റഷൻ |മെഗാവാട്ട് |85 MU |- |3 |തൊട്ടിയാർ,ഇടുക്കി |40 മെഗാവാട്ട് |99 MU |- |4 |പെരിങ്ങൽക്കുത്ത് |24 മെഗാവാട്ട് |45.02 MU |- |5 |[[ഭൂതത്താൻകെട്ട്]] |24 മെഗാവാട്ട് |83.5 MU |- |6 |ചാത്തങ്കോട്ടുനട 2 ,കോഴിക്കോട് |6 മെഗാവാട്ട് |14.76 MU |- | |മൊത്തം |'''154 മെഗാവാട്ട്''' |'''481.18 MU''' |} === ഭാവി ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ (674.95 മെഗാവാട്ട്) === നിലവിൽ 37 ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ പ്ലാൻ ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. {| class="wikitable" !ക്രമനമ്പർ !പദ്ധതിയുടെ പേർ !സ്ഥാപിതശേഷി !വാർഷിക ഉത്‌പാദനം |- |1 |കല്ലാർ, തിരുവനന്തപുരം |4 മെഗാവാട്ട് |10.24 MU |- |2 |പാപ്പന്നൂർ, കൊല്ലം |3 മെഗാവാട്ട് |7.36 MU |- |3 |പെരുംതേനരുവി 2, പത്തനംതിട്ട |8 മെഗാവാട്ട് |22.63 MU |- |4 |മുണ്ടംമൊഴി, പത്തനംതിട്ട |4 മെഗാവാട്ട് |17.88 MU |- |5 |ചെല്ലി കല്ലാർ, പത്തനംതിട്ട |15 മെഗാവാട്ട് |35 MU |- |6 |അപ്പർ കല്ലാർ, ഇടുക്കി |2 മെഗാവാട്ട് |5.14 MU |- |7 |ദേവിയാർ, ഇടുക്കി |24 മെഗാവാട്ട് |25.94 MU |- |8 |അപ്പർ ചെങ്കുളം |24 മെഗാവാട്ട് |53.22 MU |- |9 |ലത്രം, ഇടുക്കി |3.5 മെഗാവാട്ട് |12.13 MU |- |10 |പീച്ചാട്, ഇടുക്കി |3 മെഗാവാട്ട് |7.74 MU |- |11 |വെസ്റ്റേൺ കല്ലാർ, ഇടുക്കി |5 മെഗാവാട്ട് |17.41 MU |- |12 |ചിന്നാർ, ഇടുക്കി |24 മെഗാവാട്ട് |82.90 MU |- |13 |തൊമ്മൻ കുത്ത്, ഇടുക്കി |3 മെഗാവാട്ട് |6.77 MU |- |14 |ലോവർ പെരിയാർ |10 മെഗാവാട്ട് |22.75 MU |- |15 |മേലോരം, ഇടുക്കി |3.6 മെഗാവാട്ട് |15.33 MU |- |16 |മാങ്കുളം, ഇടുക്കി |40 മെഗാവാട്ട് |82 MU |- |17 |അപ്പർ ചെങ്കുളം 2 |24 മെഗാവാട്ട് |26.5 MU |- |18 |പാമ്പാർ, ഇടുക്കി |40 മെഗാവാട്ട് |84.79 MU |- |19 |അപ്പർ ചാലിയാർ 1, ഇടുക്കി |133 മെഗാവാട്ട് |307 MU |- |20 |പള്ളിവാസൽ ഓഗ്മെന്റഷന് | |256.89 MU |- |21 |മർമല, കോട്ടയം |7 മെഗാവാട്ട് |17.21 MU |- |22 |അതിരപ്പിള്ളി |163 മെഗാവാട്ട് |233 MU |- |23 |കരിമ്പുഴ, പാലക്കാട് |4.5 മെഗാവാട്ട് |12.30 MU |- |24 |ലോവർ ചെമ്പുകാട്ടി, പാലക്കാട് |7 മെഗാവാട്ട് |16.36 MU |- |25 |വാളാന്തോട്, മലപ്പുറം |7.5 മെഗാവാട്ട് |14.75 MU |- |26 |വാളാന്തോട്(ലോവർ ), മലപ്പുറം |6 മെഗാവാട്ട് |14.04 MU |- |27 |വൈത്തിരി, വയനാട് |60 മെഗാവാട്ട് |167.29 MU |- |28 |[[പെരുവണ്ണാമുഴി അണക്കെട്ട്|പെരുവണ്ണാമൂഴി]] |6 മെഗാവാട്ട് |24.70 MU |- |29 |ചെമ്പുകടവ് 3 കോഴിക്കോട് |7.5 മെഗാവാട്ട് |17.715 MU |- |30 |ചെമ്പുകടവ് 4, കോഴിക്കോട് |1.35 മെഗാവാട്ട് |3.02 MU |- |31 |പൂവാരംതോട്, കോഴിക്കോട് |3 മെഗാവാട്ട് |5.88 MU |- |32 |ചാത്തങ്കോട്ടുനട 1, കോഴിക്കോട് |3.5 മെഗാവാട്ട് |7.82 MU |- |33 |ഒലിക്കൽ, കോഴിക്കോട് |5 മെഗാവാട്ട് |10.26 MU |- |34 |മറിപ്പുഴ, കോഴിക്കോട് |6 മെഗാവാട്ട് |15.31 MU |- |35 |[[പഴശ്ശി അണക്കെട്ട്|പഴശ്ശി]] |7.5 മെഗാവാട്ട് |25.8 MU |- |36 |കാഞ്ഞിരക്കൊല്ലി, കണ്ണൂർ |5 മെഗാവാട്ട് |11.18 MU |- |37 |മൂരികടവ്, കാസർഗോഡ് |2 മെഗാവാട്ട് |5.92 MU |- | |മൊത്തം |'''674.95 മെഗാവാട്ട്''' |'''1702.175 MU''' |- |} ==പ്രസരണം== ===അന്തർസംസ്ഥാന പ്രസരണപഥങ്ങൾ=== കെ. എസ്. ഇ. ബി.യുടെ ആന്തരികവൈദ്യുതശൃംഖല ദേശീയ വൈദ്യുതഗ്രിഡിന്റെ ദക്ഷിണമേഖലാപ്രസരണസംവിധാനവുമായി ഉടുമൽപേട്ട് - മടക്കത്തറ([[തൃശ്ശൂർ ജില്ല]]), തിരുനെൽവേലി - പള്ളിപ്പുറം ( [[തിരുവനന്തപുരം]] ) എന്നീ രണ്ട് 400 കിലോവോൾട്ട് പ്രസരണപഥങ്ങളിലൂടെ ബന്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ടു്. അന്യസംസ്ഥാനങ്ങളുമായി ഊർജ്ജം കൈമാറുന്നതിനും നെറ്റ്‌വർക്ക് സ്ഥിരത ഉറപ്പാക്കാനും ഇതു സഹായിക്കുന്നു. ഇതു കൂടാതെ ഏതാനും 220 കിലോവോൾട്ട് സർക്യൂട്ടുകളും അയൽസംസ്ഥാനങ്ങളുമായി ബന്ധിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ===സബ്സ്റ്റേഷനുകളുടെ എണ്ണം=== കെ.എസ്. ഇ. ബി.യുടെ കീഴിൽ പ്രസരണാവശ്യങ്ങൾക്കായി സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ളതു് 400KV, 220 KV, 110 KV, 66KV, 33KV എന്നീ വൈദ്യുതതീവ്രതകളുള്ള സബ്സ്റ്റേഷനുകളാണു്. ഇവ കൂടാതെ, അതതുപ്രദേശങ്ങളിലെ വിതരണത്തിനായി 11KV സബ്സ്റ്റേഷനുകൾ (ട്രാൻസ്ഫോർമറുകൾ) കൂടിയുണ്ടു്. {|class="wikitable" style= border="1" cellpadding="5"; |- align="center" ! ശേഷി !! സബ്സ്റ്റേഷനുകളുടെ എണ്ണം !! ലൈൻ നീളം !! സ്ഥിരത |- |400കിലോവോൾട്ട് ||2^* ||260^** |- |220കിലോവോൾട്ട് ||17 ||2701.38 ||97.75 |- |110കിലോവോൾട്ട് ||131 ||4004 ||98.25 |- |66കിലോവോൾട്ട് ||80 ||2387 ||97.86 |- |33കിലോവോൾട്ട് ||120 ||1430 ||92.99 |- |} ^*പള്ളിപ്പുറത്തുള്ള ഒരു 400 കിലോവോൾട്ട് സബ്സ്റ്റേഷൻ പി.ജി.സി.ഐ.എല്ലിന്റെ ഉടമസ്ഥതയിലാണ് ^** ===400 കിലോവോൾട്ട് സബ്സ്റ്റേഷനുകൾ=== 1993 ജനുവരി 30നാണു് തൃശ്ശൂരിലുള്ള [[താണിക്കുടം |മാടക്കത്ര]]യിൽ കേരളത്തിലെ ആദ്യത്തെ 400KV സബ്‌സ്റ്റേഷൻ ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തതു്. ഒരു വ്യാഴവട്ടക്കാലത്തിനുശേഷം 2005 ജൂലൈ 26നു് തിരുവനന്തപുരത്ത് [[പള്ളിപ്പുറം (തിരുവനന്തപുരം)|പള്ളിപ്പുറം]] എന്ന സ്ഥലത്തു് രണ്ടാമത്തെ 400 KV സബ്സ്റ്റേഷനും പ്രവർത്തനമാരംഭിച്ചു. ===220 കിലോവോൾട്ട് സബ്സ്റ്റേഷനുകൾ=== {| class="wikitable" border="1" style="text-align:center;" |+ 2012 മാർച്ച് 31നു് നിലവിലുള്ള കെ.എസ്.ഇ.ബി. യുടെ 220 കെ.വി. സബ്സ്റ്റേഷനുകൾ <ref>{{cite web|title=കെ.എസ്.ഇ.ബി. വാർഷിക ഭരണറിപ്പോർട്ട് 2011-2012|url=http://www.kseb.in/index.php?option=com_jdownloads&Itemid=112&view=viewdownload&catid=13&cid=6362|publisher=ചെയർമാൻ, കെ, എസ്. ഇ. ബി.|accessdate=18 ഏപ്രിൽ 2013}}</ref> !ക്രമസംഖ്യ !! സ്ഥലം !! പ്രവർത്തനമാരംഭിച്ച<br> തീയതി !! ജില്ല |- |1||നല്ലളം||19/08/50||കോഴിക്കോട് |- |2||കളമശ്ശേരി||01/01/65||എറണാകുളം |- |3||പള്ളം||01/01/65||കോട്ടയം |- |4||എടമൺ||18/12/78||കൊല്ലം |- |5||പോത്തങ്കോട്||28/02/89||തിരുവനന്തപുരം |- |6||കണിയാമ്പറ്റ||19/05/94||വയനാട് |- |7||കഞ്ചിക്കോട്||31/05/97||പാലക്കാട് |- |8||കാഞ്ഞിരോട്||15/09/97||കണ്ണൂർ |- |9||അരീക്കോട്||31/05/98||മലപ്പുറം |- |10||മൈലാട്ടി||16/10/98||കാസർകോട് |- |11||ബ്രഹ്മപുരം||01/12/99||എറണാകുളം |- |12||ഷൊറണൂർ||24/01/04||പാലക്കാട് |- |13||തളിപ്പറമ്പ്||29/03/05||കണ്ണൂർ |- |14||കുണ്ടറ||01/05/06||കൊല്ലം |- |15||മലപ്പറമ്പ്||23/12/07||മലപ്പുറം |- |16||വടകര||08/05/09||കോഴിക്കോട് |- |17||എടപ്പോൺ||21/05/09||ആലപ്പുഴ |} ====പ്രധാന 220 കെ.വി. പ്രസരണപഥങ്ങൾ==== * കണിയാംപെറ്റ - കടക്കോല (ഏക സർക്യൂട്ട്). * ഇടുക്കി - ഉടുമൽപേട്ട് (ഏക സർക്യൂട്ട്). * ശബരിഗിരി - തേനി (ഏക സർക്യൂട്ട്). * എടമൺ - തിരുനെൽവേലി (ഇരട്ട സർക്യൂട്ട്). ===110കിലോവാട്ട് സബ്സ്റ്റേഷനുകൾ=== *പാറശ്ശാല - കുഴിത്തുറ *മഞ്ചേശ്വരം - കോണകേ ==വിതരണം == [[മൂന്നാർ]], [[തൃശ്ശൂർ]] പട്ടണം എന്നീ സ്ഥലങ്ങൾ ഒഴികെ [[കേരളം|കേരളത്തിൽ]] വൈദ്യുതി വിതരണം ചെയ്യുന്നത് കെ.എസ്.ഇ.ബി. ആണ്. കൂടുതൽ സൗകര്യപ്രദമായ പ്രവർത്തനത്തിനു വേണ്ടി കേരളത്തിനെ ദക്ഷിണ മേഖല , മധ്യമേഖല , പൂർവ്വമേഖല എന്നിങ്ങനെ മൂന്നു മേഖലകളായി വിഭജിച്ചിരിക്കുന്നു. <ref name ="distri" > [http://www.kseb.in/index.php?option=com_content&view=article&id=78&Itemid=86 വൈദ്യുതി വിതരണം കേരളം] ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ് </ref> ==സമ്പർക്കാസൂത്രണനയം (Interactive Planning Process)== പതിനൊന്നാം പഞ്ചവത്സരപദ്ധതിയോടനുബന്ധിച്ച് കെ.എസ്.ഇ.ബി. 2007-2008ൽ IPP എന്ന പദ്ധതി പ്രാവർത്തികമാക്കി. അടിസ്ഥാനതലങ്ങളിലെ ഉപയോക്താക്കളേയും ഉദ്യോഗസ്ഥരേയും പങ്കെടുപ്പിച്ചു് ജില്ലാതലത്തിൽ സംഘടിപ്പിച്ച ശിൽപ്പശാലകളിലൂടെ ഊർജ്ജോപഭോഗനിരക്കുകൾ മുൻകൂട്ടി കണക്കാക്കുകയും അതനുസരിച്ച് മറ്റു വൈദ്യുതോൽപ്പാദനകേന്ദ്രങ്ങളും അന്യസംസ്ഥാനങ്ങളുമായി ക്രയവിക്രയകരാറുകൾ ഉറപ്പിക്കുകയുമായിരുന്നു ഈ പദ്ധതിയുടെ കാതൽ. [[ഒറീസ്സ]] തുടങ്ങിയ മറ്റു സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ അവിടെ ലഭ്യമാവുന്ന അസംസ്കൃതപദാർത്ഥങ്ങളും ഉല്പാദനശേഷിയും ഉപയോഗിച്ച് വൈദ്യുതി ഉല്പാദിപ്പിച്ച് ഇറക്കുമതി ചെയ്യുകയും ആവശ്യമെങ്കിൽ മറ്റു സന്ദർഭങ്ങളിൽ പകരം തിരിച്ചുനൽകുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടു് വൈദ്യുതിവിതരണം കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമമാക്കാൻ ഈ പദ്ധതി സഹായിച്ചു.<ref>{{cite news|title=KSEB to launch interactive planning|url=http://www.hindu.com/2008/02/23/stories/2008022354090500.htm|accessdate=19 ഏപ്രിൽ 2013|newspaper='ദി ഹിന്ദു'|date=23/2/2008}}</ref><ref>{{cite news|title=KSEB puts up a good show|url=http://www.hindu.com/2009/04/04/stories/2009040456050300.htm|accessdate=19 ഏപ്രിൽ 2013|newspaper='ദി ഹിന്ദു'|date=4/4/2008}}</ref> ==പരിശീലനകേന്ദ്രങ്ങൾ== ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കും മറ്റു ജീവനക്കാർക്കും വിദഗ്ദപരിശീലനം നൽകുന്നതിനായി കെ.എസ്.ഇ.ബി.യുടെ കീഴിൽ നാലു റീജ്യണൽ പവർ ട്രെയിനിങ്ങ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടുകൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ടു്.തിരുവനന്തപുരം, കോട്ടയം, തൃശ്ശൂർ, കോഴിക്കോട് എന്നിവിടങ്ങളിലാണു് ഈ സ്ഥാപനങ്ങൾ. കൂടാതെ പവർ എഞ്ചിനീയർസ് ട്രെയിനിങ്ങ് ആൻഡ് റിസർച്ച് സെന്റർ (പെറ്റാർൿ - PETARC) എന്ന പേരിൽ ഇടുക്കിയിലെ മൂലമറ്റത്തും ദക്ഷിണമേഖലാ കമ്പ്യൂട്ടർ ട്രെയിനിങ്ങ് സെന്റർ (Southern Regional Computer Training Centre - SRCTC) എന്ന പേരിൽ, തിരുവനന്തപുരത്തെ വൈദ്യുതഭവനത്തിലും പരിശീലനകേന്ദ്രങ്ങളുണ്ടു്. 1979ലാണു് തൃശ്ശൂരും കോട്ടയത്തും ലൈൻമെൻ ട്രെയിനിങ്ങ് സെന്ററുകൾ സ്ഥാപിച്ചതു്. തുടർന്നു് 1987ൽ തിരുവനന്തപുരത്തും കോഴിക്കോടും കൂടി ലൈൻ‌മെൻ ട്രെയിനിങ്ങ് സെന്ററുകൾ പ്രവർത്തിച്ചുതുടങ്ങി. 1989ൽ മൂലമറ്റത്ത് PETARC ആരംഭിച്ചു.1992ൽ തിരുവനന്തപുരത്തെ വൈദ്യുതിഭവനത്തിൽ മാനവശേഷി പരിശീലന സെൽ രൂപീകരിച്ചു. 1994ൽ ലൈൻമെൻ ട്രെയിനിങ്ങ് സെന്ററുകൾ ജൂനിയർ എക്സിക്യൂട്ടീവ് സ്റ്റാഫ് ട്രെയിനിങ്ങ് സെന്ററുകളായി (JESTC) പരിഷ്കരിച്ചു. 2007-ലാണു് SRTC നിലവിൽ വന്നതു്. ==പ്രസരണ-വിതരണ നഷ്ടം== ഉപകരണങ്ങളിലും ജോലിയിലുമുള്ള ഗുണമേന്മ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതുവഴി വൈദ്യുതോർജ്ജത്തിന്റെ പ്രസരണത്തിലും വിതരണത്തിലുമുള്ള നഷ്ടം ഒരു പരിധിവരെ കുറയ്ക്കാൻ കഴിയും. 2003-2004 മുതൽ 2011-2012 വരെയുള്ള സമയത്തിനിടയിൽ ഇത്തരത്തിലുള്ള കെ.എസ്.ഇ.ബി.യുടെ ഊർജ്ജനഷ്ടം 27.44%-ത്തിൽനിന്നു് 15.65% ആയി കുറയ്ക്കാൻ കഴിഞ്ഞുവെന്നു് ബോർഡിന്റെ 2011-2012ലെ വാർഷികറിപ്പോർട്ടിൽ അവകാശപ്പെടുന്നു. കേടായ എനർജി മീറ്ററുകൾ മാറ്റി സ്ഥാപിക്കുക, വൈദ്യുതമോഷണം തടയുക, സർക്യൂട്ടുകളിലെ വിവിധ ഉപകരണസംവിധാനങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുക തുടങ്ങിയ നടപടികൾ വഴിയാണു് ഈ അഭിവൃദ്ധിയുണ്ടായതു്. ഫലത്തിൽ മൊത്തം ഊർജ്ജത്തിന്റെ 12% അധികം ഉല്പാദിപ്പിച്ചതിനു സമമാണു് ഈ വ്യത്യാസം. {| class="wikitable" border="1" style="text-align:right;" |+ 2003-04 മുതൽ 2011-12 വരെയുള്ള കെ.എസ്.ഇ.ബി. യുടെ പ്രസരണ-വിതരണനഷ്ടം<ref>{{cite web|title=കെ.എസ്.ഇ.ബി. വാർഷിക ഭരണറിപ്പോർട്ട് 2011-2012 (പട്ടിക 2.2 പുറം 12)|url=http://www.kseb.in/index.php?option=com_jdownloads&Itemid=112&view=viewdownload&catid=13&cid=6362|publisher=ചെയർമാൻ, കെ, എസ്. ഇ. ബി.|accessdate=18 ഏപ്രിൽ 2013}}</ref> ! വർഷം !! വിറ്റ ഊർജ്ജം<small><br>(മെ.യൂ)</small>!!ലഭ്യമായ ഊർജ്ജം<small><br>(മെ.യൂ)</small>!!പ്രസരണ-വിതരണ നഷ്ടം <small><br>(%)</small>!!വാർഷിക അഭിവൃദ്ധി<small><br> (%)</small>!!മൊത്തം അഭിവൃദ്ധി<small><br> (%)</small>!!ഊർജ്ജലാഭം<small><br>(മെ.യൂ)<br> (ഏകദേശം)</small>!!ധനലാഭം<small><br>(കോടി രൂപ)<br>(ഏകദേശം) </small> |- |2003-04|| 8910.80|| 12280.87|| 27.44 |- |2004-05|| 9384.40|| 12504.79|| 24.95|| 2.49|| 2.49|| 311.37|| 108.98 |- |2005-06|| 10269.80|| 13331.09|| 22.96|| 1.99|| 4.48|| 597.23|| 209.03 |- |2006-07|| 11331.00|| 14427.97|| 21.47|| 1.49|| 5.97|| 861.35|| 301.47 |- |2007-08|| 12049.90|| 15065.15|| 20.02|| 1.45|| 7.42|| 1117.83|| 391.24 |- |2008-09|| 12414.32|| 15293.51|| 18.83|| 1.19|| 8.61|| 1316.77|| 460.87 |- |2009-10|| 13971.09|| 16978.03|| 17.71|| 1.12|| 9.73|| 1651.96|| 578.19 |- |2010-11|| 14547.90|| 17337.78|| 16.09|| 1.62|| 11.35|| 1967.84|| 688.74 |- |2011-12|| 15980.53|| 18946.29|| 15.65|| 0.44|| 11.79|| 2233.77|| 781.82 |} ==വരവുചെലവു് അനുപാതം== കെ.എസ്.ഇ.ബി. ഒരു യൂണിറ്റ് വൈദ്യുതി വിൽക്കുന്നതു് ശരാശരി 3.81 രൂപയ്ക്കാണു്. എന്നാൽ ഒരു യൂണിറ്റിനുവേണ്ടി വരുന്ന മൊത്തം ചെലവുകൾ 5.27 രൂപയോളം വരുന്നു. ഇതിൽ സിംഹഭാഗവും ചെലവാവുന്നതു് പുറമേനിന്നുവാങ്ങുന്ന വൈദ്യുതിയുടെ വിലയായും (2.98 രൂപ) ജീവനക്കാരുടെ ശമ്പളം, പെൻഷൻ തുടങ്ങിയ ഇനങ്ങളിലും (1.30 പൈസ)ആണു്. ഉല്പാദനത്തിനു് 19 പൈസയും മൂലധനേതര സാങ്കേതികച്ചെലവുകൾക്കു് 49 പൈസയും മാത്രമാണു് വകയിരുത്തേണ്ടി വരുന്നതു്. ആകെ വരവുചെലവ് കണക്കിൽ 1.32 രൂപയുടെ കമ്മി അനുഭവപ്പെടുന്നു. (2011-2012) {| class="wikitable" border="1" style="text-align:right;" |+ കെ.എസ്.ഇ.ബി. - ഒരു യൂണിറ്റ് വൈദ്യുതിയുടെ വരവുചെലവു് അനുപാതം<ref>{{cite web|title=കെ.എസ്.ഇ.ബി. വാർഷിക ഭരണറിപ്പോർട്ട് 2011-2012 (പുറം 68) |url=http://www.kseb.in/index.php?option=com_jdownloads&Itemid=112&view=viewdownload&catid=13&cid=6362|publisher=ചെയർമാൻ, കെ, എസ്. ഇ. ബി.|accessdate=18 ഏപ്രിൽ 2013}}</ref> !ക്രമസംഖ്യ !! ഇനം !! 2007-08 !! 2008-09 !! 2009-10 !! 2010-11 !! 2011-12 |- |1 || നേരിട്ടുള്ള ഉല്പാദനം || 0.15 || 0.32 || 0.26 || 0.16 || 0.19 |- |2 || ഇതരസ്രോതസ്സുകളിൽനിന്നു വാങ്ങുന്നതിനു് || 1.58 || 2.65 || 2.41 || 2.54 || 2.98 |- |3 || പലിശയും ധനസംബന്ധമായ ചെലവുകളും || 0.26 || 0.26 || 0.19 || 0.19 || 0.23 |- |4 || തേയ്മാനച്ചെലവുകൾ || 0.31 || 0.34 || 0.32 || 0.32 || 0.32 |- |5 || ജീവനക്കാർ || 0.67 || 0.97 || 1.03 || 1.17 || 1.3 |- |6 || അറ്റകുറ്റപ്പണികൾ || 0.09 || 0.11 || 0.12 || 0.16 || 0.17 |- |7 || ഭരണസംബന്ധമായ ചെലവുകൾ || 0.09 || 0.11 || 0.12 || 0.12 || 0.14 |- |8 || മുൻകാലക്കുടിശ്ശികകളും മറ്റും || 0.65 || -0.12 || 0.02 || -0.02 || 0.05 |- |9 || മൊത്തം (പ്രത്യക്ഷ) ചെലവ് || 3.8 || 4.64 || 4.47 || 4.64 || 5.38 |- |10 || മൂലധനമാക്കി മാറ്റിയ ചെലവ് || 0.04 || 0.05 || 0.06 || 0.07 || 0.09 |- |11 || മൂലധനമാക്കിമാറ്റിയ പലിശ || 0.02 || 0.02 || 0.02 || 0.02 || 0.02 |- |12 || ആകെ (അറ്റ) ചെലവ് || 3.74 || 4.57 || 4.39 || 4.55 || 5.27 |- |13 || ചട്ടപ്പടി നീക്കിയിരിപ്പ് || 0.16 || 0.17 || 0.17 || 0.16 || 0.16 |- |14 || ആകെ ചെലവിനം || 3.9 || 4.74 || 4.56 || 4.72 || 5.44 |- |15 || ബിൽ ഇതരവരുമാനം || 0.33 || 0.35 || 0.31 || 0.34 || 0.31 |- |16 || ഊർജ്ജവില്പന വരുമാനം || 3.5 || 3.8 || 3.38 || 3.54 || 3.81 |- |17 || ആകെ വരുമാനം || 3.83 || 4.15 || 3.69 || 3.88 || 4.12 |- |18 || റെവന്യൂ കമ്മി || 0.07 || 0.58 || 0.87 || 0.84 || 1.32 |} [[File:KSEB Perunit expenses 2012.jpg|center|700px|thumb]] ==പരാതി പരിഹാരം== [[File:KSEB Bill.jpg|thumb|KSEB Energy charge bill]] ഉപഭോക്താക്കളുടെ പരാതികൾ പരിഹരിക്കുന്നതിനായി വൈദ്യുതി ബോർഡ് [[കൊട്ടാരക്കര]], [[എറണാകുളം]], [[കോഴിക്കോട്]] എന്നിവിടങ്ങളിലായി മൂ‍ന്ന് [[ഉപഭോക്തൃ പരാതി പരിഹാര ഫോറം|ഉപഭോക്തൃ പരാതി പരിഹാര ഫോറങ്ങൾ]] (Consumer Grievance Redressal Forum) ഏർപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. സാധാരണ സെക്ഷൻ ഓഫീസുകളിൽ രണ്ട് ഫോണുകളാണ് ഉണ്ടാവുക. വൈദ്യുതി തടസ്സപ്പെടുമ്പോൾ പതിനായിരിത്തിന് മുകളിൽ ഉപഭോക്താക്കൾ ഈ രണ്ട് ഫോണുകളിലേക്കാവും ബന്ധപ്പെടാൻ ശ്രമിക്കുക.ഈ ഘട്ടത്തിൽ സേവനം എല്ലാവർക്കും ലഭ്യമാക്കുവാൻ സാധിച്ചെന്ന് വരില്ല. മെച്ചപ്പെട്ട സേവനം ലഭ്യമാക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി കെ എസ് ഇ ബി പുതിയ നാല് സംരംഭങ്ങൾ ആരംഭിച്ചിരിക്കുന്നു. വൈദ്യുത വിതരണം തടസ്സപ്പെടുന്ന കാര്യം എസ് എം എസ് ആയി ഉപഭോക്താക്കളുടെ മൊബൈൽ ഫോണുകളിലേക്ക് എത്തുകയും,വാട്ട്സ് ആപ്പു വഴി പരാതിയും രജിസ്റ്റർ ചെയ്യാം. വൈദ്യുതി തടസ്സം മെസേജായി എത്തുന്ന സംരംഭമാണ് ഊർജ്ജ ദൂത്, അറ്റകുറ്റപണിക്കായി മുൻകൂട്ടി ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്ന വൈദ്യുത തടസ്സവും.അടിയന്തരഘട്ടങ്ങളിൽ ഉണ്ടാക്കുന്ന തടസ്സവുമെല്ലാം പുതിയ സംരംഭത്തിലൂടെ ഉപഭോക്താക്കളെ അറിയിക്കും. കൂടാതെ വാട്ട്സ്ആപ് പരാതികൾ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യാൻ 9496001912 എന്ന നമ്പർ ഉപഭോക്താക്കൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാം . എല്ലാ കമ്പ്യൂട്ടർ വത്കൃത വൈദ്യുതി ബില്ലുകളുടെയും തുക,പിഴകൂടാതെ പണമിടക്കേണ്ട തീയതി, പിഴയോടുകൂടി പണമടക്കേണ്ട അവസാന തീയതി,വൈദ്യുതി ബന്ധം വിഛേതിക്കാതിരിക്കുവാൻ പണമടക്കേണ്ട അവസാന തീയതി, എന്നീ വിവരങ്ങൾ എസ്എംഎസ് ആയും ഇ മെയിൽ ആയും ഉപഭോക്താക്കളെ അറിയിക്കുന്ന പദ്ധതിയാണ് ഊർജ്ജ സൗഹൃദ്. വൈദ്യുത സംബന്ധമായ പരാതികൾ അറിയിക്കുവാൻ 24 മണിക്കൂറും പ്രവർത്തിക്കുന്ന 1912 എന്ന ടോൾ ഫ്രീ നമ്പർ ആണ് മറ്റൊരു സംരംഭം. ഈ സേവനങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കുവാൻ മൊബൈൽ നമ്പർ രജിസ്റ്റർ ചെയ്താൽ മതിയാകും .ഈ സേവനങ്ങൾ തികച്ചും സൗജന്യമാണ്. വൈദ്യുതി കണക്ഷന് ഓൺലൈനായി അപേക്ഷിക്കുവാനുള്ള സംവിധാനം 15-2-17ൽ നിലവിൽ വന്നു. പേയ് ടി എം വഴി പണം അടയ്ക്കുവാനുള്ള സംവിധാനവും നിലവിൽ വന്നു . പുതിയ വൈദ്യുതി കണക്ഷൻ വേണ്ടവർക്ക് അപേക്ഷാ ഫീസ്, വെതർപ്രൂഫ് സർവ്വീസ് കണക്ഷൻ ആണെങ്കിൽ അതിന്റെ തുക, എന്നിവ ഓൺലൈൻ ആയി അടയ്ക്കാം. ഇത് ലഭിച്ചാൽ ഉടൻ ബോർഡ് ജീവനക്കാർ ഉപഭോക്താവിന്റെ വീട്ടിൽ എത്തി മറ്റ് അനുബന്ധ രേഖകൾ ശേഖരിക്കും. പോസ്റ്റ് വേണ്ടുന്ന കണക്ഷൻ ആണങ്കിൽ ജീവനക്കാർ വീട്ടിലെത്തി എസ്റ്റിമേറ്റ് തയ്യാറാക്കി തുക എസ് എം എസ് ആയോ ഇ-മെയിൽ വഴിയോ ഉപഭോക്താവിനെ അറിയിക്കും.ഇത് ഉപഭോക്താവിന് ഓൺലൈനായി അടയ്ക്കാം.വൈദ്യുത മന്ത്രി [[എം.എം മണി]] ആയിരുന്നു സേവനങ്ങളുടെ ഉദ്ഘാടനം നിർവ്വഹിച്ചത്. ==കമ്പനി വൽക്കരണം== 2014 ഓഗസ്റ്റിൽ വൈദ്യുതി ബോർഡ് കമ്പനിയാക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ത്രികക്ഷിക്കരാർ ഒപ്പിട്ടു. സർക്കാറും കെ.എസ്.ഇ.ബി.യും ജീവനക്കാരുടെ സംഘടനാ പ്രതിനിധികളും കരാറിൽ ഒപ്പുവെച്ചു. [[സി.ഐ.ടി.യു]], [[ഐ.എൻ.ടി.യു.സി.]] സംഘടനകൾ കരാറിൽ ഒപ്പിട്ടെങ്കിലും കരാറുണ്ടാക്കിയത് സുതാര്യമായ ചർച്ചകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലല്ലെന്ന് ആരോപിച്ച് [[എ.ഐ.ടി.യു.സി.|എ.ഐ.ടി.യു.സി]] നേതൃത്വം നൽകുന്ന വർക്കേഴ്‌സ് ഫെഡറേഷനും ഓഫീസേഴ്‌സ് ഫെഡറേഷനും ഒപ്പിടാൻ തയ്യാറായില്ല. കരാർ പ്രകാരം വൈദ്യുതി ബോർഡിൽ നിലവിലുള്ള സേവനവേതന വ്യവസ്ഥകൾ നിലനിൽക്കും. കാലാകാലങ്ങളിലുള്ള ശമ്പളപരിഷ്‌കരണം, പെൻഷൻ പരിഷ്‌കരണം എന്നിവയടക്കം കെ.എസ്.ഇ.ബി. ജീവനക്കാർക്ക് ലഭിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ആനുകൂല്യങ്ങളും അതേപടി തുടരും. നിയമനച്ചുമതല തുടർന്നും [[കേരള പബ്ലിക് സർവീസ് കമ്മീഷൻ|പി.എസ്.സി.ക്ക്]] ആയിരിക്കും. 2008 ൽ തന്നെ വൈദ്യുതി നിയമം 2003 അടിസ്താനത്തിൽ കെ.എസ്.ഇ.ബി യുടെ ആസ്തി ബാദ്യതകൾ ഗവണ്മെന്റിലേക്കു കൈമാറിയിരുന്നു.. വിവിധ ഘട്ടങ്ങളിലായി കേന്ദ്ര സർക്കാർ കാലാവധി നീട്ടിനൽകുകയുണ്ടായി. ഗവണ്മെന്റിലേക്കു വെസ്റ്റ് വചെയ്തതു റിവെസ്റ്റ് ചെയ്യുക മാത്രമാണു 2013 നവംബർ 1 നു ചെയ്തതു. ==കെ.എസ്.ഇ.ബി.ആപ്പ്== ഒറ്റത്തവണ ഫോറം പൂരിപ്പിച്ചു നൽകിയാൽ ഉപഭോക്താവിന്റെ ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടിൽ നിന്നും വൈദ്യുത ബിൽ തുക ഈടാക്കുന്ന സംവിധാനം കെ.എസ്.ഇ.ബി നടപ്പിലാക്കിയിരിക്കുന്നു. ബാങ്കുകളിൽ ലോൺ അടയ്ക്കുന്ന മാതൃകയിൽ, ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടിൽ നിന്നും വൈദ്യുതി ബില്ലിന്റെ തുക, കെ.എസ്.ഇ.ബി യുടെ അക്കൗണ്ടിലേക്ക് എല്ലാ തവണകളിലും എത്തും. കൂടാതെ ബിൽ പേയ്മെന്റ് സംവിധാനം കൂടുതൽ സൗകര്യപ്രധമാക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി മൊബൈൽ ആപ്ലിക്കേഷനും തയ്യാറാക്കിയിരിക്കുന്നു. www.kseb.in<ref>www.http://www.kseb.in/index.php?lang=en</ref>എന്ന വെബ് സൈറ്റിലെ ആപ്ലിക്കേഷൻ ലിങ്ക് പിൻതുടർന്നു കൊണ്ട്, ഗൂഗിൾ പ്ലേ സ്റ്റോറിൽ നിന്നും ഡൗൺലോഡ് ചെയ്തശേഷം, നെറ്റ് ബാങ്കിംഗ്, ക്രെഡിറ്റ് കാർഡ്, ഡെബിറ്റ് കാർഡ് ഇവയിലേതെങ്കിലും ഉപയോഗിച്ച് ബില്ല് അടയ്ക്കാവുന്നതാണ്.ഇതിനായി 13 അക്ക കൺസ്യൂമർ നമ്പർ, മൊബൈൽ നമ്പർ, ഇമെയിൽ ഐ.ഡി,തുടങ്ങിയവ നൽകിയാൽ മതിയാകും.<ref> www.malayalidiary.com/kaeb/</ref> == കെ - ഫോൺ == സംസ്ഥാനത്തെ ഡിജിറ്റൽ ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ച്ചർ ശക്തവും കാര്യക്ഷമവും ആക്കുന്നതിന് സംസ്ഥാന സർക്കാർ ആവിഷ്കരിച്ച പദ്ധതിയാണ് കെ ഫോൺ‍. സുശക്തമായ ഒപ്റ്റിക്കൽ ഫൈബർ ശൃംഖല സംസ്ഥാനത്താകെ സ്ഥാപിക്കുന്നതാണ് പദ്ധതി. 1028 കോടി രൂപ ചെലവിലാണ് പദ്ധതി നടപ്പാക്കുന്നത്. ഭാരത് ഇലക്ട്രോണിക്സ് ലിമിറ്റഡ് ആണ് ഒപ്റ്റിക്കൽ ഫൈബർ കേബിൾ വലിക്കാനുള്ള കരാർ എടുത്തിട്ടുള്ളത്. കെഎസ്ഇബിയുടെ എല്ലാ 220 കെവി, 110 കെവി, 66 കെവി സബ് സ്റ്റേഷനുകളെയും ഒപ്റ്റിക്കൽ ഫൈബർ കേബിൾ വഴി ബന്ധിപ്പിക്കും. സംസ്ഥാനത്തെ 770 സെക്‌ഷനുകളിലെയും വൈദ്യുതി തൂണുകളിലൂടെയാണ് കേബിൾ വലിക്കുന്നത്. അപേക്ഷിക്കുന്ന ഉപയോക്താക്കൾക്കെല്ലാം ഇന്റർനെറ്റ് കണക്‌ഷൻ നൽകാനാണ് പദ്ധതിയിടുന്നത്. കെ ഫോൺ ശൃംഖല ഉപയോഗിച്ച് ഏത് സേവനദാതാവിനും അതിവേഗ ഇന്റർനെറ്റ് ലഭ്യമാക്കാം. ബാൻഡ്‌വിഡ്ത് അനുസരിച്ച് വാടക ഈടാക്കും. സംസ്ഥാനത്തെ മുഴുവൻ സർക്കാർ ഓഫിസുകളും കെ ഫോൺ നെറ്റ്‌വർക്കിലേക്ക് മാറ്റാനാണ് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. ഇതിനു പുറമേ ബിപിഎൽ കുടുംബങ്ങൾക്ക് സൗജന്യ നെറ്റ്‌വർക് സംവിധാനം ഒരുക്കാനും പരിപാടിയുണ്ട്. അതുവഴി അതിവേഗ ഇൻ്റർനെറ്റ് കണക്ഷൻ വീടുകളിലും, 30,000 ത്തോളം ഓഫിസുകളിലും ലഭ്യമാക്കും. എല്ലാവർക്കും ഇൻ്റർനെറ്റ് അവകാശമായി പ്രഖ്യാപിച്ച സംസ്ഥാനമാണ് കേരളം. ഈ പദ്ധതിവഴി സംസ്ഥാനത്തെ 20 ലക്ഷത്തോളം വരുന്ന സാമ്പത്തികമായി പിന്നാക്കം നിൽക്കുന്ന ഭവനങ്ങളിലേക്ക് സൗജന്യമായും മറ്റുള്ളവർക്ക് മിതമായ നിരക്കിലും ഇൻ്റർനെറ്റ് ലഭ്യമാക്കാൻ സഹായകമാകുമെന്നാണ് സർക്കാർ അവകാശപ്പെടുന്നത്.സംസ്ഥാന സർക്കാരിൻറെയും മറ്റ് സ്വകാര്യ ടെലികോം സർവിസ് പ്രൊവൈഡർമാരുടെയും നിലവിലുള്ള ബാൻ്റ് വിഡ്ത്ത് പരിശോധിച്ച് അതിൻറെ അപര്യാപ്തത മനസ്സിലാക്കുകയും അത് പരിഹരിച്ച് ഭാവിയിലേക്ക് ആവശ്യമായ ബാൻ്റ് വിഡ്ത്ത് സജ്ജമാക്കുന്ന രീതിയിലാണ് പദ്ധതി വിഭാവനം ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. കെ.എസ്.ഇ.ബിയും കെ.എസ്.ഐ.ടി.ഐ.എൽ ഉം ചേർന്നുള്ള സംയുക്ത സംരംഭമായ കെ ഫോൺ ലിമിറ്റഡ് വഴിയാണ് പദ്ധതി നടപ്പാക്കുന്നത്. സമയബന്ധിതമായി പദ്ധതി തുടങ്ങുന്നതിനാവശ്യമായ പഠനവും ടെൻഡർ നടപടികളും പൂർത്തീകരിക്കുകയും, പദ്ധതിയുടെ നടത്തിപ്പിനായി ഭാരത് ഇലക്ട്രോണിക്സ് ലിമിറ്റഡ് നേതൃത്വം നൽകുന്ന കൺസോഷ്യത്തിന് കരാർ നൽകുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഭാരത് ഇലക്ട്രോണിക്സ് ലിമിറ്റഡ്, റെയിൽടെൽ, എൽ.എസ് കേബിൾ, എസ്.ആർ.ഐ.ടി എന്നീ കമ്പനികളാണ് പ്രസ്തുത കൺസോഷ്യത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്.1516.76 കോടി രൂപയാണ് പദ്ധതിക്ക് വേണ്ടി വരുന്ന മൊത്തം ചെലവെന്നാണ് കെഎസ്ഇബി പറയുന്നത്. പദ്ധതിക്കുവേണ്ടി കിഫ്ബിക്ക് കേന്ദ്ര സർക്കാർ സ്ഥാപനത്തിൽ നിന്ന് 1061 കോടിയുടെ വായ്പ ലഭിച്ചിരുന്നു. ഇതിൽ 1061.73 കോടി രൂപ NIDA ലോണായി നബാർഡ് അംഗീകരിച്ചു.<ref>https://malayalam.samayam.com/latest-news/kerala-news/what-is-k-phone-project-by-kerala-government-new-state-run-internet-provider-details-in-malayalam/amp_articleshow/78981879.cms</ref> '''സർക്കാർ അവകാശപ്പെടുന്ന നേട്ടങ്ങൾ''' * എല്ലാ സർവിസ് പ്രൊവൈഡർമാർക്കും (കേബിൾ ഓപ്പറേറ്റർ, ടെലകോം ഓപ്പറേറ്റർ, ഇൻ്റർനെറ്റ് സർവിസ് പ്രൊവൈഡർ, കണ്ടൻ്റ് സർവിസ് പ്രൊവൈഡർ) തുല്യമായ അവസരം നൽകുന്ന ഒപ്റ്റിക് ഫൈബർ നെറ്റ് വർക്ക് സംസ്ഥാനത്ത് നിലവിൽ വരും. * ഐ.ടി പാർക്കുകൾ, എയർപോർട്ട്, തുറമുഖം തുടങ്ങിയ ഇടങ്ങളിൽ അതിവേഗ ഇൻ്റർനെറ്റ് ലഭ്യമാകും. * 30,000ൽ അധികം സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങളിലും, വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിലും 10 mbps-തൊട്ട് 1Gbps വേഗതയിൽ നെറ്റ് കണക്ഷൻ ലഭ്യമാകും. * ആർട്ടിഫിഷൽ ഇൻ്റലിജെൻസ്, ബ്ലോക്ക് ചെയിൻ, ഇൻ്റർനെറ്റ് ഓഫ് തിങ്സ്, സ്റ്റാർട്ടപ്പ്, സ്മാർട്ട് സിറ്റി തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ കെ ഫോൺ സൗകര്യമൊരുക്കും. * ഗ്രാമങ്ങളിലും ചെറുകിട സംരംഭങ്ങൾക്ക് ഇ-കോമേഴ്സ് വഴി വിൽപ്പന നടത്താം. * സർക്കാർ സേവനങ്ങളായ ഇ-ഹെൽത്ത്, ഇ-എഡ്യൂക്കേഷൻ, മറ്റ് ഇ- സർവിസുകൾക്ക് കൂടുതൽ ബാൻ്റ് വിഡ്ത്ത് നൽകി കാര്യക്ഷമത വർധിപ്പിക്കാൻ കെ ഫോൺ സഹായിക്കും. * ഉയർന്ന നിലവാരമുള്ള നിരീക്ഷണ ക്യാമറകൾ സ്ഥാപിക്കാനും ട്രാഫിക് മാനേജ്മെൻ്റ് സിസ്റ്റം കാര്യക്ഷമമാക്കാനും കെ ഫോൺ പദ്ധതി സഹായിക്കും.<ref>https://www.madhyamam.com/kerala/k-fon-project-all-the-details-here-593882</ref> ==അവലംബം== <references/> {{Hydro Electric Projects in Kerala}} {{Dams in Kerala}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ== * [http://www.kseb.in/ ഔദ്യോഗിക വെബ്‌സൈറ്റ്] * [http://www.erckerala.org/ കേരള സംസ്ഥാന വൈദ്യുത റെഗുലേറ്ററി കമ്മീഷൻ] * [http://www.keralaeo.org/ കേരള വൈദ്യുത ഓംബുഡ്സ്മാൻ] * [http://www.kseboa.org കേരള വൈദ്യുത വകുപ്പ് ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ സംഘടന] *[http://www.ksebea.in/ കേരള വൈദ്യുത വകുപ്പ് എൻജിനീയർമാരുടെ സംഘടന] {{India-company-stub‎‎}} [[വർഗ്ഗം:കേരള സർക്കാർ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള കമ്പനികൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ_പൊതുമേഖലാ_സ്ഥാപനങ്ങൾ]] 53gzp94e4fjc6b9atymigm00edw9eyl 0 146112 3763379 3731727 2022-08-08T18:10:06Z Kiran Gopi 10521 /* തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലങ്ങൾ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Kerala Niyamasabha Constituency | constituency number = 99 | name = ചങ്ങനാശ്ശേരി | image = | caption = | existence = 1957 | reserved = | electorate = 167180 (2016) |first member =[[എ.എം. കല്ല്യാണകൃഷ്ണൻ നായർ]] [[സി.പി.ഐ]] | current mla = [[ജോബ് മൈക്കിൾ]] | party = [[കേരള കോൺഗ്രസ് (എം)]] | front = [[എൽ.ഡി.എഫ്.]] | electedbyyear = 2021 | district = [[കോട്ടയം ജില്ല]] | self governed segments = }} [[ചിത്രം:Anchu Vilakku.jpg|thumb|150px|അഞ്ചുവിളക്ക്]] [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] [[കോട്ടയം ജില്ല|കോട്ടയം ജില്ലയിലെ]] [[ചങ്ങനാശ്ശേരി താലൂക്ക്|ചങ്ങനാശ്ശേരി താലൂക്കിലെ]] ഒരു നിയമസഭാമണ്ഡലമാണ് '''ചങ്ങനാശ്ശേരി'''. ചങ്ങനാശ്ശേരി മുനിസിപ്പാലിറ്റിയേക്കൂടാതെ; ചങ്ങനാശ്ശേരി താലൂക്കിലെ [[കുറിച്ചി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|കുറിച്ചി]], [[മാടപ്പള്ളി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|മാടപ്പള്ളി]], [[പായിപ്പാട് ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|പായിപ്പാട്]], [[തൃക്കൊടിത്താനം ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|തൃക്കൊടിത്താനം]], [[വാഴപ്പള്ളി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|വാഴപ്പള്ളി]] എന്നീ [[ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|പഞ്ചായത്തുകൾ]] ചേർന്നുള്ള ഒരു നിയമസഭാമണ്ഡലമാണിത്. <ref>[http://www.ceo.kerala.gov.in/kottayam.html District/Constituencies-Kottayam District]</ref>. <mapframe text="ചങ്ങനാശ്ശേരി നിയമസഭാമണ്ഡലം" width=300 height=300 align=center >{ "type": "ExternalData", "service": "geoshape", "ids": "Q13113968,Q13113200,Q65666408,Q13112594,Q20583497,Q13111354"}</mapframe> == അതിരുകൾ == {| class="wikitable" |- ! അതിര!! നീയമസഭാ മണ്ഡലം !! ജില്ല |- | കിഴക്ക് || കാഞ്ഞിരപ്പള്ളി നിയമസഭാമണ്ഡലം<br />മല്ലപ്പള്ളി നിയമസഭാമണ്ഡലം || കോട്ടയം ജില്ല<br />പത്തനംതിട്ട ജില്ല |- | തെക്ക് || തിരുവല്ല നിയമസഭാമണ്ഡലം || പത്തനംതിട്ട ജില്ല |- | പടിഞ്ഞാറ് || കുട്ടനാട് നിയമസഭാമണ്ഡലം || ആലപ്പുഴ ജില്ല |- | വടക്ക് || കോട്ടയം നിയമസഭാമണ്ഡലം<br />പുതുപ്പള്ളി നിയമസഭാമണ്ഡലം || കോട്ടയം ജില്ല |} == തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലങ്ങൾ == {| class="wikitable sortable" |- ! തിര. വർഷം !! എം.എൽ.എ. !! ജയിച്ച് പാർട്ടി !! വിജയ ശതമാനം !! ആകെ വോട്ടർ !! വോട്ട് ശതമാനം !! എതിർ സ്ഥാനാർത്ഥി !! (തോറ്റ) പാർട്ടി |- | 1957 || [[എ.എം. കല്ല്യാണകൃഷ്ണൻ നായർ]]|| style="background:red;" | സി.പി.ഐ || 6.74% || 57,766 || 73.11% || പി. രാഘവൻ പിള്ള || style="background:cyan;" | കോൺഗ്രസ് |- || 1960 || [[എൻ. ഭാസ്കരൻ നായർ]]|| style="background:cyan;" | കോൺഗ്രസ് || 17.24% || 60,613 || 90.34% || എം. കല്യാണകൃഷ്ണൻ നായർ || style="background:red;" | സി.പി.ഐ |- | 1965 || [[കെ.ജെ. ചാക്കോ ]]|| style="background:green;" | കേ.കോൺഗ്രസ് || 8.59% || 62,580 || 79.75% || കെ.ജി. നീലകണ്ഠൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് || style="background:red;" | സി.പി.ഐ |- | 1967 || [[കെ.ജി. നീലകണ്ഠൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്]]|| style="background:red;" | സി.പി.ഐ || 11.96% || 62,558 || 81.49% || [[കെ.ജെ. ചാക്കോ ]] || style="background:green;" | കേ.കോൺഗ്രസ് |- | 1970 || [[കെ.ജെ. ചാക്കോ ]]|| style="background:green;" | കേ.കോൺഗ്രസ് || 6.70% || 75,260 || 76.32% || കെ.പി. രാജഗോപാലൻ നായർ || style="background:cyan;" | കോൺഗ്രസ് |- | 1977 || [[കെ.ജെ. ചാക്കോ ]]|| style="background:green;" | കേ.കോൺഗ്രസ് || 9.50% || 80,846 || 80.79% || മാത്യു മുളകുപാടം || style="background:Pink;" | കെ.സി.പി |- | 1980 || [[സി.എഫ്. തോമസ്]]|| style="background:green;" | കേ.കോൺഗ്രസ് || 3.68% || 92,211 || 77.77% || കെ.ജെ. ചാക്കോ || style="background:green;" | കേ.കോൺ.(ജെ) |- | 1982 || [[സി.എഫ്. തോമസ്]]|| style="background:green;" | കേ.കോൺഗ്രസ് || 14.79% || 90,674 || 75.48% || കെ.ജെ. ചാക്കോ || style="background:Orange;" | സ്വത. |- | 1987 || [[സി.എഫ്. തോമസ്]]|| style="background:green;" | കേ.കോൺഗ്രസ് || 11.69% || 91.323 || 83.28% || വി.ആർ. ഭാസ്കരൻ || style="background:red;" | സി.പി.എം. |- | 1991 || [[സി.എഫ്. തോമസ്]]|| style="background:green;" | കേ.കോൺഗ്രസ് || 11.68% || 133,883 || 73.70% || എം.ടി. ജോസഫ് || style="background:red;" | സി.പി.എം. |- | 1996 || [[സി.എഫ്. തോമസ്]]|| style="background:Darkgreen;" | കേ.കോൺ.(എം) || 7.49% || 144.214 || 71.96% || പി. രവീന്ദ്രനാഥ് || style="background:red;" | സി.പി.എം. |- | 2001 || [[സി.എഫ്. തോമസ്]]|| style="background:Darkgreen;" | കേ.കോൺ.(എം) || 12.64% || 151.747 || 67.97% || ജയിംസ് മണിമല || style="background:Orange;" | സ്വത. |- | 2006 || [[സി.എഫ്. തോമസ്]]|| style="background:Darkgreen;" | കേ.കോൺ.(എം) || 9.97% || 144,800 || 66.84% || എ.വി റസൽ || style="background:red;" | സി.പി.എം. |- | 2011 || [[സി.എഫ്. തോമസ്]]|| style="background:Darkgreen;" | കേ.കോൺ.(എം) || 2.36% || || || ബി. ഇക്ബാൽ || style="background:red;" | സി.പി.എം. |- | 2016 <ref>http://www.keralaassembly.org/election/assembly_poll.php?year=2016&no=99</ref>|| [[സി.എഫ്. തോമസ്]]|| style="background:Darkgreen;" | കേ.കോൺ.(എം) || 2.36% || || || കെ.സി ജോസഫ് || style="background:Pink;" | കെ.സി ഡി |- | 2021<ref>http://www.keralaassembly.org/election/assembly_poll.php?year=2021&no=99</ref> || [[ജോബ് മൈക്കിൾ]]|| style="background:Darkgreen;" | കേ.കോൺ.(എം) || 2.36% || || || വി.ജെ ലാലി || style="background:green;" | കേരളകോൺഗ്രസ്. |} == അവലംബം == http://www.ceo.kerala.gov.in/generalelection2011.html <references/> [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ നിയമസഭാമണ്ഡലങ്ങൾ]]{{Kerala Niyamasabha Constituencies}} 75bjaftcso998w08v7qydpmvbrwcaxe 0 155879 3763317 3590982 2022-08-08T14:31:30Z DasKerala 153746 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} പഴയകാല പത്രപ്രവർത്തകനും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് അനുഭാവിയുമാണ് '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ'''. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയ പ്രചരണത്തിനായി അഹോരാത്രം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ഏ.കെ. ഗോപാലൻ]] തുടങ്ങിയ നേതാക്കളുമായി ഉറ്റബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. കോൺഗ്രസ്സിലൂടെ രാഷ്ട്രീയപ്രവേശനം നടത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാവുകയായിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സമയത്ത്, പാർട്ടി നേതാക്കളേയും, സന്ദേശങ്ങളും സുരക്ഷിതമായി ഒരിടത്തുനിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന ചുമതലയാണ് കുഞ്ഞനന്തൻ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നത്. അടുത്ത കുറെ വർഷങ്ങളായി സി.പി.എമ്മിലെ തെറ്റായ നയങ്ങളെ എതിർത്തതിനാൽ പാർട്ടിയിലെ ഒരു വിഭാഗം നേതാക്കളുടെ എതിർപ്പിനു കാരണമായി. സി.പി.എമ്മിലെ മുതിർന്ന നേതാവ് [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ]] ഈയിടെ അദ്ദേഹത്തെ വീട്ടിലെത്തി സന്ദർശിച്ചത് പാർട്ടിക്കകത്ത് ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്കു കാരണമായി. [[എം.എൻ. വിജയൻ|എം എൻ വിജയനെപ്പോലെ]] ഇദ്ദേഹത്തെയും പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നാണ് ചില മുതിർന്ന നേതാക്കൾ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.{{അവലംബം}} ദീർഘകാലം ജർമ്മനിയിൽ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹം നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം സി.പി.എമ്മിന്റെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിൽ സജീവമായി. പക്ഷേ 2005 മാർച്ച് മൂന്നിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മിറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടെയും എതിർപ്പ് വകവെക്കാതെ മേൽകമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരം കുഞ്ഞനന്തനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമികാംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കി<ref name=thatsmalayalm1>{{cite news|title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ സി.പി.ഐ(എം) പുറത്താക്കി.|url=http://archive.is/GNKTE|publisher=വൺഇന്ത്യ മലയാളം|accessdate=26-ഫെബ്രുവരി-2014}}</ref> [[2022]] [[ആഗസ്റ്റ് 8]]-ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ വാർദ്ധക്യസഹജമായ രോഗങ്ങളെത്തുടർന്ന് അന്തരിച്ചു<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] 4oudumjl8msd8mild7eco57ipramnod 3763318 3763317 2022-08-08T14:31:51Z DasKerala 153746 [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച് wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} പഴയകാല പത്രപ്രവർത്തകനും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് അനുഭാവിയുമാണ് '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ'''. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയ പ്രചരണത്തിനായി അഹോരാത്രം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ഏ.കെ. ഗോപാലൻ]] തുടങ്ങിയ നേതാക്കളുമായി ഉറ്റബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. കോൺഗ്രസ്സിലൂടെ രാഷ്ട്രീയപ്രവേശനം നടത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാവുകയായിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സമയത്ത്, പാർട്ടി നേതാക്കളേയും, സന്ദേശങ്ങളും സുരക്ഷിതമായി ഒരിടത്തുനിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന ചുമതലയാണ് കുഞ്ഞനന്തൻ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നത്. അടുത്ത കുറെ വർഷങ്ങളായി സി.പി.എമ്മിലെ തെറ്റായ നയങ്ങളെ എതിർത്തതിനാൽ പാർട്ടിയിലെ ഒരു വിഭാഗം നേതാക്കളുടെ എതിർപ്പിനു കാരണമായി. സി.പി.എമ്മിലെ മുതിർന്ന നേതാവ് [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ]] ഈയിടെ അദ്ദേഹത്തെ വീട്ടിലെത്തി സന്ദർശിച്ചത് പാർട്ടിക്കകത്ത് ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്കു കാരണമായി. [[എം.എൻ. വിജയൻ|എം എൻ വിജയനെപ്പോലെ]] ഇദ്ദേഹത്തെയും പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നാണ് ചില മുതിർന്ന നേതാക്കൾ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.{{അവലംബം}} ദീർഘകാലം ജർമ്മനിയിൽ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹം നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം സി.പി.എമ്മിന്റെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിൽ സജീവമായി. പക്ഷേ 2005 മാർച്ച് മൂന്നിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മിറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടെയും എതിർപ്പ് വകവെക്കാതെ മേൽകമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരം കുഞ്ഞനന്തനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമികാംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കി<ref name=thatsmalayalm1>{{cite news|title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ സി.പി.ഐ(എം) പുറത്താക്കി.|url=http://archive.is/GNKTE|publisher=വൺഇന്ത്യ മലയാളം|accessdate=26-ഫെബ്രുവരി-2014}}</ref> [[2022]] [[ആഗസ്റ്റ് 8]]-ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ വാർദ്ധക്യസഹജമായ രോഗങ്ങളെത്തുടർന്ന് അന്തരിച്ചു<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] eamk28vebv4cv58dxqeswzkjobe9fxk 3763320 3763318 2022-08-08T14:33:10Z DasKerala 153746 [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച് wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} പഴയകാല പത്രപ്രവർത്തകനും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് അനുഭാവിയുമാണ് '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ'''. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയ പ്രചരണത്തിനായി അഹോരാത്രം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ഏ.കെ. ഗോപാലൻ]] തുടങ്ങിയ നേതാക്കളുമായി ഉറ്റബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. കോൺഗ്രസ്സിലൂടെ രാഷ്ട്രീയപ്രവേശനം നടത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാവുകയായിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സമയത്ത്, പാർട്ടി നേതാക്കളേയും, സന്ദേശങ്ങളും സുരക്ഷിതമായി ഒരിടത്തുനിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന ചുമതലയാണ് കുഞ്ഞനന്തൻ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നത്. അടുത്ത കുറെ വർഷങ്ങളായി സി.പി.എമ്മിലെ തെറ്റായ നയങ്ങളെ എതിർത്തതിനാൽ പാർട്ടിയിലെ ഒരു വിഭാഗം നേതാക്കളുടെ എതിർപ്പിനു കാരണമായി. സി.പി.എമ്മിലെ മുതിർന്ന നേതാവ് [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ]] ഈയിടെ അദ്ദേഹത്തെ വീട്ടിലെത്തി സന്ദർശിച്ചത് പാർട്ടിക്കകത്ത് ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്കു കാരണമായി. [[എം.എൻ. വിജയൻ|എം എൻ വിജയനെപ്പോലെ]] ഇദ്ദേഹത്തെയും പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നാണ് ചില മുതിർന്ന നേതാക്കൾ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.{{അവലംബം}} ദീർഘകാലം ജർമ്മനിയിൽ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹം നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം സി.പി.എമ്മിന്റെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിൽ സജീവമായി. പക്ഷേ 2005 മാർച്ച് മൂന്നിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മിറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടെയും എതിർപ്പ് വകവെക്കാതെ മേൽകമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരം കുഞ്ഞനന്തനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമികാംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കി<ref name=thatsmalayalm1>{{cite news|title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ സി.പി.ഐ(എം) പുറത്താക്കി.|url=http://archive.is/GNKTE|publisher=വൺഇന്ത്യ മലയാളം|accessdate=26-ഫെബ്രുവരി-2014}}</ref> [[2022]] [[ആഗസ്റ്റ് 8]]-ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ വാർദ്ധക്യസഹജമായ രോഗങ്ങളെത്തുടർന്ന് അന്തരിച്ചു<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] f0csdubea82k6lcoznvqfa1obm4w37p 3763327 3763320 2022-08-08T14:56:49Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} പഴയകാല പത്രപ്രവർത്തകനും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് അനുഭാവിയുമാണ് '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ'''. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയ പ്രചരണത്തിനായി അഹോരാത്രം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ഏ.കെ. ഗോപാലൻ]] തുടങ്ങിയ നേതാക്കളുമായി ഉറ്റബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസ്സിലൂടെ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശനം നടത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാവുകയായിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സമയത്ത്, പാർട്ടി നേതാക്കളേയും, സന്ദേശങ്ങളും സുരക്ഷിതമായി ഒരിടത്തുനിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന ചുമതലയാണ് കുഞ്ഞനന്തൻ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നത്. അടുത്ത കുറെ വർഷങ്ങളായി [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|സി.പി.എമ്മിലെ]] തെറ്റായ നയങ്ങളെ എതിർത്തതിനാൽ പാർട്ടിയിലെ ഒരു വിഭാഗം നേതാക്കളുടെ എതിർപ്പിനു കാരണമായി. സി.പി.എമ്മിലെ മുതിർന്ന നേതാവ് [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ]] ഈയിടെ അദ്ദേഹത്തെ വീട്ടിലെത്തി സന്ദർശിച്ചത് പാർട്ടിക്കകത്ത് ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്കു കാരണമായി. [[എം.എൻ. വിജയൻ|എം എൻ വിജയനെപ്പോലെ]] ഇദ്ദേഹത്തെയും പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നാണ് ചില മുതിർന്ന നേതാക്കൾ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.{{അവലംബം}} ദീർഘകാലം [[ജർമ്മനി|ജർമ്മനിയിൽ]] പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹം നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം സി.പി.എമ്മിന്റെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിൽ സജീവമായി. പക്ഷേ 2005 മാർച്ച് മൂന്നിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മിറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടെയും എതിർപ്പ് വകവെക്കാതെ മേൽകമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരം കുഞ്ഞനന്തനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമികാംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കി<ref name=thatsmalayalm1>{{cite news|title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ സി.പി.ഐ(എം) പുറത്താക്കി.|url=http://archive.is/GNKTE|publisher=വൺഇന്ത്യ മലയാളം|accessdate=26-ഫെബ്രുവരി-2014}}</ref> [[2022]] [[ആഗസ്റ്റ് 8]]-ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ വാർദ്ധക്യസഹജമായ രോഗങ്ങളെത്തുടർന്ന് അന്തരിച്ചു<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 19eq1vreeunbi3l0acm3bsx0ps3trgg 3763382 3763327 2022-08-08T18:22:38Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == == സ്വകാര്യ ജീവിതം == == മരണം == പഴയകാല പത്രപ്രവർത്തകനും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് അനുഭാവിയുമാണ് '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ'''. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയ പ്രചരണത്തിനായി അഹോരാത്രം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ഏ.കെ. ഗോപാലൻ]] തുടങ്ങിയ നേതാക്കളുമായി ഉറ്റബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസ്സിലൂടെ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശനം നടത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാവുകയായിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സമയത്ത്, പാർട്ടി നേതാക്കളേയും, സന്ദേശങ്ങളും സുരക്ഷിതമായി ഒരിടത്തുനിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന ചുമതലയാണ് കുഞ്ഞനന്തൻ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നത്. അടുത്ത കുറെ വർഷങ്ങളായി [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|സി.പി.എമ്മിലെ]] തെറ്റായ നയങ്ങളെ എതിർത്തതിനാൽ പാർട്ടിയിലെ ഒരു വിഭാഗം നേതാക്കളുടെ എതിർപ്പിനു കാരണമായി. സി.പി.എമ്മിലെ മുതിർന്ന നേതാവ് [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ]] ഈയിടെ അദ്ദേഹത്തെ വീട്ടിലെത്തി സന്ദർശിച്ചത് പാർട്ടിക്കകത്ത് ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്കു കാരണമായി. [[എം.എൻ. വിജയൻ|എം എൻ വിജയനെപ്പോലെ]] ഇദ്ദേഹത്തെയും പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നാണ് ചില മുതിർന്ന നേതാക്കൾ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.{{അവലംബം}} ദീർഘകാലം [[ജർമ്മനി|ജർമ്മനിയിൽ]] പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹം നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം സി.പി.എമ്മിന്റെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിൽ സജീവമായി. പക്ഷേ 2005 മാർച്ച് മൂന്നിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മിറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടെയും എതിർപ്പ് വകവെക്കാതെ മേൽകമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരം കുഞ്ഞനന്തനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമികാംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കി<ref name=thatsmalayalm1>{{cite news|title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ സി.പി.ഐ(എം) പുറത്താക്കി.|url=http://archive.is/GNKTE|publisher=വൺഇന്ത്യ മലയാളം|accessdate=26-ഫെബ്രുവരി-2014}}</ref> [[2022]] [[ആഗസ്റ്റ് 8]]-ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ വാർദ്ധക്യസഹജമായ രോഗങ്ങളെത്തുടർന്ന് അന്തരിച്ചു<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 54pgbmxt13tnor1h7ofpl4pbhgufjut 3763387 3763382 2022-08-08T18:44:06Z Altocar 2020 144384 /* ജീവിതരേഖ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖനകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == == മരണം == പഴയകാല പത്രപ്രവർത്തകനും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് അനുഭാവിയുമാണ് '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ'''. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയ പ്രചരണത്തിനായി അഹോരാത്രം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ഏ.കെ. ഗോപാലൻ]] തുടങ്ങിയ നേതാക്കളുമായി ഉറ്റബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസ്സിലൂടെ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശനം നടത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാവുകയായിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സമയത്ത്, പാർട്ടി നേതാക്കളേയും, സന്ദേശങ്ങളും സുരക്ഷിതമായി ഒരിടത്തുനിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന ചുമതലയാണ് കുഞ്ഞനന്തൻ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നത്. അടുത്ത കുറെ വർഷങ്ങളായി [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|സി.പി.എമ്മിലെ]] തെറ്റായ നയങ്ങളെ എതിർത്തതിനാൽ പാർട്ടിയിലെ ഒരു വിഭാഗം നേതാക്കളുടെ എതിർപ്പിനു കാരണമായി. സി.പി.എമ്മിലെ മുതിർന്ന നേതാവ് [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ]] ഈയിടെ അദ്ദേഹത്തെ വീട്ടിലെത്തി സന്ദർശിച്ചത് പാർട്ടിക്കകത്ത് ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്കു കാരണമായി. [[എം.എൻ. വിജയൻ|എം എൻ വിജയനെപ്പോലെ]] ഇദ്ദേഹത്തെയും പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നാണ് ചില മുതിർന്ന നേതാക്കൾ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.{{അവലംബം}} ദീർഘകാലം [[ജർമ്മനി|ജർമ്മനിയിൽ]] പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹം നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം സി.പി.എമ്മിന്റെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിൽ സജീവമായി. പക്ഷേ 2005 മാർച്ച് മൂന്നിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മിറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടെയും എതിർപ്പ് വകവെക്കാതെ മേൽകമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരം കുഞ്ഞനന്തനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമികാംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കി<ref name=thatsmalayalm1>{{cite news|title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ സി.പി.ഐ(എം) പുറത്താക്കി.|url=http://archive.is/GNKTE|publisher=വൺഇന്ത്യ മലയാളം|accessdate=26-ഫെബ്രുവരി-2014}}</ref> [[2022]] [[ആഗസ്റ്റ് 8]]-ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ വാർദ്ധക്യസഹജമായ രോഗങ്ങളെത്തുടർന്ന് അന്തരിച്ചു<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] n3iptfy8n7gii5jao454q3ezs8di602 3763395 3763387 2022-08-08T18:56:35Z Altocar 2020 144384 /* ജീവിതരേഖ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖനകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ ബർലിൻ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പമായി. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == == മരണം == പഴയകാല പത്രപ്രവർത്തകനും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് അനുഭാവിയുമാണ് '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ'''. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയ പ്രചരണത്തിനായി അഹോരാത്രം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ഏ.കെ. ഗോപാലൻ]] തുടങ്ങിയ നേതാക്കളുമായി ഉറ്റബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസ്സിലൂടെ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശനം നടത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാവുകയായിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സമയത്ത്, പാർട്ടി നേതാക്കളേയും, സന്ദേശങ്ങളും സുരക്ഷിതമായി ഒരിടത്തുനിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന ചുമതലയാണ് കുഞ്ഞനന്തൻ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നത്. അടുത്ത കുറെ വർഷങ്ങളായി [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|സി.പി.എമ്മിലെ]] തെറ്റായ നയങ്ങളെ എതിർത്തതിനാൽ പാർട്ടിയിലെ ഒരു വിഭാഗം നേതാക്കളുടെ എതിർപ്പിനു കാരണമായി. സി.പി.എമ്മിലെ മുതിർന്ന നേതാവ് [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ]] ഈയിടെ അദ്ദേഹത്തെ വീട്ടിലെത്തി സന്ദർശിച്ചത് പാർട്ടിക്കകത്ത് ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്കു കാരണമായി. [[എം.എൻ. വിജയൻ|എം എൻ വിജയനെപ്പോലെ]] ഇദ്ദേഹത്തെയും പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നാണ് ചില മുതിർന്ന നേതാക്കൾ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.{{അവലംബം}} ദീർഘകാലം [[ജർമ്മനി|ജർമ്മനിയിൽ]] പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹം നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം സി.പി.എമ്മിന്റെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിൽ സജീവമായി. പക്ഷേ 2005 മാർച്ച് മൂന്നിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മിറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടെയും എതിർപ്പ് വകവെക്കാതെ മേൽകമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരം കുഞ്ഞനന്തനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമികാംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കി<ref name=thatsmalayalm1>{{cite news|title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ സി.പി.ഐ(എം) പുറത്താക്കി.|url=http://archive.is/GNKTE|publisher=വൺഇന്ത്യ മലയാളം|accessdate=26-ഫെബ്രുവരി-2014}}</ref> [[2022]] [[ആഗസ്റ്റ് 8]]-ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ വാർദ്ധക്യസഹജമായ രോഗങ്ങളെത്തുടർന്ന് അന്തരിച്ചു<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] hnb415wpfcy4tgltfdsbhv9vyacr4v9 3763401 3763395 2022-08-08T19:15:20Z Altocar 2020 144384 /* ജീവിതരേഖ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖനകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ ബർലിൻ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പമായി. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == == മരണം == പഴയകാല പത്രപ്രവർത്തകനും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് അനുഭാവിയുമാണ് '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ'''. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയ പ്രചരണത്തിനായി അഹോരാത്രം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ഏ.കെ. ഗോപാലൻ]] തുടങ്ങിയ നേതാക്കളുമായി ഉറ്റബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസ്സിലൂടെ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശനം നടത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാവുകയായിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സമയത്ത്, പാർട്ടി നേതാക്കളേയും, സന്ദേശങ്ങളും സുരക്ഷിതമായി ഒരിടത്തുനിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന ചുമതലയാണ് കുഞ്ഞനന്തൻ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നത്. അടുത്ത കുറെ വർഷങ്ങളായി [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|സി.പി.എമ്മിലെ]] തെറ്റായ നയങ്ങളെ എതിർത്തതിനാൽ പാർട്ടിയിലെ ഒരു വിഭാഗം നേതാക്കളുടെ എതിർപ്പിനു കാരണമായി. സി.പി.എമ്മിലെ മുതിർന്ന നേതാവ് [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ]] ഈയിടെ അദ്ദേഹത്തെ വീട്ടിലെത്തി സന്ദർശിച്ചത് പാർട്ടിക്കകത്ത് ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്കു കാരണമായി. [[എം.എൻ. വിജയൻ|എം എൻ വിജയനെപ്പോലെ]] ഇദ്ദേഹത്തെയും പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നാണ് ചില മുതിർന്ന നേതാക്കൾ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.{{അവലംബം}} ദീർഘകാലം [[ജർമ്മനി|ജർമ്മനിയിൽ]] പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹം നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം സി.പി.എമ്മിന്റെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിൽ സജീവമായി. പക്ഷേ 2005 മാർച്ച് മൂന്നിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മിറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടെയും എതിർപ്പ് വകവെക്കാതെ മേൽകമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരം കുഞ്ഞനന്തനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമികാംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കി<ref name=thatsmalayalm1>{{cite news|title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ സി.പി.ഐ(എം) പുറത്താക്കി.|url=http://archive.is/GNKTE|publisher=വൺഇന്ത്യ മലയാളം|accessdate=26-ഫെബ്രുവരി-2014}}</ref> [[2022]] [[ആഗസ്റ്റ് 8]]-ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ വാർദ്ധക്യസഹജമായ രോഗങ്ങളെത്തുടർന്ന് അന്തരിച്ചു<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] rj1ve7e5s4m9c928gtwhagoe6v5eyu2 3763402 3763401 2022-08-08T19:16:51Z Altocar 2020 144384 /* സ്വകാര്യ ജീവിതം */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖനകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ ബർലിൻ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പമായി. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == പഴയകാല പത്രപ്രവർത്തകനും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് അനുഭാവിയുമാണ് '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ'''. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയ പ്രചരണത്തിനായി അഹോരാത്രം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ഏ.കെ. ഗോപാലൻ]] തുടങ്ങിയ നേതാക്കളുമായി ഉറ്റബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസ്സിലൂടെ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശനം നടത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാവുകയായിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സമയത്ത്, പാർട്ടി നേതാക്കളേയും, സന്ദേശങ്ങളും സുരക്ഷിതമായി ഒരിടത്തുനിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന ചുമതലയാണ് കുഞ്ഞനന്തൻ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നത്. അടുത്ത കുറെ വർഷങ്ങളായി [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|സി.പി.എമ്മിലെ]] തെറ്റായ നയങ്ങളെ എതിർത്തതിനാൽ പാർട്ടിയിലെ ഒരു വിഭാഗം നേതാക്കളുടെ എതിർപ്പിനു കാരണമായി. സി.പി.എമ്മിലെ മുതിർന്ന നേതാവ് [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ]] ഈയിടെ അദ്ദേഹത്തെ വീട്ടിലെത്തി സന്ദർശിച്ചത് പാർട്ടിക്കകത്ത് ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്കു കാരണമായി. [[എം.എൻ. വിജയൻ|എം എൻ വിജയനെപ്പോലെ]] ഇദ്ദേഹത്തെയും പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നാണ് ചില മുതിർന്ന നേതാക്കൾ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.{{അവലംബം}} ദീർഘകാലം [[ജർമ്മനി|ജർമ്മനിയിൽ]] പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹം നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം സി.പി.എമ്മിന്റെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിൽ സജീവമായി. പക്ഷേ 2005 മാർച്ച് മൂന്നിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മിറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടെയും എതിർപ്പ് വകവെക്കാതെ മേൽകമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരം കുഞ്ഞനന്തനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമികാംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കി<ref name=thatsmalayalm1>{{cite news|title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ സി.പി.ഐ(എം) പുറത്താക്കി.|url=http://archive.is/GNKTE|publisher=വൺഇന്ത്യ മലയാളം|accessdate=26-ഫെബ്രുവരി-2014}}</ref> [[2022]] [[ആഗസ്റ്റ് 8]]-ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ വാർദ്ധക്യസഹജമായ രോഗങ്ങളെത്തുടർന്ന് അന്തരിച്ചു<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] m69c3tslhtsp9v4c3c8zz15i8m5h2su 3763403 3763402 2022-08-08T19:18:50Z Altocar 2020 144384 /* Key */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖനകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ ബർലിൻ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പമായി. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == Key == പഴയകാല പത്രപ്രവർത്തകനും കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് അനുഭാവിയുമാണ് '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ'''. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയ പ്രചരണത്തിനായി അഹോരാത്രം പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന ഇദ്ദേഹം [[പി. കൃഷ്ണപിള്ള]], [[ഏ.കെ. ഗോപാലൻ]] തുടങ്ങിയ നേതാക്കളുമായി ഉറ്റബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസ്സിലൂടെ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശനം നടത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമാവുകയായിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നിരോധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന സമയത്ത്, പാർട്ടി നേതാക്കളേയും, സന്ദേശങ്ങളും സുരക്ഷിതമായി ഒരിടത്തുനിന്നും മറ്റൊരിടത്തേക്കു കൊണ്ടുപോകുന്ന ചുമതലയാണ് കുഞ്ഞനന്തൻ നിർവ്വഹിച്ചിരുന്നത്. അടുത്ത കുറെ വർഷങ്ങളായി [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)|സി.പി.എമ്മിലെ]] തെറ്റായ നയങ്ങളെ എതിർത്തതിനാൽ പാർട്ടിയിലെ ഒരു വിഭാഗം നേതാക്കളുടെ എതിർപ്പിനു കാരണമായി. സി.പി.എമ്മിലെ മുതിർന്ന നേതാവ് [[വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ]] ഈയിടെ അദ്ദേഹത്തെ വീട്ടിലെത്തി സന്ദർശിച്ചത് പാർട്ടിക്കകത്ത് ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്കു കാരണമായി. [[എം.എൻ. വിജയൻ|എം എൻ വിജയനെപ്പോലെ]] ഇദ്ദേഹത്തെയും പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നാണ് ചില മുതിർന്ന നേതാക്കൾ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.{{അവലംബം}} ദീർഘകാലം [[ജർമ്മനി|ജർമ്മനിയിൽ]] പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അദ്ദേഹം നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം സി.പി.എമ്മിന്റെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിൽ സജീവമായി. പക്ഷേ 2005 മാർച്ച് മൂന്നിനു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മിറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടെയും എതിർപ്പ് വകവെക്കാതെ മേൽകമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരം കുഞ്ഞനന്തനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമികാംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കി <ref name=thatsmalayalm1>{{cite news|title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ സി.പി.ഐ(എം) പുറത്താക്കി.|url=http://archive.is/GNKTE|publisher=വൺഇന്ത്യ മലയാളം|accessdate=26-ഫെബ്രുവരി-2014}}</ref> [[2022]] [[ആഗസ്റ്റ് 8]]-ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ വാർദ്ധക്യസഹജമായ രോഗങ്ങളെത്തുടർന്ന് അന്തരിച്ചു == Key == <ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 84fvc80bn7yc1oz6edc29n5g26zosht 3763404 3763403 2022-08-08T19:19:25Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖനകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ ബർലിൻ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പമായി. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == Key == <ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==ആദ്യകാല ജീവിതം== 1926 നവംബർ 26 ന് കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും, ശ്രീദേവി അമ്മയുടേയും മകനായി കുഞ്ഞനന്തൻ ജനിച്ചു. കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്നു എന്ന ഗ്രാമത്തിലായിരുന്നു പിതാവിന്റെ തറവാടായ കോളങ്കട. രാജവാഴ്ചകാലത്ത് ചിറക്കൽ തമ്പുരാന്റെ വ്യവഹാര കാര്യസ്ഥനായിരുന്നു അച്ഛൻ അനന്തൻ നായർ.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 16</ref> ഈ ദമ്പതികളുടെ പതിനാറു മക്കളിൽ അഞ്ചു പേർ മാത്രമേ ജീവിച്ചിരുന്നുള്ളു. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി.സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] പുറം 17</ref> എട്ടാം ക്ലാസ്സുവരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലിമെന്ററി സ്കൂളിലും, തേഡ്ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും, ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ്സുവരെ ചിറക്കൽ രാജാസിലുമായി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ തന്നെ രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം പുറം 17</ref> ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 9cqwawy9o59r81ppiq1t4rsdklos63n 3763405 3763404 2022-08-08T19:19:51Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖനകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ ബർലിൻ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പമായി. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == Key == <ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. ==രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം== പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കുമ്പോൾ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലഭാരതസംഘത്തിന്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് കൃഷ്ണപിള്ള നിർദ്ദേശിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനേയായിരുന്നു.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] രാഷ്ട്രീയപ്രവേശം പുറം 20</ref> 1943 മേയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വെച്ചു നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി 17 വയസ്സുള്ള കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. കോൺഗ്രസ്സിൽ ബാലസംഘത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത് കുഞ്ഞനന്തനായിരുന്നു. 1942 ലാണ് പാർട്ടി അംഗത്വം ലഭിക്കുന്നത്.<ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] ഒന്നാം കോൺഗ്രസ്സിലെ പ്രായം കുറഞ്ഞ പ്രതിനിധി പുറം 29</ref> 1943ൽ ജാപ്പ് വിരുദ്ധ ബാലസംഘം എന്ന പേരിൽ ജപ്പാനെതിരേ പ്രചാരണം നടത്തി. സൈനികരെ ദേശീയപ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കാനായി, സൈനിക ക്യാംപുകളിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ചെറിയ ശാഖകൾ സ്ഥാപിക്കുവാൻ പാർട്ടി തീരുമാനിക്കുകയും, അതിനു വേണ്ടി കുഞ്ഞനന്തനോട് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ പാർട്ടി നേതൃത്വം ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. <ref>[[#p12|പൊളിച്ചെഴുത്ത് - ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ]] സൈനികസേവനം പുറം 39</ref> == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 4gw9sx0fdra9ybjqv1gt20qtc8hk22x 3763406 3763405 2022-08-08T19:20:15Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖനകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ ബർലിൻ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പമായി. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == Key == <ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] os8w7c7kl1rq2wqk94r5f13q0go9s2l 3763407 3763406 2022-08-08T19:21:29Z Altocar 2020 144384 /* മരണം */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖനകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ ബർലിൻ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പമായി. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == == Key == <ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 9oj8mi6pwjzk03acl2w3aczx63myxhn 3763408 3763407 2022-08-08T19:25:32Z Altocar 2020 144384 /* മരണം */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖനകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ ബർലിൻ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പമായി. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == Key == <ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] glh0kqkmscism2za6oncntkxohm0kwm 3763409 3763408 2022-08-08T19:30:51Z Altocar 2020 144384 /* ജീവിതരേഖ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | nationality = {{IND}} | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | known_for = മുൻ കേരള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് നേതാവ് | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == Key == <ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 5x76yo9sq6tub1qav5oj9ix5bo04u56 3763410 3763409 2022-08-08T19:33:25Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | other_names = | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == Key == <ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 9kdaea364ntzl8gz0czvw9iomf7fzta 3763411 3763410 2022-08-08T19:36:14Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = }} == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == Key == <ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] jxse57tp2p6bl1tihqqnvrqnw07u2qj 3763412 3763411 2022-08-08T19:41:27Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു. == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == Key == <ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] nbkntpew3vzfog9z8pdp4ac23vm3ah0 3763413 3763412 2022-08-08T19:42:07Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു. == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] g2f7r90pttsh0cocr3w6w9np8hooqr6 3763414 3763413 2022-08-08T19:42:57Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 96dxcogudzonuoqw6m9dg16jhf8cm4r 3763415 3763414 2022-08-08T19:49:05Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/08/08/berlin-kunjananthan-nair-passed-away.amp.html മലയാള മനോരമ }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref>. == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] j8gvvin3tzn7c80vad1p1lbdi94p2ra 3763418 3763415 2022-08-08T19:52:38Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/08/08/berlin-kunjananthan-nair-passed-away.amp.html മലയാള മനോരമ }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref><ref>"നേതാക്കളെ സോവിയറ്റ് മുങ്ങിക്കപ്പലിൽ യാത്രയയക്കാൻപോയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, അനുഭവങ്ങളുടെ കടൽ, Berlin Kunjananthan Nair, Berlin Kunjananthan Nair Death, Communist Party Of India" https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-communist-party-of-india-1.7768140</ref> == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 5piex3x6rbym7bog8q662ng887w1w3v 3763419 3763418 2022-08-08T19:54:55Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/08/08/berlin-kunjananthan-nair-passed-away.amp.html മലയാള മനോരമ }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref><ref>"നേതാക്കളെ സോവിയറ്റ് മുങ്ങിക്കപ്പലിൽ യാത്രയയക്കാൻപോയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, അനുഭവങ്ങളുടെ കടൽ, Berlin Kunjananthan Nair, Berlin Kunjananthan Nair Death, Communist Party Of India" https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-communist-party-of-india-1.7768140</ref><ref>"പിണറായിയെ കാണണമെന്ന അവസാന ആഗ്രഹം ബാക്കിയാക്കി ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ മടങ്ങി..., CPM theorists, Berlin Kunjananthan Nair, CPM Party Congress 2022" https://www.mathrubhumi.com/videos/originals/cpm-theorist-berlin-kunjananthan-nair-expresses-his-wish-to-take-part-in-cpm-party-congress-2022-1.7407413</ref> == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 17gedjqr8xngoshdjldit8murpl3p8x 3763420 3763419 2022-08-08T19:59:44Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = കുഞ്ഞനന്തൻ | birth_date = {{Birth date|1926|11|26|mf=y}} | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/08/08/berlin-kunjananthan-nair-passed-away.amp.html മലയാള മനോരമ }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref><ref>"നേതാക്കളെ സോവിയറ്റ് മുങ്ങിക്കപ്പലിൽ യാത്രയയക്കാൻപോയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, അനുഭവങ്ങളുടെ കടൽ, Berlin Kunjananthan Nair, Berlin Kunjananthan Nair Death, Communist Party Of India" https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-communist-party-of-india-1.7768140</ref><ref>"പിണറായിയെ കാണണമെന്ന അവസാന ആഗ്രഹം ബാക്കിയാക്കി ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ മടങ്ങി..., CPM theorists, Berlin Kunjananthan Nair, CPM Party Congress 2022" https://www.mathrubhumi.com/videos/originals/cpm-theorist-berlin-kunjananthan-nair-expresses-his-wish-to-take-part-in-cpm-party-congress-2022-1.7407413</ref><ref>"തെറ്റുപറ്റി, പിണറായി വിജയനെ കണ്ട് ക്ഷമപറയണം : ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, Berlin Kunjananthan Nair, Pinarayi Vijayan, CPIM Kerala" https://www.mathrubhumi.com/videos/news-in-videos/berlin-kunjananthan-nair-pinarayi-vijayan-cpim-kerala-1.5365226</ref> == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] h2ec2amngenmpwss6qi3dp2k2l68rlg 3763421 3763420 2022-08-08T20:02:49Z Altocar 2020 144384 wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ | birth_date = 26/11/1926 | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/08/08/berlin-kunjananthan-nair-passed-away.amp.html മലയാള മനോരമ }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref><ref>"നേതാക്കളെ സോവിയറ്റ് മുങ്ങിക്കപ്പലിൽ യാത്രയയക്കാൻപോയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, അനുഭവങ്ങളുടെ കടൽ, Berlin Kunjananthan Nair, Berlin Kunjananthan Nair Death, Communist Party Of India" https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-communist-party-of-india-1.7768140</ref><ref>"പിണറായിയെ കാണണമെന്ന അവസാന ആഗ്രഹം ബാക്കിയാക്കി ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ മടങ്ങി..., CPM theorists, Berlin Kunjananthan Nair, CPM Party Congress 2022" https://www.mathrubhumi.com/videos/originals/cpm-theorist-berlin-kunjananthan-nair-expresses-his-wish-to-take-part-in-cpm-party-congress-2022-1.7407413</ref><ref>"തെറ്റുപറ്റി, പിണറായി വിജയനെ കണ്ട് ക്ഷമപറയണം : ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, Berlin Kunjananthan Nair, Pinarayi Vijayan, CPIM Kerala" https://www.mathrubhumi.com/videos/news-in-videos/berlin-kunjananthan-nair-pinarayi-vijayan-cpim-kerala-1.5365226</ref> == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] f8lybvok68s4zh9pyqzmi2nh9h4o3a7 3763422 3763421 2022-08-08T20:16:29Z Altocar 2020 144384 /* ജീവിതരേഖ */ wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ | birth_date = 26/11/1926 | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/08/08/berlin-kunjananthan-nair-passed-away.amp.html മലയാള മനോരമ }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref><ref>"നേതാക്കളെ സോവിയറ്റ് മുങ്ങിക്കപ്പലിൽ യാത്രയയക്കാൻപോയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, അനുഭവങ്ങളുടെ കടൽ, Berlin Kunjananthan Nair, Berlin Kunjananthan Nair Death, Communist Party Of India" https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-communist-party-of-india-1.7768140</ref><ref>"പിണറായിയെ കാണണമെന്ന അവസാന ആഗ്രഹം ബാക്കിയാക്കി ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ മടങ്ങി..., CPM theorists, Berlin Kunjananthan Nair, CPM Party Congress 2022" https://www.mathrubhumi.com/videos/originals/cpm-theorist-berlin-kunjananthan-nair-expresses-his-wish-to-take-part-in-cpm-party-congress-2022-1.7407413</ref><ref>"തെറ്റുപറ്റി, പിണറായി വിജയനെ കണ്ട് ക്ഷമപറയണം : ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, Berlin Kunjananthan Nair, Pinarayi Vijayan, CPIM Kerala" https://www.mathrubhumi.com/videos/news-in-videos/berlin-kunjananthan-nair-pinarayi-vijayan-cpim-kerala-1.5365226</ref> == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1942-ൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായ ബർലിൻ പാർട്ടി നിരോധിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 1945-1946 വർഷങ്ങളിൽ ബോംബെ കേന്ദ്രീകരിച്ചും 1948-ൽ കൊൽക്കത്തയിലും രഹസ്യ പാർട്ടി പ്രവർത്തനം നടത്തി. 1953 മുതൽ 1958 വരെ ഡൽഹിയിൽ അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ കേന്ദ്രക്കമ്മറ്റി ഓഫീസിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1958-ൽ റഷ്യയിൽ നിന്ന് മാർക്സിസം-ലെനിനിസത്തിലും പൊളിറ്റിക്കൽ സയൻസിലും ബിരുദം നേടിയ ബർലിൻ 1959-ൽ സോവിയറ്റ് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുത്തു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. എം.എൻ.വിജയനെപ്പോലെ ഒരു കാലത്ത് പാർട്ടിയുടെ ആശയമുഖമായി ജീവിക്കുകയും പിന്നീട് പാർട്ടിയ്ക്ക് അനഭിമതനാവുകയും ചെയ്ത ആളായിരുന്നു ബർലിൻ. പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നായിരുന്നു ചില മുതിർന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കൾ ഒരു ഘട്ടത്തിൽ ബർലിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] pielz5zj7y0ju9ce494rp0az7ab6xhj 3763424 3763422 2022-08-08T20:25:58Z Altocar 2020 144384 ആവശ്യമില്ലാത്ത ലിങ്കുകൾ, അനാവശ്യമായ ഉള്ളടക്കങ്ങൾ എന്നിവ ഒഴിവാക്കി ഏറ്റവും പുതിയ അപ്ഡേറ്റുകൾ ചേർത്ത് ലേഖനം പുതുക്കുന്നു. ഇത് മാറ്റാൻ ശ്രമിച്ചാൽ അതിൻ്റെ കാരണം ഇവിടെ വ്യക്തമാക്കുക. wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ | birth_date = 26/11/1926 | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി]](1942-1964) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/08/08/berlin-kunjananthan-nair-passed-away.amp.html മലയാള മനോരമ }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref><ref>"നേതാക്കളെ സോവിയറ്റ് മുങ്ങിക്കപ്പലിൽ യാത്രയയക്കാൻപോയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, അനുഭവങ്ങളുടെ കടൽ, Berlin Kunjananthan Nair, Berlin Kunjananthan Nair Death, Communist Party Of India" https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-communist-party-of-india-1.7768140</ref><ref>"പിണറായിയെ കാണണമെന്ന അവസാന ആഗ്രഹം ബാക്കിയാക്കി ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ മടങ്ങി..., CPM theorists, Berlin Kunjananthan Nair, CPM Party Congress 2022" https://www.mathrubhumi.com/videos/originals/cpm-theorist-berlin-kunjananthan-nair-expresses-his-wish-to-take-part-in-cpm-party-congress-2022-1.7407413</ref><ref>"തെറ്റുപറ്റി, പിണറായി വിജയനെ കണ്ട് ക്ഷമപറയണം : ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, Berlin Kunjananthan Nair, Pinarayi Vijayan, CPIM Kerala" https://www.mathrubhumi.com/videos/news-in-videos/berlin-kunjananthan-nair-pinarayi-vijayan-cpim-kerala-1.5365226</ref> == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1942-ൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായ ബർലിൻ പാർട്ടി നിരോധിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 1945-1946 വർഷങ്ങളിൽ ബോംബെ കേന്ദ്രീകരിച്ചും 1948-ൽ കൊൽക്കത്തയിലും രഹസ്യ പാർട്ടി പ്രവർത്തനം നടത്തി. 1953 മുതൽ 1958 വരെ ഡൽഹിയിൽ അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ കേന്ദ്രക്കമ്മറ്റി ഓഫീസിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1958-ൽ റഷ്യയിൽ നിന്ന് മാർക്സിസം-ലെനിനിസത്തിലും പൊളിറ്റിക്കൽ സയൻസിലും ബിരുദം നേടിയ ബർലിൻ 1959-ൽ സോവിയറ്റ് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുത്തു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു പിന്നീട് ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച ബർലിൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ചു പത്രമാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. എം.എൻ.വിജയനെപ്പോലെ ഒരു കാലത്ത് പാർട്ടിയുടെ ആശയമുഖമായി ജീവിക്കുകയും പിന്നീട് പാർട്ടിയ്ക്ക് അനഭിമതനാവുകയും ചെയ്ത ആളായിരുന്നു ബർലിൻ. പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നായിരുന്നു ചില മുതിർന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കൾ ഒരു ഘട്ടത്തിൽ ബർലിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] qo5tipacldyotzlii7jfxjsv1urbjwx 3763467 3763424 2022-08-09T05:48:41Z Akbarali 17542 wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ | birth_date = 26/11/1926 | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി]](1942-1964) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/08/08/berlin-kunjananthan-nair-passed-away.amp.html മലയാള മനോരമ }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്, പൊളിച്ചെഴുത്ത് തുടങ്ങിയവയാണ് പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref><ref>"നേതാക്കളെ സോവിയറ്റ് മുങ്ങിക്കപ്പലിൽ യാത്രയയക്കാൻപോയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, അനുഭവങ്ങളുടെ കടൽ, Berlin Kunjananthan Nair, Berlin Kunjananthan Nair Death, Communist Party Of India" https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-communist-party-of-india-1.7768140</ref><ref>"പിണറായിയെ കാണണമെന്ന അവസാന ആഗ്രഹം ബാക്കിയാക്കി ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ മടങ്ങി..., CPM theorists, Berlin Kunjananthan Nair, CPM Party Congress 2022" https://www.mathrubhumi.com/videos/originals/cpm-theorist-berlin-kunjananthan-nair-expresses-his-wish-to-take-part-in-cpm-party-congress-2022-1.7407413</ref><ref>"തെറ്റുപറ്റി, പിണറായി വിജയനെ കണ്ട് ക്ഷമപറയണം : ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, Berlin Kunjananthan Nair, Pinarayi Vijayan, CPIM Kerala" https://www.mathrubhumi.com/videos/news-in-videos/berlin-kunjananthan-nair-pinarayi-vijayan-cpim-kerala-1.5365226</ref> == ജീവിതരേഖ == കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ ബോംബെയിൽ വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1942-ൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായ ബർലിൻ പാർട്ടി നിരോധിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 1945-1946 വർഷങ്ങളിൽ ബോംബെ കേന്ദ്രീകരിച്ചും 1948-ൽ കൊൽക്കത്തയിലും രഹസ്യ പാർട്ടി പ്രവർത്തനം നടത്തി. 1953 മുതൽ 1958 വരെ ഡൽഹിയിൽ അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ കേന്ദ്രക്കമ്മറ്റി ഓഫീസിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1958-ൽ റഷ്യയിൽ നിന്ന് മാർക്സിസം-ലെനിനിസത്തിലും പൊളിറ്റിക്കൽ സയൻസിലും ബിരുദം നേടിയ ബർലിൻ 1959-ൽ സോവിയറ്റ് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുത്തു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച കുഞ്ഞനന്തൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ച് ാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. എം.എൻ.വിജയനെപ്പോലെ ഒരു കാലത്ത് പാർട്ടിയുടെ ആശയമുഖമായി ജീവിക്കുകയും പിന്നീട് പാർട്ടിയ്ക്ക് അനഭിമതനാവുകയും ചെയ്ത ആളായിരുന്നു ബർലിൻ. പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നായിരുന്നു ചില മുതിർന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കൾ ഒരു ഘട്ടത്തിൽ ബർലിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 38paq16gywxpuvdkpf8nc57nn6odpr1 3763483 3763467 2022-08-09T06:46:50Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ | birth_date = 26/11/1926 | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി]](1942-1964) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/08/08/berlin-kunjananthan-nair-passed-away.amp.html മലയാള മനോരമ }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ''ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്'', ''പൊളിച്ചെഴുത്ത്'' തുടങ്ങിയവയാണ് അദ്ദേഹം രചിച്ച പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref><ref>"നേതാക്കളെ സോവിയറ്റ് മുങ്ങിക്കപ്പലിൽ യാത്രയയക്കാൻപോയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, അനുഭവങ്ങളുടെ കടൽ, Berlin Kunjananthan Nair, Berlin Kunjananthan Nair Death, Communist Party Of India" https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-communist-party-of-india-1.7768140</ref><ref>"പിണറായിയെ കാണണമെന്ന അവസാന ആഗ്രഹം ബാക്കിയാക്കി ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ മടങ്ങി..., CPM theorists, Berlin Kunjananthan Nair, CPM Party Congress 2022" https://www.mathrubhumi.com/videos/originals/cpm-theorist-berlin-kunjananthan-nair-expresses-his-wish-to-take-part-in-cpm-party-congress-2022-1.7407413</ref><ref>"തെറ്റുപറ്റി, പിണറായി വിജയനെ കണ്ട് ക്ഷമപറയണം : ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, Berlin Kunjananthan Nair, Pinarayi Vijayan, CPIM Kerala" https://www.mathrubhumi.com/videos/news-in-videos/berlin-kunjananthan-nair-pinarayi-vijayan-cpim-kerala-1.5365226</ref> == ജീവിതരേഖ == [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ]] [[തളിപ്പറമ്പ്‌ താലൂക്ക്‌|തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ]] ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ [[മുംബൈ|ബോംബെയിൽ]] വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് അദ്ദേഹത്തിൻറെ രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1942-ൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായ ബർലിൻ പാർട്ടി നിരോധിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 1945-1946 വർഷങ്ങളിൽ ബോംബെ കേന്ദ്രീകരിച്ചും 1948-ൽ കൊൽക്കത്തയിലും രഹസ്യ പാർട്ടി പ്രവർത്തനം നടത്തി. 1953 മുതൽ 1958 വരെ ഡൽഹിയിൽ അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ കേന്ദ്രക്കമ്മറ്റി ഓഫീസിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1957-ൽ ഇ.എം.എസ് മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1958-ൽ റഷ്യയിൽ നിന്ന് മാർക്സിസം-ലെനിനിസത്തിലും പൊളിറ്റിക്കൽ സയൻസിലും ബിരുദം നേടിയ ബർലിൻ 1959-ൽ സോവിയറ്റ് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുത്തു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച കുഞ്ഞനന്തൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ച് ാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. എം.എൻ.വിജയനെപ്പോലെ ഒരു കാലത്ത് പാർട്ടിയുടെ ആശയമുഖമായി ജീവിക്കുകയും പിന്നീട് പാർട്ടിയ്ക്ക് അനഭിമതനാവുകയും ചെയ്ത ആളായിരുന്നു ബർലിൻ. പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നായിരുന്നു ചില മുതിർന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കൾ ഒരു ഘട്ടത്തിൽ ബർലിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 7td8cfjfe4v8lof84whp8laqh6bp8vt 3763559 3763483 2022-08-09T11:57:18Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{recent death}} {{Infobox politician | name = ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ |image = | birth_name = പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ | birth_date = 26/11/1926 | birth_place = ചെറുകുന്ന്, [[കണ്ണൂർ]] | death_date = {{Death date and age|2022|08|08|1926|11|26}} | death_place = [[നാറാത്ത്]], [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ]] | party = [[സി.പി.എം]](2015-2022,1964-2005) [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി]](1942-1964) [[ആർ.എം.പി]](2012-2014) | spouse = സരസ്വതി | children = ഉഷ | occupation = പത്രപ്രവർത്തകൻ | year = 2022 | date = 8 ഓഗസ്റ്റ് | source = https://www.manoramaonline.com/news/latest-news/2022/08/08/berlin-kunjananthan-nair-passed-away.amp.html മലയാള മനോരമ }} ആദ്യകാല കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രവർത്തകനും [[പത്രപ്രവർത്തകർ|പത്രപ്രവർത്തകനുമായിരുന്ന]] മാർക്സിസ്റ്റ് ചിന്തകനായിരുന്നു '' പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ '' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. (1926-2022)''' ''ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത്'', ''പൊളിച്ചെഴുത്ത്'' തുടങ്ങിയവയാണ് അദ്ദേഹം രചിച്ച പ്രധാന പുസ്തകൾ. വാർധക്യസഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് വിശ്രമജീവിതത്തിലിരിക്കെ 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിക്ക് അന്തരിച്ചു.<ref>{{cite news |title=ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ അന്തരിച്ചു |url=https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-passed-away-1.7768134 |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |date=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 |archiveurl=https://archive.is/BN4Vw |archivedate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2022}}</ref><ref>"നേതാക്കളെ സോവിയറ്റ് മുങ്ങിക്കപ്പലിൽ യാത്രയയക്കാൻപോയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, അനുഭവങ്ങളുടെ കടൽ, Berlin Kunjananthan Nair, Berlin Kunjananthan Nair Death, Communist Party Of India" https://www.mathrubhumi.com/news/kerala/berlin-kunjananthan-nair-communist-party-of-india-1.7768140</ref><ref>"പിണറായിയെ കാണണമെന്ന അവസാന ആഗ്രഹം ബാക്കിയാക്കി ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ മടങ്ങി..., CPM theorists, Berlin Kunjananthan Nair, CPM Party Congress 2022" https://www.mathrubhumi.com/videos/originals/cpm-theorist-berlin-kunjananthan-nair-expresses-his-wish-to-take-part-in-cpm-party-congress-2022-1.7407413</ref><ref>"തെറ്റുപറ്റി, പിണറായി വിജയനെ കണ്ട് ക്ഷമപറയണം : ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ, Berlin Kunjananthan Nair, Pinarayi Vijayan, CPIM Kerala" https://www.mathrubhumi.com/videos/news-in-videos/berlin-kunjananthan-nair-pinarayi-vijayan-cpim-kerala-1.5365226</ref> == ജീവിതരേഖ == [[കണ്ണൂർ ജില്ല|കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ]] [[തളിപ്പറമ്പ്‌ താലൂക്ക്‌|തളിപ്പറമ്പ് താലൂക്കിലെ]] ചെറുകുന്നിൽ കോളങ്കട പുതിയ വീട്ടിൽ അനന്തൻ നായരുടേയും ശ്രീദേവിയുടേയും മകനായി 1926 നവംബർ 26ന് ജനിച്ചു. പി.കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്നതാണ് ശരിയായ പേര്. നാറാത്ത് ഈസ്റ്റ് എൽ.പി. സ്കൂളിലായിരുന്നു പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ കണ്ണാടിപറമ്പ് ഹയർ എലമെൻററി സ്കൂളിലും തേഡ് ഫോറത്തിൽ കണ്ണൂർ ടൗൺ മിഡിൽ സ്കൂളിലും ഫോർത്ത് ഫോറം മുതൽ പത്താം ക്ലാസ് വരെ ചിറക്കൽ രാജാസ് സ്കൂളിലുമായി വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കി. രാജാസ് സ്കൂളിൽ പഠിക്കുമ്പോഴെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയിരുന്നു. കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയിലൂടെ രാഷ്ട്രീയത്തിലെത്തിയ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ പിന്നീട് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായി. 1943 മെയ് മാസത്തിൽ [[മുംബൈ|ബോംബെയിൽ]] വച്ച് നടന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ഒന്നാം പാർട്ടി കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ പ്രായം പതിനേഴ് വയസ്. പി.കൃഷ്ണപിള്ളയാണ് അദ്ദേഹത്തിൻറെ രാഷ്ട്രീയ ഗുരു. സ്കൂൾ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെ കൃഷ്ണപിള്ളയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രൂപീകരിച്ച ബാലസംഘത്തിൻ്റെ നേതൃസ്ഥാനത്തേക്ക് ബർലിനാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. പതിമൂന്നാം വയസ് മുതൽ ബാലസംഘത്തിലും പിന്നീട് അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും പിളർപ്പോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലും ചേർന്നു. 1942-ൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ അംഗമായ ബർലിൻ പാർട്ടി നിരോധിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 1945-1946 വർഷങ്ങളിൽ ബോംബെ കേന്ദ്രീകരിച്ചും 1948-ൽ [[കൊൽക്കത്ത|കൊൽക്കത്തയിലും]] രഹസ്യ പാർട്ടി പ്രവർത്തനം നടത്തി. 1953 മുതൽ 1958 വരെ ഡൽഹിയിൽ അവിഭക്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ കേന്ദ്രക്കമ്മറ്റി ഓഫീസിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1957-ൽ [[ഇ.എം.എസ്. നമ്പൂതിരിപ്പാട്|ഇ.എം.എസ്]] മുഖ്യമന്ത്രിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു. 1958-ൽ [[റഷ്യ|റഷ്യയിൽ]] നിന്ന് മാർക്സിസം-ലെനിനിസത്തിലും പൊളിറ്റിക്കൽ സയൻസിലും ബിരുദം നേടിയ ബർലിൻ 1959-ൽ സോവിയറ്റ് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ കോൺഗ്രസിൽ പങ്കെടുത്തു. 1961-ൽ എ.കെ.ജിയുടെ സെക്രട്ടറിയായും പ്രവർത്തിച്ചു. 1962 മുതൽ 1992 വരെയുള്ള മുപ്പത് വർഷക്കാലം കറഞ്ചിയയുടെ പത്രാധിപത്യത്തിലുള്ള ബ്ലിറ്റ്സ് വാരികയുടേയും ഇടത് ആഭിമുഖ്യം പുലർത്തുന്ന പത്രങ്ങളായ ന്യൂഎജ്, നവയുഗം, നവജീവൻ, ദേശാഭിമാനി, ജനയുഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പത്രങ്ങളുടെ യൂറോപ്യൻ ലേഖകനായി ജർമ്മനിയിലെ ബർലിനിൽ പ്രവർത്തിച്ചു. 1989 നവംബർ 9ന് ബർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞ് ജർമ്മനികൾ ഒന്നാവുകയും 1990-കളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ്റെ തകർച്ചയും മൂലം യൂറോപ്യൻ കമ്മ്യൂണിസം വെറും ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിലേക്ക് ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്തതോടെ 1992-ൽ കേരളത്തിലേക്ക് തിരിച്ചെത്തി. ഇതോടെ പേരിൻ്റെ കൂടെ ബർലിൻ എന്ന് കൂട്ടിച്ചേർത്തു. ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരായി മാറി. നാട്ടിലെത്തിയ ശേഷം മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ഘടകത്തിലെ സജീവ പ്രവർത്തകനായി പാർട്ടി ജീവിതമാരംഭിച്ച കുഞ്ഞനന്തൻ 2002-ലെ കണ്ണൂർ സംസ്ഥാന സമ്മേളനത്തോടെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വി.എസ്, പിണറായി വിഭാഗങ്ങൾ വന്നതോടെ വി.എസ് പക്ഷത്തോടൊപ്പം ചേർന്നു. നാലാം ലോക വിവാദത്തോടെ പാർട്ടി പുത്തൻ ആശയങ്ങളിലേയ്ക്ക് വഴിതിരിഞ്ഞതും നിലവിലെ ആശയങ്ങളിലെ വ്യതിചലനങ്ങളും ബർലിനെ പ്രകോപിപ്പിച്ചു. ഇതിനെ തുടർന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിക്കെതിരെയും അന്ന് സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായി വിജയനെതിരെയും മറ്റ് മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കന്മാർക്കെതിരെയും നിരന്തരം വിമർശനം ഉന്നയിച്ച് ാധ്യമങ്ങളിൽ ലേഖനമെഴുതി. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ലേഖനങ്ങളിൽ പാർട്ടി നിലപാടിലെ ഇരട്ടത്താപ്പിനെ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. എന്നാൽ ബൂർഷ്വാ മാധ്യമങ്ങളെ ഉപയോഗിച്ച് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിച്ചെന്ന് ആരോപിച്ച് 2005 മാർച്ച് മൂന്നിന് ബർലിനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പാർട്ടി ഘടകമായ നാറാത്ത് ബ്രാഞ്ച് കമ്മറ്റിയിലെ മുഴുവൻ അംഗങ്ങളുടേയും എതിർപ്പിനെ വകവെയ്ക്കാതെ മേൽക്കമ്മിറ്റി തീരുമാനപ്രകാരമാണ് ബർലിനെ പാർട്ടിയുടെ പ്രാഥമിക അംഗത്വത്തിൽ നിന്നും പുറത്താക്കിയത്. മുതലാളിത്തത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രൻ എന്നാണ് അന്ന് മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന പിണറായിയെ ബർലിൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് എന്ന പുസ്തകം പിണറായി വിജയനെ അതിരൂക്ഷമായി വിമർശിക്കുന്നതായിരുന്നു. പിണറായി വിജയൻ തൊഴിലാളി വർഗ്ഗത്തിൻ്റെ ദത്തുപുത്രനാണെങ്കിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ തനത് പുത്രനാണെന്ന ബർലിൻ്റെ നിരീക്ഷണം പാർട്ടിയിൽ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. പാർട്ടിക്കകത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ചയാക്കും വിധം അദ്ദേഹമെഴുതിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് എന്ന പുസ്തകം ഏറെ വിവാദമായിരുന്നു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ വിഭാഗീയത കത്തിക്കാളിയ 2002 മുതൽ 2013 വരെ വി.എസിനൊപ്പമായിരുന്നു ബർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ. പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തായ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ കാണാൻ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദൻ വീട്ടിൽ പോയതും ഭക്ഷണം കഴിക്കാൻ വിലക്കുള്ളതിനാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് മടങ്ങിയെന്നും ബർലിൻ പറഞ്ഞത് വലിയ വിവാദം സൃഷ്ടിച്ചു. എം.എൻ.വിജയനെപ്പോലെ ഒരു കാലത്ത് പാർട്ടിയുടെ ആശയമുഖമായി ജീവിക്കുകയും പിന്നീട് പാർട്ടിയ്ക്ക് അനഭിമതനാവുകയും ചെയ്ത ആളായിരുന്നു ബർലിൻ. പാർട്ടിയുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത ആൾ എന്നായിരുന്നു ചില മുതിർന്ന മാർക്സിസ്റ്റ് നേതാക്കൾ ഒരു ഘട്ടത്തിൽ ബർലിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. 2012-ലെ ടി.പി.ചന്ദ്രശേഖരൻ വധത്തിന് ശേഷം ആർ.എം.പിയുടെ വേദികളിൽ സ്ഥിര സാന്നിധ്യമായിരുന്ന കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ ആർ.എം.പിയുമായി മാനസികമായി അകന്നു. എന്നാൽ 2014 മുതൽ വീണ്ടും പാർട്ടി അനുകൂല നിലപാടുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ച് രംഗത്തെത്തി. പിണറായി വിജയനെ അതിനിശിതമായി വിമർശിച്ചിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനുമായി അകന്നു. വി.എസിൻ്റെ നടപടികൾ തെറ്റായിരുന്നു എന്നും പിണറായി വിജയൻ്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഔദ്യോഗിക പക്ഷമായിരുന്നു ശരിയെന്നും പിന്നീട് ബർലിൻ തിരുത്തി. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുമായി അടുക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാലത്ത് വി.എസിനൊപ്പം നിലകൊണ്ടിരുന്ന ബർലിൻ പിന്നീട് വി.എസിനെ തള്ളിപ്പറഞ്ഞു. മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിലേയ്ക്ക് തിരിച്ചെത്താനുള്ള ആഗ്രഹം നേതൃത്വത്തെ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന് 2015-ൽ കുഞ്ഞനന്തനെ മാർക്സിസ്റ്റ് പാർട്ടി തിരിച്ചെടുത്തു. == സ്വകാര്യ ജീവിതം == * ഭാര്യ : സരസ്വതിയമ്മ * മകൾ : ഉഷ (ബർലിൻ) * മരുമകൻ : ബർണർ റിസ്റ്റർ == മരണം == വാർധക്യ സഹജമായ അസുഖങ്ങളെ തുടർന്ന് 2022 ഓഗസ്റ്റ് 8ന് വൈകിട്ട് 6 മണിയോടെ അന്തരിച്ചു. സംസ്കാരം ഓഗസ്റ്റ് 9ന് വൈകിട്ട് വീട്ടുവളപ്പിൽ. കടുത്ത പ്രമേഹം മൂലം കാഴ്ച നഷ്ടപ്പെട്ടതിനെ തുടർന്ന് നാറാത്തെ വീട്ടിൽ ഏറെക്കാലമായി വിശ്രമജീവിതത്തിലായിരുന്നു. == കൃതികൾ == * ഏകാധിപതികൾ അർഹിക്കുന്നത് * ഒളിക്യാമറകൾ പറയാത്തത് * പൊളിച്ചെഴുത്ത് (ആത്മകഥ) <ref name=polichezhuth1>{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012}}</ref> == അവലംബം == *{{cite book|title=പൊളിച്ചെഴുത്ത്|last=ബർലിൻ|first=കുഞ്ഞനന്തൻനായർ|url=http://archive.is/X0Ql1|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|isbn=978-81-8265-170-8|year=2012|ref=p12}} {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:പത്രപ്രവർത്തകർ]] [[വർഗ്ഗം:കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സി.പി.എം സഹയാത്രികർ]] [[വർഗ്ഗം:1926-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 26-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഓഗസ്റ്റ് 8-ന് മരിച്ചവർ]] 8akc0mrwvic9txsoi9pjb0czdt7psqm 0 171501 3763532 3623037 2022-08-09T10:24:27Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Anushka Shetty}} {{Infobox person | name = അനുഷ്ക ഷെട്ടി | image = Anushka Shetty.jpg | caption = | birth_name = സ്വീറ്റി ഷെട്ടി<ref>{{cite web|url=http://www.idlebrain.com/news/2000march20/chitchat-anushka.html |title=Anushka - chitchat - Telugu film heroine |publisher=Idlebrain.com |date=2006-06-20 |accessdate=2011-06-18}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1981|11|7}}<ref>{{cite web|title=Anushka Shetty celebrates 29th birthday|url=http://www.newsofap.com/newsofap-28418-35-anushka-shetty-celebrates-29th-birthday.html|work=newsofap|accessdate=2011 September 4|archive-date=2011-10-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20111004135826/http://www.newsofap.com/newsofap-28418-35-anushka-shetty-celebrates-29th-birthday.html|url-status=dead}}</ref> | birth_place = പുത്തൂർ, മംഗലാപുരം, കർണ്ണാടക, [[India|ഇന്ത്യ]] | death_date = | death_place = | height = 5 അടി 10 ഇഞ്ച് (178സെമി) | occupation = അഭിനേത്രി | years_active = 2005-present | othername = സ്വീറ്റി, ട്ടൊമ്മുലു <!--| പൊക്കം = 1.75 m (5 ft 9 in) -->| homepage = }} '''അനുഷ്ക ഷെട്ടി''' ({{lang-tcy|ಅನುಷ್ಕ ಶೆಟ್ಟಿ}}) (ജനനം: 7 നവംബർ 1981) ഒരു [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യൻ]] ചലച്ചിത്രനടിയാണ്. പ്രധാനമായും [[തെലുങ്ക്]], [[തമിഴ്]], എന്നീ ഭാഷകളിലെ ചലച്ചിത്രങ്ങളിലാണ് അഭിനയിക്കുന്നത്. 2005-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ 'സൂപ്പർ' എന്ന തെലുഗു ചലച്ചിത്രത്തിലാണ് ആദ്യമായി അഭിനയിച്ചത്. ==ജീവിതരേഖ== 1981 നവംബർ 7-ന് [[മംഗളൂരു|മംഗലാപുരത്തെ]] പുത്തൂരിൽ ജനിച്ചു.<ref>{{Cite web|title=Anushka-shetty in puthoor temple|url=http://www.marunadanmalayali.com/cinema/stardust/anushka-shetty-in-puthoor-temple-75309|access-date=|last=|first=|date=|website=|publisher=}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/anushka-shetty-hits-the-holy-trail-yet-again/articleshow/59054552.cms|title=Anushka Shetty hits the holy trail yet again|last=|first=|date=|work=|access-date=|via=}}</ref> സ്കൂൾ ജീവിതവും പഠനവും [[bangalore|ബാംങ്കളൂരിലായിരുന്നു]]. പുരി ജഗത്നാഥിന്റെ 2005-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ സൂപ്പർ എന്ന തെലുഗു ചലച്ചിത്രത്തിലൂടെ പ്രശസ്തയായ അനുഷ്ക, തമിഴ് ചലച്ചിത്രങ്ങളിലും സജീവമായി തന്റെ അഭിനയം കാഴ്ചവെച്ചിട്ടുണ്ട്. == ചലച്ചിത്രങ്ങൾ == {| class="wikitable sortable plainrowheaders" style="width:100%;" |+ ! scope="col" |വർഷം ! scope="col" |സിനിമ ! scope="col" |വേഷം ! scope="col" |സംവിധായകൻ ! scope="col" |ഭാഷ ! scope="col" class="unsortable" |കുറിപ്പ് ! scope="col" class="unsortable" |{{Tooltip|Ref.|Reference(s)}} |- |2005 ! scope="row" |സൂപ്പർ |സാഷ |പുരി ജഗന്നാഥ് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/2005/07/23/stories/2005072301070200.htm|title=Superbly stylish flick but one that rumbles too|date=23 July 2005|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170322074113/http://www.thehindu.com/2005/07/23/stories/2005072301070200.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2005 ! scope="row" |മഹാനന്ദി |നന്ദിനി |വി.വി സമുദ്ര |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/mahanandi-review-telugu-pclvOgjiaeeaf.html|title=Mahanandi|accessdate=23 March 2017|date=7 December 2005|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170323115437/http://www.sify.com/movies/mahanandi-review-telugu-pclvOgjiaeeaf.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2006 ! scope="row" |വിക്രമാർക്കുടു |നീരജ ഗോസ്വാമി |[[എസ്.എസ്. രാജമൗലി|എസ്.എസ് രാജമൗലി]] |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/vikramarkudu-review-telugu-pclvXqiiedcga.html|title=Vikramarkudu|accessdate=19 March 2017|date=27 June 2006|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170319060551/http://www.sify.com/movies/vikramarkudu-review-telugu-pclvXqiiedcga.html|archivedate=19 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2006 ! scope="row" |അസ്ത്രം |അനുഷ |സുരേഷ് കൃഷ്ണ |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite AV media|title=Astram|date=2006|people=Suresh Krissna (director)|publisher=Supreme Movies|medium=motion picture}}</ref> |- |2006 ! scope="row" |റെൻഡു |ജോതി |സുന്ദർ സി |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite AV media|title=Rendu|people=Sundar C (director)|language=ta|publisher=Avni Cinemax|year=2006|medium=motion picture}}</ref> |- |2006 ! scope="row" |സ്റ്റാലിൻ | style="text-align: center;" | - |[[എ.ആർ. മുരുകദാസ്|എ ആർ മുരുകദോസ്]] |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Item_number|Special appearance]] in the song "I Wanna Spider Man" | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=mCuEpxZWVf4|title=I Wanna Spider Man Full Video Song|accessdate=20 April 2017|date=13 April 2012|publisher=YouTube|author=Aditya Movies}}</ref> |- |2007 ! scope="row" |ലക്ഷ്യം |ജോതി |ശ്രീവാസ് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/lakshyam-review-telugu-pclwr6cbgbjje.html|title=Lakshyam|accessdate=23 March 2017|date=6 July 2007|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170323131608/http://www.sify.com/movies/lakshyam-review-telugu-pclwr6cbgbjje.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2007 ! scope="row" |ഡോൺ |പ്രിയ |രാഘവ ലോറൻസ് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite AV media|title=Don|people=Raghava Lawrence (director)|language=te|publisher=Sri Keerthi Creations|year=2007|medium=motion picture}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |ഒക്ക മഗാടു |ഭവാനി |വൈ.വി.എസ് ചൗധരി |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=_al_JsWHYD0|title=Okka Magadu|people=Chowdary, YVS (director)|publisher=Bommarillu|year=2008|medium=motion picture}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |സ്വാഗതം |ശൈലജ (ശൈലു) |കെ. ദശരത്ത് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/ssswag/20080125.htm|title=Swagatham is routine|accessdate=23 March 2017|date=25 January 2008|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323141016/http://www.rediff.com/movies/review/ssswag/20080125.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |ബലദൂർ |ഭാനു |കെ ആർ ഉദയശങ്കർ |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/2008/aug/14ssb.htm|title=Review: Baladoor|accessdate=23 March 2017|date=14 August 2008|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323140813/http://www.rediff.com/movies/2008/aug/14ssb.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |സൗര്യം |ശ്വേത |ശിവ |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/sss/20080926.htm|title=Review: Souryam is a potboiler|accessdate=23 March 2017|date=26 September 2008|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323140344/http://www.rediff.com/movies/review/sss/20080926.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |ചിന്തകയല രവി |സുനിത |യോഗി |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/2008/oct/03ssc.htm|title=Review: Chintakayala Ravi entertains|accessdate=23 March 2017|date=3 October 2008|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323140528/http://www.rediff.com/movies/2008/oct/03ssc.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |കിങ് | style="text-align: center;" | - |ശ്രീനു വൈറ്റ്‌ല |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Item_number|Special appearance]] in the song "Nuvvu Ready Nenu Ready" | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/nagarjuna-the-king-of-romance-news-telugu-kkfs8eiceegsi.html|title=Nagarjuna- The king of romance|accessdate=23 March 2017|date=16 December 2008|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170323135019/http://www.sify.com/movies/nagarjuna-the-king-of-romance-news-telugu-kkfs8eiceegsi.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2009 ! scope="row" |[[അരുന്ധതി (ചലച്ചിത്രം)|അരുന്ധതി]] |അരുന്ധതി / ജെജമ്മ |കോടി രാമകൃഷ്ണ |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Filmfare_Award_for_Best_Actress_–_Telugu|Filmfare Award for Best Actress&nbsp;– Telugu]] | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.idlebrain.com/celeb/interview/anushka-arundhati.html|title=Interview with Anushka|accessdate=23 March 2017|date=6 January 2009|publisher=Idlebrain.com|archiveurl=https://www.webcitation.org/6pB9lNkIq?url=http://www.idlebrain.com/celeb/interview/anushka-arundhati.html|archivedate=2017-03-23|url-status=dead}}</ref> |- |2009 ! scope="row" |ബില്ല |മായ |മെഹർ രമേശ് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref name="Billa">{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/billa-is-all-style-no-substance/20090406.htm|title=Billa is all style, no substance|accessdate=23 March 2017|date=6 April 2009|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323134326/http://www.rediff.com/movies/review/billa-is-all-style-no-substance/20090406.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2009 ! scope="row" |[[വേട്ടൈക്കാരൻ]] |സുശീല |ബി. ബാബുസിവൻ |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref name="vettaikkaran">{{cite web|url=http://movies.rediff.com/report/2009/dec/18/south-tamil-movie-review-vettaikkaran.htm|title=Review: Vettaikkaran is for Vijay fans|accessdate=21 March 2017|last=Srinivasan|first=Pavithra|date=18 December 2009|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170321075112/http://movies.rediff.com/report/2009/dec/18/south-tamil-movie-review-vettaikkaran.htm|archivedate=21 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |കേടി | style="text-align: center;" | - |കിരൺ കുമാർ |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Item_number|Special appearance]] in the song "Kedigaadu" | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/nagarjuna-is-the-only-saving-grace-in-kedi-telugu-movie-review-news-national-kconkcfbjja.html|title=Nagarjuna is the only saving grace in 'Kedi' (Telugu Movie Review)|accessdate=22 March 2017|date=14 February 2010|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170322081908/http://www.sify.com/movies/nagarjuna-is-the-only-saving-grace-in-kedi-telugu-movie-review-news-national-kconkcfbjja.html|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |[[സിങ്കം|സിംങ്കം]] |കാവ്യ മഹാലിംഗം |ഹരി |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/singam/movie-review/5987899.cms|title=Singam Movie Review|last=Ravi|first=Bhama Devi|date=29 May 2010|work=The Times of India|archiveurl=https://archive.is/20170321075847/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/singam/movie-review/5987899.cms|archivedate=21 March 2017|url-status=dead|accessdate=21 March 2017}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |വേദം |സരോജ |ക്രിഷ് |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Filmfare_Award_for_Best_Actress_–_Telugu|Filmfare Award for Best Actress&nbsp;– Telugu]] | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://movies.rediff.com/review/2010/jun/04/south-telugu-movie-review-vedam.htm|title=Vedam is outstanding|accessdate=22 March 2017|date=4 June 2010|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170322083714/http://movies.rediff.com/review/2010/jun/04/south-telugu-movie-review-vedam.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |പഞ്ചാക്ഷരി |പഞ്ചാക്ഷരി / ഹണി |വി. സമുദ്ര |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/south-review-telugu-panchakshari/20100611.htm|title=Panchakshari is archaic|accessdate=22 March 2017|date=11 June 2010|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170322085423/http://uswww.rediff.com/movies/review/south-review-telugu-panchakshari/20100611.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |ഖലേജ |സുഭാഷിണി |ത്രിവിക്രം ശ്രീനിവാസ് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/mahesh-khaleja-review-review-telugu-14958111.html|title=Mahesh Khaleja- Review|accessdate=22 March 2017|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20130628022630/http://www.sify.com/movies/mahesh-khaleja-review-review-telugu-14958111.html|archivedate=28 June 2013|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |തകിത തകിത | - |ശ്രീഹരി നാനു |തെലുങ്ക് |അഥിതി വേഷം | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://movies.rediff.com/report/2010/sep/06/south-thakita-thakita-review.htm|title=Thakita Thakita is refreshing|accessdate=22 March 2017|date=6 September 2010|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170322092239/http://movies.rediff.com/report/2010/sep/06/south-thakita-thakita-review.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |നാഗവല്ലി |ചന്ദ്രമുഖി / നാഗവല്ലി |പി. വാസു |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/nagavalli-not-a-great-remake-telugu-film-review-news-national-kmsp4hfdiidsi.html|title='Nagavalli' not a great remake (Telugu Film Review)|accessdate=22 March 2017|date=18 December 2010|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170322091200/http://www.sify.com/movies/nagavalli-not-a-great-remake-telugu-film-review-news-national-kmsp4hfdiidsi.html|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|agency=IANS}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/Horror-reprised-as-humour/article15598341.ece|title=Horror reprised as humour|last=Nanisetti|first=Serish|date=19 December 2010|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170322092006/http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/Horror-reprised-as-humour/article15598341.ece|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |രഗദ |സിരിശ |വീരു പോട്‌ല |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/review-south-ragada/20101224.htm|title=Review: Ragada is paisa vasool|accessdate=23 March 2017|date=24 December 2010|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323113237/http://www.rediff.com/movies/review/review-south-ragada/20101224.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2011 ! scope="row" |വാനം |സരോജ |ക്രിഷ് |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/south-movie-review-vaanam/20110429.htm|title=Review: Vaanam is engaging|accessdate=22 March 2017|date=29 April 2011|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170322083038/http://www.rediff.com/movies/review/south-movie-review-vaanam/20110429.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2011 ! scope="row" |ദേവൈ തിരുമഗൾ |അനുരാധ |എ. എൽ. വിജയ് |തമിഴ് |<!--Nominated, [[Filmfare Award for Best Actress&nbsp;– Tamil]]--> | style="text-align: center;" |<ref name="DeivaThirumagal">{{cite news|url=http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2011/07/17&ChunkNum=0&ID=Ar00401|title=Cinema of the Week: Deiva Thirumagal|last=Venkateswaran|first=N.|date=17 July 2011|work=The Times of India|archiveurl=https://archive.is/20170814123915/http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2011/07/17&ChunkNum=0&ID=Ar00401|archivedate=14 August 2017|url-status=dead|accessdate=14 August 2017}}</ref> |- |2012 ! scope="row" |സഗുനി |അനുഷ്ക |ശങ്കർ ദയാൽ |തമിഴ് |അഥിതി വേഷം | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/isagunii-review-review-tamil-pcmazMdgfdfhh.html|title=Saguni review|accessdate=23 March 2017|date=22 June 2012|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170323111303/http://www.sify.com/movies/isagunii-review-review-tamil-pcmazMdgfdfhh.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.rottentomatoes.com/m/saguni_2012|title=Saguni (2012)|accessdate=24 March 2017|publisher=[[Rotten Tomatoes]]|archiveurl=https://www.webcitation.org/6pCOw0WNF?url=https://www.rottentomatoes.com/m/saguni_2012|archivedate=2017-03-24|url-status=dead}}</ref> |- |2012 ! scope="row" |താണ്ഡവം |മീനാക്ഷി |എ. എൽ. വിജയ് |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref name="Thaandavam">{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/thaandavam-review-tamil-pcma73jgbahfb.html|title=Thaandavam|accessdate=23 March 2017|date=28 September 2012|publisher=Sify|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170323110605/http://www.sify.com/movies/thaandavam-review-tamil-pcma73jgbahfb.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2012 ! scope="row" |ദമാരുകം |മഹേശ്വരി |ശ്രീനിവാസ റെഡ്ഡി |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref name="Damarukam">{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/south-review-damarukam/20121123.htm|title=Review: Damarukam is a one-time watch|accessdate=23 March 2017|date=23 November 2012|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323121122/http://www.rediff.com/movies/review/south-review-damarukam/20121123.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2013 ! scope="row" |അലക്സ് പാണ്ഡ്യൻ |ദിവ്യ |സൂരജ് |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/news/alex-pandian-gives-no-reason-to-cheer-tamil-movie-review-news-international-nbmt4ghaadhsi.html|title='Alex Pandian': Gives no reason to cheer (Tamil Movie Review)|accessdate=23 March 2017|date=12 January 2013|publisher=Sify|archiveurl=https://www.webcitation.org/6pB0ecyNX?url=http://www.sify.com/news/alex-pandian-gives-no-reason-to-cheer-tamil-movie-review-news-international-nbmt4ghaadhsi.html|archivedate=2017-03-23|url-status=dead|agency=IANS}}</ref> |- |2013 ! scope="row" |മിർച്ചി |വെന്നെലാ |കൊരടാല ശിവ |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/i-mirchi-i-review-review-telugu-pcmaH4igdidhe.html|title=Mirchi review|accessdate=23 March 2017|date=11 February 2013|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170323122020/http://www.sify.com/movies/i-mirchi-i-review-review-telugu-pcmaH4igdidhe.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2013 ! scope="row" |സിംങ്കം II |കാവ്യ |ഹരി |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2013/07/07&ChunkNum=0&ID=Ar00600|title=Cinema of the Week: Singam 2|last=Venkateswaran|first=N.|date=7 July 2013|work=The Times of India|archiveurl=https://archive.is/20170814125950/http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2013/07/07&ChunkNum=0&ID=Ar00600|archivedate=14 August 2017|accessdate=14 March 2017}}</ref> |- |2013 ! scope="row" |ഇറണ്ടം ഉലകം |രമ്യ / വർണ്ണ / Unnamed |സെൽവരാഘവൻ |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2013/11/24&ChunkNum=0&ID=Ar00400|title=Cinema of the Week: Irandam Ulagam|date=24 November 2013|work=The Times of India|archiveurl=https://archive.is/20170814125317/http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2013/11/24&ChunkNum=0&ID=Ar00400|archivedate=14 August 2017|accessdate=14 August 2017}}</ref><ref name="IrandamUlagamDinamalar">{{cite news|url=http://cinema.dinamalar.com/tamil_cinema_fullstory.php?id=793|title=இரண்டாம் உலகம் - விமர்சனம்|date=3 December 2013|work=[[Dinamalar]]|language=ta|trans-title=Irandaam Ulagam&nbsp;— Review|archiveurl=https://archive.is/20170319060154/http://cinema.dinamalar.com/tamil_cinema_fullstory.php?id=793|archivedate=19 March 2017|url-status=dead|accessdate=19 March 2017}}</ref> |- |2014 ! scope="row" |ലിംഗാ |ലക്ഷ്മി |കെ.എസ്. രവികുമാർ |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref name="Lingaa">{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/review-lingaa-is-old-wine-in-a-new-bottle-south/20141212.htm|title=Review: Lingaa is old wine in a new bottle|accessdate=22 March 2017|date=12 December 2014|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170322082330/http://www.rediff.com/movies/review/review-lingaa-is-old-wine-in-a-new-bottle-south/20141212.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2015 ! scope="row" |യെന്നൈ അരിന്ദാൽ |തെൻ‌മോഴി |ഗൗതം മേനോൻ |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref name="YennaiArindhaal">{{cite news|url=http://www.thehindu.com/entertainment/yennai-arindhaal-film-review-ending-cop-trilogy-on-a-high/article6860703.ece|title=‘Yennai Arindhaal’: Ending cop trilogy on a high|last=Subramanian|first=Karthik|date=5 February 2015|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170322081519/http://www.thehindu.com/entertainment/yennai-arindhaal-film-review-ending-cop-trilogy-on-a-high/article6860703.ece|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2015 ! rowspan="2" scope="row" |[[ബാഹുബലി : ദ ബിഗിനിങ്|ബാഹുബലി: ദി ബിഗിനിങ്]] | rowspan="2" |ദേവസേന | rowspan="2" |എസ്. എസ്. രാജമൗലി |തെലുങ്ക് | rowspan="2" |ദ്വിഭാഷാ സിനിമ | style="text-align: center;" |<ref name="BaahubaliTelugu">{{cite news|url=http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-reviews/baahubali-review-a-little-more-a-little-less/article7407650.ece|title=Baahubali: A little more, a little less|last=Dundoo|first=Sangeetha Devi|date=10 July 2015|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170322084308/http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-reviews/baahubali-review-a-little-more-a-little-less/article7407650.ece|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2015 |തമിഴ് | style="text-align:center;" |<ref name="BaahubaliTamil">{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/baahubali-review-tamil-phkpVhcaihhbd.html|title=Baahubali: A spectacular period war film|accessdate=22 March 2017|date=10 July 2015|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170322085121/http://www.sify.com/movies/baahubali-review-tamil-phkpVhcaihhbd.html|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2015 ! scope="row" |രുദ്രമദേവി |[[രുദ്രമ ദേവി|രുദ്രമദേവി]] |ഗുണശേഖർ |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Filmfare_Award_for_Best_Actress_–_Telugu|Filmfare Award for Best Actress&nbsp;– Telugu]] | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-reviews/rudhramadevi-great-story-weak-movie/article7773348.ece|title=Rudhramadevi: great story, weak movie|last=Rangan|first=Baradwaj|date=17 October 2015|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170323113935/http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-reviews/rudhramadevi-great-story-weak-movie/article7773348.ece|archivedate=23 March 2017|url-status=dead|accessdate=23 March 2017}}</ref> |- |2015 ! scope="row" |സൈസ് സീറോ | rowspan="2" |സൗന്ദര്യ (സ്വീറ്റി) | rowspan="2" |പ്രകാശ് കോവലമുടി |തെലുങ്ക് | rowspan="2" |ദ്വിഭാഷാ സിനിമ | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://www.ibtimes.co.in/anushka-shettys-size-zero-inji-iduppazhagi-review-believe-happy-ending-657079|title=Anushka Shetty's 'Size Zero' (Inji Iduppazhagi) review: Believe in happy ending|date=28 November 2015|work=International Business Times|archiveurl=https://www.webcitation.org/6p9HQe5fI?url=http://www.ibtimes.co.in/anushka-shettys-size-zero-inji-iduppazhagi-review-believe-happy-ending-657079|archivedate=2017-03-22|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2015 ! scope="row" |ഇഞ്ചി ഇടുപ്പഴഗി |തമിഴ് | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/inji-iduppazhagi-review-tamil-pl1pUHefjjbdg.html|title=Inji Iduppazhagi|accessdate=22 March 2017|date=27 November 2015|publisher=Sify|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170509051944/http://www.sify.com/movies/inji-iduppazhagi-review-tamil-pl1pUHefjjbdg.html|archivedate=9 May 2017}}</ref> |- |2016 ! scope="row" |സോഗ്ഗേഡ് ചിന്നി നയന |കൃഷ്ണ കുമാരി |കല്യാൺ കൃഷ്ണ കുരസാല |തെലുങ്ക് |അഥിതി വേഷം | style="text-align: center;" |<ref name="SoggadeChinniNayana">{{cite web|url=http://www.the-numbers.com/movie/Soggade-Chinni-Nayana#tab=cast-and-crew|title=Soggade Chinni Nayana (2016)|accessdate=23 March 2017|publisher=The Numbers (website)|archiveurl=https://archive.is/20170323115101/http://www.the-numbers.com/movie/Soggade-Chinni-Nayana%23tab=cast-and-crew|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2016 ! scope="row" |ഊപ്പിരി | rowspan="2" |നന്ദിനി | rowspan="2" |വംശി പൈദിപള്ളി |തെലുങ്ക് | rowspan="2" |ദ്വിഭാഷാ സിനിമ, അഥിതി വേഷം | style="text-align: center;" |<ref name="Oopiri">{{cite news|url=http://www.andhrajyothy.com/pages/cinema_article?SID=221815|title=ఊపిరి|date=25 March 2016|work=Andhra Jyothy|language=te|trans-title=Oopiri (Breath)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170419072116/http://www.andhrajyothy.com/pages/cinema_article?SID=221815|archivedate=19 April 2017|accessdate=19 April 2017}}</ref> |- |2016 ! scope="row" |തോഴ |തമിഴ് | style="text-align: center;" |<ref name="Thozha">{{cite AV media|title=Thozha|people=Vamsi Paidipally (director)|language=ta|publisher=PVP Cinema|year=2016|trans-title=Friend|medium=motion picture}}</ref> |- |2017 ! scope="row" |Si3 |കാവ്യ |ഹരി |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref name="Si3">{{cite news|url=http://www.hindustantimes.com/movie-reviews/si3-movie-review-a-tired-looking-surya-in-an-overlong-jaded-sequel/story-Uoi0E7k16iX3cCNJnQWmoI.html|title=Si3 movie review: Nothing refreshing about Suriya’s Singam roar in this sequel|last=Bhaskaran|first=Gautaman|date=9 February 2017|work=Hindustan Times|archiveurl=https://archive.is/20170323114225/http://www.hindustantimes.com/movie-reviews/si3-movie-review-a-tired-looking-surya-in-an-overlong-jaded-sequel/story-Uoi0E7k16iX3cCNJnQWmoI.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead|accessdate=23 March 2017}}</ref> |- |2017 ! scope="row" |ഓം നമോ വെങ്കിടശായ |കൃഷ്ണമ്മ |കോവേലമുടി രാഘവേന്ദ്ര റാവു |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/entertainment/reviews/Om-Namo-Venkatesaya-Aesthetic-devotional/article17283058.ece|title=Om Namo Venkatesaya: Aesthetic devotional|last=Dundoo|first=Sangeetha Devi|date=10 February 2017|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170322092549/http://www.thehindu.com/entertainment/reviews/Om-Namo-Venkatesaya-Aesthetic-devotional/article17283058.ece|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2017 ! rowspan="2" scope="row" |[[ബാഹുബലി 2: ദ കൺക്ലൂഷൻ|ബാഹുബലി 2: ദി കൺക്ലൂഷൻ]] | rowspan="2" |ദേവസേന | rowspan="2" |എസ്. എസ്. രാജമൗലി |തെലുങ്ക് | rowspan="2" |ദ്വിഭാഷാ സിനിമ | style="text-align: center;" |<ref name="Baahubali 2">{{cite news|url=http://www.firstpost.com/entertainment/baahubali-2-the-conclusion-movie-review-ss-rajamoulis-epic-drama-evokes-a-sense-of-wonder-3409542.html|title=Baahubali 2 Movie Review: SS Rajamouli's epic drama will be hard to forget anytime soon|last=Kumar|first=Hemanth|date=28 April 2017|work=Firstpost|archiveurl=https://archive.is/20170428050452/http://www.firstpost.com/entertainment/baahubali-2-the-conclusion-movie-review-ss-rajamoulis-epic-drama-evokes-a-sense-of-wonder-3409542.html|archivedate=28 April 2017|accessdate=28 April 2017}}</ref> |- |2017 |തമിഴ് | style="text-align: center;" |<ref name="Baahubali 2 Tamil">{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/baahubali-2--a-giant-leap-for-indian-cinema-review-tamil-re2qwajbbdggg.html|title=Baahubali 2 review- A giant leap for Indian cinema|accessdate=9 May 2017|date=28 April 2017|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170509141550/http://www.sify.com/movies/baahubali-2--a-giant-leap-for-indian-cinema-review-tamil-re2qwajbbdggg.html|archivedate=9 May 2017|url-status=dead}}</ref> |- | rowspan="2" |2018 ! rowspan="2" |ഭാഗമതി |ഭാഗമതി / ചഞ്ചല | rowspan="2" |ജി.അശോക് |തെലുങ്ക് | rowspan="2" |ദ്വിഭാഷാ സിനിമ | |- |ഭാഗമതി / സഞ്ചല |തമിഴ് | |- |2019 !സെയ് റാ നരസിംഹ റെഡ്ഡി |ഝാൻസി മഹാറാണി ലക്ഷ്മി ഭായ് |സുരേന്ദർ റെഡ്ഡി |തെലുങ്ക് |അഥിതി വേഷം | |- | rowspan="2" |2020 !നിശ്ശബ്ദം | rowspan="2" |സാക്ഷി | rowspan="2" |ഹേമന്ത് മധുകർ |തെലുങ്ക് | | |- !സൈലൻസ് |തമിഴ് | | |} == കുറിപ്പുകൾ == {{notelist|refs= {{efn|name=dualrole|രണ്ടു കഥാപാത്രങ്ങളായി അഭിനയിച്ചിരിക്കുന്നു.}} {{efn|name=twonames|രണ്ടു പേരുകളുള്ള ഒരേ കഥാപാത്രം.}} }} == അവലംബങ്ങൾ == {{reflist|2}} == പുറം കണ്ണികൾ == {{commons category|Anushka Shetty}} * {{IMDb name|2011932}} {{Persondata <!-- Metadata: see [[Wikipedia:Persondata]]. --> | NAME =Shetty, Anushka | ALTERNATIVE NAMES = | SHORT DESCRIPTION = | DATE OF BIRTH =7 November 1981 | PLACE OF BIRTH =[[Mangalore]], [[Karnataka]], [[India]] | DATE OF DEATH = | PLACE OF DEATH = }} [[വർഗ്ഗം:1981-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 7-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌ചലച്ചിത്രനടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രനടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:ഫിലിംഫെയർ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] 8we795xiz7i4vz6e78u9u6d4o6h2517 3763533 3763532 2022-08-09T10:27:25Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Anushka Shetty}} {{Infobox person | name = അനുഷ്ക ഷെട്ടി | image = Anushka Shetty.jpg | caption = | birth_name = സ്വീറ്റി ഷെട്ടി<ref>{{cite web|url=http://www.idlebrain.com/news/2000march20/chitchat-anushka.html |title=Anushka - chitchat - Telugu film heroine |publisher=Idlebrain.com |date=2006-06-20 |accessdate=2011-06-18}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1981|11|7}}<ref>{{cite web|title=Anushka Shetty celebrates 29th birthday|url=http://www.newsofap.com/newsofap-28418-35-anushka-shetty-celebrates-29th-birthday.html|work=newsofap|accessdate=2011 September 4|archive-date=2011-10-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20111004135826/http://www.newsofap.com/newsofap-28418-35-anushka-shetty-celebrates-29th-birthday.html|url-status=dead}}</ref> | birth_place = പുത്തൂർ, മംഗലാപുരം, കർണ്ണാടക, [[India|ഇന്ത്യ]] | death_date = | death_place = | height = 5 അടി 10 ഇഞ്ച് (178സെമി) | occupation = അഭിനേത്രി | years_active = 2005-present | othername = സ്വീറ്റി, ട്ടൊമ്മുലു <!--| പൊക്കം = 1.75 m (5 ft 9 in) -->| homepage = }} '''അനുഷ്ക ഷെട്ടി''' ({{lang-tcy|ಅನುಷ್ಕ ಶೆಟ್ಟಿ}}) (ജനനം: 7 നവംബർ 1981) ഒരു [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യൻ]] ചലച്ചിത്രനടിയാണ്. പ്രധാനമായും [[തെലുങ്ക്]], [[തമിഴ്]], എന്നീ ഭാഷകളിലെ ചലച്ചിത്രങ്ങളിലാണ് അഭിനയിക്കുന്നത്. 2005-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ 'സൂപ്പർ' എന്ന തെലുഗു ചലച്ചിത്രത്തിലാണ് ആദ്യമായി അഭിനയിച്ചത്. ==ജീവിതരേഖ== 1981 നവംബർ 7-ന് [[മംഗളൂരു|മംഗലാപുരത്തെ]] പുത്തൂരിൽ ജനിച്ചു.<ref>{{Cite web|title=Anushka-shetty in puthoor temple|url=http://www.marunadanmalayali.com/cinema/stardust/anushka-shetty-in-puthoor-temple-75309|access-date=|last=|first=|date=|website=|publisher=}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/anushka-shetty-hits-the-holy-trail-yet-again/articleshow/59054552.cms|title=Anushka Shetty hits the holy trail yet again|last=|first=|date=|work=|access-date=|via=}}</ref> സ്കൂൾ ജീവിതവും പഠനവും [[bangalore|ബാംങ്കളൂരിലായിരുന്നു]]. പുരി ജഗത്നാഥിന്റെ 2005-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ സൂപ്പർ എന്ന തെലുഗു ചലച്ചിത്രത്തിലൂടെ പ്രശസ്തയായ അനുഷ്ക, തമിഴ് ചലച്ചിത്രങ്ങളിലും സജീവമായി തന്റെ അഭിനയം കാഴ്ചവെച്ചിട്ടുണ്ട്. == ചലച്ചിത്രങ്ങൾ == {| class="wikitable sortable plainrowheaders" style="width:100%;" |+ ! scope="col" |വർഷം ! scope="col" |സിനിമ ! scope="col" |വേഷം ! scope="col" |സംവിധായകൻ ! scope="col" |ഭാഷ ! scope="col" class="unsortable" |കുറിപ്പ് ! scope="col" class="unsortable" |{{Tooltip|Ref.|Reference(s)}} |- |2005 ! scope="row" |സൂപ്പർ |സാഷ |പുരി ജഗന്നാഥ് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/2005/07/23/stories/2005072301070200.htm|title=Superbly stylish flick but one that rumbles too|date=23 July 2005|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170322074113/http://www.thehindu.com/2005/07/23/stories/2005072301070200.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2005 ! scope="row" |മഹാനന്ദി |നന്ദിനി |വി.വി സമുദ്ര |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/mahanandi-review-telugu-pclvOgjiaeeaf.html|title=Mahanandi|accessdate=23 March 2017|date=7 December 2005|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170323115437/http://www.sify.com/movies/mahanandi-review-telugu-pclvOgjiaeeaf.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2006 ! scope="row" |വിക്രമാർക്കുടു |നീരജ ഗോസ്വാമി |[[എസ്.എസ്. രാജമൗലി|എസ്.എസ് രാജമൗലി]] |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/vikramarkudu-review-telugu-pclvXqiiedcga.html|title=Vikramarkudu|accessdate=19 March 2017|date=27 June 2006|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170319060551/http://www.sify.com/movies/vikramarkudu-review-telugu-pclvXqiiedcga.html|archivedate=19 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2006 ! scope="row" |അസ്ത്രം |അനുഷ |സുരേഷ് കൃഷ്ണ |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite AV media|title=Astram|date=2006|people=Suresh Krissna (director)|publisher=Supreme Movies|medium=motion picture}}</ref> |- |2006 ! scope="row" |റെൻഡു |ജോതി |സുന്ദർ സി |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite AV media|title=Rendu|people=Sundar C (director)|language=ta|publisher=Avni Cinemax|year=2006|medium=motion picture}}</ref> |- |2006 ! scope="row" |സ്റ്റാലിൻ | style="text-align: center;" | - |[[എ.ആർ. മുരുകദാസ്|എ ആർ മുരുകദോസ്]] |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Item_number|Special appearance]] in the song "I Wanna Spider Man" | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=mCuEpxZWVf4|title=I Wanna Spider Man Full Video Song|accessdate=20 April 2017|date=13 April 2012|publisher=YouTube|author=Aditya Movies}}</ref> |- |2007 ! scope="row" |ലക്ഷ്യം |ജോതി |ശ്രീവാസ് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/lakshyam-review-telugu-pclwr6cbgbjje.html|title=Lakshyam|accessdate=23 March 2017|date=6 July 2007|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170323131608/http://www.sify.com/movies/lakshyam-review-telugu-pclwr6cbgbjje.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2007 ! scope="row" |ഡോൺ |പ്രിയ |രാഘവ ലോറൻസ് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite AV media|title=Don|people=Raghava Lawrence (director)|language=te|publisher=Sri Keerthi Creations|year=2007|medium=motion picture}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |ഒക്ക മഗാടു |ഭവാനി |വൈ.വി.എസ് ചൗധരി |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=_al_JsWHYD0|title=Okka Magadu|people=Chowdary, YVS (director)|publisher=Bommarillu|year=2008|medium=motion picture}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |സ്വാഗതം |ശൈലജ (ശൈലു) |കെ. ദശരത്ത് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/ssswag/20080125.htm|title=Swagatham is routine|accessdate=23 March 2017|date=25 January 2008|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323141016/http://www.rediff.com/movies/review/ssswag/20080125.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |ബലദൂർ |ഭാനു |കെ ആർ ഉദയശങ്കർ |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/2008/aug/14ssb.htm|title=Review: Baladoor|accessdate=23 March 2017|date=14 August 2008|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323140813/http://www.rediff.com/movies/2008/aug/14ssb.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |സൗര്യം |ശ്വേത |ശിവ |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/sss/20080926.htm|title=Review: Souryam is a potboiler|accessdate=23 March 2017|date=26 September 2008|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323140344/http://www.rediff.com/movies/review/sss/20080926.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |ചിന്തകയല രവി |സുനിത |യോഗി |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/2008/oct/03ssc.htm|title=Review: Chintakayala Ravi entertains|accessdate=23 March 2017|date=3 October 2008|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323140528/http://www.rediff.com/movies/2008/oct/03ssc.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2008 ! scope="row" |കിങ് | style="text-align: center;" | - |ശ്രീനു വൈറ്റ്‌ല |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Item_number|Special appearance]] in the song "Nuvvu Ready Nenu Ready" | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/nagarjuna-the-king-of-romance-news-telugu-kkfs8eiceegsi.html|title=Nagarjuna- The king of romance|accessdate=23 March 2017|date=16 December 2008|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170323135019/http://www.sify.com/movies/nagarjuna-the-king-of-romance-news-telugu-kkfs8eiceegsi.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2009 ! scope="row" |[[അരുന്ധതി (ചലച്ചിത്രം)|അരുന്ധതി]] |അരുന്ധതി / ജെജമ്മ |കോടി രാമകൃഷ്ണ |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Filmfare_Award_for_Best_Actress_–_Telugu|Filmfare Award for Best Actress&nbsp;– Telugu]] | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.idlebrain.com/celeb/interview/anushka-arundhati.html|title=Interview with Anushka|accessdate=23 March 2017|date=6 January 2009|publisher=Idlebrain.com|archiveurl=https://www.webcitation.org/6pB9lNkIq?url=http://www.idlebrain.com/celeb/interview/anushka-arundhati.html|archivedate=2017-03-23|url-status=dead}}</ref> |- |2009 ! scope="row" |ബില്ല |മായ |മെഹർ രമേശ് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref name="Billa">{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/billa-is-all-style-no-substance/20090406.htm|title=Billa is all style, no substance|accessdate=23 March 2017|date=6 April 2009|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323134326/http://www.rediff.com/movies/review/billa-is-all-style-no-substance/20090406.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2009 ! scope="row" |[[വേട്ടൈക്കാരൻ]] |സുശീല |ബി. ബാബുസിവൻ |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref name="vettaikkaran">{{cite web|url=http://movies.rediff.com/report/2009/dec/18/south-tamil-movie-review-vettaikkaran.htm|title=Review: Vettaikkaran is for Vijay fans|accessdate=21 March 2017|last=Srinivasan|first=Pavithra|date=18 December 2009|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170321075112/http://movies.rediff.com/report/2009/dec/18/south-tamil-movie-review-vettaikkaran.htm|archivedate=21 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |കേടി | style="text-align: center;" | - |കിരൺ കുമാർ |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Item_number|Special appearance]] in the song "Kedigaadu" | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/nagarjuna-is-the-only-saving-grace-in-kedi-telugu-movie-review-news-national-kconkcfbjja.html|title=Nagarjuna is the only saving grace in 'Kedi' (Telugu Movie Review)|accessdate=22 March 2017|date=14 February 2010|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170322081908/http://www.sify.com/movies/nagarjuna-is-the-only-saving-grace-in-kedi-telugu-movie-review-news-national-kconkcfbjja.html|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |[[സിങ്കം|സിംങ്കം]] |കാവ്യ |ഹരി |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/singam/movie-review/5987899.cms|title=Singam Movie Review|last=Ravi|first=Bhama Devi|date=29 May 2010|work=The Times of India|archiveurl=https://archive.is/20170321075847/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movie-reviews/singam/movie-review/5987899.cms|archivedate=21 March 2017|url-status=dead|accessdate=21 March 2017}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |വേദം |സരോജ |ക്രിഷ് |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Filmfare_Award_for_Best_Actress_–_Telugu|Filmfare Award for Best Actress&nbsp;– Telugu]] | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://movies.rediff.com/review/2010/jun/04/south-telugu-movie-review-vedam.htm|title=Vedam is outstanding|accessdate=22 March 2017|date=4 June 2010|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170322083714/http://movies.rediff.com/review/2010/jun/04/south-telugu-movie-review-vedam.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |പഞ്ചാക്ഷരി |പഞ്ചാക്ഷരി / ഹണി |വി. സമുദ്ര |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/south-review-telugu-panchakshari/20100611.htm|title=Panchakshari is archaic|accessdate=22 March 2017|date=11 June 2010|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170322085423/http://uswww.rediff.com/movies/review/south-review-telugu-panchakshari/20100611.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |ഖലേജ |സുഭാഷിണി |ത്രിവിക്രം ശ്രീനിവാസ് |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/mahesh-khaleja-review-review-telugu-14958111.html|title=Mahesh Khaleja- Review|accessdate=22 March 2017|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20130628022630/http://www.sify.com/movies/mahesh-khaleja-review-review-telugu-14958111.html|archivedate=28 June 2013|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |തകിത തകിത | - |ശ്രീഹരി നാനു |തെലുങ്ക് |അഥിതി വേഷം | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://movies.rediff.com/report/2010/sep/06/south-thakita-thakita-review.htm|title=Thakita Thakita is refreshing|accessdate=22 March 2017|date=6 September 2010|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170322092239/http://movies.rediff.com/report/2010/sep/06/south-thakita-thakita-review.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |നാഗവല്ലി |ചന്ദ്രമുഖി / നാഗവല്ലി |പി. വാസു |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/nagavalli-not-a-great-remake-telugu-film-review-news-national-kmsp4hfdiidsi.html|title='Nagavalli' not a great remake (Telugu Film Review)|accessdate=22 March 2017|date=18 December 2010|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170322091200/http://www.sify.com/movies/nagavalli-not-a-great-remake-telugu-film-review-news-national-kmsp4hfdiidsi.html|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|agency=IANS}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/Horror-reprised-as-humour/article15598341.ece|title=Horror reprised as humour|last=Nanisetti|first=Serish|date=19 December 2010|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170322092006/http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-cinemaplus/Horror-reprised-as-humour/article15598341.ece|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2010 ! scope="row" |രഗദ |സിരിശ |വീരു പോട്‌ല |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/review-south-ragada/20101224.htm|title=Review: Ragada is paisa vasool|accessdate=23 March 2017|date=24 December 2010|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323113237/http://www.rediff.com/movies/review/review-south-ragada/20101224.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2011 ! scope="row" |വാനം |സരോജ |ക്രിഷ് |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/south-movie-review-vaanam/20110429.htm|title=Review: Vaanam is engaging|accessdate=22 March 2017|date=29 April 2011|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170322083038/http://www.rediff.com/movies/review/south-movie-review-vaanam/20110429.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2011 ! scope="row" |ദേവൈ തിരുമഗൾ |അനുരാധ |എ. എൽ. വിജയ് |തമിഴ് |<!--Nominated, [[Filmfare Award for Best Actress&nbsp;– Tamil]]--> | style="text-align: center;" |<ref name="DeivaThirumagal">{{cite news|url=http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2011/07/17&ChunkNum=0&ID=Ar00401|title=Cinema of the Week: Deiva Thirumagal|last=Venkateswaran|first=N.|date=17 July 2011|work=The Times of India|archiveurl=https://archive.is/20170814123915/http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2011/07/17&ChunkNum=0&ID=Ar00401|archivedate=14 August 2017|url-status=dead|accessdate=14 August 2017}}</ref> |- |2012 ! scope="row" |സഗുനി |അനുഷ്ക |ശങ്കർ ദയാൽ |തമിഴ് |അഥിതി വേഷം | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/isagunii-review-review-tamil-pcmazMdgfdfhh.html|title=Saguni review|accessdate=23 March 2017|date=22 June 2012|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170323111303/http://www.sify.com/movies/isagunii-review-review-tamil-pcmazMdgfdfhh.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.rottentomatoes.com/m/saguni_2012|title=Saguni (2012)|accessdate=24 March 2017|publisher=[[Rotten Tomatoes]]|archiveurl=https://www.webcitation.org/6pCOw0WNF?url=https://www.rottentomatoes.com/m/saguni_2012|archivedate=2017-03-24|url-status=dead}}</ref> |- |2012 ! scope="row" |താണ്ഡവം |മീനാക്ഷി |എ. എൽ. വിജയ് |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref name="Thaandavam">{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/thaandavam-review-tamil-pcma73jgbahfb.html|title=Thaandavam|accessdate=23 March 2017|date=28 September 2012|publisher=Sify|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170323110605/http://www.sify.com/movies/thaandavam-review-tamil-pcma73jgbahfb.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2012 ! scope="row" |ദമാരുകം |മഹേശ്വരി |ശ്രീനിവാസ റെഡ്ഡി |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref name="Damarukam">{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/south-review-damarukam/20121123.htm|title=Review: Damarukam is a one-time watch|accessdate=23 March 2017|date=23 November 2012|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170323121122/http://www.rediff.com/movies/review/south-review-damarukam/20121123.htm|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2013 ! scope="row" |അലക്സ് പാണ്ഡ്യൻ |ദിവ്യ |സൂരജ് |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/news/alex-pandian-gives-no-reason-to-cheer-tamil-movie-review-news-international-nbmt4ghaadhsi.html|title='Alex Pandian': Gives no reason to cheer (Tamil Movie Review)|accessdate=23 March 2017|date=12 January 2013|publisher=Sify|archiveurl=https://www.webcitation.org/6pB0ecyNX?url=http://www.sify.com/news/alex-pandian-gives-no-reason-to-cheer-tamil-movie-review-news-international-nbmt4ghaadhsi.html|archivedate=2017-03-23|url-status=dead|agency=IANS}}</ref> |- |2013 ! scope="row" |മിർച്ചി |വെന്നെലാ |കൊരടാല ശിവ |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/i-mirchi-i-review-review-telugu-pcmaH4igdidhe.html|title=Mirchi review|accessdate=23 March 2017|date=11 February 2013|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170323122020/http://www.sify.com/movies/i-mirchi-i-review-review-telugu-pcmaH4igdidhe.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2013 ! scope="row" |സിംങ്കം 2 |കാവ്യ |ഹരി |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2013/07/07&ChunkNum=0&ID=Ar00600|title=Cinema of the Week: Singam 2|last=Venkateswaran|first=N.|date=7 July 2013|work=The Times of India|archiveurl=https://archive.is/20170814125950/http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2013/07/07&ChunkNum=0&ID=Ar00600|archivedate=14 August 2017|accessdate=14 March 2017}}</ref> |- |2013 ! scope="row" |ഇറണ്ടം ഉലകം |രമ്യ / വർണ്ണ / Unnamed |സെൽവരാഘവൻ |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2013/11/24&ChunkNum=0&ID=Ar00400|title=Cinema of the Week: Irandam Ulagam|date=24 November 2013|work=The Times of India|archiveurl=https://archive.is/20170814125317/http://epaper.timesofindia.com/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToPrintGifMSIE_PASTISSUES2&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=TOICH/2013/11/24&ChunkNum=0&ID=Ar00400|archivedate=14 August 2017|accessdate=14 August 2017}}</ref><ref name="IrandamUlagamDinamalar">{{cite news|url=http://cinema.dinamalar.com/tamil_cinema_fullstory.php?id=793|title=இரண்டாம் உலகம் - விமர்சனம்|date=3 December 2013|work=[[Dinamalar]]|language=ta|trans-title=Irandaam Ulagam&nbsp;— Review|archiveurl=https://archive.is/20170319060154/http://cinema.dinamalar.com/tamil_cinema_fullstory.php?id=793|archivedate=19 March 2017|url-status=dead|accessdate=19 March 2017}}</ref> |- |2014 ! scope="row" |ലിംഗാ |ലക്ഷ്മി |കെ.എസ്. രവികുമാർ |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref name="Lingaa">{{cite web|url=http://www.rediff.com/movies/review/review-lingaa-is-old-wine-in-a-new-bottle-south/20141212.htm|title=Review: Lingaa is old wine in a new bottle|accessdate=22 March 2017|date=12 December 2014|publisher=Rediff.com|archiveurl=https://archive.is/20170322082330/http://www.rediff.com/movies/review/review-lingaa-is-old-wine-in-a-new-bottle-south/20141212.htm|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2015 ! scope="row" |യെന്നൈ അരിന്ദാൽ |തെൻ‌മോഴി |ഗൗതം മേനോൻ |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref name="YennaiArindhaal">{{cite news|url=http://www.thehindu.com/entertainment/yennai-arindhaal-film-review-ending-cop-trilogy-on-a-high/article6860703.ece|title=‘Yennai Arindhaal’: Ending cop trilogy on a high|last=Subramanian|first=Karthik|date=5 February 2015|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170322081519/http://www.thehindu.com/entertainment/yennai-arindhaal-film-review-ending-cop-trilogy-on-a-high/article6860703.ece|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2015 ! rowspan="2" scope="row" |[[ബാഹുബലി : ദ ബിഗിനിങ്|ബാഹുബലി: ദി ബിഗിനിങ്]] | rowspan="2" |ദേവസേന | rowspan="2" |എസ്. എസ്. രാജമൗലി |തെലുങ്ക് | rowspan="2" |ദ്വിഭാഷാ സിനിമ | style="text-align: center;" |<ref name="BaahubaliTelugu">{{cite news|url=http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-reviews/baahubali-review-a-little-more-a-little-less/article7407650.ece|title=Baahubali: A little more, a little less|last=Dundoo|first=Sangeetha Devi|date=10 July 2015|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170322084308/http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-reviews/baahubali-review-a-little-more-a-little-less/article7407650.ece|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2015 |തമിഴ് | style="text-align:center;" |<ref name="BaahubaliTamil">{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/baahubali-review-tamil-phkpVhcaihhbd.html|title=Baahubali: A spectacular period war film|accessdate=22 March 2017|date=10 July 2015|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170322085121/http://www.sify.com/movies/baahubali-review-tamil-phkpVhcaihhbd.html|archivedate=22 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2015 ! scope="row" |രുദ്രമദേവി |[[രുദ്രമ ദേവി|രുദ്രമദേവി]] |ഗുണശേഖർ |തെലുങ്ക് |[[wikipedia:Filmfare_Award_for_Best_Actress_–_Telugu|Filmfare Award for Best Actress&nbsp;– Telugu]] | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-reviews/rudhramadevi-great-story-weak-movie/article7773348.ece|title=Rudhramadevi: great story, weak movie|last=Rangan|first=Baradwaj|date=17 October 2015|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170323113935/http://www.thehindu.com/features/cinema/cinema-reviews/rudhramadevi-great-story-weak-movie/article7773348.ece|archivedate=23 March 2017|url-status=dead|accessdate=23 March 2017}}</ref> |- |2015 ! scope="row" |സൈസ് സീറോ | rowspan="2" |സൗന്ദര്യ (സ്വീറ്റി) | rowspan="2" |പ്രകാശ് കോവലമുടി |തെലുങ്ക് | rowspan="2" |ദ്വിഭാഷാ സിനിമ | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://www.ibtimes.co.in/anushka-shettys-size-zero-inji-iduppazhagi-review-believe-happy-ending-657079|title=Anushka Shetty's 'Size Zero' (Inji Iduppazhagi) review: Believe in happy ending|date=28 November 2015|work=International Business Times|archiveurl=https://www.webcitation.org/6p9HQe5fI?url=http://www.ibtimes.co.in/anushka-shettys-size-zero-inji-iduppazhagi-review-believe-happy-ending-657079|archivedate=2017-03-22|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2015 ! scope="row" |ഇഞ്ചി ഇടുപ്പഴഗി |തമിഴ് | style="text-align: center;" |<ref>{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/inji-iduppazhagi-review-tamil-pl1pUHefjjbdg.html|title=Inji Iduppazhagi|accessdate=22 March 2017|date=27 November 2015|publisher=Sify|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170509051944/http://www.sify.com/movies/inji-iduppazhagi-review-tamil-pl1pUHefjjbdg.html|archivedate=9 May 2017}}</ref> |- |2016 ! scope="row" |സോഗ്ഗേഡ് ചിന്നി നയന |കൃഷ്ണ കുമാരി |കല്യാൺ കൃഷ്ണ കുരസാല |തെലുങ്ക് |അഥിതി വേഷം | style="text-align: center;" |<ref name="SoggadeChinniNayana">{{cite web|url=http://www.the-numbers.com/movie/Soggade-Chinni-Nayana#tab=cast-and-crew|title=Soggade Chinni Nayana (2016)|accessdate=23 March 2017|publisher=The Numbers (website)|archiveurl=https://archive.is/20170323115101/http://www.the-numbers.com/movie/Soggade-Chinni-Nayana%23tab=cast-and-crew|archivedate=23 March 2017|url-status=dead}}</ref> |- |2016 ! scope="row" |ഊപ്പിരി | rowspan="2" |നന്ദിനി | rowspan="2" |വംശി പൈദിപള്ളി |തെലുങ്ക് | rowspan="2" |ദ്വിഭാഷാ സിനിമ, അഥിതി വേഷം | style="text-align: center;" |<ref name="Oopiri">{{cite news|url=http://www.andhrajyothy.com/pages/cinema_article?SID=221815|title=ఊపిరి|date=25 March 2016|work=Andhra Jyothy|language=te|trans-title=Oopiri (Breath)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170419072116/http://www.andhrajyothy.com/pages/cinema_article?SID=221815|archivedate=19 April 2017|accessdate=19 April 2017}}</ref> |- |2016 ! scope="row" |തോഴ |തമിഴ് | style="text-align: center;" |<ref name="Thozha">{{cite AV media|title=Thozha|people=Vamsi Paidipally (director)|language=ta|publisher=PVP Cinema|year=2016|trans-title=Friend|medium=motion picture}}</ref> |- |2017 ! scope="row" |സിംങ്കം 3 |കാവ്യ |ഹരി |തമിഴ് | | style="text-align: center;" |<ref name="Si3">{{cite news|url=http://www.hindustantimes.com/movie-reviews/si3-movie-review-a-tired-looking-surya-in-an-overlong-jaded-sequel/story-Uoi0E7k16iX3cCNJnQWmoI.html|title=Si3 movie review: Nothing refreshing about Suriya’s Singam roar in this sequel|last=Bhaskaran|first=Gautaman|date=9 February 2017|work=Hindustan Times|archiveurl=https://archive.is/20170323114225/http://www.hindustantimes.com/movie-reviews/si3-movie-review-a-tired-looking-surya-in-an-overlong-jaded-sequel/story-Uoi0E7k16iX3cCNJnQWmoI.html|archivedate=23 March 2017|url-status=dead|accessdate=23 March 2017}}</ref> |- |2017 ! scope="row" |ഓം നമോ വെങ്കിടശായ |കൃഷ്ണമ്മ |കോവേലമുടി രാഘവേന്ദ്ര റാവു |തെലുങ്ക് | | style="text-align: center;" |<ref>{{cite news|url=http://www.thehindu.com/entertainment/reviews/Om-Namo-Venkatesaya-Aesthetic-devotional/article17283058.ece|title=Om Namo Venkatesaya: Aesthetic devotional|last=Dundoo|first=Sangeetha Devi|date=10 February 2017|work=The Hindu|archiveurl=https://archive.is/20170322092549/http://www.thehindu.com/entertainment/reviews/Om-Namo-Venkatesaya-Aesthetic-devotional/article17283058.ece|archivedate=22 March 2017|url-status=dead|accessdate=22 March 2017}}</ref> |- |2017 ! rowspan="2" scope="row" |[[ബാഹുബലി 2: ദ കൺക്ലൂഷൻ|ബാഹുബലി 2: ദി കൺക്ലൂഷൻ]] | rowspan="2" |ദേവസേന | rowspan="2" |എസ്. എസ്. രാജമൗലി |തെലുങ്ക് | rowspan="2" |ദ്വിഭാഷാ സിനിമ | style="text-align: center;" |<ref name="Baahubali 2">{{cite news|url=http://www.firstpost.com/entertainment/baahubali-2-the-conclusion-movie-review-ss-rajamoulis-epic-drama-evokes-a-sense-of-wonder-3409542.html|title=Baahubali 2 Movie Review: SS Rajamouli's epic drama will be hard to forget anytime soon|last=Kumar|first=Hemanth|date=28 April 2017|work=Firstpost|archiveurl=https://archive.is/20170428050452/http://www.firstpost.com/entertainment/baahubali-2-the-conclusion-movie-review-ss-rajamoulis-epic-drama-evokes-a-sense-of-wonder-3409542.html|archivedate=28 April 2017|accessdate=28 April 2017}}</ref> |- |2017 |തമിഴ് | style="text-align: center;" |<ref name="Baahubali 2 Tamil">{{cite web|url=http://www.sify.com/movies/baahubali-2--a-giant-leap-for-indian-cinema-review-tamil-re2qwajbbdggg.html|title=Baahubali 2 review- A giant leap for Indian cinema|accessdate=9 May 2017|date=28 April 2017|publisher=Sify|archiveurl=https://archive.is/20170509141550/http://www.sify.com/movies/baahubali-2--a-giant-leap-for-indian-cinema-review-tamil-re2qwajbbdggg.html|archivedate=9 May 2017|url-status=dead}}</ref> |- | rowspan="2" |2018 ! rowspan="2" |ഭാഗമതി |ഭാഗമതി / ചഞ്ചല | rowspan="2" |ജി.അശോക് |തെലുങ്ക് | rowspan="2" |ദ്വിഭാഷാ സിനിമ | |- |ഭാഗമതി / സഞ്ചല |തമിഴ് | |- |2019 !സെയ് റാ നരസിംഹ റെഡ്ഡി |ഝാൻസി മഹാറാണി ലക്ഷ്മി ഭായ് |സുരേന്ദർ റെഡ്ഡി |തെലുങ്ക് |അഥിതി വേഷം | |- | rowspan="2" |2020 !നിശ്ശബ്ദം | rowspan="2" |സാക്ഷി | rowspan="2" |ഹേമന്ത് മധുകർ |തെലുങ്ക് | | |- !സൈലൻസ് |തമിഴ് | | |} == കുറിപ്പുകൾ == {{notelist|refs= {{efn|name=dualrole|രണ്ടു കഥാപാത്രങ്ങളായി അഭിനയിച്ചിരിക്കുന്നു.}} {{efn|name=twonames|രണ്ടു പേരുകളുള്ള ഒരേ കഥാപാത്രം.}} }} == അവലംബങ്ങൾ == {{reflist|2}} == പുറം കണ്ണികൾ == {{commons category|Anushka Shetty}} * {{IMDb name|2011932}} {{Persondata <!-- Metadata: see [[Wikipedia:Persondata]]. --> | NAME =Shetty, Anushka | ALTERNATIVE NAMES = | SHORT DESCRIPTION = | DATE OF BIRTH =7 November 1981 | PLACE OF BIRTH =[[Mangalore]], [[Karnataka]], [[India]] | DATE OF DEATH = | PLACE OF DEATH = }} [[വർഗ്ഗം:1981-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 7-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌ചലച്ചിത്രനടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രനടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:ഫിലിംഫെയർ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] i5uitohqn4zxz0xlpexxdwv3cqueq60 0 194190 3763521 3739743 2022-08-09T10:06:58Z 92.20.169.13 wikitext text/x-wiki {{PU|Condom}} {{censor}} {{Infobox Birth control |image = Kondom.jpg |width = 200 |caption = A rolled-up condom |bc_type = Barrier |date_first_use = Ancient<br />Rubber: 1855<br />Latex: 1920<br />Polyurethane: 1994<br />Polyisoprene: 2008 |rate_type = Pregnancy |failure_measure = first year, latex |perfect_failure% = 2 |typical_failure% = [[#In preventing pregnancy|10–18]]<!-- <ref name="hatcher" /><ref name="Kippley1996" /> --> |duration_effect = |reversibility = |user_reminders = Latex condoms damaged by oil-based [[Personal lubricant|lubricants]] |clinic_interval = |STD_protection_YesNo = Yes |periods = |benefits = No [[medication]]s or clinic visits required |weight_gain_loss = |risks = |medical_notes = }} [[ലൈംഗികബന്ധം|ലൈംഗികബന്ധത്തിലേർപ്പെടുമ്പോൾ]] പുരുഷ ലിംഗത്തിൽ നിന്നും പുറംതള്ളുന്ന ബീജത്തെ യോനിയിലേക്ക് കടക്കുന്നത് തടഞ്ഞുകൊണ്ട് ബീജത്തെ ശേഖരിച്ചു വെക്കുന്ന ഒരു സുരക്ഷിതമായ മാർഗമാണ് ഗർഭനിരോധന ഉറ അഥവാ കോണ്ടം. എയ്ഡ്‌സ് തുടങ്ങിയ [[ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങൾ|സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ]] (STDs) തടയുന്നതിന് വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഒരു ലളിതമായ മാർഗം കൂടിയാണ് '''ഗർഭനിരോധന ഉറ (Condom)'''. അതായത് ഗർഭനിരോധനം, ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ തടയുക, ലൈംഗിക ആനന്ദം വർധിപ്പിക്കുക എന്നിവയാണ് ഉറയുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങൾ. ലോകാരോഗ്യ സംഘടന ആരോഗ്യത്തിന്റെയും സുരക്ഷിതത്വത്തിന്റെയും മാർഗമായി ഉറ ഉപയോഗത്തെ വിലയിരുത്തുന്നു. 1960 കളിൽ ഇന്ത്യയിൽ കുടുംബാസൂത്രണ പദ്ധതി ആവിഷ്കരിച്ചപ്പോൾ നിരോധ് എന്ന പേരിൽ ഇവ സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴി സൗജന്യമായി ലഭ്യമാക്കി വരുന്നു. 'ഉറ നല്ലതിന്' എന്ന സന്ദേശം ഇന്ന് പ്രചരിപ്പിച്ചു വരുന്നത്ന സുരക്ഷാ നടപടിയുടെ ഭാഗമാണ്. ഫെബ്രുവരി 13 ലോക ഗർഭനിരോധന ഉറ ദിനമായി ആചരിച്ചു വരുന്നു.<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=condom&cvid=9a164b7474e34bd68ab2d9de6e27e736&aqs=edge..69i57j0l8.8378j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. [[പ്രമാണം:Condom ancienne égypte.jpg|ലഘുചിത്രം|File:Condom ancienne égypte.jpg]] == ഉറ ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതി == സ്ത്രീക്കും പുരുഷനും ഒരുപോലെ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉറകൾ (ഉദാ:യൂണിസെക്സ്) ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. ശുക്ലവും മറ്റു സ്രവങ്ങളും പങ്കാളിയുടെയുള്ളിൽ പ്രവേശിക്കുന്നത് തടയാനായി പുരുഷന്മാർ ഉദ്ധരിച്ച ലിംഗത്തിൽ ഒരു കവചം പോലെ ഉറ ധരിക്കുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കുള്ള ഉറകളാകട്ടെ യോനിയിലേക്ക് തിരുകി വയ്ക്കാവുന്ന രീതിയിൽ ഉള്ളതാണ്. ഇതുവഴി ശുക്ലത്തിലെ മാത്രമല്ല, ഉത്തേജനമുണ്ടാകുമ്പോൾ പുരുഷൻ സ്രവിക്കുന്ന ദ്രാവകത്തിലെ (Precum) ബീജങ്ങളും, രോഗാണുക്കളും പങ്കാളിയുടെ ശരീരത്തിൽ എത്താതിരിക്കുന്നു. ഒരു കോണ്ടം ഒരു തവണത്തെ ഉപയോഗത്തിന് വേണ്ടി മാത്രമുള്ളതാണ്.<ref name="manoramaonline-ക">{{cite news|url=http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=17366895&tabId=6&BV_ID=@@@|title=ലളിതം, സുരക്ഷിതം ഉറകൾ|author=|publisher=മലയാളമനോരമ|date=ആഗസ്റ്റ് 14, 2014|accessdate=ആഗസ്റ്റ് 14, 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140814055107/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=17366895&tabId=6&BV_ID=@@@|archivedate=2014-08-14|type=പത്രലേഖനം|language=മലയാളം|url-status=dead}}</ref> == വിവിധ തരത്തിലുള്ള ഉറകൾ == സാധാരണയായി റബ്ബർ ഉത്പന്നമായ ലാറ്റക്സ് കൊണ്ടാണ് ഉറകൾ നിർമ്മിക്കാറുള്ളത്. ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉള്ളവർക്ക് പോളിയൂറിത്തീൻ (Polyurethane), പോളിഐസോപ്രീൻ, ഹൈഡ്രോജെൽ തുടങ്ങിയവ കൊണ്ട് നിർമിച്ച ഉറകൾ ലഭ്യമാണ്. എണ്ണ അടങ്ങിയ കൃത്രിമ ലൂബ്രിക്കന്റുകളുടെ കൂടെ ഉപയോഗിച്ചാൽ ലാറ്റക്സ് കോണ്ടം പൊട്ടിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. എന്നാൽ ജലാംശമുള്ളതൊ/ സിലിക്കൺ അടിസ്ഥാനമാക്കിയ ലൂബ്രിക്കന്റുകൾക്ക് (Water based Lubricants) ഈ ദോഷമില്ല. പല തരത്തിൽ ഉള്ള ഉറകൾ ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. നേർത്തതും, കട്ടിയുള്ളതും, ഡോട്ടുകൾ നിറഞ്ഞതും; ബീജത്തെയും രോഗാണുക്കളെയും ചെറുക്കുന്നതും ലൂബ്രിക്കന്റ് അടങ്ങിയതുമെല്ലാം അവയിൽ ചിലതാണ്. യോനിവരൾച്ച ഉള്ളവർക്ക് സ്നേഹകങ്ങൾ അടങ്ങിയ ഉറകൾ അനുയോജ്യമാണ്. വാനിലാ, ചോക്ലേറ്റ്, ബനാനാ തുടങ്ങിയ പല ഭക്ഷ്യസാധനങ്ങളുടെ രുചിയും മണവുമുള്ള ഉറകൾ വദനസുരതം ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവരെ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണ്. തീരെ നേർത്ത ഉറകൾ (ഉദാ: എക്സ്ട്രാതിൻ, സ്കിൻ ഫിറ്റ്‌) ലൈംഗിക അനുഭൂതി ഒട്ടും കുറക്കുന്നില്ല. അതിനാൽ ഉപഭോക്താക്കൾക്കിടയിൽ ഇവക്ക് സ്വീകാര്യത കൂടുതലാണ് എന്ന് കമ്പനികൾ അവകാശപ്പെടുന്നു. ശീഘ്രസ്കലനം ഉള്ള പുരുഷന്മാർക്ക് കൂടുതൽ സമയം ലഭിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉറകളും ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. ഇവയിൽ അടങ്ങിയ പ്രത്യേകതരം ലൂബ്രിക്കന്റ് ആണ്‌ ഈ പ്രവർത്തനത്തിന് കാരണം. സ്ത്രീക്ക് രതിമൂർച്ഛ ലഭ്യമാക്കാൻ കുത്തുകൾ (ഡോട്ടഡ്), തടിപ്പുകൾ (ribbed) എന്നിവ ഉള്ള ഉറകൾ സഹായിക്കുന്നു. അതിനാൽ ലൈംഗിക ആസ്വാദനം മെച്ചപ്പെടുത്താനും ഇവ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇവ പലതും ചേർന്നു വരുന്ന രീതിയിൽ ഉള്ള ഉറകളും ധാരാളം. ഇത് ഒരേസമയം പുരുഷന് സമയദൈര്ഖ്യം നൽകുകയും സ്ത്രീക്ക് രതിമൂർച്ഛ ലഭ്യമാക്കാൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മ്യുച്ചൽ ക്ലൈമാക്സ്‌ തുടങ്ങിയ പേരിൽ ലഭിക്കുന്ന ഉറകൾ ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=differnt+types+condom&cvid=fbf496d640c441749283adecd91f21bb&aqs=edge..69i57.7412j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=differnt types condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == വിവിധ ബ്രാന്ഡുകൾ == മൂഡ്‌സ്, മാൻഫോഴ്സ്, സ്കോർ, കോഹിനൂർ, കെഎസ് തുടങ്ങിയ വിവിധ ബ്രാൻഡുകളിൽ ഇവ വിപണിയിൽ ലഭ്യമാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=d1e9cebc1cee5af44d4b41c3452d8baf7bbe78066d92d9e1829d2073c4f758e9JmltdHM9MTY1Mjk4NDgxMiZpZ3VpZD04MzU1ZDI2NC1jNDNjLTRkZjItODE5NS1kNzljMDQ0NzFhMzMmaW5zaWQ9NTQ0OA&ptn=3&fclid=411ff64c-d7a1-11ec-a01c-4a448587973c&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cuc2hvcHBlcnNnb3NzaXAuY29tL2Jlc3QtY29uZG9tLWJyYW5kcy1pbi1pbmRpYS8jOn46dGV4dD0xMCUyMGJlc3QlMjBjb25kb20lMjBicmFuZHMlMjBpbiUyMEluZGlhJTIwMSUyMER1cmV4LixpbnRyb2R1Y2VkJTIwbGF2ZW5kZXItc2NlbnRlZCUyMGNvbmRvbXMlMjBmb3IlMjBmZW1hbGVzJTIwaW4lMjB0aGUlMjBtYXJrZXQu&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറ ഉപയോഗത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം == ഏറ്റവും ലളിതമായ ഒരു കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗ്ഗമാണ് ഉറ. ഉറയുടെ കണ്ടുപിടത്തത്തോട് കൂടി ആഗ്രഹിക്കാത്ത ഗർഭധാരണവും സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളായ HIV/എയ്ഡ്സ്, HPV അണുബാധ, ഹെർപ്പിസ്, ഗൊണേറിയ, സിഫിലിസ്, പെൽവിക്ക് ഇൻഫെക്ഷൻ, ചിലതരം ഹെപ്പറ്റെറ്റിസ് എന്നിവ വലിയൊരു പരിധിവരെ നിയന്ത്രിക്കപ്പെട്ടു. ആരോഗ്യവും സുരക്ഷയും ഉറപ്പ് വരുത്തുക എന്നതാണ് ഉറ ഉപയോഗത്തിന്റെ പ്രധാനലക്ഷ്യം<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=1b561d17e66d434767801366362af7d02bf1ec97c3cddf28c18d893db6a6eab8JmltdHM9MTY1Mjk4NDg1MyZpZ3VpZD03NmRmYWIxMi0xMjEwLTQxNjUtODU3My0xZWMyZTJkZmJjZWYmaW5zaWQ9NTQ1Mg&ptn=3&fclid=59817bf4-d7a1-11ec-8e1b-2ade543549c3&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cucGxhbm5lZHBhcmVudGhvb2Qub3JnL2xlYXJuL2JpcnRoLWNvbnRyb2wvY29uZG9tL3doYXQtYXJlLXRoZS1iZW5lZml0cy1vZi1jb25kb21zIzp-OnRleHQ9Q29uZG9tcyUyMGFyZSUyMGVhc3klMjB0byUyMGdldCUyMGFuZCUyMGVhc3klMjB0byxzZXh1YWxseSUyMHRyYW5zbWl0dGVkJTIwaW5mZWN0aW9ucyUyMGxpa2UlMjBISVYlMkMlMjBjaGxhbXlkaWElMkMlMjBhbmQlMjBnb25vcnJoZWEu&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ ലഭ്യത == ഫാർമസികൾ, സാധാരണ കടകൾ, സൂപ്പർമാർക്കറ്റുകൾ മുതൽ ഓൺലൈനായി വരെ കോണ്ടം വാങ്ങാൻ സാധിക്കും. സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴി ഇവ സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. സർക്കാർ ആരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളിലെ ഹെൽത്ത്‌ ഇൻസ്‌പെക്ടർമാർ, പബ്ലിക് ഹെൽത്ത് നഴ്സുമാർ, ഫാർമസിസ്റ്റുകൾ, ആശ പ്രവർത്തകർ, എയ്ഡ്‌സ് കണ്ട്രോൾ സൊസൈറ്റി ഉദ്യോഗസ്ഥർ തുടങ്ങിയവർ വഴി എല്ലാവർക്കും നിരോധ് സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. ഉറകൾ വിൽക്കുന്നതിനോ വാങ്ങുന്നതിനോ സൂക്ഷിക്കുന്നതിനോ പ്രത്യേക ലൈസൻസ് ആവശ്യമില്ല. പല ആളുകളും ലജ്ജ കൊണ്ടോ, അജ്ഞത കാരണമോ, മതപരമായ വിലക്കുകൾ തുടങ്ങിയ വിവിധ കാരണങ്ങൾ കൊണ്ട് ഇവ വാങ്ങാനോ ഉപയോഗിക്കാനോ മടിക്കാറുണ്ട്. ഇതെപ്പറ്റിയുള്ള ശരിയായ വിവരങ്ങൾ ആരോഗ്യപ്രവർത്തകരോട് ചോദിച്ചു മനസിലാക്കാവുന്നതാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=family+planning+in+india&qs=n&form=QBRE&msbsrank=6_7__0&sp=-1&pq=family+planning+in+india&sc=13-24&sk=&cvid=B2C83BC7622E4A14BFDAF6CE9B72BFF0#|title=family planning in india - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ ചരിത്രം == ചിരപുരാതന കാലം മുതലേ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലേർപ്പെടുന്ന സമയത്ത് ഏതെങ്കിലും വിധത്തിൽ ഒരു തടയോ ആവരണമോ ഉണ്ടാക്കിയെടുത്താൽ ഗർഭനിരോധനത്തിന് പുറമേ ലൈംഗിക രോഗങ്ങളെ തടയുകയും സാധ്യമാണ് എന്ന് മനുഷ്യർ മനസ്സിലാക്കിയിരുന്നു. BC 11000 കാലത്തേതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്ന, ഫ്രാൻസിലെ ഒരു ഗുഹയിലെ ചുവരിൽ ആലേഖനം ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു മൈഥുന ചിത്രത്തിൽ ആണിന്റെ ലിംഗത്തിൽ ഗർഭനിരോധന ഉപാധി എന്ന പോലെ തോന്നുന്ന ഒരു സംഗതി കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ഗ്രീക്ക് ഐതിഹ്യത്തിലെ മിനോസ് രാജാവ് (ബി.സി. 3000) "സർപ്പങ്ങളും തേളുകളും " വമിക്കുന്ന തന്റെ ശുക്ലം മൂലം കാലപുരിക്ക് യാത്രയാകുന്ന കാമിനിമാരുടെ ദുരന്തത്തിൽ മനം മടുത്ത് ആടിന്റെ മൂത്രാശയം കൊണ്ടുണ്ടാക്കിയ ഗർഭനിരോധന ഉറ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്രേ! ഗ്രീക്കുകാരും റോമാക്കാരും ലിനൻ ഉപയോഗിച്ചും ആട് തുടങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ കുടൽ, മൂത്രാശയം, എന്നിവ ഉപയോഗിച്ചും ഗർഭനിരോധന ഉറകൾ നിർമ്മിച്ചിരുന്നു. ജപ്പാൻകാർ ആമത്തോടാണ് ഇക്കാര്യത്തിനുതകുന്നതായി കണ്ടെത്തിയത്! ആധുനിക കാലത്തേക്ക് വന്നാൽ ചാൾസ് ഗുഡ് ഇയർ 1839 ൽ റബ്ബർ വൾക്കനൈസേഷൻ കണ്ടുപിടിച്ചത് ഗർഭനിരോധന ഉറകളുടെ സുവർണ കാലത്തിന് തുടക്കം കുറിച്ചു. ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ റബ്ബർ കോണ്ടം വ്യാപകമായിത്തുടങ്ങി. നേരത്തേ റബ്ബർ കോണ്ടം നിർമ്മാണത്തിനിടെ ഗ്യാസോലിൻ, ബെൻസീൻ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതിനാൽ നിർമ്മാണ പ്രക്രിയ തന്നെ തികച്ചും സ്ഫോടനാത്മകമായിരുന്നു! പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ പടിഞ്ഞാറൻ നാടുകളിൽ സിഫിലിസ് പടർന്നു പിടിച്ചപ്പോൾ ഗബ്രിയേൽ ഫാലോപ്പിനോ എന്ന ഡോക്ടർ ആയിരത്തിലധികം പേരിൽ പുതിയ റബ്ബർ ഉറകൾ പരീക്ഷിക്കുകയും അവ സിഫിലിസ് തടയുന്നതിൽ ഫലപ്രദമാണെന്ന് കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തു. തുടക്കത്തിൽ ലിംഗമകുടത്തിൽ മാത്രം ഇടാവുന്ന തരത്തിലുള്ള ഉറകൾ ആണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഓരോരുത്തരുടെയും അളവിനനുസരിച്ച് കോണ്ടം ഉണ്ടാക്കേണ്ടിയിരുന്നു. റബ്ബർ കോണ്ടത്തിന്റെ പ്രധാന പോരായ്മകളിലൊന്ന് അതിന്റെ താങ്ങാനാവാത്ത വിലയായിരുന്നു. തന്മൂലം ഉറ ഉന്നതകുലജാതരുടേയും പണക്കാരുടെയും കുത്തകയായി മാറി. 1920 കളിലാണ് ലാറ്റക്സ് കണ്ടു പിടിക്കപ്പെട്ടത്. അതോടെ കോണ്ടം മിനുസമുള്ളതും നേർത്തതും ഇലാസ്തികതയുള്ളതും ആയി മാറി. ഏവർക്കും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന തരത്തിൽ ഒരൊറ്റ വലിപ്പത്തിലും അവ ലഭ്യമായി. പിന്നീട് വിവിധ ലൂബ്രിക്കന്റുകളും ബീജനാശിനി അടങ്ങിയതുമായ ലാറ്റക്സ് ഉറകൾ വിപണിയിൽ ലഭ്യമായി. വിവിധ നിറത്തിലും മണത്തിലുമെല്ലാം ഇവ മാർക്കറ്റിലിറങ്ങിത്തുടങ്ങി. ലാറ്റക്സ് കോണ്ടംസിന് പുറമേ പോളിയൂറെത്തേൻ, പ്രകൃതിദത്തമായ വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിക്കുന്ന ഗർഭനിരോധന ഉറകൾ എന്നിവ വിപണിയിൽ ലഭ്യമാണ്. പോളിയൂറെത്തേൻ ഉറകൾ ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉള്ളവർക്ക് സുരക്ഷിതമായി ഉപയോഗിക്കാം. പ്രകൃതിദത്തമായ ഉറവിടത്തിൽ നിന്നുള്ള ഉറകൾ (മൃഗങ്ങളുടെ കുടൽ സ്തരത്തിൽ നിന്നും മറ്റും) കൂടുതൽ നേർത്തതും നനുത്തതും അനുഭൂതി പകരുന്നതുമത്രേ. പക്ഷേ അവയിലെ നേർത്ത സുഷിരങ്ങൾ എച്ച്.ഐ.വി അടക്കമുള്ള ലൈംഗിക രോഗങ്ങൾ തടയുന്നതിൽ പിന്നോക്കമാണ്. പ്രചുരപ്രചാരം നേടുന്നതിനൊപ്പം തന്നെ ഗർഭനിരോധന ഉറകൾക്കെതിരായ പ്രചരണവും ശക്തമായിരുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കായുള്ള ഉറകളും യൂണിസെക്സ് ഉറകളും വിപണിയിലെത്താൻ പിന്നെയും ഏറെക്കാലമെടുത്തു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=history+of+condoms&cvid=1890ad9aac6d4f29acb2b209928792e2&aqs=edge.0.0j69i57j0l5j69i64.4731j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=history of condoms - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ചില രാജ്യങ്ങളിൽ പ്രത്യേകിച്ച് പടിഞ്ഞാറൻ വികസിത രാജ്യങ്ങളിൽ സ്കൂൾ, കോളേജ് തലങ്ങളിൽ ആരോഗ്യപ്രവർത്തകർ ഇവ വിതരണം ചെയ്യാറുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=ba7b5a09a089583bad0d629ba673d204922a91a6b64bd1ad5d58db30fa2259e1JmltdHM9MTY1Mjk4NTA4OCZpZ3VpZD1mZTdjNDY1NS1hOGEwLTQ4ZWItYWJjNi0xNDEwNWU1Y2RiYWUmaW5zaWQ9NTQ1Nw&ptn=3&fclid=e5a7451f-d7a1-11ec-8cac-5d683f52ad05&u=a1aHR0cHM6Ly9oaXN0b3J5b2Z5ZXN0ZXJkYXkuY29tL2hpc3Rvcnktb2YtY29uZG9tcy1jM2ZjYzYyODYwZiM6fjp0ZXh0PSUyMEhpc3RvcnklMjBvZiUyMENvbmRvbXMlMjAlMjAxJTIwQ2FzYW5vdmElMjB1c2VkLDE5OTAlMjAlRTIlODAlOTQlMjBpbXByb3ZlbWVudCUyMGluJTIwcXVhbGl0eS4lMjAlMjBNb3JlJTIw&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ == ലൈംഗിക ബന്ധത്തിനിടെ ഉറ പൊട്ടിപ്പോകാനുള്ള സാധ്യത 2% ആണ്. ലിംഗത്തിൽ നിന്നും കോണ്ടം വഴുതിപ്പോകാനും 2 % സാധ്യതയുണ്ട്. അതുവഴി ശുക്ലം യോനിയിലെത്തി ഗർഭധാരണം നടക്കാനോ രോഗം പകരാണോ നടക്കാനിടയുണ്ട്. അതിനാൽ ഇങ്ങനെ സംഭവിച്ചാൽ ഉടനെ മറ്റ് അടിയന്തിര ഗര്ഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാനോ രോഗപ്രതിരോധ ചികിത്സ തേടാനോ മടിക്കരുത്. കൃത്യമായി ഉപയോഗിക്കാതിരിക്കുക, വീണ്ടും ഉള്ള ഉപയോഗം, എണ്ണ അടങ്ങിയ ലൂബ്രിക്കന്റ് കൂട്ടത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുക എന്നിവയെല്ലാം ഉറയുടെ ഫലപ്രാപ്തി കുറയ്ക്കും. നഖമോ മോതിരമോ കൊണ്ട് ഉറ കീറാനും ഇടയുണ്ടെന്ന് ഓർക്കുക. ഉറയൊടൊപ്പം ബീജനാശിനി അടങ്ങിയ ജെല്ലുകൾ കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഗർഭനിരോധനം ഉറപ്പ് വരുത്താൻ സഹായകരമാണ്. ഉദ്ധരിച്ച ലിംഗത്തിൽ മാത്രമേ ഉറ ധരിക്കാവൂ. ഇവ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ ഉള്ളിൽ വായു കുമിള (എയർ ഗ്യാപ്) ഉണ്ടാകാതെ നോക്കണം. ഉറ കൈകാര്യം ചെയ്യുമ്പോൾ അവ പൊട്ടാതിരിക്കാൻ പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഒരേസമയം ഒന്നിലധികം ഉറകൾ ഉപയോഗിച്ചാലോ അല്ലെങ്കിൽ സ്ത്രീപുരുഷന്മാർ രണ്ടുപേരും ഉറയുപയോഗിച്ചാലോ ഘർഷണം കൊണ്ട് അവ പൊട്ടിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. അതിനാൽ പങ്കാളികളിൽ ഒരാൾ മാത്രം ഉറ ഉപയോഗിക്കുന്നതാണ് അഭികാമ്യം. ഉറയൊടൊപ്പം ജലാംശമുള്ള ലൂബ്രിക്കന്റുകൾ മാത്രം ഉപയോഗിക്കുക. എക്സ്പയറി ഡേറ്റ് കഴിയാത്ത ഉറകൾ മാത്രം തിരഞ്ഞെടുക്കുക<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=how+to+use+condom+properly&cvid=62876a09fd4244e1a4cde0f52af8a4c4&aqs=edge..69i57.7616j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=how to use condom properly - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=how+to+use+condom+properly&cvid=62876a09fd4244e1a4cde0f52af8a4c4&aqs=edge..69i57.7616j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=how to use condom properly - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ പ്രാധാന്യം == ഗർഭധാരണം ഉണ്ടാകാതിരിക്കാൻ ധാരാളം ആളുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒന്നാണ് പിൻവലിക്കൽ രീതി (Withdrawal method). സ്കലനത്തിന് മുൻപ് ലിംഗം യോനിയിൽ നിന്നും പുറത്തെടുത്ത് ശുക്ളം പുറമേ വിസർജിക്കുന്നതാണ് ഇതിൽ ചെയ്യുന്നത്. വളരെയധികം ആത്മനിയന്ത്രണം ഉള്ളവർക്ക് മാത്രമെ ഇത് സാധ്യമാകുകയുള്ളൂ. മാത്രമല്ല രതിമൂർച്ഛയ്ക്കു മുമ്പുള്ള ലിംഗസ്രവത്തിൽ പുരുഷബീജം കാണാം എന്നതിനാൽ ഈ രീതിയിലുള്ള ഗർഭനിരോധനം പരാജയപ്പെടാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. അത്തരം സാഹചര്യം ഒഴിവാക്കാൻ ഉറ ഉപയോഗം അനുയോജ്യമാണ്. 'സുരക്ഷിത ദിനങ്ങളിലും' യോനിയിൽ നിന്നും രക്തസ്രാവം ഉള്ള സമയങ്ങളിലും പലരും ഗർഭധാരണം സംഭവിക്കുകയില്ല എന്ന് കരുതി മുൻകരുതലുകൾ ഇല്ലാതെ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടാറുണ്ട്. ഇത് ശരിയല്ല. സ്ത്രീകളിൽ ആർത്തവചക്രം എപ്പോഴും കൃത്യമാകണം എന്ന് നിർബന്ധമില്ല. അതിനു വ്യത്യാസങ്ങൾ വരാം. അത് പോലെ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ബ്ലീഡിംഗ് എല്ലാം ആർത്തവം തന്നെ ആകണമെന്നില്ല, സ്പോട്ടിംഗ് പോലെയുള്ള അവസരങ്ങളിലും രക്തസ്രാവം വരാം. സ്ത്രീകളുടെ ശരീരത്തിൽ 2-5 ദിവസം വരെ ബീജാണുക്കൾ ഉത്പാദനശേഷിയോടെ ഇരിക്കുന്നതാണ്. ആയതിനാൽ അണ്ഡവിസർജനം (ഓവുലേഷൻ) നേരത്തെ സംഭവിച്ചാൽ അത് ഗർഭത്തിലേക്ക് നീങ്ങാവുന്നതാണ്. സുരക്ഷിതമായ ലൈംഗികത ഏറെ പ്രാധാന്യമുള്ള ഒന്നാണ്. പങ്കാളിയോടുള്ള അന്ധമായ വിശ്വാസത്തിന്റെ പേരിൽ സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ശാരീരിക ബന്ധത്തിനൊരുങ്ങുന്നത് അപകടകരമാണ്. കോണ്ടം ഗർഭനിരോധന ഉറ എന്ന പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നതെങ്കിലും അത് എയിഡ്സ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ പ്രതിരോധിക്കാൻ ഉത്തമ മാർഗ്ഗമാണ്. ആയതിനാൽ മറ്റ് ഗർഭനിരോധന മാർഗ്ഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നെങ്കിലും കോണ്ടം ഒപ്പം ഉപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലതാണ്. അത് പോലെ ഒരു ഗർഭപ്രതിരോധ മാർഗ്ഗവും 100% ഫലപ്രദം അല്ലാത്തതിനാൽ ഒപ്പം കോണ്ടം കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഗർഭപ്രതിരോധ ക്ഷമത വർദ്ധിപ്പിക്കും. ഉറയുടെ ഗുണങ്ങൾ താഴെ കൊടുത്തിരിക്കുന്നത് നോക്കുക. ▪ കൃത്യമായി ഉപയോഗിച്ചാൽ (സംഭോഗ സമയത്ത് തുടക്കം മുതൽ ഒടുക്കം വരെ) ഗർഭധാരണം തടയാനുള്ള മികച്ച ഉപാധികളിലൊന്നാണിത്. ഏത് പ്രായക്കാർക്കും ഇവ വാങ്ങുവാൻ സാധിക്കും. ▪ എച്ച്ഐവിയും മറ്റു ലൈംഗികരോഗങ്ങളും തടയുന്നു. (96% വരെ കേസുകളിൽ എച്ച്ഐവി പകരുന്നത് കോണ്ടം തടയുന്നതായി പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു) ▪ എളുപ്പത്തിൽ ലഭ്യമാവുന്ന ഇവ, കൊണ്ടു നടക്കാനും ഉപയോഗിക്കാനും എളുപ്പമാണ്. താരതമ്യേന വിലയും കുറവ്. ▪ രണ്ടുമൂന്ന് ശതമാനം ആളുകളിൽ ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉണ്ടാകാനിടയുണ്ട് എന്നതൊഴിച്ചാൽ പാർശ്വഫലങ്ങളില്ല എന്നുതന്നെ പറയാം. ▪ ശുക്ലം ഉറയിൽ തന്നെ സംഭരിക്കപ്പെടുന്നതിനാൽ കൂടുതൽ വൃത്തിയും ഉറപ്പു വരുത്താൻ കഴിയുന്നു. ▪ ഗൊണേറിയ, സിഫിലിസ് തുടങ്ങിയ ലൈംഗിക രോഗങ്ങൾ തടയുന്നതിലൂടെ സ്ത്രീ പങ്കാളികളിൽ പെൽവിക് ഇൻഫ്ലമേറ്ററി ഡിസീസും (PID) അതുവഴി അണ്ഡവാഹിനിക്കുഴൽ സംബന്ധമായ വന്ധ്യതയും ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത ഉറകൾ കുറയ്ക്കുന്നു. ▪ ഒരു പരിധി വരെ ഹ്യൂമൻ പാപ്പില്ലോമ വൈറസിന്റെ വ്യാപനം തടയാൻ സഹായിക്കുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=importance+of+condom&cvid=9979c11444bb40778d1285670ae2f5e0&aqs=edge..69i57j0l3j69i64.6015j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=importance of condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ▪ ചില പുരുഷന്മാരിലെങ്കിലും ഉദ്ധാരണം നീണ്ടു നിൽക്കാനും അതുവഴി തൃപ്തികരമായ ലൈംഗിക ജീവിതത്തിനും ഇവ പ്രയോജനപ്പെടുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=b6e108b3f282dc342269952b7e050da395496ee627a6ee6c24d7dba3ed68e990JmltdHM9MTY1Mjk4NTMwOSZpZ3VpZD1iNmIyMTcxMi01NjQwLTQyZTAtYThjOC03MmIxZTJkYzc2YjUmaW5zaWQ9NTQ0Nw&ptn=3&fclid=68dc98f6-d7a2-11ec-8fbb-8fc2c0ffe267&u=a1aHR0cHM6Ly9wYWlyZWRsaWZlLmNvbS9waHlzaWNhbC1pbnRpbWFjeS8xMC1SZWFzb25zLVlvdS1TaG91bGQtQmUtVXNpbmctQ29uZG9tcyM6fjp0ZXh0PSUyMFRvcCUyMDEwJTIwUmVhc29ucyUyMHRvJTIwVXNlJTIwQ29uZG9tcyUyMCxzYWZlLiUyMENoYW5jZXMlMjBhcmUlMjB0aGF0JTIwaWYlMjB5b3UuLi4lMjBNb3JlJTIw&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == കോണ്ടം സ്റ്റെൽതിങ് == ലൈംഗിക ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടുന്നതിനിടെ പങ്കാളിയുടെ സമ്മതം കൂടാതെ കോണ്ടം ഊരി മാറ്റുകയോ, അതിനെ മനഃപൂർവം നശിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതിനെയാണ് സ്റ്റെൽത്തിങ് എന്ന് പറയുന്നത്. സ്റ്റെൽത്തിങ് നടന്ന ശേഷം സ്ത്രീകൾ തങ്ങളുടെ പങ്കാളികളുമായി ഇതേപ്പറ്റി ചർച്ചചെയ്യുമ്പോൾ പലപ്പോഴും അവർക്കു കിട്ടുന്ന മറുപടി, "ഇതിത്ര കാര്യമാക്കാനുണ്ടോ? എന്നെ വിശ്വാസമില്ലേ?" എന്നാവും. എന്നാൽ, വിശ്വസിക്കാൻ പറ്റാത്ത ആളാണ് തന്റെ കാമുകനെന്ന് അയാൾ തെളിയിച്ച സംഭവമായിരുന്നു തനിക്ക് നേരിടേണ്ടി വന്ന  "കോണ്ടം സ്റ്റെൽത്തിങ്" എന്ന് 2017 -ൽ അമേരിക്കയിൽ നടന്ന ഒരു സർവേയിൽ സാറ എന്ന യുവതി ഗാർഡിയന് നൽകിയ അഭിമുഖത്തിൽ പറയുകയുണ്ടായി. അത്രമേൽ വിശ്വാസയോഗ്യനായിരുന്നു എങ്കിൽ തന്റെ അറിവോ സമ്മതമോ കൂടാതെ ഉറ ഊരി മാറ്റില്ലായിരുന്നു എന്നാണ് സാറ പറയുന്നത്. ഇതിന് ഇരയായ പങ്കാളികൾ പിന്നീട് ഗർഭം ധരിക്കുകയും എയ്ഡ്‌സ്, സിഫിലിസ് പോലെയുള്ള സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ രോഗങ്ങൾ ബാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ ഇതിന് എതിരെ നിയമനിർമാണത്തിന് ഒരുങ്ങുകയാണ് അമേരിക്ക. നിലവിലെ ബിൽ പ്രകാരം  "കോണ്ടം സ്റ്റെൽത്തിങ്" ഒരു സിവിൽ കുട്ടകൃത്യം മാത്രമായിട്ടാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത് എന്നതുകൊണ്ട് ഇങ്ങനെ ചതിക്കപ്പെടുന്ന യുവതികൾക്ക് അധികം താമസിയാതെ തന്നെ തങ്ങളെ വഞ്ചിക്കുന്ന പങ്കാളികളിൽ നിന്ന് കനത്ത തുക തന്നെ നഷ്ടപരിഹാരമായി ഈടാക്കാനുള്ള നിയമവ്യവസ്ഥതന്നെ അമേരിക്കയിൽ നിലവിൽ വരുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=b40d86de1bac0ca4b6e82de6573d4df9d53be596b6378cc7886901644a87871bJmltdHM9MTY1Mjk4NTM5MCZpZ3VpZD1hYjY5ODdkMC0zOTIyLTRlYjAtOTAwOS1hM2NlMjRjNGE2OGImaW5zaWQ9NTQ1NQ&ptn=3&fclid=9967cd6d-d7a2-11ec-aee5-8805ee9e79c9&u=a1aHR0cHM6Ly9mbG8uaGVhbHRoL21lbnN0cnVhbC1jeWNsZS9zZXgvc2V4dWFsLWhlYWx0aC93aGF0LWlzLXN0ZWFsdGhpbmcjOn46dGV4dD1Db25kb20lMjBzdGVhbHRoaW5nJTIwY29uc2lzdHMlMjBvZiUyMHNlY3JldGx5JTIwdGFraW5nJTIwdGhlJTIwY29uZG9tLFBoeXNpY2FsJTIwY29uc2VxdWVuY2VzJTIwaW5jbHVkZSUyMHVud2FudGVkJTIwcHJlZ25hbmN5JTIwb3IlMjBTVEklMjB0cmFuc21pc3Npb24u&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == അവലംബങ്ങൾ == {{reflist}} {{ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗങ്ങൾ}} {{ഫലകം:Sex}} [[വർഗ്ഗം:ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗങ്ങൾ]] luyan1zt5eii5hi5s80gctq7rz16qky 3763523 3763521 2022-08-09T10:08:11Z 92.20.169.13 wikitext text/x-wiki {{PU|Condom}} {{censor}} {{Infobox Birth control |image = Kondom.jpg |width = 200 |caption = A rolled-up condom |bc_type = Barrier |date_first_use = Ancient<br />Rubber: 1855<br />Latex: 1920<br />Polyurethane: 1994<br />Polyisoprene: 2008 |rate_type = Pregnancy |failure_measure = first year, latex |perfect_failure% = 2 |typical_failure% = [[#In preventing pregnancy|10–18]]<!-- <ref name="hatcher" /><ref name="Kippley1996" /> --> |duration_effect = |reversibility = |user_reminders = Latex condoms damaged by oil-based [[Personal lubricant|lubricants]] |clinic_interval = |STD_protection_YesNo = Yes |periods = |benefits = No [[medication]]s or clinic visits required |weight_gain_loss = |risks = |medical_notes = }} [[ലൈംഗികബന്ധം|ലൈംഗികബന്ധത്തിലേർപ്പെടുമ്പോൾ]] പുരുഷ ലിംഗത്തിൽ നിന്നും പുറംതള്ളുന്ന ബീജത്തെ യോനിയിലേക്ക് കടക്കുന്നത് തടഞ്ഞുകൊണ്ട് ബീജത്തെ ശേഖരിച്ചു വെക്കുന്ന ഒരു സുരക്ഷിതമായ മാർഗമാണ് ഗർഭനിരോധന ഉറ അഥവാ കോണ്ടം. എയ്ഡ്‌സ് തുടങ്ങിയ [[ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങൾ|സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ]] (STDs) തടയുന്നതിന് വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഒരു ലളിതമായ മാർഗം കൂടിയാണ് '''ഗർഭനിരോധന ഉറ (Condom)'''. അതായത് ഗർഭനിരോധനം, ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ തടയുക, ലൈംഗിക ആനന്ദം വർധിപ്പിക്കുക എന്നിവയാണ് ഉറയുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങൾ. ലോകാരോഗ്യ സംഘടന ആരോഗ്യത്തിന്റെയും സുരക്ഷിതത്വത്തിന്റെയും മാർഗമായി ഉറ ഉപയോഗത്തെ വിലയിരുത്തുന്നു. 1960 കളിൽ ഇന്ത്യയിൽ കുടുംബാസൂത്രണ പദ്ധതി ആവിഷ്കരിച്ചപ്പോൾ നിരോധ് എന്ന പേരിൽ ഇവ സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴി സൗജന്യമായി ലഭ്യമാക്കി വരുന്നു. 'ഉറ നല്ലതിന്' എന്ന സന്ദേശം ഇന്ന് പ്രചരിപ്പിച്ചു വരുന്നത്ന സുരക്ഷാ നടപടിയുടെ ഭാഗമാണ്. ഫെബ്രുവരി 13 ലോക ഗർഭനിരോധന ഉറ ദിനമായി ആചരിച്ചു വരുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=condom&cvid=9a164b7474e34bd68ab2d9de6e27e736&aqs=edge..69i57j0l8.8378j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. [[പ്രമാണം:Condom ancienne égypte.jpg|ലഘുചിത്രം|File:Condom ancienne égypte.jpg]] == ഉറ ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതി == സ്ത്രീക്കും പുരുഷനും ഒരുപോലെ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉറകൾ (ഉദാ:യൂണിസെക്സ്) ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. ശുക്ലവും മറ്റു സ്രവങ്ങളും പങ്കാളിയുടെയുള്ളിൽ പ്രവേശിക്കുന്നത് തടയാനായി പുരുഷന്മാർ ഉദ്ധരിച്ച ലിംഗത്തിൽ ഒരു കവചം പോലെ ഉറ ധരിക്കുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കുള്ള ഉറകളാകട്ടെ യോനിയിലേക്ക് തിരുകി വയ്ക്കാവുന്ന രീതിയിൽ ഉള്ളതാണ്. ഇതുവഴി ശുക്ലത്തിലെ മാത്രമല്ല, ഉത്തേജനമുണ്ടാകുമ്പോൾ പുരുഷൻ സ്രവിക്കുന്ന ദ്രാവകത്തിലെ (Precum) ബീജങ്ങളും, രോഗാണുക്കളും പങ്കാളിയുടെ ശരീരത്തിൽ എത്താതിരിക്കുന്നു. ഒരു കോണ്ടം ഒരു തവണത്തെ ഉപയോഗത്തിന് വേണ്ടി മാത്രമുള്ളതാണ്.<ref name="manoramaonline-ക">{{cite news|url=http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=17366895&tabId=6&BV_ID=@@@|title=ലളിതം, സുരക്ഷിതം ഉറകൾ|author=|publisher=മലയാളമനോരമ|date=ആഗസ്റ്റ് 14, 2014|accessdate=ആഗസ്റ്റ് 14, 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140814055107/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=17366895&tabId=6&BV_ID=@@@|archivedate=2014-08-14|type=പത്രലേഖനം|language=മലയാളം|url-status=dead}}</ref> == വിവിധ തരത്തിലുള്ള ഉറകൾ == സാധാരണയായി റബ്ബർ ഉത്പന്നമായ ലാറ്റക്സ് കൊണ്ടാണ് ഉറകൾ നിർമ്മിക്കാറുള്ളത്. ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉള്ളവർക്ക് പോളിയൂറിത്തീൻ (Polyurethane), പോളിഐസോപ്രീൻ, ഹൈഡ്രോജെൽ തുടങ്ങിയവ കൊണ്ട് നിർമിച്ച ഉറകൾ ലഭ്യമാണ്. എണ്ണ അടങ്ങിയ കൃത്രിമ ലൂബ്രിക്കന്റുകളുടെ കൂടെ ഉപയോഗിച്ചാൽ ലാറ്റക്സ് കോണ്ടം പൊട്ടിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. എന്നാൽ ജലാംശമുള്ളതൊ/ സിലിക്കൺ അടിസ്ഥാനമാക്കിയ ലൂബ്രിക്കന്റുകൾക്ക് (Water based Lubricants) ഈ ദോഷമില്ല. പല തരത്തിൽ ഉള്ള ഉറകൾ ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. നേർത്തതും, കട്ടിയുള്ളതും, ഡോട്ടുകൾ നിറഞ്ഞതും; ബീജത്തെയും രോഗാണുക്കളെയും ചെറുക്കുന്നതും ലൂബ്രിക്കന്റ് അടങ്ങിയതുമെല്ലാം അവയിൽ ചിലതാണ്. യോനിവരൾച്ച ഉള്ളവർക്ക് സ്നേഹകങ്ങൾ അടങ്ങിയ ഉറകൾ അനുയോജ്യമാണ്. വാനിലാ, ചോക്ലേറ്റ്, ബനാനാ തുടങ്ങിയ പല ഭക്ഷ്യസാധനങ്ങളുടെ രുചിയും മണവുമുള്ള ഉറകൾ വദനസുരതം ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവരെ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണ്. തീരെ നേർത്ത ഉറകൾ (ഉദാ: എക്സ്ട്രാതിൻ, സ്കിൻ ഫിറ്റ്‌) ലൈംഗിക അനുഭൂതി ഒട്ടും കുറക്കുന്നില്ല. അതിനാൽ ഉപഭോക്താക്കൾക്കിടയിൽ ഇവക്ക് സ്വീകാര്യത കൂടുതലാണ് എന്ന് കമ്പനികൾ അവകാശപ്പെടുന്നു. ശീഘ്രസ്കലനം ഉള്ള പുരുഷന്മാർക്ക് കൂടുതൽ സമയം ലഭിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉറകളും ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. ഇവയിൽ അടങ്ങിയ പ്രത്യേകതരം ലൂബ്രിക്കന്റ് ആണ്‌ ഈ പ്രവർത്തനത്തിന് കാരണം. സ്ത്രീക്ക് രതിമൂർച്ഛ ലഭ്യമാക്കാൻ കുത്തുകൾ (ഡോട്ടഡ്), തടിപ്പുകൾ (ribbed) എന്നിവ ഉള്ള ഉറകൾ സഹായിക്കുന്നു. അതിനാൽ ലൈംഗിക ആസ്വാദനം മെച്ചപ്പെടുത്താനും ഇവ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇവ പലതും ചേർന്നു വരുന്ന രീതിയിൽ ഉള്ള ഉറകളും ധാരാളം. ഇത് ഒരേസമയം പുരുഷന് സമയദൈര്ഖ്യം നൽകുകയും സ്ത്രീക്ക് രതിമൂർച്ഛ ലഭ്യമാക്കാൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മ്യുച്ചൽ ക്ലൈമാക്സ്‌ തുടങ്ങിയ പേരിൽ ലഭിക്കുന്ന ഉറകൾ ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=differnt+types+condom&cvid=fbf496d640c441749283adecd91f21bb&aqs=edge..69i57.7412j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=differnt types condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == വിവിധ ബ്രാന്ഡുകൾ == മൂഡ്‌സ്, മാൻഫോഴ്സ്, സ്കോർ, കോഹിനൂർ, കെഎസ് തുടങ്ങിയ വിവിധ ബ്രാൻഡുകളിൽ ഇവ വിപണിയിൽ ലഭ്യമാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=d1e9cebc1cee5af44d4b41c3452d8baf7bbe78066d92d9e1829d2073c4f758e9JmltdHM9MTY1Mjk4NDgxMiZpZ3VpZD04MzU1ZDI2NC1jNDNjLTRkZjItODE5NS1kNzljMDQ0NzFhMzMmaW5zaWQ9NTQ0OA&ptn=3&fclid=411ff64c-d7a1-11ec-a01c-4a448587973c&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cuc2hvcHBlcnNnb3NzaXAuY29tL2Jlc3QtY29uZG9tLWJyYW5kcy1pbi1pbmRpYS8jOn46dGV4dD0xMCUyMGJlc3QlMjBjb25kb20lMjBicmFuZHMlMjBpbiUyMEluZGlhJTIwMSUyMER1cmV4LixpbnRyb2R1Y2VkJTIwbGF2ZW5kZXItc2NlbnRlZCUyMGNvbmRvbXMlMjBmb3IlMjBmZW1hbGVzJTIwaW4lMjB0aGUlMjBtYXJrZXQu&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറ ഉപയോഗത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം == ഏറ്റവും ലളിതമായ ഒരു കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗ്ഗമാണ് ഉറ. ഉറയുടെ കണ്ടുപിടത്തത്തോട് കൂടി ആഗ്രഹിക്കാത്ത ഗർഭധാരണവും സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളായ HIV/എയ്ഡ്സ്, HPV അണുബാധ, ഹെർപ്പിസ്, ഗൊണേറിയ, സിഫിലിസ്, പെൽവിക്ക് ഇൻഫെക്ഷൻ, ചിലതരം ഹെപ്പറ്റെറ്റിസ് എന്നിവ വലിയൊരു പരിധിവരെ നിയന്ത്രിക്കപ്പെട്ടു. ആരോഗ്യവും സുരക്ഷയും ഉറപ്പ് വരുത്തുക എന്നതാണ് ഉറ ഉപയോഗത്തിന്റെ പ്രധാനലക്ഷ്യം<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=1b561d17e66d434767801366362af7d02bf1ec97c3cddf28c18d893db6a6eab8JmltdHM9MTY1Mjk4NDg1MyZpZ3VpZD03NmRmYWIxMi0xMjEwLTQxNjUtODU3My0xZWMyZTJkZmJjZWYmaW5zaWQ9NTQ1Mg&ptn=3&fclid=59817bf4-d7a1-11ec-8e1b-2ade543549c3&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cucGxhbm5lZHBhcmVudGhvb2Qub3JnL2xlYXJuL2JpcnRoLWNvbnRyb2wvY29uZG9tL3doYXQtYXJlLXRoZS1iZW5lZml0cy1vZi1jb25kb21zIzp-OnRleHQ9Q29uZG9tcyUyMGFyZSUyMGVhc3klMjB0byUyMGdldCUyMGFuZCUyMGVhc3klMjB0byxzZXh1YWxseSUyMHRyYW5zbWl0dGVkJTIwaW5mZWN0aW9ucyUyMGxpa2UlMjBISVYlMkMlMjBjaGxhbXlkaWElMkMlMjBhbmQlMjBnb25vcnJoZWEu&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ ലഭ്യത == ഫാർമസികൾ, സാധാരണ കടകൾ, സൂപ്പർമാർക്കറ്റുകൾ മുതൽ ഓൺലൈനായി വരെ കോണ്ടം വാങ്ങാൻ സാധിക്കും. സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴി ഇവ സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. സർക്കാർ ആരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളിലെ ഹെൽത്ത്‌ ഇൻസ്‌പെക്ടർമാർ, പബ്ലിക് ഹെൽത്ത് നഴ്സുമാർ, ഫാർമസിസ്റ്റുകൾ, ആശ പ്രവർത്തകർ, എയ്ഡ്‌സ് കണ്ട്രോൾ സൊസൈറ്റി ഉദ്യോഗസ്ഥർ തുടങ്ങിയവർ വഴി എല്ലാവർക്കും നിരോധ് സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. ഉറകൾ വിൽക്കുന്നതിനോ വാങ്ങുന്നതിനോ സൂക്ഷിക്കുന്നതിനോ പ്രത്യേക ലൈസൻസ് ആവശ്യമില്ല. പല ആളുകളും ലജ്ജ കൊണ്ടോ, അജ്ഞത കാരണമോ, മതപരമായ വിലക്കുകൾ തുടങ്ങിയ വിവിധ കാരണങ്ങൾ കൊണ്ട് ഇവ വാങ്ങാനോ ഉപയോഗിക്കാനോ മടിക്കാറുണ്ട്. ഇതെപ്പറ്റിയുള്ള ശരിയായ വിവരങ്ങൾ ആരോഗ്യപ്രവർത്തകരോട് ചോദിച്ചു മനസിലാക്കാവുന്നതാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=family+planning+in+india&qs=n&form=QBRE&msbsrank=6_7__0&sp=-1&pq=family+planning+in+india&sc=13-24&sk=&cvid=B2C83BC7622E4A14BFDAF6CE9B72BFF0#|title=family planning in india - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ ചരിത്രം == ചിരപുരാതന കാലം മുതലേ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലേർപ്പെടുന്ന സമയത്ത് ഏതെങ്കിലും വിധത്തിൽ ഒരു തടയോ ആവരണമോ ഉണ്ടാക്കിയെടുത്താൽ ഗർഭനിരോധനത്തിന് പുറമേ ലൈംഗിക രോഗങ്ങളെ തടയുകയും സാധ്യമാണ് എന്ന് മനുഷ്യർ മനസ്സിലാക്കിയിരുന്നു. BC 11000 കാലത്തേതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്ന, ഫ്രാൻസിലെ ഒരു ഗുഹയിലെ ചുവരിൽ ആലേഖനം ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു മൈഥുന ചിത്രത്തിൽ ആണിന്റെ ലിംഗത്തിൽ ഗർഭനിരോധന ഉപാധി എന്ന പോലെ തോന്നുന്ന ഒരു സംഗതി കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ഗ്രീക്ക് ഐതിഹ്യത്തിലെ മിനോസ് രാജാവ് (ബി.സി. 3000) "സർപ്പങ്ങളും തേളുകളും " വമിക്കുന്ന തന്റെ ശുക്ലം മൂലം കാലപുരിക്ക് യാത്രയാകുന്ന കാമിനിമാരുടെ ദുരന്തത്തിൽ മനം മടുത്ത് ആടിന്റെ മൂത്രാശയം കൊണ്ടുണ്ടാക്കിയ ഗർഭനിരോധന ഉറ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്രേ! ഗ്രീക്കുകാരും റോമാക്കാരും ലിനൻ ഉപയോഗിച്ചും ആട് തുടങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ കുടൽ, മൂത്രാശയം, എന്നിവ ഉപയോഗിച്ചും ഗർഭനിരോധന ഉറകൾ നിർമ്മിച്ചിരുന്നു. ജപ്പാൻകാർ ആമത്തോടാണ് ഇക്കാര്യത്തിനുതകുന്നതായി കണ്ടെത്തിയത്! ആധുനിക കാലത്തേക്ക് വന്നാൽ ചാൾസ് ഗുഡ് ഇയർ 1839 ൽ റബ്ബർ വൾക്കനൈസേഷൻ കണ്ടുപിടിച്ചത് ഗർഭനിരോധന ഉറകളുടെ സുവർണ കാലത്തിന് തുടക്കം കുറിച്ചു. ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ റബ്ബർ കോണ്ടം വ്യാപകമായിത്തുടങ്ങി. നേരത്തേ റബ്ബർ കോണ്ടം നിർമ്മാണത്തിനിടെ ഗ്യാസോലിൻ, ബെൻസീൻ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതിനാൽ നിർമ്മാണ പ്രക്രിയ തന്നെ തികച്ചും സ്ഫോടനാത്മകമായിരുന്നു! പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ പടിഞ്ഞാറൻ നാടുകളിൽ സിഫിലിസ് പടർന്നു പിടിച്ചപ്പോൾ ഗബ്രിയേൽ ഫാലോപ്പിനോ എന്ന ഡോക്ടർ ആയിരത്തിലധികം പേരിൽ പുതിയ റബ്ബർ ഉറകൾ പരീക്ഷിക്കുകയും അവ സിഫിലിസ് തടയുന്നതിൽ ഫലപ്രദമാണെന്ന് കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തു. തുടക്കത്തിൽ ലിംഗമകുടത്തിൽ മാത്രം ഇടാവുന്ന തരത്തിലുള്ള ഉറകൾ ആണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഓരോരുത്തരുടെയും അളവിനനുസരിച്ച് കോണ്ടം ഉണ്ടാക്കേണ്ടിയിരുന്നു. റബ്ബർ കോണ്ടത്തിന്റെ പ്രധാന പോരായ്മകളിലൊന്ന് അതിന്റെ താങ്ങാനാവാത്ത വിലയായിരുന്നു. തന്മൂലം ഉറ ഉന്നതകുലജാതരുടേയും പണക്കാരുടെയും കുത്തകയായി മാറി. 1920 കളിലാണ് ലാറ്റക്സ് കണ്ടു പിടിക്കപ്പെട്ടത്. അതോടെ കോണ്ടം മിനുസമുള്ളതും നേർത്തതും ഇലാസ്തികതയുള്ളതും ആയി മാറി. ഏവർക്കും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന തരത്തിൽ ഒരൊറ്റ വലിപ്പത്തിലും അവ ലഭ്യമായി. പിന്നീട് വിവിധ ലൂബ്രിക്കന്റുകളും ബീജനാശിനി അടങ്ങിയതുമായ ലാറ്റക്സ് ഉറകൾ വിപണിയിൽ ലഭ്യമായി. വിവിധ നിറത്തിലും മണത്തിലുമെല്ലാം ഇവ മാർക്കറ്റിലിറങ്ങിത്തുടങ്ങി. ലാറ്റക്സ് കോണ്ടംസിന് പുറമേ പോളിയൂറെത്തേൻ, പ്രകൃതിദത്തമായ വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിക്കുന്ന ഗർഭനിരോധന ഉറകൾ എന്നിവ വിപണിയിൽ ലഭ്യമാണ്. പോളിയൂറെത്തേൻ ഉറകൾ ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉള്ളവർക്ക് സുരക്ഷിതമായി ഉപയോഗിക്കാം. പ്രകൃതിദത്തമായ ഉറവിടത്തിൽ നിന്നുള്ള ഉറകൾ (മൃഗങ്ങളുടെ കുടൽ സ്തരത്തിൽ നിന്നും മറ്റും) കൂടുതൽ നേർത്തതും നനുത്തതും അനുഭൂതി പകരുന്നതുമത്രേ. പക്ഷേ അവയിലെ നേർത്ത സുഷിരങ്ങൾ എച്ച്.ഐ.വി അടക്കമുള്ള ലൈംഗിക രോഗങ്ങൾ തടയുന്നതിൽ പിന്നോക്കമാണ്. പ്രചുരപ്രചാരം നേടുന്നതിനൊപ്പം തന്നെ ഗർഭനിരോധന ഉറകൾക്കെതിരായ പ്രചരണവും ശക്തമായിരുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കായുള്ള ഉറകളും യൂണിസെക്സ് ഉറകളും വിപണിയിലെത്താൻ പിന്നെയും ഏറെക്കാലമെടുത്തു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=history+of+condoms&cvid=1890ad9aac6d4f29acb2b209928792e2&aqs=edge.0.0j69i57j0l5j69i64.4731j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=history of condoms - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ചില രാജ്യങ്ങളിൽ പ്രത്യേകിച്ച് പടിഞ്ഞാറൻ വികസിത രാജ്യങ്ങളിൽ സ്കൂൾ, കോളേജ് തലങ്ങളിൽ ആരോഗ്യപ്രവർത്തകർ ഇവ വിതരണം ചെയ്യാറുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=ba7b5a09a089583bad0d629ba673d204922a91a6b64bd1ad5d58db30fa2259e1JmltdHM9MTY1Mjk4NTA4OCZpZ3VpZD1mZTdjNDY1NS1hOGEwLTQ4ZWItYWJjNi0xNDEwNWU1Y2RiYWUmaW5zaWQ9NTQ1Nw&ptn=3&fclid=e5a7451f-d7a1-11ec-8cac-5d683f52ad05&u=a1aHR0cHM6Ly9oaXN0b3J5b2Z5ZXN0ZXJkYXkuY29tL2hpc3Rvcnktb2YtY29uZG9tcy1jM2ZjYzYyODYwZiM6fjp0ZXh0PSUyMEhpc3RvcnklMjBvZiUyMENvbmRvbXMlMjAlMjAxJTIwQ2FzYW5vdmElMjB1c2VkLDE5OTAlMjAlRTIlODAlOTQlMjBpbXByb3ZlbWVudCUyMGluJTIwcXVhbGl0eS4lMjAlMjBNb3JlJTIw&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ == ലൈംഗിക ബന്ധത്തിനിടെ ഉറ പൊട്ടിപ്പോകാനുള്ള സാധ്യത 2% ആണ്. ലിംഗത്തിൽ നിന്നും കോണ്ടം വഴുതിപ്പോകാനും 2 % സാധ്യതയുണ്ട്. അതുവഴി ശുക്ലം യോനിയിലെത്തി ഗർഭധാരണം നടക്കാനോ രോഗം പകരാണോ നടക്കാനിടയുണ്ട്. അതിനാൽ ഇങ്ങനെ സംഭവിച്ചാൽ ഉടനെ മറ്റ് അടിയന്തിര ഗര്ഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാനോ രോഗപ്രതിരോധ ചികിത്സ തേടാനോ മടിക്കരുത്. കൃത്യമായി ഉപയോഗിക്കാതിരിക്കുക, വീണ്ടും ഉള്ള ഉപയോഗം, എണ്ണ അടങ്ങിയ ലൂബ്രിക്കന്റ് കൂട്ടത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുക എന്നിവയെല്ലാം ഉറയുടെ ഫലപ്രാപ്തി കുറയ്ക്കും. നഖമോ മോതിരമോ കൊണ്ട് ഉറ കീറാനും ഇടയുണ്ടെന്ന് ഓർക്കുക. ഉറയൊടൊപ്പം ബീജനാശിനി അടങ്ങിയ ജെല്ലുകൾ കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഗർഭനിരോധനം ഉറപ്പ് വരുത്താൻ സഹായകരമാണ്. ഉദ്ധരിച്ച ലിംഗത്തിൽ മാത്രമേ ഉറ ധരിക്കാവൂ. ഇവ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ ഉള്ളിൽ വായു കുമിള (എയർ ഗ്യാപ്) ഉണ്ടാകാതെ നോക്കണം. ഉറ കൈകാര്യം ചെയ്യുമ്പോൾ അവ പൊട്ടാതിരിക്കാൻ പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഒരേസമയം ഒന്നിലധികം ഉറകൾ ഉപയോഗിച്ചാലോ അല്ലെങ്കിൽ സ്ത്രീപുരുഷന്മാർ രണ്ടുപേരും ഉറയുപയോഗിച്ചാലോ ഘർഷണം കൊണ്ട് അവ പൊട്ടിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. അതിനാൽ പങ്കാളികളിൽ ഒരാൾ മാത്രം ഉറ ഉപയോഗിക്കുന്നതാണ് അഭികാമ്യം. ഉറയൊടൊപ്പം ജലാംശമുള്ള ലൂബ്രിക്കന്റുകൾ മാത്രം ഉപയോഗിക്കുക. എക്സ്പയറി ഡേറ്റ് കഴിയാത്ത ഉറകൾ മാത്രം തിരഞ്ഞെടുക്കുക<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=how+to+use+condom+properly&cvid=62876a09fd4244e1a4cde0f52af8a4c4&aqs=edge..69i57.7616j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=how to use condom properly - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=how+to+use+condom+properly&cvid=62876a09fd4244e1a4cde0f52af8a4c4&aqs=edge..69i57.7616j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=how to use condom properly - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ പ്രാധാന്യം == ഗർഭധാരണം ഉണ്ടാകാതിരിക്കാൻ ധാരാളം ആളുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒന്നാണ് പിൻവലിക്കൽ രീതി (Withdrawal method). സ്കലനത്തിന് മുൻപ് ലിംഗം യോനിയിൽ നിന്നും പുറത്തെടുത്ത് ശുക്ളം പുറമേ വിസർജിക്കുന്നതാണ് ഇതിൽ ചെയ്യുന്നത്. വളരെയധികം ആത്മനിയന്ത്രണം ഉള്ളവർക്ക് മാത്രമെ ഇത് സാധ്യമാകുകയുള്ളൂ. മാത്രമല്ല രതിമൂർച്ഛയ്ക്കു മുമ്പുള്ള ലിംഗസ്രവത്തിൽ പുരുഷബീജം കാണാം എന്നതിനാൽ ഈ രീതിയിലുള്ള ഗർഭനിരോധനം പരാജയപ്പെടാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. അത്തരം സാഹചര്യം ഒഴിവാക്കാൻ ഉറ ഉപയോഗം അനുയോജ്യമാണ്. 'സുരക്ഷിത ദിനങ്ങളിലും' യോനിയിൽ നിന്നും രക്തസ്രാവം ഉള്ള സമയങ്ങളിലും പലരും ഗർഭധാരണം സംഭവിക്കുകയില്ല എന്ന് കരുതി മുൻകരുതലുകൾ ഇല്ലാതെ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടാറുണ്ട്. ഇത് ശരിയല്ല. സ്ത്രീകളിൽ ആർത്തവചക്രം എപ്പോഴും കൃത്യമാകണം എന്ന് നിർബന്ധമില്ല. അതിനു വ്യത്യാസങ്ങൾ വരാം. അത് പോലെ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ബ്ലീഡിംഗ് എല്ലാം ആർത്തവം തന്നെ ആകണമെന്നില്ല, സ്പോട്ടിംഗ് പോലെയുള്ള അവസരങ്ങളിലും രക്തസ്രാവം വരാം. സ്ത്രീകളുടെ ശരീരത്തിൽ 2-5 ദിവസം വരെ ബീജാണുക്കൾ ഉത്പാദനശേഷിയോടെ ഇരിക്കുന്നതാണ്. ആയതിനാൽ അണ്ഡവിസർജനം (ഓവുലേഷൻ) നേരത്തെ സംഭവിച്ചാൽ അത് ഗർഭത്തിലേക്ക് നീങ്ങാവുന്നതാണ്. സുരക്ഷിതമായ ലൈംഗികത ഏറെ പ്രാധാന്യമുള്ള ഒന്നാണ്. പങ്കാളിയോടുള്ള അന്ധമായ വിശ്വാസത്തിന്റെ പേരിൽ സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ശാരീരിക ബന്ധത്തിനൊരുങ്ങുന്നത് അപകടകരമാണ്. കോണ്ടം ഗർഭനിരോധന ഉറ എന്ന പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നതെങ്കിലും അത് എയിഡ്സ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ പ്രതിരോധിക്കാൻ ഉത്തമ മാർഗ്ഗമാണ്. ആയതിനാൽ മറ്റ് ഗർഭനിരോധന മാർഗ്ഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നെങ്കിലും കോണ്ടം ഒപ്പം ഉപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലതാണ്. അത് പോലെ ഒരു ഗർഭപ്രതിരോധ മാർഗ്ഗവും 100% ഫലപ്രദം അല്ലാത്തതിനാൽ ഒപ്പം കോണ്ടം കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഗർഭപ്രതിരോധ ക്ഷമത വർദ്ധിപ്പിക്കും. ഉറയുടെ ഗുണങ്ങൾ താഴെ കൊടുത്തിരിക്കുന്നത് നോക്കുക. ▪ കൃത്യമായി ഉപയോഗിച്ചാൽ (സംഭോഗ സമയത്ത് തുടക്കം മുതൽ ഒടുക്കം വരെ) ഗർഭധാരണം തടയാനുള്ള മികച്ച ഉപാധികളിലൊന്നാണിത്. ഏത് പ്രായക്കാർക്കും ഇവ വാങ്ങുവാൻ സാധിക്കും. ▪ എച്ച്ഐവിയും മറ്റു ലൈംഗികരോഗങ്ങളും തടയുന്നു. (96% വരെ കേസുകളിൽ എച്ച്ഐവി പകരുന്നത് കോണ്ടം തടയുന്നതായി പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു) ▪ എളുപ്പത്തിൽ ലഭ്യമാവുന്ന ഇവ, കൊണ്ടു നടക്കാനും ഉപയോഗിക്കാനും എളുപ്പമാണ്. താരതമ്യേന വിലയും കുറവ്. ▪ രണ്ടുമൂന്ന് ശതമാനം ആളുകളിൽ ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉണ്ടാകാനിടയുണ്ട് എന്നതൊഴിച്ചാൽ പാർശ്വഫലങ്ങളില്ല എന്നുതന്നെ പറയാം. ▪ ശുക്ലം ഉറയിൽ തന്നെ സംഭരിക്കപ്പെടുന്നതിനാൽ കൂടുതൽ വൃത്തിയും ഉറപ്പു വരുത്താൻ കഴിയുന്നു. ▪ ഗൊണേറിയ, സിഫിലിസ് തുടങ്ങിയ ലൈംഗിക രോഗങ്ങൾ തടയുന്നതിലൂടെ സ്ത്രീ പങ്കാളികളിൽ പെൽവിക് ഇൻഫ്ലമേറ്ററി ഡിസീസും (PID) അതുവഴി അണ്ഡവാഹിനിക്കുഴൽ സംബന്ധമായ വന്ധ്യതയും ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത ഉറകൾ കുറയ്ക്കുന്നു. ▪ ഒരു പരിധി വരെ ഹ്യൂമൻ പാപ്പില്ലോമ വൈറസിന്റെ വ്യാപനം തടയാൻ സഹായിക്കുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=importance+of+condom&cvid=9979c11444bb40778d1285670ae2f5e0&aqs=edge..69i57j0l3j69i64.6015j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=importance of condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ▪ ചില പുരുഷന്മാരിലെങ്കിലും ഉദ്ധാരണം നീണ്ടു നിൽക്കാനും അതുവഴി തൃപ്തികരമായ ലൈംഗിക ജീവിതത്തിനും ഇവ പ്രയോജനപ്പെടുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=b6e108b3f282dc342269952b7e050da395496ee627a6ee6c24d7dba3ed68e990JmltdHM9MTY1Mjk4NTMwOSZpZ3VpZD1iNmIyMTcxMi01NjQwLTQyZTAtYThjOC03MmIxZTJkYzc2YjUmaW5zaWQ9NTQ0Nw&ptn=3&fclid=68dc98f6-d7a2-11ec-8fbb-8fc2c0ffe267&u=a1aHR0cHM6Ly9wYWlyZWRsaWZlLmNvbS9waHlzaWNhbC1pbnRpbWFjeS8xMC1SZWFzb25zLVlvdS1TaG91bGQtQmUtVXNpbmctQ29uZG9tcyM6fjp0ZXh0PSUyMFRvcCUyMDEwJTIwUmVhc29ucyUyMHRvJTIwVXNlJTIwQ29uZG9tcyUyMCxzYWZlLiUyMENoYW5jZXMlMjBhcmUlMjB0aGF0JTIwaWYlMjB5b3UuLi4lMjBNb3JlJTIw&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == കോണ്ടം സ്റ്റെൽതിങ് == ലൈംഗിക ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടുന്നതിനിടെ പങ്കാളിയുടെ സമ്മതം കൂടാതെ കോണ്ടം ഊരി മാറ്റുകയോ, അതിനെ മനഃപൂർവം നശിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതിനെയാണ് സ്റ്റെൽത്തിങ് എന്ന് പറയുന്നത്. സ്റ്റെൽത്തിങ് നടന്ന ശേഷം സ്ത്രീകൾ തങ്ങളുടെ പങ്കാളികളുമായി ഇതേപ്പറ്റി ചർച്ചചെയ്യുമ്പോൾ പലപ്പോഴും അവർക്കു കിട്ടുന്ന മറുപടി, "ഇതിത്ര കാര്യമാക്കാനുണ്ടോ? എന്നെ വിശ്വാസമില്ലേ?" എന്നാവും. എന്നാൽ, വിശ്വസിക്കാൻ പറ്റാത്ത ആളാണ് തന്റെ കാമുകനെന്ന് അയാൾ തെളിയിച്ച സംഭവമായിരുന്നു തനിക്ക് നേരിടേണ്ടി വന്ന  "കോണ്ടം സ്റ്റെൽത്തിങ്" എന്ന് 2017 -ൽ അമേരിക്കയിൽ നടന്ന ഒരു സർവേയിൽ സാറ എന്ന യുവതി ഗാർഡിയന് നൽകിയ അഭിമുഖത്തിൽ പറയുകയുണ്ടായി. അത്രമേൽ വിശ്വാസയോഗ്യനായിരുന്നു എങ്കിൽ തന്റെ അറിവോ സമ്മതമോ കൂടാതെ ഉറ ഊരി മാറ്റില്ലായിരുന്നു എന്നാണ് സാറ പറയുന്നത്. ഇതിന് ഇരയായ പങ്കാളികൾ പിന്നീട് ഗർഭം ധരിക്കുകയും എയ്ഡ്‌സ്, സിഫിലിസ് പോലെയുള്ള സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ രോഗങ്ങൾ ബാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ ഇതിന് എതിരെ നിയമനിർമാണത്തിന് ഒരുങ്ങുകയാണ് അമേരിക്ക. നിലവിലെ ബിൽ പ്രകാരം  "കോണ്ടം സ്റ്റെൽത്തിങ്" ഒരു സിവിൽ കുട്ടകൃത്യം മാത്രമായിട്ടാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത് എന്നതുകൊണ്ട് ഇങ്ങനെ ചതിക്കപ്പെടുന്ന യുവതികൾക്ക് അധികം താമസിയാതെ തന്നെ തങ്ങളെ വഞ്ചിക്കുന്ന പങ്കാളികളിൽ നിന്ന് കനത്ത തുക തന്നെ നഷ്ടപരിഹാരമായി ഈടാക്കാനുള്ള നിയമവ്യവസ്ഥതന്നെ അമേരിക്കയിൽ നിലവിൽ വരുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=b40d86de1bac0ca4b6e82de6573d4df9d53be596b6378cc7886901644a87871bJmltdHM9MTY1Mjk4NTM5MCZpZ3VpZD1hYjY5ODdkMC0zOTIyLTRlYjAtOTAwOS1hM2NlMjRjNGE2OGImaW5zaWQ9NTQ1NQ&ptn=3&fclid=9967cd6d-d7a2-11ec-aee5-8805ee9e79c9&u=a1aHR0cHM6Ly9mbG8uaGVhbHRoL21lbnN0cnVhbC1jeWNsZS9zZXgvc2V4dWFsLWhlYWx0aC93aGF0LWlzLXN0ZWFsdGhpbmcjOn46dGV4dD1Db25kb20lMjBzdGVhbHRoaW5nJTIwY29uc2lzdHMlMjBvZiUyMHNlY3JldGx5JTIwdGFraW5nJTIwdGhlJTIwY29uZG9tLFBoeXNpY2FsJTIwY29uc2VxdWVuY2VzJTIwaW5jbHVkZSUyMHVud2FudGVkJTIwcHJlZ25hbmN5JTIwb3IlMjBTVEklMjB0cmFuc21pc3Npb24u&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == അവലംബങ്ങൾ == {{reflist}} {{ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗങ്ങൾ}} {{ഫലകം:Sex}} [[വർഗ്ഗം:ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗങ്ങൾ]] epaz43d0vhzxlxs2kv15trne7bsuyyh 3763524 3763523 2022-08-09T10:10:59Z 92.20.169.13 wikitext text/x-wiki {{PU|Condom}} {{censor}} {{Infobox Birth control |image = Kondom.jpg |width = 200 |caption = A rolled-up condom |bc_type = Barrier |date_first_use = Ancient<br />Rubber: 1855<br />Latex: 1920<br />Polyurethane: 1994<br />Polyisoprene: 2008 |rate_type = Pregnancy |failure_measure = first year, latex |perfect_failure% = 2 |typical_failure% = [[#In preventing pregnancy|10–18]]<!-- <ref name="hatcher" /><ref name="Kippley1996" /> --> |duration_effect = |reversibility = |user_reminders = Latex condoms damaged by oil-based [[Personal lubricant|lubricants]] |clinic_interval = |STD_protection_YesNo = Yes |periods = |benefits = No [[medication]]s or clinic visits required |weight_gain_loss = |risks = |medical_notes = }} [[ലൈംഗികബന്ധം|ലൈംഗികബന്ധത്തിലേർപ്പെടുമ്പോൾ]] പുരുഷ ലിംഗത്തിൽ നിന്നും പുറംതള്ളുന്ന ബീജത്തെ യോനിയിലേക്ക് കടക്കുന്നത് തടഞ്ഞുകൊണ്ട് ബീജത്തെ ശേഖരിച്ചു വെക്കുന്ന ഒരു സുരക്ഷിതമായ മാർഗമാണ് ഗർഭനിരോധന ഉറ അഥവാ കോണ്ടം. എയ്ഡ്‌സ് തുടങ്ങിയ [[ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങൾ|സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ]] (STDs) തടയുന്നതിന് വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഒരു ലളിതമായ മാർഗം കൂടിയാണ് '''ഗർഭനിരോധന ഉറ (Condom)'''. അതായത് ഗർഭനിരോധനം, ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ തടയുക, ലൈംഗിക ആനന്ദം വർധിപ്പിക്കുക എന്നിവയാണ് ഉറയുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങൾ. ലോകാരോഗ്യ സംഘടന ആരോഗ്യത്തിന്റെയും സുരക്ഷിതത്വത്തിന്റെയും മാർഗമായി ഉറ ഉപയോഗത്തെ വിലയിരുത്തുന്നു. 1960 കളിൽ ഇന്ത്യയിൽ കുടുംബാസൂത്രണ പദ്ധതി ആവിഷ്കരിച്ചപ്പോൾ നിരോധ് എന്ന പേരിൽ ഇവ സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴി സൗജന്യമായി ലഭ്യമാക്കി വരുന്നു. 'ഉറ നല്ലതിന്' എന്ന സന്ദേശം ഇന്ന് പ്രചരിപ്പിച്ചു വരുന്നത് സുരക്ഷാ നടപടിയുടെ ഭാഗമാണ്. ബോധവൽക്കരണം ലക്ഷ്യമിട്ടു ഫെബ്രുവരി 13 ലോക ഗർഭനിരോധന ഉറ ദിനമായി പല രാജ്യങ്ങളിലും ആചരിച്ചു വരുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=condom&cvid=9a164b7474e34bd68ab2d9de6e27e736&aqs=edge..69i57j0l8.8378j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. [[പ്രമാണം:Condom ancienne égypte.jpg|ലഘുചിത്രം|File:Condom ancienne égypte.jpg]] == ഉറ ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതി == സ്ത്രീക്കും പുരുഷനും ഒരുപോലെ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉറകൾ (ഉദാ:യൂണിസെക്സ്) ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. ശുക്ലവും മറ്റു സ്രവങ്ങളും പങ്കാളിയുടെയുള്ളിൽ പ്രവേശിക്കുന്നത് തടയാനായി പുരുഷന്മാർ ഉദ്ധരിച്ച ലിംഗത്തിൽ ഒരു കവചം പോലെ ഉറ ധരിക്കുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കുള്ള ഉറകളാകട്ടെ യോനിയിലേക്ക് തിരുകി വയ്ക്കാവുന്ന രീതിയിൽ ഉള്ളതാണ്. ഇതുവഴി ശുക്ലത്തിലെ മാത്രമല്ല, ഉത്തേജനമുണ്ടാകുമ്പോൾ പുരുഷൻ സ്രവിക്കുന്ന ദ്രാവകത്തിലെ (Precum) ബീജങ്ങളും, രോഗാണുക്കളും പങ്കാളിയുടെ ശരീരത്തിൽ എത്താതിരിക്കുന്നു. ഒരു കോണ്ടം ഒരു തവണത്തെ ഉപയോഗത്തിന് വേണ്ടി മാത്രമുള്ളതാണ്.<ref name="manoramaonline-ക">{{cite news|url=http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=17366895&tabId=6&BV_ID=@@@|title=ലളിതം, സുരക്ഷിതം ഉറകൾ|author=|publisher=മലയാളമനോരമ|date=ആഗസ്റ്റ് 14, 2014|accessdate=ആഗസ്റ്റ് 14, 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140814055107/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=17366895&tabId=6&BV_ID=@@@|archivedate=2014-08-14|type=പത്രലേഖനം|language=മലയാളം|url-status=dead}}</ref> == വിവിധ തരത്തിലുള്ള ഉറകൾ == സാധാരണയായി റബ്ബർ ഉത്പന്നമായ ലാറ്റക്സ് കൊണ്ടാണ് ഉറകൾ നിർമ്മിക്കാറുള്ളത്. ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉള്ളവർക്ക് പോളിയൂറിത്തീൻ (Polyurethane), പോളിഐസോപ്രീൻ, ഹൈഡ്രോജെൽ തുടങ്ങിയവ കൊണ്ട് നിർമിച്ച ഉറകൾ ലഭ്യമാണ്. എണ്ണ അടങ്ങിയ കൃത്രിമ ലൂബ്രിക്കന്റുകളുടെ കൂടെ ഉപയോഗിച്ചാൽ ലാറ്റക്സ് കോണ്ടം പൊട്ടിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. എന്നാൽ ജലാംശമുള്ളതൊ/ സിലിക്കൺ അടിസ്ഥാനമാക്കിയ ലൂബ്രിക്കന്റുകൾക്ക് (Water based Lubricants) ഈ ദോഷമില്ല. പല തരത്തിൽ ഉള്ള ഉറകൾ ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. നേർത്തതും, കട്ടിയുള്ളതും, ഡോട്ടുകൾ നിറഞ്ഞതും; ബീജത്തെയും രോഗാണുക്കളെയും ചെറുക്കുന്നതും ലൂബ്രിക്കന്റ് അടങ്ങിയതുമെല്ലാം അവയിൽ ചിലതാണ്. യോനിവരൾച്ച ഉള്ളവർക്ക് സ്നേഹകങ്ങൾ അടങ്ങിയ ഉറകൾ അനുയോജ്യമാണ്. വാനിലാ, ചോക്ലേറ്റ്, ബനാനാ തുടങ്ങിയ പല ഭക്ഷ്യസാധനങ്ങളുടെ രുചിയും മണവുമുള്ള ഉറകൾ വദനസുരതം ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവരെ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണ്. തീരെ നേർത്ത ഉറകൾ (ഉദാ: എക്സ്ട്രാതിൻ, സ്കിൻ ഫിറ്റ്‌) ലൈംഗിക അനുഭൂതി ഒട്ടും കുറക്കുന്നില്ല. അതിനാൽ ഉപഭോക്താക്കൾക്കിടയിൽ ഇവക്ക് സ്വീകാര്യത കൂടുതലാണ് എന്ന് കമ്പനികൾ അവകാശപ്പെടുന്നു. ശീഘ്രസ്കലനം ഉള്ള പുരുഷന്മാർക്ക് കൂടുതൽ സമയം ലഭിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉറകളും ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. ഇവയിൽ അടങ്ങിയ പ്രത്യേകതരം ലൂബ്രിക്കന്റ് ആണ്‌ ഈ പ്രവർത്തനത്തിന് കാരണം. സ്ത്രീക്ക് രതിമൂർച്ഛ ലഭ്യമാക്കാൻ കുത്തുകൾ (ഡോട്ടഡ്), തടിപ്പുകൾ (ribbed) എന്നിവ ഉള്ള ഉറകൾ സഹായിക്കുന്നു. അതിനാൽ ലൈംഗിക ആസ്വാദനം മെച്ചപ്പെടുത്താനും ഇവ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇവ പലതും ചേർന്നു വരുന്ന രീതിയിൽ ഉള്ള ഉറകളും ധാരാളം. ഇത് ഒരേസമയം പുരുഷന് സമയദൈര്ഖ്യം നൽകുകയും സ്ത്രീക്ക് രതിമൂർച്ഛ ലഭ്യമാക്കാൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മ്യുച്ചൽ ക്ലൈമാക്സ്‌ തുടങ്ങിയ പേരിൽ ലഭിക്കുന്ന ഉറകൾ ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=differnt+types+condom&cvid=fbf496d640c441749283adecd91f21bb&aqs=edge..69i57.7412j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=differnt types condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == വിവിധ ബ്രാന്ഡുകൾ == മൂഡ്‌സ്, മാൻഫോഴ്സ്, സ്കോർ, കോഹിനൂർ, കെഎസ് തുടങ്ങിയ വിവിധ ബ്രാൻഡുകളിൽ ഇവ വിപണിയിൽ ലഭ്യമാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=d1e9cebc1cee5af44d4b41c3452d8baf7bbe78066d92d9e1829d2073c4f758e9JmltdHM9MTY1Mjk4NDgxMiZpZ3VpZD04MzU1ZDI2NC1jNDNjLTRkZjItODE5NS1kNzljMDQ0NzFhMzMmaW5zaWQ9NTQ0OA&ptn=3&fclid=411ff64c-d7a1-11ec-a01c-4a448587973c&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cuc2hvcHBlcnNnb3NzaXAuY29tL2Jlc3QtY29uZG9tLWJyYW5kcy1pbi1pbmRpYS8jOn46dGV4dD0xMCUyMGJlc3QlMjBjb25kb20lMjBicmFuZHMlMjBpbiUyMEluZGlhJTIwMSUyMER1cmV4LixpbnRyb2R1Y2VkJTIwbGF2ZW5kZXItc2NlbnRlZCUyMGNvbmRvbXMlMjBmb3IlMjBmZW1hbGVzJTIwaW4lMjB0aGUlMjBtYXJrZXQu&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറ ഉപയോഗത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം == ഏറ്റവും ലളിതമായ ഒരു കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗ്ഗമാണ് ഉറ. ഉറയുടെ കണ്ടുപിടത്തത്തോട് കൂടി ആഗ്രഹിക്കാത്ത ഗർഭധാരണവും സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളായ HIV/എയ്ഡ്സ്, HPV അണുബാധ, ഹെർപ്പിസ്, ഗൊണേറിയ, സിഫിലിസ്, പെൽവിക്ക് ഇൻഫെക്ഷൻ, ചിലതരം ഹെപ്പറ്റെറ്റിസ് എന്നിവ വലിയൊരു പരിധിവരെ നിയന്ത്രിക്കപ്പെട്ടു. ആരോഗ്യവും സുരക്ഷയും ഉറപ്പ് വരുത്തുക എന്നതാണ് ഉറ ഉപയോഗത്തിന്റെ പ്രധാനലക്ഷ്യം<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=1b561d17e66d434767801366362af7d02bf1ec97c3cddf28c18d893db6a6eab8JmltdHM9MTY1Mjk4NDg1MyZpZ3VpZD03NmRmYWIxMi0xMjEwLTQxNjUtODU3My0xZWMyZTJkZmJjZWYmaW5zaWQ9NTQ1Mg&ptn=3&fclid=59817bf4-d7a1-11ec-8e1b-2ade543549c3&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cucGxhbm5lZHBhcmVudGhvb2Qub3JnL2xlYXJuL2JpcnRoLWNvbnRyb2wvY29uZG9tL3doYXQtYXJlLXRoZS1iZW5lZml0cy1vZi1jb25kb21zIzp-OnRleHQ9Q29uZG9tcyUyMGFyZSUyMGVhc3klMjB0byUyMGdldCUyMGFuZCUyMGVhc3klMjB0byxzZXh1YWxseSUyMHRyYW5zbWl0dGVkJTIwaW5mZWN0aW9ucyUyMGxpa2UlMjBISVYlMkMlMjBjaGxhbXlkaWElMkMlMjBhbmQlMjBnb25vcnJoZWEu&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ ലഭ്യത == ഫാർമസികൾ, സാധാരണ കടകൾ, സൂപ്പർമാർക്കറ്റുകൾ മുതൽ ഓൺലൈനായി വരെ കോണ്ടം വാങ്ങാൻ സാധിക്കും. സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴി ഇവ സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. സർക്കാർ ആരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളിലെ ഹെൽത്ത്‌ ഇൻസ്‌പെക്ടർമാർ, പബ്ലിക് ഹെൽത്ത് നഴ്സുമാർ, ഫാർമസിസ്റ്റുകൾ, ആശ പ്രവർത്തകർ, എയ്ഡ്‌സ് കണ്ട്രോൾ സൊസൈറ്റി ഉദ്യോഗസ്ഥർ തുടങ്ങിയവർ വഴി എല്ലാവർക്കും നിരോധ് സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. ഉറകൾ വിൽക്കുന്നതിനോ വാങ്ങുന്നതിനോ സൂക്ഷിക്കുന്നതിനോ പ്രത്യേക ലൈസൻസ് ആവശ്യമില്ല. പല ആളുകളും ലജ്ജ കൊണ്ടോ, അജ്ഞത കാരണമോ, മതപരമായ വിലക്കുകൾ തുടങ്ങിയ വിവിധ കാരണങ്ങൾ കൊണ്ട് ഇവ വാങ്ങാനോ ഉപയോഗിക്കാനോ മടിക്കാറുണ്ട്. ഇതെപ്പറ്റിയുള്ള ശരിയായ വിവരങ്ങൾ ആരോഗ്യപ്രവർത്തകരോട് ചോദിച്ചു മനസിലാക്കാവുന്നതാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=family+planning+in+india&qs=n&form=QBRE&msbsrank=6_7__0&sp=-1&pq=family+planning+in+india&sc=13-24&sk=&cvid=B2C83BC7622E4A14BFDAF6CE9B72BFF0#|title=family planning in india - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ ചരിത്രം == ചിരപുരാതന കാലം മുതലേ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലേർപ്പെടുന്ന സമയത്ത് ഏതെങ്കിലും വിധത്തിൽ ഒരു തടയോ ആവരണമോ ഉണ്ടാക്കിയെടുത്താൽ ഗർഭനിരോധനത്തിന് പുറമേ ലൈംഗിക രോഗങ്ങളെ തടയുകയും സാധ്യമാണ് എന്ന് മനുഷ്യർ മനസ്സിലാക്കിയിരുന്നു. BC 11000 കാലത്തേതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്ന, ഫ്രാൻസിലെ ഒരു ഗുഹയിലെ ചുവരിൽ ആലേഖനം ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു മൈഥുന ചിത്രത്തിൽ ആണിന്റെ ലിംഗത്തിൽ ഗർഭനിരോധന ഉപാധി എന്ന പോലെ തോന്നുന്ന ഒരു സംഗതി കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ഗ്രീക്ക് ഐതിഹ്യത്തിലെ മിനോസ് രാജാവ് (ബി.സി. 3000) "സർപ്പങ്ങളും തേളുകളും " വമിക്കുന്ന തന്റെ ശുക്ലം മൂലം കാലപുരിക്ക് യാത്രയാകുന്ന കാമിനിമാരുടെ ദുരന്തത്തിൽ മനം മടുത്ത് ആടിന്റെ മൂത്രാശയം കൊണ്ടുണ്ടാക്കിയ ഗർഭനിരോധന ഉറ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്രേ! ഗ്രീക്കുകാരും റോമാക്കാരും ലിനൻ ഉപയോഗിച്ചും ആട് തുടങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ കുടൽ, മൂത്രാശയം, എന്നിവ ഉപയോഗിച്ചും ഗർഭനിരോധന ഉറകൾ നിർമ്മിച്ചിരുന്നു. ജപ്പാൻകാർ ആമത്തോടാണ് ഇക്കാര്യത്തിനുതകുന്നതായി കണ്ടെത്തിയത്! ആധുനിക കാലത്തേക്ക് വന്നാൽ ചാൾസ് ഗുഡ് ഇയർ 1839 ൽ റബ്ബർ വൾക്കനൈസേഷൻ കണ്ടുപിടിച്ചത് ഗർഭനിരോധന ഉറകളുടെ സുവർണ കാലത്തിന് തുടക്കം കുറിച്ചു. ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ റബ്ബർ കോണ്ടം വ്യാപകമായിത്തുടങ്ങി. നേരത്തേ റബ്ബർ കോണ്ടം നിർമ്മാണത്തിനിടെ ഗ്യാസോലിൻ, ബെൻസീൻ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതിനാൽ നിർമ്മാണ പ്രക്രിയ തന്നെ തികച്ചും സ്ഫോടനാത്മകമായിരുന്നു! പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ പടിഞ്ഞാറൻ നാടുകളിൽ സിഫിലിസ് പടർന്നു പിടിച്ചപ്പോൾ ഗബ്രിയേൽ ഫാലോപ്പിനോ എന്ന ഡോക്ടർ ആയിരത്തിലധികം പേരിൽ പുതിയ റബ്ബർ ഉറകൾ പരീക്ഷിക്കുകയും അവ സിഫിലിസ് തടയുന്നതിൽ ഫലപ്രദമാണെന്ന് കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തു. തുടക്കത്തിൽ ലിംഗമകുടത്തിൽ മാത്രം ഇടാവുന്ന തരത്തിലുള്ള ഉറകൾ ആണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഓരോരുത്തരുടെയും അളവിനനുസരിച്ച് കോണ്ടം ഉണ്ടാക്കേണ്ടിയിരുന്നു. റബ്ബർ കോണ്ടത്തിന്റെ പ്രധാന പോരായ്മകളിലൊന്ന് അതിന്റെ താങ്ങാനാവാത്ത വിലയായിരുന്നു. തന്മൂലം ഉറ ഉന്നതകുലജാതരുടേയും പണക്കാരുടെയും കുത്തകയായി മാറി. 1920 കളിലാണ് ലാറ്റക്സ് കണ്ടു പിടിക്കപ്പെട്ടത്. അതോടെ കോണ്ടം മിനുസമുള്ളതും നേർത്തതും ഇലാസ്തികതയുള്ളതും ആയി മാറി. ഏവർക്കും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന തരത്തിൽ ഒരൊറ്റ വലിപ്പത്തിലും അവ ലഭ്യമായി. പിന്നീട് വിവിധ ലൂബ്രിക്കന്റുകളും ബീജനാശിനി അടങ്ങിയതുമായ ലാറ്റക്സ് ഉറകൾ വിപണിയിൽ ലഭ്യമായി. വിവിധ നിറത്തിലും മണത്തിലുമെല്ലാം ഇവ മാർക്കറ്റിലിറങ്ങിത്തുടങ്ങി. ലാറ്റക്സ് കോണ്ടംസിന് പുറമേ പോളിയൂറെത്തേൻ, പ്രകൃതിദത്തമായ വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിക്കുന്ന ഗർഭനിരോധന ഉറകൾ എന്നിവ വിപണിയിൽ ലഭ്യമാണ്. പോളിയൂറെത്തേൻ ഉറകൾ ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉള്ളവർക്ക് സുരക്ഷിതമായി ഉപയോഗിക്കാം. പ്രകൃതിദത്തമായ ഉറവിടത്തിൽ നിന്നുള്ള ഉറകൾ (മൃഗങ്ങളുടെ കുടൽ സ്തരത്തിൽ നിന്നും മറ്റും) കൂടുതൽ നേർത്തതും നനുത്തതും അനുഭൂതി പകരുന്നതുമത്രേ. പക്ഷേ അവയിലെ നേർത്ത സുഷിരങ്ങൾ എച്ച്.ഐ.വി അടക്കമുള്ള ലൈംഗിക രോഗങ്ങൾ തടയുന്നതിൽ പിന്നോക്കമാണ്. പ്രചുരപ്രചാരം നേടുന്നതിനൊപ്പം തന്നെ ഗർഭനിരോധന ഉറകൾക്കെതിരായ പ്രചരണവും ശക്തമായിരുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കായുള്ള ഉറകളും യൂണിസെക്സ് ഉറകളും വിപണിയിലെത്താൻ പിന്നെയും ഏറെക്കാലമെടുത്തു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=history+of+condoms&cvid=1890ad9aac6d4f29acb2b209928792e2&aqs=edge.0.0j69i57j0l5j69i64.4731j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=history of condoms - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ചില രാജ്യങ്ങളിൽ പ്രത്യേകിച്ച് പടിഞ്ഞാറൻ വികസിത രാജ്യങ്ങളിൽ സ്കൂൾ, കോളേജ് തലങ്ങളിൽ ആരോഗ്യപ്രവർത്തകർ ഇവ വിതരണം ചെയ്യാറുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=ba7b5a09a089583bad0d629ba673d204922a91a6b64bd1ad5d58db30fa2259e1JmltdHM9MTY1Mjk4NTA4OCZpZ3VpZD1mZTdjNDY1NS1hOGEwLTQ4ZWItYWJjNi0xNDEwNWU1Y2RiYWUmaW5zaWQ9NTQ1Nw&ptn=3&fclid=e5a7451f-d7a1-11ec-8cac-5d683f52ad05&u=a1aHR0cHM6Ly9oaXN0b3J5b2Z5ZXN0ZXJkYXkuY29tL2hpc3Rvcnktb2YtY29uZG9tcy1jM2ZjYzYyODYwZiM6fjp0ZXh0PSUyMEhpc3RvcnklMjBvZiUyMENvbmRvbXMlMjAlMjAxJTIwQ2FzYW5vdmElMjB1c2VkLDE5OTAlMjAlRTIlODAlOTQlMjBpbXByb3ZlbWVudCUyMGluJTIwcXVhbGl0eS4lMjAlMjBNb3JlJTIw&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ == ലൈംഗിക ബന്ധത്തിനിടെ ഉറ പൊട്ടിപ്പോകാനുള്ള സാധ്യത 2% ആണ്. ലിംഗത്തിൽ നിന്നും കോണ്ടം വഴുതിപ്പോകാനും 2 % സാധ്യതയുണ്ട്. അതുവഴി ശുക്ലം യോനിയിലെത്തി ഗർഭധാരണം നടക്കാനോ രോഗം പകരാണോ നടക്കാനിടയുണ്ട്. അതിനാൽ ഇങ്ങനെ സംഭവിച്ചാൽ ഉടനെ മറ്റ് അടിയന്തിര ഗര്ഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാനോ രോഗപ്രതിരോധ ചികിത്സ തേടാനോ മടിക്കരുത്. കൃത്യമായി ഉപയോഗിക്കാതിരിക്കുക, വീണ്ടും ഉള്ള ഉപയോഗം, എണ്ണ അടങ്ങിയ ലൂബ്രിക്കന്റ് കൂട്ടത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുക എന്നിവയെല്ലാം ഉറയുടെ ഫലപ്രാപ്തി കുറയ്ക്കും. നഖമോ മോതിരമോ കൊണ്ട് ഉറ കീറാനും ഇടയുണ്ടെന്ന് ഓർക്കുക. ഉറയൊടൊപ്പം ബീജനാശിനി അടങ്ങിയ ജെല്ലുകൾ കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഗർഭനിരോധനം ഉറപ്പ് വരുത്താൻ സഹായകരമാണ്. ഉദ്ധരിച്ച ലിംഗത്തിൽ മാത്രമേ ഉറ ധരിക്കാവൂ. ഇവ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ ഉള്ളിൽ വായു കുമിള (എയർ ഗ്യാപ്) ഉണ്ടാകാതെ നോക്കണം. ഉറ കൈകാര്യം ചെയ്യുമ്പോൾ അവ പൊട്ടാതിരിക്കാൻ പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഒരേസമയം ഒന്നിലധികം ഉറകൾ ഉപയോഗിച്ചാലോ അല്ലെങ്കിൽ സ്ത്രീപുരുഷന്മാർ രണ്ടുപേരും ഉറയുപയോഗിച്ചാലോ ഘർഷണം കൊണ്ട് അവ പൊട്ടിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. അതിനാൽ പങ്കാളികളിൽ ഒരാൾ മാത്രം ഉറ ഉപയോഗിക്കുന്നതാണ് അഭികാമ്യം. ഉറയൊടൊപ്പം ജലാംശമുള്ള ലൂബ്രിക്കന്റുകൾ മാത്രം ഉപയോഗിക്കുക. എക്സ്പയറി ഡേറ്റ് കഴിയാത്ത ഉറകൾ മാത്രം തിരഞ്ഞെടുക്കുക<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=how+to+use+condom+properly&cvid=62876a09fd4244e1a4cde0f52af8a4c4&aqs=edge..69i57.7616j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=how to use condom properly - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=how+to+use+condom+properly&cvid=62876a09fd4244e1a4cde0f52af8a4c4&aqs=edge..69i57.7616j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=how to use condom properly - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ പ്രാധാന്യം == ഗർഭധാരണം ഉണ്ടാകാതിരിക്കാൻ ധാരാളം ആളുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒന്നാണ് പിൻവലിക്കൽ രീതി (Withdrawal method). സ്കലനത്തിന് മുൻപ് ലിംഗം യോനിയിൽ നിന്നും പുറത്തെടുത്ത് ശുക്ളം പുറമേ വിസർജിക്കുന്നതാണ് ഇതിൽ ചെയ്യുന്നത്. വളരെയധികം ആത്മനിയന്ത്രണം ഉള്ളവർക്ക് മാത്രമെ ഇത് സാധ്യമാകുകയുള്ളൂ. മാത്രമല്ല രതിമൂർച്ഛയ്ക്കു മുമ്പുള്ള ലിംഗസ്രവത്തിൽ പുരുഷബീജം കാണാം എന്നതിനാൽ ഈ രീതിയിലുള്ള ഗർഭനിരോധനം പരാജയപ്പെടാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. അത്തരം സാഹചര്യം ഒഴിവാക്കാൻ ഉറ ഉപയോഗം അനുയോജ്യമാണ്. 'സുരക്ഷിത ദിനങ്ങളിലും' യോനിയിൽ നിന്നും രക്തസ്രാവം ഉള്ള സമയങ്ങളിലും പലരും ഗർഭധാരണം സംഭവിക്കുകയില്ല എന്ന് കരുതി മുൻകരുതലുകൾ ഇല്ലാതെ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടാറുണ്ട്. ഇത് ശരിയല്ല. സ്ത്രീകളിൽ ആർത്തവചക്രം എപ്പോഴും കൃത്യമാകണം എന്ന് നിർബന്ധമില്ല. അതിനു വ്യത്യാസങ്ങൾ വരാം. അത് പോലെ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ബ്ലീഡിംഗ് എല്ലാം ആർത്തവം തന്നെ ആകണമെന്നില്ല, സ്പോട്ടിംഗ് പോലെയുള്ള അവസരങ്ങളിലും രക്തസ്രാവം വരാം. സ്ത്രീകളുടെ ശരീരത്തിൽ 2-5 ദിവസം വരെ ബീജാണുക്കൾ ഉത്പാദനശേഷിയോടെ ഇരിക്കുന്നതാണ്. ആയതിനാൽ അണ്ഡവിസർജനം (ഓവുലേഷൻ) നേരത്തെ സംഭവിച്ചാൽ അത് ഗർഭത്തിലേക്ക് നീങ്ങാവുന്നതാണ്. സുരക്ഷിതമായ ലൈംഗികത ഏറെ പ്രാധാന്യമുള്ള ഒന്നാണ്. പങ്കാളിയോടുള്ള അന്ധമായ വിശ്വാസത്തിന്റെ പേരിൽ സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ശാരീരിക ബന്ധത്തിനൊരുങ്ങുന്നത് അപകടകരമാണ്. കോണ്ടം ഗർഭനിരോധന ഉറ എന്ന പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നതെങ്കിലും അത് എയിഡ്സ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ പ്രതിരോധിക്കാൻ ഉത്തമ മാർഗ്ഗമാണ്. ആയതിനാൽ മറ്റ് ഗർഭനിരോധന മാർഗ്ഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നെങ്കിലും കോണ്ടം ഒപ്പം ഉപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലതാണ്. അത് പോലെ ഒരു ഗർഭപ്രതിരോധ മാർഗ്ഗവും 100% ഫലപ്രദം അല്ലാത്തതിനാൽ ഒപ്പം കോണ്ടം കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഗർഭപ്രതിരോധ ക്ഷമത വർദ്ധിപ്പിക്കും. ഉറയുടെ ഗുണങ്ങൾ താഴെ കൊടുത്തിരിക്കുന്നത് നോക്കുക. ▪ കൃത്യമായി ഉപയോഗിച്ചാൽ (സംഭോഗ സമയത്ത് തുടക്കം മുതൽ ഒടുക്കം വരെ) ഗർഭധാരണം തടയാനുള്ള മികച്ച ഉപാധികളിലൊന്നാണിത്. ഏത് പ്രായക്കാർക്കും ഇവ വാങ്ങുവാൻ സാധിക്കും. ▪ എച്ച്ഐവിയും മറ്റു ലൈംഗികരോഗങ്ങളും തടയുന്നു. (96% വരെ കേസുകളിൽ എച്ച്ഐവി പകരുന്നത് കോണ്ടം തടയുന്നതായി പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു) ▪ എളുപ്പത്തിൽ ലഭ്യമാവുന്ന ഇവ, കൊണ്ടു നടക്കാനും ഉപയോഗിക്കാനും എളുപ്പമാണ്. താരതമ്യേന വിലയും കുറവ്. ▪ രണ്ടുമൂന്ന് ശതമാനം ആളുകളിൽ ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉണ്ടാകാനിടയുണ്ട് എന്നതൊഴിച്ചാൽ പാർശ്വഫലങ്ങളില്ല എന്നുതന്നെ പറയാം. ▪ ശുക്ലം ഉറയിൽ തന്നെ സംഭരിക്കപ്പെടുന്നതിനാൽ കൂടുതൽ വൃത്തിയും ഉറപ്പു വരുത്താൻ കഴിയുന്നു. ▪ ഗൊണേറിയ, സിഫിലിസ് തുടങ്ങിയ ലൈംഗിക രോഗങ്ങൾ തടയുന്നതിലൂടെ സ്ത്രീ പങ്കാളികളിൽ പെൽവിക് ഇൻഫ്ലമേറ്ററി ഡിസീസും (PID) അതുവഴി അണ്ഡവാഹിനിക്കുഴൽ സംബന്ധമായ വന്ധ്യതയും ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത ഉറകൾ കുറയ്ക്കുന്നു. ▪ ഒരു പരിധി വരെ ഹ്യൂമൻ പാപ്പില്ലോമ വൈറസിന്റെ വ്യാപനം തടയാൻ സഹായിക്കുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=importance+of+condom&cvid=9979c11444bb40778d1285670ae2f5e0&aqs=edge..69i57j0l3j69i64.6015j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=importance of condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ▪ ചില പുരുഷന്മാരിലെങ്കിലും ഉദ്ധാരണം നീണ്ടു നിൽക്കാനും അതുവഴി തൃപ്തികരമായ ലൈംഗിക ജീവിതത്തിനും ഇവ പ്രയോജനപ്പെടുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=b6e108b3f282dc342269952b7e050da395496ee627a6ee6c24d7dba3ed68e990JmltdHM9MTY1Mjk4NTMwOSZpZ3VpZD1iNmIyMTcxMi01NjQwLTQyZTAtYThjOC03MmIxZTJkYzc2YjUmaW5zaWQ9NTQ0Nw&ptn=3&fclid=68dc98f6-d7a2-11ec-8fbb-8fc2c0ffe267&u=a1aHR0cHM6Ly9wYWlyZWRsaWZlLmNvbS9waHlzaWNhbC1pbnRpbWFjeS8xMC1SZWFzb25zLVlvdS1TaG91bGQtQmUtVXNpbmctQ29uZG9tcyM6fjp0ZXh0PSUyMFRvcCUyMDEwJTIwUmVhc29ucyUyMHRvJTIwVXNlJTIwQ29uZG9tcyUyMCxzYWZlLiUyMENoYW5jZXMlMjBhcmUlMjB0aGF0JTIwaWYlMjB5b3UuLi4lMjBNb3JlJTIw&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == കോണ്ടം സ്റ്റെൽതിങ് == ലൈംഗിക ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടുന്നതിനിടെ പങ്കാളിയുടെ സമ്മതം കൂടാതെ കോണ്ടം ഊരി മാറ്റുകയോ, അതിനെ മനഃപൂർവം നശിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതിനെയാണ് സ്റ്റെൽത്തിങ് എന്ന് പറയുന്നത്. സ്റ്റെൽത്തിങ് നടന്ന ശേഷം സ്ത്രീകൾ തങ്ങളുടെ പങ്കാളികളുമായി ഇതേപ്പറ്റി ചർച്ചചെയ്യുമ്പോൾ പലപ്പോഴും അവർക്കു കിട്ടുന്ന മറുപടി, "ഇതിത്ര കാര്യമാക്കാനുണ്ടോ? എന്നെ വിശ്വാസമില്ലേ?" എന്നാവും. എന്നാൽ, വിശ്വസിക്കാൻ പറ്റാത്ത ആളാണ് തന്റെ കാമുകനെന്ന് അയാൾ തെളിയിച്ച സംഭവമായിരുന്നു തനിക്ക് നേരിടേണ്ടി വന്ന  "കോണ്ടം സ്റ്റെൽത്തിങ്" എന്ന് 2017 -ൽ അമേരിക്കയിൽ നടന്ന ഒരു സർവേയിൽ സാറ എന്ന യുവതി ഗാർഡിയന് നൽകിയ അഭിമുഖത്തിൽ പറയുകയുണ്ടായി. അത്രമേൽ വിശ്വാസയോഗ്യനായിരുന്നു എങ്കിൽ തന്റെ അറിവോ സമ്മതമോ കൂടാതെ ഉറ ഊരി മാറ്റില്ലായിരുന്നു എന്നാണ് സാറ പറയുന്നത്. ഇതിന് ഇരയായ പങ്കാളികൾ പിന്നീട് ഗർഭം ധരിക്കുകയും എയ്ഡ്‌സ്, സിഫിലിസ് പോലെയുള്ള സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ രോഗങ്ങൾ ബാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ ഇതിന് എതിരെ നിയമനിർമാണത്തിന് ഒരുങ്ങുകയാണ് അമേരിക്ക. നിലവിലെ ബിൽ പ്രകാരം  "കോണ്ടം സ്റ്റെൽത്തിങ്" ഒരു സിവിൽ കുട്ടകൃത്യം മാത്രമായിട്ടാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത് എന്നതുകൊണ്ട് ഇങ്ങനെ ചതിക്കപ്പെടുന്ന യുവതികൾക്ക് അധികം താമസിയാതെ തന്നെ തങ്ങളെ വഞ്ചിക്കുന്ന പങ്കാളികളിൽ നിന്ന് കനത്ത തുക തന്നെ നഷ്ടപരിഹാരമായി ഈടാക്കാനുള്ള നിയമവ്യവസ്ഥതന്നെ അമേരിക്കയിൽ നിലവിൽ വരുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=b40d86de1bac0ca4b6e82de6573d4df9d53be596b6378cc7886901644a87871bJmltdHM9MTY1Mjk4NTM5MCZpZ3VpZD1hYjY5ODdkMC0zOTIyLTRlYjAtOTAwOS1hM2NlMjRjNGE2OGImaW5zaWQ9NTQ1NQ&ptn=3&fclid=9967cd6d-d7a2-11ec-aee5-8805ee9e79c9&u=a1aHR0cHM6Ly9mbG8uaGVhbHRoL21lbnN0cnVhbC1jeWNsZS9zZXgvc2V4dWFsLWhlYWx0aC93aGF0LWlzLXN0ZWFsdGhpbmcjOn46dGV4dD1Db25kb20lMjBzdGVhbHRoaW5nJTIwY29uc2lzdHMlMjBvZiUyMHNlY3JldGx5JTIwdGFraW5nJTIwdGhlJTIwY29uZG9tLFBoeXNpY2FsJTIwY29uc2VxdWVuY2VzJTIwaW5jbHVkZSUyMHVud2FudGVkJTIwcHJlZ25hbmN5JTIwb3IlMjBTVEklMjB0cmFuc21pc3Npb24u&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == അവലംബങ്ങൾ == {{reflist}} {{ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗങ്ങൾ}} {{ഫലകം:Sex}} [[വർഗ്ഗം:ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗങ്ങൾ]] 1e2dvbisgacuqvr6pooe1qdp1zlaoes 3763525 3763524 2022-08-09T10:13:06Z 92.20.169.13 wikitext text/x-wiki {{PU|Condom}} {{censor}} {{Infobox Birth control |image = Kondom.jpg |width = 200 |caption = A rolled-up condom |bc_type = Barrier |date_first_use = Ancient<br />Rubber: 1855<br />Latex: 1920<br />Polyurethane: 1994<br />Polyisoprene: 2008 |rate_type = Pregnancy |failure_measure = first year, latex |perfect_failure% = 2 |typical_failure% = [[#In preventing pregnancy|10–18]]<!-- <ref name="hatcher" /><ref name="Kippley1996" /> --> |duration_effect = |reversibility = |user_reminders = Latex condoms damaged by oil-based [[Personal lubricant|lubricants]] |clinic_interval = |STD_protection_YesNo = Yes |periods = |benefits = No [[medication]]s or clinic visits required |weight_gain_loss = |risks = |medical_notes = }} [[ലൈംഗികബന്ധം|ലൈംഗികബന്ധത്തിലേർപ്പെടുമ്പോൾ]] പുരുഷ ലിംഗത്തിൽ നിന്നും പുറംതള്ളുന്ന ബീജത്തെ യോനിയിലേക്ക് കടക്കുന്നത് തടഞ്ഞുകൊണ്ട് ബീജത്തെ ശേഖരിച്ചു വെക്കുന്ന ഒരു സുരക്ഷിതമായ മാർഗമാണ് ഗർഭനിരോധന ഉറ അഥവാ കോണ്ടം. എയ്ഡ്‌സ് തുടങ്ങിയ [[ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങൾ|സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ]] (STDs) തടയുന്നതിന് വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഒരു ലളിതമായ മാർഗം കൂടിയാണ് '''ഗർഭനിരോധന ഉറ (Condom)'''. അതായത് ഗർഭനിരോധനം, ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ തടയുക, ലൈംഗിക ആനന്ദം വർധിപ്പിക്കുക എന്നിവയാണ് ഉറയുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങൾ. ലോകാരോഗ്യ സംഘടന ആരോഗ്യത്തിന്റെയും സുരക്ഷിതത്വത്തിന്റെയും മാർഗമായി ഉറ ഉപയോഗത്തെ വിലയിരുത്തുന്നു. 1960 കളിൽ ഇന്ത്യയിൽ കുടുംബാസൂത്രണ പദ്ധതി ആവിഷ്കരിച്ചപ്പോൾ നിരോധ് എന്ന പേരിൽ ഇവ സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴി സൗജന്യമായി ലഭ്യമാക്കി വരുന്നു. 'ഉറ നല്ലതിന്' എന്ന സന്ദേശം ഇന്ന് ആരോഗ്യവകുപ്പ് പ്രചരിപ്പിച്ചു വരുന്നത് സുരക്ഷാ നടപടിയുടെ ഭാഗമാണ്. ബോധവൽക്കരണം ലക്ഷ്യമിട്ടു ഫെബ്രുവരി 13 ലോക ഗർഭനിരോധന ഉറ ദിനമായി പല രാജ്യങ്ങളിലും ആചരിച്ചു വരുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=condom&cvid=9a164b7474e34bd68ab2d9de6e27e736&aqs=edge..69i57j0l8.8378j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. [[പ്രമാണം:Condom ancienne égypte.jpg|ലഘുചിത്രം|File:Condom ancienne égypte.jpg]] == ഉറ ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതി == സ്ത്രീക്കും പുരുഷനും ഒരുപോലെ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉറകൾ (ഉദാ:യൂണിസെക്സ്) ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. ശുക്ലവും മറ്റു സ്രവങ്ങളും പങ്കാളിയുടെയുള്ളിൽ പ്രവേശിക്കുന്നത് തടയാനായി പുരുഷന്മാർ ഉദ്ധരിച്ച ലിംഗത്തിൽ ഒരു കവചം പോലെ ഉറ ധരിക്കുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കുള്ള ഉറകളാകട്ടെ യോനിയിലേക്ക് തിരുകി വയ്ക്കാവുന്ന രീതിയിൽ ഉള്ളതാണ്. ഇതുവഴി ശുക്ലത്തിലെ മാത്രമല്ല, ഉത്തേജനമുണ്ടാകുമ്പോൾ പുരുഷൻ സ്രവിക്കുന്ന ദ്രാവകത്തിലെ (Precum) ബീജങ്ങളും, രോഗാണുക്കളും പങ്കാളിയുടെ ശരീരത്തിൽ എത്താതിരിക്കുന്നു. ഒരു കോണ്ടം ഒരു തവണത്തെ ഉപയോഗത്തിന് വേണ്ടി മാത്രമുള്ളതാണ്.<ref name="manoramaonline-ക">{{cite news|url=http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=17366895&tabId=6&BV_ID=@@@|title=ലളിതം, സുരക്ഷിതം ഉറകൾ|author=|publisher=മലയാളമനോരമ|date=ആഗസ്റ്റ് 14, 2014|accessdate=ആഗസ്റ്റ് 14, 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140814055107/http://www.manoramaonline.com/cgi-bin/MMOnline.dll/portal/ep/malayalamContentView.do?contentId=17366895&tabId=6&BV_ID=@@@|archivedate=2014-08-14|type=പത്രലേഖനം|language=മലയാളം|url-status=dead}}</ref> == വിവിധ തരത്തിലുള്ള ഉറകൾ == സാധാരണയായി റബ്ബർ ഉത്പന്നമായ ലാറ്റക്സ് കൊണ്ടാണ് ഉറകൾ നിർമ്മിക്കാറുള്ളത്. ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉള്ളവർക്ക് പോളിയൂറിത്തീൻ (Polyurethane), പോളിഐസോപ്രീൻ, ഹൈഡ്രോജെൽ തുടങ്ങിയവ കൊണ്ട് നിർമിച്ച ഉറകൾ ലഭ്യമാണ്. എണ്ണ അടങ്ങിയ കൃത്രിമ ലൂബ്രിക്കന്റുകളുടെ കൂടെ ഉപയോഗിച്ചാൽ ലാറ്റക്സ് കോണ്ടം പൊട്ടിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. എന്നാൽ ജലാംശമുള്ളതൊ/ സിലിക്കൺ അടിസ്ഥാനമാക്കിയ ലൂബ്രിക്കന്റുകൾക്ക് (Water based Lubricants) ഈ ദോഷമില്ല. പല തരത്തിൽ ഉള്ള ഉറകൾ ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. നേർത്തതും, കട്ടിയുള്ളതും, ഡോട്ടുകൾ നിറഞ്ഞതും; ബീജത്തെയും രോഗാണുക്കളെയും ചെറുക്കുന്നതും ലൂബ്രിക്കന്റ് അടങ്ങിയതുമെല്ലാം അവയിൽ ചിലതാണ്. യോനിവരൾച്ച ഉള്ളവർക്ക് സ്നേഹകങ്ങൾ അടങ്ങിയ ഉറകൾ അനുയോജ്യമാണ്. വാനിലാ, ചോക്ലേറ്റ്, ബനാനാ തുടങ്ങിയ പല ഭക്ഷ്യസാധനങ്ങളുടെ രുചിയും മണവുമുള്ള ഉറകൾ വദനസുരതം ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവരെ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണ്. തീരെ നേർത്ത ഉറകൾ (ഉദാ: എക്സ്ട്രാതിൻ, സ്കിൻ ഫിറ്റ്‌) ലൈംഗിക അനുഭൂതി ഒട്ടും കുറക്കുന്നില്ല. അതിനാൽ ഉപഭോക്താക്കൾക്കിടയിൽ ഇവക്ക് സ്വീകാര്യത കൂടുതലാണ് എന്ന് കമ്പനികൾ അവകാശപ്പെടുന്നു. ശീഘ്രസ്കലനം ഉള്ള പുരുഷന്മാർക്ക് കൂടുതൽ സമയം ലഭിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉറകളും ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. ഇവയിൽ അടങ്ങിയ പ്രത്യേകതരം ലൂബ്രിക്കന്റ് ആണ്‌ ഈ പ്രവർത്തനത്തിന് കാരണം. സ്ത്രീക്ക് രതിമൂർച്ഛ ലഭ്യമാക്കാൻ കുത്തുകൾ (ഡോട്ടഡ്), തടിപ്പുകൾ (ribbed) എന്നിവ ഉള്ള ഉറകൾ സഹായിക്കുന്നു. അതിനാൽ ലൈംഗിക ആസ്വാദനം മെച്ചപ്പെടുത്താനും ഇവ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇവ പലതും ചേർന്നു വരുന്ന രീതിയിൽ ഉള്ള ഉറകളും ധാരാളം. ഇത് ഒരേസമയം പുരുഷന് സമയദൈര്ഖ്യം നൽകുകയും സ്ത്രീക്ക് രതിമൂർച്ഛ ലഭ്യമാക്കാൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മ്യുച്ചൽ ക്ലൈമാക്സ്‌ തുടങ്ങിയ പേരിൽ ലഭിക്കുന്ന ഉറകൾ ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=differnt+types+condom&cvid=fbf496d640c441749283adecd91f21bb&aqs=edge..69i57.7412j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=differnt types condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == വിവിധ ബ്രാന്ഡുകൾ == മൂഡ്‌സ്, മാൻഫോഴ്സ്, സ്കോർ, കോഹിനൂർ, കെഎസ് തുടങ്ങിയ വിവിധ ബ്രാൻഡുകളിൽ ഇവ വിപണിയിൽ ലഭ്യമാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=d1e9cebc1cee5af44d4b41c3452d8baf7bbe78066d92d9e1829d2073c4f758e9JmltdHM9MTY1Mjk4NDgxMiZpZ3VpZD04MzU1ZDI2NC1jNDNjLTRkZjItODE5NS1kNzljMDQ0NzFhMzMmaW5zaWQ9NTQ0OA&ptn=3&fclid=411ff64c-d7a1-11ec-a01c-4a448587973c&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cuc2hvcHBlcnNnb3NzaXAuY29tL2Jlc3QtY29uZG9tLWJyYW5kcy1pbi1pbmRpYS8jOn46dGV4dD0xMCUyMGJlc3QlMjBjb25kb20lMjBicmFuZHMlMjBpbiUyMEluZGlhJTIwMSUyMER1cmV4LixpbnRyb2R1Y2VkJTIwbGF2ZW5kZXItc2NlbnRlZCUyMGNvbmRvbXMlMjBmb3IlMjBmZW1hbGVzJTIwaW4lMjB0aGUlMjBtYXJrZXQu&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറ ഉപയോഗത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം == ഏറ്റവും ലളിതമായ ഒരു കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗ്ഗമാണ് ഉറ. ഉറയുടെ കണ്ടുപിടത്തത്തോട് കൂടി ആഗ്രഹിക്കാത്ത ഗർഭധാരണവും സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളായ HIV/എയ്ഡ്സ്, HPV അണുബാധ, ഹെർപ്പിസ്, ഗൊണേറിയ, സിഫിലിസ്, പെൽവിക്ക് ഇൻഫെക്ഷൻ, ചിലതരം ഹെപ്പറ്റെറ്റിസ് എന്നിവ വലിയൊരു പരിധിവരെ നിയന്ത്രിക്കപ്പെട്ടു. ആരോഗ്യവും സുരക്ഷയും ഉറപ്പ് വരുത്തുക എന്നതാണ് ഉറ ഉപയോഗത്തിന്റെ പ്രധാനലക്ഷ്യം<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=1b561d17e66d434767801366362af7d02bf1ec97c3cddf28c18d893db6a6eab8JmltdHM9MTY1Mjk4NDg1MyZpZ3VpZD03NmRmYWIxMi0xMjEwLTQxNjUtODU3My0xZWMyZTJkZmJjZWYmaW5zaWQ9NTQ1Mg&ptn=3&fclid=59817bf4-d7a1-11ec-8e1b-2ade543549c3&u=a1aHR0cHM6Ly93d3cucGxhbm5lZHBhcmVudGhvb2Qub3JnL2xlYXJuL2JpcnRoLWNvbnRyb2wvY29uZG9tL3doYXQtYXJlLXRoZS1iZW5lZml0cy1vZi1jb25kb21zIzp-OnRleHQ9Q29uZG9tcyUyMGFyZSUyMGVhc3klMjB0byUyMGdldCUyMGFuZCUyMGVhc3klMjB0byxzZXh1YWxseSUyMHRyYW5zbWl0dGVkJTIwaW5mZWN0aW9ucyUyMGxpa2UlMjBISVYlMkMlMjBjaGxhbXlkaWElMkMlMjBhbmQlMjBnb25vcnJoZWEu&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ ലഭ്യത == ഫാർമസികൾ, സാധാരണ കടകൾ, സൂപ്പർമാർക്കറ്റുകൾ മുതൽ ഓൺലൈനായി വരെ കോണ്ടം വാങ്ങാൻ സാധിക്കും. സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴി ഇവ സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. സർക്കാർ ആരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളിലെ ഹെൽത്ത്‌ ഇൻസ്‌പെക്ടർമാർ, പബ്ലിക് ഹെൽത്ത് നഴ്സുമാർ, ഫാർമസിസ്റ്റുകൾ, ആശ പ്രവർത്തകർ, എയ്ഡ്‌സ് കണ്ട്രോൾ സൊസൈറ്റി ഉദ്യോഗസ്ഥർ തുടങ്ങിയവർ വഴി എല്ലാവർക്കും നിരോധ് സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. ഉറകൾ വിൽക്കുന്നതിനോ വാങ്ങുന്നതിനോ സൂക്ഷിക്കുന്നതിനോ പ്രത്യേക ലൈസൻസ് ആവശ്യമില്ല. പല ആളുകളും ലജ്ജ കൊണ്ടോ, അജ്ഞത കാരണമോ, മതപരമായ വിലക്കുകൾ തുടങ്ങിയ വിവിധ കാരണങ്ങൾ കൊണ്ട് ഇവ വാങ്ങാനോ ഉപയോഗിക്കാനോ മടിക്കാറുണ്ട്. ഇതെപ്പറ്റിയുള്ള ശരിയായ വിവരങ്ങൾ ആരോഗ്യപ്രവർത്തകരോട് ചോദിച്ചു മനസിലാക്കാവുന്നതാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=family+planning+in+india&qs=n&form=QBRE&msbsrank=6_7__0&sp=-1&pq=family+planning+in+india&sc=13-24&sk=&cvid=B2C83BC7622E4A14BFDAF6CE9B72BFF0#|title=family planning in india - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ ചരിത്രം == ചിരപുരാതന കാലം മുതലേ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലേർപ്പെടുന്ന സമയത്ത് ഏതെങ്കിലും വിധത്തിൽ ഒരു തടയോ ആവരണമോ ഉണ്ടാക്കിയെടുത്താൽ ഗർഭനിരോധനത്തിന് പുറമേ ലൈംഗിക രോഗങ്ങളെ തടയുകയും സാധ്യമാണ് എന്ന് മനുഷ്യർ മനസ്സിലാക്കിയിരുന്നു. BC 11000 കാലത്തേതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്ന, ഫ്രാൻസിലെ ഒരു ഗുഹയിലെ ചുവരിൽ ആലേഖനം ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു മൈഥുന ചിത്രത്തിൽ ആണിന്റെ ലിംഗത്തിൽ ഗർഭനിരോധന ഉപാധി എന്ന പോലെ തോന്നുന്ന ഒരു സംഗതി കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ഗ്രീക്ക് ഐതിഹ്യത്തിലെ മിനോസ് രാജാവ് (ബി.സി. 3000) "സർപ്പങ്ങളും തേളുകളും " വമിക്കുന്ന തന്റെ ശുക്ലം മൂലം കാലപുരിക്ക് യാത്രയാകുന്ന കാമിനിമാരുടെ ദുരന്തത്തിൽ മനം മടുത്ത് ആടിന്റെ മൂത്രാശയം കൊണ്ടുണ്ടാക്കിയ ഗർഭനിരോധന ഉറ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്രേ! ഗ്രീക്കുകാരും റോമാക്കാരും ലിനൻ ഉപയോഗിച്ചും ആട് തുടങ്ങിയ മൃഗങ്ങളുടെ കുടൽ, മൂത്രാശയം, എന്നിവ ഉപയോഗിച്ചും ഗർഭനിരോധന ഉറകൾ നിർമ്മിച്ചിരുന്നു. ജപ്പാൻകാർ ആമത്തോടാണ് ഇക്കാര്യത്തിനുതകുന്നതായി കണ്ടെത്തിയത്! ആധുനിക കാലത്തേക്ക് വന്നാൽ ചാൾസ് ഗുഡ് ഇയർ 1839 ൽ റബ്ബർ വൾക്കനൈസേഷൻ കണ്ടുപിടിച്ചത് ഗർഭനിരോധന ഉറകളുടെ സുവർണ കാലത്തിന് തുടക്കം കുറിച്ചു. ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ റബ്ബർ കോണ്ടം വ്യാപകമായിത്തുടങ്ങി. നേരത്തേ റബ്ബർ കോണ്ടം നിർമ്മാണത്തിനിടെ ഗ്യാസോലിൻ, ബെൻസീൻ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതിനാൽ നിർമ്മാണ പ്രക്രിയ തന്നെ തികച്ചും സ്ഫോടനാത്മകമായിരുന്നു! പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ പടിഞ്ഞാറൻ നാടുകളിൽ സിഫിലിസ് പടർന്നു പിടിച്ചപ്പോൾ ഗബ്രിയേൽ ഫാലോപ്പിനോ എന്ന ഡോക്ടർ ആയിരത്തിലധികം പേരിൽ പുതിയ റബ്ബർ ഉറകൾ പരീക്ഷിക്കുകയും അവ സിഫിലിസ് തടയുന്നതിൽ ഫലപ്രദമാണെന്ന് കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തു. തുടക്കത്തിൽ ലിംഗമകുടത്തിൽ മാത്രം ഇടാവുന്ന തരത്തിലുള്ള ഉറകൾ ആണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഓരോരുത്തരുടെയും അളവിനനുസരിച്ച് കോണ്ടം ഉണ്ടാക്കേണ്ടിയിരുന്നു. റബ്ബർ കോണ്ടത്തിന്റെ പ്രധാന പോരായ്മകളിലൊന്ന് അതിന്റെ താങ്ങാനാവാത്ത വിലയായിരുന്നു. തന്മൂലം ഉറ ഉന്നതകുലജാതരുടേയും പണക്കാരുടെയും കുത്തകയായി മാറി. 1920 കളിലാണ് ലാറ്റക്സ് കണ്ടു പിടിക്കപ്പെട്ടത്. അതോടെ കോണ്ടം മിനുസമുള്ളതും നേർത്തതും ഇലാസ്തികതയുള്ളതും ആയി മാറി. ഏവർക്കും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന തരത്തിൽ ഒരൊറ്റ വലിപ്പത്തിലും അവ ലഭ്യമായി. പിന്നീട് വിവിധ ലൂബ്രിക്കന്റുകളും ബീജനാശിനി അടങ്ങിയതുമായ ലാറ്റക്സ് ഉറകൾ വിപണിയിൽ ലഭ്യമായി. വിവിധ നിറത്തിലും മണത്തിലുമെല്ലാം ഇവ മാർക്കറ്റിലിറങ്ങിത്തുടങ്ങി. ലാറ്റക്സ് കോണ്ടംസിന് പുറമേ പോളിയൂറെത്തേൻ, പ്രകൃതിദത്തമായ വസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിക്കുന്ന ഗർഭനിരോധന ഉറകൾ എന്നിവ വിപണിയിൽ ലഭ്യമാണ്. പോളിയൂറെത്തേൻ ഉറകൾ ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉള്ളവർക്ക് സുരക്ഷിതമായി ഉപയോഗിക്കാം. പ്രകൃതിദത്തമായ ഉറവിടത്തിൽ നിന്നുള്ള ഉറകൾ (മൃഗങ്ങളുടെ കുടൽ സ്തരത്തിൽ നിന്നും മറ്റും) കൂടുതൽ നേർത്തതും നനുത്തതും അനുഭൂതി പകരുന്നതുമത്രേ. പക്ഷേ അവയിലെ നേർത്ത സുഷിരങ്ങൾ എച്ച്.ഐ.വി അടക്കമുള്ള ലൈംഗിക രോഗങ്ങൾ തടയുന്നതിൽ പിന്നോക്കമാണ്. പ്രചുരപ്രചാരം നേടുന്നതിനൊപ്പം തന്നെ ഗർഭനിരോധന ഉറകൾക്കെതിരായ പ്രചരണവും ശക്തമായിരുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കായുള്ള ഉറകളും യൂണിസെക്സ് ഉറകളും വിപണിയിലെത്താൻ പിന്നെയും ഏറെക്കാലമെടുത്തു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=history+of+condoms&cvid=1890ad9aac6d4f29acb2b209928792e2&aqs=edge.0.0j69i57j0l5j69i64.4731j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=history of condoms - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ചില രാജ്യങ്ങളിൽ പ്രത്യേകിച്ച് പടിഞ്ഞാറൻ വികസിത രാജ്യങ്ങളിൽ സ്കൂൾ, കോളേജ് തലങ്ങളിൽ ആരോഗ്യപ്രവർത്തകർ ഇവ വിതരണം ചെയ്യാറുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=ba7b5a09a089583bad0d629ba673d204922a91a6b64bd1ad5d58db30fa2259e1JmltdHM9MTY1Mjk4NTA4OCZpZ3VpZD1mZTdjNDY1NS1hOGEwLTQ4ZWItYWJjNi0xNDEwNWU1Y2RiYWUmaW5zaWQ9NTQ1Nw&ptn=3&fclid=e5a7451f-d7a1-11ec-8cac-5d683f52ad05&u=a1aHR0cHM6Ly9oaXN0b3J5b2Z5ZXN0ZXJkYXkuY29tL2hpc3Rvcnktb2YtY29uZG9tcy1jM2ZjYzYyODYwZiM6fjp0ZXh0PSUyMEhpc3RvcnklMjBvZiUyMENvbmRvbXMlMjAlMjAxJTIwQ2FzYW5vdmElMjB1c2VkLDE5OTAlMjAlRTIlODAlOTQlMjBpbXByb3ZlbWVudCUyMGluJTIwcXVhbGl0eS4lMjAlMjBNb3JlJTIw&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ == ലൈംഗിക ബന്ധത്തിനിടെ ഉറ പൊട്ടിപ്പോകാനുള്ള സാധ്യത 2% ആണ്. ലിംഗത്തിൽ നിന്നും കോണ്ടം വഴുതിപ്പോകാനും 2 % സാധ്യതയുണ്ട്. അതുവഴി ശുക്ലം യോനിയിലെത്തി ഗർഭധാരണം നടക്കാനോ രോഗം പകരാണോ നടക്കാനിടയുണ്ട്. അതിനാൽ ഇങ്ങനെ സംഭവിച്ചാൽ ഉടനെ മറ്റ് അടിയന്തിര ഗര്ഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാനോ രോഗപ്രതിരോധ ചികിത്സ തേടാനോ മടിക്കരുത്. കൃത്യമായി ഉപയോഗിക്കാതിരിക്കുക, വീണ്ടും ഉള്ള ഉപയോഗം, എണ്ണ അടങ്ങിയ ലൂബ്രിക്കന്റ് കൂട്ടത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുക എന്നിവയെല്ലാം ഉറയുടെ ഫലപ്രാപ്തി കുറയ്ക്കും. നഖമോ മോതിരമോ കൊണ്ട് ഉറ കീറാനും ഇടയുണ്ടെന്ന് ഓർക്കുക. ഉറയൊടൊപ്പം ബീജനാശിനി അടങ്ങിയ ജെല്ലുകൾ കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഗർഭനിരോധനം ഉറപ്പ് വരുത്താൻ സഹായകരമാണ്. ഉദ്ധരിച്ച ലിംഗത്തിൽ മാത്രമേ ഉറ ധരിക്കാവൂ. ഇവ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ ഉള്ളിൽ വായു കുമിള (എയർ ഗ്യാപ്) ഉണ്ടാകാതെ നോക്കണം. ഉറ കൈകാര്യം ചെയ്യുമ്പോൾ അവ പൊട്ടാതിരിക്കാൻ പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഒരേസമയം ഒന്നിലധികം ഉറകൾ ഉപയോഗിച്ചാലോ അല്ലെങ്കിൽ സ്ത്രീപുരുഷന്മാർ രണ്ടുപേരും ഉറയുപയോഗിച്ചാലോ ഘർഷണം കൊണ്ട് അവ പൊട്ടിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. അതിനാൽ പങ്കാളികളിൽ ഒരാൾ മാത്രം ഉറ ഉപയോഗിക്കുന്നതാണ് അഭികാമ്യം. ഉറയൊടൊപ്പം ജലാംശമുള്ള ലൂബ്രിക്കന്റുകൾ മാത്രം ഉപയോഗിക്കുക. എക്സ്പയറി ഡേറ്റ് കഴിയാത്ത ഉറകൾ മാത്രം തിരഞ്ഞെടുക്കുക<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=how+to+use+condom+properly&cvid=62876a09fd4244e1a4cde0f52af8a4c4&aqs=edge..69i57.7616j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=how to use condom properly - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=how+to+use+condom+properly&cvid=62876a09fd4244e1a4cde0f52af8a4c4&aqs=edge..69i57.7616j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=how to use condom properly - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. == ഉറയുടെ പ്രാധാന്യം == ഗർഭധാരണം ഉണ്ടാകാതിരിക്കാൻ ധാരാളം ആളുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒന്നാണ് പിൻവലിക്കൽ രീതി (Withdrawal method). സ്കലനത്തിന് മുൻപ് ലിംഗം യോനിയിൽ നിന്നും പുറത്തെടുത്ത് ശുക്ളം പുറമേ വിസർജിക്കുന്നതാണ് ഇതിൽ ചെയ്യുന്നത്. വളരെയധികം ആത്മനിയന്ത്രണം ഉള്ളവർക്ക് മാത്രമെ ഇത് സാധ്യമാകുകയുള്ളൂ. മാത്രമല്ല രതിമൂർച്ഛയ്ക്കു മുമ്പുള്ള ലിംഗസ്രവത്തിൽ പുരുഷബീജം കാണാം എന്നതിനാൽ ഈ രീതിയിലുള്ള ഗർഭനിരോധനം പരാജയപ്പെടാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. അത്തരം സാഹചര്യം ഒഴിവാക്കാൻ ഉറ ഉപയോഗം അനുയോജ്യമാണ്. 'സുരക്ഷിത ദിനങ്ങളിലും' യോനിയിൽ നിന്നും രക്തസ്രാവം ഉള്ള സമയങ്ങളിലും പലരും ഗർഭധാരണം സംഭവിക്കുകയില്ല എന്ന് കരുതി മുൻകരുതലുകൾ ഇല്ലാതെ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടാറുണ്ട്. ഇത് ശരിയല്ല. സ്ത്രീകളിൽ ആർത്തവചക്രം എപ്പോഴും കൃത്യമാകണം എന്ന് നിർബന്ധമില്ല. അതിനു വ്യത്യാസങ്ങൾ വരാം. അത് പോലെ യോനിയിൽ നിന്നുള്ള ബ്ലീഡിംഗ് എല്ലാം ആർത്തവം തന്നെ ആകണമെന്നില്ല, സ്പോട്ടിംഗ് പോലെയുള്ള അവസരങ്ങളിലും രക്തസ്രാവം വരാം. സ്ത്രീകളുടെ ശരീരത്തിൽ 2-5 ദിവസം വരെ ബീജാണുക്കൾ ഉത്പാദനശേഷിയോടെ ഇരിക്കുന്നതാണ്. ആയതിനാൽ അണ്ഡവിസർജനം (ഓവുലേഷൻ) നേരത്തെ സംഭവിച്ചാൽ അത് ഗർഭത്തിലേക്ക് നീങ്ങാവുന്നതാണ്. സുരക്ഷിതമായ ലൈംഗികത ഏറെ പ്രാധാന്യമുള്ള ഒന്നാണ്. പങ്കാളിയോടുള്ള അന്ധമായ വിശ്വാസത്തിന്റെ പേരിൽ സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ശാരീരിക ബന്ധത്തിനൊരുങ്ങുന്നത് അപകടകരമാണ്. കോണ്ടം ഗർഭനിരോധന ഉറ എന്ന പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നതെങ്കിലും അത് എയിഡ്സ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളെ പ്രതിരോധിക്കാൻ ഉത്തമ മാർഗ്ഗമാണ്. ആയതിനാൽ മറ്റ് ഗർഭനിരോധന മാർഗ്ഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നെങ്കിലും കോണ്ടം ഒപ്പം ഉപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലതാണ്. അത് പോലെ ഒരു ഗർഭപ്രതിരോധ മാർഗ്ഗവും 100% ഫലപ്രദം അല്ലാത്തതിനാൽ ഒപ്പം കോണ്ടം കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നത് ഗർഭപ്രതിരോധ ക്ഷമത വർദ്ധിപ്പിക്കും. ഉറയുടെ ഗുണങ്ങൾ താഴെ കൊടുത്തിരിക്കുന്നത് നോക്കുക. ▪ കൃത്യമായി ഉപയോഗിച്ചാൽ (സംഭോഗ സമയത്ത് തുടക്കം മുതൽ ഒടുക്കം വരെ) ഗർഭധാരണം തടയാനുള്ള മികച്ച ഉപാധികളിലൊന്നാണിത്. ഏത് പ്രായക്കാർക്കും ഇവ വാങ്ങുവാൻ സാധിക്കും. ▪ എച്ച്ഐവിയും മറ്റു ലൈംഗികരോഗങ്ങളും തടയുന്നു. (96% വരെ കേസുകളിൽ എച്ച്ഐവി പകരുന്നത് കോണ്ടം തടയുന്നതായി പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു) ▪ എളുപ്പത്തിൽ ലഭ്യമാവുന്ന ഇവ, കൊണ്ടു നടക്കാനും ഉപയോഗിക്കാനും എളുപ്പമാണ്. താരതമ്യേന വിലയും കുറവ്. ▪ രണ്ടുമൂന്ന് ശതമാനം ആളുകളിൽ ലാറ്റക്സ് അലർജി ഉണ്ടാകാനിടയുണ്ട് എന്നതൊഴിച്ചാൽ പാർശ്വഫലങ്ങളില്ല എന്നുതന്നെ പറയാം. ▪ ശുക്ലം ഉറയിൽ തന്നെ സംഭരിക്കപ്പെടുന്നതിനാൽ കൂടുതൽ വൃത്തിയും ഉറപ്പു വരുത്താൻ കഴിയുന്നു. ▪ ഗൊണേറിയ, സിഫിലിസ് തുടങ്ങിയ ലൈംഗിക രോഗങ്ങൾ തടയുന്നതിലൂടെ സ്ത്രീ പങ്കാളികളിൽ പെൽവിക് ഇൻഫ്ലമേറ്ററി ഡിസീസും (PID) അതുവഴി അണ്ഡവാഹിനിക്കുഴൽ സംബന്ധമായ വന്ധ്യതയും ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത ഉറകൾ കുറയ്ക്കുന്നു. ▪ ഒരു പരിധി വരെ ഹ്യൂമൻ പാപ്പില്ലോമ വൈറസിന്റെ വ്യാപനം തടയാൻ സഹായിക്കുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=importance+of+condom&cvid=9979c11444bb40778d1285670ae2f5e0&aqs=edge..69i57j0l3j69i64.6015j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=importance of condom - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ▪ ചില പുരുഷന്മാരിലെങ്കിലും ഉദ്ധാരണം നീണ്ടു നിൽക്കാനും അതുവഴി തൃപ്തികരമായ ലൈംഗിക ജീവിതത്തിനും ഇവ പ്രയോജനപ്പെടുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=b6e108b3f282dc342269952b7e050da395496ee627a6ee6c24d7dba3ed68e990JmltdHM9MTY1Mjk4NTMwOSZpZ3VpZD1iNmIyMTcxMi01NjQwLTQyZTAtYThjOC03MmIxZTJkYzc2YjUmaW5zaWQ9NTQ0Nw&ptn=3&fclid=68dc98f6-d7a2-11ec-8fbb-8fc2c0ffe267&u=a1aHR0cHM6Ly9wYWlyZWRsaWZlLmNvbS9waHlzaWNhbC1pbnRpbWFjeS8xMC1SZWFzb25zLVlvdS1TaG91bGQtQmUtVXNpbmctQ29uZG9tcyM6fjp0ZXh0PSUyMFRvcCUyMDEwJTIwUmVhc29ucyUyMHRvJTIwVXNlJTIwQ29uZG9tcyUyMCxzYWZlLiUyMENoYW5jZXMlMjBhcmUlMjB0aGF0JTIwaWYlMjB5b3UuLi4lMjBNb3JlJTIw&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == കോണ്ടം സ്റ്റെൽതിങ് == ലൈംഗിക ബന്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടുന്നതിനിടെ പങ്കാളിയുടെ സമ്മതം കൂടാതെ കോണ്ടം ഊരി മാറ്റുകയോ, അതിനെ മനഃപൂർവം നശിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതിനെയാണ് സ്റ്റെൽത്തിങ് എന്ന് പറയുന്നത്. സ്റ്റെൽത്തിങ് നടന്ന ശേഷം സ്ത്രീകൾ തങ്ങളുടെ പങ്കാളികളുമായി ഇതേപ്പറ്റി ചർച്ചചെയ്യുമ്പോൾ പലപ്പോഴും അവർക്കു കിട്ടുന്ന മറുപടി, "ഇതിത്ര കാര്യമാക്കാനുണ്ടോ? എന്നെ വിശ്വാസമില്ലേ?" എന്നാവും. എന്നാൽ, വിശ്വസിക്കാൻ പറ്റാത്ത ആളാണ് തന്റെ കാമുകനെന്ന് അയാൾ തെളിയിച്ച സംഭവമായിരുന്നു തനിക്ക് നേരിടേണ്ടി വന്ന  "കോണ്ടം സ്റ്റെൽത്തിങ്" എന്ന് 2017 -ൽ അമേരിക്കയിൽ നടന്ന ഒരു സർവേയിൽ സാറ എന്ന യുവതി ഗാർഡിയന് നൽകിയ അഭിമുഖത്തിൽ പറയുകയുണ്ടായി. അത്രമേൽ വിശ്വാസയോഗ്യനായിരുന്നു എങ്കിൽ തന്റെ അറിവോ സമ്മതമോ കൂടാതെ ഉറ ഊരി മാറ്റില്ലായിരുന്നു എന്നാണ് സാറ പറയുന്നത്. ഇതിന് ഇരയായ പങ്കാളികൾ പിന്നീട് ഗർഭം ധരിക്കുകയും എയ്ഡ്‌സ്, സിഫിലിസ് പോലെയുള്ള സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ രോഗങ്ങൾ ബാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ ഇതിന് എതിരെ നിയമനിർമാണത്തിന് ഒരുങ്ങുകയാണ് അമേരിക്ക. നിലവിലെ ബിൽ പ്രകാരം  "കോണ്ടം സ്റ്റെൽത്തിങ്" ഒരു സിവിൽ കുട്ടകൃത്യം മാത്രമായിട്ടാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത് എന്നതുകൊണ്ട് ഇങ്ങനെ ചതിക്കപ്പെടുന്ന യുവതികൾക്ക് അധികം താമസിയാതെ തന്നെ തങ്ങളെ വഞ്ചിക്കുന്ന പങ്കാളികളിൽ നിന്ന് കനത്ത തുക തന്നെ നഷ്ടപരിഹാരമായി ഈടാക്കാനുള്ള നിയമവ്യവസ്ഥതന്നെ അമേരിക്കയിൽ നിലവിൽ വരുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=b40d86de1bac0ca4b6e82de6573d4df9d53be596b6378cc7886901644a87871bJmltdHM9MTY1Mjk4NTM5MCZpZ3VpZD1hYjY5ODdkMC0zOTIyLTRlYjAtOTAwOS1hM2NlMjRjNGE2OGImaW5zaWQ9NTQ1NQ&ptn=3&fclid=9967cd6d-d7a2-11ec-aee5-8805ee9e79c9&u=a1aHR0cHM6Ly9mbG8uaGVhbHRoL21lbnN0cnVhbC1jeWNsZS9zZXgvc2V4dWFsLWhlYWx0aC93aGF0LWlzLXN0ZWFsdGhpbmcjOn46dGV4dD1Db25kb20lMjBzdGVhbHRoaW5nJTIwY29uc2lzdHMlMjBvZiUyMHNlY3JldGx5JTIwdGFraW5nJTIwdGhlJTIwY29uZG9tLFBoeXNpY2FsJTIwY29uc2VxdWVuY2VzJTIwaW5jbHVkZSUyMHVud2FudGVkJTIwcHJlZ25hbmN5JTIwb3IlMjBTVEklMjB0cmFuc21pc3Npb24u&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref>. == അവലംബങ്ങൾ == {{reflist}} {{ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗങ്ങൾ}} {{ഫലകം:Sex}} [[വർഗ്ഗം:ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗങ്ങൾ]] lnrfhseoav3r1m344hrvpjrfg88sllt 0 197209 3763298 3739784 2022-08-08T13:25:15Z 117.207.175.193 wikitext text/x-wiki {{Prettyurl|Pazhani Sree Murukan Temple}} {{Infobox Mandir |image = Palani temple (1).jpg |creator = പഴനി മുരുകൻ ക്ഷേത്രം |proper_name = {{PAGENAME}} |date_built = |primary_deity = [[മുരുകൻ]] (ദണ്ഡായുധപാണി) |architecture = [[ദ്രാവിഡ ശൈലി]] |location = [[പഴനി]] (ഡിണ്ടിഗൽ ജില്ല) }} [[ശിവൻ|ശിവ]]-[[പാർവതി]]മാരുടെ പുത്രനായ [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ|സുബ്രഹ്മണ്യന്റെ]] ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് [[തമിഴ്നാട്|തമിഴ്നാട്ടിലെ]] [[പഴനി|പഴനിയിലുള്ള]] '''പഴനി ശ്രീ ദണ്ഡായുധപാണിക്ഷേത്രം അഥവാ പഴനി മുരുകൻ ക്ഷേത്രം'''. ദണ്ഡും പിടിച്ചു കൊണ്ട് നിൽക്കുന്ന മുരുകന്റെ നവപാഷാണ നിർമ്മിതമായ പ്രതിഷ്ഠയായതിനാൽ "ദണ്ഡായുധപാണി" എന്ന് വിളിക്കുന്നു. "പഴനി ആണ്ടവൻ" എന്ന പേരിൽ ഇവിടുത്തെ ഭഗവാൻ തമിഴ്നാട്ടിലും [[കേരളം|കേരളത്തിലും]] ഒരുപോലെ പ്രസിദ്ധനാണ്. അറിവിന്റെ പഴമെന്ന അർഥമുള്ള "ജ്ഞാനപ്പഴമെന്ന" വാക്കിൽ നിന്നാണ് "പഴനി" എന്ന സ്ഥലനാമം രൂപപ്പെട്ടതെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. കേരളവുമായി ഏറ്റവും കൂടുതൽ ബന്ധമുള്ള തമിഴകത്തെ ക്ഷേത്രമാണ് പഴനി ദണ്ഡായുധപാണി ക്ഷേത്രം. സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി പഴനിയിൽ പടിഞ്ഞാറ് ദർശനമായി നിൽക്കുന്നു. അതായത് കേരളത്തിന് അഭിമുഖമായി. അതിനാൽ കേരളത്തിന്റെ അനുഗ്രഹദാതാവാണ് പഴനി ആണ്ടവൻ എന്ന് കേരളീയരായ ഭക്തർ വിശ്വസിക്കുന്നു. സുബ്രഹ്മണ്യനെയാണ് ജ്ഞാനപ്പഴമായി കണക്കാക്കുന്നത്. മലയുടെ താഴെ ശ്രീ മുരുകന്റെ '''[[അറുപടൈവീടുകൾ|അറുപടൈവീട്]]''' എന്നറിയപ്പെടുന്ന ആറു ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നായ '''തിരു-ആവിനൻ-കുടി''' സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. പരബ്രഹ്മസ്വരൂപനായ സുബ്രഹ്മണ്യന്റെ ആറു മുഖങ്ങളുള്ള '''ഷണ്മുഖൻ''' എന്ന പ്രതിഷ്ഠയാണിവിടെ. '''നവപാഷാണങ്ങൾ''' എന്ന ഒൻപതു സിദ്ധ ഔഷധങ്ങൾ ചേർത്ത് തയ്യാറാക്കിയ പ്രത്യേക ഔഷധക്കൂട്ടാണ് പഴനി മുരുകന്റെ പ്രതിഷ്ഠ നിർമ്മിക്കാൻ ഭോഗമഹർഷി ഉപയോഗിച്ചത് {{തെളിവ്}}. അതിനാൽ ഈ പ്രതിഷ്ഠയിൽ അഭിഷേകം ചെയ്യുന്ന പഞ്ചാമൃതം, ചന്ദനം എന്നിവ സർവരോഗശമനിയായി ഭക്തർ കരുതുന്നു. ഭഗവാനെ രാജകീയ രൂപത്തിൽ അണിയിച്ചൊരുക്കുന്ന വൈകുന്നേരത്തെ "രാജാലങ്കാര പൂജ"(സായരക്ഷ) തൊഴുന്നത് ഐശ്വര്യകരമാണ് എന്നാണ് വിശ്വാസം. "കാവടി" എടുക്കുന്നതും തലമുടി കളയുന്നതും ഇവിടുത്തെ പ്രധാന വഴിപാടുകളാണ്. ഞാനെന്ന അഹംഭാവം ഉപേക്ഷിച്ചു ജഗദീശ്വരനോട് താദാത്മ്യം പ്രാപിക്കുന്നു എന്നതിന്റെ പ്രതീകമായാണ് തല മുണ്ഡനം ചെയ്യുന്നത്. പഞ്ചാമൃതവും, വിഭൂതിയുമാണ് (ഭസ്മം) പ്രസാദം. തൈമാസത്തിൽ (ജനുവരി 14/15-ഫെബ്രുവരി 12/13) ധാരാളം ഭക്തർ ഇവിടെ ദർശനത്തിനെത്തുന്നു. തൈ മാസത്തിലെ പൗർണമി ദിവസമായ "[[തൈപ്പൂയം|തൈപ്പൂയമാണ്]]" പ്രധാന ഉത്സവം. അന്നേ ദിവസം ഭക്തരുടെ കാവടിയാട്ടവും ഭഗവാന്റെ തങ്കരഥത്തിലുള്ള എഴുന്നള്ളത്തും നടക്കുന്നു. നവപാഷാണരൂപിയായ പഴനി മുരുകനെ ദർശിക്കുന്നത് സകല ദുരിതങ്ങളും ശമിപ്പിക്കും എന്നാണ് വിശ്വാസം. ==പുരാണം== [[നാരദൻ|നാരദ]] മഹർഷി ഒരിക്കൽ [[ശിവൻ|പരമശിവന്റെ]] ഇരിപ്പിടമായ ദിവ്യമായ [[കൈലാസം|കൈലാസപർവ്വതം]] സന്ദർശിക്കുകയുണ്ടായി. ആ അവസരത്തിൽ [[നാരദൻ]] അദ്ദേഹത്തിനു "ജ്ഞാനപഴം" നല്കി. ഇത് വിജ്ഞാനത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള [[അമൃത്|അമൃത്]] ആയി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ഒരു പഴമാണ്. തന്റെ പുത്രന്മാരായ [[ഗണപതി|ഗണപതിക്കും]] [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ|കാർത്തികേയനും]] തുല്യമായി നല്കാനായി അദ്ദേഹം അത് മുറിക്കാനായി ഭാവിച്ചപ്പോൾ, പഴത്തിന്റെ അമൂല്യശക്തി നഷ്ടപ്പെട്ടു പോകുമെന്ന് പറഞ്ഞത് [[നാരദൻ|നാരദ]] മഹർഷി അത് തടഞ്ഞു. വിഷമഘട്ടത്തിലായ [[ശിവൻ]], പഴം തന്റെ ബുദ്ധിമാനായ മകനു നല്കാനായി ഒരു മത്സരം നിശ്ചയിച്ചു. ഈ ലോകത്തെ മൂന്നു പ്രാവശം വലംവെച്ചു വരുന്നതാരാണോ, അയാൾക്ക് ഈ പഴം സമ്മാനമായി നല്കുമെന്നു പറഞ്ഞു. ഇതു കേട്ടപാടെ [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ]] തന്റെ വാഹനമായ [[മയിൽ|മയിലിന്റെ]] പുറത്ത് ലോകം ചുറ്റിവരാൻ പുറപ്പെട്ടു. എന്നാൽ [[ഗണപതി]], തന്റെ മാതാപിതാക്കളായ [[ശിവൻ|പരമശിവനും]], [[പാർവ്വതി|പാർവ്വതിയും]] പ്രപഞ്ചത്തിന് തുല്യരും; ലോകം മുഴുവൻ നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്ന പ്രകൃതിയും പരമാത്മാവുമാണെന്ന വിശ്വാസത്താൽ അവരെ മൂന്ന് തവണ വലംവെച്ചു. തന്റെ പുത്രന്റെ ഭക്തിയിലും വിവേകത്തിലും സന്തുഷ്ടനായ [[മഹാദേവൻ]] ജ്ഞാന പഴം ഗണപതിക്കു തന്നെ നല്കി. കാർത്തികേയൻ തിരിച്ചുവന്നപ്പോൾ തന്റെ പ്രയത്നം പാഴായതറിഞ്ഞ് ക്രുദ്ധനായി. ദേഷ്യവും, വിഷമവും കൊണ്ട് വലഞ്ഞ കാർത്തികേയൻ കൈലാസ പർവ്വതത്തിൽ നിന്നു പോകാൻ തീരുമാനിച്ചു. അങ്ങനെയാണ് അദ്ദേഹം [[പഴനി|പഴനിമലയിലെത്തിച്ചേരുന്നത്]]. അദ്ദേഹത്തെ തിരിച്ചു കൈലാസത്തിലേക്കു വിളിക്കാൻ വന്ന മാതാപിതാക്കൾ, കാർത്തികേയനെ സമാധാനിപ്പിക്കാൻ പറഞ്ഞ വാക്കാണ്, '''പഴം നീ'''. ഇതിൽ നിന്നുമാണ് ഈ പ്രദേശത്തിനു പഴം നീ ലോപിച്ച് പഴനി എന്ന് പേരു വീണത്.<ref name="name"> [http://palani.org/purana.htm പഴനി എന്ന പേരു വന്നത്] പഴനി ക്ഷേത്രം വെബ്സൈറ്റ് </ref> ==ഐതിഹ്യം== പതിനെട്ടു സിദ്ധവൈദ്യ മഹർഷിമാരിൽ ഒരാളായ ഭോഗരാണ് [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ|മുരുകന്റെ]] പ്രതിഷ്ഠ പഴനി മലയിൽ സ്ഥാപിച്ചതെന്നു കരുതുന്നു. "നവപാഷാണത്തിന്റെ" ഒരു പ്രത്യേക മിശ്രിതമാണത്രെ ഇതിനുപയോഗിച്ചത്. <ref name="navapashanam> [http://www.indiadivine.org/audarya/hare-krishna-forum/478343-navapashanam-pazhani-murugan.html നവപാഷാണം] ഇന്ത്യഡിവൈൻ </ref> വളരെ വേഗം ഉറയ്ക്കുന്ന ഒരു രാസമിശ്രിതം ആണ് ഇത്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ ശില്പിക്ക് വളരെ പെട്ടെന്നു തന്നെ വിഗ്രഹം സൗന്ദര്യവല്കരിക്കാനുള്ള പ്രയത്നം തുടങ്ങാൻ കഴിഞ്ഞു. എന്നിരിക്കിലും, വിഗ്രഹത്തിന്റെ മുഖം, വളരെ വിശിഷ്ടമായ രീതിയിൽ പൂർത്തീകരിക്കാനായി അദ്ദേഹം വളരെയധികം സമയമെടുത്തു. അതുകൊണ്ടു തന്നെ, വിഗ്രഹത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങൾ മുഖം പോലെ തന്നെ മനോഹരമാക്കാൻ ശില്പിക്കു സാധിച്ചില്ല. മുരുകസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹത്തിൽ മുഖവും, ശരീരത്തിന്റെ ബാക്കി ഭാഗങ്ങളുമായുള്ള ഒരു തുലനമില്ലായ്മ കാണാൻ കഴിയും, സൗന്ദര്യത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ. ഭോഗർ മഹർഷിയുടെ ഒരു ദേവാലയവും ക്ഷേത്രത്തിന്റെ തെക്കു പടിഞ്ഞാറേ ഇടനാഴിയിൽ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഭോഗരുടെ സമാധിസ്ഥാനമായി ഇത് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു{{തെളിവ്}}. മലയുടെ അകത്തുള്ള ഒരു ഗുഹയുമായി ഈ ഭോഗമഹർഷിയുടെ ദേവാലയം ബന്ധിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇവിടെയാണ് ഇദ്ദേഹം, അഷ്ടദിക്പാലകന്മാരുമായി ധ്യാനത്തിലേർപ്പെടുന്നത് എന്നു വിശ്വസിക്കുന്നു. [[File:Palani Hills 1.JPG|right|thumb|150px|പഴനി മലനിരകൾ വിദുരദൃശ്യം]] ക്ഷേത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റൊരു ഐതിഹ്യം ചക്രവർത്തിയായിരുന്ന [[ചേരമാൻ പെരുമാൾ|ചേരമാൻ പെരുമാളുമായി]] ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്. ക്ഷേത്രനിർമ്മാണത്തിനുശേഷം, പിന്നീട് അരും ശ്രദ്ധിക്കാതെ,വനാന്തർഭാഗത്തു മറഞ്ഞുപോകുകയാണുണ്ടായത്. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിനും, അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടക്ക് ഈ പ്രദേശം ഭരിച്ചിരുന്ന ചേരമാൻ പെരുമാൾ തന്റെ പതിവു നായാട്ടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് പഴനി മലയുടെ ഭാഗത്തു വന്നു ചേർന്നു. ക്ഷീണം കൊണ്ട് ഉറങ്ങിപ്പോയ, രാജാവിന്റെ സ്വപ്നത്തിൽ [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ|സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി]] പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. തന്റെ വിഗ്രഹം കണ്ടെടുത്ത്, അത് പഴയ രീതിയിൽ സ്ഥാപിക്കാൻ സ്വാമി രാജാവിനോട് ആജ്ഞാപിച്ചു. ഉറക്കത്തിൽ നിന്നും ഉണർന്ന രാജാവ്, അതിനടുത്ത് വിഗ്രഹത്തിനുവേണ്ടി തിരച്ചിൽ നടത്തുകയും, മറഞ്ഞു കിടന്നിരുന്ന സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിയുടെ വിഗ്രഹം കണ്ടെടുക്കുകയും ചെയ്തു. രാജാവ് വിഗ്രഹം പഴയപടി സ്ഥാപിക്കുകയും ആരാധന മുതലായവ തുടങ്ങുകയുടെ ചെയ്തു. ഇപ്പോൾ ക്ഷേത്രത്തെ ചുറ്റിയുള്ള മതിലിൽ ഒരു സ്തൂപത്തിൽ ഈ കഥ കൊത്തിവെച്ചിട്ടുണ്ട്. ==ഭഗവാൻ== [[File:Gopuramgold.JPG|right|thumb|100px|സ്വർണ്ണഗോപുരം]] സുബ്രഹ്മണ്യ വിഗ്രഹം നേരത്തെ പറഞ്ഞതുപോലെ, ഒമ്പതു വസ്തുക്കളുടെ മിശ്രിതം കൊണ്ടാണ് ഉറപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന്. മുരുകൻ പഴനിയിൽ വന്നതുപോലെ തന്നെയാണ് വിഗ്രഹവും പണിതിരിക്കുന്നത്. ബാലകനായിരുന്ന [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ|മുരുകനാണ്]] മാതാപിതാക്കളോട് പിണങ്ങി അവിടെ വന്നത്. തലമുണ്ഡനം ചെയ്ത ഒരു താപസ്വിയുടെ വേഷമാണ് വിഗ്രഹത്തിന്. വസ്ത്രമായിട്ട് ഒരു കൗപീനം മാത്രം. കയ്യിൽ ദണ്ഡും, വേലും. ഇതിൽ നിന്നും ആണ് ബാല-ദണ്ഡ്-ആയുധപാണി എന്ന പേരു മുരുകനു കിട്ടിയത്. വിഗ്രഹം പഴനിയിൽ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നത് പടിഞ്ഞാറു ദിക്കിലേക്ക് ദർശനമായിട്ടാണ്. സാധാരണ ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ വിഗ്രഹം കിഴക്കോട്ട് ദർശനം ആയിട്ടാണ് സ്ഥാപിക്കാറുള്ളത്. ഇന്നത്തെ കേരളം അതായത് ചേരസാമ്രാജ്യം പടിഞ്ഞാറോട്ടാണ് പടർന്നു കിടക്കുന്നത്. ആ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ രക്ഷക്കു വേണ്ടിയായിരിക്കണം, ചേരമാൻ പെരുമാൾ വിഗ്രഹത്തിന്റെ ദർശം പടിഞ്ഞാറു ദിക്കിലേക്കു വെച്ചത് എന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഇതിനാൽ മലയാളികളോട് ഭഗവാന് പ്രത്യേക വാത്സല്യമുണ്ട് എന്നൊരു വിശ്വാസമുണ്ട്. കൂടാതെ, സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമി വിഗ്രഹത്തിന്റെ ചെവികൾ സാധാരണയിലും വലിപ്പമുള്ളതാണ്. ബാലൻ, സന്ന്യാസി, വേട്ടക്കാരൻ, രാജാവ് തുടങ്ങി വിവിധ അലങ്കാരങ്ങൾ ആണ് ഭഗവാന് നടത്തുക. ഇതിൽ രാജാലങ്കാരം ദർശിക്കുന്നത് ഐശ്വര്യദായകമാണ്. നവഗ്രഹങ്ങളിലെ ചൊവ്വയായി ഇവർ മുരുകനെ കാണുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിന് ആറ് വലംവച്ചു മുരുകനെ തൊഴുന്നത് ഭഗവാന് വളരെയധികം ഇഷ്ടമാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. "ഓം ശരവണ ഭവ" അല്ലെങ്കിൽ "ഓം വചത്ഭുവേ നമഃ" എന്നീ മുരുകമന്ത്രങ്ങൾ പ്രദക്ഷിണവേളയിൽ ജപിക്കുന്നു. സ്കന്ദൻ, ആറുമുഖൻ, വേലായുധൻ, ആണ്ടവൻ തുടങ്ങിയ പേരുകളിലും ഭഗവാൻ അറിയപ്പെടുന്നു. <ref name="deity"> [http://www.palanitemples.com/english/earlymuruga_sculpture.htm വിഗ്രഹത്തിന്റെ പ്രത്യേകതകൾ] പളനിടെംപിൾസ് </ref>. [[ശ്രീകോവിൽ|ശ്രീകോവിലിനുള്ളിലെ]] ഗർഭഗൃഹത്തിലാണ്, വിഗ്രഹം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. [[ഗുരുക്കൾ]] എന്ന ബ്രാഹ്മണസമുദായത്തിലെ [[പുരോഹിതർ|പുരോഹിതന്മാർക്കാണ്]] വിഗ്രഹത്തെ സമീപിക്കാനും ഒരുക്കാനുമുള്ള അവകാശമുള്ളു. ഈ അവകാശം ഇവർ തലമുറകളായി കൈമാറി വരുന്നതാണ്. മറ്റുള്ളവർക്ക് ശ്രീകോവിലിന‌ടുത്തു വരെ വരാനെ അവകാശമുള്ളു. എന്നാൽ പുരോഹിതരുടെ സഹായികളായ ആളുകൾക്ക് ശ്രീകോവിലിനകത്തു വരാം, എന്നാൽ ഗർഭഗൃഹത്തിൽ പ്രവേശനമില്ല. "പണ്ടാരം" എന്ന സമുദായത്തിലെ ആളുകളാണ് ഇവിടെ പുരോഹിതരുടെ സഹായികളായി നിലവിലുള്ളത്. <ref name="preists"> [http://murugan.org/research/gangadharan.htm പുരോഹിതന്മാർ] മുരുകൻ </ref> ==ക്ഷേത്രം== [[File:Palani Base Temple Entrance.JPG|right|thumb|150px|പഴനി ക്ഷേത്രം]] പഴനിയിലെ രണ്ടു കുന്നുകളിൽ ഒന്നിന്റെ മുകളിലാണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. മലയിലുണ്ടായിരുന്ന കാനനപാതകളാണ് മുമ്പ് ഭക്തർക്ക് ക്ഷേത്രത്തിലേക്കു പോകാനുള്ള വഴിയായി ഉണ്ടായിരുന്നത്. ആനകൾ സഞ്ചരിച്ചിരുന്ന വഴിയാണ് ഭക്തർ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. കൂടാതെ, മലയിൽ ചെത്തിയുണ്ടാക്കിയ കല്പടവുകളും ചിലയിടത്തുണ്ടായിരുന്നു. വിഗ്രത്തിൽ സമർപ്പിക്കാനുള്ള പുണ്യജലവും കൈയിലെടുത്താണ് തീർത്ഥാടകർ പണ്ട് മല കയറിയിരുന്നത്. പുരോഹിതന്മാരും മല നടന്നു തന്നെയാണ് കയറിയിരുന്നത്. എന്നാൽ ഭക്തർ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന പാതയല്ല, അതിനു നേരെ എതിർവശത്തുണ്ടായിരുന്ന മറ്റൊരു പാതയാണ് അവർ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. എന്നാൽ കഴിഞ്ഞ അര നൂറ്റാണ്ടായി, മലകയറ്റം സുഗമമാക്കാനായി കൂടുതൽ കല്പടവുകൾ നിർമ്മിച്ചു. കൂടാതെ, ഒരു ഫ്യൂണിക്കുലാർ റെയിൽവേ സംവിധാനവും അവിടെ ഏർപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വലിയ ഇരുമ്പിന്റെ വടത്തിൽ സഞ്ചരിക്കുന്ന ഈ സംവിധാനം, പ്രായാധിക്യത്താലും, ശാരീരികാസ്വാസ്ഥ്യത്താലും മല കയറുന്നവർക്ക് വളരെ ആശ്വാസമാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ശ്രീകോവിൽ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത് പഴയ ചേര ശില്പവൈദഗ്ദ്ധ്യത്തിലാണ്. എന്നാൽ ക്ഷേത്രത്തിനു ചുറ്റുമുള്ള, ശില്പചാതുരി പാണ്ഡ്യ കാലഘട്ടത്തെയും, അവരുടെ സ്വാധീനത്തെയും ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. ശ്രീകോവിലിന്റെ മതിലിൽ പഴയ തമിഴ്ലിപിയിൽ ധാരാളം ദൈവികസ്തോത്രങ്ങൾ കൊത്തിവെച്ചിരിക്കുന്നു. ശ്രീകോവിലിനു മുകളിലായി സ്വർണ്ണഗോപുരം സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതിൽ മുരുകന്റേയും, ഉപദേവന്മാരുടേയും ശില്പങ്ങൾ കൊത്തിവെച്ചിരിക്കുന്നു. ശ്രീകോവിലിനരുകിലായി, [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ|സുബ്രഹ്മണ്യന്റെ]] മാതാപിതാക്കളായ [[ശിവൻ|പരമശിവന്റേയും]], [[പാർവ്വതി|പാർവ്വതിയുടേയും]] ആരാധനാലയങ്ങളുണ്ട്. അതിനു ചേർന്ന്, പഴനി മുരുക ക്ഷേത്രത്തിലെ മുഖ്യവിഗ്രഹം സ്ഥാപിച്ച ഭോഗ മഹർഷിയുടെ സമാധി സ്ഥാനമാണ്. പുറത്ത് വിഘ്നേശ്വരനായ [[ഗണപതി|ഗണപതിയുടെ]] ആരാധനാലയവുമുണ്ട്. <ref name="idols"> [http://murugan.org/temples/palani.htm പഴനി മലയിലെ മുഖ്യവിഗ്രഹവും ഉപദേവതകളും] പഴനി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വിവരങ്ങൾ </ref>. ==ആരാധന== [[File:Palani Kavadi.JPG|left|thumb|150px|പഴനി കാവടി]] വിഗ്രഹത്തിലുള്ള അഭിഷേകമാണ് പ്രധാന ആരാധനാ രീതി. വിവധ തരം ലേപനങ്ങൾ കൊണ്ട് വിഗ്രഹത്തെ അഭിഷേകം ചെയ്യുന്നു. എണ്ണ, ചന്ദനതൈലം, പാൽ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് അഭിഷേകം നടത്തിയശേഷം, ശുദ്ധ ജലത്തിൽ വീണ്ടും അഭിഷേകം നടത്തുന്നു. ദിവസത്തിന്റെ ഓരോ പ്രത്യേക സമയങ്ങളിലാണ് ഈ അഭിഷേകം നടത്തുന്നത്. *വിഴ പൂജ - അതി രാവിലെയുള്ള പൂജ *ഉച്ചിക്കാലം - മദ്ധ്യാഹ്ന പൂജ. *സായരക്ഷൈ - വൈകീട്ടുള്ള പൂജ. *രാക്കാലം - രാത്രിയുള്ള പൂജ. (ക്ഷേത്രം അടക്കുന്നതിനു തൊട്ടുമുമ്പ്). ഈ പൂജകൾ നടക്കുമ്പോൾ ഭക്തരെ അറിയിക്കാനായി ക്ഷേത്രത്തിലുള്ള വലിയ മണി മുഴക്കുന്നത് പതിവാണ്. ശാന്തമായ അന്തരീക്ഷത്തിൽ പഴനി നഗരം മുഴുവൻ ഈ മണിയൊച്ച കേൾക്കാൻ കഴിയും. അഭിഷേകത്തിനുശേഷം വിഗ്രഹത്തെ ആടയാഭരണങ്ങൾ അണിയിക്കുന്ന ചടങ്ങാണ്. ഇതിനെ അലങ്കാരം എന്നു പറയുന്നു. പിതാവിന്റെ രാജകൊട്ടാരത്തിൽ നിന്നും പഴനിയിൽ വന്നിറങ്ങിയ മുരുകന്റെ രൂപത്തിലായിരിക്കും മിക്കവാറും വിഗ്രഹത്തെ അണിയിച്ചൊരുക്കാറ്. ഇതു കൂടാതെ, ഭഗവാനെ ഉത്സവമൂർത്തിയായി അലങ്കരിച്ച്, സ്വർണ്ണരഥത്തിനുള്ളിൽ ഇരുത്തി ശ്രീകോവിലിനു ചുറ്റും പ്രദക്ഷിണം നടത്താറുണ്ട്. ഇത് ഭക്തരായിരിക്കും ഈ രഥം വലിച്ചുകൊണ്ടു പോകുന്നത്. ഇത് കാണുന്നത് പുണ്യമായി ഭക്തർ കരുതുന്നു. ==അനുഷ്ഠാനങ്ങൾ== ക്ഷേത്രത്തിലെ മുഖ്യമായ ആചാരമാണ് ഭക്തരുടെ തലയിലെ മുടി നീക്കം ചെയ്ത, ചന്ദനം തേക്കൽ. ബാലമുരുകന്റെ ശിരസ്സിനോട് സാമ്യം തോന്നിക്കാനാണ് ഈ തലമുടി നീക്കം ചെയ്യൽ ചടങ്ങ്. വൈകീട്ടു തലമുണ്ഡനം ചെയ്ത ചന്ദനം തേച്ച് അത് രാത്രിമുഴുവൻ സൂക്ഷിക്കുന്നത് ഭക്തരുടെ ഒരു രീതിയാണ്. മദ്ധ്യാഹ്നത്തിൽ കുറച്ചു നേരവും, രാത്രിയിൽ വളരെ നേരത്തെയും ക്ഷേത്രം നട അടക്കും. പ്രതിഷ്ഠ ബാലമുരുകനായതിനാൽ, ബാലകന് ആവശ്യമായ ഉറക്കം കിട്ടുവാനാണെന്നാണ് വിശ്വാസം. കാരണം, ഭഗവാൻ പകലുമുഴുവനും ഭക്തരോട് സംവദിച്ച് ക്ഷീണിതനായിരിക്കുമത്രെ. മറ്റൊരു ഐതിഹ്യം നിലനിൽക്കുന്നത്, എല്ലാ ദിവസവും വൈകീട്ട് ഭഗവാന്റെ പള്ളിയറയിൽ ആ ദിവസത്തെ ക്ഷേത്ര സംബന്ധമായ കണക്കുകൾ ഭഗവാൻ പ്രധാന പുരോഹിതനിൽ നിന്നും കേൾക്കുമത്രെ. അതിനുശേഷം മാത്രമേ ഭഗവാൻ പള്ളിയുറക്കത്തിനു പോകാറുള്ളു. ==ഉത്സവങ്ങൾ== നിത്യ പൂജകൾക്കു പുറമെ ധാരളം ഉത്സവദിനങ്ങളും പഴനി മുരുക ക്ഷേത്രത്തിൽ കൊണ്ടാടാറുണ്ട്. *തൈപ്പൂയം *പങ്കുനി ഉത്രം *വൈകാശി-വിശാഖം *ശൂരസംഹാരം ([[സ്കന്ദഷഷ്ഠി]]) *തൃക്കാർത്തിക തൈപ്പൂയം ആണ് പഴനി മുരുക ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ഉത്സവമായി കരുതിപോരുന്നതും ആഘോഷിക്കുന്നതും. തമിഴ് കലണ്ടറിലെ തൈമാസത്തിലെ (മലയാളം കലണ്ടറിൽ [[മകരമാസം]], ജനുവരി 15 - ഫെബ്രുവരി 15) [[പൂയം]] നക്ഷത്രദിവസമാണ് തൈപ്പൂയം ആഘോഷിക്കുന്നത്. സ്കന്ദപുരാണ പ്രകാരം ദേവസേനാധിപനായ മുരുകൻ ലോകരക്ഷാർത്ഥം താരകാസുരനെ വധിച്ച ദിവസമാണ് തൈപ്പൂയമായി ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നത്. ദൂരെ നഗരങ്ങളിൽ നിന്നും, ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്നും ഭക്തർ കാൽനടയായി ഇവിടേക്കു വരുന്നു. തലമുണ്ഡനം ചെയ്ത് കാവടിയെടുത്താണ് ഇവർ ഭഗവാനെ കാണാനായി വരുന്നത്. ഹിഡുംബ എന്ന രാക്ഷസൻ പഴനിമലകൾ തന്റെ തോളിലേറ്റി ഇവിടെ കൊണ്ടു വന്നു വെച്ചതെന്ന വിശ്വാസം കാത്തുസൂക്ഷിക്കാനാണ് ഭക്തർ കാവടിയെടുക്കുന്നത്. ഹിഡുംബൻ, ബാലമുരുകന്റെ ഒരു ആശ്രിതനായിരുന്നു. ഭഗവാന് അഭിഷേകം നടത്താനുള്ള ജലവുമായാണ് ചില ഭക്തർ എത്തിച്ചേരുന്നത്. ഇതിനെ തീർത്ഥ-കാവടി എന്നു പറയുന്നു. കാരൈക്കുടിയിലുള്ള ഭഗവാന്റെ ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നും രത്നം പതിച്ച വേലുമായി വരുന്ന കരൈക്കുടിയിൽ നിന്നുള്ള ഭക്തർ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടതായി കരുതപ്പെടുന്നു<ref>{{Cite web|url=http://palanimurugantemple.org/|title=Only Official Website Palani Arulmigu Dhandayuthapaniswamy Temple|access-date=2022-05-20}}</ref>. == പഞ്ചാമൃതം == പഴനി ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രസാദമായ പഞ്ചാമൃതം പ്രസിദ്ധമാണ്. പഴം, കൽക്കണ്ടം, മുന്തിരിങ്ങ, നെയ്, തേൻ തുടങ്ങിയവ ചേർന്നതാണ് സ്വാദിഷ്ഠവും മധുരമൂറുന്നതുമായ പഞ്ചാമൃതം. ദണ്ഡായുധപാണിയുടെ ബിംബത്തിൽ എന്നും പഞ്ചാമൃതം അഭിഷേകം ചെയ്യുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നും ഭക്തർക്ക് ഇത് വാങ്ങാം<ref>{{Cite web|url=http://palanimurugantemple.org/|title=Only Official Website Palani Arulmigu Dhandayuthapaniswamy Temple|access-date=2022-05-19}}</ref>. ==വിവാദം== തുടർച്ചയായുള്ള ധാരയും, അഭിഷേകവും മൂലം വിഗ്രഹത്തിനു ചെറിയ തേയ്മാനം സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നും, അതുമൂലം കുടിയിരിക്കുന്ന ചൈതന്യം കുറഞ്ഞുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണെന്നും കുറേ ഭക്തരെങ്കിലും വിശ്വസിച്ചു. എന്നാൽ പുരോഹിതരും, കുറേ ആളുകളും ഇതിൽ യാതൊരു സത്യവുമില്ലെന്നു പറയുകയുണ്ടായി. അവർക്ക് വിഗ്രഹത്തിൽ യാതൊരു മാറ്റവും കാണാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. എന്നാൽ പിന്നീട് ദേവപ്രശ്നങ്ങൾ കാരണവും മറ്റും, പുതിയ ഒരു വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിക്കാൻ തീരുമാനമായി. മാത്രമല്ല, അഭിഷേകങ്ങളിൽ ചിലത് നിറുത്താനും തീരുമാനമായി. ഇത് വിഗ്രഹം ദ്രവിച്ചപോകുന്നത് തടയും എന്ന് വിദഗ്ദ്ധർ പറഞ്ഞു. 2004 ജനുവരി 27-ന് 100 കിലോഗ്രാം ഭാരമുള്ള പുതിയ വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ചു ആരാധന തുടങ്ങി. എന്നാൽ യാഥാസ്ഥിതികരായ ഭക്തരുടെ കടുത്ത എതിർപ്പിനെ തുടർന്ന് പഴയ വിഗ്രഹത്തിൽ തന്നെ ആരാധന തുടരാൻ തീരുമാനിക്കുകയായിരുന്നു. ==പൂജകൾ, ദർശനസമയം== രാവിലെ 5.40 മണിക്ക് വിശ്വരൂപ ദർശനത്തോടെ പൂജകൾ ആരംഭിക്കും. ഭക്തർക്ക് ദർശന സമയം രാവിലെ 6.00 മണി മുതൽ വൈകീട്ട് 8.45 വരെയാണ്. ഇടയ്ക്ക് പൂജകൾ ഉണ്ടാകും. പകൽ മുഴുവൻ ദർശന സൗകര്യം ലഭ്യമാണ്. രാത്രി 9 മണിയോടെ നട അടയ്ക്കും. ഉത്സവദിനങ്ങളിൽ രാവിലെ 4:30 ന് നടതുറക്കും<ref>{{Cite web|url=http://palanimurugantemple.org/|title=Only Official Website Palani Arulmigu Dhandayuthapaniswamy Temple|access-date=2022-05-20}}</ref>. # വിശ്വരൂപ ദർശനം (രാവിലെ 5.40) # ദർശനം (6 മുതൽ 6.50 വരെ) # വിഴാ പൂജ (രാവിലെ 6:50 മുതൽ 7.15) # ദർശനം (7.15- 8 വരെ) # സിരുകാല പൂജ (രാവിലെ 8-8:25) # ദർശനം (8.25-9 വരെ) # കാലശാന്തി (രാവിലെ 9:00-9.25) # ദർശനം (9.25- ഉച്ചക്ക് 12 വരെ) # ഉച്ചികാല പൂജ (ഉച്ചക്ക് 12:00-12.25) # ദർശനം (12.30- വൈകിട്ട് 5.30 വരെ) # സായരക്ഷ പൂജ അഥവാ രാജാലങ്കാരം (വൈകീട്ട് 5:30-5.55) # ദർശനം (6-രാത്രി 8 വരെ) # രാക്കാല പൂജ (8:00-8.25) # ദർശനം (8.30-8.45 വരെ) # നട അടയ്ക്കൽ (രാത്രി 9 മണി) # തങ്ക രഥം (വൈകീട്ട് 6:30)<ref>{{Cite web|url=http://palanimurugantemple.org/|title=Only Official Website Palani Arulmigu Dhandayuthapaniswamy Temple|access-date=2022-05-20}}</ref> == പഴനിയിൽ എത്തിച്ചേരേണ്ട വഴി == പാലക്കാട് നിന്നും പൊള്ളാച്ചി വഴി 67 കിലോമീറ്ററും എറണാകുളം ഭാഗത്ത് നിന്ന് ചാലക്കുടി-വാൽപ്പാറ അല്ലെങ്കിൽ മൂന്നാർ വഴി 200 കിലോമീറ്ററും തൃശ്ശൂർ നിന്നും വടക്കഞ്ചേരി-നെന്മാറ-പൊള്ളാച്ചി വഴി 180 കിലോമീറ്ററും കോട്ടയത്ത് നിന്നും കമ്പം-തേനി വഴി 294 കിലോമീറ്ററും അകലെ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന "പഴനി" എന്ന നഗരത്തിലുള്ള മലയിലാണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. കേരളത്തിൽ നിന്ന് കെഎസ്ആർടിസി അടക്കം ധാരാളം ബസുകൾ ഇങ്ങോട്ടേക്ക് സർവീസ് നടത്തുന്നുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=palani+tourism&cvid=afe75060f5484450979c5255a274359c&aqs=edge..69i57j0l3j69i64.8487j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=palani tourism - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ട്രെയിൻ മാർഗവും സൗകര്യപ്രദമായി പഴനിയിൽ എത്താം. തിരുവനന്തപുരത്തു നിന്നും പുറപ്പെടുന്ന ട്രെയിൻ നമ്പർ 16343 അമൃത എക്സ്പ്രസ്സ്‌ പഴനി യാത്രക്കാർക്ക് അനുയോജ്യമായ തീവണ്ടിയാണ്. പാലക്കാട്‌ നിന്നും ചെന്നൈ വരെ പോകുന്ന 22652 സൂപ്പർഫാസ്റ്റ് ട്രെയിൻ പഴനിയിൽ നിർത്താറുണ്ട്. മറ്റൊന്ന് ട്രെയിൻ നമ്പർ 56769 പാലക്കാട്‌ നിന്നും തിരുച്ചെന്ദൂർക്ക് പോകുന്ന തീവണ്ടിയാണ്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=southern+railway+website&cvid=c49bc2101b3f48e89be06f19a65dc1c8&aqs=edge.0.0l8j69i64.19865j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=southern railway website - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://indianrailways.gov.in|title=|access-date=2022-05-19}}</ref> ==ചിത്രശാല== <gallery caption="പഴനി ക്ഷേത്രം" widths="140px" heights="100px" perrow="5"> File:Palani Hill.JPG|പഴനി മലനിരകൾ File:Gopuram in the way to palani temple.jpg|ക്ഷേത്രത്തിലേക്കുള്ള മാർഗ്ഗത്തിലുള്ള ഗോപുരം File:Palani Adivaaram.jpg|പഴനി അടിവാരം File:Palani Temple.jpeg|പഴനി ക്ഷേത്രം രാക്കാഴ്ച File:Palani Entrance To Hill Temple.JPG|പഴനി മലയിലേക്കുള്ള പ്രധാന വാതിൽ File:Murugantemple.JPG|ക്ഷേത്രം വിദൂരകാഴ്ച File:Gopuramgold.JPG|സ്വർണ്ണഗോപുരം File:Pazhani murugan temple.JPG|പഴനി ക്ഷേത്രം വിദൂരദൃശ്യം File:Palani Steps to Hill Temple.JPG|ക്ഷേത്രത്തിലേക്കുള്ള കല്പടവുകൾ File:Palani temple (3).jpg|മുരുക ക്ഷേത്രം </gallery> ==ഇതുംകൂടി കാണുക== *[[ശിവൻ|പരമശിവൻ]] *[[പാർവ്വതി|പാർവ്വതീ ദേവി]] *[[ഗണപതി|ഗണപതി ഭഗവാൻ]] *[[പഴനി|പഴനി മല]] ==അവലംബം== {{reflist|2}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ== *[http://www.palanimurugantemple.org/ പഴനി ദണ്ഡായുധപാണി സ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഔദ്യോഗിക വെബ് സൈറ്റ്] *[http://www.muthukamalam.com/muthukamalam_anmeegam73.htm പഴനി മുരുക ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ചരിത്രം - തമിഴ്] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110714141310/http://www.muthukamalam.com/muthukamalam_anmeegam73.htm |date=2011-07-14 }} *[http://www.hindudevotionalblog.com/2011/01/palani-murugan-temple-in-pazhani.html പഴനി മുരുക വിഗ്രഹത്തിന്റെ വൈദികശക്തി] *[http://www.palanitourism.com പഴനി തീർത്ഥാടനം] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110907040846/http://www.palanitourism.com/ |date=2011-09-07 }} {{Murugan temples|state=autocollapse}} [[വർഗ്ഗം:സുബ്രഹ്മണ്യ സ്വാമിക്ഷേത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌നാട്ടിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ]] 4x60wht80fri994ub69hp0gift790fs 0 199614 3763294 3700208 2022-08-08T13:11:06Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Taxus}} {{Taxobox | image = Taxus baccata MHNT.jpg | image_width = 240px | image_caption = ''Taxus baccata'' (European Yew) shoot with <br />mature and immature cones | regnum = [[Plant]]ae | divisio = [[Pinophyta]] | classis = [[Pinophyta|Pinopsida]] | ordo = [[Pinales]] | familia = [[Taxaceae]] | genus = '''''Taxus''''' | genus_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] | subdivision_ranks = Species | subdivision = ''[[Taxus baccata]]'' - European Yew<br /> ''[[Taxus brevifolia]]'' - Pacific Yew, Western Yew<br /> ''[[Taxus canadensis]]'' - Canadian Yew<br /> ''[[Taxus chinensis]]'' - Chinese Yew<br /> ''[[Taxus cuspidata]]'' - Japanese Yew<br /> ''[[Taxus floridana]]'' - Florida Yew<br /> ''[[Taxus globosa]]'' - Mexican Yew<br /> ''[[Taxus sumatrana]]'' - Sumatran Yew<br /> ''[[Taxus wallichiana]]'' - Himalayan Yew }} [[അനാവ്യതബീജി]] (Gymnosperms)കളിലെ [[ടാക്സേസി]] (Taxaceae) കുടുംബത്തിൽപ്പെടുന്ന നിത്യഹരിത വൃക്ഷമാണ് '''ടാക്സസ്'''. ടാക്സസ് ബക്കേറ്റ (Taxus baccata) എന്നൊരു സ്പീഷീസാണ് സാധാരണ കണ്ടുവരുന്നത്. ഇതിനു പല ഉപസ്പീഷീസുമുണ്ട്. യു (yew) എന്നാണ് ഇതിന്റെ പൊതുനാമം. [[യൂറോപ്പ്]], [[അൾജീരിയ]], [[വടക്കേ അമേരിക്ക]], [[ഹിമാലയം|ഹിമാലയൻ]] പ്രദേശങ്ങൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഇവ വളരുന്നു. ചുണ്ണാമ്പുകല്ലുള്ള മണ്ണാണ് ഇതിന്റെ വളർച്ചയ്ക്ക് അനുയോജ്യം. 1500 വർഷംവരെ ടാക്സസ് വൃക്ഷങ്ങൾക്ക് ആയുസ്സുണ്ട്. വളരെ സാവകാശത്തിൽ വളരുന്ന ഒരു വൃക്ഷമാണിത്. 25 മീറ്റർ വരെ ഉയരം വരും. തടിയുടെ പുറന്തൊലി ചാലുകളും ചുളിവുകളും വരകളും നിറഞ്ഞതാണ്. തടിയിൽ നിന്നും ധാരാളം പാർശ്വശാഖകളുണ്ടാകാറുണ്ട്. തടിയിൽ ചുവപ്പു കലർന്ന തവിട്ടുനിറത്തിലുള്ള ശല്ക്കങ്ങളുണ്ടായിരിക്കും. ഈ ശല്ക്കങ്ങൾ കൊഴിഞ്ഞു പോകുമ്പോൾ കടുംചുവപ്പോ ഇളംതവിട്ടോ നിറത്തിലുള്ള വടുക്കൾ അവശേഷിക്കുന്നു. പ്രധാന കാണ്ഡത്തിൽ സർപ്പിലമായും പാർശ്വശാഖകളിൽ രണ്ടുനിരകളിലായും ഇലകൾ ക്രമീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇലകൾ 2-4 സെ. മീ. നീളവും 2-3 മി. മീ. വീതിയുമുള്ളവയാണ്. ഇലകളുടെ ഉപരിതലം കടുംപച്ച നിറവും അടിഭാഗം നിറം കുറഞ്ഞതുമാണ്. ഇലകൾ കന്നുകാലികൾക്ക് വിഷകരമാണ്.<ref>{{cite journal|last1=Moir|first1=Andy|title=The exceptional yew trees of England, Scotland and Wales|journal=Quarterly Journal of Forestry|date=2013|volume=2013|issue=2013|page=187|url=https://www.academia.edu/5865018/The_exceptional_yew_trees_of_England_Scotland_and_Wales|accessdate=19 July 2014|ref=1}}</ref> ടാക്സസ് ഏകലിംഗാശ്രയിയാണ്. ആൺ-പെൺ വൃക്ഷങ്ങൾ തമ്മിൽ പ്രത്യുത്പാദനാവയവങ്ങളിലെ വ്യത്യാസമേയുള്ളു. ആൺകോണുകളും പെൺകോണുകളും ഇലയുടെ കക്ഷ്യങ്ങളിലാണ് ഉണ്ടാകുന്നത്. ആൺകോണുകളിൽ മണി (beads)പോലെയുള്ള ഒരുകൂട്ടം ആൺപുഷ്പങ്ങളുണ്ടാകുന്നു. കാറ്റിൽ കൂടിയാണ് പരാഗരേണുക്കൾ വിതരണം ചെയ്യപ്പെടുന്നത്. പെൺകോണുകൾ ചെറുതും പച്ചനിറമുള്ളതും ഉരുണ്ടതുമായിരിക്കും. ഫെ. മാസത്തിലാണ് ആൺ-പെൺ കോണുകളുണ്ടാകുന്നത്. വിത്തിനെ പൊതിഞ്ഞ് ഏരിലുകൾ ഉള്ളതിനാൽ ഫലം ബെറി പോലിരിക്കും. മൂപ്പെത്തിയ വിത്തുകൾക്ക് കടും ചുവപ്പു നിറമായിരിക്കും. വിത്തുകൾ വിഷമുള്ളതാണ്. കടുപ്പവും ദൃഢതയുമുള്ള തടിക്ക് അസാധാരണ ഇലാസ്തികതയുണ്ട്. തടിയുടെ വെള്ള കനം കുറഞ്ഞതാണ്; കാതലിന് ഇളം ചുവപ്പു കലർന്ന തവിട്ടുനിറമായിരിക്കും. തടി ഈടു നിൽക്കുന്നതായതിനാൽ വേലികെട്ടാനും മേൽത്തരം വീട്ടുപകരണങ്ങളുണ്ടാക്കാനും ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നു. == അവലംബം == <references/> == പുറം കണ്ണികൾ == {{Sarvavijnanakosam|}} [[വർഗ്ഗം:വൃക്ഷങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:സസ്യജനുസുകൾ]] b61u0x1s25u9hhuqowzze6fop85eplr 0 208097 3763305 3424733 2022-08-08T13:38:03Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|K.G. Neelakantan Nambudiripad}} {{Infobox_Indian_politician |name = കെ.ജി. നീലകണ്ഠൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് |image = K.G. Neelakantan Nambudiripad.jpg |imagesize = |office = [[മൂന്നാം കേരളനിയമസഭ|മൂന്നാം കേരള നിയമസഭയിലെ]] അംഗം |constituency =[[ചങ്ങനാശ്ശേരി നിയമസഭാമണ്ഡലം|ചങ്ങനാശ്ശേരി]] |chiefminister = |term_start = [[1967]] |term_end = [[1970]] |predecessor = [[എൻ. ഭാസ്കരൻ നായർ]] |successor = [[കെ.ജെ. ചാക്കോ]] |birth_date = {{Birth date|1924|5|27}} |birth_place = |death_date = {{Death date and age|2012|9|20|1924|5|27}} |death_place = |alma_mater = |residence = |spouse = ആര്യാ ദേവി |children = മഞ്ജുള, സുധാദേവി, അശോകൻ |religion = [[ഹിന്ദുമതം]] |party = [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ]] |website = | footnotes = | date = സെപ്റ്റംബർ 20 | year = 2012 | source = http://niyamasabha.org/codes/members/m476.htm നിയമസഭ |}} [[മൂന്നാം കേരളനിയമസഭ|മൂന്നാം കേരളനിയമസഭയിൽ]] [[ചങ്ങനാശ്ശേരി നിയമസഭാമണ്ഡലം|ചങ്ങനാശ്ശേരി നിയോജകമണ്ഡലത്തെ]]<ref>http://niyamasabha.org/codes/members/m476.htm</ref> പ്രതിനിധീകരിച്ച ഒരു രാഷ്ട്രീയ നേതാവായിരുന്നു '''കെ.ജി. നീലകണ്ഠൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്''' (27 മേയ് 1924 - 20 സെപ്റ്റംബർ 2012). [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ|സി.പി.ഐ]] പ്രതിനിധിയായാണ് ഇദ്ദേഹം കേരള നിയമസഭയിലേക്കെത്തിയത്. == അവലംബം == {{Reflist}} [[വർഗ്ഗം:1924-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം: 2012-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മേയ് 27-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:സെപ്റ്റംബർ 20-ന് മരിച്ചവർ]] {{DEFAULTSORT:നീലകണ്ഠൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട്, കെ.ജി.}} [[വർഗ്ഗം:മൂന്നാം കേരള നിയമസഭാംഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ സി.പി.ഐ. പ്രവർത്തകർ]] d5wmt8eo5zilvdcyhef367iw5xsb9br 0 209868 3763484 3677772 2022-08-09T06:51:20Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox Mandir | name = കുളത്തൂപ്പുഴ ശ്രീധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രം | image = | image size = 250px | alt = | caption = കുളത്തൂപ്പുഴ ശ്രീധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രം | other_names = | devanagari = | sanskrit_transliteration = | tamil = | marathi = | bengali = | script_name = [[മലയാളം]] | script = | country = [[ഇന്ത്യ]] | state = [[കേരളം]] | district = [[കൊല്ലം]] | locale = [[കുളത്തൂപ്പുഴ]] | primary_deity = [[ശാസ്താവ്|അയ്യപ്പൻ]] | important_festivals= | architectural_styles= കേരളത്തിലെ പരമ്പരാഗത ശൈലിയിൽ | number_of_temples= | number_of_monuments= | inscriptions= | date_built= | creator = | temple_board = | Website = }} [[കൊല്ലം ജില്ല|കൊല്ലം ജില്ലയിലെ]] [[പുനലൂർ താലൂക്ക്|പുനലൂർ താലൂക്കിലെ]] പ്രശസ്തമായ ഒരു [[അയ്യപ്പൻ|അയ്യപ്പക്ഷേത്രമാണ്]] '''കുളത്തൂപ്പുഴ ശ്രീധർമശാസ്താക്ഷേത്രം'''. ക്ഷേത്രത്തെ ചുറ്റി കിഴക്കൻ മലനിരകൾ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ഇതിന്റെ ഒരു ഭാഗത്തുകൂടിയാണ് [[കല്ലടയാർ]] ഒഴുകുന്നത്. പരശുരാമൻ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയ അഞ്ചു ധർമ്മശാസ്തക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാമത്തേതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്ന ക്ഷേത്രമാണു് '''കുളത്തൂപ്പുഴ ശ്രീധർമ്മശാസ്താക്ഷേത്രം'''. [[അയ്യപ്പൻ|ശ്രീ ധർമ്മശാസ്താവിനെ]] ബാലകന്റെ രൂപത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്ന അപൂർവം ക്ഷേത്രമാണിത്. ക്ഷേത്രത്തോടു ചേർ‌ന്നുള്ള സർപ്പക്കാവ് സംരക്ഷിത കാവുകളാണ്. കുളത്തുപ്പുഴയാറ്റിലെ ക്ഷേത്രകടവിലുള്ള മത്സ്യങ്ങൾ "തിരുമക്കളെന്നാണ്" അറിയപ്പെടുന്നത്. വിട്ടുമാറാത്ത രോഗങ്ങൾ അകലുവാനായി ഈ മീനുകൾക്ക് ഊട്ട് നൽകുന്ന പതിവുണ്ട്, പ്രത്യേകിച്ചും ത്വക്ക് രോഗങ്ങൾ അകലുവാനായി ഇവിടുത്തെ മീനൂട്ട് പ്രസിദ്ധമാണ്. പണ്ട് രാസക്രീഡയിൽക്കൂടി വശീകരിക്കാൻ ശ്രമിച്ച ഒരു ജലകന്യകയെ ശാസ്താവ് മത്സ്യരൂപത്തിൽ കിടന്നുകോള്ളാൻ അനുവദിച്ചതായിട്ടാണ് ഐതിഹ്യം. തിരുവനന്തപുരത്ത് നിന്ന് നെടുമങ്ങാട്, പാലോട് വഴിയും, കൊല്ലത്തു നിന്ന് കണ്ണനല്ലൂർ, ആയൂർ, അഞ്ചൽ അല്ലെങ്കിൽ പാരിപ്പള്ളി, പള്ളിക്കൽ, നിലമേൽ വഴിയോ, പത്തനംതിട്ട നിന്നും പത്തനാപുരം, പുനലൂർ, അഞ്ചൽ വഴിയും, തമിഴ്നാട്ടിൽ നിന്നും ചെങ്കോട്ട, ആര്യങ്കാവ് വഴിയും ക്ഷേത്രത്തിൽ എത്തിചേരാം. ശനിയാഴ്ച, വൃച്ഛികമാസത്തിൽ തുടങ്ങുന്ന ശബരിമല മണ്ഡലകാലം തുടങ്ങിയവ വിശേഷ ദിവസങ്ങൾ. == പ്രധാന വഴിപാടുകൾ == [[നീരാജനം]], മീനൂട്ട്, പുഷ്പാഭിഷേകം, നെയ്യഭിഷേകം, പാൽപ്പായസം, അഷ്ടദ്രവ്യ മഹാഗണപതി ഹോമം, അരവണ, അപ്പം, പായസം, രക്തപുഷ്പ്പാഞ്ജലി, അഷ്ടോത്തരാർച്ചന തുടങ്ങിയവയാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന വഴിവാടുകൾ. അടിമസമർപ്പണമാണ് വഴിപാടുകളിൽ പ്രധാനം. ബാലാരിഷ്ടത മാറാൻ കുഞ്ഞുങ്ങളെ മാതാവോ പിതാവോ സോപാനത്തിൽ കമഴ്ത്തികിടത്തി സമർപ്പിക്കുന്നതാണിത്. നേർച്ച പ്രകാരമാണിതു ചെയ്യുന്നത്. ==പ്രതിഷ്ഠ== ബാലശാസ്താവാണ് കുളത്തുപ്പുഴ ശ്രീധർമ്മശാസ്താ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠ. കിഴക്കോട്ട് ദർശനം. മനുഷ്യഹത്യ എന്ന പാപത്തിന് പരിഹാരമായി [[പരശുരാമൻ]] തന്നെ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയ അഞ്ച് അയ്യപ്പക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നു കുളത്തൂപ്പുഴയാണെന്നു സങ്കല്പം. കൊട്ടാരക്കര രാജാക്കന്മാരാണ് ക്ഷേത്രം പണിതത്. ==ഉപപ്രതിഷ്ഠകൾ.== ബാലനായി കുടികൊള്ളുന്ന ഭഗവാനൊപ്പം ഗർഭഗൃഹത്തിൽ [[ശിവൻ|ശിവന്റെ]] പ്രതിഷ്ഠ. നാലമ്പലത്തിനകത്ത് ഗണപതി, നാലമ്പലത്തിനു പുറത്ത് മാമ്പഴത്തറ ഭഗവതി, ഭൂതത്താൻ, നാഗരാജാവ്, നാഗരമ്മ, യക്ഷി, ഗന്ധർവ്വൻ എന്നീ ഉപദേവതകൾ. കിഴക്കോട്ട് ദർശനമുള്ള ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വലതു ഭാഗത്തായി ക്ഷേത്രം വക സർപ്പക്കാവ്. ==ഐതിഹ്യം== സഞ്ചാരപ്രിയനായിരുന്ന ഒരു ആചാര്യ ശ്രേഷ്ഠൻ കുളിക്കാനായി ആറ്റിലിറങ്ങി. ഒപ്പം ഉള്ളവർ ഭക്ഷണം പാകംചെയ്യാനായി അടുപ്പ്കല്ല് സ്ഥാപിച്ചപ്പോൾ ഒരണ്ണം എപ്പോഴും വലുതായി തന്നെ ഇരിക്കിന്നു. എത്ര മാറ്റി വെച്ചിട്ടും ശരിയാവുന്നില്ല. അങ്ങനെ അവർ ആ കല്ല് പൊട്ടിക്കുവാൻ തുടങ്ങി. ശക്തിയുള്ള ഇടിയിൽ കല്ല് എട്ടായി പിളർന്നു. ഇതിൽ നിന്നുണ്ടായ രക്തപ്രവാഹം കണ്ട് സംഘാഗംങ്ങൾ ബോധം കെട്ട് വീണു. വിവരം അറിഞ്ഞെത്തിയ ആചാര്യ ശ്രേഷ്ഠൻ ധ്യാനത്തിൽ ചിതറിത്തെറിച്ച കല്ലിലെ ദൈവസാന്നിധ്യം മനസ്സിലാക്കി. വിവരം അറിഞ്ഞ കൊട്ടാരക്കര രാജാവ് അമ്പലം പണിയുവാൻ വേണ്ട ധനം അദ്ദേഹം നൽകി. ചിതറിത്തെറിച്ച കഷ്ണങ്ങൾ പൂജ നടത്തി പ്രതിഷ്ഠിച്ചു. നാടിന്റെ ദേവനെ കണ്ടത്തിയ കോട്ടാത്തല കുടുംബത്തിന് പ്രതിഫലമായി 150 പറ നിലവും കരയും രാജാവ് നൽകി. രാജഭരണം അവസാനിച്ചപ്പോൾ തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡ് നിലവിൽ വന്നതോടുകൂടി ക്ഷേത്രം അവരുടെ കീഴിലായി. ==അവലംബം== * കുളിച്ച് തൊഴുത് കുളത്തൂപ്പാറയിൽ - മലയാള മനോരമ, 2012 നവംബർ 14 ബുധൻ. ഡി. ജയകൃഷ്ണൻ (പേജ് 3){{പരശുരാമപ്രതിഷ്ഠിത ശാസ്താക്ഷേത്രങ്ങൾ}} [[വർഗ്ഗം:കൊല്ലം ജില്ലയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ ശാസ്താക്ഷേത്രങ്ങൾ]] 72ssez88o4v8k8fsges8rxdt6okzmlq 0 224058 3763336 3762864 2022-08-08T15:36:48Z Sachin12345633 102494 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Uniform resource locator}} [[File:URI Euler Diagram no lone URIs.svg|thumb|യു. ആർ. ഐയുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ് യു. ആർ. എല്ലും യു. ആർ. എന്നും ([[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് നെയിം]]) എന്ന് കാണിക്കുന്ന [[ഓയ്ലർ രേഖാചിത്രം]].]] ഇന്റർനെറ്റിൽ ഏകീകൃത സ്വഭാവമുള്ള വിലാസങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കാനുള്ള വിലാസമാണ് '''യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ''' (മുമ്പ് യൂനിവേഴ്സൽ റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ) അഥവാ '''യു.ആർഎൽ'''. [[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ|യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയറിന്റെ]] (യു.ആർ.ഐ) ഒരു ഉപവിഭാഗമാണ് യുആർഎൽ. എങ്കിലും പല സാങ്കേതിക പദാവലികളിലും രേഖകളിലും യു. ആർ. ഐയുടെ പര്യായ പദമായി യു. ആർ. എൽ. ഉപയോഗിച്ച് കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.<ref>RFC 3305 "URI Partitioning: There is some confusion in the web community over the partitioning of URI space, specifically, the relationship among the concepts of URL, URN, and URI. The confusion owes to the incompatibility between two different views of URI partitioning, which we call the 'classical' and 'contemporary' views."</ref>ഒരു യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ (URL), ഒരു വെബ് വിലാസം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു, <ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>ഇത് ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ നെറ്റ്‌വർക്കിലെ അതിന്റെ സ്ഥാനം വ്യക്തമാക്കുന്ന ഒരു വെബ് റിസോഴ്‌സിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു റഫറൻസാണ്, അത് വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു സംവിധാനമാണിത്. ഒരു യുആർഎൽ എന്നത് ഒരു പ്രത്യേക തരം യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ (URI) ആണ്<ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>, എങ്കിലും പലരും രണ്ട് പദങ്ങളും പരസ്പരം മാറ്റി ഉപയോഗിക്കുന്നു. യുആർഎൽ റഫറൻസ് [[വെബ് താൾ|വെബ് പേജുകൾ]]([[HTTP|എച്ച്ടിടിപി]]) സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ [[ഫയൽ ട്രാൻസ്‌ഫർ പ്രോട്ടോകോൾ |ഫയൽ കൈമാറ്റം]] (FTP), ഇമെയിൽ (മെയിൽടോ), ഡാറ്റാബേസ് ആക്സസ് (JDBC) കൂടാതെ മറ്റ് നിരവധി ആപ്ലിക്കേഷനുകൾക്കും ഉപയോഗിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web |url=https://danielmiessler.com/study/url-uri/#gs.Hs64zOs |title=The Difference Between URLs and URIs |author-last=Miessler |author-first=Daniel}}</ref> == അവലംബം == {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:കമ്പ്യൂട്ടർ ശൃംഖലകൾ]] s5qg0dwh3m1urlgwizh93kfc9aeznmv 3763337 3763336 2022-08-08T15:37:23Z Sachin12345633 102494 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Uniform resource locator}} [[File:URI Euler Diagram no lone URIs.svg|thumb|യു. ആർ. ഐയുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ് യു. ആർ. എല്ലും യു. ആർ. എന്നും ([[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് നെയിം]]) എന്ന് കാണിക്കുന്ന [[ഓയ്ലർ രേഖാചിത്രം]].]] ഇന്റർനെറ്റിൽ ഏകീകൃത സ്വഭാവമുള്ള വിലാസങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കാനുള്ള വിലാസമാണ് '''യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ''' (മുമ്പ് യൂനിവേഴ്സൽ റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ) അഥവാ '''യു.ആർഎൽ'''. [[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ|യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയറിന്റെ]] (യു.ആർ.ഐ) ഒരു ഉപവിഭാഗമാണ് യുആർഎൽ. എങ്കിലും പല സാങ്കേതിക പദാവലികളിലും രേഖകളിലും യു. ആർ. ഐയുടെ പര്യായ പദമായി യു. ആർ. എൽ. ഉപയോഗിച്ച് കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.<ref>RFC 3305 "URI Partitioning: There is some confusion in the web community over the partitioning of URI space, specifically, the relationship among the concepts of URL, URN, and URI. The confusion owes to the incompatibility between two different views of URI partitioning, which we call the 'classical' and 'contemporary' views."</ref>ഒരു യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ (URL), ഒരു വെബ് വിലാസം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു, <ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>ഇത് ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ നെറ്റ്‌വർക്കിലെ അതിന്റെ സ്ഥാനം വ്യക്തമാക്കുന്ന ഒരു വെബ് റിസോഴ്‌സിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു റഫറൻസാണ്, അത് വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു സംവിധാനമാണിത്. ഒരു യുആർഎൽ എന്നത് ഒരു പ്രത്യേക തരം യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ (URI) ആണ്<ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>, എങ്കിലും പലരും രണ്ട് പദങ്ങളും പരസ്പരം മാറ്റി ഉപയോഗിക്കുന്നു. യുആർഎൽ റഫറൻസ് [[വെബ് താൾ|വെബ് പേജുകൾ]]([[HTTP|എച്ച്ടിടിപി]]) സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ [[ഫയൽ ട്രാൻസ്‌ഫർ പ്രോട്ടോകോൾ|ഫയൽ കൈമാറ്റം]] (FTP), ഇമെയിൽ (മെയിൽടോ), ഡാറ്റാബേസ് ആക്സസ് (JDBC) കൂടാതെ മറ്റ് നിരവധി ആപ്ലിക്കേഷനുകൾക്കും ഉപയോഗിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web |url=https://danielmiessler.com/study/url-uri/#gs.Hs64zOs |title=The Difference Between URLs and URIs |author-last=Miessler |author-first=Daniel}}</ref> == അവലംബം == {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:കമ്പ്യൂട്ടർ ശൃംഖലകൾ]] ledagsjpu2uy72cunl79pgoydwrz4j1 3763339 3763337 2022-08-08T15:47:29Z Sachin12345633 102494 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Uniform resource locator}} [[File:URI Euler Diagram no lone URIs.svg|thumb|യു. ആർ. ഐയുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ് യു. ആർ. എല്ലും യു. ആർ. എന്നും ([[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് നെയിം]]) എന്ന് കാണിക്കുന്ന [[ഓയ്ലർ രേഖാചിത്രം]].]] ഇന്റർനെറ്റിൽ ഏകീകൃത സ്വഭാവമുള്ള വിലാസങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കാനുള്ള വിലാസമാണ് '''യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ''' (മുമ്പ് യൂനിവേഴ്സൽ റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ) അഥവാ '''യു.ആർഎൽ'''. [[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ|യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയറിന്റെ]] (യു.ആർ.ഐ) ഒരു ഉപവിഭാഗമാണ് യുആർഎൽ. എങ്കിലും പല സാങ്കേതിക പദാവലികളിലും രേഖകളിലും യു. ആർ. ഐയുടെ പര്യായ പദമായി യു. ആർ. എൽ. ഉപയോഗിച്ച് കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.<ref>RFC 3305 "URI Partitioning: There is some confusion in the web community over the partitioning of URI space, specifically, the relationship among the concepts of URL, URN, and URI. The confusion owes to the incompatibility between two different views of URI partitioning, which we call the 'classical' and 'contemporary' views."</ref>ഒരു യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ (URL), ഒരു വെബ് വിലാസം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു, <ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>ഇത് ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ നെറ്റ്‌വർക്കിലെ അതിന്റെ സ്ഥാനം വ്യക്തമാക്കുന്ന ഒരു വെബ് റിസോഴ്‌സിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു റഫറൻസാണ്, അത് വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു സംവിധാനമാണിത്. ഒരു യുആർഎൽ എന്നത് ഒരു പ്രത്യേക തരം യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ (URI) ആണ്<ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>, എങ്കിലും പലരും രണ്ട് പദങ്ങളും പരസ്പരം മാറ്റി ഉപയോഗിക്കുന്നു. യുആർഎൽ റഫറൻസ് [[വെബ് താൾ|വെബ് പേജുകൾ]]([[HTTP|എച്ച്ടിടിപി]]) സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ [[ഫയൽ ട്രാൻസ്‌ഫർ പ്രോട്ടോകോൾ|ഫയൽ കൈമാറ്റം]] (FTP), ഇമെയിൽ (മെയിൽടോ), ഡാറ്റാബേസ് ആക്സസ് (JDBC) കൂടാതെ മറ്റ് നിരവധി ആപ്ലിക്കേഷനുകൾക്കും ഉപയോഗിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web |url=https://danielmiessler.com/study/url-uri/#gs.Hs64zOs |title=The Difference Between URLs and URIs |author-last=Miessler |author-first=Daniel}}</ref> മിക്ക വെബ് ബ്രൗസറുകളും ഒരു വെബ് പേജിന്റെ യുആർഎൽ പേജിന് മുകളിൽ അഡ്രസ്സ് ബാർ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു സാധാരണ യുആർഎല്ലിന് <code>http://www.example.com/index.html</code> എന്ന ഫോം ഉണ്ടായിരിക്കാം, അത് ഒരു പ്രോട്ടോക്കോൾ (http), ഒരു ഹോസ്റ്റ്നാമം (<code>www.example.com</code>), ഒരു ഫയലിന്റെ പേര് (<code>index.html</code>) എന്നിവ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ==ചരിത്രം== യൂണിഫോം റിസോഴ്‌സ് ലൊക്കേറ്ററുകൾ 1994-ൽ {{IETF RFC|1738}}ൽ വേൾഡ് വൈഡ് വെബിന്റെ ഉപജ്ഞാതാവായ [[Tim Berners-Lee|ടിം ബെർണേഴ്‌സ്-ലീയും]] ഇന്റർനെറ്റ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സിന്റെ (IETF) യുആർഐ വർക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പും ചേർന്ന് നിർവചിച്ചു,{{sfnp|W3C|1994}}. ഐഇറ്റിഎഫ്(IETF) ലിവിംഗ് ഡോക്യുമെന്റ്സ് 1992-ൽ ഒരു തൂവൽ സെഷനിലെ പക്ഷികൾ.{{sfnp|W3C|1994}}{{sfnp|IETF|1992}} == അവലംബം == {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:കമ്പ്യൂട്ടർ ശൃംഖലകൾ]] jbbsbkj9simwmxuxufyuef6e4u234v0 3763340 3763339 2022-08-08T15:54:58Z Sachin12345633 102494 /* ചരിത്രം */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Uniform resource locator}} [[File:URI Euler Diagram no lone URIs.svg|thumb|യു. ആർ. ഐയുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ് യു. ആർ. എല്ലും യു. ആർ. എന്നും ([[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് നെയിം]]) എന്ന് കാണിക്കുന്ന [[ഓയ്ലർ രേഖാചിത്രം]].]] ഇന്റർനെറ്റിൽ ഏകീകൃത സ്വഭാവമുള്ള വിലാസങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കാനുള്ള വിലാസമാണ് '''യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ''' (മുമ്പ് യൂനിവേഴ്സൽ റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ) അഥവാ '''യു.ആർഎൽ'''. [[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ|യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയറിന്റെ]] (യു.ആർ.ഐ) ഒരു ഉപവിഭാഗമാണ് യുആർഎൽ. എങ്കിലും പല സാങ്കേതിക പദാവലികളിലും രേഖകളിലും യു. ആർ. ഐയുടെ പര്യായ പദമായി യു. ആർ. എൽ. ഉപയോഗിച്ച് കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.<ref>RFC 3305 "URI Partitioning: There is some confusion in the web community over the partitioning of URI space, specifically, the relationship among the concepts of URL, URN, and URI. The confusion owes to the incompatibility between two different views of URI partitioning, which we call the 'classical' and 'contemporary' views."</ref>ഒരു യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ (URL), ഒരു വെബ് വിലാസം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു, <ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>ഇത് ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ നെറ്റ്‌വർക്കിലെ അതിന്റെ സ്ഥാനം വ്യക്തമാക്കുന്ന ഒരു വെബ് റിസോഴ്‌സിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു റഫറൻസാണ്, അത് വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു സംവിധാനമാണിത്. ഒരു യുആർഎൽ എന്നത് ഒരു പ്രത്യേക തരം യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ (URI) ആണ്<ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>, എങ്കിലും പലരും രണ്ട് പദങ്ങളും പരസ്പരം മാറ്റി ഉപയോഗിക്കുന്നു. യുആർഎൽ റഫറൻസ് [[വെബ് താൾ|വെബ് പേജുകൾ]]([[HTTP|എച്ച്ടിടിപി]]) സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ [[ഫയൽ ട്രാൻസ്‌ഫർ പ്രോട്ടോകോൾ|ഫയൽ കൈമാറ്റം]] (FTP), ഇമെയിൽ (മെയിൽടോ), ഡാറ്റാബേസ് ആക്സസ് (JDBC) കൂടാതെ മറ്റ് നിരവധി ആപ്ലിക്കേഷനുകൾക്കും ഉപയോഗിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web |url=https://danielmiessler.com/study/url-uri/#gs.Hs64zOs |title=The Difference Between URLs and URIs |author-last=Miessler |author-first=Daniel}}</ref> മിക്ക വെബ് ബ്രൗസറുകളും ഒരു വെബ് പേജിന്റെ യുആർഎൽ പേജിന് മുകളിൽ അഡ്രസ്സ് ബാർ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു സാധാരണ യുആർഎല്ലിന് <code>http://www.example.com/index.html</code> എന്ന ഫോം ഉണ്ടായിരിക്കാം, അത് ഒരു പ്രോട്ടോക്കോൾ (http), ഒരു ഹോസ്റ്റ്നാമം (<code>www.example.com</code>), ഒരു ഫയലിന്റെ പേര് (<code>index.html</code>) എന്നിവ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ==ചരിത്രം== യൂണിഫോം റിസോഴ്‌സ് ലൊക്കേറ്ററുകൾ 1994-ൽ {{IETF RFC|1738}}ൽ വേൾഡ് വൈഡ് വെബിന്റെ ഉപജ്ഞാതാവായ [[Tim Berners-Lee|ടിം ബെർണേഴ്‌സ്-ലീയും]] ഇന്റർനെറ്റ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സിന്റെ (IETF) യുആർഐ വർക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പും ചേർന്ന് നിർവചിച്ചു,{{sfnp|W3C|1994}}.1992-ൽ ഐഇറ്റിഎഫ്(IETF) ലിവിംഗ് ഡോക്യുമെന്റ്സായ ഒരു ബേഡ്സ് ഓഫ് എ ഫെതറിൽ(ബേഡ്സ് ഓഫ് എ ഫെതർ എന്നത് അനൗപചാരിക ഡിസ്ക്ക്ഷൻ ഗ്രൂപ്പുകളാണ്) സഹകരണം ആരംഭിച്ചു.{{sfnp|W3C|1994}}{{sfnp|IETF|1992}} == അവലംബം == {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:കമ്പ്യൂട്ടർ ശൃംഖലകൾ]] ld8tz1m4qfszb22ol2tv70xrtvv3o58 3763341 3763340 2022-08-08T15:56:43Z Sachin12345633 102494 /* ചരിത്രം */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Uniform resource locator}} [[File:URI Euler Diagram no lone URIs.svg|thumb|യു. ആർ. ഐയുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ് യു. ആർ. എല്ലും യു. ആർ. എന്നും ([[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് നെയിം]]) എന്ന് കാണിക്കുന്ന [[ഓയ്ലർ രേഖാചിത്രം]].]] ഇന്റർനെറ്റിൽ ഏകീകൃത സ്വഭാവമുള്ള വിലാസങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കാനുള്ള വിലാസമാണ് '''യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ''' (മുമ്പ് യൂനിവേഴ്സൽ റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ) അഥവാ '''യു.ആർഎൽ'''. [[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ|യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയറിന്റെ]] (യു.ആർ.ഐ) ഒരു ഉപവിഭാഗമാണ് യുആർഎൽ. എങ്കിലും പല സാങ്കേതിക പദാവലികളിലും രേഖകളിലും യു. ആർ. ഐയുടെ പര്യായ പദമായി യു. ആർ. എൽ. ഉപയോഗിച്ച് കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.<ref>RFC 3305 "URI Partitioning: There is some confusion in the web community over the partitioning of URI space, specifically, the relationship among the concepts of URL, URN, and URI. The confusion owes to the incompatibility between two different views of URI partitioning, which we call the 'classical' and 'contemporary' views."</ref>ഒരു യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ (URL), ഒരു വെബ് വിലാസം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു, <ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>ഇത് ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ നെറ്റ്‌വർക്കിലെ അതിന്റെ സ്ഥാനം വ്യക്തമാക്കുന്ന ഒരു വെബ് റിസോഴ്‌സിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു റഫറൻസാണ്, അത് വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു സംവിധാനമാണിത്. ഒരു യുആർഎൽ എന്നത് ഒരു പ്രത്യേക തരം യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ (URI) ആണ്<ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>, എങ്കിലും പലരും രണ്ട് പദങ്ങളും പരസ്പരം മാറ്റി ഉപയോഗിക്കുന്നു. യുആർഎൽ റഫറൻസ് [[വെബ് താൾ|വെബ് പേജുകൾ]]([[HTTP|എച്ച്ടിടിപി]]) സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ [[ഫയൽ ട്രാൻസ്‌ഫർ പ്രോട്ടോകോൾ|ഫയൽ കൈമാറ്റം]] (FTP), ഇമെയിൽ (മെയിൽടോ), ഡാറ്റാബേസ് ആക്സസ് (JDBC) കൂടാതെ മറ്റ് നിരവധി ആപ്ലിക്കേഷനുകൾക്കും ഉപയോഗിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web |url=https://danielmiessler.com/study/url-uri/#gs.Hs64zOs |title=The Difference Between URLs and URIs |author-last=Miessler |author-first=Daniel}}</ref> മിക്ക വെബ് ബ്രൗസറുകളും ഒരു വെബ് പേജിന്റെ യുആർഎൽ പേജിന് മുകളിൽ അഡ്രസ്സ് ബാർ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു സാധാരണ യുആർഎല്ലിന് <code>http://www.example.com/index.html</code> എന്ന ഫോം ഉണ്ടായിരിക്കാം, അത് ഒരു പ്രോട്ടോക്കോൾ (http), ഒരു ഹോസ്റ്റ്നാമം (<code>www.example.com</code>), ഒരു ഫയലിന്റെ പേര് (<code>index.html</code>) എന്നിവ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ==ചരിത്രം== യൂണിഫോം റിസോഴ്‌സ് ലൊക്കേറ്ററുകൾ 1994-ൽ {{IETF RFC|1738}}ൽ [[WWW|വേൾഡ് വൈഡ് വെബിന്റെ]] ഉപജ്ഞാതാവായ [[Tim Berners-Lee|ടിം ബെർണേഴ്‌സ്-ലീയും]] ഇന്റർനെറ്റ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സിന്റെ (IETF) യുആർഐ വർക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പും ചേർന്ന് നിർവചിച്ചു,{{sfnp|W3C|1994}}.1992-ൽ ഐഇറ്റിഎഫ്(IETF) ലിവിംഗ് ഡോക്യുമെന്റ്സായ ഒരു ബേഡ്സ് ഓഫ് എ ഫെതറിൽ(ബേഡ്സ് ഓഫ് എ ഫെതർ എന്നത് അനൗപചാരിക ഡിസ്ക്ക്ഷൻ ഗ്രൂപ്പുകളാണ്) സഹകരണം ആരംഭിച്ചു.{{sfnp|W3C|1994}}{{sfnp|IETF|1992}} == അവലംബം == {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:കമ്പ്യൂട്ടർ ശൃംഖലകൾ]] nminmn35zpdl8n07puty633vrkiomcq 3763342 3763341 2022-08-08T15:57:18Z Sachin12345633 102494 /* ചരിത്രം */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Uniform resource locator}} [[File:URI Euler Diagram no lone URIs.svg|thumb|യു. ആർ. ഐയുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ് യു. ആർ. എല്ലും യു. ആർ. എന്നും ([[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് നെയിം]]) എന്ന് കാണിക്കുന്ന [[ഓയ്ലർ രേഖാചിത്രം]].]] ഇന്റർനെറ്റിൽ ഏകീകൃത സ്വഭാവമുള്ള വിലാസങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കാനുള്ള വിലാസമാണ് '''യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ''' (മുമ്പ് യൂനിവേഴ്സൽ റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ) അഥവാ '''യു.ആർഎൽ'''. [[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ|യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയറിന്റെ]] (യു.ആർ.ഐ) ഒരു ഉപവിഭാഗമാണ് യുആർഎൽ. എങ്കിലും പല സാങ്കേതിക പദാവലികളിലും രേഖകളിലും യു. ആർ. ഐയുടെ പര്യായ പദമായി യു. ആർ. എൽ. ഉപയോഗിച്ച് കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.<ref>RFC 3305 "URI Partitioning: There is some confusion in the web community over the partitioning of URI space, specifically, the relationship among the concepts of URL, URN, and URI. The confusion owes to the incompatibility between two different views of URI partitioning, which we call the 'classical' and 'contemporary' views."</ref>ഒരു യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ (URL), ഒരു വെബ് വിലാസം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു, <ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>ഇത് ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ നെറ്റ്‌വർക്കിലെ അതിന്റെ സ്ഥാനം വ്യക്തമാക്കുന്ന ഒരു വെബ് റിസോഴ്‌സിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു റഫറൻസാണ്, അത് വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു സംവിധാനമാണിത്. ഒരു യുആർഎൽ എന്നത് ഒരു പ്രത്യേക തരം യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ (URI) ആണ്<ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>, എങ്കിലും പലരും രണ്ട് പദങ്ങളും പരസ്പരം മാറ്റി ഉപയോഗിക്കുന്നു. യുആർഎൽ റഫറൻസ് [[വെബ് താൾ|വെബ് പേജുകൾ]]([[HTTP|എച്ച്ടിടിപി]]) സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ [[ഫയൽ ട്രാൻസ്‌ഫർ പ്രോട്ടോകോൾ|ഫയൽ കൈമാറ്റം]] (FTP), ഇമെയിൽ (മെയിൽടോ), ഡാറ്റാബേസ് ആക്സസ് (JDBC) കൂടാതെ മറ്റ് നിരവധി ആപ്ലിക്കേഷനുകൾക്കും ഉപയോഗിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web |url=https://danielmiessler.com/study/url-uri/#gs.Hs64zOs |title=The Difference Between URLs and URIs |author-last=Miessler |author-first=Daniel}}</ref> മിക്ക വെബ് ബ്രൗസറുകളും ഒരു വെബ് പേജിന്റെ യുആർഎൽ പേജിന് മുകളിൽ അഡ്രസ്സ് ബാർ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു സാധാരണ യുആർഎല്ലിന് <code>http://www.example.com/index.html</code> എന്ന ഫോം ഉണ്ടായിരിക്കാം, അത് ഒരു പ്രോട്ടോക്കോൾ (http), ഒരു ഹോസ്റ്റ്നാമം (<code>www.example.com</code>), ഒരു ഫയലിന്റെ പേര് (<code>index.html</code>) എന്നിവ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ==ചരിത്രം== യൂണിഫോം റിസോഴ്‌സ് ലൊക്കേറ്ററുകൾ 1994-ൽ {{IETF RFC|1738}}ൽ [[World Wide Web|വേൾഡ് വൈഡ് വെബിന്റെ]] ഉപജ്ഞാതാവായ [[Tim Berners-Lee|ടിം ബെർണേഴ്‌സ്-ലീയും]] ഇന്റർനെറ്റ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സിന്റെ (IETF) യുആർഐ വർക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പും ചേർന്ന് നിർവചിച്ചു,{{sfnp|W3C|1994}}.1992-ൽ ഐഇറ്റിഎഫ്(IETF) ലിവിംഗ് ഡോക്യുമെന്റ്സായ ഒരു ബേഡ്സ് ഓഫ് എ ഫെതറിൽ(ബേഡ്സ് ഓഫ് എ ഫെതർ എന്നത് അനൗപചാരിക ഡിസ്ക്ക്ഷൻ ഗ്രൂപ്പുകളാണ്) സഹകരണം ആരംഭിച്ചു.{{sfnp|W3C|1994}}{{sfnp|IETF|1992}} == അവലംബം == {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:കമ്പ്യൂട്ടർ ശൃംഖലകൾ]] 6h2f6r00hx2zkbeuron0exshrbohseo 3763433 3763342 2022-08-09T01:06:01Z Sachin12345633 102494 /* ചരിത്രം */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Uniform resource locator}} [[File:URI Euler Diagram no lone URIs.svg|thumb|യു. ആർ. ഐയുടെ ഉപവിഭാഗങ്ങളാണ് യു. ആർ. എല്ലും യു. ആർ. എന്നും ([[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് നെയിം]]) എന്ന് കാണിക്കുന്ന [[ഓയ്ലർ രേഖാചിത്രം]].]] ഇന്റർനെറ്റിൽ ഏകീകൃത സ്വഭാവമുള്ള വിലാസങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കാനുള്ള വിലാസമാണ് '''യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ''' (മുമ്പ് യൂനിവേഴ്സൽ റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ) അഥവാ '''യു.ആർഎൽ'''. [[യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ|യൂനിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയറിന്റെ]] (യു.ആർ.ഐ) ഒരു ഉപവിഭാഗമാണ് യുആർഎൽ. എങ്കിലും പല സാങ്കേതിക പദാവലികളിലും രേഖകളിലും യു. ആർ. ഐയുടെ പര്യായ പദമായി യു. ആർ. എൽ. ഉപയോഗിച്ച് കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്.<ref>RFC 3305 "URI Partitioning: There is some confusion in the web community over the partitioning of URI space, specifically, the relationship among the concepts of URL, URN, and URI. The confusion owes to the incompatibility between two different views of URI partitioning, which we call the 'classical' and 'contemporary' views."</ref>ഒരു യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്റർ (URL), ഒരു വെബ് വിലാസം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു, <ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>ഇത് ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ നെറ്റ്‌വർക്കിലെ അതിന്റെ സ്ഥാനം വ്യക്തമാക്കുന്ന ഒരു വെബ് റിസോഴ്‌സിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു റഫറൻസാണ്, അത് വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു സംവിധാനമാണിത്. ഒരു യുആർഎൽ എന്നത് ഒരു പ്രത്യേക തരം യൂണിഫോം റിസോഴ്സ് ഐഡന്റിഫയർ (URI) ആണ്<ref>{{Cite web |url=https://zzz.buzz/2017/09/19/forward-and-backslashes-in-urls/ |title=Forward and Backslashes in URLs |website=zzz.buzz |access-date=19 September 2018}}</ref>, എങ്കിലും പലരും രണ്ട് പദങ്ങളും പരസ്പരം മാറ്റി ഉപയോഗിക്കുന്നു. യുആർഎൽ റഫറൻസ് [[വെബ് താൾ|വെബ് പേജുകൾ]]([[HTTP|എച്ച്ടിടിപി]]) സാധാരണയായി കാണപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ [[ഫയൽ ട്രാൻസ്‌ഫർ പ്രോട്ടോകോൾ|ഫയൽ കൈമാറ്റം]] (FTP), ഇമെയിൽ (മെയിൽടോ), ഡാറ്റാബേസ് ആക്സസ് (JDBC) കൂടാതെ മറ്റ് നിരവധി ആപ്ലിക്കേഷനുകൾക്കും ഉപയോഗിക്കുന്നു.<ref>{{Cite web |url=https://danielmiessler.com/study/url-uri/#gs.Hs64zOs |title=The Difference Between URLs and URIs |author-last=Miessler |author-first=Daniel}}</ref> മിക്ക വെബ് ബ്രൗസറുകളും ഒരു വെബ് പേജിന്റെ യുആർഎൽ പേജിന് മുകളിൽ അഡ്രസ്സ് ബാർ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു സാധാരണ യുആർഎല്ലിന് <code>http://www.example.com/index.html</code> എന്ന ഫോം ഉണ്ടായിരിക്കാം, അത് ഒരു പ്രോട്ടോക്കോൾ (http), ഒരു ഹോസ്റ്റ്നാമം (<code>www.example.com</code>), ഒരു ഫയലിന്റെ പേര് (<code>index.html</code>) എന്നിവ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ==ചരിത്രം== യൂണിഫോം റിസോഴ്‌സ് ലൊക്കേറ്ററുകൾ 1994-ൽ {{IETF RFC|1738}}ൽ [[World Wide Web|വേൾഡ് വൈഡ് വെബിന്റെ]] ഉപജ്ഞാതാവായ [[Tim Berners-Lee|ടിം ബെർണേഴ്‌സ്-ലീയും]] ഇന്റർനെറ്റ് എഞ്ചിനീയറിംഗ് ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സിന്റെ (IETF) യുആർഐ വർക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പും ചേർന്ന് നിർവചിച്ചു,{{sfnp|W3C|1994}}.1992-ൽ ഐഇറ്റിഎഫ്(IETF) ലിവിംഗ് ഡോക്യുമെന്റ്സായ ഒരു ബേഡ്സ് ഓഫ് എ ഫെതറിൽ(ബേഡ്സ് ഓഫ് എ ഫെതർ എന്നത് അനൗപചാരിക ഡിസ്ക്ക്ഷൻ ഗ്രൂപ്പുകളാണ്) സഹകരണം ആരംഭിച്ചു.{{sfnp|W3C|1994}}{{sfnp|IETF|1992}} ഡയറക്‌ടറിയും ഫയൽനാമങ്ങളും വേർതിരിക്കാൻ സ്ലാഷുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഫയൽ പാത്ത് സിന്റാക്‌സുമായി ഡൊമെയ്‌ൻ നെയിമുകൾ(1985-ൽ സൃഷ്ടിച്ചത്) സംയോജിപ്പിക്കുന്നു. ഫയൽ പാത്തുകൾ പൂർത്തിയാക്കുന്നതിന് സെർവർ നേയിമുകൾ പ്രിഫിക്‌സ് ചെയ്യാവുന്ന കൺവെൻഷനുകൾ ഇതിനകം നിലവിലുണ്ട്, ഇതിന് മുമ്പായി ഇരട്ട സ്ലാഷ് <code>(//)</code>നൽകുന്നു.{{sfnp|Berners-Lee|2015}} യുആർഐകൾക്കുള്ളിൽ ഡൊമെയ്‌ൻ നാമത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങൾ വേർതിരിക്കുന്നതിന് ഡോട്ടുകൾ ഉപയോഗിച്ചതിൽ ബെർണേഴ്‌സ്-ലീ പിന്നീട് ഖേദം പ്രകടിപ്പിച്ചു, {{sfnp|Berners-Lee|2015}} മുഴുവൻ സ്ലാഷുകൾ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ എന്ന് ആഗ്രഹിച്ചു, കൂടാതെ, യുആർഐയുടെ ആദ്യ ഘടകത്തെ പിന്തുടർന്ന് കോളൻ നൽകിയിട്ടുണ്ടെന്നും പറഞ്ഞു. ഡൊമെയ്ൻ നാമത്തിന് മുമ്പുള്ള സ്ലാഷുകൾ അനാവശ്യമായിരുന്നു.{{sfnp|BBC News|2009}} എച്ച്ടിഎംഎൽ സ്പെസിഫിക്കേഷന്റെ ആദ്യകാല (1993) ഡ്രാഫ്റ്റ്<ref>{{cite techreport |title=Hypertext Markup Language (draft RFCxxx) |author-first1=Tim |author-last1=Berners-Lee |author-link1=Tim Berners-Lee |author-first2=Daniel "Dan" |author-last2=Connolly |author-link2=Daniel Connolly |date=March 1993 |page=28 |url=https://www.ucc.ie/archive/curia/dtds/html-spec.ps}}</ref> "യൂണിവേഴ്സൽ" റിസോഴ്സ് ലൊക്കേറ്ററുകളെ പരാമർശിക്കുന്നു. ഇത് 1994 ജൂണിനും (RFC 1630) 1994 ഒക്‌ടോബറിനും ഇടയിൽ കുറച്ചുകാലം (draft-ietf-uri-url-08.txt) ഉപേക്ഷിച്ചു.<ref>{{cite techreport |title=Uniform Resource Locators (URL) |author-first1=Tim |author-last1=Berners-Lee |author-link1=Tim Berners-Lee |author-first2=Larry |author-last2=Masinter |author-link2=Larry Masinter |author-first3=Mark Perry |author-last3=McCahill |author-link3=Mark Perry McCahill |date=October 1994 <!--|url=http://ds.internic.net/internet-drafts/draft-ietf-uri-url-08.txt-->}} (This Internet-Draft was published as a Proposed Standard RFC, {{harvp|RFC 1738|1994}}) Cited in {{cite techreport |title=Constituent Component Interface++ |author-first1=C. S. |author-last1=Ang |author-first2=D. C. |author-last2=Martin |publisher=UCSF Library and Center for Knowledge Management |date=January 1995 |url=https://listserv.heanet.ie/cgi-bin/wa?A2=ind9501&L=HTML-WG&P=R23201&X=C6F9505B05BC9A3B67}}</ref> == അവലംബം == {{reflist|2}} [[വർഗ്ഗം:കമ്പ്യൂട്ടർ ശൃംഖലകൾ]] gryvg7alxzmwvxen8bade536svbdz9s 0 234404 3763377 3695191 2022-08-08T18:03:20Z Kiran Gopi 10521 [[കെ. പി. തോമസ്]] എന്ന താൾ [[കെ.പി. തോമസ്]] എന്ന താളിനു മുകളിലേയ്ക്ക്, Kiran Gopi മാറ്റിയിരിക്കുന്നു wikitext text/x-wiki {{PU|K. P. Thomas}} കേരളത്തിലെ ഒരു കായികപരിശീലകനാണ് '''കെ.പി.തോമസ്''' എന്ന '''തോമസ്‌ മാഷ്‌'''. കായിക പരിശീനത്തിനുള്ള ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ പുരസ്‌ക്കാരമായ ദ്രോണാചാര്യ ഇദ്ദേഹത്തിനു ലഭിച്ചു. കോട്ടയം ജില്ലയിലെ [[കോരുത്തോട് ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|കോരുത്തോട് ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ]] സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന [[കോരുത്തോട്]] സി. കേശവൻ മെമ്മോറിയൽ എച്ച്.എച്ച്.എസ്സ് എന്ന സ്കൂളിൽ 1979 മുതൽ കായിക അദ്ധ്യാപകനായിരുന്നു ഇദേഹം. ഈ കാലഘട്ടത്തിൽ ഇദ്ദേഹം ഈ സ്കൂളിനെ 16 തവണ സംസ്ഥാന സ്കൂൾ കായിക മേളയിൽ ചാമ്പ്യൻ സ്കൂൾ പട്ടം നേടിക്കൊടുത്തിട്ടുണ്ട്.<ref name="koruthod">[http://www.deshabhimani.com/periodicalContent5.php?id=407 കായികകേരളത്തിന്റെ ഗുരു ഇപ്പോഴും ഇവിടെയുണ്ട് - ദേശാഭിമാനി]{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>[http://www.mathrubhumi.com/idukki/news/1309111-local_news-Thodupuzha-തൊടുപുഴ.html പതിനേഴിന്റെ ഉശിരുമായി അറുപത്തേഴിലും തോമസ് മാഷ് - മാതൃഭൂമി] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111201130222/http://www.mathrubhumi.com/idukki/news/1309111-local_news-Thodupuzha-%E0%B4%A4%E0%B5%8A%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B4.html |date=2011-12-01 }}.</ref> ഏഷ്യൻ ഗയിംസിൽ സ്വർണം നേടിയ ജോസഫ് എബ്രഹാമും<ref>{{Cite web |url=http://www.mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/639559/2010-11-26/sports |title=തോമസ് മാഷിന് ഗുരുദക്ഷിണയേകി വത്സല ശിഷ്യൻ - മാതൃഭൂമി |access-date=2013-02-27 |archive-date=2010-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101127204648/http://mathrubhumi.com/online/malayalam/news/story/639559/2010-11-26/sports |url-status=dead }}</ref> ലോക അത്ലറ്റിക് ചാമ്പ്യൻഷിപ്പിൽ മെഡൽ നേടിയ [[അഞ്ജു ബോബി ജോർജ്ജ്|അഞ്ജു ബോബി ജോർജും]]<ref name="koruthod" /> തോമസ്‌ മാഷിന്റെ ശിഷ്യരാണ്. തൊടുപുഴ വഴിത്തല സ്വദേശിയാണ് തോമസ്. 16 വർഷം പട്ടാളത്തിലായിരുന്നു ഇദ്ദേഹം. അതിനുശേഷമാണ് കായിക പരിശീലകനായത്.<ref>{{cite news|title=തോമസ് മാഷിന് ദ്രോണാചാര്യ|url=http://www.mathrubhumi.com/sports/story.php?id=382670|accessdate=2013 ഓഗസ്റ്റ് 8|newspaper=മാതൃഭൂമി|date=2013 ഓഗസ്റ്റ് 8|archive-date=2013-08-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20130809011936/http://www.mathrubhumi.com/sports/story.php?id=382670|url-status=dead}}</ref> 1963 മുതൽ 1979 വരെ ആർമി കോച്ചായി പ്രവർത്തിച്ചു. 1972-ലെ ഏഷ്യാഡിൽ ഭരതത്തെ പ്രതിനിധീകരിച്ച് 400 മീറ്റർ റിലേയിൽ പങ്കെടുത്തിരുന്നു. 1979 മുതലാണ് കോരുത്തോട് സി.കെ.എം.എച്ച്.എസിൽ പരിശീലകനായി പ്രവേശിച്ചത്. 2000 ത്തിലാണ് കോരുത്തോട് സ്‌കൂളിന് 16-ആമത് ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ് ലഭിച്ചു. ഇവിടെ നിന്നും വിരമിച്ച ശേഷം [[ഏന്തയാർ]] സ്‌കൂളിൽ പരിശീലകനായി പ്രവേശിച്ചു. തോമസ് മാഷ് ഇപ്പോൾ തൊടുപുഴ വണ്ണപ്പുറം എസ്.എൻ.എം.വി.എച്ച്.എസ്.എസിലെ പരിശീലകരിൽ ഒരാളായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. രാജി, രജനി, രാജാസ് എന്നിവർ മക്കൾ. == അവലംബം == <references/> [[വർഗ്ഗം:കായികപരിശീലകർ]] [[വർഗ്ഗം:ദ്രോണാചാര്യ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] gt1qcqo7lc7xv59xpv4my1ogaulzrmc 0 258694 3763554 2145712 2022-08-09T11:50:57Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox islands |name = ജാവ |image name = Java Topography.png |image caption = Topography of Java |locator map = Java location inkscape.svg |native name = Jawa |native name link = Indonesian language |location = [[Southeast Asia]] |coordinates = {{Coord|7|29|30|S|110|00|16|E|type:isle_region:ID_scale:5000000|display=inline,title}} |archipelago = [[Greater Sunda Islands]] |area km2 = 138794 |rank = 13th |highest mount = [[Semeru]] |elevation m = 3676 |country = [[Indonesia]] |country admin divisions title = Provinces |country admin divisions = [[Banten]],<br />[[Jakarta|Jakarta&nbsp;Special&nbsp;Capital&nbsp;City&nbsp;Region]],<br />[[West Java]],<br />[[Central Java]],<br />[[East Java]],<br />[[Yogyakarta|Yogyakarta Special Region]] |country largest city = [[Jakarta]] |country largest city area = 661.52&nbsp;km² |population = 138 million |population as of = 2011 |density km2 = 1064 |ethnic groups = [[Javanese people|Javanese]] (inc. [[Cirebonese]], [[Tenggerese]], [[Osing people|Osing]]) , [[Sundanese people|Sundanese]] (inc. [[Bantenese]], [[Baduy]]), [[Betawi people|Betawi]], [[Madurese people|Madurese]] }} [[ഇന്തോനേഷ്യ]]യുടെ തലസ്ഥാനമായ [[ജക്കാർത്ത]] ഉൾപ്പെടുന്ന ദ്വീപാണ് [[ജാവ(ദ്വീപ്)|ജാവ]]. പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തുള്ള [[സുമാത്ര]]യുടെയും കിഴക്ക് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന [[ബാലി]]യുടെയും ഇടയിലാണ് ജാവദ്വീപ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. 13.5 കോടിയിലധികം ജങ്ങൾ താമസിക്കുന്ന ജാവ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനസാന്ദ്രതയുള്ള ദ്വീപാണ്. ഒരിക്കൽ ഹിന്ദു രാജവംശങ്ങളുടെയും പീന്നിട് ഡച്ച് കൊളോണിയൽ വാഴ്ചയുടെയും കേന്ദ്രമായിരുന്ന ജാവയാണ് ഇന്തോനേഷ്യയുടെ രാഷ്ട്രീയ, സാമ്പത്തിക ജീവിതത്തിൽ ഏറ്റവും വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നത്. ഒട്ടേറെ [[അഗ്നിപർവ്വതം|അഗ്നിപർവ്വതങ്ങൾ]] ജാവയിലുണ്ട്. 540 കിലോ മീറ്റർ ദൈർഘ്യമുള്ള [[ബോഗ്ങവൻ സോളോ]]യാണ് ഏറ്റവും വലിയ നദി. [[പ്രംബനൻ ശിവക്ഷേത്രം]], [[ബോറോബുദൂരിലെ ബുദ്ധസ്മാരകം]] എന്നിവ ലോകപ്രശസ്തമായ ആകർഷണകേന്ദ്രങ്ങളും ചരിത്രസ്മാരകങ്ങളുമാണ്. ഭാരതീയസംസ്കാരങ്ങൾ ജാവനീസ് ജീവിതത്തിലുണ്ട്. ഹിന്ദു സാമ്രാജ്യമായ [[മജപഹിത്|മജാപഹിത്]] ഉടലെടുത്തത് കിഴക്കൻ ജാവയിലാണ്. ഇന്തോനേഷ്യയിലെ ആദ്യ പ്രസിഡണ്ടായ [[സുകർണോ]]യും പീന്നിട് വന്ന [[സുഹാർത്തോ|സുഹർത്തോയും]] വിഖ്യാത നോവലിസ്റ്റ് [[പ്രാമുദ്യ ആനന്ദതൂർ|പ്രാമുദ്യ ആനന്ദതൂറും]] ജാവക്കാരായിരുന്നു. ജാവയിലെ ജനസംഖ്യയിൽ 90 % [[മുസ്ലിം|മുസ്ലികളാണ്]]. പൊതുവെ ഉഷ്ണമേഖലയായ ഇവിടം കുറഞ്ഞതോതിൽ മഴ പെയ്യാറുണ്ട്. വർഷത്തിൽ ചിലപ്പോൾ ദിവസങ്ങളോളം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന മഴപെയ്താൽ വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടാറുണ്ട്. പടിഞ്ഞാറൻ ജാവ സുഡാനികളുടെ നാടാണ്. തി ജാവീസ് ജനങ്ങൾ മധ്യ-കിഴക്ക് ജാവയിലാണ് പാർക്കുന്നത്. [[വർഗ്ഗം:ഇന്തോനേഷ്യയിലെ ദ്വീപുകൾ‎]] [[വർഗ്ഗം:ജാവ]] 1xn45k3o6lfuikhvhlihy6pp61cdgkb 3763555 3763554 2022-08-09T11:51:13Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox islands |name = ജാവ |image name = Java Topography.png |image caption = Topography of Java |locator map = Java location inkscape.svg |native name = Jawa |native name link = Indonesian language |location = [[Southeast Asia]] |coordinates = {{Coord|7|29|30|S|110|00|16|E|type:isle_region:ID_scale:5000000|display=inline,title}} |archipelago = [[Greater Sunda Islands]] |area km2 = 138794 |rank = 13th |highest mount = [[Semeru]] |elevation m = 3676 |country = [[Indonesia]] |country admin divisions title = Provinces |country admin divisions = [[Banten]],<br />[[Jakarta|Jakarta&nbsp;Special&nbsp;Capital&nbsp;City&nbsp;Region]],<br />[[West Java]],<br />[[Central Java]],<br />[[East Java]],<br />[[Yogyakarta|Yogyakarta Special Region]] |country largest city = [[Jakarta]] |country largest city area = 661.52&nbsp;km² |population = 138 million |population as of = 2011 |density km2 = 1064 |ethnic groups = [[Javanese people|Javanese]] (inc. [[Cirebonese]], [[Tenggerese]], [[Osing people|Osing]]) , [[Sundanese people|Sundanese]] (inc. [[Bantenese]], [[Baduy]]), [[Betawi people|Betawi]], [[Madurese people|Madurese]] }} [[ഇന്തോനേഷ്യ]]യുടെ തലസ്ഥാനമായ [[ജക്കാർത്ത]] ഉൾപ്പെടുന്ന ദ്വീപാണ് [[ജാവ(ദ്വീപ്)|ജാവ]]. പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തുള്ള [[സുമാത്ര]]യുടെയും കിഴക്ക് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന [[ബാലി]]യുടെയും ഇടയിലാണ് ജാവദ്വീപ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. 13.5 കോടിയിലധികം ജങ്ങൾ താമസിക്കുന്ന ജാവ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനസാന്ദ്രതയുള്ള ദ്വീപാണ്. ഒരിക്കൽ ഹിന്ദു രാജവംശങ്ങളുടെയും പീന്നിട് ഡച്ച് കൊളോണിയൽ വാഴ്ചയുടെയും കേന്ദ്രമായിരുന്ന ജാവയാണ് ഇന്തോനേഷ്യയുടെ രാഷ്ട്രീയ, സാമ്പത്തിക ജീവിതത്തിൽ ഏറ്റവും വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നത്. ഒട്ടേറെ [[അഗ്നിപർവ്വതം|അഗ്നിപർവ്വതങ്ങൾ]] ജാവയിലുണ്ട്. 540 കിലോ മീറ്റർ ദൈർഘ്യമുള്ള [[ബോഗ്ങവൻ സോളോ]]യാണ് ഏറ്റവും വലിയ നദി. [[പ്രംബനൻ ശിവക്ഷേത്രം]], [[ബോറോബുദൂരിലെ ബുദ്ധസ്മാരകം]] എന്നിവ ലോകപ്രശസ്തമായ ആകർഷണകേന്ദ്രങ്ങളും ചരിത്രസ്മാരകങ്ങളുമാണ്. ഭാരതീയസംസ്കാരങ്ങൾ ജാവനീസ് ജീവിതത്തിലുണ്ട്. ഹിന്ദു സാമ്രാജ്യമായ [[മജപഹിത്|മജാപഹിത്]] ഉടലെടുത്തത് കിഴക്കൻ ജാവയിലാണ്. ഇന്തോനേഷ്യയിലെ ആദ്യ പ്രസിഡണ്ടായ [[സുകർണോ]]യും പീന്നിട് വന്ന [[സുഹാർത്തോ|സുഹർത്തോയും]] വിഖ്യാത നോവലിസ്റ്റ് [[പ്രാമുദ്യ ആനന്ദതൂർ|പ്രാമുദ്യ ആനന്ദതൂറും]] ജാവക്കാരായിരുന്നു. ജാവയിലെ ജനസംഖ്യയിൽ 90 % [[മുസ്ലിം|മുസ്ലികളാണ്]]. പൊതുവെ ഉഷ്ണമേഖലയായ ഇവിടം കുറഞ്ഞതോതിൽ മഴ പെയ്യാറുണ്ട്. വർഷത്തിൽ ചിലപ്പോൾ ദിവസങ്ങളോളം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന മഴപെയ്താൽ വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടാകാറുണ്ട്. പടിഞ്ഞാറൻ ജാവ സുഡാനികളുടെ നാടാണ്. തി ജാവീസ് ജനങ്ങൾ മധ്യ-കിഴക്ക് ജാവയിലാണ് പാർക്കുന്നത്. [[വർഗ്ഗം:ഇന്തോനേഷ്യയിലെ ദ്വീപുകൾ‎]] [[വർഗ്ഗം:ജാവ]] dbw2gmv7wpfyf1dm04r1g6d7p3i695f 3763556 3763555 2022-08-09T11:53:04Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox islands |name = ജാവ |image name = Java Topography.png |image caption = Topography of Java |locator map = Java location inkscape.svg |native name = Jawa |native name link = Indonesian language |location = [[Southeast Asia]] |coordinates = {{Coord|7|29|30|S|110|00|16|E|type:isle_region:ID_scale:5000000|display=inline,title}} |archipelago = [[Greater Sunda Islands]] |area km2 = 138794 |rank = 13th |highest mount = [[Semeru]] |elevation m = 3676 |country = [[Indonesia]] |country admin divisions title = Provinces |country admin divisions = [[Banten]],<br />[[Jakarta|Jakarta&nbsp;Special&nbsp;Capital&nbsp;City&nbsp;Region]],<br />[[West Java]],<br />[[Central Java]],<br />[[East Java]],<br />[[Yogyakarta|Yogyakarta Special Region]] |country largest city = [[Jakarta]] |country largest city area = 661.52&nbsp;km² |population = 138 million |population as of = 2011 |density km2 = 1064 |ethnic groups = [[Javanese people|Javanese]] (inc. [[Cirebonese]], [[Tenggerese]], [[Osing people|Osing]]) , [[Sundanese people|Sundanese]] (inc. [[Bantenese]], [[Baduy]]), [[Betawi people|Betawi]], [[Madurese people|Madurese]] }} [[ഇന്തോനേഷ്യ]]യുടെ തലസ്ഥാനമായ [[ജക്കാർത്ത]] ഉൾപ്പെടുന്ന ദ്വീപാണ് [[ജാവ(ദ്വീപ്)|ജാവ]]. പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തുള്ള [[സുമാത്ര]]യുടെയും കിഴക്ക് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന [[ബാലി]]യുടെയും ഇടയിലാണ് ജാവദ്വീപ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. 13.5 കോടിയിലധികം ജങ്ങൾ താമസിക്കുന്ന ജാവ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനസാന്ദ്രതയുള്ള ദ്വീപാണ്. ഒരിക്കൽ ഹിന്ദു രാജവംശങ്ങളുടെയും പീന്നിട് ഡച്ച് കൊളോണിയൽ വാഴ്ചയുടെയും കേന്ദ്രമായിരുന്ന ജാവയാണ് ഇന്തോനേഷ്യയുടെ രാഷ്ട്രീയ, സാമ്പത്തിക ജീവിതത്തിൽ ഏറ്റവും വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നത്. ഒട്ടേറെ [[അഗ്നിപർവ്വതം|അഗ്നിപർവ്വതങ്ങൾ]] ജാവയിലുണ്ട്. 540 കിലോ മീറ്റർ ദൈർഘ്യമുള്ള [[ബോഗ്ങവൻ സോളോ]]യാണ് ഏറ്റവും വലിയ നദി. [[പ്രംബനൻ ശിവക്ഷേത്രം]], [[ബോറോബുദൂരിലെ ബുദ്ധസ്മാരകം]] എന്നിവ ലോകപ്രശസ്തമായ ആകർഷണകേന്ദ്രങ്ങളും ചരിത്രസ്മാരകങ്ങളുമാണ്. ഭാരതീയസംസ്കാരങ്ങൾ ജാവനീസ് ജീവിതത്തിലുണ്ട്. ഹിന്ദു സാമ്രാജ്യമായ [[മജപഹിത്|മജാപഹിത്]] ഉടലെടുത്തത് കിഴക്കൻ ജാവയിലാണ്. ഇന്തോനേഷ്യയിലെ ആദ്യ പ്രസിഡണ്ടായ [[സുകർണോ]]യും പീന്നിട് വന്ന [[സുഹാർത്തോ|സുഹർത്തോയും]] വിഖ്യാത നോവലിസ്റ്റ് [[പ്രാമുദ്യ ആനന്ദതൂർ|പ്രാമുദ്യ ആനന്ദതൂറും]] ജാവക്കാരായിരുന്നു. ജാവയിലെ ജനസംഖ്യയിൽ 90 % [[മുസ്ലിം|മുസ്ലികളാണ്]]. പൊതുവെ ഉഷ്ണമേഖലയായ ഇവിടം കുറഞ്ഞതോതിൽ മഴ പെയ്യാറുണ്ട്. വർഷത്തിൽ ചിലപ്പോൾ ദിവസങ്ങളോളം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന മഴപെയ്താൽ വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടാകാറുണ്ട്. പടിഞ്ഞാറൻ ജാവ സുൻഡാനികളുടെ നാടാണ്. തി ജാവീസ് ജനങ്ങൾ മധ്യ-കിഴക്ക് ജാവയിലാണ് പാർക്കുന്നത്. [[വർഗ്ഗം:ഇന്തോനേഷ്യയിലെ ദ്വീപുകൾ‎]] [[വർഗ്ഗം:ജാവ]] qj6rda76k2s6z38z20sfotfotuczv6x 0 262050 3763297 3669832 2022-08-08T13:22:49Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Yamuna Krishnan}} {{Infobox scientist | name = യമുന കൃഷ്ണൻ | native_name = | native_name_lang = | image = <!--(filename only, i.e. without "File:" prefix)--> | imagesize = | alt = | caption = | birth_date = {{birth date |1974|05|25}} | birth_place = | death_date = <!--{{death date and age |YYYY|MM|DD |YYYY|MM|DD}} (death date then birth date)--> | death_place = | death_cause = | resting_place = | resting_place_coordinates = <!--{{coord|LAT|LONG|type:landmark|display=inline,title}}--> | other_names = | residence = [[Chicago|ചിക്കാഗോ]] | citizenship = [[India|ഇന്ത്യ]] | nationality = [[India|ഇന്ത്യക്കാരി]] | fields = [[Organic Chemistry|ഓർഗാനിക് കെമിസ്ട്രി]] | workplaces = [[Indian Institute of Science|ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് സയൻസ്]] <br/> [[University of Cambridge|കേംബ്രിജ് സർവ്വകലാശാല]] <br/> [[National Centre for Biological Sciences|നാഷണൽ സെന്റർ ഫോർ ബയോളജിക്കൽ സയൻസസ്]] <br/> [[University of Chicago|ചിക്കാഗോ സർവ്വകലാശാല]] | patrons = | education = | alma_mater = [[Indian Institute of Science|ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് സയൻസ്]] | thesis_title = <!--(or | thesis1_title = and | thesis2_title = )--> | thesis_url = <!--(or | thesis1_url = and | thesis2_url = )--> | thesis_year = <!--(or | thesis1_year = and | thesis2_year = )--> | doctoral_advisor = | academic_advisors = | doctoral_students = | notable_students = | known_for = | influences = | influenced = | awards = [[Shanti Swarup Bhatnagar Prize|ശാന്തി സ്വരൂപ് ഭട്‌നഗർ സമ്മാനം]] | author_abbrev_bot = | author_abbrev_zoo = | spouse = <!--(or | spouses = )--> | partner = <!--(or | partners = )--> | children = | signature = <!--(filename only)--> | signature_alt = | website = <!--{{URL|www.example.com}}--> | footnotes = }} ഒരു ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്രജ്ഞയാണ് '''യമുന കൃഷ്മൻ''' (ജനനം : 25 മേയ് 1974). [[ശാന്തി സ്വരൂപ് ഭട്നാഗർ പുരസ്കാരം|ശാന്തിസ്വരൂപ് ഭട്‌നാഗർ പുരസ്‌കാരം]] നേടിയിട്ടുണ്ട്. നിലവിൽ ചിക്കാഗോ സർവകലാശാലയിലെ കെമിസ്ട്രി വിഭാഗത്തിൽ പ്രോഫെസ്സറായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു.<ref>https://chemistry.uchicago.edu/faculty/yamuna-krishnan</ref> [[bengaluru|ബാംഗ്ലൂരിലെ]] [[tata institute of fundamental research|ടാറ്റ ഇൻസ്റ്റിറ്റിയൂട്ട് ഓഫ് ഫണ്ടമെൻറൽ റിസർച്ചിലുള്ള]] നാഷണൽ സെൻറർ ഫോർ ബയോളജിക്കൽ സയൻസസിൽ റീഡറായിരുന്നു.<ref name="ncbs.res.in">http://ncbs.res.in/yamuna</ref>[[chemistry|രസതന്ത്രവിഭാഗത്തിലാണ്]] ശാന്തിസ്വരൂപ് ഭട്‌നാഗർ പുരസ്‌കാരം ലഭിച്ചത്. ഈ പുരസ്‌കാരം ലഭിക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രായംകുറഞ്ഞ ശാസ്ത്രജ്ഞയാണിവർ.<ref>{{cite news|title=ഡോ. യമുന കൃഷ്ണൻ - ഭട്‌നാഗർ പുരസ്‌കാരംനേടുന്ന പ്രായംകുറഞ്ഞ ശാസ്ത്രജ്ഞ|url=http://www.mathrubhumi.com/technology/science/yamuna-krishnan-chemistry-science-shanti-swarup-bhatnagar-award-indian-scientist-council-for-scientific-and-industrial-research-csir-national-centre-for-biological-sciences-tifr-394928/|accessdate=2013 സെപ്റ്റംബർ 30|newspaper=മാതൃഭൂമി|date=2013 സെപ്റ്റംബർ|archive-date=2013-09-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20130930072038/http://www.mathrubhumi.com/technology/science/yamuna-krishnan-chemistry-science-shanti-swarup-bhatnagar-award-indian-scientist-council-for-scientific-and-industrial-research-csir-national-centre-for-biological-sciences-tifr-394928/|url-status=dead}}</ref> ==ജീവിതരേഖ== [[മലപ്പുറം ജില്ല|മലപ്പുറം ജില്ലയിലെ]] [[പരപ്പനങ്ങാടി]] സ്വദേശിയായ പി.ടി. കൃഷ്ണന്റെയും മിനിയുടെയും മകളാണ്. [[ചെന്നൈ|ചെന്നൈയിലെ]] വിമൻസ് ക്രിസ്ത്യൻ കോളേജിൽ നിന്നാണ് യമുന രസതന്ത്രത്തിൽ ബിരുദമെടുത്തത്. [[ബാംഗ്ലൂർ|ബാംഗ്ലൂരിലെ]] [[indian institute of science|ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റിയൂട്ട് ഒഫ് സയൻസസിൽ]] നിന്ന് രസതന്ത്രത്തിൽ ബിരുദാനന്തര ബിരുദവും ഓർഗാനിക് കെമിസ്ട്രിയിൽ [[Ph d|ഡോക്ടറേറ്റും]] നേടിയ യമുന [[cambridge university|കേംബ്രിജ് സർവകലാശാലയിൽ]] പോസ്റ്റ് ഡോക്ടറൽ ഫെലോ ആയി പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. കോശങ്ങൾക്കുള്ളിലെ സംഭവങ്ങൾ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനായി [[DNA|ഡി.എൻ.എ.]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സെൻസർ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുന്നതിന് രസതന്ത്രത്തിന്റെ സാധ്യതകൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തിയതിനാണ് ഡോ.യമുനയ്ക്ക് അവാർഡ് ലഭിച്ചത്. ന്യൂക്ലിക് ആസിഡ് നാനോ ടെക്നോളജിയിലും ന്യൂക്ലിക് ആസിഡുകളുടെ ഘടന സംബന്ധിച്ച ഗവേഷണത്തിലും ഇപ്പോൾ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref name="ncbs.res.in"/> ==പുരസ്കാരങ്ങൾ== *യുവശാസ്ത്രജ്ഞർക്കുള്ള വൈ.ഐ.എം. ബോസ്റ്റൺ പുരസ്‌കാരം *ആർ.എൻ.എ. സൊസൈറ്റി ഫെലോഷിപ്പ് *ഭട്‌നാഗർ പുരസ്‌കാരം ==അവലംബം== <references/> {{SSBPST recipients in Chemical Science}} [[വർഗ്ഗം:രസതന്ത്രജ്ഞർ]] [[വർഗ്ഗം:1974-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:കേരളീയരായ സ്ത്രീ ശാസ്ത്രജ്ഞർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രമുഖർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ രസതന്ത്രജ്ഞർ]] [[വർഗ്ഗം:ശാന്തി സ്വരൂപ് ഭട്നാഗർ പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] lk25bir72mndnx7bf7f0ouukzz242cy 0 263487 3763517 3542025 2022-08-09T10:02:01Z 2409:4073:4E92:22DB:0:0:BD48:EC0B കടത്താനാടൻ അമ്പാടിയിൽ ഷമ്മി ചേട്ടൻ ആണ് നസീർ സാറിന് ശബ്ദം നൽകിയിരിക്കുന്നത് സാജിർ അഷറഫ് എന്നാ ഞാൻ ഇതു കൂടി ചേർക്കുന്നു.8848502860 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ഷമ്മി തിലകൻ | image = | caption = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|1971|05|20|df=yes}} | birth_place = പത്തനംതിട്ട | death_date = | death_place = | nationality = {{ind}} | other_names = | occupation = [[അഭിനേതാവ്]], ഡബ്ബിങ് കലാകാരൻ | years_active= 1986-തുടരുന്നു<ref>{{cite web | url=http://www.imdb.com/name/nm1432578/ | title=ഇന്റർനെറ്റ് മൂവി ഡേറ്റാബേസിൽ നിന്ന്- ഷമ്മി തിലകൻ | publisher=ഐ.എം.ഡി.ബി. | accessdate=2013 ഓഗസ്റ്റ് 4}}</ref> }} മലയാളചലച്ചിത്ര അഭിനേതാവും, ഡബ്ബിങ് കലാകാരനുമാണ് '''ഷമ്മി തിലകൻ''' (ജനനം:20 മെയ് 1971). പ്രശസ്ത നടനായിരുന്ന [[തിലകൻ|തിലകന്റെ]] മകനാണ് ഇദ്ദേഹം. 1986ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ഇരകൾ]] എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിലൂടെയാണ് ഇദ്ദേഹം അഭിനയ രംഗത്തേക്ക് കടക്കുന്നത്. പ്രതിനായക വേഷങ്ങളുടെ അവതരണത്തിലൂടെ ശ്രദ്ധ നേടിയിട്ടുള്ള ഇദ്ദേഹം ഹാസ്യവേഷങ്ങളിലും അഭിനയിച്ചിട്ടുണ്ട്<ref>https://www.mathrubhumi.com/mobile/movies-music/news/shammy-thilakan-rejects-siddique-s-statement-during-press-meet-1.3229076</ref><ref>https://www.manoramaonline.com/movies/movie-news/2020/06/26/viral-note-about-shammy-thilakan.html</ref><ref>https://www.manoramaonline.com/movies/movie-news/2018/08/09/shammi-thilakan-mukesh-amma-meeting.html</ref>. == ജീവിതരേഖ == മലയാള ചലച്ചിത്ര അഭിനേതാവ്, അസിസ്റ്റൻറ്, അസോസിയേറ്റ് ഡയറക്ടർ, ഡബ്ബിംഗ് ആർട്ടിസ്റ്റ് എന്നീ നിലകളിൽ പ്രശസ്തനാണ് ഷമ്മി തിലകൻ. പ്രശസ്ത മലയാള ചലച്ചിത്ര അഭിനേതാവായിരുന്ന [[തിലകൻ|തിലകൻ്റേയും]] ശാന്തയുടേയും മകനായി 1971 മെയ് 20ന് പത്തനംതിട്ട ജില്ലയിൽ ജനിച്ചു. ഷാജി തിലകൻ, ഷോബി തിലകൻ എന്നിവർ സഹോദരൻമാരാണ് ഷിബു തിലകൻ, സോണിയ തിലകൻ, സോഫിയ തിലകൻ എന്നിവർ അർധ സഹോദരങ്ങളാണ്. ഷമ്മി തിലകൻ്റെ പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം തടിയൂർ എൻ.എസ്.എസ്. ഹൈസ്കൂളിലായിരുന്നു. 1986-ൽ തൻ്റെ പതിനഞ്ചാം വയസിൽ നാടകങ്ങളിലൂടെ അഭിനയ ജീവിതം തുടങ്ങിയ ഷമ്മി തിലകൻ കൊല്ലം രശ്മി തീയേറ്റേഴ്സ്, ട്യൂണ, ചാലക്കുടി സാരഥി, പി.ജെ.തീയേറ്റേഴ്സ്, കലാശാല തൃപ്പൂണിത്തുറ എന്നീ നാടക സമിതികളിൽ അംഗമായി പ്രവർത്തിച്ചു ഒപ്പം തന്നെ ഇരുപത്തഞ്ച് നാടകങ്ങൾ സംവിധാനം ചെയ്തു. 1986-ൽ കെ.ജി.ജോർജ് സംവിധാനം ചെയ്ത ''ഇരകൾ'' എന്ന സിനിമയിലൂടെ മലയാള സിനിമയിൽ അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ചു. തുടർന്ന് നിരവധി മലയാള സിനിമകളിൽ ചെറുതും വലുതുമായ വേഷങ്ങൾ ചെയ്തു. 2001-ൽ റിലീസായ മോഹൻലാൽ നായകനായി അഭിനയിച്ച ''പ്രജ'' എന്ന സിനിമയിലെ ഷമ്മിയുടെ വില്ലൻ വേഷം ഏറെ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടതാണ്. പിന്നീട് ഹാസ്യവേഷങ്ങളിലും മികച്ച പ്രകടനം നടത്തി. അതിലൊന്ന് 2013-ലെ ''നേരം'' സിനിമയിലെ ഊക്കൻ ടിൻറു എന്ന പോലീസ് ഓഫീസർ വേഷമാണ്. ഒരു ഡബ്ബിംഗ് ആർട്ടിസ്റ്റ് കൂടിയാണ് ഷമ്മി തിലകൻ നിരവധി മലയാള സിനിമകളിൽ വിവിധ അഭിനേതാക്കൾക്ക് അദ്ദേഹം ശബ്ദം നൽകി. അതിൽ പ്രശസ്തമായവ ''കടത്തനാടൻ അമ്പാടിയിലെ പ്രേംനസീറിനും'', ''ദേവാസുരത്തിലെ നെപ്പോളിയനും'', ''ഗസലിലെ നാസറിനും'', ''ഒടിയനിലെ പ്രകാശ് രാജിനും'' ശബ്ദം കൊടുത്തതാണ്. ഇതുവരെ 150-ഓളം മലയാള സിനിമകളിൽ അഭിനയിച്ച ഷമ്മി തിലകൻ മലയാള സിനിമയിൽ അസോസിയേറ്റ്, അസിസ്റ്റൻറ് ഡയറകടറായും പ്രവർത്തിച്ചു. ''1989-ലെ ജാതകം'' എന്ന സിനിമയിൽ അസോസിയേറ്റ് ഡയറക്ടറായ ഷമ്മി ''1987-ലെ കഥയ്ക്ക് പിന്നിൽ'', ''1990-ലെ രാധാമാധവം'' എന്നീ സിനിമകളുടെ അസിസ്റ്റൻറ് ഡയറക്ടറായിരുന്നു<ref>https://www.seelatest.com/topic/shammi-thilakan&lite</ref><ref>https://m3db.com/shammy-thilakan</ref> ''' അവാർഡുകൾ ''' * കേരള സംസ്ഥാന ഫിലിം അവാർഡ് മികച്ച ഡബ്ബിംഗ് ആർട്ടിസ്റ്റ് : ''ഒടിയൻ (2018)'', ''ഗസൽ (1993)'' * മികച്ച ഹാസ്യതാരം,വനിതാ ഫിലിം അവാർഡ് : ''നേരം (2013)'', ''ശൃംഗാരവേലൻ (2013)'' ''' സ്വകാര്യ ജീവിതം ''' * ഭാര്യ : ഉഷ * ഏക മകൻ : അഭിമന്യു == ശബ്ദം നൽകിയ സിനിമകൾ == * ഒടിയൻ 2018<ref>https://www.manoramaonline.com/movies/movie-news/2019/01/07/shammi-thilakan-on-odiyan-and-mohanlals-assurance.html</ref> * ബ്ലാക്ക് ബട്ടർഫ്ലൈ 2013 * ചൈനാ ടൗൺ 2011 * കുലം 1997 * ഇതാ ഒരു സ്നേഹഗാഥ 1997 * ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം 1996 * അറേബ്യ 1995 * സ്ഫടികം 1995 * വൃദ്ധൻമാരെ സൂക്ഷിക്കുക 1995 * സോപാനം 1994 * സമൂഹം 1993 * ഗസൽ 1993 * കടത്താനാടൻ അമ്പാടി ==അഭിനയിച്ച ചലച്ചിത്രങ്ങൾ== {| class="wikitable sortable" |+ അഭിനയരംഗത്തെ പ്രകടനങ്ങൾ<ref>[http://malayalasangeetham.info/displayProfile.php?category=actors&artist=Shammi%20Thilakan അഭിനയിച്ച ചലച്ചിത്രങ്ങൾ: മലയാളസംഗീതം.ഇൻഫോ]</ref> (Selected Filmography) |- ! # ! വർഷം ! ചലച്ചിത്രം ! കഥാപാത്രം ! സംവിധായകൻ |- | 115|| 2021 || ജനഗണമന || Filiming || |- | 114|| 2019 ||സൂത്രക്കാരൻ || || |- |113 || 2019 || കളിക്കൂട്ടുകാർ || || |- | 112|| 2019 || സകലകലാശാല || || |- |111 || 2018 || തീവണ്ടി || || |- | 110|| 2018 || കളി || || |- |109 || 2017 || പോക്കിരി സൈമൺ || || |- |108 || 2017 || തരംഗം || || |- |107 || 2017 || ബോബി || || |- |106 || 2017 || മാച്ച് ബോക്സ് || || |- |105 || 2017 || ലക്ഷ്യം || || |- |104 || 2017 || ചങ്ക്സ് || || |- |103 || 2016 || സൂം || || |- |102 || 2016 || ഡാർവിൻ്റെ പരിണാമം || || |- |101 || 2016 || പാപ്പനും വർക്കിയും || || |- |100 || 2015 || അപ്പുറം ബംഗാൾ ഇപ്പുറം തിരുവിതാംകൂർ || || |- |99 || 2015 || ഇലഞ്ഞിക്കാവ് പി.ഒ || || |- |98 || 2014 || കുരുത്തം കെട്ടവൻ || || |- | 97|| 2014 || മഞ്ഞ || || |- |96||2014|| വേഗം || || |- | 95|| 2014 || ഭയ്യാ ഭയ്യാ || || |- | 94|| 2014 || മാന്നാർ മത്തായി സ്പീക്കിംഗ് 2 || || |- |93 || 2014 || അവതാരം || || |- |92|| 2013 || വീപ്പിംഗ് ബോയ് || || |- |91 || 2013 || നാടോടിമന്നൻ || || |- |90 ||2013 || ശൃംഗാരവേലൻ || || |- |89 || 2013 || [[ലോക്പാൽ (ചലച്ചിത്രം)|ലോക്പാൽ]] || || |- | 88||2013 ||[[നി കൊ ഞാ ചാ]] || || |- | 87||2013 || [[ഹൗസ്ഫുൾ]]|| || |- | 86|| 2013 || [[നേരം]] || എസ്.ഐ. ഉക്കൻ ടിന്റു || |- | 85||2012 ||[[മാസ്റ്റേഴ്സ്]] || || |- | 84||2012 || [[റൺ ബേബി റൺ]]|| || |- | 83|| 2012 || [[സിംഹാസനം]] || || |- | 82||2011 ||[[ദി മെട്രോ]] || || |- | 81||2011 ||[[സീനിയേഴ്സ്]] || || |- | 80||2011 ||[[രതിനിർവേദം]] || || |- | 79||2011 ||കൊരട്ടി പട്ടണം റെയിൽവേ ഗേറ്റ് || || |- | 78|| 2011 || [[ആഴക്കടൽ]] ||പോളച്ചൻ || |- |77||2010 || നമ്പർ 9 കെ.കെ.റോഡ് || || |- | 76|| 2010 || [[എഗെയ്ൻ കാസർകോട് കാദർഭായ്]] || സിജു || |- | 75|| 2010 || 24 ഹവേഴ്സ് || ഇൻസ്പെക്ടർ അജയ് || |- | 74||2010 || ഞാൻ സഞ്ചാരി|| || |- | 73|| 2009 || [[പുതിയ മുഖം]] || ഗിരി || |- | 72 || 2009 || [[ആയിരത്തിൽ ഒരുവൻ]] || വിശ്വംഭരൻ || |- | 71 || 2008 || സുൽത്താൻ || || |- | 70|| 2008 || [[രൗദ്രം]] || ജോയി || |- |69|| 2008 || [[സൈക്കിൾ (ചലച്ചിത്രം)|സൈക്കിൾ]] || || |- | 68 || 2008 || ആയുധം || || |- | 67|| 2008 || [[ട്വന്റി20 (ചലച്ചിത്രം)|ട്വന്റി 20]] || ഗണേശൻ || |- | 66|| 2007 || [[ഇൻസ്പെക്ടർ ഗരുഡ്]] || ഗോപിനാഥ് || |- | 65|| 2007 || സൂര്യകിരീടം || || |- | 64|| 2007 || [[ജൂലൈ 4]] || റിപ്പർ മുരുകൻ || |- | 63|| 2007|| [[നാദിയ കൊല്ലപ്പെട്ട രാത്രി]] || സുദർശൻ || |- | 62 || 2007 || [[അലിഭായ്]] || || |- | 61|| 2006 || [[ലയൺ]] || || |- |60 || 2006 || [[വടക്കുംനാഥൻ]] || || |- | 59 || 2006 || [[കീർത്തിചക്ര]] || ഹരി || |- | 58|| 2006 || [[പതാക (ചലച്ചിത്രം)|പതാക]] || മോനിപ്പള്ളി ദിനേശൻ || |- | 57|| 2006 || ദി ഡോൺ || സുലൈമാൻ || |- | 56|| 2006 || [[ബാബ കല്യാണി]] || വക്കീൽ || |- | 55|| 2005 || [[ഉടയോൻ]] || || |- | 54||2005 || ഇസ്ര || || |- | 53|| 2004 || കൂട്ട് || ജോസഫ് || |- | 52||2004||റൺവേ || || |- | 51|| 2004 || [[സേതുരാമയ്യർ സി.ബി.ഐ.]] || || |- | 50 || 2004 || [[മാമ്പഴക്കാലം]] || ചാക്കോച്ചൻ || |- | 49 || 2003 || കസ്തൂരിമാൻ || രാജേന്ദ്രൻ || |- | 48|| 2003 || [[എന്റെ വീട് അപ്പൂന്റേം]] || ഇൻസ്പെക്ടർ ചന്ദ്രൻ || |- | 47||2002 || ഫാന്റം || || |- | 46||2001 || [[പ്രജ]] || || |- | 45|| 2001 || മാർക്ക് ആൻ്റണി || || |- | 44|| 2000 || ഓട്ടോ ബ്രദേഴ്സ് || || |- | 43||2000 || ദി വാറൻറ് || || |- | 42 || 2000 || ഇന്ത്യ ഗേറ്റ് || || |- | 41 || 1999 || [[വാഴുന്നോർ]] || || |- | 40 || 1999 || [[പത്രം (ചലച്ചിത്രം)|പത്രം]] || സി.ഐ. ഹരിദാസ് || |- | 39 || 1999 || [[എഴുപുന്ന തരകൻ]] || കമ്മീഷണർ || |- |38||1998 || ഹർത്താൽ || || |- |- | 37|| 1997 || നഗരപുരാണം || മണികണ്ഠൻ || |- | 36||1997 || മൂന്നുകോടിയും മുന്നൂറ് പവനും || | |- |35||1997 || കിളിക്കുറിശിയിലെ കുടുംബമേള|| ||| |- | 34||1997 || മാണിക്യകൂടാരം || || |- | 33 || 1997 || [[ലേലം]] || പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥൻ || |- | 32||1998 || ഗ്ലോറിയ ഫെർണാണ്ടസ് ഫ്രം യു.എസ്.എ. || || |- | 31 || 1997 || ഭൂപതി || ചിണ്ടൻ || |- |30 ||1996 || കെ.എൽ.7/95 എറണാകുളം നോർത്ത് || || |- | 29||1996 || മിമിക്സ് സൂപ്പർ 1000 || || |- | 28|| 1996 || സുൽത്താൻ ഹൈദരലി || || |- | 27|| 1996 || കാഞ്ഞിരപ്പള്ളി കറിയാച്ചൻ || || |- | 26|| 1996 || കാതിൽ ഒരു കിന്നാരം || ലോറൻസ് || |- |25 || 1995||സർഗവസന്തം || || |- | 24|| 1995 || മംഗല്യസൂത്രം || || |- |23 || 1995 || മാന്ത്രികം || || |- | 22|| 1995 || സ്ട്രീറ്റ് || || |- |21 || 1995 || ബോക്സർ || || |- | 20 || 1995 || മാണിക്യ ചെമ്പഴുക്ക || ധർമ്മരാജ് || [[തുളസിദാസ്]] |- | 19|| 1995 || അച്ഛൻ കൊമ്പത്ത് അമ്മ വരമ്പത്ത് || || |- | 18|| 1995 || രാജകീയം || അരവിന്ദ് || |- | 17||1995 || കീർത്തനം || || |- |16|| 1994|| ചുക്കാൻ || || |- | 15|| 1994 || കടൽ || || |- |14|| 1994 || പുത്രൻ || || |- | 13 ||1994 || ഇലയും മുള്ളും || || |- |12||1994 || ദാദ || || |- |11||1994 || വെണ്ടർ ഡാനിയേൽ സ്റ്റേറ്റ് ലൈസൻസി || || |- | 10||1994 || ഭരണകൂടം || || |- |- |9||1993 || സാക്ഷാൽ ശ്രീമാൻ ചാത്തുണ്ണി || || |- | 8||1993 || എന്റെ ശ്രീക്കുട്ടിക്ക് || || |- |7 ||1993 || [[ചെങ്കോൽ]] || || |- | 6|| 1993 || [[ധ്രുവം]] || അലി || [[ജോഷി]] |- | 5|| 1992 || [[തലസ്ഥാനം (ചലച്ചിത്രം)|തലസ്ഥാനം]] || || [[ഷാജി കൈലാസ്]] |- | 4 || 1991 || ഒറ്റയാൾ പട്ടാളം || || [[ടി.കെ. രാജീവ് കുമാർ]] |- |3 ||1990 || രാധാമാധവം || || |- | 2 || 1989 || ജാതകം || ചെണ്ടക്കാരൻ || |- | 1 || 1986 || [[ഇരകൾ]] || ബേബിയുടെ സുഹൃത്ത് || [[കെ.ജി. ജോർജ്ജ്]] |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രനടന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്ര ഡബ്ബിങ് കലാകാരന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച ഡബ്ബിങ് കലാകാരന്മാർക്കുള്ള കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] og5453azu34pjkipp67v8we2s67p0s6 3763527 3763517 2022-08-09T10:16:00Z 2409:4073:4E92:22DB:0:0:BD48:EC0B ചിത്രീകരണം കഴിഞ്ഞ് ഏതാനും ദിവസങ്ങൾക്കകം പ്രശസ്ത നടൻ പ്രേംനസീർ അന്തരിച്ചു. ചിത്രത്തിലെ പ്രധാന വേഷമായ പയ്യപ്പിള്ളി ചന്തു ഗുരുക്കളുടെ വേഷം നസീർ ആണ് ചെയ്തത്. അദ്ദേഹത്തിന് ഡബ്ബ് ചെയ്യാനായി, അന്നത്തെ പ്രശസ്ത മിമിക്രി താര മായിരുന്ന ജയറാമിനെ ഏർപ്പാട് ചെയ്തു. എന്നാൽ, പ്രേംനസീറിനെ വളരെ ഭംഗിയായി അനുകരിക്കാൻ അറിയാം എന്നല്ലാതെ ഡബ്ബിംഗ് കല തീരെ വശമില്ലാതിരുന്ന ജയറാമിന് ആ ഉദ്യമത്തിൽ നിന്നും പിൻമാറേണ്ടി വന്നു. പിന്നീട്, ഷമ്മി തിലകനാണ് നസീറിനു വേണ്ടി ഡബ്ബ് ചെയ്തത്. ഈ ചിത്രത്തിൽ, നസീറിനടക്കം ഇരുപതോളം താരങ്ങൾക്ക്. wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ഷമ്മി തിലകൻ | image = | caption = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|1971|05|20|df=yes}} | birth_place = പത്തനംതിട്ട | death_date = | death_place = | nationality = {{ind}} | other_names = | occupation = [[അഭിനേതാവ്]], ഡബ്ബിങ് കലാകാരൻ | years_active= 1986-തുടരുന്നു<ref>{{cite web | url=http://www.imdb.com/name/nm1432578/ | title=ഇന്റർനെറ്റ് മൂവി ഡേറ്റാബേസിൽ നിന്ന്- ഷമ്മി തിലകൻ | publisher=ഐ.എം.ഡി.ബി. | accessdate=2013 ഓഗസ്റ്റ് 4}}</ref> }} മലയാളചലച്ചിത്ര അഭിനേതാവും, ഡബ്ബിങ് കലാകാരനുമാണ് '''ഷമ്മി തിലകൻ''' (ജനനം:20 മെയ് 1971). പ്രശസ്ത നടനായിരുന്ന [[തിലകൻ|തിലകന്റെ]] മകനാണ് ഇദ്ദേഹം. 1986ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ഇരകൾ]] എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിലൂടെയാണ് ഇദ്ദേഹം അഭിനയ രംഗത്തേക്ക് കടക്കുന്നത്. പ്രതിനായക വേഷങ്ങളുടെ അവതരണത്തിലൂടെ ശ്രദ്ധ നേടിയിട്ടുള്ള ഇദ്ദേഹം ഹാസ്യവേഷങ്ങളിലും അഭിനയിച്ചിട്ടുണ്ട്<ref>https://www.mathrubhumi.com/mobile/movies-music/news/shammy-thilakan-rejects-siddique-s-statement-during-press-meet-1.3229076</ref><ref>https://www.manoramaonline.com/movies/movie-news/2020/06/26/viral-note-about-shammy-thilakan.html</ref><ref>https://www.manoramaonline.com/movies/movie-news/2018/08/09/shammi-thilakan-mukesh-amma-meeting.html</ref>. == ജീവിതരേഖ == മലയാള ചലച്ചിത്ര അഭിനേതാവ്, അസിസ്റ്റൻറ്, അസോസിയേറ്റ് ഡയറക്ടർ, ഡബ്ബിംഗ് ആർട്ടിസ്റ്റ് എന്നീ നിലകളിൽ പ്രശസ്തനാണ് ഷമ്മി തിലകൻ. പ്രശസ്ത മലയാള ചലച്ചിത്ര അഭിനേതാവായിരുന്ന [[തിലകൻ|തിലകൻ്റേയും]] ശാന്തയുടേയും മകനായി 1971 മെയ് 20ന് പത്തനംതിട്ട ജില്ലയിൽ ജനിച്ചു. ഷാജി തിലകൻ, ഷോബി തിലകൻ എന്നിവർ സഹോദരൻമാരാണ് ഷിബു തിലകൻ, സോണിയ തിലകൻ, സോഫിയ തിലകൻ എന്നിവർ അർധ സഹോദരങ്ങളാണ്. ഷമ്മി തിലകൻ്റെ പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസം തടിയൂർ എൻ.എസ്.എസ്. ഹൈസ്കൂളിലായിരുന്നു. 1986-ൽ തൻ്റെ പതിനഞ്ചാം വയസിൽ നാടകങ്ങളിലൂടെ അഭിനയ ജീവിതം തുടങ്ങിയ ഷമ്മി തിലകൻ കൊല്ലം രശ്മി തീയേറ്റേഴ്സ്, ട്യൂണ, ചാലക്കുടി സാരഥി, പി.ജെ.തീയേറ്റേഴ്സ്, കലാശാല തൃപ്പൂണിത്തുറ എന്നീ നാടക സമിതികളിൽ അംഗമായി പ്രവർത്തിച്ചു ഒപ്പം തന്നെ ഇരുപത്തഞ്ച് നാടകങ്ങൾ സംവിധാനം ചെയ്തു. 1986-ൽ കെ.ജി.ജോർജ് സംവിധാനം ചെയ്ത ''ഇരകൾ'' എന്ന സിനിമയിലൂടെ മലയാള സിനിമയിൽ അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ചു. തുടർന്ന് നിരവധി മലയാള സിനിമകളിൽ ചെറുതും വലുതുമായ വേഷങ്ങൾ ചെയ്തു. 2001-ൽ റിലീസായ മോഹൻലാൽ നായകനായി അഭിനയിച്ച ''പ്രജ'' എന്ന സിനിമയിലെ ഷമ്മിയുടെ വില്ലൻ വേഷം ഏറെ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടതാണ്. പിന്നീട് ഹാസ്യവേഷങ്ങളിലും മികച്ച പ്രകടനം നടത്തി. അതിലൊന്ന് 2013-ലെ ''നേരം'' സിനിമയിലെ ഊക്കൻ ടിൻറു എന്ന പോലീസ് ഓഫീസർ വേഷമാണ്. ഒരു ഡബ്ബിംഗ് ആർട്ടിസ്റ്റ് കൂടിയാണ് ഷമ്മി തിലകൻ നിരവധി മലയാള സിനിമകളിൽ വിവിധ അഭിനേതാക്കൾക്ക് അദ്ദേഹം ശബ്ദം നൽകി. അതിൽ പ്രശസ്തമായവ ''കടത്തനാടൻ അമ്പാടിയിലെ പ്രേംനസീറിനും'', ''ദേവാസുരത്തിലെ നെപ്പോളിയനും'', ''ഗസലിലെ നാസറിനും'', ''ഒടിയനിലെ പ്രകാശ് രാജിനും'' ശബ്ദം കൊടുത്തതാണ്. ഇതുവരെ 150-ഓളം മലയാള സിനിമകളിൽ അഭിനയിച്ച ഷമ്മി തിലകൻ മലയാള സിനിമയിൽ അസോസിയേറ്റ്, അസിസ്റ്റൻറ് ഡയറകടറായും പ്രവർത്തിച്ചു. ''1989-ലെ ജാതകം'' എന്ന സിനിമയിൽ അസോസിയേറ്റ് ഡയറക്ടറായ ഷമ്മി ''1987-ലെ കഥയ്ക്ക് പിന്നിൽ'', ''1990-ലെ രാധാമാധവം'' എന്നീ സിനിമകളുടെ അസിസ്റ്റൻറ് ഡയറക്ടറായിരുന്നു<ref>https://www.seelatest.com/topic/shammi-thilakan&lite</ref><ref>https://m3db.com/shammy-thilakan</ref> ''' അവാർഡുകൾ ''' * കേരള സംസ്ഥാന ഫിലിം അവാർഡ് മികച്ച ഡബ്ബിംഗ് ആർട്ടിസ്റ്റ് : ''ഒടിയൻ (2018)'', ''ഗസൽ (1993)'' * മികച്ച ഹാസ്യതാരം,വനിതാ ഫിലിം അവാർഡ് : ''നേരം (2013)'', ''ശൃംഗാരവേലൻ (2013)'' ''' സ്വകാര്യ ജീവിതം ''' * ഭാര്യ : ഉഷ * ഏക മകൻ : അഭിമന്യു == ശബ്ദം നൽകിയ സിനിമകൾ == * ഒടിയൻ 2018<ref>https://www.manoramaonline.com/movies/movie-news/2019/01/07/shammi-thilakan-on-odiyan-and-mohanlals-assurance.html</ref> * ബ്ലാക്ക് ബട്ടർഫ്ലൈ 2013 * ചൈനാ ടൗൺ 2011 * കുലം 1997 * ഇതാ ഒരു സ്നേഹഗാഥ 1997 * ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം 1996 * അറേബ്യ 1995 * സ്ഫടികം 1995 * വൃദ്ധൻമാരെ സൂക്ഷിക്കുക 1995 * സോപാനം 1994 * സമൂഹം 1993 * ഗസൽ 1993 * കടത്താനാടൻ അമ്പാടി 1990 ==അഭിനയിച്ച ചലച്ചിത്രങ്ങൾ== {| class="wikitable sortable" |+ അഭിനയരംഗത്തെ പ്രകടനങ്ങൾ<ref>[http://malayalasangeetham.info/displayProfile.php?category=actors&artist=Shammi%20Thilakan അഭിനയിച്ച ചലച്ചിത്രങ്ങൾ: മലയാളസംഗീതം.ഇൻഫോ]</ref> (Selected Filmography) |- ! # ! വർഷം ! ചലച്ചിത്രം ! കഥാപാത്രം ! സംവിധായകൻ |- | 115|| 2021 || ജനഗണമന || Filiming || |- | 114|| 2019 ||സൂത്രക്കാരൻ || || |- |113 || 2019 || കളിക്കൂട്ടുകാർ || || |- | 112|| 2019 || സകലകലാശാല || || |- |111 || 2018 || തീവണ്ടി || || |- | 110|| 2018 || കളി || || |- |109 || 2017 || പോക്കിരി സൈമൺ || || |- |108 || 2017 || തരംഗം || || |- |107 || 2017 || ബോബി || || |- |106 || 2017 || മാച്ച് ബോക്സ് || || |- |105 || 2017 || ലക്ഷ്യം || || |- |104 || 2017 || ചങ്ക്സ് || || |- |103 || 2016 || സൂം || || |- |102 || 2016 || ഡാർവിൻ്റെ പരിണാമം || || |- |101 || 2016 || പാപ്പനും വർക്കിയും || || |- |100 || 2015 || അപ്പുറം ബംഗാൾ ഇപ്പുറം തിരുവിതാംകൂർ || || |- |99 || 2015 || ഇലഞ്ഞിക്കാവ് പി.ഒ || || |- |98 || 2014 || കുരുത്തം കെട്ടവൻ || || |- | 97|| 2014 || മഞ്ഞ || || |- |96||2014|| വേഗം || || |- | 95|| 2014 || ഭയ്യാ ഭയ്യാ || || |- | 94|| 2014 || മാന്നാർ മത്തായി സ്പീക്കിംഗ് 2 || || |- |93 || 2014 || അവതാരം || || |- |92|| 2013 || വീപ്പിംഗ് ബോയ് || || |- |91 || 2013 || നാടോടിമന്നൻ || || |- |90 ||2013 || ശൃംഗാരവേലൻ || || |- |89 || 2013 || [[ലോക്പാൽ (ചലച്ചിത്രം)|ലോക്പാൽ]] || || |- | 88||2013 ||[[നി കൊ ഞാ ചാ]] || || |- | 87||2013 || [[ഹൗസ്ഫുൾ]]|| || |- | 86|| 2013 || [[നേരം]] || എസ്.ഐ. ഉക്കൻ ടിന്റു || |- | 85||2012 ||[[മാസ്റ്റേഴ്സ്]] || || |- | 84||2012 || [[റൺ ബേബി റൺ]]|| || |- | 83|| 2012 || [[സിംഹാസനം]] || || |- | 82||2011 ||[[ദി മെട്രോ]] || || |- | 81||2011 ||[[സീനിയേഴ്സ്]] || || |- | 80||2011 ||[[രതിനിർവേദം]] || || |- | 79||2011 ||കൊരട്ടി പട്ടണം റെയിൽവേ ഗേറ്റ് || || |- | 78|| 2011 || [[ആഴക്കടൽ]] ||പോളച്ചൻ || |- |77||2010 || നമ്പർ 9 കെ.കെ.റോഡ് || || |- | 76|| 2010 || [[എഗെയ്ൻ കാസർകോട് കാദർഭായ്]] || സിജു || |- | 75|| 2010 || 24 ഹവേഴ്സ് || ഇൻസ്പെക്ടർ അജയ് || |- | 74||2010 || ഞാൻ സഞ്ചാരി|| || |- | 73|| 2009 || [[പുതിയ മുഖം]] || ഗിരി || |- | 72 || 2009 || [[ആയിരത്തിൽ ഒരുവൻ]] || വിശ്വംഭരൻ || |- | 71 || 2008 || സുൽത്താൻ || || |- | 70|| 2008 || [[രൗദ്രം]] || ജോയി || |- |69|| 2008 || [[സൈക്കിൾ (ചലച്ചിത്രം)|സൈക്കിൾ]] || || |- | 68 || 2008 || ആയുധം || || |- | 67|| 2008 || [[ട്വന്റി20 (ചലച്ചിത്രം)|ട്വന്റി 20]] || ഗണേശൻ || |- | 66|| 2007 || [[ഇൻസ്പെക്ടർ ഗരുഡ്]] || ഗോപിനാഥ് || |- | 65|| 2007 || സൂര്യകിരീടം || || |- | 64|| 2007 || [[ജൂലൈ 4]] || റിപ്പർ മുരുകൻ || |- | 63|| 2007|| [[നാദിയ കൊല്ലപ്പെട്ട രാത്രി]] || സുദർശൻ || |- | 62 || 2007 || [[അലിഭായ്]] || || |- | 61|| 2006 || [[ലയൺ]] || || |- |60 || 2006 || [[വടക്കുംനാഥൻ]] || || |- | 59 || 2006 || [[കീർത്തിചക്ര]] || ഹരി || |- | 58|| 2006 || [[പതാക (ചലച്ചിത്രം)|പതാക]] || മോനിപ്പള്ളി ദിനേശൻ || |- | 57|| 2006 || ദി ഡോൺ || സുലൈമാൻ || |- | 56|| 2006 || [[ബാബ കല്യാണി]] || വക്കീൽ || |- | 55|| 2005 || [[ഉടയോൻ]] || || |- | 54||2005 || ഇസ്ര || || |- | 53|| 2004 || കൂട്ട് || ജോസഫ് || |- | 52||2004||റൺവേ || || |- | 51|| 2004 || [[സേതുരാമയ്യർ സി.ബി.ഐ.]] || || |- | 50 || 2004 || [[മാമ്പഴക്കാലം]] || ചാക്കോച്ചൻ || |- | 49 || 2003 || കസ്തൂരിമാൻ || രാജേന്ദ്രൻ || |- | 48|| 2003 || [[എന്റെ വീട് അപ്പൂന്റേം]] || ഇൻസ്പെക്ടർ ചന്ദ്രൻ || |- | 47||2002 || ഫാന്റം || || |- | 46||2001 || [[പ്രജ]] || || |- | 45|| 2001 || മാർക്ക് ആൻ്റണി || || |- | 44|| 2000 || ഓട്ടോ ബ്രദേഴ്സ് || || |- | 43||2000 || ദി വാറൻറ് || || |- | 42 || 2000 || ഇന്ത്യ ഗേറ്റ് || || |- | 41 || 1999 || [[വാഴുന്നോർ]] || || |- | 40 || 1999 || [[പത്രം (ചലച്ചിത്രം)|പത്രം]] || സി.ഐ. ഹരിദാസ് || |- | 39 || 1999 || [[എഴുപുന്ന തരകൻ]] || കമ്മീഷണർ || |- |38||1998 || ഹർത്താൽ || || |- |- | 37|| 1997 || നഗരപുരാണം || മണികണ്ഠൻ || |- | 36||1997 || മൂന്നുകോടിയും മുന്നൂറ് പവനും || | |- |35||1997 || കിളിക്കുറിശിയിലെ കുടുംബമേള|| ||| |- | 34||1997 || മാണിക്യകൂടാരം || || |- | 33 || 1997 || [[ലേലം]] || പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥൻ || |- | 32||1998 || ഗ്ലോറിയ ഫെർണാണ്ടസ് ഫ്രം യു.എസ്.എ. || || |- | 31 || 1997 || ഭൂപതി || ചിണ്ടൻ || |- |30 ||1996 || കെ.എൽ.7/95 എറണാകുളം നോർത്ത് || || |- | 29||1996 || മിമിക്സ് സൂപ്പർ 1000 || || |- | 28|| 1996 || സുൽത്താൻ ഹൈദരലി || || |- | 27|| 1996 || കാഞ്ഞിരപ്പള്ളി കറിയാച്ചൻ || || |- | 26|| 1996 || കാതിൽ ഒരു കിന്നാരം || ലോറൻസ് || |- |25 || 1995||സർഗവസന്തം || || |- | 24|| 1995 || മംഗല്യസൂത്രം || || |- |23 || 1995 || മാന്ത്രികം || || |- | 22|| 1995 || സ്ട്രീറ്റ് || || |- |21 || 1995 || ബോക്സർ || || |- | 20 || 1995 || മാണിക്യ ചെമ്പഴുക്ക || ധർമ്മരാജ് || [[തുളസിദാസ്]] |- | 19|| 1995 || അച്ഛൻ കൊമ്പത്ത് അമ്മ വരമ്പത്ത് || || |- | 18|| 1995 || രാജകീയം || അരവിന്ദ് || |- | 17||1995 || കീർത്തനം || || |- |16|| 1994|| ചുക്കാൻ || || |- | 15|| 1994 || കടൽ || || |- |14|| 1994 || പുത്രൻ || || |- | 13 ||1994 || ഇലയും മുള്ളും || || |- |12||1994 || ദാദ || || |- |11||1994 || വെണ്ടർ ഡാനിയേൽ സ്റ്റേറ്റ് ലൈസൻസി || || |- | 10||1994 || ഭരണകൂടം || || |- |- |9||1993 || സാക്ഷാൽ ശ്രീമാൻ ചാത്തുണ്ണി || || |- | 8||1993 || എന്റെ ശ്രീക്കുട്ടിക്ക് || || |- |7 ||1993 || [[ചെങ്കോൽ]] || || |- | 6|| 1993 || [[ധ്രുവം]] || അലി || [[ജോഷി]] |- | 5|| 1992 || [[തലസ്ഥാനം (ചലച്ചിത്രം)|തലസ്ഥാനം]] || || [[ഷാജി കൈലാസ്]] |- | 4 || 1991 || ഒറ്റയാൾ പട്ടാളം || || [[ടി.കെ. രാജീവ് കുമാർ]] |- |3 ||1990 || രാധാമാധവം || || |- | 2 || 1989 || ജാതകം || ചെണ്ടക്കാരൻ || |- | 1 || 1986 || [[ഇരകൾ]] || ബേബിയുടെ സുഹൃത്ത് || [[കെ.ജി. ജോർജ്ജ്]] |} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്രനടന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളചലച്ചിത്ര ഡബ്ബിങ് കലാകാരന്മാർ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച ഡബ്ബിങ് കലാകാരന്മാർക്കുള്ള കേരളസംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] 4u800lcny11tbblzhqpqr3molwf37nc 0 267492 3763469 3759702 2022-08-09T06:09:15Z 117.199.14.117 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Chandralekha}} {{for|ഇതേപേരുള്ള ഗായികയെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ചന്ദ്രലേഖ (ഗായിക)}} {{Infobox_Film| | name = ചന്ദ്രലേഖ | image = Chandralekha (1997 film).gif | caption = VCD പുറംചട്ട | director = [[പ്രിയദർശൻ]] | writer = പ്രിയദർശൻ | producer = [[ഫാസിൽ]] | music = [[ബേണി ഇഗ്നേഷ്യസ്]]<br> [[ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരി]] (ഗാനരചന) | cinematography = [[ജീവ]] | editing = [[എൻ. ഗോപാലകൃഷ്ണൻ (ചിത്രസംയോജകൻ)|എൻ. ഗോപാലകൃഷ്ണൻ ]] | starring = [[മോഹൻലാൽ]]<br />[[ശ്രീനിവാസൻ]]<br />[[സുകന്യ]]<br />[[പൂജ ബത്ര]]<br />[[നെടുമുടി വേണു]]<br />[[ഇന്നസെന്റ്]]<br/> & [[അനിൽ കപൂർ]] (അതിഥിതാരം) | released = {{Film date|1997|09|04}} | runtime = 172 മിനിട്ടുകൾ | country = [[ഇന്ത്യ]] | language = [[മലയാളം]] | budget = {{INR}}2 കോടി (ഏകദേശം) | gross = }} [[ഫാസിൽ]] നിർമ്മിച്ച് [[പ്രിയദർശൻ|പ്രിയദർശന്റെ]] സംവിധാനത്തിൽ 1997 ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഒരു മലയാളചലച്ചിത്രമാണ് '''ചന്ദ്രലേഖ'''. 1980 കളുടെ അവസാനത്തിലും 1990 കളുടെ തുടക്കത്തിലും ജനപ്രിയമായിരുന്ന [[ശ്രീനിവാസൻ]] - [[മോഹൻലാൽ]] ജോടിയുടെ കുറച്ച് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷമുള്ള തിരിച്ചുവരവായിരുന്നു ഈ ചിത്രം. പ്രിയദർശൻ - മോഹൻലാൽ ടീമിന്റെ [[താളവട്ടം]] (1986), [[ചിത്രം]] (1988), [[കിലുക്കം]] (1991), [[അദ്വൈതം (ചലച്ചിത്രം)|അദ്വൈതം]] (1991), [[തേന്മാവിൻ കൊമ്പത്ത്]] (1994) എന്നിവക്ക് ശേഷം ഏറ്റവും കൂടുതൽ കളക്ഷൻ നേടിയ ആറാമത്തെ ചിത്രമായിരുന്നു ഇത്.1995-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഹോളിവുഡ് ചിത്രമായ വൈൽ യു വേർ സ്ലീപ്പിംഗിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ടാണ് ചിത്രത്തിന്റെ പ്രധാന ഇതിവൃത്തം. ==കഥാസാരം== അപ്പു([[മോഹൻലാൽ]]) എന്ന തൊഴിലില്ലാത്ത വ്യക്തി ചന്ദ്രയുടെ ജീവൻ രക്ഷിക്കുകയും ആശുപത്രിയിൽ കൊണ്ടുപോകുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ, അവളുടെ ബന്ധുക്കൾ അവനെ ഭർത്താവായി തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നു. വായ്പ തിരിച്ചടയ്ക്കാൻ ആവശ്യമായതിനാൽ പണം നേടാൻ കഴിയുമെന്ന് കരുതുന്നതിനാൽ അവൻ ഭർത്താവായി അഭിനയിക്കുന്നു. == അഭിനേതാക്കൾ == * [[മോഹൻലാൽ]] - അപ്പുക്കുട്ടൻ മേനോൻ * [[സുകന്യ]] - ചന്ദ്ര * [[പൂജ ബത്ര]] - ലേഖ * [[നെടുമുടി വേണു]] - ഉദയവർമ്മ (ചന്ദ്രയുടെ അച്ഛൻ) * [[ഇന്നസെന്റ്]] - ഇരവിക്കുട്ടിപ്പിള്ള (ലേഖയുടെ അച്ഛൻ) * [[സുകുമാരി]] * [[ശ്രീനിവാസൻ]] - നൂറുദ്ദീൻ (അപ്പുക്കുട്ടന്റെ സുഹൃത്ത്) * [[കൊച്ചിൻ ഹനീഫ]] * [[ടി. പി. മാധവൻ]] * [[റീന]] * [[അഗസ്റ്റിൻ]] * [[സാദിഖ്]] * [[മാമൂക്കോയ]] - നൂറുദ്ദീന്റെ അമ്മാവൻ * [[കുതിരവട്ടം പപ്പു]] - കണക്കപ്പിള്ള * [[മണിയൻപിള്ള രാജു]] - ബാങ്ക് മാനേജർ * [[അനിൽ കപൂർ]] - അതിഥി താരം * ചാന്ദ്നി == ഗാനങ്ങൾ == [[ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരി|ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരിയാണ്]] ഈ ചിത്രത്തിലെ ജനപ്രിയഗാനങ്ങൾ രചിച്ചത്. ഈ ചിത്രത്തിലെ ഗാനങ്ങൾക്ക് ഈണം നൽകിയത് [[ബേണി ഇഗ്നേഷ്യസ്]] ആണ്. {| class="wikitable" border="1" !നമ്പർ !ഗാനം !ഗായകർ |- |1 |''അപ്പുക്കുട്ടാ തൊപ്പിക്കാരാ'' |[[എം. ജി. ശ്രീകുമാർ]], [[കെ. എസ്. ചിത്ര]] |- |2 |''അമ്മൂമ്മക്കിളി'' |[[കെ. എസ്. ചിത്ര]] |- |3 |''മാനത്തെ ചന്ദിരനൊത്തൊരു'' |[[എം. ജി. ശ്രീകുമാർ]], [[മാൽഗുഡി ശുഭ]], [[കോറസ്]] |- |4 |''ഇന്നലെ മയങ്ങുന്ന'' |[[സുജാത]] |- |5 |''താമരപ്പൂവിൽ'' |[[എം. ജി. ശ്രീകുമാർ]] |- |} ==മറ്റ് ഭാഷകളിലെ പതിപ്പുകൾ== ചന്ദ്രലേഖ 1998 ൽ അതേ പേരിൽ തെലുങ്കിലേക്ക് റീമേക്ക് ചെയ്തു, മോഹൻലാലിന്റെ വേഷം നാഗാർജുന അവതരിപ്പിച്ചു. 2000 ൽ രാജ് കൻവാർ സംവിധാനം ചെയ്ത സൽമാൻ ഖാൻ അഭിനയിച്ച ഹർ ദിൽ ജോ പ്യാർ കരേഗ എന്ന പേരിൽ ഇത് ഹിന്ദിയിലേക്ക് റീമേക്ക് ചെയ്തു. രമേശ് അരവിന്ദ് നായകനായ ഹേ സരസു എന്ന പേരിൽ ഇത് കന്നഡയിലേക്ക് റീമേക്ക് ചെയ്തു. എ വെങ്കിടേഷ് സംവിധാനം ചെയ്ത സുമ്മ നച്ചുനു ഇരുക്ക് എന്ന പേരിൽ കഥ തമിഴിലേക്കും സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. == നുറുങ്ങുകൾ == * [[ബോളിവുഡ്]] നടനായ [[അനിൽ കപൂർ]] ഈ ചിത്രത്തിൽ അതിഥിതാരമായി എത്തുന്നുണ്ട്. മാനസികരോഗിയായ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കഥാപാത്രത്തെ യഥാർത്ഥ ആൽഫിയായി അപ്പുക്കുട്ടൻ നായർ തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നു. * ഈ ചിത്രം [[തെലുങ്ക്|തെലുങ്കിൽ]] [[ചന്ദ്രലേഖ (1998 ചലച്ചിത്രം)|ചന്ദ്രലേഖ]] എന്ന പേരിൽത്തന്നെ പുനർനിർമ്മിച്ചു. [[നാഗാർജ്ജുന|നാഗാർജ്ജുനയാണ്]] ആ ചിത്രത്തിലെ നായകൻ. * [[സൽമാൻ ഖാൻ]] അഭിനയിച്ച [[ഹർ ദിൽ ജോ പ്യാർ കരേഗ]] എന്ന ഹിന്ദി ചിത്രമായി ഈ ചിത്രം അനൗദ്യോഗികമായി പുനർനിർമ്മിച്ചു. * ''പവർ സ്റ്റാർ ശ്രീനിവാസൻ'' അഭിനയിച്ച ''സുമ്മാ നച്ച്‌നു ഇരിക്കു മൂവി'' എന്ന തമിഴ് ചിത്രത്തിൽ ഈ ചിത്രത്തിന്റെ കഥ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. * പുറത്തിറങ്ങിയ ആദ്യ വാരം തന്നെ റെക്കോർഡ് ബ്രേക്കിംഗ് കളക്ഷനോടെ ഈ ചിത്രം വലിയൊരു ഹിറ്റായി മാറി. അതിനു ശേഷം ആ വർഷത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ പണം നേടിയ ചിത്രങ്ങളിലൊന്നായി ഈ ചിത്രം മാറി. * [[തിരുവനന്തപുരം|തിരുവനന്തപുരത്തെ]] കൃപയിൽ ഈ ചിത്രം 162 ദിവസങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുകയും {{INR}}68 ലക്ഷം ഗ്രോസ് നേടുകയും ചെയ്തു. == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * {{imdb title|0289893|ചന്ദ്രലേഖ}} {{മോഹൻലാൽ അഭിനയിച്ച ചലച്ചിത്രങ്ങളുടെ പട്ടിക}} {{പ്രിയദർശൻ സംവിധാനം ചെയ്ത മലയാളചലച്ചിത്രങ്ങൾ}} [[വർഗ്ഗം:1997-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ മലയാളചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പ്രിയദർശൻ സം‌വിധാനം ചെയ്ത ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മറ്റ് ഭാഷകളിലേക്ക് പുനഃനിർമ്മിക്കപ്പെട്ട മലയാള ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]][[വർഗ്ഗം:എൻ. ഗോപാലകൃഷ്ണൻ ചിത്രസംയോജനം ചെയ്ത ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളത്തിലെ ഹാസ്യ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] f2p8ryw0apm2j9pif1m9ymtjuntdye0 3763470 3763469 2022-08-09T06:10:12Z 117.199.14.117 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Chandralekha}} {{for|ഇതേപേരുള്ള ഗായികയെക്കുറിച്ചറിയാൻ|ചന്ദ്രലേഖ (ഗായിക)}} {{Infobox_Film| | name = ചന്ദ്രലേഖ | image = Chandralekha (1997 film).gif | caption = VCD പുറംചട്ട | director = [[പ്രിയദർശൻ]] | writer = പ്രിയദർശൻ | producer = [[ഫാസിൽ]] | music = [[ബേണി ഇഗ്നേഷ്യസ്]]<br> [[ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരി]] (ഗാനരചന) | cinematography = [[ജീവ]] | editing = [[എൻ. ഗോപാലകൃഷ്ണൻ (ചിത്രസംയോജകൻ)|എൻ. ഗോപാലകൃഷ്ണൻ ]] | starring = [[മോഹൻലാൽ]]<br />[[ശ്രീനിവാസൻ]]<br />[[സുകന്യ]]<br />[[പൂജ ബത്ര]]<br />[[നെടുമുടി വേണു]]<br />[[ഇന്നസെന്റ്]]<br/> & [[അനിൽ കപൂർ]] (അതിഥിതാരം) | released = {{Film date|1997|09|04}} | runtime = 172 മിനിട്ടുകൾ | country = [[ഇന്ത്യ]] | language = [[മലയാളം]] | budget = {{INR}}2 കോടി (ഏകദേശം) | gross = }} [[ഫാസിൽ]] നിർമ്മിച്ച് [[പ്രിയദർശൻ|പ്രിയദർശന്റെ]] സംവിധാനത്തിൽ 1997 ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഒരു മലയാളചലച്ചിത്രമാണ് '''ചന്ദ്രലേഖ'''. 1980 കളുടെ അവസാനത്തിലും 1990 കളുടെ തുടക്കത്തിലും ജനപ്രിയമായിരുന്ന [[ശ്രീനിവാസൻ]] - [[മോഹൻലാൽ]] ജോടിയുടെ കുറച്ച് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷമുള്ള തിരിച്ചുവരവായിരുന്നു ഈ ചിത്രം. പ്രിയദർശൻ - മോഹൻലാൽ ടീമിന്റെ [[താളവട്ടം]] (1986), [[ചിത്രം]] (1988), [[കിലുക്കം]] (1991), [[അദ്വൈതം (ചലച്ചിത്രം)|അദ്വൈതം]] (1991), [[തേന്മാവിൻ കൊമ്പത്ത്]] (1994) എന്നിവക്ക് ശേഷം ഏറ്റവും കൂടുതൽ കളക്ഷൻ നേടിയ ആറാമത്തെ ചിത്രമായിരുന്നു ഇത്.1995-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഹോളിവുഡ് ചിത്രമായ ''വൈൽ യു വേർ സ്ലീപ്പിംഗിൽ'' നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ടാണ് ചിത്രത്തിന്റെ പ്രധാന ഇതിവൃത്തം. ==കഥാസാരം== അപ്പു([[മോഹൻലാൽ]]) എന്ന തൊഴിലില്ലാത്ത വ്യക്തി ചന്ദ്രയുടെ ജീവൻ രക്ഷിക്കുകയും ആശുപത്രിയിൽ കൊണ്ടുപോകുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ, അവളുടെ ബന്ധുക്കൾ അവനെ ഭർത്താവായി തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നു. വായ്പ തിരിച്ചടയ്ക്കാൻ ആവശ്യമായതിനാൽ പണം നേടാൻ കഴിയുമെന്ന് കരുതുന്നതിനാൽ അവൻ ഭർത്താവായി അഭിനയിക്കുന്നു. == അഭിനേതാക്കൾ == * [[മോഹൻലാൽ]] - അപ്പുക്കുട്ടൻ മേനോൻ * [[സുകന്യ]] - ചന്ദ്ര * [[പൂജ ബത്ര]] - ലേഖ * [[നെടുമുടി വേണു]] - ഉദയവർമ്മ (ചന്ദ്രയുടെ അച്ഛൻ) * [[ഇന്നസെന്റ്]] - ഇരവിക്കുട്ടിപ്പിള്ള (ലേഖയുടെ അച്ഛൻ) * [[സുകുമാരി]] * [[ശ്രീനിവാസൻ]] - നൂറുദ്ദീൻ (അപ്പുക്കുട്ടന്റെ സുഹൃത്ത്) * [[കൊച്ചിൻ ഹനീഫ]] * [[ടി. പി. മാധവൻ]] * [[റീന]] * [[അഗസ്റ്റിൻ]] * [[സാദിഖ്]] * [[മാമൂക്കോയ]] - നൂറുദ്ദീന്റെ അമ്മാവൻ * [[കുതിരവട്ടം പപ്പു]] - കണക്കപ്പിള്ള * [[മണിയൻപിള്ള രാജു]] - ബാങ്ക് മാനേജർ * [[അനിൽ കപൂർ]] - അതിഥി താരം * ചാന്ദ്നി == ഗാനങ്ങൾ == [[ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരി|ഗിരീഷ് പുത്തഞ്ചേരിയാണ്]] ഈ ചിത്രത്തിലെ ജനപ്രിയഗാനങ്ങൾ രചിച്ചത്. ഈ ചിത്രത്തിലെ ഗാനങ്ങൾക്ക് ഈണം നൽകിയത് [[ബേണി ഇഗ്നേഷ്യസ്]] ആണ്. {| class="wikitable" border="1" !നമ്പർ !ഗാനം !ഗായകർ |- |1 |''അപ്പുക്കുട്ടാ തൊപ്പിക്കാരാ'' |[[എം. ജി. ശ്രീകുമാർ]], [[കെ. എസ്. ചിത്ര]] |- |2 |''അമ്മൂമ്മക്കിളി'' |[[കെ. എസ്. ചിത്ര]] |- |3 |''മാനത്തെ ചന്ദിരനൊത്തൊരു'' |[[എം. ജി. ശ്രീകുമാർ]], [[മാൽഗുഡി ശുഭ]], [[കോറസ്]] |- |4 |''ഇന്നലെ മയങ്ങുന്ന'' |[[സുജാത]] |- |5 |''താമരപ്പൂവിൽ'' |[[എം. ജി. ശ്രീകുമാർ]] |- |} ==മറ്റ് ഭാഷകളിലെ പതിപ്പുകൾ== ചന്ദ്രലേഖ 1998 ൽ അതേ പേരിൽ തെലുങ്കിലേക്ക് റീമേക്ക് ചെയ്തു, മോഹൻലാലിന്റെ വേഷം നാഗാർജുന അവതരിപ്പിച്ചു. 2000 ൽ രാജ് കൻവാർ സംവിധാനം ചെയ്ത സൽമാൻ ഖാൻ അഭിനയിച്ച ഹർ ദിൽ ജോ പ്യാർ കരേഗ എന്ന പേരിൽ ഇത് ഹിന്ദിയിലേക്ക് റീമേക്ക് ചെയ്തു. രമേശ് അരവിന്ദ് നായകനായ ഹേ സരസു എന്ന പേരിൽ ഇത് കന്നഡയിലേക്ക് റീമേക്ക് ചെയ്തു. എ വെങ്കിടേഷ് സംവിധാനം ചെയ്ത സുമ്മ നച്ചുനു ഇരുക്ക് എന്ന പേരിൽ കഥ തമിഴിലേക്കും സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. == നുറുങ്ങുകൾ == * [[ബോളിവുഡ്]] നടനായ [[അനിൽ കപൂർ]] ഈ ചിത്രത്തിൽ അതിഥിതാരമായി എത്തുന്നുണ്ട്. മാനസികരോഗിയായ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കഥാപാത്രത്തെ യഥാർത്ഥ ആൽഫിയായി അപ്പുക്കുട്ടൻ നായർ തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നു. * ഈ ചിത്രം [[തെലുങ്ക്|തെലുങ്കിൽ]] [[ചന്ദ്രലേഖ (1998 ചലച്ചിത്രം)|ചന്ദ്രലേഖ]] എന്ന പേരിൽത്തന്നെ പുനർനിർമ്മിച്ചു. [[നാഗാർജ്ജുന|നാഗാർജ്ജുനയാണ്]] ആ ചിത്രത്തിലെ നായകൻ. * [[സൽമാൻ ഖാൻ]] അഭിനയിച്ച [[ഹർ ദിൽ ജോ പ്യാർ കരേഗ]] എന്ന ഹിന്ദി ചിത്രമായി ഈ ചിത്രം അനൗദ്യോഗികമായി പുനർനിർമ്മിച്ചു. * ''പവർ സ്റ്റാർ ശ്രീനിവാസൻ'' അഭിനയിച്ച ''സുമ്മാ നച്ച്‌നു ഇരിക്കു മൂവി'' എന്ന തമിഴ് ചിത്രത്തിൽ ഈ ചിത്രത്തിന്റെ കഥ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. * പുറത്തിറങ്ങിയ ആദ്യ വാരം തന്നെ റെക്കോർഡ് ബ്രേക്കിംഗ് കളക്ഷനോടെ ഈ ചിത്രം വലിയൊരു ഹിറ്റായി മാറി. അതിനു ശേഷം ആ വർഷത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ പണം നേടിയ ചിത്രങ്ങളിലൊന്നായി ഈ ചിത്രം മാറി. * [[തിരുവനന്തപുരം|തിരുവനന്തപുരത്തെ]] കൃപയിൽ ഈ ചിത്രം 162 ദിവസങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുകയും {{INR}}68 ലക്ഷം ഗ്രോസ് നേടുകയും ചെയ്തു. == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * {{imdb title|0289893|ചന്ദ്രലേഖ}} {{മോഹൻലാൽ അഭിനയിച്ച ചലച്ചിത്രങ്ങളുടെ പട്ടിക}} {{പ്രിയദർശൻ സംവിധാനം ചെയ്ത മലയാളചലച്ചിത്രങ്ങൾ}} [[വർഗ്ഗം:1997-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ മലയാളചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പ്രിയദർശൻ സം‌വിധാനം ചെയ്ത ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മറ്റ് ഭാഷകളിലേക്ക് പുനഃനിർമ്മിക്കപ്പെട്ട മലയാള ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]][[വർഗ്ഗം:എൻ. ഗോപാലകൃഷ്ണൻ ചിത്രസംയോജനം ചെയ്ത ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മലയാളത്തിലെ ഹാസ്യ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] d5vloo93w3w3y7f6irvulmirvq99mwi 0 267846 3763447 3682741 2022-08-09T04:07:55Z 2402:8100:2464:9A4A:0:0:0:1 /* വിനോദസഞ്ചാരം */ wikitext text/x-wiki {{wikify}} [[ആലപ്പുഴ]] ജില്ലയുടെ ആസ്ഥാനമായ [[ആലപ്പുഴ]] പട്ടണത്തിൽനിന്ന് എട്ടു കിലോമീറ്റർ കിഴക്കുഭാഗത്തായി പമ്പയാറിന്റെ വേമ്പനാട്ടുകായലിന്റേയും വശങ്ങളിലായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു ഗ്രാമമാണ്, കൈനകരി. സഹസ്രാബ്ദങ്ങൾക്കുമുമ്പ്, കടൽ ഉൾവലിഞ്ഞ്, കരയായിത്തീർന്ന പ്രദേശമാണിതെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. [[ആലപ്പുഴ ജില്ല]]യിൽ [[കുട്ടനാട്]] താലൂക്കിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന, പുഞ്ചവയലുകൾനിറഞ്ഞ ഈ ഗ്രാമത്തിന്റെ പിറവിയെപ്പറ്റിപ്പറയുന്ന പുരാണങ്ങളേറെയുണ്ട്. പൂർണ്ണമായും [[പമ്പാനദി।പമ്പയാൽ]] ചുറ്റപ്പെട്ടുകിടക്കുന്ന ചെറുതുരുത്തുകളുടെ ഒരു സമാഹാരമാണു കൈനകരി. ജലാശയങ്ങൾക്കുചുറ്റും ബണ്ടുനിർമ്മിച്ച്, വെള്ളംവറ്റിച്ചുകൃഷിചെയ്യുന്ന കുട്ടനാടൻശൈലിയാണു കൈനകരിയിലും പിന്തുടരുന്നത്. ഈ പ്രദേശത്തിന്റെ ആകെ വിസ്തൃതിയുടെ 59.87 ശതമാനവും ജലാശയങ്ങളാണ്. [[വേമ്പനാട് കായൽ|വേമ്പനാട് കായലും]] [[പമ്പാനദി]]യുമാണ് പ്രധാനജലാശയങ്ങൾ. നിരവധി ചെറുതോടുകളും ചെറുതടാകങ്ങളും ഈ ഗ്രാമത്തിന്റെ പ്രത്യേകതയാണ്. കായൽനിലങ്ങളിലെ ചെളിമണ്ണു വളക്കൂറുള്ളതാണ്. പുരാതനങ്ങളായ ക്ഷേത്രങ്ങളും ക്രൈസ്തവദേവാലയങ്ങളും ഈ പഞ്ചായത്തിലുണ്ട്. == ഐതിഹ്യങ്ങൾ == [[കുട്ടനാട്|കുട്ടനാടൻ]] പ്രദേശം മുഴുവൻ വനമായിരുന്നുവെന്നും, തീയിൽപ്പെട്ട് വനം നശിച്ചുവെന്നും. ചുട്ടനാട് പിന്നീട് കുട്ടനാട് എന്ന പേരിലറിയപ്പെട്ടുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. ഇവിടുത്തെ കരിനിലങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും വനവിഭവങ്ങളുടെ അവശിഷ്ടം കാണപ്പെടുന്നുവെന്നത് ഇതിന് ഊന്നൽ നൽകുന്നു. == ചരിത്രം == കേരളത്തിന്റെ അന്നദാതാവായി കീർത്തികേട്ട കുട്ടനാട്ടിലെ പൊന്നുവിളയുന്ന നെൽപ്പാടങ്ങളെ അധികരിച്ച് കൂട്ടനാടൻപ്രദേശത്തെ 18 കരികളായി അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. ഈ കരികളത്രയും ചെമ്പകശ്ശേരി രാജാവിന്റെ അധീനതയിലുള്ളതായിരുന്നു. ഓരോ കരിയിലുംപെടുന്ന പാടങ്ങളിലെ കൃഷിപ്പണികൾക്ക് മേൽനോട്ടംനൽകിയിരുന്ന തലപ്പുലയൻമാരുണ്ടായിരുന്നു. ഞാറ്റുവേലക്കാലത്തു വിത്തുവിതയ്ക്കാനും ചക്രംചവിട്ടി വെള്ളം വറ്റിക്കാനും കളപറിക്കാനും കൊയ്യാനും മെതിക്കാനുമൊക്കെയുള്ള നിശ്ചയങ്ങളറിയിച്ചിരുന്ന ഈ തലപ്പുലയന്മാരുടെ പേരുചേർത്ത്, പിന്നീട് ഈ കരികളറിയപ്പെട്ടുതുടങ്ങി. അങ്ങനെയറിയപ്പെട്ട കരികളിലൊന്നാണ് കൈനകരി. ഈ ദേശത്തെ വയൽപ്പണികൾക്ക് നേതൃത്വം കൊടുത്തിരുന്നത് ‘കനകൻ’ എന്നയാളായിരുന്നുവെന്നും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരുപറഞ്ഞ് ‘കനകന്റെ കരി’ എന്നുള്ളത് ലോപിച്ചാണ് ‘കൈനകരി’യുണ്ടായത് എന്നും വിശ്വസിച്ചുപോരുന്നു. [[കൈനകരി ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്|കൈനകരി പഞ്ചായത്തിൽ]] ഇന്നുള്ള ‘കനകാശേരി’ എന്ന പാടശേഖരം ഇതിനൂന്നൽ നൽകുന്നു. അതുപോലെ ‘ചേന്നന്റെ’ കരിയാണ്, ‘ചേന്നംകരി’ എന്നറിയപ്പെടുന്നതെന്നും ചരിത്രരേഖകളിൽക്കാണുന്നു.{{തെളിവ്}} ==സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ== *ജില്ല : [[ആലപ്പുഴ]] *ബ്ലോക്ക്‌ : [[ചമ്പക്കുളം]] *തലൂക്ക് : [[കുട്ടനാട്]] *വിസ്തീർണം : 38.85 ച .കി .മി *വാർഡുകൾ : 15 *ജനസംഖ്യ്‌ : 26862 *പുരുഷന്മാർ : 13342 *സ്ത്രീകൾ : 13520 *ജനസാന്ദ്രത : 733 *അനുപാദം : 1046 *സാക്ഷരത : 98% *സാക്ഷരത പുരു. : 99% *സാക്ഷരത സ്ത്രീ. : 97% *ക്രിസ്ത്യൻ ആരാധനാലയങ്ങൾ : 14 *ഹൈന്തവ ആരാധനാലയങ്ങൾ : 17 ==അതിരുകൾ== *കിഴക്ക് - *പടിഞ്ഞാറ് - *വടക്ക് - *തെക്ക്‌ - == വാർഡുകൾ== # കുപ്പപ്പുറം #ചെറുകാലി കായൽ #കുട്ടമംഗലം #വാവക്കാട് #ഭജനമഠം #കിഴക്കേ ചേന്നങ്കരി #ഐലൻറ് വാർഡ്‌ #തെക്കേ വാവക്കാട് #പഞ്ചായത്ത്‌ വാർഡ്‌ #ഇടപ്പള്ളി വാർഡ്‌ #പുത്തൻതുരം #തോട്ടുവാത്തല #അറുനൂറ്റും പാടം #പടിഞ്ഞാറെ കുട്ടമംഗലം #തോട്ടുകടവ്‌ ==പ്രധാന ആരാധനാലയങ്ങൾ== [[പ്രമാണം:Kannat devi temple.jpg|ലഘുചിത്രം|കണ്ണാട്ട് ദേവീ ക്ഷേത്രം]] ==ഹിന്ദുക്ഷേത്രങ്ങൾ== [[പ്രമാണം:Palathikkodu devi temple.jpg|ലഘുചിത്രം|പാലത്തിക്കോട് ദേവീക്ഷേത്രം]] *ചക്കംകരി ദേവി ക്ഷേത്രം *കണ്ണാട്ട് ദേവീ ക്ഷേത്രം *പനക്കൽ മഹാദേവക്ഷേത്രം *പാലത്തിക്കോട് ദേവീക്ഷേത്രം *ഇളംകാവ് ദേവീ ക്ഷേത്രം ==ക്രൈസ്തവ ആരാധനാലയങ്ങൾ== [[പ്രമാണം:St Thomas church Chennamkary.jpg|ലഘുചിത്രം|വി. തൊമ്മാസിന്റെ പേരിലുള്ള ദേവാലയം]] *സെൻ്റ് ചാവറ ഭവൻ *സെൻ്റ് ജോസഫ് ദൈവാലയം കുട്ടമംഗലം *സെൻ്റ് മേരീസ് ദൈവാലയം കൈനകരി *തിരുഹൃദയ ദൈവാലയം അറുനൂറ്റുംപടം *[[സെൻ്റ് തോമസ് ദൈവാലയം പള്ളാത്തുരുത്തി|സെൻ്റ് തോമസ് ദൈവാലയം പള്ളാത്തുരുത്തി (St Thomas Church Pallathuruthy)]] *തിരുഹൃദയ ദൈവാലയം തോട്ടുവാത്തല ==ഗതാഗതം== ===റോഡ് ഗതാഗതം=== ===ജലഗതാഗതം=== == കൃഷി == === നെൽകൃഷി === നെല്ലാണ്‌, ഇവിടെ ഏറ്റവുംകൂടുതൽ കൃഷിചെയ്യപ്പെടുന്ന ധാന്യം. ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പ്രത്യേകത, നെൽകൃഷിക്കനുയോജ്യമാണ്‌. വിരിപ്പൂ (മേയ്-സെപ്റ്റംബർ), പുഞ്ച (നവംബർ-മാർച്ച്) എന്നിങ്ങനെ രണ്ടുതവണ കൃഷിയിറക്കുന്നു. കൃഷിയിടങ്ങളെ ചെറിയ പാടശേഖരങ്ങളായിത്തിരിച്ചാണു കൃഷിചെയ്യുന്നത്. സാധാരണയായി ലഭിക്കുന്ന വിളവ്, 3.3 ടൺ/ഹെക്റ്റർ ആണ്‌. ഇത്, സംസ്ഥാനശരാശരിയായ 2 ടൺ/ഹെക്റ്ററിനേക്കാൾ വളരെയധികമാണ്. ==കാലാവസ്ഥ== ഇവിടുത്തെ കാലാവസ്ഥ കൃഷിക്കനുയോജ്യമാണ്. അന്തരീക്ഷോഷ്മാവ് 22നും 34നുമിടയ്ക്കാണ്‌ (ഡിഗ്രി സെൽഷ്യസ്) ഏറ്റവുംകൂടുതൽ ചൂടനുഭവപ്പെടുന്നത് ഒക്ടോബർമുതൽ ഏപ്രിൽവരെയാണ്‌. ജൂൺമുതൽ ജൂലൈവരെയുള്ളകാലം മഴ ലഭിക്കുന്നു. ജൂൺമുതലാരംഭിക്കുന്ന തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ മൺസൂൺകാലം, കേരളത്തിലെ മറ്റുപ്രദേശങ്ങളിലെന്നപോലെ കൈനകരിയിലും സമൃദ്ധമായ മഴ നല്കുന്നു. പിന്നീട്, വടക്കുകിഴക്കൻ മൺസൂണിലാണു മഴ ലഭിക്കുന്നത് [[പ്രമാണം:Water tank in kainakary.jpg|ലഘുചിത്രം|കൈനകരിയിലെ ഒരു ജല സംഭരണി]] == സാമ്പത്തികരംഗം == കൃഷിയും വിനോദസഞ്ചാരവുമാണ് കൈനകരിയുടെ പ്രധാനവരുമാനമാർഗ്ഗങ്ങൾ. കൂടാതെ കാലിവളർത്തലും മത്സ്യബന്ധനവും ഇവിടുത്തെ ജനങ്ങളുടെ വരുമാനമാർഗ്ഗങ്ങളാണ്. നെൽവയലുകളും തെങ്ങിൻതോപ്പുകളുംകൊണ്ടു സമൃദ്ധമാണിവിടം. നെല്ല്‌, കമുക്, വാഴ, മാവ് പച്ചക്കറികൾ, പുഷ്പങ്ങൾ, തെങ്ങ്. മരുന്നുചെടികൾ, വാനില മുതലായവയും ഈ പ്രദേശത്തു കൃഷിചെയ്തുവരുന്നു. ഇഴപിരിയുന്ന ജലപാതകളും കനാലുകളും ഇവിടത്തെ കൃഷിഭൂമികൾക്കു ജലമെത്തിക്കുന്നു. കൈനകരിയുടെ സന്തുലിതമായ മദ്ധ്യരേഖാകാലാവസ്ഥ, ചെടികളുടെയും മരങ്ങളുടെയും വളർച്ചയ്ക്കനുയോജ്യമാണ്. == സാംസ്കാരികം == *വളളംകളി *കൃഷി *വേമ്പനാട് കയൽ == വിദ്യാലയങ്ങൾ == SNDP.HSS കുട്ടമംഗലം St Mary's Boys High school&nbsp;കൈനകരി Holy Family GHS കൈനകരി Little Flower Convent School കൈനകരി KE Carmel Public School കൈനകരി Government LP School, തോട്ടുവാത്ത കൈനകരി Govt.HS കുപ്പപുറം Govt. LP കുട്ടമംഗലം(പാണ്ടിപ്പള്ളി) ==ചിത്രശാല== == വിനോദസഞ്ചാരം ==കേരള നവോത്ഥാന ശില്പി എന്നറിയപ്പെടുന്ന ചാവറ അച്ഛൻ ജനിച്ചത് എവിടെയാണ്{{KC Carme-ചാവറഭവൻ-ചാവറ ജന്മഗ്രഹം}}കുട്ടനാട്ടിലെ പ്രധാന ടൂറിസ്റ്റ് കേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഒന്ന് കൈനകരി യിലെ ന്യൂ ഹൗസ്&nbsp; ബോട്ട്&nbsp; ടെർമിനലും പള്ളാത്തുരുത്തി ഹൗസ്&nbsp; ബോട്ട്&nbsp; ടെർമിനലും. [[വേമ്പനാട്ട് കായൽ|വേമ്പനാട്ട് കായലും]] [[ഹൗസ്ബോട്ട്|ഹൗസ്‌ബോട്ടുകളും]] വിനോദസഞ്ചാരികളെ ആകർഷിക്കുന്നു. ==അവലംബം== <references/> {{commons category|Kainakary}} *http://www.trend.kerala.gov.in {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190902161720/http://www.trend.kerala.gov.in/ |date=2019-09-02 }} *http://lsgkerala.in/kainakarypanchayat {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201123200147/http://lsgkerala.in/kainakarypanchayat/ |date=2020-11-23 }} *Census data 2001 {{Alappuzha-geo-stub|പണമിടപാടു സ്ഥാപനങ്ങളെ കൂടി ഉൾപെടുത്തമോ?=സർവീസ് സഹകരണ ബാങ്ക്കൾ SBI, ധനലക്ഷ്മി ബാങ്ക്, കക്കാ വ്യവസായ സഹകരണ സംഘം മുതലായവയുടെ വിവരങ്ങൾ. കൂടാതെ കുപ്പപ്പുറം, കുട്ടമംഗലം മുതലായ പ്രാഥമികരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളുടെ വിശദ വിവരങ്ങൾ കൂടി വേണം}} {{ആലപ്പുഴ ജില്ലയിലെ ഭരണസംവിധാനം}} [[വിഭാഗം: ആലപ്പുഴ ജില്ലയിലെ ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകൾ]] kis9cmu9erj0ooyqi2e0vrid88ymmag 0 275288 3763534 3739744 2022-08-09T10:27:39Z 92.20.169.13 /* ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ */ wikitext text/x-wiki {{pu|Family Planning}} [[File:Ortho tricyclen.jpg|thumb|right|കഴിക്കാവുന്ന ഗർഭനിരോധന ഗുളിക. 1960-ൽ പ്രയോഗത്തിൽ വന്ന ഈ ഗുളിക കുടുംബാസൂത്രണത്തിൽ വളരെയധികം ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടു.]] ആരോഗ്യകരമായ രീതിയിൽ എപ്പോൾ [[ഗർഭധാരണം]] നടത്തണമെന്നും<ref name=OPAMission>{{cite web |url=http://www.hhs.gov/opa/about/mission/index.html |title=Mission Statement |publisher=U.S. Dept. of Health and Human Services, Office of Population Affairs}}</ref> , അമ്മയുടെയും കുഞ്ഞിന്റെയും ആരോഗ്യം ഉറപ്പുവരുത്തുവാനും, മാതാപിതാക്കളുടെ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയനുസരിച്ചു ജനിക്കുന്ന സന്താനങ്ങളുടെ എണ്ണം നിയന്ത്രിക്കുവാനും, <ref name="WHOFP" /><ref name="UKNHS" /> അവരെ നന്നായി പോറ്റിവളർത്തുവാനും, ജനപ്പെരുപ്പം നിയന്ത്രിക്കുവാനും ഉള്ള ക്രമീകരണങ്ങളെയാണ് '''കുടുംബാസൂത്രണം അഥവാ കുടുംബക്ഷേമം''' എന്നു പറയുന്നത്. അമ്മയുടെയും കുഞ്ഞിന്റെയും ആരോഗ്യത്തിന് പ്രസവങ്ങൾ തമ്മിൽ കുറഞ്ഞത് മൂന്ന് വർഷങ്ങളുടെ ഇടവേള വേണമെന്ന് ആരോഗ്യവിദഗ്ദ്ധർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. [[ഗർഭനിരോധനം|ഗർഭനിരോധന]] മാർഗങ്ങൾക്കു പുറമേ ശാസ്ത്രീയ [[ലൈംഗിക വിദ്യാഭ്യാസം]]<ref name="UKNHS" /><ref name="USDOH-FPSvcs">[http://www.acf.hhs.gov/programs/cb/systems/ncands/ncands98/glossary/glossary.htm US Dept. of Health, Administration for children and families]</ref>, സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളുടെ വ്യാപനം തടയൽ <ref name="UKNHS">{{Cite web |url=http://www.nhsdirect.nhs.uk/articles/article.aspx?articleId=839 |title=What services do family planning clinics provide? — Health Questions — NHS Direct |access-date=2014-03-11 |archive-date=2014-11-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141111233747/http://www.nhsdirect.nhs.uk/articles/article.aspx?articleId=839 |url-status=dead }}</ref>, ഗർഭധാരണത്തിനു മുൻപുള്ള ഉപദേശങ്ങൾ,<ref name="UKNHS" /> വന്ധ്യതാ നിവാരണം<ref name="WHOFP">[http://www.who.int/topics/family_planning/en/ Family planning] — WHO</ref> തുടങ്ങിയവയും കുടുംബാസൂത്രണത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്. അതിന്റെ ഭാഗമായി സെപ്റ്റംബർ 26 ലോക കുടുംബാസൂത്രണ ദിനം അഥവാ ഗർഭനിരോധനദിനമായി ആചരിച്ചു വരുന്നു. ലോകമെമ്പാടും വിവിധ കുടുംബാസൂത്രണ, ഗർഭനിരോധന ഉപാധികളെ പറ്റിയുള്ള ബോധവൽക്കരണം ഇതുമായി ബന്ധപെട്ടു നടത്തി വരുന്നു. ലൈംഗികവും പ്രത്യുത്പാദനപരവുമായ ആരോഗ്യത്തിന്റെ ഭാഗമാണിത്. സാധാരണയായി വിവിധ ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തെയാണ് കുടുംബാസൂത്രണം കൊണ്ടുദ്ദേശിക്കാറുള്ളതെങ്കിലും ഇതിനുപുറമേയുള്ള പല മുറകളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[വന്ധ്യംകരണം|വന്ധ്യംകരണവും]] [[ഗർഭഛിദ്രം|ഗർഭഛിദ്രവും]]<ref>See, e.g., Mischell, D. R. "Family planning: contraception, sterilization, and pregnancy termination." In: Katz, V. L., Lentz, G. M., Lobo, R. A., Gershenson, D. M., eds. ''Comprehensive Gynecology''. 5th ed. Philadelphia, PA: Mosby Elsevier; 2007:chap 14.</ref> കുടുംബാസൂത്രണത്തിന്റെ പരിധിയിൽ പെട്ടതാണ്. ദേശീയ തലത്തിൽ ഒരു കുടുംബാസൂത്രണ പരിപാടിയുള്ള രാജ്യമാണ് ഇന്ത്യ. ഇഷ്ടമുള്ള കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗം തിരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള അവകാശവും ഇന്ത്യയിൽ സ്ത്രീകൾക്കുണ്ട്. ഇത് സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ, ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ എന്നിവ വഴി രാജ്യത്ത് ഉടനീളം സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. കേരളത്തിൽ പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്‌ നഴ്സുമാർ ഇത്തരം സേവനം നൽകുന്നതിൽ വിദഗ്ദരാണ്. ആശാ പ്രവർത്തകർ വഴി ഇതേപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ സ്ത്രീകൾക്ക് എളുപ്പത്തിൽ ലഭ്യമാണ്. പുരുഷന്മാരിൽ വാസക്ടമിയും സ്ത്രീകളിൽ ട്യൂബക്ടമിയും സ്ഥിരമായ വന്ധ്യംകരണ മാർഗങ്ങൾ ആണ്. ഇതിൽ വാസക്ടമി ലളിതമായ സ്ഥിര വന്ധ്യംകരണ മാർഗ്ഗമാകുന്നു. ഗർഭനിരോധന ഉറ ഏറ്റവും എളുപ്പമുള്ള ഒരു കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗ്ഗമാണ്, മാത്രമല്ല ഇത് സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളുടെ വ്യാപനത്തെ ചെറുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് ലൈംഗികവും പ്രത്യുത്പാദനപരവുമായ ആരോഗ്യത്തിന് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണിത്. പലപ്പോഴും വെറും വിശ്വാസത്തിന്റെ പേരിൽ യാതൊരുവിധ നിരോധന മാര്ഗങ്ങളൊന്നുമില്ലാതെ ശാരീരിക ബന്ധത്തിനൊരുങ്ങുന്നത് അനാവശ്യ ഗര്ഭധാരണത്തിലേക്കും ചിലപ്പോൾ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളിലേക്കും നയിക്കുന്നു. കുടുംബാസൂത്രണം മൂലം കുട്ടികളുടെ എണ്ണം കുറക്കുവാനും, മാതാപിതാക്കൾക്ക് തങ്ങളുടെ ജീവിതനിലവാരം, സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി എന്നിവ അനുസരിച്ചു കുട്ടിയെ മെച്ചപ്പെട്ട രീതിയിൽ വളർത്തുവാനും സാധിക്കുന്നു. അതുവഴി കുട്ടിയുടെ ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, പോഷകാഹാരം, സംരക്ഷണം, കുടുംബത്തിന്റെ സാമ്പത്തികം തുടങ്ങിയവ ഉറപ്പുവരുത്തുവാനും സാധിക്കുന്നു. "നാമൊന്ന് നമുക്കൊന്ന്" എന്നതാണ് കുടുംബാസൂത്രണ വാക്യം. ജനപെരുപ്പം മൂലം വീർപ്പുമുട്ടുന്ന രാജ്യങ്ങളിൽ കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗങ്ങളിലൂടെ ജനസംഖ്യാവർദ്ധനവ് നിയന്ത്രിക്കുവാനും അതുവഴി മലിനീകരണം, ദാരിദ്ര്യം, തൊഴിൽ ഇല്ലായ്മ, പോഷകാഹാരക്കുറവ്, രോഗങ്ങൾ, കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ എന്നിവ ഒരു പരിധിവരെ നിയന്ത്രിക്കുവാൻ സാധിക്കും എന്ന് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു. ഇത് രാഷ്ട്രത്തിന്റെ ക്ഷേമത്തിനായുള്ള ഒരു പ്രവർത്തനം കൂടി ആണ്. ഇന്നും കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗങ്ങളെ കുറിച്ച് പലരും അജ്ഞരാണ്. ഇതേപ്പറ്റിയുള്ള ബോധവൽക്കരണം കൂടുതലായി നടത്തേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയിലേക്ക് ഇത് വിരൽ ചൂണ്ടുന്നു. മതപരമായ വിലക്കുകൾ കൊണ്ടും ഇവ ഉപയോഗിക്കാൻ മടിക്കുന്ന ധാരാളം ആളുകളുമുണ്ട്. പല വികസിത രാജ്യങ്ങളിലും കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗങ്ങൾ സ്കൂൾ പാഠ്യപദ്ധതിയിൽ സമഗ്രമായി ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. == ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ == ഗർഭധാരണം തടയുന്നതിന്‌ ധാരാളം താൽക്കാലികമാർഗങ്ങളും സ്‌ഥിരമാർഗങ്ങളുമുണ്ട്‌. ഇവയിൽ പലതും സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴിയും സാമൂഹിക ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ വഴിയും സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. എന്നിരുന്നാലും അനാവശ്യമായ ലജ്ജയോ അറിവില്ലായ്മയോ കാരണം ഇത്തരം സേവനങ്ങൾ തേടാൻ മടിക്കുന്നവർ അനേകമുണ്ട്. ഗര്ഭനിരോധനത്തിന് ഏത് മാർഗമാണ് തങ്ങൾക്ക് അനുയോജ്യം എന്നറിയാത്തവരും ധാരാളമുണ്ട്. ഇക്കാര്യത്തിൽ ശരിയായ ബോധവൽക്കരണം ഇന്നും നടക്കുന്നില്ല. പങ്കാളിയുടെ നിർബന്ധത്തിന് വഴങ്ങി സുരക്ഷാ മാർഗങ്ങൾ ഒന്നും ഉപയോഗിക്കാതെയുള്ള ലൈംഗികബന്ധം പലപ്പോഴും ആഗ്രഹിക്കാത്ത ഗർഭധാരണത്തിന് കാരണമാകാറുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=family+planning+in+india&cvid=2e1395facf054ad88a5f202f35f790c6&aqs=edge.0.69i59j0l8.8613j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=family planning in india - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ഗർഭനിരോധന ഉറ അഥവാ കോണ്ടം ശരിയായ രീതിയിൽ ഉപയോഗിച്ചാൽ ഏറ്റവും ലളിതമായ ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗമാണ് ഗർഭനിരോധന ഉറ അഥവാ കോണ്ടം. ലൈംഗികബന്ധ സമയത്ത് ശുക്ലം, സ്നേഹദ്രവം എന്നിവ പങ്കാളിയുടെ ഉള്ളിൽ പ്രേവേശിക്കുന്നത് ഒരു സുരക്ഷാ കവചം പോലെ ഉറ തടയുന്നു. നിരോധ് എന്ന പേരിൽ സർക്കാർ ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ വഴി ഉറകൾ സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. ഇവ വിൽക്കുവാനോ വാങ്ങുവാനോ സൂക്ഷിക്കുവാനോ പ്രത്യേക ലൈസൻസോ അനുമതിയോ ആവശ്യമില്ല. പുരുഷൻമാർക്ക്‌ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉറകളും സ്‌ത്രീകൾക്ക്‌ ഉപയോഗിക്കാവുന്നവയുമുണ്ട്‌. മാത്രമല്ല, സ്ത്രീക്കും പുരുഷനും ഒരുപോലെ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന യൂണിസെക്സ് ഉറകളും ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. പുരുഷന്മാർക്ക് ഉദ്ധരിച്ച ലിംഗത്തിലേക്ക് ഉറ ധരിക്കാം. സ്ത്രീകൾക്ക് ഇവ യോനീ നാളത്തിലേക്ക് തിരുകി വയ്ക്കാവുന്ന രീതിയിൽ ഉള്ളതാണ്. ഇവ വാങ്ങാനും ഉപയോഗിക്കാനും എളുപ്പമാണെന്നതു കൊണ്ട്തന്നെ ഏറെ പ്രചാരമുള്ളതാണ് ഈ മാർഗം. ഫാർമസികൾ, സൂപ്പർ മാർക്കറ്റുകൾ കൂടാതെ ഓൺലൈൻ വഴിയും ഇവ ലഭ്യമാണ്. ഫെബ്രുവരി 13 അന്താരാഷ്ട്ര ഗർഭനിരോധന ഉറ ദിനമായി ആചരിച്ചു വരുന്നു. പലതരം ഉറകൾ ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. തീരെ നേർത്തതും, ചോക്ലേറ്റ്, ബനാനാ, വാനിലാ തുടങ്ങിയ പല ഭക്ഷണപദാർഥങ്ങളുടെ രുചിയും സുഗന്ധത്തോട് കൂടിയതും, ലൂബ്രിക്കന്റ്, ബീജനാശിനി എന്നിവ അടങ്ങിയതും അവയിൽ ചിലതാണ്. 'അൾട്രാ തിൻ' തുടങ്ങിയ പേരുകളിൽ ലഭിക്കുന്ന നേർത്ത ഉറകൾ ലൈംഗിക അനുഭൂതി തെല്ലും കുറക്കുന്നില്ല എന്ന് പറയാം. ഡോട്ടുകൾ, തടിപ്പുകൾ തുടങ്ങിയവ ഉള്ളത് സ്ത്രീക്ക് കൂടുതൽ അനുഭൂതി പകരുന്നതാണ്. അതിനാൽ ഇവ ലൈംഗിക ആസ്വാദനം വർധിപ്പിക്കാനും അനുയോജ്യമാണ്. കോണ്ടം ഉപയോഗിക്കുകയാണെങ്കിൽ സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന എച്ച്ഐവി/എയ്ഡ്സ്, എച്ച്പിവി, പെൽവിക്ക് ഇൻഫെക്ഷൻ, സിഫിലിസ്, ഹെപ്പറ്റെറ്റിസ് ബി, ഹെർപ്പിസ് മുതലായ രോഗാണുബാധകളിൽ നിന്ന്‌ സംരക്ഷണവും ഉറപ്പാക്കാം. എണ്ണ അടങ്ങിയ ലൂബ്രിക്കന്റുകളോടൊപ്പം ഉപയോഗിച്ചാൽ ലാറ്റക്സ് ഉറ പൊട്ടിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. എന്നാൽ ജലാംശം അടങ്ങിയ ലൂബ്രിക്കന്റുകൾക്ക് ഈ പ്രശ്നമില്ല. ഗർഭനിരോധന ഉറകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നത് പുരുഷന്മാരിലെ ശീഘ്രസ്ഖലനം ചെറുക്കുമെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്. <ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=condoms+nhs&cvid=f169db32ead24f24b7549749506dc037&aqs=edge.0.0j69i64.3626j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=condoms nhs - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ഗർഭനിരോധന ഗുളികകൾ ശരിയായ രീതിയിൽ ഉപയോഗിച്ചാൽ ഒരു ശതമാനത്തിൽ താഴെ മാത്രം പരാജയസാധ്യത ഉള്ളതാണ്‌ ഹോർമോൺ അടങ്ങിയ ഗുളികകൾ. മറ്റ് ചില ഗുളികകളോടൊപ്പം കഴിക്കുമ്പോൾ ഇവയുടെ ഫലപ്രാപ്‌തി കുറയാം. മാത്രമല്ല, ചില ആരോഗ്യ പ്രശ്‌നങ്ങളുള്ളവർക്ക്‌ കഴിക്കാൻ പാടില്ല തുടങ്ങിയ നിയന്ത്രണങ്ങളുമുണ്ട്. അതുകൊണ്ട്‌ തന്നെ ഡോക്ടറുടെ നിർദ്ദേശാനുസരണം മാത്രമേ ഇവ കഴിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. ഗുളിക നിർത്തിക്കഴിഞ്ഞാൽ വൈകാതെ ഗർഭധാരണശേഷി തിരിച്ച്‌ കിട്ടും. ആഴ്ചയിൽ ഒരിക്കൽ മാത്രം കഴിക്കാവുന്ന സഹേലി പോലെയുള്ള ഗുളികകളും അക്കൂട്ടത്തിൽപ്പെടും. ഇവയിൽ ചിലത് സ്ത്രീകളിൽ കാണപ്പെടുന്ന സ്തനാർബുദത്തെ പ്രതിരോധിക്കുന്നതും പാർശ്വഫലങ്ങൾ തീരെ കുറഞ്ഞതുമാണ്. ഗർഭനിരോധന പാച്ചുകൾ ഇടയ്ക്കിടെ ഗുളിക കഴിക്കാൻ മറക്കുന്നവർക്ക് വേണ്ടിയാണ് പാച്ചുകൾ. ഇവ ശരീരത്തിൽ ധരിക്കാവുന്നതാണ്. ആഴ്ചയിൽ ഒരിക്കൽ മാറ്റി ധരിക്കേണ്ടതാണ്. ഗുളികകളെ പോലെ ഹോർമോൺ ഉപയോഗിച്ചാണ് ഇവ ഗർഭധാരണം തടയുന്നത്. ഗുളികകളുടെ അത്രതന്നെ ഫലപ്രദവുമാണ്. കോപ്പർ ടി അഥവാ ഐയുഡി കോപ്പർ ടിയിലെ ചെമ്പ് ബീജങ്ങളെ നശിപ്പിക്കുന്നത് വഴി ഗർഭധാരണം തടയുന്നു. ഇത്തരം ലൂപ്പുകൾ 7 വർഷം വരെ തുടർച്ചയായി ഉപയോഗിക്കാൻ സാധിക്കാറുണ്ട്. അതിനാൽ ഉടനേ കുട്ടി വേണ്ട എന്നുള്ളവർക്ക് ഇത് ഏറെ ഉപയുക്തമാണ്. എന്നാൽ കോപ്പർ ടിയുടെ സ്ഥാനം കൃത്യമാണോ എന്നുറപ്പ് വരുത്തേണ്ടത് ഇതിന്റെ ഫലപ്രാപ്തിക്ക് അനിവാര്യമാണ്. ഹോർമോൺ അടങ്ങിയ ലൂപ്പുകൾ അമിതമായ ആർത്തവ രക്തസ്രാവം കുറയ്ക്കുവാനും ഉപയോഗിക്കാം. ഇതിന്‌ ഗുരുതരമായ പാർശ്വഫലങ്ങൾ ഒന്നുമില്ല. ഇവിടെ T ആകൃതിയിലുള്ള ഒരുപകരണം ഗർഭപാത്രത്തിനുള്ളിൽ നിക്ഷേപിക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. ഇതിന്‌ ശസ്ത്രക്രിയ ആവശ്യമില്ല. പിന്നീട് ഗർഭം ധരിക്കണമെന്ന ആവശ്യം വരുമ്പോൾ ഇത് എടുത്ത് മാറ്റുന്നത് കൊണ്ട് ഗർഭധാരണ ശേഷി തിരിച്ചുകിട്ടുന്നു. പ്രസവങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ഇടവേള കുറക്കുവാനും ഇത് ഉപയോഗിക്കാം. സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴിയും സാമൂഹിക ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ വഴിയും കോപ്പർ ടി സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. ആധുനിക ഐയുഡികൾ ശരിയായ രീതിയിൽ ഉപയോഗിച്ചാൽ അണുബാധയോ മറ്റ് പ്രശ്നങ്ങളോ ഉണ്ടാകുന്നില്ല. ലൈംഗികബന്ധത്തിന് ശേഷം അഞ്ചു ദിവസത്തിനുള്ളിൽ നിക്ഷേപിച്ചാലും കോപ്പർ ടി ഫലം നൽകാറുണ്ട്. അടിയന്തിര രീതികൾ സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധം കഴിഞ്ഞ്‌ 72 മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ കഴിക്കുന്ന അടിയന്തിര ഗർഭനിരോധന ഗുളികകളും ലഭ്യമാണ്. എന്നാൽ അഞ്ച് ദിവസത്തിനുള്ളിൽ ഉപയോഗിച്ചാലും ഫലം കാണാറുണ്ട്. എമർജ്ജൻസി പിൽ എന്ന പേരിലറിയപ്പെടുന്ന ഇവ പാർശ്വഫലങ്ങൾ കണക്കിലെടുത്തു വല്ലപ്പോഴും മാത്രം അത്യാവശ്യഘട്ടങ്ങളിൽ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഒന്നാണ്. സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധം നടന്ന്‌ അഞ്ച്‌ ദിവസത്തിനുള്ളിൽ സ്ത്രീ കോപ്പർ ടി ഇടുന്നതും ഗർഭധാരണം തടയും. ബീജനാശിനികൾ പുരുഷബീജത്തെ നശിപ്പിക്കുന്ന ബീജനാശിനികൾ(സ്‌പേർമിസൈഡ്) ഗർഭനിരോധനത്തിനായി തെരഞ്ഞെടുക്കുന്ന രീതിയാണിത്. ലേപനം, ജെല്ലി രൂപങ്ങളിലുള്ള ഇവ സ്ത്രീകളുടെ യോനിയിലാണ് പുരട്ടേണ്ടത്. ബന്ധപ്പെടുന്നതിന് അരമണിക്കൂർ മുമ്പ് പുരട്ടേണ്ട ലേപനങ്ങളും ഉണ്ട്. അടിക്കടിയുള്ള ഉപയോഗം ചിലരിൽ അലർജിക്ക് ഇടയാക്കിയേക്കും. ഉപയോഗിക്കാൻ എളുപ്പമാണെങ്കിലും 73% വിജയസാധ്യതയാണ് ഈ മാർഗത്തിനുള്ളത്. ഡയഫ്രം ഗർഭാശയമുഖത്ത് ധരിക്കുന്ന ഒന്നാണ് ഡയഫ്രം. ഇതിൽ ബീജനാശിനികൾ പുരട്ടുന്നത് കൂടുതൽ ഫലം നൽകും. ലൈംഗികരോഗങ്ങളെ തടുക്കാൻ ഇവയ്ക്ക് ശേഷിയില്ല. ആർത്തവസമയത്ത് ഇവ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളതല്ല. 85% വിജയസാധ്യതയാണ് ഈ മാർഗത്തിനുള്ളത്. ഡയഫ്രത്തിന് സമാനമായി സെർവിക്കൽ ക്യാപ്പുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതിയും നിലവിലുണ്ട്. ബീജങ്ങൾ ഗർഭപാത്രത്തിലേക്ക് കടക്കാതെ ഇവ സംരക്ഷിക്കുന്നു. ഇതുവരെ ഗർഭിണി ആകാത്തവരിലാണ് ഈ രീതി കൂടുതൽ ഫലപ്രദം. 48 മണിക്കൂർ വരെ സെർവിക്കൽ ക്യാപുകൾ ഉപയോഗിക്കാം. ഇവ ഡോക്ടറുടെ സഹായത്തോടെ വേണം സ്ഥാപിക്കാൻ. ഗർഭനിരോധന സ്‌പോഞ്ച് ടുഡെ സ്‌പോഞ്ച് എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന ഗർഭനിരോധന സ്‌പോഞ്ച് ബീജനാശിനികൾ കൊണ്ടാണ് നിർമ്മിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഗർഭാശയമുഖത്താണ് ഇത് സ്ഥാപിക്കുക. ഇതുവരെ ഗർഭിണി ആകാത്തവരിലാണ് ഈ രീതി കൂടുതൽ ഫലപ്രദം. ഡയഫ്രത്തെയും സെർവിക്കൽ ക്യാപിനെയും അപേക്ഷിച്ച് ഡോക്ടറുടെ സഹായം ആവശ്യമില്ലെങ്കിലും ഇവ ഗർഭാശയമുഖത്ത് സ്ഥാപിക്കുന്നത് സൂഷ്മതയോടെ ചെയ്യേണ്ടതാണ്. ലൈംഗികരോഗ പ്രതിരോധശേഷിയില്ല. മാസമുറ സമയത്ത് ഉപയോഗിക്കരുത്. വജൈനൽ റിംഗ് യോനിയിൽ ധരിക്കാവുന്ന പ്ലാസ്റ്റിക് റിംഗുകളാണിവ. ഗുളികയെയും പാച്ചുകളെയും പോലെ ഹോർമോൺ ഉപയോഗിച്ചുള്ള ഗർഭനിരോധമാർഗമാണിത്. മാസത്തിൽ ഒരു തവണയേ മാറ്റേണ്ടതുള്ളു. യോനിയിൽ അസ്വസ്ഥതകൾ ഉണ്ടാകുന്നതിനും പാർശ്വഫലങ്ങൾക്കും സാധ്യതയുണ്ട്. ഗർഭനിരോധന കുത്തിവെപ്പ് ഹോർമോൺ കുത്തിവെപ്പുകൾ മൂന്നുമാസം വരെ ഗർഭധാരണം തടയും. 97% വിജയസാധ്യതയാണ് ഈ മാർഗത്തിനുള്ളത്. വർഷത്തിൽ നാല് തവണ മാത്രമേ ഇവ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളു. സുരക്ഷിതകാലം നോക്കൽ സുരക്ഷ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ഗർഭനിരോധനമാർഗമാണ് 'സുരക്ഷിതകാലം നോക്കലും ശുക്ലം സ്ഖലിക്കുന്നതിന് തൊട്ട്‌ മുൻപ്‌ ലിംഗം പുറത്തെടുക്കലും.' രണ്ടിലും വലിയ പരാജയ സാധ്യതയുണ്ട്‌. വളരെ കൃത്യമായ ആർത്തവചക്രമുള്ളവർക്ക്‌ മാത്രമേ സുരക്ഷിതകാലം നോക്കുന്നത്‌ ഒരു പരിധി വരെയെങ്കിലും ഫലപ്രദമാകൂ. ആർത്തവചക്രത്തിന്റെ ഏകദേശം മധ്യത്തിൽ അതായത് പതിനാലാം ദിവസം വരുന്ന അണ്ഡവിസർജനകാലം (Ovulation), സുരക്ഷിതകാലം എന്നിവ നിർണ്ണയിക്കുന്നതിൽ പലർക്കും തെറ്റ് പറ്റാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. ആർത്തവം തുടങ്ങിയ ദിവസം ഒന്ന് എന്ന് കണക്കാക്കിയാൽ ഒന്പതാം ദിവസത്തിനും പതിനെട്ടാം ദിവസത്തിനും ഇടയിലാകും ഓവുലേഷൻ സാധ്യത കൂടുതൽ. ഈ സമയത്ത് വളർച്ചയെത്തിയ അണ്ഡം ബീജസംയോഗത്തിന് തയ്യാറായിരിക്കും. ഗർഭധാരണ സാധ്യത ഏറ്റവും കൂടിയ ദിവസങ്ങളാണ് ഇത്. അതിനാൽ ഈ സമയത്ത് ലൈംഗികബന്ധം ഒഴിവാക്കുന്നതാണ് നല്ലത്. അണ്ഡവിസർജന അവബോധം, പ്രകൃതി സഹജ കുടുംബാസൂത്രണം എന്ന് ഈ രീതിയെ വിളിക്കാം. സ്ത്രീക്ക് പ്രത്യുൽപാദനശേഷി കൂടുന്ന ദിനങ്ങളിൽ സംഭോഗം ഒഴിവാക്കുക. ശരീരതാപനില വർധിക്കുന്നതും യോനീദ്രവത്തിലുണ്ടാകുന്ന വർധനവും നോക്കി അണ്ഡവിസർജന സമയം മനസിലാക്കാം. ഒരു ഡോക്ടറെ കണ്ടും ഈ രീതിയെ പറ്റി കൂടുതൽ മനസിലാക്കാം. 75% വിജയസാധ്യതയാണ് ഈ രീതിക്കുള്ളത്. മറ്റൊരു വഴിയും ലഭ്യമല്ലാത്ത സാഹചര്യത്തിൽ ഈ രീതിയും ഉപയോഗിക്കാവുന്നതാണ്. ലിംഗം പിൻവലിക്കൽ സ്ഖലനം നടക്കുന്നതിന് മുമ്പായി യോനിയിൽ നിന്നും പുരുഷലിംഗം പിൻവലിക്കുന്ന രീതി പണ്ടുമുതലേ സ്വീകരിച്ചു വരുന്നതാണ്. പുരുഷന്മാരിൽ സ്‌ഖലനത്തിന്‌ മുൻപ്‌ വരുന്ന ലൂബ്രിക്കന്റ് ദ്രാവകത്തിലും ബീജങ്ങൾ അടങ്ങിയിരിക്കാം എന്നിരിക്കേ സ്ഖലനത്തിന് തൊട്ട് മുൻപ് ലിംഗം യോനിയിൽ നിന്ന് പുറത്തെടുത്താലും ഗർഭം ധരിക്കാൻ സാധ്യത ഉണ്ട്. മാത്രമല്ല, ഇവയൊന്നും തന്നെ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന പലതരം രോഗാണുബാധകൾ തടയുന്നുമില്ല. എന്നാൽ മറ്റൊരു മാർഗവും ലഭ്യമല്ലാത്ത സാഹചര്യത്തിൽ ഒരു ഗർഭനിരോധന മാർഗമെന്ന നിലയിൽ പിൻവലിക്കൽ രീതിയും ഉപയോഗിക്കാവുന്നതാണ്. ഇത്തരം രീതികൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നവർ ഉറ പോലെയുള്ള മറ്റേതെങ്കിലും നിരോധന മാർഗങ്ങൾ കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നതാണ് സുരക്ഷിതം. ഏതൊരു രീതി ഉപയോഗിച്ചാലും 100% ഫലപ്രാപ്തി ഉറപ്പ് തരുന്നില്ല എന്നതും ശ്രദ്ധേയമാണ്. വാസക്ടമി, ട്യൂബക്ടമി ഭാവിയിൽ ഇനി കുട്ടികൾ വേണ്ട എന്ന തീരുമാനമെടുത്തവർക്ക് സ്ഥിരമായ ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാം. ഇതിനായി സ്‌ത്രീകളിൽ അണ്‌ഢവാഹിനിക്കുഴലിൽ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തുന്ന ട്യൂബക്‌ടമി ശസ്ത്രക്രിയയും പുരുഷൻമാരിൽ ബീജം ശുക്ലവുമായി കലരുന്നത്‌ തടയുന്ന വാസക്‌ടമിയുമാണ്‌ നിലവിലുള്ളത്. വാസക്‌ടമി ഒരു തരത്തിലും ഉദ്ധാരണശേഷിയേയോ സ്കലനത്തെയോ ലൈംഗിക ശേഷിയെയോ ബാധിക്കില്ല. സിസേറിയൻ ശസ്ത്രക്രിയ ആണെങ്കിൽ കൂടെത്തന്നെ പ്രസവം നിർത്താം എന്ന കാരണത്താൽ പലരും ട്യൂബക്‌ടമി ചെയ്യാറുണ്ട്. ഇതൊഴിച്ചാൽ അത്യന്തം ലളിതമായി പുരുഷൻമാരിൽ ചെയ്യാവുന്ന വാസക്‌ടമി തന്നെയാണ്‌ സ്‌ഥിര ഗർഭനിരോധനത്തിന്‌ ഏറ്റവും എളുപ്പമാർഗ്ഗം എന്ന് പറയാം. ഇതിന്‌ ആശുപത്രിവാസം ആവശ്യമില്ല. രണ്ട്‌ രീതിയായാലും 'റീകനാലൈസേഷൻ' എന്ന വഴിയിലൂടെ ഒരുപരിധി വരെ ഗർഭധാരണശേഷി തിരിച്ച്‌ കിട്ടാൻ സാധ്യതയുണ്ടെങ്കിലും ഇത് എല്ലായ്പോഴും വിജയിക്കണമെന്നില്ല. ഇന്ന് താക്കോൽ ദ്വാര ശസ്ത്രക്രിയ വഴിയും ട്യൂബക്‌ടമി ലഭ്യമാണ്. അതിന് ആശുപത്രിവാസം അധികം ആവശ്യമില്ല<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=family%20planning%20in%20india&msbd=%7B%22triggeringMode%22:%22Explicit%22,%22intent%22:%22UserHistory%22%7D&form=BFBBQF&cvid=3B6691F0F87A4EC0AAA0CFFBE21DB00D&sp=9#|title=family planning in india - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=67d743d5e251a5e03b5a39bc1777049e6efc314fadce33283e4a255348aeb50aJmltdHM9MTY1Mjk4NTcyOCZpZ3VpZD02ZTI5OGQzOS0wNTU0LTRjMjctODk2ZC1jNDhhNmI4OThhODcmaW5zaWQ9NTQ2MA&ptn=3&fclid=629bf5ad-d7a3-11ec-a621-d26332a028a5&u=a1aHR0cHM6Ly9lbi5oZXNwZXJpYW4ub3JnL2hoZy9XaGVyZV9Xb21lbl9IYXZlX05vX0RvY3RvcjpDaG9vc2luZ19hX0ZhbWlseV9QbGFubmluZ19NZXRob2QjOn46dGV4dD1DaG9vc2luZyUyMGElMjBmYW1pbHklMjBwbGFubmluZyUyMG1ldGhvZCUyMCUyMCUyMCxPcmFsJTIwc2UlMjAuLi4lMjAlMjA3JTIwbW9yZSUyMHJvd3MlMjA&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=family+planning+methods&qs=n&form=QBRE&msbsrank=6_7__0&sp=-1&pq=family+planning+methods&sc=13-23&sk=&cvid=AD7E6CB610AC4A65AC00FDEC2C850388#|title=family planning methods - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. === പ്രകൃതിദത്ത ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ === # പപ്പായ പണ്ടുമുതലേ ഉപയോഗിച്ച് വരുന്ന ഒരു ഗർഭനിരോധന മാർഗ്ഗമാണ്. ഇത് പ്രൊജസ്‌ട്രോൺ ഹോർമോണിന്റെ പ്രവർത്തനത്തെ ഇല്ലാതാക്കുന്നു. ഇതിൽ അടങ്ങിയിട്ടുള്ള പ്രോസ്റ്റാഗ്ലാന്റിൻസ്, ഓക്‌സിടോസിൻ എന്നിവ ഗർഭപാത്രത്തെ വികസിക്കാൻ അനുവദിക്കില്ല. ഇതുകൊണ്ട് തന്നെയാണ് ഗർഭാവസ്ഥയിൽ ഒരിക്കലും പപ്പായ കഴിക്കരുതെന്ന് ഡോക്ടർമാർ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്. കൈതച്ചക്കയും ഗർഭഛിദ്രത്തിന് കാരണമാകുന്ന ഒന്നാണ്. ഇതിലുള്ള പ്രോട്ട്യോലിറ്റിക് എൻസൈം അഥവാ ബ്രോമെലാനിൻ സെർവിക്‌സിനെ സോഫ്റ്റ് ആക്കുന്നു. ഇത് പ്രകൃതിദത്തമായ ഗർഭമലസലിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. കറുവപ്പട്ട പെട്ടെന്ന് തന്നെ ഗർഭപാത്രത്തെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുകയും ഇത് വഴി പ്രസവം പെട്ടെന്ന് നടക്കാൻ കാരണമാകുകയും ചെയ്യുന്നു. കൂടുതൽ കഴിക്കുന്നത് ഗര്ഭമലസലിന് കാരണമാകുന്നു. കൂടുതൽ അളവിൽ എള്ള്, ഗ്രീൻടീ എന്നിവ കഴിച്ചാൽ അത് ഗര്ഭച്ഛിദ്രത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. <br /> ==അവലംബം== <references/> [[വർഗ്ഗം:കുടുംബം]] [[വർഗ്ഗം:കുടുംബാസൂത്രണം]] {{Reproductive health}} b3lugy1syv54wstd09kgwwkj385biau 3763536 3763534 2022-08-09T10:29:42Z 92.20.169.13 /* ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ */ wikitext text/x-wiki {{pu|Family Planning}} [[File:Ortho tricyclen.jpg|thumb|right|കഴിക്കാവുന്ന ഗർഭനിരോധന ഗുളിക. 1960-ൽ പ്രയോഗത്തിൽ വന്ന ഈ ഗുളിക കുടുംബാസൂത്രണത്തിൽ വളരെയധികം ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടു.]] ആരോഗ്യകരമായ രീതിയിൽ എപ്പോൾ [[ഗർഭധാരണം]] നടത്തണമെന്നും<ref name=OPAMission>{{cite web |url=http://www.hhs.gov/opa/about/mission/index.html |title=Mission Statement |publisher=U.S. Dept. of Health and Human Services, Office of Population Affairs}}</ref> , അമ്മയുടെയും കുഞ്ഞിന്റെയും ആരോഗ്യം ഉറപ്പുവരുത്തുവാനും, മാതാപിതാക്കളുടെ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയനുസരിച്ചു ജനിക്കുന്ന സന്താനങ്ങളുടെ എണ്ണം നിയന്ത്രിക്കുവാനും, <ref name="WHOFP" /><ref name="UKNHS" /> അവരെ നന്നായി പോറ്റിവളർത്തുവാനും, ജനപ്പെരുപ്പം നിയന്ത്രിക്കുവാനും ഉള്ള ക്രമീകരണങ്ങളെയാണ് '''കുടുംബാസൂത്രണം അഥവാ കുടുംബക്ഷേമം''' എന്നു പറയുന്നത്. അമ്മയുടെയും കുഞ്ഞിന്റെയും ആരോഗ്യത്തിന് പ്രസവങ്ങൾ തമ്മിൽ കുറഞ്ഞത് മൂന്ന് വർഷങ്ങളുടെ ഇടവേള വേണമെന്ന് ആരോഗ്യവിദഗ്ദ്ധർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. [[ഗർഭനിരോധനം|ഗർഭനിരോധന]] മാർഗങ്ങൾക്കു പുറമേ ശാസ്ത്രീയ [[ലൈംഗിക വിദ്യാഭ്യാസം]]<ref name="UKNHS" /><ref name="USDOH-FPSvcs">[http://www.acf.hhs.gov/programs/cb/systems/ncands/ncands98/glossary/glossary.htm US Dept. of Health, Administration for children and families]</ref>, സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളുടെ വ്യാപനം തടയൽ <ref name="UKNHS">{{Cite web |url=http://www.nhsdirect.nhs.uk/articles/article.aspx?articleId=839 |title=What services do family planning clinics provide? — Health Questions — NHS Direct |access-date=2014-03-11 |archive-date=2014-11-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141111233747/http://www.nhsdirect.nhs.uk/articles/article.aspx?articleId=839 |url-status=dead }}</ref>, ഗർഭധാരണത്തിനു മുൻപുള്ള ഉപദേശങ്ങൾ,<ref name="UKNHS" /> വന്ധ്യതാ നിവാരണം<ref name="WHOFP">[http://www.who.int/topics/family_planning/en/ Family planning] — WHO</ref> തുടങ്ങിയവയും കുടുംബാസൂത്രണത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്. അതിന്റെ ഭാഗമായി സെപ്റ്റംബർ 26 ലോക കുടുംബാസൂത്രണ ദിനം അഥവാ ഗർഭനിരോധനദിനമായി ആചരിച്ചു വരുന്നു. ലോകമെമ്പാടും വിവിധ കുടുംബാസൂത്രണ, ഗർഭനിരോധന ഉപാധികളെ പറ്റിയുള്ള ബോധവൽക്കരണം ഇതുമായി ബന്ധപെട്ടു നടത്തി വരുന്നു. ലൈംഗികവും പ്രത്യുത്പാദനപരവുമായ ആരോഗ്യത്തിന്റെ ഭാഗമാണിത്. സാധാരണയായി വിവിധ ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തെയാണ് കുടുംബാസൂത്രണം കൊണ്ടുദ്ദേശിക്കാറുള്ളതെങ്കിലും ഇതിനുപുറമേയുള്ള പല മുറകളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [[വന്ധ്യംകരണം|വന്ധ്യംകരണവും]] [[ഗർഭഛിദ്രം|ഗർഭഛിദ്രവും]]<ref>See, e.g., Mischell, D. R. "Family planning: contraception, sterilization, and pregnancy termination." In: Katz, V. L., Lentz, G. M., Lobo, R. A., Gershenson, D. M., eds. ''Comprehensive Gynecology''. 5th ed. Philadelphia, PA: Mosby Elsevier; 2007:chap 14.</ref> കുടുംബാസൂത്രണത്തിന്റെ പരിധിയിൽ പെട്ടതാണ്. ദേശീയ തലത്തിൽ ഒരു കുടുംബാസൂത്രണ പരിപാടിയുള്ള രാജ്യമാണ് ഇന്ത്യ. ഇഷ്ടമുള്ള കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗം തിരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള അവകാശവും ഇന്ത്യയിൽ സ്ത്രീകൾക്കുണ്ട്. ഇത് സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ, ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ എന്നിവ വഴി രാജ്യത്ത് ഉടനീളം സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. കേരളത്തിൽ പബ്ലിക് ഹെൽത്ത്‌ നഴ്സുമാർ ഇത്തരം സേവനം നൽകുന്നതിൽ വിദഗ്ദരാണ്. ആശാ പ്രവർത്തകർ വഴി ഇതേപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ സ്ത്രീകൾക്ക് എളുപ്പത്തിൽ ലഭ്യമാണ്. പുരുഷന്മാരിൽ വാസക്ടമിയും സ്ത്രീകളിൽ ട്യൂബക്ടമിയും സ്ഥിരമായ വന്ധ്യംകരണ മാർഗങ്ങൾ ആണ്. ഇതിൽ വാസക്ടമി ലളിതമായ സ്ഥിര വന്ധ്യംകരണ മാർഗ്ഗമാകുന്നു. ഗർഭനിരോധന ഉറ ഏറ്റവും എളുപ്പമുള്ള ഒരു കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗ്ഗമാണ്, മാത്രമല്ല ഇത് സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളുടെ വ്യാപനത്തെ ചെറുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് ലൈംഗികവും പ്രത്യുത്പാദനപരവുമായ ആരോഗ്യത്തിന് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണിത്. പലപ്പോഴും വെറും വിശ്വാസത്തിന്റെ പേരിൽ യാതൊരുവിധ നിരോധന മാര്ഗങ്ങളൊന്നുമില്ലാതെ ശാരീരിക ബന്ധത്തിനൊരുങ്ങുന്നത് അനാവശ്യ ഗര്ഭധാരണത്തിലേക്കും ചിലപ്പോൾ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന രോഗങ്ങളിലേക്കും നയിക്കുന്നു. കുടുംബാസൂത്രണം മൂലം കുട്ടികളുടെ എണ്ണം കുറക്കുവാനും, മാതാപിതാക്കൾക്ക് തങ്ങളുടെ ജീവിതനിലവാരം, സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി എന്നിവ അനുസരിച്ചു കുട്ടിയെ മെച്ചപ്പെട്ട രീതിയിൽ വളർത്തുവാനും സാധിക്കുന്നു. അതുവഴി കുട്ടിയുടെ ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, പോഷകാഹാരം, സംരക്ഷണം, കുടുംബത്തിന്റെ സാമ്പത്തികം തുടങ്ങിയവ ഉറപ്പുവരുത്തുവാനും സാധിക്കുന്നു. "നാമൊന്ന് നമുക്കൊന്ന്" എന്നതാണ് കുടുംബാസൂത്രണ വാക്യം. ജനപെരുപ്പം മൂലം വീർപ്പുമുട്ടുന്ന രാജ്യങ്ങളിൽ കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗങ്ങളിലൂടെ ജനസംഖ്യാവർദ്ധനവ് നിയന്ത്രിക്കുവാനും അതുവഴി മലിനീകരണം, ദാരിദ്ര്യം, തൊഴിൽ ഇല്ലായ്മ, പോഷകാഹാരക്കുറവ്, രോഗങ്ങൾ, കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ എന്നിവ ഒരു പരിധിവരെ നിയന്ത്രിക്കുവാൻ സാധിക്കും എന്ന് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു. ഇത് രാഷ്ട്രത്തിന്റെ ക്ഷേമത്തിനായുള്ള ഒരു പ്രവർത്തനം കൂടി ആണ്. ഇന്നും കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗങ്ങളെ കുറിച്ച് പലരും അജ്ഞരാണ്. ഇതേപ്പറ്റിയുള്ള ബോധവൽക്കരണം കൂടുതലായി നടത്തേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയിലേക്ക് ഇത് വിരൽ ചൂണ്ടുന്നു. മതപരമായ വിലക്കുകൾ കൊണ്ടും ഇവ ഉപയോഗിക്കാൻ മടിക്കുന്ന ധാരാളം ആളുകളുമുണ്ട്. പല വികസിത രാജ്യങ്ങളിലും കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗങ്ങൾ സ്കൂൾ പാഠ്യപദ്ധതിയിൽ സമഗ്രമായി ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. == ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ == ഗർഭധാരണം തടയുന്നതിന്‌ ധാരാളം താൽക്കാലികമാർഗങ്ങളും സ്‌ഥിരമാർഗങ്ങളുമുണ്ട്‌. ഇവയിൽ പലതും സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴിയും സാമൂഹിക ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ വഴിയും സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. എന്നിരുന്നാലും അനാവശ്യമായ ലജ്ജയോ അറിവില്ലായ്മയോ കാരണം ഇത്തരം സേവനങ്ങൾ തേടാൻ മടിക്കുന്നവർ അനേകമുണ്ട്. ഗര്ഭനിരോധനത്തിന് ഏത് മാർഗമാണ് തങ്ങൾക്ക് അനുയോജ്യം എന്നറിയാത്തവരും ധാരാളമുണ്ട്. ഇക്കാര്യത്തിൽ ശരിയായ ബോധവൽക്കരണം ഇന്നും നടക്കുന്നില്ല. പങ്കാളിയുടെ നിർബന്ധത്തിന് വഴങ്ങി സുരക്ഷാ മാർഗങ്ങൾ ഒന്നും ഉപയോഗിക്കാതെയുള്ള ലൈംഗികബന്ധം പലപ്പോഴും ആഗ്രഹിക്കാത്ത ഗർഭധാരണത്തിന് കാരണമാകാറുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=family+planning+in+india&cvid=2e1395facf054ad88a5f202f35f790c6&aqs=edge.0.69i59j0l8.8613j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=family planning in india - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ഗർഭനിരോധന ഉറ അഥവാ കോണ്ടം ശരിയായ രീതിയിൽ ഉപയോഗിച്ചാൽ ഏറ്റവും ലളിതമായ ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗമാണ് ഗർഭനിരോധന ഉറ അഥവാ കോണ്ടം. ലൈംഗികബന്ധ സമയത്ത് ശുക്ലം, സ്നേഹദ്രവം എന്നിവ പങ്കാളിയുടെ ഉള്ളിൽ പ്രേവേശിക്കുന്നത് ഒരു സുരക്ഷാ കവചം പോലെ ഉറ തടയുന്നു. നിരോധ് എന്ന പേരിൽ സർക്കാർ ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ വഴി ഉറകൾ സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. ഇവ വിൽക്കുവാനോ വാങ്ങുവാനോ സൂക്ഷിക്കുവാനോ പ്രത്യേക ലൈസൻസോ അനുമതിയോ ആവശ്യമില്ല. പുരുഷൻമാർക്ക്‌ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഉറകളും സ്‌ത്രീകൾക്ക്‌ ഉപയോഗിക്കാവുന്നവയുമുണ്ട്‌. മാത്രമല്ല, സ്ത്രീക്കും പുരുഷനും ഒരുപോലെ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന യൂണിസെക്സ് ഉറകളും ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. പുരുഷന്മാർക്ക് ഉദ്ധരിച്ച ലിംഗത്തിലേക്ക് ഉറ ധരിക്കാം. സ്ത്രീകൾക്ക് ഇവ യോനീ നാളത്തിലേക്ക് തിരുകി വയ്ക്കാവുന്ന രീതിയിൽ ഉള്ളതാണ്. ഇവ വാങ്ങാനും ഉപയോഗിക്കാനും എളുപ്പമാണെന്നതു കൊണ്ട്തന്നെ ഏറെ പ്രചാരമുള്ളതാണ് ഈ മാർഗം. ഫാർമസികൾ, സൂപ്പർ മാർക്കറ്റുകൾ കൂടാതെ ഓൺലൈൻ വഴിയും ഇവ ലഭ്യമാണ്. സുരക്ഷയും ബോധവൽക്കരണവും ലക്ഷ്യമിട്ടു ഫെബ്രുവരി 13 അന്താരാഷ്ട്ര ഗർഭനിരോധന ഉറ ദിനമായി ലോക രാജ്യങ്ങൾ ആചരിച്ചു വരുന്നു. പലതരം ഉറകൾ ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. തീരെ നേർത്തതും, ചോക്ലേറ്റ്, ബനാനാ, വാനിലാ തുടങ്ങിയ പല ഭക്ഷണപദാർഥങ്ങളുടെ രുചിയും സുഗന്ധത്തോട് കൂടിയതും, ലൂബ്രിക്കന്റ്, ബീജനാശിനി എന്നിവ അടങ്ങിയതും അവയിൽ ചിലതാണ്. 'അൾട്രാ തിൻ' തുടങ്ങിയ പേരുകളിൽ ലഭിക്കുന്ന നേർത്ത ഉറകൾ ലൈംഗിക അനുഭൂതി തെല്ലും കുറക്കുന്നില്ല എന്ന് പറയാം. ഡോട്ടുകൾ, തടിപ്പുകൾ തുടങ്ങിയവ ഉള്ളത് സ്ത്രീക്ക് കൂടുതൽ അനുഭൂതി പകരുന്നതാണ്. അതിനാൽ ഇവ ലൈംഗിക ആസ്വാദനം വർധിപ്പിക്കാനും അനുയോജ്യമാണ്. കോണ്ടം ഉപയോഗിക്കുകയാണെങ്കിൽ സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന എച്ച്ഐവി/എയ്ഡ്സ്, എച്ച്പിവി, പെൽവിക്ക് ഇൻഫെക്ഷൻ, സിഫിലിസ്, ഹെപ്പറ്റെറ്റിസ് ബി, ഹെർപ്പിസ് മുതലായ രോഗാണുബാധകളിൽ നിന്ന്‌ സംരക്ഷണവും ഉറപ്പാക്കാം. എണ്ണ അടങ്ങിയ ലൂബ്രിക്കന്റുകളോടൊപ്പം ഉപയോഗിച്ചാൽ ലാറ്റക്സ് ഉറ പൊട്ടിപ്പോകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. എന്നാൽ ജലാംശം അടങ്ങിയ ലൂബ്രിക്കന്റുകൾക്ക് ഈ പ്രശ്നമില്ല. ഗർഭനിരോധന ഉറകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നത് പുരുഷന്മാരിലെ ശീഘ്രസ്ഖലനം ചെറുക്കുമെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്. <ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=condoms+nhs&cvid=f169db32ead24f24b7549749506dc037&aqs=edge.0.0j69i64.3626j0j1&pglt=41&FORM=ANNAB1&PC=HCTS#|title=condoms nhs - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. ഗർഭനിരോധന ഗുളികകൾ ശരിയായ രീതിയിൽ ഉപയോഗിച്ചാൽ ഒരു ശതമാനത്തിൽ താഴെ മാത്രം പരാജയസാധ്യത ഉള്ളതാണ്‌ ഹോർമോൺ അടങ്ങിയ ഗുളികകൾ. മറ്റ് ചില ഗുളികകളോടൊപ്പം കഴിക്കുമ്പോൾ ഇവയുടെ ഫലപ്രാപ്‌തി കുറയാം. മാത്രമല്ല, ചില ആരോഗ്യ പ്രശ്‌നങ്ങളുള്ളവർക്ക്‌ കഴിക്കാൻ പാടില്ല തുടങ്ങിയ നിയന്ത്രണങ്ങളുമുണ്ട്. അതുകൊണ്ട്‌ തന്നെ ഡോക്ടറുടെ നിർദ്ദേശാനുസരണം മാത്രമേ ഇവ കഴിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. ഗുളിക നിർത്തിക്കഴിഞ്ഞാൽ വൈകാതെ ഗർഭധാരണശേഷി തിരിച്ച്‌ കിട്ടും. ആഴ്ചയിൽ ഒരിക്കൽ മാത്രം കഴിക്കാവുന്ന സഹേലി പോലെയുള്ള ഗുളികകളും അക്കൂട്ടത്തിൽപ്പെടും. ഇവയിൽ ചിലത് സ്ത്രീകളിൽ കാണപ്പെടുന്ന സ്തനാർബുദത്തെ പ്രതിരോധിക്കുന്നതും പാർശ്വഫലങ്ങൾ തീരെ കുറഞ്ഞതുമാണ്. ഗർഭനിരോധന പാച്ചുകൾ ഇടയ്ക്കിടെ ഗുളിക കഴിക്കാൻ മറക്കുന്നവർക്ക് വേണ്ടിയാണ് പാച്ചുകൾ. ഇവ ശരീരത്തിൽ ധരിക്കാവുന്നതാണ്. ആഴ്ചയിൽ ഒരിക്കൽ മാറ്റി ധരിക്കേണ്ടതാണ്. ഗുളികകളെ പോലെ ഹോർമോൺ ഉപയോഗിച്ചാണ് ഇവ ഗർഭധാരണം തടയുന്നത്. ഗുളികകളുടെ അത്രതന്നെ ഫലപ്രദവുമാണ്. കോപ്പർ ടി അഥവാ ഐയുഡി കോപ്പർ ടിയിലെ ചെമ്പ് ബീജങ്ങളെ നശിപ്പിക്കുന്നത് വഴി ഗർഭധാരണം തടയുന്നു. ഇത്തരം ലൂപ്പുകൾ 7 വർഷം വരെ തുടർച്ചയായി ഉപയോഗിക്കാൻ സാധിക്കാറുണ്ട്. അതിനാൽ ഉടനേ കുട്ടി വേണ്ട എന്നുള്ളവർക്ക് ഇത് ഏറെ ഉപയുക്തമാണ്. എന്നാൽ കോപ്പർ ടിയുടെ സ്ഥാനം കൃത്യമാണോ എന്നുറപ്പ് വരുത്തേണ്ടത് ഇതിന്റെ ഫലപ്രാപ്തിക്ക് അനിവാര്യമാണ്. ഹോർമോൺ അടങ്ങിയ ലൂപ്പുകൾ അമിതമായ ആർത്തവ രക്തസ്രാവം കുറയ്ക്കുവാനും ഉപയോഗിക്കാം. ഇതിന്‌ ഗുരുതരമായ പാർശ്വഫലങ്ങൾ ഒന്നുമില്ല. ഇവിടെ T ആകൃതിയിലുള്ള ഒരുപകരണം ഗർഭപാത്രത്തിനുള്ളിൽ നിക്ഷേപിക്കുകയാണ് ചെയ്യുന്നത്. ഇതിന്‌ ശസ്ത്രക്രിയ ആവശ്യമില്ല. പിന്നീട് ഗർഭം ധരിക്കണമെന്ന ആവശ്യം വരുമ്പോൾ ഇത് എടുത്ത് മാറ്റുന്നത് കൊണ്ട് ഗർഭധാരണ ശേഷി തിരിച്ചുകിട്ടുന്നു. പ്രസവങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ഇടവേള കുറക്കുവാനും ഇത് ഉപയോഗിക്കാം. സർക്കാർ ആശുപത്രികൾ വഴിയും സാമൂഹിക ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ വഴിയും കോപ്പർ ടി സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്. ആധുനിക ഐയുഡികൾ ശരിയായ രീതിയിൽ ഉപയോഗിച്ചാൽ അണുബാധയോ മറ്റ് പ്രശ്നങ്ങളോ ഉണ്ടാകുന്നില്ല. ലൈംഗികബന്ധത്തിന് ശേഷം അഞ്ചു ദിവസത്തിനുള്ളിൽ നിക്ഷേപിച്ചാലും കോപ്പർ ടി ഫലം നൽകാറുണ്ട്. അടിയന്തിര രീതികൾ സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധം കഴിഞ്ഞ്‌ 72 മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ കഴിക്കുന്ന അടിയന്തിര ഗർഭനിരോധന ഗുളികകളും ലഭ്യമാണ്. എന്നാൽ അഞ്ച് ദിവസത്തിനുള്ളിൽ ഉപയോഗിച്ചാലും ഫലം കാണാറുണ്ട്. എമർജ്ജൻസി പിൽ എന്ന പേരിലറിയപ്പെടുന്ന ഇവ പാർശ്വഫലങ്ങൾ കണക്കിലെടുത്തു വല്ലപ്പോഴും മാത്രം അത്യാവശ്യഘട്ടങ്ങളിൽ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഒന്നാണ്. സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗികബന്ധം നടന്ന്‌ അഞ്ച്‌ ദിവസത്തിനുള്ളിൽ സ്ത്രീ കോപ്പർ ടി ഇടുന്നതും ഗർഭധാരണം തടയും. ബീജനാശിനികൾ പുരുഷബീജത്തെ നശിപ്പിക്കുന്ന ബീജനാശിനികൾ(സ്‌പേർമിസൈഡ്) ഗർഭനിരോധനത്തിനായി തെരഞ്ഞെടുക്കുന്ന രീതിയാണിത്. ലേപനം, ജെല്ലി രൂപങ്ങളിലുള്ള ഇവ സ്ത്രീകളുടെ യോനിയിലാണ് പുരട്ടേണ്ടത്. ബന്ധപ്പെടുന്നതിന് അരമണിക്കൂർ മുമ്പ് പുരട്ടേണ്ട ലേപനങ്ങളും ഉണ്ട്. അടിക്കടിയുള്ള ഉപയോഗം ചിലരിൽ അലർജിക്ക് ഇടയാക്കിയേക്കും. ഉപയോഗിക്കാൻ എളുപ്പമാണെങ്കിലും 73% വിജയസാധ്യതയാണ് ഈ മാർഗത്തിനുള്ളത്. ഡയഫ്രം ഗർഭാശയമുഖത്ത് ധരിക്കുന്ന ഒന്നാണ് ഡയഫ്രം. ഇതിൽ ബീജനാശിനികൾ പുരട്ടുന്നത് കൂടുതൽ ഫലം നൽകും. ലൈംഗികരോഗങ്ങളെ തടുക്കാൻ ഇവയ്ക്ക് ശേഷിയില്ല. ആർത്തവസമയത്ത് ഇവ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളതല്ല. 85% വിജയസാധ്യതയാണ് ഈ മാർഗത്തിനുള്ളത്. ഡയഫ്രത്തിന് സമാനമായി സെർവിക്കൽ ക്യാപ്പുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതിയും നിലവിലുണ്ട്. ബീജങ്ങൾ ഗർഭപാത്രത്തിലേക്ക് കടക്കാതെ ഇവ സംരക്ഷിക്കുന്നു. ഇതുവരെ ഗർഭിണി ആകാത്തവരിലാണ് ഈ രീതി കൂടുതൽ ഫലപ്രദം. 48 മണിക്കൂർ വരെ സെർവിക്കൽ ക്യാപുകൾ ഉപയോഗിക്കാം. ഇവ ഡോക്ടറുടെ സഹായത്തോടെ വേണം സ്ഥാപിക്കാൻ. ഗർഭനിരോധന സ്‌പോഞ്ച് ടുഡെ സ്‌പോഞ്ച് എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന ഗർഭനിരോധന സ്‌പോഞ്ച് ബീജനാശിനികൾ കൊണ്ടാണ് നിർമ്മിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഗർഭാശയമുഖത്താണ് ഇത് സ്ഥാപിക്കുക. ഇതുവരെ ഗർഭിണി ആകാത്തവരിലാണ് ഈ രീതി കൂടുതൽ ഫലപ്രദം. ഡയഫ്രത്തെയും സെർവിക്കൽ ക്യാപിനെയും അപേക്ഷിച്ച് ഡോക്ടറുടെ സഹായം ആവശ്യമില്ലെങ്കിലും ഇവ ഗർഭാശയമുഖത്ത് സ്ഥാപിക്കുന്നത് സൂഷ്മതയോടെ ചെയ്യേണ്ടതാണ്. ലൈംഗികരോഗ പ്രതിരോധശേഷിയില്ല. മാസമുറ സമയത്ത് ഉപയോഗിക്കരുത്. വജൈനൽ റിംഗ് യോനിയിൽ ധരിക്കാവുന്ന പ്ലാസ്റ്റിക് റിംഗുകളാണിവ. ഗുളികയെയും പാച്ചുകളെയും പോലെ ഹോർമോൺ ഉപയോഗിച്ചുള്ള ഗർഭനിരോധമാർഗമാണിത്. മാസത്തിൽ ഒരു തവണയേ മാറ്റേണ്ടതുള്ളു. യോനിയിൽ അസ്വസ്ഥതകൾ ഉണ്ടാകുന്നതിനും പാർശ്വഫലങ്ങൾക്കും സാധ്യതയുണ്ട്. ഗർഭനിരോധന കുത്തിവെപ്പ് ഹോർമോൺ കുത്തിവെപ്പുകൾ മൂന്നുമാസം വരെ ഗർഭധാരണം തടയും. 97% വിജയസാധ്യതയാണ് ഈ മാർഗത്തിനുള്ളത്. വർഷത്തിൽ നാല് തവണ മാത്രമേ ഇവ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളു. സുരക്ഷിതകാലം നോക്കൽ സുരക്ഷ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ഗർഭനിരോധനമാർഗമാണ് 'സുരക്ഷിതകാലം നോക്കലും ശുക്ലം സ്ഖലിക്കുന്നതിന് തൊട്ട്‌ മുൻപ്‌ ലിംഗം പുറത്തെടുക്കലും.' രണ്ടിലും വലിയ പരാജയ സാധ്യതയുണ്ട്‌. വളരെ കൃത്യമായ ആർത്തവചക്രമുള്ളവർക്ക്‌ മാത്രമേ സുരക്ഷിതകാലം നോക്കുന്നത്‌ ഒരു പരിധി വരെയെങ്കിലും ഫലപ്രദമാകൂ. ആർത്തവചക്രത്തിന്റെ ഏകദേശം മധ്യത്തിൽ അതായത് പതിനാലാം ദിവസം വരുന്ന അണ്ഡവിസർജനകാലം (Ovulation), സുരക്ഷിതകാലം എന്നിവ നിർണ്ണയിക്കുന്നതിൽ പലർക്കും തെറ്റ് പറ്റാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. ആർത്തവം തുടങ്ങിയ ദിവസം ഒന്ന് എന്ന് കണക്കാക്കിയാൽ ഒന്പതാം ദിവസത്തിനും പതിനെട്ടാം ദിവസത്തിനും ഇടയിലാകും ഓവുലേഷൻ സാധ്യത കൂടുതൽ. ഈ സമയത്ത് വളർച്ചയെത്തിയ അണ്ഡം ബീജസംയോഗത്തിന് തയ്യാറായിരിക്കും. ഗർഭധാരണ സാധ്യത ഏറ്റവും കൂടിയ ദിവസങ്ങളാണ് ഇത്. അതിനാൽ ഈ സമയത്ത് ലൈംഗികബന്ധം ഒഴിവാക്കുന്നതാണ് നല്ലത്. അണ്ഡവിസർജന അവബോധം, പ്രകൃതി സഹജ കുടുംബാസൂത്രണം എന്ന് ഈ രീതിയെ വിളിക്കാം. സ്ത്രീക്ക് പ്രത്യുൽപാദനശേഷി കൂടുന്ന ദിനങ്ങളിൽ സംഭോഗം ഒഴിവാക്കുക. ശരീരതാപനില വർധിക്കുന്നതും യോനീദ്രവത്തിലുണ്ടാകുന്ന വർധനവും നോക്കി അണ്ഡവിസർജന സമയം മനസിലാക്കാം. ഒരു ഡോക്ടറെ കണ്ടും ഈ രീതിയെ പറ്റി കൂടുതൽ മനസിലാക്കാം. 75% വിജയസാധ്യതയാണ് ഈ രീതിക്കുള്ളത്. മറ്റൊരു വഴിയും ലഭ്യമല്ലാത്ത സാഹചര്യത്തിൽ ഈ രീതിയും ഉപയോഗിക്കാവുന്നതാണ്. ലിംഗം പിൻവലിക്കൽ സ്ഖലനം നടക്കുന്നതിന് മുമ്പായി യോനിയിൽ നിന്നും പുരുഷലിംഗം പിൻവലിക്കുന്ന രീതി പണ്ടുമുതലേ സ്വീകരിച്ചു വരുന്നതാണ്. പുരുഷന്മാരിൽ സ്‌ഖലനത്തിന്‌ മുൻപ്‌ വരുന്ന ലൂബ്രിക്കന്റ് ദ്രാവകത്തിലും ബീജങ്ങൾ അടങ്ങിയിരിക്കാം എന്നിരിക്കേ സ്ഖലനത്തിന് തൊട്ട് മുൻപ് ലിംഗം യോനിയിൽ നിന്ന് പുറത്തെടുത്താലും ഗർഭം ധരിക്കാൻ സാധ്യത ഉണ്ട്. മാത്രമല്ല, ഇവയൊന്നും തന്നെ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന പലതരം രോഗാണുബാധകൾ തടയുന്നുമില്ല. എന്നാൽ മറ്റൊരു മാർഗവും ലഭ്യമല്ലാത്ത സാഹചര്യത്തിൽ ഒരു ഗർഭനിരോധന മാർഗമെന്ന നിലയിൽ പിൻവലിക്കൽ രീതിയും ഉപയോഗിക്കാവുന്നതാണ്. ഇത്തരം രീതികൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നവർ ഉറ പോലെയുള്ള മറ്റേതെങ്കിലും നിരോധന മാർഗങ്ങൾ കൂടി ഉപയോഗിക്കുന്നതാണ് സുരക്ഷിതം. ഏതൊരു രീതി ഉപയോഗിച്ചാലും 100% ഫലപ്രാപ്തി ഉറപ്പ് തരുന്നില്ല എന്നതും ശ്രദ്ധേയമാണ്. വാസക്ടമി, ട്യൂബക്ടമി ഭാവിയിൽ ഇനി കുട്ടികൾ വേണ്ട എന്ന തീരുമാനമെടുത്തവർക്ക് സ്ഥിരമായ ഗർഭനിരോധനമാർഗ്ഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാം. ഇതിനായി സ്‌ത്രീകളിൽ അണ്‌ഢവാഹിനിക്കുഴലിൽ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തുന്ന ട്യൂബക്‌ടമി ശസ്ത്രക്രിയയും പുരുഷൻമാരിൽ ബീജം ശുക്ലവുമായി കലരുന്നത്‌ തടയുന്ന വാസക്‌ടമിയുമാണ്‌ നിലവിലുള്ളത്. വാസക്‌ടമി ഒരു തരത്തിലും ഉദ്ധാരണശേഷിയേയോ സ്കലനത്തെയോ ലൈംഗിക ശേഷിയെയോ ബാധിക്കില്ല. സിസേറിയൻ ശസ്ത്രക്രിയ ആണെങ്കിൽ കൂടെത്തന്നെ പ്രസവം നിർത്താം എന്ന കാരണത്താൽ പലരും ട്യൂബക്‌ടമി ചെയ്യാറുണ്ട്. ഇതൊഴിച്ചാൽ അത്യന്തം ലളിതമായി പുരുഷൻമാരിൽ ചെയ്യാവുന്ന വാസക്‌ടമി തന്നെയാണ്‌ സ്‌ഥിര ഗർഭനിരോധനത്തിന്‌ ഏറ്റവും എളുപ്പമാർഗ്ഗം എന്ന് പറയാം. ഇതിന്‌ ആശുപത്രിവാസം ആവശ്യമില്ല. രണ്ട്‌ രീതിയായാലും 'റീകനാലൈസേഷൻ' എന്ന വഴിയിലൂടെ ഒരുപരിധി വരെ ഗർഭധാരണശേഷി തിരിച്ച്‌ കിട്ടാൻ സാധ്യതയുണ്ടെങ്കിലും ഇത് എല്ലായ്പോഴും വിജയിക്കണമെന്നില്ല. ഇന്ന് താക്കോൽ ദ്വാര ശസ്ത്രക്രിയ വഴിയും ട്യൂബക്‌ടമി ലഭ്യമാണ്. അതിന് ആശുപത്രിവാസം അധികം ആവശ്യമില്ല<ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=family%20planning%20in%20india&msbd=%7B%22triggeringMode%22:%22Explicit%22,%22intent%22:%22UserHistory%22%7D&form=BFBBQF&cvid=3B6691F0F87A4EC0AAA0CFFBE21DB00D&sp=9#|title=family planning in india - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/ck/a?!&&p=67d743d5e251a5e03b5a39bc1777049e6efc314fadce33283e4a255348aeb50aJmltdHM9MTY1Mjk4NTcyOCZpZ3VpZD02ZTI5OGQzOS0wNTU0LTRjMjctODk2ZC1jNDhhNmI4OThhODcmaW5zaWQ9NTQ2MA&ptn=3&fclid=629bf5ad-d7a3-11ec-a621-d26332a028a5&u=a1aHR0cHM6Ly9lbi5oZXNwZXJpYW4ub3JnL2hoZy9XaGVyZV9Xb21lbl9IYXZlX05vX0RvY3RvcjpDaG9vc2luZ19hX0ZhbWlseV9QbGFubmluZ19NZXRob2QjOn46dGV4dD1DaG9vc2luZyUyMGElMjBmYW1pbHklMjBwbGFubmluZyUyMG1ldGhvZCUyMCUyMCUyMCxPcmFsJTIwc2UlMjAuLi4lMjAlMjA3JTIwbW9yZSUyMHJvd3MlMjA&ntb=1|access-date=2022-05-19}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bing.com/search?q=family+planning+methods&qs=n&form=QBRE&msbsrank=6_7__0&sp=-1&pq=family+planning+methods&sc=13-23&sk=&cvid=AD7E6CB610AC4A65AC00FDEC2C850388#|title=family planning methods - തിരയുക|access-date=2022-05-19}}</ref>. === പ്രകൃതിദത്ത ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ === # പപ്പായ പണ്ടുമുതലേ ഉപയോഗിച്ച് വരുന്ന ഒരു ഗർഭനിരോധന മാർഗ്ഗമാണ്. ഇത് പ്രൊജസ്‌ട്രോൺ ഹോർമോണിന്റെ പ്രവർത്തനത്തെ ഇല്ലാതാക്കുന്നു. ഇതിൽ അടങ്ങിയിട്ടുള്ള പ്രോസ്റ്റാഗ്ലാന്റിൻസ്, ഓക്‌സിടോസിൻ എന്നിവ ഗർഭപാത്രത്തെ വികസിക്കാൻ അനുവദിക്കില്ല. ഇതുകൊണ്ട് തന്നെയാണ് ഗർഭാവസ്ഥയിൽ ഒരിക്കലും പപ്പായ കഴിക്കരുതെന്ന് ഡോക്ടർമാർ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്. കൈതച്ചക്കയും ഗർഭഛിദ്രത്തിന് കാരണമാകുന്ന ഒന്നാണ്. ഇതിലുള്ള പ്രോട്ട്യോലിറ്റിക് എൻസൈം അഥവാ ബ്രോമെലാനിൻ സെർവിക്‌സിനെ സോഫ്റ്റ് ആക്കുന്നു. ഇത് പ്രകൃതിദത്തമായ ഗർഭമലസലിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. കറുവപ്പട്ട പെട്ടെന്ന് തന്നെ ഗർഭപാത്രത്തെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുകയും ഇത് വഴി പ്രസവം പെട്ടെന്ന് നടക്കാൻ കാരണമാകുകയും ചെയ്യുന്നു. കൂടുതൽ കഴിക്കുന്നത് ഗര്ഭമലസലിന് കാരണമാകുന്നു. കൂടുതൽ അളവിൽ എള്ള്, ഗ്രീൻടീ എന്നിവ കഴിച്ചാൽ അത് ഗര്ഭച്ഛിദ്രത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. <br /> ==അവലംബം== <references/> [[വർഗ്ഗം:കുടുംബം]] [[വർഗ്ഗം:കുടുംബാസൂത്രണം]] {{Reproductive health}} bfo99oq9llrdxzoa88ur06fyj8l1chl 0 279944 3763326 3753914 2022-08-08T14:41:56Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox royalty | name = ടിപ്പു സുൽത്താൻ | title = ബാദ്ഷ<br />നാസിബ് അദ്ദൗല<br />മിർ ഫത്തഹ് അലി ബഹദൂർ സാഹിബ് | image = | reign = 10 ഡിസംബർ 1782 – 4 മെയ് 1799<ref name="WFrancis102">{{cite book |last1=W. Francis |title=The Nilgiris |page=102 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.22380/page/n120 |accessdate=5 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref> | coronation = 29 ഡിസംബർ 1782 | predecessor = [[ഹൈദർ അലി]] | succession = [[Kingdom of Mysore|മൈസൂർ സുൽത്താൻ]] | successor = [[കൃഷ്ണരാജ വോഡയാർ III]] (as Woodeyar ruler) | heir = | issue = | royal house ={{flagicon image|Flag of Mysore.svg}} [[മൈസൂർ രാജ്യം]] | royal anthem = | full name =ബാദ്ഷ നാസിബ് അദ്ദൗല മിർ ഫത്തഹ് അലി ബഹദൂർ സാഹിബ് | father = [[ഹൈദർ അലി]] | mother = ഫക്രുന്നീസ | religion = [[ഇസ്‌ലാം]] | birth_date = {{birth date|df=yes|1750|11|20}}<ref name="Hasan"/> | birth_place = [[ദേവനഹള്ളി]], നിലവിലെ [[Bangalore Rural district|ബംഗളൂരു]], [[കർണ്ണാടക]] | death_date = {{death date and age|df=yes|1799|5|4|1750|11|20}}<ref name="Hasan"/> | death_place = [[ശ്രീരംഗപട്ടണം]], present-day [[Mandya]], Karnataka | burial_place = ശ്രീരംഗപട്ടണം, ഇന്നത്തെ [[മാണ്ഡ്യ]], കർണ്ണാടക<br />{{coord|12|24|36|N|76|42|50|E|display=inline,title}} }} പതിനെട്ടാം ശതകത്തിൽ [[മൈസൂർ രാജ്യം|മൈസൂർ]] രാജ്യം ഭരിച്ചിരുന്ന '''ടിപ്പു സാഹബ്, ടിപ്പു സുൽത്താൻ, മൈസൂർ കടുവ<ref name="KBBank">{{cite journal |last1=Brittlebank |first1=Kate |title=Sakti and Barakat: The Power of Tipu's Tiger |journal=Modern Asian Studies |volume=29 |issue=2 |pages=257-269 |url=https://www.jstor.org/stable/312813 |accessdate=17 ജൂലൈ 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://frontline.thehindu.com/dispatches/ah-vishwanath-bjp-leader-in-karnataka-breaks-ranks-with-the-party-to-heap-praise-on-tipu-sultan/article32472254.ece|title=A.H. Vishwanath, BJP leader in Karnataka, breaks ranks with the party to heap praise on Tipu Sultan|access-date=2021-07-28|last=|first=|language=en}}</ref>''' എന്നീ പേരുകളിലറിയപ്പെട്ട ഒരു ഭരണാധികാരിയായിരുന്നു '''ഫത്തഹ് അലിഖാൻ ടിപ്പു''' (ജനനം: [[1750]] [[നവംബർ 20]]- മരണം:[[1799]] [[മേയ് 4]])<ref name="hasanmohibbul">{{cite book |last= ഹസൻ മൊഹിബുൾ |title= History of Tipu Sultan |publisher= Aakar Books |isbn = 9788187879572 |language= ഇംഗ്ലീഷ്}}</ref> [[Rocket artillery|റോക്കറ്റ് പീരങ്കിയുടെ]]<ref name="Kovind">{{cite web |last1=രാംനാഥ് കോവിന്ദ് |title=ADDRESS BY THE PRESIDENT OF INDIA, SHRI RAM NATH KOVIND AT THE JOINT SESSION OF KARNATAKA LEGISLATIVE ASSEMBLY AND LEGISLATIVE COUNCIL ON 60TH ANNIVERSARY OF VIDHAN SOUDHA |url=https://presidentofindia.nic.in/speeches-detail.htm?355 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019 |date=25 ഒക്ടോബർ 2017 |quote=Tipu Sultan died a heroic death fighting the British. He was also a pioneer in the development and use of Mysore rockets in warfare. This technology was later adopted by the Europeans.}}</ref> കണ്ടുപിടിത്തക്കാരനായി അറിയപ്പെടുന്ന ടിപ്പു സുൽത്താൻ [[മൈസൂരു|മൈസൂർ]] സുൽത്താനായിരുന്ന [[ഹൈദരലി|ഹൈദരലിയുടെയും]] അദ്ദേഹത്തിൻറെ പത്നി ഫക്രുന്നീസയുടേയും സീമന്ത പുത്രനായിരുന്നു. [[ഹൈദരലി|ഹൈദരലിയുടെ]] മരണശേഷം ([[1782]]) മുതൽ മരണം ([[1799]]) വരെ [[മൈസൂർ രാജ്യം|മൈസൂർ രാജ്യം]] ഭരിച്ച ടിപ്പു സുൽത്താൻ തന്റെ രാജ്യത്ത് ഒട്ടനവധി ഭരണപരിഷ്കാരങ്ങൾക്ക് തുടക്കം കുറിച്ച വ്യക്തിയാണ്. പുതിയ നാണയസംവിധാനം<ref name="IHC5-482">{{cite book |title=Transaction Of The Indian History Congress Fifth Session |date=1941 |page=482 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.81528/page/n509 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>, മീലാദി കലണ്ടർ, അതുപോലെതന്നെ പുതിയ ഭൂനികുതി വ്യവസ്ഥ എന്നിവ അദ്ദേഹം രാജ്യത്ത് നടപ്പിലാക്കി. [[Mysore silk|മൈസൂർ പട്ടുതുണി]] വ്യവസായത്തിനും അദ്ദേഹം തുടക്കം കുറിച്ചു<ref name=silk1>{{cite book|title=ഗ്ലോബൽ സിൽക്ക് ഇൻഡസ്ട്രി - എ കംപ്ലീറ്റ് സോർസ് ബുക്|url=http://books.google.com.pk/books?id=A8U1lmEGEdgC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false|last=രജത്.കെ.|first=ദത്ത|coauthors=മഹേഷ് നാനാവതി|publisher=എ.പി.എച്ച് പബ്ലിഷിംഗ്|page=17|year=2007|isbn=978-8131300879}}</ref><ref name="Hunter512">{{cite book |last1=W.W. Hunter |title=The Indian empire : its peoples, history, and product |location=Agriculture and Products |page=512 |url=https://archive.org/details/indianempireitsp00huntrich/page/512 |accessdate=14 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. [[ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങൾ|ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങളിലുൾപ്പെടെ]] ബ്രിട്ടീഷ് സേനയ്ക്കും അവരുടെ സഖ്യകക്ഷികൾക്കുമെതിരേ [[ശ്രീരംഗപട്ടണം ഉപരോധം (1799)|ശ്രീരംഗപട്ടണ ഉപരോധം]], [[പൊള്ളിലർ യുദ്ധം]] തുടങ്ങിയവയിൽ [[റോക്കറ്റ്|റോക്കറ്റുകൾ]]<nowiki/>പോലെയുള്ള പല നൂതന യുദ്ധോപകരണങ്ങളും ടിപ്പു സുൽത്താൻ പ്രയോഗിക്കുകയുണ്ടായി. [[ഫ്രഞ്ച് ഭാഷ|ഫ്രഞ്ച്]] സർവ്വസൈന്യാധിപനായിരുന്ന [[നെപ്പോളിയൻ ബോണപ്പാർട്ട്]] ടിപ്പു സുൽത്താനുമായി സഖ്യം സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് അതിയായി ആഗ്രഹിച്ചിരുന്നു. ടിപ്പു സുൽത്താനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിതാവായിരുന്ന [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദരാലിയും]] ഫ്രഞ്ചുകാരുടെ കീഴിൽ പരിശീലനം നേടിയ തങ്ങളുടെ [[സൈന്യം|സൈന്യത്തെ]]<ref>Kaushik Roy, ''War, Culture and Society in Early Modern South Asia, 1740–1849'', (Routledge, 2011), 77.</ref> ഫ്രഞ്ച് സഖ്യവുമായിച്ചേർന്ന് ബ്രിട്ടീഷുകാരുമായുള്ള പോരാട്ടങ്ങളിലും, [[മറാഠ സാമ്രാജ്യം|മറാത്തക്കാർ]], സിറ, [[മലബാർ]], കൊഡാഗു, ബെഡ്‌നോർ, [[കർണാടക]], [[തിരുവിതാംകൂർ]] തുടങ്ങി ചുറ്റുപാടുമുള്ള മറ്റ് നാട്ടു രാജ്യങ്ങളുമായുള്ള [[മൈസൂർ രാജ്യം|മൈസൂറിന്റെ]] നിരവധി പോരാട്ടങ്ങളിലും ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ഇക്കാലത്ത് ടിപ്പുവിന്റെ പിതാവ് [[ഹൈദർ അലി]] [[മൈസൂർ രാജ്യം|മൈസൂർ]] പിടിച്ചെടുത്ത് അധികാരത്തിലെത്തി. 1782-ൽ തന്റെ പിതാവിന്റെ മരണശേഷം [[കൃഷ്ണ നദി|കൃഷ്ണാനദിയും]], [[പശ്ചിമഘട്ടം|പശ്ചിമഘട്ടവും]], [[അറബിക്കടൽ|അറബിക്കടലും]] അതിർത്തിയായുള്ള ഒരു വലിയ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അധിപനായി ടിപ്പു സുൽത്താൻ മാറി. [[കന്നഡ|കന്നട]], [[ഹിന്ദുസ്താനി ഭാഷ|ഹിന്ദുസ്ഥാനി]], [[പേർഷ്യൻ ഭാഷ|പേർഷ്യൻ]], [[അറബി ഭാഷ|അറബിക്]], [[ഫ്രഞ്ച് ഭാഷ|ഫ്രഞ്ച്]] എന്നിങ്ങനെ വ്യത്യസ്തങ്ങളായ [[ഭാഷ|ഭാഷകളിൽ]] അതിയായ പ്രാവീണ്യമുള്ള ഒരു ഭരണാധികാരിയായിരുന്നു ടിപ്പു സുൽത്താൻ<ref name="AnwarH">{{cite book |last1=Anwar Haroon |title=Kingdom of Hyder Ali and Tipu Sultan |page=95 |url=https://books.google.com.sa/books?id=7y-KAwAAQBAJ&pg=PA95#v=onepage&q&f=false |accessdate=8 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref><ref name="Wenger04">{{cite book |last1=Wenger |first1=Estefania |title=Tipu Sultan: A Biography |isbn=9789386367440 |page=4 |url=https://books.google.com.sa/books?id=rQQ1DgAAQBAJ |accessdate=7 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref><ref>{{cite web |last1=മാഥൂർ |title=The Sultan of Mysore – Tipu Sultan |url=https://www.karnataka.com/personalities/tipu-sultan/ |publisher=കർണാടക.കോം |accessdate=7 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref>. [[ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യം|ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കെതിരെ]] ഫ്രഞ്ച് സൈന്യവുമായി ചേർന്ന് [[യുദ്ധം]] നയിച്ച<ref>{{cite web |last1=Macquarie |first1=University |title=French Rocks |url=https://www.mq.edu.au/macquarie-archive/seringapatam/images/frenchrocks/ |accessdate=15 ജൂലൈ 2019}}</ref> അദ്ദേഹം [[രണ്ടാം മൈസൂർ യുദ്ധം|രണ്ടാം മൈസൂർ യുദ്ധ]]ത്തിലുൾപ്പടെ പ്രധാനപ്പെട്ട നിരവധി നിർണ്ണായക വിജയങ്ങൾ നേടുകയും 1784 ലെ മംഗലാപുരം ഉടമ്പടിയിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാരുമായി ചർച്ച നടത്തുകയും ചെയ്തു. അയൽരാജ്യങ്ങളെ ആക്രമിച്ചു കീഴ്പ്പെടുത്തിയും, ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കെതിരേ സന്ധിയില്ലാ സമരം ചെയ്തും ടിപ്പു സുൽത്താൻ തന്റെ സാമ്രാജ്യം പടിപടിയായി വികസിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. തടവിലാക്കപ്പെട്ടവരോടുള്ള ടിപ്പുവിന്റെ ശിക്ഷാരീതികൾ വളരെയധികം വ്യത്യസ്തത നിറഞ്ഞതായിരുന്നുവെന്നു പറയപ്പെടുന്നു. ബ്രിട്ടീഷുകാരോടെതിരിടാൻ അയൽരാജ്യങ്ങളുമായി ടിപ്പു സഖ്യത്തിനു ശ്രമിച്ചു. [[ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി|ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനിയുടെ]] ഒരു പ്രധാന ശത്രുവായിരുന്നു ടിപ്പു സുൽത്താൻ. തന്റെ ശത്രുപക്ഷത്തായിരുന്ന പഴശ്ശിരാജക്കെതിരെ ബ്രിട്ടീഷുകാർ സൈനികനീക്കം നടത്തിയപ്പോൾ പടക്കോപ്പുകളും സൈന്യവും നൽകി ടിപ്പു [[പഴശ്ശിരാജ|പഴശ്ശിരാജയെ]] സഹായിക്കുകയുണ്ടായി<ref name="WFrancis103"/>. [[ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങൾ|രണ്ടാം മൈസൂർ യുദ്ധത്തിനു]] ശേഷം ബ്രിട്ടീഷുകാരുമായി ഉണ്ടാക്കിയ പല കരാറുകളും ടിപ്പു ലംഘിച്ചു. നാലാം മൈസൂർ യുദ്ധത്തിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാരുടേയും, [[ഹൈദരാബാദ്]] [[നിസാം|നൈസാമിന്റേയും]] സംയുക്ത ആക്രമണത്തിനിടയിൽ ടിപ്പു കൊല ചെയ്യപ്പെട്ടു. [[ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരം|ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൽ]] ഒരു രാജാവ് പോരാടി<ref name="Hunter396">{{cite book |last1=W.W. Hunter |title=The Indian empire : its peoples, history, and product |location=History of British Rule |page=396 |url=https://archive.org/details/indianempireitsp00huntrich/page/396 |accessdate=14 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref> മരണം വരിച്ചത് <ref>{{cite news |last1=ദ ഫൈനാൻഷ്യൽ എക്സ്പ്രെസ്സ് |title=Tipu Sultan died a heroic death fighting the British: President Ram Nath Kovind |url=https://www.financialexpress.com/india-news/tipu-sultan-died-a-heroic-death-fighting-the-british-president-ram-nath-kovind/906220/ |accessdate=8 ജൂലൈ 2019 |date=25 ഒക്ടോബർ 2017}}</ref> വളരെയധികം ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ട ചരിത്രസംഭവമായി മാറി. ടിപ്പുവിന്റെ മതനയം ഇന്നും [[ചരിത്രകാരൻ|ചരിത്രകാരന്മാർക്കിടയിൽ]] അഭിപ്രായഭിന്നതയുള്ള വിഷയമാണ്. [[മൈസൂർ രാജ്യം|മൈസൂർ സാമ്രാജ്യത്തിൽ]] ടിപ്പുവിന്റേത് വളരെ സഹിഷ്ണുതാപരമായ സമീപനമായിരുന്നെന്ന് ഏതാണ്ട് എല്ലാ [[ചരിത്രകാരൻ|ചരിത്രകാരന്മാരും]] അംഗീകരിക്കുന്നുണ്ട്<ref name=kmp439>{{cite book |last1=കെ.എം. പണിക്കർ |title=Kerala Swathandra Samaram |page=439 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.277878/page/n446 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref><ref name="EDIX">{{cite book |title=Encyclopaedia Dictionary Islam Muslim World-10 |publisher=ബ്രിൽ |page=532 |url=https://archive.org/stream/EncyclopaediaDictionaryIslamMuslimWorldEtcGibbKramerScholars.13/10.EncycIslam.NewEdPrepNumLeadOrient.EdEdComCon.BearBianBosDonHein.etc.UndPatIUA.v10.T-U.Leid.EJBrill.2000.#page/n562/mode/1up/ |accessdate=8 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. [[കേരളം|കേരളത്തിൽ]] തന്നെ കൊച്ചി രാജാവുമായി നല്ല ബന്ധം സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന ടിപ്പു പക്ഷേ, ശത്രുപക്ഷത്തുള്ള<ref name="SocialScientist"/> [[ഹിന്ദു|ഹിന്ദുക്കളെയും]] [[ക്രിസ്തുമതം|ക്രിസ്ത്യാനികളെയും]] [[മുസ്‌ലിം|മുസ്‌ലിംകളെയും]]<ref name="pande"/> അടിച്ചമർത്തിയതിന്റെ പേരിൽ വിമർശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്<ref name="alexander">{{cite book|title=India: History, Religion, Vision and Contribution to the World, Volume 1|url=https://books.google.com/books?id=y7GKwhuea9kC&pg=PA404&dq=tipu|first=Alexander|last=Varghese|publisher=Atlantic Publishers|year=2008|isbn=9788126909032}}</ref><ref>{{Cite journal|last=1 Dr. Gurusiddaiah C, 2 Dr. BP Mahesh Chandra Guru, 3 Abhilash MS, 4 Dr. Sreekantaiah|date=January 2018|title=Religious philosophy of Tipu Sultan |url=http://www.educationjournal.in/download/264/3-1-11-268.pdf |website=www.educationjournal.in |publisher=International Journal of Multidisciplinary Education and Research |volume=3 |pages=11–16 |issn=2455-4588}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oNekDAAAQBAJ|page=188|first=Sanjeev|last=Sanyal|title=The Ocean of Churn: How the Indian Ocean Shaped Human History|year=2016|isbn=9789386057617}}</ref>. [[ഹൈദറും ടിപ്പുവും കുടകരെ ശ്രീരംഗപട്ടണത്ത് തടവിലാക്കിയത് |കൂർഗ്ഗിലെ കൊടവാസ്]], [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ നായന്മാരെ ശ്രീരംഗപട്ടണത്ത് ബന്ധനത്തിലാക്കിയത്|മലബാറിലെ നായർ]] തുടങ്ങിയ ഹിന്ദു വിഭാഗങ്ങളുടെയും [[മംഗലാപുരം കത്തോലിക്കരുടെ ശ്രീരംഗപട്ടണത്തെ തടവുവാസം|മംഗലാപുരം കത്തോലിക്ക ക്രിസ്ത്യാനികളുടെയും]] നേരെ ഇദ്ദേഹം നടത്തിയിട്ടുള്ള കൂട്ടക്കൊല<ref>Kerala District Gazetteers: Cannanore By A. Sreedhara Menon p.134-137</ref><ref name="വില്ലൻ">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=bk5uAAAAMAAJ&q=%22surround+and+extricate%22|title=Tipu Sultan: villain or hero? : an ... – Sita Ram Goel&nbsp;— Google Books|date=29 August 2008|accessdate=15 November 2011|isbn=9788185990088|last1=Goel|first1=Sita Ram}}</ref>, ജയിൽവാസം<ref name="Moegling 1855 117">{{cite book|url=https://books.google.com/?id=k5ABAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=moegling+coorg#v=snippet&q=5%2C000&f=false|title=Coorg Memoirs: An Account of Coorg and of the Coorg Mission|last=Moegling|first=H|year=1855|page=117|accessdate=11 February 2014}}</ref><ref name="Honor">{{harvnb|Society for the Diffusion of Useful Knowledge (Great Britain)|1842|p=[https://books.google.com/books?id=Ad9PAAAAMAAJ&pg=RA1-PA494 494]}}</ref><ref name="acc">{{harvnb|Farias|1999|p=76}}</ref>, നിർബന്ധിത മതപരിവർത്തനം<ref name="Coorg2">{{harvnb|Cariappa|1981|p=48}}</ref><ref>{{harvnb|Knight|1858|p=[https://books.google.com/books?id=QuY-AAAAYAAJ&pg=PA94 94]}}</ref><ref name="dajser2">{{cite web|url=http://www.daijiworld.com/chan/achievers_view.asp?a_id=28|title=Deportation & The Konkani Christian Captivity at Srirangapatna (February&nbsp;24, 1784 Ash Wednesday)|publisher=[[Daiji World|Daijiworld Media]]|location=Mangalore|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120308124712/http://www.daijiworld.com/chan/achievers_view.asp?a_id=28|archivedate=8 March 2012|url-status=live|accessdate=29 February 2008}}</ref>, വന്ധ്യംകരണം<ref name="Wilks545">{{cite book|url=https://books.google.com/?id=MEvQL8wHHngC&pg=PA283&dq=kirkpatrick+coorgs#v=onepage&q=coorgs&f=false|title=Historical Sketches of the South of India, in an Attempt to Trace the History of Mysoor|last=Wilks|first=Mark|publisher=Longman, Hurst, Rees, and Orme|year=1817|page=545|accessdate=12 February 2014|isbn=9788120604919}}</ref><ref name="DumgaPeenth">{{harvnb|Prabhu|1999|p=213|Ref=mac}}</ref>, അതുപോലെ [[ക്ഷേത്രം (ആരാധനാലയം)|ക്ഷേത്രങ്ങൾക്കും]] ക്രിസ്ത്യൻ പള്ളികൾക്കു നേരെ നടത്തിയിട്ടുള്ള ആക്രമണങ്ങളും ടിപ്പുവിന്റെ മതപരമായ അസഹിഷ്ണുതയ്ക്ക് തെളിവായി പരാമർശിക്കപ്പെടുമ്പോൾ<ref name="Lobo2">[https://archive.today/20140829175532/http://portal.kinnigoli.com/index.php?option=com_content&view=article&id=28:sarasvatis-chi. Sarasvati's Children], Joe Lobo</ref><ref name="ReferenceA2">Panikkassery, Velayudhan. MM Publications (2007), Kottayam India</ref> ഭരണത്തിൽ ഹിന്ദു ഉദ്യോഗസ്ഥരെ നിയമിച്ചതും ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ സംരക്ഷണവും [[ശൃംഗേരി|(ശൃംഗേരി മഠം]], മെൽകോട്ട്)<ref name="IOSR">{{cite journal |last1=Jemi Merlin Rani |title=The Religious Legacy of Tipu Sultan |journal=IOSR Journal Of Humanities And Social Science |date=26 മാർച്ച് 2018 |volume=23 |issue=4 |page=84 മുതൽ 88 വരെ |url=http://www.iosrjournals.org/iosr-jhss/papers/Vol.%2023%20Issue4/Version-1/L2304018488%20.pdf |accessdate=14 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>, അവക്ക് ടിപ്പു നൽകിയ ദാനങ്ങളും മറ്റും ടിപ്പുവിന്റെ മതപരമായ സഹിഷ്ണുതയ്ക്ക് തെളിവായും പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്<ref>A. Subbaraya Chetty, 2002, "Tipu's endowments to Hindus" in Habib. 111–115.</ref><ref name="padiga3">Habib, Irfan (2002), p118, ''Confronting Colonialism: Resistance and Modernization Under Haidar Ali & Tipu Sultan'', Anthem Press, London, {{ISBN|1-84331-024-4}}</ref><ref name="hasan2">Hasan, Mohibbul (1951), p360, ''History of Tipu Sultan'', Aakar Books, Delhi, {{ISBN|81-87879-57-2}}</ref><ref name="pande"/><ref name="mehta"/><ref name="കഠ്ജു"/><ref name="എസ്‌.സെറ്റാർ"/><ref name="യങ്ഇന്ത്യ12"/>. == ജീവചരിത്രം == ===ബാല്യം വിദ്യാഭ്യാസം=== [[ചിത്രം:Palakkad Fort.JPG|thumb|right| [[ഹൈദർ അലി]]1766-ൽ നിർമ്മിച്ച [[പാലക്കാട് കോട്ട]]<ref name="കെകെനായർ">{{cite book |last1=നായർ |first1=കെ.കെ |title=By Sweat and Sword: Trade, Diplomacy and War in Kerala Through the Ages |page=308 |url=https://books.google.com.sa/books?id=Qdc3NKpQ5jEC&lpg=PA260&dq=hyatt%20saheb&pg=PA308#v=onepage&q&f=false |accessdate=25 ജൂലൈ 2019}}</ref> ]] [[File:Tippu_Birthplace.jpg|കണ്ണി=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tippu_Birthplace.jpg|ലഘുചിത്രം|ദേവനഹള്ളിയിലെ ടിപ്പുവിന്റെ ജന്മസ്ഥലം.]] [[ബെംഗളൂരു|ബാംഗ്ലൂർ]] നഗരത്തിന് ഏകദേശം 33 കിലോമീറ്റർ (21 മൈൽ) വടക്കായി ഇന്നത്തെ [[കോലാർ ജില്ല|കോലാർ ജില്ലയിലുള്ള]] [[ദേവനഹള്ളി|ദേവനഹള്ളിയിൽ]]<ref name="Hasan">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=hkbJ6xA1_jEC|title=History of Tipu Sultan|last=Hasan|first=Mohibbul|publisher=Aakar Books|year=2005|isbn=978-81-87879-57-2|page=6|accessdate=19 January 2013}}</ref> 1750 നവംബർ 20 നാണ് ടിപ്പു സുൽത്താൻ ജനിച്ചത്. വിശുദ്ധനായ ടിപ്പു മസ്താൻ ഔലിയയുടെ പേരിനോടു സാമ്യമുള്ള ടിപ്പു സുൽത്താൻ എന്ന പേരാണ് മാതാപിതാക്കൾ ഈ കുട്ടിക്കു നൽകിയത്<ref name="hasanmohibbul" />. പിതാവായ [[ഹൈദരലി]] അന്ന് [[മൈസൂർ|മൈസൂരിന്റെ]] ഭരണം നടത്തുകയായിരുന്നു. ടിപ്പുവിന് പത്തു വയസ്സുള്ളപ്പോൾ [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദരലി]] [[ശ്രീരംഗപട്ടണം]] വിട്ട് പാലായനം ചെയ്യുകയുണ്ടായി. തനിക്കു നേരെ വരുന്ന ആക്രമണത്തെ ഭയന്നാണ് അന്ന് ടിപ്പുവിനെ തന്റെ കുടുംബത്തോടൊപ്പം വിട്ട് അദ്ദേഹം മറ്റൊരു സ്ഥലത്തേക്ക് രക്ഷപ്പെട്ടത്. പിന്നീട് [[ഹൈദർ അലി]] [[ശ്രീരംഗപട്ടണം]] തിരിച്ചു പിടിച്ചപ്പോൾ തന്റെ കുടുംബത്തെ സുരക്ഷിതമായ [[ബെംഗളൂരു|ബാംഗ്ലൂരിലേക്കു]] മാറ്റി<ref name="hasanmohibbul" />. കാര്യമായ [[വിദ്യാഭ്യാസം]] ലഭിക്കാതിരുന്ന പിതാവ് [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദർ]], പക്ഷേ തന്റെ മകന് നല്ല വിദ്യാഭ്യാസം നൽകുന്നതിൽ ശ്രദ്ധിച്ചു<ref name="SKP131"/>. മിടുക്കരായ അദ്ധ്യാപകരെക്കൊണ്ട് അദ്ദേഹം ടിപ്പുവിനെ പരിശീലിപ്പിച്ചു. [[കുതിര]]സവാരിയും<ref name="SKP131">{{cite book |last1=Shebeeb Khan P |title=Muslim Struggle for Islamic Identity in Kerala From 1498 to 1921 |page=132 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/212065/10/10_chapter-4.pdf#page=22 |accessdate=30 ഒക്ടോബർ 2019 |archive-date=2020-07-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726185154/https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/212065/10/10_chapter-4.pdf#page=22 |url-status=dead }}</ref>, വാൾപ്പയറ്റും മറ്റു [[ആയോധനകല|ആയോധനകലകളിലും]] ടിപ്പുവിന് പരിശീലനം നൽകപ്പെട്ടു<ref name="hasanmohibbul" />. [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദർ]], [[മലബാർ|മലബാറിനെ]] ആക്രമിച്ചപ്പോൾ ബാലനായിരുന്ന ടിപ്പുവും ആ സൈന്യത്തിൽ പിതാവിനെ സഹായിക്കാനുണ്ടായിരുന്നു<ref name="SKP131"/><ref name="hasanmohibbul" />. ബാലനായിരിക്കുമ്പോൾ തന്നെ യുദ്ധതന്ത്രങ്ങളിലും, ഭരണകാര്യങ്ങളിലും ടിപ്പു താൽപര്യം പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്നു. [[ദക്ഷിണേന്ത്യ|ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ]] ഏറ്റവും ശക്തനായ ഭരണാധികാരിയായി [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദരാലി]] ഉയർന്നുവന്ന യുദ്ധങ്ങളിൽ പിതാവിന്റെ വലം കൈയായിരുന്നു അദ്ദേഹം. ===കുടുംബജീവിതം=== സുൽത്താന ബീഗം, റുഖിയ ബീഗം എന്നിവർ ടിപ്പുവിന്റെ ഭാര്യമാരായിരുന്നു. റുഖിയ ബീഗം ടിപ്പുവിന്റെ കാലത്ത് തന്നെ മരണപ്പെട്ടു. എന്നാൽ സുൽത്താന ബീഗം ടിപ്പുവിന്റെ മരണശേഷമാണ് മരണപ്പെട്ടത്<ref name="SKP132">{{cite book |last1=Shebeeb Khan P |title=Muslim Struggle for Islamic Identity in Kerala From 1498 to 1921 |page=132 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/212065/10/10_chapter-4.pdf#page=23 |accessdate=30 ഒക്ടോബർ 2019 |archive-date=2020-07-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726185154/https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/212065/10/10_chapter-4.pdf#page=23 |url-status=dead }}</ref>. ===ഒന്നാം ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധം=== {{പ്രലേ|ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങൾ}} 1758-ൽ [[ഫ്രഞ്ച് ഭാഷ|ഫ്രഞ്ച്]] അധീനതയിലായിരുന്ന സ്ഥലങ്ങളിൽ കൂടി [[വ്യാപാരം|വാണിജ്യം]] തുടങ്ങാൻ [[ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി|ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റിന്ത്യാ കമ്പനി]] തീരുമാനിക്കുകയും അതിനായി അനുവാദത്തിനു വേണ്ടി [[ആർക്കോട്ട് രാജവംശം|ആർക്കോട്ടിലെ നവാബിനെ]] സമീപിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ നവാബ് ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ ഈ ആവശ്യത്തെ തള്ളിക്കളഞ്ഞു<ref name=anglomysore1>{{cite book|title=ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് മറാഠാസ്|url=http://books.google.com.sa/books?id=tYscAAAAMAAJ&pg=PA652&redir_esc=y#v=onepage&f=false|last=ജെയിംസ്|first=ഡഫ്|page=651|publisher=ലോംഗ്മാൻ|year=1826|quote=ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റിന്ത്യാ കമ്പനിയുടെ ആവശ്യം ആർക്കോട്ടിലെ നവാബ് തള്ളിക്കളയുന്നു}}</ref>. തുടർന്ന് [[റോബർട്ട് ക്ലൈവ്|റോബർട്ട് ക്ലൈവിന്റെ]] നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബ്രിട്ടീഷുകാർ, [[ഷാ ആലം രണ്ടാമൻ|ഷാ ആലം രണ്ടാമനെ]] ഇതേ ആവശ്യവുമായി സമീപിച്ചു, അവരുടെ ആവശ്യം ഷാ ഉടനടി അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. [[ഹൈദരലി]] തന്റെ മകനെ യുദ്ധതന്ത്രങ്ങളെല്ലാം പഠിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഇതിനു ഹൈദരുടെ സുഹൃത്തുക്കളായ ഫ്രഞ്ച് ഓഫീസർമാരുടെ സഹായം ഉണ്ടായിരുന്നു. യുവാവായപ്പോൾ തന്നെ ടിപ്പു യുദ്ധങ്ങളിൽ പിതാവിനെ സഹായിച്ചു തുടങ്ങി. ടിപ്പുവിന്‌ 15 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ ആദ്യത്തെ ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടു ([[1766]]). ഇതിൽ ടിപ്പു തന്റെ പിതാവിനൊപ്പം ഇംഗ്ലീഷുകാർക്കെതിരായി യുദ്ധം ചെയ്യുകയുണ്ടായി. [[1767]]-ൽ കർണ്ണാടകത്തിലേക്ക് പടയോട്ടം നയിച്ചതിൽ കാലാൾപ്പടയുടെ ഒരു വൻ വിഭാഗത്തിന്റെ നേതൃത്വം ടിപ്പുവിനായിരുന്നു. ഹൈദരലി, ബ്രിട്ടീഷുകാരെ ഒറ്റപ്പെടുത്തി [[നിസാം|നൈസാമുമായി]] സഖ്യമുണ്ടാക്കി. നൈസാമിനുള്ള സമ്മാനങ്ങളുമായി ഹൈദർ അയച്ചത് ടിപ്പു സുൽത്താനെ ആയിരുന്നു<ref name="hasanmohibbul" />. ഒരു രാജകുമാരനെപ്പോലെ തന്നെയാണ് നൈസാം ടിപ്പുവിനെ തന്റെ കൊട്ടാരത്തിൽ സ്വീകരിച്ചത്. [[ശ്രീരംഗപട്ടണം|ശ്രീരംഗപട്ടണത്തിലേക്കുള്ള]] മടക്കയാത്രയിൽ തന്റെ സൈന്യത്തോട് മദിരാശിയിലേക്കു തിരിക്കാൻ ടിപ്പു ആവശ്യപ്പെട്ടെങ്കിലും, ബ്രിട്ടീഷുകാരുമായുള്ള യുദ്ധത്തിൽ തോൽവി മുന്നിൽ കണ്ട പിതാവിനെ സഹായിക്കാൻ ടിപ്പുവിന് ഉടൻ മടങ്ങേണ്ടി വന്നു<ref name="hasanmohibbul" />. 1767 ൽ [[മംഗലാപുരം|മംഗലാപുരത്ത്]] [[ബ്രിട്ടൻ|ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക്]] സഹായങ്ങൾ ചെയ്തുകൊടുത്തിരുന്ന [[ലുതിഫ് അലി ബെഗ്]] ആയിരുന്നു ടിപ്പുവിന്റെ അടുത്ത ലക്ഷ്യം. മൂവായിരം കാലാൾപ്പടയും, ആയിരം അശ്വാരൂഢരുമായി ടിപ്പു മംഗലാപുരത്തേക്കു തിരിച്ചു. ടിപ്പുവിന് [[മംഗലാപുരം]] ബസാർ പിടിച്ചെടുക്കാൻ കഴിഞ്ഞുവെങ്കിലും, കോട്ട കീഴടക്കാൻ സാധിച്ചില്ല<ref name="hasanmohibbul" />. ഏറെ വൈകാതെ തന്നെ ഹൈദരും ഈ സൈന്യത്തോടു കൂടി ചേരുമെന്ന വാർത്ത ബ്രിട്ടീഷുകാരെ ഭയത്തിലാഴ്ത്തി. അവർ മംഗലാപുരം കോട്ട വിട്ട് രക്ഷപ്പെടാനായി തയ്യാറെടുത്തു. ബ്രിട്ടീഷ് സൈന്യത്തിന്റെ ആയുധസാമഗ്രികൾ വരെ അവർക്ക് കൈയ്യൊഴിയേണ്ടി വന്നു. ടിപ്പുവിന്റെ കൂടെ ഹൈദർ കൂടെ ചേർന്നതോടെ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് പിടിച്ചു നിൽക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. 1769 മാർച്ചുവരെ നീണ്ടു നിന്ന യുദ്ധത്തിൽ ഹൈദർ വിജയിക്കുകയും, ബ്രിട്ടീഷുകാരുമായി ഉടമ്പടി ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്തു<ref name="hasanmohibbul" /><ref name="ReferenceC">ജനറൽ സ്റ്റഡീസ് മാന്വൽ- തോർപ്പെ പുറം. 97</ref>. ===മറാഠ-മൈസൂർ യുദ്ധം=== 1769 [[മറാഠ സാമ്രാജ്യം|മറാഠ സൈന്യം]] [[മൈസൂർ|മൈസൂരിനെ]] ആക്രമിച്ചു<ref name=mmw1>{{cite book|title=എ ന്യൂ സിസ്റ്റം ഓഫ് മോഡേൺ ജിയോഗ്രഫി|last=വില്ല്യം|first=ഗുത്രി|coauthors=കോൺ നോക്സ്|url=http://books.google.com.sa/books?id=9m1UAAAAYAAJ&pg=PA113&dq=maratta+mysore+war+1769&hl=en&sa=X&ei=Pb1XUfPVJs-EhQfk1oGIDQ&redir_esc=y#v=onepage&q=maratta%20mysore%20war%201769&f=false|publisher=മാത്യു കാരി|page=113}}</ref>. [[മറാഠ സാമ്രാജ്യം|മറാഠ]] സൈന്യത്തെ മൈസൂരിന്റെ മണ്ണിൽ നിന്നും തുരത്താൻ [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദർ]] ടിപ്പുവിനോട് നിർദ്ദേശിച്ചു. പിതാവ് തന്നിലേൽപ്പിച്ച വിശ്വാസം ടിപ്പു കാത്തു സൂക്ഷിച്ചു. എന്നാൽ യുദ്ധത്തിനിടെയുണ്ടായ ചില ആശയക്കുഴപ്പം കാരണം ഹൈദർ യുദ്ധഭൂമിയിൽ വെച്ചു തന്നെ ടിപ്പുവിനെ മർദ്ദിക്കുകയുണ്ടായി. കുപിതനായ ടിപ്പു തന്റെ വാളും, തലപ്പാവും ഊരിയെറിയുകയും താൻ ഇനി ഇത് ധരിക്കില്ലെന്ന് ശപഥം ചെയ്യുകയും ഉണ്ടായി<ref name="hasanmohibbul" />. ആ യുദ്ധത്തിൽ മറാഠകൾ ഹൈദർഅലിയെ പരാജയപ്പെടുത്തി<ref name="mmw1" />. [[ശ്രീരംഗപട്ടണം]] മറാഠാ സൈന്യത്തിൽ നിന്നും രക്ഷിക്കുക എന്നതായി മാറി [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദരുടെ]] അടുത്ത ദൗത്യം. തന്റെ രാജ്യത്തെ മറാഠ ആക്രമിക്കുന്നത് കയ്യുംകെട്ടി നോക്കിനിൽക്കാൻ ടിപ്പുവിനായില്ല. ടിപ്പുവും യുദ്ധരംഗത്തേക്കിറങ്ങി. എന്നാൽ കടലുപോലുള്ള മറാഠസേനയോടെതിരിടാൻ ടിപ്പുവിന്റെ 6000 ത്തോളം വരുന്ന [[കുതിര]]പ്പടയാളികൾക്കായില്ല<ref name="hasanmohibbul" />. ടിപ്പു [[ശ്രീരംഗപട്ടണം|ശ്രീരംഗപട്ടണത്തേക്ക്]] തിരിച്ചുപോന്നുവെങ്കിലും, ശത്രുസൈന്യത്തിൽ സാരമായ നാശം വരുത്താൻ അദ്ദേഹത്തിനു കഴിഞ്ഞു. മറാഠസൈന്യത്തിന് ആയുധ, ഭക്ഷണസാമഗ്രികൾ വന്നുകൊണ്ടിരുന്നത് [[പൂനെ|പൂനെയിൽ]] നിന്നുമായിരുന്നു. ആ പാതയിൽ കാര്യമായ എതിർപ്പ് അവർക്കുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഹൈദരുടെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം ടിപ്പു, 4000 ത്തോളം വരുന്ന സൈനികരുടെ സഹായത്തോടെ, മറാഠസേനക്കുവേണ്ടി എത്തിയിരുന്ന സാധനസാമഗ്രികൾ പിടിച്ചെടുത്തു<ref name="hasanmohibbul" />. ഇത് മറാഠ സൈന്യത്തിന് ഒരു പ്രഹരമായിരുന്നു. 1772-ൽ ഹൈദർ മറാഠസേനയുമായി ഒത്തു തീർപ്പിനു തയ്യാറായി. 1772-ൽ മറാഠാ രാജാവായിരുന്നു പേഷ്വ മാധവറാവു അന്തരിച്ചതോടെ നാഥനില്ലാതായ മറാഠയുടെ കയ്യിൽ നിന്നും അവർ നേരത്തേ കയ്യടക്കിയ [[മൈസൂർ|മൈസൂരിന്റെ]] ഭാഗങ്ങൾ തിരിച്ചു പിടിക്കാൻ ഹൈദർ തീരുമാനിക്കുകയും, ടിപ്പുവിനെ അതിന്റെ ചുമതല ഏൽപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. [[മറാഠ സാമ്രാജ്യം|മറാഠയുടെ]] കൈയ്യിലായിരുന്ന [[മദ്ദഗിരി]] പോലുള്ള തന്ത്രപ്രധാനമായ സ്ഥലങ്ങൾ ടിപ്പുവന്റെ ഊർജ്ജ്വസ്വലതയ്ക്കു മുന്നിൽ നിസ്സാര ദിവസങ്ങൾകൊണ്ടു മൈസൂരിന്റെ അധികാരത്തിൽ തിരികെ വന്നു. കൂടാതെ, [[ബെല്ലാരി ജില്ല|ബെല്ലാരി]] പോലുള്ള സമ്പന്ന പ്രദേശങ്ങൾ കീഴടക്കുന്നതിലും, ടിപ്പു തന്റെ പിതാവിനെ സഹായിച്ചു<ref name="hasanmohibbul" />. ===രണ്ടാം ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധം=== {{പ്രലേ|ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങൾ}} [[File:Battle of pollilur.jpg|thumb|ടിപ്പുവിന്റെ വേനൽക്കാല കൊട്ടാരത്തിന്റെ ചുവരുകളിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ വിജയം ആഘോഷിക്കുന്നതിനായി വരച്ച [[Battle of Pollilur|പൊള്ളിലൂർ യുദ്ധത്തിന്റെ]] ചുമർചിത്രങ്ങൾ.]] 1779-ൽ [[ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യം|ബ്രിട്ടീഷുകാർ]] ഫ്രഞ്ച് നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള [[മാഹി]] തുറമുഖം പിടിച്ചെടുത്തു. അതുവരെ [[തുറമുഖം]] ടിപ്പുവിന്റെ സംരക്ഷണത്തിലായിരുന്നു. ഇതിന് മറുപടിയായി ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കെതിരെ കരീം എന്ന മകനെ പോർട്ടോ നോവോ കീഴടക്കാനായി നിയോഗിച്ചു. അതോടൊപ്പം തന്നെ ടിപ്പുവുമൊത്ത് [[ആർക്കോട്ട് രാജവംശം|ആർക്കോട്ടിനെ]] ആക്രമിക്കാനും പദ്ധതിയിട്ടു. ഹൈദരുടെ നീക്കം അറിഞ്ഞ മദ്രാസ് ഗവർണർ ജനറൽ ബെയ്ലിയേയും, മൺറോയേയും ഹൈദരുടെ നീക്കം പ്രതിരോധിക്കാനായി അയച്ചു<ref>{{cite book|title=A history of the British army, Volume 3|first=John William|last=Fortescue|url=https://books.google.com/books?id=1GlKAAAAYAAJ&dq=cornwallis%20medows%20mysore&pg=PA546#v=onepage&q=cornwallis%20medows%20mysore&f=false|publisher=Macmillan|year=1902|pages=431–432}}</ref>. ഈ നീക്കത്തെക്കുറിച്ച് മുൻകൂട്ടി അറിഞ്ഞ ഹൈദർ ജനറൽ ബെയ്ലി മൺറോയുമായി ചേരുന്നതിനു മുമ്പ് ആ സൈന്യത്തെ കീഴടക്കാനായി ടിപ്പുവിനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു. 1780 ജൂലൈ 20 ന് 10000 ത്തോളം വരുന്ന സൈന്യവുമായി ടിപ്പു [[ഗുണ്ടൂർ|ഗുണ്ടൂരിലേക്കു]] പുറപ്പെട്ടു. പൊള്ലിലൂർ യുദ്ധത്തിൽ ടിപ്പു ബെയ്‌ലിയെ പരാജയപ്പെടുത്തി<ref name="hasanmohibbul" />. 360 യൂറോപ്യന്മാരിൽ 200 ഓളം പേരെ ജീവനോടെ പിടികൂടി. 3800 ഓളം വരുന്ന ശിപായിമാർക്ക് വളരെയധികം നാശനഷ്ടങ്ങൾ സംഭവിച്ചു. ബെയ്‌ലിയെ സഹായിക്കാൻ തിരിച്ച മൺറോ പക്ഷേ തോൽവിയുടെ വാർത്ത കേട്ടപ്പോൾ [[കാഞ്ചീപുരം|കാഞ്ചീപുരത്തെ]] വാട്ടർ ടാങ്കിൽ [[പീരങ്കി|പീരങ്കികൾ]] ഉപേക്ഷിച്ചു [[ചെന്നൈ|മദ്രാസിലേക്ക്]] മടങ്ങാൻ നിർബന്ധിതനായി<ref>{{cite web|url=http://www.nationalgalleries.org/tipu/tipu311.htm|title=The Tiger and The Thistle – Tipu Sultan and the Scots in India|work=nationalgalleries.org|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20061111064154/http://www.nationalgalleries.org/tipu/tipu311.htm|archivedate=11 November 2006|df=dmy-all}}</ref>. ===കേരളത്തിൽ=== [[File:Anglo-Mysore War 1 and 2.png|thumb|കൊച്ചിയും മലബാറും മൈസൂർ ഭരണത്തിന് കീഴിൽ]] [[കേരളം|കേരളത്തിലെ]] നാട്ടുരാജാക്കന്മാരും നാടുവാഴികളും തമ്മിലുണ്ടായിരുന്ന ആഭ്യന്തര കലഹങ്ങൾ [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദരലിയേയും]] തുടർന്ന് ടിപ്പു സുൽത്താനെയും ഇങ്ങോട്ട് ആകർഷിക്കുകയുണ്ടായി. 1746-ൽ [[കോഴിക്കോട്]] രാജാവ് [[സാമൂതിരി]] [[പാലക്കാട്]] നാട്ടുരാജ്യത്തെ ആക്രമിച്ചപ്പോൾ പാലക്കാട് [[മൈസൂർ|മൈസൂർ രാജാവിനോട്]] സഹായം തേടിയതോടെയാണ്<ref name="ലോഗൻ402">{{cite book |last1=വില്ല്യം ലോഗൻ |title=മലബാർ ഒന്നാം വാള്യം |page=402 |url=https://archive.org/details/pli.kerala.rare.75583/page/n426 |accessdate=5 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref> [[മലബാർ|മലബാറിലെ]] മൈസൂർ ഭരണത്തിന് അടിത്തറയായത്. മൈസൂർ സാമ്രാജ്യത്തിലുണ്ടായ ചില അസ്വാരസ്യങ്ങളെ തുടർന്ന് തിരിച്ചുപോയ ഹൈദരാലി, മഖ്ദൂം<ref name="ലോഗൻ402"/> സാഹിബിന്റെ സേനയെയാണ് [[സാമൂതിരി|സാമൂതിരിക്കെതിരെ]] ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. പാലക്കാട്ടെ നായർ പടയും<ref name="ലോഗൻ402"/> മൈസൂർ സേനയുടെ കൂടെ ഉണ്ടായിരുന്നു. 1766 മുതൽ 1790 വരെയാണ് മലബാറിലെ മൈസൂർ ഭരണം നിലനിന്നത്. അതിൽ ആദ്യത്തെ 9 വർഷം ഹൈദരാലിയും പിന്നീടുള്ള 7 വർഷം ടിപ്പുവുമായിരുന്നു ഭരിച്ചത്. 1773-ൽ ശ്രീനിവാസറാവു ഗവർണ്ണറായി നിയമിക്കപ്പെട്ടു<ref name="PKB161">{{cite book |last1=PK Balakrishnan |title=Tippu Sultan |publisher=DC books Kottayam |page=161 |accessdate=20 നവംബർ 2019}}</ref>. നികുതിപിരിക്കാനായി മദണ്ണയെയും നിശ്ചയിച്ചു. [[കേരളം|കേരളത്തിന്റെ]] [[പെരിയാർ|പെരിയാറിനു]] വടക്കോട്ടുള്ള ഭാഗം ഏതാണ്ട് മുഴുവനായും ടിപ്പുവിന്റെ കൈവശമായ അവസരം ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ടിപ്പു ആക്രമിക്കും എന്ന വിശ്വാസത്തിൽ [[ഗുരുവായൂർ ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രം|ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിലെ]] പ്രധാന വിഗ്രഹം [[അമ്പലപ്പുഴ ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രം|അ‌‌മ്പലപ്പുഴ പാർത്ഥസാരഥി ക്ഷേത്രത്തിൽ]] കൊണ്ടുവന്നു വെച്ചു പൂജനടത്തി എന്നു പരാമർശിക്കപ്പെടാറുണ്ട്<ref>{{cite web | url = http://www.old.kerala.gov.in/keralacallfeb_08/pg18-19.pdf | title = Ampalappuzha palppayasam | accessdate = 19 - സെപ്റ്റംബർ- 2009 | author = ജി. സുധാകരൻ | publisher = Kerala.gov.in | format = പി.ഡി.എഫ്. | language = ഇംഗ്ലീഷ് | archive-date = 2014-02-01 | archive-url = https://web.archive.org/web/20140201152103/http://www.old.kerala.gov.in/keralacallfeb_08/pg18-19.pdf | url-status = dead }}</ref>. എന്നാൽ പ്രധാന വിഗ്രഹം നിലവറയിൽ ഒളിച്ച് വെച്ച്, ഉത്സവ വിഗ്രഹമാണ് അമ്പലപ്പുഴയിലേയ്ക്ക് കൊണ്ടുപോയതെന്നും പറയപ്പെടുന്നു<ref>{{cite web | url = http://guruvayurdevaswom.nic.in/hevents.html | title = HISTORY OF GURUVAYUR | accessdate = 19 - സെപ്റ്റംബർ- 2009 | publisher = guruvayurdevaswom.org | language = ഇംഗ്ലീഷ് }}</ref>. ====കോഴിക്കോട്==== [[പാലക്കാട്|പാലക്കാടും]] [[കോഴിക്കോട്|കോഴിക്കോടും]] തമ്മിലുള്ള സംഘർഷത്തിൽ ഇടപെട്ട [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദരാലിയുമായി]] 1757-ൽ<ref name="ലോഗൻ402"/> സന്ധിചെയ്ത [[സാമൂതിരി]] 12,00000 രൂപ യുദ്ധച്ചെലവ് നൽകാനും പാലക്കാട് രാജാവായ കോമിയച്ചന്റെ കയ്യിൽനിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത പ്രദേശങ്ങൾ തിരിച്ചുകൊടുക്കാനും സമ്മതിച്ചു<ref>{{cite web|url=https://books.google.com.sa/books?id=iJvx0KWpf-UC&lpg=PA61&dq=pazhassi&pg=PA14#v=onepage&q=mysor&f=false|title=Modern Kerala: Studies in Social and Agrarian Relations|author= K. K. N. Kurup|work=}}</ref>. എന്നാൽ യുദ്ധച്ചെലവിന്റെ രണ്ടാം ഗഢു നൽകാൻ സാമൂതിരി തയ്യാറാകാതെ കബളിപ്പിക്കുകയാണെന്ന് മനസ്സിലായപ്പോൾ ഹൈദരാലി 1766-ൽ വീണ്ടും സൈനിക നീക്കം നടത്തി<ref name="ലോഗൻ404">{{cite book |last1=വില്ല്യം ലോഗൻ |title=മലബാർ ഒന്നാം വാള്യം |page=404 |url=https://archive.org/details/pli.kerala.rare.75583/page/n428 |accessdate=5 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. ബന്ധിയാക്കപ്പെട്ട സാമൂതിരി, കുടുംബാംഗങ്ങളെ [[പൊന്നാനി|പൊന്നാനിയിലേക്ക്]] അയച്ച് ആത്മഹത്യ<ref name="ലോഗൻ408">{{cite book |last1=വില്ല്യം ലോഗൻ |title=മലബാർ ഒന്നാം വാള്യം |page=408 |url=https://archive.org/details/pli.kerala.rare.75583/page/n432 |accessdate=5 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref> ചെയ്യുകയാണുണ്ടായത്<ref name=Ahmed>{{cite book |last1=അഹ്‌മദ് കുന്നത്ത് |title=The rise and growth of Ponnani from 1498 AD To 1792 AD |page=189 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/49524/12/12_chapter%205.pdf |accessdate=4 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref><ref>[https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.277878/page/n371 കേരളസ്വാതന്ത്ര്യസമരം, കെ.എം. പണിക്കർ, പേജ് 364]</ref>. തുടർന്ന് കോഴിക്കോട് ഭരിക്കാൻ തന്റെ ഗവർണ്ണറായി മദണ്ണ<ref name="ലോഗൻ409"/> എന്ന ബ്രാഹ്മണനെ<ref name=Ahmed/> [[ഹൈദരാലി]] ചുമതലയേൽപ്പിച്ചു. <!--ടിപ്പുവിന് മുന്നിൽ കീഴടങ്ങിയ [[കോലത്തിരി]] രാജാവിനെ വധിച്ച് ശരീരം [[ആന]]ക്കാലിൽ കെട്ടി വഴിയിലൂടെ നടത്തി അവസാനം വലിയ മരത്തിന് മുകളിൽ കെട്ടിത്തൂക്കിയിട്ടു എന്നു പറയപ്പെടുന്നു.{{തെളിവ്}}--> ====കൊച്ചി==== മുമ്പ് പിതാവ് ഹൈദർ അലിയുടെ മുന്നിൽ തന്നെ കീഴടങ്ങിയിരുന്ന<ref name="ലോഗൻ409">{{cite book |last1=വില്ല്യം ലോഗൻ |title=മലബാർ ഒന്നാം വാള്യം |page=409 |url=https://archive.org/details/pli.kerala.rare.75583/page/n433 |accessdate=5 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref> [[കൊച്ചി രാജവംശം|കൊച്ചി രാജാവിനോട്]] ടിപ്പു വളരെ നല്ലനിലയിലായിരുന്നു വർത്തിച്ചിരുന്നത്<ref>[https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.277878/page/n435 കേരളസ്വാതന്ത്ര്യസമരം, കെ.എം. പണിക്കർ, പേജ് 428]</ref>. ====തിരുവിതാംകൂർ==== [[File:Tippoo Sahib at the lines of Travancore in the 1850s.jpg|thumb|200px|ടിപ്പു തിരുവിതാംകൂറിലേക്ക്]] 1766-ലാണ് പിതാവ് ഹൈദരാലിയുടെ കൂടെ പതിനഞ്ച് വയസ്സുള്ള ടിപ്പു [[മലബാർ|മലബാറിലേക്ക്]] വരുന്നത്. വടക്കേമലബാറിലെ [[തലശ്ശേരി]] കീഴടക്കലിന് ശേഷം<ref>{{Cite book|url=https://archive.org/stream/dictionaryofindi00buckuoft#page/86/mode/1up|title=Dictionary of Indian biography|year=1906|publisher=London S. Sonnenschein}}</ref> ഹൈദരാലിയുടെ സൈന്യത്തിന് മലബാറിൽ പരാജയങ്ങൾ നേരിടാൻ തുടങ്ങി. തുടർന്നാണ് ടിപ്പുവിനെ ഹൈദരാലി മലബാറിലേക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ട പ്രദേശങ്ങൾ വീണ്ടെടുക്കാനായി അയക്കുന്നത്. [[തിരുവിതാംകൂർ]] ആക്രമിക്കാൻ ശ്രമിച്ച ടിപ്പുവിന്റെ സൈന്യം, പക്ഷെ 1789-90 ലെ [[നെടുംകോട്ട]] സൈനികനീക്കത്തിൽ, തിരുവിതാംകൂർ പടത്തലവനായിരുന്ന [[വൈക്കം പത്മനാഭപിള്ള]] ടിപ്പുവിനെ വെട്ടി പരിക്കേൽപ്പിച്ചു<ref>The History of freedom movement in Kerala, Volume 1 By P. K. K. Menon, Regional Records Survey Committee, Kerala State p.37യുദ്ധത്തിനിടക്ക് ടിപ്പുവിനെ ഒറ്റ വെട്ടിന് ആനപ്പുറത്തു നിന്നും താഴെയിട്ടത് വൈക്കം പത്മനാഭപിളളയാണ്</ref>. തിരുവിതാംകൂർ സൈന്യത്തിന്റെ ശക്തമായ തിരിച്ചടിയും, ബ്രിട്ടീഷ് സൈന്യം മൈസൂരിനെ ആക്രമിക്കുന്നുവെന്ന വാർത്തയും, തന്റെ പരിക്കും കാരണം യുദ്ധം നിർത്തി മൈസൂരിലേക്ക് തിരിച്ചുപോന്നു.<ref>A Survey of Kerala History by a Sreedhara Menon</ref><ref>{{cite web|url=http://www.karnataka.com/personalities/tipu-sultan/|title=Tipu Sultan – Personalities|author=madur|work=Karnataka.com|date=2016-11-10}}</ref> ====പഴശ്ശിരാജ==== പ്രധാനമായും ടിപ്പു കേരളത്തിൽ പോരാടിയത് [[ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി|ബ്രിട്ടീഷുകാരോടും]] [[പഴശ്ശിരാജ|പഴശ്ശിരാജായോടുമാണ്]]. [[പാലക്കാട്|പാലക്കാടു]] കോങ്ങാട് നിന്നും [[മണ്ണാർക്കാട്]] വരെയുള്ള ടിപ്പുസുൽത്താൻ റോഡ് എന്ന് നാമകരണം ചെയ്ത വഴി ടിപ്പു സുൽത്താൻ [[സാമൂതിരി|സാമൂതിരിക്കു]] നേരെ പാലക്കാടു നിന്നു പടനനയിച്ച് പോയ ഒരു ഇടവഴിയായിരുന്നു. ഈ അടുത്തകാലത്തായി റോഡ് നിർമ്മാണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടു പള്ളിക്കുറുപ്പ് എന്ന സ്ഥലത്തു വച്ച് മുനിയറയടക്കം പല ചരിത്ര ശേഷിപ്പുകളൂം കണ്ടെടുത്തിട്ടുണ്ട് ഫ്രഞ്ച് സാങ്കേതികവിദ്യയുമായി യുദ്ധം ചെയ്യാനെത്തുന്ന ടിപ്പുവിനോട് എതിർത്ത് നിൽക്കാൻ പരമ്പരാഗത യുദ്ധമുറകൾ അനുവർത്തിച്ചുവന്ന കേരളത്തിലെ നാട്ടുരാജാക്കന്മാർക്ക് ശേഷിയില്ലായിരുന്നു. കേരളത്തിലേക്കുള്ള ടിപ്പുവിന്റെ അധിനിവേശ സമയത്ത് മലബാറിലെ മിക്ക രാജാക്കന്മാരും [[തിരുവിതാംകൂർ|തിരുവിതാംകൂറിലേക്ക്]] രക്ഷപെട്ടപ്പോൾ, പഴശ്ശിരാജാ, ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കൊപ്പം ടിപ്പുവിനെതിരെ യുദ്ധം ചെയ്തിട്ടുണ്ടെന്ന്<ref>[https://ia601605.us.archive.org/16/items/in.ernet.dli.2015.277878/2015.277878.34292_W_O.pdf കേരളസ്വാതന്ത്ര്യസമരം, കെ.എം. പണിക്കർ, പേജ് 420]</ref> എം.ജി.എസ്. നാരായണൻ അടക്കമുള്ള ചരിത്രകാരന്മാർ നിരീക്ഷിക്കുന്നുണ്ട്<ref name=debate>{{cite news|title=Remarks on Pazhassi Raja spark debate|url=http://www.newindianexpress.com/states/kerala/article1364486.ece|accessdate=8 ഡിസംബർ 2015|publisher=The New Indian Express|date=3 ഡിസംബർ 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151208092738/http://www.newindianexpress.com/states/kerala/article1364486.ece|archivedate=8 ഡിസംബർ 2015}}</ref><ref>{{cite news|title=Digging up history of Tipu Sultan and other monarchs a bad idea|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2015-11-15/news/68296996_1_tipu-sultan-marthanda-varma-travancore|accessdate=8 ഡിസംബർ 2015|publisher=India Times|date=15 നവംബർ 2015}}</ref>. എന്നാൽ [[പഴശ്ശിരാജ|പഴശ്ശിരാജയുടെ]] 1797-ലെ ബ്രിട്ടീഷ് വിരുദ്ധയുദ്ധത്തിൽ സൈനികരെയും ആയുധങ്ങളും<ref name="WFrancis103">{{cite book |last1=W. Francis |title=The Nilgiris |page=103 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.22380/page/n121 |accessdate=5 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref> നൽകി ടിപ്പുസുൽത്താൻ സഹായിക്കുകയുണ്ടായി. ====ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി==== 1782 ഫെബ്രുവരി 8ന് [[ബ്രിട്ടീഷ് രാജ്|ബ്രിട്ടീഷുകാർ]] [[മാഹി|മാഹിയിലെ]] ഫ്രഞ്ച് കോട്ടയും, അതിനെതുടർന്ന് [[കോഴിക്കോട്|കോഴിക്കോടും]] കീഴടക്കി. [[തലശ്ശേരി|തല്ലശ്ശേരിയിലെ]] നാട്ടുരാജാവായിരുന്ന സർദാർ ഖാൻ തന്റെ പരാജയത്തിൽ വിഷമിച്ചു ആത്മഹത്യ ചെയ്തു. ഈ സംഭവം അറിഞ്ഞ ഹൈദർ മുഖ്ദും അലിയെ [[മലബാർ]] തീരത്തേക്ക് അയച്ചു<ref name="hasanmohibbul" />. എന്നാൽ കേണൽ ഹംബർസ്റ്റോണിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബ്രിട്ടീഷ് സേന മുഖ്ദും അലിയെ കീഴടക്കുകയും വധിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ പരാജയത്തിൽ നിരാശനായ ഹൈദർ മലബാറിലെ സ്ഥിതിഗതികൾ നിയന്ത്രണത്തിലാക്കാൻ ടിപ്പുവിനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു. ഹംബർസ്റ്റോണിനെ പിന്തുടർന്ന് ടിപ്പു [[പാലക്കാട്|പാലക്കാട്ടേക്ക്]] തിരിച്ചുവെങ്കിലും, ഹംബർസ്റ്റോൺ അവിടം വിട്ടിരുന്നു. നിരാശനാകാതെ ടിപ്പു അവരെ പിന്തുടർന്ന് പൊന്നാനി പുഴയുടെ തീരത്തെത്തി. ആ പുഴ കടക്കാൻ ബ്രിട്ടീഷ് സേനക്കാകില്ല അതുകൊണ്ടു തന്നെ അവരെ എളുപ്പം കീഴടക്കാം എന്നും ടിപ്പു അമിതാത്മവിശ്വാസം കൈക്കൊണ്ടു<ref name="hasanmohibbul" />. പക്ഷേ നദിയുടെ ആഴംകുറഞ്ഞ ഒരു ഭാഗത്തുകൂടെ ബ്രിട്ടീഷ് സേന [[പൊന്നാനി]]ക്കു കടന്നു, ഇതു ടിപ്പു പ്രതീക്ഷിച്ചതല്ലായിരുന്നു. പൊന്നാനിയിലെത്തിയ ടിപ്പു ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കെതിരേ കനത്ത ആക്രമണം അഴിച്ചുവിട്ടുവെങ്കിലും, ഫലവത്തായിരുന്നില്ല. ഹംബർസ്റ്റോണിനെ സഹായിക്കാൻ, കേണൽ മക്ലോദ് കൂടി സൈന്യത്തോടൊപ്പം ചേർന്നിട്ടുണ്ടായിരുന്നു. അതോടൊപ്പം തന്നെ വന്നു ചേർന്ന പിതാവിന്റെ മരണവാർത്ത ടിപ്പുവിനെ തൽക്കാലം ഈ ആക്രമണത്തിൽ നിന്നും പിന്തിരിപ്പിച്ചു<ref name="hasanmohibbul" />. ===ഹൈദരുടെ മരണം, അധികാരം=== 1782-ഡിസംബർ-7 ന് [[ഹൈദരലി]] മരണമടഞ്ഞു<ref name="ReferenceC"/>. [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദരുടെ]] മരണ സമയത്ത് ടിപ്പു [[മലബാർ|മലബാറിൽ]] ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കെതിരേ സൈന്യത്തെ നയിക്കുകയായിരുന്നു. ഹൈദരാലിയുടെ മരണത്തിനു മുമ്പ് ടിപ്പുവിനെഴുതിയതെന്നു കരുതപ്പെടുന്ന ഒരു കത്തിൽ അദ്ദേഹം ബ്രിട്ടീഷുകാരോട് ഒത്തുതീർപ്പിനു തയ്യാറാവണമെന്ന് മകനോട് ആവശ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്. മാത്രവുമല്ല, ഫ്രഞ്ചുകാരെ വിശ്വസിക്കരുതെന്നും ആ കത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിരുന്നു എന്ന് ചരിത്ര രേഖകൾ പറയുന്നു<ref name="hasanmohibbul" />. തന്റെ മരണശേഷം, ടിപ്പുവിനെ നിങ്ങൾ എന്നെ പിന്തുണച്ചതുപോലെ സേവിക്കണം എന്ന് ഹൈദർ മരണത്തിനു തൊട്ടുമുമ്പായി വിശ്വസ്ത സേവകരോട്<ref name="കെ.എൻ.വി">{{cite book |last1=കെ.എൻ.വി ശാസ്ത്രി |title=The Proceedings Of The Indian History Congress Ninth Session,annamalai University |date=1945 |page=373 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.21492/page/n413 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref> ആവശ്യപ്പെട്ടു. ടിപ്പു [[മലബാർ|മലബാറിൽ]] നിന്നും മടങ്ങിവരുന്നതുവരെ ഹൈദരുടെ മരണം പുറത്തറിയിക്കാതിരിക്കാൻ ഇവർ തീരുമാനിച്ചു. വലിയൊരു സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ചുമതലയാണ് ടിപ്പുവിന്റെ കഴിവിനെ ആശ്രയിച്ചിരുന്നത്. [[ഹൈദർ അലി|ഹൈദർ]] മരിക്കുമ്പോൾ [[ശ്രീരംഗപട്ടണം|ശ്രീരംഗപട്ടണത്തിലുള്ള]] ഖജനാവിൽ ഏതാണ്ട് മൂന്നുകോടിയോളം രൂപയും, [[സ്വർണം|സ്വർണ്ണവും]], [[രത്നം|രത്നങ്ങളും]] എല്ലാം ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇതുപോലൊന്ന് ബെദിനൂറിലെ ഖജനാവിലും ഉണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിലും ഹൈദരുടെ മരണത്തോടെ ബ്രിട്ടൻ ആ ഖജനാവ് കൈക്കലാക്കി<ref name="SKP133">{{cite book |last1=Shebeeb Khan P |title=Muslim Struggle for Islamic Identity in Kerala From 1498 to 1921 |page=133 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/212065/10/10_chapter-4.pdf#page=24 |accessdate=30 ഒക്ടോബർ 2019 |archive-date=2020-07-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726185154/https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/212065/10/10_chapter-4.pdf#page=24 |url-status=dead }}</ref>. അതുപോലെ തന്നെ രാജ്യത്ത് അന്ന് നിലവിലുണ്ടായിരുന്നതിൽ ഏറ്റവും മികച്ച സേനയാണ് ഹൈദരുടെ കീഴിലുണ്ടായിരുന്നത്. വലിയൊരു ഉത്തരവാദിത്തമായിരുന്നു ടിപ്പുവിനെ കാത്തിരുന്നത്<ref name="hasanmohibbul" />. [[ചിത്രം:Tippu's_Death_Place.jpg|thumb|right|മരണമടഞ്ഞ ടിപ്പുവിന്റെ ശരീരം കണ്ടെത്തിയത് ഇവിടെയാണ്]] [[Image:Gumbaz.jpg|thumb|[[ശ്രീരംഗപട്ടണം|ശ്രീരംഗപട്ടണത്തിൽ]] ടിപ്പുവിന്റെ ഖബർ]] ഹൈദരലിയുടെ കാലത്ത് [[ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി|ഇംഗ്ലീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനി]] ഇന്ത്യയിൽ സാമ്രാജ്യത്വ വികസനത്തിൻറെ ആദ്യപടിയിലെത്തിയതേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. എന്നാൽ ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ കാലമായപ്പോഴേക്കും യൂറോപ്പിലെ [[നെപ്പോളിയൻ]] യുദ്ധങ്ങളാലും [[വ്യവസായവിപ്ലവം|വ്യവസായിക വിപ്ലവം]] സൃഷ്ടിച്ച കമ്പോള താല്പര്യങ്ങളാലും സാമ്രാജ്യത്തെ വികസനം അവർ ത്വരിതപ്പെടുത്തി. [[ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി|ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാകമ്പനിക്ക്]] [[ദക്ഷിണേന്ത്യ]]യിൽ പിടിമുറുക്കാനായി ടിപ്പുവിനെ പതനം അനിവാര്യമായിത്തീരുകയും അതിന്‌ അവർ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഫ്രഞ്ചുകാരോടുള്ള സൗഹൃദത്തേയും പഴിചാരുകയും ചെയ്തു.<ref>[http://books.google.co.in/books?id=A28IAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false ടിപ്പു-ഫ്രാൻസ് സൗഹൃദം ഔദ്യോഗിക രേഖകൾ]</ref> ===സൈനിക നീക്കങ്ങൾ=== ====മറാത്ത രാജ്യവുമായുള്ള പ്രശ്നങ്ങൾ==== പേഷ്വ മഹാറാവു ഒന്നാമന്റെ ഭരണത്തിന് കീഴിൽ [[മറാഠ സാമ്രാജ്യം|മറാത്ത സാമ്രാജ്യം]] [[ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡം|ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലെ]] വലിയൊരു ഭാഗം കീഴ്പ്പെടുത്തി. ഹൈദരാലിയെ രണ്ടുപ്രാവശ്യം പരാജയപ്പെടുത്തിയ മറാത്തരുടെ മേധാവിത്തം ഹൈദരാലി അംഗീകരിച്ച പോലെയായിരുന്നു. 1767-ൽ മറാത്ത സൈന്യം മൈസൂരിനെ തോല്പിച്ച് [[ശ്രീരംഗപട്ടണം|ശ്രീരംഗപട്ടണത്തിൽ]] പ്രവേശിക്കുകയുണ്ടായി<ref>{{Cite book | url = https://books.google.com/?id=zp0FbTniNaYC&pg=PA72&dq=madhav+rao+invade+mysore#v=onepage&q=madhav%20rao%20invade%20mysore&f=false | title = War, Culture and Society in Early Modern South Asia, 1740–1849 | isbn = 978-1-136-79087-4 | author1 = Roy | first1 = Kaushik | date = 30 March 2011}}</ref>. എന്നാൽ ടിപ്പുവിന്റെ കീഴിൽ മൈസൂർ സന്ധിവ്യവസ്ഥകളെ മറികടക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയും, [[ദക്ഷിണേന്ത്യ]]യിലെ ചില കോട്ടകൾ (കഴിഞ്ഞ യുദ്ധത്തിൽ മറാത്തക്കാർ കീഴടക്കിയവ{{cn}}) പിടിച്ചെടുക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്തു. മറാത്തയ്ക്ക് ഹൈദരാലി നൽകിവന്ന പരിഗണന ടിപ്പു നിർത്തലാക്കുകയും ചെയ്തത് അവരുമായുള്ള യുദ്ധത്തിലേക്ക് നയിക്കുകയായിരുന്നു മറാത്തക്കെതിരായുള്ള നീക്കങ്ങൾ: * 1785-ലെ നാർഗുണ്ഡ് പിടിച്ചെടുക്കലിൽ മൈസൂർ വിജയിച്ചു. * 1786-ലെ ബദാമി കീഴടക്കാൻ ശ്രമിച്ചതിൽ മറാത്തയുടെ വിജയം. * 1786-ലെ അദോനി പിടിച്ചെടുക്കലിൽ മൈസൂർ വിജയിച്ചു. * 1786-ലെ ഗജേന്ദ്രബാദ് കീഴടക്കാൻ ശ്രമിച്ചതിൽ മറാത്തയുടെ വിജയം. * 1786-ലെ സാവനൂർ പിടിച്ചെടുക്കലിൽ മൈസൂർ വിജയിച്ചു. * 1787-ലെ ബഹദൂർ ബെന്ദ പിടിച്ചെടുക്കലിൽ മൈസൂർ വിജയിച്ചു. 1787-ലെ ഗജേന്ദ്രബാദ് സന്ധിയോടെ അതുവരെ [[മറാത്ത]]യിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത പ്രദേശങ്ങളെല്ലാം മൈസൂർ തിരിച്ചുനൽകി<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=bxsa3jtHoCEC&pg=PA175&dq=tipu+48+lacs+maratha#v=onepage&q=tipu%2048%20lacs%20maratha&f=false|title=Battles of the Honourable East India Company: Making of the Raj|last=Naravane|first=M. S.|date=2006|publisher=APH Publishing|isbn=9788131300343|language=en}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=Y-kanqrtVhYC&lpg=PA59&dq=gajendragad+1787&pg=PA54#v=onepage&q=gajendragad%201787&f=false|title=Anglo-Maratha Relations, 1785-96|last=Sen|first=Sailendra Nath|date=1995|publisher=Popular Prakashan|isbn=9788171547890|language=en}}</ref>. നാലുവർഷമായി നിർത്തിവെച്ചിരുന്ന ചുങ്കം (48 ലക്ഷം രൂപ) ടിപ്പു മറാത്തക്ക് നൽകാമെന്ന് സമ്മതിച്ചു<ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.in/books?id=Y-kanqrtVhYC&lpg=PP1&pg=PA59#v=onepage&q&f=true|title=Anglo-Maratha Relations, 1785-96|last=Sen|first=Sailendra Nath|date=1995|publisher=Popular Prakashan|isbn=9788171547890|language=en}}</ref>. ====മൂന്നാം ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധം==== {{പ്രലേ|ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങൾ}} [[File:Tippu's cannon.jpg|thumb|left|1799 ടിപ്പുവിന്റെ സൈന്യം ഉപയോഗിച്ച പീരങ്കി]] [[File:Tipu Sultan%27s cannon.jpg|thumb|left|ചെന്നൈ, എഗ്മൂർ ഗവണ്മെന്റ് മ്യൂസിയത്തിലെ വളരെ ചെറിയ പീരങ്കി]] 1789-ൽ ടിപ്പുവിന്റെ സഖ്യത്തിലുള്ള കൊച്ചി രാജ്യത്തിന്റെ രണ്ട് കോട്ടകൾ തിരുവിതാംകൂർ തിരിച്ചുകൊടുക്കണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ടാണ് ടിപ്പു കോയമ്പത്തൂരിൽ നിന്നും തിരുവിതാംകൂറിനെതിരെ യുദ്ധം പ്രഖ്യാപിച്ചത്. 1789 ഡിസംബർ 28ന് നെടുംകോട്ടയിൽ വെച്ച് തിരുവിതാംകൂറിനെതിരെ യുദ്ധം തുടങ്ങി. ബ്രിട്ടീഷ് സഖ്യത്തിലായിരുന്നു തിരുവിതാംകൂർ ഉണ്ടായിരുന്നത്. കടുത്ത പ്രതിരോധം തീർത്ത തിരുവിതാംകൂർ സേന, ടിപ്പുവിനെതിരെ പിടിച്ചുനിന്നു. ഇതിനിടെ തിരുവിതാംകൂർ രാജാവ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനിയോട് സഹായം അഭ്യർത്ഥിച്ചു. തുടർന്ന് 1790ൽ [[കോൺവാലീസ് പ്രഭു]] കമ്പനി-മറാത്ത-ഹൈദരാബാദ് സഖ്യസേനയുമായി [[കോയമ്പത്തൂർ]] പിടിച്ചു. തിരിച്ചടിച്ച ടിപ്പുവിന് കുറച്ച് പ്രദേശങ്ങൾ തിരിച്ചുപിടിക്കാനായെങ്കിലും [[കോയമ്പത്തൂർ]] ബ്രിട്ടീഷ് നിയന്ത്രണത്തിൽ തുടർന്നു. ഫ്രഞ്ച് സേനയുടെ സഹകരണത്തിനായി ടിപ്പു ശ്രമിച്ചെങ്കിലും പക്ഷെ വിജയം കണ്ടില്ല. [[File:Surrender of Tipu Sultan.jpg|thumb|1793-ൽ [[കോൺവാലീസ് പ്രഭു]], ബന്ധികളായ ടിപ്പുവിന്റെ മക്കളെ സ്വീകരിക്കുന്നു]] 1791-ൽ സഖ്യസേന [[ബാംഗ്ലൂർ]] കീഴടക്കുകയും [[ശ്രീരംഗപട്ടണം]] കീഴടക്കുമെന്ന് ഭീഷണിയുയർത്തുകയും ചെയ്തു. വിഭവങ്ങളുടെ അപര്യാപ്തതയാൽ, സേന ആക്രമണത്തിൽ നിന്ന് പിന്തിരിയുകയും, ഈ തക്കത്തിൽ ടിപ്പു കോയമ്പത്തൂർ കീഴടക്കുകയും ചെയ്തു. 1792-ൽ സർവ്വസജ്ജമായ സഖ്യസേന ടിപ്പുവിനെ പരാജയപ്പെടുത്തുകയും, സന്ധിവ്യവസ്ഥകൾ പ്രകാരം മൈസൂർ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പകുതിയും മൂന്ന് കോടി മുപ്പത് ലക്ഷം രൂപ നഷ്ടപരിഹാരമായി നൽകാനും ധാരണയായി<ref name="Hunter394">{{cite book |last1=W.W. Hunter |title=The Indian empire : its peoples, history, and product |location=History of British Rule |page=394 |url=https://archive.org/details/indianempireitsp00huntrich/page/394 |accessdate=14 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. നഷ്ടപരിഹാരം നൽകുന്നത് വരെ ടിപ്പുവിന്റെ രണ്ട് ആൺകുട്ടികളെ ബന്ധികളാക്കുകയും ചെയ്തു<ref name="SKP138">{{cite book |last1=Shebeeb Khan P |title=Muslim Struggle for Islamic Identity in Kerala From 1498 to 1921 |page=138 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/212065/10/10_chapter-4.pdf#page=29 |accessdate=30 ഒക്ടോബർ 2019 |archive-date=2020-07-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726185154/https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/212065/10/10_chapter-4.pdf#page=29 |url-status=dead }}</ref><ref name="IHC1943">{{cite book |title=The Proceedings Of The Indian History Congress |date=1943 |publisher=Indian History Congress |page=263 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.100038/page/n285 |accessdate=25 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref>. രണ്ട് ഗഢുക്കളായി ടിപ്പു പണം നൽകുകയും, മക്കളെ മോചിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. ====ഫ്രാൻസുമായുള്ള ബന്ധം==== {{Main|Franco-Indian alliances}} [[File:Louis XVI Receives the Ambassadors of Tipu Sultan 1788 Voyer after Emile Wattier 19th century.jpg|thumb|1788-ൽ ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ അംബാസഡർമാരെ [[Louis XVI|ലൂയി പതിനാറാമൻ]] സ്വീകരിക്കുന്നു. ഫ്രാൻസ്, [[Ottoman Empire|ഓട്ടോമൻ സാമ്രാജ്യം]], [[Sultanate of Oman|സുൽത്താനേറ്റ് ഓഫ് ഒമാൻ]], [[Zand Dynasty|സാന്റ് രാജവംശം]], [[Durrani Empire|ദുറാനി സാമ്രാജ്യം]] എന്നിവയിലേക്ക് ടിപ്പു സുൽത്താൻ നിരവധി നയതന്ത്ര ദൗത്യങ്ങൾ അയച്ചതായി അറിയപ്പെടുന്നു.<ref name="islamicvoice.com">{{cite web|url=http://www.islamicvoice.com/august.99/tippu.htm|title=Islamic Voice|work=islamicvoice.com|access-date=2019-07-14|archive-date=2011-10-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20111005002119/http://www.islamicvoice.com/august.99/tippu.htm|url-status=dead}}</ref>]] 1794-ൽ ഫ്രഞ്ച് റിപ്പബ്ലിക്കൻ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ പിന്തുണയോടെ, അനുയോജ്യമായ നിയമങ്ങൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിന് മൈസൂരിലെ ജേക്കബിൻ ക്ലബ്ബിനെ ടിപ്പു സഹായിച്ചു. അദ്ദേഹം ഒരു ലിബർട്ടി ട്രീ നട്ടുപിടിപ്പിക്കുകയും '''സിറ്റിസൺ ടിപ്പൂ''' എന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തു<ref>{{cite book|last=Upendrakishore Roychoudhury|title=White Mughals|url=https://books.google.com/?id=H7BCr-QIWGIC&pg=PA101&dq=Tipu+Sultan+jacobin+laws#v=onepage&q=Tipu%20Sultan%20jacobin%20laws&f=false|date=101|isbn=9780143030461}}</ref><ref name="സാംമില്ലർ220">{{cite book |last1=Miller |first1=Sam |title=A Strange Kind of Paradise: India Through Foreign Eyes |publisher=വിന്റേജ് ബുക്സ് |page=220 |url=https://books.google.com.sa/books?id=9FnOAgAAQBAJ&lpg=PP1&dq=history%20of%20india%2C%20miller&pg=PA220#v=onepage&q&f=false |accessdate=1 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref><ref name="Havell">{{cite book |last1=Havell,e.b. |title=A Short History Of India |page=224 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.126969/page/n224 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. ഫ്രാൻസിൽ നിന്ന് ചില സസ്യങ്ങൾ, ഉപകരണങ്ങൾ എന്നിവ ഇറക്കുമതി ചെയ്യാൻ ടിപ്പു മുൻകൈ എടുത്തിരുന്നു<ref>{{Cite journal|last=Sridharan|first=M. P.|date=1984|title=TIPU'S LETTERS TO FRENCH OFFICIALS|url=https://www.jstor.org/stable/44140234|journal=Proceedings of the Indian History Congress|volume=45|pages=503–508|issn=2249-1937}}</ref>. [[നെപ്പോളിയൻ|നെപ്പോളിയന്റെ]] [[ഈജിപ്ത്]] അധിനിവേശത്തിന്റെ ഒരു പ്രേരണ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കെതിരെ ഇന്ത്യയുമായി ഒരു ജംഗ്ഷൻ സ്ഥാപിക്കുക എന്നതായിരുന്നു. ടിപ്പു സാഹിബുമായി ബന്ധപ്പെടാനുള്ള ലക്ഷ്യവുമായാണ് മിഡിൽ ഈസ്റ്റിൽ ഒരു ഫ്രഞ്ച് സാന്നിധ്യം സ്ഥാപിക്കാൻ നെപ്പോളിയൻ ഉദ്ദേശിച്ചത്<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=o4vrUbMK5eEC&pg=PA13|title=Tricolor and Crescent|isbn=9780275974701|year=2003|last1=Watson|first1=William E.}}</ref>. "ഈജിപ്ത് കീഴടക്കിയ ഉടൻ തന്നെ ഇന്ത്യൻ രാജകുമാരന്മാരുമായി ബന്ധം സ്ഥാപിക്കുമെന്നും അവരോടൊപ്പം ഇംഗ്ലീഷുകാരെ ആക്രമിക്കുമെന്നും" നെപ്പോളിയൻ ഫ്രഞ്ച് ഡയറക്ടറിക്ക് ഉറപ്പ് നൽകി<ref name="books.google.com">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=n5IOAAAAQAAJ&pg=PA12|title=Napoleon and Persia|isbn=9780934211581|date=January 1999|last1=Amini|first1=Iradj}}</ref>. 1798 ഫെബ്രുവരി 13-ന് ടാലെറാൻഡിന്റെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്: "ഈജിപ്തിനെ അധിനിവേശം ചെയ്ത് ഉറപ്പിച്ചതിനാൽ, ഞങ്ങൾ 15,000 പേരെ സൂയസിൽ നിന്ന് ഇന്ത്യയിലേക്ക് അയയ്ക്കുകയും ടിപ്പു-സാഹിബിന്റെ സൈന്യത്തിൽ ചേരുകയും ഇംഗ്ലീഷുകാരെ തുരത്തുകയും ചെയ്യും<ref name="books.google.com"/>." ഈ തന്ത്രത്തിൽ നെപ്പോളിയൻ പരാജയപ്പെട്ടു, 1799-ൽ ഏക്കർ ഉപരോധം, 1801-ൽ അബുക്കിർ യുദ്ധം എന്നിവയിൽ ഫ്രാൻസ് പരാജയപ്പെട്ടു. ====നാലാം ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധം==== {{main|ശ്രീരംഗപട്ടണം ഉപരോധം (1799)}} 1798-ൽ ഈജിപ്തിലെ നൈൽ യുദ്ധത്തിൽ ഹൊറേഷ്യോ നെൽസൺ ഫ്രാങ്കോയിസ്-പോൾ ബ്രൂയിസ് ഡി എഗല്ലിയേഴ്സിനെ പരാജയപ്പെടുത്തി. 1799-ൽ മൂന്ന് സൈന്യങ്ങൾ മൈസൂരിലേക്ക് മാർച്ച് ചെയ്തു - ഒന്ന് ബോംബെയിൽ നിന്നും, ആർതർ വെല്ലസ്ലിയുടെ സൈന്യം ഉൾപ്പെടെ രണ്ട് ബ്രിട്ടീഷ് സൈന്യങ്ങളും. നാലാം മൈസൂർ യുദ്ധത്തിൽ തലസ്ഥാനമായ ശ്രീരംഗപട്ടണത്തെ അവർ ഉപരോധിച്ചു. ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനിയുടെ 26,000 സൈനികരും ഏകദേശം 4,000 യൂറോപ്യന്മാരും ബാക്കി ഇന്ത്യക്കാരും ഉണ്ടായിരുന്നു. ഹൈദരാബാദിലെ നിസാം പത്ത് ബറ്റാലിയനുകളും 16,000 കുതിരപ്പടയാളികളും അടങ്ങുന്ന ഒരു പടയെ നൽകി. ബ്രിട്ടീഷ് സേനയിലെ സൈനികരുടെ എണ്ണം 50,000 ത്തിൽ കൂടുതലാണ്, അതേസമയം ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ എണ്ണം 30,000 മാത്രം. ബ്രിട്ടീഷുകാർ നഗരമതിലുകൾ തകർത്തു, ഫ്രഞ്ച് സൈനിക ഉപദേഷ്ടാക്കൾ ടിപ്പു സുൽത്താനോട് രഹസ്യഭാഗങ്ങളിലൂടെ രക്ഷപ്പെടാൻ പറഞ്ഞു, പക്ഷേ അദ്ദേഹം നിരസിച്ചു. ശ്രീരംഗപട്ടണ കോട്ടയുടെ വടക്ക്-കിഴക്കേ ഭാഗത്ത് നിന്ന് (270 മീറ്റർ) അകലെയുള്ള ഹോളി (ഡിഡി) കവാടത്തിലാണ് ടിപ്പു സുൽത്താൻ കൊല്ലപ്പെട്ടത്<ref>{{cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/other/019wdz000000138u00000000.html|title= View of the Hoally Gateway, where Tipu Sultan was killed, Seringapatam (Mysore)|accessdate=14 June 2009|publisher=British Library Online Gallery}}</ref><ref>{{cite web |last1=Macquarie |first1=University |title=Death of Tipu |url=https://www.mq.edu.au/macquarie-archive/seringapatam/other/tipu.html |accessdate=15 ജൂലൈ 2019}}</ref>. ===ടിപ്പുവിന്റെ മരണം=== [[File:Finding the body of Tippoo Sultan - Samuel William Reynolds, 1800 - BL P428.jpg|thumb|ടിപ്പുവിന്റെ മൃതദേഹം കണ്ടെത്തുന്നത്]] [[File:The spot where Tipu Sultan died in Srirangapatna (c. 1880s).JPG|thumb|ടിപ്പു കൊല്ലപ്പെട്ട ഇടം. (1880 കളിൽ എടുത്ത ഫോട്ടോ)]] വടക്കുപടിഞ്ഞാറു ഭാഗത്തെത്തിയ സൈന്യം പെട്ടെന്നുതന്നെ തടിയനായ കുറിയ ഒരു ഓഫീസറിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള മൈസൂർ സേനയോടു പോരാടേണ്ടിവന്നു. സേവകന്മാരിൽ നിന്നും വേട്ടയ്ക്കുള്ള ആയുധങ്ങൾ നിറച്ചു കിട്ടിയവ ഉപയോഗിച്ച്‌ അയാൾ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കു നേരേ നിറയൊഴിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. വൈകുന്നേരത്തോടെ ടിപ്പുവിന്റെ ശരീരം തിരഞ്ഞുപോയ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കു മനസ്സിലായി നേരത്തെ തങ്ങൾക്കുനേരേ നിറയൊഴിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന ആൾ ആണ്‌ ടിപ്പു എന്ന്. പിറ്റേന്ന് ഉച്ചകഴിഞ്ഞ് പിതാവിന്റെ ശവകുടീരത്തിനടുത്തുള്ള ഗുമാസിൽ സംസ്കരിച്ചു. ബെഞ്ചമിൻ സിഡെൻഹാം ആ ശരീരത്തെപ്പറ്റി വിവരിച്ചത്‌: <blockquote>'ഏതാണ്ട്‌ 5 അടി 8 ഇഞ്ചോളം ഉയരമുള്ള നിറം മങ്ങിയ തടിച്ച, കുറിയ കഴുത്തുള്ള ഉയരമുള്ള തോളുകളാണെങ്കിലും ചെറിയ മാർദ്ദവമുള്ള കയ്യുമുള്ള അയാളുടെ വലതു ചെവിയുടെ മുകളിലായി ഒരു മുറിവുണ്ടായിരുന്നു. ഇടത്തെ കവിളിൽ വെടിയുണ്ട കൊണ്ട നിലയിലുള്ള ആ ശരീരത്തിൽ രണ്ടു മൂന്നൂ മുറിവുകൾ കൂടിയുണ്ടായിരുന്നു.<br> 'വലിയ കണ്ണുകൾ ഉള്ള അയാൾക്ക്‌ ചെറിയ വളവുള്ള പുരികങ്ങളും വളരെ ചെറിയ കൃതാവുമായിരുന്നു ഉള്ളത്‌. സാധാരണക്കാരിൽ നിന്നും ഉയർന്നവൻ ആയിരുന്നു താനെന്ന് അയാളുടെ രൂപം വ്യക്തമാക്കിയിരുന്നു.'<ref>[http://www.dailymail.co.uk/news/article-1300967/Gem-encrusted-gold-tiger-throne-18th-century-Indian-ruler--Scottish-house.html?ito=feeds-newsxml# Gem-encrusted gold tiger from throne of an 18th century Indian ruler found... in a Scottish house] ''Daily Mail'', Associated Newspapers Ltd., London, 8-8-2010.</ref></blockquote> == ഭരണപരിഷ്കാരങ്ങൾ == ===സാമൂഹികരംഗം=== ====നീതിവ്യവസ്ഥ==== ടിപ്പു സുൽത്താൻ തന്റെ ഓരോ പ്രവിശ്യകളിലും ന്യായാധിപന്മാരായി ഒരു പണ്ഡിറ്റിനെയും ഒരു ഖാദിയെയും നിയമിച്ചിരുന്നു. മുസ്‌ലിംകളുടെ കേസുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ ഖാദിയും ഹിന്ദുക്കളുടെ കേസുകൾക്ക് പണ്ഡിറ്റും. ഹൈക്കോടതിയിലും ഇതുപോലെ ന്യായാധിപരായി ഒരു മുസ്‌ലിമും ഒരു ഹിന്ദുവുമായിരുന്നു ഉണ്ടായിരുന്നത്<ref name="SocialScientist110">{{cite journal |last1=പണിക്കർ |first1=കെ.എൻ |title=Men of Valour and Vision |journal=Social Scientist |date=1991 |volume=19 |issue=8 |page=110 |url=https://www.jstor.org/stable/3517708?read-now=1&seq=1#page_scan_tab_contents |accessdate=1 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref>. ====ധാർമികരംഗം==== തന്റെ ഭരണപ്രദേശങ്ങളിൽ മദ്യവും വേശ്യാവൃത്തിയും ടിപ്പു നിരോധിച്ചു<ref name="Sastri">{{cite book |last1=Sastri |first1=K.N.V |title=Moral Laws under Tipu Sultan |date=1943 |publisher=Indian History Congress |page=269 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.100038/page/n291 |accessdate=25 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref>. കഞ്ചാവ് കൃഷിചെയ്യുന്നത് കർശനമായി നിരോധിക്കപ്പെട്ടു<ref name="ബിഎസ്എൻ211">{{cite book |last1=B, Shreedhara Naik |title=The society and politics in South Kanara 1500 A D to 1800 A D |page=211 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/132248/13/13_chapter%205.pdf |accessdate=7 സെപ്റ്റംബർ 2019 |archive-date=2020-07-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726211827/https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/132248/13/13_chapter%205.pdf |url-status=dead }}</ref>. കേരളത്തിൽ നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന [[ബഹുഭർതൃത്വം]], സ്ത്രീകൾക്ക് മാറുമറക്കാനുള്ള അവകാശം നിഷേധിക്കൽ തുടങ്ങിയവക്കെതിരെ ടിപ്പു നടപടി സ്വീകരിക്കുകയുണ്ടായി<ref name="REMiller"/><ref name="Sastri270">{{cite book |last1=Sastri |first1=K.N.V |title=Moral Laws under Tipu Sultan |date=1943 |publisher=Indian History Congress |page=270 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.100038/page/n292 |accessdate=25 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref>. ടിപ്പുവിന്റെ ഒരു ഉത്തരവ് ഇങ്ങനെ കാണാം, :പാലക്കാടിന്റെ മുഴുവൻ പ്രദേശങ്ങളിലും (അതായത്, ഘട്ടത്തിന് താഴെയുള്ള രാജ്യത്ത്) ഭൂരിഭാഗം ഹിന്ദു സ്ത്രീകളും മുലകളും തലകളും അനാവരണം ചെയ്യുന്നു. ഇത് മൃഗതുല്യമണ്. ഈ സ്ത്രീകളിലാരും ഇനിമുതൽ പൂർണ്ണമായ വസ്ത്രവും ശിരോവസ്ത്രവുമില്ലാതെ പുറത്തിറങ്ങരുത്<ref name="KNV270">{{cite book |last1=ശാസ്ത്രി |first1=കെ.എൻ.വി |title=The Proceedings Of The Indian History Congress |page=270 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.100038/page/n292 |accessdate=20 നവംബർ 2019}}</ref>. ===വൈജ്ഞാനികരംഗം=== വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ടിപ്പു പ്രത്യേക പരിഗണന നൽകിയിരുന്നു. ഓരോ നാല് [[മൈൽ|മൈലിനുള്ളിലും]] ഓരോ വിദ്യാലയം വേണമെന്നതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാഴ്ചപാട്<ref name="IOSR" />. ====ടിപ്പുവിന്റെ ഗ്രന്ഥശേഖരം==== തന്റെ രാജ്യത്തിന്റെ വൈജ്ഞാനിക പുരോഗതി ലക്ഷ്യംവെച്ച് ടിപ്പു ഒരു ഗ്രന്ഥശാല സ്ഥാപിക്കുകയുണ്ടായി. അദ്ദേഹം വലിയൊരു ഗ്രന്ഥശേഖരത്തിന്റെ ഉടമയായിരുന്നു<ref>{{cite book |title=Transactions Of The Indian History Congress |date=1941 |page=638 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.101222/page/n664 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref><ref name="റെഡ്ഡി425"/><ref name="DH2012">{{cite news |title=Rare literature on Islam, Hinduism in Tipu's collection |url=https://www.deccanherald.com/content/227383/rare-literature-islam-hinduism-tipus.html |accessdate=24 ഫെബ്രുവരി 2020 |work=deccanherald.com |date=15 ഫെബ്രുവരി 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200224112418/https://www.deccanherald.com/content/227383/rare-literature-islam-hinduism-tipus.html |archivedate=24 ഫെബ്രുവരി 2020 |quote=A rare Persian translation of Mahabharat prepared on the order of Emperor Akbar, religious literature both on Islam and Hinduism and manuscripts from the huge collection of Tipu Sultan's library are some of the items which have been cataloged for future generations}}</ref>. പുസ്തകങ്ങളെ സ്നേഹിക്കുകയും<ref name="റെഡ്ഡി425">{{cite journal |last1=REDDY |first1=D. V. S. |title=MEDICAL BOOKS IN TIPPOO SULTAN'S LIBRARY |journal=Current Science |date=1949 |volume=18 |issue=12 |page=425 |url=https://www.jstor.org/stable/24213238 |accessdate=1 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref>, വായനയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു അദ്ദേഹം. [[അറബി]], [[പേർഷ്യൻ]], [[ഹിന്ദുസ്ഥാനി]] ഭാഷകളിലായി രണ്ടായിരത്തോളം വാള്യങ്ങളാണ് ഈ ശേഖരത്തിലുണ്ടായിരുന്നത്. പല പുസ്തകങ്ങളും മനോഹരമായ കൈയെഴുത്തിൽ എഴുതപ്പെട്ടവയും നല്ല നിലയിൽ ബൈന്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടവയുമായിരുന്നു<ref name="റെഡ്ഡി425"/>. ഇവയുടെ ഒരു കാറ്റലോഗ് '''The Oriental Libarary Of Tippoo Sultan''' എന്ന പേരിൽ ചാൾസ് സ്റ്റു‌വർട്ട് എന്ന പ്രൊഫസർ തയ്യാറാക്കി [[കാംബ്രിഡ്ജ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രസ്സ്]] പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്<ref name="റെഡ്ഡി425"/>. ഇതിൽ 68 വൈദ്യശാസ്ത്ര പുസ്തകങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നെന്ന് '''ഡി.വി.എസ്. റെഡ്ഡി''' പറയുന്നുണ്ട്. ഗ്രന്ഥങ്ങൾ ശേഖരിക്കുക മാത്രമല്ല, അവ വിവർത്തനം ചെയ്യുവാൻ കൂടി അദ്ദേഹത്തിന്റെ കീഴിൽ ശ്രമങ്ങൾ നടന്നിരുന്നതായി രേഖകൾ പറയുന്നു<ref name="റെഡ്ഡി426">{{cite journal |last1=REDDY |first1=D. V. S. |title=MEDICAL BOOKS IN TIPPOO SULTAN'S LIBRARY |journal=Current Science |date=1949 |volume=18 |issue=12 |page=426 |url=https://www.jstor.org/stable/24213238 |accessdate=1 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref>. ടിപ്പുവിന്റെ പതനശേഷം ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകൂടം ഈ ഗ്രന്ഥശാല നിലനിർത്തുകയുണ്ടായി<ref name="റെഡ്ഡി425"/>. ശേഖരത്തിലെ ചില പുസ്തകങ്ങളുടെ കൈയെഴുത്ത് പ്രതികൾ ഏഷ്യാറ്റിക് സൊസൈറ്റി, കാംബ്രിഡ്ജ്-ഓക്സ്ഫഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റികൾ, ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി എന്നിവക്ക് കൈമാറി<ref name="റെഡ്ഡി425"/>. ===സാമ്പത്തികരംഗം=== പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തോടെ മൈസൂർ രാജ്യം ടിപ്പുവിന്റെ കീഴിൽ സാമ്പത്തികമായി ഔന്നത്യം നേടി. പിതാവ് ഹൈദരാലിയും ടിപ്പുവും രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പദ്ഘടനയുടെ വളർച്ച ലക്ഷ്യമിട്ട് നിരവധി പദ്ധതികൾ ആവിഷ്കരിച്ചു<ref>{{Citation |title=Why Europe Grew Rich and Asia Did Not: Global Economic Divergence, 1600–1850 |given=Prasannan |surname=Parthasarathi |publisher=[[Cambridge University Press]] |year=2011 |isbn=978-1-139-49889-0 |page=207 |url=https://books.google.com/books?id=1_YEcvo-jqcC&pg=PA207}}</ref>. വസ്ത്രനിർമ്മാണരംഗത്ത് ടിപ്പുവിന്റെ കീഴിൽ മൈസൂർ അഭിവൃദ്ധി നേടി<ref name="Parthasarathi">{{Citation |title=Why Europe Grew Rich and Asia Did Not: Global Economic Divergence, 1600–1850 |given=Prasannan |surname=Parthasarathi |publisher=[[Cambridge University Press]] |year=2011 |isbn=978-1-139-49889-0 |url=https://books.google.com/books?id=1_YEcvo-jqcC}}</ref>. അന്നത്തെ ശരാശരി വരുമാനത്തിന്റെ അഞ്ചിരട്ടിയായിരുന്നു മൈസൂരിന്റെ ശരാശരി വരുമാനം. ബ്രിട്ടനിലെ ജീവിതനിലവാരത്തെക്കാളും ഉയരത്തിലായിരുന്നു, മൈസൂരിലേത്<ref name="Parthasarathi"/><ref>{{cite book|title=The World Economy Volume 1: A Millennial Perspective Volume 2: Historical Statistics|author=Angus Maddison|publisher=Academic Foundation|year=2007|page=260|url=https://books.google.com/books?id=I242EL00ieAC&pg=PA260|isbn=9788171886135|author-link=Angus Maddison}}</ref><ref>[[Angus Maddison|Maddison, Angus]] (2007), ''Contours of the World Economy, 1–2030 AD. Essays in Macro-Economic History'', [[Oxford University Press]], {{ISBN|978-0-19-922721-1}}, p.&nbsp;382, table A.7</ref> ====കൃഷി==== നെല്ല്, ചന്ദനം, കരിമ്പ്, തേങ്ങ എന്നിവയുടെ ഉത്പാദനം വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ വേണ്ടി ടിപ്പു ശ്രമങ്ങൾ നടത്തി. അതിനായി തരിശുനിലങ്ങൾ കർഷകർക്ക് പതിച്ചുനൽകുകയും നാമമാത്രമായ നികുതി ഈടാക്കുകയും ചെയ്തു<ref name="ബിഎസ്എൻ81">{{cite book |last1=B, Shreedhara Naik |title=The society and politics in South Kanara 1500 A D to 1800 A D |page=81 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/132248/11/11_chapter%203.pdf |accessdate=7 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. അരി വ്യാപാരത്തിനായി മസ്കറ്റിൽ ടിപ്പു ഒരു ഡിപ്പോ സ്ഥാപിക്കുകയുണ്ടായി<ref name="ബിഎസ്എൻ105">{{cite book |last1=B, Shreedhara Naik |title=The society and politics in South Kanara 1500 A D to 1800 A D |page=105 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/132248/11/11_chapter%203.pdf |accessdate=7 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. മൂന്ന് കൊല്ലത്തിലധികം വെറുതെ കിടന്ന ഭൂമി ടിപ്പു കൃഷിക്കാർക്ക് പതിച്ചുനൽകി. ആദ്യത്തെ വർഷം നികുതിയിളവും നൽകിയിരുന്നു<ref name="ബിഎസ്എൻ210">{{cite book |last1=B, Shreedhara Naik |title=The society and politics in South Kanara 1500 A D to 1800 A D |page=210 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/132248/13/13_chapter%205.pdf |accessdate=7 സെപ്റ്റംബർ 2019 |archive-date=2020-07-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726211827/https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/132248/13/13_chapter%205.pdf |url-status=dead }}</ref>. രണ്ടാമത്തെ വർഷം അവർ പകുതി നികുതിയായിരുന്നു നൽകേണ്ടത്. മൂന്നാമത്തെ വർഷം മുതൽ പൂർണ്ണനികുതിയും. കർഷകർക്ക് ആവശ്യത്തിന് പണം കടം നൽകിയിരുന്നു ടിപ്പുവിന്റെ ഭരണകൂടം<ref name="ബിഎസ്എൻ210"/>. ഒന്നോ രണ്ടോ വർഷങ്ങൾ കൊണ്ടാണ് ഇത്തരം വായ്പകൾ തിരിച്ചടക്കേണ്ടിയിരുന്നത്. 1788-ൽ അമീൽദാർമാർക്ക് അയച്ച സർക്കുലറിൽ ഇങ്ങനെ കാണാം, {{cquote|കൃഷിയാണ് നാടിന്റെ ജീവരക്തം. മണ്ണിൽ പണിയെടുക്കുന്നവർക്ക് ഈ നാട് സമൃദ്ധവും ഫലഭൂയിഷ്ടവുമായ പ്രതിഫലം നൽകുന്നു. ഈ ഭൂനിയമത്തിലെ 127 വ്യവസ്ഥകളും നിങ്ങൾ ഉടനടി നടപ്പിൽ വരുത്തണം. വിശേഷിച്ചും കലപ്പകൾ വാങ്ങാനുദ്ദേശിക്കുന്ന കർഷകർക്ക് പണം വായ്പ നൽകുക, ആളുകൾ ഉപേക്ഷിച്ച ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കാൻ നടപടികളെടുക്കുക, കൃഷിക്കാരനും അയാളുടെ അനന്തരാവകാശികൾക്കും സംരക്ഷണം നൽകുക, കരിമ്പ്, വെറ്റില, നാളികേരം തുടങ്ങിയ കൃഷി ചെയ്യുന്നവർക്ക് നികുതി ഇളവ് നൽകുക, മാവ്, പ്ളാവ് തുടങ്ങിയ മരങ്ങൾ ഓരോ ഗ്രാമത്തിലും 200 വീതം നട്ടുവളർത്താൻ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക<ref name="BSG">{{cite book |last1=Bhagwan S Gidwani |title=The Sword of Tipu Sultan |url=https://books.google.com.sa/books?id=EimPBAAAQBAJ&lpg=PP1&pg=PT262#v=onepage&q&f=false |accessdate=9 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>.}} ====നാണയങ്ങൾ==== [[ചിത്രം:Mysore Paisa TIPPU Elephant 1796INDIA.jpg|thumb|right| ടിപ്പുവിന്റെ ഭരണകാലത്ത് ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന നാണയങ്ങൾ]] [[സ്വർണ്ണം]], [[വെള്ളി]], [[ചെമ്പ്]] നാണയങ്ങൾ പലപേരുകളിലും പലമൂല്യത്തിലും ടിപ്പു പരിഷ്കരിച്ച് പുറത്തിറക്കുകയുണ്ടായി<ref name="ചക്രവർത്തി">{{cite book |last1=സുരേന്ദ്രകിഷോർ ചക്രവർത്തി |title=Proceedings Of The Indian History Congress,3rd Ed. |date=1939 |page=680 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.22716/page/n779 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. ചിലത് താഴെ കൊടുക്കുന്നു. '''ചെമ്പ്''': ഖുത്ബ് എന്ന പേരിൽ, 1/8 പൈസ മൂല്യത്തിൽ -- അഖ്തർ എന്ന പേരിൽ, 1/4 പൈസ മൂല്യത്തിൽ -- ബഹ്റാം എന്ന പേരിൽ, 1/2 പൈസ മൂല്യത്തിൽ -- സുഹ്റ എന്ന പേരിൽ ഒരു പൈസ മൂല്യത്തിൽ -- ഉഥ്മാനി / മുഷ്തരി എന്നപേരിൽ, 2 പൈസ മൂല്യത്തിൽ '''വെള്ളി''': ഖുദ്‌രി എന്ന പേരിൽ, 1/32 രൂപ മൂല്യത്തിൽ -- കാസിമി എന്ന പേരിൽ, 1/16 രൂപ മൂല്യത്തിൽ -- ജഅ്ഫരി എന്ന പേരിൽ, 1/8 രൂപ മൂല്യത്തിൽ -- ബാഖിരി എന്ന പേരിൽ, 1/4 രൂപ മൂല്യത്തിൽ -- ആബിദി എന്ന പേരിൽ, 1/2 രൂപ മൂല്യത്തിൽ -- ഇമാമി എന്ന പേരിൽ, ഒരു രൂപ മൂല്യത്തിൽ -- ഹൈദരി എന്ന പേരിൽ, 2 രൂപ മൂല്യത്തിൽ. '''സ്വർണ്ണം''': ഫാറൂഖി എന്ന പേരിൽ, ഒരു പഗോഡ മൂല്യത്തിൽ -- സാദിഖി എന്ന പേരിൽ, 2 പഗോഡ മൂല്യത്തിൽ -- അഹ്‌മദി എന്ന പേരിൽ, 4 പഗോഡ മൂല്യത്തിൽ. ഭരണത്തിന്റെ ആദ്യ നാലുവർഷത്തിൽ നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന മൊഹർ എന്ന സ്വർണ്ണനാണയം (10.95ഗ്രാം) പിന്നീട് 13.74ഗ്രാം തൂക്കമുള്ള അഹ്‌മദി ആയി മാറുകയാണുണ്ടായത്. ഈ നാണയത്തിലാണ് ഹിജ്‌രി വർഷത്തിന് പകരം മീലാദി വർഷം മുദ്രണം ചെയ്തുതുടങ്ങിയത്. [[ശൃംഗേരി]] ശാരദാദേവിയുടെ ചിത്രം ആലേഖനം ചെയ്യപ്പെട്ട '''റാഹത്തി''' എന്ന നാണയത്തിന്റെ മറുഭാഗത്ത് ടിപ്പുവിന്റെ മുദ്രണത്തോടെയായിരുന്നു<ref name="TAT304">{{cite book |last1=Thoufeeq Ahamed Teepu, P |title=Development of art and architecture uncer Hyder Ali and Tipu Sultan from 1761 to 1799 AD |page=304 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/jspui/bitstream/10603/143927/12/12_chapter.6.pdf#page=88 |accessdate=19 നവംബർ 2019 }}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=സെപ്റ്റംബർ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. =====നാണയത്തിൽ മീലാദി വർഷം മുദ്രണം ചെയ്യൽ===== നാണയത്തിന്റെ മൂല്യം ആദ്യകാല സ്വർണ്ണനാണയങ്ങളിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിരുന്നില്ല. അതിന്റെ തുടക്കവും കലണ്ടർ മാറ്റവും തമ്മിൽ ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. നാണയങ്ങളിൽ മീലാദി വർഷം മുദ്രണം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങിയതോടെയാണ് നാണയത്തിന്റെ മൂല്യവും രേഖപ്പെടുത്താൻ തുടങ്ങിയത്<ref>{{Cite web|url=https://www.coinarchives.com/w/lotviewer.php?LotID=3800760&AucID=3949&Lot=2596&Val=8b527bcdc15cad93b00771f495bbf0ca|title=CoinArchives.com Lot Viewer|website=www.coinarchives.com|access-date=2019-04-17}}</ref>. ====ഭൂനികുതി==== കേരളത്തിൽ ആദ്യമായി വിളവിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ [[ഭൂനികുതി]] ഏർപ്പെടുത്തിയത് ടിപ്പുസുൽത്താനാണ്. ഇതോടെ നിലനിന്നിരുന്ന ഫ്യൂഡൽ ജന്മിമാരുടെ യുഗം താൽക്കാലികമായി അവസാനിക്കുകയായിരുന്നു<ref>[https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.277878/page/n443 കേരളസ്വാതന്ത്ര്യസമരം, കെ.എം. പണിക്കർ, പേജ് 436]</ref> <ref>{{cite news|title = കവർസ്റ്റോറി|url = http://www.madhyamam.com/weekly/672|publisher = [[മാധ്യമം ആഴ്ചപ്പതിപ്പ്]] ലക്കം 703|date = 2011 ആഗസ്ത് 15|accessdate = 2013 മാർച്ച് 23|language = മലയാളം}}</ref><ref name="Kurup">{{cite book |last1=കുറുപ്പ് |first1=കെ.കെ.എൻ |title=Modern Kerala: Studies in Social and Agrarian Relations |publisher=മിത്തൽ പബ്ലിക്കേഷൻസ് |page=62 |url=https://books.google.com.sa/books?id=iJvx0KWpf-UC&lpg=PA5&vq=tipu&pg=PA62#v=onepage&q&f=false |accessdate=11 ജൂലൈ 2019}}</ref>. ഭൂപരിഷ്കരണം ഫലപ്രദമായി നടപ്പിലാക്കിയ ഒരു ഭരണാധികാരി കൂടി ആയിരുന്നു അദ്ദേഹം. ====മൈസൂർ സിൽക്സ്==== ടിപ്പുവിന്റെ കാലത്ത് പട്ടുനൂൽ വ്യവസായത്തെ പറ്റി പഠിക്കാൻ ബംഗാളിലേക്ക് ഒരു വിദഗ്ദ്ധനെ അയക്കുകയുണ്ടായി. തുടർന്നാണ് മൈസൂർ പട്ടുവസ്ത്രനിർമ്മാണരംഗത്ത് ശോഭിക്കാൻ തുടങ്ങിയത്<ref name="Global Silk Industry">{{cite book |last=R.k.datta |title=Global Silk Industry: A Complete Source Book |url=https://books.google.com/books?id=A8U1lmEGEdgC&pg=PA17 |accessdate=22 January 2013 |year=2007 |publisher=APH Publishing |isbn=978-8131300879 |page=17 }}</ref><ref name="IHC7-97">{{cite book |title=Proceedings Of Meetings Volume Vii Seventh Meeting Held At Poona January, 1925 |publisher=Indian Historical Records Commission |page=97 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.35552/page/n101 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref><ref name="IOSRsilk">{{cite journal |last1=Yabbati Nagaraju & Dr Lasya Gopal |title=Up-Scaling Heat Recovery Unit (HRU) For Fuel Saving and Process Improvement: A Case Study of Silk Reeling Ovens in Karnataka |journal=IOSR Journal of Mechanical and Civil Engineering (IOSR-JMCE) |date=ജൂലൈ 2018 |volume=15 |issue=4 |page=6 |url=http://www.iosrjournals.org/iosr-jmce/papers/vol15-issue4/Version-1/B1504010611.pdf |accessdate=14 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref><ref name="Hunter512"/>. ടിപ്പുവിന്റെ ഒരു കത്തിൽ ഇങ്ങനെ കാണാം, {{cquote|മൈസൂരിൽ സിൽക്ക് വ്യവസായം സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് വിശദമായ നിർദ്ദേശങ്ങൾ ഞാൻ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. നമ്മുടെ ജനങ്ങളെ പരിശീലിപ്പിക്കുന്നതിനായി പട്ടുനൂൽ പുഴുക്കളും അവയെ വളർത്തുന്നതിലെ വിദഗ്ദരും ഇതിനകം വിദേശരാജ്യങ്ങളിൽ നിന്ന് എത്തിയിട്ടുണ്ട്. വ്യവസായത്തിന്റെ വികസനത്തിനായി പതിനെട്ട് കേന്ദ്രങ്ങൾ ആരംഭിച്ചു. ഇനിയും പലതും ആവശ്യമാണ്. മൾബറി മരങ്ങൾ നട്ടുപിടിപ്പിക്കുന്നതിന് എല്ലാ പ്രോത്സാഹനവും നൽകുന്നു. ഈ വികസന പ്രവർത്തനത്തിൽ നിങ്ങൾ നേരിട്ട് താല്പര്യം കാണിക്കാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. എന്റെ ലക്ഷ്യം വ്യക്തമാണ്: സിൽക്ക് ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളിൽ മൈസൂർ ഒന്നാമനാകാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു<ref name="BSG13">{{cite book |last1=Bhagwan S Gidwani |title=The Sword of Tipu Sultan |url=https://books.google.com.sa/books?id=EimPBAAAQBAJ&lpg=PP1&pg=PT265#v=onepage&q&f=false |accessdate=9 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>.}} ===കലണ്ടർ പരിഷ്കരണം=== ടിപ്പുവിന്റെ ഭരണത്തിന്റെ ആദ്യവർഷം തന്നെ [[ഇസ്‌ലാമിക കലണ്ടർ|ഹിജ്‌രി കലണ്ടറിന്]] പകരം മീലാദി കലണ്ടർ നടപ്പിലാക്കിയിരുന്നു. [[മുഹമ്മദ്]] നബിയുടെ ജനനത്തെ ആസ്പദമാക്കിയുള്ള സൂര്യവർഷമാണ് മീലാദി എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. ===റോഡ് നിർമ്മാണം=== ==== കേരളത്തിലെ സഞ്ചാരപാതകളുടെ വികാസം ==== ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ ആക്രമണം, കേരളത്തിലേക്കുള്ള പാതകളുടെ വികാസത്തിൽ കാര്യമായ പങ്കുവഹിച്ചിട്ടുണ്ട് എന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു<ref name="Edgar185">{{cite book |last1=Edgar |first1=Thurston |title=The Madras presidency, with Mysore, Coorg and the associated states |publisher=Cambridge, University press |location=Ch-19 |page=185 |url=https://archive.org/details/cu31924021471002/page/n200/mode/1up |accessdate=9 May 2020}}</ref><ref name="REMiller"/><ref> {{cite book |first=കെ.ബാലകൃഷ്ണ |last = കുറുപ്പ് |author-link=കെ.ബാലകൃഷ്ണ കുറുപ്പ് |edition=3 |origyear=2000 |year= 2013 |title = [[കോഴിക്കോടിന്റെ ചരിത്രം മിത്തുകളും യാഥാർഥ്യങ്ങളും]] |page = |url = |location = [[കോഴിക്കോട്]] |publisher = [[മാതൃഭൂമി ദിനപത്രം|മാതൃഭൂമി പ്രിന്റ്റിങ് അൻറ് പബ്ലിഷിങ് കമ്പനി]] |isbn=978-81-8265-565-2 |quote=}}</ref>. ഇപ്പോൾ [[ദേശീയപാത 212]] ആക്കി മാറ്റിയ [[സുൽത്താൻ ബത്തേരി]] -[[മൈസൂർ]] റോഡ് വാഹന ഗതാഗതത്തിനു പറ്റിയ രീതിയിൽ പുനർ നിർമ്മിച്ചത് ടിപ്പു സുൽത്താനാണ്. ഇത്രയും തന്ത്രപ്രധാനമായ ഒരു പാത അന്ന് വരെ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല എന്ന അഭിപ്രായമുണ്ട്.<ref>ടിപ്പുസുൽത്താൻ ,പി കെ ബാലകൃഷ്ണൻ.</ref> ===ലാൽ ബാഗ്=== [[ലാൽബാഗ്]] ബോട്ടാണിക്കൽ ഗാർഡൻ നിർമ്മാണം തുടങ്ങിവെച്ചത് [[ഹൈദരാലി]] ആണെങ്കിലും പൂർത്തിയാക്കിയതും വികസിപ്പിച്ചതും ടിപ്പു സുൽത്താനാണ്<ref>{{cite book |last1=Vinoda |first1=K |title=The Lalbagh - A History |page=5 |url=https://archive.org/details/TheLalbaghAHistoryByKVinoda/page/n5 |accessdate=10 ജൂലൈ 2019}}</ref>. === യുദ്ധതന്ത്രങ്ങൾ === [[File:Rocket warfare.jpg|thumb|right|ഗുണ്ടൂർ യുദ്ധത്തിലെ റോക്കറ്റ് ആക്രമണം, ഒരു പെയിന്റിംഗ്]] ====റോക്കറ്റുകൾ==== ഇരുമ്പുകവചമുള്ള റോക്കറ്റുകൾ ആദ്യമായി യുദ്ധത്തിനുപയോഗിച്ചത് ടിപ്പു സുൽത്താനാണ്<ref name=മാധവൻ>{{cite news|title=റോക്കറ്റുകൾക്ക് എത്ര പഴക്കമുണ്ട്?|url=http://www.madhyamam.com/archives/news/232619/130701|publisher=[[മാധ്യമം ദിനപത്രം]]|quote=}}</ref>. ആദ്യമായി റോക്കറ്റ് ഒരു ആയുധമായി ഉപയോഗിച്ചതിൻെറ ക്രെഡിറ്റ് ഇന്ത്യക്കാർക്ക് അവകാശപ്പെടാം<ref>{{cite web |last1=എ.പി.ജെ അബ്ദുൽകലാം |title=ADDRESS TO THE MEMBERS OF THE KARNATAKA LEGISLATIVE ASSEMBLY, BANGALORE |url=http://abdulkalam.nic.in/sp201105-1.html |accessdate=28 ഓഗസ്റ്റ് 2019 |quote=For any rocket engineer in India, Karnataka had always been a source of inspiration. The heritage and past glory that can be sung in Karnataka would make any nation proud. In the history of rocketry, the first war rocket was designed, developed and operationalised in a war in Sri Rangapatna (1794). It was a thrilling experience for me to have seen the class of rockets that Tippu deployed against the British in the first Sri Rangapatna war. This, I saw at the Wooldridge Artillery museum near London.}}</ref>. 1792-ലെ ശ്രീരംഗപട്ടണം യുദ്ധത്തിൽ ടിപ്പു സുൽത്താൻ ബ്രിട്ടീഷുകാരെ ശരിക്കും വിറപ്പിച്ചു<ref name=roddam>{{cite web|title=റോക്കറ്റ്സ് ഇൻ മൈസൂർ ആൻഡ് ബ്രിട്ടൺ, 1750 - 1850|url=https://www.researchgate.net/publication/37179995_Rockets_in_Mysore_and_Britain_1750-1850_AD|publisher=ബാംഗ്ലൂരിലെ നാഷണൽ ഏറോനോട്ടിക്കൽ ലബോറട്ടറിയും ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് സയൻസും|accessdate=2013 ജനുവരി 21|author=റോദ്ദം നരസിംഹ|location=ബാംഗ്ലൂർ|page=1|language=ഇംഗ്ലീഷ്|format=pdf|month=മേയ്|year=1985}}</ref><ref name=isc1>[http://neo.jpl.nasa.gov/1950da/1950DA_Kalam_90th_Indian_Congress.pdf വിഷൻ ഫോർ ദ ഗ്ലോബൽ സ്പേസ് കമ്മ്യൂണിറ്റി: പ്രോസ്പരസ്, ഹാപ്പി ആന്റ് സെക്യൂലർ എർത്ത്] (എ.പി.ജെ.അബ്ദുൾ കലാം, തൊണ്ണൂറാം ഇന്ത്യൻ സയൻസ് കോൺഗ്രസ്സിൽ ചെയ്ത പ്രസംഗം)</ref><ref>എ.പി.ജെ.അബ്ദുൾ കലാം, അഗ്നിച്ചിറകുകൾ (ആത്മകഥ) (ഹൈദരാബാദ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി പ്രസ്സ്, 1999</ref><ref>{{cite web |last1=ദ ഹിന്ദു |title=Rockets recovered from open well are from Tipu era: Experts |url=https://www.thehindu.com/news/national/karnataka/rockets-recovered-from-open-well-are-from-tipu-era-experts/article22475390.ece |accessdate=14 ജൂലൈ 2019 |date=19 ജനുവരി 2018}}</ref>. ബ്രിട്ടീഷുകാരുമായുള്ള [[ഗുണ്ടൂർ]](1780)പൊളില്ലൂർ (1780) സെപ്റ്റംബർ യുദ്ധത്തിലും, (1792)ലെയും (1797) ലെയും [[ശ്രീരംഗപട്ടണം]] യുദ്ധത്തിലുമെല്ലാം ടിപ്പുവിന് മേൽക്കൈ നേടാനായത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ [[മിസൈൽ|റോക്കറ്റ്]] റെജിമെന്റിന്റെ സഹായം കൊണ്ടാണ്<ref>{{cite web |last1=എ.പി.ജെ അബ്ദുൽകലാം |title=VISION FOR THE GLOBAL SPACE COMMUNITY: PROSPEROUS, HAPPY AND SECURE PLANET EARTH |url=http://abdulkalam.nic.in/sp040103.html |accessdate=28 ഓഗസ്റ്റ് 2019 |quote=In 1792, Tippu Sultan, the ruler of Mysore State, in the war against the British, used war rockets against the cavalries and defeated the British force.}}</ref><ref name=rr2>{{cite news|title=കലാം വാണ്ട്സ ടു നോ ഹൗ ടിപു ബിൽട് റോക്കറ്റ്സ് 200 ഇയേഴ്സ് എഗോ|url=http://news.outlookindia.com/items.aspx?artid=400639 |publisher=ഔട്ട്ലുക്ക് മാസിക|date=2006 -ജനുവരി-21|quote=ടിപ്പുവിന്റെ സൈന്യത്തിൽ നവീന യുദ്ധതന്ത്രങ്ങൾ പരീക്ഷിക്കാൻ കഴിവുള്ള ആളുകൾ ഉണ്ടായിരുന്നു - ശിവതാണുപിള്ള (ശാസ്ത്രജ്ഞൻ-ഡി.ആർ.ഡി.ഒ)}}</ref>. മുൻ ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതി [[എ.പി.ജെ. അബ്ദുൽ കലാം]] ബ്രിട്ടനിലെ വൂൾവിച്ച് റോടുണ്ട മ്യൂസിയത്തിൽ ടിപ്പുവിന്റെ റോക്കറ്റ് കണ്ടതായി രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു<ref name=voolvitc>{{cite news|title=എ.പി.ജെ.അബ്ദുൾ കലാമുമായി അഭിമുഖം|url=http://www.frontline.in/navigation/?type=static&page=archiveSearch&aid=15190880&ais=19&avol=15|publisher=ഫ്രന്റ് ലൈൻ ദ്വൈവാരിക|date=1998-സെപ്തംബർ-12-25, വാള്യം 5 നം.19.|quote=ടിപ്പുവിന് റോക്കറ്റുകളെക്കുറിച്ച് അറിവുണ്ടായിരുന്നു - അബ്ദുൾ കലാം}}</ref>. പാകിസ്താൻ അവരുടെ 4000 കി മീ റെയ്ഞ്ച് ഉള്ള [[ബാലിസ്റ്റിക് മിസൈൽ|ബാലിസ്റ്റിക് മിസൈലിന്]] ടിപ്പു എന്നാണ് പേരിട്ടത്<ref name=fas1>{{cite news|title=ടിപ്പു|url=http://www.fas.org/nuke/guide/pakistan/missile/tipu.htm|publisher=ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് അമേരിക്കൻ സയന്റിസ്റ്റ്സ്|quote=പാകിസ്താൻ 4000 കിലോമീറ്റർ സഞ്ചരിക്കാവുന്ന തങ്ങളുടെ മിസൈലിന് ടിപ്പു എന്നാണ് പേരിട്ടിരിക്കുന്നത് എന്ന് ഫ്രണ്ടിയർ പോസ്റ്റിനെ ഉദ്ധരിച്ചു പറയുന്നു}}</ref>. ====നാവികസേന==== 1786-ൽ ഹൈദരാലിയുടെ പാതയിൽ ഇരുപത് കപ്പലുകളുൾക്കൊള്ളുന്ന നാവികസേനക്ക് രൂപം നൽകി. 1790-ൽ നാവികസേനാമേധാവിയായി കമാലുദ്ദീനെ നിയമിച്ചു<ref>{{Cite book | url = https://books.google.com/?id=zp0FbTniNaYC&pg=PA22&dq=tipu's+navy#v=onepage&q=tipu's%20navy&f=false | title = War, Culture and Society in Early Modern South Asia, 1740–1849 | isbn = 978-1-136-79087-4 | author1 = Roy | first1 = Kaushik | date = 30 March 2011}}</ref>. 11 കമാൻഡർമാർ, 30 അഡ്മിറൽമാർ, രണ്ട് കപ്പലുകൾ എന്നിവ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന '''മിർ യാം''' ആയിരുന്നു നാവികസേനയുടെ ഒരു യൂണിറ്റ്. കപ്പലുകൾക്ക് ദീർഘായുസ്സ് ലഭിക്കാൻ അടിഭാഗം ചെമ്പ് കൊണ്ട് പൊതിയാൻ ടിപ്പു നിർദ്ദേശിച്ചു. == മതസമീപനം സംബന്ധിച്ച വാദങ്ങൾ == ടിപ്പുവിന്റെ മതസമീപനം സംബന്ധിച്ച് പല വാദങ്ങളും നിൽനിൽക്കുന്നുണ്ട്<ref name="IHC7-416">{{cite book |last1=സുബ്ബരായ ചെട്ടി |first1=എ |title=The Proceedings Of The Indian History Congress Seventh Session 1944 |date=1944 |page=416 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.283641/page/n427 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. ആധുനിക ഇന്ത്യൻ ചരിത്രകാരന്മാർ പൊതുവെ ടിപ്പുവിനെ വിശാലസമീപനമുള്ള ഒരു ഭരണാധികാരിയായി കണക്കാക്കുന്നു. എന്നാൽ ടിപ്പു മൈസൂരിൽ സഹിഷ്ണുവായ ഭരണാധികാരിയായിരുന്നെങ്കിലും മലബാറിലും കുടകിലും മറ്റും എതിരാളികളോട് ക്രൂരമായി പെരുമാറി എന്ന് ചില ചരിത്രകാരന്മാർ സമർത്ഥിക്കുന്നുണ്ട്. കേരളത്തിലും കുടകിലും പൊതുവെ ടിപ്പു ഒരു വിവാദവിഷയമായി ഇന്നും നിലനിൽക്കുന്നു. ===ബ്രിട്ടീഷ് താൽപ്പര്യങ്ങൾ=== ടിപ്പുവിന്റെ ചരിത്രം പ്രധാനമായും രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത് ബ്രിട്ടീഷ് സൈനികരാലും അവരുടെ ചരിത്രത്തിലുമാണ്. ടിപ്പുവിന്റെ ശത്രു എഴുതിയ ചരിത്രം എന്ന നിലക്ക് ആധുനിക ചരിത്രകാരന്മാർ ശ്രദ്ധാപൂർവ്വമാണ് ഈ ചരിത്രങ്ങളെ സമീപിക്കുന്നത്<ref name="IOSR"/><ref name="habib"/><ref name="chetty111"/><ref name="Dalrymple"/><ref name="B.A.Saletare"/><ref name="SNS1"/>. ടിപ്പുവിനെ ഇങ്ങനെ മതഭ്രാന്തനായി ചിത്രീകരിക്കുന്നതിൽ ബ്രിട്ടീഷ് ചരിത്രകാരന്മാർക്ക് നിക്ഷിപ്തതാൽപ്പര്യമുണ്ടായിരുന്നു എന്ന് ഇവർ സമർത്ഥിക്കുന്നു. ടിപ്പുവിന്റെ ചരിത്രമെഴുതിയ മുസ്‌ലിം എഴുത്തുകാർ പോലും ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ സഹായം സ്വീകരിച്ചിരുന്ന വ്യക്തികളായിരുന്നു<ref name="IOSR"/>. തങ്ങളുടെ വാദങ്ങൾക്ക് ബലം നൽകാൻ ഇത്തരം എഴുത്തുകാരെ ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ ഭരണകൂടം ഉപയോഗിച്ചുവന്നു. ===വിശാലസമീപനം സംബന്ധിച്ച വാദങ്ങൾ=== ടിപ്പു സുൽത്താൻ, ഇസ്‌ലാമിനോടെന്ന പോലെ <ref>{{Cite journal |jstor = 4397149|title = Tipu Sultan: Giving 'The Devil' His Due|journal = Economic and Political Weekly|volume = 25|issue = 52|pages = 2835–2837|last1 = Yadav|first1 = Bhupendra|year = 1990}}</ref>, മറ്റു മതങ്ങളോടും ഉദാരസമീപനം കൈക്കൊണ്ടുവെന്ന് ചരിത്രകാർന്മാർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നുണ്ട്<ref name="mehta">{{cite book|title=Widows, Pariahs, and Bayadères: India as Spectacle|author=Binita Mehta|publisher=[[Bucknell University Press]]|year=2002|pages=110–111|url=https://books.google.com/books?id=wK1fAwgOercC&pg=PA110|isbn=9780838754559}}</ref><ref name="pande">{{cite book|title=Aurangzeb and Tipu Sultan: Evaluation of Their Religious Policies|author=B. N. Pande|publisher=[[University of Michigan]]|year=1996|url=https://books.google.com/books/about/Aurangzeb_and_Tipu_Sultan.html?id=FgbXAAAAMAAJ|isbn=9788185220383}}</ref><ref name="എസ്‌.സെറ്റാർ">{{cite news |last1=ദ ടൈംസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ |first1=S. Settar |title=‘As a historian, I have to tell the truth’ Read more at: http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/61310703.cms?utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm_campaign=cppst |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/bengaluru/as-a-historian-i-have-to-tell-the-truth/articleshow/61310703.cms |accessdate=8 ജൂലൈ 2019 |date=28 ഒക്ടോബർ 2017}}</ref><ref name="കഠ്ജു">{{cite web |last1=ഫ്രണ്ട്‌ലൈൻ |title=What is India? MARKANDEY KATJU |url=https://frontline.thehindu.com/static/html/fl2902/stories/20120210290208900.htm |publisher=ദ ഹിന്ദു |accessdate=3 ജൂലൈ 2019}}</ref>. ഹൈന്ദവർക്കു വേണ്ടി ചെയ്ത കാര്യങ്ങളും, മൈസൂരിൽ സ്ഥാപിച്ച ക്ഷേത്രങ്ങളും ക്രൈസ്തവദേവാലയങ്ങളും ഇതിനുദാഹരണമായി ചരിത്രകാരന്മാർ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. [[ശ്രീരംഗപട്ടണം|ശ്രീരംഗപട്ടണത്തിലെ]] ടിപ്പുവിന്റെ കോട്ടക്കുള്ളിൽ തന്നെ ഹൈന്ദവക്ഷേത്രം നിലനിന്നിരുന്നു<ref name="മലബാർ കലാപം">{{cite book|title=മലബാർ കലാപം, കെ. മാധവൻ നായർ|url=http://digital.mathrubhumi.com/148596/Malabar-Kalapam/Sat-Aug-17-2013#page/32/1|last=കെ. മാധവൻ|first=നായർ|page=15|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|year=1987|quote=}}</ref>. മൈസൂർ രാജ്യത്ത് ടിപ്പുവിന്റെ ഭരണശേഷം വെറും അഞ്ച് ശതമാനം മാത്രമായിരുന്നു മുസ്‌ലിം ജനസംഖ്യ<ref>{{cite book |title=The Imperial Gazetteer Ot India The Indian Empire Vol.1 Descriptive |page=434 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.76465/page/n468 |accessdate=7 ജൂലൈ 2019}}</ref>. കോഴിക്കോട് ഇനാം രജിസ്റ്റർ പ്രകാരം കേരളത്തിൽ ടിപ്പുവിന്റെ 61 ഭൂമിദാനങ്ങളിൽ അഞ്ചെണ്ണമൊഴികെ ബാക്കി 56 എണ്ണവും ഹിന്ദുക്ഷേത്രങ്ങൾക്കും വ്യക്തികൾക്കുമായിരുന്നു<ref name="SNS1"/>. ടിപ്പുസുൽത്താന്റെ ഗ്രന്ഥശേഖരത്തിൽ പേർഷ്യൻ ഭാഷയിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്ത [[മഹാഭാരതം|മഹാഭാരതമടക്കമുള്ള]] ഹൈന്ദവ ഗ്രന്ഥങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നു<ref name="DH2012"/>. പടയോട്ടക്കാലത്ത് ചില ക്ഷേത്രങ്ങൾ തകർത്തെങ്കിലും പിന്നീട് ക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് ഉദാരമായ സംഭാവനകൾ<ref>{{cite book |last1=C.hayavadana |first1=Rao |title=മൈസൂർ ഗസറ്റിയർ, വാള്യം 2, ഭാഗം 1 |pages=53, 54 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.280921/page/n76 |accessdate=30 ജൂൺ 2019}}</ref> ടിപ്പു സുൽത്താൻ നൽകിയിട്ടുണ്ടെന്നും<ref>[http://www.countercurrents.org/gatade260113.htm Who Is Afraid of Tipu Sultan ?]</ref> മറാത്തക്കാർ ആക്രമിച്ച് നശിപ്പിച്ച ശൃംഗേരി മഠം പുനർനിർമ്മിക്കാൻ ടിപ്പു സുൽത്താൻ സഹായിച്ചു എന്നും ചരിത്രകാരന്മാർ പറയുന്നുണ്ട്.<ref name=flonline1>{{cite news|title=Outsider as enemy|url=http://www.frontline.in/static/html/fl1801/18010730.htm|last=കെ.എൻ.|first=പണിക്കർ|publisher= ഫ്രണ്ട്‌ലൈൻ|date=01-19-2001}}</ref><ref name="SNS1">{{cite journal |title=Sultan and the Saffron |journal=Economic and Political Weekly |date=29 ഡിസംബർ 1990 |volume=25 |issue=52 |page=2833 |url=https://www.jstor.org/stable/4397148?read-now=1&seq=3 |accessdate=15 ജൂലൈ 2019}}</ref><ref name="IHC7-418">{{cite book |last1=സുബ്ബരായ ചെട്ടി |first1=എ |title=The Proceedings Of The Indian History Congress Seventh Session 1944 |date=1944 |page=418 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.283641/page/n429 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. രാജ്യത്തിലേക്ക് പിടിച്ചെടുക്കുന്ന ഭൂമിയിൽ നിന്നും ക്ഷേത്രങ്ങളെയും ബ്രാഹ്മണസ്ഥാപനങ്ങളെയും ഒഴിവാക്കിയിരുന്നു<ref name="IHC7-416"/>. ടിപ്പുവിന്റെ ഒരു ഉത്തരവിൽ ഇങ്ങനെ കാണാം, {{cquote|അതിജയിക്കപ്പെട്ട ശത്രുവിനെ കൊള്ളയടിക്കുന്നത് കുറച്ച് പേരെ സമ്പന്നരാക്കുകയും രാജ്യത്തെ ദരിദ്രരാക്കുകയും മുഴുവൻ സൈന്യത്തെയും അപമാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. യുദ്ധങ്ങളെ യുദ്ധക്കളങ്ങളിൽ ഒതുക്കണം. നിരപരാധികളായ സാധാരണക്കാരിലേക്ക് യുദ്ധത്തെ കൊണ്ടുപോകരുത്. അവരുടെ സ്ത്രീകളെ ബഹുമാനിക്കുക, അവരുടെ മതത്തെ ബഹുമാനിക്കുക, അവരുടെ മക്കളെയും ബലഹീനരെയും സംരക്ഷിക്കുക<ref name="Impact">{{cite journal |title=INNOVATIVE DEFENCE MANAGEMENT BY TIPU SULTAN |journal=International Journal of Research in Humanities, Arts and Literature |date=ജനുവരി 2018 |volume=6 |issue=1 |page=302 |url=https://poseidon01.ssrn.com/delivery.php?ID=361095067121089003070089023005001123098078055012042006031079070011117098024115100087045052103009119007115097113016002023065003109011088034000027070102014066068095127032038033079027000093100103102120125001108112024027030092085087095107088122099082031110&EXT=pdf |accessdate=9 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>}} ടിപ്പു പറയുന്നു, :ആരാണ് എന്റെ ആൾക്കാർ, എവിടെ ക്ഷേത്രത്തിൽ മണിമുഴങ്ങുന്നുവോ, എവിടെ പള്ളികളിൽ പ്രാർത്ഥന നടക്കുന്നുവോ, അത് എന്റെ നാടാണ്. അവർ എല്ലാവരും എന്റെ ആളുകളാണ്<ref name="IOSR"/> ജ്ഞാനപീഠം ജേതാവായ [[ഗിരീഷ് കർണാട്]] പറയുന്നു<ref name="കർണാട്">{{cite journal |title=Tipu greatest Kannadiga in 500 years, says Girish Karnad |journal=ഇന്ത്യാ ടുഡേ |date=12 നവംബർ 2015 |url=https://www.indiatoday.in/india/story/tipu-greatest-kannadiga-in-500-years-says-girish-karnad-272545-2015-11-12 |accessdate=14 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. :ടിപ്പു മഹാനായ ഒരു രാജാവായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കീഴിൽ അന്നത്തെ മൈസൂർ രാജ്യം വലിയ പുരോഗതി കൈവരിച്ചു. യുദ്ധത്തിൽ ശത്രുക്കളോട് യാതൊരു ദയയും അദ്ദേഹം കാണിച്ചിരുന്നില്ല, അവർ ഏത് മതക്കാരായിരുന്നാലും (മാപ്പിളമാരെയും ടിപ്പു വധിച്ചിട്ടുണ്ട്). എല്ലാ രാജാക്കന്മാരും ഇങ്ങനെയൊക്കെത്തന്നെയായിരുന്നു (മറാത്തക്കാർ ശൃംഗേരി മഠം ഉൾപ്പെടെ തകർത്തിട്ടുണ്ട്). ഇതൊന്നും വെച്ച് ആരെയും അളക്കാനാകില്ല. കർണ്ണാടകക്ക് അദ്ദേഹം നൽകിയ സംഭാവനകൾ വെച്ചുനോക്കിയാൽ കഴിഞ്ഞ അഞ്ചുനൂറ്റാണ്ട് കണ്ട ഏറ്റവും മഹാനായ കർണ്ണാടകക്കാരൻ ടിപ്പു സുൽത്താനാണ്. ടിപ്പുവിനെ പറ്റി അഭിപ്രായപ്രകടനം നടത്തിയതിന്റെ പേരിൽ [[ഗിരീഷ് കർണാട്|ഗിരീഷ് കർണാടിന്]] വധഭീഷണി വരെ നേരിടേണ്ടി വന്നെങ്കിലും അദ്ദേഹം തന്റെ നിലപാടിൽ ഉറച്ചുനിന്നു<ref name="കർണാട്"/>. നേതാജി [[സുഭാസ് ചന്ദ്ര ബോസ്]] ഇങ്ങനെ പറയുന്നുണ്ട്<ref name="SNSahi">{{cite web |last1=S.N Sahu |title=BJP’s opposition to Tipu an affront to Netaji and three Presidents |url=https://www.nationalheraldindia.com/opinion/bjps-opposition-to-tipu-an-affront-to-netaji-and-three-presidents |publisher=National Herald India |accessdate=15 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>, :ടിപ്പു സുൽത്താൻ എന്നും എനിക്ക് പ്രചോദനമായിരുന്നു. അദ്ദേഹം മഹാനായ ഒരു ഭരണാധികാരിയും ബ്രിട്ടീഷുകാരോട് പൊരുതി മരണം വരിച്ച മഹാനുമാണ്. മുൻ രാഷ്ട്രപതി [[ആർ. വെങ്കിട്ടരാമൻ]] പറയുന്നു<ref name="RVR458">{{cite book |last1=R. Venkataraman |title=Selected Speeches |location=Tributess and Awards |page=458 |url=https://archive.org/details/selected_speeches001/page/458 |accessdate=15 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>, :തന്റെ ഹിന്ദു പ്രജകളോടും അവരുടെ വിശ്വാസത്തോടും ഏറ്റവും ആദരവോടെ പെരുമാറാൻ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരിപ്പിച്ച ടിപ്പുവിന്റെ മനോഭാവം, വിട്ടുവീഴ്ചയില്ലാത്ത ദേശീയതയുമായി ചേർന്നുനിന്നു. നിങ്ങൾക്കറിയാവുന്നതുപോലെ, അദ്ദേഹം മരണം വരെയും തന്റെ ഈ പ്രതിബദ്ധത കാത്തുസൂക്ഷിച്ചു. ചരിത്രകാരനായ കാവെ യസ്ദാനി പറയുന്നു<ref name="Kaveh333" />, :ടിപ്പു ഹിന്ദുക്കൾക്ക് അവരുടെ മതം ആചരിക്കാൻ തുല്യമായ സ്വാതന്ത്ര്യം അനുവദിച്ചു, അവർക്ക് വലിയ സംഭാവനകളും, പ്രതിവാര വഴിപാടുകളും, ഹിന്ദു ആചാരങ്ങൾക്കുള്ള സാമ്പത്തിക പിന്തുണയും നൽകിവന്നു. പ്രമുഖ ഹിന്ദു പുരോഹിതരുടെ പ്രാർത്ഥനയെ അദ്ദേഹം വിലമതിക്കുകയും സ്വത്തിന് സംരക്ഷണം നൽകുകയും ചെയ്തു. ഒരു സംഭവത്തിൽ അദ്ദേഹം ഒരു ഹിന്ദു ക്ഷേത്രം പണിയാൻ പോലും ഉത്തരവിട്ടു. [[മോഹൻദാസ് കരംചന്ദ് ഗാന്ധി|മഹാത്മാഗാന്ധി]] തന്റെ [[യങ്ങ് ഇന്ത്യ]] എന്ന പ്രസിദ്ധീകരണത്തിൽ ഇങ്ങനെ എഴുതി, {{cquote|''വിദേശ ചരിത്രകാരന്മാർ ടിപ്പു സുൽത്താനെ മതഭ്രാന്തനായും, ഹിന്ദു പ്രജകളെ അടിച്ചമർത്തി ഇസ്‌ലാം സ്വീകരിക്കാൻ നിർബന്ധിച്ചവനായും ചിത്രീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ അദ്ദേഹം അത്തരക്കാരനായിരുന്നില്ല. മറിച്ച്, ഹിന്ദു പ്രജകളുമായുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ബന്ധം തികച്ചും സൗഹാർദപരമായിരുന്നു. മൈസൂർ പുരാവസ്തു വിഭാഗത്തിൽ ടിപ്പു, ശൃംഗേരി മഠത്തിലെ ശങ്കരാചാര്യർക്ക് എഴുതിയ 30-ലേറെ കത്തുകളുണ്ട്. ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് ടിപ്പു വൻതോതിൽ സ്വത്തുക്കൾ ദാനം ചെയ്തു. ശ്രീവെങ്കട്ട രാമെണ്ണ ശ്രീനിവാസം, ശ്രീരംഗനാഥ് തുടങ്ങിയ ടിപ്പുവിന്റെ കൊട്ടാരങ്ങൾക്ക് അഭിമുഖമായി നിൽക്കുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങൾ ആ മഹാനുഭാവന്റെ സഹിഷ്ണുതയുടെയും വിശാലമനസ്‌കതയുടെയും അനശ്വര സ്മാരകങ്ങളാണ്. അല്ലാഹുവിന്റെ ഭക്തനായിരുന്നു മഹാനായ ഈ രക്തസാക്ഷി. അദ്ദേഹം സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ രക്തസാക്ഷിയായിരുന്നു. ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള മണിനാദങ്ങൾ തന്റെ പ്രാർത്ഥനകൾക്ക് ശല്യമായി കരുതിയിരുന്നില്ല'' (യംഗ് ഇന്ത്യ 1930 ജനുവരി 23,പേജ് 31)<ref name="യങ്ഇന്ത്യ12">{{cite journal |title=A Monument of Hindu Muslim Unity |journal=Young India |date=23 ജനുവരി 1930 |volume=12 |issue=4 |page=31 |url=https://archive.org/details/HindSwaraj.YoungIndia.Portal.vol12/page/n30 |accessdate=9 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>}} ചരിത്രകാരനായ ബി.എ. സാലെറ്റാരെ ടിപ്പുവിനെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത് '''ഹിന്ദു ധർമ്മത്തിന്റെ സംരക്ഷകൻ''' എന്നാണ്<ref name="B.A.Saletare"/>. ==== മന്ത്രിമാരും ഉദ്യോഗസ്ഥരും ==== ടിപ്പുവിന്റെ ഭരണയന്ത്രത്തിൽ പ്രധാനസ്ഥാനങ്ങളിൽ വരെ മറ്റുമതസ്ഥർ നിയുക്തരായിരുന്നു<ref name="SocialScientist110"/>. പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന പൂർണയ്യ<ref>{{cite book |publisher=South Indian History Congress |page=12 |url=https://archive.org/details/SIHC1990PROVOLX/page/n18 |accessdate=17 ജൂലൈ 2019}}</ref>, ധനമന്ത്രി കൃഷ്ണറാവു, ക്രമസമാധാന വകുപ്പ് കൈകാര്യം ചെയ്തിരുന്ന ശാമയ്യ അയ്യങ്കാർ, രംഗയ്യങ്കാർ<ref>{{cite book |last1=ഹസൻ |first1=മൊഹിബ്ബുൽ |title=HISTORY OF TIPU SULTAN |page=357 |edition=2 |url=https://archive.org/details/dli.bengal.10689.12469/page/n383 |accessdate=10 ജൂലൈ 2019}}</ref>, സുബ്ബറാവു, മൂൽചന്ദ്, സുജൻ റായ്, കുടകിലെ സേനാനായകനായിരുന്ന നാഗപ്പയ്യ<ref name="Kaveh333"/>, ഹരിസിങ്<ref name="Kaveh333"/>, നാരസയ്യ<ref name="Kaveh333">{{cite book |last1=Kaveh Yazdani |title=India, Modernity and the Great Divergence: Mysore and Gujarat (17th to 19th C.) |page=333 |url=https://books.google.com.sa/books?id=TdrzDQAAQBAJ&lpg=PA333&pg=PA333#v=onepage&q&f=false |accessdate=16 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref> എന്നിവർ അവരിൽ പ്രധാനികളാണ്. നയതന്ത്രജ്ഞരായിരുന്ന അപ്പാജി റാം<ref>{{cite book |publisher=South Indian History Congress |page=13 |url=https://archive.org/details/SIHC1990PROVOLX/page/n19 |accessdate=17 ജൂലൈ 2019}}</ref>, ശ്രീനിവാസറാവു<ref name="SKP134">{{cite book |last1=Shebeeb Khan P |title=Muslim Struggle for Islamic Identity in Kerala From 1498 to 1921 |page=132 |url=https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/212065/10/10_chapter-4.pdf#page=25 |accessdate=30 ഒക്ടോബർ 2019 |archive-date=2020-07-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200726185154/https://sg.inflibnet.ac.in/bitstream/10603/212065/10/10_chapter-4.pdf#page=25 |url-status=dead }}</ref> എന്നിവർ ടിപ്പുവിന്റെ വിശ്വസ്തരായിരുന്നു<ref>{{cite book |last1=ഹസൻ |first1=മൊഹിബ്ബുൽ |title=HISTORY OF TIPU SULTAN |page=358 |edition=2 |url=https://archive.org/details/dli.bengal.10689.12469/page/n383 |accessdate=10 ജൂലൈ 2019}}</ref>. ഓരോ പ്രവിശ്യകളിലും നിയോഗിക്കപ്പെടുന്ന അമീൽദാറുമാരിൽ കർണാടകയിലെ ബ്രാഹ്മണർ ഒരുപാട് ഉണ്ടായിരുന്നു. പാലക്കാട്ടെ അമീൽദാർ '''ബാസ്സയ്യ'''<ref name=kmp/>, ബാരാമഹലിലെ '''ഹരിദാസയ്യ'''<ref name="IHC7-416"/>, '''കോനപ്പ'''<ref name="IHC7-416"/>, '''മദണ്ണ''', എന്നിവർ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. ==== ക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് ധനസഹായം ==== വാർഷികഗ്രാന്റ് നൽകപ്പെട്ടിരുന്ന 156 അമ്പലങ്ങളുടെ പട്ടിക, മൈസൂർ ഗസറ്റ് എഡിറ്റർ ശ്രീകാന്തയ്യ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്<ref name="IOSR"/>. ഇതിന്റെ രേഖകളും ഭൂമിദാനത്തിന്റെയും ധനസഹായത്തിന്റെയും ഭാഗമായി നടന്ന കത്തിടപാടുകളും കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. 1782 മുതൽ 1799 വരെ സുൽത്താൻ ധനസഹായം നൽകിയതിന്റെ 34 പത്രങ്ങൾ പുറപ്പെടുവിച്ചു. തദ്ദേശ ഗവർണർമാർക്കുള്ള സർക്കുലറിൽ ടിപ്പു ഇപ്രകാരം പരയുന്നുണ്ട്<ref name="DESmith72">{{cite book |last1=Donald Eugene Smith |title=India as a Secular State |publisher=Princeton University Press |pages=72-73 |url=https://books.google.com.sa/books?id=8zXWCgAAQBAJ&pg=PA72 |accessdate=17 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>, :ക്ഷേത്രങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ ഉത്തരവാദിത്തത്തിലാണ്; അപ്രകാരം പ്രതിഷ്ഠകൾക്കുള്ള വഴിപാടുകൾ ശ്രദ്ധിക്കുക, ക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് ദീപാലങ്കാരങ്ങൾ നൽകുക എല്ലാം നിയന്ത്രിക്കേണ്ടത് നിങ്ങളാണ്, ഇവയെല്ലാം ഗവണ്മെന്റ് നൽകുന്ന സഹായത്തിൽ നിന്നാണ് വകയിരുത്തേണ്ടത്. ക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് നൽകിയ സമ്മാനങ്ങളുടെയും സഹായങ്ങളുടെയും ഒരു പട്ടിക താഴെ കൊടുക്കുന്നു. *നഞ്ചൻഗുഡിലെ ശ്രീകണ്ഠേശ്വരക്ഷേത്രത്തിൽ ടിപ്പുവിന്റെ സമ്മാനം ഇന്നും നിലവിലുണ്ട്<ref>A. Subbaraya Chetty, 2002, "Tipu's endowments to Hindus" in Habib. 111–115.</ref>. *ശ്രീരംഗപട്ടണത്തിലുള്ള രംഗനാഥക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് പച്ച ശിവലിംഗവും, വെള്ളിപ്പാത്രങ്ങളും സംഭാവന ചെയ്തു. ടിപ്പുവിന്റെ കൊട്ടാരത്തിന്റെ തൊട്ടടുത്ത് തന്നെയാണ് ഈ ക്ഷേത്രം നിലകൊള്ളുന്നത്<ref name=freedom>{{cite web| url = http://www.tipusultan.org/script1.htm | title = Persian script of Tipu Sultan on the gateway to Krishnaraja Sagar Dam (KRS) |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20041113215933/http://www.tipusultan.org/script1.htm |archivedate=13 November 2004 |accessdate=23 October 2013| last =Ali| first =Sheikh| date =| year =| month =| work =Biography of Tipu Sultan| publisher = Cal-Info | pages =}}</ref><ref name="മലബാർ കലാപം"/>. *പുഷ്പഗിരി മഠത്തിലെ അധിപതിക്ക് തോങ്ങപ്പള്ളി, ഗോലപ്പള്ളി എന്നിവിടങ്ങളിലെ വരുമാനം അനുഭവിക്കാനനുവദിച്ചു കൊണ്ടുള്ള ഉത്തരവ്<ref name="IHC7-416"/>. *ഗന്റിക്കോട്ട അഞ്ജനേയസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജയ്ക്കായി സഹായധനം നൽകി<ref name="IHC7-416"/> *മൈസൂരിലെ നരസിംഹ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് [[ആന]]കളെ സമ്മാനിച്ചു<ref>{{cite book |last1=നാരായൻ |first1=ആർ.കെ. |title=മൈസൂർ |publisher=ഇന്ത്യൻ തോട്ട് പബ്ലിക്കേഷൻ, മൈസൂർ |page=98 |edition=2 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.76556/page/n124 |accessdate=30 ജൂൺ 2019}}</ref>. *കലാലെയിലുള്ള ലക്ഷ്മീകാന്തക്ഷേത്രത്തിലേക്കും അദ്ദേഹം വെള്ളിപ്പാത്രങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്യുകയുണ്ടായി<ref name="B.A.Saletare">B.A.Saletare "Tipu Sultan as Defender of the Hindu Dharma" in Habib (Ed.) ''Confronting Colonialism'', pp. 116–8</ref><ref name="padiga">Habib, Irfan (2002), p118, ''Confronting Colonialism: Resistance and Modernization Under Haidar Ali & Tipu Sultan'', Anthem Press, London, ISBN 1-84331-024-4</ref><ref name="hasan">Hasan, Mohibbul (1951), p360, [https://books.google.com.sa/books?id=hkbJ6xA1_jEC&lpg=PA364&ots=936aWRklrV&dq=grant%20from%20tipu%20guruvayur%20temple&pg=PA364#v=onepage&q=grant%20from%20tipu%20guruvayur%20temple&f=false ''History of Tipu Sultan''], Aakar Books, Delhi, ISBN 81-87879-57-2</ref> *ഗുരുവായൂർ ക്ഷേത്രത്തിന് 458.32 [[ഏക്കർ]] തോട്ടവും, 46.02 [[ഏക്കർ]] കൃഷിഭൂമിയും നൽകി<ref name="hasan"/><ref name="kareemck">{{cite book |last1=കരീം |first1=സി.കെ |title=Kerala under Haidar Ali and Tipu Sultan |publisher=അലീഗർ യൂണിവേഴ്സിറ്റി |page=197 |url=http://ir.amu.ac.in/102/1/T%20877.pdf |accessdate=10 ജൂലൈ 2019}}</ref><ref name="SNS">{{cite journal |title=Sultan and the Saffron |journal=Economic and Political Weekly |date=29 ഡിസംബർ 1990 |volume=25 |issue=52 |page=2834 |url=https://www.jstor.org/stable/4397148?read-now=1&seq=3 |accessdate=15 ജൂലൈ 2019}}</ref>. *[[വള്ളിക്കുന്ന്]] മണ്ണൂർ ക്ഷേത്രത്തിന് ([[ചേലേമ്പ്ര]]) 73.71 [[ഏക്കർ]]<ref name="hasan"/><ref name="kareemck"/><ref name="SNS"/>. *[[വൈലത്തൂർ]] [[തിരുവഞ്ചിക്കുളം ശിവക്ഷേത്രം|തിരുവഞ്ചിക്കുളം ശിവക്ഷേത്രത്തിന്]] 212.11 [[ഏക്കർ]]<ref name="hasan"/><ref name="kareemck"/><ref name="SNS"/>. *[[കോഴിക്കോട്]] [[കസബ|കസബയിലെ]] തൃക്കണ്ടിയൂർ വേട്ടക്കൊരുമകൻ കാവ് ക്ഷേത്രത്തിന് 196.06 [[ഏക്കർ]]<ref name="hasan"/><ref name="kareemck"/><ref name="SNS"/>. *[[പാണ്ടിക്കാട്]] കുറുമൻകോട്ട അയ്യപ്പൻ ക്ഷേത്രത്തിന് 98 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *[[വള്ളിക്കുന്ന്]] നേരൻകൈതക്കോട്ടയിൽ ക്ഷേത്രത്തിന് 190 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *[[കോഴിക്കോട്]] [[കസബ|കസബയിലെ]] തിരുനാവായ വിഷ്ണുക്ഷേത്രത്തിന് 204 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *[[പൊന്നാനി]], തൃക്കണ്ടിയൂരിലെ സമൂഹ സത്രത്തിന് 62 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *[[പൊന്നാനി]], തൃക്കണ്ടിയൂരിലെ ശിവക്ഷേത്രത്ത്ന് 673 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *തൃപ്പങ്ങോട് ശിവക്ഷേത്രത്തിന് 390 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *[[തൃശ്ശൂർ]] നടുവിൽ മഠത്തിൽ തിരുമുൻപ് എന്ന ബ്രാഹ്മണന് 66.56 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *[[കോഴിക്കോട്]] [[കസബ|കസബയിലെ]] വെട്ടത്ത് കോവിൽ ഭഗവതി ക്ഷേത്രത്തിന് 58 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *[[കോഴിക്കോട്]] [[കസബ|കസബയിലെ]] കേരളാധീശ്വരപുരം ക്ഷേത്രത്തിന് 1112 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *[[കോഴിക്കോട്]] [[കസബ|കസബയിലെ]] പെരിന്ത്രകോവിൽ ശിവക്ഷേത്രത്തിന് 80.5 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *[[തൃപ്രയാർ]] ക്ഷേത്രത്തിന് 123 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> *എടക്കഴിയൂർ ബ്രഹ്മരക്ഷസ ക്ഷേത്രത്തിന് 133 ഏക്കർ<ref name="SNS"/> =====ശൃംഗേരിമഠം===== ഹൈദരാലിയും ടിപ്പുവും ശൃംഗേരി മഠവുമായി നല്ല ബന്ധം സൂക്ഷിച്ചിരുന്നു<ref>{{cite web|title=ശൃംഗേരി മഠം|url=http://www.sringeri.net/history|accessdate=2016-11-11}}</ref>. 1791-ൽ മറാത്ത സൈന്യം ശൃംഗേരി മഠം ആക്രമിച്ച് കൊള്ളയടിക്കുകയും<ref name="SKP138"/> ഒരുപാട് ബ്രാഹ്മണരെ വധിക്കുകയും ചെയ്തപ്പോൾ<ref name="SocialScientist110"/> <ref>{{cite web|url=http://www.livemint.com/Leisure/bO9Ma9Sb2g4aUvIUT29fCP/Why-we-love-to-hate-Tipu-Sultan.html|title=Why we love to hate Tipu Sultan|author=Vikram Sampath|work=http://www.livemint.com/}}</ref> മഠാധിപതി ടിപ്പുവിന്റെ സഹായം തേടുകയുണ്ടായി. ഈ സംഭവത്തിൽ അനുശോചിച്ചുകൊണ്ട് ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു. <blockquote>"ഇത്തരം വിശുദ്ധഗേഹങ്ങൾക്ക് നേരെ അക്രമം നടത്തുന്ന കുറ്റവാളികൾ ഈ കലിയുഗത്തിൽ ഉടൻ തന്നെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ അനുഭവിക്കേണ്ടിവരും ('''കുറ്റങ്ങൾ ചിരിച്ചു കൊണ്ട് ചെയ്യുന്നവർ, കരഞ്ഞുകൊണ്ട് ശിക്ഷ ഏറ്റുവാങ്ങുന്നു''' എന്ന വരി ഉദ്ധരിച്ചുകൊണ്ട്)."<ref>''Annual Report of the Mysore Archaeological Department'' 1916 pp&nbsp;10–11, 73–6</ref><ref name="CC125">{{cite book |editor1-last=Irfan Habib |title=Confronting Colonialism: Resistance and Modernization Under Haidar Ali & Tipu Sultan |location=Tipu Sultan as Defender of the Hindu Dharma |page=125 |url=https://books.google.com.sa/books?id=fuM-AdVugaIC&lpg=PR4&pg=PA125#v=onepage&q&f=false |accessdate=19 നവംബർ 2019}}</ref> </blockquote> ഉടൻ തന്നെ ബിദ്നൂർ ഗവർണർ മുഖേന ധനസഹായവും മറ്റു സമ്മാനങ്ങളും എത്തിക്കുകയുണ്ടായി<ref>Hasan, ''History of Tipu Sultan'', p. 359</ref>. നന്ദിസൂചകമായി മഠാധിപതി പ്രസാദവും ഷാളും തിരിച്ച് അയക്കുകയുണ്ടായി<ref name="SocialScientist110"/>. ഇതിന്റെ രേഖകളായി ടിപ്പുവിനും മഠാധിപതിക്കുമിടയിൽ നടന്ന മുപ്പതോളം കത്തുകൾ 1916-ൽ കണ്ടെടുക്കപ്പെട്ടു. ശൃംഗേരി ശാരദാദേവിയുടെ മുദ്രണത്തോടെയുള്ള ടിപ്പുവിന്റെ നാണയം കണ്ടെടുക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്<ref name="TAT304"/>. ====റാം എന്ന് മുദ്രയുള്ള മോതിരം==== [[മൈസൂർ രാജ്യം|മൈസൂർ]] സുൽത്താനായിരുന്ന [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ|ടിപ്പു]]വിന്റെ കൈവിരലിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണസമയത്തുണ്ടായിരുന്നതും ഇംഗ്ലീഷ് പട്ടാളത്തലവനായിരുന്ന [[വെല്ലെസ്ലി പ്രഭു]] പിന്നീട് കൈക്കലാക്കിയതുമായ മോതിരമാണ് പിൽക്കാലത്ത് '''ടിപ്പുസുൽത്താന്റെ മോതിരം''' എന്ന പേരിൽ പ്രസിദ്ധമായത്. ദീർഘവൃത്താകൃതിയിലുള്ള മകൂടത്തോടുകൂടിയ ഇതിന്ന് 41.2 ഗ്രാം തൂക്കമുണ്ട്. ഇതിന്റെ മകുടത്തിൽ "റാം" എന്ന വാക്ക് [[ദേവനാഗരി ലിപി|ദേവനാഗരി ലിപിയിൽ]] ഉന്തിനിൽക്കുന്ന മട്ടിൽ കാണാം. [[ഇസ്‌ലാംമതം|ഇസ്‌ലാംമത]] വിശ്വാസിയായിരിക്കെതന്നെ മറ്റു മതങ്ങളോട് ടിപ്പുവിനുണ്ടായിരുന്ന ആദരവിന്ന് തെളിവായി ഈ മോതിരം നിലനിൽക്കുന്നു. മൈസൂർ യുദ്ധത്തിൽ നിന്ന് [[ആർതർ വെല്ലസ്ലി]] പ്രഭുവിന് കിട്ടിയ സ്വകാര്യസമ്പാദ്യമായിരുന്നു ഈ മോതിരം. അദ്ദേഹം ഇത് തന്റെ സഹോദരപുത്രിയായ എമിലി വെല്ലെസ്ലിക്ക് സമ്മാനിച്ചു. അവർ വിവാഹം കഴിച്ചത് വെല്ലെസ്ലി പ്രഭുവിന്റെ ഉറ്റമിത്രവും വലംകയ്യുമായി യുദ്ധദൗത്യങ്ങളിൽ കൂടെ ഉണ്ടായിരുന്ന ഫിറ്റ്സ്റോയ് സോമെർസെറ്റിനെ ആയിരുന്നു. അങ്ങനെ ആ മോതിരം സോമർസെറ്റിന്റെ റഗ്ലാൻ പ്രഭുകുടുംബത്തിൽ എത്തി. 2014 മേയ് മാസത്തിൽ ഈ മോതിരം അതിന്റെ അവകാശികൾ [[ലണ്ടൻ|ലണ്ടനിലെ]] പ്രസിദ്ധമായ ക്രിസ്റ്റീസ് എന്ന ലേലസ്ഥാപനം വഴി ലേലത്തിന്ന് വെക്കുകയുണ്ടായി. അവരുടെ ശേഖരത്തിൽ നിന്നാണ് അതിപ്പോൾ ലേലത്തിന്ന് വരുന്നത്. <ref>[http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tipus-ring-to-be-auctioned/article6003658.ece ദ ഹിന്ദു ദിനപത്രം]</ref> പതിനായിരം മുതൽ പതിനയ്യായിരം വരെ പൗണ്ട് മതിപ്പുവിലയിട്ടിരുന്ന ഇത് മേയ് 22-ന്ന് നടന്ന ലേലത്തിൽ,ഒരു ലക്ഷത്തിനാല്പത്തയ്യായിരം പൗണ്ടിനാണ് <ref>[http://www.bbc.com/news/world-asia-india-27529905 Controversial Indian ring auctioned at Christie's]BBC, 22-05-2014 </ref> പേർ പുറത്തുപറയാനിഷ്ടപ്പെടാത്ത ഒരു യൂറോപ്പ്യൻ വാങ്ങിയത്. ഇതിനി അടുത്തകാലത്തൊന്നും പുറംലോകം കാണാൻ സാദ്ധ്യതയുമില്ല.<ref>The Hindu, 24-05-2014</ref> ===സങ്കുചിത സമീപനം സമീപിച്ച വാദങ്ങൾ=== ടിപ്പുസുൽത്താൻ മറ്റ് മതങ്ങളോട് അസഹിഷ്ണുത പുലർത്തിയിരുന്നു എന്ന് ഒരു വിഭാഗം ചരിത്രകാരന്മാർ പറയുന്നു. എന്നാൽ ബ്രിട്ടീഷുകാരാൽ ചമക്കപ്പെട്ട ചരിത്രമാണ് ഇത്തരം ആരോപണങ്ങൾക്ക് പിന്നിലെന്നു ചരിത്രകാരന്മാരായ എ. സുബ്ബരായ ചെട്ടി, സാലെറ്റാരെ, ഇർഫാൻ ഹബീബ്, മൊഹിബ്ബുൽ ഹസൻ, കേറ്റ് ബ്രിറ്റ്‌ൽബാങ്ക്, [[വില്യം ഡാൽറിമ്പിൾ]] തുടങ്ങിയവർ സമർത്ഥിക്കുന്നുണ്ട്. മാർക് വിൽക്സ്, കിർക്പാട്രിക്<ref>W. Kirkpatrick ''Select Letters of Tipu Sultan'', London 1811</ref> തുടങ്ങിയവർ ടിപ്പുവിനെതിരെ യുദ്ധം നടത്തിയ ആളുകളും ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകൂടത്തിന്റെ അടുത്ത ആളുകളാണെന്നും ഈ വിഭാഗം ചരിത്രകാരന്മാർ പറയുന്നു<ref>M. Wilks ''Report on the Interior Administration, Resources and Expenditure of the Government of Mysore under the System prescribed by the Order of the Governor-General in Council dated 4 September 1799'', Bangalore 1864, and ''Historical Sketches of the South of India in an Attempt to Trace the History of Mysore'', 2 vols, ed. M. Hammick, Mysore 1930.</ref><ref name="habib"/><ref name="chetty111">A. Subbaraya Chetty "Tipu's endowments to Hindus and Hindu institutions" in Habib (Ed.) ''Confronting Colonialism'' p111</ref><ref name="habib">Irfan Habib "War and Peace. Tipu Sultan's Account of the last Phase of the Second War with the English, 1783-4" ''State and Diplomacy Under Tipu Sultan'' (Delhi) 2001 p5; Mohibbul Hasan, ''The History of Tipu Sultan'' (Delhi) 1971 p368</ref><ref>Brittlebank, pp. 2-12</ref><ref name="Dalrymple">{{cite web |last1=Dalrymple |first1=William |title=An essay in imperial villain-making |url=https://www.theguardian.com/politics/2005/may/24/foreignpolicy.india |publisher=ഗാർഡിയൻ |accessdate=15 ജൂലൈ 2019 |date=24 മെയ് 2005}}</ref>. സംഘ്പരിവാറാണ് പ്രധാനമായും ടിപ്പുവിനെതിരെയുള്ള പ്രചാരണങ്ങളെ ഏറ്റുപിടിക്കുന്നതും ഉന്നയിക്കുന്നതും<ref>{{Cite web|url=https://www.deccanherald.com/state/hindu-outfits-prejudiced-against-tipu-says-historian-921383.html|title=Hindu outfits prejudiced against Tipu, says historian|publisher=Deccan Herald|access-date=2020-12-01|date=2020-11-29|language=en}}</ref>. വർഗീയരാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ ഏറ്റവും പുതിയ ഇരയാണ് ടിപ്പു സുൽത്താൻ എന്ന് ചരിത്രകാരൻ [[കെ.എൻ. പണിക്കർ]] പറയുന്നുണ്ട്<ref name="SocialScientist">{{cite journal |last1=പണിക്കർ |first1=കെ.എൻ |title=Men of Valour and Vision |journal=Social Scientist |date=1991 |volume=19 |issue=8 |page=109 |url=https://www.jstor.org/stable/3517708?read-now=1&seq=1#page_scan_tab_contents |accessdate=1 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref>. മൈസൂരിനെതിരെ യുദ്ധത്തിന് നിന്നവരെ അവരുടെ മതം നോക്കാതെ തന്നെ ടിപ്പു കൈകാര്യം ചെയ്തുവന്നു. അവരിൽ പെട്ട ഹിന്ദു, ക്രിസ്ത്യൻ, മുസ്‌ലിം<ref name="pande"/> വിഭാഗങ്ങളെ ഒന്നും തന്നെ ടിപ്പു വെറുതെവിട്ടില്ല. അതുകൊണ്ട് തന്നെ ടിപ്പുവിന്റെ സമീപനത്തെ രാഷ്ട്രീയമായാണ് പല ചരിത്രകാരന്മാരും കാണുന്നത്. മതവിരോധമായിരുന്നു കാരണമെങ്കിൽ ചില ഹിന്ദു-ക്രിസ്ത്യൻ വിഭാഗങ്ങളോട് സൗമ്യമായും<ref name=kmp439/><ref name="IOSR"/><ref name="padiga3"/><ref name="hasan2"/> മറ്റു ചില പ്രദേശങ്ങളിലെ അതേ വിഭാഗങ്ങളോട് ക്രൂരമായും പെരുമാറി എന്നത് അസംഭവ്യമാണെന്ന് അവർ വാദിക്കുന്നു<ref name="SocialScientist"/><ref name="EDIX"/><ref name="mehta"/><ref name="കഠ്ജു"/><ref name="എസ്‌.സെറ്റാർ"/><ref name="യങ്ഇന്ത്യ12"/><ref name="ASC24">{{cite book |last1=Chetty |first1=A. Subbaraya |title=Journal Of The Andhra Historical Research Society,vol.8,pt-1 To 3 |location=New light on Tipu Sultan |page=24 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.55411/page/n31/mode/1up |accessdate=5 ഫെബ്രുവരി 2020 |quote=Therefore we have to conclude that he did not necessarily make use of the rebellions as lame excuses for expansion of Islam or Hindu persecution and that the only instance of conversion of the Malabar Hindus was due to other than religious reasons.}}</ref>. 1990-ൽ [[ടിപ്പുവിന്റെ കരവാൾ (ചലച്ചിത്രം)|ടിപ്പുവിന്റെ കരവാൾ]] എന്ന പരമ്പരയുടെ പ്രക്ഷേപണം, 1999-ൽ ടിപ്പുവിന്റെ മരണത്തിന്റെ ഇരുനൂറാം വാർഷികം, 2014 ജനുവരി 26-നു അറുപത്തഞ്ചാം [[റിപ്പബ്ലിക് ദിനം (ഇന്ത്യ)|റിപ്പബ്ലിക് ദിന]] പരേഡിൽ ടിപ്പുസുൽത്താന്റെ ഫ്ലോട്ട് അവതരിപ്പിച്ചത്, 2015 നവംബറിൽ ടിപ്പു സുൽത്താൻ ജയന്തി ആഘോഷിക്കാനുള്ള സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ തീരുമാനം, തുടങ്ങിയവയെ എല്ലാം ചൊല്ലി അതത് സന്ദർഭങ്ങളിൽ കർണ്ണാടകയിൽ പ്രതിഷേധങ്ങൾ ഉയർന്നിരുന്നു<ref name=KarPakDio>{{cite news|title=How Congress is following Pakistan by honouring Tipu Sultan|url=http://www.dailyo.in/politics/tipu-sultan-karnataka-congress-pakistan-siddaramaiah-girish-karnad-kempe-gowda-islam-hindu-temples-/story/1/7405.html|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|publisher=dailyo.in|date=16 നവംബർ 2015}}</ref><ref name=vhpleaderdies>{{cite news|title=VHP activist dies in clash over Tipu Sultan anniversary in Karnataka|url=http://indianexpress.com/article/india/politics/tipu-sultan-jayanti-protest-vhp-activist-succumbs-to-injuries-in-karnataka/|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|publisher=ഇൻഡ്യൻ എക്സ്പ്രസ്സ്|date=11 നവംബർ 2015}}</ref><ref name="vhpleaderdiesdna">{{cite news|title=Karnataka: VHP leader dies, several injured in protests over Tipu Sultan birth anniversary celebrations|url=http://www.dnaindia.com/india/report-karnataka-vhp-leader-dies-several-injured-in-protests-over-tipu-sultan-birth-anniversary-celebrations-2144025|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|publisher=dnaindia.com|date=10 നവംബർ 2015}}</ref><ref name="vhpleaderdiesdna" /><ref name="aurasouthRedd" />. ഹൈന്ദവ സംഘടനകൾക്ക് പുറമേ ഇതര സംഘടനകളും പ്രധാനമായും മംഗലാപുരത്തെയും പടിഞ്ഞാറൻ തീരപ്രദേശങ്ങളിലേയും ക്രിസ്ത്യൻ വിഭാഗങ്ങളും പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്ക് കൊണ്ടു<ref name="KarPakDio" /><ref name=nowbowkoda>{{cite news|title=Why Kodavas won't bow to Tipu Sultan Read more at: http://www.oneindia.com/bengaluru/why-kodavas-wont-bow-to-tipu-sultan-1925274.html|url=http://www.oneindia.com/bengaluru/why-kodavas-wont-bow-to-tipu-sultan-1925274.html|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|publisher=വൺഇൻഡ്യ|date=12 നവംബർ 2015}}</ref>. ====ആരോപണങ്ങൾ==== ടിപ്പുസുൽത്താൻ മറ്റ് മതങ്ങളോട് അസഹിഷ്ണുത പുലർത്തിയിരുന്നു എന്നു വിമർശനങ്ങളുണ്ട്. സ്ഥല പേരുകളോട് പോലും ടിപ്പു അസഹിഷ്ണുത കാണിച്ചു,{{സൂചിക|൧}} കൂർഗിലെ യുദ്ധത്തിൽ ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകളെ തടവുകാരായി പിടിച്ച് മതം മാറ്റി, പേർഷ്യൻ ഭാഷയെ ഔദ്യോഗിക ഭാഷയാക്കി, ബ്രിട്ടീഷുകാരെ തോൽപ്പിക്കാൻ [[പേർഷ്യ]], [[അഫ്ഘാനിസ്ഥാൻ]], [[തുർക്കി]] എന്നീ മുസ്ലീം രാജ്യങ്ങളുടെ സഹായം തേടി, [[മലബാർ|മലബാറിൽ]] ധാരാളം ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളും ക്രിസ്ത്യൻ ദേവാലയങ്ങളും നശിപ്പിച്ചു, ചില ക്ഷേത്രങ്ങളെ മുസ്ലീം പള്ളികളാക്കി, തെക്കെ ഇന്ത്യയിലെ തന്റെ രാജ്യം വലുതാക്കാൻ അയൽ രാജ്യങ്ങളെയെല്ലാം ആക്രമിച്ചപ്പോൾ ഹൈദരാബാദിലെ നൈസാമിനെ ആക്രമിക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിച്ചു തുടങ്ങിയവ ടിപ്പുവിന്റെ മതപരമായ അസഹിഷ്ണുതയ്ക്ക് തെളിവായി പറയപ്പെടാറുണ്ട്<ref>{{cite web | url = http://voi.org/books/tipu/ch02.htm | title = റിലിജയസ് ഇൻടോളറൻസ് ഓഫ് ടിപ്പു സുൽത്താൻ, (ടിപ്പു സുൽത്താൻ എ വില്ലൻ ഓർ എ ഹീറോ - ആൻ അന്ത്രോളജി എന്ന പുസ്തകത്തിലെ ഭാഗം) | accessdate = 17 - സെപ്റ്റംബർ- 2009 | author = പി.സി.എൻ രാജ | date = 21-മാർച്ച്-1999 | language = ഇംഗ്ലീഷ് | archive-date = 2010-08-02 | archive-url = https://web.archive.org/web/20100802124208/http://voi.org/books/tipu/ch02.htm | url-status = dead }}</ref>{{Unreliable source?|date=മാർച്ച് 2020}}. 1999 -ൽ ടിപ്പുവിന്റെ മരണത്തിന്റെ ഇരുനൂറാം വാർഷികം ആചരിക്കാനുള്ള തയ്യാറെടുപ്പുകൾക്കുള്ളിൽ കർണ്ണാടകയിൽ ഇക്കാര്യത്തിൽ വൻവിവാദം തന്നെ പൊട്ടി പുറപ്പെട്ടു. ഹിന്ദുമതത്തിനോട് കടുത്ത അസഹിഷ്ണുത കാട്ടുകയും ദ്രോഹങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്ത ടിപ്പുവിന്റെ മരണം ആചരിക്കാൻ പണം ചിലവഴിക്കുന്നത് ദുർവ്യയമാണെന്നു [[ബജ്‌‌രംഗ്‌‌ ദൾ]], [[വിശ്വഹിന്ദു പരിഷത്]] നേതാക്കൾ വാദിച്ചു<ref>{{cite news |author =ആർ.ശ്രീകാന്ത് |title = An Icon |url = http://www.outlookindia.com/article.aspx?207498 |publisher = ഔട്ട്‌‌ലുക്ക് |date = 24-മെയ്-1999 |accessdate = 17 - സെപ്റ്റംബർ- 2009 |language = ഇംഗ്ലീഷ് }}</ref>. അതിനു മുമ്പേ ''"ടിപ്പുവിന്റെ വാൾ"'' എന്ന [[ദൂരദർശൻ]] പരമ്പരയെ തുടർന്ന് വൻവിവാദങ്ങളുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. പരമ്പരയേയും ടിപ്പുവിനേയും വിമർശിച്ച് ബോംബെ മലയാളി സമാജം ആദ്യം എഴുതുകയും പിന്നീട് വോയിസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ പ്രസ്ഥാനം ഏറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്ത ''"ടിപ്പു സുൽത്താൻ വില്ലനോ നായകനോ"'' എന്ന ലേഖന സമാഹാര പുസ്തകത്തിൽ ടിപ്പുവിനുണ്ടായിരുന്നുവെന്നു പറയപ്പെടുന്ന മതപരമായ അസഹിഷ്ണുതയെ കടുത്ത ഭാഷയിൽ വിമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. ടിപ്പു നിർബന്ധിത മതം മാറ്റം നടത്തിയതിനു തെളിവായി ടിപ്പു മറ്റുള്ളവർക്കയച്ച കത്തുകൾ ഇതിനുപോത്ബലകമായി പുസ്തകത്തിൽ ചേർക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ബ്രിട്ടീഷ് സൈന്യത്തിലുണ്ടായിരുന്ന വില്യം കിർക്ക്പാട്രിക്ക് എന്ന സൈനിക ഉദ്യോഗസ്ഥൻ<ref name="DNB">{{cite DNB|wstitle=Kirkpatrick, William (1754-1812)|volume=31}}</ref> ശേഖരിച്ച് 1811-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ''"ടിപ്പുസുൽത്താന്റെ തിരഞ്ഞെടുത്ത കത്തുകൾ"'' എന്ന പുസ്തകത്തിൽ നിന്നുള്ളവയാണ് ടിപ്പു നിർബന്ധിത മതം മാറ്റം നടത്തിയതിനു തെളിവായി ടിപ്പു മറ്റുള്ളവർക്കയച്ച കത്തുകൾ. ഈ ഗണത്തിൽ പെടുന്ന കുറേ മറ്റു കത്തുകൾ കേരളത്തിലെ ചരിത്രകാരനായിരുന്ന കെ.എം. പണിക്കർ ശേഖരിച്ചതായി പുസ്തകത്തിൽ കൊടുത്തിട്ടുണ്ട്<ref>{{cite book |last= വ്യത്യസ്ത ലേഖകർ |editor=സിത റാം ഗോയൽ |title= ''ടിപ്പു സുൽത്താൻ എ വില്ലൻ ഓർ എ ഹീറോ - ആൻ അന്ത്രോളജി '' |publisher= വോയ്സ് ഓഫ് ഇന്ത്യ |isbn = 8185990085 |language= ഇംഗ്ലീഷ്}}</ref>{{Unreliable source?|date=മാർച്ച് 2020}}. ദക്ഷിണേന്ത്യ മുഴുവൻ പിടിച്ചെടുത്ത ശേഷം എപ്രകാരമോ ബ്രിട്ടീഷുകാരെ തുരത്തി ഇന്ത്യയുടെ സുൽത്താനാകാമെന്നല്ലാതെ ദേശസ്നേഹ വിചാരങ്ങളൊന്നും ടിപ്പുവിനില്ലായിരുന്നുവെന്നും, ടിപ്പു നശിപ്പിച്ച നിരവധി പ്രധാന ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ പേരും പുസ്തകത്തിന്റെ ആമുഖത്തിൽ പി.സി.എൻ. രാജ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ടിപ്പുവിന്റെ പടയോട്ടകാലത്ത് ആലുവായിലും അതിനു വടക്കുമുണ്ടായിരുന്ന [[സിറിയൻ കത്തോലിക്കർ|സിറിയൻ കത്തോലിക്കരുടെ]] പള്ളികളും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളും കൃഷിഭൂമിയും നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടുവെന്നു പറയപ്പെടുന്നു<ref> {{cite web | url = http://nasrani.net/2007/05/06/the-tiger-and-the-syrian-christians-tipu-sultans-padayottam/ | title =ദ ടൈഗർ ആന്റ് ദ സിറിയൻ ക്രിസ്ത്യൻ: ടിപ്പുസുൽത്താൻസ് ‘പടയോട്ടം’ | accessdate = 17-സെപ്റ്റംബർ- 2009 | author = ഓലിക്കര | date = 6-മെയ്-2007 | publisher = നസ്രാണി.നെറ്റ് | language = ഇംഗ്ലീഷ് }}</ref>. [[ഗുരുവായൂർ|ഗുരുവായൂരിനും]] പരിസരപ്രദേശത്തുമുള്ള പള്ളികളും അമ്പലങ്ങളും കൊള്ളയടിക്കപ്പെട്ടുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. [[വില്യം ലോഗൻ]] തന്റെ ''[[മലബാർ മാനുവൽ|മലബാർ മാനുവലിൽ]]'' കേരളത്തിൽ ടിപ്പുവും സൈന്യവും നശിപ്പിച്ച [[ക്ഷേത്രം|ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ]] കുറിപ്പ് കൊടുത്തിട്ടുണ്ട്<ref>വർഗീസ് അങ്കമാലി, ഡോ. ജോമോൻ തച്ചിൽ; അങ്കമാലി രേഖകൾ; മെറിറ്റ് ബുക്സ് എറണാകുളം 2002</ref>{{cn}} 1784-ൽ [[മംഗലാപുരം|മംഗലാപുരത്തു]] നടത്തിയ യുദ്ധത്തിൽ ടിപ്പു 23 ക്രിസ്ത്യൻ പള്ളികൾ നശിപ്പിച്ചുവെന്നും, നിരവധി പേരെ ബലമായി മതമാറ്റത്തിനു വിധേയമാക്കിയെന്നും, [[മംഗലാപുരം കത്തോലിക്കരുടെ ശ്രീരംഗപട്ടണത്തെ തടവുവാസം|കത്തോലിക്കരായ വളരെയധികം ആൾക്കാരെ തടവിലാക്കിയെന്നും]], അവർ പതിനാറു വർഷങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ് ടിപ്പുവിന്റെ മരണത്തിനു ശേഷമാണ് സ്വതന്ത്രരായതെന്നും പറയപ്പെടുന്നു<ref>{{cite web | url = http://www.daijiworld.com/chan/achievers_view.asp?a_id=28 | title = എ മാൻ വിത്ത് മിഷൻ & വിഷൻ | accessdate = 17 - സെപ്റ്റംബർ- 2009 | publisher = ദൈജിവേൾഡ് | language = ഇംഗ്ലീഷ് | archive-date = 2012-03-01 | archive-url = https://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.daijiworld.com%2Fchan%2Fachievers_view.asp%3Fa_id%3D28&date=2012-03-01 | url-status = dead }}</ref><ref name="love2hate" />. ടിപ്പുവിനെ യുദ്ധങ്ങളിൽ സഹായിക്കാനെത്തിയ എന്നാൽ പിന്നീട് ടിപ്പുവിന്റെ മതപരമായ അസഹിഷ്ണുതയിൽ മനംമടുത്ത് പിന്മാറിയതെന്ന് പറയപ്പെടുന്ന ഫ്രഞ്ച് നാവികനായ ഫ്രാൻകോയിസ് റിപ്പോഡിന്റെ ഡയറിക്കുറിപ്പുകളിൽ മംഗലാപുരത്തും ഉത്തരകേരളത്തിലും ടിപ്പു ഇസ്ലാമിതര മതങ്ങളോട് കൈക്കൊണ്ട ക്രൂരസമീപനത്തെ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു<ref name="love2hate">{{cite news |author =വിക്രം സമ്പത്ത് |title =Why we love to hate Tipu Sultan |url = http://www.livemint.com/Leisure/bO9Ma9Sb2g4aUvIUT29fCP/Why-we-love-to-hate-Tipu-Sultan.html |publisher = Live Mint |date = 01 ഫെബ്രുവരി 2014 |accessdate = 04 ഫെബ്രുവരി 2014 |language = ഇംഗ്ലീഷ് }}</ref>. 1970 ജനുവരി 18-നു ടിപ്പു, സെയ്ദ് അബ്ദുൽ ദുലായി എന്ന വ്യക്തിക്ക് എഴുതിയ, [[കോഴിക്കോട്|കോഴിക്കോട്ടുള്ള]] ഹിന്ദുക്കളെ മിക്കവാറും പൂർണ്ണമായും മതം മാറ്റിയെന്നും, ഇനിയും മതം മാറാത്തവരെ താൻ മാറ്റുമെന്നും ഇത് താനൊരു [[ജിഹാദ്|ജിഹാദായാണ്]] കരുതുന്നതെന്നും പറയുന്ന കത്തും, തൊട്ടടുത്ത ദിവസം ബുർദുസ് സമൗൻ ഖാന് അയച്ച, മലബാറിൽ നാലുലക്ഷം പേരെ മതം മാറ്റിയതായി പറയുന്ന കത്തുമൊക്കെ ടിപ്പുവിന്റെ മതപരമായ അസഹിഷ്ണുതയ്ക്ക് തെളിവായി കാണിക്കപ്പെടാറുണ്ട്<ref name="love2hate" />. [[സംഘപരിവാർ]] പോലുള്ള സംഘടനകൾ ടിപ്പു ഇസ്ലാമിന്റെ പോരാളിയായാണ് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത് എന്നു പരാമർശിക്കാറുണ്ട്<ref> {{cite web | url = http://www.sanghparivar.org/forum/hinduism | title = ഹിന്ദുയിസം | accessdate = 17 - സെപ്റ്റംബർ- 2009 | author = ആഷിഷ് | date = 05/30/2008 | publisher = സംഘപരിവാർ | language = ഇംഗ്ലീഷ് }}</ref>{{Unreliable source?|date=മാർച്ച് 2020}}. [[രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക സംഘം|ആർ.എസ്.എസ്.]] അതിന്റെ മുഖപത്രത്തിൽ ടിപ്പു നൂറുകണക്കിനു നായർ കുടുംബങ്ങളെ ഇസ്ലാം മതത്തിലേയ്ക്ക് മതപരിവർത്തനം നടത്തി എന്നു പറഞ്ഞിരുന്നു <ref>{{cite web | url = http://www.organiser.org/march21/cabbage.html | title = കാബേജസ് & കിംഗ്സ് ക്വോട്ടിംഗ് ദ പ്രോഫെറ്റ് ടു ലിക്വിഡേറ്റ് ദ ലൈക്സ് ഓഫ് സൽമാൻ റുഷ്ദി | accessdate = 17 - സെപ്റ്റംബർ- 2009 | author = വി.പി.ഭാട്ടിയ | date = 21-മാർച്ച്-1999 | publisher = ഓർഗനൈസർ | language = ഇംഗ്ലീഷ് | archive-date = 2010-10-03 | archive-url = https://web.archive.org/web/20101003111552/http://www.organiser.org/march21/cabbage.html | url-status = dead }}</ref>{{Unreliable source?|date=മാർച്ച് 2020}}. 2006-ൽ കർണ്ണാടക ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ മന്ത്രിയായിരുന്ന ഡി.എച്ച്. ശങ്കരമൂർത്തി പാഠപുസ്തകങ്ങളിൽ നിന്നും ടിപ്പുവിനെ കുറിച്ചുള്ള ഭാഗം നീക്കണമെന്നാവശ്യപ്പെട്ടത് വിവാദമായിരുന്നു. ആയിരക്കണക്കിന് ഹിന്ദുക്കളെ നിർബന്ധിത മതപരിവർത്തനത്തിനു വിധേയമാക്കിയ, അമ്പലങ്ങൾ നശിപ്പിച്ച, [[കന്നട|കന്നടയ്ക്കു]] പകരം [[പേർഷ്യൻ]] ഔദ്യോഗിക ഭാഷയാക്കിയ ടിപ്പുവിനെ വീരനായകനായി കണക്കാക്കാൻ കഴിയില്ലെന്നാണ് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞത്. വ്യാപക എതിർപ്പുകൾക്കിടയിലും ശങ്കരമൂർത്തി വാക്കുകൾ പിൻവലിക്കാൻ തയ്യാറായില്ല, പകരം പേർഷ്യനിൽ നാണയങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കിയ, തന്റെ രണ്ടു കരവാളിലൊന്നിൽ പേർഷ്യനിൽ തന്റെ മതത്തിൽ വിശ്വസിക്കാത്തവരെ കൊല്ലാനുള്ള ആഗ്രഹം കൊത്തിവെച്ച ആളാണ് ടിപ്പുവെന്നു പറയുകയാണുണ്ടായത്<ref>{{cite news |author = ഐ.എ.എൻ.എസ് |title = Anti Tipu remarks sparks a row in K'taka |url = http://ibnlive.in.com/news/antitipu-remark-sparks-row-in-ktaka/22170-3.html |publisher = ഐ.ബി.എൻ. |date = 22-സെപ്തംബർ-2006 |accessdate = 17 - സെപ്റ്റംബർ- 2009 |language = ഇംഗ്ലീഷ് }}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. [[കർണ്ണാടക]], 2014 ജനുവരി 26-നു അറുപത്തഞ്ചാം [[റിപ്പബ്ലിക് ദിനം (ഇന്ത്യ)|റിപ്പബ്ലിക് ദിന]] പരേഡിൽ ടിപ്പുസുൽത്താന്റെ ഫ്ലോട്ട് അവതരിപ്പിച്ചതിനെത്തുടർന്നും, ടിപ്പു കിരാതനായിരുന്നുവെന്നും കൂട്ടക്കൊലപാതകങ്ങൾ ചെയ്തയാളായിരുന്നുവെന്നതുമടക്കമുള്ള സമാനമായ ആരോപണങ്ങൾ [[ട്വിറ്റർ|ട്വിറ്ററിലും]] മറ്റും ടിപ്പുവിനെതിരെ ഉയർന്നിരുന്നു<ref name="love2hate" /><ref>{{cite news |title =#BBCtrending: Was India's Tipu Sultan a hero or a despot? |url = http://www.bbc.co.uk/news/blogs-trending-25928366 |publisher = [[ബി.ബി.സി.]] |date = 28 ജനുവരി 2014 |accessdate = 04 ഫെബ്രുവരി 2014 |language = ഇംഗ്ലീഷ് }}</ref>. 2015 നവംബറിൽ ടിപ്പു സുൽത്താൻ ജയന്തി ആഘോഷിക്കാനുള്ള കർണ്ണാടക സർക്കാരിന്റെ തീരുമാനം, കർണ്ണാടകയിൽ കലാപത്തിനിടയാക്കി. സർക്കാരിന്റെ തീരുമാനം ന്യൂനപക്ഷ പ്രീണനമാണെന്ന് ആരോപണം ഉണ്ടായി<ref name=KarPakDio>{{cite news|title=How Congress is following Pakistan by honouring Tipu Sultan|url=http://www.dailyo.in/politics/tipu-sultan-karnataka-congress-pakistan-siddaramaiah-girish-karnad-kempe-gowda-islam-hindu-temples-/story/1/7405.html|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|publisher=dailyo.in|date=16 നവംബർ 2015}}</ref>. ഹൈന്ദവ സംഘടനകൾ നടത്തിയ പ്രതിഷേധത്തിനിടെ വിശ്വഹിന്ദു പരിഷത്തിന്റെ നേതാക്കളിലൊരാൾ കൊല്ലപ്പെടുകയും നിരവധി പേർക്ക് പരിക്കേൽക്കുകയും ചെയ്തു<ref name=vhpleaderdies>{{cite news|title=VHP activist dies in clash over Tipu Sultan anniversary in Karnataka|url=http://indianexpress.com/article/india/politics/tipu-sultan-jayanti-protest-vhp-activist-succumbs-to-injuries-in-karnataka/|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|publisher=ഇൻഡ്യൻ എക്സ്പ്രസ്സ്|date=11 നവംബർ 2015}}</ref><ref name="vhpleaderdiesdna">{{cite news|title=Karnataka: VHP leader dies, several injured in protests over Tipu Sultan birth anniversary celebrations|url=http://www.dnaindia.com/india/report-karnataka-vhp-leader-dies-several-injured-in-protests-over-tipu-sultan-birth-anniversary-celebrations-2144025|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|publisher=dnaindia.com|date=10 നവംബർ 2015}}</ref>. വിവിധ ഹിന്ദു സംഘടകൾക്കൊപ്പം [[ബി.ജെ.പി.|ബി.ജെ.പി.യും]] പ്രതിഷേധങ്ങളിൽ പങ്കാളികളായി. ജയന്തി ആഘോഷം ബഹിഷ്കരിച്ച ബി.ജെ.പി., ടിപ്പു മതഭ്രാന്തനായിരുന്നുവെന്നും കന്നട വിരുദ്ധനായിരുന്നുവെന്നും ആരോപിക്കുകയും ചെയ്തു<ref name="vhpleaderdiesdna" />. [[ആർ.എസ്.എസ്.]] അനുകൂല പ്രസിദ്ധീകരണമായ ''പാഞ്ചജന്യ'' ലക്ഷക്കണക്കിന് ഹിന്ദുക്കളെ കൊന്നൊടുക്കുകയും മതംമാറ്റുകയും ചെയ്ത ടിപ്പു, ''ദക്ഷിണേന്ത്യയുടെ ഔറംഗസേബ്'' ആണെന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുകയുണ്ടായി<ref name=aurasouthzee>{{cite news|title=Tipu was 'Aurangzeb' of South, says 'Panchjanya'|url=http://zeenews.india.com/news/india/tipu-was-aurangzeb-of-south-says-panchjanya_1825515.html|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|publisher=Zee news|date=23 നവംബർ 2015}}</ref><ref name="aurasouthRedd">{{cite news|title=Tipu was 'Aurangzeb' of South, says 'Panchjanya'|url=http://www.rediff.com/news/report/tipu-was-aurangzeb-of-south-says-panchjanya/20151124.htm|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|date=24 നവംബർ 2015}}</ref>. ന്യൂനപക്ഷ പ്രീണനത്തിനായി ടിപ്പു ജയന്തി ആഘോഷിക്കാനുള്ള തീരുമാനം മൂലം നാല് പേർ മരണപ്പെട്ടെന്നും ആർ.എസ്.എസ്. അനുകൂല പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ വിമർശിച്ചിരുന്നു<ref name="aurasouthRedd" />. ഹൈന്ദവ സംഘടകൾക്ക് പുറമേ ഇതര സംഘടനകളും പ്രധാനമായും മംഗലാപുരത്തെയും പടിഞ്ഞാറൻ തീരപ്രദേശങ്ങളിലേയും ക്രിസ്ത്യൻ വിഭാഗങ്ങളും പ്രതിഷേധത്തിൽ പങ്ക് കൊണ്ടു<ref name="KarPakDio" />. കർണ്ണാടകയിൽ തന്നെ കൊടക് ജില്ലയിലാണ് ഏറ്റവും ശക്തമായ പ്രതിഷേധമുണ്ടായത്. ഇവിടെ രണ്ട് പേർ പ്രതിഷേധത്തിനിടെ മരിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു<ref name=nowbowkoda>{{cite news|title=Why Kodavas won't bow to Tipu Sultan Read more at: http://www.oneindia.com/bengaluru/why-kodavas-wont-bow-to-tipu-sultan-1925274.html|url=http://www.oneindia.com/bengaluru/why-kodavas-wont-bow-to-tipu-sultan-1925274.html|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|publisher=വൺഇൻഡ്യ|date=12 നവംബർ 2015}}</ref>. ടിപ്പു സ്വാതന്ത്ര്യസമര പോരാളി ഒന്നുമല്ലായിരുന്നുവെന്നും, ബ്രിട്ടീഷുകാരോട് പോരാടിയത് ഫ്രഞ്ച്കാർക്ക് വേണ്ടിയായിരുന്നുവെന്നും [[സുബ്രഹ്മണ്യൻ സ്വാമി]] വിമർശനങ്ങളോട് കൂട്ടിച്ചേർത്ത് ആരോപിച്ചു<ref name=frenchTipu>{{cite news|title=Tipu Sultan Had No Qualities Worth Celebrating, Says Subramanian Swamy|url=http://www.ndtv.com/india-news/tipu-sultan-had-no-qualities-worth-celebrating-says-subramanian-swamy-1243412|accessdate=3 ഡിസംബർ 2015|publisher=NDTV|date=14 നവംബർ 2015}}</ref>. 2019-ൽ കർണ്ണാടക സർക്കാർ ടിപ്പുജയന്തി ആഘോഷം നിർത്തിവെക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. ==== കേരളവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടവ ==== {{പ്രലേ|കേരളത്തിലേക്കുള്ള മൈസൂരിന്റെ കടന്നുകയറ്റം}} കേരളത്തിലാണ് ടിപ്പുവിന്റെ അതിക്രമങ്ങളെക്കുറിച്ച വാദങ്ങൾ പ്രധാനമായും നിലനിൽക്കുന്നത്. ഇത് ടിപ്പുവിന്റെ പടയോട്ടക്കാലത്ത് മലബാറിൽ നടന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന അതിക്രമങ്ങളെ തുടർന്നാണ് സംഭവിക്കുന്നത്{{തെളിവ്}}. കേരളത്തിലെ നാട്ടുരാജാക്കന്മാർ (കൊച്ചിയും<ref name=kmp>{{cite book |last1=കെ.എം. പണിക്കർ |title=Kerala Swathandra Samaram |page=428 |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.277878/page/n435 |accessdate=3 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref> പാലക്കാടുമൊഴികെ, അവർ മൈസൂരിന്റെ കീഴിലായിരുന്നു) പലരും ബ്രിട്ടീഷുകാരുമായി സഖ്യത്തിലായിരുന്നു<ref name=pkb>{{cite book|first=ബാലകൃഷ്ണൻ|last=പി.കെ.|title=ജാതി വ്യവസ്ഥയും കേരള ചരിത്രവും|year=2005|publisher=കറന്റ്‌ ബൂക്സ്‌, തൃശ്ശൂർ|isbn=81-226-0468-4}}</ref>. ചില ജാതികളിൽ നിലനിന്നിരുന്ന ബഹുഭർതൃത്വം, സ്ത്രീകൾക്ക് മാറുമറക്കാനുള്ള അവകാശം നിഷേധിക്കൽ തുടങ്ങിയ സമ്പ്രദായങ്ങൾ ടിപ്പുസുൽത്താൻ നിർത്തലാക്കാൻ ശ്രമിച്ചതും അസ്വാരസ്യങ്ങളുണ്ടാക്കി<ref name=pkb/><ref name="REMiller">{{cite book |last1=മില്ലർ |first1=റോളണ്ട്.ഇ |title=Mappila Muslim Culture |page=34 |url=https://books.google.com.sa/books?id=XjSzCAAAQBAJ&lpg=PP1&dq=history%20of%20india%2C%20miller&pg=PA34#v=onepage&q&f=false |accessdate=1 ഓഗസ്റ്റ് 2019}}</ref>. മൈസൂരിനെ അംഗീകരിച്ച നാട്ടുരാജാക്കന്മാരോടും അവിടങ്ങളിലെ പ്രജകളോടും വളരെ നീതിപൂർവ്വകമായിരുന്നു ടിപ്പുവിന്റെ സമീപനം<ref name=kmp/>. ഇരുപത്തഞ്ച് വർഷത്തോളം കൊച്ചി രാജാവും മൈസൂരും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം നിലനിന്നു<ref name=kmp/>. [[കെ. മാധവൻ നായർ]] ഇങ്ങനെ എഴുതുന്നുണ്ട്<ref name="മലബാർ കലാപം16">{{cite book|title=മലബാർ കലാപം, കെ. മാധവൻ നായർ|url=http://digital.mathrubhumi.com/148596/Malabar-Kalapam/Sat-Aug-17-2013#page/33/2|last=കെ. മാധവൻ|first=നായർ|page=16|publisher=മാതൃഭൂമി ബുക്സ്|year=1987|quote=}}</ref>. :സ്വതേതന്നെ ബിംബാരാധയേയും ക്ഷേത്രങ്ങളേയും - ഹിന്ദുക്കളേയും നശിപ്പിക്കുന്ന ഒരു മുസൽമാൻ രാജാവായിരുന്നു ടിപ്പുവെങ്കിൽ, തന്റെ മുമ്പിൽതന്നെ തന്റെ രാജധാനിക്കടുത്ത്, നിത്യശ്ശീവേലികളാലും ഉത്സവങ്ങളാലും തനിക്ക് ശല്യമായി തോന്നുവാൻ ഇടയുണ്ടായിരുന്ന ശ്രീരംഗനാഥക്ഷേത്രത്തെ തകർക്കുവാൻ ടിപ്പുവിന്നു യാതൊരു വിഷമവുമുണ്ടായിരുന്നില്ല. അതിൽനിന്നു തന്നെ മലബാറിൽ ടിപ്പു ചെയ്ത അക്രമങ്ങൾ ചില പ്രത്യേക കാരണങ്ങളാലാണെന്നും, മുസൽമാന്മാർ രാജ്യത്തിൽ പ്രബലന്മാരാകുന്നതുകൊണ്ടു മാത്രം ഹിന്ദുക്കൾക്കോ ഹിന്ദുമതത്തിന്നോ യാതൊരു ഭയത്തിന്നും അവകാശമില്ലെന്നും തെളിയുന്നതാണ്. ടിപ്പുവിന്റെ മരണശേഷം ഇംഗ്ലീഷുകാർ ഏർപ്പാടാക്കിയ അന്വേഷണകമ്മീഷൻ റിപ്പോർട്ട് പ്രകാരം, ടിപ്പുവിന്റെ ഭരണകാലത്ത് പതിനായിരക്കണക്കിന് [[Nair|നായന്മാർക്കും]] 30000-ത്തോളം [[ബ്രാഹ്മണൻ|ബ്രാഹ്മണർക്കും]] [[ക്രിസ്തുമതം|ക്രിസ്ത്യാനികൾക്കും]] അവരുടെ സമ്പത്ത് മുഴുവൻ ഉപേക്ഷിച്ച് മലബാറിൽ നിന്നും തിരുവിതാംകൂറിലേക്ക് നാടുവിടേണ്ടിവന്നതായി കണ്ടെത്തി. മൈസൂർ സൈന്യം [[Kadathanadu|കടത്തനാട്]] കയ്യേറിയപ്പോൾ ആഴ്ചകളായി ആവശ്യത്തിനു ആയുധങ്ങളോ ഭക്ഷണമോ ഇല്ലാതെ ചെറുത്തുനിൽക്കുകയായിരുന്ന നായർ പടയാളികളെ നിർബന്ധപൂർവ്വം ഇസ്‌ലാമിലേക്ക് മതംമാറ്റിയതായി ഒരു വിവരണത്തിൽ പറയുന്നുണ്ട്.<ref>Gazetteer of the Bombay Presidency, Volume 1, Part 2 By Bombay (India : State) p.660</ref> ഉയർന്നതും താഴ്ന്നതുമായ ജാതിയിൽപ്പെട്ട ഹിന്ദുക്കളും നാട്ടുകാരായ ക്രിസ്ത്യാനികളും മൈസൂർ ഭരണത്തിൽ ബുദ്ധിമുട്ടനുഭവിച്ചു. നാലിലൊന്നോളം നായർ ജനതയെ ഇല്ലായ്മ ചെയ്തുതുകൂടാതെ വളരെയധികം പേർ നിർബന്ധിത മതംമാറ്റത്തിനു വിധേയമാക്കപ്പെട്ടു. നമ്പൂതിരി ബ്രാഹ്മണരും വളരെയധികം ബുദ്ധിമുട്ടനുഭവിച്ചു. കടന്നുവരുന്ന മൈസൂർ സേനയെ തടയാൻ കരുത്തില്ലാത്ത ഹിന്ദുരാജാക്കന്മാരും പ്രമാണിമാരും ജന്മിമാരുമെല്ലാം ഇതിൽപ്പെടുന്നു. [[Chirackal|ചിറക്കൽ]], [[Parappanad|പരപ്പനാട്]], [[Ballussery|ബാലുശ്ശേരി]], [[Kurumbranad|കുറുബ്രനാട്]], [[Kadathanad|കടത്തനാട്]], [[Palghat|പാലക്കാട്]], [[Kozhikode|കോഴിക്കോട്]] എന്നിവിടങ്ങളിലെ രാജകുടുംബങ്ങളെല്ലാം തിരുവിതാംകൂറിലേക്ക് നാടുവിട്ടു. നാട്ടുപ്രമാണിമാരായ [[Punnathur|പുന്നത്തൂർ]], [[Kavalappara|കവളപ്പാറ]], [[Azhvancherry Thamprakkal|ആഴ്വാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ]] എന്നിവരെല്ലാം തിരുവിതാംകൂറിലേക്ക് പോയവരിൽപ്പെടും. ടിപ്പുവിന്റെ പട [[ആലുവ|ആലുവയിൽ]] എത്തിയപ്പോഴേക്കും [[Cochin kingdon|കൊച്ചിരാജകുടുംബം]] പോലും [[വൈക്കം മഹാദേവക്ഷേത്രം|വൈക്കം ക്ഷേത്രത്തിനു]] സമീപത്തുള്ള [[Vaikkom Palace|വൈക്കം കൊട്ടാരത്തിലേക്കു]] മാറിയിരുന്നു. മുൻ ദുരന്താനുഭവങ്ങളുടെ ഓർമ്മ നിലക്കുന്നതിനാൽ ടിപ്പുവിന്റെ ഭരണം അവസാനിച്ചിട്ടും മലബാറിൽ നിന്നും തിരുവിതാംകൂറിലേക്കുപോയ പല രാജകുടുംബങ്ങളും തിരിച്ചുവരാതെ അവിടെത്തന്നെ തുടരാനാണ് തീരുമാനിച്ചത്. [[Neerazhi Kovilakam|നീരാഴി കോവിലകം]], [[Gramathil Kottaram|ഗ്രാമത്തിൽ കൊട്ടാരം]], [[Paliyakkara|പാലിയേക്കര]], [[Nedumparampu|നെടുമ്പറമ്പ്]], [[Chempra Madham|ചേമ്പ്ര മഠം]], [[Ananthapuram Kottaram|അനന്തപുരം കൊട്ടാരം]], [[Ezhimatoor Palace|എഴിമറ്റൂർ കൊട്ടാരം]], [[Aranmula Kottaram|ആറന്മുള കൊട്ടാരം]], [[Varanathu Kovilakam|വാരണത്തു കോവിലകം]], [[Mavelikkara|മാവേലിക്കര]], [[Ennakkadu|എണ്ണക്കാട്]], [[Murikkoyikkal Palace,|മുറിക്കോയിക്കൽ കൊട്ടാരം]] [[Mariappilly|മാരിയപ്പള്ളി]], [[Koratti Swaroopam|കൊരട്ടി സ്വരൂപം]], [[Kaippuzha Kovilakam|,കരിപ്പുഴ കോവിലകം]], [[Lakshmipuram Palace|ലക്ഷ്മീപുരം കൊട്ടാരം]], [[Kottapuram|കോട്ടപ്പുറം]] എന്നിവർ തിരുവിതാംകൂറിൽ നിന്നും തിരികെ വരാതെ അവിടെത്തന്നെ തുടർന്നവരിൽ പ്രമുഖ കുടുംബങ്ങളാണ്. ധർമ്മശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് മലബാറിൽ നിന്നും നാടുവിട്ടുവന്ന ഹിന്ദുക്കൾക്ക് അഭയം നൽകിയതിനാലാണ് അന്നത്തെ തിരുവിതാംകൂർ രാജാവായ [[കാർത്തിക തിരുനാൾ രാമവർമ്മ|കാർത്തിക തിരുനാൾ രാമവർമ്മയെ]] '''ധർമ്മരാജാവ്''' എന്ന് വിളിക്കുന്നത്{{cn}}. ടിപ്പുവിന്റെ കേരളത്തിലേക്കുള്ള ആക്രമണം പിടിച്ചുനിർത്തിയതിന്റെ ഖ്യാതിയും ധർമ്മരാജാവിനുള്ളതാണ്. മലബാറിലെങ്ങും സ്ഥലങ്ങളുടെ പേരുകൾ ടിപ്പു പേർഷ്യൻ ഭാഷയിലേക്ക് മാറ്റി. [[Mangalore|മംഗലപുരം]] ജലാലാബാദ് ആക്കി മാറ്റി. കൂടാതെ [[കണ്ണൂർ|കണ്ണൂർ(കണ്വപുരം)]] കുസനബാദ് എന്നും, [[ബേപ്പൂർ|ബേപ്പൂർ(വായ്പ്പുര)]] സുൽത്താൻപട്ടണം അല്ലെങ്കിൽ ഫാറൂക്കി എന്നും [[കോഴിക്കോട്|കോഴിക്കോടിനെ]] ഇസ്ലാമാബാദ് എന്നും പുനർനാമകരണം ചെയ്തു. ടിപ്പുവിന്റെ മരണശേഷമേ നാട്ടുകാർ ഈ സ്ഥലങ്ങൾക്ക് പഴയ പേരിലേക്ക് മടക്കിക്കൊണ്ടുവരാൻ കഴിഞ്ഞുള്ളൂ എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. [[Feroke|ഫറോക്ക്]] എന്ന പേരുമാത്രമേ ഇന്നും തിരിച്ചുപോവാതെ നിൽക്കുന്നുള്ളൂ. ഹിന്ദുക്കളുടെ മേൽ ആധിപത്യം സ്ഥാപിക്കാനും അവരുടെ ഭൂമിയും വസ്തുവകകളും കൈവശപ്പെടുത്താനുമായി [[Cherunad|ചെറുനാട്]], [[Vettathunad|വെട്ടത്തുനാട്]], [[ഏറനാട്]], [[Valluvanad|വള്ളുവനാട്]], [[Thamarassery|താമരശ്ശേരി]] എന്നിവിടങ്ങളിലും മറ്റു ഉൾപ്രദേശങ്ങളിലും നാട്ടുകാരായ മാപ്പിളമാർ വ്യാപകമായ അക്രമം അഴിച്ചുവിട്ടു. മുസ്‌ലിം ഭൂരിപക്ഷമുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽ ആസൂത്രിതമായ അക്രമത്തെയും കൊള്ളയേയും പേടിച്ച് മനുഷ്യർക്ക് സ്വതന്ത്രമായി യാത്രചെയ്യാൻ പോലും ആവില്ലായിരുന്നു{{തെളിവ്}}, [[ഹെർമൻ ഗുണ്ടർട്ട്]]. തന്റെ "[[കേരളപ്പഴമ]]" എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ ടിപ്പു സുൽത്താൻ [[കോഴിക്കോട്]] 1789-ൽ നടത്തിയ ക്രൂരകൃത്യങ്ങൾ വിവരിക്കാനാവാത്തത്രയുമാണെന്ന് പറയുന്നുണ്ട്. മലബാറിലെ അന്നത്തെ അവസ്ഥയെപ്പറ്റി [[ഇളംകുളം കുഞ്ഞൻപിള്ള]] ഇങ്ങനെ പറയുന്നു:<ref>Mathrubhoomi Weekly of 25 December 1955</ref><ref>Kerala District Gazetteers: Cannanore By A. Sreedhara Menon p.134-137</ref> {{cquote|അന്ന് കോഴിക്കോട് ബ്രാഹ്മണരുടെ കേന്ദ്രമായിരുന്നു. കോഴിക്കോടു മാത്രം 7000 -ത്തോളം നമ്പൂതിരി കുടുംബങ്ങൾ ഉള്ളതിൽ 2000-ത്തോളവും ടിപ്പുവും സൈന്യവും നശിപ്പിച്ചു. സുൽത്താൻ കുട്ടികളെയും സ്ത്രീകളെയും പോലും വെറുതേവിട്ടില്ല. അടുത്തുള്ള നാട്ടുരാജ്യങ്ങളിലെക്കോ കാടുകളിലേക്കോ ആണുങ്ങൾ രക്ഷപ്പെട്ടു. നിർബന്ധിത മതപരിവർത്തനം മൂലം മാപ്പിളമാരുടെ എണ്ണം വളരെയധികം വർദ്ധിച്ചു. ഹിന്ദുക്കളെ നിർബന്ധമായി [[ചേലാകർമ്മം]] ചെയ്തു മുസൽമാന്മാരാക്കി. ടിപ്പുവിന്റെ അതിക്രൂരമായ ഇത്തരം നടപടികൾ മൂലം നായന്മാരുടെയും ചേരമന്മാരുടെയും നമ്പൂതിരിമാരുടെയും എണ്ണത്തിൽ വലിയതോതിലുള്ള കുറവ് ഉണ്ടായി}} മലബാറിൽ ടിപ്പു നടത്തിയ കൊടുംക്രൂരതകളെപ്പറ്റി നിരവധി പ്രസിദ്ധരായ ചരിത്രകാരന്മാർ വിവരണങ്ങൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. [[T.K. Velu Pillai|ടി കെ വേലു പിള്ളയുടെ]] [[Travancore State Manual|ട്രാവൺകൂർ സ്റ്റേറ്റ് മാനുവലും]] [[Ulloor Parameshwara Iyer|ഉള്ളൂരിന്റെ]] [[Kerala Sahitya Charitam|കേരള സാഹിത്യ ചരിത്രവും]] ശ്രദ്ധേയമാണ്.<ref>{{cite web|url=http://voiceofdharma.com/books/tipu/ch01.htm |title=The Sword of Tipu Sultan |publisher=Voiceofdharma.com |date=25 February 1990 |accessdate=15 November 2011}}</ref>{{Unreliable source?|date=മാർച്ച് 2020}} 1790 ജനുവരി 18 -ന് ടിപ്പു സെയ്ദ് അബ്ഡുൽ ദുലായ്ക്ക് എഴുതിയ കത്തിൽ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു.{{cn}} {{cquote|[[Prophet Mohammed|പ്രവാചകന്റെയും]] [[Allah|അള്ളായുടെയും]] അനുഗ്രഹത്താൽ കോഴിക്കോട്ടുള്ള ഏതാണ്ട് മുഴുവൻ ഹിന്ദുക്കളെയും ഇസ്ലാമിലേക്കു പരിവർത്തനം ചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞു. കൊച്ചി രാജ്യത്തിന്റെ അതിരുകളിലുള്ള ഏതാനും എണ്ണം മാത്രമേ ഇനി ബാക്കിയുള്ളൂ. അവരെക്കൂടി ഉടൻ മതം മാറ്റുമെന്ന് ഞാൻ ഉറപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ ലക്ഷ്യം നേടാൻ ഇതിനെ ഒരു [[ജിഹാദ്]] ആയിത്തന്നെ ഞാൻ കരുതുന്നു.}} 1790 ജനുവരി 19 -ന് ബദ്രൂസ് സമൻ ഖാന് എഴുതിയ കത്തിൽ ടിപ്പു ഇങ്ങനെ പറയുന്നു.<ref>Historical Sketches of the South of India in an attempt to trace the History of Mysore, Mark Wilks Vol II, page 120</ref> {{cquote|മലബാറിൽ ഈയിടെ ഒരു വലിയ വിജയമാണ് ഉണ്ടായത്. നാലു ലക്ഷത്തോളം ഹിന്ദുക്കളെ മുസൽമാന്മാരാക്കി മാറ്റാൻ കഴിഞ്ഞു. ആ നശിച്ച രാമൻ നായർക്കെതിരെ ([[കാർത്തിക തിരുനാൾ രാമവർമ്മ]]) യുദ്ധം നയിക്കാനും ഞാൻ തീരുമാനിച്ചു കഴിഞ്ഞു.}} 1790 ഫെബ്രുവരി 13 ആം തിയതി ടിപ്പു എഴുതിയ കത്തിൽ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു:<ref>Selected Letters of Tipoo Sultan by Kirkpatrick</ref> {{cquote|തടവിലുള്ള നായന്മാരെപ്പറ്റിയുള്ള താങ്കളുടെ രണ്ടു കത്തും ലഭിച്ചു. അവരിൽ 135 പേരെ [[ചേലാകർമ്മം]] ചെയ്യാനുള്ള നിങ്ങളുടെ ഉത്തരവ് ശരിയാണ്. അതിൽ ഏറ്റവും ചെറുപ്പക്കാരായ 11 പേരെ Usud Ilhye band (or class) -ൽ പെടുത്തിയതും ബാക്കി 94 പേരെ Ahmedy Troop --ൽ ചേർത്തതും, പിന്നീട് അവരെ Kilaaddar of Nugr -ന്റെ കീഴിൽ ചേർത്തതുമെല്ലാം ശരിയായ കാര്യങ്ങളാണ്.}} [[Portuguese|പോർച്ചുഗീസ്]] ചരിത്രകാരനും എഴുത്തുകാരനുമായ ഫാദർ ബർടോലോമാചോ, അവകാശപ്പെടുന്നത് ഇങ്ങനെയാണ്;<ref>Voyage to East Indies by Fr.Bartolomaco, pgs 141–142</ref> {{cquote|ഏറ്റവും മുന്നിൽ കാപാലികന്മാരായ 30000 -ഓളം പടയാളികൾ കണ്ണിൽക്കണ്ടവരെയെല്ലാം കശാപ്പു ചെയ്തുകൊണ്ട് മുന്നേറും. തൊട്ടുപിന്നാലെ ഫ്രഞ്ചു കമാണ്ടറായ [[M. Lally|എം ലാലിയുടെ]] നേതൃത്വത്തിൽ ഒരു ഫീൽഡ് ഗൺ യൂണിറ്റ്. ആനപ്പുറത്ത് എഴുന്നള്ളുന്ന ടിപ്പുവിന്റെ പിന്നാലെ മറ്റൊരു 30000 പടയാളികൾ. മിക്ക ആൾക്കാരെയും കോഴിക്കോട്ടു വച്ചാണ് തൂക്കിലേറ്റിയത്. അമ്മമാരുടെ കഴുത്തിൽ കുട്ടികളെയും ചേർത്തു കെട്ടി ആദ്യം തൂക്കിലേറ്റും. കാപാലികനായ ടിപ്പു സുൽത്താൻ നഗ്നരായ ഹിന്ദുക്കളെയും ക്രിസ്ത്യാനികളെയും ആനകളുടെ കാലുകളിൽ കെട്ടി ശരീരം കീറിപ്പറിയുന്നതു വരെ വലിപ്പിക്കും. അമ്പലങ്ങളും പള്ളികളും മലിനപ്പെടുത്തി കത്തിക്കാനും നശിപ്പിക്കാനും ഉത്തരവ് നൽകി. ഹിന്ദു-ക്രിസ്ത്യൻ സ്ത്രീകളെ നിർബന്ധപൂർവ്വം മുസൽമാന്മാരെക്കൊണ്ട് വിവാഹം കഴിപ്പിച്ചു. തിരിച്ച് മുസ്‌ലിം സ്ത്രീകളെ ഹിന്ദു-ക്രിസ്ത്യൻ പുരുഷന്മാരെക്കൊണ്ടും വിവാഹം ചെയ്യിച്ചു. ഇസ്ലാമിനെ ബഹുമാനിക്കാൻ തയ്യാറാവാത്ത ക്രിസ്ത്യാനികളെ അപ്പോൾത്തന്നെ തൂക്കിലേറ്റി. ടിപ്പുവിന്റെ സേനയുടെ കയ്യിൽ നിന്നും രക്ഷപെട്ട് എന്റെയടുത്ത് [[വരാപ്പുഴ അതിരൂപത|വരാപ്പുഴ അതിരൂപതയുടെ]] ആസ്ഥാനമായ [[വരാപ്പുഴ|വരാപ്പുഴയിൽ]] എത്തിയവരാണ് എന്നോട് ഇക്കാര്യമെല്ലാം പറഞ്ഞത്. വരാപ്പുഴ നദി ബോട്ടിൽ കടക്കാൻ ഞാൻ തന്നെ പലരെയും സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്.}} കീഴ്‌ജാതിയിൽപ്പെട്ട നിരവധി ഹിന്ദുക്കൾ മൈസൂർ ഭരണകാലത്ത് ഇസ്ലാമിലേക്ക് ചേർത്തതിനെ സ്വീകരിച്ചപ്പോൾ, മറ്റു പലരും, പ്രത്യേകിച്ചു [[തീയർ|തീയർ സമുദായക്കാർ]] തലശ്ശേരിയിലേക്കും മാഹിയിലേക്കും നാടുവിട്ടു. =====കടത്തനാട്===== 1766ലെ സൈനികനീക്കത്തിന് ശേഷം ഹൈദർ തിരിച്ചുപോയപ്പോൾ, കടത്തനാട്ടെ നായന്മാർ അവിടെയുള്ള മാപ്പിളമാർക്കെതിരെ കലാപം നടത്തി. പരാതിയെത്തുടർന്ന് ഹൈദരാലി വലിയൊരു സൈന്യവുമായി തിരിച്ചുവന്നു. ഒരു നദിയുടെ ഇരുകരകളിലുമായി മൈസൂർ സേനയും നായർപ്പടയും നിലയുറപ്പിച്ചു. അടുത്ത ദിവസം യുദ്ധം ആരംഭിക്കുകയും നായർപ്പട നിശ്ശേഷം തോൽപ്പിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ചിതറിയോടിയ നായർപ്പടയെ പിന്തുടരുകയും അവർക്ക് വലിയ നാശനഷ്ടം വരുത്തുകയും ചെയ്തു മൈസൂർ സേന. ടിപ്പുവിന്റെ 14 മക്കളിൽ അവശേഷിച്ച ഏക മകനായ [[Ghulam Muhammad Sultan Sahib|ഗുലാം മുഹമ്മദ് സുൽത്താൻ സാഹിബ്]] എഡിറ്റു ചെയ്ത മുഗൾ പ്രതിനിധിയുടെ വിശദീകരണത്തിൽ [[കടത്തനാട്]] യുദ്ധത്തിൽ പരാജയപ്പെട്ട നായർ പടയുടെ അവസ്ഥ കാണാം<ref name="ലോഗൻ407">{{cite book |last1=വില്ല്യം ലോഗൻ |title=മലബാർ ഒന്നാം വാള്യം |page=407 |url=https://archive.org/details/pli.kerala.rare.75583/page/n431 |accessdate=5 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref>. {{cquote|കിലോമീറ്ററുകളോളം വിജനമായ പ്രദേശങ്ങളിൽ ആകെ കാണാനുണ്ടായിരുന്നത് ചിതറിക്കിടക്കുന്ന ശരീരഭാഗങ്ങൾ, വികൃതമാക്കിയ മൃതദേഹങ്ങൾ എന്നിവ മാത്രമായിരുന്നു. ഹൈദർ അലി ഖാന്റെ സേനയുടെ പിന്നാലെ വന്ന മാപ്പിളമാർ നായന്മാരുടെ സ്ഥലങ്ങളിൽ ഭീകരാവസ്ഥ സൃഷ്ടിച്ചുകൊണ്ട് സ്ത്രീകളെയും കുട്ടികളെയും ഉൾപ്പെടെ കണ്ണിൽക്കണ്ടവരെയെല്ലാം കൊന്നൊടുക്കി. കടന്നുവരുന്ന ആക്രമകാരികളുടെ പ്രകൃതം മനസ്സിലാക്കിയതിനാൽ ഒരാൾ പോലും ചെറുത്തുനിൽക്കാൻ ഇല്ലാതെ ഉപേക്ഷിച്ച ഗ്രാമങ്ങൾ, വീടുകൾ, കോട്ടകൾ, കൊട്ടാരങ്ങൾ അങ്ങനെ ജീവിതയോഗ്യമായ ഇടങ്ങളെല്ലാം ആളുകൾ ഉപേക്ഷിച്ചുപോയിരുന്നു<ref name="ലോഗൻ407"/>.}} തിരികെ വന്നാൽ ക്ഷമിക്കാം എന്നും പറഞ്ഞ് തന്റെ '''ബ്രാഹ്മണരായ''' ദൂതന്മാർ വഴി (1766 -ന്റെ രണ്ടാംപകുതിയിലെ മുസ്‌ലിം വിരുദ്ധകലാപത്തിനൊടുവിൽ) ഒളിവിലിരിക്കുന്ന നായർ യോദ്ധാക്കൾക്ക്<ref name="ലോഗൻ413">{{cite book |last1=വില്ല്യം ലോഗൻ |title=മലബാർ ഒന്നാം വാള്യം |page=413 |url=https://archive.org/details/pli.kerala.rare.75583/page/n437 |accessdate=5 സെപ്റ്റംബർ 2019}}</ref> ഹൈദർ അലി സന്ദേശം നൽകി. ഇങ്ങനെ സന്ദേശം കിട്ടി തിരികെ എത്തിയവരെ മുഴുവൻ തൂക്കിലേറ്റുകയും അവരുടെ സ്ത്രീകളെയും കുട്ടികളെയും അടിമകളാക്കുകയുമാണ് ഹൈദർ അലി ചെയ്തത്<ref>Tipu Sultan: As known in Kerala, by Ravi Varma. p.468</ref><ref name="ലോഗൻ413"/>. =====നായന്മാരുടെ ഉന്മൂലനം===== {{main|ടിപ്പു സുൽത്താൻ നായന്മാരെ ശ്രീരംഗപട്ടണത്ത് ബന്ധനത്തിലാക്കിയത്}} നായർ സമൂഹം ഒരു സൈനികസംഘമായിരുന്നു അക്കാലത്ത്. ഹൈദർ ആദ്യം ചെയ്തത് സാമൂഹികമായി നായർ സമൂഹം അനുഭവിച്ചിരുന്ന ഔന്നത്യത്തെ തകർക്കുകയായിരുന്നു<ref name="ലോഗൻ413"/>. താഴ്ന്നജാതിക്കാർക്ക് കൂടുതൽ ഔന്നത്യവും നൽകി<ref name="ലോഗൻ413"/>. അതുവരെ നായന്മാരെ ബഹുമാനിച്ചിരുന്ന മറ്റു ജാതിക്കാരെ തിരിച്ച് ബഹുമാനിക്കേണ്ട അവസ്ഥ സംജാതമായി<ref name="ലോഗൻ413"/>. തീണ്ടൽ തിരിച്ച് നടപ്പാക്കി<ref name="ലോഗൻ413"/>. ആയുധം ധരിക്കാനുള്ള നായർ സമൂഹത്തിന്റെ അവകാശം ഹൈദർ ഇല്ലാതാക്കി<ref name="ലോഗൻ413"/>. ആയുധധാരിയായ നായരെ എവിടെക്കണ്ടാലും വധിക്കാനുള്ള അവകാശം ജനങ്ങൾക്ക് വകവെച്ചുകൊടുത്തു<ref name="ലോഗൻ413"/>. രവി വർമ്മ ഇങ്ങനെ തുടരുന്നു.<ref>Kerala District Gazetteers: & suppl. Kozhikole By Kerala (India). Dept. of Education, A. Sreedhara Menon p.150-152</ref> {{cquote|മലബാർ വിടുന്നതിനു മുൻപ് നായന്മാർക്കു ലഭിച്ചിരുന്ന സാമൂഹികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ മുൻതൂക്കങ്ങൾ എല്ലാം എടുത്തുമാറ്റിയിരിക്കണമെന്ന നിർബന്ധബുദ്ധി ഹൈദറിന് ഉണ്ടായിരുന്നു. ആയുധം കൊണ്ടുനടക്കുന്നതിൽ നിന്നും നായന്മാരെ വിലക്കി. ഇങ്ങനെ അഭിമാനം നഷ്ടപ്പെടുന്നതിലും നല്ലത് മരണമാണെന്നാണ് കരുതിയിരുന്ന നായന്മാർക്ക് ഈ നിയമം യാതൊരുതരത്തിലും സ്വീകാര്യമല്ലായിരുന്നു. അതിനാൽ ഹൈദർ ഉണ്ടാക്കിയ മറ്റൊരു നിയമപ്രകാരം നായന്മാർ ഇസ്ലാമിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്യുന്ന പക്ഷം അവർക്ക് ആയുധം കൊണ്ടുനടക്കുന്നതിനുള്ള അനുമതിയടക്കം എല്ലാ അവകാശങ്ങളും തിരികെനൽകാമെന്ന് ഉത്തരവിറക്കി. പലർക്കും അങ്ങനെ ഇസ്ലാമിലേക്ക് മാറേണ്ടി വന്നു. എന്നാൽ നായന്മാരും പ്രഭുക്കന്മാരും ബ്രാഹ്മണരും അടങ്ങുന്ന വലിയൊരു വിഭാഗം അഭിമാനം ഉപേക്ഷിക്കാൻ തയ്യാറല്ലാതെ [[Kingdom of Travancore|തിരുവിതാംകൂറിലേക്ക്]] നാടുവിട്ടു.}} 1788-ൽ [[M. Lally|എം ലാലിയും]] [[Mir Asrali Khan|മിർ അസ്രലി ഖാനും]] നേതൃത്വം നൽകുന്ന പട്ടാളത്തോട് ടിപ്പു സുൽത്താൻ [[Kottayam (Malabar)|കോട്ടയം]] മുതൽ [[Valluvanad|വള്ളുവനാട്]] വരെയുള്ള സകല നായന്മാരെയും വളഞ്ഞ് നായർ സമുദായത്തെ മൊത്തം ഉന്മൂലനം ചെയ്യാൻ നിർദ്ദേശം നൽകുകയുണ്ടായി.<ref>{{cite book|url=http://books.google.com/books?id=bk5uAAAAMAAJ&q=%22surround+and+extricate%22 |title=Tipu Sultan: villain or hero? : an ... – Sita Ram Goel&nbsp;— Google Books |publisher=Books.google.com |date=29 August 2008 |accessdate=15 November 2011}}</ref>{{Unreliable source?|date=മാർച്ച് 2020}} ഈ സംഭവം "[[The Order of Extermination of the Nayars by Tipu Sultan|നായന്മാരെ ഉന്മൂലനം ചെയ്യാനുള്ള ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ ഉത്തരവ്]]" എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. കോഴിക്കോടിനെ ഒരു വലിയ സൈനികകേന്ദ്രം ആക്കിമാറ്റിയശേഷം "കാടുമുഴുവൻ വളഞ്ഞ് നായന്മാരുടെ നേതാക്കളെ പിടിച്ചുകൊണ്ടുവരാൻ" ടിപ്പു കൽപ്പന നൽകി. [[കടത്തനാട്|കടത്തനാടുള്ള]] ഏതാണ്ട് 2000 നായർ പടയാളികൾ [[കുറ്റിപ്പുറം]] കോട്ടയിൽ ഏതാനും ആഴ്ച്ച ടിപ്പുവിന്റെ വലിയ സേനയോട് കീഴടങ്ങാൻ കൂട്ടാക്കാതെ നിലയുറപ്പിച്ചു. പക്ഷേ പട്ടിണിയാൽ അവർ മരിച്ചുതുടങ്ങിയപ്പോൾ ടിപ്പു കോട്ടയിൽ പ്രവേശിച്ചു. സ്വമനസാലെ ഇസ്ലാമിലേക്ക് മാറുകയാണെങ്കിൽ കൊല്ലാതിരിക്കാം, അല്ലെങ്കിൽ നിർബന്ധിതമായി പരിവർത്തനം ചെയ്തു നാടുകടത്തപ്പെടും എന്ന നിർബന്ധത്തിനു വഴങ്ങി എല്ലാവരും, മറ്റു നിർവ്വാഹമില്ലാതെ ഇസ്ലാമിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്തു. മതംമാറ്റച്ചടങ്ങിനു ശേഷം സ്ത്രീപുരുഷന്മാർ അടക്കം കീഴടങ്ങിയ എല്ലാവരെക്കൊണ്ടും തങ്ങളുടെ വിശ്വാസം വിലക്കിയ [[beef|പശുമാംസം]] നിർബന്ധപൂർവ്വം തീറ്റിക്കുകയുണ്ടായി. കുറ്റിപ്പുറം വല്ലപ്പുഴക്കടുത്തായി ഇടിഞ്ഞു പൊളിഞ്ഞ നിലയിൽ ആ പഴയ കോട്ടയുടെ ഭാഗങ്ങൾ ഇന്നും നിലകൊള്ളുന്നുണ്ട് [[Parappanad|പരപ്പനാട് രാജകുടുംബത്തിലെ]] ടിപ്പുവിന്റെ സേനയുടെ പിടിയിൽ നിന്നും രക്ഷപ്പെട്ട ഒന്നോ രണ്ടോ അംഗങ്ങളൊഴികെ ഒരു താവഴിയെ മുഴുവൻ നിർബന്ധിതമായി ഇസ്ലാമിലേക്ക് മതംമാറ്റം നടത്തുകയുണ്ടായി. അതുപോലെ [[Nilamboor Royal Family|നിലമ്പൂർ രാജകുടുംബത്തിലെ]] ഒരു തിരുപ്പാടിനെ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയി നിർബന്ധപൂർവം മതംമാറ്റി. പിന്നീട് ഇങ്ങനെ മതംമാറ്റിയവരെ ഉപയോഗിച്ച് മതംമാറ്റശ്രമങ്ങൾ നടന്നതായി റിപ്പോർട്ടുകൾ ഉണ്ട്.<ref>Rise and fulfilment of English rule in India By Edward John Thompson, Geoffrey Theodore Garratt p.209</ref> കീഴടങ്ങിയ [[Kolathiri|കോലത്തിരിയെ]] കൊന്നതിനു ശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശവശരീരം ആനയുടെ കാലിൽകെട്ടി തെരുവിലൂടെ വലിച്ചുകൊണ്ടുപോയി ഒരു മരത്തിനു മുകളിൽ തൂക്കിയിട്ടു. കീഴടങ്ങിയ പാലക്കാട് രാജാവായ [[Ettipangi Achan|എട്ടിപ്പങ്ങി അച്ചനെ]] സംശയത്തിന്റെ പേരിൽ തുറുങ്കിലടച്ച് പിന്നീട് ശ്രീരംഗപട്ടണത്തേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. അദ്ദേഹത്തെപ്പറ്റി പിന്നീട് യാതൊന്നും കേട്ടിട്ടില്ല. ടിപ്പുവിന്റെ പട്ടാളക്കാരിൽ നിന്നും രക്ഷപ്പെടുമ്പോൾ പിടിക്കപ്പെട്ട [[Chirackal Royal family|ചിറക്കൽ രാജകുടുംബത്തിലെ]] ഒരു യുവരാജാവിനു നേരിടേണ്ടിവന്ന ഭീകരമായ അനുഭവം ടിപ്പുവിന്റെ തന്നെ ഡയറിയിൽ പറയുന്നുണ്ട്. ഏതാനും ദിവസത്തെ അധ്വാനത്തിനു ശേഷമാണ് ഒളിവിൽ നിന്നും അയാളെ പിടിച്ചത്. അയാളുടെ മൃതദേഹത്തോട് കടുത്ത അനാദരവാണ് ടിപ്പു കാണിച്ചത്. ഏറ്റുമുട്ടലിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട രാജകുമാരന്റെ മൃതദേഹം ആനകളെക്കൊണ്ട് ടിപ്പുവിന്റെ ക്യാമ്പിലൂടെ വലിച്ചിഴച്ചു. അതിനുശേഷം ജീവനോടെ പിടിച്ച അദ്ദേഹത്തെ പതിനേഴ് അനുയായികളോടൊപ്പം ഒരു മരത്തിൽ കെട്ടിത്തൂക്കി. ഇക്കാര്യം [[ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി|ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനിയുടെ]] രേഖകളും ശരിവയ്ക്കുന്നുണ്ട്. ടിപ്പുവിനോട് എതിർത്തുനിന്ന മറ്റൊരു ജന്മിയായ കൊറങ്ങോത്ത് നായരെ ഒടുവിൽ ഫ്രഞ്ചുകാരുടെ സഹായത്തോടെ പിടിച്ചു തൂക്കിക്കൊല്ലുകയായിരുന്നു.<ref>Tipu Sultan: villain or hero? : an anthology By Sita Ram Goel p.31</ref>{{Unreliable source?|date=മാർച്ച് 2020}} 1788-ൽ ടിപ്പു മലബാറിലെ നായന്മാർക്കായി പുറപ്പെടുവിച്ച വിളംബരപ്രകാരം പുതിയ സാമുദായിക പരിഷ്കരണങ്ങൾ ഇവയാണ്: <ref name="Malabar">{{harvnb|Menon|1962|pp=155–156}}</ref> {{quote|text= ഞാൻ ഇവിടം കീഴടക്കിയിട്ട് കഴിഞ്ഞുപോയ ഇരുപത്തിനാല് വർഷമായി നിങ്ങൾ അക്രമകാരികളും മർക്കടമുഷ്ടിക്കാരുമായ ഒരു ജനക്കൂട്ടമായി, യുദ്ധങ്ങൾ നടത്തി നിങ്ങളുടെ മഴക്കാലത്ത് എന്റെ ധാരാളം രക്തസാക്ഷികൾക്ക് ജീവഹാനിയുണ്ടാക്കാൻ ഇടയായിട്ടുണ്ട്. അത് അങ്ങനെയാവട്ടേ, കഴിഞ്ഞതു കഴിഞ്ഞു. ഇനി മുതൽ നിങ്ങളെല്ലാവരും എന്റെ ഭരണം അംഗീകരിച്ച് അനുസരണയോടെ നികുതികൾ നൽകി നല്ല ഒരു ജനതയായി ജീവിച്ചുകൊള്ളണം. ഒരു സ്ത്രീയ്ക്ക് പത്തു പുരുഷന്മാർ എന്ന നിങ്ങളുടെ രീതി വഴി നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ അമ്മ-പെങ്ങന്മാരെ നിയന്ത്രണമില്ലാതെ ആഭാസകരമായ ഇടപാടുകൾക്ക് വിട്ട് എല്ലാം ജാരസന്തതികളായി മൃഗങ്ങളുടെ അത്ര പോലും നാണമില്ലാത്ത ജീവിക്കുന്നവരാണ്. ഇത്തരം പാപകരമായ പരിപാടികൾ നിർത്തി മറ്റു മനുഷ്യസമൂഹത്തെപ്പോലെ ജീവിക്കാൻ ഇനിയും നിങ്ങൾ തയ്യാറാവാത്ത പക്ഷം, ഞാനിതാ വീണ്ടും പറയുകയാണ് എല്ലാത്തിനെയും ഞാൻ ഇസ്ലാമിലേക്ക് നിർബന്ധമായി മാറ്റുന്നതായിരിക്കും}} ഈ വിളംബരം വ്യാപകമായ പ്രതിഷേധങ്ങൾക്ക് ഇടയാക്കി, അതു വളർന്ന് ഒരു കലാപത്തോളം എത്തി.<ref name="Malabar"/> ഇസ്ലാമിലേക്ക് നിർബന്ധിത മതംമാറ്റത്തിനു വിധേയമാക്കപ്പെടുമെന്നു ഭയന്ന് 30000 ബ്രാഹ്മണർ തിരുവിതാംകൂറിലേക്ക് നാടുവിട്ടു.<ref name="Malabar"/> കോട്ടയം രാജാവും [[കടത്തനാട്]] രാജാവും [[English East India Company|ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനിയോട്]] സംരക്ഷണം ആവശ്യപ്പെട്ടു.<ref name="Malabar"/> 1788 -ൽ സാമൂതിരിയെ ആക്രമിച്ച ടിപ്പു മഞ്ചേരിയിലെ കരണവപ്പാടിനെ പിടികൂടി.<ref name="Malabar"/> [[Ravi Varma of Padinjare Kovilakam|രവി വർമ്മയും]] മറ്റു പടിഞ്ഞാറേ കോവിലകത്തെ യുവരാജാക്കന്മാരും കോഴിക്കോട്ടെ നായർപ്പടയാളികളും കൂടി ഈ ആക്രമണത്തെ നേരിട്ടു. ടിപ്പു തന്റെ ഫ്രഞ്ച് കമാണ്ടറായ [[M. Lally|എം ലാലിയുടെ]] നേതൃത്വത്തിൽ 6000 പേരടങ്ങുന്ന ഒരു പടയെ അയച്ചെങ്കിലും രവി വർമ്മയെ തോൽപ്പിക്കാനായില്ല.<ref name="Malabar"/> =====ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങൾ നശിപ്പിക്കൽ===== [[William Logan|ലോഗന്റെ]] [[Malabar Manual|മലബാർ മാനുവലിൽ]] മലബാറിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ ടിപ്പു നശിപ്പിച്ചതിനെപ്പറ്റി പറയുന്നുണ്ട്. [[ചിറക്കൽ]] താലൂക്കിലെ [[തൃച്ചംബരം ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രം]], [[തളിപ്പറമ്പ് രാജരാജേശ്വരക്ഷേത്രം]], [[തലശ്ശേരി|തലശ്ശേരിയിലെ]] [[തിരുവങ്ങാട് ശ്രീരാമസ്വാമിക്ഷേത്രം]] [[വടകര|വടകരയിലെ]] [[Ponmeri Shiva Temple|പൊന്മേരി ശിവ ക്ഷേത്രം]] എന്നിവയെല്ലാം ടിപ്പുവിന്റെ മൈസൂർ സേന തകർത്ത ഹൈന്ദവക്ഷേത്രങ്ങളാണ്. [[മലബാർ മാനുവൽ]] പ്രകാരം മണിയൂർ മുസ്‌ലിം പള്ളി ഒരു കാലത്ത് ഹിന്ദു ക്ഷേത്രമായിരുന്നുവത്രേ. ടിപ്പുവിന്റെ ഭരണകാലത്ത് ഈ ക്ഷേത്രം ഒരു മുസ്‌ലിം പള്ളി ആയി മാറ്റുകയായിരുന്നുവെന്നാണ് കരുതുന്നത്<ref>''Malabar Manual'' by William Logan</ref>. യുദ്ധകാലത്ത് ക്ഷേത്രങ്ങൾ തകർക്കപ്പെട്ടെങ്കിലും പിന്നീട് നഷ്ടപരിഹാരം നൽകിയതായും രേഖകളുണ്ട്<ref name=flonline1/> [[History of Sanskrit Literature in Kerala|കേരളത്തിലെ സംസ്കൃതസാഹിത്യത്തിന്റെ ചരിത്രം]] എന്ന തന്റെ പ്രസിദ്ധമായ പുസ്തകത്തിൽ [[Vatakkankoor Raja Raja Varma|വടക്കൻകൂർ രാജ രാജ വർമ്മ]] പറയുന്നത് ഇപ്രകാരമാണ്: {{cquote|ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ സൈനിക ആക്രമണങ്ങളിൽ കേരളത്തിലെ ഹൈന്ദവക്ഷേത്രങ്ങൾക്കുണ്ടായ നഷ്ടങ്ങൾ ചെറുതല്ല. അമ്പലങ്ങൾ കത്തിക്കുക, വിഗ്രഹങ്ങൾ തകർക്കുക എന്നിവ ടിപ്പുവിന്റെയും അത്രതന്നെ ക്രൂരന്മാരായ പട്ടാളത്തിന്റെയും നേരംപോക്കുകളായിരുന്നു. പ്രസിദ്ധവും പുരാതനവുമായ [[തൃച്ചംബരം ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രം|തൃച്ചംബരത്തെയും]] [[തളിപ്പറമ്പ് രാജരാജേശ്വരക്ഷേത്രം|രാജരാജക്ഷേത്രത്തിലെയും]] നഷ്ടങ്ങൾ അചിന്തനീയമാണ്}} ഹൈദർ അലി അമ്പലങ്ങളെ നികുതി കൊടുക്കുന്നതിൽ നിന്നു ഒഴിവാക്കിയിരുന്നു. എന്നാൽ ടിപ്പുവാകട്ടെ ക്ഷേത്രങ്ങൾക്ക് കനത്ത നികുതിയാണു ചുമത്തിയിരുന്നത്. ഹൈദറിനു കീഴടങ്ങിയ [[Palghat Raja |പാലക്കാട്ട് രാജാവിന്റെ]] [[കൽപ്പാത്തി|കൽപ്പാത്തിയിലെ]] പ്രസിദ്ധമായ [[Hemambika Temple|ഹേമാംബിക ക്ഷേത്രം]], [[Zamorin|സാമൂതിരിയെ]] ഉപേക്ഷിച്ച് ഹൈദറിന്റെ ഭാഗത്തു ചേർന്ന [[Kollamkottu Raja|കൊല്ലങ്കോട് രാജാവിന്റെ]] [[Kachamkurissi Temple|കാച്ചാംകുറിശ്ശി ക്ഷേത്രം]], പാലക്കാട്ടെ ജൈനക്ഷേത്രം എന്നിവയെല്ലാം ടിപ്പുവിന്റെ ഭരണകാലത്ത് ഗുരുതരമായ നാശങ്ങൾ സംഭവിച്ച ക്ഷേത്രങ്ങളാണ്. മറ്റു പല പ്രസിദ്ധ ക്ഷേത്രങ്ങളും കൊള്ളയടിക്കുകയും മലിനമാക്കുകയും ചെയ്തു. =====[[ഗുരുവായൂർ ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്രം|ഗുരുവായൂരിലെ]] വിഗ്രഹം ഒളിപ്പിച്ചത്===== 1766-ൽ ഹൈദർ അലി [[കോഴിക്കോട്]] കീഴടക്കി പിന്നാലെ [[Guruvayur|ഗുരുവായൂരും]]. ക്ഷേത്രം നശിപ്പിക്കാതിരിക്കാൻ ക്ഷേത്രാധികാരികളോട് ഹൈദർ 10000 [[Madras fanam|ഫണം]] ആവശ്യപ്പെടുകയും അവർ അത് ഹൈദറിനു കൊടുക്കുകയും ചെയ്തു. മലബാർ ഗവർണർ ആയിരുന്ന [[Shrinivasa Rao|ശ്രീനിവാസ റാവുവിന്റെ]] ഹൈദർ ഗുരുവായൂരിനെ നശിപ്പിക്കന്നതിൽനിന്നും പിന്മാറി. ടിപ്പു വീണ്ടും 1789-ൽ [[കോഴിക്കോട്]] ആക്രമിച്ചു. [[ഗുരുവായൂർ ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിക്ഷേത്രം|ഗുരുവായൂർ അമ്പലത്തിന്]] ആക്രമണമുണ്ടാകുമെന്ന് ഭയന്ന് മല്ലിശ്ശേരി നമ്പൂതിരിയും കക്കാട് ഓതിക്കനും ചേർന്ന് വിഗ്രഹം ഒളിപ്പിക്കുകയും ഉൽസവവിഗ്രഹത്തെ [[അമ്പലപ്പുഴ ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രം|അമ്പലപ്പുഴ ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക്]] കൊണ്ടുപോവുകയും ചെയ്തു. മല്ലിശ്ശേരി വിഗ്രഹം അമ്പലപ്പുഴക്ക് കൊണ്ടുപോയതും അവിടെ കായലിൽ ഇട്ടതും പിന്നീട് കൊണ്ടുവന്നതും ഗുരുവായൂർ-മമ്മിയൂർ കളരി ചെപ്പേടിൽ പറയുന്നുണ്ട്.<ref>{{cite book |last1=1766 മൈസൂർ പടയോട്ടം 250 വർഷങ്ങൾ |title=എസ് രാജേന്ദു |date=2016 |publisher=വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം |location=ശുകപുരം}}</ref> ചെറിയ ക്ഷേത്രങ്ങൾ ടിപ്പു നശിപ്പിച്ചെങ്കിലും സമയത്ത് മഴ വന്നതുകൊണ്ട് വലിയ ക്ഷേത്രം രക്ഷപ്പെട്ടു. 1792-ൽ ടിപ്പുവിന്റെ തോൽവിക്ക് ശേഷം 1792 സെപ്റ്റംബർ 17 ന് വിഗ്രങ്ങൾ പുനഃപ്രതിഷ്ഠിച്ചെങ്കിലും നിത്യപൂജകളെല്ലാം തടസ്സപ്പെട്ടിരുന്നു<ref>http://voiceofdharma.org/books/tipu/ch04.htm</ref>{{Unreliable source?|date=മാർച്ച് 2020}}<ref>{{Cite web |url=http://guruvayurprarthana.com/aboutguruvayur.aspx |title=ആർക്കൈവ് പകർപ്പ് |access-date=2016-01-25 |archive-date=2014-11-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141113034742/http://guruvayurprarthana.com/aboutguruvayur.aspx |url-status=dead }}</ref>. == കലകളിൽ == [[ടിപ്പുവിന്റെ കരവാൾ (ചലച്ചിത്രം)|ദ സ്വോർഡ് ഓഫ് ടിപ്പുസുൽത്താൻ]] എന്ന പേരിൽ [[സഞ്ജയ് ഖാൻ]] സംവിധാനം ചെയ്ത [[ടെലിവിഷൻ]] പരമ്പര ആദ്യമായി 1989-ൽ [[ദൂർദർശൻ|ദുരദർശനിൽ]] പ്രക്ഷേപണം ചെയ്തു. [[ഭഗവാൻ ഗിദ്വാനി|ഭഗവാൻ ഗിദ്വാനിയുടെ]] [[നോവൽ|നോവലിനെ]] ആസ്പദമാക്കിയായിരുന്നു ഈ ചലച്ചിത്രം തയ്യാറാക്കിയത്<ref>{{Cite journal|last=Khosla|first=G. D.|date=1977|title=Review of The Sword of Tipu Sultan|url=https://www.jstor.org/stable/23001501|journal=India International Centre Quarterly|volume=4|issue=2|pages=214–216|issn=0376-9771}}</ref>. പിന്നീട് വിവിധ ഭാഷകളിൽ ഈ പരമ്പര പ്രക്ഷേപണം ചെയ്തിരുന്നു. [[മീഡിയാവൺ ടിവി|മീഡിയാവൺ ചാനൽ]] [[മലയാളം|മലയാളത്തിൽ]] പ്രക്ഷേപണം ചെയ്തിരുന്നു<ref name=media1>[http://www.istream.com/tv/show/2688/Tippu-Sultan ടിപ്പു സുൽത്താൻ ദൃശ്യപരമ്പര] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130411041901/http://www.istream.com/tv/show/2688/Tippu-Sultan |date=2013-04-11 }} മീഡിയാവൺ ടെലിവിഷൻ ചാനലിൽ</ref>. മലയാളത്തിലെ ആദ്യ ചരിത്രാഖ്യായികകളിലൊന്ന് എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന [[സി.വി. രാമൻപിള്ള|സി.വി. രാമൻപിള്ളയുടെ]] ''[[രാമരാജബഹദൂർ]]'' എന്ന പുസ്തകത്തിൽ ടിപ്പുവിന്റെ ആക്രമണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആകുലത എമ്പാടും കാണാവുന്നതാണ്. '''ടിപ്പുവിന്റെ സ്വപ്നങ്ങൾ''' എന്ന [[ഗിരീഷ് കർണാഡ്|ഗിരീഷ് കർണാഡിന്റെ]] നാടകം 1999-ൽ അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടു<ref>{{cite web |last1=ഫ്രണ്ട്‌ലൈൻ |title=Tipu, Haidar and history |url=https://frontline.thehindu.com/static/html/fl1707/17070800.htm |accessdate=2 ജൂലൈ 2019}}</ref>. 2013-ൽ ഇറങ്ങിയ ''[[ആമേൻ (ചലച്ചിത്രം)|ആമേൻ]]'' എന്ന ചലച്ചിത്രത്തിൽ ടിപ്പുസുൽത്താൻ കുമരംകരിയിലെ സുറിയാനി പള്ളിയെ ആക്രമിക്കാൻ എത്തിയപ്പോൾ [[വിശുദ്ധ ഗീവർഗീസ്]] നേരിട്ട് ടിപ്പു സുൽത്താനെ തുരത്തി എന്ന് ചിത്രീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ വാസ്തവത്തിൽ ടിപ്പു സുൽത്താൻ [[പെരിയാർ|പെരിയാറിനു]] തെക്കോട്ട് വന്നുവെന്നതിനു തെളിവില്ല. === വാളും കടുവയും === [[File:Tipu_Sultan's_Tiger.JPG|കണ്ണി=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tipu_Sultan's_Tiger.JPG|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ കടുവ (വിക്ടോറിയ ആന്റ് ആൽബർട്ട് മ്യൂസിയം, ലണ്ടൻ)]] 1789-ൽ [[തിരുവിതാംകൂർ]] നായന്മാരുമായുണ്ടായ [[നെടുങ്കോട്ട യുദ്ധം|നെടുങ്കോട്ട യുദ്ധത്തിൽ]] ടിപ്പു സുൽത്താന് തന്റെ ഉടവാൾ നഷ്ടപ്പെട്ടിരുന്നു. [[തിരുവിതാംകൂർ]] സൈന്യത്തിന്റേയും ബ്രിട്ടീഷ് സൈന്യത്തിന്റേയും സംയുക്തവും അതിശക്തവുമായ പ്രത്യാക്രമണത്തെത്തുടർന്ന് അദ്ദേഹത്തിന് അവിടെനിന്നു പിന്മാറേണ്ടി വന്നു.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2011/05/03/stories/2011050362330300.htm|work=The Hindu|title=The swords of Tipu Sultan|date=3 May 2011|access-date=2019-09-02|archive-date=2011-05-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20110509010059/http://www.hindu.com/2011/05/03/stories/2011050362330300.htm|url-status=dead}}</ref> [[രാജാകേശവദാസൻ|രാജ കേശവദാസന്റെ]] സാരഥ്യത്തിലുണ്ടായിരുന്ന [[തിരുവിതാംകൂർ|തിരുവതാംകൂറിന്റെ]] [[നായർ]] സൈന്യം [[ആലുവ|ആലുവായ്ക്കടുത്തുവച്ച്]] ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ സൈന്യത്തെ  ഒരിക്കൽക്കൂടി പരാജയപ്പെടുത്തി. [[തിരുവിതാംകൂർ|തിരുവതാംകൂർ]] മഹാരാജാവ് [[കാർത്തിക തിരുനാൾ രാമവർമ്മ|ധർമ്മ രാജ]] [[ആർക്കോട്ട് രാജവംശം|ആർക്കോട്ടിലെ]] നവാബിന് ഈ പ്രസിദ്ധമായ വാൾ സമ്മാനിക്കുകയുണ്ടായി. പിന്നീട് [[ആർക്കോട്ട് രാജവംശം|ആർക്കോട്ട്]] പിടിച്ചടക്കിയ ബ്രിട്ടീഷുകാർ ഈ വാൾ ബലമായി നവാബിൽനിന്നു പിടിച്ചെടുക്കുകയും [[ലണ്ടൻ|ലണ്ടനിലേക്ക്]] അയക്കുകയും ചെയ്തു. [[ലണ്ടൻ|ലണ്ടനിൽ]] നമ്പർ 1 മാഞ്ചസ്റ്റർ സ്ക്വയറിലെ വാലസ് കളക്ഷനിൽ ഈ വാൾ പ്രദർശിപ്പിച്ചിരുന്നു. ടിപ്പു പൊതുവേ “മൈസൂർ കടുവ” എന്നറിയപ്പെടുകയും ഈ മൃഗത്തെ തന്റെ ഭരണത്തിന്റെ പ്രതീകമായി<ref name="ModernAsianStudies">{{Cite journal|last1=Brittlebank|first1=K.|title=Sakti and Barakat: The ∀ Power of Tipu's Tiger. An Examination of the Tiger Emblem of Tipu Sultan of Mysore|journal=Modern Asian Studies|volume=29|issue=2|pages=257–269|year=1995|pmid=|pmc=|jstor=312813}}</ref> (ബുബ്രി/ബാബ്രി)<ref>{{cite web|url=http://toshkhana.wordpress.com/2011/08/18/tipu-sultan-and-the-tiger-motif/|title=Tipu Sultan and the tiger motif|accessdate=13 December 2013|date=2011-08-17|work=The Seringapatnam Times|publisher=Toshkhana : wordpress}}</ref> മാറ്റുകയും ചെയ്തു. ടിപ്പു സുൽത്താൻ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഒരു [[ഫ്രഞ്ച് ഭാഷ|ഫ്രഞ്ച്]] സുഹൃത്തിനോടൊപ്പം [[വനം|വനത്തിൽ]] വേട്ടയാടുകയായിരുന്ന സമയത്ത് ഒരു [[കടുവ]] മുഖാമുഖം വന്നുചേർന്നുവെന്നു പറയപ്പെടുന്നു. കടുവ ആദ്യം ഫ്രഞ്ച് പട്ടാളക്കാരന്റെമേൽ ചാടിവീണ് അയാളെ കൊല്ലുകയും ചെയ്തു. ആ സമയത്ത് ടിപ്പുവിന്റെ [[തോക്ക്]] പ്രവർത്തിക്കാതിരിക്കുകയും അതോടൊപ്പം കടുവ ചാടിവീണപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കഠാര പിടിവിട്ടു നിലത്തുവീഴുകയും ചെയ്തു. ടിപ്പു തന്റെ കഠാര കൈവശപ്പെടുത്തുകയും അതുപയോഗിച്ച് [[കടുവ|കടുവയെ]] കൊല്ലുകയും ചെയ്തു. ഈ സംഭവം അദ്ദേഹത്തിന് "മൈസൂർ കടുവ" എന്ന അപരനാമം നേടിക്കൊടുത്തു. കൊട്ടാരത്തിലേയ്ക്ക് ഫ്രഞ്ച് എഞ്ചിനീയർമാർ നിർമ്മിച്ചുനൽകിയ ഒരു യന്ത്രപ്രവർത്തിതമായ ഒരു കടുവയും അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്നു.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xygrApPFw_4C&pg=PA67&dq=tipu+sultan+france&cd=20#v=onepage&q=tipu%20sultan%20france&f=false|title=Raj: The Making and Unmaking of British India|last=James|first=Lawrence|date=12 August 2000|publisher=MacMillan|isbn=978-0-312-26382-9|accessdate=12 February 2010}}</ref> “ടിപ്പുവിന്റ കടുവ” എന്ന പേരിലറിയപ്പെടുന്ന ഈ ഉപകരണം [[ലണ്ടൻ|ലണ്ടനിലെ]] [[Victoria and Albert Museum|വിക്ടോറിയ ആന്റ് ആൽബർട്ട് മ്യൂസിയത്തിൽ]] പ്രദർശിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref>{{cite news|url=http://www.vam.ac.uk/collections/asia/object_stories/Tippoo's_tiger/index.html|title=Tippoo's Tiger|accessdate=10 December 2006|publisher=Victoria & Albert Museum|date=11 April 2004|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060825074241/http://www.vam.ac.uk/collections/asia/object_stories/Tippoo's_tiger/index.html|archivedate=25 August 2006|df=dmy-all}}</ref> ടിപ്പു തന്റെ കൊട്ടാരത്തിലും സ്വാധീനമേഖലകളിലും കടുവകളുടെ ശേഷിപ്പുകൾ സ്ഥാപിക്കുകയും ഒപ്പം ഒരു കടുവയുടെ ചിഹ്നം തന്റെ കൊടിക്കൂറയിലും ചില ആയുധങ്ങളിലും പടക്കോപ്പുകളിലും പതിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. ചിലപ്പോഴൊക്കെ ഈ കടുവയുടെ ചിഹ്നം ഏറെ അലങ്കരിക്കപ്പെട്ടതും അതോടൊപ്പം ചിത്രത്തിനുള്ളിൽത്തന്നെ ടിപ്പുവിന്റെ വിശ്വാസത്തെ പരാമർശിക്കുന്ന ലിഖിതങ്ങളും ചേർത്തിരുന്നു.<ref>{{cite web|url=https://www.library.mq.edu.au/digital/seringapatam/images/tiger/|title=Tiger Motif|accessdate=12 February 2010|publisher=Macquarie University Library|archive-date=2011-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20110304051433/http://www.library.mq.edu.au/digital/seringapatam/images/tiger/|url-status=dead}}</ref> ചരിത്രകാരനായ [[അലക്സാണ്ടർ ബീറ്റ്സൺ]] റിപ്പോർട്ടുചെയ്തതുപ്രകാരം, " ടിപ്പു തന്റെ കൊട്ടാരത്തിൽ നിരവധി കൌതുകകരങ്ങളായ വാളുകൾ, കഠാരകൾ, കൈത്തോക്കുകൾ, പിസ്റ്റളുകൾ, വലിയതുളയുള്ള ചെറുകൈത്തോക്കുകൾ എന്നിവ സൂക്ഷിച്ചിരുന്നതായി കാണപ്പെട്ടിരുന്നു. ഇവയിൽ ചിലത് അതിമനോഹരമായി കൊത്തുപണി ചെയ്തവയും സ്വർണ്ണമോ വെള്ളിയോ ഘടിപ്പിച്ചതും കടുവകളുടെ തലയുടെ മാതൃക, അവയുടെ ശരീരത്തിലെ വരകൾ എന്നിവയാൽ അലങ്കരിച്ചതോ അല്ലെങ്കിൽ [[പേർഷ്യൻ ഭാഷ|പേർഷ്യൻ]], [[അറബി ഭാഷ|അറബി]] വാക്യങ്ങൾ കോറിയിടപ്പെട്ടതോ ആയിരുന്നു".<ref name="Beatson">{{cite book|url=http://www.lib.mq.edu.au/digital/seringapatam/other/tipu.html|title=A View of the Origin and Conduct of the War with Tippoo Sultaun|last=Beatson|first=Alexander|publisher=G. & W. Nichol|year=1800|edition=|location=London|pages=|chapter=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130609104725/http://www.lib.mq.edu.au/digital/seringapatam/other/tipu.html|archivedate=9 June 2013|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> തന്റെ അവസാന യുദ്ധമായ [[ശ്രീരംഗപട്ടണം|ശ്രീ രംഗപട്ടണം]] യുദ്ധത്തിൽ ടിപ്പു സുൽത്താൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന അവസാന വാളും അദ്ദേഹം ധരിച്ചിരുന്ന [[മോതിരം (ആഭരണം)|മോതിരവും]] ബ്രിട്ടീഷ് സൈന്യം യുദ്ധ ട്രോഫികളായി ഏറ്റെടുത്തു. 2004 ഏപ്രിൽ വരെ [[ലണ്ടൻ|ലണ്ടനിലെ]] [[ബ്രിട്ടീഷ് മ്യൂസിയം|ബ്രിട്ടീഷ് മ്യൂസിയത്തിൽ]] മേജർ ജനറൽ അഗസ്റ്റസ് ഡബ്ല്യു.എച്ച്. മെയ്‌റിക്കിന്റേയും നാൻസി ഡോവാജറിന്റേയും മ്യൂസിയത്തിലേയ്ക്കുള്ള സംഭാവനകളായി പ്രദർശിപ്പിച്ചിരുന്നു.<ref>{{cite web|url=https://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/asia/r/ring_and_sword_of_tipu_sultan.aspx|title=Ring and sword of Tipu Sultan|accessdate=13 December 2013|work=Exploring the museum|publisher=The British Museum}}</ref> 2004 ഏപ്രിലിൽ ലണ്ടനിൽ നടന്ന ഒരു ലേലത്തിൽവച്ച് [[വിജയ് മല്യ]] ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ വാളും മറ്റു ചില പുരാതന കലാശിൽപമാതൃകകളും വാങ്ങി [[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയിലേക്ക്]] തിരികെ കൊണ്ടുവന്നു.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/3609205.stm|title=BBC NEWS – South Asia – Tipu's sword back in Indian hands|work=bbc.co.uk}}</ref> 2013 ഒക്ടോബറിൽ ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ ഉടമസ്ഥതയിലുണ്ടായിരുന്നതും ബാബ്രിയാൽ ([[കടുവ|കടുവയുടെ]] വരയാൽ) അലങ്കരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതുമായ മറ്റൊരു വാൾ [[സോത്ബീസ്]] കോർപ്പറേഷൻ ലേലം ചെയ്തിരുന്നു.<ref>{{cite news|last=Sinha|first=Kounteya|title=Another Tipu Sultan sword surfaces, to be auctioned|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-10-04/uk/42716329_1_tipu-sultan-sword-dagger|accessdate=13 December 2013|newspaper=The Times of India|date=4 October 2013|archive-date=2013-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20131007080528/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-10-04/uk/42716329_1_tipu-sultan-sword-dagger|url-status=dead}}</ref> ഇത് ഒരു ടെലിഫോൺ ക്രേതാവ് 98,500 പൌണ്ടിനു<ref>{{cite news|last=Nag|first=Ashoke|title=Tipu Sultan memorabilia goes under hammer at Sotheby's 'The Arts of Imperial India' auction|url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2013-10-21/news/43250493_1_mawludi-sayyid-ma-sum-auction-sales-middle-east|accessdate=13 December 2013|newspaper=The Economic Times|date=21 October 2013}}</ref> വാങ്ങുകയും ചെയ്തു. ==ടിപ്പു ജയന്തി== {{പ്രലേ|ടിപ്പു ജയന്തി}} 2015 മുതൽ 2018 വരെ എല്ലാ വർഷവും നവംബർ 10ന് [[കർണാടക|കർണ്ണാടകയിൽ]] ടിപ്പു ജയന്തി ആചരിച്ചുവന്നിരുന്നു<ref>{{cite web |title=Tipu Sultan Jayanti: Life Of "Tiger Of Mysore" And Controversy Around Him |url=https://www.ndtv.com/india-news/tipu-sultan-jayanti-life-of-tiger-of-mysore-and-controversy-around-him-1945322 |publisher=NDTV |accessdate=3 ജൂലൈ 2019}}</ref>. 1999-ൽ ടിപ്പുവിന്റെ ഇരുനൂറാം ചരമവാർഷികം ആചരിക്കപ്പെട്ടു. == ചിത്രങ്ങൾ == <gallery> പ്രമാണം:Tipu Sultan.jpg|എഡ്വേർഡ് ഒർമെ വർച്ച ചിത്രം (1774 -1822). വെല്ലസ്ലി പ്രഭുവിന്റെ(1760-1842)കയ്യിലുണ്ടായിരുന്ന ചിത്രത്തെ ആധാരമാക്കി വരച്ചത് </gallery> == കുറിപ്പുകൾ == *{{കുറിപ്പ്|൧|[[Mangalore|മാഗ്ലൂരിനെ]] ജലാലബാദ് എന്നും [[Kannur|കണ്ണൂരിനെ]] കുസനാബാദ് എന്നും [[Beypore|ബേപ്പൂരിനെ]] സുൽത്താൻപട്ടണം എന്നുമാണ് ടിപ്പുവിന്റെ കാലത്ത് വിളിച്ചിരുന്നത്. ടിപ്പുവിന്റെ കാലത്തിന് ശേഷം ജനങ്ങൾ പഴയപേരുകൾ ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി}} == അവലംബം == *{{cite book|title=ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് ടിപ്പു സുൽത്താൻ|url=http://books.google.com.sa/books?id=X-XUtvod3XoC&printsec|last=ഹുസ്സൈൻ അലി ഖാൻ|first=കിർമ്മാണി|publisher=ലോറിയർ ബുക്സ്|year=1998|isbn= 978-8120601758|ref=ts98}} *{{cite book|title=ജനറൽ സ്റ്റഡീസ് മാന്വൽ|url=http://books.google.com.sa/books?id=oAo1X2eagywC&pg|last=എഡ്ഗാർ |first=തോർപ്പെ|coauthors=ഷോവിക്ക് തോർപ്പെ|publisher=പിയേഴ്സൺ എഡ്യുക്കേഷൻ|year=2009|isbn= 978-81-317-2133-9|ref=gsh09}} {{reflist|2}} == പുറം കണ്ണികൾ == #[http://www.youtube.com/watch?v=aRRAWxLLVx4 പ്രമുഖ ചരിത്ര പണ്ഡിതൻ പ്രൊഫ.ടി.ബി.വിജയകുമാർ ടിപ്പു സുൽത്താനെ കുറിച്ച്] #[http://www.youtube.com/watch?v=5-80Ba4TNvg ടിപ്പു സുൽത്താനെ കുറിച്ചുള്ള ലഘു ചലച്ചിത്രം] #[http://www.prabodhanam.net/oldissues/html/NAVOdhanam_special_1998/samram.pdf ടിപ്പുവിന്റെ സാമൂഹിക പരിഷ്കരണ സംരംഭങ്ങൾ- സി.കെ. കരീം] #[https://keralabookstore.com/book/mysore-padayottam-orunnoottiyanpathu-varshangal/9300/. എസ്. രാജേന്ദു, 1766 മൈസൂർ പടയോട്ടം 250 വർഷങ്ങൾ, വള്ളത്തോൾ വിദ്യാപീഠം, ശുകപുരം, 2016] {{IndiaFreedomLeaders}} {{അപൂർണ്ണം}} [[വർഗ്ഗം:1750-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം: 1799-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:നവംബർ 20-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:മേയ് 4-ന് മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യാചരിത്രം]] [[വർഗ്ഗം:ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] 0ixk8dll84abzjxy4bycyiona48wcfq 0 312020 3763485 2191032 2022-08-09T06:52:32Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{PU|Hideki Tojo}} {{Infobox prime minister | name = ഹിദേക്കി ടോജോ | native_name = {{nobold|東條 英機}} | native_name_lang = ja | image = Hideki Tojo.jpg{{!}}border | order = [[Prime Minister of Japan]]<br><small>Leader of the [[Imperial Rule Assistance Association]] | monarch = [[Hirohito|Shōwa]] | term_start = October 17, 1941 | term_end = July 22, 1944 | predecessor = [[Fumimaro Konoe]] | successor = [[Kuniaki Koiso]] | order2 = [[Ministry of War of Japan|Minister of War]] | monarch2 = [[Hirohito|Shōwa]] | term_start2 = July 22, 1940 | term_end2 = July 22, 1944 | predecessor2 = [[Hata Shunroku]] | successor2 = [[Hajime Sugiyama]] | birth_date = {{birth date|1884|12|30|mf=y}} | birth_place = [[Kōjimachi|Kōjimachi ward]], [[Tokyo City|Tokyo]], [[Empire of Japan]] | death_date = {{death date and age|1948|12|23|1884|12|30|mf=y}} executed by hanging{{sfn|Yenne|p=337}} | death_place = [[Tokyo]], [[Occupation of Japan|Occupied Japan]] | party = [[File:Taisei Yokusankai.svg|25px]] [[Imperial Rule Assistance Association]] (1940–1945) | otherparty = [[Independent (politician)|Independent]] (before 1940) | spouse = Katsuko Ito | children = 3 sons, 4 daughters | religion = [[Shinto]] | alma_mater = {{Plainlist| * [[Imperial Japanese Army Academy]] * [[Army War College (Japan)|Army War College]]}} | signature = Hideki Tojo signature.svg | allegiance = {{Flag|Empire of Japan|size=23px}} | service years = 1905–1945 | rank = [[File:帝國陸軍の階級―襟章―大将.svg|25px]] [[General]] | commands = [[Kwantung Army]] (1932–1934) | battles = [[February 26 Incident]] * [[Second Sino-Japanese War]] * [[Operation Chahar]] * [[Japanese invasion of Manchuria]] * [[Pacific War]] | awards = {{Plainlist| * [[Grand Cordon of the Order of the Rising Sun]] * [[Order of the Golden Kite|Order of the Golden Kite, 2nd Class]] * [[Order of the Sacred Treasure]]}} }} '''ഹിദേക്കി ടോജോ''' (ഡിസംബർ 30, 1884 – ഡിസംബർ 23, 1948) [[ജപ്പാൻ|ജപ്പാനിലെ]] നാല്പതാമത്തെ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്നു. [[രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം|രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധ]] സമയത്ത് (ഒക്ടോബർ 17, 1941 മുതൽ ജൂലൈ 22, 1944)വരെ ഇദ്ദേഹം ആയിരുന്നു ജപ്പാൻ പ്രധാനമന്ത്രി. ഇംപീരിയൽ ജാപ്പനീസ് ആർമിയുടെ ജനറൽ , ഇംപീരിയൽ റൂൾ അസോസിയേഷൻ ലീഡർ എന്നീ നിലകളിലും ഇയാൾ അറിയപ്പെട്ടു. ജപ്പാൻറെ പ്രധാനമന്ത്രി എന്ന നിലയിൽ പേൾ ഹാർബർ ആക്രമണത്തിനു ടോജോ ആയിരുന്നു ഉത്തരവാദി. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനം ടോജോ അറസ്റ്റിൽ ആയി. ജാപ്പനീസ് യുദ്ധ കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ പേരിൽ ഇൻറർനാഷണൽ മിലിട്ടറി ട്രിബ്യൂണൽ ഫോർ ദി ഫാർ ഈസ്റ്റ് ഇദ്ദേഹത്തിനു വധശിക്ഷ വിധിച്ചു. ഹിദേക്കി ടോജോയെ ഡിസംബർ 23, 1948 നു തൂക്കിലേറ്റി.{{sfn|Yenne|p=337}} ==അവലംബം== {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:ഡിസംബർ 30-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജപ്പാനിലെ പ്രധാനമന്ത്രിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:1884-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഡിസംബർ 23-ന് മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:1948-ൽ മരിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:അപൂർണ്ണ ലേഖനങ്ങൾ]] kuxpflbobjags04ejwi05403elj8qjj 0 322134 3763526 3762484 2022-08-09T10:14:28Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{Infobox person | honorific_prefix = | name = പ്രഭാസ് | image = Prabhas at Baahubali media meet, day 2.jpg | image_size = 450 × 295 | birth_name = വെങ്കിട് സത്യനാരായണ പ്രഭാസ് രാജു ഉപ്പൽപ്പടി | birth_date = {{birth date and age|1979 |10 |23}} | birth_place = [[മദ്രാസ്]] തമിഴ്നാട് | height = 6 അടി 1 ഇഞ്ച് (185 സെമി ) | nationality = ഇന്ത്യൻ | education = [[ബാച്ചിലർ ഓഫ് ടെക്നോളജി|ബി.ടെക്]], ശ്രീ ചൈതന്യ കോളേജ്,ഹൈദരാബാദ് | occupation = അഭിനേതാവ് | years_active = 2002 മുതൽ | known_for = ബാഹുബലി, ഛത്രപതി | mother = ശിവകുമാരി | father = യു. സൂര്യനാരായണ രാജു | spouse = | partner = | children = | awards = '''ആന്ധ്രപ്രദേശ് സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര പുരസ്കാരം/നന്ദി അവാർഡ്''' | website = [http://www.prabhas.com/cindex.htm PRABHAS OFFICIAL WEBSITE] | signature = | signature_size = | signature_alt = | footnotes = }} തെലുഗു ചലച്ചിത്രരംഗത്തെ പ്രശസ്ത അഭിനേതാവാണ് '''പ്രഭാസ് ''(പൂർണ്ണനാമം:'''''വെങ്കിട്ട സത്യനാരായണ പ്രഭാസ് രാജു ഉപ്പലപ്പതി''). <ref>{{cite web|title=15 Interesting Facts About Prabhas You Should Know Before Calling Yourself His Biggest Fan!|url=http://www.indiatimes.com/entertainment/celebs/15-interesting-facts-about-prabhas-you-should-know-before-calling-yourself-his-biggest-fan-276968.html|website=Indiatimes Lifestyle Network|accessdate=21 സെപ്റ്റംബർ 2017}}</ref> 2002-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ''ഈശ്വർ'' എന്ന ചിത്രത്തിലൂടെ ആയിരിന്നു അരങ്ങേറ്റം. [[ഇന്ത്യ]]യിലെ ചിലവേറിയ ചിത്രമെന്ന റെക്കോർഡുമായി എത്തിയ ബഹുഭാഷ ചിത്രമായ ''[[ബാഹുബലി : ദ ബിഗിനിങ്|ബാഹുബലിയിലെ]]'' നായകവേഷമാണ് ഇദ്ദേഹം ചെയ്തത്. ''സാഹോ, വർഷം, രാധേ ശ്യാം, ഛത്രപതി, ചക്രം, ബില്ല, മിസ്റ്റർ പെർഫെക്‌റ്റ്'' തുടങ്ങിയ ചിത്രങ്ങളിൽ അഭിനയിച്ചിട്ടുണ്ട്. ''മിർച്ചി'' എന്ന ചിത്രത്തിലെ അഭിനയത്തിന് അദ്ദേഹത്തിന് '''ആന്ധ്രപ്രദേശ് സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര പുരസ്കാരം/നന്ദി അവാർഡ്''' ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. 2014 ൽ ഇറങ്ങിയ ''ആക്ഷൻ ജാക്സൺ'' എന്ന ഹിന്ദി ചിത്രത്തിൽ പ്രഭാസ് ഒരു അതിഥി വേഷത്തിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നുണ്ട്.<ref>{{cite news|title=ബാഹുബലിക്കായി ഇനിയും ഏഴുവർഷം നൽകുമെന്ന് പ്രഭാസ്|url=http://www.asianetnews.com/entertainment/i-would-have-even-given-seven-years-of-my-life-for-baahubali-says-prabhas?cf=related|accessdate=21 സെപ്റ്റംബർ 2017|agency=Asianet News Online Pvt Ltd}}</ref> ==ജീവിതരേഖ== തെലുങ്ക് ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാവായിരുന്ന യു. സൂര്യനാരായണ രാജുവിൻ്റെയും ഭാര്യ ശിവകുമാരിയുടെയും മൂന്നു മക്കളിൽ ഇളയവനായി മദ്രാസ്സിൽ ജനനം. സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം ഭീമവരത്തെ ഡിഎൻആർ വിദ്യാലയത്തിൽ ആയിരിന്നു. ഹൈദരാബാദിലെ ശ്രീ ചൈതന്യ കോളേജിൽ നിന്ന് ബി.ടെക് ബിരുദവും പ്രഭാസ് നേടിയിട്ടുണ്ട്. <ref>{{cite web|title=Prabhas|url=http://www.forbesindia.com/celebprofile2015/prabhas/1519/153|website=Forbes India|accessdate=21 സെപ്റ്റംബർ 2017}}</ref> തെലുങ്ക് നടൻ കൃഷ്ണം രാജു പ്രഭാസിന്റെ അമ്മാവൻ ആണ്. ==ചലച്ചിത്രങ്ങൾ== {| class="wikitable sortable plainrowheaders" |- !scope="col"| Year !scope="col"| Title !scope="col"| Role !scope="col"| Director(s) !scope="col"| Language !scope="col" class="unsortable" | Notes/{{tooltip|Ref.|References}} |- | 2002 !scope="row"| '''ഈശ്വർ''' | ഈശ്വർ | ജയന്ത് സി | തെലുങ്ക് | |- | 2003 !scope="row"| '''രാഘവേന്ദ്ര''' | രാഘവേന്ദ്ര | സുരേഷ് കൃഷ്ണ | തെലുങ്ക് | |- | 2004 !scope="row"| '''വർഷം''', '''അഡവി രാമുടു ''' | വെങ്കട്, രാമുടു | ശോഭൻ, ബി ഗോപാൽ | തെലുങ്ക് | |- | 2005 !scope="row"| '''ചക്രം''', '''ഛത്രപതി'''(chathrapathi ) | ചക്രം, ശിവാ | കൃഷ്ണ വംശി, എസ് എസ് രാജമൗലി | തെലുങ്ക് |- | 2006 !scope="row"| '''പൗർണമി''' | ശിവ കേശവ | പ്രഭു ദേവാ | തെലുങ്ക് | |- | 2007 !scope="row"| '''യോഗി''', '''മുന്ന''' | ഈശ്വർ പ്രസാദ്/യോഗി, മുന്ന | വി വി വിനായക്, വംശി പൈദിപള്ളി | തെലുങ്ക് | |- | 2008 !scope="row"| '''ബുജ്ജിഗാഡു ''' (bujjigadu) | ലിംഗ രാജു, ബുജ്ജി | പുരി ജഗന്നാഥ് | തെലുങ്ക് | |- | 2009 !scope="row"| '''ബില്ല''', '''ഏക് നിരഞ്ജൻ''' | രംഗ/ബില്ല, ചോട്ടു | മെഹർ രമേശ്, പുരി ജഗനാഥ് | തെലുങ്ക് | |- | 2010 !scope="row"| '''ഡാർലിംഗ്''' | പ്രഭാസ് "പ്രഭാ" |എ കരുണാകരൻ, | തെലുങ്ക് | |- | 2011 !scope="row"| '''മിസ്റ്റർ പെർഫെക്ട്''' | വിക്കി | ദശരഥ് | തെലുങ്ക് | |- | 2012 !scope="row"| '''റെബെൽ''', | ഋഷി, | രാഘവ ലോറൻസ്, | തെലുങ്ക് | |- | 2013 !scope="row"| '''മിർച്ചി''' | ജെയ് | കൊറത്തല ശിവാ | തെലുങ്ക് | |- | 2014 !scope="row"| '''ആക്ഷൻ ജാക്സൺ''' | പ്രഭാസ് | [[പ്രഭുദേവ]] | ഹിന്ദി | |- | 2015 !scope="row"| '''[[ബാഹുബലി : ദ ബിഗിനിങ്|ബാഹുബലി ദി ബിഗിനിംഗ്]] ''' | ശിവുഡു/മഹേന്ദ്ര ബാഹുബലി & അമരേന്ദ്ര ബാഹുബലി | [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി|എസ് എസ് രാജമൗലി]] |തെലുങ്ക്, തമിഴ്, കന്നഡ, ഹിന്ദി | |- | 2017 !scope="row"| '''[[ബാഹുബലി 2: ദ കൺക്ലൂഷൻ|ബാഹുബലി 2 ദ കൺക്ലൂഷൻ]]''' | ശിവുഡു/മഹേന്ദ്ര ബാഹുബലി & അമരേന്ദ്ര ബാഹുബലി | [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി|എസ് എസ് രാജമൗലി]] | തെലുങ്ക്, തമിഴ്, കന്നഡ, ഹിന്ദി | |- |2019 !scope="row"| '''[[സാഹോ]]''' | | |തെലുങ്ക്, തമിഴ്, ഹിന്ദി | |- |2021 ![[രാധേ ശ്യാം]] | | | | |- |2023 ![[സലാർ]] | | | | |} ==പുരസ്കാരങ്ങൾ== *'''സന്തോഷം ബെസ്ററ് യങ് പെർഫോർമർ അവാർഡ്''' - ''വർഷം'' (മികച്ച പുതുമുഖ നടൻ: ജേതാവ്) *'''ഫിലിം ഫെയർ അവാർഡ് തെലുങ്ക്''' - ''ഛത്രപതി'' (മികച്ച നടൻ: നോമിനേഷൻ) *'''സിനി മാ ബെസ്ററ് ക്രിട്ടിക് ഹീറോ തെലുങ്ക്''' - ''ഡാർലിംഗ്'' (മികച്ച നടൻ: ജേതാവ്) *'''ഫിലിം ഫെയർ അവാർഡ് തെലുങ്ക്''' - ''ഏക് നിരഞ്ജൻ'' (മികച്ച നടൻ: ജേതാവ്)<ref>{{cite web|title=Prabhas records and awards in 10 years|url=http://www.apherald.com/Movies/ViewArticle/8259/Prabhas-records-and-awards-in-10-years-/|accessdate=21 സെപ്റ്റംബർ 2017}}</ref> *'''ആന്ധ്രപ്രദേശ് സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര പുരസ്കാരം/നന്ദി അവാർഡ്''' - ''മിർച്ചി'' (മികച്ച നടൻ: ജേതാവ്) 2013 <ref>{{cite news|title=Nandi Awards 2012-2013: Rajamouli bags Best Director, Prabhas wins Best Actor|url=http://indiatoday.intoday.in/story/nandi-awards-rajamouli-prabhas-samantha-ilayaraja/1/894529.html|accessdate=21 സെപ്റ്റംബർ 2017|agency=IndiaToday.in}}</ref> *'''ഫിലിം ഫെയർ അവാർഡ് തെലുങ്ക്''' - ''മിസ്റ്റർ പെർഫെക്ട്''(മികച്ച നടൻ: നോമിനേഷൻ) 2011 *'''ഐ ബി എൻ ലൈവ് മൂവി അവാർഡ്‌സ്''' - ''ബാഹുബലി: ദ ബിഗിനിംഗ്'' (മികച്ച നടൻ: നോമിനേഷൻ) 2015 == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == *[http://www.thekeralapost.com/movies/bhahubali/prabhas നായികമാർ തഴഞ്ഞ ആ കാരണം തന്നെ ബാഹുബലിയാക്കി: പ്രഭാസ്] *[http://www.manoramaonline.com/movies/exclusives/2017/04/27/exclusive-interview-with-baahubali-actor-prabhas.html പ്രഭാസ് എന്ന പ്രതിഭാസം] *[https://www.facebook.com/ActorPrabhas/ Actor Prabhas' Official Facebook Page] *[http://www.imdb.com/name/nm1659141/ Prabhas IMDb.com] ==അവലംബം== <references/> [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്ര അഭിനേതാക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:1979-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ഒക്ടോബർ 23-ന് ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രമുഖർ]] 8qhb187dh01hk3as8ospltplzzd0zb9 0 328008 3763486 3691312 2022-08-09T06:53:44Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{PU|Water pollution}} [[പ്രമാണം:Nrborderborderentrythreecolorsmay05-1-.JPG|thumb]] [[കുളം]], [[തടാകം]], [[നദി]], [[കായൽ]], [[കടൽ]], ഭൂഗർഭ ജലസ്രോതസ്സ് പോലുള്ള ജലാശയങ്ങൾ മലിനമാകുന്നതിലൂടെ ഉണ്ടാകുന്ന [[പരിസ്ഥിതി മലിനീകരണം|പരിസ്ഥിതി മലിനീകരണമാണ്]] '''ജലമലിനീകരണം'''. മതിയായ [[മാലിന്യ സംസ്ക്കരണം|സംസ്കരണം]] നടത്തി അപകടകരമായ ഘടകങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യാതെ [[മാലിന്യം|മാലിന്യങ്ങൾ]] നേരിട്ടോ അല്ലാതെയോ ജലാശയങ്ങളിലേക്ക് കലരുമ്പോഴാണ് പൊതുവെ ജലമലിനീകരണം ഉണ്ടാകുന്നത്. === കാരണങ്ങൾ === ജലമലിനീകരണത്തിന് കാർബണികമോ അകാർബണികമോ ആയ പദാർത്ഥങ്ങൾ കാരണമാകുന്നു. ജലം മികച്ച ഒരു ലായകമായതിനാൽ ചെറിയ അളവിലും പദാർത്ഥങ്ങളെ ലയിപ്പിക്കുന്നു. ഇത് ജലമലിനീകരണസാദ്ധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ജൈവവിഘടനത്തിന് വിധേയമാകുന്ന കാർബണികവസ്തുക്കൾ ശുദ്ധീകരണപ്രക്രിയയിൽ സങ്കീർണ്ണങ്ങളായ കാർബണികതന്മാത്രകളെ [[സൂക്ഷ്മാണുക്കൾ]] വിഘടിച്ച് ഹാനികരമല്ലാത്ത പദാർത്ഥങ്ങളാക്കി മാറ്റുന്നു. ജലത്തിലെ [[ഓക്സിജൻ|ഓക്സിജനെ]] ഉപയോഗിക്കുന്നതിനാൽ ലയിച്ചുചേർന്ന പദാർത്ഥങ്ങളുടെ [[അളവ്]] കൂടുന്നതിനനുസരിച്ച് ഓക്സിജന്റെ അളവ് ഗണ്യമായി കുറയുന്നു. ഭക്ഷ്യവസ്തുക്കൾ, [[തുകൽ]] എന്നിവ സംസ്കരിക്കുന്ന ഫാക്റ്ററികൾ, [[ചായം]], തുണിത്തരങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ നിർമ്മിക്കുന്ന [[ഫാക്റ്ററികൾ]] ഇവയെല്ലാം കാർബണികമാലിന്യങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുന്നവയാണ്. [[പാറ|പാറകളിൽ]] അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന കാരീയ [[ലവണം|ലവണങ്ങൾ]] പ്രകൃതിദത്തമായ ജലമലിനീകരണത്തിന് കാരണമാകുന്നു. [[കീടനാശിനി|കീടനാശിനികളും]] [[രാസവളം|രാസവളങ്ങളും]] ജലസ്രോതസ്സുകളെ മലിനമാക്കുന്നു. ആധുനികകൃഷിരീതിയിൽ ശാസ്ത്രീയത അവലംബിക്കാത്തതിനാൽ [[യൂട്രോഫിക്കേഷൻ]] എന്ന പ്രതിഭാസവും ഉണ്ടാകുന്നു. === ജലമാലിന്യത്തിന്റെ അളവ് === ജലത്തിൽ അടങ്ങിയ മാലിന്യത്തിന്റെ തോത് അളക്കാൻ ജലത്തിന്റെ ലായകസ്വഭാവം ആണ് ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നത്. നിശ്ചിത അളവ് ജലം ശേഖരിച്ച് 20ഡിഗ്രി സെൽഷ്യസ്സിൽ കുറഞ്ഞത് 5 ദിവസം സൂക്ഷിക്കുന്നു. ആരംഭത്തിലും അവസാനത്തിലും ഓക്സിജന്റെ അളവ് അളക്കുന്നു. ഓക്സിജന്റെ അളവ് ഇപ്രകാരം കണ്ടെത്താം. ഇതിനെ BOD (Biological Oxygen Demand) എന്ന് പറയുന്നു. ppm(Per part per million) യൂണിറ്റിലാണ് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. കുടിക്കാനുള്ള ജലത്തിന്റെ BOD, 0.75-1.5ppm ആയിരിക്കുന്നതാണ് ഉത്തമം. ജലത്തില് ധാരാളം ലവണങ്ങളും മറ്റ് രാസവസ്തുക്കളും ലയിച്ചു ചേരുന്നു. ജലമാലിന്യങ്ങളെ രാസമാലിന്യങ്ങള് എന്നും ജൈവമാലിന്യങ്ങള് എന്നും രണ്ടായി തരംതിരിക്കാം. ഇതിനു പുറമേ ജലത്തിന്റെ ഭൌതികഗുണനിലവാരവും പ്രധാനമാണ്. ജലത്തിന്റെ പി.എച്ച് മൂല്യം, അതില് അലിഞ്ഞു ചേര്ന്നിട്ടുള്ള ലവണങ്ങളുടെയും രാസപദാര്ത്ഥങ്ങളുടെയും അളവ് എന്നിവയാണ് രാസഗുണനിലവാരം നിർണ്ണയിക്കുന്നതിനുള്ള മാനകങ്ങൾ. ജലത്തിന്റെ പി.എച്ച് 6.5നും 8.2നും ഇടയിലായിരിക്കണം. ക്ലോറൈഡ്, ഇരുമ്പ്, [[മഗ്നീഷ്യം]], ഫ്ലൂറൈഡ്, [[സള്ഫേറ്റ്|സൾഫേറ്റ്]], [[നൈട്രേറ്റ്]] തുടങ്ങിയ ലവണങ്ങള് ജലത്തില് പൊതുവേ കാണപ്പെടുന്നു. [[വർഗ്ഗം:മലിനീകരണം]] j1kw7qhzxg65t329zyiunlfkc52c940 0 330210 3763325 3762758 2022-08-08T14:37:58Z തങ്കച്ചൻ നെല്ലിക്കുന്നേൽ 123042 മീശപ്പുലിമലയിലെ ട്രെക്കിംങ്ങ് പാതയുടെ ഫോട്ടോ ഉൾപ്പെടുത്തി wikitext text/x-wiki {{Prettyurl|Meesapulimala}} {{Needs Image}} {{Infobox mountain | name =മീശപ്പുലിമല | other_name =മീശപ്പുലിമലൈ | photo = Meesapulimala_topo.jpg | photo_caption = ടോപ്പോഷീറ്റ് | elevation_m = 2640 | elevation_ref = <ref>U.S.Army Map Service (LU), Corps of Engineers</ref> | prominence_m = | prominence_ref= | listing = | range = [[Western Ghats|പശ്ചിമഘട്ടം]] | location = [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]] | map = India Kerala | region_code = IN | map_caption = | map_size = | label_position = left | lat_d =10.097403 | long_d =77.203417 | coordinates_ref = | topo = | type = | age = | first_ascent = | easiest_route = }} [[പ്രമാണം:മീശപ്പുലിമല (Meesappulimala).jpg|ലഘുചിത്രം|മഞ്ഞിൽമൂടുന്ന മീശപ്പുലിമല ]] [[പ്രമാണം:Meesapulimala 2.jpg|ലഘുചിത്രം|മീശപ്പുലിമലയിലെ ട്രെക്കിംങ്ങ് പാത.]] ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ [[മൂന്നാർ|മൂന്നാറിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു മലയാണ് '''മീശപ്പുലിമല''' .ആനമുടി കഴിഞ്ഞാൽ കേരളത്തിലെ ([[പശ്ചിമഘട്ടം|പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ]]) ഉയരം കൂടിയ രണ്ടാമത്തെ കൊടുമുടിയാണ് മീശപ്പുലിമല.മീശയുടെ രൂപത്തിലാണ് ഈ പർവ്വതനിര കാണപ്പെടുന്നത്ത്.ഉയരം {{convert|2640|m|ft|0}}.<ref>toposheet prepared by the Army Map Service (LU), Corps of Engineers, U.S. Army, Washington D.C.. compiled in 1954</ref>. [[File:Meesapulimala.jpg|left|thumb|മീശപ്പുലിമല]] [[മൂന്നാർ|മൂന്നാറിൽ]]നിന്നും [[മാട്ടുപ്പെട്ടി]] വഴി അരുവിക്കാട് എസ്റ്റേറ്റ് കടന്നാൽ മീശപ്പുലിമലയിലേക്കുള്ള ബേസ്‌ക്യാമ്പിൽ എത്താം. അവിടെ കൊളുക്കുമലൈ മുതൽ മീശപ്പുലിമല വരെ ട്രെക്കിങ്ങ് സൗകര്യം സഞ്ചാരികൾക്കു ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്. <ref>https://www.keralatourism.org/kerala-article/meesappulimala-munnar/438/</ref> ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{commons category|Meesapulimala}} [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ കൊടുമുടികൾ]] [[വർഗ്ഗം:പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പർവ്വതങ്ങൾ]] i5brfeo12ifozn6ujtvb986de5vsy3h 3763331 3763325 2022-08-08T15:10:58Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Prettyurl|Meesapulimala}} {{Needs Image}} {{Infobox mountain | name =മീശപ്പുലിമല | other_name =മീശപ്പുലിമലൈ | photo = Meesapulimala_topo.jpg | photo_caption = ടോപ്പോഷീറ്റ് | elevation_m = 2640 | elevation_ref = <ref>U.S.Army Map Service (LU), Corps of Engineers</ref> | prominence_m = | prominence_ref= | listing = | range = [[Western Ghats|പശ്ചിമഘട്ടം]] | location = [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]] | map = India Kerala | region_code = IN | map_caption = | map_size = | label_position = left | lat_d =10.097403 | long_d =77.203417 | coordinates_ref = | topo = | type = | age = | first_ascent = | easiest_route = }} [[പ്രമാണം:മീശപ്പുലിമല (Meesappulimala).jpg|ലഘുചിത്രം|മഞ്ഞിൽമൂടുന്ന മീശപ്പുലിമല ]] [[പ്രമാണം:Meesapulimala 2.jpg|ലഘുചിത്രം|മീശപ്പുലിമലയിലെ ട്രെക്കിംങ്ങ് പാത.]] ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ [[മൂന്നാർ|മൂന്നാറിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു മലയാണ് '''മീശപ്പുലിമല'''. [[ആനമുടി]] കഴിഞ്ഞാൽ കേരളത്തിലെ ([[പശ്ചിമഘട്ടം|പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ]]) ഉയരം കൂടിയ രണ്ടാമത്തെ കൊടുമുടിയാണ് മീശപ്പുലിമല. മീശയുടെ രൂപത്തിലാണ് ഈ പർവ്വതനിര കാണപ്പെടുന്നത്ത്. ഉയരം {{convert|2640|m|ft|0}}<ref>toposheet prepared by the Army Map Service (LU), Corps of Engineers, U.S. Army, Washington D.C.. compiled in 1954</ref>. [[File:Meesapulimala.jpg|left|thumb|മീശപ്പുലിമല]] [[മൂന്നാർ|മൂന്നാറിൽ]]നിന്നും [[മാട്ടുപ്പെട്ടി]] വഴി അരുവിക്കാട് എസ്റ്റേറ്റ് കടന്നാൽ മീശപ്പുലിമലയിലേക്കുള്ള ബേസ്‌ക്യാമ്പിൽ എത്താം. അവിടെ [[കൊളുക്കുമല|കൊളുക്കുമലൈ]] മുതൽ മീശപ്പുലിമല വരെ ട്രെക്കിങ്ങ് സൗകര്യം സഞ്ചാരികൾക്കു ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്. <ref>https://www.keralatourism.org/kerala-article/meesappulimala-munnar/438/</ref> ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{commons category|Meesapulimala}} [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ കൊടുമുടികൾ]] [[വർഗ്ഗം:പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പർവ്വതങ്ങൾ]] 6yg6vhgqi3vukq8kkk4cn1nvdnzochy 3763338 3763331 2022-08-08T15:45:43Z തങ്കച്ചൻ നെല്ലിക്കുന്നേൽ 123042 മീശപ്പുലിമലയിലെ കാട്ടുപൂവരശ് ഫോട്ടോ ഉൾപ്പെടുത്തി wikitext text/x-wiki {{Prettyurl|Meesapulimala}} {{Needs Image}} {{Infobox mountain | name =മീശപ്പുലിമല | other_name =മീശപ്പുലിമലൈ | photo = Meesapulimala_topo.jpg | photo_caption = ടോപ്പോഷീറ്റ് | elevation_m = 2640 | elevation_ref = <ref>U.S.Army Map Service (LU), Corps of Engineers</ref> | prominence_m = | prominence_ref= | listing = | range = [[Western Ghats|പശ്ചിമഘട്ടം]] | location = [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]] | map = India Kerala | region_code = IN | map_caption = | map_size = | label_position = left | lat_d =10.097403 | long_d =77.203417 | coordinates_ref = | topo = | type = | age = | first_ascent = | easiest_route = }} [[പ്രമാണം:മീശപ്പുലിമല (Meesappulimala).jpg|ലഘുചിത്രം|മഞ്ഞിൽമൂടുന്ന മീശപ്പുലിമല ]] [[പ്രമാണം:Meesapulimala 2.jpg|ലഘുചിത്രം|മീശപ്പുലിമലയിലെ ട്രെക്കിംങ്ങ് പാത.]] [[പ്രമാണം:Rhododendron arboreum 1.jpg|ലഘുചിത്രം|മീശപ്പുലിമലയിലെ കാട്ടുപൂവരശ് (Rhododendron arboreum)]] ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ [[മൂന്നാർ|മൂന്നാറിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു മലയാണ് '''മീശപ്പുലിമല'''. [[ആനമുടി]] കഴിഞ്ഞാൽ കേരളത്തിലെ ([[പശ്ചിമഘട്ടം|പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ]]) ഉയരം കൂടിയ രണ്ടാമത്തെ കൊടുമുടിയാണ് മീശപ്പുലിമല. മീശയുടെ രൂപത്തിലാണ് ഈ പർവ്വതനിര കാണപ്പെടുന്നത്ത്. ഉയരം {{convert|2640|m|ft|0}}<ref>toposheet prepared by the Army Map Service (LU), Corps of Engineers, U.S. Army, Washington D.C.. compiled in 1954</ref>. [[File:Meesapulimala.jpg|left|thumb|മീശപ്പുലിമല]] [[മൂന്നാർ|മൂന്നാറിൽ]]നിന്നും [[മാട്ടുപ്പെട്ടി]] വഴി അരുവിക്കാട് എസ്റ്റേറ്റ് കടന്നാൽ മീശപ്പുലിമലയിലേക്കുള്ള ബേസ്‌ക്യാമ്പിൽ എത്താം. അവിടെ [[കൊളുക്കുമല|കൊളുക്കുമലൈ]] മുതൽ മീശപ്പുലിമല വരെ ട്രെക്കിങ്ങ് സൗകര്യം സഞ്ചാരികൾക്കു ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്. <ref>https://www.keralatourism.org/kerala-article/meesappulimala-munnar/438/</ref> ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{commons category|Meesapulimala}} [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ കൊടുമുടികൾ]] [[വർഗ്ഗം:പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പർവ്വതങ്ങൾ]] adirdqlhc76q38ag9uqprz4a9bzgtv3 3763355 3763338 2022-08-08T16:56:13Z Ajeeshkumar4u 108239 wikitext text/x-wiki {{Prettyurl|Meesapulimala}} {{Infobox mountain | name =മീശപ്പുലിമല | other_name =മീശപ്പുലിമലൈ | photo = Meesapulimala_topo.jpg | photo_caption = ടോപ്പോഷീറ്റ് | elevation_m = 2640 | elevation_ref = <ref>U.S.Army Map Service (LU), Corps of Engineers</ref> | prominence_m = | prominence_ref= | listing = | range = [[Western Ghats|പശ്ചിമഘട്ടം]] | location = [[കേരളം]], [[ഇന്ത്യ]] | map = India Kerala | region_code = IN | map_caption = | map_size = | label_position = left | lat_d =10.097403 | long_d =77.203417 | coordinates_ref = | topo = | type = | age = | first_ascent = | easiest_route = }} ഇടുക്കി ജില്ലയിലെ [[മൂന്നാർ|മൂന്നാറിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു മലയാണ് '''മീശപ്പുലിമല'''. [[ആനമുടി]] കഴിഞ്ഞാൽ കേരളത്തിലെ ([[പശ്ചിമഘട്ടം|പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ]]) ഉയരം കൂടിയ രണ്ടാമത്തെ കൊടുമുടിയാണ് മീശപ്പുലിമല. മീശയുടെ രൂപത്തിലാണ് ഈ പർവ്വതനിര കാണപ്പെടുന്നത്ത്. ഉയരം {{convert|2640|m|ft|0}}.<ref>toposheet prepared by the Army Map Service (LU), Corps of Engineers, U.S. Army, Washington D.C.. compiled in 1954</ref> [[മൂന്നാർ|മൂന്നാറിൽ]] നിന്നും [[മാട്ടുപ്പെട്ടി]] വഴി അരുവിക്കാട് എസ്റ്റേറ്റ് കടന്നാൽ മീശപ്പുലിമലയിലേക്കുള്ള ബേസ്‌ക്യാമ്പിൽ എത്താം. അവിടെ [[കൊളുക്കുമല|കൊളുക്കുമലൈ]] മുതൽ മീശപ്പുലിമല വരെ ട്രെക്കിങ്ങ് സൗകര്യം സഞ്ചാരികൾക്കു ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്.<ref>https://www.keralatourism.org/kerala-article/meesappulimala-munnar/438/</ref> == ചിത്രശാല == <gallery> File:Meesapulimala.jpg| മീശപ്പുലിമല പ്രമാണം:മീശപ്പുലിമല (Meesappulimala).jpg|മഞ്ഞിൽമൂടുന്ന മീശപ്പുലിമല പ്രമാണം:Meesapulimala 2.jpg|മീശപ്പുലിമലയിലെ ട്രെക്കിംങ്ങ് പാത. പ്രമാണം:Rhododendron arboreum 1.jpg|മീശപ്പുലിമലയിലെ കാട്ടുപൂവരശ് (Rhododendron arboreum) </gallery> ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == {{commons category|Meesapulimala}} [[വർഗ്ഗം:കേരളത്തിലെ കൊടുമുടികൾ]] [[വർഗ്ഗം:പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പർവ്വതങ്ങൾ]] peqqrohfdy9kd202a1vttlnbemgflwp 0 341326 3763444 2786039 2022-08-09T04:05:26Z Pradeep717 21687 /* ഗാലറി */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Oriental garden lizard}} {{Taxobox | name = Oriental Garden Lizard or<br>Changeable Lizard | image = Calotes Versicolor Bangalore.jpg | regnum = Animalia | phylum = Chordate | subphylum = Vertebrata | classis = Reptilia | ordo = Squamata | subordo = Iguania | familia = Agamidae | subfamilia = Draconinae | genus = ''Calotes'' | species = '''''C. versicolor''''' | binomial = ''Calotes versicolor'' | binomial_authority = (Daudin, 1802)<ref>[http://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Calotes&species=versicolor ''Calotes versicolor''], Reptiles Database</ref><!--- (Leopold Fitzinger, 1826) ---> }} പ്രധാനമായും ഏഷ്യയിൽ കാണപ്പെടുന്ന [[അഗാമിഡൈ]] [[പല്ലി (ഉപനിര)|പല്ലികുടുംബ]]ത്തിലെ അംഗമാണ് '''ഓറിയന്റൽ ഗാർഡൻ ലിസാർഡ്''' . ==ഗാലറി== <gallery> File:Garden Lizard (Calotes) in village chotian, punjab.jpg| File:Garden Lizard Diksal.jpg|മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നും </gallery> ==അവലംബം== <references/> {{Reptile-stub}} [[വർഗ്ഗം:കലോടെസ്]] [[വർഗ്ഗം:അഗാമിഡൈ]] [[വർഗ്ഗം:ഏഷ്യയിലെ ഉരഗങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ ഉരഗങ്ങൾ]] harnisrpz35ygxio7xm9t25i0l8loze 0 380711 3763488 2682267 2022-08-09T06:55:48Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox Protected area|name=Arli National Park|iucn_category=IV|photo=Arli-NP MS1219.jpg|photo_caption=Arli National Park with view on the river Arli|map_image=WAP-Komplex englisch.svg|map_caption=IUCN Protected Areas of the WAP complex|location=[[Burkina Faso]]|nearest_city=[[Diapaga]]|coordinates={{coords|11|35|N|1|28|E|display=inline, title}}|area=|established=|visitation_num=|visitation_year=|governing_body=|world_heritage_site=}}'''ആർലി ദേശീയോദ്യാനം,''' [[ബർക്കിനാ ഫാസോ]]<nowiki/>യുടെ തെക്ക് കിഴക്കൻ ഭാഗത്തായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു ദേശീയോദ്യാനമാണ്. [[ബെനിൻ|ബെനിനിലെ]] [[പെൻജാരി ദേശീയോദ്യാനം]] ഇതിൻറെ തെക്കു ഭാഗത്തും [[സിൻഗൌ റിസർവ്വ്]] പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്തായും ചേർന്നുവരുന്നു. ആർലി ദേശീയോദ്യാനം 760 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ പ്രദേശത്ത്, വൈവിധ്യമാർന്ന ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങളിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഇവിടുത്തെ ഭൂപ്രകൃതി ആർളി, പെൻജാരി നദീതടങ്ങളിലെ വനങ്ങൾ, [[സവേന]] വനപ്രദേശം, ഗൊബ്‍നാൻഗൌ മലനിരകളിലെ മണൽക്കല്ലുകളുള്ള പർവ്വതങ്ങളും ഇടകലർന്നതാണ്. 200 ആനകൾ, 200 ഹിപ്പോകൾ, 100 സിംഹം എന്നിവ ഇവിടെയുണ്ടെന്നു കണക്കാക്കിയിരിക്കുന്നു. ഇതുകൂടാതെ കാട്ടുപോത്തുകൾ, ബബൂണുകൾ, ചുവപ്പ്, പച്ച കുരങ്ങുകൾ, കാട്ടുപന്നി, തേറ്റപ്പന്നി, ഹാർട്ടെബീസ്റ്റ്, റോൺ ആൻറിലോപ് എന്നിങ്ങനെ വിവിധയിനം കൃഷ്ണമൃഗങ്ങൾ എന്നിവയും ഇവിടുത്തെ ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ബുഷ്ബക്കുകൾസ ഡ്യൂക്കേർസ്, വാട്ടർബക്കുകൾ എന്നിവയേയും ഇവിടെ കണ്ടുവരുന്നു. [[ഡിയപാഗ]] വഴി എൻ -19 ഹൈവേയിലൂടെ ഈ ദേശീയോദ്യാനത്തിലെത്തിച്ചേരാൻ സാധിക്കുന്നു. വരണ്ട കാലാവസ്ഥയിൽ പാമ വഴിയും എത്തിച്ചേരാവുന്നതാണ്. == അവലംബം == lkh9q645e5nvmevkzpjbdwon0a1z8oj 0 384154 3763295 3644027 2022-08-08T13:17:21Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox Protected area|name=ലെൻകോയിസ് മരാൻഹെൻസെസ് ദേശീയോദ്യാനം|iucn_category=II|photo=Lencois Maranhenses 7.jpg|photo_caption=A lagoon at the National Park|location=Northeastern [[Maranhão]], [[Brazil]]|nearest_city=|coords={{coord|02|32|S|43|07|W|type:landmark_scale:100000_region:BR|display=title}}|map=Brazil|map_alt=|relief=yes|lat_d=|lat_m=|lat_s=|lat_NS=|long_d=|long_m=|long_s=|long_EW=|area=1550 km²<ref>{{cite web |author= |url=http://www.parquelencois.com.br/lencois_maranhenses_sobre.php |title=Lençóis Maranhenses Dicas Parque dos Lençóis Maranhenses |publisher=Parquelencois.com.br |date= |accessdate=2015-04-17 |archive-date=2010-01-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100130123643/http://www.parquelencois.com.br/lencois_maranhenses_sobre.php |url-status=dead }}</ref>|established=1981|designation=[[National park (Brazil)|National park]]|visitation_num=|visitation_year=|governing_body=[[IBAMA]]}}'''ലെൻകോയിസ് മരാൻഹെൻസെസ് ദേശീയോദ്യാനം''' വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ [[ബ്രസീൽ|ബ്രസീലിലെ]] [[മറാൻഹാവോ]] സംസ്ഥാനത്ത്, [[ബിയാ ഡി സാവോ ജോസ്]] ഉൾക്കടലിനു കിഴക്കായി അക്ഷാംശരേഖാംശങ്ങൾ 02º19’—02º45’ S, 42º44’—43º29’ W എന്നിവയ്ക്കിടയിലായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു ദേശീയോദ്യാനമാണ്. ഇത് താഴ്ന്നതും, പരന്നതും, ഇടയ്ക്കിടെ വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടാകുന്നതും വലിയ മണൽക്കുന്നുകളുള്ളതുമായ പ്രദേശമാണ്. ഏകദേശം 1,500 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റ്‍ (580 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തൃതിയുള്ള ഈ പ്രദേശത്ത് സമൃദ്ധമായ മഴ ലഭിക്കുന്നുണ്ടെങ്കലും യാതൊരു സസ്യജാലങ്ങളെയും വളരുന്നില്ല. 1981 ജൂൺ 2 ന് ഈ പ്രദേശം ഒരു ദേശീയോദ്യാനമായി മാറി. == ചിത്രശാല == <gallery> പ്രമാണം:Lencois Maranhenses 3.jpg|മൺകൂനകളിൽ നിന്ന് കാണുന്ന ഉദ്യാനത്തിൻറെ ഭൂപ്രകൃതി പ്രമാണം:Azul da cor da lagoa.JPG|കുളം പ്രമാണം:Lagoa Azul de Barreirinhas.jpg|ശുദ്ധജല തടാകം പ്രമാണം:Dunas e lagoas dos Lençois Maranhenses..jpg|മണൽക്കൂനകളും തടാകങ്ങളും പ്രമാണം:Pôr do Sol nos Lençóis.JPG|അസ്തമയം പ്രമാണം:Lençóis Maranhenses - VI.jpg|കുളം പ്രമാണം:Lagoa dos Peixes - Lençois Maranhenses.jpg|''Lagoa dos Peixes'' (മത്സ്യക്കുളം) പ്രമാണം:Continuo a caminho de Caburé nos Lençois Maranhenses.jpg|മീൻ പിടുത്തം. പ്രമാണം:Brasil - Maranhão - Barreirinhas - Povoado Mandacaru - Farol Preguiças.JPG|[[Preguiças Lighthouse]] പ്രമാണം:Farol da Preguiça (Mandacaru).jpg|വിളക്കുമാടത്തിൽ നിന്ന് നോക്കിയാൽ കാണാവുന്ന പാർക്കിന്റെ പ്രാന്തപ്രദേശത്തുള്ള മന്ദക്കാരു ഗ്രാമം. പ്രമാണം:Imensidão nos Lençóis.jpg|മണൽക്കൂനകൾ പ്രമാണം:Lagoa Verde - Lençois Maranhenses.jpg|''Lago Verde'' (പച്ചനിറമുള്ള കുളം) പ്രമാണം:Lençóis Maranhenses VII.jpg|പാർക്കിന്റെ പനോരമ ചിത്രം പ്രമാണം:Lençóis de Areia.JPG|''Lagoa Bonita'' </gallery> == അവലംബം == [[വർഗ്ഗം:ബ്രസീലിലെ ദേശീയോദ്യാനങ്ങൾ]] gobxkjmkz95zpmc1a6z1mmy9a6q4ttm 0 403379 3763506 3334197 2022-08-09T09:22:47Z 103.151.189.147 wikitext text/x-wiki [[കോഴിക്കോട് ജില്ല|കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ]] കുന്നമംഗലത്തിനടുത്തുള്ള ഒരു പ്രദേശമാണ് കുറ്റിക്കാട്ടൂർ. എ.ഡ്ബ്ല്യു.എച് കോളേജ്‌ കുറ്റിക്കാട്ടൂരിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. കുറ്റിക്കട്ടൂരിനു അടുത്തുള്ള സ്ഥലമാണ് വെള്ളിപറബ്,മീഡിയവൺ ഇവിടെയാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. പെരുവയൽ പഞ്ചായതിലാണ് കുറ്റിക്കാട്ടൂർ. കുറ്റിക്കാട്ടൂർ മസ്കനുൽ അൻവാർ ഇവിടെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. {{കോഴിക്കോട് ജില്ല}} [[വർഗ്ഗം:കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ ഗ്രാമങ്ങൾ]] bcdpyzv2ojcdf832nen2rgfmu7d6oiv 0 403647 3763304 3653862 2022-08-08T13:36:57Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Stack|{{Infobox company | name = ജാക്ക് ഡാനിൽ ഡിസ്റ്റിലറി<br>Lem Motlow, Prop., Inc.<!--this is the full legal name--> | logo = Jack Daniels Logo.svg | type = Subsidiary of [[Brown-Forman]] | foundation = [[Lynchburg, Tennessee]]<br/>({{start date and age|1875}} | founder = [[Jack Daniel]] | location_city = [[Lynchburg,|Tennessee]] | location_country = [[United States|US]] | location = | locations = | area_served = | key_people = {{plainlist| * [[Jack Daniel]] (founder) * Lem Motlow (proprietor, 1911–47) * Jeff Arnett (7th master distiller) }} | industry = മദ്യം നിർമ്മിക്കൽ | products = | production = 11 million cases (2012) | services = | revenue = | operating_income = | net_income = [[United States dollar|$]]121,700,000 | owner = | num_employees = over 500 | parent = [[Brown-Forman Corporation]] | divisions = | subsid = | caption = | homepage = {{URL|www.jackdaniels.com}} }} {{Infobox NRHP | name = ജാക്ക് ഡാനിയൽ ഡിസ്റ്റിലറി | nrhp_type = | image = Jack Daniel Distillery Lynchburg TN 001.JPG | caption = | location = TN 55<br>[[Lynchburg, Tennessee]] | nearest_city = | area = | built = | architect = | architecture = | added = സെപ്റ്റംബർ 14, 1972 | visitation_num = | visitation_year = | refnum = 72001248 | mpsub = | governing_body = }}}}'''ജാക്ക് ഡാനിയൽ''' [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിൽ]] നിർമ്മിക്കപ്പെടുന്ന ഒരുതരം [[വിസ്കി]] ആണ്. ലോകത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വിറ്റഴിക്കപ്പെടുന്ന മദ്യമാണ്.<ref>Hughes, T.,[http://www.dailymail.co.uk/news/article-2155377/Top-alcopops-Worlds-best-selling-booze-brands-revealed--Jinro-number-one.html World's best-selling spirits revealed (and the winner is very unexpected)], ''[//en.wikipedia.org/wiki/The_Daily_Mail The Daily Mail]'', June 6, 2012.</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.theatlantic.com/business/archive/2012/01/jack-daniels-secret-the-history-of-the-worlds-most-famous-whiskey/250966/|title=Jack Daniel's Secret: The History of the World's Most Famous Whiskey|access-date=March 26, 2012|last=Stengel, Jim|publisher=''[[The Atlantic]]''}}</ref> 1956-ൽ ബ്രൗൺ ഫോർമൻ കോർപ്പറേഷന്റെ കീഴിലുള്ള ജാക്ക് ഡാനിയൽ മദ്യ നിർമ്മാണശാലയിലാണ് ഇതിന്റെ നിർമ്മാണം ആരംഭിക്കുന്നത്.<ref name="time">{{Cite news|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,836197,00.html|title=Slight Change of Recipe|date=August 5, 1966|work=[[Time Magazine]]|publisher=[[Time Magazine]]|access-date=July 25, 2008|archive-date=2013-08-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20130827203156/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,836197,00.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.state.tn.us/abc/PDF/TennesseeJurisdictionsAllowingLiquorSales/TNJurisdictionsLiquorSales_9-26-13.pdf|title=Tennessee Jurisdictions Allowing Liquor Sales|access-date=September 8, 2014|publisher=Tennessee Alcoholic Beverage Commission}}</ref> == ഇതും കാണുക == * ജിം ബീം * ഇവാൻ വില്യംസ് * മേക്കേഴ്സ് മാർക്ക് * ഏർലീ ടൈംസ് == അവലംബം == {{reflist|30em}} == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * {{ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ്|http://www.jackdaniels.com/}} [[വർഗ്ഗം:മദ്യം]] 8v167u2ndcp1hc1racbwwcdxc6tli8h 0 406335 3763544 2672047 2022-08-09T10:47:55Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{PU|Kazakh language}} {{Infobox language | name=Kazakh | nativename= ''{{lang|kk-Latn|qazaq tili}}''<br/>{{lang|kk|қазақ тілі}}<br/>{{rtl-lang|kk-Arab| قازاق ٴتىلى}} | pronunciation ={{IPA-kk|qɑˈzɑq tɘˈlɘ|}} | states=[[Kazakhstan]], [[China]], [[Mongolia]], [[Russia]], [[Uzbekistan]], [[Kyrgyzstan]] | region= [[Turkestan]], [[Dzungaria]], [[Anatolia]], [[Greater Khorasan|Khorasan]], [[Fergana Valley]] | speakers = 15 million | date = 2016 | ref = | familycolor=Altaic | fam1=[[Turkic languages|Turkic]] | fam2=[[Common Turkic languages|Common Turkic]] | fam3=[[Kipchak languages|Kipchak]] | fam4=Kipchak–Nogai | script=[[Kazakh alphabets]] ([[Latin script|Latin]], [[Cyrillic script]], [[Arabic script]], [[Kazakh Braille]]) | nation={{Flag|Kazakhstan}}<br/>{{Flag|Russia}} *{{Flag|Altai Republic}}<ref>{{cite web|url = http://zakon.scli.ru/ru/legal_texts/legislation_RF/printable.php?do4=document&id4=d2599158-01ed-47a8-8227-3057d6dbed48|title = Нормативные правовые акты субъектов Российской Федерации|language = RU|trans-title = Normative legal acts of the subjects of the Russian Federation|date = December 19, 2013|publisher = [[Ministry of Justice of the Russian Federation|Министе́рство юсти́ции Росси́йской Федера́ции]]|archive-url = https://web.archive.org/web/20150925163436/http://zakon.scli.ru/ru/legal_texts/legislation_RF/printable.php?do4=document&id4=d2599158-01ed-47a8-8227-3057d6dbed48|dead-url = yes|archive-date = September 25, 2015|accessdate = February 19, 2016}}</ref> {{Flag|China}} *[[Ili Kazakh Autonomous Prefecture]] | agency = Kazakh language agency | iso1=kk | iso2=kaz | iso3=kaz |lingua=44-AAB-cc |map=File:Idioma kazajo.png |mapcaption=The Kazakh-speaking world: {{Legend|#0080FF|regions where Kazakh is the language of the majority}} {{Legend|#88C4FF|regions where Kazakh is the language of a significant minority}} | notice=IPA |glotto=kaza1248 |glottorefname=Kazakh }} ആൾട്ടായിക്‌ ഭാഷകളുടെ ഉപകുലത്തിലെ ടർക്കിഷ്‌ ഭാഷാഗോത്രത്തിൽപ്പെടുന്ന ഭാഷയാണ്‌ '''കസാക്ക് ഭാഷ'''('''Kazakh''' ''{{lang|kk-Latn| қазақ тілі, qazaq tili}}'', {{IPA-kk|qɑˈzɑq tɘˈlɘ|pron}}) [[Kazakhstan|കസാക്കിസ്താനിലെ]] ഔദ്യോഗിക ഭാഷയാണിത്. [[ചൈന|ചൈനയിലെ]] [[സിൻജിയാങ്]], [[Mongolia|മംഗോളിയ]]. എന്നിവിടങ്ങളിലെ ന്യൂനപക്ഷം ജനങ്ങളും ഈ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നു. ഇപ്പോൾ [[സിറിലിക് ലിപി]] ഉപയോഗിച്ച് എഴുതപ്പെടുന്നുവെങ്കിലും 2025 ആവുമ്പോഴേക്കും കസാക്ക് ഗവണ്മെന്റ്, ലത്തീൻ ലിപി ഉപയോഗിക്കുമെന്ന് കസാക് പ്രസിഡണ്ട് [[നൂർസുൽത്താൻ നാസർബയേവ്]] 2017 ഒക്റ്റോബറിൽ പ്രഖ്യാപിക്കുകയുണ്ടായി.<ref>[http://www.dw.com/en/kazakhstan-to-change-from-cyrillic-to-latin-alphabet/a-41147396 Latin alphabet will be the official script of Kazakh language starting 2018]</ref>. ടിയാൻ ഷാൻ മുതൽ കാസ്പിയൻ കടൽ വരെയുള്ള പ്രദേശത്ത്, ഒരു കോടിയോളം ആളുകൾ, പ്രത്യേകിച്ചും കസാക് വംശജർ ഈ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നു <ref>{{cite web|url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kz.html|title = Central Asia: Kazakhstan|date = October 26, 2017|accessdate = October 31, 2017|work = [[The World Factbook|The 2017 World Factbook]]|publisher = [[Central Intelligence Agency]]|dead-url = no|archive-date = October 30, 2017|archive-url = https://web.archive.org/web/20171030062537/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kz.html}}</ref> ചൈനയിലെ സിൻജിയാങ് പ്രദേശത്തെ പത്ത് ലക്ഷത്തോളം കസാക് വംശജർ ഈ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നു.<ref>{{cite book|chapter-url = https://www.ethnologue.com/language/kaz|chapter = Kazakh|title = [[Ethnologue|Ethnologue: Languages of the World]]|edition = 20th|location = Dallas, Texas|publisher = [[SIL International]]|editor1-last = Simons|editor1-first = Gary F.|editor2-first = Charles D.|editor2-last = Fennig|year = 2017|accessdate = October 28, 2017}}</ref> ==അവലംബം== {{അവലംബങ്ങൾ}} [[വർഗ്ഗം:തുർക്കിക് ഭാഷകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അഗ്ലൂട്ടിനേറ്റീവ് ഭാഷകൾ]] 4qe9exsz567xrbuf3sm7hki7hah5pgw 0 420766 3763354 3127954 2022-08-08T16:55:50Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{taxobox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | status = LC | status_system = iucn3.1 | status_ref = <ref> Duffy, C.A.J.; Ebert, D.A.; Stenberg, C. (2004). "Mitsukurina owstoni". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2004: e.T44565A10907385. doi:10.2305/IUCN.UK.2004.RLTS.T44565A10907385.en. Retrieved 14 January 2018.</ref> | image = File:Mistukurina owstoni museum victoria.jpg | image2 = Hiu Goblin shark size.svg | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Chondrichthyes]] | subclassis = [[Elasmobranchii]] | superordo = [[Shark|Selachimorpha]] | ordo = [[Lamniformes]] | familia = [[Mitsukurinidae]] | genus = ''[[Mitsukurina]]'' | species = '''''M. owstoni''''' | binomial = ''Mitsukurina owstoni'' | binomial_authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark | synonyms = ''Odontaspis nasutus'' <small>Bragança, 1904</small><br> ''Scapanorhynchus dofleini'' <small>Engelhardt, 1912</small><br> ''Scapanorhynchus jordani'' <small>Hussakof, 1909</small><br> ''Scapanorhynchus mitsukurii'' <small>White, 1937</small> }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. മുകളിലെ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, [[അന്തർവാഹിനി ]] കാനിയോൺസ്, മലയിടുക്കുകൾ, നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. ലോറെൻസിനിയിലെ ആമ്പല്ലിന്റെ നീണ്ട മുനമ്പ് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) വിശാലമായ വിതരണമുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത് ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്''. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ പരിഭാഷയാണ്. ടെൻഗു നീണ്ട മൂക്കും, ചുവന്ന മുഖവുമുള്ള ഒരു [[ജാപ്പനീസ്]] ഐതിഹാസിക ജീവിയാണ്.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] 3p601irnw1eidxavowrkme3idbc3w82 3763356 3763354 2022-08-08T17:02:53Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{taxobox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | status = LC | status_system = iucn3.1 | status_ref = <ref> Duffy, C.A.J.; Ebert, D.A.; Stenberg, C. (2004). "Mitsukurina owstoni". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2004: e.T44565A10907385. doi:10.2305/IUCN.UK.2004.RLTS.T44565A10907385.en. Retrieved 14 January 2018.</ref> | image = File:Mistukurina owstoni museum victoria.jpg | image2 = Hiu Goblin shark size.svg | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Chondrichthyes]] | subclassis = [[Elasmobranchii]] | superordo = [[Shark|Selachimorpha]] | ordo = [[Lamniformes]] | familia = [[Mitsukurinidae]] | genus = ''[[Mitsukurina]]'' | species = '''''M. owstoni''''' | binomial = ''Mitsukurina owstoni'' | binomial_authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark | synonyms = ''Odontaspis nasutus'' <small>Bragança, 1904</small><br> ''Scapanorhynchus dofleini'' <small>Engelhardt, 1912</small><br> ''Scapanorhynchus jordani'' <small>Hussakof, 1909</small><br> ''Scapanorhynchus mitsukurii'' <small>White, 1937</small> }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. മുകളിലെ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, [[അന്തർവാഹിനി ]] കാനിയോൺസ്, മലയിടുക്കുകൾ, നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. ലോറെൻസിനിയിലെ ആമ്പല്ലിന്റെ നീണ്ട മുനമ്പ് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. ഇവ വിപുലമായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത് ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്''. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ പരിഭാഷയാണ്. ടെൻഗു നീണ്ട മൂക്കും, ചുവന്ന മുഖവുമുള്ള ഒരു [[ജാപ്പനീസ്]] ഐതിഹാസിക ജീവിയാണ്.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] crttgz6gh860ys4mib3pwf67czr0ei9 3763358 3763356 2022-08-08T17:10:57Z Meenakshi nandhini 99060 /* ടാക്സോണമി */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{taxobox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | status = LC | status_system = iucn3.1 | status_ref = <ref> Duffy, C.A.J.; Ebert, D.A.; Stenberg, C. (2004). "Mitsukurina owstoni". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2004: e.T44565A10907385. doi:10.2305/IUCN.UK.2004.RLTS.T44565A10907385.en. Retrieved 14 January 2018.</ref> | image = File:Mistukurina owstoni museum victoria.jpg | image2 = Hiu Goblin shark size.svg | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Chondrichthyes]] | subclassis = [[Elasmobranchii]] | superordo = [[Shark|Selachimorpha]] | ordo = [[Lamniformes]] | familia = [[Mitsukurinidae]] | genus = ''[[Mitsukurina]]'' | species = '''''M. owstoni''''' | binomial = ''Mitsukurina owstoni'' | binomial_authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark | synonyms = ''Odontaspis nasutus'' <small>Bragança, 1904</small><br> ''Scapanorhynchus dofleini'' <small>Engelhardt, 1912</small><br> ''Scapanorhynchus jordani'' <small>Hussakof, 1909</small><br> ''Scapanorhynchus mitsukurii'' <small>White, 1937</small> }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. മുകളിലെ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, [[അന്തർവാഹിനി ]] കാനിയോൺസ്, മലയിടുക്കുകൾ, നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. ലോറെൻസിനിയിലെ ആമ്പല്ലിന്റെ നീണ്ട മുനമ്പ് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. ഇവ വിപുലമായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്'' എന്ന് ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്ന പൊതുവായ പേര് ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ [[കാൽക്]] ആണ്. . ടെൻഗു ഒരു ജാപ്പനീസ് പുരാണ സൃഷ്ടിയെന്ന നിലയിൽ പലപ്പോഴും നീളമുള്ള മൂക്കും ചുവന്ന മുഖവും ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] lnjai6vkmr9m2ji6ij5tfln760oiaco 3763359 3763358 2022-08-08T17:13:11Z Meenakshi nandhini 99060 /* ടാക്സോണമി */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{taxobox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | status = LC | status_system = iucn3.1 | status_ref = <ref> Duffy, C.A.J.; Ebert, D.A.; Stenberg, C. (2004). "Mitsukurina owstoni". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2004: e.T44565A10907385. doi:10.2305/IUCN.UK.2004.RLTS.T44565A10907385.en. Retrieved 14 January 2018.</ref> | image = File:Mistukurina owstoni museum victoria.jpg | image2 = Hiu Goblin shark size.svg | regnum = [[Animalia]] | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Chondrichthyes]] | subclassis = [[Elasmobranchii]] | superordo = [[Shark|Selachimorpha]] | ordo = [[Lamniformes]] | familia = [[Mitsukurinidae]] | genus = ''[[Mitsukurina]]'' | species = '''''M. owstoni''''' | binomial = ''Mitsukurina owstoni'' | binomial_authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark | synonyms = ''Odontaspis nasutus'' <small>Bragança, 1904</small><br> ''Scapanorhynchus dofleini'' <small>Engelhardt, 1912</small><br> ''Scapanorhynchus jordani'' <small>Hussakof, 1909</small><br> ''Scapanorhynchus mitsukurii'' <small>White, 1937</small> }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. മുകളിലെ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, [[അന്തർവാഹിനി ]] കാനിയോൺസ്, മലയിടുക്കുകൾ, നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. ലോറെൻസിനിയിലെ ആമ്പല്ലിന്റെ നീണ്ട മുനമ്പ് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. ഇവ വിപുലമായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്'' എന്ന് ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്ന പൊതുവായ പേര് ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ [[കാൽക്]] ആണ്. ടെൻഗു ഒരു ജാപ്പനീസ് പുരാണ സൃഷ്ടിയെന്ന നിലയിൽ പലപ്പോഴും നീളമുള്ള മൂക്കും ചുവന്ന മുഖവും ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] eavjf7ukpqzvohzs84131fad9w4o4tt 3763360 3763359 2022-08-08T17:19:59Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{Speciesbox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | image = FMIB 45539 Mitsukurina owstoni.jpeg | image2 = Goblin shark size.svg | image2_alt = Diagram showing a goblin and scuba diver from the side: the shark is not quite twice as long as the human | status = LC | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name="iucn status 19 November 2021">{{cite iucn |author=Finucci, B. |author2=Duffy, C.A.J. |date=2018 |title=''Mitsukurina owstoni'' |volume=2018 |page=e.T44565A2994832 |doi=10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T44565A2994832.en |access-date=19 November 2021}}</ref> | genus = Mitsukurina | species = owstoni | authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark<ref name="iucn status 19 November 2021" /> | synonyms = *''Odontaspis nasutus'' {{small|Bragança, 1904}} *''Scapanorhynchus dofleini'' {{small|Engelhardt, 1912}} *''Scapanorhynchus jordani'' {{small|Hussakof, 1909}} *''Scapanorhynchus mitsukurii'' {{small|[[Edith Grace White|White]], 1937}} }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. മുകളിലെ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, [[അന്തർവാഹിനി ]] കാനിയോൺസ്, മലയിടുക്കുകൾ, നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. ലോറെൻസിനിയിലെ ആമ്പല്ലിന്റെ നീണ്ട മുനമ്പ് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. ഇവ വിപുലമായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്'' എന്ന് ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്ന പൊതുവായ പേര് ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ [[കാൽക്]] ആണ്. ടെൻഗു ഒരു ജാപ്പനീസ് പുരാണ സൃഷ്ടിയെന്ന നിലയിൽ പലപ്പോഴും നീളമുള്ള മൂക്കും ചുവന്ന മുഖവും ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] aaqnue0wnvsgklf5gb9we109pc81gbh 3763367 3763360 2022-08-08T17:32:32Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{Speciesbox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | image = FMIB 45539 Mitsukurina owstoni.jpeg | image2 = Goblin shark size.svg | image2_alt = Diagram showing a goblin and scuba diver from the side: the shark is not quite twice as long as the human | status = LC | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name="iucn status 19 November 2021">{{cite iucn |author=Finucci, B. |author2=Duffy, C.A.J. |date=2018 |title=''Mitsukurina owstoni'' |volume=2018 |page=e.T44565A2994832 |doi=10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T44565A2994832.en |access-date=19 November 2021}}</ref> | genus = Mitsukurina | species = owstoni | authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark<ref name="iucn status 19 November 2021" /> | synonyms = *''Odontaspis nasutus'' {{small|Bragança, 1904}} *''Scapanorhynchus dofleini'' {{small|Engelhardt, 1912}} *''Scapanorhynchus jordani'' {{small|Hussakof, 1909}} *''Scapanorhynchus mitsukurii'' {{small|[[Edith Grace White|White]], 1937}} }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും 2000 ൽ പിടിച്ചെടുത്തത് 6 മീറ്റർ (20 അടി) കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. <ref name=":0" /> അപ്പർ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, സമുദ്രത്തിലുണ്ടാകുന്ന മലയിടുക്കുകളിലും നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഈ സ്രാവുകൾ 1,300 മീറ്റർ (4,270 അടി), ഹ്രസ്വകാലത്തേക്ക് ആഴത്തിൽ മുങ്ങാൻ കഴിയുമെന്ന് ചില ഗവേഷകർ വിശ്വസിക്കുന്നു.<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Parsons|first1=Glenn R.|last2=Ingram|first2=G. Walter|last3=Havard|first3=Ralph|date=2002|title=First Record of the Goblin Shark Mitsukurina owstoni, Jordan (Family Mitsukurinidae) in the Gulf of Mexico|url=https://www.jstor.org/stable/3877998|journal=Southeastern Naturalist|volume=1|issue=2|pages=189–192|doi=10.1656/1528-7092(2002)001[0189:FROTGS]2.0.CO;2|jstor=3877998|issn=1528-7092}}</ref> ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. ലോറെൻസിനിയിലെ ആമ്പല്ലിന്റെ നീണ്ട മുനമ്പ് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. ഇവ വിപുലമായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്'' എന്ന് ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്ന പൊതുവായ പേര് ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ [[കാൽക്]] ആണ്. ടെൻഗു ഒരു ജാപ്പനീസ് പുരാണ സൃഷ്ടിയെന്ന നിലയിൽ പലപ്പോഴും നീളമുള്ള മൂക്കും ചുവന്ന മുഖവും ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] k7sa3280bmiwpgmorrc84cvh5m16rqh 3763369 3763367 2022-08-08T17:35:23Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{Speciesbox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | image = FMIB 45539 Mitsukurina owstoni.jpeg | image2 = Goblin shark size.svg | image2_alt = Diagram showing a goblin and scuba diver from the side: the shark is not quite twice as long as the human | status = LC | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name="iucn status 19 November 2021">{{cite iucn |author=Finucci, B. |author2=Duffy, C.A.J. |date=2018 |title=''Mitsukurina owstoni'' |volume=2018 |page=e.T44565A2994832 |doi=10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T44565A2994832.en |access-date=19 November 2021}}</ref> | genus = Mitsukurina | species = owstoni | authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark<ref name="iucn status 19 November 2021" /> | synonyms = *''Odontaspis nasutus'' {{small|Bragança, 1904}} *''Scapanorhynchus dofleini'' {{small|Engelhardt, 1912}} *''Scapanorhynchus jordani'' {{small|Hussakof, 1909}} *''Scapanorhynchus mitsukurii'' {{small|[[Edith Grace White|White]], 1937}} }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും 2000 ൽ പിടിച്ചെടുത്തത് 6 മീറ്റർ (20 അടി) കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. <ref name=":0" /> അപ്പർ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, സമുദ്രത്തിലുണ്ടാകുന്ന മലയിടുക്കുകളിലും നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഈ സ്രാവുകൾക്ക് ഹ്രസ്വകാലത്തേക്ക് 1,300 മീറ്റർ (4,270 അടി)വരെ ആഴത്തിൽ മുങ്ങാൻ കഴിയുമെന്ന് ചില ഗവേഷകർ വിശ്വസിക്കുന്നു.<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Parsons|first1=Glenn R.|last2=Ingram|first2=G. Walter|last3=Havard|first3=Ralph|date=2002|title=First Record of the Goblin Shark Mitsukurina owstoni, Jordan (Family Mitsukurinidae) in the Gulf of Mexico|url=https://www.jstor.org/stable/3877998|journal=Southeastern Naturalist|volume=1|issue=2|pages=189–192|doi=10.1656/1528-7092(2002)001[0189:FROTGS]2.0.CO;2|jstor=3877998|issn=1528-7092}}</ref> ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. ലോറെൻസിനിയിലെ ആമ്പല്ലിന്റെ നീണ്ട മുനമ്പ് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. ഇവ വിപുലമായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്'' എന്ന് ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്ന പൊതുവായ പേര് ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ [[കാൽക്]] ആണ്. ടെൻഗു ഒരു ജാപ്പനീസ് പുരാണ സൃഷ്ടിയെന്ന നിലയിൽ പലപ്പോഴും നീളമുള്ള മൂക്കും ചുവന്ന മുഖവും ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] qshzdxlz83uvwtruue5lht7m235q23v 3763371 3763369 2022-08-08T17:36:37Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{Speciesbox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | image = FMIB 45539 Mitsukurina owstoni.jpeg | image2 = Goblin shark size.svg | image2_alt = Diagram showing a goblin and scuba diver from the side: the shark is not quite twice as long as the human | status = LC | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name="iucn status 19 November 2021">{{cite iucn |author=Finucci, B. |author2=Duffy, C.A.J. |date=2018 |title=''Mitsukurina owstoni'' |volume=2018 |page=e.T44565A2994832 |doi=10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T44565A2994832.en |access-date=19 November 2021}}</ref> | genus = Mitsukurina | species = owstoni | authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark<ref name="iucn status 19 November 2021" /> | synonyms = *''Odontaspis nasutus'' {{small|Bragança, 1904}} *''Scapanorhynchus dofleini'' {{small|Engelhardt, 1912}} *''Scapanorhynchus jordani'' {{small|Hussakof, 1909}} *''Scapanorhynchus mitsukurii'' {{small|[[Edith Grace White|White]], 1937}} }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും 2000 ൽ പിടിച്ചെടുത്തത് 6 മീറ്റർ (20 അടി) കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. <ref name=":0" /> അപ്പർ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, സമുദ്രത്തിലുണ്ടാകുന്ന മലയിടുക്കുകളിലും നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഈ സ്രാവുകൾക്ക് ഹ്രസ്വസമയത്തിനുള്ളിൽ 1,300 മീറ്റർ (4,270 അടി)വരെ ആഴത്തിൽ മുങ്ങാൻ കഴിയുമെന്ന് ചില ഗവേഷകർ വിശ്വസിക്കുന്നു.<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Parsons|first1=Glenn R.|last2=Ingram|first2=G. Walter|last3=Havard|first3=Ralph|date=2002|title=First Record of the Goblin Shark Mitsukurina owstoni, Jordan (Family Mitsukurinidae) in the Gulf of Mexico|url=https://www.jstor.org/stable/3877998|journal=Southeastern Naturalist|volume=1|issue=2|pages=189–192|doi=10.1656/1528-7092(2002)001[0189:FROTGS]2.0.CO;2|jstor=3877998|issn=1528-7092}}</ref> ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. ലോറെൻസിനിയിലെ ആമ്പല്ലിന്റെ നീണ്ട മുനമ്പ് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. ഇവ വിപുലമായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്'' എന്ന് ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്ന പൊതുവായ പേര് ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ [[കാൽക്]] ആണ്. ടെൻഗു ഒരു ജാപ്പനീസ് പുരാണ സൃഷ്ടിയെന്ന നിലയിൽ പലപ്പോഴും നീളമുള്ള മൂക്കും ചുവന്ന മുഖവും ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] 29w9wrpayouu80z0nytb22sx8o1yrvf 3763373 3763371 2022-08-08T17:50:33Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{Speciesbox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | image = FMIB 45539 Mitsukurina owstoni.jpeg | image2 = Goblin shark size.svg | image2_alt = Diagram showing a goblin and scuba diver from the side: the shark is not quite twice as long as the human | status = LC | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name="iucn status 19 November 2021">{{cite iucn |author=Finucci, B. |author2=Duffy, C.A.J. |date=2018 |title=''Mitsukurina owstoni'' |volume=2018 |page=e.T44565A2994832 |doi=10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T44565A2994832.en |access-date=19 November 2021}}</ref> | genus = Mitsukurina | species = owstoni | authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark<ref name="iucn status 19 November 2021" /> | synonyms = *''Odontaspis nasutus'' {{small|Bragança, 1904}} *''Scapanorhynchus dofleini'' {{small|Engelhardt, 1912}} *''Scapanorhynchus jordani'' {{small|Hussakof, 1909}} *''Scapanorhynchus mitsukurii'' {{small|[[Edith Grace White|White]], 1937}} }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും 2000 ൽ പിടിച്ചെടുത്തത് 6 മീറ്റർ (20 അടി) കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. <ref name=":0" /> അപ്പർ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, സമുദ്രത്തിലുണ്ടാകുന്ന മലയിടുക്കുകളിലും നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഈ സ്രാവുകൾക്ക് ഹ്രസ്വസമയത്തിനുള്ളിൽ 1,300 മീറ്റർ (4,270 അടി)വരെ ആഴത്തിൽ മുങ്ങാൻ കഴിയുമെന്ന് ചില ഗവേഷകർ വിശ്വസിക്കുന്നു.<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Parsons|first1=Glenn R.|last2=Ingram|first2=G. Walter|last3=Havard|first3=Ralph|date=2002|title=First Record of the Goblin Shark Mitsukurina owstoni, Jordan (Family Mitsukurinidae) in the Gulf of Mexico|url=https://www.jstor.org/stable/3877998|journal=Southeastern Naturalist|volume=1|issue=2|pages=189–192|doi=10.1656/1528-7092(2002)001[0189:FROTGS]2.0.CO;2|jstor=3877998|issn=1528-7092}}</ref> ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. ആമ്പുള്ളേ ഓഫ് ലോറൻസിനി കൊണ്ട് മൂടിയിരിക്കുന്ന അതിന്റെ നീണ്ട മൂക്ക് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. ഇവ വിപുലമായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്'' എന്ന് ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്ന പൊതുവായ പേര് ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ [[കാൽക്]] ആണ്. ടെൻഗു ഒരു ജാപ്പനീസ് പുരാണ സൃഷ്ടിയെന്ന നിലയിൽ പലപ്പോഴും നീളമുള്ള മൂക്കും ചുവന്ന മുഖവും ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] tu201eair98imtetas62o59cn6bv61y 3763375 3763373 2022-08-08T17:52:15Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{Speciesbox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | image = FMIB 45539 Mitsukurina owstoni.jpeg | image2 = Goblin shark size.svg | image2_alt = Diagram showing a goblin and scuba diver from the side: the shark is not quite twice as long as the human | status = LC | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name="iucn status 19 November 2021">{{cite iucn |author=Finucci, B. |author2=Duffy, C.A.J. |date=2018 |title=''Mitsukurina owstoni'' |volume=2018 |page=e.T44565A2994832 |doi=10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T44565A2994832.en |access-date=19 November 2021}}</ref> | genus = Mitsukurina | species = owstoni | authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark<ref name="iucn status 19 November 2021" /> | synonyms = *''Odontaspis nasutus'' {{small|Bragança, 1904}} *''Scapanorhynchus dofleini'' {{small|Engelhardt, 1912}} *''Scapanorhynchus jordani'' {{small|Hussakof, 1909}} *''Scapanorhynchus mitsukurii'' {{small|[[Edith Grace White|White]], 1937}} }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും 2000 ൽ പിടിച്ചെടുത്തത് 6 മീറ്റർ (20 അടി) കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. <ref name=":0" /> അപ്പർ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, സമുദ്രത്തിലുണ്ടാകുന്ന മലയിടുക്കുകളിലും നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഈ സ്രാവുകൾക്ക് ഹ്രസ്വസമയത്തിനുള്ളിൽ 1,300 മീറ്റർ (4,270 അടി)വരെ ആഴത്തിൽ മുങ്ങാൻ കഴിയുമെന്ന് ചില ഗവേഷകർ വിശ്വസിക്കുന്നു.<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Parsons|first1=Glenn R.|last2=Ingram|first2=G. Walter|last3=Havard|first3=Ralph|date=2002|title=First Record of the Goblin Shark Mitsukurina owstoni, Jordan (Family Mitsukurinidae) in the Gulf of Mexico|url=https://www.jstor.org/stable/3877998|journal=Southeastern Naturalist|volume=1|issue=2|pages=189–192|doi=10.1656/1528-7092(2002)001[0189:FROTGS]2.0.CO;2|jstor=3877998|issn=1528-7092}}</ref> ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. [[Ampullae of Lorenzini|ആമ്പുള്ളേ ഓഫ് ലോറൻസിനി]] കൊണ്ട് മൂടിയിരിക്കുന്ന അതിന്റെ നീണ്ട മൂക്ക് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. ഇവ വിപുലമായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്'' എന്ന് ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്ന പൊതുവായ പേര് ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ [[കാൽക്]] ആണ്. ടെൻഗു ഒരു ജാപ്പനീസ് പുരാണ സൃഷ്ടിയെന്ന നിലയിൽ പലപ്പോഴും നീളമുള്ള മൂക്കും ചുവന്ന മുഖവും ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] 2pizt4wcj9dlmnj73nmnnp4sxrrkbjx 3763376 3763375 2022-08-08T17:57:38Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Goblin shark}} {{Speciesbox | fossil_range = {{fossilrange|Holocene}} | image = FMIB 45539 Mitsukurina owstoni.jpeg | image2 = Goblin shark size.svg | image2_alt = Diagram showing a goblin and scuba diver from the side: the shark is not quite twice as long as the human | status = LC | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name="iucn status 19 November 2021">{{cite iucn |author=Finucci, B. |author2=Duffy, C.A.J. |date=2018 |title=''Mitsukurina owstoni'' |volume=2018 |page=e.T44565A2994832 |doi=10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T44565A2994832.en |access-date=19 November 2021}}</ref> | genus = Mitsukurina | species = owstoni | authority = [[David Starr Jordan|D. S. Jordan]], 1898 | range_map = Mitsukurina owstoni distmap.png | range_map_caption = Range of the goblin shark <ref name="iucn status 19 November 2021" /> | synonyms = *''Odontaspis nasutus'' {{small|Bragança, 1904}} *''Scapanorhynchus dofleini'' {{small|Engelhardt, 1912}} *''Scapanorhynchus jordani'' {{small|Hussakof, 1909}} *''Scapanorhynchus mitsukurii'' {{small|[[Edith Grace White|White]], 1937}} }} അപൂർവ്വ ഇനത്തിൽപ്പെട്ട ആഴക്കടൽ-[[സ്രാവ്]] ആണ് '''ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്''' (''Mitsukurina owstoni'') . 125 കോടി വർഷം പഴക്കമുള്ള ''മിത്സുകുരിനിഡെ'' കുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു അംഗമാണിത്. ചിലപ്പോൾ ഇതിനെ ''സജീവ ഫോസിൽ'' എന്നും വിളിക്കുന്നു. നീളമുള്ളതും, പരന്നതും കട്ടിയുള്ള മൂക്കും, പ്രത്യേകം ആണി പോലുള്ള പല്ലുകൾ അടങ്ങിയ പ്രാകൃതമായ താടിയും പിങ്ക് തൊലിയുള്ള ഈ ജലജീവിയുടെ സവിശേഷതയാണ്. സാധാരണയായി പ്രായമാകുമ്പോൾ 3 മുതൽ 4 മീറ്റർ വരെ നീളവും (10 and 13 ft) ഇവയ്ക്കുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും 2000 ൽ പിടിച്ചെടുത്തത് 6 മീറ്റർ (20 അടി) കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. <ref name=":0" /> അപ്പർ കോണ്ടിനെന്റൽ ചരിവുകളിലും, സമുദ്രത്തിലുണ്ടാകുന്ന മലയിടുക്കുകളിലും നൂറുമീറ്ററിൽ കൂടുതൽ (330 അടി) താഴ്ചയുള്ള ആഴക്കടലിലും ഇവ കൂടുതലും കാണപ്പെടുന്നു. കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കാളിലും മുതിർന്നവ കൂടുതലും ആഴക്കടലിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ഈ സ്രാവുകൾക്ക് ഹ്രസ്വസമയത്തിനുള്ളിൽ 1,300 മീറ്റർ (4,270 അടി)വരെ ആഴത്തിൽ മുങ്ങാൻ കഴിയുമെന്ന് ചില ഗവേഷകർ വിശ്വസിക്കുന്നു.<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Parsons|first1=Glenn R.|last2=Ingram|first2=G. Walter|last3=Havard|first3=Ralph|date=2002|title=First Record of the Goblin Shark Mitsukurina owstoni, Jordan (Family Mitsukurinidae) in the Gulf of Mexico|url=https://www.jstor.org/stable/3877998|journal=Southeastern Naturalist|volume=1|issue=2|pages=189–192|doi=10.1656/1528-7092(2002)001[0189:FROTGS]2.0.CO;2|jstor=3877998|issn=1528-7092}}</ref> ഗംഭീരമായ ശരീരം, ചെറിയ ചിറകുകൾ എന്നീ സവിശേഷതകളുള്ള ഇവ സ്വാഭാവികമായി പ്രകൃതിയിലെ മന്ദഗതിക്കാരനായി കണക്കാക്കുന്നു. കടലിനു സമീപവും ജല നിരയുടെ മധ്യത്തിലും കാണപ്പെടുന്ന [[ടെലിസ് മത്സ്യം]], [[സെഫലോപോഡ്സ്]], എന്നിവയെ ഇവ വേട്ടയാടുന്നു. [[Ampullae of Lorenzini|ആമ്പുള്ളേ ഓഫ് ലോറൻസിനി]] കൊണ്ട് മൂടിയിരിക്കുന്ന അതിന്റെ നീണ്ട മൂക്ക് കൊണ്ട് അടുത്തെത്തുന്ന ഇര ഉത്പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് മേഖലകളെ മിനിറ്റുകൾക്കകം മനസ്സിലാക്കുകയും ഇരപിടിക്കാനായി താടിയെല്ലിനെ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഴക്കടൽ മീൻപിടിത്തക്കാർക്ക് വളരെക്കുറച്ച് ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ മാത്രം അപ്രതീക്ഷിതമായി ലഭിക്കുന്നു. ഇവ വിപുലമായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി അപൂർവ്വമായിട്ടെങ്കിലും ഇതിൻറെ നിലനില്പ് ആശങ്കയുണ്ടാക്കുന്നതായി [[ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിയൻ ഫോർ ദ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ ആൻഡ് നാച്ചുറൽ റിസോഴ്‌സ് |നാഷണൽ കൺസർവേഷൻ ഓഫ് നേച്ചർ]] (ഐ.യു.സി.എൻ.) കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. == ടാക്സോണമി == [[File:Mitsu.JPG|thumb|left|പരിരക്ഷിതമായ ഗോബ്ളിൻ സ്രാവുകളിലുള്ള താടിയുള്ള സ്ഥാനങ്ങൾ പല സ്വഭാവസവിശേഷതകളേയും തെറ്റായി വിവരിച്ചതാണ്.]] അമേരിക്കൻ ഇക്തിയോളജിസ്റ്റായ ''ഡേവിഡ് സ്റ്റാർ ജോർഡാൻ'' 1898-ൽ ''ഇതൊരു പുതിയ ഇനം മാത്രമല്ല വിചിത്രമായ ഒരു മത്സ്യവും പുതിയ ജനുസ്സും കുടുംബവുമാണ്'' എന്ന് ''കാലിഫോർണിയ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസിന്റെ'' ലക്കത്തിൽ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. ജപ്പാനിലെ യോകഹാമയ്ക്ക് സമീപമുള്ള സഗമി ബേയിൽ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത ഒരു മുതിർന്ന ആൺ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിന് 107 സെന്റിമീറ്റർ (42 ഇഞ്ച്) നീളമുള്ളതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നതിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ജോർഡാൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. [[കപ്പൽ]] ഗവേഷകനും പ്രകൃതിശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ''അലൻ ഓവസ്റ്റണിന്റെ'' പക്കൽ നിന്നും ലഭിച്ച സ്പെസിമെൻ [[ടോക്കിയോ]] സർവ്വകലാശാലയിലെ പ്രൊഫസർ ''കാക്കിച്ചി മിറ്റ്സുഖൂരിക്ക്'' കൈമാറി. അങ്ങനെ ജോർഡാൻ ഈ രണ്ടു പേരെ ബഹുമാനിക്കുന്നതിനായി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ ''മിറ്റ്സുക്കുറിന ഓവാസ്റ്റോണി'' എന്നു വിളിച്ചു.<ref> Jordan, D.S. (1898). "Description of a species of fish (Mitsukurina owstoni) from Japan, the type of a distinct family of lamnoid sharks". Proceedings of the California Academy of Sciences (Series 3) Zoology. 1 (6): 199–204.</ref>"ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്ക്" എന്ന പൊതുവായ പേര് ഇവയുടെ പഴയ [[ജപ്പാനീസ്]] നാമമായ ''ടെൻഗുസേം''-ന്റെ [[കാൽക്]] ആണ്. ടെൻഗു ഒരു ജാപ്പനീസ് പുരാണ സൃഷ്ടിയെന്ന നിലയിൽ പലപ്പോഴും നീളമുള്ള മൂക്കും ചുവന്ന മുഖവും ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref> Castro, J.H. (2011). The Sharks of North America. Oxford University Press. pp. 202–205. ISBN 978-0-19-539294-4.</ref> [[എഫ്ലിൻ സ്രാവ്]] ഈ ഇനത്തിന്റെ മറ്റൊരു പേരാണ്. ജോർഡാന്റെ വിവരണം പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടതിന് ശേഷം പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ''മിസോസോയിക്'' ഷാർക്ക് ''സ്കാപനോറിൻകസ്,'' മിത്സുകുരിന എന്നിവയുടെ സമാനതയെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.<ref> Hussakof, L. (1909). "A new goblin shark, Scapanorhynchus jordani, from Japan". Bulletin of the American Museum of Natural History. 26: 257–262.</ref>ഒരു കാലത്ത് മിത്സുകുരിന സ്കാപനോറിൻകസിൻറെ ജൂനിയർ പര്യായം എന്ന നിലയിൽ ആയിരുന്നു പ്രചരിച്ചിരുന്നത്. ഒടുവിൽ, സ്കാപനോറിൻകസ്, മിത്സുകുരിന എന്നിവ വ്യത്യസ്തമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന പൂർണ്ണരൂപത്തിലുള്ള കൂടുതൽ ഫോസ്സിലുകൾ ലഭിച്ചതോടെ ആധുനിക എഴുത്തുകാർ ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കിനെ വ്യത്യസ്ത ജെനേറകളിലാണ് ഉൾപ്പെടുത്തേണ്ടത് എന്ന വാദഗതിയുമായി മുന്നോട്ടു വന്നു.<ref> Compagno, L.J.V. (2002). Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date (Volume 2). Food and Agriculture Organization of the United Nations. pp. 68–71. ISBN 92-5-104543-7.</ref>1904 മുതൽ 1937 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ നിരവധി ഗോബ്ലിൻ ഷാർക്കുകളെ പ്രത്യേകയിനങ്ങളായി വിവക്ഷിക്കപ്പെട്ടവയിൽ ഒന്നും സാധുവായതല്ലായിരുന്നു. ഈ ടാക്സോണമിക് ആശയക്കുഴപ്പം ഉടലെടുത്തതു കാരണം സ്പെസിമന്റെ താടി വ്യത്യസ്ത തലങ്ങളിൽ ഉറപ്പിച്ചിരിയ്ക്കുന്നതിനാൽ ഇത് തലയിലെ അനുപാത വ്യത്യാസങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. <ref> Martin, R.A. "Biology of the Goblin Shark". ReefQuest Centre for Shark Research. Retrieved April 25, 2013.</ref> == ഫൈലോജനി, പരിണാമം == [[മോർഫോളജി]] അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ''ഫൈലോജെനിറ്റിക് പഠനങ്ങൾ'' പൊതുവായി ''ലാമ്നിഫോംസ്'' എന്നറിയപ്പെടുന്ന നിരയുടെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാന അംഗമായി ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ കണക്കാക്കുകയും ചെയ്തതോടെ ഇവ ''മാക്കെറൽ ഷാർക്കുകൾ'' എന്ന് അറിയപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref> Shirai, S. (1996). "Phylogenetic interrelationships of neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii)". In Stiassny, M.L.J.; Parenti, L.R.; Johnson, G.D. Interrelationships of Fishes. Academic Press. pp. 9–34. ISBN 0-08-053492-9.</ref><ref> Shimada, K. (2005). "Phylogeny of lamniform sharks (Chondrichthyes: Elasmobranchii) and the contribution of dental characters to lamniform systematics". Paleontological Research. 9 (1): 55–72. doi:10.2517/prpsj.9.55.</ref>ജനിതക ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ ഈ സ്പീഷിസുകളുടെ അടിസ്ഥാനപരമായ സ്ഥാനവും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref> Naylor, G.J.P.; Martin, A.P.; Mattison, E.; Brown, W.M. (1997). "The inter-relationships of lamniform sharks: testing phylogenetic hypotheses with sequence data". In Kocher, T.D.; Stepien, C.A. Molecular Systematics of Fishes. Academic Press. pp. 199–218. ISBN 0-08-053691-3.</ref><ref> Naylor, G.J.; Caira, J.N.; Jensen, K.; Rosana, K.A.; Straube, N.; Lakner, C. (2012). "Elasmobranch phylogeny: A mitochondrial estimate based on 595 species". In Carrier, J.C.; Musick, J.A.; Heithaus, M.R. The Biology of Sharks and Their Relatives (second ed.). CRC Press. pp. 31–57. ISBN 1-4398-3924-7.</ref> ''ക്രിറ്റേഷ്യസ്'' കാലഘട്ടത്തിലെ ''ആപ്ഷൻ'' കാലഘട്ടത്തിൽ (c. 125–113 Ma) ''മിത്സുകുരിന , സ്കാപനോറിൻകസ്, അനോമോട്ടഡോൺ'' എന്നിവ ''മിത്സുകുരിനിഡേ'' കുടുംബത്തെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇയോസിന്റെ മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ (c. 49–37 Ma) [[ഫോസിൽ]] രേഖകളിൽ ''മിത്സുകുരിന'' തന്നെ ആദ്യം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു.<ref> Sepkoski, J.; Antinarella, J.; McMahon, J. (2002). "A compendium of fossil marine animal genera (Chondrichthyes entry)". Bulletins of American Paleontology. 364: 560.</ref><ref> Nelson, J.S. (2006). Fishes of the World (fourth ed.). John Wiley & Sons. p. 54. ISBN 0-471-75644-X.</ref> ''എം. ലിനീറ്റ, എം. മസ്ലിൻസിസ്'' എന്നിവ വംശനാശം നേരിടുന്ന ഇനങ്ങൾ ആണ്.<ref> Vialle, N.; Adnet, S.; Cappetta, H. (2011). "A new shark and ray fauna from the Middle Miocene of Mazan, Vaucluse (southern France) and its importance in interpreting the paleoenvironment of marine deposits in the southern Rhodanian Basin". Swiss Journal of Palaeontology. 130 (2): 241–258. doi:10.1007/s13358-011-0025-4.</ref><ref> Pledge, N.S. (1967). "Fossil Elasmobranch teeth of South Australia and their stratigraphic distribution". Transactions of the Royal Society of South Australia. 91: 135–160.</ref>[[പാലിയോജീൻ]] കാലത്ത് (c. 66–23 Ma) ആഴത്തിലുള്ള തണുത്ത ജലത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ''സ്ട്രിയാടോലാമിയ മാക്രോട്ട'', (66-23 മ.), ഒരു മിത്സുകുരിന വംശവും ആകാം എന്നു കരുതുന്നു.<ref> Purdy, R. (2005). "Is Striatolamia a junior synonym of Mitsukurina?". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 102A. doi:10.1080/02724634.2005.10009942.</ref> ഒരു പ്രാചീന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അവസാന അംഗവും, പല "ആദിമ" സ്വഭാവവിശേഷങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നവയും ആയതിനാൽ ഗോബ്ലിൻ സ്രാവുകളെ "ജീവനുള്ള ഫോസിൽ" എന്നു വിളിക്കുന്നു. <ref> Birx, H.J., ed. (2009). Encyclopedia of Time: Science, Philosophy, Theology, & Culture (Volume 1). SAGE Publications. p. 547. ISBN 1-4129-4164-4.</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Commons category|Mitsukurina owstoni}} *[http://fishbase.org/summary/Mitsukurina-owstoni.html "''Mitsukurina owstoni'', Goblin shark" at FishBase] *[http://www.iucnredlist.org/details/44565/0 "''Mitsukurina owstoni'' (Elfin Shark, Goblin Shark)" at IUCN Red List] *[http://www.flmnh.ufl.edu/fish/Gallery/Descript/GoblinShark/GoblinShark.html "Biological Profiles: Goblin Shark" at Florida Museum of Natural History] *[http://www.elasmo-research.org/education/shark_profiles/m_owstoni.htm "Biology of the Goblin Shark" at ReefQuest Centre for Shark Research] *[http://usat.ly/1iVHAv4#sthash.cEAlgJsy "Fishermen catch nightmare-inducing goblin shark in the Gulf of Mexico" at USA Today] {{Taxonbar|from=Q499461}} [[വർഗ്ഗം:ഐ.യു.സി.എൻ. ചുവന്ന പട്ടിക പ്രകാരം സ്ഥിതി ഒട്ടും ആശങ്കാജനകമല്ലാത്ത ജീവികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സജീവ ഫോസിലുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മത്സ്യങ്ങൾ]] qx1yf0weqgrl3jvqj2avkfmav2r1acb 0 421645 3763453 3191114 2022-08-09T05:03:11Z 2402:3A80:1E7A:B8A9:0:0:0:2 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Chandamama}} {{Infobox Magazine | title = ചന്ദാമാമ | image_file = Chandamama 1947 07.pdf | image_size = 234px | image_caption = | company =Geodesic Limited (formerly Geodesic Information Systems Limited)| | frequency = മാസിക | paid_circulation = | unpaid_circulation = | total_circulation = | language = [[Telugu language|Telugu]], [[Sanskrit]], [[Assamese language|Assamese]], [[Hindi]], [[Oriya language|Oriya]] (as 'Janhamaamu'), [[English language|English]], [[Kannada]], [[Marathi language|Marathi]], (as 'Chandoba'), [[Malayalam]] (as 'Ambili Ammavan'), [[Bengali language|Bengali]] and [[Tamil language|Tamil]] | category = Children's magazine | founded = {{Start date and age|1947|df=y}} | country = ഇന്ത്യ | issn = | website = [http://chandamama.in/ Chandamama Official website] }} '''ചന്ദാമാമ''' കുട്ടികൾക്കുള്ള ഒരു ക്ലാസിക് [[ഇന്ത്യ]]ൻ മാസികയായിരുന്നു. വർഷങ്ങളോളം നീണ്ടുനിന്ന ഭാഗങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന പുരാണ കഥകളും മന്ത്രവാദക്കഥകളും ചന്ദാമാമ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. തുടക്കത്തിൽ [[തെലുങ്ക്]] ചലച്ചിത്രനിർമ്മാതാക്കളായ [[B. Nagi Reddy|ബി.നാഗി റെഡ്ഡിയും]] [[Aluri Chakrapani|ചക്രപാണിയും]] ചേർന്ന് "ചന്ദാമാമ " എന്ന മാസിക ആരംഭിച്ചു. ''കൊടവട്ടിഗന്തി കുടംബ റാവു'' ആയിരുന്നു എഡിറ്റർ. ''കൊടവട്ടിഗന്തി കുടംബ റാവു''വിന്റെ സുഹൃത്ത് ആയിരുന്ന തെലുങ്ക് സാഹിത്യത്തിലെ ചക്രപാണിയും ചേർന്നാണ് എഡിറ്റ് ചെയ്തിരുന്നത്. 1980 ആഗസ്റ്റിൽ അദ്ദേഹം മരിക്കുന്നതുവരെ 28 വർഷത്തോളം എഡിറ്റ് ചെയ്തിരുന്നു. 2007-ൽ ചന്ദാമാമയെ മുംബൈ ആസ്ഥാനമായ ഒരു സോഫ്റ്റ്‌വേർ സേവന സ്ഥാപനമായ ''ജിയോടെസിക്'' വാങ്ങുകയും ചെയ്തു. 60 വർഷത്തെ പഴക്കമുള്ള മാഗസിൻ ഡിജിറ്റൽ യുഗത്തിൽ അവർ ആസൂത്രണം ചെയ്യാൻ തീരുമാനിച്ചു. എങ്കിലും ആ സമയത്ത് പ്രവർത്തനരഹിതമായിരുന്ന മാഗസിന്റെ വായ്പ ജിയോഡെസിക് തന്നെ തിരിച്ചടയ്ക്കാൻ [[മുംബൈ]] ഹൈക്കോടതി ഉത്തരവിടുകയും ചെയ്തു. 2016 ജൂലൈയിൽ, മാസികയുടെ നിലവിലെ സ്ഥിതി അജ്ഞാതമാണ്. മാതൃ കമ്പനിയായ ജിയോഡെസിക് ലയനാവസ്ഥയിലായതിനാൽ ചന്ദമാമ ബ്രാൻഡും ഐപിയും യഥാസമയം വിറ്റുപോകുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. മാസികയുടെ ഔദ്യോഗിക വെബ്‌സൈറ്റ് കാലഹരണപ്പെടാനും നിർത്തലാക്കാനും മാഗസിൻ ഉടമകൾ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തെങ്കിലും നിലവിലെ വെബ്‌സൈറ്റ് ചന്ദമാമ മാസികയുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ല. == മാസിക == [[ആന്ധ്രാപ്രദേശ്‌|ആന്ധ്ര]]യിലെ തെലുങ്കിലെ യുവ എഴുത്തുകാരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ച് മാഗസിൻ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയും തെലുങ്ക് ശൈലിക്ക് അനുസൃതമായി ഇന്ത്യൻ പുരാണത്തിലെ പതിറ്റാണ്ടുകളായി തെലുങ്കു ഭാഷയിലുള്ള സാഹിത്യസൃഷ്ടികൾ പൂർണ്ണമായും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഈ പുസ്തകം കുടുംബറായോ ആണ് വികസിപ്പിച്ചെടുത്തത്. കുറച്ച് [[നാടോടിക്കഥകൾ]] ചേർത്ത് കഥകളും ദസരി സുബ്രഹ്മണ്യമാണ് എഴുതിയിരുന്നത്. അദ്ദേഹം എഴുതിയ ''പാതാള ദുർഗം'' പോലുള്ള കഥകൾ വളരെ ജനപ്രിയമാണ്. 2008 നവംബറിൽ ഇതിനെ പുനർരൂപകൽപ്പന ചെയ്യുകയും ഭാഷ, അവതരണം, കലാസൃഷ്ടി, ഉള്ളടക്കം എന്നിവയിൽ ആധുനികവൽക്കരിക്കുകയും ചെയ്തു. വിക്രം-വേതാൾ, പുരാണ കഥകൾ തുടങ്ങിയ പഴയ ജനപ്രിയപ്പെട്ടവകൾ തുടർന്നുകൊണ്ടുപോവുകയും, സമകാലിക കഥകൾ, സാഹസിക കഥകൾ, സ്പോർട്സ്, ടെക്നോളജി, വാർത്താ പേജുകൾ തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി പുതിയ കൂട്ടിച്ചേർക്കലുകൾ ഉണ്ടായി. കുട്ടികളുടെ സാഹിത്യത്തിലെ പുതിയ പ്രവണതകൾ കണക്കിലെടുത്ത്, അക്കാദമിക് പഠനത്തിനും അതിന്റെ വിശകലനത്തിനും ഉയർന്നുവരുന്ന പ്രാധാന്യം കണക്കിലെടുത്ത്, ചന്ദാമാമ അതിന്റെ എഡിറ്റോറിയൽ നയങ്ങൾ കാലങ്ങളായി അനുസരിച്ച് നിലനിർത്താൻ ശ്രമിച്ചിരുന്നു. ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള ബ്രാൻഡെന്ന നിലയിൽ, വായനക്കാർക്ക് വേണ്ടി വിനോദം, സെൻസിറ്റീവ്, വിദ്യാഭ്യാസ സാഹിത്യം, വിതരണം ചെയ്യാനുള്ള ചുമതല എന്നിവ ചന്ദാമാമ ഏറ്റെടുത്തു. ചന്ദാമാമ 13 ഭാഷകളിലും (ഇംഗ്ലീഷ് ഉൾപ്പെടെ) പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിരുന്നു. 200,000 വായനക്കാരുമുണ്ടായിരുന്നു.<ref> Disney set to tell Chandamama stories</ref> == തനതായ ശൈലിയിലെ കഥപറച്ചിൽ == തനതായ ശൈലിയിൽ കഥ പറയുന്നതിനായി ഒരു മാസിക തയ്യാറാക്കി. എപ്പോഴും ഒരു ധാർമ്മിക മൂല്യങ്ങളുടെ ഒരു സാധാരണ ത്രെഡ് ബന്ധിക്കുകയും ഒരു മുത്തശ്ശിക്കഥയുടെ ശൈലിയിൽ പ്രിന്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. പ്രസിദ്ധീകരിച്ച കഥകൾ ഇന്ത്യയിലെ ചരിത്രപരവും ആധുനികവുമായ നിരവധി ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ നിന്നും മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും എടുത്തവയാണ്. പുരാണങ്ങൾ, ഇതിഹാസങ്ങൾ, കെട്ടുകഥകൾ, ഉപമകൾ, ഉപയോഗപ്രദമായ കേട്ടുകേൾവികൾ എന്നിവപോലും മതിപ്പുളവാക്കുന്ന മനസ്സിനെ പോഷിപ്പിക്കുന്നതിന് അനുയോജ്യമായ രീതിയിൽ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. പുരാതന സംസ്‌കൃത കൃതിയായ [[Baital Pachisi|ബൈറ്റൽ പാച്ചിസിയുടെ ]] അനുകരണമായ വിക്രമാദിത്യ രാജാവിന്റെയും വെറ്റാലയുടെയും (വാമ്പയർ) കഥകളിൽ ഉൾച്ചേർത്ത കഥകൾ ഈ മാസികയ്ക്ക്‌ പ്രശസ്തി നേടി. ജനപ്രിയ ടിവി സീരിയലുകളിലും അവ ഉൾപ്പെടുത്തി. ഓരോ പ്രശ്നത്തിലും ഒരു വാഗ്ദാന നിവൃത്തിയിൽ നിന്നും തടയാനായി വേതാളം ഓരോ ചോദ്യം നടത്തുന്നു. വിക്രമാദിത്യ രാജാവിനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ഒരു ധാർമ്മിക പ്രതിസന്ധി ഇതിൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. ബുദ്ധിമാനായ രാജാവ് ചോദ്യങ്ങൾക്ക് ശരിയായി ഉത്തരം നൽകുന്നു. അങ്ങനെ വേതാളം പരാജയപ്പെടുകയും രാജാവിനെ വീണ്ടും വീണ്ടും വേതാളത്തിന് ഉത്തരം നല്കാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. == ചരിത്രം == 1947 ജൂലൈയിൽ ചന്ദാമാമയുടെ ആദ്യത്തെ പതിപ്പ് പുറത്തിറങ്ങി. മാഗസിൻ സ്ഥാപകൻ എഡിറ്റർ ബി. നാഗി റെഡ്ഡി പിന്നീട് തെന്നിന്ത്യയിലെ ഒരു പ്രമുഖ ചലച്ചിത്ര നിർമാതാവായി മാറി. നാഗി റെഡ്ഡിയുടെ സുഹൃത്തായ ചക്രപാണി മാസികയ്ക്കു പിന്നിലുള്ള ശക്തിയായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ദർശനം, ലക്ഷ്യം വായനക്കാരനെ മനസ്സിലാക്കൽ എന്നിവയും മാസികയ്ക്ക് പേരും പ്രശസ്തിയും നേടിക്കൊടുത്തു.1947 ജൂലൈയിൽ തെലുങ്കിലും തമിഴിലും ആദ്യമായി ''അംബുലിമാമ'' എന്ന പേരിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. 1949 ജൂലൈയിൽ [[കന്നഡ]] പതിപ്പ് ആദ്യമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. തുടർന്ന് 1949 ആഗസ്ത് [ഹിന്ദി]]യിലും. 1952 ഏപ്രിലിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച [[മറാത്തി]] (ചന്ദോബ), മലയാളം (അമ്പിളി അമ്മാവൻ എന്ന പേരിൽ), 1954 ൽ [[ഗുജറാത്തി]], 1955- ൽ [[ഇംഗ്ലീഷ്]], 1955, [[ഒറിയ]] (ജഹ്നനാമം), 1956 -ൽ [[സിന്ധി]] 1972- ൽ [[ബംഗാളി]], 1975- ൽ [[പഞ്ചാബി]], 1976- ൽ [[ആസാമീസ്]], 1978 -ൽ [[സിംഹള]], 1984- ൽ [[സംസ്കൃതം]], 2004- ൽ [[സാൻഡലി]] എന്നിവയിലും പ്രസിദ്ധീകരണം നടത്തി. [[പഞ്ചാബി]], [[സിന്ധി]], [[സിൻല]] എഡിഷനുകൾ ഒരു ചെറിയ കാലയളവിൽ മാത്രമാണ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്. 1957 ഒക്ടോബർ മുതൽ 1970 ജൂൺ വരെ ഇംഗ്ലീഷിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടില്ല. തൊഴിൽ തർക്കങ്ങൾ കാരണം 1998-ൽ മാസിക പ്രസിദ്ധീകരണം അവസാനിപ്പിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും ഒരു മാസത്തിനുശേഷം മാസിക വീണ്ടും പുനഃരാരംഭിച്ചിരുന്നു. ഇത് 12 ഇന്ത്യൻ, ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷകളിലും ലഭ്യമായിരുന്നു. പല പതിറ്റാണ്ടുകളായി ചന്ദാമാമയുടെ ചിത്രകാരന്മാർ മാസികയുടെ രൂപം നിർവ്വചിച്ചിട്ടുണ്ട്. അവർ എം.ടി.വി. ആചാര്യ, ടി. വീര രാഘവൻ. വാപ്പാ എന്ന് ഒപ്പുവച്ച വദ്ദാദി പാപ്പയ്യ; കേശവ എന്ന് ഒപ്പുവച്ച കേശവ റാവു; എം ഗോഖലെ എന്നിവരായിരുന്നു. 1951-ൽ ചന്ദാമാമയിൽ ചേർന്ന ശങ്കർ എന്ന കെ. ശിവശങ്കരൻ എന്നിവർ 1951 മുതൽ 2011വരെ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു. 6 ദശാബ്ദങ്ങളുടെ അനിയന്ത്രിത ബന്ധത്തിൽ! ശക്തിദാസ് പോലുള്ള പിൽക്കാല കലാകാരന്മാർ, റസി ആയി ഒപ്പുവച്ച എം. കെ. ബാഷ; ഗാന്ധി അയ്യ, അക്ക ഗാന്ധി, പി മഹേഷ് (മാഹി) എന്നിവരും മാസിക നിലവിലുള്ള സമയത്ത് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു.<ref> Reddi, B. Vishwanatha (2008). Chandamama: Celebrating 60 Wonderful Years. Chennai: Chandamama India Ltd.</ref>തുടക്കത്തിൽ, കവറുകൾ നാലു നിറങ്ങളിലാണ് അച്ചടിച്ചത്. ഉൾപേജുകളിൽ ചിത്രീകരണങ്ങളും ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ഈ പദത്തിന്റെ കർശനമായ അർത്ഥത്തിൽ, ചന്ദമാമയുടെ ഓരോ പേജിലും ഒരു ചിത്രത്തോടൊപ്പം ഒരു ചിത്രകഥ നിര തന്നെയുണ്ടെങ്കിലും ചന്ദമാമ ഒരു കോമിക്ക് പുസ്തകമായിരുന്നില്ല. == ഉടമസ്ഥാവകാശം == ആരംഭം മുതൽ മാഗസിൻ സ്ഥാപകന്റെ കുടുംബത്തിന്റെ കൈകളിലായിരുന്നു. നിലവിലെ പ്രസാധകനായ ബി വിശ്വനാഥ് റെഡ്ഡി ഈ മാസികയുടെ മേൽനോട്ടം തന്റെ പിതാവിൽ നിന്നും ഏറ്റുവാങ്ങിയിരുന്നു. 1999-ൽ കമ്പനി ഒരു പബ്ളിക് ലിമിറ്റഡ് കമ്പനിയായി ഉയർന്നു. [[Morgan Stanley|മോർഗൻ സ്റ്റാൻലിയും]] കമ്പനിയിൽ ഓഹരി വാങ്ങുകയും ചെയ്തു. ജിയോഡെഷിക്കിന്റെ അവസാന എഡിറ്റർ പ്രശാന്ത് മുള്ളക്കറായിരുന്നു. 2006 ഓഗസ്റ്റിൽ ചന്ദാമാമയിൽ ഡിസ്നി ഓഹരി വാങ്ങാൻ തീരുമാനിച്ചിരുന്നു എന്ന് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടു. 2007-ൽ ചന്ദാമാമ ടെക്നോളജി കമ്പനി ജിയോഡെഷിക്ക് ഇൻഫോർമേഷൻ സിസ്റ്റംസ് ഏറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്തു.<ref> "Geodesic to buy Chandamama for Rs 10 crore". The Times Of India. 7 March 2007.</ref>2016 ജൂലൈയിൽ , മാസികയുടെ നിലവിലെ സ്ഥിതി അജ്ഞാതമാണ്. മാതൃസ്ഥാപന കമ്പനിയായ ജിയോഡെസിക് ലയനാവസ്ഥയിലാണ്. ചന്ദാമാമ ബ്രാൻഡും ഐ പി യും വിൽക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. == 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ചന്ദാമാമ == ഡിജിറ്റൽ ലൈബ്രറികളിലൂടെയും വെബ്ബിലൂടെയും അതിന്റെ ഉള്ളടക്കത്തെ കൂടുതൽ ഡിജിറ്റൽവൽക്കരിക്കുകയും ലഭ്യമാക്കുകയും ചെയ്യാനായി ചന്ദാമാമ ഒരു ടെക്നോളജി കമ്പനി ഏറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്തു <ref> "Chandamama to digitise archived issues". The Hindu. Chennai, India. 27 January 2007.</ref>. കൂടാതെ, ചന്ദാമാമയുടെ മൾട്ടിമീഡിയകളും സി.ഡി.കളും പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടു. 2007 അവസാനത്തോടെ, പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ട പ്രസിദ്ധീകരണത്തിനു പുറത്തുള്ള വിവരവും ഉള്ളടക്കവും ആവശ്യപ്പെടുന്ന വായനക്കാർക്ക് മെച്ചപ്പെട്ട രീതിയിൽ പുതുക്കിയെടുക്കുന്നതിനുള്ള പുതുക്കിയ ഇന്റർനെറ്റ് സാന്നിദ്ധ്യം ചന്ദാമാമ പുറത്തിറക്കി. ഇൻഡ്യൻ കഥപറയൽ പാരമ്പര്യത്തെ [[റേഡിയോ]]യിലൂടെ തൽസമയത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവരാൻ സാറ്റലൈറ്റ് റേഡിയോ സർവീസ് പ്രൊവൈഡർ വേൾഡ്സ്പേസുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref> Comics are serious business</ref>2008 ജൂലൈയിൽ പ്രസിദ്ധീകരണം തപാൽ, ഇംഗ്ലീഷ്, ഹിന്ദി, തമിഴ് ഭാഷകളിലുള്ള ഓൺലൈൻ പോർട്ടൽ ആരംഭിച്ചു. എല്ലാ ഇന്ത്യൻ ഭാഷകളിലെയും അറുപതു വർഷത്തെ പ്രസിദ്ധീകരണം ഉടൻ ഓൺലൈനിൽ സമർപ്പിക്കുമെന്ന് അറിയിച്ചിരുന്നു.<ref> Chandamama Tamil/Hindi sites launched</ref> ==അവലംബം== {{Reflist}} ==പുറം കണ്ണികൾ== *[http://www.rediff.com/business/1999/sep/22chand1.htm rediff.com article] *[http://www.rediff.com/business/1999/sep/22chand2.htm Interview with B.Vishwanatha Reddy] *[http://www.thehindu.com/life-and-style/metroplus/article2611627.ece An article about Sankar in The Hindu] *[http://www.chandamama.in Chandamama Site for Old Magazines] *[http://www.moneycontrol.com/stocks/stock_market/corp_notices.php?autono=839612] *[http://www.medianama.com/2014/08/223-geodesic-being-wound-up-following-failure-to-pay-loans-157m-fccbs-fraud-alleged] [[വർഗ്ഗം:ബാലപ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ]] 6sd5kz9zexumym20s7e5neb3wa9ipqe 3 428762 3763491 3754816 2022-08-09T07:00:25Z 2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7 /* Buddhist ദേവന്മാർ */ പുതിയ ഉപവിഭാഗം wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Ajeeshkumar4u | Ajeeshkumar4u | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 05:16, 25 മേയ് 2018 (UTC) ==<font color=darkgreen>ഇതൊന്ന് നോക്കാമോ </font>== "[[മുതിയൽ ലീലാവതി അമ്മ]]" ഈ താൾ ശ്രദ്ധേയമല്ല എന്ന് തോന്നുന്നു.മായ്ച്ചു കളയുന്നതാവും ഉചിതം --[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|<span style="color:red;font-size:16px;"> '''Wikiking666'''</span>]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|<span style="color:Skyblue;font-size:16px;">[Talk]</span>]] 15:33, 2 ജൂലൈ 2022 (UTC) == prettyurl കൂടി ചേർക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് == സുഹൃത്തേ, ജീവശാസ്ത്രത്തിൽ നിന്നും നിരവധി ലേഖനങ്ങൾ വിക്കിപീഡിയയിൽ ചേർത്തുവരുന്നതിൽ വളരെ സന്തോഷം. ലേഖനങ്ങൾക്ക് prettyurl കൂടി ചേർക്കുന്നത് നന്നായിരിക്കും. [[റോഡ് കോശങ്ങൾ]] എന്ന താളിന് ഇത് ചേർത്തത് ശ്രദ്ധിക്കുമല്ലോ? -----[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:55, 31 മാർച്ച് 2020 (UTC) == തിരിച്ചുവിടൽ പരിശോധിക്കണം == താങ്കൾ നടത്തിയ [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%9C%E0%B4%BF_%E0%B4%9A%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82&action=history ഈ] തിരിച്ചുവിടൽ ശെരിയായ ഫലകത്തിലേക്ക് തിരിച്ചുവിടണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 10:00, 3 ഏപ്രിൽ 2020 (UTC) == താങ്കൾക്ക് ഒരു താരകം! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[പ്രമാണം:Exceptional newcomer.jpg|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''നവാഗത താരകം''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | വിക്കിപീഡിയ തിരുത്തുവാനുള്ള ആവേശവും, കഴിവും, സ്ഥിരതയും കൊണ്ട് അസാമാന്യമായ വിധത്തിൽ സംഭാവനകൾ ചെയ്യുന്ന പുതുമുഖ ഉപയോക്താവിന് <span style="color:blue;font-face:Zapfino, Segoe Script;">[[User:irvin_calicut|- ഇർവിൻ കാലിക്കറ്റ്‌ ..]]</span><span style="color:brown;font-face:Papyrus;">[[User talk:irvin_calicut|.. സംവദിക്കാൻ]]</span> 20:20, 13 ഏപ്രിൽ 2020 (UTC) |} [[User:irvin_calicut|ഇർവിൻ കാലിക്കറ്റ്‌ ..]] അംഗീകാരത്തിന് നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 03:15, 15 ഏപ്രിൽ 2020 (UTC) == സ്വതേ റോന്തുചുറ്റൽ== {{ {{#ifeq:|{{void}}|void|Error:must be substituted}}|Autopatrollergiven}} [[File:Wikipedia Autopatrolled.svg|right|125px]] നമസ്കാരം Ajeeshkumar4u, താങ്കൾ മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലെ ഒരു വിശ്വസ്ത ഉപയോക്താവെന്നതു കൊണ്ടും ധാരാളം പുതിയ ലേഖനങ്ങൾ തുടങ്ങിയതുകൊണ്ടും താങ്കൾക്ക് മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ സ്വതേ റോന്തുചുറ്റുന്നതിനുള്ള അവകാശം [http://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=Special%3ALog&type=rights&user=&page=User%3A{{PAGENAMEU}} നൽകിയിട്ടുണ്ട്]. ഈ അവകാശം മൂലം താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയിൽ യാതൊരു മാറ്റവും അനുഭവപ്പെടില്ല. എന്നാൽ ഇതു മൂലം, പുതിയ ലേഖനങ്ങൾ [[വിക്കിപീഡിയ:റോന്തു ചുറ്റുന്നവർ|റോന്തു ചുറ്റുന്നവരുടെ]] ജോലി എളുപ്പമാകുന്നു. കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾക്ക് [[Wikipedia:Autopatrolled|സ്വതേ റോന്തുചുറ്റുന്നവർ]] എന്ന താൾ കാണുക. ഇതിൽ എന്തെങ്കിലും സംശയമുണ്ടെങ്കിൽ എന്നോട് ചോദിക്കാവുന്നതാണ്. നല്ല തിരുത്തലുകൾ ആശംസിക്കുന്നു! നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Akhiljaxxn|Akhiljaxxn]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Akhiljaxxn|സംവാദം]]) 06:41, 6 മേയ് 2020 (UTC) നന്ദി[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 03:43, 7 മേയ് 2020 (UTC) == വിക്കിപീഡിയയെ ഇനിയും മെച്ചപ്പെട്ടതാക്കാനുള്ള ഗവേഷണപരിപാടികളിലേക്ക് നിങ്ങളുടെ സഹായം അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു == പ്രിയപ്പെട്ട {{ping|user:Ajeeshkumar4u}} വിക്കിപീഡിയയിലേക്കുള്ള താങ്കളുടെ സംഭാവനകൾക്ക് വളരെ നന്ദി. വിക്കിപീഡിയയെ ഇനിയും മെച്ചപ്പെട്ടതാക്കാനുള്ള ഗവേഷണപരിപാടികളിലേക്ക് നിങ്ങളുടെ സഹായം അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. ഇതിൽ പങ്കെടുക്കാൻ, [https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_2i2sbUVQ4RcH7Bb കുറച്ചു ചെറിയ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് ഉത്തരം തന്നാൽ], ഞങ്ങൾ നിങ്ങളെ ബന്ധപ്പെടുകയും തുടർചർച്ചകൾക്കായി ഒരു സമയം തീരുമാനിക്കുകയും ചെയ്യാം. നന്ദി. ശുഭദിനാശംസകൾ! [[ഉപയോക്താവ്:BGerdemann (WMF)|BGerdemann (WMF)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:BGerdemann (WMF)|സംവാദം]]) 19:44, 27 മേയ് 2020 (UTC) ഈ സർവേ ഒരു തേഡ് പാർട്ടി വഴിയായിരിക്കും ചെയ്യുന്നത്. അത് ചില നിബന്ധനങ്ങൾക്ക് വിധേയമായിരിക്കാം. സ്വകാര്യതയെക്കുറിച്ചും വിവരക്കൈമാറ്റത്തെക്കുറിച്ചുമറിയാൻ [https://drive.google.com/file/d/1ck7A3qq9Lz3lEjHoq4PYO-JJ8c7G6VVW/view സർവേ സ്വകാര്യതാ പ്രസ്താവന] കാണുക. == ഒരു അഭിപ്രായം വേണം == [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Eye_anatomy&type=revision&diff=3362767&oldid=3361827&diffmode=source ഈ] മാറ്റം ഒഴിവാക്കണോ വേണ്ടയോ? എനിക്ക് വിഷയത്തിൽ തീരെ അറിവില്ല. ആ ഫലകത്തിൽ കൂടുതൽ തിരുത്തലുകൾ നടത്തിയത്കൊണ്ട താങ്കളോട് ചോദിക്കുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 11:24, 2 ജൂലൈ 2020 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] മാറ്റത്തിന് മുൻപും ശേഷവുമുള്ള പതിപ്പുകൾ തമ്മിൽ ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ വ്യത്യാസം ഒന്നും മനസ്സിലാകുന്നില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:13, 3 ജൂലൈ 2020 (UTC) == തിരിച്ചുവിടൽ പരിശോധിക്കണം == താങ്കൾ നടത്തിയ [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=Accommodation&action=history ഈ] തിരുത്ത് പുനഃപരിശോധിക്കണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. കാരണം ഒരാളുടെ താമസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടും 'accommodation' എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 19:30, 13 ജൂലൈ 2020 (UTC) @[[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ഒരാളുടെ താമസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടും 'accommodation' എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കാറുള്ളതിനാൽ prettyurl ന് വേണ്ടി ആദ്യം ഉണ്ടാക്കിയ accomodation എന്ന താൾ ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെപ്പോലെ accommodation (eye) എന്നാക്കി തലക്കെട്ട് മാറ്റുകയാണ് ചെയ്തത്. തലക്കെട്ട് മാറ്റിയാൽ പഴയ accommodation എന്ന താൾ ഇല്ലാതായി accommodation (eye) എന്ന താൾ മാത്രം നിലനിൽക്കും എന്നതിനാലാണ് അങ്ങനെ ചെയ്തത്. തലക്കെട്ട് മാറ്റത്തിന് ശേഷവും accommodation എന്ന താൾ മലയാളം വിക്കിയിൽ നിലനിൽക്കുന്നുവെങ്കിൽ അത് ഡെലീറ്റ് ചെയ്യാവുന്നതാണ്.[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 03:44, 14 ജൂലൈ 2020 (UTC) @[[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ആ താൾ ഡെലീറ്റ് ചെയ്യേണ്ട, ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ അക്കൊമഡേഷൻ (വിവക്ഷാ താൾ) മലയാളത്തിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്ത് അതിലേക്ക് accommodation എന്ന താൾ തിരിച്ചുവിട്ടിട്ടുണ്ട്. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:01, 14 ജൂലൈ 2020 (UTC) :ഇപ്പോഴാണ് വിക്കി തുറക്കാൻ സമയം കിട്ടിയത്. അതാണ് മറുപടി വൈകിയത്. ഇപ്പോൾ താങ്കൾ നടത്തിയ തിരുത്തലുകളിൽ പ്രശ്നമില്ല. ഇനി ഒരു കാര്യം കൂടി ചെയ്‌താൽ നന്നായിരിക്കും. [[അക്കൊമഡേഷൻ (കണ്ണ്)]] എന്ന താളിൽ വിവക്ഷകളുടെ കണ്ണി ഏറ്റവും മുകളിൽ ചേർക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 05:13, 14 ജൂലൈ 2020 (UTC) അതും ചെയ്തു. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 11:59, 14 ജൂലൈ 2020 (UTC) == We sent you an e-mail == Hello {{PAGENAME}}, Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org. You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]]. [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 18:53, 25 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Samuel (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == ഡെൽഹി == ഹലോ, ഫോട്ടോ മോണ്ടേജിന് ചുവടെയുള്ള അടിക്കുറിപ്പ് നിങ്ങൾക്ക് ശരിയാക്കാമോ? നന്ദി.[[ഉപയോക്താവ്:Serv181920|Serv181920]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Serv181920|സംവാദം]]) 15:05, 14 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) == റോന്തുചുറ്റാൻ സ്വാഗതം == [[File:Wikipedia Patroller.png|right|125px|]] നമസ്കാരം Ajeeshkumar4u, താങ്കൾക്ക് ഇപ്പോൾ മുതൽ മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ റോന്തുചുറ്റാനുള്ള അംഗീകാരം ലഭിച്ചിരിക്കുന്നു. താങ്കളും ഇപ്പോൾ ഒരു റോന്തുചുറ്റൽക്കാരനാണ്! നശീകരണപ്രവർത്തനങ്ങളെ എങ്ങനെ റോന്തുചുറ്റൽ വഴി തടയാം എന്ന് [[വിക്കിപീഡിയ:റോന്തു ചുറ്റുന്നവർ#പുതിയ താളുകളിൽ റോന്തുചുറ്റൽ എങ്ങനെ ?|പുതിയതാളുകളിൽ എങ്ങനെ റോന്തുചുറ്റാം]] എന്ന താളിൽ നിന്ന് താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലാക്കാം. പുതിയ താളുകളിൽ മാത്രമല്ലാതെ എല്ലാ എഡിറ്റുകൾക്കും റോന്തുചുറ്റൽ സാധ്യമാണെന്നത് മനസിലാക്കുക. മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലെ അപരിചിതരായവരുടെ തിരുത്തലുകൾ പെട്ടെന്ന് കണ്ടെത്താൻ റോന്തുചുറ്റൽ നമ്മളെ സഹായിക്കും. റോന്തുചുറ്റാത്ത താളുകളിലെ എഡിറ്റുകൾ പരിശോധിച്ച് അവ വിലയിരുത്താൻ താങ്കളുടെ സേവനം മലയാളംവിക്കിക്കാവശ്യമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് എന്തങ്കിലും സംശയം ഉണ്ടെങ്കിൽ ഒരു സന്ദേശം [[വിക്കിപീഡിയ_സംവാദം:റോന്തു_ചുറ്റുന്നവർ|ഇവിടെയൊ]] എന്റെ സംവാദതാളിലൊ ഉന്നയിക്കാം.'''[[ഉപയോക്താവ്:Kiran Gopi|KG]]''' [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Kiran Gopi|(കിരൺ)]] 04:20, 22 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2020 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2020|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] Dear Participants, Jury members and Organizers, Congratulations! It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2020, the sixth Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2020. Please kindly fill '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftK0OwA_f1ZVtCULlyi4bKU9w2Z7QfW4Y_1v9ltdTIFKFcXQ/viewform the form]''', let the postcard can send to you asap! * This form will be closed at February 15. * For tracking the progress of postcard delivery, please check '''[[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Organizers and jury members|this page]]'''. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2020/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.01</div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WAM_2020_Postcards&oldid=20923776 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KOKUYO@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikipedia Asian Month 2020 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2020|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] Dear Participants and Organizers, Kindly remind you that we only collect the information for Wikipedia Asian Month postcard 15/02/2021 UTC 23:59. If you haven't filled the [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftK0OwA_f1ZVtCULlyi4bKU9w2Z7QfW4Y_1v9ltdTIFKFcXQ/viewform Google form], please fill it asap. If you already completed the form, please stay tun, [[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Postcards and Certification|wait for the postcard and tracking emails]]. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Team#International Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.01 </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WAM_2020_Postcards&oldid=20923776 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KOKUYO@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == താളിൽ വിഷയങ്ങൾ ഇടുമ്പോൾ == താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്]] താളിൽ ഇന്ന് ഒരു പോസ്റ്റ് ഇട്ടിരുന്നു. അത് താളിന്റെ ഏറ്റവും അവസാനത്തേക്ക് ചേർക്കണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. ആ പ്രത്യേക താളിൽ അവസാനമാണ് പുതിയ വിഷയങ്ങൾ ചേർക്കാറുള്ളത്. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 09:28, 14 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) :ശരിയാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഇനി ശ്രദ്ധിക്കാം [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 09:52, 14 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) ::{{കൈ}} [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 10:37, 14 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) == Wikimedia Foundation Community Board seats: Call for feedback meeting == The Wikimedia Foundation Board of Trustees is organizing a [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Community Board seats/Ranked voting system|call for feedback about community selection processes]] between February 1 and March 14. While the Wikimedia Foundation and the movement have grown about five times in the past ten years, the Board’s structure and processes have remained basically the same. As the Board is designed today, we have a problem of capacity, performance, and lack of representation of the movement’s diversity. Direct elections tend to favor candidates from the leading language communities, regardless of how relevant their skills and experience might be in serving as a Board member, or contributing to the ability of the Board to perform its specific responsibilities. It is also a fact that the current processes have favored volunteers from North America and Western Europe. As a matter of fact, there had only been one member who served on the Board, from South Asia, in more than fifteen years of history. In the upcoming months, we need to renew three community seats and appoint three more community members in the new seats. This call for feedback is to see what processes can we all collaboratively design to promote and choose candidates that represent our movement and are prepared with the experience, skills, and insight to perform as trustees? In this regard, it would be good to have a community discussion to discuss the proposed ideas and share our thoughts, give feedback and contribute to the process. To discuss this, you are invited to a community meeting that is being organized on March 12 from 8 pm to 10 pm, and the meeting link to join is https://meet.google.com/umc-attq-kdt. You can add this meeting to your Google Calendar by [https://calendar.google.com/event?action=TEMPLATE&tmeid=MDNqcjRwaWxtZThnMXBodjJkYzZvam9sdXQga2N2ZWxhZ2EtY3RyQHdpa2ltZWRpYS5vcmc&tmsrc=kcvelaga-ctr%40wikimedia.org clicking here]. Please ping me if you have any questions. Thank you. --[[User:KCVelaga (WMF)]], 10:30, 8 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21198421 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KCVelaga (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == സഹായം == ഞാൻ ഉപയോക്താവ് shilajan Sivasankar, എന്റെ സംശയം തിരുത്തിയതിനു നന്ദി!, ഞാൻ വിക്കിപീഡിയയിലെ നയങ്ങൾ വായിച്ചപ്പോൾ ഒരു വ്യക്തി ഒരു ലേഖനം എഴുതുമ്പോൾ അത് ശരിയാണോ എന്ന് തെളിയിക്കാൻ തെളിവായി ഒരു വിശ്വസ്ത സൈറ്റിലേക്ക് അവലംബം ചേർക്കേണം എന്ന് ഞാൻ അറിഞ്ഞു. ഞാൻ എഴുതുന്നതെല്ലാം അവലംബം ചെയ്യണമെന്നുണ്ടോ?, പിന്നെ, മറ്റു ഭാഷകളിലെ വിക്കിപീഡിയ പേജുകളിൽ ചെയ്തിട്ടുള്ള അവലംബങ്ങൾ ഒരു വിശ്വസ്ത സൈറ്റിലേക്ക് അല്ല അവലംബം ചെയ്തിട്ടുള്ളതെങ്കിൽ ആ സന്ദർഭത്തിൽ എന്താണ് ചെയ്യേണ്ടത്?, ആ വിവരങ്ങൾ പകർതാണ്ടിരിക്കണോ? [[ഉപയോക്താവ്:Shilajan Sivasankar|Shilajan Sivasankar]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shilajan Sivasankar|സംവാദം]]) 15:51, 26 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) :{{ping|ഉപയോക്താവ്:Shilajan Sivasankar}} എഴുതുന്ന വരികൾക്കെല്ലാം അവലംബം വേണമെന്നില്ല. എന്നാൽ താളിലെ പ്രധാന വിവരങ്ങൾ (ഉദാഹരണത്തിന് ഒരു വ്യക്തിയുടെ താളിൽ അദ്ദേഹത്തിന് കിട്ടിയ പുരസ്കാരങ്ങൾ), തെറ്റാണോ എന്ന് മറ്റുള്ളവർക്ക് ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ തോന്നുന്ന വസ്തുതകൾ, തർക്കവിഷയങ്ങൾ എന്നിവയ്ക് അവംബങ്ങൾ നൽകുന്നത് അത്യാവശമാണ്. ഇങ്ങനെയല്ലാതെ ദ്വിതീയ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നുള്ള അവലംബങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നത് വിഷയത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയതയും വിശ്വാസ്യതയും വർദ്ധിപ്പിക്കും എന്നതിനാൽ വിവിധ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നുള്ള അവലംബങ്ങൾ വേറെയും ചേർക്കുന്നത് ലേഖനത്തിന് നല്ലതാണ്. ഒരു വിശ്വസനീയ സൈറ്റിലേക്ക് അല്ല അവലംബം നൽകിയിരിക്കുന്നത് കരുതിമാത്രം എന്തെങ്കിലും കാര്യം ഒഴിവാക്കേണ്ട കാര്യമില്ല. അവലംബം വേണ്ട തരത്തിലുള്ള പ്രധാനപ്പെട്ട കാര്യം ആണെങ്കിൽ ആ അവലംബത്തിന് പകരം മറ്റൊരു വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ നിന്നുള്ള അവലംബം ചേർത്ത് അതേ കാര്യം എഴുതുന്നതാണ് ഉചിതം. മറ്റു ഭാഷകളിലെ വിക്കിപീഡിയ പേജുകളിൽ വിവരമോ അവലംബമോ തെറ്റായതാണെങ്കിൽ പല തരത്തിൽ കൈകാര്യം ചെയ്യാം. 1) ചേർത്ത വിവരത്തിലും അവലംബത്തിലും വസ്തുതാപരമായ പിശക് ഉണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാണെങ്കിൽ അത് മെച്ചപ്പെട്ടതും വിശ്വസനീയമായതുമായ ദ്വിതീയ അവലംബങ്ങൾ ചേർത്ത് അവിടെ സ്വയം തിരുത്താവുന്നതാണ് (പലർ പലപ്പോഴായി തിരുത്തി മെച്ചപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടുവരുന്നതാണ് ഓരോ ലേഖനവും), ഇതിന് പകരം കാരണം കാണിക്കാതെ വിവരങ്ങൾ മായ്ക്കുന്നത് "നശീകരണം" ആയി കണക്കാക്കാൻ ആണ് സാധ്യത കൂടുതൽ. 2) അവലംബത്തിനോട് ചേർത്ത് Unreliable source? ടാഗ് ചേർക്കാം 3) പ്രശ്നമുള്ള ഭാഗമോ അവലംബമോ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ച് സംവാദം താളിൽ ചർച്ചനടത്താം മറ്റൊരുകാര്യം കൂടി ഇവിടെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. [[കത്തക്കാന]] [[കാഞ്ജി]] പോലെ താങ്കൾ തുടങ്ങിയ താളുകളിൽ quora.com അവലംബമായി നൽകിയിട്ടുണ്ട്. quora.com വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സ് അല്ലാത്തതിനാൽ അവ ഒഴിവാക്കി മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സുകൾ അവലംബമായി നൽകുന്നതാണ് നല്ലത്. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:14, 27 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) മറുപടിക്ക് നന്ദി!, എനിക്ക് കിട്ടിയ വിവരങ്ങൾ quora.com ഇൽ നിന്നാണ്. താങ്കൾ പറഞ്ഞത് പോലെ ഒരു വിശ്വസ്ത സൈറ്റിൽ ഈ വിവരങ്ങൾ ലഭ്യമല്ല. Wiktionary എന്ന സൈറ്റിൽ കുറച്ചു വിവരങ്ങൾ ലഭിച്ചു. എന്നാല്, Wiktionary ലേക്ക് അവലംബം ചെയ്യുന്നത് ശരിയാണോ. അല്ലെങ്കിൽ unreliable source എന്ന ടാഗ് മാത്രം ചേർത്താൽ മതിയോ? ഒരു വിശ്വസ്ത സൈറ്റ് എങ്ങനെ കണ്ടെത്താം എന്ന് കൂടെ പറഞ്ഞു തരുമോ? [[ഉപയോക്താവ്:Shilajan Sivasankar|Shilajan Sivasankar]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shilajan Sivasankar|സംവാദം]]) 06:31, 27 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Shilajan Sivasankar}}, [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shilajan Sivasankar#സഹായം ആവശ്യപ്പെടാം|'''ഇവിടെ''']] സൂചിപ്പിച്ചതുപോലെ, തുടക്കത്തിൽ, ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിപീഡിയയെ ആശ്രയിക്കുന്നതാവും ഉചിതം. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 07:06, 27 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) ==അഭിനന്ദനങ്ങൾ== {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" | rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" |[[പ്രമാണം:Flower_pot_(7965479110).jpg|100x100ബിന്ദു]] | style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" |'''ആശംസകൾ''' |- | style="vertical-align: middle; padding: 3px;" |പുതിയ കാര്യനിർവാഹകന് ഹൃദയംഗമമായ ആശംസകൾ. --'''[[ഉപയോക്താവ്:Kiran Gopi|KG]]''' [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Kiran Gopi|(കിരൺ)]] 08:01, 30 മേയ് 2021 (UTC) :ആശംസകൾ. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:20, 30 മേയ് 2021 (UTC) :ആശംസകൾ --[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 09:41, 30 മേയ് 2021 (UTC) :ആശംസകൾ.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 09:47, 30 മേയ് 2021 (UTC) :ആശംസകൾ.--[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|<span style="color:green;font-size:13px;">രൺജിത്ത് സിജി </span>{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|<span style="color:green;font-size:20px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 03:10, 31 മേയ് 2021 (UTC) :ആശംസകൾ.--[[ഉപയോക്താവ്:Vinayaraj|Vinayaraj]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vinayaraj|സംവാദം]]) 02:29, 3 ജൂൺ 2021 (UTC) |} == ഫലകങ്ങൾ ചേർക്കുന്നതിൽ പിഴവ് സംഭവിക്കുന്നു == താങ്കൾ ഇന്നലെ ഏതാണ്ട് ആറ് സംവാദ താളുകളിൽ വാക്സിൻ തിരുത്തൽ യജ്ഞത്തിന്റെ ഫലകം ചേർത്തിരുന്നു. ഇവയെല്ലാം നേരിട്ട് പകർത്തിയാൽ ശെരിയായി പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതാണ്. എന്നാൽ ഈ താളുകളിൽ എങ്ങനെയോ ഒരു <nowiki>{{</nowiki> ബ്രാക്കറ്റും <nowiki>}}</nowiki> ബ്രാക്കറ്റും കൂടുതലായി വന്നതിനാൽ <nowiki>{created=yes}</nowiki> എന്ന തരത്തിലാണ് അവ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത്. ഇനി തിരുത്തൽ നടത്തുമ്പോൾ ഈ കാര്യം ഓർക്കണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 20:08, 31 മേയ് 2021 (UTC) അത് ശ്രദ്ധിച്ചിരുന്നു. ടൂളിൻ്റെ പ്രശ്നമാണ്. ആദ്യ താളുകളിൽ എല്ലാം തിരുത്തിയിരുന്നു [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 20:17, 31 മേയ് 2021 (UTC) അപ്പോൾ fountain ടൂളിൽ വരുന്ന പ്രശ്നമാണെന്നാണോ താങ്കൾ പറയുന്നത് (ഇത് എന്റെ സംശയമാണ്. താങ്കളെ ചോദ്യം ചെയ്തതല്ല). [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 20:22, 31 മേയ് 2021 (UTC) :അതെ, ഫൗണ്ടൻ ടൂളിൻ്റെ പ്രശ്നമാണ്. ടൂളിൽ താൾ ചേർക്കുമ്പോൾ സംവാദം താളിൽ അങ്ങനെയാണ് വരുന്നത്. പിന്നീട് ഓരോന്നായി എടുത്ത് മാനുവലായി തിരുത്തുകയാണ് ചെയ്തത്. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 20:25, 31 മേയ് 2021 (UTC) ::ടൂളിന്റെ പ്രശ്നം ടൂളിന്റെ maintainer-നെ അറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. മറുപടി കിട്ടിയാൽ പറയാം. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 20:33, 31 മേയ് 2021 (UTC) {{കൈ}} [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 03:44, 1 ജൂൺ 2021 (UTC) == മെഡിക്കൽ താരകം == {{award2| border=blue| colour=white| image=Medic Barnstar Hires.png| size=200px| topic=നക്ഷത്രപുരസ്കാരം| text=[[ഒപ്റ്റോമെട്രി]] സംബന്ധമായ ലേഖനങ്ങൾ മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ എത്തിക്കാനും നിലവിലുള്ള ലേഖനങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്താനും പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കാണിക്കുന്ന അജീഷ്കുമാറിന് ഈ നക്ഷത്രപുരസ്കാരം സന്തോഷപൂർവ്വം സമർപ്പിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vinayaraj|Vinayaraj]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vinayaraj|സംവാദം]]) 02:20, 3 ജൂൺ 2021 (UTC)) :ഞാനും ഒപ്പുവയ്ക്കുന്നു. താങ്കളുടെ പരിശ്രമങ്ങൾ വളരെ മികച്ചതാണ്. അവ തുടരുക. --[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|<span style="color:green;font-size:13px;">രൺജിത്ത് സിജി </span>{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|<span style="color:green;font-size:20px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 06:35, 7 ജൂൺ 2021 (UTC) :വൈദ്യശാസ്ത്ര സംബന്ധമായ നിരവധി മികച്ച ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്യുന്ന താങ്കൾക്ക് ഹൃദയംഗമമായ അഭിനന്ദനങ്ങൾ. [[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:45, 10 ജൂൺ 2021 (UTC) }} ==വാക്സിൻ തിരുത്തൽ യജ്ഞം == വാക്സിനേഷൻ എഡിറ്റത്തോണിൽ മൂന്നാം സ്ഥാനം കരസ്ഥമാക്കിയ താങ്കൾക്ക് അഭിനന്ദനങ്ങൾ! മൂന്നാം സമ്മാനം 3000 രൂപ വിലമതിക്കുന്ന ആമസോൺ ഗിഫ്റ്റ് കാർഡ് ആണ്. ഗിഫ്റ്റ് കാർഡ് താങ്കൾക്ക് അയച്ചു തരുന്നതിനായി nethahussain (at) gmail.com എന്ന ഈ-മെയിൽ വിലാസത്തിലേക്ക് നിങ്ങളുടെ പേരും, ഉപയോക്തൃനാമവും, ഇ-മെയിൽ വിലാസവും അയച്ച് തരുമല്ലോ. എന്ന് സംഘാടകസമിതിയ്ക്കു വേണ്ടി --[[User:Netha Hussain|<font color="navy">നത</font>]] [[User talk:Netha Hussain|<font color="purple">(സംവാദം)</font>]] 07:36, 10 ജൂൺ 2021 (UTC) == Editing MA Rahman's wikipedia page == Hello, please do not delete the information I'm trying to add to MA Rahman's wikipedia page. The current page in malayalam is incomplete. {{ping|ഉപയോക്താവ്:Isarhman}} മലയാളം താൾ അപൂർണ്ണമാണെങ്കിൽ തിരുത്തലുകൾ [[എം.എ. റഹ്‌മാൻ]] എന്ന മലയാളം താളിൽ നടത്തുക. അതാണ് ശരിയായ രീതി. ഇംഗ്ലിഷിൽ എഴുതിയവയിൽ മലയാളം താളിൽ ഇല്ലാത്തവ മാത്രം പരിഭാഷചെയ്ത് ചേർത്താൽ മതി. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 14:05, 6 ജൂലൈ 2021 (UTC) == സഹായം == @Ajeeshkumar4u, ഞാൻ, Shilajan Sivasankar ഇന്ന് വിക്കിപീഡിയ തുറന്നപ്പോൾ കണ്ട ഒരു നോട്ടിഫിക്കേഷൻ, തെലുങ്ക് വിക്കിപീഡിയയിൽ നിന്നാണ്. പരിഭാഷ നടത്തിയപ്പോൾ, സ്വാഗതം ചെയ്തതാണെന്ന് മനസ്സിലാക്കി. ഞാൻ വിക്കിപീഡിയയിൽ ചേർന്നിട്ട് മൂന്ന് മാസം ആയി. ഒരു ഭാഷയിൽ അക്കൗണ്ട് തുടങ്ങുമ്പോൾ എല്ലാ ഭാഷകളിൽ നിന്നും സ്വാഗതം വരാറുള്ളത് സാധാരണ ആണോ? അസാധാരണമാണെങ്കിൽ, ആ അക്കൗണ്ട് എങ്ങനെ നീക്കം ചെയ്യാമെന്ന് പറഞ്ഞു തരുമോ? [[ഉപയോക്താവ്:Shilajan Sivasankar|Shilajan Sivasankar]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shilajan Sivasankar|സംവാദം]]) 16:24, 12 ജൂലൈ 2021 (UTC) :{{ping|ഉപയോക്താവ്:Shilajan Sivasankar}} മലയാളം ഇംഗ്ലീഷ് ഉൾപ്പടെ എല്ലാ വിക്കികൾക്കും ഒറ്റ അക്കൊണ്ട് മതി. പക്ഷെ ഏതെങ്കിലും അക്കൊണ്ട് ആക്റ്റീവ് ആകാൻ ആ ഭാഷാ വിക്കി താളിൽ സൈൻ ഇൻ ചെയ്യണം. നമ്മൾ ഒരു വിക്കിയിൽ സൈൻ ഇൻ ആയിരിക്കുന്ന സമയത്ത് മറ്റേതെങ്കിലും ഭാഷയിലുള്ള വിക്കി താൾ നോക്കിയാൽ ആ ഭാഷാ വിക്കിയിൽ ഓട്ടോമാറ്റിക് ആയി നമ്മൾ അംഗമാകും. അന്തർഭാഷാ കണ്ണി നോക്കുമ്പോൾ അറിയാതെ ഏതെങ്കിലും ഭാഷാ കണ്ണിയിൽ ഞെക്കിയാൽ പോലും അക്കൊണ്ട് ക്രിയേറ്റാവും. താങ്കൾ മലയാളത്തിലൊ ഇംഗ്ലീഷിലോ ലോഗിൻ ആയിരിക്കുന്ന അതേ സമയത്ത് തെലുങ്ക് ഭാഷയിലെ വിക്കി താളുകളിൽ ഏതെങ്കിലും നോക്കുകയോ അറിയാതെയെങ്കിലും ക്ലിക്ക് ചെയ്യുകയോ ചെയ്തതു കൊണ്ടാവും അവിടെ പുതിയ അംഗമായി ചേർക്കപ്പെട്ടും സ്വാഗത സന്ദേശം വന്നതും. അങ്ങനെ സംഭവിച്ചു എന്ന് കരുതി കുഴപ്പമൊന്നുമില്ല. അംഗത്വം ആഗോളമായതിനാൽ ആ അക്കൊണ്ട് മാത്രമായി നീക്കം ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യവും ഇല്ല.[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 02:02, 13 ജൂലൈ 2021 (UTC) == [Wikimedia Foundation elections 2021] Candidates meet with South Asia + ESEAP communities == Hello, As you may already know, the [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections]] are from 4 August 2021 to 17 August 2021. Members of the Wikimedia community have the opportunity to elect four candidates to a three-year term. After a three-week-long Call for Candidates, there are [[:m:Template:WMF elections candidate/2021/candidates gallery|20 candidates for the 2021 election]]. An <u>event for community members to know and interact with the candidates</u> is being organized. During the event, the candidates will briefly introduce themselves and then answer questions from community members. The event details are as follows: *Date: 31 July 2021 (Saturday) *Timings: [https://zonestamp.toolforge.org/1627727412 check in your local time] :*Bangladesh: 4:30 pm to 7:00 pm :*India & Sri Lanka: 4:00 pm to 6:30 pm :*Nepal: 4:15 pm to 6:45 pm :*Pakistan & Maldives: 3:30 pm to 6:00 pm * Live interpretation is being provided in Hindi. *'''Please register using [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSflJge3dFia9ejDG57OOwAHDq9yqnTdVD0HWEsRBhS4PrLGIg/viewform?usp=sf_link this form] For more details, please visit the event page at [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP|Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP]]. Hope that you are able to join us, [[:m:User:KCVelaga (WMF)|KCVelaga (WMF)]], 06:34, 23 ജൂലൈ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21774789 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KCVelaga (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻ 2021 ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റികൾക്ക് വോട്ട് ചെയ്യ == സുഹൃത്തെ Ajeeshkumar4u, വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻ 2021 ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റീ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ നിങ്ങൾക്ക് വോട്ട് ചെയ്യാൻ യോഗ്യതയുള്ളതിനാലാണ് നിങ്ങൾക്ക് ഈ ഇമെയിൽ ലഭിക്കുന്നത്. തിരഞ്ഞെടുപ്പ് 2021 ഓഗസ്റ്റ് 18 ന് ആരംഭിച്ച്, 2021 ഓഗസ്റ്റ് 31 ന് അവസാനിക്കും. വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻ മലയാളം വിക്കിപീഡിയ പോലുള്ള പ്രോജക്ടുകൾ ഒരു ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റികളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റി വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻറെ തീരുമാനമെടുക്കൽ സമിതിയാണ്. [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Overview|ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റി കളെക്കുറിച്ച് കൂടുതലറിയുക]]. ഈ വർഷം ഒരു സമുദായ വോട്ടെടുപ്പിലൂടെ നാല് സീറ്റുകൾ തിരഞ്ഞെടുക്കണം. ഈ സീറ്റുകളിലേക്ക് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 19 സ്ഥാനാർത്ഥികൾ മത്സരിക്കുന്നു. [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|2021 ലെ ബോർഡ് ഓഫ് ട്രസ്റ്റി സ്ഥാനാർത്ഥികളെക്കുറിച്ച് കൂടുതലറിയുക]]. സമുദായത്തിലെ 70,000 അംഗങ്ങളോട് വോട്ടുചെയ്യാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. അതിൽ നിങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു! വോട്ടിംഗ് 23:59 UTC ആഗസ്റ്റ് 31 വരെ മാത്രം. *[[Special:SecurePoll/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2021|'''വോട്ട് ചെയ്യാൻ മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലെ SecurePoll - ൽ പോവുക''']]. നിങ്ങൾ ഇതിനകം വോട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ, വോട്ട് ചെയ്തതിന് നന്ദി, ദയവായി ഈ ഇമെയിൽ അവഗണിക്കുക. ആളുകൾക്ക് എത്ര അക്കൗണ്ടുകൾ ഉണ്ടെങ്കിലും ഒരു തവണ മാത്രമേ വോട്ട് ചെയ്യാൻ കഴിയൂ. [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെക്കുറിച്ചുള്ള കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ വായിക്കുക]]. [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 05:08, 29 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21949539 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KCVelaga (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == ''WLWSA-2021 Newsletter #6 (Request to provide information)'' == <div style="background-color:#FAC1D4; padding:10px"> <span style="font-size:200%;">'''Wiki Loves Women South Asia 2021'''</span> <br/>'''September 1 - September 30, 2021''' <span style="font-size:120%; float:right;">[[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|<span style="font-size:10px;color:red">''view details!''</span>]]</span> </div> <div style="background-color:#FFE7EF; padding:10px; font-size:1.1em;">[[File:Wiki_Loves_Women_South_Asia.svg|right|frameless]]Thank you for participating in the Wiki Loves Women South Asia 2021 contest. Please fill out <span class="plainlinks">[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc7asgxGgxH_6Y_Aqy9WnrfXlsiU9fLUV_sF7dL5OyjkDQ3Aw/viewform?usp=sf_link '''this form''']</span> and help us to complete the next steps including awarding prizes and certificates. <small>If you have any questions, feel free to reach out the organizing team via emailing [[metawiki:Special:EmailUser/Hirok_Raja|@here]] or discuss on [[metawiki:Talk:Wiki Loves Women South Asia 2021|the Meta-wiki talk page]]</small> ''Regards,'' <br/>[[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|'''''Wiki Loves Women Team''''']] <br/>07:08, 17 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- sent by [[User:Hirok Raja|Hirok Raja]] --> </div> == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:18, 4 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)]] == ഈ താളിലെ തിരുത്ത് ഒന്നു ശ്രദ്ധിക്കുമോ.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 05:44, 13 ജനുവരി 2022 (UTC) :നശീകരണമാണ്. IP എഡിറ്റും മുൻപുള്ളതും. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 06:02, 13 ജനുവരി 2022 (UTC) {{കൈ}}--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 08:28, 13 ജനുവരി 2022 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2021 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear Participants, Congratulations! It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2021, the seventh Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2021. Please kindly fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSck2FFBSatWmQYubvyCSWDEAvYzplfL_ZNDvr8j5hWU2bmNww/viewform the form], let the postcard can send to you asap! :This form will be closed at March 15. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2021/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2022.02 </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Asian_Month_Winners&oldid=22878389 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Reke@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Feminism and Folklore 2022 - Local prize winners == <div style="border:8px brown ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''{{int:please-translate}}'' Congratulations for winning a local prize in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competition. Thank you for your contribution and documenting your local folk culture on Wikipedia. Please fill in your preferences before 15th of June 2022 to receive your prize. Requesting you to fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScK5HgvVaLph_r_afctwShUuYVtXNwaN24HUSEYnzUUho8d-Q/viewform?usp=sf_link this form] before the deadline to avoid disappointments. Feel free to [[:m:Feminism and Folklore 2022/Contact Us|contact us]] if you need any assistance or further queries. Best wishes, [[:m:Feminism and Folklore 2022|FNF 2022 International Team]] ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 07:50, 22 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/fnf&oldid=23312270 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Tiven2240@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Buddhist ദേവന്മാർ == വൈ you removed my edits in buddhism devas അറെ fundamental [[പ്രത്യേകം:സംഭാവനകൾ/2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7|2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7]] 07:00, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) rwcz7sshfesl88lxdwkj8sa0j0zmjq1 3763504 3763491 2022-08-09T08:33:21Z Ajeeshkumar4u 108239 wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Ajeeshkumar4u | Ajeeshkumar4u | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 05:16, 25 മേയ് 2018 (UTC) ==<font color=darkgreen>ഇതൊന്ന് നോക്കാമോ </font>== "[[മുതിയൽ ലീലാവതി അമ്മ]]" ഈ താൾ ശ്രദ്ധേയമല്ല എന്ന് തോന്നുന്നു.മായ്ച്ചു കളയുന്നതാവും ഉചിതം --[[ഉപയോക്താവ്:Wikiking666|<span style="color:red;font-size:16px;"> '''Wikiking666'''</span>]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Wikiking666|<span style="color:Skyblue;font-size:16px;">[Talk]</span>]] 15:33, 2 ജൂലൈ 2022 (UTC) == prettyurl കൂടി ചേർക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച് == സുഹൃത്തേ, ജീവശാസ്ത്രത്തിൽ നിന്നും നിരവധി ലേഖനങ്ങൾ വിക്കിപീഡിയയിൽ ചേർത്തുവരുന്നതിൽ വളരെ സന്തോഷം. ലേഖനങ്ങൾക്ക് prettyurl കൂടി ചേർക്കുന്നത് നന്നായിരിക്കും. [[റോഡ് കോശങ്ങൾ]] എന്ന താളിന് ഇത് ചേർത്തത് ശ്രദ്ധിക്കുമല്ലോ? -----[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:55, 31 മാർച്ച് 2020 (UTC) == തിരിച്ചുവിടൽ പരിശോധിക്കണം == താങ്കൾ നടത്തിയ [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%9C%E0%B4%BF_%E0%B4%9A%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82&action=history ഈ] തിരിച്ചുവിടൽ ശെരിയായ ഫലകത്തിലേക്ക് തിരിച്ചുവിടണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 10:00, 3 ഏപ്രിൽ 2020 (UTC) == താങ്കൾക്ക് ഒരു താരകം! == {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" |rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[പ്രമാണം:Exceptional newcomer.jpg|100px]] |style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" | '''നവാഗത താരകം''' |- |style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | വിക്കിപീഡിയ തിരുത്തുവാനുള്ള ആവേശവും, കഴിവും, സ്ഥിരതയും കൊണ്ട് അസാമാന്യമായ വിധത്തിൽ സംഭാവനകൾ ചെയ്യുന്ന പുതുമുഖ ഉപയോക്താവിന് <span style="color:blue;font-face:Zapfino, Segoe Script;">[[User:irvin_calicut|- ഇർവിൻ കാലിക്കറ്റ്‌ ..]]</span><span style="color:brown;font-face:Papyrus;">[[User talk:irvin_calicut|.. സംവദിക്കാൻ]]</span> 20:20, 13 ഏപ്രിൽ 2020 (UTC) |} [[User:irvin_calicut|ഇർവിൻ കാലിക്കറ്റ്‌ ..]] അംഗീകാരത്തിന് നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 03:15, 15 ഏപ്രിൽ 2020 (UTC) == സ്വതേ റോന്തുചുറ്റൽ== {{ {{#ifeq:|{{void}}|void|Error:must be substituted}}|Autopatrollergiven}} [[File:Wikipedia Autopatrolled.svg|right|125px]] നമസ്കാരം Ajeeshkumar4u, താങ്കൾ മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലെ ഒരു വിശ്വസ്ത ഉപയോക്താവെന്നതു കൊണ്ടും ധാരാളം പുതിയ ലേഖനങ്ങൾ തുടങ്ങിയതുകൊണ്ടും താങ്കൾക്ക് മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ സ്വതേ റോന്തുചുറ്റുന്നതിനുള്ള അവകാശം [http://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=Special%3ALog&type=rights&user=&page=User%3A{{PAGENAMEU}} നൽകിയിട്ടുണ്ട്]. ഈ അവകാശം മൂലം താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയിൽ യാതൊരു മാറ്റവും അനുഭവപ്പെടില്ല. എന്നാൽ ഇതു മൂലം, പുതിയ ലേഖനങ്ങൾ [[വിക്കിപീഡിയ:റോന്തു ചുറ്റുന്നവർ|റോന്തു ചുറ്റുന്നവരുടെ]] ജോലി എളുപ്പമാകുന്നു. കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾക്ക് [[Wikipedia:Autopatrolled|സ്വതേ റോന്തുചുറ്റുന്നവർ]] എന്ന താൾ കാണുക. ഇതിൽ എന്തെങ്കിലും സംശയമുണ്ടെങ്കിൽ എന്നോട് ചോദിക്കാവുന്നതാണ്. നല്ല തിരുത്തലുകൾ ആശംസിക്കുന്നു! നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Akhiljaxxn|Akhiljaxxn]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Akhiljaxxn|സംവാദം]]) 06:41, 6 മേയ് 2020 (UTC) നന്ദി[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 03:43, 7 മേയ് 2020 (UTC) == വിക്കിപീഡിയയെ ഇനിയും മെച്ചപ്പെട്ടതാക്കാനുള്ള ഗവേഷണപരിപാടികളിലേക്ക് നിങ്ങളുടെ സഹായം അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു == പ്രിയപ്പെട്ട {{ping|user:Ajeeshkumar4u}} വിക്കിപീഡിയയിലേക്കുള്ള താങ്കളുടെ സംഭാവനകൾക്ക് വളരെ നന്ദി. വിക്കിപീഡിയയെ ഇനിയും മെച്ചപ്പെട്ടതാക്കാനുള്ള ഗവേഷണപരിപാടികളിലേക്ക് നിങ്ങളുടെ സഹായം അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. ഇതിൽ പങ്കെടുക്കാൻ, [https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_2i2sbUVQ4RcH7Bb കുറച്ചു ചെറിയ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് ഉത്തരം തന്നാൽ], ഞങ്ങൾ നിങ്ങളെ ബന്ധപ്പെടുകയും തുടർചർച്ചകൾക്കായി ഒരു സമയം തീരുമാനിക്കുകയും ചെയ്യാം. നന്ദി. ശുഭദിനാശംസകൾ! [[ഉപയോക്താവ്:BGerdemann (WMF)|BGerdemann (WMF)]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:BGerdemann (WMF)|സംവാദം]]) 19:44, 27 മേയ് 2020 (UTC) ഈ സർവേ ഒരു തേഡ് പാർട്ടി വഴിയായിരിക്കും ചെയ്യുന്നത്. അത് ചില നിബന്ധനങ്ങൾക്ക് വിധേയമായിരിക്കാം. സ്വകാര്യതയെക്കുറിച്ചും വിവരക്കൈമാറ്റത്തെക്കുറിച്ചുമറിയാൻ [https://drive.google.com/file/d/1ck7A3qq9Lz3lEjHoq4PYO-JJ8c7G6VVW/view സർവേ സ്വകാര്യതാ പ്രസ്താവന] കാണുക. == ഒരു അഭിപ്രായം വേണം == [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Eye_anatomy&type=revision&diff=3362767&oldid=3361827&diffmode=source ഈ] മാറ്റം ഒഴിവാക്കണോ വേണ്ടയോ? എനിക്ക് വിഷയത്തിൽ തീരെ അറിവില്ല. ആ ഫലകത്തിൽ കൂടുതൽ തിരുത്തലുകൾ നടത്തിയത്കൊണ്ട താങ്കളോട് ചോദിക്കുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 11:24, 2 ജൂലൈ 2020 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] മാറ്റത്തിന് മുൻപും ശേഷവുമുള്ള പതിപ്പുകൾ തമ്മിൽ ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ വ്യത്യാസം ഒന്നും മനസ്സിലാകുന്നില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:13, 3 ജൂലൈ 2020 (UTC) == തിരിച്ചുവിടൽ പരിശോധിക്കണം == താങ്കൾ നടത്തിയ [https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=Accommodation&action=history ഈ] തിരുത്ത് പുനഃപരിശോധിക്കണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. കാരണം ഒരാളുടെ താമസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടും 'accommodation' എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 19:30, 13 ജൂലൈ 2020 (UTC) @[[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ഒരാളുടെ താമസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടും 'accommodation' എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കാറുള്ളതിനാൽ prettyurl ന് വേണ്ടി ആദ്യം ഉണ്ടാക്കിയ accomodation എന്ന താൾ ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെപ്പോലെ accommodation (eye) എന്നാക്കി തലക്കെട്ട് മാറ്റുകയാണ് ചെയ്തത്. തലക്കെട്ട് മാറ്റിയാൽ പഴയ accommodation എന്ന താൾ ഇല്ലാതായി accommodation (eye) എന്ന താൾ മാത്രം നിലനിൽക്കും എന്നതിനാലാണ് അങ്ങനെ ചെയ്തത്. തലക്കെട്ട് മാറ്റത്തിന് ശേഷവും accommodation എന്ന താൾ മലയാളം വിക്കിയിൽ നിലനിൽക്കുന്നുവെങ്കിൽ അത് ഡെലീറ്റ് ചെയ്യാവുന്നതാണ്.[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 03:44, 14 ജൂലൈ 2020 (UTC) @[[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ആ താൾ ഡെലീറ്റ് ചെയ്യേണ്ട, ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ അക്കൊമഡേഷൻ (വിവക്ഷാ താൾ) മലയാളത്തിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്ത് അതിലേക്ക് accommodation എന്ന താൾ തിരിച്ചുവിട്ടിട്ടുണ്ട്. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:01, 14 ജൂലൈ 2020 (UTC) :ഇപ്പോഴാണ് വിക്കി തുറക്കാൻ സമയം കിട്ടിയത്. അതാണ് മറുപടി വൈകിയത്. ഇപ്പോൾ താങ്കൾ നടത്തിയ തിരുത്തലുകളിൽ പ്രശ്നമില്ല. ഇനി ഒരു കാര്യം കൂടി ചെയ്‌താൽ നന്നായിരിക്കും. [[അക്കൊമഡേഷൻ (കണ്ണ്)]] എന്ന താളിൽ വിവക്ഷകളുടെ കണ്ണി ഏറ്റവും മുകളിൽ ചേർക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 05:13, 14 ജൂലൈ 2020 (UTC) അതും ചെയ്തു. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 11:59, 14 ജൂലൈ 2020 (UTC) == We sent you an e-mail == Hello {{PAGENAME}}, Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled "The Community Insights survey is coming!". If you have questions, email surveys@wikimedia.org. You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]]. [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 18:53, 25 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&oldid=20479295 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Samuel (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == ഡെൽഹി == ഹലോ, ഫോട്ടോ മോണ്ടേജിന് ചുവടെയുള്ള അടിക്കുറിപ്പ് നിങ്ങൾക്ക് ശരിയാക്കാമോ? നന്ദി.[[ഉപയോക്താവ്:Serv181920|Serv181920]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Serv181920|സംവാദം]]) 15:05, 14 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) == റോന്തുചുറ്റാൻ സ്വാഗതം == [[File:Wikipedia Patroller.png|right|125px|]] നമസ്കാരം Ajeeshkumar4u, താങ്കൾക്ക് ഇപ്പോൾ മുതൽ മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ റോന്തുചുറ്റാനുള്ള അംഗീകാരം ലഭിച്ചിരിക്കുന്നു. താങ്കളും ഇപ്പോൾ ഒരു റോന്തുചുറ്റൽക്കാരനാണ്! നശീകരണപ്രവർത്തനങ്ങളെ എങ്ങനെ റോന്തുചുറ്റൽ വഴി തടയാം എന്ന് [[വിക്കിപീഡിയ:റോന്തു ചുറ്റുന്നവർ#പുതിയ താളുകളിൽ റോന്തുചുറ്റൽ എങ്ങനെ ?|പുതിയതാളുകളിൽ എങ്ങനെ റോന്തുചുറ്റാം]] എന്ന താളിൽ നിന്ന് താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലാക്കാം. പുതിയ താളുകളിൽ മാത്രമല്ലാതെ എല്ലാ എഡിറ്റുകൾക്കും റോന്തുചുറ്റൽ സാധ്യമാണെന്നത് മനസിലാക്കുക. മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലെ അപരിചിതരായവരുടെ തിരുത്തലുകൾ പെട്ടെന്ന് കണ്ടെത്താൻ റോന്തുചുറ്റൽ നമ്മളെ സഹായിക്കും. റോന്തുചുറ്റാത്ത താളുകളിലെ എഡിറ്റുകൾ പരിശോധിച്ച് അവ വിലയിരുത്താൻ താങ്കളുടെ സേവനം മലയാളംവിക്കിക്കാവശ്യമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് എന്തങ്കിലും സംശയം ഉണ്ടെങ്കിൽ ഒരു സന്ദേശം [[വിക്കിപീഡിയ_സംവാദം:റോന്തു_ചുറ്റുന്നവർ|ഇവിടെയൊ]] എന്റെ സംവാദതാളിലൊ ഉന്നയിക്കാം.'''[[ഉപയോക്താവ്:Kiran Gopi|KG]]''' [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Kiran Gopi|(കിരൺ)]] 04:20, 22 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2020 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2020|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] Dear Participants, Jury members and Organizers, Congratulations! It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2020, the sixth Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2020. Please kindly fill '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftK0OwA_f1ZVtCULlyi4bKU9w2Z7QfW4Y_1v9ltdTIFKFcXQ/viewform the form]''', let the postcard can send to you asap! * This form will be closed at February 15. * For tracking the progress of postcard delivery, please check '''[[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Organizers and jury members|this page]]'''. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2020/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.01</div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WAM_2020_Postcards&oldid=20923776 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KOKUYO@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikipedia Asian Month 2020 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2020|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] Dear Participants and Organizers, Kindly remind you that we only collect the information for Wikipedia Asian Month postcard 15/02/2021 UTC 23:59. If you haven't filled the [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftK0OwA_f1ZVtCULlyi4bKU9w2Z7QfW4Y_1v9ltdTIFKFcXQ/viewform Google form], please fill it asap. If you already completed the form, please stay tun, [[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Postcards and Certification|wait for the postcard and tracking emails]]. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Team#International Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.01 </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WAM_2020_Postcards&oldid=20923776 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KOKUYO@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == താളിൽ വിഷയങ്ങൾ ഇടുമ്പോൾ == താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്]] താളിൽ ഇന്ന് ഒരു പോസ്റ്റ് ഇട്ടിരുന്നു. അത് താളിന്റെ ഏറ്റവും അവസാനത്തേക്ക് ചേർക്കണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. ആ പ്രത്യേക താളിൽ അവസാനമാണ് പുതിയ വിഷയങ്ങൾ ചേർക്കാറുള്ളത്. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 09:28, 14 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) :ശരിയാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഇനി ശ്രദ്ധിക്കാം [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 09:52, 14 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) ::{{കൈ}} [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 10:37, 14 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) == Wikimedia Foundation Community Board seats: Call for feedback meeting == The Wikimedia Foundation Board of Trustees is organizing a [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Community Board seats/Ranked voting system|call for feedback about community selection processes]] between February 1 and March 14. While the Wikimedia Foundation and the movement have grown about five times in the past ten years, the Board’s structure and processes have remained basically the same. As the Board is designed today, we have a problem of capacity, performance, and lack of representation of the movement’s diversity. Direct elections tend to favor candidates from the leading language communities, regardless of how relevant their skills and experience might be in serving as a Board member, or contributing to the ability of the Board to perform its specific responsibilities. It is also a fact that the current processes have favored volunteers from North America and Western Europe. As a matter of fact, there had only been one member who served on the Board, from South Asia, in more than fifteen years of history. In the upcoming months, we need to renew three community seats and appoint three more community members in the new seats. This call for feedback is to see what processes can we all collaboratively design to promote and choose candidates that represent our movement and are prepared with the experience, skills, and insight to perform as trustees? In this regard, it would be good to have a community discussion to discuss the proposed ideas and share our thoughts, give feedback and contribute to the process. To discuss this, you are invited to a community meeting that is being organized on March 12 from 8 pm to 10 pm, and the meeting link to join is https://meet.google.com/umc-attq-kdt. You can add this meeting to your Google Calendar by [https://calendar.google.com/event?action=TEMPLATE&tmeid=MDNqcjRwaWxtZThnMXBodjJkYzZvam9sdXQga2N2ZWxhZ2EtY3RyQHdpa2ltZWRpYS5vcmc&tmsrc=kcvelaga-ctr%40wikimedia.org clicking here]. Please ping me if you have any questions. Thank you. --[[User:KCVelaga (WMF)]], 10:30, 8 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21198421 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KCVelaga (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == സഹായം == ഞാൻ ഉപയോക്താവ് shilajan Sivasankar, എന്റെ സംശയം തിരുത്തിയതിനു നന്ദി!, ഞാൻ വിക്കിപീഡിയയിലെ നയങ്ങൾ വായിച്ചപ്പോൾ ഒരു വ്യക്തി ഒരു ലേഖനം എഴുതുമ്പോൾ അത് ശരിയാണോ എന്ന് തെളിയിക്കാൻ തെളിവായി ഒരു വിശ്വസ്ത സൈറ്റിലേക്ക് അവലംബം ചേർക്കേണം എന്ന് ഞാൻ അറിഞ്ഞു. ഞാൻ എഴുതുന്നതെല്ലാം അവലംബം ചെയ്യണമെന്നുണ്ടോ?, പിന്നെ, മറ്റു ഭാഷകളിലെ വിക്കിപീഡിയ പേജുകളിൽ ചെയ്തിട്ടുള്ള അവലംബങ്ങൾ ഒരു വിശ്വസ്ത സൈറ്റിലേക്ക് അല്ല അവലംബം ചെയ്തിട്ടുള്ളതെങ്കിൽ ആ സന്ദർഭത്തിൽ എന്താണ് ചെയ്യേണ്ടത്?, ആ വിവരങ്ങൾ പകർതാണ്ടിരിക്കണോ? [[ഉപയോക്താവ്:Shilajan Sivasankar|Shilajan Sivasankar]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shilajan Sivasankar|സംവാദം]]) 15:51, 26 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) :{{ping|ഉപയോക്താവ്:Shilajan Sivasankar}} എഴുതുന്ന വരികൾക്കെല്ലാം അവലംബം വേണമെന്നില്ല. എന്നാൽ താളിലെ പ്രധാന വിവരങ്ങൾ (ഉദാഹരണത്തിന് ഒരു വ്യക്തിയുടെ താളിൽ അദ്ദേഹത്തിന് കിട്ടിയ പുരസ്കാരങ്ങൾ), തെറ്റാണോ എന്ന് മറ്റുള്ളവർക്ക് ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ തോന്നുന്ന വസ്തുതകൾ, തർക്കവിഷയങ്ങൾ എന്നിവയ്ക് അവംബങ്ങൾ നൽകുന്നത് അത്യാവശമാണ്. ഇങ്ങനെയല്ലാതെ ദ്വിതീയ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നുള്ള അവലംബങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നത് വിഷയത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയതയും വിശ്വാസ്യതയും വർദ്ധിപ്പിക്കും എന്നതിനാൽ വിവിധ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നുള്ള അവലംബങ്ങൾ വേറെയും ചേർക്കുന്നത് ലേഖനത്തിന് നല്ലതാണ്. ഒരു വിശ്വസനീയ സൈറ്റിലേക്ക് അല്ല അവലംബം നൽകിയിരിക്കുന്നത് കരുതിമാത്രം എന്തെങ്കിലും കാര്യം ഒഴിവാക്കേണ്ട കാര്യമില്ല. അവലംബം വേണ്ട തരത്തിലുള്ള പ്രധാനപ്പെട്ട കാര്യം ആണെങ്കിൽ ആ അവലംബത്തിന് പകരം മറ്റൊരു വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ നിന്നുള്ള അവലംബം ചേർത്ത് അതേ കാര്യം എഴുതുന്നതാണ് ഉചിതം. മറ്റു ഭാഷകളിലെ വിക്കിപീഡിയ പേജുകളിൽ വിവരമോ അവലംബമോ തെറ്റായതാണെങ്കിൽ പല തരത്തിൽ കൈകാര്യം ചെയ്യാം. 1) ചേർത്ത വിവരത്തിലും അവലംബത്തിലും വസ്തുതാപരമായ പിശക് ഉണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാണെങ്കിൽ അത് മെച്ചപ്പെട്ടതും വിശ്വസനീയമായതുമായ ദ്വിതീയ അവലംബങ്ങൾ ചേർത്ത് അവിടെ സ്വയം തിരുത്താവുന്നതാണ് (പലർ പലപ്പോഴായി തിരുത്തി മെച്ചപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടുവരുന്നതാണ് ഓരോ ലേഖനവും), ഇതിന് പകരം കാരണം കാണിക്കാതെ വിവരങ്ങൾ മായ്ക്കുന്നത് "നശീകരണം" ആയി കണക്കാക്കാൻ ആണ് സാധ്യത കൂടുതൽ. 2) അവലംബത്തിനോട് ചേർത്ത് Unreliable source? ടാഗ് ചേർക്കാം 3) പ്രശ്നമുള്ള ഭാഗമോ അവലംബമോ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ച് സംവാദം താളിൽ ചർച്ചനടത്താം മറ്റൊരുകാര്യം കൂടി ഇവിടെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. [[കത്തക്കാന]] [[കാഞ്ജി]] പോലെ താങ്കൾ തുടങ്ങിയ താളുകളിൽ quora.com അവലംബമായി നൽകിയിട്ടുണ്ട്. quora.com വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സ് അല്ലാത്തതിനാൽ അവ ഒഴിവാക്കി മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സുകൾ അവലംബമായി നൽകുന്നതാണ് നല്ലത്. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:14, 27 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) മറുപടിക്ക് നന്ദി!, എനിക്ക് കിട്ടിയ വിവരങ്ങൾ quora.com ഇൽ നിന്നാണ്. താങ്കൾ പറഞ്ഞത് പോലെ ഒരു വിശ്വസ്ത സൈറ്റിൽ ഈ വിവരങ്ങൾ ലഭ്യമല്ല. Wiktionary എന്ന സൈറ്റിൽ കുറച്ചു വിവരങ്ങൾ ലഭിച്ചു. എന്നാല്, Wiktionary ലേക്ക് അവലംബം ചെയ്യുന്നത് ശരിയാണോ. അല്ലെങ്കിൽ unreliable source എന്ന ടാഗ് മാത്രം ചേർത്താൽ മതിയോ? ഒരു വിശ്വസ്ത സൈറ്റ് എങ്ങനെ കണ്ടെത്താം എന്ന് കൂടെ പറഞ്ഞു തരുമോ? [[ഉപയോക്താവ്:Shilajan Sivasankar|Shilajan Sivasankar]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shilajan Sivasankar|സംവാദം]]) 06:31, 27 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Shilajan Sivasankar}}, [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shilajan Sivasankar#സഹായം ആവശ്യപ്പെടാം|'''ഇവിടെ''']] സൂചിപ്പിച്ചതുപോലെ, തുടക്കത്തിൽ, ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിപീഡിയയെ ആശ്രയിക്കുന്നതാവും ഉചിതം. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 07:06, 27 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) ==അഭിനന്ദനങ്ങൾ== {| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;" | rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" |[[പ്രമാണം:Flower_pot_(7965479110).jpg|100x100ബിന്ദു]] | style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" |'''ആശംസകൾ''' |- | style="vertical-align: middle; padding: 3px;" |പുതിയ കാര്യനിർവാഹകന് ഹൃദയംഗമമായ ആശംസകൾ. --'''[[ഉപയോക്താവ്:Kiran Gopi|KG]]''' [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Kiran Gopi|(കിരൺ)]] 08:01, 30 മേയ് 2021 (UTC) :ആശംസകൾ. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:20, 30 മേയ് 2021 (UTC) :ആശംസകൾ --[[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 09:41, 30 മേയ് 2021 (UTC) :ആശംസകൾ.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 09:47, 30 മേയ് 2021 (UTC) :ആശംസകൾ.--[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|<span style="color:green;font-size:13px;">രൺജിത്ത് സിജി </span>{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|<span style="color:green;font-size:20px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 03:10, 31 മേയ് 2021 (UTC) :ആശംസകൾ.--[[ഉപയോക്താവ്:Vinayaraj|Vinayaraj]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vinayaraj|സംവാദം]]) 02:29, 3 ജൂൺ 2021 (UTC) |} == ഫലകങ്ങൾ ചേർക്കുന്നതിൽ പിഴവ് സംഭവിക്കുന്നു == താങ്കൾ ഇന്നലെ ഏതാണ്ട് ആറ് സംവാദ താളുകളിൽ വാക്സിൻ തിരുത്തൽ യജ്ഞത്തിന്റെ ഫലകം ചേർത്തിരുന്നു. ഇവയെല്ലാം നേരിട്ട് പകർത്തിയാൽ ശെരിയായി പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതാണ്. എന്നാൽ ഈ താളുകളിൽ എങ്ങനെയോ ഒരു <nowiki>{{</nowiki> ബ്രാക്കറ്റും <nowiki>}}</nowiki> ബ്രാക്കറ്റും കൂടുതലായി വന്നതിനാൽ <nowiki>{created=yes}</nowiki> എന്ന തരത്തിലാണ് അവ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത്. ഇനി തിരുത്തൽ നടത്തുമ്പോൾ ഈ കാര്യം ഓർക്കണമെന്ന് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 20:08, 31 മേയ് 2021 (UTC) അത് ശ്രദ്ധിച്ചിരുന്നു. ടൂളിൻ്റെ പ്രശ്നമാണ്. ആദ്യ താളുകളിൽ എല്ലാം തിരുത്തിയിരുന്നു [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 20:17, 31 മേയ് 2021 (UTC) അപ്പോൾ fountain ടൂളിൽ വരുന്ന പ്രശ്നമാണെന്നാണോ താങ്കൾ പറയുന്നത് (ഇത് എന്റെ സംശയമാണ്. താങ്കളെ ചോദ്യം ചെയ്തതല്ല). [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 20:22, 31 മേയ് 2021 (UTC) :അതെ, ഫൗണ്ടൻ ടൂളിൻ്റെ പ്രശ്നമാണ്. ടൂളിൽ താൾ ചേർക്കുമ്പോൾ സംവാദം താളിൽ അങ്ങനെയാണ് വരുന്നത്. പിന്നീട് ഓരോന്നായി എടുത്ത് മാനുവലായി തിരുത്തുകയാണ് ചെയ്തത്. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 20:25, 31 മേയ് 2021 (UTC) ::ടൂളിന്റെ പ്രശ്നം ടൂളിന്റെ maintainer-നെ അറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. മറുപടി കിട്ടിയാൽ പറയാം. [[ഉപയോക്താവ്:Adithyak1997|Adithyak1997]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Adithyak1997|സംവാദം]]) 20:33, 31 മേയ് 2021 (UTC) {{കൈ}} [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 03:44, 1 ജൂൺ 2021 (UTC) == മെഡിക്കൽ താരകം == {{award2| border=blue| colour=white| image=Medic Barnstar Hires.png| size=200px| topic=നക്ഷത്രപുരസ്കാരം| text=[[ഒപ്റ്റോമെട്രി]] സംബന്ധമായ ലേഖനങ്ങൾ മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിൽ എത്തിക്കാനും നിലവിലുള്ള ലേഖനങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്താനും പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കാണിക്കുന്ന അജീഷ്കുമാറിന് ഈ നക്ഷത്രപുരസ്കാരം സന്തോഷപൂർവ്വം സമർപ്പിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vinayaraj|Vinayaraj]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vinayaraj|സംവാദം]]) 02:20, 3 ജൂൺ 2021 (UTC)) :ഞാനും ഒപ്പുവയ്ക്കുന്നു. താങ്കളുടെ പരിശ്രമങ്ങൾ വളരെ മികച്ചതാണ്. അവ തുടരുക. --[[ഉപയോക്താവ്:Ranjithsiji|<span style="color:green;font-size:13px;">രൺജിത്ത് സിജി </span>{Ranjithsiji}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ranjithsiji|<span style="color:green;font-size:20px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 06:35, 7 ജൂൺ 2021 (UTC) :വൈദ്യശാസ്ത്ര സംബന്ധമായ നിരവധി മികച്ച ലേഖനങ്ങൾ സംഭാവന ചെയ്യുന്ന താങ്കൾക്ക് ഹൃദയംഗമമായ അഭിനന്ദനങ്ങൾ. [[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 08:45, 10 ജൂൺ 2021 (UTC) }} ==വാക്സിൻ തിരുത്തൽ യജ്ഞം == വാക്സിനേഷൻ എഡിറ്റത്തോണിൽ മൂന്നാം സ്ഥാനം കരസ്ഥമാക്കിയ താങ്കൾക്ക് അഭിനന്ദനങ്ങൾ! മൂന്നാം സമ്മാനം 3000 രൂപ വിലമതിക്കുന്ന ആമസോൺ ഗിഫ്റ്റ് കാർഡ് ആണ്. ഗിഫ്റ്റ് കാർഡ് താങ്കൾക്ക് അയച്ചു തരുന്നതിനായി nethahussain (at) gmail.com എന്ന ഈ-മെയിൽ വിലാസത്തിലേക്ക് നിങ്ങളുടെ പേരും, ഉപയോക്തൃനാമവും, ഇ-മെയിൽ വിലാസവും അയച്ച് തരുമല്ലോ. എന്ന് സംഘാടകസമിതിയ്ക്കു വേണ്ടി --[[User:Netha Hussain|<font color="navy">നത</font>]] [[User talk:Netha Hussain|<font color="purple">(സംവാദം)</font>]] 07:36, 10 ജൂൺ 2021 (UTC) == Editing MA Rahman's wikipedia page == Hello, please do not delete the information I'm trying to add to MA Rahman's wikipedia page. The current page in malayalam is incomplete. {{ping|ഉപയോക്താവ്:Isarhman}} മലയാളം താൾ അപൂർണ്ണമാണെങ്കിൽ തിരുത്തലുകൾ [[എം.എ. റഹ്‌മാൻ]] എന്ന മലയാളം താളിൽ നടത്തുക. അതാണ് ശരിയായ രീതി. ഇംഗ്ലിഷിൽ എഴുതിയവയിൽ മലയാളം താളിൽ ഇല്ലാത്തവ മാത്രം പരിഭാഷചെയ്ത് ചേർത്താൽ മതി. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 14:05, 6 ജൂലൈ 2021 (UTC) == സഹായം == @Ajeeshkumar4u, ഞാൻ, Shilajan Sivasankar ഇന്ന് വിക്കിപീഡിയ തുറന്നപ്പോൾ കണ്ട ഒരു നോട്ടിഫിക്കേഷൻ, തെലുങ്ക് വിക്കിപീഡിയയിൽ നിന്നാണ്. പരിഭാഷ നടത്തിയപ്പോൾ, സ്വാഗതം ചെയ്തതാണെന്ന് മനസ്സിലാക്കി. ഞാൻ വിക്കിപീഡിയയിൽ ചേർന്നിട്ട് മൂന്ന് മാസം ആയി. ഒരു ഭാഷയിൽ അക്കൗണ്ട് തുടങ്ങുമ്പോൾ എല്ലാ ഭാഷകളിൽ നിന്നും സ്വാഗതം വരാറുള്ളത് സാധാരണ ആണോ? അസാധാരണമാണെങ്കിൽ, ആ അക്കൗണ്ട് എങ്ങനെ നീക്കം ചെയ്യാമെന്ന് പറഞ്ഞു തരുമോ? [[ഉപയോക്താവ്:Shilajan Sivasankar|Shilajan Sivasankar]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Shilajan Sivasankar|സംവാദം]]) 16:24, 12 ജൂലൈ 2021 (UTC) :{{ping|ഉപയോക്താവ്:Shilajan Sivasankar}} മലയാളം ഇംഗ്ലീഷ് ഉൾപ്പടെ എല്ലാ വിക്കികൾക്കും ഒറ്റ അക്കൊണ്ട് മതി. പക്ഷെ ഏതെങ്കിലും അക്കൊണ്ട് ആക്റ്റീവ് ആകാൻ ആ ഭാഷാ വിക്കി താളിൽ സൈൻ ഇൻ ചെയ്യണം. നമ്മൾ ഒരു വിക്കിയിൽ സൈൻ ഇൻ ആയിരിക്കുന്ന സമയത്ത് മറ്റേതെങ്കിലും ഭാഷയിലുള്ള വിക്കി താൾ നോക്കിയാൽ ആ ഭാഷാ വിക്കിയിൽ ഓട്ടോമാറ്റിക് ആയി നമ്മൾ അംഗമാകും. അന്തർഭാഷാ കണ്ണി നോക്കുമ്പോൾ അറിയാതെ ഏതെങ്കിലും ഭാഷാ കണ്ണിയിൽ ഞെക്കിയാൽ പോലും അക്കൊണ്ട് ക്രിയേറ്റാവും. താങ്കൾ മലയാളത്തിലൊ ഇംഗ്ലീഷിലോ ലോഗിൻ ആയിരിക്കുന്ന അതേ സമയത്ത് തെലുങ്ക് ഭാഷയിലെ വിക്കി താളുകളിൽ ഏതെങ്കിലും നോക്കുകയോ അറിയാതെയെങ്കിലും ക്ലിക്ക് ചെയ്യുകയോ ചെയ്തതു കൊണ്ടാവും അവിടെ പുതിയ അംഗമായി ചേർക്കപ്പെട്ടും സ്വാഗത സന്ദേശം വന്നതും. അങ്ങനെ സംഭവിച്ചു എന്ന് കരുതി കുഴപ്പമൊന്നുമില്ല. അംഗത്വം ആഗോളമായതിനാൽ ആ അക്കൊണ്ട് മാത്രമായി നീക്കം ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യവും ഇല്ല.[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 02:02, 13 ജൂലൈ 2021 (UTC) == [Wikimedia Foundation elections 2021] Candidates meet with South Asia + ESEAP communities == Hello, As you may already know, the [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections]] are from 4 August 2021 to 17 August 2021. Members of the Wikimedia community have the opportunity to elect four candidates to a three-year term. After a three-week-long Call for Candidates, there are [[:m:Template:WMF elections candidate/2021/candidates gallery|20 candidates for the 2021 election]]. An <u>event for community members to know and interact with the candidates</u> is being organized. During the event, the candidates will briefly introduce themselves and then answer questions from community members. The event details are as follows: *Date: 31 July 2021 (Saturday) *Timings: [https://zonestamp.toolforge.org/1627727412 check in your local time] :*Bangladesh: 4:30 pm to 7:00 pm :*India & Sri Lanka: 4:00 pm to 6:30 pm :*Nepal: 4:15 pm to 6:45 pm :*Pakistan & Maldives: 3:30 pm to 6:00 pm * Live interpretation is being provided in Hindi. *'''Please register using [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSflJge3dFia9ejDG57OOwAHDq9yqnTdVD0HWEsRBhS4PrLGIg/viewform?usp=sf_link this form] For more details, please visit the event page at [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP|Wikimedia Foundation elections/2021/Meetings/South Asia + ESEAP]]. Hope that you are able to join us, [[:m:User:KCVelaga (WMF)|KCVelaga (WMF)]], 06:34, 23 ജൂലൈ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21774789 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KCVelaga (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻ 2021 ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റികൾക്ക് വോട്ട് ചെയ്യ == സുഹൃത്തെ Ajeeshkumar4u, വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻ 2021 ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റീ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ നിങ്ങൾക്ക് വോട്ട് ചെയ്യാൻ യോഗ്യതയുള്ളതിനാലാണ് നിങ്ങൾക്ക് ഈ ഇമെയിൽ ലഭിക്കുന്നത്. തിരഞ്ഞെടുപ്പ് 2021 ഓഗസ്റ്റ് 18 ന് ആരംഭിച്ച്, 2021 ഓഗസ്റ്റ് 31 ന് അവസാനിക്കും. വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻ മലയാളം വിക്കിപീഡിയ പോലുള്ള പ്രോജക്ടുകൾ ഒരു ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റികളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റി വിക്കിമീഡിയ ഫൌണ്ടേഷൻറെ തീരുമാനമെടുക്കൽ സമിതിയാണ്. [[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Overview|ബോർഡ്‌ ഓഫ് ട്രസ്റ്റി കളെക്കുറിച്ച് കൂടുതലറിയുക]]. ഈ വർഷം ഒരു സമുദായ വോട്ടെടുപ്പിലൂടെ നാല് സീറ്റുകൾ തിരഞ്ഞെടുക്കണം. ഈ സീറ്റുകളിലേക്ക് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള 19 സ്ഥാനാർത്ഥികൾ മത്സരിക്കുന്നു. [[:m:Wikimedia_Foundation_elections/2021/Candidates#Candidate_Table|2021 ലെ ബോർഡ് ഓഫ് ട്രസ്റ്റി സ്ഥാനാർത്ഥികളെക്കുറിച്ച് കൂടുതലറിയുക]]. സമുദായത്തിലെ 70,000 അംഗങ്ങളോട് വോട്ടുചെയ്യാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. അതിൽ നിങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു! വോട്ടിംഗ് 23:59 UTC ആഗസ്റ്റ് 31 വരെ മാത്രം. *[[Special:SecurePoll/vote/Wikimedia_Foundation_Board_Elections_2021|'''വോട്ട് ചെയ്യാൻ മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലെ SecurePoll - ൽ പോവുക''']]. നിങ്ങൾ ഇതിനകം വോട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ, വോട്ട് ചെയ്തതിന് നന്ദി, ദയവായി ഈ ഇമെയിൽ അവഗണിക്കുക. ആളുകൾക്ക് എത്ര അക്കൗണ്ടുകൾ ഉണ്ടെങ്കിലും ഒരു തവണ മാത്രമേ വോട്ട് ചെയ്യാൻ കഴിയൂ. [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021|ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെക്കുറിച്ചുള്ള കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ വായിക്കുക]]. [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 05:08, 29 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:KCVelaga_(WMF)/Targets/Temp&oldid=21949539 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:KCVelaga (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == ''WLWSA-2021 Newsletter #6 (Request to provide information)'' == <div style="background-color:#FAC1D4; padding:10px"> <span style="font-size:200%;">'''Wiki Loves Women South Asia 2021'''</span> <br/>'''September 1 - September 30, 2021''' <span style="font-size:120%; float:right;">[[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|<span style="font-size:10px;color:red">''view details!''</span>]]</span> </div> <div style="background-color:#FFE7EF; padding:10px; font-size:1.1em;">[[File:Wiki_Loves_Women_South_Asia.svg|right|frameless]]Thank you for participating in the Wiki Loves Women South Asia 2021 contest. Please fill out <span class="plainlinks">[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc7asgxGgxH_6Y_Aqy9WnrfXlsiU9fLUV_sF7dL5OyjkDQ3Aw/viewform?usp=sf_link '''this form''']</span> and help us to complete the next steps including awarding prizes and certificates. <small>If you have any questions, feel free to reach out the organizing team via emailing [[metawiki:Special:EmailUser/Hirok_Raja|@here]] or discuss on [[metawiki:Talk:Wiki Loves Women South Asia 2021|the Meta-wiki talk page]]</small> ''Regards,'' <br/>[[metawiki:Wiki Loves Women South Asia 2021|'''''Wiki Loves Women Team''''']] <br/>07:08, 17 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- sent by [[User:Hirok Raja|Hirok Raja]] --> </div> == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:18, 4 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി ഓഫ് ഇന്ത്യ (മാർക്സിസ്റ്റ്)]] == ഈ താളിലെ തിരുത്ത് ഒന്നു ശ്രദ്ധിക്കുമോ.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 05:44, 13 ജനുവരി 2022 (UTC) :നശീകരണമാണ്. IP എഡിറ്റും മുൻപുള്ളതും. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 06:02, 13 ജനുവരി 2022 (UTC) {{കൈ}}--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 08:28, 13 ജനുവരി 2022 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2021 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear Participants, Congratulations! It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2021, the seventh Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2021. Please kindly fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSck2FFBSatWmQYubvyCSWDEAvYzplfL_ZNDvr8j5hWU2bmNww/viewform the form], let the postcard can send to you asap! :This form will be closed at March 15. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2021/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2022.02 </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Asian_Month_Winners&oldid=22878389 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Reke@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Feminism and Folklore 2022 - Local prize winners == <div style="border:8px brown ridge;padding:6px;> [[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|centre|550px|frameless]] ::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> ''{{int:please-translate}}'' Congratulations for winning a local prize in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competition. Thank you for your contribution and documenting your local folk culture on Wikipedia. Please fill in your preferences before 15th of June 2022 to receive your prize. Requesting you to fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScK5HgvVaLph_r_afctwShUuYVtXNwaN24HUSEYnzUUho8d-Q/viewform?usp=sf_link this form] before the deadline to avoid disappointments. Feel free to [[:m:Feminism and Folklore 2022/Contact Us|contact us]] if you need any assistance or further queries. Best wishes, [[:m:Feminism and Folklore 2022|FNF 2022 International Team]] ::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&nbsp; [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]] </div></div> [[ഉപയോക്താവ്:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:MediaWiki message delivery|സംവാദം]]) 07:50, 22 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/fnf&oldid=23312270 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Tiven2240@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Buddhist ദേവന്മാർ == വൈ you removed my edits in buddhism devas അറെ fundamental [[പ്രത്യേകം:സംഭാവനകൾ/2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7|2409:4073:410:D7FF:BE6A:F195:F439:DCA7]] 07:00, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) അവലംബമില്ലാത്തതും, ധാരാളം അക്ഷരതെറ്റുകൾ ഉള്ളതും, പൂർണതയില്ലാത്തതും, മറ്റൊരു ഭാഷയിൽ നിന്നുള്ള വികല പരിഭാഷ എന്ന് തോന്നിപ്പിക്കുന്നതുമായ തിരുത്ത് ആയതിനാൽ ആണ് അത് മുൻപ്രാപനം ചെയ്തത്.മറ്റ് മതങ്ങൾ എന്ന ഖണ്ഡികയിൽ ബുദ്ധമതത്തിലെ ദേവന്മാരെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ അക്ഷരതെറ്റില്ലാതെയും വ്യക്തമായും അവലംബങ്ങളോടുകൂടിയും വീണ്ടും എഴുതാവുന്നതാണ്. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 08:33, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 4anrebjw564683cpek8qcukil5w1wdg 0 431409 3763498 3703141 2022-08-09T07:55:11Z Meenakshi nandhini 99060 /* ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ */ wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Ramkhamhaeng National Park}} {{Infobox Protected area | name = Ramkhamhaeng National Park | alt_name =อุทยานแห่งชาติรามคำแหง | iucn_category = II | photo = Khao Phra Mae Ya Summit.jpg | photo_caption = Khao Phra Mae Ya Summit | map = Thailand | map_alt = | map_caption = Location within Thailand | map_width = | location = [[Sukhothai Province]], [[Thailand]] | nearest_city = [[Sukhothai (city)|Sukhothai]] | coordinates = {{coord|16|54|30|N|99|39|0|E|format=dms|display=inline,title}} | area = 341 km² | established = 1980 | visitation_num = | visitation_year = | governing_body = }} '''രാംഖാംഹാങ് ദേശീയോദ്യാനം ''' ({{lang-th|อุทยานแห่งชาติรามคำแหง}}) [[Thailand|തായ്ലാൻഡിലെ]] ഒരു.[[List of national parks of Thailand|ദേശീയോദ്യാനമാണ് ]] ==വിവരണം== തായ്ലാൻഡിന്റെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള സുഖോതായ് പ്രവിശ്യയിലെ [[Amphoe Ban Dan Lan Hoi|ബാൻ ദാൻ ലാൻ ഹോയി]],, [[Amphoe Khiri Mat|ഖിരി മാറ്റ്]], [[Amphoe Mueang Sukhothai|മ്യുവാംഗ് സുഖോതായ്]] ജില്ലകളിൽ രാംഖാംഹാങ് നാഷണൽ പാർക്ക് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. പാർക്കിന്റെ ഭൂരിഭാഗം സ്ഥലവും ഖാവോ ലുവാങ് പർവതനിരയുടെ പരിധിയിലാണ്.<ref>{{cite book |last1=Elliot |first1=Stephan |last2=Cubitt |first2=Gerald |date=2001 |title=THE NATIONAL PARKS and other Wild Places of THAILAND |publisher=New Holland Publishers (UK) Ltd |pages=98–100 |isbn=9781859748862}}</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ== {{National and forest parks in Thailand}} [[വർഗ്ഗം:തായ്‌ലാന്റിലെ ദേശീയോദ്യാനങ്ങൾ]] 0oa7t7ygh7vaoelf2tfg5k8b5eyrhhx 3763511 3763498 2022-08-09T09:47:56Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Ramkhamhaeng National Park}} {{Infobox Protected area | name = Ramkhamhaeng National Park | alt_name =อุทยานแห่งชาติรามคำแหง | iucn_category = II | photo = Khao Phra Mae Ya Summit.jpg | photo_caption = Khao Phra Mae Ya Summit | map = Thailand | map_alt = | map_caption = Location within Thailand | map_width = | location = [[Sukhothai Province]], [[Thailand]] | nearest_city = [[Sukhothai (city)|Sukhothai]] | coordinates = {{coord|16|54|30|N|99|39|0|E|format=dms|display=inline,title}} | area = 341 km² | established = 1980 | visitation_num = | visitation_year = | governing_body = }} '''രാംഖാംഹാങ് ദേശീയോദ്യാനം ''' ({{lang-th|อุทยานแห่งชาติรามคำแหง}}) [[Thailand|തായ്ലാൻഡിലെ]] ഒരു.[[List of national parks of Thailand|ദേശീയോദ്യാനമാണ് ]] ==വിവരണം== തായ്ലാൻഡിന്റെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള സുഖോതായ് പ്രവിശ്യയിലെ [[Amphoe Ban Dan Lan Hoi|ബാൻ ദാൻ ലാൻ ഹോയി]],, [[Amphoe Khiri Mat|ഖിരി മാറ്റ്]], [[Amphoe Mueang Sukhothai|മ്യുവാംഗ് സുഖോതായ്]] ജില്ലകളിൽ രാംഖാംഹാങ് നാഷണൽ ദേശീയോദ്യാനം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ദേശീയോദ്യാനത്തിൻറെ ഭൂരിഭാഗം സ്ഥലവും ഖാവോ ലുവാങ് പർവതനിരയുടെ പരിധിയിലാണ്.<ref>{{cite book |last1=Elliot |first1=Stephan |last2=Cubitt |first2=Gerald |date=2001 |title=THE NATIONAL PARKS and other Wild Places of THAILAND |publisher=New Holland Publishers (UK) Ltd |pages=98–100 |isbn=9781859748862}}</ref> == അവലംബം == {{reflist}} ==ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ== {{National and forest parks in Thailand}} [[വർഗ്ഗം:തായ്‌ലാന്റിലെ ദേശീയോദ്യാനങ്ങൾ]] d13ner9vl93y60fn5w0idy87haov276 0 445250 3763542 3262899 2022-08-09T10:39:39Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{Use dmy dates|date=October 2011}} {{Infobox person | name = ജയം രവി | image = Jayam Ravi at Naya Gadget Shop Launch Event.jpg | caption = Jayam Ravi 2015 - ൽ | birth_date = {{birth date and age |df=yes|1980|9|10}}<ref>{{cite web|title=Biography |url=http://www.jayamravionline.com/aboutme.html |work=Official Website |publisher=Jayam Ravi |accessdate=11 September 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121025140628/http://www.jayamravionline.com/aboutme.html |archivedate=25 October 2012 |df= }}</ref> | birth_place = [[മധുരൈ]], [[തമിഴ്‌നാട്]], [[ഇന്ത്യ]] | occupation = നടൻ | spouse = ആരതി (m. 2009) | parents = | relatives = [[മോഹൻ രാജ]] (സഹോദരൻ) | children = 2 | birthname = മോഹൻ രവി | years active = 2003–ഇതുവരെ | alma_mater = [[ലൊയോള കോളേജ്, ചെന്നൈ]] }} '''ജയം രവി''' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''മോഹൻ''' '''രവി''' (ജനനം 10 സെപ്ററംബർ 1980), ഒരു തമിഴ് ചലച്ചിത്ര അഭിനേതാവാണ്. പ്രശസ്ത തമിഴ് ചലച്ചിത്ര എഡിറ്ററായ മോഹന്റെ മകനായ ജയംരവി, 2003 - ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ [[ജയം]] എന്ന തമിഴ് പ്രണയ ചലച്ചിത്രത്തിലാണ് ആദ്യമായി അഭിനയിച്ചത്. ജയംരവിയുടെ സഹോദരനായ [[മോഹൻ രാജ]] സംവിധാനം ചെയ്ത ഈ ചലച്ചിത്രം നിർമ്മിച്ചത് ജയംരവിയുടെ അച്ഛനായ മോഹൻ ആയിരുന്നു. ഈ ചലച്ചിത്രത്തിന്റെ വിജയത്തിനെ തുടർന്നാണ് പേരിന്റെ മുൻഭാഗത്ത് 'ജയം' എന്നുകൂടി ചേർത്തത്. തുടർന്ന് മോഹൻ രാജയോടൊപ്പം എം. കുമരൻ S/O മഹാലക്ഷ്മി (2004), ''[[ഉനക്കും എനക്കും]]'' (2006), ''[[സന്തോഷ് സുബ്രഹ്മണ്യം]]'' (2008), ''[[തില്ലാലങ്കടി]]'' (2010), ''[[തനി ഒരുവൻ]]'' (2015) എന്നീ ചലച്ചിത്രങ്ങളിലും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. ==അഭിനയിച്ച ചലച്ചിത്രങ്ങൾ== {| class="wikitable" |+സൂചന | style="background:#FFFFCC;"| {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} | ഇതുവരെ റിലീസ് ചെയ്തിട്ടില്ലാത്ത ചലച്ചിത്രങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. |} {| class="wikitable sortable" |- ! വർഷം !! ചലച്ചിത്രം !! കഥാപാത്രം !! കുറിപ്പുകൾ |- |1993 || ''[[ബവ ബവമരിദി]]'' || രാജുവിന്റെ ബാല്യകാലം || [[Telugu language|തെലുഗു]] ചലച്ചിത്രം |- |1994 || ''[[പൽടി പൗരുഷം]]'' || യുവാവായ ഭീമിനേനി ബ്രഹ്മണ്ണ || [[Telugu language|തെലുഗു]] ചലച്ചിത്രം |- |2003 || ''[[Jayam (2003 film)|ജയം]]'' || രവി || |- |2004 || ''[[എം. കുമരൻ S/O മഹാലക്ഷ്മി]]'' || എം. കുമരൻ || [[മികച്ച നടനുള്ള തമിഴ്നാട് സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര പുരസ്കാരം]] |- |rowspan="2"|2005 || ''[[ദാസ്]]'' || ആന്റണി ദാസ് || |- |''[[മഴൈ]]'' || അർജുൻ || |- |rowspan="2"|2006 ||''[[ഇതയ തിരുടൻ]]'' ||മഹേഷ് ആഴ്‌വാർ || |- |''[[ഉനക്കും എനക്കും]]'' || സന്തോഷ് കൃഷ്ണൻ || |- |2007 || ''[[Deepavali (2007 film)|ദീപാവലി]]'' || ബില്ലു മുതലിയാർ || |- |rowspan="3"|2008 ||''[[വെള്ളി തിരൈ]]'' || സ്വയം || |- | ''[[സന്തോഷ് സുബ്രഹ്മണ്യം]]'' || സന്തോഷ് സുബ്രഹ്മണ്യം || നാമനിർദ്ദേശം, [[മികച്ച നടനുള്ള വിജയ് അവാർഡ്]]<br>നാമനിർദ്ദേശം, [[മികച്ച തമിഴ് നടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ പുരസ്കാരം]] |- | ''[[ധാം ധൂം]]'' || ഗൗതം സുബ്രഹ്മണ്യം || |- |2009 || ''[[പേരാണ്മൈ]]'' || ധ്രുവൻ || [[മികച്ച നടനുള്ള എഡിസൺ പുരസ്കാരം]]<br>നാമനിർദ്ദേശം, [[മികച്ച നടനുള്ള വിജയ് അവാർഡ്]]<br>നാമനിർദ്ദേശം, [[മികച്ച തമിഴ് നടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ പുരസ്കാരം]] |- |2010 || ''[[തില്ലാലങ്കടി]]'' || കൃഷ്ണ || |- |rowspan="2"|2011 ||''[[Ko (film)|കോ]]'' || സ്വയം || |- |''[[എങ്കേയും കാതൽ]]'' || കമൽ || |- |2013 || ''[[Ameerin Aadhi Baghavan|ആദി ഭഗവാൻ]]'' || ആദി ഷൺമുഖം,<br/>ഭഗവാൻ ഭായ് || |- |rowspan="2"|2014 ||''[[നിനൈത്തതു യാരോ]]'' || സ്വയം || |- |''[[നിമിർന്തു നിൽ]]'' || അരവിന്ദൻ ശിവസ്വാമി,<br>നരസിംഹ റെഡ്ഡി|| |- |rowspan="5"|2015 || ''[[ജണ്ട പൈ കപിരാജു]]'' || സ്വയം || [[Telugu language|തെലുഗു]] ചലച്ചിത്രം |- | ''[[Romeo Juliet (2015 film)|റോമിയോ ജൂലിയറ്റ്]]'' || കാർത്തിക് || |- | ''[[Sakalakala Vallavan (2015 film)|സകലകലാ വല്ലവൻ]]'' || ശക്തി || |- | ''[[തനി ഒരുവൻ]]'' || മിത്രൻ || [[Edison Awards (India)|മികച്ച നടനുള്ള എഡിസൺ അവാർഡ്]]<br>[[1st IIFA Utsavam|മികച്ച നടനുള്ള IIFA പുരസ്കാരം]]<br>[[5th South Indian International Movie Awards|മികച്ച നടനുള്ള (ക്രിട്ടിക്സ്) SIIMA പുരസ്കാരം]]<br>[[മികച്ച നടനുള്ള (ക്രിട്ടിക്സ്) ഫിലിംഫെയർ പുരസ്കാരം - സൗത്ത്]]<br>നാമനിർദ്ദേശം, [[മികച്ച തമിഴ് നടനുള്ള ഫിലിംഫെയർ പുരസ്കാരം]] |- | ''[[ഭൂലോഹം]]'' || ഭൂലോഹം || |- |rowspan="1"|2016 || ''[[മിരുതൻ]]'' || കാർത്തിക് || |- | rowspan="2" |2017 |''[[Bogan (film)|ബോഗൻ]]'' |വിക്രം | |- |''[[വനമകൻ]]'' |ജര | |- | rowspan="3" |2018 |''[[Tik Tik Tik (2018 film)|ടിക് ടിക് ടിക്]]'' |വാസു | |- |''[[അടംഗ മരു]]'' |എസ്. സുഭാഷ് | |} ==അവലംബം== <references/> == പുറം കണ്ണികൾ == *{{IMDb name|id=1865947|name=Jayam Ravi}} *{{Facebook|JayamRaviOfficial}} *{{Twitter}} {{TamilNaduStateAwardForBestActor}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:തമിഴ് അഭിനേതാക്കൾ]] [[വർഗ്ഗം:മികച്ച നടനുള്ള തമിഴ്‌നാട് സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര പുരസ്കാരം നേടിയവർ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്നാട് സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര പുരസ്കാരം ലഭിച്ചവർ]] coua9t53ne1q5bzjpr6qy7z35m8in2k 0 448076 3763313 3642438 2022-08-08T14:16:38Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Use Indian English|date=June 2015}} {{Use dmy dates|date=March 2017}} {{Infobox musical artist <!-- See Wikipedia:WikiProject Musicians --> | name = യുവൻ ശങ്കർ രാജ | background = സോളോ സിംഗർ | image = Yuvan Shankar Raja exclusive HQ Photos Silverscreen.jpg | image_size = | landscape = | caption = യുവൻ | birth_name = | alias =യുവൻ | birth_date = | birth_place = | origin = | genre = [[ഫിലിം സ്കോർ]], [[വേൾഡ് മ്യൂസിക്]] | occupation = സംഗീത സംവിധായകൻ, പിന്നണി ഗായകൻ, ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാവ് – YSR ഫിലിംസ്, മ്യൂസിക് പ്രൊഡ്യൂസർ | instrument = ഗിറ്റാർ, കീബോർഡ്, വോക്കൽസ് ([[പിന്നണി ഗായകൻ]]) | years_active = 1996–മുതൽ | label = [[സോണി മ്യൂസിക്]], [[തിങ്ക് മ്യൂസിക് ഇന്ത്യ]], [[U1 മ്യൂസിക്]] }} ഇന്ത്യക്കാരനായ ഒരു ചലച്ചിത്രസംഗീതസംവിധായകനും ഗായകനും ഗാനരചയിതാവുമാണ് '''യുവൻ ശങ്കർ രാജ'''. പ്രശസ്ത സംഗീതസംവിധായകനായ [[ഇളയരാജ]]യുടെ മകനാണ് ഇദ്ദേഹം.<ref>{{cite web |url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |title=Welcome to |publisher=Sify |date=20 January 2007 |accessdate=20 August 2011 |archive-date=2012-10-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121022134556/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |url-status=dead }}</ref><ref name="http">{{cite news|title=Yuvan, the new youth icon|url=http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|publisher=The Hindu|accessdate=13 July 2012|location=Chennai, India|date=14 April 2006|archive-date=2006-05-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20060510200445/http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|url-status=dead}}</ref>വൈവിധ്യമാർന്ന സംഗീതസംവിധായകനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന അദ്ദേഹം പാശ്ചാത്യ സംഗീത ഘടകങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തിലൂടെ പ്രശസ്തനാണ്. തമിഴ് ചലച്ചിത്ര-സംഗീത വ്യവസായത്തിന് [[റാപ്പ്|ഹിപ് ഹോപ്പ്]] മ്യൂസിക് പരിചയപ്പെടുത്തി തമിഴ്‌നാട്ടിൽ "റീമിക്സുകളുടെ യുഗം" ആരംഭിച്ചു.<ref name="indianewsreel.com">{{cite web|url=http://www.indianewsreel.com/Music/News/20113309093300/Mega-musical-event-by-Yuvan.aspx|title=Mega musical event by Yuvan|publisher=IndiaNewsReel.com|accessdate=20 August 2011|archive-date=2011-08-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20110803084728/http://www.indianewsreel.com/Music/News/20113309093300/Mega-musical-event-by-Yuvan.aspx|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ssmusic.tv/artist_profile.php?Opt=1&Language=&artId=20071100001|title=Yuvan Shankar Raja's Profile|date=20 December 2009|publisher=[[SS Music]]|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080623092856/http://www.ssmusic.tv/artist_profile.php?Opt=1&Language=&artId=20071100001|archivedate=23 June 2008|accessdate=20 December 2009|df=dmy-all}}</ref><ref name="Yuvan, the new youth icon">{{cite news|url=http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|title=Yuvan, the new youth icon|date=20 December 2009|work=The Hindu|accessdate=20 December 2009|location=Chennai, India|archive-date=2006-05-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20060510200445/http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|url-status=dead}}</ref> രണ്ട് [[ഫിലിംഫെയർ പുരസ്കാരം|ഫിലിംഫെയർ അവാർഡുകൾ]], ഏഴ് മിർച്ചി മ്യൂസിക് അവാർഡുകൾ, നാല് വിജയ് അവാർഡുകൾ, മൂന്ന് തമിഴ്‌നാട് സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര അവാർഡുകൾ യുവാൻ നേടിയിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ രചനകൾ അദ്ദേഹത്തെ "യൂത്ത് ഐക്കൺ" എന്ന വിളിപ്പേരിലേക്ക് നയിച്ചു.<ref name="Welcome to">{{cite web |url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |title=Welcome to |publisher=Sify |date=20 January 2007 |accessdate=20 August 2011 |archive-date=2012-10-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121022134556/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |url-status=dead }}</ref><ref name="http" /> ==അവലംബം== {{Reflist}} == പുറംകണ്ണികൾ== {{Commons category|Yuvan Shankar Raja}} {{Wikiquote}} *{{IMDb name|id=1421776}} {{FilmfareAwardBestTamilMusicDirector}} {{TamilNaduStateAwardForBestMusicDirector}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദുമതത്തിൽനിന്ന് ഇസ്ലാമിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്തവർ]] [[വർഗ്ഗം:1979-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രമുഖർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ മുസ്ലിങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ് ചലച്ചിത്രസംഗീതസം‌വിധായകർ]] 145tj6l3p9j4w0d2whap2m7fm93hp5a 3763473 3763313 2022-08-09T06:30:57Z Irshadpp 10433 [[വർഗ്ഗം:ഗായകർ ദേശീയത തിരിച്ച്]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച് wikitext text/x-wiki {{Use Indian English|date=June 2015}} {{Use dmy dates|date=March 2017}} {{Infobox musical artist <!-- See Wikipedia:WikiProject Musicians --> | name = യുവൻ ശങ്കർ രാജ | background = സോളോ സിംഗർ | image = Yuvan Shankar Raja exclusive HQ Photos Silverscreen.jpg | image_size = | landscape = | caption = യുവൻ | birth_name = | alias =യുവൻ | birth_date = | birth_place = | origin = | genre = [[ഫിലിം സ്കോർ]], [[വേൾഡ് മ്യൂസിക്]] | occupation = സംഗീത സംവിധായകൻ, പിന്നണി ഗായകൻ, ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാവ് – YSR ഫിലിംസ്, മ്യൂസിക് പ്രൊഡ്യൂസർ | instrument = ഗിറ്റാർ, കീബോർഡ്, വോക്കൽസ് ([[പിന്നണി ഗായകൻ]]) | years_active = 1996–മുതൽ | label = [[സോണി മ്യൂസിക്]], [[തിങ്ക് മ്യൂസിക് ഇന്ത്യ]], [[U1 മ്യൂസിക്]] }} ഇന്ത്യക്കാരനായ ഒരു ചലച്ചിത്രസംഗീതസംവിധായകനും ഗായകനും ഗാനരചയിതാവുമാണ് '''യുവൻ ശങ്കർ രാജ'''. പ്രശസ്ത സംഗീതസംവിധായകനായ [[ഇളയരാജ]]യുടെ മകനാണ് ഇദ്ദേഹം.<ref>{{cite web |url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |title=Welcome to |publisher=Sify |date=20 January 2007 |accessdate=20 August 2011 |archive-date=2012-10-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121022134556/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |url-status=dead }}</ref><ref name="http">{{cite news|title=Yuvan, the new youth icon|url=http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|publisher=The Hindu|accessdate=13 July 2012|location=Chennai, India|date=14 April 2006|archive-date=2006-05-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20060510200445/http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|url-status=dead}}</ref>വൈവിധ്യമാർന്ന സംഗീതസംവിധായകനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന അദ്ദേഹം പാശ്ചാത്യ സംഗീത ഘടകങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തിലൂടെ പ്രശസ്തനാണ്. തമിഴ് ചലച്ചിത്ര-സംഗീത വ്യവസായത്തിന് [[റാപ്പ്|ഹിപ് ഹോപ്പ്]] മ്യൂസിക് പരിചയപ്പെടുത്തി തമിഴ്‌നാട്ടിൽ "റീമിക്സുകളുടെ യുഗം" ആരംഭിച്ചു.<ref name="indianewsreel.com">{{cite web|url=http://www.indianewsreel.com/Music/News/20113309093300/Mega-musical-event-by-Yuvan.aspx|title=Mega musical event by Yuvan|publisher=IndiaNewsReel.com|accessdate=20 August 2011|archive-date=2011-08-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20110803084728/http://www.indianewsreel.com/Music/News/20113309093300/Mega-musical-event-by-Yuvan.aspx|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ssmusic.tv/artist_profile.php?Opt=1&Language=&artId=20071100001|title=Yuvan Shankar Raja's Profile|date=20 December 2009|publisher=[[SS Music]]|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080623092856/http://www.ssmusic.tv/artist_profile.php?Opt=1&Language=&artId=20071100001|archivedate=23 June 2008|accessdate=20 December 2009|df=dmy-all}}</ref><ref name="Yuvan, the new youth icon">{{cite news|url=http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|title=Yuvan, the new youth icon|date=20 December 2009|work=The Hindu|accessdate=20 December 2009|location=Chennai, India|archive-date=2006-05-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20060510200445/http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|url-status=dead}}</ref> രണ്ട് [[ഫിലിംഫെയർ പുരസ്കാരം|ഫിലിംഫെയർ അവാർഡുകൾ]], ഏഴ് മിർച്ചി മ്യൂസിക് അവാർഡുകൾ, നാല് വിജയ് അവാർഡുകൾ, മൂന്ന് തമിഴ്‌നാട് സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര അവാർഡുകൾ യുവാൻ നേടിയിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ രചനകൾ അദ്ദേഹത്തെ "യൂത്ത് ഐക്കൺ" എന്ന വിളിപ്പേരിലേക്ക് നയിച്ചു.<ref name="Welcome to">{{cite web |url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |title=Welcome to |publisher=Sify |date=20 January 2007 |accessdate=20 August 2011 |archive-date=2012-10-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121022134556/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |url-status=dead }}</ref><ref name="http" /> ==അവലംബം== {{Reflist}} == പുറംകണ്ണികൾ== {{Commons category|Yuvan Shankar Raja}} {{Wikiquote}} *{{IMDb name|id=1421776}} {{FilmfareAwardBestTamilMusicDirector}} {{TamilNaduStateAwardForBestMusicDirector}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദുമതത്തിൽനിന്ന് ഇസ്ലാമിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്തവർ]] [[വർഗ്ഗം:1979-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രമുഖർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ മുസ്ലിങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ് ചലച്ചിത്രസംഗീതസം‌വിധായകർ]] [[വർഗ്ഗം:ഗായകർ ദേശീയത തിരിച്ച്]] 2tm8lj5kchgyjgdx8rrgro9jlpkwbui 3763474 3763473 2022-08-09T06:31:26Z Irshadpp 10433 [[വർഗ്ഗം:ഗായകർ ദേശീയത തിരിച്ച്]] നീക്കം ചെയ്തു; [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ ഗായകർ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച് wikitext text/x-wiki {{Use Indian English|date=June 2015}} {{Use dmy dates|date=March 2017}} {{Infobox musical artist <!-- See Wikipedia:WikiProject Musicians --> | name = യുവൻ ശങ്കർ രാജ | background = സോളോ സിംഗർ | image = Yuvan Shankar Raja exclusive HQ Photos Silverscreen.jpg | image_size = | landscape = | caption = യുവൻ | birth_name = | alias =യുവൻ | birth_date = | birth_place = | origin = | genre = [[ഫിലിം സ്കോർ]], [[വേൾഡ് മ്യൂസിക്]] | occupation = സംഗീത സംവിധായകൻ, പിന്നണി ഗായകൻ, ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാവ് – YSR ഫിലിംസ്, മ്യൂസിക് പ്രൊഡ്യൂസർ | instrument = ഗിറ്റാർ, കീബോർഡ്, വോക്കൽസ് ([[പിന്നണി ഗായകൻ]]) | years_active = 1996–മുതൽ | label = [[സോണി മ്യൂസിക്]], [[തിങ്ക് മ്യൂസിക് ഇന്ത്യ]], [[U1 മ്യൂസിക്]] }} ഇന്ത്യക്കാരനായ ഒരു ചലച്ചിത്രസംഗീതസംവിധായകനും ഗായകനും ഗാനരചയിതാവുമാണ് '''യുവൻ ശങ്കർ രാജ'''. പ്രശസ്ത സംഗീതസംവിധായകനായ [[ഇളയരാജ]]യുടെ മകനാണ് ഇദ്ദേഹം.<ref>{{cite web |url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |title=Welcome to |publisher=Sify |date=20 January 2007 |accessdate=20 August 2011 |archive-date=2012-10-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121022134556/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |url-status=dead }}</ref><ref name="http">{{cite news|title=Yuvan, the new youth icon|url=http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|publisher=The Hindu|accessdate=13 July 2012|location=Chennai, India|date=14 April 2006|archive-date=2006-05-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20060510200445/http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|url-status=dead}}</ref>വൈവിധ്യമാർന്ന സംഗീതസംവിധായകനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന അദ്ദേഹം പാശ്ചാത്യ സംഗീത ഘടകങ്ങളുടെ ഉപയോഗത്തിലൂടെ പ്രശസ്തനാണ്. തമിഴ് ചലച്ചിത്ര-സംഗീത വ്യവസായത്തിന് [[റാപ്പ്|ഹിപ് ഹോപ്പ്]] മ്യൂസിക് പരിചയപ്പെടുത്തി തമിഴ്‌നാട്ടിൽ "റീമിക്സുകളുടെ യുഗം" ആരംഭിച്ചു.<ref name="indianewsreel.com">{{cite web|url=http://www.indianewsreel.com/Music/News/20113309093300/Mega-musical-event-by-Yuvan.aspx|title=Mega musical event by Yuvan|publisher=IndiaNewsReel.com|accessdate=20 August 2011|archive-date=2011-08-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20110803084728/http://www.indianewsreel.com/Music/News/20113309093300/Mega-musical-event-by-Yuvan.aspx|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ssmusic.tv/artist_profile.php?Opt=1&Language=&artId=20071100001|title=Yuvan Shankar Raja's Profile|date=20 December 2009|publisher=[[SS Music]]|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080623092856/http://www.ssmusic.tv/artist_profile.php?Opt=1&Language=&artId=20071100001|archivedate=23 June 2008|accessdate=20 December 2009|df=dmy-all}}</ref><ref name="Yuvan, the new youth icon">{{cite news|url=http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|title=Yuvan, the new youth icon|date=20 December 2009|work=The Hindu|accessdate=20 December 2009|location=Chennai, India|archive-date=2006-05-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20060510200445/http://www.hindu.com/fr/2006/04/14/stories/2006041400260400.htm|url-status=dead}}</ref> രണ്ട് [[ഫിലിംഫെയർ പുരസ്കാരം|ഫിലിംഫെയർ അവാർഡുകൾ]], ഏഴ് മിർച്ചി മ്യൂസിക് അവാർഡുകൾ, നാല് വിജയ് അവാർഡുകൾ, മൂന്ന് തമിഴ്‌നാട് സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര അവാർഡുകൾ യുവാൻ നേടിയിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ രചനകൾ അദ്ദേഹത്തെ "യൂത്ത് ഐക്കൺ" എന്ന വിളിപ്പേരിലേക്ക് നയിച്ചു.<ref name="Welcome to">{{cite web |url=http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |title=Welcome to |publisher=Sify |date=20 January 2007 |accessdate=20 August 2011 |archive-date=2012-10-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121022134556/http://www.sify.com/movies/tamil/interview.php?id=14204402&cid=2408 |url-status=dead }}</ref><ref name="http" /> ==അവലംബം== {{Reflist}} == പുറംകണ്ണികൾ== {{Commons category|Yuvan Shankar Raja}} {{Wikiquote}} *{{IMDb name|id=1421776}} {{FilmfareAwardBestTamilMusicDirector}} {{TamilNaduStateAwardForBestMusicDirector}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദുമതത്തിൽനിന്ന് ഇസ്ലാമിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്തവർ]] [[വർഗ്ഗം:1979-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രമുഖർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ മുസ്ലിങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ് ചലച്ചിത്രസംഗീതസം‌വിധായകർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ ഗായകർ]] 7drie4q17wwoy73u3keihgsjad3m3ws 0 463362 3763296 3068388 2022-08-08T13:19:06Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|The Bride of Lammermoor}} {{infobox book <!-- See Wikipedia:WikiProject_Novels or Wikipedia:WikiProject_Books --> | name = The Bride of Lammermoor | orig title = | translator = | image = Charles Robert Leslie - Sir Walter Scott - Ravenswood and Lucy at the Mermaiden's Well - Bride of Lammermoor.jpg | caption = ''Ravenswood and Lucy at the Mermaiden's Well'' by [[Charles Robert Leslie]] | author = [[Walter Scott]] | cover_artist = | country = Scotland | language = English, [[Scots language|Lowland Scots]] | series = Waverley Novels | genre = Historical novel | publisher = [[Archibald Constable]] (Edinburgh); Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown, and Hurst, Robinson, and Co. (London) | published = 1819 | media_type = Print | pages = 269 (Edinburgh Edition, 1993) | preceded_by = [[The Heart of Mid-Lothian]] | followed_by = [[Ivanhoe]] }} 1819-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച [[സർ വാൾട്ടർ സ്കോട്ട്]] എഴുതിയ ചരിത്ര നോവലാണ് '''ദ ബ്രൈഡ് ഓഫ് ലാമ്മർമൂർ'''. ഈ നോവൽ തെക്ക്-കിഴക്കൻ [[സ്കോട്ട്‌ലൻഡ്|സ്കോട്ട്ലൻഡിലെ]] ലമ്മർമുയിർ ഹിൽസിൽ സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. യുവതിയായ ലൂസി ആഷ്ടനും അവളുടെ കുടുംബ ശത്രുമായ എഡ്ഗാർ റാവൻസ്വുഡും തമ്മിലുള്ള ദുരന്ത പ്രണയത്തെക്കുറിച്ച് പറയുന്നു. ഒരു യഥാർത്ഥ സംഭവത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയായിരുന്നു കഥ.<ref> Scott, Walter (1819). "Introduction". The Bride of Lammermoor. </ref> ==അവലംബം== <references /> ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Gutenberg|no=471|name=The Bride of Lammermoor}} *http://www.walterscott.lib.ed.ac.uk/works/novels/lammermoor.html Page on ''The Bride of Lammermoor'' at the Walter Scott Digital Archive {{Walter Scott}} [[വർഗ്ഗം:ചരിത്ര നോവലുകൾ]] drj22ig9s95y3iqprxui1ttsymgfy6k 3763332 3763296 2022-08-08T15:16:29Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|The Bride of Lammermoor}} {{infobox book <!-- See Wikipedia:WikiProject_Novels or Wikipedia:WikiProject_Books --> | name = The Bride of Lammermoor | orig title = | translator = | image = Charles Robert Leslie - Sir Walter Scott - Ravenswood and Lucy at the Mermaiden's Well - Bride of Lammermoor.jpg | caption = ''Ravenswood and Lucy at the Mermaiden's Well'' by [[Charles Robert Leslie]] | author = [[Walter Scott]] | cover_artist = | country = Scotland | language = English, [[Scots language|Lowland Scots]] | series = Waverley Novels | genre = Historical novel | publisher = [[Archibald Constable]] (Edinburgh); Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown, and Hurst, Robinson, and Co. (London) | published = 1819 | media_type = Print | pages = 269 (Edinburgh Edition, 1993) | preceded_by = [[The Heart of Mid-Lothian]] | followed_by = [[Ivanhoe]] }} 1819-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച [[സർ വാൾട്ടർ സ്കോട്ട്]] എഴുതിയ ചരിത്ര നോവലാണ് '''ദ ബ്രൈഡ് ഓഫ് ലാമ്മർമൂർ'''. ഈ നോവൽ തെക്ക്-കിഴക്കൻ [[സ്കോട്ട്‌ലൻഡ്|സ്കോട്ട്ലൻഡിലെ]] ലമ്മർമുയിർ ഹിൽസിൽ സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. യുവതിയായ ലൂസി ആഷ്ടനും അവളുടെ കുടുംബ ശത്രുമായ എഡ്ഗാർ റാവൻസ്വുഡും തമ്മിലുള്ള ദുരന്ത പ്രണയത്തെക്കുറിച്ച് പറയുന്നു. ഒരു യഥാർത്ഥ സംഭവത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയായിരുന്നു കഥ.<ref> Scott, Walter (1819). "Introduction". The Bride of Lammermoor. </ref>അജ്ഞാതമായി ദി ബ്രൈഡ് ഓഫ് ലാമർമൂറും എ ലെജൻഡ് ഓഫ് മോൺട്രോസും ഒരുമിച്ച് സ്കോട്ടിന്റെ ടെയിൽസ് ഓഫ് മൈ ലാൻഡ് ലോർഡ് സീരീസിന്റെ മൂന്നാമത്തേതായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. 1835-ൽ ഡോണിസെറ്റിയുടെ ലൂസിയ ഡി ലാമർമൂർ എന്ന ഓപ്പറയുടെ അടിസ്ഥാനം ഈ കഥയാണ്. ==അവലംബം== <references /> ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Gutenberg|no=471|name=The Bride of Lammermoor}} *http://www.walterscott.lib.ed.ac.uk/works/novels/lammermoor.html Page on ''The Bride of Lammermoor'' at the Walter Scott Digital Archive {{Walter Scott}} [[വർഗ്ഗം:ചരിത്ര നോവലുകൾ]] 7us1b76msidcpqmchr1fjxv6o0hb095 3763333 3763332 2022-08-08T15:17:09Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|The Bride of Lammermoor}} {{infobox book <!-- See Wikipedia:WikiProject_Novels or Wikipedia:WikiProject_Books --> | name = The Bride of Lammermoor | orig title = | translator = | image = Charles Robert Leslie - Sir Walter Scott - Ravenswood and Lucy at the Mermaiden's Well - Bride of Lammermoor.jpg | caption = ''Ravenswood and Lucy at the Mermaiden's Well'' by [[Charles Robert Leslie]] | author = [[Walter Scott]] | cover_artist = | country = Scotland | language = English, [[Scots language|Lowland Scots]] | series = Waverley Novels | genre = Historical novel | publisher = [[Archibald Constable]] (Edinburgh); Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown, and Hurst, Robinson, and Co. (London) | published = 1819 | media_type = Print | pages = 269 (Edinburgh Edition, 1993) | preceded_by = [[The Heart of Mid-Lothian]] | followed_by = [[Ivanhoe]] }} 1819-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച [[സർ വാൾട്ടർ സ്കോട്ട്]] എഴുതിയ ചരിത്ര നോവലാണ് '''ദ ബ്രൈഡ് ഓഫ് ലാമ്മർമൂർ'''. ഈ നോവൽ തെക്ക്-കിഴക്കൻ [[സ്കോട്ട്‌ലൻഡ്|സ്കോട്ട്ലൻഡിലെ]] ലമ്മർമുയിർ ഹിൽസിൽ സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. യുവതിയായ ലൂസി ആഷ്ടനും അവളുടെ കുടുംബ ശത്രുമായ എഡ്ഗാർ റാവൻസ്വുഡും തമ്മിലുള്ള ദുരന്ത പ്രണയത്തെക്കുറിച്ച് പറയുന്നു. ഒരു യഥാർത്ഥ സംഭവത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയായിരുന്നു കഥ.<ref> Scott, Walter (1819). "Introduction". The Bride of Lammermoor. </ref>ദി ബ്രൈഡ് ഓഫ് ലാമർമൂറും എ ലെജൻഡ് ഓഫ് മോൺട്രോസും ഒരുമിച്ച് സ്കോട്ടിന്റെ ടെയിൽസ് ഓഫ് മൈ ലാൻഡ് ലോർഡ് സീരീസിന്റെ മൂന്നാമത്തേതായി അജ്ഞാതമായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. 1835-ൽ ഡോണിസെറ്റിയുടെ ലൂസിയ ഡി ലാമർമൂർ എന്ന ഓപ്പറയുടെ അടിസ്ഥാനം ഈ കഥയാണ്. ==അവലംബം== <references /> ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Gutenberg|no=471|name=The Bride of Lammermoor}} *http://www.walterscott.lib.ed.ac.uk/works/novels/lammermoor.html Page on ''The Bride of Lammermoor'' at the Walter Scott Digital Archive {{Walter Scott}} [[വർഗ്ഗം:ചരിത്ര നോവലുകൾ]] plachnjci4tks5oyi0r7mlbynpe6mf6 3763334 3763333 2022-08-08T15:18:55Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|The Bride of Lammermoor}} {{infobox book <!-- See Wikipedia:WikiProject_Novels or Wikipedia:WikiProject_Books --> | name = The Bride of Lammermoor | orig title = | translator = | image = Charles Robert Leslie - Sir Walter Scott - Ravenswood and Lucy at the Mermaiden's Well - Bride of Lammermoor.jpg | caption = ''Ravenswood and Lucy at the Mermaiden's Well'' by [[Charles Robert Leslie]] | author = [[Walter Scott]] | cover_artist = | country = Scotland | language = English, [[Scots language|Lowland Scots]] | series = Waverley Novels | genre = Historical novel | publisher = [[Archibald Constable]] (Edinburgh); Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown, and Hurst, Robinson, and Co. (London) | published = 1819 | media_type = Print | pages = 269 (Edinburgh Edition, 1993) | preceded_by = [[The Heart of Mid-Lothian]] | followed_by = [[Ivanhoe]] }} 1819-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച [[സർ വാൾട്ടർ സ്കോട്ട്]] എഴുതിയ ചരിത്ര നോവലാണ് '''ദ ബ്രൈഡ് ഓഫ് ലാമ്മർമൂർ'''. ഈ നോവൽ തെക്ക്-കിഴക്കൻ [[സ്കോട്ട്‌ലൻഡ്|സ്കോട്ട്ലൻഡിലെ]] ലമ്മർമുയിർ ഹിൽസിൽ സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. യുവതിയായ ലൂസി ആഷ്ടനും അവളുടെ കുടുംബ ശത്രുമായ എഡ്ഗാർ റാവൻസ്വുഡും തമ്മിലുള്ള ദുരന്ത പ്രണയത്തെക്കുറിച്ച് പറയുന്ന ഈ കഥ ഒരു യഥാർത്ഥ സംഭവത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയായിരുന്നു .<ref> Scott, Walter (1819). "Introduction". The Bride of Lammermoor. </ref>ദി ബ്രൈഡ് ഓഫ് ലാമർമൂറും എ ലെജൻഡ് ഓഫ് മോൺട്രോസും ഒരുമിച്ച് സ്കോട്ടിന്റെ ടെയിൽസ് ഓഫ് മൈ ലാൻഡ് ലോർഡ് സീരീസിന്റെ മൂന്നാമത്തേതായി അജ്ഞാതമായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. 1835-ൽ ഡോണിസെറ്റിയുടെ ലൂസിയ ഡി ലാമർമൂർ എന്ന ഓപ്പറയുടെ അടിസ്ഥാനം ഈ കഥയാണ്. ==അവലംബം== <references /> ==പുറം കണ്ണികൾ== {{Gutenberg|no=471|name=The Bride of Lammermoor}} *http://www.walterscott.lib.ed.ac.uk/works/novels/lammermoor.html Page on ''The Bride of Lammermoor'' at the Walter Scott Digital Archive {{Walter Scott}} [[വർഗ്ഗം:ചരിത്ര നോവലുകൾ]] juatcu35nh27csass6b9vhfsgbvta1z 0 501492 3763431 3290932 2022-08-09T00:35:32Z Xqbot 10049 യന്ത്രം: [[ഗവൺമെന്റ് കോളേജ് മടപ്പള്ളി]] എന്നതിലോട്ടുള്ള ഇരട്ട തിരിച്ചുവിടൽ ശരിയാക്കുന്നു wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[ഗവൺമെന്റ് കോളേജ് മടപ്പള്ളി]] d1dleh6d1d743hhj8i4fhjq53690ukm 0 503888 3763300 3303460 2022-08-08T13:28:19Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Drew Barrymore}} {{Infobox person | name = ഡ്രൂ ബാരിമോർ | image = Drew Barrymore Berlin 2014.jpg | caption = Barrymore at the 2014 Berlin<br>premiere of ''[[Blended (film)|Blended]]'' | birth_name = ഡ്രൂ ബ്ലൈത്ത് ബാരിമോർ | birth_date = {{birth date and age|1975|2|22}} | birth_place = [[Culver City, California|കൽവർ സിറ്റി, കാലിഫോർണിയ]], U.S | death_date = | death_place = | occupation = {{flatlist| * നടി * നിർമ്മാതാവ് * സംവിധായിക * രചയിതാവ് * മോഡൽ * സംരംഭക}} | years_active = 1978–present | salary = | net_worth = | spouse = {{unbulleted list|{{marriage|ജെറമി തോമസ്|1994|1995|reason=divorced}}|{{marriage|[[Tom Green|ടോം ഗ്രീൻ]]|2001|2002|reason=divorced}}|{{marriage|വിൽ കോപൽമാൻ|2012|2016|reason=divorced}}}} | partner = [[Fabrizio Moretti|ഫാബ്രിസിയോ മോറെറ്റി]] (2002–2007) | children = 2 | parents = {{unbulleted list|[[John Drew Barrymore|ജോൺ ബാരിമോർ]]|ജയ്ദ് ബാരിമോർ}} | family = [[Barrymore family|ബാരിമോർ]] | website = {{url|http://drewbarrymore.com}} }} ഒരു അമേരിക്കൻ നടി, നിർമ്മാതാവ്, സംവിധായക, എഴുത്തുകാരി, മോഡൽ, സംരംഭക എന്നിവയാണ് '''ഡ്രൂ ബ്ലൈത്ത് ബാരിമോർ''' (ജനനം: ഫെബ്രുവരി 22, 1975) <ref name="filmref">{{cite web|url=http://www.filmreference.com/film/99/Drew-Barrymore.html|title=Drew Barrymore Biography (1975–)|publisher=FilmReference.com|accessdate=22 April 2014}}</ref>.അഭിനേതാക്കളായ [[Barrymore family|ബാരിമോർ കുടുംബത്തിലെ]] അംഗവും [[John Barrymore|ജോൺ ബാരിമോറിന്റെ]] ചെറുമകളുമാണ്. [[E.T. the Extra-Terrestrial|E.T ദി എക്സ്ട്രാ-ടെറസ്ട്രിയൽ]] (1982) എന്ന ചിത്രത്തിലൂടെ ബാലതാരമായി പ്രശസ്തി നേടി. [[ഗോൾഡൻ ഗ്ലോബ് പുരസ്കാരം|ഗോൾഡൻ ഗ്ലോബ്]], സ്‌ക്രീൻ ആക്ടേഴ്‌സ് ഗിൽഡ് അവാർഡ്, ബാഫ്‌റ്റ നോമിനേഷൻ എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി അംഗീകാരങ്ങൾ അവർ നേടിയിട്ടുണ്ട്. മയക്കുമരുന്നും മദ്യപാനവും അടയാളപ്പെടുത്തിയ കുട്ടിക്കാലത്തെ തുടർന്ന്,<ref name="Hello-Profile"/> 1991-ൽ 16 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ ബാരിമോർ ലിറ്റിൽ ഗേൾ ലോസ്റ്റ് എന്ന [[ആത്മകഥ]] പുറത്തിറക്കി. [[Poison Ivy (1992 film)|പോയിസൺ ഐവി]] (1992), [[Boys on the Side|ബോയ്സ് ഓൺ ദി സൈഡ്]] (1995), [[Mad Love (1995 film)|മാഡ് ലവ്]] (1995), [[Scream (1996 film)|സ്‌ക്രീം]] (1996), [[Ever After|എവർ ആഫ്റ്റർ]] (1998), [[The Wedding Singer|ദ വെഡ്ഡിംഗ് സിംഗർ]] എന്നിവയുൾപ്പെടെ ദശകത്തിലുടനീളം അവർ വിജയകരമായ സിനിമകളിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. രണ്ടാമത്തേത് [[Adam Sandler|ആദം സാൻഡ്‌ലറുമായുള്ള]] അവരുടെ ആദ്യ സഹകരണമായിരുന്നു. അതിനുശേഷം അവർ [[50 First Dates|50 ഫസ്റ്റ് ഡേറ്റ്സ്]] (2004) [[Blended (film)|ബ്ലെൻഡഡ്]] (2014) എന്നിവയിലും ഒരുമിച്ച് അഭിനയിച്ചു. [[Never Been Kissed|നെവർ ബീൻ കിസ്സ്ഡ്]] (1999), [[Charlie's Angels (2000 film)|ചാർലീസ് ഏഞ്ചൽസ്]] (2000), [[Donnie Darko|ഡോണി ഡാർക്കോ]] (2001), [[Riding in Cars with Boys|റൈഡിംഗ് ഇൻ കാർസ് വിത്ത് ബോയ്സ്]] (2001), [[Confessions of a Dangerous Mind (film)|കൺഫെഷൻസ് ഓഫ് എ ഡേഞ്ചറസ് മൈൻഡ്]] (2002), [[Charlie's Angels: Full Throttle|ചാർലീസ് ഏഞ്ചൽസ്: ഫുൾ ത്രോട്ടിൽ]] (2003), [[Fever Pitch (2005 film)|ഫിവർ പിച്ച്]] (2005), [[Music and Lyrics|മ്യൂസിക് ആൻഡ് ലിറിക്സ്]] (2007), [[Going the Distance (2010 film)|ഗോയിംഗ് ദി ഡിസ്റ്റൻസ്]] (2010), [[Big Miracle|ബിഗ് മിറക്കിൾ]] (2012), [[Miss You Already|മിസ് യു ആൾറെഡി]] (2015) തുടങ്ങിയവയും ബാരിമോറിന്റെ മറ്റ് ചിത്രങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. [[Whip It (film)|വിപ്പ് ഇറ്റ്]] (2009) എന്ന ചിത്രത്തിലൂടെ ബാരിമോർ സംവിധാന രംഗത്തെത്തി. അതിൽ അവർ അഭിനയിക്കുകയും ചെയ്തു.[[Grey Gardens (2009 film)|ഗ്രേ ഗാർഡൻസിലെ]] (2009) അവരുടെ അഭിനയത്തിന് [[Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Female Actor in a Miniseries or Television Movie|എസ്എജി അവാർഡും]], [[ഗോൾഡൻ ഗ്ലോബ് പുരസ്കാരം|ഗോൾഡൻ ഗ്ലോബ് അവാർഡും]] ലഭിച്ചു. [[Netflix|നെറ്റ്ഫ്ലിക്സ്]] സീരീസ് [[Santa Clarita Diet|സാന്താ ക്ലാരിറ്റ ഡയറ്റ്]] 2019-ൽ റദ്ദാക്കുന്നതുവരെ അവർ അഭിനയിച്ചു. 1995-ൽ ബാരിമോറും [[Nancy Juvonen|നാൻസി ജുവോണനും]] [[Flower Films|ഫ്ലവർ ഫിലിംസ്]] എന്ന നിർമ്മാണ കമ്പനി രൂപീകരിച്ചു. ബാരിമോർ അഭിനയിച്ച നിരവധി പ്രോജക്ടുകൾ ഈ ജോഡികൾ നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. 2013-ൽ, ബാരിമോർ ഫ്ലവർ ബാനറിൽ നിരവധി സൗന്ദര്യവർദ്ധക വസ്തുക്കൾ പുറത്തിറക്കി, ഇത് മേക്കപ്പ്, പെർഫ്യൂം, ഐവെയർ എന്നിവയുടെ നിരകളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.<ref>{{cite web|url=https://businessinsider.com/ap-drew-barrymores-sets-new-sights-for-beauty-brand-2016-1|title=Drew Barrymore's sets new sights for beauty brand|work=Business Insider|date=January 20, 2016|accessdate=September 11, 2018}}</ref>അവരുടെ മറ്റ് ബിസിനസ്സ് സംരംഭങ്ങളിൽ നിരവധി വൈനുകൾ <ref>{{cite web|url=https://thewinesiren.com/drew-barrymore-vintner/|title=DREW BARRYMORE ON WINEMAKING AND ROSÉ|publisher=The Wine Siren|date=June 9, 2017|accessdate=September 12, 2018}}</ref> ഒരു വസ്ത്ര നിരയും ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref>{{cite web|url=https://people.com/style/drew-barrymore-launches-dear-drew-clothing-line/|title=Drew Barrymore Launches a Clothing Line, Dear Drew|work=People|date=October 23, 2017|accessdate=September 12, 2018}}</ref>2015-ൽ അവർ തന്റെ രണ്ടാമത്തെ ഓർമ്മക്കുറിപ്പായ വൈൽഡ് ഫ്ലവർ പുറത്തിറക്കി. <ref>{{cite web|url=https://people.com/books/drew-barrymores-new-book-wildflower-see-the-cover/|title=Flower Power: Get an Exclusive Look at the Cover of Drew Barrymore's New Book, Wildflower|work=People|date=July 20, 2015|accessdate=September 11, 2018}}</ref>2004-ൽ [[Hollywood Walk of Fame|ഹോളിവുഡ് വാക്ക് ഓഫ് ഫെയിമിൽ]] ബാരിമോറിന് ഒരു നക്ഷത്രം ലഭിച്ചു. == ആദ്യകാലജീവിതം == === വംശപരമ്പര === {{See also|ബാരിമോർ കുടുംബം}} [[കാലിഫോർണിയ]]യിലെ [[കൾവെർ സിറ്റി|കൽവെർ സിറ്റിയിൽ]] അമേരിക്കൻ നടൻ ജോൺ ഡ്രൂ ബാരിമോറിന്റെയും അഭിനേത്രിയായ ജെയ്ഡ് ബാരിമോറിന്റെയും (ജനനം ഇൾഡിക ജയ്ദ് മക്കൊ) മകളായി <ref>{{cite news|title=Actor John D. Barrymore dies at 72|url=https://www.usatoday.com/life/people/2004-11-29-barrymore-obit_x.htm|accessdate=September 7, 2008|date=November 29, 2004|work=USA Today}}</ref> [[West Germany|പശ്ചിമ ജർമ്മനിയിലെ]] [[Brannenburg|ബ്രാനൻബർഗിലെ]] ഒരു [[Displaced persons camps in post-World War II Europe|കുടിയൊഴിപ്പിക്കപ്പെട്ട വ്യക്തി ക്യാമ്പിൽ]] [[Hungary|ഹംഗേറിയൻ]] രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധ അഭയാർഥിയായി ജനിച്ചു.<ref name="wildflower203">{{cite book|last1=Barrymore|first1=Drew|title=Wildflower|date=2015|publisher=Dutton|location=New York|isbn=9781101983799|oclc=904421431|page=[https://archive.org/details/wildflower0000barr/page/203 203]|url=https://archive.org/details/wildflower0000barr/page/203}}</ref> നാല് മക്കളിൽ ഒരാളായ ബാരിമോറിന്റെ അർദ്ധസഹോദരനായ ജോൺ <ref>{{cite news |title=Actor Barrymore attacked at home|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/1970567.stm|accessdate=September 7, 2008|date=May 6, 2002|publisher=BBC| location=London}}</ref> ഒരു നടൻ കൂടിയാണ്. 1984-ൽ അവർക്ക് ഒമ്പത് വയസ്സുള്ളപ്പോൾ അവരുടെ മാതാപിതാക്കൾ വിവാഹമോചനം നേടി.<ref name="Hello-Profile"/> അഭിനയ കുടുംബത്തിലാണ് ബാരിമോർ ജനിച്ചത്. അവരുടെ പിതാമഹന്മാരും മുത്തശ്ശിമാരും ആയ [[Maurice Barrymore|മൗറീസ്]], [[Georgiana Drew|ജോർജി ഡ്രൂ ബാരിമോർ]], [[Maurice Costello|മൗറീസ് കോസ്റ്റെല്ലോ]], [[Mae Costello|മേ കോസ്റ്റെല്ലോ]] (നീ ആൽ‌റ്റ്ഷുക്ക്) - ഒപ്പം അവരുടെ പിതൃവഴിയിലെ പിതാമഹന്മാരായ [[John Barrymore|ജോൺ ബാരിമോർ]], [[Dolores Costello|ഡോളോറസ് കോസ്റ്റെല്ലോ]] എന്നിവരും അഭിനേതാക്കളായിരുന്നു. <ref name="family">Stein Hoffman, Carol. ''The Barrymores: Hollywood's First Family''. University Press of Kentucky, 2001. {{ISBN|0-8131-2213-9}}</ref> ജോൺ അവരുടെ തലമുറയിലെ ഏറ്റവും പ്രശംസ നേടിയ നടൻ ആയിരുന്നു.<ref name="Hello-Profile"/><ref name="People-Bio"/> [[Lionel Barrymore|ലയണൽ ബാരിമോർ]], [[എഥേൽ ബാരിമോർ|എഥേൽ ബാരിമോർ]], ഹെലൻ കോസ്റ്റെല്ലോ എന്നിവരുടെ കൊച്ചുമകളും [[Diana Barrymore|ഡയാന ബാരിമോറിന്റെ]] മരുമകളുമാണ് ബാരിമോർ. <ref>[http://www.barrymorefamily.com/costello.html "The Costello Family."] {{Webarchive|url=https://archive.today/20120719052734/http://www.barrymorefamily.com/costello.html |date=July 19, 2012 }} ''BarrymoreFamily.com''</ref> ഐറിഷ് വംശജനായ ജോണിന്റെയും ഇംഗ്ലീഷ് വംശജയായ ലൂയിസ ലെയ്ൻ ഡ്രൂവിന്റെയും കൊച്ചുമകൾ ആയിരുന്നു. ഇവരെല്ലാം അഭിനേതാക്കൾ ആയിരുന്നു. ബ്രോഡ്‌വേ ഐഡോൾ [[John Drew Jr.|ജോൺ ഡ്രൂ ജൂനിയറിന്റെയും]] നിശബ്ദ ചലച്ചിത്ര നടൻ, എഴുത്തുകാരൻ, സംവിധായകൻ [[Mr. and Mrs. Sidney Drew|സിഡ്നി ഡ്രൂ]]വിന്റെയും കൊച്ചുമകളായിരുന്നു അവർ.<ref>[http://www.barrymorefamily.com/fr_index.html?/drew.html "The Drew family."] {{Webarchive|url=https://archive.today/20120718191524/http://www.barrymorefamily.com/fr_index.html?/drew.html |date=July 18, 2012 }} ''BarrymoreFamily.com''</ref> ==അവലംബം== {{Reflist |colwidth = 30em |refs = <ref name="Hello-Profile"> {{cite web |title = Drew Barrymore Profile |work=[[Hello Magazine]] |url = http://www.hellomagazine.com/profiles/drew-barrymore/ |accessdate =August 9, 2010 }} </ref> </ref> <ref name="People-Bio"> {{cite web |title = Drew Barrymore Biography |work=[[People (American magazine)|People]] |url = http://www.people.com/people/drew_barrymore/biography |accessdate =August 9, 2010 }} </ref> }} ==കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്== * Aronson, Virginia. ''Drew Barrymore''. Chelsea House, 1999. {{ISBN|0-7910-5306-7}} * Bankston, John. ''Drew Barrymore''. Chelsea House Publishers, 2002. {{ISBN|0-7910-6772-6}} * Barrymore, Drew. ''Little Girl Lost''. Pocket Star Books, 1990. {{ISBN|0-671-68923-1}} * Dye, David. ''Child and Youth Actors: Filmography of Their Entire Careers, 1914–1985''. Jefferson, NC: McFarland & Co., 1988, p.&nbsp;11. * Ellis, Lucy. ''Drew Barrymore: The Biography''. Aurum Press, 2004. {{ISBN|1-84513-032-4}} * Hill, Anne E. ''Drew Barrymore''. Lucent Books, 2001. {{ISBN|1-56006-831-0}} ==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ== {{Wikiquote}} {{Commons category}} * {{IMDb name|106}} * {{tcmdb name|id=10732}} * {{HWOF|Drew Barrymore}} * {{AllMovie name}} {{Navboxes |title = [[List of awards and nominations received by Drew Barrymore|Awards for Drew Barrymore]] |list= {{GLAAD Vanguard Award}} {{GoldenGlobeBestActressTVMiniseriesFilm 2000-2019}} {{Hasty Pudding Woman of the Year}} {{MTV Movie Award for Best Kiss}} {{MTV Movie Award for Best On-Screen Duo}} {{Satellite Award Best Actress Television Miniseries or Film}} {{Saturn Award for Best Actress}} {{ScreenActorsGuildAward FemaleTVMiniseriesMovie 1994-2009}} }} {{Authority control}} kwpf4h2ly54z1o6k3xzb8oaklajwhk1 0 504007 3763345 3760144 2022-08-08T16:31:11Z 116.68.86.109 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = രൗദ്രം രണം രുധിരം | image = | caption = | director = [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] | screenplay = എസ്.എസ്. രാജമൗലി | story = കെ. വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദ് | producer = ഡി. വി. വി. ദനായ്യ | starring = [[രാം ചരൻ]] [[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]]<br>[[ആലിയ ഭട്ട്]] <br> [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] | music = എം. എം. കീരവാണി | cinematography = കെ. കെ. സെന്തിൽ കുമാർ | editing = എ. ശ്രീകർ പ്രസാദ് | studio = ഡി.വി‌.വി entertainment | distributor = | released = 25 മാർച്ച് 2022 | budget = {{INR| 450-550 crore}}<ref>{{cite web |title=RRR budget revealed. The amount of Jr NTR and Ram Charan film will blow your mind |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/rrr-budget-revealed-the-amount-of-jr-ntr-and-ram-charan-film-will-blow-your-mind-1477860-2019-03-14 |date=14 March 2019 |accessdate=8 May 2019 |work=[[India Today]]}}</ref> | country = ഇന്ത്യ | language = തെലുങ്ക് | gross = 1139 കോടി |}} വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദിനൊപ്പം ചിത്രത്തിന്റെ രചന നിർവഹിച്ച [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] സംവിധാനം ചെയ്ത 2022-ൽ തെലുങ്ക് ഭാഷയിൽ റീലീസ് ചെയ്ത ഇതിഹാസ ആക്ഷൻ ഡ്രാമ ചിത്രമാണ് '''ആർ.ആർ.ആർ (രൗദ്രം രണം രുധിരം)'''. ഡിവിവി എന്റർടെയ്ൻമെന്റിന്റെ ബാനറിൽ ഡി വി വി ദനയ്യയാണ് ചിത്രം നിർമ്മിക്കുന്നത്. [[രാം ചരൻ]],[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]], [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]], [[ആലിയ ഭട്ട്]], ശ്രിയ ശരൺ, സമുദ്രക്കനി, റേ സ്റ്റീവൻസൺ, അലിസൺ ഡൂഡി, ഒലിവിയ മോറിസ് എന്നിവരാണ് ചിത്രത്തിലെ അഭിനേതാക്കൾ. രണ്ട് ഇന്ത്യൻ വിപ്ലവകാരികളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (ചരൺ), കൊമരം ഭീം (രാമ റാവു) എന്നിവരെയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനെതിരായ അവരുടെ പോരാട്ടത്തെയും കുറിച്ചുള്ള ഒരു സാങ്കൽപ്പിക കഥയാണിത്. ==കഥയുടെ സംഗ്രഹം== ചിത്രത്തിന്റെ കഥ അദിലാബാദിൽ ആരംഭിക്കുന്നു, അവിടെ ഒരു ആദിവാസി പെൺകുട്ടിയെ കുറച്ച് ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളക്കാർ അമ്മയിൽ നിന്ന് ബലമായി പിടിച്ചുകൊണ്ടുപോകുന്നു. ഗോത്രത്തിന്റെ നേതാവായ കൊമരം ഭീം (ജൂനിയർ എൻടിആർ) പെൺകുട്ടിയെ തേടി ഒരു യാത്ര പുറപ്പെടുന്നു. ഭീമന്റെ ദൗത്യത്തെക്കുറിച്ചും ഗവർണറെ കൊലപ്പെടുത്താനുള്ള പദ്ധതിയെക്കുറിച്ചും ലഭിച്ച സൂചനയിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് വേണ്ടി ജോലി ചെയ്യുന്ന പോലീസ് ഓഫീസർമാരിൽ ഒരാളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (രാം ചരൺ) അവനെ അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള ചുമതല ഏറ്റെടുക്കാൻ തീരുമാനിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, സമയത്തിനനുസരിച്ച് ശത്രുക്കൾ നല്ല സുഹൃത്തുക്കളായി മാറുകയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനും ഹൈദരാബാദിലെ നിസാമിനും എതിരെ ഒരുമിച്ച് പോരാടുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ കാര്യങ്ങൾ അപ്രതീക്ഷിത വഴിത്തിരിവിലേക്ക് മാറുന്നു. ==കഥാപാത്രങ്ങൾ== *[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]] - കൊമരം ഭീം *[[രാം ചരൺ]] - അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു *[[ആലിയ ഭട്ട്]] - സീത **സ്പന്ദൻ ചതുർവേദി - സീത(ബാല്യകാലം) *[[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] - വെങ്കട രാമ രാജു (വിപുലമായ അതിഥി വേഷത്തിൽ)<ref name="IT">{{cite news |title=This is why Ajay Devgn agreed to be part of RRR by Baahubali man SS Rajamouli |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/this-is-why-ajay-devgn-agreed-to-be-part-of-rrr-by-baahubali-man-ss-rajamouli-1481447-2019-03-19 |work=India Today |date=19 March 2019 |language=en}}</ref> *റേ സ്റ്റീവൻസൺ - ഗവർണർ സ്കോട്ട് ബക്സ്റ്റൺ <ref name="International">{{cite news |last1=Press Trust of India |title=SS Rajamouli ropes in Olivia Morris Ray Stevenson and Alison Doody for RRR |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/ss-rajamouli-ropes-in-olivia-morris-ray-stevenson-and-alison-doody-for-rrr-1620961-2019-11-20 |accessdate=20 November 2019 |work=India Today |date=20 November 2019 |language=en}}</ref> *അലിസൺ ഡൂഡി - കാതറീൻ ബക്സ്റ്റൺ<ref name="International"/> *സമുദ്രകാനി - വെങ്കിടേശ്വരുലു<ref>{{cite news |title=Samuthirakani shares sneak-peek from RRR sets. See pic |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/samuthirakani-shares-sneak-peek-from-rrr-sets-see-pic-1494588-2019-04-05 |accessdate=21 September 2019 |work=India Today |date=5 April 2019 |language=en}}</ref> *രാഹുൽ രാമകൃഷ്ണൻ - ലച്ചു *ഒലിവിയ മോറിസ് - ജെന്നിഫർ <ref name="International"/> *ശ്രിയ ശരൺ - സരോജിനി *ഛത്രപതി ശേഖർ - ജംഗ് *രാജീവ് കനകല - വെങ്കട്ട് അവധാനി *എഡ്വേർഡ് സോനെൻബ്ലിക്ക് - എഡ്വേർഡ് ==നിർമ്മാണം== ചിത്രത്തിന്റെ പ്രിൻസിപ്പൽ ഫോട്ടോഗ്രഫി 2018 നവംബർ 19 ന് ഹൈദരാബാദിൽ ആരംഭിച്ചു. ആദ്യ ഷെഡ്യൂളിൽ ഹൈദരാബാദിലെ അലുമിനിയം ഫാക്ടറിയിൽ സ്ഥാപിച്ച ഒരു സെറ്റിൽ വെടിവച്ചുള്ള ഒരു ആക്ഷൻ സീക്വൻസ് ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref name="DC">{{cite web|url=https://deccanchronicle.com/entertainment/tollywood/081218/rajamouli-completes-first-shooting-schedule-for-rrr.html |title=Rajamouli completes first shooting schedule for RRR |publisher= [[Deccan Chronicle]] |accessdate=9 December 2018|date=8 December 2018 }}</ref> എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ, രാം ചരൺ, എസ്. എസ്. രാജമൗലി എന്നിവർ 2019 മാർച്ച് 29 ന് വഡോദരയിലേക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു. അഭിനേതാക്കളായ അജയ് ദേവ്ഗണ്ണിന്റെയും ആലിയ ഭട്ടിന്റെയും ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സിനിമയുടെ അരങ്ങേറ്റം കൂടിയാണ് ഈ ചിത്രം.<ref>{{Cite web|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/junior-ntr-ram-charan-ss-rajamouli-take-off-gujarat-rrr-heres-proof/|title=Junior NTR, Ram Charan and SS Rajamouli take off to Gujarat for RRR and here's the proof!|last=|first=|date=29 March 2019|website=Bollywood Hungama|language=en|archive-url=|archive-date=|url-status=|access-date=29 March 2019}}</ref> ഹോളിവുഡ് നടന്മാരായ റേ സ്റ്റീവൻസൺ, ഒലിവിയ മോറിസ്, അലിസൺ ഡൂഡി എന്നിവർ പ്രധാന കഥാപാത്രങ്ങളെ അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. == റിലീസ്== ===തീയറ്റർ=== മാർച്ച് 25 ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്ററുകളിൽ റിലീസ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് 2022 മാർച്ച് 24 ന് ഇന്ത്യയിലും അമേരിക്കയിലും ഉടനീളം പ്രത്യേക പ്രീമിയറുകൾ RRR നടത്താൻ ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്തിരുന്നു. നേരത്തെ, ഇത് 2020 ജൂലൈ 30-ന് തിയേറ്ററിൽ റിലീസ് ചെയ്യാനായിരുന്നു പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും, 2020 ഫെബ്രുവരിയിൽ, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് (14 ജനുവരി 2021) ഒരാഴ്ച മുമ്പ്, 2020 ഫെബ്രുവരി 8-ന് റിലീസ് തീയതി പരിഷ്‌ക്കരിച്ചു. കോവിഡ്-19 പാൻഡെമിക് കാരണം ലോക്ക്ഡൗണിനെ തുടർന്ന് നിർമ്മാണം തടസ്സപ്പെട്ടതോടെ ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് നിർത്തിവച്ചു. ഷൂട്ടിംഗ് പൂർത്തിയായതിന് ശേഷം പുതിയ റിലീസ് തീയതി സ്ഥിരീകരിക്കുമെന്ന് രാജമൗലി പറഞ്ഞു.[204] റിപ്പബ്ലിക് ദിനത്തിന്റെ തലേന്ന് (25 ജനുവരി 2021), ദസറ വാരാന്ത്യത്തിന്റെ തലേന്ന് 2021 ഒക്ടോബർ 13 റിലീസ് തീയതി പ്രഖ്യാപിച്ചു, കോവിഡ്- ന്റെ രണ്ടാം തരംഗത്തെത്തുടർന്ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്റർ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി റിലീസ് തീയതി വീണ്ടും മാറ്റിവച്ചു. 19 അതിന്റെ അനന്തരഫലങ്ങളും. 2021 ഒക്‌ടോബർ ആദ്യം, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് മുന്നോടിയായി 2022 ജനുവരി 7-ലേക്ക് തിയേറ്റർ റിലീസ് തീയതി മാറ്റി. എന്നിരുന്നാലും, റിലീസിന് ഒരാഴ്‌ച മുമ്പ്, ഒമിക്‌റോൺ വേരിയന്റിനാൽ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന COVID-19 കേസുകളുടെ എണ്ണം കാരണം ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് അനിശ്ചിതകാലത്തേക്ക് മാറ്റിവയ്ക്കുമെന്ന് ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാക്കൾ അറിയിച്ചു. പാൻഡെമിക് സാഹചര്യം കണക്കിലെടുത്ത് ജനുവരി പകുതിയോടെ, രണ്ട് താൽക്കാലിക റിലീസ് തീയതികൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു: 18 മാർച്ച് 2022, 28 ഏപ്രിൽ 2022. പിന്നീട്, നിർമ്മാതാക്കൾ 25 മാർച്ച് 2022 റിലീസ് തീയതി അന്തിമമാക്കി. ഹിന്ദി, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ, മറ്റ് ഇന്ത്യൻ, വിദേശ ഭാഷകളിൽ 2D, 3D, IMAX ഫോർമാറ്റുകളിൽ ഡബ്ബ് ചെയ്ത പതിപ്പുകൾക്കൊപ്പം തെലുങ്കിലും ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യാനാണ് ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നത്. ഡോൾബി സിനിമാ ഫോർമാറ്റിൽ പുറത്തിറങ്ങുന്ന ആദ്യ ഇന്ത്യൻ സിനിമയാണിത്. 2022 ജനുവരിയിൽ, ചിത്രം അല്ലൂരി സീതാ രാമ രാജുവിന്റെയും കൊമരം ഭീമിന്റെയും ചരിത്രത്തെ വളച്ചൊടിക്കുന്നു എന്നാരോപിച്ച് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യുന്നത് തടയാൻ തെലങ്കാന ഹൈക്കോടതിയിൽ ഒരു പൊതുതാൽപ്പര്യ ഹർജി (PIL) ഫയൽ ചെയ്തു. അവകാശപ്പെടുന്നതുപോലെ രണ്ട് വിപ്ലവകാരികളുടെ സൽപ്പേരിന് കളങ്കമുണ്ടാക്കുന്നതല്ല സിനിമയെന്ന് നിരീക്ഷിച്ച് ഹൈക്കോടതി മാർച്ചിൽ ഹർജി റദ്ദാക്കി. കഴിഞ്ഞ വർഷം ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് കുറച്ചതിനെത്തുടർന്ന് രാഷ്ട്രീയ-സിനിമാ വ്യവസായ രംഗത്തെ തിരിച്ചടിയെത്തുടർന്ന്, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രി വൈ.എസ്. ജഗൻ മോഹൻ റെഡ്ഡി, 2022 മാർച്ച് പകുതിയോടെ ആന്ധ്രാപ്രദേശിൽ ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് വർധിപ്പിച്ചു. ടിക്കറ്റ് വർധിപ്പിക്കാനുള്ള സർക്കാർ അനുമതി സിനിമാട്ടോഗ്രാഫി മന്ത്രി പെർണി വെങ്കിട്ടരാമയ്യയ്ക്ക് ലഭിച്ചു. മാർച്ച് 25-ന് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്‌തതിന് ശേഷമുള്ള ആദ്യ പത്ത് ദിവസങ്ങളിൽ ₹75 (94¢ യുഎസ്) വില. ===ഹോം മീഡിയ=== 3 OTT പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിലൂടെ സ്ട്രീം ചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സിനിമയാണ് RRR. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകൾക്കുള്ള ചിത്രത്തിന്റെ ഡിജിറ്റൽ അവകാശം ZEE5 സ്വന്തമാക്കിയപ്പോൾ ഹിന്ദി, ഇംഗ്ലീഷ്, പോർച്ചുഗീസ്, കൊറിയൻ, ടർക്കിഷ്, സ്പാനിഷ് പതിപ്പുകൾ [[നെറ്റ്ഫ്ലിക്സ്]] സ്വന്തമാക്കിയതായി 2021 മെയ് മാസത്തിൽ Pen Studios അറിയിച്ചു. സീ നെറ്റ്‌വർക്ക് ഹിന്ദി പതിപ്പിന്റെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്റ്റാർ ഇന്ത്യ നെറ്റ്‌വർക്ക് ചിത്രത്തിന്റെ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകളുടെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്വന്തമാക്കി. തിയറ്ററിനു ശേഷമുള്ള സ്ട്രീമിംഗിന്റെയും സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശത്തിന്റെയും സംയോജിത ഡീൽ 325 കോടി രൂപയാണെന്നാണ് റിപ്പോർട്ട്. 2022 മെയ് 20 മുതൽ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ ചിത്രം ZEE5-ൽ സ്ട്രീം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി, അതേ ദിവസം തന്നെ ഹിന്ദി പതിപ്പ് നെറ്റ്ഫ്ലിക്സിൽ റിലീസ് ചെയ്തു. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ 2022 ജൂലൈ 26 മുതൽ [[ഹോട്ട്സ്റ്റാർ|ഡിസ്നി+ ഹോട്ട്‌സ്റ്റാറിലും]] സിനിമ സ്ട്രീമിംഗ് ആരംഭിച്ചു. ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള വഴി== * {{IMDb title|tt8178634}} * [https://www.bollywoodhungama.com/movie/rrr/ ''RRR''] on ബോളിവുഡ് ഹംഗാമ [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] 06yo6dedtkedfispzx0qa2rw2rd01c1 3763346 3763345 2022-08-08T16:32:35Z 2409:4073:4D1D:E431:0:0:F5C9:5507 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = രൗദ്രം രണം രുധിരം | image = | caption = | director = [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] | screenplay = എസ്.എസ്. രാജമൗലി | story = കെ. വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദ് | producer = ഡി. വി. വി. ദനായ്യ | starring = [[രാംചരൺ]]<br> [[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]]<br>[[ആലിയ ഭട്ട്]] <br> [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] | music = എം. എം. കീരവാണി | cinematography = കെ. കെ. സെന്തിൽ കുമാർ | editing = എ. ശ്രീകർ പ്രസാദ് | studio = ഡി.വി‌.വി entertainment | distributor = | released = 25 മാർച്ച് 2022 | budget = {{INR| 450-550 crore}}<ref>{{cite web |title=RRR budget revealed. The amount of Jr NTR and Ram Charan film will blow your mind |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/rrr-budget-revealed-the-amount-of-jr-ntr-and-ram-charan-film-will-blow-your-mind-1477860-2019-03-14 |date=14 March 2019 |accessdate=8 May 2019 |work=[[India Today]]}}</ref> | country = ഇന്ത്യ | language = തെലുങ്ക് | gross = 1139 കോടി |}} വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദിനൊപ്പം ചിത്രത്തിന്റെ രചന നിർവഹിച്ച [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] സംവിധാനം ചെയ്ത 2022-ൽ തെലുങ്ക് ഭാഷയിൽ റീലീസ് ചെയ്ത ഇതിഹാസ ആക്ഷൻ ഡ്രാമ ചിത്രമാണ് '''ആർ.ആർ.ആർ (രൗദ്രം രണം രുധിരം)'''. ഡിവിവി എന്റർടെയ്ൻമെന്റിന്റെ ബാനറിൽ ഡി വി വി ദനയ്യയാണ് ചിത്രം നിർമ്മിക്കുന്നത്. [[രാംചരൺ]],[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]], [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]], [[ആലിയ ഭട്ട്]], ശ്രിയ ശരൺ, സമുദ്രക്കനി, റേ സ്റ്റീവൻസൺ, അലിസൺ ഡൂഡി, ഒലിവിയ മോറിസ് എന്നിവരാണ് ചിത്രത്തിലെ അഭിനേതാക്കൾ. രണ്ട് ഇന്ത്യൻ വിപ്ലവകാരികളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (ചരൺ), കൊമരം ഭീം (രാമ റാവു) എന്നിവരെയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനെതിരായ അവരുടെ പോരാട്ടത്തെയും കുറിച്ചുള്ള ഒരു സാങ്കൽപ്പിക കഥയാണിത്. ==കഥയുടെ സംഗ്രഹം== ചിത്രത്തിന്റെ കഥ അദിലാബാദിൽ ആരംഭിക്കുന്നു, അവിടെ ഒരു ആദിവാസി പെൺകുട്ടിയെ കുറച്ച് ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളക്കാർ അമ്മയിൽ നിന്ന് ബലമായി പിടിച്ചുകൊണ്ടുപോകുന്നു. ഗോത്രത്തിന്റെ നേതാവായ കൊമരം ഭീം (ജൂനിയർ എൻടിആർ) പെൺകുട്ടിയെ തേടി ഒരു യാത്ര പുറപ്പെടുന്നു. ഭീമന്റെ ദൗത്യത്തെക്കുറിച്ചും ഗവർണറെ കൊലപ്പെടുത്താനുള്ള പദ്ധതിയെക്കുറിച്ചും ലഭിച്ച സൂചനയിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് വേണ്ടി ജോലി ചെയ്യുന്ന പോലീസ് ഓഫീസർമാരിൽ ഒരാളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (രാം ചരൺ) അവനെ അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള ചുമതല ഏറ്റെടുക്കാൻ തീരുമാനിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, സമയത്തിനനുസരിച്ച് ശത്രുക്കൾ നല്ല സുഹൃത്തുക്കളായി മാറുകയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനും ഹൈദരാബാദിലെ നിസാമിനും എതിരെ ഒരുമിച്ച് പോരാടുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ കാര്യങ്ങൾ അപ്രതീക്ഷിത വഴിത്തിരിവിലേക്ക് മാറുന്നു. ==കഥാപാത്രങ്ങൾ== *[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]] - കൊമരം ഭീം *[[രാം ചരൺ]] - അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു *[[ആലിയ ഭട്ട്]] - സീത **സ്പന്ദൻ ചതുർവേദി - സീത(ബാല്യകാലം) *[[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] - വെങ്കട രാമ രാജു (വിപുലമായ അതിഥി വേഷത്തിൽ)<ref name="IT">{{cite news |title=This is why Ajay Devgn agreed to be part of RRR by Baahubali man SS Rajamouli |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/this-is-why-ajay-devgn-agreed-to-be-part-of-rrr-by-baahubali-man-ss-rajamouli-1481447-2019-03-19 |work=India Today |date=19 March 2019 |language=en}}</ref> *റേ സ്റ്റീവൻസൺ - ഗവർണർ സ്കോട്ട് ബക്സ്റ്റൺ <ref name="International">{{cite news |last1=Press Trust of India |title=SS Rajamouli ropes in Olivia Morris Ray Stevenson and Alison Doody for RRR |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/ss-rajamouli-ropes-in-olivia-morris-ray-stevenson-and-alison-doody-for-rrr-1620961-2019-11-20 |accessdate=20 November 2019 |work=India Today |date=20 November 2019 |language=en}}</ref> *അലിസൺ ഡൂഡി - കാതറീൻ ബക്സ്റ്റൺ<ref name="International"/> *സമുദ്രകാനി - വെങ്കിടേശ്വരുലു<ref>{{cite news |title=Samuthirakani shares sneak-peek from RRR sets. See pic |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/samuthirakani-shares-sneak-peek-from-rrr-sets-see-pic-1494588-2019-04-05 |accessdate=21 September 2019 |work=India Today |date=5 April 2019 |language=en}}</ref> *രാഹുൽ രാമകൃഷ്ണൻ - ലച്ചു *ഒലിവിയ മോറിസ് - ജെന്നിഫർ <ref name="International"/> *ശ്രിയ ശരൺ - സരോജിനി *ഛത്രപതി ശേഖർ - ജംഗ് *രാജീവ് കനകല - വെങ്കട്ട് അവധാനി *എഡ്വേർഡ് സോനെൻബ്ലിക്ക് - എഡ്വേർഡ് ==നിർമ്മാണം== ചിത്രത്തിന്റെ പ്രിൻസിപ്പൽ ഫോട്ടോഗ്രഫി 2018 നവംബർ 19 ന് ഹൈദരാബാദിൽ ആരംഭിച്ചു. ആദ്യ ഷെഡ്യൂളിൽ ഹൈദരാബാദിലെ അലുമിനിയം ഫാക്ടറിയിൽ സ്ഥാപിച്ച ഒരു സെറ്റിൽ വെടിവച്ചുള്ള ഒരു ആക്ഷൻ സീക്വൻസ് ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref name="DC">{{cite web|url=https://deccanchronicle.com/entertainment/tollywood/081218/rajamouli-completes-first-shooting-schedule-for-rrr.html |title=Rajamouli completes first shooting schedule for RRR |publisher= [[Deccan Chronicle]] |accessdate=9 December 2018|date=8 December 2018 }}</ref> എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ, രാം ചരൺ, എസ്. എസ്. രാജമൗലി എന്നിവർ 2019 മാർച്ച് 29 ന് വഡോദരയിലേക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു. അഭിനേതാക്കളായ അജയ് ദേവ്ഗണ്ണിന്റെയും ആലിയ ഭട്ടിന്റെയും ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സിനിമയുടെ അരങ്ങേറ്റം കൂടിയാണ് ഈ ചിത്രം.<ref>{{Cite web|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/junior-ntr-ram-charan-ss-rajamouli-take-off-gujarat-rrr-heres-proof/|title=Junior NTR, Ram Charan and SS Rajamouli take off to Gujarat for RRR and here's the proof!|last=|first=|date=29 March 2019|website=Bollywood Hungama|language=en|archive-url=|archive-date=|url-status=|access-date=29 March 2019}}</ref> ഹോളിവുഡ് നടന്മാരായ റേ സ്റ്റീവൻസൺ, ഒലിവിയ മോറിസ്, അലിസൺ ഡൂഡി എന്നിവർ പ്രധാന കഥാപാത്രങ്ങളെ അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. == റിലീസ്== ===തീയറ്റർ=== മാർച്ച് 25 ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്ററുകളിൽ റിലീസ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് 2022 മാർച്ച് 24 ന് ഇന്ത്യയിലും അമേരിക്കയിലും ഉടനീളം പ്രത്യേക പ്രീമിയറുകൾ RRR നടത്താൻ ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്തിരുന്നു. നേരത്തെ, ഇത് 2020 ജൂലൈ 30-ന് തിയേറ്ററിൽ റിലീസ് ചെയ്യാനായിരുന്നു പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും, 2020 ഫെബ്രുവരിയിൽ, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് (14 ജനുവരി 2021) ഒരാഴ്ച മുമ്പ്, 2020 ഫെബ്രുവരി 8-ന് റിലീസ് തീയതി പരിഷ്‌ക്കരിച്ചു. കോവിഡ്-19 പാൻഡെമിക് കാരണം ലോക്ക്ഡൗണിനെ തുടർന്ന് നിർമ്മാണം തടസ്സപ്പെട്ടതോടെ ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് നിർത്തിവച്ചു. ഷൂട്ടിംഗ് പൂർത്തിയായതിന് ശേഷം പുതിയ റിലീസ് തീയതി സ്ഥിരീകരിക്കുമെന്ന് രാജമൗലി പറഞ്ഞു.[204] റിപ്പബ്ലിക് ദിനത്തിന്റെ തലേന്ന് (25 ജനുവരി 2021), ദസറ വാരാന്ത്യത്തിന്റെ തലേന്ന് 2021 ഒക്ടോബർ 13 റിലീസ് തീയതി പ്രഖ്യാപിച്ചു, കോവിഡ്- ന്റെ രണ്ടാം തരംഗത്തെത്തുടർന്ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്റർ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി റിലീസ് തീയതി വീണ്ടും മാറ്റിവച്ചു. 19 അതിന്റെ അനന്തരഫലങ്ങളും. 2021 ഒക്‌ടോബർ ആദ്യം, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് മുന്നോടിയായി 2022 ജനുവരി 7-ലേക്ക് തിയേറ്റർ റിലീസ് തീയതി മാറ്റി. എന്നിരുന്നാലും, റിലീസിന് ഒരാഴ്‌ച മുമ്പ്, ഒമിക്‌റോൺ വേരിയന്റിനാൽ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന COVID-19 കേസുകളുടെ എണ്ണം കാരണം ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് അനിശ്ചിതകാലത്തേക്ക് മാറ്റിവയ്ക്കുമെന്ന് ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാക്കൾ അറിയിച്ചു. പാൻഡെമിക് സാഹചര്യം കണക്കിലെടുത്ത് ജനുവരി പകുതിയോടെ, രണ്ട് താൽക്കാലിക റിലീസ് തീയതികൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു: 18 മാർച്ച് 2022, 28 ഏപ്രിൽ 2022. പിന്നീട്, നിർമ്മാതാക്കൾ 25 മാർച്ച് 2022 റിലീസ് തീയതി അന്തിമമാക്കി. ഹിന്ദി, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ, മറ്റ് ഇന്ത്യൻ, വിദേശ ഭാഷകളിൽ 2D, 3D, IMAX ഫോർമാറ്റുകളിൽ ഡബ്ബ് ചെയ്ത പതിപ്പുകൾക്കൊപ്പം തെലുങ്കിലും ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യാനാണ് ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നത്. ഡോൾബി സിനിമാ ഫോർമാറ്റിൽ പുറത്തിറങ്ങുന്ന ആദ്യ ഇന്ത്യൻ സിനിമയാണിത്. 2022 ജനുവരിയിൽ, ചിത്രം അല്ലൂരി സീതാ രാമ രാജുവിന്റെയും കൊമരം ഭീമിന്റെയും ചരിത്രത്തെ വളച്ചൊടിക്കുന്നു എന്നാരോപിച്ച് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യുന്നത് തടയാൻ തെലങ്കാന ഹൈക്കോടതിയിൽ ഒരു പൊതുതാൽപ്പര്യ ഹർജി (PIL) ഫയൽ ചെയ്തു. അവകാശപ്പെടുന്നതുപോലെ രണ്ട് വിപ്ലവകാരികളുടെ സൽപ്പേരിന് കളങ്കമുണ്ടാക്കുന്നതല്ല സിനിമയെന്ന് നിരീക്ഷിച്ച് ഹൈക്കോടതി മാർച്ചിൽ ഹർജി റദ്ദാക്കി. കഴിഞ്ഞ വർഷം ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് കുറച്ചതിനെത്തുടർന്ന് രാഷ്ട്രീയ-സിനിമാ വ്യവസായ രംഗത്തെ തിരിച്ചടിയെത്തുടർന്ന്, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രി വൈ.എസ്. ജഗൻ മോഹൻ റെഡ്ഡി, 2022 മാർച്ച് പകുതിയോടെ ആന്ധ്രാപ്രദേശിൽ ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് വർധിപ്പിച്ചു. ടിക്കറ്റ് വർധിപ്പിക്കാനുള്ള സർക്കാർ അനുമതി സിനിമാട്ടോഗ്രാഫി മന്ത്രി പെർണി വെങ്കിട്ടരാമയ്യയ്ക്ക് ലഭിച്ചു. മാർച്ച് 25-ന് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്‌തതിന് ശേഷമുള്ള ആദ്യ പത്ത് ദിവസങ്ങളിൽ ₹75 (94¢ യുഎസ്) വില. ===ഹോം മീഡിയ=== 3 OTT പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിലൂടെ സ്ട്രീം ചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സിനിമയാണ് RRR. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകൾക്കുള്ള ചിത്രത്തിന്റെ ഡിജിറ്റൽ അവകാശം ZEE5 സ്വന്തമാക്കിയപ്പോൾ ഹിന്ദി, ഇംഗ്ലീഷ്, പോർച്ചുഗീസ്, കൊറിയൻ, ടർക്കിഷ്, സ്പാനിഷ് പതിപ്പുകൾ [[നെറ്റ്ഫ്ലിക്സ്]] സ്വന്തമാക്കിയതായി 2021 മെയ് മാസത്തിൽ Pen Studios അറിയിച്ചു. സീ നെറ്റ്‌വർക്ക് ഹിന്ദി പതിപ്പിന്റെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്റ്റാർ ഇന്ത്യ നെറ്റ്‌വർക്ക് ചിത്രത്തിന്റെ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകളുടെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്വന്തമാക്കി. തിയറ്ററിനു ശേഷമുള്ള സ്ട്രീമിംഗിന്റെയും സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശത്തിന്റെയും സംയോജിത ഡീൽ 325 കോടി രൂപയാണെന്നാണ് റിപ്പോർട്ട്. 2022 മെയ് 20 മുതൽ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ ചിത്രം ZEE5-ൽ സ്ട്രീം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി, അതേ ദിവസം തന്നെ ഹിന്ദി പതിപ്പ് നെറ്റ്ഫ്ലിക്സിൽ റിലീസ് ചെയ്തു. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ 2022 ജൂലൈ 26 മുതൽ [[ഹോട്ട്സ്റ്റാർ|ഡിസ്നി+ ഹോട്ട്‌സ്റ്റാറിലും]] സിനിമ സ്ട്രീമിംഗ് ആരംഭിച്ചു. ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള വഴി== * {{IMDb title|tt8178634}} * [https://www.bollywoodhungama.com/movie/rrr/ ''RRR''] on ബോളിവുഡ് ഹംഗാമ [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] eeu16i1cnemp6rwchpt1qyas3kxb26p 3763347 3763346 2022-08-08T16:33:03Z 2409:4073:4D1D:E431:0:0:F5C9:5507 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = രൗദ്രം രണം രുധിരം | image = | caption = | director = [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] | screenplay = എസ്.എസ്. രാജമൗലി | story = കെ. വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദ് | producer = ഡി. വി. വി. ദനായ്യ | starring = [[രാംചരൻ]]<br> [[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]]<br>[[ആലിയ ഭട്ട്]] <br> [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] | music = എം. എം. കീരവാണി | cinematography = കെ. കെ. സെന്തിൽ കുമാർ | editing = എ. ശ്രീകർ പ്രസാദ് | studio = ഡി.വി‌.വി entertainment | distributor = | released = 25 മാർച്ച് 2022 | budget = {{INR| 450-550 crore}}<ref>{{cite web |title=RRR budget revealed. The amount of Jr NTR and Ram Charan film will blow your mind |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/rrr-budget-revealed-the-amount-of-jr-ntr-and-ram-charan-film-will-blow-your-mind-1477860-2019-03-14 |date=14 March 2019 |accessdate=8 May 2019 |work=[[India Today]]}}</ref> | country = ഇന്ത്യ | language = തെലുങ്ക് | gross = 1139 കോടി |}} വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദിനൊപ്പം ചിത്രത്തിന്റെ രചന നിർവഹിച്ച [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] സംവിധാനം ചെയ്ത 2022-ൽ തെലുങ്ക് ഭാഷയിൽ റീലീസ് ചെയ്ത ഇതിഹാസ ആക്ഷൻ ഡ്രാമ ചിത്രമാണ് '''ആർ.ആർ.ആർ (രൗദ്രം രണം രുധിരം)'''. ഡിവിവി എന്റർടെയ്ൻമെന്റിന്റെ ബാനറിൽ ഡി വി വി ദനയ്യയാണ് ചിത്രം നിർമ്മിക്കുന്നത്. [[രാംചരൻ]],[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]], [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]], [[ആലിയ ഭട്ട്]], ശ്രിയ ശരൺ, സമുദ്രക്കനി, റേ സ്റ്റീവൻസൺ, അലിസൺ ഡൂഡി, ഒലിവിയ മോറിസ് എന്നിവരാണ് ചിത്രത്തിലെ അഭിനേതാക്കൾ. രണ്ട് ഇന്ത്യൻ വിപ്ലവകാരികളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (ചരൺ), കൊമരം ഭീം (രാമ റാവു) എന്നിവരെയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനെതിരായ അവരുടെ പോരാട്ടത്തെയും കുറിച്ചുള്ള ഒരു സാങ്കൽപ്പിക കഥയാണിത്. ==കഥയുടെ സംഗ്രഹം== ചിത്രത്തിന്റെ കഥ അദിലാബാദിൽ ആരംഭിക്കുന്നു, അവിടെ ഒരു ആദിവാസി പെൺകുട്ടിയെ കുറച്ച് ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളക്കാർ അമ്മയിൽ നിന്ന് ബലമായി പിടിച്ചുകൊണ്ടുപോകുന്നു. ഗോത്രത്തിന്റെ നേതാവായ കൊമരം ഭീം (ജൂനിയർ എൻടിആർ) പെൺകുട്ടിയെ തേടി ഒരു യാത്ര പുറപ്പെടുന്നു. ഭീമന്റെ ദൗത്യത്തെക്കുറിച്ചും ഗവർണറെ കൊലപ്പെടുത്താനുള്ള പദ്ധതിയെക്കുറിച്ചും ലഭിച്ച സൂചനയിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് വേണ്ടി ജോലി ചെയ്യുന്ന പോലീസ് ഓഫീസർമാരിൽ ഒരാളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (രാം ചരൺ) അവനെ അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള ചുമതല ഏറ്റെടുക്കാൻ തീരുമാനിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, സമയത്തിനനുസരിച്ച് ശത്രുക്കൾ നല്ല സുഹൃത്തുക്കളായി മാറുകയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനും ഹൈദരാബാദിലെ നിസാമിനും എതിരെ ഒരുമിച്ച് പോരാടുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ കാര്യങ്ങൾ അപ്രതീക്ഷിത വഴിത്തിരിവിലേക്ക് മാറുന്നു. ==കഥാപാത്രങ്ങൾ== *[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]] - കൊമരം ഭീം *[[രാം ചരൺ]] - അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു *[[ആലിയ ഭട്ട്]] - സീത **സ്പന്ദൻ ചതുർവേദി - സീത(ബാല്യകാലം) *[[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] - വെങ്കട രാമ രാജു (വിപുലമായ അതിഥി വേഷത്തിൽ)<ref name="IT">{{cite news |title=This is why Ajay Devgn agreed to be part of RRR by Baahubali man SS Rajamouli |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/this-is-why-ajay-devgn-agreed-to-be-part-of-rrr-by-baahubali-man-ss-rajamouli-1481447-2019-03-19 |work=India Today |date=19 March 2019 |language=en}}</ref> *റേ സ്റ്റീവൻസൺ - ഗവർണർ സ്കോട്ട് ബക്സ്റ്റൺ <ref name="International">{{cite news |last1=Press Trust of India |title=SS Rajamouli ropes in Olivia Morris Ray Stevenson and Alison Doody for RRR |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/ss-rajamouli-ropes-in-olivia-morris-ray-stevenson-and-alison-doody-for-rrr-1620961-2019-11-20 |accessdate=20 November 2019 |work=India Today |date=20 November 2019 |language=en}}</ref> *അലിസൺ ഡൂഡി - കാതറീൻ ബക്സ്റ്റൺ<ref name="International"/> *സമുദ്രകാനി - വെങ്കിടേശ്വരുലു<ref>{{cite news |title=Samuthirakani shares sneak-peek from RRR sets. See pic |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/samuthirakani-shares-sneak-peek-from-rrr-sets-see-pic-1494588-2019-04-05 |accessdate=21 September 2019 |work=India Today |date=5 April 2019 |language=en}}</ref> *രാഹുൽ രാമകൃഷ്ണൻ - ലച്ചു *ഒലിവിയ മോറിസ് - ജെന്നിഫർ <ref name="International"/> *ശ്രിയ ശരൺ - സരോജിനി *ഛത്രപതി ശേഖർ - ജംഗ് *രാജീവ് കനകല - വെങ്കട്ട് അവധാനി *എഡ്വേർഡ് സോനെൻബ്ലിക്ക് - എഡ്വേർഡ് ==നിർമ്മാണം== ചിത്രത്തിന്റെ പ്രിൻസിപ്പൽ ഫോട്ടോഗ്രഫി 2018 നവംബർ 19 ന് ഹൈദരാബാദിൽ ആരംഭിച്ചു. ആദ്യ ഷെഡ്യൂളിൽ ഹൈദരാബാദിലെ അലുമിനിയം ഫാക്ടറിയിൽ സ്ഥാപിച്ച ഒരു സെറ്റിൽ വെടിവച്ചുള്ള ഒരു ആക്ഷൻ സീക്വൻസ് ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref name="DC">{{cite web|url=https://deccanchronicle.com/entertainment/tollywood/081218/rajamouli-completes-first-shooting-schedule-for-rrr.html |title=Rajamouli completes first shooting schedule for RRR |publisher= [[Deccan Chronicle]] |accessdate=9 December 2018|date=8 December 2018 }}</ref> എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ, രാം ചരൺ, എസ്. എസ്. രാജമൗലി എന്നിവർ 2019 മാർച്ച് 29 ന് വഡോദരയിലേക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു. അഭിനേതാക്കളായ അജയ് ദേവ്ഗണ്ണിന്റെയും ആലിയ ഭട്ടിന്റെയും ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സിനിമയുടെ അരങ്ങേറ്റം കൂടിയാണ് ഈ ചിത്രം.<ref>{{Cite web|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/junior-ntr-ram-charan-ss-rajamouli-take-off-gujarat-rrr-heres-proof/|title=Junior NTR, Ram Charan and SS Rajamouli take off to Gujarat for RRR and here's the proof!|last=|first=|date=29 March 2019|website=Bollywood Hungama|language=en|archive-url=|archive-date=|url-status=|access-date=29 March 2019}}</ref> ഹോളിവുഡ് നടന്മാരായ റേ സ്റ്റീവൻസൺ, ഒലിവിയ മോറിസ്, അലിസൺ ഡൂഡി എന്നിവർ പ്രധാന കഥാപാത്രങ്ങളെ അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. == റിലീസ്== ===തീയറ്റർ=== മാർച്ച് 25 ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്ററുകളിൽ റിലീസ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് 2022 മാർച്ച് 24 ന് ഇന്ത്യയിലും അമേരിക്കയിലും ഉടനീളം പ്രത്യേക പ്രീമിയറുകൾ RRR നടത്താൻ ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്തിരുന്നു. നേരത്തെ, ഇത് 2020 ജൂലൈ 30-ന് തിയേറ്ററിൽ റിലീസ് ചെയ്യാനായിരുന്നു പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും, 2020 ഫെബ്രുവരിയിൽ, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് (14 ജനുവരി 2021) ഒരാഴ്ച മുമ്പ്, 2020 ഫെബ്രുവരി 8-ന് റിലീസ് തീയതി പരിഷ്‌ക്കരിച്ചു. കോവിഡ്-19 പാൻഡെമിക് കാരണം ലോക്ക്ഡൗണിനെ തുടർന്ന് നിർമ്മാണം തടസ്സപ്പെട്ടതോടെ ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് നിർത്തിവച്ചു. ഷൂട്ടിംഗ് പൂർത്തിയായതിന് ശേഷം പുതിയ റിലീസ് തീയതി സ്ഥിരീകരിക്കുമെന്ന് രാജമൗലി പറഞ്ഞു.[204] റിപ്പബ്ലിക് ദിനത്തിന്റെ തലേന്ന് (25 ജനുവരി 2021), ദസറ വാരാന്ത്യത്തിന്റെ തലേന്ന് 2021 ഒക്ടോബർ 13 റിലീസ് തീയതി പ്രഖ്യാപിച്ചു, കോവിഡ്- ന്റെ രണ്ടാം തരംഗത്തെത്തുടർന്ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്റർ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി റിലീസ് തീയതി വീണ്ടും മാറ്റിവച്ചു. 19 അതിന്റെ അനന്തരഫലങ്ങളും. 2021 ഒക്‌ടോബർ ആദ്യം, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് മുന്നോടിയായി 2022 ജനുവരി 7-ലേക്ക് തിയേറ്റർ റിലീസ് തീയതി മാറ്റി. എന്നിരുന്നാലും, റിലീസിന് ഒരാഴ്‌ച മുമ്പ്, ഒമിക്‌റോൺ വേരിയന്റിനാൽ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന COVID-19 കേസുകളുടെ എണ്ണം കാരണം ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് അനിശ്ചിതകാലത്തേക്ക് മാറ്റിവയ്ക്കുമെന്ന് ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാക്കൾ അറിയിച്ചു. പാൻഡെമിക് സാഹചര്യം കണക്കിലെടുത്ത് ജനുവരി പകുതിയോടെ, രണ്ട് താൽക്കാലിക റിലീസ് തീയതികൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു: 18 മാർച്ച് 2022, 28 ഏപ്രിൽ 2022. പിന്നീട്, നിർമ്മാതാക്കൾ 25 മാർച്ച് 2022 റിലീസ് തീയതി അന്തിമമാക്കി. ഹിന്ദി, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ, മറ്റ് ഇന്ത്യൻ, വിദേശ ഭാഷകളിൽ 2D, 3D, IMAX ഫോർമാറ്റുകളിൽ ഡബ്ബ് ചെയ്ത പതിപ്പുകൾക്കൊപ്പം തെലുങ്കിലും ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യാനാണ് ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നത്. ഡോൾബി സിനിമാ ഫോർമാറ്റിൽ പുറത്തിറങ്ങുന്ന ആദ്യ ഇന്ത്യൻ സിനിമയാണിത്. 2022 ജനുവരിയിൽ, ചിത്രം അല്ലൂരി സീതാ രാമ രാജുവിന്റെയും കൊമരം ഭീമിന്റെയും ചരിത്രത്തെ വളച്ചൊടിക്കുന്നു എന്നാരോപിച്ച് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യുന്നത് തടയാൻ തെലങ്കാന ഹൈക്കോടതിയിൽ ഒരു പൊതുതാൽപ്പര്യ ഹർജി (PIL) ഫയൽ ചെയ്തു. അവകാശപ്പെടുന്നതുപോലെ രണ്ട് വിപ്ലവകാരികളുടെ സൽപ്പേരിന് കളങ്കമുണ്ടാക്കുന്നതല്ല സിനിമയെന്ന് നിരീക്ഷിച്ച് ഹൈക്കോടതി മാർച്ചിൽ ഹർജി റദ്ദാക്കി. കഴിഞ്ഞ വർഷം ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് കുറച്ചതിനെത്തുടർന്ന് രാഷ്ട്രീയ-സിനിമാ വ്യവസായ രംഗത്തെ തിരിച്ചടിയെത്തുടർന്ന്, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രി വൈ.എസ്. ജഗൻ മോഹൻ റെഡ്ഡി, 2022 മാർച്ച് പകുതിയോടെ ആന്ധ്രാപ്രദേശിൽ ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് വർധിപ്പിച്ചു. ടിക്കറ്റ് വർധിപ്പിക്കാനുള്ള സർക്കാർ അനുമതി സിനിമാട്ടോഗ്രാഫി മന്ത്രി പെർണി വെങ്കിട്ടരാമയ്യയ്ക്ക് ലഭിച്ചു. മാർച്ച് 25-ന് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്‌തതിന് ശേഷമുള്ള ആദ്യ പത്ത് ദിവസങ്ങളിൽ ₹75 (94¢ യുഎസ്) വില. ===ഹോം മീഡിയ=== 3 OTT പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിലൂടെ സ്ട്രീം ചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സിനിമയാണ് RRR. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകൾക്കുള്ള ചിത്രത്തിന്റെ ഡിജിറ്റൽ അവകാശം ZEE5 സ്വന്തമാക്കിയപ്പോൾ ഹിന്ദി, ഇംഗ്ലീഷ്, പോർച്ചുഗീസ്, കൊറിയൻ, ടർക്കിഷ്, സ്പാനിഷ് പതിപ്പുകൾ [[നെറ്റ്ഫ്ലിക്സ്]] സ്വന്തമാക്കിയതായി 2021 മെയ് മാസത്തിൽ Pen Studios അറിയിച്ചു. സീ നെറ്റ്‌വർക്ക് ഹിന്ദി പതിപ്പിന്റെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്റ്റാർ ഇന്ത്യ നെറ്റ്‌വർക്ക് ചിത്രത്തിന്റെ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകളുടെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്വന്തമാക്കി. തിയറ്ററിനു ശേഷമുള്ള സ്ട്രീമിംഗിന്റെയും സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശത്തിന്റെയും സംയോജിത ഡീൽ 325 കോടി രൂപയാണെന്നാണ് റിപ്പോർട്ട്. 2022 മെയ് 20 മുതൽ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ ചിത്രം ZEE5-ൽ സ്ട്രീം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി, അതേ ദിവസം തന്നെ ഹിന്ദി പതിപ്പ് നെറ്റ്ഫ്ലിക്സിൽ റിലീസ് ചെയ്തു. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ 2022 ജൂലൈ 26 മുതൽ [[ഹോട്ട്സ്റ്റാർ|ഡിസ്നി+ ഹോട്ട്‌സ്റ്റാറിലും]] സിനിമ സ്ട്രീമിംഗ് ആരംഭിച്ചു. ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള വഴി== * {{IMDb title|tt8178634}} * [https://www.bollywoodhungama.com/movie/rrr/ ''RRR''] on ബോളിവുഡ് ഹംഗാമ [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] mu1xbua99x3yscaxibergb24zezsl9m 3763348 3763347 2022-08-08T16:33:29Z 2409:4073:4D1D:E431:0:0:F5C9:5507 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = രൗദ്രം രണം രുധിരം | image = | caption = | director = [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] | screenplay = എസ്.എസ്. രാജമൗലി | story = കെ. വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദ് | producer = ഡി. വി. വി. ദനായ്യ | starring = [[രാം ചരൻ]]<br> [[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]]<br>[[ആലിയ ഭട്ട്]] <br> [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] | music = എം. എം. കീരവാണി | cinematography = കെ. കെ. സെന്തിൽ കുമാർ | editing = എ. ശ്രീകർ പ്രസാദ് | studio = ഡി.വി‌.വി entertainment | distributor = | released = 25 മാർച്ച് 2022 | budget = {{INR| 450-550 crore}}<ref>{{cite web |title=RRR budget revealed. The amount of Jr NTR and Ram Charan film will blow your mind |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/rrr-budget-revealed-the-amount-of-jr-ntr-and-ram-charan-film-will-blow-your-mind-1477860-2019-03-14 |date=14 March 2019 |accessdate=8 May 2019 |work=[[India Today]]}}</ref> | country = ഇന്ത്യ | language = തെലുങ്ക് | gross = 1139 കോടി |}} വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദിനൊപ്പം ചിത്രത്തിന്റെ രചന നിർവഹിച്ച [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] സംവിധാനം ചെയ്ത 2022-ൽ തെലുങ്ക് ഭാഷയിൽ റീലീസ് ചെയ്ത ഇതിഹാസ ആക്ഷൻ ഡ്രാമ ചിത്രമാണ് '''ആർ.ആർ.ആർ (രൗദ്രം രണം രുധിരം)'''. ഡിവിവി എന്റർടെയ്ൻമെന്റിന്റെ ബാനറിൽ ഡി വി വി ദനയ്യയാണ് ചിത്രം നിർമ്മിക്കുന്നത്. [[രാം ചരൻ]],[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]], [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]], [[ആലിയ ഭട്ട്]], ശ്രിയ ശരൺ, സമുദ്രക്കനി, റേ സ്റ്റീവൻസൺ, അലിസൺ ഡൂഡി, ഒലിവിയ മോറിസ് എന്നിവരാണ് ചിത്രത്തിലെ അഭിനേതാക്കൾ. രണ്ട് ഇന്ത്യൻ വിപ്ലവകാരികളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (ചരൺ), കൊമരം ഭീം (രാമ റാവു) എന്നിവരെയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനെതിരായ അവരുടെ പോരാട്ടത്തെയും കുറിച്ചുള്ള ഒരു സാങ്കൽപ്പിക കഥയാണിത്. ==കഥയുടെ സംഗ്രഹം== ചിത്രത്തിന്റെ കഥ അദിലാബാദിൽ ആരംഭിക്കുന്നു, അവിടെ ഒരു ആദിവാസി പെൺകുട്ടിയെ കുറച്ച് ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളക്കാർ അമ്മയിൽ നിന്ന് ബലമായി പിടിച്ചുകൊണ്ടുപോകുന്നു. ഗോത്രത്തിന്റെ നേതാവായ കൊമരം ഭീം (ജൂനിയർ എൻടിആർ) പെൺകുട്ടിയെ തേടി ഒരു യാത്ര പുറപ്പെടുന്നു. ഭീമന്റെ ദൗത്യത്തെക്കുറിച്ചും ഗവർണറെ കൊലപ്പെടുത്താനുള്ള പദ്ധതിയെക്കുറിച്ചും ലഭിച്ച സൂചനയിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് വേണ്ടി ജോലി ചെയ്യുന്ന പോലീസ് ഓഫീസർമാരിൽ ഒരാളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (രാം ചരൺ) അവനെ അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള ചുമതല ഏറ്റെടുക്കാൻ തീരുമാനിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, സമയത്തിനനുസരിച്ച് ശത്രുക്കൾ നല്ല സുഹൃത്തുക്കളായി മാറുകയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനും ഹൈദരാബാദിലെ നിസാമിനും എതിരെ ഒരുമിച്ച് പോരാടുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ കാര്യങ്ങൾ അപ്രതീക്ഷിത വഴിത്തിരിവിലേക്ക് മാറുന്നു. ==കഥാപാത്രങ്ങൾ== *[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]] - കൊമരം ഭീം *[[രാം ചരൺ]] - അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു *[[ആലിയ ഭട്ട്]] - സീത **സ്പന്ദൻ ചതുർവേദി - സീത(ബാല്യകാലം) *[[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] - വെങ്കട രാമ രാജു (വിപുലമായ അതിഥി വേഷത്തിൽ)<ref name="IT">{{cite news |title=This is why Ajay Devgn agreed to be part of RRR by Baahubali man SS Rajamouli |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/this-is-why-ajay-devgn-agreed-to-be-part-of-rrr-by-baahubali-man-ss-rajamouli-1481447-2019-03-19 |work=India Today |date=19 March 2019 |language=en}}</ref> *റേ സ്റ്റീവൻസൺ - ഗവർണർ സ്കോട്ട് ബക്സ്റ്റൺ <ref name="International">{{cite news |last1=Press Trust of India |title=SS Rajamouli ropes in Olivia Morris Ray Stevenson and Alison Doody for RRR |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/ss-rajamouli-ropes-in-olivia-morris-ray-stevenson-and-alison-doody-for-rrr-1620961-2019-11-20 |accessdate=20 November 2019 |work=India Today |date=20 November 2019 |language=en}}</ref> *അലിസൺ ഡൂഡി - കാതറീൻ ബക്സ്റ്റൺ<ref name="International"/> *സമുദ്രകാനി - വെങ്കിടേശ്വരുലു<ref>{{cite news |title=Samuthirakani shares sneak-peek from RRR sets. See pic |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/samuthirakani-shares-sneak-peek-from-rrr-sets-see-pic-1494588-2019-04-05 |accessdate=21 September 2019 |work=India Today |date=5 April 2019 |language=en}}</ref> *രാഹുൽ രാമകൃഷ്ണൻ - ലച്ചു *ഒലിവിയ മോറിസ് - ജെന്നിഫർ <ref name="International"/> *ശ്രിയ ശരൺ - സരോജിനി *ഛത്രപതി ശേഖർ - ജംഗ് *രാജീവ് കനകല - വെങ്കട്ട് അവധാനി *എഡ്വേർഡ് സോനെൻബ്ലിക്ക് - എഡ്വേർഡ് ==നിർമ്മാണം== ചിത്രത്തിന്റെ പ്രിൻസിപ്പൽ ഫോട്ടോഗ്രഫി 2018 നവംബർ 19 ന് ഹൈദരാബാദിൽ ആരംഭിച്ചു. ആദ്യ ഷെഡ്യൂളിൽ ഹൈദരാബാദിലെ അലുമിനിയം ഫാക്ടറിയിൽ സ്ഥാപിച്ച ഒരു സെറ്റിൽ വെടിവച്ചുള്ള ഒരു ആക്ഷൻ സീക്വൻസ് ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref name="DC">{{cite web|url=https://deccanchronicle.com/entertainment/tollywood/081218/rajamouli-completes-first-shooting-schedule-for-rrr.html |title=Rajamouli completes first shooting schedule for RRR |publisher= [[Deccan Chronicle]] |accessdate=9 December 2018|date=8 December 2018 }}</ref> എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ, രാം ചരൺ, എസ്. എസ്. രാജമൗലി എന്നിവർ 2019 മാർച്ച് 29 ന് വഡോദരയിലേക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു. അഭിനേതാക്കളായ അജയ് ദേവ്ഗണ്ണിന്റെയും ആലിയ ഭട്ടിന്റെയും ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സിനിമയുടെ അരങ്ങേറ്റം കൂടിയാണ് ഈ ചിത്രം.<ref>{{Cite web|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/junior-ntr-ram-charan-ss-rajamouli-take-off-gujarat-rrr-heres-proof/|title=Junior NTR, Ram Charan and SS Rajamouli take off to Gujarat for RRR and here's the proof!|last=|first=|date=29 March 2019|website=Bollywood Hungama|language=en|archive-url=|archive-date=|url-status=|access-date=29 March 2019}}</ref> ഹോളിവുഡ് നടന്മാരായ റേ സ്റ്റീവൻസൺ, ഒലിവിയ മോറിസ്, അലിസൺ ഡൂഡി എന്നിവർ പ്രധാന കഥാപാത്രങ്ങളെ അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. == റിലീസ്== ===തീയറ്റർ=== മാർച്ച് 25 ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്ററുകളിൽ റിലീസ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് 2022 മാർച്ച് 24 ന് ഇന്ത്യയിലും അമേരിക്കയിലും ഉടനീളം പ്രത്യേക പ്രീമിയറുകൾ RRR നടത്താൻ ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്തിരുന്നു. നേരത്തെ, ഇത് 2020 ജൂലൈ 30-ന് തിയേറ്ററിൽ റിലീസ് ചെയ്യാനായിരുന്നു പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും, 2020 ഫെബ്രുവരിയിൽ, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് (14 ജനുവരി 2021) ഒരാഴ്ച മുമ്പ്, 2020 ഫെബ്രുവരി 8-ന് റിലീസ് തീയതി പരിഷ്‌ക്കരിച്ചു. കോവിഡ്-19 പാൻഡെമിക് കാരണം ലോക്ക്ഡൗണിനെ തുടർന്ന് നിർമ്മാണം തടസ്സപ്പെട്ടതോടെ ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് നിർത്തിവച്ചു. ഷൂട്ടിംഗ് പൂർത്തിയായതിന് ശേഷം പുതിയ റിലീസ് തീയതി സ്ഥിരീകരിക്കുമെന്ന് രാജമൗലി പറഞ്ഞു.[204] റിപ്പബ്ലിക് ദിനത്തിന്റെ തലേന്ന് (25 ജനുവരി 2021), ദസറ വാരാന്ത്യത്തിന്റെ തലേന്ന് 2021 ഒക്ടോബർ 13 റിലീസ് തീയതി പ്രഖ്യാപിച്ചു, കോവിഡ്- ന്റെ രണ്ടാം തരംഗത്തെത്തുടർന്ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്റർ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി റിലീസ് തീയതി വീണ്ടും മാറ്റിവച്ചു. 19 അതിന്റെ അനന്തരഫലങ്ങളും. 2021 ഒക്‌ടോബർ ആദ്യം, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് മുന്നോടിയായി 2022 ജനുവരി 7-ലേക്ക് തിയേറ്റർ റിലീസ് തീയതി മാറ്റി. എന്നിരുന്നാലും, റിലീസിന് ഒരാഴ്‌ച മുമ്പ്, ഒമിക്‌റോൺ വേരിയന്റിനാൽ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന COVID-19 കേസുകളുടെ എണ്ണം കാരണം ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് അനിശ്ചിതകാലത്തേക്ക് മാറ്റിവയ്ക്കുമെന്ന് ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാക്കൾ അറിയിച്ചു. പാൻഡെമിക് സാഹചര്യം കണക്കിലെടുത്ത് ജനുവരി പകുതിയോടെ, രണ്ട് താൽക്കാലിക റിലീസ് തീയതികൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു: 18 മാർച്ച് 2022, 28 ഏപ്രിൽ 2022. പിന്നീട്, നിർമ്മാതാക്കൾ 25 മാർച്ച് 2022 റിലീസ് തീയതി അന്തിമമാക്കി. ഹിന്ദി, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ, മറ്റ് ഇന്ത്യൻ, വിദേശ ഭാഷകളിൽ 2D, 3D, IMAX ഫോർമാറ്റുകളിൽ ഡബ്ബ് ചെയ്ത പതിപ്പുകൾക്കൊപ്പം തെലുങ്കിലും ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യാനാണ് ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നത്. ഡോൾബി സിനിമാ ഫോർമാറ്റിൽ പുറത്തിറങ്ങുന്ന ആദ്യ ഇന്ത്യൻ സിനിമയാണിത്. 2022 ജനുവരിയിൽ, ചിത്രം അല്ലൂരി സീതാ രാമ രാജുവിന്റെയും കൊമരം ഭീമിന്റെയും ചരിത്രത്തെ വളച്ചൊടിക്കുന്നു എന്നാരോപിച്ച് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യുന്നത് തടയാൻ തെലങ്കാന ഹൈക്കോടതിയിൽ ഒരു പൊതുതാൽപ്പര്യ ഹർജി (PIL) ഫയൽ ചെയ്തു. അവകാശപ്പെടുന്നതുപോലെ രണ്ട് വിപ്ലവകാരികളുടെ സൽപ്പേരിന് കളങ്കമുണ്ടാക്കുന്നതല്ല സിനിമയെന്ന് നിരീക്ഷിച്ച് ഹൈക്കോടതി മാർച്ചിൽ ഹർജി റദ്ദാക്കി. കഴിഞ്ഞ വർഷം ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് കുറച്ചതിനെത്തുടർന്ന് രാഷ്ട്രീയ-സിനിമാ വ്യവസായ രംഗത്തെ തിരിച്ചടിയെത്തുടർന്ന്, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രി വൈ.എസ്. ജഗൻ മോഹൻ റെഡ്ഡി, 2022 മാർച്ച് പകുതിയോടെ ആന്ധ്രാപ്രദേശിൽ ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് വർധിപ്പിച്ചു. ടിക്കറ്റ് വർധിപ്പിക്കാനുള്ള സർക്കാർ അനുമതി സിനിമാട്ടോഗ്രാഫി മന്ത്രി പെർണി വെങ്കിട്ടരാമയ്യയ്ക്ക് ലഭിച്ചു. മാർച്ച് 25-ന് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്‌തതിന് ശേഷമുള്ള ആദ്യ പത്ത് ദിവസങ്ങളിൽ ₹75 (94¢ യുഎസ്) വില. ===ഹോം മീഡിയ=== 3 OTT പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിലൂടെ സ്ട്രീം ചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സിനിമയാണ് RRR. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകൾക്കുള്ള ചിത്രത്തിന്റെ ഡിജിറ്റൽ അവകാശം ZEE5 സ്വന്തമാക്കിയപ്പോൾ ഹിന്ദി, ഇംഗ്ലീഷ്, പോർച്ചുഗീസ്, കൊറിയൻ, ടർക്കിഷ്, സ്പാനിഷ് പതിപ്പുകൾ [[നെറ്റ്ഫ്ലിക്സ്]] സ്വന്തമാക്കിയതായി 2021 മെയ് മാസത്തിൽ Pen Studios അറിയിച്ചു. സീ നെറ്റ്‌വർക്ക് ഹിന്ദി പതിപ്പിന്റെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്റ്റാർ ഇന്ത്യ നെറ്റ്‌വർക്ക് ചിത്രത്തിന്റെ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകളുടെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്വന്തമാക്കി. തിയറ്ററിനു ശേഷമുള്ള സ്ട്രീമിംഗിന്റെയും സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശത്തിന്റെയും സംയോജിത ഡീൽ 325 കോടി രൂപയാണെന്നാണ് റിപ്പോർട്ട്. 2022 മെയ് 20 മുതൽ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ ചിത്രം ZEE5-ൽ സ്ട്രീം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി, അതേ ദിവസം തന്നെ ഹിന്ദി പതിപ്പ് നെറ്റ്ഫ്ലിക്സിൽ റിലീസ് ചെയ്തു. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ 2022 ജൂലൈ 26 മുതൽ [[ഹോട്ട്സ്റ്റാർ|ഡിസ്നി+ ഹോട്ട്‌സ്റ്റാറിലും]] സിനിമ സ്ട്രീമിംഗ് ആരംഭിച്ചു. ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള വഴി== * {{IMDb title|tt8178634}} * [https://www.bollywoodhungama.com/movie/rrr/ ''RRR''] on ബോളിവുഡ് ഹംഗാമ [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] q1x9nzf7d4u8ijei8u5ti9ja4jrqt15 3763349 3763348 2022-08-08T16:34:06Z 116.68.86.109 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = രൗദ്രം രണം രുധിരം | image = | caption = | director = [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] | screenplay = എസ്.എസ്. രാജമൗലി | story = കെ. വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദ് | producer = ഡി. വി. വി. ദനായ്യ | starring = [[രാം ചരൺ]]<br> [[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]]<br>[[ആലിയ ഭട്ട്]] <br> [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] | music = എം. എം. കീരവാണി | cinematography = കെ. കെ. സെന്തിൽ കുമാർ | editing = എ. ശ്രീകർ പ്രസാദ് | studio = ഡി.വി‌.വി entertainment | distributor = | released = 25 മാർച്ച് 2022 | budget = {{INR| 450-550 crore}}<ref>{{cite web |title=RRR budget revealed. The amount of Jr NTR and Ram Charan film will blow your mind |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/rrr-budget-revealed-the-amount-of-jr-ntr-and-ram-charan-film-will-blow-your-mind-1477860-2019-03-14 |date=14 March 2019 |accessdate=8 May 2019 |work=[[India Today]]}}</ref> | country = ഇന്ത്യ | language = തെലുങ്ക് | gross = 1139 കോടി |}} വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദിനൊപ്പം ചിത്രത്തിന്റെ രചന നിർവഹിച്ച [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] സംവിധാനം ചെയ്ത 2022-ൽ തെലുങ്ക് ഭാഷയിൽ റീലീസ് ചെയ്ത ഇതിഹാസ ആക്ഷൻ ഡ്രാമ ചിത്രമാണ് '''ആർ.ആർ.ആർ (രൗദ്രം രണം രുധിരം)'''. ഡിവിവി എന്റർടെയ്ൻമെന്റിന്റെ ബാനറിൽ ഡി വി വി ദനയ്യയാണ് ചിത്രം നിർമ്മിക്കുന്നത്. [[രാം ചരൺ ]],[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]], [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]], [[ആലിയ ഭട്ട്]], ശ്രിയ ശരൺ, സമുദ്രക്കനി, റേ സ്റ്റീവൻസൺ, അലിസൺ ഡൂഡി, ഒലിവിയ മോറിസ് എന്നിവരാണ് ചിത്രത്തിലെ അഭിനേതാക്കൾ. രണ്ട് ഇന്ത്യൻ വിപ്ലവകാരികളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (ചരൺ), കൊമരം ഭീം (രാമ റാവു) എന്നിവരെയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനെതിരായ അവരുടെ പോരാട്ടത്തെയും കുറിച്ചുള്ള ഒരു സാങ്കൽപ്പിക കഥയാണിത്. ==കഥയുടെ സംഗ്രഹം== ചിത്രത്തിന്റെ കഥ അദിലാബാദിൽ ആരംഭിക്കുന്നു, അവിടെ ഒരു ആദിവാസി പെൺകുട്ടിയെ കുറച്ച് ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളക്കാർ അമ്മയിൽ നിന്ന് ബലമായി പിടിച്ചുകൊണ്ടുപോകുന്നു. ഗോത്രത്തിന്റെ നേതാവായ കൊമരം ഭീം (ജൂനിയർ എൻടിആർ) പെൺകുട്ടിയെ തേടി ഒരു യാത്ര പുറപ്പെടുന്നു. ഭീമന്റെ ദൗത്യത്തെക്കുറിച്ചും ഗവർണറെ കൊലപ്പെടുത്താനുള്ള പദ്ധതിയെക്കുറിച്ചും ലഭിച്ച സൂചനയിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് വേണ്ടി ജോലി ചെയ്യുന്ന പോലീസ് ഓഫീസർമാരിൽ ഒരാളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (രാം ചരൺ) അവനെ അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള ചുമതല ഏറ്റെടുക്കാൻ തീരുമാനിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, സമയത്തിനനുസരിച്ച് ശത്രുക്കൾ നല്ല സുഹൃത്തുക്കളായി മാറുകയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനും ഹൈദരാബാദിലെ നിസാമിനും എതിരെ ഒരുമിച്ച് പോരാടുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ കാര്യങ്ങൾ അപ്രതീക്ഷിത വഴിത്തിരിവിലേക്ക് മാറുന്നു. ==കഥാപാത്രങ്ങൾ== *[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]] - കൊമരം ഭീം *[[രാം ചരൺ]] - അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു *[[ആലിയ ഭട്ട്]] - സീത **സ്പന്ദൻ ചതുർവേദി - സീത(ബാല്യകാലം) *[[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] - വെങ്കട രാമ രാജു (വിപുലമായ അതിഥി വേഷത്തിൽ)<ref name="IT">{{cite news |title=This is why Ajay Devgn agreed to be part of RRR by Baahubali man SS Rajamouli |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/this-is-why-ajay-devgn-agreed-to-be-part-of-rrr-by-baahubali-man-ss-rajamouli-1481447-2019-03-19 |work=India Today |date=19 March 2019 |language=en}}</ref> *റേ സ്റ്റീവൻസൺ - ഗവർണർ സ്കോട്ട് ബക്സ്റ്റൺ <ref name="International">{{cite news |last1=Press Trust of India |title=SS Rajamouli ropes in Olivia Morris Ray Stevenson and Alison Doody for RRR |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/ss-rajamouli-ropes-in-olivia-morris-ray-stevenson-and-alison-doody-for-rrr-1620961-2019-11-20 |accessdate=20 November 2019 |work=India Today |date=20 November 2019 |language=en}}</ref> *അലിസൺ ഡൂഡി - കാതറീൻ ബക്സ്റ്റൺ<ref name="International"/> *സമുദ്രകാനി - വെങ്കിടേശ്വരുലു<ref>{{cite news |title=Samuthirakani shares sneak-peek from RRR sets. See pic |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/samuthirakani-shares-sneak-peek-from-rrr-sets-see-pic-1494588-2019-04-05 |accessdate=21 September 2019 |work=India Today |date=5 April 2019 |language=en}}</ref> *രാഹുൽ രാമകൃഷ്ണൻ - ലച്ചു *ഒലിവിയ മോറിസ് - ജെന്നിഫർ <ref name="International"/> *ശ്രിയ ശരൺ - സരോജിനി *ഛത്രപതി ശേഖർ - ജംഗ് *രാജീവ് കനകല - വെങ്കട്ട് അവധാനി *എഡ്വേർഡ് സോനെൻബ്ലിക്ക് - എഡ്വേർഡ് ==നിർമ്മാണം== ചിത്രത്തിന്റെ പ്രിൻസിപ്പൽ ഫോട്ടോഗ്രഫി 2018 നവംബർ 19 ന് ഹൈദരാബാദിൽ ആരംഭിച്ചു. ആദ്യ ഷെഡ്യൂളിൽ ഹൈദരാബാദിലെ അലുമിനിയം ഫാക്ടറിയിൽ സ്ഥാപിച്ച ഒരു സെറ്റിൽ വെടിവച്ചുള്ള ഒരു ആക്ഷൻ സീക്വൻസ് ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref name="DC">{{cite web|url=https://deccanchronicle.com/entertainment/tollywood/081218/rajamouli-completes-first-shooting-schedule-for-rrr.html |title=Rajamouli completes first shooting schedule for RRR |publisher= [[Deccan Chronicle]] |accessdate=9 December 2018|date=8 December 2018 }}</ref> എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ, രാം ചരൺ, എസ്. എസ്. രാജമൗലി എന്നിവർ 2019 മാർച്ച് 29 ന് വഡോദരയിലേക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു. അഭിനേതാക്കളായ അജയ് ദേവ്ഗണ്ണിന്റെയും ആലിയ ഭട്ടിന്റെയും ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സിനിമയുടെ അരങ്ങേറ്റം കൂടിയാണ് ഈ ചിത്രം.<ref>{{Cite web|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/junior-ntr-ram-charan-ss-rajamouli-take-off-gujarat-rrr-heres-proof/|title=Junior NTR, Ram Charan and SS Rajamouli take off to Gujarat for RRR and here's the proof!|last=|first=|date=29 March 2019|website=Bollywood Hungama|language=en|archive-url=|archive-date=|url-status=|access-date=29 March 2019}}</ref> ഹോളിവുഡ് നടന്മാരായ റേ സ്റ്റീവൻസൺ, ഒലിവിയ മോറിസ്, അലിസൺ ഡൂഡി എന്നിവർ പ്രധാന കഥാപാത്രങ്ങളെ അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. == റിലീസ്== ===തീയറ്റർ=== മാർച്ച് 25 ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്ററുകളിൽ റിലീസ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് 2022 മാർച്ച് 24 ന് ഇന്ത്യയിലും അമേരിക്കയിലും ഉടനീളം പ്രത്യേക പ്രീമിയറുകൾ RRR നടത്താൻ ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്തിരുന്നു. നേരത്തെ, ഇത് 2020 ജൂലൈ 30-ന് തിയേറ്ററിൽ റിലീസ് ചെയ്യാനായിരുന്നു പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും, 2020 ഫെബ്രുവരിയിൽ, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് (14 ജനുവരി 2021) ഒരാഴ്ച മുമ്പ്, 2020 ഫെബ്രുവരി 8-ന് റിലീസ് തീയതി പരിഷ്‌ക്കരിച്ചു. കോവിഡ്-19 പാൻഡെമിക് കാരണം ലോക്ക്ഡൗണിനെ തുടർന്ന് നിർമ്മാണം തടസ്സപ്പെട്ടതോടെ ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് നിർത്തിവച്ചു. ഷൂട്ടിംഗ് പൂർത്തിയായതിന് ശേഷം പുതിയ റിലീസ് തീയതി സ്ഥിരീകരിക്കുമെന്ന് രാജമൗലി പറഞ്ഞു.[204] റിപ്പബ്ലിക് ദിനത്തിന്റെ തലേന്ന് (25 ജനുവരി 2021), ദസറ വാരാന്ത്യത്തിന്റെ തലേന്ന് 2021 ഒക്ടോബർ 13 റിലീസ് തീയതി പ്രഖ്യാപിച്ചു, കോവിഡ്- ന്റെ രണ്ടാം തരംഗത്തെത്തുടർന്ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്റർ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി റിലീസ് തീയതി വീണ്ടും മാറ്റിവച്ചു. 19 അതിന്റെ അനന്തരഫലങ്ങളും. 2021 ഒക്‌ടോബർ ആദ്യം, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് മുന്നോടിയായി 2022 ജനുവരി 7-ലേക്ക് തിയേറ്റർ റിലീസ് തീയതി മാറ്റി. എന്നിരുന്നാലും, റിലീസിന് ഒരാഴ്‌ച മുമ്പ്, ഒമിക്‌റോൺ വേരിയന്റിനാൽ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന COVID-19 കേസുകളുടെ എണ്ണം കാരണം ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് അനിശ്ചിതകാലത്തേക്ക് മാറ്റിവയ്ക്കുമെന്ന് ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാക്കൾ അറിയിച്ചു. പാൻഡെമിക് സാഹചര്യം കണക്കിലെടുത്ത് ജനുവരി പകുതിയോടെ, രണ്ട് താൽക്കാലിക റിലീസ് തീയതികൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു: 18 മാർച്ച് 2022, 28 ഏപ്രിൽ 2022. പിന്നീട്, നിർമ്മാതാക്കൾ 25 മാർച്ച് 2022 റിലീസ് തീയതി അന്തിമമാക്കി. ഹിന്ദി, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ, മറ്റ് ഇന്ത്യൻ, വിദേശ ഭാഷകളിൽ 2D, 3D, IMAX ഫോർമാറ്റുകളിൽ ഡബ്ബ് ചെയ്ത പതിപ്പുകൾക്കൊപ്പം തെലുങ്കിലും ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യാനാണ് ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നത്. ഡോൾബി സിനിമാ ഫോർമാറ്റിൽ പുറത്തിറങ്ങുന്ന ആദ്യ ഇന്ത്യൻ സിനിമയാണിത്. 2022 ജനുവരിയിൽ, ചിത്രം അല്ലൂരി സീതാ രാമ രാജുവിന്റെയും കൊമരം ഭീമിന്റെയും ചരിത്രത്തെ വളച്ചൊടിക്കുന്നു എന്നാരോപിച്ച് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യുന്നത് തടയാൻ തെലങ്കാന ഹൈക്കോടതിയിൽ ഒരു പൊതുതാൽപ്പര്യ ഹർജി (PIL) ഫയൽ ചെയ്തു. അവകാശപ്പെടുന്നതുപോലെ രണ്ട് വിപ്ലവകാരികളുടെ സൽപ്പേരിന് കളങ്കമുണ്ടാക്കുന്നതല്ല സിനിമയെന്ന് നിരീക്ഷിച്ച് ഹൈക്കോടതി മാർച്ചിൽ ഹർജി റദ്ദാക്കി. കഴിഞ്ഞ വർഷം ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് കുറച്ചതിനെത്തുടർന്ന് രാഷ്ട്രീയ-സിനിമാ വ്യവസായ രംഗത്തെ തിരിച്ചടിയെത്തുടർന്ന്, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രി വൈ.എസ്. ജഗൻ മോഹൻ റെഡ്ഡി, 2022 മാർച്ച് പകുതിയോടെ ആന്ധ്രാപ്രദേശിൽ ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് വർധിപ്പിച്ചു. ടിക്കറ്റ് വർധിപ്പിക്കാനുള്ള സർക്കാർ അനുമതി സിനിമാട്ടോഗ്രാഫി മന്ത്രി പെർണി വെങ്കിട്ടരാമയ്യയ്ക്ക് ലഭിച്ചു. മാർച്ച് 25-ന് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്‌തതിന് ശേഷമുള്ള ആദ്യ പത്ത് ദിവസങ്ങളിൽ ₹75 (94¢ യുഎസ്) വില. ===ഹോം മീഡിയ=== 3 OTT പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിലൂടെ സ്ട്രീം ചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സിനിമയാണ് RRR. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകൾക്കുള്ള ചിത്രത്തിന്റെ ഡിജിറ്റൽ അവകാശം ZEE5 സ്വന്തമാക്കിയപ്പോൾ ഹിന്ദി, ഇംഗ്ലീഷ്, പോർച്ചുഗീസ്, കൊറിയൻ, ടർക്കിഷ്, സ്പാനിഷ് പതിപ്പുകൾ [[നെറ്റ്ഫ്ലിക്സ്]] സ്വന്തമാക്കിയതായി 2021 മെയ് മാസത്തിൽ Pen Studios അറിയിച്ചു. സീ നെറ്റ്‌വർക്ക് ഹിന്ദി പതിപ്പിന്റെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്റ്റാർ ഇന്ത്യ നെറ്റ്‌വർക്ക് ചിത്രത്തിന്റെ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകളുടെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്വന്തമാക്കി. തിയറ്ററിനു ശേഷമുള്ള സ്ട്രീമിംഗിന്റെയും സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശത്തിന്റെയും സംയോജിത ഡീൽ 325 കോടി രൂപയാണെന്നാണ് റിപ്പോർട്ട്. 2022 മെയ് 20 മുതൽ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ ചിത്രം ZEE5-ൽ സ്ട്രീം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി, അതേ ദിവസം തന്നെ ഹിന്ദി പതിപ്പ് നെറ്റ്ഫ്ലിക്സിൽ റിലീസ് ചെയ്തു. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ 2022 ജൂലൈ 26 മുതൽ [[ഹോട്ട്സ്റ്റാർ|ഡിസ്നി+ ഹോട്ട്‌സ്റ്റാറിലും]] സിനിമ സ്ട്രീമിംഗ് ആരംഭിച്ചു. ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള വഴി== * {{IMDb title|tt8178634}} * [https://www.bollywoodhungama.com/movie/rrr/ ''RRR''] on ബോളിവുഡ് ഹംഗാമ [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] evvp8e3i7y27luk7vvcgmj2bmfzsaaa 3763351 3763349 2022-08-08T16:35:38Z 116.68.86.109 /* കഥാപാത്രങ്ങൾ */ wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = രൗദ്രം രണം രുധിരം | image = | caption = | director = [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] | screenplay = എസ്.എസ്. രാജമൗലി | story = കെ. വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദ് | producer = ഡി. വി. വി. ദനായ്യ | starring = [[രാം ചരൺ]]<br> [[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]]<br>[[ആലിയ ഭട്ട്]] <br> [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] | music = എം. എം. കീരവാണി | cinematography = കെ. കെ. സെന്തിൽ കുമാർ | editing = എ. ശ്രീകർ പ്രസാദ് | studio = ഡി.വി‌.വി entertainment | distributor = | released = 25 മാർച്ച് 2022 | budget = {{INR| 450-550 crore}}<ref>{{cite web |title=RRR budget revealed. The amount of Jr NTR and Ram Charan film will blow your mind |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/rrr-budget-revealed-the-amount-of-jr-ntr-and-ram-charan-film-will-blow-your-mind-1477860-2019-03-14 |date=14 March 2019 |accessdate=8 May 2019 |work=[[India Today]]}}</ref> | country = ഇന്ത്യ | language = തെലുങ്ക് | gross = 1139 കോടി |}} വി. വിജയേന്ദ്ര പ്രസാദിനൊപ്പം ചിത്രത്തിന്റെ രചന നിർവഹിച്ച [[എസ്.എസ്. രാജമൗലി]] സംവിധാനം ചെയ്ത 2022-ൽ തെലുങ്ക് ഭാഷയിൽ റീലീസ് ചെയ്ത ഇതിഹാസ ആക്ഷൻ ഡ്രാമ ചിത്രമാണ് '''ആർ.ആർ.ആർ (രൗദ്രം രണം രുധിരം)'''. ഡിവിവി എന്റർടെയ്ൻമെന്റിന്റെ ബാനറിൽ ഡി വി വി ദനയ്യയാണ് ചിത്രം നിർമ്മിക്കുന്നത്. [[രാം ചരൺ ]],[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]], [[അജയ് ദേവ്ഗൺ]], [[ആലിയ ഭട്ട്]], ശ്രിയ ശരൺ, സമുദ്രക്കനി, റേ സ്റ്റീവൻസൺ, അലിസൺ ഡൂഡി, ഒലിവിയ മോറിസ് എന്നിവരാണ് ചിത്രത്തിലെ അഭിനേതാക്കൾ. രണ്ട് ഇന്ത്യൻ വിപ്ലവകാരികളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (ചരൺ), കൊമരം ഭീം (രാമ റാവു) എന്നിവരെയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനെതിരായ അവരുടെ പോരാട്ടത്തെയും കുറിച്ചുള്ള ഒരു സാങ്കൽപ്പിക കഥയാണിത്. ==കഥയുടെ സംഗ്രഹം== ചിത്രത്തിന്റെ കഥ അദിലാബാദിൽ ആരംഭിക്കുന്നു, അവിടെ ഒരു ആദിവാസി പെൺകുട്ടിയെ കുറച്ച് ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളക്കാർ അമ്മയിൽ നിന്ന് ബലമായി പിടിച്ചുകൊണ്ടുപോകുന്നു. ഗോത്രത്തിന്റെ നേതാവായ കൊമരം ഭീം (ജൂനിയർ എൻടിആർ) പെൺകുട്ടിയെ തേടി ഒരു യാത്ര പുറപ്പെടുന്നു. ഭീമന്റെ ദൗത്യത്തെക്കുറിച്ചും ഗവർണറെ കൊലപ്പെടുത്താനുള്ള പദ്ധതിയെക്കുറിച്ചും ലഭിച്ച സൂചനയിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് വേണ്ടി ജോലി ചെയ്യുന്ന പോലീസ് ഓഫീസർമാരിൽ ഒരാളായ അല്ലൂരി സീതാരാമ രാജു (രാം ചരൺ) അവനെ അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള ചുമതല ഏറ്റെടുക്കാൻ തീരുമാനിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, സമയത്തിനനുസരിച്ച് ശത്രുക്കൾ നല്ല സുഹൃത്തുക്കളായി മാറുകയും ബ്രിട്ടീഷ് രാജിനും ഹൈദരാബാദിലെ നിസാമിനും എതിരെ ഒരുമിച്ച് പോരാടുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ കാര്യങ്ങൾ അപ്രതീക്ഷിത വഴിത്തിരിവിലേക്ക് മാറുന്നു. ==കഥാപാത്രങ്ങൾ== *[[രാം ചരൺ]] - അല്ലൂരി സീതാരാമരാജു *[[എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ]] - കൊമരം ഭീം *[[ആലിയ ഭട്ട്]] - സീത **സ്പന്ദൻ ചതുർവേദി - സീത(ബാല്യകാലം) *[[അജയ് ദേവ്ഗൺ]] - വെങ്കട രാമ രാജു (വിപുലമായ അതിഥി വേഷത്തിൽ)<ref name="IT">{{cite news |title=This is why Ajay Devgn agreed to be part of RRR by Baahubali man SS Rajamouli |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/this-is-why-ajay-devgn-agreed-to-be-part-of-rrr-by-baahubali-man-ss-rajamouli-1481447-2019-03-19 |work=India Today |date=19 March 2019 |language=en}}</ref> *റേ സ്റ്റീവൻസൺ - ഗവർണർ സ്കോട്ട് ബക്സ്റ്റൺ <ref name="International">{{cite news |last1=Press Trust of India |title=SS Rajamouli ropes in Olivia Morris Ray Stevenson and Alison Doody for RRR |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/ss-rajamouli-ropes-in-olivia-morris-ray-stevenson-and-alison-doody-for-rrr-1620961-2019-11-20 |accessdate=20 November 2019 |work=India Today |date=20 November 2019 |language=en}}</ref> *അലിസൺ ഡൂഡി - കാതറീൻ ബക്സ്റ്റൺ<ref name="International"/> *സമുദ്രകാനി - വെങ്കിടേശ്വരുലു<ref>{{cite news |title=Samuthirakani shares sneak-peek from RRR sets. See pic |url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/samuthirakani-shares-sneak-peek-from-rrr-sets-see-pic-1494588-2019-04-05 |accessdate=21 September 2019 |work=India Today |date=5 April 2019 |language=en}}</ref> *രാഹുൽ രാമകൃഷ്ണൻ - ലച്ചു *ഒലിവിയ മോറിസ് - ജെന്നിഫർ <ref name="International"/> *ശ്രിയ ശരൺ - സരോജിനി *ഛത്രപതി ശേഖർ - ജംഗ് *രാജീവ് കനകല - വെങ്കട്ട് അവധാനി *എഡ്വേർഡ് സോനെൻബ്ലിക്ക് - എഡ്വേർഡ് ==നിർമ്മാണം== ചിത്രത്തിന്റെ പ്രിൻസിപ്പൽ ഫോട്ടോഗ്രഫി 2018 നവംബർ 19 ന് ഹൈദരാബാദിൽ ആരംഭിച്ചു. ആദ്യ ഷെഡ്യൂളിൽ ഹൈദരാബാദിലെ അലുമിനിയം ഫാക്ടറിയിൽ സ്ഥാപിച്ച ഒരു സെറ്റിൽ വെടിവച്ചുള്ള ഒരു ആക്ഷൻ സീക്വൻസ് ഉൾപ്പെടുന്നു.<ref name="DC">{{cite web|url=https://deccanchronicle.com/entertainment/tollywood/081218/rajamouli-completes-first-shooting-schedule-for-rrr.html |title=Rajamouli completes first shooting schedule for RRR |publisher= [[Deccan Chronicle]] |accessdate=9 December 2018|date=8 December 2018 }}</ref> എൻ. ടി. രാമ റാവു ജൂനിയർ, രാം ചരൺ, എസ്. എസ്. രാജമൗലി എന്നിവർ 2019 മാർച്ച് 29 ന് വഡോദരയിലേക്ക് യാത്ര തിരിച്ചു. അഭിനേതാക്കളായ അജയ് ദേവ്ഗണ്ണിന്റെയും ആലിയ ഭട്ടിന്റെയും ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സിനിമയുടെ അരങ്ങേറ്റം കൂടിയാണ് ഈ ചിത്രം.<ref>{{Cite web|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/junior-ntr-ram-charan-ss-rajamouli-take-off-gujarat-rrr-heres-proof/|title=Junior NTR, Ram Charan and SS Rajamouli take off to Gujarat for RRR and here's the proof!|last=|first=|date=29 March 2019|website=Bollywood Hungama|language=en|archive-url=|archive-date=|url-status=|access-date=29 March 2019}}</ref> ഹോളിവുഡ് നടന്മാരായ റേ സ്റ്റീവൻസൺ, ഒലിവിയ മോറിസ്, അലിസൺ ഡൂഡി എന്നിവർ പ്രധാന കഥാപാത്രങ്ങളെ അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. == റിലീസ്== ===തീയറ്റർ=== മാർച്ച് 25 ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്ററുകളിൽ റിലീസ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് 2022 മാർച്ച് 24 ന് ഇന്ത്യയിലും അമേരിക്കയിലും ഉടനീളം പ്രത്യേക പ്രീമിയറുകൾ RRR നടത്താൻ ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്തിരുന്നു. നേരത്തെ, ഇത് 2020 ജൂലൈ 30-ന് തിയേറ്ററിൽ റിലീസ് ചെയ്യാനായിരുന്നു പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും, 2020 ഫെബ്രുവരിയിൽ, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് (14 ജനുവരി 2021) ഒരാഴ്ച മുമ്പ്, 2020 ഫെബ്രുവരി 8-ന് റിലീസ് തീയതി പരിഷ്‌ക്കരിച്ചു. കോവിഡ്-19 പാൻഡെമിക് കാരണം ലോക്ക്ഡൗണിനെ തുടർന്ന് നിർമ്മാണം തടസ്സപ്പെട്ടതോടെ ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് നിർത്തിവച്ചു. ഷൂട്ടിംഗ് പൂർത്തിയായതിന് ശേഷം പുതിയ റിലീസ് തീയതി സ്ഥിരീകരിക്കുമെന്ന് രാജമൗലി പറഞ്ഞു.[204] റിപ്പബ്ലിക് ദിനത്തിന്റെ തലേന്ന് (25 ജനുവരി 2021), ദസറ വാരാന്ത്യത്തിന്റെ തലേന്ന് 2021 ഒക്ടോബർ 13 റിലീസ് തീയതി പ്രഖ്യാപിച്ചു, കോവിഡ്- ന്റെ രണ്ടാം തരംഗത്തെത്തുടർന്ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള തിയറ്റർ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി റിലീസ് തീയതി വീണ്ടും മാറ്റിവച്ചു. 19 അതിന്റെ അനന്തരഫലങ്ങളും. 2021 ഒക്‌ടോബർ ആദ്യം, സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തിന് മുന്നോടിയായി 2022 ജനുവരി 7-ലേക്ക് തിയേറ്റർ റിലീസ് തീയതി മാറ്റി. എന്നിരുന്നാലും, റിലീസിന് ഒരാഴ്‌ച മുമ്പ്, ഒമിക്‌റോൺ വേരിയന്റിനാൽ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന COVID-19 കേസുകളുടെ എണ്ണം കാരണം ചിത്രത്തിന്റെ റിലീസ് അനിശ്ചിതകാലത്തേക്ക് മാറ്റിവയ്ക്കുമെന്ന് ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാക്കൾ അറിയിച്ചു. പാൻഡെമിക് സാഹചര്യം കണക്കിലെടുത്ത് ജനുവരി പകുതിയോടെ, രണ്ട് താൽക്കാലിക റിലീസ് തീയതികൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു: 18 മാർച്ച് 2022, 28 ഏപ്രിൽ 2022. പിന്നീട്, നിർമ്മാതാക്കൾ 25 മാർച്ച് 2022 റിലീസ് തീയതി അന്തിമമാക്കി. ഹിന്ദി, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ, മറ്റ് ഇന്ത്യൻ, വിദേശ ഭാഷകളിൽ 2D, 3D, IMAX ഫോർമാറ്റുകളിൽ ഡബ്ബ് ചെയ്ത പതിപ്പുകൾക്കൊപ്പം തെലുങ്കിലും ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യാനാണ് ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നത്. ഡോൾബി സിനിമാ ഫോർമാറ്റിൽ പുറത്തിറങ്ങുന്ന ആദ്യ ഇന്ത്യൻ സിനിമയാണിത്. 2022 ജനുവരിയിൽ, ചിത്രം അല്ലൂരി സീതാ രാമ രാജുവിന്റെയും കൊമരം ഭീമിന്റെയും ചരിത്രത്തെ വളച്ചൊടിക്കുന്നു എന്നാരോപിച്ച് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യുന്നത് തടയാൻ തെലങ്കാന ഹൈക്കോടതിയിൽ ഒരു പൊതുതാൽപ്പര്യ ഹർജി (PIL) ഫയൽ ചെയ്തു. അവകാശപ്പെടുന്നതുപോലെ രണ്ട് വിപ്ലവകാരികളുടെ സൽപ്പേരിന് കളങ്കമുണ്ടാക്കുന്നതല്ല സിനിമയെന്ന് നിരീക്ഷിച്ച് ഹൈക്കോടതി മാർച്ചിൽ ഹർജി റദ്ദാക്കി. കഴിഞ്ഞ വർഷം ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് കുറച്ചതിനെത്തുടർന്ന് രാഷ്ട്രീയ-സിനിമാ വ്യവസായ രംഗത്തെ തിരിച്ചടിയെത്തുടർന്ന്, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രി വൈ.എസ്. ജഗൻ മോഹൻ റെഡ്ഡി, 2022 മാർച്ച് പകുതിയോടെ ആന്ധ്രാപ്രദേശിൽ ടിക്കറ്റ് നിരക്ക് വർധിപ്പിച്ചു. ടിക്കറ്റ് വർധിപ്പിക്കാനുള്ള സർക്കാർ അനുമതി സിനിമാട്ടോഗ്രാഫി മന്ത്രി പെർണി വെങ്കിട്ടരാമയ്യയ്ക്ക് ലഭിച്ചു. മാർച്ച് 25-ന് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്‌തതിന് ശേഷമുള്ള ആദ്യ പത്ത് ദിവസങ്ങളിൽ ₹75 (94¢ യുഎസ്) വില. ===ഹോം മീഡിയ=== 3 OTT പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിലൂടെ സ്ട്രീം ചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സിനിമയാണ് RRR. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകൾക്കുള്ള ചിത്രത്തിന്റെ ഡിജിറ്റൽ അവകാശം ZEE5 സ്വന്തമാക്കിയപ്പോൾ ഹിന്ദി, ഇംഗ്ലീഷ്, പോർച്ചുഗീസ്, കൊറിയൻ, ടർക്കിഷ്, സ്പാനിഷ് പതിപ്പുകൾ [[നെറ്റ്ഫ്ലിക്സ്]] സ്വന്തമാക്കിയതായി 2021 മെയ് മാസത്തിൽ Pen Studios അറിയിച്ചു. സീ നെറ്റ്‌വർക്ക് ഹിന്ദി പതിപ്പിന്റെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്റ്റാർ ഇന്ത്യ നെറ്റ്‌വർക്ക് ചിത്രത്തിന്റെ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ പതിപ്പുകളുടെ സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശവും സ്വന്തമാക്കി. തിയറ്ററിനു ശേഷമുള്ള സ്ട്രീമിംഗിന്റെയും സാറ്റലൈറ്റ് അവകാശത്തിന്റെയും സംയോജിത ഡീൽ 325 കോടി രൂപയാണെന്നാണ് റിപ്പോർട്ട്. 2022 മെയ് 20 മുതൽ തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ ചിത്രം ZEE5-ൽ സ്ട്രീം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി, അതേ ദിവസം തന്നെ ഹിന്ദി പതിപ്പ് നെറ്റ്ഫ്ലിക്സിൽ റിലീസ് ചെയ്തു. തെലുങ്ക്, തമിഴ്, മലയാളം, കന്നഡ ഭാഷകളിൽ 2022 ജൂലൈ 26 മുതൽ [[ഹോട്ട്സ്റ്റാർ|ഡിസ്നി+ ഹോട്ട്‌സ്റ്റാറിലും]] സിനിമ സ്ട്രീമിംഗ് ആരംഭിച്ചു. ==അവലംബം== {{reflist}} ==പുറത്തേക്കുള്ള വഴി== * {{IMDb title|tt8178634}} * [https://www.bollywoodhungama.com/movie/rrr/ ''RRR''] on ബോളിവുഡ് ഹംഗാമ [[വർഗ്ഗം:2022-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] meg2qtue3jbavl412t7m6bd15s237tx 0 511649 3763535 3741618 2022-08-09T10:28:43Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Pooja Hegde}} {{Infobox person | name = പൂജ ഹെഗ്‌ഡെ | image = Pooja Hegde at Beast Telugu press meet.jpg | caption = | other_names = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age |df=yes|1990|10|13}} | birth_place = [[Mumbai|മുംബൈ]], [[Maharastra|മഹാരാഷ്ട്ര]], ഇന്ത്യ | death_date = | death_place = | nationality = ഇന്ത്യൻ | education = എം. കോം | occupation = നടി | years_active = 2012–നിലവിൽ | height = | parents = }} ഒരു ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര നടിയാണ് '''പൂജ ഹെഗ്‌ഡെ.''' പ്രധാനമായും [[തെലുഗു ചലച്ചിത്രം|തെലുങ്ക്]], [[ബോളിവുഡ്|ഹിന്ദി ഭാഷ]]<nowiki/>കളിലെ ചിത്രങ്ങളിലാണ് അഭിനയിച്ചിട്ടുള്ളത്. മുൻ സൗന്ദര്യ മത്സരാർത്ഥിയായ പൂജ, 2010ൽ മിസ്സ് യൂണിവേഴ്സ് ഇന്ത്യ മത്സരത്തിൽ രണ്ടാം റണ്ണറപ്പായി കിരീടമണിഞ്ഞു. ശേഷം മൈസ്കിന്റെ 2012ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ തമിഴ് ചിത്രമായ ''മുഗമുദി'' യിലൂടെ അഭിനയരംഗത്തേക്ക് കടന്നു. തുടർന്ന് തെലുങ്ക് ചിത്രങ്ങളായ ''ഓക ലൈല കോസം'', ''മുകുന്ദ'' എന്നിവയിൽ അഭിനയിച്ചു. 2016ൽ [[ഋത്വിക് റോഷൻ|ഹൃത്വിക് റോഷനൊപ്പം]] [[അശുതോഷ് ഗോവാരിക്കർ|അശുതോഷ് ഗോവരിക്കറുടെ]] ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രമായ ''[[മോഹൻജൊ ദാരോ (ചലച്ചിത്രം)|മൊഹൻജൊ ദാരോ]]'' എന്ന ചിത്രത്തിലെ പ്രധാന നടിയായി അഭിനയിക്കാൻ അവസരം ലഭിച്ചു.<ref>[http://www.hindustantimes.com/fashion-and-trends/mohenjo-daro-star-pooja-hegde-gives-us-a-sneak-peek-into-her-wardrobe/story-YCUCyypjNuuRkLuBj3seuM.html Mohenjo Daro star Pooja Hegde gives us a sneak peek into her wardrobe | fashion and trends]. Hindustan Times (9 October 2016). Retrieved on 2016-11-04.</ref> == ചലച്ചിത്രങ്ങൾ == {| class="wikitable sortable" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 100%;" ! scope="col" | വർഷം ! scope="col" | ശീർഷകം ! scope="col" | റോൾ (കൾ) ! scope="col" | ഡയറക്ടർ (കൾ) ! scope="col" | ഭാഷകൾ) ! class="unsortable" scope="col" | കുറിപ്പുകൾ ! class="unsortable" scope="col" | {{Tooltip|Ref.|References}} |- | 2012 | ''മുഗമുദി'' | ശക്തി | മൈസ്കിൻ | [[തമിഴ്]] | | <ref>{{Cite web|url=https://www.sify.com/movies/my-dream-debut-pooja-hegde-imagegallery-kollywood-mi4kCrdibegsi.html|title=My dream debut:Pooja Hegde|access-date=29 January 2020|website=Sify}}</ref> |- | rowspan="2" | 2014 | ''ഓക്ക ലൈല കോസം'' | നന്ദന | വിജയ് കുമാർ കോണ്ട | rowspan="2" | [[തെലുഗു ഭാഷ|തെലുങ്ക്]] | | <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/Pooja-Hegde-anxious-on-the-sets-of-Oka-Laila-Kosam/articleshow/34116396.cms|title=Pooja Hegde anxious on the sets of Oka Laila Kosam|access-date=29 January 2020|date=15 January 2017|website=The Times of India}}</ref> |- | ''മുകുന്ദൻ'' | ഗോപിക | ശ്രീകാന്ത് അഡാല | | <ref>{{Cite web|url=https://www.news18.com/news/india/varun-tej-pooja-hegdes-mukunda-creates-buzz-with-its-first-trailer-distributors-bid-high-for-movie-rights-729728.html|title=Varun Tej, Pooja Hegde's 'Mukunda' creates buzz with its first trailer; distributors bid high for movie rights|access-date=29 January 2020|date=5 December 2014|website=CNN-News18}}</ref> |- | 2016 | ''[[മോഹൻജൊ ദാരോ (ചലച്ചിത്രം)|മൊഹൻജൊ ദാരോ]]'' | ചാനി | [[അശുതോഷ് ഗോവാരിക്കർ|അശുതോഷ് ഗോവരിക്കർ]] | [[ഹിന്ദി]] | | <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/Hollywood-veteran-to-style-Pooja-Hegde-in-Mohenjo-Daro/articleshow/40927326.cms|title=Hollywood veteran to style Pooja Hegde in Mohenjo Daro|access-date=29 January 2020|date=15 January 2017|website=The Times of India}}</ref> |- | 2017 | ''ദുവാഡ ജഗന്നാഥം'' | പൂജ | ഹരീഷ് ശങ്കർ | rowspan="6" | തെലുങ്ക് | | <ref>{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/im-super-thrilled-to-team-up-with-the-stylish-star-pooja-hegde/articleshow/56565002.cms|title=I'm super thrilled to team up with the Stylish Star: Pooja Hegde|access-date=29 January 2020|date=26 February 2017|website=The Times of India}}</ref> |- | rowspan="3" | 2018 | ''രംഗസ്ഥലം'' |{{---}} | സുകുമാർ | "[[ജിഗെലു റാണി]]" എന്ന ഗാനത്തിലെ പ്രത്യേക രൂപം | <ref>{{Cite web|url=https://www.business-standard.com/article/news-ians/pooja-hegde-lands-a-special-song-in-rangasthalam-117100500310_1.html|title=Pooja Hegde lands a special song in 'Rangasthalam'|access-date=29 January 2020|date=5 October 2017|website=Business Standard}}</ref> |- | ''സാക്യം'' | സൗന്ദര്യ ലഹാരി | ശ്രീവാസ് | | <ref>{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/entertainment/pooja-hegde-on-playing-spiritual-leader-in-saakshyam-ive-always-focused-on-character-than-my-look-4831761.html|title=Pooja Hegde on playing spiritual leader in Saakshyam: I've always focused on character than my look|access-date=29 January 2020|date=27 July 2018|website=Firstpost}}</ref> |- | ''അരവിന്ദ സമേത വീര രാഘവ'' | അരവിന്ദ | ത്രിവിക്രം ശ്രീനിവാസ് | | <ref>{{Cite web|url=https://www.newindianexpress.com/entertainment/telugu/2018/sep/11/pooja-hegde-dubs-for-herself-in-aravinda-sametha-veera-raghava-1870244.html|title=Pooja Hegde dubs for herself in 'Aravinda Sametha Veera Raghava'|access-date=29 January 2020|date=11 September 2018|website=The New Indian Express}}</ref> |- | rowspan="3" | 2019 | ''മഹർഷി'' | പൂജ | വാംഷി പൈദിപള്ളി | | <ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/telugu/maharshi-pooja-hegde-mahesh-babu-5689125/|title=Maharshi actor Pooja Hegde: Mahesh Babu should become a director|access-date=29 January 2020|date=6 May 2019|website=Indian Express}}</ref> |- | ''ഗദ്ദലകൊണ്ട ഗണേഷ്'' | ശ്രീദേവി | ഹരീഷ് ശങ്കർ | | <ref>{{Cite web|url=https://www.ndtv.com/entertainment/pooja-hegde-as-sridevi-in-new-film-valmiki-director-talks-about-her-role-2102265|title=Pooja Hegde As 'Sridevi' In New Film Valmiki. Director Talks About Her Role|access-date=29 January 2020|date=17 September 2019|website=NDTV}}</ref> |- | ''ഹൗസ്‌ഫുൾ 4'' | രാജ്കുമാരി മാള / പൂജ | ഫർഹാദ് സാംജി | ഹിന്ദി | | <ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/bollywood/pooja-hegde-s-rajkumari-mala-adds-another-pretty-princess-to-housefull-4-s-roster-see-new-posters/story-PyfNVn0wescg9nKx61d9lJ.html|title=Pooja Hegde's Rajkumari Mala adds another pretty princess to Housefull 4's roster|access-date=29 January 2020|date=25 September 2019|website=Hindustan Times}}</ref> |- | 2020 | ''അല വൈകുണ്ഠപുരമുലു'' | അമുലു | ത്രിവിക്രം ശ്രീനിവാസ് | rowspan="3" | തെലുങ്ക് | | <ref>{{Cite web|url=https://www.ibtimes.co.in/pooja-hegde-reveals-interesting-titbit-about-her-role-allu-arjuns-ala-vaikunthapuramulo-808507|title=Pooja Hegde reveals interesting titbit about her role in Allu Arjun's Ala Vaikunthapuramulo|access-date=29 January 2020|date=12 November 2019|website=International Business Times}}</ref> |- | 2021 | ''മോസ്റ്റ് എലിജിബിൾ ബാച്‌ലർ'' | വിഭ | ഭാസ്‌കർ | | <ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.republicworld.com/entertainment-news/others/pooja-hegde-to-be-a-part-of-akhil-akkineni-starrer.html|title=Pooja Hegde Roped In For Akhil Akkineni Starrer 'Most Eligible Bachelor'|access-date=14 February 2020|date=4 February 2020|website=Republic World}}</ref> |- | rowspan="6" |2022 | ''[[രാധേ ശ്യാം]]'' || പ്രേരണ | രാധാ കൃഷ്ണ കുമാർ | | <ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/jaan-director-radha-krishna-kumar-opens-up-about-prabhas-and-pooja-hegde-s-film-1640284-2020-01-26|title=Jaan: Director Radha Krishna Kumar opens up about Prabhas and Pooja Hegde's film|access-date=29 January 2020|date=26 January 2020|website=India Today}}</ref> |- | ''[[ബീസ്റ്റ്]]'' | പ്രീതി | [[നെൽസൺ ദിലീപ്കുമാർ]] | തമിഴ് | | <ref>{{Cite news|title= Vijay's Thalapathy 65 goes on floors in Georgia. Sun Pictures shares BTS photo|url=https://www.indiatoday.in/movies/regional-cinema/story/vijay-s-thalapathy-65-goes-on-floors-in-georgia-sun-pictures-shares-bts-photo-1789365-2021-04-10|access-date=10 April 2021}}</ref> |- | ''ആചാര്യ'' | നീലാംബരി | കൊരടാല ശിവ | rowspan="2" | തെലുങ്ക് | | |- | ''F3'' | {{---}} | അനിൽ | | |- |style="background:#ffc;" | ''സർക്കസ്'' {{dagger|alt=Films that have not yet been released}} | {{TBA}} | രോഹിത് ഷെട്ടി | rowspan="2" | ഹിന്ദി | | |- |} == അവാർഡുകളും നാമനിർദ്ദേശങ്ങളും == {{Infobox actor awards|name=Pooja Hegde|image=|image_size=|alt=|caption=|wins=2|nominations=5}} {| class="wikitable sortable" ! വർഷം ! അവാർഡ് ! വിഭാഗം ! ചലച്ചിത്രം ! ഫലം   ! {{Tooltip|Ref.|References}} |- | 2013 | സൗത്ത് ഇന്ത്യൻ ഇന്റർനാഷണൽ മൂവി അവാർഡുകൾ | മികച്ച പുതുമുഖ നടി - തമിഴ് | ''മുഗമുദി'' | {{Nom}} | <ref>{{Cite web|url=https://www.business-standard.com/article/news-ians/dhanush-shruti-haasan-win-top-laurels-at-siima-awards-113091400402_1.html|title=Dhanush, Shruti Haasan win top laurels at SIIMA awards|access-date=2019-12-21|date=2013-09-14|website=Business Standard}}</ref> |- | 2015 | സൗത്ത് ഇന്ത്യൻ ഇന്റർനാഷണൽ മൂവി അവാർഡുകൾ | മികച്ച പുതുമുഖ നടി - തെലുങ്ക് | ''ഓക്ക ലൈല കോസം'' | {{Nom}} | <ref>{{Cite web|url=https://www.indiaglitz.com/siima-2015-telugu-nominations-telugu-news-135448|title=SIIMA 2015 nominations list|access-date=2019-12-21|date=2015-06-16|website=IndiaGlitz}}</ref> |- |2015 | ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് സൗത്ത് | മികച്ച നടി - തെലുങ്ക് | | {{Nom}} | <ref>{{Cite web|url=http://www.dailyindia.org/62nd-filmfare-awards-south-2015-nominations-tamil-telugu-malayalam-kannada/|title=62nd Filmfare Awards South 2015 Nominations|date=4 June 2015|website=Daily India|archive-url=https://web.archive.org/web/20150626123232/http://www.dailyindia.org/62nd-filmfare-awards-south-2015-nominations-tamil-telugu-malayalam-kannada/|archive-date=26 June 2015}}</ref> |- | 2016 | സ്റ്റാർ‌ഡസ്റ്റ് അവാർഡുകൾ | മികച്ച പുതുമുഖ നടി | ''[[മോഹൻജൊ ദാരോ (ചലച്ചിത്രം)|മൊഹൻജൊ ദാരോ]]'' | {{Nom}} | <ref>{{Cite web|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/features/nominations-stardust-awards-2016/|title=Nominations for Stardust Awards 2016|access-date=29 January 2019|date=19 December 2016|website=Bollywood Hungama}}</ref> |- | 2017 | സീ തെലുങ്ക് ഗോൾഡൻ അവാർഡുകൾ | എന്റർടെയ്‌നർ ഓഫ് ദി ഇയർ | ''ദുവാഡ ജഗന്നാഥം'' | {{won}} | <ref>{{Cite web|url=https://www.ibtimes.co.in/zee-telugu-golden-awards-2017-winners-list-photos-755196|title=Zee Telugu Golden Awards 2017 winners list and photos|access-date=2019-12-21|date=2018-01-01|website=International Business Times}}</ref> |- | 2019 | ഫിലിംഫെയർ അവാർഡ് സൗത്ത് | മികച്ച നടി - തെലുങ്ക് | ''അരവിന്ദ സമേത വീര രാഘവ'' | {{Nom}} | <ref>{{Cite web|url=https://www.filmfare.com/features/nominations-for-the-66th-filmfare-awards-south-2019_-37931.html|title=Nominations for the 66th Filmfare Awards (South) 2019|access-date=21 December 2019|website=[[Filmfare]]}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.filmfare.com/news/bollywood/winners-of-the-66th-filmfare-awards-south-2019_-38163.html|title=Winners of the 66th Filmfare Awards (South) 2019|access-date=22 December 2019|website=[[Filmfare]]}}</ref> |- | 2020 | സീ സിനി അവാർഡ് തെലുങ്ക് | പ്രിയപ്പെട്ട നടി | ''മഹർഷി'' | {{won}} | <ref>{{Cite web|url=https://www.hindustantimes.com/regional-movies/zee-cine-awards-telugu-2020-samantha-akkineni-chiranjeevi-and-nani-win-top-laurels/story-IIb1IjGUKhrdscXkxVOI2I.html|title=Zee Cine awards Telugu 2020: Samantha Akkineni, Chiranjeevi and Nani win top laurels|access-date=14 January 2020|date=12 January 2020|website=Hindustan Times}}</ref> |- |} == അവലംബം == {{Reflist|30em}} == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * {{IMDb name|5249562}} * {{Facebook|PoojaHegde}} [[വർഗ്ഗം:1990-ൽ ജനിച്ചവർ]] [[വർഗ്ഗം:ജനിച്ച വർഷം അറിയാത്ത ജീവചരിത്രലേഖനങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രനടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:തമിഴ്‌ചലച്ചിത്ര നടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്ര നടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രനടിമാർ]] [[വർഗ്ഗം:ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രമുഖർ]] saxflzupbmdy226sjc9x7v7jq077r23 4 517164 3763417 3761652 2022-08-08T19:49:21Z MediaWiki message delivery 53155 /* Tech News: 2022-32 */ പുതിയ ഉപവിഭാഗം wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Wikipedia:Tech news}} ടെക് വാർത്തകൾ == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/30|Tech News: 2020-30]] == <section begin="technews-2020-W30"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/30|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * ഒരു താൽ‌ക്കാലിക പരിഹാരം വിക്കികൾ‌ക്ക് അവരുടെ പ്രധാന പേജുകളെ കൂടുതൽ‌ മൊബൈൽ‌ സൗഹൃദമാക്കാൻ സഹായിച്ചിരുന്നു. ഇത് 2012 ലായിരുന്നു. 2017 മുതൽ ഇത് ശുപാർശ ചെയ്യാറില്ല. മൊബൈലിലെ പ്രധാന പേജിന്റെ പ്രത്യേക കേസിംഗ് ജൂലൈ 14 ന് പ്രവർത്തനം നിർത്തി. 60 വിക്കികളുടെ പ്രധാന പേജുകൾ ഇപ്പോൾ മൊബൈലിൽ നന്നായി പ്രവർത്തിക്കുന്നില്ല. ഏതൊക്കെയാണവ, അത് എങ്ങനെ ശരിയാക്കാം, എങ്ങനെ സഹായം നേടാം എന്നിവയൊക്കെ നിങ്ങൾക്ക് [[phab:T254287|ഫബ്രിക്കേറ്ററിൽ]] കാണാൻ സാധിക്കും. ടെക് ന്യൂസിന്റെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/24|2020/24]] ലക്കത്തിലും, [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/26| 2020/26]] ലക്കത്തിലും ഇതേ പ്രശ്‌നം റിപ്പോർട്ടുചെയ്‌തതാണ്. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * ഇന്റർലാംഗ്വേജ് ലിങ്കുകളിൽ ഒരു പ്രശ്നമുണ്ടായി. മറ്റൊരു ഭാഷയിൽ ഒരു നിർദ്ദിഷ്ട പേജ് കണ്ടെത്താൻ സഹായിക്കുന്ന ലിങ്കുകളാണ് ഇന്റർലാംഗ്വേജ് ലിങ്കുകൾ. തരംതിരിക്കൽ പ്രക്രിയ തകർക്കപ്പെട്ടു. ഡവലപ്പർമാർ ഒരു പരിഹാരത്തിനായി ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. [https://phabricator.wikimedia.org/T257625] * ചില ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഒരേ ഇവന്റിന്റെ അറിയിപ്പുകൾ ലഭിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇവയിൽ ചിലത് പഴയ സംഭവങ്ങളാണ്. [https://phabricator.wikimedia.org/T257714] * ചില ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ലോഗിൻ ചെയ്യുന്നതിൽ പ്രശ്‌നമുണ്ട്. ഇത് ഒരുപക്ഷേ ഒരു [[:w:en:HTTP cookie|ബ്രൗസർ കുക്കി]] പ്രശ്നമാകാം. ഡവലപ്പർമാർ പ്രശ്നം മനസിലാക്കുന്നതിനായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. നിങ്ങൾക്ക് ലോഗിൻ ചെയ്യുന്നതിൽ പ്രശ്നമുണ്ടെങ്കിൽ വിശദാംശങ്ങൾ [[phab:T258121|ഫബ്രിക്കേറ്ററിൽ]] കാണാൻ സാധിക്കും. [https://phabricator.wikimedia.org/T258121] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.1|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-07-21|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-07-22|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-07-23|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * <code>{{int:printableversion}}</code> എന്നൊരു ലിങ്ക് ഉണ്ട്. ഇത് അപ്രത്യക്ഷമാകും. കാരണം, ഇപ്പോഴത്തെ വെബ് ബ്രൗസറുകൾ‌ക്ക് പ്രിന്റ് ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന ഒരു പതിപ്പ് സൃഷ്‌ടിക്കാനും അല്ലെങ്കിൽ‌ അത് പ്രിന്റ് ചെയ്യാമ്പോൾ എങ്ങനെ കാണപ്പെടുമെന്ന് കാണിക്കാനും ഉള്ള സംവിധാനം ഉണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T167956] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/30|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W30"/> 19:13, 20 ജൂലൈ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Tech_News_target_list_1&oldid=20298484 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/31|Tech News: 2020-31]] == <section begin="technews-2020-W31"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/31|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * [[m:Small wiki toolkits/Starter kit|സ്റ്റാർട്ടർ കിറ്റ്]] ഇപ്പോൾ വിക്കി കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കായി ലഭ്യമാണ്. ഈ പേജ് സാങ്കേതിക ഉറവിടങ്ങളും ഉപകരണങ്ങളും ശുപാർശകളും പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നു. ഒരു വിക്കി പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതിന് ഇവ അത്യാവശ്യമാണ്. പരിമിതമായ കമ്മ്യൂണിറ്റി പരിചയം ഉള്ള ചെറിയ വിക്കികൾക്ക് ഇത് കൂടുതലും ഉപയോഗപ്രദമാണ്. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-July/093633.html] * [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|ഡെസ്ക്ടോപ്പ് മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾ]] പ്രോജക്റ്റിന്റെ ആദ്യ സവിശേഷതകൾ എല്ലാ വിക്കികളിലും, ലോഗിൻ ചെയ്തിട്ടുള്ള ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഇപ്പോൾ ലഭ്യമാണ്. അവ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന്, [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|പ്രാദേശിക]] അല്ലെങ്കിൽ [[Special:GlobalPreferences#mw-prefsection-rendering|ആഗോള]] ക്രമീകരണങ്ങളിലെ, ''{{int:prefs-skin-prefs}}'' വിഭാഗത്തിലെ ''{{int:prefs-vector-enable-vector-1-label}}'' എന്ന ഓപ്ഷൻ അൺചെക്ക് ചെയ്യുക. കൂടുതൽ മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾ ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്, കാത്തിരിക്കുക. [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|അഭിപ്രായങ്ങൾ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] പല വിക്കികളിലും, UTCLiveClock എന്ന ഗാഡ്‌ജെറ്റ് ലഭ്യമാണ്. ഗാഡ്‌ജെറ്റ് [[:mw:MediaWiki:Gadget-UTCLiveClock.js|mediawiki.org- ൽ നിന്ന് നേരിട്ട്]] ഇംപോർട്ട് ചെയ്യുന്ന വിക്കികളിലെ ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഇപ്പോൾ [[mw:MediaWiki_talk:Gadget-UTCLiveClock.js#Time_zones|UTC ക്ക് പകരം മറ്റ് സമയമേഖലകൾ തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ കഴിയും]]. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] ‍മീഡിയാവിക്കിക്കായുള്ള ഡിപ്ലോയ്മെന്റ് ട്രെയിൻ ഈ ആഴ്ചയിൽ തടഞ്ഞിരിക്കുന്നു. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-July/093640.html][https://phabricator.wikimedia.org/T257969] * വിവർത്തന-അറിയിപ്പ് ബോട്ട് എല്ലാ വിവർത്തകർക്കും ഒരേ സന്ദേശം ഒന്നിലധികം തവണ അയയ്ക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ഇത് പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T144780] * ചില ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഒരേ അറിയിപ്പ് ഒന്നിലധികം തവണ ലഭിക്കുന്നു. ഇത് പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T257766] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.2|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-07-28|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-07-29|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-07-30|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.35/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/31|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W31"/> 13:51, 27 ജൂലൈ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Tech_News_target_list_1&oldid=20298484 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/32|Tech News: 2020-32]] == <section begin="technews-2020-W32"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/32|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * [[mw:Wikidata Query Service|വിക്കിഡാറ്റ അന്വേഷണ സേവനത്തിലേക്കുള്ള]] എല്ലാ അന്വേഷണങ്ങളും ജൂലൈ 23 വ്യാഴാഴ്ച 17:50 നും 17:59 (UTC)നും ഇടയിൽ പരാജയപ്പെട്ടു. ചില ചോദ്യങ്ങൾ ഒരു നീണ്ട കാലയളവിൽ പരാജയപ്പെട്ടിരുന്നു. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/20200723-wdqs-outage] * കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് ആഴ്ചകളായി ഇന്റർലാംഗ്വേജ് ലിങ്കുകൾ‌ തെറ്റായ ക്രമത്തിൽ ആയിരുന്നു. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/30|രണ്ടാഴ്ച മുമ്പുള്ള ടെക് വാർത്തയിലും]] ഈ പ്രശ്നം പരാമർശിച്ചിരുന്നു. പ്രശ്നം ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T257625] * [[Special:GlobalPreferences#mw-prefsection-rendering|ആഗോള ക്രമീകരണങ്ങളിലെ]] "{{int:prefs-vector-enable-vector-1-label}}" ഓപ്ഷനിൽ ഒരു പ്രശ്നമുണ്ട്. ഇത് പരിഹരിക്കുന്നതിനായി ഡവലപ്പർമാർ പ്രവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T258493] * വിക്കിബേസ് എക്സ്റ്റൻഷനിലെ ഒരു ബഗ് വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിലെ പ്രധാന (പ്രമാണം) നാമമേഖലയിൽ (നെയിംസ്‌പെയ്‌സ്) "പേരുമാറ്റത്തിൽനിന്നുള്ള സംരക്ഷണം", "ഉണ്ടാക്കൽ സംരക്ഷണം" തുടങ്ങിയവയെ പ്രവർത്തനരഹിതമാക്കി. പുതിയ സംരക്ഷണങ്ങൾ ചേർക്കാനും നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണങ്ങളിൽ മാറ്റംവരുത്താനും (താൾ സൃഷ്ടിക്കലും, തലക്കെട്ട് മാറ്റവും മറ്റും അനുവദിക്കുന്നത്) കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. ഇത് ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T258323] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TimedMediaHandler/VideoJS Player|വീഡിയോ പ്ലെയർ]] ലളിതവും ആധുനികവുമായി മാറും. ഈ ആഴ്ചയിൽ നിലവിലെ ബീറ്റ സവിശേഷത മിക്ക വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും എല്ലാവർക്കുമുള്ള വീഡിയോ പ്ലെയറായി മാറും. പഴയ പ്ലെയറിനെ നീക്കംചെയ്യും. [https://phabricator.wikimedia.org/T248418] * ഉപയോക്താക്കളുടെ <code>global.js</code>, <code>global.css</code> പേജുകൾ ഇപ്പോൾ മൊബൈൽ‌ സൈറ്റിലും ലോഡുചെയ്യപ്പെടും. മൊബൈൽ സ്കിന്നിൽ സ്റ്റൈലുകൾ പ്രയോഗിക്കുന്നത് എങ്ങനെ ഒഴിവാക്കാമെന്ന് ഈ [[mw:Help:Extension:GlobalCssJs#Per-skin_customization|ഡോക്യുമെന്റേഷനിൽ]] നിങ്ങൾക്ക് വായിക്കാം. [https://phabricator.wikimedia.org/T138727] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] [[mw:Special:MyLanguage/Skin:MonoBook|മോണോബുക്ക്]] സ്കിന്നിൽ, <code>searchGoButton</code> എന്ന ഐഡന്റിഫയർ ഇപ്പോൾ <code>searchButton</code> എന്നാണ്. ഇത് CSS, JS ഗാഡ്‌ജെറ്റുകളെ ബാധിച്ചേക്കാം. മൈഗ്രേഷൻ നിർദ്ദേശങ്ങൾ [[phab:T255953|T255953]] ൽ കാണാം. ഇത് മുമ്പ് [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/27|27-ാമത്തെ ലക്കത്തിൽ]] ൽ പരാമർശിച്ചിരുന്നു. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] ചർച്ചകൾ പതിവായി ആർക്കൈവ് ചെയ്യുന്നതിന് ബോട്ട് ഓപ്പറേറ്റർമാർക്ക് പൈവിക്കിബോട്ട് ഉപയോഗിക്കാം. വലിയ ആർക്കൈവുകൾ തടയാൻ ബോട്ട് <code>counter</code> ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതി മാറ്റി. [https://phabricator.wikimedia.org/T215247] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.3|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-08-04|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-05|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-06|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/32|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W32"/> 15:42, 3 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Tech_News_target_list_1&oldid=20298484 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/33|Tech News: 2020-33]] == <section begin="technews-2020-W33"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/33|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * ഓഗസ്റ്റ് ആദ്യ വാരത്തിൽ [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|ഫയൽഇംപോർട്ടറും ഫയൽ എക്സ്പോർട്ടറും]] എല്ലാ വിക്കികളിലെയും സ്റ്റാൻഡേർഡ് സവിശേഷതകളായി. യഥാർത്ഥ ഫയൽ വിവരങ്ങൾക്കും നാൾവഴിക്കും കേടുകൂടാതെ പ്രാദേശിക വിക്കികളിൽ നിന്ന് വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിലേക്ക് പ്രമാണങ്ങൾ (ഫയലുകൾ) കൈമാറാൻ അവ നിങ്ങളെ സഹായിക്കുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T140462] '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * ആരാണ് അവസാനമായി എഡിറ്റുചെയ്തത് എന്നതിനെക്കുറിച്ച് മൊബൈൽ സ്കിൻ പേജിന്റെ ചുവടെ ഒരു സന്ദേശം പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന പതിവുണ്ട്. കഴിഞ്ഞ ദിവസങ്ങളിൽ ഇത് ചില വിക്കിടെക്സ്റ്റ് ആണ് പ്രദർശിപ്പിച്ചിരുന്നത്. ഇത് ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[mw:Structured Discussions|ഘടനാപരമായ ചർച്ചകളിലെയും]] [[mw:Content translation|ഉള്ളടക്ക വിവർത്തനത്തിലെയും]] ചില സന്ദേശങ്ങൾ ഇപ്പോഴും അസംസ്കൃത വിക്കിടെക്സ്റ്റായി ദൃശ്യമാകാം. ഡവലപ്പർമാർ അതിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T259565] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.4|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-08-11|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-12|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-13|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * എല്ലാ വിക്കികളിലും സെപ്റ്റംബർ 1 ന് കുറച്ച് മിനിറ്റ് നേരത്തേക്ക് എഡ്റ്റ് ചെയ്യാൻ സാധിക്കില്ല (Read-only). 13:30നും 15:30നും (UTC) ഇടയിൽ ആണ് ഇത് ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ ടെക് വാർത്തകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കും, മാത്രമല്ല വരും ആഴ്ചകളിൽ പ്രാദേശിക വിക്കികളിൽ അറിയിപ്പ് നൽകുന്നതായിരിക്കും. [https://phabricator.wikimedia.org/T243314][https://phabricator.wikimedia.org/T244808] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/33|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W33"/> 16:06, 10 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Tech_News_target_list_1&oldid=20353586 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/34|Tech News: 2020-34]] == <section begin="technews-2020-W34"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/34|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * മാറ്റം തിരസ്ക്കരിക്കുക (undo) എന്ന ലിങ്ക് ഉപയോഗിച്ച് നിങ്ങൾ ഒരു എഡിറ്റ് പഴയപടിയാക്കുകയാണെങ്കിൽ, നിങ്ങളുടെ എഡിറ്റ് <code>തിരസ്ക്കരിക്കൽ</code> (<code>undo</code>) റ്റാഗ് ഉപയോഗിച്ച് അടയാളപ്പെടുത്താറുണ്ട്. മാറ്റം തിരസ്ക്കരിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് എഡിറ്റ് വിൻഡോയിൽ നിങ്ങൾ ഒരു മാറ്റവും വരുത്തിയില്ലെങ്കിൽ മാത്രമേ ഇനി ഇത് സംഭവിക്കുകയുള്ളൂ. ഉപയോക്താക്കൾ യഥാർത്ഥത്തിൽ മറ്റെന്തെങ്കിലും ചെയ്യുമ്പോൾ അവ തിരസ്ക്കരിക്കലുകളായി അടയാളപ്പെടുത്തുന്നത് ഒഴിവാക്കാനാണിത്. [https://phabricator.wikimedia.org/T259014] * പുതിയ [[mw:Special:MyLanguage/OOUI|OOUI]] പതിപ്പ് [[:w:en:Internet Explorer 8|ഇന്റർനെറ്റ് എക്സ്പ്ലോറർ 8]]-ൽ പ്രവർത്തിക്കില്ല. എന്നുവച്ചാൽ വിക്കികൾ, ഇന്റർനെറ്റ് എക്സ്പ്ലോറർ 8-ൽ വിചിത്രമായി കാണപ്പെടുകയും നന്നായി പ്രവർത്തിക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്യാം. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/17|ടെക്/വാർത്തകൾ/2020/17]]ൽ ഇത് റിപ്പോർട്ടുചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്. ഇതിന് കാരണം വളരെ പഴയ ബ്രൗസറുകളിൽ വിക്കികൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നത് മറ്റ് പ്രശ്നങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു എന്നതാണ്. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-August/093718.html] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.5|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-08-18|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-19|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-20|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * എല്ലാ വിക്കികളിലും സെപ്റ്റംബർ 1 ന് കുറച്ച് മിനിറ്റ് നേരത്തേക്ക് എഡ്റ്റ് ചെയ്യാൻ സാധിക്കില്ല (Read-only). 13:30നും 15:30നും (UTC) ഇടയിൽ ആണ് ഇത് ആസൂത്രണം ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ ടെക് വാർത്തകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും അടുത്ത ആഴ്ചയിൽ പ്രാദേശിക വിക്കികളിൽ അറിയിക്കുകയും ചെയ്യും. ഇതൊരു ഓർമ്മപ്പെടുത്തലാണ്. [[m:Tech/Server switch 2020|ഈ അറിയിപ്പ് സന്ദേശം വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] വഴി നിങ്ങൾക്ക് ഞങ്ങളെ സഹായിക്കാനാകും. [https://phabricator.wikimedia.org/T243314][https://phabricator.wikimedia.org/T244808] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/34|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W34"/> 20:41, 17 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20366028 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/35|Tech News: 2020-35]] == <section begin="technews-2020-W35"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/35|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.6|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-08-25|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-26|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-08-27|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/35|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W35"/> 17:59, 24 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20389773 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/36|Tech News: 2020-36]] == <section begin="technews-2020-W36"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/36|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * ഇതൊരു ഓർമ്മപ്പെടുത്തലാണ്. എല്ലാ വിക്കികളിലും സെപ്റ്റംബർ 1 ന് കുറച്ച് മിനിറ്റ് നേരത്തേക്ക് എഡിറ്റുചെയ്യാൻ കഴിയില്ല (വായിക്കാൻ മാത്രമായിരിക്കും). 14:00നും 15:00നും (UTC) ഇടയിലാണ് ഇത് ആസൂത്രണം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. [[m:Tech/Server switch 2020| അറിയിപ്പ് സന്ദേശത്തിലെ]] വിശദാംശങ്ങൾ പരിശോധിക്കുക. [https://phabricator.wikimedia.org/T243314][https://phabricator.wikimedia.org/T244808] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * ഈ ആഴ്ച പുതിയ മീഡിയവിക്കി പതിപ്പുകളൊന്നുമില്ല. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/36|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W36"/> 20:09, 31 ഓഗസ്റ്റ് 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20411995 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/37|Tech News: 2020-37]] == <section begin="technews-2020-W37"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/37|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * സാധാരണയായി, നിലവില്ലാത്ത ഒരു ശീർഷകത്തിലേക്കോ അല്ലെങ്കിൽ ഒരു നാൾപ്പതിപ്പ് മാത്രമുള്ള ഒരു റീഡയറക്റ്റിലേക്കോ മാത്രമേ താളുകളുടെ തലക്കെട്ട് മാറ്റാൻ കഴിയു. എന്നാൽ ഒരു പുതിയ ഉപയോക്തൃ അനുമതി ഒന്നിൽ കൂടുതൽ നാൾപ്പതിപ്പുകൾ ഉള്ള റീഡയറക്‌റ്റുകളിലേക്ക് പേജുകൾ നീക്കാൻ ഉപയോക്താക്കളെ അനുവദിക്കുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T239277] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.8|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-09-08|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-09|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-10|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] എല്ലാ മീഡിയവിക്കി [[:w:en:API|API]] മൊഡ്യൂളുകളും ഇനിമുതൽ <code>watch</code> എന്നതിനുപകരം <code>watchlist</code> എന്ന് ഉപയോഗിക്കും. ഇത് മുമ്പ് പൊരുത്തപ്പെടുന്നില്ലായിരുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T247915] '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[mw:Wikimedia Apps/Team/Android|വിക്കിപീഡിയ ആൻഡ്രോയ്ഡ് അപ്ലിക്കേഷൻ]] ടീം ഭാവിയിൽ പട്രോളിംഗ് ഉപകരണങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിച്ചേക്കാം. നിങ്ങൾക്ക് അല്ലെങ്കിൽ പരിചയസമ്പത്ത് കുറഞ്ഞ പട്രോളർമാർക്ക് ഏതെല്ലാം ഉപകരണങ്ങൾ ഉപയോഗപ്രദമാകുമെന്ന് അവരെ അറിയിക്കുന്നത് നന്നായിരിക്കും. [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/Patrolling conversation|Mediawiki.org- ലെ പേജ് കാണുക]]. * [[m:Special:MyLanguage/OTRS|ഒ‌.ടി‌.ആർ‌.എസ്.]] പുതിയ പതിപ്പിലേക്ക് അപ്‌ഡേറ്റുചെയ്യുന്നതാണ്. ഇതിന് ഏകദേശം രണ്ട് ദിവസമെടുക്കും. ഈ ദിവസങ്ങളിൽ ഒ‌.ടി‌.ആർ‌.എസ്. ഏജന്റുമാർ‌ക്ക് സിസ്റ്റത്തിലേക്ക് ആക്‌സസ് ഉണ്ടായിരിക്കില്ല. അപ്‌ഡേറ്റ് സമയത്ത് വരുന്ന ഇമെയിലുകൾ അപ്‌ഡേറ്റ് പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ കൈമാറുന്നതായിരിക്കും. സെപ്റ്റംബർ 14-ാം തീയതി 08:00 (UTC) ന് ഇത് ആരംഭിക്കാനാണ് ഇപ്പോൾ പദ്ധതിയിട്ടിചിക്കുന്നത്. ഇതിന് മാറ്റം വന്നേക്കാം. [https://phabricator.wikimedia.org/T187984] * ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ആവശ്യമെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയ ആൻഡ്രോയിഡ് അപ്ലിക്കേഷൻ [[:mw:Wikimedia Apps/Team/Android/AppEditorTasks#Push Notifications for editors|പുഷ് അറിയിപ്പുകൾ]] അയയ്‌ക്കും. നിങ്ങളുടെ സംവാ‍ദ താളിൽ ആരെങ്കിലും സന്ദേശം അയയ്ക്കുകയോ അല്ലെങ്കിൽ നിങ്ങളുടെ എഡിറ്റ് പഴയപടിയാക്കപ്പെടുകയോ ചെയ്താൽ അത് അറിയാൻ നിങ്ങളെ ഇത് സഹായിക്കും. ഇത് പ്രവർത്തിക്കാൻ [[:w:en:Google Play Services|Google Play Services]] ആവശ്യമാണ്. Google Play Services ഇല്ലാതെ തന്നെ ആപ്ലിക്കേഷൻ ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയും, പക്ഷേ പുഷ് അറിയിപ്പുകൾ പ്രവർത്തിക്കില്ല. [[:w:en:Android KitKat|Android 4.4]] ഉപയോക്താക്കൾക്കും, ആപ്ലിക്കേഷൻ പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതിന് Google Play Services ആവശ്യമാണ്. [https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Apps/Team/Android#Updates][https://phabricator.wikimedia.org/T146032] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] വിക്കിമീഡിയ കോഡ് അവലോകനം [[:w:en:GitLab|GitLab]]ലേക്ക് നീക്കപ്പെടാം. ഇത് വിക്കിമീഡിയ സെർവറുകളിൽ ഹോസ്റ്റുചെയ്യപ്പെടും. നിങ്ങൾക്ക് [[mw:GitLab consultation|കൺസൾട്ടേഷൻ]]ൽ പങ്കെടുക്കാൻ സാധിക്കും. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|വിപുലമായ ഇനം]] [[mw:Special:MyLanguage/Skin:Vector|വെക്റ്റർ സ്കിന്നിലെ]] ഡ്രോപ്പ്ഡൗൺ മെനുകൾ ഒരു <code>.menu</code> ക്ലാസ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇത് ഭാവിയിൽ പ്രവർത്തിക്കില്ല. സ്ക്രിപ്റ്റുകൾക്ക് ഇതിന് പകരം <code>nav ul</code> ഉപയോഗിക്കാം. <code>.vectorTabs</code>, <code>.vectorMenu</code> എന്നിവയും പ്രവർത്തിക്കില്ല. ചില സ്ക്രിപ്റ്റുകൾ അപ്‌ഡേറ്റ് ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്. നിങ്ങൾക്ക് ഇതിനെപ്പറ്റി [[phab:T262092|കൂടുതൽ ഫാബ്രിക്കേറ്ററിൽ വായിക്കുാം]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/37|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W37"/> 15:59, 7 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20427670 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/38|Tech News: 2020-38]] == <section begin="technews-2020-W38"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/38|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * [[mw:Wikimedia Apps|വിക്കിപീഡിയ അപ്ലിക്കേഷനുകൾ]] കഴിഞ്ഞയാഴ്ച [[w:en:CSS|CSS]] ഇല്ലാതെ പേജുകൾ ദൃശ്യമായിരുന്നു. ഇതിനർത്ഥം അവ തെറ്റായി ആയിരുന്നു കാണപ്പെട്ടിരുന്നത്. ഇത് വേഗത്തിൽ ശരിയാക്കിയെങ്കിലും CSS ഇല്ലാത്ത കാഷ്ഡ് പേജുകൾ കുറച്ച് മണിക്കൂറുകൾ കൂടി ഇങ്ങനെ കാണപ്പെട്ടിരുന്നു. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/20200909-mobileapps_config_change][https://phabricator.wikimedia.org/T262437] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.9|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-09-15|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-16|{{PAGELANGUAGE}}}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-17|{{PAGELANGUAGE}}}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/38|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W38"/> 16:19, 14 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20446737 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/39|Tech News: 2020-39]] == <section begin="technews-2020-W39"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/39|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * പഴയപടിയാക്കിയ എഡിറ്റുകൾക്കായി ഒരു പുതിയ ടാഗ് ഉണ്ട്. പേജിന്റെ പഴയ പതിപ്പിലേക്ക് തിരസ്കരിച്ചതോ (undo) റോൾബാക്ക് ചെയ്തതോ സ്വമേധയാ തിരസ്കരിച്ചതോ (manual revert) ആയ എഡിറ്റുകൾ ഇത് കാണിക്കുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T254074][https://phabricator.wikimedia.org/T164307] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * വിക്കിയിൽ ഒരു നിശ്ചിത കാലയളവിൽ നിങ്ങൾക്ക് ചെയ്യാൻ കഴിയുന്നവയുടെ എണ്ണം പരിമിതപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. ഇത് മിനിറ്റിലുള്ള എഡിറ്റുകളുടെ എണ്ണം അല്ലെങ്കിൽ ഒരു ദിവസം നിങ്ങൾ ഇമെയിൽ ചെയ്യുന്ന ഉപയോക്താക്കളുടെ എണ്ണം തുടങ്ങിയവ ആകാം. ചില ഉപയോക്തൃ അവകാശങ്ങളെ ഇവ ബാധിച്ചേക്കില്ല. പരിധി നിങ്ങളെ ബാധിക്കുന്നില്ലെങ്കിലും നിങ്ങൾക്ക് ഉടൻ തന്നെ അത് കാണാൻ സാധിക്കും. [https://phabricator.wikimedia.org/T258888] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.10|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-09-22|ml}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-23|ml}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-24|ml}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/39|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W39"/> 21:27, 21 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20461072 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/40|Tech News: 2020-40]] == <section begin="technews-2020-W40"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/40|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * അഡ്‌മിൻമാ‍ർക്ക് [[Special:AbuseLog|Special:AbuseLog]]ൽ ഇല്ലാതാക്കിയ പുനരവലോകനങ്ങളിലേക്കുള്ള ലിങ്കുകൾ ഇപ്പോൾ കാണാൻ കഴിയും. ഇത് [[Special:Undelete|Special:Undelete]] ന്റെ ഇന്റർഫേസ് ഉപയോഗിക്കുന്നു. [https://phabricator.wikimedia.org/T261630] * ചില ഉപയോക്തൃ ഗ്രൂപ്പുകളിലേക്ക് എഡിറ്റർ‌മാർ‌ യാന്ത്രികമായി ചേർ‌ക്കപ്പെടുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, എഡിറ്റർ‌മാരെ മതിയായ സമയവും എഡിറ്റുകളും ആയാൽ [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Autoconfirmed users|autoconfirmed users]] എന്നതിലേക്ക് ചേർ‌ക്കുന്നു. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|ദുരുപയോഗ അരിപ്പകൾക്ക്]] ഒരു നിശ്ചിത സമയത്തേക്ക് ഉപയോക്താക്കളെ സ്വപ്രേരിതമായി ഉപയോക്തൃ അവകാശങ്ങളിൽ ചേർക്കുന്നതിൽ നിന്ന് തടയാൻ കഴിയും. ഉപയോക്താക്കളെ അവരുടെ അവകാശങ്ങളിൽ നിന്ന് നീക്കംചെയ്യാനും അവയ്ക്ക് കഴിയും. [https://phabricator.wikimedia.org/maniphest/task/edit/form/1/?projectPHIDs=Wikimedia-Site-requests ഫാബ്രിക്കേറ്ററിൽ‍] തങ്ങളുടെ വിക്കിക്ക് ഈ കാലയളവ് മാറ്റാൻ വിക്കികൾക്ക് ഇപ്പോൾ ആവശ്യപ്പെടാം. നിലവിൽ ഇത് അഞ്ച് ദിവസമാണ്. [https://phabricator.wikimedia.org/T231756] '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * ഒരു പുതിയ മാറ്റം കാരണം [[m:Tech/News/2019/34|കഴിഞ്ഞ വർഷം]] ചില ദുരുപയോഗ അരിപ്പകൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നത് നിർത്തി. ആ പ്രവർത്തനത്തിന് ലഭ്യമല്ലാത്ത വേരിയബിളുകൾ ഉപയോഗിക്കാൻ അവർ ശ്രമിച്ചാൽ അവ പരാജയപ്പെടും. ഇത് ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചു. [https://phabricator.wikimedia.org/T230256] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.11|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-09-29|ml}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-09-30|ml}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-10-01|ml}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * സംവാ‍ദ താളിൽ നിന്നോ നാൾവഴിയിൽ നിന്നോ മറ്റ് ഭാഷാ പതിപ്പുകളിലേക്കുള്ള ഭാഷാ ലിങ്കുകൾ നിങ്ങൾക്ക് കാണാൻ കഴിയില്ല. നിങ്ങൾ ഒരു ലേഖനം എഡിറ്റുചെയ്യുമ്പോൾ അവ കാണിക്കില്ല. ഇത് മാറ്റാം. ഒരു നാൾവഴി താളിൽ നിന്ന് മറ്റൊരു നാൾവഴി താളിലേക്കാണോ ലേഖനത്തിലേക്കാണോ ലിങ്ക് ചെയ്യേണ്ടതെന്ന് തീരുമാനിച്ചിട്ടില്ല. നിങ്ങൾക്ക് [[phab:T262472|ഫാബ്രിക്കേറ്ററിലെ ചർച്ചയിൽ]] പങ്കെടുക്കാം. * ലിങ്ക് നിറങ്ങൾ മാറാം. ലിങ്കുകളും മറ്റ് വാചകങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം കൂടുതൽ വ്യക്തമാക്കുന്നതിനാണിത്. നിങ്ങൾക്ക് [[phab:T213778|ഫാബ്രിക്കേറ്ററിൽ കൂടുതൽ വായിക്കുാൻ]] സാധിക്കും. * നിങ്ങളുടെ ക്രമീകരണങ്ങളിൽ വെബിലാണോ ഇമെയിലിലാണോ വ്യത്യസ്ത അറിയിപ്പുകൾ ലഭിക്കുേണ്ടത് എന്നത് നിങ്ങൾക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കാം. ഈ ആഴ്ച അവസാനം <code>Apps</code> എന്നത് ഇതരമാർഗങ്ങളിലൊന്നായി നിങ്ങൾ കാണും. [[mw:Wikimedia Apps|Android, iOS വിക്കിപീഡിയ അപ്ലിക്കേഷനുകൾ]] ആഗ്രഹിക്കുന്നവർക്ക് പുഷ് അറിയിപ്പുകൾ നൽകുന്നതിനാലാണിത്. ടെസ്റ്റ് വിക്കിയിൽ നിങ്ങൾക്ക് [https://test.wikipedia.org/wiki/Special:Preferences#mw-prefsection-echo ക്രമീകരണങ്ങൾ] കാണാൻ കഴിയും. ഒക്ടോബറോടെ Android- ലും 2021 ന്റെ തുടക്കത്തോടെ iOS- ലും പുഷ് അറിയിപ്പുകൾ നേടുക എന്നതാണ് ലക്ഷ്യം. [https://phabricator.wikimedia.org/T262936] * നിങ്ങൾക്ക് ഉടനെ തന്നെ ഒരു നിശ്ചിത സമയത്തേക്ക് നിങ്ങളുടെ വാച്ച് ലിസ്റ്റിൽ പേജുകൾ ഇടാനുള്ള സംവിധാനം ലഭിക്കും. നിങ്ങൾക്ക് കുറച്ച് സമയത്തേക്ക് എന്തെങ്കിലും കാണണമെങ്കിലും എന്നാൽ ഇത് എന്നെന്നേക്കുമായി നിങ്ങളുടെ വാച്ച് ലിസ്റ്റിൽ ആവശ്യമില്ലെങ്കിലും ഇത് ഉപയോഗിക്കാം. ഇത് ഇപ്പോൾ [[mw:MediaWiki|mediawiki.org]]ൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു, പിന്നീട് കൂടുതൽ വിക്കികളിലേക്ക് വരും. നിങ്ങൾക്ക് [[m:Special:MyLanguage/Community Tech/Watchlist Expiry|കൂടുതൽ വായിക്കാനും]] മറ്റ് വിക്കികളിൽ [[m:Community Tech/Watchlist Expiry/Release Schedule|എപ്പോൾ വരുമെന്ന്]] കാണാനും കഴിയും. * ഈ വർഷത്തെ മികച്ച പുതിയ സാങ്കേതിക ഉപകരണങ്ങളെന്ന് വിക്കിമീഡിയക്കാർ കരുതുന്നവയെ നിങ്ങൾക്ക് കാണാൻ കഴിയും. നിങ്ങൾക്ക് അവയെ നാമനിർദ്ദേശം ചെയ്യാനും കഴിയും. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/40|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W40"/> 21:24, 28 സെപ്റ്റംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20483264 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/41|Tech News: 2020-41]] == <section begin="technews-2020-W41"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/41|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a [https://consultation-stats.toolforge.org/ new tool] where you can see which home wiki users have in discussions on Meta. This can help show which communities are not part of the discussion on wikis where we make decisions that affect many other wikis. * You can now thank users for file uploads or for changing the language of a page. [https://phabricator.wikimedia.org/T254992] '''Problems''' * There were many errors with the new MediaWiki version last week. The new version was rolled back. Updates that should have happened last week are late. [https://phabricator.wikimedia.org/T263177] * Everyone was logged out. This was because a user reported being logged in to someone else's account. The problem should be fixed now. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-October/093922.html] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Many pages have [[:w:en:JavaScript|JavaScript]] errors. You can [https://techblog.wikimedia.org/2020/09/28/diving-into-wikipedias-ocean-of-errors/ read more] and now [[:w:en:User:Jdlrobson/User scripts with client errors|see a list of user scripts with errors]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.12|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from 6 October. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from 7 October. It will be on all wikis from 8 October ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). * Letters immediately after a link are shown as part of the link. For example the entire word in <code><nowiki>[[Child]]ren</nowiki></code> is linked. On Arabic wikis this works at both the start and end of a word. Previously on Arabic wikis numbers and other non-letter Unicode characters were shown as part of the link at the start of a word but not at the end. Now only Latin and Arabic letters will extend links on Arabic wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T263266] '''Future changes''' * You will be able to read but not to edit the wikis for up to an hour on [https://zonestamp.toolforge.org/1603807200 27 October around 14:00 (UTC)]. It will probably be shorter than an hour. [https://phabricator.wikimedia.org/T264364] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/41|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W41"/> 16:24, 5 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20515061 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/42|Tech News: 2020-42]] == <section begin="technews-2020-W42"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/42|Translations]] are available. '''Problems''' * Because of the problems with the MediaWiki version two weeks ago last week's updates are also late. [https://phabricator.wikimedia.org/T263177][https://phabricator.wikimedia.org/T263178][https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-October/093944.html] '''Changes later this week''' * [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Live preview|Live previews]] didn't show the templates used in the preview if you just edited a section. This has now been fixed. You can also test [[w:en:CSS|CSS]] and [[w:en:JavaScript|JavaScript]] pages even if you have the live preview enabled. Previously this didn't work well. [https://phabricator.wikimedia.org/T102286][https://phabricator.wikimedia.org/T186390] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.13|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from 13 October. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from 14 October. It will be on all wikis from 15 October ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] A new stable version of [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Pywikibot|Pywikibot]] is coming soon. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/pywikibot/2020-October/010056.html] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/42|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W42"/> 15:24, 12 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20528295 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/43|Tech News: 2020-43]] == <section begin="technews-2020-W43"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/43|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.14|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2020-10-20|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2020-10-21|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2020-10-22|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You will be able to read but not to edit the wikis for up to an hour on [https://zonestamp.toolforge.org/1603807200 {{#time:j xg|2020-10-27|en}} around 14:00 (UTC)]. It will probably be shorter than an hour. [https://phabricator.wikimedia.org/T264364] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] In the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilter]] extension, the <code dir=ltr>rmspecials()</code> function will be updated soon so that it does not remove the "space" character. Wikis are advised to wrap all the uses of <code dir=ltr>rmspecials()</code> with <code dir=ltr>rmwhitespace()</code> wherever necessary to keep filters' behavior unchanged. You can use the search function on [[Special:AbuseFilter]] to locate its usage. [https://phabricator.wikimedia.org/T263024] * Some gadgets and user-scripts use the HTML div with the ID <code dir=ltr style="white-space:nowrap;">#jump-to-nav</code>. This div will be removed soon. Maintainers should replace these uses with either <code dir=ltr>#siteSub</code> or <code dir=ltr style="white-space:nowrap;">#mw-content-text</code>. A list of affected scripts is at the top of [[phab:T265373]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/43|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W43"/> 16:31, 19 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20550811 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/44|Tech News: 2020-44]] == <section begin="technews-2020-W44"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/44|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''പ്രശ്നങ്ങൾ''' * [https://zonestamp.toolforge.org/1603807200 {{#time:j xg|2020-10-27|ml}} ഏകദേശം 14:00ന് (UTC)] നിങ്ങൾക്ക് വിക്കികൾ വായിക്കാൻ കഴിയും എന്നാൽ ഒരു മണിക്കൂർ വരെ എഡിറ്റുചെയ്യാൻ കഴിയില്ല. ഇത് ഒരു മണിക്കൂർ പോലും ഉണ്ടാകില്ല. [https://phabricator.wikimedia.org/T264364] * കഴിഞ്ഞ ആഴ്ച, മൊബൈൽ വാച്ച് ലിസ്റ്റുകളിലും സമീപകാല മാറ്റങ്ങളിലും "മാറ്റങ്ങൾ" എന്ന ലിങ്കുകൾ വ്യത്യാസങ്ങൾക്ക് പകരം പേജ് നാൾപ്പതിപ്പിലേക്ക് ലിങ്കുചെയ്തിരുന്നു. ഇത് ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചു. [https://phabricator.wikimedia.org/T265654] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * ഈ ആഴ്ച പുതിയ മീഡിയവിക്കി പതിപ്പുകളൊന്നുമില്ല. '''ഭാവിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * 2018 ൽ [[m:Special:MyLanguage/Interface administrators|ഇന്റർഫേസ് അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർ]] എന്ന ഉപയോക്തൃ ഗ്രൂപ്പ് അവതരിപ്പിച്ചതുമുതൽ, അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർമാർക്ക് CSS/JS പേജുകളുടെ ഇല്ലാതാക്കിയ ചരിത്രം കാണാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. ഇപ്പോൾ അവർക്ക് കഴിയും. [https://phabricator.wikimedia.org/T202989] * [[Special:Tags|ചേഞ്ച് ടാഗുകൾ]] എന്നതിൽ ഒരു പ്രശ്‌നമുണ്ടായിരുന്നു. തിരസ്കരിച്ച എഡിറ്റിന് ശേഷം നേരിട്ട് ലരുന്ന പേജ്-സംരക്ഷണ മാറ്റങ്ങൾ പോലുള്ള പേജ് പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് സോഫ്റ്റ്വെയർ "{{int:Tag-mw-reverted}}" ടാഗ് ഉപയോഗിക്കുമായിരുന്നു. പുതിയ എഡിറ്റുകളിൽ ഇത് ഇപ്പോൾ പരിഹരിച്ചുട്ടുണ്ട്. [https://phabricator.wikimedia.org/T265312] * <span class="mw-translate-fuzzy">[[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying|Reply tool]] നവംബറിൽ മിക്ക വിക്കിപീഡിയകളിലും ഒരു ഓപ്റ്റ്-ഇൻ [[mw:Special:MyLanguage/Beta Feature|ബീറ്റ സവിശേഷത]] ആയി വരുന്നതായിരിക്കും. ''കുറിപ്പ്: തീയതി തീരുമാനിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ മറ്റൊരു പ്രഖ്യാപനം നടത്തുന്നതായിരിക്കും.''</span> [https://phabricator.wikimedia.org/T266303] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/44|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W44"/> 17:38, 26 ഒക്ടോബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20574890 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/45|Tech News: 2020-45]] == <section begin="technews-2020-W45"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/45|Translations]] are available. '''Recent changes''' * You can no longer read Wikimedia wikis if your browser uses very old [[:w:en:Transport Layer Security|TLS]]. This is because it is a security problem for everyone. It could lead to [[:w:en:Downgrade attack|downgrade attacks]]. Since October 29, 2020, users who use old TLS versions will not be able to connect to Wikimedia projects. A list of [[:wikitech:HTTPS/Browser Recommendations|browser recommendations]] is available. All modern operating systems and browsers are always able to reach Wikimedia projects. [https://phabricator.wikimedia.org/T258405] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] There is a new automatic [[mw:Special:MyLanguage/Help:Tracking categories|tracking category]] available: [[:{{ns:14}}:{{MediaWiki:nonnumeric-formatnum}}|Pages with non-numeric formatnum arguments]]. It collects pages which use the <code><nowiki>{{formatnum}}</nowiki></code> parser function with invalid (non-numeric) input, ''e.g.'' <code><nowiki>{{formatnum:TECHNEWS}}</nowiki></code>. Note that <code><nowiki>{{formatnum:123,456}}</nowiki></code> is also invalid input: as described in the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Magic_words#formatnum|documentation]], the argument should be <u>unformatted</u> so that it can be reliably and correctly localised. The tracking category will help identify problematic usage and double-formatting. The new tracking category's name can be [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&showMessage=nonnumeric-formatnum&group=core&optional=1&action=translate translated at translatewiki]. [https://phabricator.wikimedia.org/T237467] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.16|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from November 3. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from November 4. It will be on all wikis from November 5 ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). * Administrators and stewards will be able to use a special page (Special:CreateLocalAccount) to force local account creation for a global account. This is useful when account creation is blocked for that user (by a block or a filter). [https://phabricator.wikimedia.org/T259721] * The [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying|Reply tool]] will be offered as an opt-in [[mw:Special:MyLanguage/Beta Feature|Beta Feature]] on most Wikipedias on November 4. This change excludes the English, Russian, and German-language Wikipedias, plus a few smaller Wikipedias with special circumstances. You can read [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|the help page]] and [[mw:Help:DiscussionTools/Why can't I reply to this comment?|the troubleshooting guide]] for more information. [https://phabricator.wikimedia.org/T266303] '''Future changes''' * A discussion has been restarted about using a Unicode minus sign (− U+2212) in the output of <code><nowiki>{{formatnum}}</nowiki></code> when it is given a negative argument. [https://phabricator.wikimedia.org/T10327] * In the future [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|IP addresses of unregistered users will not be shown for everyone]]. They will get an alias instead. There will be a new user right or an opt-in function for more vandal fighters to see the IPs of unregistered users. There would be some criteria for who gets the user right or opt-in. There will also be other new tools to help handle vandalism. This is early in the process and the developers are still collecting information from the communities before they suggest solutions. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/45|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W45"/> 16:09, 2 നവംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20604769 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/46|Tech News: 2020-46]] == <section begin="technews-2020-W46"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/46|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * You can see [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|reference previews]]. This shows a preview of the footnote when you hover over it. This has been a [[mw:Beta Features|beta feature]]. It will move out of beta and be enabled by default. There will be an option not to use it. The developers are looking for small or medium-sized wikis to be the first ones. You can [[m:User talk:Michael Schönitzer (WMDE)|let them know]] if your wiki is interested. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-ambassadors/2020-November/002373.html] * From November 16 the categories will not be sorted in order for a short time. This is because the developers are upgrading to a new version of the [[:w:en:International Components for Unicode|internationalisation library]]. They will use a script to fix the existing categories. This can take a few hours or a few days depending on how big the wiki is. You can [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Technical Operations/ICU announcement|read more]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T264991][https://phabricator.wikimedia.org/T267145] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/46|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W46"/> 15:50, 9 നവംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20634159 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/47|Tech News: 2020-47]] == <section begin="technews-2020-W47"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/47|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Listings on category pages are sorted on each wiki for that language using a [[:w:en:International Components for Unicode|library]]. For a brief period on 16 November, changes to categories will not be sorted correctly for most languages. This is because the developers are upgrading to a new version of the library. They will then use a script to fix the existing categories. This will take a few hours or a few days depending on how big the wiki is. You can [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Technical Operations/ICU announcement|read more]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T264991][https://phabricator.wikimedia.org/T267145] '''Changes later this week''' * If you merged two pages in a [[mw:Special:MyLanguage/Help:Namespaces|namespace]] where pages can't redirect this used to break the merge history. This will now be fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T93469] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.18|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2020-11-17|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2020-11-18|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2020-11-19|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Community Wishlist Survey]] is now open for proposals. The survey decides what the [[m:Community Tech|Community Tech team]] will work on. You can post proposals from 16 to 30 November. You can vote on proposals from 8 December to 21 December. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/47|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W47"/> 15:37, 16 നവംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20669023 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/48|Tech News: 2020-48]] == <section begin="technews-2020-W48"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/48|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Timestamps in [[Special:Log|Special:Log]] are now links. They go to Special:Log for only that entry. This is how timestamps work on for example the history page. [https://phabricator.wikimedia.org/T207562] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The Wikimedia [[wikitech:Portal:Cloud VPS|Cloud VPS]] hosts technical projects for the Wikimedia movement. Developers need to [[wikitech:News/Cloud VPS 2020 Purge|claim projects]] they use. This is because old and unused projects are removed once a year. Unclaimed projects can be shut down from 1 December. Unclaimed projects can be deleted from 1 January. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-November/094054.html] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/48|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W48"/> 17:18, 23 നവംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20698111 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/49|Tech News: 2020-49]] == <section begin="technews-2020-W49"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/49|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.20|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2020-12-01|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2020-12-02|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2020-12-03|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[mw:Wikimedia Apps/Team/iOS|iOS Wikipedia app]] will show readers more of the article history. They can see new updates and easier see how the article has changed over time. This is an experiment. It will first be shown only to some iOS app users as a [[:w:en:A/B testing|test]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T241253][https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Apps/Team/iOS/Breaking_Down_the_Wall] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[wikitech:Wiki replicas|Wiki Replicas]] can be used for [[:w:en:SQL|SQL]] queries. You can use [https://quarry.wmflabs.org/ Quarry], [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/PAWS PAWS] or other ways to do this. To make the Wiki Replicas stable there will be two changes. Cross-database <code>JOINS</code> will no longer work. You can also only query a database if you connect to it directly. This will happen in February 2021. If you think this affects you and you need help you can [[phab:T268498|post on Phabricator]] or on [[wikitech:Talk:News/Wiki Replicas 2020 Redesign|Wikitech]]. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/News/Wiki_Replicas_2020_Redesign] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/49|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W49"/> 17:44, 30 നവംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20728523 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/50|Tech News: 2020-50]] == <section begin="technews-2020-W50"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/50|Translations]] are available. '''Recent changes''' * You can now put pages on your watchlist for a limited period of time. Some wikis already had this function. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Community_Tech/Watchlist_Expiry][https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Watchlist_expiry] '''Changes later this week''' * Information from Wikidata that is used on a wiki page can be shown in recent changes and watchlists on a Wikimedia wiki. To see this you need to turn on showing Wikidata edits in your watchlist in the preferences. Changes to the Wikidata description in the language of a Wikimedia wiki will then be shown in recent changes and watchlists. This will not show edits to languages that are not relevant to your wiki. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikidata/2020-November/014402.html][https://phabricator.wikimedia.org/T191831] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.21|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2020-12-08|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2020-12-09|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2020-12-10|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You can vote on proposals in the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Community Wishlist Survey]] between 8 December and 21 December. The survey decides what the [[m:Community Tech|Community Tech team]] will work on. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/50|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W50"/> 16:14, 7 ഡിസംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20754641 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/51|Tech News: 2020-51]] == <section begin="technews-2020-W51"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="ml" dir="ltr"><div class="plainlinks"> വിക്കിമീഡിയയുടെ സാങ്കേതിക സമുഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഏറ്റവും പുതിയ '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News| ടെക് വാർത്തകൾ]]''' ആണിത്. ഈ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളേയും അറിയിക്കുക. എല്ലാ മാറ്റങ്ങളും നിങ്ങളെ ബാധിക്കില്ല. ഇവിടെ [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/51|വിവർത്തനങ്ങൾ]] ലഭ്യമാണ്. '''സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ''' * [[:w:en:KaiOS|KaiOS]] ഫോണുകൾക്കായി ഒരു [[mw:Wikipedia for KaiOS|വിക്കിപീഡിയ ആപ്ലിക്കേഷൻ]] ഉണ്ട്. സെപ്റ്റംബറിൽ ഇത് ഇന്ത്യയിൽ പുറത്തിറങ്ങി. ഇത് ഇപ്പോൾ മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിലും ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യാൻ കഴിയും. [https://diff.wikimedia.org/2020/12/10/growing-wikipedias-reach-with-an-app-for-kaios-feature-phones/] '''ഈ ആഴ്ചയിലെ മാറ്റങ്ങൾ''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|ആവർത്തിച്ച് വരുന്നത്]] മീഡിയവിക്കിയുടെ [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.22|പുതിയ പതിപ്പ്]] {{#time:j xg|2020-12-15|ml}} മുതൽ ടെസ്റ്റ് വിക്കികളിലും MediaWiki.org ലും ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും. {{#time:j xg|2020-12-16|ml}} മുതൽ വിക്കിപീഡിയ ഇതര വിക്കികളിലും ചില വിക്കിപീഡിയകളിലും ഇത് ലഭിക്കും. {{#time:j xg|2020-12-17|ml}} ഓടെ എല്ലാ വിക്കികളിലും ഇത് ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|കലണ്ടർ]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|ടെക് വാർത്തകൾ]]''' തയാറാക്കിയത്-[[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|ടെക് ന്യൂസ് എഴുത്തുകാർ]], പോസ്റ്റുചെയ്തത് [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|സംഭാവന ചെയ്യുക]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/51|വിവർത്തനം ചെയ്യുക]] • [[m:Tech|സഹായം തേടു]] • [[m:Talk:Tech/News|അഭിപ്രായങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുക]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|സബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക/അൺസബ്‌സ്‌ക്രൈബുചെയ്യുക]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W51"/> 21:34, 14 ഡിസംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20803489 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/52|Tech News: 2020-52]] == <section begin="technews-2020-W52"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/52|Translations]] are available. '''Tech News''' * Because of the [[w:en:Christmas and holiday season|holidays]] the next issue of Tech News will be sent out on 11 January 2021. '''Recent changes''' * The <code><nowiki>{{citation needed}}</nowiki></code> template shows when a statement in a Wikipedia article needs a source. If you click on it when you edit with the visual editor there is a popup that explains this. Now it can also show the reason and when it was added. [https://phabricator.wikimedia.org/T270107] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week or next week. '''Future changes''' * You can [[m:WMDE Technical Wishes/Geoinformation/Ideas|propose and discuss]] what technical improvements should be done for geographic information. This could be coordinates, maps or other related things. * Some wikis use [[mw:Writing systems/LanguageConverter|LanguageConverter]] to switch between writing systems or variants of a language. This can only be done for the entire page. There will be a <code><nowiki><langconvert></nowiki></code> tag that can convert a piece of text on a page. [https://phabricator.wikimedia.org/T263082] * Oversighters and stewards can hide entries in [[Special:AbuseLog|Special:AbuseLog]]. They can soon hide multiple entries at once using checkboxes. This works like hiding normal edits. It will happen in early January. [https://phabricator.wikimedia.org/T260904] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2020/52|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2020-W52"/> 20:53, 21 ഡിസംബർ 2020 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20833836 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/02|Tech News: 2021-02]] == <section begin="technews-2021-W02"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/02|Translations]] are available. '''Recent changes''' * You can choose to be reminded when you have not added an edit summary. This can be done in your preferences. This could conflict with the [[:w:en:CAPTCHA|CAPTCHA]]. This has now been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T12729] * You can link to specific log entries. You can get these links for example by clicking the timestamps in the log. Until now, such links to private log entries showed no entry even if you had permission to view private log entries. The links now show the entry. [https://phabricator.wikimedia.org/T269761] * Admins can use the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|abuse filter tool]] to automatically prevent bad edits. Three changes happened last week: ** The filter editing interface now shows syntax errors while you type. This is similar to JavaScript pages. It also shows a warning for regular expressions that match the empty string. New warnings will be added later. [https://phabricator.wikimedia.org/T187686] ** [[m:Special:MyLanguage/Meta:Oversighters|Oversighters]] can now hide multiple filter log entries at once using checkboxes on [[Special:AbuseLog]]. This is how the usual revision deletion works. [https://phabricator.wikimedia.org/T260904] ** When a filter matches too many actions after it has been changed it is "throttled". The most powerful actions are disabled. This is to avoid many editors getting blocked when an administrator made a mistake. The administrator will now get a notification about this "throttle". * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] There is a new tool to [https://skins.wmflabs.org/?#/add build new skins]. You can also [https://skins.wmflabs.org/?#/ see] existing [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Skins|skins]]. You can [[mw:User talk:Jdlrobson|give feedback]]. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2020-December/094130.html] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Bots using the API no longer watch pages automatically based on account preferences. Setting the <code>watchlist</code> to <code>watch</code> will still work. This is to reduce the size of the watchlist data in the database. [https://phabricator.wikimedia.org/T258108] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Scribunto|Scribunto's]] [[:mw:Extension:Scribunto/Lua reference manual#File metadata|file metadata]] now includes length. [https://phabricator.wikimedia.org/T209679] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[:w:en:CSS|CSS]] and [[:w:en:JavaScript|JavaScript]] code pages now have link anchors to [https://patchdemo.wmflabs.org/wikis/40e4795d4448b55a6d8c46ff414bcf78/w/index.php/MediaWiki:En.js#L-125 line numbers]. You can use wikilinks like [[:w:en:MediaWiki:Common.js#L-50]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T29531] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] There was a [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.25|new version]] of MediaWiki last week. You can read [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.25/Changelog|a detailed log]] of all 763 changes. Most of them are very small and will not affect you. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.26|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-01-12|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-01-13|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-01-14|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/02|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W02"/> 15:42, 11 ജനുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20950047 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/03|Tech News: 2021-03]] == <section begin="technews-2021-W03"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/03|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.27|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-01-19|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-01-20|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-01-21|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]] plans to add features to [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Newcomer tasks/Experiment analysis, November 2020|get more visitors to edit]] to more Wikipedias. You can help [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=&filter=&action=translate translating the interface]. * You will be able to read but not to edit Wikimedia Commons for a short time on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210126T07 {{#time:j xg|2021-01-26|en}} at 07:00 (UTC)]. [https://phabricator.wikimedia.org/T271791] * [[m:Special:MyLanguage/MassMessage|MassMessage]] posts could be automatically timestamped in the future. This is because MassMessage senders can now send pages using MassMessage. Pages are more difficult to sign. If there are times when a MassMessage post should not be timestamped you can [[phab:T270435|let the developers know]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/03|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W03"/> 16:09, 18 ജനുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=20974628 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/04|Tech News: 2021-04]] == <section begin="technews-2021-W04"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/04|Translations]] are available. '''Problems''' * You will be able to read but not to edit Wikimedia Commons for a short time on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210126T07 {{#time:j xg|2021-01-26|en}} at 07:00 (UTC)]. You will not be able to read or edit [[:wikitech:Main Page|Wikitech]] for a short time on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210128T09 {{#time:j xg|2021-01-28|en}} at 09:00 (UTC)]. [https://phabricator.wikimedia.org/T271791][https://phabricator.wikimedia.org/T272388] '''Changes later this week''' * [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|Bracket matching]] will be added to the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] syntax highlighter on the first wikis. The first wikis are German and Catalan Wikipedia and maybe other Wikimedia wikis. This will happen on 27 January. [https://phabricator.wikimedia.org/T270238] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.28|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-01-26|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-01-27|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-01-28|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/04|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W04"/> 18:30, 25 ജനുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21007423 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/05|Tech News: 2021-05]] == <section begin="technews-2021-W05"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/05|Translations]] are available. '''Problems''' * [[:w:en:IPv6|IPv6 addresses]] were written in lowercase letters in diffs. This caused dead links since [[Special:Contributions|Special:Contributions]] only accepted uppercase letters for the IPs. This has been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T272225] '''Changes later this week''' * You can soon use Wikidata to link to pages on the multilingual Wikisource. [https://phabricator.wikimedia.org/T138332] * Often editors use a "non-breaking space" to make a gap between two items when reading but still show them together. This can be used to avoid a line break. You will now be able to add new ones via the special character tool in the 2010, 2017, and visual editors. The character will be shown in the visual editor as a space with a grey background. [https://phabricator.wikimedia.org/T70429][https://phabricator.wikimedia.org/T96666] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=| Advanced item]] Wikis use [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|abuse filters]] to stop bad edits being made. Filter maintainers can now use syntax like <code>1.2.3.4 - 1.2.3.55</code> as well as the <code>1.2.3.4/27</code> syntax for IP ranges. [https://phabricator.wikimedia.org/T218074] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.29|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-02-02|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-02-03|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-02-04|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[mw:Skin:Minerva Neue|Minerva]] is the skin Wikimedia wikis use for mobile traffic. When a page is protected and you can't edit it you can normally read the source wikicode. This doesn't work on Minerva on mobile devices. This is being fixed. Some text might overlap. This is because your community needs to update [[MediaWiki:Protectedpagetext|MediaWiki:Protectedpagetext]] to work on mobile. You can [[phab:T208827|read more]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Recommendations_for_mobile_friendly_articles_on_Wikimedia_wikis#Inline_styles_should_not_use_properties_that_impact_sizing_and_positioning][https://www.mediawiki.org/wiki/Recommendations_for_mobile_friendly_articles_on_Wikimedia_wikis#Avoid_tables_for_anything_except_data] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[:wikitech:Portal:Cloud VPS|Cloud VPS]] and [[:wikitech:Portal:Toolforge|Toolforge]] will change the IP address they use to contact the wikis. The new IP address will be <code>185.15.56.1</code>. This will happen on February 8. You can [[:wikitech:News/CloudVPS NAT wikis|read more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/05|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W05"/> 22:38, 1 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21033195 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/06|Tech News: 2021-06]] == <section begin="technews-2021-W06"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/06|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps|Wikipedia app]] for Android now has watchlists and talk pages in the app. [https://play.google.com/store/apps/details?id=org.wikipedia] '''Changes later this week''' * You can see edits to chosen pages on [[Special:Watchlist|Special:Watchlist]]. You can add pages to your watchlist on every wiki you like. The [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:GlobalWatchlist|GlobalWatchlist]] extension will come to Meta on 11 February. There you can see entries on watched pages on different wikis on the same page. The new watchlist will be found on [[m:Special:GlobalWatchlist|Special:GlobalWatchlist]] on Meta. You can choose which wikis to watch and other preferences on [[m:Special:GlobalWatchlistSettings|Special:GlobalWatchlistSettings]] on Meta. You can watch up to five wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T260862] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.30|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-02-09|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-02-10|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-02-11|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * When admins [[mw:Special:MyLanguage/Help:Protecting and unprotecting pages|protect]] pages the form will use the [[mw:UX standardization|OOUI look]]. [[Special:Import|Special:Import]] will also get the new look. This will make them easier to use on mobile phones. [https://phabricator.wikimedia.org/T235424][https://phabricator.wikimedia.org/T108792] * Some services will not work for a short period of time from 07:00 UTC on 17 February. There might be problems with new [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia URL Shortener|short links]], new translations, new notifications, adding new items to your [[mw:Reading/Reading Lists|reading lists]] or recording [[:w:en:Email#Tracking of sent mail|email bounces]]. This is because of database maintenance. [https://phabricator.wikimedia.org/T273758] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[m:Tech/News/2021/05|Last week]] Tech News reported that the IP address [[:wikitech:Portal:Cloud VPS|Cloud VPS]] and [[:wikitech:Portal:Toolforge|Toolforge]] use to contact the wikis will change on 8 February. This is delayed. It will happen later instead. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/News/CloudVPS_NAT_wikis] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/06|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W06"/> 17:41, 8 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21082948 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/07|Tech News: 2021-07]] == <section begin="technews-2021-W07"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/07|Translations]] are available. '''Problems''' * There were problems with recent versions of MediaWiki. Because the updates caused problems the developers rolled back to an earlier version. Some updates and new functions will come later than planned. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2021-February/094255.html][https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikitech-l/2021-February/094271.html] * Some services will not work for a short period of time from 07:00 UTC on 17 February. There might be problems with new [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia URL Shortener|short links]], new translations, new notifications, adding new items to your [[mw:Reading/Reading Lists|reading lists]] or recording [[:w:en:Email#Tracking of sent mail|email bounces]]. This is because of database maintenance. [https://phabricator.wikimedia.org/T273758] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.31|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-02-16|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-02-17|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-02-18|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/07|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W07"/> 17:55, 15 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21105437 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/08|Tech News: 2021-08]] == <div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/08|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The visual editor will now use [[:c:Commons:Structured data/Media search|MediaSearch]] to find images. You can search for images on Commons in the visual editor when you are looking for illustrations. This is to help editors find better images. [https://phabricator.wikimedia.org/T259896] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:SyntaxHighlight|syntax highlighter]] now works with more languages: [[:w:en:Futhark (programming language)|Futhark]], [[:w:en:Graphviz|Graphviz]]/[[:w:en:DOT (graph description language)|DOT]], CDDL and AMDGPU. [https://phabricator.wikimedia.org/T274741] '''Problems''' * Editing a [[mw:Special:MyLanguage/Extension:EasyTimeline|timeline]] might have removed all text from it. This was because of a bug and has been fixed. You might need to edit the timeline again for it to show properly. [https://phabricator.wikimedia.org/T274822] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.32|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-02-23|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-02-24|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-02-25|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] There is a [[:m:Wikimedia Rust developers user group|user group]] for developers and users interested in working on Wikimedia wikis with the [[:w:en:Rust (programming language)|Rust programming language]]. You can join or tell others who want to make your wiki better in the future. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/08|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div> ---- 00:17, 23 ഫെബ്രുവരി 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21134058 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/09|Tech News: 2021-09]] == <div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/09|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Wikis using the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary|Growth team tools]] can now show the name of a newcomer's mentor anywhere [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Mentorship/Integrating_mentorship|through a magic word]]. This can be used for welcome messages or userboxes. * A new version of the [[c:Special:MyLanguage/Commons:VideoCutTool|VideoCutTool]] is now available. It enables cropping, trimming, audio disabling, and rotating video content. It is being created as part of the developer outreach programs. '''Problems''' * There was a problem with the [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Job queue|job queue]]. This meant some functions did not save changes and mass messages were delayed. This did not affect wiki edits. [https://phabricator.wikimedia.org/T275437] * Some editors may not be logged in to their accounts automatically in the latest versions of Firefox and Safari. [https://phabricator.wikimedia.org/T226797] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.33|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-03-02|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-03-03|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-03-04|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/09|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div> ---- 19:07, 1 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21161722 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/10|Tech News: 2021-10]] == <section begin="technews-2021-W10"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/10|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[mw:Special:MyLanguage/Content translation/Section translation|Section translation]] now works on Bengali Wikipedia. It helps mobile editors translate sections of articles. It will come to more wikis later. The first focus is active wikis with a smaller number of articles. You can [https://sx.wmflabs.org/index.php/Main_Page test it] and [[mw:Talk:Content translation/Section translation|leave feedback]]. * [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:FlaggedRevs|Flagged revisions]] now give admins the review right. [https://phabricator.wikimedia.org/T275293] * When someone links to a Wikipedia article on Twitter this will now show a preview of the article. [https://phabricator.wikimedia.org/T276185] '''Problems''' * Many graphs have [[:w:en:JavaScript|JavaScript]] errors. Graph editors can check their graphs in their browser's developer console after editing. [https://phabricator.wikimedia.org/T275833] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.34|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-03-09|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-03-10|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-03-11|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). * The [[mw:Talk pages project/New discussion|New Discussion]] tool will soon be a new [[mw:Special:MyLanguage/Extension:DiscussionTools|discussion tools]] beta feature for on most Wikipedias. The goal is to make it easier to start new discussions. [https://phabricator.wikimedia.org/T275257] '''Future changes''' * There will be a number of changes to make it easier to work with templates. Some will come to the first wikis in March. Other changes will come to the first wikis in June. This is both for those who use templates and those who create or maintain them. You can [[:m:WMDE Technical Wishes/Templates|read more]]. * [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|Reference Previews]] will become a default feature on some wikis on 17 March. They will share a setting with [[mw:Page Previews|Page Previews]]. If you prefer the Reference Tooltips or Navigation-Popups gadget you can keep using them. If so Reference Previews won't be shown. [https://phabricator.wikimedia.org/T271206][https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews] * New JavaScript-based functions will not work in [[:w:en:Internet Explorer 11|Internet Explorer 11]]. This is because Internet Explorer is an old browser that doesn't work with how JavaScript is written today. Everything that works in Internet Explorer 11 today will continue working in Internet Explorer for now. You can [[mw:Compatibility/IE11|read more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/10|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W10"/> 17:51, 8 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21175593 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/11|Tech News: 2021-11]] == <section begin="technews-2021-W11"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/11|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Wikis that are part of the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|desktop improvements]] project can now use a new [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Features/Search|search function]]. The desktop improvements and the new search will come to more wikis later. You can also [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements#Deployment plan and timeline|test it early]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Editors who put up banners or change site-wide [[:w:en:JavaScript|JavaScript]] code should use the [https://grafana.wikimedia.org/d/000000566/overview?viewPanel=16&orgId=1 client error graph] to see that their changes has not caused problems. You can [https://diff.wikimedia.org/2021/03/08/sailing-steady%e2%80%8a-%e2%80%8ahow-you-can-help-keep-wikimedia-sites-error-free read more]. [https://phabricator.wikimedia.org/T276296] '''Problems''' * Due to [[phab:T276968|database issues]] the [https://meta.wikimedia.beta.wmflabs.org Wikimedia Beta Cluster] was read-only for over a day. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.34|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-03-16|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-03-17|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-03-18|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You can add a [[:w:en:Newline|newline]] or [[:w:en:Carriage return|carriage return]] character to a custom signature if you use a template. There is a proposal to not allow them in the future. This is because they can cause formatting problems. [https://www.mediawiki.org/wiki/New_requirements_for_user_signatures#Additional_proposal_(2021)][https://phabricator.wikimedia.org/T272322] * You will be able to read but not edit [[phab:T276899|12 wikis]] for a short period of time on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210323T06 {{#time:j xg|2021-03-23|en}} at 06:00 (UTC)]. This could take 30 minutes but will probably be much faster. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] You can use [https://quarry.wmflabs.org/ Quarry] for [[:w:en:SQL|SQL]] queries to the [[wikitech:Wiki replicas|Wiki Replicas]]. Cross-database <code>JOINS</code> will no longer work from 23 March. There will be a new field to specify the database to connect to. If you think this affects you and you need help you can [[phab:T268498|post on Phabricator]] or on [[wikitech:Talk:News/Wiki Replicas 2020 Redesign|Wikitech]]. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/PAWS PAWS] and other ways to do [[:w:en:SQL|SQL]] queries to the Wiki Replicas will be affected later. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/News/Wiki_Replicas_2020_Redesign] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/11|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W11"/> 23:22, 15 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21226057 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/12|Tech News: 2021-12]] == <section begin="technews-2021-W12"/><div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/12|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a [[mw:Wikipedia for KaiOS|Wikipedia app]] for [[:w:en:KaiOS|KaiOS]] phones. They don't have a touch screen so readers navigate with the phone keys. There is now a [https://wikimedia.github.io/wikipedia-kaios/sim.html simulator] so you can see what it looks like. * The [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Replying|reply tool]] and [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/New discussion|new discussion tool]] are now available as the "{{int:discussiontools-preference-label}}" [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|beta feature]] in almost all wikis except German Wikipedia. '''Problems''' * You will be able to read but not edit [[phab:T276899|twelve wikis]] for a short period of time on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210323T06 {{#time:j xg|2021-03-23|{{PAGELANGUAGE}}}} at 06:00 (UTC)]. This can also affect password changes, logging in to new wikis, global renames and changing or confirming emails. This could take 30 minutes but will probably be much faster. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.36|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-03-23|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-03-24|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-03-25|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). * [[:w:en:Syntax highlighting|Syntax highlighting]] colours will change to be easier to read. This will soon come to the [[phab:T276346|first wikis]]. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Improved_Color_Scheme_of_Syntax_Highlighting] '''Future changes''' * [[mw:Special:MyLanguage/Extension:FlaggedRevs|Flagged revisions]] will no longer have multiple tags like "tone" or "depth". It will also only have one tier. This was changed because very few wikis used these features and they make the tool difficult to maintain. [https://phabricator.wikimedia.org/T185664][https://phabricator.wikimedia.org/T277883] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Gadgets and user scripts can access variables about the current page in JavaScript. In 2015 this was moved from <code dir=ltr>wg*</code> to <code dir=ltr>mw.config</code>. <code dir=ltr>wg*</code> will soon no longer work. [https://phabricator.wikimedia.org/T72470] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/12|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div></div> <section end="technews-2021-W12"/> 16:52, 22 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21244806 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/13|Tech News: 2021-13]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/13|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Some very old [[:w:en:Web browser|web browsers]] [[:mw:Special:MyLanguage/Compatibility|don’t work]] well with the Wikimedia wikis. Some old code for browsers that used to be supported is being removed. This could cause issues in those browsers. [https://phabricator.wikimedia.org/T277803] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[:m:IRC/Channels#Raw_feeds|IRC recent changes feeds]] have been moved to a new server. Make sure all tools automatically reconnect to <code>irc.wikimedia.org</code> and not to the name of any specific server. Users should also consider switching to the more modern [[:wikitech:Event Platform/EventStreams|EventStreams]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T224579] '''Problems''' * When you move a page that many editors have on their watchlist the history can be split. It might also not be possible to move it again for a while. This is because of a [[:w:en:Job queue|job queue]] problem. [https://phabricator.wikimedia.org/T278350] * Some translatable pages on Meta could not be edited. This was because of a bug in the translation tool. The new MediaWiki version was delayed because of problems like this. [https://phabricator.wikimedia.org/T278429][https://phabricator.wikimedia.org/T274940] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.37|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-03-30|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-03-31|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-04-01|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/13|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 17:30, 29 മാർച്ച് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21267131 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/14|Tech News: 2021-14]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/14|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Editors can collapse part of an article so you have to click on it to see it. When you click a link to a section inside collapsed content it will now expand to show the section. The browser will scroll down to the section. Previously such links didn't work unless you manually expanded the content first. [https://phabricator.wikimedia.org/T276741] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[mw:Special:MyLanguage/Citoid|citoid]] [[:w:en:API|API]] will use for example <code>2010-12-XX</code> instead of <code>2010-12</code> for dates with a month but no days. This is because <code>2010-12</code> could be confused with <code>2010-2012</code> instead of <code>December 2010</code>. This is called level 1 instead of level 0 in the [https://www.loc.gov/standards/datetime/ Extended Date/Time Format]. [https://phabricator.wikimedia.org/T132308] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.36/wmf.38|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-04-06|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-04-07|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-04-08|en}} ([[mw:MediaWiki 1.36/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[:wikitech:PAWS|PAWS]] can now connect to the new [[:wikitech:Wiki Replicas|Wiki Replicas]]. Cross-database <code>JOINS</code> will no longer work from 28 April. There is [[:wikitech:News/Wiki Replicas 2020 Redesign#How should I connect to databases in PAWS?|a new way to connect]] to the databases. Until 28 April both ways to connect to the databases will work. If you think this affects you and you need help you can post [[phab:T268498|on Phabricator]] or on [[wikitech:Talk:News/Wiki Replicas 2020 Redesign|Wikitech]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/14|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 19:39, 5 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21287348 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/16|Tech News: 2021-16]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/16|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Email to the Wikimedia wikis are handled by groups of Wikimedia editors. These volunteer response teams now use [https://github.com/znuny/Znuny Znuny] instead of [[m:Special:MyLanguage/OTRS|OTRS]]. The functions and interface remain the same. The volunteer administrators will give more details about the next steps soon. [https://phabricator.wikimedia.org/T279303][https://phabricator.wikimedia.org/T275294] * If you use [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|syntax highlighting]], you can see line numbers in the 2010 and 2017 wikitext editors when editing templates. This is to make it easier to see line breaks or talk about specific lines. Line numbers will soon come to all namespaces. [https://phabricator.wikimedia.org/T267911][https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Line_Numbering][https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:WMDE_Technical_Wishes/Line_Numbering] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Because of a technical change there could be problems with gadgets and scripts that have an edit summary area that looks [https://phab.wmfusercontent.org/file/data/llvdqqnb5zpsfzylbqcg/PHID-FILE-25vs4qowibmtysl7cbml/Screen_Shot_2021-04-06_at_2.34.04_PM.png similar to this one]. If they look strange they should use <code>mw.loader.using('mediawiki.action.edit.styles')</code> to go back to how they looked before. [https://phabricator.wikimedia.org/T278898] * The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.1|latest version]] of MediaWiki came to the Wikimedia wikis last week. There was no Tech News issue last week. '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * The user group <code>oversight</code> will be renamed <code>suppress</code>. This is for [[phab:T109327|technical reasons]]. This is the technical name. It doesn't affect what you call the editors with this user right on your wiki. This is planned to happen in two weeks. You can comment [[phab:T112147|in Phabricator]] if you have objections. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/16|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 16:48, 19 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21356080 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/17|Tech News: 2021-17]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/17|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Templates have parameters that can have specific values. It is possible to suggest values for editors with [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TemplateData|TemplateData]]. You can soon see them as a drop-down list in the visual editor. This is to help template users find the right values faster. [https://phabricator.wikimedia.org/T273857][https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/WMDE_Technical_Wishes/Suggested_values_for_template_parameters][https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:WMDE_Technical_Wishes/Suggested_values_for_template_parameters] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.3|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-04-27|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-04-28|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-04-29|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/17|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 21:24, 26 ഏപ്രിൽ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21391118 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/18|Tech News: 2021-18]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/18|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[w:en:Wikipedia:Twinkle|Twinkle]] is a gadget on English Wikipedia. It can help with maintenance and patrolling. It can [[m:Grants:Project/Rapid/SD0001/Twinkle localisation/Report|now be used on other wikis]]. You can get Twinkle on your wiki using the [https://github.com/wikimedia-gadgets/twinkle-starter twinkle-starter] GitHub repository. '''Problems''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Content translation|content translation tool]] did not work for many articles for a little while. This was because of a bug. [https://phabricator.wikimedia.org/T281346] * Some things will not work for about a minute on 5 May. This will happen [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210505T0600 around 06:00 UTC]. This will affect the content translation tool and notifications among other things. This is because of an upgrade to avoid crashes. [https://phabricator.wikimedia.org/T281212] '''Changes later this week''' * [[mw:Special:MyLanguage/Help:Reference Previews|Reference Previews]] will become a default feature on a number of wikis on 5 May. This is later than planned because of some changes. You can use it without using [[mw:Special:MyLanguage/Page Previews|Page Previews]] if you want to. The earlier plan was to have the preference to use both or none. [https://phabricator.wikimedia.org/T271206][https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.4|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-05-04|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-05-05|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-05-06|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[:w:en:CSS|CSS]] classes <code dir=ltr>.error</code>, <code dir=ltr>.warning</code> and <code dir=ltr>.success</code> do not work for mobile readers if they have not been specifically defined on your wiki. From June they will not work for desktop readers. This can affect gadgets and templates. The classes can be defined in [[MediaWiki:Common.css]] or template styles instead. [https://phabricator.wikimedia.org/T280766] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/18|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:43, 3 മേയ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21418010 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/19|Tech News: 2021-19]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/19|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.5|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-05-11|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-05-12|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-05-13|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You can see what participants plan to work on at the online [[mw:Wikimedia Hackathon 2021|Wikimedia hackathon]] 22–23 May. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/19|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:09, 10 മേയ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21428676 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/20|Tech News: 2021-20]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/20|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a new toolbar in [[mw:Talk pages project/Replying|the Reply tool]]. It works in the wikitext source mode. You can enable it in [[Special:Preferences#mw-htmlform-discussion|your preferences]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T276608] [https://www.mediawiki.org/wiki/Talk_pages_project/Replying#13_May_2021] [https://www.mediawiki.org/wiki/Talk_pages_project/New_discussion#13_May_2021] * Wikimedia [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo mailing lists] are being moved to [[:w:en:GNU Mailman|Mailman 3]]. This is a newer version. For the [[:w:en:Character encoding|character encoding]] to work it will change from <code>[[:w:en:UTF-8|UTF-8]]</code> to <code>utf8mb3</code>. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/IEYQ2HS3LZF2P3DAYMNZYQDGHWPVMTPY/][https://phabricator.wikimedia.org/T282621] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] An [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/14|earlier issue]] of Tech News said that the [[mw:Special:MyLanguage/Citoid|citoid]] [[:w:en:API|API]] would handle dates with a month but no days in a new way. This has been reverted for now. There needs to be more discussion of how it affects different wikis first. [https://phabricator.wikimedia.org/T132308] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] <code>MediaWiki:Pageimages-blacklist</code> will be renamed <code>MediaWiki:Pageimages-denylist</code>. The list can be copied to the new name. It will happen on 19 May for some wikis and 20 May for some wikis. Most wikis don't use it. It lists images that should never be used as thumbnails for articles. [https://phabricator.wikimedia.org/T282626] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.6|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-05-18|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-05-19|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-05-20|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/20|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 13:48, 17 മേയ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21464279 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/21|Tech News: 2021-21]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/21|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The Wikimedia movement has been using [[:m:Special:MyLanguage/IRC|IRC]] on a network called [[:w:en:Freenode|Freenode]]. There have been changes around who is in control of the network. The [[m:Special:MyLanguage/IRC/Group_Contacts|Wikimedia IRC Group Contacts]] have [[m:Special:Diff/21476411|decided]] to move to the new [[:w:en:Libera Chat|Libera Chat]] network instead. This is not a formal decision for the movement to move all channels but most Wikimedia IRC channels will probably leave Freenode. There is a [[:m:IRC/Migrating_to_Libera_Chat|migration guide]] and ongoing Wikimedia [[m:Wikimedia Forum#Freenode (IRC)|discussions about this]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.7|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-05-25|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-05-26|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-05-27|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/21|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 17:06, 24 മേയ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21477606 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/22|Tech News: 2021-22]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/22|Translations]] are available. '''Problems''' * There was an issue on the Vector skin with the text size of categories and notices under the page title. It was fixed last Monday. [https://phabricator.wikimedia.org/T283206] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/22|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 17:05, 31 മേയ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21516076 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/23|Tech News: 2021-23]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/23|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.9|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-06-08|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-06-09|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-06-10|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The Wikimedia movement uses [[:mw:Special:MyLanguage/Phabricator|Phabricator]] for technical tasks. This is where we collect technical suggestions, bugs and what developers are working on. The company behind Phabricator will stop working on it. This will not change anything for the Wikimedia movement now. It could lead to changes in the future. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/message/YAXOD46INJLAODYYIJUVQWOZFIV54VUI/][https://admin.phacility.com/phame/post/view/11/phacility_is_winding_down_operations/][https://phabricator.wikimedia.org/T283980] * Searching on Wikipedia will find more results in some languages. This is mainly true for when those who search do not use the correct [[:w:en:Diacritic|diacritics]] because they are not seen as necessary in that language. For example searching for <code>Bedusz</code> doesn't find <code>Będusz</code> on German Wikipedia. The character <code>ę</code> isn't used in German so many would write <code>e</code> instead. This will work better in the future in some languages. [https://phabricator.wikimedia.org/T219550] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[:w:en:Cross-site request forgery|CSRF token parameters]] in the [[:mw:Special:MyLanguage/API:Main page|action API]] were changed in 2014. The old parameters from before 2014 will stop working soon. This can affect bots, gadgets and user scripts that still use the old parameters. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/IMP43BNCI32C524O5YCUWMQYP4WVBQ2B/][https://phabricator.wikimedia.org/T280806] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/23|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 20:02, 7 ജൂൺ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21551759 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/24|Tech News: 2021-24]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/24|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Logged-in users on the mobile web can choose to use the [[:mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Advanced mobile contributions|advanced mobile mode]]. They now see categories in a similar way as users on desktop do. This means that some gadgets that have just been for desktop users could work for users of the mobile site too. If your wiki has such gadgets you could decide to turn them on for the mobile site too. Some gadgets probably need to be fixed to look good on mobile. [https://phabricator.wikimedia.org/T284763] * Language links on Wikidata now works for [[:oldwikisource:Main Page|multilingual Wikisource]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T275958] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * In the future we [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|can't show the IP]] of unregistered editors to everyone. This is because privacy regulations and norms have changed. There is now a rough draft of how [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#Updates|showing the IP to those who need to see it]] could work. * German Wikipedia, English Wikivoyage and 29 smaller wikis will be read-only for a few minutes on 22 June. This is planned between 5:00 and 5:30 UTC. [https://phabricator.wikimedia.org/T284530] * All wikis will be read-only for a few minutes in the week of 28 June. More information will be published in Tech News later. It will also be posted on individual wikis in the coming weeks. [https://phabricator.wikimedia.org/T281515][https://phabricator.wikimedia.org/T281209] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/24|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 20:26, 14 ജൂൺ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21587625 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/25|Tech News: 2021-25]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/25|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The <code>otrs-member</code> group name is now <code>vrt-permissions</code>. This could affect abuse filters. [https://phabricator.wikimedia.org/T280615] '''Problems''' * You will be able to read but not edit German Wikipedia, English Wikivoyage and 29 smaller wikis for a few minutes on 22 June. This is planned between [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210623T0500 5:00 and 5:30 UTC]. [https://phabricator.wikimedia.org/T284530] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.11|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-06-22|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-06-23|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-06-24|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/25|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:48, 21 ജൂൺ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21593987 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/26|Tech News: 2021-26]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/26|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Wikis with the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth features]] now can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure Growth features directly on their wiki]]. This uses the new special page <code>Special:EditGrowthConfig</code>. [https://phabricator.wikimedia.org/T285423] * Wikisources have a new [[m:Special:MyLanguage/Community Tech/OCR Improvements|OCR tool]]. If you don't want to see the "extract text" button on Wikisource you can add <code>.ext-wikisource-ExtractTextWidget { display: none; }</code> to your [[Special:MyPage/common.css|common.css page]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T285311] '''Problems''' *You will be able to read but not edit the Wikimedia wikis for a few minutes on 29 June. This is planned at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210629T1400 14:00 UTC]. [https://phabricator.wikimedia.org/T281515][https://phabricator.wikimedia.org/T281209] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.12|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-06-29|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-06-30|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-07-01|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * <code>Threshold for stub link formatting</code>, <code>thumbnail size</code> and <code>auto-number headings</code> can be set in preferences. They are expensive to maintain and few editors use them. The developers are planning to remove them. Removing them will make pages load faster. You can [[mw:Special:MyLanguage/User:SKim (WMF)/Performance Dependent User Preferences|read more and give feedback]]. * A toolbar will be added to the [[mw:Talk pages project/Replying|Reply tool]]'s wikitext source mode. This will make it easier to link to pages and to ping other users. [https://phabricator.wikimedia.org/T276609][https://www.mediawiki.org/wiki/Talk_pages_project/Replying#Status_updates] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/26|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 16:31, 28 ജൂൺ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21653312 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/27|Tech News: 2021-27]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/27|Translations]] are available. '''Tech News''' * The next issue of Tech News will be sent out on 19 July. '''Recent changes''' * [[:wikidata:Q4063270|AutoWikiBrowser]] is a tool to make repetitive tasks easier. It now uses [[:w:en:JSON|JSON]]. <code>Wikipedia:AutoWikiBrowser/CheckPage</code> has moved to <code>Wikipedia:AutoWikiBrowser/CheckPageJSON</code> and <code>Wikipedia:AutoWikiBrowser/Config</code>. <code>Wikipedia:AutoWikiBrowser/CheckPage/Version</code> has moved to <code>Wikipedia:AutoWikiBrowser/CheckPage/VersionJSON</code>. The tool will eventually be configured on the wiki so that you don't have to wait until the new version to add templates or regular expression fixes. [https://phabricator.wikimedia.org/T241196] '''Problems''' * [[m:Special:MyLanguage/InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] helps saving online sources on some wikis. It adds them to [[:w:en:Wayback Machine|Wayback Machine]] and links to them there. This is so they don't disappear if the page that was linked to is removed. It currently has a problem with linking to the wrong date when it moves pages from <code>archive.is</code> to <code>web.archive.org</code>. [https://phabricator.wikimedia.org/T283432] '''Changes later this week''' * The tool to [[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|find, add and remove templates]] will be updated. This is to make it easier to find and use the right templates. It will come to the first wikis on 7 July. It will come to more wikis later this year. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Removing_a_template_from_a_page_using_the_VisualEditor][https://phabricator.wikimedia.org/T284553] * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * Some Wikimedia wikis use [[m:Special:MyLanguage/Flagged Revisions|Flagged Revisions]] or pending changes. It hides edits from new and unregistered accounts for readers until they have been patrolled. The auto review action in Flagged Revisions will no longer be logged. All old logs of auto-review will be removed. This is because it creates a lot of logs that are not very useful. [https://phabricator.wikimedia.org/T285608] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/27|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 17:32, 5 ജൂലൈ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21694636 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/29|Tech News: 2021-29]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/29|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The tool to [[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|find, add and remove templates]] was updated. This is to make it easier to find and use the right templates. It was supposed to come to the first wikis on 7 July. It was delayed to 12 July instead. It will come to more wikis later this year. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Removing_a_template_from_a_page_using_the_VisualEditor][https://phabricator.wikimedia.org/T284553] * [[Special:UnconnectedPages|Special:UnconnectedPages]] lists pages that are not connected to Wikidata. This helps you find pages that can be connected to Wikidata items. Some pages should not be connected to Wikidata. You can use the magic word <code><nowiki>__EXPECTED_UNCONNECTED_PAGE__</nowiki></code> on pages that should not be listed on the special page. [https://phabricator.wikimedia.org/T97577] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.15|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-07-20|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-07-21|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-07-22|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] How media is structured in the [[:w:en:Parsing|parser's]] HTML output will soon change. This can affect bots, gadgets, user scripts and extensions. You can [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/L2UQJRHTFK5YG3IOZEC7JSLH2ZQNZRVU/ read more]. You can test it on [[:testwiki:Main Page|Testwiki]] or [[:test2wiki:Main Page|Testwiki 2]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The parameters for how you obtain [[mw:API:Tokens|tokens]] in the MediaWiki API were changed in 2014. The old way will no longer work from 1 September. Scripts, bots and tools that use the parameters from before the 2014 change need to be updated. You can [[phab:T280806#7215377|read more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/29|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:31, 19 ജൂലൈ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21755027 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/30|Tech News: 2021-30]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/30|Translations]] are available. '''Recent changes''' * A [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.14|new version]] of MediaWiki came to the Wikimedia wikis the week before last week. This was not in Tech News because there was no newsletter that week. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.16|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-07-27|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-07-28|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-07-29|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * If you use the [[mw:Special:MyLanguage/Skin:MonoBook|Monobook skin]] you can choose to switch off [[:w:en:Responsive web design|responsive design]] on mobile. This will now work for more skins. If <code>{{int:monobook-responsive-label}}</code> is unticked you need to also untick the new [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|preference]] <code>{{int:prefs-skin-responsive}}</code>. Otherwise it will stop working. Interface admins can automate this process on your wiki. You can [[phab:T285991|read more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/30|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 21:10, 26 ജൂലൈ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21771634 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/31|Tech News: 2021-31]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/31|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] If your wiki uses markup like <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div class="mw-content-ltr"></nowiki></code></bdi> or <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div class="mw-content-rtl"></nowiki></code></bdi> without the required <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>dir</code></bdi> attribute, then these will no longer work in 2 weeks. There is a short-term fix that can be added to your local wiki's Common.css page, which is explained at [[phab:T287701|T287701]]. From now on, all usages should include the full attributes, for example: <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div class="mw-content-ltr" dir="ltr" lang="en"></nowiki></code></bdi> or <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div class="mw-content-rtl" dir="rtl" lang="he"></nowiki></code></bdi>. This also applies to some other HTML tags, such as <code>span</code> or <code>code</code>. You can find existing examples on your wiki that need to be updated, using the instructions at [[phab:T287701|T287701]]. * Reminder: Wikimedia has [[m:Special:MyLanguage/IRC/Migrating to Libera Chat|migrated to the Libera Chat IRC network]], from the old Freenode network. Local documentation should be updated. '''Problems''' * Last week, all wikis had slow access or no access for 30 minutes. There was a problem with generating dynamic lists of articles on the Russian Wikinews, due to the bulk import of 200,000+ new articles over 3 days, which led to database problems. The problematic feature has been disabled on that wiki and developers are discussing if it can be fixed properly. [https://phabricator.wikimedia.org/T287380][https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/2021-07-26_ruwikinews_DynamicPageList] '''Changes later this week''' * When adding links to a page using [[mw:VisualEditor|VisualEditor]] or the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]], [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Disambiguator|disambiguation pages]] will now only appear at the bottom of search results. This is because users do not often want to link to disambiguation pages. [https://phabricator.wikimedia.org/T285510] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.17|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-08-03|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-08-04|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-08-05|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[mw:Wikimedia Apps/Team/Android|team of the Wikipedia app for Android]] is working on communication in the app. The developers are working on how to talk to other editors and get notifications. You can [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/Communication|read more]]. They are looking for users who want to [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/Communication/UsertestingJuly2021|test the plans]]. Any editor who has an Android phone and is willing to download the app can do this. * The [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta Feature]] for {{int:discussiontools-preference-label}} will be updated in the coming weeks. You will be able to [[mw:Talk pages project/Notifications|subscribe to individual sections]] on a talk page at more wikis. You can test this now by adding <code>?dtenable=1</code> to the end of the talk page's URL ([https://meta.wikimedia.org/wiki/Meta_talk:Sandbox?dtenable=1 example]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/31|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 20:46, 2 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21818289 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [please test] Growth team features == <div dir="ltr" lang="en"> Hello! Sorry to use English. {{Int:please-translate}}. I'm [[User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]]. I work as a community relations specialist for the Wikimedia Foundation. I'm here to share a message from the [[mw:Growth|Growth team]]. As you may already know, the Growth team's goal is to create features that would help newcomers. Our goal is to help newcomers when they edit for the first time and also to increase the retention of new editors. [[mw:Growth#deploymentstable|Several wikis already have these features]] since a long time now. Working with these wikis, [[mw:NEWTEA|the Growth team found evidence of the efficiency of these new features]]. These features will be available for all new accounts on your Wikipedia '''starting on the week of August 23''', 2021. This way your Wikipedia will offer more options for newcomers to make good first edits and become community members. === Which features? === [[File:Screenshot of newcomer homepage variant D 2020-10-23.png|thumb|The newcomer homepage (here on Portuguese Wikipedia, displayed in English)]] We have [[mw:Growth/Feature summary|created several features]] to help them, and also to help community members who help them : * [[mw:Growth/Feature summary#Newcomer homepage|'''Newcomer homepage''']]: a new special page, the best place for a newcomer to get started. Please visit it at [[Special:Homepage]] It includes: ** [[mw:Growth/Feature summary#Newcomer tasks|'''Newcomer tasks''']]: a feed of task suggestions that help newcomers learn to edit. Newcomers have been making [[mw:NEWTEA|productive edits]] through this feed! [[mw:Help:Growth/Tools/Suggested edits|Know more about this tool]]. ** '''Mentorship module''' [optional]: each newcomers has a direct link to an experienced user (see below). This way, they can ask questions about editing Wikipedia, less the need to find where to ask for assistance. ** '''Impact module''': the user sees how many pages views articles they edit received. Have a look at [[Special:Impact]] for yours! * [[mw:Growth/Feature summary#Help panel|'''Help panel''']]: a platform to provide resources to newcomers while they are editing. If they do some suggested tasks, they are guided step-by-step on the process of editing. * '''Welcome Survey''': communities can know why newcomers create an account on Wikipedia. You can see it at [[Special:WelcomeSurvey]]. The features available right now in your preferences ([[Special:Preferences#mw-prefsection-personal-homepage|here]] and [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing|there]]) so that you can try them. ''They are'' not ''yet visible to newcomers''. === How to help? === First, we need help to '''translate the features'''. At the moment, most of the messages newcomers will see on your Wikipedia are in English, some of them have been translated using machine translation. Please help '''[https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=&filter=&action=translate translate the interface]''' (done on [[translatewiki.net]]. It needs a specific account). Also, I need your help checking on the configuration the team setups as default. '''Please try the features''' and let us know if something questions you. Newcomers tasks are based on templates to suggest edits to newcomers. You can check the templates used on [[MediaWiki:NewcomerTasks.json]]. You can also change the templates and the help links defined there. Several templates can be added for the same task. It you are familiar with Phabricator, '''[[phab:T275069|here is the ticket about this deployment]]'''. Please find your wiki in the list to access all the information we used for the deployment. Please have a look at it. You can suggest changes by replying to this message. If you wish to, you can create a list of mentors. This will activate the optional Mentorship module. Please [[mw:Growth/Communities/How to introduce yourself as a mentor|format the list following the guidance]]. You need at least one mentor for each 500 new accounts created monthly on your wiki (3 mentors minimum). Are you hesitant to become a mentor? Please check [[mw:Growth/Communities/How to interact with newcomers|the resources we have written]] based on other mentors' experiences. Please tell us if you are interested by creating a mentor list! Let me know if you have any question about this deployment, please ping me! Of course, if this message is not at the right place, please move or share it (and let me know). All the best, [[user:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]], 15:33, 4 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Trizek_(WMF)/sandbox/temp_MassMessage_list&oldid=21840649 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/32|Tech News: 2021-32]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/32|Translations]] are available. '''Problems''' * You can read but not edit 17 wikis for a few minutes on 10 August. This is planned at [https://zonestamp.toolforge.org/1628571650 05:00 UTC]. This is because of work on the database. [https://phabricator.wikimedia.org/T287449] '''Changes later this week''' * The [[wmania:Special:MyLanguage/2021:Hackathon|Wikimania Hackathon]] will take place remotely on 13 August, starting at 5:00 UTC, for 24 hours. You can participate in many ways. You can still propose projects and sessions. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.18|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-08-10|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-08-11|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-08-12|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The old CSS <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div class="visualClear"></div></nowiki></code></bdi> will not be supported after 12 August. Instead, templates and pages should use <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><div style="clear:both;"></div></nowiki></code></bdi>. Please help to replace any existing uses on your wiki. There are global-search links available at [[phab:T287962|T287962]]. '''Future changes''' * [[m:Special:MyLanguage/The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is a place for Wikipedia editors to get access to sources. There is an [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TheWikipediaLibrary|extension]] which has a new function to tell users when they can take part in it. It will use notifications. It will start pinging the first users in September. It will ping more users later. [https://phabricator.wikimedia.org/T288070] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] [[w:en:Vue.js|Vue.js]] will be the [[w:en:JavaScript|JavaScript]] framework for MediaWiki in the future. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/SOZREBYR36PUNFZXMIUBVAIOQI4N7PDU/] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/32|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 16:20, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21856726 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/33|Tech News: 2021-33]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/33|Translations]] are available. '''Recent changes''' * You can add language links in the sidebar in the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|new Vector skin]] again. You do this by connecting the page to a Wikidata item. The new Vector skin has moved the language links but the new language selector cannot add language links yet. [https://phabricator.wikimedia.org/T287206] '''Problems''' * There was a problem on wikis which use the Translate extension. Translations were not updated or were replaced with the English text. The problems have been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T288700][https://phabricator.wikimedia.org/T288683][https://phabricator.wikimedia.org/T288719] '''Changes later this week''' * A [[mw:Help:Tags|revision tag]] will soon be added to edits that add links to [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Disambiguator|disambiguation pages]]. This is because these links are usually added by accident. The tag will allow editors to easily find the broken links and fix them. If your wiki does not like this feature, it can be [[mw:Help:Tags#Deleting a tag added by the software|hidden]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T287549] *Would you like to help improve the information about tools? Would you like to attend or help organize a small virtual meetup for your community to discuss the list of tools? Please get in touch on the [[m:Toolhub/The Quality Signal Sessions|Toolhub Quality Signal Sessions]] talk page. We are also looking for feedback [[m:Talk:Toolhub/The Quality Signal Sessions#Discussion topic for "Quality Signal Sessions: The Tool Maintainers edition"|from tool maintainers]] on some specific questions. * In the past, edits to any page in your user talk space ignored your [[mw:Special:MyLanguage/Help:Notifications#mute|mute list]], e.g. sub-pages. Starting this week, this is only true for edits to your talk page. [https://phabricator.wikimedia.org/T288112] * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.19|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-08-17|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-08-18|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-08-19|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/33|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 19:27, 16 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21889213 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/34|Tech News: 2021-34]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/34|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Score|Score]] extension (<bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><score></nowiki></code></bdi> notation) has been re-enabled on public wikis and upgraded to a newer version. Some musical score functionality may no longer work because the extension is only enabled in "safe mode". The security issue has been fixed and an [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Score/2021 security advisory|advisory published]]. '''Problems''' * You will be able to read but not edit [[phab:T289130|some wikis]] for a few minutes on {{#time:j xg|2021-08-25|en}}. This will happen around [https://zonestamp.toolforge.org/1629871217 06:00 UTC]. This is for database maintenance. During this time, operations on the CentralAuth will also not be possible. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.20|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-08-24|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-08-25|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-08-26|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/34|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 21:58, 23 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21923254 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Read-only reminder == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="MassMessage"/> A maintenance operation will be performed on [https://zonestamp.toolforge.org/1629871231 {{#time: l F d H:i e|2021-08-25T06:00|en}}]. It should only last for a few minutes. This will affect your wiki as well as 11 other wikis. During this time, publishing edits will not be possible. Also during this time, operations on the CentralAuth will not be possible (GlobalRenames, changing/confirming e-mail addresses, logging into new wikis, password changes). For more details about the operation and on all impacted services, please check [[phab:T289130|on Phabricator]]. A banner will be displayed 30 minutes before the operation. Please help your community to be aware of this maintenance operation. {{Int:Feedback-thanks-title}}<section end="MassMessage"/> </div> 20:34, 24 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21927201 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/35|Tech News: 2021-35]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/35|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Some musical score syntax no longer works and may needed to be updated, you can check [[:Category:{{MediaWiki:score-error-category}}]] on your wiki for a list of pages with errors. '''Problems''' * Musical scores were unable to render lyrics in some languages because of missing fonts. This has been fixed now. If your language would prefer a different font, please file a request in Phabricator. [https://phabricator.wikimedia.org/T289554] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The parameters for how you obtain [[mw:API:Tokens|tokens]] in the MediaWiki API were changed in 2014. The old way will no longer work from 1 September. Scripts, bots and tools that use the parameters from before the 2014 change need to be updated. You can [[phab:T280806#7215377|read more]] about this. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.21|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-08-31|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-09-01|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-09-02|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You will be able to read but not edit [[phab:T289660|Commons]] for a few minutes on {{#time:j xg|2021-09-06|en}}. This will happen around [https://zonestamp.toolforge.org/1630818058 05:00 UTC]. This is for database maintenance. * All wikis will be read-only for a few minutes in the week of 13 September. More information will be published in Tech News later. It will also be posted on individual wikis in the coming weeks. [https://phabricator.wikimedia.org/T287539] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/35|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 16:00, 30 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21954810 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/36|Tech News: 2021-36]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/36|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The wikis that have [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature_summary|Growth features]] deployed have been part of A/B testing since deployment, in which some newcomers did not receive the new features. Now, all of the newcomers on 21 of the smallest of those wikis will be receiving the features. [https://phabricator.wikimedia.org/T289786] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] In 2017, the provided jQuery library was upgraded from version 1 to 3, with a compatibility layer. The migration will soon finish, to make the site load faster for everyone. If you maintain a gadget or user script, check if you have any JQMIGRATE errors and fix them, or they will break. [https://phabricator.wikimedia.org/T280944][https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/6Z2BVLOBBEC2QP4VV4KOOVQVE52P3HOP/] * Last year, the Portuguese Wikipedia community embarked on an experiment to make log-in compulsory for editing.  The [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Impact report for Login Required Experiment on Portuguese Wikipedia|impact report of this trial]] is ready. Moving forward, the Anti-Harassment Tools team is looking for projects that are willing to experiment with restricting IP editing on their wiki for a short-term experiment. [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Login Required Experiment|Learn more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/36|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:20, 6 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=21981010 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/37|Tech News: 2021-37]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/37|Translations]] are available. '''Recent changes''' * 45 new Wikipedias now have access to the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary|Growth features]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T289680] * [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Deployment table|A majority of Wikipedias]] now have access to the Growth features. The Growth team [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ|has published an FAQ page]] about the features. This translatable FAQ covers the description of the features, how to use them, how to change the configuration, and more. '''Problems''' * [[m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|All wikis will be read-only]] for a few minutes on 14 September. This is planned at [https://zonestamp.toolforge.org/1631628002 14:00 UTC]. [https://phabricator.wikimedia.org/T287539] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.37/wmf.23|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-09-14|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-09-15|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-09-16|en}} ([[mw:MediaWiki 1.37/Roadmap|calendar]]). * Starting this week, Wikipedia in Italian will receive weekly software updates on Wednesdays. It used to receive the updates on Thursdays. Due to this change, bugs will be noticed and fixed sooner. [https://phabricator.wikimedia.org/T286664] * You can add language links in the sidebar in [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|the new Vector skin]] again. You do this by connecting the page to a Wikidata item. The new Vector skin has moved the language links but the new language selector cannot add language links yet. [https://phabricator.wikimedia.org/T287206] * The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:SyntaxHighlight|syntax highlight]] tool marks up code with different colours. It now can highlight 23 new code languages. Additionally, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>golang</code></bdi> can now be used as an alias for the [[d:Q37227|Go programming language]], and a special <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>output</code></bdi> mode has been added to show a program's output. [https://phabricator.wikimedia.org/T280117][https://gerrit.wikimedia.org/r/c/mediawiki/extensions/SyntaxHighlight_GeSHi/+/715277/] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/37|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 15:34, 13 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22009517 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/38|Tech News: 2021-38]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/38|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Growth features are now deployed to almost all Wikipedias. [[phab:T290582|For the majority of small Wikipedias]], the features are only available for experienced users, to [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#enable|test the features]] and [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#config|configure them]]. Features will be available for newcomers starting on 20 September 2021. * MediaWiki had a feature that would highlight local links to short articles in a different style. Each user could pick the size at which "stubs" would be highlighted. This feature was very bad for performance, and following a consultation, has been removed. [https://phabricator.wikimedia.org/T284917] * A technical change was made to the MonoBook skin to allow for easier maintenance and upkeep. This has resulted in some minor changes to HTML that make MonoBook's HTML consistent with other skins. Efforts have been made to minimize the impact on editors, but please ping [[m:User:Jon (WMF)|Jon (WMF)]] on wiki or in [[phab:T290888|phabricator]] if any problems are reported. '''Problems''' * There was a problem with search last week. Many search requests did not work for 2 hours because of an accidental restart of the search servers. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/2021-09-13_cirrussearch_restart] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.1|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-09-21|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-09-22|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-09-23|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[s:Special:ApiHelp/query+proofreadinfo|meta=proofreadpage API]] has changed. The <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>piprop</nowiki></code></bdi> parameter has been renamed to <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>prpiprop</nowiki></code></bdi>. API users should update their code to avoid unrecognized parameter warnings. Pywikibot users should upgrade to 6.6.0. [https://phabricator.wikimedia.org/T290585] '''Future changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#Replying|Reply tool]] will be deployed to the remaining wikis in the coming weeks. It is currently part of "{{int:discussiontools-preference-label}}" in [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta features]] at most wikis. You will be able to turn it off in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Editing Preferences]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T262331] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[mw:MediaWiki_1.37/Deprecation_of_legacy_API_token_parameters|previously announced]] change to how you obtain tokens from the API has been delayed to September 21 because of an incompatibility with Pywikibot. Bot operators using Pywikibot can follow [[phab:T291202|T291202]] for progress on a fix, and should plan to upgrade to 6.6.1 when it is released. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/38|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 18:31, 20 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22043415 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/39|Tech News: 2021-39]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W39"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/39|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[w:en:IOS|iOS 15]] has a new function called [https://support.apple.com/en-us/HT212614 Private Relay] (Apple website). This can hide the user's IP when they use [[w:en:Safari (software)|Safari]] browser. This is like using a [[w:en:Virtual private network|VPN]] in that we see another IP address instead. It is opt-in and only for those who pay extra for [[w:en:ICloud|iCloud]]. It will come to Safari users on [[:w:en:OSX|OSX]] later. There is a [[phab:T289795|technical discussion]] about what this means for the Wikimedia wikis. '''Problems''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Some gadgets and user-scripts add items to the [[m:Customization:Explaining_skins#Portlets|portlets]] (article tools) part of the skin. A recent change to the HTML may have made those links a different font-size. This can be fixed by adding the CSS class <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>.vector-menu-dropdown-noicon</code></bdi>. [https://phabricator.wikimedia.org/T291438] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.2|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-09-28|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-09-29|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-09-30|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * The [[mw:Special:MyLanguage/Onboarding_new_Wikipedians#New_experience|GettingStarted extension]] was built in 2013, and provides an onboarding process for new account holders in a few versions of Wikipedia. However, the recently developed [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature_summary|Growth features]] provide a better onboarding experience. Since the vast majority of Wikipedias now have access to the Growth features, GettingStarted will be deactivated starting on 4 October. [https://phabricator.wikimedia.org/T235752] * A small number of users will not be able to connect to the Wikimedia wikis after 30 September. This is because an old [[:w:en:root certificate|root certificate]] will no longer work. They will also have problems with many other websites. Users who have updated their software in the last five years are unlikely to have problems. Users in Europe, Africa and Asia are less likely to have immediate problems even if their software is too old. You can [[m:Special:MyLanguage/HTTPS/2021 Let's Encrypt root expiry|read more]]. * You can [[mw:Special:MyLanguage/Help:Notifications|receive notifications]] when someone leaves a comment on user talk page or mentions you in a talk page comment. Clicking the notification link will now bring you to the comment and highlight it. Previously, doing so brought you to the top of the section that contained the comment. You can find [[phab:T282029|more information in T282029.]] '''Future changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#Replying|Reply tool]] will be deployed to the remaining wikis in the coming weeks. It is currently part of "{{int:discussiontools-preference-label}}" in [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta features]] at most wikis. You will be able to turn it off in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Editing Preferences]]. [[phab:T288485|See the list of wikis.]] [https://phabricator.wikimedia.org/T262331] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/39|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W39"/> </div> 22:21, 27 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22077885 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/40|Tech News: 2021-40]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="tech-newsletter-content"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/40|Translations]] are available. '''Recent changes''' * A more efficient way of sending changes from Wikidata to Wikimedia wikis that show them has been enabled for the following 10 wikis: mediawiki.org, the Italian, Catalan, Hebrew and Vietnamese Wikipedias, French Wikisource, and English Wikivoygage, Wikibooks, Wiktionary and Wikinews. If you notice anything strange about how changes from Wikidata appear in recent changes or your watchlist on those wikis you can [[phab:T48643|let the developers know]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.3|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-10-05|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-10-06|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-10-07|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Some gadgets and bots that use the API to read the AbuseFilter log might break. The <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>hidden</code></bdi> property will no longer say an entry is <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>implicit</code></bdi> for unsuppressed log entries about suppressed edits. If your bot needs to know this, do a separate revision query. Additionally, the property will have the value <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>false</code></bdi> for visible entries; previously, it wasn't included in the response. [https://phabricator.wikimedia.org/T291718] * A more efficient way of sending changes from Wikidata to Wikimedia wikis that show them will be enabled for ''all production wikis''. If you notice anything strange about how changes from Wikidata appear in recent changes or your watchlist you can [[phab:T48643|let the developers know]]. '''Future changes''' * You can soon get cross-wiki notifications in the [[mw:Wikimedia Apps/Team/iOS|iOS Wikipedia app]]. You can also get notifications as push notifications. More notification updates will follow in later versions. [https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Apps/Team/iOS/Notifications#September_2021_update] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The JavaScript variables <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgExtraSignatureNamespaces</code></bdi>, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgLegalTitleChars</code></bdi>, and <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgIllegalFileChars</code></bdi> will soon be removed from <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Interface/JavaScript#mw.config|mw.config]]</code></bdi>. These are not part of the "stable" variables available for use in wiki JavaScript. [https://phabricator.wikimedia.org/T292011] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The JavaScript variables <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgCookiePrefix</code></bdi>, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgCookieDomain</code></bdi>, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgCookiePath</code></bdi>, and <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>wgCookieExpiration</code></bdi> will soon be removed from mw.config. Scripts should instead use <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw.cookie</code></bdi> from the "<bdi lang="zxx" dir="ltr">[[mw:ResourceLoader/Core_modules#mediawiki.cookie|mediawiki.cookie]]</bdi>" module. [https://phabricator.wikimedia.org/T291760] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/40|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="tech-newsletter-content"/> </div> 16:30, 4 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22101208 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/41|Tech News: 2021-41]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W41"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/41|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.4|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-10-12|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-10-13|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-10-14|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * The [[mw:Manual:Table_of_contents#Auto-numbering|"auto-number headings" preference]] is being removed. You can read [[phab:T284921]] for the reasons and discussion. This change was [[m:Tech/News/2021/26|previously]] announced. [[mw:Snippets/Auto-number_headings|A JavaScript snippet]] is available which can be used to create a Gadget on wikis that still want to support auto-numbering. '''Meetings''' * You can join a meeting about the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Desktop Improvements]]. A demonstration version of the [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Features/Sticky Header|newest feature]] will be shown. The event will take place on Tuesday, 12 October at 16:00 UTC. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web/12-10-2021|See how to join]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/41|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W41"/> </div> 15:30, 11 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22152137 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/42|Tech News: 2021-42]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W42"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/42|Translations]] are available. '''Recent changes''' *[[m:Toolhub|Toolhub]] is a catalogue to make it easier to find software tools that can be used for working on the Wikimedia projects. You can [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/LF4SSR4QRCKV6NPRFGUAQWUFQISVIPTS/ read more]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.5|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-10-19|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-10-20|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-10-21|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The developers of the [[mw:Wikimedia Apps/Team/Android|Wikipedia Android app]] are working on [[mw:Wikimedia Apps/Team/Android/Communication|communication in the app]]. You can now answer questions in [[mw:Wikimedia Apps/Team/Android/Communication/UsertestingOctober2021|survey]] to help the development. * 3–5% of editors may be blocked in the next few months. This is because of a new service in Safari, which is similar to a [[w:en:Proxy server|proxy]] or a [[w:en:VPN|VPN]]. It is called iCloud Private Relay. There is a [[m:Special:MyLanguage/Apple iCloud Private Relay|discussion about this]] on Meta. The goal is to learn what iCloud Private Relay could mean for the communities. * [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Enterprise|Wikimedia Enterprise]] is a new [[w:en:API|API]] for those who use a lot of information from the Wikimedia projects on other sites. It is a way to get big commercial users to pay for the data. There will soon be a copy of the Wikimedia Enterprise dataset. You can [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-ambassadors@lists.wikimedia.org/message/B2AX6PWH5MBKB4L63NFZY3ADBQG7MSBA/ read more]. You can also ask the team questions [https://wikimedia.zoom.us/j/88994018553 on Zoom] on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?hour=15&min=00&sec=0&day=22&month=10&year=2021 22 October 15:00 UTC]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/42|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W42"/> </div> 20:53, 18 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22176877 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/43|Tech News: 2021-43]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W43"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/43|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The [[m:Special:MyLanguage/Coolest_Tool_Award|Coolest Tool Award 2021]] is looking for nominations. You can recommend tools until 27 October. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.6|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-10-26|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-10-27|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-10-28|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' *[[m:Special:MyLanguage/Help:Diff|Diff pages]] will have an improved copy and pasting experience. [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Copy paste diffs|The changes]] will allow the text in the diff for before and after to be treated as separate columns and will remove any unwanted syntax. [https://phabricator.wikimedia.org/T192526] * The version of the [[w:en:Liberation fonts|Liberation fonts]] used in SVG files will be upgraded. Only new thumbnails will be affected. Liberation Sans Narrow will not change. [https://phabricator.wikimedia.org/T253600] '''Meetings''' * You can join a meeting about the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]]. News about the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages|disambiguation]] and the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Real Time Preview for Wikitext|real-time preview]] wishes will be shown. The event will take place on Wednesday, 27 October at 14:30 UTC. [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/Talk to Us|See how to join]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/43|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W43"/> </div> 20:07, 25 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22232718 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/44|Tech News: 2021-44]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W44"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/44|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a limit on the amount of emails a user can send each day. This limit is now global instead of per-wiki. This change is to prevent abuse. [https://phabricator.wikimedia.org/T293866] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.7|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-11-02|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-11-03|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-11-04|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/44|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W44"/> </div> 20:27, 1 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22269406 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/45|Tech News: 2021-45]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W45"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/45|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Mobile IP editors are now able to receive warning notices indicating they have a talk page message on the mobile website (similar to the orange banners available on desktop). These notices will be displayed on every page outside of the main namespace and every time the user attempts to edit. The notice on desktop now has a slightly different colour. [https://phabricator.wikimedia.org/T284642][https://phabricator.wikimedia.org/T278105] '''Changes later this week''' * [[phab:T294321|Wikidata will be read-only]] for a few minutes on 11 November. This will happen around [https://zonestamp.toolforge.org/1636610400 06:00 UTC]. This is for database maintenance. [https://phabricator.wikimedia.org/T294321] * There is no new MediaWiki version this week. '''Future changes''' * In the future, unregistered editors will be given an identity that is not their [[:w:en:IP address|IP address]]. This is for legal reasons. A new user right will let editors who need to know the IPs of unregistered accounts to fight vandalism, spam, and harassment, see the IP. You can read the [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|suggestions for how that identity could work]] and [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|discuss on the talk page]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/45|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W45"/> </div> 20:36, 8 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22311003 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/46|Tech News: 2021-46]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W46"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/46|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Most [[c:Special:MyLanguage/Commons:Maximum_file_size#MAXTHUMB|large file uploads]] errors that had messages like "<bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>stashfailed</code></bdi>" or "<bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>DBQueryError</code></bdi>" have now been fixed. An [[wikitech:Incident documentation/2021-11-04 large file upload timeouts|incident report]] is available. '''Problems''' * Sometimes, edits made on iOS using the visual editor save groups of numbers as telephone number links, because of a feature in the operating system. This problem is under investigation. [https://phabricator.wikimedia.org/T116525] * There was a problem with search last week. Many search requests did not work for 2 hours because of a configuration error. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/2021-11-10_cirrussearch_commonsfile_outage] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.9|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-11-16|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-11-17|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-11-18|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/46|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W46"/> </div> 22:06, 15 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22338097 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/47|Tech News: 2021-47]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W47"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/47|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. *The template dialog in VisualEditor and in the [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|new wikitext mode]] Beta feature will be [[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|heavily improved]] on [[phab:T286992|a few wikis]]. Your [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|feedback is welcome]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/47|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W47"/> </div> 20:02, 22 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22366010 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/48|Tech News: 2021-48]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W48"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/48|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.11|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-11-30|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-12-01|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-12-02|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/48|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W48"/> </div> 21:14, 29 നവംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22375666 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/49|Tech News: 2021-49]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W49"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/49|Translations]] are available. '''Problems''' * MediaWiki 1.38-wmf.11 was scheduled to be deployed on some wikis last week. The deployment was delayed because of unexpected problems. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.12|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-12-07|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-12-08|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-12-09|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * At all Wikipedias, a Mentor Dashboard is now available at <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>Special:MentorDashboard</nowiki></code></bdi>. It allows registered mentors, who take care of newcomers' first steps, to monitor their assigned newcomers' activity. It is part of the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary|Growth features]]. You can learn more about [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How_to_configure_the_mentors%27_list|activating the mentor list]] on your wiki and about [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor dashboard|the mentor dashboard project]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The predecessor to the current [[mw:API|MediaWiki Action API]] (which was created in 2008), <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>action=ajax</nowiki></code></bdi>, will be removed this week. Any scripts or bots using it will need to switch to the corresponding API module. [https://phabricator.wikimedia.org/T42786] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] An old ResourceLoader module, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>jquery.jStorage</nowiki></code></bdi>, which was deprecated in 2016, will be removed this week. Any scripts or bots using it will need to switch to <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>mediawiki.storage</nowiki></code></bdi> instead. [https://phabricator.wikimedia.org/T143034] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/49|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W49"/> </div> 21:58, 6 ഡിസംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22413926 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/50|Tech News: 2021-50]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W50"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/50|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There are now default [[m:Special:MyLanguage/Help:Namespace#Other_namespace_aliases|short aliases]] for the "Project:" namespace on most wikis. E.g. On Wikibooks wikis, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>[[WB:]]</nowiki></code></bdi> will go to the local language default for the <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>[[Project:]]</nowiki></code></bdi> namespace. This change is intended to help the smaller communities have easy access to this feature. Additional local aliases can still be requested via [[m:Special:MyLanguage/Requesting wiki configuration changes|the usual process]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T293839] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.13|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2021-12-14|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2021-12-15|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2021-12-16|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/50|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W50"/> </div> 22:27, 13 ഡിസംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22441074 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/51|Tech News: 2021-51]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2021-W51"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/51|Translations]] are available. '''Tech News''' * Because of the [[w:en:Christmas and holiday season|holidays]] the next issue of Tech News will be sent out on 10 January 2022. '''Recent changes''' * Queries made by the DynamicPageList extension (<bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki><DynamicPageList></nowiki></code></bdi>) are now only allowed to run for 10 seconds and error if they take longer. This is in response to multiple outages where long-running queries caused an outage on all wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T287380#7575719] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week or next week. '''Future changes''' * The developers of the Wikipedia iOS app are looking for testers who edit in multiple languages. You can [[mw:Wikimedia Apps/Team/iOS/202112 testing|read more and let them know if you are interested]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The Wikimedia [[wikitech:Portal:Cloud VPS|Cloud VPS]] hosts technical projects for the Wikimedia movement. Developers need to [[wikitech:News/Cloud VPS 2021 Purge|claim projects]] they use. This is because old and unused projects are removed once a year. Unclaimed projects can be shut down from February. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/2B7KYL5VLQNHGQQHMYLW7KTUKXKAYY3T/] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/51|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2021-W51"/> </div> 22:05, 20 ഡിസംബർ 2021 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22465395 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/02|Tech News: 2022-02]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W02"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/02|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] A <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>oauth_consumer</code></bdi> variable has been added to the [[mw:Special:MyLanguage/AbuseFilter|AbuseFilter]] to enable identifying changes made by specific tools. [https://phabricator.wikimedia.org/T298281] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Gadgets are [[mw:Special:MyLanguage/ResourceLoader/Migration_guide_(users)#Package_Gadgets|now able to directly include JSON pages]]. This means some gadgets can now be configured by administrators without needing the interface administrator permission, such as with the Geonotice gadget. [https://phabricator.wikimedia.org/T198758] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Gadgets [[mw:Extension:Gadgets#Options|can now specify page actions]] on which they are available. For example, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>|actions=edit,history</code></bdi> will load a gadget only while editing and on history pages. [https://phabricator.wikimedia.org/T63007] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] Gadgets can now be loaded on demand with the <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>withgadget</code></bdi> URL parameter. This can be used to replace [[mw:Special:MyLanguage/Snippets/Load JS and CSS by URL|an earlier snippet]] that typically looks like <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>withJS</code></bdi> or <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>withCSS</code></bdi>. [https://phabricator.wikimedia.org/T29766] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] At wikis where [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|the Mentorship system is configured]], you can now use the Action API to get a list of a [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor_dashboard|mentor's]] mentees. [https://phabricator.wikimedia.org/T291966] * The heading on the main page can now be configured using <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[MediaWiki:Mainpage-title-loggedin]]</span> for logged-in users and <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[MediaWiki:Mainpage-title]]</span> for logged-out users. Any CSS that was previously used to hide the heading should be removed. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Small_wiki_toolkits/Starter_kit/Main_page_customization#hide-heading] [https://phabricator.wikimedia.org/T298715] * Four special pages (and their API counterparts) now have a maximum database query execution time of 30 seconds. These special pages are: RecentChanges, Watchlist, Contributions, and Log. This change will help with site performance and stability. You can read [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/IPJNO75HYAQWIGTHI5LJHTDVLVOC4LJP/ more details about this change] including some possible solutions if this affects your workflows. [https://phabricator.wikimedia.org/T297708] * The [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Features/Sticky Header|sticky header]] has been deployed for 50% of logged-in users on [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Frequently asked questions#pilot-wikis|more than 10 wikis]]. This is part of the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Desktop Improvements]]. See [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Participate|how to take part in the project]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.17|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-01-11|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-01-12|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-01-13|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Events''' * [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022|Community Wishlist Survey 2022]] begins. All contributors to the Wikimedia projects can propose for tools and platform improvements. The proposal phase takes place from {{#time:j xg|2022-01-10|en}} 18:00 UTC to {{#time:j xg|2022-01-23|en}} 18:00 UTC. [[m:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey/FAQ|Learn more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/02|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W02"/> </div> 01:23, 11 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22562156 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/03|Tech News: 2022-03]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W03"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/03|Translations]] are available. '''Recent changes''' * When using [[mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor|WikiEditor]] (also known as the 2010 wikitext editor), people will now see a warning if they link to disambiguation pages. If you click "{{int:Disambiguator-review-link}}" in the warning, it will ask you to correct the link to a more specific term. You can [[m:Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages#Jan 12, 2021: Turning on the changes for all Wikis|read more information]] about this completed 2021 Community Wishlist item. * You can [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#subscribe|automatically subscribe to all of the talk page discussions]] that you start or comment in using [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Feature summary|DiscussionTools]]. You will receive [[mw:Special:MyLanguage/Notifications|notifications]] when another editor replies. This is available at most wikis. Go to your [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Preferences]] and turn on "{{int:discussiontools-preference-autotopicsub}}". [https://phabricator.wikimedia.org/T263819] * When asked to create a new page or talk page section, input fields can be [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Creating_pages_with_preloaded_text|"preloaded" with some text]]. This feature is now limited to wikitext pages. This is so users can't be tricked into making malicious edits. There is a discussion about [[phab:T297725|if this feature should be re-enabled]] for some content types. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.18|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-01-18|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-01-19|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-01-20|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Events''' * [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022|Community Wishlist Survey 2022]] continues. All contributors to the Wikimedia projects can propose for tools and platform improvements. The proposal phase takes place from {{#time:j xg|2022-01-10|en}} 18:00 UTC to {{#time:j xg|2022-01-23|en}} 18:00 UTC. [[m:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey/FAQ|Learn more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/03|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W03"/> </div> 19:54, 17 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22620285 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/04|Tech News: 2022-04]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W04"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/04|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.19|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-01-25|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-01-26|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-01-27|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * The following languages can now be used with [[mw:Special:MyLanguage/Extension:SyntaxHighlight|syntax highlighting]]: BDD, Elpi, LilyPond, Maxima, Rita, Savi, Sed, Sophia, Spice, .SRCINFO. * You can now access your watchlist from outside of the user menu in the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|new Vector skin]]. The watchlist link appears next to the notification icons if you are at the top of the page. [https://phabricator.wikimedia.org/T289619] '''Events''' * You can see the results of the [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Coolest Tool Award 2021]] and learn more about 14 tools which were selected this year. * You can [[m:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey/Help_us|translate, promote]], or comment on [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022/Proposals|the proposals]] in the Community Wishlist Survey. Voting will begin on {{#time:j xg|2022-01-28|en}}. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/04|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W04"/> </div> 21:37, 24 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22644148 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/05|Tech News: 2022-05]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W05"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/05|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] If a gadget should support the new <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>?withgadget</code></bdi> URL parameter that was [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/02|announced]] 3 weeks ago, then it must now also specify <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>supportsUrlLoad</code></bdi> in the gadget definition ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:Gadgets#supportsUrlLoad|documentation]]). [https://phabricator.wikimedia.org/T29766] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.20|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-02-01|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-02-02|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-02-03|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * A change that was [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2021/16|announced]] last year was delayed. It is now ready to move ahead: ** The user group <code>oversight</code> will be renamed <code>suppress</code>. This is for [[phab:T109327|technical reasons]]. This is the technical name. It doesn't affect what you call the editors with this user right on your wiki. This is planned to happen in three weeks. You can comment [[phab:T112147|in Phabricator]] if you have objections. As usual, these labels can be translated on translatewiki ([[phab:T112147|direct links are available]]) or by administrators on your wiki. '''Events''' * You can vote on proposals in the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022|Community Wishlist Survey]] between 28 January and 11 February. The survey decides what the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech team]] will work on. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/05|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W05"/> </div> 17:41, 31 ജനുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22721804 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Johan (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/06|Tech News: 2022-06]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W06"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/06|Translations]] are available. '''Recent changes''' * English Wikipedia recently set up a gadget for dark mode. You can enable it there, or request help from an [[m:Special:MyLanguage/Interface administrators|interface administrator]] to set it up on your wiki ([[w:en:Wikipedia:Dark mode (gadget)|instructions and screenshot]]). * Category counts are sometimes wrong. They will now be completely recounted at the beginning of every month. [https://phabricator.wikimedia.org/T299823] '''Problems''' * A code-change last week to fix a bug with [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Live preview|Live Preview]] may have caused problems with some local gadgets and user-scripts. Any code with skin-specific behaviour for <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>vector</code></bdi> should be updated to also check for <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>vector-2022</code></bdi>. [[phab:T300987|A code-snippet, global search, and example are available]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.21|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-02-08|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-02-09|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-02-10|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/06|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W06"/> </div> 21:15, 7 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22765948 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/07|Tech News: 2022-07]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W07"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/07|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Purge|Purging]] a category page with fewer than 5,000 members will now recount it completely. This will allow editors to fix incorrect counts when it is wrong. [https://phabricator.wikimedia.org/T85696] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.22|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-02-15|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-02-16|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-02-17|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] In the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilter]] extension, the <code dir=ltr>rmspecials()</code> function has been updated so that it does not remove the "space" character. Wikis are advised to wrap all the uses of <code dir=ltr>rmspecials()</code> with <code dir=ltr>rmwhitespace()</code> wherever necessary to keep filters' behavior unchanged. You can use the search function on [[Special:AbuseFilter]] to locate its usage. [https://phabricator.wikimedia.org/T263024] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/07|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W07"/> </div> 19:18, 14 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22821788 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/08|Tech News: 2022-08]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W08"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/08|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[Special:Nuke|Special:Nuke]] will now provide the standard deletion reasons (editable at <bdi lang="en" dir="ltr">[[MediaWiki:Deletereason-dropdown]]</bdi>) to use when mass-deleting pages. This was [[m:Community Wishlist Survey 2022/Admins and patrollers/Mass-delete to offer drop-down of standard reasons, or templated reasons.|a request in the 2022 Community Wishlist Survey]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T25020] * At Wikipedias, all new accounts now get the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature_summary|Growth features]] by default when creating an account. Communities are encouraged to [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Account_creation|update their help resources]]. Previously, only 80% of new accounts would get the Growth features. A few Wikipedias remain unaffected by this change. [https://phabricator.wikimedia.org/T301820] * You can now prevent specific images that are used in a page from appearing in other locations, such as within PagePreviews or Search results. This is done with the markup <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>class=notpageimage</nowiki></code></bdi>. For example, <code><nowiki>[[File:Example.png|class=notpageimage]]</nowiki></code>. [https://phabricator.wikimedia.org/T301588] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] There has been a change to the HTML of Special:Contributions, Special:MergeHistory, and History pages, to support the grouping of changes by date in [[mw:Special:MyLanguage/Skin:Minerva_Neue|the mobile skin]]. While unlikely, this may affect gadgets and user scripts. A [[phab:T298638|list of all the HTML changes]] is on Phabricator. '''Events''' * [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022/Results|Community Wishlist Survey results]] have been published. The [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/2022 results#leaderboard|ranking of prioritized proposals]] is also available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.23|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-02-22|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-02-23|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-02-24|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The software to play videos and audio files on pages will change soon on all wikis. The old player will be removed. Some audio players will become wider after this change. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TimedMediaHandler/VideoJS_Player|The new player]] has been a beta feature for over four years. [https://phabricator.wikimedia.org/T100106][https://phabricator.wikimedia.org/T248418] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Toolforge's underlying operating system is being updated. If you maintain any tools there, there are two options for migrating your tools into the new system. There are [[wikitech:News/Toolforge Stretch deprecation|details, deadlines, and instructions]] on Wikitech. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/cloud-announce@lists.wikimedia.org/thread/EPJFISC52T7OOEFH5YYMZNL57O4VGSPR/] * Administrators will soon have [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/(Un)delete associated talk page|the option to delete/undelete]] the associated "talk" page when they are deleting a given page. An API endpoint with this option will also be available. This was [[m:Community Wishlist Survey 2021/Admins and patrollers/(Un)delete associated talk page|a request from the 2021 Wishlist Survey]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/08|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W08"/> </div> 19:11, 21 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22847768 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/09|Tech News: 2022-09]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W09"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/09|Translations]] are available. '''Recent changes''' * When searching for edits by [[mw:Special:MyLanguage/Help:Tags|change tags]], e.g. in page history or user contributions, there is now a dropdown list of possible tags. This was [[m:Community Wishlist Survey 2022/Miscellaneous/Improve plain-text change tag selector|a request in the 2022 Community Wishlist Survey]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T27909] * Mentors using the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor_dashboard|Growth Mentor dashboard]] will now see newcomers assigned to them who have made at least one edit, up to 200 edits. Previously, all newcomers assigned to the mentor were visible on the dashboard, even ones without any edit or ones who made hundred of edits. Mentors can still change these values using the filters on their dashboard. Also, the last choice of filters will now be saved. [https://phabricator.wikimedia.org/T301268][https://phabricator.wikimedia.org/T294460] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] The user group <code>oversight</code> was renamed <code>suppress</code>. This is for [[phab:T109327|technical reasons]]. You may need to update any local references to the old name, e.g. gadgets, links to Special:Listusers, or uses of [[mw:Special:MyLanguage/Help:Magic_words|NUMBERINGROUP]]. '''Problems''' * The recent change to the HTML of [[mw:Special:MyLanguage/Help:Tracking changes|tracking changes]] pages caused some problems for screenreaders. This is being fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T298638] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.24|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-03-01|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-03-02|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-03-03|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * Working with templates will become easier. [[m:WMDE_Technical_Wishes/Templates|Several improvements]] are planned for March 9 on most wikis and on March 16 on English Wikipedia. The improvements include: Bracket matching, syntax highlighting colors, finding and inserting templates, and related visual editor features. * If you are a template developer or an interface administrator, and you are intentionally overriding or using the default CSS styles of user feedback boxes (the classes: <code dir=ltr>successbox, messagebox, errorbox, warningbox</code>), please note that these classes and associated CSS will soon be removed from MediaWiki core. This is to prevent problems when the same class-names are also used on a wiki. Please let us know by commenting at [[phab:T300314]] if you think you might be affected. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/09|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W09"/> </div> 22:59, 28 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22902593 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/10|Tech News: 2022-10]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W10"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/10|Translations]] are available. '''Problems''' * There was a problem with some interface labels last week. It will be fixed this week. This change was part of ongoing work to simplify the support for skins which do not have active maintainers. [https://phabricator.wikimedia.org/T301203] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.25|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-03-08|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-03-09|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-03-10|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/10|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W10"/> </div> 21:15, 7 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22958074 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/11|Tech News: 2022-11]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W11"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/11|Translations]] are available. '''Recent changes''' * In the Wikipedia Android app [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia_Apps/Team/Android/Communication#Updates|it is now possible]] to change the toolbar at the bottom so the tools you use more often are easier to click on. The app now also has a focused reading mode. [https://phabricator.wikimedia.org/T296753][https://phabricator.wikimedia.org/T254771] '''Problems''' * There was a problem with the collection of some page-view data from June 2021 to January 2022 on all wikis. This means the statistics are incomplete. To help calculate which projects and regions were most affected, relevant datasets are being retained for 30 extra days. You can [[m:Talk:Data_retention_guidelines#Added_exception_for_page_views_investigation|read more on Meta-wiki]]. * There was a problem with the databases on March 10. All wikis were unreachable for logged-in users for 12 minutes. Logged-out users could read pages but could not edit or access uncached content then. [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/2022-03-10_MediaWiki_availability] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.38/wmf.26|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-03-15|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-03-16|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-03-17|en}} ([[mw:MediaWiki 1.38/Roadmap|calendar]]). * When [[mw:Special:MyLanguage/Help:System_message#Finding_messages_and_documentation|using <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>uselang=qqx</code></bdi> to find localisation messages]], it will now show all possible message keys for navigation tabs such as "{{int:vector-view-history}}". [https://phabricator.wikimedia.org/T300069] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Access to [[{{#special:RevisionDelete}}]] has been expanded to include users who have <code dir=ltr>deletelogentry</code> and <code dir=ltr>deletedhistory</code> rights through their group memberships. Before, only those with the <code dir=ltr>deleterevision</code> right could access this special page. [https://phabricator.wikimedia.org/T301928] * On the [[{{#special:Undelete}}]] pages for diffs and revisions, there will be a link back to the main Undelete page with the list of revisions. [https://phabricator.wikimedia.org/T284114] '''Future changes''' * The Wikimedia Foundation has announced the IP Masking implementation strategy and next steps. The [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#feb25|announcement can be read here]]. * The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Android FAQ|Wikipedia Android app]] developers are working on [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/Communication|new functions]] for user talk pages and article talk pages. [https://phabricator.wikimedia.org/T297617] '''Events''' * The [[mw:Wikimedia Hackathon 2022|Wikimedia Hackathon 2022]] will take place as a hybrid event on 20-22 May 2022. The Hackathon will be held online and there are grants available to support local in-person meetups around the world. Grants can be requested until 20 March. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/11|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W11"/> </div> 22:07, 14 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=22993074 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/12|Tech News: 2022-12]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W12"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/12|Translations]] are available. '''New code release schedule for this week''' * There will be four MediaWiki releases this week, instead of just one. This is an experiment which should lead to fewer problems and to faster feature updates. The releases will be on all wikis, at different times, on Monday, Tuesday, and Wednesday. You can [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Release Engineering Team/Trainsperiment week|read more about this project]]. '''Recent changes''' * You can now set how many search results to show by default in [[Special:Preferences#mw-prefsection-searchoptions|your Preferences]]. This was the 12th most popular wish in the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022/Results|Community Wishlist Survey 2022]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T215716] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] The Jupyter notebooks tool [[wikitech:PAWS|PAWS]] has been updated to a new interface. [https://phabricator.wikimedia.org/T295043] '''Future changes''' * Interactive maps via [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer]] will soon work on wikis using the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:FlaggedRevs|FlaggedRevisions]] extension. [https://wikimedia.sslsurvey.de/Kartographer-Workflows-EN/ Please tell us] which improvements you want to see in Kartographer. You can take this survey in simple English. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/12|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W12"/> </div> 16:00, 21 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23034693 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/13|Tech News: 2022-13]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W13"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/13|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a simple new Wikimedia Commons upload tool available for macOS users, [[c:Commons:Sunflower|Sunflower]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.5|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-03-29|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-03-30|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-03-31|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * Some wikis will be in read-only for a few minutes because of regular database maintenance. It will be performed on {{#time:j xg|2022-03-29|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s3.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-03-31|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s5.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T301850][https://phabricator.wikimedia.org/T303798] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/13|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W13"/> </div> 19:54, 28 മാർച്ച് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23073711 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/14|Tech News: 2022-14]] == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W14"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/14|Translations]] are available. '''Problems''' * For a few days last week, edits that were suggested to newcomers were not tagged in the [[{{#special:recentchanges}}]] feed. This bug has been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T304747] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.6|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-04-05|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-04-06|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-04-07|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-04-07|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s4.dblist targeted wikis]). '''Future changes''' * Starting next week, Tech News' title will be translatable. When the newsletter is distributed, its title may not be <code dir=ltr>Tech News: 2022-14</code> anymore. It may affect some filters that have been set up by some communities. [https://phabricator.wikimedia.org/T302920] * Over the next few months, the "[[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]]" Growth feature [[phab:T304110|will become available to more Wikipedias]]. Each week, a few wikis will get the feature. You can test this tool at [[mw:Special:MyLanguage/Growth#deploymentstable|a few wikis where "Link recommendation" is already available]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/14|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W14"/> </div> 21:00, 4 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23097604 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-15</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W15"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/15|Translations]] are available. '''Recent changes''' * There is a new public status page at <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[https://www.wikimediastatus.net/ www.wikimediastatus.net]</span>. This site shows five automated high-level metrics where you can see the overall health and performance of our wikis' technical environment. It also contains manually-written updates for widespread incidents, which are written as quickly as the engineers are able to do so while also fixing the actual problem. The site is separated from our production infrastructure and hosted by an external service, so that it can be accessed even if the wikis are briefly unavailable. You can [https://diff.wikimedia.org/2022/03/31/announcing-www-wikimediastatus-net/ read more about this project]. * On Wiktionary wikis, the software to play videos and audio files on pages has now changed. The old player has been removed. Some audio players will become wider after this change. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TimedMediaHandler/VideoJS_Player|The new player]] has been a beta feature for over four years. [https://phabricator.wikimedia.org/T100106][https://phabricator.wikimedia.org/T248418] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.7|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-04-12|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-04-13|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-04-14|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/15|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W15"/> </div> 19:44, 11 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23124108 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-16</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W16"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/16|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.8|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-04-19|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-04-20|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-04-21|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-04-19|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s7.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-04-21|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s8.dblist targeted wikis]). * Administrators will now have [[m:Community Wishlist Survey 2021/(Un)delete associated talk page|the option to delete/undelete the associated "Talk" page]] when they are deleting a given page. An API endpoint with this option is also available. This concludes the [[m:Community Wishlist Survey 2021/Admins and patrollers/(Un)delete associated talk page|11th wish of the 2021 Community Wishlist Survey]]. * On [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop_Improvements#test-wikis|selected wikis]], 50% of logged-in users will see the new [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Features/Table of contents|table of contents]]. When scrolling up and down the page, the table of contents will stay in the same place on the screen. This is part of the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Desktop Improvements]] project. [https://phabricator.wikimedia.org/T304169] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Message boxes produced by MediaWiki code will no longer have these CSS classes: <code dir=ltr>successbox</code>, <code dir=ltr>errorbox</code>, <code dir=ltr>warningbox</code>. The styles for those classes and <code dir=ltr>messagebox</code> will be removed from MediaWiki core. This only affects wikis that use these classes in wikitext, or change their appearance within site-wide CSS. Please review any local usage and definitions for these classes you may have. This was previously announced in the [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/09|28 February issue of Tech News]]. '''Future changes''' * [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Kartographer|Kartographer]] will become compatible with [[mw:Special:MyLanguage/Extension:FlaggedRevs|FlaggedRevisions page stabilization]]. Kartographer maps will also work on pages with [[mw:Special:MyLanguage/Help:Pending changes|pending changes]]. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation#Project_descriptions] The Kartographer documentation has been thoroughly updated. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer/Getting_started] [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/Maps] [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/16|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W16"/> </div> 23:11, 18 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23167004 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-17</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W17"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/17|Translations]] are available. '''Recent changes''' * On [https://noc.wikimedia.org/conf/dblists/group1.dblist many wikis] (group 1), the software to play videos and audio files on pages has now changed. The old player has been removed. Some audio players will become wider after this change. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TimedMediaHandler/VideoJS_Player|The new player]] has been a beta feature for over four years. [https://phabricator.wikimedia.org/T100106][https://phabricator.wikimedia.org/T248418] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.9|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-04-26|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-04-27|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-04-28|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-04-26|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s2.dblist targeted wikis]). * Some very old browsers and operating systems are no longer supported. Some things on the wikis might look weird or not work in very old browsers like Internet Explorer 9 or 10, Android 4, or Firefox 38 or older. [https://phabricator.wikimedia.org/T306486] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/17|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W17"/> </div> 22:55, 25 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23187115 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-18</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W18"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/18|Translations]] are available. '''Recent changes''' * On [https://noc.wikimedia.org/conf/dblists/group2.dblist all remaining wikis] (group 2), the software to play videos and audio files on pages has now changed. The old player has been removed. Some audio players will become wider after this change. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:TimedMediaHandler/VideoJS_Player|The new player]] has been a beta feature for over four years. [https://phabricator.wikimedia.org/T100106][https://phabricator.wikimedia.org/T248418] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.10|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-05-03|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-05-04|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-05-05|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The developers are working on talk pages in the [[mw:Wikimedia Apps/Team/iOS|Wikipedia app for iOS]]. You can [https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_9GBcHczQGLbQWTY give feedback]. You can take the survey in English, German, Hebrew or Chinese. * [[m:WMDE_Technical_Wishes/VisualEditor_template_dialog_improvements#Status_and_next_steps|Most wikis]] will receive an [[m:WMDE_Technical_Wishes/VisualEditor_template_dialog_improvements|improved template dialog]] in VisualEditor and New Wikitext mode. [https://phabricator.wikimedia.org/T296759] [https://phabricator.wikimedia.org/T306967] * If you use syntax highlighting while editing wikitext, you can soon activate a [[m:WMDE_Technical_Wishes/Improved_Color_Scheme_of_Syntax_Highlighting#Color-blind_mode|colorblind-friendly color scheme]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T306867] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Several CSS IDs related to MediaWiki interface messages will be removed. Technical editors should please [[phab:T304363|review the list of IDs and links to their existing uses]]. These include <code dir=ltr>#mw-anon-edit-warning</code>, <code dir=ltr>#mw-undelete-revision</code> and 3 others. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/18|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W18"/> </div> 19:33, 2 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23232924 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-19</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W19"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/19|Translations]] are available. '''Recent changes''' * You can now see categories in the [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android|Wikipedia app for Android]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T73966] '''Problems''' * Last week, there was a problem with Wikidata's search autocomplete. This has now been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T307586] * Last week, all wikis had slow access or no access for 20 minutes, for logged-in users and non-cached pages. This was caused by a problem with a database change. [https://phabricator.wikimedia.org/T307647] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. [https://phabricator.wikimedia.org/T305217#7894966] * [[m:WMDE Technical Wishes/Geoinformation#Current issues|Incompatibility issues]] with [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer]] and the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:FlaggedRevs|FlaggedRevs extension]] will be fixed: Deployment is planned for May 10 on all wikis. Kartographer will then be enabled on the [[phab:T307348|five wikis which have not yet enabled the extension]] on May 24. * The [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector (2022)]] skin will be set as the default on several more wikis, including Arabic and Catalan Wikipedias. Logged-in users will be able to switch back to the old Vector (2010). See the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/2022-04 for the largest wikis|latest update]] about Vector (2022). '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place on 17 May. The following meetings are currently planned for: 7 June, 21 June, 5 July, 19 July. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/19|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W19"/> </div> 15:22, 9 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23256717 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-20</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W20"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/20|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * Some wikis can soon use the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|add a link]] feature. This will start on Wednesday. The wikis are {{int:project-localized-name-cawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hiwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kowiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-nowiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-ptwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-simplewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-svwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-ukwiki/en}}. This is part of the [[phab:T304110|progressive deployment of this tool to more Wikipedias]]. The communities can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure how this feature works locally]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T304542] * The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Hackathon 2022|Wikimedia Hackathon 2022]] will take place online on May 20–22. It will be in English. There are also local [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Hackathon 2022/Meetups|hackathon meetups]] in Germany, Ghana, Greece, India, Nigeria and the United States. Technically interested Wikimedians can work on software projects and learn new skills. You can also host a session or post a project you want to work on. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.12|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-05-17|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-05-18|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-05-19|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * You can soon edit translatable pages in the visual editor. Translatable pages exist on for examples Meta and Commons. [https://diff.wikimedia.org/2022/05/12/mediawiki-1-38-brings-support-for-editing-translatable-pages-with-the-visual-editor/] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/20|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W20"/> </div> 18:57, 16 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23291515 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-21</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W21"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/21|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Administrators using the mobile web interface can now access Special:Block directly from user pages. [https://phabricator.wikimedia.org/T307341] * The <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[https://www.wiktionary.org/ www.wiktionary.org]</span> portal page now uses an automated update system. Other [[m:Project_portals|project portals]] will be updated over the next few months. [https://phabricator.wikimedia.org/T304629] '''Problems''' * The Growth team maintains a mentorship program for newcomers. Previously, newcomers weren't able to opt out from the program. Starting May 19, 2022, newcomers are able to fully opt out from Growth mentorship, in case they do not wish to have any mentor at all. [https://phabricator.wikimedia.org/T287915] * Some editors cannot access the content translation tool if they load it by clicking from the contributions menu. This problem is being worked on. It should still work properly if accessed directly via Special:ContentTranslation. [https://phabricator.wikimedia.org/T308802] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.13|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-05-24|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-05-25|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-05-26|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Gadget and user scripts developers are invited to give feedback on a [[mw:User:Jdlrobson/Extension:Gadget/Policy|proposed technical policy]] aiming to improve support from MediaWiki developers. [https://phabricator.wikimedia.org/T308686] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/21|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W21"/> </div> 00:20, 24 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23317250 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-22</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W22"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/22|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] In the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilter]] extension, an <code dir=ltr>ip_in_ranges()</code> function has been introduced to check if an IP is in any of the ranges. Wikis are advised to combine multiple <code dir=ltr>ip_in_range()</code> expressions joined by <code>|</code> into a single expression for better performance. You can use the search function on [[Special:AbuseFilter|Special:AbuseFilter]] to locate its usage. [https://phabricator.wikimedia.org/T305017] * The [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature|IP Info feature]] which helps abuse fighters access information about IPs, [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature#May 24, 2022|has been deployed]] to all wikis as a beta feature. This comes after weeks of beta testing on test.wikipedia.org. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.14|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-05-31|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-01|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-02|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-05-31|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s5.dblist targeted wikis]). * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New topic tool|New Topic Tool]] will be deployed for all editors at most wikis soon. You will be able to opt out from within the tool and in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Preferences]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Talk_pages_project/New_discussion][https://phabricator.wikimedia.org/T287804] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[:mw:Special:ApiHelp/query+usercontribs|list=usercontribs API]] will support fetching contributions from an [[mw:Special:MyLanguage/Help:Range blocks#Non-technical explanation|IP range]] soon. API users can set the <code>uciprange</code> parameter to get contributions from any IP range within [[:mw:Manual:$wgRangeContributionsCIDRLimit|the limit]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T177150] * A new parser function will be introduced: <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>{{=}}</nowiki></code></bdi>. It will replace existing templates named "=". It will insert an [[w:en:Equals sign|equal sign]]. This can be used to escape the equal sign in the parameter values of templates. [https://phabricator.wikimedia.org/T91154] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/22|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W22"/> </div> 20:28, 30 മേയ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23340178 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Trizek (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-23</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W23"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/23|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.15|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-07|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-08|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-09|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] A new <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>str_replace_regexp()</code></bdi> function can be used in [[Special:AbuseFilter|abuse filters]] to replace parts of text using a [[w:en:Regular expression|regular expression]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T285468] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/23|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W23"/> </div> 02:45, 7 ജൂൺ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23366979 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-24</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W24"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/24|Translations]] are available. '''Recent changes''' * All wikis can now use [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Kartographer|Kartographer]] maps. Kartographer maps now also work on pages with [[mw:Special:MyLanguage/Help:Pending changes|pending changes]]. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation#Project_descriptions][https://phabricator.wikimedia.org/T307348] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.16|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-14|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-15|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-16|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-06-14|en}} at 06:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s6.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T300471] * Starting on Wednesday, a new set of Wikipedias will get "[[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]]" ({{int:project-localized-name-abwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-acewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-adywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-afwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-akwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-alswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-amwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-anwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-angwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-arcwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-arzwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-astwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-atjwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-avwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-aywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-azwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-azbwiki/en}}). This is part of the [[phab:T304110|progressive deployment of this tool to more Wikipedias]]. The communities can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure how this feature works locally]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T304548] * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New topic tool|New Topic Tool]] will be deployed for all editors at Commons, Wikidata, and some other wikis soon. You will be able to opt out from within the tool and in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Preferences]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Talk_pages_project/New_discussion][https://phabricator.wikimedia.org/T287804] '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place today (13 June). The following meetings will take place on: 28 June, 12 July, 26 July. '''Future changes''' * By the end of July, the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector 2022]] skin should be ready to become the default across all wikis. Discussions on how to adjust it to the communities' needs will begin in the next weeks. It will always be possible to revert to the previous version on an individual basis. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/2022-04 for the largest wikis|Learn more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/24|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W24"/> </div> 16:58, 13 ജൂൺ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23389956 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-25</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W25"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/25|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android|Wikipedia App for Android]] now has an option for editing the whole page at once, located in the overflow menu (three-dots menu [[File:Ic more vert 36px.svg|15px|link=|alt=]]). [https://phabricator.wikimedia.org/T103622] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Some recent database changes may affect queries using the [[m:Research:Quarry|Quarry tool]]. Queries for <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>site_stats</code></bdi> at English Wikipedia, Commons, and Wikidata will need to be updated. [[phab:T306589|Read more]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] A new <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>user_global_editcount</code></bdi> variable can be used in [[Special:AbuseFilter|abuse filters]] to avoid affecting globally active users. [https://phabricator.wikimedia.org/T130439] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.17|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-21|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-22|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-23|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * Users of non-responsive skins (e.g. MonoBook or Vector) on mobile devices may notice a slight change in the default zoom level. This is intended to optimize zooming and ensure all interface elements are present on the page (for example the table of contents on Vector 2022). In the unlikely event this causes any problems with how you use the site, we'd love to understand better, please ping <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[m:User:Jon (WMF)|Jon (WMF)]]</span> to any on-wiki conversations. [https://phabricator.wikimedia.org/T306910] '''Future changes''' * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout July. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Parsoid's HTML output will soon stop annotating file links with different <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>typeof</code></bdi> attribute values, and instead use <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:File</code></bdi> for all types. Tool authors should adjust any code that expects: <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:Image</code></bdi>, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:Audio</code></bdi>, or <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:Video</code></bdi>. [https://phabricator.wikimedia.org/T273505] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/25|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W25"/> </div> 20:17, 20 ജൂൺ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23425855 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-26</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W26"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/26|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Enterprise|Wikimedia Enterprise]] API service now has self-service accounts with free on-demand requests and monthly snapshots ([https://enterprise.wikimedia.com/docs/ API documentation]). Community access [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Enterprise/FAQ#community-access|via database dumps & Wikimedia Cloud Services]] continues. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Wiktionary#lua|All Wikimedia wikis can now use Wikidata Lexemes in Lua]] after creating local modules and templates. Discussions are welcome [[d:Wikidata_talk:Lexicographical_data#You_can_now_reuse_Wikidata_Lexemes_on_all_wikis|on the project talk page]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.18|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-28|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-29|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-30|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-06-28|en}} at 06:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s7.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T311033] * Some global and cross-wiki services will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-06-30|en}} at 06:00 UTC. This will impact ContentTranslation, Echo, StructuredDiscussions, Growth experiments and a few more services. [https://phabricator.wikimedia.org/T300472] * Users will be able to sort columns within sortable tables in the mobile skin. [https://phabricator.wikimedia.org/T233340] '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place tomorrow (28 June). The following meetings will take place on 12 July and 26 July. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/26|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W26"/> </div> 20:02, 27 ജൂൺ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23453785 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-27</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W27"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/27|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.19|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-07-05|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-07-06|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-07-07|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-07-05|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s6.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-07-07|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s4.dblist targeted wikis]). * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout July. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=| Advanced item]] This change only affects pages in the main namespace in Wikisource. The Javascript config variable <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>proofreadpage_source_href</code></bdi> will be removed from <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Interface/JavaScript#mw.config|mw.config]]</code></bdi> and be replaced with the variable <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>prpSourceIndexPage</code></bdi>. [https://phabricator.wikimedia.org/T309490] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/27|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W27"/> </div> 19:31, 4 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23466250 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-28</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W28"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/28|Translations]] are available. '''Recent changes''' * In the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector 2022 skin]], the page title is now displayed above the tabs such as Discussion, Read, Edit, View history, or More. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates#Page title/tabs switch|Learn more]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T303549] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] It is now possible to easily view most of the configuration settings that apply to just one wiki, and to compare settings between two wikis if those settings are different. For example: [https://noc.wikimedia.org/wiki.php?wiki=jawiktionary Japanese Wiktionary settings], or [https://noc.wikimedia.org/wiki.php?wiki=eswiki&compare=eowiki settings that are different between the Spanish and Esperanto Wikipedias]. Local communities may want to [[m:Special:MyLanguage/Requesting_wiki_configuration_changes|discuss and propose changes]] to their local settings. Details about each of the named settings can be found by [[mw:Special:Search|searching MediaWiki.org]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T308932] *The Anti-Harassment Tools team [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature#May|recently deployed]] the IP Info Feature as a [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta Feature at all wikis]]. This feature allows abuse fighters to access information about IP addresses. Please check our update on [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature#April|how to find and use the tool]]. Please share your feedback using a link you will be given within the tool itself. '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-07-12|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s3.dblist targeted wikis]). '''Future changes''' * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout July. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/28|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W28"/> </div> 19:24, 11 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23502519 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-29</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W29"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/29|Translations]] are available. '''Problems''' * The feature on mobile web for [[mw:Special:MyLanguage/Extension:NearbyPages|Nearby Pages]] was missing last week. It will be fixed this week. [https://phabricator.wikimedia.org/T312864] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.21|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-07-19|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-07-20|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-07-21|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[mw:Technical_decision_making/Forum|Technical Decision Forum]] is seeking [[mw:Technical_decision_making/Community_representation|community representatives]]. You can apply on wiki or by emailing <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">TDFSupport@wikimedia.org</span> before 12 August. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/29|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W29"/> </div> 22:59, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23517957 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-30</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W30"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/30|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[https://www.wikibooks.org/ www.wikibooks.org]</span> and <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[https://www.wikiquote.org/ www.wikiquote.org]</span> portal pages now use an automated update system. Other [[m:Project_portals|project portals]] will be updated over the next few months. [https://phabricator.wikimedia.org/T273179] '''Problems''' * Last week, some wikis were in read-only mode for a few minutes because of an emergency switch of their main database ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s7.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T313383] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.22|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-07-26|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-07-27|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-07-28|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * The external link icon will change slightly in the skins Vector legacy and Vector 2022. The new icon uses simpler shapes to be more recognizable on low-fidelity screens. [https://phabricator.wikimedia.org/T261391] * Administrators will now see buttons on user pages for "{{int:changeblockip}}" and "{{int:unblockip}}" instead of just "{{int:blockip}}" if the user is already blocked. [https://phabricator.wikimedia.org/T308570] '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place tomorrow (26 July). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/30|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W30"/> </div> 19:26, 25 ജൂലൈ 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23545370 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-31</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W31"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/31|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Improved [[m:Special:MyLanguage/Help:Displaying_a_formula#Phantom|LaTeX capabilities for math rendering]] are now available in the wikis thanks to supporting <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>Phantom</code></bdi> tags. This completes part of [[m:Community_Wishlist_Survey_2022/Editing/Missing_LaTeX_capabilities_for_math_rendering|the #59 wish]] of the 2022 Community Wishlist Survey. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.23|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-08-02|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-08-03|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-08-04|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:WikiEditor/Realtime_Preview|Realtime Preview]] will be available as a Beta Feature on wikis in [https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists%2Fgroup0.dblist Group 0]. This feature was built in order to fulfill [[m:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey_2021/Real_Time_Preview_for_Wikitext|one of the Community Wishlist Survey proposals]]. '''Future changes''' * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout August. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. '''Future meetings''' * This week, three meetings about [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector (2022)]] with live interpretation will take place. On Tuesday, interpretation in Russian will be provided. On Thursday, meetings for Arabic and Spanish speakers will take place. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|See how to join]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/31|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W31"/> </div> 21:21, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23615613 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-32</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W32"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/32|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[:m:Special:MyLanguage/Meta:GUS2Wiki/Script|GUS2Wiki]] copies the information from [[{{#special:GadgetUsage}}]] to an on-wiki page so you can review its history. If your project isn't already listed on the [[d:Q113143828|Wikidata entry for Project:GUS2Wiki]] you can either run GUS2Wiki yourself or [[:m:Special:MyLanguage/Meta:GUS2Wiki/Script#Opting|make a request to receive updates]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T121049] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-08-09|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s5.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-08-11|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s2.dblist targeted wikis]). '''Future meetings''' * The [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon|Wikimania Hackathon]] will take place online from August 12–14. Don't miss [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon/Schedule|the pre-hacking showcase]] to learn about projects and find collaborators. Anyone can [[phab:/project/board/6030/|propose a project]] or [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon/Schedule|host a session]]. [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon/Newcomers|Newcomers are welcome]]! '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/32|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W32"/> </div> 19:49, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23627807 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Quiddity (WMF)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> d1onfkkbta3kboctp8j9v1tslwoc1u2 0 519393 3763522 3417720 2022-08-09T10:07:13Z CommonsDelinker 756 "Silver-dichromate-3D-vdW.png" നീക്കം ചെയ്യുന്നു, [[commons:User:Leyo|Leyo]] എന്ന കാര്യനിർവ്വാഹകൻ അത് കോമൺസിൽ നിന്നും നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. കാരണം: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Potassium-formate-3D-vdW.png|]]. wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Silver dichromate}} {{Chembox|ImageFileL1=[[File:Silver dichromate V1.svg|250px]]|ImageSizeL1=|ImageFileR1=|ImageSizeR1=|IUPACName=Silver dichromate|OtherNames=|Section1={{Chembox Identifiers | CASNo = 7784-02-3 | PubChem = | ChemSpiderID = | InChI = 1/2Cr.2Ag.7O/q;;2*+1;;;;;;2*-1/rCr2O7.2Ag/c3-1(4,5)9-2(6,7)8;;/q-2;2*+1 | SMILES = [Ag+].[Ag+].[O-][Cr](=O)(=O)O[Cr]([O-])(=O)=O | StdInChI = 1S/2Cr.2Ag.7O/q;;2*+1;;;;;;2*-1 }}|Section2={{Chembox Properties | Formula = Ag₂Cr₂O₇ | MolarMass = 431.76 g/mol | Appearance = ruby red powder | Density = 4.77 g/cm³ | MeltingPt = | BoilingPt = | Solubility = K_sp = 2.0{{e|-7}} }}|Section3={{Chembox Hazards | MainHazards = | FlashPt = | AutoignitionPt = }}}} Ag₂Cr₂O₇ എന്ന രാസസൂത്രമുള്ള ഒരു രാസ സംയുക്തമാണ് '''സിൽവർ ഡൈക്രോമേറ്റ്'''. ഇത് വെള്ളത്തിൽ [[ലേയത്വം|ലയിക്കില്ല]], ചൂടുവെള്ളത്തിൽ വിഘടിക്കുന്നു. ഇതിന്റെ അയോണിന് -2 ചാർജ്ജ് ആണ് ഉള്ളത്. == നിർമ്മാണം == : K₂Cr₂O₇ (aq) + 2AgNO₃ (aq) → Ag₂Cr₂O₇ (s) + 2 KNO₃ (aq) == ഉപയോഗങ്ങൾ == [[ഓർഗാനിക് രസതന്ത്രം|ജൈവരസതന്ത്രത്തിൽ]] അനുബന്ധ [[കോർഡിനേഷൻ കോംപ്ലക്സ്|സയുക്തങ്ങൾ]] ഓക്സിഡന്റുകളായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. <ref>{{Cite journal|doi=10.1080/00397918908052745|title=Selective Oxidative Cleavage of Benzylic Carbon-Nitrogen Double Bonds Under Non-Aqueous Condition with Tetrakis(pyridine)-Silver Dichromate [(Py)₂Ag]₂Cr₂O₇|year=1989|last=Firouzabadi|first=H.|last2=Seddighi|first2=M.|last3=Ahmadi|first3=Z. Arab|last4=Sardarian|first4=A. R.|journal=Synthetic Communications|volume=19|issue=19|pages=3385}}</ref> ഉദാഹരണത്തിന്, ടെട്രാക്കിസ് (പിരിഡിൻ) സിൽവർ ഡിക്രോമേറ്റ് [Ag₂(py)₄]²⁺[Cr₂O₇]²⁻, ബെൻസിലിക്, അലൈലിക് [[ചാരായം (രസതന്ത്രം)|ആൽക്കഹോളുകളെ]] അനുബന്ധ കാർബൺ സംയുക്തങ്ങളിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്യാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു. <ref>{{Cite journal|doi=10.1080/00397918408060869|title=Tetrakis (Pyridine)silver Dichromate Py₄Ag₂Cr₂0₇ - A Mild and Efficient Reagent for the Conversion of Benzylic and Allylic Alcohols to Their Corresponding Carbonyl Compounds|year=1984|last=Firouzabadi|first=H.|last2=Sardarian|first2=A.|last3=Gharibi|first3=H.|journal=Synthetic Communications|volume=14|pages=89}}</ref> == അവലംബം == {{Reflist}} [[വർഗ്ഗം:ഓക്സീകാരികൾ]] [[വർഗ്ഗം:സിൽവർ സംയുക്തങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:Pages using deprecated image syntax]] ah84q4sbzhthfii475kvpl78dboh4un 0 522007 3763319 3438717 2022-08-08T14:33:07Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Banana republic}} {{short description|Political science term for a politically unstable country}} [[File:William Sydney Porter by doubleday.jpg|thumb|250px|1901-ൽ അമേരിക്കൻ കഥാകൃത്ത് [[ഒ. ഹെൻ‌റി|ഒ.ഹെൻറിയാണ്]] ആദ്യമായി ബനാന റിപ്പബ്ലിക് എന്ന വാക്ക് ഉപയോഗിച്ചത്. (aka [[O. Henry|William Sydney Porter]]), 1862–1910.|alt=]] വളരെ പരിമിതമായ [[കയറ്റുമതി]] വിഭവങ്ങളെ ([[വാഴ|വാഴപ്പഴം]], മിനറലുകൾ പോലുള്ളവ) മാത്രം ആശ്രയിച്ച് മുന്നോട്ട് നീങ്ങുന്ന സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിവഴി അസ്ഥിരമായ രാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യം നിലനിൽക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കാൻ രാഷ്ട്രമീമാംസയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒരു പ്രയോഗമാണ് '''ബനാന റിപ്പബ്ലിക്''' അല്ലങ്കിൽ വാഴപ്പഴ റിപ്പബ്ലിക് എന്നത്. 1901-ൽ [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|അമേരിക്കൻ]] കഥാകൃത്ത് [[ഒ. ഹെൻ‌റി|ഒ.ഹെൻറിയാണ്]] ആദ്യമായി തന്റെ ''കാബേജ്‌സ് ആൻഡ് കിങ്‌സ്'' എന്ന കഥാസമാഹാരത്തിൽ ഈ വാക്ക് ഉപയോഗിച്ചത്. [[ഹോണ്ടുറാസ്|ഹോൺടൂറാസും]] അയൽ രാജ്യങ്ങളും അമേരിക്കൻ കോർപ്പറേറ്റ് കമ്പനികളുടെ സാമ്പത്തിക ചൂഷണത്തിന് വിധേയമാവുന്നതിനെ വിവരിക്കാനാണ് ഹെൻട്രി ഈ വാക്ക് ഉപയോഗിക്കുന്നത്<ref>{{cite book|author=O. Henry|title=Cabbages and Kings|publisher=[[Doubleday (publisher)|Doubleday, Page & Company]]|location=New York City|year=1904|url=https://books.google.com/books?id=6jpMsL2T0CoC|pages=[https://archive.org/details/cabbagesandking04henrgoog <!-- quote="banana republic" Anchuria. --> 132, 296]|author-link=O. Henry}}</ref>. സാമ്പത്തികമായി ചൂഷണത്തിന് വിധേയരാകുന്ന അടിസ്ഥാന അദ്ധ്വാന വർഗ്ഗങ്ങളും സമൂഹത്തിലെ ഉന്നതിയിൽ നിൽക്കുന്ന രാഷ്ട്രീയ സാമ്പത്തിക ഭരണവർഗ്ഗങ്ങളും ചേർന്നതായിരിക്കും ബനാന റിപ്പബ്ലിക്കിലെ സമൂഹം<ref>{{Cite book |author = Richard Alan White |title = The Morass. United States Intervention in Central America |url = https://archive.org/details/morassunitedstat00whit |url-access = registration |publisher = Harper & Row |location = New York |year = 1984 |isbn = 978-0-06091145-4 |access-date = 2016-05-14 }}</ref>. തൊഴിലാളികളെ ചൂഷണം ചെയ്യുന്നതിലൂടെ രാജ്യത്തെ പ്രാഥമിക സാമ്പത്തിക മേഖലയെ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് അവിടുത്തെ ഭരണവർഗ്ഗമായിരിക്കും<ref name="GREED">{{cite journal |title=Big-business Greed Killing the Banana (p.&nbsp;A19)|journal=The Independent |via=The New Zealand Herald |url=http://www.highbeam.com/doc/1G1-179318358.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130117083127/http://www.highbeam.com/doc/1G1-179318358.html |url-status=dead |archive-date=17 January 2013 |date=24 May 2008 |accessdate=24 June 2012}}</ref>.വാഴപ്പഴ കൃഷി പോലുള്ള വൻകിട തോട്ടംകൃഷി മേഖലയിൽ ഏകാധിപത്യത്തോടെയുള്ള ഭരണവർഗ്ഗത്തിന്റെ ഇടപെടലുകളിലൂടെ അവയെ ചൂഷണത്തിന് വിധേയമാക്കുന്നുതിനെ പരിഹാസപൂർവ്വം വിളിക്കുന്ന ഒരു പേരാണ് ബനാന റിപ്പബ്ലിക്.<ref name="GREED">{{cite journal |title=Big-business Greed Killing the Banana (p.&nbsp;A19)|journal=The Independent |via=The New Zealand Herald |url=http://www.highbeam.com/doc/1G1-179318358.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130117083127/http://www.highbeam.com/doc/1G1-179318358.html |url-status=dead |archive-date=17 January 2013 |date=24 May 2008 |accessdate=24 June 2012}}</ref> ഭരണകൂട മുതലാളിത്ത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുള്ള ഒരു രാജ്യമാണ് ബനാന റിപ്പബ്ലിക്. അതിലൂടെ ഭരണവർഗത്തിന്റെ പ്രത്യേക ലാഭത്തിനായി രാജ്യം ഒരു സ്വകാര്യ വാണിജ്യ സംരംഭമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. പൊതുഭൂമികളെ സ്വകാര്യ മുതലാളിമാർ ചൂഷണം ചെയ്യുന്നതിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന ലാഭം സ്വകാര്യ സ്വത്തായും എന്നാൽ അതുവഴി ഉണ്ടാകുന്ന കടങ്ങൾ പൊതു ട്രഷറിയുടെ സാമ്പത്തിക ഉത്തരവാദിത്തമായും പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നു. ഭരണകൂടവും അവരെ താങ്ങിനിർത്തുന്ന സാമ്പത്തിക കുത്തകകളും തമ്മിലുള്ള കൂട്ടുകെട്ടാണ് ഇത്തരം ചൂഷണം സാധ്യമാക്കുന്നത്. ഇത്തരം അസന്തുലിതമായ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ പരിമിതി,നഗരങ്ങളും ഗ്രാമങ്ങളും തമ്മിലുള്ള നീതിപൂർവ്വമല്ലാത്ത സാമ്പത്തിക വിതരണത്തിന് വിധേയമാക്കപ്പെടുന്നു എന്നതാണ്. മാത്രമല്ല സാധാരണയായി ദേശീയ കറൻസി മൂല്യമിടിഞ്ഞ് വെറും നോട്ടുകളായി(പേപ്പർ മണി) പരിണമിക്കുകയും അതുവഴി അന്താരാഷ്ട്ര വികസന വായ്പ ലഭിക്കാൻ പോലും യോഗ്യമല്ലാത്ത രാജ്യമാവുകയും ചെയ്യുന്നു.<ref name=Hitchens >{{cite magazine |author=Christopher Hitchens |title=America the Banana Republic |magazine=Vanity Fair |url=http://www.vanityfair.com/politics/features/2008/10/hitchens200810 |date=9 October 2008 |accessdate=24 June 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120617193528/http://www.vanityfair.com/politics/features/2008/10/hitchens200810 |archive-date=17 June 2012 |url-status=live |df=dmy-all |author-link=Christopher Hitchens }}</ref> ==പദോല്പത്തി== പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ അമേരിക്കൻ എഴുത്തുകാരൻ ഒ. ഹെൻ‌റി(വില്യം സിഡ്നി പോർട്ടർ, 1862-1910) ''കാബേജസ് ആൻഡ് കിംഗ്സ്'' (1904) എന്ന പുസ്തകത്തിൽ ''റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് ആഞ്ചൂറിയ'' എന്ന സാങ്കൽപ്പികമായ റിപ്പബ്ലിക്കിനെ വിവരിക്കാനാണ് ബനാന റിപ്പബ്ലിക് എന്ന പദം ഉപയോഗിച്ചത്. ഒരു ബാങ്ക് തട്ടിപ്പ് കേസിൽ അമേരിക്കൻ ഭരണകൂടം പിടികൂടുതുന്നത് ഭയന്ന് [[ഹോണ്ടുറാസ്|ഹോണ്ടൂറാസിലെ]] ഒരു ഹോട്ടലിൽ ഒളിച്ചു താമസിച്ച ആറുമാസ കാലയളവിലെ ഓർമ്മകളെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തിയുള്ളതാണ് ഈ കഥകൾ. ==അവലംബം== {{reflist}} 50bvsjtx95q2chgar97vwjheic7n8zp 0 524508 3763480 3645904 2022-08-09T06:43:20Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Sabari Ashram}} {{Renaissance of Kerala}} [[അയിത്തം|അയിത്തോച്ചാടനം]] ലക്ഷ്യമിട്ട്<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.prd.kerala.gov.in/ml/node/57533|title=ശബരി ആശ്രമത്തിൽ 'രക്തസാക്ഷ്യം' സ്മൃതിമണ്ഡപം:  ടി.ആർ.കൃഷ്ണസ്വാമി അയ്യർക്കും അപ്പു യജമാനനുമുള്ള ആദരം {{!}} I&PRD : Official Website of Information Public Relations Department of Kerala|access-date=2020-10-16}}</ref>, [[ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരം|സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനിയും]] സാമൂഹ്യ പരിഷ്കർത്താവുമായിരുന്ന [[ടി.ആർ. കൃഷ്ണസ്വാമി അയ്യർ]] [[പാലക്കാട് ജില്ല|പാലക്കാട്]] [[അകത്തേത്തറ]] നടക്കാവിൽ സ്ഥാപിച്ച ആശ്രമമാണ് '''ശബരി ആശ്രമം'''. ഈ ആശ്രമം [[ദക്ഷിണേന്ത്യ|തെക്കേ ഇന്ത്യയിലെ]] [[സബർമതി ആശ്രമം|സബർമതി]] എന്നാണ്  അറിയപ്പെടുന്നത്.<ref name=":2" /> [[മഹാത്മാ ഗാന്ധി|ഗാന്ധിജി]] മൂന്നുതവണ സന്ദർശിച്ച കേരളത്തിലെ ഏക സ്ഥാപനമാണ് ശബരി ആശ്രമം.<ref>{{Cite web|url=https://www.manoramaonline.com/news/editorial/2017/08/14/Shabari-ashramam-remembers-gandhi-visit.html|title=ഗാന്ധിജിയുടെ ഹാട്രിക് സന്ദർശന ഓർമയിൽ ശബരി ആശ്രമം|access-date=2020-10-16}}</ref> 1925 ലും 1927 ലും പിന്നീട് [[കസ്തൂർബാ ഗാന്ധി|കസ്തൂർബാ ഗാന്ധിക്കൊപ്പം]] 1934 ജനുവരി 10നും അദ്ദേഹം ആശ്രമം സന്ദർശിച്ചു.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.deshabhimani.com/news/kerala/news-palakkadkerala-01-10-2019/825226|title=ഗാന്ധി സ്‌മൃതിയിൽ തലയെടുപ്പോടെ ശബരി ആശ്രമം|access-date=2020-10-16|language=ml}}</ref> ആശ്രമത്തിന്റെ ക്ഷണം ഇല്ലാതെ തന്നെ, ഇവിടുത്തെ സാമൂഹിക പ്രവർത്തനങ്ങളെക്കുറിച്ച് അറിഞ്ഞാണ് ഗാന്ധിജി ആശ്രമം സന്ദർശിച്ചത്.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.prd.kerala.gov.in/ml/node/57590|title=ശബരി ആശ്രമത്തിലെ 'രക്തസാക്ഷ്യം' സ്മൃതിമന്ദിരം:  വാക്കു പാലിച്ച് സർക്കാർ {{!}} I&PRD : Official Website of Information Public Relations Department of Kerala|access-date=2020-10-16}}</ref> 1927 ലെ സന്ദർശന സമയത്ത് ആശ്രമത്തിൽ ഗാന്ധിജി നട്ട തെങ്ങ്, ഗാന്ധിജിയും കസ്തൂർബ ഗാന്ധിയും വിശ്രമിച്ച കുടിൽ എന്നിവ ഇവിടെ ഇപ്പോഴും സംരക്ഷിച്ചു നിർത്തിയിട്ടുണ്ട്.<ref name=":1" /> ഗാന്ധിജിയുടെ എഴുപതാം രക്തസാക്ഷിത്വത്തിന്റെ ഭാഗമായി ആശ്രമത്തിൽ കേരള സർക്കാർ നേതൃത്വത്തിൽ ഒരു രക്തസാക്ഷി സ്മൃതിമണ്ഡപം നിർമ്മിക്കുന്നുണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=https://www.keralacm.gov.in/mal/?fw-portfolio=%e0%b4%b9%e0%b4%be%e0%b4%a4%e0%b5%8d%e0%b4%ae%e0%b4%be-%e0%b4%97%e0%b4%be%e0%b4%a8%e0%b5%8d%e0%b4%a7%e0%b4%bf%e0%b4%af%e0%b5%81%e0%b4%9f%e0%b5%86-%e0%b4%8e%e0%b4%b4%e0%b5%81%e0%b4%aa%e0%b4%a4%e0%b4%be|title=ഹാത്മാ ഗാന്ധിയുടെ എഴുപതാം രക്തസാക്ഷിത്വത്തിന്റെ ഭാഗമായി അകത്തേത്തറ ശബരി ആശ്രമത്തിൽ നിർമ്മിക്കുന്ന രക്തസാക്ഷ്യി സ്മൃതിമണ്ഡപം ശിലാസ്ഥാപനം – കേരള മുഖ്യമന്ത്രിയുടെ ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ്|access-date=2020-10-16|language=en-US|archive-date=2020-10-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20201019184527/https://www.keralacm.gov.in/mal/?fw-portfolio=%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE-%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%9F%E0%B5%86-%E0%B4%8E%E0%B4%B4%E0%B5%81%E0%B4%AA%E0%B4%A4%E0%B4%BE|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.rajbhavan.kerala.gov.in/index.php/speeches1/508-address-at-the-inauguration-of-raktha-saakshyam-at-sabari-ashram-palakad-at-1130-hrs-on-14-01-2019|title=ADDRESS AT THE INAUGURATION OF RAKTHA SAAKSHYAM AT SABARI ASHRAM, PALAKAD – AT 1130 HRS ON 14-01-2019|access-date=2020-10-16}}</ref> ഗാന്ധിജിയെക്കൂടാതെ [[ശ്രീനാരായണഗുരു]], [[സരോജിനി നായിഡു]], [[സി. രാജഗോപാലാചാരി]], [[രാജേന്ദ്ര പ്രസാദ്]], [[ഇ.എം.എസ്. നമ്പൂതിരിപ്പാട്]] എന്നിവർ ഉൾപ്പടെ സാമൂഹിക സാംസ്കാരിക രംഗത്തെ നിരവധി പ്രമുഖർ ആശ്രമം സന്ദർശിച്ചിട്ടുണ്ട്‌.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> ആശ്രമത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ആകൃഷ്ടനായി ആശ്രമത്തിൽ താമസിച്ച അനന്ത ഷേണായിയെന്ന [[ഗൗഡസാരസ്വത ബ്രാഹ്മണർ|ഗൗഡസാരസ്വത ബ്രാഹ്മണൻ]] താഴ്ന്നജാതിയിലെ കുട്ടികളെക്കൂട്ടി കല്ലേക്കുളങ്ങര അമ്പലത്തിൽ ഉൽസവം കാണാൻ പോയതിന്റെ പേരിൽ സവർണ്ണരുടെ മർദ്ദനത്തിന് ഇരയായിട്ടുണ്ട്.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.mathrubhumi.com/features/special/tr-krishnasvami-ayyar-1.4213884|title=ടി.ആർ. കൃഷ്ണസ്വാമി അയ്യർ നാം മറക്കരുത് ആ പേര്|access-date=2020-10-16|last=ബാലൻ|first=എ കെ|language=en}}</ref> ആശ്രമം സന്ദർശിച്ച വേളയിൽ, ഈ അനന്ത ഷേണായിക്ക് സന്യാസ ദീക്ഷയും [[ആനന്ദതീർത്ഥൻ]] എന്ന പേരും നൽകുന്നത് ശ്രീനാരായണഗുരുവാണ്.<ref name=":2" /> ഹരിജൻ സേവാ സംഘത്തിന്റെ ഉടമസ്ഥതയിലും നേതൃത്വത്തിലുമാണ് നിലവിൽ ആശ്രമം നടത്തുന്നത്.<ref>{{Cite web|url=https://www.malayalamexpress.in/archives/875274/|title=നവീകരണത്തിനൊരുങ്ങി ശബരി ആശ്രമം|access-date=2020-10-16}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ഓഗസ്റ്റ് 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ആശ്രമത്തിലെ കെട്ടിടങ്ങൾ പുതുക്കിപ്പണിയുന്നതിനു പുറമേ, സമുച്ചയത്തിനുള്ളിൽ പട്ടികജാതി-പട്ടികവർഗ്ഗ വിദ്യാർത്ഥികൾക്കായി തൊഴിൽ പരിശീലന കേന്ദ്രം സ്ഥാപിക്കാനും സർക്കാർ ഒരുങ്ങുന്നുണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/news/national/kerala/sabari-ashram-on-recovery-mode-thanks-to-govt-intervention/article20555705.ece|title=Sabari Ashram on recovery mode|access-date=|last=|first=|date=|website=https://www.thehindu.com/|publisher=}}</ref> == ചരിത്രം == [[സരോജിനി നായിഡു]]വിൻ്റെ നേതൃത്വത്തിൽ 1922 മെയ് ആറ് മുതൽ [[പാലക്കാട് ജില്ല|പാലക്കാട്]] നടന്ന [[ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്|കോൺഗ്രസ്]] സമ്മേളനത്തിൽ നടത്തിയ [[പന്തിഭോജനം|പന്തിഭോജനത്തിന്]] മുഖ്യ സംഘാടകത്വം വഹിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് [[കൽ‌പാത്തി]] യിലെ യാഥാസ്തിക [[ബ്രാഹ്മണർ|ബ്രാഹ്മണ]] സമൂഹം [[ഭ്രഷ്ട്]] കൽപ്പിച്ച് [[അഗ്രഹാരം|അഗ്രഹാരത്തിൽ]] നിന്ന് പുറത്താക്കിയ [[ടി.ആർ. കൃഷ്ണസ്വാമി അയ്യർ|ടി.ആർ കൃഷ്ണസ്വാമി അയ്യരും]] ഭാര്യ ഈശ്വരി അമ്മാളും ചേർന്ന് 1922 ഒക്ടോബർ രണ്ട് [[ഗാന്ധിജയന്തി]] ദിനത്തിൽ ആണ് ശബരി ആശ്രമം ആരംഭിക്കുന്നത്.<ref name=":2" /> അയിത്തോച്ചാടനവും ഹരിജനോദ്ധാരണവും ലക്ഷ്യമാക്കി, [[അയിത്തം|അയിത്തജാതിക്കാരായി]] കണ്ട് അകറ്റിനിർത്തിയിരുന്ന കുട്ടികളെ മുന്നോക്ക വിഭാഗത്തിനൊപ്പം ഒന്നിച്ചിരുത്തി വിദ്യാഭ്യാസം ചെയ്യിക്കുന്നതിനുവേണ്ടിയുള്ള [[വിദ്യാലയം]] എന്ന നിലയ്ക്ക് ആണ് ആശ്രമം പ്രവർത്തനം ആരംഭിക്കുന്നത്.<ref name=":2" /> 1923 ൽ അകത്തേത്തറ മക്കൾവീട്ടിലെ അപ്പു യജമാനൻ സംഭാവന നൽകിയ മൂന്നേക്കർ ഭൂമിയിലേക്ക് ആശ്രമം മാറ്റി സ്ഥാപിച്ചു.<ref name=":2" /> == പുറം കണ്ണികൾ == * [http://www.keralaculture.org/historic-heritage-gallery/gandhiji-s-visit-to-sabari-ashram-akathethara/251 ഗാന്ധിജിയും കസ്തൂർബ ഗാന്ധിയും ശബരി ആശ്രമത്തിൽ- ഫോട്ടോ (1934)] == അവലംബം == {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:ആശ്രമങ്ങൾ]] pwax7l47122lt5bqiecs2y4ufm0zmgi 0 526828 3763381 3741497 2022-08-08T18:22:12Z CommonsDelinker 756 "Emblem_of_the_Armed_Forces_of_Armenia.svg" നീക്കം ചെയ്യുന്നു, [[commons:User:Rubin16|Rubin16]] എന്ന കാര്യനിർവ്വാഹകൻ അത് കോമൺസിൽ നിന്നും നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. കാരണം: [[:c:COM:L|Copyright violation]]; can usually be uploaded to your local Wikipedia as f wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Nagorno-Karabakh conflict}} {{Infobox military conflict | conflict = നാഗൊർനോ-കറാബക്ക് പോരാട്ടം | partof = the [[post-Soviet conflicts]] | image = Artsakh Occupation Map.png | image_size = 375px | caption = Military situation in the region before the [[2020 Nagorno-Karabakh war|2020 war]] | date = 20 February 1988 – present * [[Guerrilla warfare]]: 1988–1991<ref>{{cite book |editor1-last=Rudolph |editor1-first=Joseph Russell |title=Encyclopedia of Modern Ethnic Conflicts |date=2003 |publisher=[[Greenwood Press]] |isbn=978-0313313813 |page=208 |quote=When the Soviet Union broke up in 1991 [...] the Karabakh conflict escalated further, from guerrilla warfare to full-scale conventional combat.}}</ref> * [[First Nagorno-Karabakh War]]: 1992–1994<ref>{{cite news |last1=Tharoor |first1=Ishaan |title=The crisis over Nagorno-Karabakh, explained |url=https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/04/05/how-the-crisis-over-nagorno-karabakh-could-get-worse-fast/ |work=[[Washington Post]] |date=April 5, 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200724154403/https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2016/04/05/how-the-crisis-over-nagorno-karabakh-could-get-worse-fast/ |archivedate=24 July 2020 }}</ref><ref>{{cite web |title=The Nagorno-Karabakh Conflict: A Visual Explainer |url=https://www.crisisgroup.org/content/nagorno-karabakh-conflict-visual-explainer |publisher=[[International Crisis Group]] |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200629210704/https://www.crisisgroup.org/content/nagorno-karabakh-conflict-visual-explainer |archivedate=29 June 2020 }}</ref> * [[Low-intensity conflict]]: 1994–2020<ref>{{cite book |chapter=Armenia-Azerbaijan arms race undercuts peace prospects |publisher=[[Oxford Analytica]]|doi=10.1108/OXAN-DB223736 |date=August 11, 2017 |quote=As low-intensity fighting continues...|title=Emerald Expert Briefings }}</ref><ref>{{cite news |last1=Anishchuk |first1=Alexei |title=Armenia says to recognise Karabakh in case of war |url=https://www.reuters.com/article/armenia-azerbaijan-karabakh/armenia-says-to-recognise-karabakh-in-case-of-war-idUKLDE6B917F20101210 |work=[[Reuters]] |date=December 10, 2010 |archiveurl=https://archive.vn/7KQm0 |archivedate=24 August 2020 |quote=Low-intensity skirmishes since 1994...}}</ref> * [[2020 Nagorno-Karabakh war|Second Nagorno-Karabakh War]]: 2020<ref>{{cite news |title=The Azerbaijan-Armenia conflict hints at the future of war |url=https://www.economist.com/europe/2020/10/10/the-azerbaijan-armenia-conflict-hints-at-the-future-of-war |agency=[[The Economist]] |date=October 10, 2020 |quote=The real war, which began on September 27th,...}}</ref><ref>{{cite news |last1=Hauer |first1=Neil |title=Caucasus war a result of US retreat from the world |url=https://asiatimes.com/2020/10/caucasus-war-a-result-of-us-retreat-from-the-world/ |agency=[[Asia Times]] |date=October 9, 2020 |quote=The past two weeks have provided one of the starkest examples of the consequences of this: the re-eruption of full-scale war between Armenia and Azerbaijan over the disputed territory of Nagorno-Karabakh.}}</ref> | place = [[Nagorno-Karabakh Line of Contact|Line of Contact (Nagorno-Karabakh)]], [[Armenia–Azerbaijan border]] | territory = Independence of the [[Armenians|Armenian]]-majority [[Republic of Artsakh]], subsequent unification with [[Armenia]] (''[[de facto]]'')<ref> {{cite book |last1=Trenin |first1=Dmitri V. |authorlink1=Dmitri Trenin |title=Post-Imperium: A Eurasian Story |date=2011 |publisher=[[Brookings Institution Press]] |isbn=978-0870033452 |page=[https://books.google.am/books?id=9QqVCwAAQBAJ&pg=PA67&dq=karabakh+%22de+facto+united 67] |quote=Armenia is de facto united with Nagorno-Karabakh, an unrecognized state, in a single entity.}} * {{cite news|last1=Mulcaire|first1=Jack|title=Face Off: The Coming War between Armenia and Azerbaijan|url=http://nationalinterest.org/feature/face-the-coming-war-between-armenia-azerbaijan-12585|work=[[The National Interest]]|date=9 April 2015|quote=The mostly Armenian population of the disputed region now lives under the control of the Nagorno-Karabakh Republic, a micronation that is supported by Armenia and is effectively part of that country.|access-date=14 December 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170103170830/http://nationalinterest.org/feature/face-the-coming-war-between-armenia-azerbaijan-12585|archive-date=3 January 2017|url-status=live}} * {{cite book|last=Cornell|first=Svante|title=Azerbaijan Since Independence|year=2011|publisher=M.E. Sharpe|location=New York|isbn=978-0-7656-3004-9|author-link=Svante Cornell|page=135|quote=Following the war, the territories that fell under Armenian control, in particular Mountainous Karabakh itself, were slowly integrated into Armenia. Officially, Karabakh and Armenia remain separate political entities, but for most practical matters the two entities are unified."}}</ref> | status = [[2020 Nagorno-Karabakh ceasefire agreement|Ceasefire agreement]] signed, [[Russia|Russian]] peacekeeping forces deployed in the region<ref>{{Cite web|title=Armenia, Azerbaijan, Russia sign deal to end Nagorno-Karabakh war|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/11/9/armenia-pm-says-signed-painful-deal-to-end-nagorno-karabakh-war|access-date=2020-11-10|website=www.aljazeera.com|language=en}}</ref> * Armenian victory in 1994<ref>{{cite journal|last1=Broers|first1=Laurence|title=The limits of leadership: Elites and societies in the Nagorny Karabakh peace process|journal=Accord|publisher=[[Conciliation Resources]]|date=2005|page=8|url=http://www.c-r.org/downloads/17_Nagorny_Karabakh.pdf|location=London|issn=1365-0742|quote=Overlaying what is fundamentally a territorial dispute are the consequences of the 1991–94 war: a decisive Armenian military victory resulting in Armenian control of Nagorny Karabakh and the further occupation of seven districts surrounding it.|access-date=17 February 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170218064125/http://www.c-r.org/downloads/17_Nagorny_Karabakh.pdf|archive-date=18 February 2017|url-status=live}}</ref> * [[Frozen conflict|Political stalemate]]<ref>{{cite news |last1=Mirovalev |first1=Mansur |title=Here's why a 'frozen' conflict between Armenia and Azerbaijan has gotten hot |url=https://www.latimes.com/world/europe/la-fg-nagorno-karabakh-20160419-story.html |work=[[Los Angeles Times]] |date=April 19, 2016 |quote=The 1994 cease-fire [...] ended in political stalemate.}}</ref> and [[Cold war (general term)|cold war]] from 1994 to 2020<ref>{{cite book |title=The Caucasus and Central Asia: Transitioning to Emerging Markets |date=April 2014 |publisher=[[International Monetary Fund]] |isbn=978-1484305140|doi=10.5089/9781484305140.087 |page=72 |url=https://www.elibrary.imf.org/doc/IMF087/21239-9781484305140/21239-9781484305140/Other_formats/Source_PDF/21239-9781475588033.pdf |quote=Armenia and Azerbaijan have been in a cold war since the cessation of large-scale conflict over Nagorno-Karabakh during 1988–94...}}</ref><ref>{{cite news |last1=Broers |first1=Laurence |title=Armenia and Azerbaijan: what can societies do when political judgement errs? |url=https://www.opendemocracy.net/en/opensecurity/armenia-and-azerbaijan-what-can-societies-do-when-political-judgement-e/ |work=opendemocracy.net |agency=[[openDemocracy]] |date=12 September 2012 |archiveurl=https://archive.vn/I12Iz |archivedate=24 August 2020 |quote=...as cold war between Armenia and Azerbaijan deepens.}}</ref><ref>{{cite journal |last1=Tchilingirian |first1=Hratch |title=Nagorno Karabagh: Transition and the elite |journal=[[Central Asian Survey]] |date=1999 |volume=18 |issue=4 |page=450 |doi=10.1080/713656168 |quote=As characterized by Karabagh's defence minister, the current post-war situation in the region is 'a cold war between Azerbaijan and Karabagh'.}}</ref> * [[Arms race]]<ref>{{cite news |last1=Bodner |first1=Matthew |title=Russia Emerges as Winner in Arms Race Between Armenia and Azerbaijan |url=https://www.themoscowtimes.com/2016/11/21/russias-answer-to-nagorno-karabakh-mutually-assured-destruction-a56224 |work=[[The Moscow Times]] |date=November 21, 2016 |archiveurl=https://archive.today/20200805210327/https://www.themoscowtimes.com/2016/11/21/russias-answer-to-nagorno-karabakh-mutually-assured-destruction-a56224 |archivedate=5 August 2020}}</ref> and [[militarization]]<ref>{{cite journal |last1=Mutschler |first1=Max |last2=Bales |first2=Marius |title=Global Militarisation Index 2019 |date=February 2020 |page=2 |url=https://www.bicc.de/uploads/tx_bicctools/BICC_GMI_2019_EN.pdf |publisher=[[Bonn International Center for Conversion]] |issn=2521-7844 |quote=The unresolved secessionist conflict between Armenia (position 3) and Azerbaijan (position 10) over the Nagorno-Karabakh region continues to keep militarisation in the South Caucasus at a very high level.}}</ref><ref>{{cite news|last1=de Waal|first1=Thomas|authorlink1=Thomas de Waal|title=Nagorno-Karabakh's cocktail of conflict explodes again|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-35954969|agency=[[BBC News]]|date=3 April 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190328073010/https://www.bbc.com/news/world-europe-35954969 |archivedate=28 March 2019 |quote=The so-called Line of Contact between the two sides became the most militarised zone in the wider Europe, bristling with tanks and heavy artillery.}}</ref> * Azerbaijani victory in 2020<ref>{{Cite web|title='Extremely painful': Armenia orders end to fighting with Azerbaijan over Nagorno-Karabakh|url=https://globalnews.ca/news/7452082/azerbaijan-armenia-update/|access-date=2020-11-10|website=Global News|language=en-US}}</ref> | combatant1 = '''{{flag|Artsakh}} (Nagorno-Karabakh)'''{{efn|[[Nagorno-Karabakh Autonomous Oblast]] (NKAO) until 1991.}}<br>'''{{flag|Armenia}}'''{{efn|[[Armenian Soviet Socialist Republic]] (Soviet Armenia) until 1990 (renamed Republic of Armenia)/1991 (declared independence).}}<br><small>''[[#Foreign fighters|Foreign fighters]]''</small><br><small>''[[#Arms suppliers|Arms suppliers]]''</small><br><small>''[[#Diplomatic support|Diplomatic support]]''</small> | combatant2 = '''{{flag|Azerbaijan}}'''{{efn|[[Azerbaijan Soviet Socialist Republic]] (Soviet Azerbaijan) until 1991.}}<br>{{flag|Soviet Union}} <small>(1988–1991)</small>{{efn|"Throughout the Soviet period, Moscow supported the Azerbaijani authorities against Armenian secessionists."<ref name="Matveeva"/> "Until the dissolution of the USSR, the Soviet authorities sided, in general, with Azerbaijan. [...] Soviet troops sent to the conflict area [...] on numerous occasions, took the side of the Azerbaijani forces to 'punish' the Armenians for raising the NK issue."<ref name="Panossian"/> "Soviet troops have been in Nagorno-Karabakh for 2 1/2 years [...] The troops support armed Azerbaijani militias who have imposed a blockade of the region..."<ref>{{cite news |last1=Shogren |first1=Elizabeth |title=Armenians Wage Hunger Strike in Regional Dispute: Soviet Union: Five threaten to starve themselves to death unless Moscow ends military rule in Azerbaijan enclave. |url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1990-09-21-mn-730-story.html |work=[[Los Angeles Times]] |date=21 September 1990|quote=}}</ref> Soviet troops directly intervened during [[Operation Ring]] in April–May 1991 on the Azerbaijani side.<ref>{{cite web |last1=Cornell |first1=Svante E. |authorlink1=Svante Cornell |title=The Nagorno-Karabakh Conflict |url=https://is.muni.cz/el/fss/jaro2019/POL587/um/Cornell_The_Nagorno-Karabakh_Conflict.pdf |website=Report no. 46, Department of East European Studies |publisher=[[Uppsala University]] |page=26 |date=1999 |quote=Sporadic clashes became frequent by the first months of 1991, with an ever-increasing organization of paramilitary forces on the Armenian side, whereas Azerbaijan still relied on the support of Moscow. [...] In response to this development, a joint Soviet and Azerbaijani military and police operation directed from Moscow was initiated in these areas during the Spring and Summer of 1991.}}</ref><ref>{{cite journal |last1=Papazian |first1=Taline |title=State at War, State in War: The Nagorno-Karabakh Conflict and State-Making in Armenia, 1991–1995 |journal=The Journal of Power Institutions in Post-Soviet Societies |date=2008 |issue=8 |page=25 |doi=10.4000/pipss.1623 |url=https://journals.openedition.org/pipss/1623 |quote=...units of the 4th army stationed in Azerbaijan and Azeri OMONs were used in “Operation Ring”, to empty a number of Armenian villages in Nagorno-Karabakh in April 1991.|doi-access=free }}</ref> It was essentially a "combined Soviet-Azerbaijan operation."<ref>{{cite journal |last1=Murphy |first1=David E. |title=Operation 'Ring': The Black Berets in Azerbaijan |journal=[[The Journal of Soviet Military Studies]] |date=1992 |volume=5 |issue=1 |doi=10.1080/13518049208430053 |url=https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13518049208430053 |page=93 |quote=...Operation 'Ring' as a combined Soviet-Azerbaijan operation to weaken Armenian resistance in the Nagorno-Karabakh enclave.}}</ref>}}<br><small>''[[#Foreign fighters|Foreign fighters]]''</small><br><small>''[[#Arms suppliers|Arms suppliers]]''</small><br><small>''[[#Diplomatic support|Diplomatic support]]''</small> | commander1 = | commander2 = | units1 = [[File:Army Artsakh.jpg|15px|link=]] [[Artsakh Defence Army]]<br> [[Armed Forces of Armenia]] | units2 = [[File:Azerbaijani Armed Forces logo.svg|15px|link=]] [[Azerbaijani Armed Forces]] | strength1 = 2018: 65,000 <small>(active servicemen)</small><ref>{{cite web |last1=Abrahamyan |first1=Eduard |title=Russian Loan Allows Armenia to Upgrade Military Capabilities |url=https://www.cacianalyst.org/publications/analytical-articles/item/13491-russian-loan-allows-armenia-to-upgrade-military-capabilities.html |website=CACI Analyst |publisher=[[Central Asia-Caucasus Institute]] |archiveurl=https://archive.today/20200805175615/https://www.cacianalyst.org/publications/analytical-articles/item/13491-russian-loan-allows-armenia-to-upgrade-military-capabilities.html |archivedate=5 August 2020 |date=8 January 2018 |quote=While often portrayed as separate forces, Armenia’s Armed Forces and the “Artsakh Defense Army,” totaling up to 65,000 active personnel, are in practice one force with a single Command-and-Control (C2) system.}}</ref>{{efn|Armenia: 44,800 active servicemen (2019, [[International Institute for Strategic Studies|IISS]])<ref>{{cite book| title=The Military Balance 2019| author1=International Institute for Strategic Studies| authorlink1=International Institute for Strategic Studies| year= 2019| publisher=[[Routledge]]| location=[[London]]| isbn=978-1857439885| page=184}}</ref><br>Artsakh: 18,000–20,000 active servicemen (2008, [[Advanced Research and Assessment Group|ARAG]])<ref>{{cite book |last1=Blandy |first1=C. W. |title=Azerbaijan: Is War Over Nagornyy Karabakh a Realistic Option? |url=http://mercury.ethz.ch/serviceengine/Files/ISN/87342/ipublicationdocument_singledocument/a89cdf88-ead4-40f1-8fc1-dd35b766ff72/en/08_may.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20160415152138/http://mercury.ethz.ch/serviceengine/Files/ISN/87342/ipublicationdocument_singledocument/a89cdf88-ead4-40f1-8fc1-dd35b766ff72/en/08_may.pdf |url-status=dead |archive-date=2016-04-15 |publisher=[[Advanced Research and Assessment Group]], [[Defence Academy of the United Kingdom]] |page=14 |date= 2008|isbn=978-1905962495}}</ref>}}<br />1993–1994: 30,000–40,000<ref name="SIPRI1994"/><ref name="CaucasianKnot"/> | strength2 = 2019: 66,950 <small>(active servicemen)</small><ref>{{cite book| title=The Military Balance 2019| author1=International Institute for Strategic Studies| authorlink1=International Institute for Strategic Studies| date=15 February 2019| publisher=[[Routledge]]| location=London| isbn=978-1857439885| page=185}}</ref><br>1993–1994: 42,000–56,000<ref name="CaucasianKnot"/><ref name="SIPRI1994"/><ref>{{cite web |title=SIPRI Yearbook 1995 |url=https://www.sipri.org/sites/default/files/SIPRI%20Yearbook%201995.pdf |website=sipri.org |publisher=[[Stockholm International Peace Research Institute]] |archivedate=26 August 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200826154313/https://www.sipri.org/yearbook/1995 |page=28}} Table of conflict locations with at least one major armed conflict in 1994</ref> | casualties1 = | casualties2 = | casualties3 = 28,000–38,000 killed <small>(1988–1994)</small>{{#tag:ref|See {{sfn|de Waal|2003|p=285}}<ref name="Winds of Change in Nagorno Karabakh">[http://www.euronews.net/2009/11/28/winds-of-change-in-nagorno-karabakh/ Winds of Change in Nagorno Karabakh] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111206040424/http://www.euronews.net/2009/11/28/winds-of-change-in-nagorno-karabakh |date=2011-12-06 }}. ''[[Euronews]]''. 28 November 2009.</ref><ref name="ReferenceA">[[Uppsala Conflict Data Program]], Republic of Nagorno-Karabakh – civilians, viewed 2013-05-03</ref><ref name="Naharnet">{{cite web|url=http://www.naharnet.com/stories/en/150603|title=Azerbaijani Soldier Shot Dead by Armenian Forces|work=Naharnet|access-date=22 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141016112356/http://www.naharnet.com/stories/en/150603|archive-date=16 October 2014|url-status=live|df=dmy-all}}</ref>}}<br>3,000 killed <small>(May 1994 – August 2009)</small><ref name=crisis3000>{{cite web|title=Armenia and Azerbaijan: Preventing War |url=https://d2071andvip0wj.cloudfront.net/b60-armenia-and-azerbaijan-preventing-war.pdf |website=Europe Briefing N°60 |publisher=[[International Crisis Group]] |page=3 |date=8 February 2011 |quote=There are no exact casualty figures since 1994, but most observers agree that as many as 3,000 people, mostly soldiers, have died. Crisis Group phone interview, Jasur Sumerinli, military expert, August 2009.|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160520105841/http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/caucasus/B60%20Armenia%20and%20Azerbaijan%20---%20Preventing%20War.pdf |archivedate=20 May 2016 |df= }}</ref><br>541–547+ killed <small>(2010–2019)</small><ref>See [[Nagorno-Karabakh conflict#1994–2019|here]]</ref><br>4,000–4,392 killed <small>(2020)</small><ref>See [[Nagorno-Karabakh conflict#2020–present|here]]</ref> | notes = | campaignbox = {{Campaignbox First Nagorno-Karabakh War}}{{Campaignbox Nagorno-Karabakh conflict}} }} തർക്കപ്രദേശമായ നാഗൊർനോ-കറാബാക്കിനെച്ചൊല്ലി [[അർമേനിയ|അർമേനിയയും]] [[അസർബെയ്ജാൻ|അസർബൈജാനും]] തമ്മിലുള്ള വംശീയവും<ref>{{cite web |last1=Carley |first1=Patricia |title=Nagorno-Karabakh: Searching for a Solution |url=https://www.usip.org/publications/1998/12/nagorno-karabakh-searching-solution-0 |publisher=[[United States Institute of Peace]] |archiveurl=https://archive.today/20200805204448/https://www.usip.org/publications/1998/12/nagorno-karabakh-searching-solution-0 |archivedate=5 August 2020 |date=December 1, 1998 |quote=Many observers view it as an ethnic conflict fueled by nationalist intransigence.}}</ref><ref>{{cite journal |last1=Yamskov |first1=A. N. |title=Ethnic Conflict in the Transcausasus: The Case of Nagorno-Karabakh |journal=[[Theory and Society]] |date=October 1991 |volume=20 |issue=5 |pages=631–660 |doi=10.1007/BF00232663 |jstor=657781 |s2cid=140492606 }}</ref> പ്രാദേശികവുമായ സംഘട്ടനമാണ് '''നാഗോർനോ-കറാബക്ക് പോരാട്ടം'''.{{efn|Also called the '''Karabakh conflict''',<ref name="Rezvani">{{cite book |last1=Rezvani |first1=Babak |title=Conflict and Peace in Central Eurasia: Towards Explanations and Understandings |date=2014 |publisher=Brill |isbn=978-9004276369 |page=[https://books.google.am/books?id=juziBQAAQBAJ&pg=PA159&lpg=PA159&dq=Karabakh+territorial+conflict 159] |quote=The Karabakh conflict is an ethno-territorial conflict....}}</ref> '''Armenia–Azerbaijan conflict''',<ref name="Waal_MEI2020">{{cite news |last1=de Waal |first1=Thomas |author-link1=Thomas de Waal |title=New old dynamics at play in the Armenia-Azerbaijan conflict |url=https://www.mei.edu/publications/new-old-dynamics-play-armenia-azerbaijan-conflict |publisher=[[Middle East Institute]] |date=July 17, 2020 |archive-url=https://archive.today/20200804143421/https://www.mei.edu/publications/new-old-dynamics-play-armenia-azerbaijan-conflict |archive-date=4 August 2020 |quote=...local factors are still the main driver of the conflict and that Russia has equities on both sides.}}</ref> or '''Armenian–Azerbaijani conflict'''. Usually referred to as the '''Artsakh conflict''' in Armenia<ref>{{cite web |title=Armenia, Artsakh Security Councils hold joint session in Yerevan |url=https://www.primeminister.am/en/statements-and-messages/item/2019/12/23/Nikol-Pashinyan-meeting-Security-Council/ |website=primeminister.am |publisher=The Prime Minister of the Republic of Armenia |archiveurl=https://archive.today/20200805205942/https://www.primeminister.am/en/statements-and-messages/item/2019/12/23/Nikol-Pashinyan-meeting-Security-Council/ |archivedate=5 August 2020 |date=23 December 2019 |quote=...the peaceful resolution of the Artsakh conflict.}}</ref> and the '''Armenia-Azerbaijan Nagorno-Karabakh conflict''' in Azerbaijan.<ref>{{cite web |title=Armenia-Azerbaijan Nagorno-Karabakh conflict |url=https://nk.gov.az/en/page/69/ |website=nk.gov.az |publisher=[[Cabinet of Azerbaijan|Cabinet of Ministers of the Republic of Azerbaijan]] |archiveurl=https://archive.today/20200817115852/https://nk.gov.az/en/page/69/ |archivedate=17 August 2020}}</ref>}} ഒന്നാം നാഗൊർനോ-കറാബക്ക് യുദ്ധത്തിൽ <ref>{{cite book |author= Thomas De Waal |author-link= |date=May 2003 |title=Black Garden |url= |location= |publisher= |pages=212, 215, 285 |isbn=0-8147-6032-5}}</ref><ref>{{cite web |title=Population of Azerbaijan SSR |url=http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnazerbaijan.html |website=www.ethno-kavkaz.narod.ru |language=ru |access-date=12 October 2020}}</ref> നാടുകടത്തപ്പെടുന്നതുവരെ അർമേനിയക്കാരും<ref>{{cite book |last=Ardillier-Carras|first=Françoise |date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique|trans-title=South Caucasus: Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|location= |publisher=|language=fr|pages=409–432 |isbn=}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html |title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus |last= |first= |website=www.unhcr.org |publisher=[[UNHCR]]|language=en|quote=}}</ref><ref>{{cite book|last=Yamskov|first=A. N.|author-link=|title=Ethnic Conflict in the Transcausasus: The Case of Nagorno-Karabakh |periodical=Theory and Society|volume= 20|number=5|date=1991|page=659 | language=en |isbn=}}</ref><ref>{{cite book |last=Hambardzumyan |first=Viktor |author-link= |date=1978 |title=Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզ (ԼՂԻՄ)|trans-title=Nagorno Karabakh Autonomous Region (NKAO)|publisher=[[Armenian Soviet Encyclopedia]] |page= 576|volume=4| language=hy|isbn=}}</ref> ചുറ്റുമുള്ള ഏഴ് ജില്ലകളിൽ കൂടുതലായി അസർബൈജാനികളും വസിച്ചിരുന്നു. അവ സ്വയം പ്രഖ്യാപിത [[നഗോർണോ-കാരബാഖ് റിപ്പബ്ലിക്ക്|റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് ആർട്ട്ഷാഖ്]] നിയന്ത്രിക്കുന്നുവെങ്കിലും അസർബൈജാനിലെ [[De jure|ഡി ജൂറിയായി]] അന്താരാഷ്ട്രതലത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. 1994-ൽ ബിഷ്‌കെക്കിൽ ഒപ്പുവച്ച വെടിനിർത്തൽ രണ്ട് ദശാബ്ദക്കാലത്തെ ആപേക്ഷിക സ്ഥിരതയ്ക്ക് കാരണമായി. അർമേനിയയെ ഉറപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ശ്രമങ്ങൾക്ക് വിരുദ്ധമായി നിലവിലെ സ്ഥിതിയിൽ അസർബൈജാനിൽ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന നിരാശയ്‌ക്കൊപ്പം ഇത് ഗണ്യമായി വഷളായി.<ref name="openDem">{{cite web|url=https://www.opendemocracy.net/od-russia/olesya-vartanyan-magdalena-grono/armenia-and-azerbaijan-collision-course-over-nagorno-karabakh|title=Armenia and Azerbaijan collision course over Nagorno-Karabakh|first1=Olesya|last1=Vartanyan|first2=Magdalena|last2=Grono|date=14 July 2017|publisher=openDemocracy|access-date=14 July 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170714115035/https://www.opendemocracy.net/od-russia/olesya-vartanyan-magdalena-grono/armenia-and-azerbaijan-collision-course-over-nagorno-karabakh|archive-date=14 July 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> 2016 ഏപ്രിലിലെ നാല് ദിവസത്തെ വർദ്ധനവ് 2020 ലെ സംഘർഷം വരെയുള്ള ഏറ്റവും മാരകമായ വെടിനിർത്തൽ ലംഘനമായി മാറി.<ref>{{cite web|url=https://www.crisisgroup.org/europe-central-asia/caucasus/nagorno-karabakh-azerbaijan/244-nagorno-karabakhs-gathering-war-clouds|title=Nagorno-Karabakh's Gathering War Clouds|date=1 June 2017|publisher=Crisis Group|access-date=4 June 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170601175127/https://www.crisisgroup.org/europe-central-asia/caucasus/nagorno-karabakh-azerbaijan/244-nagorno-karabakhs-gathering-war-clouds|archive-date=1 June 2017|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> 2020 നവംബർ 10-ന് ത്രികക്ഷി വെടിനിർത്തൽ കരാർ പ്രകാരം താൽക്കാലിക യുദ്ധവിരാമം സ്ഥാപിച്ചു. അതിലൂടെ ഒന്നാം നഗോർണോ-കറാബാക്ക് യുദ്ധത്തിൽ അസർബൈജാന് നഷ്ടപ്പെട്ട ഭൂരിഭാഗം പ്രദേശങ്ങളും അസർബൈജാനിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലായി. സംഘർഷം അങ്ങനെ അവസാനിച്ചുവെന്ന് അസർബൈജാൻ പ്രസിഡന്റ് ഇൽഹാം അലിയേവ് അവകാശപ്പെട്ടു.<ref>{{Cite web|title=Алиев: конфликт в Нагорном Карабахе – это уже история|url=https://www.vesti.ru/article/2500499|access-date=2020-12-18|website=vesti.ru|language=ru}}</ref> എന്നിരുന്നാലും വെടിനിർത്തൽ കരാറിനെത്തുടർന്ന് 2021-ലെ അർമേനിയ-അസർബൈജാൻ അതിർത്തി പ്രതിസന്ധി 2021 മെയ് മുതൽ ഇരുവശത്തുനിന്നും തുടർച്ചയായി ആൾനാശം സംഭവിച്ചു. == പശ്ചാത്തലം == 1988 ഫെബ്രുവരിയിലാണ് സംഘട്ടനത്തിന്റെ ആധുനിക ഘട്ടം ആരംഭിച്ചത്. സോവിയറ്റ് സെൻസസ് പ്രകാരം (1979), 160,841 അസറികൾ അർമേനിയയിലും 352,410 അർമേനിയക്കാർ നഗോർണോ-കരാബാഗിന് പുറത്ത് അസർബൈജാനിലുമാണ് താമസിച്ചിരുന്നത്.<ref name=sensusref1>{{cite journal |last1=Henze |first1=Paul B. |title=The demography of the Caucasus according to 1989 Soviet census data |journal=Central Asian Survey |date=1 January 1991 |volume=10 |issue=1–2 |pages=147–170 |doi=10.1080/02634939108400741 |url=https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02634939108400741?journalCode=ccas20 |access-date=31 December 2021 |issn=0263-4937}}</ref> സോവിയറ്റ് സെൻസസ് (1989) ആ ന്യൂനപക്ഷങ്ങൾ അർമേനിയയിൽ 84,860 അസറികളും നാഗോർണോ-കരാബാഗിന് പുറത്ത് അസർബൈജാനിൽ 245,045 അർമേനിയന്മാരുമായി കുറഞ്ഞു.<ref name=sensusref1/> 1989-ൽ സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പിരിച്ചുവിടൽ സമയത്ത്, അർമേനിയക്കാരും അസർബൈജാനികളും തമ്മിലുള്ള വംശീയ സംഘർഷം നാഗോർണോ-കറാബാക്ക് മേഖലയിൽ വർദ്ധിച്ചു. 2017-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, ഇരുവശത്തുമുള്ള പൊതുജനാഭിപ്രായം "കൂടുതൽ വേരൂന്നിയതും, യുദ്ധം ചെയ്യുന്നതും, വിട്ടുവീഴ്ചയില്ലാത്തതും" ആയി രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.<ref name="openDem"/> ഈ പശ്ചാത്തലത്തിൽ, ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ പിരിമുറുക്കങ്ങൾ കുറയ്ക്കുന്ന പരസ്പര ഇളവുകൾ, ഹ്രസ്വകാലത്തേക്ക്, ആഭ്യന്തര സ്ഥിരതയ്ക്കും ഭരണത്തിലെ ഉന്നതരുടെ നിലനിൽപ്പിനും ഭീഷണിയായേക്കാം. അതിനാൽ വിട്ടുവീഴ്ചയ്ക്ക് ചെറിയ പ്രോത്സാഹനം അവശേഷിപ്പിക്കുന്നു.<ref name="openDem"/> == ടൈംലൈൻ == === ഒന്നാം നഗോർണോ-കറാബാക്ക് യുദ്ധം (1988-1994) === [[File:Gravestones of Azeri soldiers died in Karabakh war.jpg|thumb|അസർബൈജാനി സൈനികരുടെ ശവകുടീരങ്ങൾ ]]അർമേനിയയിലെയും നാഗോർണോ-കറാബാഖിലെയും ആർട്‌സാഖ് വിമോചനയുദ്ധം എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന ഒന്നാം നഗോർണോ-കറാബാഖ് യുദ്ധം, 1980-കളുടെ അവസാനം മുതൽ 1994 മെയ് വരെ തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ അസർബൈജാനിലെ നാഗോർണോ-കരാബാക്ക് എൻക്ലേവിൽ നടന്ന ഒരു സായുധ പോരാട്ടമാണ്. റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് അർമേനിയയുടെയും റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് അസർബൈജന്റെയും പിന്തുണയുള്ള നാഗോർണോ-കറാബാക്കിലെ വംശീയ അർമേനിയക്കാർ. യുദ്ധം പുരോഗമിക്കുമ്പോൾ, അർമേനിയയും അസർബൈജാനും മുൻ സോവിയറ്റ് റിപ്പബ്ലിക്കുകൾ, നഗോർണോ-കറാബാക്കിലെ വിഘടനവാദ പ്രസ്ഥാനത്തെ തടയാൻ അസർബൈജാൻ ശ്രമിച്ചപ്പോൾ കറാബാക്കിലെ പർവതനിരകളിൽ നീണ്ട അപ്രഖ്യാപിത യുദ്ധത്തിൽ കുടുങ്ങി. എൻക്ലേവിന്റെ പാർലമെന്റ് അർമേനിയയുമായി ഐക്യപ്പെടുന്നതിന് അനുകൂലമായി വോട്ട് ചെയ്തിരുന്നു. നാഗോർണോ-കറാബാക്കിലെ അസർബൈജാനി ജനസംഖ്യ ബഹിഷ്‌കരിച്ച ഒരു റഫറണ്ടം നടന്നു. അതിലൂടെ ഭൂരിഭാഗം വോട്ടർമാരും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് അനുകൂലമായി വോട്ട് ചെയ്തു. 1988-ൽ പുതുതായി ആരംഭിച്ച അർമേനിയയുമായി ഐക്യപ്പെടാനുള്ള ആവശ്യം താരതമ്യേന സമാധാനപരമായ രീതിയിലാണ് ആരംഭിച്ചത്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പിരിച്ചുവിടൽ അടുത്തെത്തിയപ്പോൾ പിരിമുറുക്കങ്ങൾ ക്രമേണ വംശീയ അർമേനിയക്കാരും അസർബൈജാനികളും തമ്മിലുള്ള വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന അക്രമാസക്തമായ സംഘട്ടനമായി വളർന്നു. ഇരുപക്ഷവും വംശീയ ഉന്മൂലനത്തെക്കുറിച്ചും മറ്റുള്ളവർ നടത്തിയ വംശഹത്യയെക്കുറിച്ചും അവകാശവാദം ഉന്നയിച്ചു.<ref name=CASE-STUDY-IN-ETHNIC-STRIFE> {{cite journal|last=Rieff|first=David|title=Without Rules or Pity|journal=Foreign Affairs|volume=76|issue=2|url=http://www.cilicia.com/armo19e.html|publisher=[[Council on Foreign Relations]]|date=June 1997|access-date=13 February 2007|archive-url=https://archive.today/20080720114733/http://www.cilicia.com/armo19e.html|archive-date=20 July 2008|url-status=live|df=dmy-all}} </ref><ref>{{cite book|last=Lieberman|first=Benjamin|title=Terrible Fate: Ethnic Cleansing in the Making of Modern Europe|publisher=Ivan R. Dee|year=2006|location=Chicago|pages=284–292|isbn=1566636469}}</ref> [[File:Muzeum padlých vojáků, Stěpanakert.jpg|thumb|നഗോർണോ കരാബാക്കിലെ സ്റ്റെപാനകേർട്ടിൽ വീണുപോയ അർമേനിയൻ സൈനികരുടെ ഫോട്ടോകൾ]] 1988 ഫെബ്രുവരി 20-ന് അസർബൈജാനിലെ നാഗോർണോ-കറാബാഖ് സ്വയംഭരണ പ്രദേശത്തിന്റെ (NKAO) പാർലമെന്റ് ഈ പ്രദേശത്തെ അർമേനിയയുമായി ഏകീകരിക്കാൻ വോട്ട് ചെയ്തതിന് തൊട്ടുപിന്നാലെയാണ് ഇരുവരും തമ്മിലുള്ള അന്തർ-വംശീയ ഏറ്റുമുട്ടലുകൾ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടത്. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ തകർച്ചയുടെ സാഹചര്യങ്ങൾ സോവിയറ്റ് അസർബൈജാനിൽ ഒരു അർമേനിയൻ വിഘടനവാദ പ്രസ്ഥാനത്തിന് സഹായകമായി. അസർബൈജാനിൽ നിന്നുള്ള വേർപിരിയൽ പ്രഖ്യാപനം പ്രദേശവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഒരു പ്രാദേശിക സംഘട്ടനത്തിന്റെ അന്തിമ ഫലമായിരുന്നു.<ref name="Croissant">{{cite book|last=Croissant|first=Michael P.|title=The Armenia-Azerbaijan Conflict: Causes and Implications|publisher=Praeger|year=1998|location=London|isbn=0275962415|url-access=registration|url=https://archive.org/details/armeniaazerbaija00croi}}</ref> അസർബൈജാൻ സോവിയറ്റ് യൂണിയനിൽ നിന്ന് സ്വാതന്ത്ര്യം പ്രഖ്യാപിക്കുകയും എൻക്ലേവ് ഗവൺമെന്റിന്റെ അധികാരങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യുകയും ചെയ്തപ്പോൾ, അർമേനിയൻ ഭൂരിപക്ഷം അസർബൈജാനിൽ നിന്ന് വേർപെടുത്താൻ വോട്ട് ചെയ്തു. ഈ പ്രക്രിയയിൽ അവർ അംഗീകൃതമല്ലാത്ത റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് നാഗോർണോ-കറാബാക്ക് പ്രഖ്യാപിച്ചു.<ref>At the time of the [[dissolution of the USSR]], the United States government [[Stimson Doctrine|recognized as legitimate]] the pre-[[Molotov–Ribbentrop Pact]] 1933 borders of the country (the [[Franklin D. Roosevelt]] government established diplomatic relations with the Kremlin at the end of that year). Because of this, the [[George H. Bush]] administration openly supported the secession of the [[Baltic countries|Baltic SSRs]], but regarded the questions related to the independence and territorial conflicts of [[Georgia (country)|Georgia]], Armenia, [[Azerbaijan]] and the rest of the [[Transcaucasus]] as internal Soviet affairs.</ref> ==അവലംബം== ;Notes {{notelist}} ;Citations {{reflist|30em|refs= <ref name="Panossian">{{cite book |last1=Panossian |first1=Razmik |authorlink1=Razmik Panossian |editor1-last=Hughes |editor1-first=James |editor2-last=Sasse |editor2-first=Gwendolyn |editor1-link=Jim Hughes (academic) |editor2-link=Gwendolyn Sasse |title=Ethnicity and Territory in the Former Soviet Union: Regions in Conflict |date=2002 |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1136342042 |page=[https://books.google.am/books?id=QBWgBAAAQBAJ&pg=PA145&dq=soviet+sided+azerbaijan+karabakh 145] |chapter=The Irony of Nagorno-Karabakh: Formal Institutions versus Informal Politics }}</ref> <ref name="Matveeva">{{cite book |last1=Matveeva |first1=Anna |title=The South Caucasus: Nationalism, Conflict and Minorities |url=https://www.refworld.org/pdfid/469cbfd90.pdf |publisher=[[Minority Rights Group International]] |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200823144616/https://www.refworld.org/pdfid/469cbfd90.pdf |archivedate=23 August 2020 |page=11 |date=2002|isbn= 189769344-3}}</ref> <ref name="CaucasianKnot">{{cite book|last=Chorbajian|first=Levon|author2=Patrick Donabedian|author3=[[Claude Mutafian]]|title=The Caucasian Knot: The History and Geopolitics of Nagorno-Karabagh|publisher=Zed Books|year=1994|location=London|pages=[https://books.google.am/books?id=OUlnYdOHJ3wC&pg=PA14 13–18]|isbn=1856492885 }} Unless otherwise stated, the statistics cited by the authors is from data compiled by the [[International Institute for Strategic Studies]] in its annual ''The Military Balance'', published in 1993. Reference to these statistics can be found on pages 68–69 and 71–73 of the report.</ref> <ref name="SIPRI1994">{{cite web |title=SIPRI Yearbook 1994 |url=https://www.sipri.org/sites/default/files/SIPRI%20Yearbook%201994.pdf |website=sipri.org |publisher=[[Stockholm International Peace Research Institute]] |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200826153836/https://www.sipri.org/yearbook/1994 |archivedate=26 August 2020 |date=1994 |page=88 }} Table of conflict locations with at least one major armed conflict in 1993</ref> }} ==ഗ്രന്ഥസൂചിക== * {{cite book|last=de Waal|first=Thomas|title=[[Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War]]|year=2003|publisher=New York University Press|location=New York|isbn=978-0814719459|author-link=Thomas de Waal}} * {{cite book |title=Azerbaijan: Seven Years of Conflict in Nagorno-Karabakh |url=https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/AZER%20Conflict%20in%20N-K%20Dec94.pdf |publisher=[[Human Rights Watch]]|isbn=1564321428 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200628191526/https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/AZER%20Conflict%20in%20N-K%20Dec94.pdf |archivedate=28 June 2020 |ref={{harvid|HRW|1994}} }} * {{cite journal |last1=Taarnby |first1=Michael |title=The Mujahedin in Nagorno-Karabakh: A Case Study in the Evolution of Global Jihad |journal=Working Paper |date=2008 |pages=1–12 |url=http://www.realinstitutoelcano.org/wps/wcm/connect/a2aa12004f018b88b8d1fc3170baead1/WP20-2008_Taarnby_Mujahedin_Nagorno-Karabakh_Global_Jihad.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=a2aa12004f018b88b8d1fc3170baead1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200819082551/http://www.realinstitutoelcano.org/wps/wcm/connect/a2aa12004f018b88b8d1fc3170baead1/WP20-2008_Taarnby_Mujahedin_Nagorno-Karabakh_Global_Jihad.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=a2aa12004f018b88b8d1fc3170baead1 |url-status=dead |archive-date=2020-08-19 |publisher=[[Elcano Royal Institute]] |location=Madrid}} * {{cite journal|last1=Cornell|first1=Svante E.|authorlink1=Svante Cornell|title=Turkey and the Conflict in Nagorno Karabakh: A Delicate Balance|journal=Middle Eastern Studies|date=1998|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|jstor=4283917}} {{Nagorno-Karabakh Conflict}} {{Armenia–Azerbaijan relations}} {{Post-Cold War European conflicts}} {{ongoing military conflicts}} [[വർഗ്ഗം:സംഘർഷങ്ങൾ]] bc9urnigx6fots2887fn1r2e95jocxu 0 530616 3763315 3753370 2022-08-08T14:25:14Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox bridge | name = മുംബൈ ട്രാൻസ് ഹാർബർ ലിങ്ക് | native_name = | native_name_lang = mr | image = Trans harbor link animation.jpg | image_upright = | alt = | caption = മുംബൈ ട്രാൻസ് ഹാർബർ ലിങ്ക്, അനിമേഷൻ ചിത്രം | coordinates = {{coord|18.9811|72.9169|display=inline,title}} <!-- NOT accurate --> | carries = മോട്ടോർ വാഹനങ്ങൾ | crosses = [[താനെ ഉൾക്കടൽ]] | locale = [[മുംബൈ]], മഹാരാഷ്ട്ര | official_name = | other_name = ശിവ്‌രി- നവ ഷേവാ ട്രാൻസ് ഹാർബർ ലിങ്ക് | named_for = | owner = മുംബൈ മെട്രോപൊളീറ്റൻ റീജിയണൽ ഡെവലപ്മെന്റ് അതോറിറ്റി | heritage = | id = | id_type = | website = | preceded = [[വാശി പാലം]] | design = | material = കോൺക്രീറ്റ്, | material1 = | material2 = | length = {{convert|21.8|km|mi}} | width = {{convert|27|m|ft}} | height = {{convert|25|m|ft}} | depth = | traversable = | towpath = | mainspan = {{Convert|180|m|ft}}<ref>{{cite web |last1=Nair |first1=Aishwarya |title=Longest steel span for MTHL |url=https://www.asianage.com/metros/mumbai/160518/longest-steel-span-for-mthl.html |website=The Asian Age |accessdate=27 April 2019 |date=16 May 2018}}</ref> | number_spans = | piers_in_water = | load = | clearance_above = | clearance_below = | lanes = 6 | life = 100+ years | num_track = | track_gauge = | structure_gauge = | electrification = | architect = | designer = | contracted_designer = | winner = | engineering = consortium formed by AECOM Asia Co Ltd, Padeco India Pvt. Ltd, Dar Al-Handsah and TY Lin International as the general consultant | builder = {{ubl|[[ലാർസൻ ആൻഡ് ടൂബ്രോ]]|[[ഐ.എച്ച്.ഐ]]|[[ദേവൂ ഇ&സി]]|ടാറ്റാ പ്രൊജക്റ്റ്സ് ലിമിറ്റഡ്}} | fabricator = | begin = 24 ഏപ്രിൽ 2018 | complete = | cost = {{INRConvert|14262|c}} | opening = 2023<ref>{{Cite web | url=https://indianexpress.com/article/cities/mumbai/mumbai-trans-harbour-link-mmrda-to-collect-toll-for-rs-22000-crore-project-5595540/ |title = Mumbai trans-harbour link: MMRDA to collect toll for Rs 22,000-crore project|date = 22 February 2019}}</ref> <!-- or | open = --> | rebuilt = | collapsed = | closed = | replaced_by = | traffic = | toll = | map_type = India Mumbai#India Maharashtra | map_relief = | map_dot_label = | map_image = Mumbai trans Harbor link.jpg | map_size = 250 | map_alt = | map_caption = }} ഇന്ത്യൻ നഗരമായ [[മുംബൈ]]<nowiki/>യെ അതിന്റെ ഉപഗ്രഹ നഗരമായ [[നവി മുംബൈ|നവി മുംബൈയുമായി]] ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന 21.8 കിലോമീറ്റർ (13.5 മൈൽ) നീളമുള്ള ഒരു പാലമാണ് '''ഗ്രേറ്റ് മുംബൈ ട്രാൻസ് ഹാർബർ ലിങ്ക്'''. ഇപ്പോൾ ഇത് നിർമ്മാണദശയിലാണ്. പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ ഇത് ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും നീളമുള്ള കടൽ പാലമായിരിക്കും.<ref name=mat>[https://www.mathrubhumi.com/nri/pravasi-bharatham/mumbai/mumbai-news/article-1.2242343 മാതൃഭൂമി, 17 സെപ്റ്റംബർ 2017]</ref> [[ദക്ഷിണ മുംബൈ|ദക്ഷിണ മുംബൈയിലെ]] ശിവ്‌രിയിൽ നിന്നും ആരംഭിച്ച് [[എലഫന്റാ ഗുഹകൾ|ഖാരാപുരി ദ്വീപിന്റെ]] വടക്ക് [[താനെ ഉൾക്കടൽ|താനെ ക്രീക്ക്]] കടന്ന് പാലം നവ ഷേവായ്ക്കടുത്തുള്ള ചിർലെ ഗ്രാമത്തിൽ അവസാനിക്കും. കിഴക്ക് മുംബൈ പൂനെ എക്സ്പ്രസ് ഹൈവേയുമായും പടിഞ്ഞാറ് നിർദ്ദിഷ്ട വെസ്റ്റേൺ ഫ്രീവേയുമായും റോഡ് ബന്ധിപ്പിക്കും. 27 മീറ്റർ വീതിയിൽ ആറുവരിപ്പാതയുള്ള ഒരു ഹൈവേ ആയിരിക്കും ഇത്.<ref>[http://www.cidcoindia.com/cidco/mthl.aspx ] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120229040733/http://www.cidcoindia.com/cidco/mthl.aspx |date=29 February 2012 }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.indianexpress.com/news/trans-harbour-link-switches-tracks-to-metro/739683/ |title=Trans Harbour Link switches tracks to Metro |newspaper=[[The Indian Express]] |date=2011-01-20 |accessdate=2013-07-21}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tW82zkTJ22g |title=YouTube |via=YouTube |accessdate=2013-07-21}}</ref> രണ്ട് അടിയന്തര എക്സിറ്റ് പാതകൾ, എഡ്ജ് സ്ട്രിപ്പ്, ക്രാഷ് ബാരിയർ എന്നിവയും ഉണ്ടായിരിക്കും.<ref>{{cite web|title=Mumbai Trans Harbour Link expected to be built by 2021; Will it make your travel easier?|url=http://www.moneycontrol.com/news/business/companies/mumbai-trans-harbour-link-expected-to-be-built-by-2021-will-it-make-your-travel-easier-2443327.html|website=Moneycontrol|accessdate=26 November 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://dailypioneer.com/nation/123033-centre-sanctions-1920-cr-for-mumbai-trans-harbour-link-.html |title=The Pioneer |work=The Pioneer|location=India |accessdate=2013-07-21}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=6XbanMboMWw |title=Tv9 Gujarat - Trans Harbour link in Mumbai would be ready in 2017 |via=YouTube |date=2012-02-18 |accessdate=2013-07-21}}</ref> പദ്ധതിക്ക് 14,262 കോടി രൂപ (2.0 ബില്യൺ യുഎസ് ഡോളർ) ചിലവ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. പദ്ധതിക്കായി എംഎംആർഡിഎ 2017 നവംബറിൽ കരാർ നൽകി. നാലര വർഷത്തിനുള്ളിൽ പൂർത്തിയാക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ 2018 ഏപ്രിലിൽ നിർമ്മാണം ആരംഭിച്ചു. പാലം തുറക്കുന്നതോടെ ദിവസവും ഏകദേശം 70,000 വാഹനങ്ങൾ ഈ പാത ഉപയോഗിക്കുമെന്ന് എംഎംആർഡിഎ കണക്കാക്കുന്നു.<ref>{{cite web |title=Mumbai may have to pay toll for 23 years to cruise on MTHL |url=https://www.dnaindia.com/mumbai/report-mumbai-may-have-to-pay-toll-for-23-years-to-cruise-on-mthl-2581267 |website=dna |accessdate=15 October 2018 |date=4 February 2018}}</ref> ==നിർമ്മാണം== മൂന്ന് പാക്കേജുകളായാണ് ഈ കടൽപാലത്തിന്റെ നിർമ്മാണം ആസൂത്രണം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. {| class="wikitable" |+ !പാക്കേജ് !നീളം !വിവരണം !കരാറുകാർ !ചിലവ് |- |1 |10.38&nbsp;km |താനെ ക്രീക്കിനു കുറുകെ ശിവ്‌രി ഇന്റർചേഞ്ച് ഉൾപ്പെടുന്ന ഭാഗം |ലാർസൺ ആൻഡ് ടൂബ്രോ, ഐ.എച്ച്.ഐ കോർപ്പറേഷൻ |{{INRConvert|7637.3|c}} |- |2 |7.807&nbsp;km | താനെ ക്രീക്കിനു കുറുകെ ശിവാജി നഗർ ഇന്റർചേഞ്ച് ഉൾപ്പെടുന്ന ഭാഗം |ടാറ്റാ പ്രൊജക്റ്റ്സ് ലിമിറ്റഡ്, ദേവൂ ഇ&സി |{{INRConvert|5612.61|c}} |- |3 |3.613&nbsp;km |സ്റ്റേറ്റ് ഹൈവേ 52, സ്റ്റേറ്റ് ഹൈവേ 54, നാഷണൽ ഹൈവേ 4B എന്നിവയിലേക്ക് ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന പാതകൾ | ലാർസൺ ആൻഡ് ടൂബ്രോ |{{INRConvert|1013.79|c}} |} ഇവ കൂടാതെ നാലാമത്തെ പാക്കേജായി ഈ പാതയിലെ ടോൾ സംവിധാനങ്ങളും ആധുനിക ഗതാഗത നിയന്ത്രണ സംവിധാനങ്ങളും പ്രാവർത്തങ്കമാകും.<ref> https://mmrda.maharashtra.gov.in/mthl# </ref> ==ടോൾ നിരക്ക്== [[File:MTHL work from Sewri Fort.jpg|400px|left|thumb|ട്രാൻസ് ഹാർബർ ലിങ്ക്, നിർമ്മാണത്തിൽ. [[ശിവ്‌രി കോട്ട|ശിവ്‌രി കോട്ടയിൽ]] നിന്നുള്ള്ല ദൃശ്യം]] ഈ പാലത്തിലൂടെയുള്ള ഗതാഗതത്തിന് 2045 വരെ ടോൾ പിരിവ് ഉണ്ടാകുമെന്ന് എംഎംആർഡിഎ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. 2016-ൽ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടതുപ്രകാരമുള്ള ടോൾ നിരക്ക് താഴെ പറയുന്ന വിധമാണ്. {| class="wikitable" |+ !വാഹനം !ടോൾ നിരക്ക് |- |കാറുകൾ |₹175 |- | ലഘു വാണിജ്യ വാഹനങ്ങൾ |₹265 |- | ബസുകൾ, ട്രക്കുകൾ |₹525 |- | മൾട്ടി ആക്സിൽ വാഹനങ്ങൾ |₹790 |} പദ്ധതിക്ക് ധനസഹായം നൽകുന്നതിൽ പ്രമുഖ ഏജൻസിയായ ജപ്പാൻ ഇന്റർനാഷണൽ കോ-ഓപ്പറേഷൻ ഏജൻസി (JICA)<ref>https://www.jica.go.jp/india/english/office/topics/press200327_06.html</ref> ടോൾ നിരക്ക് ഉയർത്തണമെന്ന് നിർദ്ദേശിക്കുകയുണ്ടായി. ==അവലംബം== {{reflist}} 2d76t32gwdap2lmntsvc3erpulayi09 0 530709 3763314 3610901 2022-08-08T14:22:49Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Speciesbox | image = Fruit I IMG 9205.jpg | image_caption = Foliage and fruit in [[Kolkata]], [[West Bengal]], [[India]]. | display_parents = 3 | genus = Kleinhovia | parent_authority = [[Carl Linnaeus|L.]] | species = hospita | authority = [[Carl Linnaeus|L.]] }} ഒരു നിത്യഹരിത, ഉഷ്ണമേഖലാ വൃക്ഷമാണ് '''പപ്പടമരം''', {{ശാനാ|Kleinhovia hospita}}. [[ഇന്തോനേഷ്യ]], [[മലേഷ്യ]], ഉഷ്ണമേഖലാ ഏഷ്യയുടെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഈ വൃക്ഷം കാണപ്പെടുന്നു. '''''ക്ലീൻഹോവിയ''''' ജനുസ്സിലെ ഒരേയൊരു ഇനം ആയതിനാൽ ഇത് [[ഏകവർഗ്ഗം|മോണോടൈപ്പിക്]] ആണ്. == വിവരണം == 20 മീറ്റർ വരെ ഉയരത്തിൽ വളരുന്ന നിത്യഹരിതവൃക്ഷമാണ് ''പപ്പടമരം.'' ഇടതൂർന്ന വൃത്താകൃതിയിലുള്ള മേലാപ്പും പുഷ്പങ്ങളുടെയും പഴങ്ങളുടെയും പിങ്ക് നിറത്തിലുള്ള സ്പ്രേകളും ഇതിന്റെ സവിശേഷതകളാണ്. == ഉപയോഗങ്ങൾ == [[മലേഷ്യ|മലയ]], [[ഇന്തോനേഷ്യ]], [[പാപുവ ന്യൂ ഗിനിയ|പപ്പുവ ന്യൂ ഗ്വിനിയ]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ [[ചുണങ്ങ്|ചുണങ്ങു]] ചികിത്സയ്ക്കായി ''പപ്പടമരം'' ഒരു പരമ്പരാഗത മരുന്നായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇളം ഇലകൾ പച്ചക്കറിയായി കഴിക്കുന്നു. കയർ കെട്ടുന്നതിനോ കന്നുകാലികളെ കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നതിനോ ഉപയോഗിക്കുന്ന കയറുകൾ നിർമ്മിക്കാൻ മരത്തിന്റെ നാരുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു.<ref>Philippine medicinal Herbs, "Tan-ag / Kleinhovia hospita Linn, guest tree ", Alternative Medicine in the Philippines, retrieved on 01 Jan., 2010.</ref> അലങ്കാര ആവശ്യങ്ങൾക്കായും പപ്പടമരം ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. ആകർഷകമായ പിങ്ക് പൂങ്കുലകൾ ഇതിനെയൊരു [[അലങ്കാരച്ചെടി|അലങ്കാരവൃക്ഷമായി]] നട്ടുവളത്താൻ സഹായിക്കുന്നുണ്ട്. == ചിത്രശാല == <gallery> പ്രമാണം:Tree I IMG 9212.jpg|[[Kolkata|കൊൽക്കത്തയിൽ നിന്നും]] പ്രമാണം:Kleinhovia hospita Blanco2.328.png|[[Francisco Manuel Blanco|ഫ്രാൻസിസ്കോ മാനുവൽ ബ്ലാങ്കോയുടെ]] കളർ പ്ലേറ്റ് പ്രമാണം:Kleinhovia hospita (Bola) in Hyderabad, AP W IMG 0480.jpg|ഇന്ത്യയിലെ [[Hyderabad, Andhra Pradesh|ഹൈദരാബാദിൽ]] പൂർണ വളർച്ചയെത്താത്ത എഫ്ലോറസെൻസ് </gallery> == കുറിപ്പുകൾ == {{Reflist}} == അവലംബം == * ലത്തീഫ്, എ., 1997. ഫരീദ ഹനുമിലെ ക്ലീൻ‌ഹോവിയ ഹോസ്പിറ്റ എൽ., ഐ. ): ''തെക്ക്-കിഴക്കൻ ഏഷ്യ നമ്പർ 11 ന്റെ സസ്യ വിഭവങ്ങൾ'' . സഹായ സസ്യങ്ങൾ. പ്രോസിയ ഫ Foundation ണ്ടേഷൻ, [[ബോഗർ|ബൊഗോർ]], ഇന്തോനേഷ്യ; url ഉറവിടം: [https://uses.plantnet-project.org/en/Kleinhovia_hospita_(PROSEA) Pl @ n ഉപയോഗിക്കുക] . == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * [https://indiabiodiversity.org/species/show/264308 കൂടുതൽ വിവരവും കാണുന്ന ഇടങ്ങളും] * {{Commons-inline|Kleinhovia hospita|''Kleinhovia hospita''}} * {{Wikispecies-inline|Kleinhovia hospita|''Kleinhovia hospita''}} * [http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=KLHO ക്ലീൻ‌ഹോവിയ ഹോസ്പിറ്റയ്‌ക്കായുള്ള സസ്യങ്ങളുടെ പ്രൊഫൈൽ (അതിഥി വൃക്ഷം)] {{Taxonbar|from=Q15732517|from2=Q2233432}} [[വർഗ്ഗം:ക്വീൻസ്ലാൻഡിലെ സസ്യജാലങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:തായ്വാനിലെ വൃക്ഷങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ചൈനയിലെ മരങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഔഷധസസ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഒരു സ്പീഷീസ് മാത്രമുള്ള സസ്യജനുസ്സുകൾ]] 3czuqehghymj6rvhmi8jczoyvi31ck5 0 530934 3763316 3516974 2022-08-08T14:31:06Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Lilium philadelphicum}} {{taxobox |name = ''Wood lily'' |image = Lilium philadelphicum var. philadelphicum.jpg |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperms]] |unranked_classis = [[Monocots]] |ordo = [[Liliales]] |familia = [[Liliaceae]] |genus = ''[[Lilium]]'' |species = '''''L. philadelphicum''''' |binomial = ''Lilium philadelphicum'' |binomial_authority = [[Carl Linnaeus|L.]] |synonyms_ref=<ref>[http://apps.kew.org/wcsp/synonomy.do?name_id=279881 Kew World Checklist of Selected Plant Families]</ref> |synonyms= * ''Lilium andinum'' <small>Nutt.</small> * ''Lilium masseyi'' <small>Hyams</small> * ''Lilium montanum'' <small>A.Nelson</small> * ''Lilium lanceolatum'' <small>T.J.Fitzp.</small> * ''Lilium umbellatum'' <small>Pursh</small> * ''Lilium wansharicum'' <small>Duch.</small> |}} [[വടക്കേ അമേരിക്ക]]യിൽ നിന്നുള്ള [[ലില്ലി|ലില്ലി]]യുടെ ഒരിനമാണ് '''ലിലിയം ഫിലാഡെൽഫിക്കം.''' ഇത് '''വുഡ് ലില്ലി, ഫിലാഡൽഫിയ ലില്ലി, പ്രേയറി ലില്ലി''' അല്ലെങ്കിൽ '''വെസ്റ്റേൺ റെഡ് ലില്ലി''' എന്നീ പേരുകളിലും അറിയപ്പെടുന്നു.<ref>{{eFloras|1|242101743|Lilium philadelphicum |family=Liliaceae |first=Mark W. |last=Skinner}}</ref> == വിതരണം == [[കാനഡ]]യിലെ [[ബ്രിട്ടീഷ് കൊളംബിയ]] മുതൽ [[ക്യൂബെക്]] വരെയും [[അമേരിക്ക]]യുടെ ചില ഭാഗങ്ങളിലും (വടക്കുകിഴക്കൻ, [[മഹാതടാകങ്ങൾ|ഗ്രേറ്റ് തടാക]] പ്രദേശങ്ങളും ഒപ്പം [[റോക്കി മലനിരകൾ|റോക്കി]], [[അപ്പലേച്ചിയൻ പർവ്വതനിരകൾ|അപ്പലാചിയൻ പർവതനിരകളും]]) ഈ സസ്യം വ്യാപകമായി വളരുന്നു.<ref name = USDA>{{PLANTS |symbol=LIPH |taxon=Lilium philadelphicum |access-date=24 May 2016}}</ref><ref>{{BONAP|ref |genus=Lilium |species=philadelphicum}}</ref> == വിവരണം == ലിലിയം ഫിലാഡെൽഫിക്കം ഏകദേശം 30 മുതൽ 90 സെന്റീമീറ്റർ വരെ ഉയരത്തിൽ വളരുന്നു. ജൂൺ മുതൽ ഓഗസ്റ്റ് വരെ ഇതിൽ ചുവപ്പ് അല്ലെങ്കിൽ ഓറഞ്ച് പൂക്കൾ ഉണ്ടാകുന്നു.<ref>{{cite web | title = Plant detail: Lilium philadelphicum | url = http://www.evergreen.ca/nativeplants/search/view-plant.php?ID=00400 | publisher = Evergreen | year = 2008 | accessdate = 2008-07-09}}</ref> === ഇനങ്ങൾ === *ലിലിയം ഫിലാഡെൽഫിക്കം var. andinum — പടിഞ്ഞാറൻ വുഡ് ലില്ലി, മിഡ്‌വെസ്റ്റേൺ യു‌എസ്, ഗ്രേറ്റ് പ്ലെയിൻ‌സ്, വെസ്റ്റേൺ യു‌എസ് പ്രദേശങ്ങൾ‌ എന്നിവിടങ്ങളിലെ തദ്ദേശവാസി.<ref>{{NPIN|LIPHA|Lilium philadelphicum}}</ref>[[കാനഡ]]യിലെ [[സസ്ക്കാറ്റ്ച്ചെവാൻ|സസ്ക്കാറ്റ്ച്ചെവാൻ]] പ്രവിശ്യയുടെ പുഷ്പ ചിഹ്നമാണിത്. ഇത് [[Flag of Saskatchewan|സസ്‌കാച്ചെവന്റെ പതാക]]യിൽ കാണപ്പെടുന്നു.<ref name=SKGH>{{cite web|title=Government House Gardens Showcase Western Red Lily |url=http://www.gov.sk.ca/news?newsId=864f93b3-c3ac-4043-92ed-a2e87bea2507 |publisher=Government of Saskatchewan |date=2005-07-21 |accessdate=2008-07-09 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110611012230/http://www.gov.sk.ca/news?newsId=864f93b3-c3ac-4043-92ed-a2e87bea2507 |archivedate=2011-06-11 }}</ref><ref name = "OPS">{{cite web | title = Saskatchewan's Provincial Flower | url = http://www.ops.gov.sk.ca/Default.aspx?DN=4265786e-9990-4a67-8dec-67cb3cc96849 | publisher = Government of Saskatchewan | accessdate = 2008-07-09}}, designated in 1941.</ref><ref>{{cite web | title = Saskatchewan | publisher = Government of Canada | date = 2013-08-20 | url = http://www.pch.gc.ca/eng/1363290315306 | accessdate = 2015-07-18 }}</ref> == സംരക്ഷണം == [[മെരിലാൻ‌ഡ്]], [[ന്യൂ മെക്സിക്കോ]], [[ടെന്നസി]], [[നോർത്ത് കരോലിന]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ വംശനാശ ഭീഷണി നേരിടുന്ന ഒരു ഇനമായി ലിലിയം ഫിലാഡെൽഫിക്കം പട്ടികപ്പെടുത്തി.<ref name = USDA /><ref name = NC>{{cite web |title = Endangered Plants of North Carolina | url = http://ncnatural.com/wildflwr/endangrd.html#L | publisher = North Carolina Natural | date = February 2000 | accessdate = 2008-07-09}}</ref> [[കെന്റക്കി|കെന്റക്കി]]യിലും [[ഒഹായോ]]യിലും ഭീഷണി നേരിടുന്ന ഒരു ഇനമാണ് ഇത്.<ref name = USDA /> [[സസ്ക്കാറ്റ്ച്ചെവാൻ]] പ്രവിശ്യാ പുഷ്പ ചിഹ്നം എന്ന നിലയിൽ ഇത് പ്രവിശ്യാ ചിഹ്നങ്ങളും ബഹുമതി നിയമവും പ്രകാരം പരിരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മാത്രമല്ല അവ ഒരു തരത്തിലും പറിക്കാനോ പിഴുതെറിയാനോ നശിപ്പിക്കാനോ കഴിയില്ല.<ref name = "OPS"/><ref name = SKGH /> == വിഷാംശം== പൂച്ചകൾക്ക് ലില്ലിയുടെ വിഷാംശം വളരെ സെൻസിറ്റീവ് ആണ്. മാത്രമല്ല കഴിക്കുന്നത് പലപ്പോഴും മാരകവുമാണ്.<ref>[http://www.noliliesforcats.com/faq1.pml Frequently Asked Questions] No Lilies For Cats.</ref><ref>{{cite journal | pmid = 21147474 | doi=10.1053/j.tcam.2010.09.006 | volume=25 | issue=4 | title=Lily toxicity in the cat | year=2010 | journal=Top Companion Anim Med | pages=213–7 | last1 = Fitzgerald | first1 = KT}}</ref><ref>[http://www.petpoisonhelpline.com/poison/lilies/ Lilies] Pet Poison Helpline.</ref>പൂച്ചകൾ സന്ദർശിക്കുന്ന വീടുകളും പൂന്തോട്ടങ്ങളും ഈ ചെടി സൂക്ഷിക്കുന്നതിനോ ഉണങ്ങിയ പുഷ്പങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനോ എതിരെ ശക്തമായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെടുന്നു. പൂച്ച അവയിൽ ഉരസാനും പൂമ്പൊടി പറ്റിപിടിക്കാനും ഇടയാക്കും. സംശയിക്കപ്പെടുന്ന കേസുകൾക്ക് അടിയന്തിര വെറ്റിനറി ശ്രദ്ധ ആവശ്യമാണ്.<ref name="petmd" /> കരി കൂടാതെ / അല്ലെങ്കിൽ പ്രേരിപ്പിച്ച ഛർദ്ദി എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് ദ്രുതഗതിയിലുള്ള ചികിത്സ വിഷവസ്തുക്കളുടെ അളവ് കുറയ്ക്കുകയും [[ഡ്രിപ്പ്]] നൽകുന്നതിലൂടെ വലിയ അളവിൽ ദ്രാവകം വൃക്കകൾക്ക് കേടുപാടുകൾ കുറയ്ക്കുകയും അതിജീവിക്കാനുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും.<ref name="petmd">[http://www.petmd.com/cat/emergency/poisoning-toxicity/e_ct_lily_poisoning Lily Poisoning in Cats]. Pet MD.</ref> == പരമ്പരാഗത ഉപയോഗങ്ങൾ == ചില തദ്ദേശീയ അമേരിക്കക്കാർ ഇതിന്റെ ഭൂകാണ്ഠം കഴിക്കുന്നുണ്ട്.<ref>{{cite book |last1=Niering |first1=William A. |authorlink1=William Niering| last2=Olmstead |first2=Nancy C. |title=The Audubon Society Field Guide to North American Wildflowers, Eastern Region |year=1985 |origyear=1979|publisher=Knopf |isbn=0-394-50432-1 |page=602}}</ref> == ചിത്രശാല== <gallery> File:Lilium philadelphicum 5497349.jpg|ഇലച്ചാർത്തോടുകൂടിയ പുഷ്പം File:Lilium philadelphicum 5473586.jpg|പുഷ്പത്തിന്റെ വശ കാഴ്ച File:Lilium philadelphicum 5473587.jpg|Immature flower File:Rare Yellow Wood Lily (30603573588).jpg|യുഎസ്എയിലെ നോർത്ത് ഡക്കോട്ടയിലെ [[Logan County, North Dakota|ലോഗൻ കൗണ്ടി]]യിൽ അപൂർവ മഞ്ഞ ഇനം File:20-01-001-callaway.jpg|[[Callaway Gardens|കാലവേ ഗാർഡനിലെ]] പ്രദർശനം </gallery> ==അവലംബം== {{Reflist|26em}} ==പുറംകണ്ണികൾ== * [http://herb.umd.umich.edu/herb/search.pl?searchstring=Lilium+philadelphicum University of Michigan at Dearborn: Native American Ethnobotany of ''Lilium philadelphicum''] {{Commonscat|position=left|Lilium philadelphicum}} {{Taxonbar|from=Q136874}} [[വർഗ്ഗം:ലിലിയം]] [[വർഗ്ഗം:കാനഡയിലെ സസ്യജാലം]] [[വർഗ്ഗം:അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ സസ്യജാലങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പരമ്പരാഗത നാടൻ അമേരിക്കൻ വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന സസ്യങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കാൾ ലിനേയസ് നാമകരണം ചെയ്തവ]] [[വർഗ്ഗം:ലിലിയേസീ]] cgwy9kr5vmdc8tefbemqmjauk61ouiu 0 541575 3763493 3761541 2022-08-09T07:03:26Z Irshadpp 10433 /* സങ്കീർണതകൾ */ wikitext text/x-wiki {{rough translation|1=ഇംഗ്ലീഷ്|listed=yes|date=2022 മേയ്}} {{Infobox medical intervention|Name=Kidney Transplantation|image=kidtransplant.svg|ICD10={{ICD10PCS|OTY|0/T/Y}}|ICD9={{ICD9proc|55.6}}|MeshID=D016030|OPS301={{OPS301|5-555}}|Synonyms=Renal transplantation|MedlinePlus=003005}} വൃക്കരോഗചികിത്സയുടെ അവസാനഘട്ടത്തിലായി (ESRD), പ്രവർത്തനരഹിതമായ വൃക്കകൾക്കു പകരമായി മറ്റൊരു ദാതാവിന്റെ വൃക്ക വെക്കുന്നതിനെ '''വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ''' (Kidney transplant or renal transplant) എന്ന് പറയുന്നു. മരണപ്പെട്ട വ്യക്തിയിൽ നിന്നോ അല്ലെങ്കിൽ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ദാതാവിൽ നിന്നോ ശേഖരിയ്ക്കപ്പെടുന്ന വൃക്കകളാണ് ഇത്തരത്തിൽ വെച്ചുപിടിപ്പിക്കുന്നത്. ദാതാക്കൾ യഥാക്രമം ഡിസീസഡ് ഡോണർ (മരണപ്പെട്ട ദാതാവ്, deceased-donor, മുൻപ് കഡാവെറിക് ഡോണർ എന്നാണറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്), ലിവിങ് ഡോണർ (ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ദാതാവ്, living-donor) എന്നിങ്ങനെ അറിയപ്പെടുന്നു. ദാതാവും സ്വീകർത്താവും തമ്മിൽ ജനിതക ബന്ധം ഉണ്ടോ, ഇല്ലേ എന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ദാതാക്കളെ വീണ്ടും ലിവിങ്-റിലേറ്റഡ്, ലിവിങ്-അൺറിലേറ്റഡ് എന്ന് തിരിക്കുന്നു. മറ്റു വൈദ്യശാസ്ത്രപരമായ കാരണങ്ങളില്ലെങ്കിൽ, പ്രവർത്തനരഹിതമായ വൃക്കകൾ നീക്കം ചെയ്യാതെ തന്നെയാണ് അടിവയറ്റിൽ കോമൺ ഇലിയാക് ആർട്ടറി, കോമൺ ഇലിയാക് വെയിൻ എന്നിവയെ ബന്ധപ്പെടുത്തി പുതിയ വൃക്ക സ്ഥാപിക്കുന്നത്. അതിലേക്ക് മൂത്രസഞ്ചിയിൽ നിന്ന് പുതുതായി കുഴൽ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. [[ഇ.എസ്.ആർ.ഡി]] രോഗിയെ സമഗ്രമായ ഒരു വൈദ്യപരിശോധനക്ക് ശേഷം വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയക്ക് തക്ക ആരോഗ്യമുണ്ടോ എന്ന് വിലയിരുത്തുന്നു. തദടിസ്ഥാനത്തിൽ രോഗിയുടെ അവസ്ഥ ശസ്ത്രക്രിയക്ക് യോജിച്ചതാണെങ്കിൽ അനുയോജ്യമായ വൃക്ക ലഭ്യമാവുന്ന രീതിയിൽ വെയിറ്റിങ് ലിസ്റ്റിൽ രോഗിയുടെ പേര് ചേർക്കുന്നു. മരണപ്പെട്ട ദാതാക്കളുടെ വൃക്ക ലഭ്യമാക്കുന്നതിനായാണ് ഇത്തരം വെയിറ്റിങ് ലിസ്റ്റുകൾ നിലനിൽക്കുന്നത്<ref name="National Kidney Foundation">{{Cite web|url=https://www.kidney.org/atoz/content/kidney-transplant|title=20 Common Kidney Transplant Questions and Answers|access-date=23 March 2021|last=<!--Not stated-->|date=26 January 2017|publisher=National Kidney Foundation|archive-url=https://web.archive.org/web/20210321124806/https://www.kidney.org/atoz/content/kidney-transplant|archive-date=21 March 2021}}</ref>. പല രാജ്യങ്ങളിലും ഇത്തരത്തിൽ മാസങ്ങളോ വർഷങ്ങളോ കാത്തിരിക്കേണ്ടി വരാറുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=https://www.kidney.org/atoz/content/transplant-waitlist|title=The Kidney Transplant Waitlist – What You Need to Know|access-date=26 March 2021|last=<!--Not stated-->|date=10 February 2017|publisher=National Kidney Foundation}}</ref>. [[ഡയാലിസിസ്|ഡയാലിസിസിന്]] വിധേയരാവുന്ന [[ഇ.എസ്.ആർ.ഡി]] രോഗികളെ അപേക്ഷിച്ച് വൃക്ക മാറ്റിവെച്ച വ്യക്തികൾ കൂടുതൽ കാലം മെച്ചപ്പെട്ട ജീവിതനിലവാരത്തിൽ ജീവൻ നിലനിർത്തുന്നതായി പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു<ref name="National Kidney Foundation">{{Cite web|url=https://www.kidney.org/atoz/content/kidney-transplant|title=20 Common Kidney Transplant Questions and Answers|access-date=23 March 2021|last=<!--Not stated-->|date=26 January 2017|publisher=National Kidney Foundation|archive-url=https://web.archive.org/web/20210321124806/https://www.kidney.org/atoz/content/kidney-transplant|archive-date=21 March 2021}}</ref>. എന്നാലും, ജീവിതകാലം മുഴുവൻ തുടരേണ്ട മരുന്നുകൾ കൊണ്ട് രോഗപ്രതിരോധശേഷി കുറച്ച് നിറുത്തേണ്ടി വരുന്നത് കൊണ്ട് അണുബാധ, കാൻസർ തുടങ്ങിയ രോഗസാധ്യതകൾ ഇവരിൽ കൂടുതലാണ്<ref name="Management of Kidney Transplant Recipients">{{Cite journal|title=Management of Kidney Transplant Recipients by General Nephrologists: Core Curriculum 2019|journal=American Journal of Kidney Diseases|volume=73|issue=6|pages=866–879|date=June 2019|pmid=30981567|doi=10.1053/j.ajkd.2019.01.031}}</ref>. കൂട്ടിച്ചേർക്കപ്പെട്ട വൃക്ക ശരീരത്താൽ നിരസിക്കപ്പെടാതിരിക്കാനാണ് ഇത്തരം മരുന്നുകൾ നൽകപ്പെടുന്നത്. ഇമ്മ്യൂണോസപ്രസന്റുകൾ എന്നാണ് ഇത്തരം മരുന്നുകൾ അറിയപ്പെടുന്നത്. ചേർക്കപ്പെട്ട വൃക്ക ശരീരബാഹ്യ വസ്തു എന്ന് കണ്ട് ശരീരത്താൽ നിരസിക്കപ്പെട്ടേക്കാം. സെല്ലുലാർ റിജക്ഷൻ, ആന്റിബോഡി-മീഡിയേറ്റഡ് റിജക്ഷൻ എന്നീ തരങ്ങളിൽ നിരസിക്കപ്പെടൽ സംഭവിക്കുന്നു. ശസ്ത്രക്രിയക്ക് എത്രകാലം ശേഷമാണ് വൃക്ക നിരസിക്കപ്പെടുന്നത് എന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ആന്റിബോഡി-മീഡിയേറ്റഡ് റിജക്ഷൻ വീണ്ടും അക്യൂട്ട്, ഹൈപ്പർക്യൂട്ട്, ക്രോണിക് എന്നിങ്ങനെ തിരിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്. മാറ്റിവെക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയക്ക് ശേഷം ഓരോ മൂന്ന് മാസത്തിലും വൃക്കയുടെ പ്രവർത്തനം [[ക്രിയാറ്റിനിൻ]] അടക്കമുള്ള ലാബ് പരിശോധനകളിലൂടെ വിലയിരുത്തപ്പെടേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്. ഇതിൽ എന്തെങ്കിലും സംശയങ്ങൾ തോന്നിയാൽ വൃക്ക ബയോപ്സി പരിശോധനക്ക് വിധേയമാക്കേണ്ടതായി വരും. 2018-ൽ മാത്രം ലോകത്ത് 95,479 വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലുകൾ നടന്നതായാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. ഇതിൽ 36 ശതമാനവും ലിവിങ് ഡോണർ ട്രാൻസ്പ്ലാന്റേഷൻ ആയിരുന്നു<ref>{{Cite web|url=http://www.transplant-observatory.org/wp-content/uploads/2020/10/glorep2018-2.pdf|title=International Report on Organ Donation And Transplantation Activities: Executive Summary 2018|access-date=24 March 2021|last=<!--Not stated-->|date=October 2020|website=Global Observatory on Donation and Transplantation|publisher=ONT/WHO|archive-url=https://web.archive.org/web/20210321045858/http://www.transplant-observatory.org/wp-content/uploads/2020/10/glorep2018-2.pdf|archive-date=21 March 2021}}</ref>. 1954-ൽ [[ജോസഫ് മറേ|ജോസഫ് മുറെയാണ്]] വൃക്കമാറ്റിവെക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയ വിജയകരമായി നടത്തിയത്. ഇതിന്റെ പേരിൽ 1990-ലെ [[വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം]] അദ്ദേഹത്തിന് സമ്മാനിക്കപ്പെട്ടു<ref>{{Cite journal|title=Historical Perspectives in Kidney Transplantation: An Updated Review|journal=Progress in Transplantation|volume=25|issue=1|pages=64–69|date=March 2015|pmid=25758803|doi=10.7182/pit2015789}}</ref>. == ചരിത്രം == വൃക്കയുൾപ്പെടെയുള്ള അവയവങ്ങൾ മാറ്റിവെക്കുന്നതിന്റെ സാധ്യത എന്ന ആശയം 1907-ൽ ചിക്കാഗോ സർവകലാശാലയിൽ അവതരിപ്പിച്ച ''ടെൻഡൻസീസ് ഇൻ പത്തോളജി'' എന്ന പ്രബന്ധത്തിലൂടെ സൈമൺ ഫ്ലെക്സ്നർ മുന്നോട്ടുവെക്കുകയുണ്ടായി. ധമനികൾ, ആമാശയം, വൃക്ക, ഹൃദയം എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള അവയവങ്ങളാണ് അതിൽ പരാമർശിക്കപ്പെട്ടത്<ref>[https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1908/01/02/104713376.pdf MAY TRANSPLANT THE HUMAN HEART] ([[Portable Document Format|.PDF]]), ''[[The New York Times]]'', 2 January 1908</ref>. യുക്രൈനിലെ കെർസണിലെ ശസ്ത്രക്രിയാവിദഗ്ദനായിരുന്ന യൂറി വൊറോണിയാണ് ആദ്യമായി വൃക്ക മാറ്റിവെക്കാൻ ശ്രമിച്ചത്. 1933-ൽ ഡിസീസഡ് ഡോണറിൽ (ദാതാവിന്റെ മരണശേഷം ശേഖരിക്കപ്പെട്ടത്) നിന്ന് ശേഖരിച്ച വൃക്ക രോഗിയുടെ തുടയിലാണ് വൊറോണി സ്ഥാപിച്ചത്. രക്തഗ്രൂപ്പുമായി പൊരുത്തപ്പെടാത്തതിനാൽ രണ്ട് ദിവസത്തിനുള്ളിൽ വൃക്ക ശരീരം തിരസ്കരിക്കുകയും രോഗി മരണപ്പെടുകയും ചെയ്തു<ref>{{Cite journal|title=Surgeon Yurii Voronoy (1895–1961) – a pioneer in the history of clinical transplantation: in Memoriam at the 75th Anniversary of the First Human Kidney Transplantation|doi=10.1111/j.1432-2277.2009.00986.x|volume=22|issue=12|journal=Transplant International|pages=1132–1139|pmid=19874569|date=Dec 2009}}</ref>. ഇല്ലിനോയ്സിലെ റിച്ചാർഡ് ലോലർ<ref>[https://www.stressmarq.com/first-successful-kidney-transplant/ Stressmarq.com]; [http://indiatoday.intoday.in/education/story/66th-anniversary-of-the-worlds-first-kidney-transplant/1/445128.html Indiatoday.intoday.in]; [https://www.healthcentral.com/article/first_kidney_transplant_june_17_1950 Healthcentral.com] (retrieved 12 February 2018)</ref> എന്ന വൈദ്യശാസ്ത്രജ്ഞൻ പോളിസിസ്റ്റിക് വൃക്കരോഗിയായ റൂത്ത് ടക്കർ (44 വയസ്സ്) എന്ന വനിതക്ക് വെച്ചുപിടിപ്പിച്ച വൃക്ക പത്ത് മാസം വരെ തിരസ്കരിക്കപ്പെടാതെ നിലനിന്നു. രോഗപ്രതിരോധശേഷി കുറക്കുന്നതിനുള്ള മരുന്നുകൾ അന്ന് നിലവിലില്ലായിരുന്നു. ഈ പത്ത് മാസത്തിനുള്ളിൽ അവരുടെ വൃക്കകൾ ആരോഗ്യം വീണ്ടെടുത്തതിനാൽ പിന്നീട് അഞ്ചുകൊല്ലം കൂടി അവർക്ക് ആയുസ്സ് കിട്ടി<ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/organtransplanta0000pete|title=Organ transplantation|last=David Petechuk|publisher=Greenwood Publishing Group|year=2006|isbn=978-0-313-33542-6|page=[https://archive.org/details/organtransplanta0000pete/page/11 11]|url-access=registration}}</ref>. 1952-ൽ ജീൻ ഹാംബർഗർ ലിവിങ് ഡോണറിൽ നിന്നുള്ള വൃക്കയെടുത്തുകൊണ്ട് രോഗിയിൽ സ്ഥാപിച്ചുവെങ്കിലും മൂന്ന് ആഴ്ചക്കുള്ളിൽ തന്നെ അത് പരാജയപ്പെടുകയായിരുന്നു<ref>{{Cite journal|last=Legendre|first=Ch|last2=Kreis, H.|title=A Tribute to Jean Hamburger's Contribution to Organ Transplantation|journal=American Journal of Transplantation|date=November 2010|volume=10|issue=11|pages=2392–2395|doi=10.1111/j.1600-6143.2010.03295.x|pmid=20977631}}</ref>. പാരീസിലെ നെക്കർ ആശുപത്രിയിലായിരുന്നു ശസ്ത്രക്രിയ നടന്നത്. 1954 ഡിസംബറിൽ ബോസ്റ്റണിൽ നടന്ന ശസ്ത്രക്രിയയാണ് വിജയകരമായ വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. ഡിസംബർ 23-ന് ബിഗ്രാം ആശുപത്രിയിൽ നടന്ന ശസ്ത്രക്രിയ [[ജോസഫ് മറേ|ജോസഫ് മുറെ]], [[ജെ. ഹാർട്ട്വെൽ ഹാരിസൺ]], ജോൺ പി. മെറിൽ എന്നിവർ ചേർന്നാണ് നടത്തിയത്. സമാന ഇരട്ടകളായ (Identical twins) രോഗിയും ദാതാവുമായിരുന്നു എന്നതിനാൽ തിരസ്ക്കരിക്കപ്പെടാനുള്ള സാധ്യത വിരളമായിരുന്നു. റൊണാൾഡ് ഹെറിക്ക് ആയിരുന്നു ദാതാവ്. [[റിച്ചാർഡ് ഹെറിക്]] എന്ന രോഗിയിലേക്കാണ് വൃക്ക സ്ഥാപിച്ചത്. എന്നാൽ സ്വീകരിക്കപ്പെട്ട വൃക്കയിലെ മറ്റുചില സങ്കീർണ്ണതകൾ കാരണം എട്ട് വർഷത്തിന് ശേഷം റിച്ചാർഡ് മരണപ്പെടുകയായിരുന്നു<ref>{{cite news | url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4233669 | title=Transplant Pioneers Recall Medical Milestone | publisher=[[NPR]] | date=20 December 2004 | access-date=20 December 2010}}</ref>. എന്നാൽ ഈ സങ്കീർണ്ണതകൾക്ക് ശസ്ത്രക്രിയയുമായോ മറ്റോ ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഈ ശസ്ത്രക്രിയക്കും തുടർന്നുള്ള ഗവേഷണങ്ങൾക്കുമായി 1990-ലെ വൈദ്യശാസ്ത്ര നൊബേൽ പുരസ്ക്കാരം ജോസഫ് മുറേക്ക് ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. 1955-ൽ ലണ്ടനിലെ ചാൾസ് റോബ്, ജിം ഡെംപ്സ്റ്റർ എന്നീ വൈദ്യശാസ്ത്രജ്ഞർ ചേർന്ന് ഡിസീസഡ് ഡോണറിൽ നിന്നുള്ള വൃക്ക രോഗിയുടെ ശരീരത്തിൽ പിടിപ്പിച്ചു. യു.കെയിലെ ആദ്യത്തെ വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലായിരുന്ന ഇത് പക്ഷെ, വിജയകരമായിരുന്നില്ല. 1959-ൽ വീണ്ടും മാറ്റിവെക്കൽ ശ്രമം നടന്നെങ്കിലും കുറഞ്ഞകാലം മാത്രമേ നീണ്ടുനിന്നുള്ളൂ. 1960-ൽ മൈക്കൽ വുഡ്റൂഫ് നടത്തിയ ശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെ സമാന ഇരട്ടകൾക്കിടയിൽ മാറ്റിവെച്ചതാണ് യു.കെയിലെ ആദ്യ വിജയകരമായ മാറ്റിവെക്കൽ<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dJ5E_oZH6RoC&pg=PA39|title=Living Related Transplantation|last=Hakim|first=Nadey|publisher=World Scientific|year=2010|isbn=978-1-84816-497-0|page=39}}</ref>. 1994 നവംബറിൽ [[ഒമാൻ|ഒമാനിലെ]] സുൽത്താൻ ഖാബൂസ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഹോസ്പിറ്റലിൽ 33 ആഴ്ച പ്രായമുള്ള നവജാതശിശുവിന്റെ മരണത്തോടെ ഇരു വൃക്കകളും 17 മാസം പ്രായമുള്ള ഒരു സ്വീകർത്താവിലേക്ക് മാറ്റിവെച്ചത് ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞവരിൽ നടത്തപ്പെട്ട വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലായിരുന്നു.<ref>{{Cite journal|first=Abdallah S.|last=Daar|first2=Nabil Mohsin|last2=Al Lawati|title=The World's Youngest Cadaveric Kidney Transplant: Medical, Surgical and Ethical Issues|journal=Transplant Direct|date=December 1, 2016|volume=2|issue=12 (Article number: e117)|pages=e117|doi=10.1097/TXD.0000000000000631|pmc=5142357|pmid=27990482|oclc=8892768132|issn=2373-8731}}</ref>. പ്രസ്തുത രോഗി ശസ്ത്രക്രിയക്ക് ശേഷം 22 വർഷം ജീവിച്ചു. പെട്ടെന്നുള്ള അവയവ തിരസ്ക്കരണത്തെ പ്രതിരോധിക്കാനായി മരുന്നുകൾ 1964 മുതൽ സാർവ്വത്രികമായതോടെ ഡിസീസഡ് ഡോണേഴ്സിന്റെ വൃക്കകൾ മാറ്റിവെക്കൽ വിജയം കണ്ടുതുടങ്ങി. കോശ-കലകൾ താരതമ്യം ചെയ്യൽ മുതൽ വൃക്ക ശേഖരിക്കാനും രോഗിയിലേക്ക് ഘടിപ്പിക്കാനുമുള്ള എളുപ്പം എന്നിവ കാരണം ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്നുള്ള വൃക്ക മാറ്റം എളുപ്പമേറിയതായി കരുതപ്പെട്ടു. 1940 മുതൽ ഡയാലിസിസ് ലഭ്യമായത് കൊണ്ട് അഥവാ തിരസ്ക്കരണം നടന്നാലും ജീവൻ നിലനിർത്താനും കഴിഞ്ഞുവന്നു. ജനിതകമായ പൊരുത്തമില്ലെങ്കിൽ സ്വീകർത്താവിന്റെ പ്രതിരോധ സംവിധാനം പുതിയ വൃക്കയെ സ്വന്തമല്ലാത്ത വസ്തു എന്ന് കണ്ട് പുറന്തള്ളാൻ ശ്രമിക്കും. ഈ പുറന്തള്ളൻ ഒരുപക്ഷേ ഉടനടിയോ കാലക്രമേണയോ സംഭവിക്കാം. ഇത് തടയാനായി പ്രതിരോധശക്തിയെ മരുന്നിലൂടെ കുറച്ചുനിർത്തേണ്ടത് അനിവാര്യമായി വരും. ഇത്തരം മരുന്നുകളുടെ ഉപയോഗം മൂലം സ്വാഭാവിക പാർശ്വഫലങ്ങൾ കൂടാതെ തന്നെ അണുബാധ, അർബുദം (ത്വക്ക്, ലിംഫോമ) എന്നിവക്കുള്ള സാധ്യതയും കൂടിയിരിക്കുന്നു. ശരീരത്തിന്റെ സ്വാഭാവിക പ്രതിരോധ ശേഷിയെ അടിച്ചമർത്തുന്ന മരുന്നുകളാണ് ഇതിനായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്. കോർട്ടിക്കോസ്റ്റിറോയ്ഡ് ആയ പ്രെഡ്നിസോളോൺ ആണ് ഇത്തരത്തിലുള്ള മിക്ക മരുന്നുകളുടെയും അടിസ്ഥാനം. ഉയർന്ന മാത്രകളിൽ ദീർഘകാലമുള്ള മരുന്നുപയോഗത്താൽ നിരവധി പാർശ്വഫലങ്ങൾ രോഗിയിൽ വരാറുണ്ട്. ഗ്ലൂക്കോസ് നിലയിലെ വ്യതിയാനങ്ങൾ, പ്രമേഹം, അമിതഭാരം, തിമിരം, [[ഓസ്റ്റിയോപൊറോസിസ്]], പേശികളുടെ ബലഹീനത, ഹൈപ്പർ കൊളസ്ട്രോളീമിയ തുടങ്ങിയവ ഉദാഹരണം. വൃക്ക തിരസ്കരിക്കപ്പെടുന്നത് തടയാനായി പ്രെഡ്നിസോളോൺ മാത്രം മതിയാവുകയില്ല. അതിനാൽ മറ്റു നോൺ-സ്റ്റിറോയ്ഡ് പ്രതിരോധ നിയന്ത്രണ ഉപാധികൾ ആവശ്യമായി വരുന്നു. ഇതിന്റെ സഹായത്താൽ പ്രെഡ്നിസോളോൺ ഉപയോഗത്തിന്റെ മാത്ര കുറച്ചു നിർത്താൻ സാധിക്കും. അസാത്തിയോപ്രിൻ, മൈകോഫെനോലേറ്റ്, സിക്ലോസ്പോരിൻ, ടാക്രോലിമസ് എന്നിവ ഇത്തരം മരുന്നുകൾക്ക് ഉദാഹരണമാണ്. == സൂചനകൾ == എൻഡ് സ്റ്റേജ് റീനൽ ഡിസീസ് (ESRD) രോഗികളെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ എന്നത് മാത്രമാണ് പ്രായോഗിക പരിഹാരം. രോഗി ഈ അവസ്ഥയിലെത്തിക്കഴിഞ്ഞാൽ രോഗത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന കാരണം പരിഗണിക്കാതെ തന്നെ വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ പ്രക്രിയക്കായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെടുന്നു. ഗ്ലോമെറുലാർ ഫിൽട്ടറേഷൻ നിരക്ക് 15ml/minute/1.73m² എന്നതിൽ താഴ്ന്നാൽ ESRD എന്ന നിലയിൽ എത്തി എന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ക്രോണിക് ഗ്ലോമെറുലോനെഫ്രൈറ്റിസ്, [[സിസ്റ്റമിക് ലൂപ്പസ് എരിത്തമറ്റോസിസ്|ല്യൂപ്പസ്]] എന്നീ ഓട്ടോ ഇമ്മ്യൂൺ കണ്ടീഷനുകൾ, അണുബാധ, പ്രമേഹം എന്നീ രോഗങ്ങളാൽ വൃക്ക രോഗം വന്ന് ESRD എന്ന അവസ്ഥയിലെത്തുന്നു. പോളിസിസ്റ്റിക് വൃക്ക രോഗം, ശരീരവ്യവസ്ഥയിലെ ജന്മനയുള്ള തകരാറുകൾ തുടങ്ങി ജനിതകമായ കാരണങ്ങളാലും ESRD നിലയിലെത്തുന്നതായി കാണപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ ഭൂരിഭാഗം രോഗികളിലും രോഗകാരണം അജ്ഞാതമായി തുടരുന്നു. വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലിന് വിധേയമാവുന്ന 25 ശതമാനം രോഗികളിലും പ്രമേഹമായിരുന്നു മൂലകാരണമെന്ന് അമേരിക്കയിലെ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ബഹുഭൂരിഭാഗം ശസ്ത്രക്രിയകളും നടക്കുന്നത് രോഗികൾ നിരന്തരമായ ഡയാലിസിസിന് വിധേയരായ ശേഷമാണ്. എന്നാൽ വൃക്കരോഗം സ്ഥിരീകരിച്ച ചിലർക്കെങ്കിലും ലിവിങ് ഡോണർ (ഡിസീസഡ് ഡോണർ ലഭ്യമാണെങ്കിലോ) ഉണ്ടെങ്കിൽ പെട്ടെന്ന് തന്നെ (സ്ഥിരം ഡയാലിസിസ് വേണ്ടി വരുന്നതിന് മുൻപായി) മുൻകരുതൽ മാറ്റിവെക്കൽ (pre-emptive transplant) നടത്താവുന്നതാണ്. == മാറ്റിവെക്കലിനെ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തുന്ന കാര്യങ്ങൾ == വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തേണ്ട രോഗികളിൽ ഹൃദ്രോഗം, ശ്വാസകോശ സംബന്ധിയായ പ്രശ്നങ്ങൾ, കരൾ രോഗം, ചിലയിനം അർബുദങ്ങൾ എന്നിവ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നു. പുകയില ഉപയോഗം, അമിതവണ്ണം എന്നിവയും ശസ്ത്രക്രിയയുടെ സങ്കീർണ്ണത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന ഘടകങ്ങളാണ്. വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ വിവിധ മാനദണ്ഡങ്ങളാണ് ശസ്ത്രക്രിയക്ക് അർഹത നേടാനായി വെച്ചിട്ടുള്ളത്. പ്രായപരിധി, വൃക്കരോഗമല്ലാത്ത മറ്റു രോഗങ്ങളിൽ നിന്ന് മുക്തനായിരിക്കണം, അർബുദങ്ങൾ, മരുന്നുകളുമായി പൊരുത്തം, മാനസികരോഗം, ലഹരി ഉപയോഗം എന്നിവ പലയിടങ്ങളിലും പരിശോധിച്ചാണ് അർഹത തീരുമാനിക്കുന്നത്. ഒരു കാലത്ത് എയിഡ്സ് രോഗം വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലിന് തടസ്സമായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. അല്ലെങ്കിലേ പ്രതിരോധശേഷി കുറഞ്ഞ എയിഡ്സ് രോഗികൾ വീണ്ടും പ്രതിരോധം കുറക്കാനുള്ള മരുന്നുകൾ കഴിക്കുമ്പോളുള്ള സങ്കീർണ്ണതകളാണ് ഇതിന് കാരണം. എന്നാൽ പുതിയ ഗവേഷണങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് എച്ച്.ഐ.വി രോഗാണുക്കൾ മരുന്നുകളുമായി സഹവർത്തിക്കാനുള്ള സാധ്യതയെയാണ്. == വൃക്കകളുടെ ഉറവിടങ്ങൾ == വൃക്ക നിരസിക്കപ്പെടുന്നത് തടയാനായുള്ള മരുന്നുകൾ ഫലപ്രദമായതോടെ ദാതാക്കൾക്കും സ്വീകർത്താക്കൾക്കുമിടയിലുള്ള പൊരുത്തം അനിവാര്യമല്ലാതായി. ഇന്ന് ലോകത്ത് മാറ്റിവെക്കപ്പെടുന്ന വൃക്കകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഡിസീസഡ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്നുള്ളതാണ്. എന്നാലും വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ ലിവിങ് ഡോണ്ണേഴ്സ് കൂടിവരികയാണ്. വിവിധ രാജ്യങ്ങളുടെ നയങ്ങൾക്കനുസൃതമായി ലിവിങ്-ഡിസീസഡ് ഡോണേഴ്സ് തമ്മിലുള്ള അനുപാതം വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് അമേരിക്കയിൽ 2006-ൽ നടന്നതിൽ 47 ശതമാനവും ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്നായിരുന്നെങ്കിൽ<ref>Organ Procurement and Transplantation Network, 2007</ref>, സ്പെയിനിൽ അത് 3 ശതമാനം മാത്രമായിരുന്നു. കാരണം സ്പെയിന്റെ ദേശീയനയമനുസരിച്ച് എല്ലാ പൗരന്മാരും അവരുടെ മരണത്തോടെ അവയവ ദാനത്തിന് സന്നദ്ധമാണ്<ref>Organización Nacional de Transplantes (ONT), 2007</ref>, മറിച്ച് അവർ ജീവിതകാലത്ത് അവയവ ദാനത്തിന് സന്നദ്ധമല്ല എന്ന് രേഖാമൂലം അറിയിച്ചില്ലെങ്കിൽ<ref>{{Cite web|url=https://www.thelocal.es/20170915/how-spain-became-world-leader-at-organ-transplants|title=How Spain became the world leader in organ transplants|date=15 September 2017|website=The Local}}</ref>. === ലിവിങ് ഡോണേഴ്സ് === യുഎസ്, യുകെ, ഇസ്രായേൽ എന്നീ രാജ്യങ്ങളിലെ മൂന്നിലൊന്ന് വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലും ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്നാണെന്ന് കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.<ref>[https://web.archive.org/web/20121106121822/http://www.highbeam.com/doc/1P1-5994618.html HighBeam] Judy Siegel, "Live liver and lung donations approved. New regulations will give hope to dozens." 'Jerusalem Post', 9 May 1995 "(subscription required)</ref><ref>"National Data Reports". The Organ Procurement and Transplant Network (OPTN). dynamic. Retrieved 22 October 2013. (the link is to a query interface; Choose Category = Transplant, Organ = Kidney, and select the 'Transplant by donor type' report link)</ref> ലിവിങ് ഡോണറിനെ ശസ്ത്രക്രിയക്ക് അനുയോജ്യനാണോ എന്ന് അറിയാനായി വൈദ്യശാസ്ത്രതലത്തിലും മന:ശാസ്ത്രതലത്തിലും പരിശോധനകൾ നടത്തുന്നു. വൈദ്യശാസ്ത്ര പരിശോധനയിലൂടെ ശസ്ത്രക്രിയ നടത്താനുള്ള സാധ്യതകളും ദാതാവിനോ സ്വീകർത്താവിനോ ഉണ്ടാവാനിടയുള്ള അപകടസാധ്യതകളും പഠിക്കുന്നതോടൊപ്പം, രോഗങ്ങളില്ല എന്ന് ഉറപ്പ് വരുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. മന:ശാസ്ത്ര പരിശോധനയിലൂടെ ദാതാവിന്റെ സമ്മതം സ്വമേധയായാണെന്നും അതിന്റെ പേരിൽ സാമ്പത്തിക ഇടപാടുകൾ (അത് നിയമവിധേയമല്ലാത്ത രാജ്യങ്ങളിൽ) ഇല്ല എന്നും ഉറപ്പ് വരുത്തുന്നു. [[പ്രമാണം:Kidney_for_transplant_from_live_donor.jpg|ലഘുചിത്രം| ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്ന് ശേഖരിക്കപ്പെട്ട വൃക്ക]] 1950-കളിൽ സമാന ഇരട്ടകൾക്കിടയിലായിരുന്നു ആദ്യത്തെ ലിവിങ് ഡോണർ വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ. 1960-1970 കാലഘട്ടത്തിൽ നടന്ന ലിവിങ് ഡോണർ മാറ്റിവെക്കലുകൾ ജനിതകബന്ധമുള്ളവർ തമ്മിലായിരുന്നു. അതിന് ശേഷം 1980-1990 കളിലായി വൈകാരിക ബന്ധങ്ങൾക്കിടയിലേക്ക് (ജീവിതപങ്കാളികൾ, സുഹൃത്തുക്കൾ) ഇത് വികസിച്ചതായി കാണുന്നു. നിലവിൽ അത് വീണ്ടും വികസിച്ച് പരിചയക്കാർ, അപരിചിതർ എന്നിവർ വരെ എത്തിനിൽക്കുന്നു. 2009-ൽ ക്രിസ് സ്ട്രോത്ത് എന്ന സംഗീതജ്ഞന് വൃക്ക ലഭിക്കുന്നത് ട്വിറ്റർ വഴിയാണ് എന്നത് ഇതിന്റെ വികാസത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. സാമൂഹികമാധ്യമങ്ങൾ വഴി രൂപപ്പെട്ട ആദ്യ വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലായി ഈ സംഭവം കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു<ref name="Minnesota Medicine">{{Cite web|url=http://www.minnesotamedicine.com/Past-Issues/Past-Issues-2010/August-2010/Pulse-More-than-Friends-and-Followers-Aug-2010|title=More than Friends and Followers: Facebook, Twitter, and other forms of social media are connecting organ recipients with donors.|access-date=17 October 2014|last=Kiser|first=Kim|date=August 2010|publisher=Minnesota Medicine}}</ref><ref name="rickilake">{{Cite episode|title=To Share or Not to Share on Social Media|url=https://www.youtube.com/watch?v=LPUc8xmukPA}}</ref>. പലപ്പോഴും വൃക്ക ദാനം ചെയ്യാൻ ഉദ്ദേശിച്ച വ്യക്തിയുടെ വൃക്ക ബന്ധപ്പെട്ട രോഗിക്ക് യോജിക്കണമെന്നില്ല. അങ്ങനെ നിരവധി സംഭവങ്ങൾ ആവർത്തിച്ചതോടെ എക്സ്ചേഞ്ച് ശൃംഖല എന്ന ആശയം ഉയർന്നുവന്നു. അതായത് അങ്ങനെയുള്ള ദാതാക്കളുടെയും രോഗികളുടെയും ഒരു കൂട്ടത്തിൽ നിന്ന് യോജിക്കുന്ന വൃക്കകൾ അനുയോജ്യരായ രോഗികൾക്ക് കൈമാറുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ രീതി. അമേരിക്കയിലെ നാഷണൽ കിഡ്നി രെജിസ്ട്രി 2012-ൽ രൂപീകരിച്ച ഇത്തരം കൂട്ടത്തിൽ 60 ദാതാക്കൾ ചേർന്നു. 2014-ൽ ഇത് 70 ആയി ഉയർന്നു. ഇത്തരം നൂതനരീതികൾ വഴി വൃക്ക ദാനം പരോപകാരം എന്ന രീതിയിലേക്ക് വളരാനിടയാക്കി. ജോൺസ് ഹോപ്കിൻസ് സർവകലാശാലയിൽ വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു ആശയത്തിൽ നിന്ന് ടോളിഡോ സർവകലാശാലയിലെ മൈക്കേൽ റേസ് ഓപ്പൺ എൻഡ് ചെയിൻ എന്ന സംവിധാനം രൂപപ്പെടുത്തി<ref>{{Cite journal|last=Rees M. A.|last2=Kopke J. E.|last3=Pelletier R. P.|last4=Segev D. L.|last5=Rutter M. E.|last6=Fabrega A. J.|year=2009|title=A nonsimultaneous, extended, altruistic-donor chain|url=http://nrs.harvard.edu/urn-3:HUL.InstRepos:29408291|journal=The New England Journal of Medicine|volume=360|issue=11|pages=1096–1101|doi=10.1056/NEJMoa0803645|display-authors=etal|pmid=19279341}}</ref>.<ref>{{Cite journal|last=Montgomery R. A.|last2=Gentry S. E.|last3=Marks W. H.|last4=Warren D. S.|last5=Hiller J.|last6=Houp J.|year=2006|title=Domino paired kidney donation: a strategy to make best use of live non-directed donation|journal=Lancet|volume=368|issue=9533|pages=419–421|doi=10.1016/S0140-6736(06)69115-0|display-authors=etal|pmid=16876670}}</ref> 2008 ജൂലൈ 30 ന്, ഒരു സന്നദ്ധ ദാതാവിന്റെ വൃക്ക കോർണലിൽ നിന്ന് യു‌സി‌എൽ‌എയിലേക്ക് വാണിജ്യ എയർലൈൻ വഴി കയറ്റി അയച്ചു, അങ്ങനെ ഒരു ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ആരംഭിച്ചു. <ref>{{Cite journal|last=Butt F. K.|last2=Gritsch H. A.|last3=Schulam P.|last4=Danovitch G. M.|last5=Wilkinson A.|last6=Del Pizzo J.|year=2009|title=Asynchronous, Out-of-Sequence, Transcontinental Chain Kidney Transplantation: A Novel Concept|journal=American Journal of Transplantation|volume=9|issue=9|pages=2180–2185|doi=10.1111/j.1600-6143.2009.02730.x|display-authors=etal|pmid=19563335}}</ref>. മാറ്റിവെക്കൽ കേന്ദ്രങ്ങൾ തമ്മിലെ സഹകരണം, ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിന്റെ വൃക്കകൾ കൊണ്ടുപോകാനുള്ള സൗകര്യം, കമ്പ്യൂട്ടർ അധിഷ്ഠിത പൊരുത്തപരിശോധന എന്നിവയെല്ലാം ഇത്തരം ശൃംഖലകളുടെ വികാസത്തിന് നിമിത്തമായി. വൃക്ക ദാതാക്കളിൽ നടത്തപ്പെട്ട പരിശോധനകളിൽ അവരുടെ അതിജീവനവും ESRD രോഗസാധ്യതയും സാധാരണ സമൂഹത്തിലുള്ളതിന് സമാനമാണെന്ന് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു.<ref>{{Cite journal|journal=N Engl J Med|last4=Rogers|first8=AJ|last8=Matas|first7=CR|last7=Gross|first6=H|last6=Guo|first5=RF|last5=Bailey|first4=T|first3=L|year=2009|last3=Tan|first2=R|last2=Foley|pmid=19179315|last=Ibrahim, H. N.|title=Long-Term Consequences of Kidney Donation|doi=10.1056/NEJMoa0804883|pages=459–46|issue=5|volume=360|pmc=3559132}}</ref> എന്നാലും, അടുത്തകാലത്ത് നടത്തപ്പെട്ട ഗവേഷണങ്ങൾ പ്രകാരം ക്രോണിക് വൃക്കരോഗസാധ്യത ദാതാക്കളിൽ പല മടങ്ങ് കൂടുതലാണ്. എങ്കിലും സമ്പൂർണ്ണ അപകടസാധ്യത വളരെ കുറവാണ്<ref>{{Cite journal|title=Risk of end-stage renal disease following live kidney donation|journal=JAMA|volume=311|issue=6|pages=579–86|date=12 February 2014|pmid=24519297|pmc=4411956|doi=10.1001/jama.2013.285141|url=}}</ref>. ''ന്യൂ ഇംഗ്ലണ്ട് ജേണൽ ഓഫ് മെഡിസിൻ'' എന്ന പ്രസിദ്ധീകരണത്തിൽ 2017-ൽ വന്ന പഠനപ്രകാരം, ഒരു വൃക്ക മാത്രമുള്ളവർ ഭക്ഷണത്തിലെ പ്രോട്ടീൻ ശരീരഭാരത്തിന്റെ ഓരോ കിലോക്കും ഓരോ ഗ്രാം എന്ന നിലക്ക് പരിമിതപ്പെടുത്തേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്<ref>{{Cite journal|title=Nutritional management of chronic kidney disease|journal=N. Engl. J. Med.|volume=377|issue=18|pages=1765–1776|date=2 November 2017|pmid=29091561|doi=10.1056/NEJMra1700312}}</ref>. ഒരേ ആരോഗ്യസ്ഥിതിയിലുള്ള ഒരു സ്ത്രീയേക്കാൾ വൃക്ക ദാനം ചെയ്ത സ്ത്രീക്ക് ഗർഭാവസ്ഥയിലെ രക്താതിമർദ്ധവും പ്രീക്ലാമ്പ്സിയയും കൂടുതലാണെന്ന് പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു<ref name="GargNevis2014">{{Cite journal|last=Garg|first8=Peter P.|issue=2|volume=372|pmid=25397608|doi=10.1056/NEJMoa1408932|issn=0028-4793|pages=124–133|year=2014|journal=New England Journal of Medicine|title=Gestational Hypertension and Preeclampsia in Living Kidney Donors|first9=Leroy|last9=Storsley|last8=Reese|first=Amit X.|first7=Ainslie M.|last7=Hildebrand|first6=Ngan N.|last6=Lam|first5=John J.|last5=Koval|first4=Jessica M.|last4=Sontrop|first3=Eric|last3=McArthur|first2=Immaculate F.|last2=Nevis|pmc=4362716}}</ref>. പരമ്പരാഗതമായ ശസ്ത്രക്രിയകളിലൂടെ വൃക്ക ശേഖരിക്കുമ്പോൾ ദാതാവിന്റെ മുറിവ് {{Convert|4|-|7|in|cm}} വരെ ആകാറുണ്ടെങ്കിലും, നിലവിൽ ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്നും ലാപ്രോസ്കോപിക് ശസ്ത്രക്രിയകളിലൂടെയാണ് ഭൂരിഭാഗം വൃക്കകളും ശേഖരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഇതുവഴി മുറിവ് ചെറുതാക്കാനും വേദന ലഘൂകരിക്കാനും സാധിക്കുന്നു. ദാതാവിന് വളരെ പെട്ടെന്ന് തന്നെ പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാൻ ഇതുവഴി സാധിക്കുന്നു. ഒരു ശസ്ത്രക്രിയാവിദഗ്ദനെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം 150 ശസ്ത്രക്രിയകളോടെ വേഗതയോടെയും കൃത്യതയോടെയും ചെയ്യാനായി സാധിച്ചുതുടങ്ങും. ഡിസീസഡ് ഡോണറേക്കാൾ ലിവിങ് ഡോണറിന്റെ വൃക്കകൾക്ക് ദീർഘകാല വിജയനിരക്ക് കൂടുതലാണ്.<ref>{{Cite web|url=http://www.nhs.uk/conditions/Kidney-transplant/Pages/Introduction.aspx|title=Kidney Transplant|access-date=19 November 2011|date=29 March 2010|publisher=[[National Health Service]]}}</ref> ലാപ്രോസ്കോപ്പിക് ശസ്ത്രക്രിയയുടെ ഉപയോഗം വർദ്ധിച്ചതിനുശേഷം, ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിന്റെ എണ്ണത്തിൽ വർദ്ധനവുണ്ടായി. വേദനയും മുറിവുകളും കുറയുകയും, പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള എളുപ്പവും കാരണമാണ് ഈ വർദ്ധനവിന് കാരണം. 2009 ജനുവരിയിൽ സെന്റ് ബർണബാസ് മെഡിക്കൽ സെന്ററിൽ രണ്ട് ഇഞ്ച് മുറിവിലൂടെ ആദ്യത്തെ സമ്പൂർണ്ണ റോബോട്ടിക് വൃക്ക മാറ്റിവയ്ക്കൽ നടത്തി. തുടർന്നുള്ള ആറുമാസത്തിനുള്ളിൽ, അതേ സംഘം റോബോട്ടിക് സഹായത്തോടെ എട്ട് ശസ്ത്രക്രിയകൾ കൂടി നടത്തി.<ref>[http://wcbstv.com/health/da.vinci.robot.2.1055154.html New Robot Technology Eases Kidney Transplants] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090804104220/http://wcbstv.com/health/da.vinci.robot.2.1055154.html|date=4 August 2009}}, ''CBS News'', 22 June 2009 – accessed 8 July 2009</ref> 2004-ൽ ഉയർന്ന മാത്രയിലുള്ള ഐ.വി.ഐ.ജി പ്രയോഗത്തിന് അംഗീകാരം ലഭിച്ചതോടെ, ദാതാവും സ്വീകർത്താവും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തം അനിവാര്യമല്ലാതായി മാറി<ref>{{Cite web|url=http://www.csmc.edu/12391.html|title=Kidney and Pancreas Transplant Center – ABO Incompatibility|access-date=12 October 2009|publisher=Cedars-Sinai Medical Center}}</ref><ref name="pmid15579530">{{Cite journal|title=Evaluation of intravenous immunoglobulin as an agent to lower allosensitization and improve transplantation in highly sensitized adult patients with end-stage renal disease: report of the NIH IG02 trial|journal=J Am Soc Nephrol|volume=15|issue=12|pages=3256–62|date=December 2004|pmid=15579530|doi=10.1097/01.ASN.0000145878.92906.9F}}</ref>. രക്തഗ്രൂപ്പ്, കോശങ്ങൾ എന്നീ പൊരുത്തങ്ങൾ പോലും ഇല്ലെങ്കിലും വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ സാധ്യമായി തുടങ്ങി. വൃക്ക തിരസ്ക്കരിക്കപ്പെടുന്നത് ഗണ്യമായി കുറയാൻ ഇത് കാരണമായി. ഗർഭപാത്രം നീക്കം ചെയ്യപ്പെട്ട സ്ത്രീയിൽ നിന്നും 2009-ൽ യോനി വഴി വൃക്ക ശേഖരിക്കുകയുണ്ടായി. ഇത്തരം ശസ്ത്രക്രിയകളിൽ ആന്തരികമായ ഒരൊറ്റ മുറിവിലൂടെ ശസ്ത്രക്രിയ പൂർണ്ണമാകുന്നു. പെട്ടെന്നുള്ള പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കൽ ഇതുവഴി സാധിക്കുന്നു. നാച്ചുറൽ ഓറിഫൈസ് ട്രാൻസ്‌ലൂമിനൽ എൻഡോസ്കോപിക് സർജറി എന്നാണ് ഇത്തരം ശസ്ത്രക്രിയക്ക് പേര്. നാഭിയിലെ ഒരൊറ്റ കീറിലൂടെ നടത്തപ്പെടുന്ന സിംഗിൾ പോർട്ട് ലാപ്രോസ്കോപി എന്നത് ഈ മേഖലയിലെ വലിയൊരു മുന്നേറ്റമാണ്. ==== അവയവവ്യാപാരം ==== ലോകത്ത് പലയിടങ്ങളിലും ദാരിദ്ര്യം മൂലവും മറ്റുമായി തങ്ങളുടെ അവയവങ്ങൾ വിൽക്കാൻ വ്യക്തികൾ തയ്യാറാകുന്നുണ്ട്. ഇടനിലക്കാരുടെയും മറ്റും തട്ടിപ്പിനിരയായും പലപ്പോഴും ദാതാവ് അറിയാതെ പോലും അവയവങ്ങൾ കവർന്നെടുത്ത സംഭവങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ് ഇത്തരം സംഭവങ്ങൾ കൂടുതൽ സംഭവിക്കുന്നത്. ഇത്തരം വൃക്കകൾ സ്വീകരിക്കാനായി ടൂറിസ്റ്റുകളായി പലയിടത്ത് നിന്നും എത്തി ശസ്ത്രക്രിയക്ക് വിധേയരാവുന്നു. ട്രാൻസ്പ്ലാന്റ് ടൂറിസ്റ്റ് എന്ന സംജ്ഞ ഇങ്ങനെ രൂപപ്പെട്ടതാണ്. ഇത്തരം വിപണനങ്ങളെ ലോകം പൊതുവെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നില്ല<ref>{{Cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/3041363.stm|title=Call to legalise live organ trade|date=19 May 2003}}</ref>. ഓർഗൻസ് വാച്ച് തുടങ്ങിയ മനുഷ്യാവകാശ സംഘങ്ങൾ ഇതിനെ നിശിതമായി വിമർശിക്കുന്നുണ്ട്. അണുബാധ നിയന്ത്രണം, ശസ്ത്രക്രിയ നിലവാരം എന്നിവ ഉറപ്പുവരുത്താൻ ഇത്തരം ശസ്ത്രക്രിയകളിൽ സാധ്യമല്ലാത്തതിനാൽ രോഗികൾക്ക് പലവിധ സങ്കീർണ്ണതകളും നേരിടേണ്ടി വരുന്നു<ref name="wsj">[https://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052748703481004574646233272990474?mg=reno64-wsj&url=http%3A%2F%2Fonline.wsj.com%2Farticle%2FSB10001424052748703481004574646233272990474.html#mod=todays_us_weekend_journal The Meat Market], The Wall Street Journal, 8 January 2010.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.cbsnews.com/8301-504083_162-5190413-504083.html|title=Black Market Kidneys, $160,000 a Pop|access-date=12 June 2011|last=Martinez|first=Edecio|date=27 July 2009|website=CBS News|archive-url=https://web.archive.org/web/20121104053745/http://www.cbsnews.com/8301-504083_162-5190413-504083.html|archive-date=4 November 2012}}</ref>. ഹെപറ്റൈറ്റിസ്, എച്ച്.ഐ.വി എന്നീ രോഗസാധ്യതകളും നിലനിൽക്കുന്നു. ഇത്തരം പ്രശ്നങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാൻ അവയവദാനത്തിന് സാമ്പത്തിക നഷ്ടപരിഹാരം എന്നത് നിയമവിധേയമാക്കണമെന്ന ആവശ്യം വിവിധ കോണുകളിൽ നിന്ന് വരുന്നുണ്ട്. ഏതാനും രാജ്യങ്ങൾ ഇതിനകം തന്നെ ഇത് നിയമപരമാക്കിയിട്ടുമുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=http://www.aakp.org/aakp-library/Compensated-Donations/|title=A New Outlook on Compensated Kidney Donations|access-date=14 June 2011|last=Schall|first=John A.|date=May 2008|website=RENALIFE|publisher=American Association of Kidney Patients|archive-url=https://web.archive.org/web/20110927221324/http://www.aakp.org/aakp-library/Compensated-Donations/|archive-date=27 September 2011}}</ref>. "ഇൻട്രൊഡ്യൂസിങ് ഇൻസെന്റീവ്സ് ഇൻ ദ മാർക്കറ്റ് ഫോർ ലൈവ് ആൻഡ് കഡാവെറിക് ഓർഗൻ ഡൊണേഷൻസ്" എന്ന പേരിൽ അവതരിപ്പിച്ച ലേഖനത്തിൽ സ്വതന്ത്രകമ്പോളത്തിന് മേഖലയിൽ വഹിക്കാനുള്ള പങ്ക് ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. അവയവക്ഷാമത്തിന് ഇത് ഒരു പരിഹാരമാണെന്ന് പറയുന്ന അവർ, ഒരു കിഡ്നിയുടെ വില 15,000 ഡോളർ എന്നും കരളിന്റേത് 32,000 ഡോളർ എന്നും കണക്കാക്കുന്നുമുണ്ട്. വിപണിയിലുള്ള പ്രശ്നങ്ങളല്ല, മറിച്ച് അവയവകച്ചവടം എന്ന പരിപാടി തന്നെയാണ് ധാർമ്മികമായി എതിർക്കപ്പെടേണ്ടത് എന്ന് ജോർജ്ജ്ടൗൺ സർവകലാശാലയിലെ ജേസൺ ബ്രെണൻ, പീറ്റർ ജാവേഴ്സ്കി എന്നിവർ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു<ref>{{Cite web|url=http://www.cato-unbound.org/2015/11/02/jason-brennan-peter-jaworski/you-may-do-it-free-you-may-do-it-money|title=If You May Do It for Free, You May Do It for Money|last=Comments|last2=Tweet|date=2 November 2015|website=Cato Unbound|last3=Like|last4=Submit|last5=Plus}}</ref>. അവയവദാതാക്കളുടെ സാമ്പത്തിക നഷ്ടപരിഹാരം [[ഓസ്ട്രേലിയ|ഓസ്‌ട്രേലിയയിലും]] [[സിംഗപ്പൂർ|സിംഗപ്പൂരിലും]] നിയമവിധേയമാക്കി. ഇരു രാജ്യങ്ങളിലെയും വൃക്കരോഗ സംഘടനകൾ പിന്തുണ അറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref name="aus">[http://www.theaustralian.com.au/news/latest-news/living-donors-to-receive-financial-support/story-fn3dxiwe-1226614172117 Live donors to get financial support], RASHIDA YOSUFZAI, AAP, 7 April 2013</ref><ref name="bmj">{{Cite journal|year=2008|title=Singapore legalises compensation payments to kidney donors|url=http://www.bmj.com/content/337/bmj.a2456|journal=BMJ|volume=337|page=a2456|doi=10.1136/bmj.a2456|pmid=18996933|last=Bland|first=B}}</ref> === ഡിസീസഡ് ഡോണർ (ദാതാവിന്റെ മരണശേഷം നടക്കുന്ന ദാനം) === [[പ്രമാണം:Kidney_donor_cards,_England,_1971-1981_Wellcome_L0060508.jpg|ലഘുചിത്രം| ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിന്നുള്ള വൃക്ക ദാതാക്കളുടെ കാർഡുകൾ, 1971–1981. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു അപകടത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടാൽ വൃക്ക ദാനം ചെയ്യാൻ അവർ തയ്യാറാണെന്നതിന്റെ തെളിവായി കാർഡുകൾ ദാതാക്കളാണ് കൊണ്ടുപോകേണ്ടത്.]] നിലവിൽ നടക്കുന്ന ഭൂരിഭാഗം വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലുകളും നടക്കുന്നത് മരണശേഷം ദാതാവിൽ നിന്നും ശേഖരിച്ചുകൊണ്ടാണ്. ഡിസീസഡ് ഡോണർ എന്നത് രണ്ട് വിഭാഗമായി തിരിക്കാൻ കഴിയും. മസ്തിഷ്കമരണത്താൽ (ബി.ഡി) ഉള്ള ദാതാക്കൾ, കാർഡിയാക് മരണത്താൽ (ഡി.സി.ഡി) ഉള്ള ദാതാക്കൾ. മസ്തിഷ്കമരണം സംഭവിക്കുന്നതോടെ മരണം സ്ഥിരീകരിക്കാമെങ്കിലും ഹൃദയമിടിപ്പ് തുടരുന്നതിനാൽ രക്തചംക്രമണം നിലക്കുന്നില്ല. ശസ്ത്രക്രിയാസമയത്തും അവയവങ്ങളിലൂടെ രക്തം ഓടുന്നതിനാൽ ഈ സാഹചര്യം അവയവ ശേഖരണത്തെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. ശേഖരിക്കപ്പെട്ട അവയവങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്തം നീക്കം ചെയ്ത് പകരം തണുപ്പേകുന്ന ലായനികൾ പ്രവഹിപ്പിക്കുന്നു. മാറ്റിവെക്കുന്ന അവയവത്തെ ആസ്പദിച്ചാണ് ഏത് ലായനിയാണ്, അല്ലെങ്കിൽ ഏതൊക്കെ ലായനികളുടെ മിശ്രിതമാണ് നൽകേണ്ടത് എന്ന് തീരുമാനിക്കുന്നത്. കാർഡിയാക് ഡെത്ത് സംഭവിച്ചാൽ ജീവൻ നിലനിർത്താൻ വേണ്ടിയുള്ള പിന്തുണ (മെക്കാനിക്കൽ വെന്റിലേഷൻ) പിൻവലിക്കുന്നതോടെ മരണം രേഖപ്പെടുത്തുകയും ദാതാവിനെ ശസ്ത്രക്രിയക്കായി മാറ്റുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതോടെ രക്തചംക്രമണം നിലക്കുന്നതിനാൽ രക്തം കട്ടപിടിക്കാതിരിക്കാനും ശീതീകരണം ഒഴിവാക്കാനുമായി ശേഖരിക്കേണ്ട അവയവങ്ങളിലൂടെ അനുയോജ്യമായ ലായനികൾ പ്രവഹിപ്പിക്കുന്നു. കാർഡിയാക് ഡെത്തിനെ തുടർന്ന് നടക്കുന്ന ശസ്ത്രക്രിയകൾക്ക് കൂടുതൽ കർശനമായ ധാർമ്മിക-നിയമ മാർഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ പാലിക്കേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്. അതിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനം അവയവശേഖരണസംഘം ഒരുകാരണവശാലും മരണം പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിന് മുൻപ് രോഗിയുടെ പരിചരണത്തിൽ പങ്കുകൊള്ളരുത് എന്നതാണ്. [[File:Vaughan_Gething_AM_addresses_the_Kidney_Research_UK_Annual_Fellows_day.webm|ഇടത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|വെൽഷ് സർക്കാർ ആരോഗ്യമന്ത്രി വോൺ ഗെത്തിംഗ് വൃക്ക ഗവേഷണ യുകെ വാർഷിക ഫെലോ ദിനത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു; 2017]] മരണശേഷമുള്ള അവയവ ദാനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനായി വിവിധ രാജ്യങ്ങൾ പലവിധ നിയമനിർമ്മാണങ്ങളും നടപ്പാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ചില രാജ്യങ്ങളിലെങ്കിലും എല്ലാ പൗരന്മാരും സ്വതേ ദാതാക്കളുടെ പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. അതോടെ എല്ലാ പൗരന്മാരും മരണശേഷം അവയവദാനത്തിന് സമ്മതമാണെന്നാണ് നിയമം. ആർക്കെങ്കിലും ആ പട്ടികയിൽ നിന്ന് ഒഴിവാകണമെങ്കിൽ അതിനായി അപേക്ഷ നൽകേണ്ടതുണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=https://www.organdonation.nhs.uk/uk-laws/organ-donation-law-in-wales/|title=Organ donation law in Wales|access-date=31 January 2021|website=NHS Wales}}</ref> == വൃക്കകൾ തമ്മിലെ പൊരുത്തം == രക്തഗ്രൂപ്പ്, ക്രോസ് മാച്ച് എന്നീ പൊരുത്തങ്ങൾ ദാതാവും സ്വീകർത്താവും തമ്മിൽ ഉണ്ടായിരിക്കുന്നത് ഉചിതമാണ്. ഒരു ലിവിങ് ഡോണറുടെ വൃക്ക ഉദ്ദേശിക്കുന്ന വ്യക്തിക്ക് യോജിക്കുന്നതല്ലെങ്കിൽ അനുയോജ്യമായ മറ്റൊരു സ്വീകർത്താവിന് കൈമാറ്റം ചെയ്യുകയും പകരം അനുയോജ്യമായ വൃക്ക തിരികെ ലഭ്യമാക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ശൃംഖലകൾ ഇന്ന് വിപുലമാണ്. ഇൻട്രാവൈനസ് ഇമ്യൂണോഗ്ലോബുലിൻ (ഐ.വി.ഐ.ജി) ഉപയോഗത്തോടെ ദാതാവും സ്വീകർത്താവും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തം അനിവാര്യമല്ലാതായി. ഈ പ്രക്രിയയുടെ വിവിധ പ്രോട്ടോക്കോളുകൾ വഴി രക്തഗ്രൂപ്പ്, വൃക്കാകോശ പൊരുത്തങ്ങൾ നിർബന്ധമല്ലാതായി. 1980-കളിൽ ഈ ദിശയിലുള്ള പരീക്ഷണങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും, 1990-കളിൽ ജപ്പാനിൽ ഇതിന്റെ ഫലപ്രാപ്തിയെക്കുറിച്ച പഠനങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു<ref>{{Cite web|url=http://www.centerspan.org/pubs/transplantation/1998/0127/tr029800224o.pdf|title=Archived copy|access-date=4 May 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080529192038/http://www.centerspan.org/pubs/transplantation/1998/0127/tr029800224o.pdf|archive-date=29 May 2008}}</ref>. നിലവിൽ ലോകമെമ്പാടും പൊരുത്തപ്പെടാത്ത അവയവങ്ങൾ ഐ.വി.ഐ.ജി സാങ്കേതികവിദ്യയാൽ മാറ്റിവെക്കൽ നടത്തപ്പെടുന്നു<ref>{{Cite web|url=http://discoverysedge.mayo.edu/abo_posxmatch/index.cfm|title=Overcoming Antibody Barriers to Kidney Transplant|access-date=20 July 2009|publisher=discoverysedge.mayo.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20090828225326/http://discoverysedge.mayo.edu/abo_posxmatch/index.cfm|archive-date=28 August 2009}}</ref>. സ്വീകർത്താവിന്റെ ശരീരത്തിലെ എച്ച്.എൽ.എ ആന്റിബോഡികളുമായുള്ള താരതമ്യം കണ്ടെത്താനായി ദാതാവിന്റെ എച്ച്.എൽ.എ ആന്റിബോഡികളുമായി പാനൽ റിയാക്റ്റീവ് ആന്റിബോഡി ടെസ്റ്റ് നടത്തുന്നു. വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലിന്റെ ഫലത്തെ കുറിച്ച ഒരു മുൻകൂർ വിലയിരുത്തലാണ് ഈ പരിശോധന. നിലവിൽ ലിവിങ്-റിലേറ്റഡ് ഡോണറുടെയും ലിവിങ്-നോൺ റിലേറ്റഡ് ഡോണറിന്റെയും മാറ്റിവെക്കലുകൾ സർവ്വസാധാരണമാണ്. == നടപടിക്രമം == [[പ്രമാണം:Kidney_Transplant.png|ലഘുചിത്രം| വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ]] ശസ്ത്രക്രിയയുടെ സങ്കീർണ്ണതയും അനന്തരമായുണ്ടാകുന്ന പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള കാലവിളംബവും ഒഴിവാക്കാനായി നിലവിലുള്ള രണ്ട് വൃക്കകളും നീക്കം ചെയ്യാതെയാണ് പുതിയ വൃക്ക സ്ഥാപിക്കുന്നത്. അടിവയറ്റിൽ ഇലിയാക് ഫോസയിൽ സ്ഥാപിക്കുന്ന വൃക്കയിലേക്ക് പുതുതായി രക്തവിതരണ സംവിധാനം, മൂത്രനാളി എന്നിവ ഒരുക്കുന്നു. *അബ്ഡോമിനൽ അയർട്ടയിൽ നിന്ന് ശാഖയായി വൃക്കയിലേക്ക് വന്നിരുന്ന വൃക്കാധമനി, സ്വീകർത്താവിന്റെ എക്സ്റ്റീരിയർ ഇലിയാക് ആർട്ടറിയിലേക്ക് ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. *ഇൻഫീരിയർ വെന കാവയിലേക്ക് രക്തമൊഴുക്കിയിരുന്ന വൃക്കാസിര, സ്വീകർത്താവിന്റെ എക്സ്റ്റീരിയർ ഇലിയാക് വെയിനിലേക്ക് ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. *ദാതാവിന്റെ മൂത്രനാളി ഉപയോഗിച്ച് വൃക്കയിൽ നിന്ന് ബ്ലാഡറിലേക്കുള്ള സ്വീകർത്താവിന്റെ മൂത്രനാളിയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. ആദ്യകാലത്ത് യൂറിറ്ററൽ സ്റ്റെന്റ് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നെങ്കിലും സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ വികാസത്തോടെ അത് ആവശ്യമില്ലാതായി<ref name="GołębiewskaCiancio2021">{{Cite journal|last=Gołębiewska|title=Results of a previously unreported extravesical ureteroneocystostomy technique without ureteral stenting in 500 consecutive kidney transplant recipients|pmid=33428659|doi=10.1371/journal.pone.0244248|issn=1932-6203|pages=e0244248|year=2021|issue=1|volume=16|journal=PLOS ONE|first6=Jeffrey J.|first=Justyna|last6=Gaynor|first5=Paolo|last5=Vincenzi|first4=Javier|last4=Gonzalez|first3=Ahmed|last3=Farag|first2=Gaetano|last2=Ciancio|pmc=7799771}}</ref>. അടിവയറ്റിൽ ഇടുപ്പെല്ലിന്റെ ഏത് ഭാഗത്താണ് പുതിയ വൃക്ക സ്ഥാപിക്കേണ്ടത് എന്നതിൽ വൈദ്യശാസ്ത്രഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ വിവിധ അഭിപ്രായങ്ങൾ കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്. ഇടത് ഭാഗത്ത് നിന്ന് ശേഖരിക്കപ്പെട്ട വൃക്ക രോഗിയിൽ വലത് ഭാഗത്ത് സ്ഥാപിക്കണമെന്നാണ് ക്യാമ്പ്ബെല്ലിന്റെ ''യൂറോളജി'' (2002) പറയുന്നത്. സ്മിത്തിന്റെ ''യൂറോളജി'' (2004) പ്രകാരം ഏത് ഭാഗത്തും സ്ഥാപിക്കാമെങ്കിലും വലത് ഭാഗത്തിന് മുൻഗണന നൽകുന്നുണ്ട്. ഗ്ലെനിന്റെ ''യൂറോളജിക്കൽ സർജറി'' (2004) കാമ്പ്ബെല്ലിന് സമാനമായി ഏതവസരത്തിലും എതിർവശങ്ങളിൽ സ്ഥാപിക്കാൻ ശിപാർശ ചെയ്യുന്നു. == വൃക്ക-പാൻക്രിയാസ് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് == [[പ്രമാണം:Schema_der_Pankreas-Nierentransplantation_mit_portalvenöser_Anastomose_des_Pankreastransplantats.tif|ലഘുചിത്രം| വൃക്ക-പാൻക്രിയാസ് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്]] പ്രമേഹം മൂലമായി ഉണ്ടാകുന്ന വൃക്കരോഗിയെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം പാൻക്രിയാസ് കൂടി രോഗബാധിതമായിരിക്കാൻ സാധ്യത ഉണ്ട്. ഇത്തരം രോഗികളിൽ പലപ്പോഴും വൃക്കയോടൊപ്പം പാൻക്രിയാസ് കൂടി മാറ്റിവെക്കപ്പെടാറുണ്ട്. അനുയോജ്യമായ ഡിസീസഡ് ഡോണർ ലഭ്യമാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ഇത്തരം ശസ്ത്രക്രിയ നടത്താൻ കഴിയാറുള്ളൂ. 1966-ൽ മിനസോട്ട സർവകലാശാലയിലെ റിച്ചാർഡ് ലില്ലെഹി, വില്ല്യം കെല്ലി എന്നീ വൈദ്യശാസ്ത്രജ്ഞർ ചേർന്നാണ് ഇത്തരം ശസ്ത്രക്രിയ ആദ്യം നടത്തിയത്<ref name="Annals of Surgery">{{Cite journal|last=David E. R. Sutherland|pmc=1421277|pages=463–501|journal=Ann. Surg.|date=April 2001|issue=4|volume=233|pmid=11303130|title=Lessons Learned From More Than 1,000 Pancreas Transplants at a Single Institution|last2=Rainer W. G. Gruessner|last9=Frederick C. Goetz|last8=William R. Kennedy|last7=S. Michael Mauer|last6=Raja Kandaswamy|last5=Abhinav Humar|last4=Arthur J. Matas|last3=David L. Dunn|doi=10.1097/00000658-200104000-00003}}</ref>. വളരെ അപൂർവ്വമായി മാത്രമേ ലിവിങ് ഡോണറിൽ നിന്ന് ഭാഗികമായി ശേഖരിച്ച പാൻക്രിയാസ്, വൃക്കയോടൊപ്പം മാറ്റിവെച്ചിട്ടുള്ളൂ. പ്രമേഹവും വൃക്കാതകരാറും ഒന്നിച്ചുള്ള രോഗികളിൽ എത്രയും പെട്ടെന്ന് പാൻക്രിയാസും വൃക്കയും മാറ്റിവെക്കുന്നതാണ് ഏറ്റവും നല്ലത്. ലിവിങ് ഡോണറുകളുൽ നിന്ന് പാൻക്രിയാസിന്റെ ഒരു ഭാഗവും ഒരു വൃക്കയും ശേഖരിക്കുന്നതാണ് തുടർച്ചയായ ഡയാലിസിസിനേക്കാൾ രോഗിക്ക് ഉത്തമം. ഇത് ലഭ്യമായില്ലെങ്കിൽ ആദ്യം ലഭ്യമാകുന്നത് ആദ്യശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെയും പിന്നീട് കിട്ടുന്നത് രണ്ടാമതായും കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു. [[ഐലറ്റ്സ് ഓഫ് ലാംഗർഹാൻസ്|പാൻക്രിയാസിൽ നിന്ന് ഐലറ്റ് സെല്ലുകൾ]] മാറ്റിവെക്കുന്നത് ഇപ്പോഴും പരീക്ഷണ ഘട്ടത്തിലാണെങ്കിലും, പ്രതീക്ഷ നൽകുന്നതാണ്. ഡിസീസഡ് ഡോണറിൽ നിന്ന് ശേഖരിച്ച പാൻക്രിയാസിലെ [[ഇൻസുലിൻ]] നിർമ്മിക്കുന്ന ഐലറ്റ് സെല്ലുകൾ വേർതിരിച്ചെടുക്കുകയും, ആ കോശങ്ങൾ ഒരു കത്തീറ്റർ വഴി കുത്തിവെച്ച് കരളിൽ ലയിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതാണ് പരീക്ഷണഘട്ടത്തിലുള്ള രീതി. രോഗികളിലെ ഇൻസുലിൻ നില അനുസരിച്ച് കുത്തിവെപ്പുകളുടെ എണ്ണം വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കും. == ശസ്ത്രക്രിയക്ക് ശേഷം == ഏകദേശം മൂന്ന് മണിക്കൂർ നീളുന്ന ശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെ ദാതാവിന്റെ വൃക്ക സ്വീകർത്തവിന്റെ അടിവയറ്റിൽ സ്ഥാപിച്ച ശേഷം ധമനിയിലും സിരയിലുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. മൂത്രസഞ്ചിയിലേക്ക് കൂടി ബന്ധം ചേർക്കുന്നതോടെ വൃക്ക മൂത്ര ഉല്പാദനം ആരംഭിക്കുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003005.htm|title=Kidney transplant: MedlinePlus Medical Encyclopedia|access-date=19 December 2010|date=22 June 2009|publisher=[[National Institutes of Health]]}}</ref>. സ്ഥാപിക്കുന്നതോടെ തന്നെ വൃക്ക അതിന്റെ പ്രവർത്തനം ആരംഭിക്കുമെങ്കിലും സാധാരണനിലയിലെത്താനായി പിന്നെയും ദിവസങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്. മൂന്ന് മുതൽ അഞ്ച് ദിവസം കൊണ്ട് ലിവിങ് ഡോണറുടെ വൃക്ക സാധാരണനിലയിൽ എത്താറുണ്ട്. എന്നാൽ ഡിസീസഡ് ഡോണറുടെ വൃക്ക സാധാരണനിലയിലെത്താനായി 7 മുതൽ 15 ദിവസം വരെ എടുക്കാറുണ്ട്. 4 മുതൽ 10 ദിവസം വരെയാണ് സാധാരണ നിലയിൽ ആശുപത്രിവാസം ആവശ്യമായി വരുന്നത്. ചില ഘട്ടങ്ങളിൽ മൂത്ര ഉത്പാദിപ്പിക്കാനായി ഡൈയൂററ്റിക്സ് മരുന്നുകൾ നൽകാറുണ്ട്. ദാതാവിന്റെ വൃക്ക നിരസിക്കുന്നതൊഴിവാക്കാനായി തുടർന്നുള്ള ജീവിതകാലത്ത് രോഗി ഇമ്മ്യൂണോസപ്രസന്റ് മരുന്നുകൾ കഴിക്കേണ്ടിവരുന്നു. ടാക്രോലിമസ്, മൈകോഫെനോലൈറ്റ്, പ്രെഡ്നിസോളോൺ എന്നിവയാണ് സാധാരണ നൽകുന്നത്. ചില രോഗികൾക്ക് സിക്ലോസ്പോറിൻ, സിറോളിമസ് അഥവാ അസാത്തിയോപ്രിൻ എന്നിവയാണ് നൽകുന്നത്. കോർട്ടിക്കോസ്റ്റീറോയ്ഡുകൾ ഒഴിവാക്കുന്നത് വഴി വൃക്ക നേരത്തേ നിരസിക്കപ്പെടാനുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിക്കുന്നു.<ref>{{Cite journal|last=Haller|date=22 August 2016|issn=1469-493X|doi=10.1002/14651858.CD005632.pub3|pages=CD005632|issue=8|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|title=Steroid avoidance or withdrawal for kidney transplant recipients|first5=Angela C.|first=Maria C.|last5=Webster|first4=Julio|last4=Pascual|first3=Evi V.|last3=Nagler|first2=Ana|last2=Royuela|pmid=27546100}}</ref> സിക്ലോസ്പോറിൻ എന്ന ഇമ്മ്യൂണോസപ്രസന്റ് 1980-കളിൽ കണ്ടുപിടിക്കപ്പെട്ടു. സമാനമായ മറ്റൊരു മരുന്നാണ് ടാക്രോളിമസ്. ഇവ രണ്ടും പക്ഷേ വൃക്കകളിൽ ടോക്സിസിറ്റിക്ക് (നെഫ്രോടോക്സിസിറ്റി) കാരണമാകുന്നു. അതിനാൽ രക്തത്തിൽ രണ്ടിന്റെയും അളവ് സൂക്ഷ്മമായി നിരീക്ഷിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. സ്വീകർത്താവിന് വൃക്കകളുടെ പ്രവർത്തനം കുറയുകയോ പ്രോട്ടീനൂറിയ ഉണ്ടെന്ന് തോന്നുകയോ ചെയ്താൽ, വൃക്ക നിരസിക്കൽ മൂലമാണോ <ref>{{Cite journal|last=Nankivell|first=B|title=Diagnosis and prevention of chronic kidney allograft loss|journal=Lancet|date=2011|volume=378|issue=9800|pages=1428–37|pmid=22000139|doi=10.1016/s0140-6736(11)60699-5}}</ref> <ref name="ReferenceA">{{Cite journal|last=Naesens|title=Proteinuria as a Noninvasive Marker for Renal Allograft Histology and Failure: An Observational Cohort Study|journal=J Am Soc Nephrol|date=2015|pmid=26152270|doi=10.1681/ASN.2015010062|volume=27|issue=1|pmc=4696583|pages=281–92}}</ref> അതോ മരുന്നുകളുടെ ടോക്സിസിറ്റി കാരണമുള്ള പ്രശ്നമാണോ എന്ന് പരിശോധിക്കാനായി വൃക്കയുടെ ബയോപ്സി പരിശോധന ആവശ്യമായി വരാം. ശസ്ത്രക്രിയയുടെ ശേഷം ആദ്യത്തെ 60 ദിവസങ്ങളിൽ 10 മുതൽ 25 ശതമാനം ആളുകളിൽ അക്യൂട്ട് റിജക്ഷൻ ഉണ്ടാകുന്നു. റിജക്ഷൻ എന്നാൽ വൃക്ക പൂർണ്ണമായി നഷ്ടപ്പെട്ടു എന്നർത്ഥമില്ല. മരുന്നുകളുടെ ക്രമീകരണവും അധികചികിത്സയും ഇതോടെ ആവശ്യമായി വരും<ref> {{Cite web|url=http://www.webmd.com/a-to-z-guides/kidney-transplant-20666|title=Kidney transplant|access-date=20 July 2009|publisher=www.webmd.com}}</ref>. === ഇമേജിംഗ് === ശാസ്ത്രകിയക്ക് ശേഷം വൃക്കയുടെ അൾട്രാസൗണ്ട് ഇമേജിങ് കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ നടത്തേണ്ടതുണ്ട്. റിജക്ഷൻ സംഭവിച്ചുതുടങ്ങുന്നുണ്ടെങ്കിൽ വൃക്കകളിൽ സംഭവിക്കുന്ന മാറ്റങ്ങളെ വിലയിരുത്താൻ ഇത് സഹായിക്കുന്നു. വൃക്കയെ മാത്രമല്ല അനുബന്ധമായ രക്താക്കുഴലുകളെയും മൂത്രനാളിയേയും ഇങ്ങനെ തുടർച്ചയായി നിരീക്ഷിച്ചുവരാറുണ്ട്. റെസിസ്റ്റീവ് ഇൻഡെക്സ് പരിശോധിക്കാനും അൾട്രാസൗണ്ട് ഉപയോഗിക്കുന്നു<ref>{{Cite journal|last=Krumme|first=B|last2=Hollenbeck|first2=M|title=Doppler sonography in renal artery stenosis—does the Resistive Index predict the success of intervention?|journal=Nephrology, Dialysis, Transplantation|date=March 2007|volume=22|issue=3|pages=692–6|pmid=17192278|doi=10.1093/ndt/gfl686}}</ref> <ref>{{Cite journal|title=Postoperative Ultrasound in Kidney Transplant Recipients: Association Between Intrarenal Resistance Index and Cardiovascular Events|journal=Transplant Direct|volume=6|issue=8|pages=e581|year=2020|doi=10.1097/TXD.0000000000001034|pmid=33134505|pmc=7581034|url=}}</ref>. വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലിന് ശേഷം യൂറോളജി, വാസ്കുലർ പ്രതികരണങ്ങൾ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനായി റേഡിയോ ഐസോടോപ്പ് റെനോഗ്രഫി ഉപയോഗിക്കുന്നു<ref>{{Cite journal|title=Renal scintigraphy for post-transplant monitoring after kidney transplantation|journal=Transplantation Reviews|volume=32|issue=2|pages=102–109|year=2018|doi=10.1016/j.trre.2017.12.002|pmid=29395726|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0955470X17300836}}</ref>. മാറ്റിവെക്കപ്പെട്ട വൃക്കയുടെ പ്രവർത്തനത്തെ വിലയിരുത്തുന്നതിനായി മുൻപ് നടന്ന റെനോഗ്രഫി റിപ്പോർട്ടുകളുമായി പുതിയ റിപ്പോർട്ട് താരതമ്യം ചെയ്യാറുണ്ട്<ref>{{Cite journal|title=Can transplant renal scintigraphy predict the duration of delayed graft function? A dual center retrospective study|journal=PLOS ONE|volume=13|issue=3|pages=e0193791|year=2018|doi=10.1371/journal.pone.0193791|pmid=29561854|pmc=5862448|bibcode=2018PLoSO..1393791B|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0193791}}</ref> <ref>{{Cite journal|title=Limited clinical value of two consecutive post-transplant renal scintigraphy procedures|journal=European Radiology|volume=30|issue=1|pages=452–460|year=2020|doi=10.1007/s00330-019-06334-1|pmid=31338652|pmc=6890596|url=}}</ref>. === ഭക്ഷണക്രമീകരണം === ഗ്രേപ്പ്ഫ്രൂട്ട്, മാതളനാരങ്ങ, ഗ്രീൻ ടീ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ വൃക്ക സ്വീകർത്താക്കൾ കഴിക്കുന്ന മരുന്നുകളുമായി പ്രതിപ്രവർത്തിക്കുന്നതിനാൽ ഇവ കഴിക്കുന്നതിനെ പൊതുവെ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തുന്നു.<ref>{{Cite web|url=http://www.piedmontwebdev.org/transplant/?p=47|title=Transplant Medication Questions|access-date=5 June 2011|date=13 May 2011|publisher=Piedmont Hospital|archive-url=https://web.archive.org/web/20110917040023/http://www.piedmontwebdev.org/transplant/?p=47|archive-date=17 September 2011}}</ref> ഭക്ഷണത്തിലെ പ്രോട്ടീൻ നിയന്ത്രണവും ആവശ്യമായി വരാറുണ്ട്. == സങ്കീർണതകൾ == [[പ്രമാണം:Acute_cellular_rejection,_renal_graft_biopsy.jpg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| ട്യൂബുലാർ എപിത്തീലിയത്തിനകത്ത് ലിംഫോസൈറ്റുകളുടെ സാന്നിധ്യം, വൃക്കസംബന്ധമായ ഗ്രാഫ്റ്റിന്റെ നിശിത സെല്ലുലാർ നിരസിക്കൽ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. ബയോപ്സി സാമ്പിൾ.]] ശസ്ത്രക്രിയയുടെ സമയത്ത് രോഗിയുടെ പ്രായം, ആരോഗ്യസ്ഥിതി എന്നിവ ശസ്ത്രക്രിയാനന്തര സങ്കീർണതകളെ കാര്യമായി സ്വാധീനിക്കുന്നു. ശസ്ത്രക്രിയാകേന്ദ്രങ്ങളുടെ പ്രാഗദ്ഭ്യം ഇത്തരം സങ്കീർണ്ണതകളെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിൽ വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ പൂർത്തിയായ ശേഷം താഴെപ്പറയുന്ന സങ്കീർണ്ണതകൾ വരാവുന്നതാണ്: * രക്തസ്രാവം, അണുബാധ, വാസ്കുലർ ത്രോംബോസിസ്, മൂത്രാശയ സംബന്ധമായ പ്രശ്നങ്ങൾ.<ref name="Kim 2018">{{Cite journal|last=Kim|first=Nancy|last2=Juarez|first2=Roxanna|last3=Levy|first3=Angela D.|date=October 2018|title=Imaging non-vascular complications of renal transplantation|journal=Abdominal Radiology|language=en|volume=43|issue=10|pages=2555–2563|doi=10.1007/s00261-018-1566-4|pmid=29550956|issn=2366-004X}}</ref> * ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് നിരസിക്കൽ (ഹൈപ്പർ‌ക്യൂട്ട്, അക്യൂട്ട് അല്ലെങ്കിൽ ക്രോണിക്). * നിരസിക്കാനുള്ള സാധ്യത കുറയ്ക്കുന്നതിന് ആവശ്യമായ പ്രതിരോധനിയന്ത്രണ മരുന്നുകൾ മൂലമുള്ള [[അണുബാധ|അണുബാധകളും]] സെപ്സിസും. * പോസ്റ്റ്-ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ലിംഫോപ്രൊലിഫറേറ്റീവ് ഡിസോർഡർ (പ്രതിരോധ ശേഷി കുറയുന്നത് മൂലമുള്ള [[ലിംഫോമ|ലിംഫോമയുടെ]] ഒരു രൂപം). ഇത് ഏകദേശം 2% രോഗികളിൽ സംഭവിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് കഴിഞ്ഞ ആദ്യ രണ്ട് വർഷങ്ങളിൽ ഇത് സംഭവിക്കുന്നു * ചർമ്മ മുഴകൾ <ref>{{Cite journal|title=Malignant and Noninvasive Skin Tumours in Renal Transplant Recipients|journal=Dermatology Research and Practice|volume=409058|date=2014|doi=10.1155/2014/409058|pmid=25302063}}</ref> * അസ്ഥി പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്ന [[കാൽ‌സ്യം|കാൽസ്യം]], ഫോസ്ഫേറ്റ് എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള ഇലക്ട്രോലൈറ്റുകളിലെ അസന്തുലിതാവസ്ഥ * പ്രോട്ടീനൂറിയ <ref name="ReferenceA">{{Cite journal|last=Naesens|title=Proteinuria as a Noninvasive Marker for Renal Allograft Histology and Failure: An Observational Cohort Study|journal=J Am Soc Nephrol|date=2015|pmid=26152270|doi=10.1681/ASN.2015010062|volume=27|issue=1|pmc=4696583|pages=281–92}}</ref> * [[രക്താതിമർദ്ദം]] * വൃക്ക തകരാറിനുള്ള യഥാർത്ഥ കാരണം ആവർത്തിക്കുന്നു * ഗ്യാസ്ട്രോഇന്റസ്റ്റൈനൽ വീക്കം, ആമാശയത്തിലെയും അന്നനാളത്തിലെയും വൻകുടൽ, സിക്ലോസ്പോരിനുമൊത്തുള്ള ഹിർസുറ്റിസം (പുരുഷ പാറ്റേൺ വിതരണത്തിൽ അമിതമായ മുടി വളർച്ച), ടാക്രോലിമസിനൊപ്പം [[മുടി കൊഴിച്ചിൽ]], [[പൊണ്ണത്തടി|അമിതവണ്ണം]], [[മുഖക്കുരു]], [[പ്രമേഹം|ഡയബറ്റിസ് മെലിറ്റസ് തരം 2,]] ഹൈപ്പർ കൊളസ്ട്രോളീമിയ, [[ഓസ്റ്റിയോപൊറോസിസ്]] എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള മരുന്നുകളുടെ മറ്റ് പാർശ്വഫലങ്ങൾ. ഡിസീസഡ് ഡോണറിൽ നിന്ന് സ്വീകരിക്കപ്പെട്ട വൃക്കക്ക് പത്ത് വർഷവും, ലിവിങ് ഡോണറിൽ നിന്ന് സ്വീകരിക്കപ്പെട്ട വൃക്കയ്ക്ക് പതിനഞ്ച് വർഷവുമാണ് ശരാശരി ആയുസ്സ്. മാറ്റിവെക്കപ്പെട്ട വൃക്കയുടെ പ്രവർത്തനം പരാജയപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ അടുത്ത വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ, അല്ലെങ്കിൽ ഇടക്കാല ഡയാലിസിസ് എന്നിവയിലേതെങ്കിലുമൊന്നിലേക്ക് രോഗി നയിക്കപ്പെടാം. പ്രായാധിക്യമുള്ള ചില രോഗികളെങ്കിലും ഇവ രണ്ടിലേക്കും നീങ്ങാതെ ജീവൻരക്ഷാ ഉപാധികളിലേക്ക് മാത്രമായി മടങ്ങുന്നു. വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ നടത്തുന്നവരിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന രോഗപ്രതിരോധ മരുന്നുകൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന അണുബാധകൾ മ്യൂക്കോക്യുട്ടേനിയസ് പ്രദേശങ്ങളിൽ (41%), മൂത്രനാളിയിൽ (17%), ശ്വാസകോശ ലഘുലേഖയിൽ (14%) കാണപ്പെടുന്നു. <ref name="erogul2008">[http://emedicine.medscape.com/article/778255-overview#aw2aab6b7 Renal Transplants > Renal Transplantation Complications] from eMedicine. Author: Mert Erogul, MD; Chief Editor: Erik D Schraga, MD. Updated: 5 December 2008</ref> ബാക്ടീരിയ (46%), വൈറൽ (41%), ഫംഗസ് (13%), പ്രോട്ടോസോവൻ (1%) എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും സാധാരണമായ അണുബാധ ഘടകങ്ങൾ. വൈറൽ രോഗങ്ങളിൽ, ഏറ്റവും സാധാരണമായ ഏജന്റുകൾ ഹ്യൂമൻ സൈറ്റോമെഗലോവൈറസ് (31.5%), ഹെർപ്പസ് സിംപ്ലക്സ് (23.4%), ഹെർപ്പസ് സോസ്റ്റർ (23.4%) എന്നിവയാണ്. മാറ്റിവയ്ക്കൽ അപകടസാധ്യത ഘടകമായി BK വൈറസ് ഇപ്പോൾ കൂടുതലായി അംഗീകരിക്കപ്പെടുന്നു. <ref name="pmid30958614">{{Cite journal|title=BK virus: Current understanding of pathogenicity and clinical disease in transplantation|journal=Reviews in Medical Virology|volume=29|issue=4|pages=e2044|date=July 2019|pmid=30958614|doi=10.1002/rmv.2044|url=http://eprints.whiterose.ac.uk/146942/1/BK%20review%20-%20final.pdf}}</ref> വൃക്കസംബന്ധമായ മാറ്റിവയ്ക്കൽ ഉള്ള മൂന്നിലൊന്ന് ആളുകളിൽ അണുബാധയാണ് മരണകാരണം, കൂടാതെ രോഗികളിൽ 50% മരണവും [[ന്യുമോണിയ|ന്യുമോണിയകളാണ്.]] == രോഗനിർണയം == വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ ഒരു ആയുസ്സ് നീട്ടുന്ന പ്രക്രിയയാണ്. <ref>{{Cite journal|title=Survival of recipients of cadaveric kidney transplants compared with those receiving dialysis treatment in Australia and New Zealand, 1991–2001|journal=Nephrol. Dial. Transplant.|volume=17|issue=12|pages=2212–9|year=2002|pmid=12454235|doi=10.1093/ndt/17.12.2212}}</ref> സാധാരണ രോഗി ഡയാലിസിസ് ചെയ്തതിനേക്കാൾ 10 മുതൽ 15 വർഷം വരെ വൃക്ക മാറ്റിവയ്ക്കൽ മൂലം ജീവിക്കാം. <ref>{{Cite journal|year=1999|title=Comparison of Mortality in All Patients on Dialysis, Patients on Dialysis Awaiting Transplantation, and Recipients of a First Cadaveric Transplant|url=https://semanticscholar.org/paper/6a4232cddcc61b02299b6981fafe16fc9efc0d24|journal=NEJM|volume=341|issue=23|pages=1725–1730|doi=10.1056/nejm199912023412303|pmid=10580071}}</ref> ആയുർദൈർഘ്യം വർദ്ധിക്കുന്നത് പ്രായം കുറഞ്ഞ രോഗികൾക്ക് കൂടുതലാണ്, എന്നാൽ 75 വയസ്സുള്ള സ്വീകർത്താക്കൾ പോലും (ഡാറ്റയുള്ള ഏറ്റവും പഴയ ഗ്രൂപ്പ്) ശരാശരി നാല് വർഷം കൂടി ജീവിതം നേടുന്നു. പരമ്പരാഗത ഡയാലിസിസിൽ തുടരുന്നതിനേക്കാൾ കൂടുതൽ ഊർജ്ജം, നിയന്ത്രണങ്ങൾ കുറഞ്ഞ ഭക്ഷണക്രമം, കുറഞ്ഞ സങ്കീർണതകൾ എന്നിവ സാധാരണയായി വൃക്കമാറ്റിവച്ചവരിൽ കണ്ടുവരുന്നു. ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് ഒരു രോഗി ഡയാലിസിസ് കൂടുതൽ കാലം ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ മാറ്റിവച്ച വൃക്ക കുറഞ്ഞകാലമേ നിലക്കുകയുള്ളൂവെന്ന് ചില പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. എന്തുകൊണ്ടാണ് ഇത് സംഭവിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമല്ല, പക്ഷേ ഒരു ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് പ്രോഗ്രാമിലേക്ക് വേഗത്തിൽ റഫറൽ ചെയ്യേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത ഇത് അടിവരയിടുന്നു. വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ പ്രീ-എംപ്റ്റീവ് ആയിരിക്കണം, അതായത്, രോഗി ഡയാലിസിസ് ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് നടക്കുക. ശസ്ത്രക്രിയക്ക് ശേഷം കാലക്രമേണ വൃക്ക തകരാറിലാകാനുള്ള കാരണം അടുത്ത കാലത്തായി വ്യക്തമാണ്. യഥാർത്ഥ വൃക്കരോഗം ആവർത്തിക്കുന്നതിനു പുറമേ, നിരസിക്കൽ (പ്രധാനമായും ആന്റിബോഡി-മെഡിയേറ്റഡ് റിജക്ഷൻ), പ്രോഗ്രസീവ് സ്കാർറിംഗ് (മൾട്ടിഫാക്റ്റോറിയൽ) എന്നിവ നിർണ്ണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. <ref>{{Cite journal|last=Naesens|first=M|title=The Histology of Kidney Transplant Failure: A Long-Term Follow-Up Study|journal=Transplantation|date=2014|volume=98|issue=4|pages=427–435|doi=10.1097/TP.0000000000000183|pmid=25243513}}</ref> വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ പരാജയപ്പെടുന്നത് ഒഴിവാക്കാൻ കർശനമായ മരുന്ന് പാലിക്കൽ വഴി നിരസിക്കുന്നത് ഒഴിവാക്കേണ്ടത് വളരെ പ്രധാനമാണ്. ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ലഭിച്ചതിന് ശേഷം കുറഞ്ഞത് നാല് പ്രൊഫഷണൽ കായികതാരങ്ങൾ അവരുടെ കായികരംഗത്തേക്ക് തിരിച്ചുവന്നിട്ടുണ്ട്: ന്യൂസിലാന്റ് റഗ്ബി യൂണിയൻ കളിക്കാരൻ ജോനാ ലോമു, ജർമ്മൻ-ക്രൊയേഷ്യൻ സോക്കർ കളിക്കാരൻ ഇവാൻ ക്ലാസ്നിക്, [[നാഷണൽ ബാസ്ക്കറ്റ്ബോൾ അസോസിയേഷൻ|എൻ‌ബി‌എ]] ബാസ്‌ക്കറ്റ്ബോൾ താരങ്ങളായ സീൻ എലിയട്ട്, അലോൺസോ മോർണിംഗ് .  തത്സമയ വൃക്കദാതാക്കളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, സാധാരണ ജനസംഖ്യയേക്കാൾ ആരോഗ്യമുള്ള ആളുകൾക്കിടയിൽ വൃക്കദാതാക്കളെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പക്ഷപാതത്തെ പ്രോഗ്നോസ്റ്റിക് പഠനങ്ങൾ ആശയക്കുഴപ്പത്തിലാക്കുന്നു, പക്ഷേ അനുബന്ധ ആരോഗ്യ നിയന്ത്രണ ഗ്രൂപ്പുമായി പൊരുത്തപ്പെടുമ്പോൾ, മൊത്തത്തിലുള്ള ദീർഘകാല മരണനിരക്കിൽ വ്യത്യാസമില്ലെന്ന് തോന്നുന്നു. വൃക്ക ദാതാക്കളിൽ നിരക്ക്. <ref name="MorganIbrahim2019">{{Cite journal|last=Morgan|first=Benjamin R.|last2=Ibrahim|first2=Hassan N.|title=Long-term outcomes of kidney donors|journal=Arab Journal of Urology|volume=9|issue=2|year=2019|pages=79–84|issn=2090-598X|doi=10.1016/j.aju.2011.06.006|pmid=26579273|pmc=4150560}}</ref> == സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ == {| class="wikitable sortable" style="text-align:right;" |+രാജ്യം, വർഷം, ദാതാവിന്റെ തരം എന്നിവ പ്രകാരം സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ ! രാജ്യം ! വർഷം ! ഡിസീസഡ് ഡോണർ ! ലിവിങ് ഡോണർ ! ആകെ ശസ്ത്രക്രിയകൾ |- ! [[കാനഡ]] <ref>{{Cite web|url=http://www.hc-sc.gc.ca/english/organandtissue/facts_faqs/index.html|title=Facts and FAQs|access-date=6 January 2007|date=16 July 2002|website=Canada's National Organ and Tissue Information Site|publisher=Health Canada|archive-url=https://web.archive.org/web/20050404205622/http://www.hc-sc.gc.ca/english/organandtissue/facts_faqs/index.html|archive-date=4 April 2005}}</ref> | 2000 | 724 | 388 | {{Number table sorting|1112}} |- ! [[ഫ്രാൻസ്]] <ref name="Europe2003">{{Cite web|url=http://www.uktransplant.org.uk/ukt/images/gifs/stats/european_activity_comparison_2003.gif|title=European Activity Comparison 2003|access-date=6 January 2007|date=March 2004|publisher=UK Transplant|format=gif|archive-url=https://web.archive.org/web/20070312044129/http://www.uktransplant.org.uk/ukt/images/gifs/stats/european_activity_comparison_2003.gif|archive-date=12 March 2007}}</ref> | 2003 | {{Number table sorting|1991}} | 136 | {{Number table sorting|2127}} |- ! [[ഇറ്റലി]] | 2003 | {{Number table sorting|1489}} | 135 | {{Number table sorting|1624}} |- ! [[ജപ്പാൻ]] <ref>{{Cite web|url=http://www.asas.or.jp/jst/pdf/factbook/factbook2011.pdf|title=Kidney Transplantation Factbook 2011}}</ref> | 2010 | {{Number table sorting|208}} | 1276 | {{Number table sorting|1484}} |- ! [[സ്പെയിൻ]] | 2003 | {{Number table sorting|1991}} | 60 | {{Number table sorting|2051}} |- ! [[യുണൈറ്റഡ് കിങ്ഡം|യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം]] | 2003 | {{Number table sorting|1297}} | 439 | {{Number table sorting|1736}} |- ! [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്]] <ref>{{Cite web|url=http://optn.transplant.hrsa.gov/latestData/step2.asp|title=National Data Reports|access-date=7 May 2009|publisher=The Organ Procurement and Transplant Network (OPTN)|archive-url=https://web.archive.org/web/20090417003228/http://optn.transplant.hrsa.gov/latestData/step2.asp|archive-date=17 April 2009}} (''the link is to a query interface; Choose Category = Transplant, Organ = Kidney, and select the 'Transplant by donor type' report link'')</ref> | 2008 | {{Number table sorting|10551}} | {{Number table sorting|5966}} | {{Number table sorting|16517}} |} ദേശീയതയ്‌ക്ക് പുറമേ, വംശം, ലിംഗം, വരുമാനം എന്നിവ അടിസ്ഥാനമാക്കി വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ നിരക്ക് വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ദീർഘകാല ഡയാലിസിസ് ആരംഭിക്കുന്ന രോഗികളുമായി നടത്തിയ ഒരു പഠനത്തിൽ, വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ സംബന്ധിച്ച സാമൂഹിക-ജനസംഖ്യാ തടസ്സങ്ങൾ രോഗികൾ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് പട്ടികയിൽ വരുന്നതിന് മുമ്പുതന്നെ പ്രസക്തമാണെന്ന് തെളിയിച്ചു.<ref>{{Cite journal|last=Alexander|first=G. C.|last2=Sehgal|first2=A. R.|year=1998|title=Barriers to Cadaveric Renal Transplantation Among Blacks, Women, and the Poor|journal=Journal of the American Medical Association|volume=280|pages=1148–1152|doi=10.1001/jama.280.13.1148|pmid=9777814|issue=13}}</ref> ഉദാഹരണത്തിന്, വ്യത്യസ്ത സാമൂഹിക-ജനസംഖ്യാ ഗ്രൂപ്പുകൾ വ്യത്യസ്ത താൽപ്പര്യങ്ങൾ പ്രകടിപ്പിക്കുകയും വ്യത്യസ്ത നിരക്കിൽ വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കലിനു മുൻപുള്ള വർക്ക്അപ്പ് പൂർത്തിയാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ന്യായമായ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറേഷൻ നയങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള മുമ്പത്തെ ശ്രമങ്ങൾ നിലവിൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറേഷൻ വെയിറ്റിംഗ് ലിസ്റ്റിലുള്ള രോഗികളെ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. == ശ്രദ്ധേയമായ സ്വീകർത്താക്കൾ == * സ്റ്റീവൻ ചൊജൊചരു (ജനനം 1970), കനേഡിയൻ ഫാഷൻ നിരൂപകൻ, ട്രാൻസ്പ്ലാന്റ്<small> 2005 ൽ</small> * ആൻഡി കോൾ (ജനനം 1971), ഇംഗ്ലീഷ് ഫുട്ബോൾ, <small>2017 ഏപ്രിലിൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * നതാലി കോൾ (1950–2015), അമേരിക്കൻ ഗായിക, <small>2009 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 6 വർഷം)</small> * ഗാരി കോൾമാൻ (1968–2010), അമേരിക്കൻ നടൻ, <small>ആദ്യത്തെ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് <5 വർഷം, 14 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ രണ്ടാമത്തെ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (ഏകദേശം 1981)</small> <ref>{{Cite web|url=http://www.cnn.com/2010/HEALTH/05/28/coleman.kidney.troubles/index.html|title=Coleman battled lifelong health woes: transplants, kidney problems - CNN.com|access-date=27 June 2019|website=www.cnn.com|language=en}}</ref> * ലൂസി ഡേവിസ് (ജനനം 1973), ഇംഗ്ലീഷ് നടി, <small>1997 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * കെന്നി ഈസ്ലി (ജനനം 1959), അമേരിക്കൻ ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരൻ, <small>1990 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * ആരോൺ ഐസൻ‌ബെർഗ് (1969-2019), അമേരിക്കൻ നടൻ, <small>1986 ലും 2015 ലും ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം 23 ഉം 4 ഉം വർഷം)</small> * ഡേവിഡ് അയേഴ്സ് (ജനനം 1977), കനേഡിയൻ ഹോക്കി കളിക്കാരൻ, <small>2004 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * അമേരിക്കൻ ബാസ്കറ്റ്ബോൾ കളിക്കാരനായ സീൻ എലിയട്ട് (ജനനം 1968), <small>1999 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * [[സെലീന ഗോമസ്]] (ജനനം 1992), അമേരിക്കൻ ഗായിക, ഗാനരചയിതാവ്, നടി, <small>2017 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * ജെന്നിഫർ ഹർമാൻ (ജനനം 1964), അമേരിക്കൻ പോക്കർ പ്ലെയർ, <small>ലെ ത്രംസ്പ്ലംത്സ് ???? 2004 ലും</small> * കെൻ ഹോവാർഡ് (ജനനം: 1932), ഇംഗ്ലീഷ് ആർട്ടിസ്റ്റ്, <small>2000 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * [[സാറാ ഹൈലാൻഡ്]] (ജനനം 1990), അമേരിക്കൻ നടി, <small>2012 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * ഇവാൻ ക്ലാസ്നിക് (ജനനം 1980), ക്രൊയേഷ്യൻ ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരൻ, <small>2007 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * ജിമ്മി ലിറ്റിൽ (1937–2012), ഓസ്‌ട്രേലിയൻ സംഗീതജ്ഞനും നടനുമായ <small>2004 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 8 വർഷം)</small> * ജോനാ ലോമു (1975–2015), ന്യൂസിലാന്റ് റഗ്ബി കളിക്കാരൻ, <small>2004 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 11 വർഷം)</small> * ജോർജ്ജ് ലോപ്പസ് (ജനനം 1961), അമേരിക്കൻ ഹാസ്യനടനും നടനുമായ <small>2005 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * ട്രേസി മോർഗൻ (ജനനം 1968), അമേരിക്കൻ ഹാസ്യനടനും നടനുമായ <small>2010 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * അലോൺസോ വിലാപം (ജനനം 1970), അമേരിക്കൻ ബാസ്കറ്റ്ബോൾ കളിക്കാരൻ, <small>2003 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * [[കെറി പാക്കർ]] (1937–2005), ഓസ്‌ട്രേലിയൻ വ്യവസായി, <small>2000 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 5 വർഷം)</small> * ചാൾസ് പെർകിൻസ് (1936–2000), ഓസ്‌ട്രേലിയൻ ഫുട്‌ബോളറും ആക്ടിവിസ്റ്റും, <small>1972 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 28 വർഷം)</small> * ബില്ലി പ്രെസ്റ്റൺ (1946-2006), അമേരിക്കൻ സംഗീതജ്ഞൻ, <small>2002 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 4 വർഷം)</small> * നീൽ സൈമൺ (1927–2018), അമേരിക്കൻ നാടകകൃത്ത്, <small>2004 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 14 വർഷം)</small> * റോൺ സ്പ്രിംഗ്സ് (1956–2011), അമേരിക്കൻ ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരൻ, <small>2007 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 4 വർഷം)</small>  * ടോമോമി "ജംബോ" സുറുത (1951-2000), ജാപ്പനീസ് പ്രൊഫഷണൽ ഗുസ്തി, <small>2000 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 1 മാസം)</small> == ഇതും കാണുക == * [[Artificial kidney|കൃത്രിമ വൃക്ക]] * [[Gurgaon kidney scandal|ഗുർഗാവോൺ വൃക്ക വിവാദം]] * [[Jesus Christians|ജീസസ് കൃസ്ത്യൻസ്]] – ഒരു ഓസ്‌ട്രേലിയൻ മതസംഘം, അവരിൽ പലരും അപരിചിതർക്ക് വൃക്ക ദാനം ചെയ്തു * [[Liver transplantation|കരൾ മാറ്റശസ്ത്രക്രിയ]] == ഗ്രന്ഥസൂചിക== * {{cite journal |author1=Brook, Nicholas R. |author2 = Nicholson, Michael L. |title=Kidney transplantation from non heart-beating donors |journal=Surgeon |year=2003 |pages=311–322 |volume=1 |issue=6 |pmid=15570790 |doi=10.1016/S1479-666X(03)80065-3}} * {{cite journal |author1= Danovitch, Gabriel M. |author2= Delmonico, Francis L.| title= The prohibition of kidney sales and organ markets should remain |journal= Current Opinion in Organ Transplantation |volume=13|issue=4|pages=386–394|year=2008| doi= 10.1097/MOT.0b013e3283097476|pmid=18685334}} * {{cite journal |doi= 10.1097/01.ASN.0000093255.56474.B4 |author1= El-Agroudy, Amgad E.|author2= El-Husseini, Amr A. |author3= El-Sayed, Moharam |author4= Ghoneim, Mohamed A.| title= Preventing Bone Loss in Renal Transplant Recipients with Vitamin D |journal= Journal of the American Society of Nephrology |volume=14|issue=11|pages=2975–2979|year=2003| url= http://jasn.asnjournals.org/cgi/content/full/14/11/2975 |pmid= 14569109|doi-access= free}} * {{cite journal|doi=10.1111/j.1464-410X.2007.07054.x|author1=El-Agroudy, Amgad E. |author2= Sabry, Alaa A. |author3= Wafa, Ehab W. |author4= Neamatalla, Ahmed H. |author5=Ismail, Amani M. |author6= Mohsen, Tarek |author7= Khalil, Abd Allah |author8= Shokeir, Ahmed A. |author9=Ghoneim, Mohamed A. |title= Long-term follow-up of living kidney donors: a longitudinal study|journal= BJU International |volume=100|issue=6|pages=1351–1355|year=2007| issn= 1464-4096|url= http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/fulltext/118508127/PDFSTART|pmid=17941927 |s2cid=32904086 }}{{dead link|date=July 2020|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}} * {{cite news|first=Kerry|last=Grens|title=Living kidney donations favor some patient groups: study|work=[[Reuters]]|date=9 April 2012|url=https://www.reuters.com/article/2012/04/10/health-kidney-donations-idUSL3E8FA0A720120410|access-date=2021-05-18|archive-date=2015-10-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20151010204145/http://www.reuters.com/article/2012/04/10/health-kidney-donations-idUSL3E8FA0A720120410|url-status=dead}} * {{cite journal |vauthors=Gore John L, etal | year = 2012 | title = The Socioeconomic Status of Donors and Recipients of Living Unrelated Renal Transplants in the United States | journal = The Journal of Urology | volume = 187 | issue = 5| pages = 1760–1765 | doi=10.1016/j.juro.2011.12.112 | pmid=22425125}} === അവലംബം=== {{reflist}} == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * {{commons category-inline}} * {{Curlie|Health/Conditions_and_Diseases/Genitourinary_Disorders/Kidney/End_Stage_Disease/Transplantation/}} *[https://californiakidneyspecialists.com/renal-transplant/ Kidney transplantation] {{Medical resources}} {{Organ transplantation}} {{Urologic surgical and other procedures}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:അവയവം മാറ്റിവയ്ക്കൽ]] 6izr98s0cinmow1f0w7k5d0ykl6tjfr 3763497 3763493 2022-08-09T07:51:44Z Irshadpp 10433 /* സങ്കീർണതകൾ */ wikitext text/x-wiki {{rough translation|1=ഇംഗ്ലീഷ്|listed=yes|date=2022 മേയ്}} {{Infobox medical intervention|Name=Kidney Transplantation|image=kidtransplant.svg|ICD10={{ICD10PCS|OTY|0/T/Y}}|ICD9={{ICD9proc|55.6}}|MeshID=D016030|OPS301={{OPS301|5-555}}|Synonyms=Renal transplantation|MedlinePlus=003005}} വൃക്കരോഗചികിത്സയുടെ അവസാനഘട്ടത്തിലായി (ESRD), പ്രവർത്തനരഹിതമായ വൃക്കകൾക്കു പകരമായി മറ്റൊരു ദാതാവിന്റെ വൃക്ക വെക്കുന്നതിനെ '''വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ''' (Kidney transplant or renal transplant) എന്ന് പറയുന്നു. മരണപ്പെട്ട വ്യക്തിയിൽ നിന്നോ അല്ലെങ്കിൽ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ദാതാവിൽ നിന്നോ ശേഖരിയ്ക്കപ്പെടുന്ന വൃക്കകളാണ് ഇത്തരത്തിൽ വെച്ചുപിടിപ്പിക്കുന്നത്. ദാതാക്കൾ യഥാക്രമം ഡിസീസഡ് ഡോണർ (മരണപ്പെട്ട ദാതാവ്, deceased-donor, മുൻപ് കഡാവെറിക് ഡോണർ എന്നാണറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്), ലിവിങ് ഡോണർ (ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ദാതാവ്, living-donor) എന്നിങ്ങനെ അറിയപ്പെടുന്നു. ദാതാവും സ്വീകർത്താവും തമ്മിൽ ജനിതക ബന്ധം ഉണ്ടോ, ഇല്ലേ എന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ദാതാക്കളെ വീണ്ടും ലിവിങ്-റിലേറ്റഡ്, ലിവിങ്-അൺറിലേറ്റഡ് എന്ന് തിരിക്കുന്നു. മറ്റു വൈദ്യശാസ്ത്രപരമായ കാരണങ്ങളില്ലെങ്കിൽ, പ്രവർത്തനരഹിതമായ വൃക്കകൾ നീക്കം ചെയ്യാതെ തന്നെയാണ് അടിവയറ്റിൽ കോമൺ ഇലിയാക് ആർട്ടറി, കോമൺ ഇലിയാക് വെയിൻ എന്നിവയെ ബന്ധപ്പെടുത്തി പുതിയ വൃക്ക സ്ഥാപിക്കുന്നത്. അതിലേക്ക് മൂത്രസഞ്ചിയിൽ നിന്ന് പുതുതായി കുഴൽ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. [[ഇ.എസ്.ആർ.ഡി]] രോഗിയെ സമഗ്രമായ ഒരു വൈദ്യപരിശോധനക്ക് ശേഷം വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയക്ക് തക്ക ആരോഗ്യമുണ്ടോ എന്ന് വിലയിരുത്തുന്നു. തദടിസ്ഥാനത്തിൽ രോഗിയുടെ അവസ്ഥ ശസ്ത്രക്രിയക്ക് യോജിച്ചതാണെങ്കിൽ അനുയോജ്യമായ വൃക്ക ലഭ്യമാവുന്ന രീതിയിൽ വെയിറ്റിങ് ലിസ്റ്റിൽ രോഗിയുടെ പേര് ചേർക്കുന്നു. മരണപ്പെട്ട ദാതാക്കളുടെ വൃക്ക ലഭ്യമാക്കുന്നതിനായാണ് ഇത്തരം വെയിറ്റിങ് ലിസ്റ്റുകൾ നിലനിൽക്കുന്നത്<ref name="National Kidney Foundation">{{Cite web|url=https://www.kidney.org/atoz/content/kidney-transplant|title=20 Common Kidney Transplant Questions and Answers|access-date=23 March 2021|last=<!--Not stated-->|date=26 January 2017|publisher=National Kidney Foundation|archive-url=https://web.archive.org/web/20210321124806/https://www.kidney.org/atoz/content/kidney-transplant|archive-date=21 March 2021}}</ref>. പല രാജ്യങ്ങളിലും ഇത്തരത്തിൽ മാസങ്ങളോ വർഷങ്ങളോ കാത്തിരിക്കേണ്ടി വരാറുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=https://www.kidney.org/atoz/content/transplant-waitlist|title=The Kidney Transplant Waitlist – What You Need to Know|access-date=26 March 2021|last=<!--Not stated-->|date=10 February 2017|publisher=National Kidney Foundation}}</ref>. [[ഡയാലിസിസ്|ഡയാലിസിസിന്]] വിധേയരാവുന്ന [[ഇ.എസ്.ആർ.ഡി]] രോഗികളെ അപേക്ഷിച്ച് വൃക്ക മാറ്റിവെച്ച വ്യക്തികൾ കൂടുതൽ കാലം മെച്ചപ്പെട്ട ജീവിതനിലവാരത്തിൽ ജീവൻ നിലനിർത്തുന്നതായി പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു<ref name="National Kidney Foundation">{{Cite web|url=https://www.kidney.org/atoz/content/kidney-transplant|title=20 Common Kidney Transplant Questions and Answers|access-date=23 March 2021|last=<!--Not stated-->|date=26 January 2017|publisher=National Kidney Foundation|archive-url=https://web.archive.org/web/20210321124806/https://www.kidney.org/atoz/content/kidney-transplant|archive-date=21 March 2021}}</ref>. എന്നാലും, ജീവിതകാലം മുഴുവൻ തുടരേണ്ട മരുന്നുകൾ കൊണ്ട് രോഗപ്രതിരോധശേഷി കുറച്ച് നിറുത്തേണ്ടി വരുന്നത് കൊണ്ട് അണുബാധ, കാൻസർ തുടങ്ങിയ രോഗസാധ്യതകൾ ഇവരിൽ കൂടുതലാണ്<ref name="Management of Kidney Transplant Recipients">{{Cite journal|title=Management of Kidney Transplant Recipients by General Nephrologists: Core Curriculum 2019|journal=American Journal of Kidney Diseases|volume=73|issue=6|pages=866–879|date=June 2019|pmid=30981567|doi=10.1053/j.ajkd.2019.01.031}}</ref>. കൂട്ടിച്ചേർക്കപ്പെട്ട വൃക്ക ശരീരത്താൽ നിരസിക്കപ്പെടാതിരിക്കാനാണ് ഇത്തരം മരുന്നുകൾ നൽകപ്പെടുന്നത്. ഇമ്മ്യൂണോസപ്രസന്റുകൾ എന്നാണ് ഇത്തരം മരുന്നുകൾ അറിയപ്പെടുന്നത്. ചേർക്കപ്പെട്ട വൃക്ക ശരീരബാഹ്യ വസ്തു എന്ന് കണ്ട് ശരീരത്താൽ നിരസിക്കപ്പെട്ടേക്കാം. സെല്ലുലാർ റിജക്ഷൻ, ആന്റിബോഡി-മീഡിയേറ്റഡ് റിജക്ഷൻ എന്നീ തരങ്ങളിൽ നിരസിക്കപ്പെടൽ സംഭവിക്കുന്നു. ശസ്ത്രക്രിയക്ക് എത്രകാലം ശേഷമാണ് വൃക്ക നിരസിക്കപ്പെടുന്നത് എന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ആന്റിബോഡി-മീഡിയേറ്റഡ് റിജക്ഷൻ വീണ്ടും അക്യൂട്ട്, ഹൈപ്പർക്യൂട്ട്, ക്രോണിക് എന്നിങ്ങനെ തിരിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്. മാറ്റിവെക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയക്ക് ശേഷം ഓരോ മൂന്ന് മാസത്തിലും വൃക്കയുടെ പ്രവർത്തനം [[ക്രിയാറ്റിനിൻ]] അടക്കമുള്ള ലാബ് പരിശോധനകളിലൂടെ വിലയിരുത്തപ്പെടേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്. ഇതിൽ എന്തെങ്കിലും സംശയങ്ങൾ തോന്നിയാൽ വൃക്ക ബയോപ്സി പരിശോധനക്ക് വിധേയമാക്കേണ്ടതായി വരും. 2018-ൽ മാത്രം ലോകത്ത് 95,479 വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലുകൾ നടന്നതായാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. ഇതിൽ 36 ശതമാനവും ലിവിങ് ഡോണർ ട്രാൻസ്പ്ലാന്റേഷൻ ആയിരുന്നു<ref>{{Cite web|url=http://www.transplant-observatory.org/wp-content/uploads/2020/10/glorep2018-2.pdf|title=International Report on Organ Donation And Transplantation Activities: Executive Summary 2018|access-date=24 March 2021|last=<!--Not stated-->|date=October 2020|website=Global Observatory on Donation and Transplantation|publisher=ONT/WHO|archive-url=https://web.archive.org/web/20210321045858/http://www.transplant-observatory.org/wp-content/uploads/2020/10/glorep2018-2.pdf|archive-date=21 March 2021}}</ref>. 1954-ൽ [[ജോസഫ് മറേ|ജോസഫ് മുറെയാണ്]] വൃക്കമാറ്റിവെക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയ വിജയകരമായി നടത്തിയത്. ഇതിന്റെ പേരിൽ 1990-ലെ [[വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം]] അദ്ദേഹത്തിന് സമ്മാനിക്കപ്പെട്ടു<ref>{{Cite journal|title=Historical Perspectives in Kidney Transplantation: An Updated Review|journal=Progress in Transplantation|volume=25|issue=1|pages=64–69|date=March 2015|pmid=25758803|doi=10.7182/pit2015789}}</ref>. == ചരിത്രം == വൃക്കയുൾപ്പെടെയുള്ള അവയവങ്ങൾ മാറ്റിവെക്കുന്നതിന്റെ സാധ്യത എന്ന ആശയം 1907-ൽ ചിക്കാഗോ സർവകലാശാലയിൽ അവതരിപ്പിച്ച ''ടെൻഡൻസീസ് ഇൻ പത്തോളജി'' എന്ന പ്രബന്ധത്തിലൂടെ സൈമൺ ഫ്ലെക്സ്നർ മുന്നോട്ടുവെക്കുകയുണ്ടായി. ധമനികൾ, ആമാശയം, വൃക്ക, ഹൃദയം എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള അവയവങ്ങളാണ് അതിൽ പരാമർശിക്കപ്പെട്ടത്<ref>[https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1908/01/02/104713376.pdf MAY TRANSPLANT THE HUMAN HEART] ([[Portable Document Format|.PDF]]), ''[[The New York Times]]'', 2 January 1908</ref>. യുക്രൈനിലെ കെർസണിലെ ശസ്ത്രക്രിയാവിദഗ്ദനായിരുന്ന യൂറി വൊറോണിയാണ് ആദ്യമായി വൃക്ക മാറ്റിവെക്കാൻ ശ്രമിച്ചത്. 1933-ൽ ഡിസീസഡ് ഡോണറിൽ (ദാതാവിന്റെ മരണശേഷം ശേഖരിക്കപ്പെട്ടത്) നിന്ന് ശേഖരിച്ച വൃക്ക രോഗിയുടെ തുടയിലാണ് വൊറോണി സ്ഥാപിച്ചത്. രക്തഗ്രൂപ്പുമായി പൊരുത്തപ്പെടാത്തതിനാൽ രണ്ട് ദിവസത്തിനുള്ളിൽ വൃക്ക ശരീരം തിരസ്കരിക്കുകയും രോഗി മരണപ്പെടുകയും ചെയ്തു<ref>{{Cite journal|title=Surgeon Yurii Voronoy (1895–1961) – a pioneer in the history of clinical transplantation: in Memoriam at the 75th Anniversary of the First Human Kidney Transplantation|doi=10.1111/j.1432-2277.2009.00986.x|volume=22|issue=12|journal=Transplant International|pages=1132–1139|pmid=19874569|date=Dec 2009}}</ref>. ഇല്ലിനോയ്സിലെ റിച്ചാർഡ് ലോലർ<ref>[https://www.stressmarq.com/first-successful-kidney-transplant/ Stressmarq.com]; [http://indiatoday.intoday.in/education/story/66th-anniversary-of-the-worlds-first-kidney-transplant/1/445128.html Indiatoday.intoday.in]; [https://www.healthcentral.com/article/first_kidney_transplant_june_17_1950 Healthcentral.com] (retrieved 12 February 2018)</ref> എന്ന വൈദ്യശാസ്ത്രജ്ഞൻ പോളിസിസ്റ്റിക് വൃക്കരോഗിയായ റൂത്ത് ടക്കർ (44 വയസ്സ്) എന്ന വനിതക്ക് വെച്ചുപിടിപ്പിച്ച വൃക്ക പത്ത് മാസം വരെ തിരസ്കരിക്കപ്പെടാതെ നിലനിന്നു. രോഗപ്രതിരോധശേഷി കുറക്കുന്നതിനുള്ള മരുന്നുകൾ അന്ന് നിലവിലില്ലായിരുന്നു. ഈ പത്ത് മാസത്തിനുള്ളിൽ അവരുടെ വൃക്കകൾ ആരോഗ്യം വീണ്ടെടുത്തതിനാൽ പിന്നീട് അഞ്ചുകൊല്ലം കൂടി അവർക്ക് ആയുസ്സ് കിട്ടി<ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/organtransplanta0000pete|title=Organ transplantation|last=David Petechuk|publisher=Greenwood Publishing Group|year=2006|isbn=978-0-313-33542-6|page=[https://archive.org/details/organtransplanta0000pete/page/11 11]|url-access=registration}}</ref>. 1952-ൽ ജീൻ ഹാംബർഗർ ലിവിങ് ഡോണറിൽ നിന്നുള്ള വൃക്കയെടുത്തുകൊണ്ട് രോഗിയിൽ സ്ഥാപിച്ചുവെങ്കിലും മൂന്ന് ആഴ്ചക്കുള്ളിൽ തന്നെ അത് പരാജയപ്പെടുകയായിരുന്നു<ref>{{Cite journal|last=Legendre|first=Ch|last2=Kreis, H.|title=A Tribute to Jean Hamburger's Contribution to Organ Transplantation|journal=American Journal of Transplantation|date=November 2010|volume=10|issue=11|pages=2392–2395|doi=10.1111/j.1600-6143.2010.03295.x|pmid=20977631}}</ref>. പാരീസിലെ നെക്കർ ആശുപത്രിയിലായിരുന്നു ശസ്ത്രക്രിയ നടന്നത്. 1954 ഡിസംബറിൽ ബോസ്റ്റണിൽ നടന്ന ശസ്ത്രക്രിയയാണ് വിജയകരമായ വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. ഡിസംബർ 23-ന് ബിഗ്രാം ആശുപത്രിയിൽ നടന്ന ശസ്ത്രക്രിയ [[ജോസഫ് മറേ|ജോസഫ് മുറെ]], [[ജെ. ഹാർട്ട്വെൽ ഹാരിസൺ]], ജോൺ പി. മെറിൽ എന്നിവർ ചേർന്നാണ് നടത്തിയത്. സമാന ഇരട്ടകളായ (Identical twins) രോഗിയും ദാതാവുമായിരുന്നു എന്നതിനാൽ തിരസ്ക്കരിക്കപ്പെടാനുള്ള സാധ്യത വിരളമായിരുന്നു. റൊണാൾഡ് ഹെറിക്ക് ആയിരുന്നു ദാതാവ്. [[റിച്ചാർഡ് ഹെറിക്]] എന്ന രോഗിയിലേക്കാണ് വൃക്ക സ്ഥാപിച്ചത്. എന്നാൽ സ്വീകരിക്കപ്പെട്ട വൃക്കയിലെ മറ്റുചില സങ്കീർണ്ണതകൾ കാരണം എട്ട് വർഷത്തിന് ശേഷം റിച്ചാർഡ് മരണപ്പെടുകയായിരുന്നു<ref>{{cite news | url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4233669 | title=Transplant Pioneers Recall Medical Milestone | publisher=[[NPR]] | date=20 December 2004 | access-date=20 December 2010}}</ref>. എന്നാൽ ഈ സങ്കീർണ്ണതകൾക്ക് ശസ്ത്രക്രിയയുമായോ മറ്റോ ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഈ ശസ്ത്രക്രിയക്കും തുടർന്നുള്ള ഗവേഷണങ്ങൾക്കുമായി 1990-ലെ വൈദ്യശാസ്ത്ര നൊബേൽ പുരസ്ക്കാരം ജോസഫ് മുറേക്ക് ലഭിക്കുകയുണ്ടായി. 1955-ൽ ലണ്ടനിലെ ചാൾസ് റോബ്, ജിം ഡെംപ്സ്റ്റർ എന്നീ വൈദ്യശാസ്ത്രജ്ഞർ ചേർന്ന് ഡിസീസഡ് ഡോണറിൽ നിന്നുള്ള വൃക്ക രോഗിയുടെ ശരീരത്തിൽ പിടിപ്പിച്ചു. യു.കെയിലെ ആദ്യത്തെ വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലായിരുന്ന ഇത് പക്ഷെ, വിജയകരമായിരുന്നില്ല. 1959-ൽ വീണ്ടും മാറ്റിവെക്കൽ ശ്രമം നടന്നെങ്കിലും കുറഞ്ഞകാലം മാത്രമേ നീണ്ടുനിന്നുള്ളൂ. 1960-ൽ മൈക്കൽ വുഡ്റൂഫ് നടത്തിയ ശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെ സമാന ഇരട്ടകൾക്കിടയിൽ മാറ്റിവെച്ചതാണ് യു.കെയിലെ ആദ്യ വിജയകരമായ മാറ്റിവെക്കൽ<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=dJ5E_oZH6RoC&pg=PA39|title=Living Related Transplantation|last=Hakim|first=Nadey|publisher=World Scientific|year=2010|isbn=978-1-84816-497-0|page=39}}</ref>. 1994 നവംബറിൽ [[ഒമാൻ|ഒമാനിലെ]] സുൽത്താൻ ഖാബൂസ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഹോസ്പിറ്റലിൽ 33 ആഴ്ച പ്രായമുള്ള നവജാതശിശുവിന്റെ മരണത്തോടെ ഇരു വൃക്കകളും 17 മാസം പ്രായമുള്ള ഒരു സ്വീകർത്താവിലേക്ക് മാറ്റിവെച്ചത് ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞവരിൽ നടത്തപ്പെട്ട വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലായിരുന്നു.<ref>{{Cite journal|first=Abdallah S.|last=Daar|first2=Nabil Mohsin|last2=Al Lawati|title=The World's Youngest Cadaveric Kidney Transplant: Medical, Surgical and Ethical Issues|journal=Transplant Direct|date=December 1, 2016|volume=2|issue=12 (Article number: e117)|pages=e117|doi=10.1097/TXD.0000000000000631|pmc=5142357|pmid=27990482|oclc=8892768132|issn=2373-8731}}</ref>. പ്രസ്തുത രോഗി ശസ്ത്രക്രിയക്ക് ശേഷം 22 വർഷം ജീവിച്ചു. പെട്ടെന്നുള്ള അവയവ തിരസ്ക്കരണത്തെ പ്രതിരോധിക്കാനായി മരുന്നുകൾ 1964 മുതൽ സാർവ്വത്രികമായതോടെ ഡിസീസഡ് ഡോണേഴ്സിന്റെ വൃക്കകൾ മാറ്റിവെക്കൽ വിജയം കണ്ടുതുടങ്ങി. കോശ-കലകൾ താരതമ്യം ചെയ്യൽ മുതൽ വൃക്ക ശേഖരിക്കാനും രോഗിയിലേക്ക് ഘടിപ്പിക്കാനുമുള്ള എളുപ്പം എന്നിവ കാരണം ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്നുള്ള വൃക്ക മാറ്റം എളുപ്പമേറിയതായി കരുതപ്പെട്ടു. 1940 മുതൽ ഡയാലിസിസ് ലഭ്യമായത് കൊണ്ട് അഥവാ തിരസ്ക്കരണം നടന്നാലും ജീവൻ നിലനിർത്താനും കഴിഞ്ഞുവന്നു. ജനിതകമായ പൊരുത്തമില്ലെങ്കിൽ സ്വീകർത്താവിന്റെ പ്രതിരോധ സംവിധാനം പുതിയ വൃക്കയെ സ്വന്തമല്ലാത്ത വസ്തു എന്ന് കണ്ട് പുറന്തള്ളാൻ ശ്രമിക്കും. ഈ പുറന്തള്ളൻ ഒരുപക്ഷേ ഉടനടിയോ കാലക്രമേണയോ സംഭവിക്കാം. ഇത് തടയാനായി പ്രതിരോധശക്തിയെ മരുന്നിലൂടെ കുറച്ചുനിർത്തേണ്ടത് അനിവാര്യമായി വരും. ഇത്തരം മരുന്നുകളുടെ ഉപയോഗം മൂലം സ്വാഭാവിക പാർശ്വഫലങ്ങൾ കൂടാതെ തന്നെ അണുബാധ, അർബുദം (ത്വക്ക്, ലിംഫോമ) എന്നിവക്കുള്ള സാധ്യതയും കൂടിയിരിക്കുന്നു. ശരീരത്തിന്റെ സ്വാഭാവിക പ്രതിരോധ ശേഷിയെ അടിച്ചമർത്തുന്ന മരുന്നുകളാണ് ഇതിനായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്. കോർട്ടിക്കോസ്റ്റിറോയ്ഡ് ആയ പ്രെഡ്നിസോളോൺ ആണ് ഇത്തരത്തിലുള്ള മിക്ക മരുന്നുകളുടെയും അടിസ്ഥാനം. ഉയർന്ന മാത്രകളിൽ ദീർഘകാലമുള്ള മരുന്നുപയോഗത്താൽ നിരവധി പാർശ്വഫലങ്ങൾ രോഗിയിൽ വരാറുണ്ട്. ഗ്ലൂക്കോസ് നിലയിലെ വ്യതിയാനങ്ങൾ, പ്രമേഹം, അമിതഭാരം, തിമിരം, [[ഓസ്റ്റിയോപൊറോസിസ്]], പേശികളുടെ ബലഹീനത, ഹൈപ്പർ കൊളസ്ട്രോളീമിയ തുടങ്ങിയവ ഉദാഹരണം. വൃക്ക തിരസ്കരിക്കപ്പെടുന്നത് തടയാനായി പ്രെഡ്നിസോളോൺ മാത്രം മതിയാവുകയില്ല. അതിനാൽ മറ്റു നോൺ-സ്റ്റിറോയ്ഡ് പ്രതിരോധ നിയന്ത്രണ ഉപാധികൾ ആവശ്യമായി വരുന്നു. ഇതിന്റെ സഹായത്താൽ പ്രെഡ്നിസോളോൺ ഉപയോഗത്തിന്റെ മാത്ര കുറച്ചു നിർത്താൻ സാധിക്കും. അസാത്തിയോപ്രിൻ, മൈകോഫെനോലേറ്റ്, സിക്ലോസ്പോരിൻ, ടാക്രോലിമസ് എന്നിവ ഇത്തരം മരുന്നുകൾക്ക് ഉദാഹരണമാണ്. == സൂചനകൾ == എൻഡ് സ്റ്റേജ് റീനൽ ഡിസീസ് (ESRD) രോഗികളെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ എന്നത് മാത്രമാണ് പ്രായോഗിക പരിഹാരം. രോഗി ഈ അവസ്ഥയിലെത്തിക്കഴിഞ്ഞാൽ രോഗത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന കാരണം പരിഗണിക്കാതെ തന്നെ വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ പ്രക്രിയക്കായി നിർദ്ദേശിക്കപ്പെടുന്നു. ഗ്ലോമെറുലാർ ഫിൽട്ടറേഷൻ നിരക്ക് 15ml/minute/1.73m² എന്നതിൽ താഴ്ന്നാൽ ESRD എന്ന നിലയിൽ എത്തി എന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ക്രോണിക് ഗ്ലോമെറുലോനെഫ്രൈറ്റിസ്, [[സിസ്റ്റമിക് ലൂപ്പസ് എരിത്തമറ്റോസിസ്|ല്യൂപ്പസ്]] എന്നീ ഓട്ടോ ഇമ്മ്യൂൺ കണ്ടീഷനുകൾ, അണുബാധ, പ്രമേഹം എന്നീ രോഗങ്ങളാൽ വൃക്ക രോഗം വന്ന് ESRD എന്ന അവസ്ഥയിലെത്തുന്നു. പോളിസിസ്റ്റിക് വൃക്ക രോഗം, ശരീരവ്യവസ്ഥയിലെ ജന്മനയുള്ള തകരാറുകൾ തുടങ്ങി ജനിതകമായ കാരണങ്ങളാലും ESRD നിലയിലെത്തുന്നതായി കാണപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ ഭൂരിഭാഗം രോഗികളിലും രോഗകാരണം അജ്ഞാതമായി തുടരുന്നു. വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലിന് വിധേയമാവുന്ന 25 ശതമാനം രോഗികളിലും പ്രമേഹമായിരുന്നു മൂലകാരണമെന്ന് അമേരിക്കയിലെ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ബഹുഭൂരിഭാഗം ശസ്ത്രക്രിയകളും നടക്കുന്നത് രോഗികൾ നിരന്തരമായ ഡയാലിസിസിന് വിധേയരായ ശേഷമാണ്. എന്നാൽ വൃക്കരോഗം സ്ഥിരീകരിച്ച ചിലർക്കെങ്കിലും ലിവിങ് ഡോണർ (ഡിസീസഡ് ഡോണർ ലഭ്യമാണെങ്കിലോ) ഉണ്ടെങ്കിൽ പെട്ടെന്ന് തന്നെ (സ്ഥിരം ഡയാലിസിസ് വേണ്ടി വരുന്നതിന് മുൻപായി) മുൻകരുതൽ മാറ്റിവെക്കൽ (pre-emptive transplant) നടത്താവുന്നതാണ്. == മാറ്റിവെക്കലിനെ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തുന്ന കാര്യങ്ങൾ == വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തേണ്ട രോഗികളിൽ ഹൃദ്രോഗം, ശ്വാസകോശ സംബന്ധിയായ പ്രശ്നങ്ങൾ, കരൾ രോഗം, ചിലയിനം അർബുദങ്ങൾ എന്നിവ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നു. പുകയില ഉപയോഗം, അമിതവണ്ണം എന്നിവയും ശസ്ത്രക്രിയയുടെ സങ്കീർണ്ണത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന ഘടകങ്ങളാണ്. വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ വിവിധ മാനദണ്ഡങ്ങളാണ് ശസ്ത്രക്രിയക്ക് അർഹത നേടാനായി വെച്ചിട്ടുള്ളത്. പ്രായപരിധി, വൃക്കരോഗമല്ലാത്ത മറ്റു രോഗങ്ങളിൽ നിന്ന് മുക്തനായിരിക്കണം, അർബുദങ്ങൾ, മരുന്നുകളുമായി പൊരുത്തം, മാനസികരോഗം, ലഹരി ഉപയോഗം എന്നിവ പലയിടങ്ങളിലും പരിശോധിച്ചാണ് അർഹത തീരുമാനിക്കുന്നത്. ഒരു കാലത്ത് എയിഡ്സ് രോഗം വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലിന് തടസ്സമായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. അല്ലെങ്കിലേ പ്രതിരോധശേഷി കുറഞ്ഞ എയിഡ്സ് രോഗികൾ വീണ്ടും പ്രതിരോധം കുറക്കാനുള്ള മരുന്നുകൾ കഴിക്കുമ്പോളുള്ള സങ്കീർണ്ണതകളാണ് ഇതിന് കാരണം. എന്നാൽ പുതിയ ഗവേഷണങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് എച്ച്.ഐ.വി രോഗാണുക്കൾ മരുന്നുകളുമായി സഹവർത്തിക്കാനുള്ള സാധ്യതയെയാണ്. == വൃക്കകളുടെ ഉറവിടങ്ങൾ == വൃക്ക നിരസിക്കപ്പെടുന്നത് തടയാനായുള്ള മരുന്നുകൾ ഫലപ്രദമായതോടെ ദാതാക്കൾക്കും സ്വീകർത്താക്കൾക്കുമിടയിലുള്ള പൊരുത്തം അനിവാര്യമല്ലാതായി. ഇന്ന് ലോകത്ത് മാറ്റിവെക്കപ്പെടുന്ന വൃക്കകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഡിസീസഡ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്നുള്ളതാണ്. എന്നാലും വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ ലിവിങ് ഡോണ്ണേഴ്സ് കൂടിവരികയാണ്. വിവിധ രാജ്യങ്ങളുടെ നയങ്ങൾക്കനുസൃതമായി ലിവിങ്-ഡിസീസഡ് ഡോണേഴ്സ് തമ്മിലുള്ള അനുപാതം വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് അമേരിക്കയിൽ 2006-ൽ നടന്നതിൽ 47 ശതമാനവും ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്നായിരുന്നെങ്കിൽ<ref>Organ Procurement and Transplantation Network, 2007</ref>, സ്പെയിനിൽ അത് 3 ശതമാനം മാത്രമായിരുന്നു. കാരണം സ്പെയിന്റെ ദേശീയനയമനുസരിച്ച് എല്ലാ പൗരന്മാരും അവരുടെ മരണത്തോടെ അവയവ ദാനത്തിന് സന്നദ്ധമാണ്<ref>Organización Nacional de Transplantes (ONT), 2007</ref>, മറിച്ച് അവർ ജീവിതകാലത്ത് അവയവ ദാനത്തിന് സന്നദ്ധമല്ല എന്ന് രേഖാമൂലം അറിയിച്ചില്ലെങ്കിൽ<ref>{{Cite web|url=https://www.thelocal.es/20170915/how-spain-became-world-leader-at-organ-transplants|title=How Spain became the world leader in organ transplants|date=15 September 2017|website=The Local}}</ref>. === ലിവിങ് ഡോണേഴ്സ് === യുഎസ്, യുകെ, ഇസ്രായേൽ എന്നീ രാജ്യങ്ങളിലെ മൂന്നിലൊന്ന് വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലും ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്നാണെന്ന് കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.<ref>[https://web.archive.org/web/20121106121822/http://www.highbeam.com/doc/1P1-5994618.html HighBeam] Judy Siegel, "Live liver and lung donations approved. New regulations will give hope to dozens." 'Jerusalem Post', 9 May 1995 "(subscription required)</ref><ref>"National Data Reports". The Organ Procurement and Transplant Network (OPTN). dynamic. Retrieved 22 October 2013. (the link is to a query interface; Choose Category = Transplant, Organ = Kidney, and select the 'Transplant by donor type' report link)</ref> ലിവിങ് ഡോണറിനെ ശസ്ത്രക്രിയക്ക് അനുയോജ്യനാണോ എന്ന് അറിയാനായി വൈദ്യശാസ്ത്രതലത്തിലും മന:ശാസ്ത്രതലത്തിലും പരിശോധനകൾ നടത്തുന്നു. വൈദ്യശാസ്ത്ര പരിശോധനയിലൂടെ ശസ്ത്രക്രിയ നടത്താനുള്ള സാധ്യതകളും ദാതാവിനോ സ്വീകർത്താവിനോ ഉണ്ടാവാനിടയുള്ള അപകടസാധ്യതകളും പഠിക്കുന്നതോടൊപ്പം, രോഗങ്ങളില്ല എന്ന് ഉറപ്പ് വരുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. മന:ശാസ്ത്ര പരിശോധനയിലൂടെ ദാതാവിന്റെ സമ്മതം സ്വമേധയായാണെന്നും അതിന്റെ പേരിൽ സാമ്പത്തിക ഇടപാടുകൾ (അത് നിയമവിധേയമല്ലാത്ത രാജ്യങ്ങളിൽ) ഇല്ല എന്നും ഉറപ്പ് വരുത്തുന്നു. [[പ്രമാണം:Kidney_for_transplant_from_live_donor.jpg|ലഘുചിത്രം| ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്ന് ശേഖരിക്കപ്പെട്ട വൃക്ക]] 1950-കളിൽ സമാന ഇരട്ടകൾക്കിടയിലായിരുന്നു ആദ്യത്തെ ലിവിങ് ഡോണർ വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ. 1960-1970 കാലഘട്ടത്തിൽ നടന്ന ലിവിങ് ഡോണർ മാറ്റിവെക്കലുകൾ ജനിതകബന്ധമുള്ളവർ തമ്മിലായിരുന്നു. അതിന് ശേഷം 1980-1990 കളിലായി വൈകാരിക ബന്ധങ്ങൾക്കിടയിലേക്ക് (ജീവിതപങ്കാളികൾ, സുഹൃത്തുക്കൾ) ഇത് വികസിച്ചതായി കാണുന്നു. നിലവിൽ അത് വീണ്ടും വികസിച്ച് പരിചയക്കാർ, അപരിചിതർ എന്നിവർ വരെ എത്തിനിൽക്കുന്നു. 2009-ൽ ക്രിസ് സ്ട്രോത്ത് എന്ന സംഗീതജ്ഞന് വൃക്ക ലഭിക്കുന്നത് ട്വിറ്റർ വഴിയാണ് എന്നത് ഇതിന്റെ വികാസത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. സാമൂഹികമാധ്യമങ്ങൾ വഴി രൂപപ്പെട്ട ആദ്യ വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലായി ഈ സംഭവം കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു<ref name="Minnesota Medicine">{{Cite web|url=http://www.minnesotamedicine.com/Past-Issues/Past-Issues-2010/August-2010/Pulse-More-than-Friends-and-Followers-Aug-2010|title=More than Friends and Followers: Facebook, Twitter, and other forms of social media are connecting organ recipients with donors.|access-date=17 October 2014|last=Kiser|first=Kim|date=August 2010|publisher=Minnesota Medicine}}</ref><ref name="rickilake">{{Cite episode|title=To Share or Not to Share on Social Media|url=https://www.youtube.com/watch?v=LPUc8xmukPA}}</ref>. പലപ്പോഴും വൃക്ക ദാനം ചെയ്യാൻ ഉദ്ദേശിച്ച വ്യക്തിയുടെ വൃക്ക ബന്ധപ്പെട്ട രോഗിക്ക് യോജിക്കണമെന്നില്ല. അങ്ങനെ നിരവധി സംഭവങ്ങൾ ആവർത്തിച്ചതോടെ എക്സ്ചേഞ്ച് ശൃംഖല എന്ന ആശയം ഉയർന്നുവന്നു. അതായത് അങ്ങനെയുള്ള ദാതാക്കളുടെയും രോഗികളുടെയും ഒരു കൂട്ടത്തിൽ നിന്ന് യോജിക്കുന്ന വൃക്കകൾ അനുയോജ്യരായ രോഗികൾക്ക് കൈമാറുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ രീതി. അമേരിക്കയിലെ നാഷണൽ കിഡ്നി രെജിസ്ട്രി 2012-ൽ രൂപീകരിച്ച ഇത്തരം കൂട്ടത്തിൽ 60 ദാതാക്കൾ ചേർന്നു. 2014-ൽ ഇത് 70 ആയി ഉയർന്നു. ഇത്തരം നൂതനരീതികൾ വഴി വൃക്ക ദാനം പരോപകാരം എന്ന രീതിയിലേക്ക് വളരാനിടയാക്കി. ജോൺസ് ഹോപ്കിൻസ് സർവകലാശാലയിൽ വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഒരു ആശയത്തിൽ നിന്ന് ടോളിഡോ സർവകലാശാലയിലെ മൈക്കേൽ റേസ് ഓപ്പൺ എൻഡ് ചെയിൻ എന്ന സംവിധാനം രൂപപ്പെടുത്തി<ref>{{Cite journal|last=Rees M. A.|last2=Kopke J. E.|last3=Pelletier R. P.|last4=Segev D. L.|last5=Rutter M. E.|last6=Fabrega A. J.|year=2009|title=A nonsimultaneous, extended, altruistic-donor chain|url=http://nrs.harvard.edu/urn-3:HUL.InstRepos:29408291|journal=The New England Journal of Medicine|volume=360|issue=11|pages=1096–1101|doi=10.1056/NEJMoa0803645|display-authors=etal|pmid=19279341}}</ref>.<ref>{{Cite journal|last=Montgomery R. A.|last2=Gentry S. E.|last3=Marks W. H.|last4=Warren D. S.|last5=Hiller J.|last6=Houp J.|year=2006|title=Domino paired kidney donation: a strategy to make best use of live non-directed donation|journal=Lancet|volume=368|issue=9533|pages=419–421|doi=10.1016/S0140-6736(06)69115-0|display-authors=etal|pmid=16876670}}</ref> 2008 ജൂലൈ 30 ന്, ഒരു സന്നദ്ധ ദാതാവിന്റെ വൃക്ക കോർണലിൽ നിന്ന് യു‌സി‌എൽ‌എയിലേക്ക് വാണിജ്യ എയർലൈൻ വഴി കയറ്റി അയച്ചു, അങ്ങനെ ഒരു ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ആരംഭിച്ചു. <ref>{{Cite journal|last=Butt F. K.|last2=Gritsch H. A.|last3=Schulam P.|last4=Danovitch G. M.|last5=Wilkinson A.|last6=Del Pizzo J.|year=2009|title=Asynchronous, Out-of-Sequence, Transcontinental Chain Kidney Transplantation: A Novel Concept|journal=American Journal of Transplantation|volume=9|issue=9|pages=2180–2185|doi=10.1111/j.1600-6143.2009.02730.x|display-authors=etal|pmid=19563335}}</ref>. മാറ്റിവെക്കൽ കേന്ദ്രങ്ങൾ തമ്മിലെ സഹകരണം, ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിന്റെ വൃക്കകൾ കൊണ്ടുപോകാനുള്ള സൗകര്യം, കമ്പ്യൂട്ടർ അധിഷ്ഠിത പൊരുത്തപരിശോധന എന്നിവയെല്ലാം ഇത്തരം ശൃംഖലകളുടെ വികാസത്തിന് നിമിത്തമായി. വൃക്ക ദാതാക്കളിൽ നടത്തപ്പെട്ട പരിശോധനകളിൽ അവരുടെ അതിജീവനവും ESRD രോഗസാധ്യതയും സാധാരണ സമൂഹത്തിലുള്ളതിന് സമാനമാണെന്ന് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു.<ref>{{Cite journal|journal=N Engl J Med|last4=Rogers|first8=AJ|last8=Matas|first7=CR|last7=Gross|first6=H|last6=Guo|first5=RF|last5=Bailey|first4=T|first3=L|year=2009|last3=Tan|first2=R|last2=Foley|pmid=19179315|last=Ibrahim, H. N.|title=Long-Term Consequences of Kidney Donation|doi=10.1056/NEJMoa0804883|pages=459–46|issue=5|volume=360|pmc=3559132}}</ref> എന്നാലും, അടുത്തകാലത്ത് നടത്തപ്പെട്ട ഗവേഷണങ്ങൾ പ്രകാരം ക്രോണിക് വൃക്കരോഗസാധ്യത ദാതാക്കളിൽ പല മടങ്ങ് കൂടുതലാണ്. എങ്കിലും സമ്പൂർണ്ണ അപകടസാധ്യത വളരെ കുറവാണ്<ref>{{Cite journal|title=Risk of end-stage renal disease following live kidney donation|journal=JAMA|volume=311|issue=6|pages=579–86|date=12 February 2014|pmid=24519297|pmc=4411956|doi=10.1001/jama.2013.285141|url=}}</ref>. ''ന്യൂ ഇംഗ്ലണ്ട് ജേണൽ ഓഫ് മെഡിസിൻ'' എന്ന പ്രസിദ്ധീകരണത്തിൽ 2017-ൽ വന്ന പഠനപ്രകാരം, ഒരു വൃക്ക മാത്രമുള്ളവർ ഭക്ഷണത്തിലെ പ്രോട്ടീൻ ശരീരഭാരത്തിന്റെ ഓരോ കിലോക്കും ഓരോ ഗ്രാം എന്ന നിലക്ക് പരിമിതപ്പെടുത്തേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്<ref>{{Cite journal|title=Nutritional management of chronic kidney disease|journal=N. Engl. J. Med.|volume=377|issue=18|pages=1765–1776|date=2 November 2017|pmid=29091561|doi=10.1056/NEJMra1700312}}</ref>. ഒരേ ആരോഗ്യസ്ഥിതിയിലുള്ള ഒരു സ്ത്രീയേക്കാൾ വൃക്ക ദാനം ചെയ്ത സ്ത്രീക്ക് ഗർഭാവസ്ഥയിലെ രക്താതിമർദ്ധവും പ്രീക്ലാമ്പ്സിയയും കൂടുതലാണെന്ന് പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു<ref name="GargNevis2014">{{Cite journal|last=Garg|first8=Peter P.|issue=2|volume=372|pmid=25397608|doi=10.1056/NEJMoa1408932|issn=0028-4793|pages=124–133|year=2014|journal=New England Journal of Medicine|title=Gestational Hypertension and Preeclampsia in Living Kidney Donors|first9=Leroy|last9=Storsley|last8=Reese|first=Amit X.|first7=Ainslie M.|last7=Hildebrand|first6=Ngan N.|last6=Lam|first5=John J.|last5=Koval|first4=Jessica M.|last4=Sontrop|first3=Eric|last3=McArthur|first2=Immaculate F.|last2=Nevis|pmc=4362716}}</ref>. പരമ്പരാഗതമായ ശസ്ത്രക്രിയകളിലൂടെ വൃക്ക ശേഖരിക്കുമ്പോൾ ദാതാവിന്റെ മുറിവ് {{Convert|4|-|7|in|cm}} വരെ ആകാറുണ്ടെങ്കിലും, നിലവിൽ ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിൽ നിന്നും ലാപ്രോസ്കോപിക് ശസ്ത്രക്രിയകളിലൂടെയാണ് ഭൂരിഭാഗം വൃക്കകളും ശേഖരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഇതുവഴി മുറിവ് ചെറുതാക്കാനും വേദന ലഘൂകരിക്കാനും സാധിക്കുന്നു. ദാതാവിന് വളരെ പെട്ടെന്ന് തന്നെ പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാൻ ഇതുവഴി സാധിക്കുന്നു. ഒരു ശസ്ത്രക്രിയാവിദഗ്ദനെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം 150 ശസ്ത്രക്രിയകളോടെ വേഗതയോടെയും കൃത്യതയോടെയും ചെയ്യാനായി സാധിച്ചുതുടങ്ങും. ഡിസീസഡ് ഡോണറേക്കാൾ ലിവിങ് ഡോണറിന്റെ വൃക്കകൾക്ക് ദീർഘകാല വിജയനിരക്ക് കൂടുതലാണ്.<ref>{{Cite web|url=http://www.nhs.uk/conditions/Kidney-transplant/Pages/Introduction.aspx|title=Kidney Transplant|access-date=19 November 2011|date=29 March 2010|publisher=[[National Health Service]]}}</ref> ലാപ്രോസ്കോപ്പിക് ശസ്ത്രക്രിയയുടെ ഉപയോഗം വർദ്ധിച്ചതിനുശേഷം, ലിവിങ് ഡോണേഴ്സിന്റെ എണ്ണത്തിൽ വർദ്ധനവുണ്ടായി. വേദനയും മുറിവുകളും കുറയുകയും, പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള എളുപ്പവും കാരണമാണ് ഈ വർദ്ധനവിന് കാരണം. 2009 ജനുവരിയിൽ സെന്റ് ബർണബാസ് മെഡിക്കൽ സെന്ററിൽ രണ്ട് ഇഞ്ച് മുറിവിലൂടെ ആദ്യത്തെ സമ്പൂർണ്ണ റോബോട്ടിക് വൃക്ക മാറ്റിവയ്ക്കൽ നടത്തി. തുടർന്നുള്ള ആറുമാസത്തിനുള്ളിൽ, അതേ സംഘം റോബോട്ടിക് സഹായത്തോടെ എട്ട് ശസ്ത്രക്രിയകൾ കൂടി നടത്തി.<ref>[http://wcbstv.com/health/da.vinci.robot.2.1055154.html New Robot Technology Eases Kidney Transplants] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090804104220/http://wcbstv.com/health/da.vinci.robot.2.1055154.html|date=4 August 2009}}, ''CBS News'', 22 June 2009 – accessed 8 July 2009</ref> 2004-ൽ ഉയർന്ന മാത്രയിലുള്ള ഐ.വി.ഐ.ജി പ്രയോഗത്തിന് അംഗീകാരം ലഭിച്ചതോടെ, ദാതാവും സ്വീകർത്താവും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തം അനിവാര്യമല്ലാതായി മാറി<ref>{{Cite web|url=http://www.csmc.edu/12391.html|title=Kidney and Pancreas Transplant Center – ABO Incompatibility|access-date=12 October 2009|publisher=Cedars-Sinai Medical Center}}</ref><ref name="pmid15579530">{{Cite journal|title=Evaluation of intravenous immunoglobulin as an agent to lower allosensitization and improve transplantation in highly sensitized adult patients with end-stage renal disease: report of the NIH IG02 trial|journal=J Am Soc Nephrol|volume=15|issue=12|pages=3256–62|date=December 2004|pmid=15579530|doi=10.1097/01.ASN.0000145878.92906.9F}}</ref>. രക്തഗ്രൂപ്പ്, കോശങ്ങൾ എന്നീ പൊരുത്തങ്ങൾ പോലും ഇല്ലെങ്കിലും വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ സാധ്യമായി തുടങ്ങി. വൃക്ക തിരസ്ക്കരിക്കപ്പെടുന്നത് ഗണ്യമായി കുറയാൻ ഇത് കാരണമായി. ഗർഭപാത്രം നീക്കം ചെയ്യപ്പെട്ട സ്ത്രീയിൽ നിന്നും 2009-ൽ യോനി വഴി വൃക്ക ശേഖരിക്കുകയുണ്ടായി. ഇത്തരം ശസ്ത്രക്രിയകളിൽ ആന്തരികമായ ഒരൊറ്റ മുറിവിലൂടെ ശസ്ത്രക്രിയ പൂർണ്ണമാകുന്നു. പെട്ടെന്നുള്ള പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കൽ ഇതുവഴി സാധിക്കുന്നു. നാച്ചുറൽ ഓറിഫൈസ് ട്രാൻസ്‌ലൂമിനൽ എൻഡോസ്കോപിക് സർജറി എന്നാണ് ഇത്തരം ശസ്ത്രക്രിയക്ക് പേര്. നാഭിയിലെ ഒരൊറ്റ കീറിലൂടെ നടത്തപ്പെടുന്ന സിംഗിൾ പോർട്ട് ലാപ്രോസ്കോപി എന്നത് ഈ മേഖലയിലെ വലിയൊരു മുന്നേറ്റമാണ്. ==== അവയവവ്യാപാരം ==== ലോകത്ത് പലയിടങ്ങളിലും ദാരിദ്ര്യം മൂലവും മറ്റുമായി തങ്ങളുടെ അവയവങ്ങൾ വിൽക്കാൻ വ്യക്തികൾ തയ്യാറാകുന്നുണ്ട്. ഇടനിലക്കാരുടെയും മറ്റും തട്ടിപ്പിനിരയായും പലപ്പോഴും ദാതാവ് അറിയാതെ പോലും അവയവങ്ങൾ കവർന്നെടുത്ത സംഭവങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലാണ് ഇത്തരം സംഭവങ്ങൾ കൂടുതൽ സംഭവിക്കുന്നത്. ഇത്തരം വൃക്കകൾ സ്വീകരിക്കാനായി ടൂറിസ്റ്റുകളായി പലയിടത്ത് നിന്നും എത്തി ശസ്ത്രക്രിയക്ക് വിധേയരാവുന്നു. ട്രാൻസ്പ്ലാന്റ് ടൂറിസ്റ്റ് എന്ന സംജ്ഞ ഇങ്ങനെ രൂപപ്പെട്ടതാണ്. ഇത്തരം വിപണനങ്ങളെ ലോകം പൊതുവെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നില്ല<ref>{{Cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/3041363.stm|title=Call to legalise live organ trade|date=19 May 2003}}</ref>. ഓർഗൻസ് വാച്ച് തുടങ്ങിയ മനുഷ്യാവകാശ സംഘങ്ങൾ ഇതിനെ നിശിതമായി വിമർശിക്കുന്നുണ്ട്. അണുബാധ നിയന്ത്രണം, ശസ്ത്രക്രിയ നിലവാരം എന്നിവ ഉറപ്പുവരുത്താൻ ഇത്തരം ശസ്ത്രക്രിയകളിൽ സാധ്യമല്ലാത്തതിനാൽ രോഗികൾക്ക് പലവിധ സങ്കീർണ്ണതകളും നേരിടേണ്ടി വരുന്നു<ref name="wsj">[https://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052748703481004574646233272990474?mg=reno64-wsj&url=http%3A%2F%2Fonline.wsj.com%2Farticle%2FSB10001424052748703481004574646233272990474.html#mod=todays_us_weekend_journal The Meat Market], The Wall Street Journal, 8 January 2010.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.cbsnews.com/8301-504083_162-5190413-504083.html|title=Black Market Kidneys, $160,000 a Pop|access-date=12 June 2011|last=Martinez|first=Edecio|date=27 July 2009|website=CBS News|archive-url=https://web.archive.org/web/20121104053745/http://www.cbsnews.com/8301-504083_162-5190413-504083.html|archive-date=4 November 2012}}</ref>. ഹെപറ്റൈറ്റിസ്, എച്ച്.ഐ.വി എന്നീ രോഗസാധ്യതകളും നിലനിൽക്കുന്നു. ഇത്തരം പ്രശ്നങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാൻ അവയവദാനത്തിന് സാമ്പത്തിക നഷ്ടപരിഹാരം എന്നത് നിയമവിധേയമാക്കണമെന്ന ആവശ്യം വിവിധ കോണുകളിൽ നിന്ന് വരുന്നുണ്ട്. ഏതാനും രാജ്യങ്ങൾ ഇതിനകം തന്നെ ഇത് നിയമപരമാക്കിയിട്ടുമുണ്ട്<ref>{{Cite web|url=http://www.aakp.org/aakp-library/Compensated-Donations/|title=A New Outlook on Compensated Kidney Donations|access-date=14 June 2011|last=Schall|first=John A.|date=May 2008|website=RENALIFE|publisher=American Association of Kidney Patients|archive-url=https://web.archive.org/web/20110927221324/http://www.aakp.org/aakp-library/Compensated-Donations/|archive-date=27 September 2011}}</ref>. "ഇൻട്രൊഡ്യൂസിങ് ഇൻസെന്റീവ്സ് ഇൻ ദ മാർക്കറ്റ് ഫോർ ലൈവ് ആൻഡ് കഡാവെറിക് ഓർഗൻ ഡൊണേഷൻസ്" എന്ന പേരിൽ അവതരിപ്പിച്ച ലേഖനത്തിൽ സ്വതന്ത്രകമ്പോളത്തിന് മേഖലയിൽ വഹിക്കാനുള്ള പങ്ക് ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. അവയവക്ഷാമത്തിന് ഇത് ഒരു പരിഹാരമാണെന്ന് പറയുന്ന അവർ, ഒരു കിഡ്നിയുടെ വില 15,000 ഡോളർ എന്നും കരളിന്റേത് 32,000 ഡോളർ എന്നും കണക്കാക്കുന്നുമുണ്ട്. വിപണിയിലുള്ള പ്രശ്നങ്ങളല്ല, മറിച്ച് അവയവകച്ചവടം എന്ന പരിപാടി തന്നെയാണ് ധാർമ്മികമായി എതിർക്കപ്പെടേണ്ടത് എന്ന് ജോർജ്ജ്ടൗൺ സർവകലാശാലയിലെ ജേസൺ ബ്രെണൻ, പീറ്റർ ജാവേഴ്സ്കി എന്നിവർ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു<ref>{{Cite web|url=http://www.cato-unbound.org/2015/11/02/jason-brennan-peter-jaworski/you-may-do-it-free-you-may-do-it-money|title=If You May Do It for Free, You May Do It for Money|last=Comments|last2=Tweet|date=2 November 2015|website=Cato Unbound|last3=Like|last4=Submit|last5=Plus}}</ref>. അവയവദാതാക്കളുടെ സാമ്പത്തിക നഷ്ടപരിഹാരം [[ഓസ്ട്രേലിയ|ഓസ്‌ട്രേലിയയിലും]] [[സിംഗപ്പൂർ|സിംഗപ്പൂരിലും]] നിയമവിധേയമാക്കി. ഇരു രാജ്യങ്ങളിലെയും വൃക്കരോഗ സംഘടനകൾ പിന്തുണ അറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്.<ref name="aus">[http://www.theaustralian.com.au/news/latest-news/living-donors-to-receive-financial-support/story-fn3dxiwe-1226614172117 Live donors to get financial support], RASHIDA YOSUFZAI, AAP, 7 April 2013</ref><ref name="bmj">{{Cite journal|year=2008|title=Singapore legalises compensation payments to kidney donors|url=http://www.bmj.com/content/337/bmj.a2456|journal=BMJ|volume=337|page=a2456|doi=10.1136/bmj.a2456|pmid=18996933|last=Bland|first=B}}</ref> === ഡിസീസഡ് ഡോണർ (ദാതാവിന്റെ മരണശേഷം നടക്കുന്ന ദാനം) === [[പ്രമാണം:Kidney_donor_cards,_England,_1971-1981_Wellcome_L0060508.jpg|ലഘുചിത്രം| ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിന്നുള്ള വൃക്ക ദാതാക്കളുടെ കാർഡുകൾ, 1971–1981. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു അപകടത്തിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടാൽ വൃക്ക ദാനം ചെയ്യാൻ അവർ തയ്യാറാണെന്നതിന്റെ തെളിവായി കാർഡുകൾ ദാതാക്കളാണ് കൊണ്ടുപോകേണ്ടത്.]] നിലവിൽ നടക്കുന്ന ഭൂരിഭാഗം വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലുകളും നടക്കുന്നത് മരണശേഷം ദാതാവിൽ നിന്നും ശേഖരിച്ചുകൊണ്ടാണ്. ഡിസീസഡ് ഡോണർ എന്നത് രണ്ട് വിഭാഗമായി തിരിക്കാൻ കഴിയും. മസ്തിഷ്കമരണത്താൽ (ബി.ഡി) ഉള്ള ദാതാക്കൾ, കാർഡിയാക് മരണത്താൽ (ഡി.സി.ഡി) ഉള്ള ദാതാക്കൾ. മസ്തിഷ്കമരണം സംഭവിക്കുന്നതോടെ മരണം സ്ഥിരീകരിക്കാമെങ്കിലും ഹൃദയമിടിപ്പ് തുടരുന്നതിനാൽ രക്തചംക്രമണം നിലക്കുന്നില്ല. ശസ്ത്രക്രിയാസമയത്തും അവയവങ്ങളിലൂടെ രക്തം ഓടുന്നതിനാൽ ഈ സാഹചര്യം അവയവ ശേഖരണത്തെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. ശേഖരിക്കപ്പെട്ട അവയവങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്തം നീക്കം ചെയ്ത് പകരം തണുപ്പേകുന്ന ലായനികൾ പ്രവഹിപ്പിക്കുന്നു. മാറ്റിവെക്കുന്ന അവയവത്തെ ആസ്പദിച്ചാണ് ഏത് ലായനിയാണ്, അല്ലെങ്കിൽ ഏതൊക്കെ ലായനികളുടെ മിശ്രിതമാണ് നൽകേണ്ടത് എന്ന് തീരുമാനിക്കുന്നത്. കാർഡിയാക് ഡെത്ത് സംഭവിച്ചാൽ ജീവൻ നിലനിർത്താൻ വേണ്ടിയുള്ള പിന്തുണ (മെക്കാനിക്കൽ വെന്റിലേഷൻ) പിൻവലിക്കുന്നതോടെ മരണം രേഖപ്പെടുത്തുകയും ദാതാവിനെ ശസ്ത്രക്രിയക്കായി മാറ്റുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതോടെ രക്തചംക്രമണം നിലക്കുന്നതിനാൽ രക്തം കട്ടപിടിക്കാതിരിക്കാനും ശീതീകരണം ഒഴിവാക്കാനുമായി ശേഖരിക്കേണ്ട അവയവങ്ങളിലൂടെ അനുയോജ്യമായ ലായനികൾ പ്രവഹിപ്പിക്കുന്നു. കാർഡിയാക് ഡെത്തിനെ തുടർന്ന് നടക്കുന്ന ശസ്ത്രക്രിയകൾക്ക് കൂടുതൽ കർശനമായ ധാർമ്മിക-നിയമ മാർഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ പാലിക്കേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്. അതിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനം അവയവശേഖരണസംഘം ഒരുകാരണവശാലും മരണം പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിന് മുൻപ് രോഗിയുടെ പരിചരണത്തിൽ പങ്കുകൊള്ളരുത് എന്നതാണ്. [[File:Vaughan_Gething_AM_addresses_the_Kidney_Research_UK_Annual_Fellows_day.webm|ഇടത്ത്‌|ലഘുചിത്രം|വെൽഷ് സർക്കാർ ആരോഗ്യമന്ത്രി വോൺ ഗെത്തിംഗ് വൃക്ക ഗവേഷണ യുകെ വാർഷിക ഫെലോ ദിനത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു; 2017]] മരണശേഷമുള്ള അവയവ ദാനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനായി വിവിധ രാജ്യങ്ങൾ പലവിധ നിയമനിർമ്മാണങ്ങളും നടപ്പാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ചില രാജ്യങ്ങളിലെങ്കിലും എല്ലാ പൗരന്മാരും സ്വതേ ദാതാക്കളുടെ പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. അതോടെ എല്ലാ പൗരന്മാരും മരണശേഷം അവയവദാനത്തിന് സമ്മതമാണെന്നാണ് നിയമം. ആർക്കെങ്കിലും ആ പട്ടികയിൽ നിന്ന് ഒഴിവാകണമെങ്കിൽ അതിനായി അപേക്ഷ നൽകേണ്ടതുണ്ട്.<ref>{{Cite web|url=https://www.organdonation.nhs.uk/uk-laws/organ-donation-law-in-wales/|title=Organ donation law in Wales|access-date=31 January 2021|website=NHS Wales}}</ref> == വൃക്കകൾ തമ്മിലെ പൊരുത്തം == രക്തഗ്രൂപ്പ്, ക്രോസ് മാച്ച് എന്നീ പൊരുത്തങ്ങൾ ദാതാവും സ്വീകർത്താവും തമ്മിൽ ഉണ്ടായിരിക്കുന്നത് ഉചിതമാണ്. ഒരു ലിവിങ് ഡോണറുടെ വൃക്ക ഉദ്ദേശിക്കുന്ന വ്യക്തിക്ക് യോജിക്കുന്നതല്ലെങ്കിൽ അനുയോജ്യമായ മറ്റൊരു സ്വീകർത്താവിന് കൈമാറ്റം ചെയ്യുകയും പകരം അനുയോജ്യമായ വൃക്ക തിരികെ ലഭ്യമാക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ശൃംഖലകൾ ഇന്ന് വിപുലമാണ്. ഇൻട്രാവൈനസ് ഇമ്യൂണോഗ്ലോബുലിൻ (ഐ.വി.ഐ.ജി) ഉപയോഗത്തോടെ ദാതാവും സ്വീകർത്താവും തമ്മിലുള്ള പൊരുത്തം അനിവാര്യമല്ലാതായി. ഈ പ്രക്രിയയുടെ വിവിധ പ്രോട്ടോക്കോളുകൾ വഴി രക്തഗ്രൂപ്പ്, വൃക്കാകോശ പൊരുത്തങ്ങൾ നിർബന്ധമല്ലാതായി. 1980-കളിൽ ഈ ദിശയിലുള്ള പരീക്ഷണങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും, 1990-കളിൽ ജപ്പാനിൽ ഇതിന്റെ ഫലപ്രാപ്തിയെക്കുറിച്ച പഠനങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു<ref>{{Cite web|url=http://www.centerspan.org/pubs/transplantation/1998/0127/tr029800224o.pdf|title=Archived copy|access-date=4 May 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080529192038/http://www.centerspan.org/pubs/transplantation/1998/0127/tr029800224o.pdf|archive-date=29 May 2008}}</ref>. നിലവിൽ ലോകമെമ്പാടും പൊരുത്തപ്പെടാത്ത അവയവങ്ങൾ ഐ.വി.ഐ.ജി സാങ്കേതികവിദ്യയാൽ മാറ്റിവെക്കൽ നടത്തപ്പെടുന്നു<ref>{{Cite web|url=http://discoverysedge.mayo.edu/abo_posxmatch/index.cfm|title=Overcoming Antibody Barriers to Kidney Transplant|access-date=20 July 2009|publisher=discoverysedge.mayo.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20090828225326/http://discoverysedge.mayo.edu/abo_posxmatch/index.cfm|archive-date=28 August 2009}}</ref>. സ്വീകർത്താവിന്റെ ശരീരത്തിലെ എച്ച്.എൽ.എ ആന്റിബോഡികളുമായുള്ള താരതമ്യം കണ്ടെത്താനായി ദാതാവിന്റെ എച്ച്.എൽ.എ ആന്റിബോഡികളുമായി പാനൽ റിയാക്റ്റീവ് ആന്റിബോഡി ടെസ്റ്റ് നടത്തുന്നു. വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലിന്റെ ഫലത്തെ കുറിച്ച ഒരു മുൻകൂർ വിലയിരുത്തലാണ് ഈ പരിശോധന. നിലവിൽ ലിവിങ്-റിലേറ്റഡ് ഡോണറുടെയും ലിവിങ്-നോൺ റിലേറ്റഡ് ഡോണറിന്റെയും മാറ്റിവെക്കലുകൾ സർവ്വസാധാരണമാണ്. == നടപടിക്രമം == [[പ്രമാണം:Kidney_Transplant.png|ലഘുചിത്രം| വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ]] ശസ്ത്രക്രിയയുടെ സങ്കീർണ്ണതയും അനന്തരമായുണ്ടാകുന്ന പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള കാലവിളംബവും ഒഴിവാക്കാനായി നിലവിലുള്ള രണ്ട് വൃക്കകളും നീക്കം ചെയ്യാതെയാണ് പുതിയ വൃക്ക സ്ഥാപിക്കുന്നത്. അടിവയറ്റിൽ ഇലിയാക് ഫോസയിൽ സ്ഥാപിക്കുന്ന വൃക്കയിലേക്ക് പുതുതായി രക്തവിതരണ സംവിധാനം, മൂത്രനാളി എന്നിവ ഒരുക്കുന്നു. *അബ്ഡോമിനൽ അയർട്ടയിൽ നിന്ന് ശാഖയായി വൃക്കയിലേക്ക് വന്നിരുന്ന വൃക്കാധമനി, സ്വീകർത്താവിന്റെ എക്സ്റ്റീരിയർ ഇലിയാക് ആർട്ടറിയിലേക്ക് ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. *ഇൻഫീരിയർ വെന കാവയിലേക്ക് രക്തമൊഴുക്കിയിരുന്ന വൃക്കാസിര, സ്വീകർത്താവിന്റെ എക്സ്റ്റീരിയർ ഇലിയാക് വെയിനിലേക്ക് ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. *ദാതാവിന്റെ മൂത്രനാളി ഉപയോഗിച്ച് വൃക്കയിൽ നിന്ന് ബ്ലാഡറിലേക്കുള്ള സ്വീകർത്താവിന്റെ മൂത്രനാളിയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. ആദ്യകാലത്ത് യൂറിറ്ററൽ സ്റ്റെന്റ് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നെങ്കിലും സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ വികാസത്തോടെ അത് ആവശ്യമില്ലാതായി<ref name="GołębiewskaCiancio2021">{{Cite journal|last=Gołębiewska|title=Results of a previously unreported extravesical ureteroneocystostomy technique without ureteral stenting in 500 consecutive kidney transplant recipients|pmid=33428659|doi=10.1371/journal.pone.0244248|issn=1932-6203|pages=e0244248|year=2021|issue=1|volume=16|journal=PLOS ONE|first6=Jeffrey J.|first=Justyna|last6=Gaynor|first5=Paolo|last5=Vincenzi|first4=Javier|last4=Gonzalez|first3=Ahmed|last3=Farag|first2=Gaetano|last2=Ciancio|pmc=7799771}}</ref>. അടിവയറ്റിൽ ഇടുപ്പെല്ലിന്റെ ഏത് ഭാഗത്താണ് പുതിയ വൃക്ക സ്ഥാപിക്കേണ്ടത് എന്നതിൽ വൈദ്യശാസ്ത്രഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ വിവിധ അഭിപ്രായങ്ങൾ കാണപ്പെടുന്നുണ്ട്. ഇടത് ഭാഗത്ത് നിന്ന് ശേഖരിക്കപ്പെട്ട വൃക്ക രോഗിയിൽ വലത് ഭാഗത്ത് സ്ഥാപിക്കണമെന്നാണ് ക്യാമ്പ്ബെല്ലിന്റെ ''യൂറോളജി'' (2002) പറയുന്നത്. സ്മിത്തിന്റെ ''യൂറോളജി'' (2004) പ്രകാരം ഏത് ഭാഗത്തും സ്ഥാപിക്കാമെങ്കിലും വലത് ഭാഗത്തിന് മുൻഗണന നൽകുന്നുണ്ട്. ഗ്ലെനിന്റെ ''യൂറോളജിക്കൽ സർജറി'' (2004) കാമ്പ്ബെല്ലിന് സമാനമായി ഏതവസരത്തിലും എതിർവശങ്ങളിൽ സ്ഥാപിക്കാൻ ശിപാർശ ചെയ്യുന്നു. == വൃക്ക-പാൻക്രിയാസ് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് == [[പ്രമാണം:Schema_der_Pankreas-Nierentransplantation_mit_portalvenöser_Anastomose_des_Pankreastransplantats.tif|ലഘുചിത്രം| വൃക്ക-പാൻക്രിയാസ് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്]] പ്രമേഹം മൂലമായി ഉണ്ടാകുന്ന വൃക്കരോഗിയെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം പാൻക്രിയാസ് കൂടി രോഗബാധിതമായിരിക്കാൻ സാധ്യത ഉണ്ട്. ഇത്തരം രോഗികളിൽ പലപ്പോഴും വൃക്കയോടൊപ്പം പാൻക്രിയാസ് കൂടി മാറ്റിവെക്കപ്പെടാറുണ്ട്. അനുയോജ്യമായ ഡിസീസഡ് ഡോണർ ലഭ്യമാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ഇത്തരം ശസ്ത്രക്രിയ നടത്താൻ കഴിയാറുള്ളൂ. 1966-ൽ മിനസോട്ട സർവകലാശാലയിലെ റിച്ചാർഡ് ലില്ലെഹി, വില്ല്യം കെല്ലി എന്നീ വൈദ്യശാസ്ത്രജ്ഞർ ചേർന്നാണ് ഇത്തരം ശസ്ത്രക്രിയ ആദ്യം നടത്തിയത്<ref name="Annals of Surgery">{{Cite journal|last=David E. R. Sutherland|pmc=1421277|pages=463–501|journal=Ann. Surg.|date=April 2001|issue=4|volume=233|pmid=11303130|title=Lessons Learned From More Than 1,000 Pancreas Transplants at a Single Institution|last2=Rainer W. G. Gruessner|last9=Frederick C. Goetz|last8=William R. Kennedy|last7=S. Michael Mauer|last6=Raja Kandaswamy|last5=Abhinav Humar|last4=Arthur J. Matas|last3=David L. Dunn|doi=10.1097/00000658-200104000-00003}}</ref>. വളരെ അപൂർവ്വമായി മാത്രമേ ലിവിങ് ഡോണറിൽ നിന്ന് ഭാഗികമായി ശേഖരിച്ച പാൻക്രിയാസ്, വൃക്കയോടൊപ്പം മാറ്റിവെച്ചിട്ടുള്ളൂ. പ്രമേഹവും വൃക്കാതകരാറും ഒന്നിച്ചുള്ള രോഗികളിൽ എത്രയും പെട്ടെന്ന് പാൻക്രിയാസും വൃക്കയും മാറ്റിവെക്കുന്നതാണ് ഏറ്റവും നല്ലത്. ലിവിങ് ഡോണറുകളുൽ നിന്ന് പാൻക്രിയാസിന്റെ ഒരു ഭാഗവും ഒരു വൃക്കയും ശേഖരിക്കുന്നതാണ് തുടർച്ചയായ ഡയാലിസിസിനേക്കാൾ രോഗിക്ക് ഉത്തമം. ഇത് ലഭ്യമായില്ലെങ്കിൽ ആദ്യം ലഭ്യമാകുന്നത് ആദ്യശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെയും പിന്നീട് കിട്ടുന്നത് രണ്ടാമതായും കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു. [[ഐലറ്റ്സ് ഓഫ് ലാംഗർഹാൻസ്|പാൻക്രിയാസിൽ നിന്ന് ഐലറ്റ് സെല്ലുകൾ]] മാറ്റിവെക്കുന്നത് ഇപ്പോഴും പരീക്ഷണ ഘട്ടത്തിലാണെങ്കിലും, പ്രതീക്ഷ നൽകുന്നതാണ്. ഡിസീസഡ് ഡോണറിൽ നിന്ന് ശേഖരിച്ച പാൻക്രിയാസിലെ [[ഇൻസുലിൻ]] നിർമ്മിക്കുന്ന ഐലറ്റ് സെല്ലുകൾ വേർതിരിച്ചെടുക്കുകയും, ആ കോശങ്ങൾ ഒരു കത്തീറ്റർ വഴി കുത്തിവെച്ച് കരളിൽ ലയിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതാണ് പരീക്ഷണഘട്ടത്തിലുള്ള രീതി. രോഗികളിലെ ഇൻസുലിൻ നില അനുസരിച്ച് കുത്തിവെപ്പുകളുടെ എണ്ണം വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കും. == ശസ്ത്രക്രിയക്ക് ശേഷം == ഏകദേശം മൂന്ന് മണിക്കൂർ നീളുന്ന ശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെ ദാതാവിന്റെ വൃക്ക സ്വീകർത്തവിന്റെ അടിവയറ്റിൽ സ്ഥാപിച്ച ശേഷം ധമനിയിലും സിരയിലുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. മൂത്രസഞ്ചിയിലേക്ക് കൂടി ബന്ധം ചേർക്കുന്നതോടെ വൃക്ക മൂത്ര ഉല്പാദനം ആരംഭിക്കുന്നു<ref>{{Cite web|url=https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003005.htm|title=Kidney transplant: MedlinePlus Medical Encyclopedia|access-date=19 December 2010|date=22 June 2009|publisher=[[National Institutes of Health]]}}</ref>. സ്ഥാപിക്കുന്നതോടെ തന്നെ വൃക്ക അതിന്റെ പ്രവർത്തനം ആരംഭിക്കുമെങ്കിലും സാധാരണനിലയിലെത്താനായി പിന്നെയും ദിവസങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്. മൂന്ന് മുതൽ അഞ്ച് ദിവസം കൊണ്ട് ലിവിങ് ഡോണറുടെ വൃക്ക സാധാരണനിലയിൽ എത്താറുണ്ട്. എന്നാൽ ഡിസീസഡ് ഡോണറുടെ വൃക്ക സാധാരണനിലയിലെത്താനായി 7 മുതൽ 15 ദിവസം വരെ എടുക്കാറുണ്ട്. 4 മുതൽ 10 ദിവസം വരെയാണ് സാധാരണ നിലയിൽ ആശുപത്രിവാസം ആവശ്യമായി വരുന്നത്. ചില ഘട്ടങ്ങളിൽ മൂത്ര ഉത്പാദിപ്പിക്കാനായി ഡൈയൂററ്റിക്സ് മരുന്നുകൾ നൽകാറുണ്ട്. ദാതാവിന്റെ വൃക്ക നിരസിക്കുന്നതൊഴിവാക്കാനായി തുടർന്നുള്ള ജീവിതകാലത്ത് രോഗി ഇമ്മ്യൂണോസപ്രസന്റ് മരുന്നുകൾ കഴിക്കേണ്ടിവരുന്നു. ടാക്രോലിമസ്, മൈകോഫെനോലൈറ്റ്, പ്രെഡ്നിസോളോൺ എന്നിവയാണ് സാധാരണ നൽകുന്നത്. ചില രോഗികൾക്ക് സിക്ലോസ്പോറിൻ, സിറോളിമസ് അഥവാ അസാത്തിയോപ്രിൻ എന്നിവയാണ് നൽകുന്നത്. കോർട്ടിക്കോസ്റ്റീറോയ്ഡുകൾ ഒഴിവാക്കുന്നത് വഴി വൃക്ക നേരത്തേ നിരസിക്കപ്പെടാനുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിക്കുന്നു.<ref>{{Cite journal|last=Haller|date=22 August 2016|issn=1469-493X|doi=10.1002/14651858.CD005632.pub3|pages=CD005632|issue=8|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|title=Steroid avoidance or withdrawal for kidney transplant recipients|first5=Angela C.|first=Maria C.|last5=Webster|first4=Julio|last4=Pascual|first3=Evi V.|last3=Nagler|first2=Ana|last2=Royuela|pmid=27546100}}</ref> സിക്ലോസ്പോറിൻ എന്ന ഇമ്മ്യൂണോസപ്രസന്റ് 1980-കളിൽ കണ്ടുപിടിക്കപ്പെട്ടു. സമാനമായ മറ്റൊരു മരുന്നാണ് ടാക്രോളിമസ്. ഇവ രണ്ടും പക്ഷേ വൃക്കകളിൽ ടോക്സിസിറ്റിക്ക് (നെഫ്രോടോക്സിസിറ്റി) കാരണമാകുന്നു. അതിനാൽ രക്തത്തിൽ രണ്ടിന്റെയും അളവ് സൂക്ഷ്മമായി നിരീക്ഷിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. സ്വീകർത്താവിന് വൃക്കകളുടെ പ്രവർത്തനം കുറയുകയോ പ്രോട്ടീനൂറിയ ഉണ്ടെന്ന് തോന്നുകയോ ചെയ്താൽ, വൃക്ക നിരസിക്കൽ മൂലമാണോ <ref>{{Cite journal|last=Nankivell|first=B|title=Diagnosis and prevention of chronic kidney allograft loss|journal=Lancet|date=2011|volume=378|issue=9800|pages=1428–37|pmid=22000139|doi=10.1016/s0140-6736(11)60699-5}}</ref> <ref name="ReferenceA">{{Cite journal|last=Naesens|title=Proteinuria as a Noninvasive Marker for Renal Allograft Histology and Failure: An Observational Cohort Study|journal=J Am Soc Nephrol|date=2015|pmid=26152270|doi=10.1681/ASN.2015010062|volume=27|issue=1|pmc=4696583|pages=281–92}}</ref> അതോ മരുന്നുകളുടെ ടോക്സിസിറ്റി കാരണമുള്ള പ്രശ്നമാണോ എന്ന് പരിശോധിക്കാനായി വൃക്കയുടെ ബയോപ്സി പരിശോധന ആവശ്യമായി വരാം. ശസ്ത്രക്രിയയുടെ ശേഷം ആദ്യത്തെ 60 ദിവസങ്ങളിൽ 10 മുതൽ 25 ശതമാനം ആളുകളിൽ അക്യൂട്ട് റിജക്ഷൻ ഉണ്ടാകുന്നു. റിജക്ഷൻ എന്നാൽ വൃക്ക പൂർണ്ണമായി നഷ്ടപ്പെട്ടു എന്നർത്ഥമില്ല. മരുന്നുകളുടെ ക്രമീകരണവും അധികചികിത്സയും ഇതോടെ ആവശ്യമായി വരും<ref> {{Cite web|url=http://www.webmd.com/a-to-z-guides/kidney-transplant-20666|title=Kidney transplant|access-date=20 July 2009|publisher=www.webmd.com}}</ref>. === ഇമേജിംഗ് === ശാസ്ത്രകിയക്ക് ശേഷം വൃക്കയുടെ അൾട്രാസൗണ്ട് ഇമേജിങ് കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ നടത്തേണ്ടതുണ്ട്. റിജക്ഷൻ സംഭവിച്ചുതുടങ്ങുന്നുണ്ടെങ്കിൽ വൃക്കകളിൽ സംഭവിക്കുന്ന മാറ്റങ്ങളെ വിലയിരുത്താൻ ഇത് സഹായിക്കുന്നു. വൃക്കയെ മാത്രമല്ല അനുബന്ധമായ രക്താക്കുഴലുകളെയും മൂത്രനാളിയേയും ഇങ്ങനെ തുടർച്ചയായി നിരീക്ഷിച്ചുവരാറുണ്ട്. റെസിസ്റ്റീവ് ഇൻഡെക്സ് പരിശോധിക്കാനും അൾട്രാസൗണ്ട് ഉപയോഗിക്കുന്നു<ref>{{Cite journal|last=Krumme|first=B|last2=Hollenbeck|first2=M|title=Doppler sonography in renal artery stenosis—does the Resistive Index predict the success of intervention?|journal=Nephrology, Dialysis, Transplantation|date=March 2007|volume=22|issue=3|pages=692–6|pmid=17192278|doi=10.1093/ndt/gfl686}}</ref> <ref>{{Cite journal|title=Postoperative Ultrasound in Kidney Transplant Recipients: Association Between Intrarenal Resistance Index and Cardiovascular Events|journal=Transplant Direct|volume=6|issue=8|pages=e581|year=2020|doi=10.1097/TXD.0000000000001034|pmid=33134505|pmc=7581034|url=}}</ref>. വൃക്ക മാറ്റിവെക്കലിന് ശേഷം യൂറോളജി, വാസ്കുലർ പ്രതികരണങ്ങൾ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനായി റേഡിയോ ഐസോടോപ്പ് റെനോഗ്രഫി ഉപയോഗിക്കുന്നു<ref>{{Cite journal|title=Renal scintigraphy for post-transplant monitoring after kidney transplantation|journal=Transplantation Reviews|volume=32|issue=2|pages=102–109|year=2018|doi=10.1016/j.trre.2017.12.002|pmid=29395726|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0955470X17300836}}</ref>. മാറ്റിവെക്കപ്പെട്ട വൃക്കയുടെ പ്രവർത്തനത്തെ വിലയിരുത്തുന്നതിനായി മുൻപ് നടന്ന റെനോഗ്രഫി റിപ്പോർട്ടുകളുമായി പുതിയ റിപ്പോർട്ട് താരതമ്യം ചെയ്യാറുണ്ട്<ref>{{Cite journal|title=Can transplant renal scintigraphy predict the duration of delayed graft function? A dual center retrospective study|journal=PLOS ONE|volume=13|issue=3|pages=e0193791|year=2018|doi=10.1371/journal.pone.0193791|pmid=29561854|pmc=5862448|bibcode=2018PLoSO..1393791B|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0193791}}</ref> <ref>{{Cite journal|title=Limited clinical value of two consecutive post-transplant renal scintigraphy procedures|journal=European Radiology|volume=30|issue=1|pages=452–460|year=2020|doi=10.1007/s00330-019-06334-1|pmid=31338652|pmc=6890596|url=}}</ref>. === ഭക്ഷണക്രമീകരണം === ഗ്രേപ്പ്ഫ്രൂട്ട്, മാതളനാരങ്ങ, ഗ്രീൻ ടീ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ വൃക്ക സ്വീകർത്താക്കൾ കഴിക്കുന്ന മരുന്നുകളുമായി പ്രതിപ്രവർത്തിക്കുന്നതിനാൽ ഇവ കഴിക്കുന്നതിനെ പൊതുവെ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തുന്നു.<ref>{{Cite web|url=http://www.piedmontwebdev.org/transplant/?p=47|title=Transplant Medication Questions|access-date=5 June 2011|date=13 May 2011|publisher=Piedmont Hospital|archive-url=https://web.archive.org/web/20110917040023/http://www.piedmontwebdev.org/transplant/?p=47|archive-date=17 September 2011}}</ref> ഭക്ഷണത്തിലെ പ്രോട്ടീൻ നിയന്ത്രണവും ആവശ്യമായി വരാറുണ്ട്. == സങ്കീർണതകൾ == [[പ്രമാണം:Acute_cellular_rejection,_renal_graft_biopsy.jpg|വലത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| ട്യൂബുലാർ എപിത്തീലിയത്തിനകത്ത് ലിംഫോസൈറ്റുകളുടെ സാന്നിധ്യം, വൃക്കസംബന്ധമായ ഗ്രാഫ്റ്റിന്റെ നിശിത സെല്ലുലാർ നിരസിക്കൽ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. ബയോപ്സി സാമ്പിൾ.]] ശസ്ത്രക്രിയയുടെ സമയത്ത് രോഗിയുടെ പ്രായം, ആരോഗ്യസ്ഥിതി എന്നിവ ശസ്ത്രക്രിയാനന്തര സങ്കീർണതകളെ കാര്യമായി സ്വാധീനിക്കുന്നു. ശസ്ത്രക്രിയാകേന്ദ്രങ്ങളുടെ പ്രാഗദ്ഭ്യം ഇത്തരം സങ്കീർണ്ണതകളെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിൽ വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ പൂർത്തിയായ ശേഷം താഴെപ്പറയുന്ന സങ്കീർണ്ണതകൾ വരാവുന്നതാണ്: * രക്തസ്രാവം, അണുബാധ, വാസ്കുലർ ത്രോംബോസിസ്, മൂത്രാശയ സംബന്ധമായ പ്രശ്നങ്ങൾ.<ref name="Kim 2018">{{Cite journal|last=Kim|first=Nancy|last2=Juarez|first2=Roxanna|last3=Levy|first3=Angela D.|date=October 2018|title=Imaging non-vascular complications of renal transplantation|journal=Abdominal Radiology|language=en|volume=43|issue=10|pages=2555–2563|doi=10.1007/s00261-018-1566-4|pmid=29550956|issn=2366-004X}}</ref> * ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് നിരസിക്കൽ (ഹൈപ്പർ‌ക്യൂട്ട്, അക്യൂട്ട് അല്ലെങ്കിൽ ക്രോണിക്). * നിരസിക്കാനുള്ള സാധ്യത കുറയ്ക്കുന്നതിന് ആവശ്യമായ പ്രതിരോധനിയന്ത്രണ മരുന്നുകൾ മൂലമുള്ള [[അണുബാധ|അണുബാധകളും]] സെപ്സിസും. * പോസ്റ്റ്-ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ലിംഫോപ്രൊലിഫറേറ്റീവ് ഡിസോർഡർ (പ്രതിരോധ ശേഷി കുറയുന്നത് മൂലമുള്ള [[ലിംഫോമ|ലിംഫോമയുടെ]] ഒരു രൂപം). ഇത് ഏകദേശം 2% രോഗികളിൽ സംഭവിക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് കഴിഞ്ഞ ആദ്യ രണ്ട് വർഷങ്ങളിൽ ഇത് സംഭവിക്കുന്നു * ചർമ്മ മുഴകൾ <ref>{{Cite journal|title=Malignant and Noninvasive Skin Tumours in Renal Transplant Recipients|journal=Dermatology Research and Practice|volume=409058|date=2014|doi=10.1155/2014/409058|pmid=25302063}}</ref> * അസ്ഥി പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്ന [[കാൽ‌സ്യം|കാൽസ്യം]], ഫോസ്ഫേറ്റ് എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള ഇലക്ട്രോലൈറ്റുകളിലെ അസന്തുലിതാവസ്ഥ * പ്രോട്ടീനൂറിയ <ref name="ReferenceA">{{Cite journal|last=Naesens|title=Proteinuria as a Noninvasive Marker for Renal Allograft Histology and Failure: An Observational Cohort Study|journal=J Am Soc Nephrol|date=2015|pmid=26152270|doi=10.1681/ASN.2015010062|volume=27|issue=1|pmc=4696583|pages=281–92}}</ref> * [[രക്താതിമർദ്ദം]] * വൃക്ക തകരാറിനുള്ള യഥാർത്ഥ കാരണം ആവർത്തിക്കുന്നു * ഗ്യാസ്ട്രോഇന്റസ്റ്റൈനൽ വീക്കം, ആമാശയത്തിലെയും അന്നനാളത്തിലെയും വൻകുടൽ, സിക്ലോസ്പോരിനുമൊത്തുള്ള ഹിർസുറ്റിസം (പുരുഷ പാറ്റേൺ വിതരണത്തിൽ അമിതമായ മുടി വളർച്ച), ടാക്രോലിമസിനൊപ്പം [[മുടി കൊഴിച്ചിൽ]], [[പൊണ്ണത്തടി|അമിതവണ്ണം]], [[മുഖക്കുരു]], [[പ്രമേഹം|ഡയബറ്റിസ് മെലിറ്റസ് തരം 2,]] ഹൈപ്പർ കൊളസ്ട്രോളീമിയ, [[ഓസ്റ്റിയോപൊറോസിസ്]] എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള മരുന്നുകളുടെ മറ്റ് പാർശ്വഫലങ്ങൾ. ഡിസീസഡ് ഡോണറിൽ നിന്ന് സ്വീകരിക്കപ്പെട്ട വൃക്കക്ക് പത്ത് വർഷവും, ലിവിങ് ഡോണറിൽ നിന്ന് സ്വീകരിക്കപ്പെട്ട വൃക്കയ്ക്ക് പതിനഞ്ച് വർഷവുമാണ് ശരാശരി ആയുസ്സ്. മാറ്റിവെക്കപ്പെട്ട വൃക്കയുടെ പ്രവർത്തനം പരാജയപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ അടുത്ത വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ, അല്ലെങ്കിൽ ഇടക്കാല ഡയാലിസിസ് എന്നിവയിലേതെങ്കിലുമൊന്നിലേക്ക് രോഗി നയിക്കപ്പെടാം. പ്രായാധിക്യമുള്ള ചില രോഗികളെങ്കിലും ഇവ രണ്ടിലേക്കും നീങ്ങാതെ ജീവൻരക്ഷാ ഉപാധികളിലേക്ക് മാത്രമായി മടങ്ങുന്നു. വൃക്ക നിരസിക്കപ്പെടുന്നതൊഴിവാക്കാനായി ശരീരത്തിന്റെ പ്രതിരോധശേഷി കുറച്ചുനിർത്തേണ്ടതുള്ളതിനാൽ അണുബാധകൾക്കുള്ള സാധ്യത വളരെയധികമാണ്. ശ്ലേഷ്മസ്തരങ്ങൾ, മൂത്രനാളി, ശ്വാസകോശം എന്നിവയിലാണ് അണുബാധകൾ കൂടുതലായി കാണപ്പെടുന്നത്<ref name="erogul2008">[http://emedicine.medscape.com/article/778255-overview#aw2aab6b7 Renal Transplants > Renal Transplantation Complications] from eMedicine. Author: Mert Erogul, MD; Chief Editor: Erik D Schraga, MD. Updated: 5 December 2008</ref>. ബാക്ടീരിയ (46%), വൈറൽ (41%), ഫംഗസ് (13%), പ്രോട്ടോസോവൻ (1%) എന്നിവയാണ് ഏറ്റവും സാധാരണമായ അണുബാധകൾ. വൈറൽ രോഗങ്ങളിൽ, ഏറ്റവും സാധാരണമായ ഏജന്റുകൾ ഹ്യൂമൻ സൈറ്റോമെഗലോവൈറസ് (31.5%), ഹെർപ്പസ് സിംപ്ലക്സ് (23.4%), ഹെർപ്പസ് സോസ്റ്റർ (23.4%) എന്നിവയാണ്. മാറ്റിവയ്ക്കൽ അപകടസാധ്യത ഘടകമായി BK വൈറസ് ഇപ്പോൾ കൂടുതലായി അംഗീകരിക്കപ്പെടുന്നു. <ref name="pmid30958614">{{Cite journal|title=BK virus: Current understanding of pathogenicity and clinical disease in transplantation|journal=Reviews in Medical Virology|volume=29|issue=4|pages=e2044|date=July 2019|pmid=30958614|doi=10.1002/rmv.2044|url=http://eprints.whiterose.ac.uk/146942/1/BK%20review%20-%20final.pdf}}</ref> വൃക്കസംബന്ധമായ മാറ്റിവയ്ക്കൽ ഉള്ള മൂന്നിലൊന്ന് ആളുകളിൽ അണുബാധയാണ് മരണകാരണം, കൂടാതെ രോഗികളിൽ 50% മരണവും [[ന്യുമോണിയ|ന്യുമോണിയകളാണ്.]] == രോഗനിർണയം == വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ ഒരു ആയുസ്സ് നീട്ടുന്ന പ്രക്രിയയാണ്. <ref>{{Cite journal|title=Survival of recipients of cadaveric kidney transplants compared with those receiving dialysis treatment in Australia and New Zealand, 1991–2001|journal=Nephrol. Dial. Transplant.|volume=17|issue=12|pages=2212–9|year=2002|pmid=12454235|doi=10.1093/ndt/17.12.2212}}</ref> സാധാരണ രോഗി ഡയാലിസിസ് ചെയ്തതിനേക്കാൾ 10 മുതൽ 15 വർഷം വരെ വൃക്ക മാറ്റിവയ്ക്കൽ മൂലം ജീവിക്കാം. <ref>{{Cite journal|year=1999|title=Comparison of Mortality in All Patients on Dialysis, Patients on Dialysis Awaiting Transplantation, and Recipients of a First Cadaveric Transplant|url=https://semanticscholar.org/paper/6a4232cddcc61b02299b6981fafe16fc9efc0d24|journal=NEJM|volume=341|issue=23|pages=1725–1730|doi=10.1056/nejm199912023412303|pmid=10580071}}</ref> ആയുർദൈർഘ്യം വർദ്ധിക്കുന്നത് പ്രായം കുറഞ്ഞ രോഗികൾക്ക് കൂടുതലാണ്, എന്നാൽ 75 വയസ്സുള്ള സ്വീകർത്താക്കൾ പോലും (ഡാറ്റയുള്ള ഏറ്റവും പഴയ ഗ്രൂപ്പ്) ശരാശരി നാല് വർഷം കൂടി ജീവിതം നേടുന്നു. പരമ്പരാഗത ഡയാലിസിസിൽ തുടരുന്നതിനേക്കാൾ കൂടുതൽ ഊർജ്ജം, നിയന്ത്രണങ്ങൾ കുറഞ്ഞ ഭക്ഷണക്രമം, കുറഞ്ഞ സങ്കീർണതകൾ എന്നിവ സാധാരണയായി വൃക്കമാറ്റിവച്ചവരിൽ കണ്ടുവരുന്നു. ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് ഒരു രോഗി ഡയാലിസിസ് കൂടുതൽ കാലം ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ മാറ്റിവച്ച വൃക്ക കുറഞ്ഞകാലമേ നിലക്കുകയുള്ളൂവെന്ന് ചില പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. എന്തുകൊണ്ടാണ് ഇത് സംഭവിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തമല്ല, പക്ഷേ ഒരു ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് പ്രോഗ്രാമിലേക്ക് വേഗത്തിൽ റഫറൽ ചെയ്യേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത ഇത് അടിവരയിടുന്നു. വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ പ്രീ-എംപ്റ്റീവ് ആയിരിക്കണം, അതായത്, രോഗി ഡയാലിസിസ് ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് നടക്കുക. ശസ്ത്രക്രിയക്ക് ശേഷം കാലക്രമേണ വൃക്ക തകരാറിലാകാനുള്ള കാരണം അടുത്ത കാലത്തായി വ്യക്തമാണ്. യഥാർത്ഥ വൃക്കരോഗം ആവർത്തിക്കുന്നതിനു പുറമേ, നിരസിക്കൽ (പ്രധാനമായും ആന്റിബോഡി-മെഡിയേറ്റഡ് റിജക്ഷൻ), പ്രോഗ്രസീവ് സ്കാർറിംഗ് (മൾട്ടിഫാക്റ്റോറിയൽ) എന്നിവ നിർണ്ണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. <ref>{{Cite journal|last=Naesens|first=M|title=The Histology of Kidney Transplant Failure: A Long-Term Follow-Up Study|journal=Transplantation|date=2014|volume=98|issue=4|pages=427–435|doi=10.1097/TP.0000000000000183|pmid=25243513}}</ref> വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ പരാജയപ്പെടുന്നത് ഒഴിവാക്കാൻ കർശനമായ മരുന്ന് പാലിക്കൽ വഴി നിരസിക്കുന്നത് ഒഴിവാക്കേണ്ടത് വളരെ പ്രധാനമാണ്. ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് ലഭിച്ചതിന് ശേഷം കുറഞ്ഞത് നാല് പ്രൊഫഷണൽ കായികതാരങ്ങൾ അവരുടെ കായികരംഗത്തേക്ക് തിരിച്ചുവന്നിട്ടുണ്ട്: ന്യൂസിലാന്റ് റഗ്ബി യൂണിയൻ കളിക്കാരൻ ജോനാ ലോമു, ജർമ്മൻ-ക്രൊയേഷ്യൻ സോക്കർ കളിക്കാരൻ ഇവാൻ ക്ലാസ്നിക്, [[നാഷണൽ ബാസ്ക്കറ്റ്ബോൾ അസോസിയേഷൻ|എൻ‌ബി‌എ]] ബാസ്‌ക്കറ്റ്ബോൾ താരങ്ങളായ സീൻ എലിയട്ട്, അലോൺസോ മോർണിംഗ് .  തത്സമയ വൃക്കദാതാക്കളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, സാധാരണ ജനസംഖ്യയേക്കാൾ ആരോഗ്യമുള്ള ആളുകൾക്കിടയിൽ വൃക്കദാതാക്കളെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പക്ഷപാതത്തെ പ്രോഗ്നോസ്റ്റിക് പഠനങ്ങൾ ആശയക്കുഴപ്പത്തിലാക്കുന്നു, പക്ഷേ അനുബന്ധ ആരോഗ്യ നിയന്ത്രണ ഗ്രൂപ്പുമായി പൊരുത്തപ്പെടുമ്പോൾ, മൊത്തത്തിലുള്ള ദീർഘകാല മരണനിരക്കിൽ വ്യത്യാസമില്ലെന്ന് തോന്നുന്നു. വൃക്ക ദാതാക്കളിൽ നിരക്ക്. <ref name="MorganIbrahim2019">{{Cite journal|last=Morgan|first=Benjamin R.|last2=Ibrahim|first2=Hassan N.|title=Long-term outcomes of kidney donors|journal=Arab Journal of Urology|volume=9|issue=2|year=2019|pages=79–84|issn=2090-598X|doi=10.1016/j.aju.2011.06.006|pmid=26579273|pmc=4150560}}</ref> == സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ == {| class="wikitable sortable" style="text-align:right;" |+രാജ്യം, വർഷം, ദാതാവിന്റെ തരം എന്നിവ പ്രകാരം സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ ! രാജ്യം ! വർഷം ! ഡിസീസഡ് ഡോണർ ! ലിവിങ് ഡോണർ ! ആകെ ശസ്ത്രക്രിയകൾ |- ! [[കാനഡ]] <ref>{{Cite web|url=http://www.hc-sc.gc.ca/english/organandtissue/facts_faqs/index.html|title=Facts and FAQs|access-date=6 January 2007|date=16 July 2002|website=Canada's National Organ and Tissue Information Site|publisher=Health Canada|archive-url=https://web.archive.org/web/20050404205622/http://www.hc-sc.gc.ca/english/organandtissue/facts_faqs/index.html|archive-date=4 April 2005}}</ref> | 2000 | 724 | 388 | {{Number table sorting|1112}} |- ! [[ഫ്രാൻസ്]] <ref name="Europe2003">{{Cite web|url=http://www.uktransplant.org.uk/ukt/images/gifs/stats/european_activity_comparison_2003.gif|title=European Activity Comparison 2003|access-date=6 January 2007|date=March 2004|publisher=UK Transplant|format=gif|archive-url=https://web.archive.org/web/20070312044129/http://www.uktransplant.org.uk/ukt/images/gifs/stats/european_activity_comparison_2003.gif|archive-date=12 March 2007}}</ref> | 2003 | {{Number table sorting|1991}} | 136 | {{Number table sorting|2127}} |- ! [[ഇറ്റലി]] | 2003 | {{Number table sorting|1489}} | 135 | {{Number table sorting|1624}} |- ! [[ജപ്പാൻ]] <ref>{{Cite web|url=http://www.asas.or.jp/jst/pdf/factbook/factbook2011.pdf|title=Kidney Transplantation Factbook 2011}}</ref> | 2010 | {{Number table sorting|208}} | 1276 | {{Number table sorting|1484}} |- ! [[സ്പെയിൻ]] | 2003 | {{Number table sorting|1991}} | 60 | {{Number table sorting|2051}} |- ! [[യുണൈറ്റഡ് കിങ്ഡം|യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡം]] | 2003 | {{Number table sorting|1297}} | 439 | {{Number table sorting|1736}} |- ! [[അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ|യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്]] <ref>{{Cite web|url=http://optn.transplant.hrsa.gov/latestData/step2.asp|title=National Data Reports|access-date=7 May 2009|publisher=The Organ Procurement and Transplant Network (OPTN)|archive-url=https://web.archive.org/web/20090417003228/http://optn.transplant.hrsa.gov/latestData/step2.asp|archive-date=17 April 2009}} (''the link is to a query interface; Choose Category = Transplant, Organ = Kidney, and select the 'Transplant by donor type' report link'')</ref> | 2008 | {{Number table sorting|10551}} | {{Number table sorting|5966}} | {{Number table sorting|16517}} |} ദേശീയതയ്‌ക്ക് പുറമേ, വംശം, ലിംഗം, വരുമാനം എന്നിവ അടിസ്ഥാനമാക്കി വൃക്ക മാറ്റിവെക്കൽ നിരക്ക് വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ദീർഘകാല ഡയാലിസിസ് ആരംഭിക്കുന്ന രോഗികളുമായി നടത്തിയ ഒരു പഠനത്തിൽ, വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ സംബന്ധിച്ച സാമൂഹിക-ജനസംഖ്യാ തടസ്സങ്ങൾ രോഗികൾ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് പട്ടികയിൽ വരുന്നതിന് മുമ്പുതന്നെ പ്രസക്തമാണെന്ന് തെളിയിച്ചു.<ref>{{Cite journal|last=Alexander|first=G. C.|last2=Sehgal|first2=A. R.|year=1998|title=Barriers to Cadaveric Renal Transplantation Among Blacks, Women, and the Poor|journal=Journal of the American Medical Association|volume=280|pages=1148–1152|doi=10.1001/jama.280.13.1148|pmid=9777814|issue=13}}</ref> ഉദാഹരണത്തിന്, വ്യത്യസ്ത സാമൂഹിക-ജനസംഖ്യാ ഗ്രൂപ്പുകൾ വ്യത്യസ്ത താൽപ്പര്യങ്ങൾ പ്രകടിപ്പിക്കുകയും വ്യത്യസ്ത നിരക്കിൽ വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കലിനു മുൻപുള്ള വർക്ക്അപ്പ് പൂർത്തിയാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ന്യായമായ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറേഷൻ നയങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള മുമ്പത്തെ ശ്രമങ്ങൾ നിലവിൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറേഷൻ വെയിറ്റിംഗ് ലിസ്റ്റിലുള്ള രോഗികളെ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. == ശ്രദ്ധേയമായ സ്വീകർത്താക്കൾ == * സ്റ്റീവൻ ചൊജൊചരു (ജനനം 1970), കനേഡിയൻ ഫാഷൻ നിരൂപകൻ, ട്രാൻസ്പ്ലാന്റ്<small> 2005 ൽ</small> * ആൻഡി കോൾ (ജനനം 1971), ഇംഗ്ലീഷ് ഫുട്ബോൾ, <small>2017 ഏപ്രിലിൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * നതാലി കോൾ (1950–2015), അമേരിക്കൻ ഗായിക, <small>2009 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 6 വർഷം)</small> * ഗാരി കോൾമാൻ (1968–2010), അമേരിക്കൻ നടൻ, <small>ആദ്യത്തെ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് <5 വർഷം, 14 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ രണ്ടാമത്തെ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (ഏകദേശം 1981)</small> <ref>{{Cite web|url=http://www.cnn.com/2010/HEALTH/05/28/coleman.kidney.troubles/index.html|title=Coleman battled lifelong health woes: transplants, kidney problems - CNN.com|access-date=27 June 2019|website=www.cnn.com|language=en}}</ref> * ലൂസി ഡേവിസ് (ജനനം 1973), ഇംഗ്ലീഷ് നടി, <small>1997 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * കെന്നി ഈസ്ലി (ജനനം 1959), അമേരിക്കൻ ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരൻ, <small>1990 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * ആരോൺ ഐസൻ‌ബെർഗ് (1969-2019), അമേരിക്കൻ നടൻ, <small>1986 ലും 2015 ലും ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം 23 ഉം 4 ഉം വർഷം)</small> * ഡേവിഡ് അയേഴ്സ് (ജനനം 1977), കനേഡിയൻ ഹോക്കി കളിക്കാരൻ, <small>2004 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * അമേരിക്കൻ ബാസ്കറ്റ്ബോൾ കളിക്കാരനായ സീൻ എലിയട്ട് (ജനനം 1968), <small>1999 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * [[സെലീന ഗോമസ്]] (ജനനം 1992), അമേരിക്കൻ ഗായിക, ഗാനരചയിതാവ്, നടി, <small>2017 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * ജെന്നിഫർ ഹർമാൻ (ജനനം 1964), അമേരിക്കൻ പോക്കർ പ്ലെയർ, <small>ലെ ത്രംസ്പ്ലംത്സ് ???? 2004 ലും</small> * കെൻ ഹോവാർഡ് (ജനനം: 1932), ഇംഗ്ലീഷ് ആർട്ടിസ്റ്റ്, <small>2000 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * [[സാറാ ഹൈലാൻഡ്]] (ജനനം 1990), അമേരിക്കൻ നടി, <small>2012 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * ഇവാൻ ക്ലാസ്നിക് (ജനനം 1980), ക്രൊയേഷ്യൻ ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരൻ, <small>2007 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * ജിമ്മി ലിറ്റിൽ (1937–2012), ഓസ്‌ട്രേലിയൻ സംഗീതജ്ഞനും നടനുമായ <small>2004 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 8 വർഷം)</small> * ജോനാ ലോമു (1975–2015), ന്യൂസിലാന്റ് റഗ്ബി കളിക്കാരൻ, <small>2004 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 11 വർഷം)</small> * ജോർജ്ജ് ലോപ്പസ് (ജനനം 1961), അമേരിക്കൻ ഹാസ്യനടനും നടനുമായ <small>2005 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * ട്രേസി മോർഗൻ (ജനനം 1968), അമേരിക്കൻ ഹാസ്യനടനും നടനുമായ <small>2010 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * അലോൺസോ വിലാപം (ജനനം 1970), അമേരിക്കൻ ബാസ്കറ്റ്ബോൾ കളിക്കാരൻ, <small>2003 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ്</small> * [[കെറി പാക്കർ]] (1937–2005), ഓസ്‌ട്രേലിയൻ വ്യവസായി, <small>2000 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 5 വർഷം)</small> * ചാൾസ് പെർകിൻസ് (1936–2000), ഓസ്‌ട്രേലിയൻ ഫുട്‌ബോളറും ആക്ടിവിസ്റ്റും, <small>1972 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 28 വർഷം)</small> * ബില്ലി പ്രെസ്റ്റൺ (1946-2006), അമേരിക്കൻ സംഗീതജ്ഞൻ, <small>2002 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 4 വർഷം)</small> * നീൽ സൈമൺ (1927–2018), അമേരിക്കൻ നാടകകൃത്ത്, <small>2004 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 14 വർഷം)</small> * റോൺ സ്പ്രിംഗ്സ് (1956–2011), അമേരിക്കൻ ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരൻ, <small>2007 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 4 വർഷം)</small>  * ടോമോമി "ജംബോ" സുറുത (1951-2000), ജാപ്പനീസ് പ്രൊഫഷണൽ ഗുസ്തി, <small>2000 ൽ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് (അതിജീവനം: 1 മാസം)</small> == ഇതും കാണുക == * [[Artificial kidney|കൃത്രിമ വൃക്ക]] * [[Gurgaon kidney scandal|ഗുർഗാവോൺ വൃക്ക വിവാദം]] * [[Jesus Christians|ജീസസ് കൃസ്ത്യൻസ്]] – ഒരു ഓസ്‌ട്രേലിയൻ മതസംഘം, അവരിൽ പലരും അപരിചിതർക്ക് വൃക്ക ദാനം ചെയ്തു * [[Liver transplantation|കരൾ മാറ്റശസ്ത്രക്രിയ]] == ഗ്രന്ഥസൂചിക== * {{cite journal |author1=Brook, Nicholas R. |author2 = Nicholson, Michael L. |title=Kidney transplantation from non heart-beating donors |journal=Surgeon |year=2003 |pages=311–322 |volume=1 |issue=6 |pmid=15570790 |doi=10.1016/S1479-666X(03)80065-3}} * {{cite journal |author1= Danovitch, Gabriel M. |author2= Delmonico, Francis L.| title= The prohibition of kidney sales and organ markets should remain |journal= Current Opinion in Organ Transplantation |volume=13|issue=4|pages=386–394|year=2008| doi= 10.1097/MOT.0b013e3283097476|pmid=18685334}} * {{cite journal |doi= 10.1097/01.ASN.0000093255.56474.B4 |author1= El-Agroudy, Amgad E.|author2= El-Husseini, Amr A. |author3= El-Sayed, Moharam |author4= Ghoneim, Mohamed A.| title= Preventing Bone Loss in Renal Transplant Recipients with Vitamin D |journal= Journal of the American Society of Nephrology |volume=14|issue=11|pages=2975–2979|year=2003| url= http://jasn.asnjournals.org/cgi/content/full/14/11/2975 |pmid= 14569109|doi-access= free}} * {{cite journal|doi=10.1111/j.1464-410X.2007.07054.x|author1=El-Agroudy, Amgad E. |author2= Sabry, Alaa A. |author3= Wafa, Ehab W. |author4= Neamatalla, Ahmed H. |author5=Ismail, Amani M. |author6= Mohsen, Tarek |author7= Khalil, Abd Allah |author8= Shokeir, Ahmed A. |author9=Ghoneim, Mohamed A. |title= Long-term follow-up of living kidney donors: a longitudinal study|journal= BJU International |volume=100|issue=6|pages=1351–1355|year=2007| issn= 1464-4096|url= http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/fulltext/118508127/PDFSTART|pmid=17941927 |s2cid=32904086 }}{{dead link|date=July 2020|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}} * {{cite news|first=Kerry|last=Grens|title=Living kidney donations favor some patient groups: study|work=[[Reuters]]|date=9 April 2012|url=https://www.reuters.com/article/2012/04/10/health-kidney-donations-idUSL3E8FA0A720120410|access-date=2021-05-18|archive-date=2015-10-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20151010204145/http://www.reuters.com/article/2012/04/10/health-kidney-donations-idUSL3E8FA0A720120410|url-status=dead}} * {{cite journal |vauthors=Gore John L, etal | year = 2012 | title = The Socioeconomic Status of Donors and Recipients of Living Unrelated Renal Transplants in the United States | journal = The Journal of Urology | volume = 187 | issue = 5| pages = 1760–1765 | doi=10.1016/j.juro.2011.12.112 | pmid=22425125}} === അവലംബം=== {{reflist}} == പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ == * {{commons category-inline}} * {{Curlie|Health/Conditions_and_Diseases/Genitourinary_Disorders/Kidney/End_Stage_Disease/Transplantation/}} *[https://californiakidneyspecialists.com/renal-transplant/ Kidney transplantation] {{Medical resources}} {{Organ transplantation}} {{Urologic surgical and other procedures}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:അവയവം മാറ്റിവയ്ക്കൽ]] hv2pzqzcdyee34bfpw11yudtdflypw1 3 549844 3763324 3761586 2022-08-08T14:37:47Z MediaWiki message delivery 53155 /* Wikidata weekly summary #532 */ പുതിയ ഉപവിഭാഗം wikitext text/x-wiki == Wikidata weekly summary #480 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** July 2021 [[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2021-07-28|Wikidata+Wikibase office hours]] logs ** July 2021 [[m:Wikibase Community User Group/Meetings/2021-07-29|Wikibase Live sessions]] logs * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** What is Wikidata (in German) - [https://www.youtube.com/watch?v=6jF9sDZz4T8 YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Mahir256/syndepgraph.js|User:Mahir256/syndepgraph.js]] is used to make interesting SVG-based syntactic dependency graphs generated with [[d:Template:Syndepgraph|<nowiki>{{Syndepgraph}}</nowiki>]] to appear. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://wdqs-tutorial.toolforge.org/?lang=pt-br Portuguese version of the Wikidata Query Service tutorial tool is now available]. **'''Advisory board call for members for the Web2Cit project''': [[m:Grants:Project/Diegodlh/Web2Cit: Visual Editor for Citoid Web Translators| Web2Cit: Visual Editor for Citoid Web Translators]] project is moving! With [[d:User:Diegodlh|Diegodlh]] we are inviting people to apply to be an Advisory Board member. Is this you? Is this someone you know? Check the [[m:Web2Cit/Advisory_Board/Call_for_members| Call for members]] and apply to be an Advisory Board member '''before August 6th!'''. If you are too busy this time around to apply, don't worry: we get it. You can also help us by spreading the word! ** The [[d:User:Matěj Suchánek/moveClaim.js|moveClaim.js]] user script has been updated using code created by [[d:User:Melderick|Melderick]] to support changing a property of a claim within an entity. Please switch to the updated version if you used the other one, and report any bugs. ** New tool: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/party.php Lexemes Party] displays lexemes linked to a list of Wikidata items, so you can improve related lexicographical data in the languages you know. You can build your own lists and several examples are available. A weekly challenge is also proposed, theme of the week: [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=1 Olympic Games]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9758|symbol represents]], [[:d:Property:P9759|bridge number]], [[:d:Property:P9763|syntactic dependency head relationship]], [[:d:Property:P9764|syntactic dependency head position]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9754|Raakvlak inventory number]], [[:d:Property:P9755|Scenic Washington scenic drives and road trips ID]], [[:d:Property:P9756|Schoenberg Database of Manuscripts name ID]], [[:d:Property:P9757|Schoenberg Database of Manuscripts place ID]], [[:d:Property:P9760|Treccani's Enciclopedia del Cinema ID]], [[:d:Property:P9761|IRIS SNS author ID]], [[:d:Property:P9762|U.S. Ski & Snowboard athlete ID]], [[:d:Property:P9765|Great Ukrainian Encyclopedia Online ID]], [[:d:Property:P9766|FIBA 3x3 player ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/cabinet|cabinet]], [[:d:Wikidata:Property proposal/title of a church|title of a church]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Apple App Store classification|Apple App Store classification]], [[:d:Wikidata:Property proposal/amount of medals|amount of medals]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GRAC/GRB content descriptor|GRAC/GRB content descriptor]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GRAC/GRB rating category|GRAC/GRB rating category]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Igromania developer/publisher ID|Igromania developer/publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/commentator|commentator]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FLOSS development policy URL|FLOSS development policy URL]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/BMC Id|BMC Id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Joods Biografisch Woordenboek ID|Joods Biografisch Woordenboek ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Begraafplaatsen cemetery ID|Online Begraafplaatsen cemetery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rock Paper Shotgun game ID|Rock Paper Shotgun game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/police zone ID|police zone ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tax identification number|Tax identification number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lessico del XXI Secolo ID|Lessico del XXI Secolo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Women’s Print History Project person ID|The Women’s Print History Project person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USA Climbing member ID|USA Climbing member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Begraafplaatsen memorial ID|Online Begraafplaatsen memorial ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yale Center for British Art artwork Lido ID|Yale Center for British Art artwork Lido ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ordbog over det danske sprog ID|Ordbog over det danske sprog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vokrug sveta Encyclopedia ID|Vokrug sveta Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nationalencyklopedin ID|Nationalencyklopedin ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MPAA certificate number|MPAA certificate number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Magyar írók élete és munkái ID|Magyar írók élete és munkái ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/embed.html#SELECT%20DISTINCT%20%3Fdirector%20%3FdirectorLabel%20%28COUNT%28%2A%29%20AS%20%3Fcount%29%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP161%20wd%3AQ1684856%3B%0A%20%20%20%20wdt%3AP57%20%3Fdirector.%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0AGROUP%20BY%20%3Fdirector%20%3FdirectorLabel%0AORDER%20BY%20DESC%28%3Fcount%29 List of film directors who have worked with Jean-François Stevenin the most] ([[:d:Talk:Q1684856|source]]) Jean-François Stevenin is a French actor, dead the 27th of July *** [https://twitter.com/ash_crow/status/1421231692103233537 French municipalities containing the word "ville"] ([https://twitter.com/ash_crow/status/1421231692103233537 Source]) *** [https://twitter.com/exmusica/status/1421157733210935298 Most frequently occurring titles found on audio tracks] ([https://w.wiki/3jvn Source]) *** [https://w.wiki/3h5R Museums within 70 km of Dresden] ([https://twitter.com/saxorum/status/1420727420399783949 Source]) * '''Development''' ** Continuing the work on the [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]. Focusing on wrapping up the store part of the tool and moving on to the UI for reviewing mismatches. ** Made it so that Special:EntityData doesn't throw an exception when called with an invalid flavor parameter ([[phabricator:T286275]]) ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/BYLN3ZLOKOCNJ457KPBQ36OEJ7VLIXK2/ Limit languages of entity stubs in RDF output (Breaking change]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 08 02|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 17:53, 2 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21810732 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #477 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Wikidata Edit-a-thons highlighting Boston Rock City Edit-a-thon, Wikidata Comics Edit-a-thon, and Wiki-Relays [https://docs.google.com/document/d/14wazqg7XJM3Asqq4kFcNHCVgBOGODRp0U8yFc-22WM8/edit?usp=sharing], Aug 10th. *** LD4 Wikibase Working Hour - Next steps after installing a Wikibase instance -- creating users, items, and properties. Friday, August 27th, 2021 / 1PM ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20210827T170000&p1=1440&p2=tz_et&p3=tz_cest&p4=tz_pt time zone converter]). Registration: Please fill in [https://columbiauniversity.zoom.us/meeting/register/tJErc-ihqjstHNcQUUinbJh3uf8_Lq-8tcRn ZOOM Registration Link] to register *** [[:wmania:2021:Wikimania|Wikimania 2021]], August 13 to 17, online event. [[d:Wikidata:Wikimania 2021|On this page]] you can find a summary of sessions and community gatherings related to Wikidata and Wikibase. ** Past: *** [https://www.youtube.com/watch?v=ei1fx2BT4JI JOSS2021 National Diet Library-sponsored session "Linked Data, Wikidata, GLAM"] (in Japanese) * '''Tool of the week''' ** [[d:Template:Generic queries for musicians|Template:Generic queries for musicians]] new wikidata template to explore the work of a musician. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:User:So9q/duplicate item.js|User:So9q/duplicate item.js]] is a userscript that can duplicate the current item, minus sitelinks and descriptions (not allowed by Wikidata). ** Collection of [[d:Wikidata:Weekly query examples/2021|Wikidata:Weekly summary query examples]] (2015-2021) by [[d:User:MKar|MKar]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9767|edition/version]], [[:d:Property:P9771|open source software policy URL]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9765|Great Ukrainian Encyclopedia Online ID]], [[:d:Property:P9766|FIBA 3x3 player ID]], [[:d:Property:P9768|Women Also Know History ID]], [[:d:Property:P9769|Marmiton ID]], [[:d:Property:P9770|Knesset member ID]], [[:d:Property:P9772|The New Yorker contributor ID]], [[:d:Property:P9773|Kielitoimiston sanakirja ID]], [[:d:Property:P9774|BNM bibliographic record ID]], [[:d:Property:P9775|Treccani's Lessico del XXI Secolo ID]], [[:d:Property:P9776|e-Rad researcher number]], [[:d:Property:P9777|Rock Paper Shotgun game ID]], [[:d:Property:P9778|Looted Cultural Assets Database ID]], [[:d:Property:P9779|abART term ID]], [[:d:Property:P9780|The Women's Print History Project person ID]], [[:d:Property:P9781|FANZA AV actress ID]], [[:d:Property:P9782|Tax Identification Number (Belarus)]], [[:d:Property:P9783|IFFR filmmaker ID]], [[:d:Property:P9784|Index Theologicus ID]], [[:d:Property:P9785|IrishTheatre.ie company ID]], [[:d:Property:P9786|Joods Biografisch Woordenboek ID]], [[:d:Property:P9787|Smartify artwork ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/FLOSS development policy URL|FLOSS development policy URL]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Umění pro město ID|Umění pro město ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/broadcast of|broadcast of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dissertation program|dissertation program]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DDB-Person-Nummer|DDB-Person-Nummer]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/GSSO ID|GSSO ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/COD ID|COD ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ARTEINFORMADO Person ID|ARTEINFORMADO Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CDAEM Person ID|CDAEM Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ASE person ID|ASE person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kalliope-Verbund ID|Kalliope-Verbund ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UCLA Space Inventory LocID|UCLA Space Inventory LocID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia dell'Arte Antica ID|Enciclopedia dell'Arte Antica ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SNK ID (2)|SNK ID (2)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CREPČ IDs|CREPČ IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Pisa IDs|IRIS Pisa IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spotify podcast episode ID|Spotify podcast episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fontaines de France ID|Fontaines de France ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Center for Turkish Cinema Studies film ID|Center for Turkish Cinema Studies film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Center for Turkish Cinema Studies person ID|Center for Turkish Cinema Studies person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shironet ID|Shironet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paleobotany ID|Paleobotany ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/arheologi.ro ID|arheologi.ro ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CDDA designationTypeCode|CDDA designationTypeCode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WiiG game ID|WiiG game ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3n5k Map of Welsh lakes and reservoirs] ([https://twitter.com/WICI_LLGC/status/1422569346900152325 Source]) *** [https://w.wiki/3pYE Gender statistics about featured articles in fr.wikipedia.org] *** [https://w.wiki/3pYM Statistics about featured articles in fr.wikipedia.org by their value of instance of property] *** [https://w.wiki/3ngq Place of birth of Swedish 1912 Summer Olympics participants] ([https://twitter.com/salgo60/status/1423610715240341508 Source]) *** [https://www.europeandatajournalism.eu/eng/News/Data-news/An-interactive-map-of-all-Tokyo-medalists-birth-places Interactive map with all Olympic Games medalists by place of birth] ([https://twitter.com/giocomai/status/1423238399629070338 Source]) * '''Development''' ** Mismatch Finder: Finishing work on importing mismatches and moved on to building the API for retrieving mismatches from the mismatch store. ** Added tags for all edits done through the UI to more easily distinguish them from edits made through tools and other means ([[phab:T236893]]) ** Moved regular expression checking for constraints from the SPARQL endpoint to a dedicated service to make it faster and put less stress on the SPARQL endpoint ([[phab:T176312]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help deploy [[d:Template:Item documentation|Template:Item documentation]] in the talk page of each item. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 08 09|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:58, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21855051 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #481 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Ongoing: *** Wikimania Wikidata related events ([[d:Wikidata:Wikimania 2021|On this page]] you can find a summary of sessions and community gatherings related to Wikidata and Wikibase.): **** [https://www.youtube.com/watch?v=zmh2vDppNII Add a pinch of Wikidata to your web browser: Entity Explosion] **** [https://www.youtube.com/watch?v=pQ4-lc2q8_E Documenting Women Artists in the University of Salford Art Collection Through Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=Psyyrmzkmnk Automatically maintained citations with Wikidata and Cite Q] **** [https://www.youtube.com/watch?v=Xq1ss6WFjeE Making feedback loops work for Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=ymMxPsNGI64 Wikidata: What happened? Where are we going?] ** Upcoming: *** A [https://github.com/pensoft/BiCIKL biodiversity-themed hackathon] is being organized at the [[d:Q3052500|National Botanic Garden of Belgium]] for September 20-24. Three of the ten proposed topics are Wikidata-related — [https://github.com/pensoft/BiCIKL/blob/main/Topic%205%20Registering%20biodiversity-related%20vocabulary%20as%20Wikidata%20lexemes%20and%20link%20their%20senses%20to%20Wikidata%20items/readme.md biodiversity-related Wikidata lexemes], [https://github.com/pensoft/BiCIKL/blob/main/Topic%207%20Enriching%20Wikidata%20with%20information%20from%20OpenBiodiv%20about%20taxonomic%20name%20usages%20in%20context%20from%20different%20literature%20sources/readme.md taxonomic names], and [https://github.com/pensoft/BiCIKL/blob/main/Topic%209%20Hidden%20women%20in%20science/readme.md women in biodiversity research]. Remote participation is possible. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [[d:Wikidata:PAWS|Wikidata:PAWS]] describes how to use PAWS to write SPARQL notebooks. ** Videos *** Guide to fetch Wikipedia data from Wikidata using Wikibase-SDK and node.js (in Hindi) - [https://www.youtube.com/watch?v=hoVwprPqqpE YouTube] *** How to create an item on Wikidata (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=_WFQ_VC4CbM YouTube] ** Books *** [[wikibooks:SPARQL|SPARQL wikibook]] * '''Tool of the week''' ** [[d:Template:SPARQL Inline|Template:SPARQL Inline]] is a Wikidata template which allows to write SPARQL query in Wikidata with a label. It is an alternative to [[d:Template:SPARQL|Template:SPARQL]] and [[d:Template:Wdquery|Template:Wdquery]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:User:So9q/KORP-link.js|User:So9q/KORP-link.js]] is a userscript to add a link to the Swedish corpus KORP in the Tools section on items. ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/KIFPQPSTNEXVSZ5P7OOXTLELT2P22LCC/ WMF Search team is working on scaling up Wikidata Query Service (WDQS) to handle increasing graph size and queries]. Please provide feedback by filling out [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe1H_OXQFDCiGlp0QRwP6-Z2CGCgm96MWBBmiqsMLu0a6bhLg/viewform?usp=sf_link this Google Forms survey]! * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9788|performed at]], [[:d:Property:P9790|Smithsonian trinomial format regex]], [[:d:Property:P9793|setlist]], [[:d:Property:P9798|number of Classification of the Functions of Government]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9777|Rock Paper Shotgun game ID]], [[:d:Property:P9778|Looted Cultural Assets Database ID]], [[:d:Property:P9779|abART term ID]], [[:d:Property:P9780|The Women's Print History Project person ID]], [[:d:Property:P9781|FANZA AV actress ID]], [[:d:Property:P9782|Tax Identification Number (Belarus)]], [[:d:Property:P9783|IFFR filmmaker ID]], [[:d:Property:P9784|Index Theologicus ID]], [[:d:Property:P9785|IrishTheatre.ie company ID]], [[:d:Property:P9786|Joods Biografisch Woordenboek ID]], [[:d:Property:P9787|Smartify artwork ID]], [[:d:Property:P9789|Yale Center for British Art artwork Lido ID]], [[:d:Property:P9791|ASE person ID]], [[:d:Property:P9792|Alsharek Archive author ID]], [[:d:Property:P9794|UCLA Space Inventory LocID]], [[:d:Property:P9795|ARPI author ID]], [[:d:Property:P9796|IRIS SSSUP author ID]], [[:d:Property:P9797|Royal Ontario Museum ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/dissertation program|dissertation program]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CDDA designationType|CDDA designationType]], [[:d:Wikidata:Property proposal/container|container]], [[:d:Wikidata:Property proposal/remix of|remix of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/insurance number (building)|insurance number (building)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/numéro de parcelle|numéro de parcelle]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/SNK ID (2)|SNK ID (2)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CREPČ IDs|CREPČ IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spotify podcast episode ID|Spotify podcast episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fontaines de France ID|Fontaines de France ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Center for Turkish Cinema Studies film ID|Center for Turkish Cinema Studies film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Center for Turkish Cinema Studies person ID|Center for Turkish Cinema Studies person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Palynodata taxa ID|Palynodata taxa ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/arheologi.ro ID|arheologi.ro ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DDB-Person-Nummer|DDB-Person-Nummer]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CDDA designationTypeCode|CDDA designationTypeCode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WiiG game ID|WiiG game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Svenska Ord ID|Svenska Ord ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Penguin Random House book ID|Penguin Random House book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Penguin Random House author ID|Penguin Random House author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brussels Inventory of movable heritage object ID|Brussels Inventory of movable heritage object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Brussels Inventory of movable heritage institutions ID|Brussels Inventory of movable heritage institutions ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/izeltlabuak.hu ID|izeltlabuak.hu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapping the Lives ID|Mapping the Lives ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MART catalog person ID|MART catalog person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Asian Historical Architecture structure ID|Asian Historical Architecture structure ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Palynodata publications ID|Palynodata publications ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/opaquenamespace ID|opaquenamespace ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HarperCollins product ID|HarperCollins product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Derrieux Agency person ID|Derrieux Agency person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lambic.Info ID|Lambic.Info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jornal do Vôlei ID|Jornal do Vôlei ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GLN|GLN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unconsenting Media ID|Unconsenting Media ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Svenska Akademins Ordbok-section ID|Svenska Akademins Ordbok-section ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Civilisti Italiani member ID|Civilisti Italiani member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICCD ID - Santuari Cristiani|ICCD ID - Santuari Cristiani]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Iași Central University Library ID|Iași Central University Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Volleybox ID|Volleybox ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Team-Deutschland-Paralympics-ID|Team-Deutschland-Paralympics-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISL ID|ISL ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anagrafe degli studiosi ID|Anagrafe degli studiosi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ASJC|ASJC]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3smz List of properties which have instances or subclass of organisations as possible value] ([[d:User:PAC2/SPARQL queries|source]]) *** [https://w.wiki/3sn4 List of classes which are used as value constraints for the properties] ([[d:User:PAC2/SPARQL queries|source]]) *** [https://w.wiki/3tXA Concepts, processes, practices, etc. linked to the philosophical concept of power] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1426866855571075073 Source]) *** [https://w.wiki/3tm5 Twelve Times table using Wikidata items] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1426826825452462082 Source]) *** [https://w.wiki/3te5 Newly protected World Heritage sites in 2021] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1426654183378276365 Source]) *** [https://w.wiki/Zit Total number of wins for each world snooker champion] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1426503694909067267 Source]) *** [https://w.wiki/3tDa Who was the UK Prime Minister when each of the English Premier League/First Division title winners last won the title] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1426180453405450244 Source]) *** [https://query.wikidata.org/#%23title%3A%20Map%20of%20the%20birthplace%20of%20sports%20team%20players%20by%20decade%20%28lines%20link%20birthplace%20to%20home%20venue%20location%29%0A%23defaultView%3AMap%7B%22hide%22%3A%5B%22%3Floc%22%2C%20%22%3Fstart_year%22%2C%20%22%3Fend_year%22%2C%20%22%3Fline%22%20%5D%7D%0ASELECT%20%3Fx%20%3FxLabel%20%3Floc%20%3Flayer%20%3Fimg%20%3Fline%20%3Fbirthplace%20%3FbirthplaceLabel%20%3FteamLabel%20WITH%20%7B%0ASELECT%20%3Fteam%20%3Finception%20WHERE%20%7B%0A%20%20BIND%20%28%20wd%3AQ9617%20AS%20%3Fteam%20%29%20%0A%20%20%3Fteam%20wdt%3AP571%20%3Finception%20.%0A%7D%7D%20AS%20%25team%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fnum%20%3Fstart%20%3Fend%20%3Fgap%20%20WHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25team%0A%20%20BIND%20%2810%20%2a%20FLOOR%28YEAR%28%3Finception%29%20%2F%2010%29%20AS%20%3Fstart%29%20%0A%20%20BIND%20%2810%20AS%20%3Fgap%20%29%0A%20%20BIND%20%2810%20%2a%20FLOOR%28YEAR%28NOW%28%29%29%20%2F%2010%29%20AS%20%3Fend%20%29%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%20%20BIND%20%28%20%28%3Fend%20-%20%3Fstart%20%29%20%2F%20%3Fgap%20%2B%201%20AS%20%3Fx%20%29%0A%20%20%5B%5D%20p%3AP31%20%5B%0A%20%20%20%20%20ps%3AP31%20wd%3AQ21199%20%3B%0A%20%20%20%20%20pq%3AP155%20%3Fprev%5D.%0A%20%20%3Fprev%20wdt%3AP1181%20%3Fnum%20.%0A%20%20FILTER%20%28%3Fnum%20%3E%200%20%26%26%20%3Fnum%20%3C%3D%20%3Fx%20%29%0A%20%20%7D%20%7D%20AS%20%25range%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fdecade%20WHERE%20%7B%20%0A%20%20INCLUDE%20%25range%0A%20%20BIND%20%28%3Fstart%20%2B%20%28%3Fnum%20-%201%29%20%2a%20%3Fgap%20AS%20%3Fdecade%29%20%0A%7D%20ORDER%20BY%20%3Fdecade%20%7D%0A%20%20%20%20AS%20%25decades%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fx%20%3Fstart_year%20%3Fend_year%20%3Fteam%20WHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25team%0A%20%20BIND%20%28%20NOW%28%29%20AS%20%3Ftoday%20%29%0A%20%20%3Fx%20wdt%3AP31%20wd%3AQ5.%0A%20%20%3Fx%20p%3AP54%20%3Fstmt.%0A%20%20%3Fstmt%20ps%3AP54%20%3Fteam.%0A%20%20%3Fstmt%20pq%3AP580%20%3Fstart.%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fstmt%20pq%3AP582%20%3Fend%20%7D%20%0A%20%20BIND%20%28%20IF%20%28wikibase%3AisSomeValue%28%3Fend%29%2C%20%3Ftoday%2C%20%3Fend%20%29%20AS%20%3Fnew_end%29%20%0A%20%20BIND%28COALESCE%28%3Fnew_end%2C%20%3Ftoday%29%20as%20%3Fnew_end%29%0A%20%20BIND%20%28YEAR%28%3Fstart%29%20AS%20%3Fstart_year%29%20%0A%20%20BIND%20%28YEAR%28%3Fnew_end%29%20AS%20%3Fend_year%29%20%0A%7D%20%7D%20AS%20%25players%0AWHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25players%0A%20%20INCLUDE%20%25decades%0A%20%20%20%20%3Fx%20wdt%3AP19%20%3Fbirthplace.%0A%20%20%20%20%3Fbirthplace%20wdt%3AP625%20%3Floc.%0A%20%20%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fx%20wdt%3AP18%20%3Fimg%20%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20%28%20%28%3Fstart_year%20%3E%3D%20%3Fdecade%20%26%26%20%3Fstart_year%20%3C%20%3Fdecade%20%2B%2010%29%20%7C%7C%20%28%3Fend_year%20%3C%20%3Fdecade%20%2B%2010%20%26%26%20%3Fend_year%20%3E%3D%20%3Fdecade%20%29%20%7C%7C%20%28%3Fdecade%20%3E%20%3Fstart_year%20%26%26%20%3Fdecade%20%3C%20%3Fend_year%20%29%29%0A%20%20%20%20%3Fbirthplace%20p%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20ps%3AP625%20%5B%5D%3B%0A%20%20%20%20%20%20psv%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLongitude%20%3Fpoblon%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLatitude%20%20%3Fpoblat%3B%20%0A%20%20%20%5D%5D%20.%0A%20%20%3Fteam%20wdt%3AP115%20%3Fhome%20.%0A%20%20%3Fhome%20p%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20ps%3AP625%20%5B%5D%3B%0A%20%20%20%20psv%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLongitude%20%3Fcentrelon%3B%0A%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLatitude%20%20%3Fcentrelat%5D%5D%20.%0A%20%20BIND%28CONCAT%28%27LINESTRING%20%28%27%2C%20STR%28%3Fpoblon%29%2C%20%27%20%27%2C%20STR%28%3Fpoblat%29%2C%20%27%2C%27%2C%20STR%28%3Fcentrelon%29%2C%20%27%20%27%2C%20STR%28%3Fcentrelat%29%2C%20%27%29%27%29%20AS%20%3Fstr%29%20.%0A%20%20BIND%28STRDT%28%3Fstr%2C%20geo%3AwktLiteral%29%20AS%20%3Fline%29%20%0A%20%20BIND%28CONCAT%28STR%28%3Fdecade%29%2C%22s%22%29%20AS%20%3Flayer%29%20%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0AORDER%20BY%20ASC%28%3Flayer%29 Map of the birthplace of sports team players by decade (lines link birthplace to home venue location)] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1427203256313319424 Source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Neighborhood Public Art in Boston|Neighborhood Public Art in Boston]] * '''Development''' ** Cut save-time for edits in half ([[phab:T288639]]) ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: We are making good progress on the tool. We made it possible to retrieve mismatches that are in the store part of the tool via an API. ** Regular expressions in constraints are now no longer checked via the Query Service. The checks have been completely moved over to a dedicated service for regular expression checking. ([[phab:T204031]]) ** Edits made via the user interface (as opposed to with tools, bots, etc.) are now tagged as such to make them easier to filter ([https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:RecentChanges&tagfilter=wikidata-ui example] - edits made to labels, descriptions and aliases on mobile are still missing but will follow soon) ** Working on allowing to restrict constraints to certain entity types ([[phab:T269724]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 08 16|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:32, 16 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21855051 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #482 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/MusikBot II|MusikBot II]] (RfP scheduled to end after 26 August 2021 03:07 UTC) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.08.26 next Wikibase live session] is at 16:00 UTC on Thursday 26th August 2021 (18:00 Berlin time). You're welcome to come and share your work around Wikibase. *** Next [[Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: [[:m:User:EricaAzzellini|Érica Azzellini]] and [[:m:User:Ederporto|Éder Porto]] on [[:w:Wikipedia:MBABEL|MBABEL]], a tool which creates seed Wikipedia articles based on Wikidata statements. [https://docs.google.com/document/d/140OzFz_v5Mff4WyLnPrUWdyrgbJoEDtfxg0CFdrfNzA/edit?usp=sharing Agenda with call link], August 24. *** [https://researchportal.be/nl/project/biodiversity-community-integrated-knowledge-library BiCIKL] Hackathon at the [[d:Q3052500|Meise Botanic Garden]], September 20 - 24. Theme: adding articles/items about “Hidden women in science” on Wikipedia/Wikidata. If you're interested to participate, please write to maarten.trekels{{@}}plantentuinmeise.be ** Past: *** Wikimania 2021 Wikidata related events ([[d:Wikidata:Wikimania 2021|summary of sessions and community gatherings]] related to Wikidata and Wikibase) **** [https://www.youtube.com/watch?v=xS05wkMRhBE Neat and tidy: data quality on Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=AveonN5pHwY Integrating Wikidata into the Wikimedia projects] *** [https://www.youtube.com/watch?v=I1amYq4Vm4U Preparing languages for natural language generation using Wikidata lexicographical (Arctic Knot 2021)] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Articles *** [https://kbnlwikimedia.github.io/KBCollectionHighlights/stories/Cool%20new%20things%20you%20can%20now%20do%20with%20the%20KB's%20collection%20highlights/ 50 cool new things you can now do with KB’s collection highlights] - [[File:KB collection highlights project meme English.jpg|thumb|right|400px]] ''In this series of 5 articles we show the added value of putting images and metadata of [https://www.kb.nl/galerij/digitale-topstukken digitised collection highlights] of the KB, national library of the Netherlands, into the Wikimedia infrastructure. By putting our collection highlights into Wikidata, Wikimedia Commons and Wikipedia, dozens of new functionalities have been added. As a result of Wikifying this collection in 2020, you can now do things with these highlights that were not possible before.'' Article by [[d:User:OlafJanssen|OlafJanssen]], [[c:User:DanielleJWiki|DanielleJWiki]] and [[c:User:1Veertje_(KB)|1Veertje_(KB)]] ** Blogs *** [https://cthoyt.com/2021/08/17/self-organization.html Organizing the Public Data about a Researcher] - Charles Tapley Hoyt *** [https://commonplace.knowledgefutures.org/pub/w88y7brs/release/2 The Invisible Citation Commons] - Phoebe Ayers and Samuel J. Klein *** [http://www.bobdc.com/blog/the-wikidata-data-model-and-yo/ The Wikidata data model and your SPARQL queries] - Bob DuCharme *** [http://simia.net/wiki/Wikidata_or_scraping_Wikipedia Wikidata or scraping Wikipedia] - Denny Vrandečić ** Videos *** Introduction to Wikidata SPARQL query service (in Arabic) - [https://www.youtube.com/watch?v=9nexDa3Sx_U YouTube] * '''Tools of the week''' ** Python script to [https://github.com/KBNLwikimedia/SDoC/tree/main/writeSDoCfromExcel Add structured data to files on Wikimedia Commons from an Excel sheet] (Github) - by [[d:User:OlafJanssen|OlafJanssen]] * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/V3X4DZPD72DFVWGFPEG24BRFCO6CT7HE/ Wikidata:Query Builder has been deployed]: [https://query.wikidata.org/querybuilder/ Try it!] ** The [[d:Zotero|"Wikidata Quickstatements" translator]] which lets users transfer metadata about citation sources ''from'' [[d:Q226915|Zotero]] into Wikidata, no longer needs to be manually installed. Existing manually-installed versions should update automatically, like other translators. ** [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Query_Service_scaling_update_Aug_2021 Wikidata Query Service scaling updates for Aug 2021] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9803|UEFA stadium category]], [[:d:Property:P9810|mix or remix of]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9799|Palynodata taxa ID]], [[:d:Property:P9800|CDDA designationTypeCode]], [[:d:Property:P9801|PsycNET ID]], [[:d:Property:P9802|Penguin Random House author ID]], [[:d:Property:P9804|Palynodata publications ID]], [[:d:Property:P9805|Mapping the Lives ID]], [[:d:Property:P9806|WiiG game ID]], [[:d:Property:P9807|SNK ID]], [[:d:Property:P9808|arheologi.ro ID]], [[:d:Property:P9809|Enciclopedia dell'Arte Antica ID]], [[:d:Property:P9811|Asian Historical Architecture structure ID]], [[:d:Property:P9812|Likee username]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/hunting areas|hunting areas]], [[:d:Wikidata:Property proposal/number of evacuated|number of evacuated]], [[:d:Wikidata:Property proposal/External wiki|External wiki]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Код Энциклопедия ислама (второе издание)|Код Энциклопедия ислама (второе издание)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SCTA ID|SCTA ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/TeamNL player ID|TeamNL player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish National Gallery ID|Finnish National Gallery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Begraafplaatsen memorial ID|Online Begraafplaatsen memorial ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NDL earlier law ID|NDL earlier law ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cinemaitaliano IDs|Cinemaitaliano IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KNHB ID|KNHB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Deutsche-Sporthilfe-ID|Deutsche-Sporthilfe-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Convict Records ID|Convict Records ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Medical Pioneers Index|Australian Medical Pioneers Index]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube Music|YouTube Music]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gujarati Vishwakosh entry|Gujarati Vishwakosh entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiApiary farm|WikiApiary farm]], [[:d:Wikidata:Property proposal/copyright registration|copyright registration]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mozilla extension ID|Mozilla extension ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NRK TV-ID|NRK TV-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia dell'Arte Medievale ID|Enciclopedia dell'Arte Medievale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ECO code|ECO code]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3uee Predicates implicated in non-scholarly-article item bloat] ([https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Wikidata:Request_a_query&oldid=1482702473#Because_I_suck_at_aggregation source]) *** [https://w.wiki/3vM6 Church of Scotland Synods as Geoshapes] ([https://twitter.com/MappingScotsRef/status/1428314437967024128 Source]) *** [https://w.wiki/36sk Map of the origin of Balinese palm-leaf manuscripts], [https://w.wiki/36sj current location] ([https://twitter.com/joseagush/status/1428178906746560516 Source]) *** [https://w.wiki/3wfm Current principal local authorities in England] * '''Development''' ** Deployed the new shiny Query Builder to https://query.wikidata.org/querybuilder ** Edits to labels, descriptions and aliases on mobile are now also tagged as edits made via the user interface. All edits made via the user interface are now tagged as such. ([[phab:T286775]]) ** ArticlePlaceholder pages will now indicate that they are generated by the ArticlePlaceholder thanks to a patch by Luca ([[phab:T124191]]) ** Working on making it possible to restrict constraints to certain entity types ([[phab:T269724]]) ** Adding a new constraint type to ensure Items have a label in a certain language ([[phab:T195178]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 08 23|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:47, 23 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21924361 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #483 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Edit-a-thon/Atividades_em_portugu%C3%AAs/Wikidata_Lab_XXXI Wikidata Labs XXXI] in English on the topic of [[d:Wikidata:Reimagining Wikidata from the margins|Reimagining Wikidata from the margins]], August 31 *** LIVE Wikidata editing #51 - [https://www.youtube.com/watch?v=yJ6OfgE7UQc YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3039673576317799/ Facebook], September 4 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#77|Online Wikidata meetup in Swedish #77]], September 5 *** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2021|Data Quality Days]], September 8-15, a series of community-powered events on the topic of data quality. If you're interested in presenting a tool or a topic, feel free to add something to the schedule. *** [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour]] about data quality, September 13 *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/UGIU2MOIQOGUPFWFEUJAU57NUSSDIH6I/ Upcoming Search Platform Office Hours—September 1st, 2021] Come with anything related to Wikimedia search, Wikidata Query Service, Wikimedia Commons Query Service, etc.! ** Past *** Wikibase Live session (August 26th, 2021) [[m:Wikibase Community User Group/Meetings/2021-08-26|logs]] *** RubyConfTW 2021 **** [https://www.youtube.com/watch?v=FoR4PcKKG6g Wikidata basics] (in Chinese) **** [https://www.youtube.com/watch?v=mGKZI69ZK2E Wikidata and Open Streetmaps] (in Chinese) **** [https://www.youtube.com/watch?v=LFhYVy_yUm4 Using the MediaWiki open data API to solve data description problems] (in Chinese) **** [https://www.youtube.com/watch?v=8ywAIqOzCdQ Moving Wikipedia's Infobox to Wikidata's Property:Taiwanese place names] (in Chinese) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://science.thewire.in/the-sciences/citations-open-knowledge-metadata-wiki-journals/ Why Are Citations Not Part of Discussions on Open Knowledge?] *** [https://www.elledecor.com/it/lifestyle/a37405516/toponomastica-mapping-diversity/ Mapping Diversity Puts The Gender Gap of Toponymy On Paper] (in Italian) ** Videos *** [https://www.youtube.com/watch?v=nBzRW51BTVk Wikidata: Behind the Scenes of the Great Wikipedia Data Repository] (in Spanish) *** [https://www.youtube.com/watch?v=SjGHqTQAhPE Bring data from Wikidata and any other LOD Knowledge Graph to your Roam graph] ** Notebooks *** [https://public.paws.wmcloud.org/User:PAC2/articles-created-P31.ipynb What are the Wikipedia articles you've created about?] a notebook which show how to compute statistics about the articles you've created in Wikipedia by "instance of" (P31) property [[File:Wikidata2Ical-cccamp2015.png|thumb|Wikidata2Ical]] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Shisma/wikidata2ical.js|Wikidata2ical]] provides an ical file for each wikidata entity that has [[:d:Property:P580|start time (P580)]] and [[:d:Property:P582|end time (P582)]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://hay.toolforge.org/depictor/ Depictor] is a mobile-friendly tool to verify if people depicted on Wikimedia Commons are the same, and adds structured data statements (using Wikidata) ** [[m:Wikibase/Wikibase Installation & Updating survey/2021|Wikibase Installation & Updating survey]] has been published! ** The Board of Trustees election has started. Votes will be accepted until 23:59 31 August 2021 (UTC). [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates|View candidate statements]], [[:m:Special:SecurePoll/vote/381|verify your eligibility and '''vote now''']]. ** Nicolas Vigneron ([[d:User:VIGNERON|User:VIGNERON]], [[m:User:VIGNERON en résidence|User:VIGNERON en résidence]]) has started a one-year residence at the libraries of Clermont-Ferrand, more info and batch upload to come ** [[d:Wikidata_talk:WikidataCon_2021#WikidataCon_update_-_August_2021|WikidataCon update]]: news about the online conference, grants for affiliates in Latin America and Carribean, glimpse on the keynotes topics and next steps * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9803|UEFA stadium category]], [[:d:Property:P9810|remix of]], [[:d:Property:P9813|container]], [[:d:Property:P9831|release of]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9804|Palynodata publications ID]], [[:d:Property:P9805|Mapping the Lives ID]], [[:d:Property:P9806|WiiG game ID]], [[:d:Property:P9807|SNK ID]], [[:d:Property:P9808|arheologi.ro ID]], [[:d:Property:P9809|Enciclopedia dell'Arte Antica ID]], [[:d:Property:P9811|Asian Historical Architecture structure ID]], [[:d:Property:P9812|Likee username]], [[:d:Property:P9814|Team Deutschland Paralympics ID]], [[:d:Property:P9815|BMC ID]], [[:d:Property:P9816|Kartridge game ID]], [[:d:Property:P9817|ISL ID]], [[:d:Property:P9818|Penguin Random House book ID]], [[:d:Property:P9819|Daum Cafe ID]], [[:d:Property:P9820|Freeview show ID]], [[:d:Property:P9821|Unconsenting Media ID]], [[:d:Property:P9822|TeamNL athlete ID]], [[:d:Property:P9823|Volleybox ID]], [[:d:Property:P9824|COD ID]], [[:d:Property:P9825|allabolag.se person ID]], [[:d:Property:P9826|Great Encyclopedia of Cyril and Methodius entry ID]], [[:d:Property:P9827|GSSO ID]], [[:d:Property:P9828|Fontaines de France ID]], [[:d:Property:P9829|KNHB ID]], [[:d:Property:P9830|DC Books book ID]], [[:d:Property:P9832|Igromania developer/publisher ID]], [[:d:Property:P9833|Deutsche Sporthilfe ID]], [[:d:Property:P9834|Finnish National Gallery artwork ID]], [[:d:Property:P9835|Igromania series ID]], [[:d:Property:P9836|National Diet Library Persistent ID]], [[:d:Property:P9837|Svenska ord ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/number of evacuated|number of evacuated]], [[:d:Wikidata:Property proposal/External wiki|External wiki]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Код Энциклопедия ислама (второе издание)|Код Энциклопедия ислама (второе издание)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SCTA ID|SCTA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/uses natural resource|uses natural resource]], [[:d:Wikidata:Property proposal/created for|created for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/number of triples|number of triples]], [[:d:Wikidata:Property proposal/reprinted in|reprinted in]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Eneström Number|Eneström Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/літературний редактор|літературний редактор]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Convict Records ID|Convict Records ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Medical Pioneers Index|Australian Medical Pioneers Index]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube Music|YouTube Music]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gujarati Vishwakosh entry|Gujarati Vishwakosh entry]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiApiary farm|WikiApiary farm]], [[:d:Wikidata:Property proposal/copyright registration|copyright registration]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mozilla extension ID|Mozilla extension ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NRK TV-ID|NRK TV-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia dell'Arte Medievale ID|Enciclopedia dell'Arte Medievale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ECO code|ECO code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Government Publications Number|Government Publications Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Food.com ID|Food.com ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dewan Negara ID|Dewan Negara ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dewan Rakyat ID|Dewan Rakyat ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BBC Food ID|BBC Food ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIPV author ID|IRIS UNIPV author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Università degli Studi di Napoli Federico II author ID|IRIS Università degli Studi di Napoli Federico II author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IndieMag game ID|IndieMag game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bleus Handisport-ID|Bleus Handisport-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Overnia|Overnia]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Edizioni Ares author ID|Edizioni Ares author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/hmmlid|hmmlid]], [[:d:Wikidata:Property proposal/e-Maapõu stratigraphy ID|e-Maapõu stratigraphy ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Al-Jazeera author ID|Al-Jazeera author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naver Post member ID|Naver Post member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eAmbrosia ID|eAmbrosia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DC Character ID|DC Character ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Postimees topic ID|Postimees topic ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/embed.html#%23defaultView%3AMap%7B%22hide%22%3A%5B%22%3Fx_coords%22%2C%22%3Frgb%22%5D%7D%0ASELECT%20%3Fx%20%3FxLabel%20%3Fdescription%20%3Fx_coords%20%3Frgb%20%20WITH%20%7B%0A%0ASELECT%20%3Fdata%20%3Fx%20%3Fx_coords%20WHERE%20%7B%20%0A%20%20%3Fx%20p%3AP2044%2Fpsn%3AP2044%20%5B%20%0A%20%20%20%20%20wikibase%3AquantityAmount%20%3Fdata%20%0A%20%20%5D%20.%0A%20%20%3Fx%20wdt%3AP625%20%3Fx_coords%20.%0A%20%20%3Fx%20wdt%3AP17%20wd%3AQ34%20.%0A%23%20%20%3Fx%20wdt%3AP131%2B%20%5B%20wdt%3AP31%20wd%3AQ15979307%20%5D%20.%0A%20%20%7D%0A%7D%20AS%20%25data%0A%23%20determine%20the%20max%20and%20min%20values%20%28used%20to%20calculate%20the%20spread%29%0AWITH%20%7B%20%0A%20%20SELECT%20%28MAX%28%3Fdata%29%20AS%20%3Fmax_data%29%20%20%28MIN%28%3Fdata%29%20AS%20%3Fmin_data%29%20WHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25data%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%20%7D%7D%20AS%20%25min_max%0AWHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25data%0A%20%20INCLUDE%20%25min_max%20%20%20%0A%20%20%20%3Fx%20rdfs%3Alabel%20%3FxLabel.%20FILTER%20%28LANG%28%3FxLabel%29%20%3D%20%22sv%22%29%20.%0A%20%20%20BIND%20%28CONCAT%28%22H%C3%B6jd%20%C3%B6ver%20havsniv%C3%A5n%20f%C3%B6r%20%22%2C%20%3FxLabel%2C%20%22%20%C3%A4r%20omkring%20%22%2C%20STR%28ROUND%28%3Fdata%29%29%2C%20%22%20meter%22%20%29%20AS%20%3Fdescription%29%20%0A%20%20BIND%20%28%20%3Fmax_data%20-%20%3Fmin_data%20AS%20%3Fspread%20%29%0A%20%20BIND%20%28255%20-%20xsd%3Ainteger%28%20255%20%2a%20%28%3Fdata%20-%20%3Fmin_data%29%20%2F%20%3Fspread%29%20AS%20%3Fgreen%20%29%20%23%20255%20-%3E%200%0A%20%20BIND%20%28%20FLOOR%20%28%3Fgreen%20%2F%2016%29%20AS%20%3Fgreen_1%20%29%0A%20%20BIND%20%28%20COALESCE%28%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3C%2010%2C%20STR%28%3Fgreen_1%29%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2010%2C%20%22a%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2011%2C%20%22b%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2012%2C%20%22c%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2013%2C%20%22d%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2014%2C%20%22e%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_1%20%3D%2015%2C%20%22f%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20%22ERROR%22%0A%20%20%29%20AS%20%3Fgreen_hex1%20%29%0A%20%20BIND%20%28FLOOR%28%3Fgreen%20-%20%2816%20%2a%20xsd%3Ainteger%28%20%3Fgreen%20%2F%2016%20%29%29%29%20AS%20%3Fgreen_2%29%0A%20%20BIND%20%28%20COALESCE%28%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3C%2010%2C%20STR%28%3Fgreen_2%29%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2010%2C%20%22a%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2011%2C%20%22b%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2012%2C%20%22c%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2013%2C%20%22d%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2014%2C%20%22e%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20IF%28%3Fgreen_2%20%3D%2015%2C%20%22f%22%2C%201%2F0%29%2C%0A%20%20%20%20%22ERROR%22%0A%20%20%29%20AS%20%3Fgreen_hex2%20%29%0A%20%20BIND%20%28CONCAT%28STR%28%3Fgreen_hex1%29%2C%20STR%28%3Fgreen_hex2%29%29%20AS%20%3Fgreen_hex%20%29%0A%0A%20%20BIND%20%28CONCAT%28%2200%22%2C%20STR%28%3Fgreen_hex%29%2C%20%2200%22%29%20AS%20%3Frgb%29%20%20%20%0A%7D Map of Items in Sweden with coordinate location and elevation above sea-level statements] ([https://twitter.com/salgo60/status/1431174259045453825 Source]) *** [https://query.wikidata.org/embed.html#%23defaultView%3AMap%7B%22hide%22%3A%5B%22%3Fcoords%22%20%5D%7D%0ASELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3Fdesc%20%3Fcoords%20WITH%20%7B%0A%20%20%0ASELECT%20%3Fitem%20%3Flon%20%3Flat%20%3Fcoords%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ515%20.%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP17%20wd%3AQ145%20.%0A%20%20%3Fitem%20p%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20ps%3AP625%20%3Fcoords%3B%0A%20%20%20%20%20%20psv%3AP625%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLongitude%20%3Flon%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AgeoLatitude%20%20%3Flat%3B%20%0A%20%20%20%20%20%20%5D%0A%20%20%20%20%5D%20.%0A%20%20FILTER%20%28%3Flat%20%3E%2040%29%20%23%20filtering%20out%20British%20Oversea%20Terrroties%0A%7D%20%7D%20AS%20%25cities%20%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fdesc%20%3Fcoords%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25cities%20%0A%20%20BIND%20%28%22Most%20easterly%22%20AS%20%3Fdesc%29%20%0A%7D%20ORDER%20BY%20DESC%20%28%3Flon%29%20%0ALIMIT%201%20%7D%20AS%20%25easterly%20%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fdesc%20%3Fcoords%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25cities%20%0A%20%20BIND%20%28%22Most%20westerly%22%20AS%20%3Fdesc%29%20%0A%7D%20ORDER%20BY%20ASC%20%28%3Flon%29%20%0ALIMIT%201%20%7D%20AS%20%25westerly%20%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fdesc%20%3Fcoords%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25cities%20%0A%20%20BIND%20%28%22Most%20northerly%22%20AS%20%3Fdesc%29%20%0A%7D%20ORDER%20BY%20DESC%20%28%3Flat%29%20%0ALIMIT%201%20%7D%20AS%20%25northerly%20%0AWITH%20%7B%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fdesc%20%3Fcoords%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25cities%20%0A%20%20BIND%20%28%22Most%20southernly%22%20AS%20%3Fdesc%29%20%0A%7D%20ORDER%20BY%20ASC%20%28%3Flat%29%20%0ALIMIT%201%20%7D%20AS%20%25southerly%20%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%7B%20INCLUDE%20%25easterly%20%7D%0A%20%20UNION%0A%20%20%7B%20INCLUDE%20%25westerly%20%7D%0A%20%20UNION%0A%20%20%7B%20INCLUDE%20%25northerly%20%7D%0A%20%20UNION%0A%20%20%7B%20INCLUDE%20%25southerly%20%7D%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0A Map of UK's most extreme cities] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1430113565944520704 Source]) *** [https://w.wiki/3wfm All current principal Local Authorities in England] ([https://twitter.com/pigsonthewing/status/1429800346814230537 Source]) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Wikidata:Mismatch Finder]] development continues. We are now working on the frontend. First pieces are starting to be visible at https://mismatch-finder.toolforge.org (but nothing usable yet) ** Fixed an issue with unicode characters in constraints checks ([[phab:T289805]]) ** Worked on support for "separators" parameter for distinct value constraints ([[phab:T277855]]) ** Continued work on allowing to restrict constraints to certain entity types ([[phab:T269724]]) ** Continued work on new constraint type to ensure that the Item has a label in a particular language ([[phab:T195178]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 08 30|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 12:58, 30 ഓഗസ്റ്റ് 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21946142 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #484 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2021|Data Quality Days]] - a week of all things data quality around Wikidata from Septempber 8th to 15th. Check the schedule, join sessions and add more if you would like to facilitate a discussion or workshop! *** Next Linked Data for Libraries [[d:Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: developing Wikidata tools and gadgets with Andrew Lih. [https://docs.google.com/document/d/11Vk7LQRratQmCDuhPcNeIR-Airyn3S8Ct3cQdCXU_P4/edit?usp=sharing ], Sep 7th. *** LIVE Wikidata editing #52 - [https://www.youtube.com/watch?v=Zauw3cK0EaQ YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3045456092406214/ Facebook], September 11 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#78|Online Wikidata meetup in Swedish #78]], September 12 * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://medium.com/european-data-journalism-network/a-new-r-package-for-exploring-the-wealth-of-information-stored-by-wikidata-fe85e82b6440 A new R package for exploring the wealth of information stored by Wikidata: tidywikidatar] *** [https://www.wikimedia.de/unlock-blog/govdirectory/ A global directory of official governmental online accounts and services], by Albin Larsson and Jan Ainali ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2108.07119.pdf Creating and Querying Personalized Versions of Wikidata on a Laptop] *** [https://nemo.inf.ufes.br/wp-content/papercite-data/pdf/type_or_individual_evidence_of_large_scale_conceptual_disarray_in_wikidata_2021.pdf Type or Individual? Evidence of Large-Scale Conceptual Disarray in Wikidata] ** Videos *** LIVE Wikidata editing #51 - [https://www.youtube.com/watch?v=yJ6OfgE7UQc YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3039673576317799/ Facebook] *** [https://www.youtube.com/watch?v=MGjag-sX7Ic Wikidata Lab XXXI: Reimagining Wikidata from the margins] **Other *** [https://slate.com/technology/2021/09/wikipedia-human-language-wikifunctions.html Wikipedia Is Trying to Transcend the Limits of Human Language] *** [https://projetjourdain.org/network/index.html Ancient Hellenistic philosophers, visualized as a chain from master to student] ([https://twitter.com/larsyencken/status/1432673324522483713 Source]) *** [[m:Abstract Wikipedia/Updates/2021-09-03|Generating text with Ninai and Udiron]] (prototyping using Wikidata items and lexemes in text generation) *** Over 3000 landscape paintings 'depict' something with coordinates. [https://hicsuntleones.nl/paintedplanet/?country=Q145 You can now browse them by country] ([https://twitter.com/mmmenno/status/1434772762325827586 Source]) * '''Tool of the week''' ** [[d:Template:Generic queries for authors|Template:Generic queries for authors]] : new generic queries template designed for authors (fiction and non-fiction). Feedback and translations are welcome. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[:d:User:SuccuBot|User:SuccuBot]] has made its 100.000.000th edit. It is the first user account in Wikidata to reach this milestone. ** In the frame of a [https://summerofcode.withgoogle.com/projects/#6482214268698624 Google Summer of Code] project a new tool, called '''WikidataComplete''' was created. The tool smoothly integrates in the Wikidata UI and proposes new statements extracted by machine learning algorithms. Editors are asked to either approve or reject them. To activate it check [[Wikidata:Tools/Edit_items#WikidataComplete|here]] for a short tutorial check [https://www.youtube.com/watch?v=Ju2ExZ_khxQ here]. Any feedback is welcome [[d:User_talk:Data-Complete-Gadget|here]]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P9836|National Diet Library persistent work ID]], [[:d:Property:P9837|Svensk ordbok ID]], [[:d:Property:P9838|ECO code]], [[:d:Property:P9839|izeltlabuak.hu ID]], [[:d:Property:P9840|Food.com ID]], [[:d:Property:P9841|Jornal do Vôlei ID]], [[:d:Property:P9842|MART catalog person ID]], [[:d:Property:P9843|IRIS UNINA author ID]], [[:d:Property:P9844|IRIS UNIPV author ID]], [[:d:Property:P9845|Overnia ID]], [[:d:Property:P9846|HandiSport Équipes de France ID]], [[:d:Property:P9847|Cinemaitaliano person ID]], [[:d:Property:P9848|Cinemaitaliano film ID]], [[:d:Property:P9849|Mozilla extension ID]], [[:d:Property:P9850|Enciclopedia dell'Arte Medievale ID]], [[:d:Property:P9851|DC Character ID]], [[:d:Property:P9852|Media Bias/Fact Check ID]], [[:d:Property:P9853|Australian Medical Pioneers Index ID]], [[:d:Property:P9854|eAmbrosia ID]], [[:d:Property:P9855|Edizioni Ares author ID]], [[:d:Property:P9856|Al-Jazeera author ID]], [[:d:Property:P9857|Center for Turkish Cinema Studies film ID]], [[:d:Property:P9858|Civilisti Italiani member ID]], [[:d:Property:P9859|Government Publications Number]], [[:d:Property:P9860|Global Location Number]], [[:d:Property:P9861|Iași Central University Library ID]], [[:d:Property:P9862|Encyclopaedia of Islam (second edition) ID]], [[:d:Property:P9863|Gujarati Vishwakosh entry]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/літературний редактор|літературний редактор]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rotten Tomatoes score|Rotten Tomatoes score]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Eneström Number|Eneström Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Télé-Loisirs ID|Télé-Loisirs ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PDDikti higher education institution ID|PDDikti higher education institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HMS|HMS]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Barnivore ID|Barnivore ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RAWG game ID|RAWG game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Materials Project material ID|Materials Project material ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/INAPP IDs|INAPP IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/INAPP Thesaurus ID|INAPP Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Fondation du patrimoine ID|Fondation du patrimoine ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Slangopedia ID|Slangopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Festivaletteratura person ID|Festivaletteratura person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Urban Dictionary ID|Urban Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indonesian Museum National Registration System ID|Indonesian Museum National Registration System ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia dello Sport ID|Enciclopedia dello Sport ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Glitchwave genre ID|Glitchwave genre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Endemia.nc animal ID|Endemia.nc animal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yiddish Dictionary Online ID|Yiddish Dictionary Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Casefile ID|Casefile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Every Noise at Once ID|Every Noise at Once ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/museum-digital place ID|museum-digital place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EPA Facility Registry Service ID|EPA Facility Registry Service ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/3$bE Paintings by Waldmüller in the Belvedere, Vienna - Austria] ([https://twitter.com/OpenLinkArtData/status/1434141195807121410 Source]) *** [https://w.wiki/3$iu Coauthors of coauthors] of [[d:Q46168094|Birgit Meldal (Q46168094)]] that have never directly coauthored a paper with her ([https://twitter.com/lubianat/status/1434256879732023302 Source]) *** [https://scholia.toolforge.org/topic/Q177765 Country-level citation network in biometrics] (Scholia) ([https://twitter.com/EvoMRI/status/1431580720061837314 Source]) *** [https://w.wiki/3$ku Council Information Systems with] [[d:Q47450936|OParlOrg API endpoints (Q47450936)]] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1434157076452884482 Source]) * '''Development''' ** Continued work on the [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]. We are now working on creating the page where mismatches will be listed for review. ** Worked on support for "separators" parameter for distinct value constraints ([[phab:T277855]]) ** Made it possible to restrict constraints to certain entity types ([[phab:T269724]]) ** Added a new constraint type to ensure that the Item has a label in a particular language ([[phab:T195178]]) ** Added a button for the Query Builder to query.wikidata.org to make the Query builder discoverable ([[phab:T276210]]) - integration in the example dialog is still in progress ([[phab:T280229]]) ** We started work on some behind-the-scenes improvements to the way Wikipedia and the other Wikimedia projects are notified about a change that affects their articles. (They need this notification so the article can be purged and show the latest data from Wikidata again. It is also required for showing the edit in the watchlist and recent changes on those wikis. This should have no visible impact for editors but is needed maintenance work. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** Deploy [[d:Template:Item documentation]] in the talk page of each item. ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 09 06|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:21, 6 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21983366 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #485 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' **Upcoming: *** [[d:Wikidata_talk:WikidataCon_2021#WikidataCon_update_-_Program_of_the_first_day_and_Wikidata_birthday|WikidataCon update]]: you can now check in [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Program/Day 1 - Main program|the program of the first day of the online conference]] *** [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Program/Preconference: Transbordados|Transbordados: WikidataCon's preconference for Latin America]] - '''September 14, 21 and 28 (21h UTC)''' - with simultaneous translation for Portuguese and Spanish, via [https://www.youtube.com/c/wmnobrasil YouTube] - ''set of events to discuss Wikidata and decoloniality, knowledge organization and digital dissemination of collections in Latin America contexts. Join us!'' **** '''14/09''' - Towards a decolonial wiki: overflowing knowledge from the Latin American horizon - speakers: Amanda Jurno (Wiki Movimento Brasil), Bianca Santana (journalist, writer and activist) and Silvia Gutiérrez (El Colégio de México) - watch it in [https://www.youtube.com/watch?v=k2hdKG4t3Ww PT-BR] / [https://www.youtube.com/watch?v=0VFDlq4UWUQ ES] **** '''21/09''' - The universe of libraries: Wikidata and the multiplication of knowledge potencies - speakers: Lilian Viana (GLAM das Bibliotecas da USP) and Maurício Genta (Wikimedia Argentina e Biblioteca Nacional da Argentina) - watch it in [https://www.youtube.com/watch?v=Q45sstDdjC0 PT-BR] / [https://www.youtube.com/watch?v=AXtOX1X7MJs ES] **** '''28/09''' - Digital collections and Wikidata: organizing a network of knowledge - speakers: Evelin Heidel (a.k.a. Scann; Wikimedistas do Uruguai) and Karen Worcman (Museu da Pessoa) - watch it in [https://www.youtube.com/watch?v=NoDrwWdTlmA PT-BR] / [https://www.youtube.com/watch?v=KlxiYtYEOvM ES] *** Demo of the Query Builder [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, September 14 at 18:00 CEST **Ongoing: *** [[Wikidata:Events/Data Quality Days 2021|Data Quality Days]] - several sessions happened over the past days and more are coming this week. Recordings, slides and notes are linked in the program **Past: *** Forex - 36C3 Wikipaka WG: Live querying: let’s explore Wikidata together! - [https://www.youtube.com/watch?v=VlQ40uYYXAA YouTube] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [https://biss.pensoft.net/article/73806/ Linking Data and Descriptions on Moths Using the Wikimedia Ecosystem] Part of collection TDWG Proceedings 2021 ** other *** [[User:Ainali|Ainali]] [https://headstuffpodcasts.com/episode/s02e09-stanning-wikidata talks about Wikidata] on The World According to Wikipedia podcast. * '''Tool of the week''' ** '''Wwwyzzerdd for Wikidata''' is a browser extension that allows you to view and edit Wikidata information from Wikipedia ([[:commons:File:Wwwyzzerdd Demo.webm|demo video]]). Install it in [https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/wwwyzzerdd-for-wikidata/ Firefox] or [https://chrome.google.com/webstore/detail/wwwyzzerdd-for-wikidata/gfidggfngdnaalpihbdjnfbkfiniookc?hl=en&authuser=0 Chrome] * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://facethefacts.app/ Face The Facts] mobile app allows you to scan election posters and see the true facts about politicians. ** Wikidata now has over 150,000 Senses on Lexemes! * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9866|GRAC rating]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9857|Center for Turkish Cinema Studies film ID]], [[:d:Property:P9858|Civilisti Italiani member ID]], [[:d:Property:P9859|Government Publications Number (Taiwan)]], [[:d:Property:P9860|Global Location Number]], [[:d:Property:P9861|Iași Central University Library ID]], [[:d:Property:P9862|Encyclopaedia of Islam (second edition) ID]], [[:d:Property:P9863|Gujarati Vishwakosh entry]], [[:d:Property:P9864|Télé-Loisirs ID]], [[:d:Property:P9865|Anagrafe degli studiosi ID]], [[:d:Property:P9867|e-Maapõu stratigraphy ID]], [[:d:Property:P9868|INAPP Thesaurus ID]], [[:d:Property:P9869|Douyin video ID]], [[:d:Property:P9870|IndieMag game ID]], [[:d:Property:P9871|INAPP author ID]], [[:d:Property:P9872|TBDB ID]], [[:d:Property:P9873|Enciclopedia dello Sport ID]], [[:d:Property:P9874|INAPP work ID]], [[:d:Property:P9875|Fondation du patrimoine ID]], [[:d:Property:P9876|Endemia.nc animal taxon ID]], [[:d:Property:P9877|Gry Online game ID]], [[:d:Property:P9878|Encyclopaedia of Islam (first edition) ID]], [[:d:Property:P9879|Encyclopaedia of Islam (third edition) ID]], [[:d:Property:P9880|Festivaletteratura person ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Mexican Video Game content classification category|Mexican Video Game content classification category]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NZTCS conservation status|NZTCS conservation status]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unique Identifier|Unique Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/relevant date for copyright|relevant date for copyright]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Allaboutjazz musician ID|Allaboutjazz musician ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Google Fonts ID|Google Fonts ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/museum-digital place ID|museum-digital place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EPA Facility Registry Service ID|EPA Facility Registry Service ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/thefreedictionary dictionary term ID|thefreedictionary dictionary term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TermCymru ID|TermCymru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bildatlas-Künstler-ID|Bildatlas-Künstler-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lexicon of Medieval Nordic Law ID|Lexicon of Medieval Nordic Law ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NZTCS ID|NZTCS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Research Council Grant ID|Australian Research Council Grant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PSC|PSC]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SAM id|SAM id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionary of Old Norse Prose ID|Dictionary of Old Norse Prose ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Norsk Akademis Ordbok ID|Norsk Akademis Ordbok ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Swedish Food Agency food ID|Swedish Food Agency food ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/e-Maapõu locality ID|e-Maapõu locality ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grand dictionnaire terminologique ID|Grand dictionnaire terminologique ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kallías|Kallías]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Owler company ID|Owler company ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/447B List of movies with Jean-Paul Belmondo ordered by number of sitelinks] (based on [[d:Talk:Q106255|source]] via [[d:Template:Generic queries for actors]]) *** [https://w.wiki/442m List of actors with whom Jean-Paul Belmondo has played the most] (based on [[d:Talk:Q106255|source]] via [[d:Template:Generic queries for actors]]) *** [https://w.wiki/447P count of movies with Jean-Paul Belmondo by decade] *** [https://w.wiki/42JE List of characters in Tintin ordered by number of apparitions] ([[d:User:PAC2/Tintindata|source]]) *** [https://w.wiki/448b People with no birth/death/floruit dates but which have a position from which dates can be inferred] ([https://twitter.com/generalising/status/1436070940375457797?s=19 source]) *** [https://w.wiki/435w Map of the origin of diamond open access journal (Q108440863) publications] ([https://twitter.com/egonwillighagen/status/1435843986137157635 source]) *** [https://w.wiki/43VM Map of place names in Ghana ending with "li", "ti", "om"] ([https://twitter.com/WikidataGhana/status/1436268573870149648 source]) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: The website part of the tool is taking shape but is not quite functional yet. We worked on creating the results page. You can see the current very much not finished state at https://mismatch-finder.toolforge.org/ ** Linked the Query Builder from the Query Service so it is discoverable ([[phab:T280229]]) ** Finished work on normalizing filenames when linking to media files on Commons ([[phab:T251480]]) ** All new [https://www.wbstack.com/ wbstack.com] wikis will now be created with elastic search support, including Wikibase indexes! All existing sites will have elastic search soon! ([https://twitter.com/addshore/status/1433852813772214277 Source]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 09 13|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:06, 13 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=21994655 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #486 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Bionomia and maintaining Wikidata synchrony with David Shorthouse (Agriculture and Agri-Food Canada). [https://docs.google.com/document/d/1zWRk6MXuCLFuddsK5vr-NxLluJWFTQk3YmQBGQfVTFg/edit?usp=sharing ], Sep 21st. *** Lightning Talk: Wikidata in your Civic Tech project | Summit 2021 - [https://www.youtube.com/watch?v=uFVBxL9A9mw YouTube] **Ongoing: *** The [https://summit.creativecommons.org/ Creative Commons Global Summit] and [https://summit.creativecommons.org/hack4openglam-2021/ Hack4OpenGLAM hackathon] take place from September 20 until 24 (fully online). Several sessions and projects are related to Wikidata and/or Wikibase (see [https://ccglobalsummit2021.sched.com/?searchstring=Wikidata schedule search]). **Past: *** [[Wikidata:Events/Data Quality Days 2021|Data Quality Days]]: **** Periodic editathons as a way to improve data quality on Wikidata: an experiment in Italy - [https://www.youtube.com/watch?v=Ozw8cwRgkLY YouTube] **** Bringing Czech authority files into 21st century: Integration with Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=JKqZTVisHC4 YouTube] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** Mapping the Scottish Reformation - using Wikidata, Wikipedia's sister project - [https://www.youtube.com/watch?v=HIlIOHovFrM YouTube] *** OpenSym 2021: WDProp: Web Application to Analyse Multilingual Aspects of Wikidata Properties - [https://www.youtube.com/watch?v=EMyGdyyU0Kc YouTube] *** Wikipedia Weekly Network - LIVE Wikidata editing #53 (user scripts and gadgets that can help you edit) - [https://www.youtube.com/watch?v=CntzXV0aJj8 YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Inductiveload/scripts/ShowQsAndPs|User:Inductiveload/scripts/ShowQsAndPs]] shows the Q and P IDs on Items. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Tools/OpenRefine OpenRefine] has started [https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:OpenRefine development of features for Structured Data on Wikimedia Commons]. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/OpenRefine_and_SDC Sign up here] if you want to receive occasional updates on a Wikimedia talk page of your choice. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9883|created for]], [[:d:Property:P9887|Candomblé nation]], [[:d:Property:P9888|NZTCS conservation status]], [[:d:Property:P9895|Mexican video game rating category]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9871|INAPP author ID]], [[:d:Property:P9872|TBDB ID]], [[:d:Property:P9873|Enciclopedia dello Sport ID]], [[:d:Property:P9874|INAPP work ID]], [[:d:Property:P9875|Fondation du patrimoine ID]], [[:d:Property:P9876|Endemia.nc animal taxon ID]], [[:d:Property:P9877|Gry-Online game ID]], [[:d:Property:P9878|Encyclopaedia of Islam (first edition) ID]], [[:d:Property:P9879|Encyclopaedia of Islam (third edition) ID]], [[:d:Property:P9880|Festivaletteratura person ID]], [[:d:Property:P9881|Every Noise at Once ID]], [[:d:Property:P9882|Spotify show episode ID]], [[:d:Property:P9884|Online Begraafplaatsen cemetery ID]], [[:d:Property:P9885|Bing entity ID]], [[:d:Property:P9886|TermCymru ID]], [[:d:Property:P9889|NZTCS ID]], [[:d:Property:P9890|Online Begraafplaatsen person ID]], [[:d:Property:P9891|UK Renewable Energy Planning Database ID]], [[:d:Property:P9892|ICCD ID - Santuari Cristiani]], [[:d:Property:P9893|Naver Post member ID]], [[:d:Property:P9894|Swedish Food Agency food ID]], [[:d:Property:P9896|Dictionary of Old Norse Prose ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/relevant date for copyright|relevant date for copyright]], [[:d:Wikidata:Property proposal/issuing agency|issuing agency]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hardy's Guide to Marine Gastropods ID|Hardy's Guide to Marine Gastropods ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/main subject for|main subject for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/type host taxon|type host taxon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/has thematic relation|has thematic relation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/location of lexeme usage|location of lexeme usage]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ODOT county code|ODOT county code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/illustrative content|illustrative content]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/e-Maapõu locality ID|e-Maapõu locality ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grand dictionnaire terminologique ID|Grand dictionnaire terminologique ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Google Fonts ID|Google Fonts ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kallías|Kallías]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Owler company ID|Owler company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vietherb species ID|Vietherb species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vietherb metabolite ID|Vietherb metabolite ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Allrugby|Allrugby]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SLSP editions ID|SLSP editions ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Issuu ID|Issuu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/XXI Secolo ID|XXI Secolo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Journées européennes du patrimoine ID|Journées européennes du patrimoine ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Peoples.ru ID|Peoples.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/musik-sammler.de artist ID|musik-sammler.de artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HJP ID|HJP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NVE reservoir ID|NVE reservoir ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biografija.ru ID|Biografija.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Madrean Discovery Expeditions Flora Database ID|Madrean Discovery Expeditions Flora Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Madrean Discovery Expeditions Fauna Database ID|Madrean Discovery Expeditions Fauna Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Tuscany IDs|IRIS Tuscany IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Joshua Project people group ID|Joshua Project people group ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Flipboard ID|Flipboard ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Washington Rare Plant Field Guide (2021- Version) ID|Washington Rare Plant Field Guide (2021- Version) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gente di Tuscia ID|Gente di Tuscia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Poetsgate poem ID|Poetsgate poem ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AdoroCinema person ID|AdoroCinema person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zenodo Communities ID|Zenodo Communities ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Union Catalog ID|National Union Catalog ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/44Vs Biological taxa named after (metal (and other) music bands] *** [https://w.wiki/44kq Works by Dante Alighieri (1265 - September 13/14, 1321)] *** [https://w.wiki/44ts Cumulative page views for candidates in Czech parliamentary election 2021, split by party] ([https://twitter.com/medi_cago/status/1437859890270195716 Source]) * '''Development''' ** [[Wikidata:Project_chat#New_Streaming_Updater_for_Wikidata_Query_Service_in_production_18_Oct_2021|The new Streaming Updater for Wikidata Query Service will be in production 18 Oct 2021]] ** Working on changing the way sitelinks to Wikimedia Commons are created from Item data; now using [[d:P:P910|topic's main category (P910)]] and [[d:P:P1754|category related to list (P1754)]] before [[d:P:P373|Commons category (P373)]] ([[phab:T232927|T232927]]) ** Continuing the work on the Mismatch Finder. This week we focused on the remaining groundwork for showing the first mismatches for review. ** Continuing to work on improvements to the underlying system of how edits are propagated from Wikidata to the other Wikimedia projects. ** Implemented two improvements for constraints: the “distinct values” constraint type now supports the “separator” parameter ([[phab:T277855]]) and we no longer check qualifiers on some unusual™ properties ([[phab:T235292]]) ** Adding tags to some of the remaining UI edits that didn't get them yet for edits on Lexemes ([[phab:T290950]]) ** Making it possible to add tags to some remaining Lexeme API modules ([[phab:T290951]]) ** Fixed a bug in the Query Builder where it didn't show labels when opening an existing visual query from a shared link ([[phab:T280684]]) ** Made the Query Builder more visible in the Query Service UI ([[phab:T280229]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 09 20|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:14, 20 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22043416 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #487 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/BrokenSegue|BrokenSegue]] (RfP scheduled to end after 27 September 2021 14:36 UTC) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** We’re celebrating the [[d:Wikidata:Ninth_Birthday|9th birthday of Wikidata]] on October 29 during the WikidataCon 🎂 Did you know that you can participate in the celebration by preparing a birthday present or attending events? [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/JOEJSBFTLRIWCY3WGSCYRBZKDAHBJPKB/ Here’s how you can get involved!] *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.09.30 next Wikibase live session] is [https://zonestamp.toolforge.org/1633017642 16:00 GMT on Thursday 30th September 2021] (18:00 Berlin time). All are welcome! *** LIVE Wikidata editing #55 (with OpenRefine) - [https://www.youtube.com/watch?v=AW89di7ljeA YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3062719064013250/ Facebook], October 2 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#81|Online Wikidata meetup in Swedish #81]], October 3 *** COVIWD: COVID-19 Wikidata Dashboard, 30 Sep 2021, Time: 13.00-14.00 WIB ([https://twitter.com/mrlogix/status/1442282913412706314 join details]) ** Past: *** Data Quality Days: You can find slides, videos and notes for many of the sessions on the [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2021|event page]]. *** Wiki Movimento Brasil. The universe of libraries: **** [https://www.youtube.com/watch?v=Q45sstDdjC0 Wikidata and the multiplication of knowledge potencies] (in Portuguese) **** [https://www.youtube.com/watch?v=AXtOX1X7MJs Wikidata and the multiplication of knowledge powers] (in Portuguese) *** LIVE Wikidata editing #54 - [https://www.youtube.com/watch?v=rL94EF_vPMQ YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/posts/3061865424098614/ Facebook] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://pointstodots.wordpress.com/2021/09/22/connecting-cell-ontology-and-wikidata-via-mixnmatch/ Connecting Cell Ontology and Wikidata via Mix’n’match] ** Papers ***WDProp: Web Application to Analyse Multilingual Aspects of Wikidata Properties, [https://opensym.org/os2021/program/ OpenSym 2021], 15-17 September 2021 ([https://figshare.com/articles/presentation/WDProp_Web_Application_to_Analyse_Multilingual_Aspects_of_Wikidata_Properties/16641502 Slides], [https://github.com/johnsamuelwrites/wdprop source code], [https://www.youtube.com/watch?v=EMyGdyyU0Kc Short Video]) **** ** Videos *** How to work with Wikidata in the library (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=xTGvP7ipCOE YouTube] *** Demo: create Wikidata lexemes from Goethe's "Der Versuch die Metamorphose der Pflanzen zu erklären" - [https://www.youtube.com/watch?v=AHS6rqEX5gA YouTube] *** Demo of adding a string to Wikidata as a lexeme and linking it to the corresponding Wikidata item - [https://www.youtube.com/watch?v=Jm-epCOfMrQ YouTube] *** Wikidata Query Service assistance (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=5oA_541XmhY YouTube] *** Experiences of Using WDumper to Create Topical Subsets from Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=VEA_lC3wVv0 YouTube] **Other *** [https://p3g3.de/2021/09/chirpanalytica/ Chirpanalytica: "Give me your Twitter name and I'll tell you which party you choose"]. ''"What if you could automatically determine the political orientation of a person using just a Twitter account? This is exactly what I have been doing for the past two years".'' *** [https://podcasts.apple.com/us/podcast/that-wikidata-buzz/id1540506784?i=1000536243833 That Wikidata Buzz] - [[d:User:Ambrosia10|Siobhan Leachman]] talks about Wikidata in the [[d:Q108700243|The World According to Wikipedia]] podcast. * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/user-level-gender-statistics-for-wikipedia User-level gender statistics for Wikipedia] an Observable notebook which computes the share of articles created on fr.wikipedia.org by gender using P21 property through Wikidata's API. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** You can [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Contribute/Community awards|nominate your favorite Wikidata projects]] (tools, community initiatives, WikiProjects...) until October 10th for the WikidataCon community awards. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9897|App Store age rating]], [[:d:Property:P9899|music created for]], [[:d:Property:P9901|issuing agent of work]], [[:d:Property:P9904|FLOSS development policy URL]], [[:d:Property:P9905|relevant date for copyright]], [[:d:Property:P9906|inscription image]], [[:d:Property:P9908|Hardy's Guide to Marine Gastropods URL]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9898|Australian Research Council Grant ID]], [[:d:Property:P9900|Grand dictionnaire terminologique ID]], [[:d:Property:P9902|Materials Project material ID]], [[:d:Property:P9903|All.Rugby player ID]], [[:d:Property:P9907|swisscovery edition ID]], [[:d:Property:P9909|e-Maapõu locality ID]], [[:d:Property:P9910|Online Begraafplaatsen memorial ID]], [[:d:Property:P9911|PoetsGate poem ID]], [[:d:Property:P9912|NVE reservoir ID]], [[:d:Property:P9913|FLORE author ID]], [[:d:Property:P9914|USiena air author ID]], [[:d:Property:P9915|IRIS IMT author ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiProject importance scale rating|WikiProject importance scale rating]], [[:d:Wikidata:Property proposal/predicate for|predicate for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eHive ID|eHive ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Czech amateur theater ID|Database of Czech amateur theater ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Gallery Prague work ID|National Gallery Prague work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/George Eastman Museum artist ID|George Eastman Museum artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All.Rugby club ID|All.Rugby club ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sachsens-Schlösser-Kennung|Sachsens-Schlösser-Kennung]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario di Economia e Finanza ID|Dizionario di Economia e Finanza ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Densho Encyclopedia ID|Densho Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AsianWiki ID|AsianWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Channel One Russia show ID|Channel One Russia show ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DWDS lemma ID|DWDS lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WDG lemma ID|WDG lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/company code (RICS)|company code (RICS)]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/47ik Given name "Filaret" ranked within similar names] ([https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Talk:Q108636690&uselang=en source: talk page of item]) *** [https://w.wiki/47i6 Start time of open access journals known to Wikidata] ([https://twitter.com/nemobis/status/1441411330569748486 Source]) *** [https://w.wiki/47QR Mouths of rivers flowing into the Arctic] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1441101611015696388 Source]) *** [https://w.wiki/47JG What chocolate mousse is called in different languages] ([https://twitter.com/salgo60/status/1440997936343785475 Source]) *** [https://w.wiki/48JQ Women in Wikidata whose husbands are economists with articles on the English Wikipedia, but they themselves lack articles] (adapted from [https://twitter.com/wikigamaliel/status/1440678869539844110 Source]) *** [https://w.wiki/48JU Same with husbands] (adapted from [https://twitter.com/wikigamaliel/status/1440678869539844110 Source]) *** [https://w.wiki/3uAj People employed by the ZDF with an image on Commons and a link to the German language Wikipedia] ([https://twitter.com/BerndWMDE/status/1440648111215415299 Source]) *** [https://w.wiki/isU Coordinates of the birth places of people named Antoine] ([https://twitter.com/Mr_Robinini/status/1439996366227480581 Source]) *** [https://w.wiki/48J4 Place of birth of people named Antoine, Tony, Antonio, etc] *** [https://w.wiki/48EX UK MPs who had the most identified descendants who were themselves MPs] ([https://twitter.com/generalising/status/1442170934945665028 Source]) ** Newest database reports: [[d:Wikidata:Database reports/top missing properties by number of sitelinks/P26|top missing properties by number of sitelinks/P26]] (works again) * '''Development''' ** Changed the formatting of low year numbers so that they now show as e.g. “5 CE” instead of “5” to reduce ambiugity in dates like “March 5 (CE)” ([[phab:T104750]]) ** Working on fixing an issue where two Properties could have the same label in a given language ([[phab:T289473]]) ** Working on preventing a few more cases where two Items could have the same sitelink ([[phab:T291377]]) ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Continuing to work on showing mismatches on the results page so that they can be reviewed ** Continuing to work on technical improvements to how changes on Wikidata are propagated to Wikipedia and the other Wikimedia projects [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 09 27|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:46, 27 സെപ്റ്റംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22067465 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #488 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/BrokenSegue|BrokenSegue]]. Welcome onboard \o/ * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** OSM TW x Wikidata Taiwan Taipei ([[d:Q1867|Q1867]]) Meetup 2021-10-04, Mozilla Community Space Taipei ([[d:Q61752245|Q61752245]]) *** Next [[d:Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Stephanie Sapienza and Emily Frazier on [https://www.unlockingtheairwaves.org/about/ Unlocking the airwaves], a digital archive project that compiles early educational public radio content from the National Association of Educational Broadcasters (NAEB). [https://docs.google.com/document/d/1nWbej5udmkCWlNxALbs06PGjKMmnveGoyn9DinSVgbk/edit Agenda with call link], October 5. *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] in French, by Vigneron, October 5 at 18:00 CEST **Ongoing: *** [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=9 New Wikidata Lexemes Challenge! Help to improve lexicographical data on Wikidata]. This week's theme: Seasons. ** Past *** Wikibase Live session [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.09.30 logs] (September 2021) *** LD4 - video presentation start 05:00 [https://stanford.zoom.us/rec/play/zCW7Zel4sQVeSIgwYL1fAz2E9dytx0_VDdCdKHd2e-CpXQJvS37W-PtohlON9wYLJ3PV_CCH1PR2Kg_s._N9DzHE1blpFqQNL Keepin 'N Sync... with wikidata ... and ORCID...and GBIF] - [https://www.slideshare.net/DavidShorthouse/ld4-wikidata-affinity-group-shorthouse slides] by David Shorthouse **** The [[d:User:Salgo60/ExternalIdentifiers|Magnus list]] that was mentioned at 27:00 (please update list) **** Ticket created related to problem mentioned with WD objects getting deleted - [[phabricator:T291659|T291659]] *** 2021-09-30, Talk "COVIWD: COVID-19 Wikidata Dashboard" at Seminar Pekanan IR-NLP &mdash; [https://drive.google.com/file/d/1UpL72wcS3ivv1VHweJso-I1ygBCr9NXq/view slides] in English, [https://www.youtube.com/watch?v=AoxtkFRsKnE video] in Indonesian ([https://twitter.com/mrlogix/status/1444113850165432322 source]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikiedu.org/blog/2021/09/27/what-can-querying-wikidata-do-for-me/ What can querying Wikidata do for me?] *** https://diff.wikimedia.org/2021/10/01/synchronising-wikidata-and-wikipedia-an-outreachy-project/ ** Papers: [[doi:10.3233/SW-210444|Representing COVID-19 information in collaborative knowledge graphs: The case of Wikidata]] *** ** Videos *** Introduction to Wikidata for beginners Part. 1 (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=NDD2_g56UiA YouTube] *** How to work with Wikidata in the library (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=xTGvP7ipCOE YouTube] * '''Tool of the week''' * [[d:Wikidata:Tools/ItemSubjector|ItemSubjector]] is Python console tool that helps add [[d:Property:P921|main subject (P921)]] to groups of items in a semi-automatic way. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** You can [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Contribute/Community awards|nominate your favorite Wikidata projects]] (tools, community initiatives, WikiProjects...) until October 10th for the WikidataCon Community Awards ** You can also sign up for a slot at the birthday presents lightning talks session at WikidataCon 2021 to present your [[d:Wikidata:Ninth Birthday|gift for Wikidata birthday]] until October 16 ** [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Program/Day 2 and 3 - Community tracks|Submissions for day 2 and 3 of WikidataCon]] are still open. You can submit sessions about a variety of topics until October 20 * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9897|App Store age rating]], [[:d:Property:P9899|music created for]], [[:d:Property:P9901|issuing agent of work]], [[:d:Property:P9904|FLOSS development policy URL]], [[:d:Property:P9905|relevant date for copyright]], [[:d:Property:P9906|inscription image]], [[:d:Property:P9908|Hardy's Guide to Marine Gastropods URL]], [[:d:Property:P9924|number of evacuated]], [[:d:Property:P9926|template populates category]], [[:d:Property:P9927|number of tries marked]], [[:d:Property:P9929|madhhab]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9898|Australian Research Council Grant ID]], [[:d:Property:P9900|Grand dictionnaire terminologique ID]], [[:d:Property:P9902|Materials Project material ID]], [[:d:Property:P9903|All.Rugby player ID]], [[:d:Property:P9907|swisscovery edition ID]], [[:d:Property:P9909|e-Maapõu locality ID]], [[:d:Property:P9910|Online Begraafplaatsen memorial ID]], [[:d:Property:P9911|PoetsGate poem ID]], [[:d:Property:P9912|NVE reservoir ID]], [[:d:Property:P9913|FLORE author ID]], [[:d:Property:P9914|USiena air author ID]], [[:d:Property:P9915|IRIS IMT author ID]], [[:d:Property:P9916|Journées européennes du patrimoine ID]], [[:d:Property:P9917|Peoples.ru person ID]], [[:d:Property:P9918|Kallías ID]], [[:d:Property:P9919|Convict Records of Australia ID]], [[:d:Property:P9920|Croatian Language Portal identifier]], [[:d:Property:P9921|Issuu ID]], [[:d:Property:P9922|Flipboard ID]], [[:d:Property:P9923|Umění pro město ID]], [[:d:Property:P9925|BBC Food ID]], [[:d:Property:P9928|Baijiahao ID]], [[:d:Property:P9930|Inventory of Heritage Artefacts institution ID]], [[:d:Property:P9931|Inventory of Heritage Artefacts object ID]], [[:d:Property:P9932|Vietherb species ID]], [[:d:Property:P9933|Vietherb metabolite ID]], [[:d:Property:P9934|Zenodo communities ID]], [[:d:Property:P9935|XXI Secolo ID]], [[:d:Property:P9936|Indonesian Museum National Registration System ID]], [[:d:Property:P9937|Postimees topic ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiProject importance scale rating|WikiProject importance scale rating]], [[:d:Wikidata:Property proposal/predicate for|predicate for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eHive ID|eHive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/original description|original description]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bowers acronym|Bowers acronym]], [[:d:Wikidata:Property proposal/mul label property|mul label property]], [[:d:Wikidata:Property proposal/stylized name|stylized name]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Czech amateur theater ID|Database of Czech amateur theater ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Gallery Prague work ID|National Gallery Prague work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/George Eastman Museum artist ID|George Eastman Museum artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All.Rugby club ID|All.Rugby club ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sachsens-Schlösser-Kennung|Sachsens-Schlösser-Kennung]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario di Economia e Finanza ID|Dizionario di Economia e Finanza ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Densho Encyclopedia ID|Densho Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AsianWiki ID|AsianWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Channel One Russia show ID|Channel One Russia show ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DWDS lemma ID|DWDS lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WDG lemma ID|WDG lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/company code (RICS)|company code (RICS)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Sapienza author ID|IRIS Sapienza author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AFNIL publisher ID|AFNIL publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Institut de recherche pour le développement (IRD) identifier|Institut de recherche pour le développement (IRD) identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TMOK ID|TMOK ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kastra ID|Kastra ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indigenous Corporation Number|Indigenous Corporation Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/United Nations Treaty Collection object ID|United Nations Treaty Collection object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Österreichischer Fußball-Bund ID|Österreichischer Fußball-Bund ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MYmovies-Personenkennung|MYmovies-Personenkennung]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IGI Global Dictionary ID|IGI Global Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Unificazione ID|L'Unificazione ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EMBO member ID|EMBO member ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/49eV Women born in Nigeria with an article in Basque for Listeria] ([https://twitter.com/kepasarasola/status/1443865588951142421 Source]) *** [https://w.wiki/49dn Still life paintings by women ] ([https://twitter.com/janedarnell/status/1443843762627751936 Source]) *** [https://w.wiki/496c Map of cemeteries in New Zealand] ([https://twitter.com/metacoretechs/status/1443162230200045571 Source]) *** [https://w.wiki/4A3X Right Livelihood Award laureates] ([https://twitter.com/DennisPriskorn/status/1443124794359222273 Source]) *** [https://w.wiki/48tL Chelsea FC players, with English Wikipedia article, Commons image, etc] ([https://twitter.com/NavinoEvans/status/1442871904403001346 Source]) ** Newest database reports: [[d:Wikidata:Database_reports/top_missing_properties_by_number_of_sitelinks/P22|Missing properties by number of sitelinks: P22 (father)]] (works again) * '''Development''' ** Finished preventing a case where the same sitelink could be added to two different Items ([[phab:T291377]]) ** Continuing work on the [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]. Currently focusing on showing the details of the mismatches to the person reviewing mismatches. ** Continued work on not allowing two Properties to have the same label after undo/revert ([[phab:T289473]]) ** Continuing work on improving how changes on Wikidata are propagated to Wikipedia and the other other Wikimedia projects. The new system is being rolled out to all wikis now. It should not change anything for editors and just be a technical improvement in the backend. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]! ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 10 04|Read the full report]]''' &middot; [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] &middot; [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 16:37, 4 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22102255 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikipedia Asian Month 2021 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Hi [[m:Wikipedia Asian Month|Wikipedia Asian Month]] organizers and participants! Hope you are all doing well! Now is the time to sign up for [[Wikipedia Asian Month 2021]], which will take place in this November. '''For organizers:''' Here are the [[m:Wikipedia Asian Month 2021/Rules|basic guidance and regulations]] for organizers. Please remember to: # use '''[https://fountain.toolforge.org/editathons/ Fountain tool]''' (you can find the [[m:Wikipedia Asian Month/Fountain tool|usage guidance]] easily on meta page), or else you and your participants' will not be able to receive the prize from Wikipedia Asian Month team. # Add your language projects and organizer list to the [[m:Template:Wikipedia Asian Month 2021 Communities and Organizers|meta page]] before '''October 29th, 2021'''. # Inform your community members Wikipedia Asian Month 2021 is coming soon!!! # If you want Wikipedia Asian Month team to share your event information on [https://www.facebook.com/wikiasianmonth Facebook] / [https://twitter.com/wikiasianmonth Twitter], or you want to share your Wikipedia Asian Month experience / achievements on [https://asianmonth.wiki/ our blog], feel free to send an email to [mailto:info@asianmonth.wiki info@asianmonth.wiki] or PM us via Facebook. If you want to hold a thematic event that is related to Wikipedia Asian Month, a.k.a. [[m:Wikipedia Asian Month 2021/Events|Wikipedia Asian Month sub-contest]]. The process is the same as the language one. '''For participants:''' Here are the [[m:Wikipedia Asian Month 2021/Rules#How to Participate in Contest?|event regulations]] and [[m:Wikipedia Asian Month 2021/FAQ|Q&A information]]. Just join us! Let's edit articles and win the prizes! '''Here are some updates from Wikipedia Asian Month team:''' # Due to the [[m:COVID-19|COVID-19]] pandemic, this year we hope all the Edit-a-thons are online not physical ones. # The international postal systems are not stable enough at the moment, Wikipedia Asian Month team have decided to send all the qualified participants/ organizers extra digital postcards/ certifications. (You will still get the paper ones!) # Our team has created a [[m:Wikipedia Asian Month 2021/Postcards and Certification|meta page]] so that everyone tracking the progress and the delivery status. If you have any suggestions or thoughts, feel free to reach out the Wikipedia Asian Month team via emailing '''[Mailto:info@asianmonth.wiki info@asianmonth.wiki]''' or discuss on the meta talk page. If it's urgent, please contact the leader directly ('''[Mailto:&#x20;Jamie@asianmonth.wiki jamie@asianmonth.wiki]'''). Hope you all have fun in Wikipedia Asian Month 2021 Sincerely yours, [[m:Wikipedia Asian Month 2021/Team#International Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.10 </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Asian_Month_Organisers&oldid=20538644 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Reke@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #489 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** We’re celebrating the [[d:Wikidata:Ninth_Birthday|9th birthday of Wikidata]] on October 29 during the WikidataCon 🎂 Did you know that you can participate in the celebration by preparing a birthday present or attending events? [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/JOEJSBFTLRIWCY3WGSCYRBZKDAHBJPKB/ Here’s how you can get involved!] *** Wikidata/Wikibase office hour, [https://zonestamp.toolforge.org/1634745653 16:00 UTC on Wednesday 20th October 2021] (18:00 Berlin time), on the Wikidata [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Telegram channel]. *** Upcoming: WMF search platform team office hour, Wednesday, October 13th, 2021 at 15:00-16:00 GMT / 08:00-09:00 PDT / 11:00-12:00 EDT / 17:00-18:00 CEST. [https://etherpad.wikimedia.org/p/Search_Platform_Office_Hours Etherpad], [https://meet.google.com/vgj-bbeb-uyi Google Meet]. You can come and chat about the Wikidata & Commons Query Service. *** LIVE Wikidata editing #57 - [https://www.youtube.com/watch?v=kkpsEi3KQFM YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3074379516180538/ Facebook], October 16 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#83|Online Wikidata meetup in Swedish #83]], October 17 ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #11, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=11 Perception and Senses] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2021/10/07/wikidata-in-african-language-communities/ Wikidata in African Language Communities] *** [https://informatieprofessional.nl/mediakunst-op-wikipedia-wil-collecties-en-metadata-toegankelijker-maken/ Media art on Wikipedia wants to make collections and metadata more accessible] (in Dutch) ** Papers *** Modeling and Documenting Queer Voices and Topics on Wikidata, [https://www.dublincore.org/conferences/2021/presentations/metadata_and_gender_diversity/ Panel on Metadata and Gender Diversity], Amber Billey, Clair A Kronk, John Samuel, Rachel Ivy Clarke, Sayward Schoonmaker, DCMI Virtual 2021, October 8, 2021, [https://figshare.com/articles/presentation/Modeling_and_Documenting_Queer_Voices_and_Topics_on_Wikidata/16780078 Slides] ** Videos *** Introduction to Wikidata for beginners. Part 2 (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=1sixiCKRxag YouTube] *** Introduction to Wikidata (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=GycAGV8MTeU YouTube] *** Scripts and gadgets in Wikidata (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=HItY9dhIJ5g YouTube] *** Wikidata Workshop 2021 - Coupling Wikipedia Categories with Wikidata Statements for Better Semantics - [https://www.youtube.com/watch?v=CiZVaNJyOgo YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://neguess.mpi-inf.mpg.de/ Neguess] is a Wikidata entity guessing game with negative clues. ([https://www.youtube.com/watch?v=s4_kYROCG4w demo video]) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** You can [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Contribute/Community awards|nominate your favorite Wikidata projects]] (tools, community initiatives, WikiProjects...) until October 10th for the WikidataCon Community Awards ** You can also sign up for a slot at the birthday presents lightning talks session at WikidataCon 2021 to present your [[d:Wikidata:Ninth Birthday|gift for Wikidata birthday]] until October 16 ** [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Program/Day 2 and 3 - Community tracks|Submissions for day 2 and 3 of WikidataCon]] are still open. You can submit sessions about a variety of topics until October 20 ** Wikimedia Foundation is hiring a Graph Consultant to help migrate the [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:SPARQL_query_service Wikidata Query Service (WDQS)] from Blazegraph to a different RDF store. [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/3546920 Apply here!] ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/V57FNNLBN4KHVTKEVKSIZHR7YK2RAEGU/ The WMF Search team will begin data transfer for the new Streaming Updater today] (11 Oct 2021). * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9945|dissertation program]], [[:d:Property:P9946|date of probate]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9938|Densho Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P9939|Institut de recherche pour le développement (IRD) identifier]], [[:d:Property:P9940|DWDS lemma ID]], [[:d:Property:P9941|Dizionario di Economia e Finanza ID]], [[:d:Property:P9942|National Gallery Prague work ID]], [[:d:Property:P9943|Hill Museum & Manuscript Library ID]], [[:d:Property:P9944|Database of Czech Amateur Theater person ID]], [[:d:Property:P9947|WDG lemma ID]], [[:d:Property:P9948|The World Factbook country ID]], [[:d:Property:P9949|AFNIL publisher ID]], [[:d:Property:P9950|RICS company code]], [[:d:Property:P9951|Greek Castles ID]], [[:d:Property:P9952|Gente di Tuscia ID]], [[:d:Property:P9953|Lexicon of Medieval Nordic Law ID]], [[:d:Property:P9954|Product and Service Code]], [[:d:Property:P9955|SAM ID]], [[:d:Property:P9956|IRIS Sapienza author ID]], [[:d:Property:P9957|museum-digital place ID]], [[:d:Property:P9958|Det Norske Akademis Ordbok ID]], [[:d:Property:P9959|PDDikti ID]], [[:d:Property:P9960|VI.BE platform ID]], [[:d:Property:P9961|Owler company ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/registration number|registration number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/present in non-fictional work|present in non-fictional work]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NIK (Nomor Induk Kependudukan)|NIK (Nomor Induk Kependudukan)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/reports to|reports to]], [[:d:Wikidata:Property proposal/excitation energy|excitation energy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/merger|merger]], [[:d:Wikidata:Property proposal/split-off|split-off]], [[:d:Wikidata:Property proposal/choreography for|choreography for]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/AllSides ID|AllSides ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Apple maps id|Apple maps id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia dei ragazzi ID|Enciclopedia dei ragazzi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI archive ID|NLI archive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CANTIC ID|CANTIC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bat Sheva Archive ID|Bat Sheva Archive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Research Vocabularies Australia ID|Research Vocabularies Australia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Reptile Online Database ID|Australian Reptile Online Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chi era Costui - Plaque ID|Chi era Costui - Plaque ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Research Data Australia ID|Research Data Australia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Institute for Disaster Resilience Knowledge Hub resource ID|Australian Institute for Disaster Resilience Knowledge Hub resource ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Parliament of Australia MP ID|Parliament of Australia MP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trove work ID|Trove work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Geographical Names Board of NSW geoname ID|Geographical Names Board of NSW geoname ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arachne.org.au ID|Arachne.org.au ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Remontees-mecaniques.net ID|Remontees-mecaniques.net ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Apple Music track ID|Apple Music track ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4BUD Share of women for each Nobel prize] ([https://observablehq.com/@pac02/share-of-women-for-each-nobel-prize source]) *** [https://w.wiki/4Bx9 Nobel Prize statistics on number of recipients for award wrt. gender (interactive plot)] ([https://twitter.com/ReaderMeter/status/1446495088368971790 source]) *** [https://w.wiki/4CSy Share of women among Nobel prize winners by decade] *** [https://w.wiki/4B8C Notable books on linked data, semantic technologies, and semantic knowledge graphs] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1445772334296485892 source]) *** [https://w.wiki/4Bcx Benelux railway stations connected from] [[d:Q800587|Brussels-South railway station (Q800587)]] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1445725038951350278 source]) *** [https://w.wiki/4AtB Date of opening and closing of railway stations in Denmark] ([https://www.youtube.com/watch?v=Sv45EKBgCGQ Source]) *** [https://w.wiki/4AsX Map or Talaiotic archeological culture sites located in the Menorca island in Spain] ([https://twitter.com/ivan_bea/status/1445394615339737092 source]) *** [https://w.wiki/4AuC Location of all the meteorological stations in Navarre] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1445359682495946761 source]) *** [https://w.wiki/4ArC Photos of participants in the Pandora Papers] ([https://twitter.com/_pablog/status/1445316553503805440 source]) *** [https://w.wiki/4Bc$ Diameter, size and mass of balls] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1444734616464674817 source]) *** [https://w.wiki/4CSu French departments with their shape] *** [https://w.wiki/4CWo Longest rivers located in France and which did not gave their name to a department] ([https://twitter.com/envlh/status/1445114042905989122 source]) *** [https://query.wikidata.org/#SELECT%20DISTINCT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3Fheight%20%3FcountryLabel%20%3FsubjectLabel%20%3Fcoords%20%3Fimage%20WITH%20%7B%0A%20%20SELECT%20%3Fitem%20%3FheightStatement%20WHERE%20%7B%0A%20%20%20%20%3Fitem%20wdt%3AP31%20%3Ftype%20.%0A%20%20%20%20VALUES%20%3Ftype%20%7B%20wd%3AQ1779653%20wd%3AQ179700%20wd%3AQ1051606%20wd%3AQ29168169%20wd%3AQ3476533%20%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ21745157%20%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP5816%20wd%3AQ56556915%20%7D%0A%20%20%20%20%3Fitem%20p%3AP2048%20%3FheightStatement%20.%0A%20%20%20%20%7B%20%3FheightStatement%20pq%3AP518%20wd%3AQ179700%20%7D%20UNION%0A%20%20%20%20%7B%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%20%3FheightStatement%20pq%3AP518%20%3Fx%20%7D%20%7D%20%20%20%20%0A%20%20%7D%0A%7D%20AS%20%25i%20WHERE%20%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25i%20.%0A%20%20%3FheightStatement%20psv%3AP2048%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20wikibase%3AquantityAmount%20%3FbaseHeight%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AquantityUnit%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20p%3AP2370%2Fpsv%3AP2370%20%5B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AquantityAmount%20%3FunitHeight%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wikibase%3AquantityUnit%20wd%3AQ11573%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%5D%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%5D%0A%20%20%20%20%5D.%0A%20%20BIND%20%28%20%3FbaseHeight%20%2a%20%3FunitHeight%20AS%20%3Fheight%20%29%0A%20%20FILTER%20%28%20%3Fheight%20%3E%3D%2030%20%29%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP17%20%3Fcountry%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP625%20%3Fcoords%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP18%20%3Fimage%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP921%20%3Fsubject%20%7D%0A%20%20%23SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22%20%7D%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22en%22%20%7D%0A%7D%0AORDER%20BY%20DESC%28%3Fheight%29%20%3FcountryLabel%20%3FitemLabel%0A%20 Statues measuring more than 30 m in height (excluding the pedestal)] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1447264661183909897 Source]) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: We are continuing the work on the review part of the system. We are now working on letting reviewers indicate if the mismatch is on Wikidata, the other database, both or neither. ** Fixed a bug where it was possible for two Properties to have the same label in a given language by undoing/reverting an edit ([[phab:T289473]]) ** Fixed a confusing error message that was being shown when trying to save geoshape / tabular data that doesn’t exist ([[phab:T285758]]) ** Removing some unnecessary entity link formatting in edit summaries and special pages to improve performance ([[phab:T292203]]) ** Fixing an issue with invalid dates that the API accepts but should not ([[phab:T289417]]) ** Migrated all Wikimedia wikis to use the new change dispatching system. This system is responsible for notifying the other wikis about edits made on Wikidata that affect their articles so the article is refreshed and edits are added to recent changes and watchlists. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 10 11|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:36, 11 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22166946 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #490 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' **New request for comments *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Frequency of YouTube follower count data|Frequency of YouTube follower count data]] *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Should previously linked Wikipedia articles be separated?|Should previously linked Wikipedia articles be separated?]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** We’re celebrating the [[d:Wikidata:Ninth_Birthday|9th birthday of Wikidata]] on October 29 during the WikidataCon 🎂 Did you know that you can participate in the celebration by preparing a birthday present or attending events? [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/JOEJSBFTLRIWCY3WGSCYRBZKDAHBJPKB/ Here’s how you can get involved!] *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Scottish Accused Witches Project with Ewan McAndrew and Emma Carroll (University of Edinburgh). [https://docs.google.com/document/d/1zAgFigQFhnB1GXiRjt0MvXxB9ry87tu7YNS_5bM4vqU/edit?usp=sharing ], Oct 19th. *** [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory/Events|WikiProject Govdirectory Collab Hour]], October 22 *** LIVE Wikidata editing #58 - [https://www.youtube.com/watch?v=r3tBIgP8XKo YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3080639182221238/ Facebook], October 23 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#84|Online Wikidata meetup in Swedish #84]], October 24 *** [https://www.lavocedeltrentino.it/2021/10/12/festival-informatici-senza-frontiere-dal-21-al-23-ottobre-2021-a-rovereto/ IT Festival Without Borders from 21 to 23 October 2021 in Rovereto] - ''There will be a Wikidata for SPARQL queries workshop for high school and university students.'' ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #12, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=12 Health professions] *** #12MonthsofOSM, [https://twitter.com/hashtag/12MonthsofOSM?src=hashtag_click mapping historical features] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/introduction-a-observable-pour-les-utilisateurs-de-wikida Introduction to Observablehq.com for Wikidata users] in French (Introduction à Observable pour les utilisateurs de Wikidata) *** [https://diff.wikimedia.org/2021/10/15/learn-wikidata-an-interactive-course/ Learning to edit Wikidata is challenging; we aim to make it easier with this interactive course] *** Manuscripts on Wikidata: the state of the art? by [[d:User:MartinPoulter|Martin Poulter]] *** [https://blog.nationalarchives.gov.uk/digital-scholarship-in-archives-a-data-case-study/ Digital scholarship in archives: A data case study] ** Papers *** Accepted papers for the Wikidata Workshop at ISWC have been published: https://wikidataworkshop.github.io/2021/ *** [https://www.gipp.com/wp-content/papercite-data/pdf/stegmueller2021.pdf Detecting Cross-Language Plagiarism using Open Knowledge Graphs] ** Videos *** Wikidata Scripts and gadgets (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=C-NQc0U6XoI YouTube] *** Import RDF data from Wikidata (part 11) - [https://www.youtube.com/watch?v=joG3zZ4vLno YouTube] *** New introductory working hour on Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=sLbP8AHfHas YouTube] *** Building Wikidata - Queries with Wikidata Query Service (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=_9tMq-FRDd8 YouTube] *** Building Wikidata - Databases and Open Refine (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=frhn6CEf96w YouTube] *** How to retrieve the list of works by Canadian authors available on Wikisource? (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=0bBPL0ITL9w YouTube] ** Other: *** Research project: [https://prattdx.org/research/evaluating-the-usability-of-museum-apis/ How can museums improve the usability of collection APIs?] * '''Tool of the week''' ** [https://github.com/glaciers-in-archives/snowman Snowman] is a static site generator for SPARQL backend ([https://twitter.com/AlbinPCLarsson/status/1448247078250061825?t=TANj4qCkX3UgJdZVqlCEXQ&s=19 source]) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Program/Day 2 and 3 - Community tracks|Submissions for day 2 and 3 of WikidataCon]] are still open. You can submit sessions about a variety of topics until October 20 **Sina Ahmadi has released a [https://sinaahmadi.github.io/posts/sparql-query-generator-for-lexicographical-data.html SPARQL query generator for lexicographical data] **Wikidata [[:d:Wikidata:Project_chat#Introducing_P10000:_Research_Vocabularies_Australia_ID|reached the 10000th numbered property]], with the creation of P10000 [[:d:Property:P10000|Research Vocabularies Australia]]. (There are currently [https://w.wiki/4ESP 9285 pages in the Property namespace].) ** [https://twitter.com/WikidataMeter/status/1448131107661230083 Wikidata now has over 600,000 Lexemes!] ** [https://www.learnwikidata.net/ Learn Wikidata] is an online interactive course created by the Vanderbilt University thanks to a WikiCite grant and available in English, Spanish and Chinese. [https://diff.wikimedia.org/2021/10/15/learn-wikidata-an-interactive-course/ More information here]. ** The 3^rd edition of the [[m:Coolest Tool Award|Coolest Tool Award]] is looking for nominations (see [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/DDNP7CZWF74CUCD7SC6S452KGMNMOAPN/ announcement on wikimedia-l]). Please submit your favorite tools by October 27^th. The awarded projects will be announced and showcased in a virtual ceremony in December. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9969|catalogue raisonné]], [[:d:Property:P9970|predicate for]], [[:d:Property:P9971|has thematic relation]], [[:d:Property:P9972|illustrative content]], [[:d:Property:P9974|ITU radio emission designation]], [[:d:Property:P9977|isotopically modified form of]], [[:d:Property:P9989|stylized name]], [[:d:Property:P9994|record number]], [[:d:Property:P9998|excitation energy]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9947|WDG lemma ID]], [[:d:Property:P9948|The World Factbook country ID]], [[:d:Property:P9949|AFNIL publisher ID]], [[:d:Property:P9950|RICS company code]], [[:d:Property:P9951|Greek Castles ID]], [[:d:Property:P9952|Gente di Tuscia ID]], [[:d:Property:P9953|Lexicon of Medieval Nordic Law ID]], [[:d:Property:P9954|Product and Service Code]], [[:d:Property:P9955|SAM ID]], [[:d:Property:P9956|IRIS Sapienza author ID]], [[:d:Property:P9957|museum-digital place ID]], [[:d:Property:P9958|Det Norske Akademis Ordbok ID]], [[:d:Property:P9959|PDDikti ID]], [[:d:Property:P9960|VI.BE platform ID]], [[:d:Property:P9961|Owler company ID]], [[:d:Property:P9962|Ordbog over det danske sprog ID]], [[:d:Property:P9963|Svenska Akademins Ordbok-section ID]], [[:d:Property:P9964|Kalliope-Verbund ID]], [[:d:Property:P9965|musik-sammler.de artist ID]], [[:d:Property:P9966|United Nations Treaty Collection object ID]], [[:d:Property:P9967|Washington Rare Plant Field Guide ID (Web version)]], [[:d:Property:P9968|RAWG game ID]], [[:d:Property:P9973|TMOK ID]], [[:d:Property:P9975|Vokrug sveta article]], [[:d:Property:P9976|copyright registration]], [[:d:Property:P9978|Eneström Number]], [[:d:Property:P9979|NRK TV ID]], [[:d:Property:P9980|NLI Archive (bibliographic) ID]], [[:d:Property:P9981|L'Unificazione ID]], [[:d:Property:P9982|IGI Global Dictionary ID]], [[:d:Property:P9983|Enciclopedia dei ragazzi ID]], [[:d:Property:P9984|CANTIC ID]], [[:d:Property:P9985|EMBO member ID]], [[:d:Property:P9986|NDL earlier law ID]], [[:d:Property:P9987|AbandonSocios ID]], [[:d:Property:P9988|Bat Sheva Archive ID]], [[:d:Property:P9990|Literature.com book ID]], [[:d:Property:P9991|Literature.com ebook ID]], [[:d:Property:P9992|CantoDict word ID]], [[:d:Property:P9993|CantoDict character ID]], [[:d:Property:P9995|MYmovies person ID]], [[:d:Property:P9996|Chi era Costui plaque ID]], [[:d:Property:P9997|Bowers acronym]], [[:d:Property:P9999|Turkish Cinema Archive Database person ID]], [[:d:Property:P10000|Research Vocabularies Australia ID]], [[:d:Property:P10001|Austrian Football Association player ID]], [[:d:Property:P10002|Dewan Negara ID]], [[:d:Property:P10003|Arachne.org.au ID]], [[:d:Property:P10004|Dewan Rakyat ID]], [[:d:Property:P10005|Remontees-mecaniques.net ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/merger|merger]], [[:d:Wikidata:Property proposal/split-off|split-off]], [[:d:Wikidata:Property proposal/choreography for|choreography for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/classification, compartmentalisation, or information category for this document|classification, compartmentalisation, or information category for this document]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hotel rating|Hotel rating]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NatureScot Sitelink ID|NatureScot Sitelink ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/pole positions|pole positions]], [[:d:Wikidata:Property proposal/podium finishes|podium finishes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/StopGame ID|StopGame ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fastest laps|fastest laps]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Amends|Amends]], [[:d:Wikidata:Property proposal/heading|heading]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Conway polyhedron notation|Conway polyhedron notation]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Reptile Online Database ID|Australian Reptile Online Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Research Data Australia ID|Research Data Australia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Institute for Disaster Resilience Knowledge Hub resource ID|Australian Institute for Disaster Resilience Knowledge Hub resource ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Parliament of Australia MP ID|Parliament of Australia MP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trove work ID|Trove work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Geographical Names Board of NSW geoname ID|Geographical Names Board of NSW geoname ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Apple Music track ID|Apple Music track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bokmålsordboka-ID|Bokmålsordboka-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nynorskordboka-ID|Nynorskordboka-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Birdata ID|Birdata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Superior Graduate Schools IDs|IRIS Superior Graduate Schools IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Trade Mark Number|Australian Trade Mark Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Prints + Printmaking artist ID|Australian Prints + Printmaking artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Prints + Printmaking work ID|Australian Prints + Printmaking work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FFCAM ID|FFCAM ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVSA ID|TVSA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Academy of Russian Television person ID|Academy of Russian Television person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NSW Parliament Member ID|NSW Parliament Member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Statistical Geography 2021 ID|Australian Statistical Geography 2021 ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KPU Calon 2019|KPU Calon 2019]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Monaco Nature Encyclopedia ID|Monaco Nature Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Refuges.info ID|Refuges.info ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Smotrim.ru film ID|Smotrim.ru film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Norgeshistorie ID|Norgeshistorie ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AHPRA registration number|AHPRA registration number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PubCRIS product number|PubCRIS product number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Toolhub ID|Toolhub ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spotify user ID|Spotify user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario di Medicina ID|Dizionario di Medicina ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario delle Scienze Fisiche ID|Dizionario delle Scienze Fisiche ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ORIAS number|ORIAS number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SNSF person ID|SNSF person ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/embed.html#%23title%3A%20List%20of%20written%20works%20ordered%20by%20date%0ASELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FitemDescription%20%3Fyear%20WHERE%20%7B%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP50%20wd%3AQ921499.%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%20%20OPTIONAL%20%7B%20%3Fitem%20wdt%3AP577%20%3Fdate.%20%7D%0A%20%20BIND%28YEAR%28%3Fdate%29%20AS%20%3Fyear%29%0A%7D%0AORDER%20BY%20%28%3Fyear%29 List of written works authored by recent Nobel laureate Joshua Angrist] (via [[d:Template:Item documentation]] on [[d:Talk:Q921499]]) *** [https://w.wiki/4D$a Books by Canadian authors with a Wikisource page] ([https://twitter.com/Georgele2etexte/status/1449627724470013952 Source]) *** [https://w.wiki/4Eek Repetitive taxon names] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1449534448995901446 Source]) *** [http://w.wiki/4DH$ Count of sitelinks of museums/tourist attractions in the US] ([https://twitter.com/wikilovesbrasil/status/1449095230586826757 Source]) *** [https://w.wiki/4DT4 Map of French communes that are >30 characters long] ([https://twitter.com/ash_crow/status/1448600030127009797 Source]) *** [https://w.wiki/4Ef9 Lexemes in Swedish that are missing in Svenska Akademiens Ordbok (Q1935308)] ([https://twitter.com/DennisPriskorn/status/1448396292439281682 Source]) *** [https://w.wiki/4DDX Attendance at the Bargoin, Roger-Quilliot and Henri-Lecoq museums per year] ([https://twitter.com/belett/status/1448252751520092161 Source]) *** [https://w.wiki/4Csp Present and past members of Czech Chamber of Deputies who are relatives] ([https://twitter.com/medi_cago/status/1447837736761806849 Source]) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: We are continuing the work on the review part of the system. We are working on letting reviewers submit their decision if the mismatch is on Wikidata, the other database, both or neither. ** In the previous week we migrated all Wikimedia wikis to use the new change dispatching system. This system is responsible for notifying the other wikis about edits made on Wikidata that affect their articles so the article is refreshed and edits are added to recent changes and watchlists. This week we monitored the new system and investigated and fixed a few issues that came up. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 10 18|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:51, 18 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22166946 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #491 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' **Upcoming: *** WikidataCon is happening this week! [https://pretix.eu/WDCon21/WDCon21/ Don’t forget to register if you want to attend]! *** [https://www.iskouk.org/event-4540936 ISKO UK Hands-on Meetup - Introduction to Wikibase] ([https://www.meetup.com/Knowledge-Organisation-London/events/281627829/ register on meetup]) *** [https://www.inaturalist.org/projects/wikidatacon-2021-bioblitz WikidataCon Bioblitz (During WikidataCon)] ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #13, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=13 Death] ** Past: *** [[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2021-10-20|Wikidata+Wikibase office hour log]] (2021-10-20) *** Wikiarabia Algeria 2021: [https://www.youtube.com/watch?v=EBZrF3gLyZM Wikibase Presentation - Mohammed Sadat Abdulai and Georgina Burnett] *** Talk at Wikidata Workshop 2021 - [https://www.youtube.com/watch?v=YT9IhM9phwk Mathematics In Wikidata] *** LibreOffice Conference 2021 - [https://www.youtube.com/watch?v=_P3C2KjN9hE Enhancing a spellcheck dictionary by Wikidata Lexemes] *** LIVE Wikidata editing #58 - [https://www.youtube.com/watch?v=r3tBIgP8XKo YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3080639182221238/ Facebook] *** [https://www.youtube.com/watch?v=YlGIR7d3gOg Wikipedia Weekly Network: Wikipedia podcast section #152 - Wikidata + Wikipedia: fact templates (in Swedish)] *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#84|Online Wikidata meetup in Swedish #84]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [http://magnusmanske.de/wordpress/?p=658 The Buggregator] *** [http://magnusmanske.de/wordpress/?p=662 AutoDesc Reloaded] by Magnus Manske *** [https://observablehq.com/@pac02/awesome-wikidata-notebooks Awesome Wikidata notebooks] *** [https://grant592.github.io/prog-neo4j/ Close to the Edge - Graph Databases through 1970s Prog Rock] ** Videos *** How to upload Australian Faunal Directory IDs to Wikidata using OpenRefine. [https://www.youtube.com/watch?v=vvMNjq16M38 Part I], [https://www.youtube.com/watch?v=gC0RH-KtHVI Part II], [https://www.youtube.com/watch?v=27_j9N5n-vs Part III], [https://www.youtube.com/watch?v=b9k0ZTYTVG4 Part IV] *** PhysWikiQuiz - a Physics Formula Question Generation and Test Engine using Wikidata in Education - [https://www.youtube.com/watch?v=5OZ0G5zEp2w YouTube] *** Timelapse of churches in the Americas (Wikidata, QGIS) - [https://www.youtube.com/watch?v=szhPNjpnoM8 YouTube] *** UseAsRef 2.0 - adding references using external IDs and other statements on Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=w3KhBOFAzFk YouTube] *** Addressing the gender gap - Wikidata and SPARQL queries (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=vOTfjNIpfIk YouTube] *** Understanding Wikidata: a free and open knowledge base (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=pY1ntfqsN84 YouTube] *** WikidataTutorial: Learn how to edit / create items on Wikidata (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=wFGXe4tKl-E YouTube] *** Linked Data and Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=eePi4E78SIg YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Bargioni/UseAsRef|User:Bargioni/UseAsRef]] has now a 2.0 version, allowing to use as references not only external IDs but also some other properties ([[d:Property:P1343|P1343]], [[d:Property:P973|P973]], [[d:Property:P8214|P8214]] etc.) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** QID ("Initialism of Q-identifier, a unique identifier for an item in Wikidata. [from 2012]") now has [[wikt:QID|an entry in Wiktionary]] ** The 3^rd edition of the [[m:Coolest Tool Award|Coolest Tool Award]] is looking for nominations (see [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/DDNP7CZWF74CUCD7SC6S452KGMNMOAPN/ announcement on wikimedia-l]). Please submit your favorite tools by October 27^th. The awarded projects will be announced and showcased in a virtual ceremony in December. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P9989|stylized name]], [[:d:Property:P9994|record number]], [[:d:Property:P9998|excitation energy]] *** External identifiers: [[:d:Property:P9988|Bat Sheva Archive ID]], [[:d:Property:P9990|Literature.com book ID]], [[:d:Property:P9991|Literature.com ebook ID]], [[:d:Property:P9992|CantoDict word ID]], [[:d:Property:P9993|CantoDict character ID]], [[:d:Property:P9995|MYmovies person ID]], [[:d:Property:P9996|Chi era Costui plaque ID]], [[:d:Property:P9997|Bowers acronym]], [[:d:Property:P9999|Turkish Cinema Archive Database person ID]], [[:d:Property:P10000|Research Vocabularies Australia ID]], [[:d:Property:P10001|Austrian Football Association player ID]], [[:d:Property:P10002|Dewan Negara ID]], [[:d:Property:P10003|Arachne.org.au ID]], [[:d:Property:P10004|Dewan Rakyat ID]], [[:d:Property:P10005|Remontees-mecaniques.net ID]], [[:d:Property:P10006|AllSides ID]], [[:d:Property:P10007|Birdata ID]], [[:d:Property:P10008|Geographical Names Board of NSW geoname ID]], [[:d:Property:P10009|IRIS GSSI author ID]], [[:d:Property:P10010|IRIS IUSS author ID]], [[:d:Property:P10011|SISSA Digital Library author ID]], [[:d:Property:P10012|NSW Parliament member ID]], [[:d:Property:P10013|SNSF person ID]], [[:d:Property:P10014|FFCAM ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Conway polyhedron notation|Conway polyhedron notation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nombre de voies routières|Nombre de voies routières]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museu da Pessoa Story|Museu da Pessoa Story]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Official forum|Official forum]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Properties for legislation|Properties for legislation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stack Exchange user ID|Stack Exchange user ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Toolhub ID|Toolhub ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spotify user ID|Spotify user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario di Medicina ID|Dizionario di Medicina ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dizionario delle Scienze Fisiche ID|Dizionario delle Scienze Fisiche ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ORIAS number|ORIAS number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Meetup group id|Meetup group id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAE ID|UAE ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tennis Abstract player ID|Tennis Abstract player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museu da Pessoa person ID|Museu da Pessoa person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SoccerPunter player ID|SoccerPunter player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/allplayers.in.ua player ID|allplayers.in.ua player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/pfl.uz player ID|pfl.uz player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ua-football.com player ID|ua-football.com player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Offshore leaks database ID|Offshore leaks database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Snob.ru author ID|Snob.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TASS Encyclopedia ID|TASS Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Corporate Identification Number (CIN) in India|Corporate Identification Number (CIN) in India]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DFIH financier ID|DFIH financier ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DFIH business ID|DFIH business ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chuvash Encyclopedia ID|Chuvash Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kola Encyclopedia ID|Kola Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IndexCat ID|IndexCat ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lithuanian Heritage Registry code|Lithuanian Heritage Registry code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Penza Encyclopedia ID|Penza Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SEKO-ID|SEKO-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Musées Nationaux Récupération ID|Musées Nationaux Récupération ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Women in the Legislature ID|Women in the Legislature ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dissernet person ID|Dissernet person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dissernet institution ID|Dissernet institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dissernet journal ID|Dissernet journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia di Roma person ID|Enciclopedia di Roma person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vokrug.tv show ID|Vokrug.tv show ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4GAU Map of mosques] ([https://twitter.com/LArtour/status/1451221910759563271 Source]) *** [https://w.wiki/4FsR Documents from the Boyer collection by decades], [https://w.wiki/4Ec3 subjects most represented] ([https://twitter.com/belett/status/1451199703308128267 Source]) *** [https://w.wiki/HuG Pronouns of people in different languages] ([https://twitter.com/jsamwrites/status/1450877143374868495 Source]) *** [https://w.wiki/4FRK Twitter accounts of libraries in Switzerland] ([https://twitter.com/LibrErli/status/1450761240058421255 Source]) *** [https://w.wiki/4F6e Images of cell types in Wikidata] ([https://twitter.com/lubianat/status/1450483958114885640 Source]) *** [https://w.wiki/4F4E Map of the place of death of people born in Puy-de-Dôme] ([https://twitter.com/belett/status/1450446343781195779 Source]) *** [https://w.wiki/4HAq Graph of NFDI consortia with their fields of work], [https://w.wiki/4HAw the map of (co-)applicants], ([https://twitter.com/_shigapov/status/1452562986946678786 Source]) *** [https://w.wiki/4GTx Places where people in South-America work who published on Wikidata] ([https://twitter.com/egonwillighagen/status/1451837907258462208 Source]) *** [https://w.wiki/4Fx5 Rail link between Narvik and Singapore] ([https://twitter.com/LibrErli/status/1451528085833195546 Source]) * '''Development''' ** The new WDQS Streaming Updater now fully shipped to production. This will help the Query Service better deal with the amount of edits happening on Wikidata. ([https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/NXBOCI3WKTZBB6RB2GYWBBH2BFH3NBT6/ more information]) ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Continuing work on the results page where mismatches are shown for review. We are focusing on showing all necessary information for a mismatch to make a good determination if it is a mismatch in Wikidata, the external source or neither. ** Finishing the work on the new change dispatching system that improves how Wikipedia and the other Wikimedia projects are notified about edits happening on Wikidata that affect them. Currently tying up some lose ends. ** Preparing for WikidataCon. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 10 25|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:31, 25 ഒക്ടോബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22227678 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #492 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/handling of data objects for pages in the project namespace|handling of data objects for pages in the project namespace]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Sam Oyeyele will join us to discuss [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:WikiProject%20AfroCine/Months%20of%20African%20Cinema the AfroCine project]. [https://docs.google.com/document/d/1Slztz7F9jGkfcv66LAd4F26d_MHatYtDMjEtOc-U-Fw/edit# doc], Nov. 2nd. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/SLB3STWTKYHFW5AXKLJAPEP34ULFG3XL/ Upcoming Search Platform Office Hours—November 3rd, 2021]. Time: 16:00-17:00 GMT / 09:00-10:00 PDT / 12:00-13:00 EDT / 17:00-18:00 CET & WAT. Come and ask anything related to Wikimedia search, Wikidata Query Service, Wikimedia Commons Query Service, etc.! ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #14, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=14 COP26] ** Past: *** WikidataCon 2021 happened \o/ **** Documentation of the sessions are currently ongoing. It may take a few weeks to publish all 80 hours of content but you can already watch some of them ([[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Documentation/List of sessions|linked from each session's Etherpad]]). **** [https://etherpad.wikimedia.org/p/WikidataCon2021-Wikidatapinkponysession Wikidatapink pony session] (a meetup where participants shared wishes and feature requests about Wikidata to the development team) **** List of [[d:Wikidata:Ninth Birthday/Presents|birthday presents]] ***** [[d:Wikidata:WikidataComplete|WikidataComplete gadget]] by [[d:User:Dhairya3124|Dhairya3124]] ***** [https://tanny411.github.io/Wikidata-WDQS-Analysis/ Wikidata Subgraph Analysis] by [[d:User:Aisha Khatun|Aisha Khatun]] ***** [[d:User:Bargioni/UseAsRef|UseAsRef 2.0]] by [[d:User:Epìdosis|Epìdosis]] ***** [https://kgtk.isi.edu/iswc/browser/Q11424 KGTK project] by Pedro Szekely ***** [https://wmde.github.io/wikidata-map/dist/index.html Wikidata Map] (series of updates of the all-coordinates-on-wikidata, made available at [[commons:Wikidata map]]) by [[User:Addshore|Addshore]] ***** [http://wikipediapodden.se/episode-154-abstract-wikipedia-and-wikifunctions/ Special episode of Wikipediapodden with an interview with Denny about Abstract Wikipedia and Wikifunctions] by [[d:User:Ainali|Ainali]] ***** [https://en.wiktionary.beta.wmflabs.org/wiki/cat Lua access for Lexemes on beta] by [[d:User:LydiaPintscher|LydiaPintscher]] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=2pDKC64nItE Editathon documentation page] by bunch of lovely glam professionals ***** [https://www.learnwikidata.net/app/?en Learn wikidata course] by [[d:User:Clifford_Anderson|Clifford Anderson]] and co ***** [https://wikxhibit.org/ Wikxhibit] by Tarfah Alrashed ***** [https://integraality.toolforge.org/ Integraality updates] by [[d:User:Jean-Frédéric|Jean-Frédéric]] ***** [https://www.inaturalist.org/projects/wikidatacon-2021-bioblitz iNaturalist BioBlitz] by [[d:User:Pigsonthewing|Pigsonthewing]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blog post *** [https://www.daieux-et-dailleurs.fr/blog-genealogique/challenge-de-a-a-z/84-challenge-az-edition-2021/697-challenge-a-a-z-2021 Challenge A to Z 2021] (in French) ** Papers *** [https://doi.org/10.1093/nar/gkab991 Complex Portal 2022: new curation frontiers] about the {{Q|47196990}} <> Wikidata connection *** (fr) [https://observablehq.com/@pac02/les-libelles-francophones-genres-dans-wikidata Les libellés francophones genrés dans Wikidata] (notebook Observablehq) ** Videos *** Working hour on preferences and common.js Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=-7W2V_dPXJ4 YouTube] *** Semantic web tutorial # 3 | What is Wikidata? (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=B1Miv9bCQjA YouTube] *** SPARQL queries around Boyer collection of the Clermont Auvergne Métropole heritage library (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=B1Miv9bCQjA YouTube] *** New Item creation (in Japanese) - [https://www.youtube.com/watch?v=OXDLj5cLBZQ YouTube] ** Research projects *** [https://safeandtrustedai.org/project/creating-and-evolving-knowledge-graphs-at-scale-for-explainable-ai/ Creating and evolving knowledge graphs at scale for explainable AI] * '''Tool of the week''' ** [http://www.cemeteries.wiki/ Cemeteries.wiki] by [[d:User:Yamen|Yamen]] is a project to display Dataviz and statistics about cemeteries all over the world. (2021-11-01) ** ... and remember you can [[Wikidata:Tools/Proposals|propose a new tool or gadget]]! * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikimedia Foundation is looking for a Graph Consultant to help migrate the [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:SPARQL_query_service Wikidata Query Service (WDQS)] from Blazegraph to a different RDF store. [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/3546920 Apply here!] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10019|term in higher taxon]], [[:d:Property:P10027|official forum]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10015|NatureScot Sitelink ID]], [[:d:Property:P10016|Refuges.info ID]], [[:d:Property:P10017|Dizionario delle Scienze Fisiche ID]], [[:d:Property:P10018|George Eastman Museum people ID]], [[:d:Property:P10020|Parliament of Australia MP ID]], [[:d:Property:P10021|UAE University Libraries ID]], [[:d:Property:P10022|Dizionario di Medicina ID]], [[:d:Property:P10023|Museu da Pessoa person ID]], [[:d:Property:P10024|Indigenous Corporation Number]], [[:d:Property:P10025|Toolhub ID]], [[:d:Property:P10026|Research Data Australia ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/date of recording|date of recording]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Candidate position|Candidate position]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MTBdata|MTBdata]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Vokrug.tv person ID|Vokrug.tv person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Standing Waters Database ID|Standing Waters Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/State Duma person ID|State Duma person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Federation Council person ID|Federation Council person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia della Scienza e della Tecnica ID|Enciclopedia della Scienza e della Tecnica ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FRACS profile ID|FRACS profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NER portfolio ID|NER portfolio ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Triple J Unearthed artist ID|Triple J Unearthed artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SEEK company ID|SEEK company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Levels.fyi company ID|Levels.fyi company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/romaq.org ID|romaq.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NWT Species ID|NWT Species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNISA author ID|IRIS UNISA author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nederlandse Voornamenbank ID|Nederlandse Voornamenbank ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Verona author ID|IRIS Verona author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIMI author ID|IRIS UNIMI author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIURB author ID|IRIS UNIURB author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Australian Charities and Not‑for‑profits Register Charity ID|Australian Charities and Not‑for‑profits Register Charity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIBO author ID|IRIS UNIBO author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Québec Enterprise Number|Québec Enterprise Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Douyin User ID|Douyin User ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ACE Repertory publisher ID|ACE Repertory publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ACE Repertory writer ID|ACE Repertory writer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indonesian Hospital ID|Indonesian Hospital ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4DWD Map of French bridges and tunnels carrying an high-speed railway line] *** [https://w.wiki/4JWy List of Wikidata item's labels which are same as male form and different from female form in French (ie using the generic as male form)] ([[d:User:PAC2/Gender neutral labels|source]]) *** [https://w.wiki/4JX4 List of Wikidata item's labels which are same as male form and different from female form in English (ie using the generic as male form)]([[d:User:PAC2/Gender neutral labels|source]]) *** [https://w.wiki/4K5K consorts of Selim III] ([[d:Property_talk:P26#Sultan's_consorts|source]]) *** [https://w.wiki/4KLz Coordinates of the birthplaces of people with family name Autrique] ([https://twitter.com/daieuxdailleurs/status/1455096919013924869 Source]) *** [https://w.wiki/4KBW Coordinates of battles] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1454879113207033858 Source]) *** [https://w.wiki/4Je2 Geographical distribution of votive boats historic monuments in France] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1454149939676786691 Source]) *** [https://w.wiki/4JJ6 Relationship among accepted NFDI consortia] ([https://twitter.com/inablu/status/1453765653287120899 Source]) ** Newest database reports: [[d:Wikidata:Database reports/top missing properties by number of identifiers/P26|top missing property by number of identifiers: spouse (P26)]] * '''Development''' ** WikidataCon! \o/ ** Continued the work on the first version of the Mismatch Finder. We are getting closer to the polishing phase now and will have something ready in the next weeks. ** Lua access for Lexemes is now ready to test on English Beta Wiktionary. ** Concluded work on the improved behind-the-scenes system for notifying Wikipedias and co about Wikidata edits that affect them. Nothing should have changed for you. ** Started working on a new implementation of the search box to be ready for the upcoming skin changes the WMF is working on. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 11 01|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:37, 1 നവംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22271418 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #493 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [https://www.twitch.tv/belett Live about SPARQL queries] on Twitch and in French, by Vigneron, November 9 at 18:00 CET *** LIVE Wikidata editing #61 - [https://www.youtube.com/watch?v=--pS3UB0uFg YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3098329280452228/ Facebook], November 13 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#86|Online Wikidata meetup in Swedish #86]], November 14 at 13.00 UTC *** Wikidata webinar at the Goethe Institute in Athens (Greek). [https://us02web.zoom.us/webinar/register/WN_WmX73SA_R5C-nd87ytV4aw?timezone_id=Europe%2FBerlin Nov 8, 2021 17:00 UTC+1] *** Next installment of the [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikibase_and_WBStack_Working_Hours LD4 Wikibase Working Hour]! Monday 15 November 2021, 3PM - 4PM Eastern ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20211115T200000&p1=tz_et&p2=tz_ct&p3=tz_mt&p4=tz_pt&p5=tz_gmt&p6=tz_cet Time zone converter]). Registration: [https://columbiauniversity.zoom.us/meeting/register/tJUtc-CoqTgpGtBjZC0uPQ7qA_in15Qzer6e Zoom registration link] ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #15, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=15 COP26 (2/2)] ** Past *** Documentation of the WikidataCon 2021 sessions are currently ongoing. It may take a few weeks to publish all 80 hours of content but you can already watch some of them ([https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikidataCon_2021/Documentation/List_of_sessionslinked from each session's Etherpad]) *** [https://www.youtube.com/watch?v=zE6hw2pu6K0 Wikidata SPARQL tutorial around the Saint-Brieuc museum] (in French) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Media *** [[User:Theklan]] at {{Q|Q3100760}}: [https://www.eitb.eus/es/radio/radio-euskadi/programas/hagase-la-luz/detalle/8435228/wikidata-base-de-datos-editable-multilingue-libre-y-con-datos-de-todo-conocimiento-con-galder-gonzalez/ Wikidata: una base de datos editable, multilingüe, libre y con datos de todo conocimiento] (Spanish) ** Blogs *** TIB at WikidataCon: [https://blogs.tib.eu/wp/tib/2021/11/05/tib-at-wikidatacon-part-1/ Part 1 ] , [https://blogs.tib.eu/wp/tib/2021/11/05/tib-at-wikidatacon-part-2/ Part 2] *** [https://www.utoronto.ca/news/help-their-prof-u-t-students-go-being-wikidata-novices-international-conference-presenters With help of their prof, U of T students go from being Wikidata novices to international conference presenters] *** [https://staff.library.harvard.edu/blog/boston-rock-city Crowdsourcing the Scene at the Boston Rock City Edit-a-Thon] ** Videos *** Basic tutorial on how to improve Wikidata items (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=MR-90s_uZCQ YouTube] *** Metadata of cultural institutes: import strategies on Wikidata in the case of the Tuscany Region (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=154u0HvMkyQ YouTube] *** Wikidata for 5-star Linked Open Databases: a case study of PanglaoDB - [https://www.youtube.com/watch?v=HvjMoaOr68k YouTube] *** Using Wikidata entities and properties in schema.org markup and linked data - [https://www.youtube.com/watch?v=eJ3HSI6zLyo YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/gendered-labels-in-wikidata are occupation labels gender neutral?] a tool to explore gender neutrality of labels in different languages. ** [https://app.rawgraphs.io/ RAWGraphs], a dataviz tool which allows SPARQL queries ([https://twitter.com/rawgraphs/status/1455530965749673984?t=bkvv8yg8lwIgmcyWK6HTSw&s=19 source]) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/3VJ5ZW3MO3CMCVWW4JDWSWDLXLX4XAEU/ New strategies for Wikidata and the Wikibase Ecosystem published and waiting for your feedback]. [[m:LinkedOpenData/Strategy2021|Add your comments]]! ** [https://openrefine.org/download.html OpenRefine 3.5.0] was released * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10032|Museu da Pessoa History]], [[:d:Property:P10038|Conway polyhedron notation]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10028|Tennis Abstract player ID]], [[:d:Property:P10029|Women in the Legislature ID]], [[:d:Property:P10030|StopGame ID]], [[:d:Property:P10031|Enciclopedia di Roma person ID]], [[:d:Property:P10033|Biografija.ru ID]], [[:d:Property:P10034|Derrieux agency person ID]], [[:d:Property:P10035|Kola Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10036|Penza Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10037|Enciclopedia della Scienza e della Tecnica ID]], [[:d:Property:P10039|Musées Nationaux Recuperation ID]], [[:d:Property:P10040|Lithuanian Heritage Registry code]], [[:d:Property:P10041|Nynorskordboka-ID]], [[:d:Property:P10042|Bokmålsordboka-ID]], [[:d:Property:P10043|Indonesian parliament candidate ID 2019]], [[:d:Property:P10044|Trove work ID]], [[:d:Property:P10045|Vokrug.tv show ID]], [[:d:Property:P10046|Apple maps ID]], [[:d:Property:P10047|Federation Council person ID]], [[:d:Property:P10048|Meetup group id]], [[:d:Property:P10049|Glitchwave genre ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/original catalog description|original catalog description]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kanobu ID|Kanobu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yandex.Question person ID|Yandex.Question person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/発車メロディ|発車メロディ]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Listen Notes podcast ID|Listen Notes podcast ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhatsApp number|WhatsApp number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNKI Journal ID|CNKI Journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Scholar Journal ID|Baidu Scholar Journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AllHomes research location ID|AllHomes research location ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Domain suburb profile ID|Domain suburb profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Coles Online product ID|Coles Online product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Woolworths product ID|Woolworths product ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Maritime Business Directory ID|Maritime Business Directory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Oslo Byleksikon ID|Oslo Byleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NVE Bre ID|NVE Bre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databáze-her.cz ID|Databáze-her.cz ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FederalPress Encyclopedia ID|FederalPress Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/babesdirectory|babesdirectory]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DHAC ID|DHAC ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naver TV ID|Naver TV ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IJF competition ID|IJF competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JudoInside competition ID|JudoInside competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/live.ijf competition ID|live.ijf competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FAOLEX No|FAOLEX No]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EJU competition ID|EJU competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The-Sports.org competition ID|The-Sports.org competition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/StarHit ID|StarHit ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nasha Versia ID|Nasha Versia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LocalWiki ID|LocalWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ESPN MMA fighter ID|ESPN MMA fighter ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Comparably company ID|Comparably company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish Cultural Heritage thesauri ID|Spanish Cultural Heritage thesauri ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases Chemical ID|Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases Chemical ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4LKf Number of virtual twins (pair with the same dates of birth and death) in Wikidata] ([[d:Wikidata:WikiProject_Virtual_Twins#Number_of_virtual_twins_at_a_given_milestone|source]]) *** [https://w.wiki/4LPV People recently buried in a cemetery nearby without an image of the grave (P1442) on Wikidata] ([[d:Property_talk:P1442#People recently_buried_in_a cemetery_nearby_without_an image_of_the_grave (P1442)_on_Wikidata|source]]) *** [https://w.wiki/4L5o List of lexemes in French associated with occupation items] ([[d:User:PAC2/Gender neutral labels|source]]) *** [https://w.wiki/4LuG Towns with less than 1000 people that have a cathedral] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1457053245663113216 Source]) *** [https://w.wiki/4Lkt Musical works based on literary works] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1456785592436641794 Source]) *** [https://w.wiki/4Kwq Main surnames of people born in the Puy-de-Dôme, France] ([https://twitter.com/daieuxdailleurs/status/1455861015187496962 Source]) *** [https://w.wiki/4Kox Members of the Ukrainian national sports team] ([https://twitter.com/fed4ev/status/1455657383313788932 Source]) * '''Development''' ** Mismatch Finder: We finished adding “next steps” dialog and a “more info” dialog to tell users more about the import a mismatch was added in. ** We had discussions about how to best make the SearchBox WVUI component for the new Vector skin work well for Wikidata ([[phab:T275251]]) ** We have put a version of [https://www.wbstack.com/ WBStack] on wikibase.dev. We will start work to deploy to wikibase.cloud in the coming weeks. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 11 08|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:33, 8 നവംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22310207 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #494 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: [[Wikidata:Requests for comment/Create massive changes in one property for spesific categories/properties?|Create massive changes in one property for spesific categories/properties?]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** Next Bug Triage Hour on '''API issues'''. Monday 15th November at 17:00 UTC (18:00 Berlin time, [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?msg=Wikidata+bug+triage+hour&iso=20211115T17&p1=%3A&ah=1 see other time zones]) ([https://etherpad.wikimedia.org/p/WikidataBugTriageHour Etherpad]) *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Affinity Group Calls|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Éder Porto will be discussing adding journal articles to Wikidata [[:wikisource:Wikipedia and Academic Libraries: A Global Project/Chapter 17|Wikipedia and Academic Libraries: A Global Project/Chapter 17]]. [https://docs.google.com/document/d/1LjxZ01AUOIJItcwgXTWAIFblel9js_XjwG4aWArD-Zk/edit?usp=sharing doc], Nov. 16th. *** [https://openpublishingfest.org/calendar.html#event-107/ Open Source Publishing Tools in Wikidata], 16 November 2021. Part of the [https://openpublishingfest.org Open Publishing Fest]. *** LIVE Wikidata editing #62 - [https://www.youtube.com/watch?v=gXzqg6KuVvc YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3104015093216980/ Facebook], November 20 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#87|Online Wikidata meetup in Swedish #87]], November 21 at 13.00 UTC ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #16, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=15 Books] ** Past *** Introduction to Wikidata: GWMAB con IAML Italia [https://www.youtube.com/watch?v=B5fXKwKzGbA replay] (in Italian) *** WikiData4Education_Aligning the sum of all knowledge with school curricula, WikiIndaba ([https://www.youtube.com/watch?v=yowI9YtZ-2M replay]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://investinopen.org/blog/wikidata-and-open-infrastructure-a-request-for-participation/ Wikidata and open infrastructure: a request for participation] *** [https://redaktionsblog.hypotheses.org/5219 Own metadata for own blog posts - science communication and bibliographies with open data and Wikidata] *** [https://www.datastory.org/blog/tracking-the-worlds-elections How we're tracking elections in symbiosis with Wikidata] *** Recent updates and improvements to Wikidata Query Service **** [https://techblog.wikimedia.org/2021/11/10/how-we-learned-to-stop-worrying-and-loved-the-event-flow/ How we learned to stop worrying and loved the (event) flow] **** [https://techblog.wikimedia.org/2021/11/10/the-trouble-with-triples/ The trouble with triples] **** [https://techblog.wikimedia.org/2021/11/10/getting-the-wdqs-updater-to-production-a-tale-of-production-readiness-for-flink-on-kubernetes-at-wmf/ Getting the WDQS Updater to production: a tale of production readiness for Flink on Kubernetes at WMF] ** Videos *** [[d:User:Fuzheado|Fuzheado]] and [[d:User:T_Cells|T Cells]] to demonstrate how to discover, track and work with sets of Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=q27-k3Ms4hw YouTube] *** Wikidata Introduction course (in German) - [https://www.youtube.com/watch?v=MmSGrlk0uSI 1], [https://www.youtube.com/watch?v=4Zg6Gbiwzac 2], [https://www.youtube.com/watch?v=0XJSUyNIoIw 3], [https://www.youtube.com/watch?v=qRL6dUPBVBs 4] *** Wikidata in Educational Institutions / Academic research at Wikimedia Polska / Wikidata Govdirectory - [https://www.youtube.com/watch?v=UNX4rBWxK_U YouTube] ** Podcasts *** [https://specimenspod.libsyn.com/ Siobhan Leachman - Wikimedia Editor and Citizen Scientist] * '''Tool of the week''' ** [[:ca:Plantilla:Infotaula persona|Plantilla:Infotaula persona]], infobox for people on Catalan Wikipedia with extensive use of Wikidata, used 175000 times, with Bridge editing. Sample use at [[:ca:Frits Zernike]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [Feedback Requested] [[phab:T295275|Introducing a dedicated section on Wikidata Item pages for classifying properties]] ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/3VJ5ZW3MO3CMCVWW4JDWSWDLXLX4XAEU/ New strategies for Wikidata and the Wikibase Ecosystem published and waiting for your feedback]. [[m:LinkedOpenData/Strategy2021|Add your comments]]! ** [https://observablehq.com/@pac02/what-kind-of-articles-have-you-created What kind of articles have you created?] an Observable notebook which use Wikidata API to get the value of P31 for the list of articles created by a user. ** OpenRefine is hiring a [https://openrefine.org/blog/2021/11/05/Project-director.html part-time Project director] (paid position). ** [https://brianschrader.com/archive/announcing-hewell-public-beta-/ Hewell public beta app]: is a virtual tour guide that automatically finds interesting things around you whether you're in a new city or your hometown. ** [[d:Q30325238|Full Fact]] [https://twitter.com/mr_dudders/status/1458063883697016838 is using the MediaWiki Action API in their workflow to help add some Wikidata identifiers to their mark-up]. ** [[d:User:Magnus Manske|Magnus]] [https://twitter.com/MagnusManske/status/1455871764760834053 replaced some live SPARQL queries in Mix’n’match with a database cache. Main page now loads faster]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10050|Nederlandse Voornamenbank ID]], [[:d:Property:P10051|Standing Waters Database ID]], [[:d:Property:P10052|Vokrug.tv person ID]], [[:d:Property:P10053|Atlas Project of Roman Aqueducts ID]], [[:d:Property:P10054|IRIS UNIURB author ID]], [[:d:Property:P10055|IRIS Verona author ID]], [[:d:Property:P10056|IRIS UNISA author ID]], [[:d:Property:P10057|IRIS UNIMI author ID]], [[:d:Property:P10058|IRIS UNIBO author ID]], [[:d:Property:P10059|Philosophica ID]], [[:d:Property:P10060|Castforward ID]], [[:d:Property:P10061|Baidu Scholar journal ID]], [[:d:Property:P10062|Academy of Russian Television person ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Tabakalera ID|Tabakalera ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/mathematical symbol|mathematical symbol]], [[:d:Wikidata:Property proposal/included as part|included as part]], [[:d:Wikidata:Property proposal/specific impulse by weight|specific impulse by weight]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Newgrounds username|Newgrounds username]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/7 Days person ID|7 Days person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DBLP event ID|DBLP event ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Osmose Agency person ID|Osmose Agency person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Author ID from the Modern Discussion website|Author ID from the Modern Discussion website]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Umbria IDs|IRIS Umbria IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/biografiA ID|biografiA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Global Geoparks Network ID (new)|Global Geoparks Network ID (new)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Numelyo|identifiant Numelyo]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4NqT List of properties which have instances or subclass of humans as possible value with male and female form in French] ([[d:Topic:Wgl2sg728eg71a8s|source]]) *** [https://w.wiki/4Ngr Different people with same label / birthday / occupation in a specified year] *** [https://w.wiki/4Nnk Narrative locations of the book Itinerary from Paris to Mont-d'Or] ([https://twitter.com/belett/status/1459192473100632066 Source]) *** [https://w.wiki/4NVs Maps of tombs of unknown soldiers] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1458890173937295361 Source]) *** [https://w.wiki/4N7h Most common first names (> 5) among people with a Wikidata item and born in Auvergne] ([https://twitter.com/belett/status/1458445682549854209 Source]) *** [https://w.wiki/4MsG Student-Teacher relationship based on entries in 'Das Geistige Berlin' (1897)] ([https://twitter.com/LibrErli/status/1458203007158558721 Source]) *** [https://query.wikidata.org/embed.html#select%20%3Fdec%20%28%28%3Fcount%2F%3Ftotal%29%2a100%20as%20%3Fpercent%29%20%3FcauseLabel%20%20where%20%0A%7B%20%0A%20%20%7B%20select%20%28str%28%3Fdecade%29%20as%20%3Fdec%29%20%28count%28distinct%20%3Fps%29%20as%20%3Fcount%29%20%3Fcause%20where%20%7B%0A%20%20%3Fmp%20p%3AP39%20%3Fps%20.%20%3Fps%20ps%3AP39%20%3Fterm%20.%20%3Fterm%20wdt%3AP279%20wd%3AQ16707842%20.%20%0A%20%20%3Fps%20pq%3AP582%20%3Fpend%20.%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fmp%20p%3AP39%20%3Fps2%20.%20%3Fps2%20ps%3AP39%20%3Fterm%20.%20%3Fps2%20pq%3AP580%20%3Fpend%20%7D%20%0A%20%20%23%20not%20new%20term%20starting%20same%20day%20-%20ie%20left%20Parliament%0A%20%20%3Fps%20pq%3AP1534%20%3Fcause%20.%20%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ741182%20%7D%20%23%20not%20dissolution%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ7649223%20%7D%20%23%20not%20suspension%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ35855188%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ36345696%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ30580660%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ52084147%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ35867887%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20bind%28year%28%3Fpend%29%20as%20%3Fyear%29%20.%20filter%28%3Fyear%20%3E%3D%201870%29%20.%20bind%28%28floor%28%3Fyear%2F10%29%2a10%29%20as%20%3Fdecade%29%20.%0A%7D%20group%20by%20%3Fcause%20%3Fdecade%20%7D%20%0A%0A%20%20%7B%20select%20%28str%28%3Fdecade%29%20as%20%3Fdec%29%20%28count%28distinct%20%3Fps%29%20as%20%3Ftotal%29%20where%20%7B%0A%20%20%3Fmp%20p%3AP39%20%3Fps%20.%20%3Fps%20ps%3AP39%20%3Fterm%20.%20%3Fterm%20wdt%3AP279%20wd%3AQ16707842%20.%20%0A%20%20%3Fps%20pq%3AP582%20%3Fpend%20.%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fmp%20p%3AP39%20%3Fps2%20.%20%3Fps2%20ps%3AP39%20%3Fterm%20.%20%3Fps2%20pq%3AP580%20%3Fpend%20%7D%20%0A%20%20%23%20not%20new%20term%20starting%20same%20day%20-%20ie%20left%20Parliament%0A%20%20%3Fps%20pq%3AP1534%20%3Fcause%20.%20%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ741182%20%7D%20%23%20not%20dissolution%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ7649223%20%7D%20%23%20not%20suspension%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ35855188%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ36345696%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ30580660%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ52084147%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20filter%20not%20exists%20%7B%20%3Fps%20pq%3AP1534%20wd%3AQ35867887%20%7D%20%23%20tofix%0A%20%20bind%28year%28%3Fpend%29%20as%20%3Fyear%29%20.%20filter%28%3Fyear%20%3E%3D%201870%29%20.%20bind%28%28floor%28%3Fyear%2F10%29%2a10%29%20as%20%3Fdecade%29%20.%0A%7D%20group%20by%20%3Fdecade%20%7D%20%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0A%23defaultView%3ABarChart Relative frequency of reasons MPs' terms end, since 1870] ([https://twitter.com/generalising/status/1458177275535536129 Source]) ** Newest database reports: [[d:Wikidata:WikiProject Movies/reports/TV series/recently ended|recently ended TV series]] * '''Development''' ** The language codes <code>agq</code> ([[:d:Q34737|Aghem]], [[phabricator:T288335|T288335]]) and <code>mcn</code> ([[:d:Q56668|Massa]], [[phabricator:T293884|T293884]]) are now supported. ** Mismatch Finder: Added various dialogs and help texts to make it easier to understand what reviewers need to do and what information they are seeing in the tool ** Mismatch Finder: started polishing and bug fixing for release of the first version ** Making the order of Lexeme's grammatical features consistent ([[phab:T232557]]) ** Investigating how to share complex SPARQL queries in Wikidata Query Service via short URL ([[phab:T295560]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 11 15|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:35, 15 നവംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22310207 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #495 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: *** [[Wikidata:Requests for comment/How to avoid to use male form as a generic form in property labels in French ?]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.11.25 next Wikibase live session] is 16:00 GMT on Thursday 25th November 2021 (18:00 Berlin time). All are welcome! *** Editing Scottish government agencies at [https://codethecity.org/what-we-do/hack-weekends/ctc24-open-in-practice/ CTC24 – Open In Practice], November 27-28 *** LIVE Wikidata editing #63 - [https://www.youtube.com/watch?v=hxPfg3STM08 YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3109599262658563/ Facebook], November 27 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#88|Online Wikidata meetup in Swedish #88]], November 28 at 13.00 UTC *** [https://www.iskouk.org/event-4540936 ISKO UK Hands-on Meetup - Introduction to Wikibase] (November 23rd 2021 13:00 Berlin time) ([https://www.meetup.com/Knowledge-Organisation-London/events/281627829/ register on meetup]) **Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #17, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=17 Bread] ** Past *** Bug Triage Hour on API issues ([https://etherpad.wikimedia.org/p/WikidataBugTriageHour log]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikiedu.org/blog/2021/11/19/using-wikidata-to-promote-epistemic-equity/ Using Wikidata to promote epistemic equity] *** [https://www.library.upenn.edu/blogs/libraries-news/how-penns-librarians-are-using-linked-data-make-web-better How Penn's Librarians are Using Linked Data to Make the Web Better] ** Videos *** How to use the Wikidata query service without having experience with the SPARQL language (Wikidata Query Builder) (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=8s05hfU0HYc YouTube] *** Bringing Linked Data into Libraries via Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=i5YOf1_GfA4 YouTube] *** Presenting the project for integrating data from the Ricordi Archive into Wikimedia projects (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=lDEI7iT1cZY YouTube] *** Wikidata for 5-star Linked Open Bio-Ontologies - [https://www.youtube.com/watch?v=S17PSUOTeUA YouTube] *** ENDORSE Follow up event: Wikibase and the EU Knowledge Graph as a use case - [https://www.youtube.com/watch?v=04VABNCgF6A YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://wikicite-search.herokuapp.com WikiCite Search] is a bibliographic search engine for Wikidata that finds articles either by searching for keywords, or by string matching. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikimedia Deutschland is looking for a [https://short.sg/j/4361894 Full-Stack Developer] and [https://short.sg/j/131847 Partner Relationships Manager] to join the Wikidata/Wikibase team. ** Are you doing research around Wikidata? There is a [[m:Grants:Programs/Wikimedia_Research_&_Technology_Fund#Wikimedia_Research_Fund|new fund to support research work around the Wikimedia projects]] that you can apply to. ** This [https://the-qa-company.com/blog/blog-extended/13 post] about the question of the week is showing how questions can be answered over Wikidata. Also it gives some insights on how Google and Siri are using Wikidata. ** A new openly accessible [https://kgbook.org book on knowledge graphs] has been published by prominent researchers in the field. ** [https://twitter.com/digitalling/status/1460704834168836098 The latest version of WordNet released now links to Wikidata for many entries] ** [Feedback Requested] [[phab:T295275|Introducing a dedicated section on Wikidata Item pages for classifying properties]] ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/3VJ5ZW3MO3CMCVWW4JDWSWDLXLX4XAEU/ New strategies for Wikidata and the Wikibase Ecosystem published and waiting for your feedback]. [[m:LinkedOpenData/Strategy2021|Add your comments]]! * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10067|train melody]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10063|SEKO ID]], [[:d:Property:P10064|NWT Species ID]], [[:d:Property:P10065|IJF competition ID]], [[:d:Property:P10066|JudoInside competition ID]], [[:d:Property:P10068|SEEK company ID]], [[:d:Property:P10069|Tabakalera ID]], [[:d:Property:P10070|IRIS UNIPG author ID]], [[:d:Property:P10071|EXQUIRITE author ID]], [[:d:Property:P10072|State Duma person ID]], [[:d:Property:P10073|ESPN MMA fighter ID]], [[:d:Property:P10074|Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases chemical ID]], [[:d:Property:P10075|CREPČ institution ID]], [[:d:Property:P10076|CREPČ person ID]], [[:d:Property:P10077|Spanish Cultural Heritage thesauri ID]], [[:d:Property:P10078|Maritime Business Directory ID]], [[:d:Property:P10079|FAOLEX No]], [[:d:Property:P10080|EJU competition ID]], [[:d:Property:P10081|Australian Charities and Not‑for‑profits Register Charity ID]], [[:d:Property:P10082|CJFD journal ID]], [[:d:Property:P10083|Offshore leaks database ID]], [[:d:Property:P10084|Osmose Agency person ID]], [[:d:Property:P10085|biografiA ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Rehearses at|Rehearses at]], [[:d:Wikidata:Property proposal/image with color chart|image with color chart]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wallet Address|Wallet Address]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dpi|dpi]], [[:d:Wikidata:Property proposal/project of|project of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/outcome|outcome]], [[:d:Wikidata:Property proposal/introduced by|introduced by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IMA Symbol|IMA Symbol]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ghana Place Names URL|Ghana Place Names URL]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CSS code|CSS code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Deity|Deity]], [[:d:Wikidata:Property proposal/number of teachers|number of teachers]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Newgrounds username|Newgrounds username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Numelyo|identifiant Numelyo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Genie artist ID|Genie artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Genie album ID|Genie album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Genie song ID|Genie song ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Genie media ID|Genie media ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naver VIBE track ID|Naver VIBE track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naver VIBE video ID|Naver VIBE video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bugs! track ID|Bugs! track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bugs! music video ID|Bugs! music video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Melon music video ID|Melon music video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rutube channel ID|Rutube channel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Saint Petersburg Encyclopedia ID|Saint Petersburg Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nintendo64EVER ID|Nintendo64EVER ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/N64-Database ID|N64-Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MedlinePlus drug identifier|MedlinePlus drug identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Web Encyclopedia of Kyiv ID|Web Encyclopedia of Kyiv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Database of Czech librarians ID|Database of Czech librarians ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Coub channel ID|Coub channel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalog of arthistoricum.net ID|Catalog of arthistoricum.net ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant OùVoir.Ça|identifiant OùVoir.Ça]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kino-teatr.ru film ID 2|kino-teatr.ru film ID 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CH district ID|CH district ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Volgograd Oblast address register|Volgograd Oblast address register]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Initiale|identifiant Initiale]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AbeBooks ID|AbeBooks ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sceneweb organization ID|Sceneweb organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SensCritique work ID|SensCritique work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Library of Congress providers ID|Library of Congress providers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Irkipedia ID|Irkipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Delovaya Stolitsa ID|Delovaya Stolitsa ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baseball Prospectus ID|Baseball Prospectus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NT Place Names Register ID|NT Place Names Register ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Place Names of New Brunswick ID|Place Names of New Brunswick ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS polytechnic universities IDs|IRIS polytechnic universities IDs]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4QuM Numbers from 0 to 20 sorted alphabetically thanks to lexicographical data] ([https://twitter.com/envlh/status/1461317543654612998 source]) *** [https://w.wiki/4SBM Given names of French fictional characters, as chosen by French / non-French authors] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1462406228966006784 Source]) *** [https://w.wiki/4Qi6 Map of members of the International Society of Biocuration (historical and current; affiliation and education institutions)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1461063139852750857 Source]) *** [https://w.wiki/4Qfc UK MPs and their reason for *finally* leaving office] ([https://twitter.com/generalising/status/1461031253839331332 Source]) *** [https://w.wiki/4R2o Number of new UK MPs at each general election since 1870 (new = never served before)] ([https://twitter.com/generalising/status/1461439247278301192 Source]) *** [https://w.wiki/4QE4 Crewe Alexandra players from Crewe] ([https://twitter.com/EEPaul/status/1460708170024853510 Source]) *** [https://w.wiki/4QCB Chronological timeline of people buried in Cimetière des Carmes] ([https://twitter.com/belett/status/1460621202645475335 Source]) *** [https://w.wiki/4Pyx Stops in the travel routes of Wilhelm Müller on his way from Leipzig to Bad Schandau in 1820/21] ([https://twitter.com/diedatenlaube/status/1460387431405039622 Source]) * '''Development''' ** Working on displaying the grammatical features of Lexemes in a particular order in the UI ([[phab:T232557]]) ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: continuing polishing before first release. Focusing on making API documentation available and adding a footer to the site ** The ongoing work on MediaWiki skin improvements especially for Wikipedia will break the search box for Wikidata. We're working on addressing this. ([[phab:T275251]]) ** Migrating a number of components to vue 3 to keep up with the rest of MediaWiki ([[phab:T294465]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 11 22|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:00, 22 നവംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22352594 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #496 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Project chat: [[d:Wikidata:Project_chat#Wikidata_phase_1_regression|Wikidata phase 1 regression (interwikis no longer visible in new layout used by some Wikipedias and its impact on minority languages)]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [https://openpreservation.org/events/working-with-siegfried-wikidata-and-wikibase/ Working with Siegfried, Wikidata, and Wikibase]. December 2, 2021 4:00 pm CET *** Next [[d:Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: [[User:Ainali|Jan Ainali]] on [[d:Wikidata:WikiProject Govdirectory|WikiProject Govdirectory]], a tool and associated Wikiproject for building a user-friendly directory of government agencies and their online presence. [https://docs.google.com/document/d/1mHIYuDt_1y3zJhMz18O611rPJ-wxyKEvAeFofAyQ4Eo/edit?usp=sharing Agenda with call link], November 30. *** Next [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikibase_and_WBStack_Working_Hours LD4 Wikibase Working Hour]. Thurs. 16 December 2021, 11AM-12PM Eastern, ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20211216T160000&p1=tz_et&p2=tz_ct&p3=tz_mt&p4=tz_pt&p5=tz_gmt&p6=tz_cet time zone converter]). "''We will continue work developing our WBStack sandbox which seeks to explore how Wikibase could help track the usage of alternate labels for terms in vocabularies like LCSH''" *** LIVE Wikidata editing #64 - [https://www.youtube.com/watch?v=Ht8h6pUxgKo YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3115061972112292/ Facebook], December 4 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#89|Online Wikidata meetup in Swedish #89]], December 5 at 13.00 UTC ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #18, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=18 Horse] ** Past *** Wikibase Live session [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.11.25 log], month of November 2021 *** Introduction to Wikibase (part 1), ISKO UK Hands-on Meetup ([https://www.youtube.com/watch?v=dCAjhjeJpgY replay]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikimedia.se/2021/11/24/flytta-till-stockholm-och-do-vi-stadar-upp-och-visualiserar-kulturarvsdata/ Blog post on how Wikimedia Sweden has worked with two museums to open up their data and make it available on Wikidata] (in Swedish) *** [https://wikiedu.org/blog/2021/11/23/indigenous-knowledge-on-wikipedia-and-wikidata/ Indigenous knowledge on Wikipedia and Wikidata] ** Videos *** Video tutorial for Wikidata Scraping, data processing and import (Open Refine) (in Czech) - [https://www.youtube.com/watch?v=7nFy-ffcjfg YouTube] *** (Wikidata intro) how it acts as one of the levers for the discoverability of cultural content in dance (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=uEKxq-fwaxg YouTube] *** Archive and register of sound art / sound artists with Wikipedia, Wikidata and Wikimedia (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=t7pUb5aYMZQ YouTube] *** Reconciliation server demonstration against Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=pX9acrq98LQ YouTube] *** Wikidata: A Magic Portal for Siegfried and Roy - [https://www.youtube.com/watch?v=HtYJaTyeZJM YouTube] * '''Tool of the week''' ** New gadget available in the [[:d:Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|preferences]]: "compact items" makes the interface on item pages more compact (it was previously a [[:d:User:Jon Harald Søby/compact items.css|gadget for common.css]]) * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikimedia Deutschland is looking for a [https://short.sg/j/4361894 Full-Stack Developer] to join the Wikidata team. ** Are you doing research around Wikidata? There is a [[m:Grants:Programs/Wikimedia_Research_&_Technology_Fund#Wikimedia_Research_Fund|new fund to support research work around the Wikimedia projects]] that you can apply to. ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/3VJ5ZW3MO3CMCVWW4JDWSWDLXLX4XAEU/ New strategies for Wikidata and the Wikibase Ecosystem published and waiting for your feedback]. [[m:LinkedOpenData/Strategy2021|Add your comments]]! * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10091|death rate]], [[:d:Property:P10093|image with color chart]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10086|Australian Prints + Printmaking artist ID]], [[:d:Property:P10087|Australian Prints + Printmaking work ID]], [[:d:Property:P10088|Dissernet institution ID]], [[:d:Property:P10090|DHAC ID]], [[:d:Property:P10092|Bildatlas-Künstler-ID]], [[:d:Property:P10094|AHPRA registration number]], [[:d:Property:P10095|FRACS Find a Surgeon profile ID]], [[:d:Property:P10096|Databáze her ID]], [[:d:Property:P10097|7 Days person ID]], [[:d:Property:P10098|Oùvoir.ça film ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Corruption Perceptions Index|Corruption Perceptions Index]], [[:d:Wikidata:Property proposal/surrounds the enclave|surrounds the enclave]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Harvard Art Museums ID|Harvard Art Museums ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GISAID identifier|GISAID identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nextstrain identifier|Nextstrain identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/homophone lexeme|homophone lexeme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista|Numista]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant base Enluminures|identifiant base Enluminures]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The World of Shakespeare ID|The World of Shakespeare ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/oKino.ua film ID|oKino.ua film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kinobaza.com.ua film ID|kinobaza.com.ua film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kinobaza.com.ua actor ID|kinobaza.com.ua actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/oKino.ua actor ID|oKino.ua actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Natural History Museum (London) person ID|Natural History Museum (London) person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/svpressa.ru ID|svpressa.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Academy of Sciences person ID|Russian Academy of Sciences person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Parliamentary Newspaper ID|The Parliamentary Newspaper ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lib.ru author ID|Lib.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/politika-crimea.ru person ID|politika-crimea.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Institute of the History of Ukraine scientist ID|Institute of the History of Ukraine scientist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/centrasia.org person ID|centrasia.org person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Music of Armenia ID|Music of Armenia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Transbaikalia ID|Encyclopedia of Transbaikalia ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4Sjy Number of items without any statements] (last week: more than 1,300,000) *** [https://w.wiki/4Sn7 Number of items without any statements by sitelinks] (sample: 1757 items link to nlwiki, but have no statements). *** [https://w.wiki/4TSu Taxa named after women (by place of birth)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1464316862452359176 Source]) *** [https://w.wiki/4T73 List of articles on Blaise Pascal in all Wikipedias, sorted by decreasing article size] ([https://twitter.com/belett/status/1463887097752961026 Source]) *** [https://w.wiki/4Sq6 Texts on French Wikisource by people born in Puy-de-Dôme] ([https://twitter.com/belett/status/1463528711525965834 Source]) *** [https://w.wiki/4Srs List of countries by the highest elevation point] ([https://twitter.com/fagerving/status/1463583163360456708 Source]) *** [https://w.wiki/4Sd4 Number of distinct (UK parliament) seats returning someone who chose to sit elsewhere each year, 1830-1910] ([https://twitter.com/generalising/status/1463284279530688512 Source]) *** [https://w.wiki/4SBV List of services that support the OpenRefine Reconciliation service] ([https://twitter.com/yayamamo/status/1462787283355009031 Source]) *** [https://w.wiki/4UDE Things depicted in art works in the Khalili Collections] ([https://twitter.com/mlpoulter/status/1465316000275083270 Source]) *** [https://w.wiki/4sfu Images of Wikidata's items linked to UBERON ids] ([https://twitter.com/lubianat/status/1462848333026844673 Source]) *** [https://w.wiki/4Tz5 Population density of administrative subdivisions exceeding 100,000 km² and 100 inhabitants / km²] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1465058060775342082 Source]) *** [https://w.wiki/4TpN List of government agencies in Scotland] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1464907568246140928 Source]) *** [https://w.wiki/4Tyv Which day of the week people died on in the Mauthausen concentration camp] ([https://twitter.com/medi_cago/status/1465051707344306182 Source]) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Continued working on last remaining tickets for the first version. Added a footer to the site, improved documentation and added ability to delete a batch of mismatches. ** Made good progress on migrating our on-wiki Vue apps to support the new Vue.createMwApp compatibility layer in MediaWiki core ([[phab:T294465]]) ** Continued work on making it possible to define a custom ordering of grammatical features on Lexemes ([[phab:T232557]]) ** More research and discussion on mul language code ([[phab:T285156]]) ** Discussing with data re-users about their views on the ontology issue classification we worked on earlier this year to get their input ([[c:File:DataQualityDaysontologyissues.pdf|slides from Data Quality Days session]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 11 29|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:55, 29 നവംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22389364 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #497 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#90|Online Wikidata meetup in Swedish #90]], December 12 at 13.00 UTC *** [https://www.twitch.tv/belett Live about SPARQL queries on Twitch] and in French, by Vigneron, December 7 at 18:00 CET * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/gender-diversity-in-wikipedia-articles-evidence-from-some?collection=@pac02/gender-diversity-in-wikipedia-articles Gender diversity in Wikipedia articles: evidence from some selected academic disciplines in the English Wikipedia] *** [https://misinfocon.com/bringing-together-journalists-the-public-and-wikidata-to-understand-our-world-e32968de10e8 Bringing together journalists, the public, and Wikidata to understand our world] *** [https://observablehq.com/@pac02/gender-diversity-in-wikipedia-articles-evidence-from-some/2?collection=@pac02/Gender-diversity-in-Wikipedia-articles Gender diversity in Wikipedia articles: evidence from some selected academic disciplines in Wikipedia in French] *** [https://addshore.com/2021/12/reflection-on-filling-a-new-wikidata-item/ Reflection on filling a new Wikidata item] by Addshore ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2111.10962.pdf "Knowledge Based Multilingual Language Model"] Using the Wikidata to build the language models that not only memorize the factual knowledge but also learn useful logical patterns. (Liu et al, 2021) ** Videos *** [https://www.youtube.com/watch?v=OlJVi7yi6iQ Summary of Transbordados], the pre-WikidataCon conference organized by Wiki Movimento Brasil (in Brazilian Portuguese) * '''Tool of the week''' ** [http://biggraph-wikidata-in-weaviate.vectors.network/# Weaviate big graph] ([https://mobile.twitter.com/heikopaulheim/status/1466330708444602372 source]) is a vectorised search engine which returns similar items in Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikimedia Deutschland is running a survey to evaluate Wikibase Installation and Updating experience for users. Please answer a few questions so we can continue to identify areas of improvement for users. Survey links *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeAR1kj9th1wRZU027zEPJd_xP8nFgj-T29iXrpZ2wuDBeXmg/viewform Wikibase Installation Survey] *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSd-8wDOCDR-uXLecNLzuM3jxc9K81mIKq1EtUhrweEveO8aTQ/formResponse Wikibase Software Updating Survey] ** The new [[m:Grants:Programs/Wikimedia_Research_&_Technology_Fund#Wikimedia_Research_Fund|Wikimedia Research Fund]] is live now. It can fund research projects related to Wikidata. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10107|specific impulse by weight]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10095|FRACS Find a Surgeon profile ID]], [[:d:Property:P10096|Databáze her ID]], [[:d:Property:P10097|7 Days person ID]], [[:d:Property:P10098|OùVoir.Ça ID]], [[:d:Property:P10099|Australian Institute for Disaster Resilience Knowledge Hub ID]], [[:d:Property:P10100|SensCritique work ID]], [[:d:Property:P10101|Snob.ru author ID]], [[:d:Property:P10102|IRIS POLIBA author ID]], [[:d:Property:P10103|Re.Public@Polimi author ID]], [[:d:Property:P10104|PORTO@Iris author ID]], [[:d:Property:P10105|IRIS UNIVPM author ID]], [[:d:Property:P10106|Sceneweb organization ID]], [[:d:Property:P10108|Web Encyclopedia of Kyiv ID]], [[:d:Property:P10109|allplayers.in.ua player ID]], [[:d:Property:P10110|Apple Music track ID]], [[:d:Property:P10111|AbeBooks ID]], [[:d:Property:P10112|Australian Statistical Geography 2021 ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Harvard Art Museums ID|Harvard Art Museums ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GISAID identifier|GISAID identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nextstrain identifier|Nextstrain identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/homophone lexeme|homophone lexeme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista|Numista]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista coin ID|Numista coin ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/lieu de disparition|lieu de disparition]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Lib.ru author ID|Lib.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/politika-crimea.ru person ID|politika-crimea.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Institute of the History of Ukraine scientist ID|Institute of the History of Ukraine scientist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/centrasia.org person ID|centrasia.org person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Music of Armenia ID|Music of Armenia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Transbaikalia ID|Encyclopedia of Transbaikalia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lingua Libre ID|Lingua Libre ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Express Gazeta person ID|Express Gazeta person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/bards.ru person ID|bards.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PGM author ID|PGM author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Deutsches Zeitungsportal ID|Deutsches Zeitungsportal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Index of Middle English Verse ID|Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICCROM authority ID|ICCROM authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New Index of Middle English Verse ID|New Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digital Index of Middle English Verse ID|Digital Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repertorium Biblicum Medii Aevi ID|Repertorium Biblicum Medii Aevi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ThENC@ thesis ID|ThENC@ thesis ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Baike LemmaID|Baidu Baike LemmaID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indonesian College Code|Indonesian College Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia d'arte italiana ID|Enciclopedia d'arte italiana ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museum of the Great Patriotic War encyclopedia ID|Museum of the Great Patriotic War encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/iTunes genre|iTunes genre]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CYT|CYT]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Folketinget actor ID|Folketinget actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ruskino film ID|Ruskino film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ruskino actor ID|Ruskino actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pandora album ID|Pandora album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pandora track ID|Pandora track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Swiss National Library ID|Swiss National Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Original Esperanto Literature author ID|Original Esperanto Literature author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Athens Academy authority ID|Athens Academy authority ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/embed.html#SELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FitemDescription%20%3Fyear%20WHERE%20%7B%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%20%20%3Fitem%20p%3AP166%20%3Fstatement.%20%20%20%0A%20%20%3Fstatement%20ps%3AP166%20wd%3AQ59411480.%20%20%0A%20%20%3Fstatement%20pq%3AP585%20%3Fdate%0A%20%20BIND%28YEAR%28%3Fdate%29%20AS%20%3Fyear%29%0A%7D%0AORDER%20BY%20%3Fdate List of laureates of the women's Ballon d'or] ([[d:Talk:Q59411480|source]]) *** [https://query.wikidata.org/embed.html#SELECT%20DISTINCT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FitemDescription%20%3Fplace%20%3FplaceLabel%20%3Fsitelinks%20WHERE%20%7B%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%20%20%3Fitem%20wikibase%3Asitelinks%20%3Fsitelinks.%0A%20%20%3Fitem%20wdt%3AP19%20%3Fplace.%20%0A%20%20%3Fplace%20wdt%3AP131%2A%20wd%3AQ26988.%0A%7D%0AORDER%20BY%20DESC%20%28%3Fsitelinks%29%0ALIMIT%20200 List of people born in Cook Islands] ([[d:Talk:Q26988|source]]) *** [https://w.wiki/4WJU Wordcloud articles without statements of MyLang Wikipedia] (switch to "Table" view to list, at left border of screen) *** [https://w.wiki/4Wbg Artworks picturing snow] ([https://twitter.com/belett/status/1466752356046016518 source]) *** [https://w.wiki/4Wbk Graph of football players who died per year] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1466110652641161216 source]) *** [https://w.wiki/4Wbn Things depicted in art works of the Khalili Collections] ([https://twitter.com/mlpoulter/status/1465316000275083270 source]) *** [https://w.wiki/4Wbo People represented on the painting "Le Sacre de Napoléon" from 1804 by Jacques-Louis David] ([https://twitter.com/belett/status/1466426143259693065 source]) *** [https://w.wiki/4Tw8 German cities whose names are also verbs (using Lexemes)] ([https://twitter.com/phaase/status/1465000297550553088 source]) *** [https://w.wiki/4Wbq Railway stations in the Baltics] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1467628209495810055 source], see the full thread for more queries) * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Continued polishing for the first version. Improving the texts and adding loading state. Incorporating feedback from testing. ** Continued migrating our on-wiki Vue apps to support the new Vue.createMwApp compatibility layer in MediaWiki core ([[phab:T294465]]) ** Continued work on making it possible to define a custom ordering of grammatical features on Lexemes ([[phab:T232557]]) ** Finished work on small tool to show Items recently edited by several accounts to surface current events. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]! ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 12 06|Read the full report]]''' &middot; [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] &middot; [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 14:49, 6 ഡിസംബർ 2021 (UTC) </div> </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22413798 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #498 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Lightning talks on WikiProject Vanderbilt Fine Arts Gallery, Wikidata use for a site-specific archaeological case study (Dura-Europos, Syria), and round tripping Wikidata into Alma using Alma Refine. [https://docs.google.com/document/d/1bP08VUYC3nPWOay31s7pyZHrykawVQpwlOUxBrkeac8/edit?usp=sharing Agenda], Dec. 14th. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [http://blog.schema.org/2021/12/enriching-claim-reviews-sharing.html Enriching Claim Reviews - Sharing Experience From Factchecking] (schema.org/ Full Fact) *** [https://addshore.com/2021/12/most-liked-wikidata-tweets/ Most liked Wikidata tweets] (addshore) *** [https://addshore.com/2021/12/wikidata-map-in-2021/ Updates on the Wikidata map in 2021] (addshore) ** Papers *** Lukas Schmelzeisen, Corina Dima, Steffen Staab: "Wikidated 1.0: An Evolving Knowledge Graph Dataset of Wikidata's Revision History", https://arxiv.org/abs/2112.05003v1 *** "ARTchives: a Linked Open Data native catalogue of art historians’ archive" crowdsourcing curated information on notable art historians’ archives (including Wikidata) - [http://ceur-ws.org/Vol-3019/LinkedArchives_2021_paper_10.pdf paper], [http://artchives.fondazionezeri.unibo.it/about tool] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/explore-gender-diversity-in-a-single-wikipedia-article?collection=@pac02/gender-diversity-in-wikipedia-articles Explore gender diversity in a single Wikipedia article using Wikidata's API and SPARQL] ** [[d:User:Lectrician1/embeds.js|embeds.js]]: This script shows embeds on external identifier statements such as YouTube videos, Twitter tweets, Spotify playlists, Genius lyrics, and more! * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[Wikidata:SPARQL_query_service/Blazegraph_failure_playbook|Blazegraph failure playbook]] now available ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/SHWAELL327NNOJEELAYPBQCDCCNFLLNS/ Initial version of Lua access to Lexemes to be deployed on Bengali and Basque Wiktionaries] ** When creating new Wikidata statements in QuickStatements, you can now create multiple “reference groups” ([[d:Help:QuickStatements#Add_statement_with_sources|documentation]]) * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10113|IMA Mineral Symbol]], [[:d:Property:P10129|protective marking]], [[:d:Property:P10135|recording date]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10114|Natural History Museum (London) person ID]], [[:d:Property:P10115|Indonesian Hospital ID]], [[:d:Property:P10116|Music of Armenia ID]], [[:d:Property:P10117|New Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Property:P10118|World of Shakespeare ID]], [[:d:Property:P10119|AllHomes research location ID]], [[:d:Property:P10120|Australian Trade Mark Number]], [[:d:Property:P10121|Harvard Art Museums ID]], [[:d:Property:P10122|BookDepository publisher ID]], [[:d:Property:P10123|Catalog of arthistoricum.net ID]], [[:d:Property:P10124|Database of Czech librarians ID]], [[:d:Property:P10125|German Newspaper Portal ID]], [[:d:Property:P10126|Enciclopedia d'arte italiana ID]], [[:d:Property:P10127|Dissernet journal ID]], [[:d:Property:P10128|Dissernet person ID]], [[:d:Property:P10130|centrasia.org person ID]], [[:d:Property:P10131|The Parliamentary Newspaper ID]], [[:d:Property:P10132|Saint Petersburg Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10133|Russian Academy of Sciences person ID]], [[:d:Property:P10134|Place Names of New Brunswick ID]], [[:d:Property:P10136|Pandora track ID]], [[:d:Property:P10137|Nintendo64EVER ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/alphabetical index|alphabetical index]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Standard Content Number ISCN|International Standard Content Number ISCN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Number of likes|Number of likes]], [[:d:Wikidata:Property proposal/homophone form|homophone form]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Roovet Sound|Roovet Sound]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/National Library of Ireland ID|National Library of Ireland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Famitsu game ID|Famitsu game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JSTOR artwork ID|JSTOR artwork ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NYPL Copyright Entries|NYPL Copyright Entries]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinomania.ru film ID|Kinomania.ru film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinomania.ru actor ID|Kinomania.ru actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Homosaurus ID (V3)|Homosaurus ID (V3)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Irish Times Profile ID|Irish Times Profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All About Birds ID|All About Birds ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Slovak Theatre Virtual Database|Slovak Theatre Virtual Database]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Digital Mechanism and Gear Library ID|Digital Mechanism and Gear Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/f6s id|f6s id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Marche IDs|IRIS Marche IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Viber group ID|Viber group ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Parque de la Memoria ID|Parque de la Memoria ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AAGM Artwork ID|AAGM Artwork ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Muz-TV ID|Muz-TV ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MTV Russia ID|MTV Russia ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://query.wikidata.org/embed.html#%23defaultView%3AMap%0ASELECT%20DISTINCT%20%3Fdepartement%20%3FdepartementLabel%20%3Fform%20%7B%0A%20%20%7B%20%3Fdepartement%20wdt%3AP31%20wd%3AQ6465%20%7D%20UNION%0A%20%20%7B%20%3Fdepartement%20wdt%3AP31%20wd%3AQ22923920%20%7D%0A%20%20%3Fdepartement%20wdt%3AP1082%20%3Fpopulation%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wdt%3AP3896%20%3Fform%20%3B%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wdt%3AP47%20%3Fx%20.%0A%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%0A%20%20%20%20%3Fdepartement%20wdt%3AP47%20%3Fvoisin%20.%0A%20%20%20%20%7B%20%3Fvoisin%20wdt%3AP31%20wd%3AQ6465%20%7D%20UNION%0A%20%20%20%20%7B%20%3Fvoisin%20wdt%3AP31%20wd%3AQ22923920%20%7D%0A%20%20%20%20%3Fvoisin%20wdt%3AP1082%20%3Fpopulation_voisin%20.%0A%20%20%20%20FILTER%20(%3Fpopulation_voisin%20%3E%20%3Fpopulation)%20.%0A%20%20%7D%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22fr%22%20.%20%7D%0A%7D%0AORDER%20BY%20%3FdepartementLabel French departments with more population than all their neighbour departements] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1468634283824848905?t=wj3SsLQF35joU6e723vjrA&s=19 source]) *** [https://w.wiki/4YVG Map of places names after horses] ([https://twitter.com/belett/status/1470374814972059655 source]) *** [https://w.wiki/4YVH Latvian citizens by occupation] ([https://twitter.com/LArtour/status/1470309158503301126 source]) *** [https://w.wiki/4YVK Map of the mass graves from the Spanish Civil War] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1469312604418064391 source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Cities|Cities]] * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Mismatch Finder]]: Developed a user script to show a notification on an Item if the Mismatch Finder has an unreviewed mismatch for it. ** Preparing for Lexeme Lua access to be enabled on the first wikis. ([[phab:T294637]], [[phab:T294159]]) ** Continuing work on migrating the termbox to vue3 ([[phab:T296202]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]! ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 12 13|Read the full report]]''' &middot; [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] &middot; [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 15:19, 13 ഡിസംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22425486 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #499 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Creating new Wikidata items for all Commons categories|Creating new Wikidata items for all Commons categories]] ** Other: *** [[c:Commons_talk:SPARQL_query_service/Upcoming_General_Availability_release#Mandatory_authentication_considered_harmful|SPARQL query service (SDC) mandatory authentication considered harmful]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.12.30 next Wikibase live session] is 16:00 GMT on Thursday 30th December 2021 (17:00 Berlin time). This month we will have a guest presentation by the team at [https://semlab.io/ The Semantic Lab at Pratt Institute]. They will present how they are using Linked Open Data (LOD) in their projects with the help of Wikibase. All are welcome! *** Next [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour: January 13th at 17:00 UTC]]. Open discussion, bring your favorite Phabricator task. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #21, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=21 Celebration] ** Past: *** EduWiki Live on the theme of Wikidata and Curriculum Digitization. ([https://www.youtube.com/watch?v=EwbK_-C6Rlc&t=2044s replay]) *** Wikidata workshop (in Italian) ([https://www.youtube.com/watch?v=sD4Eptg8KxE replay]) *** Semantic Web in Libraries: SWIB21 (replay) **** [https://www.youtube.com/watch?v=9CWx4IQyiA8 From string to thing: Wikidata based query expansion] **** [https://www.youtube.com/watch?v=MDjyiYrOWJQ Representing the Luxembourg Shared Authority File based on CIDOC-CRM in Wikibase] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://addshore.com/2021/12/wikidata-user-and-project-talk-page-connections/ Wikidata user and project talk page connection graph] *** [https://stacks.wellcomecollection.org/images-from-wellcome-collection-pass-1-5-billion-views-on-wikipedia-ee9663b62bef Images from Wellcome Collection pass 1.5 billion views on Wikipedia] *** [https://zbw.eu/labs/en/blog/integrating-the-pm20-companies-archive-part-3-of-the-data-donation-to-wikidata Integrating the PM20 companies archive: part 3 of the data donation to Wikidata] *** [https://blog.wikimedia.de/2021/12/20/parlamentsdebatten-werden-mit-wikidata-transparenter-und-besser-zugaenglich/ Parliamentary debates are made more transparent and accessible with Wikidata] *** [https://wikimedia.se/2021/12/15/ett-riksdagsdokument-sager-mer-an-tusen-ord/ A parliamentary document says more than a thousand words] (in Swedish) *** [https://www.datastory.org/blog/the-longest-serving-mp-in-sweden The Longest Serving MP in Sweden] *** [https://news.usc.edu/195978/commonsense-artificial-intelligence-ai/ '' "With artificial intelligence, common sense is uncommon]. "To help overcome this challenge, researchers use several sources of commonplace knowledge like Wikidata to obtain a “reasoned” AI response." '' ** Papers *** [https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0261130 A botanical demonstration of the potential of linking data using unique identifiers for people] *** [https://arxiv.org/pdf/2112.01989.pdf Survey on English Entity Linking on Wikidata] ** Videos *** Tutorial for Wikidata Mix'n'Match tool for database pairing (in Czech) - [https://www.youtube.com/watch?v=CrzLSrxL7Lc YouTube] *** SPARQL queries on Wikidata - basic level (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=1rLpnydVOpY YouTube] *** Presentation about the Wikidata community (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=1VUCmFdilb0 YouTube] *** Wikidata Advanced Course (in German) by OpenGLAM Switzerland - YouTube **** [https://www.youtube.com/watch?v=buZRcYAV3Eg Introduction] **** [https://www.youtube.com/watch?v=vcOyaPYjRB4 Concept of Linked Open Data] **** [https://www.youtube.com/watch?v=jk4pGavI8v0 SPARQL-Queries] **** [https://www.youtube.com/watch?v=WhqwPraCiSc Automatic data import] *** Querying Wikidata: Museums, Volcanoes (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=3MPbbqFZgnw YouTube] *** Wikidata Fundamentals (in French) by CAPACOA - YouTube **** [https://www.youtube.com/watch?v=zvVAKXotzYU Triplets, licenses] **** [https://www.youtube.com/watch?v=kvGUadO35oc Item, references and qualifiers, history tab] **** [https://www.youtube.com/watch?v=3c7kEHpU6MM Creation of a user account. Creation of a new items] *** Wikidata Workshop: The basics by CAPACOA - YouTube **** [https://www.youtube.com/watch?v=ERICpqHH7Nw Wikimedia Foundation licenses, item, semantic triples] **** [https://www.youtube.com/watch?v=1-P2TGnHWYM User creation] **** [https://www.youtube.com/watch?v=y2IarHeJdxc Searching and editing an item] *** Vector Search through Wikidata with Weaviate - [https://www.youtube.com/watch?v=T4zlvknSbGc YouTube] *** Creating items on Wikidata using OpenRefine (without sound — subtitles only) - [https://www.youtube.com/watch?v=Zn793UQfaQc YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:NoclaimsBot|NoclaimsBot]] adds the first statements on [[d:Help:Items without statements|items without claims]] based on templates used on the linked Wikipedia article. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** The 500th Wikidata weekly summary is 2 issues away. We are putting together interesting things related to the number 500 to include in that issue. Do you know any Wikidata facts or queries or anything cool related to 500? Please add them to [[d:Wikidata:Status_updates/Next#Welcome_to_the_500th_Weekly_Summary!|Wikidata:Status updates/Next#Welcome to the 500th Weekly Summary!]] ** Wikimedia Commons Query Service (WCQS), currently in beta, will soon be in production with a planned General Availability date of 1 Feb 2022. See [[c:Commons:SPARQL query service/Upcoming General Availability release|the Upcoming General Availability release discussion page]] for more details. ** [[d:User:Lectrician1|Seth]] started an essay to summarize the multiple data-related projects going on between Wikimedia Projects at the moment: [[d:User:Lectrician1/The grand mess of data on Wikimedia|User:Lectrician1/The grand mess of data on Wikimedia]]. ** [https://twitter.com/MagnusManske/status/1468976001413754880 When creating new Wikidata statements in QuickStatements, you can now create multiple “reference groups” by using “!Sxx” instead of “Sxx” syntax to start a new reference group]. ** Wikimedia Deutschland is running a survey to evaluate Wikibase Installation and Updating experience for users. Please answer a few questions so we can continue to identify areas of improvement for users. Survey links *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeAR1kj9th1wRZU027zEPJd_xP8nFgj-T29iXrpZ2wuDBeXmg/viewform Wikibase Installation Survey] *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSd-8wDOCDR-uXLecNLzuM3jxc9K81mIKq1EtUhrweEveO8aTQ/formResponse Wikibase Software Updating Survey] ** Open positions at Wikimedia Deutschland in the Wikidata/Wikibase teams *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/14145264/Director-Engineering-m-w-d-/?jobDbPVId=36933089&l=en Engineering Director] *** [https://short.sg/j/4361894 Full-Stack Developer] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10150|iTunes genre]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10138|Pandora album ID]], [[:d:Property:P10139|Indonesian College Code]], [[:d:Property:P10140|Institute of History of Ukraine ID]], [[:d:Property:P10141|Academy of Athens authority ID]], [[:d:Property:P10142|ThENC@ ID]], [[:d:Property:P10143|CDAEM person ID]], [[:d:Property:P10144|Famitsu game ID]], [[:d:Property:P10145|EPA Facility Registry Service ID]], [[:d:Property:P10146|Levels.fyi company ID]], [[:d:Property:P10147|U-PAD author ID]], [[:d:Property:P10148|CAMPUS author ID]], [[:d:Property:P10149|Original Esperanto Literature author ID]], [[:d:Property:P10151|iTunes genre ID]], [[:d:Property:P10152|Rutube channel ID]], [[:d:Property:P10153|Nasha Versia ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Category for work of subject|Category for work of subject]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Honorary citizens category of entity|Honorary citizens category of entity]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kanobu numeric ID|Kanobu numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cadastral district|cadastral district]], [[:d:Wikidata:Property proposal/official shop URL|official shop URL]], [[:d:Wikidata:Property proposal/website|website]], [[:d:Wikidata:Property proposal/documented files|documented files]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/street number in Austria|street number in Austria]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EU Whoiswho ID|EU Whoiswho ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dicionario da Real Academia Galega|Dicionario da Real Academia Galega]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Österreichische Schulkennzahl|Österreichische Schulkennzahl]], [[:d:Wikidata:Property proposal/iCSO ID|iCSO ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bloomsbury Fashion Central ID|Bloomsbury Fashion Central ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lur Encyclopedia ID|Lur Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zürich Herbaria collector ID|Zürich Herbaria collector ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KSH code (historical)|KSH code (historical)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Krasnoyarsk Krai ID|Encyclopedia of Krasnoyarsk Krai ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WikiStrinda ID|WikiStrinda ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bokselskap.no ID|Bokselskap.no ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Film.ru film ID|Film.ru film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Film.ru actor ID|Film.ru actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artland artist ID|Artland artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artland gallery ID|Artland gallery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILAB ID|ILAB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UNESCO ICH ID|UNESCO ICH ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Maritimt Magasin skips ID|Maritimt Magasin skips ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4Zgo Shijian (SJ 实践) experimental satellites] ([[d:Talk:Q11452851#Queries|source]]) *** [https://w.wiki/3DzA Age of living Hawthorn FC players] ([https://twitter.com/FreoPope/status/1472166997513289728 source]) *** [https://w.wiki/4Zmj People died on their 50th birthday] ([https://twitter.com/LibrErli/status/1471923820965646342 Source]) *** [https://w.wiki/3Z$7 Relationship between London School of Economics doctoral advisors and students] ([https://twitter.com/HelsKRW/status/1471388444593172481 source]) *** [https://w.wiki/4Yo8 Map of twinned towns (or partners) of municipalities of Puy-de-Dôme] ([https://twitter.com/belett/status/1470782945732538378 source]) *** [https://w.wiki/4YTF Map of the places named in reference the horse] ([https://twitter.com/belett/status/1470374814972059655 source]) *** [https://w.wiki/4XWd Map of bridges in Kaliningrad] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1468960428805869579 source]) *** [https://w.wiki/4a9v Latvian citizens by occupation] ([https://twitter.com/LArtour/status/1470309158503301126 source]) *** [https://w.wiki/4WaA Wikidata items which are the most linked by lexemes using the property “item for this sense”] ([https://twitter.com/envlh/status/1467830070773432326 source]) *** [https://w.wiki/4aJw Actors in Christmas movies: by frequency, with film titles and sample film item] ([[d:Talk:Q28026639#actors|source]]) *** [https://w.wiki/4aJy Filming locations of Christmas movies, with film titles and sample film item] ([[d:Talk:Q28026639#filming locations|source]]) *** [https://w.wiki/4aK4 Recent Christmas movies lacking filming location] ([[d:Talk:Q28026639#films lacking filming location|source]]) * '''Development''' ** Due to the winter holidays, the development team is taking a break and no deployment is happening for Wikidata at the moment. Happy holidays, everyone :) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 12 20|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:36, 20 ഡിസംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22461052 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #500 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Welcome to the 500th Weekly Summary!''' ** Item #500 is [[d:Q500|Citrus ×limon]]; Property #500 is [[d:P:P500|exclave of]]; and Lexeme #500 is "[[d:L:L500|കുടുംബം]]" - Malayalam for “family”. ** “Roughly” 500 people were participants at [[d:Wikidata:WikidataCon 2021|WikidataCon 2021]] ** [[d:Q207742|Q207742]] is about the natural number 500 ** [[d:Q560388|Q560388]] disambiguates "500" for Wikipedias in 14 languages. ** The Roman numeral for 500 is "[[d:Q9884|D]]" ** [https://w.wiki/4aS5 Timeline of places when they had a population of exactly 500] ** Wikidata was 500 days old on [[d:Q17922993|Friday 14 March 2014]]. It will be 500 weeks old on [[d:Q69306446|Tuesday 31 May 2022]] * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Ameisenigel|Ameisenigel]] (RfP scheduled to end after 27 December 2021 15:57 UTC) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.12.30 next Wikibase live session] is 16:00 GMT on Thursday 30th December 2021 (17:00 Berlin time). This month we will have a guest presentation by the team at [https://semlab.io/ The Semantic Lab at Pratt Institute]. They will present how they are using Linked Open Data (LOD) in their projects with the help of Wikibase. All are welcome! *** Next [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour: January 13th at 17:00 UTC]]. Open discussion, bring your favorite Phabricator task. *** [[m:Coolest_Tool_Award|Coolest Tools Awards]] on Friday 14 January 2022, 17:00 UTC **Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #22, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=22 New Year] ** Past: *** [https://www.youtube.com/watch?v=hY-1jcBxbbM Wikidata. Lecture - master class in Russian] is 16:07 GMT on Sunday 26th December 2021 (19:07 Moscow time) in Minsk Hackerspace. For those who are not familiar and want to know what it is. *** WikidataCon 2021 (replay on YouTube) **** Wikidata talks: *****[https://www.youtube.com/watch?v=XT_-pZ4Fgmw Improving Women's Biographies through Wikidata - Experiences from Women in Red and the Smiths. Inst.] *****[https://www.youtube.com/watch?v=0T9PG7tjFaA A Wikidata university course? Lessons learned from featuring Wikidata in an elective course at TAU.] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=wZQUn9KjJOc Linking Indian Local Self Government's Structured Data with Wikidata and OpenStreetMap] *****[https://www.youtube.com/watch?v=e_VxTlBNkyk Finding new pathways of collaborating for a sustainable Wikidata software development] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=-RkKc19ozso How can we reimagine Wikidata from the margins? Conversation with Maryana Iskander] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=rgDkNgAibds Wikidata at Texas A&M University Libraries: Enhancing Discovery for Dissertations] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=9Z6dUiAG_6c Wiki API Connector - Simplifying ETL workflows from open APIs to Wikidata/Commons] *****[https://www.youtube.com/watch?v=wVxV4Y7XSW0 IG WIKIDATA HUB - The Journey towards building a WIKIDATA community in Nigeria] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=4Wp8m_kxlks Integration of Wikidata 4OpenGLAM into data and information science curricula] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=KjantQX_nvc Description from Wikidata on sister projects and concerns about vandalism] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=7AIbjmaInNI Knowledge Quality In Wikidata: Vandalism Insights and Data Collaborations] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=UKIkHxuaR_g Shared Citations - A proposed citation management database for Wikimedia] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=dpyYvcEXu3o Analyzing, visualizing and improving Wikidata using the Wolfram Language] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=HZa-57F1h3w Challenges and Lessons from a Pilot Project: Christian Hymns in Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=IvgfOtU1CB4 Wikidata for authority control: sharing museum knowledge with the world] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=X9JnKcdDz68 Wikidata supporting open student research projects in plant chemistry] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=z7nS78lHQM4 A world in which 99% of Wikidata’s editors never come to Wikidata.org] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=0g_3GeQC0YY Linking the Art in the Christian Tradition (ACT) database to Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=aRQhuz-OD5w Global templates: Towards a New Age of Cross-wiki Data Collaboration] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=20vs7Uj6F_0 From QRPedia to AudioQRPedia : how to improve QRPedia using Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=5-tQzj3nouw Sister projects: Wiki Loves Monuments presentations and discussion] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=4xLBCMCui9U From Google Scholar to Wikidata: The RIDC NeuroMat Experience] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=sF9efakAhmw Assessing the quality of sources in Wikidata across languages] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=p78ZoWZeQ_o IFLA Wikidata Working Group: Updates from the library field] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=iOUoAB6XKts A process to roundtrip Wikidata into Alma using Alma Refine] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=q6IDREkqUrA Arrange river data in Taiwan by Wikidata and OpenStreetMap] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=n312s09k4cQ Look both ways: integrating Wikidata and OpenStreetMap] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=WyEjo9nPW9o Wikidata in the Classroom: Updates from North America] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=hMJx0Nzzx6M Learning Wikidata in 8 Weeks as a Smithsonian Intern] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=d3flyyeWzV8 Wikidata-based Narratives for Research and Education] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=C5XQmjSUnBs Measuring Political Elite Networks with Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=mDRrIO0G84g Sorting out industry classifications in Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=MOfMeLYDtWY Systematic Review Automation driven by Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=GSS5kviMkTM The Lindy Effect in Wikidata User Retention] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=lIsmFUuGvCw Non-binary Gender Identities in Wikidata] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=15sSKQPHymY Measuring and monitoring data quality] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=jfSqxWn0suI Wikidata & Education: A Global Panel] *****[https://www.youtube.com/watch?v=IEg5R7o-Rww Integrating Wikidata into education] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=IEg5R7o-Rww Integrating Wikidata into education] *****[https://www.youtube.com/watch?v=WfgdzN7nd-8 Wikidata in Australia showcase] *****[https://www.youtube.com/watch?v=g-uYETVjCLE Wikidata and R: a perfect pair] *****[https://www.youtube.com/watch?v=R5cI5p2hSog Writing schemas for Wikidata] *****[https://www.youtube.com/watch?v=5AYzuBOkXeI Overview of ontology issues] *****[https://www.youtube.com/watch?v=j3vRSnM3v-w Wikidata and OCCRP] **** Wikibase talks: ***** [https://www.youtube.com/watch?v=gCFLlx4dQvY Open meeting of the Wikibase Stakeholder Group and interactive roadmapping session] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=c05_SZiZm9g How can Wikimedia Deutschland enable an ecosystem of developers around Wikibase?] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=PyBWo-ka9JU Wikibase as an infrastructure for Knowledge Graphs: The EU Knowledge Graph] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=UPsTEbxZZpQ "A Wikibase for what?" - diverse users at the edge of the graph] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=knY30zUmkGI Wikibase lightning talks: data upload and extensions session] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=JD3Ghiaw8hc How to open Authority Control system - The GND & Wikibase] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=B5Z4hbgpIH8 Wikibase Community User Group meeting and track roundup] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=GJ8rE-7F-zs Pre-launch Announcement and Preview of Wikibase.Cloud] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=JieuRJz14Sk Wikibase as RDM infrastructure within NFDI4Culture] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=k37WvpjqIAw Wikibase lightning talks: inspiration session] ***** [https://www.youtube.com/watch?v=UVAnQVabhYs Wikibase for Citations on Wikipedia] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikiedu.org/blog/2021/12/21/why-you-need-to-understand-wikidata-no-matter-what-field-youre-in/ Why you need to understand Wikidata, no matter what field you’re in] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2112.05452.pdf Improving the Question Answering Quality using Answer Candidate Filtering based on Natural-Language Features] *** [https://www.pnas.org/content/119/1/e2025334119 Algorithmic amplification of politics on Twitter] ** Videos *** SPARQL queries on Wikidata - advanced level (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=DWyMMrAFz6k YouTube] *** How to link items to Dagbani Wikipedia articles using databox by [[d:User:Dnshitobu|Dnshitobu]] - [https://www.youtube.com/watch?v=PXT8Pt9MLa8 YouTube] *** Alias names in Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=fGb30Tu1hAQ YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/articles-created-by-country-of-citizenship?collection=@pac02/pages-created Articles created by country of citizenship] : a javascript notebook which looks at the distribution of articles created by a user by country of citizenship (P27). It uses Wikidata's API through wikibase-sdk library. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [http://Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS-State-of-the-union-2021-Dec WDQS State of the Union, Dec 2021] now available. ** If you are using the Modern Vector skin on Wikidata then search might break for you near the end of January for a few days. To fix it you can temporarily switch back to the Vector skin. A proper fix is being worked on in [[phab:T275251]]. ** Wikimedia Deutschland is running a survey to evaluate Wikibase Installation and Updating experience for users. Please answer a few questions so we can continue to identify areas of improvement for users. Survey links *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeAR1kj9th1wRZU027zEPJd_xP8nFgj-T29iXrpZ2wuDBeXmg/viewform Wikibase Installation Survey] *** [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSd-8wDOCDR-uXLecNLzuM3jxc9K81mIKq1EtUhrweEveO8aTQ/formResponse Wikibase Software Updating Survey] ** Open positions at Wikimedia Deutschland in the Wikidata/Wikibase teams *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/14145264/Director-Engineering-m-w-d-/?jobDbPVId=36933089&l=en Engineering Director] *** [https://short.sg/j/4361894 Full-Stack Developer] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10176|type host]], [[:d:Property:P10177|CSS code]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10152|Rutube channel ID]], [[:d:Property:P10153|Nasha Versia ID]], [[:d:Property:P10154|Irkipedia ID]], [[:d:Property:P10155|Babesdirectory ID]], [[:d:Property:P10156|Numelyo ID]], [[:d:Property:P10157|ua-football.com player ID]], [[:d:Property:P10158|soccerpunter.com player ID]], [[:d:Property:P10159|pfl.uz player ID]], [[:d:Property:P10160|PGM author ID]], [[:d:Property:P10161|Irish Times profile ID]], [[:d:Property:P10162|politika-crimea.ru person ID]], [[:d:Property:P10163|Kinomania.ru actor ID]], [[:d:Property:P10164|Kinomania.ru film ID]], [[:d:Property:P10165|bards.ru person ID]], [[:d:Property:P10166|kinobaza.com.ua actor ID]], [[:d:Property:P10167|kinobaza.com.ua film ID]], [[:d:Property:P10168|Zürich Herbaria collector ID]], [[:d:Property:P10169|N64-Database ID]], [[:d:Property:P10170|Channel One Russia show ID]], [[:d:Property:P10171|Kanobu ID]], [[:d:Property:P10172|Lambic.Info ID]], [[:d:Property:P10173|Smotrim.ru film ID]], [[:d:Property:P10174|CH district ID]], [[:d:Property:P10175|Digital Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Property:P10178|Genie album ID]], [[:d:Property:P10179|Genie song ID]], [[:d:Property:P10180|Genie artist ID]], [[:d:Property:P10181|Austrian school ID]], [[:d:Property:P10182|DFIH business ID]], [[:d:Property:P10183|Corporate Identification Number (CIN) in India]], [[:d:Property:P10184|Ruskino actor ID]], [[:d:Property:P10185|Ruskino film ID]], [[:d:Property:P10186|Joconde use ID]], [[:d:Property:P10187|JSTOR artwork ID]], [[:d:Property:P10188|Dicionario da Real Academia Galega ID]], [[:d:Property:P10189|Bloomsbury Fashion Central ID]], [[:d:Property:P10190|MTBdata ID]], [[:d:Property:P10191|All About Birds ID]], [[:d:Property:P10192|Homosaurus ID (V3)]], [[:d:Property:P10193|GISAID identifier]], [[:d:Property:P10194|oKino.ua actor ID]], [[:d:Property:P10195|Library of Congress providers ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/documented files|documented files]], [[:d:Wikidata:Property proposal/start and end time in video|start and end time in video]], [[:d:Wikidata:Property proposal/is an individual of a taxon|is an individual of a taxon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/facilitates flow of|facilitates flow of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LKI ID|LKI ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/service hosted by|service hosted by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/service hosted at|service hosted at]], [[:d:Wikidata:Property proposal/everyeye.it ID|everyeye.it ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Artland artist ID|Artland artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artland gallery ID|Artland gallery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILAB ID|ILAB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UNESCO ICH ID|UNESCO ICH ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Maritimt Magasin skips ID|Maritimt Magasin skips ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AMPAS collections item ID|AMPAS collections item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinofilms.ua actor ID|Kinofilms.ua actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinofilms.ua film ID|Kinofilms.ua film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artland fair ID|Artland fair ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio Storico dell'Università degli Studi di Cagliari person ID|Archivio Storico dell'Università degli Studi di Cagliari person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Regroupement Québécois de la danse (RQD) ID|Regroupement Québécois de la danse (RQD) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NatureServe Explorer ID|NatureServe Explorer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Key Biodiversity Areas factsheet ID|Key Biodiversity Areas factsheet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNSflora ID|CNSflora ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rusactors actor ID|Rusactors actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rusactors film ID|Rusactors film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eurasian-defence.ru person ID|eurasian-defence.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/artchive person ID|artchive person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/nzs.si player ID|nzs.si player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Der Spiegel topic ID|Der Spiegel topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLC Bibliography ID|NLC Bibliography ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PKULaw CLI Code|PKULaw CLI Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LGBT Info Wiki ID|LGBT Info Wiki ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4aUy Places that appear in the Encyclopaedia Britannica, the Great Russian Encyclopaedia, the Great Catalan Encyclopaedia and the Store Norske Leksikon], (ordered by country) ([https://twitter.com/theklaneh/status/1473054945624608769 source]) *** [https://w.wiki/4bmy Christmas traditions around the world] (with pictures) ([https://twitter.com/lubianat/status/1474772209482842116 source]) *** [https://w.wiki/4bb7 UK parties since 1935 that have only ever been represented by a single MP] ([https://twitter.com/generalising/status/1474414883005415424 source]) *** [https://w.wiki/4avE Brazilians with most Wikipedia pages across languages] ([https://twitter.com/lubianat/status/1473710122362941449 source]) * '''Development''' ** Due to the winter holidays, the development team is taking a break and no deployment is happening for Wikidata at the moment. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2021 12 27|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:28, 27 ഡിസംബർ 2021 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22501134 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #501 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, January 19th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, January 4 at 19:00 CEST **Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #23, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=23 Residence] ** Past: *** Wikibase live session (December 2021) - [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2021.12.30 log] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/how-to-get-claims-from-wikidata-api-using-sitelinks How to get Wikidata claims from Wikipedia sitelinks using Wikidata API ?] ** Videos *** Working hour - Wikidata SPARQL querries (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=dzRaxH8Ao3c YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/wikidatas-q-item-explorer Wikidata's Q item explorer]: Show claims where the item is the subject of the statement but doesn't show statements where the item is the target value. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[m:WikiProject remote event participation/Documentation/WikidataCon 2021|Documentation of the WikidataCon 2021]] presenting the key tools and lessons learned from the organizing team ** [[c:File:WikidataCon 2021 Survey report.pdf|Results of the WikidataCon 2021 participants survey]] ** Video recordings of the WikidataCon 2021 [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Documentation/List of sessions|are currently being uploaded]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10209|number of triples]], [[:d:Property:P10214|URL for freedom of information requests]], [[:d:Property:P10225|official shop URL]], [[:d:Property:P10228|facilitates flow of]], [[:d:Property:P10229|next level in hierarchy]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10196|Norgeshistorie ID]], [[:d:Property:P10197|Numista mint ID]], [[:d:Property:P10198|Austrian Street ID]], [[:d:Property:P10199|F6S ID]], [[:d:Property:P10200|EU Whoiswho ID]], [[:d:Property:P10201|DFIH financier ID]], [[:d:Property:P10202|Express Gazeta ID]], [[:d:Property:P10203|All-Science Journal Classification Codes]], [[:d:Property:P10204|Repertorium Biblicum Medii Aevi ID]], [[:d:Property:P10205|Numista coin ID]], [[:d:Property:P10206|Comparably company ID]], [[:d:Property:P10207|Folketinget actor ID]], [[:d:Property:P10208|Coub channel ID]], [[:d:Property:P10210|Sachsens-Schlösser-Kennung]], [[:d:Property:P10211|Index of Middle English Verse ID]], [[:d:Property:P10212|Stack Exchange user ID]], [[:d:Property:P10213|Listen Notes podcast ID]], [[:d:Property:P10215|Casefile ID]], [[:d:Property:P10216|ILAB ID]], [[:d:Property:P10217|Oslo Byleksikon ID]], [[:d:Property:P10218|Slovak Theatre Virtual Database ID]], [[:d:Property:P10219|CNSflora ID]], [[:d:Property:P10220|Baseball Prospectus ID]], [[:d:Property:P10221|UNESCO ICH ID]], [[:d:Property:P10222|Artland artist ID]], [[:d:Property:P10223|Genie media ID]], [[:d:Property:P10224|Regroupement québécois de la danse (RQD) ID]], [[:d:Property:P10226|Archivio Storico dell'Università degli Studi di Cagliari person ID]], [[:d:Property:P10227|National Library of Ireland ID]], [[:d:Property:P10230|Viber group ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/cantilever sign|cantilever sign]], [[:d:Wikidata:Property proposal/yield rate|yield rate]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stalin Memo ID|Stalin Memo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Name in Swedish government|Name in Swedish government]], [[:d:Wikidata:Property proposal/reference image|reference image]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/FID ID|FID ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Labyrinth database ID|Labyrinth database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/doollee.com playwright ID|doollee.com playwright ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/doollee.com play ID|doollee.com play ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/doollee.com literary agent ID|doollee.com literary agent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/doollee.com play publisher ID|doollee.com play publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/people.su person ID|people.su person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographe.ru ID|Biographe.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Filmovamista.cz film ID|Filmovamista.cz film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICPSR Subject Thesaurus ID|ICPSR Subject Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hermitage Museum ID|Hermitage Museum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICPSR Personal Names Authority List ID|ICPSR Personal Names Authority List ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICPSR Organization Names Authority List ID|ICPSR Organization Names Authority List ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICPSR Geographic Names Thesaurus ID|ICPSR Geographic Names Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Clavis Apocryphorum Novi Testamenti ID|Clavis Apocryphorum Novi Testamenti ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Clavis Apocryphorum Veteris Testamenti ID|Clavis Apocryphorum Veteris Testamenti ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tretyakov Gallery ID|Tretyakov Gallery ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Maritimt Magasin skips ID|Maritimt Magasin skips ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ARCHER ID|ARCHER ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pipe Organ Database ID|Pipe Organ Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Washington Native Plant Society Plant Directory ID|Washington Native Plant Society Plant Directory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVFPlay series ID|TVFPlay series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UKÄ standard classification of Swedish science topics 2016|UKÄ standard classification of Swedish science topics 2016]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4cFr Map of New Zealand suburbs] ([https://twitter.com/SiobhanLeachman/status/1475673160213172224 source]) *** [https://w.wiki/4cHH Graph of influences in the Age of Enlightenment] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1475755951668047877 source]) *** [https://w.wiki/4dA5 Family names shared by astronauts (along with how often they occur in Wikidata)] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1476883840467668994 source]) *** [https://w.wiki/4cn2 Bills and coins of Brazilian Real (with pictures)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1476575000140423169 source]) *** [https://w.wiki/4dNJ People awarded by the French Legion of Honour on Dec 31, 2021] ([https://twitter.com/Pyb75/status/1477632390478581765 source]) *** [https://w.wiki/4dFR Average height of people named Joe] ([https://twitter.com/vrandezo/status/1477423978901753858 Source]) *** [https://w.wiki/4dJG Indian writers who died in 1961] ([https://twitter.com/aintgd/status/1477499327551459328 Source]) * '''Development''' ** Due to the winter holidays, no development has happened for Wikidata in the last two weeks. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 01 03|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:45, 3 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22528411 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #502 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Ameisenigel|Ameisenigel]], welcome! ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Automated Manipulation and Calculation|Automated Manipulation and Calculation]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, January 19th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. *** Next [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/5VZUWNMOY52KEIV77BBPWYV4OHDR5FFJ/ Wikidata Bug Triage Hour] on January 13th at 18:00 Central Europe Time (17:00 UTC/GMT), in this [https://meet.jit.si/WikidataBugTriageHour Jitsi room]. ''This edition will be an open discussion without a specific theme: you can bring 1-2 Phabricator tickets that you really care about, and we will look at them together and see how we can add relevant information and triage them.'' *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Review Wikimedia Foundation’s Linked Open Data Strategy 2021 and community discussion. [https://docs.google.com/document/d/1AlxXVpr5OlRChdKnxyoPCIzqwiiIBoEEuClsE8Mbdok/edit?usp=sharing Agenda], January 11th. [https://zonestamp.toolforge.org/1641920436|convert to local time]! *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/G4JTQNFZZ35GBB3MJ6IROZNBV2II4UWG/ Upcoming Search Platform Office Hours]. Date: Wednesday, January 12th, 2022. Time: 16:00-17:00 GMT / 08:00-09:00 PST / 11:00-12:00 EST / 17:00-18:00 CET & WAT *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, January 12 at 19:00 CEST (exceptionally on Wednesday) *** The ceremony of the 2021 [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Wikimedia Coolest Tool Award]] will take place virtually on [https://zonestamp.toolforge.org/1642179615 Friday 14 January 2022, 17:00 UTC]. This award is highlighting software tools that have been nominated by contributors to the Wikimedia projects. The ceremony will be a nice moment to show appreciation to our tool developers and maybe discover new tools! [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Read more about the livestream and the discussion channels.]] *** LIVE Wikidata editing #66 - [https://www.youtube.com/watch?v=N8AjBrwsv-k YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3147332458885243/ Facebook], January 15 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#92|Online Wikidata meetup in Swedish #92]], January 16 at 13.00 UTC **Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #24, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=24 Antonyms] *** [https://www.validatingrdf.com/tutorial/swat4hcls22/#schedule Creating, maintaining and updating Shape Expressions as EntitySchemas in the Wikimedia ecosystem]. International SWAT4HCLS Conference. 10 - 13 Jan 2022. [http://www.swat4ls.org/workshops/leiden2022/registration/ Register]! * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/an-introduction-to-observable-for-wikidata-users An introduction to Observable for Wikidata users] *** [https://alexasteinbruck.medium.com/10-useful-things-about-wikidata-sparql-that-i-wish-i-knew-earlier-b0e0ef63c598 10 useful things about Wikidata & SPARQL that I wish I knew earlier] ** Videos *** Introduction to the interwiki links between Wikidata and Wikipedia (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=4XvPGLI5RMI YouTube] *** Exploring Wikipedia infobox from Wikidata (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=4ErEKEIwBkA YouTube] *** WIkimedia CEE Online Meeting 2021 **** Implementing Wikidata in Educational Institutions — CEE Challenges and Opportunities - [https://www.youtube.com/watch?v=7Ie3Pgs6paM YouTube] **** Add your country to the Wikidata Govdirectory - [https://www.youtube.com/watch?v=4ZZ6ShNvJ2U YouTube] **** Wikidata automatization and integration with web resources - [https://www.youtube.com/watch?v=5ghEPqo2Yjc YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://www.onezoom.org OneZoom] "tree of life explorer" is an interactive map of the evolutionary links between all living things known to science using Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** The Celtic Knot Conference (dedicated to underserved languages on the Wikimedia project, with a strong focus on Wikidata and lexicographical data) will take place online in 2022. You can help the organizers with giving input on topics you'd like to see at the conference. Feel free to [https://wolke.wikimedia.de/apps/forms/yrnHWyBZCY4TWjag fill in the survey] before January 17. ** The page [[d:Wikidata:WikiProject Duplicates/Wikipedia mergers|Wikidata:WikiProject Duplicates/Wikipedia mergers]] has been created, in order to facilitate users when they find duplicate articles in a Wikipedia whose language is unfamiliar to them: *** if you want to declare that you are available for merging duplicate articles in one or more given Wikipedias, please add your name to this page *** if you want to find some user able to merge articles in a certain Wikipedia, you can see if there are already available users for that Wikipedia and contact them directly ** New open positions at Wikimedia Deutschland (Wikidata/Wikibase teams) *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/14652423/Product-Manager-Wikibase-Suite-m-f-d-/?jobDbPVId=38096098&l=en Product Manager Wikibase Suite] *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/14686283/Werkstudent-in-International-Software-Collaboration/?jobDbPVId=38177173&l=en Working student in International Software Collaboration] ** Post WikidataCon 2021 *** [[m:WikiProject remote event participation/Documentation/WikidataCon 2021|Documentation of the WikidataCon 2021]] presenting the key tools and lessons learned from the organizing team *** [[c:File:WikidataCon 2021 Survey report.pdf|Results of the WikidataCon 2021 participants survey]] *** Video recordings of the WikidataCon 2021 [[d:Wikidata:WikidataCon 2021/Documentation/List of sessions|are currently being uploaded]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10225|official shop URL]], [[:d:Property:P10228|facilitates flow of]], [[:d:Property:P10229|next level in hierarchy]], [[:d:Property:P10241|is an individual of taxon]], [[:d:Property:P10253|reference image]], [[:d:Property:P10254|associated cadastral district]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10224|Regroupement québécois de la danse (RQD) ID]], [[:d:Property:P10226|Archivio Storico dell'Università degli Studi di Cagliari person ID]], [[:d:Property:P10227|National Library of Ireland ID]], [[:d:Property:P10230|Viber group ID]], [[:d:Property:P10231|WikiStrinda ID]], [[:d:Property:P10232|Volgograd Oblast address register]], [[:d:Property:P10233|NER portfolio ID]], [[:d:Property:P10234|Der Spiegel topic ID]], [[:d:Property:P10235|LocalWiki ID]], [[:d:Property:P10236|Initiale ID]], [[:d:Property:P10237|Joconde representation ID]], [[:d:Property:P10238|Biografisches Handbuch – Todesopfer der Grenzregime am Eisernen Vorhang ID]], [[:d:Property:P10239|Filmovamista.cz film ID]], [[:d:Property:P10240|Arthive person ID]], [[:d:Property:P10242|Lur Encyclopedic Dictionary ID]], [[:d:Property:P10243|NatureServe Explorer ID]], [[:d:Property:P10244|NT Place Names Register ID]], [[:d:Property:P10245|MedlinePlus drug identifier]], [[:d:Property:P10246|MedlinePlus supplement identifier]], [[:d:Property:P10247|eurasian-defence.ru person ID]], [[:d:Property:P10248|everyeye.it ID]], [[:d:Property:P10249|Triple J Unearthed artist ID]], [[:d:Property:P10250|Parque de la Memoria ID]], [[:d:Property:P10251|Bokselskap.no ID]], [[:d:Property:P10252|Digital Mechanism and Gear Library ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/TV3 programme ID|TV3 programme ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chief/Naa/Traditional ruler|Chief/Naa/Traditional ruler]], [[:d:Wikidata:Property proposal/results in quality|results in quality]], [[:d:Wikidata:Property proposal/official jobs URL|official jobs URL]], [[:d:Wikidata:Property proposal/relative|relative]], [[:d:Wikidata:Property proposal/director of publication|director of publication]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Business valuation|Business valuation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/議案番号|議案番号]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Washington Native Plant Society Plant Directory ID|Washington Native Plant Society Plant Directory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVFPlay series ID|TVFPlay series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UKÄ standard classification of Swedish science topics 2016|UKÄ standard classification of Swedish science topics 2016]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New York Flora Atlas ID|New York Flora Atlas ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UKÄ standard classification of Swedish science topics 2011|UKÄ standard classification of Swedish science topics 2011]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLC FL Sys. No.|NLC FL Sys. No.]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Senators of Spain (1834-1923)|Senators of Spain (1834-1923)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finnish real property ID|Finnish real property ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TV3 video ID|TV3 video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OpenAlex ID|OpenAlex ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Sardinia IDs|IRIS Sardinia IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CineCartaz|CineCartaz]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Inventaire national du Patrimoine culturel immatériel|identifiant Inventaire national du Patrimoine culturel immatériel]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Numista type number|Numista type number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indeed company ID|Indeed company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DFG Science Classification|DFG Science Classification]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SPLC group ID|SPLC group ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AMS Glossary of Meteorology ID|AMS Glossary of Meteorology ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EtymWb lemma ID|EtymWb lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wörterbuch der Präpositionen ID|Wörterbuch der Präpositionen ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/archive-ouverte Unige ID|archive-ouverte Unige ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalogo Generale dei Beni Culturali work ID|Catalogo Generale dei Beni Culturali work ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rus.team person ID|rus.team person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hessian Literature Council author ID|Hessian Literature Council author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bergen byleksikon ID|Bergen byleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNGAL Entry ID|CNGAL Entry ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4er9 Authors without field of work but with topic-tagged publications] *** [https://w.wiki/4eQL Compound first names starting with "John" (and the number of uses on Wikidata)] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1479195688680497156 Source]) *** [https://w.wiki/4ePw Presidents of Brazil with the most awards] ([https://twitter.com/lubianat/status/1479181335428218880 Source]) *** [https://w.wiki/4eM6 Locations of parishes across Scotland] ([https://twitter.com/MappingScotsRef/status/1479113657866854408 Source]) *** [https://w.wiki/4f5a Map of where Roman Catholic Popes were born] ([https://twitter.com/LArtour/status/1478632665465167872 Source]) *** [https://w.wiki/4dvS Birth place of people who are described in the Encyclopaedia Britannica, the Great Russian Encyclopedia, the Great Catalan Encyclopedia and the Store Norske Leksikon] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1478434721105428481 Source]) *** [https://w.wiki/4dYp Various kinds of New Year's celebrations in the world] ([https://twitter.com/wikidataid/status/1478331625695899650 Source]) *** [https://w.wiki/4fKM World map of recent censuses known at Wikidata for each decade] ([[d:Property_talk:P8701#World_map_of_recent_censuses_known_at_Wikidata_for_each_decade|source]]) select decade on the right side *** [https://w.wiki/4fL9 Non-English labels for a set of objects, with the names of the languages] ([[d:User:MartinPoulter/queries/khalili#Non English_labels_for_Khalili_Collections_items|source]]) * '''Development''' ** Getting the [[d:Wikidata:Mismatch Finder|Wikidata:Mismatch Finder]] ready for release. Focusing on adding statistics. ** Fixed an issue where statement editing was broken in some older browser ([[phab:T298001]]) ** Made it so that grammatical features on a Form of a Lexeme can be ordered consistently across all Lexemes ([[phab:T232557]]) ** Working on an issue where changes from Wikidata don't get sent to the other wikis for the initial adding of the sitelink to an Item ([[phab:T233520]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Looking back at 2021''' ** Developments rolled out in 2021: *** New updater for the Wikidata Query Service to help it keep up with the large number of edits on Wikidata *** [https://query.wikidata.org/querybuilder Query Builder] to make it easier for people to create SPARQL queries without having to know SPARQL *** [https://item-quality-evaluator.toolforge.org Item Quality Evaluator] to make it easy to find the highest and lowest quality Items in a topic area *** [https://github.com/wmde/wikidata-constraints-violation-checker Constraints Violations Checker] is a small command-line tool that gives constraint violation statistics for a set of Items to make it easier to find the Items that need more work *** [https://wikidata-analytics.wmcloud.org/app/CuriousFacts Curious Facts] finds anomalies in the data in Wikidata and offers them up for review and amusement *** [https://wmde.github.io/wikidata-map/dist/index.html Wikidata Map] to see the distribution of Wikidata's Items across the world and the connections between them *** [https://wikidata-analytics.wmcloud.org/app/CurrentEvents Current Events] to make it easy to see what's currently a hot topic in the world and being edited a lot on Wikidata ** New entities in 2021: ***Items [[d:Q104595000|Q104595000]] (approx.) to [[d:Q110342868|Q110342868]] ***Properties [[d:Property:P9003|P9003]] to [[d:Property:P10223|P10223]] ***Lexemes [[d:Lexeme:L400170|L400170]] (approx.) to [[d:Lexeme:L625164|L625164]] * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 01 10|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:13, 10 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22562865 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #503 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[Wikidata:Requests for permissions/Administrator/MSGJ|MSGJ]] (RfP scheduled to end after 20 January 2022 17:45 UTC) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, January 19th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team present what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** SPARQL queries [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, January 18 at 19:00 CEST *** LIVE Wikidata editing #67 - [https://www.youtube.com/watch?v=S8doF7FFwU4 YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3152103715074784/ Facebook], January 22 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#93|Online Wikidata meetup in Swedish #93]], January 23 at 13.00 UTC ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #25, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=25 Volcano] *** #1Lib1Ref campaign runs runs from January 15th to February 5th. [[m:The_Wikipedia_Library/1Lib1Ref/Participate#Creating_Wikidata_items_related_to_works_on_Wikisource|Contribute by creating Wikidata items for texts and authors on Wikisource]]. ** Past: *** Bug Triage Hour ([https://etherpad.wikimedia.org/p/WikidataBugTriageHour log]). The next session will be announced here in the Wikidata Weekly Summary and on the Wikidata mailing-list. *** Wikimedia [[m:Coolest Tool Award|Coolest Tool Award]] 2021 ([https://www.youtube.com/watch?v=cdnwhDAdrxE replay on YouTube]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/tour-de-frances-stage-winners Tour de France's stage winners] an Observable notebook to explore Tour de France's data using SPARQL and Observable's Plot library. *** [https://chem-bla-ics.blogspot.com/2022/01/wikidata-open-infrastructures.html Wikidata, Open Infrastructures, Recognition & Rewards] *** [https://blog.sperrobjekt.de/content/1000545-EqualStreetNames-Wiesbaden.html Equal Street Names Wiesbaden] ** Videos *** Using Wikimedia Commons and Wikidata to mport a book into Wikisource -[https://www.youtube.com/watch?v=PPTepM7_Ghc YouTube] *** Musicbrainz.org and wikidata.org - What can we learn from the designs and how to use the API's to extract information - [https://www.youtube.com/watch?v=S1QgXqOD5S0 YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://wikitrivia.tomjwatson.com/ Wiki History Game] is a game based on Wikidata where you have to put events in order of when they happened. ** [https://wikicite-graphql.herokuapp.com/ GraphQL demo for WikiCite] is a simple GraphQL interface to Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://twitter.com/QUTDataScience/status/1481141478940639232 Do you have an idea you want to explore & want to investigate it using Wikidata? Apply for a WMAU fellowship grant]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10253|reference image]], [[:d:Property:P10254|associated cadastral district]], [[:d:Property:P10263|admission yield rate]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10249|Triple J Unearthed artist ID]], [[:d:Property:P10250|Parque de la Memoria ID]], [[:d:Property:P10251|Bokselskap.no ID]], [[:d:Property:P10252|Digital Mechanism and Gear Library ID]], [[:d:Property:P10255|oKino.ua film ID]], [[:d:Property:P10256|AMPAS collections item ID]], [[:d:Property:P10257|Pipe Organ Database organ ID]], [[:d:Property:P10258|UNICA IRIS author ID]], [[:d:Property:P10259|IRIS UNISS author ID]], [[:d:Property:P10260|AMS Glossary of Meteorology ID]], [[:d:Property:P10261|EtymWb lemma ID]], [[:d:Property:P10262|Offizielle Deutsche Charts album ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Business valuation|Business valuation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/議案番号|議案番号]], [[:d:Wikidata:Property proposal/podcast image url|podcast image url]], [[:d:Wikidata:Property proposal/list of TV show episode|list of TV show episode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/XJustiz registration court ID|XJustiz registration court ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LinkedIn showcase ID|LinkedIn showcase ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/religious community|religious community]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bergen byleksikon ID|Bergen byleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNGAL Entry ID|CNGAL Entry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Amazon podcast ID|Amazon podcast ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Podchaser numeric ID|Podchaser numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linguistic Atlas of Late Mediaeval English ID|Linguistic Atlas of Late Mediaeval English ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Football Federation of Armenia ID|Football Federation of Armenia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Union of Bulgarian Composers ID|Union of Bulgarian Composers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Habr company ID|Habr company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Douban book Works ID|Douban book Works ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/German Lobbyregister-ID|German Lobbyregister-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Google Arts & Culture entity ID2|Google Arts & Culture entity ID2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vesti.ru dossier ID|Vesti.ru dossier ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalogue of Life ID 2|Catalogue of Life ID 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Orthodoxie.com topic ID|Orthodoxie.com topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Russian Jewry ID|Encyclopedia of Russian Jewry ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikisimpsons ID|Wikisimpsons ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Réseau documents d'artistes ID|Réseau documents d'artistes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Millattashlar ID|Millattashlar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Transphoto city ID|Transphoto city ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS national research institutes IDs|IRIS national research institutes IDs]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4gSt Things that turned 20 years old today] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1481713498023501824 source]) *** [http://w.wiki/4fu9 Irish artists and their relationships] ([https://twitter.com/restlesscurator/status/1481276819554852866 source]) *** [https://w.wiki/4gT3 Eating or drinking establishments near you (1.5 radius)] ([https://twitter.com/SPARQLCRMSUPPE/status/1481180146421936129 source]) *** [https://w.wiki/4hGr Most common day for UK by-elections since 1880] ([https://twitter.com/generalising/status/1482822129427132417 source]) * '''Development''' ** Fixed an issue where making changes with sitelinks were not fully dispatched to the clients ([[phab:T233520]]) ** Mismatch Finder: Improved the texts in the tool to be more understandable after testing ** Mismatch Finder: added a way to get statistics about all the reviews that have been done in the tool and what is still awaiting review ** Special:NewLexeme: kicked off the development work to improve the page in order to make it more understandable [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 01 17|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:26, 17 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22611699 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #504 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/MSGJ|MSGJ]] (Successful). Welcome onboard \o/ * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.01.27 next Wikibase live session] is 16:00 UTC on Thursday 27th January 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** Editing with OpenRefine [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron, January 25 at 19:00 CET (UTC+1) *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Professor Pascal Martinolli speaking on tabletop role-playing game citations practices and Wikidata, [https://docs.google.com/document/d/1PF2DVZXEx5Z1Mxwl0N2JOqe2RwpopDJMTMaCd3PVuSw/edit# January 25th]. *** LIVE Wikidata editing #68 - [https://www.youtube.com/watch?v=0_FPieB6So4 YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3157394024545753/ Facebook], January 29 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#93|Online Wikidata meetup in Swedish #94]], January 30 at 13.00 UTC *** [[d:Wikidata talk:Lexicographical data/Documentation/Languages/br|Online workshop]] in French about Breton lexicographical data, by Envlh and Vigneron, January 30 at 15:00 CET (UTC+1) *** On Tuesday, February 22, the OpenRefine team hosts [[c:Commons:OpenRefine/Community_meetup_22_February_2022|a community meetup to present current and future work on Structured Data on Commons support in OpenRefine]]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #26, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=26 Bees] *** #1Lib1Ref campaign runs runs from January 15th to February 5th. [[m:The_Wikipedia_Library/1Lib1Ref/Participate#Creating_Wikidata_items_related_to_works_on_Wikisource|Contribute by creating Wikidata items for texts and authors on Wikisource]]. ** Past: *** Wikidata/Wikibase office hour ([[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2022-01-19|2022-01-19]]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://www.opensanctions.org/articles/2022-01-18-peppercat/ The CIA lost track of who runs the UK, so I picked up the slack] featured on [https://news.ycombinator.com/item?id=29976576 Hacker News] *** [https://www.lehir.net/solving-wordle-sutom-and-al-with-sparql-queries-on-wikidata/ Solving Wordle, Sutom, and al. with SPARQL queries on Wikidata] *** [https://www.theverge.com/tldr/2022/1/17/22888461/wikitrivia-web-game-timeline-wikidata-events-fixing-data Wikitrivia is a web game that challenges your knowledge of historical dates] *** [https://www.infobae.com/america/tecno/2022/01/19/wikitrivia-el-juego-viral-que-pone-a-prueba-cuanto-sabe-de-historia/ Wikitrivia, the viral game that tests how much you know about history] (in Spanish) *** [https://www.smithsonianmag.com/blogs/smithsonian-libraries-and-archives/2022/01/18/100-women-in-science-in-smithsonian-history/ 100 Women in Science in Smithsonian History] ** Papers *** [https://www.jlis.it/index.php/jlis/article/view/439 Wikidata: a new perspective towards universal bibliographic control] *** [https://www.dpconline.org/news/twgn-wikidata-gen Wikidata for Digital Preservationists: New DPC Technology Watch Guidance Note now available on general release] ** Videos *** [WORKSHOP] Wikidata and libraries: tools for information managers (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=hobjhuWDOAY YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/comparator-compare-named-entities-cited-in-two-wikipedia-a Comparator] compare the list of cited entities across two different wikipedia articles using Wikidata and SPARQL * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikidata Lexemes forms: *** [https://twitter.com/LucasWerkmeistr/status/1482780512712335360 Now supports the Odia language] *** [https://lexeme-forms.toolforge.org/template/spanish-verb/ Substantially expanded template for Spanish verbs] ** How many triples are added when certain edits are made? ... [[d:User:Mahir256/Triples|User:Mahir256/Triples]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10263|admission yield rate]], [[:d:Property:P10273|Corruption Perceptions Index]], [[:d:Property:P10280|category for honorary citizens of entity]], [[:d:Property:P10286|podcast image url]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10260|AMS Glossary of Meteorology ID]], [[:d:Property:P10261|EtymWb lemma ID]], [[:d:Property:P10262|Offizielle Deutsche Charts album ID]], [[:d:Property:P10264|ARCHER ID]], [[:d:Property:P10265|Senators of Spain (1834-1923) ID]], [[:d:Property:P10266|AdoroCinema person ID]], [[:d:Property:P10267|Kinofilms.ua film ID]], [[:d:Property:P10268|Kinofilms.ua actor ID]], [[:d:Property:P10269|kino-teatr.ru film ID]], [[:d:Property:P10270|Hermitage Museum work ID]], [[:d:Property:P10271|Engineer's Line Reference]], [[:d:Property:P10272|Archive ouverte UNIGE ID]], [[:d:Property:P10274|Union of Bulgarian Composers ID]], [[:d:Property:P10275|AsianWiki ID]], [[:d:Property:P10276|ENEA-IRIS Open Archive author ID]], [[:d:Property:P10277|METRICA author ID]], [[:d:Property:P10278|Encyclopedia of Russian Jewry ID]], [[:d:Property:P10279|TVFPlay series ID]], [[:d:Property:P10281|Orthodoxie.com topic ID]], [[:d:Property:P10282|Slangopedia ID]], [[:d:Property:P10283|OpenAlex ID]], [[:d:Property:P10284|iCSO ID]], [[:d:Property:P10285|Indeed company ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/LinkedIn showcase ID|LinkedIn showcase ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/religious community|religious community]], [[:d:Wikidata:Property proposal/subpopulation 3|subpopulation 3]], [[:d:Wikidata:Property proposal/type of register|type of register]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifier in a register|identifier in a register]], [[:d:Wikidata:Property proposal/phrase in hiero markup|phrase in hiero markup]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Vesti.ru dossier ID|Vesti.ru dossier ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalogue of Life ID 2|Catalogue of Life ID 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/XJustiz registration court ID|XJustiz registration court ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Wikisimpsons ID|Wikisimpsons ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Réseau documents d'artistes ID|Réseau documents d'artistes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Millattashlar ID|Millattashlar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Transphoto city ID|Transphoto city ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grand Duchy of Lithuania Encyclopedia ID|Grand Duchy of Lithuania Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio Biografico Comunale (Palermo) ID|Archivio Biografico Comunale (Palermo) ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sceneweb artist ID|Sceneweb artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Index to Organism Names ID|Index to Organism Names ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Leopoldina member web site ID|Leopoldina member web site ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dico en ligne Le Robert ID|Dico en ligne Le Robert ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LastDodo-area-id|LastDodo-area-id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SberZvuk ID|SberZvuk ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/North Data company ID|North Data company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gardens Navigator ID|Gardens Navigator ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SAHRA heritage objects ID|SAHRA heritage objects ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ezeri.lv ID|ezeri.lv ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SAHA player ID|SAHA player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/norsk fangeregister fangeleir ID|norsk fangeregister fangeleir ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mnemosine ID|Mnemosine ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Economic Forum ID|World Economic Forum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Apple Podcasts podcast episode ID|Apple Podcasts podcast episode ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4j6Z Map of tramways in France] *** [https://w.wiki/4j5D Map of categories for honorary citizens] ([[d:Property talk:P10280|source]]) *** [https://w.wiki/4hr5 Map of the Medieval universities and its founding date] ([https://twitter.com/larswillighagen/status/1483586097166888964 source]) *** [https://w.wiki/4jKL Camps/subcamps within a 20km radius of your location] ([https://twitter.com/SPARQLCRMSUPPE/status/1485529805676240900 source]) *** [https://w.wiki/4iin Taxa found at Fazenda Tamanduá] (Sertão of Paraíba - Brazil) ([https://twitter.com/lubianat/status/1484630713722937346 source]) *** [https://w.wiki/4hwA Birthplace of Rabbis] ([https://twitter.com/sharozwa/status/1483731259985694722 source]) *** [https://w.wiki/4haR Italian parliamentarians and ministers aged between 50 and 80] ([https://twitter.com/nemobis/status/1483217197858279429 source]) *** [https://w.wiki/4hZB Female Irish scientists in Wikidata without a Wikipedia article] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1483168128632827910 source]) *** [https://w.wiki/4hoz Places in the Hautes-Alpes that are the subject of an article on Wikipedia in at least 10 languages] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1483533204090990599 source]) * '''Development''' ** Enabling usage tracking specifically for statements on Waray, Armenian and Cebuano Wikipedias ([[phab:T296383]], [[phab:T296382]], [[phab:T296384]]) ** Implementing basic version of mul language code and deploying it to Test Wikidata ([[phab:T297393]]) ** Preparing an event centered on reusing Wikidata's data ** Mismatch Finder: Been in touch with people who can potentially provide the first mismatches to load into the new tool for the launch. Finalized the statistics part. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 01 24|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:55, 24 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22665337 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #505 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/GretaHeng18bot|GretaHeng18bot]] *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Pi bot 24|Pi bot 24]] *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/IndoBot|SchoolBot]] *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/companyBot|companyBot]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Talk to the Search Platform Team about anything related to Wikimedia search, Wikidata Query Service, Wikimedia Commons Query Service, etc.! February 2nd, 2022. [https://etherpad.wikimedia.org/p/Search_Platform_Office_Hours Etherpad]. *** LIVE Wikidata editing #69 - [https://www.youtube.com/watch?v=Rbltj1x8L2E YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3162728574012298/ Facebook], February 5 at 19:00 UTC *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/R3UTAWBHZ74SPCOPVR57U6MEQCXWP64R/ Wikimedia Research February Office Hours] [https://zonestamp.toolforge.org/1643760056 Wednesday, 2022-02-02 at 00:00-1:00 UTC (16:00 PT 02-01 /19:00 ET 02-01 / 1:00 CET 02-02]). *** [[Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]] will take place on March 14-24, highlighing applications and tools using Wikidata's data. You can already [[d:Wikidata talk:Events/Data Reuse Days 2022|propose a session]]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #27, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=27 Numbers (1/n)] ** Past: *** Editing with OpenRefine [https://www.twitch.tv/belett live on Twitch] and in French by Vigneron *** Wikibase Live Session ([https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.01.27 2022.01.27]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Press *** "[https://www.nature.com/articles/d41586-022-00138-y Massive open index of scholarly papers launches]" - called OpenAlex, it draws its data from sources including Wikidata ** Blogs *** [[:d:Q110087116|OpenSanctions]] is [https://www.opensanctions.org/articles/2022-01-25-wikidata/ integrating persons of interest from Wikidata] *** [https://observablehq.com/@pac02/celebrating-the-2-000-featured-articles-milestone-in-wikip Celebrating the 2,000 featured articles milestone in Wikipedia in French]: Using the Wikipedia Categorymembers API through a SPARQL query to get all articles featured in category "Article de qualité" and compute statistics. *** [https://blog.library.si.edu/blog/2022/01/19/smithsonian-libraries-and-archives-wikidata-using-linked-open-data-to-connect-smithsonian-information/#.Yfbd4lvMKV6 Smithsonian Libraries and Archives & Wikidata: Using Linked Open Data to Connect Smithsonian Information] *** [https://voxeu.org/article/origin-gender-gap The origin of the gender gap] ** Videos *** [https://www.youtube.com/watch?v=0PqgTtnciyg Wikidata as a Modality for Accessible Clinical Research] *** [https://www.youtube.com/watch?v=WDppa_5RfwI Working with Siegfried, Wikidata, and Wikibase] * '''Tool of the week''' ** Basque version of Wordle using Wikidata's lexicographic data. [https://wordle.talaios.coop Check it out]! * '''Other Noteworthy Stuff''' ** WDQS scaling update for Jan 2022 available [[Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS-scaling-update-jan-2022|here]]. ''We will be trying to do monthly updates starting this month.'' * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10280|category for honorary citizens of entity]], [[:d:Property:P10286|podcast logo URL]], [[:d:Property:P10290|hotel rating]], [[:d:Property:P10300|dpi for original size]], [[:d:Property:P10308|director of publication]], [[:d:Property:P10311|official jobs URL]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10279|TVFPlay series ID]], [[:d:Property:P10281|Orthodoxie.com topic ID]], [[:d:Property:P10282|Slangopedia ID]], [[:d:Property:P10283|OpenAlex ID]], [[:d:Property:P10284|iCSO ID]], [[:d:Property:P10285|Indeed company ID]], [[:d:Property:P10287|DFG Science Classification]], [[:d:Property:P10288|Muz-TV ID]], [[:d:Property:P10289|Podchaser numeric ID]], [[:d:Property:P10291|Wikisimpsons ID]], [[:d:Property:P10292|Wörterbuch der Präpositionen ID]], [[:d:Property:P10293|Tretyakov Gallery work ID]], [[:d:Property:P10294|Grand Duchy of Lithuania encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10295|Amazon podcast ID]], [[:d:Property:P10296|Habr company ID]], [[:d:Property:P10297|Google Arts & Culture entity ID]], [[:d:Property:P10298|Sceneweb artist ID]], [[:d:Property:P10299|Leopoldina member web site ID]], [[:d:Property:P10301|German Lobbyregister ID]], [[:d:Property:P10302|Film.ru actor ID]], [[:d:Property:P10303|Film.ru film ID]], [[:d:Property:P10304|Apple Podcasts podcast episode ID]], [[:d:Property:P10305|StarHit ID]], [[:d:Property:P10306|North Data ID]], [[:d:Property:P10307|CYT/CCS]], [[:d:Property:P10309|LKI ID]], [[:d:Property:P10310|Unified book number]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/has member|has member]], [[:d:Wikidata:Property proposal/register in Germany|register in Germany]], [[:d:Wikidata:Property proposal/dailytelefrag.ru ID|dailytelefrag.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/time in the pouch|time in the pouch]], [[:d:Wikidata:Property proposal/semantic gender|semantic gender]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game World Navigator ID|Game World Navigator ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Mnemosine ID|Mnemosine ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World Economic Forum ID|World Economic Forum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CHY Number|CHY Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OpenSanctions ID|OpenSanctions ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Les Archives du spectacle (organisme)|identifiant Les Archives du spectacle (organisme)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Japanese Canadian Artists Directory ID|Japanese Canadian Artists Directory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/histrf.ru person ID|histrf.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vsemirnaya Istoriya Encyclopedia ID|Vsemirnaya Istoriya Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kaspersky Encyclopedia ID|Kaspersky Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chgk person ID|Chgk person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Latvijas ūdenstilpju klasifikatora kods|Latvijas ūdenstilpju klasifikatora kods]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RCN (Irish Registered Charity Number)|RCN (Irish Registered Charity Number)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RBC company ID|RBC company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OpenStates ID|OpenStates ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NetEase Music Artist ID|NetEase Music Artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/QQ Music Singer ID|QQ Music Singer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Euro NCAP ID|Euro NCAP ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlayGround.ru ID|PlayGround.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Viki ID|Viki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Absolute Games developer and publisher IDs 2|Absolute Games developer and publisher IDs 2]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4jbt US states with the most punk bands] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1485908042436726790 source]) *** [https://w.wiki/4jSi List of Ghanaian scientists by citation count] ([https://twitter.com/WikidataGhana/status/1485657254305148928 source]) *** [https://w.wiki/4krb Actresses who have played Elizabeth Bennett in Pride and Prejudice, with type of production] ([https://twitter.com/lirazelf/status/1487037560006320129 source]) *** [https://w.wiki/4mEx MPs with identified mythical ancestors] *** [https://w.wiki/4mE$ Items with "language of work or name = Toki Pona" as qualifier] *** [https://w.wiki/4mG8 Timeline of 1st women practising a given sports discipline ] ([https://twitter.com/medi_cago/status/1487549749830078471 source]) *** [https://w.wiki/4mFy Water boards in the Netherlands] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1487538209932328967 source]) *** Birthplaces of [https://w.wiki/4mWE US Presidents], [https://w.wiki/4mWH Russian emperors], [https://w.wiki/4mWJ Roman emperors] ([https://twitter.com/LArtour/status/1487342003696328704 source]) *** [https://w.wiki/4ksg Age of the actress when she played "Elizabeth Bennet"] [https://twitter.com/belett/status/1487052603129278467 (source)] *** [https://w.wiki/4mWd People with dates of birth and death on January 1st (day precision dates)] ([[d:Property_talk:P570#Queries|source]]) *** [https://w.wiki/4mXQ More than 500 lexemes in Breton now have at least one sense] ([https://twitter.com/envlh/status/1487909849652514824 source]) * '''Development''' ** Continuing work on adding the mul language code for labels, descriptions and aliases. ([[phab:T297393]]) ** Enabled statement usage tracking for Cebuano, Armenian and Warai Warai to ensure fine-grained notifications about edits on Wikidata on those Wikipedias ([[phab:T296383]], [[phab:T296382]], [[phab:T296384]]) ** Continuing work on fixing a bug where Wikidata changes do not get sent to Wikipedia and co for the first sitelink adding leading to missing information in the page_props table ([[phab:T233520]]) ** Continuing work on making sure the Wikidata search box works with the new Vector skin improvements ([[phab:T296202]]) ** Mismatch Finder: Debugging some issues with the first files we got with mismatches that we can load into the Mismatch Finder [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 01 31|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:45, 31 ജനുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22725879 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #506 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/MystBot|MystBot]] ** Other: [[d:Property_talk:P396#Discussion_about_replacing_values_with_a_new_format_or_scheme|Discussion about replacing values with a new format or scheme for "SBN author ID" (P396), an identifier for National Library Service (SBN) of Italy]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' **Upcoming: *** The Data Reuse Days will bring together Wikidata editors and data reusers on March 14-24 - we're currently building the schedule. [[d:Wikidata_talk:Events/Data_Reuse_Days_2022#Template_for_session_proposal|Join us and discover many cool projects!]] *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Andy Mabbett on the "Cite Q" template that uses data from Wikidata in Wikipedia citations and Crystal Clements on setting the framework for a future discussion on addressing ethical concerns surrounding representation of gender for living persons in Wikidata, February 8th. [https://docs.google.com/document/d/1n4FkfAUUHIMC7BO10ACVLhVWbvu4-2ztrbKWXltIVOE/edit?usp=sharing Agenda] *** Wikidata Query Service scaling: You can join 2 calls and provide feedback at the 2 WDQS scaling community meetings on Thursday, 17 Feb 2022 18:00 UTC, and Monday 21 Feb 2022 18:00 UTC. [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/KPA3CTQG2HCJO55EFZVNINGVFQJAHT4W/ Full details here]. *** [https://www.twitch.tv/belett Live on Twitch] and in French about Academic bibliographical data and Scholia by Vigneron and Jsamwrites, February 8 at 19:00 CET (UTC+1) *** LIVE Wikidata editing #70 - [https://www.youtube.com/watch?v=LUJjCnL72ak YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3168371536781335/ Facebook], February 12 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#95|Online Wikidata meetup in Swedish #95]], February 13 at 13.00 UTC ** Ongoing: *** [[w:Wikipedia:Meetup/Toronto/Black History Edit-A-Thon (February 2022)|Black History Edit-A-Thon (February 2022)]] *** Weekly Lexemes Challenge #28, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=28 Computer] ** Past: *** LIVE Wikidata editing #69 - [https://www.youtube.com/watch?v=3lNOxhazTwI YouTube] *** Jan Ainali, GovDirectory. Using Wikidata to Connect Constituents With Their Government - [https://www.conferencecast.tv/talk-44689-using-wikidata-to-connect-constituents-with-their-government?utm_campaign=44689&utm_source=youtube&utm_content=talk Civic Hacker Summit, November 2021] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://zbw.eu/labs/en/blog/how-to-matching-multilingual-thesaurus-concepts-with-openrefine How-to: Matching multilingual thesaurus concepts with OpenRefine] *** [https://commonists.wordpress.com/2022/02/02/wikidata-and-the-sum-of-all-video-games-%e2%88%92-2021-edition/ Wikidata and the sum of all video games − 2021 edition], by [[:d:User:Jean-Frédéric|Jean-Frédéric]] *** [https://www.lehir.net/importing-a-breton-dictionary-from-wikisource-into-wikidata-lexicographical-data/ Importing a Breton dictionary from Wikisource into Wikidata lexicographical data], by [[:d:User:Envlh|Envlh]] *** [https://addshore.com/2022/02/profiling-a-wikibase-item-creation-on-test-wikidata-org/ Profiling a Wikibase item creation on test.wikidata.org] by [[User:Addshore|Addshore]] *** [https://wikibase.consulting/fast-bulk-import-into-wikibase/ Fast Bulk Import Into Wikibase] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2202.00291.pdf XAlign: Cross-lingual Fact-to-Text Alignment and Generation for Low-Resource Languages] ** Videos *** Wikidata: A knowledge graph for the earth sciences? - [https://www.youtube.com/watch?v=3oN67CfirDI YouTube] *** Activate Faktamall biografi WD gadget (see Wikidata info in Wikipedia) - [https://www.youtube.com/watch?v=z0CU9eaIh04 YouTube] *** Wikidata workshop: interwiki links (Questions) - [https://www.youtube.com/watch?v=EHI59WavSNk 1], [https://www.youtube.com/watch?v=tRnu9pSlcoQ 2] & [https://www.youtube.com/watch?v=2Bl4yQcBwOg 3] (YouTube) *** Wikidata Tutorial (in German): [https://www.youtube.com/watch?v=VNm2TYOcMco create a user account on Wikidata], [https://www.youtube.com/watch?v=nWzJueFZnCw add an institution's website to Wikidata] * '''Tool of the week''' ** [https://vrandezo.github.io/wikidata-edit-map/ Wikidata edit map] by [[d:User:Denny|Denny]] puts a dot on the map whenever an Item with a geocoordinate is edited. * '''Other Noteworthy Stuff''' **[[d:Help:Dates#January 1 as date|January 1st as date]] **Wikidata has 2,540,891 items for people with both date of birth and date of death. There are 9 redirects for every 100 such items. ([[d:Wikidata:Database reports/identical birth and death dates/1|source]]). 2000 people share dates of birth and death with another person. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10316|dpi for A4 printing]], [[:d:Property:P10322|time in the pouch]], [[:d:Property:P10339|semantic gender]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10312|AAGM artwork ID]], [[:d:Property:P10313|Domain suburb profile ID]], [[:d:Property:P10314|Archivio Biografico Comunale (Palermo) ID]], [[:d:Property:P10315|Artland fair ID]], [[:d:Property:P10317|Artland gallery ID]], [[:d:Property:P10318|Douban book series ID]], [[:d:Property:P10319|Douban book works ID]], [[:d:Property:P10320|Les Archives du spectacle organization ID]], [[:d:Property:P10321|Urban Electric Transit city ID]], [[:d:Property:P10323|Bergen byleksikon ID]], [[:d:Property:P10324|Ezeri.lv lake ID]], [[:d:Property:P10325|Japanese Canadian Artists Directory ID]], [[:d:Property:P10326|ICPSR Geographic Names Thesaurus ID]], [[:d:Property:P10327|ICPSR Organization Names Authority List ID]], [[:d:Property:P10328|ICPSR Personal Names Authority List ID]], [[:d:Property:P10329|ICPSR Subject Thesaurus ID]], [[:d:Property:P10330|Bugs! music video ID]], [[:d:Property:P10331|Washington Native Plant Society Plant Directory ID]], [[:d:Property:P10332|Kaspersky Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10333|New York Flora Atlas ID]], [[:d:Property:P10334|doollee.com literary agent ID]], [[:d:Property:P10335|doollee.com play ID]], [[:d:Property:P10336|doollee.com play publisher ID]], [[:d:Property:P10337|doollee.com playwright ID]], [[:d:Property:P10338|Dico en ligne Le Robert ID]], [[:d:Property:P10340|Inventaire national du Patrimoine culturel immatériel ID]], [[:d:Property:P10341|Réseau documents d'artistes ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/HSK ID|HSK ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sports in region|sports in region]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Computational complexity|Computational complexity]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube video|YouTube video]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Viki ID|Viki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Absolute Games developer and publisher IDs 2|Absolute Games developer and publisher IDs 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/podchaser episode ID|podchaser episode ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IFPI UPC/EAN|IFPI UPC/EAN]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Weltfussball-Spiel-ID|Weltfussball-Spiel-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GoodGame.ru ID|GoodGame.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USgamer ID|USgamer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Riot Pixels game ID|Riot Pixels game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HaBima Archive play id|HaBima Archive play id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HaBima Archive person id|HaBima Archive person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI topic id|NLI topic id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/100Y Hebrew Theatre Guide person id|100Y Hebrew Theatre Guide person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Old-Games.RU ID|Old-Games.RU ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/iXBT Games ID|iXBT Games ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Students of Turin University ID|Students of Turin University ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tagoo video game ID|Tagoo video game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AusGamers ID|AusGamers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GameGuru ID|GameGuru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/LMHL author ID|LMHL author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VGTimes ID|VGTimes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ULI id|ULI id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GameMAG ID|GameMAG ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SBN new authority IDs|SBN new authority IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Prosopographia Imperii Romani Online ID|Prosopographia Imperii Romani Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIGE author ID|IRIS UNIGE author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gesher Theater Archive person id|Gesher Theater Archive person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gesher Theater Archive play id|Gesher Theater Archive play id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Offizielle Deutsche Charts artist static ID|Offizielle Deutsche Charts artist static ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/A9VG game ID|A9VG game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Qichaha firm ID|Qichaha firm ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chinese School Identifier|Chinese School Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GoHa.ru ID|GoHa.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Urban Electric Transit country ID|Urban Electric Transit country ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CiteSeerX ID of a person|CiteSeerX ID of a person]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Drevo Encyclopedia ID|Drevo Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Strongman Archives athlete ID|Strongman Archives athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVSA actor ID|TVSA actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vc.ru company ID|vc.ru company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Change.org decision maker ID|Change.org decision maker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/INPA nature reserve id|INPA nature reserve id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Basketball Bundesliga UUID|Basketball Bundesliga UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Roskomnadzor media license number 2|Roskomnadzor media license number 2]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]: ***"Scoresway soccer person ID" (P3043) ***"SSR WrittenForm ID" (P1849) ***"FFF female player ID" (P4886) ***"FFF male player ID" (P4883) ** Query examples: *** [https://w.wiki/4ncM Events by number of video games announced] ([https://commonists.wordpress.com/2022/02/02/wikidata-and-the-sum-of-all-video-games-%e2%88%92-2021-edition/ source]) *** [https://w.wiki/4ncV Three-Michelin Stars restaurants with a female chef] ([[m:Wikimédia France/Groupes de travail/Groupes locaux/Rennes/3 février 2022|source]]) *** [https://w.wiki/4n$u Wikidata Properties specific to German Lexemes and number of times they are used] ([https://twitter.com/envlh/status/1489921667707068419 source]) *** [https://w.wiki/4oEG Countries with count of same Wikidata labels in different languages] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1489774243617378305 source]) *** [https://w.wiki/4ncu Team and positions played by National Women's Football League players] ([https://twitter.com/antholo/status/1489362535518199817 source]) *** [https://w.wiki/4nXu Location of the graves of personalities in Père Lachaise Cemetery who died between 1800 and 1849 (50 year ranges)] ([https://twitter.com/Pyb75/status/1489224972409180162 source]) *** [https://w.wiki/4oEa Location of statues of women in Italy] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1488853768972259329 source]) *** [https://w.wiki/4n6g Count of Lexeme pairs between different languages] ([https://twitter.com/fnielsen/status/1488602739433218049 source]) *** [https://w.wiki/4oEg Birthplaces of General secretaries of USSR] ([https://twitter.com/LArtour/status/1488525141281751045 source]) *** [https://w.wiki/4oVf Items related to Abdülmecid I, their collections, and their types] ([https://twitter.com/mlpoulter/status/1490656031340335107 source]) *** [https://w.wiki/4oVj Objects related in some way to Aurangzeb] ([https://twitter.com/mlpoulter/status/1490656566462328832 source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[d:Wikidata:WikiProject Archaeology|Archaeology]] * '''Development''' ** Mismatch Finder: Tracking down one last issue with the upload of mismatch files. Once that is fixed we are ready to release the tool. ** Lexicographical data: Started coding on the rewrite of Special:NewLexeme to make it easier to understand and use. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 02 07|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:26, 7 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22725879 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #507 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/EnvlhBot 2|EnvlhBot 2]] ** Closed request for permissions/Bot: [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/Dexbot 15|Dexbot 15]] ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Population data model|Population data model]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://www.twitch.tv/belett Live on Twitch] and in French by Vigneron, February 15 at 19:00 CET (UTC+1) *** [https://www.youtube.com/watch?v=kYz61-_gWko Wikidata Lab XXXII: Querying Wikidata] February 17, 5:00 PM *** LIVE Wikidata editing #71 - [https://www.youtube.com/watch?v=p0wjjHjsPeI YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3173143136304175/ Facebook], February 19 at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#96|Online Wikidata meetup in Swedish #96]], February 20 at 13.00 UTC ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #29, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=29 Love] ** Past: LIVE Wikidata editing #70 #Beijing2022 - [https://www.youtube.com/watch?v=LUJjCnL72ak YouTube] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://medium.com/wiki-playtime/historical-people-and-modern-collections-a-wikidata-exploration-8f361b4ead78 Historical people and modern collections: a Wikidata exploration] *** [https://www.stardog.com/labs/blog/wikidata-in-stardog/ Wikidata in Stardog] *** [https://observablehq.com/@pac02/births-department-wikipedia Does your birthplace affect your probability to have your Wikipedia biography ? some evidence from people born in France.] ** Videos *** Wikidata Tutorial (in German): add [https://www.youtube.com/watch?v=S6NMqyuq7bE qualifiers], [https://www.youtube.com/watch?v=VUv3k_hFNqE coordinates] & [https://www.youtube.com/watch?v=JbwYTdDjgEk address] *** PADE Workshop: Wikidata – Linked, Open Data - [https://www.youtube.com/watch?v=dxjpn9wtLPg YouTube] *** OpenGLAM Valentine's Day School: Intro to Wikidata (in Finish) - [https://www.youtube.com/watch?v=s5oTOCKfDsA YouTube] *** Workshop on adding intangible heritage community data and images on Wikidata/Wikimedia - [https://www.youtube.com/watch?v=R4UOGnm123k YouTube] *** Hands On: SPARQL Query Dbpedia Wikidata Python - [https://www.youtube.com/watch?v=YAqlDLCU1Gg YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://equalstreetnames.org/ Equal Street Names] is a map visualizing the streetnames of a city by gender. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/ZXIBB4X4I2H4YFMZLX4AD6CPDAO6QPLU/ New development plan for Wikidata and Wikibase for Q1 2022] ** Krbot's [[d:Wikidata:Database reports/Constraint violations|constraint reports]] are now generally updated daily, after code optimizations and hardware upgrades. ** Call for Mentors: [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa| Wiki Mentor Africa]] is a mentorship project for tool creators/contributors. Interested to become a mentor (experienced tool creators/contributors), please visit this [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa/Mentor%27s_Room| page]]! ** [https://github.com/cpesr/WikidataESR Wikidata ESR] is a tool to visualize evolutions of universities and schools, such as creations, mergers, deletions and relations. Feedback and help to develop this project further is requested. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10339|semantic gender]], [[:d:Property:P10358|original catalog description]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10335|doollee.com play ID]], [[:d:Property:P10336|doollee.com play publisher ID]], [[:d:Property:P10337|doollee.com playwright ID]], [[:d:Property:P10338|Dico en ligne Le Robert ID]], [[:d:Property:P10340|Inventaire national du Patrimoine culturel immatériel ID]], [[:d:Property:P10341|Réseau documents d'artistes ID]], [[:d:Property:P10342|Linguistic Atlas of Late Mediaeval English ID]], [[:d:Property:P10343|Key Biodiversity Areas factsheet ID]], [[:d:Property:P10344|Viki ID]], [[:d:Property:P10345|Clavis Apocryphorum Novi Testamenti ID]], [[:d:Property:P10346|Clavis Apocryphorum Veteris Testamenti ID]], [[:d:Property:P10347|World Economic Forum ID]], [[:d:Property:P10348|USgamer ID]], [[:d:Property:P10349|Podvig Naroda ID]], [[:d:Property:P10350|Vesti.ru dossier ID]], [[:d:Property:P10351|Turin University student ID]], [[:d:Property:P10352|Naver TV ID]], [[:d:Property:P10353|AusGamers ID]], [[:d:Property:P10354|PlayGround.ru ID]], [[:d:Property:P10355|Maritimt Magasin ship ID]], [[:d:Property:P10356|TV3 show ID]], [[:d:Property:P10357|TV3 video ID]], [[:d:Property:P10359|IRIS UNIGE author ID]], [[:d:Property:P10360|nzs.si player ID]], [[:d:Property:P10361|UKÄ classification of science topics 2016]], [[:d:Property:P10362|Lib.ru author ID]], [[:d:Property:P10363|Hessian Literature Council author ID]], [[:d:Property:P10364|Finnish real property ID]], [[:d:Property:P10365|GoodGame.ru ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Computational complexity|Computational complexity]], [[:d:Wikidata:Property proposal/audio contains|audio contains]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifies|identifies]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cadastral areas|Cadastral areas]], [[:d:Wikidata:Property proposal/video depicts|video depicts]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube video|YouTube video]], [[:d:Wikidata:Property proposal/cadastral plot reference|cadastral plot reference]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Finisher|Finisher]], [[:d:Wikidata:Property proposal/trainiert von|trainiert von]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifier values as|identifier values as]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube video or playlist privacy|YouTube video or playlist privacy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/debut date|debut date]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Strongman Archives athlete ID|Strongman Archives athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVSA actor ID|TVSA actor ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/vc.ru company ID|vc.ru company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Change.org decision maker ID|Change.org decision maker ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/INPA nature reserve id|INPA nature reserve id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Basketball Bundesliga UUID|Basketball Bundesliga UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Roskomnadzor media license number 2|Roskomnadzor media license number 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Viciebsk Encyclopedia ID|Viciebsk Encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dumbarton Oaks object ID|Dumbarton Oaks object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Transilien ID|Transilien ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Cybersport.ru ID|Cybersport.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JeuxActu ID|JeuxActu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Data Taiwan @ Library Name Authority ID|Linked Open Data Taiwan @ Library Name Authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Data Taiwan @ Library Classification Authority ID|Linked Open Data Taiwan @ Library Classification Authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Data Taiwan @ Library Subject Terms Authority ID|Linked Open Data Taiwan @ Library Subject Terms Authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/St. Sergius Institute authority ID|St. Sergius Institute authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ICQ user ID|ICQ user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/previous property definition|previous property definition]], [[:d:Wikidata:Property proposal/State Heraldic Register of the Russian Federation ID|State Heraldic Register of the Russian Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Boris Yeltsin Presidential Library ID|Boris Yeltsin Presidential Library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ScienceDirect topic ID|ScienceDirect topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VK Music ID|VK Music ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographisches Portal der Rabbiner ID|Biographisches Portal der Rabbiner ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Künstlerdatenbank ID|Künstlerdatenbank ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BelTA dossier ID|BelTA dossier ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spotify user ID|Spotify user ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NTSF ID|NTSF ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BritBox ID|BritBox ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KLADR ID|KLADR ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Springer Nature Subjects Taxonomy|Springer Nature Subjects Taxonomy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PLOS Thesaurus ID|PLOS Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/traveloka hotel id|traveloka hotel id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/tiket com hotel id|tiket com hotel id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/trip.com Hotel ID|trip.com Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VerbaAlpina ID|VerbaAlpina ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4oc3 Tram bridges in France] *** [https://w.wiki/4ovS Polish Righteous Among the Nations] *** [https://w.wiki/4oxe Launch date, logo of social media services] ([https://twitter.com/wikidataid/status/1491366263880355841 source]) *** [https://w.wiki/4p35 Oscar winners from 1929] ([https://twitter.com/Mcx83/status/1491068804704923656 source]) *** [https://w.wiki/4pKw Images of biologists by height] ([https://twitter.com/lubianat/status/1491852186036449280 source]) *** [https://w.wiki/4p6w Biggest coins outside the U.S.] ([https://twitter.com/lubianat/status/1491510965388599300 source]) * '''Development''' ** Continuing work on the basics of the new Special:NewLexeme page. Nothing to see yet though. ** Fixed a bug where sitelinks where added for wikis that shouldn't get them. ([[phab:T301247]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 02 14|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:42, 14 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22804151 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #508 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/ChineseWikiClubBot, 1|ChineseWikiClubBot, 1]] *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/Auto Prod Bot|Auto Prod Bot]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The Data Reuse Days will bring together Wikidata editors and data reusers on March 14-24 - we're currently building the schedule. [[d:Wikidata_talk:Events/Data_Reuse_Days_2022#Template_for_session_proposal|Join us and discover many cool projects!]] *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.02.24 next Wikibase live session] is 16:00 UTC on Thursday 24th February 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Huda Khan and Astrid Usong on their Linked Data for Production 3 (LD4P3) grant work to use Wikidata in knowledge panels in Cornell’s library catalog [https://docs.google.com/document/d/1GxDv9U-TUZgHkOF6I2yAEtdq3REqq90DvakAw-rs25Y/edit?usp=sharing Agenda] - 2022-02-22 9am PT / 12pm ET / 17:00 UTC / 6pm CET ([https://zonestamp.toolforge.org/1645549233 Time zone converter]) *** [https://twitter.com/NortheasternLib/status/1493955687570984963 Hands-on introduction to Wikidata with The Digital Scholarship Group at the Northeastern University Library's Edit-a-Thon!] Theme: Boston public art and artists. February 23, 2022 Time: 12:00pm - 1:00pm Eastern time *** [[commons:Commons:OpenRefine/Community meetup 22 February 2022|OpenRefine and Structured Data on Commons: community meetup]] - Tuesday, February 22, at 15:00-17:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1645542013 check the time in your timezone]). *** [https://www.twitch.tv/belett Live on Twitch] and in French by Vigneron, February 22 at 19:00 CET (UTC+1) ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #30, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=30 Trains] ** Past: Wikipedia Weekly Network - LIVE Wikidata editing #71 #MelFest - [https://www.youtube.com/watch?v=p0wjjHjsPeI YouTube] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs: [https://blog.library.si.edu/blog/2022/02/17/wikidata-projects/ Smithsonian Libraries and Archives & Wikidata: Plans Become Projects] ** Papers: "[https://gangiswag.github.io/data/ACL2022_Demo__COVID_Claim_Radar.pdf COVID-19 Claim Radar: A Structured Claim Extraction and Tracking System]" using Wikidata ** Videos: Wikidata Lab XXXII: Querying Wikidata (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=kYz61-_gWko YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:Wikidata:Tools/asseeibot|Wikidata:Tools/asseeibot]] - is a tool made by [[User:So9q]] to improve the scientific articles in Wikidata. [https://github.com/dpriskorn/asseeibot Source code on GitHub under GPLv3+] ** [https://coinherbarium.com/ Coinherbarium.com] - coins depicting plants; powered by Wikidata * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Call for Mentors: [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa| Wiki Mentor Africa]] is a mentorship project for tool creators/contributors. Interested to become a mentor (experienced tool creators/contributors), please visit this [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa/Mentor%27s_Room| page]]! * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10367|number of lanes]], [[:d:Property:P10374|computational complexity]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10361|UKÄ classification of science topics 2016]], [[:d:Property:P10362|Lib.ru author ID]], [[:d:Property:P10363|Hessian Literature Council author ID]], [[:d:Property:P10364|Finnish real property ID]], [[:d:Property:P10365|GoodGame.ru ID]], [[:d:Property:P10366|Gardens Navigator ID]], [[:d:Property:P10368|Tagoo video game ID]], [[:d:Property:P10369|Lingua Libre ID]], [[:d:Property:P10370|Labyrinth database ID]], [[:d:Property:P10371|A9VG game ID]], [[:d:Property:P10372|Offizielle Deutsche Charts composer ID]], [[:d:Property:P10373|Mnemosine ID]], [[:d:Property:P10375|Boris Yeltsin Presidential Library ID]], [[:d:Property:P10376|ScienceDirect topic ID]], [[:d:Property:P10377|RCN]], [[:d:Property:P10378|CHY Number]], [[:d:Property:P10379|dailytelefrag.ru ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube video or playlist privacy|YouTube video or playlist privacy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/debut date|debut date]], [[:d:Wikidata:Property proposal/quality has state|quality has state]], [[:d:Wikidata:Property proposal/beforehand-afterward owned by|beforehand-afterward owned by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Number of units|Number of units]], [[:d:Wikidata:Property proposal/created during|created during]], [[:d:Wikidata:Property proposal/award recipient|award recipient]], [[:d:Wikidata:Property proposal/medical indication|medical indication]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/KLADR ID|KLADR ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Springer Nature Subjects Taxonomy|Springer Nature Subjects Taxonomy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PLOS Thesaurus ID|PLOS Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/traveloka hotel id|traveloka hotel id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/tiket com hotel id|tiket com hotel id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/trip.com Hotel ID|trip.com Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VerbaAlpina ID|VerbaAlpina ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PegiPegi Hotel ID|PegiPegi Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube Topic channel ID|YouTube Topic channel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YouTube Official Artist Channel ID|YouTube Official Artist Channel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GoFood restaurant ID|GoFood restaurant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/traveloka restaurant ID|traveloka restaurant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Urban Electric Transit model ID|Urban Electric Transit model ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HiSCoD|HiSCoD]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databazeknih.cz Book ID|Databazeknih.cz Book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databazeknih.cz Author ID|Databazeknih.cz Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Renacyt ID|Renacyt ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CBDB.cz Book ID|CBDB.cz Book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CBDB.cz Author ID|CBDB.cz Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gab ID|Gab ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Drammen byleksikon ID|Drammen byleksikon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI topic id|NLI topic id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Via Rail station code|Via Rail station code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GBIF occurrence ID|GBIF occurrence ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MakeMyTrip Hotel ID|MakeMyTrip Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Culture.ru person ID|Culture.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pamyat Naroda ID|Pamyat Naroda ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Russian avant-garde ID|Encyclopedia of Russian avant-garde ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bayerischer Denkmal-Atlas Objekt-ID (Ensemble)|Bayerischer Denkmal-Atlas Objekt-ID (Ensemble)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Russian America ID|Encyclopedia of Russian America ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HockeySlovakia.sk player ID|HockeySlovakia.sk player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Berlin Street ID|Berlin Street ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yarkipedia ID|Yarkipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/parliament.uk member ID|parliament.uk member ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4rJJ Frequency of letters in five-letter words in Wikidata lexeme forms ] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1494252101517647873 source]) *** [https://w.wiki/4qRG Visualization of the Prime/Ulam Spiral using natural numbers and primes stored in Wikidata] ([https://twitter.com/piecesofuk/status/1493569346068787202 source]) *** [https://w.wiki/4rCE Monuments that are named after somebody without being connected to them by any other property] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1493311947554623496 source]) *** [https://w.wiki/4q9Y Places named after Valentine's Day (Saint Valentine)] ([https://twitter.com/belett/status/1493200775706730501 source]) *** [https://w.wiki/4pnQ Gold medal winners in the Olympic Games by age] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1492628927919099912 source]) *** [https://w.wiki/4rGf Top 20 languages in number of lexemes in Wikidata and percentage of lexemes with at least one external id] ([https://twitter.com/envlh/status/1494696941145497601 source]) *** [https://w.wiki/4rXn Count of PropertyLabels for lakes in the UK] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1495026569533964288 source]) *** [https://w.wiki/4rdW Moons of solar system planets and what they are names for] ([https://twitter.com/infovarius/status/1495147418555502597 source]) *** [https://w.wiki/4rGf Top 20 languages in number of Lexemes in Wikidata and percentage of Lexemes with at least one external ID] ([https://twitter.com/envlh/status/1494696941145497601 source]) * '''Development''' ** We started coding on the Wikibase Rest API based on [[Wikidata:REST API feedback round|the proposal we published a while ago]]. ** We are continuing to work on the new Special:NewLexeme page. The first input fields are in place but not pretty or usable yet. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 02 21|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:43, 21 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22804151 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #509 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Ikkingjinnammebetinke|Ikkingjinnammebetinke]] (RfP scheduled to end after 7 March 2022 13:33 UTC) ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Creating items for videos at online video platforms that are representation of notable items|Creating items for videos at online video platforms that are representation of notable items]] ** Other: [[d:Wikidata_talk:WikiProject_Names#Qualifiers_for_given_names_and_surnames_-_establish_a_guideline|Qualifiers for given names and surnames]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://www.twitch.tv/belett Live on Twitch] and in French by Vigneron, March 1st at 19:00 CET (UTC+1) *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/E24DSO4EWQ7623P2K5LFCMPZBX4H4P7Z/ Talk to the Search Platform / Query Service Team—March 2nd, 2022]. Time: 16:00-17:00 GMT / 08:00-09:00 PST / 11:00-12:00 EST / 17:00-18:00 CET & WAT *** LIVE Wikidata editing #73 - [https://www.youtube.com/watch?v=JHJwelcuaT0 YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3184194285199060/ Facebook], March 5th at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#98|Online Wikidata meetup in Swedish #98]], March 6th at 13.00 UTC ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #31, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=31 War] ** Past: *** Wikibase Live session, February 2022 - [[m:Wikibase Community User Group/Meetings/2022-02-24|log]] *** LIVE Wikidata editing #72 - [https://www.youtube.com/watch?v=O0ih66iICrU YouTube] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers: [https://doi.org/10.5281/zenodo.6036284 Wikidata as a Tool for Mapping Investment in Open Infrastructure: An Exploratory Study] ** Videos *** [[:commons:File:Mismatch_Finder_intro.webm|Mismatch Finder tool: Quick introduction to and demo of how the tool works]] *** [https://www.youtube.com/watch?v=iNaiTDH5wXc Using a Custom Wikibase as a File Format Registry with Siegfried] *** [https://www.youtube.com/watch?v=ua5tUfZUDuY Create a Wikidata Query - example using Shipwrecks data] *** [https://www.youtube.com/watch?v=pasM4WkfM4A Map Wikidata in an R Shiny App - example] *** [https://www.youtube.com/watch?v=WY28hpjWvhc Bring Wikidata into Power BI using a simple R script - example] *** [https://www.youtube.com/watch?v=fMijtlyGGO4 Using QuickStatements to load tabular data and the Wikidata Edit Framework] (in Italian) * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Guergana_Tzatchkova_(WMDE)/MismatchFinderWidget.js|User:Guergana Tzatchkova (WMDE)/MismatchFinderWidget.js]] is a user script to show a notification on an Item if the Mismatch Finder has an unreviewed mismatch for it. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/EFBUVNLUSX7V5ZOQZD5SWKDWSWJU23ER/ Mismatch Finder], the tool that lets you review mismatches between the data in Wikidata and other databases, is now ready to be used for checking potential mismatches and uploading lists of new potential mismatches. ** February 2022 WDQS scaling update now available: [[d:Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS-scaling-update-feb-2022|SPARQL query service/WDQS scaling update feb 2022]] ** Job opening: The Search Platform team is looking for someone to maintain and develop WDQS. [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/3975337 Apply here]! ** Job opening: {{Q|233098}} is looking for someone for project- and data management especially for Wikidata related stuff about the museums collections [https://jobs.museumfuernaturkunde.berlin/jobposting/17300b246428c9403602628eb5937f770c4c29a2 Job Description (German)] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10374|computational complexity]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10372|Offizielle Deutsche Charts composer ID]], [[:d:Property:P10373|Mnemosine ID]], [[:d:Property:P10375|Boris Yeltsin Presidential Library ID]], [[:d:Property:P10376|ScienceDirect topic ID]], [[:d:Property:P10377|Irish Registered Charity Number (RCN)]], [[:d:Property:P10378|CHY Number]], [[:d:Property:P10379|dailytelefrag.ru ID]], [[:d:Property:P10380|Springer Nature Subjects Taxonomy ID]], [[:d:Property:P10381|VerbaAlpina ID]], [[:d:Property:P10382|Prosopographia Imperii Romani online ID]], [[:d:Property:P10383|Game World Navigator ID]], [[:d:Property:P10384|Bugs! track ID]], [[:d:Property:P10385|Vsemirnaya Istoriya Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10386|Databazeknih.cz book ID]], [[:d:Property:P10387|Databazeknih.cz author ID]], [[:d:Property:P10388|MakeMyTrip hotel ID]], [[:d:Property:P10389|Urban Electric Transit model ID]], [[:d:Property:P10390|GameGuru ID]], [[:d:Property:P10391|100-Year Guide to Hebrew Theatre person ID]], [[:d:Property:P10392|INPA park ID]], [[:d:Property:P10393|Riot Pixels game ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/created during|created during]], [[:d:Wikidata:Property proposal/award recipient|award recipient]], [[:d:Wikidata:Property proposal/medical indication|medical indication]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moscow Street ID|Moscow Street ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moscow area ID|Moscow area ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eingesetzter Sportler|eingesetzter Sportler]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/NLI topic id|NLI topic id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Via Rail station code|Via Rail station code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GBIF occurrence ID|GBIF occurrence ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Culture.ru person ID|Culture.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pamyat Naroda ID|Pamyat Naroda ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Russian avant-garde ID|Encyclopedia of Russian avant-garde ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bayerischer Denkmal-Atlas Objekt-ID (Ensemble)|Bayerischer Denkmal-Atlas Objekt-ID (Ensemble)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Russian America ID|Encyclopedia of Russian America ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HockeySlovakia.sk player ID|HockeySlovakia.sk player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Berlin Street ID|Berlin Street ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yarkipedia ID|Yarkipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/parliament.uk member ID|parliament.uk member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/reddoorz hotel ID|reddoorz hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/symogih.org ID|symogih.org ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNKI Author ID|CNKI Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Database Systems ID|Encyclopedia of Database Systems ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Portable Antiquities Scheme object type identifier|Portable Antiquities Scheme object type identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Spanish National Associations Register Number|Spanish National Associations Register Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Michigan Legislative Bio ID|Michigan Legislative Bio ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RODI-DB player ID|RODI-DB player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Historische Topographie des Kulturerbes ID|Historische Topographie des Kulturerbes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Refuge.tokyo video game ID|Refuge.tokyo video game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MovieMeter series ID|MovieMeter series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kayak Hotel ID|Kayak Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linked Open Data Taiwan @ Library Subject Terms Authority ID|Linked Open Data Taiwan @ Library Subject Terms Authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/hostelworld hostel ID|hostelworld hostel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Discover Moscow ID|Discover Moscow ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Game Informer ID|Game Informer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Vedomosti company ID|Vedomosti company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USP Production Repository ID|USP Production Repository ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dansk Navneleksikon|Dansk Navneleksikon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Femiwiki ID|Femiwiki ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://quarry.wmcloud.org/query/62645 Number of edits by user on French lexemes] ([[:d:Wikidata talk:Lexicographical data/Documentation/Languages/fr|source]]) *** [http://w.wiki/4sFe Languages in Indonesia with their status according to UNESCO] ([https://twitter.com/wikimediaid/status/1496081428894961668 source]) *** [https://w.wiki/4top Successful coups and attempts in Africa] ([[d:Wikidata:Request a query#Optimization request: African coups and attempts|source]]) *** [https://w.wiki/4tot New York Times journalists that are alive] ([[d:Wikidata:Request a query/Archive/2022/02#Need help to search for New York Times journalists that are alive|source]]) *** [https://w.wiki/4tJB Ukrainian coins and banknotes] ([https://twitter.com/lubianat/status/1497556158080589824 source]) *** [https://w.wiki/4sPi Types of quartz] ([https://twitter.com/lubianat/status/1496170519670005767 source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: [[Wikidata:WikiProject_Chemistry/Natural_products|WikiProject Chemistry/Natural products]] * '''Development''' ** Lexicographical data: work is continuing on the new Special:NewLexeme page. We are working on the basic input fields and permission handling. ** Mismatch Finder: Released the tool and working through feedback now and getting additional mismatches from organizations using our data. ** REST API: Starting to build the initial Wikibase REST API. We are starting with the endpoint to read Item data first. ** Data Reuse Days: Continuing event preparation ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibaseug@lists.wikimedia.org/thread/AAGRA4FQQQK7T63AU3VE62NADSGQVUGH/ Published new security release updates for Wikibase suite wmde.6 (1.35)] [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 02 28|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:03, 28 ഫെബ്രുവരി 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22892824 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #510 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/EnvlhBot 3|EnvlhBot 3]]. Task/s: add dictionaries IDs to French lexemes ** Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/IndoBot|IndoBot]] (Approved). Task/s: I would like to import all Indonesian schools, more than 100000. The data includes school type, location, and coordinates as well as external identifiers * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [[d:Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]], on March 14-24: you can select the sessions you'd like to join among the 35 presentations, workshops and discussions [https://diff.wikimedia.org/calendar/month/2022-03/?tribe_tags%5B0%5D=13446 in the schedule]. *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#99|Online Wikidata meetup in Swedish #99]], March 13th at 13.00 UTC *** LIVE Wikidata editing #74 - [https://www.youtube.com/watch?v=BYJg7RVCamY YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3190202094598279/ Facebook], March 12th at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group/Wikibase and WBStack Working Hours|LD4 Wikibase Working Hour]]. Presentation and discussion: "Introduction to Linked Open Data Strategy with Lea Voget, Head, Product Management WMDE". Lea is not only the team lead of product, project and program managers at WMDE, she is also one of the main thinkers behind the Linked Open Data strategy. When: 11 March 2022, 11AM-12PM Eastern US ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20220311T160000&p1=179&p2=64&p3=75&p4=224&p5=136&p6=tz_cet Time zone converter]). Registration: [https://columbiauniversity.zoom.us/meeting/register/tJcoc-mqpzssE9RT2GTDHFgGkEpW5nJ7i3ki Registration link] *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Associate Librarian Stacy Allison-Cassin and her students on Wikidata in the classroom. [https://docs.google.com/document/d/13Tl0ox1wh4T9dXagcidt9EspR8am29n9DamGggxczF0/edit?usp=sharing Agenda] *** [https://www.salernonotizie.it/2022/03/02/unisa-centro-bibliotecario-in-prima-linea-contro-il-divario-di-genere/ Art+Feminism editathon at the University Library Center of the University of Salerno]. 8 March 2022 *** [https://tech.ebu.ch/events/2022/wikidata-workshop Wikidata workshop, held in collaboration with IPTC and explores the use of Wikidata concepts when dealing with metadata in media applications]. Timing: from 10:00 to 18:00 CET. With presentations from: Yle, RAI, France TV, IPTC, Gruppo RES, Media Press, Perfect Memory, New York Times, NTB, Imatrics. ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #33, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=32 Ukraine] ** Past: *** LIVE Wikidata editing #73 #opendataday - [https://www.youtube.com/watch?v=JHJwelcuaT0 YouTube] *** NFDI InfraTalk: Wikibase - knowledge graphs for RDM in NFDI4Culture - [https://www.youtube.com/watch?v=RPMkuDxHJtI YouTube] (March 7, 4:00 PM CEST) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** Creating a new item on Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=9PfmVx4ai9c YouTube] *** Connecting Wikidata with OpenStreetMap (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=GMvSo_gmsA4 YouTube] *** Wikidata and Wikimedia Commons (in French) - YouTube: [https://www.youtube.com/watch?v=10D7GrFAYAc 1], [https://www.youtube.com/watch?v=BY2XUh-8EG4 2], [https://www.youtube.com/watch?v=BjZ8iNSPiJo 3]. * '''Tool of the week''' **[https://wikxhibit.org Wikxhibit] is a tool that allows anyone, even non-programmers, to create cool presentations of Wikidata, and other sources of data on the web, only using HTML and without any additional programming. Are you interested in creating presentations of Wikidata? We would like to understand your experience with Wikidata to better improve our tool. It would help if you can fill out our survey https://mit.co1.qualtrics.com/jfe/form/SV_cvZKKlRu2S7C9Fk * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikidata dumps: Due to technical issues the JSON and RDF dumps for the week of March 1st couldn't be properly generated ([[phab:T300255#7746418]]). The situation is expected to get back to normal this week. ** [[d:Q111111111|Item with QID 111,111,111]] was created ** Job openings: *** The development team at WMDE is looking for a Senior Software Engineer to develop and improve the software behind the Wikidata project. [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/4361894/Senior-Software-Engineer-Wikidata-m-f-d-/?jobDbPVId=41562318&l=en Apply here]! *** The WMF Search Platform team is looking for someone to maintain and develop Wikidata Query Service. [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/3975337 Apply here]! *** {{Q|233098}} is looking for someone for project- and data management especially for Wikidata related stuff about the museums collections [https://jobs.museumfuernaturkunde.berlin/jobposting/17300b246428c9403602628eb5937f770c4c29a2 Job Description (German)] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10408|created during]], [[:d:Property:P10422|Ghana Place Names URL]], [[:d:Property:P10449|trained by]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10394|Old-Games.RU ID]], [[:d:Property:P10395|Strongman Archives athlete ID]], [[:d:Property:P10396|SBN work ID]], [[:d:Property:P10397|SBN place ID]], [[:d:Property:P10398|Kanobu numeric game ID]], [[:d:Property:P10399|St. Sergius Institute authority ID]], [[:d:Property:P10400|CBDB.cz author ID]], [[:d:Property:P10401|CBDB.cz book ID]], [[:d:Property:P10402|ULI ID]], [[:d:Property:P10403|NLC Bibliography ID]], [[:d:Property:P10404|LMHL author ID]], [[:d:Property:P10405|Biographisches Portal der Rabbiner ID]], [[:d:Property:P10406|Latvia water body classification code]], [[:d:Property:P10407|Encyclopedia of Database Systems ID]], [[:d:Property:P10409|UKÄ standard classification of Swedish science topics 2011]], [[:d:Property:P10410|QQ Music singer ID]], [[:d:Property:P10411|PubCRIS product number]], [[:d:Property:P10412|PKULaw CLI Code]], [[:d:Property:P10413|NVE glacier ID]], [[:d:Property:P10414|iXBT Games ID]], [[:d:Property:P10415|TVSA actor ID]], [[:d:Property:P10416|Künstlerdatenbank ID]], [[:d:Property:P10417|Culture.ru person ID]], [[:d:Property:P10418|Naver VIBE track ID]], [[:d:Property:P10419|LastDodo-area-identifier]], [[:d:Property:P10420|Index to Organism Names ID]], [[:d:Property:P10421|ELF code]], [[:d:Property:P10423|Historical Topography of Cultural Heritage object ID]], [[:d:Property:P10424|Refuge.tokyo video game ID]], [[:d:Property:P10425|Trip.com hotel ID]], [[:d:Property:P10426|tiket.com hotel ID]], [[:d:Property:P10427|PegiPegi Hotel ID]], [[:d:Property:P10428|parliament.uk member ID]], [[:d:Property:P10429|RODI-DB player ID]], [[:d:Property:P10430|HockeySlovakia.sk player ID]], [[:d:Property:P10431|Portable Antiquities Scheme object type identifier]], [[:d:Property:P10432|MovieMeter series ID]], [[:d:Property:P10433|Gesher Theatre Archive person ID]], [[:d:Property:P10434|Gesher Theatre Archive play ID]], [[:d:Property:P10435|Euro NCAP ID]], [[:d:Property:P10436|Drammen city encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10437|GoHa.ru ID]], [[:d:Property:P10438|Norwegian thesaurus on genre and form identifier]], [[:d:Property:P10439|Qichacha firm ID]], [[:d:Property:P10440|WorldFootball.net match ID]], [[:d:Property:P10441|Michigan Legislative Bio ID]], [[:d:Property:P10442|hostelworld hostel ID]], [[:d:Property:P10443|Viciebsk Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10444|Encyclopedia of Russian avant-garde ID]], [[:d:Property:P10445|NetEase Music artist ID]], [[:d:Property:P10446|Chgk person ID]], [[:d:Property:P10447|Pamyat Naroda ID]], [[:d:Property:P10448|Traveloka hotel ID]], [[:d:Property:P10450|police zone ID (Belgium)]], [[:d:Property:P10451|Berlin Street ID]], [[:d:Property:P10452|Renacyt ID]], [[:d:Property:P10453|VGTimes ID]], [[:d:Property:P10454|CineCartaz film ID]], [[:d:Property:P10455|JeuxActu ID]], [[:d:Property:P10456|Urban Electric Transit country ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Агрегатируется с|Агрегатируется с]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Observer|Observer]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/traveloka activities ID|traveloka activities ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/tiket to-do ID|tiket to-do ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TEIS ID|TEIS ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OBD Memorial ID|OBD Memorial ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hrono.ru article ID|Hrono.ru article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/db.narb.by ID|db.narb.by ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shopee Shop ID|Shopee Shop ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grab Food ID|Grab Food ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/US trademark serial number|US trademark serial number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scottish Built Ships ID|Scottish Built Ships ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/trivago hotel ID|trivago hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/skyscanner hotel ID|skyscanner hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Agoda Hotel Numeric ID|Agoda Hotel Numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/pravo.gov.ru ID|pravo.gov.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NGO Darpan ID|NGO Darpan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Library of Parliament of Canada riding ID|Library of Parliament of Canada riding ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Booking.com numeric ID|Booking.com numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WIPO Pearl term ID|WIPO Pearl term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/United Russia member ID|United Russia member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repetti on-line ID|Repetti on-line ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nice Classification ID|Nice Classification ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IxTheo ID|IxTheo ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4uRW Use of free software license for describing software] ([https://twitter.com/imakefoss/status/1499320677035356161 source]) *** [https://w.wiki/4uH4 Count of latest available Twitter follower count for different programming languages] ([https://twitter.com/imakefoss/status/1499040164324294661 source]) *** [https://w.wiki/4uDw Timeline of programming languages and their paradigms] ([https://twitter.com/imakefoss/status/1499000390456684545 source]) *** [https://w.wiki/4uyY Most popular programming language on Wikipedia with multilingual articles] ([https://twitter.com/imakefoss/status/1500077433567027200 source]) *** [[d:User:Märt Põder/Russian TV channels from and about Russia|Russian TV channels from and about Russia]] ([https://twitter.com/trtram/status/1498561371595804673 source]) *** [https://w.wiki/4uvo Places of birth of people named "Désirée"] ([https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Talk:Q919943&uselang=en source]) *** [https://w.wiki/4vAW People in the Père-Lachaise cemetery who were born in a city that is or was in Ukraine] ([https://twitter.com/Pyb75/status/1500405994723188736 source]) *** [https://w.wiki/4uTb Properties linking between a church and its saint] ([https://twitter.com/belett/status/1499370059466256392 source]) * '''Development''' ** Data Reuse Days: Preparing for the upcoming [[d:Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]]. Join us! A lot of exciting sessions are coming together. ** Lexicographical data: Continued work on the new Special:NewLexeme page. We are getting close to the point where it can create a Lexeme. ** REST API: Continuing to work on the first endpoint to read Item data. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 03 07|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:23, 7 മാർച്ച് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22912023 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #511 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [[d:Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]], on March 14-24: you can select the sessions you'd like to join among the many presentations, workshops and discussions [https://diff.wikimedia.org/calendar/month/2022-03/?tribe_tags%5B0%5D=13446 in the schedule]. You can also look at [[d:Wikidata:Project_chat/Archive/2022/03#Data_Reuse_Days:_35_sessions_to_discover_how_Wikidata's_data_is_reused_in_cool_projects|a selection of sessions]] based on your areas of interest. *** LIVE Wikidata editing #75 - [https://www.youtube.com/watch?v=4y8YKy-RA-E YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3195074454111043/ Facebook], March 19th at 19:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#98|Online Wikidata meetup in Swedish #100(!)]], March 20th at 13.00 UTC *** [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Bug Triage Hour focused on data reuse]], March 23rd *** [https://www.facebook.com/SQWikimediansUG/posts/1353788765045262 Wikidata 101 workshop] (in Albanian language) March 15th at 10 o'clock at the Faculty of Economics, University of Tirana *** [https://www.prnewswire.com/news-releases/ontotext-webinar---graphdb-as-company-data-central-301499365.html Ontotext Webinar - GraphDB as Company Data Central] - "How GraphDB can help you create a graph model of your data and enrich it with reference data". March 17th ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #33, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=33 Furniture] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/tour-de-frances-history-at-a-glance History of the Tour de France]: a notebook to explore the history of the tour de France in three charts. *** [https://zenodo.org/record/6347127#.Yi0CNn_MKV4 A dataset of scholarly journals in wikidata : (selected) external identifiers] *** [https://diff.wikimedia.org/2022/03/06/getting-all-the-government-agencies-of-the-world-structured-in-wikidata/ Getting all the government agencies of the world structured in Wikidata] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2202.14035.pdf ParaNames: A Massively Multilingual Entity Name Corpus] (built using Wikidata) ** Videos *** Breton Lexicographic data SPARQL queries (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=A_w-ldZRDGU YouTube] *** Wikidata SPARQL session (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=93Pttug3DL0 YouTube] *** moreIdentifiers UseAsRef gadget (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=QMOaziJdGHo YouTube] *** Wikidata working hour - QuickStatements (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=NQKy-z9RXNI YouTube] *** Graph data formats: Common RDF vocabularies (in Czech) - [https://www.youtube.com/watch?v=KcAFlv2cyBY YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Nikki/LexemeTranslations.js|User:Nikki/LexemeTranslations.js]] is a userscript that shows translations for a lexeme. The translations are inferred from statements on senses, such as [[:d:Property:P5137|item for this sense (P5137)]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** WDQS outage on 06 March: users may have unexpectedly had requests blocked. Incident report [https://wikitech.wikimedia.org/wiki/Incident_documentation/2022-03-06_wdqs-categories here]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10422|Ghana Place Names URL]], [[:d:Property:P10449|trained by]], [[:d:Property:P10464|KLADR ID]], [[:d:Property:P10476|identifies]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10415|TVSA actor ID]], [[:d:Property:P10416|Künstlerdatenbank ID]], [[:d:Property:P10417|Culture.ru person ID]], [[:d:Property:P10418|Naver VIBE track ID]], [[:d:Property:P10419|LastDodo-area-identifier]], [[:d:Property:P10420|Index to Organism Names ID]], [[:d:Property:P10421|ELF code]], [[:d:Property:P10423|Historical Topography of Cultural Heritage object ID]], [[:d:Property:P10424|Refuge.tokyo video game ID]], [[:d:Property:P10425|Trip.com hotel ID]], [[:d:Property:P10426|tiket.com hotel ID]], [[:d:Property:P10427|PegiPegi Hotel ID]], [[:d:Property:P10428|parliament.uk member ID]], [[:d:Property:P10429|RODI-DB player ID]], [[:d:Property:P10430|HockeySlovakia.sk player ID]], [[:d:Property:P10431|Portable Antiquities Scheme object type identifier]], [[:d:Property:P10432|MovieMeter series ID]], [[:d:Property:P10433|Gesher Theatre Archive person ID]], [[:d:Property:P10434|Gesher Theatre Archive play ID]], [[:d:Property:P10435|Euro NCAP ID]], [[:d:Property:P10436|Drammen city encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10437|GoHa.ru ID]], [[:d:Property:P10438|Norwegian thesaurus on genre and form identifier]], [[:d:Property:P10439|Qichacha firm ID]], [[:d:Property:P10440|WorldFootball.net match ID]], [[:d:Property:P10441|Michigan Legislative Bio ID]], [[:d:Property:P10442|hostelworld hostel ID]], [[:d:Property:P10443|Viciebsk Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10444|Encyclopedia of Russian avant-garde ID]], [[:d:Property:P10445|NetEase Music artist ID]], [[:d:Property:P10446|Chgk person ID]], [[:d:Property:P10447|Pamyat Naroda ID]], [[:d:Property:P10448|Traveloka hotel ID]], [[:d:Property:P10450|police zone ID (Belgium)]], [[:d:Property:P10451|Berlin Street ID]], [[:d:Property:P10452|Renacyt ID]], [[:d:Property:P10453|VGTimes ID]], [[:d:Property:P10454|CineCartaz film ID]], [[:d:Property:P10455|JeuxActu ID]], [[:d:Property:P10456|Urban Electric Transit country ID]], [[:d:Property:P10457|Change.org decision maker ID]], [[:d:Property:P10458|Podchaser episode ID]], [[:d:Property:P10459|Rusactors actor ID]], [[:d:Property:P10460|Rusactors film ID]], [[:d:Property:P10461|Dumbarton Oaks object ID]], [[:d:Property:P10462|Encyclopedia of Russian America ID]], [[:d:Property:P10463|Dansk Navneleksikon ID]], [[:d:Property:P10465|CiteSeerX person ID]], [[:d:Property:P10466|CNKI author ID]], [[:d:Property:P10467|naturkartan.se ID]], [[:d:Property:P10468|HaBima Archive play ID]], [[:d:Property:P10469|HaBima Archive person ID]], [[:d:Property:P10470|Vedomosti company ID]], [[:d:Property:P10471|Grab Food restaurant ID]], [[:d:Property:P10472|Chinese School Identifier]], [[:d:Property:P10473|Drevo Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10474|svpressa.ru person ID]], [[:d:Property:P10475|GameMAG ID]], [[:d:Property:P10477|ICQ user ID]], [[:d:Property:P10478|Scottish Built Ships ID]], [[:d:Property:P10479|histrf.ru person ID]], [[:d:Property:P10480|symogih.org ID]], [[:d:Property:P10481|Mapping Manuscript Migrations manuscript ID]], [[:d:Property:P10482|US trademark serial number]], [[:d:Property:P10483|NLC Bibliography ID (foreign-language)]], [[:d:Property:P10484|GoFood restaurant ID]], [[:d:Property:P10485|Official Internet Portal of Legal Information ID]], [[:d:Property:P10486|Bavarian Monument Map Object-ID (building ensemble)]], [[:d:Property:P10487|skyscanner hotel ID]], [[:d:Property:P10488|NGO Darpan ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Observer|Observer]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant spectacle Les Archives du spectacle|identifiant spectacle Les Archives du spectacle]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Supports qualifier 2|Supports qualifier 2]], [[:d:Wikidata:Property proposal/franchisor|franchisor]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Exhibited Creator|Exhibited Creator]], [[:d:Wikidata:Property proposal/colocated with|colocated with]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/trivago hotel ID|trivago hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Agoda Hotel Numeric ID|Agoda Hotel Numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Library of Parliament of Canada riding ID|Library of Parliament of Canada riding ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Booking.com numeric ID|Booking.com numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WIPO Pearl term ID|WIPO Pearl term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/United Russia member ID|United Russia member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repetti on-line ID|Repetti on-line ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Nice Classification ID|Nice Classification ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IxTheo ID|IxTheo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of China ID (Third Edition)|Encyclopedia of China ID (Third Edition)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MovieMeter TV season ID|MovieMeter TV season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MangaDex title ID|MangaDex title ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/1905.com film ID|1905.com film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/1905.com star ID|1905.com star ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stan Radar dossier ID|Stan Radar dossier ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Italian Women Writers ID|Italian Women Writers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Championat.com ID|Championat.com ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arachne entity ID|Arachne entity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Friuli-Venezia Giulia IDs|IRIS Friuli-Venezia Giulia IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sport24.ru team ID|Sport24.ru team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Sport24.ru person ID|Sport24.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SINGULART artist ID|SINGULART artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AlloCiné TV season ID|AlloCiné TV season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Virginia Burgesses and Delegates Database ID|Virginia Burgesses and Delegates Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arizona Legislators Then and Now ID|Arizona Legislators Then and Now ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VideoGameGeek developer ID|VideoGameGeek developer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ubereats store ID|ubereats store ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FamousFix topic ID|FamousFix topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FAOTERM ID|FAOTERM ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RSPA Ancient authors ID|RSPA Ancient authors ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RSPA Modern authors ID|RSPA Modern authors ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ImagesDéfense ID|ImagesDéfense ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Parcours de vies dans la Royale ID|Parcours de vies dans la Royale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILO code|ILO code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Culture.ru institutes ID|Culture.ru institutes ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Proza.ru author ID|Proza.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Stihi.ru author ID|Stihi.ru author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TV Maze season ID|TV Maze season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Virginia Tech Dendrology Factsheets ID|Virginia Tech Dendrology Factsheets ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Boobpedia ID|Boobpedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Leafsnap ID|Leafsnap ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/neftegaz.ru person ID|neftegaz.ru person ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4wUf Properties describing Art UK artworks] ([https://twitter.com/heald_j/status/1502315047573495808 source]) *** [https://w.wiki/4wu3 Timeline of victims of the 2022 Russian invasion of Ukraine] *** [https://w.wiki/4wPm Population of countries that share a border with Russia] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1502208355263201284 source]) *** [https://w.wiki/4wGt Audio pronunciation of places in Wales] ([https://twitter.com/WIKI_NLW/status/1501955765782732800 source]) *** [https://w.wiki/4wDu Things with a national gallery of Scotland ID where the artist was or is a woman] ([https://twitter.com/lirazelf/status/1501915958289567745 source]) *** [https://w.wiki/4vm9 Software with gender information of developer, designer and the person named after] [https://twitter.com/jsamwrites/status/1501160556736172034 source] * '''Development''' ** Getting ready for Data Reuse Days ** Mismatch Finder: Discussing the next batches of potential mismatches with MusicBrainz data and some remaining Freebase data ** Lexicographical data: Continuing work on the basic version of the new Special:NewLexeme page, focusing on putting in the base data about the new Lexeme ** REST API: Continuing coding on the basic version of the GET Item endpoint [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 03 14|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:42, 14 മാർച്ച് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=22991193 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #512 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/PodcastBot|PodcastBot]]. Task/s: Upload new podcast episodes, extract: title, part of the series, has quality (explicit episode), full work available at (mp3), production code, apple podcast episode id, spotify episode ID. Regex extraction: talk show guest, recording date (from description) *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/AradglBot|AradglBot]]. Task/s: Create between 100,000 and 200,000 new lexemes in Aragonese language Q8765 ** Closed request for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/EnvlhBot 3|EnvlhBot 3]] (approved). Task/s: add dictionaries IDs to French lexemes * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** Tuesday, March 22 at 9AM UTC: first [[c:Commons:OpenRefine#Join_OpenRefine_meetups_and_office_hours|online OpenRefine office hour]] for Wikimedians. [[c:Commons:OpenRefine#Join_OpenRefine_meetups_and_office_hours|Find the Zoom link and dates/times for next office hours here]]! *** Next [[d:Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Christian Boulanger on extracting open citation data for [https://www.lhlt.mpg.de/2514927/03-boulanger-legal-theory-graph legal theory graph project]. [https://docs.google.com/document/d/1CD0DidHKOEP1uIw9xX8x2buualVRjYQmHu1oSMAwxVw/edit Agenda with call link], March 22. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #34, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=34 Geometry] *** [[d:Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]], on March 14-24: you can select the sessions you'd like to join among the many presentations, workshops and discussions [https://diff.wikimedia.org/calendar/month/2022-03/?tribe_tags%5B0%5D=13446 in the schedule]. For a recap of the event so far: **** a selection of sessions are recorded, you can find the [https://youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm videos here] or [[d:Wikidata:Status_updates/2022_03_21#Press,_articles,_blog_posts,_videos|below]] **** speakers will progressively add their slides in this [[commons:Category:Data_Reuse_Days_2022_presentations|Commons category]] **** all notes and Q&A of sessions are archived here: [[d:Wikidata:Events/Data_Reuse_Days_2022/Outcomes/notes|Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022/Outcomes/notes]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://lucaswerkmeister.de/posts/2022/03/20/mw-lua-for-non-lua-programmers/ MediaWiki Lua for non-Lua programmers] by [[d:User:Lucas Werkmeister|Lucas Werkmeister]] *** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2022/03/17/kohesio-eu-european-commission-goes-open-source/ Kohesio.eu: European Commission goes Open Source] ** Videos *** Ongoing DataReuseDays 2022 - YouTube **** [https://www.youtube.com/watch?v=Hx1LXCqfD60&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=2 Lightning talks] **** [https://www.youtube.com/watch?v=qqQwC70Kyd8&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=3 Wikidata for performing and visual arts] **** [https://www.youtube.com/watch?v=3ZXDdA5V0xE&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=4 Wikxhibit] **** [https://www.youtube.com/watch?v=L6KrBraWgdw&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=5 How to retrieve Wikidata’s data?] **** [https://www.youtube.com/watch?v=HqrEfvRo1iU&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=6 Best practices for reusing Wikidata’s data] **** [https://www.youtube.com/watch?v=G7ChC1pplik&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=7 Building a simple web app using Wikidata data] **** [https://www.youtube.com/watch?v=kNDkajxN_mc&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=8 Biohackathon: report on reviewing Wikidata subsetting method] **** [https://www.youtube.com/watch?v=YnBgFeTIHgQ&list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm&index=9 GeneWiki: The Wikidata Integrator] *** Cartographier des données de Wikidata avec Umap (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=wbm4b1-XBmU YouTube] *** Mapping Einstein Researchers on Wikidata (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=oYCKLQRQmzQ YouTube] * '''Tool of the week''' ** [http://linkedpeople.net Linked People project] let's you explore the family trees of all known people at Wikipedia/Wikidata. ** [https://lubianat.github.io/gene-wordle/ Gene of the Day] (gene-wordle) uses Wikidata for gene names and crafting an answer list by number of sitelinks. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** There are Rapid Grants available for local meetups during the Wikimedia Hackathon 2022 from May 20-May 22. [[mw:Wikimedia_Hackathon_2022#Local_Meetup_Grants|Apply to host a social for your local community]]. The deadline to apply is March 27, 2022. ** [https://twitter.com/MagnusManske/status/1504079153246703618 Magnus made a recent Mix’n’match improvement]: List of Wikidata properties (incomplete) that could have a MnM catalog, to help create one, or tag as difficult etc. ** [[d:User:Andrew Gray|Andrew]] [https://twitter.com/generalising/status/1503477948057333767 put together a guide] to writing SPARQL queries for the Wikidata MPs project. [[d:Wikidata:WikiProject British Politicians/Building Queries|Wikidata:WikiProject British Politicians/Building Queries]] ** The [[d:Special:PermanentLink/1600003660#Proposed config change: remove changetags right from users|proposed config change]] to remove the <code>changetags</code> right from users – so that they can apply change tags to their own actions as they are made, but not change the tags of other actions after the fact anymore – has been deployed. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10502|State Heraldic Register of the Russian Federation ID]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10489|LDT @ Library Name Authority ID]], [[:d:Property:P10490|LDT @ Library Subject Terms Authority ID]], [[:d:Property:P10491|LDT @ Library Classification Authority ID]], [[:d:Property:P10492|USP Production Repository ID]], [[:d:Property:P10493|Transilien ID]], [[:d:Property:P10494|United Russia member ID]], [[:d:Property:P10495|MovieMeter TV season ID]], [[:d:Property:P10496|Joshua Project people group ID]], [[:d:Property:P10497|Moscow Street ID]], [[:d:Property:P10498|Moscow area ID]], [[:d:Property:P10499|vc.ru company ID]], [[:d:Property:P10500|Repetti on-line ID]], [[:d:Property:P10501|Cybersport.ru ID]], [[:d:Property:P10503|Québec Enterprise Number]], [[:d:Property:P10504|Discover Moscow ID]], [[:d:Property:P10505|ArTS author ID]], [[:d:Property:P10506|IRIS UNIUD author ID]], [[:d:Property:P10507|Game Informer ID]], [[:d:Property:P10508|Ligue 2 player ID]], [[:d:Property:P10509|Femiwiki ID]], [[:d:Property:P10510|Arachne entity ID]], [[:d:Property:P10511|VideoGameGeek developer ID]], [[:d:Property:P10512|Encyclopedia of Krasnoyarsk Krai ID]], [[:d:Property:P10513|Oregon State Parks ID]], [[:d:Property:P10514|Washington State Parks ID]], [[:d:Property:P10515|Sport24.ru person ID]], [[:d:Property:P10516|SINGULART artist ID]], [[:d:Property:P10517|eBru ID]], [[:d:Property:P10518|ICCROM authority ID]], [[:d:Property:P10519|Legal entity registered by the Ministry of Culture of the Czech Republic ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bhashakosha pp.|Bhashakosha pp.]], [[:d:Wikidata:Property proposal/local education level|local education level]], [[:d:Wikidata:Property proposal/hours per week|hours per week]], [[:d:Wikidata:Property proposal/education level|education level]], [[:d:Wikidata:Property proposal/time allocation|time allocation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/grading system|grading system]], [[:d:Wikidata:Property proposal/grade|grade]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED-ALevel|ISCED-ALevel]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED category orientation|ISCED category orientation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED Broad Field|ISCED Broad Field]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED Narrow Field|ISCED Narrow Field]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED Detailed Field|ISCED Detailed Field]], [[:d:Wikidata:Property proposal/competency|competency]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sessions per week|sessions per week]], [[:d:Wikidata:Property proposal/applies to work|applies to work]], [[:d:Wikidata:Property proposal/rack system|rack system]], [[:d:Wikidata:Property proposal/maintains consistent linking to|maintains consistent linking to]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Kramerius of Regional Library in Pardubice UUID|Kramerius of Regional Library in Pardubice UUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USA Track & Field (www.usatf.org) athlete ID|USA Track & Field (www.usatf.org) athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GuideStar India Organisations-ID|GuideStar India Organisations-ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DACS ID (2022)|DACS ID (2022)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/marriott hotel ID|marriott hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant Epigraphie|identifiant Epigraphie]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Salzburger Literatur Netz ID|Salzburger Literatur Netz ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Literatur Netz Oberösterreich ID|Literatur Netz Oberösterreich ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPNI ID|CPNI ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/QQ Music album ID|QQ Music album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/QQ Music song ID|QQ Music song ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/eSbírky institution ID|eSbírky institution ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Atlante Beni Culturali Calabria item ID|Atlante Beni Culturali Calabria item ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Atlante Beni Culturali Calabria cultural place ID|Atlante Beni Culturali Calabria cultural place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zotero ID|Zotero ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/World of Waterfalls ID|World of Waterfalls ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4yCg Signature images from Wikidata (change the view to “map” to see the signatures arranged by the person’s place of birth!] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1504249791643013124 source]) *** [https://w.wiki/4x8g Count of UK lake items with a 'UK Lakes Portal ID' (P7548) property statement] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1503581042812362754 source]) *** [https://w.wiki/4w$k Travel reports by Alfred Brehm as timeline] ([https://twitter.com/diedatenlaube/status/1503383657989517315 source]) *** [https://w.wiki/4yHx Timeline for the Apple "M" series of Systems on a Chip (SoC)] *** [https://w.wiki/4yCU Religion of men named “Maria” (as one of their given names)] ([https://twitter.com/sandpapier/status/1505611447048544256 source]) *** [https://w.wiki/4xyY Shortest rail link between Narvik and Singapore (passing through Finland and Kazakhstan]) *** [https://w.wiki/4yPA Map of institutions where "where people who studied there" have created written works whose main subject is knowledge graph (Q33002955), knowledge base (Q515701) and (Q33002955)] *** [https://w.wiki/4x75 Colonies of Africa with their or their “main state”’s official language and ISO code] * '''Development''' ** Lexicographical data: We're continuing with the work on the new Special:NewLexeme page. We worked on saving a valid new Lexeme with the new page. We are now focusing on the suggesters for language and lexical category so editors can select the right Item for them. ** Data Reuse Days: We ran sessions on how to use Wikidata's data programmatically and the best practices around it. Slides and videos are available already (see above). ** REST API: Continuing coding on the basic version of the GET Item endpoint. We have the very initial version of the get item endpoint ready and are now adding more parameters to it. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 03 21|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:15, 21 മാർച്ച് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23022162 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #513 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.03.31 next Wikibase live session] is 15:00 UTC on Thursday 31st March 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** [https://www.twitch.tv/belett Live Wikidata editing on Twitch] and in French by Vigneron, March 29 at 19:00 CEST (UTC+2) *** ArtandFeminism 2022 editathon by [[d:User:Achiri Bitamsimli|Achiri Bitamsimli]]. Theme: Add Dagbani labels and descriptions of female lawyers in West Africa. Date: April 1st, 2022 - March 8th, 2022. Location: Tamale College of Education, Ghana. Time: 9:00am — 9:00pm UTC. [https://artandfeminism.org/edit_a_thon/artandfeminism-2022-in-ghana-notable-female-lawyers-in-west-africa/ Register]. *** LIVE Wikidata editing #77 - [https://www.youtube.com/watch?v=z9CqmS9jzEo YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3206229169662238/ Facebook], April 2nd at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#102|Online Wikidata meetup in Swedish #102]], April 3rd at 12.00 UTC *** [[d:Wikidata:WikiProject_Cultural_venues/Datathon|Cultural Venues Datathon]]: April 25 - May 2, 2022. This online editing event is organized by the Canadian Association for the Performing Arts, LaCogency and many partners, with support from Wikimedia Foundation Alliances Fund. Guided editing sessions will be facilitated [https://linkeddigitalfuture.ca/cultural-venues-datathon/ in English] and [https://linkeddigitalfuture.ca/fr/datathon-des-lieux-culturels/ in French]. *** The [[m:Celtic Knot Conference 2022|Celtic Knot Conference]], dedicated to underrepresented languages on the Wikimedia projects, with a focus on Wikidata, will take place online and onsite on July 1-2, 2022. ** Ongoing: *** Wikimedia Indonesia's ''Datathon'' program under [[m:Wikimedia Indonesia/Bulan Wiki Perempuan 2022|2022 Wiki Women's Month]] started on March 18th 18:00 UTC+7 and will last until March 25th 23:59 UTC+7. 70+ users enrollled. [[d:Wikidata:WikiProject Indonesia/Kegiatan/Datathon|Page]]. ***Weekly Lexemes Challenge #35, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=35 Water] ** Past: *** Two Wikidata Training (''Kelas Wikidata'') on [[m:Wikimedia Indonesia/Bulan Wiki Perempuan 2022|2022 Wiki Women's Month]] were held online on March 12th and 13th. *** [[d:Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022|Data Reuse Days]]. For a recap of the event: **** a selection of sessions are recorded, you can find the [https://youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm videos here] or [[d:Wikidata:Status_updates/2022_03_28#Press,_articles,_blog_posts,_videos|below]] **** speakers will progressively add their slides in this [[commons:Category:Data_Reuse_Days_2022_presentations|Commons category]] **** all notes and Q&A of sessions are archived here: [[d:Wikidata:Events/Data_Reuse_Days_2022/Outcomes/notes|Wikidata:Events/Data Reuse Days 2022/Outcomes/notes]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2022/03/18/lexicographical-data-for-language-learners-the-wikidata-based-app-scribe/ Lexicographical Data for Language Learners: The Wikidata-based App Scribe] *** [https://wikimedia.org.au/wiki/Inaugural_Wikidata_Fellows_announced Inaugural Wikidata Fellows announced, Wikimedia Australia] *** [https://wikiedu.org/blog/2022/03/22/wikidatas-lexemes-sparked-this-librarians-interest/ Wikidata’s lexemes sparked this librarian’s interest] *** [https://observablehq.com/@pac02/actress-singers-and-actor-singers-do-actresses-become-sing Actress-singers and actor-singers: do actresses become singers and singers become actors?] fact checking an intuition using Wikidata *** [https://americanart.si.edu/blog/wikidata-artists Building a Web of Knowledge Through Wikidata] ** Presentations *** [https://www.bjonnh.net/share/20220320_acs/ LOTUS, Beyond drug discovery: Breaking the boundaries of natural products information], at the {{Q|247556}} Spring 2022 meeting ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2202.11361.pdf "Exploratory Methods for Relation Discovery in Archival Data"] - a holistic approach to discover relations in art historical communities and enrich historians’ biographies and archival descriptions, based on Wikidata ** Videos *** DataReuseDays 2022 concluded. (see [[d:Wikidata:Status_updates/2022_03_28#Events|past events above]] for a [https://youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejNaZk15ybdHNWY8z-FyunRm full list of the recorded sessions]) *** A simple demonstration of search using QAnswer software for the disability wikibase knowledge graph - [https://www.youtube.com/watch?v=LgCgEje-kiM YouTube] *** FAIR and Open multilingual clinical trials in Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=5yRhCENeezQ YouTube] *** Using Mix'n'match (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=gZ53x5GcfmE YouTube] *** A Triangular Connection Libraries' Wikidata projects on names, collections and users - [https://www.youtube.com/watch?v=wqDgZJaVj20 YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://apps.apple.com/app/scribe-language-keyboards/id1596613886 Scribe] is a keyboard extension based on lexicographical data that can help users remember grammar rules (see [[d:Wikidata:Status_updates/2022_03_28#Press,_articles,_blog_posts,_videos|blogpost above]]). ** [https://worldleh.talaios.coop/ WorldlEH] is a wordle clone in Basque. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Status update about what was achieved for each of the Wikibase related 2021 development goals has been published: [[d:Wikidata:Development plan/archive2021/status updates|Wikidata:Development plan/archive2021/status updates]] ** Call for Mentors: [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa| Wiki Mentor Africa]] is a mentorship project for tool creators/contributors. Interested to become a mentor (experienced tool creators/contributors), please visit this [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa/Mentor%27s_Room| page]]! ** Wikidata now has over 1,600,000,000 edits! The milestone edit was made by [[d:User:Ruky Wunpini|Ruky Wunpini]]. ** [https://www.kb.nl/over-ons/projecten/wikipedia-wikimedia The Dutch National Library has a new website with more info on their use of the Wikimedia Projects including their work with Wikidata]. ** 2 months paid internship vacancy is available for Wikimedia Indonesia technology division. Registration is open until March 27th. [https://twitter.com/wikidataid/status/1506113550460530691 Announcement]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10527|documentation files at]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10516|SINGULART artist ID]], [[:d:Property:P10517|eBru ID]], [[:d:Property:P10518|ICCROM authority ID]], [[:d:Property:P10519|Legal entity registered by the Ministry of Culture of the Czech Republic ID]], [[:d:Property:P10520|Rekhta book ID]], [[:d:Property:P10521|ILO code]], [[:d:Property:P10522|reddoorz hotel ID]], [[:d:Property:P10523|Naver VIBE video ID]], [[:d:Property:P10524|SberZvuk artist ID]], [[:d:Property:P10525|Italian Women Writers ID]], [[:d:Property:P10526|RBC company ID]], [[:d:Property:P10528|Madrean Discovery Expeditions Flora Database ID]], [[:d:Property:P10529|Madrean Discovery Expeditions Fauna Database ID]], [[:d:Property:P10530|Encyclopedia of Transbaikalia ID]], [[:d:Property:P10531|Encyclopedia of Transbaikalia person ID]], [[:d:Property:P10532|Booking.com numeric ID]], [[:d:Property:P10533|Agoda hotel numeric ID]], [[:d:Property:P10534|Australian Reptile Online Database ID]], [[:d:Property:P10535|RSPA modern authors ID]], [[:d:Property:P10536|RSPA ancient authors ID]], [[:d:Property:P10537|1905.com film ID]], [[:d:Property:P10538|Leafsnap ID]], [[:d:Property:P10539|ImagesDéfense ID]], [[:d:Property:P10540|TASS Encyclopedia person ID]], [[:d:Property:P10541|TASS Encyclopedia country ID]], [[:d:Property:P10542|TASS Encyclopedia tag ID]], [[:d:Property:P10543|WIPO Pearl term ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/maintains consistent linking to|maintains consistent linking to]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ocupante de / occupant of|ocupante de / occupant of]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/World of Waterfalls ID|World of Waterfalls ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New IDU properties|New IDU properties]], [[:d:Wikidata:Property proposal/My World@Mail.Ru ID|My World@Mail.Ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BillionGraves grave ID|BillionGraves grave ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio Storico Intesa Sanpaolo|Archivio Storico Intesa Sanpaolo]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GEMET ID|GEMET ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia del Novecento ID|Enciclopedia del Novecento ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Trovo ID|Trovo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Invasive.org species ID|Invasive.org species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ihg Hotel ID|ihg Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Monoskop article ID|Monoskop article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Monde journalist ID|Le Monde journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Libération journalist ID|Libération journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Parisien journalist ID|Le Parisien journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Les Échos journalist ID|Les Échos journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Humanité journalist ID|L'Humanité journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Opinion journalist ID|L'Opinion journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Figaro journalist ID|Le Figaro journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Présent author ID|Présent author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aldiwan poet ID|Aldiwan poet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aldiwan poem ID|Aldiwan poem ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Jewish Cemetery Project ID|International Jewish Cemetery Project ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4JHa Wikidata knowledge graph of Elizabeth Keckley, dressmaker to U.S. First Lady Mary Todd Lincoln] ([https://twitter.com/fuzheado/status/1506380715985887241 source]) *** [https://w.wiki/4yJM Women who served as defense ministers in various countries] ([https://twitter.com/wikimediaid/status/1506212109381644292 source]) *** [https://w.wiki/4zVn UK MPs who had paired names (e.g. Owen Thomas / Thomas Owen)] ([https://twitter.com/generalising/status/1507443437200678918 source]) *** [https://w.wiki/4yr2 List of properties associated with items that are class/subclass of File Format] ([https://twitter.com/beet_keeper/status/1506625658490871819 source]) *** [https://w.wiki/4zGb Table frequency of properties used in instances of public libraries] * '''Development''' ** [Significant Change]: [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/3LA6FDOZGSK6HSQY73XCFNT4BTYWOY64/ wbsearchentities changed to explicitly return display terms and matched term] ** Lexicographical data: Working on the lookup for language and lexical category and displaying potential errors during Lexeme creation ** Improved the API response of the wbsearchentities endpoint by adding the language to the labels and descriptions in the API response ([[phab:T104344]]) ** Data Reuse Days: Second and final week - organized, attended and held a few sessions incl. bug triage hour and pink pony session ** REST API: Continuing work on getting the the data of an Item, we almost have filtering of the data returned by the API and basic error handling is in place. Next up: not returning the data if the client already has the most recent data, and authentication [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 03 28|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:00, 28 മാർച്ച് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23050404 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #514 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/APSbot 4|APSbot 4]]: Task/s: Regularly create organizations from the Research Organization Registry (ROR - https://ror.org/) that are missing in Wikidata. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next [[d:Wikidata:WikiProject_Linked_Data_for_Production#LD4-Wikidata_Affinity_Group|Linked Data for Libraries LD4 Wikidata Affinity Group]] call: Adam Schiff (University of Washington), Tyler Rogers (San Diego State University), Julia Gilmore (University of Toronto) on documenting buildings on academic campuses. [https://docs.google.com/document/d/1hSlr8GTlk_Q-bE5n1oCxXBncuCPHnqESWMR0oQcuGYA/edit Agenda with call link], April 5. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/AWS4SV3TQUS4CZMOB6YH3ML5AIZ6WOEZ/ Wikimedia Research Office Hours April 5, 2022] *** [https://linkeddigitalfuture.ca/event/atelier-pratique-wikidata-produire-un-element-wikidata-relie-aux-productions-en-danse-ou-en-theatre/ Wikidata items about theatre and dance productions], April 6 (in French). The same workshop will be offered [https://linkeddigitalfuture.ca/wikidata-workshops-season-2/ in English] on May 4. *** Talk to the Search Platform / Query Service Team—April 6th, 2022. Date: Wednesday, April 6th, 2022 Time: 15:00-16:00 GMT / 08:00-09:00 PDT / 11:00-12:00 EDT / 16:00-17:00 WAT / 17:00-18:00 CEST [https://etherpad.wikimedia.org/p/Search_Platform_Office_Hours Etherpad] *** Art+Feminism Community Hours. Theme: [https://artandfeminism.org/panel/community-hours-af-event-metrics/ Add your Event Data to Wikidata]. April 9 at 2pm UTC! ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #36, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=36 Family] ** Past: Wikibase live session (March 2022) [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.03.31 log] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikiedu.org/blog/2022/03/30/property-exploration-how-do-i-learn-more-about-properties-on-wikidata/ Property exploration: How do I learn more about properties on Wikidata?] *** [https://news.ucsc.edu/2022/03/nlp-liveperson-fellowships.html UCSC Ph.D. students dive deep into engineering open-domain dialogue AI with the support of industry partners]. "...''aims to develop a better system for entity linking, the connection of entities like “Lebron James” or “the Earth” to their various meanings in an existing database of knowledge – in this case, Wikidata''..." *** [https://news.illinoisstate.edu/2022/03/highlighting-linked-data-projects/ Highlighting linked data projects]. "...''Cornell University Library, Stanford Libraries, and the School of Library and Information Science at the University of Iowa are engaging in the grant-funded Linked Data for Production project. Broadly, the project uses linked data to show patrons information from outside sources (such as Wikidata) and build longer, more nuanced links between resources''". ** Videos *** The Share-VDE project and its relationship with Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=GVpHdphLvCU YouTube] *** Create a Wikidata page from scratch (in French) - [https://www.youtube.com/watch?v=vHed6VZBVFI YouTube] *** Clinical Trials, Wikidata and Systems Biology (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=dsYr0PGCW0M YouTube] *** New WikidataCon 2021 videos uploaded on YouTube **** [https://www.youtube.com/watch?v=qK5rwhvDj_8 Your favorite interface gadgets on Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=1nZxY4r5KQs Wikidata Query Service scaling challenges] **** [https://www.youtube.com/watch?v=VlUfGhPblGo Decolonizing Wikidata: Q&A session] **** [https://www.youtube.com/watch?v=gDZpdfbFVpk Wikidata et l’écosystème de données ouvertes liées pour les arts de la scène] (in French) **** [https://www.youtube.com/watch?v=SaPEb_LMHKk Respectfully representing Indigenous knowledge in Wikidata] ** Other *** FAIR cookbook's recipe "[https://faircookbook.elixir-europe.org/content/recipes/findability/registeringDatasets How to Register a Dataset with Wikidata]" *** OpenRefine will soon hold its two-yearly survey again. [https://groups.google.com/g/openrefine/c/cBO2EWsCkME Who wants to help translate the survey to their language]? It will take around 45 minutes. There are already translations underway in Spanish and Dutch. Contact [[User:SFauconnier]] if you want to help! * '''Tool of the week''' ** [http://Kyrksok.se Kyrksok.se] is an app about Swedish churches based on Wikidata. ** [https://wikimedia.qanswer.ai/ QAnswer] is a question answering system based on Wikidata and other projects. ''Who was the first to create liquid helium?'' [https://wikimedia.qanswer.ai/qa/full?question=who+was+the+first+to+create+liquid+helium&lang=en&kb=wikidata%2Cwikipedia&user=open Try it!] * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS-scaling-update-mar-2022#Wikidata_Query_Service_scaling_update%2C_March_2022|Wikidata Query Service scaling update, March 2022]] is now available. ** [[d:Wikidata:SPARQL_query_service/WDQS_backend_alternatives|WDQS backend alternatives paper]] with shortlist of options have been published. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10544|cantilever sign]], [[:d:Property:P10551|supports qualifier]], [[:d:Property:P10564|APE code]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10534|Australian Reptile Online Database ID]], [[:d:Property:P10535|RSPA modern authors ID]], [[:d:Property:P10536|RSPA ancient authors ID]], [[:d:Property:P10537|1905.com film ID]], [[:d:Property:P10538|Leafsnap ID]], [[:d:Property:P10539|ImagesDéfense ID]], [[:d:Property:P10540|TASS Encyclopedia person ID]], [[:d:Property:P10541|TASS Encyclopedia country ID]], [[:d:Property:P10542|TASS Encyclopedia tag ID]], [[:d:Property:P10543|WIPO Pearl term ID]], [[:d:Property:P10545|Arizona State Legislators: Then & Now ID]], [[:d:Property:P10546|db.narb.by ID]], [[:d:Property:P10547|Kayak hotel ID]], [[:d:Property:P10548|Melon music video ID]], [[:d:Property:P10549|Evil Angel movie ID]], [[:d:Property:P10550|ACE Repertory publisher ID]], [[:d:Property:P10552|World of Waterfalls ID]], [[:d:Property:P10553|IxTheo authority ID]], [[:d:Property:P10554|BillionGraves grave ID]], [[:d:Property:P10555|eSbírky institution ID]], [[:d:Property:P10556|Enciclopedia del Novecento ID]], [[:d:Property:P10557|Zotero ID]], [[:d:Property:P10558|My World@Mail.Ru ID]], [[:d:Property:P10559|KSH code (historical)]], [[:d:Property:P10560|traveloka activities ID]], [[:d:Property:P10561|Virginia Tech Dendrology Factsheets ID]], [[:d:Property:P10562|SPLC group ID]], [[:d:Property:P10563|GuideStar India Organisations-ID]], [[:d:Property:P10565|Encyclopedia of China ID (Third Edition)]], [[:d:Property:P10566|tiket to-do ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/oeconym|oeconym]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISCED Attainment|ISCED Attainment]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Per capita income|Per capita income]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Invasive.org species ID|Invasive.org species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ihg Hotel ID|ihg Hotel ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Monoskop article ID|Monoskop article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Monde journalist ID|Le Monde journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Libération journalist ID|Libération journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Parisien journalist ID|Le Parisien journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Les Échos journalist ID|Les Échos journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Humanité journalist ID|L'Humanité journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/L'Opinion journalist ID|L'Opinion journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Le Figaro journalist ID|Le Figaro journalist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Présent author ID|Présent author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aldiwan poet ID|Aldiwan poet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Aldiwan poem ID|Aldiwan poem ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Jewish Cemetery Project ID|International Jewish Cemetery Project ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AccessScience ID|AccessScience ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IPU Chamber ID|IPU Chamber ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/COL taxon ID|COL taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/deckenmalerei.eu ID|deckenmalerei.eu ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/C-SPAN Person Numeric ID|C-SPAN Person Numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SRSLY person ID|SRSLY person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/100 Years of Alaska's Legislature Bio ID|100 Years of Alaska's Legislature Bio ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Indiana State Historical Marker Program numeric ID|Indiana State Historical Marker Program numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beatport track ID|Beatport track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EIA plant ID|EIA plant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EIA utility ID|EIA utility ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Speleologi del passato ID|Speleologi del passato ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HuijiWiki article ID|HuijiWiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Cacti species ID|Encyclopedia of Cacti species ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/4zhs Long swedish / german nouns in Wikidata] ([https://twitter.com/salgo60/status/1508444534216310786 source]) *** [https://w.wiki/4$Gg Texts which have Wikisource links in English and French] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1509547358366883841 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: Continued work on the new Special:NewLexeme page and focused on displaying sensible error messages if an error occurs during Lexeme creation. We're also working on adding a dropdown for the language variant. ** REST API: Continued work on conditional requests and authorization ** Made use of the new fields added in the wbsearchentities API and added language information to the markup of entity searches that you see when editing a statement or searching with the little searchbox at the top of the page on Wikidata. Now these search results should make a bit more sense to people who use screen readers. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 04 04|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 12:33, 4 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23050404 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #515 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Stang|Stang]] (RfP scheduled to end after 14 April 2022 12:18 UTC) ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Botcrux 10|Botcrux 10]]. Task/s: Change [[d:Property:P577|publication date (P577) ]] of scientific articles from "1 January YYYY" to just "YYYY". *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Pi bot 25|Pi bot 25]]. Task/s: [[d:Wikidata:Properties for deletion|Wikidata:Properties for deletion]] maintenance * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#104|Online Wikidata meetup in Swedish #104]], April 17th at 12.00 UTC *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, April 20th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** April 26, Ghent, Belgium: [https://meemoo.be/nl/vormingen-en-events/openrefine-community-workshop-datacleaning-andere-functionaliteiten-en-meet-the-team public OpenRefine data cleaning workshop and meet&greet with the OpenRefine team], including preview of Structured Data on Commons functionalities. Physical event, free, [https://meemoo.be/nl/vormingen-en-events/openrefine-community-workshop-datacleaning-andere-functionaliteiten-en-meet-the-team sign up via this link]. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/MPQZ4EZW6FXZVZAX6QO7BAVJVDUGOT2N/ Wiki Workshop 2022 - Registration open!] The event is virtually held on April 25, 12:00-18:30 UTC *** April 22nd - 24th, from [[d:Wikidata:Wiki_Mentor_Africa|Wiki Mentor Africa]], A three days workshop on '''Linking biodiversity data through wikidata using Webaps and jupyter notebooks''' to attend, [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSddFNRkARWa12ICRBuel9zbYMQsL4fUsiNA7ndMwcJSVp8xJg/viewform?usp=sf_link| register here] *** May 5th: [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour]], open discussion. Come with your favorite Phabricator task and we will improve its description together. *** DigAMus goes Wikidata workshop: make digital projects in museums visible and findable. April 29, 3-5 p.m. TIB Open Science Lab. [https://docs.google.com/forms/d/1Zv_SEwAM0EV760fTRr7PYT5y5kscnhC_yQZ2mvABG5Q/edit Register here]. ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #37, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=37 Numbers] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://blog.library.si.edu/blog/2022/03/30/smithsonian-libraries-and-archives-wikidata-chinese-ancestor-portrait-project/#.YksQHXVByV5 Smithsonian Libraries and Archives & Wikidata: Chinese Ancestor Portrait Project] *** [https://blog.factgrid.de/archives/2684 Browsing FactGrid with the FactGrid Viewer] ** Papers ***[https://content.iospress.com/articles/data-science/ds210040 A formalization of one of the main claims of “Cortex reorganization of Xenopus laevis eggs in strong static magnetic fields” by Mietchen et al. 2005] (uses Wikidata identifiers for statements) ***[[doi:10.3233/DS-210044|A formalization of one of the main claims of “Creative Commons licenses and the non-commercial condition: Implications for the re-use of biodiversity information” by Hagedorn et al. 2011]] (uses Wikidata identifiers for statements) ** Videos *** Wikidata Query Service Tutorial in Tunisian by [[d:User:Csisc|Houcemeddine Turki]] (WikiConference RU 2021 - [[Commons:File:WikiConference RU - Wikidata Query Service Tutorial in Tunisian - Part 1.webm|Part 1]], [[Commons:File:WikiConference RU - Wikidata Query Service Tutorial in Tunisian - Part 2.webm|Part 2]]) *** Live Coding - PyORCIDAtor, integrating ORCID with Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=tc6jQnp4gZg YouTube] *** How to add location coordinates to Wikidata Items (in Dagbani) - [https://www.youtube.com/watch?v=ohtVF4Et7-g YouTube] *** Bundestag + Wikidata = Open Parliament TV (in German) - [https://www.youtube.com/watch?v=pkdyr6N5E2E YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://lvaudor.github.io/glitter/articles/glitter_for_Wikidata.html Glitter] another R package to write SPARQL queries and query Wikidata and other SPARQL endpoints. This package provides a domain specific language to write queries directly from R. ** [https://conze.pt/explore?l=en# Conzept] is a topic-exploration tool based on Wikidata and other information sources. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** The [[d:Wikidata:MOOC|Wikidata MOOC]] (online course) has been developed by Wikimedia France, involving several French-speaking Wikidata editors. The first version of the course will start on April 26 (in French only - [https://www.wikimedia.fr/les-inscriptions-au-mooc-wikidata-sont-ouvertes/ registration here]) ** OpenRefine is running [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScAfFLkcehxcbvWpjb5xPywOGsT1Djmp82k4wh81q14NDKVGA/viewform a short survey] to learn about user needs and expectations for the new [[c:Commons:OpenRefine|Structured Data on Commons extension for OpenRefine]], which is in the process of being developed. If you upload files to Wikimedia Commons and/or edit structured data there, please help by [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScAfFLkcehxcbvWpjb5xPywOGsT1Djmp82k4wh81q14NDKVGA/viewform filling in the survey]! ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibase-cloud@lists.wikimedia.org/thread/3M2TXQYQTC5IODN6NO2G6UWE7DMGNCJT/ Wikibase cloud update (April)]: the closed beta of Wikibase.cloud is planned to start in mid-April. If you want to apply for closed beta access, please register with [https://lime.wikimedia.de/index.php/717538 this form]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10564|APE code]], [[:d:Property:P10568|maintains linking to]], [[:d:Property:P10588|academic calendar type]], [[:d:Property:P10594|taxonomic treatment]], [[:d:Property:P10601|co-applicant]], [[:d:Property:P10602|applicant]], [[:d:Property:P10604|P10604]], [[:d:Property:P10606|notable role]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10560|traveloka activities ID]], [[:d:Property:P10561|Virginia Tech Dendrology Factsheets ID]], [[:d:Property:P10562|SPLC group ID]], [[:d:Property:P10563|GuideStar India Organisations ID]], [[:d:Property:P10565|Encyclopedia of China ID (Third Edition)]], [[:d:Property:P10566|tiket to-do ID]], [[:d:Property:P10567|Speleologi del passato ID]], [[:d:Property:P10569|L'Humanité journalist ID]], [[:d:Property:P10570|L'Opinion journalist ID]], [[:d:Property:P10571|Le Monde journalist ID]], [[:d:Property:P10572|Le Figaro journalist ID]], [[:d:Property:P10573|Le Parisien journalist ID]], [[:d:Property:P10574|Les Échos journalist ID]], [[:d:Property:P10575|Libération journalist ID]], [[:d:Property:P10576|Intesa Sanpaolo Historical Archive Map ID]], [[:d:Property:P10577|Monoskop article ID]], [[:d:Property:P10578|IDU foreign theatre ID]], [[:d:Property:P10579|IDU theatre building ID]], [[:d:Property:P10580|IDU theatrical ensemble ID]], [[:d:Property:P10581|Cameroun COG]], [[:d:Property:P10582|Author ID from the Modern Discussion website]], [[:d:Property:P10583|SRSLY person ID]], [[:d:Property:P10584|FAOTERM ID]], [[:d:Property:P10585|Catalogue of Life ID]], [[:d:Property:P10586|Trovo ID]], [[:d:Property:P10587|IFPI GTIN]], [[:d:Property:P10589|MangaDex title ID]], [[:d:Property:P10590|All.Rugby club ID]], [[:d:Property:P10591|traveloka restaurant ID]], [[:d:Property:P10592|maPZS trails/locations ID]], [[:d:Property:P10593|Kinowiki ID]], [[:d:Property:P10595|marriott hotel ID]], [[:d:Property:P10596|Chuvash Encyclopedia person ID]], [[:d:Property:P10597|Chuvash Encyclopedia place ID]], [[:d:Property:P10598|Chuvash Encyclopedia topic ID]], [[:d:Property:P10599|HarperCollins product ID]], [[:d:Property:P10600|Atlas of Cultural Heritage Calabria cultural place ID]], [[:d:Property:P10603|XJustiz registration court ID]], [[:d:Property:P10605|Atlante Beni Culturali Calabria item ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/является автором художественной выставки|является автором художественной выставки]], [[:d:Wikidata:Property proposal/shoe color|shoe color]], [[:d:Wikidata:Property proposal/government debt-to-GDP ratio|government debt-to-GDP ratio]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Historical Museums of Sweden object ID|National Historical Museums of Sweden object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/class of property value|class of property value]], [[:d:Wikidata:Property proposal/has group|has group]], [[:d:Wikidata:Property proposal/name of victim|name of victim]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tracks featured in work|Tracks featured in work]], [[:d:Wikidata:Property proposal/smb.museum digital ID|smb.museum digital ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/HuijiWiki article ID|HuijiWiki article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Cacti species ID|Encyclopedia of Cacti species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/bebyggelseområdeskod i Sverige|bebyggelseområdeskod i Sverige]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Israeli Opera site person id|Israeli Opera site person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FISH Archaeological Objects Thesaurus Identifier|FISH Archaeological Objects Thesaurus Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Musik und Gender im Internet ID|Musik und Gender im Internet ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Piedmont IDs|IRIS Piedmont IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Slovak Olympic athlete ID|Slovak Olympic athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MINEDEX|MINEDEX]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Library of the Haskala ID|Library of the Haskala ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/522E Most popular Chess openings (by number of sitelinks)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1510726581362245632 source]) *** [https://query.wikidata.org/#SELECT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FitemDescription%20%3Fsitelinks%0AWITH%0A%7B%0A%20%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fsitelinks%0A%20%20WHERE%0A%20%20%7B%0A%20%20%20%20%23Minimum%20sitelinks%0A%20%20%20%20%3Fitem%20wikibase%3Asitelinks%20%3Fsitelinks.%0A%20%20%20%20hint%3APrior%20hint%3ArangeSafe%20true.%0A%20%20%20%20FILTER%20%28%3Fsitelinks%20%3E%2020%20%29%0A%20%20%0A%20%20%20%20%23Random%20stuff%0A%20%20%20%20%23%20BIND%28RAND%28%29%20AS%20%3Frandom%29%20.%20%23%20Using%20this%20makes%20it%20not%20random%0A%20%20%20%20BIND%28SHA512%28CONCAT%28STR%28RAND%28%29%29%2C%20STR%28%3Fitem%29%29%29%20AS%20%3Frandom%29%20%0A%20%20%7D%0A%20%20ORDER%20BY%20%3Frandom%0A%20%20LIMIT%201000%0A%7D%20AS%20%25subquery1%0AWITH%0A%7B%0A%20%20SELECT%20%3Fitem%20%3Fsitelinks%0A%20%20WHERE%0A%20%20%7B%0A%20%20%20%20INCLUDE%20%25subquery1%0A%0A%20%20%20%20%23Filters%20to%20remove%20undesired%20entries%20%28templates%2C%20categories%2C%20...%29%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ11266439%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ97950663%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ4167836%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ59541917%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ14204246%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ19842659%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP373%20%3FcommonsCategory%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP301%20%3FcategoryMainTopic%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ15184295%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP1423%20%3FtemplateHasTopic%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP910%20%3FtopicMainCategory%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ20010800%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP360%20%3FisAListOf%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ108783631%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ11753321%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP4224%20%3FcategoryContains%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP971%20%3FcategoryCombinesTopics%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ97303168%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ59259626%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ110010043%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ1474116%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ15647814%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ19887878%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ107344376%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ36330215%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ14296%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ42032%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP2370%20%3FconversionToSIUnit%7D%0A%20%20%20%20FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3AQ4167410%7D%0A%20%20%20%20%23FILTER%20NOT%20EXISTS%20%7B%3Fitem%20wdt%3AP31%20wd%3Aaaa%7D%0A%20%20%7D%0A%20%20LIMIT%20100%0A%7D%20AS%20%25subquery2%0AWHERE%20%0A%7B%0A%20%20INCLUDE%20%25subquery2%0A%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22%20.%20%7D%0A%7D Random set of popular ("having more than 20 site links") items] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Query_a_random_set_of_popular_entries|source]]) *** [https://w.wiki/53Ac Wikimedia affiliates on social media] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1513117317982474243 source]) *** [https://w.wiki/534V Listed viaducts in the UK] ([https://twitter.com/heald_j/status/1512909616421777420 source]) *** [https://w.wiki/53LW Pages linked to the University of Clermont according to the number of articles on Wikimedia projects] ([https://twitter.com/belett/status/1513493874257313796 source]) *** [https://w.wiki/53M4 Which languages share a word for the same thing (visualized as a tree map). e.g. planet] ([https://twitter.com/vrandezo/status/1513194921183772672 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: Continued work on the new Special:NewLexeme page. We worked on displaying error messages and inferring the spelling variant from the language. We also looked into the non-JavaScript version of the page. ** REST API: Worked on conditional requests (do not return data the client already has) and authorization. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 04 11|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:55, 11 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23123302 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #516 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Open request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Pi admin bot|Pi admin bot]] (RfP scheduled to end after 20 April 2022 17:58 UTC) ** Closed request for adminship: [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Stang|Stang]] (successful) ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Stangbot 2|Stangbot 2]]. Task/s: Insert [[:d:Property:P1831|electorate (P1831)]] and keep it updated on Brazilian municipalities and states items *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/AmeisenBot|AmeisenBot]]. Task/s: Label unsigned comments on talk pages * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' **Upcoming: *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call will be on Tuesday, [https://zonestamp.toolforge.org/1650380457 April 19 at 11 AM Eastern US time]: Martin Schibel will be speaking on [https://www.entitree.com/ Entitree]. '''Please note this is one hour earlier than the usual meeting time''' [https://docs.google.com/document/d/1goa4wnVoUizfFguyVAlLCZzJkb544ecHSLWQA9uYw5k/edit# Agenda] *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, April 20th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** LD4 Wikibase Working Hour: Learn about Wikibase system exploration, data model development, and the road ahead for Digital Scriptorium. When: Thurs. 21 April 2022, 3PM Eastern US ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20220421T190000&p1=tz_et&p2=tz_ct&p3=tz_mt&p4=tz_pt&p5=tz_bst&p6=tz_cest&p7=tz_gmt time zone converter]). Where: [https://teams.microsoft.com/registration/nZRNbBy5RUyarmbXZEMRDQ,epCg_cl65k2w-KRqtDjQ6g,XaPSpNIe7kuPXqShLIu5Rw,2QcpRvBH60eIij192oVSZw,Cp8Hf52ENUW_wkyHubx_rw,8Mrm5Hwrqkuu0Ki34-GDFA?mode=read&tenantId=6c4d949d-b91c-4c45-9aae-66d76443110d Registration Link] *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/YXJJYCMFEJWJAOR2A5IYDXTSQLKJ7X2F/ Register for Contribuling – Conference on minority languages and free participative software]. Conference date: April 22 *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#105|Online Wikidata meetup in Swedish #105]], April 24th at 12.00 UTC * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://docs.google.com/document/d/e/2PACX-1vQOi_12npwKgeDDUGllFyybNjvONfY5hdRJwnpvWBbVHWgBLIeFTbyv54KTqoAGC0UQ75-YLrA57tt3/pub WeDigBio Transcription workflow] "...blogpost...showing how I go from finding the name of a collector when transcribing labels to adding them to Wikidata & then linking them to their collections via Bionomia." *** [https://wikiedu.org/blog/2022/04/07/more-wikidata-metrics-on-the-dashboard/ More Wikidata metrics on the Dashboard] ** Videos *** Transfer bibliographic data from Zotero to Wikidata (in Italian) - [https://www.youtube.com/watch?v=snc0ifX9V7I YouTube] *** Art+Feminism community Hours: Add your event data to Wikidata! - YouTube ([https://www.youtube.com/watch?v=nMCpZtaEsWQ En], [https://www.youtube.com/watch?v=-5BwnzP-C9I Fr]) ** other: *** [https://whoseknowledge.org/resource/dti-structured-data-report/ Decolonizing the Internet’s Structured Data – Summary Report] by Whose Knowledge? * '''Tool of the week''' ** [https://bird-oclock.glitch.me Bird O'Clock!] is a tool based on Wikidata and other data sources that shows pictures and numbers from actual people counting actual birds in the actual world! ** [https://coinherbarium.com Tiago's Coin Herbarium] is a coin collection depicting different plant information displayed via Wikidata SPARQL queries. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[Wikidata:Development plan|Wikidata and Wikibase 2022 development plan]] has been updated to include activity estimates for the second quarter (Q2). ** There is a [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update|new hub page]] for the Wikidata Query Service scaling updates, to help you all stay updated. ** Wikidata metrics are now easily accessible on the Dashboard. Here's an [https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/Yale_University/Dura-Europos_WD_edit-a-thon example Dashboard] including a [[d:Wikidata:Status_updates/2022_04_18#Press,_articles,_blog_posts,_videos|blog post above]] detailing the process. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10594|taxonomic treatment]], [[:d:Property:P10601|co-applicant]], [[:d:Property:P10602|applicant]], [[:d:Property:P10604|type of a register in Germany]], [[:d:Property:P10606|notable role]], [[:d:Property:P10607|athletics program]], [[:d:Property:P10610|number of teachers]], [[:d:Property:P10611|has certification]], [[:d:Property:P10612|choreography for]], [[:d:Property:P10613|surrounds the enclave]], [[:d:Property:P10614|has surface]], [[:d:Property:P10622|per capita income]], [[:d:Property:P10623|number of blood donors]], [[:d:Property:P10624|official observer status in organisation]], [[:d:Property:P10627|web interface software]], [[:d:Property:P10628|Martian coordinates]], [[:d:Property:P10629|suggested data fields]], [[:d:Property:P10630|medical indication]], [[:d:Property:P10636|number of conferences]], [[:d:Property:P10637|historic insurance number (building)]], [[:d:Property:P10640|pole positions]], [[:d:Property:P10642|place of disappearance]], [[:d:Property:P10643|code name]], [[:d:Property:P10645|reports to]], [[:d:Property:P10648|podium finishes]], [[:d:Property:P10649|number of likes]], [[:d:Property:P10650|number of dislikes]], [[:d:Property:P10651|number of comments]], [[:d:Property:P10654|rack system]], [[:d:Property:P10655|oeconym]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10589|MangaDex title ID]], [[:d:Property:P10590|All.Rugby club ID]], [[:d:Property:P10591|traveloka restaurant ID]], [[:d:Property:P10592|maPZS trails/locations ID]], [[:d:Property:P10593|Kinowiki ID]], [[:d:Property:P10595|marriott hotel ID]], [[:d:Property:P10596|Chuvash Encyclopedia person ID]], [[:d:Property:P10597|Chuvash Encyclopedia place ID]], [[:d:Property:P10598|Chuvash Encyclopedia topic ID]], [[:d:Property:P10599|HarperCollins product ID]], [[:d:Property:P10600|Atlas of Cultural Heritage Calabria cultural place ID]], [[:d:Property:P10603|XJustiz registration court ID]], [[:d:Property:P10605|Atlante Beni Culturali Calabria item ID]], [[:d:Property:P10608|FID performing arts ID]], [[:d:Property:P10609|PLOS Thesaurus ID]], [[:d:Property:P10615|QQ Music album ID]], [[:d:Property:P10616|QQ Music song ID]], [[:d:Property:P10617|Beatport track ID]], [[:d:Property:P10618|Salzburger Literatur Netz ID]], [[:d:Property:P10619|Kramerius of Regional Library in Pardubice UUID]], [[:d:Property:P10620|Literatur Netz Oberösterreich ID]], [[:d:Property:P10621|1905.com star ID]], [[:d:Property:P10625|OpaqueNamespace ID]], [[:d:Property:P10626|deckenmalerei.eu ID]], [[:d:Property:P10631|ODOT county code]], [[:d:Property:P10632|OpenSanctions ID]], [[:d:Property:P10633|CNGAL entry ID]], [[:d:Property:P10634|USA Track & Field athlete ID (www.usatf.org)]], [[:d:Property:P10635|National Associations Register Number Spain]], [[:d:Property:P10638|AperTO author ID]], [[:d:Property:P10639|IRIS UNIUPO author ID]], [[:d:Property:P10641|AlloCiné TV season ID]], [[:d:Property:P10644|Library of Parliament of Canada riding ID]], [[:d:Property:P10646|ARTEINFORMADO person ID]], [[:d:Property:P10647|Slovak Olympic athlete ID]], [[:d:Property:P10652|International Jewish Cemetery Project ID]], [[:d:Property:P10653|Via Rail station code]], [[:d:Property:P10656|WikiApiary farm]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/name of victim|name of victim]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tracks featured in work|Tracks featured in work]], [[:d:Wikidata:Property proposal/smb.museum digital ID|smb.museum digital ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Unique image of unicode char|Unique image of unicode char]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Historic Oregon Newspapers ID|Historic Oregon Newspapers ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Thai Romanization|Thai Romanization]], [[:d:Wikidata:Property proposal/construction start|construction start]], [[:d:Wikidata:Property proposal/construction end|construction end]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/MINEDEX|MINEDEX]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Library of the Haskala ID|Library of the Haskala ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fanvue creator ID|fanvue creator ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ACNP library ID|ACNP library ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/lieferando restaurant ID|lieferando restaurant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yarus feed ID|Yarus feed ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Enciclopedia Colchagüina ID|Enciclopedia Colchagüina ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Winterthur Glossar ID|Winterthur Glossar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society ID|Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Personality Database work identifier|Personality Database work identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hmoegirlpedia|Hmoegirlpedia]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CNKI Institute ID|CNKI Institute ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Peacock ID|Peacock ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/techradar review ID|techradar review ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/549e Birthplace of rappers] ([https://twitter.com/giorgiouboldi/status/1515007330106159110 source]) *** [https://w.wiki/53iz Bubble chart of occupation of people linked to University of Clermont] ([https://twitter.com/belett/status/1514207848598847493 source]) *** [https://w.wiki/53gv List of corporate archives, location, and address where available] ([https://twitter.com/beet_keeper/status/1514171569593106434 source]) *** [https://w.wiki/53c9 French adventure video games] ([https://twitter.com/JeanFred/status/1513955436269125635 source]) *** [https://w.wiki/53UB Women with the citizenship of a country and the most articles in other languages (including English) but without an article in French Wikipedia] ([https://twitter.com/symac/status/1513771911330869249 source]) *** [https://ls.toolforge.org/p/106573325 Countries that are bigger (blue) or smaller (red) than all their neighbours] ([https://twitter.com/heald_j/status/1515774960966541325 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: Worked on inferring the spelling variant from the language's Item on the new Special:NewLexeme page and started building a little help box on the special page to explain what lex. data is. ** REST API: Getting closer to having a first version of the REST API that returns Item data. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 04 18|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:42, 18 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23134152 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #517 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for adminship: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Administrator/Pi admin bot|Pi admin bot]] (successful) ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/BgeeDB-bot|BgeeDB-bot]]. Task/s: inserting gene expression data from the [https://bgee.org/ Bgee database] into Wikidata. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.04.28 next Wikibase live session] is 15:00 UTC on Thursday 28th April 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** [[d:Wikidata:WikiProject_Cultural_venues/Datathon|Cultural Venues Datathon]]: April 25 - May 2, 2022. The aim of this online editing event is to increase the quantity and quality of performing arts building/venue items. **** Daily guided editing sessions will be facilitated [https://linkeddigitalfuture.ca/cultural-venues-datathon/ in English] and [https://linkeddigitalfuture.ca/fr/datathon-des-lieux-culturels/ in French] between April 25 and April 29. **** [https://glam.opendata.ch/coffee-break/ Wikidata Coffee Breaks] From April 25 - April 29, 2022 to fill in missing information on Swiss Performing Arts Institutions and venues. **** [https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZwscumsrD0jHtf8C8X6osnoMywoziJMeEjw Faut-il un nouvel élément Wikidata pour décrire une « salle de spectacle » ?], supplementary Cultural Venues Datathon activity, April 26, 19:00-19:30 UTC. **** [https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZcldumvpj0rH9SZpQdaE9xS7ofNoJKSaNWl How to disentangle a Wikidata item describing both a building and an organization], supplementary Cultural Venues Datathon activity, April 27, 13:00-13:45 UTC. **** The full schedule of official and supplementary activities of the Cultural Venues Datathon is availabe in the [https://calendar.google.com/calendar/u/2?cid=Y19rOHJiMzNoZGEwbTl0c2JwZG0zOHVrbG9xOEBncm91cC5jYWxlbmRhci5nb29nbGUuY29t Google Calendar]. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/DVHYCRRMJO4OUZW5BHXZ7RFHVZSAJD2B/ Third Pywikibot workshop on Friday, April 29th, 16:00 UTC]. ''"This workshop will introduce participants to writing basic scripts via the Pywikibot framework."'' *** From May 4 to 18 there will be the [[Wikidata:Events/International_Museum_Day_2022|International Museum Day - Wikidata competition]]. The aim is to improve data about museums in the countries and regions participating. Contributors from anywhere can take part. *** The Wikimedia Hackathon will take place online on May 20–22, 2022. If you’re interested in presenting something around Wikidata and Wikibase during the hackathon, don’t wait too long to book a slot: [[mw:Wikimedia_Hackathon_2022/Schedule#The_Wikibase_and_Wikidata_Room|Wikimedia Hackathon 2022/Schedule#The Wikidata and Wikibase Room]]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #39, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=39 Agriculture] ** Past: *** Wikidata/Wikibase office hour ([[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2022-04-20|2022-04-20]]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://diff.wikimedia.org/2022/04/20/wedigbio-a-wikidata-empowered-workflow/ WeDigBio: A Wikidata empowered workflow] (diff version) *** [https://wikiedu.org/blog/2022/04/19/wikidata-as-a-tool-for-biodiversity-informatics/ Wikidata as a tool for biodiversity informatics] ** Papers *** [https://dl.acm.org/doi/abs/10.1145/3512982?casa_token=YOTCjk8m7hgAAAAA:_YII1fxdG0Oo2NF4WV00PSmrRNsgSFcBtruOHz_PQ6sjt5vNIEmDqWgfWQtFMMQhZ5zuavjaOQA Working for the Invisible Machines or Pumping Information into an Empty Void? An Exploration of Wikidata Contributors' Motivations] (closed access) *** [https://plus.pli.edu/Details/Details?fq=id:(352066-ATL2) Beyond Open Data: The Only Good License Is No License] *** [https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2022.04.01.22273328v1.full-text WikiProject Clinical Trials for Wikidata] ** Videos *** Synchronizing a matched Mix'n'Match set to Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=Pm8LYUWKmdI YouTube] *** Editing Wikidata Items (in French) - YouTube [[https://www.youtube.com/watch?v=YgD38xG9azA 1], [https://www.youtube.com/watch?v=a8RDYu4dcJo 2], [https://www.youtube.com/watch?v=q9AzVfxkzsE 3], [https://www.youtube.com/watch?v=fIOg6moQOig 4]] *** Recently uploaded WikidataCon 2022 YouTube videos **** [https://www.youtube.com/watch?v=k0XqwDHZ-O0 Creating subsets of Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=HZuLuXFXaoM Wikidata birthday presents lightning talks] **** [https://www.youtube.com/watch?v=Vc0NsrCp1MQ Enriching the Joan Jonas Knowledge Base with linked open data via Wikidata] **** [https://www.youtube.com/watch?v=abyK_k7uXfE Reimagining Wikidata from the margins: listening session] * '''Tool of the week''' ** [https://docs.ropensci.org/wikitaxa/ Wikitaxa] is a software of taxonomy data written in R. ** [[d:User:So9q/fatcat-link.js|User:So9q/fatcat-link.jsscrip]] is a userscript for looking up fatcat! DOIs. It adds a link to the fatcat! database in the Tools' section on items. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** WDQS update lag SLO has been lowered from update lag <10 min 99% of the time, to update lag <10 min 95% of the time. ** [https://twitter.com/WikidataMeter/status/1516342210115125251 Wikidata now has over 9,900 Properties!] ([https://w.wiki/564U 71.16% Identifiers]) ** Job opening: [https://twitter.com/vrandezo/status/1516914803788328960 Product Manager (PM) for Wikifunctions] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10659|amount of medals]], [[:d:Property:P10661|exhibited creator]], [[:d:Property:P10663|applies to work]], [[:d:Property:P10664|featured track(s)]], [[:d:Property:P10672|raw material processed]], [[:d:Property:P10673|debut date]], [[:d:Property:P10675|OSM object]], [[:d:Property:P10676|number of references]], [[:d:Property:P10680|franchisor]], [[:d:Property:P10681|government debt-to-GDP ratio]], [[:d:Property:P10685|ionic radius]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10657|DTB artistic gymnast ID]], [[:d:Property:P10658|Basketball Bundesliga UUID]], [[:d:Property:P10660|C-SPAN person numeric ID]], [[:d:Property:P10662|IndexCat ID]], [[:d:Property:P10665|lieferando restaurant ID]], [[:d:Property:P10666|IPU chamber ID]], [[:d:Property:P10667|ACNP library ID]], [[:d:Property:P10668|HuijiWiki article ID]], [[:d:Property:P10669|TV Maze season ID]], [[:d:Property:P10670|Musik und Gender im Internet ID]], [[:d:Property:P10671|MINEDEX project ID]], [[:d:Property:P10674|FISH Archaeological Objects Thesaurus ID]], [[:d:Property:P10677|Winterthur Glossar ID]], [[:d:Property:P10678|100 Years of Alaska's Legislature bio ID]], [[:d:Property:P10679|Aldiwan poet ID]], [[:d:Property:P10682|EIA plant ID]], [[:d:Property:P10683|Uber Eats store ID]], [[:d:Property:P10684|Aldiwan poem ID]], [[:d:Property:P10686|Library of the Haskala person ID]], [[:d:Property:P10687|Google Fonts ID]], [[:d:Property:P10688|Personality Database work ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/CXSMILES|CXSMILES]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Databank Beschermheiligen anno 1959|Databank Beschermheiligen anno 1959]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Reflora ID|Reflora ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox ID| North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RBMS Controlled Vocabulary ID|RBMS Controlled Vocabulary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Biografiskt lexikon för Finland URN.FI|Biografiskt lexikon för Finland URN.FI]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Galaxy Store app ID|Galaxy Store app ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Les Recteurs d'Académie en France|Identifiant Les Recteurs d'Académie en France]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifiant Les inspecteurs généraux de l'Instruction publique (1802-1914)|Identifiant Les inspecteurs généraux de l'Instruction publique (1802-1914)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NSR quay ID|NSR quay ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NSR stopplace ID|NSR stopplace ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Heiligen.net ID|Heiligen.net ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PlantFiles taxon ID|PlantFiles taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Garden.org Plants Database ID|Garden.org Plants Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Woody Plants Database ID|Woody Plants Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gun Violence Archive incident ID|Gun Violence Archive incident ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhoSampled television series ID|WhoSampled television series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhoSampled track ID|WhoSampled track ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]: *** [[Wikidata:Properties for deletion/P5420|GS1 Global Product Classification brick code]] ** Query examples: *** [https://w.wiki/55p4 Most common classes for values of "depicts" (P180) on Commons] ([https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Wikidata:Request_a_query&oldid=1623274376#Federation_question source]) *** [https://w.wiki/55oy Scottish river drainage basins] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1513885089284993035 source]) *** [https://w.wiki/562y The earliest road accident victims] ([https://twitter.com/spas_kolev/status/1517841680736653312 source]) *** [https://w.wiki/5646 Country of nationality of people linked to the Ghana's top 3 traditional universities] ([https://twitter.com/WikidataGhana/status/1517872485785653248 source]) *** [https://w.wiki/55EE Count of Wikidata property types] ([https://twitter.com/andrawaag/status/1516659933969797122 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: Worked on showing the name of language variants in the language variant selector and added the new information box to help people get a better understanding of lex. data. ** REST API: Finished the initial implementation of the endpoint for getting data for a full Item and discussed feedback, testing and roll-out plans. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 04 25|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:05, 25 ഏപ്രിൽ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23189636 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #518 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/PangolinBot|PangolinBot]]. Task/s: Automatically replace one property value with another *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/TolBot 14|TolBot 14]]. Archives [[d:Wikidata:Requests for deletions|Wikidata:Requests for deletions]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [[d:Wikidata:Events#Wikidata_bug_triage_hour|Wikidata Bug Triage Hour]] on May 5th at 16:00 UTC, online. Open discussion - you can bring a Phabricator ticket that you care about or that needs to be improved. *** Conclusion du [[d:Wikidata:WikiProject_Cultural_venues/Datathon|Cultural Venues Datathon]] (in French), [https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZ0lcu6uqTMuGtBi7O0Avn_sjoIlW1y5Ixnn May 2, 16:00-16:30 UTC]. *** [[d:Wikidata:WikiProject_Cultural_venues/Datathon|Cultural Venues Datathon]] wrap-up, [https://us02web.zoom.us/meeting/register/tZMlcuCorjIoHN2-DWtO6_YNTfWtQol0Lo5W May 2, 19:00-19:30 UTC]. *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch] about structured data on Wikimedia Commons, in French, by Vigneron, May 3 at 19:00 CEST (UTC+2) *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/4Z36WIDMBEAV7X4X3OO32BXY4RZX4DRW/ Invitation to Wikimedia Research Office Hours May 3, 2022] *** May 3rd. Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call: The call will include presentations on two projects using Wikidata to enhance discoverability of archival and museum collections. Sharon Garewal (JSTOR) will present “Adding Wikidata QIDs to JSTOR Images,” and Daniela Rovida and Jennifer Brcka (University of Notre Dame) will present “‘Archives At’: An opportunity to leverage MARC to create Linked Open Data.” [https://docs.google.com/document/d/1ji6eTubixBWrAPv7UUV0gxxW7y_lzyZTf4vvzo5Iwiw/edit?usp=sharing] *** [https://linkeddigitalfuture.ca/event/wikidata-workshop-production-items/ Wikidata Workshop: Wikidata items for dance and theatre productions], May 4, 19:30-21:00 UTC *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/5ARWH7WLDUPNLTWPJCGOGVHW64GVIVOI/ Talk to the Search Platform / Query Service Team—May 4th, 2022] *** [https://www.twitch.tv/envlh Import of a Breton dictionary into Wikidata lexicographical data], on Twitch, in French, by Envlh, May 8 at 10:00 CEST (UTC+2) ** Ongoing: Weekly Lexemes Challenge #40, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=40 International Workers' Day] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://www.bobdc.com/blog/exploringadataset/ Queries to explore a dataset. Even a schemaless one] ** Papers *** [https://whoseknowledge.org/resource/dti-structured-data-report/ Decolonizing the Internet’s Structured Data – Summary Report] by WhoseKnowledge ** Videos *** Workshop "Wikidata, Zotero and Cita": tools to understand the construction of knowledge (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=BYlqIkzu608 YouTube] *** Georeferencing cultural heritage on Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=urhUMcQm7g8 YouTube] *** Theory of Machine Learning on Open Data: The Wikidata Case by Goran S. Milovanovic - [https://www.youtube.com/watch?v=zg8cjXwg9SM YouTube] *** Introduction to SPARQL (Wikidata Query Service (in Czech) - [https://www.youtube.com/watch?v=k7LwaJwW1_A YouTube] *** Wikidata: A Knowledge Graph for the Earth Sciences - [https://www.youtube.com/watch?v=qdZBB9Zz5fE YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Nikki/LowercaseLabels.js|User:Nikki/LowercaseLabels.js]] - is a userscript that adds a button when editing labels to change the text to lowercase. ** [https://equalstreetnames.org/ EqualStreetNames] - is a tool that maps the inequality of name attributions. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** OpenRefine is running its [https://openrefine.limesurvey.net/155968 two-yearly user survey]! Do you use OpenRefine? Then [https://openrefine.limesurvey.net/155968 fill in the survey] to tell us how and why you use OpenRefine. Results and outcomes will inform future decisions about the tool. ** The [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update/April 2022 scaling update|April update]] for the Wikidata Query Service scaling project is now available. ** [https://twitter.com/nichtich/status/1519687758780014597 Wikidata now contains all major integrated library systems listed at Library Technology Guides]. ** [https://lexeme-forms.toolforge.org/template/bokm%C3%A5l-verb-passive/ Wikidata Lexeme Forms has a new template for Norwegian Bokmål passive verbs] ** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/17915169/PR-Manager-in-Digitale-Technologien?jobDbPVId=45768964&l=en PR Manager in Digital Technologies], software development department - Wikimedia Deutschland * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10680|franchisor]], [[:d:Property:P10681|government debt-to-GDP ratio]], [[:d:Property:P10685|ionic radius]], [[:d:Property:P10694|Thai romanization]], [[:d:Property:P10695|introduced in]], [[:d:Property:P10696|image set]], [[:d:Property:P10703|Bill Number]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10679|Aldiwan poet ID]], [[:d:Property:P10682|EIA plant ID]], [[:d:Property:P10683|Uber Eats store ID]], [[:d:Property:P10684|Aldiwan poem ID]], [[:d:Property:P10686|Library of the Haskala person ID]], [[:d:Property:P10687|Google Fonts ID]], [[:d:Property:P10688|Personality Database work ID]], [[:d:Property:P10689|OpenStreetMap object]], [[:d:Property:P10690|GEMET ID]], [[:d:Property:P10691|Enciclopedia Colchagüina ID]], [[:d:Property:P10692|DBLP event ID]], [[:d:Property:P10693|CNKI institute ID]], [[:d:Property:P10697|Woolworths product ID]], [[:d:Property:P10698|TEİS ID]], [[:d:Property:P10699|FamousFix topic ID]], [[:d:Property:P10700|Parcours de vies dans la Royale ID]], [[:d:Property:P10701|Reflora ID]], [[:d:Property:P10702|Hrono.ru article ID]], [[:d:Property:P10704|Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society ID]], [[:d:Property:P10705|Historic Oregon Newspapers ID]], [[:d:Property:P10706|DACS ID (2022)]], [[:d:Property:P10707|AccessScience ID]], [[:d:Property:P10708|settlement area code in Sweden]], [[:d:Property:P10709|North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox ID]], [[:d:Property:P10710|Galaxy Store app ID]], [[:d:Property:P10711|Invasive.org species ID]], [[:d:Property:P10712|EIA utility ID]], [[:d:Property:P10713|Biografiskt Lexikon för Finland (urn.fi) ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/probability distribution related properties|probability distribution related properties]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ladungszahl|Ladungszahl]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Koordinationszahl|Koordinationszahl]], [[:d:Wikidata:Property proposal/danse|danse]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Median household income|Median household income]], [[:d:Wikidata:Property proposal/background of death|background of death]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Number of housing units|Number of housing units]], [[:d:Wikidata:Property proposal/number of reblogs|number of reblogs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IBAN banking code|IBAN banking code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/contraindication|contraindication]], [[:d:Wikidata:Property proposal/incorporated|incorporated]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/PlantFiles taxon ID|PlantFiles taxon ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Garden.org Plants Database ID|Garden.org Plants Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Woody Plants Database ID|Woody Plants Database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gun Violence Archive incident ID|Gun Violence Archive incident ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhoSampled television series ID|WhoSampled television series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WhoSampled track ID|WhoSampled track ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of ideas|Encyclopedia of ideas]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Personality Database person identifier|Personality Database person identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TheGuardian.com profile ID|TheGuardian.com profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TIME.com author ID|TIME.com author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Investopedia term ID|Investopedia term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GeoSciML|GeoSciML]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GeolISS|GeolISS]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Archives of Sweden persistent identifier|National Archives of Sweden persistent identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linz DB ID|Linz DB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/belfercenter person ID|belfercenter person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Data Commons ID|Data Commons ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sextpanther person ID|sextpanther person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tüik number|Tüik number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ERR project|ERR project]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MCCP ID|MCCP ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/56ye Languages and dialects with number of first language speakers (preferred rank)] ([https://twitter.com/exmusica/status/1519451096531582982 source]) *** [https://w.wiki/57XU Graph of influences in the age of Enlightenment] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1520528095589150721 source]) *** [https://w.wiki/57dj Countries which are named after a person] ([https://twitter.com/kanedr/status/1520048548745822208 source]) *** [https://w.wiki/57XN Number of musical works (compositions) in Wikidata by language, in descending order] ([https://twitter.com/exmusica/status/1520521925906382853 source]) * '''Development''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IIEZFOF2F7JUKGM7HSAOC4KXQYMJWWOB/ The new "mul" term language code is now available on Test Wikidata] ** Lexicographical data: We are finishing up the information box that should help new users understand quickly what lexicographical data is. We also added the help text to encourage people to check if the Lexeme already exists before creating one. ** REST API: We started working on the REST routes to get all statements of an Item and retrieve a single statement from an Item. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 05 02|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:10, 2 മേയ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23229954 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #519 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for permissions/Bot: *** [[Wikidata:Requests for permissions/Bot/PangolinBot|PangolinBot]]. Task/s: Automatically replace one property value with another (Approved) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch] about International Museum Day 2022, in French, by Vigneron, May 10 at 19:00 CEST (UTC+2) *** LIVE Wikidata editing #79 - [https://www.youtube.com/watch?v=VYjML2j2SJE YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3239886972963124/ Facebook], May 14 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#106|Online Wikidata meetup in Swedish #106]], May 15 at 12.00 UTC *** The Wikimedia Hackathon will take place online on May 20–22, 2022. If you’re interested in presenting something around Wikidata and Wikibase during the hackathon, don’t wait too long to book a slot: [[mw:Wikimedia_Hackathon_2022/Schedule|Wikimedia Hackathon 2022/Schedule]]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #41, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=41 Music] *** [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Events/International_Museum_Day_2022 International Museum Day Wikidata Competition], 4 May 2022 - 18 May 2022. ** Past: *** Import of a Breton dictionary into Wikidata lexicographical data, on Twitch, in French, by Envlh: [https://www.twitch.tv/videos/1478281197 video] (French), slides: [[:File:Import du Lexique étymologique du breton moderne de Victor Henry depuis Wikisource dans les données lexicographiques de Wikidata - ContribuLing 2022.pdf|French]], [[:File:Import of the Etymological lexicon of modern Breton by Victor Henry from Wikisource into Wikidata lexicographical data - ContribuLing 2022.pdf|English]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://wikibase.consulting/automating-values-in-wikibase/ Automating Values in Wikibase (new extension)] ** Papers *** [https://wikiworkshop.org/2022/papers/WikiWorkshop2022_paper_29.pdf Building a Knowledge Graph of Events and Consequences Using Wikipedia and Wikidata] ** Videos *** Working with the Automated Values extension in Wikibase - [https://www.youtube.com/watch?v=BO58wulCFVU YouTube] *** Bringing IIIF Manifests to life in Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=c358_5IolXw YouTube] *** Fun with lexemes. By [[d:User:Mahir256|Mahir256]] - [https://www.twitch.tv/videos/1476729630 Twitch] * '''Tool of the week''' ** [https://mapcomplete.osm.be/artwork.html?z=17&lat=-39.8424&lon=-73.23&language=en#node/9702109212 MapComplete] is an OpenStreetMap viewer and editor that searches Wikidata for species - which means that it is super-easy to link the Wikidata item to a tree one sees! ** [[d:User:Nikki/flag-emoji.css|User:Nikki/flag-emoji.css]] is a userscript that adds emoji flags before items for flags supported by either [[d:Q75862490|Noto Color Emoji]] or [[d:Q76836692|BabelStone Flags]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/18061438?l=en Community Communications Manager - Wikibase] at Wikimedia Deutschland. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10714|WikiProject importance scale rating]], [[:d:Property:P10718|CXSMILES]], [[:d:Property:P10726|class of property value]], [[:d:Property:P10729|finisher]], [[:d:Property:P10731|support of a function]], [[:d:Property:P10732|probability mass function]], [[:d:Property:P10733|probability generating function]], [[:d:Property:P10734|Fisher information]], [[:d:Property:P10735|characteristic function]], [[:d:Property:P10736|cumulative distribution function]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10715|Investopedia term ID]], [[:d:Property:P10716|fanvue creator ID]], [[:d:Property:P10717|Encyclopedia of Ideas ID]], [[:d:Property:P10719|RBMS Controlled Vocabulary ID]], [[:d:Property:P10720|WhoSampled track ID]], [[:d:Property:P10721|Identifiant Les Recteurs d'Académie en France]], [[:d:Property:P10722|French Inspector General for Education (1802-1914) identifier]], [[:d:Property:P10723|TheGuardian.com profile ID]], [[:d:Property:P10724|Hmoegirl ID]], [[:d:Property:P10725|English Everipedia ID]], [[:d:Property:P10727|GeoSciML ID]], [[:d:Property:P10728|Présent author ID]], [[:d:Property:P10730|Data Commons ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/beteiligte Parteien|beteiligte Parteien]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ligament insertion|ligament insertion]], [[:d:Wikidata:Property proposal/proper motion components|proper motion components]], [[:d:Wikidata:Property proposal/distributed from|distributed from]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IBAN banking code|IBAN banking code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/contains statistical territorial entity|contains statistical territorial entity]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/The Israeli Directors Guild id|The Israeli Directors Guild id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Twitter moment ID|Twitter moment ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Muziekweb composition ID|Muziekweb composition ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TOBuilt ID|TOBuilt ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Afisha.ru movie ID|Afisha.ru movie ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rusakters.ru ID|Rusakters.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Scholar paper ID|Baidu Scholar paper ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ISKO Encyclopedia of Knowledge Organization ID|ISKO Encyclopedia of Knowledge Organization ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chocolatey Community Package|Chocolatey Community Package]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Emilia-Romagna IDs|IRIS Emilia-Romagna IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kubbealti Lugati term ID|Kubbealti Lugati term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinokolo.ua film ID|Kinokolo.ua film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kinokolo.ua person ID|Kinokolo.ua person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Twitter list ID|Twitter list ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/58H4 List of French public administrations with an open data portal, a siren number (P1616) and a servicepublic id (P6671)] ([https://teamopendata.org/t/identifiant-unique-de-portails-de-donnees/3647/21 source]) *** [https://w.wiki/58zt Largest cities with a female mayor] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1523523388064604164 source]) *** [https://w.wiki/597c Reach of Twitter accounts on Wikidata] ([https://twitter.com/GereonKalkuhl/status/1523236263662612481 source]) *** [https://w.wiki/589z Which works published in the 1970s have been most cited from works on archaeology?] ([https://twitter.com/RichardNevell/status/1521862536932597761 source]) ** Newest [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:WikiProjects|WikiProjects]]: *** [[Wikidata:WikiProject Slovakia]] * '''Development''' ** REST API: We are continuing to implement the REST routes to get all statements of an Item and retrieve a single statement from an Item ([[phab:T305988]], [[phab:T307087]], [[phab:T307088]]) ** Lexicographical data: We are finishing the version of the page for browsers without JavaScript support ([[phab:T298160]]). We started working on the feature to pre-fill the input fields by URL parameter ([[phab:T298154]]). And we started working on better suggestions for lexical categories so commonly-used ones can more easily be added to avoid mistakes ([[phab:T298150]]). ** We fixed an issue with recently added new language codes not being usable for Lexemes and not being sorted correctly on Special:NewItem ([[phab:T277836]]). [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 05 09|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:12, 9 മേയ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23260297 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #520 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The Wikimedia Hackathon will take place online on May 20–22, 2022. Are you interested in presenting something around Wikidata and Wikibase during the hackathon? Book a slot in the Wikidata+Wikibase room: [[mw:Wikimedia Hackathon 2022/Schedule|Wikimedia Hackathon 2022/Schedule]]. *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call May 17, 2022: Anson Parker and Lucy Carr-Jones (University of Virigina Claude Moore Health Sciences Library) will be talking about their Open Data Dashboard for analyzing University of Virginia Health publications using EuropePMC publication data as well as work to group publications based on institutional departments in Wikidata and how much of their content is "open." [https://docs.google.com/document/d/1c_6b0IEsCXqh6nMgct4VHsJQFyT_wrb3L1N5cea3J2s/edit?usp=sharing Agenda] *** LIVE Wikidata editing #80 - [https://www.youtube.com/watch?v=3LO_JwNUZNw YouTube], [https://www.facebook.com/groups/WikidataCommunity/permalink/3244367102515111/ Facebook], May 21 at 18:00 UTC *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#108|Online Wikidata meetup in Swedish #108]], May 22 at 12.00 UTC *** 1 July: Abstract submission deadline for the Biodiversity Data Standards Conference [[:d:Q111972123|TDWG 2022]], including for a [https://www.tdwg.org/conferences/2022/session-list/#int19%20the%20role%20of%20the%20wikimedia%20ecosystem%20in%20linking%20biodiversity%20data session on "The role of the Wikimedia ecosystem in linking biodiversity data"] ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #42, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=42 Constitution Day, Norway] *** [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Events/International_Museum_Day_2022 International Museum Day Wikidata Competition], 4 May 2022 - 18 May 2022. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://datengraben.com/posts/2022-05-05-wikidata-datawrapper-regionalzeitungen/ Regional newspaper map with datawrapper and Wikidata] ** Papers *** [[d:Q111987319|CAS Common Chemistry in 2021: Expanding Access to Trusted Chemical Information for the Scientific Community (Q111987319)]] *** [https://arxiv.org/pdf/2205.01833.pdf OpenAlex: A fully-open index of scholarly works, authors, venues, institutions, and concepts] ([https://openalex.org/ tool]) ** Videos *** How to create Wikidata item (in Assamese) - [https://www.youtube.com/watch?v=-8nh03wu4Cg YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://guessr.blinry.org/?Q117 Wikidata Guesser] allows you to guess the locations of random Wikidata items! * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/18061438?l=en Community Communications Manager - Wikibase] at Wikimedia Deutschland. ** The [https://outreachdashboard.wmflabs.org/training/wikidata/wikidata-community Wikidata community onboarding] documentation by [https://wikiedu.org/ Wiki Education]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10737|quantile function]], [[:d:Property:P10738|mean of a probability distribution]], [[:d:Property:P10739|median of a probability distribution]], [[:d:Property:P10740|mode of a probability distribution]], [[:d:Property:P10741|dance]], [[:d:Property:P10743|variance of a probability distribution]], [[:d:Property:P10744|skewness]], [[:d:Property:P10745|excess kurtosis]], [[:d:Property:P10746|information entropy]], [[:d:Property:P10747|moment-generating function]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10742|OBD Memorial ID]], [[:d:Property:P10748|GeolISSTerm ID]], [[:d:Property:P10749|TIME.com author ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Similar web ranking|Similar web ranking]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Italian Chamber of Deputies Government ID|Italian Chamber of Deputies Government ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bookbinding and the Conservation of Books term ID|Bookbinding and the Conservation of Books term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TamTam chat ID|TamTam chat ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PM20 ware ID|PM20 ware ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ANR project ID|ANR project ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/HeHaCham HaYomi id|HeHaCham HaYomi id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Delaware Department of State file number|Delaware Department of State file number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JBIS horse ID|JBIS horse ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Camp Wild|Camp Wild]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/59dS List of oldest cryptocurrencies] *** [https://w.wiki/59tq Scottish rivers that merge to make a river with a new name] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1524799946280652800 source]) *** [https://w.wiki/5ASw List of candidates in the French legislative elections] ([[:d:User:PAC2/Législatives|source]]) *** [https://w.wiki/5ATF List of people with Elisabeth, Élisabeth or Elizabeth as first name] ([[:d:User:PAC2/Elisabeth|source]]) *** [https://w.wiki/5AFE Wikimedians with a Twitch channel] ([https://twitter.com/envlh/status/1525382998006308873 source]) * '''Development''' ** REST API: We continued implementing the REST routes to get all statements of an Item and retrieve a single statement from an Item ([[phab:T305988]], [[phab:T307087]], [[phab:T307088]]) ** [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 05 16|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:39, 16 മേയ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23284373 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #521 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: [[d:Wikidata:Requests for comment/Use of dates in the descriptions of items regarding humans|Use of dates in the descriptions of items regarding humans]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** 6 and 8 June: [[:d:Wikidata:WikiProject Scholia/June 2022 hackathon|Scholia hackathon]] with focus on software-related visualizations and curation workflows *** 29 July 2022: The submission deadline for [https://docs.google.com/document/d/1emcO2v29TmwCFQ_6h9MAwPiKDmq--GZR-ilfwJMEMKo/edit?usp=sharing the Wikidata Workshop 2022] that will be co-located with the 21st International Conference on Semantic Web (ISWC 2022). ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #43, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=43 Towel Day] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** Interrogating linked open data and Wikidata with SPARQL Lorenzo Losa - [https://www.youtube.com/watch?v=ESUoOpeUhRc YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://lod4culture.gsic.uva.es LOD4Culture] is a web application for exploring world-wide cultural heritage. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://www.wikimedia.de/unlock/application/ UNLOCK], a Wikimedia Deutschland program, is looking for your project ideas. These could be the development of tools building on top of Wikidata's data, of applications for social and public good or related to civic tech. Apply until May 29th, 2022! ** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/18061438?l=en Community Communications Manager - Wikibase] at Wikimedia Deutschland. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10768|Similarweb ranking]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10766|Chocolatey Community package ID]], [[:d:Property:P10767|Twitter moment ID]], [[:d:Property:P10769|Kino-kolo film ID]], [[:d:Property:P10770|netkeiba horse ID]], [[:d:Property:P10771|Bookbinding and the Conservation of Books term ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/has vector|has vector]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ECLI court code|ECLI court code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mirror image|Mirror image]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Norges Nasjonalmuseum Creator ID|Norges Nasjonalmuseum Creator ID]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Radio France person ID|Radio France person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ORKG ID|ORKG ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Authority control/Annales Historico-Naturales Musei Nationalis Hungarici id|Authority control/Annales Historico-Naturales Musei Nationalis Hungarici id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Encyclopedia of Medieval Philosophy ID|Encyclopedia of Medieval Philosophy ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kino.mail.ru film ID|Kino.mail.ru film ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kino.mail.ru series ID|Kino.mail.ru series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kino.mail.ru person ID|Kino.mail.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TVG Programme Identifier|TVG Programme Identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CPRF person ID|CPRF person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/New Mexico Digital Collections identifier|New Mexico Digital Collections identifier]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ukrainian Live Classic composer ID|Ukrainian Live Classic composer ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Odnoklassniki artist ID|Odnoklassniki artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Lithuania Minor encyclopedia ID|Lithuania Minor encyclopedia ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5BLV Relationships of Roman deities] ([https://twitter.com/kvistgaard/status/1527046255326683136 source]) *** [https://w.wiki/5Asb Ingrediants of dishes on Wikidata] ([https://twitter.com/larswillighagen/status/1526290242092814340 source]) *** [https://w.wiki/5BmR Food names after a place in the UK] ([https://twitter.com/heald_j/status/1527781394650476544 source]) *** [https://w.wiki/5AsG French heads of government classified by tenure] ([https://twitter.com/daieuxdailleurs/status/1526283304479215621 source]) *** [https://w.wiki/5BhM Places in Antarctica over 3000km away from the South Pole] *** [https://w.wiki/5C6b Topics that members of the Swedish Parliament motioned about 2020/21] ([https://twitter.com/Jan_Ainali/status/1528426250737528835 source]) *** [https://w.wiki/5BvV Albums with more than one language statement where none has preferred rank] ([https://twitter.com/exmusica/status/1528121917802151936 source]) * '''Development''' ** Wikibase REST API: Initial implementation of a route providing all statements of an item ([[phab:T305988]]), an a route to retrieve a single statement ([[phab:T307087]]) completed. ** First batch of [http://WBstack.com WBstack.com] accounts successfully migrated to [http://Wikibase.cloud Wikibase.cloud]. You can keep track of our progress on this phabricator ticket [[phab:T303852]]. ** Lexicographical data: We updated the input placeholders on the new version of the NewLexeme special page ([[phabricator:T302877|T302877]], [[phabricator:T307443|T307443]]). We finished the feature to prefill the inputs from URL parameters if present ([[phabricator:T298154|T298154]]) and to suggest common lexical category items ([[phabricator:T298150|T298150]]). We are working on some accessibility improvements ([[phabricator:T303806|T303806]], [[phabricator:T290733|T290733]], [[phabricator:T305359|T305359]]) and improving validation / error messages ([[phabricator:T305854|T305854]]). [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 05 23|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:55, 23 മേയ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23284373 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #522 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call May 31, 2022: Felicia Smith, Nicole Coleman, and Akosua Kissi on the Know Systemic Racism Project [https://docs.google.com/document/d/1pjuabqUARaxr2kaRodikVx0zBznyZ0kicvcajDPpy98/edit?usp=sharing Agenda] *** [[d:Wikidata:Events/Swedish_online_editathon#Träff_#110|Online Wikidata meetup in Swedish #110]], June 5 at 12.00 UTC * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://pointstodots.wordpress.com/2022/05/25/the-evolution-of-a-wikidata-sparql-query-for-taxon-names/ The evolution of a Wikidata SPARQL query for taxon names], by Tiago Lubiana ** Papers *** [[d:Q112143478|The LOTUS initiative for open knowledge management in natural products research (Q112143478)]] *** [[:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/In focus|Measuring gender diversity in Wikipedia articles]] in [[:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|The Signpost]]. The article using Wikidata's SPARQL queries to measure gender diversity in Wikipedia articles. *** [[:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-02-27/By the numbers|Does birthplace affect the frequency of Wikipedia biography articles?]] in [[:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|The Signpost]] (February 2022) ** Videos *** [https://www.twitch.tv/videos/1310601000 Replay of the livestream "Even more fun with Lexemes" by Mahir256] * '''Tool of the week''' ** [[d:Template:Item documentation|Template Item documentation]] is now automatically displayed in the header of each item's talk page via [[d:MediaWiki:Talkpageheader|MediaWiki:Talkpageheader]]. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Want to know more about Abstract Wikipedia & Wikifunctions? You can now [[:m:Global message delivery/Targets/Wikifunctions & Abstract Wikipedia|subscribe to the weekly newsletter]] and get a friendly reminder every time a new issue is published! ** [https://inforapid.org/webapp/webapp.php?shareddb=PulDm8q7r4LSkXKeE0zXR47udr6DrhGY4lHDP22rKccZoupt6mBESe9ZU9qWg6GTtilsS1CS8ri6IT2dTLGYlnSROrukLvuK Radioactivity map]: Mind map about radioactive radiation built by importing from Wikidata with InfoRapid KnowledgeBase Builder * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10777|candidate position]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10772|Lithuanian company code]], [[:d:Property:P10773|Afisha.ru movie ID]], [[:d:Property:P10774|art is next artist ID]], [[:d:Property:P10775|Gun Violence Archive ID]], [[:d:Property:P10776|HeHaCham HaYomi ID]], [[:d:Property:P10778|CPNI ID]], [[:d:Property:P10779|Collection Hermann Göring DB ID]], [[:d:Property:P10780|Radio France person ID]], [[:d:Property:P10781|ANR project ID]], [[:d:Property:P10782|Encyclopedia of Medieval Philosophy ID]], [[:d:Property:P10783|Umanity horse ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/number of versions|number of versions]], [[:d:Wikidata:Property proposal/voting age (reproposed)|voting age (reproposed)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/code dans la Classification centrale des produits|code dans la Classification centrale des produits]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identificador WikiBurgos|identificador WikiBurgos]], [[:d:Wikidata:Property proposal/orchestrator|orchestrator]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/HaBama person id|HaBama person id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Odnoklassniki album ID|Odnoklassniki album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WorldCat Entities ID|WorldCat Entities ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BRUZZ topic ID|BRUZZ topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BRUZZ place ID|BRUZZ place ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CBC Gem ID|CBC Gem ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MAYA site company id|MAYA site company id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anime Characters Database tag ID|Anime Characters Database tag ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Plex GUID|Plex GUID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Esports Earnings game ID|Esports Earnings game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Esports Earnings player ID|Esports Earnings player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Liquipedia ID|Liquipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scottish Highland Bridges ID|Scottish Highland Bridges ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Museum of Gothenburg object ID|Museum of Gothenburg object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Ozon person identifier|Ozon person identifier]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5DLD List of candidates for the next French legislative elections] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1530563510840741888?t=l0De456aqy2DLnYnd6c7QA&s=19 source]) *** [https://w.wiki/5DYV Occupation of people named Elizabeth, Élisabeth or Elisabeth in Wikidata] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1531140106366623745?t=EnqYfU_9NfSq4zkve5_5tg&s=19 source]) *** [https://query.wikidata.org/#%23defaultView%3ABarChart%0A%23Percentage%20of%20films%20passing%20the%20Bechdel%20test%20by%20genre.%20Including%20films%20that%20pass%20dubiously%2C%20rarely%20or%20contentiously%0A%23Some%20items%20have%20more%20than%20one%20test%20result%20%28e.g.%20in%20contentious%20cases%29%0A%23To%20pass%20the%20Bechdel%20test%20a%20film%20must%20fulfill%20all%20of%20three%20criteria%3A%201%29%20feature%20two%20women%202%29%20who%20talk%20to%20each%20other%203%29%20about%20something%20else%20than%20a%20man%0ASELECT%20%3FgenreLabel%20%28COUNT%28DISTINCT%20%3Fitem%29%2F%20%3Fitem_count%20AS%20%3Fshare%29%20%28xsd%3Astring%28%3Fitem_count%29%20AS%20%3Fnumber_of_films_with_test_data%29%20%0AWITH%20%7B%0ASELECT%20%3Fgenre%20%3Fitem%20%3Fbechdel_result%20WHERE%7B%0A%20%20%20%20VALUES%20%3Fgenre%20%7Bwd%3AQ1762165%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21802675%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ40831%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ5937792%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21010853%20%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ132311%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ1196408%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ16575965%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ842256%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ6585139%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ19765983%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ24925%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ182015%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ111956902%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21590660%7D%0A%20%20%20%20%0A%20%20%20%20%3Fst%20ps%3AP5021%20wd%3AQ4165246%3B%20pq%3AP9259%20%3Fbechdel_result.%0A%20%20%20%20%3Fitem%20p%3AP5021%20%3Fst%3B%20wdt%3AP136%2Fwdt%3AP279%2a%20%3Fgenre%3B%20wdt%3AP31%2Fwdt%3AP279%2a%20wd%3AQ11424%0A%20%20%20%20%20%7D%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%7D%20AS%20%25bechdel_by_genre%0AWITH%20%7B%0ASELECT%20%3Fgenre%20%28COUNT%28DISTINCT%20%3Fitem%29%20AS%20%3Fitem_count%29%20WHERE%7B%0A%20%20%20%20INCLUDE%20%25bechdel_by_genre%0A%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%20%20GROUP%20BY%20%3Fgenre%0A%7D%20AS%20%25item_count_by_genre%0AWHERE%20%7B%0AINCLUDE%20%25bechdel_by_genre%0AINCLUDE%20%25item_count_by_genre%0AFILTER%28%3Fbechdel_result%20IN%20%28wd%3AQ105773168%29%29%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0AGROUP%20BY%20%3FgenreLabel%20%3Fitem_count%0A Percentage of films passing the Bechdel test by genre] / [https://query.wikidata.org/#%23defaultView%3ABarChart%0A%23Percentage%20of%20films%20passing%20the%20%22reverse%20Bechdel%20Test%22%20by%20genre.%20Including%20films%20that%20pass%20dubiously%2C%20rarely%20or%20contentiously%0A%23Some%20items%20have%20more%20than%20one%20test%20result%20%28e.g.%20in%20contentious%20cases%29%0A%23To%20pass%20the%20reverse%20Bechdel%20test%20a%20film%20must%20fulfill%20all%20of%20three%20criteria%3A%201%29%20feature%20two%20men%202%29%20who%20talk%20to%20each%20other%203%29%20about%20something%20else%20than%20a%20woman%0ASELECT%20%3FgenreLabel%20%28COUNT%28DISTINCT%20%3Fitem%29%2F%20%3Fitem_count%20AS%20%3Fshare%29%20%28xsd%3Astring%28%3Fitem_count%29%20AS%20%3Fnumber_of_films_with_test_data%29%20%0AWITH%20%7B%0ASELECT%20%3Fgenre%20%3Fitem%20%3Fr_bechdel_result%20WHERE%7B%0A%20%20%20%20VALUES%20%3Fgenre%20%7Bwd%3AQ1762165%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21802675%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ40831%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ5937792%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21010853%20%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ132311%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ1196408%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ16575965%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ842256%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ6585139%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ19765983%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ24925%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ182015%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ111956902%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20wd%3AQ21590660%7D%0A%20%20%20%20%0A%20%20%20%20%3Fst%20ps%3AP5021%20wd%3AQ105776216%3B%20pq%3AP9259%20%3Fr_bechdel_result.%0A%20%20%20%20%3Fitem%20p%3AP5021%20%3Fst%3B%20wdt%3AP136%2Fwdt%3AP279%2a%20%3Fgenre%3B%20wdt%3AP31%2Fwdt%3AP279%2a%20wd%3AQ11424.%0A%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%7D%20AS%20%25bechdel_by_genre%0AWITH%20%7B%0ASELECT%20%3Fgenre%20%28COUNT%28DISTINCT%20%3Fitem%29%20AS%20%3Fitem_count%29%20WHERE%7B%0A%20%20%20%20INCLUDE%20%25bechdel_by_genre%0A%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%20%20GROUP%20BY%20%3Fgenre%0A%7D%20AS%20%25item_count_by_genre%0AWHERE%20%7B%0AINCLUDE%20%25bechdel_by_genre%0AINCLUDE%20%25item_count_by_genre%0A%20%20%20%20%20%20%20%20FILTER%28%3Fr_bechdel_result%20IN%20%28wd%3AQ105773168%29%29%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cen%22.%20%7D%0A%7D%0AGROUP%20BY%20%3FgenreLabel%20%3Fitem_count%0A percentage of films passing the reverse Bechdel test by genre] *** [https://w.wiki/5Ddo Timeline of the start of pride parades from 1970] ([https://twitter.com/jsamwrites/status/1530480013648199683 source]) *** [https://w.wiki/5CyT Top 100 genes with most genetic associations on Wikidata] ([https://twitter.com/lubianat/status/1529825153214914564 source]) *** [https://w.wiki/5Ddr Biennales that aren’t biennial] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1528878945923473409 source]) * '''Development''' ** Wikibase REST API: Expanding statement reading routes (a single statement specified by ID ([[phab:T307087]]), all statements of an item ([[phab:T305988]]), a single statement for a specific item ([[phab:T307088]])) ** Fetch revision metadata and entity data separately in all use cases ([[phab:T307915]], [https://doc.wikimedia.org/Wikibase/master/php/rest_adr_0003.html decision]) ** Update installation instructions in WikibaseLexeme.git readme file ([[phab:T306008]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]! ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 05 30|Read the full report]]''' &middot; [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] &middot; [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 15:22, 30 മേയ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23340168 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #523 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** June 6th and 8th: [[:d:Wikidata:WikiProject Scholia/June 2022 hackathon|Scholia hackathon]] with focus on software-related visualizations and curation workflows ** June 9th (Thursday) at 17:00 (UTC): [https://www.youtube.com/watch?v=kv8bDtO4cq8 Wikidata Lab XXXIV: OpenRefine e Structured Data on Commons] ** July 8-10: [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022|Data Quality Days]], online event focusing on data quality processes on Wikidata. You can [[d:Wikidata talk:Events/Data Quality Days 2022|submit sessions or discussion topics]] until June 19th. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://jdr.hypotheses.org/1661 Travailler avec les épigraphes littéraires dans Wikidata] *** [https://drive.google.com/file/d/1yoKhbNM_9yYqni0JAh-3NEKsDjLm5xMn/view Were more plant genera really named for nymphs than women who actually lived?] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2205.08184.pdf "SKILL: Structured Knowledge Infusion for Large Language Models"]: Infusing structured knowledge from Wikidata into language models improves performance (Moiseev et al, 2022) ** Videos *** [https://www.youtube.com/watch?v=UsyPI3ZVwRs Live Wikidata editing #82] by [[d:User:Ainali|Ainali]] and [[d:User:Abbe98|Abbe98]] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/articles-wikilinks-inspector?collection=@pac02/wikipedia-tools Article's wikilinks inspector] takes all entities linked in a Wikipedia article and compute insights about those entities using Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** The [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update/May 2022 scaling update|May 2022 summary]] for the Wikidata Query Service backend update is out! ** There will be a new online community meeting for the [[Wikidata:SPARQL query service/WDQS backend update|Wikidata Query Service backend update]] on Monday June 20, 2022 at [https://zonestamp.toolforge.org/1655751623 19:00 UTC] ([https://meet.jit.si/WDQS-alternative-backends-jun2022 link to the meeting]). ** Several students are working on Wikidata-related tasks as part of the Outreachy program and the Google Summer of Code. Welcome to [[d:user:Feliciss|Feliciss]] and [[d:userPangolinMexico|PangolinMexico]], working on [[phab:T300207|Automatically identifying first and last author names for Wikicite and Wikidata]], and [[d:User:LennardHofmann|LennardHofmann]], [[phab:T305869|working on rewriting the Wikidata Infobox on Commons in Lua]]. Feel free to greet them and follow their work on Phabricator! ** [https://mix-n-match.toolforge.org/#/entries A new Mix'n'match page to query entries] across catalogs, by various properties (born/died, gender, location, external IDs, etc.) * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10786|date of incorporation]], [[:d:Property:P10788|in operation on service]], [[:d:Property:P10795|coordination number]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10784|ISKO Encyclopedia of Knowledge Organization ID]], [[:d:Property:P10785|JBIS horse ID]], [[:d:Property:P10787|FactGrid property ID]], [[:d:Property:P10789|Lithuania Minor Encyclopedia ID]], [[:d:Property:P10791|PlantFiles taxon ID]], [[:d:Property:P10792|Garden.org Plants Database ID]], [[:d:Property:P10793|Woody Plants Database ID]], [[:d:Property:P10794|Macaulay Library taxon ID]], [[:d:Property:P10796|Italian Chamber of Deputies government ID]], [[:d:Property:P10797|Italian Chamber of Deputies parliamentary group ID]], [[:d:Property:P10798|Midi libre journalist ID]], [[:d:Property:P10799|Heiligen.net ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/COR lemma-id, niveau 1|COR lemma-id, niveau 1]], [[:d:Wikidata:Property proposal/embargoed until|embargoed until]], [[:d:Wikidata:Property proposal/electric charge capacity|electric charge capacity]], [[:d:Wikidata:Property proposal/COR form ID, level 1|COR form ID, level 1]], [[:d:Wikidata:Property proposal/феноритмотип|феноритмотип]], [[:d:Wikidata:Property proposal/type of artefact(s)|type of artefact(s)]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Russia.travel object ID|Russia.travel object ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AdoroCinema series ID|AdoroCinema series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/FirstCycling (riderID)|FirstCycling (riderID)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/snookerscores.net player ID|snookerscores.net player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/OVO-code|OVO-code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CEU author ID|CEU author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Chaoxing Journal ID|Chaoxing Journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Springer Nature Person ID|Springer Nature Person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Springer Nature Article ID|Springer Nature Article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Springer Nature Journal ID|Springer Nature Journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUI Icon|MUI Icon]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UK Beetles ID|UK Beetles ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** [[d:Wikidata:Properties for deletion|Deleted properties]]: ** Query examples: *** [https://w.wiki/5E6u Which are the most popular natural products based on the number of statements on their corresponding QID?] (from the Telegram Wikidata group) *** [https://w.wiki/5DYV Occupation of people named Elizabeth, Elisabeth or Élisabeth] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1531140106366623745 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: We finished work on input validation and displaying errors for faulty input ([[phab:T305854]]) and are continuing work on accessibility improvements such as screen reader support and keyboard navigation ([[phab:T290733]], [[phab:T30535]]). ** REST API: We finished implementation of conditional statement requests ([[phab:T307031]], [[phab:T307032]]) and published the [https://doc.wikimedia.org/Wikibase/master/js/rest-api/ OpenAPI specification document] (still subject to change as the API develops). We started working on the write part of the API with adding statements to an Item ([[phab:T306667]]). [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** [[d:Wikidata:Contribute/Suggested and open tasks|Suggested and open tasks]]! ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 06 06|Read the full report]]''' &middot; [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] &middot; [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 08:25, 7 ജൂൺ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23366971 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #524 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 6|William Avery Bot 6]]. Task/s: Increment Shakeosphere person ID by 24638, as discussed at [[d:Wikidata:Bot_requests#Shakeosphere_person_ID|WD:RBOT § Shakeosphere person ID]] *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Crystal-bot|Crystal-bot]]. Task/s: Add [[:d:Property:P9675|MediaWiki page ID (P9675)]] and language of work or name (P407) qualifiers to items using Moegirlpedia ID (P5737) identifier. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 5|William Avery Bot 5]]. References to facts stated in [[d:Q104074149|The Database of Victims of the Nazi Persecution (Q104074149)]] that use [[:d:Property:P854|reference URL (P854)]] will be changed to to use [[:d:Property:P9109|Holocaust.cz person ID (P9109)]], as requested at [[d:Wikidata:Bot requests#reference URL (P854) %E2%86%92 Holocaust.cz person ID (P9109) (2021-02-05)]] *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/OJSOptimetaCitationsBot|OJSOptimetaCitationsBot]]. Add citation and author data for publications in journals hosted in [https://pkp.sfu.ca/ojs/ Open Journal Systems]. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call June 14, 2022: Will Kent (Wikidata Program Manager at Wiki Education) and Rosie Stephenson-Goodknight (Wikimedia Foundation Trustee; Visiting Scholar at Northeastern University; co-founder of Wiki Women in Red) will present on Leveraging Wikidata for Wikipedia – running a multi-language wiki project and the role of Wikidata in improving Wikipedia's content gender gap. [https://docs.google.com/document/d/1lM5fWZcQpvn4rA_olx4aNIp6DQjX2DV-LLgSY1Qm98A/edit# Agenda] *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch], in French, by Vigneron, June 14 at 19:00 CEST (UTC+2) ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #46, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=46 Cartography] ** Past *** [https://www.eventbrite.co.uk/e/mind-your-manors-medieval-hack-weekend-tickets-293300027277 'Mind Your Manors'] Medieval Hack Weekend (UK National Archives / York Centre for Medieval Studies), June 11-12. [https://twitter.com/heald_j/status/1536121787263725568 Included some useful Wikidata linkage]. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://tech-news.wikimedia.de/en/2022/06/03/wikibase-cloud-a-new-project-at-wikimedia-deutschland/ Wikibase.cloud: a new project at Wikimedia Deutschland] *** [https://commonists.wordpress.com/2022/06/07/50000-video-games-on-wikidata/ 50,000 video games on Wikidata] by [[User:Jean-Frédéric|Jean-Frédéric]] *** [https://www.ctrl.blog/entry/latest-browser-versions-api.html The Current Version of Popular Browsers API (powered by Wikidata)] *** [https://aldizkaria.elhuyar.eus/mundu-digitala/wikidata-ezagutzarako-datu-base-libre-kolaboratibo/ Wikidata, a free collaborative knowledge database] (in Basque) ** Papers *** [https://www.nature.com/articles/s41597-022-01369-4 A cross-verified database of notable people, 3500BC-2018AD] *** [https://2022.eswc-conferences.org/wp-content/uploads/2022/05/pd_Guo_et_al_paper_206.pdf WikidataComplete – An easy-to-use method for rapid validation of text-extracted new facts applied to the Wikidata knowledge graph] ** Videos *** Dagbani Wikipedia Saha Episode 5: Introduction to Wikidata (in Dagbanli) - [https://www.youtube.com/watch?v=CWs69F8QWVA YouTube] *** LIVE Wikidata editing #83 - [https://www.youtube.com/watch?v=z1MD8scGSS8 YouTube] *** Wikiba.se ... an Free and Open Source Software, originally developed to run on Wikipedia - [https://www.youtube.com/watch?v=wplqB_DIoL0 YouTube] *** Wikidata Lab XXXIV: OpenRefine and Structured Data on Commons - [https://www.youtube.com/watch?v=kv8bDtO4cq8 YouTube] *** Generating Gene Sets for Transcriptomics Analysis Using Wikidata - Part 2 (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=4EOCMj7-PxI YouTube] *** A walk through Wikidata (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=YmGpfuShLrI YouTube] *** Demographic profiling in Wikipedia Wikidata WikiCite & Scholia - [https://www.youtube.com/watch?v=IF9tb-RWmaM YouTube] *** DSI Webinar - Basic training on Wikidata as a complementary tool to enrich metadata - [https://www.youtube.com/watch?v=aLLGci9II30 YouTube] *** How does Wikidata store data? How to contribute Data to Wikidata? - [https://www.youtube.com/watch?v=TBbZoYMi3pM YouTube] *** Generate MindMap from Wikidata using SPARQL query - YouTube ([https://www.youtube.com/watch?v=yKA4pVZMOEo En], [[https://www.youtube.com/watch?v=Mc8C77lgrtw De]) *** FAIR and Open multilingual clinical trials in Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=sGhH3ysuzeQ YouTube] *** The Italian libraries magazines on Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=3v5jgwXlqOM YouTube] *** Wikidata Testimonials **** [https://www.youtube.com/watch?v=Pp1kRiRlBgg Giovanna Fontenelle (Wikimedia Foundation)] **** [https://www.youtube.com/watch?v=3PqG9Ul4Zr0&t=3s Frédéric Julien (Director of Research and Development CAPACOA))] (in French) **** [https://www.youtube.com/watch?v=Pp1kRiRlBgg Nathalie Thibault (Musée national des beaux-arts du Québec (MNBAQ))] (in French) **** [https://www.youtube.com/watch?v=E6mOeAAUBA8 Michael Gasser (ETH Bibliothek Zürich)] (in German) * '''Tool of the week''' ** [[d:Wikidata:Tools/Enhance_user_interface#ExtraInterwiki|ExtraInterwiki]]. Some language links will never show up in your favorite Wikipedia, those who don’t have a corresponding article in this Wikipedia. This new tool aims to give them more visibility by searching topics closed to the one on an article with no article on your wiki. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibase-cloud@lists.wikimedia.org/thread/GMCJQLEBKEURMODIJ7AWD2FJJRLJ3WEO/ New Wikibase.cloud project status update page has been created!] ** [https://qichwa.wikibase.cloud Qichwabase] is a Wikibase instance curating Quechua lexicographical data, for later integration into Wikidata ** [https://observablehq.com/@pac02/wikidata-search-api Using Wikidata search API in Observable] by [[:d:User:PAC2|PAC2]] ** [https://observablehq.com/collection/@pac02/wikidata Explore Wikidata using Observable], a collection of notebooks in Observable to explore Wikidata, by [[:d:User:PAC2|PAC2]]. ** [https://observablehq.com/@johnsamuelwrites/programming-languages-on-wikidata Programming languages on Wikidata] in Observable by [[User:Jsamwrites|Jsamwrites]], based on examples by [[User:PAC2|PAC2]] (see above) ** [https://twitter.com/MagnusManske/status/1534102853572341760 New Mix'n'match function: Unmatched biographical entries grouped by exact birth and death date. Currently ~33k "groups" available] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10806|orchestrator]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10800|Championat ID]], [[:d:Property:P10801|Ukrainian Live Classic composer ID]], [[:d:Property:P10802|Esports Earnings game ID]], [[:d:Property:P10803|Esports Earnings player ID]], [[:d:Property:P10804|Twitter list ID]], [[:d:Property:P10805|Museum of Gothenburg object ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/inker|inker]], [[:d:Wikidata:Property proposal/penciller|penciller]], [[:d:Wikidata:Property proposal/KFCB classification (Kenya)|KFCB classification (Kenya)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Miljørapporter File ID|Miljørapporter File ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/plural forms|plural forms]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/ifwizz ID|ifwizz ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS Abruzzo IDs|IRIS Abruzzo IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Great Plant Picks ID|Great Plant Picks ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Survey of Scottish Witchcraft - Case ID|Survey of Scottish Witchcraft - Case ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Encyclopedia of Fantasy ID|The Encyclopedia of Fantasy ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kultboy|Kultboy]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Atom Package Manager name|Atom Package Manager name]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ZineWiki ID|ZineWiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Broadway World person ID|Broadway World person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Yamaha Artists ID|Yamaha Artists ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5FrF Thomas Telford's different alleged associations with buildings, according to wikidata statements] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1534643745437765636 source]) *** [[d:User:Jheald/Scotland/bridges/average Commons coordinates|Averages of coordinates of depicted place (P9149) positions for Commons categories]] (useful as help in matching them to wikidata items) ([https://twitter.com/heald_j/status/1533939286999019521 source]) *** [https://w.wiki/5GMW items with senses in the most languages on Wikidata], with a sample language and lexeme in that language. *** [https://w.wiki/5F$m Graph of the characters present in Mario franchise games] ([https://twitter.com/JeanFred/status/1535256175943589889 source]) *** [https://w.wiki/5Fjy A & B roads carried on Scottish bridges] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1534704886306197507 source]) *** [https://w.wiki/5Fio Timeline of Rafael Nadal awards and nominations] ([https://twitter.com/jmcollado/status/1534654806056488960 source]) *** [https://w.wiki/5FhN Articles studying chemicals from the oceans] ([https://twitter.com/TheLOTUSInitia1/status/1534579229685436416 source]) *** [https://w.wiki/5GrL Municipalities of France, by their population and their altitude] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1536330112009895937 source]) *** [https://w.wiki/5GpK In cousin marriages (born 1800 and later)] ([https://twitter.com/perstar/status/1536299902480826368 source]) *** [https://w.wiki/5GvW Actors who played the same real politician the most times] ([https://twitter.com/WikidataFacts/status/1536042914287075328 source]) *** [https://w.wiki/5GDV Most famous heritage locations (measured by sitelinks)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1535360235258380288 source]) * '''Development''' ** Fixed a bug where Item IDs where shown instead of the label after selecting an Item in an Item selector ([[phab:T306214]]) ** Lexicographical data: finished accessibility improvement for the new Special:New Lexeme page ([[phab:T290733]]), improving error messages for the new page ([[phab:T310134]]) and worked on a new search profile to make selecting languages easier ([[phab:T307869]]) ** REST API: continued work on creating statements ([[phab:T306667]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 06 13|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:28, 13 ജൂൺ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23366971 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #425 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** Closed request for comments: *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Potd|Integration of POTD template]] ** Closed request for comments: *** [[:d:Wikidata:Requests for comment/How to avoid to use male form as a generic form in property labels in French ?|How to avoid to use male form as a generic form in property labels in French ?]] has been closed. Property labels in French should now includes both male and female or a verbal form if relevant (see [[:d:Property:P50|P50]]). * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** Next installment of the LD4 Wikibase Working Hour: Featuring speaker Barbara Fischer, Liaison Counsel at the German National Library’s Agency for Standardization (DNB). On behalf of the DNB, Fischer initiated the WikiLibrary Manifesto. Fischer works to increase the quality of metadata through Authority Control to foster retrieval and linked data. Where: Zoom ([https://columbiauniversity.zoom.us/meeting/register/tJMqcuChrz0pHNGU6VOdDk6MsnxuWtGL0cRN Registration link]). When: 30 June 2022, 11AM-12PM Eastern US ([https://www.timeanddate.com/worldclock/converter.html?iso=20220630T150000&p1=179&p2=64&p3=75&p4=224&p5=136&p6=tz_cest Time zone converter]) *** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022|Data Quality Days (July 8-10)]]: you can [[d:Wikidata talk:Events/Data Quality Days 2022|propose discussion topics or sessions]] until June 19th. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/4EE27P2OF7FPXWV4ZWSFZZV2VTH4ALCM/ Small wiki toolkits: Upcoming bots & scripts workshop on Thursday, June 30th, 16:00 UTC] "This workshop will introduce participants to Toolforge, how to create a developer account, access to Toolforge via ssh, and run bots and scripts on Toolforge and in background mode." *** (Tutorial) [https://www.aib.it/struttura/sezioni/lazio/laz-attiv/2022/99658-openrefine/ OpenRefine - A fundamental tool for every librarian's toolbox]. Thursday 23 June - 17: 00-19: 30. Write to laz-corsi{{@}}aib.it to book and receive the link of the event. *** [[Wikidata:Wiki_Mentor_Africa|Wikidata:Wiki Mentor Africa 3rd edition ]] - Creating tools on Wikimedia Toolforge using Python and Flask. Friday 24th June and Sunday 26th June 2022 - 16:00 - 17:00 (UTC) *** [https://www.dla-marbach.de/kalender/detail/517/ Collect, archive and provide games - a "panel about video game metadata"]. Fri. 24.6.2022 – Sat. June 25, 2022 ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #47, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=47 Numbers (3/n)] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://blogs.bl.uk/digital-scholarship/2022/06/working-with-wikidata-and-wikimedia-commons-poetry-pamphlets-and-lotus-sutra-manuscripts.html Working With Wikidata and Wikimedia Commons: Poetry Pamphlets and Lotus Sutra Manuscripts] *** [https://blog.rockarch.org/dimes-agent-pages-enhanced Using Wikidata Identifiers to Enhance Agent Discovery] ** Videos *** Wikidata editing tools (in Spanish) - [https://www.youtube.com/watch?v=tCXgQrLFFac YouTube] *** Dagbani Wikipedia Saha Episode 6: Creating Wikidata items from scratch (in Dagbani) - [https://www.youtube.com/watch?v=7tXp1cYMkQc&t=1022s YouTube] *** Fun with lexemes in some language! by [[d:User:Mahir256|Mahir256]] - [https://www.twitch.tv/videos/1506441428 Twitch] * '''Tool of the week''' ** [https://cardgame.blinry.org/?Q2223649 Wikidata Card Game Generator]: generate card games from Wikidata! * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Job opening: [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/19290694?l=en UX Researcher - Wikidata] at Wikimedia Deutschland ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikibaseug@lists.wikimedia.org/thread/7HPE53X6PQXTJ2TEVGT6RBB5HLDOT2VF/ Wikimedia Deutschland welcomes new Wikibase.cloud Product Manager, Evelien Zandbergen] ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/OJNMNBMCMDZKSPBRUJLZZUFF6BNPYWAH/ Developer Portal is launched! Discover Wikimedia’s technical areas and how to contribute] ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/WILSSO5DZCISCQEYURBREJOJVTHT6XZC/ Starting on June 21, all Wikimedia wikis can use Wikidata Lexemes in Lua] (discussions welcome [[d:Wikidata_talk:Lexicographical_data#You_can_now_reuse_Wikidata_Lexemes_on_all_wikis|on the project talk page]]) ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/K3FBNXIRHADOVE2YUQ4G6HZ3TH4RGEJP/Wikimedia Deutschland looking for a partner affiliate to organize the WikidataCon 2023] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10808|preceding halt on service]], [[:d:Property:P10809|following station on service]], [[:d:Property:P10814|number of housing units]], [[:d:Property:P10818|last entry]], [[:d:Property:P10822|homophone form]], [[:d:Property:P10823|fastest laps]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10807|HaBama person ID]], [[:d:Property:P10810|Shopee shop ID]], [[:d:Property:P10811|Scottish Highland Bridges ID]], [[:d:Property:P10812|Rusakters.ru ID]], [[:d:Property:P10813|Proza.ru author ID]], [[:d:Property:P10815|neftegaz.ru person ID]], [[:d:Property:P10816|National Union Catalog ID]], [[:d:Property:P10817|MAYA site company ID]], [[:d:Property:P10819|Kino.mail.ru series ID]], [[:d:Property:P10820|Kino.mail.ru person ID]], [[:d:Property:P10821|Kino.mail.ru film ID]], [[:d:Property:P10824|Ethereum token address]], [[:d:Property:P10825|BelTA dossier ID]], [[:d:Property:P10826|Talent Data Bank ID]], [[:d:Property:P10827|IRIS UNIVAQ author ID]], [[:d:Property:P10828|ARUd'A author ID]], [[:d:Property:P10829|IRIS UNITE author ID]], [[:d:Property:P10830|COR form ID, level 1]], [[:d:Property:P10831|COR lemma ID, niveau 1]], [[:d:Property:P10832|WorldCat Entities ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/opus number|opus number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Palmares Cultural Foundation process number|Palmares Cultural Foundation process number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/U.S. vaccine status|U.S. vaccine status]], [[:d:Wikidata:Property proposal/theme|theme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/has narrative theme|has narrative theme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical Person|Grammatical Person]], [[:d:Wikidata:Property proposal/title match pattern|title match pattern]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bartsch Nummer|Bartsch Nummer]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Theatrical Index person ID|Theatrical Index person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Archives of Australia Entity ID|National Archives of Australia Entity ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mozilla Hacks author ID|Mozilla Hacks author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/CVX vaccine code|CVX vaccine code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BVMC Corporate Body|BVMC Corporate Body]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ClimateCultures Directory ID|ClimateCultures Directory ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Korean Academy of Science and Technology member ID|Korean Academy of Science and Technology member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Teresianum authority ID|Teresianum authority ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GSAFD ID|GSAFD ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bioconductor project|Bioconductor project]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUSE book ID|MUSE book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Truth Social username|Truth Social username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Telmore Musik|Telmore Musik]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beamish peerages database ID|Beamish peerages database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beamish peerages database person ID|Beamish peerages database person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/gov.uk person ID|gov.uk person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Komoot ID|Komoot ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kieler Gelehrtenverzeichnis ID|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet Sacred Text Archive ID|Internet Sacred Text Archive ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5HDE Islands with at least 1 spring or freshwater body] ([https://twitter.com/ash_crow/status/1536633197538197504 source]) *** [https://w.wiki/5Hkc Notable people who you share a birthday with (find the string "1966-08-25" and replace it with your date of birth)] ([https://twitter.com/wikiprojectnz/status/1536584209581879296 source]) *** [https://w.wiki/5JYc List of filmmakers with whom Jean-Louis Trintignant has played] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1537873890072043522 source]) *** [https://w.wiki/5KLN Cemeteries in France near churches] ([[d:Wikidata:Request_a_query#Cemeteries_near_churches|source]]) * '''Development''' ** Lexicographical data: *** Enabled Lua access to Lexemes for all Wikimedia projects *** Continued work on improving the language search for Lexeme languages on the new Special:NewLexeme page ([[phab:T307869]]) *** Improving the accessibility of a design system component and the new Special:NewLexeme page ([[phab:T290733]]) *** Making it easier to understand what to do when the spelling variant isn't available on the new Special:NewLexeme page ([[phab:T298146]]) ** REST API: Continuing work on making it possible to add a statement to an Item [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 06 20|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:57, 20 ജൂൺ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23425673 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #426 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 7|William Avery Bot 7]]. Task/s: Merge multiple references on the same claim citing Accademia delle Scienze di Torino. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The [https://etherpad.wikimedia.org/p/WBUG_2022.06.30 next Wikibase live session] is 15:00 UTC on Thursday 30th June 2022 (17:00 Berlin time). What are you working on around Wikibase? You're welcome to come and share your project with the community. *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call June 28, 2022: Andrew McAllister will introduce us to Scribe, an app that provides keyboards for second-language learners, and its use of Wikidata. This presentation should appeal to anyone who has worked on or is interested in learning more about the applications of lexicographical data in Wikidata as well as anyone who has an interest in language, open information, data and programming. [https://docs.google.com/document/d/13eADptzIpWfiqt_JHWM_staNtKoNaMVILLuNprn-29E/edit?usp=sharing Agenda] *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch], in French, by Vigneron, June 28 at 19:00 CEST (UTC+2) *** 1 July: Abstract submission deadline for the Biodiversity Data Standards Conference [[:d:Q111972123|TDWG 2022]], including for a [https://www.tdwg.org/conferences/2022/session-list/#int19%20the%20role%20of%20the%20wikimedia%20ecosystem%20in%20linking%20biodiversity%20data session on "The role of the Wikimedia ecosystem in linking biodiversity data"] *** July 8-10: Data Quality Days (see the [[d:Wikidata:Events/Data_Quality_Days_2022#Sessions|first version of the program]] and the [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022/Participants|list of participants]]) *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IEB3LHQEPHZJX4BTFQNHXR2JR5N2MVHF/ The Third Wikidata Workshop: Second Call for Papers]. Papers due: Friday, 29 July 2022 *** Celtic Knot Conference 2022: presentations from 12 projects communities working on minoritized languages on the Wikimedia projects - [https://www.youtube.com/playlist?list=PL66MRMNlLyR7p9wsYVfuqJOjKZpbuwp8U YouTube] ** Past: *** 21 June: Presentation [[:doi:10.5281/zenodo.6670026|Wikidata as a data collaboration across multiple boundaries]] at SciDataCon * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2206.11022.pdf Connecting a French Dictionary from the Beginning of the 20th Century to Wikidata] *** [https://www.mdpi.com/2673-6470/2/3/19 Practices of Linked Open Data in Archaeology and Their Realisation in Wikidata] *** [http://www.semantic-web-journal.net/system/files/swj3124.pdf What Can Tweets and Knowledge Graphs Tell Us About Eating Disorders?] ** Videos *** Dagbani Wikipedia Saha Episode 7: Adding references and qualifiers to Wikidata items (in Dagbanli) - [https://www.youtube.com/watch?v=gCUxrDjD44I&t=227s YouTube] *** The Joys of Connecting Your Collections to Wikidata - [https://www.youtube.com/watch?v=8zjwkiarfug&t=24s YouTube] *** Using Wikidata to Enhance Discovery & Faculty Interest in Rapid Publishing - [https://www.youtube.com/watch?v=cWpalbgB5Es YouTube] ** Podcasts *** [https://anchor.fm/wiki-update/episodes/Data-Quality-Days-Discussion-With-Lydia-Pintscher--La-Lacroix-e1k4l5a Data Quality Days Discussion With Lydia Pintscher & Lèa Lacroix] ** Other *** [[:d:User:PAC2/Documented queries|Documented queries: a proposal]], feedback is welcome [[:d:User_talk:PAC2/Documented_queries|here]] * '''Tool of the week''' ** [https://data.isiscb.org/ IsisCB Explore] - is a research tool for the history of science whose books and subjects use imagery from Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Template [[:d:Template:Item documentation|Item documentation]] now includes a query to the corresponding lexemes. This is an attempt to make navigation between lexemes and items easier. For the record, [[:d:Template:Item documentation|Item documentation]] is available in the header of the talk page for each item. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10836|inker]], [[:d:Property:P10837|penciller]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10826|Talent Data Bank ID]], [[:d:Property:P10827|IRIS UNIVAQ author ID]], [[:d:Property:P10828|ARUd'A author ID]], [[:d:Property:P10829|IRIS UNITE author ID]], [[:d:Property:P10830|COR form ID, level 1]], [[:d:Property:P10831|COR lemma ID, niveau 1]], [[:d:Property:P10832|WorldCat Entities ID]], [[:d:Property:P10833|Great Plant Picks ID]], [[:d:Property:P10834|BVMC organization ID]], [[:d:Property:P10835|UK Beetles ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/theme|theme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/has narrative theme|has narrative theme]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical Person|Grammatical Person]], [[:d:Wikidata:Property proposal/title match pattern|title match pattern]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bartsch Nummer|Bartsch Nummer]], [[:d:Wikidata:Property proposal/foliage type|foliage type]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/GSAFD ID|GSAFD ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bioconductor project|Bioconductor project]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUSE book ID|MUSE book ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Truth Social username|Truth Social username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Telmore Musik|Telmore Musik]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beamish peerages database ID|Beamish peerages database ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Beamish peerages database person ID|Beamish peerages database person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/gov.uk person ID|gov.uk person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Komoot ID|Komoot ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kieler Gelehrtenverzeichnis ID|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Internet Sacred Text Archive ID|Internet Sacred Text Archive ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Copains d'avant ID|Copains d'avant ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/P. League+ ID|P. League+ ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/WO2 Thesaurus ID|WO2 Thesaurus ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Super Basketball League ID|Super Basketball League ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/DeSmog ID|DeSmog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Met Constituent ID|Met Constituent ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRFA ID|IRFA ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Adequat agency person ID|Adequat agency person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Israeli Company Registration Number|Israeli Company Registration Number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UKAT term ID|UKAT term ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TGbus game ID|TGbus game ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TGbus franchise ID|TGbus franchise ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Austria-Forum person ID|Austria-Forum person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID|Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Odnoklassniki group numeric ID|Odnoklassniki group numeric ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VocaDB Artist ID|VocaDB Artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VocaDB Album ID|VocaDB Album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/VocaDB Song ID|VocaDB Song ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Moepedia ID|Moepedia ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [[Wikidata:SPARQL query service/qotw|"Queries of the week" archive]] [https://twitter.com/heald_j/status/1541375896791273474 (sources)] *** [https://w.wiki/5Khr Graph of fictional wars and their participants] [https://twitter.com/mlpoulter/status/1539639249678499840 (source)] *** [https://w.wiki/5M7x The 100 most common species as subjects of publications known to Wikidata] ([https://twitter.com/EvoMRI/status/1540927184520503296 source]) *** [https://w.wiki/5MZE Map of birthplaces of ASM Clermont Auvergne players] ([https://twitter.com/belett/status/1541347785219493889 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: We are wrapping up the coding on the new Special:NewLexeme page. Testing and rolll-out will follow soon. We are still working on making it easier to find languages in the language selector on the Special:NewLexeme page. ([[phab:T307869]]) ** REST API: We are continuing to code on the ability to create statements on an Item ([[phab:T306667]]) ** Investigating an issue with labels not being shown after merges ([[phab:T309445]]) ** Preparation for upcoming work: We are planning the next work on the Mismatch Finder to address feedback we have received so far as well as EntitySchemas to make them more integrated with other areas of Wikidata. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 06 27|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 15:08, 27 ജൂൺ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23439209 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #522 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/ListedBuildingsUKBot|ListedBuildingsUKBot]]. Task/s: Add wikidata site links to appropriate wiki commons category pages for listed buildings with matching ID numbers. I've identified about 1000 entities that can be updated. e.g. [https://www.wikidata.org/wiki/Q26317428] should have a wiki commons link to [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Outhouse_to_Northeast_of_Red_House,_Bexleyheath] since they both refer to [https://historicengland.org.uk/listing/the-list/list-entry/1064204]. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [https://www.twitch.tv/belett Live editing session on Twitch], in French, by Vigneron, July 5 at 19:00 CEST (UTC+2) *** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022|Wikidata Data Quality Days]], online, on July 8-10 *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/HN45PNQICAMLUR3XDWOSKSPS7RIPR5G3/ Invitation to Wikimedia Research Office Hours July 5, 2022] ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #48, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=48 Human rights] ** Past *** [[m:Celtic Knot Conference 2022|Celtic Knot Wikimedia Language Conference, 1-2 July 2022]]. See [[m:Celtic Knot Conference 2022/Videos pool|Videos pool]] (replay). * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Videos *** Making Wiki work for Wales - [https://www.youtube.com/watch?v=b_BxfkX1fCI YouTube] *** Session on Wikibase - Wikimedia Deutschland and Wikipedians of Goa User Group (WGUG) - [https://www.youtube.com/watch?v=rE-ZXnTOG7M YouTube] *** Scribe: Wikidata-powered keyboard app for second language learners - [https://www.youtube.com/watch?v=4GpFN0gGmy4 YouTube] *** Linking OpenStreetMap and Wikidata A semi automated, user assisted editing tool - [https://www.youtube.com/watch?v=4fXeAlvbNgE YouTube] *** Wikidata MOOC (in French) by Wikimedia France - [https://www.youtube.com/channel/UCoCicXrwO5jBxxXXvSpDANw/videos 19 videos on YouTube] *** Wikidata Tutorials (in German) by OpenGLAM Switzerland - [https://www.youtube.com/playlist?list=PL-p5ybeTV84QYvX1B3xxZynfFWboOPDGy 7 videos on YouTube] ** Report *** [[c:User:LennardHofmann/GSoC 2022/Report 2|User:LennardHofmann/GSoC 2022/Report 2]] - rewriting the WikiCommons and Wikidata Infobox in Lua * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Lectrician1/AddStatement.js|User:Lectrician1/AddStatement.js]] is a userscript that can add values to properties that already exist on an item and new statements. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IPRW3TAAZK3DPVGN5JKGVJRVPBUJDQNE/ Wikimedia Deutschland will be joining forces with the Igbo Wikimedians User Group and Wikimedia Indonesia to advance the technical capacities of the movement around Wikidata]. The goal of this collaboration is "to make our software more usable by cultures underrepresented in technology, people of the Global South and speakers of minority languages". ** Job openings in the software development team at Wikimedia Deutschland *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/19886514?utm_campaign=google_jobs_apply&utm_source=google_jobs_apply&utm_medium=organic&l=en Junior Product Manager Wikidata] - ''"In this role you will be part of a cross-functional team, and be the product manager of product initiatives for Wikidata, the largest knowledge base of free and open data in the world."'' *** [https://wikimedia-deutschland.softgarden.io/job/19887130/Product-Manager-Wikibase-Suite-m-f-d-?jobDbPVId=50403840&l=de Product Manager Wikibase Suite] - In this role ''"you will be part of an interdisciplinary team and the product team, and work closely with a broad variety of stakeholders in the Wikibase Ecosystem."'' * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10838|Survey of Scottish Witchcraft - Case ID]], [[:d:Property:P10839|Russia.travel object ID]], [[:d:Property:P10840|Yamaha Artists ID]], [[:d:Property:P10841|ifwizz ID]], [[:d:Property:P10842|IRFA ID]], [[:d:Property:P10843|DeSmog ID]], [[:d:Property:P10844|Teresianum authority ID]], [[:d:Property:P10845|AdoroCinema series ID]], [[:d:Property:P10846|CEU author ID]], [[:d:Property:P10847|Anime Characters Database tag ID]], [[:d:Property:P10848|Beamish peerage database peerage ID]], [[:d:Property:P10849|Beamish peerage database person ID]], [[:d:Property:P10850|Kultboy video game ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Gitee username|Gitee username]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Punjabi tone|Punjabi tone]], [[:d:Wikidata:Property proposal/spoken by|spoken by]], [[:d:Wikidata:Property proposal/recordist|recordist]], [[:d:Wikidata:Property proposal/part of molecular family|part of molecular family]], [[:d:Wikidata:Property proposal/official definition|official definition]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Anghami artist ID|Anghami artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Boomplay artist ID|Boomplay artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID|Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/MUSE publisher ID|MUSE publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/EU Knowledge Graph ID|EU Knowledge Graph ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Kazakhstan.travel tourist spot ID|Kazakhstan.travel tourist spot ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant organisation Haute Autorité pour la transparence de la vie publique|identifiant organisation Haute Autorité pour la transparence de la vie publique]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bibale ID|Bibale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SZ topic ID|SZ topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIMOL author ID|IRIS UNIMOL author ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5Pbw Number of albums in Wikidata by language, in descending order] ([https://twitter.com/exmusica/status/1543663049491578881 source]) *** [https://w.wiki/5LNG Occupation about musicians in Wales] ([https://twitter.com/MusicNLW/status/1543846567387578369 source]) *** [https://w.wiki/5NH8 Map of tram depots in France] *** [https://w.wiki/5P8C Mountains higher than 2,500 meters in France] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1543124319349477376 source]) *** [https://w.wiki/5P7u List of all Tour de France's stage winners by nationality from 1903 to 2022] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1543119052951912449 source]) *** [https://w.wiki/5NvF French rugby teams according to the year of creation] ([https://twitter.com/belett/status/1542849367660548097 source]) *** [https://w.wiki/5NKA French members of parliament that were on the same legislature and are or have been married] ([https://twitter.com/ash_crow/status/1542173666162647040 source]) *** [https://w.wiki/5PH4 Number of countries on Wikidata where at least one pride parade has been held] ([https://twitter.com/jsamwrites/status/1543275391028236288 source]) *** [https://w.wiki/5Ne9 Football players whose birthday is today (different every day)] ([https://twitter.com/lubianat/status/1542556581753126913 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: *** We have finished most of the development on the new Special:NewLexeme page. You can try it at https://wikidata.beta.wmflabs.org/wiki/Special:NewLexemeAlpha. We will make this available on Wikidata for testing with real-world data on July 14th. *** We are continuing to work on the new search profile for languages to make setting the language of a new Lexeme easier ([[phab:T307869]]) ** REST API: We are putting finishing touches on the first version of the API route to add statements to an Item. It is still lacking support for automated edit summaries. ** We are working on word-level diffs to make it easier to see what changed in an edit ([[phab:T303317]]) ** We are investigating the issue of labels not being shown after some merges ([[phab:T309445]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 04|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:23, 4 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23439209 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #528 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, July 27th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call July 12, 2022: Houcemeddine Turki will speak on "Enriching and Validating Wikidata from Large Bibliographic Databases." This call will be part of the 2022 LD4 Conference on Linked Data, “Linking Global Knowledge.” While you can attend the call directly via the links below without registering for the conference, we encourage everyone to check out the full conference program and all the excellent sessions on [https://2022ld4conferenceonlinkedda.sched.com/ Sched] at [https://2022ld4conferenceonlinkedda.sched.com/https://docs.google.com/document/d/19fWaod_qy2J5y6Mqjbnccen7nyb4nj6EnudCDouefQU/edit Agenda] *** 7/30 [[m:Wikimedia Taiwan/Wikidata Taiwan/COSCUP 2022|OpenStreetMap x Wikidata @ COSCUP 2022]] *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/libraries@lists.wikimedia.org/thread/Z2UL7F4Y76VESAQY6JAXDPXXN7XWHXOP/ 2022 LD4 Conference on Linked data]. July 11th through July 15th, 2022 ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #49, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=49 Bastille day] ** Past: *** Presentation [https://doi.org/10.5281/zenodo.6807104 Integrating Wikibase into research workflows] at the monthly Wikibase Stakeholders Group meeting on July 7 *** Data Quality Days 2022 [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022/Outcomes|see outcomes]]. The recorded sessions will be published soon! *** [[m:Celtic Knot Conference 2022|Celtic Knot Wikimedia Language Conference, 1-2 July 2022]]. See [[m:Celtic Knot Conference 2022/Videos pool|Videos pool]] (replay). * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://www.openstreetmap.org/user/Geonick/diary/399523 New quality checks in the Osmose QA tool for links from OpenStreetMap to Wikidata] *** [https://blog.nationalarchives.gov.uk/mind-your-manors-hacking-like-its-1399/ Wikidata used extensively in medieval hack weekend at the University of York] (UK National Archives) *** [https://blogs.bl.uk/digital-scholarship/2022/06/working-with-wikidata-and-wikimedia-commons-poetry-pamphlets-and-lotus-sutra-manuscripts.html Working With Wikidata and Wikimedia Commons: Poetry Pamphlets and Lotus Sutra Manuscripts] (British Library) *** [https://wikiedu.org/blog/2022/07/07/wikidata-at-the-detroit-institute-of-arts/ Wikidata at the Detroit Institute of Arts] ** Papers *** [https://peerj.com/articles/13712.pdf Wikidata and the bibliography of life] ([[d:Q112959127|Q112959127]]) ** Videos *** Live editing: create a Lua template using Lexemes on Wiktionary, with Mahir256 ([https://www.youtube.com/watch?v=y9ULQX9b5WI on Youtube]) *** Adding wikidata to plaques on OpenStreetMap - [https://www.youtube.com/watch?v=yL1_47roRcw YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Lectrician1/discographies.js|User:Lectrician1/discographies.js]]: Shows chronological data about artist's discographies on music albums and provides functions to add new items. ** [[m:User:Xiplus/TwinkleGlobal|User:Xiplus/TwinkleGlobal]] is a userscript that is used to combat cross-wiki spam or vandalism. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Wikidata now has more than 10 million items about humans. ** [[d:Q113000000|Q113000000]] was created. ** [[:d:Template:Item documentation |Template:Item documentation]] now includes [[:d:Template:Generic queries for architects|Template:Generic queries for architects]] and [[:d:Template:Generic queries for transport network|Template:Generic queries for transport network]] ** Due to summer vacations and our current workloads the response times from the Wikidata communications team (Léa and Mohammed) to requests and queries may be delayed. We will resume full capacity by October. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10855|opus number]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10843|DeSmog ID]], [[:d:Property:P10844|Teresianum authority ID]], [[:d:Property:P10845|AdoroCinema series ID]], [[:d:Property:P10846|CEU author ID]], [[:d:Property:P10847|Anime Characters Database tag ID]], [[:d:Property:P10848|Beamish peerage database peerage ID]], [[:d:Property:P10849|Beamish peerage database person ID]], [[:d:Property:P10850|Kultboy video game ID]], [[:d:Property:P10851|Kultboy platform ID]], [[:d:Property:P10852|Kultboy controller ID]], [[:d:Property:P10853|Kultboy magazine ID]], [[:d:Property:P10854|Kultboy company ID]], [[:d:Property:P10856|National Archives of Australia entity ID]], [[:d:Property:P10857|snookerscores.net player ID]], [[:d:Property:P10858|Truth Social username]], [[:d:Property:P10859|Material UI icon]], [[:d:Property:P10860|Yarkipedia ID]], [[:d:Property:P10861|Springer Nature person ID]], [[:d:Property:P10862|Komoot ID]], [[:d:Property:P10863|Springer Nature article ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/official definition|official definition]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ce module ou cette infobox utilise la propriété|ce module ou cette infobox utilise la propriété]], [[:d:Wikidata:Property proposal/release artist|release artist]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical number|Grammatical number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Error-report URL or e-mail|Error-report URL or e-mail]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bibale ID|Bibale ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SZ topic ID|SZ topic ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS UNIMOL author ID|IRIS UNIMOL author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Match TV people ID|Match TV people ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Accademia dei Georgofili author ID|Accademia dei Georgofili author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/64 Parishes encyclopedia ID|64 Parishes encyclopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Applied Ecology Resources Document ID|Applied Ecology Resources Document ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Prophy author ID|Prophy author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/International Baccalaureate school ID|International Baccalaureate school ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Liquipedia ID|Liquipedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Instagram post ID|Instagram post ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapping Museums ID|Mapping Museums ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5RNR Current list of French departments] ([[:d:User:PAC2/Query/List of current French departments|documentation]]) *** [https://w.wiki/5RAN Prime ministers of Japan whose manner of death is homicide] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1545351731495706626 source]) *** [https://w.wiki/5PyH 1st level administrative subdivisions with more than 10 million inhabitants] ([https://twitter.com/slaettaratindur/status/1543991969931722756 source]) *** [https://w.wiki/5RTB List of globes and how many times they've been used] * '''Development''' ** [[d:Wikidata:Events/Data Quality Days 2022|Data Quality Days]]! ** Making plans for improving EntitySchemas and integrate them more into editing and maintenance workflows ** Implemented word-level diffs of labels, descriptions, aliases and sitelinks ([[phab:T303317]]) ** Continuing the investigation about labels not being shown after some merges ([[phab:T309445]]) ** Lexicographical data: *** Continuing work on making it easier to pick the right language for a new Lexeme ([[phab:T298140]]) *** Fixing a bug where `[object Object]` was shown in the gramatical feature field ([[phab:T239208]]) *** Fixing a number of places where labels for redirected Items were not shown even though the redirect target had labels ([[phab:T305032]]) ** REST API: *** Finished the first version of the API route for creating statements on an Item (excluding autosummaries so far) *** Started work on the API route for removing a statement from an Item [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** [[Wikidata:Project chat#Translator notice: Please update description of "of (P642)"|Update the description]] of the [[:d:Property:P642|"of" property]] in your language. ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 11|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 13:30, 11 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23439209 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #529 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New request for comments: *** [[:d:Wikidata:Requests for comment/Gender neutral labels for occupations and positions in French|Gender neutral labels for occupations and positions in French]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, July 27th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/Wikidata_Working_Hour_Summer-Fall_Project_2022/2022-July-18_Wikidata_Working_Hour|Wikidata Working Hour July 18, 2022]]: Working with diverse children's book metadata. The second Wikidata Working Hour in the series will cover reconciliation in OpenRefine, so we can identify which authors from our spreadsheet of children's book metadata already exist and/or need to be created in Wikidata. You are, as always, welcome to bring your own data to work on. [https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:WikiProject_LD4_Wikidata_Affinity_Group/Wikidata_Working_Hours/Wikidata_Working_Hour_Summer-Fall_Project_2022/2022-July-18_Wikidata_Working_Hour Event page] *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wiki-research-l@lists.wikimedia.org/thread/2UVESG4FRYOP5QENHFPA556H2UC5E5VG/ Assessing the Quality of Sources in Wikidata Across Languages] - Wikimedia Research Showcase, Wednesday, July 20, at 9:30 AM PST/16:30 UTC *** [https://twitter.com/wikimediatech/status/1547256861237268482 Mark your calendars for the Wikimania Hackathon!] The free, online, public event will take place from 16- 22 UTC August 12 and 12-17 UTC August 13, and include a final showcase on August 14. ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #50, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=50 Lexical categories] ** Past *** 2022 LD4 Conference on Linked data. ([https://www.youtube.com/watch?v=phyyNRsnU3k&list=PLx2ZluWEZtIAu6Plb-rY2lILjUj6zRa9l replay on YouTube]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://theconversation.com/the-barassi-line-a-globally-unique-divider-splitting-australias-footy-fans-185132 The Barassi Line: a globally unique divider splitting Australia’s footy fans] *** [https://medium.com/metadata-learning-unlearning/words-matter-reconciling-museum-metadata-with-wikidata-61a75898bffb Words Matter: Reconciling museum metadata with Wikidata] *** [https://wikiedu.org/blog/2022/07/14/leveraging-wikidata-for-wikipedia/ Leveraging Wikidata for Wikipedia] *** [https://diff.wikimedia.org/2022/06/30/my-glamorous-introduction-into-the-wikiverse/ My GLAMorous introduction into the Wikiverse] ** Papers *** [https://arxiv.org/pdf/2207.00143.pdf Enriching Wikidata with Linked Open Data] ** Videos *** Lexemes in Wikidata structured lexicographical data for everyone (by [[d:User:LydiaPintscher|Lydia Pintscher]]) - [https://www.youtube.com/watch?v=7pgXqRXqaZs YouTube] *** Want a not-scary and low-key introduction to some of the more advanced behind-the-scenes topics around Wikidata? Check out the videos from the [[m:Wikipedia Weekly Network/Live Wikidata Editing|Wikidata Live Editing sessions]] by [[d:User:Ainali|Jan Ainali]], [[d:User:Abbe98|Albin Larsson]]. *** The videos of the [[d:Wikidata:Events/Data_Quality_Days_2022|Data Quality Days 2022]] have been published and you can find them [https://www.youtube.com/playlist?list=PLduaHBu_3ejOLDumECxmDIKg_rDSe2uy3 in this playlist] or linked from the schedule. *** Placing a scientific article on Wikidata (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=n3WFADJTKJk YouTube] *** Teaching Wikidata Editing Practices (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=91q6aMPqZz4 YouTube] ** Threads *** OpenSexism has created the [https://twitter.com/OpenSexism/status/1458841564818513926 Wednesday Index]: each wednesday, it show gender diversity in Wikipedia articles. Gender diversity is computed using a SPARQL query. * '''Tool of the week''' ** [https://tools-static.wmflabs.org/entityschema-generator/ EntitySchema Generator] - is a GUI to help create simple EntitySchemas for Wikidata. ** [[d:User:Jean-Frédéric/ExLudo.js|User:Jean-Frédéric/ExLudo.js]] - is a userscript that adds links expansions and mods on item pages for video games. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** Job openings: *** AFLIA: [https://web.aflia.net/job-opening-wikidata-course-manager-facilitator/ Wikidata Course Manager/Facilitator] *** WMF: [https://boards.greenhouse.io/wikimedia/jobs/4388769?gh_src=dcc251241us Senior Program Officer, Libraries at Wikimedia Foundation] ** There is a [https://t.me/+Qc23Jlay6f4wOGQ0 new Telegram group for OpenRefine users]. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10863|Springer Nature article ID]], [[:d:Property:P10864|Bibale ID]], [[:d:Property:P10865|WW2 Thesaurus Camp List ID]], [[:d:Property:P10866|IRIS UNIMOL author ID]], [[:d:Property:P10867|MUSE publisher ID]], [[:d:Property:P10868|France bleu journalist ID]], [[:d:Property:P10869|HATVP organisation ID]], [[:d:Property:P10870|Accademia dei Georgofili author ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Grammatical number|Grammatical number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Error-report URL or e-mail|Error-report URL or e-mail]], [[:d:Wikidata:Property proposal/grade separated roadways at junction|grade separated roadways at junction]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Gauss notation|Gauss notation]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Crossing number|Crossing number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/URL for presentation/slide|URL for presentation/slide]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire Favereau|Dictionnaire Favereau]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Depicts lexeme form|Depicts lexeme form]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Mapping Museums ID|Mapping Museums ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/GIE gas storage id|GIE gas storage id]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Microsoft KLID|Microsoft KLID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PTS+ season ID|PTS+ season ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RailScot company ID|RailScot company ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/RailScot location ID|RailScot location ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SABRE wiki ID|SABRE wiki ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scottish Buildings at Risk ID|Scottish Buildings at Risk ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/PBDB ID|PBDB ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pad.ma video ID|Pad.ma video ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Pad.ma person ID|Pad.ma person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Naturbasen species ID|Naturbasen species ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kód dílu části obce|kód dílu části obce]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Base Budé person ID|Base Budé person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bilbaopedia ID|Bilbaopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Disney+ Hotstar ID|Disney+ Hotstar ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5Sws List of recent heatwaves] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1547688117489938435 source]) *** [https://w.wiki/5S66 Most recent information leaks according to Wikidata] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1546734310761308160 source]) *** [https://w.wiki/5RwC Cause] and [https://w.wiki/5RwD mode of death] of ex-prime ministers ([https://twitter.com/theklaneh/status/1546513798814654464 source]) *** [https://w.wiki/5TVL Brazilian writers born in a city with less than 20000 inhabitants] ([https://twitter.com/lubianat/status/1548309266544570369 source]) *** [https://w.wiki/5U5B Lexical categories sorted by number of languages using them in Wikidata lexemes] ([https://twitter.com/envlh/status/1549003817383075842 source]) *** [https://w.wiki/5U5J People playing rugby union by number of Wikipages] ([https://twitter.com/belett/status/1548979202061471746 source]) ** Newest database reports: *** [[Wikidata:WikiProject Music/Albums ranked by number of sitelinks|Albums ranked by number of sitelinks]] * '''Development''' ** Lexicographical data: *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/TQTZXSMFRV47GDBKEYPN2PQF45JRJL6W/ The new Lexeme creation page is available for testing] *** Fixed an issue where the grammatical form of a Lexeme was rendered as `[object Object]` ([[phab:T239208]]) This also solves similar issues in other places. ** REST API: Continued working on the API route to replace or remove a statement of an Item ** We are making Wikibase resolve redirects when showing Item labels and descriptions in a lot more places; notably, this includes the wbsearchentities API. ([[phab:T312223]]) ** Mismatch Finder: We are discussing options for how to improve its handling of dates, specifically calendar model and precision. ** EntitySchemas: We are trying to figure out how to best technically go about implementing some of the most-needed features for version 2. [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 18|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:42, 18 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23529446 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #530 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/PangolinBot 1|PangolinBot 1]]. Task/s: Automatically adds author information to Wikidata scholarly articles (items where [[:d:Property:P31|instance of (P31)]] = [[d:Q13442814|scholarly article (Q13442814)]]) that have missing author information. Currently works for articles with the following references: [[:d:Property:P698|PubMed ID (P698)]], [[:d:Property:P932|PMCID (P932)]], [[:d:Property:P6179|Dimensions Publication ID (P6179)]], [[:d:Property:P819|ADS bibcode (P819)]]. Part of Outreachy Round 24. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/BboberBot|BboberBot]]. Task/s: The "robot" will browse the latest VIAF Dump, select the lines with a Idref (P269) and a Qitem, and add a P269 when it doesn't already exist in Wikidata. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/ADSBot English Paper|ADSBot English Paper]]. Task/s: Importing scholarly articles from ADS database to Wikidata, by creating Wikidata Item of a scholarly article (optionally author items) and adding statements and statements-related properties to the item. Part of Outreachy Round 24. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/ADSBot English Statement|ADSBot English Statement]]. Task/s: Adding missing statements and statement-related properties to existing scholarly articles on Wikidata from the ADS database. Part of Outreachy Round 24. ** New request for comments: *** [[d:Wikidata:Requests for comment/Documented and featured SPARQL queries|Documented and featured SPARQL queries]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** The next Wikidata+Wikibase office hours will take place on Wednesday, July 27th 2022 at 17:00 UTC (18:00 Berlin time) in the [https://t.me/joinchat/IeCRo0j5Uag1qR4Tk8Ftsg Wikidata Telegram group]. ''The Wikidata and Wikibase office hours are online events where the development team presents what they have been working on over the past quarter, and the community is welcome to ask questions and discuss important issues related to the development of Wikidata and Wikibase.'' *** [Small wiki toolkits] [Upcoming bots & scripts workshop. "How to maintain bots" is coming up on [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/BEENRNTJPGHLJ2MXQI6XTQDVEJR7KYHM/ Friday, July 29th, 16:00 UTC] *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call July 26, 2022: Clair Kronk, Crystal Clements, and Alex Jung will be providing an update to Wikidata/gender discussions from the February 8 call with a focus on pronouns. Clair will introduce us to LGBTdb, a Wikibase instance created for and by LGBTQIA+ people from which we draw insight in Wikidata-related discussions. We also hope to discuss current pain points and share action items for future collaboration. Input from community members who are familiar with lexicographical data would be greatly appreciated. [https://docs.google.com/document/d/1fHqlQ9l0nriMkrZRFW7Wd1k53DZsvgxstzyxlhgbDq0/edit?usp=sharing Agenda] *** [https://twitter.com/wikidataid/status/1550011035112710144 Wikimedia Indonesia Wikidata meetup. 1300 WIB, July 30, 2022]. ** Ongoing: *** Weekly Lexemes Challenge #51, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=51 Plants] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Papers *** [[d:Q113181609|The Lay of the Land: Data Visualizations of the Language Data and Domains of Wikidata (Q113181609)]] ** Videos *** Wikibase Ecosystem taking Wikidata further, by [[d:User:LydiaPintscher|Lydia Pintscher]] - [https://www.youtube.com/watch?v=gl83YPGva7s YouTube] *** Teaching Wikidata Editing Practices II (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=fh6xXXdq5Uw YouTube] * '''Tool of the week''' ** [[d:User:Magnus Manske/referee.js|User:Magnus Manske/referee.js]] - is a userscript that automatically checks external IDs and URLs of a Wikidata item as potential references, and adds them with a single click. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[Wikidata:Development plan|Wikidata and Wikibase 2022 development plan]] has been updated to include activity estimates for the third quarter (Q3). ** Fellowship: [https://medium.com/wanadata-africa/wikipedian-in-residence-wir-fellowships-to-help-fight-climate-denialism-in-africa-1380dd849ad7 Wikipedian-in-Residence (WiR) fellowships to improve climate info in African languages on Wikipedia and Wikidata.] ** [[d:phab:T66503|T66503]]: It is now possible to import dates from templates to Wikidata using Pywikibot's <code>[[mw:Manual:Pywikibot/harvest template.py|harvest_template.py]]</code> script. ** Number of wikidata-powered infoboxes on Commons now [[:c:Category:Uses of Wikidata Infobox|exceeds 4 million]] ** [https://openrefine.org/ OpenRefine 3.6.0] was released. It adds support for [[commons:Commons:OpenRefine|editing structured data on Wikimedia Commons]], features more configurable statement deduplication during upload, as well as the ability to delete statements. Head to the [https://github.com/OpenRefine/OpenRefine/releases/tag/3.6.0 release page] for a changelog and download links. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: none *** External identifiers: [[:d:Property:P10870|Accademia dei Georgofili author ID]], [[:d:Property:P10871|Delaware Division of Corporations file number]], [[:d:Property:P10872|Palmares Cultural Foundation process number]], [[:d:Property:P10873|Mapping Museums ID]], [[:d:Property:P10874|gov.uk person ID]], [[:d:Property:P10875|Kazakhstan.travel tourist spot ID]], [[:d:Property:P10876|CVX vaccine code]], [[:d:Property:P10877|Applied Ecology Resources document ID]], [[:d:Property:P10878|ClimateCultures Directory ID]], [[:d:Property:P10879|Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID]], [[:d:Property:P10880|Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID]], [[:d:Property:P10881|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Property:P10882|Met constituent ID]], [[:d:Property:P10883|The Encyclopedia of Fantasy ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/chirality|chirality]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAE Street Code|UAE Street Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/field of this award|field of this award]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anghami album ID|Anghami album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Model image|Model image]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fishery for|fishery for]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Bilbaopedia ID|Bilbaopedia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Disney+ Hotstar ID|Disney+ Hotstar ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IndExs Exsiccata ID|IndExs Exsiccata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein|Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AIPD member ID|AIPD member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SecondHandSongs release ID|SecondHandSongs release ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Walther, Initia carminum ID|Walther, Initia carminum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Initia carminum Latinorum ID|Initia carminum Latinorum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repertorium hymnologicum ID|Repertorium hymnologicum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/national-football-teams.com coach ID|national-football-teams.com coach ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/playmakerstats.com stadium ID|playmakerstats.com stadium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sambafoot team ID|sambafoot team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/lila linked latin uri|lila linked latin uri]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio della ceramica person ID|Archivio della ceramica person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID|TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru journal ID|elibrary.ru journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS private universities (1) IDs|IRIS private universities (1) IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arabic Ontology Lemma ID|Arabic Ontology Lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Merchbar electronic dance music artist ID|Merchbar electronic dance music artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn album ID|JioSaavn album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn Artist ID|JioSaavn Artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Revised Mandarin Chinese Dictionary ID|Revised Mandarin Chinese Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA subject keyword ID|AEDA subject keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA geographic keyword ID|AEDA geographic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA taxonomic keyword ID|AEDA taxonomic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rare Plant Fact Sheets ID|Rare Plant Fact Sheets ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/100.histrf.ru ID|100.histrf.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru publisher ID|elibrary.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Livelib.ru publisher ID|Livelib.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YAPPY profile ID|YAPPY profile ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5UxU Map of driverless rapid transit railway lines worldwide] *** [https://w.wiki/5V7o An example of finding problematic references] *** [https://w.wiki/5Vvw Papers by University of Leeds researchers that might have figures suitable for Wikimedia Commons (with a CC-BY or CC-BY-SA licence, with full text online)] *** [https://w.wiki/5Udf People born on rivers] ([https://twitter.com/MagnusManske/status/1549684778579935235 source]) *** [https://w.wiki/5VLM Humans with "native language" "German"] * '''Development''' ** Lexicographical data: We went over all the feedback we received for teh testing of the new Special:NewLexeme page and started addressing it and fixing the uncovered issues. One issue already fixed is a bug that prevented it from working on mobile view. ([[phab:T313116]]) ** Mismatch Finder: investigated how we can make it work for mismatches in qualifiers instead of the main statement ([[phab:T313467]]) ** REST API: Continued working on making it possible to replace and remove a statement of an Item ** We enabled the profile parameter to the wbsearchentities API on Test Wikidata ([[phab:T307869]]) ** We continued making Wikibase resolve redirects when showing Item labels and descriptions in more places ([[phab:T312223]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 07 25|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 17:24, 25 ജൂലൈ 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23558880 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #531 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 8|William Avery Bot 8]]. '''Task/s:''' Set qualifiers on [[:d:Property:P734|family name (P734)]] to standardised values, as discussed at [[d:Wikidata_talk:WikiProject_Names#Qualifiers_for_given_names_and_surnames_-_establish_a_guideline|Wikidata talk:WikiProject Names|Qualifiers for given names and surnames - establish a guideline]], and requested at [[d:Wikidata:Bot_requests#Request_to_replace_qualifiers_(2022-07-17)|Request to replace qualifiers (2022-07-17)]]. *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/EnvlhBot 4|EnvlhBot 4]]. '''Task/s:''' import forms for French verbs on [[d:Wikidata:Lexicographical data|lexemes]]. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming: *** [https://twitter.com/wikimediatech/status/1547256861237268482 Mark your calendars for the Wikimania Hackathon!] The free, online, public event will take place from 16- 22 UTC August 12 and 12-17 UTC August 13, and include a final showcase on August 14. *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/4Q3W3SH23QKWMLLATPEIKYLOGEYZE2KU/ Talk to the Search Platform / Query Service Team. Date: Wednesday, August 3rd, 2022 Time: 15:00-16:00 UTC / 08:00-09:00 PDT / 11:00-12:00 EDT / 16:00-17:00 WAT / 17:00-18:00 CEST] *** Wikidata Birthday is taking place in October 2022, and together we are celebrating 10 amazing years of Wikidata with decentralized community events! Discover more [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth_Birthday|Wikidata:Tenth Birthday]] -- organize an event and [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth_Birthday/Run_an_event|get funding]] ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #52, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=52 Software] ** Past: *** Wikidata/Wikibase office hours logs ([[d:Wikidata:Events/IRC office hour 2022-07-27|2022-07-27]]) * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Blogs *** [https://observablehq.com/@pac02/good-articles-in-wikipedia-in-french Insights about good articles in Wikipedia in French] This Observable's notebook uses SPARQL queries to get insights about good articles. *** [https://observablehq.com/@pac02/tour-de-france-femmes Tour de France Femmes] : Notebook exploring data from Tour de France Femmes using Wikidata. *** [https://blog.library.si.edu/blog/2022/07/28/smithsonian-libraries-and-archives-wikidata-smithsonian-research-online/#.YuacmXVByV5 Smithsonian Libraries and Archives & Wikidata: Smithsonian Research Online] *** [https://wikimedia.org.au/wiki/Populating_Wikipedia:_New_tool_integrating_Australian_Census_data Populating Wikipedia: New tool integrating Australian Census data] *** [http://magnusmanske.de/wordpress/?p=668 Quickstatements User Evaluation of Statements and Terms, or QUEST] *** [https://w.wiki/5WmF Place of birth and death of people with Peruvian citizenship] ([https://twitter.com/WikidataPeru/status/1552925098067329025 source]) *** [https://www.theverge.com/2022/7/29/23283701/wikipediate-notable-people-ranking-map-search-scroll-zoom This interactive map highlights the most notable person from your hometown] *** [https://tjukanovt.github.io/notable-people Map of notable people] based on [https://www.nature.com/articles/s41597-022-01369-4 A cross-verified database of notable people, 3500BC-2018AD] which is based on Wikidata. Made by [https://mobile.twitter.com/tjukanov Topi Tjukanov] *** [[:w:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/In focus|Wikidata insights from a handy little tool]] in [[:d:Wikipedia:Wikipedia Signpost|The Signpost]] ** Videos *** The process of standardizing OpenStreetMap and Wikidata data - an example in the village of Xiliu (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=LhVqRIp3gDY YouTube] *** Wikidata – An attempt to analyse Wikidata Query - [https://www.youtube.com/watch?v=fDBoHoKgsEE YouTube] *** Wikimedia Commons and Wikidata: why and how? - [https://www.youtube.com/watch?v=dw1QEXUa370 YouTube] *** WikiProject Scholia - Brazilian Bioinformatics (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=Dsboib8fmaA YouTube] *** Connecting an academic organization to Wikidata (Python script) (in Portuguese) - [https://www.youtube.com/watch?v=yvEs0IsKSKg YouTube] *** SPARQL queries on trains (stations and lines), cartography (in French) by [[User:VIGNERON|VIGNERON]] and [[User:Auregann|Auregann]] - [https://www.youtube.com/watch?v=Ezr2aJtKC-w YouTube] * '''Tool of the week''' ** [https://observablehq.com/@pac02/gender-diversity-inspector?collection=@pac02/wikipedia-tools Gender diversity inspector] is a new tool to inspect gender diversity in Wikipedia articles based on SPARQL and Wikidata. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[:d:Template:Generic queries for authors|Template:Generic queries for authors]] has now generic queries about narrative locations (P840) of works written by an author. * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10888|contains the statistical territorial entity]], [[:d:Property:P10893|recordist]], [[:d:Property:P10894|spoken by]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10872|Palmares Cultural Foundation process number]], [[:d:Property:P10873|Mapping Museums ID]], [[:d:Property:P10874|gov.uk person ID]], [[:d:Property:P10875|Kazakhstan.travel tourist spot ID]], [[:d:Property:P10876|CVX vaccine code]], [[:d:Property:P10877|Applied Ecology Resources document ID]], [[:d:Property:P10878|ClimateCultures Directory ID]], [[:d:Property:P10879|Hamburger Professorinnen- und Professorenkatalog ID]], [[:d:Property:P10880|Catalogus Professorum (TU Berlin) person ID]], [[:d:Property:P10881|Kieler Gelehrtenverzeichnis ID]], [[:d:Property:P10882|Met Constituent ID]], [[:d:Property:P10883|The Encyclopedia of Fantasy ID]], [[:d:Property:P10884|Gitee username]], [[:d:Property:P10885|Anghami artist ID]], [[:d:Property:P10886|Austria-Forum person ID]], [[:d:Property:P10887|Base Budé person ID]], [[:d:Property:P10889|Israeli Company Number]], [[:d:Property:P10890|PM20 ware ID]], [[:d:Property:P10891|pad.ma person ID]], [[:d:Property:P10892|Bioconductor project]], [[:d:Property:P10895|Broadway World person ID]], [[:d:Property:P10896|pad.ma video ID]], [[:d:Property:P10897|ORKG ID]], [[:d:Property:P10898|International Baccalaureate school ID]], [[:d:Property:P10899|Prophy author ID]], [[:d:Property:P10900|Telmore Musik artist ID]], [[:d:Property:P10902|FirstCycling rider ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/chirality|chirality]], [[:d:Wikidata:Property proposal/UAE Street Code|UAE Street Code]], [[:d:Wikidata:Property proposal/field of this award|field of this award]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Anghami album ID|Anghami album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Model image|Model image]], [[:d:Wikidata:Property proposal/fishery for|fishery for]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Matrix space|Matrix space]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Tribe|Tribe]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Prisoner's camp number|Prisoner's camp number]], [[:d:Wikidata:Property proposal/field of this item|field of this item]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Linkinfo ID|Linkinfo ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Zhihu question ID|Zhihu question ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Tieba name|Baidu Tieba name]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/IndExs Exsiccata ID|IndExs Exsiccata ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein|Objekt-ID für Kulturgut in Liechtenstein]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AIPD member ID|AIPD member ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/SecondHandSongs release ID|SecondHandSongs release ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Walther, Initia carminum ID|Walther, Initia carminum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Initia carminum Latinorum ID|Initia carminum Latinorum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Repertorium hymnologicum ID|Repertorium hymnologicum ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/national-football-teams.com coach ID|national-football-teams.com coach ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/playmakerstats.com stadium ID|playmakerstats.com stadium ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/sambafoot team ID|sambafoot team ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/lila linked latin uri|lila linked latin uri]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Archivio della ceramica person ID|Archivio della ceramica person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID|TUBITAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru journal ID|elibrary.ru journal ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/IRIS private universities (1) IDs|IRIS private universities (1) IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Arabic Ontology Lemma ID|Arabic Ontology Lemma ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Merchbar electronic dance music artist ID|Merchbar electronic dance music artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn album ID|JioSaavn album ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/JioSaavn artist ID|JioSaavn artist ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Revised Mandarin Chinese Dictionary ID|Revised Mandarin Chinese Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA subject keyword ID|AEDA subject keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA geographic keyword ID|AEDA geographic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AEDA taxonomic keyword ID|AEDA taxonomic keyword ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rare Plant Fact Sheets ID|Rare Plant Fact Sheets ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/100.histrf.ru ID|100.histrf.ru ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/elibrary.ru publisher ID|elibrary.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Livelib.ru publisher ID|Livelib.ru publisher ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/YAPPY profile ID|YAPPY profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Galleria Recta author ID|Galleria Recta author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Business Online ID|Business Online ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Real Time IDs|Real Time IDs]], [[:d:Wikidata:Property proposal/The Devil's Porridge Museum Worker Database|The Devil's Porridge Museum Worker Database]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Artistic Gymnastics Federation of Russia ID|Artistic Gymnastics Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bobsleigh Federation of Russia ID|Bobsleigh Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Luge Federation ID|Russian Luge Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Handball Federation of Russia ID|Handball Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Volleyball Federation ID|Russian Volleyball Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All-Russian Swimming Federation ID|All-Russian Swimming Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Scinapse Author ID|Scinapse Author ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Paralympic Committee athlete ID|Russian Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Olympic Committee of the Republic of Kazakhstan ID|National Olympic Committee of the Republic of Kazakhstan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/National Olympic Committee of Azerbaijan ID|National Olympic Committee of Azerbaijan ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Belgian Olympic Committee ID|Belgian Olympic Committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Olympic Federation of Ireland ID|Olympic Federation of Ireland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Football Union player ID|Russian Football Union player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All-Russian Sambo Federation ID|All-Russian Sambo Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire Favereau (fr)|Dictionnaire Favereau (fr)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Serbian Olympic Committee athlete ID (New)|Serbian Olympic Committee athlete ID (New)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Singapore National Olympic Council athlete ID|Singapore National Olympic Council athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOCNSF athlete ID|NOCNSF athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/numéro d'inscription au Registre national des marques|numéro d'inscription au Registre national des marques]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Modstand person ID|Modstand person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danacode|Danacode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/British Paralympic Association athlete ID|British Paralympic Association athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Paralympic Committee athlete ID|Canadian Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics Australia athlete ID|Paralympics Australia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics New Zealand athlete ID|Paralympics New Zealand athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILAMDIR ID|ILAMDIR ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5XCk Grammatical features used on forms of French lexemes] ([https://twitter.com/envlh/status/1553668952399675392 source]) *** [https://w.wiki/5WpF Most notable people] (by sitelinks) ([https://twitter.com/MagnusManske/status/1553020452469104640 source]) *** [https://w.wiki/5WWp List of draughts] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1552542642684190720 source)] *** [https://w.wiki/5Gfa Map of NZ graduates based on coordinates of employer] ([https://twitter.com/SiobhanLeachman/status/1552477015852617728 source]) * '''Development''' ** [Significant change] [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/IN7FPRLU2QA2MVXUEEQ2WTILR4GIOPM3/ New search profile parameter in Wikidata’s wbsearchentities API module] ** REST API: *** [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikidata@lists.wikimedia.org/thread/26Q4RUTPFN2SWZWOEA3TXBH5MCPHLEBU/ You can now check out the current development state of the upcoming REST API] *** We are continuing work on the API route to remove and replace statements, focusing on error handling and corner cases. ** Lexicographical data: We are addressing the feedback from the first release of the new Special:NewLexeme page. ** Continuing work on allowing redirects and the target article as independent sitelinks if a redirect badge is used ([[phab:T313896]]) [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Remove the {{Q|Q1062083}} value for property {{P|31}}. See the [https://w.wiki/5WWb list] and the discussion in the project chat [[:d:Wikidata:Project_chat#Should_milliardaire_(Q1062083)_be_used_as_a_value_of_nature_de_l'%C3%A9l%C3%A9ment_(P31)?|Should billionaire (Q1062083) be used as a value of instance of (P31)?]] ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 08 01|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 16:43, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23614914 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> == Wikidata weekly summary #532 == <div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"> [[File:Wikidata-logo-en.svg|150px|right]] <div style="margin-top:10px; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">''Here's your quick overview of what has been happening around Wikidata over the last week.''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-width: 400px; -moz-column-width: 400px; column-width: 400px;"> * '''Discussions''' ** New requests for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Pi bot 26|Pi bot 26]] '''Task/s:''' Auto-correct coordinates set to the wrong globe *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/Pi bot 27|Pi bot 27]] '''Task/s:''' Auto-copy coordinate globe to [[d:Property:P376|located on astronomical body (P376)]] (except for [[d:Q2|Q2]]) *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 9|William Avery Bot 9]] '''Task/s:''' Remove tracking parameters from reference URLs, as suggested at [[d:Wikidata:Bot_requests#Tracking_parameters_in_reference_URLs|Wikidata:Bot requests § Tracking parameters in reference URLs]]. I would like to run this as a recurring task, after clearing the c. 2800 current instances. ** Closed request for permissions/Bot: *** [[d:Wikidata:Requests for permissions/Bot/William Avery Bot 8|William Avery Bot 8]] (approved) '''Task/s:''' Set qualifiers on [[d:property:P734|family name (P734)]] to standardised values, as discussed at [[d:Wikidata talk:WikiProject Names#Qualifiers for given names and surnames - establish a guideline|Wikidata talk:WikiProject Names § Qualifiers for given names and surnames - establish a guideline]], and requested at [[d:WD:RBOT#Request to replace qualifiers (2022-07-17)|WD:RBOT § Request to replace qualifiers (2022-07-17)]] * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Events|Events]]''' ** Upcoming *** [[wmania:Wikimania|Wikimania 2022]], August 11 to 14, online event. The [[wmania:Hackathon|Hackathon]] will take place August [[wmania:Hackathon/Schedule|12-14]]. On [[d:Wikidata:Wikimania 2022|this page]] you can find a summary of sessions and community gatherings related to Wikidata and Wikibase. *** Next Linked Data for Libraries [[Wikidata: WikiProject LD4 Wikidata Affinity Group|LD4 Wikidata Affinity Group]] call August 9, 2022: Pieter Vander Vennet on MapComplete, a thematic OpenStreetMap viewer and editor which uses species, language, and image data from Wikidata. [https://docs.google.com/document/d/1LK33z_L6ARux-jzRXIVPlF4yApsFxx7INpKaaZ2MUIg/edit?usp=sharing Agenda]. *** The Wikimania Hackathon starts next Friday, August 16-22! There are still [[:wikimania:Hackathon/Schedule|lots of spots in the schedule]] to add your Wikidata related sessions or project ideas (anyone can present a session) ** Ongoing *** Wikimedia Indonesia's [[d:Wikidata:WikiProject Indonesia/Kegiatan/Datathon|Wikidata edit-a-thon (''datathon'')]] for the 77th anniversary of the Indnesian Independence Day started on 5th August and will be held until 12th August. Participants are instructed to edit items containing the statement [[d:Property:P495|country of origin (P495)]]: [[d:Q252|Indonesia (Q252)]]. *** Toolhub is a catalog of 1500+ tools used every day in a wide variety of workflows across many Wiki projects. We are currently improving the search functionality and need your input – whether you are already familiar with Toolhub or not. Please take 5-10 minutes to leave [[m:en:Toolhub/Data_model/Feedback|feedback]]. ** Ongoing *** Weekly Lexemes Challenge #53, [https://dicare.toolforge.org/lexemes/challenge.php?id=53 Sheep] ** Past *** First online meet-up fully organized by volunteers of the Indonesian Wikidata Community has been held on 30th July where we edited items on Indonesian ethnic groups. * '''[[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Press coverage|Press, articles, blog posts, videos]]''' ** Books *** [https://iu.pressbooks.pub/wikidatascholcomm/ Wikidata for Scholarly Communication Librarianship] ** Blogs *** [https://flowingdata.com/2022/08/02/most-notable-person-everywhere-in-the-world/ Most notable person, everywhere in the world] *** [https://chem-bla-ics.blogspot.com/2022/08/wikidata-now-escapes-smiles-and-cxsmiles.html Wikidata now escapes SMILES and CXSMILES!] *** [https://wikimedia.org.au/wiki/Bringing_the_whole_zoo_to_Wikidata Bringing the whole zoo to Wikidata] - [[d:User:MargaretRDonald|User:MargaretRDonald]] *** [https://www.lehir.net/using-tfsl-to-clean-grammatical-features-on-wikidata-lexemes/ Using tfsl to clean grammatical features on Wikidata lexemes] *** [https://www.linkedin.com/pulse/using-machine-learning-iiif-wikidata-find-female-scientists-jones/ Using Machine Learning, IIIF and Wikidata to find female scientists in historical Newspaper and Journals] ** Papers ***[https://digitalartsnation.ca/wp-content/uploads/2022/08/Embracing-Wikidata-Guide-2022.pdf Embracing Wikidata: How to Increase Discoverability for Musicians Online] - [https://twitter.com/ipetri/status/1554631438187827201 Tweet] *** ** Videos ***[https://www.youtube.com/watch?v=Ii2esyEaPjI New Zealand Thesis Project July 2022] - [[User:DrThneed|User:DrThneed]] *** [https://www.youtube.com/watch?v=vj_lxwFS98I Wikidata academic bibliographic data and Scholia] (in French) by [[User:VIGNERON|VIGNERON]] and [[User:Jsamwrites|Jsamwrites]] *** Wikidata: Just Three Steps to Turn Books into Data Collections (in Chinese) - [https://www.youtube.com/watch?v=zatu9UjI0VQ YouTube] ** Presentations: *** [[:Commons:File:KB Wikibase.cloud Unboxing Experience, Netherlands Wikibase Knowlegde Group, 22-07-2022.pdf|KB Wikibase.cloud Unboxing Experience, Netherlands Wikibase Knowlegde Group]] * '''Tool of the week''' ** [https://workspace.google.com/marketplace/app/wikipedia_and_wikidata_tools/595109124715?pann=cwsdp&hl=en Wiki tools] - adds dozens of Wikipedia and Wikidata functions to your Google sheets. * '''Other Noteworthy Stuff''' ** [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth Birthday|Wikidata's 10th birthday]]: you can contribute to the collaborative celebration video by sending a "happy birthday video" before September 18th, [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Tenth Birthday/Celebration video|more information here]] * '''Did you know?''' <!-- NEW PROPERTIES DO NOT REMOVE --> ** Newest [[d:Special:ListProperties|properties]]: *** General datatypes: [[:d:Property:P10893|recordist]], [[:d:Property:P10894|spoken by]], [[:d:Property:P10906|foliage type]] *** External identifiers: [[:d:Property:P10889|Israeli Company Number]], [[:d:Property:P10890|PM20 ware ID]], [[:d:Property:P10891|pad.ma person ID]], [[:d:Property:P10892|Bioconductor project]], [[:d:Property:P10895|Broadway World person ID]], [[:d:Property:P10896|pad.ma video ID]], [[:d:Property:P10897|ORKG ID]], [[:d:Property:P10898|International Baccalaureate school ID]], [[:d:Property:P10899|Prophy author ID]], [[:d:Property:P10900|Telmore Musik artist ID]], [[:d:Property:P10902|FirstCycling rider ID]], [[:d:Property:P10903|Super Basketball League ID]], [[:d:Property:P10904|Sport24.ru team ID]], [[:d:Property:P10905|P. League+ ID]], [[:d:Property:P10907|Paleobiology Database ID]], [[:d:Property:P10908|Kinokolo.ua person ID]], [[:d:Property:P10909|Theatrical Index person ID]], [[:d:Property:P10910|Korean Academy of Science and Technology member ID]] <!-- END NEW PROPERTIES --> <!-- NEW PROPOSALS DO NOT REMOVE --> ** New [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Property proposal|property proposals]] to review: *** General datatypes: [[:d:Wikidata:Property proposal/Zhihu question ID|Zhihu question ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/counts instances of|counts instances of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/holds diplomatic passport of|holds diplomatic passport of]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Identifier of Czechoslovak books|Identifier of Czechoslovak books]] *** External identifiers: [[:d:Wikidata:Property proposal/Belgian Olympic Committee ID|Belgian Olympic Committee ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Olympic Federation of Ireland ID|Olympic Federation of Ireland ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Football Union player ID|Russian Football Union player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/All-Russian Sambo Federation ID|All-Russian Sambo Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Baidu Tieba name|Baidu Tieba name]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Dictionnaire Favereau (fr)|Dictionnaire Favereau (fr)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Serbian Olympic Committee athlete ID (New)|Serbian Olympic Committee athlete ID (New)]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Singapore National Olympic Council athlete ID|Singapore National Olympic Council athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/NOCNSF athlete ID|NOCNSF athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/numéro d'inscription au Registre national des marques|numéro d'inscription au Registre national des marques]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Modstand person ID|Modstand person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Danacode|Danacode]], [[:d:Wikidata:Property proposal/British Paralympic Association athlete ID|British Paralympic Association athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Canadian Paralympic Committee athlete ID|Canadian Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics Australia athlete ID|Paralympics Australia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Paralympics New Zealand athlete ID|Paralympics New Zealand athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/ILAMDIR ID|ILAMDIR ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/identifiant BD oubliées d'un auteur|identifiant BD oubliées d'un auteur]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Bolshoi Theatre person ID|Bolshoi Theatre person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/kulturstiftung.org person ID|kulturstiftung.org person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Mariinsky Theatre person ID|Mariinsky Theatre person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Onestop ID|Onestop ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Federation Council reference ID|Federation Council reference ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/athletics.by person ID|athletics.by person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/AFC player ID|AFC player ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/izsambo.ru person ID|izsambo.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Rugby Union of Russia athlete ID|Rugby Union of Russia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Online Torwali Dictionary ID|Online Torwali Dictionary ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/wrestdag.ru person ID|wrestdag.ru person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Climbing Federation of Russia athlete ID|Climbing Federation of Russia athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Shooting Union of Russia person ID|Shooting Union of Russia person ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Russian Trampoline Federation ID|Russian Trampoline Federation ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Freestyle Federation of Russia ID|Freestyle Federation of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Federation of Ski-Jumping and Nordic Combined of Russia ID|Federation of Ski-Jumping and Nordic Combined of Russia ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/USK ID|USK ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/BiatlonMag profile ID|BiatlonMag profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/motocross.ru profile ID|motocross.ru profile ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Football 24 article ID|Football 24 article ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/abART book series ID|abART book series ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Turkish Paralympic Committee athlete ID|Turkish Paralympic Committee athlete ID]], [[:d:Wikidata:Property proposal/Jewish Pediatricians 1933–1945 ID|Jewish Pediatricians 1933–1945 ID]] <!-- END NEW PROPOSALS --> ** Query examples: *** [https://w.wiki/5XZ4 Most recent date not used as a date of birth (P569) or date of death (P570)] *** [https://w.wiki/5YAx Map of war memorials, showing EN Wikipedia article if it exists] ([https://twitter.com/Tagishsimon/status/1555288388235821058 source]) *** [https://w.wiki/5XY7 Most frequent occupations of people born in Épinal] ([https://twitter.com/WikidataThreads/status/1554207788687138820 source]) *** [https://w.wiki/5XY2 Species named after places in the state of Espírito Santo] ([https://twitter.com/lubianat/status/1554202922132860928 source]) *** [https://w.wiki/5YKw Places named after Lenin] ([https://twitter.com/theklaneh/status/1555613271679537153 source]) * '''Development''' ** Lexicographical data: *** Continuing to address feedback from the testing (e.g. [[phab:T312292]], [[phab:T313113]], [[phab:T313466]]) *** We have pushed back replacing Special:NewLexeme with the new Special:NewLexemeAlpha a bit to address more of the testing feedback. ** Continuing to tackle allowing sitelinks to redirects under some circumstances ([[phab:T278962]]) ** REST API: *** Finishing up the endpoints for removing and replacing statements and adding authentication and authorization to them *** Looking into feedback from first testing [[phab:maniphest/query/4RotIcw5oINo/#R|You can see all open tickets related to Wikidata here]]. If you want to help out, you can also have a look at [https://phabricator.wikimedia.org/project/board/71/query/zfiRgTnZF7zu/?filter=zfiRgTnZF7zu&order=priority the tasks needing a volunteer]. * '''Monthly Tasks''' ** Add labels, in your own language(s), for the new properties listed above. ** Comment on property proposals: [[d:Wikidata:Property proposal/Overview|all open proposals]] ** Contribute to a [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Showcase items|Showcase item]]. ** Help [[d:Special:LanguageStats|translate]] or proofread the interface and documentation pages, in your own language! ** [[d:User:Pasleim/projectmerge|Help merge identical items]] across Wikimedia projects. ** Help [[d:Wikidata:Status updates/Next|write the next summary!]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[:d:Special:MyLanguage/Wikidata:Status updates/2022 08 08|Read the full report]]''' · [[m:Global message delivery/Targets/Wikidata|Unsubscribe]] · [[:d:User:Mohammed Sadat (WMDE)|Mohammed Sadat (WMDE)]] 14:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) </div> </div> <!-- https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikidata&oldid=23614914 എന്ന പട്ടിക ഉപയോഗിച്ച് ഉപയോക്താവ്:Mohammed Sadat (WMDE)@metawiki അയച്ച സന്ദേശം --> 5h9xbiqkjpfwewbwykr4d7u6uabqbkm 0 557600 3763531 3735571 2022-08-09T10:23:15Z 2409:4073:2005:EB07:A666:98DC:2D7B:F77F wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Radhe Shyam}} {{Infobox film | name = രാധേ ശ്യാം | image = | caption = | director = രാധാ കൃഷ്ണ കുമാർ | producer = ഭൂഷൺ കുമാർ<br> വംശി <br> പ്രമോദ് <br> പ്രസീദ | writer = രാധാ കൃഷ്ണ കുമാർ | starring = {{plainlist| * [[പ്രഭാസ്]] * [[പൂജ ഹെഗ്‌ഡെ]] }} | cinematography = മനോജ് പരമഹംസ | music = സംഗീതം :- മിഥുൻ<br />അമാൽ മാലിക്<br />ജസ്റ്റിൻ പ്രഭാകരൻ പശ്ചാത്തല സംഗീതം:- എസ് തമൻ<br />സഞ്ചിത് ബൽഹര<br />അങ്കിത് ബൽഹര<br />മന്നൻ ഭരത്വാജ് | editing = കോത്തഗിരി വെങ്കിടേശ്വര റാവു | studio = യുവി ക്രിയേഷൻസും<br />[[ടി-സീരീസ്]] | distributor = AA Films (Hindi version) | released = {{Film date|df=yes|2022|3|11}} | runtime = | country = ഇന്ത്യ | language = {{ubl|Telugu|Hindi}} | budget = 350 കോടി | gross = 215 കോടി }} '''''രാധേ ശ്യാം''''' [[പ്രഭാസ്|പ്രഭാസും]], [[പൂജ ഹെഗ്‌ഡെ|പൂജ ഹെഗ്‌ഡെയും]] അഭിനയിച്ച് രാധാകൃഷ്ണ കുമാർ രചനയും സംവിധാനവും നിർവ്വഹിക്കുന്ന ഒരു ഇന്ത്യൻ റൊമാന്റിക് ഡ്രാമ ചിത്രമാണ്. ഒരേ സമയം [[തെലുങ്ക്]], [[ഹിന്ദി]] ഭാഷകളിലാണ് ചിത്രം ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്.<ref name="ndtv2">{{Cite web|title=Radhe Shyam First Look: Prabhas And Bhagyashree Paint The Sky Red|url=https://www.ndtv.com/entertainment/radhe-shyam-first-look-prabhas-and-bhagyashree-paint-the-sky-red-2260312|access-date=2020-07-10|website=NDTV.com}}</ref><ref>{{Cite web|last=Hungama|first=Bollywood|date=2019-11-26|title=EXCLUSIVE: Bhagyashree calls Jaan co-star Prabhas an international star, reveals details about her period drama : Bollywood News - Bollywood Hungama|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/south-cinema/exclusive-pooja-hegde-calls-jaan-co-star-prabhas-international-star-reveals-details-period-drama/|access-date=2020-07-27}}</ref> യുവി ക്രിയേഷൻസും [[ടി-സീരീസ്|ടി-സീരീസും]] ചേർന്നാണ് ചിത്രം നിർമ്മിക്കുന്നത്.<ref name="TOI2">{{Cite web|title=Prabhas 20: Title and first look of Prabhas starrer to be unveiled in the second week of June? - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/movies/news/prabhas-20-title-and-first-look-of-prabhas-starrer-to-be-unveiled-in-the-second-week-of-june/articleshow/76171086.cms|access-date=2020-06-16|website=The Times of India}}</ref> 1970-കളിലെ യൂറോപ്പ് പശ്ചാത്തലമാക്കി, ചിത്രത്തിന്റെ സംഗീതം ജസ്റ്റിൻ പ്രഭാകരനും മനോജ് പരമഹംസ ഛായാഗ്രഹണവും കോത്തഗിരി വെങ്കിടേശ്വര റാവു എഡിറ്റിംഗും നിർവ്വഹിച്ചിരിക്കുന്നു. 2021 ജൂലൈ 30-ന് റിലീസ് ചെയ്യാനാണ് ആദ്യം തീരുമാനിച്ചിരുന്നത്, [[കോവിഡ്-19 ആഗോള മഹാമാരി|കോവിഡ്-19 മഹാമാരി]] കാരണം അത് മാറ്റിവച്ചു. 2022 ജനുവരി 14-ന് [[മകര സംക്രാന്തി|സംക്രാന്തി]] ഉത്സവത്തോടനുബന്ധിച്ച് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്യാനാണ് ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്തിരുന്നത്. ഒടുവിൽ 2022 മാർച്ച് 11 ന് ഈ ചിത്രം തിയേറ്ററുകളിൽ റിലീസ് ചെയ്തു. ചിത്രം ബോക്‌സ് ഓഫീസിൽ 100 കോടിയിലധികം നഷ്ടം നേരിട്ട സിനിമ ഇന്ത്യൻ സിനിമയിലെ തന്നെ ഏറ്റവും വലിയ പരാജയ സിനിമയായി മാറി. == അഭിനേതാക്കൾ == * [[പ്രഭാസ്]] – വിക്രമാദിത്യ * [[പൂജ ഹെഗ്‌ഡെ]] * കൃഷ്ണം രാജു – പരമഹംസ * [[സച്ചിൻ ഖേദേക്കർ]] * പ്രിയദർശി * [[ഭാഗ്യശ്രീ]] * മുരളി ശർമ്മ * കുനാൽ റോയ് കപൂർ * സത്യൻ * രാജ് വിശ്വകർമ * ഫ്ലോറ ജേക്കബ് * സാഷാ ചേത്രി ==സംഗീതം== ചിത്രത്തിന് സംഗീതമൊരുക്കാൻ [[എ.ആർ. റഹ്‌മാൻ]] സമീപിച്ചതായി റിപ്പോർട്ടുണ്ട്.<ref>https://www.telugu360.com/ar-rahman-may-team-up-for-prabhas-radhe-shyam/</ref><ref>https://www.pinkvilla.com/entertainment/south/ar-rahman-compose-music-prabhas-upcoming-film-radha-krishna-kumar-536217</ref> എന്നാൽ, റഹ്‌മാൻ സിനിമയിൽ ഒപ്പിട്ടിട്ടില്ല. ഹിന്ദി, തെലുങ്ക് പതിപ്പുകൾക്കായി ചിത്രത്തിന് രണ്ട് വ്യത്യസ്ത സൗണ്ട് ട്രാക്കുകൾ ഉണ്ട്.<ref>{{Cite web|date=2021-02-11|title=Prabhas starrer Radhe Shyam to have different music teams from different markets across the country|url=https://www.bollywoodhungama.com/news/south-cinema/prabhas-starrer-radhe-shyam-different-music-teams-different-markets-across-country/|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=2021-02-11|website=Bollywood Hungama}}</ref> ഹിന്ദി ശബ്‌ദട്രാക്ക് മിഥൂൻ, അമാൽ മല്ലിക് , മനൻ ഭരദ്വാജ് എന്നിവർ ചേർന്നാണ് രചിച്ചിരിക്കുന്നത്, അതേസമയം ജസ്റ്റിൻ പ്രഭാകരൻ  തെലുങ്ക് പതിപ്പിലെ ഗാനങ്ങൾ രചിക്കുന്നത്  രണ്ട് പതിപ്പുകൾക്കുമുള്ള ചലച്ചിത്ര സ്‌കോറിന് പുറമേ. മനോജ് മുൻതാഷിർ, രശ്മി വിരാഗ്, കുമാർ, മിഥൂൻ എന്നിവർ ഹിന്ദിക്ക് വരികൾ നൽകുമ്പോൾ കൃഷ്ണകാന്ത് തെലുങ്കിന് വരികൾ നൽകുന്നു. എല്ലാ ഭാഷകളിലുമായി ആകെ 6 ഗാനങ്ങളാണ് ശബ്‌ദ ട്രാക്കിൽ ഉള്ളത്.<ref>{{Citation|title=Prabhas as Vikramaditya {{!}} Character Teaser {{!}} Radhe Shyam {{!}} Pooja Hegde {{!}} Radha K Kumar {{!}} Bhushan K|url=https://www.youtube.com/watch?v=4askvHIeS4Y|access-date=2021-10-23}}</ref> ==റിലീസ്== ചിത്രം 2021 ജൂലൈ 30-ന് റിലീസ് ചെയ്യാനായിരുന്നു ആദ്യം തീരുമാനിച്ചിരുന്നത്, എന്നിരുന്നാലും, [[ഇന്ത്യയിലെ കോവിഡ്-19 പകർച്ചവ്യാധി]] കാരണം അത് മാറ്റിവച്ചു. <ref>{{Cite web|last=Vyas|date=2021-07-28|title=Release date turned announcement date for 'Radhe Shyam'|url=https://www.thehansindia.com/cinema/tollywood/release-date-turned-announcement-date-for-radhe-shyam-698492|access-date=2021-07-30|website=www.thehansindia.com}}</ref> പിന്നീട് 2021 ജൂലൈയിൽ, ചിത്രം തെലുങ്ക്, ഹിന്ദി, തമിഴ്, കന്നഡ, മലയാളം എന്നീ ഭാഷകളിൽ സംക്രാന്തി ഉത്സവത്തോടനുബന്ധിച്ച് 2022 ജനുവരി 14-ന് റിലീസ് ചെയ്യുമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു.<ref>{{Cite web|date=2021-07-30|title=Prabhas Unveils New Release Date of Radhe Shyam, Film to Hit Theatres on Pongal 2022|url=https://www.news18.com/news/movies/prabhas-unveils-new-release-date-of-radhe-shyam-film-to-hit-theatres-on-pongal-2022-4024670.html|access-date=2021-07-30|website=News18}}</ref> == അവലംബം == {{reflist}} [[വർഗ്ഗം:തെലുഗു ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഹിന്ദി ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഇന്ത്യൻ ചലച്ചിത്രങ്ങൾ]] cvi2w51baiy6q8cv44ceexqrr774eeh 0 557841 3763389 3713247 2022-08-08T18:46:29Z Nihal Neerrad S 121984 wikitext text/x-wiki == പ്രസിദ്ധീകരിച്ചവയുടെ പട്ടിക == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |പഴയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |ലക്കത്തിൻ്റെ പേര് !scope=col |പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വർഷം |- | 11||501|| [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീ കൃഷ്ണൻ]] ||1969 |- | 12||530|| [[ശകുന്തള]] ||1970 |- | 13||626|| [[പാണ്ഡവർ|പഞ്ചപാണ്ഡവർ]] ||1970 |- | 14||511|| [[സത്യവാനും സാവിത്രിയും|സത്യവാൻ സാവിത്രി]] ||1970 |- | 15||504|| [[രാമൻ|ശ്രീരാമൻ]] ||1970 |- | 16||507|| [[നളൻ|നളനും]] [[ദമയന്തി|ദമയന്തിയും]] ||1971 |- | 17||577|| [[ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ]] ||1971 |- | 18||503|| [[ലവൻ|ലവ]][[കുശൻ|കുശന്മാർ]] ||1971 |- | 19||502|| [[ഹനുമാൻ]] ||1971 |- | 20||582|| [[മഹാഭാരതം]] ||1971 |- | 21||508|| [[ചാണക്യൻ]] ||1971 |- | 22||510|| [[ശ്രീ ബുദ്ധൻ]] ||1971 |- | 23||564|| [[ശിവജി]]||1971 |- | 24||563|| [[റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്|റാണാ പ്രതാപ്]] ||1971 |- | 25||604|| [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]]||1971 |- | 26||531|| [[കർണ്ണൻ]] ||1972 |- | 27||661|| [[കചൻ|കച]] [[ദേവയാനി (ശുക്രപുത്രി)|ദേവയാനി]]||1972 |- | 28||568|| [[ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ|വിക്രമാദിത്യൻ]]||1972 |- | 29||506|| [[ശിവ പാർവതി]]||1972 |- | 30||674|| [[വാസവദത്ത]] ||1972 |- | 31||532|| [[ഭക്തകുചേലൻ]] ||1972 |- | 32||588|| [[Guru Gobind Singh]] ||1972 |- | 33||627|| [[ഹർഷൻ]] ||1972 |- | 34||534|| [[ഭീഷ്മർ]] ||1972 |- | 35||533|| [[അഭിമന്യു]] ||1972 |- | 36||535|| [[ഭക്തമീര]] ||1972 |- | 37||536|| [[അശോകൻ]] ||1973 |- | 38||537|| [[പ്രഹ്ളാദൻ]] ||1973 |- | 39||540|| [[Panchatantra]]- The Jackal & the War Drum||1973 |- | 40||682|| [[Tanaji Malusare|Tanaji]] ||1973 |- | 41||DG451|| [[Maharaja Chhatrasal|Chhatrasal]] ||1973 |- | 42||764|| [[പരശുരാമൻ]]||1973 |- | 43||734|| [[Banda Bahadur]] ||1973 |- | 44||605|| [[Rani Padmini|Padmini]]||1973 |- | 45||543|| [[Jataka]] Tales: Monkey Stories ||1973 |- | 46||769|| [[Valmiki]] ||1973 |- | 47||590|| [[Guru Nanak Dev|Guru Nanak]] ||1973 |- | 48||NA|| [[Tarabai]] ||1973 |- | 49||726|| [[Maharaja Ranjit Singh (Punjab)|Ranjit Singh]] ||1974 |- | 50||698|| [[Ram Shastri]] ||1974 |- | 51||539|| [[ത്സാൻസി റാണി]] ||1974 |- | 52||629|| [[ഉലൂപി]]||1974 |- | 53||729|| [[ബാജി റാവു]] ||1974 |- | 54||685|| [[Chand Bibi]] ||1974 |- | 55||623|| [[കബീർ]] ||1974 |- | 56||746|| [[Sher Shah Suri|Sher Shah]] ||1974 |- | 57||565|| [[ദ്രോണർ]] ||1974 |- | 58||566|| [[സൂര്യദേവൻ|സൂര്യൻ]] ||1974 |- | 59||612|| [[ഉർവശി]] ||1974 |- | 60||656|| [[Adi Shankara]] ||1974 |- | 61||592|| [[Ghatotkacha]] ||1974 |- | 62||551|| [[Tulsidas]] ||1974 |- | 63||759|| [[സുകന്യ]] ||1974 |- | 64||739|| [[Durgadas Rathore|Durgadas]] ||1974 |- | 65||663|| [[അനിരുദ്ധൻ]] ||1974 |- | 66||738|| [[Zoroaster|Zarathushtra]] ||1974 |- | 67||541|| [[രാവണൻ]] ||1974 |- | 68||BS|| [[Tukaram]] ||1974 |- | 69||763|| [[അഗസ്ത്യൻ]] ||1974 |- | 70||657|| [[Mricchakatika|Vasantasena]] ||1974 |- | 71||567|| [[Indra]] & [[Sachi Devi|Shachi]] ||1974 |- | 72||542|| [[ദ്രൗപദി]] ||1974 |- | 73||758|| [[സുഭദ്രാഹരണം]] ||1975 |- | 74||773|| [[Ahilyabai Holkar]] ||1975 |- | 75||552|| [[താൻസെൻ]] ||1975 |- | 76||810|| [[Nanda (Buddhist nun)|Sundari]] ||1975 |- | 77||544|| [[Subhas Chandra Bose]] ||1975 |- | 78||BS|| [[Kathasaritsagara|Shridatta]] ||1975 |- | 79||555|| [[Jataka]] Tales - Deer Stories ||1975 |- | 80||599|| [[വിശ്വാമിത്രൻ]] ||1975 |- | 81||591|| [[സ്യമന്തകം]] ||1975 |- | 82||594|| [[Mahavira]] ||1975 |- | 83||598|| [[Vikramaditya#The legend of Vikramaditya|Vikramaditya's Throne]] ||1975 |- | 84||705|| [[Bappa Rawal]] ||1975 |- | 85||673|| [[ശ്രീ അയ്യപ്പൻ]] ||1975 |- | 86||655|| [[ആനന്ദ മഠം]] ||1975 |- | 87||559|| [[Birbal]] the Just ||1975 |- | 88||515|| [[Ganga in Hinduism|Ganga]] ||1975 |- | 89||509|| [[ശ്രീ ഗണപതി]] ||1975 |- | 90||631|| [[ചൈതന്യ മഹാപ്രഭു]] ||1975 |- | 91||556|| [[ഹിതോപദേശ കഥകൾ : ചങ്ങാതിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ]] ||1975 |- | 92||706|| [[Sakshigopal Temple|Sakshi Gopal]] ||1975 |- | 93||666|| [[Kannagi]] ||1975 |- | 94||BS|| [[Narsinh Mehta]] ||1975 |- | 95||779|| [[Jasma Devi|Jasma of the Odes]] ||1975 |- | 96||811|| [[Sharan Kaur Pabla|Sharan Kaur]] ||1975 |- | 97||697|| [[ചന്ദ്രഹാസൻ]] ||1976 |- | 98||NA|| [[Vithoba#Pundalik|Pundalik&Sakhu]] ||1976 |- | 99||823|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Raj Singh]] ||1976 |- | 100||768|| [[Purushottama Deva|Purushottam Dev & Padmavati]] ||1976 |- | 101||546|| [[ബാലി]] ||1976 |- | 102||BS|| [[ജീമൂതവാഹനൻ (നാഗാനന്ദം)]] ||1976 |- | 103||569|| [[Malavikagnimitra|Malavika]] ||1976 |- | 104||606|| [[Durgavati|Rani Durgavati]] ||1976 |- | 105||570|| [[ദശരഥൻ]] ||1976 |- | 106||630|| [[Rana Sanga]] ||1976 |- | 107||760|| [[പ്രദ്യുമ്നൻ]] ||1976 |- | 108||632|| [[Ishwar Chandra Vidyasagar|Vidyasagar]] ||1976 |- | 109||753|| [[Thacholi Othenan|Tachcholi Othenan]] ||1976 |- | 110||725|| [[Razia Sultana|Sultana Razia]] ||1976 |- | 111||550|| [[Dakshayani|Sati]] & [[Shiva]] ||1976 |- | 112||516|| [[Krishna]] & [[Rukmini]] ||1976 |- | 113||596|| [[ഭോജ രാജാവ്]] ||1976 |- | 114||694|| [[Guru Teg Bahadur|Guru Tegh Bahadur]] ||1976 |- | 115||762|| [[പരീക്ഷിത്ത്]] ||1976 |- | 116||814|| [[കാദംബരി]] ||1976 |- | 117||571|| [[ധ്രുവനും അഷ്ടാവക്രനും]] ||1976 |- | 118||664|| [[Kushavati|King Kusha]] ||1976 |- | 119||727|| [[രാജരാജ ചോളൻ]] ||1976 |- | 120||624|| [[Swami Dayananda Saraswati|Dayananda]] ||1977 |- | 121||815|| [[Dwarkanath Madhav Pitale|Veer Dhaval]] ||1977 |- | 122||572|| Ancestors of [[Rama]] ||1977 |- | 123||790|| [[Eknath|Ekanath]]||1977 |- | 124||812|| [[Bhai Vir Singh|Satwant Kaur]] ||1977 |- | 125||621|| [[Udayana]] ||1977 |- | 126||554|| [[ജാതക കഥകൾ : ആനകഥകൾ]] ||1977 |- | 127||505|| [[ഭഗവദ് ഗീത]] ||1977 |- | 128||692|| [[വീരഹമീർ]] ||1977 |- | 129|| BS || [[Bhavabhuti|Malati and Madhava]] ||1977 |- | 130||547|| [[ഗരുഡൻ]] ||1977 |- | 131||545|| [[ബുദ്ധിമാനായ ബീർബൽ]] ||1977 |- | 132||DG452|| [[Ranakadevi|Ranak Devi]] ||1977 |- | 133||633|| മര്യാദരാമൻ കഥകൾ ]] ||1977 |- | 134||757|| [[ബാബർ]] ||1977 |- | 135||659|| [[Devi Chaudhurani|Devi Choudhurani]] ||1977 |- | 136||548|| [[Rabindranath Tagore]] ||1977 |- | 137||613|| [[സൂർദാസ്]] ||1977 |- | 138||562|| [[Panchatantra]] - The Brahmin & the Goat ||1977 |- | 139||BS|| [[ഋതധ്വജനും അസുരന്മാരും]] ||1977 |- | 140||789|| [[ഹുമയൂൺ]] ||1977 |- | 141||761|| [[പ്രഭാവതി]] ||1977 |- | 142||686|| [[Chandrasekhar Azad|Chandra Shekhar Azad]] ||1977 |- | 143||607|| [[Anvar-i-Suhayli|A Bag of Gold Coins]] ||1977 |- | 144||DG453|| [[Purandara Dasa]] ||1977 |- | 145||766|| [[ഭാനുമതി]] ||1977 |- | 146||517|| [[സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ]] ||1977 |- | 147||518|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ജരാസന്ധനും]] ||1977 |- | 148||701|| [[Nur Jehan|Noor Jahan]] ||1977 |- | 149||519|| [[Elephanta Caves|Elephanta]] ||1977 |- | 150||520|| [[നാരദൻ]] ||1977 |- | 151||636|| [[Krishnadevaraya|Krishnadeva Raya]] ||1978 |- | 152||557|| [[Birbal]] the Witty ||1978 |- | 153||579|| [[Madhvacharya]] ||1978 |- | 154||634|| [[ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]] ||1978 |- | 155||723|| [[ജ്ഞാനേശ്വരൻ]] ||1978 |- | 156||724|| [[Bagha Jatin]] ||1978 |- | 157||822|| [[Manonmaniam Sundaram Pillai|Manonmani]] ||1978 |- | 158||521|| [[അംഗുലീമാലൻ]] ||1978 |- | 159||622|| [[Velanati Chodas#History|The Tiger & the Woodpecker]] ||1978 |- | 160||512|| [[വിഷ്ണുകഥകൾ]] ||1978 |- | 161||635|| [[അമ്രപാലിയും ഉപഗുപ്തനും]] ||1978 |- | 162||637|| [[യയാതി]] ||1978 |- | 163||560|| [[പഞ്ചതന്ത്രം കഥകൾ : കുറുക്കൻ എങ്ങനെ ആനയെ ഭക്ഷിക്കും എന്ന കഥയും മറ്റു കഥകളും]] ||1978 |- | 164||549|| Tales of [[Shiva]] ||1978 |- | 165||638|| [[Shalivahana|King Shalivahana]] ||1978 |- | 166||748|| [[കിത്തൂരിലെ റാണി]]||1978 |- | 167||522|| [[നരകാസുര വധം]] ||1978 |- | 168||677|| [[Mahavira|മാന്ത്രികത്തോപ്പ്]]||1978 |- | 169||684|| [[Lachit Borphukan|Lachit Barphukan]]||1978 |- | 170||755|| [[വൃത്രാസുരൻ]] ||1978 |- | 171||681|| [[അമർസിംഗ് രാത്തോർ]]||1978 |- | 172||639|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും കപടവാസുദേവനും]] ||1978 |- | 173||794|| [[കായംകുളം കൊച്ചുണ്ണി]] ||1978 |- | 174||703|| യുധിഷ്ഠിര കഥകൾ ||1978 |- | 175||774|| [[ഹരിസിംഗ് നൾവ]]||1978 |- | 176||514|| [[ശ്രീ ദുർഗ്ഗ]] ||1978 |- | 177||589|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ശിശുപാലനും]] ||1978 |- | 178||523|| [[തെന്നാലിരാമൻ]] ||1978 |- | 179||640|| [[King Porus|Paurava]] and [[Alexander the Great|Alexander]] ||1978 |- | 180||524|| [[Indra]] & [[Shibi (king)|Shibi]]||1978 |- | 181||791|| [[Guru Hargobind|Guru Har Gobind]]||1978 |- | 182||DG454|| [[Indo-Pakistani War of 1947|The Battle for Srinagar]]||1979 |- | 183||676|| [[Kumbha of Mewar|Rana Kumbha]]||1979 |- | 184||652|| [[ആരുണിയും ഉത്തങ്കനും]]||1979 |- | 185||620|| [[Hitopadesha]] - How Friends are Parted ||1979 |- | 186||DG455|| [[Valluvar|Tiruppan]] and [[Kanaka Dasa|Kanakadasa]]||1979 |- | 187||741|| [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] ||1979 |- | 188||611|| [[Babasaheb Ambedkar]] ||1979 |- | 189||785|| Thugsen ||1979 |- | 190||DG456|| [[കണ്ണപ്പൻ]]||1979 |- | 191||796|| പൂർണചന്ദ്രൻ ||1979 |- | 192||NA|| [[Kanthirava Narasaraja I|Ranadhira]]||1979 |- | 193||720|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Kapala Kundala]]||1979 |- | 194||641|| [[കൃഷ്ണഭക്തി]]||1979 |- | 195||553|| [[കുറുനരി കഥകൾ]] ||1979 |- | 196||781|| [[Folklore of India#Folktales of India|Hothal]] ||1979 |- | 197||784|| [[മഴവിൽ രാജകുമാരൻ]] ||1979 |- | 198||525|| [[അർജുന കഥകൾ]] ||1979 |- | 199||719|| [[Folklore of India#Folktales of India|ലലാട ചന്ദ്രൻ]]||1979 |- | 200||603|| [[അക്ബർ]] ||1979 |- | 201||702|| [[Nachiketa]] ||1979 |- | 202||600||[[കാളിദാസൻ]] ||1979 |- | 203||653||[[ജയദ്രഥൻ]] ||1979 |- | 204||642||[[Shah Jahan]] ||1979 |- | 205||643||[[രത്നാവലി]] ||1980 |- | 206||693||[[Jayaprakash Narayan]] ||1980 |- | 207||526||[[Mahiravana]] ||1980 |- | 208||NA||[[ജയദേവൻ]] ||1980 |- | 209||644|| [[ഗാന്ധാരി]] ||1980 |- | 210||558|| [[സമർത്ഥനായ ബീർബൽ]] ||1980 |- | 211||711|| [[Jainism|The Celestial Necklace]]||1980 |- | 212||718||[[Basaveshwara]] ||1980 |- | 213||749||[[വേലുത്തമ്പി ദളവ]] ||1980 |- | 214||527||[[Bhima|Bheema]] & [[Hanuman]] ||1980 |- | 215||687||[[ത്യാഗത്തിൻ്റെ കഥകൾ]] ||1980 |- | 216||750||[[വീരവനിത]] ||1980 |- | 217||817||[[Folklore of India#Folktales of India|Sukhu & Dukhu]] ||1980 |- | 218||574||[[Jataka]] Tales - The Magic Chant ||1980 |- | 219||645||[[Bal Gangadhar Tilak|Lokamanya Tilak]] ||1980 |- | 220||528||[[കുംഭകർണ്ണൻ]] ||1980 |- | 221||658||[[Jahangir]] ||1980 |- | 222||NA||[[Samarth Ramdas]] ||1980 |- | 223||717|| [[ബാലാദിത്യൻ]]||1980 |- | 224||619||നന്ദിവിശാൽ||1980 |- | 225||601||Tales of [[Sai Baba of Shirdi|Sai Baba]] ||1980 |- | 226||581||[[Tenali Ramakrishna|Raman]] the Matchless Wit ||1980 |- | 227||DG458||[[Sadhu Vaswani]] ||1980 |- | 228||618||[[Birbal]] to the Rescue ||1980 |- | 229||742||[[Srimanta Sankardeva|Shankar Dev]] ||1981 |- | 230||765||[[Hemu]] ||1981 |- | 231||683||[[ബാഹുബലി]] ||1981 |- | 232||788||[[Dara Shikoh|Dara Shukoh]] & [[Aurangzeb]] ||1981 |- | 233||585||[[Panchatantra]] - The Dullard & other stories ||1981 |- | 234||608||[[ഭഗത് സിംഗ്]] ||1981 |- | 235||716||[[ആഗദ ദത്തൻ്റെ സാഹസങ്ങൾ]]||1981 |- | 236||NA||[[ബാമൻ ഷാ]]||1981 |- | 237||584||[[Gopal Bhar|Gopal the Jester]]||1981 |- | 238||609||Friends & Foes - Animal Tales from the [[Mahabharata]] ||1981 |- | 239||795||[[Harihara I|Hakka]] & [[Bukka]] ||1981 |- | 240||782||[[Jainism|Sahasramalla]]||1981 |- | 241||787||[[Ghiyas ud din Balban|Balban]] ||1981 |- | 242||561||[[Panchatantra]] - Crows & Owls ||1981 |- | 243||715||[[Ramanuja]] ||1981 |- | 244||593||പാണ്ഡവരുടെ അജ്ഞാതവാസം||1981 |- | 245||BS|| [[ത്യാഗരാജ സ്വാമികൾ]]||1981 |- | 246||575||[[Jataka]] Tales - The Giant & the Dwarf ||1981 |- | 247||586||[[Jataka]] Tales - Stories of Wisdom ||1981 |- | 248||775||[[ബിധിചന്ദ്]]||1981 |- | 249||662||The Learned Pandit - Tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1981 |- | 250||770||[[Sambhaji]] ||1981 |- | 251||651||[[Folklore of India#Folktales of India|The Adventures of Baddu & Chhotu]] ||1981 |- | 252||529||[[Murugan|Kartikeya]] ||1981 |- | 253||670||The Golden Mongoose and other tales from the [[Mahabharata]]||1981 |- | 254||513||[[Hanuman]] to the Rescue ||1981 |- | 255||808||[[Folklore of India#Folktales of India|The Mystery of the Missing Gifts]] ||1981 |- | 256||DG459||[[Sakhi Sarwar]] ||1981 |- | 257||714||[[Jataka|The Queen's Necklace]] ||1982 |- | 258||809||[[Chandrashekhara Kambara|The Secret of the Talking Bird]] ||1982 |- | 259||804||[[Folklore of India#Folktales of India|The Miraculous Conch and a Game of Chess]] ||1982 |- | 260||595||[ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ]] ||1982 |- | 261||713|| [[Constanzo Beschi|The Fool's Disciples]]||1982 |- | 262||721||[[Rash Behari Bose]] ||1982 |- | 263||743||[[Bala Nagamma (1942 film)|The Prince & the Magician]]||1982 |- | 264||617||[[Jataka]] Tales - The Hidden Treasure ||1982 |- | 265||DG460||[[Rama Deva Raya|Echamma the Brave]]||1982 |- | 266||803||[[Kathasaritsagara|Manduka, the Lucky Astrologer]]||1982 |- | 267||646|| The Pandit & the Milkmaid and other tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1982 |- | 268||597|| ശിവജിക്കഥകൾ ||1982 |- | 269||576||[[Jataka]] Tales - The Mouse Merchant ||1982 |- | 270||707|| The Tiger-Eater ||1982 |- | 271||647||[[Lal Bahadur Shastri]] ||1982 |- | 272||802||[[Bharatendu Harishchandra|Andher Nagari]]||1982 |- | 273||538|| [[പാലാഴിമഥനം]]||1982 |- | 274||578|| [[Jainism|Kesari, the flying thief]]||1982 |- | 275||708|| [[Subramanya Bharathi|Subramania Bharati]] ||1982 |- | 276||772||The Pig and the Dog / Animal Tales from [[Arunachal Pradesh]] ||1982 |- | 277||616||[[Jataka]] Tales - Tales of Misers ||1983 |- | 278||688||[[ബിംബിസാരൻ]] ||1983 |- | 279||573|| [[Jataka]] Tales: Bird Stories ||1983 |- | 280||820|| [[Tamil history from Sangam literature|Kumanan]]||1983 |- | 281||DG461|| [[Viswamitra#Harishchandra's Sacrifice|Shunahshepa]] ||1983 |- | 282||BS'|| [[Bhootayyana Maga Ayyu|The Taming of Gulla]] ||1983 |- | 283||709|| [[പുരി ജഗന്നാഥൻ]] ||1983 |- | 284||777||[[Albert Einstein]] ||1983 |- | 285||DG462||[[ജോയ്മതി]] ||1983 |- | 286||DG463||Thanedar Hasan Askari ||1983 |- | 287||771||[[Folklore of India#Folktales of India|The Pious Cat and other tales]] ||1983 |- | 288||667|| [[Folklore of India#Folktales of India|Bikal the Terrible]]||1983 |- | 289||816||[[Masti Venkatesha Iyengar|The Elusive Kaka]]||1983 |- | 290||628|| [[Ramana Maharshi]]||1983 |- | 291||797||കീരീടാവകാശി||1983 |- | 292||744||[[Chokhamela|Chokha Mela]] ||1983 |- | 293||752|| [[Indian Rebellion of 1857|Beni Madho & Pir Ali]]||1983 |- | 294||824||[[ദുർഗ്ഗേശ നന്ദിനി]] ||1983 |- | 295||740||[[Guru Arjan Dev|Guru Arjan]] ||1983 |- | 296||NA||[[Pranami Sampraday|Mahamati Prannath]] ||1983 |- | 297||798|| The Lost Prince ||1983 |- | 298||NA|| [[Vithoba|Damaji Pant and Narhari]]||1983 |- | 299||799||The Silent Teacher ||1983 |- | 300||696|| [[History of Delhi|The Historic City Of Delhi]]||1983 |- | 301||689|| [[ത്രിപുരദഹനം]]||1984 |- | 302||776|| [[Dhola Maru|Dhola & Maru]]||1984 |- | 303||NA||[[Senapati Bapat]] ||1984 |- | 304||DG465||[[Dwarkanath Kotnis|Dr. Kotnis]] in China ||1984 |- | 305||610||[[രാവണകഥകൾ]]||1984 |- | 306||DG466||The Story of a Scientist - [[Yellapragada Subbarow|Y. Subba Row]] ||1984 |- | 307||783||The Bridegroom's Ring ||1984 |- | 308||712|| [[അന്ധകൻ]]||1984 |- | 309||678||[[വീരസവർക്കർ]] ||1984 |- | 310||BS||[[Buddhism|The True Conqueror]] ||1984 |- | 311||751||[[Kunwar Singh]] ||1984 |- | 312||654|| [[ബലരാമൻ]] ||1984 |- | 313||818|| [[Vishnuvardhana|Shantala]]||1984 |- | 314||668||The Acrobat - [[Buddhism|Buddhist]] Tales ||1984 |- | 315||805|| സ്വർണമണൽ ||1984 |- | 316||767||The [[Parijaat tree, Kintoor|Parijata Tree]] ||1984 |- | 317||DG467||[[Rajatarangini|Annapati Suyya]]||1984 |- | 318||671|| The Cowherd of Alawi ||1984 |- | 319||669||[[അശ്വിനിദേവന്മാർ]] ||1984 |- | 320||NA|| [[Rajatarangini|Chandrapeeda]]||1984 |- | 321||807|| [[Sufi|The Green Demon]]||1984 |- | 322||730||Shrenik - [[Jainism|Jain]] Tales ||1984 |- | 323||648|| [[സമുദ്രഗുപ്തൻ]]||1984 |- | 324||695|| [[നഹുഷൻ]]||1984 |- | 325||699||[[Jagdish Chandra Bose|Jagadis Chandra Bose]] ||1985 |- | 326||NA||Tales of [[Avvaiyar]] ||1985 |- | 327||745||[[Kuru Kingdom#References of Kuru Kingdom in epic Mahabharata|Tapati]] ||1985 |- | 328||DG469||Rajbala ||1985 |- id="329" | 329||BS||[[മഹാഭാരതം]] 1: [[വേദവ്യാസൻ]] ||1985 |- | 330||754|| [[Vaddaradhane|Vidyut Chora]]||1985 |- | 331||BS||[[മഹാഭാരതം]] 2: [[ഭീഷ്മർ|ഭീഷ്മശപഥം]] ||1985 |- | 332||587|| [[Birbal]] the Genius ||1985 |- | 333||BS||[[മഹാഭാരതം]] 3: കൗരവോല്പത്തി ||1985 |- | 334||675|| [[ധീരജവാൻ]] ||1985 |- | 335||BS||[[Mahabharata]] 4: പാണ്ഡവർ ഹസ്തിനപുരത്തിൽ ||1985 |- | 336||710|| The Fearless Boy ||1985 |- | 337||BS||[[Mahabharata]] 5: ദ്രോണാഗമനം ||1985 |- | 338||690||ലളിതാദിത്യൻ ||1985 |- | 339||BS||[[Mahabharata]] 6: കർണ്ണപ്രവേശം ||1985 |- | 340||BS|| [[Zen|The Making of a Swordsman]]||1985 |- | 341||BS||[[Mahabharata]] 7: ഗൂഢാലോചന ||1985 |- | 342||625|| [[Jataka|Battle of Wits]]||1985 |- | 343||BS||[[Mahabharata]] 8: പാണ്ഡവർ അരക്കില്ലത്തിൽ ||1985 |- | 344||728||[[Chittaranjan Das|Deshbandhu Chittaranjan Das]] ||1985 |- | 345||BS||[[Mahabharata]] 9: ഘടോൽക്കചൻ്റെ ജനനം ||1985 |- | 346||813||[[Marthandavarma (novel)#Comics|Maarthaanda Varma]] ||1985 |- | 347||BS||[[Mahabharata]] 10: ബകവധം ||1985 |- id="348" | 348||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 1]]: The Birth of the [[Indian National Congress]] ||1986 |- | 349||BS||[[Mahabharata]] 11: ദ്രൗപദി ||1986 |- | 350||NA||[[Raidas|Guru Ravidas]] ||1986 |- | 351||BS||[[Mahabharata]] 12: [[Draupadi]]'s [[Swayamvara]] ||1986 |- | 352||821||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Adventures of Pratapan]]||1986 |- | 353||BS||[[Mahabharata]] 13: പാണ്ഡവരുടെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 354||747||[[വാസ്കോ ഡ ഗാമ കേരളത്തിൽ]]||1986 |- | 355||BS||[[Mahabharata]] 14: [[Arjuna]]'s 12-Year-Long Exile ||1986 |- id="356" | 356||786|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 2: A Nation Awakes]]||1986 |- | 357||BS||[[Mahabharata]] 15: A Hall of [[Yudhishthira]] ||1986 |- | 358||704||[[Jallianwala Bagh Massacre|Jallianwala Bagh]] ||1986 |- | 359||BS||[[Mahabharata]] 16: The [[Pandava]]s Conquer the World ||1986 |- id="360" | 360||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 3]]: The Saga of Indian Revolutionaries ||1986 |- | 361||BS||[[Mahabharata]] 17: [[Yudhishthira]]'s [[Rajasuya|Rajsooya Yajna]] ||1986 |- | 362||672|| [[Jataka|The Priceless Gem]]||1986 |- | 363||BS||[[Mahabharata]] 18: [[Indraprastha]] Lost ||1986 |- | 364||NA||[[Khudiram Bose]] ||1986 |- | 365||BS||[[Mahabharata]] 19: വനവാസം ||1986 |- | 366||DG471|| [[Kathasaritasagara|Patali Putra]]||1986 |- | 367||BS||[[Mahabharata]] 20: [[Arjuna]]'s Quest for Weapons ||1986 |- | 368||DG472||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Nawab's Diwan]]||1986 |- | 369||BS||[[Mahabharata]] 21: [[Arjuna]] in [[Arjuna#Urvashi.27s curse|Indraloka]] ||1986 |- | 370||NA||[[വീരദേശിംഗൻ]]||1986 |- | 371||BS||[[Mahabharata]] 22: അർജ്ജുനൻ്റെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 372||583||[[Panchatantra]]-The Greedy Mother in Law & Other Tales||1987 |- | 373||BS||[[Mahabharata]] 23: ദുര്യോധനൻ്റെ തോൽവി ||1987 |- | 374||BS||[[Kathasaritasagara|Hamsavali]]||1987 |- | 375||BS||[[Mahabharata]] 24: The Twelfth Year ||1987 |- | 376||DG474||[[Lilan Chanesar|Lila & Chanesar]]||1987 |- | 377||BS||[[Mahabharata]] 25: അജ്ഞാതവാസം ||1987 |- | 378||BS||[[Kathasaritasagara|Shringabuja]]||1987 |- | 379||BS||[[Mahabharata]] 26: Panic in the [[Kaurava]] Camp ||1987 |- | 380||NA||[[പദ്മാവതി]] ||1987 |- | 381||BS||[[Mahabharata]] 27: [[Sanjaya]]'s Mission ||1987 |- | 382||733||[[Ghanshyam Das Birla]] ||1987 |- | 383||BS||[[Mahabharata]] 28: [[Duryodhana]] Refuses to Yield ||1987 |- | 384||722||[[Megasthenes]] ||1987 |- | 385||BS||[[Mahabharata]] 29: ഭഗവദ്ദൂത് ||1987 |- | 386||680|| [[Faxian|Fa Hien]]||1987 |- | 387||BS||[[Mahabharata]] 30: The War Begins ||1987 |- | 388||NA||[[Kathasaritasagara|Sundarasena]]||1987 |- | 389||BS||[[Mahabharata]] 31: [[Bhishma|Bheeshma]] in Command ||1987 |- | 390||691|| [[ഹുയാൻസാങ്ങ്]]||1987 |- | 391||BS||[[Mahabharata]] 32: ഭീഷ്മരുടെ പതനം ||1987 |- | 392||649|| [[ഉപനിഷത് കഥകൾ]]||1987 |- | 393||BS||[[Mahabharata]] 33: [[Drona]]'s Vow ||1987 |- | 394||DG475||[[Pulakeshin II|Pulakeshi II]] ||1987 |- | 395||BS||[[Mahabharata]] 34: അഭിമന്യു ||1987 |- | 396||731|| [[Ellora Caves]]||1988 |- | 397||BS||[[Mahabharata]] 35: ജയദ്രഥ വധം ||1988 |- | 398||793||[[Keladi Chennamma|Chennamma of Keladi]] ||1988 |- | 399||BS||[[Mahabharata]] 36: രാത്രിയുദ്ധം ||1988 |- | 400||665|| [[Jataka|The Deadly Feast]]||1988 |- | 401||660|| [[Ajatasatru|Ajatashatru]]||1988 |- | 402||BS|| [[Mahabharata]] 37: കർണൻ്റെ അന്ത്യം ||1988 |- | 403||792||[[Narayana Guru]] ||1988 |- | 404||BS|| [[Mahabharata]] 38: The Kurus Routed||1988 |- | 405||819||[[Civaka Cintamani|Prince Jivaka]] ||1988 |- | 406||BS|| [[Mahabharata]] 39: After the War ||1988 |- | 407||BS||[[കോഹിനൂർ]] ||1988 |- | 408||BS|| [[Mahabharata]] 40: യുധിഷ്ഠിരൻ്റെ സ്ഥാനാരോഹണം||1988 |- | 409||BS||[[Mahabharata]] 41: The [[Ashvamedha|Ashwamedha Yajna]] ||1989 |- | 410||780||Kanwal and Kehar - A Legend of [[Rajasthan]] ||1989 |- id="411" | 411||BS||[[Mahabharata]] 42: The Celestial Reunion ||1989 |- | 412||756||[[Roopmati]] ||1989 |- id="413" | 413||BS||[[Bhagawat Purana]] 1: Krishna - The Darling of [[Gokul]] ||1989 |- id="414" | 414||650||[[Mahatma Gandhi]] - The Early Days ||1989 |- | 415||BS||[[Bhagawat Purana]] 2: Krishna - The Subduer of [[Kaliya]] ||1989 |- id="416" | 416||BS||[[Mahatma Gandhi]] - The Father of the Nation ||1989 |- | 417||BS||[[Bhagawat Purana]] 3: Krishna - The Upholder of [[Govardhan hill|Govardhan]] ||1989 |- | 418||DG476||[[French Revolution|The French Revolution]] ||1989 |- | 419||BS||[[Bhagawat Purana]] 4: Krishna - Victory over [[Kamsa]] ||1989 |- | 420||580||[[Birbal]] the Inimitable ||1989 |- | 421||BS||[[Bhagawat Purana]] 5: Krishna - The Lord of [[Dwarka|Dwaraka]] ||1990 |- id="lp" | 422||NA||[[Louis Pasteur]] ||1990 |- | 423||BS||[[Bhagawat Purana]] 6: Krishna - The Enchanter ||1990 |- | 424||806||[[Kathasaritasagara|The Clever Dancer]]||1990 |- | 425||BS||[[Bhagawat Purana]] 7: Krishna - The Victorious ||1990 |- | 426||614||[[Jataka]] Tales - True Friends ||1990 |- | 427||BS||[[Bhagawat Purana]] 8: Krishna - An Ally of the [[Pandava]]s ||1990 |- id ="nb" | 428||NA||[[Napoleon Bonaparte]] ||1990 |- id="429" | 429||BS||[[Bhagawat Purana]] 9: Krishna - The Saviour ||1990 |- id="430" | 430||SI||[[Indus Valley Civilization|An Exciting Find]] ||1990 |- | 431||615|| [[Jataka]] Tales: Stories of Courage ||1990 |- id="432" | 432||SI||The [[Indus Valley Civilization|Indus Valley]] Adventure ||1990 |- | 433||602|| The Quick Witted [[Birbal]]||1991 |- | 434||BS||[[Kathasaritasagara|The Chosen Bridegroom]]||1991 |- | 435||778||[[Pierre Curie|Pierre]] & [[Marie Curie]] ||1991 |- | 436||700|| [[Jawaharlal Nehru]]||1991 |- | NA||679||[[Swami Pranavananda]]||1998 |- | NA||732||[[Swami Chinmayananda]]||2001 |- id="jrd" | NA||735||[[JRD Tata]]||2004 |- id="kc" | NA||736||[[Kalpana Chawla]]||2005 |- | NA||737||[[Jamsetji Tata]]||2005 |- | NA||800||[[Mother Teresa]]||2010 |- | NA||825||[[Surjya Sen]]||2010 |- | NA||826||Heroes of [[Hampi]]||2011 |- | NA||827||Tales of [[Indra]]||2011 |- | NA||828||[[തിരുപ്പതി വെങ്കടാചലപതി]]||2011 |- | NA||829||[[Vaishno Devi]]||2011 |- | NA||830|| [[ഗണപതിപ്രാതൽ]||2011 |- | NA||831||[[Tenzing Norgay]]||2011 |- | NA||832||[[Brahma Purana|Stories Of Creation]]||2011 |- | NA||833||[[Konark Sun Temple|Konark]]||2012 |- | NA||834||[[Anant Pai]]||2012 |- | NA||835||[[Salim Ali]]||2012 |- | NA||836||[[Thanjavur]]||2012 |- | NA||837||[[The Blue Umbrella]]||2012 |- | NA||838||[[Jim Corbett]]||2012 |- | NA||839||[[കുബേരൻ]]||2012 |- | NA||840||[[സരസ്വതി]]||2012 |- | NA||841||[[M S Subbulakshmi]]||2012 |- | NA||842||[[Srinivasa Ramanujan]]||2012 |- | NA||843||The Unhappy Tiger||2013 |- | NA||844||[[അംബയുടെ പ്രതികാരം]]||2013 |- | NA||845||[[Verghese Kurien]]||2013 |- | NA||846||Two Oxen||2014 |- | NA||847||Paramahamsa Yogananda||2018 |- | NA||848||Vikram Sarabhai - Pioneering India's Space Programme||2020 |- |NA |849 |Manik Prabhu - A Rare Spiritual Gem |2021 |} '''Key''' * '''NA''' denotes that the comic is '''N'''ot '''A'''vailable in that series. * '''BS''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( 3 in 1 (or) 5 in 1)<ref name="ACK3in1"/><ref name="ACK5in1"/> * '''BS'''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( Coffee Table Books )<ref name="ACKCoffeeTableBook">{{cite web | url = http://www.amarchitrakatha.com/indian-classics/great-indian-classics| title = Great Indian Classics | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * '''SI''' denotes that the comic has appeared as part of a Special Issue/Bumper Issue which was a compilation of multiple issues together<ref name="JohnListSpecialNote">{{cite web | url = http://www.silkqin.com/13pers/acklist.htm#f20| title = March to Freedom Series | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * Issue 801 was originally Tales Of Ganesha and was later released as 830 Ganesha and the Moon.<ref name="ACKList"/> * Issue 418 wasn't reprinted but released online as issue 476. https://books.google.com/books?id=Wf_cDgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 * Issue 276 released in 1986 has original name as '''Animal Tales from Arunachal Pradesh''' but reprinted in 2014, given a new serial number 772 and a new title - '''The Pig and the Dog'''. * Issue 679 (Swami Pranavandana) and 847 (Jagjivan Ram) were never published and distributed for general public. Only available in their aashrams. Recently (September 2020), Swami Pranavanadana is digitalised and made available on ACK's official platform. https://digital.amarchitrakatha.com/id006959024/Swami-Pranavananda == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6||[[The Three Little Pigs]] || 1967 |- | 7||[[Sleeping Beauty|The Sleeping Beauty]]|| 1967 |- | 8||[[The Wonderful Wizard of Oz|The Wizard of Oz]]|| 1967 |- | 9||[[Pinocchio]] || 1967 |- | 10||[[ഹൈമയും ഏഴു കുള്ളന്മാരും]] || 1967 |} ==അവലംബങ്ങൾ== n78xfep4nr0u2q5r1dhbnwb4lwb7hku 3763390 3763389 2022-08-08T18:46:46Z Nihal Neerrad S 121984 താളിലെ വിവരങ്ങൾ == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6... എന്നാക്കിയിരിക്കുന്നു wikitext text/x-wiki == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6||[[The Three Little Pigs]] || 1967 |- | 7||[[Sleeping Beauty|The Sleeping Beauty]]|| 1967 |- | 8||[[The Wonderful Wizard of Oz|The Wizard of Oz]]|| 1967 |- | 9||[[Pinocchio]] || 1967 |- | 10||[[ഹൈമയും ഏഴു കുള്ളന്മാരും]] || 1967 |} ==അവലംബങ്ങൾ== 02hgjnpodpktq8jr7fhvvgbag69pe3v 3763391 3763390 2022-08-08T18:47:00Z Nihal Neerrad S 121984 താളിലെ വിവരങ്ങൾ ==അവലംബങ്ങൾ== എന്നാക്കിയിരിക്കുന്നു wikitext text/x-wiki ==അവലംബങ്ങൾ== c60215vn6k1ycfm3t485aly8dd4jpb7 3763392 3763391 2022-08-08T18:47:12Z Nihal Neerrad S 121984 താൾ ശൂന്യമാക്കി wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 3763393 3763392 2022-08-08T18:47:59Z Nihal Neerrad S 121984 [[പ്രസിദ്ധീകരിച്ച അമർചിത്രകഥകൾ]] എന്ന താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിടുന്നു wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[പ്രസിദ്ധീകരിച്ച അമർചിത്രകഥകൾ]] 2ef1u0wvjc2iffpy25kvqmrno5p39tq 0 557853 3763505 3736282 2022-08-09T08:33:27Z 2402:3A80:128C:7E0B:0:C:8CE:F601 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Sushi}} {{Infobox food | name = ''സുശി'' | image = File:Sushi platter.jpg |width = 300 px | caption = ''Sushi'' platter | alternate_name = すし, 寿司, 鮨, 鮓 | country = [[ജപ്പാൻ]] | region = [[കിഴക്കൻ ഏഷ്യ]] | national_cuisine = [[Japanese cuisine]] | year = | type = | course = appetizer, main dish | served = cold | main_ingredient = vinegared rice | minor_ingredient = [[seafood]] and [[vegetables]] | variations = | similar_dish = | other = }} {{Infobox Chinese | pic = Sushi (Chinese characters).svg | piccap = "Sushi" in ''[[shinjitai]]'' ''[[kanji]]'' | picupright = 0.45 | shinjitai = 寿司 | kyujitai = 壽司 | romaji = sushi | c = | t = | s = | p = | j = | mi = | ci = | altname = | hiragana = すし }} ഒരു പരമ്പരാഗത ജാപ്പനീസ് വിഭവമാണ് {{nihongo|'''സുശി'''|extra={{IPA-ja|sɯɕiꜜ|pron}} <small>or</small> {{IPA-ja|sɯꜜɕi|}}|すし, 寿司, 鮨, 鮓}}. വിനാഗിരി അരി (鮨飯, സുശി-മെശി), സാധാരണയായി കുറച്ച് പഞ്ചസാരയും ഉപ്പും, സീഫുഡ്, പലപ്പോഴും അസംസ്കൃത പച്ചക്കറികൾ പോലെയുള്ള വിവിധ ചേരുവകൾക്കൊപ്പം (ねた, neta) തയ്യാറാക്കുന്നു. സുശിയുടെ ശൈലികളും അതിന്റെ അവതരണവും വളരെ വ്യത്യസ്തമാണ്. എന്നാൽ ഒരു പ്രധാന ചേരുവ "സുശി അരി" ആണ്. ഇത് ശാരി (しゃり), അല്ലെങ്കിൽ സു മെശി (酢飯) എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.<ref>{{cite web|url=https://www.finecooking.com/article/sushi|title=Sushi - How-To|date=1998-05-01|website=FineCooking|language=en-US|access-date=2019-11-04|archive-date=2019-11-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20191104201050/https://www.finecooking.com/article/sushi|url-status=live}}</ref> സുഷി പരമ്പരാഗതമായി ഇടത്തരം-ധാന്യ വെള്ള അരി ഉപയോഗിച്ചാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും ഇത് തവിട്ട് അരിയോ ചെറുധാന്യ അരിയോ ഉപയോഗിച്ച് തയ്യാറാക്കാം. [[കണവ]], [[ഈൽ]], [[യെല്ലോടെയിൽ]], [[സാൽമൺ]], [[ചൂര]] അല്ലെങ്കിൽ ഇമിറ്റേഷൻ ഞണ്ട് മാംസം തുടങ്ങിയ കടൽ വിഭവങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചാണ് ഇത് പലപ്പോഴും തയ്യാറാക്കുന്നത്. പല തരത്തിലുള്ള സുഷികളും വെജിറ്റേറിയനാണ്. ഇത് പലപ്പോഴും അച്ചാറിട്ട ഇഞ്ചി (ഗാരി), വാസബി, സോയ സോസ് എന്നിവയ്‌ക്കൊപ്പം വിളമ്പുന്നു. ഡെയ്‌കോൺ റാഡിഷ് അല്ലെങ്കിൽ അച്ചാറിട്ട ഡെയ്‌കോൺ (തകുവാൻ) വിഭവത്തിനുള്ള ജനപ്രിയ അലങ്കാരങ്ങളാണ്. ജാപ്പനീസ് പാചകരീതിയിലെ അനുബന്ധ വിഭവമായ സശിമിയുമായി സുശി ചിലപ്പോൾ ആശയക്കുഴപ്പത്തിലാകുന്നു. അതിൽ കനംകുറഞ്ഞ അസംസ്കൃത മീനോ ഇടയ്ക്കിടെ ഇറച്ചിയോ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.<ref>{{cite web|url=https://www.diffen.com/difference/Sashimi_vs_Sushi|title=Sashimi vs Sushi – Difference and Comparison {{!}} Diffen|website=www.diffen.com|language=en|access-date=2019-06-05|archive-date=2019-06-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20190605054232/https://www.diffen.com/difference/Sashimi_vs_Sushi|url-status=live}}</ref> == ചരിത്രം == [[File:Barack Obama and Shinzo Abe at Sukyabashi Jiro April 2014.jpg|thumb|President [[Barack Obama]] and Prime Minister [[Shinzo Abe]] at [[Sukiyabashi Jiro]]]] [[File:Hiroshige Bowl of Sushi.jpg|thumb|right|''Sushi'' by [[Hiroshige]]]] നരേസുഷി എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു വിഭവം (馴れ寿司, 熟寿司 - "ഉപ്പിട്ട മത്സ്യം"), മാസങ്ങളോളം പുളിപ്പിച്ച അരിയിൽ സൂക്ഷിക്കുന്നത് അസംസ്കൃത മത്സ്യത്തിൽ അരി ഉപയോഗിക്കുന്ന ജാപ്പനീസ് രീതിയുടെ ആദ്യകാല സ്വാധീനങ്ങളിലൊന്നായി ഉദ്ധരിക്കപ്പെടുന്നു. <ref name="worldcat1993">{{Cite book|last1=Lee|first1=Cherl-Ho|url=https://www.worldcat.org/title/fish-fermentation-technology/oclc/395550059&referer=brief_results|title=Fish fermentation technology|last2=Steinkraus|first2=Keith H|last3=Reilly|first3=P.J. Alan|date=1993|publisher=United Nation University Press|location=Tokyo|language=English|oclc=395550059|access-date=2021-06-17|archive-date=2021-01-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210113054410/https://www.worldcat.org/title/fish-fermentation-technology/oclc/395550059%26referer%3Dbrief_results|url-status=live}}</ref> വിനാഗിരി അരി, ഉപ്പ്, അരി എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് മത്സ്യം പുളിപ്പിച്ചു. അതിനുശേഷം അരി മാറ്റുന്നു. ചൈനയിലെ നവീന ശിലായുഗ സംസ്‌കാരങ്ങളിൽ നെല്ലിന്റെ ആദ്യകാല വളർത്തലിലേക്ക് ഈ പ്രക്രിയയെ കണ്ടെത്താനാകും. മറ്റ് ഏഷ്യൻ നെൽ സംസ്‌കാരങ്ങളിൽ സമാനമായ യുക്തി പിന്തുടരുന്ന അഴുകൽ രീതികളിൽ ഇവ ഉൾപ്പെടുന്നു: പ്ലാ റാ (ปลาร้า), ബുറോംഗ് ഇസ്‌ഡ, സിഖേ (식해), അമസാക്ക് (甘酒) <ref name="worldcat1993"/><ref name="The Guardian, UK- 'Chopsticks at dawn for a sushi showdown'">{{cite news|last=Hill|first=Amelia|title=Chopsticks at dawn for a sushi showdown|url=http://observer.guardian.co.uk/uk_news/story/0,,2185313,00.html|newspaper=The Guardian|access-date=25 September 2011|location=London|date=2007-10-08|archive-date=2007-12-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20071217051859/http://observer.guardian.co.uk/uk_news/story/0,,2185313,00.html|url-status=live}}</ref> അരിയുടെ ലാക്ടോ-ഫെർമെന്റേഷൻ മത്സ്യം കേടാകുന്നത് തടയുന്നു. യയോയി കാലഘട്ടത്തിൽ ആർദ്ര-വയൽ നെൽകൃഷി ആരംഭിച്ചപ്പോൾ മഴക്കാലത്ത് തടാകങ്ങളിലും നദികളിലും വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടാക്കുകയും നെൽപ്പാടങ്ങളിൽ മത്സ്യം പിടിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. അച്ചാറിടുന്നത് അധിക മത്സ്യം സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും അടുത്ത മാസങ്ങളിൽ ഭക്ഷണം ഉറപ്പുനൽകുന്നതിനുമുള്ള ഒരു മാർഗമായിരുന്നു. കൂടാതെ നരേസുഷി ജാപ്പനീസ് ഉപഭോക്താക്കൾക്ക് പ്രോട്ടീന്റെ പ്രധാന ഉറവിടമായി മാറി. സുഷി എന്ന പദം അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ "പുളിച്ച രുചി" എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. കൂടാതെ പഴയ し (ഷി) ടെർമിനൽ രൂപത്തിലുള്ള സംയോജനത്തിൽ നിന്നാണ് വന്നത്. 酸し മറ്റ് സന്ദർഭങ്ങളിൽ സുഷി ഉപയോഗിക്കില്ല, 酸い sui എന്ന നാമവിശേഷണ ക്രിയ "പുളിച്ചിരിക്കുക";<ref>1988, 国語大辞典（新装版） (Kokugo Dai Jiten, Revised Edition) (in Japanese), Tōkyō: Shogakukan</ref> മൊത്തത്തിലുള്ള വിഭവത്തിന് പുളിച്ചതും [[ഉമാമി|ഉമാമി]] അല്ലെങ്കിൽ രസവത്തായ രുചിയുണ്ട്.<ref>{{cite journal | author1 = Kouji Itou | author2 = Shinsuke Kobayashi | author3 = Tooru Ooizumi | author4 = Yoshiaki Akahane | year = 2006 | title = Changes of proximate composition and extractive components in narezushi, a fermented mackerel product, during processing | journal = Fisheries Science | volume = 72 | issue = 6 | pages = 1269–1276 | doi = 10.1111/j.1444-2906.2006.01285.x| s2cid = 24004124 }}</ref> നരേസുഷി ഇപ്പോഴും ഒരു പ്രാദേശിക സ്പെഷ്യാലിറ്റിയായി നിലനിൽക്കുന്നു. പ്രത്യേകിച്ചും ഷിഗ പ്രിഫെക്ചറിൽ നിന്നുള്ള ഫൂന-സുഷി.<ref name="tsukiji">{{cite book |last1=Bestor |first1=Theodore C. |title=Tsukiji: The Fish Market at the Center of the World |page=141 |isbn=9780520923584|date=2004-07-13 }}</ref> [[File:Mackerel sushi (sabazushi).jpg|thumb|Osaka-style sushi, also called "Oshi-zushi" or "hako-sushi"]] രുചിയും സംരക്ഷണവും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനായി മുറോമാച്ചി കാലഘട്ടത്തിൽ (1336-1573) നരേസുഷി തയ്യാറാക്കുന്നതിൽ വിനാഗിരി ചേർക്കാൻ തുടങ്ങി. അരിയുടെ പുളിപ്പ് വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് പുറമേ, വിനാഗിരി വിഭവത്തിന്റെ ദീർഘായുസ്സ് ഗണ്യമായി വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും അഴുകൽ പ്രക്രിയ കുറയ്ക്കുകയും ഒടുവിൽ ഉപേക്ഷിക്കാനും കാരണമാകുന്നു. പ്രാകൃത സുഷി ഒസാക്കയിൽ കൂടുതൽ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു. അവിടെ നിരവധി നൂറ്റാണ്ടുകളായി അത് ഓഷി-സുഷി അല്ലെങ്കിൽ "ഹാക്കോ-സുഷി" ആയി മാറി. തയ്യാറാക്കലിൽ കടൽ ഭക്ഷണവും അരിയും മരം (സാധാരണ മുള) അച്ചുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ആകൃതിയിൽ അമർത്തിയെടുത്തു. ==അവലംബം== {{Reflist|30em}} <!--;Bibliography {{Refbegin}} * {{Refend}} --> ==കൂടുതൽ വായന== * {{cite book|author=[[Jiro Ono (chef)|Joro Ono]], Masuhiro Yamamoto |year=2014 |title=鮨 すきやばし次郎: JIRO GASTRONOMY |language=ja | publisher=[[Shogakukan]] |isbn=978-4093883856 }} * {{cite book|author=Joro Ono, Masuhiro Yamamoto |year=2016 |title=匠 すきやばし次郎: JIRO PHILOSOPHY |language=ja| publisher=Shogakukan |isbn=978-4093884976 }} * {{cite book|author=[[Araki (restaurant)|Mitshuhiro Araki]], Chieko Asazuma |year=2004 |title=江戸前「握り」 |language=ja| publisher=[[Kobunsha]] |isbn=978-4334032319 }} ==പുറംകണ്ണികൾ== {{Commons|Sushi}} <!-- {{No more links}} Please be cautious adding more external links. Wikipedia is not a collection of links and should it be used for advertising. Excessive or inappropriate links will be removed. See [[Wikipedia:External links]] & [[Wikipedia:Spam]] for details. If there are already suitable links, propose additions or replacements on the article's talk page, or submit your link to the relevant category at the Open Directory Project (dmoz.org) and link there using {{Dmoz}}. --> * [[wikiHow:Make-Sushi-Rice|WikiHow page on making sushi rice]] {{Sushi|state=expanded}} {{Japanese food and drink}} {{seafood}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:ജാപ്പനീസ് ഭക്ഷണം]] [[വർഗ്ഗം:ദേശീയ വിഭവങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:കടൽ ഭക്ഷ്യവിഭവങ്ങൾ]] 1194df3to0ieh3c7yh3xv0js60fymkk 0 557926 3763397 3699226 2022-08-08T19:05:09Z CommonsDelinker 756 "Coat_of_arms_of_Vanadzor.svg" നീക്കം ചെയ്യുന്നു, [[commons:User:Rubin16|Rubin16]] എന്ന കാര്യനിർവ്വാഹകൻ അത് കോമൺസിൽ നിന്നും നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. കാരണം: [[:c:COM:L|Copyright violation]]; can usually be uploaded to your local Wikipedia as fair use if an wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Vanadzor}} {{Infobox settlement | settlement_type = നഗരം | elevation_m = 1350 | population_density_km2 = auto | population_demonym = Vanadzortsi | timezone = [[Armenia Time|AMT]] | utc_offset = +4 | timezone_DST = | utc_offset_DST = | coordinates = {{coord|40|48|46|N|44|29|18|E|region:AM|display=inline,title}} | postal_code_type = Postal code | population_as_of = 2011 census | postal_code = 2001-2024 | area_code = (+374) 322 | registration_plate = 36 | website = [http://vanadzor.am/ Vanadzor official website] | footnotes = Sources: Population<ref>[http://armstat.am/file/doc/99485708.pdf 2011 Armenia census, Lori Province]</ref> | name = | population_est = 78,400<ref>{{Cite web|url=https://armstat.am/en/?nid=81&id=2225|title = The Demographic Handbook of Armenia, 2019 / Statistical Committee of the Republic of Armenia}}</ref> | population_total = 86,199 | area_footnotes = | official_name = വനാഡ്‌സോർ | subdivision_type = [[List of sovereign states|Country]] | native_name = {{lang|hy|Վանաձոր}} | image_skyline = {{multiple image | border = infobox | total_width = 290 | image_style = border:1; | perrow = 1/2/2/1 | image1 = Hayq Square, Vanadzor.jpg | image2 = Pejzaĝa vido de Vanadzor.jpg | image3 = Vanadzor-marzpan.jpg | image4 = Vanadzor Fine Art Museum.jpg | image5 = Vanadzor, S. Astvatsatsin, 2013.06.08.jpg }} | image_caption = From top down, left to right;<br/>[[Hayk Square]] • [[Diocese of Gougark]]&nbsp;• [[Lori Province]] administration • [[Vanadzor Fine Arts Museum|Fine Arts Museum]]&nbsp;• [[Church of the Holy Mother of God, Vanadzor|Church of the Holy Mother of God]] | imagesize = 300px | image_seal = | pushpin_map = Armenia | mapsize = 150px | subdivision_name = {{ARM}} | area_total_km2 = 32 | subdivision_type1 = [[Administrative divisions of Armenia|Marz]] | subdivision_name1 = [[Lori Province|Lori]] | government_type = [[Mayor–council government|Mayor–council]] | leader_title = [[Mayor]] | leader_name = [[:hy:Մամիկոն Ասլանյան|Mamikon Aslanyan]] | established_title = Founded | established_date = 1828 | pop_est_as_of = 1 January 2019 }} '''വനാഡ്‌സോർ''' ({{lang-hy|Վանաձոր}}) ഒരു നഗര മുനിസിപ്പൽ സമൂഹവും [[അർമേനിയ|അർമേനിയയിലെ]] മൂന്നാമത്തെ വലിയ നഗരവുമാണ്. ഈ നഗരം രാജ്യത്തിന്റെ വടക്കൻ ഭാഗത്ത് [[ലോറി പ്രവിശ്യ|ലോറി പ്രവിശ്യയുടെ]] തലസ്ഥാനമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. തലസ്ഥാനമായ [[യെറിവാൻ|യെറിവാനിൽ]] നിന്ന് ഏകദേശം 128 കിലോമീറ്റർ (80 മൈൽ) വടക്കായാണ് ഇത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. 1979 ലെ ഔദ്യോഗിക സെൻസസ് പ്രകാരം 148,876 ആയിരുന്ന ഈ നഗരത്തിലെ ജനസംഖ്യ 2011 ലെ സെൻസസ് പ്രകാരം 86,199 ആയി കുറഞ്ഞിരുന്നു. നിലവിൽ, 2016 ലെ ഔദ്യോഗിക കണക്ക് പ്രകാരം നഗരത്തിൽ ഏകദേശം 82,200 ജനസംഖ്യയുണ്ടായിരുന്നു. അർമേനിയൻ അപ്പസ്തോലിക് സഭയുടെ ഗൗഗാർക്ക് രൂപതയുടെ ആസ്ഥാനമാണ് വനാദ്സോർ. == ചരിത്രം == സമീപത്തെ ടാഗവോറാനിസ്റ്റ്, മാഷ്‌ടോട്ട്സ് കുന്നുകളിൽ കണ്ടെത്തിയ ശവകുടീരങ്ങളും മറ്റ് ചരിത്രപരമായ അവശിഷ്ടങ്ങളും അടിസ്ഥാനമാക്കി ആധുനിക വനാഡ്‌സോർ നിലനിൽക്കുന്ന പ്രദേശം [[വെങ്കലയുഗം]] മുതൽ ഒരു സ്ഥിരവാസകേന്ദ്രമായിരുന്നതായാണ് അനുമാനിക്കപ്പെടുന്നത്. പുരാതന അർമേനിയൻ രാജ്യങ്ങളുടെ കാലത്ത്, എഡി ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ അർമേനിയയിലെ [[അർറ്റാക്സിയാഡ് രാജവംശം|അർറ്റാക്സിയാഡ്]] രാജവംശത്തിന്റെ ഭരണത്തിന്റെ അവസാന കാലംവരെ ഈ പ്രദേശം അർമേനിയ രാജ്യത്തിന്റെ (ഗ്രേറ്റർ അർമേനിയ) പതിമൂന്നാം പ്രവിശ്യയായ ഗുഗാർക്കിലെ താഷിർ കന്റോണിന്റെ ഭാഗമായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. പിന്നീട്, ഈ പ്രദേശം മറ്റ് അർമേനിയൻ രാജവംശങ്ങളായ അർസാസിഡ്, [[ബഗ്രതുനി രാജവംശം|ബഗ്രാതുനിസ്]] രാജവംശങ്ങൾ ഭരിച്ചു. പത്താം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യത്തോടെ, ഈ പ്രദേശം 12-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആരംഭം വരെ ലോറി രാജ്യത്തിന്റെ (താഷിർ-ദ്സോറാഗെറ്റ് രാജ്യം) ഭാഗമായി. [[സെൽജൂക്ക് സാമ്രാജ്യം|സെൽജുക്]] തുർക്കികളുടെ അധിനിവേശത്തോടെ ഈ പ്രദേശം ഗ്രേറ്റ് [[സെൽജൂക്ക് സാമ്രാജ്യം|സെൽജുക് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ]] ഭരണത്തിൻ കീഴിലായി. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സെൽജുക്കുകൾ അടുത്തുള്ള കുന്നിൻ മുകളിലുള്ള വിശുദ്ധ മാതാവിന്റെ കറുത്ത കല്ലുള്ള അർമേനിയൻ പള്ളിയിൽ നിന്നുള്ള പേര് സ്വീകരിച്ചുകൊണ്ട് ഈ വാസസ്ഥലത്തെ ഘരാകിലിസ (തുർക്കി ഭാഷയിൽ കറുത്ത പള്ളി എന്ന് അർത്ഥമാക്കുന്നു) എന്ന് വിളിച്ചിരുന്നു. 1801-ൽ ലോറി രാജ്യത്തിൻറെ മുഴുവൻ പ്രദേശവും ജോർജിയൻ ഭരണകൂടത്തോടൊപ്പം [[റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യം|റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ]] ഭാഗമായിത്തീർന്നു. [[പേർഷ്യൻ സാമ്രാജ്യം|പേർഷ്യയ്‌ക്കെതിരായി]] അതിർത്തിയിലെ റഷ്യൻ പ്രതിരോധ സേനയുടെ ഒരു തന്ത്രപ്രധാനമായ പ്രദേശമായിരുന്നു ലോറി. 1826-ൽ റുസ്സോ-പേർഷ്യൻ യുദ്ധത്തിൽ ഹസൻ ഖാൻ ഘരാകിലിസ വാസസ്ഥലം പൂർണ്ണമായും നശിപ്പിച്ചു. 1828-29 ലെ റുസ്സോ-ടർക്കിഷ് യുദ്ധത്തിൽ തങ്ങളുടെ സൈനികരെ വിന്യസിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രധാന കേന്ദ്രമെന്ന നിലയിൽ റഷ്യക്കാർ 1828-ൽ ഒരു പുതിയ നഗരം സ്ഥാപിച്ചു. അർമീനിയൻ എഴുത്തുകാരനായിരുന്ന ഖചതുർ അബോവിയന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ, 1820-കളുടെ അവസാനമായപ്പോഴേക്കും പ്രധാനമായും [[യെറിവാൻ|യെറിവാനിൽ]] നിന്നുള്ള കുടിയേറ്റക്കാർ ഉൾപ്പെടുന്ന ഘരാകിലിസയിലെ ജനസംഖ്യ 600-ൽ കൂടുതലായിരുന്നില്ല. 1849-ൽ ഇത് [[റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യം|റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിനുള്ളിലെ]] എരിവാൻ ഗവർണറേറ്റിന്റെ ഭാഗമായി. പുതിയ ഭരണപരമായ പദവിക്ക് കീഴിൽ, കാർസ്, അർദഹാൻ, പടിഞ്ഞാറൻ അർമേനിയൻ നഗരങ്ങളായ കരിൻ (എർസുറം), ഡാറോയ്ങ്ക് (ഡോഗ്ബെയാസറ്റ്) എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് നൂറുകണക്കിന് കുടിയേറ്റ അർമേനിയൻ കുടുംബങ്ങളാൽ ഘരാകിലിസ നിറഞ്ഞു. 1899-ൽ [[റ്റ്ബിലിസി|ടിബിലിസിയിലേക്ക്]] ഒരു റെയിൽവേപ്പാത തുറന്നതിലൂടെ നഗരത്തിന് ഗണ്യമായ വളർച്ചയുണ്ടായി. == ഭൂമിശാസ്ത്രം == [[ലോറി പ്രവിശ്യ|ലോറി പ്രവിശ്യയുടെ]] തലസ്ഥാനമായ വനാഡ്സോർ, [[യെറിവാൻ|യെറിവാനിൽ]] നിന്ന് 128 കി.മീ (80 മൈൽ) വടക്കും [[ഗ്യൂമ്രി|ഗ്യൂമ്രിയിൽ]] നിന്ന് 64 കി.മീ (40 മൈൽ) കിഴക്കുഭാഗത്തുമായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് ശരാശരി 1,350 മീറ്റർ (4,430 അടി) ഉയരത്തിൽ ടാൻഡ്‌സട്ട്, വനാഡ്‌സോർ നദികൾ പാമ്പാക് നദിയിൽ ചേരുന്ന സ്ഥലത്ത്, പാമ്പാക്ക് നദിയുടെ താഴ്‌വരയിലാണ് വനഡ്സോർ നഗരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. 2,500 മീറ്ററിലധികം (8,200 അടി) ഉയരമുള്ള ബാസും പാമ്പാക്ക് പർവതനിരകളാൽ നഗരം വലയം ചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. നഗരത്തിന്റെ തെക്കും കിഴക്കും പ്രദേശങ്ങൾ ഇടതൂർന്ന വനനിരകളാൽ നിബിഡമായിരിക്കുമ്പോൽ വടക്കും പടിഞ്ഞാറും ഭാഗങ്ങൾ കുറ്റിക്കാടുകളും ചെടികളും കൊണ്ട് ആവൃതമാണ്. തണുത്ത വേനൽക്കാലവും താരതമ്യേന സൗമ്യമായ ശൈത്യകാലവുമാണ് വനാഡ്സോർ നഗരത്തിലെ കാലാവസ്ഥയുടെ സവിശേഷതകൾ. == അവലംബം == [[വർഗ്ഗം:അർമേനിയയിലെ നഗരങ്ങൾ]] 20pkadz186hxc14luwwhhf92g3fpfci 0 558428 3763394 3699225 2022-08-08T18:54:55Z CommonsDelinker 756 "Coat_of_arms_of_Jermuk.svg" നീക്കം ചെയ്യുന്നു, [[commons:User:Rubin16|Rubin16]] എന്ന കാര്യനിർവ്വാഹകൻ അത് കോമൺസിൽ നിന്നും നീക്കം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. കാരണം: [[:c:COM:L|Copyright violation]]; can usually be uploaded to your local Wikipedia as fair use if an a wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Jermuk}} {{Infobox settlement | official_name = ജെർമക്ക് | established_title = First mentioned | website = {{url|http://www.jermuk.am/}} | elevation_m = 2,080 | coordinates = {{coord|39|50|30|N|45|40|20|E|type:city_region:AM|display=inline,title}} | utc_offset_DST = | timezone_DST = | utc_offset = +4 | timezone = [[Armenia Time|AMT]] | population_density_km2 = auto | population_total = 5,572 | population_as_of = [[Census in Armenia|2011]] | population_footnotes = <ref name="2011censusVayotsDzor">{{Cite web|url=http://armstat.am/file/doc/99483943.pdf|title=2011 Armenia census, Vayots Dzor Province|author=[[Statistical Committee of Armenia]]}}</ref> | area_footnotes = | area_total_km2 = 9 | established_date = 13th century | leader_name = | native_name = Ջերմուկ | leader_title = Mayor | subdivision_name2 = [[Jermuk Municipality|Jermuk]] | subdivision_type2 = [[Municipalities of Armenia|Municipality]] | subdivision_name1 = [[Vayots Dzor Province|Vayots Dzor]] | subdivision_type1 = [[Administrative divisions of Armenia|Province]] | subdivision_name = അർമേനിയ | subdivision_type = Country | mapsize = 150px | pushpin_map = Armenia | image_seal = | imagesize = 300px | image_caption = From top left:<div style="background:#fee8ab;">Jermuk skyline&nbsp;• [[Arpa River]]<br />Spa resorts&nbsp;• [[Jermuk Forest Sanctuary]]<br />Jermuk cableway&nbsp;• [[Jermuk Waterfall]]<br />Panoramic view of Jermuk</div> | image_skyline = Jermuk new mix 2013.jpg | settlement_type = [[List of cities and towns in Armenia|പട്ടണം]] | footnotes = {{GEOnet2|32FA881E6F273774E0440003BA962ED3}} }} '''ജെർമക്ക്''' ([[അർമേനിയൻ ഭാഷ|അർമേനിയൻ]]: Ջերմուկ), തെക്കൻ [[അർമേനിയ|അർമേനിയയിലെ]] [[വയോത്സ് ഡ്സോർ പ്രവിശ്യ|വയോത്സ് ഡ്സോർ പ്രവിശ്യയിലെ]] ജെർമക്ക് മുനിസിപ്പാലിറ്റിയുടെ കേന്ദ്രവും ഒരു മൗണ്ടൻ സ്പാ നഗരവുമാണ്. പ്രവിശ്യാ തലസ്ഥാനമായ [[യെഖെഗ്നാഡ്‌സർ|യെഖെഗ്നാഡ്‌സറിന്]] കിഴക്ക് 53 കിലോമീറ്റർ (33 മൈൽ) റോഡ് ദൂരത്തിലാണ് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ]] കാലഘട്ടത്തിൽ മെഡിക്കൽ ടൂറിസത്തിന്റെ പ്രശസ്തമായ സ്ഥലങ്ങളിലൊന്നായി ഇത് കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു.<ref>[http://www.panarmenian.net/eng/details/251334/ Snow art fest is one more reason to pack your bag for Armenia]</ref> ചൂടുനീരുറവകൾക്കും കുപ്പിയിലാക്കിയ ധാതുജല ബ്രാൻഡുകൾക്കും ജെർമുക്ക് പട്ടണം പേരുകേട്ടതാണ്. ശുദ്ധവായു, വെള്ളച്ചാട്ടം, കൃത്രിമ തടാകങ്ങൾ, നടപ്പാതകൾ, ചുറ്റുപാടുമുള്ള വനങ്ങൾ, ധാതു ജലാശയങ്ങൾ എന്നിവയുടെ പേരിൽ ഇത് ശ്രദ്ധയാകർഷിക്കുന്നു. വിനോദസഞ്ചാരത്തിന്റെയും ആരോഗ്യ സേവനങ്ങളുടെയും ആധുനിക കേന്ദ്രമായി പരിവർത്തനം ചെയ്യുന്നതിനായി പട്ടണ പുനർവികസിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. നിരവധി ചെസ്സ് അന്താരാഷ്ട്ര ടൂർണമെന്റുകൾ ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്‌തിരിക്കുന്ന ഈ പട്ടണം ഒരു പ്രധാന ചെസ്സ് കളി കേന്ദ്രമായി സജ്ജീകരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.<ref>[http://www.b24.am/economy/11241.html Jermuk economy]</ref> 2016 ലെ ഒരു ഔദ്യോഗിക കണക്കെടുപ്പ് പ്രകാരം ജെർമക്കിൽ ഏകദേശം 3,400 ജനസംഖ്യയുണ്ടായിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, 2011 ലെ സെൻസസ് പ്രകാരം ജെർമക്കിലെ ജനസംഖ്യ 5,572 ആയി തിട്ടപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. ഹെർഹർ (ജനസംഖ്യ 706), കർമ്രാഷെൻ (ജനസംഖ്യ 252), ഗ്ന്ഡെവാസ് (ജനസംഖ്യ. 829) എന്നീ ഗ്രാമങ്ങളും ജെർമക്ക് മുനിസിപ്പാലിറ്റിയുടെ ഘടകങ്ങളാണ്. == പദോൽപ്പത്തി == പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ചരിത്രകാരനായ സ്റ്റെപാനോസ് ഓർബെലിയൻ “''ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് ദ സിസാകൻ പ്രോവിൻസ്'' “ എന്ന പേരിലുള്ള തന്റെ കൃതിയിൽ ആദ്യമായി പരാമർശിച്ച ഈ പട്ടണത്തിന്റെ പേര് ജെർമക്ക്" (ջերմուկ) അല്ലെങ്കിൽ "ജെർമൂക്ക്" എന്ന അർമേനിയൻ പദത്തിൽ നിന്നുള്ള "ചൂടുള്ള ധാതു നീരുറവ" എന്നർത്ഥം വരുന്ന പടിഞ്ഞാറൻ അർമേനിയൻ പദമായ "ചെർമോഗ്" എന്ന വാക്കിൽനിന്നാണ് ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്.   == ചരിത്രം == ഗ്രേറ്റർ അർമേനിയയിലെ [[സ്യൂനിക് പ്രവിശ്യ|സ്യൂനിക് പ്രവിശ്യയിലെ]] വയോത്സ് ഡ്സോർ കന്റോണിന്റെ ഭാഗമായി ചരിത്രപരമായി രേഖപ്പെടുത്തപ്പെടുന്ന ഒരു പ്രദേശത്താണ് ജെർമക്ക് നിലനിൽക്കുന്നത്. പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ചരിത്രകാരനായ സ്റ്റെപാനോസ് ഓർബെലിയൻ തന്റെ കൃതിയായ ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് ദി പ്രൊവിൻസ് ഓഫ് സിസാക്കനിൽ ഈ പട്ടണത്തേക്കുറിച്ച് ആദ്യ പരാമർശനം നടത്തി. ഒരു പുരാതന സൈക്ലോപ്പിയൻ കോട്ടയുടെ അവശിഷ്ടങ്ങളും എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ബസിലിക്കയുടെ അവശിഷ്ടങ്ങളും വ്യക്തമാക്കുന്നത് പ്രദേശത്തെ ജലധാരകൾക്ക് ചുറ്റുമുള്ള പ്രദേശം പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന് വളരെ മുമ്പുതന്നെ ഒരു സ്ഥിരവാസ കേന്ദ്രമാക്കിയിരുന്നുവെന്നാണ്.<ref>{{cite web|url=http://www.jermukgroup.am/?cont=jermuk_city&lang=eng|title=Jermuk Group: Jermuk city}}</ref> 10-ഉം 13-ഉം നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കിടയിൽ, വയോട്സ് ഡ്സോർ സ്യൂനിക് രാജ്യത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നപ്പോൾ, ജെർമക്ക് പ്രദേശം സിയുനിയ രാജവംശമാണ് ഭരിച്ചിരുന്നത്. സ്യൂനിക്കിലെ രാജകുമാരന്മാർ ജെർമക്കിലെ ധാതു നീരുറവകൾ രോഗശാന്തി പകരുന്നതായി കണക്കാക്കുകയും ധാതു ജലം നിറച്ച നിരവധി കുളങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചതോടെ ഈ ചെറിയ പട്ടണത്തെ ഒരു അവധിക്കാല കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റുകയും ചെയ്തു. മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ, വയോത്സ് ഡിസോർ പ്രദേശത്തിലൂടെ, പ്രത്യേകിച്ച് മാർടുണി പട്ടണത്തെ ജെർമുക്കിന്റെ വടക്കുപടിഞ്ഞാറ് യെഗെഗ്നാഡ്‌സറുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന റോഡിലൂടെയാണ് സിൽക്ക് റോഡ് കടന്നു പോയിരുന്നത്. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ കിഴക്കൻ അർമേനിയ [[സഫവി സാമ്രാജ്യം|സഫാവിഡ്]] പേർഷ്യൻ ഭരണത്തിൻ കീഴിലായി. ജെർമക്കിന്റെ പ്രദേശം എറിവാൻ ബെഗ്ലാർബെഗിയുടെയും പിന്നീട് എറിവാൻ ഖാനേറ്റിന്റെയും ഭാഗമായി. 16-ഉം 17-ഉം നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കിടയിലുള്ള കാലഘട്ടം വയോത്സ് ഡ്സോറിന്റെ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ഇരുണ്ട കാലഘട്ടമായാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. തുർക്കിയുടേയും ഇറാനിലെ ഗോത്രവർ‌ഗ്ഗങ്ങളിലേയും അധിനിവേശ സൈനികർ തമ്മിലുള്ള ഒരു പതിവ് യുദ്ധക്കളമായി അക്കാലത്ത് ഈ പ്രദേശം മാറി. തൽഫലമായി, നിരവധി പ്രധാനപ്പെട്ട സ്മാരകങ്ങളും സമ്പന്നമായ ഗ്രാമങ്ങളും നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയും ജനസംഖ്യ മാറ്റിപ്പാർപ്പിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു. 1747-ൽ ജെർമക്ക് പുതുതായി സ്ഥാപിതമായ നാഖിചെവൻ ഖാനേറ്റിന്റെ ഭാഗമായി. 1826-28 ലെ റുസ്സോ-പേർഷ്യൻ യുദ്ധത്തെത്തുടർന്ന് 1828-ൽ [[റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യം|റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യവും]] പേർഷ്യയും തമ്മിൽ ഒപ്പുവെച്ച തുർക്ക്മെൻചായ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം, വായോട്സ് ഡ്സോർ ഉൾപ്പെടെയുള്ള കിഴക്കൻ അർമേനിയയിലെ പല പ്രദേശങ്ങളും റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അധീനതയിലായി. 1828-30-ൽ, ഇറാനിയൻ പട്ടണങ്ങളായ സൽമാസ്, ഖോയ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള നിരവധി അർമേനിയൻ കുടുംബങ്ങൾ കിഴക്കൻ അർമേനിയയിൽ, പ്രത്യേകിച്ചും പിന്നീട് 1840-ൽ എരിവാൻ ഗവർണറേറ്റിന്റെ ഭാഗമായ പ്രദേശങ്ങളിൽ പുനരധിവസിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. 1828-29 ൽ അർമേനിയൻ കുടിയേറ്റക്കാരുടെ ആദ്യ തരംഗം വയോത്സ് ഡ്സോർ മേഖലയിൽ എത്തി. റഷ്യൻ ഭരണത്തിൻ കീഴിൽ, ജെർമക്ക് പട്ടണം ഗണ്യമായ വളർച്ചയും വികാസവും പ്രാപിച്ചു. 1830-കളിൽ റഷ്യൻ ജിയോളജിസ്റ്റ് ജി. വോസ്‌കോബോയ്‌നിക്കോവ് അർമേനിയയിൽ എത്തുകയും ജെർമുക്കിന്റെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ ആഴവും ജെർമക്ക് ജലത്തിന്റെ ഘടന, സവിശേഷതകൾ എന്നിവ സംബന്ധിച്ച് പര്യവേക്ഷണം നടത്തുകയും ചെയ്തു. ജെർമക്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിരീക്ഷണങ്ങൾ 1831-ൽ "മൗണ്ടൻ മാഗസിൻ" ജേണലിലും പിന്നീട് 1855-ൽ "കൊക്കേഷ്യൻ കലണ്ട" മാസികയിലും പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടു. വോസ്കോബോയ്നിക്കോവിന്റെ പഠനങ്ങളാണ് ജെർമക്കിനെക്കുറിച്ചുള്ള ആദ്യത്തെ ശാസ്ത്രീയ വീക്ഷണങ്ങൾ. 1860-കളിൽ, സ്യൂനിക്കിലെ ഓർബെലിയൻ രാജകുമാരന്മാർ നിർമ്മിച്ച ജെർമക്കിലെ ചരിത്രപരമായ കുളങ്ങളെല്ലാം ഒരു റഷ്യൻ ഗവൺമെന്റ് പ്രമേയത്തെത്തുടർന്ന് "ഗെവോർഗ് ഖനാഗ്യാൻ" നവീകരിച്ചു. ഇന്ന്, "പ്രിസ്തവ് പൂൾസ്" എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ഈ ധാതുജല കുളങ്ങൾ ചരിത്ര സ്മാരകങ്ങളായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു. 1870-ൽ, ജെർമക്ക് എരിവാൻ ഗവർണറേറ്റിനുള്ളിൽ പുതുതായി രൂപീകരിക്കപ്പെട്ട ഷാരർ-ദരലാഗെസ്‌കി ഉയെസ്‌ഡിന്റെ ഭാഗമായി. 1931-ൽ സോവിയറ്റ് അർമേനിയയുടെ പുതുതായി രൂപീകരിച്ച അസീസ്ബെക്കോവ് റയോണിൽ ജെർമക്ക് ഉൾപ്പെടുത്തി. ജെർമക്കിന്റെ ആദ്യ നഗരവികസന പദ്ധതി 1945-ൽ ആർക്കിടെക്റ്റ് പി. മശ്രിയാൻ അവതരിപ്പിച്ചു. 1952-ൽ ആർക്കിടെക്റ്റ് പി. മനുക്യനാണ് രണ്ടാമത്തെ പദ്ധതി തയ്യാറാക്കിയത്. പിന്നീട് 1960-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ പദ്ധതി പരിഷ്കരിച്ചു. 1918 നും 1920 നും ഇടയിൽ ജെർമുക്ക് ഹ്രസ്വകാല റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് അർമേനിയയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി. അർമേനിയ [[സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ|സോവിയറ്റ് യൂണിയനിൽ]] അംഗമായശേഷം ജെർമക്കും ചുറ്റുമുള്ള പ്രദേശങ്ങളും സോവിയറ്റ് ഭരണത്തെ ചെറുത്തുനിൽക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങളിലൊന്നായി മാറുകയും ഗാരെഗിൻ നഷ്ദെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെടാത്ത മൗണ്ടൈനസ് അർമേനിയ റിപ്പബ്ലിക്ക് രൂപീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, 1921 ജൂലൈയിൽ ബോൾഷെവിക്കുകളുടെ കീഴിലായ ജെർമക്ക് അർമേനിയൻ സോവിയറ്റ് സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ ഭാഗമായി. 1961-ൽ, അസീസ്ബെക്കോവ് റയോണിനുള്ളിലെ ഒരു നഗര വാസകേന്ദ്രമായി ജെർമുക്ക് ഉൾപ്പെടുത്തി. പട്ടണത്തിൽ സേവനങ്ങളുടെ ക്രമാനുഗതമായി വികസിച്ചതോടെ 1980-കളിൽ ജെർമക്കിലെ ജനസംഖ്യ 9,000 ആയി ഉയർന്നു. 1991-ൽ സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പിരിച്ചുവിടലിനുശേഷം, അർമേനിയയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തരം സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി രൂക്ഷമായതിന്റെ ഫലമായി, ഇരുപത്തിയൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ഒന്നാം ദശകത്തിൽ പട്ടണത്തിലെ ജനസംഖ്യ 5,000 നു താഴെയായി കുറഞ്ഞു. 1995-ലെ ഭരണപരിഷ്കാരങ്ങൾ പ്രകാരം ജെർമുക്ക് പുതുതായി രൂപീകരിച്ച വയോത്സ് ഡ്സോർ പ്രവിശ്യയുടെ ഭാഗമായി. എന്നിരുന്നാലും, സമീപകാല ഗ്രാമമായ കെചട്ടും പ്രവർത്തനരഹിതമായ ജെർമുക്കിലെ എയർഫീൽഡും ഉൾപ്പെടെ, നഗരത്തെ ഒരു വേനൽക്കാല റിസോർട്ടായും ശീതകാല വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രമായും കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനായി സമീപ വർഷങ്ങളിൽ ജെർമുക്കിൽ നിരവധി വികസന പദ്ധതികൾ നടപ്പിലാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നിരവധി പുതിയ ഹോട്ടലുകളും ആരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങളും തുറന്നതൊടൊപ്പം നിരവധി സാനിറ്റോറിയങ്ങൾ പുനഃസ്ഥാപിക്കുകയും സ്കീ റിസോർട്ടിന്റെ കേബിൾവേയുടെ ഒന്നാം ഘട്ടം പൂർണ്ണമായും നവീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. == ഭൂമിശാസ്ത്രവും കാലാവസ്ഥയും == സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 2080 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ, വയോട്സ് ഡ്സോർ പർവത നിരകളിലെ നിബിഢ വനങ്ങൾക്കിടയിൽ, [[യെറിവാൻ|യെറിവാന്]] 170 കിലോമീറ്റർ (110 മൈൽ) തെക്ക് കിഴക്കായി അർപ നദിയുടെ മലയിടുക്ക് രണ്ട് ഭാഗങ്ങളായി വിഭജിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു [[പീഠഭൂമി|പീഠഭൂമിയിലാണ്]] ഈ നഗരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. വടക്ക് നിന്ന് വാർഡെനിസ് പർവതനിരകളും തെക്ക് നിന്ന് വൈക്ക് പർവതനിരയുമാണ് നഗരത്തിൽ ആധിപത്യം പുലർത്തിയിരിക്കുന്നത്. ചുറ്റുമുള്ള പർവതനിരകൾ 2500 മുതൽ 3500 മീറ്റർ വരെ ഉയരമുള്ളതും ഇവ വനങ്ങളും ആൽപൈൻ പുൽമേടുകളും കൊണ്ട് മൂടിയിരിക്കുന്നതുമാണ്. ജെർമക്കിലെ വനങ്ങൾ ഓക്ക്, ഹോൺബീം മരങ്ങളാലും ഡോഗ് റോസ്, വൈൽഡ് പിയർ, പ്ലം, ജുനൈപ്പർ സസ്യയിനങ്ങളാലും സമ്പന്നമാണ്. കുറുക്കൻ, മുയൽ, ബാഡ്ജർ, കരടി തുടങ്ങിയ മൃഗങ്ങളെ ഇവിടെ കാണാൻ സാധിക്കുന്നു. കാണാമായിരുന്നു. ഈ നഗരം പ്രധാനമായും അറിയപ്പെടുന്നത് ചൂടുള്ള നീരുറവകൾ (ഗീസറുകൾ) കൊണ്ട് സമ്പന്നമായതിനാലാണ്. അർമേനിയൻ ഭാഷയിൽ "ജെർമക്ക്" എന്ന വാക്കിന്റെ അർത്ഥം "ഗീസർ" എന്ന ഈ വസ്തുതയിൽ നിന്നായിരിക്കാം പട്ടണത്തിന്റെ പേര് ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്. അർപ്പ നദിയിലെ ജെർമക്ക് വെള്ളച്ചാട്ടത്തിന് 70 മീറ്റർ ഉയരമുണ്ട്. നഗരത്തിന്റെ സവിശേഷതയായ ആൽപൈൻ കാലാവസ്ഥ വേനൽക്കാലത്ത് സൗമ്യവും നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ശൈത്യകാലത്ത് തണുത്തതും മഞ്ഞുവീഴ്ചയുള്ളതുമായ കാലാവസ്ഥ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. വാർഷിക മഴയുടെ അളവ് 800 മില്ലിമീറ്ററാണ് (31.50 ഇഞ്ച്).{{Weather box|location=Jermuk|year rain mm=779|Feb rain mm=74|Mar rain mm=83|Apr rain mm=103|May rain mm=97|Jun rain mm=71|Jul rain mm=42|Aug rain mm=26|Sep rain mm=24|Oct rain mm=65|Nov rain mm=63|Dec rain mm=67|Jan rain days=13.1|rain colour=green|Feb rain days=13.4|Mar rain days=15.7|Apr rain days=16.2|May rain days=17.9|Jun rain days=12.9|Jul rain days=7.7|Aug rain days=5.8|Sep rain days=5.8|Oct rain days=9.6|Nov rain days=10.1|Dec rain days=12.3|year rain days=140.5|Jan rain mm=64|year low C=-1.0|single line=Yes|Nov high C=5.6|metric first=Yes|Jan high C=-2.5|Feb high C=-1.7|Mar high C=2.0|Apr high C=7.1|May high C=13.4|Jun high C=17.7|Jul high C=21.6|Aug high C=22.9|Sep high C=19.3|Oct high C=13.4|Dec high C=0.4|Dec low C=-8.6|year high C=9.9|Jan low C=-12.1|Feb low C=-11.5|Mar low C=-7.4|Apr low C=-1.4|May low C=3.0|Jun low C=5.7|Jul low C=8.7|Aug low C=8.8|Sep low C=5.2|Oct low C=1.9|Nov low C=-3.9|source 1=[[World Meteorological Organization]]<ref name = WMO > {{cite web | url = http://worldweather.wmo.int/en/city.html?cityId=2080 | title = World Weather Information Service – Jermuk | publisher= World Meteorological Organization | access-date = 24 September 2016}}</ref>}} == അവലംബം == cwinfmvumnkmryvk88fp8r8sxtgkmpi 0 562709 3763461 3704691 2022-08-09T05:18:19Z Meenakshi nandhini 99060 [[വർഗ്ഗം:പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച് wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Landscape with a Pig and a Horse}} [[File:Paul_Gauguin_079.jpg|thumb|300px|''Landscape with a Pig and a Horse'' (1903) by Paul Gauguin]] [[പോൾ ഗോഗിൻ]] 1903-ൽ വരച്ച ഒരു ഓയിൽ പെയിന്റിംഗ് ആണ് '''ലാൻഡ്‌സ്‌കേപ്പ്, ലാ ഡൊമിനിക്''' അല്ലെങ്കിൽ '''ലാൻഡ്‌സ്‌കേപ്പ് വിത് എ പിഗ് ആൻഡ് ഹോഴ്സ്.''' 1908 മുതൽ ഇത് ഹെൽസിങ്കിയിലെ അറ്റേനിയത്തിന്റെ ശേഖരത്തിലാണ് കാണപ്പെടുന്നത്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അവസാന ചിത്രങ്ങളിലൊന്നായ ഇത് [[Hiva Oa|ഹിവ ഓവ]] ദ്വീപിൽ വരച്ചതാണ്.<ref>{{cite web|url=http://kokoelmat.fng.fi/app?si=http%3A%2F%2Fkansallisgalleria.fi%2FTeos_1A034F1A-2704-4883-8D04-2FDA57F39D09&lang=se|title=Catalogue entry}}</ref> ==അവലംബം== <references/> {{Paul Gauguin}} [[വർഗ്ഗം:ലാൻഡ്സ്കേപ്പ് പെയിന്റിംഗുകൾ]] [[വർഗ്ഗം:ഹോഴ്സസ് ഇൻ ആർട്ട്]] [[വർഗ്ഗം:പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ]] h4qj3s7llbehakt9r78f5w5sbj72he4 3 569637 3763439 3735375 2022-08-09T03:57:45Z Vijayanrajapuram 21314 /* ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ */ പുതിയ ഉപവിഭാഗം wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Prabhakm1971 | Prabhakm1971 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 14:32, 4 മേയ് 2022 (UTC) == ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ == പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971]], [[സംവാദം:ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ|ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ സംവാദം താളിൽ]] താങ്കൾ നൽകുന്ന പരിഹാസം ചേർന്ന മറുപടികൾ അരോചകമായിത്തീരുന്നു എന്നറിയിക്കേണ്ടിവരുന്നതിൽ ഖേദമുണ്ട്. ദയവായി [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ]] കാണണമെന്നഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. നയങ്ങൾ പാലിച്ചുകൊണ്ട് വിക്കിപീഡിയയിൽ തുടരുന്നതിന് സാധിക്കട്ടെയെന്നാശംസിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 03:57, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 4b8gxrq1t9mlm8voc3mdym925rgzcuw 3763440 3763439 2022-08-09T03:58:40Z Vijayanrajapuram 21314 /* ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ */ wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Prabhakm1971 | Prabhakm1971 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 14:32, 4 മേയ് 2022 (UTC) == ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ == പ്രിയ {{Ping|Prabhakm1971]], [[സംവാദം:ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ|ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ സംവാദം താളിൽ]] താങ്കൾ നൽകുന്ന പരിഹാസം ചേർന്ന മറുപടികൾ അരോചകമായിത്തീരുന്നു എന്നറിയിക്കേണ്ടിവരുന്നതിൽ ഖേദമുണ്ട്. ദയവായി [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ]] കാണണമെന്നഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. നയങ്ങൾ പാലിച്ചുകൊണ്ട് വിക്കിപീഡിയയിൽ തുടരുന്നതിന് സാധിക്കട്ടെയെന്നാശംസിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 03:57, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 74hat3slqjp396wwpz9v00rmo2mwh5y 3763441 3763440 2022-08-09T03:58:59Z Vijayanrajapuram 21314 /* ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ */ wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Prabhakm1971 | Prabhakm1971 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 14:32, 4 മേയ് 2022 (UTC) == ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ == പ്രിയ {{Ping|Prabhakm1971}}, [[സംവാദം:ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ|ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ സംവാദം താളിൽ]] താങ്കൾ നൽകുന്ന പരിഹാസം ചേർന്ന മറുപടികൾ അരോചകമായിത്തീരുന്നു എന്നറിയിക്കേണ്ടിവരുന്നതിൽ ഖേദമുണ്ട്. ദയവായി [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ]] കാണണമെന്നഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. നയങ്ങൾ പാലിച്ചുകൊണ്ട് വിക്കിപീഡിയയിൽ തുടരുന്നതിന് സാധിക്കട്ടെയെന്നാശംസിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 03:57, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 76s7hyzyr0pzpplsppcowr3fn1kjjw1 3763557 3763441 2022-08-09T11:54:45Z Prabhakm1971 161673 /* ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ */ Reply wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Prabhakm1971 | Prabhakm1971 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 14:32, 4 മേയ് 2022 (UTC) == ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ == പ്രിയ {{Ping|Prabhakm1971}}, [[സംവാദം:ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ|ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ സംവാദം താളിൽ]] താങ്കൾ നൽകുന്ന പരിഹാസം ചേർന്ന മറുപടികൾ അരോചകമായിത്തീരുന്നു എന്നറിയിക്കേണ്ടിവരുന്നതിൽ ഖേദമുണ്ട്. ദയവായി [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ]] കാണണമെന്നഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. നയങ്ങൾ പാലിച്ചുകൊണ്ട് വിക്കിപീഡിയയിൽ തുടരുന്നതിന് സാധിക്കട്ടെയെന്നാശംസിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 03:57, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] എന്ന വ്യക്തിയോട് വ്യക്തമായി കാര്യങ്ങൾ അവതരിപ്പിച്ചിട്ടും ഒരു തരം തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കുന്ന രീതിയിൽ ദുർവ്വാശിയോടുകൂടി കാര്യമാത്ര പ്രസക്തമല്ലാത്ത തിരുത്തലുകളും അൽപ്പത്തരം കാട്ടിയുളള മറുപടിയും നല്കിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇത്തരം ആളുകൾ വിക്കിപീഡിയ പോലുളള പ്രസ്ഥാനങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കുമ്പോൾ സാമാന്യ മര്യാദ പാലിക്കുക. ലേഖനങ്ങൾ എഴുതുന്നവരെ മൂക്കുകയറിട്ട് നിർത്താൻ വേണ്ടി അനാവശ്യമായ വാശിയും നിര്യാതനബുദ്ധിയും കാണിക്കുന്നവർക്ക് ഇത്തരം മറുപടി നല്കാതെ നിർവ്വാഹമില്ല എന്ന് ഇവിടെ ഒരിക്കൽ കൂടി വ്യക്തമാക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 11:54, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 0nzu87ut24b0shq7mk45zh9gnxhad6e 0 574267 3763321 3760629 2022-08-08T14:37:12Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|The Silver Age}} [[File:Jacopo zucchi, età dell'argento, 1576, su tavola, 01.jpg|thumb|380px]] [[ജാക്കോപ്പോ സുച്ചി]] 1576-1581ൽ വരച്ച ഒരു ഓയിൽ പെയിന്റിങ് ആണ് '''ദ സിൽവർ ഏജ്'''. [[റോം|റോമിലെ]] [[കർദ്ദിനാൾ|കർദ്ദിനാളായിരുന്ന]] ഫെർഡിനാൻഡോ ഐ ഡി മെഡിസിയുടെ ഇഷ്ടകലാകാരനായിരുന്ന ജാക്കോപ്പോ സുച്ചി വരച്ച ഈ ചിത്രം ഇപ്പോൾ [[ഫ്ലോറൻസ്|ഫ്ലോറൻസിലെ]] ഉഫിസി ഗാലറിയിലാണ് ഉള്ളത്. <ref>{{in lang|it}} {{Cite web|url=https://www.uffizi.it/opere/eta_dell_argento|title=Catalogue entry}}</ref>. ഫെർഡിനാൻഡോയുടെ 'Guardaroba medicea' യിലും തുടർന്ന് 1635-ൽ Uffizi-യിലും രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നതിനാൽ അതും [[The Golden Age (painting)|ദി ഗോൾഡൻ ഏജും]] ഒരുപക്ഷേ ഫെർഡിനാൻഡോ വരച്ചതാകാം. അവസാനകാലഘട്ടത്തിൽ അവർ ഒരുമിച്ചായിരുന്നുവെങ്കിലും ചിത്രം ഫെഡറിക്കോ സുക്കാരിയൂടേതാണെന്ന് തെറ്റായി രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ടുവെങ്കിലും ശരിയായ ഉടമസ്ഥാവകാശം പിന്നീട് പുനഃസ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു.<ref>{{in lang|it}} {{cite web|url=http://www.polomuseale.firenze.it/catalogo/scheda.asp?nctn=00288635&value=1|title=Polo Museale catalogue entry}}</ref> അവയുടെ അളവുകളും നിലയും അർത്ഥമാക്കുന്നത് അവ യഥാർത്ഥത്തിൽ ക്യാൻവാസ് പെയിന്റിംഗുകളല്ല, മറിച്ച് പാനൽ പെയിന്റിങ്ങ് ആണെന്നാണ്. മുമ്പ് ദി ഏജ് ഓഫ് അയേൺ എന്ന് പേരിട്ടിരുന്ന മറ്റൊരു ഉഫിസി ചിത്രവുമായി ഇത് ബന്ധപ്പെട്ടിരുന്നു. എന്നാൽ ഇപ്പോൾ അത് ദി റൂൾ ഓഫ് ജൂപ്പിറ്റർ അല്ലെങ്കിൽ ഹെർക്കുലീസ് മുസാജിറ്റസ് ഓൺ ഒളിമ്പസ് എന്നറിയപ്പെടുന്നു. ഇപ്പോൾ ഇത് കാസ വസാരി, അരെസ്സോയിലുള്ള ഡെത്ത് ഓൺ അഡോണിസ് എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ ജോഡിയായി കരുതപ്പെടുന്നു. <ref>{{in lang|it}} Gloria Fossi, ''Uffizi'', Giunti, Firenze 2004. ISBN 88-09-03675-1</ref> ==അവലംബം== <references/> [[വർഗ്ഗം:ചിത്രങ്ങൾ]] dwjjm1wrtut4advsy4igvuzsn1ypybu 0 574342 3763490 3762773 2022-08-09T06:58:59Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{PU|Bipolar disorder}} {{Infobox medical condition (new) | name = Bipolar disorder | image = P culture.svg | alt = | caption = Bipolar disorder is characterized by episodes of depression and mania. | field = [[Psychiatry]] | synonyms = Bipolar affective disorder (BPAD),<ref>{{cite journal | vauthors = Gautam S, Jain A, Gautam M, Gautam A, Jagawat T | title = Clinical Practice Guidelines for Bipolar Affective Disorder (BPAD) in Children and Adolescents | journal = Indian Journal of Psychiatry | volume = 61 | issue = Suppl 2 | pages = 294–305 | date = January 2019 | pmid = 30745704 | pmc = 6345130 | doi = 10.4103/psychiatry.IndianJPsychiatry_570_18 }}</ref> bipolar illness, manic depression, manic depressive disorder, manic–depressive illness (historical),<ref name=Shorter2005/><ref name=Shorter2005>{{cite book|author=Edward Shorter|title=A Historical Dictionary of Psychiatry|url=https://books.google.com/books?id=M49pEDoEpl0C&pg=PA165|year=2005|place=New York|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-517668-1|pages=165–166}}</ref> manic–depressive psychosis, circular insanity (historical),<ref name=Shorter2005/> bipolar disease<ref>{{cite book|last1=Coyle|first1=Nessa|last2=Paice|first2=Judith A. | name-list-style = vanc |title=Oxford Textbook of Palliative Nursing|date=2015|publisher=Oxford University Press, Incorporated|isbn=9780199332342|page=623}}</ref> | symptoms = Periods of [[Depression (mood)|depression]] and elevated [[mood (psychology)|mood]]<ref name=BMJ2012 /><ref name=DSM5 /> | complications = [[ആത്മഹത്യ]], [[സ്വയംമുറിവേൽപ്പിക്കൽ]]<ref name=BMJ2012/> | onset = 25 വയസ്സ്<ref name=BMJ2012 /> | duration = | types = [[ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥ I]], [[ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥ II]], മറ്റുളളവ<ref name=DSM5 /> | causes = [[Environmental factor|Environmental]] and [[Genetics|genetic]]<ref name=BMJ2012 /> | risks = കുടുംബചരിത്രം, [[കുട്ടിക്കാലത്തെ ദുരുപയോഗം]], നീണ്ടകാലത്തെ [[stress (psychological)|മാനസികസംഘർഷം]]<ref name=BMJ2012 /> | diagnosis = | differential = [[Attention deficit hyperactivity disorder]], [[personality disorder]]s, [[schizophrenia]], [[substance use disorder]]<ref name=BMJ2012 /> | prevention = | treatment = [[മാനസികചികിത്സ]], [[മരുന്നുചികിത്സ]]s<ref name=BMJ2012 /> | medication = [[Lithium (medication)|ലിഥിയം]], [[മനോരോഗമരുന്നുകൾ]], [[anticonvulsant]]s<ref name=BMJ2012 /> | prognosis = | frequency = 1–3%<ref name=BMJ2012/><ref name=Schmitt2014/><ref name=Schmitt2014>{{cite journal |vauthors=Schmitt A, Malchow B, Hasan A, Falkai P | title = The impact of environmental factors in severe psychiatric disorders | journal = Front Neurosci | volume = 8 | issue = 19 | pages = 19 | date = February 2014 | doi = 10.3389/fnins.2014.00019 | pmc = 3920481 | pmid = 24574956| doi-access = free }}</ref> | deaths = }} [[വിഷാദം|വിഷാദത്തിന്റെ]] ഘട്ടങ്ങളും ഉന്മാദത്തിൻ്റെ ഘട്ടങ്ങളും മനസ്സിൽ മാറിമാറിവരുന്ന ഒരു മാനസിക വൈകല്യമാണ് '''ഉന്മാദ-വിഷാദാവസ്ഥ''' എന്നറിയപ്പെടുന്ന '''ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ.''' ഇത് ദിവസങ്ങൾ മുതൽ ആഴ്ചകൾ വരെ നീണ്ടുനിൽക്കാവുന്നതാണ്.<ref name="BMJ2012" /> <ref name="DSM5">{{Cite book|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|last=American Psychiatry Association|date=2013|publisher=American Psychiatric Publishing|isbn=978-0-89042-555-8|edition=5th|location=Arlington|pages=123–154}}</ref> <ref name="FDA4">{{Cite web|url=https://www.fda.gov/ohrms/dockets/ac/00/slides/3590s1c/tsld002.htm|title=DSM IV Criteria for Manic Episode|website=[[Food and Drug Administration]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20170731230148/https://www.fda.gov/ohrms/dockets/ac/00/slides/3590s1c/tsld002.htm|archive-date=July 31, 2017}}</ref> ആവേശകരമായ മാനസികാവസ്ഥ ഗുരുതരമായതോ [[ചിത്തവിഭ്രാന്തി|സൈക്കോസിസുമായി]] ബന്ധപ്പെട്ടതോ ആണെങ്കിൽ, അതിനെ ഉന്മാദം (Mania) എന്ന് വിളിക്കുന്നു; തീവ്രത കുറവാണെങ്കിൽ, അതിനെ മിതോന്മാദം (hypomania) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. <ref name="BMJ2012" /> ഉന്മാദ സമയത്ത്, ഒരു വ്യക്തി അസാധാരണമായി ഊർജ്ജസ്വലനോ, സന്തോഷവാനോ, പ്രകോപിതനോ ആയി പെരുമാറുന്നു അഥവാ, അങ്ങനെ അനുഭവപ്പെടുന്ന,<ref name="BMJ2012" /> അയാൾ മുൻപിൻ നോക്കാതെ പലപ്പോഴും ആവേശകരമായ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നു.<ref name="DSM5" /> ഉന്മാദ ഘട്ടങ്ങളിൽ സാധാരണയായി ഉറക്കം കുറയുന്നു.<ref name="DSM5" /> വിഷാദാവസ്ഥയുടെ ഘട്ടത്തിൽ, വ്യക്തിക്ക് കരച്ചിൽ അനുഭവപ്പെടുകയും ജീവിതത്തെക്കുറിച്ച് നിഷേധാത്മക വീക്ഷണവും മറ്റുള്ളവരുമായുള്ള മോശം നേത്ര സമ്പർക്കവും ഉണ്ടായിരിക്കാം.<ref name="BMJ2012" /> [[ആത്മഹത്യ|ആത്മഹത്യ ചെയ്യാനുള്ള]] പ്രവണത കൂടുതലാണ്; 20 വർഷത്തിനിടയിൽ, ഉന്മാദാവിഷാദാവസ്ഥ ഉള്ളവരിൽ 6% പേർ ആത്മഹത്യയിലൂടെ മരിച്ചു, 30-40% പേർ സ്വയംഹാനിയിൽ ഏർപ്പെട്ടിരുന്നു. <ref name="BMJ2012">{{Cite journal|title=Bipolar disorder|journal=BMJ (Clinical Research Ed.)|date=December 27, 2012|volume=345|page=e8508|pmid=23271744|doi=10.1136/bmj.e8508}}</ref> [[ഉത്കണ്ഠ വൈകല്യം|ഉത്കണ്ഠ വൈകല്യങ്ങൾ]], ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ ഉപയോഗം എന്നിവയും സാധാരണയായി ഉന്മാദവിഷാദമാനസികാവസ്ഥയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. <ref name="BMJ2012" /> ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥയുടെ കാരണങ്ങൾ വ്യക്തമായി മനസ്സിലായിട്ടില്ലെങ്കിലും, [[ജനിതകശാസ്ത്രം|ജനിതകവും]] പാരിസ്ഥിതികവുമായ ഘടകങ്ങൾ ഒരു പങ്ക് വഹിക്കുന്നതായി കരുതപ്പെടുന്നു.<ref name="BMJ2012">{{Cite journal|title=Bipolar disorder|journal=BMJ (Clinical Research Ed.)|date=December 27, 2012|volume=345|page=e8508|pmid=23271744|doi=10.1136/bmj.e8508}}</ref> ചെറിയ ഇഫക്റ്റുകൾ ഉളള അനേകം ജീനുകൾ ചേർന്ന് ഈ അസുഖത്തിന്റെ വികാസത്തിന് കാരണമായേക്കാം. <ref name="BMJ2012" /> <ref>{{Cite journal|last=Goodwin|first=Guy M.|title=Bipolar disorder|journal=Medicine|volume=40|issue=11|pages=596–598|doi=10.1016/j.mpmed.2012.08.011|year=2012}}</ref> ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥ വികസിപ്പിക്കാനുള്ള സാധ്യതയുടെ 70-90% ജനിതക ഘടകങ്ങളാണ് . <ref>{{Cite book|title=Charney & Nestler's Neurobiology of Mental Illness|last=Charney|first=Alexander|last2=Sklar|first2=Pamela|date=2018|publisher=Oxford University Press|isbn=9780190681425|editor-last=Charney|editor-first=Dennis|edition=5th|location=New York|page=162|chapter=Genetics of Schizophrenia and Bipolar Disorder|editor-last2=Nestler|editor-first2=Eric|editor-last3=Sklar|editor-first3=Pamela|editor-last4=Buxbaum|editor-first4=Joseph|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8M9DwAAQBAJ&q=Charney%20%26%20Nestler's%20Neurobiology%20of%20Mental%20Illness&pg=PA162}}</ref> <ref name="Bobo2017">{{Cite journal|title=The Diagnosis and Management of Bipolar I and II Disorders: Clinical Practice Update|journal=Mayo Clinic Proceedings|volume=92|issue=10|pages=1532–1551|date=October 2017|pmid=28888714|doi=10.1016/j.mayocp.2017.06.022|type=Review}}</ref> ഈ അസുഖത്തിന് കാരണമായ ഘടകങ്ങളിൽ [[ബാലപീഡനം|കുട്ടിക്കാലത്ത് ദുരുപയോഗം ചെയ്യപ്പെട്ട]] ദുരനുഭവങ്ങളും ദീർഘകാല മാനസികസംഘർഷവും ഉൾപ്പെടുന്നു. <ref name="BMJ2012" /> വിഷാദഘട്ടം ഉള്ളതോ അല്ലാത്തതോ ആയ ഒരു ഉന്മാദഘട്ടമെങ്കിലും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ ഈ അവസ്ഥയെ ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥ തരം I എന്നും കുറഞ്ഞത് ഒരു മിതോന്മാദഘട്ടവും (എന്നാൽ പൂർണ്ണ ഉന്മാദഘട്ടങ്ങൾ ഇല്ല) ഒരു പ്രധാന വിഷാദഘട്ടവും ഉണ്ടെങ്കിൽ ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥ തരം II എന്നും തരംതിരിച്ചിരിക്കുന്നു. . <ref name="DSM5">{{Cite book|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|last=American Psychiatry Association|date=2013|publisher=American Psychiatric Publishing|isbn=978-0-89042-555-8|edition=5th|location=Arlington|pages=123–154}}</ref> ഈ ലക്ഷണങ്ങൾ മരുന്നുകളോ മെഡിക്കൽ പ്രശ്നങ്ങളോ മൂലമാണെങ്കിൽ, അവ ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥയായി കണക്കാക്കില്ല. <ref name="DSM5">{{Cite book|title=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|last=American Psychiatry Association|date=2013|publisher=American Psychiatric Publishing|isbn=978-0-89042-555-8|edition=5th|location=Arlington|pages=123–154}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAmerican_Psychiatry_Association2013">American Psychiatry Association (2013). </cite></ref> രോഗനിർണ്ണയത്തിന് മെഡിക്കൽ പരിശോധന ആവശ്യമില്ല, എന്നിരുന്നാലും രക്തപരിശോധനയുംമെഡിക്കൽ ഇമേജിംഗും സഹായകമായിരിക്കും. <ref name="NIH2016Test">{{Cite web|url=https://www.nimh.nih.gov/health/topics/bipolar-disorder/index.shtml#part_145405|title=Bipolar Disorder|access-date=August 13, 2016|last=NIMH|date=April 2016|publisher=National Institutes of Health|archive-url=https://web.archive.org/web/20160727230418/http://www.nimh.nih.gov/health/topics/bipolar-disorder/index.shtml#part_145405|archive-date=July 27, 2016}}</ref> == സൂചനകളും ലക്ഷണങ്ങളും == [[പ്രമാണം:Bipolar_mood_shifts.png|കണ്ണി=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Bipolar_mood_shifts.png/220px-Bipolar_mood_shifts.png|ലഘുചിത്രം| ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥയിലേയ്ക്കുളള മാറ്റം]] കൗമാരത്തിന്റെ അവസാനവും പ്രായപൂർത്തിയുടെ തുടക്കവുമാണ് ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥ ഉണ്ടാകാനിടയുളള കാലം. <ref name="Christie88">{{Cite journal|title=Epidemiologic evidence for early onset of mental disorders and higher risk of drug abuse in young adults|journal=The American Journal of Psychiatry|volume=145|issue=8|pages=971–975|year=1988|pmid=3394882|doi=10.1176/ajp.145.8.971}}</ref> {{Sfn|Goodwin|Jamison|2007|p=1945}} ഇടയ്ക്കിടെ ഉണ്ടാകുന്ന ഉന്മാദം കൂടാതെ/അല്ലെങ്കിൽ [[വിഷാദം|വിഷാദ]] ഘട്ടങ്ങൾ, അതിനിടയിൽ രോഗലക്ഷണങ്ങളൊന്നും ഇല്ലാതിരിക്കുക എന്നിവ ഈ അവസ്ഥയുടെ സവിശേഷതയാണ്. <ref name="Chen2011">{{Cite journal|title=A quantitative meta-analysis of fMRI studies in bipolar disorder|journal=Bipolar Disorders|volume=13|issue=1|pages=1–15|date=February 2011|pmid=21320248|doi=10.1111/j.1399-5618.2011.00893.x}}</ref> ഈ ഘട്ടങ്ങളിൽ, ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥ ഉള്ള ആളുകൾ സാധാരണ മാനസികാവസ്ഥയ്ക്കിടയിൽ തന്നെ, മനശ്ചാലകപ്രവർത്തനങ്ങൾ, -ഉദാഹരണത്തിന്, ഉന്മാദ സമയത്ത് സ്ഥിരമായ അസ്വസ്ഥത അല്ലെങ്കിൽ വിഷാദ സമയത്ത് ചലനങ്ങൾ മന്ദഗതിയിലാകൽ- [[അന്തർജാത-നിജാവർത്തനം|ജൈവഘടികാരം]], ബോധം എന്നിവയിൽ തടസ്സങ്ങൾ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു. "സാധാരണ ഉന്മാദ" വുമായി ബന്ധപ്പെട്ട യൂഫോറിയ മുതൽ ഡിസ്ഫോറിയ [[യുഫോറിയ|,]] ക്ഷോഭം എന്നിവ വരെയുള്ള വ്യത്യസ്ത തലത്തിലുള്ള മാനസിക അസ്വസ്ഥതകൾ ഉന്മാദത്തിന് ഉണ്ടാകാം. <ref name="akiskalsadock">{{Cite book|title=Kaplan and Sadock's Comprehensive Textbook of Psychiatry|last=Akiskal|first=Hagop|date=2017|publisher=Wolters Kluwer|editor-last=Sadock|editor-first=Benjamin|edition=10th|location=New York|chapter=13.4 Mood Disorders: Clinical Features|editor-last2=Sadock|editor-first2=Virginia|editor-last3=Ruiz|editor-first3=Pedro}}</ref> ഉന്മാദ, വിഷാദ ഘട്ടങ്ങളിൽ വ്യാമോഹം അല്ലെങ്കിൽ ഭ്രമാത്മകത പോലുള്ള മാനസിക ലക്ഷണങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം; അവയുടെ ഉള്ളടക്കവും സ്വഭാവവും വ്യക്തിയുടെ നിലവിലുള്ള മാനസികാവസ്ഥയുമായി പൊരുത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. <ref name="BMJ2012">{{Cite journal|title=Bipolar disorder|journal=BMJ (Clinical Research Ed.)|date=December 27, 2012|volume=345|page=e8508|pmid=23271744|doi=10.1136/bmj.e8508}}</ref> === ഉന്മാദഘട്ടങ്ങൾ === [[പ്രമാണം:A_woman_diagnosed_as_suffering_from_hilarious_mania._Colour_Wellcome_L0026687.jpg|കണ്ണി=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/A_woman_diagnosed_as_suffering_from_hilarious_mania._Colour_Wellcome_L0026687.jpg/220px-A_woman_diagnosed_as_suffering_from_hilarious_mania._Colour_Wellcome_L0026687.jpg|ഇടത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| 1892-ലെ കളർ ലിത്തോഗ്രാഫ്, ''ഉല്ലാസകരമായ ഉന്മാദം'' ബാധിച്ച ഒരു സ്ത്രീയെ ചിത്രീകരിക്കുന്നു]] ഉന്മാദഘട്ടം എന്നാൽ ഒരു ആഴ്‌ചയെങ്കിലും നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഉയർന്നതോ പ്രകോപിപ്പിക്കുന്നതോ ആയ മാനസികാവസ്ഥയുടെ ഒരു പ്രത്യേക കാലഘട്ടമാണ്, അത് അമിതാനന്ദമോ ഭ്രമമോ ആകാം. ഉന്മാദത്തിൻ്റെ പ്രധാന ലക്ഷണം മനശ്ചാലക പ്രവർത്തനത്തിന്റെ ഊർജ്ജം വർദ്ധിക്കുന്നതാണ് . വർദ്ധിച്ച ആത്മാഭിമാനമോ ഗാംഭീര്യമോ, അമിത ചിന്തകൾ, നിർത്തില്ലാതെയുളള അനിയന്ത്രിത സംസാരം, ഉറക്കമില്ലായ്മ, നിയന്ത്രണമില്ലാത്ത സാമൂഹിക ഇടപെടൽ, <ref name="akiskalsadock">{{Cite book|title=Kaplan and Sadock's Comprehensive Textbook of Psychiatry|last=Akiskal|first=Hagop|date=2017|publisher=Wolters Kluwer|editor-last=Sadock|editor-first=Benjamin|edition=10th|location=New York|chapter=13.4 Mood Disorders: Clinical Features|editor-last2=Sadock|editor-first2=Virginia|editor-last3=Ruiz|editor-first3=Pedro}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAkiskal2017">Akiskal H (2017). "13.4 Mood Disorders: Clinical Features". </cite></ref> വർദ്ധിച്ച ലക്ഷ്യാധിഷ്ഠിത പ്രവർത്തനങ്ങൾ, ദുർബലമായ തീരുമാനങ്ങൾ എന്നിവയും ഉന്മാദാവസ്ഥയിൽ പ്രകടമാകും. [[അമിതകാമാസക്തി]] അല്ലെങ്കിൽ അമിതമായ ചെലവ് പോലെയുള്ള അമിതോത്സാഹത്തോടെയുളളതോ അല്ലെങ്കിൽ ഉയർന്ന അപകടസാധ്യതയുള്ളതോ ആയ പെരുമാറ്റങ്ങൾ. <ref name="Barnett2009">{{Cite journal|title=The genetics of bipolar disorder|journal=Neuroscience|volume=164|issue=1|pages=331–343|date=November 2009|pmid=19358880|pmc=3637882|doi=10.1016/j.neuroscience.2009.03.080}}</ref> <ref name="Tarr2011">{{Cite journal|date=November 2011|title=Comparative efficacy and acceptability of mood stabilizer and second generation antipsychotic monotherapy for acute mania—a systematic review and meta-analysis|journal=J Affect Disord|volume=134|issue=1–3|pages=14–19|doi=10.1016/j.jad.2010.11.009|pmid=21145595}}</ref> <ref name="Beentjes2012">{{Cite journal|date=October 2012|title=Caregiver burden in bipolar hypomania and mania: a systematic review|journal=Perspect Psychiatr Care|volume=48|issue=4|pages=187–197|doi=10.1111/j.1744-6163.2012.00328.x|pmid=23005586}}</ref> ചികിത്സിച്ചില്ലെങ്കിൽ, ഒരു ഉന്മാദഘട്ടം സാധാരണയായി മൂന്ന് മുതൽ ആറ് മാസം വരെ നീണ്ടുനിൽക്കും. <ref>{{Cite journal|last=Titmarsh S|title=Characteristics and duration of mania: implications for continuation treatment|journal=Progress in Neurology and Psychiatry|date=May–June 2013|volume=17|issue=3|pages=26–27|doi=10.1002/pnp.283}}</ref> === മിതോന്മാദ ഘട്ടങ്ങൾ === [[പ്രമാണം:'Melancholy_passing_into_mania'_Wellcome_L0022595_(cropped).jpg|കണ്ണി=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/%27Melancholy_passing_into_mania%27_Wellcome_L0022595_%28cropped%29.jpg/220px-%27Melancholy_passing_into_mania%27_Wellcome_L0022595_%28cropped%29.jpg|ലഘുചിത്രം| 'വിഷാദം ഉന്മാദത്തിലേയ്ക്ക് കടക്കുന്നു' എന്ന അടിക്കുറിപ്പോടെയുളള 1858-ലെ ഒരു ലിത്തോഗ്രാഫ് ]] മിതോന്മാദാവസ്ഥ എന്നത് ഉന്മാദത്തിൻ്റെ നേരിയ രൂപമാണ്, ഇത് നാല് ദിവസമെങ്കിലും നീണ്ടുനിൽക്കും, <ref name="Beentjes2012">{{Cite journal|date=October 2012|title=Caregiver burden in bipolar hypomania and mania: a systematic review|journal=Perspect Psychiatr Care|volume=48|issue=4|pages=187–197|doi=10.1111/j.1744-6163.2012.00328.x|pmid=23005586}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBeentjesGoossensPoslawsky2012">Beentjes TA, Goossens PJ, Poslawsky IE (October 2012). </cite></ref> എന്നാൽ ഇത് വ്യക്തിയുടെ സാമൂഹികഇടപെടലുകളിലോ ജോലി ചെയ്യാനുള്ള കഴിവിലോ കാര്യമായ കുറവുണ്ടാക്കുന്നില്ല, [[മതിഭ്രമം|മിഥ്യാധാരണ]] അല്ലെങ്കിൽ ഭ്രമാത്മകത പോലുള്ള മാനസിക പ്രശ്നങ്ങളും ഉണ്ടാകില്ല. അതുകൊണ്ടുതന്നെ മാനസികരോഗ ആശുപത്രിയിൽ കിടക്കേണ്ടതില്ല. <ref name="Barnett2009">{{Cite journal|title=The genetics of bipolar disorder|journal=Neuroscience|volume=164|issue=1|pages=331–343|date=November 2009|pmid=19358880|pmc=3637882|doi=10.1016/j.neuroscience.2009.03.080}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBarnettSmoller2009">Barnett JH, Smoller JW (November 2009). </cite></ref> മിതോന്മാദാവസ്ഥകൾ പൂർണ്ണമായ ഉന്മാദാവസ്ഥകളിലേക്ക് അപൂർവ്വമായി പുരോഗമിക്കാറുണ്ട്. <ref name="Bowins2013">{{Cite journal|last=Bowins B|title=Cognitive regulatory control therapies|journal=Am J Psychother|volume=67|issue=3|pages=215–236|year=2007|pmid=24236353|doi=10.1176/appi.psychotherapy.2013.67.3.215}}</ref> മിതോന്മാദാവസ്ഥയിൽ ചിലർക്ക് അമിതമായസർഗ്ഗാത്മകത ഉണ്ടാകാറുണ്ട്, <ref name="Beentjes2012" /> <ref name="pmid20936438">{{Cite journal|date=December 2010|title=The link between bipolar disorders and creativity: evidence from personality and temperament studies.|journal=Current Psychiatry Reports|volume=12|issue=6|pages=522–530|doi=10.1007/s11920-010-0159-x|pmid=20936438}}</ref> മറ്റുചിലരാകട്ടെ, പ്രകോപിതരാകുകയോ മോശം തീരുമാനങ്ങളെടുക്കുകയോ ചെയ്യും. <ref name="Bobo2017">{{Cite journal|title=The Diagnosis and Management of Bipolar I and II Disorders: Clinical Practice Update|journal=Mayo Clinic Proceedings|volume=92|issue=10|pages=1532–1551|date=October 2017|pmid=28888714|doi=10.1016/j.mayocp.2017.06.022|type=Review}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBobo2017">Bobo WV (October 2017). </cite></ref> === വിഷാദഘട്ടങ്ങൾ === [[പ്രമാണം:'Melancholy'_by_W._Bagg_Wellcome_L0022594.jpg|കണ്ണി=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/%27Melancholy%27_by_W._Bagg_Wellcome_L0022594.jpg/220px-%27Melancholy%27_by_W._Bagg_Wellcome_L0022594.jpg|ഇടത്ത്‌|ലഘുചിത്രം| ഹ്യൂ വെൽച്ച് ഡയമണ്ടിന്റെ ഫോട്ടോയ്ക്ക് ശേഷം വില്യം ബാഗിന്റെ 'മെലാഞ്ചലി']] ഇരുധ്രുവമാനസികത്തകരാറിൻ്റെ വിഷാദ ഘട്ടത്തിന്റെ ലക്ഷണങ്ങളിൽ സ്ഥിരമായ ദുഃഖം, ക്ഷോഭം അല്ലെങ്കിൽ കോപം, [[അനൂഭൂതിയില്ലായ്മ|മുമ്പ് ആസ്വദിച്ചു ചെയ്ത പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ താൽപ്പര്യക്കുറവ്]], അമിതമോ അനുചിതമോ ആയ കുറ്റബോധം, [[വിഷാദം|നിരാശ]], അമിതഉറക്കം അല്ലെങ്കിൽ [[ഇൻസോമ്നിയ|ഉറക്കക്കുറവ്]], ക്ഷീണം എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിലെ പ്രശ്നങ്ങൾ, സ്വയം വെറുപ്പ് അല്ലെങ്കിൽ വിലപ്പോവില്ലെന്ന തോന്നൽ, മരണം അല്ലെങ്കിൽ [[ആത്മഹത്യ|ആത്മഹത്യയെക്കുറിച്ചുള്ള]] ചിന്തകൾ എന്നിവയും ഉണ്ടായേക്കാം. <ref name="Muneer2013">{{Cite journal|last=Muneer A|title=Treatment of the depressive phase of bipolar affective disorder: a review|journal=J Pak Med Assoc|volume=63|issue=6|pages=763–769|date=June 2013|pmid=23901682|type=Review}}</ref> == ഇതും കാണുക == {{കവാടം|Psychiatry|Psychology|Medicine}} * ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥ ഉള്ള ആളുകളുടെ പട്ടിക * ഇരുധ്രുവമാനസികാവസ്ഥയുടെ രൂപരേഖ == വിശദീകരണ കുറിപ്പുകൾ == == അവലംബങ്ങൾ == <references /> == ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ == {{Sister project links|wikt=bipolar disorder|n=Category:Bipolar disorder|q=no|s=no|b=Psychiatric Disorders/Mood Disorders/Bipolar Disorder|voy=no|v=no|d=Q131755|species=no|m=no|mw=no}} {{Medical resources|DiseasesDB=7812|ICD10={{ICD10|F|31 || f|30}}|ICD9={{ICD9|296.0}}, {{ICD9|296.1}}, {{ICD9|296.4}}, {{ICD9|296.5}}, {{ICD9|296.6}}, {{ICD9|296.7}}, {{ICD9|296.8}}|ICDO=|OMIM=125480|OMIM_mult={{OMIM|309200||none}}|MedlinePlus=000926|eMedicineSubj=med|eMedicineTopic=229|MeshID=D001714}}{{Mental and behavioral disorders}}{{Mood disorders|state=expanded}}{{Authority Control}} owap4ruzi64vlvb9epqot8fcjd3qh0n 1 574349 3763328 3763269 2022-08-08T14:59:50Z Prabhakm1971 161673 /* തലക്കെട്ട് */ Reply wikitext text/x-wiki ==തലക്കെട്ട്== {{ping|User:Prabhakm1971}} Bipolar Disorder ൻ്റെ മലയാളമായി ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന വാക്ക് മറ്റ് ഏത് സ്രോതസ്സിൽ ആണ് പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ളത്? - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:07, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്നാൽ ഉന്മാദം, വിഷാദം എന്നീ രണ്ട് ധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറി വരുന്ന മാനസികാവസ്ഥയാണ് എന്നതിനാലാണ് അതിനെ ബൈപോളാർ എന്നു പറയുന്നത്. ഉന്മാദം വിഷാദം എന്നീ അവസ്ഥകളെയാണ് bipolar അഥവാ ഇരുധ്രുവങ്ങൾ എന്നു പറയുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:39, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) അർഥമല്ല ഞാൻ ചോദിച്ചത്.അർഥം അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ കൂടി "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരമായി മലയാളത്തിലെ വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ആ വാക്ക് വിക്കിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. അതാണ് വിക്കി നയം. ശാസ്ത്ര സംബന്ധിയായ വിഷയങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടാത്ത വാക്കുകളോ സ്വന്തമായി അർഥമറിഞ്ഞ് സൃഷ്ടിച്ച വാക്കുകളോ വിക്കിനയങ്ങൾക്ക് എതിരാണ്. പകരം മലയാളം വാക്ക് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് വാക്ക് തന്നെ മലയാളത്തിൽ കൊടുക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:00, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്ന് അതിനെ വിളിക്കുന്നത് ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 04:54, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :: {{ping|User:Prabhakm1971}} ഞാൻ പറഞ്ഞത് ഇനിയും താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലായില്ല എന്ന് തോന്നുന്നു. //ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ.// ഇത്തരം അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് എനിക്കോ താങ്കൾക്കോ ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരം "വിക്കിയിൽ" ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കാനാവില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ തലക്കെട്ട് മെഡിക്കൽ സമൂഹം ഒരു രോഗത്തിന് നൽകിയിരിക്കുന്ന പേര് ആണ്. അത് സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. അല്ലാതെ വിക്കിപീഡിയ താൾ എഴുതിയ ആൾ അല്ല ആ പേര് തീരുമാനിച്ചത്. അതു പോലെ, ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങളിൽ സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട മലയാളം പേര് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് പേര് തന്നെ നൽകണം എന്നതാണ് വിക്കി നയം. - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:48, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :::നിങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണ് പറയുന്നതെന്ന് മനസിലാകുന്നില്ല. അവകാശ വാദങ്ങളോ? എന്ത് അവകാശവാദം? കഴിഞ്ഞ പത്തുമുപ്പത് കൊല്ലമായി മനശാസ്ത്രവിഷയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മെഡിക്കൽ സമൂഹം രോഗത്തിന് നല്കിയിരിക്കുന്ന പേരോ? അതെവിടന്നാ താങ്കൾക്ക് കിട്ടിയത്? താങ്കളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ താങ്കൾ പറയുന്ന ന്യായം മാത്രമായേ തോന്നുന്നുളളു. ബൈപോളാർ എന്നു പറഞ്ഞാൽ ഇരു ധ്രുവങ്ങളിലുളള എന്ന് അർത്ഥം. അത് അപ്രകാരം എഴുതിയത് വായിക്കുന്നവർക്ക് മനസിലാകാൻ വേണ്ടിയാണ്. എഴുതുന്ന ആൾക്കാരെ പരിഹസിക്കുന്ന രീതിയിലുളള ഇത്തരം ആൾക്കാർ ഇതിൽ ഉണ്ടെന്നറിഞ്ഞെങ്കിൽ ഞാൻ എന്റെ സമയം വെറുതെ ഇതിൽ പാഴാക്കില്ലായിരുന്നു. എന്തായാലും ഞാൻ വിക്കിഎഴുത്ത് നിർത്തുന്നു. നിങ്ങളുടെ തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കലിന് മറുപടിയെഴുതാൻ എനിക്ക് സമയമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 15:07, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ഇവിടെ ആരും ആരെയും പരിഹസിച്ചിട്ടില്ല. വിക്കിപീഡിയക്ക് താങ്കൾ നൽകിയ സംഭാവനകളെ വില കുറച്ചു കണ്ടിട്ടുമില്ല. വിക്കി നയപ്രകാരം ഒരു രോഗത്തിൻ്റെ പേര് ലേഖനം എഴുതുന്നയാൾക്ക് സ്വയം പരിഭാഷപ്പെടുത്തി നൽകാനാവില്ല. വിക്കിപീഡിയ ഒരു വിജ്ഞാനകോശം ആയതിനാൽ മറ്റിടങ്ങളിൽ ആ പേര് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ടാവണം എന്ന് നിർബന്ധമാണ്. അത് മാത്രമേ ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 15:55, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്നാൽ ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ എന്ന് ധാരാളം ഇടങ്ങളിൽ പരാർമർശിച്ചിട്ടുളള വിവരം ഞാൻ മുകളിൽ പറഞ്ഞിട്ടും താങ്കൾ അതു തന്നെ ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനങ്ങൾ ധാരാളമായി വിക്കിപീഡിയിൽ ഞാൻ വായിക്കുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് വിക്കി എന്താണെന്നൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. രോഗത്തിന്റെ പേര് chronic cough എന്നാണെങ്കിൽ അതിന് മലയാളത്തിൽ ക്രോണിക് കഫ് എന്നുതന്നെ എഴുതിയെന്നുവരില്ല. ചിലർ വിട്ടുമാറാത്ത ചുമ എന്നെഴുതും ചിലർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമ എന്നാകും എഴുതുക. വായിക്കുന്നയാൾക്ക് മനസിലാക്കാൻ വേണ്ടി ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവർ സൗകര്യപൂർവ്വം എഴുതും. നിങ്ങളുടെ വിമർശനത്തിൽ യാതൊരു ന്യായവും കാണാൻ കഴിയുന്നില്ല. വിക്കിലേഖനങ്ങളെ പരിപോഷപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയിൽ ആരോഗ്യകരമായി വിമർശനങ്ങൾ നടത്തൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:22, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, സംവാദം താളിൽ ഒരു സംശയമുന്നയിക്കുന്നതും വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ്. അത് പരിഹാസമായി കാണേണ്ടതില്ല. ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ? --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:46, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] *:വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ് എന്നൊക്കെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതില്ല. അതൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. ഇവിടെ അതല്ലല്ലോ പ്രശ്നം. തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല. മുകളിൽ ഞാൻ വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. താങ്കളുടെ "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്ന പ്രസ്ഥാവന അരോചകം തന്നെ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 23:49, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::*പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കളുടെ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ പ്രശ്നം മനസ്സിലാകുന്നില്ല. "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്നല്ല, '''ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ?''' എന്നാണ് ഞാൻ മുകളിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. ഇതിലെവിടെയാണ് അരോചകധ്വനി? ഇനി, തലക്കെട്ട് മാറ്റം അനിവാര്യമായതെന്തുകൊണ്ട് എന്നു കാണുക. [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%87%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5 ഇരുധ്രുവ മാനസികാവസ്ഥ] എന്ന തലക്കെട്ടിനും [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B5%BC+%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%BC ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ] എന്നതിനും ഗൂഗിൾ സെർച്ചിൽ ലഭിക്കുന്ന ഫലം എന്താണെന്ന് നോക്കിയാൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാവും. താങ്കൾ നൽകിയ തലക്കെട്ട് തിരിച്ചുവിടലായി നൽകിയിട്ടുമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായമുണ്ടാകാം, അതിന്, //'''തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.'''// എന്നൊക്കെ മറുപടിയെഴുതുന്നത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. അത് വിക്കിനയവുമല്ല. നല്ല തിരുത്തലുകളുമായി തുടരാനാവട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:45, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) : @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] എന്തായാലും എനിക്ക് വ്യക്തമായില്ല. എനിക്കെന്നല്ല, സാമാന്യബുദ്ധിയുളള ആർക്കും നിങ്ങൾ പറയുന്നത് അംഗീകരിക്കാനാകുന്നതുമല്ല. കുറഞ്ഞപക്ഷം ഗൂഗീൾ സർച്ച് ആണ് ആധികാരികരേഖയെന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് സ്വയം പരിഹാസ്യരാകാതിരിക്കാനെങ്കിലും ശ്രമിക്കൂ. ''' //തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.// ''' എന്നത് വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടോടുകൂടിത്തന്നെയാണ് ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുളളത്. താങ്കൾക്ക് അത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടാത്തത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. മനശാസ്ത്രവിഷയത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാവുന്നവർ ആരെങ്കിലും വ്യക്തമായ റഫറൻസുകൾ രേഖപ്പെടുത്തി തിരുത്തലുകൾ വരുത്തട്ടെ. അല്ലാതെ തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 12:07, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, വളരെ പ്രകോപിതനായും പരസ്പര ബഹുമാനമില്ലാതേയും താങ്കൾ നൽകുന്ന മറുപടികൾ ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയന് ഉചിതമാണോ എന്ന് സ്വയം വിലയിരുത്തുക.. വായനക്കാർ വിക്കിപീഡിയയിലെത്തുന്നത് സെർച്ച് എഞ്ചിൻ വഴി തന്നെയാണ്. അങ്ങനെ ലേഖനങ്ങൾ ലഭ്യമാവണമെങ്കിൽ, പ്രയോഗത്തിലുള്ള തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കണമെന്നേ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ. //തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ.// എന്ന് താങ്കൾ ആവർത്തിച്ചുപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലൊരു അന്തരീക്ഷമല്ല ഉണ്ടാക്കുന്നത് എന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകളിൽ എങ്ങനെയെഴുതണമെന്ന് ഇവിടെക്കാണാം]]. പ്രതികരണത്തിന് നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:17, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] താങ്കൾ ഒരു വശം മാത്രം ദർശിക്കുന്ന കണ്ണാടിയാണ് ധരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നു തോന്നുന്നു. ബഹുമാനം അർഹിക്കുന്ന രീതിയിൽ സംവദിച്ചാൽ മാത്രമേ അത് ലഭിക്കൂ. സംവാദം താളുകൾ എങ്ങനെ എഴുതണം എന്ന ചിട്ടകൾ ഞാൻ മാത്രം പാലിച്ചാൽ പോരല്ലോ. ലേഖനത്തിന്റെ തലക്കെട്ടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യം ഞാൻ വിശദമാക്കിയിട്ടും സ്വന്തം വാദഗതികളെ ന്യായികരിക്കാൻ മാത്രമുളള പൊളളയായ വാദങ്ങൾ പിന്നെയും നിരത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നാൽ അതിനുളള മറുപടി കുറിക്കാതെ നിർവ്വാഹമില്ല. അന്തരീക്ഷം നന്നാകണമെങ്കിൽ എല്ലാവരും ഒരുപോലെ ശ്രമിക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:24, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ പരാമർശിച്ചവിധത്തിലുള്ള പ്രത്യേക കണ്ണാടിയൊന്നും വച്ചല്ല, കഴിഞ്ഞ ആരുവർഷമായി ഇവിടെ സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. നിരവധിപ്പേരുടെ സംവാദം താളിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എന്റെ സംവാദം താളിൽ മറ്റനേകം പേരും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എല്ലാം നമുക്കിഷ്ടപ്പെട്ടതാവണമെന്നില്ല. എന്നാൽ, വാദഗതികളിലെ വസ്തുതകളെ അംഗീകരിക്കുക എന്നതാണ് ഞാൻ പാലിക്കുന്നത്. അത് മറ്റുള്ളവർ അംഗീകരിക്കണമെന്ന് എനിക്ക് വാശിയൊന്നുമില്ല. // പൊളളയായ വാദങ്ങൾ // ഞാനും [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|അജീഷ്കുമാറും]] നടത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നുവെങ്കിൽ, അക്കാര്യം, [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്|മറ്റ് കാര്യനിർവ്വാഹകരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്]]. ഞാനീ ചർച്ച അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. ശുഭകരമായ വിക്കിതിരുത്തൽ ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 17:44, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], @[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] താങ്കൾ ആറുവർഷമായോ അറുപതുവർഷമായോ വിക്കിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. സംവാദം താളിൽ എഴുതിയത് എനിക്കിഷ്ടപ്പെടാത്തതല്ല ഇവിടത്തെ വിഷയം. താങ്കൾ അത്തരത്തിൽ സാമാന്യവൽക്കരിക്കേണ്ടതില്ല. താങ്കൾക്ക് വസ്തുതയായി തോന്നുന്നവയെല്ലാം ശരിയാകണമെന്നുമില്ല. തിരുത്തുകൾ വരുത്തണമെന്നുളളവർക്ക് മതിയായ റെഫറൻസുകൾ നല്കി തിരുത്തലുകൾ വരുത്താവുന്നതാണ് വിക്കിപീഡിയ. തിരുത്തുകൾ കാര്യഗൗരവമായിരിക്കണം. അല്ലാതെ ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവരെ മൂക്കുകയറിട്ടു നിയന്ത്രിക്കാൻ വേണ്ടിയാകരുത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:02, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] വിക്കിയിലെ ഒരു ഭാരവാഹിയായിരിക്കുന്നയാൾ മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക. തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും കാണിക്കാൻ വേണ്ടി തിരുത്തലുകൾ നടത്താതിരിക്കുക. എന്തായാലും നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് ഇതിലുള്ളതെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ കഴിഞ്ഞതിൽ വളരെ സന്തോഷം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:08, 7 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ മുകളിൽ പ്രയോഗിച്ച വാക്കുകൾ '''(തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും, നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് തുടങ്ങിയവ''') മറുപടി അർഹിക്കാത്തതിനാൽ അവഗണിക്കുന്നു. തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടിവന്ന സാഹചര്യം എന്ത് എന്ന് മുകളിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതിൽക്കൂടുതലൊന്നും പറയാനില്ല. //'''മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക'''// എന്ന താങ്കളുടെ ഉപദേശത്തിനും നന്ദി. ഈ സംവാദം താളിലെത്തുന്നവർ തീരുമാനിക്കട്ടെ, ആരുടെ വാക്കുകളാണ് അമാന്യമെന്ന്. നമസ്ക്കാരം --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] സംവാദം താളിലെത്തുന്നവരെ താങ്കൾ കൂട്ടുപിടിക്കണ്ട. താങ്കൾ താങ്കളുടെ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞാൽ മതി. തലക്കെട്ട് അനാവശ്യമായി വാശിയുടെയും താൻപോരിമയുടെയും പേരിൽ മാറ്റിക്കളിക്കുന്നത് ഒരുതരം അൽപ്പത്തരം തന്നെയാണ്. //തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടി വന്ന സാഹചര്യം // വ്യക്തമാക്കാൻ താങ്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 14:59, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) pma6bboysv57nyfneklw0x9g4ig9fci 3763335 3763328 2022-08-08T15:33:29Z Meenakshi nandhini 99060 /* തലക്കെട്ട് */ wikitext text/x-wiki ==തലക്കെട്ട്== {{ping|User:Prabhakm1971}} Bipolar Disorder ൻ്റെ മലയാളമായി ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന വാക്ക് മറ്റ് ഏത് സ്രോതസ്സിൽ ആണ് പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ളത്? - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:07, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്നാൽ ഉന്മാദം, വിഷാദം എന്നീ രണ്ട് ധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറി വരുന്ന മാനസികാവസ്ഥയാണ് എന്നതിനാലാണ് അതിനെ ബൈപോളാർ എന്നു പറയുന്നത്. ഉന്മാദം വിഷാദം എന്നീ അവസ്ഥകളെയാണ് bipolar അഥവാ ഇരുധ്രുവങ്ങൾ എന്നു പറയുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:39, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) അർഥമല്ല ഞാൻ ചോദിച്ചത്.അർഥം അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ കൂടി "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരമായി മലയാളത്തിലെ വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ആ വാക്ക് വിക്കിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. അതാണ് വിക്കി നയം. ശാസ്ത്ര സംബന്ധിയായ വിഷയങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടാത്ത വാക്കുകളോ സ്വന്തമായി അർഥമറിഞ്ഞ് സൃഷ്ടിച്ച വാക്കുകളോ വിക്കിനയങ്ങൾക്ക് എതിരാണ്. പകരം മലയാളം വാക്ക് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് വാക്ക് തന്നെ മലയാളത്തിൽ കൊടുക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:00, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്ന് അതിനെ വിളിക്കുന്നത് ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 04:54, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :: {{ping|User:Prabhakm1971}} ഞാൻ പറഞ്ഞത് ഇനിയും താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലായില്ല എന്ന് തോന്നുന്നു. //ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ.// ഇത്തരം അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് എനിക്കോ താങ്കൾക്കോ ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരം "വിക്കിയിൽ" ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കാനാവില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ തലക്കെട്ട് മെഡിക്കൽ സമൂഹം ഒരു രോഗത്തിന് നൽകിയിരിക്കുന്ന പേര് ആണ്. അത് സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. അല്ലാതെ വിക്കിപീഡിയ താൾ എഴുതിയ ആൾ അല്ല ആ പേര് തീരുമാനിച്ചത്. അതു പോലെ, ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങളിൽ സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട മലയാളം പേര് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് പേര് തന്നെ നൽകണം എന്നതാണ് വിക്കി നയം. - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:48, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :::നിങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണ് പറയുന്നതെന്ന് മനസിലാകുന്നില്ല. അവകാശ വാദങ്ങളോ? എന്ത് അവകാശവാദം? കഴിഞ്ഞ പത്തുമുപ്പത് കൊല്ലമായി മനശാസ്ത്രവിഷയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മെഡിക്കൽ സമൂഹം രോഗത്തിന് നല്കിയിരിക്കുന്ന പേരോ? അതെവിടന്നാ താങ്കൾക്ക് കിട്ടിയത്? താങ്കളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ താങ്കൾ പറയുന്ന ന്യായം മാത്രമായേ തോന്നുന്നുളളു. ബൈപോളാർ എന്നു പറഞ്ഞാൽ ഇരു ധ്രുവങ്ങളിലുളള എന്ന് അർത്ഥം. അത് അപ്രകാരം എഴുതിയത് വായിക്കുന്നവർക്ക് മനസിലാകാൻ വേണ്ടിയാണ്. എഴുതുന്ന ആൾക്കാരെ പരിഹസിക്കുന്ന രീതിയിലുളള ഇത്തരം ആൾക്കാർ ഇതിൽ ഉണ്ടെന്നറിഞ്ഞെങ്കിൽ ഞാൻ എന്റെ സമയം വെറുതെ ഇതിൽ പാഴാക്കില്ലായിരുന്നു. എന്തായാലും ഞാൻ വിക്കിഎഴുത്ത് നിർത്തുന്നു. നിങ്ങളുടെ തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കലിന് മറുപടിയെഴുതാൻ എനിക്ക് സമയമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 15:07, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ഇവിടെ ആരും ആരെയും പരിഹസിച്ചിട്ടില്ല. വിക്കിപീഡിയക്ക് താങ്കൾ നൽകിയ സംഭാവനകളെ വില കുറച്ചു കണ്ടിട്ടുമില്ല. വിക്കി നയപ്രകാരം ഒരു രോഗത്തിൻ്റെ പേര് ലേഖനം എഴുതുന്നയാൾക്ക് സ്വയം പരിഭാഷപ്പെടുത്തി നൽകാനാവില്ല. വിക്കിപീഡിയ ഒരു വിജ്ഞാനകോശം ആയതിനാൽ മറ്റിടങ്ങളിൽ ആ പേര് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ടാവണം എന്ന് നിർബന്ധമാണ്. അത് മാത്രമേ ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 15:55, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്നാൽ ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ എന്ന് ധാരാളം ഇടങ്ങളിൽ പരാർമർശിച്ചിട്ടുളള വിവരം ഞാൻ മുകളിൽ പറഞ്ഞിട്ടും താങ്കൾ അതു തന്നെ ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനങ്ങൾ ധാരാളമായി വിക്കിപീഡിയിൽ ഞാൻ വായിക്കുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് വിക്കി എന്താണെന്നൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. രോഗത്തിന്റെ പേര് chronic cough എന്നാണെങ്കിൽ അതിന് മലയാളത്തിൽ ക്രോണിക് കഫ് എന്നുതന്നെ എഴുതിയെന്നുവരില്ല. ചിലർ വിട്ടുമാറാത്ത ചുമ എന്നെഴുതും ചിലർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമ എന്നാകും എഴുതുക. വായിക്കുന്നയാൾക്ക് മനസിലാക്കാൻ വേണ്ടി ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവർ സൗകര്യപൂർവ്വം എഴുതും. നിങ്ങളുടെ വിമർശനത്തിൽ യാതൊരു ന്യായവും കാണാൻ കഴിയുന്നില്ല. വിക്കിലേഖനങ്ങളെ പരിപോഷപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയിൽ ആരോഗ്യകരമായി വിമർശനങ്ങൾ നടത്തൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:22, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, സംവാദം താളിൽ ഒരു സംശയമുന്നയിക്കുന്നതും വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ്. അത് പരിഹാസമായി കാണേണ്ടതില്ല. ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ? --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:46, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] *:വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ് എന്നൊക്കെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതില്ല. അതൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. ഇവിടെ അതല്ലല്ലോ പ്രശ്നം. തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല. മുകളിൽ ഞാൻ വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. താങ്കളുടെ "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്ന പ്രസ്ഥാവന അരോചകം തന്നെ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 23:49, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::*പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കളുടെ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ പ്രശ്നം മനസ്സിലാകുന്നില്ല. "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്നല്ല, '''ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ?''' എന്നാണ് ഞാൻ മുകളിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. ഇതിലെവിടെയാണ് അരോചകധ്വനി? ഇനി, തലക്കെട്ട് മാറ്റം അനിവാര്യമായതെന്തുകൊണ്ട് എന്നു കാണുക. [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%87%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5 ഇരുധ്രുവ മാനസികാവസ്ഥ] എന്ന തലക്കെട്ടിനും [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B5%BC+%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%BC ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ] എന്നതിനും ഗൂഗിൾ സെർച്ചിൽ ലഭിക്കുന്ന ഫലം എന്താണെന്ന് നോക്കിയാൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാവും. താങ്കൾ നൽകിയ തലക്കെട്ട് തിരിച്ചുവിടലായി നൽകിയിട്ടുമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായമുണ്ടാകാം, അതിന്, //'''തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.'''// എന്നൊക്കെ മറുപടിയെഴുതുന്നത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. അത് വിക്കിനയവുമല്ല. നല്ല തിരുത്തലുകളുമായി തുടരാനാവട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:45, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) : @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] എന്തായാലും എനിക്ക് വ്യക്തമായില്ല. എനിക്കെന്നല്ല, സാമാന്യബുദ്ധിയുളള ആർക്കും നിങ്ങൾ പറയുന്നത് അംഗീകരിക്കാനാകുന്നതുമല്ല. കുറഞ്ഞപക്ഷം ഗൂഗീൾ സർച്ച് ആണ് ആധികാരികരേഖയെന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് സ്വയം പരിഹാസ്യരാകാതിരിക്കാനെങ്കിലും ശ്രമിക്കൂ. ''' //തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.// ''' എന്നത് വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടോടുകൂടിത്തന്നെയാണ് ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുളളത്. താങ്കൾക്ക് അത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടാത്തത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. മനശാസ്ത്രവിഷയത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാവുന്നവർ ആരെങ്കിലും വ്യക്തമായ റഫറൻസുകൾ രേഖപ്പെടുത്തി തിരുത്തലുകൾ വരുത്തട്ടെ. അല്ലാതെ തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 12:07, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, വളരെ പ്രകോപിതനായും പരസ്പര ബഹുമാനമില്ലാതേയും താങ്കൾ നൽകുന്ന മറുപടികൾ ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയന് ഉചിതമാണോ എന്ന് സ്വയം വിലയിരുത്തുക.. വായനക്കാർ വിക്കിപീഡിയയിലെത്തുന്നത് സെർച്ച് എഞ്ചിൻ വഴി തന്നെയാണ്. അങ്ങനെ ലേഖനങ്ങൾ ലഭ്യമാവണമെങ്കിൽ, പ്രയോഗത്തിലുള്ള തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കണമെന്നേ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ. //തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ.// എന്ന് താങ്കൾ ആവർത്തിച്ചുപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലൊരു അന്തരീക്ഷമല്ല ഉണ്ടാക്കുന്നത് എന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകളിൽ എങ്ങനെയെഴുതണമെന്ന് ഇവിടെക്കാണാം]]. പ്രതികരണത്തിന് നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:17, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] താങ്കൾ ഒരു വശം മാത്രം ദർശിക്കുന്ന കണ്ണാടിയാണ് ധരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നു തോന്നുന്നു. ബഹുമാനം അർഹിക്കുന്ന രീതിയിൽ സംവദിച്ചാൽ മാത്രമേ അത് ലഭിക്കൂ. സംവാദം താളുകൾ എങ്ങനെ എഴുതണം എന്ന ചിട്ടകൾ ഞാൻ മാത്രം പാലിച്ചാൽ പോരല്ലോ. ലേഖനത്തിന്റെ തലക്കെട്ടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യം ഞാൻ വിശദമാക്കിയിട്ടും സ്വന്തം വാദഗതികളെ ന്യായികരിക്കാൻ മാത്രമുളള പൊളളയായ വാദങ്ങൾ പിന്നെയും നിരത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നാൽ അതിനുളള മറുപടി കുറിക്കാതെ നിർവ്വാഹമില്ല. അന്തരീക്ഷം നന്നാകണമെങ്കിൽ എല്ലാവരും ഒരുപോലെ ശ്രമിക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:24, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ പരാമർശിച്ചവിധത്തിലുള്ള പ്രത്യേക കണ്ണാടിയൊന്നും വച്ചല്ല, കഴിഞ്ഞ ആരുവർഷമായി ഇവിടെ സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. നിരവധിപ്പേരുടെ സംവാദം താളിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എന്റെ സംവാദം താളിൽ മറ്റനേകം പേരും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എല്ലാം നമുക്കിഷ്ടപ്പെട്ടതാവണമെന്നില്ല. എന്നാൽ, വാദഗതികളിലെ വസ്തുതകളെ അംഗീകരിക്കുക എന്നതാണ് ഞാൻ പാലിക്കുന്നത്. അത് മറ്റുള്ളവർ അംഗീകരിക്കണമെന്ന് എനിക്ക് വാശിയൊന്നുമില്ല. // പൊളളയായ വാദങ്ങൾ // ഞാനും [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|അജീഷ്കുമാറും]] നടത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നുവെങ്കിൽ, അക്കാര്യം, [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്|മറ്റ് കാര്യനിർവ്വാഹകരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്]]. ഞാനീ ചർച്ച അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. ശുഭകരമായ വിക്കിതിരുത്തൽ ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 17:44, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], @[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] താങ്കൾ ആറുവർഷമായോ അറുപതുവർഷമായോ വിക്കിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. സംവാദം താളിൽ എഴുതിയത് എനിക്കിഷ്ടപ്പെടാത്തതല്ല ഇവിടത്തെ വിഷയം. താങ്കൾ അത്തരത്തിൽ സാമാന്യവൽക്കരിക്കേണ്ടതില്ല. താങ്കൾക്ക് വസ്തുതയായി തോന്നുന്നവയെല്ലാം ശരിയാകണമെന്നുമില്ല. തിരുത്തുകൾ വരുത്തണമെന്നുളളവർക്ക് മതിയായ റെഫറൻസുകൾ നല്കി തിരുത്തലുകൾ വരുത്താവുന്നതാണ് വിക്കിപീഡിയ. തിരുത്തുകൾ കാര്യഗൗരവമായിരിക്കണം. അല്ലാതെ ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവരെ മൂക്കുകയറിട്ടു നിയന്ത്രിക്കാൻ വേണ്ടിയാകരുത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:02, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] വിക്കിയിലെ ഒരു ഭാരവാഹിയായിരിക്കുന്നയാൾ മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക. തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും കാണിക്കാൻ വേണ്ടി തിരുത്തലുകൾ നടത്താതിരിക്കുക. എന്തായാലും നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് ഇതിലുള്ളതെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ കഴിഞ്ഞതിൽ വളരെ സന്തോഷം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:08, 7 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ മുകളിൽ പ്രയോഗിച്ച വാക്കുകൾ '''(തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും, നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് തുടങ്ങിയവ''') മറുപടി അർഹിക്കാത്തതിനാൽ അവഗണിക്കുന്നു. തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടിവന്ന സാഹചര്യം എന്ത് എന്ന് മുകളിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതിൽക്കൂടുതലൊന്നും പറയാനില്ല. //'''മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക'''// എന്ന താങ്കളുടെ ഉപദേശത്തിനും നന്ദി. ഈ സംവാദം താളിലെത്തുന്നവർ തീരുമാനിക്കട്ടെ, ആരുടെ വാക്കുകളാണ് അമാന്യമെന്ന്. നമസ്ക്കാരം --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] സംവാദം താളിലെത്തുന്നവരെ താങ്കൾ കൂട്ടുപിടിക്കണ്ട. താങ്കൾ താങ്കളുടെ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞാൽ മതി. തലക്കെട്ട് അനാവശ്യമായി വാശിയുടെയും താൻപോരിമയുടെയും പേരിൽ മാറ്റിക്കളിക്കുന്നത് ഒരുതരം അൽപ്പത്തരം തന്നെയാണ്. //തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടി വന്ന സാഹചര്യം // വ്യക്തമാക്കാൻ താങ്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 14:59, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയമുള്ളതിനാൽ ഇംഗ്ലീഷ് തലക്കെട്ടു തന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 15:32, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) i64afcdobs0abdr3pqf5qi274acz2wo 3763434 3763335 2022-08-09T02:11:50Z Prabhakm1971 161673 /* തലക്കെട്ട് */ Reply wikitext text/x-wiki ==തലക്കെട്ട്== {{ping|User:Prabhakm1971}} Bipolar Disorder ൻ്റെ മലയാളമായി ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന വാക്ക് മറ്റ് ഏത് സ്രോതസ്സിൽ ആണ് പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ളത്? - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:07, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്നാൽ ഉന്മാദം, വിഷാദം എന്നീ രണ്ട് ധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറി വരുന്ന മാനസികാവസ്ഥയാണ് എന്നതിനാലാണ് അതിനെ ബൈപോളാർ എന്നു പറയുന്നത്. ഉന്മാദം വിഷാദം എന്നീ അവസ്ഥകളെയാണ് bipolar അഥവാ ഇരുധ്രുവങ്ങൾ എന്നു പറയുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:39, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) അർഥമല്ല ഞാൻ ചോദിച്ചത്.അർഥം അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ കൂടി "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരമായി മലയാളത്തിലെ വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ആ വാക്ക് വിക്കിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. അതാണ് വിക്കി നയം. ശാസ്ത്ര സംബന്ധിയായ വിഷയങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടാത്ത വാക്കുകളോ സ്വന്തമായി അർഥമറിഞ്ഞ് സൃഷ്ടിച്ച വാക്കുകളോ വിക്കിനയങ്ങൾക്ക് എതിരാണ്. പകരം മലയാളം വാക്ക് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് വാക്ക് തന്നെ മലയാളത്തിൽ കൊടുക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:00, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്ന് അതിനെ വിളിക്കുന്നത് ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 04:54, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :: {{ping|User:Prabhakm1971}} ഞാൻ പറഞ്ഞത് ഇനിയും താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലായില്ല എന്ന് തോന്നുന്നു. //ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ.// ഇത്തരം അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് എനിക്കോ താങ്കൾക്കോ ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരം "വിക്കിയിൽ" ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കാനാവില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ തലക്കെട്ട് മെഡിക്കൽ സമൂഹം ഒരു രോഗത്തിന് നൽകിയിരിക്കുന്ന പേര് ആണ്. അത് സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. അല്ലാതെ വിക്കിപീഡിയ താൾ എഴുതിയ ആൾ അല്ല ആ പേര് തീരുമാനിച്ചത്. അതു പോലെ, ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങളിൽ സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട മലയാളം പേര് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് പേര് തന്നെ നൽകണം എന്നതാണ് വിക്കി നയം. - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:48, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :::നിങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണ് പറയുന്നതെന്ന് മനസിലാകുന്നില്ല. അവകാശ വാദങ്ങളോ? എന്ത് അവകാശവാദം? കഴിഞ്ഞ പത്തുമുപ്പത് കൊല്ലമായി മനശാസ്ത്രവിഷയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മെഡിക്കൽ സമൂഹം രോഗത്തിന് നല്കിയിരിക്കുന്ന പേരോ? അതെവിടന്നാ താങ്കൾക്ക് കിട്ടിയത്? താങ്കളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ താങ്കൾ പറയുന്ന ന്യായം മാത്രമായേ തോന്നുന്നുളളു. ബൈപോളാർ എന്നു പറഞ്ഞാൽ ഇരു ധ്രുവങ്ങളിലുളള എന്ന് അർത്ഥം. അത് അപ്രകാരം എഴുതിയത് വായിക്കുന്നവർക്ക് മനസിലാകാൻ വേണ്ടിയാണ്. എഴുതുന്ന ആൾക്കാരെ പരിഹസിക്കുന്ന രീതിയിലുളള ഇത്തരം ആൾക്കാർ ഇതിൽ ഉണ്ടെന്നറിഞ്ഞെങ്കിൽ ഞാൻ എന്റെ സമയം വെറുതെ ഇതിൽ പാഴാക്കില്ലായിരുന്നു. എന്തായാലും ഞാൻ വിക്കിഎഴുത്ത് നിർത്തുന്നു. നിങ്ങളുടെ തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കലിന് മറുപടിയെഴുതാൻ എനിക്ക് സമയമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 15:07, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ഇവിടെ ആരും ആരെയും പരിഹസിച്ചിട്ടില്ല. വിക്കിപീഡിയക്ക് താങ്കൾ നൽകിയ സംഭാവനകളെ വില കുറച്ചു കണ്ടിട്ടുമില്ല. വിക്കി നയപ്രകാരം ഒരു രോഗത്തിൻ്റെ പേര് ലേഖനം എഴുതുന്നയാൾക്ക് സ്വയം പരിഭാഷപ്പെടുത്തി നൽകാനാവില്ല. വിക്കിപീഡിയ ഒരു വിജ്ഞാനകോശം ആയതിനാൽ മറ്റിടങ്ങളിൽ ആ പേര് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ടാവണം എന്ന് നിർബന്ധമാണ്. അത് മാത്രമേ ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 15:55, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്നാൽ ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ എന്ന് ധാരാളം ഇടങ്ങളിൽ പരാർമർശിച്ചിട്ടുളള വിവരം ഞാൻ മുകളിൽ പറഞ്ഞിട്ടും താങ്കൾ അതു തന്നെ ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനങ്ങൾ ധാരാളമായി വിക്കിപീഡിയിൽ ഞാൻ വായിക്കുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് വിക്കി എന്താണെന്നൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. രോഗത്തിന്റെ പേര് chronic cough എന്നാണെങ്കിൽ അതിന് മലയാളത്തിൽ ക്രോണിക് കഫ് എന്നുതന്നെ എഴുതിയെന്നുവരില്ല. ചിലർ വിട്ടുമാറാത്ത ചുമ എന്നെഴുതും ചിലർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമ എന്നാകും എഴുതുക. വായിക്കുന്നയാൾക്ക് മനസിലാക്കാൻ വേണ്ടി ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവർ സൗകര്യപൂർവ്വം എഴുതും. നിങ്ങളുടെ വിമർശനത്തിൽ യാതൊരു ന്യായവും കാണാൻ കഴിയുന്നില്ല. വിക്കിലേഖനങ്ങളെ പരിപോഷപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയിൽ ആരോഗ്യകരമായി വിമർശനങ്ങൾ നടത്തൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:22, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, സംവാദം താളിൽ ഒരു സംശയമുന്നയിക്കുന്നതും വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ്. അത് പരിഹാസമായി കാണേണ്ടതില്ല. ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ? --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:46, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] *:വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ് എന്നൊക്കെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതില്ല. അതൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. ഇവിടെ അതല്ലല്ലോ പ്രശ്നം. തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല. മുകളിൽ ഞാൻ വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. താങ്കളുടെ "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്ന പ്രസ്ഥാവന അരോചകം തന്നെ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 23:49, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::*പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കളുടെ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ പ്രശ്നം മനസ്സിലാകുന്നില്ല. "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്നല്ല, '''ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ?''' എന്നാണ് ഞാൻ മുകളിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. ഇതിലെവിടെയാണ് അരോചകധ്വനി? ഇനി, തലക്കെട്ട് മാറ്റം അനിവാര്യമായതെന്തുകൊണ്ട് എന്നു കാണുക. [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%87%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5 ഇരുധ്രുവ മാനസികാവസ്ഥ] എന്ന തലക്കെട്ടിനും [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B5%BC+%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%BC ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ] എന്നതിനും ഗൂഗിൾ സെർച്ചിൽ ലഭിക്കുന്ന ഫലം എന്താണെന്ന് നോക്കിയാൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാവും. താങ്കൾ നൽകിയ തലക്കെട്ട് തിരിച്ചുവിടലായി നൽകിയിട്ടുമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായമുണ്ടാകാം, അതിന്, //'''തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.'''// എന്നൊക്കെ മറുപടിയെഴുതുന്നത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. അത് വിക്കിനയവുമല്ല. നല്ല തിരുത്തലുകളുമായി തുടരാനാവട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:45, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) : @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] എന്തായാലും എനിക്ക് വ്യക്തമായില്ല. എനിക്കെന്നല്ല, സാമാന്യബുദ്ധിയുളള ആർക്കും നിങ്ങൾ പറയുന്നത് അംഗീകരിക്കാനാകുന്നതുമല്ല. കുറഞ്ഞപക്ഷം ഗൂഗീൾ സർച്ച് ആണ് ആധികാരികരേഖയെന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് സ്വയം പരിഹാസ്യരാകാതിരിക്കാനെങ്കിലും ശ്രമിക്കൂ. ''' //തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.// ''' എന്നത് വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടോടുകൂടിത്തന്നെയാണ് ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുളളത്. താങ്കൾക്ക് അത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടാത്തത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. മനശാസ്ത്രവിഷയത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാവുന്നവർ ആരെങ്കിലും വ്യക്തമായ റഫറൻസുകൾ രേഖപ്പെടുത്തി തിരുത്തലുകൾ വരുത്തട്ടെ. അല്ലാതെ തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 12:07, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, വളരെ പ്രകോപിതനായും പരസ്പര ബഹുമാനമില്ലാതേയും താങ്കൾ നൽകുന്ന മറുപടികൾ ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയന് ഉചിതമാണോ എന്ന് സ്വയം വിലയിരുത്തുക.. വായനക്കാർ വിക്കിപീഡിയയിലെത്തുന്നത് സെർച്ച് എഞ്ചിൻ വഴി തന്നെയാണ്. അങ്ങനെ ലേഖനങ്ങൾ ലഭ്യമാവണമെങ്കിൽ, പ്രയോഗത്തിലുള്ള തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കണമെന്നേ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ. //തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ.// എന്ന് താങ്കൾ ആവർത്തിച്ചുപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലൊരു അന്തരീക്ഷമല്ല ഉണ്ടാക്കുന്നത് എന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകളിൽ എങ്ങനെയെഴുതണമെന്ന് ഇവിടെക്കാണാം]]. പ്രതികരണത്തിന് നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:17, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] താങ്കൾ ഒരു വശം മാത്രം ദർശിക്കുന്ന കണ്ണാടിയാണ് ധരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നു തോന്നുന്നു. ബഹുമാനം അർഹിക്കുന്ന രീതിയിൽ സംവദിച്ചാൽ മാത്രമേ അത് ലഭിക്കൂ. സംവാദം താളുകൾ എങ്ങനെ എഴുതണം എന്ന ചിട്ടകൾ ഞാൻ മാത്രം പാലിച്ചാൽ പോരല്ലോ. ലേഖനത്തിന്റെ തലക്കെട്ടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യം ഞാൻ വിശദമാക്കിയിട്ടും സ്വന്തം വാദഗതികളെ ന്യായികരിക്കാൻ മാത്രമുളള പൊളളയായ വാദങ്ങൾ പിന്നെയും നിരത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നാൽ അതിനുളള മറുപടി കുറിക്കാതെ നിർവ്വാഹമില്ല. അന്തരീക്ഷം നന്നാകണമെങ്കിൽ എല്ലാവരും ഒരുപോലെ ശ്രമിക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:24, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ പരാമർശിച്ചവിധത്തിലുള്ള പ്രത്യേക കണ്ണാടിയൊന്നും വച്ചല്ല, കഴിഞ്ഞ ആരുവർഷമായി ഇവിടെ സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. നിരവധിപ്പേരുടെ സംവാദം താളിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എന്റെ സംവാദം താളിൽ മറ്റനേകം പേരും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എല്ലാം നമുക്കിഷ്ടപ്പെട്ടതാവണമെന്നില്ല. എന്നാൽ, വാദഗതികളിലെ വസ്തുതകളെ അംഗീകരിക്കുക എന്നതാണ് ഞാൻ പാലിക്കുന്നത്. അത് മറ്റുള്ളവർ അംഗീകരിക്കണമെന്ന് എനിക്ക് വാശിയൊന്നുമില്ല. // പൊളളയായ വാദങ്ങൾ // ഞാനും [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|അജീഷ്കുമാറും]] നടത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നുവെങ്കിൽ, അക്കാര്യം, [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്|മറ്റ് കാര്യനിർവ്വാഹകരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്]]. ഞാനീ ചർച്ച അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. ശുഭകരമായ വിക്കിതിരുത്തൽ ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 17:44, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], @[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] താങ്കൾ ആറുവർഷമായോ അറുപതുവർഷമായോ വിക്കിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. സംവാദം താളിൽ എഴുതിയത് എനിക്കിഷ്ടപ്പെടാത്തതല്ല ഇവിടത്തെ വിഷയം. താങ്കൾ അത്തരത്തിൽ സാമാന്യവൽക്കരിക്കേണ്ടതില്ല. താങ്കൾക്ക് വസ്തുതയായി തോന്നുന്നവയെല്ലാം ശരിയാകണമെന്നുമില്ല. തിരുത്തുകൾ വരുത്തണമെന്നുളളവർക്ക് മതിയായ റെഫറൻസുകൾ നല്കി തിരുത്തലുകൾ വരുത്താവുന്നതാണ് വിക്കിപീഡിയ. തിരുത്തുകൾ കാര്യഗൗരവമായിരിക്കണം. അല്ലാതെ ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവരെ മൂക്കുകയറിട്ടു നിയന്ത്രിക്കാൻ വേണ്ടിയാകരുത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:02, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] വിക്കിയിലെ ഒരു ഭാരവാഹിയായിരിക്കുന്നയാൾ മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക. തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും കാണിക്കാൻ വേണ്ടി തിരുത്തലുകൾ നടത്താതിരിക്കുക. എന്തായാലും നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് ഇതിലുള്ളതെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ കഴിഞ്ഞതിൽ വളരെ സന്തോഷം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:08, 7 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ മുകളിൽ പ്രയോഗിച്ച വാക്കുകൾ '''(തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും, നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് തുടങ്ങിയവ''') മറുപടി അർഹിക്കാത്തതിനാൽ അവഗണിക്കുന്നു. തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടിവന്ന സാഹചര്യം എന്ത് എന്ന് മുകളിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതിൽക്കൂടുതലൊന്നും പറയാനില്ല. //'''മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക'''// എന്ന താങ്കളുടെ ഉപദേശത്തിനും നന്ദി. ഈ സംവാദം താളിലെത്തുന്നവർ തീരുമാനിക്കട്ടെ, ആരുടെ വാക്കുകളാണ് അമാന്യമെന്ന്. നമസ്ക്കാരം --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] സംവാദം താളിലെത്തുന്നവരെ താങ്കൾ കൂട്ടുപിടിക്കണ്ട. താങ്കൾ താങ്കളുടെ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞാൽ മതി. തലക്കെട്ട് അനാവശ്യമായി വാശിയുടെയും താൻപോരിമയുടെയും പേരിൽ മാറ്റിക്കളിക്കുന്നത് ഒരുതരം അൽപ്പത്തരം തന്നെയാണ്. //തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടി വന്ന സാഹചര്യം // വ്യക്തമാക്കാൻ താങ്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 14:59, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയമുള്ളതിനാൽ ഇംഗ്ലീഷ് തലക്കെട്ടു തന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 15:32, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] ഹഹ ശ്രീ @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], ഇന്നലെ പറഞ്ഞതുകൊണ്ടായിരിക്കും പിന്താങ്ങികളെ ഇറക്കുമതി ചെയ്തുകൊണ്ടു വന്നത്. ഇതിൻ്റെയൊക്കെ വല്ല ആവശ്യവുമുണ്ടോ? അൽപ്പൻമാർക്ക് ഇതുതന്നെ പണി. സ്വയം വിദ്വാനെന്ന് വരുത്തി നടക്കുക. ശ്രീമതി @[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]], തലക്കെട്ടിൻ്റെ കാര്യം ഞാൻ മുകളിൽ വ്യക്തിമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. വെറുതെ പിന്താങ്ങൽ ജോലിക്കിറിങ്ങാതെ സ്വന്തം അഭിപ്രായങ്ങൾ പറയൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 02:11, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 9iej01b8pzhf314ng6ebcwu2gtj09yj 3763446 3763434 2022-08-09T04:06:28Z Vijayanrajapuram 21314 /* തലക്കെട്ട് */ wikitext text/x-wiki ==തലക്കെട്ട്== {{ping|User:Prabhakm1971}} Bipolar Disorder ൻ്റെ മലയാളമായി ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന വാക്ക് മറ്റ് ഏത് സ്രോതസ്സിൽ ആണ് പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ളത്? - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:07, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്നാൽ ഉന്മാദം, വിഷാദം എന്നീ രണ്ട് ധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറി വരുന്ന മാനസികാവസ്ഥയാണ് എന്നതിനാലാണ് അതിനെ ബൈപോളാർ എന്നു പറയുന്നത്. ഉന്മാദം വിഷാദം എന്നീ അവസ്ഥകളെയാണ് bipolar അഥവാ ഇരുധ്രുവങ്ങൾ എന്നു പറയുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:39, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) അർഥമല്ല ഞാൻ ചോദിച്ചത്.അർഥം അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ കൂടി "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരമായി മലയാളത്തിലെ വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ആ വാക്ക് വിക്കിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. അതാണ് വിക്കി നയം. ശാസ്ത്ര സംബന്ധിയായ വിഷയങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടാത്ത വാക്കുകളോ സ്വന്തമായി അർഥമറിഞ്ഞ് സൃഷ്ടിച്ച വാക്കുകളോ വിക്കിനയങ്ങൾക്ക് എതിരാണ്. പകരം മലയാളം വാക്ക് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് വാക്ക് തന്നെ മലയാളത്തിൽ കൊടുക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:00, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്ന് അതിനെ വിളിക്കുന്നത് ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 04:54, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :: {{ping|User:Prabhakm1971}} ഞാൻ പറഞ്ഞത് ഇനിയും താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലായില്ല എന്ന് തോന്നുന്നു. //ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ.// ഇത്തരം അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് എനിക്കോ താങ്കൾക്കോ ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരം "വിക്കിയിൽ" ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കാനാവില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ തലക്കെട്ട് മെഡിക്കൽ സമൂഹം ഒരു രോഗത്തിന് നൽകിയിരിക്കുന്ന പേര് ആണ്. അത് സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. അല്ലാതെ വിക്കിപീഡിയ താൾ എഴുതിയ ആൾ അല്ല ആ പേര് തീരുമാനിച്ചത്. അതു പോലെ, ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങളിൽ സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട മലയാളം പേര് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് പേര് തന്നെ നൽകണം എന്നതാണ് വിക്കി നയം. - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:48, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :::നിങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണ് പറയുന്നതെന്ന് മനസിലാകുന്നില്ല. അവകാശ വാദങ്ങളോ? എന്ത് അവകാശവാദം? കഴിഞ്ഞ പത്തുമുപ്പത് കൊല്ലമായി മനശാസ്ത്രവിഷയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മെഡിക്കൽ സമൂഹം രോഗത്തിന് നല്കിയിരിക്കുന്ന പേരോ? അതെവിടന്നാ താങ്കൾക്ക് കിട്ടിയത്? താങ്കളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ താങ്കൾ പറയുന്ന ന്യായം മാത്രമായേ തോന്നുന്നുളളു. ബൈപോളാർ എന്നു പറഞ്ഞാൽ ഇരു ധ്രുവങ്ങളിലുളള എന്ന് അർത്ഥം. അത് അപ്രകാരം എഴുതിയത് വായിക്കുന്നവർക്ക് മനസിലാകാൻ വേണ്ടിയാണ്. എഴുതുന്ന ആൾക്കാരെ പരിഹസിക്കുന്ന രീതിയിലുളള ഇത്തരം ആൾക്കാർ ഇതിൽ ഉണ്ടെന്നറിഞ്ഞെങ്കിൽ ഞാൻ എന്റെ സമയം വെറുതെ ഇതിൽ പാഴാക്കില്ലായിരുന്നു. എന്തായാലും ഞാൻ വിക്കിഎഴുത്ത് നിർത്തുന്നു. നിങ്ങളുടെ തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കലിന് മറുപടിയെഴുതാൻ എനിക്ക് സമയമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 15:07, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ഇവിടെ ആരും ആരെയും പരിഹസിച്ചിട്ടില്ല. വിക്കിപീഡിയക്ക് താങ്കൾ നൽകിയ സംഭാവനകളെ വില കുറച്ചു കണ്ടിട്ടുമില്ല. വിക്കി നയപ്രകാരം ഒരു രോഗത്തിൻ്റെ പേര് ലേഖനം എഴുതുന്നയാൾക്ക് സ്വയം പരിഭാഷപ്പെടുത്തി നൽകാനാവില്ല. വിക്കിപീഡിയ ഒരു വിജ്ഞാനകോശം ആയതിനാൽ മറ്റിടങ്ങളിൽ ആ പേര് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ടാവണം എന്ന് നിർബന്ധമാണ്. അത് മാത്രമേ ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 15:55, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്നാൽ ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ എന്ന് ധാരാളം ഇടങ്ങളിൽ പരാർമർശിച്ചിട്ടുളള വിവരം ഞാൻ മുകളിൽ പറഞ്ഞിട്ടും താങ്കൾ അതു തന്നെ ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനങ്ങൾ ധാരാളമായി വിക്കിപീഡിയിൽ ഞാൻ വായിക്കുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് വിക്കി എന്താണെന്നൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. രോഗത്തിന്റെ പേര് chronic cough എന്നാണെങ്കിൽ അതിന് മലയാളത്തിൽ ക്രോണിക് കഫ് എന്നുതന്നെ എഴുതിയെന്നുവരില്ല. ചിലർ വിട്ടുമാറാത്ത ചുമ എന്നെഴുതും ചിലർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമ എന്നാകും എഴുതുക. വായിക്കുന്നയാൾക്ക് മനസിലാക്കാൻ വേണ്ടി ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവർ സൗകര്യപൂർവ്വം എഴുതും. നിങ്ങളുടെ വിമർശനത്തിൽ യാതൊരു ന്യായവും കാണാൻ കഴിയുന്നില്ല. വിക്കിലേഖനങ്ങളെ പരിപോഷപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയിൽ ആരോഗ്യകരമായി വിമർശനങ്ങൾ നടത്തൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:22, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, സംവാദം താളിൽ ഒരു സംശയമുന്നയിക്കുന്നതും വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ്. അത് പരിഹാസമായി കാണേണ്ടതില്ല. ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ? --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:46, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] *:വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ് എന്നൊക്കെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതില്ല. അതൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. ഇവിടെ അതല്ലല്ലോ പ്രശ്നം. തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല. മുകളിൽ ഞാൻ വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. താങ്കളുടെ "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്ന പ്രസ്ഥാവന അരോചകം തന്നെ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 23:49, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::*പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കളുടെ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ പ്രശ്നം മനസ്സിലാകുന്നില്ല. "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്നല്ല, '''ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ?''' എന്നാണ് ഞാൻ മുകളിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. ഇതിലെവിടെയാണ് അരോചകധ്വനി? ഇനി, തലക്കെട്ട് മാറ്റം അനിവാര്യമായതെന്തുകൊണ്ട് എന്നു കാണുക. [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%87%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5 ഇരുധ്രുവ മാനസികാവസ്ഥ] എന്ന തലക്കെട്ടിനും [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B5%BC+%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%BC ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ] എന്നതിനും ഗൂഗിൾ സെർച്ചിൽ ലഭിക്കുന്ന ഫലം എന്താണെന്ന് നോക്കിയാൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാവും. താങ്കൾ നൽകിയ തലക്കെട്ട് തിരിച്ചുവിടലായി നൽകിയിട്ടുമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായമുണ്ടാകാം, അതിന്, //'''തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.'''// എന്നൊക്കെ മറുപടിയെഴുതുന്നത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. അത് വിക്കിനയവുമല്ല. നല്ല തിരുത്തലുകളുമായി തുടരാനാവട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:45, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) : @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] എന്തായാലും എനിക്ക് വ്യക്തമായില്ല. എനിക്കെന്നല്ല, സാമാന്യബുദ്ധിയുളള ആർക്കും നിങ്ങൾ പറയുന്നത് അംഗീകരിക്കാനാകുന്നതുമല്ല. കുറഞ്ഞപക്ഷം ഗൂഗീൾ സർച്ച് ആണ് ആധികാരികരേഖയെന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് സ്വയം പരിഹാസ്യരാകാതിരിക്കാനെങ്കിലും ശ്രമിക്കൂ. ''' //തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.// ''' എന്നത് വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടോടുകൂടിത്തന്നെയാണ് ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുളളത്. താങ്കൾക്ക് അത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടാത്തത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. മനശാസ്ത്രവിഷയത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാവുന്നവർ ആരെങ്കിലും വ്യക്തമായ റഫറൻസുകൾ രേഖപ്പെടുത്തി തിരുത്തലുകൾ വരുത്തട്ടെ. അല്ലാതെ തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 12:07, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, വളരെ പ്രകോപിതനായും പരസ്പര ബഹുമാനമില്ലാതേയും താങ്കൾ നൽകുന്ന മറുപടികൾ ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയന് ഉചിതമാണോ എന്ന് സ്വയം വിലയിരുത്തുക.. വായനക്കാർ വിക്കിപീഡിയയിലെത്തുന്നത് സെർച്ച് എഞ്ചിൻ വഴി തന്നെയാണ്. അങ്ങനെ ലേഖനങ്ങൾ ലഭ്യമാവണമെങ്കിൽ, പ്രയോഗത്തിലുള്ള തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കണമെന്നേ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ. //തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ.// എന്ന് താങ്കൾ ആവർത്തിച്ചുപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലൊരു അന്തരീക്ഷമല്ല ഉണ്ടാക്കുന്നത് എന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകളിൽ എങ്ങനെയെഴുതണമെന്ന് ഇവിടെക്കാണാം]]. പ്രതികരണത്തിന് നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:17, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] താങ്കൾ ഒരു വശം മാത്രം ദർശിക്കുന്ന കണ്ണാടിയാണ് ധരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നു തോന്നുന്നു. ബഹുമാനം അർഹിക്കുന്ന രീതിയിൽ സംവദിച്ചാൽ മാത്രമേ അത് ലഭിക്കൂ. സംവാദം താളുകൾ എങ്ങനെ എഴുതണം എന്ന ചിട്ടകൾ ഞാൻ മാത്രം പാലിച്ചാൽ പോരല്ലോ. ലേഖനത്തിന്റെ തലക്കെട്ടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യം ഞാൻ വിശദമാക്കിയിട്ടും സ്വന്തം വാദഗതികളെ ന്യായികരിക്കാൻ മാത്രമുളള പൊളളയായ വാദങ്ങൾ പിന്നെയും നിരത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നാൽ അതിനുളള മറുപടി കുറിക്കാതെ നിർവ്വാഹമില്ല. അന്തരീക്ഷം നന്നാകണമെങ്കിൽ എല്ലാവരും ഒരുപോലെ ശ്രമിക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:24, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ പരാമർശിച്ചവിധത്തിലുള്ള പ്രത്യേക കണ്ണാടിയൊന്നും വച്ചല്ല, കഴിഞ്ഞ ആരുവർഷമായി ഇവിടെ സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. നിരവധിപ്പേരുടെ സംവാദം താളിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എന്റെ സംവാദം താളിൽ മറ്റനേകം പേരും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എല്ലാം നമുക്കിഷ്ടപ്പെട്ടതാവണമെന്നില്ല. എന്നാൽ, വാദഗതികളിലെ വസ്തുതകളെ അംഗീകരിക്കുക എന്നതാണ് ഞാൻ പാലിക്കുന്നത്. അത് മറ്റുള്ളവർ അംഗീകരിക്കണമെന്ന് എനിക്ക് വാശിയൊന്നുമില്ല. // പൊളളയായ വാദങ്ങൾ // ഞാനും [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|അജീഷ്കുമാറും]] നടത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നുവെങ്കിൽ, അക്കാര്യം, [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്|മറ്റ് കാര്യനിർവ്വാഹകരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്]]. ഞാനീ ചർച്ച അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. ശുഭകരമായ വിക്കിതിരുത്തൽ ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 17:44, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], @[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] താങ്കൾ ആറുവർഷമായോ അറുപതുവർഷമായോ വിക്കിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. സംവാദം താളിൽ എഴുതിയത് എനിക്കിഷ്ടപ്പെടാത്തതല്ല ഇവിടത്തെ വിഷയം. താങ്കൾ അത്തരത്തിൽ സാമാന്യവൽക്കരിക്കേണ്ടതില്ല. താങ്കൾക്ക് വസ്തുതയായി തോന്നുന്നവയെല്ലാം ശരിയാകണമെന്നുമില്ല. തിരുത്തുകൾ വരുത്തണമെന്നുളളവർക്ക് മതിയായ റെഫറൻസുകൾ നല്കി തിരുത്തലുകൾ വരുത്താവുന്നതാണ് വിക്കിപീഡിയ. തിരുത്തുകൾ കാര്യഗൗരവമായിരിക്കണം. അല്ലാതെ ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവരെ മൂക്കുകയറിട്ടു നിയന്ത്രിക്കാൻ വേണ്ടിയാകരുത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:02, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] വിക്കിയിലെ ഒരു ഭാരവാഹിയായിരിക്കുന്നയാൾ മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക. തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും കാണിക്കാൻ വേണ്ടി തിരുത്തലുകൾ നടത്താതിരിക്കുക. എന്തായാലും നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് ഇതിലുള്ളതെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ കഴിഞ്ഞതിൽ വളരെ സന്തോഷം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:08, 7 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ മുകളിൽ പ്രയോഗിച്ച വാക്കുകൾ '''(തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും, നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് തുടങ്ങിയവ''') മറുപടി അർഹിക്കാത്തതിനാൽ അവഗണിക്കുന്നു. തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടിവന്ന സാഹചര്യം എന്ത് എന്ന് മുകളിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതിൽക്കൂടുതലൊന്നും പറയാനില്ല. //'''മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക'''// എന്ന താങ്കളുടെ ഉപദേശത്തിനും നന്ദി. ഈ സംവാദം താളിലെത്തുന്നവർ തീരുമാനിക്കട്ടെ, ആരുടെ വാക്കുകളാണ് അമാന്യമെന്ന്. നമസ്ക്കാരം --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] സംവാദം താളിലെത്തുന്നവരെ താങ്കൾ കൂട്ടുപിടിക്കണ്ട. താങ്കൾ താങ്കളുടെ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞാൽ മതി. തലക്കെട്ട് അനാവശ്യമായി വാശിയുടെയും താൻപോരിമയുടെയും പേരിൽ മാറ്റിക്കളിക്കുന്നത് ഒരുതരം അൽപ്പത്തരം തന്നെയാണ്. //തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടി വന്ന സാഹചര്യം // വ്യക്തമാക്കാൻ താങ്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 14:59, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയമുള്ളതിനാൽ ഇംഗ്ലീഷ് തലക്കെട്ടു തന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 15:32, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] ഹഹ ശ്രീ @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], ഇന്നലെ പറഞ്ഞതുകൊണ്ടായിരിക്കും പിന്താങ്ങികളെ ഇറക്കുമതി ചെയ്തുകൊണ്ടു വന്നത്. ഇതിൻ്റെയൊക്കെ വല്ല ആവശ്യവുമുണ്ടോ? അൽപ്പൻമാർക്ക് ഇതുതന്നെ പണി. സ്വയം വിദ്വാനെന്ന് വരുത്തി നടക്കുക. ശ്രീമതി @[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]], തലക്കെട്ടിൻ്റെ കാര്യം ഞാൻ മുകളിൽ വ്യക്തിമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. വെറുതെ പിന്താങ്ങൽ ജോലിക്കിറിങ്ങാതെ സ്വന്തം അഭിപ്രായങ്ങൾ പറയൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 02:11, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *ദയവായി [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971#ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ|'''ഇതുകൂടി''' കാണുക]] [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 04:06, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) fqsoqf2w278827bzr3l3zsxgd8roi0t 3763448 3763446 2022-08-09T04:27:40Z Ajeeshkumar4u 108239 /* തലക്കെട്ട് */ wikitext text/x-wiki ==തലക്കെട്ട്== {{ping|User:Prabhakm1971}} Bipolar Disorder ൻ്റെ മലയാളമായി ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന വാക്ക് മറ്റ് ഏത് സ്രോതസ്സിൽ ആണ് പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ളത്? - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:07, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്നാൽ ഉന്മാദം, വിഷാദം എന്നീ രണ്ട് ധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറി വരുന്ന മാനസികാവസ്ഥയാണ് എന്നതിനാലാണ് അതിനെ ബൈപോളാർ എന്നു പറയുന്നത്. ഉന്മാദം വിഷാദം എന്നീ അവസ്ഥകളെയാണ് bipolar അഥവാ ഇരുധ്രുവങ്ങൾ എന്നു പറയുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:39, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) അർഥമല്ല ഞാൻ ചോദിച്ചത്.അർഥം അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ കൂടി "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരമായി മലയാളത്തിലെ വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ആ വാക്ക് വിക്കിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. അതാണ് വിക്കി നയം. ശാസ്ത്ര സംബന്ധിയായ വിഷയങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടാത്ത വാക്കുകളോ സ്വന്തമായി അർഥമറിഞ്ഞ് സൃഷ്ടിച്ച വാക്കുകളോ വിക്കിനയങ്ങൾക്ക് എതിരാണ്. പകരം മലയാളം വാക്ക് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് വാക്ക് തന്നെ മലയാളത്തിൽ കൊടുക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:00, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്ന് അതിനെ വിളിക്കുന്നത് ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 04:54, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :: {{ping|User:Prabhakm1971}} ഞാൻ പറഞ്ഞത് ഇനിയും താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലായില്ല എന്ന് തോന്നുന്നു. //ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ.// ഇത്തരം അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് എനിക്കോ താങ്കൾക്കോ ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരം "വിക്കിയിൽ" ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കാനാവില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ തലക്കെട്ട് മെഡിക്കൽ സമൂഹം ഒരു രോഗത്തിന് നൽകിയിരിക്കുന്ന പേര് ആണ്. അത് സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. അല്ലാതെ വിക്കിപീഡിയ താൾ എഴുതിയ ആൾ അല്ല ആ പേര് തീരുമാനിച്ചത്. അതു പോലെ, ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങളിൽ സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട മലയാളം പേര് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് പേര് തന്നെ നൽകണം എന്നതാണ് വിക്കി നയം. - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:48, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :::നിങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണ് പറയുന്നതെന്ന് മനസിലാകുന്നില്ല. അവകാശ വാദങ്ങളോ? എന്ത് അവകാശവാദം? കഴിഞ്ഞ പത്തുമുപ്പത് കൊല്ലമായി മനശാസ്ത്രവിഷയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മെഡിക്കൽ സമൂഹം രോഗത്തിന് നല്കിയിരിക്കുന്ന പേരോ? അതെവിടന്നാ താങ്കൾക്ക് കിട്ടിയത്? താങ്കളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ താങ്കൾ പറയുന്ന ന്യായം മാത്രമായേ തോന്നുന്നുളളു. ബൈപോളാർ എന്നു പറഞ്ഞാൽ ഇരു ധ്രുവങ്ങളിലുളള എന്ന് അർത്ഥം. അത് അപ്രകാരം എഴുതിയത് വായിക്കുന്നവർക്ക് മനസിലാകാൻ വേണ്ടിയാണ്. എഴുതുന്ന ആൾക്കാരെ പരിഹസിക്കുന്ന രീതിയിലുളള ഇത്തരം ആൾക്കാർ ഇതിൽ ഉണ്ടെന്നറിഞ്ഞെങ്കിൽ ഞാൻ എന്റെ സമയം വെറുതെ ഇതിൽ പാഴാക്കില്ലായിരുന്നു. എന്തായാലും ഞാൻ വിക്കിഎഴുത്ത് നിർത്തുന്നു. നിങ്ങളുടെ തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കലിന് മറുപടിയെഴുതാൻ എനിക്ക് സമയമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 15:07, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ഇവിടെ ആരും ആരെയും പരിഹസിച്ചിട്ടില്ല. വിക്കിപീഡിയക്ക് താങ്കൾ നൽകിയ സംഭാവനകളെ വില കുറച്ചു കണ്ടിട്ടുമില്ല. വിക്കി നയപ്രകാരം ഒരു രോഗത്തിൻ്റെ പേര് ലേഖനം എഴുതുന്നയാൾക്ക് സ്വയം പരിഭാഷപ്പെടുത്തി നൽകാനാവില്ല. വിക്കിപീഡിയ ഒരു വിജ്ഞാനകോശം ആയതിനാൽ മറ്റിടങ്ങളിൽ ആ പേര് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ടാവണം എന്ന് നിർബന്ധമാണ്. അത് മാത്രമേ ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 15:55, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്നാൽ ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ എന്ന് ധാരാളം ഇടങ്ങളിൽ പരാർമർശിച്ചിട്ടുളള വിവരം ഞാൻ മുകളിൽ പറഞ്ഞിട്ടും താങ്കൾ അതു തന്നെ ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനങ്ങൾ ധാരാളമായി വിക്കിപീഡിയിൽ ഞാൻ വായിക്കുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് വിക്കി എന്താണെന്നൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. രോഗത്തിന്റെ പേര് chronic cough എന്നാണെങ്കിൽ അതിന് മലയാളത്തിൽ ക്രോണിക് കഫ് എന്നുതന്നെ എഴുതിയെന്നുവരില്ല. ചിലർ വിട്ടുമാറാത്ത ചുമ എന്നെഴുതും ചിലർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമ എന്നാകും എഴുതുക. വായിക്കുന്നയാൾക്ക് മനസിലാക്കാൻ വേണ്ടി ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവർ സൗകര്യപൂർവ്വം എഴുതും. നിങ്ങളുടെ വിമർശനത്തിൽ യാതൊരു ന്യായവും കാണാൻ കഴിയുന്നില്ല. വിക്കിലേഖനങ്ങളെ പരിപോഷപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയിൽ ആരോഗ്യകരമായി വിമർശനങ്ങൾ നടത്തൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:22, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, സംവാദം താളിൽ ഒരു സംശയമുന്നയിക്കുന്നതും വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ്. അത് പരിഹാസമായി കാണേണ്ടതില്ല. ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ? --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:46, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] *:വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ് എന്നൊക്കെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതില്ല. അതൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. ഇവിടെ അതല്ലല്ലോ പ്രശ്നം. തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല. മുകളിൽ ഞാൻ വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. താങ്കളുടെ "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്ന പ്രസ്ഥാവന അരോചകം തന്നെ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 23:49, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::*പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കളുടെ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ പ്രശ്നം മനസ്സിലാകുന്നില്ല. "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്നല്ല, '''ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ?''' എന്നാണ് ഞാൻ മുകളിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. ഇതിലെവിടെയാണ് അരോചകധ്വനി? ഇനി, തലക്കെട്ട് മാറ്റം അനിവാര്യമായതെന്തുകൊണ്ട് എന്നു കാണുക. [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%87%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5 ഇരുധ്രുവ മാനസികാവസ്ഥ] എന്ന തലക്കെട്ടിനും [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B5%BC+%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%BC ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ] എന്നതിനും ഗൂഗിൾ സെർച്ചിൽ ലഭിക്കുന്ന ഫലം എന്താണെന്ന് നോക്കിയാൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാവും. താങ്കൾ നൽകിയ തലക്കെട്ട് തിരിച്ചുവിടലായി നൽകിയിട്ടുമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായമുണ്ടാകാം, അതിന്, //'''തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.'''// എന്നൊക്കെ മറുപടിയെഴുതുന്നത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. അത് വിക്കിനയവുമല്ല. നല്ല തിരുത്തലുകളുമായി തുടരാനാവട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:45, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) : @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] എന്തായാലും എനിക്ക് വ്യക്തമായില്ല. എനിക്കെന്നല്ല, സാമാന്യബുദ്ധിയുളള ആർക്കും നിങ്ങൾ പറയുന്നത് അംഗീകരിക്കാനാകുന്നതുമല്ല. കുറഞ്ഞപക്ഷം ഗൂഗീൾ സർച്ച് ആണ് ആധികാരികരേഖയെന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് സ്വയം പരിഹാസ്യരാകാതിരിക്കാനെങ്കിലും ശ്രമിക്കൂ. ''' //തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.// ''' എന്നത് വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടോടുകൂടിത്തന്നെയാണ് ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുളളത്. താങ്കൾക്ക് അത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടാത്തത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. മനശാസ്ത്രവിഷയത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാവുന്നവർ ആരെങ്കിലും വ്യക്തമായ റഫറൻസുകൾ രേഖപ്പെടുത്തി തിരുത്തലുകൾ വരുത്തട്ടെ. അല്ലാതെ തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 12:07, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, വളരെ പ്രകോപിതനായും പരസ്പര ബഹുമാനമില്ലാതേയും താങ്കൾ നൽകുന്ന മറുപടികൾ ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയന് ഉചിതമാണോ എന്ന് സ്വയം വിലയിരുത്തുക.. വായനക്കാർ വിക്കിപീഡിയയിലെത്തുന്നത് സെർച്ച് എഞ്ചിൻ വഴി തന്നെയാണ്. അങ്ങനെ ലേഖനങ്ങൾ ലഭ്യമാവണമെങ്കിൽ, പ്രയോഗത്തിലുള്ള തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കണമെന്നേ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ. //തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ.// എന്ന് താങ്കൾ ആവർത്തിച്ചുപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലൊരു അന്തരീക്ഷമല്ല ഉണ്ടാക്കുന്നത് എന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകളിൽ എങ്ങനെയെഴുതണമെന്ന് ഇവിടെക്കാണാം]]. പ്രതികരണത്തിന് നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:17, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] താങ്കൾ ഒരു വശം മാത്രം ദർശിക്കുന്ന കണ്ണാടിയാണ് ധരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നു തോന്നുന്നു. ബഹുമാനം അർഹിക്കുന്ന രീതിയിൽ സംവദിച്ചാൽ മാത്രമേ അത് ലഭിക്കൂ. സംവാദം താളുകൾ എങ്ങനെ എഴുതണം എന്ന ചിട്ടകൾ ഞാൻ മാത്രം പാലിച്ചാൽ പോരല്ലോ. ലേഖനത്തിന്റെ തലക്കെട്ടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യം ഞാൻ വിശദമാക്കിയിട്ടും സ്വന്തം വാദഗതികളെ ന്യായികരിക്കാൻ മാത്രമുളള പൊളളയായ വാദങ്ങൾ പിന്നെയും നിരത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നാൽ അതിനുളള മറുപടി കുറിക്കാതെ നിർവ്വാഹമില്ല. അന്തരീക്ഷം നന്നാകണമെങ്കിൽ എല്ലാവരും ഒരുപോലെ ശ്രമിക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:24, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ പരാമർശിച്ചവിധത്തിലുള്ള പ്രത്യേക കണ്ണാടിയൊന്നും വച്ചല്ല, കഴിഞ്ഞ ആരുവർഷമായി ഇവിടെ സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. നിരവധിപ്പേരുടെ സംവാദം താളിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എന്റെ സംവാദം താളിൽ മറ്റനേകം പേരും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എല്ലാം നമുക്കിഷ്ടപ്പെട്ടതാവണമെന്നില്ല. എന്നാൽ, വാദഗതികളിലെ വസ്തുതകളെ അംഗീകരിക്കുക എന്നതാണ് ഞാൻ പാലിക്കുന്നത്. അത് മറ്റുള്ളവർ അംഗീകരിക്കണമെന്ന് എനിക്ക് വാശിയൊന്നുമില്ല. // പൊളളയായ വാദങ്ങൾ // ഞാനും [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|അജീഷ്കുമാറും]] നടത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നുവെങ്കിൽ, അക്കാര്യം, [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്|മറ്റ് കാര്യനിർവ്വാഹകരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്]]. ഞാനീ ചർച്ച അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. ശുഭകരമായ വിക്കിതിരുത്തൽ ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 17:44, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], @[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] താങ്കൾ ആറുവർഷമായോ അറുപതുവർഷമായോ വിക്കിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. സംവാദം താളിൽ എഴുതിയത് എനിക്കിഷ്ടപ്പെടാത്തതല്ല ഇവിടത്തെ വിഷയം. താങ്കൾ അത്തരത്തിൽ സാമാന്യവൽക്കരിക്കേണ്ടതില്ല. താങ്കൾക്ക് വസ്തുതയായി തോന്നുന്നവയെല്ലാം ശരിയാകണമെന്നുമില്ല. തിരുത്തുകൾ വരുത്തണമെന്നുളളവർക്ക് മതിയായ റെഫറൻസുകൾ നല്കി തിരുത്തലുകൾ വരുത്താവുന്നതാണ് വിക്കിപീഡിയ. തിരുത്തുകൾ കാര്യഗൗരവമായിരിക്കണം. അല്ലാതെ ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവരെ മൂക്കുകയറിട്ടു നിയന്ത്രിക്കാൻ വേണ്ടിയാകരുത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:02, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] വിക്കിയിലെ ഒരു ഭാരവാഹിയായിരിക്കുന്നയാൾ മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക. തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും കാണിക്കാൻ വേണ്ടി തിരുത്തലുകൾ നടത്താതിരിക്കുക. എന്തായാലും നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് ഇതിലുള്ളതെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ കഴിഞ്ഞതിൽ വളരെ സന്തോഷം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:08, 7 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ മുകളിൽ പ്രയോഗിച്ച വാക്കുകൾ '''(തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും, നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് തുടങ്ങിയവ''') മറുപടി അർഹിക്കാത്തതിനാൽ അവഗണിക്കുന്നു. തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടിവന്ന സാഹചര്യം എന്ത് എന്ന് മുകളിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതിൽക്കൂടുതലൊന്നും പറയാനില്ല. //'''മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക'''// എന്ന താങ്കളുടെ ഉപദേശത്തിനും നന്ദി. ഈ സംവാദം താളിലെത്തുന്നവർ തീരുമാനിക്കട്ടെ, ആരുടെ വാക്കുകളാണ് അമാന്യമെന്ന്. നമസ്ക്കാരം --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] സംവാദം താളിലെത്തുന്നവരെ താങ്കൾ കൂട്ടുപിടിക്കണ്ട. താങ്കൾ താങ്കളുടെ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞാൽ മതി. തലക്കെട്ട് അനാവശ്യമായി വാശിയുടെയും താൻപോരിമയുടെയും പേരിൽ മാറ്റിക്കളിക്കുന്നത് ഒരുതരം അൽപ്പത്തരം തന്നെയാണ്. //തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടി വന്ന സാഹചര്യം // വ്യക്തമാക്കാൻ താങ്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 14:59, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയമുള്ളതിനാൽ ഇംഗ്ലീഷ് തലക്കെട്ടു തന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 15:32, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] ഹഹ ശ്രീ @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], ഇന്നലെ പറഞ്ഞതുകൊണ്ടായിരിക്കും പിന്താങ്ങികളെ ഇറക്കുമതി ചെയ്തുകൊണ്ടു വന്നത്. ഇതിൻ്റെയൊക്കെ വല്ല ആവശ്യവുമുണ്ടോ? അൽപ്പൻമാർക്ക് ഇതുതന്നെ പണി. സ്വയം വിദ്വാനെന്ന് വരുത്തി നടക്കുക. ശ്രീമതി @[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]], തലക്കെട്ടിൻ്റെ കാര്യം ഞാൻ മുകളിൽ വ്യക്തിമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. വെറുതെ പിന്താങ്ങൽ ജോലിക്കിറിങ്ങാതെ സ്വന്തം അഭിപ്രായങ്ങൾ പറയൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 02:11, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *ദയവായി [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971#ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ|'''ഇതുകൂടി''' കാണുക]] [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 04:06, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്ന അസുഖം ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ ആയിരിക്കാം, എന്നിരുന്നാലും bipolar disorder എന്ന അസുഖത്തിന്റെ "പേര്" എന്ന നിലയില് "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് മലയാളത്തിലെ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസുകളില് കാര്യമായി പരമാർശിക്കുന്നുണ്ടോ എന്ന ചോദ്യത്തിന് കൃത്യമായ ഉത്തരം നല്കുന്നതിനു പകരം അർഥം അങ്ങനെയാണെന്നുള്ള മറുപടി മാത്രമാണ് ഇതുവരെ തന്നിട്ടുള്ളത്. അർഥം അനുസരിച്ച് നല്കുന്നതും, എന്നാൽ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ കാര്യമായി പരമാർശിക്കപ്പെട്ടില്ലാത്തതുമായ തലക്കെട്ടുകൾ [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയ പ്രകാരം ഒഴിവാക്കപ്പെടും. // നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. //എന്ന് തലക്കെട്ട് തീരുമാനിച്ച താങ്കൾ മാത്രം മതിയാകില്ല. പകരം bipolar disorder എന്ന അസുഖത്തിന്റെ "പേര്" എന്ന നിലയില് "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് മലയാളത്തിലെ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസുകളില് കാര്യമായി പരമാർശിക്കുന്നുണ്ട് എന്നതിന് കൃത്യമായ "തെളിവ്" നൽകുക. സംവാദത്തിൽ ഇടപെടുന്ന വ്യക്തികളെ അൽപ്പൻമാർ എന്നൊക്കെയുള്ള ആക്ഷേപകരമായ പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്നതും മാന്യതയ്ക്ക് നിരക്കുന്നതല്ല എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:27, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) sk6x2cgoag4eeh8m1wcesjbl3zyhwnq 3763449 3763448 2022-08-09T04:29:25Z Ajeeshkumar4u 108239 wikitext text/x-wiki ==തലക്കെട്ട്== {{ping|User:Prabhakm1971}} Bipolar Disorder ൻ്റെ മലയാളമായി ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന വാക്ക് മറ്റ് ഏത് സ്രോതസ്സിൽ ആണ് പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ളത്? - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:07, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്നാൽ ഉന്മാദം, വിഷാദം എന്നീ രണ്ട് ധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറി വരുന്ന മാനസികാവസ്ഥയാണ് എന്നതിനാലാണ് അതിനെ ബൈപോളാർ എന്നു പറയുന്നത്. ഉന്മാദം വിഷാദം എന്നീ അവസ്ഥകളെയാണ് bipolar അഥവാ ഇരുധ്രുവങ്ങൾ എന്നു പറയുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:39, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) അർഥമല്ല ഞാൻ ചോദിച്ചത്.അർഥം അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ കൂടി "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരമായി മലയാളത്തിലെ വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ആ വാക്ക് വിക്കിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. അതാണ് വിക്കി നയം. ശാസ്ത്ര സംബന്ധിയായ വിഷയങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടാത്ത വാക്കുകളോ സ്വന്തമായി അർഥമറിഞ്ഞ് സൃഷ്ടിച്ച വാക്കുകളോ വിക്കിനയങ്ങൾക്ക് എതിരാണ്. പകരം മലയാളം വാക്ക് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് വാക്ക് തന്നെ മലയാളത്തിൽ കൊടുക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:00, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്ന് അതിനെ വിളിക്കുന്നത് ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 04:54, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :: {{ping|User:Prabhakm1971}} ഞാൻ പറഞ്ഞത് ഇനിയും താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലായില്ല എന്ന് തോന്നുന്നു. //ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ.// ഇത്തരം അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് എനിക്കോ താങ്കൾക്കോ ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരം "വിക്കിയിൽ" ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കാനാവില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ തലക്കെട്ട് മെഡിക്കൽ സമൂഹം ഒരു രോഗത്തിന് നൽകിയിരിക്കുന്ന പേര് ആണ്. അത് സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. അല്ലാതെ വിക്കിപീഡിയ താൾ എഴുതിയ ആൾ അല്ല ആ പേര് തീരുമാനിച്ചത്. അതു പോലെ, ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങളിൽ സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട മലയാളം പേര് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് പേര് തന്നെ നൽകണം എന്നതാണ് വിക്കി നയം. - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:48, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :::നിങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണ് പറയുന്നതെന്ന് മനസിലാകുന്നില്ല. അവകാശ വാദങ്ങളോ? എന്ത് അവകാശവാദം? കഴിഞ്ഞ പത്തുമുപ്പത് കൊല്ലമായി മനശാസ്ത്രവിഷയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മെഡിക്കൽ സമൂഹം രോഗത്തിന് നല്കിയിരിക്കുന്ന പേരോ? അതെവിടന്നാ താങ്കൾക്ക് കിട്ടിയത്? താങ്കളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ താങ്കൾ പറയുന്ന ന്യായം മാത്രമായേ തോന്നുന്നുളളു. ബൈപോളാർ എന്നു പറഞ്ഞാൽ ഇരു ധ്രുവങ്ങളിലുളള എന്ന് അർത്ഥം. അത് അപ്രകാരം എഴുതിയത് വായിക്കുന്നവർക്ക് മനസിലാകാൻ വേണ്ടിയാണ്. എഴുതുന്ന ആൾക്കാരെ പരിഹസിക്കുന്ന രീതിയിലുളള ഇത്തരം ആൾക്കാർ ഇതിൽ ഉണ്ടെന്നറിഞ്ഞെങ്കിൽ ഞാൻ എന്റെ സമയം വെറുതെ ഇതിൽ പാഴാക്കില്ലായിരുന്നു. എന്തായാലും ഞാൻ വിക്കിഎഴുത്ത് നിർത്തുന്നു. നിങ്ങളുടെ തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കലിന് മറുപടിയെഴുതാൻ എനിക്ക് സമയമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 15:07, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ഇവിടെ ആരും ആരെയും പരിഹസിച്ചിട്ടില്ല. വിക്കിപീഡിയക്ക് താങ്കൾ നൽകിയ സംഭാവനകളെ വില കുറച്ചു കണ്ടിട്ടുമില്ല. വിക്കി നയപ്രകാരം ഒരു രോഗത്തിൻ്റെ പേര് ലേഖനം എഴുതുന്നയാൾക്ക് സ്വയം പരിഭാഷപ്പെടുത്തി നൽകാനാവില്ല. വിക്കിപീഡിയ ഒരു വിജ്ഞാനകോശം ആയതിനാൽ മറ്റിടങ്ങളിൽ ആ പേര് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ടാവണം എന്ന് നിർബന്ധമാണ്. അത് മാത്രമേ ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 15:55, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്നാൽ ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ എന്ന് ധാരാളം ഇടങ്ങളിൽ പരാർമർശിച്ചിട്ടുളള വിവരം ഞാൻ മുകളിൽ പറഞ്ഞിട്ടും താങ്കൾ അതു തന്നെ ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനങ്ങൾ ധാരാളമായി വിക്കിപീഡിയിൽ ഞാൻ വായിക്കുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് വിക്കി എന്താണെന്നൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. രോഗത്തിന്റെ പേര് chronic cough എന്നാണെങ്കിൽ അതിന് മലയാളത്തിൽ ക്രോണിക് കഫ് എന്നുതന്നെ എഴുതിയെന്നുവരില്ല. ചിലർ വിട്ടുമാറാത്ത ചുമ എന്നെഴുതും ചിലർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമ എന്നാകും എഴുതുക. വായിക്കുന്നയാൾക്ക് മനസിലാക്കാൻ വേണ്ടി ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവർ സൗകര്യപൂർവ്വം എഴുതും. നിങ്ങളുടെ വിമർശനത്തിൽ യാതൊരു ന്യായവും കാണാൻ കഴിയുന്നില്ല. വിക്കിലേഖനങ്ങളെ പരിപോഷപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയിൽ ആരോഗ്യകരമായി വിമർശനങ്ങൾ നടത്തൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:22, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, സംവാദം താളിൽ ഒരു സംശയമുന്നയിക്കുന്നതും വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ്. അത് പരിഹാസമായി കാണേണ്ടതില്ല. ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ? --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:46, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] *:വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ് എന്നൊക്കെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതില്ല. അതൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. ഇവിടെ അതല്ലല്ലോ പ്രശ്നം. തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല. മുകളിൽ ഞാൻ വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. താങ്കളുടെ "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്ന പ്രസ്ഥാവന അരോചകം തന്നെ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 23:49, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::*പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കളുടെ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ പ്രശ്നം മനസ്സിലാകുന്നില്ല. "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്നല്ല, '''ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ?''' എന്നാണ് ഞാൻ മുകളിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. ഇതിലെവിടെയാണ് അരോചകധ്വനി? ഇനി, തലക്കെട്ട് മാറ്റം അനിവാര്യമായതെന്തുകൊണ്ട് എന്നു കാണുക. [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%87%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5 ഇരുധ്രുവ മാനസികാവസ്ഥ] എന്ന തലക്കെട്ടിനും [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B5%BC+%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%BC ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ] എന്നതിനും ഗൂഗിൾ സെർച്ചിൽ ലഭിക്കുന്ന ഫലം എന്താണെന്ന് നോക്കിയാൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാവും. താങ്കൾ നൽകിയ തലക്കെട്ട് തിരിച്ചുവിടലായി നൽകിയിട്ടുമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായമുണ്ടാകാം, അതിന്, //'''തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.'''// എന്നൊക്കെ മറുപടിയെഴുതുന്നത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. അത് വിക്കിനയവുമല്ല. നല്ല തിരുത്തലുകളുമായി തുടരാനാവട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:45, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) : @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] എന്തായാലും എനിക്ക് വ്യക്തമായില്ല. എനിക്കെന്നല്ല, സാമാന്യബുദ്ധിയുളള ആർക്കും നിങ്ങൾ പറയുന്നത് അംഗീകരിക്കാനാകുന്നതുമല്ല. കുറഞ്ഞപക്ഷം ഗൂഗീൾ സർച്ച് ആണ് ആധികാരികരേഖയെന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് സ്വയം പരിഹാസ്യരാകാതിരിക്കാനെങ്കിലും ശ്രമിക്കൂ. ''' //തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.// ''' എന്നത് വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടോടുകൂടിത്തന്നെയാണ് ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുളളത്. താങ്കൾക്ക് അത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടാത്തത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. മനശാസ്ത്രവിഷയത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാവുന്നവർ ആരെങ്കിലും വ്യക്തമായ റഫറൻസുകൾ രേഖപ്പെടുത്തി തിരുത്തലുകൾ വരുത്തട്ടെ. അല്ലാതെ തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 12:07, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, വളരെ പ്രകോപിതനായും പരസ്പര ബഹുമാനമില്ലാതേയും താങ്കൾ നൽകുന്ന മറുപടികൾ ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയന് ഉചിതമാണോ എന്ന് സ്വയം വിലയിരുത്തുക.. വായനക്കാർ വിക്കിപീഡിയയിലെത്തുന്നത് സെർച്ച് എഞ്ചിൻ വഴി തന്നെയാണ്. അങ്ങനെ ലേഖനങ്ങൾ ലഭ്യമാവണമെങ്കിൽ, പ്രയോഗത്തിലുള്ള തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കണമെന്നേ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ. //തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ.// എന്ന് താങ്കൾ ആവർത്തിച്ചുപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലൊരു അന്തരീക്ഷമല്ല ഉണ്ടാക്കുന്നത് എന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകളിൽ എങ്ങനെയെഴുതണമെന്ന് ഇവിടെക്കാണാം]]. പ്രതികരണത്തിന് നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:17, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] താങ്കൾ ഒരു വശം മാത്രം ദർശിക്കുന്ന കണ്ണാടിയാണ് ധരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നു തോന്നുന്നു. ബഹുമാനം അർഹിക്കുന്ന രീതിയിൽ സംവദിച്ചാൽ മാത്രമേ അത് ലഭിക്കൂ. സംവാദം താളുകൾ എങ്ങനെ എഴുതണം എന്ന ചിട്ടകൾ ഞാൻ മാത്രം പാലിച്ചാൽ പോരല്ലോ. ലേഖനത്തിന്റെ തലക്കെട്ടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യം ഞാൻ വിശദമാക്കിയിട്ടും സ്വന്തം വാദഗതികളെ ന്യായികരിക്കാൻ മാത്രമുളള പൊളളയായ വാദങ്ങൾ പിന്നെയും നിരത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നാൽ അതിനുളള മറുപടി കുറിക്കാതെ നിർവ്വാഹമില്ല. അന്തരീക്ഷം നന്നാകണമെങ്കിൽ എല്ലാവരും ഒരുപോലെ ശ്രമിക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:24, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ പരാമർശിച്ചവിധത്തിലുള്ള പ്രത്യേക കണ്ണാടിയൊന്നും വച്ചല്ല, കഴിഞ്ഞ ആരുവർഷമായി ഇവിടെ സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. നിരവധിപ്പേരുടെ സംവാദം താളിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എന്റെ സംവാദം താളിൽ മറ്റനേകം പേരും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എല്ലാം നമുക്കിഷ്ടപ്പെട്ടതാവണമെന്നില്ല. എന്നാൽ, വാദഗതികളിലെ വസ്തുതകളെ അംഗീകരിക്കുക എന്നതാണ് ഞാൻ പാലിക്കുന്നത്. അത് മറ്റുള്ളവർ അംഗീകരിക്കണമെന്ന് എനിക്ക് വാശിയൊന്നുമില്ല. // പൊളളയായ വാദങ്ങൾ // ഞാനും [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|അജീഷ്കുമാറും]] നടത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നുവെങ്കിൽ, അക്കാര്യം, [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്|മറ്റ് കാര്യനിർവ്വാഹകരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്]]. ഞാനീ ചർച്ച അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. ശുഭകരമായ വിക്കിതിരുത്തൽ ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 17:44, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], @[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] താങ്കൾ ആറുവർഷമായോ അറുപതുവർഷമായോ വിക്കിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. സംവാദം താളിൽ എഴുതിയത് എനിക്കിഷ്ടപ്പെടാത്തതല്ല ഇവിടത്തെ വിഷയം. താങ്കൾ അത്തരത്തിൽ സാമാന്യവൽക്കരിക്കേണ്ടതില്ല. താങ്കൾക്ക് വസ്തുതയായി തോന്നുന്നവയെല്ലാം ശരിയാകണമെന്നുമില്ല. തിരുത്തുകൾ വരുത്തണമെന്നുളളവർക്ക് മതിയായ റെഫറൻസുകൾ നല്കി തിരുത്തലുകൾ വരുത്താവുന്നതാണ് വിക്കിപീഡിയ. തിരുത്തുകൾ കാര്യഗൗരവമായിരിക്കണം. അല്ലാതെ ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവരെ മൂക്കുകയറിട്ടു നിയന്ത്രിക്കാൻ വേണ്ടിയാകരുത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:02, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] വിക്കിയിലെ ഒരു ഭാരവാഹിയായിരിക്കുന്നയാൾ മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക. തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും കാണിക്കാൻ വേണ്ടി തിരുത്തലുകൾ നടത്താതിരിക്കുക. എന്തായാലും നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് ഇതിലുള്ളതെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ കഴിഞ്ഞതിൽ വളരെ സന്തോഷം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:08, 7 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ മുകളിൽ പ്രയോഗിച്ച വാക്കുകൾ '''(തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും, നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് തുടങ്ങിയവ''') മറുപടി അർഹിക്കാത്തതിനാൽ അവഗണിക്കുന്നു. തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടിവന്ന സാഹചര്യം എന്ത് എന്ന് മുകളിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതിൽക്കൂടുതലൊന്നും പറയാനില്ല. //'''മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക'''// എന്ന താങ്കളുടെ ഉപദേശത്തിനും നന്ദി. ഈ സംവാദം താളിലെത്തുന്നവർ തീരുമാനിക്കട്ടെ, ആരുടെ വാക്കുകളാണ് അമാന്യമെന്ന്. നമസ്ക്കാരം --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] സംവാദം താളിലെത്തുന്നവരെ താങ്കൾ കൂട്ടുപിടിക്കണ്ട. താങ്കൾ താങ്കളുടെ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞാൽ മതി. തലക്കെട്ട് അനാവശ്യമായി വാശിയുടെയും താൻപോരിമയുടെയും പേരിൽ മാറ്റിക്കളിക്കുന്നത് ഒരുതരം അൽപ്പത്തരം തന്നെയാണ്. //തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടി വന്ന സാഹചര്യം // വ്യക്തമാക്കാൻ താങ്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 14:59, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയമുള്ളതിനാൽ ഇംഗ്ലീഷ് തലക്കെട്ടു തന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 15:32, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] ഹഹ ശ്രീ @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], ഇന്നലെ പറഞ്ഞതുകൊണ്ടായിരിക്കും പിന്താങ്ങികളെ ഇറക്കുമതി ചെയ്തുകൊണ്ടു വന്നത്. ഇതിൻ്റെയൊക്കെ വല്ല ആവശ്യവുമുണ്ടോ? അൽപ്പൻമാർക്ക് ഇതുതന്നെ പണി. സ്വയം വിദ്വാനെന്ന് വരുത്തി നടക്കുക. ശ്രീമതി @[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]], തലക്കെട്ടിൻ്റെ കാര്യം ഞാൻ മുകളിൽ വ്യക്തിമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. വെറുതെ പിന്താങ്ങൽ ജോലിക്കിറിങ്ങാതെ സ്വന്തം അഭിപ്രായങ്ങൾ പറയൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 02:11, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *ദയവായി [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971#ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ|'''ഇതുകൂടി''' കാണുക]] [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 04:06, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്ന അസുഖം ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ ആയിരിക്കാം, എന്നിരുന്നാലും bipolar disorder എന്ന അസുഖത്തിന്റെ "പേര്" എന്ന നിലയില് "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് മലയാളത്തിലെ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസുകളില് കാര്യമായി പരമാർശിക്കുന്നുണ്ടോ എന്ന ചോദ്യത്തിന് കൃത്യമായ ഉത്തരം നല്കുന്നതിനു പകരം അർഥം അങ്ങനെയാണെന്നുള്ള മറുപടി മാത്രമാണ് ഇതുവരെ തന്നിട്ടുള്ളത്. അർഥം അനുസരിച്ച് നല്കുന്നതും, എന്നാൽ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ കാര്യമായി പരമാർശിക്കപ്പെട്ടില്ലാത്തതുമായ തലക്കെട്ടുകൾ [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയ പ്രകാരം ഒഴിവാക്കപ്പെടും. // നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. //എന്ന് തലക്കെട്ട് തീരുമാനിച്ച താങ്കൾ പറഞ്ഞതു കൊണ്ട് മാത്രം മതിയാകില്ല. പകരം bipolar disorder എന്ന അസുഖത്തിന്റെ "പേര്" എന്ന നിലയില് "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് മലയാളത്തിലെ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസുകളില് കാര്യമായി പരമാർശിക്കുന്നുണ്ട് എന്നതിന് കൃത്യമായ "തെളിവ്" നൽകുക. സംവാദത്തിൽ ഇടപെടുന്ന വ്യക്തികളെ അൽപ്പൻമാർ എന്നൊക്കെയുള്ള ആക്ഷേപകരമായ പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്നതും മാന്യതയ്ക്ക് നിരക്കുന്നതല്ല എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:27, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 6yt83e2pql2acmlkyeadbgwg18oy7rm 3763451 3763449 2022-08-09T04:56:23Z Meenakshi nandhini 99060 /* തലക്കെട്ട് */ wikitext text/x-wiki ==തലക്കെട്ട്== {{ping|User:Prabhakm1971}} Bipolar Disorder ൻ്റെ മലയാളമായി ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന വാക്ക് മറ്റ് ഏത് സ്രോതസ്സിൽ ആണ് പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ളത്? - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:07, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്നാൽ ഉന്മാദം, വിഷാദം എന്നീ രണ്ട് ധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറി വരുന്ന മാനസികാവസ്ഥയാണ് എന്നതിനാലാണ് അതിനെ ബൈപോളാർ എന്നു പറയുന്നത്. ഉന്മാദം വിഷാദം എന്നീ അവസ്ഥകളെയാണ് bipolar അഥവാ ഇരുധ്രുവങ്ങൾ എന്നു പറയുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:39, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) അർഥമല്ല ഞാൻ ചോദിച്ചത്.അർഥം അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ കൂടി "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരമായി മലയാളത്തിലെ വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ആ വാക്ക് വിക്കിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. അതാണ് വിക്കി നയം. ശാസ്ത്ര സംബന്ധിയായ വിഷയങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടാത്ത വാക്കുകളോ സ്വന്തമായി അർഥമറിഞ്ഞ് സൃഷ്ടിച്ച വാക്കുകളോ വിക്കിനയങ്ങൾക്ക് എതിരാണ്. പകരം മലയാളം വാക്ക് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് വാക്ക് തന്നെ മലയാളത്തിൽ കൊടുക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:00, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്ന് അതിനെ വിളിക്കുന്നത് ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 04:54, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :: {{ping|User:Prabhakm1971}} ഞാൻ പറഞ്ഞത് ഇനിയും താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലായില്ല എന്ന് തോന്നുന്നു. //ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ.// ഇത്തരം അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് എനിക്കോ താങ്കൾക്കോ ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരം "വിക്കിയിൽ" ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കാനാവില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ തലക്കെട്ട് മെഡിക്കൽ സമൂഹം ഒരു രോഗത്തിന് നൽകിയിരിക്കുന്ന പേര് ആണ്. അത് സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. അല്ലാതെ വിക്കിപീഡിയ താൾ എഴുതിയ ആൾ അല്ല ആ പേര് തീരുമാനിച്ചത്. അതു പോലെ, ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങളിൽ സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട മലയാളം പേര് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് പേര് തന്നെ നൽകണം എന്നതാണ് വിക്കി നയം. - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:48, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :::നിങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണ് പറയുന്നതെന്ന് മനസിലാകുന്നില്ല. അവകാശ വാദങ്ങളോ? എന്ത് അവകാശവാദം? കഴിഞ്ഞ പത്തുമുപ്പത് കൊല്ലമായി മനശാസ്ത്രവിഷയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മെഡിക്കൽ സമൂഹം രോഗത്തിന് നല്കിയിരിക്കുന്ന പേരോ? അതെവിടന്നാ താങ്കൾക്ക് കിട്ടിയത്? താങ്കളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ താങ്കൾ പറയുന്ന ന്യായം മാത്രമായേ തോന്നുന്നുളളു. ബൈപോളാർ എന്നു പറഞ്ഞാൽ ഇരു ധ്രുവങ്ങളിലുളള എന്ന് അർത്ഥം. അത് അപ്രകാരം എഴുതിയത് വായിക്കുന്നവർക്ക് മനസിലാകാൻ വേണ്ടിയാണ്. എഴുതുന്ന ആൾക്കാരെ പരിഹസിക്കുന്ന രീതിയിലുളള ഇത്തരം ആൾക്കാർ ഇതിൽ ഉണ്ടെന്നറിഞ്ഞെങ്കിൽ ഞാൻ എന്റെ സമയം വെറുതെ ഇതിൽ പാഴാക്കില്ലായിരുന്നു. എന്തായാലും ഞാൻ വിക്കിഎഴുത്ത് നിർത്തുന്നു. നിങ്ങളുടെ തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കലിന് മറുപടിയെഴുതാൻ എനിക്ക് സമയമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 15:07, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ഇവിടെ ആരും ആരെയും പരിഹസിച്ചിട്ടില്ല. വിക്കിപീഡിയക്ക് താങ്കൾ നൽകിയ സംഭാവനകളെ വില കുറച്ചു കണ്ടിട്ടുമില്ല. വിക്കി നയപ്രകാരം ഒരു രോഗത്തിൻ്റെ പേര് ലേഖനം എഴുതുന്നയാൾക്ക് സ്വയം പരിഭാഷപ്പെടുത്തി നൽകാനാവില്ല. വിക്കിപീഡിയ ഒരു വിജ്ഞാനകോശം ആയതിനാൽ മറ്റിടങ്ങളിൽ ആ പേര് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ടാവണം എന്ന് നിർബന്ധമാണ്. അത് മാത്രമേ ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 15:55, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്നാൽ ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ എന്ന് ധാരാളം ഇടങ്ങളിൽ പരാർമർശിച്ചിട്ടുളള വിവരം ഞാൻ മുകളിൽ പറഞ്ഞിട്ടും താങ്കൾ അതു തന്നെ ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനങ്ങൾ ധാരാളമായി വിക്കിപീഡിയിൽ ഞാൻ വായിക്കുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് വിക്കി എന്താണെന്നൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. രോഗത്തിന്റെ പേര് chronic cough എന്നാണെങ്കിൽ അതിന് മലയാളത്തിൽ ക്രോണിക് കഫ് എന്നുതന്നെ എഴുതിയെന്നുവരില്ല. ചിലർ വിട്ടുമാറാത്ത ചുമ എന്നെഴുതും ചിലർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമ എന്നാകും എഴുതുക. വായിക്കുന്നയാൾക്ക് മനസിലാക്കാൻ വേണ്ടി ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവർ സൗകര്യപൂർവ്വം എഴുതും. നിങ്ങളുടെ വിമർശനത്തിൽ യാതൊരു ന്യായവും കാണാൻ കഴിയുന്നില്ല. വിക്കിലേഖനങ്ങളെ പരിപോഷപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയിൽ ആരോഗ്യകരമായി വിമർശനങ്ങൾ നടത്തൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:22, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, സംവാദം താളിൽ ഒരു സംശയമുന്നയിക്കുന്നതും വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ്. അത് പരിഹാസമായി കാണേണ്ടതില്ല. ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ? --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:46, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] *:വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ് എന്നൊക്കെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതില്ല. അതൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. ഇവിടെ അതല്ലല്ലോ പ്രശ്നം. തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല. മുകളിൽ ഞാൻ വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. താങ്കളുടെ "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്ന പ്രസ്ഥാവന അരോചകം തന്നെ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 23:49, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::*പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കളുടെ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ പ്രശ്നം മനസ്സിലാകുന്നില്ല. "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്നല്ല, '''ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ?''' എന്നാണ് ഞാൻ മുകളിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. ഇതിലെവിടെയാണ് അരോചകധ്വനി? ഇനി, തലക്കെട്ട് മാറ്റം അനിവാര്യമായതെന്തുകൊണ്ട് എന്നു കാണുക. [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%87%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5 ഇരുധ്രുവ മാനസികാവസ്ഥ] എന്ന തലക്കെട്ടിനും [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B5%BC+%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%BC ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ] എന്നതിനും ഗൂഗിൾ സെർച്ചിൽ ലഭിക്കുന്ന ഫലം എന്താണെന്ന് നോക്കിയാൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാവും. താങ്കൾ നൽകിയ തലക്കെട്ട് തിരിച്ചുവിടലായി നൽകിയിട്ടുമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായമുണ്ടാകാം, അതിന്, //'''തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.'''// എന്നൊക്കെ മറുപടിയെഴുതുന്നത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. അത് വിക്കിനയവുമല്ല. നല്ല തിരുത്തലുകളുമായി തുടരാനാവട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:45, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) : @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] എന്തായാലും എനിക്ക് വ്യക്തമായില്ല. എനിക്കെന്നല്ല, സാമാന്യബുദ്ധിയുളള ആർക്കും നിങ്ങൾ പറയുന്നത് അംഗീകരിക്കാനാകുന്നതുമല്ല. കുറഞ്ഞപക്ഷം ഗൂഗീൾ സർച്ച് ആണ് ആധികാരികരേഖയെന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് സ്വയം പരിഹാസ്യരാകാതിരിക്കാനെങ്കിലും ശ്രമിക്കൂ. ''' //തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.// ''' എന്നത് വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടോടുകൂടിത്തന്നെയാണ് ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുളളത്. താങ്കൾക്ക് അത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടാത്തത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. മനശാസ്ത്രവിഷയത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാവുന്നവർ ആരെങ്കിലും വ്യക്തമായ റഫറൻസുകൾ രേഖപ്പെടുത്തി തിരുത്തലുകൾ വരുത്തട്ടെ. അല്ലാതെ തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 12:07, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, വളരെ പ്രകോപിതനായും പരസ്പര ബഹുമാനമില്ലാതേയും താങ്കൾ നൽകുന്ന മറുപടികൾ ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയന് ഉചിതമാണോ എന്ന് സ്വയം വിലയിരുത്തുക.. വായനക്കാർ വിക്കിപീഡിയയിലെത്തുന്നത് സെർച്ച് എഞ്ചിൻ വഴി തന്നെയാണ്. അങ്ങനെ ലേഖനങ്ങൾ ലഭ്യമാവണമെങ്കിൽ, പ്രയോഗത്തിലുള്ള തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കണമെന്നേ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ. //തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ.// എന്ന് താങ്കൾ ആവർത്തിച്ചുപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലൊരു അന്തരീക്ഷമല്ല ഉണ്ടാക്കുന്നത് എന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകളിൽ എങ്ങനെയെഴുതണമെന്ന് ഇവിടെക്കാണാം]]. പ്രതികരണത്തിന് നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:17, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] താങ്കൾ ഒരു വശം മാത്രം ദർശിക്കുന്ന കണ്ണാടിയാണ് ധരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നു തോന്നുന്നു. ബഹുമാനം അർഹിക്കുന്ന രീതിയിൽ സംവദിച്ചാൽ മാത്രമേ അത് ലഭിക്കൂ. സംവാദം താളുകൾ എങ്ങനെ എഴുതണം എന്ന ചിട്ടകൾ ഞാൻ മാത്രം പാലിച്ചാൽ പോരല്ലോ. ലേഖനത്തിന്റെ തലക്കെട്ടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യം ഞാൻ വിശദമാക്കിയിട്ടും സ്വന്തം വാദഗതികളെ ന്യായികരിക്കാൻ മാത്രമുളള പൊളളയായ വാദങ്ങൾ പിന്നെയും നിരത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നാൽ അതിനുളള മറുപടി കുറിക്കാതെ നിർവ്വാഹമില്ല. അന്തരീക്ഷം നന്നാകണമെങ്കിൽ എല്ലാവരും ഒരുപോലെ ശ്രമിക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:24, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ പരാമർശിച്ചവിധത്തിലുള്ള പ്രത്യേക കണ്ണാടിയൊന്നും വച്ചല്ല, കഴിഞ്ഞ ആരുവർഷമായി ഇവിടെ സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. നിരവധിപ്പേരുടെ സംവാദം താളിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എന്റെ സംവാദം താളിൽ മറ്റനേകം പേരും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എല്ലാം നമുക്കിഷ്ടപ്പെട്ടതാവണമെന്നില്ല. എന്നാൽ, വാദഗതികളിലെ വസ്തുതകളെ അംഗീകരിക്കുക എന്നതാണ് ഞാൻ പാലിക്കുന്നത്. അത് മറ്റുള്ളവർ അംഗീകരിക്കണമെന്ന് എനിക്ക് വാശിയൊന്നുമില്ല. // പൊളളയായ വാദങ്ങൾ // ഞാനും [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|അജീഷ്കുമാറും]] നടത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നുവെങ്കിൽ, അക്കാര്യം, [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്|മറ്റ് കാര്യനിർവ്വാഹകരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്]]. ഞാനീ ചർച്ച അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. ശുഭകരമായ വിക്കിതിരുത്തൽ ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 17:44, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], @[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] താങ്കൾ ആറുവർഷമായോ അറുപതുവർഷമായോ വിക്കിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. സംവാദം താളിൽ എഴുതിയത് എനിക്കിഷ്ടപ്പെടാത്തതല്ല ഇവിടത്തെ വിഷയം. താങ്കൾ അത്തരത്തിൽ സാമാന്യവൽക്കരിക്കേണ്ടതില്ല. താങ്കൾക്ക് വസ്തുതയായി തോന്നുന്നവയെല്ലാം ശരിയാകണമെന്നുമില്ല. തിരുത്തുകൾ വരുത്തണമെന്നുളളവർക്ക് മതിയായ റെഫറൻസുകൾ നല്കി തിരുത്തലുകൾ വരുത്താവുന്നതാണ് വിക്കിപീഡിയ. തിരുത്തുകൾ കാര്യഗൗരവമായിരിക്കണം. അല്ലാതെ ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവരെ മൂക്കുകയറിട്ടു നിയന്ത്രിക്കാൻ വേണ്ടിയാകരുത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:02, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] വിക്കിയിലെ ഒരു ഭാരവാഹിയായിരിക്കുന്നയാൾ മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക. തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും കാണിക്കാൻ വേണ്ടി തിരുത്തലുകൾ നടത്താതിരിക്കുക. എന്തായാലും നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് ഇതിലുള്ളതെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ കഴിഞ്ഞതിൽ വളരെ സന്തോഷം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:08, 7 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ മുകളിൽ പ്രയോഗിച്ച വാക്കുകൾ '''(തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും, നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് തുടങ്ങിയവ''') മറുപടി അർഹിക്കാത്തതിനാൽ അവഗണിക്കുന്നു. തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടിവന്ന സാഹചര്യം എന്ത് എന്ന് മുകളിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതിൽക്കൂടുതലൊന്നും പറയാനില്ല. //'''മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക'''// എന്ന താങ്കളുടെ ഉപദേശത്തിനും നന്ദി. ഈ സംവാദം താളിലെത്തുന്നവർ തീരുമാനിക്കട്ടെ, ആരുടെ വാക്കുകളാണ് അമാന്യമെന്ന്. നമസ്ക്കാരം --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] സംവാദം താളിലെത്തുന്നവരെ താങ്കൾ കൂട്ടുപിടിക്കണ്ട. താങ്കൾ താങ്കളുടെ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞാൽ മതി. തലക്കെട്ട് അനാവശ്യമായി വാശിയുടെയും താൻപോരിമയുടെയും പേരിൽ മാറ്റിക്കളിക്കുന്നത് ഒരുതരം അൽപ്പത്തരം തന്നെയാണ്. //തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടി വന്ന സാഹചര്യം // വ്യക്തമാക്കാൻ താങ്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 14:59, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയമുള്ളതിനാൽ ഇംഗ്ലീഷ് തലക്കെട്ടു തന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 15:32, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] ഹഹ ശ്രീ @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], ഇന്നലെ പറഞ്ഞതുകൊണ്ടായിരിക്കും പിന്താങ്ങികളെ ഇറക്കുമതി ചെയ്തുകൊണ്ടു വന്നത്. ഇതിൻ്റെയൊക്കെ വല്ല ആവശ്യവുമുണ്ടോ? അൽപ്പൻമാർക്ക് ഇതുതന്നെ പണി. സ്വയം വിദ്വാനെന്ന് വരുത്തി നടക്കുക. ശ്രീമതി @[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]], തലക്കെട്ടിൻ്റെ കാര്യം ഞാൻ മുകളിൽ വ്യക്തിമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. വെറുതെ പിന്താങ്ങൽ ജോലിക്കിറിങ്ങാതെ സ്വന്തം അഭിപ്രായങ്ങൾ പറയൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 02:11, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *ദയവായി [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971#ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ|'''ഇതുകൂടി''' കാണുക]] [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 04:06, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്ന അസുഖം ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ ആയിരിക്കാം, എന്നിരുന്നാലും bipolar disorder എന്ന അസുഖത്തിന്റെ "പേര്" എന്ന നിലയില് "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് മലയാളത്തിലെ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസുകളില് കാര്യമായി പരമാർശിക്കുന്നുണ്ടോ എന്ന ചോദ്യത്തിന് കൃത്യമായ ഉത്തരം നല്കുന്നതിനു പകരം അർഥം അങ്ങനെയാണെന്നുള്ള മറുപടി മാത്രമാണ് ഇതുവരെ തന്നിട്ടുള്ളത്. അർഥം അനുസരിച്ച് നല്കുന്നതും, എന്നാൽ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ കാര്യമായി പരമാർശിക്കപ്പെട്ടില്ലാത്തതുമായ തലക്കെട്ടുകൾ [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയ പ്രകാരം ഒഴിവാക്കപ്പെടും. // നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. //എന്ന് തലക്കെട്ട് തീരുമാനിച്ച താങ്കൾ പറഞ്ഞതു കൊണ്ട് മാത്രം മതിയാകില്ല. പകരം bipolar disorder എന്ന അസുഖത്തിന്റെ "പേര്" എന്ന നിലയില് "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് മലയാളത്തിലെ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസുകളില് കാര്യമായി പരമാർശിക്കുന്നുണ്ട് എന്നതിന് കൃത്യമായ "തെളിവ്" നൽകുക. സംവാദത്തിൽ ഇടപെടുന്ന വ്യക്തികളെ അൽപ്പൻമാർ എന്നൊക്കെയുള്ള ആക്ഷേപകരമായ പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്നതും മാന്യതയ്ക്ക് നിരക്കുന്നതല്ല എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:27, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) {{ping|Prabhakm1971}} സംവാദം താളുകളുടെ ഉദ്ദേശം വിനയത്തോടും ബഹുമാനത്തോടുമുള്ള ആശയവിനിമയമാണ് [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] എന്നത് വിക്കിപീഡിയയുടെ മൂന്ന് അടിസ്ഥാന നയങ്ങളിലൊന്നാണ്. സ്വന്തം ആശയങ്ങൾ മറ്റുള്ളവരിൽ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നതുപോലെ സംവദിക്കാതിരിക്കുക. മറ്റുള്ളവരെ തെറ്റായി പ്രതിനിധാനം ചെയ്യരുത്. ഇവ വിക്കിമാർഗ്ഗരേഖകളാണ്. പരസ്പരവിശ്വാസത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കുക എന്നത് വിക്കിപീഡിയയുടെ അടിസ്ഥാനതത്ത്വങ്ങളിലൊന്നാണ്. ശുഭപ്രതീക്ഷയോടെ താങ്കൾ തുടർന്നും നല്ല തിരുത്തലുകൾ നടത്തുമെന്ന വിശ്വാസത്തോടെ നല്ലൊരു വിക്കിഅനുഭവം ആശംസിച്ചുകൊണ്ട്.........--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 04:55, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) opytgx31x100b4ks63i3lkzmwphyofv 3763452 3763451 2022-08-09T04:59:04Z Meenakshi nandhini 99060 /* തലക്കെട്ട് */ wikitext text/x-wiki ==തലക്കെട്ട്== {{ping|User:Prabhakm1971}} Bipolar Disorder ൻ്റെ മലയാളമായി ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന വാക്ക് മറ്റ് ഏത് സ്രോതസ്സിൽ ആണ് പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ളത്? - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:07, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്നാൽ ഉന്മാദം, വിഷാദം എന്നീ രണ്ട് ധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറി വരുന്ന മാനസികാവസ്ഥയാണ് എന്നതിനാലാണ് അതിനെ ബൈപോളാർ എന്നു പറയുന്നത്. ഉന്മാദം വിഷാദം എന്നീ അവസ്ഥകളെയാണ് bipolar അഥവാ ഇരുധ്രുവങ്ങൾ എന്നു പറയുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:39, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) അർഥമല്ല ഞാൻ ചോദിച്ചത്.അർഥം അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ കൂടി "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരമായി മലയാളത്തിലെ വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ആ വാക്ക് വിക്കിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. അതാണ് വിക്കി നയം. ശാസ്ത്ര സംബന്ധിയായ വിഷയങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടാത്ത വാക്കുകളോ സ്വന്തമായി അർഥമറിഞ്ഞ് സൃഷ്ടിച്ച വാക്കുകളോ വിക്കിനയങ്ങൾക്ക് എതിരാണ്. പകരം മലയാളം വാക്ക് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് വാക്ക് തന്നെ മലയാളത്തിൽ കൊടുക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:00, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്ന് അതിനെ വിളിക്കുന്നത് ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 04:54, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :: {{ping|User:Prabhakm1971}} ഞാൻ പറഞ്ഞത് ഇനിയും താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലായില്ല എന്ന് തോന്നുന്നു. //ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ.// ഇത്തരം അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് എനിക്കോ താങ്കൾക്കോ ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരം "വിക്കിയിൽ" ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കാനാവില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ തലക്കെട്ട് മെഡിക്കൽ സമൂഹം ഒരു രോഗത്തിന് നൽകിയിരിക്കുന്ന പേര് ആണ്. അത് സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. അല്ലാതെ വിക്കിപീഡിയ താൾ എഴുതിയ ആൾ അല്ല ആ പേര് തീരുമാനിച്ചത്. അതു പോലെ, ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങളിൽ സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട മലയാളം പേര് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് പേര് തന്നെ നൽകണം എന്നതാണ് വിക്കി നയം. - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:48, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :::നിങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണ് പറയുന്നതെന്ന് മനസിലാകുന്നില്ല. അവകാശ വാദങ്ങളോ? എന്ത് അവകാശവാദം? കഴിഞ്ഞ പത്തുമുപ്പത് കൊല്ലമായി മനശാസ്ത്രവിഷയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മെഡിക്കൽ സമൂഹം രോഗത്തിന് നല്കിയിരിക്കുന്ന പേരോ? അതെവിടന്നാ താങ്കൾക്ക് കിട്ടിയത്? താങ്കളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ താങ്കൾ പറയുന്ന ന്യായം മാത്രമായേ തോന്നുന്നുളളു. ബൈപോളാർ എന്നു പറഞ്ഞാൽ ഇരു ധ്രുവങ്ങളിലുളള എന്ന് അർത്ഥം. അത് അപ്രകാരം എഴുതിയത് വായിക്കുന്നവർക്ക് മനസിലാകാൻ വേണ്ടിയാണ്. എഴുതുന്ന ആൾക്കാരെ പരിഹസിക്കുന്ന രീതിയിലുളള ഇത്തരം ആൾക്കാർ ഇതിൽ ഉണ്ടെന്നറിഞ്ഞെങ്കിൽ ഞാൻ എന്റെ സമയം വെറുതെ ഇതിൽ പാഴാക്കില്ലായിരുന്നു. എന്തായാലും ഞാൻ വിക്കിഎഴുത്ത് നിർത്തുന്നു. നിങ്ങളുടെ തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കലിന് മറുപടിയെഴുതാൻ എനിക്ക് സമയമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 15:07, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ഇവിടെ ആരും ആരെയും പരിഹസിച്ചിട്ടില്ല. വിക്കിപീഡിയക്ക് താങ്കൾ നൽകിയ സംഭാവനകളെ വില കുറച്ചു കണ്ടിട്ടുമില്ല. വിക്കി നയപ്രകാരം ഒരു രോഗത്തിൻ്റെ പേര് ലേഖനം എഴുതുന്നയാൾക്ക് സ്വയം പരിഭാഷപ്പെടുത്തി നൽകാനാവില്ല. വിക്കിപീഡിയ ഒരു വിജ്ഞാനകോശം ആയതിനാൽ മറ്റിടങ്ങളിൽ ആ പേര് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ടാവണം എന്ന് നിർബന്ധമാണ്. അത് മാത്രമേ ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 15:55, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്നാൽ ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ എന്ന് ധാരാളം ഇടങ്ങളിൽ പരാർമർശിച്ചിട്ടുളള വിവരം ഞാൻ മുകളിൽ പറഞ്ഞിട്ടും താങ്കൾ അതു തന്നെ ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനങ്ങൾ ധാരാളമായി വിക്കിപീഡിയിൽ ഞാൻ വായിക്കുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് വിക്കി എന്താണെന്നൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. രോഗത്തിന്റെ പേര് chronic cough എന്നാണെങ്കിൽ അതിന് മലയാളത്തിൽ ക്രോണിക് കഫ് എന്നുതന്നെ എഴുതിയെന്നുവരില്ല. ചിലർ വിട്ടുമാറാത്ത ചുമ എന്നെഴുതും ചിലർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമ എന്നാകും എഴുതുക. വായിക്കുന്നയാൾക്ക് മനസിലാക്കാൻ വേണ്ടി ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവർ സൗകര്യപൂർവ്വം എഴുതും. നിങ്ങളുടെ വിമർശനത്തിൽ യാതൊരു ന്യായവും കാണാൻ കഴിയുന്നില്ല. വിക്കിലേഖനങ്ങളെ പരിപോഷപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയിൽ ആരോഗ്യകരമായി വിമർശനങ്ങൾ നടത്തൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:22, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, സംവാദം താളിൽ ഒരു സംശയമുന്നയിക്കുന്നതും വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ്. അത് പരിഹാസമായി കാണേണ്ടതില്ല. ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ? --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:46, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] *:വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ് എന്നൊക്കെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതില്ല. അതൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. ഇവിടെ അതല്ലല്ലോ പ്രശ്നം. തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല. മുകളിൽ ഞാൻ വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. താങ്കളുടെ "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്ന പ്രസ്ഥാവന അരോചകം തന്നെ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 23:49, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::*പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കളുടെ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ പ്രശ്നം മനസ്സിലാകുന്നില്ല. "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്നല്ല, '''ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ?''' എന്നാണ് ഞാൻ മുകളിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. ഇതിലെവിടെയാണ് അരോചകധ്വനി? ഇനി, തലക്കെട്ട് മാറ്റം അനിവാര്യമായതെന്തുകൊണ്ട് എന്നു കാണുക. [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%87%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5 ഇരുധ്രുവ മാനസികാവസ്ഥ] എന്ന തലക്കെട്ടിനും [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B5%BC+%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%BC ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ] എന്നതിനും ഗൂഗിൾ സെർച്ചിൽ ലഭിക്കുന്ന ഫലം എന്താണെന്ന് നോക്കിയാൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാവും. താങ്കൾ നൽകിയ തലക്കെട്ട് തിരിച്ചുവിടലായി നൽകിയിട്ടുമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായമുണ്ടാകാം, അതിന്, //'''തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.'''// എന്നൊക്കെ മറുപടിയെഴുതുന്നത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. അത് വിക്കിനയവുമല്ല. നല്ല തിരുത്തലുകളുമായി തുടരാനാവട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:45, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) : @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] എന്തായാലും എനിക്ക് വ്യക്തമായില്ല. എനിക്കെന്നല്ല, സാമാന്യബുദ്ധിയുളള ആർക്കും നിങ്ങൾ പറയുന്നത് അംഗീകരിക്കാനാകുന്നതുമല്ല. കുറഞ്ഞപക്ഷം ഗൂഗീൾ സർച്ച് ആണ് ആധികാരികരേഖയെന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് സ്വയം പരിഹാസ്യരാകാതിരിക്കാനെങ്കിലും ശ്രമിക്കൂ. ''' //തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.// ''' എന്നത് വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടോടുകൂടിത്തന്നെയാണ് ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുളളത്. താങ്കൾക്ക് അത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടാത്തത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. മനശാസ്ത്രവിഷയത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാവുന്നവർ ആരെങ്കിലും വ്യക്തമായ റഫറൻസുകൾ രേഖപ്പെടുത്തി തിരുത്തലുകൾ വരുത്തട്ടെ. അല്ലാതെ തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 12:07, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, വളരെ പ്രകോപിതനായും പരസ്പര ബഹുമാനമില്ലാതേയും താങ്കൾ നൽകുന്ന മറുപടികൾ ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയന് ഉചിതമാണോ എന്ന് സ്വയം വിലയിരുത്തുക.. വായനക്കാർ വിക്കിപീഡിയയിലെത്തുന്നത് സെർച്ച് എഞ്ചിൻ വഴി തന്നെയാണ്. അങ്ങനെ ലേഖനങ്ങൾ ലഭ്യമാവണമെങ്കിൽ, പ്രയോഗത്തിലുള്ള തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കണമെന്നേ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ. //തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ.// എന്ന് താങ്കൾ ആവർത്തിച്ചുപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലൊരു അന്തരീക്ഷമല്ല ഉണ്ടാക്കുന്നത് എന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകളിൽ എങ്ങനെയെഴുതണമെന്ന് ഇവിടെക്കാണാം]]. പ്രതികരണത്തിന് നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:17, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] താങ്കൾ ഒരു വശം മാത്രം ദർശിക്കുന്ന കണ്ണാടിയാണ് ധരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നു തോന്നുന്നു. ബഹുമാനം അർഹിക്കുന്ന രീതിയിൽ സംവദിച്ചാൽ മാത്രമേ അത് ലഭിക്കൂ. സംവാദം താളുകൾ എങ്ങനെ എഴുതണം എന്ന ചിട്ടകൾ ഞാൻ മാത്രം പാലിച്ചാൽ പോരല്ലോ. ലേഖനത്തിന്റെ തലക്കെട്ടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യം ഞാൻ വിശദമാക്കിയിട്ടും സ്വന്തം വാദഗതികളെ ന്യായികരിക്കാൻ മാത്രമുളള പൊളളയായ വാദങ്ങൾ പിന്നെയും നിരത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നാൽ അതിനുളള മറുപടി കുറിക്കാതെ നിർവ്വാഹമില്ല. അന്തരീക്ഷം നന്നാകണമെങ്കിൽ എല്ലാവരും ഒരുപോലെ ശ്രമിക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:24, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ പരാമർശിച്ചവിധത്തിലുള്ള പ്രത്യേക കണ്ണാടിയൊന്നും വച്ചല്ല, കഴിഞ്ഞ ആരുവർഷമായി ഇവിടെ സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. നിരവധിപ്പേരുടെ സംവാദം താളിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എന്റെ സംവാദം താളിൽ മറ്റനേകം പേരും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എല്ലാം നമുക്കിഷ്ടപ്പെട്ടതാവണമെന്നില്ല. എന്നാൽ, വാദഗതികളിലെ വസ്തുതകളെ അംഗീകരിക്കുക എന്നതാണ് ഞാൻ പാലിക്കുന്നത്. അത് മറ്റുള്ളവർ അംഗീകരിക്കണമെന്ന് എനിക്ക് വാശിയൊന്നുമില്ല. // പൊളളയായ വാദങ്ങൾ // ഞാനും [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|അജീഷ്കുമാറും]] നടത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നുവെങ്കിൽ, അക്കാര്യം, [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്|മറ്റ് കാര്യനിർവ്വാഹകരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്]]. ഞാനീ ചർച്ച അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. ശുഭകരമായ വിക്കിതിരുത്തൽ ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 17:44, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], @[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] താങ്കൾ ആറുവർഷമായോ അറുപതുവർഷമായോ വിക്കിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. സംവാദം താളിൽ എഴുതിയത് എനിക്കിഷ്ടപ്പെടാത്തതല്ല ഇവിടത്തെ വിഷയം. താങ്കൾ അത്തരത്തിൽ സാമാന്യവൽക്കരിക്കേണ്ടതില്ല. താങ്കൾക്ക് വസ്തുതയായി തോന്നുന്നവയെല്ലാം ശരിയാകണമെന്നുമില്ല. തിരുത്തുകൾ വരുത്തണമെന്നുളളവർക്ക് മതിയായ റെഫറൻസുകൾ നല്കി തിരുത്തലുകൾ വരുത്താവുന്നതാണ് വിക്കിപീഡിയ. തിരുത്തുകൾ കാര്യഗൗരവമായിരിക്കണം. അല്ലാതെ ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവരെ മൂക്കുകയറിട്ടു നിയന്ത്രിക്കാൻ വേണ്ടിയാകരുത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:02, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] വിക്കിയിലെ ഒരു ഭാരവാഹിയായിരിക്കുന്നയാൾ മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക. തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും കാണിക്കാൻ വേണ്ടി തിരുത്തലുകൾ നടത്താതിരിക്കുക. എന്തായാലും നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് ഇതിലുള്ളതെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ കഴിഞ്ഞതിൽ വളരെ സന്തോഷം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:08, 7 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ മുകളിൽ പ്രയോഗിച്ച വാക്കുകൾ '''(തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും, നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് തുടങ്ങിയവ''') മറുപടി അർഹിക്കാത്തതിനാൽ അവഗണിക്കുന്നു. തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടിവന്ന സാഹചര്യം എന്ത് എന്ന് മുകളിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതിൽക്കൂടുതലൊന്നും പറയാനില്ല. //'''മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക'''// എന്ന താങ്കളുടെ ഉപദേശത്തിനും നന്ദി. ഈ സംവാദം താളിലെത്തുന്നവർ തീരുമാനിക്കട്ടെ, ആരുടെ വാക്കുകളാണ് അമാന്യമെന്ന്. നമസ്ക്കാരം --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] സംവാദം താളിലെത്തുന്നവരെ താങ്കൾ കൂട്ടുപിടിക്കണ്ട. താങ്കൾ താങ്കളുടെ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞാൽ മതി. തലക്കെട്ട് അനാവശ്യമായി വാശിയുടെയും താൻപോരിമയുടെയും പേരിൽ മാറ്റിക്കളിക്കുന്നത് ഒരുതരം അൽപ്പത്തരം തന്നെയാണ്. //തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടി വന്ന സാഹചര്യം // വ്യക്തമാക്കാൻ താങ്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 14:59, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയമുള്ളതിനാൽ ഇംഗ്ലീഷ് തലക്കെട്ടു തന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 15:32, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] ഹഹ ശ്രീ @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], ഇന്നലെ പറഞ്ഞതുകൊണ്ടായിരിക്കും പിന്താങ്ങികളെ ഇറക്കുമതി ചെയ്തുകൊണ്ടു വന്നത്. ഇതിൻ്റെയൊക്കെ വല്ല ആവശ്യവുമുണ്ടോ? അൽപ്പൻമാർക്ക് ഇതുതന്നെ പണി. സ്വയം വിദ്വാനെന്ന് വരുത്തി നടക്കുക. ശ്രീമതി @[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]], തലക്കെട്ടിൻ്റെ കാര്യം ഞാൻ മുകളിൽ വ്യക്തിമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. വെറുതെ പിന്താങ്ങൽ ജോലിക്കിറിങ്ങാതെ സ്വന്തം അഭിപ്രായങ്ങൾ പറയൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 02:11, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *ദയവായി [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971#ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ|'''ഇതുകൂടി''' കാണുക]] [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 04:06, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്ന അസുഖം ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ ആയിരിക്കാം, എന്നിരുന്നാലും bipolar disorder എന്ന അസുഖത്തിന്റെ "പേര്" എന്ന നിലയില് "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് മലയാളത്തിലെ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസുകളില് കാര്യമായി പരമാർശിക്കുന്നുണ്ടോ എന്ന ചോദ്യത്തിന് കൃത്യമായ ഉത്തരം നല്കുന്നതിനു പകരം അർഥം അങ്ങനെയാണെന്നുള്ള മറുപടി മാത്രമാണ് ഇതുവരെ തന്നിട്ടുള്ളത്. അർഥം അനുസരിച്ച് നല്കുന്നതും, എന്നാൽ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ കാര്യമായി പരമാർശിക്കപ്പെട്ടില്ലാത്തതുമായ തലക്കെട്ടുകൾ [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയ പ്രകാരം ഒഴിവാക്കപ്പെടും. // നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. //എന്ന് തലക്കെട്ട് തീരുമാനിച്ച താങ്കൾ പറഞ്ഞതു കൊണ്ട് മാത്രം മതിയാകില്ല. പകരം bipolar disorder എന്ന അസുഖത്തിന്റെ "പേര്" എന്ന നിലയില് "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് മലയാളത്തിലെ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസുകളില് കാര്യമായി പരമാർശിക്കുന്നുണ്ട് എന്നതിന് കൃത്യമായ "തെളിവ്" നൽകുക. സംവാദത്തിൽ ഇടപെടുന്ന വ്യക്തികളെ അൽപ്പൻമാർ എന്നൊക്കെയുള്ള ആക്ഷേപകരമായ പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്നതും മാന്യതയ്ക്ക് നിരക്കുന്നതല്ല എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:27, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) {{ping|Prabhakm1971}} സംവാദം താളുകളുടെ ഉദ്ദേശം വിനയത്തോടും ബഹുമാനത്തോടുമുള്ള ആശയവിനിമയമാണ് [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] എന്നത് വിക്കിപീഡിയയുടെ മൂന്ന് അടിസ്ഥാന നയങ്ങളിലൊന്നാണ്. സ്വന്തം ആശയങ്ങൾ മറ്റുള്ളവരിൽ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നതുപോലെ സംവദിക്കാതിരിക്കുക. മറ്റുള്ളവരെ തെറ്റായി പ്രതിനിധാനം ചെയ്യരുത്. ഇവ വിക്കിമാർഗ്ഗരേഖകളാണ്. പരസ്പരവിശ്വാസത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കുക എന്നത് വിക്കിപീഡിയയുടെ അടിസ്ഥാനതത്ത്വങ്ങളിലൊന്നാണ്. ശുഭപ്രതീക്ഷയോടെ താങ്കൾ തുടർന്നും നല്ല തിരുത്തലുകൾ നടത്തുമെന്ന വിശ്വാസത്തോടെ നല്ലൊരു വിക്കിഅനുഭവം ആശംസിച്ചുകൊണ്ട്.........[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 04:55, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) n2q3sndnod07ulus6y0wuoqvoqolir3 3763476 3763452 2022-08-09T06:32:46Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki ==തലക്കെട്ട്== {{ping|User:Prabhakm1971}} Bipolar Disorder ൻ്റെ മലയാളമായി ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന വാക്ക് മറ്റ് ഏത് സ്രോതസ്സിൽ ആണ് പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ളത്? - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:07, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്നാൽ ഉന്മാദം, വിഷാദം എന്നീ രണ്ട് ധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറി വരുന്ന മാനസികാവസ്ഥയാണ് എന്നതിനാലാണ് അതിനെ ബൈപോളാർ എന്നു പറയുന്നത്. ഉന്മാദം വിഷാദം എന്നീ അവസ്ഥകളെയാണ് bipolar അഥവാ ഇരുധ്രുവങ്ങൾ എന്നു പറയുന്നത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:39, 28 ജൂലൈ 2022 (UTC) അർഥമല്ല ഞാൻ ചോദിച്ചത്.അർഥം അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ കൂടി "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരമായി മലയാളത്തിലെ വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ആ വാക്ക് വിക്കിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടുള്ളൂ. അതാണ് വിക്കി നയം. ശാസ്ത്ര സംബന്ധിയായ വിഷയങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേകിച്ചും വ്യാപകമായി പരാമർശിക്കപ്പെടാത്ത വാക്കുകളോ സ്വന്തമായി അർഥമറിഞ്ഞ് സൃഷ്ടിച്ച വാക്കുകളോ വിക്കിനയങ്ങൾക്ക് എതിരാണ്. പകരം മലയാളം വാക്ക് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് വാക്ക് തന്നെ മലയാളത്തിൽ കൊടുക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:00, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ എന്ന് അതിനെ വിളിക്കുന്നത് ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 04:54, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :: {{ping|User:Prabhakm1971}} ഞാൻ പറഞ്ഞത് ഇനിയും താങ്കൾക്ക് മനസ്സിലായില്ല എന്ന് തോന്നുന്നു. //ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മനസ്സ് ചാഞ്ചാടുന്നതിനാലാണ്. അത് എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളിലും വിക്കിപീഡിയ ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനത്തിലും പറഞ്ഞിട്ടുളളതാണ്. ഇത് ഒരു തർജ്ജമ മാത്രമല്ലേ.// ഇത്തരം അവകാശവാദങ്ങൾ ഉന്നയിച്ച് എനിക്കോ താങ്കൾക്കോ ബൈപോളാർ ഡിസോർഡറിന് പകരം "വിക്കിയിൽ" ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ എന്ന തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കാനാവില്ല. ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിയിലെ തലക്കെട്ട് മെഡിക്കൽ സമൂഹം ഒരു രോഗത്തിന് നൽകിയിരിക്കുന്ന പേര് ആണ്. അത് സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. അല്ലാതെ വിക്കിപീഡിയ താൾ എഴുതിയ ആൾ അല്ല ആ പേര് തീരുമാനിച്ചത്. അതു പോലെ, ശാസ്ത്ര വിഷയങ്ങളിൽ സാർവ്വത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട മലയാളം പേര് ഇല്ലെങ്കിൽ ഇംഗ്ലീഷ് പേര് തന്നെ നൽകണം എന്നതാണ് വിക്കി നയം. - [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 05:48, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :::നിങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണ് പറയുന്നതെന്ന് മനസിലാകുന്നില്ല. അവകാശ വാദങ്ങളോ? എന്ത് അവകാശവാദം? കഴിഞ്ഞ പത്തുമുപ്പത് കൊല്ലമായി മനശാസ്ത്രവിഷയങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ലേഖനങ്ങൾ എഴുതുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മെഡിക്കൽ സമൂഹം രോഗത്തിന് നല്കിയിരിക്കുന്ന പേരോ? അതെവിടന്നാ താങ്കൾക്ക് കിട്ടിയത്? താങ്കളുടെ അഭിപ്രായങ്ങൾ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ താങ്കൾ പറയുന്ന ന്യായം മാത്രമായേ തോന്നുന്നുളളു. ബൈപോളാർ എന്നു പറഞ്ഞാൽ ഇരു ധ്രുവങ്ങളിലുളള എന്ന് അർത്ഥം. അത് അപ്രകാരം എഴുതിയത് വായിക്കുന്നവർക്ക് മനസിലാകാൻ വേണ്ടിയാണ്. എഴുതുന്ന ആൾക്കാരെ പരിഹസിക്കുന്ന രീതിയിലുളള ഇത്തരം ആൾക്കാർ ഇതിൽ ഉണ്ടെന്നറിഞ്ഞെങ്കിൽ ഞാൻ എന്റെ സമയം വെറുതെ ഇതിൽ പാഴാക്കില്ലായിരുന്നു. എന്തായാലും ഞാൻ വിക്കിഎഴുത്ത് നിർത്തുന്നു. നിങ്ങളുടെ തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കലിന് മറുപടിയെഴുതാൻ എനിക്ക് സമയമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 15:07, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ഇവിടെ ആരും ആരെയും പരിഹസിച്ചിട്ടില്ല. വിക്കിപീഡിയക്ക് താങ്കൾ നൽകിയ സംഭാവനകളെ വില കുറച്ചു കണ്ടിട്ടുമില്ല. വിക്കി നയപ്രകാരം ഒരു രോഗത്തിൻ്റെ പേര് ലേഖനം എഴുതുന്നയാൾക്ക് സ്വയം പരിഭാഷപ്പെടുത്തി നൽകാനാവില്ല. വിക്കിപീഡിയ ഒരു വിജ്ഞാനകോശം ആയതിനാൽ മറ്റിടങ്ങളിൽ ആ പേര് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ടാവണം എന്ന് നിർബന്ധമാണ്. അത് മാത്രമേ ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുള്ളൂ. നന്ദി [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 15:55, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) :ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്നാൽ ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ എന്ന് ധാരാളം ഇടങ്ങളിൽ പരാർമർശിച്ചിട്ടുളള വിവരം ഞാൻ മുകളിൽ പറഞ്ഞിട്ടും താങ്കൾ അതു തന്നെ ആവർത്തിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇംഗ്ലീഷ് ലേഖനങ്ങൾ ധാരാളമായി വിക്കിപീഡിയിൽ ഞാൻ വായിക്കുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് വിക്കി എന്താണെന്നൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. രോഗത്തിന്റെ പേര് chronic cough എന്നാണെങ്കിൽ അതിന് മലയാളത്തിൽ ക്രോണിക് കഫ് എന്നുതന്നെ എഴുതിയെന്നുവരില്ല. ചിലർ വിട്ടുമാറാത്ത ചുമ എന്നെഴുതും ചിലർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ചുമ എന്നാകും എഴുതുക. വായിക്കുന്നയാൾക്ക് മനസിലാക്കാൻ വേണ്ടി ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവർ സൗകര്യപൂർവ്വം എഴുതും. നിങ്ങളുടെ വിമർശനത്തിൽ യാതൊരു ന്യായവും കാണാൻ കഴിയുന്നില്ല. വിക്കിലേഖനങ്ങളെ പരിപോഷപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയിൽ ആരോഗ്യകരമായി വിമർശനങ്ങൾ നടത്തൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:22, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, സംവാദം താളിൽ ഒരു സംശയമുന്നയിക്കുന്നതും വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ്. അത് പരിഹാസമായി കാണേണ്ടതില്ല. ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ? --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 16:46, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] *:വിക്കിപീഡിയയിൽ ഒരാളെഴുതിയ ഒരു ലേഖനം മറ്റൊരാൾ തിരുത്തുന്നതും സ്വാഭാവികമാണ് എന്നൊക്കെ പഠിപ്പിക്കേണ്ടതില്ല. അതൊക്കെ വ്യക്തമായി അറിയാം. ഇവിടെ അതല്ലല്ലോ പ്രശ്നം. തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല. മുകളിൽ ഞാൻ വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. താങ്കളുടെ "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്ന പ്രസ്ഥാവന അരോചകം തന്നെ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 23:49, 29 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::*പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കളുടെ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ പ്രശ്നം മനസ്സിലാകുന്നില്ല. "മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ" എന്നല്ല, '''ദയവായി ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കുമല്ലോ?''' എന്നാണ് ഞാൻ മുകളിൽ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്. ഇതിലെവിടെയാണ് അരോചകധ്വനി? ഇനി, തലക്കെട്ട് മാറ്റം അനിവാര്യമായതെന്തുകൊണ്ട് എന്നു കാണുക. [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%87%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B5+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5 ഇരുധ്രുവ മാനസികാവസ്ഥ] എന്ന തലക്കെട്ടിനും [https://www.google.com/search?channel=fs&client=ubuntu&q=%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B5%BC+%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%BC ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ] എന്നതിനും ഗൂഗിൾ സെർച്ചിൽ ലഭിക്കുന്ന ഫലം എന്താണെന്ന് നോക്കിയാൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാവും. താങ്കൾ നൽകിയ തലക്കെട്ട് തിരിച്ചുവിടലായി നൽകിയിട്ടുമുണ്ട്. താങ്കൾക്ക് വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായമുണ്ടാകാം, അതിന്, //'''തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.'''// എന്നൊക്കെ മറുപടിയെഴുതുന്നത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടുന്നില്ല. അത് വിക്കിനയവുമല്ല. നല്ല തിരുത്തലുകളുമായി തുടരാനാവട്ടെയെന്ന് ആശംസിക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 05:45, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) : @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]] എന്തായാലും എനിക്ക് വ്യക്തമായില്ല. എനിക്കെന്നല്ല, സാമാന്യബുദ്ധിയുളള ആർക്കും നിങ്ങൾ പറയുന്നത് അംഗീകരിക്കാനാകുന്നതുമല്ല. കുറഞ്ഞപക്ഷം ഗൂഗീൾ സർച്ച് ആണ് ആധികാരികരേഖയെന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് സ്വയം പരിഹാസ്യരാകാതിരിക്കാനെങ്കിലും ശ്രമിക്കൂ. ''' //തെറ്റായതും തിണ്ണമിടുക്ക് കാണിക്കാൻ വേണ്ടിയുളളതുമായ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് സാമാന്യ മര്യാദയ്ക്കു നിരക്കുന്നതല്ല.// ''' എന്നത് വ്യക്തമായ കാഴ്ചപ്പാടോടുകൂടിത്തന്നെയാണ് ഞാൻ പറഞ്ഞിട്ടുളളത്. താങ്കൾക്ക് അത് സുഖകരമായി അനുഭവപ്പെടാത്തത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. മനശാസ്ത്രവിഷയത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാവുന്നവർ ആരെങ്കിലും വ്യക്തമായ റഫറൻസുകൾ രേഖപ്പെടുത്തി തിരുത്തലുകൾ വരുത്തട്ടെ. അല്ലാതെ തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 12:07, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) ::പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, വളരെ പ്രകോപിതനായും പരസ്പര ബഹുമാനമില്ലാതേയും താങ്കൾ നൽകുന്ന മറുപടികൾ ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയന് ഉചിതമാണോ എന്ന് സ്വയം വിലയിരുത്തുക.. വായനക്കാർ വിക്കിപീഡിയയിലെത്തുന്നത് സെർച്ച് എഞ്ചിൻ വഴി തന്നെയാണ്. അങ്ങനെ ലേഖനങ്ങൾ ലഭ്യമാവണമെങ്കിൽ, പ്രയോഗത്തിലുള്ള തലക്കെട്ട് ഉപയോഗിക്കണമെന്നേ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ. //തിണ്ണമിടുക്കുകളുടെ പ്രകടനവേദിയായി മലയാളം വിക്കിപീഡിയയെ മാറ്റാതിരിക്കൂ.// എന്ന് താങ്കൾ ആവർത്തിച്ചുപയോഗിക്കുന്നത് നല്ലൊരു അന്തരീക്ഷമല്ല ഉണ്ടാക്കുന്നത് എന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:സംവാദം താളുകൾക്കായുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകൾ|സംവാദം താളുകളിൽ എങ്ങനെയെഴുതണമെന്ന് ഇവിടെക്കാണാം]]. പ്രതികരണത്തിന് നന്ദി. [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 15:17, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] താങ്കൾ ഒരു വശം മാത്രം ദർശിക്കുന്ന കണ്ണാടിയാണ് ധരിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നു തോന്നുന്നു. ബഹുമാനം അർഹിക്കുന്ന രീതിയിൽ സംവദിച്ചാൽ മാത്രമേ അത് ലഭിക്കൂ. സംവാദം താളുകൾ എങ്ങനെ എഴുതണം എന്ന ചിട്ടകൾ ഞാൻ മാത്രം പാലിച്ചാൽ പോരല്ലോ. ലേഖനത്തിന്റെ തലക്കെട്ടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യം ഞാൻ വിശദമാക്കിയിട്ടും സ്വന്തം വാദഗതികളെ ന്യായികരിക്കാൻ മാത്രമുളള പൊളളയായ വാദങ്ങൾ പിന്നെയും നിരത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നാൽ അതിനുളള മറുപടി കുറിക്കാതെ നിർവ്വാഹമില്ല. അന്തരീക്ഷം നന്നാകണമെങ്കിൽ എല്ലാവരും ഒരുപോലെ ശ്രമിക്കണം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:24, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ പരാമർശിച്ചവിധത്തിലുള്ള പ്രത്യേക കണ്ണാടിയൊന്നും വച്ചല്ല, കഴിഞ്ഞ ആരുവർഷമായി ഇവിടെ സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. നിരവധിപ്പേരുടെ സംവാദം താളിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എന്റെ സംവാദം താളിൽ മറ്റനേകം പേരും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. എല്ലാം നമുക്കിഷ്ടപ്പെട്ടതാവണമെന്നില്ല. എന്നാൽ, വാദഗതികളിലെ വസ്തുതകളെ അംഗീകരിക്കുക എന്നതാണ് ഞാൻ പാലിക്കുന്നത്. അത് മറ്റുള്ളവർ അംഗീകരിക്കണമെന്ന് എനിക്ക് വാശിയൊന്നുമില്ല. // പൊളളയായ വാദങ്ങൾ // ഞാനും [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|അജീഷ്കുമാറും]] നടത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നുവെങ്കിൽ, അക്കാര്യം, [[വിക്കിപീഡിയ:കാര്യനിർവാഹകർക്കുള്ള നോട്ടീസ് ബോർഡ്|മറ്റ് കാര്യനിർവ്വാഹകരുടെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്]]. ഞാനീ ചർച്ച അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. ശുഭകരമായ വിക്കിതിരുത്തൽ ആശംസിക്കുന്നു. --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 17:44, 30 ജൂലൈ 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], @[[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] താങ്കൾ ആറുവർഷമായോ അറുപതുവർഷമായോ വിക്കിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നത് എനിക്ക് വിഷയമല്ല. സംവാദം താളിൽ എഴുതിയത് എനിക്കിഷ്ടപ്പെടാത്തതല്ല ഇവിടത്തെ വിഷയം. താങ്കൾ അത്തരത്തിൽ സാമാന്യവൽക്കരിക്കേണ്ടതില്ല. താങ്കൾക്ക് വസ്തുതയായി തോന്നുന്നവയെല്ലാം ശരിയാകണമെന്നുമില്ല. തിരുത്തുകൾ വരുത്തണമെന്നുളളവർക്ക് മതിയായ റെഫറൻസുകൾ നല്കി തിരുത്തലുകൾ വരുത്താവുന്നതാണ് വിക്കിപീഡിയ. തിരുത്തുകൾ കാര്യഗൗരവമായിരിക്കണം. അല്ലാതെ ലേഖനം തയ്യാറാക്കുന്നവരെ മൂക്കുകയറിട്ടു നിയന്ത്രിക്കാൻ വേണ്ടിയാകരുത്. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:02, 1 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] വിക്കിയിലെ ഒരു ഭാരവാഹിയായിരിക്കുന്നയാൾ മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക. തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും കാണിക്കാൻ വേണ്ടി തിരുത്തലുകൾ നടത്താതിരിക്കുക. എന്തായാലും നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് ഇതിലുള്ളതെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ കഴിഞ്ഞതിൽ വളരെ സന്തോഷം. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 16:08, 7 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **പ്രിയ {{ping|Prabhakm1971}}, താങ്കൾ മുകളിൽ പ്രയോഗിച്ച വാക്കുകൾ '''(തിണ്ണമിടുക്കും താൻപോരിമയും, നിങ്ങളെപ്പോലുളള അൽപ്പന്മാരാണ് തുടങ്ങിയവ''') മറുപടി അർഹിക്കാത്തതിനാൽ അവഗണിക്കുന്നു. തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടിവന്ന സാഹചര്യം എന്ത് എന്ന് മുകളിൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതിൽക്കൂടുതലൊന്നും പറയാനില്ല. //'''മര്യാദയായി പെരുമാറാനും പെരുമാറ്റത്തിൽ മിതത്വം പാലിക്കാനും പഠിച്ചശേഷം മാത്രം ആ ജോലി നിർവ്വഹിക്കുക'''// എന്ന താങ്കളുടെ ഉപദേശത്തിനും നന്ദി. ഈ സംവാദം താളിലെത്തുന്നവർ തീരുമാനിക്കട്ടെ, ആരുടെ വാക്കുകളാണ് അമാന്യമെന്ന്. നമസ്ക്കാരം --[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 09:37, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) **:@[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] സംവാദം താളിലെത്തുന്നവരെ താങ്കൾ കൂട്ടുപിടിക്കണ്ട. താങ്കൾ താങ്കളുടെ അഭിപ്രായം പറഞ്ഞാൽ മതി. തലക്കെട്ട് അനാവശ്യമായി വാശിയുടെയും താൻപോരിമയുടെയും പേരിൽ മാറ്റിക്കളിക്കുന്നത് ഒരുതരം അൽപ്പത്തരം തന്നെയാണ്. //തലക്കെട്ട് മാറ്റേണ്ടി വന്ന സാഹചര്യം // വ്യക്തമാക്കാൻ താങ്കൾക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുമില്ല. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 14:59, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയമുള്ളതിനാൽ ഇംഗ്ലീഷ് തലക്കെട്ടു തന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.--[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 15:32, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) :@[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]] ഹഹ ശ്രീ @[[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|Vijayanrajapuram]], ഇന്നലെ പറഞ്ഞതുകൊണ്ടായിരിക്കും പിന്താങ്ങികളെ ഇറക്കുമതി ചെയ്തുകൊണ്ടു വന്നത്. ഇതിൻ്റെയൊക്കെ വല്ല ആവശ്യവുമുണ്ടോ? അൽപ്പൻമാർക്ക് ഇതുതന്നെ പണി. സ്വയം വിദ്വാനെന്ന് വരുത്തി നടക്കുക. ശ്രീമതി @[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]], തലക്കെട്ടിൻ്റെ കാര്യം ഞാൻ മുകളിൽ വ്യക്തിമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. വെറുതെ പിന്താങ്ങൽ ജോലിക്കിറിങ്ങാതെ സ്വന്തം അഭിപ്രായങ്ങൾ പറയൂ. [[ഉപയോക്താവ്:Prabhakm1971|Prabhakm1971]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971|സംവാദം]]) 02:11, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) *ദയവായി [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Prabhakm1971#ബൈപോളാർ ഡിസോർഡർ _ സംവാദം താളിലെ മറുപടികൾ|'''ഇതുകൂടി''' കാണുക]] [[ഉപയോക്താവ്:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px;">Vijayan Rajapuram </span>{വിജയൻ രാജപുരം}]][[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Vijayanrajapuram|<span style="color:green;font-size:13px; font-weight:bold;" title="സംവാദം"> ✉</span>]] 04:06, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്ന അസുഖം ഇരുധ്രുവങ്ങളിലായി മാറിമാറിവരുന്ന മാനസികാവസ്ഥ ആയിരിക്കാം, എന്നിരുന്നാലും bipolar disorder എന്ന അസുഖത്തിന്റെ "പേര്" എന്ന നിലയില് "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് മലയാളത്തിലെ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസുകളില് കാര്യമായി പരമാർശിക്കുന്നുണ്ടോ എന്ന ചോദ്യത്തിന് കൃത്യമായ ഉത്തരം നല്കുന്നതിനു പകരം അർഥം അങ്ങനെയാണെന്നുള്ള മറുപടി മാത്രമാണ് ഇതുവരെ തന്നിട്ടുള്ളത്. അർഥം അനുസരിച്ച് നല്കുന്നതും, എന്നാൽ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസ്സിൽ കാര്യമായി പരമാർശിക്കപ്പെട്ടില്ലാത്തതുമായ തലക്കെട്ടുകൾ [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] നയ പ്രകാരം ഒഴിവാക്കപ്പെടും. // നയവുമായി ഈ തലക്കെട്ടിന് യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല. //എന്ന് തലക്കെട്ട് തീരുമാനിച്ച താങ്കൾ പറഞ്ഞതു കൊണ്ട് മാത്രം മതിയാകില്ല. പകരം bipolar disorder എന്ന അസുഖത്തിന്റെ "പേര്" എന്ന നിലയില് "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് മലയാളത്തിലെ മറ്റ് വിശ്വസനീയ സ്രോതസുകളില് കാര്യമായി പരമാർശിക്കുന്നുണ്ട് എന്നതിന് കൃത്യമായ "തെളിവ്" നൽകുക. സംവാദത്തിൽ ഇടപെടുന്ന വ്യക്തികളെ അൽപ്പൻമാർ എന്നൊക്കെയുള്ള ആക്ഷേപകരമായ പദങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്നതും മാന്യതയ്ക്ക് നിരക്കുന്നതല്ല എന്നുകൂടി ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. [[ഉപയോക്താവ്:Ajeeshkumar4u|Ajeeshkumar4u]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Ajeeshkumar4u|സംവാദം]]) 04:27, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) {{ping|Prabhakm1971}} സംവാദം താളുകളുടെ ഉദ്ദേശം വിനയത്തോടും ബഹുമാനത്തോടുമുള്ള ആശയവിനിമയമാണ് [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] എന്നത് വിക്കിപീഡിയയുടെ മൂന്ന് അടിസ്ഥാന നയങ്ങളിലൊന്നാണ്. സ്വന്തം ആശയങ്ങൾ മറ്റുള്ളവരിൽ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നതുപോലെ സംവദിക്കാതിരിക്കുക. മറ്റുള്ളവരെ തെറ്റായി പ്രതിനിധാനം ചെയ്യരുത്. ഇവ വിക്കിമാർഗ്ഗരേഖകളാണ്. പരസ്പരവിശ്വാസത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കുക എന്നത് വിക്കിപീഡിയയുടെ അടിസ്ഥാനതത്ത്വങ്ങളിലൊന്നാണ്. ശുഭപ്രതീക്ഷയോടെ താങ്കൾ തുടർന്നും നല്ല തിരുത്തലുകൾ നടത്തുമെന്ന വിശ്വാസത്തോടെ നല്ലൊരു വിക്കിഅനുഭവം ആശംസിച്ചുകൊണ്ട്.........[[ഉപയോക്താവ്:Meenakshi nandhini|Meenakshi nandhini]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Meenakshi nandhini|സംവാദം]]) 04:55, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) {{ping|Prabhakm1971}} സംവാദം താളുകളുടെ ഉദ്ദേശം വിനയത്തോടും ബഹുമാനത്തോടുമുള്ള ആശയവിനിമയമാണ് [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] എന്നത് വിക്കിപീഡിയയുടെ മൂന്ന് അടിസ്ഥാന നയങ്ങളിലൊന്നാണ്. [[വിക്കിപീഡിയ:കണ്ടെത്തലുകൾ അരുത്]] എന്ന നയത്തിൻറെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഈ ലേഖനത്തിൽ ഇംഗ്ലീഷ് തലക്കെട്ടു തന്നെ ഉപയോഗിക്കുന്നതാവും ഉചിതം. ബൈപോളാർ ഡിസോഡർ എന്നതിന് തത്തുല്ലമായി "ഇരുധ്രുവങ്ങളിലുളള മാനസികാവസ്ഥ" എന്ന വാക്ക് വിശ്വസനീയമായ ഏതെങ്കിലും സ്രോതസുകളിൽ പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നുണ്ടോ എന്ന കാര്യം സംശയമാണ്. [[ഉപയോക്താവ്:Malikaveedu|Malikaveedu]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Malikaveedu|സംവാദം]]) 06:32, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) dcxq109o6v4bgvjkmtmiai5cymvff4k 0 574503 3763384 3762505 2022-08-08T18:42:47Z Kiran Gopi 10521 wikitext text/x-wiki {{expand language|topic=|langcode=en|otherarticle=Rodolfo Graziani|date=2022 ഓഗസ്റ്റ്}} '''റോഡോൽഫോ ഗ്രാസിയാനി''' ({{IPA-it|roˈdolfo ɡratˈtsjaːni}}; 1(1 August 1882 – 11 January 1955), ഇറ്റാലിയൻ സാമ്രാജ്യത്തിലെ(ഫാസിസ്റ്റ് ഇറ്റലി) റോയൽ ആർമിയിലെ പ്രമുഖ ഉദ്യോഗസ്ഥനാണ് ഗ്രാസിയാനി.[[Rodolfo Graziani 1940 (Retouched).jpg|thumb]] ലിബിയയിലേയും എത്തിയോപിയ യിലേയും അധിനിവേശത്തിൽ മുഖ്യ പങ്ക് വഹിച്ചു. തീവ്ര ഫാസിസ്റ്റ് ചിന്താഗതിക്കാരനായിരുന്നു ഗ്രാസിയാനി. ഇറ്റലി രാജാവ് ഇമ്മാനുവൽ മൂന്നാമന്റെ കാലത്ത് സൈന്യത്തിൽ സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്. അധിനിവേശസമയങ്ങളിൽ പരുഷരീതികളിൽ കുപ്രസിദ്ധനാണ്. തദ്ദേശിയരെ കോൺസെൻട്രേഷൻ ക്യാമ്പിലാക്കുക, ക്രൂരമായി ശിക്ഷിക്കുക, ഉമർ മുഖ്താറിനെ തൂക്കിലേറ്റിയത് എന്നിവ ഉദാഹരണങ്ങൾ ആണ്. ലിബിയയിലെ ക്രൂരതകൾ കൊണ്ട് അദ്ദേഹത്തിന് ''Il macellaio del Fezzan'' ("ഫെസ്സാനിലെ ഇറച്ചി വെട്ടുകാരൻ ").<ref>[https://www.affrica.org/la-brutta-storia-del-monumento-a-graziani/ La brutta storia del monumento a Graziani]</ref>എന്ന് വിളിപ്പേര് വീണു. ==അവലംബം== {{Reflist}} [[വർഗ്ഗം:ഫാസിസം]] lrm6jcvd66940fpk8iezrobaecwq9lo 3 574808 3763432 3762516 2022-08-09T00:35:37Z Xqbot 10049 യന്ത്രം: [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Red-tailed hawk]] എന്നതിലോട്ടുള്ള ഇരട്ട തിരിച്ചുവിടൽ ശരിയാക്കുന്നു wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:Red-tailed hawk]] lkw3rkq2i9wstoln4v1cf5o1q7i6ati 0 574890 3763520 3762833 2022-08-09T10:06:45Z 991joseph 48307 {{വൃത്തിയാക്കേണ്ടവ}} {{ആധികാരികത}} wikitext text/x-wiki {{വൃത്തിയാക്കേണ്ടവ}}{{ആധികാരികത}} കോട്ടയം രാജാവിന്റെ (പഴശ്ശിരാജാവ്) ഭരണത്തിൻ കീഴിലായിരുന്ന പ്രദേശങ്ങളായിരുന്നു ഇത്. ഭരണസൗകര്യത്തിനായി നാടുവാഴികളും ദേശവാസികളും അധികാരികളും ഉണ്ടായിരുന്നു. ചാത്തമംഗലം മണ്ണിലേടത്ത് നായന്മാരായിരുന്നു ഈ പ്രദേശത്തിന് നാടുവാഴികളും ജന്മികളും. വിചാരണ ചെയ്യുന്നതിനും ശിക്ഷ നടപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള അധികാരം അവർക്കുണ്ടായിരുന്നു. അണ്ണിലേടത്തുകാരായിരുന്നു ദേശവാഴികൾ. നാടുവാഴികൾക്ക് സഹായം ആവശ്യമുള്ളപ്പോൾ ദേശവാഴികൾ പണവും പടയാളികളും കൊടുത്ത് സഹായിക്കണം. റവന്യൂ കാര്യങ്ങൾ നോക്കി നടത്തി പോന്നിരുന്നത് അംശം അധികാരികൾ ആയിരുന്നു. ആനയാംകുന്ന് കുമാരനല്ലൂർ അള്ളി തുടങ്ങിയ ജനവാസ കേന്ദ്രങ്ങളുടെ അധികാരിയുടെ ആസ്ഥാനമായിരുന്നു ആനയാംകുന്ന്. മണ്ണിലേടത്തുനിന്നും മുക്കം വഴി കടന്നുപോകുന്ന രാജപാത കാരമൂല വഴി അള്ളിയിൽ എത്തിയിരുന്നു. അന്ന് വെച്ചുപിടിപ്പിച്ച മാവുകളും വൻമരങ്ങളും കുറെയൊക്കെ വെട്ടിനശിപ്പിച്ച എങ്കിലും ഇന്നും ഈറോഡിലെ ഇരുവശങ്ങളിലും നമുക്ക് ഇവ കാണാൻ കഴിയും.ഈ രാജ പാതയിലൂടെയാണ് കുടിയേറ്റക്കാർ കൂടരഞ്ഞി യിലും കൂമ്പാറയിലും എത്തിയിരുന്നത്. തദ്ദേശീയരുടെ പ്രധാന ഉപജീവനമാർഗ്ഗം കൃഷിയായിരുന്നു മുഖ്യമായും ഭക്ഷ്യവിളകൾ. സമീപത്തുണ്ടായിരുന്ന വനങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഉല്പന്നങ്ങൾ ശേഖരിച്ച് ജീവിക്കുന്നവരുമുണ്ട്.ചിലർ കച്ചവടങ്ങളിൽ ഏർപ്പെട്ടിരുന്നു. വാണിജ്യ ഗതാഗതത്തിന് മുഖ്യമായും ആശ്രയിച്ചിരുന്നത് ഇരുവഴിഞ്ഞിപ്പുഴയുടെ കൈവഴികളും ചാലിയാർ പുഴയും ആണ്.വനങ്ങളിൽ നിന്ന് ശേഖരിച്ചിരുന്ന മുളയും മരവും തൊരപ്പൻ കുത്തി ചങ്ങാടമാക്കി കോഴിക്കോട് എത്തിച്ചാണ് ചിലർ ഉപജീവനമാർഗ്ഗം കണ്ടെത്തിയത വനങ്ങളിൽ ജോലിചെയ്യുന്നതിന് കാട്ടിൽ തന്നെ താമസിച്ചിരുന്ന ആദിവാസികൾ മുതുവാൻ വിഭാഗം ധാരാളമുണ്ടായിരുന്നു.ആദിമനിവാസികളുടെ പ്രധാന ആരാധന കേന്ദ്രമായിരുന്നു കോലോത്തുംകടവ് കോവിലകത്തും കടവ് ശ്രീപോർക്കലി ക്ഷേത്രം. പഴശ്ശിരാജാവന്റെ പ്രതിനിധി വന്നശേഷമാണ് ഉത്സവം ആരംഭിച്ചിരുന്നത്. ഉത്സവത്തിന് കാട്ടിൽ ഉള്ളവരും നാട്ടിലുള്ളവരും എത്തിയിരുന്നു.അള്ളി തോട്ടത്തിലെ കൊടകൊണ്ടൻ കാവ് ആദിവാസികളുടെ ആരാധന സ്ഥലമായിരുന്നു കരിന്തണ്ടനെ പറ്റിയുള്ള ഐതിഹ്യങ്ങൾ കുടിയേറ്റക്കാരെ ഭയപ്പെടുത്തിയ സംഭവങ്ങളുണ്ടായിട്ടുണ്ട്.കൂമ്പാറ ക്ക് സമീപം പാമ്പിൻകാവ് ആദിവാസികളുടെ ഒരു ക്ഷേത്രമുണ്ടായിരുന്നു ചില പ്രത്യേക ദിവസം രാത്രിയിൽ കോലോത്തും കടവിൽ നിന്നും പാമ്പിൻ കാവിലേക്ക് ഭഗവതി എഴുന്നള്ളുമെന്ന് ആദിവാസികൾ പറഞ്ഞു വിശ്വസിപ്പിച്ചിരുന്നു.കൂട്ടക്കര, കരടിപ്പാറ,കൽപ്പിനി കൂമ്പാറ ആനക്കല്ലുംമ്പാറ വഴി വിളക്ക് സഞ്ചരിക്കുന്നത് കണ്ടിട്ടുള്ള കുടിയേറ്റക്കാരും ഉണ്ടത്രേ എന്നാൽ ഇത്തരം കഥകൾ ഇന്ന് ആരും വിശ്വസിക്കുന്നില്ല.1950 മുതൽ കുടിയേറ്റം ആരംഭിച്ച ഗ്രാമമാണ് കൂമ്പാറ . ഇനി നമുക്ക് കൂടുതൽ യാഥാർത്ഥ്യങ്ങളിലേക്ക് സഞ്ചരിക്കാം.കൂടരഞ്ഞി -കൂമ്പാറ ഭാഗത്തെ സ്ഥലങ്ങൾ മണ്ണിലേടത്ത് തറവാട്ടിൽ നിന്നും മുക്കം വയലിൽ മൊയ്തീൻ ഹാജിയും കുടുംബവും ഓടയും മരവും മുറിക്കുന്നതിനും വനവിഭവങ്ങൾ ശേഖരിക്കുന്നതിനും ഓടചാർത്ത് വാങ്ങിയതായിരുന്നു.പിന്നീട് ഓട ചാർത്ത് എന്ന അവകാശം വഴി വയലിൽ കുടുംബം സ്ഥലങ്ങൾ കുടിയേറ്റക്കാർക്ക് വിൽക്കുകയായിരുന്നു. 1947 കാലത്താണ് കൂടരഞ്ഞി ഭാഗത്ത് കുടിയേറ്റം നടക്കുന്നത്. ആദ്യമായി കൂടരഞ്ഞിയിൽ എത്തിയവർ കോലോത്തുംകടവ് ഭാഗത്തും താഴെ കൂടരഞ്ഞി ഭാഗത്തും താമസിച്ചു. 1948 ൽ ഈട്ടിപ്പാറ മാന്കയം കൽപ്പിനി ഭാഗങ്ങളിൽ കുടിയേറ്റം നടന്നു. കാട്ടുമൃഗങ്ങളുടെ ശല്യവും പ്രതികൂല കാലാവസ്ഥയും രോഗങ്ങളും അന്നത്തെ കുടിയേറ്റക്കാരെ നന്നായി കഷ്ടപ്പെടുത്തി.എങ്കിലും മലബാറിന്റെ മറ്റു പ്രദേശങ്ങളുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ കൂടരഞ്ഞി തിരുവമ്പാടി ഭാഗത്ത് കുടിയേറ്റക്കാരുടെ സ്ഥിതി വളരെ ഭേദമായിരുന്നു. പുന്ന കടവുംഭാഗം വയലിൽ കുടുംബത്തിൻറെയും മുക്കം മുസ്ലിം ഓർഫനേജിൻറെയും റബർ തോട്ടങ്ങൾ ആയിരുന്നു.1960കളിൽ എസ്റ്റേറ്റുകളിൽ ടാപ്പിംഗ് തൊഴിലാളികളായി എത്തിയവരാണ് കൂമ്പാറ യിലെ മുസ്ലീങ്ങൾ കൂടുതലും.കൂമ്പാറ ഭാഗത്ത് വാഹന ഗതാഗത യോഗ്യമായ നല്ല റോഡുകൾ അകാലത്തില്ല. പോത്തിനെ കെട്ടിവലിക്കുന്ന വഴികളായിരുന്നു അധികവും. മുക്കം കാരമൂല അള്ളിത്തോട്ടം കൂട്ടക്കര വഴിയായിരുന്നു കൂടുതലും ജനസഞ്ചാരം. കൂടരഞ്ഞിയിൽ 1949 പള്ളി സ്ഥാപിതമായത് ശേഷമാണ്. റോഡ് വികസനം നടത്തുന്നത്. 1964 വരെ കൂമ്പാറ ഒരു അവികസിത പ്രദേശമായിരുന്നു വിദ്യാഭ്യാസ ഗതാഗത സൗകര്യങ്ങൾ വളരെ കുറവ്. കൂടുതൽ ചികിത്സ ലഭിക്കണമെങ്കിൽ മുക്കത്ത് എത്തണം 2n8tyw8yuzo4pij9i7wavwm9ct1uffp 0 574904 3763462 3763198 2022-08-09T05:18:35Z Meenakshi nandhini 99060 [[വർഗ്ഗം:പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച് wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Ia Orana Maria}}{{Infobox artwork |image=Paul Gauguin 071.jpg |title=Ia Orana Maria (Ave Maria) |artist=[[പോൾ ഗോഗിൻ]] |year= 1891 |medium=oil on canvas |height_metric=114 |width_metric=88 |city=[[ന്യൂയോർക്ക് നഗരം]] |museum=[[മെട്രോപോളിറ്റൻ മ്യൂസിയം ഓഫ് ആർ‌ട്ട്]] }}1891-ൽ [[പോൾ ഗോഗിൻ]]വരച്ച ഒരു ക്യാൻവാസ് പെയിന്റിംഗാണ് '''ഇയാ ഒറാന മരിയ''' (ഏവ് മരിയ). അദ്ദേഹത്തിന്റെ താഹിതിയൻ കാലഘട്ടത്തിലെ ആദ്യ ചിത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഇപ്പോൾ മെട്രോപൊളിറ്റൻ മ്യൂസിയം ഓഫ് ആർട്ടിൽ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ ചിത്രം. രണ്ട് പോളിനേഷ്യക്കാർ (മധ്യത്തിൽ) മഡോണയെയും കുട്ടിയെയും അഭിവാദ്യം ചെയ്യുന്നതായി ഇതിൽ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref name=":0">{{Cite web |title=Ia Orana Maria (Hail Mary) |url=https://www.metmuseum.org/art/collection/search/438821}}</ref> ==അവലംബം == <references /> [[File:Gauguin - Sketch Ia Orana Maria.jpg|thumb|left|ഇയാ ഒറാന മരിയയുടെ (1892; പാരീസ്) ഇങ്ക് സ്കെച്ച് ചിത്രം.]] [[File:Siddharta Gautama Borobudur.jpg|thumb|left|The two figures saluting Mary are inspired by this ancient bas-relief from the Javanese temple at [[Borobudur]].]] {{Paul Gauguin}} [[വർഗ്ഗം:മെട്രോപോളിറ്റൻ കലാ മ്യൂസിയം ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മഡോണയുടെയും കുട്ടിയുടെയും ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ]] 60jajxud7753y8fts972nbznvtw1qpa 3763468 3763462 2022-08-09T06:03:30Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Ia Orana Maria}}{{Infobox artwork |image=Paul Gauguin 071.jpg |title=ഇയാ ഒറാന മരിയ (ഏവ് മരിയ) |artist=[[പോൾ ഗോഗിൻ]] |year= 1891 |medium=oil on canvas |height_metric=114 |width_metric=88 |city=[[ന്യൂയോർക്ക് നഗരം]] |museum=[[മെട്രോപോളിറ്റൻ മ്യൂസിയം ഓഫ് ആർ‌ട്ട്]] }}1891-ൽ [[പോൾ ഗോഗിൻ]]വരച്ച ഒരു ക്യാൻവാസ് പെയിന്റിംഗാണ് '''ഇയാ ഒറാന മരിയ''' (ഏവ് മരിയ). അദ്ദേഹത്തിന്റെ താഹിതിയൻ കാലഘട്ടത്തിലെ ആദ്യ ചിത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഇപ്പോൾ മെട്രോപൊളിറ്റൻ മ്യൂസിയം ഓഫ് ആർട്ടിൽ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ ചിത്രം. രണ്ട് പോളിനേഷ്യക്കാർ (മധ്യത്തിൽ) മഡോണയെയും കുട്ടിയെയും അഭിവാദ്യം ചെയ്യുന്നതായി ഇതിൽ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref name=":0">{{Cite web |title=Ia Orana Maria (Hail Mary) |url=https://www.metmuseum.org/art/collection/search/438821}}</ref> ==അവലംബം == <references /> [[File:Gauguin - Sketch Ia Orana Maria.jpg|thumb|left|ഇയാ ഒറാന മരിയയുടെ (1892; പാരീസ്) ഇങ്ക് സ്കെച്ച് ചിത്രം.]] [[File:Siddharta Gautama Borobudur.jpg|thumb|left|The two figures saluting Mary are inspired by this ancient bas-relief from the Javanese temple at [[Borobudur]].]] {{Paul Gauguin}} [[വർഗ്ഗം:മെട്രോപോളിറ്റൻ കലാ മ്യൂസിയം ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മഡോണയുടെയും കുട്ടിയുടെയും ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ]] ssrje4mjif3w7i1r60miftx5uvnsrep 3763494 3763468 2022-08-09T07:03:52Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Ia Orana Maria}}{{Infobox artwork |image=Paul Gauguin 071.jpg |title=ഇയാ ഒറാന മരിയ (ഏവ് മരിയ) |artist=[[പോൾ ഗോഗിൻ]] |year= 1891 |medium=oil on canvas |height_metric=114 |width_metric=88 |city=[[ന്യൂയോർക്ക് നഗരം]] |museum=[[മെട്രോപോളിറ്റൻ മ്യൂസിയം ഓഫ് ആർ‌ട്ട്]] }}1891-ൽ [[പോൾ ഗോഗിൻ]]വരച്ച ഒരു ക്യാൻവാസ് പെയിന്റിംഗാണ് '''ഇയാ ഒറാന മരിയ''' (ഏവ് മരിയ). അദ്ദേഹത്തിന്റെ താഹിതിയൻ കാലഘട്ടത്തിലെ ആദ്യ ചിത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഇപ്പോൾ മെട്രോപൊളിറ്റൻ മ്യൂസിയം ഓഫ് ആർട്ടിൽ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ ചിത്രം. രണ്ട് പോളിനേഷ്യക്കാർ (മധ്യത്തിൽ) മഡോണയെയും കുട്ടിയെയും അഭിവാദ്യം ചെയ്യുന്നതായി ഇതിൽ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.<ref name=":0">{{Cite web |title=Ia Orana Maria (Hail Mary) |url=https://www.metmuseum.org/art/collection/search/438821}}</ref> ==അവലംബം == <references /> [[File:Gauguin - Sketch Ia Orana Maria.jpg|thumb|left|ഇയാ ഒറാന മരിയയുടെ (1892; പാരീസ്) ഇങ്ക് സ്കെച്ച് ചിത്രം.]] [[File:Siddharta Gautama Borobudur.jpg|thumb|left|മേരിയെ വണങ്ങുന്ന രണ്ട് രൂപങ്ങൾ [[ബോറോബുദർ|ബോറോബുദറിലെ]] ജാവനീസ് ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നുള്ള ഈ പുരാതന ബാസ്-റിലീഫിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു.]] {{Paul Gauguin}} [[വർഗ്ഗം:മെട്രോപോളിറ്റൻ കലാ മ്യൂസിയം ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:മഡോണയുടെയും കുട്ടിയുടെയും ചിത്രങ്ങൾ]] [[വർഗ്ഗം:പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ]] dpvnnzrzgdmdrdij0l4a0vtwycvokqo 3 574927 3763288 2022-08-08T12:14:55Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: TheBlazinghirex | TheBlazinghirex | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 12:14, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) qkkfpdszt7ehb3h6afdeiievw30my7v 3 574928 3763291 2022-08-08T12:41:34Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: OKANkc90627 | OKANkc90627 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 12:41, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 5mkvn6leiwaka2ixo9t2esk8w111tct 3 574929 3763292 2022-08-08T12:56:06Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: അഫീന | അഫീന | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 12:56, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 41v3pq4jl5hlru0q3o6qudmursurkg0 3 574930 3763293 2022-08-08T12:57:50Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Nodi576 | Nodi576 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 12:57, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) bicls2c7595wldfebdtnajq397e1eiu 3 574931 3763299 2022-08-08T13:28:19Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Robocop008 | Robocop008 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 13:28, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) lijrsaqxcqyyejbz764pjpvfzhyr62g 3 574932 3763329 2022-08-08T15:04:00Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Azeemsainudheen94 | Azeemsainudheen94 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 15:04, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 35q1vt7d2oxjcyfqxwflhtd01g9hjzf 3 574933 3763330 2022-08-08T15:10:51Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Nareto | Nareto | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 15:10, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) ejpg90m1pfctzqszhlpwkvgpkng9ui0 3 574934 3763350 2022-08-08T16:35:37Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Qwerty181522 | Qwerty181522 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 16:35, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 395sepmpvczgbu4o0pwwzvr64ntxwp4 3 574935 3763352 2022-08-08T16:52:35Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Natt C99 | Natt C99 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 16:52, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 41mqh4yll84k4a6ik8gf2kdkmq47xkw 10 574937 3763361 2017-04-26T18:06:21Z en>Od Mishehu 0 create wikitext text/x-wiki {{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=genus |link=Mitsukurina |parent=Mitsukurinidae |extinct=<!--leave blank or delete this line for "not extinct"; put "yes" for "extinct" --> |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }} m8fpup3jyvf5od55b3srmeh428ae5w5 3763362 3763361 2022-08-08T17:21:32Z Meenakshi nandhini 99060 [[:en:Template:Taxonomy/Mitsukurina]] എന്നതിൽ നിന്ന് ഒരു പതിപ്പ് ഇറക്കുമതി ചെയ്തു wikitext text/x-wiki {{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=genus |link=Mitsukurina |parent=Mitsukurinidae |extinct=<!--leave blank or delete this line for "not extinct"; put "yes" for "extinct" --> |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }} m8fpup3jyvf5od55b3srmeh428ae5w5 10 574938 3763363 2017-04-26T18:06:41Z en>Od Mishehu 0 create wikitext text/x-wiki {{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=familia |link=Mitsukurinidae |parent=Lamniformes |extinct=<!--leave blank or delete this line for "not extinct"; put "yes" for "extinct" --> |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }} mkzo7aoovkwaojbqrvu5cv2ev3xrs74 3763364 3763363 2022-08-08T17:22:15Z Meenakshi nandhini 99060 [[:en:Template:Taxonomy/Mitsukurinidae]] എന്നതിൽ നിന്ന് ഒരു പതിപ്പ് ഇറക്കുമതി ചെയ്തു wikitext text/x-wiki {{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=familia |link=Mitsukurinidae |parent=Lamniformes |extinct=<!--leave blank or delete this line for "not extinct"; put "yes" for "extinct" --> |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }} mkzo7aoovkwaojbqrvu5cv2ev3xrs74 10 574939 3763365 2017-11-13T00:03:39Z en>Primefac 0 Changed protection level for "[[Template:Taxonomy/Lamniformes]]": misread earlier request - still highly visible/important, but not TE-important. ([Edit=Require autoconfirmed or confirmed access] (indefinite)) wikitext text/x-wiki {{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=ordo |link=Lamniformes |parent=Selachimorpha |extinct=<!--leave blank for "not extinct"; put "yes" for "extinct" --> |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }} jjskddq71jij98j26bhpi2vcifxx3ew 3763366 3763365 2022-08-08T17:23:02Z Meenakshi nandhini 99060 [[:en:Template:Taxonomy/Lamniformes]] എന്നതിൽ നിന്ന് ഒരു പതിപ്പ് ഇറക്കുമതി ചെയ്തു wikitext text/x-wiki {{Don't edit this line {{{machine code|}}} |rank=ordo |link=Lamniformes |parent=Selachimorpha |extinct=<!--leave blank for "not extinct"; put "yes" for "extinct" --> |refs=<!--Shown on this page only; don't include <ref> tags --> }} jjskddq71jij98j26bhpi2vcifxx3ew 3 574940 3763368 2022-08-08T17:33:19Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: NandivadaHungama | NandivadaHungama | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 17:33, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) nu88xbboarzuu2k6qowgc619j0sf72v 3 574941 3763370 2022-08-08T17:36:27Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Rahul plamparambil | Rahul plamparambil | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 17:36, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) pflc02fwpj6onwkki4xee038smli8tq 3 574942 3763372 2022-08-08T17:42:32Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Aneeshaji7533 | Aneeshaji7533 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 17:42, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 9irkxfn76p12ot4q79tczktznvmjwie 3 574943 3763374 2022-08-08T17:51:07Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: AistisXD | AistisXD | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 17:51, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) d154c31te420d049gfyar4er7r8y2bp 0 574944 3763378 2022-08-08T18:03:21Z Kiran Gopi 10521 [[കെ. പി. തോമസ്]] എന്ന താൾ [[കെ.പി. തോമസ്]] എന്ന താളിനു മുകളിലേയ്ക്ക്, Kiran Gopi മാറ്റിയിരിക്കുന്നു wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക [[കെ.പി. തോമസ്]] ok2urjbxj0fimuna0if0942fanrf1wz 0 574945 3763383 2022-08-08T18:40:25Z Nihal Neerrad S 121984 Created by translating the opening section from the page "[[:en:Special:Redirect/revision/1091666871|List of Amar Chitra Katha comics]]" wikitext text/x-wiki അമർചിത്രകഥപരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങളുടെ പട്ടികയാണിത് . ചുവടെയുള്ള പട്ടിക പഴയ   പരമ്പരയുടെയും പുതിയ പരമ്പരയുടെയും ഭാഗമായ നമ്പറിംഗ് കാണിക്കുന്നു . ഒന്നാം പരമ്പരയിൽ മാത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ചില ലക്കങ്ങളുണ്ട് . അവ രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല , അവയെ "NA" ഉപയോഗിച്ച് സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു . പഴയ പരമ്പര #11 മുതൽ #436 വരെയാണ് എന്നാൽ പുതിയ പരമ്പര #501 മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു . പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങൾ സാധാരണയായി ഒരു ഡീലക്സ് ഫോർമാറ്റിൽ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത് , അവ സാധാരണയായി പഴയ പരമ്പരയിലെ  ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതാണ് . എന്നിരുന്നാലും കൽപന ചൗള, ജെആർഡി ടാറ്റ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതും രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ ഉള്ളതും ഒന്നാമത്തേതിൽ ഇല്ലാത്തും ആണ് . അതുപോലെ, പഴയ പരമ്പര ലക്കങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പുതിയ പരമ്പരയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും , നെപ്പോളിയൻ ബോണപാർട്ടെ, ലൂയിസ് പാസ്ചർ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയ പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല . 19s5nuinyxvxbceyiohzq0d70u55gyp 3763385 3763383 2022-08-08T18:42:52Z Nihal Neerrad S 121984 wikitext text/x-wiki അമർചിത്രകഥപരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങളുടെ പട്ടികയാണിത് . ചുവടെയുള്ള പട്ടിക പഴയ   പരമ്പരയുടെയും പുതിയ പരമ്പരയുടെയും ഭാഗമായ നമ്പറിംഗ് കാണിക്കുന്നു . ഒന്നാം പരമ്പരയിൽ മാത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ചില ലക്കങ്ങളുണ്ട് . അവ രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല , അവയെ "NA" ഉപയോഗിച്ച് സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു . പഴയ പരമ്പര #11 മുതൽ #436 വരെയാണ് എന്നാൽ പുതിയ പരമ്പര #501 മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു . പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങൾ സാധാരണയായി ഒരു ഡീലക്സ് ഫോർമാറ്റിൽ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത് , അവ സാധാരണയായി പഴയ പരമ്പരയിലെ  ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതാണ് . എന്നിരുന്നാലും കൽപന ചൗള, ജെആർഡി ടാറ്റ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതും രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ ഉള്ളതും ഒന്നാമത്തേതിൽ ഇല്ലാത്തും ആണ് . അതുപോലെ, പഴയ പരമ്പര ലക്കങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പുതിയ പരമ്പരയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും , നെപ്പോളിയൻ ബോണപാർട്ടെ, ലൂയിസ് പാസ്ചർ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയ പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല . == പ്രസിദ്ധീകരിച്ചവയുടെ പട്ടിക == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |പഴയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |ലക്കത്തിൻ്റെ പേര് !scope=col |പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വർഷം |- | 11||501|| [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീ കൃഷ്ണൻ]] ||1969 |- | 12||530|| [[ശകുന്തള]] ||1970 |- | 13||626|| [[പാണ്ഡവർ|പഞ്ചപാണ്ഡവർ]] ||1970 |- | 14||511|| [[സത്യവാനും സാവിത്രിയും|സത്യവാൻ സാവിത്രി]] ||1970 |- | 15||504|| [[രാമൻ|ശ്രീരാമൻ]] ||1970 |- | 16||507|| [[നളൻ|നളനും]] [[ദമയന്തി|ദമയന്തിയും]] ||1971 |- | 17||577|| [[ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ]] ||1971 |- | 18||503|| [[ലവൻ|ലവ]][[കുശൻ|കുശന്മാർ]] ||1971 |- | 19||502|| [[ഹനുമാൻ]] ||1971 |- | 20||582|| [[മഹാഭാരതം]] ||1971 |- | 21||508|| [[ചാണക്യൻ]] ||1971 |- | 22||510|| [[ശ്രീ ബുദ്ധൻ]] ||1971 |- | 23||564|| [[ശിവജി]]||1971 |- | 24||563|| [[റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്|റാണാ പ്രതാപ്]] ||1971 |- | 25||604|| [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]]||1971 |- | 26||531|| [[കർണ്ണൻ]] ||1972 |- | 27||661|| [[കചൻ|കച]] [[ദേവയാനി (ശുക്രപുത്രി)|ദേവയാനി]]||1972 |- | 28||568|| [[ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ|വിക്രമാദിത്യൻ]]||1972 |- | 29||506|| [[ശിവ പാർവതി]]||1972 |- | 30||674|| [[വാസവദത്ത]] ||1972 |- | 31||532|| [[ഭക്തകുചേലൻ]] ||1972 |- | 32||588|| [[Guru Gobind Singh]] ||1972 |- | 33||627|| [[ഹർഷൻ]] ||1972 |- | 34||534|| [[ഭീഷ്മർ]] ||1972 |- | 35||533|| [[അഭിമന്യു]] ||1972 |- | 36||535|| [[ഭക്തമീര]] ||1972 |- | 37||536|| [[അശോകൻ]] ||1973 |- | 38||537|| [[പ്രഹ്ളാദൻ]] ||1973 |- | 39||540|| [[Panchatantra]]- The Jackal & the War Drum||1973 |- | 40||682|| [[Tanaji Malusare|Tanaji]] ||1973 |- | 41||DG451|| [[Maharaja Chhatrasal|Chhatrasal]] ||1973 |- | 42||764|| [[പരശുരാമൻ]]||1973 |- | 43||734|| [[Banda Bahadur]] ||1973 |- | 44||605|| [[Rani Padmini|Padmini]]||1973 |- | 45||543|| [[Jataka]] Tales: Monkey Stories ||1973 |- | 46||769|| [[Valmiki]] ||1973 |- | 47||590|| [[Guru Nanak Dev|Guru Nanak]] ||1973 |- | 48||NA|| [[Tarabai]] ||1973 |- | 49||726|| [[Maharaja Ranjit Singh (Punjab)|Ranjit Singh]] ||1974 |- | 50||698|| [[Ram Shastri]] ||1974 |- | 51||539|| [[ത്സാൻസി റാണി]] ||1974 |- | 52||629|| [[ഉലൂപി]]||1974 |- | 53||729|| [[ബാജി റാവു]] ||1974 |- | 54||685|| [[Chand Bibi]] ||1974 |- | 55||623|| [[കബീർ]] ||1974 |- | 56||746|| [[Sher Shah Suri|Sher Shah]] ||1974 |- | 57||565|| [[ദ്രോണർ]] ||1974 |- | 58||566|| [[സൂര്യദേവൻ|സൂര്യൻ]] ||1974 |- | 59||612|| [[ഉർവശി]] ||1974 |- | 60||656|| [[Adi Shankara]] ||1974 |- | 61||592|| [[Ghatotkacha]] ||1974 |- | 62||551|| [[Tulsidas]] ||1974 |- | 63||759|| [[സുകന്യ]] ||1974 |- | 64||739|| [[Durgadas Rathore|Durgadas]] ||1974 |- | 65||663|| [[അനിരുദ്ധൻ]] ||1974 |- | 66||738|| [[Zoroaster|Zarathushtra]] ||1974 |- | 67||541|| [[രാവണൻ]] ||1974 |- | 68||BS|| [[Tukaram]] ||1974 |- | 69||763|| [[അഗസ്ത്യൻ]] ||1974 |- | 70||657|| [[Mricchakatika|Vasantasena]] ||1974 |- | 71||567|| [[Indra]] & [[Sachi Devi|Shachi]] ||1974 |- | 72||542|| [[ദ്രൗപദി]] ||1974 |- | 73||758|| [[സുഭദ്രാഹരണം]] ||1975 |- | 74||773|| [[Ahilyabai Holkar]] ||1975 |- | 75||552|| [[താൻസെൻ]] ||1975 |- | 76||810|| [[Nanda (Buddhist nun)|Sundari]] ||1975 |- | 77||544|| [[Subhas Chandra Bose]] ||1975 |- | 78||BS|| [[Kathasaritsagara|Shridatta]] ||1975 |- | 79||555|| [[Jataka]] Tales - Deer Stories ||1975 |- | 80||599|| [[വിശ്വാമിത്രൻ]] ||1975 |- | 81||591|| [[സ്യമന്തകം]] ||1975 |- | 82||594|| [[Mahavira]] ||1975 |- | 83||598|| [[Vikramaditya#The legend of Vikramaditya|Vikramaditya's Throne]] ||1975 |- | 84||705|| [[Bappa Rawal]] ||1975 |- | 85||673|| [[ശ്രീ അയ്യപ്പൻ]] ||1975 |- | 86||655|| [[ആനന്ദ മഠം]] ||1975 |- | 87||559|| [[Birbal]] the Just ||1975 |- | 88||515|| [[Ganga in Hinduism|Ganga]] ||1975 |- | 89||509|| [[ശ്രീ ഗണപതി]] ||1975 |- | 90||631|| [[ചൈതന്യ മഹാപ്രഭു]] ||1975 |- | 91||556|| [[ഹിതോപദേശ കഥകൾ : ചങ്ങാതിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ]] ||1975 |- | 92||706|| [[Sakshigopal Temple|Sakshi Gopal]] ||1975 |- | 93||666|| [[Kannagi]] ||1975 |- | 94||BS|| [[Narsinh Mehta]] ||1975 |- | 95||779|| [[Jasma Devi|Jasma of the Odes]] ||1975 |- | 96||811|| [[Sharan Kaur Pabla|Sharan Kaur]] ||1975 |- | 97||697|| [[ചന്ദ്രഹാസൻ]] ||1976 |- | 98||NA|| [[Vithoba#Pundalik|Pundalik&Sakhu]] ||1976 |- | 99||823|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Raj Singh]] ||1976 |- | 100||768|| [[Purushottama Deva|Purushottam Dev & Padmavati]] ||1976 |- | 101||546|| [[ബാലി]] ||1976 |- | 102||BS|| [[ജീമൂതവാഹനൻ (നാഗാനന്ദം)]] ||1976 |- | 103||569|| [[Malavikagnimitra|Malavika]] ||1976 |- | 104||606|| [[Durgavati|Rani Durgavati]] ||1976 |- | 105||570|| [[ദശരഥൻ]] ||1976 |- | 106||630|| [[Rana Sanga]] ||1976 |- | 107||760|| [[പ്രദ്യുമ്നൻ]] ||1976 |- | 108||632|| [[Ishwar Chandra Vidyasagar|Vidyasagar]] ||1976 |- | 109||753|| [[Thacholi Othenan|Tachcholi Othenan]] ||1976 |- | 110||725|| [[Razia Sultana|Sultana Razia]] ||1976 |- | 111||550|| [[Dakshayani|Sati]] & [[Shiva]] ||1976 |- | 112||516|| [[Krishna]] & [[Rukmini]] ||1976 |- | 113||596|| [[ഭോജ രാജാവ്]] ||1976 |- | 114||694|| [[Guru Teg Bahadur|Guru Tegh Bahadur]] ||1976 |- | 115||762|| [[പരീക്ഷിത്ത്]] ||1976 |- | 116||814|| [[കാദംബരി]] ||1976 |- | 117||571|| [[ധ്രുവനും അഷ്ടാവക്രനും]] ||1976 |- | 118||664|| [[Kushavati|King Kusha]] ||1976 |- | 119||727|| [[രാജരാജ ചോളൻ]] ||1976 |- | 120||624|| [[Swami Dayananda Saraswati|Dayananda]] ||1977 |- | 121||815|| [[Dwarkanath Madhav Pitale|Veer Dhaval]] ||1977 |- | 122||572|| Ancestors of [[Rama]] ||1977 |- | 123||790|| [[Eknath|Ekanath]]||1977 |- | 124||812|| [[Bhai Vir Singh|Satwant Kaur]] ||1977 |- | 125||621|| [[Udayana]] ||1977 |- | 126||554|| [[ജാതക കഥകൾ : ആനകഥകൾ]] ||1977 |- | 127||505|| [[ഭഗവദ് ഗീത]] ||1977 |- | 128||692|| [[വീരഹമീർ]] ||1977 |- | 129|| BS || [[Bhavabhuti|Malati and Madhava]] ||1977 |- | 130||547|| [[ഗരുഡൻ]] ||1977 |- | 131||545|| [[ബുദ്ധിമാനായ ബീർബൽ]] ||1977 |- | 132||DG452|| [[Ranakadevi|Ranak Devi]] ||1977 |- | 133||633|| മര്യാദരാമൻ കഥകൾ ]] ||1977 |- | 134||757|| [[ബാബർ]] ||1977 |- | 135||659|| [[Devi Chaudhurani|Devi Choudhurani]] ||1977 |- | 136||548|| [[Rabindranath Tagore]] ||1977 |- | 137||613|| [[സൂർദാസ്]] ||1977 |- | 138||562|| [[Panchatantra]] - The Brahmin & the Goat ||1977 |- | 139||BS|| [[ഋതധ്വജനും അസുരന്മാരും]] ||1977 |- | 140||789|| [[ഹുമയൂൺ]] ||1977 |- | 141||761|| [[പ്രഭാവതി]] ||1977 |- | 142||686|| [[Chandrasekhar Azad|Chandra Shekhar Azad]] ||1977 |- | 143||607|| [[Anvar-i-Suhayli|A Bag of Gold Coins]] ||1977 |- | 144||DG453|| [[Purandara Dasa]] ||1977 |- | 145||766|| [[ഭാനുമതി]] ||1977 |- | 146||517|| [[സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ]] ||1977 |- | 147||518|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ജരാസന്ധനും]] ||1977 |- | 148||701|| [[Nur Jehan|Noor Jahan]] ||1977 |- | 149||519|| [[Elephanta Caves|Elephanta]] ||1977 |- | 150||520|| [[നാരദൻ]] ||1977 |- | 151||636|| [[Krishnadevaraya|Krishnadeva Raya]] ||1978 |- | 152||557|| [[Birbal]] the Witty ||1978 |- | 153||579|| [[Madhvacharya]] ||1978 |- | 154||634|| [[ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]] ||1978 |- | 155||723|| [[ജ്ഞാനേശ്വരൻ]] ||1978 |- | 156||724|| [[Bagha Jatin]] ||1978 |- | 157||822|| [[Manonmaniam Sundaram Pillai|Manonmani]] ||1978 |- | 158||521|| [[അംഗുലീമാലൻ]] ||1978 |- | 159||622|| [[Velanati Chodas#History|The Tiger & the Woodpecker]] ||1978 |- | 160||512|| [[വിഷ്ണുകഥകൾ]] ||1978 |- | 161||635|| [[അമ്രപാലിയും ഉപഗുപ്തനും]] ||1978 |- | 162||637|| [[യയാതി]] ||1978 |- | 163||560|| [[പഞ്ചതന്ത്രം കഥകൾ : കുറുക്കൻ എങ്ങനെ ആനയെ ഭക്ഷിക്കും എന്ന കഥയും മറ്റു കഥകളും]] ||1978 |- | 164||549|| Tales of [[Shiva]] ||1978 |- | 165||638|| [[Shalivahana|King Shalivahana]] ||1978 |- | 166||748|| [[കിത്തൂരിലെ റാണി]]||1978 |- | 167||522|| [[നരകാസുര വധം]] ||1978 |- | 168||677|| [[Mahavira|മാന്ത്രികത്തോപ്പ്]]||1978 |- | 169||684|| [[Lachit Borphukan|Lachit Barphukan]]||1978 |- | 170||755|| [[വൃത്രാസുരൻ]] ||1978 |- | 171||681|| [[അമർസിംഗ് രാത്തോർ]]||1978 |- | 172||639|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും കപടവാസുദേവനും]] ||1978 |- | 173||794|| [[കായംകുളം കൊച്ചുണ്ണി]] ||1978 |- | 174||703|| യുധിഷ്ഠിര കഥകൾ ||1978 |- | 175||774|| [[ഹരിസിംഗ് നൾവ]]||1978 |- | 176||514|| [[ശ്രീ ദുർഗ്ഗ]] ||1978 |- | 177||589|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ശിശുപാലനും]] ||1978 |- | 178||523|| [[തെന്നാലിരാമൻ]] ||1978 |- | 179||640|| [[King Porus|Paurava]] and [[Alexander the Great|Alexander]] ||1978 |- | 180||524|| [[Indra]] & [[Shibi (king)|Shibi]]||1978 |- | 181||791|| [[Guru Hargobind|Guru Har Gobind]]||1978 |- | 182||DG454|| [[Indo-Pakistani War of 1947|The Battle for Srinagar]]||1979 |- | 183||676|| [[Kumbha of Mewar|Rana Kumbha]]||1979 |- | 184||652|| [[ആരുണിയും ഉത്തങ്കനും]]||1979 |- | 185||620|| [[Hitopadesha]] - How Friends are Parted ||1979 |- | 186||DG455|| [[Valluvar|Tiruppan]] and [[Kanaka Dasa|Kanakadasa]]||1979 |- | 187||741|| [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] ||1979 |- | 188||611|| [[Babasaheb Ambedkar]] ||1979 |- | 189||785|| Thugsen ||1979 |- | 190||DG456|| [[കണ്ണപ്പൻ]]||1979 |- | 191||796|| പൂർണചന്ദ്രൻ ||1979 |- | 192||NA|| [[Kanthirava Narasaraja I|Ranadhira]]||1979 |- | 193||720|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Kapala Kundala]]||1979 |- | 194||641|| [[കൃഷ്ണഭക്തി]]||1979 |- | 195||553|| [[കുറുനരി കഥകൾ]] ||1979 |- | 196||781|| [[Folklore of India#Folktales of India|Hothal]] ||1979 |- | 197||784|| [[മഴവിൽ രാജകുമാരൻ]] ||1979 |- | 198||525|| [[അർജുന കഥകൾ]] ||1979 |- | 199||719|| [[Folklore of India#Folktales of India|ലലാട ചന്ദ്രൻ]]||1979 |- | 200||603|| [[അക്ബർ]] ||1979 |- | 201||702|| [[Nachiketa]] ||1979 |- | 202||600||[[കാളിദാസൻ]] ||1979 |- | 203||653||[[ജയദ്രഥൻ]] ||1979 |- | 204||642||[[Shah Jahan]] ||1979 |- | 205||643||[[രത്നാവലി]] ||1980 |- | 206||693||[[Jayaprakash Narayan]] ||1980 |- | 207||526||[[Mahiravana]] ||1980 |- | 208||NA||[[ജയദേവൻ]] ||1980 |- | 209||644|| [[ഗാന്ധാരി]] ||1980 |- | 210||558|| [[സമർത്ഥനായ ബീർബൽ]] ||1980 |- | 211||711|| [[Jainism|The Celestial Necklace]]||1980 |- | 212||718||[[Basaveshwara]] ||1980 |- | 213||749||[[വേലുത്തമ്പി ദളവ]] ||1980 |- | 214||527||[[Bhima|Bheema]] & [[Hanuman]] ||1980 |- | 215||687||[[ത്യാഗത്തിൻ്റെ കഥകൾ]] ||1980 |- | 216||750||[[വീരവനിത]] ||1980 |- | 217||817||[[Folklore of India#Folktales of India|Sukhu & Dukhu]] ||1980 |- | 218||574||[[Jataka]] Tales - The Magic Chant ||1980 |- | 219||645||[[Bal Gangadhar Tilak|Lokamanya Tilak]] ||1980 |- | 220||528||[[കുംഭകർണ്ണൻ]] ||1980 |- | 221||658||[[Jahangir]] ||1980 |- | 222||NA||[[Samarth Ramdas]] ||1980 |- | 223||717|| [[ബാലാദിത്യൻ]]||1980 |- | 224||619||നന്ദിവിശാൽ||1980 |- | 225||601||Tales of [[Sai Baba of Shirdi|Sai Baba]] ||1980 |- | 226||581||[[Tenali Ramakrishna|Raman]] the Matchless Wit ||1980 |- | 227||DG458||[[Sadhu Vaswani]] ||1980 |- | 228||618||[[Birbal]] to the Rescue ||1980 |- | 229||742||[[Srimanta Sankardeva|Shankar Dev]] ||1981 |- | 230||765||[[Hemu]] ||1981 |- | 231||683||[[ബാഹുബലി]] ||1981 |- | 232||788||[[Dara Shikoh|Dara Shukoh]] & [[Aurangzeb]] ||1981 |- | 233||585||[[Panchatantra]] - The Dullard & other stories ||1981 |- | 234||608||[[ഭഗത് സിംഗ്]] ||1981 |- | 235||716||[[ആഗദ ദത്തൻ്റെ സാഹസങ്ങൾ]]||1981 |- | 236||NA||[[ബാമൻ ഷാ]]||1981 |- | 237||584||[[Gopal Bhar|Gopal the Jester]]||1981 |- | 238||609||Friends & Foes - Animal Tales from the [[Mahabharata]] ||1981 |- | 239||795||[[Harihara I|Hakka]] & [[Bukka]] ||1981 |- | 240||782||[[Jainism|Sahasramalla]]||1981 |- | 241||787||[[Ghiyas ud din Balban|Balban]] ||1981 |- | 242||561||[[Panchatantra]] - Crows & Owls ||1981 |- | 243||715||[[Ramanuja]] ||1981 |- | 244||593||പാണ്ഡവരുടെ അജ്ഞാതവാസം||1981 |- | 245||BS|| [[ത്യാഗരാജ സ്വാമികൾ]]||1981 |- | 246||575||[[Jataka]] Tales - The Giant & the Dwarf ||1981 |- | 247||586||[[Jataka]] Tales - Stories of Wisdom ||1981 |- | 248||775||[[ബിധിചന്ദ്]]||1981 |- | 249||662||The Learned Pandit - Tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1981 |- | 250||770||[[Sambhaji]] ||1981 |- | 251||651||[[Folklore of India#Folktales of India|The Adventures of Baddu & Chhotu]] ||1981 |- | 252||529||[[Murugan|Kartikeya]] ||1981 |- | 253||670||The Golden Mongoose and other tales from the [[Mahabharata]]||1981 |- | 254||513||[[Hanuman]] to the Rescue ||1981 |- | 255||808||[[Folklore of India#Folktales of India|The Mystery of the Missing Gifts]] ||1981 |- | 256||DG459||[[Sakhi Sarwar]] ||1981 |- | 257||714||[[Jataka|The Queen's Necklace]] ||1982 |- | 258||809||[[Chandrashekhara Kambara|The Secret of the Talking Bird]] ||1982 |- | 259||804||[[Folklore of India#Folktales of India|The Miraculous Conch and a Game of Chess]] ||1982 |- | 260||595||[ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ]] ||1982 |- | 261||713|| [[Constanzo Beschi|The Fool's Disciples]]||1982 |- | 262||721||[[Rash Behari Bose]] ||1982 |- | 263||743||[[Bala Nagamma (1942 film)|The Prince & the Magician]]||1982 |- | 264||617||[[Jataka]] Tales - The Hidden Treasure ||1982 |- | 265||DG460||[[Rama Deva Raya|Echamma the Brave]]||1982 |- | 266||803||[[Kathasaritsagara|Manduka, the Lucky Astrologer]]||1982 |- | 267||646|| The Pandit & the Milkmaid and other tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1982 |- | 268||597|| ശിവജിക്കഥകൾ ||1982 |- | 269||576||[[Jataka]] Tales - The Mouse Merchant ||1982 |- | 270||707|| The Tiger-Eater ||1982 |- | 271||647||[[Lal Bahadur Shastri]] ||1982 |- | 272||802||[[Bharatendu Harishchandra|Andher Nagari]]||1982 |- | 273||538|| [[പാലാഴിമഥനം]]||1982 |- | 274||578|| [[Jainism|Kesari, the flying thief]]||1982 |- | 275||708|| [[Subramanya Bharathi|Subramania Bharati]] ||1982 |- | 276||772||The Pig and the Dog / Animal Tales from [[Arunachal Pradesh]] ||1982 |- | 277||616||[[Jataka]] Tales - Tales of Misers ||1983 |- | 278||688||[[ബിംബിസാരൻ]] ||1983 |- | 279||573|| [[Jataka]] Tales: Bird Stories ||1983 |- | 280||820|| [[Tamil history from Sangam literature|Kumanan]]||1983 |- | 281||DG461|| [[Viswamitra#Harishchandra's Sacrifice|Shunahshepa]] ||1983 |- | 282||BS'|| [[Bhootayyana Maga Ayyu|The Taming of Gulla]] ||1983 |- | 283||709|| [[പുരി ജഗന്നാഥൻ]] ||1983 |- | 284||777||[[Albert Einstein]] ||1983 |- | 285||DG462||[[ജോയ്മതി]] ||1983 |- | 286||DG463||Thanedar Hasan Askari ||1983 |- | 287||771||[[Folklore of India#Folktales of India|The Pious Cat and other tales]] ||1983 |- | 288||667|| [[Folklore of India#Folktales of India|Bikal the Terrible]]||1983 |- | 289||816||[[Masti Venkatesha Iyengar|The Elusive Kaka]]||1983 |- | 290||628|| [[Ramana Maharshi]]||1983 |- | 291||797||കീരീടാവകാശി||1983 |- | 292||744||[[Chokhamela|Chokha Mela]] ||1983 |- | 293||752|| [[Indian Rebellion of 1857|Beni Madho & Pir Ali]]||1983 |- | 294||824||[[ദുർഗ്ഗേശ നന്ദിനി]] ||1983 |- | 295||740||[[Guru Arjan Dev|Guru Arjan]] ||1983 |- | 296||NA||[[Pranami Sampraday|Mahamati Prannath]] ||1983 |- | 297||798|| The Lost Prince ||1983 |- | 298||NA|| [[Vithoba|Damaji Pant and Narhari]]||1983 |- | 299||799||The Silent Teacher ||1983 |- | 300||696|| [[History of Delhi|The Historic City Of Delhi]]||1983 |- | 301||689|| [[ത്രിപുരദഹനം]]||1984 |- | 302||776|| [[Dhola Maru|Dhola & Maru]]||1984 |- | 303||NA||[[Senapati Bapat]] ||1984 |- | 304||DG465||[[Dwarkanath Kotnis|Dr. Kotnis]] in China ||1984 |- | 305||610||[[രാവണകഥകൾ]]||1984 |- | 306||DG466||The Story of a Scientist - [[Yellapragada Subbarow|Y. Subba Row]] ||1984 |- | 307||783||The Bridegroom's Ring ||1984 |- | 308||712|| [[അന്ധകൻ]]||1984 |- | 309||678||[[വീരസവർക്കർ]] ||1984 |- | 310||BS||[[Buddhism|The True Conqueror]] ||1984 |- | 311||751||[[Kunwar Singh]] ||1984 |- | 312||654|| [[ബലരാമൻ]] ||1984 |- | 313||818|| [[Vishnuvardhana|Shantala]]||1984 |- | 314||668||The Acrobat - [[Buddhism|Buddhist]] Tales ||1984 |- | 315||805|| സ്വർണമണൽ ||1984 |- | 316||767||The [[Parijaat tree, Kintoor|Parijata Tree]] ||1984 |- | 317||DG467||[[Rajatarangini|Annapati Suyya]]||1984 |- | 318||671|| The Cowherd of Alawi ||1984 |- | 319||669||[[അശ്വിനിദേവന്മാർ]] ||1984 |- | 320||NA|| [[Rajatarangini|Chandrapeeda]]||1984 |- | 321||807|| [[Sufi|The Green Demon]]||1984 |- | 322||730||Shrenik - [[Jainism|Jain]] Tales ||1984 |- | 323||648|| [[സമുദ്രഗുപ്തൻ]]||1984 |- | 324||695|| [[നഹുഷൻ]]||1984 |- | 325||699||[[Jagdish Chandra Bose|Jagadis Chandra Bose]] ||1985 |- | 326||NA||Tales of [[Avvaiyar]] ||1985 |- | 327||745||[[Kuru Kingdom#References of Kuru Kingdom in epic Mahabharata|Tapati]] ||1985 |- | 328||DG469||Rajbala ||1985 |- id="329" | 329||BS||[[മഹാഭാരതം]] 1: [[വേദവ്യാസൻ]] ||1985 |- | 330||754|| [[Vaddaradhane|Vidyut Chora]]||1985 |- | 331||BS||[[മഹാഭാരതം]] 2: [[ഭീഷ്മർ|ഭീഷ്മശപഥം]] ||1985 |- | 332||587|| [[Birbal]] the Genius ||1985 |- | 333||BS||[[മഹാഭാരതം]] 3: കൗരവോല്പത്തി ||1985 |- | 334||675|| [[ധീരജവാൻ]] ||1985 |- | 335||BS||[[Mahabharata]] 4: പാണ്ഡവർ ഹസ്തിനപുരത്തിൽ ||1985 |- | 336||710|| The Fearless Boy ||1985 |- | 337||BS||[[Mahabharata]] 5: ദ്രോണാഗമനം ||1985 |- | 338||690||ലളിതാദിത്യൻ ||1985 |- | 339||BS||[[Mahabharata]] 6: കർണ്ണപ്രവേശം ||1985 |- | 340||BS|| [[Zen|The Making of a Swordsman]]||1985 |- | 341||BS||[[Mahabharata]] 7: ഗൂഢാലോചന ||1985 |- | 342||625|| [[Jataka|Battle of Wits]]||1985 |- | 343||BS||[[Mahabharata]] 8: പാണ്ഡവർ അരക്കില്ലത്തിൽ ||1985 |- | 344||728||[[Chittaranjan Das|Deshbandhu Chittaranjan Das]] ||1985 |- | 345||BS||[[Mahabharata]] 9: ഘടോൽക്കചൻ്റെ ജനനം ||1985 |- | 346||813||[[Marthandavarma (novel)#Comics|Maarthaanda Varma]] ||1985 |- | 347||BS||[[Mahabharata]] 10: ബകവധം ||1985 |- id="348" | 348||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 1]]: The Birth of the [[Indian National Congress]] ||1986 |- | 349||BS||[[Mahabharata]] 11: ദ്രൗപദി ||1986 |- | 350||NA||[[Raidas|Guru Ravidas]] ||1986 |- | 351||BS||[[Mahabharata]] 12: [[Draupadi]]'s [[Swayamvara]] ||1986 |- | 352||821||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Adventures of Pratapan]]||1986 |- | 353||BS||[[Mahabharata]] 13: പാണ്ഡവരുടെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 354||747||[[വാസ്കോ ഡ ഗാമ കേരളത്തിൽ]]||1986 |- | 355||BS||[[Mahabharata]] 14: [[Arjuna]]'s 12-Year-Long Exile ||1986 |- id="356" | 356||786|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 2: A Nation Awakes]]||1986 |- | 357||BS||[[Mahabharata]] 15: A Hall of [[Yudhishthira]] ||1986 |- | 358||704||[[Jallianwala Bagh Massacre|Jallianwala Bagh]] ||1986 |- | 359||BS||[[Mahabharata]] 16: The [[Pandava]]s Conquer the World ||1986 |- id="360" | 360||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 3]]: The Saga of Indian Revolutionaries ||1986 |- | 361||BS||[[Mahabharata]] 17: [[Yudhishthira]]'s [[Rajasuya|Rajsooya Yajna]] ||1986 |- | 362||672|| [[Jataka|The Priceless Gem]]||1986 |- | 363||BS||[[Mahabharata]] 18: [[Indraprastha]] Lost ||1986 |- | 364||NA||[[Khudiram Bose]] ||1986 |- | 365||BS||[[Mahabharata]] 19: വനവാസം ||1986 |- | 366||DG471|| [[Kathasaritasagara|Patali Putra]]||1986 |- | 367||BS||[[Mahabharata]] 20: [[Arjuna]]'s Quest for Weapons ||1986 |- | 368||DG472||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Nawab's Diwan]]||1986 |- | 369||BS||[[Mahabharata]] 21: [[Arjuna]] in [[Arjuna#Urvashi.27s curse|Indraloka]] ||1986 |- | 370||NA||[[വീരദേശിംഗൻ]]||1986 |- | 371||BS||[[Mahabharata]] 22: അർജ്ജുനൻ്റെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 372||583||[[Panchatantra]]-The Greedy Mother in Law & Other Tales||1987 |- | 373||BS||[[Mahabharata]] 23: ദുര്യോധനൻ്റെ തോൽവി ||1987 |- | 374||BS||[[Kathasaritasagara|Hamsavali]]||1987 |- | 375||BS||[[Mahabharata]] 24: The Twelfth Year ||1987 |- | 376||DG474||[[Lilan Chanesar|Lila & Chanesar]]||1987 |- | 377||BS||[[Mahabharata]] 25: അജ്ഞാതവാസം ||1987 |- | 378||BS||[[Kathasaritasagara|Shringabuja]]||1987 |- | 379||BS||[[Mahabharata]] 26: Panic in the [[Kaurava]] Camp ||1987 |- | 380||NA||[[പദ്മാവതി]] ||1987 |- | 381||BS||[[Mahabharata]] 27: [[Sanjaya]]'s Mission ||1987 |- | 382||733||[[Ghanshyam Das Birla]] ||1987 |- | 383||BS||[[Mahabharata]] 28: [[Duryodhana]] Refuses to Yield ||1987 |- | 384||722||[[Megasthenes]] ||1987 |- | 385||BS||[[Mahabharata]] 29: ഭഗവദ്ദൂത് ||1987 |- | 386||680|| [[Faxian|Fa Hien]]||1987 |- | 387||BS||[[Mahabharata]] 30: The War Begins ||1987 |- | 388||NA||[[Kathasaritasagara|Sundarasena]]||1987 |- | 389||BS||[[Mahabharata]] 31: [[Bhishma|Bheeshma]] in Command ||1987 |- | 390||691|| [[ഹുയാൻസാങ്ങ്]]||1987 |- | 391||BS||[[Mahabharata]] 32: ഭീഷ്മരുടെ പതനം ||1987 |- | 392||649|| [[ഉപനിഷത് കഥകൾ]]||1987 |- | 393||BS||[[Mahabharata]] 33: [[Drona]]'s Vow ||1987 |- | 394||DG475||[[Pulakeshin II|Pulakeshi II]] ||1987 |- | 395||BS||[[Mahabharata]] 34: അഭിമന്യു ||1987 |- | 396||731|| [[Ellora Caves]]||1988 |- | 397||BS||[[Mahabharata]] 35: ജയദ്രഥ വധം ||1988 |- | 398||793||[[Keladi Chennamma|Chennamma of Keladi]] ||1988 |- | 399||BS||[[Mahabharata]] 36: രാത്രിയുദ്ധം ||1988 |- | 400||665|| [[Jataka|The Deadly Feast]]||1988 |- | 401||660|| [[Ajatasatru|Ajatashatru]]||1988 |- | 402||BS|| [[Mahabharata]] 37: കർണൻ്റെ അന്ത്യം ||1988 |- | 403||792||[[Narayana Guru]] ||1988 |- | 404||BS|| [[Mahabharata]] 38: The Kurus Routed||1988 |- | 405||819||[[Civaka Cintamani|Prince Jivaka]] ||1988 |- | 406||BS|| [[Mahabharata]] 39: After the War ||1988 |- | 407||BS||[[കോഹിനൂർ]] ||1988 |- | 408||BS|| [[Mahabharata]] 40: യുധിഷ്ഠിരൻ്റെ സ്ഥാനാരോഹണം||1988 |- | 409||BS||[[Mahabharata]] 41: The [[Ashvamedha|Ashwamedha Yajna]] ||1989 |- | 410||780||Kanwal and Kehar - A Legend of [[Rajasthan]] ||1989 |- id="411" | 411||BS||[[Mahabharata]] 42: The Celestial Reunion ||1989 |- | 412||756||[[Roopmati]] ||1989 |- id="413" | 413||BS||[[Bhagawat Purana]] 1: Krishna - The Darling of [[Gokul]] ||1989 |- id="414" | 414||650||[[Mahatma Gandhi]] - The Early Days ||1989 |- | 415||BS||[[Bhagawat Purana]] 2: Krishna - The Subduer of [[Kaliya]] ||1989 |- id="416" | 416||BS||[[Mahatma Gandhi]] - The Father of the Nation ||1989 |- | 417||BS||[[Bhagawat Purana]] 3: Krishna - The Upholder of [[Govardhan hill|Govardhan]] ||1989 |- | 418||DG476||[[French Revolution|The French Revolution]] ||1989 |- | 419||BS||[[Bhagawat Purana]] 4: Krishna - Victory over [[Kamsa]] ||1989 |- | 420||580||[[Birbal]] the Inimitable ||1989 |- | 421||BS||[[Bhagawat Purana]] 5: Krishna - The Lord of [[Dwarka|Dwaraka]] ||1990 |- id="lp" | 422||NA||[[Louis Pasteur]] ||1990 |- | 423||BS||[[Bhagawat Purana]] 6: Krishna - The Enchanter ||1990 |- | 424||806||[[Kathasaritasagara|The Clever Dancer]]||1990 |- | 425||BS||[[Bhagawat Purana]] 7: Krishna - The Victorious ||1990 |- | 426||614||[[Jataka]] Tales - True Friends ||1990 |- | 427||BS||[[Bhagawat Purana]] 8: Krishna - An Ally of the [[Pandava]]s ||1990 |- id ="nb" | 428||NA||[[Napoleon Bonaparte]] ||1990 |- id="429" | 429||BS||[[Bhagawat Purana]] 9: Krishna - The Saviour ||1990 |- id="430" | 430||SI||[[Indus Valley Civilization|An Exciting Find]] ||1990 |- | 431||615|| [[Jataka]] Tales: Stories of Courage ||1990 |- id="432" | 432||SI||The [[Indus Valley Civilization|Indus Valley]] Adventure ||1990 |- | 433||602|| The Quick Witted [[Birbal]]||1991 |- | 434||BS||[[Kathasaritasagara|The Chosen Bridegroom]]||1991 |- | 435||778||[[Pierre Curie|Pierre]] & [[Marie Curie]] ||1991 |- | 436||700|| [[Jawaharlal Nehru]]||1991 |- | NA||679||[[Swami Pranavananda]]||1998 |- | NA||732||[[Swami Chinmayananda]]||2001 |- id="jrd" | NA||735||[[JRD Tata]]||2004 |- id="kc" | NA||736||[[Kalpana Chawla]]||2005 |- | NA||737||[[Jamsetji Tata]]||2005 |- | NA||800||[[Mother Teresa]]||2010 |- | NA||825||[[Surjya Sen]]||2010 |- | NA||826||Heroes of [[Hampi]]||2011 |- | NA||827||Tales of [[Indra]]||2011 |- | NA||828||[[തിരുപ്പതി വെങ്കടാചലപതി]]||2011 |- | NA||829||[[Vaishno Devi]]||2011 |- | NA||830|| [[ഗണപതിപ്രാതൽ]||2011 |- | NA||831||[[Tenzing Norgay]]||2011 |- | NA||832||[[Brahma Purana|Stories Of Creation]]||2011 |- | NA||833||[[Konark Sun Temple|Konark]]||2012 |- | NA||834||[[Anant Pai]]||2012 |- | NA||835||[[Salim Ali]]||2012 |- | NA||836||[[Thanjavur]]||2012 |- | NA||837||[[The Blue Umbrella]]||2012 |- | NA||838||[[Jim Corbett]]||2012 |- | NA||839||[[കുബേരൻ]]||2012 |- | NA||840||[[സരസ്വതി]]||2012 |- | NA||841||[[M S Subbulakshmi]]||2012 |- | NA||842||[[Srinivasa Ramanujan]]||2012 |- | NA||843||The Unhappy Tiger||2013 |- | NA||844||[[അംബയുടെ പ്രതികാരം]]||2013 |- | NA||845||[[Verghese Kurien]]||2013 |- | NA||846||Two Oxen||2014 |- | NA||847||Paramahamsa Yogananda||2018 |- | NA||848||Vikram Sarabhai - Pioneering India's Space Programme||2020 |- |NA |849 |Manik Prabhu - A Rare Spiritual Gem |2021 |} '''Key''' * '''NA''' denotes that the comic is '''N'''ot '''A'''vailable in that series. * '''BS''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( 3 in 1 (or) 5 in 1)<ref name="ACK3in1"/><ref name="ACK5in1"/> * '''BS'''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( Coffee Table Books )<ref name="ACKCoffeeTableBook">{{cite web | url = http://www.amarchitrakatha.com/indian-classics/great-indian-classics| title = Great Indian Classics | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * '''SI''' denotes that the comic has appeared as part of a Special Issue/Bumper Issue which was a compilation of multiple issues together<ref name="JohnListSpecialNote">{{cite web | url = http://www.silkqin.com/13pers/acklist.htm#f20| title = March to Freedom Series | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * Issue 801 was originally Tales Of Ganesha and was later released as 830 Ganesha and the Moon.<ref name="ACKList"/> * Issue 418 wasn't reprinted but released online as issue 476. https://books.google.com/books?id=Wf_cDgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 * Issue 276 released in 1986 has original name as '''Animal Tales from Arunachal Pradesh''' but reprinted in 2014, given a new serial number 772 and a new title - '''The Pig and the Dog'''. * Issue 679 (Swami Pranavandana) and 847 (Jagjivan Ram) were never published and distributed for general public. Only available in their aashrams. Recently (September 2020), Swami Pranavanadana is digitalised and made available on ACK's official platform. https://digital.amarchitrakatha.com/id006959024/Swami-Pranavananda hqufc7t7r8zznjbdxdftlxo1njo6kjh 3763386 3763385 2022-08-08T18:43:56Z Nihal Neerrad S 121984 wikitext text/x-wiki അമർചിത്രകഥപരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങളുടെ പട്ടികയാണിത് . ചുവടെയുള്ള പട്ടിക പഴയ   പരമ്പരയുടെയും പുതിയ പരമ്പരയുടെയും ഭാഗമായ നമ്പറിംഗ് കാണിക്കുന്നു . ഒന്നാം പരമ്പരയിൽ മാത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ചില ലക്കങ്ങളുണ്ട് . അവ രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല , അവയെ "NA" ഉപയോഗിച്ച് സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു . പഴയ പരമ്പര #11 മുതൽ #436 വരെയാണ് എന്നാൽ പുതിയ പരമ്പര #501 മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു . പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങൾ സാധാരണയായി ഒരു ഡീലക്സ് ഫോർമാറ്റിൽ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത് , അവ സാധാരണയായി പഴയ പരമ്പരയിലെ  ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതാണ് . എന്നിരുന്നാലും കൽപന ചൗള, ജെആർഡി ടാറ്റ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതും രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ ഉള്ളതും ഒന്നാമത്തേതിൽ ഇല്ലാത്തും ആണ് . അതുപോലെ, പഴയ പരമ്പര ലക്കങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പുതിയ പരമ്പരയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും , നെപ്പോളിയൻ ബോണപാർട്ടെ, ലൂയിസ് പാസ്ചർ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയ പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല . == പ്രസിദ്ധീകരിച്ചവയുടെ പട്ടിക == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |പഴയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |ലക്കത്തിൻ്റെ പേര് !scope=col |പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വർഷം |- | 11||501|| [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീ കൃഷ്ണൻ]] ||1969 |- | 12||530|| [[ശകുന്തള]] ||1970 |- | 13||626|| [[പാണ്ഡവർ|പഞ്ചപാണ്ഡവർ]] ||1970 |- | 14||511|| [[സത്യവാനും സാവിത്രിയും|സത്യവാൻ സാവിത്രി]] ||1970 |- | 15||504|| [[രാമൻ|ശ്രീരാമൻ]] ||1970 |- | 16||507|| [[നളൻ|നളനും]] [[ദമയന്തി|ദമയന്തിയും]] ||1971 |- | 17||577|| [[ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ]] ||1971 |- | 18||503|| [[ലവൻ|ലവ]][[കുശൻ|കുശന്മാർ]] ||1971 |- | 19||502|| [[ഹനുമാൻ]] ||1971 |- | 20||582|| [[മഹാഭാരതം]] ||1971 |- | 21||508|| [[ചാണക്യൻ]] ||1971 |- | 22||510|| [[ശ്രീ ബുദ്ധൻ]] ||1971 |- | 23||564|| [[ശിവജി]]||1971 |- | 24||563|| [[റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്|റാണാ പ്രതാപ്]] ||1971 |- | 25||604|| [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]]||1971 |- | 26||531|| [[കർണ്ണൻ]] ||1972 |- | 27||661|| [[കചൻ|കച]] [[ദേവയാനി (ശുക്രപുത്രി)|ദേവയാനി]]||1972 |- | 28||568|| [[ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ|വിക്രമാദിത്യൻ]]||1972 |- | 29||506|| [[ശിവ പാർവതി]]||1972 |- | 30||674|| [[വാസവദത്ത]] ||1972 |- | 31||532|| [[ഭക്തകുചേലൻ]] ||1972 |- | 32||588|| [[Guru Gobind Singh]] ||1972 |- | 33||627|| [[ഹർഷൻ]] ||1972 |- | 34||534|| [[ഭീഷ്മർ]] ||1972 |- | 35||533|| [[അഭിമന്യു]] ||1972 |- | 36||535|| [[ഭക്തമീര]] ||1972 |- | 37||536|| [[അശോകൻ]] ||1973 |- | 38||537|| [[പ്രഹ്ളാദൻ]] ||1973 |- | 39||540|| [[Panchatantra]]- The Jackal & the War Drum||1973 |- | 40||682|| [[Tanaji Malusare|Tanaji]] ||1973 |- | 41||DG451|| [[Maharaja Chhatrasal|Chhatrasal]] ||1973 |- | 42||764|| [[പരശുരാമൻ]]||1973 |- | 43||734|| [[Banda Bahadur]] ||1973 |- | 44||605|| [[Rani Padmini|Padmini]]||1973 |- | 45||543|| [[Jataka]] Tales: Monkey Stories ||1973 |- | 46||769|| [[Valmiki]] ||1973 |- | 47||590|| [[Guru Nanak Dev|Guru Nanak]] ||1973 |- | 48||NA|| [[Tarabai]] ||1973 |- | 49||726|| [[Maharaja Ranjit Singh (Punjab)|Ranjit Singh]] ||1974 |- | 50||698|| [[Ram Shastri]] ||1974 |- | 51||539|| [[ത്സാൻസി റാണി]] ||1974 |- | 52||629|| [[ഉലൂപി]]||1974 |- | 53||729|| [[ബാജി റാവു]] ||1974 |- | 54||685|| [[Chand Bibi]] ||1974 |- | 55||623|| [[കബീർ]] ||1974 |- | 56||746|| [[Sher Shah Suri|Sher Shah]] ||1974 |- | 57||565|| [[ദ്രോണർ]] ||1974 |- | 58||566|| [[സൂര്യദേവൻ|സൂര്യൻ]] ||1974 |- | 59||612|| [[ഉർവശി]] ||1974 |- | 60||656|| [[Adi Shankara]] ||1974 |- | 61||592|| [[Ghatotkacha]] ||1974 |- | 62||551|| [[Tulsidas]] ||1974 |- | 63||759|| [[സുകന്യ]] ||1974 |- | 64||739|| [[Durgadas Rathore|Durgadas]] ||1974 |- | 65||663|| [[അനിരുദ്ധൻ]] ||1974 |- | 66||738|| [[Zoroaster|Zarathushtra]] ||1974 |- | 67||541|| [[രാവണൻ]] ||1974 |- | 68||BS|| [[Tukaram]] ||1974 |- | 69||763|| [[അഗസ്ത്യൻ]] ||1974 |- | 70||657|| [[Mricchakatika|Vasantasena]] ||1974 |- | 71||567|| [[Indra]] & [[Sachi Devi|Shachi]] ||1974 |- | 72||542|| [[ദ്രൗപദി]] ||1974 |- | 73||758|| [[സുഭദ്രാഹരണം]] ||1975 |- | 74||773|| [[Ahilyabai Holkar]] ||1975 |- | 75||552|| [[താൻസെൻ]] ||1975 |- | 76||810|| [[Nanda (Buddhist nun)|Sundari]] ||1975 |- | 77||544|| [[Subhas Chandra Bose]] ||1975 |- | 78||BS|| [[Kathasaritsagara|Shridatta]] ||1975 |- | 79||555|| [[Jataka]] Tales - Deer Stories ||1975 |- | 80||599|| [[വിശ്വാമിത്രൻ]] ||1975 |- | 81||591|| [[സ്യമന്തകം]] ||1975 |- | 82||594|| [[Mahavira]] ||1975 |- | 83||598|| [[Vikramaditya#The legend of Vikramaditya|Vikramaditya's Throne]] ||1975 |- | 84||705|| [[Bappa Rawal]] ||1975 |- | 85||673|| [[ശ്രീ അയ്യപ്പൻ]] ||1975 |- | 86||655|| [[ആനന്ദ മഠം]] ||1975 |- | 87||559|| [[Birbal]] the Just ||1975 |- | 88||515|| [[Ganga in Hinduism|Ganga]] ||1975 |- | 89||509|| [[ശ്രീ ഗണപതി]] ||1975 |- | 90||631|| [[ചൈതന്യ മഹാപ്രഭു]] ||1975 |- | 91||556|| [[ഹിതോപദേശ കഥകൾ : ചങ്ങാതിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ]] ||1975 |- | 92||706|| [[Sakshigopal Temple|Sakshi Gopal]] ||1975 |- | 93||666|| [[Kannagi]] ||1975 |- | 94||BS|| [[Narsinh Mehta]] ||1975 |- | 95||779|| [[Jasma Devi|Jasma of the Odes]] ||1975 |- | 96||811|| [[Sharan Kaur Pabla|Sharan Kaur]] ||1975 |- | 97||697|| [[ചന്ദ്രഹാസൻ]] ||1976 |- | 98||NA|| [[Vithoba#Pundalik|Pundalik&Sakhu]] ||1976 |- | 99||823|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Raj Singh]] ||1976 |- | 100||768|| [[Purushottama Deva|Purushottam Dev & Padmavati]] ||1976 |- | 101||546|| [[ബാലി]] ||1976 |- | 102||BS|| [[ജീമൂതവാഹനൻ (നാഗാനന്ദം)]] ||1976 |- | 103||569|| [[Malavikagnimitra|Malavika]] ||1976 |- | 104||606|| [[Durgavati|Rani Durgavati]] ||1976 |- | 105||570|| [[ദശരഥൻ]] ||1976 |- | 106||630|| [[Rana Sanga]] ||1976 |- | 107||760|| [[പ്രദ്യുമ്നൻ]] ||1976 |- | 108||632|| [[Ishwar Chandra Vidyasagar|Vidyasagar]] ||1976 |- | 109||753|| [[Thacholi Othenan|Tachcholi Othenan]] ||1976 |- | 110||725|| [[Razia Sultana|Sultana Razia]] ||1976 |- | 111||550|| [[Dakshayani|Sati]] & [[Shiva]] ||1976 |- | 112||516|| [[Krishna]] & [[Rukmini]] ||1976 |- | 113||596|| [[ഭോജ രാജാവ്]] ||1976 |- | 114||694|| [[Guru Teg Bahadur|Guru Tegh Bahadur]] ||1976 |- | 115||762|| [[പരീക്ഷിത്ത്]] ||1976 |- | 116||814|| [[കാദംബരി]] ||1976 |- | 117||571|| [[ധ്രുവനും അഷ്ടാവക്രനും]] ||1976 |- | 118||664|| [[Kushavati|King Kusha]] ||1976 |- | 119||727|| [[രാജരാജ ചോളൻ]] ||1976 |- | 120||624|| [[Swami Dayananda Saraswati|Dayananda]] ||1977 |- | 121||815|| [[Dwarkanath Madhav Pitale|Veer Dhaval]] ||1977 |- | 122||572|| Ancestors of [[Rama]] ||1977 |- | 123||790|| [[Eknath|Ekanath]]||1977 |- | 124||812|| [[Bhai Vir Singh|Satwant Kaur]] ||1977 |- | 125||621|| [[Udayana]] ||1977 |- | 126||554|| [[ജാതക കഥകൾ : ആനകഥകൾ]] ||1977 |- | 127||505|| [[ഭഗവദ് ഗീത]] ||1977 |- | 128||692|| [[വീരഹമീർ]] ||1977 |- | 129|| BS || [[Bhavabhuti|Malati and Madhava]] ||1977 |- | 130||547|| [[ഗരുഡൻ]] ||1977 |- | 131||545|| [[ബുദ്ധിമാനായ ബീർബൽ]] ||1977 |- | 132||DG452|| [[Ranakadevi|Ranak Devi]] ||1977 |- | 133||633|| മര്യാദരാമൻ കഥകൾ ]] ||1977 |- | 134||757|| [[ബാബർ]] ||1977 |- | 135||659|| [[Devi Chaudhurani|Devi Choudhurani]] ||1977 |- | 136||548|| [[Rabindranath Tagore]] ||1977 |- | 137||613|| [[സൂർദാസ്]] ||1977 |- | 138||562|| [[Panchatantra]] - The Brahmin & the Goat ||1977 |- | 139||BS|| [[ഋതധ്വജനും അസുരന്മാരും]] ||1977 |- | 140||789|| [[ഹുമയൂൺ]] ||1977 |- | 141||761|| [[പ്രഭാവതി]] ||1977 |- | 142||686|| [[Chandrasekhar Azad|Chandra Shekhar Azad]] ||1977 |- | 143||607|| [[Anvar-i-Suhayli|A Bag of Gold Coins]] ||1977 |- | 144||DG453|| [[Purandara Dasa]] ||1977 |- | 145||766|| [[ഭാനുമതി]] ||1977 |- | 146||517|| [[സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ]] ||1977 |- | 147||518|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ജരാസന്ധനും]] ||1977 |- | 148||701|| [[Nur Jehan|Noor Jahan]] ||1977 |- | 149||519|| [[Elephanta Caves|Elephanta]] ||1977 |- | 150||520|| [[നാരദൻ]] ||1977 |- | 151||636|| [[Krishnadevaraya|Krishnadeva Raya]] ||1978 |- | 152||557|| [[Birbal]] the Witty ||1978 |- | 153||579|| [[Madhvacharya]] ||1978 |- | 154||634|| [[ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]] ||1978 |- | 155||723|| [[ജ്ഞാനേശ്വരൻ]] ||1978 |- | 156||724|| [[Bagha Jatin]] ||1978 |- | 157||822|| [[Manonmaniam Sundaram Pillai|Manonmani]] ||1978 |- | 158||521|| [[അംഗുലീമാലൻ]] ||1978 |- | 159||622|| [[Velanati Chodas#History|The Tiger & the Woodpecker]] ||1978 |- | 160||512|| [[വിഷ്ണുകഥകൾ]] ||1978 |- | 161||635|| [[അമ്രപാലിയും ഉപഗുപ്തനും]] ||1978 |- | 162||637|| [[യയാതി]] ||1978 |- | 163||560|| [[പഞ്ചതന്ത്രം കഥകൾ : കുറുക്കൻ എങ്ങനെ ആനയെ ഭക്ഷിക്കും എന്ന കഥയും മറ്റു കഥകളും]] ||1978 |- | 164||549|| Tales of [[Shiva]] ||1978 |- | 165||638|| [[Shalivahana|King Shalivahana]] ||1978 |- | 166||748|| [[കിത്തൂരിലെ റാണി]]||1978 |- | 167||522|| [[നരകാസുര വധം]] ||1978 |- | 168||677|| [[Mahavira|മാന്ത്രികത്തോപ്പ്]]||1978 |- | 169||684|| [[Lachit Borphukan|Lachit Barphukan]]||1978 |- | 170||755|| [[വൃത്രാസുരൻ]] ||1978 |- | 171||681|| [[അമർസിംഗ് രാത്തോർ]]||1978 |- | 172||639|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും കപടവാസുദേവനും]] ||1978 |- | 173||794|| [[കായംകുളം കൊച്ചുണ്ണി]] ||1978 |- | 174||703|| യുധിഷ്ഠിര കഥകൾ ||1978 |- | 175||774|| [[ഹരിസിംഗ് നൾവ]]||1978 |- | 176||514|| [[ശ്രീ ദുർഗ്ഗ]] ||1978 |- | 177||589|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ശിശുപാലനും]] ||1978 |- | 178||523|| [[തെന്നാലിരാമൻ]] ||1978 |- | 179||640|| [[King Porus|Paurava]] and [[Alexander the Great|Alexander]] ||1978 |- | 180||524|| [[Indra]] & [[Shibi (king)|Shibi]]||1978 |- | 181||791|| [[Guru Hargobind|Guru Har Gobind]]||1978 |- | 182||DG454|| [[Indo-Pakistani War of 1947|The Battle for Srinagar]]||1979 |- | 183||676|| [[Kumbha of Mewar|Rana Kumbha]]||1979 |- | 184||652|| [[ആരുണിയും ഉത്തങ്കനും]]||1979 |- | 185||620|| [[Hitopadesha]] - How Friends are Parted ||1979 |- | 186||DG455|| [[Valluvar|Tiruppan]] and [[Kanaka Dasa|Kanakadasa]]||1979 |- | 187||741|| [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] ||1979 |- | 188||611|| [[Babasaheb Ambedkar]] ||1979 |- | 189||785|| Thugsen ||1979 |- | 190||DG456|| [[കണ്ണപ്പൻ]]||1979 |- | 191||796|| പൂർണചന്ദ്രൻ ||1979 |- | 192||NA|| [[Kanthirava Narasaraja I|Ranadhira]]||1979 |- | 193||720|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Kapala Kundala]]||1979 |- | 194||641|| [[കൃഷ്ണഭക്തി]]||1979 |- | 195||553|| [[കുറുനരി കഥകൾ]] ||1979 |- | 196||781|| [[Folklore of India#Folktales of India|Hothal]] ||1979 |- | 197||784|| [[മഴവിൽ രാജകുമാരൻ]] ||1979 |- | 198||525|| [[അർജുന കഥകൾ]] ||1979 |- | 199||719|| [[Folklore of India#Folktales of India|ലലാട ചന്ദ്രൻ]]||1979 |- | 200||603|| [[അക്ബർ]] ||1979 |- | 201||702|| [[Nachiketa]] ||1979 |- | 202||600||[[കാളിദാസൻ]] ||1979 |- | 203||653||[[ജയദ്രഥൻ]] ||1979 |- | 204||642||[[Shah Jahan]] ||1979 |- | 205||643||[[രത്നാവലി]] ||1980 |- | 206||693||[[Jayaprakash Narayan]] ||1980 |- | 207||526||[[Mahiravana]] ||1980 |- | 208||NA||[[ജയദേവൻ]] ||1980 |- | 209||644|| [[ഗാന്ധാരി]] ||1980 |- | 210||558|| [[സമർത്ഥനായ ബീർബൽ]] ||1980 |- | 211||711|| [[Jainism|The Celestial Necklace]]||1980 |- | 212||718||[[Basaveshwara]] ||1980 |- | 213||749||[[വേലുത്തമ്പി ദളവ]] ||1980 |- | 214||527||[[Bhima|Bheema]] & [[Hanuman]] ||1980 |- | 215||687||[[ത്യാഗത്തിൻ്റെ കഥകൾ]] ||1980 |- | 216||750||[[വീരവനിത]] ||1980 |- | 217||817||[[Folklore of India#Folktales of India|Sukhu & Dukhu]] ||1980 |- | 218||574||[[Jataka]] Tales - The Magic Chant ||1980 |- | 219||645||[[Bal Gangadhar Tilak|Lokamanya Tilak]] ||1980 |- | 220||528||[[കുംഭകർണ്ണൻ]] ||1980 |- | 221||658||[[Jahangir]] ||1980 |- | 222||NA||[[Samarth Ramdas]] ||1980 |- | 223||717|| [[ബാലാദിത്യൻ]]||1980 |- | 224||619||നന്ദിവിശാൽ||1980 |- | 225||601||Tales of [[Sai Baba of Shirdi|Sai Baba]] ||1980 |- | 226||581||[[Tenali Ramakrishna|Raman]] the Matchless Wit ||1980 |- | 227||DG458||[[Sadhu Vaswani]] ||1980 |- | 228||618||[[Birbal]] to the Rescue ||1980 |- | 229||742||[[Srimanta Sankardeva|Shankar Dev]] ||1981 |- | 230||765||[[Hemu]] ||1981 |- | 231||683||[[ബാഹുബലി]] ||1981 |- | 232||788||[[Dara Shikoh|Dara Shukoh]] & [[Aurangzeb]] ||1981 |- | 233||585||[[Panchatantra]] - The Dullard & other stories ||1981 |- | 234||608||[[ഭഗത് സിംഗ്]] ||1981 |- | 235||716||[[ആഗദ ദത്തൻ്റെ സാഹസങ്ങൾ]]||1981 |- | 236||NA||[[ബാമൻ ഷാ]]||1981 |- | 237||584||[[Gopal Bhar|Gopal the Jester]]||1981 |- | 238||609||Friends & Foes - Animal Tales from the [[Mahabharata]] ||1981 |- | 239||795||[[Harihara I|Hakka]] & [[Bukka]] ||1981 |- | 240||782||[[Jainism|Sahasramalla]]||1981 |- | 241||787||[[Ghiyas ud din Balban|Balban]] ||1981 |- | 242||561||[[Panchatantra]] - Crows & Owls ||1981 |- | 243||715||[[Ramanuja]] ||1981 |- | 244||593||പാണ്ഡവരുടെ അജ്ഞാതവാസം||1981 |- | 245||BS|| [[ത്യാഗരാജ സ്വാമികൾ]]||1981 |- | 246||575||[[Jataka]] Tales - The Giant & the Dwarf ||1981 |- | 247||586||[[Jataka]] Tales - Stories of Wisdom ||1981 |- | 248||775||[[ബിധിചന്ദ്]]||1981 |- | 249||662||The Learned Pandit - Tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1981 |- | 250||770||[[Sambhaji]] ||1981 |- | 251||651||[[Folklore of India#Folktales of India|The Adventures of Baddu & Chhotu]] ||1981 |- | 252||529||[[Murugan|Kartikeya]] ||1981 |- | 253||670||The Golden Mongoose and other tales from the [[Mahabharata]]||1981 |- | 254||513||[[Hanuman]] to the Rescue ||1981 |- | 255||808||[[Folklore of India#Folktales of India|The Mystery of the Missing Gifts]] ||1981 |- | 256||DG459||[[Sakhi Sarwar]] ||1981 |- | 257||714||[[Jataka|The Queen's Necklace]] ||1982 |- | 258||809||[[Chandrashekhara Kambara|The Secret of the Talking Bird]] ||1982 |- | 259||804||[[Folklore of India#Folktales of India|The Miraculous Conch and a Game of Chess]] ||1982 |- | 260||595||[ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ]] ||1982 |- | 261||713|| [[Constanzo Beschi|The Fool's Disciples]]||1982 |- | 262||721||[[Rash Behari Bose]] ||1982 |- | 263||743||[[Bala Nagamma (1942 film)|The Prince & the Magician]]||1982 |- | 264||617||[[Jataka]] Tales - The Hidden Treasure ||1982 |- | 265||DG460||[[Rama Deva Raya|Echamma the Brave]]||1982 |- | 266||803||[[Kathasaritsagara|Manduka, the Lucky Astrologer]]||1982 |- | 267||646|| The Pandit & the Milkmaid and other tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1982 |- | 268||597|| ശിവജിക്കഥകൾ ||1982 |- | 269||576||[[Jataka]] Tales - The Mouse Merchant ||1982 |- | 270||707|| The Tiger-Eater ||1982 |- | 271||647||[[Lal Bahadur Shastri]] ||1982 |- | 272||802||[[Bharatendu Harishchandra|Andher Nagari]]||1982 |- | 273||538|| [[പാലാഴിമഥനം]]||1982 |- | 274||578|| [[Jainism|Kesari, the flying thief]]||1982 |- | 275||708|| [[Subramanya Bharathi|Subramania Bharati]] ||1982 |- | 276||772||The Pig and the Dog / Animal Tales from [[Arunachal Pradesh]] ||1982 |- | 277||616||[[Jataka]] Tales - Tales of Misers ||1983 |- | 278||688||[[ബിംബിസാരൻ]] ||1983 |- | 279||573|| [[Jataka]] Tales: Bird Stories ||1983 |- | 280||820|| [[Tamil history from Sangam literature|Kumanan]]||1983 |- | 281||DG461|| [[Viswamitra#Harishchandra's Sacrifice|Shunahshepa]] ||1983 |- | 282||BS'|| [[Bhootayyana Maga Ayyu|The Taming of Gulla]] ||1983 |- | 283||709|| [[പുരി ജഗന്നാഥൻ]] ||1983 |- | 284||777||[[Albert Einstein]] ||1983 |- | 285||DG462||[[ജോയ്മതി]] ||1983 |- | 286||DG463||Thanedar Hasan Askari ||1983 |- | 287||771||[[Folklore of India#Folktales of India|The Pious Cat and other tales]] ||1983 |- | 288||667|| [[Folklore of India#Folktales of India|Bikal the Terrible]]||1983 |- | 289||816||[[Masti Venkatesha Iyengar|The Elusive Kaka]]||1983 |- | 290||628|| [[Ramana Maharshi]]||1983 |- | 291||797||കീരീടാവകാശി||1983 |- | 292||744||[[Chokhamela|Chokha Mela]] ||1983 |- | 293||752|| [[Indian Rebellion of 1857|Beni Madho & Pir Ali]]||1983 |- | 294||824||[[ദുർഗ്ഗേശ നന്ദിനി]] ||1983 |- | 295||740||[[Guru Arjan Dev|Guru Arjan]] ||1983 |- | 296||NA||[[Pranami Sampraday|Mahamati Prannath]] ||1983 |- | 297||798|| The Lost Prince ||1983 |- | 298||NA|| [[Vithoba|Damaji Pant and Narhari]]||1983 |- | 299||799||The Silent Teacher ||1983 |- | 300||696|| [[History of Delhi|The Historic City Of Delhi]]||1983 |- | 301||689|| [[ത്രിപുരദഹനം]]||1984 |- | 302||776|| [[Dhola Maru|Dhola & Maru]]||1984 |- | 303||NA||[[Senapati Bapat]] ||1984 |- | 304||DG465||[[Dwarkanath Kotnis|Dr. Kotnis]] in China ||1984 |- | 305||610||[[രാവണകഥകൾ]]||1984 |- | 306||DG466||The Story of a Scientist - [[Yellapragada Subbarow|Y. Subba Row]] ||1984 |- | 307||783||The Bridegroom's Ring ||1984 |- | 308||712|| [[അന്ധകൻ]]||1984 |- | 309||678||[[വീരസവർക്കർ]] ||1984 |- | 310||BS||[[Buddhism|The True Conqueror]] ||1984 |- | 311||751||[[Kunwar Singh]] ||1984 |- | 312||654|| [[ബലരാമൻ]] ||1984 |- | 313||818|| [[Vishnuvardhana|Shantala]]||1984 |- | 314||668||The Acrobat - [[Buddhism|Buddhist]] Tales ||1984 |- | 315||805|| സ്വർണമണൽ ||1984 |- | 316||767||The [[Parijaat tree, Kintoor|Parijata Tree]] ||1984 |- | 317||DG467||[[Rajatarangini|Annapati Suyya]]||1984 |- | 318||671|| The Cowherd of Alawi ||1984 |- | 319||669||[[അശ്വിനിദേവന്മാർ]] ||1984 |- | 320||NA|| [[Rajatarangini|Chandrapeeda]]||1984 |- | 321||807|| [[Sufi|The Green Demon]]||1984 |- | 322||730||Shrenik - [[Jainism|Jain]] Tales ||1984 |- | 323||648|| [[സമുദ്രഗുപ്തൻ]]||1984 |- | 324||695|| [[നഹുഷൻ]]||1984 |- | 325||699||[[Jagdish Chandra Bose|Jagadis Chandra Bose]] ||1985 |- | 326||NA||Tales of [[Avvaiyar]] ||1985 |- | 327||745||[[Kuru Kingdom#References of Kuru Kingdom in epic Mahabharata|Tapati]] ||1985 |- | 328||DG469||Rajbala ||1985 |- id="329" | 329||BS||[[മഹാഭാരതം]] 1: [[വേദവ്യാസൻ]] ||1985 |- | 330||754|| [[Vaddaradhane|Vidyut Chora]]||1985 |- | 331||BS||[[മഹാഭാരതം]] 2: [[ഭീഷ്മർ|ഭീഷ്മശപഥം]] ||1985 |- | 332||587|| [[Birbal]] the Genius ||1985 |- | 333||BS||[[മഹാഭാരതം]] 3: കൗരവോല്പത്തി ||1985 |- | 334||675|| [[ധീരജവാൻ]] ||1985 |- | 335||BS||[[Mahabharata]] 4: പാണ്ഡവർ ഹസ്തിനപുരത്തിൽ ||1985 |- | 336||710|| The Fearless Boy ||1985 |- | 337||BS||[[Mahabharata]] 5: ദ്രോണാഗമനം ||1985 |- | 338||690||ലളിതാദിത്യൻ ||1985 |- | 339||BS||[[Mahabharata]] 6: കർണ്ണപ്രവേശം ||1985 |- | 340||BS|| [[Zen|The Making of a Swordsman]]||1985 |- | 341||BS||[[Mahabharata]] 7: ഗൂഢാലോചന ||1985 |- | 342||625|| [[Jataka|Battle of Wits]]||1985 |- | 343||BS||[[Mahabharata]] 8: പാണ്ഡവർ അരക്കില്ലത്തിൽ ||1985 |- | 344||728||[[Chittaranjan Das|Deshbandhu Chittaranjan Das]] ||1985 |- | 345||BS||[[Mahabharata]] 9: ഘടോൽക്കചൻ്റെ ജനനം ||1985 |- | 346||813||[[Marthandavarma (novel)#Comics|Maarthaanda Varma]] ||1985 |- | 347||BS||[[Mahabharata]] 10: ബകവധം ||1985 |- id="348" | 348||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 1]]: The Birth of the [[Indian National Congress]] ||1986 |- | 349||BS||[[Mahabharata]] 11: ദ്രൗപദി ||1986 |- | 350||NA||[[Raidas|Guru Ravidas]] ||1986 |- | 351||BS||[[Mahabharata]] 12: [[Draupadi]]'s [[Swayamvara]] ||1986 |- | 352||821||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Adventures of Pratapan]]||1986 |- | 353||BS||[[Mahabharata]] 13: പാണ്ഡവരുടെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 354||747||[[വാസ്കോ ഡ ഗാമ കേരളത്തിൽ]]||1986 |- | 355||BS||[[Mahabharata]] 14: [[Arjuna]]'s 12-Year-Long Exile ||1986 |- id="356" | 356||786|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 2: A Nation Awakes]]||1986 |- | 357||BS||[[Mahabharata]] 15: A Hall of [[Yudhishthira]] ||1986 |- | 358||704||[[Jallianwala Bagh Massacre|Jallianwala Bagh]] ||1986 |- | 359||BS||[[Mahabharata]] 16: The [[Pandava]]s Conquer the World ||1986 |- id="360" | 360||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 3]]: The Saga of Indian Revolutionaries ||1986 |- | 361||BS||[[Mahabharata]] 17: [[Yudhishthira]]'s [[Rajasuya|Rajsooya Yajna]] ||1986 |- | 362||672|| [[Jataka|The Priceless Gem]]||1986 |- | 363||BS||[[Mahabharata]] 18: [[Indraprastha]] Lost ||1986 |- | 364||NA||[[Khudiram Bose]] ||1986 |- | 365||BS||[[Mahabharata]] 19: വനവാസം ||1986 |- | 366||DG471|| [[Kathasaritasagara|Patali Putra]]||1986 |- | 367||BS||[[Mahabharata]] 20: [[Arjuna]]'s Quest for Weapons ||1986 |- | 368||DG472||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Nawab's Diwan]]||1986 |- | 369||BS||[[Mahabharata]] 21: [[Arjuna]] in [[Arjuna#Urvashi.27s curse|Indraloka]] ||1986 |- | 370||NA||[[വീരദേശിംഗൻ]]||1986 |- | 371||BS||[[Mahabharata]] 22: അർജ്ജുനൻ്റെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 372||583||[[Panchatantra]]-The Greedy Mother in Law & Other Tales||1987 |- | 373||BS||[[Mahabharata]] 23: ദുര്യോധനൻ്റെ തോൽവി ||1987 |- | 374||BS||[[Kathasaritasagara|Hamsavali]]||1987 |- | 375||BS||[[Mahabharata]] 24: The Twelfth Year ||1987 |- | 376||DG474||[[Lilan Chanesar|Lila & Chanesar]]||1987 |- | 377||BS||[[Mahabharata]] 25: അജ്ഞാതവാസം ||1987 |- | 378||BS||[[Kathasaritasagara|Shringabuja]]||1987 |- | 379||BS||[[Mahabharata]] 26: Panic in the [[Kaurava]] Camp ||1987 |- | 380||NA||[[പദ്മാവതി]] ||1987 |- | 381||BS||[[Mahabharata]] 27: [[Sanjaya]]'s Mission ||1987 |- | 382||733||[[Ghanshyam Das Birla]] ||1987 |- | 383||BS||[[Mahabharata]] 28: [[Duryodhana]] Refuses to Yield ||1987 |- | 384||722||[[Megasthenes]] ||1987 |- | 385||BS||[[Mahabharata]] 29: ഭഗവദ്ദൂത് ||1987 |- | 386||680|| [[Faxian|Fa Hien]]||1987 |- | 387||BS||[[Mahabharata]] 30: The War Begins ||1987 |- | 388||NA||[[Kathasaritasagara|Sundarasena]]||1987 |- | 389||BS||[[Mahabharata]] 31: [[Bhishma|Bheeshma]] in Command ||1987 |- | 390||691|| [[ഹുയാൻസാങ്ങ്]]||1987 |- | 391||BS||[[Mahabharata]] 32: ഭീഷ്മരുടെ പതനം ||1987 |- | 392||649|| [[ഉപനിഷത് കഥകൾ]]||1987 |- | 393||BS||[[Mahabharata]] 33: [[Drona]]'s Vow ||1987 |- | 394||DG475||[[Pulakeshin II|Pulakeshi II]] ||1987 |- | 395||BS||[[Mahabharata]] 34: അഭിമന്യു ||1987 |- | 396||731|| [[Ellora Caves]]||1988 |- | 397||BS||[[Mahabharata]] 35: ജയദ്രഥ വധം ||1988 |- | 398||793||[[Keladi Chennamma|Chennamma of Keladi]] ||1988 |- | 399||BS||[[Mahabharata]] 36: രാത്രിയുദ്ധം ||1988 |- | 400||665|| [[Jataka|The Deadly Feast]]||1988 |- | 401||660|| [[Ajatasatru|Ajatashatru]]||1988 |- | 402||BS|| [[Mahabharata]] 37: കർണൻ്റെ അന്ത്യം ||1988 |- | 403||792||[[Narayana Guru]] ||1988 |- | 404||BS|| [[Mahabharata]] 38: The Kurus Routed||1988 |- | 405||819||[[Civaka Cintamani|Prince Jivaka]] ||1988 |- | 406||BS|| [[Mahabharata]] 39: After the War ||1988 |- | 407||BS||[[കോഹിനൂർ]] ||1988 |- | 408||BS|| [[Mahabharata]] 40: യുധിഷ്ഠിരൻ്റെ സ്ഥാനാരോഹണം||1988 |- | 409||BS||[[Mahabharata]] 41: The [[Ashvamedha|Ashwamedha Yajna]] ||1989 |- | 410||780||Kanwal and Kehar - A Legend of [[Rajasthan]] ||1989 |- id="411" | 411||BS||[[Mahabharata]] 42: The Celestial Reunion ||1989 |- | 412||756||[[Roopmati]] ||1989 |- id="413" | 413||BS||[[Bhagawat Purana]] 1: Krishna - The Darling of [[Gokul]] ||1989 |- id="414" | 414||650||[[Mahatma Gandhi]] - The Early Days ||1989 |- | 415||BS||[[Bhagawat Purana]] 2: Krishna - The Subduer of [[Kaliya]] ||1989 |- id="416" | 416||BS||[[Mahatma Gandhi]] - The Father of the Nation ||1989 |- | 417||BS||[[Bhagawat Purana]] 3: Krishna - The Upholder of [[Govardhan hill|Govardhan]] ||1989 |- | 418||DG476||[[French Revolution|The French Revolution]] ||1989 |- | 419||BS||[[Bhagawat Purana]] 4: Krishna - Victory over [[Kamsa]] ||1989 |- | 420||580||[[Birbal]] the Inimitable ||1989 |- | 421||BS||[[Bhagawat Purana]] 5: Krishna - The Lord of [[Dwarka|Dwaraka]] ||1990 |- id="lp" | 422||NA||[[Louis Pasteur]] ||1990 |- | 423||BS||[[Bhagawat Purana]] 6: Krishna - The Enchanter ||1990 |- | 424||806||[[Kathasaritasagara|The Clever Dancer]]||1990 |- | 425||BS||[[Bhagawat Purana]] 7: Krishna - The Victorious ||1990 |- | 426||614||[[Jataka]] Tales - True Friends ||1990 |- | 427||BS||[[Bhagawat Purana]] 8: Krishna - An Ally of the [[Pandava]]s ||1990 |- id ="nb" | 428||NA||[[Napoleon Bonaparte]] ||1990 |- id="429" | 429||BS||[[Bhagawat Purana]] 9: Krishna - The Saviour ||1990 |- id="430" | 430||SI||[[Indus Valley Civilization|An Exciting Find]] ||1990 |- | 431||615|| [[Jataka]] Tales: Stories of Courage ||1990 |- id="432" | 432||SI||The [[Indus Valley Civilization|Indus Valley]] Adventure ||1990 |- | 433||602|| The Quick Witted [[Birbal]]||1991 |- | 434||BS||[[Kathasaritasagara|The Chosen Bridegroom]]||1991 |- | 435||778||[[Pierre Curie|Pierre]] & [[Marie Curie]] ||1991 |- | 436||700|| [[Jawaharlal Nehru]]||1991 |- | NA||679||[[Swami Pranavananda]]||1998 |- | NA||732||[[Swami Chinmayananda]]||2001 |- id="jrd" | NA||735||[[JRD Tata]]||2004 |- id="kc" | NA||736||[[Kalpana Chawla]]||2005 |- | NA||737||[[Jamsetji Tata]]||2005 |- | NA||800||[[Mother Teresa]]||2010 |- | NA||825||[[Surjya Sen]]||2010 |- | NA||826||Heroes of [[Hampi]]||2011 |- | NA||827||Tales of [[Indra]]||2011 |- | NA||828||[[തിരുപ്പതി വെങ്കടാചലപതി]]||2011 |- | NA||829||[[Vaishno Devi]]||2011 |- | NA||830|| [[ഗണപതിപ്രാതൽ]||2011 |- | NA||831||[[Tenzing Norgay]]||2011 |- | NA||832||[[Brahma Purana|Stories Of Creation]]||2011 |- | NA||833||[[Konark Sun Temple|Konark]]||2012 |- | NA||834||[[Anant Pai]]||2012 |- | NA||835||[[Salim Ali]]||2012 |- | NA||836||[[Thanjavur]]||2012 |- | NA||837||[[The Blue Umbrella]]||2012 |- | NA||838||[[Jim Corbett]]||2012 |- | NA||839||[[കുബേരൻ]]||2012 |- | NA||840||[[സരസ്വതി]]||2012 |- | NA||841||[[M S Subbulakshmi]]||2012 |- | NA||842||[[Srinivasa Ramanujan]]||2012 |- | NA||843||The Unhappy Tiger||2013 |- | NA||844||[[അംബയുടെ പ്രതികാരം]]||2013 |- | NA||845||[[Verghese Kurien]]||2013 |- | NA||846||Two Oxen||2014 |- | NA||847||Paramahamsa Yogananda||2018 |- | NA||848||Vikram Sarabhai - Pioneering India's Space Programme||2020 |- |NA |849 |Manik Prabhu - A Rare Spiritual Gem |2021 |} '''Key''' * '''NA''' denotes that the comic is '''N'''ot '''A'''vailable in that series. * '''BS''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( 3 in 1 (or) 5 in 1)<ref name="ACK3in1"/><ref name="ACK5in1"/> * '''BS'''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( Coffee Table Books )<ref name="ACKCoffeeTableBook">{{cite web | url = http://www.amarchitrakatha.com/indian-classics/great-indian-classics| title = Great Indian Classics | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * '''SI''' denotes that the comic has appeared as part of a Special Issue/Bumper Issue which was a compilation of multiple issues together<ref name="JohnListSpecialNote">{{cite web | url = http://www.silkqin.com/13pers/acklist.htm#f20| title = March to Freedom Series | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * Issue 801 was originally Tales Of Ganesha and was later released as 830 Ganesha and the Moon.<ref name="ACKList"/> * Issue 418 wasn't reprinted but released online as issue 476. https://books.google.com/books?id=Wf_cDgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 * Issue 276 released in 1986 has original name as '''Animal Tales from Arunachal Pradesh''' but reprinted in 2014, given a new serial number 772 and a new title - '''The Pig and the Dog'''. * Issue 679 (Swami Pranavandana) and 847 (Jagjivan Ram) were never published and distributed for general public. Only available in their aashrams. Recently (September 2020), Swami Pranavanadana is digitalised and made available on ACK's official platform. https://digital.amarchitrakatha.com/id006959024/Swami-Pranavananda == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6||[[The Three Little Pigs]] || 1967 |- | 7||[[Sleeping Beauty|The Sleeping Beauty]]|| 1967 |- | 8||[[The Wonderful Wizard of Oz|The Wizard of Oz]]|| 1967 |- | 9||[[Pinocchio]] || 1967 |- | 10||[[ഹൈമയും ഏഴു കുള്ളന്മാരും]] || 1967 |} gw2ljm2dofje9wglachf6aeidh75qzg 3763388 3763386 2022-08-08T18:44:36Z Nihal Neerrad S 121984 /* #1 to #10 */ wikitext text/x-wiki അമർചിത്രകഥപരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങളുടെ പട്ടികയാണിത് . ചുവടെയുള്ള പട്ടിക പഴയ   പരമ്പരയുടെയും പുതിയ പരമ്പരയുടെയും ഭാഗമായ നമ്പറിംഗ് കാണിക്കുന്നു . ഒന്നാം പരമ്പരയിൽ മാത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ചില ലക്കങ്ങളുണ്ട് . അവ രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല , അവയെ "NA" ഉപയോഗിച്ച് സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു . പഴയ പരമ്പര #11 മുതൽ #436 വരെയാണ് എന്നാൽ പുതിയ പരമ്പര #501 മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു . പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങൾ സാധാരണയായി ഒരു ഡീലക്സ് ഫോർമാറ്റിൽ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത് , അവ സാധാരണയായി പഴയ പരമ്പരയിലെ  ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതാണ് . എന്നിരുന്നാലും കൽപന ചൗള, ജെആർഡി ടാറ്റ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതും രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ ഉള്ളതും ഒന്നാമത്തേതിൽ ഇല്ലാത്തും ആണ് . അതുപോലെ, പഴയ പരമ്പര ലക്കങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പുതിയ പരമ്പരയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും , നെപ്പോളിയൻ ബോണപാർട്ടെ, ലൂയിസ് പാസ്ചർ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയ പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല . == പ്രസിദ്ധീകരിച്ചവയുടെ പട്ടിക == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |പഴയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |ലക്കത്തിൻ്റെ പേര് !scope=col |പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വർഷം |- | 11||501|| [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീ കൃഷ്ണൻ]] ||1969 |- | 12||530|| [[ശകുന്തള]] ||1970 |- | 13||626|| [[പാണ്ഡവർ|പഞ്ചപാണ്ഡവർ]] ||1970 |- | 14||511|| [[സത്യവാനും സാവിത്രിയും|സത്യവാൻ സാവിത്രി]] ||1970 |- | 15||504|| [[രാമൻ|ശ്രീരാമൻ]] ||1970 |- | 16||507|| [[നളൻ|നളനും]] [[ദമയന്തി|ദമയന്തിയും]] ||1971 |- | 17||577|| [[ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ]] ||1971 |- | 18||503|| [[ലവൻ|ലവ]][[കുശൻ|കുശന്മാർ]] ||1971 |- | 19||502|| [[ഹനുമാൻ]] ||1971 |- | 20||582|| [[മഹാഭാരതം]] ||1971 |- | 21||508|| [[ചാണക്യൻ]] ||1971 |- | 22||510|| [[ശ്രീ ബുദ്ധൻ]] ||1971 |- | 23||564|| [[ശിവജി]]||1971 |- | 24||563|| [[റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്|റാണാ പ്രതാപ്]] ||1971 |- | 25||604|| [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]]||1971 |- | 26||531|| [[കർണ്ണൻ]] ||1972 |- | 27||661|| [[കചൻ|കച]] [[ദേവയാനി (ശുക്രപുത്രി)|ദേവയാനി]]||1972 |- | 28||568|| [[ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ|വിക്രമാദിത്യൻ]]||1972 |- | 29||506|| [[ശിവ പാർവതി]]||1972 |- | 30||674|| [[വാസവദത്ത]] ||1972 |- | 31||532|| [[ഭക്തകുചേലൻ]] ||1972 |- | 32||588|| [[Guru Gobind Singh]] ||1972 |- | 33||627|| [[ഹർഷൻ]] ||1972 |- | 34||534|| [[ഭീഷ്മർ]] ||1972 |- | 35||533|| [[അഭിമന്യു]] ||1972 |- | 36||535|| [[ഭക്തമീര]] ||1972 |- | 37||536|| [[അശോകൻ]] ||1973 |- | 38||537|| [[പ്രഹ്ളാദൻ]] ||1973 |- | 39||540|| [[Panchatantra]]- The Jackal & the War Drum||1973 |- | 40||682|| [[Tanaji Malusare|Tanaji]] ||1973 |- | 41||DG451|| [[Maharaja Chhatrasal|Chhatrasal]] ||1973 |- | 42||764|| [[പരശുരാമൻ]]||1973 |- | 43||734|| [[Banda Bahadur]] ||1973 |- | 44||605|| [[Rani Padmini|Padmini]]||1973 |- | 45||543|| [[Jataka]] Tales: Monkey Stories ||1973 |- | 46||769|| [[Valmiki]] ||1973 |- | 47||590|| [[Guru Nanak Dev|Guru Nanak]] ||1973 |- | 48||NA|| [[Tarabai]] ||1973 |- | 49||726|| [[Maharaja Ranjit Singh (Punjab)|Ranjit Singh]] ||1974 |- | 50||698|| [[Ram Shastri]] ||1974 |- | 51||539|| [[ത്സാൻസി റാണി]] ||1974 |- | 52||629|| [[ഉലൂപി]]||1974 |- | 53||729|| [[ബാജി റാവു]] ||1974 |- | 54||685|| [[Chand Bibi]] ||1974 |- | 55||623|| [[കബീർ]] ||1974 |- | 56||746|| [[Sher Shah Suri|Sher Shah]] ||1974 |- | 57||565|| [[ദ്രോണർ]] ||1974 |- | 58||566|| [[സൂര്യദേവൻ|സൂര്യൻ]] ||1974 |- | 59||612|| [[ഉർവശി]] ||1974 |- | 60||656|| [[Adi Shankara]] ||1974 |- | 61||592|| [[Ghatotkacha]] ||1974 |- | 62||551|| [[Tulsidas]] ||1974 |- | 63||759|| [[സുകന്യ]] ||1974 |- | 64||739|| [[Durgadas Rathore|Durgadas]] ||1974 |- | 65||663|| [[അനിരുദ്ധൻ]] ||1974 |- | 66||738|| [[Zoroaster|Zarathushtra]] ||1974 |- | 67||541|| [[രാവണൻ]] ||1974 |- | 68||BS|| [[Tukaram]] ||1974 |- | 69||763|| [[അഗസ്ത്യൻ]] ||1974 |- | 70||657|| [[Mricchakatika|Vasantasena]] ||1974 |- | 71||567|| [[Indra]] & [[Sachi Devi|Shachi]] ||1974 |- | 72||542|| [[ദ്രൗപദി]] ||1974 |- | 73||758|| [[സുഭദ്രാഹരണം]] ||1975 |- | 74||773|| [[Ahilyabai Holkar]] ||1975 |- | 75||552|| [[താൻസെൻ]] ||1975 |- | 76||810|| [[Nanda (Buddhist nun)|Sundari]] ||1975 |- | 77||544|| [[Subhas Chandra Bose]] ||1975 |- | 78||BS|| [[Kathasaritsagara|Shridatta]] ||1975 |- | 79||555|| [[Jataka]] Tales - Deer Stories ||1975 |- | 80||599|| [[വിശ്വാമിത്രൻ]] ||1975 |- | 81||591|| [[സ്യമന്തകം]] ||1975 |- | 82||594|| [[Mahavira]] ||1975 |- | 83||598|| [[Vikramaditya#The legend of Vikramaditya|Vikramaditya's Throne]] ||1975 |- | 84||705|| [[Bappa Rawal]] ||1975 |- | 85||673|| [[ശ്രീ അയ്യപ്പൻ]] ||1975 |- | 86||655|| [[ആനന്ദ മഠം]] ||1975 |- | 87||559|| [[Birbal]] the Just ||1975 |- | 88||515|| [[Ganga in Hinduism|Ganga]] ||1975 |- | 89||509|| [[ശ്രീ ഗണപതി]] ||1975 |- | 90||631|| [[ചൈതന്യ മഹാപ്രഭു]] ||1975 |- | 91||556|| [[ഹിതോപദേശ കഥകൾ : ചങ്ങാതിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ]] ||1975 |- | 92||706|| [[Sakshigopal Temple|Sakshi Gopal]] ||1975 |- | 93||666|| [[Kannagi]] ||1975 |- | 94||BS|| [[Narsinh Mehta]] ||1975 |- | 95||779|| [[Jasma Devi|Jasma of the Odes]] ||1975 |- | 96||811|| [[Sharan Kaur Pabla|Sharan Kaur]] ||1975 |- | 97||697|| [[ചന്ദ്രഹാസൻ]] ||1976 |- | 98||NA|| [[Vithoba#Pundalik|Pundalik&Sakhu]] ||1976 |- | 99||823|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Raj Singh]] ||1976 |- | 100||768|| [[Purushottama Deva|Purushottam Dev & Padmavati]] ||1976 |- | 101||546|| [[ബാലി]] ||1976 |- | 102||BS|| [[ജീമൂതവാഹനൻ (നാഗാനന്ദം)]] ||1976 |- | 103||569|| [[Malavikagnimitra|Malavika]] ||1976 |- | 104||606|| [[Durgavati|Rani Durgavati]] ||1976 |- | 105||570|| [[ദശരഥൻ]] ||1976 |- | 106||630|| [[Rana Sanga]] ||1976 |- | 107||760|| [[പ്രദ്യുമ്നൻ]] ||1976 |- | 108||632|| [[Ishwar Chandra Vidyasagar|Vidyasagar]] ||1976 |- | 109||753|| [[Thacholi Othenan|Tachcholi Othenan]] ||1976 |- | 110||725|| [[Razia Sultana|Sultana Razia]] ||1976 |- | 111||550|| [[Dakshayani|Sati]] & [[Shiva]] ||1976 |- | 112||516|| [[Krishna]] & [[Rukmini]] ||1976 |- | 113||596|| [[ഭോജ രാജാവ്]] ||1976 |- | 114||694|| [[Guru Teg Bahadur|Guru Tegh Bahadur]] ||1976 |- | 115||762|| [[പരീക്ഷിത്ത്]] ||1976 |- | 116||814|| [[കാദംബരി]] ||1976 |- | 117||571|| [[ധ്രുവനും അഷ്ടാവക്രനും]] ||1976 |- | 118||664|| [[Kushavati|King Kusha]] ||1976 |- | 119||727|| [[രാജരാജ ചോളൻ]] ||1976 |- | 120||624|| [[Swami Dayananda Saraswati|Dayananda]] ||1977 |- | 121||815|| [[Dwarkanath Madhav Pitale|Veer Dhaval]] ||1977 |- | 122||572|| Ancestors of [[Rama]] ||1977 |- | 123||790|| [[Eknath|Ekanath]]||1977 |- | 124||812|| [[Bhai Vir Singh|Satwant Kaur]] ||1977 |- | 125||621|| [[Udayana]] ||1977 |- | 126||554|| [[ജാതക കഥകൾ : ആനകഥകൾ]] ||1977 |- | 127||505|| [[ഭഗവദ് ഗീത]] ||1977 |- | 128||692|| [[വീരഹമീർ]] ||1977 |- | 129|| BS || [[Bhavabhuti|Malati and Madhava]] ||1977 |- | 130||547|| [[ഗരുഡൻ]] ||1977 |- | 131||545|| [[ബുദ്ധിമാനായ ബീർബൽ]] ||1977 |- | 132||DG452|| [[Ranakadevi|Ranak Devi]] ||1977 |- | 133||633|| മര്യാദരാമൻ കഥകൾ ]] ||1977 |- | 134||757|| [[ബാബർ]] ||1977 |- | 135||659|| [[Devi Chaudhurani|Devi Choudhurani]] ||1977 |- | 136||548|| [[Rabindranath Tagore]] ||1977 |- | 137||613|| [[സൂർദാസ്]] ||1977 |- | 138||562|| [[Panchatantra]] - The Brahmin & the Goat ||1977 |- | 139||BS|| [[ഋതധ്വജനും അസുരന്മാരും]] ||1977 |- | 140||789|| [[ഹുമയൂൺ]] ||1977 |- | 141||761|| [[പ്രഭാവതി]] ||1977 |- | 142||686|| [[Chandrasekhar Azad|Chandra Shekhar Azad]] ||1977 |- | 143||607|| [[Anvar-i-Suhayli|A Bag of Gold Coins]] ||1977 |- | 144||DG453|| [[Purandara Dasa]] ||1977 |- | 145||766|| [[ഭാനുമതി]] ||1977 |- | 146||517|| [[സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ]] ||1977 |- | 147||518|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ജരാസന്ധനും]] ||1977 |- | 148||701|| [[Nur Jehan|Noor Jahan]] ||1977 |- | 149||519|| [[Elephanta Caves|Elephanta]] ||1977 |- | 150||520|| [[നാരദൻ]] ||1977 |- | 151||636|| [[Krishnadevaraya|Krishnadeva Raya]] ||1978 |- | 152||557|| [[Birbal]] the Witty ||1978 |- | 153||579|| [[Madhvacharya]] ||1978 |- | 154||634|| [[ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]] ||1978 |- | 155||723|| [[ജ്ഞാനേശ്വരൻ]] ||1978 |- | 156||724|| [[Bagha Jatin]] ||1978 |- | 157||822|| [[Manonmaniam Sundaram Pillai|Manonmani]] ||1978 |- | 158||521|| [[അംഗുലീമാലൻ]] ||1978 |- | 159||622|| [[Velanati Chodas#History|The Tiger & the Woodpecker]] ||1978 |- | 160||512|| [[വിഷ്ണുകഥകൾ]] ||1978 |- | 161||635|| [[അമ്രപാലിയും ഉപഗുപ്തനും]] ||1978 |- | 162||637|| [[യയാതി]] ||1978 |- | 163||560|| [[പഞ്ചതന്ത്രം കഥകൾ : കുറുക്കൻ എങ്ങനെ ആനയെ ഭക്ഷിക്കും എന്ന കഥയും മറ്റു കഥകളും]] ||1978 |- | 164||549|| Tales of [[Shiva]] ||1978 |- | 165||638|| [[Shalivahana|King Shalivahana]] ||1978 |- | 166||748|| [[കിത്തൂരിലെ റാണി]]||1978 |- | 167||522|| [[നരകാസുര വധം]] ||1978 |- | 168||677|| [[Mahavira|മാന്ത്രികത്തോപ്പ്]]||1978 |- | 169||684|| [[Lachit Borphukan|Lachit Barphukan]]||1978 |- | 170||755|| [[വൃത്രാസുരൻ]] ||1978 |- | 171||681|| [[അമർസിംഗ് രാത്തോർ]]||1978 |- | 172||639|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും കപടവാസുദേവനും]] ||1978 |- | 173||794|| [[കായംകുളം കൊച്ചുണ്ണി]] ||1978 |- | 174||703|| യുധിഷ്ഠിര കഥകൾ ||1978 |- | 175||774|| [[ഹരിസിംഗ് നൾവ]]||1978 |- | 176||514|| [[ശ്രീ ദുർഗ്ഗ]] ||1978 |- | 177||589|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ശിശുപാലനും]] ||1978 |- | 178||523|| [[തെന്നാലിരാമൻ]] ||1978 |- | 179||640|| [[King Porus|Paurava]] and [[Alexander the Great|Alexander]] ||1978 |- | 180||524|| [[Indra]] & [[Shibi (king)|Shibi]]||1978 |- | 181||791|| [[Guru Hargobind|Guru Har Gobind]]||1978 |- | 182||DG454|| [[Indo-Pakistani War of 1947|The Battle for Srinagar]]||1979 |- | 183||676|| [[Kumbha of Mewar|Rana Kumbha]]||1979 |- | 184||652|| [[ആരുണിയും ഉത്തങ്കനും]]||1979 |- | 185||620|| [[Hitopadesha]] - How Friends are Parted ||1979 |- | 186||DG455|| [[Valluvar|Tiruppan]] and [[Kanaka Dasa|Kanakadasa]]||1979 |- | 187||741|| [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] ||1979 |- | 188||611|| [[Babasaheb Ambedkar]] ||1979 |- | 189||785|| Thugsen ||1979 |- | 190||DG456|| [[കണ്ണപ്പൻ]]||1979 |- | 191||796|| പൂർണചന്ദ്രൻ ||1979 |- | 192||NA|| [[Kanthirava Narasaraja I|Ranadhira]]||1979 |- | 193||720|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Kapala Kundala]]||1979 |- | 194||641|| [[കൃഷ്ണഭക്തി]]||1979 |- | 195||553|| [[കുറുനരി കഥകൾ]] ||1979 |- | 196||781|| [[Folklore of India#Folktales of India|Hothal]] ||1979 |- | 197||784|| [[മഴവിൽ രാജകുമാരൻ]] ||1979 |- | 198||525|| [[അർജുന കഥകൾ]] ||1979 |- | 199||719|| [[Folklore of India#Folktales of India|ലലാട ചന്ദ്രൻ]]||1979 |- | 200||603|| [[അക്ബർ]] ||1979 |- | 201||702|| [[Nachiketa]] ||1979 |- | 202||600||[[കാളിദാസൻ]] ||1979 |- | 203||653||[[ജയദ്രഥൻ]] ||1979 |- | 204||642||[[Shah Jahan]] ||1979 |- | 205||643||[[രത്നാവലി]] ||1980 |- | 206||693||[[Jayaprakash Narayan]] ||1980 |- | 207||526||[[Mahiravana]] ||1980 |- | 208||NA||[[ജയദേവൻ]] ||1980 |- | 209||644|| [[ഗാന്ധാരി]] ||1980 |- | 210||558|| [[സമർത്ഥനായ ബീർബൽ]] ||1980 |- | 211||711|| [[Jainism|The Celestial Necklace]]||1980 |- | 212||718||[[Basaveshwara]] ||1980 |- | 213||749||[[വേലുത്തമ്പി ദളവ]] ||1980 |- | 214||527||[[Bhima|Bheema]] & [[Hanuman]] ||1980 |- | 215||687||[[ത്യാഗത്തിൻ്റെ കഥകൾ]] ||1980 |- | 216||750||[[വീരവനിത]] ||1980 |- | 217||817||[[Folklore of India#Folktales of India|Sukhu & Dukhu]] ||1980 |- | 218||574||[[Jataka]] Tales - The Magic Chant ||1980 |- | 219||645||[[Bal Gangadhar Tilak|Lokamanya Tilak]] ||1980 |- | 220||528||[[കുംഭകർണ്ണൻ]] ||1980 |- | 221||658||[[Jahangir]] ||1980 |- | 222||NA||[[Samarth Ramdas]] ||1980 |- | 223||717|| [[ബാലാദിത്യൻ]]||1980 |- | 224||619||നന്ദിവിശാൽ||1980 |- | 225||601||Tales of [[Sai Baba of Shirdi|Sai Baba]] ||1980 |- | 226||581||[[Tenali Ramakrishna|Raman]] the Matchless Wit ||1980 |- | 227||DG458||[[Sadhu Vaswani]] ||1980 |- | 228||618||[[Birbal]] to the Rescue ||1980 |- | 229||742||[[Srimanta Sankardeva|Shankar Dev]] ||1981 |- | 230||765||[[Hemu]] ||1981 |- | 231||683||[[ബാഹുബലി]] ||1981 |- | 232||788||[[Dara Shikoh|Dara Shukoh]] & [[Aurangzeb]] ||1981 |- | 233||585||[[Panchatantra]] - The Dullard & other stories ||1981 |- | 234||608||[[ഭഗത് സിംഗ്]] ||1981 |- | 235||716||[[ആഗദ ദത്തൻ്റെ സാഹസങ്ങൾ]]||1981 |- | 236||NA||[[ബാമൻ ഷാ]]||1981 |- | 237||584||[[Gopal Bhar|Gopal the Jester]]||1981 |- | 238||609||Friends & Foes - Animal Tales from the [[Mahabharata]] ||1981 |- | 239||795||[[Harihara I|Hakka]] & [[Bukka]] ||1981 |- | 240||782||[[Jainism|Sahasramalla]]||1981 |- | 241||787||[[Ghiyas ud din Balban|Balban]] ||1981 |- | 242||561||[[Panchatantra]] - Crows & Owls ||1981 |- | 243||715||[[Ramanuja]] ||1981 |- | 244||593||പാണ്ഡവരുടെ അജ്ഞാതവാസം||1981 |- | 245||BS|| [[ത്യാഗരാജ സ്വാമികൾ]]||1981 |- | 246||575||[[Jataka]] Tales - The Giant & the Dwarf ||1981 |- | 247||586||[[Jataka]] Tales - Stories of Wisdom ||1981 |- | 248||775||[[ബിധിചന്ദ്]]||1981 |- | 249||662||The Learned Pandit - Tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1981 |- | 250||770||[[Sambhaji]] ||1981 |- | 251||651||[[Folklore of India#Folktales of India|The Adventures of Baddu & Chhotu]] ||1981 |- | 252||529||[[Murugan|Kartikeya]] ||1981 |- | 253||670||The Golden Mongoose and other tales from the [[Mahabharata]]||1981 |- | 254||513||[[Hanuman]] to the Rescue ||1981 |- | 255||808||[[Folklore of India#Folktales of India|The Mystery of the Missing Gifts]] ||1981 |- | 256||DG459||[[Sakhi Sarwar]] ||1981 |- | 257||714||[[Jataka|The Queen's Necklace]] ||1982 |- | 258||809||[[Chandrashekhara Kambara|The Secret of the Talking Bird]] ||1982 |- | 259||804||[[Folklore of India#Folktales of India|The Miraculous Conch and a Game of Chess]] ||1982 |- | 260||595||[ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ]] ||1982 |- | 261||713|| [[Constanzo Beschi|The Fool's Disciples]]||1982 |- | 262||721||[[Rash Behari Bose]] ||1982 |- | 263||743||[[Bala Nagamma (1942 film)|The Prince & the Magician]]||1982 |- | 264||617||[[Jataka]] Tales - The Hidden Treasure ||1982 |- | 265||DG460||[[Rama Deva Raya|Echamma the Brave]]||1982 |- | 266||803||[[Kathasaritsagara|Manduka, the Lucky Astrologer]]||1982 |- | 267||646|| The Pandit & the Milkmaid and other tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1982 |- | 268||597|| ശിവജിക്കഥകൾ ||1982 |- | 269||576||[[Jataka]] Tales - The Mouse Merchant ||1982 |- | 270||707|| The Tiger-Eater ||1982 |- | 271||647||[[Lal Bahadur Shastri]] ||1982 |- | 272||802||[[Bharatendu Harishchandra|Andher Nagari]]||1982 |- | 273||538|| [[പാലാഴിമഥനം]]||1982 |- | 274||578|| [[Jainism|Kesari, the flying thief]]||1982 |- | 275||708|| [[Subramanya Bharathi|Subramania Bharati]] ||1982 |- | 276||772||The Pig and the Dog / Animal Tales from [[Arunachal Pradesh]] ||1982 |- | 277||616||[[Jataka]] Tales - Tales of Misers ||1983 |- | 278||688||[[ബിംബിസാരൻ]] ||1983 |- | 279||573|| [[Jataka]] Tales: Bird Stories ||1983 |- | 280||820|| [[Tamil history from Sangam literature|Kumanan]]||1983 |- | 281||DG461|| [[Viswamitra#Harishchandra's Sacrifice|Shunahshepa]] ||1983 |- | 282||BS'|| [[Bhootayyana Maga Ayyu|The Taming of Gulla]] ||1983 |- | 283||709|| [[പുരി ജഗന്നാഥൻ]] ||1983 |- | 284||777||[[Albert Einstein]] ||1983 |- | 285||DG462||[[ജോയ്മതി]] ||1983 |- | 286||DG463||Thanedar Hasan Askari ||1983 |- | 287||771||[[Folklore of India#Folktales of India|The Pious Cat and other tales]] ||1983 |- | 288||667|| [[Folklore of India#Folktales of India|Bikal the Terrible]]||1983 |- | 289||816||[[Masti Venkatesha Iyengar|The Elusive Kaka]]||1983 |- | 290||628|| [[Ramana Maharshi]]||1983 |- | 291||797||കീരീടാവകാശി||1983 |- | 292||744||[[Chokhamela|Chokha Mela]] ||1983 |- | 293||752|| [[Indian Rebellion of 1857|Beni Madho & Pir Ali]]||1983 |- | 294||824||[[ദുർഗ്ഗേശ നന്ദിനി]] ||1983 |- | 295||740||[[Guru Arjan Dev|Guru Arjan]] ||1983 |- | 296||NA||[[Pranami Sampraday|Mahamati Prannath]] ||1983 |- | 297||798|| The Lost Prince ||1983 |- | 298||NA|| [[Vithoba|Damaji Pant and Narhari]]||1983 |- | 299||799||The Silent Teacher ||1983 |- | 300||696|| [[History of Delhi|The Historic City Of Delhi]]||1983 |- | 301||689|| [[ത്രിപുരദഹനം]]||1984 |- | 302||776|| [[Dhola Maru|Dhola & Maru]]||1984 |- | 303||NA||[[Senapati Bapat]] ||1984 |- | 304||DG465||[[Dwarkanath Kotnis|Dr. Kotnis]] in China ||1984 |- | 305||610||[[രാവണകഥകൾ]]||1984 |- | 306||DG466||The Story of a Scientist - [[Yellapragada Subbarow|Y. Subba Row]] ||1984 |- | 307||783||The Bridegroom's Ring ||1984 |- | 308||712|| [[അന്ധകൻ]]||1984 |- | 309||678||[[വീരസവർക്കർ]] ||1984 |- | 310||BS||[[Buddhism|The True Conqueror]] ||1984 |- | 311||751||[[Kunwar Singh]] ||1984 |- | 312||654|| [[ബലരാമൻ]] ||1984 |- | 313||818|| [[Vishnuvardhana|Shantala]]||1984 |- | 314||668||The Acrobat - [[Buddhism|Buddhist]] Tales ||1984 |- | 315||805|| സ്വർണമണൽ ||1984 |- | 316||767||The [[Parijaat tree, Kintoor|Parijata Tree]] ||1984 |- | 317||DG467||[[Rajatarangini|Annapati Suyya]]||1984 |- | 318||671|| The Cowherd of Alawi ||1984 |- | 319||669||[[അശ്വിനിദേവന്മാർ]] ||1984 |- | 320||NA|| [[Rajatarangini|Chandrapeeda]]||1984 |- | 321||807|| [[Sufi|The Green Demon]]||1984 |- | 322||730||Shrenik - [[Jainism|Jain]] Tales ||1984 |- | 323||648|| [[സമുദ്രഗുപ്തൻ]]||1984 |- | 324||695|| [[നഹുഷൻ]]||1984 |- | 325||699||[[Jagdish Chandra Bose|Jagadis Chandra Bose]] ||1985 |- | 326||NA||Tales of [[Avvaiyar]] ||1985 |- | 327||745||[[Kuru Kingdom#References of Kuru Kingdom in epic Mahabharata|Tapati]] ||1985 |- | 328||DG469||Rajbala ||1985 |- id="329" | 329||BS||[[മഹാഭാരതം]] 1: [[വേദവ്യാസൻ]] ||1985 |- | 330||754|| [[Vaddaradhane|Vidyut Chora]]||1985 |- | 331||BS||[[മഹാഭാരതം]] 2: [[ഭീഷ്മർ|ഭീഷ്മശപഥം]] ||1985 |- | 332||587|| [[Birbal]] the Genius ||1985 |- | 333||BS||[[മഹാഭാരതം]] 3: കൗരവോല്പത്തി ||1985 |- | 334||675|| [[ധീരജവാൻ]] ||1985 |- | 335||BS||[[Mahabharata]] 4: പാണ്ഡവർ ഹസ്തിനപുരത്തിൽ ||1985 |- | 336||710|| The Fearless Boy ||1985 |- | 337||BS||[[Mahabharata]] 5: ദ്രോണാഗമനം ||1985 |- | 338||690||ലളിതാദിത്യൻ ||1985 |- | 339||BS||[[Mahabharata]] 6: കർണ്ണപ്രവേശം ||1985 |- | 340||BS|| [[Zen|The Making of a Swordsman]]||1985 |- | 341||BS||[[Mahabharata]] 7: ഗൂഢാലോചന ||1985 |- | 342||625|| [[Jataka|Battle of Wits]]||1985 |- | 343||BS||[[Mahabharata]] 8: പാണ്ഡവർ അരക്കില്ലത്തിൽ ||1985 |- | 344||728||[[Chittaranjan Das|Deshbandhu Chittaranjan Das]] ||1985 |- | 345||BS||[[Mahabharata]] 9: ഘടോൽക്കചൻ്റെ ജനനം ||1985 |- | 346||813||[[Marthandavarma (novel)#Comics|Maarthaanda Varma]] ||1985 |- | 347||BS||[[Mahabharata]] 10: ബകവധം ||1985 |- id="348" | 348||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 1]]: The Birth of the [[Indian National Congress]] ||1986 |- | 349||BS||[[Mahabharata]] 11: ദ്രൗപദി ||1986 |- | 350||NA||[[Raidas|Guru Ravidas]] ||1986 |- | 351||BS||[[Mahabharata]] 12: [[Draupadi]]'s [[Swayamvara]] ||1986 |- | 352||821||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Adventures of Pratapan]]||1986 |- | 353||BS||[[Mahabharata]] 13: പാണ്ഡവരുടെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 354||747||[[വാസ്കോ ഡ ഗാമ കേരളത്തിൽ]]||1986 |- | 355||BS||[[Mahabharata]] 14: [[Arjuna]]'s 12-Year-Long Exile ||1986 |- id="356" | 356||786|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 2: A Nation Awakes]]||1986 |- | 357||BS||[[Mahabharata]] 15: A Hall of [[Yudhishthira]] ||1986 |- | 358||704||[[Jallianwala Bagh Massacre|Jallianwala Bagh]] ||1986 |- | 359||BS||[[Mahabharata]] 16: The [[Pandava]]s Conquer the World ||1986 |- id="360" | 360||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 3]]: The Saga of Indian Revolutionaries ||1986 |- | 361||BS||[[Mahabharata]] 17: [[Yudhishthira]]'s [[Rajasuya|Rajsooya Yajna]] ||1986 |- | 362||672|| [[Jataka|The Priceless Gem]]||1986 |- | 363||BS||[[Mahabharata]] 18: [[Indraprastha]] Lost ||1986 |- | 364||NA||[[Khudiram Bose]] ||1986 |- | 365||BS||[[Mahabharata]] 19: വനവാസം ||1986 |- | 366||DG471|| [[Kathasaritasagara|Patali Putra]]||1986 |- | 367||BS||[[Mahabharata]] 20: [[Arjuna]]'s Quest for Weapons ||1986 |- | 368||DG472||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Nawab's Diwan]]||1986 |- | 369||BS||[[Mahabharata]] 21: [[Arjuna]] in [[Arjuna#Urvashi.27s curse|Indraloka]] ||1986 |- | 370||NA||[[വീരദേശിംഗൻ]]||1986 |- | 371||BS||[[Mahabharata]] 22: അർജ്ജുനൻ്റെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 372||583||[[Panchatantra]]-The Greedy Mother in Law & Other Tales||1987 |- | 373||BS||[[Mahabharata]] 23: ദുര്യോധനൻ്റെ തോൽവി ||1987 |- | 374||BS||[[Kathasaritasagara|Hamsavali]]||1987 |- | 375||BS||[[Mahabharata]] 24: The Twelfth Year ||1987 |- | 376||DG474||[[Lilan Chanesar|Lila & Chanesar]]||1987 |- | 377||BS||[[Mahabharata]] 25: അജ്ഞാതവാസം ||1987 |- | 378||BS||[[Kathasaritasagara|Shringabuja]]||1987 |- | 379||BS||[[Mahabharata]] 26: Panic in the [[Kaurava]] Camp ||1987 |- | 380||NA||[[പദ്മാവതി]] ||1987 |- | 381||BS||[[Mahabharata]] 27: [[Sanjaya]]'s Mission ||1987 |- | 382||733||[[Ghanshyam Das Birla]] ||1987 |- | 383||BS||[[Mahabharata]] 28: [[Duryodhana]] Refuses to Yield ||1987 |- | 384||722||[[Megasthenes]] ||1987 |- | 385||BS||[[Mahabharata]] 29: ഭഗവദ്ദൂത് ||1987 |- | 386||680|| [[Faxian|Fa Hien]]||1987 |- | 387||BS||[[Mahabharata]] 30: The War Begins ||1987 |- | 388||NA||[[Kathasaritasagara|Sundarasena]]||1987 |- | 389||BS||[[Mahabharata]] 31: [[Bhishma|Bheeshma]] in Command ||1987 |- | 390||691|| [[ഹുയാൻസാങ്ങ്]]||1987 |- | 391||BS||[[Mahabharata]] 32: ഭീഷ്മരുടെ പതനം ||1987 |- | 392||649|| [[ഉപനിഷത് കഥകൾ]]||1987 |- | 393||BS||[[Mahabharata]] 33: [[Drona]]'s Vow ||1987 |- | 394||DG475||[[Pulakeshin II|Pulakeshi II]] ||1987 |- | 395||BS||[[Mahabharata]] 34: അഭിമന്യു ||1987 |- | 396||731|| [[Ellora Caves]]||1988 |- | 397||BS||[[Mahabharata]] 35: ജയദ്രഥ വധം ||1988 |- | 398||793||[[Keladi Chennamma|Chennamma of Keladi]] ||1988 |- | 399||BS||[[Mahabharata]] 36: രാത്രിയുദ്ധം ||1988 |- | 400||665|| [[Jataka|The Deadly Feast]]||1988 |- | 401||660|| [[Ajatasatru|Ajatashatru]]||1988 |- | 402||BS|| [[Mahabharata]] 37: കർണൻ്റെ അന്ത്യം ||1988 |- | 403||792||[[Narayana Guru]] ||1988 |- | 404||BS|| [[Mahabharata]] 38: The Kurus Routed||1988 |- | 405||819||[[Civaka Cintamani|Prince Jivaka]] ||1988 |- | 406||BS|| [[Mahabharata]] 39: After the War ||1988 |- | 407||BS||[[കോഹിനൂർ]] ||1988 |- | 408||BS|| [[Mahabharata]] 40: യുധിഷ്ഠിരൻ്റെ സ്ഥാനാരോഹണം||1988 |- | 409||BS||[[Mahabharata]] 41: The [[Ashvamedha|Ashwamedha Yajna]] ||1989 |- | 410||780||Kanwal and Kehar - A Legend of [[Rajasthan]] ||1989 |- id="411" | 411||BS||[[Mahabharata]] 42: The Celestial Reunion ||1989 |- | 412||756||[[Roopmati]] ||1989 |- id="413" | 413||BS||[[Bhagawat Purana]] 1: Krishna - The Darling of [[Gokul]] ||1989 |- id="414" | 414||650||[[Mahatma Gandhi]] - The Early Days ||1989 |- | 415||BS||[[Bhagawat Purana]] 2: Krishna - The Subduer of [[Kaliya]] ||1989 |- id="416" | 416||BS||[[Mahatma Gandhi]] - The Father of the Nation ||1989 |- | 417||BS||[[Bhagawat Purana]] 3: Krishna - The Upholder of [[Govardhan hill|Govardhan]] ||1989 |- | 418||DG476||[[French Revolution|The French Revolution]] ||1989 |- | 419||BS||[[Bhagawat Purana]] 4: Krishna - Victory over [[Kamsa]] ||1989 |- | 420||580||[[Birbal]] the Inimitable ||1989 |- | 421||BS||[[Bhagawat Purana]] 5: Krishna - The Lord of [[Dwarka|Dwaraka]] ||1990 |- id="lp" | 422||NA||[[Louis Pasteur]] ||1990 |- | 423||BS||[[Bhagawat Purana]] 6: Krishna - The Enchanter ||1990 |- | 424||806||[[Kathasaritasagara|The Clever Dancer]]||1990 |- | 425||BS||[[Bhagawat Purana]] 7: Krishna - The Victorious ||1990 |- | 426||614||[[Jataka]] Tales - True Friends ||1990 |- | 427||BS||[[Bhagawat Purana]] 8: Krishna - An Ally of the [[Pandava]]s ||1990 |- id ="nb" | 428||NA||[[Napoleon Bonaparte]] ||1990 |- id="429" | 429||BS||[[Bhagawat Purana]] 9: Krishna - The Saviour ||1990 |- id="430" | 430||SI||[[Indus Valley Civilization|An Exciting Find]] ||1990 |- | 431||615|| [[Jataka]] Tales: Stories of Courage ||1990 |- id="432" | 432||SI||The [[Indus Valley Civilization|Indus Valley]] Adventure ||1990 |- | 433||602|| The Quick Witted [[Birbal]]||1991 |- | 434||BS||[[Kathasaritasagara|The Chosen Bridegroom]]||1991 |- | 435||778||[[Pierre Curie|Pierre]] & [[Marie Curie]] ||1991 |- | 436||700|| [[Jawaharlal Nehru]]||1991 |- | NA||679||[[Swami Pranavananda]]||1998 |- | NA||732||[[Swami Chinmayananda]]||2001 |- id="jrd" | NA||735||[[JRD Tata]]||2004 |- id="kc" | NA||736||[[Kalpana Chawla]]||2005 |- | NA||737||[[Jamsetji Tata]]||2005 |- | NA||800||[[Mother Teresa]]||2010 |- | NA||825||[[Surjya Sen]]||2010 |- | NA||826||Heroes of [[Hampi]]||2011 |- | NA||827||Tales of [[Indra]]||2011 |- | NA||828||[[തിരുപ്പതി വെങ്കടാചലപതി]]||2011 |- | NA||829||[[Vaishno Devi]]||2011 |- | NA||830|| [[ഗണപതിപ്രാതൽ]||2011 |- | NA||831||[[Tenzing Norgay]]||2011 |- | NA||832||[[Brahma Purana|Stories Of Creation]]||2011 |- | NA||833||[[Konark Sun Temple|Konark]]||2012 |- | NA||834||[[Anant Pai]]||2012 |- | NA||835||[[Salim Ali]]||2012 |- | NA||836||[[Thanjavur]]||2012 |- | NA||837||[[The Blue Umbrella]]||2012 |- | NA||838||[[Jim Corbett]]||2012 |- | NA||839||[[കുബേരൻ]]||2012 |- | NA||840||[[സരസ്വതി]]||2012 |- | NA||841||[[M S Subbulakshmi]]||2012 |- | NA||842||[[Srinivasa Ramanujan]]||2012 |- | NA||843||The Unhappy Tiger||2013 |- | NA||844||[[അംബയുടെ പ്രതികാരം]]||2013 |- | NA||845||[[Verghese Kurien]]||2013 |- | NA||846||Two Oxen||2014 |- | NA||847||Paramahamsa Yogananda||2018 |- | NA||848||Vikram Sarabhai - Pioneering India's Space Programme||2020 |- |NA |849 |Manik Prabhu - A Rare Spiritual Gem |2021 |} '''Key''' * '''NA''' denotes that the comic is '''N'''ot '''A'''vailable in that series. * '''BS''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( 3 in 1 (or) 5 in 1)<ref name="ACK3in1"/><ref name="ACK5in1"/> * '''BS'''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( Coffee Table Books )<ref name="ACKCoffeeTableBook">{{cite web | url = http://www.amarchitrakatha.com/indian-classics/great-indian-classics| title = Great Indian Classics | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * '''SI''' denotes that the comic has appeared as part of a Special Issue/Bumper Issue which was a compilation of multiple issues together<ref name="JohnListSpecialNote">{{cite web | url = http://www.silkqin.com/13pers/acklist.htm#f20| title = March to Freedom Series | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * Issue 801 was originally Tales Of Ganesha and was later released as 830 Ganesha and the Moon.<ref name="ACKList"/> * Issue 418 wasn't reprinted but released online as issue 476. https://books.google.com/books?id=Wf_cDgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 * Issue 276 released in 1986 has original name as '''Animal Tales from Arunachal Pradesh''' but reprinted in 2014, given a new serial number 772 and a new title - '''The Pig and the Dog'''. * Issue 679 (Swami Pranavandana) and 847 (Jagjivan Ram) were never published and distributed for general public. Only available in their aashrams. Recently (September 2020), Swami Pranavanadana is digitalised and made available on ACK's official platform. https://digital.amarchitrakatha.com/id006959024/Swami-Pranavananda == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6||[[The Three Little Pigs]] || 1967 |- | 7||[[Sleeping Beauty|The Sleeping Beauty]]|| 1967 |- | 8||[[The Wonderful Wizard of Oz|The Wizard of Oz]]|| 1967 |- | 9||[[Pinocchio]] || 1967 |- | 10||[[ഹൈമയും ഏഴു കുള്ളന്മാരും]] || 1967 |} ==അവലംബങ്ങൾ== 1ysumaxg0ihviumvq55tyvtpf3o02rn 3763396 3763388 2022-08-08T18:57:50Z 117.206.32.254 wikitext text/x-wiki അമർചിത്രകഥപരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങളുടെ പട്ടികയാണിത് . ചുവടെയുള്ള പട്ടിക പഴയ   പരമ്പരയുടെയും പുതിയ പരമ്പരയുടെയും ഭാഗമായ നമ്പറിംഗ് കാണിക്കുന്നു . ഒന്നാം പരമ്പരയിൽ മാത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ചില ലക്കങ്ങളുണ്ട് . അവ രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല , അവയെ "NA" ഉപയോഗിച്ച് സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു . പഴയ പരമ്പര #11 മുതൽ #436 വരെയാണ് എന്നാൽ പുതിയ പരമ്പര #501 മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു . പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങൾ സാധാരണയായി ഒരു ഡീലക്സ് ഫോർമാറ്റിൽ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത് , അവ സാധാരണയായി പഴയ പരമ്പരയിലെ  ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതാണ് . എന്നിരുന്നാലും കൽപന ചൗള, ജെആർഡി ടാറ്റ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതും രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ ഉള്ളതും ഒന്നാമത്തേതിൽ ഇല്ലാത്തും ആണ് . അതുപോലെ, പഴയ പരമ്പര ലക്കങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പുതിയ പരമ്പരയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും , നെപ്പോളിയൻ ബോണപാർട്ടെ, ലൂയിസ് പാസ്ചർ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയ പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല . == പ്രസിദ്ധീകരിച്ചവയുടെ പട്ടിക == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |പഴയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |ലക്കത്തിൻ്റെ പേര് !scope=col |പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വർഷം |- | 11||501|| [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീ കൃഷ്ണൻ]] ||1969 |- | 12||530|| [[ശകുന്തള]] ||1970 |- | 13||626|| [[പാണ്ഡവർ|പഞ്ചപാണ്ഡവർ]] ||1970 |- | 14||511|| [[സത്യവാനും സാവിത്രിയും|സത്യവാൻ സാവിത്രി]] ||1970 |- | 15||504|| [[രാമൻ|ശ്രീരാമൻ]] ||1970 |- | 16||507|| [[നളൻ|നളനും]] [[ദമയന്തി|ദമയന്തിയും]] ||1971 |- | 17||577|| [[ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ]] ||1971 |- | 18||503|| [[ലവൻ|ലവ]][[കുശൻ|കുശന്മാർ]] ||1971 |- | 19||502|| [[ഹനുമാൻ]] ||1971 |- | 20||582|| [[മഹാഭാരതം]] ||1971 |- | 21||508|| [[ചാണക്യൻ]] ||1971 |- | 22||510|| [[ശ്രീ ബുദ്ധൻ]] ||1971 |- | 23||564|| [[ശിവജി]]||1971 |- | 24||563|| [[റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്|റാണാ പ്രതാപ്]] ||1971 |- | 25||604|| [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]]||1971 |- | 26||531|| [[കർണ്ണൻ]] ||1972 |- | 27||661|| [[കചൻ|കച]] [[ദേവയാനി (ശുക്രപുത്രി)|ദേവയാനി]]||1972 |- | 28||568|| [[ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ|വിക്രമാദിത്യൻ]]||1972 |- | 29||506|| [[ശിവ പാർവതി]]||1972 |- | 30||674|| [[വാസവദത്ത]] ||1972 |- | 31||532|| [[ഭക്തകുചേലൻ]] ||1972 |- | 32||588|| [[ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിങ്]] ||1972 |- | 33||627|| [[ഹർഷൻ]] ||1972 |- | 34||534|| [[ഭീഷ്മർ]] ||1972 |- | 35||533|| [[അഭിമന്യു]] ||1972 |- | 36||535|| [[ഭക്തമീര]] ||1972 |- | 37||536|| [[അശോകൻ]] ||1973 |- | 38||537|| [[പ്രഹ്ളാദൻ]] ||1973 |- | 39||540|| [[Panchatantra]]- The Jackal & the War Drum||1973 |- | 40||682|| [[Tanaji Malusare|Tanaji]] ||1973 |- | 41||DG451|| [[Maharaja Chhatrasal|Chhatrasal]] ||1973 |- | 42||764|| [[പരശുരാമൻ]]||1973 |- | 43||734|| [[Banda Bahadur]] ||1973 |- | 44||605|| [[Rani Padmini|Padmini]]||1973 |- | 45||543|| [[Jataka]] Tales: Monkey Stories ||1973 |- | 46||769|| [[Valmiki]] ||1973 |- | 47||590|| [[Guru Nanak Dev|Guru Nanak]] ||1973 |- | 48||NA|| [[Tarabai]] ||1973 |- | 49||726|| [[Maharaja Ranjit Singh (Punjab)|Ranjit Singh]] ||1974 |- | 50||698|| [[Ram Shastri]] ||1974 |- | 51||539|| [[ത്സാൻസി റാണി]] ||1974 |- | 52||629|| [[ഉലൂപി]]||1974 |- | 53||729|| [[ബാജി റാവു]] ||1974 |- | 54||685|| [[Chand Bibi]] ||1974 |- | 55||623|| [[കബീർ]] ||1974 |- | 56||746|| [[Sher Shah Suri|Sher Shah]] ||1974 |- | 57||565|| [[ദ്രോണർ]] ||1974 |- | 58||566|| [[സൂര്യദേവൻ|സൂര്യൻ]] ||1974 |- | 59||612|| [[ഉർവശി]] ||1974 |- | 60||656|| [[Adi Shankara]] ||1974 |- | 61||592|| [[Ghatotkacha]] ||1974 |- | 62||551|| [[Tulsidas]] ||1974 |- | 63||759|| [[സുകന്യ]] ||1974 |- | 64||739|| [[Durgadas Rathore|Durgadas]] ||1974 |- | 65||663|| [[അനിരുദ്ധൻ]] ||1974 |- | 66||738|| [[Zoroaster|Zarathushtra]] ||1974 |- | 67||541|| [[രാവണൻ]] ||1974 |- | 68||BS|| [[Tukaram]] ||1974 |- | 69||763|| [[അഗസ്ത്യൻ]] ||1974 |- | 70||657|| [[Mricchakatika|Vasantasena]] ||1974 |- | 71||567|| [[Indra]] & [[Sachi Devi|Shachi]] ||1974 |- | 72||542|| [[ദ്രൗപദി]] ||1974 |- | 73||758|| [[സുഭദ്രാഹരണം]] ||1975 |- | 74||773|| [[Ahilyabai Holkar]] ||1975 |- | 75||552|| [[താൻസെൻ]] ||1975 |- | 76||810|| [[Nanda (Buddhist nun)|Sundari]] ||1975 |- | 77||544|| [[സുഭാഷ് ചന്ദ്രബോസ്]] ||1975 |- | 78||BS|| [[Kathasaritsagara|Shridatta]] ||1975 |- | 79||555|| [[Jataka]] Tales - Deer Stories ||1975 |- | 80||599|| [[വിശ്വാമിത്രൻ]] ||1975 |- | 81||591|| [[സ്യമന്തകം]] ||1975 |- | 82||594|| [[Mahavira]] ||1975 |- | 83||598|| [[Vikramaditya#The legend of Vikramaditya|Vikramaditya's Throne]] ||1975 |- | 84||705|| [[Bappa Rawal]] ||1975 |- | 85||673|| [[ശ്രീ അയ്യപ്പൻ]] ||1975 |- | 86||655|| [[ആനന്ദ മഠം]] ||1975 |- | 87||559|| [[Birbal]] the Just ||1975 |- | 88||515|| [[Ganga in Hinduism|Ganga]] ||1975 |- | 89||509|| [[ശ്രീ ഗണപതി]] ||1975 |- | 90||631|| [[ചൈതന്യ മഹാപ്രഭു]] ||1975 |- | 91||556|| [[ഹിതോപദേശ കഥകൾ : ചങ്ങാതിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ]] ||1975 |- | 92||706|| [[Sakshigopal Temple|Sakshi Gopal]] ||1975 |- | 93||666|| [[Kannagi]] ||1975 |- | 94||BS|| [[Narsinh Mehta]] ||1975 |- | 95||779|| [[Jasma Devi|Jasma of the Odes]] ||1975 |- | 96||811|| [[Sharan Kaur Pabla|Sharan Kaur]] ||1975 |- | 97||697|| [[ചന്ദ്രഹാസൻ]] ||1976 |- | 98||NA|| [[Vithoba#Pundalik|Pundalik&Sakhu]] ||1976 |- | 99||823|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Raj Singh]] ||1976 |- | 100||768|| [[Purushottama Deva|Purushottam Dev & Padmavati]] ||1976 |- | 101||546|| [[ബാലി]] ||1976 |- | 102||BS|| [[ജീമൂതവാഹനൻ (നാഗാനന്ദം)]] ||1976 |- | 103||569|| [[Malavikagnimitra|Malavika]] ||1976 |- | 104||606|| [[Durgavati|Rani Durgavati]] ||1976 |- | 105||570|| [[ദശരഥൻ]] ||1976 |- | 106||630|| [[Rana Sanga]] ||1976 |- | 107||760|| [[പ്രദ്യുമ്നൻ]] ||1976 |- | 108||632|| [[Ishwar Chandra Vidyasagar|Vidyasagar]] ||1976 |- | 109||753|| [[Thacholi Othenan|Tachcholi Othenan]] ||1976 |- | 110||725|| [[Razia Sultana|Sultana Razia]] ||1976 |- | 111||550|| [[Dakshayani|Sati]] & [[Shiva]] ||1976 |- | 112||516|| [[Krishna]] & [[Rukmini]] ||1976 |- | 113||596|| [[ഭോജ രാജാവ്]] ||1976 |- | 114||694|| [[Guru Teg Bahadur|Guru Tegh Bahadur]] ||1976 |- | 115||762|| [[പരീക്ഷിത്ത്]] ||1976 |- | 116||814|| [[കാദംബരി]] ||1976 |- | 117||571|| [[ധ്രുവനും അഷ്ടാവക്രനും]] ||1976 |- | 118||664|| [[Kushavati|King Kusha]] ||1976 |- | 119||727|| [[രാജരാജ ചോളൻ]] ||1976 |- | 120||624|| [[Swami Dayananda Saraswati|Dayananda]] ||1977 |- | 121||815|| [[Dwarkanath Madhav Pitale|Veer Dhaval]] ||1977 |- | 122||572|| Ancestors of [[Rama]] ||1977 |- | 123||790|| [[Eknath|Ekanath]]||1977 |- | 124||812|| [[Bhai Vir Singh|Satwant Kaur]] ||1977 |- | 125||621|| [[Udayana]] ||1977 |- | 126||554|| [[ജാതക കഥകൾ : ആനകഥകൾ]] ||1977 |- | 127||505|| [[ഭഗവദ് ഗീത]] ||1977 |- | 128||692|| [[വീരഹമീർ]] ||1977 |- | 129|| BS || [[Bhavabhuti|Malati and Madhava]] ||1977 |- | 130||547|| [[ഗരുഡൻ]] ||1977 |- | 131||545|| [[ബുദ്ധിമാനായ ബീർബൽ]] ||1977 |- | 132||DG452|| [[Ranakadevi|Ranak Devi]] ||1977 |- | 133||633|| മര്യാദരാമൻ കഥകൾ ]] ||1977 |- | 134||757|| [[ബാബർ]] ||1977 |- | 135||659|| [[Devi Chaudhurani|Devi Choudhurani]] ||1977 |- | 136||548|| [[Rabindranath Tagore]] ||1977 |- | 137||613|| [[സൂർദാസ്]] ||1977 |- | 138||562|| [[Panchatantra]] - The Brahmin & the Goat ||1977 |- | 139||BS|| [[ഋതധ്വജനും അസുരന്മാരും]] ||1977 |- | 140||789|| [[ഹുമയൂൺ]] ||1977 |- | 141||761|| [[പ്രഭാവതി]] ||1977 |- | 142||686|| [[Chandrasekhar Azad|Chandra Shekhar Azad]] ||1977 |- | 143||607|| [[Anvar-i-Suhayli|A Bag of Gold Coins]] ||1977 |- | 144||DG453|| [[Purandara Dasa]] ||1977 |- | 145||766|| [[ഭാനുമതി]] ||1977 |- | 146||517|| [[സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ]] ||1977 |- | 147||518|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ജരാസന്ധനും]] ||1977 |- | 148||701|| [[Nur Jehan|Noor Jahan]] ||1977 |- | 149||519|| [[Elephanta Caves|Elephanta]] ||1977 |- | 150||520|| [[നാരദൻ]] ||1977 |- | 151||636|| [[Krishnadevaraya|Krishnadeva Raya]] ||1978 |- | 152||557|| [[Birbal]] the Witty ||1978 |- | 153||579|| [[Madhvacharya]] ||1978 |- | 154||634|| [[ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]] ||1978 |- | 155||723|| [[ജ്ഞാനേശ്വരൻ]] ||1978 |- | 156||724|| [[Bagha Jatin]] ||1978 |- | 157||822|| [[Manonmaniam Sundaram Pillai|Manonmani]] ||1978 |- | 158||521|| [[അംഗുലീമാലൻ]] ||1978 |- | 159||622|| [[Velanati Chodas#History|The Tiger & the Woodpecker]] ||1978 |- | 160||512|| [[വിഷ്ണുകഥകൾ]] ||1978 |- | 161||635|| [[അമ്രപാലിയും ഉപഗുപ്തനും]] ||1978 |- | 162||637|| [[യയാതി]] ||1978 |- | 163||560|| [[പഞ്ചതന്ത്രം കഥകൾ : കുറുക്കൻ എങ്ങനെ ആനയെ ഭക്ഷിക്കും എന്ന കഥയും മറ്റു കഥകളും]] ||1978 |- | 164||549|| Tales of [[Shiva]] ||1978 |- | 165||638|| [[Shalivahana|King Shalivahana]] ||1978 |- | 166||748|| [[കിത്തൂരിലെ റാണി]]||1978 |- | 167||522|| [[നരകാസുര വധം]] ||1978 |- | 168||677|| [[Mahavira|മാന്ത്രികത്തോപ്പ്]]||1978 |- | 169||684|| [[Lachit Borphukan|Lachit Barphukan]]||1978 |- | 170||755|| [[വൃത്രാസുരൻ]] ||1978 |- | 171||681|| [[അമർസിംഗ് രാത്തോർ]]||1978 |- | 172||639|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും കപടവാസുദേവനും]] ||1978 |- | 173||794|| [[കായംകുളം കൊച്ചുണ്ണി]] ||1978 |- | 174||703|| യുധിഷ്ഠിര കഥകൾ ||1978 |- | 175||774|| [[ഹരിസിംഗ് നൾവ]]||1978 |- | 176||514|| [[ശ്രീ ദുർഗ്ഗ]] ||1978 |- | 177||589|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ശിശുപാലനും]] ||1978 |- | 178||523|| [[തെന്നാലിരാമൻ]] ||1978 |- | 179||640|| [[King Porus|Paurava]] and [[Alexander the Great|Alexander]] ||1978 |- | 180||524|| [[Indra]] & [[Shibi (king)|Shibi]]||1978 |- | 181||791|| [[Guru Hargobind|Guru Har Gobind]]||1978 |- | 182||DG454|| [[Indo-Pakistani War of 1947|The Battle for Srinagar]]||1979 |- | 183||676|| [[Kumbha of Mewar|Rana Kumbha]]||1979 |- | 184||652|| [[ആരുണിയും ഉത്തങ്കനും]]||1979 |- | 185||620|| [[Hitopadesha]] - How Friends are Parted ||1979 |- | 186||DG455|| [[Valluvar|Tiruppan]] and [[Kanaka Dasa|Kanakadasa]]||1979 |- | 187||741|| [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] ||1979 |- | 188||611|| [[Babasaheb Ambedkar]] ||1979 |- | 189||785|| Thugsen ||1979 |- | 190||DG456|| [[കണ്ണപ്പൻ]]||1979 |- | 191||796|| പൂർണചന്ദ്രൻ ||1979 |- | 192||NA|| [[Kanthirava Narasaraja I|Ranadhira]]||1979 |- | 193||720|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Kapala Kundala]]||1979 |- | 194||641|| [[കൃഷ്ണഭക്തി]]||1979 |- | 195||553|| [[കുറുനരി കഥകൾ]] ||1979 |- | 196||781|| [[Folklore of India#Folktales of India|Hothal]] ||1979 |- | 197||784|| [[മഴവിൽ രാജകുമാരൻ]] ||1979 |- | 198||525|| [[അർജുന കഥകൾ]] ||1979 |- | 199||719|| [[Folklore of India#Folktales of India|ലലാട ചന്ദ്രൻ]]||1979 |- | 200||603|| [[അക്ബർ]] ||1979 |- | 201||702|| [[Nachiketa]] ||1979 |- | 202||600||[[കാളിദാസൻ]] ||1979 |- | 203||653||[[ജയദ്രഥൻ]] ||1979 |- | 204||642||[[Shah Jahan]] ||1979 |- | 205||643||[[രത്നാവലി]] ||1980 |- | 206||693||[[Jayaprakash Narayan]] ||1980 |- | 207||526||[[Mahiravana]] ||1980 |- | 208||NA||[[ജയദേവൻ]] ||1980 |- | 209||644|| [[ഗാന്ധാരി]] ||1980 |- | 210||558|| [[സമർത്ഥനായ ബീർബൽ]] ||1980 |- | 211||711|| [[Jainism|The Celestial Necklace]]||1980 |- | 212||718||[[Basaveshwara]] ||1980 |- | 213||749||[[വേലുത്തമ്പി ദളവ]] ||1980 |- | 214||527||[[Bhima|Bheema]] & [[Hanuman]] ||1980 |- | 215||687||[[ത്യാഗത്തിൻ്റെ കഥകൾ]] ||1980 |- | 216||750||[[വീരവനിത]] ||1980 |- | 217||817||[[Folklore of India#Folktales of India|Sukhu & Dukhu]] ||1980 |- | 218||574||[[Jataka]] Tales - The Magic Chant ||1980 |- | 219||645||[[Bal Gangadhar Tilak|Lokamanya Tilak]] ||1980 |- | 220||528||[[കുംഭകർണ്ണൻ]] ||1980 |- | 221||658||[[Jahangir]] ||1980 |- | 222||NA||[[Samarth Ramdas]] ||1980 |- | 223||717|| [[ബാലാദിത്യൻ]]||1980 |- | 224||619||നന്ദിവിശാൽ||1980 |- | 225||601||Tales of [[Sai Baba of Shirdi|Sai Baba]] ||1980 |- | 226||581||[[Tenali Ramakrishna|Raman]] the Matchless Wit ||1980 |- | 227||DG458||[[Sadhu Vaswani]] ||1980 |- | 228||618||[[Birbal]] to the Rescue ||1980 |- | 229||742||[[Srimanta Sankardeva|Shankar Dev]] ||1981 |- | 230||765||[[Hemu]] ||1981 |- | 231||683||[[ബാഹുബലി]] ||1981 |- | 232||788||[[Dara Shikoh|Dara Shukoh]] & [[Aurangzeb]] ||1981 |- | 233||585||[[Panchatantra]] - The Dullard & other stories ||1981 |- | 234||608||[[ഭഗത് സിംഗ്]] ||1981 |- | 235||716||[[ആഗദ ദത്തൻ്റെ സാഹസങ്ങൾ]]||1981 |- | 236||NA||[[ബാമൻ ഷാ]]||1981 |- | 237||584||[[Gopal Bhar|Gopal the Jester]]||1981 |- | 238||609||Friends & Foes - Animal Tales from the [[Mahabharata]] ||1981 |- | 239||795||[[Harihara I|Hakka]] & [[Bukka]] ||1981 |- | 240||782||[[Jainism|Sahasramalla]]||1981 |- | 241||787||[[Ghiyas ud din Balban|Balban]] ||1981 |- | 242||561||[[Panchatantra]] - Crows & Owls ||1981 |- | 243||715||[[Ramanuja]] ||1981 |- | 244||593||പാണ്ഡവരുടെ അജ്ഞാതവാസം||1981 |- | 245||BS|| [[ത്യാഗരാജ സ്വാമികൾ]]||1981 |- | 246||575||[[Jataka]] Tales - The Giant & the Dwarf ||1981 |- | 247||586||[[Jataka]] Tales - Stories of Wisdom ||1981 |- | 248||775||[[ബിധിചന്ദ്]]||1981 |- | 249||662||The Learned Pandit - Tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1981 |- | 250||770||[[Sambhaji]] ||1981 |- | 251||651||[[Folklore of India#Folktales of India|The Adventures of Baddu & Chhotu]] ||1981 |- | 252||529||[[Murugan|Kartikeya]] ||1981 |- | 253||670||The Golden Mongoose and other tales from the [[Mahabharata]]||1981 |- | 254||513||[[Hanuman]] to the Rescue ||1981 |- | 255||808||[[Folklore of India#Folktales of India|The Mystery of the Missing Gifts]] ||1981 |- | 256||DG459||[[Sakhi Sarwar]] ||1981 |- | 257||714||[[Jataka|The Queen's Necklace]] ||1982 |- | 258||809||[[Chandrashekhara Kambara|The Secret of the Talking Bird]] ||1982 |- | 259||804||[[Folklore of India#Folktales of India|The Miraculous Conch and a Game of Chess]] ||1982 |- | 260||595||[ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ]] ||1982 |- | 261||713|| [[Constanzo Beschi|The Fool's Disciples]]||1982 |- | 262||721||[[Rash Behari Bose]] ||1982 |- | 263||743||[[Bala Nagamma (1942 film)|The Prince & the Magician]]||1982 |- | 264||617||[[Jataka]] Tales - The Hidden Treasure ||1982 |- | 265||DG460||[[Rama Deva Raya|Echamma the Brave]]||1982 |- | 266||803||[[Kathasaritsagara|Manduka, the Lucky Astrologer]]||1982 |- | 267||646|| The Pandit & the Milkmaid and other tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1982 |- | 268||597|| ശിവജിക്കഥകൾ ||1982 |- | 269||576||[[Jataka]] Tales - The Mouse Merchant ||1982 |- | 270||707|| The Tiger-Eater ||1982 |- | 271||647||[[Lal Bahadur Shastri]] ||1982 |- | 272||802||[[Bharatendu Harishchandra|Andher Nagari]]||1982 |- | 273||538|| [[പാലാഴിമഥനം]]||1982 |- | 274||578|| [[Jainism|Kesari, the flying thief]]||1982 |- | 275||708|| [[Subramanya Bharathi|Subramania Bharati]] ||1982 |- | 276||772||The Pig and the Dog / Animal Tales from [[Arunachal Pradesh]] ||1982 |- | 277||616||[[Jataka]] Tales - Tales of Misers ||1983 |- | 278||688||[[ബിംബിസാരൻ]] ||1983 |- | 279||573|| [[Jataka]] Tales: Bird Stories ||1983 |- | 280||820|| [[Tamil history from Sangam literature|Kumanan]]||1983 |- | 281||DG461|| [[Viswamitra#Harishchandra's Sacrifice|Shunahshepa]] ||1983 |- | 282||BS'|| [[Bhootayyana Maga Ayyu|The Taming of Gulla]] ||1983 |- | 283||709|| [[പുരി ജഗന്നാഥൻ]] ||1983 |- | 284||777||[[Albert Einstein]] ||1983 |- | 285||DG462||[[ജോയ്മതി]] ||1983 |- | 286||DG463||Thanedar Hasan Askari ||1983 |- | 287||771||[[Folklore of India#Folktales of India|The Pious Cat and other tales]] ||1983 |- | 288||667|| [[Folklore of India#Folktales of India|Bikal the Terrible]]||1983 |- | 289||816||[[Masti Venkatesha Iyengar|The Elusive Kaka]]||1983 |- | 290||628|| [[Ramana Maharshi]]||1983 |- | 291||797||കീരീടാവകാശി||1983 |- | 292||744||[[Chokhamela|Chokha Mela]] ||1983 |- | 293||752|| [[Indian Rebellion of 1857|Beni Madho & Pir Ali]]||1983 |- | 294||824||[[ദുർഗ്ഗേശ നന്ദിനി]] ||1983 |- | 295||740||[[Guru Arjan Dev|Guru Arjan]] ||1983 |- | 296||NA||[[Pranami Sampraday|Mahamati Prannath]] ||1983 |- | 297||798|| The Lost Prince ||1983 |- | 298||NA|| [[Vithoba|Damaji Pant and Narhari]]||1983 |- | 299||799||The Silent Teacher ||1983 |- | 300||696|| [[History of Delhi|The Historic City Of Delhi]]||1983 |- | 301||689|| [[ത്രിപുരദഹനം]]||1984 |- | 302||776|| [[Dhola Maru|Dhola & Maru]]||1984 |- | 303||NA||[[Senapati Bapat]] ||1984 |- | 304||DG465||[[Dwarkanath Kotnis|Dr. Kotnis]] in China ||1984 |- | 305||610||[[രാവണകഥകൾ]]||1984 |- | 306||DG466||The Story of a Scientist - [[Yellapragada Subbarow|Y. Subba Row]] ||1984 |- | 307||783||The Bridegroom's Ring ||1984 |- | 308||712|| [[അന്ധകൻ]]||1984 |- | 309||678||[[വീരസവർക്കർ]] ||1984 |- | 310||BS||[[Buddhism|The True Conqueror]] ||1984 |- | 311||751||[[Kunwar Singh]] ||1984 |- | 312||654|| [[ബലരാമൻ]] ||1984 |- | 313||818|| [[Vishnuvardhana|Shantala]]||1984 |- | 314||668||The Acrobat - [[Buddhism|Buddhist]] Tales ||1984 |- | 315||805|| സ്വർണമണൽ ||1984 |- | 316||767||The [[Parijaat tree, Kintoor|Parijata Tree]] ||1984 |- | 317||DG467||[[Rajatarangini|Annapati Suyya]]||1984 |- | 318||671|| The Cowherd of Alawi ||1984 |- | 319||669||[[അശ്വിനിദേവന്മാർ]] ||1984 |- | 320||NA|| [[Rajatarangini|Chandrapeeda]]||1984 |- | 321||807|| [[Sufi|The Green Demon]]||1984 |- | 322||730||Shrenik - [[Jainism|Jain]] Tales ||1984 |- | 323||648|| [[സമുദ്രഗുപ്തൻ]]||1984 |- | 324||695|| [[നഹുഷൻ]]||1984 |- | 325||699||[[Jagdish Chandra Bose|Jagadis Chandra Bose]] ||1985 |- | 326||NA||Tales of [[Avvaiyar]] ||1985 |- | 327||745||[[Kuru Kingdom#References of Kuru Kingdom in epic Mahabharata|Tapati]] ||1985 |- | 328||DG469||Rajbala ||1985 |- id="329" | 329||BS||[[മഹാഭാരതം]] 1: [[വേദവ്യാസൻ]] ||1985 |- | 330||754|| [[Vaddaradhane|Vidyut Chora]]||1985 |- | 331||BS||[[മഹാഭാരതം]] 2: [[ഭീഷ്മർ|ഭീഷ്മശപഥം]] ||1985 |- | 332||587|| [[Birbal]] the Genius ||1985 |- | 333||BS||[[മഹാഭാരതം]] 3: കൗരവോല്പത്തി ||1985 |- | 334||675|| [[ധീരജവാൻ]] ||1985 |- | 335||BS||[[മഹാഭാരതം]] 4: പാണ്ഡവർ ഹസ്തിനപുരത്തിൽ ||1985 |- | 336||710|| The Fearless Boy ||1985 |- | 337||BS||[[Mahabharata]] 5: ദ്രോണാഗമനം ||1985 |- | 338||690||ലളിതാദിത്യൻ ||1985 |- | 339||BS||[[മഹാഭാരതം]] 6: കർണ്ണപ്രവേശം ||1985 |- | 340||BS|| [[Zen|The Making of a Swordsman]]||1985 |- | 341||BS||[[മഹാഭാരതം]] 7: ഗൂഢാലോചന ||1985 |- | 342||625|| [[Jataka|Battle of Wits]]||1985 |- | 343||BS||[[മഹാഭാരതം]] 8: പാണ്ഡവർ അരക്കില്ലത്തിൽ ||1985 |- | 344||728||[[Chittaranjan Das|Deshbandhu Chittaranjan Das]] ||1985 |- | 345||BS||[[മഹാഭാരതം]] 9: ഘടോൽക്കചൻ്റെ ജനനം ||1985 |- | 346||813||[[Marthandavarma (novel)#Comics|Maarthaanda Varma]] ||1985 |- | 347||BS||[[Mahabharata]] 10: ബകവധം ||1985 |- id="348" | 348||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 1]]: The Birth of the [[Indian National Congress]] ||1986 |- | 349||BS||[[Mahabharata]] 11: ദ്രൗപദി ||1986 |- | 350||NA||[[Raidas|Guru Ravidas]] ||1986 |- | 351||BS||[[Mahabharata]] 12: [[Draupadi]]'s [[Swayamvara]] ||1986 |- | 352||821||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Adventures of Pratapan]]||1986 |- | 353||BS||[[Mahabharata]] 13: പാണ്ഡവരുടെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 354||747||[[വാസ്കോ ഡ ഗാമ കേരളത്തിൽ]]||1986 |- | 355||BS||[[Mahabharata]] 14: [[Arjuna]]'s 12-Year-Long Exile ||1986 |- id="356" | 356||786|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 2: A Nation Awakes]]||1986 |- | 357||BS||[[Mahabharata]] 15: A Hall of [[Yudhishthira]] ||1986 |- | 358||704||[[Jallianwala Bagh Massacre|Jallianwala Bagh]] ||1986 |- | 359||BS||[[Mahabharata]] 16: The [[Pandava]]s Conquer the World ||1986 |- id="360" | 360||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 3]]: The Saga of Indian Revolutionaries ||1986 |- | 361||BS||[[Mahabharata]] 17: [[Yudhishthira]]'s [[Rajasuya|Rajsooya Yajna]] ||1986 |- | 362||672|| [[Jataka|The Priceless Gem]]||1986 |- | 363||BS||[[Mahabharata]] 18: [[Indraprastha]] Lost ||1986 |- | 364||NA||[[Khudiram Bose]] ||1986 |- | 365||BS||[[Mahabharata]] 19: വനവാസം ||1986 |- | 366||DG471|| [[Kathasaritasagara|Patali Putra]]||1986 |- | 367||BS||[[Mahabharata]] 20: [[Arjuna]]'s Quest for Weapons ||1986 |- | 368||DG472||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Nawab's Diwan]]||1986 |- | 369||BS||[[Mahabharata]] 21: [[Arjuna]] in [[Arjuna#Urvashi.27s curse|Indraloka]] ||1986 |- | 370||NA||[[വീരദേശിംഗൻ]]||1986 |- | 371||BS||[[Mahabharata]] 22: അർജ്ജുനൻ്റെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 372||583||[[Panchatantra]]-The Greedy Mother in Law & Other Tales||1987 |- | 373||BS||[[Mahabharata]] 23: ദുര്യോധനൻ്റെ തോൽവി ||1987 |- | 374||BS||[[Kathasaritasagara|Hamsavali]]||1987 |- | 375||BS||[[Mahabharata]] 24: The Twelfth Year ||1987 |- | 376||DG474||[[Lilan Chanesar|Lila & Chanesar]]||1987 |- | 377||BS||[[Mahabharata]] 25: അജ്ഞാതവാസം ||1987 |- | 378||BS||[[Kathasaritasagara|Shringabuja]]||1987 |- | 379||BS||[[Mahabharata]] 26: Panic in the [[Kaurava]] Camp ||1987 |- | 380||NA||[[പദ്മാവതി]] ||1987 |- | 381||BS||[[Mahabharata]] 27: [[Sanjaya]]'s Mission ||1987 |- | 382||733||[[Ghanshyam Das Birla]] ||1987 |- | 383||BS||[[Mahabharata]] 28: [[Duryodhana]] Refuses to Yield ||1987 |- | 384||722||[[Megasthenes]] ||1987 |- | 385||BS||[[Mahabharata]] 29: ഭഗവദ്ദൂത് ||1987 |- | 386||680|| [[Faxian|Fa Hien]]||1987 |- | 387||BS||[[Mahabharata]] 30: The War Begins ||1987 |- | 388||NA||[[Kathasaritasagara|Sundarasena]]||1987 |- | 389||BS||[[Mahabharata]] 31: [[Bhishma|Bheeshma]] in Command ||1987 |- | 390||691|| [[ഹുയാൻസാങ്ങ്]]||1987 |- | 391||BS||[[Mahabharata]] 32: ഭീഷ്മരുടെ പതനം ||1987 |- | 392||649|| [[ഉപനിഷത് കഥകൾ]]||1987 |- | 393||BS||[[Mahabharata]] 33: [[Drona]]'s Vow ||1987 |- | 394||DG475||[[Pulakeshin II|Pulakeshi II]] ||1987 |- | 395||BS||[[Mahabharata]] 34: അഭിമന്യു ||1987 |- | 396||731|| [[Ellora Caves]]||1988 |- | 397||BS||[[Mahabharata]] 35: ജയദ്രഥ വധം ||1988 |- | 398||793||[[Keladi Chennamma|Chennamma of Keladi]] ||1988 |- | 399||BS||[[Mahabharata]] 36: രാത്രിയുദ്ധം ||1988 |- | 400||665|| [[Jataka|The Deadly Feast]]||1988 |- | 401||660|| [[Ajatasatru|Ajatashatru]]||1988 |- | 402||BS|| [[Mahabharata]] 37: കർണൻ്റെ അന്ത്യം ||1988 |- | 403||792||[[Narayana Guru]] ||1988 |- | 404||BS|| [[Mahabharata]] 38: The Kurus Routed||1988 |- | 405||819||[[Civaka Cintamani|Prince Jivaka]] ||1988 |- | 406||BS|| [[Mahabharata]] 39: After the War ||1988 |- | 407||BS||[[കോഹിനൂർ]] ||1988 |- | 408||BS|| [[Mahabharata]] 40: യുധിഷ്ഠിരൻ്റെ സ്ഥാനാരോഹണം||1988 |- | 409||BS||[[Mahabharata]] 41: The [[Ashvamedha|Ashwamedha Yajna]] ||1989 |- | 410||780||Kanwal and Kehar - A Legend of [[Rajasthan]] ||1989 |- id="411" | 411||BS||[[Mahabharata]] 42: The Celestial Reunion ||1989 |- | 412||756||[[Roopmati]] ||1989 |- id="413" | 413||BS||[[Bhagawat Purana]] 1: Krishna - The Darling of [[Gokul]] ||1989 |- id="414" | 414||650||[[Mahatma Gandhi]] - The Early Days ||1989 |- | 415||BS||[[Bhagawat Purana]] 2: Krishna - The Subduer of [[Kaliya]] ||1989 |- id="416" | 416||BS||[[Mahatma Gandhi]] - The Father of the Nation ||1989 |- | 417||BS||[[Bhagawat Purana]] 3: Krishna - The Upholder of [[Govardhan hill|Govardhan]] ||1989 |- | 418||DG476||[[French Revolution|The French Revolution]] ||1989 |- | 419||BS||[[Bhagawat Purana]] 4: Krishna - Victory over [[Kamsa]] ||1989 |- | 420||580||[[Birbal]] the Inimitable ||1989 |- | 421||BS||[[Bhagawat Purana]] 5: Krishna - The Lord of [[Dwarka|Dwaraka]] ||1990 |- id="lp" | 422||NA||[[Louis Pasteur]] ||1990 |- | 423||BS||[[Bhagawat Purana]] 6: Krishna - The Enchanter ||1990 |- | 424||806||[[Kathasaritasagara|The Clever Dancer]]||1990 |- | 425||BS||[[Bhagawat Purana]] 7: Krishna - The Victorious ||1990 |- | 426||614||[[Jataka]] Tales - True Friends ||1990 |- | 427||BS||[[Bhagawat Purana]] 8: Krishna - An Ally of the [[Pandava]]s ||1990 |- id ="nb" | 428||NA||[[Napoleon Bonaparte]] ||1990 |- id="429" | 429||BS||[[Bhagawat Purana]] 9: Krishna - The Saviour ||1990 |- id="430" | 430||SI||[[Indus Valley Civilization|An Exciting Find]] ||1990 |- | 431||615|| [[Jataka]] Tales: Stories of Courage ||1990 |- id="432" | 432||SI||The [[Indus Valley Civilization|Indus Valley]] Adventure ||1990 |- | 433||602|| The Quick Witted [[Birbal]]||1991 |- | 434||BS||[[Kathasaritasagara|The Chosen Bridegroom]]||1991 |- | 435||778||[[Pierre Curie|Pierre]] & [[Marie Curie]] ||1991 |- | 436||700|| [[Jawaharlal Nehru]]||1991 |- | NA||679||[[Swami Pranavananda]]||1998 |- | NA||732||[[Swami Chinmayananda]]||2001 |- id="jrd" | NA||735||[[JRD Tata]]||2004 |- id="kc" | NA||736||[[Kalpana Chawla]]||2005 |- | NA||737||[[Jamsetji Tata]]||2005 |- | NA||800||[[Mother Teresa]]||2010 |- | NA||825||[[Surjya Sen]]||2010 |- | NA||826||Heroes of [[Hampi]]||2011 |- | NA||827||Tales of [[Indra]]||2011 |- | NA||828||[[തിരുപ്പതി വെങ്കടാചലപതി]]||2011 |- | NA||829||[[Vaishno Devi]]||2011 |- | NA||830|| [[ഗണപതിപ്രാതൽ]||2011 |- | NA||831||[[Tenzing Norgay]]||2011 |- | NA||832||[[Brahma Purana|Stories Of Creation]]||2011 |- | NA||833||[[Konark Sun Temple|Konark]]||2012 |- | NA||834||[[Anant Pai]]||2012 |- | NA||835||[[Salim Ali]]||2012 |- | NA||836||[[Thanjavur]]||2012 |- | NA||837||[[The Blue Umbrella]]||2012 |- | NA||838||[[Jim Corbett]]||2012 |- | NA||839||[[കുബേരൻ]]||2012 |- | NA||840||[[സരസ്വതി]]||2012 |- | NA||841||[[M S Subbulakshmi]]||2012 |- | NA||842||[[Srinivasa Ramanujan]]||2012 |- | NA||843||The Unhappy Tiger||2013 |- | NA||844||[[അംബയുടെ പ്രതികാരം]]||2013 |- | NA||845||[[Verghese Kurien]]||2013 |- | NA||846||Two Oxen||2014 |- | NA||847||Paramahamsa Yogananda||2018 |- | NA||848||Vikram Sarabhai - Pioneering India's Space Programme||2020 |- |NA |849 |Manik Prabhu - A Rare Spiritual Gem |2021 |} '''Key''' * '''NA''' denotes that the comic is '''N'''ot '''A'''vailable in that series. * '''BS''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( 3 in 1 (or) 5 in 1)<ref name="ACK3in1"/><ref name="ACK5in1"/> * '''BS'''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( Coffee Table Books )<ref name="ACKCoffeeTableBook">{{cite web | url = http://www.amarchitrakatha.com/indian-classics/great-indian-classics| title = Great Indian Classics | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * '''SI''' denotes that the comic has appeared as part of a Special Issue/Bumper Issue which was a compilation of multiple issues together<ref name="JohnListSpecialNote">{{cite web | url = http://www.silkqin.com/13pers/acklist.htm#f20| title = March to Freedom Series | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * Issue 801 was originally Tales Of Ganesha and was later released as 830 Ganesha and the Moon.<ref name="ACKList"/> * Issue 418 wasn't reprinted but released online as issue 476. https://books.google.com/books?id=Wf_cDgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 * Issue 276 released in 1986 has original name as '''Animal Tales from Arunachal Pradesh''' but reprinted in 2014, given a new serial number 772 and a new title - '''The Pig and the Dog'''. * Issue 679 (Swami Pranavandana) and 847 (Jagjivan Ram) were never published and distributed for general public. Only available in their aashrams. Recently (September 2020), Swami Pranavanadana is digitalised and made available on ACK's official platform. https://digital.amarchitrakatha.com/id006959024/Swami-Pranavananda == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6||[[The Three Little Pigs]] || 1967 |- | 7||[[Sleeping Beauty|The Sleeping Beauty]]|| 1967 |- | 8||[[The Wonderful Wizard of Oz|The Wizard of Oz]]|| 1967 |- | 9||[[Pinocchio]] || 1967 |- | 10||[[ഹൈമയും ഏഴു കുള്ളന്മാരും]] || 1967 |} ==അവലംബങ്ങൾ== 7ljw0hzz88hie0zrlloxxg1l1ml373t 3763398 3763396 2022-08-08T19:06:48Z 117.206.32.254 wikitext text/x-wiki അമർചിത്രകഥപരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങളുടെ പട്ടികയാണിത് . ചുവടെയുള്ള പട്ടിക പഴയ   പരമ്പരയുടെയും പുതിയ പരമ്പരയുടെയും ഭാഗമായ നമ്പറിംഗ് കാണിക്കുന്നു . ഒന്നാം പരമ്പരയിൽ മാത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ചില ലക്കങ്ങളുണ്ട് . അവ രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല , അവയെ "NA" ഉപയോഗിച്ച് സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു . പഴയ പരമ്പര #11 മുതൽ #436 വരെയാണ് എന്നാൽ പുതിയ പരമ്പര #501 മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു . പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങൾ സാധാരണയായി ഒരു ഡീലക്സ് ഫോർമാറ്റിൽ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത് , അവ സാധാരണയായി പഴയ പരമ്പരയിലെ  ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതാണ് . എന്നിരുന്നാലും കൽപന ചൗള, ജെആർഡി ടാറ്റ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതും രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ ഉള്ളതും ഒന്നാമത്തേതിൽ ഇല്ലാത്തും ആണ് . അതുപോലെ, പഴയ പരമ്പര ലക്കങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പുതിയ പരമ്പരയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും , നെപ്പോളിയൻ ബോണപാർട്ടെ, ലൂയിസ് പാസ്ചർ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയ പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല . == പ്രസിദ്ധീകരിച്ചവയുടെ പട്ടിക == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |പഴയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |ലക്കത്തിൻ്റെ പേര് !scope=col |പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വർഷം |- | 11||501|| [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീ കൃഷ്ണൻ]] ||1969 |- | 12||530|| [[ശകുന്തള]] ||1970 |- | 13||626|| [[പാണ്ഡവർ|പഞ്ചപാണ്ഡവർ]] ||1970 |- | 14||511|| [[സത്യവാനും സാവിത്രിയും|സത്യവാൻ സാവിത്രി]] ||1970 |- | 15||504|| [[രാമൻ|ശ്രീരാമൻ]] ||1970 |- | 16||507|| [[നളൻ|നളനും]] [[ദമയന്തി|ദമയന്തിയും]] ||1971 |- | 17||577|| [[ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ]] ||1971 |- | 18||503|| [[ലവൻ|ലവ]][[കുശൻ|കുശന്മാർ]] ||1971 |- | 19||502|| [[ഹനുമാൻ]] ||1971 |- | 20||582|| [[മഹാഭാരതം]] ||1971 |- | 21||508|| [[ചാണക്യൻ]] ||1971 |- | 22||510|| [[ശ്രീ ബുദ്ധൻ]] ||1971 |- | 23||564|| [[ശിവജി]]||1971 |- | 24||563|| [[റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്|റാണാ പ്രതാപ്]] ||1971 |- | 25||604|| [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]]||1971 |- | 26||531|| [[കർണ്ണൻ]] ||1972 |- | 27||661|| [[കചൻ|കച]] [[ദേവയാനി (ശുക്രപുത്രി)|ദേവയാനി]]||1972 |- | 28||568|| [[ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ|വിക്രമാദിത്യൻ]]||1972 |- | 29||506|| [[ശിവ പാർവതി]]||1972 |- | 30||674|| [[വാസവദത്ത]] ||1972 |- | 31||532|| [[ഭക്തകുചേലൻ]] ||1972 |- | 32||588|| [[ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിങ്]] ||1972 |- | 33||627|| [[ഹർഷൻ]] ||1972 |- | 34||534|| [[ഭീഷ്മർ]] ||1972 |- | 35||533|| [[അഭിമന്യു]] ||1972 |- | 36||535|| [[ഭക്തമീര]] ||1972 |- | 37||536|| [[അശോകൻ]] ||1973 |- | 38||537|| [[പ്രഹ്ളാദൻ]] ||1973 |- | 39||540|| [[Panchatantra]]- The Jackal & the War Drum||1973 |- | 40||682|| [[Tanaji Malusare|Tanaji]] ||1973 |- | 41||DG451|| [[Maharaja Chhatrasal|Chhatrasal]] ||1973 |- | 42||764|| [[പരശുരാമൻ]]||1973 |- | 43||734|| [[Banda Bahadur]] ||1973 |- | 44||605|| [[Rani Padmini|Padmini]]||1973 |- | 45||543|| [[Jataka]] Tales: Monkey Stories ||1973 |- | 46||769|| [[Valmiki]] ||1973 |- | 47||590|| [[Guru Nanak Dev|Guru Nanak]] ||1973 |- | 48||NA|| [[Tarabai]] ||1973 |- | 49||726|| [[Maharaja Ranjit Singh (Punjab)|Ranjit Singh]] ||1974 |- | 50||698|| [[Ram Shastri]] ||1974 |- | 51||539|| [[ത്സാൻസി റാണി]] ||1974 |- | 52||629|| [[ഉലൂപി]]||1974 |- | 53||729|| [[ബാജി റാവു]] ||1974 |- | 54||685|| [[Chand Bibi]] ||1974 |- | 55||623|| [[കബീർ]] ||1974 |- | 56||746|| [[Sher Shah Suri|Sher Shah]] ||1974 |- | 57||565|| [[ദ്രോണർ]] ||1974 |- | 58||566|| [[സൂര്യദേവൻ|സൂര്യൻ]] ||1974 |- | 59||612|| [[ഉർവശി]] ||1974 |- | 60||656|| [[Adi Shankara]] ||1974 |- | 61||592|| [[Ghatotkacha]] ||1974 |- | 62||551|| [[Tulsidas]] ||1974 |- | 63||759|| [[സുകന്യ]] ||1974 |- | 64||739|| [[Durgadas Rathore|Durgadas]] ||1974 |- | 65||663|| [[അനിരുദ്ധൻ]] ||1974 |- | 66||738|| [[Zoroaster|Zarathushtra]] ||1974 |- | 67||541|| [[രാവണൻ]] ||1974 |- | 68||BS|| [[Tukaram]] ||1974 |- | 69||763|| [[അഗസ്ത്യൻ]] ||1974 |- | 70||657|| [[Mricchakatika|Vasantasena]] ||1974 |- | 71||567|| [[Indra]] & [[Sachi Devi|Shachi]] ||1974 |- | 72||542|| [[ദ്രൗപദി]] ||1974 |- | 73||758|| [[സുഭദ്രാഹരണം]] ||1975 |- | 74||773|| [[Ahilyabai Holkar]] ||1975 |- | 75||552|| [[താൻസെൻ]] ||1975 |- | 76||810|| [[Nanda (Buddhist nun)|Sundari]] ||1975 |- | 77||544|| [[സുഭാഷ് ചന്ദ്രബോസ്]] ||1975 |- | 78||BS|| [[Kathasaritsagara|Shridatta]] ||1975 |- | 79||555|| [[Jataka]] Tales - Deer Stories ||1975 |- | 80||599|| [[വിശ്വാമിത്രൻ]] ||1975 |- | 81||591|| [[സ്യമന്തകം]] ||1975 |- | 82||594|| [[Mahavira]] ||1975 |- | 83||598|| [[Vikramaditya#The legend of Vikramaditya|Vikramaditya's Throne]] ||1975 |- | 84||705|| [[Bappa Rawal]] ||1975 |- | 85||673|| [[ശ്രീ അയ്യപ്പൻ]] ||1975 |- | 86||655|| [[ആനന്ദ മഠം]] ||1975 |- | 87||559|| [[Birbal]] the Just ||1975 |- | 88||515|| [[Ganga in Hinduism|Ganga]] ||1975 |- | 89||509|| [[ശ്രീ ഗണപതി]] ||1975 |- | 90||631|| [[ചൈതന്യ മഹാപ്രഭു]] ||1975 |- | 91||556|| [[ഹിതോപദേശ കഥകൾ : ചങ്ങാതിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ]] ||1975 |- | 92||706|| [[Sakshigopal Temple|Sakshi Gopal]] ||1975 |- | 93||666|| [[Kannagi]] ||1975 |- | 94||BS|| [[Narsinh Mehta]] ||1975 |- | 95||779|| [[Jasma Devi|Jasma of the Odes]] ||1975 |- | 96||811|| [[Sharan Kaur Pabla|Sharan Kaur]] ||1975 |- | 97||697|| [[ചന്ദ്രഹാസൻ]] ||1976 |- | 98||NA|| [[Vithoba#Pundalik|Pundalik&Sakhu]] ||1976 |- | 99||823|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Raj Singh]] ||1976 |- | 100||768|| [[Purushottama Deva|Purushottam Dev & Padmavati]] ||1976 |- | 101||546|| [[ബാലി]] ||1976 |- | 102||BS|| [[ജീമൂതവാഹനൻ (നാഗാനന്ദം)]] ||1976 |- | 103||569|| [[Malavikagnimitra|Malavika]] ||1976 |- | 104||606|| [[Durgavati|Rani Durgavati]] ||1976 |- | 105||570|| [[ദശരഥൻ]] ||1976 |- | 106||630|| [[Rana Sanga]] ||1976 |- | 107||760|| [[പ്രദ്യുമ്നൻ]] ||1976 |- | 108||632|| [[Ishwar Chandra Vidyasagar|Vidyasagar]] ||1976 |- | 109||753|| [[Thacholi Othenan|Tachcholi Othenan]] ||1976 |- | 110||725|| [[Razia Sultana|Sultana Razia]] ||1976 |- | 111||550|| [[Dakshayani|Sati]] & [[Shiva]] ||1976 |- | 112||516|| [[Krishna]] & [[Rukmini]] ||1976 |- | 113||596|| [[ഭോജ രാജാവ്]] ||1976 |- | 114||694|| [[Guru Teg Bahadur|Guru Tegh Bahadur]] ||1976 |- | 115||762|| [[പരീക്ഷിത്ത്]] ||1976 |- | 116||814|| [[കാദംബരി]] ||1976 |- | 117||571|| [[ധ്രുവനും അഷ്ടാവക്രനും]] ||1976 |- | 118||664|| [[Kushavati|King Kusha]] ||1976 |- | 119||727|| [[രാജരാജ ചോളൻ]] ||1976 |- | 120||624|| [[Swami Dayananda Saraswati|Dayananda]] ||1977 |- | 121||815|| [[Dwarkanath Madhav Pitale|Veer Dhaval]] ||1977 |- | 122||572|| Ancestors of [[Rama]] ||1977 |- | 123||790|| [[Eknath|Ekanath]]||1977 |- | 124||812|| [[Bhai Vir Singh|Satwant Kaur]] ||1977 |- | 125||621|| [[Udayana]] ||1977 |- | 126||554|| [[ജാതക കഥകൾ : ആനകഥകൾ]] ||1977 |- | 127||505|| [[ഭഗവദ് ഗീത]] ||1977 |- | 128||692|| [[വീരഹമീർ]] ||1977 |- | 129|| BS || [[Bhavabhuti|Malati and Madhava]] ||1977 |- | 130||547|| [[ഗരുഡൻ]] ||1977 |- | 131||545|| [[ബുദ്ധിമാനായ ബീർബൽ]] ||1977 |- | 132||DG452|| [[Ranakadevi|Ranak Devi]] ||1977 |- | 133||633|| മര്യാദരാമൻ കഥകൾ ]] ||1977 |- | 134||757|| [[ബാബർ]] ||1977 |- | 135||659|| [[Devi Chaudhurani|Devi Choudhurani]] ||1977 |- | 136||548|| [[Rabindranath Tagore]] ||1977 |- | 137||613|| [[സൂർദാസ്]] ||1977 |- | 138||562|| [[Panchatantra]] - The Brahmin & the Goat ||1977 |- | 139||BS|| [[ഋതധ്വജനും അസുരന്മാരും]] ||1977 |- | 140||789|| [[ഹുമയൂൺ]] ||1977 |- | 141||761|| [[പ്രഭാവതി]] ||1977 |- | 142||686|| [[Chandrasekhar Azad|Chandra Shekhar Azad]] ||1977 |- | 143||607|| [[Anvar-i-Suhayli|A Bag of Gold Coins]] ||1977 |- | 144||DG453|| [[Purandara Dasa]] ||1977 |- | 145||766|| [[ഭാനുമതി]] ||1977 |- | 146||517|| [[സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ]] ||1977 |- | 147||518|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ജരാസന്ധനും]] ||1977 |- | 148||701|| [[Nur Jehan|Noor Jahan]] ||1977 |- | 149||519|| [[Elephanta Caves|Elephanta]] ||1977 |- | 150||520|| [[നാരദൻ]] ||1977 |- | 151||636|| [[Krishnadevaraya|Krishnadeva Raya]] ||1978 |- | 152||557|| [[Birbal]] the Witty ||1978 |- | 153||579|| [[Madhvacharya]] ||1978 |- | 154||634|| [[ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]] ||1978 |- | 155||723|| [[ജ്ഞാനേശ്വരൻ]] ||1978 |- | 156||724|| [[Bagha Jatin]] ||1978 |- | 157||822|| [[Manonmaniam Sundaram Pillai|Manonmani]] ||1978 |- | 158||521|| [[അംഗുലീമാലൻ]] ||1978 |- | 159||622|| [[Velanati Chodas#History|The Tiger & the Woodpecker]] ||1978 |- | 160||512|| [[വിഷ്ണുകഥകൾ]] ||1978 |- | 161||635|| [[അമ്രപാലിയും ഉപഗുപ്തനും]] ||1978 |- | 162||637|| [[യയാതി]] ||1978 |- | 163||560|| [[പഞ്ചതന്ത്രം കഥകൾ : കുറുക്കൻ എങ്ങനെ ആനയെ ഭക്ഷിക്കും എന്ന കഥയും മറ്റു കഥകളും]] ||1978 |- | 164||549|| Tales of [[Shiva]] ||1978 |- | 165||638|| [[Shalivahana|King Shalivahana]] ||1978 |- | 166||748|| [[കിത്തൂരിലെ റാണി]]||1978 |- | 167||522|| [[നരകാസുര വധം]] ||1978 |- | 168||677|| [[Mahavira|മാന്ത്രികത്തോപ്പ്]]||1978 |- | 169||684|| [[Lachit Borphukan|Lachit Barphukan]]||1978 |- | 170||755|| [[വൃത്രാസുരൻ]] ||1978 |- | 171||681|| [[അമർസിംഗ് രാത്തോർ]]||1978 |- | 172||639|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും കപടവാസുദേവനും]] ||1978 |- | 173||794|| [[കായംകുളം കൊച്ചുണ്ണി]] ||1978 |- | 174||703|| യുധിഷ്ഠിര കഥകൾ ||1978 |- | 175||774|| [[ഹരിസിംഗ് നൾവ]]||1978 |- | 176||514|| [[ശ്രീ ദുർഗ്ഗ]] ||1978 |- | 177||589|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ശിശുപാലനും]] ||1978 |- | 178||523|| [[തെന്നാലിരാമൻ]] ||1978 |- | 179||640|| [[King Porus|Paurava]] and [[Alexander the Great|Alexander]] ||1978 |- | 180||524|| [[Indra]] & [[Shibi (king)|Shibi]]||1978 |- | 181||791|| [[Guru Hargobind|Guru Har Gobind]]||1978 |- | 182||DG454|| [[Indo-Pakistani War of 1947|The Battle for Srinagar]]||1979 |- | 183||676|| [[Kumbha of Mewar|Rana Kumbha]]||1979 |- | 184||652|| [[ആരുണിയും ഉത്തങ്കനും]]||1979 |- | 185||620|| [[Hitopadesha]] - How Friends are Parted ||1979 |- | 186||DG455|| [[Valluvar|Tiruppan]] and [[Kanaka Dasa|Kanakadasa]]||1979 |- | 187||741|| [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] ||1979 |- | 188||611|| [[Babasaheb Ambedkar]] ||1979 |- | 189||785|| Thugsen ||1979 |- | 190||DG456|| [[കണ്ണപ്പൻ]]||1979 |- | 191||796|| പൂർണചന്ദ്രൻ ||1979 |- | 192||NA|| [[Kanthirava Narasaraja I|Ranadhira]]||1979 |- | 193||720|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Kapala Kundala]]||1979 |- | 194||641|| [[കൃഷ്ണഭക്തി]]||1979 |- | 195||553|| [[കുറുനരി കഥകൾ]] ||1979 |- | 196||781|| [[Folklore of India#Folktales of India|Hothal]] ||1979 |- | 197||784|| [[മഴവിൽ രാജകുമാരൻ]] ||1979 |- | 198||525|| [[അർജുന കഥകൾ]] ||1979 |- | 199||719|| [[Folklore of India#Folktales of India|ലലാട ചന്ദ്രൻ]]||1979 |- | 200||603|| [[അക്ബർ]] ||1979 |- | 201||702|| [[Nachiketa]] ||1979 |- | 202||600||[[കാളിദാസൻ]] ||1979 |- | 203||653||[[ജയദ്രഥൻ]] ||1979 |- | 204||642||[[Shah Jahan]] ||1979 |- | 205||643||[[രത്നാവലി]] ||1980 |- | 206||693||[[Jayaprakash Narayan]] ||1980 |- | 207||526||[[Mahiravana]] ||1980 |- | 208||NA||[[ജയദേവൻ]] ||1980 |- | 209||644|| [[ഗാന്ധാരി]] ||1980 |- | 210||558|| [[സമർത്ഥനായ ബീർബൽ]] ||1980 |- | 211||711|| [[Jainism|The Celestial Necklace]]||1980 |- | 212||718||[[Basaveshwara]] ||1980 |- | 213||749||[[വേലുത്തമ്പി ദളവ]] ||1980 |- | 214||527||[[Bhima|Bheema]] & [[Hanuman]] ||1980 |- | 215||687||[[ത്യാഗത്തിൻ്റെ കഥകൾ]] ||1980 |- | 216||750||[[വീരവനിത]] ||1980 |- | 217||817||[[Folklore of India#Folktales of India|Sukhu & Dukhu]] ||1980 |- | 218||574||[[Jataka]] Tales - The Magic Chant ||1980 |- | 219||645||[[Bal Gangadhar Tilak|Lokamanya Tilak]] ||1980 |- | 220||528||[[കുംഭകർണ്ണൻ]] ||1980 |- | 221||658||[[Jahangir]] ||1980 |- | 222||NA||[[Samarth Ramdas]] ||1980 |- | 223||717|| [[ബാലാദിത്യൻ]]||1980 |- | 224||619||നന്ദിവിശാൽ||1980 |- | 225||601||Tales of [[Sai Baba of Shirdi|Sai Baba]] ||1980 |- | 226||581||[[Tenali Ramakrishna|Raman]] the Matchless Wit ||1980 |- | 227||DG458||[[Sadhu Vaswani]] ||1980 |- | 228||618||[[Birbal]] to the Rescue ||1980 |- | 229||742||[[Srimanta Sankardeva|Shankar Dev]] ||1981 |- | 230||765||[[Hemu]] ||1981 |- | 231||683||[[ബാഹുബലി]] ||1981 |- | 232||788||[[Dara Shikoh|Dara Shukoh]] & [[Aurangzeb]] ||1981 |- | 233||585||[[Panchatantra]] - The Dullard & other stories ||1981 |- | 234||608||[[ഭഗത് സിംഗ്]] ||1981 |- | 235||716||[[ആഗദ ദത്തൻ്റെ സാഹസങ്ങൾ]]||1981 |- | 236||NA||[[ബാമൻ ഷാ]]||1981 |- | 237||584||[[Gopal Bhar|Gopal the Jester]]||1981 |- | 238||609||Friends & Foes - Animal Tales from the [[Mahabharata]] ||1981 |- | 239||795||[[Harihara I|Hakka]] & [[Bukka]] ||1981 |- | 240||782||[[Jainism|Sahasramalla]]||1981 |- | 241||787||[[Ghiyas ud din Balban|Balban]] ||1981 |- | 242||561||[[Panchatantra]] - Crows & Owls ||1981 |- | 243||715||[[Ramanuja]] ||1981 |- | 244||593||പാണ്ഡവരുടെ അജ്ഞാതവാസം||1981 |- | 245||BS|| [[ത്യാഗരാജ സ്വാമികൾ]]||1981 |- | 246||575||[[Jataka]] Tales - The Giant & the Dwarf ||1981 |- | 247||586||[[Jataka]] Tales - Stories of Wisdom ||1981 |- | 248||775||[[ബിധിചന്ദ്]]||1981 |- | 249||662||The Learned Pandit - Tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1981 |- | 250||770||[[Sambhaji]] ||1981 |- | 251||651||[[Folklore of India#Folktales of India|The Adventures of Baddu & Chhotu]] ||1981 |- | 252||529||[[Murugan|Kartikeya]] ||1981 |- | 253||670||The Golden Mongoose and other tales from the [[Mahabharata]]||1981 |- | 254||513||[[Hanuman]] to the Rescue ||1981 |- | 255||808||[[Folklore of India#Folktales of India|The Mystery of the Missing Gifts]] ||1981 |- | 256||DG459||[[Sakhi Sarwar]] ||1981 |- | 257||714||[[Jataka|The Queen's Necklace]] ||1982 |- | 258||809||[[Chandrashekhara Kambara|The Secret of the Talking Bird]] ||1982 |- | 259||804||[[Folklore of India#Folktales of India|The Miraculous Conch and a Game of Chess]] ||1982 |- | 260||595||[ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ]] ||1982 |- | 261||713|| [[Constanzo Beschi|The Fool's Disciples]]||1982 |- | 262||721||[[Rash Behari Bose]] ||1982 |- | 263||743||[[Bala Nagamma (1942 film)|The Prince & the Magician]]||1982 |- | 264||617||[[Jataka]] Tales - The Hidden Treasure ||1982 |- | 265||DG460||[[Rama Deva Raya|Echamma the Brave]]||1982 |- | 266||803||[[Kathasaritsagara|Manduka, the Lucky Astrologer]]||1982 |- | 267||646|| The Pandit & the Milkmaid and other tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1982 |- | 268||597|| ശിവജിക്കഥകൾ ||1982 |- | 269||576||[[Jataka]] Tales - The Mouse Merchant ||1982 |- | 270||707|| The Tiger-Eater ||1982 |- | 271||647||[[Lal Bahadur Shastri]] ||1982 |- | 272||802||[[Bharatendu Harishchandra|Andher Nagari]]||1982 |- | 273||538|| [[പാലാഴിമഥനം]]||1982 |- | 274||578|| [[Jainism|Kesari, the flying thief]]||1982 |- | 275||708|| [[Subramanya Bharathi|Subramania Bharati]] ||1982 |- | 276||772||The Pig and the Dog / Animal Tales from [[Arunachal Pradesh]] ||1982 |- | 277||616||[[Jataka]] Tales - Tales of Misers ||1983 |- | 278||688||[[ബിംബിസാരൻ]] ||1983 |- | 279||573|| [[Jataka]] Tales: Bird Stories ||1983 |- | 280||820|| [[Tamil history from Sangam literature|Kumanan]]||1983 |- | 281||DG461|| [[Viswamitra#Harishchandra's Sacrifice|Shunahshepa]] ||1983 |- | 282||BS'|| [[Bhootayyana Maga Ayyu|The Taming of Gulla]] ||1983 |- | 283||709|| [[പുരി ജഗന്നാഥൻ]] ||1983 |- | 284||777||[[Albert Einstein]] ||1983 |- | 285||DG462||[[ജോയ്മതി]] ||1983 |- | 286||DG463||Thanedar Hasan Askari ||1983 |- | 287||771||[[Folklore of India#Folktales of India|The Pious Cat and other tales]] ||1983 |- | 288||667|| [[Folklore of India#Folktales of India|Bikal the Terrible]]||1983 |- | 289||816||[[Masti Venkatesha Iyengar|The Elusive Kaka]]||1983 |- | 290||628|| [[Ramana Maharshi]]||1983 |- | 291||797||കീരീടാവകാശി||1983 |- | 292||744||[[Chokhamela|Chokha Mela]] ||1983 |- | 293||752|| [[Indian Rebellion of 1857|Beni Madho & Pir Ali]]||1983 |- | 294||824||[[ദുർഗ്ഗേശ നന്ദിനി]] ||1983 |- | 295||740||[[Guru Arjan Dev|Guru Arjan]] ||1983 |- | 296||NA||[[Pranami Sampraday|Mahamati Prannath]] ||1983 |- | 297||798|| The Lost Prince ||1983 |- | 298||NA|| [[Vithoba|Damaji Pant and Narhari]]||1983 |- | 299||799||The Silent Teacher ||1983 |- | 300||696|| [[History of Delhi|The Historic City Of Delhi]]||1983 |- | 301||689|| [[ത്രിപുരദഹനം]]||1984 |- | 302||776|| [[Dhola Maru|Dhola & Maru]]||1984 |- | 303||NA||[[Senapati Bapat]] ||1984 |- | 304||DG465||[[Dwarkanath Kotnis|Dr. Kotnis]] in China ||1984 |- | 305||610||[[രാവണകഥകൾ]]||1984 |- | 306||DG466||The Story of a Scientist - [[Yellapragada Subbarow|Y. Subba Row]] ||1984 |- | 307||783||The Bridegroom's Ring ||1984 |- | 308||712|| [[അന്ധകൻ]]||1984 |- | 309||678||[[വീരസവർക്കർ]] ||1984 |- | 310||BS||[[Buddhism|The True Conqueror]] ||1984 |- | 311||751||[[Kunwar Singh]] ||1984 |- | 312||654|| [[ബലരാമൻ]] ||1984 |- | 313||818|| [[Vishnuvardhana|Shantala]]||1984 |- | 314||668||The Acrobat - [[Buddhism|Buddhist]] Tales ||1984 |- | 315||805|| സ്വർണമണൽ ||1984 |- | 316||767||The [[Parijaat tree, Kintoor|Parijata Tree]] ||1984 |- | 317||DG467||[[Rajatarangini|Annapati Suyya]]||1984 |- | 318||671|| The Cowherd of Alawi ||1984 |- | 319||669||[[അശ്വിനിദേവന്മാർ]] ||1984 |- | 320||NA|| [[Rajatarangini|Chandrapeeda]]||1984 |- | 321||807|| [[Sufi|The Green Demon]]||1984 |- | 322||730||Shrenik - [[Jainism|Jain]] Tales ||1984 |- | 323||648|| [[സമുദ്രഗുപ്തൻ]]||1984 |- | 324||695|| [[നഹുഷൻ]]||1984 |- | 325||699||[[Jagdish Chandra Bose|Jagadis Chandra Bose]] ||1985 |- | 326||NA||Tales of [[Avvaiyar]] ||1985 |- | 327||745||[[Kuru Kingdom#References of Kuru Kingdom in epic Mahabharata|Tapati]] ||1985 |- | 328||DG469||Rajbala ||1985 |- id="329" | 329||BS||[[മഹാഭാരതം]] 1: [[വേദവ്യാസൻ]] ||1985 |- | 330||754|| [[Vaddaradhane|Vidyut Chora]]||1985 |- | 331||BS||[[മഹാഭാരതം]] 2: [[ഭീഷ്മർ|ഭീഷ്മശപഥം]] ||1985 |- | 332||587|| [[Birbal]] the Genius ||1985 |- | 333||BS||[[മഹാഭാരതം]] 3: കൗരവോല്പത്തി ||1985 |- | 334||675|| [[ധീരജവാൻ]] ||1985 |- | 335||BS||[[മഹാഭാരതം]] 4: പാണ്ഡവർ ഹസ്തിനപുരത്തിൽ ||1985 |- | 336||710|| The Fearless Boy ||1985 |- | 337||BS||[[Mahabharata]] 5: ദ്രോണാഗമനം ||1985 |- | 338||690||ലളിതാദിത്യൻ ||1985 |- | 339||BS||[[മഹാഭാരതം]] 6: കർണ്ണപ്രവേശം ||1985 |- | 340||BS|| [[Zen|The Making of a Swordsman]]||1985 |- | 341||BS||[[മഹാഭാരതം]] 7: ഗൂഢാലോചന ||1985 |- | 342||625|| [[Jataka|Battle of Wits]]||1985 |- | 343||BS||[[മഹാഭാരതം]] 8: പാണ്ഡവർ അരക്കില്ലത്തിൽ ||1985 |- | 344||728||[[Chittaranjan Das|Deshbandhu Chittaranjan Das]] ||1985 |- | 345||BS||[[മഹാഭാരതം]] 9: ഘടോൽക്കചൻ്റെ ജനനം ||1985 |- | 346||813||[[Marthandavarma (novel)#Comics|Maarthaanda Varma]] ||1985 |- | 347||BS||[[Mahabharata]] 10: ബകവധം ||1985 |- id="348" | 348||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 1]]: The Birth of the [[Indian National Congress]] ||1986 |- | 349||BS||[[മഹാഭാരതം]] 11: ദ്രൗപദി ||1986 |- | 350||NA||[[Raidas|Guru Ravidas]] ||1986 |- | 351||BS||[[മഹാഭാരതം]] 12: ദ്രൗപദീസ്വയംവരം ||1986 |- | 352||821||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Adventures of Pratapan]]||1986 |- | 353||BS||[[Mahabharata]] 13: പാണ്ഡവരുടെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 354||747||[[വാസ്കോ ഡ ഗാമ കേരളത്തിൽ]]||1986 |- | 355||BS||[[Mahabharata]] 14: [[Arjuna]]'s 12-Year-Long Exile ||1986 |- id="356" | 356||786|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 2: A Nation Awakes]]||1986 |- | 357||BS||[[Mahabharata]] 15: A Hall of [[Yudhishthira]] ||1986 |- | 358||704||[[Jallianwala Bagh Massacre|Jallianwala Bagh]] ||1986 |- | 359||BS||[[Mahabharata]] 16: The [[Pandava]]s Conquer the World ||1986 |- id="360" | 360||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 3]]: The Saga of Indian Revolutionaries ||1986 |- | 361||BS||[[Mahabharata]] 17: [[Yudhishthira]]'s [[Rajasuya|Rajsooya Yajna]] ||1986 |- | 362||672|| [[Jataka|The Priceless Gem]]||1986 |- | 363||BS||[[Mahabharata]] 18: [[Indraprastha]] Lost ||1986 |- | 364||NA||[[Khudiram Bose]] ||1986 |- | 365||BS||[[Mahabharata]] 19: വനവാസം ||1986 |- | 366||DG471|| [[Kathasaritasagara|Patali Putra]]||1986 |- | 367||BS||[[Mahabharata]] 20: [[Arjuna]]'s Quest for Weapons ||1986 |- | 368||DG472||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Nawab's Diwan]]||1986 |- | 369||BS||[[Mahabharata]] 21: ഉർവ്വശീശാപം ||1986 |- | 370||NA||[[വീരദേശിംഗൻ]]||1986 |- | 371||BS||[[Mahabharata]] 22: അർജ്ജുനൻ്റെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 372||583||[[Panchatantra]]-The Greedy Mother in Law & Other Tales||1987 |- | 373||BS||[[Mahabharata]] 23: ദുര്യോധനൻ്റെ തോൽവി ||1987 |- | 374||BS||[[Kathasaritasagara|Hamsavali]]||1987 |- | 375||BS||[[Mahabharata]] 24: ദ്രൗപദീഹരണം ||1987 |- | 376||DG474||[[Lilan Chanesar|Lila & Chanesar]]||1987 |- | 377||BS||[[Mahabharata]] 25: അജ്ഞാതവാസം ||1987 |- | 378||BS||[[Kathasaritasagara|Shringabuja]]||1987 |- | 379||BS||[[Mahabharata]] 26: Panic in the [[Kaurava]] Camp ||1987 |- | 380||NA||[[പദ്മാവതി]] ||1987 |- | 381||BS||[[Mahabharata]] 27: [[Sanjaya]]'s Mission ||1987 |- | 382||733||[[Ghanshyam Das Birla]] ||1987 |- | 383||BS||[[Mahabharata]] 28: [[Duryodhana]] Refuses to Yield ||1987 |- | 384||722||[[Megasthenes]] ||1987 |- | 385||BS||[[Mahabharata]] 29: ഭഗവദ്ദൂത് ||1987 |- | 386||680|| [[Faxian|Fa Hien]]||1987 |- | 387||BS||[[Mahabharata]] 30: The War Begins ||1987 |- | 388||NA||[[Kathasaritasagara|Sundarasena]]||1987 |- | 389||BS||[[Mahabharata]] 31: [[Bhishma|Bheeshma]] in Command ||1987 |- | 390||691|| [[ഹുയാൻസാങ്ങ്]]||1987 |- | 391||BS||[[Mahabharata]] 32: ഭീഷ്മരുടെ പതനം ||1987 |- | 392||649|| [[ഉപനിഷത് കഥകൾ]]||1987 |- | 393||BS||[[Mahabharata]] 33: [[Drona]]'s Vow ||1987 |- | 394||DG475||[[Pulakeshin II|Pulakeshi II]] ||1987 |- | 395||BS||[[Mahabharata]] 34: അഭിമന്യു ||1987 |- | 396||731|| [[Ellora Caves]]||1988 |- | 397||BS||[[Mahabharata]] 35: ജയദ്രഥ വധം ||1988 |- | 398||793||[[Keladi Chennamma|Chennamma of Keladi]] ||1988 |- | 399||BS||[[Mahabharata]] 36: രാത്രിയുദ്ധം ||1988 |- | 400||665|| [[Jataka|The Deadly Feast]]||1988 |- | 401||660|| [[Ajatasatru|Ajatashatru]]||1988 |- | 402||BS|| [[Mahabharata]] 37: കർണൻ്റെ അന്ത്യം ||1988 |- | 403||792||[[Narayana Guru]] ||1988 |- | 404||BS|| [[Mahabharata]] 38: The Kurus Routed||1988 |- | 405||819||[[Civaka Cintamani|Prince Jivaka]] ||1988 |- | 406||BS|| [[Mahabharata]] 39: After the War ||1988 |- | 407||BS||[[കോഹിനൂർ]] ||1988 |- | 408||BS|| [[Mahabharata]] 40: യുധിഷ്ഠിരൻ്റെ സ്ഥാനാരോഹണം||1988 |- | 409||BS||[[Mahabharata]] 41: The [[Ashvamedha|Ashwamedha Yajna]] ||1989 |- | 410||780||Kanwal and Kehar - A Legend of [[Rajasthan]] ||1989 |- id="411" | 411||BS||[[Mahabharata]] 42: The Celestial Reunion ||1989 |- | 412||756||[[Roopmati]] ||1989 |- id="413" | 413||BS||[[Bhagawat Purana]] 1: Krishna - The Darling of [[Gokul]] ||1989 |- id="414" | 414||650||[[Mahatma Gandhi]] - The Early Days ||1989 |- | 415||BS||[[Bhagawat Purana]] 2: Krishna - The Subduer of [[Kaliya]] ||1989 |- id="416" | 416||BS||[[Mahatma Gandhi]] - The Father of the Nation ||1989 |- | 417||BS||[[Bhagawat Purana]] 3: Krishna - The Upholder of [[Govardhan hill|Govardhan]] ||1989 |- | 418||DG476||[[French Revolution|The French Revolution]] ||1989 |- | 419||BS||[[Bhagawat Purana]] 4: Krishna - Victory over [[Kamsa]] ||1989 |- | 420||580||[[Birbal]] the Inimitable ||1989 |- | 421||BS||[[Bhagawat Purana]] 5: Krishna - The Lord of [[Dwarka|Dwaraka]] ||1990 |- id="lp" | 422||NA||[[Louis Pasteur]] ||1990 |- | 423||BS||[[Bhagawat Purana]] 6: Krishna - The Enchanter ||1990 |- | 424||806||[[Kathasaritasagara|The Clever Dancer]]||1990 |- | 425||BS||[[Bhagawat Purana]] 7: Krishna - The Victorious ||1990 |- | 426||614||[[Jataka]] Tales - True Friends ||1990 |- | 427||BS||[[Bhagawat Purana]] 8: Krishna - An Ally of the [[Pandava]]s ||1990 |- id ="nb" | 428||NA||[[Napoleon Bonaparte]] ||1990 |- id="429" | 429||BS||[[Bhagawat Purana]] 9: Krishna - The Saviour ||1990 |- id="430" | 430||SI||[[Indus Valley Civilization|An Exciting Find]] ||1990 |- | 431||615|| [[Jataka]] Tales: Stories of Courage ||1990 |- id="432" | 432||SI||The [[Indus Valley Civilization|Indus Valley]] Adventure ||1990 |- | 433||602|| The Quick Witted [[Birbal]]||1991 |- | 434||BS||[[Kathasaritasagara|The Chosen Bridegroom]]||1991 |- | 435||778||[[Pierre Curie|Pierre]] & [[Marie Curie]] ||1991 |- | 436||700|| [[Jawaharlal Nehru]]||1991 |- | NA||679||[[Swami Pranavananda]]||1998 |- | NA||732||[[Swami Chinmayananda]]||2001 |- id="jrd" | NA||735||[[JRD Tata]]||2004 |- id="kc" | NA||736||[[Kalpana Chawla]]||2005 |- | NA||737||[[Jamsetji Tata]]||2005 |- | NA||800||[[Mother Teresa]]||2010 |- | NA||825||[[Surjya Sen]]||2010 |- | NA||826||Heroes of [[Hampi]]||2011 |- | NA||827||Tales of [[Indra]]||2011 |- | NA||828||[[തിരുപ്പതി വെങ്കടാചലപതി]]||2011 |- | NA||829||[[Vaishno Devi]]||2011 |- | NA||830|| [[ഗണപതിപ്രാതൽ]||2011 |- | NA||831||[[Tenzing Norgay]]||2011 |- | NA||832||[[Brahma Purana|Stories Of Creation]]||2011 |- | NA||833||[[Konark Sun Temple|Konark]]||2012 |- | NA||834||[[Anant Pai]]||2012 |- | NA||835||[[Salim Ali]]||2012 |- | NA||836||[[Thanjavur]]||2012 |- | NA||837||[[The Blue Umbrella]]||2012 |- | NA||838||[[Jim Corbett]]||2012 |- | NA||839||[[കുബേരൻ]]||2012 |- | NA||840||[[സരസ്വതി]]||2012 |- | NA||841||[[M S Subbulakshmi]]||2012 |- | NA||842||[[Srinivasa Ramanujan]]||2012 |- | NA||843||The Unhappy Tiger||2013 |- | NA||844||[[അംബയുടെ പ്രതികാരം]]||2013 |- | NA||845||[[Verghese Kurien]]||2013 |- | NA||846||Two Oxen||2014 |- | NA||847||Paramahamsa Yogananda||2018 |- | NA||848||Vikram Sarabhai - Pioneering India's Space Programme||2020 |- |NA |849 |Manik Prabhu - A Rare Spiritual Gem |2021 |} '''Key''' * '''NA''' denotes that the comic is '''N'''ot '''A'''vailable in that series. * '''BS''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( 3 in 1 (or) 5 in 1)<ref name="ACK3in1"/><ref name="ACK5in1"/> * '''BS'''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( Coffee Table Books )<ref name="ACKCoffeeTableBook">{{cite web | url = http://www.amarchitrakatha.com/indian-classics/great-indian-classics| title = Great Indian Classics | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * '''SI''' denotes that the comic has appeared as part of a Special Issue/Bumper Issue which was a compilation of multiple issues together<ref name="JohnListSpecialNote">{{cite web | url = http://www.silkqin.com/13pers/acklist.htm#f20| title = March to Freedom Series | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * Issue 801 was originally Tales Of Ganesha and was later released as 830 Ganesha and the Moon.<ref name="ACKList"/> * Issue 418 wasn't reprinted but released online as issue 476. https://books.google.com/books?id=Wf_cDgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 * Issue 276 released in 1986 has original name as '''Animal Tales from Arunachal Pradesh''' but reprinted in 2014, given a new serial number 772 and a new title - '''The Pig and the Dog'''. * Issue 679 (Swami Pranavandana) and 847 (Jagjivan Ram) were never published and distributed for general public. Only available in their aashrams. Recently (September 2020), Swami Pranavanadana is digitalised and made available on ACK's official platform. https://digital.amarchitrakatha.com/id006959024/Swami-Pranavananda == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6||[[The Three Little Pigs]] || 1967 |- | 7||[[Sleeping Beauty|The Sleeping Beauty]]|| 1967 |- | 8||[[The Wonderful Wizard of Oz|The Wizard of Oz]]|| 1967 |- | 9||[[Pinocchio]] || 1967 |- | 10||[[ഹൈമയും ഏഴു കുള്ളന്മാരും]] || 1967 |} ==അവലംബങ്ങൾ== l53lu1kxzmviq8bqfkg5fjekq9ntyh3 3763399 3763398 2022-08-08T19:11:06Z 117.206.32.254 wikitext text/x-wiki അമർചിത്രകഥപരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങളുടെ പട്ടികയാണിത് . ചുവടെയുള്ള പട്ടിക പഴയ   പരമ്പരയുടെയും പുതിയ പരമ്പരയുടെയും ഭാഗമായ നമ്പറിംഗ് കാണിക്കുന്നു . ഒന്നാം പരമ്പരയിൽ മാത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ചില ലക്കങ്ങളുണ്ട് . അവ രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല , അവയെ "NA" ഉപയോഗിച്ച് സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു . പഴയ പരമ്പര #11 മുതൽ #436 വരെയാണ് എന്നാൽ പുതിയ പരമ്പര #501 മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു . പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങൾ സാധാരണയായി ഒരു ഡീലക്സ് ഫോർമാറ്റിൽ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത് , അവ സാധാരണയായി പഴയ പരമ്പരയിലെ  ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതാണ് . എന്നിരുന്നാലും കൽപന ചൗള, ജെആർഡി ടാറ്റ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതും രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ ഉള്ളതും ഒന്നാമത്തേതിൽ ഇല്ലാത്തും ആണ് . അതുപോലെ, പഴയ പരമ്പര ലക്കങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പുതിയ പരമ്പരയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും , നെപ്പോളിയൻ ബോണപാർട്ടെ, ലൂയിസ് പാസ്ചർ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയ പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല . == പ്രസിദ്ധീകരിച്ചവയുടെ പട്ടിക == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |പഴയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |ലക്കത്തിൻ്റെ പേര് !scope=col |പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വർഷം |- | 11||501|| [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീ കൃഷ്ണൻ]] ||1969 |- | 12||530|| [[ശകുന്തള]] ||1970 |- | 13||626|| [[പാണ്ഡവർ|പഞ്ചപാണ്ഡവർ]] ||1970 |- | 14||511|| [[സത്യവാനും സാവിത്രിയും|സത്യവാൻ സാവിത്രി]] ||1970 |- | 15||504|| [[രാമൻ|ശ്രീരാമൻ]] ||1970 |- | 16||507|| [[നളൻ|നളനും]] [[ദമയന്തി|ദമയന്തിയും]] ||1971 |- | 17||577|| [[ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ]] ||1971 |- | 18||503|| [[ലവൻ|ലവ]][[കുശൻ|കുശന്മാർ]] ||1971 |- | 19||502|| [[ഹനുമാൻ]] ||1971 |- | 20||582|| [[മഹാഭാരതം]] ||1971 |- | 21||508|| [[ചാണക്യൻ]] ||1971 |- | 22||510|| [[ശ്രീ ബുദ്ധൻ]] ||1971 |- | 23||564|| [[ശിവജി]]||1971 |- | 24||563|| [[റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്|റാണാ പ്രതാപ്]] ||1971 |- | 25||604|| [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]]||1971 |- | 26||531|| [[കർണ്ണൻ]] ||1972 |- | 27||661|| [[കചൻ|കച]] [[ദേവയാനി (ശുക്രപുത്രി)|ദേവയാനി]]||1972 |- | 28||568|| [[ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ|വിക്രമാദിത്യൻ]]||1972 |- | 29||506|| [[ശിവ പാർവതി]]||1972 |- | 30||674|| [[വാസവദത്ത]] ||1972 |- | 31||532|| [[ഭക്തകുചേലൻ]] ||1972 |- | 32||588|| [[ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിങ്]] ||1972 |- | 33||627|| [[ഹർഷൻ]] ||1972 |- | 34||534|| [[ഭീഷ്മർ]] ||1972 |- | 35||533|| [[അഭിമന്യു]] ||1972 |- | 36||535|| [[ഭക്തമീര]] ||1972 |- | 37||536|| [[അശോകൻ]] ||1973 |- | 38||537|| [[പ്രഹ്ളാദൻ]] ||1973 |- | 39||540|| [[Panchatantra]]- The Jackal & the War Drum||1973 |- | 40||682|| [[Tanaji Malusare|Tanaji]] ||1973 |- | 41||DG451|| [[Maharaja Chhatrasal|Chhatrasal]] ||1973 |- | 42||764|| [[പരശുരാമൻ]]||1973 |- | 43||734|| [[Banda Bahadur]] ||1973 |- | 44||605|| [[Rani Padmini|Padmini]]||1973 |- | 45||543|| [[Jataka]] Tales: Monkey Stories ||1973 |- | 46||769|| [[Valmiki]] ||1973 |- | 47||590|| [[Guru Nanak Dev|Guru Nanak]] ||1973 |- | 48||NA|| [[Tarabai]] ||1973 |- | 49||726|| [[Maharaja Ranjit Singh (Punjab)|Ranjit Singh]] ||1974 |- | 50||698|| [[Ram Shastri]] ||1974 |- | 51||539|| [[ത്സാൻസി റാണി]] ||1974 |- | 52||629|| [[ഉലൂപി]]||1974 |- | 53||729|| [[ബാജി റാവു]] ||1974 |- | 54||685|| [[Chand Bibi]] ||1974 |- | 55||623|| [[കബീർ]] ||1974 |- | 56||746|| [[Sher Shah Suri|Sher Shah]] ||1974 |- | 57||565|| [[ദ്രോണർ]] ||1974 |- | 58||566|| [[സൂര്യദേവൻ|സൂര്യൻ]] ||1974 |- | 59||612|| [[ഉർവശി]] ||1974 |- | 60||656|| [[Adi Shankara]] ||1974 |- | 61||592|| [[Ghatotkacha]] ||1974 |- | 62||551|| [[Tulsidas]] ||1974 |- | 63||759|| [[സുകന്യ]] ||1974 |- | 64||739|| [[Durgadas Rathore|Durgadas]] ||1974 |- | 65||663|| [[അനിരുദ്ധൻ]] ||1974 |- | 66||738|| [[Zoroaster|Zarathushtra]] ||1974 |- | 67||541|| [[രാവണൻ]] ||1974 |- | 68||BS|| [[Tukaram]] ||1974 |- | 69||763|| [[അഗസ്ത്യൻ]] ||1974 |- | 70||657|| [[Mricchakatika|Vasantasena]] ||1974 |- | 71||567|| [[Indra]] & [[Sachi Devi|Shachi]] ||1974 |- | 72||542|| [[ദ്രൗപദി]] ||1974 |- | 73||758|| [[സുഭദ്രാഹരണം]] ||1975 |- | 74||773|| [[Ahilyabai Holkar]] ||1975 |- | 75||552|| [[താൻസെൻ]] ||1975 |- | 76||810|| [[Nanda (Buddhist nun)|Sundari]] ||1975 |- | 77||544|| [[സുഭാഷ് ചന്ദ്രബോസ്]] ||1975 |- | 78||BS|| [[Kathasaritsagara|Shridatta]] ||1975 |- | 79||555|| [[Jataka]] Tales - Deer Stories ||1975 |- | 80||599|| [[വിശ്വാമിത്രൻ]] ||1975 |- | 81||591|| [[സ്യമന്തകം]] ||1975 |- | 82||594|| [[Mahavira]] ||1975 |- | 83||598|| [[Vikramaditya#The legend of Vikramaditya|Vikramaditya's Throne]] ||1975 |- | 84||705|| [[Bappa Rawal]] ||1975 |- | 85||673|| [[ശ്രീ അയ്യപ്പൻ]] ||1975 |- | 86||655|| [[ആനന്ദ മഠം]] ||1975 |- | 87||559|| [[Birbal]] the Just ||1975 |- | 88||515|| [[Ganga in Hinduism|Ganga]] ||1975 |- | 89||509|| [[ശ്രീ ഗണപതി]] ||1975 |- | 90||631|| [[ചൈതന്യ മഹാപ്രഭു]] ||1975 |- | 91||556|| [[ഹിതോപദേശ കഥകൾ : ചങ്ങാതിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ]] ||1975 |- | 92||706|| [[Sakshigopal Temple|Sakshi Gopal]] ||1975 |- | 93||666|| [[Kannagi]] ||1975 |- | 94||BS|| [[Narsinh Mehta]] ||1975 |- | 95||779|| [[Jasma Devi|Jasma of the Odes]] ||1975 |- | 96||811|| [[Sharan Kaur Pabla|Sharan Kaur]] ||1975 |- | 97||697|| [[ചന്ദ്രഹാസൻ]] ||1976 |- | 98||NA|| [[Vithoba#Pundalik|Pundalik&Sakhu]] ||1976 |- | 99||823|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Raj Singh]] ||1976 |- | 100||768|| [[Purushottama Deva|Purushottam Dev & Padmavati]] ||1976 |- | 101||546|| [[ബാലി]] ||1976 |- | 102||BS|| [[ജീമൂതവാഹനൻ (നാഗാനന്ദം)]] ||1976 |- | 103||569|| [[Malavikagnimitra|Malavika]] ||1976 |- | 104||606|| [[Durgavati|Rani Durgavati]] ||1976 |- | 105||570|| [[ദശരഥൻ]] ||1976 |- | 106||630|| [[Rana Sanga]] ||1976 |- | 107||760|| [[പ്രദ്യുമ്നൻ]] ||1976 |- | 108||632|| [[Ishwar Chandra Vidyasagar|Vidyasagar]] ||1976 |- | 109||753|| [[Thacholi Othenan|Tachcholi Othenan]] ||1976 |- | 110||725|| [[Razia Sultana|Sultana Razia]] ||1976 |- | 111||550|| [[Dakshayani|Sati]] & [[Shiva]] ||1976 |- | 112||516|| [[Krishna]] & [[Rukmini]] ||1976 |- | 113||596|| [[ഭോജ രാജാവ്]] ||1976 |- | 114||694|| [[Guru Teg Bahadur|Guru Tegh Bahadur]] ||1976 |- | 115||762|| [[പരീക്ഷിത്ത്]] ||1976 |- | 116||814|| [[കാദംബരി]] ||1976 |- | 117||571|| [[ധ്രുവനും അഷ്ടാവക്രനും]] ||1976 |- | 118||664|| [[Kushavati|King Kusha]] ||1976 |- | 119||727|| [[രാജരാജ ചോളൻ]] ||1976 |- | 120||624|| [[Swami Dayananda Saraswati|Dayananda]] ||1977 |- | 121||815|| [[Dwarkanath Madhav Pitale|Veer Dhaval]] ||1977 |- | 122||572|| Ancestors of [[Rama]] ||1977 |- | 123||790|| [[Eknath|Ekanath]]||1977 |- | 124||812|| [[Bhai Vir Singh|Satwant Kaur]] ||1977 |- | 125||621|| [[Udayana]] ||1977 |- | 126||554|| [[ജാതക കഥകൾ : ആനകഥകൾ]] ||1977 |- | 127||505|| [[ഭഗവദ് ഗീത]] ||1977 |- | 128||692|| [[വീരഹമീർ]] ||1977 |- | 129|| BS || [[Bhavabhuti|Malati and Madhava]] ||1977 |- | 130||547|| [[ഗരുഡൻ]] ||1977 |- | 131||545|| [[ബുദ്ധിമാനായ ബീർബൽ]] ||1977 |- | 132||DG452|| [[Ranakadevi|Ranak Devi]] ||1977 |- | 133||633|| മര്യാദരാമൻ കഥകൾ ]] ||1977 |- | 134||757|| [[ബാബർ]] ||1977 |- | 135||659|| [[Devi Chaudhurani|Devi Choudhurani]] ||1977 |- | 136||548|| [[Rabindranath Tagore]] ||1977 |- | 137||613|| [[സൂർദാസ്]] ||1977 |- | 138||562|| [[Panchatantra]] - The Brahmin & the Goat ||1977 |- | 139||BS|| [[ഋതധ്വജനും അസുരന്മാരും]] ||1977 |- | 140||789|| [[ഹുമയൂൺ]] ||1977 |- | 141||761|| [[പ്രഭാവതി]] ||1977 |- | 142||686|| [[Chandrasekhar Azad|Chandra Shekhar Azad]] ||1977 |- | 143||607|| [[Anvar-i-Suhayli|A Bag of Gold Coins]] ||1977 |- | 144||DG453|| [[Purandara Dasa]] ||1977 |- | 145||766|| [[ഭാനുമതി]] ||1977 |- | 146||517|| [[സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ]] ||1977 |- | 147||518|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ജരാസന്ധനും]] ||1977 |- | 148||701|| [[Nur Jehan|Noor Jahan]] ||1977 |- | 149||519|| [[Elephanta Caves|Elephanta]] ||1977 |- | 150||520|| [[നാരദൻ]] ||1977 |- | 151||636|| [[Krishnadevaraya|Krishnadeva Raya]] ||1978 |- | 152||557|| [[Birbal]] the Witty ||1978 |- | 153||579|| [[Madhvacharya]] ||1978 |- | 154||634|| [[ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]] ||1978 |- | 155||723|| [[ജ്ഞാനേശ്വരൻ]] ||1978 |- | 156||724|| [[Bagha Jatin]] ||1978 |- | 157||822|| [[Manonmaniam Sundaram Pillai|Manonmani]] ||1978 |- | 158||521|| [[അംഗുലീമാലൻ]] ||1978 |- | 159||622|| [[Velanati Chodas#History|The Tiger & the Woodpecker]] ||1978 |- | 160||512|| [[വിഷ്ണുകഥകൾ]] ||1978 |- | 161||635|| [[അമ്രപാലിയും ഉപഗുപ്തനും]] ||1978 |- | 162||637|| [[യയാതി]] ||1978 |- | 163||560|| [[പഞ്ചതന്ത്രം കഥകൾ : കുറുക്കൻ എങ്ങനെ ആനയെ ഭക്ഷിക്കും എന്ന കഥയും മറ്റു കഥകളും]] ||1978 |- | 164||549|| Tales of [[Shiva]] ||1978 |- | 165||638|| [[Shalivahana|King Shalivahana]] ||1978 |- | 166||748|| [[കിത്തൂരിലെ റാണി]]||1978 |- | 167||522|| [[നരകാസുര വധം]] ||1978 |- | 168||677|| [[Mahavira|മാന്ത്രികത്തോപ്പ്]]||1978 |- | 169||684|| [[Lachit Borphukan|Lachit Barphukan]]||1978 |- | 170||755|| [[വൃത്രാസുരൻ]] ||1978 |- | 171||681|| [[അമർസിംഗ് രാത്തോർ]]||1978 |- | 172||639|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും കപടവാസുദേവനും]] ||1978 |- | 173||794|| [[കായംകുളം കൊച്ചുണ്ണി]] ||1978 |- | 174||703|| യുധിഷ്ഠിര കഥകൾ ||1978 |- | 175||774|| [[ഹരിസിംഗ് നൾവ]]||1978 |- | 176||514|| [[ശ്രീ ദുർഗ്ഗ]] ||1978 |- | 177||589|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ശിശുപാലനും]] ||1978 |- | 178||523|| [[തെന്നാലിരാമൻ]] ||1978 |- | 179||640|| [[King Porus|Paurava]] and [[Alexander the Great|Alexander]] ||1978 |- | 180||524|| [[Indra]] & [[Shibi (king)|Shibi]]||1978 |- | 181||791|| [[Guru Hargobind|Guru Har Gobind]]||1978 |- | 182||DG454|| [[Indo-Pakistani War of 1947|The Battle for Srinagar]]||1979 |- | 183||676|| [[Kumbha of Mewar|Rana Kumbha]]||1979 |- | 184||652|| [[ആരുണിയും ഉത്തങ്കനും]]||1979 |- | 185||620|| [[Hitopadesha]] - How Friends are Parted ||1979 |- | 186||DG455|| [[Valluvar|Tiruppan]] and [[Kanaka Dasa|Kanakadasa]]||1979 |- | 187||741|| [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] ||1979 |- | 188||611|| [[Babasaheb Ambedkar]] ||1979 |- | 189||785|| Thugsen ||1979 |- | 190||DG456|| [[കണ്ണപ്പൻ]]||1979 |- | 191||796|| പൂർണചന്ദ്രൻ ||1979 |- | 192||NA|| [[Kanthirava Narasaraja I|Ranadhira]]||1979 |- | 193||720|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Kapala Kundala]]||1979 |- | 194||641|| [[കൃഷ്ണഭക്തി]]||1979 |- | 195||553|| [[കുറുനരി കഥകൾ]] ||1979 |- | 196||781|| [[Folklore of India#Folktales of India|Hothal]] ||1979 |- | 197||784|| [[മഴവിൽ രാജകുമാരൻ]] ||1979 |- | 198||525|| [[അർജുന കഥകൾ]] ||1979 |- | 199||719|| [[Folklore of India#Folktales of India|ലലാട ചന്ദ്രൻ]]||1979 |- | 200||603|| [[അക്ബർ]] ||1979 |- | 201||702|| [[Nachiketa]] ||1979 |- | 202||600||[[കാളിദാസൻ]] ||1979 |- | 203||653||[[ജയദ്രഥൻ]] ||1979 |- | 204||642||[[Shah Jahan]] ||1979 |- | 205||643||[[രത്നാവലി]] ||1980 |- | 206||693||[[Jayaprakash Narayan]] ||1980 |- | 207||526||[[Mahiravana]] ||1980 |- | 208||NA||[[ജയദേവൻ]] ||1980 |- | 209||644|| [[ഗാന്ധാരി]] ||1980 |- | 210||558|| [[സമർത്ഥനായ ബീർബൽ]] ||1980 |- | 211||711|| [[Jainism|The Celestial Necklace]]||1980 |- | 212||718||[[Basaveshwara]] ||1980 |- | 213||749||[[വേലുത്തമ്പി ദളവ]] ||1980 |- | 214||527||[[Bhima|Bheema]] & [[Hanuman]] ||1980 |- | 215||687||[[ത്യാഗത്തിൻ്റെ കഥകൾ]] ||1980 |- | 216||750||[[വീരവനിത]] ||1980 |- | 217||817||[[Folklore of India#Folktales of India|Sukhu & Dukhu]] ||1980 |- | 218||574||[[Jataka]] Tales - The Magic Chant ||1980 |- | 219||645||[[Bal Gangadhar Tilak|Lokamanya Tilak]] ||1980 |- | 220||528||[[കുംഭകർണ്ണൻ]] ||1980 |- | 221||658||[[Jahangir]] ||1980 |- | 222||NA||[[Samarth Ramdas]] ||1980 |- | 223||717|| [[ബാലാദിത്യൻ]]||1980 |- | 224||619||നന്ദിവിശാൽ||1980 |- | 225||601||Tales of [[Sai Baba of Shirdi|Sai Baba]] ||1980 |- | 226||581||[[Tenali Ramakrishna|Raman]] the Matchless Wit ||1980 |- | 227||DG458||[[Sadhu Vaswani]] ||1980 |- | 228||618||[[Birbal]] to the Rescue ||1980 |- | 229||742||[[Srimanta Sankardeva|Shankar Dev]] ||1981 |- | 230||765||[[Hemu]] ||1981 |- | 231||683||[[ബാഹുബലി]] ||1981 |- | 232||788||[[Dara Shikoh|Dara Shukoh]] & [[Aurangzeb]] ||1981 |- | 233||585||[[Panchatantra]] - The Dullard & other stories ||1981 |- | 234||608||[[ഭഗത് സിംഗ്]] ||1981 |- | 235||716||[[ആഗദ ദത്തൻ്റെ സാഹസങ്ങൾ]]||1981 |- | 236||NA||[[ബാമൻ ഷാ]]||1981 |- | 237||584||[[Gopal Bhar|Gopal the Jester]]||1981 |- | 238||609||Friends & Foes - Animal Tales from the [[Mahabharata]] ||1981 |- | 239||795||[[Harihara I|Hakka]] & [[Bukka]] ||1981 |- | 240||782||[[Jainism|Sahasramalla]]||1981 |- | 241||787||[[Ghiyas ud din Balban|Balban]] ||1981 |- | 242||561||[[Panchatantra]] - Crows & Owls ||1981 |- | 243||715||[[Ramanuja]] ||1981 |- | 244||593||പാണ്ഡവരുടെ അജ്ഞാതവാസം||1981 |- | 245||BS|| [[ത്യാഗരാജ സ്വാമികൾ]]||1981 |- | 246||575||[[Jataka]] Tales - The Giant & the Dwarf ||1981 |- | 247||586||[[Jataka]] Tales - Stories of Wisdom ||1981 |- | 248||775||[[ബിധിചന്ദ്]]||1981 |- | 249||662||The Learned Pandit - Tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1981 |- | 250||770||[[Sambhaji]] ||1981 |- | 251||651||[[Folklore of India#Folktales of India|The Adventures of Baddu & Chhotu]] ||1981 |- | 252||529||[[Murugan|Kartikeya]] ||1981 |- | 253||670||The Golden Mongoose and other tales from the [[Mahabharata]]||1981 |- | 254||513||[[Hanuman]] to the Rescue ||1981 |- | 255||808||[[Folklore of India#Folktales of India|The Mystery of the Missing Gifts]] ||1981 |- | 256||DG459||[[Sakhi Sarwar]] ||1981 |- | 257||714||[[Jataka|The Queen's Necklace]] ||1982 |- | 258||809||[[Chandrashekhara Kambara|The Secret of the Talking Bird]] ||1982 |- | 259||804||[[Folklore of India#Folktales of India|The Miraculous Conch and a Game of Chess]] ||1982 |- | 260||595||[ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ]] ||1982 |- | 261||713|| [[Constanzo Beschi|The Fool's Disciples]]||1982 |- | 262||721||[[Rash Behari Bose]] ||1982 |- | 263||743||[[Bala Nagamma (1942 film)|The Prince & the Magician]]||1982 |- | 264||617||[[Jataka]] Tales - The Hidden Treasure ||1982 |- | 265||DG460||[[Rama Deva Raya|Echamma the Brave]]||1982 |- | 266||803||[[Kathasaritsagara|Manduka, the Lucky Astrologer]]||1982 |- | 267||646|| The Pandit & the Milkmaid and other tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1982 |- | 268||597|| ശിവജിക്കഥകൾ ||1982 |- | 269||576||[[Jataka]] Tales - The Mouse Merchant ||1982 |- | 270||707|| The Tiger-Eater ||1982 |- | 271||647||[[Lal Bahadur Shastri]] ||1982 |- | 272||802||[[Bharatendu Harishchandra|Andher Nagari]]||1982 |- | 273||538|| [[പാലാഴിമഥനം]]||1982 |- | 274||578|| [[Jainism|Kesari, the flying thief]]||1982 |- | 275||708|| [[Subramanya Bharathi|Subramania Bharati]] ||1982 |- | 276||772||The Pig and the Dog / Animal Tales from [[Arunachal Pradesh]] ||1982 |- | 277||616||[[Jataka]] Tales - Tales of Misers ||1983 |- | 278||688||[[ബിംബിസാരൻ]] ||1983 |- | 279||573|| [[Jataka]] Tales: Bird Stories ||1983 |- | 280||820|| [[Tamil history from Sangam literature|Kumanan]]||1983 |- | 281||DG461|| [[Viswamitra#Harishchandra's Sacrifice|Shunahshepa]] ||1983 |- | 282||BS'|| [[Bhootayyana Maga Ayyu|The Taming of Gulla]] ||1983 |- | 283||709|| [[പുരി ജഗന്നാഥൻ]] ||1983 |- | 284||777||[[Albert Einstein]] ||1983 |- | 285||DG462||[[ജോയ്മതി]] ||1983 |- | 286||DG463||Thanedar Hasan Askari ||1983 |- | 287||771||[[Folklore of India#Folktales of India|The Pious Cat and other tales]] ||1983 |- | 288||667|| [[Folklore of India#Folktales of India|Bikal the Terrible]]||1983 |- | 289||816||[[Masti Venkatesha Iyengar|The Elusive Kaka]]||1983 |- | 290||628|| [[Ramana Maharshi]]||1983 |- | 291||797||കീരീടാവകാശി||1983 |- | 292||744||[[Chokhamela|Chokha Mela]] ||1983 |- | 293||752|| [[Indian Rebellion of 1857|Beni Madho & Pir Ali]]||1983 |- | 294||824||[[ദുർഗ്ഗേശ നന്ദിനി]] ||1983 |- | 295||740||[[Guru Arjan Dev|Guru Arjan]] ||1983 |- | 296||NA||[[Pranami Sampraday|Mahamati Prannath]] ||1983 |- | 297||798|| The Lost Prince ||1983 |- | 298||NA|| [[Vithoba|Damaji Pant and Narhari]]||1983 |- | 299||799||The Silent Teacher ||1983 |- | 300||696|| [[History of Delhi|The Historic City Of Delhi]]||1983 |- | 301||689|| [[ത്രിപുരദഹനം]]||1984 |- | 302||776|| [[Dhola Maru|Dhola & Maru]]||1984 |- | 303||NA||[[Senapati Bapat]] ||1984 |- | 304||DG465||[[Dwarkanath Kotnis|Dr. Kotnis]] in China ||1984 |- | 305||610||[[രാവണകഥകൾ]]||1984 |- | 306||DG466||The Story of a Scientist - [[Yellapragada Subbarow|Y. Subba Row]] ||1984 |- | 307||783||The Bridegroom's Ring ||1984 |- | 308||712|| [[അന്ധകൻ]]||1984 |- | 309||678||[[വീരസവർക്കർ]] ||1984 |- | 310||BS||[[Buddhism|The True Conqueror]] ||1984 |- | 311||751||[[Kunwar Singh]] ||1984 |- | 312||654|| [[ബലരാമൻ]] ||1984 |- | 313||818|| [[Vishnuvardhana|Shantala]]||1984 |- | 314||668||The Acrobat - [[Buddhism|Buddhist]] Tales ||1984 |- | 315||805|| സ്വർണമണൽ ||1984 |- | 316||767||The [[Parijaat tree, Kintoor|Parijata Tree]] ||1984 |- | 317||DG467||[[Rajatarangini|Annapati Suyya]]||1984 |- | 318||671|| The Cowherd of Alawi ||1984 |- | 319||669||[[അശ്വിനിദേവന്മാർ]] ||1984 |- | 320||NA|| [[Rajatarangini|Chandrapeeda]]||1984 |- | 321||807|| [[Sufi|The Green Demon]]||1984 |- | 322||730||Shrenik - [[Jainism|Jain]] Tales ||1984 |- | 323||648|| [[സമുദ്രഗുപ്തൻ]]||1984 |- | 324||695|| [[നഹുഷൻ]]||1984 |- | 325||699||[[Jagdish Chandra Bose|Jagadis Chandra Bose]] ||1985 |- | 326||NA||Tales of [[Avvaiyar]] ||1985 |- | 327||745||[[Kuru Kingdom#References of Kuru Kingdom in epic Mahabharata|Tapati]] ||1985 |- | 328||DG469||Rajbala ||1985 |- id="329" | 329||BS||[[മഹാഭാരതം]] 1 : [[വേദവ്യാസൻ]] ||1985 |- | 330||754|| [[Vaddaradhane|Vidyut Chora]]||1985 |- | 331||BS||[[മഹാഭാരതം]] 2 : [[ഭീഷ്മർ|ഭീഷ്മശപഥം]] ||1985 |- | 332||587|| [[Birbal]] the Genius ||1985 |- | 333||BS||[[മഹാഭാരതം]] 3 : കൗരവോല്പത്തി ||1985 |- | 334||675|| [[ധീരജവാൻ]] ||1985 |- | 335||BS||[[മഹാഭാരതം]] 4 : പാണ്ഡവർ ഹസ്തിനപുരത്തിൽ ||1985 |- | 336||710|| The Fearless Boy ||1985 |- | 337||BS||[[മഹാഭാരതം]] 5 : ദ്രോണാഗമനം ||1985 |- | 338||690||ലളിതാദിത്യൻ ||1985 |- | 339||BS||[[മഹാഭാരതം]] 6 : കർണ്ണപ്രവേശം ||1985 |- | 340||BS|| [[Zen|The Making of a Swordsman]]||1985 |- | 341||BS||[[മഹാഭാരതം]] 7 : ഗൂഢാലോചന ||1985 |- | 342||625|| [[Jataka|Battle of Wits]]||1985 |- | 343||BS||[[മഹാഭാരതം]] 8 : പാണ്ഡവർ അരക്കില്ലത്തിൽ ||1985 |- | 344||728||[[Chittaranjan Das|Deshbandhu Chittaranjan Das]] ||1985 |- | 345||BS||[[മഹാഭാരതം]] 9 : ഘടോൽക്കചൻ്റെ ജനനം ||1985 |- | 346||813||[[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]] ||1985 |- | 347||BS||[[മഹാഭാരതം]] 10 : ബകവധം ||1985 |- id="348" | 348||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 1]]: The Birth of the [[Indian National Congress]] ||1986 |- | 349||BS||[[മഹാഭാരതം]] 11 : ദ്രൗപദി ||1986 |- | 350||NA||[[Raidas|Guru Ravidas]] ||1986 |- | 351||BS||[[മഹാഭാരതം]] 12 : ദ്രൗപദീസ്വയംവരം ||1986 |- | 352||821||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Adventures of Pratapan]]||1986 |- | 353||BS||[[Mahabharata]] 13 : പാണ്ഡവരുടെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 354||747||[[വാസ്കോ ഡ ഗാമ കേരളത്തിൽ]]||1986 |- | 355||BS||[[Mahabharata]] 14 : [[Arjuna]]'s 12-Year-Long Exile ||1986 |- id="356" | 356||786|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 2: A Nation Awakes]]||1986 |- | 357||BS||[[Mahabharata]] 15 : A Hall of [[Yudhishthira]] ||1986 |- | 358||704||[[Jallianwala Bagh Massacre|Jallianwala Bagh]] ||1986 |- | 359||BS||[[Mahabharata]] 16 : The [[Pandava]]s Conquer the World ||1986 |- id="360" | 360||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 3]]: The Saga of Indian Revolutionaries ||1986 |- | 361||BS||[[Mahabharata]] 17 : [[Yudhishthira]]'s [[Rajasuya|Rajsooya Yajna]] ||1986 |- | 362||672|| [[Jataka|The Priceless Gem]]||1986 |- | 363||BS||[[Mahabharata]] 18 : [[Indraprastha]] Lost ||1986 |- | 364||NA||[[Khudiram Bose]] ||1986 |- | 365||BS||[[Mahabharata]] 19: വനവാസം ||1986 |- | 366||DG471|| [[Kathasaritasagara|Patali Putra]]||1986 |- | 367||BS||[[Mahabharata]] 20: [[Arjuna]]'s Quest for Weapons ||1986 |- | 368||DG472||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Nawab's Diwan]]||1986 |- | 369||BS||[[Mahabharata]] 21: ഉർവ്വശീശാപം ||1986 |- | 370||NA||[[വീരദേശിംഗൻ]]||1986 |- | 371||BS||[[Mahabharata]] 22: അർജ്ജുനൻ്റെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 372||583||[[Panchatantra]]-The Greedy Mother in Law & Other Tales||1987 |- | 373||BS||[[Mahabharata]] 23: ദുര്യോധനൻ്റെ തോൽവി ||1987 |- | 374||BS||[[Kathasaritasagara|Hamsavali]]||1987 |- | 375||BS||[[Mahabharata]] 24: ദ്രൗപദീഹരണം ||1987 |- | 376||DG474||[[Lilan Chanesar|Lila & Chanesar]]||1987 |- | 377||BS||[[Mahabharata]] 25: അജ്ഞാതവാസം ||1987 |- | 378||BS||[[Kathasaritasagara|Shringabuja]]||1987 |- | 379||BS||[[Mahabharata]] 26: Panic in the [[Kaurava]] Camp ||1987 |- | 380||NA||[[പദ്മാവതി]] ||1987 |- | 381||BS||[[Mahabharata]] 27: [[Sanjaya]]'s Mission ||1987 |- | 382||733||[[Ghanshyam Das Birla]] ||1987 |- | 383||BS||[[Mahabharata]] 28: [[Duryodhana]] Refuses to Yield ||1987 |- | 384||722||[[Megasthenes]] ||1987 |- | 385||BS||[[Mahabharata]] 29: ഭഗവദ്ദൂത് ||1987 |- | 386||680|| [[Faxian|Fa Hien]]||1987 |- | 387||BS||[[Mahabharata]] 30: The War Begins ||1987 |- | 388||NA||[[Kathasaritasagara|Sundarasena]]||1987 |- | 389||BS||[[Mahabharata]] 31: [[Bhishma|Bheeshma]] in Command ||1987 |- | 390||691|| [[ഹുയാൻസാങ്ങ്]]||1987 |- | 391||BS||[[Mahabharata]] 32: ഭീഷ്മരുടെ പതനം ||1987 |- | 392||649|| [[ഉപനിഷത് കഥകൾ]]||1987 |- | 393||BS||[[Mahabharata]] 33: [[Drona]]'s Vow ||1987 |- | 394||DG475||[[Pulakeshin II|Pulakeshi II]] ||1987 |- | 395||BS||[[Mahabharata]] 34: അഭിമന്യു ||1987 |- | 396||731|| [[Ellora Caves]]||1988 |- | 397||BS||[[Mahabharata]] 35: ജയദ്രഥ വധം ||1988 |- | 398||793||[[Keladi Chennamma|Chennamma of Keladi]] ||1988 |- | 399||BS||[[Mahabharata]] 36: രാത്രിയുദ്ധം ||1988 |- | 400||665|| [[Jataka|The Deadly Feast]]||1988 |- | 401||660|| [[Ajatasatru|Ajatashatru]]||1988 |- | 402||BS|| [[Mahabharata]] 37: കർണൻ്റെ അന്ത്യം ||1988 |- | 403||792||[[Narayana Guru]] ||1988 |- | 404||BS|| [[Mahabharata]] 38: The Kurus Routed||1988 |- | 405||819||[[Civaka Cintamani|Prince Jivaka]] ||1988 |- | 406||BS|| [[Mahabharata]] 39: After the War ||1988 |- | 407||BS||[[കോഹിനൂർ]] ||1988 |- | 408||BS|| [[Mahabharata]] 40: യുധിഷ്ഠിരൻ്റെ സ്ഥാനാരോഹണം||1988 |- | 409||BS||[[Mahabharata]] 41: The [[Ashvamedha|Ashwamedha Yajna]] ||1989 |- | 410||780||Kanwal and Kehar - A Legend of [[Rajasthan]] ||1989 |- id="411" | 411||BS||[[Mahabharata]] 42: The Celestial Reunion ||1989 |- | 412||756||[[Roopmati]] ||1989 |- id="413" | 413||BS||[[Bhagawat Purana]] 1: Krishna - The Darling of [[Gokul]] ||1989 |- id="414" | 414||650||[[Mahatma Gandhi]] - The Early Days ||1989 |- | 415||BS||[[Bhagawat Purana]] 2: Krishna - The Subduer of [[Kaliya]] ||1989 |- id="416" | 416||BS||[[Mahatma Gandhi]] - The Father of the Nation ||1989 |- | 417||BS||[[Bhagawat Purana]] 3: Krishna - The Upholder of [[Govardhan hill|Govardhan]] ||1989 |- | 418||DG476||[[French Revolution|The French Revolution]] ||1989 |- | 419||BS||[[Bhagawat Purana]] 4: Krishna - Victory over [[Kamsa]] ||1989 |- | 420||580||[[Birbal]] the Inimitable ||1989 |- | 421||BS||[[Bhagawat Purana]] 5: Krishna - The Lord of [[Dwarka|Dwaraka]] ||1990 |- id="lp" | 422||NA||[[Louis Pasteur]] ||1990 |- | 423||BS||[[Bhagawat Purana]] 6: Krishna - The Enchanter ||1990 |- | 424||806||[[Kathasaritasagara|The Clever Dancer]]||1990 |- | 425||BS||[[Bhagawat Purana]] 7: Krishna - The Victorious ||1990 |- | 426||614||[[Jataka]] Tales - True Friends ||1990 |- | 427||BS||[[Bhagawat Purana]] 8: Krishna - An Ally of the [[Pandava]]s ||1990 |- id ="nb" | 428||NA||[[Napoleon Bonaparte]] ||1990 |- id="429" | 429||BS||[[Bhagawat Purana]] 9: Krishna - The Saviour ||1990 |- id="430" | 430||SI||[[Indus Valley Civilization|An Exciting Find]] ||1990 |- | 431||615|| [[Jataka]] Tales: Stories of Courage ||1990 |- id="432" | 432||SI||The [[Indus Valley Civilization|Indus Valley]] Adventure ||1990 |- | 433||602|| The Quick Witted [[Birbal]]||1991 |- | 434||BS||[[Kathasaritasagara|The Chosen Bridegroom]]||1991 |- | 435||778||[[Pierre Curie|Pierre]] & [[Marie Curie]] ||1991 |- | 436||700|| [[Jawaharlal Nehru]]||1991 |- | NA||679||[[Swami Pranavananda]]||1998 |- | NA||732||[[Swami Chinmayananda]]||2001 |- id="jrd" | NA||735||[[JRD Tata]]||2004 |- id="kc" | NA||736||[[Kalpana Chawla]]||2005 |- | NA||737||[[Jamsetji Tata]]||2005 |- | NA||800||[[Mother Teresa]]||2010 |- | NA||825||[[Surjya Sen]]||2010 |- | NA||826||Heroes of [[Hampi]]||2011 |- | NA||827||Tales of [[Indra]]||2011 |- | NA||828||[[തിരുപ്പതി വെങ്കടാചലപതി]]||2011 |- | NA||829||[[Vaishno Devi]]||2011 |- | NA||830|| [[ഗണപതിപ്രാതൽ]||2011 |- | NA||831||[[Tenzing Norgay]]||2011 |- | NA||832||[[Brahma Purana|Stories Of Creation]]||2011 |- | NA||833||[[Konark Sun Temple|Konark]]||2012 |- | NA||834||[[Anant Pai]]||2012 |- | NA||835||[[Salim Ali]]||2012 |- | NA||836||[[Thanjavur]]||2012 |- | NA||837||[[The Blue Umbrella]]||2012 |- | NA||838||[[Jim Corbett]]||2012 |- | NA||839||[[കുബേരൻ]]||2012 |- | NA||840||[[സരസ്വതി]]||2012 |- | NA||841||[[M S Subbulakshmi]]||2012 |- | NA||842||[[Srinivasa Ramanujan]]||2012 |- | NA||843||The Unhappy Tiger||2013 |- | NA||844||[[അംബയുടെ പ്രതികാരം]]||2013 |- | NA||845||[[Verghese Kurien]]||2013 |- | NA||846||Two Oxen||2014 |- | NA||847||Paramahamsa Yogananda||2018 |- | NA||848||Vikram Sarabhai - Pioneering India's Space Programme||2020 |- |NA |849 |Manik Prabhu - A Rare Spiritual Gem |2021 |} '''Key''' * '''NA''' denotes that the comic is '''N'''ot '''A'''vailable in that series. * '''BS''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( 3 in 1 (or) 5 in 1)<ref name="ACK3in1"/><ref name="ACK5in1"/> * '''BS'''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( Coffee Table Books )<ref name="ACKCoffeeTableBook">{{cite web | url = http://www.amarchitrakatha.com/indian-classics/great-indian-classics| title = Great Indian Classics | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * '''SI''' denotes that the comic has appeared as part of a Special Issue/Bumper Issue which was a compilation of multiple issues together<ref name="JohnListSpecialNote">{{cite web | url = http://www.silkqin.com/13pers/acklist.htm#f20| title = March to Freedom Series | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * Issue 801 was originally Tales Of Ganesha and was later released as 830 Ganesha and the Moon.<ref name="ACKList"/> * Issue 418 wasn't reprinted but released online as issue 476. https://books.google.com/books?id=Wf_cDgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 * Issue 276 released in 1986 has original name as '''Animal Tales from Arunachal Pradesh''' but reprinted in 2014, given a new serial number 772 and a new title - '''The Pig and the Dog'''. * Issue 679 (Swami Pranavandana) and 847 (Jagjivan Ram) were never published and distributed for general public. Only available in their aashrams. Recently (September 2020), Swami Pranavanadana is digitalised and made available on ACK's official platform. https://digital.amarchitrakatha.com/id006959024/Swami-Pranavananda == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6||[[The Three Little Pigs]] || 1967 |- | 7||[[Sleeping Beauty|The Sleeping Beauty]]|| 1967 |- | 8||[[The Wonderful Wizard of Oz|The Wizard of Oz]]|| 1967 |- | 9||[[Pinocchio]] || 1967 |- | 10||[[ഹൈമയും ഏഴു കുള്ളന്മാരും]] || 1967 |} ==അവലംബങ്ങൾ== 0c6tb52wmaddbiaf2849lzqpuqtdm6t 3763442 3763399 2022-08-09T04:00:20Z 2409:4073:184:15AC:8C6C:2562:60B4:AB95 wikitext text/x-wiki അമർചിത്രകഥപരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങളുടെ പട്ടികയാണിത് . ചുവടെയുള്ള പട്ടിക പഴയ   പരമ്പരയുടെയും പുതിയ പരമ്പരയുടെയും ഭാഗമായ നമ്പറിംഗ് കാണിക്കുന്നു . ഒന്നാം പരമ്പരയിൽ മാത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ചില ലക്കങ്ങളുണ്ട് . അവ രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല , അവയെ "NA" ഉപയോഗിച്ച് സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു . പഴയ പരമ്പര #11 മുതൽ #436 വരെയാണ് എന്നാൽ പുതിയ പരമ്പര #501 മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു . പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങൾ സാധാരണയായി ഒരു ഡീലക്സ് ഫോർമാറ്റിൽ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത് , അവ സാധാരണയായി പഴയ പരമ്പരയിലെ  ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതാണ് . എന്നിരുന്നാലും കൽപന ചൗള, ജെആർഡി ടാറ്റ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതും രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ ഉള്ളതും ഒന്നാമത്തേതിൽ ഇല്ലാത്തും ആണ് . അതുപോലെ, പഴയ പരമ്പര ലക്കങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പുതിയ പരമ്പരയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും , നെപ്പോളിയൻ ബോണപാർട്ടെ, ലൂയിസ് പാസ്ചർ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയ പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല . == പ്രസിദ്ധീകരിച്ചവയുടെ പട്ടിക == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |പഴയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |ലക്കത്തിൻ്റെ പേര് !scope=col |പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വർഷം |- | 11||501|| [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീ കൃഷ്ണൻ]] ||1969 |- | 12||530|| [[ശകുന്തള]] ||1970 |- | 13||626|| [[പാണ്ഡവർ|പഞ്ചപാണ്ഡവർ]] ||1970 |- | 14||511|| [[സത്യവാനും സാവിത്രിയും|സത്യവാൻ സാവിത്രി]] ||1970 |- | 15||504|| [[രാമൻ|ശ്രീരാമൻ]] ||1970 |- | 16||507|| [[നളൻ|നളനും]] [[ദമയന്തി|ദമയന്തിയും]] ||1971 |- | 17||577|| [[ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ]] ||1971 |- | 18||503|| [[ലവൻ|ലവ]][[കുശൻ|കുശന്മാർ]] ||1971 |- | 19||502|| [[ഹനുമാൻ]] ||1971 |- | 20||582|| [[മഹാഭാരതം]] ||1971 |- | 21||508|| [[ചാണക്യൻ]] ||1971 |- | 22||510|| [[ശ്രീ ബുദ്ധൻ]] ||1971 |- | 23||564|| [[ശിവജി]]||1971 |- | 24||563|| [[റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്|റാണാ പ്രതാപ്]] ||1971 |- | 25||604|| [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]]||1971 |- | 26||531|| [[കർണ്ണൻ]] ||1972 |- | 27||661|| [[കചൻ|കച]] [[ദേവയാനി (ശുക്രപുത്രി)|ദേവയാനി]]||1972 |- | 28||568|| [[ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ|വിക്രമാദിത്യൻ]]||1972 |- | 29||506|| [[ശിവ പാർവതി]]||1972 |- | 30||674|| [[വാസവദത്ത]] ||1972 |- | 31||532|| [[ഭക്തകുചേലൻ]] ||1972 |- | 32||588|| [[ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിങ്]] ||1972 |- | 33||627|| [[ഹർഷൻ]] ||1972 |- | 34||534|| [[ഭീഷ്മർ]] ||1972 |- | 35||533|| [[അഭിമന്യു]] ||1972 |- | 36||535|| [[ഭക്തമീര]] ||1972 |- | 37||536|| [[അശോകൻ]] ||1973 |- | 38||537|| [[പ്രഹ്ളാദൻ]] ||1973 |- | 39||540|| [[Panchatantra]]- The Jackal & the War Drum||1973 |- | 40||682|| [[Tanaji Malusare|Tanaji]] ||1973 |- | 41||DG451|| [[Maharaja Chhatrasal|Chhatrasal]] ||1973 |- | 42||764|| [[പരശുരാമൻ]]||1973 |- | 43||734|| [[Banda Bahadur]] ||1973 |- | 44||605|| [[Rani Padmini|Padmini]]||1973 |- | 45||543|| [[Jataka]] Tales: Monkey Stories ||1973 |- | 46||769|| [[Valmiki]] ||1973 |- | 47||590|| [[ഗുരു നാനാക്ക്]] ||1973 |- | 48||NA|| [[Tarabai]] ||1973 |- | 49||726|| [[Maharaja Ranjit Singh (Punjab)|Ranjit Singh]] ||1974 |- | 50||698|| [[Ram Shastri]] ||1974 |- | 51||539|| [[ത്സാൻസി റാണി]] ||1974 |- | 52||629|| [[ഉലൂപി]]||1974 |- | 53||729|| [[ബാജി റാവു]] ||1974 |- | 54||685|| [[Chand Bibi]] ||1974 |- | 55||623|| [[കബീർ]] ||1974 |- | 56||746|| [[Sher Shah Suri|Sher Shah]] ||1974 |- | 57||565|| [[ദ്രോണർ]] ||1974 |- | 58||566|| [[സൂര്യദേവൻ|സൂര്യൻ]] ||1974 |- | 59||612|| [[ഉർവശി]] ||1974 |- | 60||656|| [[Adi Shankara]] ||1974 |- | 61||592|| [[Ghatotkacha]] ||1974 |- | 62||551|| [[Tulsidas]] ||1974 |- | 63||759|| [[സുകന്യ]] ||1974 |- | 64||739|| [[Durgadas Rathore|Durgadas]] ||1974 |- | 65||663|| [[അനിരുദ്ധൻ]] ||1974 |- | 66||738|| [[Zoroaster|Zarathushtra]] ||1974 |- | 67||541|| [[രാവണൻ]] ||1974 |- | 68||BS|| [[Tukaram]] ||1974 |- | 69||763|| [[അഗസ്ത്യൻ]] ||1974 |- | 70||657|| [[Mricchakatika|Vasantasena]] ||1974 |- | 71||567|| [[Indra]] & [[Sachi Devi|Shachi]] ||1974 |- | 72||542|| [[ദ്രൗപദി]] ||1974 |- | 73||758|| [[സുഭദ്രാഹരണം]] ||1975 |- | 74||773|| [[Ahilyabai Holkar]] ||1975 |- | 75||552|| [[താൻസെൻ]] ||1975 |- | 76||810|| [[Nanda (Buddhist nun)|Sundari]] ||1975 |- | 77||544|| [[സുഭാഷ് ചന്ദ്രബോസ്]] ||1975 |- | 78||BS|| [[Kathasaritsagara|Shridatta]] ||1975 |- | 79||555|| [[Jataka]] Tales - Deer Stories ||1975 |- | 80||599|| [[വിശ്വാമിത്രൻ]] ||1975 |- | 81||591|| [[സ്യമന്തകം]] ||1975 |- | 82||594|| [[Mahavira]] ||1975 |- | 83||598|| [[Vikramaditya#The legend of Vikramaditya|Vikramaditya's Throne]] ||1975 |- | 84||705|| [[Bappa Rawal]] ||1975 |- | 85||673|| [[ശ്രീ അയ്യപ്പൻ]] ||1975 |- | 86||655|| [[ആനന്ദ മഠം]] ||1975 |- | 87||559|| [[Birbal]] the Just ||1975 |- | 88||515|| [[Ganga in Hinduism|Ganga]] ||1975 |- | 89||509|| [[ശ്രീ ഗണപതി]] ||1975 |- | 90||631|| [[ചൈതന്യ മഹാപ്രഭു]] ||1975 |- | 91||556|| [[ഹിതോപദേശ കഥകൾ : ചങ്ങാതിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ]] ||1975 |- | 92||706|| [[Sakshigopal Temple|Sakshi Gopal]] ||1975 |- | 93||666|| [[Kannagi]] ||1975 |- | 94||BS|| [[Narsinh Mehta]] ||1975 |- | 95||779|| [[Jasma Devi|Jasma of the Odes]] ||1975 |- | 96||811|| [[Sharan Kaur Pabla|Sharan Kaur]] ||1975 |- | 97||697|| [[ചന്ദ്രഹാസൻ]] ||1976 |- | 98||NA|| [[Vithoba#Pundalik|Pundalik&Sakhu]] ||1976 |- | 99||823|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Raj Singh]] ||1976 |- | 100||768|| [[Purushottama Deva|Purushottam Dev & Padmavati]] ||1976 |- | 101||546|| [[ബാലി]] ||1976 |- | 102||BS|| [[ജീമൂതവാഹനൻ (നാഗാനന്ദം)]] ||1976 |- | 103||569|| [[Malavikagnimitra|Malavika]] ||1976 |- | 104||606|| [[Durgavati|Rani Durgavati]] ||1976 |- | 105||570|| [[ദശരഥൻ]] ||1976 |- | 106||630|| [[Rana Sanga]] ||1976 |- | 107||760|| [[പ്രദ്യുമ്നൻ]] ||1976 |- | 108||632|| [[Ishwar Chandra Vidyasagar|Vidyasagar]] ||1976 |- | 109||753|| [[Thacholi Othenan|Tachcholi Othenan]] ||1976 |- | 110||725|| [[Razia Sultana|Sultana Razia]] ||1976 |- | 111||550|| [[Dakshayani|Sati]] & [[Shiva]] ||1976 |- | 112||516|| [[Krishna]] & [[Rukmini]] ||1976 |- | 113||596|| [[ഭോജ രാജാവ്]] ||1976 |- | 114||694|| [[Guru Teg Bahadur|Guru Tegh Bahadur]] ||1976 |- | 115||762|| [[പരീക്ഷിത്ത്]] ||1976 |- | 116||814|| [[കാദംബരി]] ||1976 |- | 117||571|| [[ധ്രുവനും അഷ്ടാവക്രനും]] ||1976 |- | 118||664|| [[Kushavati|King Kusha]] ||1976 |- | 119||727|| [[രാജരാജ ചോളൻ]] ||1976 |- | 120||624|| [[Swami Dayananda Saraswati|Dayananda]] ||1977 |- | 121||815|| [[Dwarkanath Madhav Pitale|Veer Dhaval]] ||1977 |- | 122||572|| Ancestors of [[Rama]] ||1977 |- | 123||790|| [[Eknath|Ekanath]]||1977 |- | 124||812|| [[Bhai Vir Singh|Satwant Kaur]] ||1977 |- | 125||621|| [[Udayana]] ||1977 |- | 126||554|| [[ജാതക കഥകൾ : ആനകഥകൾ]] ||1977 |- | 127||505|| [[ഭഗവദ് ഗീത]] ||1977 |- | 128||692|| [[വീരഹമീർ]] ||1977 |- | 129|| BS || [[Bhavabhuti|Malati and Madhava]] ||1977 |- | 130||547|| [[ഗരുഡൻ]] ||1977 |- | 131||545|| [[ബുദ്ധിമാനായ ബീർബൽ]] ||1977 |- | 132||DG452|| [[Ranakadevi|Ranak Devi]] ||1977 |- | 133||633|| മര്യാദരാമൻ കഥകൾ ]] ||1977 |- | 134||757|| [[ബാബർ]] ||1977 |- | 135||659|| [[Devi Chaudhurani|Devi Choudhurani]] ||1977 |- | 136||548|| [[Rabindranath Tagore]] ||1977 |- | 137||613|| [[സൂർദാസ്]] ||1977 |- | 138||562|| [[Panchatantra]] - The Brahmin & the Goat ||1977 |- | 139||BS|| [[ഋതധ്വജനും അസുരന്മാരും]] ||1977 |- | 140||789|| [[ഹുമയൂൺ]] ||1977 |- | 141||761|| [[പ്രഭാവതി]] ||1977 |- | 142||686|| [[Chandrasekhar Azad|Chandra Shekhar Azad]] ||1977 |- | 143||607|| [[Anvar-i-Suhayli|A Bag of Gold Coins]] ||1977 |- | 144||DG453|| [[Purandara Dasa]] ||1977 |- | 145||766|| [[ഭാനുമതി]] ||1977 |- | 146||517|| [[സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ]] ||1977 |- | 147||518|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ജരാസന്ധനും]] ||1977 |- | 148||701|| [[Nur Jehan|Noor Jahan]] ||1977 |- | 149||519|| [[Elephanta Caves|Elephanta]] ||1977 |- | 150||520|| [[നാരദൻ]] ||1977 |- | 151||636|| [[Krishnadevaraya|Krishnadeva Raya]] ||1978 |- | 152||557|| [[Birbal]] the Witty ||1978 |- | 153||579|| [[Madhvacharya]] ||1978 |- | 154||634|| [[ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]] ||1978 |- | 155||723|| [[ജ്ഞാനേശ്വരൻ]] ||1978 |- | 156||724|| [[Bagha Jatin]] ||1978 |- | 157||822|| [[Manonmaniam Sundaram Pillai|Manonmani]] ||1978 |- | 158||521|| [[അംഗുലീമാലൻ]] ||1978 |- | 159||622|| [[Velanati Chodas#History|The Tiger & the Woodpecker]] ||1978 |- | 160||512|| [[വിഷ്ണുകഥകൾ]] ||1978 |- | 161||635|| [[അമ്രപാലിയും ഉപഗുപ്തനും]] ||1978 |- | 162||637|| [[യയാതി]] ||1978 |- | 163||560|| [[പഞ്ചതന്ത്രം കഥകൾ : കുറുക്കൻ എങ്ങനെ ആനയെ ഭക്ഷിക്കും എന്ന കഥയും മറ്റു കഥകളും]] ||1978 |- | 164||549|| Tales of [[Shiva]] ||1978 |- | 165||638|| [[Shalivahana|King Shalivahana]] ||1978 |- | 166||748|| [[കിത്തൂരിലെ റാണി]]||1978 |- | 167||522|| [[നരകാസുര വധം]] ||1978 |- | 168||677|| [[Mahavira|മാന്ത്രികത്തോപ്പ്]]||1978 |- | 169||684|| [[Lachit Borphukan|Lachit Barphukan]]||1978 |- | 170||755|| [[വൃത്രാസുരൻ]] ||1978 |- | 171||681|| [[അമർസിംഗ് രാത്തോർ]]||1978 |- | 172||639|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും കപടവാസുദേവനും]] ||1978 |- | 173||794|| [[കായംകുളം കൊച്ചുണ്ണി]] ||1978 |- | 174||703|| യുധിഷ്ഠിര കഥകൾ ||1978 |- | 175||774|| [[ഹരിസിംഗ് നൾവ]]||1978 |- | 176||514|| [[ശ്രീ ദുർഗ്ഗ]] ||1978 |- | 177||589|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ശിശുപാലനും]] ||1978 |- | 178||523|| [[തെന്നാലിരാമൻ]] ||1978 |- | 179||640|| [[King Porus|Paurava]] and [[Alexander the Great|Alexander]] ||1978 |- | 180||524|| [[Indra]] & [[Shibi (king)|Shibi]]||1978 |- | 181||791|| [[Guru Hargobind|Guru Har Gobind]]||1978 |- | 182||DG454|| [[Indo-Pakistani War of 1947|The Battle for Srinagar]]||1979 |- | 183||676|| [[Kumbha of Mewar|Rana Kumbha]]||1979 |- | 184||652|| [[ആരുണിയും ഉത്തങ്കനും]]||1979 |- | 185||620|| [[Hitopadesha]] - How Friends are Parted ||1979 |- | 186||DG455|| [[Valluvar|Tiruppan]] and [[Kanaka Dasa|Kanakadasa]]||1979 |- | 187||741|| [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] ||1979 |- | 188||611|| [[Babasaheb Ambedkar]] ||1979 |- | 189||785|| Thugsen ||1979 |- | 190||DG456|| [[കണ്ണപ്പൻ]]||1979 |- | 191||796|| പൂർണചന്ദ്രൻ ||1979 |- | 192||NA|| [[Kanthirava Narasaraja I|Ranadhira]]||1979 |- | 193||720|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Kapala Kundala]]||1979 |- | 194||641|| [[കൃഷ്ണഭക്തി]]||1979 |- | 195||553|| [[കുറുനരി കഥകൾ]] ||1979 |- | 196||781|| [[Folklore of India#Folktales of India|Hothal]] ||1979 |- | 197||784|| [[മഴവിൽ രാജകുമാരൻ]] ||1979 |- | 198||525|| [[അർജുന കഥകൾ]] ||1979 |- | 199||719|| [[Folklore of India#Folktales of India|ലലാട ചന്ദ്രൻ]]||1979 |- | 200||603|| [[അക്ബർ]] ||1979 |- | 201||702|| [[Nachiketa]] ||1979 |- | 202||600||[[കാളിദാസൻ]] ||1979 |- | 203||653||[[ജയദ്രഥൻ]] ||1979 |- | 204||642||[[Shah Jahan]] ||1979 |- | 205||643||[[രത്നാവലി]] ||1980 |- | 206||693||[[Jayaprakash Narayan]] ||1980 |- | 207||526||[[Mahiravana]] ||1980 |- | 208||NA||[[ജയദേവൻ]] ||1980 |- | 209||644|| [[ഗാന്ധാരി]] ||1980 |- | 210||558|| [[സമർത്ഥനായ ബീർബൽ]] ||1980 |- | 211||711|| [[Jainism|The Celestial Necklace]]||1980 |- | 212||718||[[Basaveshwara]] ||1980 |- | 213||749||[[വേലുത്തമ്പി ദളവ]] ||1980 |- | 214||527||[[Bhima|Bheema]] & [[Hanuman]] ||1980 |- | 215||687||[[ത്യാഗത്തിൻ്റെ കഥകൾ]] ||1980 |- | 216||750||[[വീരവനിത]] ||1980 |- | 217||817||[[Folklore of India#Folktales of India|Sukhu & Dukhu]] ||1980 |- | 218||574||[[Jataka]] Tales - The Magic Chant ||1980 |- | 219||645||[[Bal Gangadhar Tilak|Lokamanya Tilak]] ||1980 |- | 220||528||[[കുംഭകർണ്ണൻ]] ||1980 |- | 221||658||[[Jahangir]] ||1980 |- | 222||NA||[[Samarth Ramdas]] ||1980 |- | 223||717|| [[ബാലാദിത്യൻ]]||1980 |- | 224||619||നന്ദിവിശാൽ||1980 |- | 225||601||Tales of [[Sai Baba of Shirdi|Sai Baba]] ||1980 |- | 226||581||[[Tenali Ramakrishna|Raman]] the Matchless Wit ||1980 |- | 227||DG458||[[Sadhu Vaswani]] ||1980 |- | 228||618||[[Birbal]] to the Rescue ||1980 |- | 229||742||[[Srimanta Sankardeva|Shankar Dev]] ||1981 |- | 230||765||[[Hemu]] ||1981 |- | 231||683||[[ബാഹുബലി]] ||1981 |- | 232||788||[[Dara Shikoh|Dara Shukoh]] & [[Aurangzeb]] ||1981 |- | 233||585||[[Panchatantra]] - The Dullard & other stories ||1981 |- | 234||608||[[ഭഗത് സിംഗ്]] ||1981 |- | 235||716||[[ആഗദ ദത്തൻ്റെ സാഹസങ്ങൾ]]||1981 |- | 236||NA||[[ബാമൻ ഷാ]]||1981 |- | 237||584||[[Gopal Bhar|Gopal the Jester]]||1981 |- | 238||609||Friends & Foes - Animal Tales from the [[Mahabharata]] ||1981 |- | 239||795||[[Harihara I|Hakka]] & [[Bukka]] ||1981 |- | 240||782||[[Jainism|Sahasramalla]]||1981 |- | 241||787||[[Ghiyas ud din Balban|Balban]] ||1981 |- | 242||561||[[Panchatantra]] - Crows & Owls ||1981 |- | 243||715||[[Ramanuja]] ||1981 |- | 244||593||പാണ്ഡവരുടെ അജ്ഞാതവാസം||1981 |- | 245||BS|| [[ത്യാഗരാജ സ്വാമികൾ]]||1981 |- | 246||575||[[Jataka]] Tales - The Giant & the Dwarf ||1981 |- | 247||586||[[Jataka]] Tales - Stories of Wisdom ||1981 |- | 248||775||[[ബിധിചന്ദ്]]||1981 |- | 249||662||The Learned Pandit - Tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1981 |- | 250||770||[[Sambhaji]] ||1981 |- | 251||651||[[Folklore of India#Folktales of India|The Adventures of Baddu & Chhotu]] ||1981 |- | 252||529||[[Murugan|Kartikeya]] ||1981 |- | 253||670||The Golden Mongoose and other tales from the [[Mahabharata]]||1981 |- | 254||513||[[Hanuman]] to the Rescue ||1981 |- | 255||808||[[Folklore of India#Folktales of India|The Mystery of the Missing Gifts]] ||1981 |- | 256||DG459||[[Sakhi Sarwar]] ||1981 |- | 257||714||[[Jataka|The Queen's Necklace]] ||1982 |- | 258||809||[[Chandrashekhara Kambara|The Secret of the Talking Bird]] ||1982 |- | 259||804||[[Folklore of India#Folktales of India|The Miraculous Conch and a Game of Chess]] ||1982 |- | 260||595||[ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ]] ||1982 |- | 261||713|| [[Constanzo Beschi|The Fool's Disciples]]||1982 |- | 262||721||[[Rash Behari Bose]] ||1982 |- | 263||743||[[Bala Nagamma (1942 film)|The Prince & the Magician]]||1982 |- | 264||617||[[Jataka]] Tales - The Hidden Treasure ||1982 |- | 265||DG460||[[Rama Deva Raya|Echamma the Brave]]||1982 |- | 266||803||[[Kathasaritsagara|Manduka, the Lucky Astrologer]]||1982 |- | 267||646|| The Pandit & the Milkmaid and other tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1982 |- | 268||597|| ശിവജിക്കഥകൾ ||1982 |- | 269||576||[[Jataka]] Tales - The Mouse Merchant ||1982 |- | 270||707|| The Tiger-Eater ||1982 |- | 271||647||[[Lal Bahadur Shastri]] ||1982 |- | 272||802||[[Bharatendu Harishchandra|Andher Nagari]]||1982 |- | 273||538|| [[പാലാഴിമഥനം]]||1982 |- | 274||578|| [[Jainism|Kesari, the flying thief]]||1982 |- | 275||708|| [[Subramanya Bharathi|Subramania Bharati]] ||1982 |- | 276||772||The Pig and the Dog / Animal Tales from [[Arunachal Pradesh]] ||1982 |- | 277||616||[[Jataka]] Tales - Tales of Misers ||1983 |- | 278||688||[[ബിംബിസാരൻ]] ||1983 |- | 279||573|| [[Jataka]] Tales: Bird Stories ||1983 |- | 280||820|| [[Tamil history from Sangam literature|Kumanan]]||1983 |- | 281||DG461|| [[Viswamitra#Harishchandra's Sacrifice|Shunahshepa]] ||1983 |- | 282||BS'|| [[Bhootayyana Maga Ayyu|The Taming of Gulla]] ||1983 |- | 283||709|| [[പുരി ജഗന്നാഥൻ]] ||1983 |- | 284||777||[[Albert Einstein]] ||1983 |- | 285||DG462||[[ജോയ്മതി]] ||1983 |- | 286||DG463||Thanedar Hasan Askari ||1983 |- | 287||771||[[Folklore of India#Folktales of India|The Pious Cat and other tales]] ||1983 |- | 288||667|| [[Folklore of India#Folktales of India|Bikal the Terrible]]||1983 |- | 289||816||[[Masti Venkatesha Iyengar|The Elusive Kaka]]||1983 |- | 290||628|| [[Ramana Maharshi]]||1983 |- | 291||797||കീരീടാവകാശി||1983 |- | 292||744||[[Chokhamela|Chokha Mela]] ||1983 |- | 293||752|| [[Indian Rebellion of 1857|Beni Madho & Pir Ali]]||1983 |- | 294||824||[[ദുർഗ്ഗേശ നന്ദിനി]] ||1983 |- | 295||740||[[Guru Arjan Dev|Guru Arjan]] ||1983 |- | 296||NA||[[Pranami Sampraday|Mahamati Prannath]] ||1983 |- | 297||798|| The Lost Prince ||1983 |- | 298||NA|| [[Vithoba|Damaji Pant and Narhari]]||1983 |- | 299||799||The Silent Teacher ||1983 |- | 300||696|| [[History of Delhi|The Historic City Of Delhi]]||1983 |- | 301||689|| [[ത്രിപുരദഹനം]]||1984 |- | 302||776|| [[Dhola Maru|Dhola & Maru]]||1984 |- | 303||NA||[[Senapati Bapat]] ||1984 |- | 304||DG465||[[Dwarkanath Kotnis|Dr. Kotnis]] in China ||1984 |- | 305||610||[[രാവണകഥകൾ]]||1984 |- | 306||DG466||The Story of a Scientist - [[Yellapragada Subbarow|Y. Subba Row]] ||1984 |- | 307||783||The Bridegroom's Ring ||1984 |- | 308||712|| [[അന്ധകൻ]]||1984 |- | 309||678||[[വീരസവർക്കർ]] ||1984 |- | 310||BS||[[Buddhism|The True Conqueror]] ||1984 |- | 311||751||[[Kunwar Singh]] ||1984 |- | 312||654|| [[ബലരാമൻ]] ||1984 |- | 313||818|| [[Vishnuvardhana|Shantala]]||1984 |- | 314||668||The Acrobat - [[Buddhism|Buddhist]] Tales ||1984 |- | 315||805|| സ്വർണമണൽ ||1984 |- | 316||767||The [[Parijaat tree, Kintoor|Parijata Tree]] ||1984 |- | 317||DG467||[[Rajatarangini|Annapati Suyya]]||1984 |- | 318||671|| The Cowherd of Alawi ||1984 |- | 319||669||[[അശ്വിനിദേവന്മാർ]] ||1984 |- | 320||NA|| [[Rajatarangini|Chandrapeeda]]||1984 |- | 321||807|| [[Sufi|The Green Demon]]||1984 |- | 322||730||Shrenik - [[Jainism|Jain]] Tales ||1984 |- | 323||648|| [[സമുദ്രഗുപ്തൻ]]||1984 |- | 324||695|| [[നഹുഷൻ]]||1984 |- | 325||699||[[Jagdish Chandra Bose|Jagadis Chandra Bose]] ||1985 |- | 326||NA||Tales of [[Avvaiyar]] ||1985 |- | 327||745||[[Kuru Kingdom#References of Kuru Kingdom in epic Mahabharata|Tapati]] ||1985 |- | 328||DG469||Rajbala ||1985 |- id="329" | 329||BS||[[മഹാഭാരതം]] 1 : [[വേദവ്യാസൻ]] ||1985 |- | 330||754|| [[Vaddaradhane|Vidyut Chora]]||1985 |- | 331||BS||[[മഹാഭാരതം]] 2 : [[ഭീഷ്മർ|ഭീഷ്മശപഥം]] ||1985 |- | 332||587|| [[Birbal]] the Genius ||1985 |- | 333||BS||[[മഹാഭാരതം]] 3 : കൗരവോല്പത്തി ||1985 |- | 334||675|| [[ധീരജവാൻ]] ||1985 |- | 335||BS||[[മഹാഭാരതം]] 4 : പാണ്ഡവർ ഹസ്തിനപുരത്തിൽ ||1985 |- | 336||710|| The Fearless Boy ||1985 |- | 337||BS||[[മഹാഭാരതം]] 5 : ദ്രോണാഗമനം ||1985 |- | 338||690||ലളിതാദിത്യൻ ||1985 |- | 339||BS||[[മഹാഭാരതം]] 6 : കർണ്ണപ്രവേശം ||1985 |- | 340||BS|| [[Zen|The Making of a Swordsman]]||1985 |- | 341||BS||[[മഹാഭാരതം]] 7 : ഗൂഢാലോചന ||1985 |- | 342||625|| [[Jataka|Battle of Wits]]||1985 |- | 343||BS||[[മഹാഭാരതം]] 8 : പാണ്ഡവർ അരക്കില്ലത്തിൽ ||1985 |- | 344||728||[[Chittaranjan Das|Deshbandhu Chittaranjan Das]] ||1985 |- | 345||BS||[[മഹാഭാരതം]] 9 : ഘടോൽക്കചൻ്റെ ജനനം ||1985 |- | 346||813||[[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]] ||1985 |- | 347||BS||[[മഹാഭാരതം]] 10 : ബകവധം ||1985 |- id="348" | 348||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 1]]: The Birth of the [[Indian National Congress]] ||1986 |- | 349||BS||[[മഹാഭാരതം]] 11 : ദ്രൗപദി ||1986 |- | 350||NA||[[Raidas|Guru Ravidas]] ||1986 |- | 351||BS||[[മഹാഭാരതം]] 12 : ദ്രൗപദീസ്വയംവരം ||1986 |- | 352||821||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Adventures of Pratapan]]||1986 |- | 353||BS||[[Mahabharata]] 13 : പാണ്ഡവരുടെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 354||747||[[വാസ്കോ ഡ ഗാമ കേരളത്തിൽ]]||1986 |- | 355||BS||[[Mahabharata]] 14 : [[Arjuna]]'s 12-Year-Long Exile ||1986 |- id="356" | 356||786|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 2: A Nation Awakes]]||1986 |- | 357||BS||[[Mahabharata]] 15 : A Hall of [[Yudhishthira]] ||1986 |- | 358||704||[[Jallianwala Bagh Massacre|Jallianwala Bagh]] ||1986 |- | 359||BS||[[Mahabharata]] 16 : The [[Pandava]]s Conquer the World ||1986 |- id="360" | 360||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 3]]: The Saga of Indian Revolutionaries ||1986 |- | 361||BS||[[Mahabharata]] 17 : [[Yudhishthira]]'s [[Rajasuya|Rajsooya Yajna]] ||1986 |- | 362||672|| [[Jataka|The Priceless Gem]]||1986 |- | 363||BS||[[Mahabharata]] 18 : [[Indraprastha]] Lost ||1986 |- | 364||NA||[[Khudiram Bose]] ||1986 |- | 365||BS||[[Mahabharata]] 19: വനവാസം ||1986 |- | 366||DG471|| [[Kathasaritasagara|Patali Putra]]||1986 |- | 367||BS||[[Mahabharata]] 20: [[Arjuna]]'s Quest for Weapons ||1986 |- | 368||DG472||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Nawab's Diwan]]||1986 |- | 369||BS||[[Mahabharata]] 21: ഉർവ്വശീശാപം ||1986 |- | 370||NA||[[വീരദേശിംഗൻ]]||1986 |- | 371||BS||[[Mahabharata]] 22: അർജ്ജുനൻ്റെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 372||583||[[Panchatantra]]-The Greedy Mother in Law & Other Tales||1987 |- | 373||BS||[[Mahabharata]] 23: ദുര്യോധനൻ്റെ തോൽവി ||1987 |- | 374||BS||[[Kathasaritasagara|Hamsavali]]||1987 |- | 375||BS||[[Mahabharata]] 24: ദ്രൗപദീഹരണം ||1987 |- | 376||DG474||[[Lilan Chanesar|Lila & Chanesar]]||1987 |- | 377||BS||[[Mahabharata]] 25: അജ്ഞാതവാസം ||1987 |- | 378||BS||[[Kathasaritasagara|Shringabuja]]||1987 |- | 379||BS||[[Mahabharata]] 26: Panic in the [[Kaurava]] Camp ||1987 |- | 380||NA||[[പദ്മാവതി]] ||1987 |- | 381||BS||[[Mahabharata]] 27: [[Sanjaya]]'s Mission ||1987 |- | 382||733||[[Ghanshyam Das Birla]] ||1987 |- | 383||BS||[[Mahabharata]] 28: [[Duryodhana]] Refuses to Yield ||1987 |- | 384||722||[[Megasthenes]] ||1987 |- | 385||BS||[[Mahabharata]] 29: ഭഗവദ്ദൂത് ||1987 |- | 386||680|| [[Faxian|Fa Hien]]||1987 |- | 387||BS||[[Mahabharata]] 30: The War Begins ||1987 |- | 388||NA||[[Kathasaritasagara|Sundarasena]]||1987 |- | 389||BS||[[Mahabharata]] 31: [[Bhishma|Bheeshma]] in Command ||1987 |- | 390||691|| [[ഹുയാൻസാങ്ങ്]]||1987 |- | 391||BS||[[Mahabharata]] 32: ഭീഷ്മരുടെ പതനം ||1987 |- | 392||649|| [[ഉപനിഷത് കഥകൾ]]||1987 |- | 393||BS||[[Mahabharata]] 33: [[Drona]]'s Vow ||1987 |- | 394||DG475||[[Pulakeshin II|Pulakeshi II]] ||1987 |- | 395||BS||[[Mahabharata]] 34: അഭിമന്യു ||1987 |- | 396||731|| [[Ellora Caves]]||1988 |- | 397||BS||[[Mahabharata]] 35: ജയദ്രഥ വധം ||1988 |- | 398||793||[[Keladi Chennamma|Chennamma of Keladi]] ||1988 |- | 399||BS||[[Mahabharata]] 36: രാത്രിയുദ്ധം ||1988 |- | 400||665|| [[Jataka|The Deadly Feast]]||1988 |- | 401||660|| [[Ajatasatru|Ajatashatru]]||1988 |- | 402||BS|| [[Mahabharata]] 37: കർണൻ്റെ അന്ത്യം ||1988 |- | 403||792||[[Narayana Guru]] ||1988 |- | 404||BS|| [[Mahabharata]] 38: The Kurus Routed||1988 |- | 405||819||[[Civaka Cintamani|Prince Jivaka]] ||1988 |- | 406||BS|| [[Mahabharata]] 39: After the War ||1988 |- | 407||BS||[[കോഹിനൂർ]] ||1988 |- | 408||BS|| [[Mahabharata]] 40: യുധിഷ്ഠിരൻ്റെ സ്ഥാനാരോഹണം||1988 |- | 409||BS||[[Mahabharata]] 41: The [[Ashvamedha|Ashwamedha Yajna]] ||1989 |- | 410||780||Kanwal and Kehar - A Legend of [[Rajasthan]] ||1989 |- id="411" | 411||BS||[[Mahabharata]] 42: The Celestial Reunion ||1989 |- | 412||756||[[Roopmati]] ||1989 |- id="413" | 413||BS||[[Bhagawat Purana]] 1: Krishna - The Darling of [[Gokul]] ||1989 |- id="414" | 414||650||[[Mahatma Gandhi]] - The Early Days ||1989 |- | 415||BS||[[Bhagawat Purana]] 2: Krishna - The Subduer of [[Kaliya]] ||1989 |- id="416" | 416||BS||[[Mahatma Gandhi]] - The Father of the Nation ||1989 |- | 417||BS||[[Bhagawat Purana]] 3: Krishna - The Upholder of [[Govardhan hill|Govardhan]] ||1989 |- | 418||DG476||[[French Revolution|The French Revolution]] ||1989 |- | 419||BS||[[Bhagawat Purana]] 4: Krishna - Victory over [[Kamsa]] ||1989 |- | 420||580||[[Birbal]] the Inimitable ||1989 |- | 421||BS||[[Bhagawat Purana]] 5: Krishna - The Lord of [[Dwarka|Dwaraka]] ||1990 |- id="lp" | 422||NA||[[Louis Pasteur]] ||1990 |- | 423||BS||[[Bhagawat Purana]] 6: Krishna - The Enchanter ||1990 |- | 424||806||[[Kathasaritasagara|The Clever Dancer]]||1990 |- | 425||BS||[[Bhagawat Purana]] 7: Krishna - The Victorious ||1990 |- | 426||614||[[Jataka]] Tales - True Friends ||1990 |- | 427||BS||[[Bhagawat Purana]] 8: Krishna - An Ally of the [[Pandava]]s ||1990 |- id ="nb" | 428||NA||[[Napoleon Bonaparte]] ||1990 |- id="429" | 429||BS||[[Bhagawat Purana]] 9: Krishna - The Saviour ||1990 |- id="430" | 430||SI||[[Indus Valley Civilization|An Exciting Find]] ||1990 |- | 431||615|| [[Jataka]] Tales: Stories of Courage ||1990 |- id="432" | 432||SI||The [[Indus Valley Civilization|Indus Valley]] Adventure ||1990 |- | 433||602|| The Quick Witted [[Birbal]]||1991 |- | 434||BS||[[Kathasaritasagara|The Chosen Bridegroom]]||1991 |- | 435||778||[[Pierre Curie|Pierre]] & [[Marie Curie]] ||1991 |- | 436||700|| [[Jawaharlal Nehru]]||1991 |- | NA||679||[[Swami Pranavananda]]||1998 |- | NA||732||[[Swami Chinmayananda]]||2001 |- id="jrd" | NA||735||[[JRD Tata]]||2004 |- id="kc" | NA||736||[[Kalpana Chawla]]||2005 |- | NA||737||[[Jamsetji Tata]]||2005 |- | NA||800||[[Mother Teresa]]||2010 |- | NA||825||[[Surjya Sen]]||2010 |- | NA||826||Heroes of [[Hampi]]||2011 |- | NA||827||Tales of [[Indra]]||2011 |- | NA||828||[[തിരുപ്പതി വെങ്കടാചലപതി]]||2011 |- | NA||829||[[Vaishno Devi]]||2011 |- | NA||830|| [[ഗണപതിപ്രാതൽ]||2011 |- | NA||831||[[Tenzing Norgay]]||2011 |- | NA||832||[[Brahma Purana|Stories Of Creation]]||2011 |- | NA||833||[[Konark Sun Temple|Konark]]||2012 |- | NA||834||[[Anant Pai]]||2012 |- | NA||835||[[Salim Ali]]||2012 |- | NA||836||[[Thanjavur]]||2012 |- | NA||837||[[The Blue Umbrella]]||2012 |- | NA||838||[[Jim Corbett]]||2012 |- | NA||839||[[കുബേരൻ]]||2012 |- | NA||840||[[സരസ്വതി]]||2012 |- | NA||841||[[M S Subbulakshmi]]||2012 |- | NA||842||[[Srinivasa Ramanujan]]||2012 |- | NA||843||The Unhappy Tiger||2013 |- | NA||844||[[അംബയുടെ പ്രതികാരം]]||2013 |- | NA||845||[[Verghese Kurien]]||2013 |- | NA||846||Two Oxen||2014 |- | NA||847||Paramahamsa Yogananda||2018 |- | NA||848||Vikram Sarabhai - Pioneering India's Space Programme||2020 |- |NA |849 |Manik Prabhu - A Rare Spiritual Gem |2021 |} '''Key''' * '''NA''' denotes that the comic is '''N'''ot '''A'''vailable in that series. * '''BS''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( 3 in 1 (or) 5 in 1)<ref name="ACK3in1"/><ref name="ACK5in1"/> * '''BS'''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( Coffee Table Books )<ref name="ACKCoffeeTableBook">{{cite web | url = http://www.amarchitrakatha.com/indian-classics/great-indian-classics| title = Great Indian Classics | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * '''SI''' denotes that the comic has appeared as part of a Special Issue/Bumper Issue which was a compilation of multiple issues together<ref name="JohnListSpecialNote">{{cite web | url = http://www.silkqin.com/13pers/acklist.htm#f20| title = March to Freedom Series | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * Issue 801 was originally Tales Of Ganesha and was later released as 830 Ganesha and the Moon.<ref name="ACKList"/> * Issue 418 wasn't reprinted but released online as issue 476. https://books.google.com/books?id=Wf_cDgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 * Issue 276 released in 1986 has original name as '''Animal Tales from Arunachal Pradesh''' but reprinted in 2014, given a new serial number 772 and a new title - '''The Pig and the Dog'''. * Issue 679 (Swami Pranavandana) and 847 (Jagjivan Ram) were never published and distributed for general public. Only available in their aashrams. Recently (September 2020), Swami Pranavanadana is digitalised and made available on ACK's official platform. https://digital.amarchitrakatha.com/id006959024/Swami-Pranavananda == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6||[[The Three Little Pigs]] || 1967 |- | 7||[[Sleeping Beauty|The Sleeping Beauty]]|| 1967 |- | 8||[[The Wonderful Wizard of Oz|The Wizard of Oz]]|| 1967 |- | 9||[[Pinocchio]] || 1967 |- | 10||[[ഹൈമയും ഏഴു കുള്ളന്മാരും]] || 1967 |} ==അവലംബങ്ങൾ== t1apw4kotr1e1pbxim9fi6fcimvpnld 3763443 3763442 2022-08-09T04:03:20Z 2409:4073:184:15AC:8C6C:2562:60B4:AB95 wikitext text/x-wiki അമർചിത്രകഥപരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങളുടെ പട്ടികയാണിത് . ചുവടെയുള്ള പട്ടിക പഴയ   പരമ്പരയുടെയും പുതിയ പരമ്പരയുടെയും ഭാഗമായ നമ്പറിംഗ് കാണിക്കുന്നു . ഒന്നാം പരമ്പരയിൽ മാത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ചില ലക്കങ്ങളുണ്ട് . അവ രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല , അവയെ "NA" ഉപയോഗിച്ച് സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു . പഴയ പരമ്പര #11 മുതൽ #436 വരെയാണ് എന്നാൽ പുതിയ പരമ്പര #501 മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു . പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങൾ സാധാരണയായി ഒരു ഡീലക്സ് ഫോർമാറ്റിൽ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത് , അവ സാധാരണയായി പഴയ പരമ്പരയിലെ  ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതാണ് . എന്നിരുന്നാലും കൽപന ചൗള, ജെആർഡി ടാറ്റ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതും രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ ഉള്ളതും ഒന്നാമത്തേതിൽ ഇല്ലാത്തും ആണ് . അതുപോലെ, പഴയ പരമ്പര ലക്കങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പുതിയ പരമ്പരയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും , നെപ്പോളിയൻ ബോണപാർട്ടെ, ലൂയിസ് പാസ്ചർ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയ പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല . == പ്രസിദ്ധീകരിച്ചവയുടെ പട്ടിക == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |പഴയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |ലക്കത്തിൻ്റെ പേര് !scope=col |പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വർഷം |- | 11||501|| [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീ കൃഷ്ണൻ]] ||1969 |- | 12||530|| [[ശകുന്തള]] ||1970 |- | 13||626|| [[പാണ്ഡവർ|പഞ്ചപാണ്ഡവർ]] ||1970 |- | 14||511|| [[സത്യവാനും സാവിത്രിയും|സത്യവാൻ സാവിത്രി]] ||1970 |- | 15||504|| [[രാമൻ|ശ്രീരാമൻ]] ||1970 |- | 16||507|| [[നളൻ|നളനും]] [[ദമയന്തി|ദമയന്തിയും]] ||1971 |- | 17||577|| [[ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ]] ||1971 |- | 18||503|| [[ലവൻ|ലവ]][[കുശൻ|കുശന്മാർ]] ||1971 |- | 19||502|| [[ഹനുമാൻ]] ||1971 |- | 20||582|| [[മഹാഭാരതം]] ||1971 |- | 21||508|| [[ചാണക്യൻ]] ||1971 |- | 22||510|| [[ശ്രീ ബുദ്ധൻ]] ||1971 |- | 23||564|| [[ശിവജി]]||1971 |- | 24||563|| [[റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്|റാണാ പ്രതാപ്]] ||1971 |- | 25||604|| [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]]||1971 |- | 26||531|| [[കർണ്ണൻ]] ||1972 |- | 27||661|| [[കചൻ|കച]] [[ദേവയാനി (ശുക്രപുത്രി)|ദേവയാനി]]||1972 |- | 28||568|| [[ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ|വിക്രമാദിത്യൻ]]||1972 |- | 29||506|| [[ശിവ പാർവതി]]||1972 |- | 30||674|| [[വാസവദത്ത]] ||1972 |- | 31||532|| [[ഭക്തകുചേലൻ]] ||1972 |- | 32||588|| [[ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിങ്]] ||1972 |- | 33||627|| [[ഹർഷൻ]] ||1972 |- | 34||534|| [[ഭീഷ്മർ]] ||1972 |- | 35||533|| [[അഭിമന്യു]] ||1972 |- | 36||535|| [[ഭക്തമീര]] ||1972 |- | 37||536|| [[അശോകൻ]] ||1973 |- | 38||537|| [[പ്രഹ്ളാദൻ]] ||1973 |- | 39||540|| [[Panchatantra]]- The Jackal & the War Drum||1973 |- | 40||682|| [[Tanaji Malusare|Tanaji]] ||1973 |- | 41||DG451|| [[Maharaja Chhatrasal|Chhatrasal]] ||1973 |- | 42||764|| [[പരശുരാമൻ]]||1973 |- | 43||734|| [[Banda Bahadur]] ||1973 |- | 44||605|| [[Rani Padmini|Padmini]]||1973 |- | 45||543|| [[Jataka]] Tales: Monkey Stories ||1973 |- | 46||769|| [[Valmiki]] ||1973 |- | 47||590|| [[ഗുരു നാനാക്ക്]] ||1973 |- | 48||NA|| [[Tarabai]] ||1973 |- | 49||726|| [[Maharaja Ranjit Singh (Punjab)|Ranjit Singh]] ||1974 |- | 50||698|| [[Ram Shastri]] ||1974 |- | 51||539|| [[ത്സാൻസി റാണി]] ||1974 |- | 52||629|| [[ഉലൂപി]]||1974 |- | 53||729|| [[ബാജി റാവു]] ||1974 |- | 54||685|| [[Chand Bibi]] ||1974 |- | 55||623|| [[കബീർ]] ||1974 |- | 56||746|| [[Sher Shah Suri|Sher Shah]] ||1974 |- | 57||565|| [[ദ്രോണർ]] ||1974 |- | 58||566|| [[സൂര്യദേവൻ|സൂര്യൻ]] ||1974 |- | 59||612|| [[ഉർവശി]] ||1974 |- | 60||656|| [[Adi Shankara]] ||1974 |- | 61||592|| [[Ghatotkacha]] ||1974 |- | 62||551|| [[Tulsidas]] ||1974 |- | 63||759|| [[സുകന്യ]] ||1974 |- | 64||739|| [[Durgadas Rathore|Durgadas]] ||1974 |- | 65||663|| [[അനിരുദ്ധൻ]] ||1974 |- | 66||738|| [[Zoroaster|Zarathushtra]] ||1974 |- | 67||541|| [[രാവണൻ]] ||1974 |- | 68||BS|| [[Tukaram]] ||1974 |- | 69||763|| [[അഗസ്ത്യൻ]] ||1974 |- | 70||657|| [[Mricchakatika|Vasantasena]] ||1974 |- | 71||567|| [[Indra]] & [[Sachi Devi|Shachi]] ||1974 |- | 72||542|| [[ദ്രൗപദി]] ||1974 |- | 73||758|| [[സുഭദ്രാഹരണം]] ||1975 |- | 74||773|| [[Ahilyabai Holkar]] ||1975 |- | 75||552|| [[താൻസെൻ]] ||1975 |- | 76||810|| [[Nanda (Buddhist nun)|Sundari]] ||1975 |- | 77||544|| [[സുഭാഷ് ചന്ദ്രബോസ്]] ||1975 |- | 78||BS|| [[Kathasaritsagara|Shridatta]] ||1975 |- | 79||555|| [[Jataka]] Tales - Deer Stories ||1975 |- | 80||599|| [[വിശ്വാമിത്രൻ]] ||1975 |- | 81||591|| [[സ്യമന്തകം]] ||1975 |- | 82||594|| [[Mahavira]] ||1975 |- | 83||598|| [[Vikramaditya#The legend of Vikramaditya|Vikramaditya's Throne]] ||1975 |- | 84||705|| [[Bappa Rawal]] ||1975 |- | 85||673|| [[ശ്രീ അയ്യപ്പൻ]] ||1975 |- | 86||655|| [[ആനന്ദ മഠം]] ||1975 |- | 87||559|| [[Birbal]] the Just ||1975 |- | 88||515|| [[Ganga in Hinduism|Ganga]] ||1975 |- | 89||509|| [[ശ്രീ ഗണപതി]] ||1975 |- | 90||631|| [[ചൈതന്യ മഹാപ്രഭു]] ||1975 |- | 91||556|| [[ഹിതോപദേശ കഥകൾ : ചങ്ങാതിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ]] ||1975 |- | 92||706|| [[Sakshigopal Temple|Sakshi Gopal]] ||1975 |- | 93||666|| [[Kannagi]] ||1975 |- | 94||BS|| [[Narsinh Mehta]] ||1975 |- | 95||779|| [[Jasma Devi|Jasma of the Odes]] ||1975 |- | 96||811|| [[Sharan Kaur Pabla|Sharan Kaur]] ||1975 |- | 97||697|| [[ചന്ദ്രഹാസൻ]] ||1976 |- | 98||NA|| [[Vithoba#Pundalik|Pundalik&Sakhu]] ||1976 |- | 99||823|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Raj Singh]] ||1976 |- | 100||768|| [[Purushottama Deva|Purushottam Dev & Padmavati]] ||1976 |- | 101||546|| [[ബാലി]] ||1976 |- | 102||BS|| [[ജീമൂതവാഹനൻ (നാഗാനന്ദം)]] ||1976 |- | 103||569|| [[Malavikagnimitra|Malavika]] ||1976 |- | 104||606|| [[Durgavati|Rani Durgavati]] ||1976 |- | 105||570|| [[ദശരഥൻ]] ||1976 |- | 106||630|| [[Rana Sanga]] ||1976 |- | 107||760|| [[പ്രദ്യുമ്നൻ]] ||1976 |- | 108||632|| [[Ishwar Chandra Vidyasagar|Vidyasagar]] ||1976 |- | 109||753|| [[Thacholi Othenan|Tachcholi Othenan]] ||1976 |- | 110||725|| [[Razia Sultana|Sultana Razia]] ||1976 |- | 111||550|| [[Dakshayani|Sati]] & [[Shiva]] ||1976 |- | 112||516|| [[Krishna]] & [[Rukmini]] ||1976 |- | 113||596|| [[ഭോജ രാജാവ്]] ||1976 |- | 114||694|| [[Guru Teg Bahadur|Guru Tegh Bahadur]] ||1976 |- | 115||762|| [[പരീക്ഷിത്ത്]] ||1976 |- | 116||814|| [[കാദംബരി]] ||1976 |- | 117||571|| [[ധ്രുവനും അഷ്ടാവക്രനും]] ||1976 |- | 118||664|| [[Kushavati|King Kusha]] ||1976 |- | 119||727|| [[രാജരാജ ചോളൻ]] ||1976 |- | 120||624|| [[Swami Dayananda Saraswati|Dayananda]] ||1977 |- | 121||815|| [[Dwarkanath Madhav Pitale|Veer Dhaval]] ||1977 |- | 122||572|| Ancestors of [[Rama]] ||1977 |- | 123||790|| [[Eknath|Ekanath]]||1977 |- | 124||812|| [[Bhai Vir Singh|Satwant Kaur]] ||1977 |- | 125||621|| [[Udayana]] ||1977 |- | 126||554|| [[ജാതക കഥകൾ : ആനകഥകൾ]] ||1977 |- | 127||505|| [[ഭഗവദ് ഗീത]] ||1977 |- | 128||692|| [[വീരഹമീർ]] ||1977 |- | 129|| BS || [[Bhavabhuti|Malati and Madhava]] ||1977 |- | 130||547|| [[ഗരുഡൻ]] ||1977 |- | 131||545|| [[ബുദ്ധിമാനായ ബീർബൽ]] ||1977 |- | 132||DG452|| [[Ranakadevi|Ranak Devi]] ||1977 |- | 133||633|| മര്യാദരാമൻ കഥകൾ ]] ||1977 |- | 134||757|| [[ബാബർ]] ||1977 |- | 135||659|| [[Devi Chaudhurani|Devi Choudhurani]] ||1977 |- | 136||548|| [[Rabindranath Tagore]] ||1977 |- | 137||613|| [[സൂർദാസ്]] ||1977 |- | 138||562|| [[Panchatantra]] - The Brahmin & the Goat ||1977 |- | 139||BS|| [[ഋതധ്വജനും അസുരന്മാരും]] ||1977 |- | 140||789|| [[ഹുമയൂൺ]] ||1977 |- | 141||761|| [[പ്രഭാവതി]] ||1977 |- | 142||686|| [[Chandrasekhar Azad|Chandra Shekhar Azad]] ||1977 |- | 143||607|| [[Anvar-i-Suhayli|A Bag of Gold Coins]] ||1977 |- | 144||DG453|| [[Purandara Dasa]] ||1977 |- | 145||766|| [[ഭാനുമതി]] ||1977 |- | 146||517|| [[സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ]] ||1977 |- | 147||518|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ജരാസന്ധനും]] ||1977 |- | 148||701|| [[Nur Jehan|Noor Jahan]] ||1977 |- | 149||519|| [[Elephanta Caves|Elephanta]] ||1977 |- | 150||520|| [[നാരദൻ]] ||1977 |- | 151||636|| [[Krishnadevaraya|Krishnadeva Raya]] ||1978 |- | 152||557|| [[Birbal]] the Witty ||1978 |- | 153||579|| [[Madhvacharya]] ||1978 |- | 154||634|| [[ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]] ||1978 |- | 155||723|| [[ജ്ഞാനേശ്വരൻ]] ||1978 |- | 156||724|| [[Bagha Jatin]] ||1978 |- | 157||822|| [[Manonmaniam Sundaram Pillai|Manonmani]] ||1978 |- | 158||521|| [[അംഗുലീമാലൻ]] ||1978 |- | 159||622|| [[Velanati Chodas#History|The Tiger & the Woodpecker]] ||1978 |- | 160||512|| [[വിഷ്ണുകഥകൾ]] ||1978 |- | 161||635|| [[അമ്രപാലിയും ഉപഗുപ്തനും]] ||1978 |- | 162||637|| [[യയാതി]] ||1978 |- | 163||560|| [[പഞ്ചതന്ത്രം കഥകൾ : കുറുക്കൻ എങ്ങനെ ആനയെ ഭക്ഷിക്കും എന്ന കഥയും മറ്റു കഥകളും]] ||1978 |- | 164||549|| Tales of [[Shiva]] ||1978 |- | 165||638|| [[Shalivahana|King Shalivahana]] ||1978 |- | 166||748|| [[കിത്തൂരിലെ റാണി]]||1978 |- | 167||522|| [[നരകാസുര വധം]] ||1978 |- | 168||677|| [[Mahavira|മാന്ത്രികത്തോപ്പ്]]||1978 |- | 169||684|| [[Lachit Borphukan|Lachit Barphukan]]||1978 |- | 170||755|| [[വൃത്രാസുരൻ]] ||1978 |- | 171||681|| [[അമർസിംഗ് രാത്തോർ]]||1978 |- | 172||639|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും കപടവാസുദേവനും]] ||1978 |- | 173||794|| [[കായംകുളം കൊച്ചുണ്ണി]] ||1978 |- | 174||703|| യുധിഷ്ഠിര കഥകൾ ||1978 |- | 175||774|| [[ഹരിസിംഗ് നൾവ]]||1978 |- | 176||514|| [[ശ്രീ ദുർഗ്ഗ]] ||1978 |- | 177||589|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ശിശുപാലനും]] ||1978 |- | 178||523|| [[തെന്നാലിരാമൻ]] ||1978 |- | 179||640|| [[King Porus|Paurava]] and [[Alexander the Great|Alexander]] ||1978 |- | 180||524|| [[Indra]] & [[Shibi (king)|Shibi]]||1978 |- | 181||791|| [[Guru Hargobind|Guru Har Gobind]]||1978 |- | 182||DG454|| [[Indo-Pakistani War of 1947|The Battle for Srinagar]]||1979 |- | 183||676|| [[Kumbha of Mewar|Rana Kumbha]]||1979 |- | 184||652|| [[ആരുണിയും ഉത്തങ്കനും]]||1979 |- | 185||620|| [[Hitopadesha]] - How Friends are Parted ||1979 |- | 186||DG455|| [[Valluvar|Tiruppan]] and [[Kanaka Dasa|Kanakadasa]]||1979 |- | 187||741|| [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] ||1979 |- | 188||611|| [[Babasaheb Ambedkar]] ||1979 |- | 189||785|| Thugsen ||1979 |- | 190||DG456|| [[കണ്ണപ്പൻ]]||1979 |- | 191||796|| പൂർണചന്ദ്രൻ ||1979 |- | 192||NA|| [[Kanthirava Narasaraja I|Ranadhira]]||1979 |- | 193||720|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Kapala Kundala]]||1979 |- | 194||641|| [[കൃഷ്ണഭക്തി]]||1979 |- | 195||553|| [[കുറുനരി കഥകൾ]] ||1979 |- | 196||781|| [[Folklore of India#Folktales of India|Hothal]] ||1979 |- | 197||784|| [[മഴവിൽ രാജകുമാരൻ]] ||1979 |- | 198||525|| [[അർജുന കഥകൾ]] ||1979 |- | 199||719|| [[Folklore of India#Folktales of India|ലലാട ചന്ദ്രൻ]]||1979 |- | 200||603|| [[അക്ബർ]] ||1979 |- | 201||702|| [[Nachiketa]] ||1979 |- | 202||600||[[കാളിദാസൻ]] ||1979 |- | 203||653||[[ജയദ്രഥൻ]] ||1979 |- | 204||642||[[Shah Jahan]] ||1979 |- | 205||643||[[രത്നാവലി]] ||1980 |- | 206||693||[[Jayaprakash Narayan]] ||1980 |- | 207||526||[[Mahiravana]] ||1980 |- | 208||NA||[[ജയദേവൻ]] ||1980 |- | 209||644|| [[ഗാന്ധാരി]] ||1980 |- | 210||558|| [[സമർത്ഥനായ ബീർബൽ]] ||1980 |- | 211||711|| [[Jainism|The Celestial Necklace]]||1980 |- | 212||718||[[Basaveshwara]] ||1980 |- | 213||749||[[വേലുത്തമ്പി ദളവ]] ||1980 |- | 214||527||[[Bhima|Bheema]] & [[Hanuman]] ||1980 |- | 215||687||[[ത്യാഗത്തിൻ്റെ കഥകൾ]] ||1980 |- | 216||750||[[വീരവനിത]] ||1980 |- | 217||817||[[Folklore of India#Folktales of India|Sukhu & Dukhu]] ||1980 |- | 218||574||[[Jataka]] Tales - The Magic Chant ||1980 |- | 219||645||[[Bal Gangadhar Tilak|Lokamanya Tilak]] ||1980 |- | 220||528||[[കുംഭകർണ്ണൻ]] ||1980 |- | 221||658||[[Jahangir]] ||1980 |- | 222||NA||[[Samarth Ramdas]] ||1980 |- | 223||717|| [[ബാലാദിത്യൻ]]||1980 |- | 224||619||നന്ദിവിശാൽ||1980 |- | 225||601||Tales of [[Sai Baba of Shirdi|Sai Baba]] ||1980 |- | 226||581||[[Tenali Ramakrishna|Raman]] the Matchless Wit ||1980 |- | 227||DG458||[[Sadhu Vaswani]] ||1980 |- | 228||618||[[Birbal]] to the Rescue ||1980 |- | 229||742||[[Srimanta Sankardeva|Shankar Dev]] ||1981 |- | 230||765||[[Hemu]] ||1981 |- | 231||683||[[ബാഹുബലി]] ||1981 |- | 232||788||[[Dara Shikoh|Dara Shukoh]] & [[Aurangzeb]] ||1981 |- | 233||585||[[Panchatantra]] - The Dullard & other stories ||1981 |- | 234||608||[[ഭഗത് സിംഗ്]] ||1981 |- | 235||716||[[ആഗദ ദത്തൻ്റെ സാഹസങ്ങൾ]]||1981 |- | 236||NA||[[ബാമൻ ഷാ]]||1981 |- | 237||584||[[Gopal Bhar|Gopal the Jester]]||1981 |- | 238||609||Friends & Foes - Animal Tales from the [[Mahabharata]] ||1981 |- | 239||795||[[Harihara I|Hakka]] & [[Bukka]] ||1981 |- | 240||782||[[Jainism|Sahasramalla]]||1981 |- | 241||787||[[Ghiyas ud din Balban|Balban]] ||1981 |- | 242||561||[[Panchatantra]] - Crows & Owls ||1981 |- | 243||715||[[Ramanuja]] ||1981 |- | 244||593||പാണ്ഡവരുടെ അജ്ഞാതവാസം||1981 |- | 245||BS|| [[ത്യാഗരാജ സ്വാമികൾ]]||1981 |- | 246||575||[[Jataka]] Tales - The Giant & the Dwarf ||1981 |- | 247||586||[[Jataka]] Tales - Stories of Wisdom ||1981 |- | 248||775||[[ബിധിചന്ദ്]]||1981 |- | 249||662||The Learned Pandit - Tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1981 |- | 250||770||[[Sambhaji]] ||1981 |- | 251||651||[[Folklore of India#Folktales of India|The Adventures of Baddu & Chhotu]] ||1981 |- | 252||529||[[Murugan|Kartikeya]] ||1981 |- | 253||670||The Golden Mongoose and other tales from the [[Mahabharata]]||1981 |- | 254||513||[[Hanuman]] to the Rescue ||1981 |- | 255||808||[[Folklore of India#Folktales of India|The Mystery of the Missing Gifts]] ||1981 |- | 256||DG459||[[സഖി സർവർ]] ||1981 |- | 257||714||[[Jataka|The Queen's Necklace]] ||1982 |- | 258||809||[[Chandrashekhara Kambara|The Secret of the Talking Bird]] ||1982 |- | 259||804||[[Folklore of India#Folktales of India|The Miraculous Conch and a Game of Chess]] ||1982 |- | 260||595||[ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ]] ||1982 |- | 261||713|| [[Constanzo Beschi|The Fool's Disciples]]||1982 |- | 262||721||[[Rash Behari Bose]] ||1982 |- | 263||743||[[Bala Nagamma (1942 film)|The Prince & the Magician]]||1982 |- | 264||617||[[Jataka]] Tales - The Hidden Treasure ||1982 |- | 265||DG460||[[Rama Deva Raya|Echamma the Brave]]||1982 |- | 266||803||[[Kathasaritsagara|Manduka, the Lucky Astrologer]]||1982 |- | 267||646|| The Pandit & the Milkmaid and other tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1982 |- | 268||597|| ശിവജിക്കഥകൾ ||1982 |- | 269||576||[[Jataka]] Tales - The Mouse Merchant ||1982 |- | 270||707|| The Tiger-Eater ||1982 |- | 271||647||[[Lal Bahadur Shastri]] ||1982 |- | 272||802||[[Bharatendu Harishchandra|Andher Nagari]]||1982 |- | 273||538|| [[പാലാഴിമഥനം]]||1982 |- | 274||578|| [[Jainism|Kesari, the flying thief]]||1982 |- | 275||708|| [[Subramanya Bharathi|Subramania Bharati]] ||1982 |- | 276||772||The Pig and the Dog / Animal Tales from [[Arunachal Pradesh]] ||1982 |- | 277||616||[[Jataka]] Tales - Tales of Misers ||1983 |- | 278||688||[[ബിംബിസാരൻ]] ||1983 |- | 279||573|| [[Jataka]] Tales: Bird Stories ||1983 |- | 280||820|| [[Tamil history from Sangam literature|Kumanan]]||1983 |- | 281||DG461|| [[Viswamitra#Harishchandra's Sacrifice|Shunahshepa]] ||1983 |- | 282||BS'|| [[Bhootayyana Maga Ayyu|The Taming of Gulla]] ||1983 |- | 283||709|| [[പുരി ജഗന്നാഥൻ]] ||1983 |- | 284||777||[[Albert Einstein]] ||1983 |- | 285||DG462||[[ജോയ്മതി]] ||1983 |- | 286||DG463||Thanedar Hasan Askari ||1983 |- | 287||771||[[Folklore of India#Folktales of India|The Pious Cat and other tales]] ||1983 |- | 288||667|| [[Folklore of India#Folktales of India|Bikal the Terrible]]||1983 |- | 289||816||[[Masti Venkatesha Iyengar|The Elusive Kaka]]||1983 |- | 290||628|| [[Ramana Maharshi]]||1983 |- | 291||797||കീരീടാവകാശി||1983 |- | 292||744||[[Chokhamela|Chokha Mela]] ||1983 |- | 293||752|| [[Indian Rebellion of 1857|Beni Madho & Pir Ali]]||1983 |- | 294||824||[[ദുർഗ്ഗേശ നന്ദിനി]] ||1983 |- | 295||740||[[Guru Arjan Dev|Guru Arjan]] ||1983 |- | 296||NA||[[Pranami Sampraday|Mahamati Prannath]] ||1983 |- | 297||798|| The Lost Prince ||1983 |- | 298||NA|| [[Vithoba|Damaji Pant and Narhari]]||1983 |- | 299||799||The Silent Teacher ||1983 |- | 300||696|| [[History of Delhi|The Historic City Of Delhi]]||1983 |- | 301||689|| [[ത്രിപുരദഹനം]]||1984 |- | 302||776|| [[Dhola Maru|Dhola & Maru]]||1984 |- | 303||NA||[[Senapati Bapat]] ||1984 |- | 304||DG465||[[Dwarkanath Kotnis|Dr. Kotnis]] in China ||1984 |- | 305||610||[[രാവണകഥകൾ]]||1984 |- | 306||DG466||The Story of a Scientist - [[Yellapragada Subbarow|Y. Subba Row]] ||1984 |- | 307||783||The Bridegroom's Ring ||1984 |- | 308||712|| [[അന്ധകൻ]]||1984 |- | 309||678||[[വീരസവർക്കർ]] ||1984 |- | 310||BS||[[Buddhism|The True Conqueror]] ||1984 |- | 311||751||[[Kunwar Singh]] ||1984 |- | 312||654|| [[ബലരാമൻ]] ||1984 |- | 313||818|| [[Vishnuvardhana|Shantala]]||1984 |- | 314||668||The Acrobat - [[Buddhism|Buddhist]] Tales ||1984 |- | 315||805|| സ്വർണമണൽ ||1984 |- | 316||767||The [[Parijaat tree, Kintoor|Parijata Tree]] ||1984 |- | 317||DG467||[[Rajatarangini|Annapati Suyya]]||1984 |- | 318||671|| The Cowherd of Alawi ||1984 |- | 319||669||[[അശ്വിനിദേവന്മാർ]] ||1984 |- | 320||NA|| [[Rajatarangini|Chandrapeeda]]||1984 |- | 321||807|| [[Sufi|The Green Demon]]||1984 |- | 322||730||Shrenik - [[Jainism|Jain]] Tales ||1984 |- | 323||648|| [[സമുദ്രഗുപ്തൻ]]||1984 |- | 324||695|| [[നഹുഷൻ]]||1984 |- | 325||699||[[Jagdish Chandra Bose|Jagadis Chandra Bose]] ||1985 |- | 326||NA||Tales of [[Avvaiyar]] ||1985 |- | 327||745||[[Kuru Kingdom#References of Kuru Kingdom in epic Mahabharata|Tapati]] ||1985 |- | 328||DG469||Rajbala ||1985 |- id="329" | 329||BS||[[മഹാഭാരതം]] 1 : [[വേദവ്യാസൻ]] ||1985 |- | 330||754|| [[Vaddaradhane|Vidyut Chora]]||1985 |- | 331||BS||[[മഹാഭാരതം]] 2 : [[ഭീഷ്മർ|ഭീഷ്മശപഥം]] ||1985 |- | 332||587|| [[Birbal]] the Genius ||1985 |- | 333||BS||[[മഹാഭാരതം]] 3 : കൗരവോല്പത്തി ||1985 |- | 334||675|| [[ധീരജവാൻ]] ||1985 |- | 335||BS||[[മഹാഭാരതം]] 4 : പാണ്ഡവർ ഹസ്തിനപുരത്തിൽ ||1985 |- | 336||710|| The Fearless Boy ||1985 |- | 337||BS||[[മഹാഭാരതം]] 5 : ദ്രോണാഗമനം ||1985 |- | 338||690||ലളിതാദിത്യൻ ||1985 |- | 339||BS||[[മഹാഭാരതം]] 6 : കർണ്ണപ്രവേശം ||1985 |- | 340||BS|| [[Zen|The Making of a Swordsman]]||1985 |- | 341||BS||[[മഹാഭാരതം]] 7 : ഗൂഢാലോചന ||1985 |- | 342||625|| [[Jataka|Battle of Wits]]||1985 |- | 343||BS||[[മഹാഭാരതം]] 8 : പാണ്ഡവർ അരക്കില്ലത്തിൽ ||1985 |- | 344||728||[[Chittaranjan Das|Deshbandhu Chittaranjan Das]] ||1985 |- | 345||BS||[[മഹാഭാരതം]] 9 : ഘടോൽക്കചൻ്റെ ജനനം ||1985 |- | 346||813||[[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]] ||1985 |- | 347||BS||[[മഹാഭാരതം]] 10 : ബകവധം ||1985 |- id="348" | 348||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 1]]: The Birth of the [[Indian National Congress]] ||1986 |- | 349||BS||[[മഹാഭാരതം]] 11 : ദ്രൗപദി ||1986 |- | 350||NA||[[Raidas|Guru Ravidas]] ||1986 |- | 351||BS||[[മഹാഭാരതം]] 12 : ദ്രൗപദീസ്വയംവരം ||1986 |- | 352||821||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Adventures of Pratapan]]||1986 |- | 353||BS||[[Mahabharata]] 13 : പാണ്ഡവരുടെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 354||747||[[വാസ്കോ ഡ ഗാമ കേരളത്തിൽ]]||1986 |- | 355||BS||[[Mahabharata]] 14 : [[Arjuna]]'s 12-Year-Long Exile ||1986 |- id="356" | 356||786|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 2: A Nation Awakes]]||1986 |- | 357||BS||[[Mahabharata]] 15 : A Hall of [[Yudhishthira]] ||1986 |- | 358||704||[[Jallianwala Bagh Massacre|Jallianwala Bagh]] ||1986 |- | 359||BS||[[Mahabharata]] 16 : The [[Pandava]]s Conquer the World ||1986 |- id="360" | 360||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 3]]: The Saga of Indian Revolutionaries ||1986 |- | 361||BS||[[Mahabharata]] 17 : [[Yudhishthira]]'s [[Rajasuya|Rajsooya Yajna]] ||1986 |- | 362||672|| [[Jataka|The Priceless Gem]]||1986 |- | 363||BS||[[Mahabharata]] 18 : [[Indraprastha]] Lost ||1986 |- | 364||NA||[[Khudiram Bose]] ||1986 |- | 365||BS||[[Mahabharata]] 19: വനവാസം ||1986 |- | 366||DG471|| [[Kathasaritasagara|Patali Putra]]||1986 |- | 367||BS||[[Mahabharata]] 20: [[Arjuna]]'s Quest for Weapons ||1986 |- | 368||DG472||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Nawab's Diwan]]||1986 |- | 369||BS||[[Mahabharata]] 21: ഉർവ്വശീശാപം ||1986 |- | 370||NA||[[വീരദേശിംഗൻ]]||1986 |- | 371||BS||[[Mahabharata]] 22: അർജ്ജുനൻ്റെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 372||583||[[Panchatantra]]-The Greedy Mother in Law & Other Tales||1987 |- | 373||BS||[[Mahabharata]] 23: ദുര്യോധനൻ്റെ തോൽവി ||1987 |- | 374||BS||[[Kathasaritasagara|Hamsavali]]||1987 |- | 375||BS||[[Mahabharata]] 24: ദ്രൗപദീഹരണം ||1987 |- | 376||DG474||[[Lilan Chanesar|Lila & Chanesar]]||1987 |- | 377||BS||[[Mahabharata]] 25: അജ്ഞാതവാസം ||1987 |- | 378||BS||[[Kathasaritasagara|Shringabuja]]||1987 |- | 379||BS||[[Mahabharata]] 26: Panic in the [[Kaurava]] Camp ||1987 |- | 380||NA||[[പദ്മാവതി]] ||1987 |- | 381||BS||[[Mahabharata]] 27: [[Sanjaya]]'s Mission ||1987 |- | 382||733||[[Ghanshyam Das Birla]] ||1987 |- | 383||BS||[[Mahabharata]] 28: [[Duryodhana]] Refuses to Yield ||1987 |- | 384||722||[[Megasthenes]] ||1987 |- | 385||BS||[[Mahabharata]] 29: ഭഗവദ്ദൂത് ||1987 |- | 386||680|| [[Faxian|Fa Hien]]||1987 |- | 387||BS||[[Mahabharata]] 30: The War Begins ||1987 |- | 388||NA||[[Kathasaritasagara|Sundarasena]]||1987 |- | 389||BS||[[Mahabharata]] 31: [[Bhishma|Bheeshma]] in Command ||1987 |- | 390||691|| [[ഹുയാൻസാങ്ങ്]]||1987 |- | 391||BS||[[Mahabharata]] 32: ഭീഷ്മരുടെ പതനം ||1987 |- | 392||649|| [[ഉപനിഷത് കഥകൾ]]||1987 |- | 393||BS||[[Mahabharata]] 33: [[Drona]]'s Vow ||1987 |- | 394||DG475||[[Pulakeshin II|Pulakeshi II]] ||1987 |- | 395||BS||[[Mahabharata]] 34: അഭിമന്യു ||1987 |- | 396||731|| [[Ellora Caves]]||1988 |- | 397||BS||[[Mahabharata]] 35: ജയദ്രഥ വധം ||1988 |- | 398||793||[[Keladi Chennamma|Chennamma of Keladi]] ||1988 |- | 399||BS||[[Mahabharata]] 36: രാത്രിയുദ്ധം ||1988 |- | 400||665|| [[Jataka|The Deadly Feast]]||1988 |- | 401||660|| [[Ajatasatru|Ajatashatru]]||1988 |- | 402||BS|| [[Mahabharata]] 37: കർണൻ്റെ അന്ത്യം ||1988 |- | 403||792||[[Narayana Guru]] ||1988 |- | 404||BS|| [[Mahabharata]] 38: The Kurus Routed||1988 |- | 405||819||[[Civaka Cintamani|Prince Jivaka]] ||1988 |- | 406||BS|| [[Mahabharata]] 39: After the War ||1988 |- | 407||BS||[[കോഹിനൂർ]] ||1988 |- | 408||BS|| [[Mahabharata]] 40: യുധിഷ്ഠിരൻ്റെ സ്ഥാനാരോഹണം||1988 |- | 409||BS||[[Mahabharata]] 41: The [[Ashvamedha|Ashwamedha Yajna]] ||1989 |- | 410||780||Kanwal and Kehar - A Legend of [[Rajasthan]] ||1989 |- id="411" | 411||BS||[[Mahabharata]] 42: The Celestial Reunion ||1989 |- | 412||756||[[Roopmati]] ||1989 |- id="413" | 413||BS||[[Bhagawat Purana]] 1: Krishna - The Darling of [[Gokul]] ||1989 |- id="414" | 414||650||[[Mahatma Gandhi]] - The Early Days ||1989 |- | 415||BS||[[Bhagawat Purana]] 2: Krishna - The Subduer of [[Kaliya]] ||1989 |- id="416" | 416||BS||[[Mahatma Gandhi]] - The Father of the Nation ||1989 |- | 417||BS||[[Bhagawat Purana]] 3: Krishna - The Upholder of [[Govardhan hill|Govardhan]] ||1989 |- | 418||DG476||[[French Revolution|The French Revolution]] ||1989 |- | 419||BS||[[Bhagawat Purana]] 4: Krishna - Victory over [[Kamsa]] ||1989 |- | 420||580||[[Birbal]] the Inimitable ||1989 |- | 421||BS||[[Bhagawat Purana]] 5: Krishna - The Lord of [[Dwarka|Dwaraka]] ||1990 |- id="lp" | 422||NA||[[Louis Pasteur]] ||1990 |- | 423||BS||[[Bhagawat Purana]] 6: Krishna - The Enchanter ||1990 |- | 424||806||[[Kathasaritasagara|The Clever Dancer]]||1990 |- | 425||BS||[[Bhagawat Purana]] 7: Krishna - The Victorious ||1990 |- | 426||614||[[Jataka]] Tales - True Friends ||1990 |- | 427||BS||[[Bhagawat Purana]] 8: Krishna - An Ally of the [[Pandava]]s ||1990 |- id ="nb" | 428||NA||[[Napoleon Bonaparte]] ||1990 |- id="429" | 429||BS||[[Bhagawat Purana]] 9: Krishna - The Saviour ||1990 |- id="430" | 430||SI||[[Indus Valley Civilization|An Exciting Find]] ||1990 |- | 431||615|| [[Jataka]] Tales: Stories of Courage ||1990 |- id="432" | 432||SI||The [[Indus Valley Civilization|Indus Valley]] Adventure ||1990 |- | 433||602|| The Quick Witted [[Birbal]]||1991 |- | 434||BS||[[Kathasaritasagara|The Chosen Bridegroom]]||1991 |- | 435||778||[[Pierre Curie|Pierre]] & [[Marie Curie]] ||1991 |- | 436||700|| [[Jawaharlal Nehru]]||1991 |- | NA||679||[[Swami Pranavananda]]||1998 |- | NA||732||[[Swami Chinmayananda]]||2001 |- id="jrd" | NA||735||[[JRD Tata]]||2004 |- id="kc" | NA||736||[[Kalpana Chawla]]||2005 |- | NA||737||[[Jamsetji Tata]]||2005 |- | NA||800||[[Mother Teresa]]||2010 |- | NA||825||[[Surjya Sen]]||2010 |- | NA||826||Heroes of [[Hampi]]||2011 |- | NA||827||Tales of [[Indra]]||2011 |- | NA||828||[[തിരുപ്പതി വെങ്കടാചലപതി]]||2011 |- | NA||829||[[Vaishno Devi]]||2011 |- | NA||830|| [[ഗണപതിപ്രാതൽ]||2011 |- | NA||831||[[Tenzing Norgay]]||2011 |- | NA||832||[[Brahma Purana|Stories Of Creation]]||2011 |- | NA||833||[[Konark Sun Temple|Konark]]||2012 |- | NA||834||[[Anant Pai]]||2012 |- | NA||835||[[Salim Ali]]||2012 |- | NA||836||[[Thanjavur]]||2012 |- | NA||837||[[The Blue Umbrella]]||2012 |- | NA||838||[[Jim Corbett]]||2012 |- | NA||839||[[കുബേരൻ]]||2012 |- | NA||840||[[സരസ്വതി]]||2012 |- | NA||841||[[M S Subbulakshmi]]||2012 |- | NA||842||[[Srinivasa Ramanujan]]||2012 |- | NA||843||The Unhappy Tiger||2013 |- | NA||844||[[അംബയുടെ പ്രതികാരം]]||2013 |- | NA||845||[[Verghese Kurien]]||2013 |- | NA||846||Two Oxen||2014 |- | NA||847||Paramahamsa Yogananda||2018 |- | NA||848||Vikram Sarabhai - Pioneering India's Space Programme||2020 |- |NA |849 |Manik Prabhu - A Rare Spiritual Gem |2021 |} '''Key''' * '''NA''' denotes that the comic is '''N'''ot '''A'''vailable in that series. * '''BS''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( 3 in 1 (or) 5 in 1)<ref name="ACK3in1"/><ref name="ACK5in1"/> * '''BS'''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( Coffee Table Books )<ref name="ACKCoffeeTableBook">{{cite web | url = http://www.amarchitrakatha.com/indian-classics/great-indian-classics| title = Great Indian Classics | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * '''SI''' denotes that the comic has appeared as part of a Special Issue/Bumper Issue which was a compilation of multiple issues together<ref name="JohnListSpecialNote">{{cite web | url = http://www.silkqin.com/13pers/acklist.htm#f20| title = March to Freedom Series | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * Issue 801 was originally Tales Of Ganesha and was later released as 830 Ganesha and the Moon.<ref name="ACKList"/> * Issue 418 wasn't reprinted but released online as issue 476. https://books.google.com/books?id=Wf_cDgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 * Issue 276 released in 1986 has original name as '''Animal Tales from Arunachal Pradesh''' but reprinted in 2014, given a new serial number 772 and a new title - '''The Pig and the Dog'''. * Issue 679 (Swami Pranavandana) and 847 (Jagjivan Ram) were never published and distributed for general public. Only available in their aashrams. Recently (September 2020), Swami Pranavanadana is digitalised and made available on ACK's official platform. https://digital.amarchitrakatha.com/id006959024/Swami-Pranavananda == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6||[[The Three Little Pigs]] || 1967 |- | 7||[[Sleeping Beauty|The Sleeping Beauty]]|| 1967 |- | 8||[[The Wonderful Wizard of Oz|The Wizard of Oz]]|| 1967 |- | 9||[[Pinocchio]] || 1967 |- | 10||[[ഹൈമയും ഏഴു കുള്ളന്മാരും]] || 1967 |} ==അവലംബങ്ങൾ== mlq20lw06fs508bvgi177kty1n1xw1m 3763445 3763443 2022-08-09T04:06:15Z 2409:4073:184:15AC:8C6C:2562:60B4:AB95 wikitext text/x-wiki അമർചിത്രകഥപരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങളുടെ പട്ടികയാണിത് . ചുവടെയുള്ള പട്ടിക പഴയ   പരമ്പരയുടെയും പുതിയ പരമ്പരയുടെയും ഭാഗമായ നമ്പറിംഗ് കാണിക്കുന്നു . ഒന്നാം പരമ്പരയിൽ മാത്രം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ചില ലക്കങ്ങളുണ്ട് . അവ രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല , അവയെ "NA" ഉപയോഗിച്ച് സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു . പഴയ പരമ്പര #11 മുതൽ #436 വരെയാണ് എന്നാൽ പുതിയ പരമ്പര #501 മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു . പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കങ്ങൾ സാധാരണയായി ഒരു ഡീലക്സ് ഫോർമാറ്റിൽ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത് , അവ സാധാരണയായി പഴയ പരമ്പരയിലെ  ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതാണ് . എന്നിരുന്നാലും കൽപന ചൗള, ജെആർഡി ടാറ്റ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയതായി അച്ചടിച്ചതും രണ്ടാം പരമ്പരയിൽ ഉള്ളതും ഒന്നാമത്തേതിൽ ഇല്ലാത്തും ആണ് . അതുപോലെ, പഴയ പരമ്പര ലക്കങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും പുതിയ പരമ്പരയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും , നെപ്പോളിയൻ ബോണപാർട്ടെ, ലൂയിസ് പാസ്ചർ തുടങ്ങിയ ചില ലക്കങ്ങൾ പുതിയ പരമ്പരയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടില്ല . == പ്രസിദ്ധീകരിച്ചവയുടെ പട്ടിക == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |പഴയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |പുതിയ പരമ്പരയിലെ ലക്കത്തിൻ്റെ സംഖ്യ !scope=col |ലക്കത്തിൻ്റെ പേര് !scope=col |പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വർഷം |- | 11||501|| [[കൃഷ്ണൻ|ശ്രീ കൃഷ്ണൻ]] ||1969 |- | 12||530|| [[ശകുന്തള]] ||1970 |- | 13||626|| [[പാണ്ഡവർ|പഞ്ചപാണ്ഡവർ]] ||1970 |- | 14||511|| [[സത്യവാനും സാവിത്രിയും|സത്യവാൻ സാവിത്രി]] ||1970 |- | 15||504|| [[രാമൻ|ശ്രീരാമൻ]] ||1970 |- | 16||507|| [[നളൻ|നളനും]] [[ദമയന്തി|ദമയന്തിയും]] ||1971 |- | 17||577|| [[ഹരിശ്ചന്ദ്രൻ]] ||1971 |- | 18||503|| [[ലവൻ|ലവ]][[കുശൻ|കുശന്മാർ]] ||1971 |- | 19||502|| [[ഹനുമാൻ]] ||1971 |- | 20||582|| [[മഹാഭാരതം]] ||1971 |- | 21||508|| [[ചാണക്യൻ]] ||1971 |- | 22||510|| [[ശ്രീ ബുദ്ധൻ]] ||1971 |- | 23||564|| [[ശിവജി]]||1971 |- | 24||563|| [[റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്|റാണാ പ്രതാപ്]] ||1971 |- | 25||604|| [[പൃഥ്വിരാജ് ചൗഹാൻ]]||1971 |- | 26||531|| [[കർണ്ണൻ]] ||1972 |- | 27||661|| [[കചൻ|കച]] [[ദേവയാനി (ശുക്രപുത്രി)|ദേവയാനി]]||1972 |- | 28||568|| [[ചന്ദ്രഗുപ്തൻ രണ്ടാമൻ|വിക്രമാദിത്യൻ]]||1972 |- | 29||506|| [[ശിവ പാർവതി]]||1972 |- | 30||674|| [[വാസവദത്ത]] ||1972 |- | 31||532|| [[ഭക്തകുചേലൻ]] ||1972 |- | 32||588|| [[ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിങ്]] ||1972 |- | 33||627|| [[ഹർഷൻ]] ||1972 |- | 34||534|| [[ഭീഷ്മർ]] ||1972 |- | 35||533|| [[അഭിമന്യു]] ||1972 |- | 36||535|| [[ഭക്തമീര]] ||1972 |- | 37||536|| [[അശോകൻ]] ||1973 |- | 38||537|| [[പ്രഹ്ളാദൻ]] ||1973 |- | 39||540|| [[Panchatantra]]- The Jackal & the War Drum||1973 |- | 40||682|| [[Tanaji Malusare|Tanaji]] ||1973 |- | 41||DG451|| [[Maharaja Chhatrasal|Chhatrasal]] ||1973 |- | 42||764|| [[പരശുരാമൻ]]||1973 |- | 43||734|| [[Banda Bahadur]] ||1973 |- | 44||605|| [[Rani Padmini|Padmini]]||1973 |- | 45||543|| [[Jataka]] Tales: Monkey Stories ||1973 |- | 46||769|| [[Valmiki]] ||1973 |- | 47||590|| [[ഗുരു നാനാക്ക്]] ||1973 |- | 48||NA|| [[Tarabai]] ||1973 |- | 49||726|| [[Maharaja Ranjit Singh (Punjab)|Ranjit Singh]] ||1974 |- | 50||698|| [[Ram Shastri]] ||1974 |- | 51||539|| [[ത്സാൻസി റാണി]] ||1974 |- | 52||629|| [[ഉലൂപി]]||1974 |- | 53||729|| [[ബാജി റാവു]] ||1974 |- | 54||685|| [[Chand Bibi]] ||1974 |- | 55||623|| [[കബീർ]] ||1974 |- | 56||746|| [[Sher Shah Suri|Sher Shah]] ||1974 |- | 57||565|| [[ദ്രോണർ]] ||1974 |- | 58||566|| [[സൂര്യദേവൻ|സൂര്യൻ]] ||1974 |- | 59||612|| [[ഉർവശി]] ||1974 |- | 60||656|| [[Adi Shankara]] ||1974 |- | 61||592|| [[Ghatotkacha]] ||1974 |- | 62||551|| [[Tulsidas]] ||1974 |- | 63||759|| [[സുകന്യ]] ||1974 |- | 64||739|| [[Durgadas Rathore|Durgadas]] ||1974 |- | 65||663|| [[അനിരുദ്ധൻ]] ||1974 |- | 66||738|| [[Zoroaster|Zarathushtra]] ||1974 |- | 67||541|| [[രാവണൻ]] ||1974 |- | 68||BS|| [[Tukaram]] ||1974 |- | 69||763|| [[അഗസ്ത്യൻ]] ||1974 |- | 70||657|| [[Mricchakatika|Vasantasena]] ||1974 |- | 71||567|| [[Indra]] & [[Sachi Devi|Shachi]] ||1974 |- | 72||542|| [[ദ്രൗപദി]] ||1974 |- | 73||758|| [[സുഭദ്രാഹരണം]] ||1975 |- | 74||773|| [[Ahilyabai Holkar]] ||1975 |- | 75||552|| [[താൻസെൻ]] ||1975 |- | 76||810|| [[Nanda (Buddhist nun)|Sundari]] ||1975 |- | 77||544|| [[സുഭാഷ് ചന്ദ്രബോസ്]] ||1975 |- | 78||BS|| [[Kathasaritsagara|Shridatta]] ||1975 |- | 79||555|| [[Jataka]] Tales - Deer Stories ||1975 |- | 80||599|| [[വിശ്വാമിത്രൻ]] ||1975 |- | 81||591|| [[സ്യമന്തകം]] ||1975 |- | 82||594|| [[Mahavira]] ||1975 |- | 83||598|| [[Vikramaditya#The legend of Vikramaditya|Vikramaditya's Throne]] ||1975 |- | 84||705|| [[Bappa Rawal]] ||1975 |- | 85||673|| [[ശ്രീ അയ്യപ്പൻ]] ||1975 |- | 86||655|| [[ആനന്ദ മഠം]] ||1975 |- | 87||559|| [[Birbal]] the Just ||1975 |- | 88||515|| [[Ganga in Hinduism|Ganga]] ||1975 |- | 89||509|| [[ശ്രീ ഗണപതി]] ||1975 |- | 90||631|| [[ചൈതന്യ മഹാപ്രഭു]] ||1975 |- | 91||556|| [[ഹിതോപദേശ കഥകൾ : ചങ്ങാതിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കൽ]] ||1975 |- | 92||706|| [[Sakshigopal Temple|Sakshi Gopal]] ||1975 |- | 93||666|| [[Kannagi]] ||1975 |- | 94||BS|| [[Narsinh Mehta]] ||1975 |- | 95||779|| [[Jasma Devi|Jasma of the Odes]] ||1975 |- | 96||811|| [[Sharan Kaur Pabla|Sharan Kaur]] ||1975 |- | 97||697|| [[ചന്ദ്രഹാസൻ]] ||1976 |- | 98||NA|| [[Vithoba#Pundalik|Pundalik&Sakhu]] ||1976 |- | 99||823|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Raj Singh]] ||1976 |- | 100||768|| [[Purushottama Deva|Purushottam Dev & Padmavati]] ||1976 |- | 101||546|| [[ബാലി]] ||1976 |- | 102||BS|| [[ജീമൂതവാഹനൻ (നാഗാനന്ദം)]] ||1976 |- | 103||569|| [[Malavikagnimitra|Malavika]] ||1976 |- | 104||606|| [[Durgavati|Rani Durgavati]] ||1976 |- | 105||570|| [[ദശരഥൻ]] ||1976 |- | 106||630|| [[Rana Sanga]] ||1976 |- | 107||760|| [[പ്രദ്യുമ്നൻ]] ||1976 |- | 108||632|| [[Ishwar Chandra Vidyasagar|Vidyasagar]] ||1976 |- | 109||753|| [[Thacholi Othenan|Tachcholi Othenan]] ||1976 |- | 110||725|| [[Razia Sultana|Sultana Razia]] ||1976 |- | 111||550|| [[Dakshayani|Sati]] & [[Shiva]] ||1976 |- | 112||516|| [[Krishna]] & [[Rukmini]] ||1976 |- | 113||596|| [[ഭോജ രാജാവ്]] ||1976 |- | 114||694|| [[Guru Teg Bahadur|Guru Tegh Bahadur]] ||1976 |- | 115||762|| [[പരീക്ഷിത്ത്]] ||1976 |- | 116||814|| [[കാദംബരി]] ||1976 |- | 117||571|| [[ധ്രുവനും അഷ്ടാവക്രനും]] ||1976 |- | 118||664|| [[Kushavati|King Kusha]] ||1976 |- | 119||727|| [[രാജരാജ ചോളൻ]] ||1976 |- | 120||624|| [[Swami Dayananda Saraswati|Dayananda]] ||1977 |- | 121||815|| [[Dwarkanath Madhav Pitale|Veer Dhaval]] ||1977 |- | 122||572|| Ancestors of [[Rama]] ||1977 |- | 123||790|| [[Eknath|Ekanath]]||1977 |- | 124||812|| [[Bhai Vir Singh|Satwant Kaur]] ||1977 |- | 125||621|| [[Udayana]] ||1977 |- | 126||554|| [[ജാതക കഥകൾ : ആനകഥകൾ]] ||1977 |- | 127||505|| [[ഭഗവദ് ഗീത]] ||1977 |- | 128||692|| [[വീരഹമീർ]] ||1977 |- | 129|| BS || [[Bhavabhuti|Malati and Madhava]] ||1977 |- | 130||547|| [[ഗരുഡൻ]] ||1977 |- | 131||545|| [[ബുദ്ധിമാനായ ബീർബൽ]] ||1977 |- | 132||DG452|| [[Ranakadevi|Ranak Devi]] ||1977 |- | 133||633|| മര്യാദരാമൻ കഥകൾ ]] ||1977 |- | 134||757|| [[ബാബർ]] ||1977 |- | 135||659|| [[Devi Chaudhurani|Devi Choudhurani]] ||1977 |- | 136||548|| [[Rabindranath Tagore]] ||1977 |- | 137||613|| [[സൂർദാസ്]] ||1977 |- | 138||562|| [[Panchatantra]] - The Brahmin & the Goat ||1977 |- | 139||BS|| [[ഋതധ്വജനും അസുരന്മാരും]] ||1977 |- | 140||789|| [[ഹുമയൂൺ]] ||1977 |- | 141||761|| [[പ്രഭാവതി]] ||1977 |- | 142||686|| [[Chandrasekhar Azad|Chandra Shekhar Azad]] ||1977 |- | 143||607|| [[Anvar-i-Suhayli|A Bag of Gold Coins]] ||1977 |- | 144||DG453|| [[Purandara Dasa]] ||1977 |- | 145||766|| [[ഭാനുമതി]] ||1977 |- | 146||517|| [[സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ]] ||1977 |- | 147||518|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ജരാസന്ധനും]] ||1977 |- | 148||701|| [[Nur Jehan|Noor Jahan]] ||1977 |- | 149||519|| [[Elephanta Caves|Elephanta]] ||1977 |- | 150||520|| [[നാരദൻ]] ||1977 |- | 151||636|| [[Krishnadevaraya|Krishnadeva Raya]] ||1978 |- | 152||557|| [[Birbal]] the Witty ||1978 |- | 153||579|| [[Madhvacharya]] ||1978 |- | 154||634|| [[ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ]] ||1978 |- | 155||723|| [[ജ്ഞാനേശ്വരൻ]] ||1978 |- | 156||724|| [[Bagha Jatin]] ||1978 |- | 157||822|| [[Manonmaniam Sundaram Pillai|Manonmani]] ||1978 |- | 158||521|| [[അംഗുലീമാലൻ]] ||1978 |- | 159||622|| [[Velanati Chodas#History|The Tiger & the Woodpecker]] ||1978 |- | 160||512|| [[വിഷ്ണുകഥകൾ]] ||1978 |- | 161||635|| [[അമ്രപാലിയും ഉപഗുപ്തനും]] ||1978 |- | 162||637|| [[യയാതി]] ||1978 |- | 163||560|| [[പഞ്ചതന്ത്രം കഥകൾ : കുറുക്കൻ എങ്ങനെ ആനയെ ഭക്ഷിക്കും എന്ന കഥയും മറ്റു കഥകളും]] ||1978 |- | 164||549|| Tales of [[Shiva]] ||1978 |- | 165||638|| [[Shalivahana|King Shalivahana]] ||1978 |- | 166||748|| [[കിത്തൂരിലെ റാണി]]||1978 |- | 167||522|| [[നരകാസുര വധം]] ||1978 |- | 168||677|| [[Mahavira|മാന്ത്രികത്തോപ്പ്]]||1978 |- | 169||684|| [[Lachit Borphukan|Lachit Barphukan]]||1978 |- | 170||755|| [[വൃത്രാസുരൻ]] ||1978 |- | 171||681|| [[അമർസിംഗ് രാത്തോർ]]||1978 |- | 172||639|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും കപടവാസുദേവനും]] ||1978 |- | 173||794|| [[കായംകുളം കൊച്ചുണ്ണി]] ||1978 |- | 174||703|| യുധിഷ്ഠിര കഥകൾ ||1978 |- | 175||774|| [[ഹരിസിംഗ് നൾവ]]||1978 |- | 176||514|| [[ശ്രീ ദുർഗ്ഗ]] ||1978 |- | 177||589|| [[ശ്രീകൃഷ്ണനും ശിശുപാലനും]] ||1978 |- | 178||523|| [[തെന്നാലിരാമൻ]] ||1978 |- | 179||640|| [[King Porus|Paurava]] and [[Alexander the Great|Alexander]] ||1978 |- | 180||524|| [[Indra]] & [[Shibi (king)|Shibi]]||1978 |- | 181||791|| [[Guru Hargobind|Guru Har Gobind]]||1978 |- | 182||DG454|| [[Indo-Pakistani War of 1947|The Battle for Srinagar]]||1979 |- | 183||676|| [[Kumbha of Mewar|Rana Kumbha]]||1979 |- | 184||652|| [[ആരുണിയും ഉത്തങ്കനും]]||1979 |- | 185||620|| [[Hitopadesha]] - How Friends are Parted ||1979 |- | 186||DG455|| [[Valluvar|Tiruppan]] and [[Kanaka Dasa|Kanakadasa]]||1979 |- | 187||741|| [[ടിപ്പു സുൽത്താൻ]] ||1979 |- | 188||611|| [[Babasaheb Ambedkar]] ||1979 |- | 189||785|| Thugsen ||1979 |- | 190||DG456|| [[കണ്ണപ്പൻ]]||1979 |- | 191||796|| പൂർണചന്ദ്രൻ ||1979 |- | 192||NA|| [[Kanthirava Narasaraja I|Ranadhira]]||1979 |- | 193||720|| [[Bankim Chandra Chattopadhyay#Bibliography|Kapala Kundala]]||1979 |- | 194||641|| [[കൃഷ്ണഭക്തി]]||1979 |- | 195||553|| [[കുറുനരി കഥകൾ]] ||1979 |- | 196||781|| [[Folklore of India#Folktales of India|Hothal]] ||1979 |- | 197||784|| [[മഴവിൽ രാജകുമാരൻ]] ||1979 |- | 198||525|| [[അർജുന കഥകൾ]] ||1979 |- | 199||719|| [[Folklore of India#Folktales of India|ലലാട ചന്ദ്രൻ]]||1979 |- | 200||603|| [[അക്ബർ]] ||1979 |- | 201||702|| [[Nachiketa]] ||1979 |- | 202||600||[[കാളിദാസൻ]] ||1979 |- | 203||653||[[ജയദ്രഥൻ]] ||1979 |- | 204||642||[[Shah Jahan]] ||1979 |- | 205||643||[[രത്നാവലി]] ||1980 |- | 206||693||[[Jayaprakash Narayan]] ||1980 |- | 207||526||[[Mahiravana]] ||1980 |- | 208||NA||[[ജയദേവൻ]] ||1980 |- | 209||644|| [[ഗാന്ധാരി]] ||1980 |- | 210||558|| [[സമർത്ഥനായ ബീർബൽ]] ||1980 |- | 211||711|| [[Jainism|The Celestial Necklace]]||1980 |- | 212||718||[[Basaveshwara]] ||1980 |- | 213||749||[[വേലുത്തമ്പി ദളവ]] ||1980 |- | 214||527||[[Bhima|Bheema]] & [[Hanuman]] ||1980 |- | 215||687||[[ത്യാഗത്തിൻ്റെ കഥകൾ]] ||1980 |- | 216||750||[[വീരവനിത]] ||1980 |- | 217||817||[[Folklore of India#Folktales of India|Sukhu & Dukhu]] ||1980 |- | 218||574||[[Jataka]] Tales - The Magic Chant ||1980 |- | 219||645||[[Bal Gangadhar Tilak|Lokamanya Tilak]] ||1980 |- | 220||528||[[കുംഭകർണ്ണൻ]] ||1980 |- | 221||658||[[Jahangir]] ||1980 |- | 222||NA||[[Samarth Ramdas]] ||1980 |- | 223||717|| [[ബാലാദിത്യൻ]]||1980 |- | 224||619||നന്ദിവിശാൽ||1980 |- | 225||601||Tales of [[Sai Baba of Shirdi|Sai Baba]] ||1980 |- | 226||581||[[Tenali Ramakrishna|Raman]] the Matchless Wit ||1980 |- | 227||DG458||[[Sadhu Vaswani]] ||1980 |- | 228||618||[[Birbal]] to the Rescue ||1980 |- | 229||742||[[Srimanta Sankardeva|Shankar Dev]] ||1981 |- | 230||765||[[Hemu]] ||1981 |- | 231||683||[[ബാഹുബലി]] ||1981 |- | 232||788||[[Dara Shikoh|Dara Shukoh]] & [[Aurangzeb]] ||1981 |- | 233||585||[[Panchatantra]] - The Dullard & other stories ||1981 |- | 234||608||[[ഭഗത് സിംഗ്]] ||1981 |- | 235||716||[[ആഗദ ദത്തൻ്റെ സാഹസങ്ങൾ]]||1981 |- | 236||NA||[[ബാമൻ ഷാ]]||1981 |- | 237||584||[[Gopal Bhar|Gopal the Jester]]||1981 |- | 238||609||Friends & Foes - Animal Tales from the [[Mahabharata]] ||1981 |- | 239||795||[[Harihara I|Hakka]] & [[Bukka]] ||1981 |- | 240||782||[[Jainism|Sahasramalla]]||1981 |- | 241||787||[[Ghiyas ud din Balban|Balban]] ||1981 |- | 242||561||[[Panchatantra]] - Crows & Owls ||1981 |- | 243||715||[[Ramanuja]] ||1981 |- | 244||593||പാണ്ഡവരുടെ അജ്ഞാതവാസം||1981 |- | 245||BS|| [[ത്യാഗരാജ സ്വാമികൾ]]||1981 |- | 246||575||[[Jataka]] Tales - The Giant & the Dwarf ||1981 |- | 247||586||[[Jataka]] Tales - Stories of Wisdom ||1981 |- | 248||775||[[ബിധിചന്ദ്]]||1981 |- | 249||662||The Learned Pandit - Tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1981 |- | 250||770||[[Sambhaji]] ||1981 |- | 251||651||[[Folklore of India#Folktales of India|The Adventures of Baddu & Chhotu]] ||1981 |- | 252||529||[[Murugan|Kartikeya]] ||1981 |- | 253||670||The Golden Mongoose and other tales from the [[Mahabharata]]||1981 |- | 254||513||[[Hanuman]] to the Rescue ||1981 |- | 255||808||[[Folklore of India#Folktales of India|The Mystery of the Missing Gifts]] ||1981 |- | 256||DG459||[[സഖി സർവർ]] ||1981 |- | 257||714||[[Jataka|The Queen's Necklace]] ||1982 |- | 258||809||[[Chandrashekhara Kambara|The Secret of the Talking Bird]] ||1982 |- | 259||804||[[Folklore of India#Folktales of India|The Miraculous Conch and a Game of Chess]] ||1982 |- | 260||595||[ശ്രീരാമകൃഷ്ണ പരമഹംസൻ]] ||1982 |- | 261||713|| [[Constanzo Beschi|The Fool's Disciples]]||1982 |- | 262||721||[[Rash Behari Bose]] ||1982 |- | 263||743||[[Bala Nagamma (1942 film)|The Prince & the Magician]]||1982 |- | 264||617||[[Jataka]] Tales - The Hidden Treasure ||1982 |- | 265||DG460||[[Rama Deva Raya|Echamma the Brave]]||1982 |- | 266||803||[[Kathasaritsagara|Manduka, the Lucky Astrologer]]||1982 |- | 267||646|| The Pandit & the Milkmaid and other tales told by [[Ramakrishna|Sri Ramakrishna]] ||1982 |- | 268||597|| ശിവജിക്കഥകൾ ||1982 |- | 269||576||[[Jataka]] Tales - The Mouse Merchant ||1982 |- | 270||707|| The Tiger-Eater ||1982 |- | 271||647||[[Lal Bahadur Shastri]] ||1982 |- | 272||802||[[Bharatendu Harishchandra|Andher Nagari]]||1982 |- | 273||538|| [[പാലാഴിമഥനം]]||1982 |- | 274||578|| [[Jainism|Kesari, the flying thief]]||1982 |- | 275||708|| [[Subramanya Bharathi|Subramania Bharati]] ||1982 |- | 276||772||The Pig and the Dog / Animal Tales from [[Arunachal Pradesh]] ||1982 |- | 277||616||[[Jataka]] Tales - Tales of Misers ||1983 |- | 278||688||[[ബിംബിസാരൻ]] ||1983 |- | 279||573|| [[Jataka]] Tales: Bird Stories ||1983 |- | 280||820|| [[Tamil history from Sangam literature|Kumanan]]||1983 |- | 281||DG461|| [[Viswamitra#Harishchandra's Sacrifice|Shunahshepa]] ||1983 |- | 282||BS'|| [[Bhootayyana Maga Ayyu|The Taming of Gulla]] ||1983 |- | 283||709|| [[പുരി ജഗന്നാഥൻ]] ||1983 |- | 284||777||[[Albert Einstein]] ||1983 |- | 285||DG462||[[ജോയ്മതി]] ||1983 |- | 286||DG463||Thanedar Hasan Askari ||1983 |- | 287||771||[[Folklore of India#Folktales of India|The Pious Cat and other tales]] ||1983 |- | 288||667|| [[ബിക്കലും കടുവാക്കുട്ടന്മാരും]]||1983 |- | 289||816||[[Masti Venkatesha Iyengar|The Elusive Kaka]]||1983 |- | 290||628|| [[Ramana Maharshi]]||1983 |- | 291||797||കീരീടാവകാശി||1983 |- | 292||744||[[Chokhamela|Chokha Mela]] ||1983 |- | 293||752|| [[Indian Rebellion of 1857|Beni Madho & Pir Ali]]||1983 |- | 294||824||[[ദുർഗ്ഗേശ നന്ദിനി]] ||1983 |- | 295||740||[[Guru Arjan Dev|Guru Arjan]] ||1983 |- | 296||NA||[[Pranami Sampraday|Mahamati Prannath]] ||1983 |- | 297||798|| The Lost Prince ||1983 |- | 298||NA|| [[Vithoba|Damaji Pant and Narhari]]||1983 |- | 299||799||The Silent Teacher ||1983 |- | 300||696|| [[History of Delhi|The Historic City Of Delhi]]||1983 |- | 301||689|| [[ത്രിപുരദഹനം]]||1984 |- | 302||776|| [[Dhola Maru|Dhola & Maru]]||1984 |- | 303||NA||[[Senapati Bapat]] ||1984 |- | 304||DG465||[[Dwarkanath Kotnis|Dr. Kotnis]] in China ||1984 |- | 305||610||[[രാവണകഥകൾ]]||1984 |- | 306||DG466||The Story of a Scientist - [[Yellapragada Subbarow|Y. Subba Row]] ||1984 |- | 307||783||The Bridegroom's Ring ||1984 |- | 308||712|| [[അന്ധകൻ]]||1984 |- | 309||678||[[വീരസവർക്കർ]] ||1984 |- | 310||BS||[[Buddhism|The True Conqueror]] ||1984 |- | 311||751||[[Kunwar Singh]] ||1984 |- | 312||654|| [[ബലരാമൻ]] ||1984 |- | 313||818|| [[Vishnuvardhana|Shantala]]||1984 |- | 314||668||The Acrobat - [[Buddhism|Buddhist]] Tales ||1984 |- | 315||805|| സ്വർണമണൽ ||1984 |- | 316||767||The [[Parijaat tree, Kintoor|Parijata Tree]] ||1984 |- | 317||DG467||[[Rajatarangini|Annapati Suyya]]||1984 |- | 318||671|| The Cowherd of Alawi ||1984 |- | 319||669||[[അശ്വിനിദേവന്മാർ]] ||1984 |- | 320||NA|| [[Rajatarangini|Chandrapeeda]]||1984 |- | 321||807|| [[Sufi|The Green Demon]]||1984 |- | 322||730||Shrenik - [[Jainism|Jain]] Tales ||1984 |- | 323||648|| [[സമുദ്രഗുപ്തൻ]]||1984 |- | 324||695|| [[നഹുഷൻ]]||1984 |- | 325||699||[[Jagdish Chandra Bose|Jagadis Chandra Bose]] ||1985 |- | 326||NA||Tales of [[Avvaiyar]] ||1985 |- | 327||745||[[Kuru Kingdom#References of Kuru Kingdom in epic Mahabharata|Tapati]] ||1985 |- | 328||DG469||Rajbala ||1985 |- id="329" | 329||BS||[[മഹാഭാരതം]] 1 : [[വേദവ്യാസൻ]] ||1985 |- | 330||754|| [[Vaddaradhane|Vidyut Chora]]||1985 |- | 331||BS||[[മഹാഭാരതം]] 2 : [[ഭീഷ്മർ|ഭീഷ്മശപഥം]] ||1985 |- | 332||587|| [[Birbal]] the Genius ||1985 |- | 333||BS||[[മഹാഭാരതം]] 3 : കൗരവോല്പത്തി ||1985 |- | 334||675|| [[ധീരജവാൻ]] ||1985 |- | 335||BS||[[മഹാഭാരതം]] 4 : പാണ്ഡവർ ഹസ്തിനപുരത്തിൽ ||1985 |- | 336||710|| The Fearless Boy ||1985 |- | 337||BS||[[മഹാഭാരതം]] 5 : ദ്രോണാഗമനം ||1985 |- | 338||690||ലളിതാദിത്യൻ ||1985 |- | 339||BS||[[മഹാഭാരതം]] 6 : കർണ്ണപ്രവേശം ||1985 |- | 340||BS|| [[Zen|The Making of a Swordsman]]||1985 |- | 341||BS||[[മഹാഭാരതം]] 7 : ഗൂഢാലോചന ||1985 |- | 342||625|| [[Jataka|Battle of Wits]]||1985 |- | 343||BS||[[മഹാഭാരതം]] 8 : പാണ്ഡവർ അരക്കില്ലത്തിൽ ||1985 |- | 344||728||[[Chittaranjan Das|Deshbandhu Chittaranjan Das]] ||1985 |- | 345||BS||[[മഹാഭാരതം]] 9 : ഘടോൽക്കചൻ്റെ ജനനം ||1985 |- | 346||813||[[മാർത്താണ്ഡവർമ്മ]] ||1985 |- | 347||BS||[[മഹാഭാരതം]] 10 : ബകവധം ||1985 |- id="348" | 348||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 1]]: The Birth of the [[Indian National Congress]] ||1986 |- | 349||BS||[[മഹാഭാരതം]] 11 : ദ്രൗപദി ||1986 |- | 350||NA||[[Raidas|Guru Ravidas]] ||1986 |- | 351||BS||[[മഹാഭാരതം]] 12 : ദ്രൗപദീസ്വയംവരം ||1986 |- | 352||821||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Adventures of Pratapan]]||1986 |- | 353||BS||[[Mahabharata]] 13 : പാണ്ഡവരുടെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 354||747||[[വാസ്കോ ഡ ഗാമ കേരളത്തിൽ]]||1986 |- | 355||BS||[[Mahabharata]] 14 : [[Arjuna]]'s 12-Year-Long Exile ||1986 |- id="356" | 356||786|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 2: A Nation Awakes]]||1986 |- | 357||BS||[[Mahabharata]] 15 : A Hall of [[Yudhishthira]] ||1986 |- | 358||704||[[Jallianwala Bagh Massacre|Jallianwala Bagh]] ||1986 |- | 359||BS||[[Mahabharata]] 16 : The [[Pandava]]s Conquer the World ||1986 |- id="360" | 360||SI|| [[Indian independence movement|The March to Freedom - 3]]: The Saga of Indian Revolutionaries ||1986 |- | 361||BS||[[Mahabharata]] 17 : [[Yudhishthira]]'s [[Rajasuya|Rajsooya Yajna]] ||1986 |- | 362||672|| [[Jataka|The Priceless Gem]]||1986 |- | 363||BS||[[Mahabharata]] 18 : [[Indraprastha]] Lost ||1986 |- | 364||NA||[[Khudiram Bose]] ||1986 |- | 365||BS||[[Mahabharata]] 19: വനവാസം ||1986 |- | 366||DG471|| [[Kathasaritasagara|Patali Putra]]||1986 |- | 367||BS||[[Mahabharata]] 20: [[Arjuna]]'s Quest for Weapons ||1986 |- | 368||DG472||[[Prathapa Mudaliar Charithram|The Nawab's Diwan]]||1986 |- | 369||BS||[[Mahabharata]] 21: ഉർവ്വശീശാപം ||1986 |- | 370||NA||[[വീരദേശിംഗൻ]]||1986 |- | 371||BS||[[Mahabharata]] 22: അർജ്ജുനൻ്റെ തിരിച്ചുവരവ് ||1986 |- | 372||583||[[Panchatantra]]-The Greedy Mother in Law & Other Tales||1987 |- | 373||BS||[[Mahabharata]] 23: ദുര്യോധനൻ്റെ തോൽവി ||1987 |- | 374||BS||[[Kathasaritasagara|Hamsavali]]||1987 |- | 375||BS||[[Mahabharata]] 24: ദ്രൗപദീഹരണം ||1987 |- | 376||DG474||[[Lilan Chanesar|Lila & Chanesar]]||1987 |- | 377||BS||[[Mahabharata]] 25: അജ്ഞാതവാസം ||1987 |- | 378||BS||[[Kathasaritasagara|Shringabuja]]||1987 |- | 379||BS||[[Mahabharata]] 26: Panic in the [[Kaurava]] Camp ||1987 |- | 380||NA||[[പദ്മാവതി]] ||1987 |- | 381||BS||[[Mahabharata]] 27: [[Sanjaya]]'s Mission ||1987 |- | 382||733||[[Ghanshyam Das Birla]] ||1987 |- | 383||BS||[[Mahabharata]] 28: [[Duryodhana]] Refuses to Yield ||1987 |- | 384||722||[[Megasthenes]] ||1987 |- | 385||BS||[[Mahabharata]] 29: ഭഗവദ്ദൂത് ||1987 |- | 386||680|| [[Faxian|Fa Hien]]||1987 |- | 387||BS||[[Mahabharata]] 30: The War Begins ||1987 |- | 388||NA||[[Kathasaritasagara|Sundarasena]]||1987 |- | 389||BS||[[Mahabharata]] 31: [[Bhishma|Bheeshma]] in Command ||1987 |- | 390||691|| [[ഹുയാൻസാങ്ങ്]]||1987 |- | 391||BS||[[Mahabharata]] 32: ഭീഷ്മരുടെ പതനം ||1987 |- | 392||649|| [[ഉപനിഷത് കഥകൾ]]||1987 |- | 393||BS||[[Mahabharata]] 33: [[Drona]]'s Vow ||1987 |- | 394||DG475||[[Pulakeshin II|Pulakeshi II]] ||1987 |- | 395||BS||[[Mahabharata]] 34: അഭിമന്യു ||1987 |- | 396||731|| [[Ellora Caves]]||1988 |- | 397||BS||[[Mahabharata]] 35: ജയദ്രഥ വധം ||1988 |- | 398||793||[[Keladi Chennamma|Chennamma of Keladi]] ||1988 |- | 399||BS||[[Mahabharata]] 36: രാത്രിയുദ്ധം ||1988 |- | 400||665|| [[Jataka|The Deadly Feast]]||1988 |- | 401||660|| [[Ajatasatru|Ajatashatru]]||1988 |- | 402||BS|| [[Mahabharata]] 37: കർണൻ്റെ അന്ത്യം ||1988 |- | 403||792||[[Narayana Guru]] ||1988 |- | 404||BS|| [[Mahabharata]] 38: The Kurus Routed||1988 |- | 405||819||[[Civaka Cintamani|Prince Jivaka]] ||1988 |- | 406||BS|| [[Mahabharata]] 39: After the War ||1988 |- | 407||BS||[[കോഹിനൂർ]] ||1988 |- | 408||BS|| [[Mahabharata]] 40: യുധിഷ്ഠിരൻ്റെ സ്ഥാനാരോഹണം||1988 |- | 409||BS||[[Mahabharata]] 41: The [[Ashvamedha|Ashwamedha Yajna]] ||1989 |- | 410||780||Kanwal and Kehar - A Legend of [[Rajasthan]] ||1989 |- id="411" | 411||BS||[[Mahabharata]] 42: The Celestial Reunion ||1989 |- | 412||756||[[Roopmati]] ||1989 |- id="413" | 413||BS||[[Bhagawat Purana]] 1: Krishna - The Darling of [[Gokul]] ||1989 |- id="414" | 414||650||[[Mahatma Gandhi]] - The Early Days ||1989 |- | 415||BS||[[Bhagawat Purana]] 2: Krishna - The Subduer of [[Kaliya]] ||1989 |- id="416" | 416||BS||[[Mahatma Gandhi]] - The Father of the Nation ||1989 |- | 417||BS||[[Bhagawat Purana]] 3: Krishna - The Upholder of [[Govardhan hill|Govardhan]] ||1989 |- | 418||DG476||[[French Revolution|The French Revolution]] ||1989 |- | 419||BS||[[Bhagawat Purana]] 4: Krishna - Victory over [[Kamsa]] ||1989 |- | 420||580||[[Birbal]] the Inimitable ||1989 |- | 421||BS||[[Bhagawat Purana]] 5: Krishna - The Lord of [[Dwarka|Dwaraka]] ||1990 |- id="lp" | 422||NA||[[Louis Pasteur]] ||1990 |- | 423||BS||[[Bhagawat Purana]] 6: Krishna - The Enchanter ||1990 |- | 424||806||[[Kathasaritasagara|The Clever Dancer]]||1990 |- | 425||BS||[[Bhagawat Purana]] 7: Krishna - The Victorious ||1990 |- | 426||614||[[Jataka]] Tales - True Friends ||1990 |- | 427||BS||[[Bhagawat Purana]] 8: Krishna - An Ally of the [[Pandava]]s ||1990 |- id ="nb" | 428||NA||[[Napoleon Bonaparte]] ||1990 |- id="429" | 429||BS||[[Bhagawat Purana]] 9: Krishna - The Saviour ||1990 |- id="430" | 430||SI||[[Indus Valley Civilization|An Exciting Find]] ||1990 |- | 431||615|| [[Jataka]] Tales: Stories of Courage ||1990 |- id="432" | 432||SI||The [[Indus Valley Civilization|Indus Valley]] Adventure ||1990 |- | 433||602|| The Quick Witted [[Birbal]]||1991 |- | 434||BS||[[Kathasaritasagara|The Chosen Bridegroom]]||1991 |- | 435||778||[[Pierre Curie|Pierre]] & [[Marie Curie]] ||1991 |- | 436||700|| [[Jawaharlal Nehru]]||1991 |- | NA||679||[[Swami Pranavananda]]||1998 |- | NA||732||[[Swami Chinmayananda]]||2001 |- id="jrd" | NA||735||[[JRD Tata]]||2004 |- id="kc" | NA||736||[[Kalpana Chawla]]||2005 |- | NA||737||[[Jamsetji Tata]]||2005 |- | NA||800||[[Mother Teresa]]||2010 |- | NA||825||[[Surjya Sen]]||2010 |- | NA||826||Heroes of [[Hampi]]||2011 |- | NA||827||Tales of [[Indra]]||2011 |- | NA||828||[[തിരുപ്പതി വെങ്കടാചലപതി]]||2011 |- | NA||829||[[Vaishno Devi]]||2011 |- | NA||830|| [[ഗണപതിപ്രാതൽ]||2011 |- | NA||831||[[Tenzing Norgay]]||2011 |- | NA||832||[[Brahma Purana|Stories Of Creation]]||2011 |- | NA||833||[[Konark Sun Temple|Konark]]||2012 |- | NA||834||[[Anant Pai]]||2012 |- | NA||835||[[Salim Ali]]||2012 |- | NA||836||[[Thanjavur]]||2012 |- | NA||837||[[The Blue Umbrella]]||2012 |- | NA||838||[[Jim Corbett]]||2012 |- | NA||839||[[കുബേരൻ]]||2012 |- | NA||840||[[സരസ്വതി]]||2012 |- | NA||841||[[M S Subbulakshmi]]||2012 |- | NA||842||[[Srinivasa Ramanujan]]||2012 |- | NA||843||The Unhappy Tiger||2013 |- | NA||844||[[അംബയുടെ പ്രതികാരം]]||2013 |- | NA||845||[[Verghese Kurien]]||2013 |- | NA||846||Two Oxen||2014 |- | NA||847||Paramahamsa Yogananda||2018 |- | NA||848||Vikram Sarabhai - Pioneering India's Space Programme||2020 |- |NA |849 |Manik Prabhu - A Rare Spiritual Gem |2021 |} '''Key''' * '''NA''' denotes that the comic is '''N'''ot '''A'''vailable in that series. * '''BS''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( 3 in 1 (or) 5 in 1)<ref name="ACK3in1"/><ref name="ACK5in1"/> * '''BS'''' denotes that the comic has been published as part of a '''B'''ounded '''S'''et ( Coffee Table Books )<ref name="ACKCoffeeTableBook">{{cite web | url = http://www.amarchitrakatha.com/indian-classics/great-indian-classics| title = Great Indian Classics | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * '''SI''' denotes that the comic has appeared as part of a Special Issue/Bumper Issue which was a compilation of multiple issues together<ref name="JohnListSpecialNote">{{cite web | url = http://www.silkqin.com/13pers/acklist.htm#f20| title = March to Freedom Series | accessdate= 2011-12-07}}</ref> * Issue 801 was originally Tales Of Ganesha and was later released as 830 Ganesha and the Moon.<ref name="ACKList"/> * Issue 418 wasn't reprinted but released online as issue 476. https://books.google.com/books?id=Wf_cDgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0 * Issue 276 released in 1986 has original name as '''Animal Tales from Arunachal Pradesh''' but reprinted in 2014, given a new serial number 772 and a new title - '''The Pig and the Dog'''. * Issue 679 (Swami Pranavandana) and 847 (Jagjivan Ram) were never published and distributed for general public. Only available in their aashrams. Recently (September 2020), Swami Pranavanadana is digitalised and made available on ACK's official platform. https://digital.amarchitrakatha.com/id006959024/Swami-Pranavananda == #1 to #10 == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |- !scope=col |Series Number !scope=col |Title !scope=col |Year Of Publication |- | 1||[[ജാക്കും അമരവിത്തും]] || 1967 |- | 2||[[Cinderella]] || 1967 |- | 3||[[Little Red Riding Hood]] || 1967 |- | 4||[[Aladdin|Aladdin & His Lamp]]|| 1967 |- | 5||[[The Magic Fountain]] || 1967 |- | 6||[[The Three Little Pigs]] || 1967 |- | 7||[[Sleeping Beauty|The Sleeping Beauty]]|| 1967 |- | 8||[[The Wonderful Wizard of Oz|The Wizard of Oz]]|| 1967 |- | 9||[[Pinocchio]] || 1967 |- | 10||[[ഹൈമയും ഏഴു കുള്ളന്മാരും]] || 1967 |} ==അവലംബങ്ങൾ== cf9vhwkuqr2sf4yz4ae08zzr394lu9o 3 574946 3763400 2022-08-08T19:13:58Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Megaahh | Megaahh | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 19:13, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 0caq9hqzo04wq7mmuyu7eshqjiv8t00 3 574947 3763425 2022-08-08T20:49:06Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Naga Ethnography | Naga Ethnography | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 20:49, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) rmrllsbym9maebyvufh393ga5sh4uy1 3 574948 3763426 2022-08-08T21:10:16Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Chindhu r nair | Chindhu r nair | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 21:10, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) o3262a6h64jn8xmecgoyur3o4jaf0w4 3 574949 3763427 2022-08-08T22:04:07Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Mirza Ahras | Mirza Ahras | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 22:04, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) hd61pdtunh3356l8hwiyweeus59fxf4 3 574950 3763428 2022-08-08T22:54:54Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Call911ButNotForMe | Call911ButNotForMe | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 22:54, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) hi10fdzv1sd2dnx4zq8jkxir0a6ugst 3 574951 3763429 2022-08-08T23:28:50Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Arunputhen | Arunputhen | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 23:28, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) mifww9m7ge30oby4u4ul58qsem1h8fd 3 574952 3763430 2022-08-08T23:29:33Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Tomy0482 | Tomy0482 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 23:29, 8 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) fkzl8f6o7w8gunaaq1o8vxm2wrpm20c 3 574953 3763436 2022-08-09T02:21:47Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: TEJPREETH | TEJPREETH | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 02:21, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 921y5oujww0jo1s6rag7itgajo585db 3 574954 3763437 2022-08-09T03:25:46Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: WRITER JASI | WRITER JASI | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 03:25, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) rwic2gx6ij5s57q9efhcz77sp81hioy 3 574955 3763438 2022-08-09T03:37:32Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Shajahanaichery | Shajahanaichery | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 03:37, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) epxgk88or5qptp68t2jv4p1d50o948g 0 574956 3763454 2022-08-09T05:12:02Z Meenakshi nandhini 99060 '{{prettyurl|Tahitian Women on the Beach}}{{Infobox artwork | image_file = Paul Gauguin 056.jpg | image_size = 350px | title = Tahitian Women on the Beach | artist = [[Paul Gauguin]] | year = 1891 | medium = oil on canvas | height_metric = 69 | width_metric = 91 | height_imperial = 27.2 | width_imperial = 35.8 | metric_unit = cm | imperial_unit = in | city...' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Tahitian Women on the Beach}}{{Infobox artwork | image_file = Paul Gauguin 056.jpg | image_size = 350px | title = Tahitian Women on the Beach | artist = [[Paul Gauguin]] | year = 1891 | medium = oil on canvas | height_metric = 69 | width_metric = 91 | height_imperial = 27.2 | width_imperial = 35.8 | metric_unit = cm | imperial_unit = in | city = Paris | museum = [[Musée d'Orsay]] }} പോൾ ഗൗഗിൻ 1891-ൽ വരച്ച ചിത്രമാണ് '''താഹിതിയൻ വിമൻ ഓൺ ദി ബീച്ച്''' (ഫ്രഞ്ച്: ഫെമ്മെസ് ഡി താഹിതി). ബീച്ചിലെ പസഫിക് ദ്വീപായ [[തഹീതി]]യിലെ രണ്ട് സ്ത്രീകളെയാണ് പെയിന്റിംഗ് ചിത്രീകരിക്കുന്നത്. ഫ്രാൻസിലെ പാരീസിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന മ്യൂസി ഡി ഓർസെയുടെ ശേഖരത്തിലാണ് ഈ ചിത്രം ഇപ്പോൾ ഉള്ളത്. 1892-ൽ ഗൗഗിൻ ഡ്രെസ്‌ഡനിലെ ഗ്യാലറി ന്യൂ മെയിസ്റ്ററിന്റെ ശേഖരത്തിലുള്ള സമാനമായ ഒരു പെയിന്റിംഗ് പരൗ ആപി (തഹിതിയിലെ രണ്ട് സ്ത്രീകൾ) വരച്ചു. താഹിതിയൻ ഭാഷയിൽ "പരൗ" എന്നാൽ വാക്ക് എന്നും "അപി" എന്നാൽ പുതിയത് എന്നും അർത്ഥം. അതിനാൽ "പരൗ ആപി" എന്നാൽ വാർത്ത എന്നാണ്. "ഏഹ തേ പരൗ ആപി" അല്ലെങ്കിൽ പുതിയതെന്താണ്? എന്നാണ് ഒരു പൊതു ആശംസ. [[Image:Parau api, by Paul Gauguin.jpg|thumb|left|''Parau api, (Two Women of Tahiti)'' 1892, oil on canvas, 67 x 91 cm, [[Galerie Neue Meister]]]] ==അവലംബം== {{reflist}} {{Paul Gauguin}} {{Authority control}} gye2mnbgxp8phusjomf1hsg1r40yy90 3763455 3763454 2022-08-09T05:13:04Z Meenakshi nandhini 99060 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Tahitian Women on the Beach}}{{Infobox artwork | image_file = Paul Gauguin 056.jpg | image_size = 350px | title = Tahitian Women on the Beach | artist = [[Paul Gauguin]] | year = 1891 | medium = oil on canvas | height_metric = 69 | width_metric = 91 | height_imperial = 27.2 | width_imperial = 35.8 | metric_unit = cm | imperial_unit = in | city = Paris | museum = [[Musée d'Orsay]] }} പോൾ ഗൗഗിൻ 1891-ൽ വരച്ച ചിത്രമാണ് '''താഹിതിയൻ വിമൻ ഓൺ ദി ബീച്ച്''' (ഫ്രഞ്ച്: ഫെമ്മെസ് ഡി താഹിതി).<ref>{{cite web |url=https://www.musee-orsay.fr/fr/oeuvres/femmes-de-tahiti-290 |title=Femmes de Tahiti |publisher=musée d'Orsay |access-date=19 July 2022}}</ref> ബീച്ചിലെ പസഫിക് ദ്വീപായ [[തഹീതി]]യിലെ രണ്ട് സ്ത്രീകളെയാണ് പെയിന്റിംഗ് ചിത്രീകരിക്കുന്നത്. ഫ്രാൻസിലെ പാരീസിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന മ്യൂസി ഡി ഓർസെയുടെ ശേഖരത്തിലാണ് ഈ ചിത്രം ഇപ്പോൾ ഉള്ളത്. 1892-ൽ ഗൗഗിൻ ഡ്രെസ്‌ഡനിലെ ഗ്യാലറി ന്യൂ മെയിസ്റ്ററിന്റെ ശേഖരത്തിലുള്ള സമാനമായ ഒരു പെയിന്റിംഗ് പരൗ ആപി (തഹിതിയിലെ രണ്ട് സ്ത്രീകൾ) വരച്ചു. താഹിതിയൻ ഭാഷയിൽ "പരൗ" എന്നാൽ വാക്ക് എന്നും "അപി" എന്നാൽ പുതിയത് എന്നും അർത്ഥം. അതിനാൽ "പരൗ ആപി" എന്നാൽ വാർത്ത എന്നാണ്. "ഏഹ തേ പരൗ ആപി" അല്ലെങ്കിൽ പുതിയതെന്താണ്? എന്നാണ് ഒരു പൊതു ആശംസ. [[Image:Parau api, by Paul Gauguin.jpg|thumb|left|''Parau api, (Two Women of Tahiti)'' 1892, oil on canvas, 67 x 91 cm, [[Galerie Neue Meister]]]] ==അവലംബം== {{reflist}} {{Paul Gauguin}} {{Authority control}} kkdhiwv95vwbije0mz3h3kca1eay4rr 3763460 3763455 2022-08-09T05:17:53Z Meenakshi nandhini 99060 [[വർഗ്ഗം:പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച് wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Tahitian Women on the Beach}}{{Infobox artwork | image_file = Paul Gauguin 056.jpg | image_size = 350px | title = Tahitian Women on the Beach | artist = [[Paul Gauguin]] | year = 1891 | medium = oil on canvas | height_metric = 69 | width_metric = 91 | height_imperial = 27.2 | width_imperial = 35.8 | metric_unit = cm | imperial_unit = in | city = Paris | museum = [[Musée d'Orsay]] }} പോൾ ഗൗഗിൻ 1891-ൽ വരച്ച ചിത്രമാണ് '''താഹിതിയൻ വിമൻ ഓൺ ദി ബീച്ച്''' (ഫ്രഞ്ച്: ഫെമ്മെസ് ഡി താഹിതി).<ref>{{cite web |url=https://www.musee-orsay.fr/fr/oeuvres/femmes-de-tahiti-290 |title=Femmes de Tahiti |publisher=musée d'Orsay |access-date=19 July 2022}}</ref> ബീച്ചിലെ പസഫിക് ദ്വീപായ [[തഹീതി]]യിലെ രണ്ട് സ്ത്രീകളെയാണ് പെയിന്റിംഗ് ചിത്രീകരിക്കുന്നത്. ഫ്രാൻസിലെ പാരീസിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന മ്യൂസി ഡി ഓർസെയുടെ ശേഖരത്തിലാണ് ഈ ചിത്രം ഇപ്പോൾ ഉള്ളത്. 1892-ൽ ഗൗഗിൻ ഡ്രെസ്‌ഡനിലെ ഗ്യാലറി ന്യൂ മെയിസ്റ്ററിന്റെ ശേഖരത്തിലുള്ള സമാനമായ ഒരു പെയിന്റിംഗ് പരൗ ആപി (തഹിതിയിലെ രണ്ട് സ്ത്രീകൾ) വരച്ചു. താഹിതിയൻ ഭാഷയിൽ "പരൗ" എന്നാൽ വാക്ക് എന്നും "അപി" എന്നാൽ പുതിയത് എന്നും അർത്ഥം. അതിനാൽ "പരൗ ആപി" എന്നാൽ വാർത്ത എന്നാണ്. "ഏഹ തേ പരൗ ആപി" അല്ലെങ്കിൽ പുതിയതെന്താണ്? എന്നാണ് ഒരു പൊതു ആശംസ. [[Image:Parau api, by Paul Gauguin.jpg|thumb|left|''Parau api, (Two Women of Tahiti)'' 1892, oil on canvas, 67 x 91 cm, [[Galerie Neue Meister]]]] ==അവലംബം== {{reflist}} {{Paul Gauguin}} {{Authority control}} [[വർഗ്ഗം:പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ]] 3tey5bkpvorr4gf7gm89t8ku423pwqq 0 574957 3763456 2022-08-09T05:13:57Z Meenakshi nandhini 99060 [[താഹിതിയൻ വിമൻ ഓൺ ദി ബീച്ച്]] എന്ന താളിലേക്ക് തിരിച്ചുവിടുന്നു wikitext text/x-wiki #തിരിച്ചുവിടുക[[താഹിതിയൻ വിമൻ ഓൺ ദി ബീച്ച്]] jzx5i4yxgpej4p1oggj7rup8yxh7zh9 3 574958 3763457 2022-08-09T05:14:12Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Rolex369 | Rolex369 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 05:14, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) d4zeefpks22u42jtg3rv21nfl9ectok 14 574959 3763458 2022-08-09T05:16:56Z Meenakshi nandhini 99060 'പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു wikitext text/x-wiki പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ 019xnfgp9cxj1zbrk9xnpunlf2ujqma 3763459 3763458 2022-08-09T05:17:41Z Meenakshi nandhini 99060 [[വർഗ്ഗം:ചിത്രങ്ങൾ]] ചേർത്തു [[വിക്കിപീഡിയ:ഹോട്ട്കാറ്റ്|ഹോട്ട്ക്യാറ്റ്]] ഉപയോഗിച്ച് wikitext text/x-wiki പോൾ ഗൗഗിൻ വരച്ച ചിത്രങ്ങൾ [[വർഗ്ഗം:ചിത്രങ്ങൾ]] chzr4rrryyxmeaxpym6wfe4nk3b0i83 3 574960 3763463 2022-08-09T05:33:30Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Amaya pw | Amaya pw | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 05:33, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 6ji0066kd12r1cyvogervyoowftcznz 3 574961 3763464 2022-08-09T05:33:38Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: B215826 | B215826 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 05:33, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 3eeiyrysdybe9stw4w6ky17hq2k7wxu 3 574962 3763466 2022-08-09T05:44:13Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Nihal Tkd | Nihal Tkd | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 05:44, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 9c92innh85ilp3v8g8w79vnf89xi2n6 0 574963 3763472 2022-08-09T06:25:08Z Joji jerald simon 54373 '[[പ്രമാണം:Port Kollam Church.jpg|ലഘുചിത്രം|വലത്ത്‌|പോർട്ട് കൊല്ലം പരിശുദ്ധ ശുദ്ധീകരണ മാതാ ദൈവാലയം]] കേരളത്തിലെ കൊല്ലം ജില്ലയിലെ തുറമുഖത്തിനടുത്തുള്ള ചരിത്രപ്രസിദ്ധമായ റ...' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു wikitext text/x-wiki [[പ്രമാണം:Port Kollam Church.jpg|ലഘുചിത്രം|വലത്ത്‌|പോർട്ട് കൊല്ലം പരിശുദ്ധ ശുദ്ധീകരണ മാതാ ദൈവാലയം]] കേരളത്തിലെ കൊല്ലം ജില്ലയിലെ തുറമുഖത്തിനടുത്തുള്ള ചരിത്രപ്രസിദ്ധമായ റോമൻ കത്തോലിക്കാ ദേവാലയമാണ് പരിശുദ്ധ ശുദ്ധീകരണ മാതാവിൻ്റെ നാമദേയത്തിൽ ഉള്ള പോർട്ട് കൊല്ലം പള്ളി. എ .ഡി 52-ൽ ക്രിസ്തു ശിഷ്യൻ ആയ തോമാസ്ലീഹായാൽ സ്ഥാപിതമായ പള്ളി എന്നാണ് പരമ്പരാഗത വിശ്വാസം. കൊല്ലം റോമൻ കാതോലിക്ക രൂപതയുടെ കീഴിൽ ലത്തീൻ റീത്തു ആരാധന ക്രമം പിന്തുടരുന്ന ദൈവാലയം ആണ് പോർട്ട് കൊല്ലം പള്ളി. buojndgvf8caha5wbyuxn3jdyoiwz2o 3 574964 3763492 2022-08-09T07:02:04Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Manu20052002 | Manu20052002 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 07:02, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) cc8oh122o5yifz17zqbn3h2sbrcb16t 3 574965 3763500 2022-08-09T08:09:57Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Dream220 | Dream220 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 08:09, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) j09qp0iydebypuq36ch9c3v8i8a40n0 3 574966 3763507 2022-08-09T09:27:58Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: VJournal | VJournal | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 09:27, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) c6fgesk4oidsb8yp0nu7sqxy8ljpoja 0 574967 3763513 2022-08-09T09:58:19Z Malikaveedu 16584 ''''കയെനി''' തെക്കേ അമേരിക്കയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ പ്രദേശവും ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റുമായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ തലസ്ഥാന നഗരിയാണ്. == അവലംബം ==' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''കയെനി''' തെക്കേ അമേരിക്കയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഫ്രാൻസിന്റെ വിദേശ പ്രദേശവും ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റുമായ ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ തലസ്ഥാന നഗരിയാണ്. == അവലംബം == b95pmr9d9ks65x00xw6c1vekdikfvyv 3763514 3763513 2022-08-09T09:59:37Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{Infobox French commune|name=Cayenne|commune status=Capital, [[Prefectures of France|prefecture]] and [[Communes of France|commune]]|image={{Photomontage |photo1a = Cayenne (46853854301).jpg |photo2a = Cayenne Place des palmistes.jpg |photo3a = Cayenne, Gouvernance.jpg |photo3b = La place à coté de l´ancien hopital Jean Martial.jpg |photo4a = Mairiecayenne.jpg |size=300}}|caption=From top to bottom, left to right: Seen on Mount and [[Fort Cépérou]], Place des Palmistes, [[French Guiana Prefecture Building]], Place Léoplod-Héder, City Hall and the [[Cayenne Cathedral|Saint-Sauveur Cathedral]]|image coat of arms=Coat of arms of French Guyana.svg|map size=220px|adjustable map=cayenne.PNG|map caption=Location of the commune (in red) within French Guiana|arrondissement=Cayenne|canton=|INSEE=97302|postal code=97300|mayor=Sandra Trochimara|term=2020&ndash;2026|intercommunality=[[Communauté d'agglomération du Centre Littoral|CA Centre Littoral]]|coordinates={{coord|4.9372|-52.3260|format=dms|display=inline,title}}|elevation m=|elevation min m=|elevation max m=|area km2=23.60|population={{France metadata Wikidata|population_total}}|population date={{France metadata Wikidata|population_as_of}}|population footnotes={{France metadata Wikidata|population_footnotes}}|urban area km2=206.9|urban area date=2020|urban pop=125,309|urban pop date=Jan. 2019<ref name="UU">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map12 |title=Statistiques locales - France par unité urbaine - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>|metro area km2=5,087|metro area date=2020|metro area pop=147,943|metro area pop date=Jan. 2019<ref name="AAV">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map13 |title=Statistiques locales - France par aire d'attraction des villes - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>}}'''കയെനി''' [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] വിദേശ പ്രദേശവും ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റുമായ [[ഫ്രഞ്ച് ഗയാന|ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ]] തലസ്ഥാന നഗരിയാണ്. == അവലംബം == qaw2kbcu49aavtgy1ugp4h8u05s7y54 3763515 3763514 2022-08-09T10:00:52Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Cayenn}} {{Infobox French commune|name=Cayenne|commune status=Capital, [[Prefectures of France|prefecture]] and [[Communes of France|commune]]|image={{Photomontage |photo1a = Cayenne (46853854301).jpg |photo2a = Cayenne Place des palmistes.jpg |photo3a = Cayenne, Gouvernance.jpg |photo3b = La place à coté de l´ancien hopital Jean Martial.jpg |photo4a = Mairiecayenne.jpg |size=300}}|caption=From top to bottom, left to right: Seen on Mount and [[Fort Cépérou]], Place des Palmistes, [[French Guiana Prefecture Building]], Place Léoplod-Héder, City Hall and the [[Cayenne Cathedral|Saint-Sauveur Cathedral]]|image coat of arms=Coat of arms of French Guyana.svg|map size=220px|adjustable map=cayenne.PNG|map caption=Location of the commune (in red) within French Guiana|arrondissement=Cayenne|canton=|INSEE=97302|postal code=97300|mayor=Sandra Trochimara|term=2020&ndash;2026|intercommunality=[[Communauté d'agglomération du Centre Littoral|CA Centre Littoral]]|coordinates={{coord|4.9372|-52.3260|format=dms|display=inline,title}}|elevation m=|elevation min m=|elevation max m=|area km2=23.60|population={{France metadata Wikidata|population_total}}|population date={{France metadata Wikidata|population_as_of}}|population footnotes={{France metadata Wikidata|population_footnotes}}|urban area km2=206.9|urban area date=2020|urban pop=125,309|urban pop date=Jan. 2019<ref name="UU">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map12 |title=Statistiques locales - France par unité urbaine - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>|metro area km2=5,087|metro area date=2020|metro area pop=147,943|metro area pop date=Jan. 2019<ref name="AAV">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map13 |title=Statistiques locales - France par aire d'attraction des villes - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>}}'''കയെനി''' [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] വിദേശ പ്രദേശവും ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റുമായ [[ഫ്രഞ്ച് ഗയാന|ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ]] തലസ്ഥാന നഗരിയാണ്. == അവലംബം == mkq15t82efx94u9tz2l280i8bnv8qzv 3763518 3763515 2022-08-09T10:02:54Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Cayenn}} {{Infobox French commune|name=കയെനി|commune status=Capital, [[Prefectures of France|prefecture]] and [[Communes of France|commune]]|image={{Photomontage |photo1a = Cayenne (46853854301).jpg |photo2a = Cayenne Place des palmistes.jpg |photo3a = Cayenne, Gouvernance.jpg |photo3b = La place à coté de l´ancien hopital Jean Martial.jpg |photo4a = Mairiecayenne.jpg |size=300}}|caption=From top to bottom, left to right: Seen on Mount and [[Fort Cépérou]], Place des Palmistes, [[French Guiana Prefecture Building]], Place Léoplod-Héder, City Hall and the [[Cayenne Cathedral|Saint-Sauveur Cathedral]]|image coat of arms=Coat of arms of French Guyana.svg|map size=220px|adjustable map=cayenne.PNG|map caption=Location of the commune (in red) within French Guiana|arrondissement=Cayenne|canton=|INSEE=97302|postal code=97300|mayor=Sandra Trochimara|term=2020&ndash;2026|intercommunality=[[Communauté d'agglomération du Centre Littoral|CA Centre Littoral]]|coordinates={{coord|4.9372|-52.3260|format=dms|display=inline,title}}|elevation m=|elevation min m=|elevation max m=|area km2=23.60|population={{France metadata Wikidata|population_total}}|population date={{France metadata Wikidata|population_as_of}}|population footnotes={{France metadata Wikidata|population_footnotes}}|urban area km2=206.9|urban area date=2020|urban pop=125,309|urban pop date=Jan. 2019<ref name="UU">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map12 |title=Statistiques locales - France par unité urbaine - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>|metro area km2=5,087|metro area date=2020|metro area pop=147,943|metro area pop date=Jan. 2019<ref name="AAV">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map13 |title=Statistiques locales - France par aire d'attraction des villes - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>}}'''കയെനി''' [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] വിദേശ പ്രദേശവും ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റുമായ [[ഫ്രഞ്ച് ഗയാന|ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ]] തലസ്ഥാന നഗരിയാണ്. == അവലംബം == 8pgjoe3dtp95ilukb4cdg8zp3a76sh2 3763528 3763518 2022-08-09T10:18:11Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Cayenn}} {{Infobox French commune|name=കയെനി|commune status=Capital, [[Prefectures of France|prefecture]] and [[Communes of France|commune]]|image={{Photomontage |photo1a = Cayenne (46853854301).jpg |photo2a = Cayenne Place des palmistes.jpg |photo3a = Cayenne, Gouvernance.jpg |photo3b = La place à coté de l´ancien hopital Jean Martial.jpg |photo4a = Mairiecayenne.jpg |size=300}}|caption=From top to bottom, left to right: Seen on Mount and [[Fort Cépérou]], Place des Palmistes, [[French Guiana Prefecture Building]], Place Léoplod-Héder, City Hall and the [[Cayenne Cathedral|Saint-Sauveur Cathedral]]|image coat of arms=Coat of arms of French Guyana.svg|map size=220px|adjustable map=cayenne.PNG|map caption=Location of the commune (in red) within French Guiana|arrondissement=Cayenne|canton=|INSEE=97302|postal code=97300|mayor=Sandra Trochimara|term=2020&ndash;2026|intercommunality=[[Communauté d'agglomération du Centre Littoral|CA Centre Littoral]]|coordinates={{coord|4.9372|-52.3260|format=dms|display=inline,title}}|elevation m=|elevation min m=|elevation max m=|area km2=23.60|population={{France metadata Wikidata|population_total}}|population date={{France metadata Wikidata|population_as_of}}|population footnotes={{France metadata Wikidata|population_footnotes}}|urban area km2=206.9|urban area date=2020|urban pop=125,309|urban pop date=Jan. 2019<ref name="UU">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map12 |title=Statistiques locales - France par unité urbaine - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>|metro area km2=5,087|metro area date=2020|metro area pop=147,943|metro area pop date=Jan. 2019<ref name="AAV">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map13 |title=Statistiques locales - France par aire d'attraction des villes - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>}}'''കയെനി''' [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] വിദേശ പ്രദേശവും ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റുമായ [[ഫ്രഞ്ച് ഗയാന|ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ]] തലസ്ഥാന നഗരിയാണ്. അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്ര തീരത്ത് കയെനി നദീ മുഖത്തെ ഒരു മുൻ ദ്വീപിലാണ് നഗരം നിലകൊള്ളുന്നത്. നഗരത്തിന്റെ മുദ്രാവാക്യമായ "ഫെർട്ട് ഓറം ഇൻഡസ്ട്രിയ" എന്നതിനർത്ഥം "ജോലി സമ്പത്ത് കൊണ്ടുവരുന്നു" എന്നാണ്.<ref name="pagesperso-orange.fr">{{cite web|url=http://pagesperso-orange.fr/redris/HTML/Blasons/Cayen.htm|title=page concernant le blason de la ville sur le site page de Redris|access-date=13 March 2011|publisher=Pagesperso-orange.fr|archive-url=https://web.archive.org/web/20081226215531/http://pagesperso-orange.fr/redris/HTML/Blasons/Cayen.htm|archive-date=26 December 2008|url-status=live}}</ref> തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഫ്രഞ്ച് ഭാഷാ നഗരമാണ് കയെനി. 2019 ലെ സെൻസസ് അനുസരിച്ച് 147,943 നിവാസികൾ ഉണ്ടായിരുന്ന (INSEE നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് പ്രകാരം) കയെനി മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഏരിയയിലെ 65,493 പേർ കയെൻ പ്രോപ്പർ നഗരത്തിൽ (കമ്യൂൺ) താമസിച്ചിരുന്നു.<ref name="population">{{cite web|url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/3698339|title=Historique des populations communales - Recensements de la population 1876-2019|access-date=2022-04-02|author-link=Institut national de la statistique et des études économiques|language=fr|author=INSEE}}</ref> == അവലംബം == rlwxt7e1q3enr9kmugqdtwhc2q5kp35 3763529 3763528 2022-08-09T10:18:38Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Cayenn}} {{Infobox French commune|name=കയെനി|commune status=Capital, [[Prefectures of France|prefecture]] and [[Communes of France|commune]]|image={{Photomontage |photo1a = Cayenne (46853854301).jpg |photo2a = Cayenne Place des palmistes.jpg |photo3a = Cayenne, Gouvernance.jpg |photo3b = La place à coté de l´ancien hopital Jean Martial.jpg |photo4a = Mairiecayenne.jpg |size=300}}|caption=From top to bottom, left to right: Seen on Mount and [[Fort Cépérou]], Place des Palmistes, [[French Guiana Prefecture Building]], Place Léoplod-Héder, City Hall and the [[Cayenne Cathedral|Saint-Sauveur Cathedral]]|image coat of arms=Coat of arms of French Guyana.svg|map size=220px|adjustable map=cayenne.PNG|map caption=Location of the commune (in red) within French Guiana|arrondissement=Cayenne|canton=|INSEE=97302|postal code=97300|mayor=Sandra Trochimara|term=2020&ndash;2026|intercommunality=[[Communauté d'agglomération du Centre Littoral|CA Centre Littoral]]|coordinates={{coord|4.9372|-52.3260|format=dms|display=inline,title}}|elevation m=|elevation min m=|elevation max m=|area km2=23.60|population={{France metadata Wikidata|population_total}}|population date={{France metadata Wikidata|population_as_of}}|population footnotes={{France metadata Wikidata|population_footnotes}}|urban area km2=206.9|urban area date=2020|urban pop=125,309|urban pop date=Jan. 2019<ref name="UU">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map12 |title=Statistiques locales - France par unité urbaine - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>|metro area km2=5,087|metro area date=2020|metro area pop=147,943|metro area pop date=Jan. 2019<ref name="AAV">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map13 |title=Statistiques locales - France par aire d'attraction des villes - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>}}'''കയെനി''' [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] വിദേശ പ്രദേശവും ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റുമായ [[ഫ്രഞ്ച് ഗയാന|ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ]] തലസ്ഥാന നഗരിയാണ്. അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്ര തീരത്ത് കയെനി നദീ മുഖത്തെ ഒരു മുൻ ദ്വീപിലാണ് നഗരം നിലകൊള്ളുന്നത്. നഗരത്തിന്റെ മുദ്രാവാക്യമായ "ഫെർട്ട് ഓറം ഇൻഡസ്ട്രിയ" എന്നതിനർത്ഥം "ജോലി സമ്പത്ത് കൊണ്ടുവരുന്നു" എന്നാണ്.<ref name="pagesperso-orange.fr">{{cite web|url=http://pagesperso-orange.fr/redris/HTML/Blasons/Cayen.htm|title=page concernant le blason de la ville sur le site page de Redris|access-date=13 March 2011|publisher=Pagesperso-orange.fr|archive-url=https://web.archive.org/web/20081226215531/http://pagesperso-orange.fr/redris/HTML/Blasons/Cayen.htm|archive-date=26 December 2008|url-status=live}}</ref> തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഫ്രഞ്ച് ഭാഷാ നഗരമാണ് കയെനി. 2019 ലെ സെൻസസ് അനുസരിച്ച് 147,943 നിവാസികൾ ഉണ്ടായിരുന്ന (INSEE നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് പ്രകാരം) കയെനി മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഏരിയയിലെ 65,493 പേർ കയെനി പ്രോപ്പർ നഗരത്തിൽ (കമ്യൂൺ) താമസിച്ചിരുന്നു.<ref name="population">{{cite web|url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/3698339|title=Historique des populations communales - Recensements de la population 1876-2019|access-date=2022-04-02|author-link=Institut national de la statistique et des études économiques|language=fr|author=INSEE}}</ref> == അവലംബം == sn3sszpviso5741sqw5xubfpwh8pk8q 3763538 3763529 2022-08-09T10:31:06Z Malikaveedu 16584 wikitext text/x-wiki {{prettyurl|Cayenn}} {{Infobox French commune|name=കയെനി|commune status=Capital, [[Prefectures of France|prefecture]] and [[Communes of France|commune]]|image={{Photomontage |photo1a = Cayenne (46853854301).jpg |photo2a = Cayenne Place des palmistes.jpg |photo3a = Cayenne, Gouvernance.jpg |photo3b = La place à coté de l´ancien hopital Jean Martial.jpg |photo4a = Mairiecayenne.jpg |size=300}}|caption=From top to bottom, left to right: Seen on Mount and [[Fort Cépérou]], Place des Palmistes, [[French Guiana Prefecture Building]], Place Léoplod-Héder, City Hall and the [[Cayenne Cathedral|Saint-Sauveur Cathedral]]|image coat of arms=Coat of arms of French Guyana.svg|map size=220px|adjustable map=cayenne.PNG|map caption=Location of the commune (in red) within French Guiana|arrondissement=Cayenne|canton=|INSEE=97302|postal code=97300|mayor=Sandra Trochimara|term=2020&ndash;2026|intercommunality=[[Communauté d'agglomération du Centre Littoral|CA Centre Littoral]]|coordinates={{coord|4.9372|-52.3260|format=dms|display=inline,title}}|elevation m=|elevation min m=|elevation max m=|area km2=23.60|population={{France metadata Wikidata|population_total}}|population date={{France metadata Wikidata|population_as_of}}|population footnotes={{France metadata Wikidata|population_footnotes}}|urban area km2=206.9|urban area date=2020|urban pop=125,309|urban pop date=Jan. 2019<ref name="UU">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map12 |title=Statistiques locales - France par unité urbaine - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>|metro area km2=5,087|metro area date=2020|metro area pop=147,943|metro area pop date=Jan. 2019<ref name="AAV">{{cite web |url=https://statistiques-locales.insee.fr/#bbox=-305319,5246778,314629,190270&c=indicator&i=pop_legales.popmun&s=2019&view=map13 |title=Statistiques locales - France par aire d'attraction des villes - Population municipale 2019 |author=INSEE |author-link=INSEE |access-date=2022-04-02}}</ref>}}'''കയെനി''' [[തെക്കേ അമേരിക്ക|തെക്കേ അമേരിക്കയിൽ]] സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന [[ഫ്രാൻസ്|ഫ്രാൻസിന്റെ]] വിദേശ പ്രദേശവും ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റുമായ [[ഫ്രഞ്ച് ഗയാന|ഫ്രഞ്ച് ഗയാനയുടെ]] തലസ്ഥാന നഗരിയാണ്. അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്ര തീരത്ത് കയെനി നദീ മുഖത്തെ ഒരു മുൻ ദ്വീപിലാണ് നഗരം നിലകൊള്ളുന്നത്. നഗരത്തിന്റെ മുദ്രാവാക്യമായ "ഫെർട്ട് ഓറം ഇൻഡസ്ട്രിയ" എന്നതിനർത്ഥം "ജോലി സമ്പത്ത് കൊണ്ടുവരുന്നു" എന്നാണ്.<ref name="pagesperso-orange.fr">{{cite web|url=http://pagesperso-orange.fr/redris/HTML/Blasons/Cayen.htm|title=page concernant le blason de la ville sur le site page de Redris|access-date=13 March 2011|publisher=Pagesperso-orange.fr|archive-url=https://web.archive.org/web/20081226215531/http://pagesperso-orange.fr/redris/HTML/Blasons/Cayen.htm|archive-date=26 December 2008|url-status=live}}</ref> തെക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഫ്രഞ്ച് ഭാഷാ നഗരമാണ് കയെനി. 2019 ലെ സെൻസസ് അനുസരിച്ച് 147,943 നിവാസികൾ ഉണ്ടായിരുന്ന (INSEE നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത് പ്രകാരം) കയെനി മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഏരിയയിലെ 65,493 പേർ കയെനി പ്രോപ്പർ നഗരത്തിൽ (കമ്യൂൺ) താമസിച്ചിരുന്നു.<ref name="population">{{cite web|url=https://www.insee.fr/fr/statistiques/3698339|title=Historique des populations communales - Recensements de la population 1876-2019|access-date=2022-04-02|author-link=Institut national de la statistique et des études économiques|language=fr|author=INSEE}}</ref> == ചരിത്രം == വളരെ ചൂടുള്ളതും ശുഷ്ക്കവുമാണെന്ന് കരുതി കണ്ടെത്തിയ സ്പാനിഷ് പര്യവേക്ഷകർ അവഗണിച്ച ഈ പ്രദേശം 1604-ൽ ഫ്രഞ്ചുകാർ ഒരു കുടിയേറ്റ കേന്ദ്രം സ്ഥാപിക്കുന്നതുവരെ കോളനിവത്കരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നില്ല. എന്നിരുന്നാലും, ടോർഡെസില്ലാസ് ഉടമ്പടി നടപ്പിലാക്കാൻ തീരുമാനിച്ച പോർച്ചുഗീസുകാർ ഇത് ഉടൻ തന്നെ നശിപ്പിച്ചു. 1643-ൽ മടങ്ങിയെത്തിയ ഫ്രഞ്ച് കോളനിക്കാർ കയെനി സ്ഥാപിച്ചുവെങ്കിലും അമേരിക്കൻ ഇന്ത്യക്കാരുടെ ആക്രമണത്തെത്തുടർന്ന് ഒരിക്കൽക്കൂടി പുറത്തുപോകാൻ നിർബന്ധിതരായി. 1664-ൽ ഫ്രാൻസ് ഒടുവിൽ കയെനിൽ സ്ഥിരതാമസ കേന്ദ്രം സ്ഥാപിച്ചു. അടുത്ത ദശകത്തിൽ കോളനി ഫ്രാൻസിലേക്ക് പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് ഫ്രഞ്ച്, ഡച്ച്, ഇംഗ്ലീഷ് എന്നിവർക്കിടയിൽ ഇത് കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെട്ടു. 1809-ൽ കയെനി അധിനിവേശത്തിനിടെ ഒരു ആംഗ്ലോ-പോർച്ചുഗീസ് സൈന്യം പിടിച്ചെടുത്ത ഇത്, 1814 വരെ ബ്രസീലിൽ നിന്ന് ഭരിക്കുകയും പിന്നീട് അത് ഫ്രഞ്ച് നിയന്ത്രണത്തിലേക്ക് മടങ്ങുകയും ചെയ്തു. 1854 മുതൽ 1938 വരെ ഒരുൂ ഫ്രഞ്ച് പീനൽ കോളനിയായി ഇത് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ഉയർന്ന തോതിലുള്ള കുടിയേറ്റവും (പ്രധാനമായും [[വെസ്റ്റ് ഇൻഡീസ്]], [[ബ്രസീൽ]] എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന്) ഉയർന്ന ജനനനിരക്കും കാരണം നഗരത്തിലെ ജനസംഖ്യ ക്രമേണ ഗണ്യമായി വർദ്ധിച്ചു. == അവലംബം == <references /> e57a7cfmzp78g3iemyx24yz42hviqos 3 574968 3763516 2022-08-09T10:01:29Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: ആഷിഫ് മരക്കാർ | ആഷിഫ് മരക്കാർ | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 10:01, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) nba0d47a7jbiu4abc1ekehj85me6azh 3 574969 3763552 2022-08-09T11:41:08Z സ്വാഗതസംഘം 39256 ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം താളിൽ [[ബദൽ:സ്വാഗതം|സ്വാഗത സന്ദേശം]] ചേർക്കുന്നു wikitext text/x-wiki '''നമസ്കാരം {{#if: Sameer8198 | Sameer8198 | {{BASEPAGENAME}} }} !''', [[മലയാളം വിക്കിപീഡിയ|മലയാളം വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക്‌]] [[വിക്കിപീഡിയ:ആമുഖം|സ്വാഗതം]]. താങ്കളുടെ അംഗത്വത്തിന് നന്ദി. താങ്കൾക്ക്‌ ഈ സ്ഥലം ഇഷ്ടമായെന്നും ഇവിടെ അൽപസമയം ചെലവഴിക്കുമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. താങ്കൾക്ക് ഉപയോഗപ്പെടാവുന്ന ചില താളുകൾ താഴെ കൊടുക്കുന്നു. [[File:Lipi ml.png|thumb|350px|right|[[സഹായം:എഴുത്ത്|ലിപിമാറ്റ രീതിയിൽ മലയാളം ടൈപ്പ് ചെയ്യുവാൻ]] ഉപയോഗിക്കാവുന്ന മൊഴി സ്കീമിന്റെ ചിത്രം]] * [[സഹായം:Tutorial|വീഡിയോ പരിശീലനം]] * [[സഹായം:ടൈപ്പിംഗ്‌|മലയാളത്തിലെഴുതാൻ]] * [[സഹായം:തിരുത്തൽ വഴികാട്ടി|ഒരു താൾ തിരുത്തിയെഴുതുന്നത് എങ്ങനെ?]] * [[സഹായം:ഉള്ളടക്കം|സഹായ താളുകൾ]] * [[സഹായം:ചിത്ര സഹായി|ചിത്ര സഹായി]] * [[സഹായം:കീഴ്‌വഴക്കം|കീഴ്‌വഴക്കങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:എഴുത്തുകളരി|എഴുത്തുകളരി]] * [[വിക്കിപീഡിയ:പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ‎|വിക്കിപീഡിയയുടെ പഞ്ചസ്തംഭങ്ങൾ]] * [[വിക്കിപീഡിയ:നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും|വിക്കിപീഡിയിലെ നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും.]] താങ്കൾ [[വിക്കിപീഡിയ:പുതുമുഖം|പുതുമുഖങ്ങൾക്കായുള്ള താൾ]] പരിശോധിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിൽ ദയവായി അപ്രകാരം ചെയ്യാൻ താത്പര്യപ്പെടുന്നു. [[വിക്കിപീഡിയ:വിക്കിപീഡിയർ|വിക്കിപീഡിയരിൽ]] ഒരാളായി ഇവിടെ തിരുത്തലുകൾ നടത്തുന്നത് താങ്കൾ ആസ്വദിക്കുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു. താങ്കളെപ്പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ‍ [[പ്രത്യേകം:Mypage|ഉപയോക്താവിനുള്ള താളിൽ]] നൽകാവുന്നതാണ്‌. സംവാദ താളുകളിൽ ഒപ്പ് വെക്കുവാനായി നാല് "ടിൽഡ" (<nowiki>~~~~</nowiki>) ഉപയോഗിക്കുകയോ, ടൂൾബാറിലെ [[File:Insert-signature.png]] ബട്ടൻ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വന്തം പേരും തീയതിയും സമയവും താനേ വന്നുകൊള്ളും. എന്നാൽ ലേഖനങ്ങളിൽ അപ്രകാരം ഒപ്പുവെക്കാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കുക. മറ്റ് ഉപയോക്താക്കളോട് സം‌വദിക്കാൻ അവരുടെ സം‌വാദത്താളിൽ താങ്കളുടെ സന്ദേശം എഴുതാവുന്നതാണ്. വിക്കിപീഡിയയിൽ എന്തെങ്കിലും സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെങ്കിൽ എന്റെ സംവാദ താളിൽ ഒരു കുറിപ്പ് ഇടൂ, അല്ലെങ്കിൽ താങ്കളുടെ സംവാദ താളിൽ '''<nowiki>{{helpme}}</nowiki>''' എന്ന് ചേർക്കൂ, ആരെങ്കിലും ഉടനെ തന്നെ താങ്കളെ സഹായിക്കാൻ ശ്രമിക്കും. ഒരു നല്ല വിക്കിപീഡിയ അനുഭവം ആശംസിക്കുന്നു. വിക്കിമീഡിയയുടെ മലയാളം പദ്ധതികൾക്കായി ഒരു [https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ് നിലവിലുണ്ട്]. ആ ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വം എടുത്ത് താങ്കൾക്ക് വിക്കിപീഡിയയെക്കുറിച്ചുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളും, സംശയങ്ങളും, വിക്കിപീഡിയ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള വഴികളും ഒക്കെ അവിടെ ഉന്നയിക്കാവുന്നതാണ്‌. മെയിലിങ്ങ് ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുക്കാൻ ഇവിടെ ഞെക്കുക https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikiml-l. ലിസ്റ്റിൽ അംഗത്വമെടുത്തതിനു ശേഷം''' wikiml-l@lists.wikimedia.org''' എന്ന ഇമെയിൽ വിലാസത്തിലേക്കു ഇമെയിൽ അയച്ചാൽ മറ്റുള്ള വിക്കിപീഡിയർ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും. ഇനിയും ബുദ്ധിമുട്ട് തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ വിക്കിപീഡിയരോട് നേരിട്ട് സംശയം ചോദിക്കാൻ [[സഹായം:ഐ.ആർ.സി.|ചാറ്റ് ചെയ്യാം]]. ഇതിനായി [http://webchat.freenode.net/?channels=wikipedia-ml ഇവിടെ ഞെക്കുക]. ആരെങ്കിലും ചാറ്റ്റൂമിലുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തീർച്ചയായും താങ്കളെ സഹായിക്കുന്നതാണ്. -- [[ഉപയോക്താവ്:സ്വാഗതസംഘം|സ്വാഗതസംഘം]] ([[ഉപയോക്താവിന്റെ സംവാദം:സ്വാഗതസംഘം|സംവാദം]]) 11:41, 9 ഓഗസ്റ്റ് 2022 (UTC) 79s7fd0l1dbo1li8mu0iawlv2ixo3tv