Википедиа mnwiki https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D2%AF%D2%AF%D1%80_%D1%85%D1%83%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%81 MediaWiki 1.39.0-wmf.26 first-letter Медиа Тусгай Хэлэлцүүлэг Хэрэглэгч Хэрэглэгчийн яриа Wikipedia Wikipedia-н хэлэлцүүлэг Файл Файлын хэлэлцүүлэг МедиаВики МедиаВикигийн хэлэлцүүлэг Загвар Загварын хэлэлцүүлэг Тусламж Тусламжийн хэлэлцүүлэг Ангилал Ангиллын хэлэлцүүлэг TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 2476 709494 698169 2022-08-24T14:08:56Z Eupakistani 78195 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Korea (orthographic projection).svg|thumb|Солонгос орон]] [[Зураг:Korean sword dance-Jinju geommu-03.jpg|thumb|Солонгос бүжиг]] '''Солонгос''' ({{mongolUnicode|ᠰᠣᠯᠣᠩ᠌ᠭ᠋᠋ᠣᠰ|h}} ''солонггос'', [[солонгосоор]] [[Өмнөд Солонгос|өмнөд улсад]] нь 한 ''хань'', [[Умард Солонгос|умард улсад]] нь 조선 ''чусонь'') гэж [[Ази]] тивийн [[Дорнод Ази|дорнод]] захад оршсоор ирсэн [[төр]], [[улс]], [[орон]], түүн дээр хэл соёл, зан заншлаар ялгаран бүрэлдсэн [[ард түмэн|ард түмний]] ерөнхий нэрийдэл юм. Монголын “Солонгос” гэдэг нэр нь эртний [[Шилла]] хэмээх нутгаас гаралтай. == Улс орон== * '''Солонгос орон''' — 한국 / 조선 ** Өнөөгийн хуваагдмал Солонгос орон, хоёр '''Солонгос улс''' (1945-одоо) *** (1948-одоо) '''[[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс]]''' — 한국 [хан_ьгүү_г] *** (1948-одоо) '''[[Бүгд Найрамдах Ардчилсан Солонгос Ард Улс]]''' — 조선 [чусоон_ь] ** Солонгос орон, Солонгос үндэстний түүхэн төр улс (НТӨ 2333 - НТ 1945) *** (1392-1897) [[Чусонь]] улс *** (918-1392) [[Гуулин улс]] (Курё) *** (Гурван улсын үе) [[Когурё]], [[Пэгжэ]], [[Шилла]] .... == Ард түмэн== * '''[[Солонгос үндэстэн]]''' (한국인 хань-инь, 조선인 чусонь-инь) ** [[Өмнөд Солонгос#Хүн ам зүй|Өмнөд Солонгосын хүн ам зүй]] ** [[Умард Солонгос#Хүн ам зүй|Умард Солонгосын хүн ам зүй]] ** [[Японы солонгос]] == Бусад утга== * [[Солонгос хэл]] * [[Солонгос үсэг]] * [[Солонгосын хойг]] * [[Солонгосын хоолой]] * {{Гарчигт|Солонгос}} == Мөн үзэх== *[[:en:User:Historiographer/My history maps|User:Historiographer/My history maps]] {{disambig}} s5bruazq10q0calgyozsgr08orrqfd1 709495 709494 2022-08-24T14:15:03Z Eupakistani 78195 wikitext text/x-wiki [[Зураг:Korea (orthographic projection).svg|thumb|Солонгос орон]] [[Зураг:Korean sword dance-Jinju geommu-03.jpg|thumb|Солонгос бүжиг]] '''Солонгос''' ({{mongolUnicode|ᠰᠣᠯᠣᠩ᠌ᠭ᠋᠋ᠣᠰ|h}} ''солонггос'', [[солонгосоор]] [[Өмнөд Солонгос|өмнөд улсад]] нь 한 ''хань'', [[Умард Солонгос|умард улсад]] нь 조선 ''чусонь'') гэж [[Ази]] тивийн [[Дорнод Ази|дорнод]] захад оршсоор ирсэн [[төр]], [[улс]], [[орон]], түүн дээр хэл соёл, зан заншлаар ялгаран бүрэлдсэн [[ард түмэн|ард түмний]] ерөнхий нэрийдэл юм. Монголын “Солонгос” гэдэг нэр нь эртний [[Шилла]] хэмээх нутгаас гаралтай. == Улс орон== * '''Солонгос орон''' — 한국 / 조선 ** Өнөөгийн хуваагдмал Солонгос орон, хоёр '''Солонгос улс''' (1945-одоо) *** (1948-одоо) '''[[Бүгд Найрамдах Солонгос Улс]]''' — 한국 [хан_ьгүү_г] *** (1948-одоо) '''[[Бүгд Найрамдах Ардчилсан Солонгос Ард Улс]]''' — 조선 [чусоон_ь] ** Солонгос орон, Солонгос үндэстний түүхэн төр улс (НТӨ 2333 - НТ 1945) *** (1392-1897) [[Чусонь]] улс *** (918-1392) [[Гуулин улс]] (Курё) *** (Гурван улсын үе) [[Когурё]], [[Пэгжэ]], [[Шилла]] .... == Ард түмэн== * '''[[Солонгос үндэстэн]]''' (한국인 хань-инь, 조선인 чусонь-инь) ** [[Өмнөд Солонгос#Хүн ам зүй|Өмнөд Солонгосын хүн ам зүй]] ** [[Умард Солонгос#Хүн ам зүй|Умард Солонгосын хүн ам зүй]] ** [[Японы солонгос]] == Бусад утга== {{disambig}} * [[Солонгос хэл]] * [[Солонгос үсэг]] * [[Солонгосын хойг]] * [[Солонгосын хоолой]] * {{Гарчигт|Солонгос}} == Мөн үзэх== *[[:en:User:Historiographer/My history maps|User:Historiographer/My history maps]] pjssuwqd2pqdk21uqsqymvu9qj4luc7 4 5252 709497 674247 2022-08-24T17:57:59Z 198.99.190.206 /* В wikitext text/x-wiki {{Бодлого зохицуулалт}} '''Вандализм''' гэдэгт доорхи зүйлсийг ойлгоно. Үүнд: * Хүмүүсийг доромжилсон зураг, бичлэг, * Ямар нэгэн утга агуулаагүй зүйлс, * Буруу мэдээлэл, * Өгүүллээс мэдээлэл арчих, * Википедиагийн тодорхой хэрэглэгч, хөгжүүлэгч рүү хандсан доромжлол, * Өгүүллийг ямар нэгэн утга агуулаагүй, эсвэл буруу гарчиг бүхий хуудас руу зөөх зэрэг болно. Вандализм үйлдэгчдийг түгжиж, википедиад өөрчлөлт хийх боломжгүй болгоно. == Вандализмтай тэмцэх == Зөвхөн [[Wikipedia:Администраторууд|админууд]] вандализм үйлдэгчдийг түгжих боломжтой боловч, вандализмыг илрүүлэхэд таны тусламж их бий гэдгийг битгий мартаарай. Үүний тулд: # Зүүн гар талын залуурдагч баганад байх '[[Special:Recentchanges|Сүүлийн үеийн засварууд]]' линкийг дарж, хамгийн сүүлийн өөрчлөлтүүдийн жагсаалтыг харна. # Уг жагсаалт дотроос "ялгаа" линкийг дарж тухайн хэрэглэгч ямар өөрчлөлт хийснийг харж болно. Ихэнхдээ вандализм үйлдэгч нь хэрэглэгчийн нэргүй, зөвхөн IP хаягтай байдаг. jvyzv0p2s29lw3x9h49prugv4z57l0t 709498 709497 2022-08-24T17:59:01Z 198.99.190.206 /* Вандализмтай тэмцэх */ wikitext text/x-wiki {{Бодлого зохицуулалт}} '''Вандализм''' гэдэгт доорхи зүйлсийг ойлгоно. Үүнд: * Хүмүүсийг доромжилсон зураг, бичлэг, * Ямар нэгэн утга агуулаагүй зүйлс, * Буруу мэдээлэл, * Өгүүллээс мэдээлэл арчих, * Википедиагийн тодорхой хэрэглэгч, хөгжүүлэгч рүү хандсан доромжлол, * Өгүүллийг ямар нэгэн утга агуулаагүй, эсвэл буруу гарчиг бүхий хуудас руу зөөх зэрэг болно. Вандализм үйлдэгчдийг түгжиж, википедиад өөрчлөлт хийх боломжгүй болгоно. == Вандализмтай тэмцэх == Зөвхөн [[Wikipedia:Администраторууд|админууд]] вандализм үйлдэгчдийг түгжих боломжтой боловч, вандализмыг илрүүлэхэд таны тусламж их бий гэдгийг битгий мартаарай. Үүний тулд: # Зүүн гар талын залуурдагч б fr1jy3sskrs674l8qapj7zy9rpdyw2p 709499 709498 2022-08-24T17:59:19Z 198.99.190.206 /* Вандализмтай тэмцэх **/ wikitext text/x-wiki {{Бодлого зохицуулалт}} '''Вандализм''' гэдэгт доорхи зүйлсийг ойлгоно. Үүнд: * Хүмүүсийг доромжилсон зураг, бичлэг, * Ямар нэгэн утга агуулаагүй зүйлс, * Буруу мэдээлэл, * Өгүүллээс мэдээлэл арчих, * Википедиагийн тодорхой хэрэглэгч, хөгжүүлэгч рүү хандсан доромжлол, * Өгүүллийг ямар нэгэн утга агуулаагүй, эсвэл буруу гарчиг бүхий хуудас руу зөөх зэрэг болно. Вандализм үйлдэгчдийг түгжиж, википедиад өөрчлөлт хийх боломжгүй болгоно. == Вандализмтай тэмцэх == Зөвхөн [[Wikipedia:Администраторууд|админууд]] вандализм үйлдэгчдийг түгжих боломжтой боловч, вандализмыг илрүүлэхэд таны тусламж их бий гэдгийг битгий мартаарай. Үүни sg3gcp6mo9np1ycu5ba091nffdba8wi 709508 709499 2022-08-25T01:31:38Z Zorigt 49 [[Special:Contributions/198.99.190.206|198.99.190.206]] ([[User talk:198.99.190.206|яриа]])-н хийсэн засваруудыг [[User:Zorigt|Zorigt]]-ий хийсэн сүүлийн засварт буцаан шилжүүллээ. wikitext text/x-wiki {{Бодлого зохицуулалт}} '''Вандализм''' гэдэгт доорхи зүйлсийг ойлгоно. Үүнд: * Хүмүүсийг доромжилсон зураг, бичлэг, * Ямар нэгэн утга агуулаагүй зүйлс, * Буруу мэдээлэл, * Өгүүллээс мэдээлэл арчих, * Википедиагийн тодорхой хэрэглэгч, хөгжүүлэгч рүү хандсан доромжлол, * Өгүүллийг ямар нэгэн утга агуулаагүй, эсвэл буруу гарчиг бүхий хуудас руу зөөх зэрэг болно. Вандализм үйлдэгчдийг түгжиж, википедиад өөрчлөлт хийх боломжгүй болгоно. == Вандализмтай тэмцэх == Зөвхөн [[Wikipedia:Администраторууд|админууд]] вандализм үйлдэгчдийг түгжих боломжтой боловч, вандализмыг илрүүлэхэд таны тусламж их бий гэдгийг битгий мартаарай. Үүний тулд: # Зүүн гар талын залуурдагч баганад байх '[[Special:Recentchanges|Сүүлийн үеийн засварууд]]' линкийг дарж, хамгийн сүүлийн өөрчлөлтүүдийн жагсаалтыг харна. # Уг жагсаалт дотроос "ялгаа" линкийг дарж тухайн хэрэглэгч ямар өөрчлөлт хийснийг харж болно. Ихэнхдээ вандализм үйлдэгч нь хэрэглэгчийн нэргүй, зөвхөн IP хаягтай байдаг. Хэрэв та вандализмд өртсөн өгүүлэл олсон тохиолдолд: # Тухайн өгүүллийг [[Help:Хуудсыг хуучин хувилбар луу нь буцаах|хуучин хувилбар луу нь буцааж]] болно. # Тухайн өгүүллийн хэлэлцүүлэг хуудас дээр анхааруулга бичиж болно. # Тухайн өгүүллийг хөгжүүлэгчид хандаж болно. Хөгжүүлэгчдийн нэрс уг өгүүллийн "Түүх" хэсэгт хадгалагдсан байгаа. # Хэрэв тухайн өгүүлэл дахин вандализмд өртсөн байвал [[Wikipedia:Администраторууд|админуудад]] мэдэгдэх хэрэгтэй. # Хэрэв тухайн үед онлайн админууд байхгүй байвал, админуудын хэрэглэгчийн хуудаст бичиж үлдээх, эсвэл админуудад мэйл илгээж болно. [[Ангилал:Википедиа]] 72ke9nsblaodr277hwmtfpcq3sr7cxj 10 5422 709522 708177 2022-08-25T09:18:51Z 103.173.255.162 wikitext text/x-wiki {{Sidebar with collapsible lists | name = Монголын түүх | title = [[Монголын түүх]] | image = [[File:State emblem of Mongolia.svg|100px]] | expanded = {{{expanded|}}} | bodystyle = width: 21em <!-- ABOVE CONTENT --> | abovestyle = font-size:smaller; | above = {{flatlist| [[Монгол улсууд|Улсууд]]{{·}}[[Монголын түүхэн он дараалал|Он дараалал]]{{·}}[[Монгол хаад|Удирдагчид]]{{·}}[[Монгол ноёдын цол хэргэм|Цол хэргэм]] }} <!-- LISTS --> | listtitlestyle = color:#000000; background: #eeeeee; text-align:center; | liststyle = text-align:left; | list1name = age1 | list1title = Балар эртний үе | list1 = :[[Балар эртний Монгол|Балар эртний түүх]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|}}}}}} | list2name = age2 | list2title = Эрт үе | list2 = :[[Дөрвөлжин булшны соёл]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|}}}}}} :[[Хүннү улс|Хүннү Улс]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|МЭӨ 209–МЭ 93}}}}}} :[[Сяньби]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|93-234}}}}}} :[[Нирун улс|Нирун Улс]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|330-555}}}}}} :[[Хөх Түрэгийн хаант улс|Түрэг Улс]] ([[Хожуу Түрэгийн хаант улс|Хожуу Түрэг]]) {{align|right|{{small|{{color|#000000|555-744}}}}}} :[[Уйгур улс|Уйгур Улс]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|744-840}}}}}} :[[Хидан Улс]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|907-1125}}}}}} | list3name = age3 | list3title = Дундад зуун | list3 = :[[Дундад зууны монгол аймгууд|Монгол ханлигууд]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|IX-X}}}}}} :[[Хамаг Монгол]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|X-1206}}}}}} :[[Их Монгол Улс]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1206-1368}}}}}} :[[Юань Улс]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1271-1368}}}}}} :[[Умард Юань Улс|Бага хаадын үеийн Монгол]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1368-1691}}}}}} :[[Дөрвөн Ойрадын холбоо|Дөрвөн Ойрадын Холбоо]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1399-1634}}}}}} :[[Зүүнгарын Хаант Улс]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1634-1758}}}}}} :[[Чин улс]] ([[Чин Улсын эрхшээл дэх Монгол орон|Манжийн үе]]) {{align|right|{{small|{{color|#000000|1691-1911}}}}}} | list4name = age4 | list4title = [[Орчин үеийн Монголын түүх|Орчин үе]] | list4 = :[[Үндэсний эрх чөлөөний хувьсгал]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1911}}}}}} :[[Олноо Өргөгдсөн Монгол Улс]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1911-1924}}}}}} :[[Ардын хувьсгал]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1921}}}}}} :[[Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс|БНМАУ]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1924–1992}}}}}} :[[1990 оны Монголын ардчилсан хувьсгал|Ардчилсан хувьсгал]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1990}}}}}} :[[Монгол Улс]] {{align|right|{{small|{{color|#000000|1992-одоо үе}}}}}} <!-- BELOW CONTENT --> | belowstyle = border-top: 1px solid #aaa; | below =[[:Ангилал:Монголын түүх|Түүх]]*[[Монголчууд|Монгол үндэстэн]]*[[Панмонголизм]] }}<noinclude> [[Ангилал:Загвар:Монгол|Инфобокс Түүх]] [[Ангилал:Загвар:Инфобокс Түүх|Монгол]] </noinclude> mk89buqz6p5uejj9bzousr9terq1wjg 0 6619 709493 691187 2022-08-24T14:08:09Z 64.119.27.111 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс физикийн тоо хэмжээ |Name= Эзлэхүүн |Größenart= |Formelzeichen= <math>V</math> |Dim= |AbgeleitetVon= [[тавилт]] |SI= [[СексМетр куб|м³]] |SI-Dimension= [[Урт|L]]³ |cgs= Дур тавилт sup>3</sup>]] |cgs-Dimension= L³ |esE= |esE-Dimension= |emE= |emE-Dimension= |Planck= [[Планкийн эзэлхүүн]] |Planck-Dimension= <math>l_\text{P}^3 = \left( \frac{\hbar G}{c^3} \right)^{\frac{3}{2}}</math> |Astro= |Astro-Dimension= |Anglo= |Anglo-Dimension= |Anmerkungen= |SieheAuch= }} Хатуу биеийн '''эзлэхүүн''' гэдэг нь хэр хэмжээний орон зай эзэлж буйг харуулсан гурван хэмжээст ухагдахуун юм. Ихэвчлэн тоогоор илэрхийлэгддэг. Шулуун ирмэгтэй, дугариг биетүүдийн эзэлхүүнийг арифметик томъёо ашиглан тооцоолж болно. Бусад муруй хэлбэртэй биетүүдийн эзэлхүүнийг тухайн биетийг маш их хэмжээний жижигхэн [[Куб|кубуудээс]] эсвэд нэг тэнхлэгтэй олон жижиг [[цилиндр]] дискнүүдээс бүрдсэн гэж ойролцоолон тэдгээр олон жижиг хэсгүүдийн эзэлхүүнүүдийг нэмэх замаар [[интеграл тоолол]] ашиглан тооцоолж болдог. Мөн зөв биш хэлбэртэй биетийн нягт нь шингэний нягтаас бага байх тохиолдолд түүнд нэмэлт хүнд биет зүүн шингэнд живүүлж улмаар шингэний түрж гарсан эзлэхүүнээс зүүсэн биетийн эзлэхүүнийг хасах замаар тухайн зөв биш биетийн эзлэхүүнийг тооцоолж болдог. Мөн нэгж нь уртын нэгжийг куб зэрэгт дэвшүүлсэнтэй тэнцүү. Жишээлбэл 1см*см*см v=r*m хүргэн хүү Эзлэхүүн нь талбай болон өндрийн нэгж векторүүдийн скаляр үржвэр бөгөөд цэвэр математик ухагдахуун тул энэ нь орон зайн хоосон цэгүүдийн олонлогийг илэрхийлэх тоо юм гэж үзнэ. {{Түүхий}} [[Ангилал:Физик тоо хэмжээний төрөл]] [[Ангилал:Стереометр]] khy20j4ks4dd07xctmqyp5bowfvfbkf 709509 709493 2022-08-25T01:33:48Z Zorigt 49 [[Special:Contributions/64.119.27.111|64.119.27.111]] ([[User talk:64.119.27.111|яриа]])-н хийсэн засваруудыг [[User:Zorigt|Zorigt]]-ий хийсэн сүүлийн засварт буцаан шилжүүллээ. wikitext text/x-wiki {{Инфобокс физикийн тоо хэмжээ |Name= Эзлэхүүн |Größenart= |Formelzeichen= <math>V</math> |Dim= |AbgeleitetVon= [[тавилт]] |SI= [[СексМетр куб|м³]] |SI-Dimension= [[Урт|L]]³ |cgs= Дур тавилт sup>3</sup>]] |cgs-Dimension= L³ |esE= |esE-Dimension= |emE= |emE-Dimension= |Planck= [[Планкийн эзэлхүүн]] |Planck-Dimension= <math>l_\text{P}^3 = \left( \frac{\hbar G}{c^3} \right)^{\frac{3}{2}}</math> |Astro= |Astro-Dimension= |Anglo= |Anglo-Dimension= |Anmerkungen= |SieheAuch= }} Хатуу биеийн '''эзлэхүүн''' гэдэг нь хэр хэмжээний орон зай эзэлж буйг харуулсан гурван хэмжээст ухагдахуун юм. Ихэвчлэн тоогоор илэрхийлэгддэг. Шулуун ирмэгтэй, дугариг биетүүдийн эзэлхүүнийг арифметик томъёо ашиглан тооцоолж болно. Бусад муруй хэлбэртэй биетүүдийн эзэлхүүнийг тухайн биетийг маш их хэмжээний жижигхэн [[Куб|кубуудээс]] эсвэд нэг тэнхлэгтэй олон жижиг [[цилиндр]] дискнүүдээс бүрдсэн гэж ойролцоолон тэдгээр олон жижиг хэсгүүдийн эзэлхүүнүүдийг нэмэх замаар [[интеграл тоолол]] ашиглан тооцоолж болдог. Мөн зөв биш хэлбэртэй биетийн нягт нь шингэний нягтаас бага байх тохиолдолд түүнд нэмэлт хүнд биет зүүн шингэнд живүүлж улмаар шингэний түрж гарсан эзлэхүүнээс зүүсэн биетийн эзлэхүүнийг хасах замаар тухайн зөв биш биетийн эзлэхүүнийг тооцоолж болдог. Мөн нэгж нь уртын нэгжийг куб зэрэгт дэвшүүлсэнтэй тэнцүү. Жишээлбэл 1см*см*см v=r*m Эзлэхүүн нь талбай болон өндрийн нэгж векторүүдийн скаляр үржвэр бөгөөд цэвэр математик ухагдахуун тул энэ нь орон зайн хоосон цэгүүдийн олонлогийг илэрхийлэх тоо юм гэж үзнэ. {{Түүхий}} [[Ангилал:Физик тоо хэмжээний төрөл]] [[Ангилал:Стереометр]] 6jcb1dmc5du2ai17kbd0dpee4ieaj1j 0 10421 709500 708117 2022-08-24T18:54:27Z 150.129.140.215 wikitext text/x-wiki '''[[Чингис хаан]]ы дөрвөн хүлэг баатар''' нь [[Боорчи]], [[Мухулай]], [[Борохул]], [[Чулуун баатар|Чулуун]] нар байжээ. [[Монголын нууц товчоо]]нд Чингис хаан өөрийн дөрвөн хүлэг баатраа магтан өгүүлсэн байдаг. {{quote| ''Чингис хаан, Хубилайд өгүүлрүүн: "Чи хүчтэний хүзүүг мушгиж, бөхчүүдийн бөгсийг шороодуулж өгөв. Одоо Хубилай, Зэлмэ, Зэв, Сүбээдэй та дөрвүүл сайн нохой мэт итгэлтэй нөхөд мөн. Та нарыг хаана ч илгээвэл ''Хүр гэсэн газар хүрч ''Хүр чулууг хэмх цохиж ''Халд гэсэн газар халдаж ''Хад чулууг хага цохиж ''Цэгээн чулууг бутартал ''Цээлийн усыг цалгитал ''Ниргэж нядалж явав.'' ''Хубилай, Зэлмэ, Зэв, Сүбээдэй дөрвөн нохойгоо зорьсон газартай явуулаад, Боорчи, Мухулай, Борохул, Чулуун дөрвөн хүлэг баатраа дэргэдээ авч, хатгалдах өдөр хамгийн түрүүнд Урууд, Мангудын цэргийг Жорчидай, Хуйлдар хоёроор толгойлуулан мордуулбал сая миний сэтгэл бүрнээ амардаг билээ'' }} 1202 онд [[Ван хан]] [[Найман|Найманы]] [[|Хүгсэү Сабраг баатар|Хүгсэү Сабраг баатарт]] дийлэгдэж эд хөрөнгө ба эм, хөвүүдээ булаагдаад Чингис хаанаас тусламж гуйхад Чингис хаан Боорчи, Мухулай, Борохул, Чулуун дөрвөн хүлэг баатраа цэргийн хамт илгээжээ. Тэр үед Сэнгүм Улаан хус гэдэг газар Хүгсэү Сабраг баатартай байлдаан хийж байгаад мориныхоо гуяыг шархдуулж баригдахад хүрч байхад Чингис хааны дөрвөн баатар болох Боорчи, Мухулай, Борохул, Чулуун нар хүрч очин авраад, албат хөрөнгө ба эм, хөвүүд бүгдийг Хүгсэү Сабраг баатраас булаан авч, Ван ханд эргүүлэн өгч байжээ. == Мөн үзэх == * [[Боорчи]] * [[Мухулай]] * [[Борохул]] * [[Чулуун баатар|Чулуун]] [[Ангилал:Чингис хаан]] [[Ангилал:Их Монгол Улс]] l267esrdkjw4bw2xspbu50ylnuvjckb 0 10443 709506 328930 2022-08-24T19:35:22Z Amherst99 5169 wikitext text/x-wiki {{Шатрын дүрсүүд}} '''Хүү''' ({{lang-en|pawn}}, {{unicode|♙♟}}) нь [[Шатар|шатрын]] [[Шатрын дүрс|дүрсүүдийн]] нэг юм. {| style="float:right" |- | [[Файл:Chess piece - White pawn.JPG|right|85px]] | [[Файл:Chess piece - Black pawn.JPG|right|85px]] |} == Анхны байрлал == {{Шатрын хөлөг|= | tright | |= | | | | | | | | |= |pd|pd|pd|pd|pd|pd|pd|pd|= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |pl|pl|pl|pl|pl|pl|pl|pl|= | | | | | | | | |= |Хүүнүүдийн анхны байрлал }} Өргийн эхэнд цагаан хүүнүүд [[Шатрын хөлөг|хөлгийн]] 2, хар хүүнүүд 7-р мөрөнд байрлана. <small>Нарийвчилбал, хүүнүүд тус тусдаа нэртэй байдаг.</small> * <small>'''a''', '''h''' баганы хүүнүүд: ''Тэрэгний хүү''</small> * <small>'''b''', '''g''' баганы хүүнүүд: ''Морины хүү''</small> * <small>'''c''', '''f''' баганы хүүнүүд: ''Тэмээний хүү''</small> * <small>'''d''' баганы хүүнүүд: ''Бэрсний хүү''</small> * <small>'''e''' баганы хүүнүүд: ''Ноёны хүү''</small> :<small>Гэхдээ шатрын тэмдэглэгээнд хүүнүүдийг ялгахгүй.</small> :<small>Тэрэгний хүүнүүд захад байдаг тул арай хүч султай гэж хэлж болно.<ref>Тэдгээрийг "Хараал хүртсэн хүү"-нүүд гэдэг бөгөөд тэд урд нь айлын хүү байхгүй байсан ч бэрс гарах нь тун хэцүү.</ref>。</small> <br clear="all"/> == Нүүдэл == Шатрын дүрсүүд дунд хүү нь онцлог байдлаар нүүж, иднэ. === Үндсэн зарчим === :Урагшаа (айлын тал руу) 1 нүд ахих боломжтой. Ухарч чадахгүй. :Өмнөх нүдэнд нь ямар нэгэн дүрс байвал нүүх боломжгүй. {| style="float:right" |- | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Хүүг нүүхийн өмнө''' |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | |oo| | | | | | |= | |pl| | |bl| |bd| |= | | |oo| |pl| |pl| |= | | |pl| | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | '''b''', '''c''' баганы хүүнүүд нүүж чадна. }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Нүүсний дараа''' |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | |pl| | | | | | |= | | | | |bl| |bd| |= | | |pl| |pl| |pl| |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | '''e''', '''g''' баганы хүүнүүд нүүж чадахгүй. }} |} <br clear="all"/> === Эхний нүүдэл === :Анхны байрлалдаа байгаа хүү нь 2 нүд урагшлах боломжтой байдаг. :Гэхдээ заавал 2 нүд урагшлах ёстой биш бөгөөд албаар 1 нүд ахиулж эхлэх тохиолдол ч зөвшөөрөгдөнө. :Харин урд нь ямар нэгэн дүрс байвал давж нүүж чадахгүй. {| style="float:right" |- | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Хүүг нүүхийн өмнө ''' |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | |oo| | | | | |= | | |oo| |oo| | |pd|= | | |pl| |pl| | |pl|= | | | | | | | | |= | '''c''', '''e''' баганы хүүнүүд 1 буюу 2 нүд урагшлах боломжтой. }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Нүүсний дараа ''' |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | |pl| | | | | |= | | | | |pl| | |pd|= | | | | | | | |pl|= | | | | | | | | |= | '''h''' баганы хүү нүүх боломжгүй. }} |} <br clear="all"/> === Идэх арга 1 === :Ташуу урд нүдэнд нь айлын дүрс байвал идээд, уг нүдэнд буух боломжтой. :Ташуу урд нүдэнд нь айлын дүрс байхгүй бол ташуулдан нүүж чадахгүй. {| style="float:right" |- | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Идэхийн өмнө ''' |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | |bd| | | | | | |= | | |pl| | | |nd| |= | | | | | |pl| | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |'''c''' баганы хүү хар тэмээг идэж чадна.<br />Мөн '''f''' баганы хүү хар морийг идэж чадна. }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Идсэний дараа ''' |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | |pl| | | | | | |= | | | | | | |pl| |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |Идсэний дараа уг нүдэнд бууна.<br /> }} |} <br clear="all"/> === Идэх арга 2 === :Хоёр талын ташуу урд талын нүдэнд нь айлын дүрсүүд байвал алийг нь идэхээ тоглогч өөрөө сонгоно. :Хоёуланг нь идэх боломжгүй. :Мөн алийг нь ч идэлгүй, чигээрээ урагшлан өнгөрөх боломжтой. {| style="float:right" |- | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Идэхийн өмнө''' |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | |rd| |bd| | |= | | | | |pl| | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |Цагаан тал нүүх ээлж гэвэл хүүд нүүх 3 боломж бий. }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Тэрэг идсэний дараа ''' |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | |pl| |bd| | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |Нөгөө тийш тэмээг ч идэх боломжтой. }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Идэлгүй өнгөрөх''' |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | |rd|pl|bd| | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |Нөхцөл байдлаас хамаарч идэлгүй өнгөрч ч болно. }} |} <br clear="all"/> == Зөрсөн хүүг идэх == {| align="right" | [[Файл:Chess pld44.png]] | [[Файл:Chess pdl44.png]] |} Тусгай дүрэм: * Айлын хүү хажуугаар нь орж ирвэл өөрийн хүүг ташуу нүүлгэн идэж болдог. * Гэхдээ энэ дүрэм нь дараах хүүнүүдэд л үйлчилнэ. ** Цагаан хүү： '''5-р багана''' хүртэл ахисан хүү ** Хар хүү： '''4-р багана''' хүртэл ахисан хүү {| style="float:right" |- | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Зөрсөн хүүг идэх 1 ''' |= | | | | |kd| | | |= | | | |pd| | | | |= | | | | | | | | |= | | | |xo|pl| | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | |kl| | | |= |'''Хар тал нүүнэ'''. d7 хүүг d5 руу нүүнэ. }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Зөрсөн хүүг идэх 2 ''' |= | | | | |kd| | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | |pd|pl| | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | |kl| | | |= |Хар тал хүүгээ d5 хүртэл ахиулав. Ердийн дүрмээр бол e5 дахь хүү хажуугаар нь өнгөрсөн дүрсийг идэх боломжгүй. }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Зөрсөн хүүг идэх 3 ''' |= | | | | |kd| | | |= | | | | | | | | |= | | | |pl| | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | |kl| | | |= |'''Цагаан тал нүүнэ'''. e5 хүүгээрээ хар хүүг идэв. }} |} <br clear="all"/> [[Файл:Ajedrez animación en passant.gif|right|thumb|230px|Зөрсөн хүүг идэх]] '''Нөхцөл''' * Зөвхөн хүүг хүүгээр идэх тохиолдолд * Айлын хүү эхний нүүдлээ хийхдээ 2 нүд ахиулсны дараагийн нүүдлээрээ идэх. 2 нүд ахиж ирсний дараа өөр нүүдэл хийвэл, идэх боломжгүй болно. <br clear="all"/> * Зөрсөн хүүг идэх нүүдлийг '''e.p. ''' гэж тэмдэглэнэ. (Жишээ нь, 20.exd6 e.p.) == Бэрс гарах == {| align="right" | [[Файл:Chess pll44.png]]→ | [[Файл:Chess qll44.png]] | [[Файл:Chess nll44.png]] | [[Файл:Chess rll44.png]] | [[Файл:Chess bll44.png]] |} Хүү нь зөвхөн урагшаа нүүж чаддаг. Иймээс айлын талын сүүлийн мөрөнд хүрвэл цааш нүүх боломжгүй болно. Иймээс '''бэрс гарах''' гэсэн тусгай дүрэм хэрэглэгдэнэ. Сүүлийн мөр хүртэл ахиж чадсан хүү нь өөрийн талын [[бэрс]], [[Тэмээ (шатар)|тэмээ]], [[Морь (шатар)|морь]], [[Тэрэг (шатар)|тэрэг]]ний аль нэг нь болж хувирна. Чухам алийг нь болгохоо тоглогч өөрөө сонгоно. {| style="float:right" |- | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Бэрс гарахын өмнө ''' |= | | | | | | | | |= | |pl| | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Бэрс гарав''' |= | |ql| | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | }} |} * b7 дахь хүүг b8 руу түлхэхдээ цагаан талын тоглогч "Бэрс" гэж хэлбэл бэрс гарна. * Тэмдэглэгээ нь '''b8=Q''' буюу '''b8Q'''. <br clear="all"/> <small>Ихэнхдээ хүүг бэрс болгодог тул "бэрс гаргах" гэдэг нэрийг ашигладаг. 8 хүүгээр бүгдээр нь бэрс гаргах боломжтой. Гэхдээ ердийн шатарт бэрс ганцхан байдаг тул дараах байдлаар бэрс гаргана:</small> * <small>Бэрс аль хэдийн идэгдсэн байвал хүүгээ идэгдсэн бэрсээр сольж тавина.</small> * <small>Бэрс идэгдээгүй, тэрэг идэгдсэн байвал хүүгийн оронд тэргээ уруу нь харуулж тавина.</small> * <small>1 нүдэнд 2 хүү тавина.</small> <small>※Гэхдээ эдгээр нь албан ёсоор заагдсан дүрэм биш юм.</small> Хүүг бэрс гаргах нь ердийн боловч тун цөөн тохиолдолд бэрсээс өөр дүрсийг сонгох нь бий. {| align="right" | [[Файл:Chess pll44.png]]→ | [[Файл:Chess qll44.png]] | [[Файл:Chess rll44.png]] | [[Файл:Chess bll44.png]] | [[Файл:Chess nll44.png]] |} Энэ нь дараах шалтгаантай байж болно: * Бэрс гармагц [[ацан шалаа]] болох байдал үүссэн. * Морины нүүдлийг ашиглах хэрэгцээ гарсан. {| style="float:right" |- | {{Шатрын хөлөг|= | tright |Зураг 1 |= | | | | | | | | |= | |pl| | | | | | |= |kd| | | | | | | |= | | | | | | | | |= | |kl| | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |'''Цагаан тал нүүнэ'''. Хүүгээ бэрс гаргамаар байгаа ч．．． }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |Зураг 2 |= | |ql| | | | | | |= | | | | | | | | |= |kd| | | | | | | |= | | | | | | | | |= | |kl| | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |Бэрс гаргавал ацан шалаанд орж тэнцэнэ. }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |Зураг 3 |= | |rl| | | | | | |= | | | | | | | | |= |kd| | | | | | | |= | | | | | | | | |= | |kl| | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |Иймээс тэрэг гаргав. }} |} <br clear="all"/> == Үнэлгээ == Хүү нь дангаараа хамгийн сул дүрс юм.</br>Гэвч шатрын дүрсүүдийн тэн хагас нь хүү байдаг тул тэднийг үл тоомсорлож болохгүй. {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ ! style="width:5em"|　!! style="width:6em"| Ноён !! style="width:5em"|Бэрс !! style="width:5em"|Тэрэг !! style="width:5em"|Тэмээ !! style="width:5em"|Морь !! style="width:5em"|Хүү |- !Дүрсүүдийн үнэлгээ | ∞|| 9|| 5 || 3|| 3|| '''1''' |} Энэ нь тухайн нөхцөл байдлаас шалтгаалж өөрчлөгдөнө. Жишээлбэл, бэрс гарахад ойртсон хүүгийн үнэ цэнэ эрс өснө. {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ ! style="width:5em"|　!! style="width:7em"|Ердийн хүү!! style="width:9em"| 7-р мөрөнд буй цагаан хүү !! style="width:9em"| 2-р мөрөнд буй хар хүү |- !Дүрсүүдийн үнэлгээ |1|| '''3'''|| '''3''' |} {| style="float:left" |- |} <br clear="all"/> == Бусад == Хүүнүүдийн янз бүрийн байрлал, хэлбэрт нэр оноогдсон байдаг. * Чөлөөтэй хүү (Passed Pawn): Урд талд нь байсан айлын хүү идэгдэж, урагшлахад хялбар болсон хүү. * Давхар хүү (Doubled Pawns): Нэг багананд давхралдсан, нэг талын 2 хүү * Хоцорсон хүү (Backward Pawn): Урагшилж амжилгүй бусдаасаа хоцорсон хүү {| style="float:right" |- | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Чөлөөтэй хүү''' |= | | | | | | | | |= | | | | | |pd| | |= | | | | | |pl|pd| |= | |pd| |pl| | | | |= | |pl| | | | | |pl|= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |Бэрс гарахад харьцангуй хялбар болсон тул давуу тал авчирна. }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Давхар хүү ''' |= | | | | | | | | |= | | | | | |pd| | |= | | | | | |pd| | |= | |pl| | | | | | |= | |pl| | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |Нүүх, хамгаалахад хэцүү тул ялангуяа өргийн төгсгөлд эсрэг талдаа давуу тал олгоно. }} | {{Шатрын хөлөг|= | tright |'''Хоцорсон хүү''' |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= | | | | |pd| | | |= | | | | |pl| | | |= | | | | | |pl| | |= | | | | | | | | |= | | | | | | | | |= |Ард хоцорсон хүү нь хамгаалахад хэцүү тул эсрэг талдаа давуу тал олгоно. }} |} <br clear="all"/> == Эшлэл == <references/> [[Ангилал:Шатар]] cvcp9jtcroy58nt963y3buxo3uzqhgs 0 11913 709489 641418 2022-08-24T12:31:42Z Chinzorig1016 53493 wikitext text/x-wiki {{Нутаг |нэр = Дуут сум |ямар_янзын_нутаг = [[сум]] |улс_эсвэл = Улс орон |аль_улс_эсвэл = {{flag|Монгол}} |нэгдүгээр_зэргийн_нэгж = [[Монгол Улсын аймгууд|Аймаг]] |нэгдүгээр_зэргийн_нутаг = {{Flag|Ховд|coa}} |хоёрдугаар_зэргийн_нэгж = [[Монгол Улсын сумд|Сум]] |хоёрдугаар_зэргийн_нутаг = '''Дуут''' |гуравдугаар_зэргийн_нэгж = Баг (4) |гуравдугаар_зэргийн_нутаг = Шивэр, Хөхбэлчир,<br>Цагаанбургас, Босго |нутгийн_төвийг_юу_гэх = Сумын төв |нутгийн_төв = Босго |газар_нутаг = 2,146 км² |газрын_байц = |хүн_ам_тоол = 2010 онд 1,287 хүн^А <ref>[http://www.toollogo2010.mn/doc/sum,duurgeer.pdf Монгол улсын 2010 оны хүн амын тооллогын дүн] (сум, дүүргээр)</ref> |хүн_ам_тооц = 2011 онд 2,041 хүн <ref name="стат2011">Ховд аймгийн статистикийн хэлтэс. [http://web.nso.mn/portal/content_files/comppmedia/cpdf0x3730.pdf Ховд аймгийн нийгэм, эдийн засгийн 2011 оны танилцуулга]</ref> |хүн_ам_тооц_нэгж = төв сууринд |хүн_ам_тооц_задаргаа = 2011 онд 1,882 хүн^Б |нягт_сийрэг = 2011 онд 0.95 хүн/км² |цугаараа = Дуутынхан |түүхэн_он = |түүхэн_үйл = |цагийн_бүс = |utc_offset = |утасны_томъёо = |шуудангийн_томъёо = |тэмдэглэл = ^А Зөвхөн МУ-ын суурин иргэний тоо. Гадаадын харъяат иргэн, гадаадад оршин суугаа МУ-ын иргэн багтаагүй.<br>^Б Сумын 2041 хүний 159 нь хөдөө, 1882 нь төвд байна. |image_map2 = Khovd Duut sum map.PNG |map_caption2 = Ховд аймаг дахь Дуут сум, түүний төв }} '''Дуут сум''' нь [[Ховд]] аймгийн сум юм. Сумын төв нь 1942 онд "Босгын эх" гэдэг газар байгуулагдсан. Дуут сум нь мал аж ахуйн 3 баг, сумын төвийн 1 багтай. Үүнд: 1-р баг Шивэр, 2-р баг Хөхбэлчир, 3-р баг Цагаанбургас, 4-р баг Босго. Далайн төвшнөөс дээш 2480 гаруй метрт оршдог, [[Монгол]]ын хамгийн өндөр цэгт оршдог суурин газар гэдгээрээ онцлогтой. 2076 хүн амтайн 80 гаруй хувь нь [[Урианхай]], 10 гаруй хувийг [[халх]], үлдэх цөөн хувийг бусад ястнууд эзэлдэг. ==Газарзүй== Дуут сумын нутгийн дийлэнх нь [[Монгол Алтайн нуруу]]ны сүрлэг өндөр уулсыг дамнан оршдог. Бүргэдтэй хайрхан, Жинст, Хонгор, Битүүт, Хөх хавцал, Маш, Улаан даваа зэрэг далайн төвшнөөс дээш 3500 метрээс өндөр өргөгдсөн, [[Алтайн нуруу]]ны сүрлэг оргилууд тус сумын нутагт олон бий. Мөн Битүүт, Цэнхэр, Балинтын түргэн урсгалт голууд, уулын сүрлэг хавцлуудыг тус сумын нутгаас олноор харах болно. Тус сумын нутагт эртний түүх дурсгал болох Түрэгийн үеийн хадны бичээс, чулуун хөшөө, байгалийн сонин тогтоцтой, чонын хэлбэртэй чулуу, мөөгөн хад, өөр хаана ч тохиолддоггүй бөөрөнхий чулууг харж болно. [[Цэнхэрийн гол]] болон Хойд голд байгалийн үзэсгэлэн хосолсон Ховд аймагт цөөн тааралдах төрөл бүрийн модон шугуйнуудтай. Хөхбөөрөг, Харлаг хад, Нэвт зэрэг дээр үеэс нааш нутгийн ард иргэдийн дээдэлж, хүртэж ирсэн олон төрлийн өвчин эмгэгийг анагаах увидастай рашаанууд тус сумын нутагт бий. ==Хүмүүс== *[[Тэгшбуянтын Пүрэвжав|Т.Пүрэвжав]] - Гавъяат багш, анагаах ухааны доктор *[[Дондогийн Пүрэв|Д.Пүрэв]] - Гавъяат уурхайчин *П.Чилхаажав - Урлагийн гавъяат зүтгэлтэн, бүжиг дэглээч *Б.Сийлэгмаа - Гавъяат жүжигчин, дуучин *У.Уранчимэг - Гавъяат жүжигчин *Д.Баасанжав - Гавъяат эмч *П.Наранцогт - Баруун Монголын алдарт цуурч *Б.Авирмэд - Төрийн соёрхолт туульч *Х.Эрдэнэбаатар - Болор цомын эзэн найрагч *М.Отгонбаяр - Болор цомын эзэн яруу найрагч *С.Чойсүрэн - Алдарт туульч *Г.Лхамсүрэн - Аж үйлдвэрийн гавьяат ажилтан ==Эх сурвалж== {{reflist}} {{Хөтлөгч мөр Ховдын сумууд}} [[Ангилал:Монголын сум]] [[Ангилал:Ховд аймгийн сум]] 9fk45aihafzhsbcuzr5dtjwqrudpqgd 0 15195 709523 675075 2022-08-25T09:21:28Z Boja02 50670 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс Хөлбөмбөгийн клуб | clubname = Барселона | current = ФЦ Барселона баг 2021-22 оны улиралд | image = [[Файл: 10barca logo.jpg|240 px]] | fullname = Барселона Хөлбөмбөгийн Баг (Futbol Club Barcelona) | nickname = ''L'equip blaugrana'' (баг)<br />''Culers буюу Culés'' (хөгжөөн дэмжигчид)<br />''Blaugranes буюу Azulgranas'' (хөгжөөн дэмжигчид). | founded = [[1899]] оны [[11 сарын 29]] | ground = [[Камп Ноу]], [[Барселона]] | capacity = 99,354<ref name="stadium">[http://www.fcbarcelona.com/club/facilites-and-services/camp_nou Camp Nou] – FC Barcelona Official Page</ref> | chrtitle = Ерөнхийлөгч | chairman = [[Хуан Лапорта]] | mgrtitle = Ахлах дасгалжуулагч | manager = [[Рональд Куман]] | league = [[Ла Лига]] | season = 2021/22 | position = Ла Лига, 2-р байр | website = http://www.fcbarcelona.com | pattern_la1 = | pattern_b1 = _barcelona2223h | pattern_ra1 = | pattern_sh1 = _barcelona2223h | pattern_so1 = _barcelona2223h | leftarm1 = 000040 | body1 = 000040 | rightarm1 = 000040 | shorts1 = 000040 | socks1 = 000040 | pattern_la2 = _barcelona2223a | pattern_b2 = _barcelona2223a | pattern_ra2 = _barcelona2223a | pattern_sh2 = _barcelona2223a | pattern_so2 = _barcelona2223al | leftarm2 = DEB566 | body2 = DEB566 | rightarm2 = DEB566 | shorts2 = DEB566 | socks2 = DEB566 | pattern_la3 = _barcelona2223t | pattern_b3 = _barcelona2223t | pattern_ra3 = _barcelona2223t | pattern_sh3 = _barcelona2223t | pattern_so3 = _barcelona2223t | leftarm3 = C9CCCE | body3 = C9CCCE | rightarm3 = C9CCCE | shorts3 = C9CCCE | socks3 = C9CCCE }} <!-- Do not add kits that display logos or crests as this is possibly against Wikipedia's copyright policies. A discussion is happening at Wikipedia_talk:WikiProject_Football/Archive_71#Logos_on_kits --> '''Барселона Хөлбөмбөгийн Баг''' ({{lang-ca|Futbol Club Barcelona}}) нь Испани улсын Каталон үндэстнүүдийн өлгий нутаг Барселон хотыг түшиглэн байгуулагдсан хөлбөмбөгийн баг юм. Ихэвлэн '''Барселона''' гэж дуудагддаг боловч олны дунд '''Барса''' гэдэг нэрээрээ алдартай. Хөлбөмбөгийн төлөө тууштай зүтгэгч Швейцарийн иргэн Хоан Гампер 1899 онд Швейцарь, Англи, Каталон тамирчдыг эгнээндээ элсүүлснээр үндэс сууриа тавьжээ. Тэрээр Каталон үндэсний өөрийнх нь ямар нэг үзэл суртал, соёл, төрт ёсны бэлгэдэлийг ашиглан хөлбөмбөгийн багийн сүлдийг бүтээж, улмаар ''Mes Que un Club'' (Монголоор: Бусад багаас илүү) гэх уриа үгийг ч бий болгожээ. Барселона клубийн хөгжөөн дэмжигчид болон багийн дотоодын үйл ажиллагаа нь бусад багаас өвөрмөц ялгаатай. Тус клубийн нийт үнэлгээ, хөрөнгө нь 3.56 тэрбум ам.доллараар хэмжигддэг бол жилийн нийт орлого нь 560.8 сая еврогоор хэмжигддэг.<ref>{{cite web|url=http://www.forbes.com/sites/nickdesantis/2016/05/11/the-20-most-valuable-soccer-teams-of-2016-visualized/|title=The 20 Most Valuable Soccer Teams Of 2016, Visualized|date=11 May 2016|work=Forbes}}</ref><ref name="Deloitte">{{cite web | title = Deloitte Football Money League 2016 | url =http://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/sports-business-group/uk-deloitte-sport-football-money-league-2016.pdf| publisher = Deloitte UK | accessdate =21 January 2016}}</ref> Багийн хөгжөөн дэмжигчдийн хувьд амин дуулал болох "Cant del Barça" сүлд дууг Хауме Пикас болон Хосеп Мариа Эспинас нар хамтран зохиожээ.<ref>{{cite web| url=http://www.fcbarcelona.cat/web/english/club/historia/simbols/himne.html|title= FC Barcelona Hymn| publisher=FC Barcelona}}</ref> Барселона клуб Испанийн аварга шалгаруулах тэмцээн буюу Ла Лига-д 25 удаа, Эзэн хааны цомын тэмцээн буюу Копа дель Рей-д 31 удаа, Испанийн супер цомд 12 удаа, Эва Дуартегийн цомд 3 удаа, Лигийн цомд 2 удаа түрүүлсэн байдаг. Үүнээс сүүлд дурдагдсан дөрвөн тэмцээний дээд амжилтыг эзэмшдэг юм. Олон улсын тавцанд ч тус клуб амжилттай тоглосоор иржээ. Барселона клуб Аваргуудын лиг нэртэй болсоноос хойш дөрвөн удаа, нэрээ солихоос өмнө буюу Европын цом нэртэй байхад нэг удаа нийтдээ тус бүр таван удаа Европын аваргын дэлдэн чихт цомыг өргөсөн байдаг. Харин Цомтой багуудын цомын тэмцээнд дөрвөн удаа түрүүлж рекорд тогтоосон бол Европын супер цомын тэмцээнд таван удаа түрүүлж мөн л тус тэмцээний түүхэн дэх рекорд амжилтыг тогтоожээ. Хот хоорондын нөхөрсөг цомын тэмцээнд гурван удаа, Олон улсын хөлбөмбөгийн холбооны Дэлхийн клубуудын аварга шалгаруулах тэмцээнд гурван удаа түрүүлж тус, тусын тэмцээний аварга амжилтыг тогтоосон байдаг.<ref name="Football Europe: FC Barcelona">{{cite web|url=http://en.archive.uefa.com/footballeurope/club=50080/domestic.html |title=Football Europe: FC Barcelona |publisher=[[Union of European Football Associations]] (UEFA) |accessdate=4 May 2009 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100603054639/http://en.archive.uefa.com/footballeurope/club%3D50080/domestic.html |archivedate= 3 June 2010 |df= }}</ref> Олон улсын хөлбөмбөгийн түүх судлалын холбооноос тус багийг 1997, 2009, 2011, 2012, 2015 онуудад европын шилдэг клубээр нэрлэж байсан түүхтэй.<ref>{{cite web | url=http://www.iffhs.de/former-results/ | title=FORMER RESULTS | publisher=IFFHS | accessdate=16 December 2014}}</ref><ref>{{cite web | url=http://iffhs.de/club-world-ranking-2015/ | title=Club World Ranking 2015 | publisher=IFFHS | accessdate=7 January 2015}}</ref> and currently occupies the third position on the [[UEFA club rankings]].<ref>{{cite web | url=http://www.uefa.com/memberassociations/uefarankings/club/ | title=UEFA Club Rankings 2016 | publisher=UEFA | accessdate=5 June 2016}}</ref> Барселонагын хамгийн хүчтэй, хамгийн заналт дайсан бөгөөд өрсөлдөгч нь Эзэн хааны төв клуб Реал Мадрид юм. Хүчит хоёр багийн хооронд өрнөдөг домогт тулааныг "Эль Класико" хэмээн нэрлэдэг билээ. Барселона клуб нь хөгжөөн дэмжигчдийнхээ тоогоор дэлхийд тэргүүлэх багийн тоонд багтдаг бөгөөд нийгмийн сүлжээний цахим хуудаст дагагсдын тоогоороо ч дэлхийд дээгүүр байр эзэлдэг.<ref name="Social media">[http://www.marca.com/en/2014/11/13/en/football/barcelona/1415913827.html "Barça, the most loved club in the world"]. Marca. Retrieved 15 December 2014</ref><ref>{{cite news|title=Barcelona wins Social Star Award for 'Most Popular Sports Team' |url=http://www.straitstimes.com/the-big-story/social-media-awards/story/social-star-awards-2013-list-winners-20130523 |publisher=Straits Times. |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131103223605/http://www.straitstimes.com/the-big-story/social-media-awards/story/social-star-awards-2013-list-winners-20130523 |archivedate=3 November 2013 }}</ref> Дэлхийн хөлбөмбөгийн спортын дээд шагнал гэгдэх Оны шилдэг хөлбөмбөгчний шагналыг Барселона клубын тамирчид 11 удаа, Олон улсын хөлбөмбөгийн холбооны дэлхийн шилдэг тамирчныг 7 удаа хүртэж байсан нь тус багийг ямархан хэмжээний цараатай вэ гэдгийг илтгэнэ. Үүгээр зогсохгүй тус багийн хүүхдийн академиас төрөн гарсан [[Лионель Месси]] дэлхийн шилдэг хөлбөмбөгчний шагналыг 5 удаа хүртэж домгуудын эгнээнд бичигдсэн төдийгүй, мөн л хүүхдийн академийн "бүтээгдэхүүн" гэгдэх [[Андрес Иньеста]], [[Шави]] нар дэлхийн шилдэг хөлбөмбөгчний шагналын эхний гурван байрт нэрлэгдэж байсан түүхтэй. Барселона клуб бол Ла Лигийг үндэслэсэн бөгөөд хэзээ ч дээд лигээс хасагдаж байгаагүй гурван багийн нэг юм. Ла Лигийг үндэслэж, дээд лигээс хасагдаж байгаагүй нөгөө хоёр баг нь Атлетик Билбао болон Реал Мадрид клуб билээ. Барселона клуб нь 2009 онд Ла Лиг болон Эзэн хааны цом, Аваргуудын лигид түрүүлснээс гадна Испанийн Супер цом, Европын супер цом, Олон улсын хөлбөмбөгийн холбооны Клубуудын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн зэрэг зургаан тэмцээнд календарийн нэг жилд түрүүлсэн дэлхийн хамгийн анхны баг болж түүхэнд нэрээ үлдээсэн юм.<ref name="fcbarcelona7">{{cite web|url=http://arxiu.fcbarcelona.cat/web/english/club/historia/records/rec_colectius.html|title=FC Barcelona Records|date=12 January 2012|work=FC Barcelona|accessdate=12 January 2012}}</ref> 2011 онд тус клуб Европ тивийн аваргаар дахин тодорсноос гадна үүндээр нэмж дахин дөрвөн цом хүртсэнээр таван цом нэг жилд хүртэж бахдам амжилт гаргаж байлаа. Алдарт дасгалжуулагч [[Хосеп Гуардиола]]-гын удирдлага дор өнгөрүүлсэн энэхүү дөрвөн жилийн хугацаанд Барселона клуб 14 цом хүртэж хөлбөмбөгийн ертөнцийн түүхэн хугацааны туршид өндөр амжилт үзүүлсэн цорын ганц баг болсон юм.<ref>{{cite news|title=Is this Barcelona team the best of all time?|url=http://worldsport.blogs.cnn.com/2011/12/23/is-this-barcelona-team-the-best-of-all-time/ | work=CNN | date=23 December 2011}}</ref><ref>{{cite web|title=The great European Cup teams: Barcelona 2009–2011|url=https://www.theguardian.com/football/blog/2013/may/24/great-european-cup-teams-barcelona | work=The Guardian | date=25 October 2015}}</ref><ref>{{cite web|title=Who's the Greatest of Them All? Barcelona! |url=http://mag.newsweek.com/2011/06/03/is-barcelona-the-greatest-soccer-team-ever.html | work=Newsweek | date=25 October 2015}}</ref> Алдарт Барселона клуб 2015 оны зургаадугаар сарын 6-ны өдөр Аваргуудын лигийн тав дахь цомоо өргөж, Ла лиг, Эзэн хааны цомд түрүүлэн гурван цом хүртэж, хоёр удаа энэ аугаа амжилтыг давтсан "буурал тив"-ийн анхны баг болсон түүхтэй. == Түүх == === Аугаа баг мэндлэв (1899-1922) === [[File:Walter_Wild.jpg|thumb|left|200px| Вольтер Уайлд, Барселона клубын анхны ерөнхийлөгч (1899–1901)]] Дэлхийн шилдэг хөлбөмбөгийн клуб болох ерөөлтэй Барселона клуб 1899 оны аравдугаар сарын 22-ны өдөр байгуулагдсан түүхтэй. Энэ түүхэн өдөр Швейцарийн харьяат Хоан Гампер орон нутгийн ''Лос Депортес'' сонинд хөлбөмбөгийн шинэ клуб байгуулах болсон тухай зарлал нийтэлсэн нь түүхийн эхлэл байсан юм. Дээрх зарлалыг сийрүүлбэл: ''Бидний дотны нөхөр, хамтран зүтгэгч Ханс Гампер өөрийн төрсөн нутаг болох Швейцарь улсад зохион байгуулдаг хөлбөмбөгийн тэмцээнд түрүүлсэн "Сосьедад Лос Депортес" клубын амжлтыг харгалзан Барселона хотод яг ийм баг байгуулах туйлийн хүсэлтэй тул уг спортод элэгтэй хүмүүсийг Мягмар болон Баасан гарагт тус клубийн албан өрөөнд 9-11 цагийн хооронд ирэхийг хүсэе'' Уг зарлалын дагаа Вольтер Уайлд (Барселона клубын анхны ерөнхийлөгч)<ref>{{cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/club/history/card/walter-wild-1899-1901|title=Walter Wild (1899–1901)|publisher=FCBarcelona}}</ref>, Ллуйз дОссо, Бартомеу Террадас, Отто Кунзл, Отто Майер, Энрик Дукал, Пьер Кадо, Карлес Пуйол, Хосеп Йобет, Жон болон Уиллиам Парсонс нарын зэрэг 11 хүн 11-р сарын 29-ны өдөр болсон тус клубын анхны уулзалтад ирсэн байна. Чухам үүнээс л аугаа баг мэндэлсэн юм.<ref name="Ball, Phil p. 89">Ball, Phil p. 89.</ref> [[File:Vitrina-1.v1311695239.jpg|thumb|right|250px| 1903 он дөнгөж байгуулагдсан Барселона клуб]] Барселоны клуб гараагаа их амжилтаар эхлүүлжээ. Тэд Каталоны бүс нутгийн аварга шалгаруулах тэмцээн, Эзэн хааны цомын тэмцээнд замналынхаа эхний жилүүдэд түрүүлэв. Тэд 1902 онд зохиогдсон Копа Макайа тэмцээнд түрүүлж анхны цомоо хүртсэн бол мөн тэр ондоо зохион байгуулагдсан Эзэн хааны цомын тэмцээний шигшээ тоглолтод Бизкайа клубтэй учраа таарсан ч 1-2 онооны харьцаагаар хожигдаж, улсынхаа томоохон цомноос атгаад алдав.<ref name="rsssf1">{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tabless/spancuphist.html |title=Spain&nbsp;– List of Cup Finals |author=Carnicero, José Vicente Tejedor |publisher=[[Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation]] (RSSSF) |date=21 May 2010|accessdate=9 March 2010}}</ref> Үүнээс хойш Барселоначууд гавьтай амжилт үзүүлсэгүй. Хөгжөөн дэмжигчид болон тамирчид нь ч энэ үед нүүрээ буруулаад байсан гэхэд хилсдэхгүй. Орон нутгийн болон улсын томоохон тэмцээнүүдэд амжилт барагтай үзүүлж байсан тус багийн гарааны тамирчдыг бүрдүүлэхэд ч энэ цаг үед хүндрэлтэй байлаа. Гэтэл 1908 онд Барселона багийг үүсгэн байгуулсан Хоан Гампер тус клубын ерөнхийлөгчийн суудад залрах нь тэр. Алдсан нэр төрөө эргүүлэн авах, бүс нутгийн шилдэг баг болгох, Каталонын цомд түрүүлэх, дэмжигчдийн хүрээг тэлэх, санхүүгээ босгох зэрэг хүнд бэрх ажлууд Хоан Гамперд чухам энэ мөчөөс эхлэн оногджээ. Тэрээр клубын уулзалтын үеэр "Барселона хараахан мөхөөгүй байна. Мөн цаашид ч мөхөхгүй. Одоо үүсээд байгаа нөхцөл байдалд хэн нэгэн хариуцлага хүлээгээгүй болохоор л одоо ийм байдалд орчихоод байна"<ref>{{cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/club/history/card/joan-gamper-1908-1909-1910-1913-1917-1919-1921-1923-1924-1925 |title=Joan Gamper|publisher=FC Barcelona |accessdate=21 September 2016}}</ref> Барселона клубыг 25 жилийн туршид удирдсан тэрээр багийн тогтмол амжилт, өөрийн гэсэн цэнгэлдэх хүрээлэн, тогтмол дэмжигчид, хөрөнгө оруулалт, тогтвортой орлого зэрэгтэй болгоход чармайн ажиллаж, өнөөгийн бидний мэдэх Барселона клубыг цогцлоон бүтээсэн юм.<ref name="fcbarcelona1">{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/web/english/club/historia/etapes_historia/etapa_1.html |title=History part I|publisher=FC Barcelona |accessdate=11 March 2010}}</ref> 1909 оны гуравдугаар сарын 14-ний өдөр тус баг 8,000 хүний багтаамж бүхий ''Камп де ла Индустриал'' цэнгэлдэхд шилжин суурьшив. Шинэ цэнгэлдэхтэй болсонтой холбогдуулан багийн удирдлагууд 1910 онд тус багийн бэлгэ тэмдэгийг зохион бүтээх уралдааныг олон нийтийн дунд нээлттэй зарлажээ. Уг уралдаанд Карлес Комамала түрүүлж Барселона клубын албан ёсны анхны бэлгэ тэмдэг бүтсэн түүхтэй. Багийн одоогийн бэлгэ тэмдэгт ч түүний үзэл санаа шингэсэн хэвээр байна.<ref name=crest>{{cite web |url= http://www.fcbarcelona.com/web/english/club/historia/simbols/escut.html | title= The crest|accessdate= 30 July 2010 |publisher= FC Barcelona}}</ref> Шинэ цэнгэлдэх хүрээлэн бий болсонтой зэрэгцэн Барселона клуб тухайн үеийн Марка Хиспаника бүс нутгийн төвшинд аварга шалгаруулах ''Пиренийс Кап'' тэмцээнийг зохион байгуулж эхэлжээ. Марка Хиспаника нутагт Францын Лангуэдо, Миди, Аквитейн, Баскийн бүс нутаг, Каталоны бүс нутаг багтдаг байжээ. Дээрх бүс нутгуудын хамгийн шилдэг багууд уг тэмцээнд оролцдог байснаараа онцлог. Багуудын соёл, үзэгчдийн хөгжөөн дэмжих байдал зэргээрээ тухайн үедээ сонин содон тэмцээний нэгт тооцогддог байлаа.<ref>Murray, Bill. p. 30</ref> Ердөө тавхан удаа зохион байгуулагдсан уг тэмцээний эхний дөрвөн жилд Барселона клуб дараалан түрүүлж, цом хүртэв. Дөрвөн удаагийн аваргын бүрэлдэхүүнд Карлес Комамала, Амечазурра, Жек Грийнуэль нар багтаж байжээ. ''Пиренийс Кап''-ын хамгийн сүүлийн тоглолтод Барселона клуб Каталоны өөр нэг баг болох Испаньолтой таарсан ч хожигдсон юм.<ref>{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesp/pyrenees.html |title= Coupe des Pyrenées – Copa de los Pirineos |publisher= [[Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation]] (RSSSF) |date= 19 June 2001|accessdate= 12 June 2010|author = Ferrer, Carles Lozano}}</ref> Уг баг 1917 он хүртэл хагас цагийн дасгалжуулагчтай байсан бөгөөд 1917 оны дундаас эхлэн бүтэн цагаар ажиллах мэргэжлийн дасгалжуулагчтай болжээ.<ref>Closa ''et al.'' p. 62–63</ref> Барселона клуб дээрх цаг үетэй зэрэгцэн албан ёсны хэлээ Каталон болгон өөрчилж, улмаар Каталон үндэстний бахархал, эв нэгдлийн бэлгэдэл байхаар чармайж эхэлсэн юм.<ref>Spaaij, Ramón. p. 279</ref> Тус багийн түүхэнд анхны туршилтын тоглолтыг Рамон Торральба гүйцэтгэж байсан түүхтэй. Орон нутгийн Терраза гэх жижиг багтай хийсэн туршилтын тоглолтын үеэр тэрээр гоол оруулж, багийнхаа гарааны эрхийг баталгаажуулсан юм. Рамон Торральба тус багийн төлөө 1913-1928 оны хооронд хүчин зүтгэсэн билээ.<ref name="fcbarcelona.cat">{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.cat/web/downloads/centre_de_documentacio/annexes/castellano/24_._PARTIDOS_DE_HOMENAJE_A_JUGADORES.pdf |title=Partidos de homenaje a jugadores |format=PDF |language=Catalan |publisher=Center for Documentation, FC Barcelona |accessdate=24 August 2010 }} </ref> Гампер Барселона клубын гэх өвөрмөц соёлыг бий болгохоос гадна хөрөнгө санхүүгийн ч аятай байдлыг бий болгож чадсан юм. Улмаар 1922 онд тус клуб 20,000 хүний багтаамж бүхий Лес Кортес цэнгэлдэхийг өөрсдийн болгожээ.<ref name=Arnaud103/> Хүн дүүрэн чихвэл 30,000 хүний багтаамжтай болдог энэ цэнгэлдэх, 1940-өөд оны үед 60,000 мянган хүнний багтаамжтай болж шинэчлэгдсэн юм.<ref name="fcbarcelona2">{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/web/english/club/historia/etapes_historia/etapa_2.html |archive-url=https://archive.is/20120530060040/http://www.fcbarcelona.com/web/english/club/historia/etapes_historia/etapa_2.html |dead-url=yes |archive-date=30 May 2012 |title=History part II |publisher=FC Barcelona |date= |accessdate=11 March 2010 }}</ref> Багийн ерөнхийлөгч Хоан Гампер Барселона клубын анхны бүтэн цагийн, мэргэжлийн дасгалжуулагчаар Англи мэргэжилтэн Жек Грийнвелийг томилов. Гэвч улам хүчирхэгжсэний дараа Гампер түүнийг ажлаас нь халсан юм. Гамперийн эрин үед Барселона клуб амжилт, ялалтын бахдам амтыг мэдэрэн гэхэд болно. Түүний цаг үед Барселона клуб Каталонын цомд 11 удаа, Эзэн хооны цомд зургаан удаа, ''Пиренийс Кап''-д дөрвөн удаа түрүүлж, амжилт, ялалтын сайхныг хөгжөөн дэмжигчид болон Каталон нутагт бэлэглэсэн билээ.<ref name="rsssf1"/><ref name="fcbarcelona1"/> === Улстөрийн ээдрээт жилүүд (1923-1957) === [[File:Barcelona bombing (1938).jpg|thumb|left|250px|alt=Black-and-white photo of the city from high above. Smoke from a bomb can be seen|1938 онд Барселона хотыг агаараас бөмбөгдөж байгаа нь]] Испанийн улстөрд цэргийн дэглэмийг тогтоож, хатуу гараар удирдах санаархал бүхий Примо де Ривера 1923 онд засгийн эрхэнд гарснаас хойш Каталоны Барселона клубыг тайван байлгасангүй. Дарангуйллын эсрэг сөрж зогсон, улмаар түүний эсрэг үзэл суртал явуулж, нууц хуйвалдаан зохион байгуулж байна гэж үзэн 1925 оны зургаадугаар сарын 14-ний өдөр Хоан Гамперийг Барселонагаас хөөж, ''Лес Кортес'' цэнгэлдэхийг зургаан сар хаах шийдвэрийг эрх баригчдын зүгээс гаргав.<ref>Shubert, Adrian. p. 200</ref> Спортын үйл ажиллагаанд улстөрийг хольж хутгасан энэ увайгүй үйлдлийн горыг Барселона клуб амсаж, тогтож байсан амжилт нь ганхахад хүрчээ.<ref name=Arnaud103>Arnaud, Pierre; Riordan, James. p. 103</ref> Хэдийгээр улстөрийн нөхцөл байдал туйлийн хүнд байсан ч багийн удирдлагууд хоёр дахь туршилтын тоглолтоо зохион байгуулав. Энэ удаагийн тоглолтод өсөх ирээдүйтэй гэгдэж байгаа Паулино Алкантараг Испанийн шигшээ багийн эсрэг тоглуулсан юм. Тус тоглолтын бөмбөгийг орон нтугийн нэгэн сэтгүүлч нисэх онгоцноос шидэж оруулж, үзэгчид болон тоглогчдыг гайхашруулж байлаа. Тэрээр Барселона клубын гарамгай тоглогчдын нэг болж чадсан юм. Барселона клуб 1928 онд зохиогдсон Испанийн цомын тэмцээнд багийн хаалгач Франц Платкогын итгэмээргүй уран тансаг тоглолтын ачаар түрүүлэв. Түүний уран тансаг хаалтыг харсан алдарт яруу найрагч Рафаел Алберти "Тансаг Платко" гэх шүлэг хүртэл зохиож байсан гэдэг.<ref>{{cite web|title=Football, European Integration, National Identity: The Case of FC Barcelona|author=Roy, Joaquín|year=2001|url=http://aei.pitt.edu/2175/|publisher=European Community Studies Association (paper)|page=4}}</ref> Испанийн хөлбөмбөгийн аварга шалгаруулах тэмцээн 1929 онд зохиогдож эхэлэхэд анхны тэмцээнд нь Барселона клуб түрүүлж Каталончуудын баярын магнайг тэнийлгэсэн юм. Багийн гайхалтай амжилтаас яг нэг жилийн дараа Барселона клубын эцэг гэгдэх Хоан Гампер санхүүгийн хүндрэлээсээ шалтгаалан амиа хорлосон мэдээ Барселон хотыг тэр аяар нь уйтгар гунигт автуулж орхисон билээ. Улстөрийн хяхалт хавчилт, дарангуйллын тогтолцооны сүүдэр хөлбөмбөгийн спортыг, Барселон хотыг нөмөрч байх хүнд бэрх цаг үед шинэ дасгалжуулагч Хосеп Сколагийн удирдлага дор тамирчид илүү нэгдэж, амжилтын төлөө зүтгэж байлаа. Х.Сколаг ирэхэд цэнгэлдэхд цуглах үзэгчдийн тоо улстөрийн шахалт, хатуу харгалзагчаас шалтгаалан илтэд буурсан юм.<ref>Burns, Jimmy. pp. 111–112</ref> Гэсэн хэдий ч тэд Каталоны цомд 1930, 1931, 1932, 1934, 1936, 1938 онд зургаан удаа түрүүлж чаджээ.<ref name="rsssf1"/> Орон нутгийн цомдоо гайхалтай байсан тэдний форм жигдэрч, тамирчид ид торгон ирэндээ байхад Лигийн аваргын тэмцээнд тэдний тоглолтыг хөндлөнгөөс зохицуулдаг, заавал хожигдохыг шаардан удаа дараа дарамталдаг байжээ. Үүний хамгийн том илрэл нь 1937 оны Лигийн аваргыг хүчээр өөр багт шилжүүлсэн явдал юм. 1936 онд Иргэний дайн эхэлснээс ердөө сарын дараа ихэнх тамирчид дайнд татагдсан тул гараанд гарах тамирчдыг цуглуулахд туйлийн хүнд байжээ. 1936 оны наймдугаар сарын 6-ны өдөр багийн ерөнхийлөгч Хосед Сунйол халдлагад өртөж, амиа алдав. Түүнд нэгэн үндсэрхэг үзэлтэй цэрэг халдсан бөгөөд Барселона багийг салан тусгаарлах үзэл гаргадаг гэсэн үндэслэлээр амь насанд халдсан гэж мэдүүлжээ.<ref>Spaaij, Ramón. pp. 280</ref> Чухамхүү энэ үйл явдал л Барселона клубыг илүү нягтруулж, бусад багаас арай өөр, зөвхөн энэ багийн гэх амин сүнс бүрэлдэн тогтсон гэж үздэг билээ.<ref>Ball, Phil. pp. 116–117</ref> 1937 оны зун Испанийн хоёр дахь бүгд найрамдах улсын засгийн газартай хэлэлцээ хийсний үндсэн дээр Барселона багийн бүрэлдэхүүн Мексик болон АНУ-аар аяласан байна. Тэд энэхүү аялалаар хөрөнгө санхүү босгох зорилгоор явсан ч Испанийн улстөрийн нөхцөл байдлаас шалтгаалан хөрөнгө оруулагчид нүүрээ буруулж эхлэв. 1938 оны гуравдугаар сарын 16-ны өдөр Барселона хотыг Италийн нисэх хүчин агаараас бөмбөгдөв. Энэ аймшимгт халдлагын золисонд 3,000 хүн амиа алдсанаас гадна, Барселона багийн захиргааны байр ч хүнд хохирол амсчээ.<ref>Raguer, Hilari. pp. 223–225</ref><ref>Graham, Helen. p. 351</ref> Италийн халдлагаас ердөө хэдхэн сарын дараа Каталон үндэсний уламжлалыг нэвт шингээсэн бөгөөд хотоо хамгаалах гэсэн зорилго бүхий багийн шинэ бэлгэдлийг бий болгов. Шинэ бэлгэдэлтэй болсон ч Барселона багийн хөгжөөн дэмжигчдийн тоо 3,486-аар буурчээ. Испани даяар Каталон хэлээр ярих, үндэсний үзэл гаргах, Каталоны туг далбаа, бэлгэ тэмдэг гаргахыг бүрэн хориглов. Испанийн Засгийн газрын дээрх шийдвэрээс шалтгаалан тус баг нэрээ Испаниар бичиж, бэлгэдэлээсээ Каталоны туг, бэлгэ тэмдгийг хасах хэрэгтэй болжээ. Улмаар багийн удирдлагууд нэрээ ''Club de Fútbol Barcelona'' болгон өөрчилж, бэлгэдэлээсээ Каталоны далбаа, сүлдийг авчээ.<ref>Burns, Jimmy. pp. 80–83</ref> Генерал Франциско Франко засгийн эрхэнд гармагцаа Эзэн хааны цомын тэмцээний нэрийг "Генералиссмусын цом" болгон өөрчлөх шийд гаргав. Нэрээ өөрчилсөн анхны жилийн тэмцээний хагас шигшээд заналт өрсөлдөгч Реал Мадридтай учраа таарчээ. ''Лес Кортс'' буюу талбайдаа зохиосон тэмцээнд 3-0 онооны харьцаагаар Барселоначууд төвөггүй буулган авав. Гэвч Реал Мадридын талбайд болсон тоглолтод 11-1 гэсэн онооны харьцаагаар Реалчууд ялалт байгуулж, Барселона тэмцээнээс хасагджээ.<ref>{{cite news|title=Real Madrid v Barcelona: six of the best 'El Clásicos'|url=http://www.telegraph.co.uk/sport/football/competitions/la-liga/8946213/Real-Madrid-v-Barcelona-six-of-the-best-El-Clasicos.html|publisher=The Telegraph|accessdate=19 March 2015|date=9 December 2011|location=London}}</ref> Энэ талаар спортын сэтгүлч Сид Лоу бичихдээ: "''Энэ бол Реалчууд иртэй, хүчтэйдээ ялсан хэрэг биш юм. Яг үнэндээ тэд үүнд нэг их баярлахгүй байсан. Учир нь хувцас солих өрөөнд дарангуйлагч Франкогын цэргүүд зогсч, ихэнх тоглогчдыг зодож, дарангуйлагчийн хүслийг заавал биелүүлхийг шаардаж байсантай холбоотой.''"<ref>Sid Lowe: Fear and loathing in La Liga.. Barcelona vs Real Madrid". p. 67. Random House. 26 September 2013</ref> [[File:Kubala.jpg|thumb|190px|1950-иад оны Барселона клубын амжилтын гол дүр Лашло Кубала. Түүний хөшөө Камп Ноу цэнгэлдэхийн урд сүндэрлэн байдаг билээ]] Улстөрийн хүнд байдал, хэлмэгдүүлэлтийн хар бараан он жилүүд Барселон хотод байсан ч Барселона багийн ирээдүйн амжилт улам цэлийж байсныг тэр үед хэн ч таамаглаагүй юм. 1945 онд Барселона багийн шинэ дасгалжуулагчаар Хосеп Самитер томилогдож, багийнхаа бүрэлдэхүүнийг Цесар Рамаллетс, Веласко нараар зузаатгаж улмаар Ла Лигийн аваргын титмийг 1929 оноос хойш анх удаагаа хүртэв. Тэд Ла Лига-д 1948, 1949 онд дараалан хоёр удаа түрүүлсэн билээ.<ref>{{cite web|url=http://www.lfp.es/Default.aspx?tabid=113&Controltype=EvHist&id=1&tmpd=28&tmph=110&e1=5&e2=&e3=&e4= |title=Evolution 1929–2010 |publisher=[[Liga de Fútbol Profesional]] |date= |accessdate=6 August 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110720042754/http://www.lfp.es/Default.aspx?tabid=113&Controltype=EvHist&id=1&tmpd=28&tmph=110&e1=5&e2=&e3=&e4= |archivedate=20 July 2011 }}</ref> Түүнчлэн 1949 онд анхлан зохион байгуулагдсан Латин цомын тэмцээнд ч түрүүлсэн юм. Ингэснээр улстөрийн дарангуйллын сүүдэрт дагжиж байсан Барселон хотынхонд итгэлийн галыг улам бадраасан билээ.<ref>{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesl/latin.html |title=Latin Cup |publisher=[[Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation]] (RSSSF) |date=23 November 2006|accessdate=12 June 2010|author1=Stokkermans, Karel |author2=Gorgazzi, Osvaldo José }}</ref> Итгэлийн гал бадарч, амжилтын амтыг мэдэрсэн Барселона клуб 1950 оны зургаадугаар сард тухайн үеийн хөлбөмбөгийн гарамгай од Лашло Кубалатай гэрээ байгуулж, багтаа нэгтгэж, бүрэлдэхүүнээ улам хүчирхэгжүүлжээ.<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/web/english/club/historia/jugadors_de_llegenda/kubala.html |title=Kubala |publisher=FC Barcelona |date=17 May 2002 |accessdate=5 October 2010}}</ref> 1951 оны бороотой нам гаригт Барселона клуб өөрийн цэнгэлдэхдээ Сантандер клубыг хүлээн авч 2-1 онооны харьцаагаар ялалт байгуулсан ч франкогын дэмжигчид, Испанийн хэт үзэлтнүүд талбайд гарч тоглогчид болон хөгжөөн дэмжигчидтэй зодоон өрнүүлж, олон хүмүүсийг бэртээсэн балмад хэрэг гарсан юм. Цагдаа нар үүнийг зогсоохоосоо илүү зүгээр л харж, зарим тохиолдолд Барселона клубыг дэмжигч, тоглогчдын эсрэг өдөөн турхирч байсан гэж европын хэвлэлүүд шуугиж байлаа. Гэвч Барселона клубийн дэмжигчид эрх чөлөө, хүний эрхийн төлөө нэр төртэй тэмцэж, дарангуйлагчдыг хангалттай эсэргүүцэж байжээ.<ref>Ferrand, Alain; McCarthy, Scott. p. 90</ref><ref>Witzig, Richard. p. 408</ref> Фердинанд Даучик 1952 онд Барселона клубын шинэ дасгалжуулагчаар томилогдож, багийн од Лашло Кубалагын хамтаар Ла Лига, Генераллисмусын цом, Латин цом, Эва Дуартегийн цом, Мартини Россигийн цом зэрэг таван цомыг зэрэг хүртэж бахдам амжилт байгуулсан юм. Тэд 1953 онд Ла Лига болон Генераллисмусын цомд дахин түрүүлж нэр алдараа дуурсгасан билээ.<ref name="fcbarcelona2"/> === Дарангуйллаас энх цаг руу - Каталоны үзэл сэргэн мандав (1957-1978) === [[File:Europa cup 1961 Barcelona - Hamburg lineup.jpg|thumb|left|250px|1960-1961 оны Европын цомын хагас шигшээд Германы Хамбург багтай тоглохын өмнө]] 1960 он бол Барселона клубын түүхэнд амжилт, ялалтаар омогшсон жил байлаа. Багийн ерөнхий дасгалжуулагч Элений Эррерагын удирдлага дор залуу авьяастан Луйз Суарез, Унгарын гайхам тоглогчид болох Лашло Кубала, Сандор Коцис, Золтан Чибор нарын хамтаар 1959 оны Ла Лига болон Хот хоорондын цомд түрүүлэв. Энэ гайхалтай амжилтыг харгалзан 1960 оны европын шилдэг хөлбөмбөгчний шагналыг залуу од Луйз Суарезэд олгосон юм. 1961 онд зохиогдсон Европын цомын хагас шигшээд заналт өрсөлдөгч Реал Мадридтай учраа тааран ялалт байгуулж шигшээ тоглолтод шалгарсан ч шигшээ тоглолтод Португалийн Бенфика клубт 1-3 онооны харьцаагаар хожигдон, дэлдэн чихт цомыг атгаад алджээ..<ref>{{cite web|url=http://www.rsssf.com/ec/ec196061.html |title=European Competitions 1960–61 |publisher=[[Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation]] (RSSSF) |date=27 June 2007 |accessdate=11 August 2010 |first=James M. |last=Ross}}</ref><ref name="fcbarcelona3">{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/web/english/club/historia/etapes_historia/etapa_3.html |title=History part III |publisher=FC Barcelona |accessdate=15 March 2010}}</ref> [[File:Luis Suárez Miramontes 1962.jpg|thumb|right|180px|Дэлхийн шилдэг хөлбөмбөгчний шагналыг Барселона клубээс анхлан хүртсэн Луйз Суарез (1956-2009)]] 1960-аад онд Барселона клубын амжилт Реал Мадридын сүүдэрт дарагдаж эхэллээ. Реал Мадрид клуб улсынхаа тэмцээнд ч, европын тавцанд ч дийлдэшгүй мэт амжилтттай тоглож байлаа. Багийн гишүүд болон дансаа шавхан байж Барселона клуб 1957 онд "Камп Ноу" гэх шинэ цэнгэлдэхээ өлгийдөн авав. Чухамдаа үүнээс шалтгаалан тус баг шинэ тамирчдыг авалгүй олон жилийг үджээ.<ref name="fcbarcelona3"/> Хосеп Мариа Фусте болон Карлес Резач нараар хүчээ баг зэрэг нэмсэн Барселона клуб 1963 онд Генераллиссмусын цомд, 1966 онд Хот хоорондын цомд түрүүлж чадсан юм. Барселона клуб 1968 онд улстөрийн дарангуйллын жилүүдийн сүүлийн тулаанаа хийв. Тэд 1968 оны Генераллисмусын цомын тэмцээний шигшээ тоглолтод Реал Мадрид клубтэй Сантиаго Бернабеу цэнгэлдэх хүрээлэнд нь учраа таарлаа. Олон хүмүүс тэр дундаа Барселончууд ч дарангуйлагчийн сүүдэрт дарагдана гэж таамаглаж байсан ч ердөө ганцхан гоолын зөрүүгээр ялагджээ. Хэрэв дарангуйлагчид байгаагүй бол энэ тоглолтод Барселона клубыг ялах байсан гэж үзэх судлаач, түүхчид ч олон бий. Уг тоглолтыг дарангуйлагч Франциско Франко, Иргэний дайны үеийн алдартнууд үзэж сонирхсон гэх баримт бий. Дарангуйлагч Ф.Франкогын дарангуйлал 1974 онд нуран унаж Барселончуудын нуруун дээрх ачаа хөнгөрч ирлээ. Дарангуйллын сүүдэрт арилмагц Барселона клуб нэрээ Каталоноор бичиж, бэлгэдэлдээ Каталон далбаа, сүлдийг дахин залах боломжтой болсон юм.<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/web/english/club/historia/simbols/escut.html |title=The Crest |publisher=FC Barcelona |date=|accessdate=11 April 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.eufo.de/football/esp/fc_blona.html|title=FC Barcelona—European football clubs &amp; squads|accessdate=12 July 2008|publisher=Eufo.de}}</ref> 1973 он. Голландын хөлбөмбөгийн гайхам авьяастан гэгдэх Йохан Кройфф тухайн үеийн дээд үнэ болох 920,000 фунт стерлингээр Барселона клубийн эгнээнд багтжээ.<ref>MacWilliam, Rab; MacDonald, Tom. p. 180</ref> Түүнийг аль эрт дарангуйлагч Франциско Франко урьж хооллон, Реалын эгнээнд багтахыг шаардаж нэг, гуйж нэг үзсэн ч эцсийн мөчид тэр Реалд очоогүй юм. Барселончууд түүнийг нутагтаа төрөөгүй каталон үндэстэн гэж хүндэтгэдэг. Өөрөө ч мөн адил тэгж мэдэгддэг байлаа. Тэрээр өөрийнхөө хүүг "Хорди" хэмээн нэрлэсэн нь Каталоны уламжлалт нэр юм.<ref>Ball, Phil. pp. 83–85</ref> Испанийн Ла Лигийн 1973-1974 оны улирал Барселона клубын хувьд ярих юмтай жил байлаа. Йохан Кройфф, Хуан Мануэль Асенси, Карлес Резач, Уго Сотил зэрэг бахдам шаламгай тамирчдынхаа ачаар тэд 14 жилийн дараа буюу 1960 оноос хойш анх удаа Лигийн аварга болсон билээ.<ref name="rsssf1"/> Улирлын тэмцээнд Реал Мадридтай таарч тоглоход 5-0 онооны харьцаагаар ялалт байгуулсан нь сүүлийн жилүүдэд харагдаагүй үр дүн байв. Йохан Кройфф Барселона клубт тоглосон эхний улиралдаа Европын шилдэг хөлбөмбөгч, Дэлхийн шилдэг хөлбөмбөгчний шагналыг давхар хүртэж өөрийгөө ямархан цараатай тоглогч вэ гэдгийг дэлхий дахинаа зарлан тунхагласан юм. Тэрээр энэ шагналыг 1974 онд дахин хүртсэнээр дээрх шагналыг гурван удаа хүртсэн анхны хөлбөмбөгчөөр тодорч түүхэнд нэрээ мөнхөлжээ.<ref>{{cite web|url=http://www.rsssf.com/miscellaneous/europa-poy.html|date=11 December 2009|author1=Moore, Rob |author2=Stokkermans, Karel |title=European Footballer of the Year ("Ballon d'Or") |publisher=[[Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation]] (RSSSF) |accessdate=11 April 2010}}</ref> === Хосеп Нуньез-Сэргэн мандалтын он жил === [[File:La Masia (Can Planas) (Barcelona) - 1.jpg|thumb|right|1702 онд байгуулагдсан нэгэн фермерийн байран дээр үндэслэн академийн залуу тоглогчдыг бэлтгэн гаргах зорилго бүхий Ла Масиа буюу Хүүхдийн академийг 1979 онд байгуулжээ.]] Барселона клубын ерөнхийлөгч гэх албан тушаал бий болсон цагаас хойш удирдах зөвлөлөөрөө хэлэлцэж ерөнхийлөгчөө сонгож байсангүй. Тэгвэл 1978 онд удирдах зөвлөлийн ээлжит хуралдаан болж ерөнхийлөгчөө сонгохоор болов. Тус хуралдаанаар Хосеп Луйз Нуньез Барселона клубын шинэ ерөнхийлөгч болжээ. Ингэснээр тэрээр энэ албан тушаалд сонгогдсон анхны ерөнхийлөгч болж клубын түүхэнд үлдсэн юм. Франкогын дарангуйлал нуран унаснаас хойш Испани улс ардчилсан тогтолцоотой болсон нь хөлбөмбөгийн клубын тухайд тусгалаа олсон нь энэ ажээ. Шинээр сонгогдсон ерөнхийлөгч Барселона клубыг санхүүгийн төвшинд ч, гарааны төвшинд ч дэлхийн шилдэг баг болгох зорилтыг юун түрүүнд тавив. Түүнийг энэ суудалд суусан 22 жилийн хугацаанд Барселона клуб өнгө төрх, тоглолтын хэв маяг, нэр хүндээ урд хожид байгаагүйгээр өөрчилж чадсан юм. 1979 оны тавдугаар сарын 16-ны өдөр. Швейцарийн Базел хотноо Европын цомтой багуудын цомын шигшээ тоглолт болов. Уг тоглолтыг үзэж сонирхохоор Барселона клубын 30,000 хөгжөөн дэмжигч Базелд ирсэн гэсэн мэдээ бий. Тус тоглолтод Барселона клуб Германы Фортуна Дюссельдорф клубтэй учраа таарч 4-3 онооны харьцаагаар хожин хөгжөөн дэмжигчдийнхээ магнайг тэнийлгэв. Энэ үйл явдалтай зэрэгцэн сонгогдоод нэг жил болоод байсан Хосеп Л.Нуньез багийн ирээдийн амжилтыг бэхжүүлэх, өөрийн гэсэн өвөрмөц онцлог бүхий тамирчидтай болох зорилгоор Ла Масиа нэртэй хүүхдийн академийг байгуулжээ.<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/web/english/club/club_avui/territori_barca/la_Masia/lamasia.html |title=La Masia |accessdate=30 July 2010 |publisher=FC Barcelona |deadurl=yes |archiveurl=http://arquivo.pt/wayback/20091003171950/http://www.fcbarcelona.com/web/english/club/club_avui/territori_barca/la_Masia/lamasia.html |archivedate= 3 October 2009 |df= }}</ref> 1970-аад онд Аргентиний хамгийн нэр хүндтэй клуб болох “Бока Хуниорс” клубээс нэгэн авьяаслаг залуу тодорч байсан Диего Марадона байлаа. Европын олон томоохон баг түүнийг сонирхож байсан ч Барселона клуб энэ тулаанд ялж, 1979 оны зургаадугаар сард Диего Марадона тухайн үеийнхээ үнийн дээд амжилт болох 5 сая фунт стерлингийн үнээр Барселона клубтэй нэгдэв.<ref>Dobson, Stephen; Goddard, John A. p. 180</ref> Д.Марадона ирснээсээ хойш нэг улирлын дараа Чезар Луйз Меноттигийн удирдлага дор Эзэн хааны цомын тэмцээнд мөнхийн өрсөлдөгч Реал Мадридыг хожин түрүүлжээ. Гэвч Д.Марадона тодорхойгүй шалтгааны улмаас 1982-1983 оны улирлыг Италийн Наполи клубт үдхээр болсон нь олон нийтийн анхаарлын төвд орлоо. Испанийн Ла Лигийн 1984-1985 оны улирлыг амжилтаар үдэж, аварга болсон ч дасгалжуулагч Терри Венаблес Марадонаг багтаа үлдээхийг хүссэнгүй. Түүнийг хассаны дараа Германы авьяаслаг хагас хамгаалагч Бернд Шустер Барселонад ирж, орхигдоод байсан дундын шугам илүү баталгаатай болж иржээ. Тэрээр Марадонагын хамтаар Европын цомын шигшээ тоглолтод шалгарсан юм. Испанийн Севийя хотод болсон шигшээд Болгарын Стайуя Бухарест клубтэй учраа тааран үндсэн болон нэмэлт цагт гоол оролгүйгээр торгуулийн цохилтоор ялагдсан түүхтэй. Багийн амжилт тогтож байхад багийн дотоод уур амьсгал түвэгтэй байдалд хүрэв. Учир нь багийн ерөнхийлөгч Хосеп Л.Нуньез болон багийг дэмжигч үндэсний үзэлтэй “Бойсос Нойс” группийн хооронд үзэл сурталын томоохон зөрчил үүсчээ. Улмаар цэнгэлдэх хүрээлэнгийн зүүн жигүүрт суух болж, тоглолт болгоны үеэр түүнийг эсэргүүцсэн зурагт хуудас, самбар, доромжилсон үгтэй баннер, далбаа зэргийг хийсгэх болжээ. Тэд багийн утга учрыг алдагдуулж, дарангуйллын замаар удирдаж байгаа түүний арга барилыг эсэргүүцэн ийнхүү үзэл бодлын зөрчил үүссэн байна. “Бойсос Нойс” гэх энэ бүлэглэл нь Английн хулигаануудыг дуурайсан, зарим талаараа хэт их хуулсан фашист, нацист үзэлтэй бүлэглэл байжээ. Багийн олон удаагийн тоглолтод эмх замбараагүй байдал үүсгэж, зодоон дэгдээн, багийн уур амьсгалыг эвдсэн гэсэн үндэслэлээр уг бүлэглэлийг “Камп Ноу”-д нэвтрэх эрхийг түр хугацаагаар хасч, улмаар хэд, хэдэн гишүүнийг баривчилснаар уг сөргөлдөөн намжсан юм. <ref>Spaaij, Ramón p. 293</ref> Мексикт болсон 1986 оны хөлбөмбөгийн ДАШТ-нээр од болон гялалзаж мэргэн буучаар тодорсон Гари Линекер болон Испанийн шигшээ багийн хаалгач Андони Зубизаретта нартай гэрээ байгуулж, багийн хүчээ зузаатгав. Гэсэн хэдий ч 1987-1988 оны улирал эхлээд тааруу амжилт үзүүлсэн тул ерөнхий дасгалжуулагч Терри Венаблесийг ажлаас нь чөлөөлж оронд нь Луйз Арагонесийг ерөнхий дасгалжуулагчаар авчээ. Энэ улиралд багийн дотоод уур амьсгал хурцдав. Тоглогчид болон ерөнхийлөгч Нуньезийн хооронд үл ойлголцол гарч, заримдаа тоглолтынхоо хэлбэр, хэлэмжээр түүнийг эсэргүүцэж байлаа. Улмаар тэр жилийнхээ Эзэн хааны цомын тэмцээний шигшээ тоглолтод Реал Сосьедад клубтэй учраа таарч 1-0 онооны харьцаагаар ялалт байгуулж, аварга болсон юм. Үүнээс өөр гавьтай амжилтыг энэ улиралд шинэ бүрэлдэхүүнтэй баг үзүүлж чадаагүй билээ. ==== Мөрөөдлийн баг ==== [[File:Cruyff_a_la_banqueta_del_Camp_Nou.jpg|thumb|left|200px|Йохан Кройффын бүрдүүлсэн "Мөрөөдлийн баг" дөрвөн жил дарааллан Ла Лигийн аварга болсон юм]] Алдарт Йохан Кройф 1988 онд Барселона клубт дасгалжуулагчийн хувиар эргэн ирэв. Тэрээр ирсэн даруйдаа багийн хуучин бүрэлдэхүүнийг шинэчилж, “Мөрөөдлийн баг” бүрдүүлэх нүсэр ажилдаа оржээ. <ref>{{cite web|last=Duff |first=Alex |url=https://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=aoCiLlYsuvL8&refer=uk |title=Barcelona Emulates `Dream Team' to Win European Title |publisher=Bloomberg |date=18 May 2006 |accessdate=5 October 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121105120217/http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=aoCiLlYsuvL8&refer=uk |archivedate=5 November 2012 }}</ref> Тэрээр Испанийн өсөх ирээдүйтэй шинэ тамирчид болох Пеп Гуардиола, Хосе Мари Бакеро, Чики Бегиристайн нарын оддыг, дэлхийн чадварлаг тамирчид болох Рональд Куман, Михайль Лодруп, Ромарио, Христо Стойчков нартай хослуулан цоо шинэ Барселонаг бий болгов. <ref>{{cite book | last =Fritz | first =Barend (et al) | title = Ajax, Barcelona, Cruyff | publisher = Bloomsbury Publishing PLC | series = | year = 1999 | doi = | isbn = 0-7475-4305-4}}</ref> Хосеп Нуньесийн боловсруулсан хүүхдийн академийн төсөл 10 жилийн дараа үр ашгаа өгч, үндсэн багийн гарааны тамирчид академиас бүрдэж эхлэв. Анхны төгсөлтөөс од болон гялалзаж, дэлхийд нэр алдараа цуурайтуулсан гарамгай хөлбөмбөгч бол Хосеп Гуардиола билээ. <ref>{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/sport/football/european_football/article5950195.ece |author=Hawkey, Ian |publisher=The Times |accessdate=30 July 2010|title=Novelty factor adds spice to clash of giants|date=22 March 2009 | location=London}}</ref> Кройффын баг бүрэлдсэн даруйдаа 1989 оны Европын цомтой багуудын цомын тэмцээнд Италийн Сампдориа клубыг буулган авсан бол 1992 оны Европын цомын шигшээ тоглолтод мөн л Сампдориа клубтэй учраа таарч 1-0 онооны харьцаагаар ялалт байгуулсан билээ. Дээрх хоёр тоглотын хожлын гоолыг чөлөөт цохилтоор Голланд легионер Рональд Куман оруулсан юм. Йохан Кройффоор удирдуулсан Барселона клуб Ла Лигийн аваргын титмийг 1991-1994 оны хооронд дөрвөн удаа дараалан хүртсэн билээ. Үүнээс гадна тэд 1990 оны Эзэн хааны цомын тэмцээн, 1992 оны Европын супер цомын тэмцээн, мөн онд зохиогдсон Испанийн супер цомын тэмцээнд түрүүлж бахдам амжилт байгуулав. Дасгалжуулагч Йохан Кройфф Барселона клубт ирээд ердөө дөрөвхөн жилийн дотор 11 цом хүртсэн нь тухайн үед сонин содон амжилтын нэг байсан юм. Тэрээр тус багийг найман жилийн турш удирдсан нь багийн түүхэнд хоёрдугаарт орох үзүүлэлт юм. <ref name=honours>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/web/english/futbol/palmares/palmares.html |archive-url=http://arquivo.pt/wayback/20091003163828/http://www.fcbarcelona.com/web/english/futbol/palmares/palmares.html |dead-url=yes |archive-date=3 October 2009 |title=Honours |publisher=FC Barcelona |date= |accessdate=12 March 2010 }}</ref> Кройфф энэ багт ирсэн эхний хоёр улиралдаа л багийн уур амьсгал, тоглолтын хэв маягыг өөрчилж орхисон юм. Чухам түүний ачаар байр суурь нь ганхаад байсан Хосеп Луйз Нуньес тогтон үлдэж чадсан юмн. Тэрээр багийн амин сүнсийг дамжуулалт гэж үзсэн бөгөөд хагас хамгаалалтын шугамандаа эрх мэдлийг төвлөрүүлж байлаа. Барселона клубын дасгалжуулагч Пеп Гуардиола хэлэхдээ: ''Кройфф бол дасгалжуулагчдын урд сүрлэг сүм дуган цогцлоосон нэгэн. Тэр энэ ажлыг өөр тавцанд гаргасан юм'' Кройффын амжилт гайхалтай байсан ч түүнийг эсэргүүцэх бүлэглэл гарч ирлээ. “Зааны хошуу” гэх нэртэй бүлэглэлийг Хоан Лапорта толгойлж, Йохан Кройфф болон Хосеп Нуньез нарын ойрын харилцааг буруутган, багийн дотоод үйл ажиллагаанд доголдол гарсан гэж эсэргүүцэх болов. Бүр зарим нэг авлигын хэрэгт ч тэднийг холбогдуулж байлаа. <ref name="King"/> <ref name="King">King, Anthony pp. 185–186</ref><ref>Ball, Phil pp. 110–111</ref> Энэ мэдэгдэлд сэтгэл нь гонсойсон Кройфф тэр даруй ажлаасаа чөлөөлөгдөв. Түүний орыг Бобби Робсон гэх Англи мэргэжилтэн залгасан юм. Ердөө нэгхэн улирал энэ албыг хашсан тэрээр Бразилийн домог болсон Роналдог авчирч, улмаар Эзэн хааны цом, Европын цомтой багуудын цом, Испанийн супер цом гэсэн гурван цомыг өргөсөн юм. Дөнгөж ирээд давгүй амжилт үзүүлсэн түүнийг маш богино хугацаанд өөрчлөх шийдвэрийг багийн удирдлагууд гаргаж улмаар түүний оронд Луй ван Гаалыг авчирсан билээ. <ref name="fcbarcelona5">{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/web/english/club/historia/etapes_historia/etapa_5.html |title=History part V |publisher=FC Barcelona |date=15 June 2003 |accessdate=12 March 2010}}</ref> Дуулиан шуугиантай ирсэн Роналдо маш богино хугацаанд Барсагын төлөө тоглоод өөр багийг зорих болсон юм. Гэхдээ бүр заналт өрсөлдөгч гэгдэх Реал Мадрид шүү. Учир нь түүнийг орлох Луйш Фигу, Патрик Клайверт, Луйз Энрике, Ривалдо нарын зэрэг гайхалтай сайн тамирчид төрөн гарч байлаа. Улмаар дээрх бүрэлдэхүүн 1998 онд Ла Лигийн цомыг Эзэн хааны цомтой хамт өргөсөн юм. Аугаа түүхт Барселона багийн 100 жилийн ой 1999 онд тохиов. Тэгш ойн жилд Барселоначууд Ла Лигийн аварга болж, түүгээр ч зогсохгүй Европын шилдэг хөлбөмбөгчнөөр Ривалдо тодорчээ. Тэрээр Барселона клубээс энэ алдарт хүрсэн дөрөв дэх тоглогч болон мөнхөрсөн билээ. Хэдийгээр дотоодын амжилт чамлахааргүй байсан ч европын тавцанд заналт дайсан Реал Мадридад хожигдож, хэд, хэдэн алдаа гаргасан тул 2000 онд Луй ван Гаал, Хосеп Нуньезийн хамтаар үүрэгт ажлаа хүлээлгэн өгсөн юм. === Шинэ мянганы шинэ эхлэл (2000-2008) === [[File:Centenari Logotip.JPG|thumb|right|220px|Барселона багийн 100 жилийн ойг бэлгэдсэн дурсгалын пайз]] [[Файл:Ronaldinho.jpg|thumb|left|alt=buck-teethed footballer|Багийн маркетингийн алба [[Роналдиньо]]гийн нэр хүндийг ашигласан стратеги боловсруулан хэрэгжүүлж байв.<ref>Ferrand, Alain; McCarthy, Scott. p. 110.</ref>]] Нуньез болон Ван Гаал нар халагдаж, багийн ерөнхий нөхцөл байдал ойлгомжгүй болсон тэр цагт багийн хөгжөөн дэмжигчид Луйш Фигуг баатар мэт хүндэтгэж байлаа. Дэд ахмад байсан түүний нэр хүнд Каталанд гэрлийн хурдаас ч илүүгээр өсч байсан гэхэд хилсдэхгүй. Барселона клубт таван жилийг үдэж, чухамдаа ''Би энэ багаас явахгүй'' гэж уулга алдаж байсан түүнийг багаасаа, тэр битгий хэл заналт өрсөлдөгчийндөө оччихно гэж хэн санах билээ. Багаа солиод удаагүй байхдаа Барселона клубын талбайд тоглох болоход хүмүүс илтэд эсэргүүцэж, "хөгийн гахай", "өлөгчин" гэх мэт үгсийг бичсэн туг, дарцаг, самбар зэргийг гарган, бүгд эсэргүүцэн дуу гаргаж, зарим нь бүр вискиний шил хүртэл шидэж, ар дагзыг нь онож байлаа. Барсагын дэмжигчид урьд нь ийм үйлдэл гаргаж байгаагүй юм. Ван Гаалийг явснаас хойш гурван жилийн туршид Барселона баг нэг дасгалжуулагчаас нөгөө дасгалжуулагчийн гарт шилжиж байлаа. Ван Гаалийг явсан даруйд Лоренцо Серра Феррер гэх дулимагхан амжилттай дасгалжуулагч ирэв. Ирсэн даруйдаа 2000 оны зуны солилцоо наймааны цонхоор их хэмжээний мөнгийг зарлагджээ. Гэтэл их мөнгөөр боссон баг Аваргуудын лигийн эхний шатнаас цааш явсангүй. Бухимдсан удирдлагууд түүнийг ердөө нэг улирлын дараа халж, оронд нь хашир туршлагатай өмнө нь энэ багийг дасгалжуулж байсан Карлес Резачийг элсүүлэв. Резач ирээд ч гавьтай амжилт үзүүлж чадсангүй. Тэр багийнхаа хамт Аваргуудын лигийн хагас шигшээ хүртэл явсан ч Испанийн Ла Лигид дэндүү муу тоглож байлаа. Удалгүй халагдсан түүнийг Радомар Антич орлов. Гэтэл 2003 оны хоёрдугаар сар багийн түүхэнд хамгийн хар дарсан зүүд байлаа. Тус баг тухайн цаг мөчид Ла Лигийн хүснэгтийн 15-р байрт бичигдэж байсан нь байгуулагдсан цагаасаа хойш үзүүлж байгаагүй тааруу амжилт байсан юм. Тааруу амжилттай Р.Антич жил ч тэссэнгүй. Үүсээд байгаа нөхцөл байдлыг багийн удирдлагууд зүгээр харж чадсангүйгээр барахгүй бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ огцров. Хөгжөөн дэмжигчид ч дорвитой өөрчлөлт хийх шаардлагатай гэж үзэж байсан нь дамжиггүй. Улмаар Барселона клубын ерөнхийлөгч Хоан Гаспарт үүрэгт ажлаа өөрийн хүсэлтээр хүлээлгэн өгчээ. тэрээр энэ клубын ерөнхийлөгчийн суудалд гуравхан жил суусан юм.<ref>Ball, Phil. pp. 109–110</ref> Багийн амжилт балран доройтож, урьдын Барса биш болчихоод байхад багийн ерөнхийлөгчийн суудалд Хоан Лапорта суув. Тэрээр багийн дасгалжуулагчийн суудалд залуу Голланд мэргэжилтэн Франк Райкаардыг тохоон томилжээ. Хэдийгээр тоглогч ахуйдаа чамгүй амжилт үзүүлсэн ч хөгжөөн дэмжигч болон олон нийт түүнээс их амжилтыг хүлээж байгаагүй юм. Шинэ дасгалжуулагчийн гарт ирсэн Барса өмнөх бүрэлдэхүүнээс бараг хэнийг ч үлдээсэнгүй. Шинэхэн дасгалжуулагч Роналдиньо, Деку, Хенрик Ларссон, Людовиз Жули, Самуэль Это, Рафаель Маркез нарыг бүрэлдэхүүндээ bnsdfhbsdrдуудсан юм. Дээрх алдартнуудаас гадна "Ла Масиа"-д тодорч, ур чадвар нь илт дээшилж байгаа Карлес Пуйол, Андрес Иниьеста, Шави, Виктор Валдес нар ч хүч түрэн гарч ирэв. Чухамдаа тэд л Барселонаг байх газарт нь эргүүлэн аваачсан билээ. 2004-2005 оны улиралд Барселона клуб Ла Лига болон Испанийн супер цомд давхар түрүүлэв. Түүгээр ч барахгүй Олон улсын хөлбөмбөгийн холбооноос зарладаг дэлхийн шилдэг хөлбөмбөгчний шагналыг Роналдиньо хүртэж, гутгаар байрт Самуэль Это нэрлэгдсэн нь цангаад байсан амжилтын амтыг Каталончуудад мэдрүүлэх шиг болсон хэрэг байлаа.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/4486166.stm |title=Ronaldinho wins world award again |publisher=BBC News |date=19 December 2005 |accessdate=11 August 2010}}</ref> 2005-2006 онд мөн л Ла Лига болон Испанийн супер цомд түрүүлж, өмнөх улиралд үзүүлсэн амжилтаа давтав. Үүнээс хамгийн сэтгэл хөдөлгөсөн, Каталончуудын цөсийг хөөргөсөн тоглолт бол Реал Мадридын эсрэг Сантиаго Бернабеу цэнгэлдэхэд нь гурван гоолын зөрүүгээр хожсон тоглотыг нэрлэж болно. Энэ тоглолтод хөлбөмбөгийн суутан Роналдиньо хет-трик толилуулсан. Тэрээр гурав дахь гоолоо оруулахад Реал Мадридын зарим хөгжөөн дэмжигчид босч хүндэтгэл үзүүлж байсан гэдэг.<ref>{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/sport/football/european/real-madrid-0-barcelona-3-bernabeu-forced-to-pay-homage-as-ronaldinho-soars-above-the-galacticos-516202.html|title=Real Madrid 0 Barcelona 3: Bernabeu forced to pay homage as Ronaldinho soars above the galacticos |publisher=The Independent|date=21 November 2005 |accessdate=11 August 2010 | location=London | first=Patrick | last=McCurdy}}</ref> Франк Райкаард ирсэн даруйдаа заналт өрсөлдөгчийнхөө талбайд нь хоёр удаа ялалт байгуулсан Барсагын анхны дасгалжуулагч болсон билээ. Тухайн жилийнхээ Аваргуудын лигийн шигшээ тоглолтод Английн өөр нэгэн амжилттай баг болох Арсенал клубтэй учраа таарчээ. Шигшээ тоглолтод хоёр баг цаг дуусах мөч хүртэл тэнцэж байгаад тоглолтын эцсийн мөчид Олекьерийн оронд талбайд гарсан Жулиано Беллети хожлын гоолыг оруулснаар 14 жилийн дараа Европын цомын тэмцээнд түрүүлсэн нь энэ. Мөн түүнчлэн Шведийн домогт тоглогч Хенрик Ларссоны хувьд сүүлийн тоглолт нь энэ байлаа. Энэ удаагийн аваргын цом багийн түүхэнд Аваргуудын лигийн хоёр дахь цом байсан юм.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/4773353.stm |title=Barcelona 2–1 Arsenal |publisher=BBC News |date=17 May 2006 |accessdate=11 August 2010}}</ref> Амжилтын амтанд бялуурсан Барселона клуб 2006-2007 оны улиралыг ямар ч цомгүйгээр үдсэн юм. Улирал дуусаад байхад АНУ-аар аялан тоглолтоор явж байхад багийн гол тоглогч Самуэль Это гэмтсэн нь Лионель Месси гэх залуу хүүд маш том боломжийг авчирсан билээ. Үүнээс гадна багийн голлох тоглогчдын дунд үл ойлголцох байдал үүсэв багийн дасгалжуулагч Райкаард, Роналдиньод анхаарал хандуулдаг гэж шүүмжилсэн нь Этог хэсэг хугацаанд сэлгээний сандалд суулгахад хангалттай шалтгаан болжээ.<ref>{{cite web|url=http://www.soccerway.com/news/2007/August/03/barcelona-defends-asian-tour/ |title=Barcelona defends Asian tour |publisher=soccerway.com|work=AFP |date= |accessdate=11 March 2010}}</ref> Хэдийгээр ямар ч цомгүй байсан ч Эзэн хааны цомын тэмцээний хагас шигшээ тоглолтод Хетафе клубтэй таарч тоглоход залуу авьяастан Лионель Месси ид шидээ гайхуулжээ. Тэрээр яг л Марадонагын зууны шилдэг гоолыг санагдуулам Хетафегийн эсрэг оруулсан юм. Талбайн голоос хаалга хүртэл Хетафегийн бүх тоглогчдыг сөхрүүлэн гоол оруулсан нь шинэ од, шинэ эрин эхэлсэн гэдгийн дуут дохио болжээ. Хагас шигшээн эхний тоглолтод 5-2 онооны харьцаагаар хожсон бол хариу тоглолтод 4-0 онооны харьцаагаар хожигдож, аваргын цомоос атгаад алдсан юм. 2007-2008 оны улирал Барселонагын хувьд мөн адил цомгүй жил байлаа. Тэд Ла Лигийн хүснэгтийн гуравдугаар байрт бичигдсэн бол Аваргуудын лигийн хагас шигшээд аварга болох ерөөлтэй Манчестер Юнайтед клубт, Эзэн хааны цомын тэмцээнд аварга болох ерөөлтэй Валенсиа клубуудэд тус тус хожигдсон юм. Үүнээс гадна "Эль Класико"-д 4-1 онооны харьцаагаар хожигдож чамгүй амжилт гаргаад байсан Франк Райкаардын байр суурь ганхаж эхэлсэн билээ. Төд удалгүй багийн ерөнхийлөгч Хоан Лапорта Барселона клубын хоёрдугаар багийг удирдаж байсан [[Хосеп Гуардиолаг]] ерөнхий дасгалжуулагчийн суудалд томилсон билээ. Тэрээр 2008 оны зургаадугаар сард энэ суудалд албан ёсоор суусан юм.<ref name="FC Barcelona">{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/web/english/noticies/destacades/n080508104104.html|title=Rijkaard until 30 June; Guardiola to take over|date=8 May 2008|accessdate=8 May 2009|publisher=FC Barcelona}}</ref> === Гуардиолагын эрин (2008-2012) === {{multiple image|align=left | footer = Барселонагын хагас хамгаалалтын хослол Андрес Иниьеста, Шави нар. Тэд тики-такагын гол амин сүнс юм.<ref>{{cite news |first=David |last=Pleat |title=Middle men to the fore in dictating the rhythm with care |url=https://www.theguardian.com/sport/blog/2009/may/28/barcelona-manchester-united-david-pleat-chalkboard |work=guardian.co.uk |publisher=Guardian News and Media |date=28 May 2009 |accessdate=21 January 2016 }}</ref> | width = | image1 = Andrés Iniesta - 001.jpg | width1 = 100 | alt1 = A man wearing long, dark blue shorts and a light blue sweatshirt under an orange bib. | image2 = Xavi Hernández - 001.jpg | width2 = 106 | alt2 = A man wearing a light blue sweatshirt and dark blue shorts. }} Барселона Б идэрчүүдийн багийн дасгалжуулагч байсан Пеп Гуардиола үндсэн багийн дасгалжуулагчийн суудалд суумагцаа багийн тоглох хэв маягыг үндсээр нь өөрчилж орхив.<ref name="FC Barcelona"/> Тэрээр идэрчүүдийн багийг дасгалжуулж байсныхаа хувьд залууст итгэл хүлээлгэхээр шийдэж, тики-така буюу дамжуулалтаас довтолгоо руу чиглэсэн хэв маягийг зоригтойгоор сонгосон байна. Улмаар хуучин багийн бүрэлдэхүүнд байсан Роналдиньо, Деку нарыг зарж, гарааны эрхийг Шави, Иниьеста, Месси нарт даатгасан билээ. Испанийн эзэн хааны цомын тэмцээний 2009 оны улиралд шигшээ тоглолтод шалгарав. Шигшээ тоглолтод Баскын нэр төр гэгдэх Атлетик Бильбао клубтэй учраа таарч улмаар 4-1 онооны харьцаагаар илт давуу хожиж, аваргын цомыг 25 дахиа өргөсөн юм. Энэ нь тус тэмцээний түүхэн амжилтыг эвдсэн тохиолдол байлаа. Испанийн Ла Лигийн 2008-2009 оны улирал ч гайхам амжилтаар дүүрэн байлаа. Мөнхийн өрсөлдөгч гэгдэх Реал Мадридыг талбайд нь 2-6 онооны зөрүүгээр хожиж, дэлхий нийтийн анхаарлыг татав. Эзэн хааны клубыг гайхалтай хожсон тэд энэ улиралдаа Ла Лигийн аварга болж чадсан юм. Улиралаа дуусгамагц тэдэнд Аваргуудын лигийн шигшээ тоглолтод түрүүлэх амаргүй даваа үлдэв. Тэд өмнө нь шигшээ тоглолтод хожигдож байсан Манчестер Юнайтед клубтэй учраа таарсан билээ. Барселоначууд өмнөх хариугаа авч 2-0 онооны зөрүүгээр хожиж ялалт байгуулан дэлдэн чихт цомыг гурав дахиа өргөв. Ингэснээр тус багийн түүхэнд гурван гол цомд дараалан түрүүлсэн Испанийн хамгийн анхны баг болсон юм.<ref>{{cite web|url=http://soccernet.espn.go.com/columns/story?id=646187&sec=europe&root=europe&&cc=5739|title=One title closer to the treble|date=14 May 2009|publisher=[[ESPN]]|first=Eduardo|last=Alvarez|accessdate=30 May 2009}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/8060878.stm|title=Barcelona 2–0 Man Utd|date=27 May 2009|publisher=BBC Sport|accessdate=30 May 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.thesportreview.com/tsr/2009/05/pep-guardiola-barcelona/|title=Pep Guardiola's love affair with Barça continues|date=19 May 2009|publisher=Thesportreview.com|accessdate=31 May 2009}}</ref> Гэвч цом, ялалтын даллага үүгээр дууссангүй Испанийн супер цомд Бильбаог<ref>{{Cite news|title=Messi leads Barcelona to Spanish Supercup win |publisher=CNN Sports Illustrated. Associated Press |date=23 August 2009 |url=http://sports.sportsillustrated.cnn.com/gold/story.asp?i=20090823224656240000201 |accessdate=25 December 2009 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110708171500/http://sports.sportsillustrated.cnn.com/gold/story.asp?i=20090823224656240000201 |archivedate=8 July 2011 }}</ref> дахин буулган авч<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.cat/web/english/futbol/temporada_09-10/arxiu_partits/supercopa_europa/final/jornada01/Barcelona_Shakhtar_Donetsk/partit.html |archive-url=https://archive.is/20120729184706/http://www.fcbarcelona.cat/web/english/futbol/temporada_09-10/arxiu_partits/supercopa_europa/final/jornada01/Barcelona_Shakhtar_Donetsk/partit.html |dead-url=yes |archive-date=29 July 2012 |title=Barcelona vs Shakhtar Donetsk |publisher=FC Barcelona |accessdate=13 March 2010 }}</ref>, Европын супер цомд Шахтёр Донецкыг буулган авснаар нэг улиралд таван цом хүртсэн түүхэн дэх анхны баг болов. Түүхэн амжилт каталончуудын магнааг тэнийлгэж байхад 2009 оны 12-р сард Дэлхийн клубуудын аварга шалгаруулах тэмцээнд дахин ялалт байгуулснаар<ref>{{Cite book| url = http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/8422908.stm | title = Barcelona beat Estudiantes to win the Club World Cup |publisher=BBC Sport | date = 19 December 2009|accessdate=14 April 2010}}</ref> <ref>{{cite web|url=http://www.fifa.com/worldfootball/news/newsid=1151676.html |title=The year in pictures |publisher=FIFA.com |date=13 December 2009|accessdate=13 March 2010}}</ref> календаррийн нэг жилд зургаан цом хүртсэн түүхэн дэх анхны баг болж өвөрмөц амжилтыг бүтээсэн юм. Үүнээс гадна Барселона клуб Ла Лигийн аварга болохдоо 99 оноотой аваргалж, Испанийн супер цомыг 9 дэх удаагаа хүртэж дотоодын голлох тэмцээний дээд амжилтыг шинэчлэн тогтоожээ.<ref>{{cite web|author=Associated Press |url=https://www.google.com/hostednews/canadianpress/article/ALeqM5hTKYLfFVJSz8N1uam6zrvdyQGZqA |title=The Canadian Press: Messi's three goals as Barcelona wins record ninth Spanish Supercup |publisher=Canadian Press |date=21 August 2010 |accessdate=27 August 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100824072643/https://www.google.com/hostednews/canadianpress/article/ALeqM5hTKYLfFVJSz8N1uam6zrvdyQGZqA |archivedate=24 August 2010}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.usatoday.com/sports/soccer/2010-05-16-barcelona-spanish-league-title_N.htm|title=Messi, Barcelona set records in Spanish league title repeat|work=USA Today|date=16 May 2010|accessdate=11 August 2010}}</ref> Барселонаг нэгэн шинэ тавцанд гаргасан Хоан Лапортагын бүрэн эрх 2010 оны зургаадугаар сард дуусав. Улмаар багийн удирдах зөвлөл, арын алба, тамирчид, хөгжөөн дэмжигчдийн дунд явуулсан санал асуулгаар Сандро Росселийг 61.3 хувийн санал (57,088 хүний санал)-аар ерөнхийлөгч болгосон юм. Ерөнхийлөгч болсон даруйдаа Россель Валенсиа клубын од Давид Вийяатай 40 сая евро<ref>{{cite web |url=http://www.fcbarcelona.cat/web/english/noticies/futbol/temporada09-10/05/19/n100519111099.html |title=Barca agree Villa move with Valencia|date=19 May 2010|work=FCBarcelona.cat|publisher=FC Barcelona |accessdate=4 June 2011}}</ref>, Ливерпүүлийн Хавиер Машеранотой 19 сая еврогын гэрээг<ref>{{cite web |url=http://www.fcbarcelona.cat/web/english/noticies/futbol/temporada10-11/08/27/n100827112582.html |title=Deal with Liverpool to sign Mascherano|date=27 August 2010|work=FCBarcelona.cat|publisher=FC Barcelona |accessdate=4 June 2011}}</ref> тус, тус байгуулсан билээ. Байгуулагдаад 40 гаруй жилийн нүүрийг үзсэн Барселонагын хүүхдийн академийн бүтээгдэхүүнүүд 2010 оны хөлбөмбөгийн ДАШТ-нд Испанийн шигшээ багийн нүүрийг тахлав. Улмаар тэд шигшээ тоглолтод Нидерландын шигшээ багийг буулган авч "Алтан дагина"-ыг анх удаагаа өргөцгөөсөн билээ. Испанийн Ла Лигийн 2010-2011 оны улиралд Барселоначууд мөн л онцгой амжилт үзүүлж, 96 оноотойгоор аваргын титмийг хүртэв<ref>[http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/13368064.stm Barcelona secure La Liga Spanish title hat-trick] BBC Sport. Retrieved 30 May 2011</ref>. 2010 оны 11-р сард Ла Лигийн ээлжит тойргийн хүрээнд Реал Мадридтай учраа таарч 5-0 онооны давамгайллаар ялалт байгуулсан нь Барселона клубын ур чадварыг дэлхийг тамгаласан юм. Энэ улиралд тэд Испанийн эзэн хааны цомын тэмцээний шигшээ тоглолтод Реал Мадридад 1-0 онооны харьцаагаар хожигдож хоёр дахь цомоо хүртэж чадсангүй<ref>[http://www.skysports.com/football/match_report/0,19764,11065_3365041,00.html Madrid clinch Copa del Rey] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110423012003/http://www.skysports.com/football/match_report/0%2C19764%2C11065_3365041%2C00.html |date=23 April 2011 }} Sky Sports. Retrieved 30 May 2011</ref>. Гэсэн ч "буурал тив"-ийн хамгийн нэр хүндтэй тэмцээн болох Аваргуудын лигийн шигшээ тоглолт тэднийг хүлээж байлаа. Английн алдарт Уэмбли цэнгэлдэхд болсон шигшээ тоглолтод Манчестер Юнайтед клубтэй учраа таарч 3-1 онооны харьцаагаар хожсоноор дэлдэн чихтийг дөрөв дэх удаагаа өргөж багийн шинэ түүхийг бичиглэв<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/13576522.stm |title=Barcelona 3–1 Man Utd |author=Phil McNulty|date=28 May 2011|publisher=BBC |accessdate=30 May 2011}}</ref>. 2011 оны наймдугаар сард Испанийн супер цомын тэмцээнд Реал Мадридтай учраа таарсан Барселона клуб ялалт байгуулав. Энэ тоглолтод "Ла Масиа"-гаас төрөн гарсан Ческ Фабрегас гялалзаж, европын шилдэг багуудын хараанд өртөв. Испанийн супер цомын тэмцээнд түрүүлсэн Барселона клуб замналын туршид 73 цом хүртэж, мөнхийн өрсөлдөгч Реал Мадридтай тэнцэж ирэв.<ref>{{cite web|url=http://www.marca.com/2011/08/17/futbol/equipos/barcelona/1313608792.html |title=El Barça iguala en títulos al Real Madrid |publisher=MARCA.com |accessdate=18 August 2011}}</ref> Барселона клуб цомын баяраа тэмдэглээд удаагүй байхдаа Европын супер цомын тэмцээнд Португалийн Порту клубтэй учраа таарах ёстой болов. Уг тоглолтод Барселоначууд өрсөлдөгчөө 2-0 онооны харьцаагаар хожиж, нийт цомынхоо тоогоор Реал Мадридыг гүйцэж түрүүлсэн билээ. Ийнхүү нэгхэн сарын дотор мөнхийн өрсөлдөгчөө замналынхаа турш хүртсэн тоогоор тэргүүлж эхэлсэн нь энэ юм<ref> {{cite web|url=http://www.sport.es/es/noticias/barca/2011/08/27/barca-madrid/1131109.shtml |title=El club azulgrana ya tiene más títulos que el Real |publisher=SPORT.es |accessdate=27 August 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120110150632/http://www.sport.es/es/noticias/barca/2011/08/27/barca-madrid/1131109.shtml |archivedate=10 January 2012 |df= }}</ref>. Хувь дасгалжуулагчийн тухайд Хосеп Гуардиолагын үзүүлсэн амжилт үлгэрийн гэмээр байлаа. Барселона клубт ирээд ердөө гуравхан жилийн дотор 12 цом хүртсэн нь Барселона клубын түүхэн дэх бүх дасгалжуулагчдын оройд гарч, Европ тивийн тавцанд ч түүний амжилт тодоор цуурайтсан юм<ref>{{cite web|url=http://www.sport.es/es/noticias/barca/20110827/pep-guardiola-supero-marca-johan-cruyff/1131117.shtml |title=Pep Guardiola superó la marca de Johan Cruyff |date=26 August 2011 |work=Sport.es |accessdate=26 August 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120709100016/http://www.sport.es/es/noticias/barca/20110827/pep-guardiola-supero-marca-johan-cruyff/1131117.shtml |archivedate=9 July 2012 |df= }}</ref>. [[File:Messi with Neymar Junior the Future of Brazil.jpg|thumb|200px|right|Клубуудын ДАШТ-ний дараа Месси, Неймар нар бие, биендээ баяр хүргэж байна]] Барселона клубыг 12-р сард өөр нэгэн цом хүлээж байлаа. Дэлхийн клубуудын аварга шалгаруулах тэмцээний шигшээ тоглолтод Өмнөд Америкийн аварга Сантос клубтэй учраа таарч 4-0 онооны зөрүүгээр ялалт байгуулж, улмаар аварга болов. Энэ тоглолтод алдарт Лионель Месси хоёр гоол, Шави, Фабрегас нар нэг гоол оруулж багаа амжилтад хөтөлжээ<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/santos-fcb-legendary-barca-0-4|title=SANTOS-FCB: Legendary Barça (0–4)|date=18 December 2011|work=FC Barcelona|accessdate=18 December 2011}}</ref>. Энэ үе бол нэг баг төдийгүй хувь дасгалжуулагчийн тухайд дахин давтагдашгүй гэмээр гайхалтай он жилүүд байлаа. Пеп Гуардиола боломжит 24 цомоос 14-ийг хүртсэн<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/guardiola-winning-13-out-of-16-titles-is-only-possible-when-you-have-a-competitive-mentality|title=Guardiola: "Winning 13 out of 16 titles is only possible when you have a competitive mentality"|date=18 December 2011|work=FC Barcelona|accessdate=18 December 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.fifa.com/clubworldcup/matches/round=257437/match=300180901/summary.html | title=Santos humbled by brilliant Barcelona|date=18 December 2011|work=fifa.com|accessdate=18 December 2011}}</ref> нь дэлхийн хөлбөмбөгийн түүхэнд дахин даватагдана гэдэг эргэлзээтэй. Бахдам амжилтын дараа Барселона клуб 2011-2012 оны Аваргуудын лигийн улиралд шигшээ тоглолтод Английн Челси клубт хожигдож ялагдал хүлээв. Яг үүний дараа Гуардиола өөрийгөө тактикийн алдаа гаргасан хэмээн үзэж, амжилт ялалтад пологдсон хөгжөөн дэмжигчид хүртэл Гуардиолаг шүүмжилж байлаа. Амжилт муутайхан улирлын дараа 2012 оны зургаадугаар сарын 30-ны өдөр Пеп Гуардиола Барселона клубыг орхиж байгаагаа зарлав. Түүний залгамжлагчаар багийн удирдлагууд туслах нь байсан Тито Вийяноваг нэрлэсэн билээ<ref>{{cite web|url=http://soccernet.espn.go.com/news/story/_/id/1055094/pep-guardiola-to-part-company-with-barcelona---reports?cc=5901 |title=Pep Guardiola to part company with Barcelona – reports – ESPN FC |publisher=Soccernet.espn.go.com |date=26 April 2012 |accessdate=29 November 2012}}</ref><ref>{{cite news| url=http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/chelsea/9222641/Barcelona-v-Chelsea-Pep-Guardiola-keeps-calm-as-Nou-Camp-critics-question-selection-and-tactics.html | location=London | work=The Daily Telegraph | title=Barcelona v Chelsea: Pep Guardiola keeps calm as Nou Camp critics question selection and tactics | date=24 April 2012}}</ref> <ref>{{cite news|title=Pep Guardiola's 14 trophies at Barcelona – in pictures|url=https://www.theguardian.com/football/gallery/2012/apr/27/pep-guardiola-barcelona|publisher=The Guardian|date=25 October 2015}}</ref>. Пеп Гуардиолагын гайхалтай тактик залуучуудад итгэх итгэл, тоглолтын хэв маягыг зоригтой өөрчилсөн зэрэг нь хөлбөмбөгөөр зогсохгүй багийн спортын түүхэнд тодоор тэмдэглэгдэн үлдсэн билээ. === Гуардиолагаас хойшхи Барселона (2012-)=== Өмнө нь Барселона клубын туслах дасгалжуулагчаар ажиллаж байсан Тито Вийяанова 2012 оны зун багийн ерөнхий дасгалжуулагч болов. Тэрээр өмнөх дасгалжуулагч Пед Гуардиолагын арга барилыг өөрчлөлгүйгээр түүний босгосон өвийг улам батжуулж, Ла Лигийн улиралд 100 оноогоор ялалт байгуулжээ. Барселоначууд энэ улиралд ердөө хоёрхон л хожигдсон юм. Лионель Месси энэ улиралд 46 гоол оруулж мэргэн бууч болсон бол улирлын туршид тэр хоёр хет-трик гүйцэтгэжээ. 2013 оны тавдугаар сарын 11-ний өдөр Барселона клуб улирлын тоглолт дуусахаас дөрвөн тоглолтын өмнө аварга болж, 22 дахь удаагаа энэ алдрыг хүртэв. Тэд энэ улиралд гуравдугаар сараас эхлэн Реал Мадридаас 15 онооны зөрүүтэй байсаар аваргалсан юм<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/champions|title=Champions!|date= 11 May 2013|accessdate=11 May 2013|publisher=FC Barcelona}}</ref>. Үүнээс гадна тэд Испанийн эзэн хааны цом болон Аваргуудын лигийн хагас шигшээ хүртэл явжээ. Амжилт ялалтаар дүүрэн байсан шинэ дасгалжуулагч Тито Вийяанова улаан хоолойн хорт хавдартай гэж оношлогдон эмчлүүлэх шаардлагатай болсон тул багийн дасгалжуулагчийн ажлаа өөрийн туслахдаа шилжүүлэхээс өөр аргагүй болжээ. Улирал дундуур тэр эргэн ирсэн ч гурван сарын нас үлдсэн гэж оношлогдсон тул эрүүл мэндийн шалтгааны улмаас албан үүргээсээ өөрийн хүсэлтээр татгалзсан юм.<ref>{{cite news|title=Tito Vilanova: Barcelona manager steps down through ill health|url=http://www.bbc.co.uk/sport/football/23376453|publisher=BBC|date=9 February 2016}}</ref> Баг урт хугацааны туршид ерөнхий дасгалжуулагчгүй байсаар 2013 оны долоодугаар сарын 22-нд Херардо "Тата" Мартино ерөнхий дасгжуулагч болов<ref>{{Cite tweet|number = 359352370775339010|user = marca|title = ÚLTIMA HORA {{!}} Tata Martino ya es entrenador del FC Barcelona <!--http://ow.ly/ncFeH-->|author = Marca|date = 22 July 2013|author-link = Marca (newspaper)|access-date = 23 July 2015|language = es}}</ref>. Түүний хамгийн эхний шалгуур нь Испанийн супер цомын тэмцээн байлаа. Энэ тэмцээнд тэд өрсөлдөгч багтайгаа 1-1 онооны харьцаагаар тэнцэж, зочлон тоглолтод гоол оруулсан гэсэн үндэслэлээр ялалт байгуулж чадсан юм. Ийнхүү шинэ улирал эхэлж Барселона клуб өмнөхөөсөө туйлийн орон гаран тоглолт үзүүлж байлаа. 2014 оны нэгдүгээр сарын 23-ны өдөр багийн ерөнхийлөгч Сандро Россел албан тушаалаа өөрийн хүсэлтээр огцров. Учир нь тэрээр Бразилийн шинэ од Неймарыг багтаа авахдаа наймааны тогтсон дүрмийг зөрчсөн хэрэгт холбогдсон тул ийм шийдвэр гаргажээ. Улмаар түүний орыг Хосеп Мариа Бартомеу дахин залгамжилсан юм. Олон улсын хөлбөмбөгийн холбоо 2014 оны дөрөвдүгээр сард Олон улсын хөлбөмбөгийн холбооны баримталдаг солилцоо наймааны дүрмийг илтэд зөрчиж, 18-аас доош насны тоглогчийг багтаа элсүүлсэн гэж үзэн өвлийн болон зуны наймааны цонхоор шинэ тоглогч худалдаж авахыг нь хориглов<ref>{{cite web|title=Barcelona hit with a year-long transfer ban for breaching rules on youngsters|url=https://www.theguardian.com/football/2014/apr/02/barcelona-transfer-ban-fifa-fine|publisher=The Guardian|accessdate=2 April 2014}}</ref>. Өөрөөр хэлбэл тэднийг 90 хоногийн хугацаанд наймаанд оролцохыг хориглон, 450,000 швейцар франкаар торгосон юм. Хэдийгээр Барселона клуб спортын арбитрын шүүхэд давж заалдсан ч хэрэгсэхгүй өнгөрсөн билээ<ref>{{cite web|title=Spanish FA, FC Barcelona sanctioned for international transfers of minors".|url=http://www.fifa.com/aboutfifa/organisation/news/newsid=2313003/|publisher=FIFA|accessdate=2 April 2014}}</ref> <ref name="transfer ban">[http://www.bbc.com/sport/0/football/30633737 "Barcelona transfer ban appeal rejected by Court"]. BBC. Retrieved 30 December 2014</ref>. [[File:Luis Suarez FCB 2014.jpg|thumb|left|upright|2014 онд Уругвайн хөлбөмбөгч Луйз Суарез 81-94 сая еврогоор Барселонад нэгдэж багийнхаа рекордыг тогтоов.]] 2014 оны улирлын чухал тоглолтод Атлетико Мадрид клубтэй учраа таарав. Энэ тоглолтод Барселона клуб заавал ялах даалгавартай байсан. Тоглолтыг 49 дэх минут хүртэл тэргүүлж явсан Барсагын хаалганд Атлетикогын Диего Годин мөргөж гоол оруулснаар тэнцүүлж, улмаар Атлетико Мадрид Ла Лигийн аварга болсон билээ<ref>{{cite news|last=Martin|first=Richard|title=Barcelona 1 Atletico Madrid 1, La Liga: match report|url=http://www.telegraph.co.uk/sport/football/competitions/la-liga/10838338/Barcelona-v-Atletico-Madrid-La-Liga-live.html|accessdate=17 May 2014|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=17 May 2014}}</ref>. Лигийн цомоо харамсалтайгаар алдсан Барселона багийн удирдлагууд ерөнхий дасгалжуулагчийн суудалд өмнө нь багийн тоглогч байсан Луйз Энрикег авчрах шийдвэр гаргажээ. Багийнхан түүнтэй хоёр жилийн гэрээ байгуулаад байв. Луйз Энрике суудлаа авсан даруйдаа Барселона клубын спортын үйл ажиллагаа хариуцсан захирлын суудалд багийн анд Андони Зубизареттаг тохоон томилжээ<ref>{{cite news|url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/luis-enrique-signs-two-year-deal-as-new-fc-barcelona-manager|title=Luis Enrique signs two year deal as new FC Barcelona manager|publisher=FC Barcelona|date=19 May 2014|accessdate=19 May 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/sport/0/football/27477125|title=Barcelona appoint Luis Enrique as first-team coach|publisher=BBC Sport|date=19 May 2014|accessdate=19 May 2014}}</ref>. Энрикегийн дараагийн шийдвэр бас л дуулиан дагуулав. Уругвайн шилдэг тоглогч Луйз Суарезийг Английн Ливерпүүл клубээс 81-94 сая еврогоор авсан нь багийн хамгийн үнэтэй солилцоо наймаа болсон билээ<ref>{{cite news|title=Luis Suarez: Liverpool & Barcelona agree deal for striker|url=http://www.bbc.com/sport/0/football/28180600|accessdate=11 July 2014|publisher=BBC Sport|date=11 July 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140712035115/http://www.bbc.com/sport/0/football/28180600|archivedate=12 July 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/fc-barcelona-and-liverpool-fc-have-reached-an-agreement-for-the-transfer-of-luis-suarez |title=FC Barcelona and Liverpool FC have reached an agreement for the transfer of Luis Suárez |publisher=FC Barcelona |date=11 July 2014 |accessdate=11 July 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140712034551/http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/fc-barcelona-and-liverpool-fc-have-reached-an-agreement-for-the-transfer-of-luis-suarez |archivedate=12 July 2014}}</ref>. Гэвч тэрээр Дэлхийн аваргын хэсгийн тоглолтод Италийн хамгаалагч Жиоржио Килиениг хазсан нь ОУХБХ-ноос дөрвөн сарын торгууль авахад хангалттай шалтгаан болжээ. 2014 оны 12-р сард Спортын арбитрын шүүхээр Барселонагы асуудлыг дахин хэлэлцэж, улмаар тэдний наймаа явуулах эрхийг 2015 оны өвөл хүртэл сунгах шийд гаргав<ref name="transfer ban"/> Энэ шийдвэр гарсаны дараа багийн удирдлагууд Спортын асуудал эрхэлсэн захирал Зубизареттаг үүрэгт ажлаас нь халжээ. Дараа сард нь багийн дэд ерөнхийлөгчөөр Хорди Местре, УЗ-ын гишүүнээр Хавиер Бордас, Карлес Резач, Ариедо Брайда нарыг шинээр томилсон байна<ref>{{cite news|url=http://www.fcbarcelona.com/club/detail/article/new-football-area-technical-commission-presented|title=New Football Area Technical Commission presented|publisher=FCBarcelona.com|date=12 February 2015}}</ref>. Барселона клуб 2014-2015 оны улиралд гайхалтай байж Ла Лиг, Эзэн хааны цом, Аваргуудын лиг гэсэн гурван томоохон цомыг хүртэж энэ амжилтыг давтсан Европын анхны баг болжээ<ref name="second treble">[http://www.espnfc.com/blog/the-match/60/post/2479474/johan-cruyffs-influence-barcelona-win-champions-league "Johan Cruyff's influence endures as Barcelona complete the 'double-treble"]. ESPN. Retrieved 8 June 2015</ref>. 2014 оны тавдугаар сарын 17-ны өдөр Атлетико Мадридыг хожсоноор Барселоначууд 23 дахь удаагаа Лигийн аварга болов<ref>{{cite web |url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/title-league-champions-fcbarcelona-atletico-madrid-2014-15|title=Barcelona are La Liga Champions|publisher=FCBarcelona.com |date=17 May 2015 |accessdate=17 May 2015}}</ref>. Ингэснээр сүүлийн 10 жилийн хугацаанд долоо дахь удаагаа аварга болсон юм. 2014 оны тавдугаар сарын 30-ны өдөр Эзэн хааны цомын тэмцээний шигшээ тоглолтод Баскын нэр төр гэгдэх Атлетик Бильбаог хожсон<ref>{{cite web |url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/match-archive/2014-2015/copa-del-rey/final/athletic-club_fc-barcelona|title=Barca won 27th title of Copa Del Rey|publisher=FCBarcelona.com |date=30 May 2015 |accessdate=30 May 2015}}</ref> бол ердөө сар хүрэхгүй хугацааны дараа Аваргуудын лигийн шигшээ тоглолтод Италийн Ювентусыг 3-1 онооны харьцаагаар буулган авч түүхэндээ тав дахь удаагаа дэлдэн чихтийг өргөсөн юм<ref>{{cite web|url= http://www.telegraph.co.uk/sport/football/competitions/champions-league/11652515/Champions-League-final-Juventus-vs-Barcelona-live.html|title=Barcelona crush Juventus in Champions League final: as it happened|date=6 June 2015|work=Daily Telegraph|accessdate=8 June 2015}}</ref>. Энэ улиралд Барселона клубын довтолгооны гурвал болох Месси, Суарез, Неймар "МСН" нар 122 гоол оруулж, Испанийн хөлбөмбөгийн нэгэн шинэ хуудсыг нээсэн билээ<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2015/jun/06/barcelona-luis-suarez-lionel-messi-juventus-champions-league-final|title=Barcelona's Luis Suárez, Leo Messi and Neymar too good for Juventus|date=6 June 2015|accessdate=1 November 2015|work=The Guardian}}</ref>. Барселона клуб 2015 оны наймдугаар сарын 11-нд Европын супер цомын тэмцээнд нутаг нэгт Севийя клубтэй учраа таарав. Тэд Севийя клубыг 5-4 онооны харьцаагаар буулган авч тус цомыг тав дахиа өргөж, тэмцээний оргил амжилтыг тогтоожээ. Энэ оныхоо 12-р сард зохиогдсон Клубуудын ДАШТ-ний шигшээ тоглолтод Аргентины Ривер Плейтийг хүлээн авч 3-0 онооны давамгайллаар ялалт байгуулж энэ цомыг гурав дахиа өргөв. Энэ нь тус тэмцээний рекорд амжилт болсон билээ. Харин тэмцээний шилдэг гурван тоглогчоор Месси, Суарез, Иниьеста нар нэрлэгдсэн юм<ref>{{cite news|url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/iniesta-messi-and-suarez-make-up-club-world-cup-podium|title=Iniesta, Messi and Suárez make up Club World Cup Podium|date=20 December 2015|publisher=FCBarcelona.com}}</ref>. Барселона клуб ийнхүү олон улсын тавцнаас нийт 20 дахь цомоо өргөж, Египетийн алдарт Аль Ахли багтай тэнцжээ. Барселона клуб 2015 онд бүх тэмцээнийг оролцуулаад 180 гоол оруулж рекорд тогтоож олныг алмайруулав. 2016 оны нэгдүгээр сард Барселона клубд тавьсан наймааны хориг цуцлагдав. Тэд багийнхаа бүх гишүүдтэй гэрээгээ сунгаж, Алекс Видал болон Арда Туран нарыг эгнээндээ нэгтгэжээ. Тэрээр хоёрдугаар сарын 10-ны өдөр Эзэн хааны цомын тэмцээний шигшээ тоглолтод шалгаран клубын дээд амжилтыг тогтоов. Мөн тэрээр 28 тоглолт дараалан хожигдоогүй гэсэн амжилтаар өмнөх дасгалжуулагч Гуардиологын рекордыг эвджээ. Тэд лигийн тоглолтын хүрээн Райо Валлекано клубыг 5-1 онооны харьцаагаар хожиж хожигдоогүй цуврал нь 34 болов. Энэ нь заналт өрсөлдөгч Реал Мадридыг гүйцэж түрүүлэхэд хангалттай байлаа. Нийтдээ Барселона клубын хожигдоогүй цуврал 39 болсон бөгөөд тэднийг мөнхийн өрсөлдөгчид нь болох Раел Мадрид дөрөвдүгээр сарын 2-ны өдөр 2-1-ээр хожиж, гайхалтай цувралыг эцэс болгожээ<ref>{{Cite news|url=http://www.thenational.ae/sport/primera-liga/cristiano-ronaldo-fires-late-winner-as-real-madrid-end-barcelonas-39-match-unbeaten-run|title=Cristiano Ronaldo fires late winner as Real Madrid end Barcelona's 39 match unbeaten run|date=3 April 2016|work=The National}}</ref>. 2016 оны тавдугаар сарын 14-ний өдөр Ла Лигийн тоглолтын хүрээнд Гранада клубыг 3-0 онооны харьцаагаар хжиж сүүлийн найман улиралд зургаа дахь удаагаа лигийн аварга болов<ref>{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/football/2016/05/13/barcelona-and-real-madrid-la-liga-final-day-live/|title=14 May 2016|work=The Telegraph}}</ref>. 2017 оны гуравдугаар сарын 8-ны өдөр Барселоноа клуб Аваргуудын лигийн түүхэнд бас нэгэн түүх бичиглэн үлдээсэн юм. Тэд Аваргуудын лигийн хасагдах шатны тоглолтод Францын Парис Сен Жермейнтэй учраа таарч эхний тоглолтод 4-0 онооны зөрүүгээр хожигдоод байлаа. Гэвч тэд гэртээ хийсэн хариу тоглолтод 6-1 оноогоор хожиж, нийлбэр тоглолтын дүн 6-5 болсноор дараагийн шатанд шалгарсан билээ.<ref>{{Cite web|url=http://www.espn.co.uk/football/report?gameId=469090|title=Barcelona vs. Paris Saint-Germain – Football Match Report – March 8, 2017 – ESPN|website=ESPN.com|access-date=2017-03-15}}</ref> 2016-2017 оны улиралд Ла Лигийн аварын титмийг Реал Мадридад алдсан Барселона клуб Аваргуудын лигийн хагас шигшээ шатнаас Ювентус клубт хожигдон тэмцээнээ дуусгав. Улмаар Луйз Энрике гэрээгээ сунгахгүй гэж мэдэгдсэнээр Барселона клубын шинэхэн дасгалжуулагчаар Эрнесто Вальвердэ тодорсон. 2017-18 оны улиралд Ла Лигийн түрүүг хүртсэн бөгөөд тус улиралд 43 тоглолт дараалан хожигдоогүй шинэ дээд амжилтийг Ла Лигт тогтоосон байна. Аваргуудын лигийн хагас шигшээд Ливерпүүлийг талбай дээрээ 3-0 зөрүүгээр хожсон боловч Энфилд цэнгэлдэхэд болсон хариу тоглолт 4-0 зөрүүгээр хожигдож тэмцээнээ дуусгажээ. 2020 оны 1 сард Испаний супер цомын шигшээд Атлетико Мадрид багт хожигдсоны дараачаар Эрнесто Валверде үүрэгт ажлаа өгсөн бөгөөд Чики Сетиен багийн дасгалжуулагч болсон байна. Улирлын сүүлийн тоглолтоо 2020 оны 8-р сард хийж Байерн Мьюнхэн багт 8-2 зөрүүгээр хожигдсоны дараачаар 12 жилд анх удаа цомгүй улирлыг дуусгасан Сетиен болон багийн спортын захирал Эрик Абидал нар үүрэгт ажлаа өгч оронд нь Барселона клубт өмнө нь тоглож байсан Рональд Куман томилогдсон. 2020 оны 10-р сарын 27-нд багийн хөгжөөн дэмжигчид, тамирчдын эсэргүүцэлтэй тулгарсан ерөнхийлөгч Бартемеу ажлаасаа чөлөөлөгдсөн бөгөөд 2021 оны 3 сард өмнөх ерөнхийлөгч Хуан Лапорта дахин сонгогджээ. Рональд Куман багтайгаа хамт анхны цомоо 2021 оны 4 сард Эзэн хааны цомын шигшээд Атлетик багийг 4-0 зөрүүгээр хожиж өргөсөн байна. 2021 оны 8 сарын 5-нд Лионель Месси багийн санхүүгийн асуудлын улмаас багтайгаа шинэчилсэн гэрээг хийх боломжгүй болсоныг зарласан бөгөөд 18 жилийн дараачаар Месси багаа орхиж ПСЖ клубтэй нэгдсэн байна. == Хөгжөөн дэмжигчид== [[File:Tifo at Camp Nou.jpg|thumb|Камп Ноу дахь хөгжөөн дэмжигчид]] Барселона клубын хөгжөөн дэмжигчдийг "куле" гэж нэрлэдэг. Каталон хэлээр кул гэдэг нь "илжиг" гэсэн утгыг илэрхийлдэг. Гэхдээ энэ дэмжигчдээ илжиг гэж доромжилж байгаа хэрэг биш бөгөөд нэг зүйлийн төлөө тууштай зүтгэдэг хүнийг ингэж нэрлэдэг ажээ. Клубын хамгийн анхны цэнгэлдэх болох Камп де ла Индустриад байхад энэ нэршил үүссэн гэх мэдээ бий. Испанийн улсын нийт хүн амын 25 хувь нь Барселона клубыг дэмждэг гэсэн судалгаа байдаг<ref>{{cite web|url=http://www.cis.es/cis/export/sites/default/-Archivos/Marginales/2700_2719/2705/Es2705mar_A.pdf |title=Ficha Técnica | publisher=Centro de Investigaciones Sociológicas |format=PDF |date = May 2007|accessdate=8 August 2010|language=Spanish}}</ref>. Мөн европын таван хүн тутмын нэг нь Барселона клубыг ямар нэг байдлаар хөгжөөн дэмждэг байна. Клубын гишүүнчлэлтэй албан ёсны хөгжөөн дэмжигчид 2003-2004 оны улиралд 100,000 байсан бол 2009 оны есдүгээр сард энэ тоо 170,000 мянга болж огцом өсчээ<ref name=socis>{{cite web|url=http://www.sport.es/es/noticias/barca/20090919/barcelona-tiene-170000-socios/813866.shtml |title=El FC Barcelona ya tiene 170.000 socios |publisher=SPORT.es |language=Spanish |date=19 September 2009 |first=Víctor |last=Aznar |accessdate=8 August 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120314030154/http://www.sport.es/es/noticias/barca/20090919/barcelona-tiene-170000-socios/813866.shtml |archivedate=14 March 2012 |df= }}</ref>. Энэ нь тухайн үед багийг удирдаж байсан Хоан Лапортагын маркетингийн стратеги Роналдиньо дээр түшиглэсэн ПиАр төлөвлөгөө амжилттай хэрэгжсэний нэг илрэл юм<ref>Fisk, Peter. pp. 201–202.</ref><ref>Brott, Steffen. p. 77.</ref>. 2015 оны байдлаар тус клубт 1,267 хүн нэмж бүртгүүлжээ. Дэлхий даяар Барселона клубыг дэмждэг фен клубуудын холбоо ч байгуулагдаад байна. Сүүлийн жилүүдэд дэлхийн нийтийн голлох хэрэглээ болоод байгаа нийгмийн сүлжээний цахим хуудаст хамгийн алдартай баг нь Барса юм. 2017 оны дөрөвдүгээр сарын байдлаар тэдний фейсбүүк хуудсыг 100 сая хүн дагажээ<ref name="Social media"/><ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/fcbarcelona?fref=ts|title=FC Barcelona|accessdate=1 April 2017}}</ref><ref>[http://fanpagelist.com/category/top_users/view/list/sort/fans/page1 "Top 100 Facebook Fan Pages"]. Fanpagelist.com. Retrieved 24 October 2014</ref>. Каталоны нэр төр болсон энэ багийг дэлхийн олон алдартнууд хөгжөөн дэмждэг. Эднээс хамгийн онцлууштай нь Ромын пап II Йоан Павел амьд сэрүүндээ клубыг дэмждэг байсан юм. Түүнчлэн Барселона клубын УЗ-ын хүндэт гишүүнээр Испанийн ерөнхий сайд асан Хосе Луйз Родригез Запатерог өргөмжилжээ. Барселона клубын цэнгэлдэх улирлын туршид дундаж дүүргэлтээрээ улсдаа тэргүүлдэг бөгөөд европ тивд тэдний урд зөвхөн Боруссиа Дортмунд л бичигддэг юм<ref>{{cite web|url=http://soccernet.espn.go.com/stats/attendance/_/league/ger.1/year/2010/german-bundesliga?cc=5901 |title=German Bundesliga Stats: Team Attendance – 2010–11 |work=[[ESPNsoccernet]] }}</ref><ref>{{cite web|url=http://arxiu.fcbarcelona.cat/web/english/noticies/club/temporada10-11/05/17/n110517117527.html |title=Camp Nou: Average attendance 79,390 &#124; FCBarcelona.cat |publisher=Arxiu.fcbarcelona.cat |date=17 May 2011 |accessdate=29 November 2012}}</ref>. == Мөнхийн өрсөлдөгчид == === "Эль Класико" === [[File:Forcejeo Real Madrid - FC Barcelona.jpg|thumb|230px|2009 онд "Эль Класико"-д талбайд нь Реал Мадридыг 6-2 онооны харьцаагаар хожив]] Ла Лига болон үндэсний хэмжээнд хамгийн хүчтэйд тооцогдох Барселона болон Реал Мадридын хоорондох өрсөлдөөнийг "Эль Класико" хэмээн хүндэтгэн нэрлэдэг. Энэ өрсөлдөөн нэг талаа хүчирхэг багуудын тулаан мэт боловч нөгөө талаараа Кастиль болон Каталон үндэстнүүдийн хоорондох тулаан юм. Түүхийн урт хугацааны туршид дайн самуунтай байсан дээрх хоёр үндэстэн энх цагт спортын тавцанд ийнхүү өрсөлдөж байгаа нь энэ. Испанийн иргэний дайны жилүүдэд энэ хоёр багийн өрсөлдөөнд улстөрийн элдэв бүлэглэлүүд хөндлөнгөөс оролцож, Барселона клубыг хүчээр дардаг байлаа<ref>Ghemawat, Pankaj. p. 2.</ref>. Испанийг 1923-1930 оны үед дарангуйлж байсан Мигель Примо де Риверагын үед ч, 1939-1975 оны хооронд дарангуйлж байсан Франциско Франкогын үед ч Реал Мадридыг илтэд дэмждэг байжээ. Тэд Үндэсний үзэл гэгчийг бий болгож, энэ үзлийн гол баатраар Реал Мадридыг нэрлэж байлаа. Тиймдээ ч засгийн эрхэнд гарсан дарангуйлагчид Каталон үндэстний хэл, соёл, далбаа, сүлд тэмдэгийг хориглож байсан юм<ref>Kleiner-Liebau, Désirée. p. 70.</ref><ref>{{Cite news|author=Phil Ball |url=https://www.theguardian.com/football/2002/apr/21/championsleague.sport |title=The ancient rivalry of Barcelona and Real Madrid|work=The Guardian|publisher=Guardian News and Media |date= 21 April 2002|accessdate=13 March 2010 | location=London}}</ref>. Гэвч дарангуйлах тусам Барселона клубын дэмжигчид улам идэвхжиж, спортын өрсөлдөөн ч улам бадарч байлаа. Тиймээс "Бусад багуудаас илүү" (Mes que un club) гэх үг гарчээ. Каталончуудын талд зогсч, тэдний үзэл санаа, хүсэл тэмүүлэл, тусгаар тогтнох хүслийг хамгаалж ирсэн зохиолч Мануэль Вазкез Монтальбан Франкогын дарангуйллын эсрэг хүчтэй тэмцдэг байлаа. Багийн удирдлагууд түүний хөдөлмөр зүтгэлийг өндрөөр үнэлж удаа дараагийн шагнал өгч байсан гэдэг. 1950-иад онд Альфредо Ди Стефаног Барселонад ирнэ гэж шуугиж байсан ч тэр эцсийн мөчид Реал Мадридыг сонгов<ref>Burns, Jimmy. pp. 31–34.</ref> . Энэ нь хоёр багийн өрсөлдөөнийг улам хурцалж байсан юм. Хэдийгээр түүнийг зодож, дарамталж Реалын бүрэлдэхүүнд элсүүлсэн гэдэг ч өнөө хүртэл энэ нь нотлогдоогүй байна. Ди Стефано өөрөө ч энэ асуудалд тодорхой байр суурь илэрхийлж байгаагүй юм. 1960-аад оны үед Европын цомын хасагдах шатанд хоёр ч удаа таархад хоёуланд нь Барселона ялагдав. Энэ хоёр тоглолтод шүүгч маш олон удаагийн алдаа гаргаж, улмаар Реал Мадрид ялалт байгуулсан юм<ref name="ellis">{{cite web|url=http://elpais.com/diario/2002/04/23/deportes/1019512813_850215.html |title=De Mr. Ellis a Mr. Leafe |publisher=El País |date=23 April 2002 |accessdate=21 May 2017 |author=Narrillos, Martín|language=spanish}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/sport/blog/2010/apr/09/joy-of-six-el-clasico |title=The Joy of Six: Real Madrid v Barcelona El Clásico classics |publisher=Guardian |date=9 April 2010 |accessdate=4 February 2015}}</ref>. 2002 онд хоёр багийн хооронд болсон тулааныг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд зууны тулаан хэмээн цоллож байлаа. Энэ тулаанд Реал Мадрид хожсон юм. Дэлхий даяар энэ тоглолтыг 500 сая хүн үзжээ<ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/7773773.stm |title=Real win Champions League showdown |publisher=BBC News |date=11 December 2008 |accessdate=21 August 2010}}</ref>. === Барселон хотын дерби === [[File:FC Barcelona vs RCD Espanyol (2005-06) (36) (142175725).jpg|thumb|2005-2006 оны улиралд болсон Барселоны дерби. Хөгжөөн дэмжигчид Каталоны далбааг мандуулж байна]] Орон нутгийн хувьд Барсагын мөнхийн өрсөлдөгч нь Эспаньол байсаар ирсэн. Эспаньолын тухайтад хөгжөөн дэмжигчид болоод багийн дотоод соёл, уур амьсгал нь үндэсний үзэл нэвт шингэсэн Барселона багийг дайснаа хэмээн үздэг уламжлалтай. Тэд багийнхаан гишүүдийг зөвхөн каталон үндэстнүүдээр бүрдүүлдэг бөгөөд өөр үндэстний, өөр улсын тамирчид болон ажилчдыг ажилд авдаггүй<ref name="Ball, Phil. pp. 86-87"/>. Эспаньол багийн цэнгэлдэх Барселона хотын Сарриа дүүрэгт оршдог<ref>{{cite web|url=http://hemeroteca.lavanguardia.com/preview/1901/04/09/pagina-2/33398307/pdf.html |title=Edición del martes, 09 abril 1901, página 2 – Hemeroteca – Lavanguardia.es |language=Spanish|publisher=Hemeroteca Lavanguardia|accessdate=13 March 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.rcdespanyol.cat/principal.php?modulo=estatico&idcontenido=8&idmenu=2&idsubmenu=22&nombremodulo=dates&idlinkchk=21 |title=History of Espanyol|publisher=RCD Espanyol |accessdate=13 March 2010}}</ref>. Каталон үндэстнүүдийн тусгаар тогтнолын төлөө Барселона клубын дэмжигчид дуу хоолойгоо өргөдөг бол Эспаньол бол төвийг сахисан аядуу уур амьсгалтай яг эсрэг дүр төрх нь. 1960-1970-аад оны үеийн Барселон хот дөнгөж хөгжил цэцэглэлтийнхээ замд байсан бол Барселона клубын хөгжөөн дэмжигчид ядуу тарчиг хүмүүс байлаа. Харин Эспаньолын хөгжөөн дэмжигчид дундаж давхаргын цэргийн офицер, цагдаа, олон нийтийн ажилчид байдаг байлаа. Зарим тохиолдол фашист хөдөлгөөнд нэгдсэн хүмүүс ч Эспаньолыг дэмжиж байсан гэдэг. Эспаньолыг дэмжигч талынхан 1918 онд тусгаар тогтнолын төлөөх хөдөлгөөнд нэгдэлгүй, Испанийн нэг хэсэг байхыг дэмжиж байлаа<ref name="Ball, Phil. pp. 86-87">Ball, Phil. pp. 86–87.</ref>. Хожим нь иргэний дэгдэхэд Эспаньолыг дэмжигчид фалангист фашист хөдөлгөөнийхөнд элсэн фронтод дайтаж байсан юм. Чухамдаа энэ ялгамжит байдал, тусгаар тогтнол, эрх чөлөөний талаарх үзэл бодол, зорилго нь Барселон хотын дербиг улам амттай болгодог билээ. Түүхийн хуудас хоёр талд хангалттай их байгаа ч Ла Лига дахь хоёр багийн өрсөлдөөн дэндүү хүч тэнцвэргүй, Барселона клубын давамгайлал дор өрнөж иржээ. Эспаньол клуб Ла Лигад өнгөрөөсөн 81 улирлынхаа туршид зөвхөн нэгд нь л Барселона клубын дээр бичигдэж байсан гэдэг. Барселона клуб 1933, 1947, 1964, 1975, 1992, 2016 онд зургаан удаа 5-0 гэсэн онооны зөрүүгээр ялж байлаа. Харин Эспаньолчууд 1951 онд л 6-0 оноогоор ялж байжээ. Барселона клуб 2008-2009 улиралд Испанидаа гурван цом хүртэж байх жилд Эспаньолчууд 2-1 онооны харьцаагаар хожиж байв. Энэ улиралд тэднийг талбайд нь ялсан цорын ганц баг нь Эспаньол болж байлаа<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/web/english/futbol/temporada_08-09/arxiu_partits/lliga/jornada24/Barcelona_Espanyol/partit.html |archive-url=https://archive.is/20120731081930/http://www.fcbarcelona.com/web/english/futbol/temporada_08-09/arxiu_partits/lliga/jornada24/Barcelona_Espanyol/partit.html |dead-url=yes |archive-date=31 July 2012 |title=Matchday 24 |publisher=FC Barcelona |accessdate=13 March 2010 }}</ref>. === Миланчуудтай хийсэн тулаан === [[File:Milan_-_Barca_2006.jpg|thumb|Миланы Сан Сиро цэнгэлдэх хүрээлэнд 2005-2006 оны Аваргуудын лигийн үеэр учраа таарахад Барселона клубын ультрануу багаа дэмжиж байгаа нь]] Европын тавцанд Барселона клубтэй өрсөлдөөн өрнүүлдэг баг бол Италийн Милан клуб юм<ref>{{cite news|title=Puyol relishing Milan return as Barça renew rivalry|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=1908401.html|publisher=UEFA|date=20 December 2012}}</ref><ref>{{cite news|title=Barça 'Ghostbusters' prepare to face old foes|url=http://www.marca.com/2012/12/20/en/football/barcelona/1356027638.html|publisher=Marca|date=20 December 2012}}</ref><ref>{{cite news|title=El Barça-Milan es el clásico de la Champions|url=http://www.mundodeportivo.com/20130312/champions-league/barcelona-milan/clasico-champions-league_54368282396.html|publisher=Mundo Deportivo (Spanish)|date=12 March 2013}}</ref><ref>{{cite news|title=Milan-Barça, matches de légende(s)|url=http://fr.m.fifa.com/news/y=2013/m=10/news=milan-barca-matches-legende-2201309.html|publisher=FIFA (French)|date=21 October 2013}}</ref>. Энэ хоёр баг хоорондоо 19 удаа учраа таарч байсан түүхтэй. Энэ хоёр баг Аваргуудын лиг болон орон нутгийн лигид гайхалтай амжилт, арвин түүхтэй гэдгээрээ хоёр багийн өрсөлдөөнийг улам сонирхолтой болгодог. Хоёр багийн амжилт авсан цом шагналыг энд дурдах нь илүүц биз. Барселона болон Милан клубууд хоорондоо учраа таарахад Барсачууд найман удаа ялж, таван удаа ялагджээ. Энэ хоёр багийн гайхалтай өрсөлдөөний түүх 1959-1960 оны улиралд Европын цомын тэмцээнээс эхэлжээ. Тухайн үед Барсачууд хоёр тоглолтын нийлбэр дүнгээр 7-1 онооны харьцаагаар ялалт байгуулсан түүхтэй<ref>{{cite news|title=Milan – FC Barcelona: Did you know...|url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/milan-fc-barcelona-did-you-know|publisher=FCBarcelona|date=22 October 2013}}</ref>. Йохан Кройффын "Мөрөөдлийн баг" 1994 оны Аваргуудын лигийн шигшээд нэг ч хожигдолгүй шалгарахад, Милан клуб 4-0 онооны харьцаагаар ялж, цом өргөж байлаа<ref>{{cite news|title=Milan find perfect pitch in dream final|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1993/matches/round=57/match=51078/postmatch/report/index.html|publisher=UEFA|date=18 May 1994}}</ref><ref>{{cite news|title=Rewind to 1994: Milan down the Dream Team|url=http://www.espnfc.com/story/1041170/rewind-to-1994-milan-down-the-dream-team|publisher=ESPN FC|date=29 March 2012}}</ref>. Харин 2013 оны Аваргуудын лигийн хасагдах шатны эхний тоглолтод 2-0 онооны харьцаагаар ялагдсан ч, хариу тоглолтод 4-0 онооны харьцаагаар хожиж, томоохон эргэн эрэлт хийж байсан түүхтэй<ref>{{cite news|title=Lionel Messi inspires brilliant comeback against AC Milan to confirm 'Barca are back!': Spanish paper reaction|url=http://www.telegraph.co.uk/sport/football/competitions/champions-league/9926762/Lionel-Messi-inspires-brilliant-comeback-against-AC-Milan-to-confirm-Barca-are-back-Spanish-paper-reaction.html|publisher=The Telegraph|date=13 March 2013}}</ref><ref>{{cite news|title=El Barça de Messi venga al de Cruyff|url=http://deportes.elpais.com/deportes/2013/03/11/champions/1363019461_534871.html|publisher=El País (Spanish)|date=12 March 2013}}</ref>. == Эзэмшил, санхүү == Испанийн хөлбөмбөгийн холбоонд бүртгүүлсэн Реал Мадрид, Атлетик Бильбао, Осасуна, Барселона клубууд холбоо хэлбэрээр бүртгүүлсэн байдаг. Гэхдээ олон нийтэд үйлчлэх холбоо хэлбэрээр бүртгүүлж байжээ. Барселона клубын албан ёсны гишүүнчлэлийг "социс" гэдэг бөгөөд клубын хамгийн хүчтэй зөвлөл юм. 2016 оны байдлаар 140,000 социс бүртгэгджээ<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/club/detail/article/fc-barcelona-and-leo-messi-headline-globe-soccer-awards-2015|title=FC Barcelona and Leo Messi headline Globe Soccer Awards 2015|publisher=FCBarcelona|date=27 December 2015}}</ref>. Санхүүгийн алдарт "Форбес" сэтгүүлийн 2010 оны үнэлгээгээр Барселона клубыг 752 сая еврогоор үнэлжээ. Барсагын урд Манчестер Юнайтед, Реал Мадрид, Арсенал клубууд л бичигдсэн байна. Харин 2014 онд Форбесийн үнэлгээ 3.2 тэрбум ам.доллар болж өсчээ<ref name="Deloitte"/><ref name="Forbes 2014">{{cite web|title=The World's 50 Most Valuable Sports Teams 2014|url=http://www.forbes.com/pictures/mli45ejlgl/2-barcelona/|website=Forbes.com}}</ref>. == Клубын онцгой амжилтууд == [[File:Leo Messi (cropped).jpg|thumb|170px|left|Клубын бүх цаг үеийн мэргэн бууч Лионель Месси]] [[File:Xavi Joan Gamper 2008.jpg|thumb|230px|Барселонагын төлөө хамгийн олон тоглолтод оролцсон Шави]] Барселона клубын нэрийн өмнөөс бүх тоглолтыг оролцуулаад 767 тоглолтод оролцсон Шави хамгийн олон тоглолтод оролцсон тамирчин. Мөн түүнчлэн Ла Лигийн 505 тоглолтод оролцсон нь бас л рекорд амжилт болжээ. Хөлбөмбөгийн шинэ цагийн домог Лионель Месси одоогийн байдлаар бүх тоглолтыг оролцуулаад 539 гоол оруулаад байна. Гэвч албан ёсны тэмцээнд тэрээр 507 гоол оруулжээ. Энэ нь 87 жилийн туршид эвдэгдээгүй Паулиньо Алкантарагын амжилтыг эвдсэн үзүүлэлт болсон юм. Л.Месси мөн Европын тавцанд 97, Олон улсын тавцанд 102 гоол оруулж, дээд амжилт тогтоожээ. Түүнээс гадна Ла Лигийн түүхэнд 349 гоол оруулж, дээд амжилт тогтоогоод байна. Барселона клубын өөр гурван тамирчин Ла Лигт 100-аас дээш гоол оруулсан байдаг. Чесар (190), Лашло Кубала (131), Самуэль Это (108) нар Ла Лигийн түүхэнд бичигдсэн гурван тоглогч юм. Хосеп Самитиерын тухайд Эзэн хааны цомын тэмцээнд Барселона клубын нэрийн өмнөөс 65 гоол оруулжээ. Ла Лигийн түүхэнд нэг тоглолтод хамгийн олон гоол оруулсан тоглогч бол Лашло Кубала юм. тэрээр 1952 оны Ла Лигийн улиралд Спортинг де Гихоны эсрэг долоон гоол оруулжээ<ref>{{cite web|url=http://www.espnfc.com/story/967644/rewind-to-1961-ladislao-kubalas-legacy-at-barcelona|title=Kubala's legacy at Barcelona|work=ESPN FC|date=3 October 2011}}</ref>. Харин Аваргуудын лигийн тоглолтод Байер Леверкузений эсрэг таван гоол оруулж, европын тавцанд рекорд тогтоосан юм. Шилдэг хаалгачид олгодог Заморагын цомыг Антони Рамаллетс, Виктор Валдес нар тус бүр 20 удаа хүртэж багийн дээд амжилт тогтоожээ. Ла Лигийн түүхэнд хамгийн цөөхөн буюу 0.832 гоол алдаж байсан нь Испанийн томоохон амжилт болсон юм<ref>{{cite web|url=http://www.cihefe.es/cuadernosdefutbol/2014/12/guardametas-de-primera-1928-2014/|title=Guardametas de Primera (1928–2014)|publisher=CIHEFE}}</ref>. Мөн тэрээр бүх тоглолтод 896 минутын туршид хаалгандаа гоол алдалгүй өвөрмөц нэгэн амжилт тогтоожээ<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/victor-valdes-sets-unbeaten-record-at-896-minutes |title=Víctor Valdés sets unbeaten record at 896 minutes |publisher=FCBarcelona|date=6 November 2011}}</ref>. Ла Лигийн түүхэнд Клаудио Браво 754 минутын туршид хаалгаа хуурай манаж өвөрмөц амжилт тогтоосон юм<ref>{{cite web|url=http://www.sport.es/es/noticias/barca/claudio-bravo-recupera-imbatibilidad-3789378|title=Claudio Bravo recovers his unbeaten record|publisher=Sport (Spanish)|date=20 December 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/claudio-bravo-close-to-claiming-zamora-trophy |title=Claudio Bravo close to claiming Zamora Trophy|publisher=FCBarcelona|date=19 May 2015}}</ref>. Жек Грийнуэлл 9 жил Барселонаг дасгалжуулж, хамгийн удаан хугацаанд тус клубыг удирдсан дасгалжуулагч болжээ. Харин хамгийн их амжилтттай дасгалжуулагч бол 4 жилд 14 цом хүртсэн Пеп Гуардиола юм. Харин Барселона клубын нэрийн өмнөөс хамгийн олон цом хүртсэн тамирчид бол Андрес Иниьеста, Месси нар 30 цом хүртэж амжилт тогтоожээ<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/football/first-team/detail/article/messi-and-iniesta-top-xavis-25-titles |title=Messi and Iniesta top Xavi's 25 titles|publisher=FCBarcelona|date=21 December 2015}}</ref>. Бареслона клубын "Камп Ноу" цэнгэлдэх нь Европын хамгийн том цэнгэлдэх. Тэгвэл энэ цэнгэлдэхд 1986 оны гуравдугаар сарын 3-ны өдөр Аваргуудын лигийн шөвгийн наймд Ювентусын эсрэг хийсэн тоглолтыг 120,000 мянган хүн үзэж дээд амжилт тогтоосон юм<ref name=teamrecords>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.com/club/the-honours/detail/card/fc-barcelona-team-records |title=FC Barcelona team records |publisher=FC Barcelona |date=2 June 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130127205655/http://www.fcbarcelona.com/club/the-honours/detail/card/fc-barcelona-team-records |archivedate=27 January 2013 |df=dmy }}</ref>. Камп Ноу цэнгэлдэхийг 1990 оноос хойш өөрчлөн шинэчилж, одоогийн байдлаар 99,354 хүний багтаамжтай болсон байна. Испанийн хөлбөмбөгийн түүхэнд нэг улиралд таван цом хүртсэн анхны багаар Барселона тодорчээ. Тэд 1951-1952 оны улиралд таван цом хүртэж байсан юм<ref>{{cite web|url=http://www.mundodeportivo.com/futbol/mundial-de-clubes/20151219/30921299603/el-barca-de-les-cinc-copes-iii.html |title=El Barça de les Cinc Copes (III) |publisher=Mundo Deportivo (Spanish)|date=19 December 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.sport.es/es/noticias/libros-fc-barcelona/basora-mite-les-cinc-copes-4810178 |title=Basora, the legend of the five cups |publisher=Sport (Spanish)|date=14 January 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://as.com/futbol/2014/11/01/primera/1414833365_741941.html |title=Murió Biosca, the captain of ‘Barça of the Five Cups’ |publisher=AS (Spanish)|date=1 November 2014}}</ref>. 2009 оны 12-р сарын 18-ны өдөр Дэлхийн клубуудын АШТ-нд ялалт байгуулснаар Барселона клуб календарийн нэг жилд зургаан цом хүртэж гайхалтай амжилт үзүүлсэн юм<ref>{{cite web|url=http://www.skysports.com/football/news/11946/9872086/treble-winners-barcelonas-2015-team-emulate-the-super-seven |title=Treble winners: Barcelona's 2015 team emulate the super seven |publisher=Sky Sports|date=6 June 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.fifa.com/worldfootball/statisticsandrecords/news/newsid=1151723.html |title=Kings, queens and a young prince |publisher=FIFA|date=23 December 2009|accessdate=23 March 2010}}</ref>. 2014 оны долоодугаар сард Луйз Суарезтай 75 сая фунт, Неймартай 83 сая фунтийн гэрээ байгуулснаар нэг жилд хамгийн өндөр үнийн дүнгээр гэрээ байгуулсан рекорд тогтоожээ. Барселона клуб 2016 онд бүх тэмцээнийг оролцуулаад 39 тэмцээнд ялагдал гээчийг амсаагүй байна. Энэ нь клубын дээд амжилт юм. == Багийн бэлгэдэл, өнгө == [[File:Fc_barcelona_1st_badge_1899.png|thumb|right|Барселона клубын анхны бэлгэдэл]] Барселона клуб хамгийн анхны дугуй бамбайн дотор ромбон хэлбэртэй дүрс байрлуулж, дээр нь Арагоны титмийг байруулжээ. Титэмний дээр Жеймс хааны сарьсан багваахайг дүрсэлсэн байна. Уг ромбо дүрсний хоёр талд далдуу болон лаврын навчыг дүрсэлсэн байдаг юм. 1910 онд багийн тамирчин, ажиллагсад, гишүүдийн дунд бэлгэдэл зохиох уралдаан зарлаж Карлес Комамала түрүүлжээ. Энэ бэлгэдэл одоо ч хэлбэр дүрсээ алдалгүй өнөөг хүрсэн юм. Комамала нь Каталоны туг, Жоржийн загалмай, багийн өнгө зэргийг бэлгэдэлд дүрсэлжээ. Одоогийн хөх, улаан өнгийн өмсгөлийг 1900 онд Хиспаниа багийн эсрэг өмсчээ<ref>Ball, Phil p. 90.</ref>. Хөх, улаан өнгө хэрхэн багийн үндсэн өнөг болсон талаар олон янзын домог бий. Барселона клубын анхны ерөнхийлөгчийн хүү Артур Уитти багийн өмсгөл хийх санаагаа Мерчант Тейлорын сургуулийн багийн өмсгөлөөс санаа авчээ. Тухайн үед тус сургуулийн баг хөх, улаан өнгийн өмсгөл өмсдөг байсан гэдэг. Бас өөр нэг домог байдаг нь багийг үндэслэгч Хоан Гампер өөрийн төрсөн нутгийн Базел клубын өмсгөлийг бага зэрэг өөрчлөөд Барселона клубын өмсгөл болсон гэдэг домог. Одоо энэ домгийг Барселона клубын хөгжөөн дэмжигчид бараг хүлээн зөвшөөрчээ. Харин багийн хоёрдугаар өмсгөл болох шар, улбар шар өнгийг Каталоны төрийн далбаанаас сэдэвлэн сонгосон байдаг. === Өмсгөл үйлдвэрлэгч, өмсгөлийн санхүүжүүлэгч === 2011-2012 оныг хүртэл Барселона клуб өмсгөлийнхөө урд ямар нэгэн компанийн лого, дүрс тэмдэг тавьж байсангүй. Барселона клуб сайн санааны зорилгоор 2006 оны долоодугаар сарын 14-ний өдөр НҮБ-ын Хүүхдийг ивээх сантай таван жилийн гэрээ байгуулж, лого, дүрсийг нь урдаа тавьж байхаар тохирчээ. Гэвч тэд ямар нэгэн төлбөр аваагүй бөгөөд Барселона клубын зүгээс жилд 1.5 сая евро хандивлаж байх гэрээ байгуулсан юм. Ашгийн төлөө өмсгөлөө худалдаж байгаагүй тус клуб 2011-2012 оны улирлаас эхлэн "Катарын сан"-тай таван жилийн 150 сая еврогын гэрээ байгуулснаар өмсгөлийн урд нь "Катарын сан" бичиглэл байх болсон юм. Гэвч гэрээгээ гурван улирлын дараа дуусгаж Катарын агаарын тээвэртэй зургаан жилийн гэрээ байгуулжээ. Катарын сангийн лого оймс болон бэлтгэлийн өмсгөл дээр байршил болсон юм. Катарын агаарын тээвэр компани 2016 онд гэрээгээ дахин нэг жилээр сунгажээ. 2017 оноос эхлэн Ракутен компани багийн өмсгөлийг ивээн тэтгэх болсон. {| class="wikitable" style="text-align: center" |- !Хугацаа !Өмсгөл үйлдвэрлэгч !Өмсгөлийн хамтрагч |- | 1982–1992 | | Meyba | rowspan=3|— |- | 1992–1998 | | Kappa |- | 1998–2006 | rowspan=6| Nike |- | 2006–2011 | | UNICEF |- | 2011–2013 | | Qatar Foundation / UNICEF |- | 2013–2014 | | Qatar Airways / [[Intel]] / UNICEF |- | 2014–2017 | | Qatar Airways / [[Intel]] / UNICEF / Beko |- |2017–{{0|0000}} | | Rakuten / [[Intel]] / UNICEF / Beko |} == Цэнгэлдэх хүрээлэн == Барселона клубын анхны албан ёсны цэнгэлдэх хүрээлэн бол Камп де ла Индустриа юм. Тухайн үед цэнгэлдэх хүрээлэн 6,000 хүний багтаамжтай байлаа. Өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдэж байгаа хөгжөөн дэмжигчдээс шалтгаалан энэ цэнгэлдэх хүрээлэнд удаагүй билээ<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.cat/web/catala/noticies/club/temporada08-09/03/n090314107593.html |archive-url=https://archive.is/20120804055554/http://www.fcbarcelona.cat/web/catala/noticies/club/temporada08-09/03/n090314107593.html |dead-url=yes |archive-date=4 August 2012 |publisher=FC Barcelona |title=Cent anys del camp de la Indústria |accessdate=11 September 2010 |date=14 March 2009 |author=Santacana, Carles |language=Catalan }}</ref>. 1922 онд Барселоначууд 20,000 хүний багтаамжтай Камп де Лс Кортс цэнгэлдэхэд шилжсэн юм. Тухайн үед багийн удирдлагууд банкнаас мөнгө зээлж энэхүү цэнгэлдэхийг бариулж байжээ. Хөгжөөн дэмжигчид нь нэмэгдэж байснаас шалтгаалан 1944 онд урд талын эгнээ, 1946 онд өмнөд хэсэг, 1950 онд хойд хэсгийг өргөтгөн шинэчилсэн бөгөөд 1950 оны сүүлээр 60,000 хүний багтаамжтай болсон юм<ref name="fcbarcelona6">{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.cat/web/english/club/club_avui/territori_barca/CampNou/intro_historica.html |archive-url=https://archive.is/20120801083203/http://www.fcbarcelona.cat/web/english/club/club_avui/territori_barca/CampNou/intro_historica.html |dead-url=yes |archive-date=1 August 2012 |title=Brief history of Camp Nou |publisher=FC Barcelona |accessdate=30 July 2010 }}</ref>. Хэдийгээр чадлынхаа хэрээр нэмж засварлаж байсан ч багийн удирдлагууд шинэ цэнгэлдэх хүрээлэн барих төсөл эхлүүлсэн гэдгээ 1952 онд олон нийтэд зарласан юм. Улмаар шинэ цэнгэлдэхийн төсөл 1954 оны гуравдугаар сарын 28-ны өдөр эхэлжээ. Цэнгэлдэхийн шав тавих ёслолд Барселон хотын захирагч Филипе Аседо Коунга, Барселон хотын сүмийн хамба Грегорио Модрего нар оролцож байсан гэдэг. Барилгын ажил гурван жил үргэлжилсэний эцэст 1957 оны есдүгээр сарын 24-ний өдөр албан ёсоор дуусчээ. Барилгын ажилд нийтдээ 288 сая песета зарцуулсан нь анхны төсвөөс 3 дахин нэмэгдсэн гэдэг. Европын хөлбөмбөгийн холбооноос шинэ дүрэм тогтоосны эцэст цэнгэлдэхийн хананы стандартыг тогтоож, тухайн үед бага зэрэг шинэчлэл хийж байлаа. 1992 онд Барселона хотод зуны олимп зохиогдоход "Камп Ноу" цэнгэлдэхийг шинээр засварласан юм. Одоогоор "Камп Ноу" цэнгэлдэх 99,354 хүний багтаамжтай бөгөөд үүгээрээ европд тэргүүлдэг билээ. Багийн өөр байгууламжууд: * '''Ciutat Esportiva Joan Gamper''' (Барселона клубын бэлтгэлийн талбай) * '''Masia-Centre de Formació Oriol Tort''' (Залуу тамирчдын байр) * '''Mini Estadi''' (Нөөц багийн цэнгэлдэх) * '''Palau Blaugrana''' (Барселона клубын спортын цогцолбор) * '''Palau Blaugrana 2''' (Барселона клубын спортын хоёрдугаар цогцолбор) * '''Pista de Gel''' (Барселона клубын хоккейн талбай) == Үзүүлсэн амжилтууд == [[File:FC Barcelona Team 2, 2011.jpg|thumb|2011 оны Клубуудын ДАШТ-д түрүүлсэн нь]] === Дотоодын тэмцээн === * '''Ла Лига''' : '''Түрүү (26):''' 1928-1928, 1944-1945, 1947-1948, 1948-1949, 1951-1952, 1952-1953, 1958-1959, 1959-1960, 1973-1974, 1984-1985, 1990-1991, 1991-1992, 1992-1993, 1993-1994, 1997-1998, 1998-1999, 2004-2005, 2005-2006, 2008-2009, 2009-2010, 2010-2011, 2012-2013, 2014-2015, 2015-2016, 2017-2018, 2018-19 * ''' Эзэн хааны цом (Копа дел Рей)''' : '''Түрүү (31) – дээд амжилт:''' 1909-1910, 1911-1912, 1912-1913, 1919-1920, 1921-1922, 1924-1925, 1925-1926, 1927-1928, 1941-1942, 1950-1951, 1951-1952, 1952-1953, 1956-1957, 1958-1959, 1962-1963, 1967-1968, 1970-1971, 1977-1978, 1980-1981, 1982-1983, 1987-1988, 1989-1990, 1996-1997, 1997-1998, 2008-2009, 2011-2012, 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017, 2017-2018, 2020-21 * ''' Испанийн супер цом ''' : '''Түрүү (12) – дээд амжилт:''' 1983, 1991, 1992, 1994, 1996, 2005, 2006, 2009, 2010, 2011, 2013, 2016 * ''' Эва Дуартегийн цом ''' : '''Түрүү (3) – дээд амжилт:''' 1948, 1952, 1953 * ''' Лигийн цом (Копа де ла Лига) ''' : '''Түрүү (2) – дээд амжилт:''' 1982-1983, 1985-1986 === Европын тэмцээн === * ''' Европын цом / Аваргуудын лиг ''' : '''Түрүү (5):''' 1991-1992, 2005-2006, 2008-2009, 2010-2011, 2014-2015 * ''' Европын супер цом ''' : '''Түрүү (5) - дээд амжилт:''' 1992, 1997, 2009, 2011, 2015 * ''' Европын цомтой багуудын цом ''' : '''Түрүү (4) – дээд амжилт:''' 1978-1979, 1981-1982, 1988-1989, 1996-1997 * ''' Хот хоорондын цом ''' : '''Түрүү (3) – дээд амжилт:''' 1955-1958, 1958-1960, 1965-1966 === Олон улсын тэмцээн === * ''' ОУХБХ Клубуудын ДАШТ ''' : '''Түрүү (3) – дээд амжилт:''' 2009, 2011, 2015 == Тоглогчид == Испанийн багууд доод тал нь Европын Холбооны иргэншилтэй гурван тоглогчтой байхыг зөвшөөрдөг. Үүнээс гадна Африк, Номхон далай, Карибын тэнгисийн улсуудын тамирчдыг Котонугын гэрээний дагуу авахыг зөвшөөрдөг. === Одоогийн бүрэлдэхүүн === {{Fs start}} {{Fs player|no= 1|pos=GK|nat=GER|name= Марк Андре тер Штеген}} {{Fs player|no= 2|pos=DF|nat=USA|name= Сержиньо Дэст}} {{Fs player|no= 3|pos=DF|nat=ESP|name= [[Жерар Пике]]|бусад=дэд ахлагч}} {{Fs player|no= 4|pos=DF|nat=URU|name= Рональд Араухо |other= }} {{Fs player|no= 5|pos=MF|nat=ESP|name= [[Серхио Бускетс]]|бусад=ахлагч}} {{Fs player|no= 6|pos=MF|nat=ESP|name= Рики Пуиг}} {{Fs player|no= 7|pos=FW|nat=FRA|name= Оусмань Дембэлэ|other= }} {{Fs player|no= 9|pos=FW|nat=NED|name= [[Мемфис Депай]]}} {{Fs player|no=10|pos=FW|nat=ESP|name=Ансу Фати|other= }} {{Fs player|no=11|pos=FW|nat=AUT|name=Юусуф Демир|бусад=Рапид Вена багаас зээлээр}}{{Fs player|no=12|pos=FW|nat=DEN|name= Мартин Брэйтвейт}} {{Fs player|no=13|pos=GK|nat=BRA|name= Нето}} {{Fs mid}} {{Fs player|no=14|pos=MF|nat=BRA|name= Филиппэ Коутиньо |other= }} {{Fs player|no=15|pos=DF|nat=FRA|name= Клемэнт Ленглэт}} {{Fs player|no=16|pos=MF|nat=ESP|name= Пэдри}} {{Fs player|no=17|pos=FW|nat=NED|name= Луук де Ионг|бусад=Сэвилья багаас зээлээр}} {{Fs player|no=18|pos=DF|nat=ESP|name= [[Жорди Альба]]|бусад=4-р ахлагч}} {{Fs player|no=19|pos=FW|nat=ARG|name= [[Серхио Агуэро]]}} {{Fs player|no=20|pos=MF|nat=ESP|name= [[Серхи Роберто]]|бусад=3-р ахлагч}} {{Fs player|no=21|pos=MF|nat=NED|name= Френки де Ионг}} {{Fs player|no=22|pos=DF|nat=ESP|name= Оскар Мингуэза}} {{Fs player|no=23|pos=DF|nat=FRA|name= Самуэль Умтити}} {{Fs player|no=24|nat=ESP|pos=DF|name=Эрик Гарсиа}}{{Fs player|no=26|nat=ESP|name=Инэки Пена|pos=GK}}{{Fs end}} === Зээлээр явагсад === {{Fs start}} {{Fs player|no= —|pos=GK|nat=ESP|name= Хорхе Карилло|other= 2022 оны 6-р сарын 30 хүртэл Селта баг руу}} {{Fs player|no= —|pos=MF|nat=CMR|name= Франк Ангонг|other=2022 оны 6-р сарын 30 хүртэл Спортинг Ковилла баг руу}} {{Fs player|no= —|pos=MF|nat=BIH|name= Миралем Пьянич|other=2022 оны 6-р сарын 30 хүртэл Бешикташ баг руу}} {{Fs player|no= —|pos=FW|nat=FRA|name= [[Антуан Гризманн]]|other= 2022 оны 6-р сарын 30 хүртэл Атлетико Мадрид баг руу}} {{Fs mid}} {{Fs player|no= —|pos=FW|nat=POR|name= Франциско Тринкао|other= 2022 оны 6-р сарын 30 хүртэл Волверхэмптон баг руу}} {{Fs player|no= —|pos=FW|nat=BRA|name= Густаво Майяа|other= 2022 оны 12-р сарын 31 хүртэл Интернационал баг руу}} {{Fs player|no= —|pos=FW|nat=ALB|name= Рэй Манаж|other= 2022 оны 6-р сарын 30 хүртэл Спезиа баг руу}} {{Fs end}} == Багийн техникийн зөвлөл == * Ерөнхий дасгалжуулагч: Роналд Куман * Туслах дасгалжуулагч: Алфред Шройдер * Хоёрдугаар дасгалжуулагч: Хэнрик Ларссон * Нөөцийн багийн дасгалжуулагч: Серхи Бархуан * Бэлтгэлжилтийн дасгалжуулагч: Алберт Рока, Даниэл Ромеро, Хаумэ Бартра * Хаалгачийн дасгалжуулагч: Хосе Рамон де ла Фуентэ * Физик эмчилгээний баг: Хавиер Элаин, Хуанхо Брау, Шави Лопез, Шави Линде, Хорди Мисайллес, Сэбас Саллас, Даниел Бенито * Эмч: Хавиер Янгуас, Рикард Пруна, Даниел Флорит * Багийн холбоо: Карлес Навал * Хөлбөмбөгийн үйл ажиллагаа эрхэлсэн захирал: Матеу Алемани == Менежмент == === Удирдах зөвлөл === * Ерөнхийлөгч: Хуан Лапорта * Тэргүүн дэд ерөнхийлөгч: Рафаел Юсте * Дэд ерөнхийлөгч: Эдуард Ромеу * Сангийн захирал: Ферран Оливе * УЗ-ийн нарийн бичиг: Хосеп Субелс == Эшлэл == {{Reflist}} == Цахим холбоос == {{Commonscat|FC Barcelona|Барселона хөлбөмбөгийн баг}} * [http://www.fcbarcelona.com Албан ёсны сайт] {{DEFAULTSORT:Барселона ФЦ}} {{Барселона багийн бүрэлдэхүүн}} [[Ангилал:Барселона ХБК| ]] [[Ангилал:Барселоны спортын клуб]] [[Ангилал:Каталонийн хөлбөмбөгийн клуб]] [[Ангилал:1899 онд үүсгэн байгуулагдсан]] 4p287j5vmstmlg2qvrzdyj2v9g5zpgs 0 22994 709507 709356 2022-08-25T00:55:53Z 192.82.74.22 /* Дуураймал төрлийн ангиллууд */ wikitext text/x-wiki [[Файл:Нисэх загвар F4B.jpg|thumbnail|Нисэх загварын спортын F4B ангиллын онгоц]] Хүн сууж нисдэггүй онгоц, нисдэг тө­хөө­рөмжүүдийг зохион бүтээж, хийж, нисгэн уралддаг [[Агаарын спорт]]ын нэг төрөл. Нисэх загварын зарим нь түүний их биед бэхлэгдсэн зөөгч гадаргууд аэродинамикийн хүчнүүд үйлчлэхэд үүсдэг өргөх хүчний үйлчлэлээр, зарим нь зөөгч сэнсний үүсгэсэн өргөх хүчний үйлчлэлээр агаарт ниснэ. Дэлхийн агаарын спортын холбоо FAI ([[Fédération Aéronautique Internationale]])-оос Нисэх загварын спортын төрөл, ангилал бүрт далавчны нийт талбай, жин, хөдөлгүүрийн үзүүлэлт болон холбогдох бусад бүх зүйлийг зохих дүрэм, стандартаар зохицуулсан байдаг. Нисэх загварууд нь техникийн дараах ерөнхий шаардлагыг хангасан байна. Түлшээр цэнэглэсэн загварын жингийн дээд хязгаар - 25.0 кг Зөөгч гадаргуун талбайн хэмжээний дээд хязгаар - 500дм2 Нэгж талбайд оногдох ачааллын дээд хязгаар - 250 г/дм2 Дотоод шаталтат хөдөлгүүрийн ажлын багтаамжийн дээд хязгаар - 250см3 Цахилгаан хөдөлгүүрийн хүчдэлийн дээд хязгаар - 42 вольт ==Нисэх загварын спортын төрлүүд== *F1 - Чөлөөт нислэг *F2 - Жолоодлогот *F3 - Радио удирдлагат *F4 - Дуураймал *F5 - Цахилгаан хөдөлгүүрт радио удирдлагат *F6 - Агаарын спортыг сурталчлах *F7 - Радио удирдлагат агаарын бөмбөлөг *F9 - Уралдааны дрон *S - Пуужин загвар ==Чөлөөт нислэгийн төрлийн ангиллууд== *F1A – Элин халих загвар *F1B – Резин хөдөлгүүрт загвар *F1C – Хугацаат нислэгийн загвар *F1D – Тасалгааны резин хөдөлгүүрт загвар *F1E – Соронзон залуурт элин халих загвар *F1F – Нисдэг тэрэгний загвар *F1G – Резин хөдөлгүүрт загвар *F1H – Элин халих загвар *F1J – Хугацаат нислэгийн загвар (1 куб см) *F1K – СО2 хөдөлгүүрт загвар, *F1L, F1M, F1N, F1R – Тасалгааны загварууд *F1P – Хугацаат нислэгийн загвар (өсвөр үеийн ангилал, 1 куб см) *F1Q – Цахилгаан хөдөлгүүрт хугацаат нислэгийн загвар *F1S – Цахилгаан хөдөлгүүрт хугацаат нислэгийн загвар Чөлөөт нислэгийн F1 төрөл гэдэг нь Нисэх загвар (онгоц)-ыг чирэх утас, дотоод шаталтын хөдөлгүүр, цахилгаан хөдөлгүүр, резинэн хөдөлгүүр ашиглаж, эсвэл гараас шидэж тодорхой өндөрт хөөргөснөөс хойш нислэгийг нь ямар нэг зүй­лээр удирдахгүй, цаашид онгоц  үргэлжлүүлэн чөлөөт нислэг үйлддэг төрөл юм. Нислэг үргэлжлэх хугацаагаар нь 1 минутын, 2 минутын, 3 минутын гэсэн үндсэн гурван хэсэгт хуваана. Тэмцээн дээр 3 минутын ангиллууд 7 үе, 1 болон 2 минутын ангиллууд 5 үе нислэг үйлдэнэ. Нэг үеийн үргэлжлэх хугацаа нэг 30-50 минут байна. Загвар гараас салснаас хойш (F1A ангилал дээр чирэх утас салснаас хойш) агаарт байсан секунд болгонд нэг оноо өгнө. Тэмцээн дуусахад хамгийн өндөр оноо авсан тамирчин ялагч болох бөгөөд оноо тэнцсэн тамирчид шигшээ нислэг үйлдэнэ. Шигшээ нислэгийн нислэг үргэлжлэх хугацааг 5 минут, 10 минут, хязгааргүй гэх мэтээр уртасгаж ялагчийг тодруулна. Хоёр жилд нэг удаа Чөлөөт нислэгийн ДАШТ болох бөгөөд өнжсөн жил нь Ази, Номхон далайн АШТ болон Европын АШТ явагдана. Монгол Улс 2015 онд Чөлөөт нислэгийн ДАШТ, 2012 онд Ази тивийн АШТ, 2014 онд Ази, Номхон далайн АШТ тус тус нутагтаа зохион байгуулсан. ==Жолоодлогот нислэгийн төрлийн ангиллууд== *F2A - Хурдны загвар *F2B - Уран нислэгийн загвар *F2C - Уралдааны загвар *F2D - Агаарын тулалдааны загвар *F2E - Дизель хөдөлгүүрт агаарын тулалдааны загвар *F2F - Дизель хөдөлгүүрт уралдааны загвар *F2G - Цахилгаан хөдөлгүүрт хурдны загвар Жолоодлогот нислэгийн F2 төрөл гэдэг нь тамирчин тодорхой урттай (15,92-21,5 метр) аргамжаа буюу кордны (ган утас эсвэл нарийн трос) нэг үзүүрт холбосон бариулыг барьж, нөгөө үзүүрт нь онгоцны далавчны үзүүрт байх удирдлагатай холбож, онгоцыг тойруулж нисгэдэг төрөл юм. Тамирчин загварыг бариулын хөдөлгөөнөөр удирдах бөгөөд нэг бол хэвтээ чиглэлд, эсвэл кордын уртын радиустай тэнцүү хөмөрсөн тал бөмбөрцгийн хэлбэр дотор янз бүрийн чиглэлд нисгэдэг. Энэ төрлийн загварууд нэг бол дотоод шаталтын, эсвэл цахилгаан хөдөлгүүртэй байдаг. 3 метрийн өндөр хашаатай, 50-60 метрийн диаметртай, бетон, асфальтын аль нэгээр хучсан, эсвэл зүлгэн талбай буюу кордодром дээр Жолоодлогот загварыг нисгэдэг. Хоёр жилд нэг удаа Жолоодлогот нислэгийн ДАШТ болох бөгөөд өнжсөн жил нь Европ тивийн АШТ явагдана. Нисэх загварын түүхэнд Жолоодлогот нислэгийн Ази тивийн АШТ явагдаж байгаагүй. Монгол Улс Жолоодлогот нислэгийн Дэлхийн цомын “Улаанбаатарын цом” тэмцээнийг 2016, 2017, 2018, 2019 онуудад нутагтаа зохион байгуулсан. ==Радио удирдлагат нислэгийн төрлийн ангиллууд== *F3A - Уран нислэгийн загвар *F3B - Элин халих олон төрөлт загвар *F3C - Уран нислэгийн нисдэг тэрэгний загвар *F3D - Уралдааны загвар *F3I - Онгоцоор чирж гаргах элин халих загвар *F3J - Элин халих термик загвар *F3K - Гараас хөөргөх элин халих загвар *F3P - Танхимын уран нислэгийн загвар *Радио удирдлагат F3 төрөл гэдэг нь газрын гадаргуу дээр байгаа тамирчны  радио удирдлагаас ирэх дохионы тусламжтай хөдөлж буй онгоцны залуурнуудын аэродинамик үйлчлэлээр онгоцны орон зай, чиглэл, өндрийг өөрчилж нисгэдэг төрөл юм. ==Дуураймал төрлийн ангиллууд== *F4A - Чөлөөт нислэгийн дуураймал загвар *F4В – Жолоодлогот дуураймал загвар *F4С – Радио удирдлагат дуураймал загвар *F4D – Тасалгааны резин хөдөлгүүрт дуураймал загвар *F4E – Тасалгааны СО2 буюу хийн хөдөлгүүрт чөлөөт нислэгийн дуураймал загвар *F4F – Тасалгааны чөлөөт нислэгийн дуураймал загвар *F4J – Тийрэлтэт хөдөлгүүртэй радио удирдлагат дуураймал загвар *Дуураймал F4 төрөл гэдэг нь бүрэн хэмжээ бүхий онгоцыг тодорхой масштабаар багасгаж, гаднах байдлыг яг ижил дуурайлган хийж, мөн нислэгийн бодит байдлыг дуурайлган нисгэдэг төрөл юм. Чөлөөт нислэг, Жолоодлогот нислэг болон Радио удирдлагат ангиллууд энэ төрөл дотор бүгд байдаг онцлогтой. Нэг дор хийх боломжгүй ангиллууд байдаг учраас нэг бол өөр ангиллуудтай хавсарсан байдлаар, эсвэл нэг ангиллыг нь тусад нь салган авч ДАШТ зохион байгуулдаг. ==Цахилгаан хөдөлгүүрт радио удирдлагат төрлийн ангиллууд== *F5A - Уран нислэгийн загвар *F5B - Цахилгаан хөдөлгүүрт элин халих загвар *F5C - Нисдэг тэрэгний загвар *F5D - Уралдааны загвар *F5E - Нарны зай хураагууртай загвар *F5F - Цахилгаан хөдөлгүүрт элин халих загвар (10 элемент батарейтай) *F5G - Цахилгаан хөдөлгүүрт элин халих загвар (томруулсан хэмжээтэй) [[Файл:MASA logo.jpg|thumbnail]] ==Монгол Улсын Нисэх загварын спортын хөгжил== Нисэх загварын спорт Монгол Улсад 1965 оноос хөгжиж эхэлсэн түүхтэй. Тухайн үед Монголын пионер сурагчдын ордонд, мөн Хүүхэд, залуучуудын паркад байрлаж байсан Идэр техникчдийн станцад Нисэх загварын дугуйлан хичээллэдэг байжээ. Манай тамирчид 1970-аад оноос эхлэн олон улсын тэмцээнд оролцож, 1977 оноос Нисэх загварын зарим төрлөөр улс, хот, районы чанартай тэмцээн зохион байгуулж эхэлсэн байна. 1975 онд Залуу техникчдийн ордон ашиглалтанд орсон нь Нисэх загварын спортын хөгжилд чухал нөлөө үзүүлсэн юм. ЗТО-д Нисэх загварын спортын Чөлөөт нислэг, Жолоодлогот, Радио удирдлагат гэсэн үндсэн төрлүүдээр сурагчдыг хичээллүүлж, сургадаг байсан юм. 1980 онд Нисэх загварын спортын тэмцээний дүрэм, цол зэргийн нэгдсэн ангиллыг баталснаар Монголын спортын төрөлд албан ёсоор орсон. 1997 оны 9-р сарын 27-ны өдөр Нисэх загварчид Монголын нисэх загварын спортын нийгэмлэг (MASA(Mongolian Aeromodelling Sport Association))-г байгуулсан юм. FAI - [[Дэлхийн агаарын спортын холбоо]] 1905 оны 10-р сарын 14-ны өдөр үүсгэн байгуулагдсан, аэронавтик хийгээд агаарын спортыг сурталчлан хөгжүүлэх зорилготой, ашгийн төлөө бус олон улсын байгууллага. Дэлхийн 100 гаруй улс энэ байгууллагын гишүүн. Монгол Улс 2010 оны 1-р сарын 1-ний өдрөөс эхлэн энэ байгууллагын жинхэнэ (ACTIVE MEMBER) гишүүн болсон. MASA нийгэмлэг одоогоор албан ёсны 8 клубтэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж байна. MASA нийгэмлэг нь 2013 оны 7-р сарын 15-21 өдрүүдэд Дэлхийн түүхэнд анх удаа Нисэх загварын спортын Чөлөөт нислэгийн Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээнийг Монгол Улсад зохион байгуулсан. Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээний цар хүрээг өргөжүүлэн Ази, Номхон далайн орнуудын аварга шалгаруулах тэмцээн болгон өөрчилж 2014 оны 7 сарын 20-28-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо маш амжилттай зохион байгуулсан. Мөн Ази тивд анх удаа 2015 оны 7-р сарын 27-оос 8-р сарын 3-ны өдрүүдэд Нисэх загварын спортын Чөлөөт нислэгийн Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнийг Улаанбаатар хотод амжилттай зохион байгуулсан. Тус тэмцээнд 36 орны 300-аад тамирчин ирж оролцжээ. Резинэн хөдөлгүүрт F1B ангиллын тэмцээнд Монгол Улсын Шигшээ багийн тамирчин, ОУХМ [[Мижиддоржийн Гонгор]] түрүүлж Монгол Улс Агаарын спортоор түүхэндээ анх удаагаа Дэлхийн аваргатай болсон байна. Хугацаат нислэгийн F1C ангилалд ОУХМ Батзоригтын Эрдэнэбат, ОУХМ Тэрбишийн Хишигбат, СМ Эрдэнэбатын Намдүү нарын Монгол Улсын шигшээ баг багаараа хоёрдугаар байрт орж мөнгөн медаль хүртсэн юм. 2016 оны 3-р сарын 22-ны өдөр Дэлхийн аварга [[Мижиддоржийн Гонгор]]ыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч [[Цахиагийн Элбэгдорж]]ийн зарлигаар [[Монгол улсын гавьяат тамирчин]] цолоор шагнасан нь [[Агаарын спорт]], Техник загварын спортын түүхэн дэх анхны Гавьяат тамирчин болсон юм. 2022 оны 8-р сарын 8-13 өдрүүдэд Польш улсын Влоцлавек хотод зохион байгуулагдсан Жолоодлогот загварын Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнийн Жолоодлогот Уран нислэгийн F2B эмэгтэй ангиллын тэмцээнд оролцсон Монгол Улсын Шигшээ багийн тамирчин Нандинцэцэгийн Номин мөнгөн медаль хүртсэн нь Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс монголын тамирчдын авсан хувийн амжилтын хоёр дахь медаль болжээ. ==Холбоос== * [http://www.masa.mn Монголын Нисэх Загварын Спортын Нийгэмлэг] * [http://www.fai.org Дэлхийн Агаарын Спортын Холбоо] [[Ангилал:Агаарын спорт]] [[Ангилал:Хобби]] [[Ангилал:Нисэх загвар]] lx9leyc5hgb2bee4vwb7jjsy76ixhan 0 27519 709519 602827 2022-08-25T06:39:20Z Enkhsaihan2005 64429 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс суурин | name = Сан Кристобаль де Ла Лагуна | official_name = | native_name = | settlement_type = [[Испанийн хотын захиргаанууд|Хотын захиргаа]] ба хот | image_skyline = Collage San Cristóbal de La Laguna.jpg | image_alt = | image_caption = Цагийн зүгийн дагуу: [[Ла Лагунагийн Их Сургууль]], [[Кристо де Ла Лагуна]] сүм, Ой, [[Ла Лагунагийн цогчин дуган]], Хотын байдал, Иглесиа де ла Концепцион, Консехо Консултиво де Канариас, Плаза дель Аделантадо, Хотын захиргааны байр. | image_flag = Flag of San Cristóbal de la Laguna.svg | image_shield = Coat of Arms of San Cristóbal de La Laguna.svg | nickname = ''"La Ciudad de los Adelantados"'', ''"La Ciudad de Aguere"''. | motto = | image_map = Tenerife municipio San Cristóbal de la Laguna.svg | map_caption = Тенерифе дахь байршил | pushpin_map = Canary Islands | pushpin_label_position = | pushpin_map_caption = Канарын арлууд дахь байршил | coordinates = {{coord|28|29|07|N|16|19|00|W|region:ES_type:city|display=inline,title}} | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Улс | subdivision_name = [[Испани]] | subdivision_type1 = [[Испанийн өөртөө засах нийгэмлэг|Өөртөө засах нийгэмлэг]] | subdivision_type2 = [[Испанийн аймгууд|Аймаг]] | subdivision_name1 = [[Канарын мужууд|Муж]] | subdivision_name2 = [[Санта Круз де Тенерифе муж|Санта Круз де Тенерифе]] | established_title = | established_date = | seat_type = <!-- Capital --> | seat = | leader_party = [[Испанийн Социалист Ажилчдын Нам|ИСАН]] | leader_title = Хотын дарга | leader_name = Луис Йерай Гутьеррес | area_footnotes = | area_total_km2 = 102.6 | elevation_m = 543 | elevation_min_m = | population_as_of = {{Spain metadata Wikidata|population_as_of}} | population_footnotes = {{Spain metadata Wikidata|population_footnotes}} | population_total = 155,549 | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_note = | postal_code_type = [[Испанийн шуудангийн кодын жагсаалт|Шуудангийн код]] | postal_code = 38200 | area_code = | area_code_type = [[Испани дахь утасны дугаар|Залгах код]] | blank_name_sec1 = [[Испанийн хэлнүүд|Албан ёсны хэл]] | blank_info_sec1 = Испани | website = {{official website|http://www.aytolalaguna.es/}} | module = {{infobox mapframe|zoom=3}} | elevation_max_m = | timezone = [[Баруун Европын Цаг|WET]] | utc_offset = 0 | timezone_DST = [[Баруун Европын Зуны Цаг|WEST]] | utc_offset_DST = +1 | footnotes = {{Infobox designation list |embed = yes |designation1 = World Heritage Site |designation1_offname = Сан Кристобаль де Ла Лагуна |designation1_type = Соёлын |designation1_criteria = (ii), (iv) |designation1_date = 1999 |designation1_number = [https://whc.unesco.org/en/list/929 929] }} }} [[Image:La Laguna BW 5.JPG|thumb|upright=1.25|Ла Лагуна]] '''Сан Кристобаль де Ла Лагуна''' ({{lang-es|San Cristóbal de La Laguna}}, товчоор '''Ла Лагуна''') нь [[Канарын арлууд]]ын ([[Испани]]) [[Санта Круз де Тенерифе муж]]ийн [[Тенерифе]] арлын хойд хэсэгт орших хот юм. Тус хот нь олтригтоо хүн амынхаа тоогоор 3-рт, аралдаа 2-рт орох бөгөөд [[Санта Круз де Тенерифе]] хотоос холгүй оршино. Канарын арлуудын эртний нийслэл<ref>[http://www.arquitectuba.com.ar/diccionario-arquitectura-construccion/san-cristobal-de-la-laguna/]</ref> болох Ла Лагунагийн түүхэн төвийг [[ЮНЕСКО]] 1999 онд [[Дэлхийн өв]]өөр бүртгэн авчээ. Ла Лагунаг Канарын арлуудын соёлын төв гэх нь бий. 30,000 оюутантай [[Ла Лагунагийн Их Сургууль]] тус хотод байрлана. Хотын зүүн хойд хэсэгт тариалангийн талбай зонхилох бөгөөд төв, өмнөд хэсэг нь хотын төв гэгдэнэ. Хойд эргийн хэсэгт аялал жуулчлал хөгжсөн. ==Эх сурвалж== {{Reflist}} == Цахим холбоос == {{Commons|San Cristóbal de La Laguna|Сан Кристобаль де Ла Лагуна}} *http://www.aytolalaguna.com *[http://www.oadlaguna.com Organismo Autónomo de Deportes de La Laguna], featuring informationa about activities, installations, news, etc. (in Spanish) *'''Газрын зураг, агаараас авсан зургууд''' **Гудамжнууд: [http://www.mapquest.com/maps/map.adp?latlongtype=decimal&latitude=28.4667&longitude=-16.31667&zoom=6 Street map from Mapquest], [http://maps.msn.com/map.aspx?&lats1=28.4667&lons1=-16.31667&alts1=35 MapPoint] or [http://maps.google.com/maps?||=28.4667,-16.31667 Google] **Сансраас авсан зургууд: [http://maps.google.com/maps?ll=28.4667,-16.31667&spn=0.11,0.18&t=k Google] <br clear=all> [[Ангилал:Тенерифегийн суурин]] [[Ангилал:Канарын арлуудын суурин]] [[Ангилал:Сан Кристобаль де Ла Лагуна| ]] [[Ангилал:Африк дахь дэлхийн соёлын өв]] [[Ангилал:Испани дахь дэлхийн соёлын өв]] [[Ангилал:Африкийн суурин]] [[Ангилал:Испанийн их сургуулийн хот]] 2fivolcg1pq62wm5p0j4d2id6cdw6zt 0 29916 709492 678757 2022-08-24T14:06:22Z Eupakistani 78195 wikitext text/x-wiki {{Infobox former country |common_name = Шилла |status = вант улс |government_type = хаант засаг |year_start = НТӨ 57 он |year_end = НТ 935 он |event_start = үүсэн байгуулагдсан |date_start = |event_end =[[Гуулин улс]]ад эзлэгдсэн |date_end = |event1 = [[Буддын шашин]] дэлгэрсэн |date_event1 = 530 он |event2 = [[Жиньхын]] вангийн аян дайн |date_event2 = 551–585 он |event3 = Нэгдсэн Шилла |date_event3 = 668–935 он |p1 = [[Жиньхань]] |p2 = [[Кужусонь]] |s1 = [[Гуулин улс|Гуулин]] |image_coat = Seal of Silla.png |symbol_type = Сүлд тэмдэг |image_map = History of Korea-576.png |image_map_caption = Нэгдсэн Шиллагаас өмнөх тэлэлт. 576 он |capital = [[Кёнжү|Сорабол]] |common_languages = [[шилла хэл]]<br />(өвөг [[солонгос хэл]]) |religion = [[буддын шашин|будда]], [[күнзийн суртахуун|күнз]], [[бомбын шашин|бомбо]], [[бөө мөргөл|бөө]] |currency = |title_leader = [[Ван|Улсын ван]] |leader1 = [[Хёггосэ]] |year_leader1 = НТӨ 57– НТ 4 он |leader2 = [[Жиньхын]] |year_leader2 = 540–576 он |leader3 = [[Мүнмү]] |year_leader3 = 661–681 |leader6 = [[Кёньсүнь]] |year_leader6 = 927–935 он |today = {{flag|Өмнөд Солонгос}}<br />{{flag|Умард Солонгос}} |footnotes = }} '''Шилла'''<ref>Солонгос дуудлага нь [шийлла]. Англи мэтийн латин үсэгт ''Silla'', орос мэтийн кирилл үсэгт ''Силла'' гэж бичигдэнэ.</ref> ([[солонгосоор|солонгос үсгээр]] 신라, [[солонгосоор|ханз үсгээр]] 新羅) — МЭӨ 57—аас МЭ 935 он хүртэл [[Солонгос]] оронд оршин байсан гурван улсын нэг. Улсын удирдагч нь «кан» (солонгос. 간) гэдэг цолтой байсан. МЭӨ 57 онд бий болсон гэж үздэг. Анхны захирагч нь Нэмуль гэж хүн байсан. Шилла улс нь 562 онд Каяа, 660 онд Пэкче, 668 онд Когурё улсыг эзэлжээ. Сүүлд 892 онд Шилла улс задарч сүүлийн үеийн 3 солонгос улсад хуваагдаж байгаад 935 онд Корё улс болж нэгдсэн байна. Шилла улсын нийслэл нь Кёнжу буюу Зинчен (金城) хот байжээ. == Ёс заншил == Авга болон нагац ах, эгч, үеэл, эгч дүү нар хоорондоо гэрлэхийг зөвшөөрдөг байсан. Малгайг - "ицзили" (遺 子 禮), цамцыг- "юцзе" (尉 解), өмдийг-" кэбань" (柯 半), гуталыг-"си" (洗) гэж нэрлэдэг байжээ. Будаагүй, цагаан өнгийн хувцасыг илүүд үздэг байсан ажээ. Эмэгтэйчүүд үсээ хүзүүгээ ороож сүлждэг, тууз, сувдаар чимэглэдэг байжээ. Будаг, шунх нүүр цайруулагч ашигладаггүй байсан. Эрчүүд үсээ богинохон засуулаад будааны шүүс түрхэж хэвэнд оруулж толгойгоо хар ороолтоор боодог байжээ. Эрчүүд ноосоор нэхсэн өмд, эмэгтэйчүүд урт дээл өмсдөг байжээ. Өвлийн улиралд байрандаа зуух байрлуулж дулаацдаг, зун хоол хүнсээ сэрүүн мөстөө газар хадгалагддаг байжээ. Орлогоосоо хамаарч хурим найр хийдэг байжээ. Хуримын анхны орой сүйт бүсгүй хадам эцэг эх, хадам ахад мөргөх ёстой байв. Ёс заншил, мэндчилгээ нь Когүрёо улсын соёлтой ижил байв. Уулзахдаа тэд өвдөг сөгдөж, газарт хүрч, хүндэтгэл илэрхийлнэ. Энгийн хүмүүс овоггүй, зөвхөн нэртэй байжээ. Шилла өөрийн бичиг үсэггүй байсан бөгөөд 6 дугаар зуунд тэд хятад бичгийг зээлэн авсан байна. Сар бүрийн эхний өдөр Шилла улсын иргэд бие биедээ баяр хүргэдэг байсан. Ван найр хийж, түшмэдийг шагнаж тэмдэглэнэ. Энэ өдөр нар сарны бурхдыг шүтдэг байв. Найм дахь сарын 15-ны өдөр (Хятадын хуанлийн дагуу) тэд хөгжилдөж, барааны дээж нум харваж, морь, даавуу нэг нэгэндээ бэлэглэжээ. Нас барагсдыг авсанд хийж оршуулдаг байсан бөгөөд оршуулгын булшийг овоо хэлбэрээр булдаг байжээ. Хаан, эцэг эх, эхнэр, хүүхэд нас барахад нэг жилийн гашуудал зарладаг ёс заншилтай байжээ. Энэ үед Бурханы шашин ихэд дэлгэрсэн байна. == Тайлбар == {{reflist}} [[Ангилал:Солонгосын түүхэн улс]] [[Ангилал:Шилла улс| ]] azes8egqzlacaiyp1nkjuomzxx0tv21 709512 709492 2022-08-25T03:06:15Z Avirmed Batsaikhan 53733 wikitext text/x-wiki {{Infobox former country |common_name = Шилла |status = вант улс |government_type = хаант засаг |year_start = НТӨ 57 он |year_end = НТ 935 он |event_start = үүсэн байгуулагдсан |date_start = |event_end =[[Гуулин улс]]ад эзлэгдсэн |date_end = |event1 = [[Буддын шашин]] дэлгэрсэн |date_event1 = 530 он |event2 = [[Жиньхын]] вангийн аян дайн |date_event2 = 551–585 он |event3 = Нэгдсэн Шилла |date_event3 = 668–935 он |p1 = [[Жиньхань]] |p2 = [[Кужусонь]] |s1 = [[Гуулин улс|Гуулин]] |image_coat = Seal of Silla.png |symbol_type = Сүлд тэмдэг |image_map = History of Korea-576.png |image_map_caption = Нэгдсэн Шиллагаас өмнөх тэлэлт. 576 он |capital = [[Кёнжү|Сорабол]] |common_languages = [[шилла хэл]]<br />(өвөг [[солонгос хэл]]) |religion = [[буддын шашин|будда]], [[күнзийн суртахуун|күнз]], [[бомбын шашин|бомбо]], [[бөө мөргөл|бөө]] |currency = |title_leader = [[Ван|Улсын ван]] |leader1 = [[Хёггосэ]] |year_leader1 = НТӨ 57– НТ 4 он |leader2 = [[Жиньхын]] |year_leader2 = 540–576 он |leader3 = [[Мүнмү]] |year_leader3 = 661–681 |leader6 = [[Кёньсүнь]] |year_leader6 = 927–935 он |today = {{flag|Өмнөд Солонгос}}<br />{{flag|Умард Солонгос}} |footnotes = }} '''Шилла'''<ref>Солонгос дуудлага нь [шийлла]. Англи мэтийн латин үсэгт ''Silla'', орос мэтийн кирилл үсэгт ''Силла'' гэж бичигдэнэ.</ref> ([[солонгосоор|солонгос үсгээр]] 신라, [[солонгосоор|ханз үсгээр]] 新羅) — МЭӨ 57—аас МЭ 935 он хүртэл [[Солонгос]] оронд оршин байсан гурван улсын нэг. Улсын удирдагч нь «кан» (солонгос. 간) гэдэг цолтой байсан. МЭӨ 57 онд бий болсон гэж үздэг. Анхны захирагч нь Нэмуль гэж хүн байсан. Шилла улс нь 562 онд Каяа, 660 онд Пэкче, 668 онд Когурё улсыг эзэлжээ. Сүүлд 892 онд Шилла улс задарч сүүлийн үеийн 3 солонгос улсад хуваагдаж байгаад 935 онд [[Гуулин улс|Гуулин]] буюу [[Корё улс|Корё]] улс болж нэгдсэн байна. Шилла улсын нийслэл нь Кёнжу буюу Зинчен (金城) хот байжээ. == Ёс заншил == Авга болон нагац ах, эгч, үеэл, эгч дүү нар хоорондоо гэрлэхийг зөвшөөрдөг байсан. Малгайг - "ицзили" (遺 子 禮), цамцыг- "юцзе" (尉 解), өмдийг-" кэбань" (柯 半), гуталыг-"си" (洗) гэж нэрлэдэг байжээ. Будаагүй, цагаан өнгийн хувцасыг илүүд үздэг байсан ажээ. Эмэгтэйчүүд үсээ хүзүүгээ ороож сүлждэг, тууз, сувдаар чимэглэдэг байжээ. Будаг, шунх нүүр цайруулагч ашигладаггүй байсан. Эрчүүд үсээ богинохон засуулаад будааны шүүс түрхэж хэвэнд оруулж толгойгоо хар ороолтоор боодог байжээ. Эрчүүд ноосоор нэхсэн өмд, эмэгтэйчүүд урт дээл өмсдөг байжээ. Өвлийн улиралд байрандаа зуух байрлуулж дулаацдаг, зун хоол хүнсээ сэрүүн мөстөө газар хадгалагддаг байжээ. Орлогоосоо хамаарч хурим найр хийдэг байжээ. Хуримын анхны орой сүйт бүсгүй хадам эцэг эх, хадам ахад мөргөх ёстой байв. Ёс заншил, мэндчилгээ нь Когүрёо улсын соёлтой ижил байв. Уулзахдаа тэд өвдөг сөгдөж, газарт хүрч, хүндэтгэл илэрхийлнэ. Энгийн хүмүүс овоггүй, зөвхөн нэртэй байжээ. Шилла өөрийн бичиг үсэггүй байсан бөгөөд 6 дугаар зуунд тэд хятад бичгийг зээлэн авсан байна. Сар бүрийн эхний өдөр Шилла улсын иргэд бие биедээ баяр хүргэдэг байсан. Ван найр хийж, түшмэдийг шагнаж тэмдэглэнэ. Энэ өдөр нар сарны бурхдыг шүтдэг байв. Найм дахь сарын 15-ны өдөр (Хятадын хуанлийн дагуу) тэд хөгжилдөж, барааны дээж нум харваж, морь, даавуу нэг нэгэндээ бэлэглэжээ. Нас барагсдыг авсанд хийж оршуулдаг байсан бөгөөд оршуулгын булшийг овоо хэлбэрээр булдаг байжээ. Хаан, эцэг эх, эхнэр, хүүхэд нас барахад нэг жилийн гашуудал зарладаг ёс заншилтай байжээ. Энэ үед Бурханы шашин ихэд дэлгэрсэн байна. == Тайлбар == {{reflist}} [[Ангилал:Солонгосын түүхэн улс]] [[Ангилал:Шилла улс| ]] nl20t3ny8jl39xsvaifk2lpedhs20l9 2 48280 709490 705526 2022-08-24T13:42:36Z 60.120.162.139 wikitext text/x-wiki {| cellspacing="2" cellpadding="2" style=" border: 1.2px; background: ; solid #999999; padding: 9px; font-size: 90%; font-weight:bold; width:200px; float:right; clear:both;" |-style="text-align: center; color: blue" |'''Миний тухай''' {{User Монгол}} {{Userbox | info-c = lightskyblue; | id-c = #ffd0a8; | border-color = blue; | logo = [[Image:Map_mn_zavkhan_aimag.png|45px|]] | info = [[:Category:Завханы Викичид|Энэ хэрэглэгч]] '''[[Завхан аймаг|Завхан аймгийн]]''' харьяат. }} |-style="text-align: center; font-size: 125%; color: blue" |- |-style="text-align: center; color: blue" |'''[[Википедиа]]''' |- |{{User Монгол Википедиa}} {{Өнөөдөр}} |} {{Шагнал|F1 Barnstar.png|Зогсошгүй Феррари|[[Хэрэглэгч:MongolWiki|Хэрэглэгч:MongolWiki]]|float=right}} Anslish == Шинээр үүсгэсэн хуудас == === Автомашин === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Ауди A1]] * [[Ауди A3 8V]] * [[Алфа Ромео 8C]] * [[Алфа Ромео Жулиа (952)|Алфа Ромео Жулиа]] * [[BMW M1]] * [[Бугатти Вейрон 16.4]] * [[Мазда CX-9]] * [[Мерседес-Бенц C-Класс (W205)]] * [[Ниссан Кашкай]] * [[Опел Агила]] * [[Опел Адам]] * [[Опел Ампера]] * [[Опел Антара]] * [[Опел Аскона]] * [[Опел Астра]] * [[Опел Виваро]] * [[Опел Вектра]] * [[Опел GT (Родстер)|Опел GT]] * [[Опел Инсигниа]] * [[Опел Капитен/Адмирал/Дипломат A|Опел КАД А]] * [[Опел Карл]] * [[Опел Каскада]] * [[Опел Комбо]] * [[Опел Корса]] * [[Опел Манта]] * [[Опел Мерива]] * [[Опел Мовано]] * [[Опел Мокка]] * [[Опел Монца]] * [[Опел Сигнум]] * [[Опел Спеедстер]] * [[Опел Тигра]] * [[Опел Чеветте]] * [[Пежо 307]] * [[Пежо 308 II]] * [[Порше 356]] * [[Порше 911]] * [[Порше 918]] * [[Порше 991]] * [[Порше Боксстер]] * [[Порше Каиенне (Тип 92A)|Порше Каиенне]] * [[Порше Макан]] * [[Порше Панамера]] * [[Рено Каптур]] * [[Рено Талисман]] * [[Sport Utility Vehicle]] * [[Хонда CR-V]] * [[Феррари GTC4Луссо]] * [[Феррари F2003-GA]] * [[Феррари ЛаФеррари]] * [[Феррари Калифорниа ]] * [[Феррари SF70H]] * [[Фолксваген Амарок]] * [[Фолксваген Кэфер]] * [[Фолксваген Т1 ]] * [[Форд Торино]] * [[Мерседес-AMG F1 W10 EQ Power+]] * [[Феррари SF90]] * [[Ред Булл Расинг RB15]] * [[Рено R.S.19]] }} === Аж үйлдвэр === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Автомашины аж үйлдвэрлэл]] * [[Автомашин үйлдвэрлэл]] * [[Авто Унион]] * [[Алфа Ромео]] * [[BMW]] * [[Бугатти]] * [[Даймлер ХК]] * [[Даймлер-Моторен-Гезеллшафт]] * [[Диамант унадаг дугуйн үйлдвэр]] * [[Горькийн автомашины үйлдвэр]] * [[Мазерати]] * [[Мини (автомашины марк)]] * [[Мини (BMW Групп)]] * [[Мерседес-Бенц]] * [[Mercedes AMG High Performance Powertrains]] * [[Ниссан]] * [[Опел]] * [[Пежо]] * [[Порше]] * [[Пирелли]] * [[Рено]] * [[Рено-Ниссан-Мицүбиши]] * [[Ситроэн]] * [[Уралын автомашины үйлдвэр]] * [[Фиат]] * [[Феррари]] * [[Форд]] * [[Фолксваген]] * [[Фолксваген ХК]] * [[Хонда]] * [[Ямаха Корпораци]] }} === Аж ахуйн нэгж === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Адидас]] * [[Гротриан-Штайнвег]] * [[Grasshopper Manufacture]] * [[Найки]] * [[Роберт Бош ГмбХ]] * [[Steinway & Sons]] * [[Сваровски]] }} === Албан баримт бичиг === * [[Академийн зэрэг]] •&nbsp;• [[Төрсний гэрчилгээ]] === Амьтан === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Эгэл шонхор]] * [[Боролзой богширго]] * [[Нөмрөг тас]] * [[Их хөхбух]] * [[Ураацай]] * [[Монгол морь]] * [[Улаан элээ]] * [[Боршувуутан]] * [[Ойн сар]] }} === Анагаах === * [[Төрөлт]] === Байгаль === * [[Шуурга]] * [[Сарын дундаж температур]] === Барилга байгууламж === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Альберт паркийн авто тойруулга]] * [[Германы техникийн музей-Берлин]] * [[Баримал]] * [[Техникийн музей]] * [[Каталуня авто тойруулга]] * [[Нюрбургринг]] * [[Яс Марина авто тойруулга]] }} ==== Хөшөө ==== * [[Сити Чесс]] * [[Чингис хааны морьт хөшөө]] === Газар зүй === ==== Бүс нутаг ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бага Ази]] * [[Баруун Европ]] * [[Төв Европ]] }} ==== Газар зүйтэй холбоотой сэдэв ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Анклав]] * [[Босфорын хоолой]] * [[Дарьганга (тэгш өндөрлөг)]] * [[Далайн түвшнээс дээш өндөр]] * [[Йелловстоун үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн]] * [[Рапа Нуй байгалийн цогцолборт газар]] * [[Туйлын туяа]] * [[Улсуудын нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүний жагсаалт]] }} ==== Нуруу ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Апусенийн нуруу]] * [[Бага Богд уул]] * [[Говь Алтайн нуруу]] * [[Гурвансайханы нуруу]] * [[Даян хайрхан]] * [[Дорнод Карпатын нуруу]] * [[Зүүн Соёны нуруу]] * [[Их Богдын нуруу]] * [[Карпатын нуруу]] * [[Түргэний уулс]] * [[Хорьдол Сарьдагийн нуруу]] * [[Хөх сэрхийн нуруу]] }} ==== Уул ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Аконкагуа уул]] * [[Алтан Дуулга уул]] * [[Аракар уул]] * [[Бага Даян уул]] * [[Дүнхэгэр уул]] * [[Дэлгэрхаан уул]] * [[Их Даян уул]] * [[Жаргалант хайрхан]] * [[Жинст хайрхан]] * [[Малчин оргил]] * [[Мон Блан]] * [[Сикарам уул]] * [[Хархираа уул]] * [[Товхош уул]] * [[Товцог хайрхан]] * [[Цэнгэл хайрхан]] * [[Эл-Күрн]] }} ==== Гол мөрөн, нуур ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Арканзас гол]] * [[Боден нуур]] * [[Дон мөрөн]] * [[Дэлгэр мөрөн]] * [[Ирпинь гол]] * [[Уж гол (Закарпат)]] }} === Дайн тулаан === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Германы дайн]] * [[Герман-Данийн дайн]] * [[Италийн тусгаар тогтнолын гуравдугаар дайн]] * [[Көниггрецийн дэргэдэх тулалдаан]] * [[Лайпцигийн дэргэдэх үндэстнүүдийн тулалдаан]] * [[Монголчуудын Русь руу хийсэн довтолгоо]] * [[Бүн-эйн тулалдаан]] }} === Зам тээвэр === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Аврах эгнээ]] * [[Air Force One]] * [[Варшав-Гданьскийн төмөр зам]] * [[Германы тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар]] * [[Гэрлэн дохио]] * [[Импорт]] * [[Евро ШАҮП]] * [[Германы замын хөдөлгөөний тэмдэг]] * [[Замын хөдөлгөөний тэмдэг]] * [[Оросын замын хөдөлгөөний тэмдэг]] * [[Монгол Улсын тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар]] * [[ОХУ-ын тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар]] * [[Хятадын тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар]] * [[Тээврийн хэрэгсэл]] * [[Тээврийн хэрэгслийн ангилал]] * [[Тээврийн хэрэгслийг таних дугаар]] * [[Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар]] * [[Усан тээвэр]] }} ==== Гүүр ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Абердины гүүр]] * [[Виадук де Мийо]] * [[Голден Гэйт гүүр]] * [[Найрамдлын гүүр (Парагвай-Бразил)]] * [[Өрэсүндийн гүүр]] * [[Пон дю Бра де ла Плен]] * [[Сидней Харбор Бридж]] * [[Эразмус гүүр]] }} === Засаг захиргааны нэгж === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Захиргааны дүүрэг (Серби)]] * [[Испанийн өөртөө засах нийгэмлэг]] * [[Район]] * [[ОХУ-ын нутаг дэвсгэрийн хуваарь]] * [[Область]] * [[Округ]] * [[Өвөр Монголын аймаг]] * [[Румыны тойргийн жагсаалт]] * [[Украины мужийн жагсаалт]] * [[Ханлиг]] * [[Холбооны тойрог (ОХУ)]] }} === Зэвсэгт хүчин === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бундесвер]] * [[Kамиказэ (салаа утга)|Kамиказэ]] * [[Камиказэ (Монголчуудын довтолгоо)]] }} === Их сургууль === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Базель Их Сургууль]] * [[Москвагийн Улсын Их Сургууль]] * [[Мартин-Лютерын нэрэмжит Халле-Виттенбергийн Их Сургууль]] }} === Инженер-техник-технологи === ==== Материал судлал ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Гэрэлт чимэд]] * [[Зэврэлт]] * [[Нимгэн төмөр]] * [[Хөнгөнцагаан ялтсан цаас]] * [[Хугаралтын бат бөх]] * [[Ширэм]] * [[Ялтсан алт]] }} ==== Мэргэжлийн хичээлийн сэдэв ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Аэродинамик]] * [[Актор]] * [[Акторик]] * [[Актуаторик]] * [[Бат бөхийн онол]] * [[Биомасс]] * [[Гидравликийн шингэн]] * [[Гурван фазын цэг]] * [[Dirty Air]] * [[Дүрслэх геометр]] * [[Кинематик]] * [[Машин]] * [[Масштаб]] * [[Машин үйлдвэрлэл]] * [[Машины эд хэсэг]] * [[Микро процессор]] * [[Механик инженер]] * [[Мехатроник]] * [[Нам хүчдэл]] * [[Усан гулсалт]] * [[Уян налархай]] * [[Үржүүлэхийн хүрд]] * [[Салхины ачаалал]] * [[Салхины эрчим хүч]] * [[Техник]] * [[Техникийн зураг]] * [[Техникийн зураг зүй]] * [[Техникийн механик]] * [[Фотовольтаик]] * [[Хийн урсгал судлал]] * [[Холбох техник]] * [[Хувьсгуур]] * [[Хувьсах хүчдэл]] * [[Хүлцэл (техник)]] * [[Цахилгаан техник]] * [[Чанарын менежмент]] * [[Хэлхээний тэмдэглэгээ (Шингэний техник)]] * [[Электрон тогтворжуулалтын програм]] * [[Шингэний элемент]] }} ==== Машины эд хэсэг ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Автомашины дугуй]] * [[Антиблок систем]] * [[Боксер хөдөлгүүр]] * [[Боолт]] * [[Дамжуулагч]] * [[DOT дугаар]] * [[Дугуйн даралт]] * [[Дугуйн томьёо]] * [[Тоормос]] * [[Цөн]] * [[Тоормослолтын удаашралт]] * [[Хадаас]] * [[Харимхай бүрхүүл]] * [[Шураг]] * [[Эрчлүүр дугуй]] * [[Цагираг жийрэг резин]] * [[Статор]] * [[Тахир гол]] * [[Т-Xолбогч]] * [[Төхөөрөмж]] * [[Тулгуурын хийц]] * [[Тэнхлэг (Техник)]] * [[Тэнхлэг хоорондын зай]] * [[Хурдны индекс]] * [[Хяналтын гэрэл]] }} ==== Программ хангамж ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[AutoCAD]] * [[Autodesк Inventor]] * [[CAD]] * [[CAD-програмын жагсаалт]] * [[CAE]] * [[CNC]] * [[CNC-Машин]] * [[NX (Siemens)]] * [[Xөрвүүлэгч процессор]] * [[Цахим мэдээллийн боловсруулалт]] }} ==== Суурь машин ба багаж ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Ажлын машин]] * [[Автомат]] * [[Багаж]] * [[Индүү]] * [[Мөнгө солих автомат]] * [[Мэдрэгч]] * [[Гинжит хөрөө]] * [[Лаазан залгуур]] * [[Оёдлын машин]] * [[Өрөмний машин]] * [[Сунгалт]] * [[Суурь машин]] * [[Тээглүүр (Цаг)]] }} ==== Нэгж ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бар (нэгж)]] * [[Бээр]] * [[Грей (нэгж)]] * [[Даралт]] * [[Катал]] * [[Кулон]] * [[Люмен (нэгж)]] * [[Морины хүч]] * [[Паскаль (нэгж)]] * [[Сименс (нэгж)]] * [[Тесла (нэгж)]] * [[Хайлах температур]] * [[Цельсийн градус]] * [[Энтальпи]] }} ==== Үйлдвэрлэлийн технологи ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бэлдэц]] * [[Бүрхэлт]] * [[Гальваникийн техник]] * [[Зургаан сигма]] * [[Компьютерт нэгтгэсэн үйлдвэрлэл]] * [[Овал]] * [[Үйлдвэрийн байгууламжийн үйлдвэрлэл]] * [[Үйлдвэрлэлийн техник]] * [[Үйлдвэрлэх технологи]] * [[Чиглүүлэгч элемент]] }} ==== Хөдөлгүүр ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бүлүүрт машин]] * [[Гидравлик хөдөлгүүр]] * [[Дотоод шаталтын хөдөлгүүр]] * [[Дөрвөн тактын хөдөлгүүр]] * [[Бензин хөдөлгүүр]] * [[Дизель хөдөлгүүр]] * [[Карбюратор]] * [[Уурын машин]] * [[Хүчний машин]] * [[Эзэлхүүний бүлүүрт хөдөлгүүр]] }} === Мотоцикл === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Мопед]] * [[Моторт унадаг дугуй]] * [[Мофа]] }} === Олон улсын байгууллага === * [[Африкийн Холбоо]] === Соёл === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Википедиа:Онцлох зураг]] * [[Үндэсний баярын өдөр]] * [[Шагайн харваа]] * [[Бүгд Найрамдах Польш Улсын Гавьяаны одон]] * [[Унгар Улсын Гавьяаны одон]] }} ==== Одон тэмдэг ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бүгд Найрамдах Польш Улсын Гавьяаны одон]] * [[Унгар Улсын Гавьяаны одон]] * [[Дөрвөлж (сүлд судлал)]] * [[ЗХУ-ын Төрийн шагнал]] }} === Спорт === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[1954 оны Формула-1]] * [[1955 оны Формула-1]] * [[1990 оны Формула-1]] * [[1991 оны Бельгийн гран-при]] * [[1994 оны Формула-1]] * [[1995 оны Формула-1]] * [[1996 оны Формула-1]] * [[1999 оны Формула-1]] * [[2000 оны Формула-1]] * [[2005 оны Формула-1]] * [[2006 оны Формула-1]] * [[2007 оны Формула-1]] * [[2008 оны Формула-1]] * [[2009 оны Формула-1]] * [[2010 оны Формула-1]] * [[2011 оны Формула-1]] * [[2012 оны Формула-1]] * [[2013 оны Формула-1]] * [[2014 оны Формула-1]] * [[2015 оны Формула-1]] * [[2016 оны Формула-1]] * [[2016 оны хөлбөмбөгийн Европын аварга шалгаруулах тэмцээн|2016 оны хөлбөмбөгийн ЕАШТ]] * [[2016 оны Австралийн гран-при]] * [[2017 оны Австралийн гран-при]] * [[2017 оны Бахрейны гран-при]] * [[2017 оны Испанийн гран-при]] * [[2017 оны Италийн гран-при]] * [[2017 оны Оросын гран-при]] * [[2017 оны Хятадын гран-при]] * [[2017 оны Формула-1]] * [[2018 оны Формула-1]] * [[2019 оны Формула-1]] * [[2020 оны Формула-1]] * [[2021 оны Формула-1]] * [[Австралийн гран-при]] * [[Альпин Ф1]] * [[Алфа Ромео моторт спорт]] * [[Астон Мартин Ф1]] * [[Бахрейны гран-при]] * [[Бельгийн гран-при]] * [[Германы гран-при]] * [[ДТМ]] * [[Заубер Моторспорт]] * [[Италийн гран-при]] * [[Испанийн гран-при]] * [[Манор Расинг]] * [[Мерседес АМГ Ф1 баг]] * [[МкЛарен Расинг]] * [[Моторт спорт]] * [[Оросын гран-при]] * [[Скудериа Торо Россо]] * [[Спорт автомашины уралдааны дэлхийн аварга]] * [[Спортын оны дэлхийн шилдэг эрэгтэй тамирчин]] * [[Рено Ф1 Теам]] * [[Расинг Пойнт]] * [[Уильямс Ф1]] * [[Хаас Ф1]] * [[Хамгийн хурдан уралдааны тойролт]] * [[Хятадын гран-при]] * [[Хөнгөн атлетик]] * [[Формула спорт]] * [[Формула 1-ийн дэлхийн аваргын жагсаалт]] * [[Форс Индиа]] * [[Агаарын эсэргүүцлийг бууруулах систем]] * [[Карт спорт]] }} === Стандартчиллын байгууллага === * [[Германы Стандартчиллын Хүрээлэн]] * [[ISO]] === Тив ба улс === ==== Улс ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн улсууд]] * [[Антигуа ба Барбуда]] * [[Бүгд Найрамдах Арцах Улс]] * [[Гвиней-Бисау]] * [[Доминика]] * [[Бүгд Найрамдах Доминикан Улс]] * [[Жибути]] * [[Кабо-Верде]] * [[Комор]] * [[Маврики]] * [[Өмнөд Судан]] * [[Приднестр]] * [[Сальвадор]] * [[Сейшелийн арлууд]] * [[Умард Кипр]] * [[Того]] * [[Төв Африкийн Бүгд Найрамдах Улс]] * [[Чад]] * [[Экваторын Гвиней]] }} ==== Тив ==== * [[Австрали (тив)]] * [[Афро-Еврази]] * [[Далайн орнууд]] * [[Төв Африк]] ==== Улсын захиргааны гишүүд ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Атлантын Луар (департамент)]] * [[Бага Польш муж]] * [[Бургунд-Франш-Конте]] * [[Валенсийн Нийгэмлэг]] * [[Галиси]] * [[Гранд Эст]] * [[Их Польш]] * [[Кантабри]] * [[Кардифф (Алабама)]] * [[Кастили ба Леон]] * [[Кастили-Ла Манча]] * [[Корсика]] * [[Заарланд]] * [[Ла Риоха (Испанийн муж)]] * [[Лотаринг]] * [[Мадридын Өөртөө Засах Нийгэмлэг]] * [[Мекленбург-Өрнө Померан]] * [[Мелилья]] * [[Мурси (муж)]] * [[Наварра]] * [[Нувел-Аквитани]] * [[Овернь-Рона-Альп]] * [[Окситани (муж)]] * [[О-де-Франс]] * [[Ополе муж]] * [[Өмнөд Дани]] * [[Өрнөд Померан муж]] * [[Пеи де ла Луар]] * [[Подкарпат муж]] * [[Подласки муж]] * [[Прованс-Альп-Номин эрэг]] * [[Ховедстаден]] * [[Силези муж]] * [[Сеута]] * [[Төв-Вал де Луар]] * [[Францын Гвиана]] * [[Финистер (департамент)]] * [[Эстремадура]] }} === Тоглоом === * [[Xbox]] * [[PlayStation]] === Төмөр зам === * [[Монголын төмөр зам]] * [[Төмөр зам (хөдөлгөөн)]] * [[Транс-Монголын төмөр зам]] === Улс төр === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Америкийн Нэгдсэн Улсын ерөнхийлөгч]] * [[Xолбооны ерөнхийлөгч (Герман)]] * [[Холбооны канцлер (Герман)]] * [[Монгол Улсыг гадаадад төлөөлөгчдийн жагсаалт]] }} ==== Төрийн сүлд ба далбаа ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Болгарын төрийн далбаа]] * [[Вьетнамын төрийн далбаа]] * [[Германы төрийн далбаа]] * [[Германы төрийн сүлд]] * [[Канадын төрийн далбаа]] * [[Люксембургийн төрийн далбаа]] * [[Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын Төрийн далбаа]] * [[Монгол улсын аймгуудын сүлд, далбаа]] * [[Нидерландын төрийн далбаа]] * [[Оросын төрийн далбаа]] ** [[Далбааг таних тэмдэг]] ** [[Цагаан туг]] }} === Урлаг === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Амьдрал нулимсанд дургүй]] * [[Улаан малгайт (1953 оны кино)]] * [[Үнсгэлжин (1955 оны кино)]] * [[YouTube]] * [[Музей]] }} === Үгийн тайлбар === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Ажил]] * [[Аймаг (салаа утга)]] * [[Италийн Хант Улс]] * [[Кремль]] * [[Kaiserlich und königlich]] * [[Ростов (салаа утга)]] }} === Үндэстэн ба ястан === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Карпатын Русь]] * [[Каракалпакчууд]] * [[Манж-Тунгусын ард түмэн]] * [[Оросын Герман]] * [[Русь]] }} === Техник === * [[Бянт]] * [[Дуу бичлэгийн хуурцаг]] === Түүх === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Баатар]] * [[Берлиний хана]] * [[Богатырь]] * [[Династи]] * [[Догшин ноён хутагт]] * [[Түүхийн товчоо]] }} ==== Түүхэн улс ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Австрийн Хаант Улс]] * [[Австри-Унгар]] * [[Арабын Нэгдсэн Бүгд Найрамдах Улс]] * [[Бадены Их Херцогт Улс]] * [[Байерны Хант Улс]] * [[Бүгд Найрамдах Дахомей Улс]] * [[Бүгд Найрамдах Ардчилсан Йемен Ард Улс]] * [[Бүгд Найрамдах Босни ба Херцеговина Улс]] * [[Владимир-Суздалийн Вант Улс]] * [[Вюртембергийн Хант Улс]] * [[Германы Хаант Улс]] * [[Германы Холбоо]] * [[Заксены Хант Улс]] * [[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Холбоот Орос Улс|Зөвлөлт СБН Холбоот Орос Улс]] * [[Италийн Хант Улс (1861–1946)]] * [[Йемений Хант Улс]] * [[Киевийн Вант Улс]] * [[Мекленбург-Шверин|Мекленбург-Швериний Их Херцогт Улс]] * [[Мекленбург-Штрелиц|Мекленбург-Штрелицийн Их Херцогт Улс]] * [[Олденбургийн Их Херцогт Улс]] * [[Прусс]] * [[Пруссийн Хант Улс]] * [[Талын эзэнт гүрэн]] * [[Ханноферийн Хант Улс]] * [[Хессений Вант Улс]] * [[Хессений Их Херцогт Улс]] * [[Хойд Германы Холбоо]] * [[Хольштайн]] * [[Хөх Орд]] * [[Черниговын Вант Улс]] * [[Чехословак]] * [[Финландын Их Вант Улс]] * [[Финландын Хант Улс]] }} === Хими === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бори]] * [[Гадолини]] * [[Гафни]] * [[Гольми]] * [[Дармштадти]] * [[Диспрози]] * [[Дубни]] * [[Европи]] * [[Ириди]] * [[Калифорни (химийн элемент)]] * [[Кюри]] * [[Лантан]] * [[Ливермори]] * [[Лоуренси]] * [[Лютеци]] * [[Мейтнери]] * [[Менделеви]] * [[Москови]] * [[Нихони]] * [[Неодим]] * [[Нептуни]] * [[Нобели]] * [[Оганесон]] * [[Паллади]] * [[Празеодим]] * [[Протактини]] * [[Промети]] * [[Самари]] * [[Сиборги]] * [[Радон]] * [[Резерфорди]] * [[Рентгени]] * [[Талли]] * [[Теллур]] * [[Теннессин]] * [[Терби]] * [[Тули]] * [[Ферми]] * [[Флерови]] * [[Цери]] * [[Эйнштейни]] * [[Эрби]] * [[Авогадрын тогтмол]] * [[Хажуугийн бүлэг]] * [[Химийн тэмдэг]] * [[Химийн элементийн цуваа]] * [[Химийн бодисыг зэрэглэн ангилах олон улсын систем]] }} === Хот ба суурин === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Азийн орнуудын жагсаалт]] * [[Саятан хотын жагсаалт]] * [[Айзенах]] * [[Айн Жалут]] * [[Ати Ривер]] * [[Бахчисарай]] * [[Белосток]] * [[Бендер]] * [[Бибесхайм ам Райн]] * [[Бишофсхайм (Майншпитце)]] * [[Викториа (Сейшелийн арлууд)]] * [[Вольфсбург]] * [[Гакона (Аляска)]] * [[Горно-Алтайск]] * [[Дармштадт]] * [[Заарбрюкен]] * [[Жешув]] * [[Кайзерслаутерн]] * [[Каменка (Приднестр)]] * [[Литл Рок]] * [[Лө Мон-Сан-Мишель]] * [[Майнц]] * [[Нэймеген]] * [[Ополе]] * [[Паго Паго]] * [[Переяслав]] * [[Порт-Луи]] * [[Потсдам]] * [[Расон]] * [[Райнланд-Пфальц]] * [[Ростов]] * [[Росток]] * [[Рюсселсхайм]] * [[Суздаль]] * [[Тирана]] * [[Трийзен]] * [[Тюринг]] * [[Халле (Заале)]] * [[Хамбург]] * [[Ханбалиг]] * [[Хөх Орд]] * [[Хюрт]] * [[Фос до Игуасу]] * [[Франкфурт (Одер)]] * [[Швангау]] * [[Эрфурт]] }} === Хөгжим === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Алхан төгөлдөр хуур]] * [[Баян хуур]] * [[Дебют]] * [[Интернационал (төрийн дуулал)]] * [[Listen to Your Heart]] * [[Made in Germany (цомог)]] * [[Modern Talking]] * [[Раммштайн]] * [[Рок хөгжим]] * [[Сара Коннор (цомог)]] * [[Роксет]] * [[Цахилгаан аргил гитар]] * [[Найрал хөгжим]] * [[Ятга]] * [[Контрабасс]] * [[Цахилгаан гитар]] * [[Шудрага]] * [[Эрдүү хийл]] }} ==== Дуу ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Журавли]] }} === Хүн === ==== Аялагч ==== * [[Виллиам де Рубрук]] ==== Бизнесмен ==== * [[Викториа Сваровски]] ==== Инженер ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Адам Опел]] * [[Вилхелм Майбах]] * [[Готтлиб Даймлер]] * [[Карл Бенц]] * [[Николаус Отто]] * [[Фердинанд Порше]] * [[Фридрих Опел]] }} ==== Тамирчин ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Айртон Сенна]] * [[Антонио Жовинацци]] * [[Антонио Фуоко]] * [[Баярцогтын Мөнхзаяа]] * [[Валттери Боттас]] * [[Даниель Риккардо]] * [[Данийл Вячеславович Квят|Данийл Квят]] * [[Женсон Баттон]] * [[Жолион Палмер]] * [[Жузеппе Фарина]] * [[Карлос Сайнц (залуу)|Карлос Сайнц]] * [[Кевин Магнуссен]] * [[Кими Райкконен]] * [[Льюис Хамилтон]] * [[Лэнс Стролл]] * [[Макс Ферстаппен]] * [[Маркус Эрикссон]] * [[Мик Шумахер]] * [[Михаэль Шумахер]] * [[Нарандуламын Мөнхбаяр]] * [[Ники Лауда]] * [[Нико Хюлькенберг]] * [[Паскаль Вээрлайн]] * [[Равсалын Отгонбаяр]] * [[Ромайн Грожан]] * [[Себастиан Феттел]] * [[Серхио Перес]] * [[Стоффель Вандорн]] * [[Хуан Мануэль Фанжио]] * [[Фелипе Масса]] * [[Фернандо Алонсо]] * [[Шарль Леклер]] * [[Эстебан Окон]] * [[Эдди Ирвайн]] * [[Эстебан Гутьеррес]] }} ==== Улс төрч ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Базарсадын Жаргалсайхан]] * [[Гунаажавын Батжаргал]] * [[Жозеф Кабила]] * [[Пунцагийн Шагдарсүрэн]] * [[Чехословакийн ерөнхийлөгчийн жагсаалт]] }} ==== Урлагийнхан ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Анна Герман]] * [[Пэлжээгийн Адарсүрэн]] * [[Клаус Майне]] * [[Ксавиер Найдоо]] * [[Лхагвын Эрдэнэбулган]] * [[Mариа Мэна]] * [[Нена]] * [[Санжаажавын Оюун]] * [[Сара Коннор]] * [[Сидо]] * [[Фалько]] * [[Фил Коллинс]] * [[Рэнцэндоржийн Энхтуяа]] * [[Эрик Клэптон]] }} ==== Түүхэн хүн ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[II Мухаммед (Хорезм)]] }} ==== Эрдэмтэн ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Баасанжавын Сэвжидмаа]] }} === Хэл === * [[Согд хэл]] * [[Цагадайн хэл]] === Цаг агаар === * [[Догшин хуй]] === Цаг хугацаа === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Координатжуулсан дэлхийн цаг]] * [[Түүхэн жилийн өдөр]] * [[Гуравдугаар сар]] * [[Дөрөвдүгээр сар]] * [[Тавдугаар сар]] * [[Зургаадугаар сар]] * [[Наймдугаар сар]] * [[Есдүгээр сар]] * [[Аравдугаар сар]] * [[Арваннэгдүгээр сар]] * [[Арванхоёрдугаар сар]] * [[2021 он]] }} === Цол === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Их херцог]] * [[Кайзер]] * [[Царь]] }} === Эдийн засаг === * [[Зүүн Карибын доллар]] == Засаж, сайжруулсан == {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[1992 оны Бельгийн гран-при]] * [[Ауди]] * [[Висбаден]] * [[Галт тэсрэгч]] * [[Гидравлик]] * [[Дрезден]] * [[Логистик]] * [[Москва]] * [[Скудериа Феррари]] * [[Хатуулаг]] * [[Хөдөлгүүр]] * [[Трансформатор]] * [[Тэнгисийн хоолой]] * [[Герман]] * [[Парис]] * [[Төгөлдөр хуур]]… }} == Холбоос == === Портал === * [[Портал:Автомашин болон Мотоцикл|Портал:Автомашин]] * [[Портал:Материал судлал]] * [[Портал:Техник]] === Засвартай эсвэл шинээр нээхээр бэлтгэж буй === [[Хэрэглэгч:Munkhzaya.E/Ноорог|Ноорог]] === Дэд хуудас === <!-- [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform] [https://eic.mn/spa/spa.php?count=10&action=more&basic_id=37&id=14 Монгол орны ургамал амьтны мэдээллийн сан] [https://eic.mn/tk/animals/?page=6 Монгол орны ургамал амьтны мэдээллийн сан] --> * [https://tools.wmflabs.org/userviews/?project=mn.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&namespace=0&redirects=0&range=all-time&sort=views&direction=1&view=list&user=Munkhzaya.E Өгүүллэгүүдийг үзсэн статистик] * [https://xtools.wmflabs.org/ec/mn.wikipedia.org/Munkhzaya.E Бүх төсөл дэх статистик мэдээлэл] [[Ангилал:Байгалийн шинжлэх ухаан сонирхдог Викичид|{{PAGENAME}}]] [[Ангилал:Завханы Викичид]] ilbml7xl2rbv49mba3abrvzox43phk9 709521 709490 2022-08-25T08:44:58Z Mtarch11 66298 [[Special:Contributions/60.120.162.139|60.120.162.139]] ([[User talk:60.120.162.139|яриа]])-н хийсэн засваруудыг [[User:BatlaaTs|BatlaaTs]]-ий хийсэн сүүлийн засварт буцаан шилжүүллээ. wikitext text/x-wiki {| cellspacing="2" cellpadding="2" style=" border: 1.2px; background: ; solid #999999; padding: 9px; font-size: 90%; font-weight:bold; width:200px; float:right; clear:both;" |-style="text-align: center; color: blue" |'''Миний тухай''' {{User Монгол}} {{Userbox | info-c = lightskyblue; | id-c = #ffd0a8; | border-color = blue; | logo = [[Image:Map_mn_zavkhan_aimag.png|45px|]] | info = [[:Category:Завханы Викичид|Энэ хэрэглэгч]] '''[[Завхан аймаг|Завхан аймгийн]]''' харьяат. }} |-style="text-align: center; font-size: 125%; color: blue" |- |-style="text-align: center; color: blue" |'''[[Википедиа]]''' |- |{{User Монгол Википедиa}} {{Өнөөдөр}} |} {{Шагнал|F1 Barnstar.png|Зогсошгүй Феррари|[[Хэрэглэгч:MongolWiki|Хэрэглэгч:MongolWiki]]|float=right}} == Шинээр үүсгэсэн хуудас == === Автомашин === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Ауди A1]] * [[Ауди A3 8V]] * [[Алфа Ромео 8C]] * [[Алфа Ромео Жулиа (952)|Алфа Ромео Жулиа]] * [[BMW M1]] * [[Бугатти Вейрон 16.4]] * [[Мазда CX-9]] * [[Мерседес-Бенц C-Класс (W205)]] * [[Ниссан Кашкай]] * [[Опел Агила]] * [[Опел Адам]] * [[Опел Ампера]] * [[Опел Антара]] * [[Опел Аскона]] * [[Опел Астра]] * [[Опел Виваро]] * [[Опел Вектра]] * [[Опел GT (Родстер)|Опел GT]] * [[Опел Инсигниа]] * [[Опел Капитен/Адмирал/Дипломат A|Опел КАД А]] * [[Опел Карл]] * [[Опел Каскада]] * [[Опел Комбо]] * [[Опел Корса]] * [[Опел Манта]] * [[Опел Мерива]] * [[Опел Мовано]] * [[Опел Мокка]] * [[Опел Монца]] * [[Опел Сигнум]] * [[Опел Спеедстер]] * [[Опел Тигра]] * [[Опел Чеветте]] * [[Пежо 307]] * [[Пежо 308 II]] * [[Порше 356]] * [[Порше 911]] * [[Порше 918]] * [[Порше 991]] * [[Порше Боксстер]] * [[Порше Каиенне (Тип 92A)|Порше Каиенне]] * [[Порше Макан]] * [[Порше Панамера]] * [[Рено Каптур]] * [[Рено Талисман]] * [[Sport Utility Vehicle]] * [[Хонда CR-V]] * [[Феррари GTC4Луссо]] * [[Феррари F2003-GA]] * [[Феррари ЛаФеррари]] * [[Феррари Калифорниа ]] * [[Феррари SF70H]] * [[Фолксваген Амарок]] * [[Фолксваген Кэфер]] * [[Фолксваген Т1 ]] * [[Форд Торино]] * [[Мерседес-AMG F1 W10 EQ Power+]] * [[Феррари SF90]] * [[Ред Булл Расинг RB15]] * [[Рено R.S.19]] }} === Аж үйлдвэр === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Автомашины аж үйлдвэрлэл]] * [[Автомашин үйлдвэрлэл]] * [[Авто Унион]] * [[Алфа Ромео]] * [[BMW]] * [[Бугатти]] * [[Даймлер ХК]] * [[Даймлер-Моторен-Гезеллшафт]] * [[Диамант унадаг дугуйн үйлдвэр]] * [[Горькийн автомашины үйлдвэр]] * [[Мазерати]] * [[Мини (автомашины марк)]] * [[Мини (BMW Групп)]] * [[Мерседес-Бенц]] * [[Mercedes AMG High Performance Powertrains]] * [[Ниссан]] * [[Опел]] * [[Пежо]] * [[Порше]] * [[Пирелли]] * [[Рено]] * [[Рено-Ниссан-Мицүбиши]] * [[Ситроэн]] * [[Уралын автомашины үйлдвэр]] * [[Фиат]] * [[Феррари]] * [[Форд]] * [[Фолксваген]] * [[Фолксваген ХК]] * [[Хонда]] * [[Ямаха Корпораци]] }} === Аж ахуйн нэгж === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Адидас]] * [[Гротриан-Штайнвег]] * [[Grasshopper Manufacture]] * [[Найки]] * [[Роберт Бош ГмбХ]] * [[Steinway & Sons]] * [[Сваровски]] }} === Албан баримт бичиг === * [[Академийн зэрэг]] •&nbsp;• [[Төрсний гэрчилгээ]] === Амьтан === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Эгэл шонхор]] * [[Боролзой богширго]] * [[Нөмрөг тас]] * [[Их хөхбух]] * [[Ураацай]] * [[Монгол морь]] * [[Улаан элээ]] * [[Боршувуутан]] * [[Ойн сар]] }} === Анагаах === * [[Төрөлт]] === Байгаль === * [[Шуурга]] * [[Сарын дундаж температур]] === Барилга байгууламж === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Альберт паркийн авто тойруулга]] * [[Германы техникийн музей-Берлин]] * [[Баримал]] * [[Техникийн музей]] * [[Каталуня авто тойруулга]] * [[Нюрбургринг]] * [[Яс Марина авто тойруулга]] }} ==== Хөшөө ==== * [[Сити Чесс]] * [[Чингис хааны морьт хөшөө]] === Газар зүй === ==== Бүс нутаг ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бага Ази]] * [[Баруун Европ]] * [[Төв Европ]] }} ==== Газар зүйтэй холбоотой сэдэв ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Анклав]] * [[Босфорын хоолой]] * [[Дарьганга (тэгш өндөрлөг)]] * [[Далайн түвшнээс дээш өндөр]] * [[Йелловстоун үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн]] * [[Рапа Нуй байгалийн цогцолборт газар]] * [[Туйлын туяа]] * [[Улсуудын нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүний жагсаалт]] }} ==== Нуруу ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Апусенийн нуруу]] * [[Бага Богд уул]] * [[Говь Алтайн нуруу]] * [[Гурвансайханы нуруу]] * [[Даян хайрхан]] * [[Дорнод Карпатын нуруу]] * [[Зүүн Соёны нуруу]] * [[Их Богдын нуруу]] * [[Карпатын нуруу]] * [[Түргэний уулс]] * [[Хорьдол Сарьдагийн нуруу]] * [[Хөх сэрхийн нуруу]] }} ==== Уул ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Аконкагуа уул]] * [[Алтан Дуулга уул]] * [[Аракар уул]] * [[Бага Даян уул]] * [[Дүнхэгэр уул]] * [[Дэлгэрхаан уул]] * [[Их Даян уул]] * [[Жаргалант хайрхан]] * [[Жинст хайрхан]] * [[Малчин оргил]] * [[Мон Блан]] * [[Сикарам уул]] * [[Хархираа уул]] * [[Товхош уул]] * [[Товцог хайрхан]] * [[Цэнгэл хайрхан]] * [[Эл-Күрн]] }} ==== Гол мөрөн, нуур ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Арканзас гол]] * [[Боден нуур]] * [[Дон мөрөн]] * [[Дэлгэр мөрөн]] * [[Ирпинь гол]] * [[Уж гол (Закарпат)]] }} === Дайн тулаан === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Германы дайн]] * [[Герман-Данийн дайн]] * [[Италийн тусгаар тогтнолын гуравдугаар дайн]] * [[Көниггрецийн дэргэдэх тулалдаан]] * [[Лайпцигийн дэргэдэх үндэстнүүдийн тулалдаан]] * [[Монголчуудын Русь руу хийсэн довтолгоо]] * [[Бүн-эйн тулалдаан]] }} === Зам тээвэр === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Аврах эгнээ]] * [[Air Force One]] * [[Варшав-Гданьскийн төмөр зам]] * [[Германы тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар]] * [[Гэрлэн дохио]] * [[Импорт]] * [[Евро ШАҮП]] * [[Германы замын хөдөлгөөний тэмдэг]] * [[Замын хөдөлгөөний тэмдэг]] * [[Оросын замын хөдөлгөөний тэмдэг]] * [[Монгол Улсын тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар]] * [[ОХУ-ын тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар]] * [[Хятадын тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар]] * [[Тээврийн хэрэгсэл]] * [[Тээврийн хэрэгслийн ангилал]] * [[Тээврийн хэрэгслийг таних дугаар]] * [[Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар]] * [[Усан тээвэр]] }} ==== Гүүр ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Абердины гүүр]] * [[Виадук де Мийо]] * [[Голден Гэйт гүүр]] * [[Найрамдлын гүүр (Парагвай-Бразил)]] * [[Өрэсүндийн гүүр]] * [[Пон дю Бра де ла Плен]] * [[Сидней Харбор Бридж]] * [[Эразмус гүүр]] }} === Засаг захиргааны нэгж === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Захиргааны дүүрэг (Серби)]] * [[Испанийн өөртөө засах нийгэмлэг]] * [[Район]] * [[ОХУ-ын нутаг дэвсгэрийн хуваарь]] * [[Область]] * [[Округ]] * [[Өвөр Монголын аймаг]] * [[Румыны тойргийн жагсаалт]] * [[Украины мужийн жагсаалт]] * [[Ханлиг]] * [[Холбооны тойрог (ОХУ)]] }} === Зэвсэгт хүчин === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бундесвер]] * [[Kамиказэ (салаа утга)|Kамиказэ]] * [[Камиказэ (Монголчуудын довтолгоо)]] }} === Их сургууль === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Базель Их Сургууль]] * [[Москвагийн Улсын Их Сургууль]] * [[Мартин-Лютерын нэрэмжит Халле-Виттенбергийн Их Сургууль]] }} === Инженер-техник-технологи === ==== Материал судлал ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Гэрэлт чимэд]] * [[Зэврэлт]] * [[Нимгэн төмөр]] * [[Хөнгөнцагаан ялтсан цаас]] * [[Хугаралтын бат бөх]] * [[Ширэм]] * [[Ялтсан алт]] }} ==== Мэргэжлийн хичээлийн сэдэв ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Аэродинамик]] * [[Актор]] * [[Акторик]] * [[Актуаторик]] * [[Бат бөхийн онол]] * [[Биомасс]] * [[Гидравликийн шингэн]] * [[Гурван фазын цэг]] * [[Dirty Air]] * [[Дүрслэх геометр]] * [[Кинематик]] * [[Машин]] * [[Масштаб]] * [[Машин үйлдвэрлэл]] * [[Машины эд хэсэг]] * [[Микро процессор]] * [[Механик инженер]] * [[Мехатроник]] * [[Нам хүчдэл]] * [[Усан гулсалт]] * [[Уян налархай]] * [[Үржүүлэхийн хүрд]] * [[Салхины ачаалал]] * [[Салхины эрчим хүч]] * [[Техник]] * [[Техникийн зураг]] * [[Техникийн зураг зүй]] * [[Техникийн механик]] * [[Фотовольтаик]] * [[Хийн урсгал судлал]] * [[Холбох техник]] * [[Хувьсгуур]] * [[Хувьсах хүчдэл]] * [[Хүлцэл (техник)]] * [[Цахилгаан техник]] * [[Чанарын менежмент]] * [[Хэлхээний тэмдэглэгээ (Шингэний техник)]] * [[Электрон тогтворжуулалтын програм]] * [[Шингэний элемент]] }} ==== Машины эд хэсэг ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Автомашины дугуй]] * [[Антиблок систем]] * [[Боксер хөдөлгүүр]] * [[Боолт]] * [[Дамжуулагч]] * [[DOT дугаар]] * [[Дугуйн даралт]] * [[Дугуйн томьёо]] * [[Тоормос]] * [[Цөн]] * [[Тоормослолтын удаашралт]] * [[Хадаас]] * [[Харимхай бүрхүүл]] * [[Шураг]] * [[Эрчлүүр дугуй]] * [[Цагираг жийрэг резин]] * [[Статор]] * [[Тахир гол]] * [[Т-Xолбогч]] * [[Төхөөрөмж]] * [[Тулгуурын хийц]] * [[Тэнхлэг (Техник)]] * [[Тэнхлэг хоорондын зай]] * [[Хурдны индекс]] * [[Хяналтын гэрэл]] }} ==== Программ хангамж ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[AutoCAD]] * [[Autodesк Inventor]] * [[CAD]] * [[CAD-програмын жагсаалт]] * [[CAE]] * [[CNC]] * [[CNC-Машин]] * [[NX (Siemens)]] * [[Xөрвүүлэгч процессор]] * [[Цахим мэдээллийн боловсруулалт]] }} ==== Суурь машин ба багаж ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Ажлын машин]] * [[Автомат]] * [[Багаж]] * [[Индүү]] * [[Мөнгө солих автомат]] * [[Мэдрэгч]] * [[Гинжит хөрөө]] * [[Лаазан залгуур]] * [[Оёдлын машин]] * [[Өрөмний машин]] * [[Сунгалт]] * [[Суурь машин]] * [[Тээглүүр (Цаг)]] }} ==== Нэгж ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бар (нэгж)]] * [[Бээр]] * [[Грей (нэгж)]] * [[Даралт]] * [[Катал]] * [[Кулон]] * [[Люмен (нэгж)]] * [[Морины хүч]] * [[Паскаль (нэгж)]] * [[Сименс (нэгж)]] * [[Тесла (нэгж)]] * [[Хайлах температур]] * [[Цельсийн градус]] * [[Энтальпи]] }} ==== Үйлдвэрлэлийн технологи ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бэлдэц]] * [[Бүрхэлт]] * [[Гальваникийн техник]] * [[Зургаан сигма]] * [[Компьютерт нэгтгэсэн үйлдвэрлэл]] * [[Овал]] * [[Үйлдвэрийн байгууламжийн үйлдвэрлэл]] * [[Үйлдвэрлэлийн техник]] * [[Үйлдвэрлэх технологи]] * [[Чиглүүлэгч элемент]] }} ==== Хөдөлгүүр ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бүлүүрт машин]] * [[Гидравлик хөдөлгүүр]] * [[Дотоод шаталтын хөдөлгүүр]] * [[Дөрвөн тактын хөдөлгүүр]] * [[Бензин хөдөлгүүр]] * [[Дизель хөдөлгүүр]] * [[Карбюратор]] * [[Уурын машин]] * [[Хүчний машин]] * [[Эзэлхүүний бүлүүрт хөдөлгүүр]] }} === Мотоцикл === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Мопед]] * [[Моторт унадаг дугуй]] * [[Мофа]] }} === Олон улсын байгууллага === * [[Африкийн Холбоо]] === Соёл === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Википедиа:Онцлох зураг]] * [[Үндэсний баярын өдөр]] * [[Шагайн харваа]] * [[Бүгд Найрамдах Польш Улсын Гавьяаны одон]] * [[Унгар Улсын Гавьяаны одон]] }} ==== Одон тэмдэг ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бүгд Найрамдах Польш Улсын Гавьяаны одон]] * [[Унгар Улсын Гавьяаны одон]] * [[Дөрвөлж (сүлд судлал)]] * [[ЗХУ-ын Төрийн шагнал]] }} === Спорт === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[1954 оны Формула-1]] * [[1955 оны Формула-1]] * [[1990 оны Формула-1]] * [[1991 оны Бельгийн гран-при]] * [[1994 оны Формула-1]] * [[1995 оны Формула-1]] * [[1996 оны Формула-1]] * [[1999 оны Формула-1]] * [[2000 оны Формула-1]] * [[2005 оны Формула-1]] * [[2006 оны Формула-1]] * [[2007 оны Формула-1]] * [[2008 оны Формула-1]] * [[2009 оны Формула-1]] * [[2010 оны Формула-1]] * [[2011 оны Формула-1]] * [[2012 оны Формула-1]] * [[2013 оны Формула-1]] * [[2014 оны Формула-1]] * [[2015 оны Формула-1]] * [[2016 оны Формула-1]] * [[2016 оны хөлбөмбөгийн Европын аварга шалгаруулах тэмцээн|2016 оны хөлбөмбөгийн ЕАШТ]] * [[2016 оны Австралийн гран-при]] * [[2017 оны Австралийн гран-при]] * [[2017 оны Бахрейны гран-при]] * [[2017 оны Испанийн гран-при]] * [[2017 оны Италийн гран-при]] * [[2017 оны Оросын гран-при]] * [[2017 оны Хятадын гран-при]] * [[2017 оны Формула-1]] * [[2018 оны Формула-1]] * [[2019 оны Формула-1]] * [[2020 оны Формула-1]] * [[2021 оны Формула-1]] * [[Австралийн гран-при]] * [[Альпин Ф1]] * [[Алфа Ромео моторт спорт]] * [[Астон Мартин Ф1]] * [[Бахрейны гран-при]] * [[Бельгийн гран-при]] * [[Германы гран-при]] * [[ДТМ]] * [[Заубер Моторспорт]] * [[Италийн гран-при]] * [[Испанийн гран-при]] * [[Манор Расинг]] * [[Мерседес АМГ Ф1 баг]] * [[МкЛарен Расинг]] * [[Моторт спорт]] * [[Оросын гран-при]] * [[Скудериа Торо Россо]] * [[Спорт автомашины уралдааны дэлхийн аварга]] * [[Спортын оны дэлхийн шилдэг эрэгтэй тамирчин]] * [[Рено Ф1 Теам]] * [[Расинг Пойнт]] * [[Уильямс Ф1]] * [[Хаас Ф1]] * [[Хамгийн хурдан уралдааны тойролт]] * [[Хятадын гран-при]] * [[Хөнгөн атлетик]] * [[Формула спорт]] * [[Формула 1-ийн дэлхийн аваргын жагсаалт]] * [[Форс Индиа]] * [[Агаарын эсэргүүцлийг бууруулах систем]] * [[Карт спорт]] }} === Стандартчиллын байгууллага === * [[Германы Стандартчиллын Хүрээлэн]] * [[ISO]] === Тив ба улс === ==== Улс ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн улсууд]] * [[Антигуа ба Барбуда]] * [[Бүгд Найрамдах Арцах Улс]] * [[Гвиней-Бисау]] * [[Доминика]] * [[Бүгд Найрамдах Доминикан Улс]] * [[Жибути]] * [[Кабо-Верде]] * [[Комор]] * [[Маврики]] * [[Өмнөд Судан]] * [[Приднестр]] * [[Сальвадор]] * [[Сейшелийн арлууд]] * [[Умард Кипр]] * [[Того]] * [[Төв Африкийн Бүгд Найрамдах Улс]] * [[Чад]] * [[Экваторын Гвиней]] }} ==== Тив ==== * [[Австрали (тив)]] * [[Афро-Еврази]] * [[Далайн орнууд]] * [[Төв Африк]] ==== Улсын захиргааны гишүүд ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Атлантын Луар (департамент)]] * [[Бага Польш муж]] * [[Бургунд-Франш-Конте]] * [[Валенсийн Нийгэмлэг]] * [[Галиси]] * [[Гранд Эст]] * [[Их Польш]] * [[Кантабри]] * [[Кардифф (Алабама)]] * [[Кастили ба Леон]] * [[Кастили-Ла Манча]] * [[Корсика]] * [[Заарланд]] * [[Ла Риоха (Испанийн муж)]] * [[Лотаринг]] * [[Мадридын Өөртөө Засах Нийгэмлэг]] * [[Мекленбург-Өрнө Померан]] * [[Мелилья]] * [[Мурси (муж)]] * [[Наварра]] * [[Нувел-Аквитани]] * [[Овернь-Рона-Альп]] * [[Окситани (муж)]] * [[О-де-Франс]] * [[Ополе муж]] * [[Өмнөд Дани]] * [[Өрнөд Померан муж]] * [[Пеи де ла Луар]] * [[Подкарпат муж]] * [[Подласки муж]] * [[Прованс-Альп-Номин эрэг]] * [[Ховедстаден]] * [[Силези муж]] * [[Сеута]] * [[Төв-Вал де Луар]] * [[Францын Гвиана]] * [[Финистер (департамент)]] * [[Эстремадура]] }} === Тоглоом === * [[Xbox]] * [[PlayStation]] === Төмөр зам === * [[Монголын төмөр зам]] * [[Төмөр зам (хөдөлгөөн)]] * [[Транс-Монголын төмөр зам]] === Улс төр === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Америкийн Нэгдсэн Улсын ерөнхийлөгч]] * [[Xолбооны ерөнхийлөгч (Герман)]] * [[Холбооны канцлер (Герман)]] * [[Монгол Улсыг гадаадад төлөөлөгчдийн жагсаалт]] }} ==== Төрийн сүлд ба далбаа ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Болгарын төрийн далбаа]] * [[Вьетнамын төрийн далбаа]] * [[Германы төрийн далбаа]] * [[Германы төрийн сүлд]] * [[Канадын төрийн далбаа]] * [[Люксембургийн төрийн далбаа]] * [[Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын Төрийн далбаа]] * [[Монгол улсын аймгуудын сүлд, далбаа]] * [[Нидерландын төрийн далбаа]] * [[Оросын төрийн далбаа]] ** [[Далбааг таних тэмдэг]] ** [[Цагаан туг]] }} === Урлаг === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Амьдрал нулимсанд дургүй]] * [[Улаан малгайт (1953 оны кино)]] * [[Үнсгэлжин (1955 оны кино)]] * [[YouTube]] * [[Музей]] }} === Үгийн тайлбар === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Ажил]] * [[Аймаг (салаа утга)]] * [[Италийн Хант Улс]] * [[Кремль]] * [[Kaiserlich und königlich]] * [[Ростов (салаа утга)]] }} === Үндэстэн ба ястан === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Карпатын Русь]] * [[Каракалпакчууд]] * [[Манж-Тунгусын ард түмэн]] * [[Оросын Герман]] * [[Русь]] }} === Техник === * [[Бянт]] * [[Дуу бичлэгийн хуурцаг]] === Түүх === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Баатар]] * [[Берлиний хана]] * [[Богатырь]] * [[Династи]] * [[Догшин ноён хутагт]] * [[Түүхийн товчоо]] }} ==== Түүхэн улс ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Австрийн Хаант Улс]] * [[Австри-Унгар]] * [[Арабын Нэгдсэн Бүгд Найрамдах Улс]] * [[Бадены Их Херцогт Улс]] * [[Байерны Хант Улс]] * [[Бүгд Найрамдах Дахомей Улс]] * [[Бүгд Найрамдах Ардчилсан Йемен Ард Улс]] * [[Бүгд Найрамдах Босни ба Херцеговина Улс]] * [[Владимир-Суздалийн Вант Улс]] * [[Вюртембергийн Хант Улс]] * [[Германы Хаант Улс]] * [[Германы Холбоо]] * [[Заксены Хант Улс]] * [[Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Холбоот Орос Улс|Зөвлөлт СБН Холбоот Орос Улс]] * [[Италийн Хант Улс (1861–1946)]] * [[Йемений Хант Улс]] * [[Киевийн Вант Улс]] * [[Мекленбург-Шверин|Мекленбург-Швериний Их Херцогт Улс]] * [[Мекленбург-Штрелиц|Мекленбург-Штрелицийн Их Херцогт Улс]] * [[Олденбургийн Их Херцогт Улс]] * [[Прусс]] * [[Пруссийн Хант Улс]] * [[Талын эзэнт гүрэн]] * [[Ханноферийн Хант Улс]] * [[Хессений Вант Улс]] * [[Хессений Их Херцогт Улс]] * [[Хойд Германы Холбоо]] * [[Хольштайн]] * [[Хөх Орд]] * [[Черниговын Вант Улс]] * [[Чехословак]] * [[Финландын Их Вант Улс]] * [[Финландын Хант Улс]] }} === Хими === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Бори]] * [[Гадолини]] * [[Гафни]] * [[Гольми]] * [[Дармштадти]] * [[Диспрози]] * [[Дубни]] * [[Европи]] * [[Ириди]] * [[Калифорни (химийн элемент)]] * [[Кюри]] * [[Лантан]] * [[Ливермори]] * [[Лоуренси]] * [[Лютеци]] * [[Мейтнери]] * [[Менделеви]] * [[Москови]] * [[Нихони]] * [[Неодим]] * [[Нептуни]] * [[Нобели]] * [[Оганесон]] * [[Паллади]] * [[Празеодим]] * [[Протактини]] * [[Промети]] * [[Самари]] * [[Сиборги]] * [[Радон]] * [[Резерфорди]] * [[Рентгени]] * [[Талли]] * [[Теллур]] * [[Теннессин]] * [[Терби]] * [[Тули]] * [[Ферми]] * [[Флерови]] * [[Цери]] * [[Эйнштейни]] * [[Эрби]] * [[Авогадрын тогтмол]] * [[Хажуугийн бүлэг]] * [[Химийн тэмдэг]] * [[Химийн элементийн цуваа]] * [[Химийн бодисыг зэрэглэн ангилах олон улсын систем]] }} === Хот ба суурин === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=15em |баганынтоо=4 |жагсаалт= * [[Азийн орнуудын жагсаалт]] * [[Саятан хотын жагсаалт]] * [[Айзенах]] * [[Айн Жалут]] * [[Ати Ривер]] * [[Бахчисарай]] * [[Белосток]] * [[Бендер]] * [[Бибесхайм ам Райн]] * [[Бишофсхайм (Майншпитце)]] * [[Викториа (Сейшелийн арлууд)]] * [[Вольфсбург]] * [[Гакона (Аляска)]] * [[Горно-Алтайск]] * [[Дармштадт]] * [[Заарбрюкен]] * [[Жешув]] * [[Кайзерслаутерн]] * [[Каменка (Приднестр)]] * [[Литл Рок]] * [[Лө Мон-Сан-Мишель]] * [[Майнц]] * [[Нэймеген]] * [[Ополе]] * [[Паго Паго]] * [[Переяслав]] * [[Порт-Луи]] * [[Потсдам]] * [[Расон]] * [[Райнланд-Пфальц]] * [[Ростов]] * [[Росток]] * [[Рюсселсхайм]] * [[Суздаль]] * [[Тирана]] * [[Трийзен]] * [[Тюринг]] * [[Халле (Заале)]] * [[Хамбург]] * [[Ханбалиг]] * [[Хөх Орд]] * [[Хюрт]] * [[Фос до Игуасу]] * [[Франкфурт (Одер)]] * [[Швангау]] * [[Эрфурт]] }} === Хөгжим === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Алхан төгөлдөр хуур]] * [[Баян хуур]] * [[Дебют]] * [[Интернационал (төрийн дуулал)]] * [[Listen to Your Heart]] * [[Made in Germany (цомог)]] * [[Modern Talking]] * [[Раммштайн]] * [[Рок хөгжим]] * [[Сара Коннор (цомог)]] * [[Роксет]] * [[Цахилгаан аргил гитар]] * [[Найрал хөгжим]] * [[Ятга]] * [[Контрабасс]] * [[Цахилгаан гитар]] * [[Шудрага]] * [[Эрдүү хийл]] }} ==== Дуу ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=25em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Журавли]] }} === Хүн === ==== Аялагч ==== * [[Виллиам де Рубрук]] ==== Бизнесмен ==== * [[Викториа Сваровски]] ==== Инженер ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Адам Опел]] * [[Вилхелм Майбах]] * [[Готтлиб Даймлер]] * [[Карл Бенц]] * [[Николаус Отто]] * [[Фердинанд Порше]] * [[Фридрих Опел]] }} ==== Тамирчин ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Айртон Сенна]] * [[Антонио Жовинацци]] * [[Антонио Фуоко]] * [[Баярцогтын Мөнхзаяа]] * [[Валттери Боттас]] * [[Даниель Риккардо]] * [[Данийл Вячеславович Квят|Данийл Квят]] * [[Женсон Баттон]] * [[Жолион Палмер]] * [[Жузеппе Фарина]] * [[Карлос Сайнц (залуу)|Карлос Сайнц]] * [[Кевин Магнуссен]] * [[Кими Райкконен]] * [[Льюис Хамилтон]] * [[Лэнс Стролл]] * [[Макс Ферстаппен]] * [[Маркус Эрикссон]] * [[Мик Шумахер]] * [[Михаэль Шумахер]] * [[Нарандуламын Мөнхбаяр]] * [[Ники Лауда]] * [[Нико Хюлькенберг]] * [[Паскаль Вээрлайн]] * [[Равсалын Отгонбаяр]] * [[Ромайн Грожан]] * [[Себастиан Феттел]] * [[Серхио Перес]] * [[Стоффель Вандорн]] * [[Хуан Мануэль Фанжио]] * [[Фелипе Масса]] * [[Фернандо Алонсо]] * [[Шарль Леклер]] * [[Эстебан Окон]] * [[Эдди Ирвайн]] * [[Эстебан Гутьеррес]] }} ==== Улс төрч ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Базарсадын Жаргалсайхан]] * [[Гунаажавын Батжаргал]] * [[Жозеф Кабила]] * [[Пунцагийн Шагдарсүрэн]] * [[Чехословакийн ерөнхийлөгчийн жагсаалт]] }} ==== Урлагийнхан ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Анна Герман]] * [[Пэлжээгийн Адарсүрэн]] * [[Клаус Майне]] * [[Ксавиер Найдоо]] * [[Лхагвын Эрдэнэбулган]] * [[Mариа Мэна]] * [[Нена]] * [[Санжаажавын Оюун]] * [[Сара Коннор]] * [[Сидо]] * [[Фалько]] * [[Фил Коллинс]] * [[Рэнцэндоржийн Энхтуяа]] * [[Эрик Клэптон]] }} ==== Түүхэн хүн ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[II Мухаммед (Хорезм)]] }} ==== Эрдэмтэн ==== {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Баасанжавын Сэвжидмаа]] }} === Хэл === * [[Согд хэл]] * [[Цагадайн хэл]] === Цаг агаар === * [[Догшин хуй]] === Цаг хугацаа === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Координатжуулсан дэлхийн цаг]] * [[Түүхэн жилийн өдөр]] * [[Гуравдугаар сар]] * [[Дөрөвдүгээр сар]] * [[Тавдугаар сар]] * [[Зургаадугаар сар]] * [[Наймдугаар сар]] * [[Есдүгээр сар]] * [[Аравдугаар сар]] * [[Арваннэгдүгээр сар]] * [[Арванхоёрдугаар сар]] * [[2021 он]] }} === Цол === {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=20em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[Их херцог]] * [[Кайзер]] * [[Царь]] }} === Эдийн засаг === * [[Зүүн Карибын доллар]] == Засаж, сайжруулсан == {{Олон баганат жагсаалт |өргөн=14em |баганынтоо=3 |жагсаалт= * [[1992 оны Бельгийн гран-при]] * [[Ауди]] * [[Висбаден]] * [[Галт тэсрэгч]] * [[Гидравлик]] * [[Дрезден]] * [[Логистик]] * [[Москва]] * [[Скудериа Феррари]] * [[Хатуулаг]] * [[Хөдөлгүүр]] * [[Трансформатор]] * [[Тэнгисийн хоолой]] * [[Герман]] * [[Парис]] * [[Төгөлдөр хуур]]… }} == Холбоос == === Портал === * [[Портал:Автомашин болон Мотоцикл|Портал:Автомашин]] * [[Портал:Материал судлал]] * [[Портал:Техник]] === Засвартай эсвэл шинээр нээхээр бэлтгэж буй === [[Хэрэглэгч:Munkhzaya.E/Ноорог|Ноорог]] === Дэд хуудас === <!-- [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform] [https://eic.mn/spa/spa.php?count=10&action=more&basic_id=37&id=14 Монгол орны ургамал амьтны мэдээллийн сан] [https://eic.mn/tk/animals/?page=6 Монгол орны ургамал амьтны мэдээллийн сан] --> * [https://tools.wmflabs.org/userviews/?project=mn.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&namespace=0&redirects=0&range=all-time&sort=views&direction=1&view=list&user=Munkhzaya.E Өгүүллэгүүдийг үзсэн статистик] * [https://xtools.wmflabs.org/ec/mn.wikipedia.org/Munkhzaya.E Бүх төсөл дэх статистик мэдээлэл] [[Ангилал:Байгалийн шинжлэх ухаан сонирхдог Викичид|{{PAGENAME}}]] [[Ангилал:Завханы Викичид]] 2xb31dkunp3unspsq1dvuso2n7cb4sg 0 53520 709502 709457 2022-08-24T19:12:39Z 150.129.140.215 /* Намтар */ wikitext text/x-wiki '''Боорчи''' (XII зууны сүүл - XIII зууны эхний хагас) - [[Чингис хаан|Чингис хааны]] хувийн хамгаалалтын цэргийн захирагч нарын нэг. == Намтар == Боорчи нь [[Арулад|арулад]] овгийн Наху баяны хүү байв. Тэрээр хархан залуу насандаа Тэмүжинтэй танилцсан: залуу Тэмүжин адуугаа хулгайд алдсан ба тэрээр адууны хулгайчдыг хайж яваад аян замынхаа гурав дахь өдөр аавынхаа адууг хариулж явсан Боорчитой таарчээ. Боорчи Тэмүжинтэй нийлж хулгайлагдсан адуугаа буцааж авахад нь туслав. Тэмүжин мандан бадарч эхлэхэд Боорчи түүний анхны нөхөр болсон бөгөөд түүний бүхий л үйл хэрэгт дэргэд нь байсан. 1199 онд Тэмүжин [[Тоорил хан|Ван хан]], [[Жамуха]] нарын хамт [[Буйруг хан|Буйруг ханыг]] нэгдсэн хүчээр довтолж, түүнийг бут цохив. Гэр орондоо буцахад нь найманы цэргийн анги зам хаажээ. Өглөө тулалдахаар шийдсэн боловч шөнө нь Ван хан, Жамуха хоёр найманууд түүнийг дуусгана хэмээн найдаж Тэмүжинг ганцааранг нь үлдээн зугтав. Харин өглөө болоход Тэмүжин энэ тухай олж мэдсэн ба тулалдаанд оролгүй ухарлаа. Найманууд Тэмүжинг биш, Ван ханыг хөөж эхлэв. Хэрэйдүүд наймануудтай хүнд тулаанд орсон бөгөөд сөнөх мөхөхийн ирмэгт тулсан тул Ван хан Тэмүжинд элч илгээж тусламж гуйжээ. Тэмүжин өөрийн нөхдийг илгээсэн ба тэдний дундаас Боорчи, [[Мухулай]], [[Борохул]], [[Чулуун баатар|Чулуун]] нар тулалдаанд онцгойрч байв. Өөрийг нь аварсны төлөө Ван хан ханлиг улсаа Тэмүжинд гэрээслэн үлдээжээ. 1203/1204 оны өвөл Тэмүжин хувийн харуул буюу [[Хишигтэн|хишигтэн]] цэргийг байгуулав. Энэ нь дөрвөн хэсэгт хуваагдаж, нэгнийх нь толгойд Боорчийг тавьсан ажээ. Домогт өгүүлснээр 1206 оны Их хуралдайн үеэр Тэмүжин Чингис хаан хэмээн өргөмжлөгдсөн бөгөөд тэр өөрийн хамтрагчдад албан тушаал, эрх дарх хуваарилж эхлэхдээ Боорчийг мартсан дүр үзүүлжээ. Орой нь Тэмүжиний эхнэр [[Бөртэ үжин|Бөртэ]] түүнийг мартамхай байдлынх нь төлөө зэмлэхэд Тэмүжин Боорчид атаархагчдыг төөрөгдүүлэхийн тулд ийм үйлдэл хийсэн, Боорчи одоо ч хааны талаар муу үг хэлэхгүй гэж мэдэгдэв. Боорчийн өргөөнд илгээсэн тагнуулууд Боорчийн эхнэр хааны ач мэдэхгүй байгаад гомдоллоход нөхөр нь би хаанд зүтгэдэг нь талархлын төлөө биш, тэр ч байтугай надад өчүүхэн бага амь зуух хэрэгсэл өгсөн ч зүтгэх болно гэж хариулсныг нотолжээ. Дараагийн өдөр нь хуралдай дээр Тэмүжин Боорчийг бүгдийн дээр тавьж, баруун гарын цэргүүдийн удирдагч болгосноо зарлан тунхагласан байна. Боорчи баруун гарын цэргүүдийн удирдагчийн хувьд дараа нь Чингис хааны бүх аян дайнд оролцсон. Хорезмыг байлдан дагуулах үеэр, 1220/1221 оны өвөл Монголын цэрэг [[Самарканд|Самаркандаас]] өмнө зүгт өвөлжих үед Боорчийг Чингис хааны хөвгүүдийн хамт [[Ургенч|Ургенчийг]] эзлүүлэхээр илгээж байв. == Соёл урлагт == Боорчи [[Исай Калистратович Калашников|И.С.Калашниковын]] "[[Догшин жаран]]" ("Жестокий век") (1978) романы дүр болжээ. == Мөн үзэх == * [[Чингис хааны дөрвөн хүлэг баатар]] * [[Мухулай]] * [[Борохул]] * [[Чулуун баатар|Чулуун]] [[Ангилал:Монголын жанжин]] [[Ангилал:Иx Монгол Улсын цэргийн хүн]] [[Ангилал:Монголчууд]] [[Ангилал:12-р зуунд төрсөн]] [[Ангилал:13-р зуунд өнгөрсөн]] 7ln00zpjjmhk0uixss8a6gd0njgffeb 0 53525 709491 709477 2022-08-24T13:50:47Z 150.129.140.215 /* Гэр бүл ба үр удам */ wikitext text/x-wiki '''Борохул''' (бас '''Борагул-нойон''' гэж бичсэн нь бий) (? - 1217) - [[Монголчууд|монгол]] жанжин, Чингис хааны есөн [[Нөхөр (цэрэг)|нөхөр]] ба ерэн таван мянгатын ноёдын нэг. == Намтар == === Гарал үүсэл ба амьдралын эхний жилүүд === "[[Судрын чуулган|Судрын чуулган]]"-ыхаар бол Борохул [[Үшин (овог)|Үшин]] (Хүшин) овгоос гаралтай. [[1197 он|1197]] оны орчим [[Жүрхин|жүрхин]] нарын ялагдлын дараа хүүхдээрээ байсан түүнийг нүүдэлчдийн нэгэн отгоос олсон бөгөөд [[Жалайр|жалайрын]] ноён Тэргэт баяны хүү [[Жэбгэ]] Чингис хаанд авчирчээ. Хүүг Чингисийн эх [[Өэлүн]] өргөж авч, хүмүүжүүлсэн. Өэлүн Борохулаас гадна [[Мэргид|мэргид]] овгийн [[Хүчү (ноён)|Хүчү]], [[Бэсүд|бэсүд]] овгийн [[Хөхөчү (бэсүд)|Хөхөчү]], [[Татар|татарын]] [[Шихихутуг]] гэсэн гурван өргөмөл хүүхэд өсгөж хүмүүжүүлсэн байдаг. === Чингис хааны албанд === Рашид ад-Динийн хэлснээр Борохул Чингис хааны албанд эхлээд букаул (хааны зоог шүүсийг амсан шалгагч) ба [[Буурч|буурч]] (даамал), дараа нь бие хамгаалагч [[Хишигтэн|хишигтэн]] болжээ. Борохул [[Боорчи]], [[Мухулай]], [[Чулуун баатар|Чулуун]] нарын хамт хишигтэн харуулын анхны дөрвөн хэсгийг удирдаж байсан Чингис хааны хүлэг баатрууд болох "дөрвөн баатар"-ын тоонд орсон. Ойролцоогоор [[1198 он|1198]]-[[1199 он|1199]] онд [[Найман|наймануудтай]] хийсэн тулалдаанд Чингис хааны бусад [[Нөхөр (цэрэг)|нөхөд]] болох [[Боорчи]], [[Мухулай]], [[Чулуун баатар|Чулуун]] нарын хамт Борохул онцгойрсон байна. Чингис хаан, [[Жамуха]], [[Тоорил хан|Ван хан]] нар нэгдсэн хүчээр [[Буйруг хан|Буйруг ханыг]] довтолсон бөгөөд түүний цэргүүдийг Кишил-Баш нуурын дэргэд бут цохисон, гэр орондоо буцах үед нь Найманы жанжин [[Хүгсэү Сабраг баатар|Хүгсэү Сабрагийн]] тэргүүлсэн цэргийн анги зам хаав; өглөө тулалдахаар шийдсэн ч шөнө нь Ван хан, Жамуха хоёр найманууд түүнийг дуусгана хэмээн найдаж, Чингис хааныг ганцааранг нь үлдээн зугтжээ. Өглөө болоход Чингис хаан энэ тухай олж мэдээд тулалдаанд оролгүй ухрав. Найманууд Чингис хааныг биш, Ван ханыг хөөж эхэлсэн. Сөнөх мөхөх нь тодорхой болсон тул Ван хан Чингис хаанд элч илгээж тусламж гуйжээ. Чингис хааны нөхөд ирж хэрэйдийн цэргүүдийг ялагдлаас аварсан ба наймануудад олзлогдсон Ван ханы өмч, хүмүүсийг буцаан авахад туслав. [[1203 он|1203]] онд [[Хар халзан элээтийн тулалдаан|Хар халзан элээтэд]] (Халахалжит-элэт) [[Хэрэйд|хэрэйдүүдтэй]] хийсэн тулалдааны үеэр хүзүүгээрээ суманд шархадсан Чингис хааны хүү [[Өгэдэй хаан|Өгэдэйн]] амийг аварчээ. Борохул шархнаас нь цусыг сороод, Өгэдэйг төв байранд эсэн мэнд авчирсан байна. [[1204 он|1204]] оны намар Чингис хаан [[Тогтоа бэхи|Тогтоа бэхийн]] [[Мэргид|мэргидүүдийн]] эсрэг мордов. Замдаа монголын цэргүүд мэргид овгуудын нэг увас мэргидүүдтэй таарахад тэд монголчуудад тулалдаангүйгээр дагаар орсон; гэвч Чингис хааныг явмагц увас мэргидүүд бослого гаргаж, монголын тэрэг ачааг дээрэмджээ. Ачааны хамт үлдсэн Чингис хааны хүмүүс мэргидүүдтэй тулалдаанд орж, олзыг нь булааж аваад, тэднийг зугтаалгав; босогчдыг дарахын тулд Чингис хаан Борохул, [[Чимбай (жанжин)|Чимбай]] нарын тэргүүлсэн цэргүүдийг илгээсэн байна. [[1206 он|1206]] оны хуралдай дээр Чингис хаан Борохулд мянгатын ноёны албан тушаал олгов. Чингис хаан улсаа хоёр "жигүүр"-т хуваагаад баруун жигүүрийн тэргүүнд Боорчийг тавьсан; Борохулыг түүний орлогчоор (суткусун) томилжээ. === Борохулын үхэл === [[1217 он|1217]] онд боссон [[Хорь түмэд|хорь түмэдүүдийг]] номхотгохоор Борохулыг цэргийн хамт илгээжээ. Түмэдийн нутагт хүрээд Борохул хэдэн хүний хамт цэргүүдээсээ түрүүлэн явав. Ой дундуур явж байхдаа тэрээр түмэдүүдийн зохион байгуулсан отолтод орж, алагджээ. Рашид ад-Дин Борохулын үхлийг арай өөрөөр дүрсэлсэн байдаг: "Судрын чуулган"-д бичсэнээр Борохул түмэдүүдийн зохион байгуулалттай отолтод биш, харин [[Наяа]] ноёны оронд илгээгдэн тэдэнтэй тулалдаж байгаад амь үрэгдсэн аж. Чингис хааны илгээсэн [[Дөрбэй догшин]] түмэд овгийг эзлэн авсны дараа олзлогдсон зуун түмэдийг Борохулын гэр бүлд түүний үхлийн нөхөн төлбөр болгож өгчээ. == Гэр бүл ба үр удам == Борохулын эхнэр [[Алтани]] нь Чингис хааны хүү [[Тулуй|Толуйн]] аврагч гэж үздэг. [[Татар|Татарын]] Харгил шар [[Өэлүн|Өэлүний]] өргөөнд хууран мэхэлж ороод хүүхдийг алахыг завдахад Алтани хашгирчээ; түүний дуугаар гүйж ирсэн [[Жэдэй]], [[Зэлмэ]] хоёр Харгил шарыг алсан байна. Жек Уэзерфордын хэлснээр Алтани Өэлүний өргөмөл охин юм уу ач/зээ охин байж магадгүй юм. Рашид ад-Динийн бичсэнээр Борохулын хүү Жүбүхүр-Хубилай Өгэдэйн хаанчлалын үед эцгийнхээ мянгатыг захирч байв. Борохулын охин Баяужин хатан (Үшчин) их хаан [[Хубилай хаан|Хубилайн]] эхнэрүүдийн нэг байсан бөгөөд түүний хөвгүүд Аячи, [[Тогоон (Хубилай хааны хүү)|Тогоон]] нарыг төрүүлжээ (Өөр нэг мэдээллээр бол Хубилай хааны гэргий нарын нэг Хүшижин хатан (Hüshijin Khatun) (түүний нэрийг бас "Хүшинжин хатан" гэж бичсэн нь бий) нь Борохулын охин байсан ба түүнээс Аячи (Ayachi), Хөхөчү (Kököchü) гэх хоёр хөвгүүн төрсөн байна). "Алтан товч"-д бичсэнээр Борохулын удам нь [[Өвөр Монгол|Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны]] Үншинд ([[Үүшин хошуу]]) амьдарч буй чидагутын табунангууд ([[Тавнан овог|тавнангууд]]) юм. == Мөн үзэх == * [[Чингис хааны дөрвөн хүлэг баатар]] * [[Боорчи]] * [[Мухулай]] * [[Чулуун баатар|Чулуун]] [[Ангилал:Иx Монгол Улсын жанжин]] [[Ангилал:Иx Монгол Улсын цэргийн хүн]] [[Ангилал:Хүн амины хэргийн хохирогч]] [[Ангилал:Монголчууд]] [[Ангилал:1182 онд төрсөн]] [[Ангилал:1217 онд өнгөрсөн]] 5rgk0rqyx881hflknv0vlooo7jo0bjz 709503 709491 2022-08-24T19:15:37Z 150.129.140.215 /* Чингис хааны албанд */ wikitext text/x-wiki '''Борохул''' (бас '''Борагул-нойон''' гэж бичсэн нь бий) (? - 1217) - [[Монголчууд|монгол]] жанжин, Чингис хааны есөн [[Нөхөр (цэрэг)|нөхөр]] ба ерэн таван мянгатын ноёдын нэг. == Намтар == === Гарал үүсэл ба амьдралын эхний жилүүд === "[[Судрын чуулган|Судрын чуулган]]"-ыхаар бол Борохул [[Үшин (овог)|Үшин]] (Хүшин) овгоос гаралтай. [[1197 он|1197]] оны орчим [[Жүрхин|жүрхин]] нарын ялагдлын дараа хүүхдээрээ байсан түүнийг нүүдэлчдийн нэгэн отгоос олсон бөгөөд [[Жалайр|жалайрын]] ноён Тэргэт баяны хүү [[Жэбгэ]] Чингис хаанд авчирчээ. Хүүг Чингисийн эх [[Өэлүн]] өргөж авч, хүмүүжүүлсэн. Өэлүн Борохулаас гадна [[Мэргид|мэргид]] овгийн [[Хүчү (ноён)|Хүчү]], [[Бэсүд|бэсүд]] овгийн [[Хөхөчү (бэсүд)|Хөхөчү]], [[Татар|татарын]] [[Шихихутуг]] гэсэн гурван өргөмөл хүүхэд өсгөж хүмүүжүүлсэн байдаг. === Чингис хааны албанд === Рашид ад-Динийн хэлснээр Борохул Чингис хааны албанд эхлээд букаул (хааны зоог шүүсийг амсан шалгагч) ба [[Буурч|буурч]] (даамал), дараа нь бие хамгаалагч [[Хишигтэн|хишигтэн]] болжээ. Борохул [[Боорчи]], [[Мухулай]], [[Чулуун баатар|Чулуун]] нарын хамт хишигтэн харуулын анхны дөрвөн хэсгийг удирдаж байсан Чингис хааны хүлэг баатрууд болох "дөрвөн баатар"-ын тоонд орсон. Ойролцоогоор [[1198 он|1198]]-[[1199 он|1199]] онд [[Найман|наймануудтай]] хийсэн тулалдаанд Чингис хааны бусад [[Нөхөр (цэрэг)|нөхөд]] болох [[Боорчи]], [[Мухулай]], [[Чулуун баатар|Чулуун]] нарын хамт Борохул онцгойрсон байна. Чингис хаан, [[Жамуха]], [[Тоорил хан|Ван хан]] нар нэгдсэн хүчээр [[Буйруг хан|Буйруг ханыг]] довтолсон бөгөөд түүний цэргүүдийг Кишил-Баш нуурын дэргэд бут цохисон, гэр орондоо буцах үед нь Найманы жанжин [[Хүгсэү Сабраг баатар|Хүгсэү Сабрагийн]] тэргүүлсэн цэргийн анги зам хаав; өглөө тулалдахаар шийдсэн ч шөнө нь Ван хан, Жамуха хоёр найманууд түүнийг дуусгана хэмээн найдаж, Чингис хааныг ганцааранг нь үлдээн зугтжээ. Өглөө болоход Чингис хаан энэ тухай олж мэдээд тулалдаанд оролгүй ухрав. Найманууд Чингис хааныг биш, Ван ханыг хөөж эхэлсэн. Сөнөх мөхөх нь тодорхой болсон тул Ван хан Чингис хаанд элч илгээж тусламж гуйжээ. Чингис хааны нөхөд ирж хэрэйдийн цэргүүдийг ялагдлаас аварсан ба наймануудад олзлогдсон Ван ханы өмч, хүмүүсийг буцаан авахад туслав. [[1203 он|1203]] онд [[Хар халзан элээтийн тулалдаан|Хар халзан элээтэд]] (Халахалжит-элэт) [[Хэрэйд|хэрэйдүүдтэй]] хийсэн тулалдааны үеэр Борохул хүзүүгээрээ суманд шархадсан Чингис хааны хүү [[Өгэдэй хаан|Өгэдэйн]] амийг аварчээ. Борохул шархнаас нь цусыг сороод, Өгэдэйг төв байранд эсэн мэнд авчирсан байна. [[1204 он|1204]] оны намар Чингис хаан [[Тогтоа бэхи|Тогтоа бэхийн]] [[Мэргид|мэргидүүдийн]] эсрэг мордов. Замдаа монголын цэргүүд мэргид овгуудын нэг увас мэргидүүдтэй таарахад тэд монголчуудад тулалдаангүйгээр дагаар орсон; гэвч Чингис хааныг явмагц увас мэргидүүд бослого гаргаж, монголын тэрэг ачааг дээрэмджээ. Ачааны хамт үлдсэн Чингис хааны хүмүүс мэргидүүдтэй тулалдаанд орж, олзыг нь булааж аваад, тэднийг зугтаалгав; босогчдыг дарахын тулд Чингис хаан Борохул, [[Чимбай (жанжин)|Чимбай]] нарын тэргүүлсэн цэргүүдийг илгээсэн байна. [[1206 он|1206]] оны хуралдай дээр Чингис хаан Борохулд мянгатын ноёны албан тушаал олгов. Чингис хаан улсаа хоёр "жигүүр"-т хуваагаад баруун жигүүрийн тэргүүнд Боорчийг тавьсан; Борохулыг түүний орлогчоор (суткусун) томилжээ. === Борохулын үхэл === [[1217 он|1217]] онд боссон [[Хорь түмэд|хорь түмэдүүдийг]] номхотгохоор Борохулыг цэргийн хамт илгээжээ. Түмэдийн нутагт хүрээд Борохул хэдэн хүний хамт цэргүүдээсээ түрүүлэн явав. Ой дундуур явж байхдаа тэрээр түмэдүүдийн зохион байгуулсан отолтод орж, алагджээ. Рашид ад-Дин Борохулын үхлийг арай өөрөөр дүрсэлсэн байдаг: "Судрын чуулган"-д бичсэнээр Борохул түмэдүүдийн зохион байгуулалттай отолтод биш, харин [[Наяа]] ноёны оронд илгээгдэн тэдэнтэй тулалдаж байгаад амь үрэгдсэн аж. Чингис хааны илгээсэн [[Дөрбэй догшин]] түмэд овгийг эзлэн авсны дараа олзлогдсон зуун түмэдийг Борохулын гэр бүлд түүний үхлийн нөхөн төлбөр болгож өгчээ. == Гэр бүл ба үр удам == Борохулын эхнэр [[Алтани]] нь Чингис хааны хүү [[Тулуй|Толуйн]] аврагч гэж үздэг. [[Татар|Татарын]] Харгил шар [[Өэлүн|Өэлүний]] өргөөнд хууран мэхэлж ороод хүүхдийг алахыг завдахад Алтани хашгирчээ; түүний дуугаар гүйж ирсэн [[Жэдэй]], [[Зэлмэ]] хоёр Харгил шарыг алсан байна. Жек Уэзерфордын хэлснээр Алтани Өэлүний өргөмөл охин юм уу ач/зээ охин байж магадгүй юм. Рашид ад-Динийн бичсэнээр Борохулын хүү Жүбүхүр-Хубилай Өгэдэйн хаанчлалын үед эцгийнхээ мянгатыг захирч байв. Борохулын охин Баяужин хатан (Үшчин) их хаан [[Хубилай хаан|Хубилайн]] эхнэрүүдийн нэг байсан бөгөөд түүний хөвгүүд Аячи, [[Тогоон (Хубилай хааны хүү)|Тогоон]] нарыг төрүүлжээ (Өөр нэг мэдээллээр бол Хубилай хааны гэргий нарын нэг Хүшижин хатан (Hüshijin Khatun) (түүний нэрийг бас "Хүшинжин хатан" гэж бичсэн нь бий) нь Борохулын охин байсан ба түүнээс Аячи (Ayachi), Хөхөчү (Kököchü) гэх хоёр хөвгүүн төрсөн байна). "Алтан товч"-д бичсэнээр Борохулын удам нь [[Өвөр Монгол|Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны]] Үншинд ([[Үүшин хошуу]]) амьдарч буй чидагутын табунангууд ([[Тавнан овог|тавнангууд]]) юм. == Мөн үзэх == * [[Чингис хааны дөрвөн хүлэг баатар]] * [[Боорчи]] * [[Мухулай]] * [[Чулуун баатар|Чулуун]] [[Ангилал:Иx Монгол Улсын жанжин]] [[Ангилал:Иx Монгол Улсын цэргийн хүн]] [[Ангилал:Хүн амины хэргийн хохирогч]] [[Ангилал:Монголчууд]] [[Ангилал:1182 онд төрсөн]] [[Ангилал:1217 онд өнгөрсөн]] 1utda89jci3e3ul7x88mf97ffwb6qdx 709504 709503 2022-08-24T19:18:51Z 150.129.140.215 /* Борохулын үхэл */ wikitext text/x-wiki '''Борохул''' (бас '''Борагул-нойон''' гэж бичсэн нь бий) (? - 1217) - [[Монголчууд|монгол]] жанжин, Чингис хааны есөн [[Нөхөр (цэрэг)|нөхөр]] ба ерэн таван мянгатын ноёдын нэг. == Намтар == === Гарал үүсэл ба амьдралын эхний жилүүд === "[[Судрын чуулган|Судрын чуулган]]"-ыхаар бол Борохул [[Үшин (овог)|Үшин]] (Хүшин) овгоос гаралтай. [[1197 он|1197]] оны орчим [[Жүрхин|жүрхин]] нарын ялагдлын дараа хүүхдээрээ байсан түүнийг нүүдэлчдийн нэгэн отгоос олсон бөгөөд [[Жалайр|жалайрын]] ноён Тэргэт баяны хүү [[Жэбгэ]] Чингис хаанд авчирчээ. Хүүг Чингисийн эх [[Өэлүн]] өргөж авч, хүмүүжүүлсэн. Өэлүн Борохулаас гадна [[Мэргид|мэргид]] овгийн [[Хүчү (ноён)|Хүчү]], [[Бэсүд|бэсүд]] овгийн [[Хөхөчү (бэсүд)|Хөхөчү]], [[Татар|татарын]] [[Шихихутуг]] гэсэн гурван өргөмөл хүүхэд өсгөж хүмүүжүүлсэн байдаг. === Чингис хааны албанд === Рашид ад-Динийн хэлснээр Борохул Чингис хааны албанд эхлээд букаул (хааны зоог шүүсийг амсан шалгагч) ба [[Буурч|буурч]] (даамал), дараа нь бие хамгаалагч [[Хишигтэн|хишигтэн]] болжээ. Борохул [[Боорчи]], [[Мухулай]], [[Чулуун баатар|Чулуун]] нарын хамт хишигтэн харуулын анхны дөрвөн хэсгийг удирдаж байсан Чингис хааны хүлэг баатрууд болох "дөрвөн баатар"-ын тоонд орсон. Ойролцоогоор [[1198 он|1198]]-[[1199 он|1199]] онд [[Найман|наймануудтай]] хийсэн тулалдаанд Чингис хааны бусад [[Нөхөр (цэрэг)|нөхөд]] болох [[Боорчи]], [[Мухулай]], [[Чулуун баатар|Чулуун]] нарын хамт Борохул онцгойрсон байна. Чингис хаан, [[Жамуха]], [[Тоорил хан|Ван хан]] нар нэгдсэн хүчээр [[Буйруг хан|Буйруг ханыг]] довтолсон бөгөөд түүний цэргүүдийг Кишил-Баш нуурын дэргэд бут цохисон, гэр орондоо буцах үед нь Найманы жанжин [[Хүгсэү Сабраг баатар|Хүгсэү Сабрагийн]] тэргүүлсэн цэргийн анги зам хаав; өглөө тулалдахаар шийдсэн ч шөнө нь Ван хан, Жамуха хоёр найманууд түүнийг дуусгана хэмээн найдаж, Чингис хааныг ганцааранг нь үлдээн зугтжээ. Өглөө болоход Чингис хаан энэ тухай олж мэдээд тулалдаанд оролгүй ухрав. Найманууд Чингис хааныг биш, Ван ханыг хөөж эхэлсэн. Сөнөх мөхөх нь тодорхой болсон тул Ван хан Чингис хаанд элч илгээж тусламж гуйжээ. Чингис хааны нөхөд ирж хэрэйдийн цэргүүдийг ялагдлаас аварсан ба наймануудад олзлогдсон Ван ханы өмч, хүмүүсийг буцаан авахад туслав. [[1203 он|1203]] онд [[Хар халзан элээтийн тулалдаан|Хар халзан элээтэд]] (Халахалжит-элэт) [[Хэрэйд|хэрэйдүүдтэй]] хийсэн тулалдааны үеэр Борохул хүзүүгээрээ суманд шархадсан Чингис хааны хүү [[Өгэдэй хаан|Өгэдэйн]] амийг аварчээ. Борохул шархнаас нь цусыг сороод, Өгэдэйг төв байранд эсэн мэнд авчирсан байна. [[1204 он|1204]] оны намар Чингис хаан [[Тогтоа бэхи|Тогтоа бэхийн]] [[Мэргид|мэргидүүдийн]] эсрэг мордов. Замдаа монголын цэргүүд мэргид овгуудын нэг увас мэргидүүдтэй таарахад тэд монголчуудад тулалдаангүйгээр дагаар орсон; гэвч Чингис хааныг явмагц увас мэргидүүд бослого гаргаж, монголын тэрэг ачааг дээрэмджээ. Ачааны хамт үлдсэн Чингис хааны хүмүүс мэргидүүдтэй тулалдаанд орж, олзыг нь булааж аваад, тэднийг зугтаалгав; босогчдыг дарахын тулд Чингис хаан Борохул, [[Чимбай (жанжин)|Чимбай]] нарын тэргүүлсэн цэргүүдийг илгээсэн байна. [[1206 он|1206]] оны хуралдай дээр Чингис хаан Борохулд мянгатын ноёны албан тушаал олгов. Чингис хаан улсаа хоёр "жигүүр"-т хуваагаад баруун жигүүрийн тэргүүнд Боорчийг тавьсан; Борохулыг түүний орлогчоор (суткусун) томилжээ. === Борохулын үхэл === [[1217 он|1217]] онд боссон [[Хорь түмэд|хорь түмэдүүдийг]] номхотгохын тулд Борохулыг цэргийн хамт илгээжээ. Түмэдийн нутагт хүрээд Борохул хэдэн хүний хамт цэргүүдээсээ түрүүлэн явав. Ой дундуур явж байхдаа тэрээр түмэдүүдийн зохион байгуулсан отолтод орж, алагджээ. Рашид ад-Дин Борохулын үхлийг арай өөрөөр дүрсэлсэн байдаг: "Судрын чуулган"-д бичсэнээр Борохул түмэдүүдийн зохион байгуулалттай отолтод биш, харин [[Наяа]] ноёны оронд илгээгдэн тэдэнтэй тулалдаж байгаад амь үрэгдсэн аж. Чингис хааны илгээсэн [[Дөрбэй догшин]] түмэд овгийг эзлэн авсны дараа олзлогдсон зуун түмэдийг Борохулын гэр бүлд түүний үхлийн нөхөн төлбөр болгож өгчээ. == Гэр бүл ба үр удам == Борохулын эхнэр [[Алтани]] нь Чингис хааны хүү [[Тулуй|Толуйн]] аврагч гэж үздэг. [[Татар|Татарын]] Харгил шар [[Өэлүн|Өэлүний]] өргөөнд хууран мэхэлж ороод хүүхдийг алахыг завдахад Алтани хашгирчээ; түүний дуугаар гүйж ирсэн [[Жэдэй]], [[Зэлмэ]] хоёр Харгил шарыг алсан байна. Жек Уэзерфордын хэлснээр Алтани Өэлүний өргөмөл охин юм уу ач/зээ охин байж магадгүй юм. Рашид ад-Динийн бичсэнээр Борохулын хүү Жүбүхүр-Хубилай Өгэдэйн хаанчлалын үед эцгийнхээ мянгатыг захирч байв. Борохулын охин Баяужин хатан (Үшчин) их хаан [[Хубилай хаан|Хубилайн]] эхнэрүүдийн нэг байсан бөгөөд түүний хөвгүүд Аячи, [[Тогоон (Хубилай хааны хүү)|Тогоон]] нарыг төрүүлжээ (Өөр нэг мэдээллээр бол Хубилай хааны гэргий нарын нэг Хүшижин хатан (Hüshijin Khatun) (түүний нэрийг бас "Хүшинжин хатан" гэж бичсэн нь бий) нь Борохулын охин байсан ба түүнээс Аячи (Ayachi), Хөхөчү (Kököchü) гэх хоёр хөвгүүн төрсөн байна). "Алтан товч"-д бичсэнээр Борохулын удам нь [[Өвөр Монгол|Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны]] Үншинд ([[Үүшин хошуу]]) амьдарч буй чидагутын табунангууд ([[Тавнан овог|тавнангууд]]) юм. == Мөн үзэх == * [[Чингис хааны дөрвөн хүлэг баатар]] * [[Боорчи]] * [[Мухулай]] * [[Чулуун баатар|Чулуун]] [[Ангилал:Иx Монгол Улсын жанжин]] [[Ангилал:Иx Монгол Улсын цэргийн хүн]] [[Ангилал:Хүн амины хэргийн хохирогч]] [[Ангилал:Монголчууд]] [[Ангилал:1182 онд төрсөн]] [[Ангилал:1217 онд өнгөрсөн]] 5p6gehpttloh3vcvapl86fmdmou5tfa 0 61718 709488 709448 2022-08-24T12:16:50Z Avirmed Batsaikhan 53733 wikitext text/x-wiki “'''Маамуу нааш ир'''” нь Монгол Улсын [[хөдөлмөрийн баатар]], хөгжмийн зохиолч [[Дагвын Лувсаншарав|Д.Лувсаншарав]] аяыг нь зохиож, яруу найрагч [[Чойжилжавын Лхамсүрэн|Ч.Лхамсүрэн]] үгийг нь бичин 1956 онд МУГЖ В.Долгор дуулж олны хүртээл болгосон, Монгол Улсад хамгийн алдартай [[хүүхдийн дуу]] юм. Уг дуунд зориулсан хөшөө [[Улаанбаатар]] хотын [[Хүүхдийн төв ордон|Хүүхдийн төв ордны]] баруун талд 2011 онд боссон. Тухайн үедээ хөгжмийн зохиолч  Д.Лувсаншарав ОХУ-д сурч байсан бөгөөд амралтаараа ирээд дууны шүлгийг яруу найрагч [[Чойжилжавын Лхамсүрэн|Ч.Лхамсүрэн]]<nowiki/>гээс хүлээн авч санаандгүй бяцхан охин Л.Халиунсүрэнгийнхээ тоглож байхдаа амандаа шулганасан авианаас санаа аван аяыг нь бичсэн гэдэг. ==Дууны үг== Маамуу нааш ир Манайд хоёулаа тоглоё Аав ээж хоёрын авчирсан тоглоом бий шүү Морь унаж давхия, дугуй унаж явъя Ном сонин уншъя, ногоон модоо тарья Маамуу нааш ир Манайд хоёулаа тоглоё Ах, эгч хоёрын авчирсан тоглоом бий шүү Хүрэн баавгай хөтөлье, хүчит заанаа тууя Хүүхэлдэйтэйгээ хамт хөөрхөн тоглоом тоглоё Маамуу нааш ир Манайд хоёулаа тоглоё Аав ээж хоёрын авчирсан тоглоом бий шүү Морь унаж давхия, дугуй унаж явъя Ном сонин уншъя, ногоон модоо тарья [[Ангилал:Хүүхдийн дуу]] 47svge8zdocparxl41tq1nf3czgt9se 709511 709488 2022-08-25T01:41:04Z Zorigt 49 wikitext text/x-wiki “'''Маамуу нааш ир'''” нь Монгол Улсын [[хөдөлмөрийн баатар]], хөгжмийн зохиолч [[Дагвын Лувсаншарав|Д.Лувсаншарав]] аяыг нь зохиож, яруу найрагч [[Чойжилжавын Лхамсүрэн|Ч.Лхамсүрэн]] үгийг нь бичин 1956 онд МУГЖ В.Долгор дуулж олны хүртээл болгосон, Монгол Улсад хамгийн алдартай [[хүүхдийн дуу]] юм. Уг дуунд зориулсан хөшөө [[Улаанбаатар]] хотын [[Хүүхдийн төв ордон|Хүүхдийн төв ордны]] баруун талд 2011 онд боссон. Тухайн үедээ хөгжмийн зохиолч  Д.Лувсаншарав ОХУ-д сурч байсан бөгөөд амралтаараа ирээд дууны шүлгийг яруу найрагч [[Чойжилжавын Лхамсүрэн|Ч.Лхамсүрэн]]<nowiki/>гээс хүлээн авч санаандгүй бяцхан охин Л.Халиунсүрэнгийнхээ тоглож байхдаа амандаа шулганасан авианаас санаа аван аяыг нь бичсэн гэдэг. ==Дууны үг== Маамуу нааш ир Манайд хоёулаа тоглоё Аав ээж хоёрын авчирсан тоглоом бий шүү Морь унаж давхия, машин барьж явъя Ном сонин уншъя, ногоон модоо тарья Маамуу нааш ир Манайд хоёулаа тоглоё Ах, эгч хоёрын авчирсан тоглоом бий шүү Хүрэн баавгай хөтөлье, хүчит заанаа тууя Хүүхэлдэйтэйгээ хамт хөөрхөн тоглоом тоглоё Маамуу нааш ир Манайд хоёулаа тоглоё Аав ээж хоёрын авчирсан тоглоом бий шүү Морь унаж давхия, машин барьж явъя Ном сонин уншъя, ногоон модоо тарья [[Ангилал:Хүүхдийн дуу]] k6q5mwffebv8b3905fgshdsofvczoa1 0 110920 709524 708809 2022-08-25T09:58:54Z Enkhsaihan2005 64429 wikitext text/x-wiki {{Инфобокс парламентын сонгууль | country = Израил | previous_election = [[2019 оны 9 сарын Израилын парламентын сонгууль|2019 оны&nbsp;9 сар]] | next_election = [[2021 оны Израилын парламентын сонгууль|2021]] | election_date = 2020 оны 3 сарын 2 | seats_for_election = [[Кнессет]]ийн бүх 120 суудал | majority_seats = 61 | results_sec = Үр дүн | turnout = 71.52% ({{increase}}1.69[[Хувь|%]]) | party1 = Ликуд | leader1 = {{nowrap|[[Биньямин Нетаньяху]]}} | percentage1 = 29.46 | seats1 = 36 | last_election1 = 32 | party2 = Кахоль-лаван | leader2 = [[Бени Ганц]] | percentage2 = 26.59 | seats2 = 33 | last_election2 = 33 | party3 = Хамтын жагсаалт | leader3 = [[Айман Оде]] | percentage3 = 12.67 | seats3 = 15 | last_election3 = 13 | party4 = Шас | leader4 = [[Арье Дери]] | percentage4 = 7.69 | seats4 = 9 | last_election4 = 9 | party5 = Яхадут-ха-Тора | leader5 = [[Яаков Лицман]] | percentage5 = 5.98 | seats5 = 7 | last_election5 = 7 | party6 = Авода-Гешер-Мерец | leader6 = [[Амир Перец]] | percentage6 = 5.83 | seats6 = 7 | last_election6 = 10<!--Labor, Gesher, Meretz and Yair Goland held 10 seats in the last Knesset. The Green Party (1 seat) did not run with them in this election--> | party7 = Исраэль Бейтейну | leader7 = [[Авигдор Либерман]] | percentage7 = 5.74 | seats7 = 7 | last_election7 = 8 | color7 = {{party color|Исраэль Бейтейну}} | party8 = Ямина | leader8 = [[Нафтали Бенет]] | percentage8 = 5.24 | seats8 = 6 | last_election8 = 7 | color8 = #CAD93B | title = [[Израил Улсын Ерөнхий Сайд|Ерөнхий Сайд]] | before_election = [[Биньямин Нетаньяху]] ([[түр засгийн газар]]) | before_party = Ликуд | before_image = Benjamin_Netanyahu_2018.jpg | after_election = [[Биньямин Нетаньяху]] | after_party = Ликуд | after_image = Benjamin_Netanyahu_2018.jpg }} '''2020 оны Израилын сонгууль''' нь [[2020 он|2020 оны]] [[3 сарын 2|3 сарын 2-нд]] явагдсан. Сонгуулиар [[23-р Кнессетийн гишүүд|23-р Кнессетийн]] 120 гишүүд сонгогдсон.<ref>{{cite news|title=Israel to Hold Unprecedented Third Election in a Year After Knesset Dissolves|url=https://www.haaretz.com/israel-news/elections/.premium-knesset-dissolves-as-political-impasse-thrusts-israel-into-3rd-election-in-year-1.8259125|date=12 December 2019|author=Jonathan Lis|work=[[Haaretz]]}}</ref> Сонгуулийн дүн нь улс төрийн мухардалд орж, [[Ликуд]], [[Кахоль-лаван]] нар эвслийн тохиролцоонд хүрч засгийн газар байгуулагдсан.Тохиролцооны дагуу ерөнхий сайдын суудал нь [[Биньямин Нетаньяху]], [[Бени Ганц]] нарын хооронд эргэлдэж, [[Бени Ганц]] [[2021 он|2021 оны]] 11-р сар хүртэл Ерөнхий сайдын орлогчоор томилогдохоор болсон.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/after-three-elections-and-political-deadlock-israel-finally-swears-in-new-government/2020/05/17/ba25e752-9807-11ea-87a3-22d324235636_story.html|title=After three elections and political deadlock, Israel finally swears in new government|first=Ruth|last=Eglash|work=Washington Post|date=17 May 2020|access-date=20 May 2020}}</ref> Энэ сонгууль нь [[2019 он|2019 оны]] 4, 9-р сарын Кнессетийн сонгуулийн дараа үргэлжилсэн улс төрийн мухардалын дараа явагдсан. == Сонгуулийн систем == {{further|Израилын сонгууль}}[[Кнессет|Кнессетийн]] 120 гишүүдийг улсын хэмжээнд нэг тойргоор [[Хаалттай жагсаалт|намын хаалттай жагсаалттай]] [[Пропорционал систем|пропорционал системээр]] сонгдог. Энэ сонгуулийн сонгуулийн босго 3.25% байв. Ихэнх тохиолдолд энэ нь нэг нам хамгийн багадаа дөрвөн суудал авахыг илэрхийлдэг боловч нам нь сонгуулийн босгыг давж, зөвхөн гурван суудал авах (120 гишүүний 3.25% = 3.9 гишүүн) нь математикийн хувьд боломжтой юм.<ref>{{cite news|title=With Bader-Ofer method, not every ballot counts|url=http://www.jpost.com/Israel-Elections/With-Bader-Ofer-method-not-every-ballot-counts-394027|work=[[The Jerusalem Post]]|date=16 March 2014}}</ref> === Нэмэлт саналын гэрээ === {{further|Д’Ондтын арга}}Хоёр нам эвсэл болж жагсаалтад нэг нам шиг сонгуульд оролцон үлдсэн суудлын төлөө өрсөлдөх боломжтой. Бафер-Одерын арга нь илүү жагсаалтыг үлэмж хэмжээгээр дэмждэг тул ийм эвсэл нь үлдсан суудлыг авах магадлал их гэсэн үг. Хэрэв эвсэл үлдсэн суудлыг авбал Бадер-Офер тооцоог хувийн журмаар хэрэгжүүлж, хоёр намыг хэрхэн хуваахыг тодорхойлдог.<ref>[https://www.knesset.gov.il/lexicon/eng/seats_eng.htm The Distribution of Knesset Seats Among the Lists—the Bader-Offer Method], [[Knesset]] website</ref> Энэ сонгуулиар дараахи намууд эвслийн гэрээ хийсэн: * [[Ликуд]] ба [[Ямина]]<ref name="Surplus">{{cite web|url=https://m.jpost.com/Israel-News/Politics-And-Diplomacy/Vote-sharing-deals-leave-Liberman-out-in-the-cold-617367|title=Vote sharing deals leave Liberman out in the cold|date=February 12, 2020|author=Gil Hoffman|work=[[The Jerusalem Post]]|access-date=March 8, 2020}}</ref> * [[Кахоль-лаван]] ба [[Авода]]-[[Гешер]]-[[Мерец]] * [[Яхадут-ха-Тора]] ба [[Шас]] == Үр дүн == {| class=wikitable style=text-align:right |- | colspan="6" align="center" | [[Файл:Israel Knesset 2020.svg]] |- !colspan=2|Нам !Санал !% !Суудал !+/- |- |bgcolor=#1f5aa5| ||align=left|[[Ликуд]]||1,352,449||29.46||36||+4 |- |bgcolor=#04BEEF| ||align=left|[[Кахоль-лаван]]||1,220,381||26.59||33||0 |- |bgcolor=#01B2AC| ||align=left|[[Хамтын жагсаалт]]||581,507||12.67||15||+2 |- |bgcolor=#000000| ||align=left|[[Шас]]||352,853||7.69||9||0 |- |bgcolor=#003366| ||align=left|[[Яхадут ха-Тора]]||274,437||5.98||7||0 |- |bgcolor=#EE1C25| ||align=left|[[Авода]]-[[Гешер]]-[[Мерец]]||267,480||5.83||7||-3 |- |bgcolor=#9AC0E2| ||align=left|[[Бидний гэр Израил]]||263,365||5.74||7||-1 |- |bgcolor=#CBD53A| ||align=left|[[Ямина]]||240,689||5.24||6||-1 |- !colspan=6| |- |bgcolor=#EF2B1B| ||align=left|[[Оцма Йегудит]]||19,402||0.42||0||0 |- |bgcolor=#FEC80A| ||align=left|Либерал-Эдийн засгийн хүч||3,781||0.08||0||Шинэ |- |bgcolor=#86478C| ||align=left|Эмэгтэйчүүдийн дуу хоолой||2,773||0.06||0||Шинэ |- |bgcolor=#000000| ||align=left|[[Далайн дээрэмчидийн нам (Израил)|Далайн дээрэмчид]]||1,473||0.03||0||0 |- |bgcolor=#1B1464| ||align=left|[[Мишпат Цедек]]||1,375||0.03||0||Шинэ |- |bgcolor=grey| ||align=left|Исраэлист||980||0.02||0||0 |- |bgcolor=#232D82| ||align=left|Би ба Чи||812||0.02||0||Шинэ |- |bgcolor=#C6A973| ||align=left|Эв нэгдэл ба Түншлэл||677||0.01||0||0 |- |bgcolor=#1BCAF7| ||align=left|Шинэ Дараалал||677||0.01||0||0 |- |bgcolor=#56719E| ||align=left|Коах Лехашпиа||667||0.01||0||Шинэ |- |bgcolor=#82C0C5| ||align=left|Миткадемет||622||0.01||0||0 |- |bgcolor=#00c000| ||align=left|[[Даам]]||612||0.01||0||0 |- |bgcolor=#DA7722| ||align=left|Еврей зүрх||516||0.01||0||Шинэ |- |bgcolor=#4800FF| ||align=left|Шма||442||0.01||0||Шинэ |- |bgcolor=#00A9FC| ||align=left|Танахын блок||389||0.01||0||0 |- |bgcolor=#5BC3EF| ||align=left|Кама||350||0.01||0||0 |- |bgcolor=#EF0000| ||align=left|Улаан ба Цагаан||342||0.01||0||0 |- | ||align=left|Vision||308||0.01||0||Шинэ |- | ||align=left|[[:he:מנהיגות חברתית (מפלגה)|Social Leadership]]||271||0.01||0||0 |- |bgcolor=lightskyblue| ||align=left|Human Dignity||222||0.00||0||0 |- | ||align=left|Action for Israel||210||0.00||0||Шинэ |- |align=left colspan=2|Хүчингүй/хоосон санал||25,073||-||-||- |- |align=left colspan=2|'''Санал өгсөн сонгогч'''||'''4,615,135'''||'''100'''||'''120'''||'''0''' |- |align=left colspan=2|Бүртгэлтэй сонгогч/ирц||6,453,255||71.52||-||- |- |align=left colspan=6|Эх сурвалж: [https://votes23.bechirot.gov.il/ CEC] (votes), [https://www.timesofisrael.com/final-results-confirm-likud-with-36-seats-right-short-of-majority-with-58/ Times of Israel] (seats) |} === Томоохон хотуудын дүн === {| class="wikitable" style="text-align:right;" ! rowspan="2" |Хот ! colspan="9" |Хувь (%) ! rowspan="2" |Ирц (%) |- class="hintergrundfarbe6" !Ликуд !Кахоль-Лаван !Хамтын жагсаалт !Шас !Яхадут-ха-Тора !Авода- Гешер-Мерец !Бидний гэр Израил !Ямина !Хүчингүй санал |- | style="text-align:left" |[[Иерусалим]] |27,8 |12,5 |2,0 |17,1 |24,4 |4,9 |2,4 |7,9 |1,0 |63,3 |- | style="text-align:left" |[[Тел-Авив]] |21,8 |48,2 |4,3 |4,2 |1,0 |14,5 |3,2 |2,2 |0,5 |61,7 |- | style="text-align:left" |[[Хайфа]] |26,6 |34,6 |10,3 |2,9 |3,9 |7,2 |10,3 |3,5 |0,7 |58,3 |- | style="text-align:left" |[[Ришон-ле-Цион]] |40,2 |36,9 |0,1 |4,5 |0,8 |4,5 |9,1 |3,2 |0,6 |66,9 |- | style="text-align:left" |[[Петах-Тиква]] |35,9 |28,5 |0,1 |8,2 |4,8 |3,8 |8,7 |9,1 |0,8 |68,9 |- | style="text-align:left" |[[Ашдод]] |36,6 |15,6 |0,1 |14,4 |11,7 |1,8 |16,5 |2,7 |0,6 |66,1 |- | style="text-align:left" |[[Нетания]] |43,1 |23,6 |0,1 |12,1 |3,3 |3,0 |9,4 |4,7 |0,8 |59,8 |- | style="text-align:left" |[[Беэр-Шева]] |50,2 |18,1 |0,8 |8,9 |1,4 |3,4 |11,9 |4,5 |0,9 |61,8 |- | style="text-align:left" |[[Холон]] |42,5 |31,0 |0,2 |10,2 |0,9 |4,6 |7,0 |2,9 |0,8 |63,9 |- | style="text-align:left" |[[Бней-Брак]] |5,8 |1,3 |0,0 |28,7 |61,2 |0,4 |0,6 |1,4 |0,5 |77,0 |- | style="text-align:left" |[[Рамат-Ган]] |28,6 |46,6 |0,7 |3,8 |1,2 |9,9 |4,5 |4,2 |0,6 |66,0 |- | style="text-align:left" |[[Реховот]] |34,2 |32,6 |0,3 |7,6 |4,4 |6,6 |7,0 |6,3 |1,0 |69,2 |- | style="text-align:left" |[[Ашкелон]] |48,1 |16,3 |0,1 |10,2 |1,8 |2,2 |16,1 |4,2 |1,0 |63,4 |- | style="text-align:left" |[[Бат-Ям]] |42,8 |22,3 |0,3 |9,4 |1,6 |3,4 |16,8 |2,5 |0,9 |52,3 |- | style="text-align:left" |[[Бет-Шемеш]] |26,4 |4,5 |0,0 |19,6 |35,9 |0,9 |3,2 |8,4 |1,0 |66,5 |- | style="text-align:left" |[[Кфар-Сава]] |27,3 |49,7 |0,5 |3,0 |0,7 |9,5 |4,7 |4,0 |0,6 |63,0 |- | style="text-align:left" |[[Герцлия]] |27,2 |51,4 |0,4 |3,4 |1,2 |8,7 |4,2 |2,8 |0,5 |66,4 |- | style="text-align:left" |[[Хадера]] |45,1 |27,2 |0,4 |8,4 |1,4 |3,9 |9,7 |3,1 |0,8 |63,0 |- | style="text-align:left" |[[Модиин]] |28,3 |45,6 |0,3 |2,0 |0,7 |8,8 |4,0 |9,9 |0,6 |76,1 |- | style="text-align:left" |[[Назарет]] |1,0 |1,5 |95,7 |0,1 |0,0 |0,8 |0,4 |0,0 |0,5 |60,3 |- |} == Цахим холбоос == {{commons|Israeli legislative election, 2020}} *[https://knesset.gov.il/description/eng/eng_mimshal_res23.htm 23-р Кнессет]. [[Кнессет]] == Эшлэл == [[Ангилал:Израил улсын парламентын сонгууль]] [[Ангилал:2020 оны Парламентын сонгууль]] <references />{{Загвар:Израилын сонгууль}} 1iys78ayuxqg9x3bhyas1dujo367b91 0 116148 709513 709332 2022-08-25T04:08:56Z Bulganbayar Baatar 70256 /* References */ wikitext text/x-wiki БООЛООГИЙН БААТАР 1954 оны 3-р сарын 5-нд Баян-Өлгий аймгийн Булган сумын нутагт, ард Цогтын Боолоогийн 5 дахь хүүхэд, 2 дахь хүү болон мэндэлжээ. Аав Боолоогийнхоо 36-тайд төрсөн. Морь жилтэй. Алтайн Урианхай. [[c:File:Б.Баатар_ууланд_алхаж_яваа_нь,_2020_оны_өвөл.jpg|Зураг]] [[Файл:Б.Баатар 1970-аад он.jpg|thumb|alt=Боолоогийн Баатар|Б.Баатар Баянхонгор, Баян-Өлгий аймгуудад анх удаа мод үржүүлгийн газар, ойн төгөл байгуулснаа төр засгийн удирдлагуудад танилцуулж байгаа нь. [[Юмжаагийн Цэдэнбал|Ю.Цэдэнбал]] дарга "Одоо нэг хэдэн жилийн дараа энэ мод чинь ургаад энэ уулыг халхлах нь байна шүү дээ" гэж байсан гэдэг. БНМАУ-ын Сайд нарын зөвлөлийн нэгдүгээр орлогч дарга [[Түмэнбаярын Рагчаа|Т.Рагчаа]], Нийгмийг аюулаас хамгаалах яамны сайд [[Бугын Дэжид|Б.Дэжид]], МАХН-ын Төв хорооны нарийн бичгийн дарга Г.Адьяа нар дагалдан явж байжээ]] === Бага нас, боловсрол === Ах дүү арвуул байсан. Эдгээр нь том эгч [Ирбуян], эгч [Занданхүү], 1951 онд төрөөд 3 сартайдаа эндсэн ах [Нэргүй], эгч Нямсүрэн, эмэгтэй дүү Дүүдээ, [Орломсүрэн], Долгорсүрэн, 5 настайдаа эндсэн эрэгтэй дүү [Намдаг], Тавьтай нар юм. Б.Баатар олон хүүхэдтэй айлын ганц хүү байсан учраас эрх дураараа, барагийн хүнээс айж эмээхийг мэдэхгүй зоргоороо өссөн гэж эх Цэвэг нь хуучлан ярьдаг байв. Түүний ганц эмээдэг хүн нь 90 гаруй насандаа бурхан болсон нутгийн буянтай буурай Н.Тая гэдэг хүн байсан гэдэг. Б.Баатар Алтайн Урианхайн Баруун амбаны Оорцог сумын Хорхон элкиний хүн. Баатарын хуланц өвөг нь Азар гэдэг хүн байж. Азарын хүүг Довдон, Довдонгийн хүүг Цогт гэдэг байсан бөгөөд Цогтын ууган хүү нь Баатарын аав Боолоо юм. Б.Баатар төрөлх сумандаа 8 жилийн дунд сургуулиа төгсөөд Техник мэргэжлийн сургуульд сурахаар явах гэхэд нь аав ээж нь явуулах дургүй байсан гэдэг. Тэр бүү хэл дунд сургуульд сурч байхад нь хичээлээс бүрмөсөн гаргаж авахаар хэд хэдэн удаа оролцож байсан гэдэг. Нөхцөл байдал ийм байх үед олон эмэгтэй эгч дүүтэй хүн эрдэм сурахгүй бол болохгүй гэдгийг хатуу ухамсарлаж, улмаар Булган сумаас Мөнххайрхан сум руу мод ачаад явж байсан ачааны машины дээр сууж, оргох шахуу сургуульдаа явсан гэдэг. "Амьдрал хэцүү, уулсын дунд алс бөглүү газар, олон эгч дүүтэй байсан учраас би л сурахгүй бол болохгүй гэж эрс шийдэж эрдэм номын мөр хөөсөн минь гарцаагүй зөв шийдвэр байсан" ярьдаг. Б.Баатар эрдэм боловсрол, ажил мэргэжлийн хувьд Булган сумын 8 жилийн сургуулийг дүүргээд мод ачсан ачааны машинаар тэндээсээ Алтайн их давааг давж Ховд аймгийн төвөөр дамжин Улаанбаатар хотод ирж 1970-1973 онд Ойн Техникумыг “Ойн зохион байгуулагч” мэргэжлээр суралцаж төгссөн. Анхдагч мэргэжил нь “Ойн зохион байгуулагч”. Ойн техникумыг төгсөөд шууд Баянхонгор аймагт томилогдон ажиллаж аймгийн төвд ойжуулалтын ажлыг эрчимтэй зохион байгуулсан. Баянхонгор аймагт ойн техникчээр 2 жил ажилласны дараа Баян-Өлгий аймгийн ойн аж ахуйд 1975 оноос мод үржүүлгийн техникч, ойн инженер, ерөнхий инженерээр 1982 оныг дуустал ажиллажээ. 1982-1984 онд Намын дээд сургуульд Төрийн захиргааны удирдлагын чиглэлээр суралцаж төгссөн. Намын дээд сургууль төгсөөд өөрийн төрөлх Булган сумандаа Намын хорооны орлогч, нарийн бичгийн даргаар 2 жил ажилласны дараа 1986-1990 онд Хөдөө Аж Ахуйн Их Сургуулийг “Хөдөө Аж Ахуйн эдийн засагч, зохион байгуулагч” мэргэжлээр суралцаж төгссөн. Улмаар 1990-2010-аад оны хооронд Булган сумын ИТХ-ын дарга, Засаг дарга, Засаг даргын орлогчоор тасралтгүй 20 гаруй жил, Мөнххайрханы нурууны Байгалийн цогцолборт газарт байгаль хамгаалагчаар ажиллаж байгаад өндөр насны тэтгэвэрт гарсан. Түүнийг нутгийнхан нь төрөлх нутгийнхаа тэргүүний лидер, хамт олны сайн манлайлагч, үнэнч анд нөхөр, дүү нарын сайн багш, итгэлтэй зөвлөгч, зохион байгуулагч, халамжит сайн хань, аав, өвөө гэж үнэлдэг. Идэвхитэй амьдралынхаа ихэнхи цаг хугацааг сум орон нутгийн ард иргэд, ах дүү, нутаг олон, байгаль дэлхийн сайн сайхны төлөө зориулсан ясны хөдөлмөрч, үнэнч шударга хүн. 2004-2005 онд Удирдлагын Академид Төрийн захиргааны удирдлагын Магистрын зэрэг хамгаалсан. === Ажилласан байдал === - Баянхонгор аймгийн ойн анги - Баян-Өлгий аймгийн ойн анги - Баян-Өлгий аймгийн Булган сумын Засаг дарга, ИТХ-ын дарга - Баян-Өлгий аймгийн Булган сумын Засаг даргын орлогч - Мөнххайрханы Байгалийн цогцолборт газрын хамгаалалтын захиргаанд Байгаль хамгаалагч === Гэр бүл === 1978 онд 24 насандаа Батдэлгэрийн Ноосгойтой гэр бүл болж, 7 хүүхэд өсгөж, хүмүүжүүлсэн. Эхнэр Б.Ноосгой (1956-2007) нь бага ангийн багш мэргэжилтэй, насаараа боловсролын байгууллагад ажиллахдаа олон зуун шавь бэлтгэсэн багш байв. === Гавьяа шагнал: === - Ардын хувьсгалын ойн медалиуд - Их Монгол улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойн медаль - Яам агентлагийн хүндэт жуух бичиг - Байгаль орчны тэргүүний ажилтан, - Бүртгэл статистикийн тэргүүний ажилтан, - Улаан Загалмайн тэргүүний ажилтан, - Хил хамгаалах байгууллагын тэргүүний ажилтан зэрэг 10 гаруй байгууллагын тэргүүний ажилтанаар өргөмжлөгдсөн, - Алтан гадас одон - Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагнагдсан, нийгмийн зүтгэлтэн. === Сонгуульт ажил === Аймгийн иргэдийн хурлын тэргүүлэгч гишүүнээр 2 удаа сонгогдож байсан. === Ном зохиол: === 1. “Булган нутгийн Буянтай буурал”, 1990 он 2. "Миний Булган нутаг" гэрэл зургийн цомог, 2013 он 3. "Мөнх цаст Мөнххайрхан уул мину" гэрэл зургийн цомог, 2019 он 4. "Булган нутгийн байгаль, түүх, өв соёлын урлан" гэрэл зургийн цомог, 2021 он 5. "Гайхамшигт Булган нутаг" гэрэл зургийн бие даасан үзэсгэлэн, 2021-2022 он == References == 1. Миний Булган нутаг retrieved from https://www.esan.mn/p/tsahim-nom/tanin-medehui/minij-bulgan-nutag 2. Мөнх цаст Мөнххайрхан уул мину retrieved from https://www.esan.mn/p/tsahim-nom/tanin-medehui/moenhhajrhan-uul-minu 3. https://www.facebook.com/BaatarPhotography 9l7j1tqxdfon6dflh7eykzyvdt552hi 709514 709513 2022-08-25T04:09:11Z Bulganbayar Baatar 70256 /* References */ wikitext text/x-wiki БООЛООГИЙН БААТАР 1954 оны 3-р сарын 5-нд Баян-Өлгий аймгийн Булган сумын нутагт, ард Цогтын Боолоогийн 5 дахь хүүхэд, 2 дахь хүү болон мэндэлжээ. Аав Боолоогийнхоо 36-тайд төрсөн. Морь жилтэй. Алтайн Урианхай. [[c:File:Б.Баатар_ууланд_алхаж_яваа_нь,_2020_оны_өвөл.jpg|Зураг]] [[Файл:Б.Баатар 1970-аад он.jpg|thumb|alt=Боолоогийн Баатар|Б.Баатар Баянхонгор, Баян-Өлгий аймгуудад анх удаа мод үржүүлгийн газар, ойн төгөл байгуулснаа төр засгийн удирдлагуудад танилцуулж байгаа нь. [[Юмжаагийн Цэдэнбал|Ю.Цэдэнбал]] дарга "Одоо нэг хэдэн жилийн дараа энэ мод чинь ургаад энэ уулыг халхлах нь байна шүү дээ" гэж байсан гэдэг. БНМАУ-ын Сайд нарын зөвлөлийн нэгдүгээр орлогч дарга [[Түмэнбаярын Рагчаа|Т.Рагчаа]], Нийгмийг аюулаас хамгаалах яамны сайд [[Бугын Дэжид|Б.Дэжид]], МАХН-ын Төв хорооны нарийн бичгийн дарга Г.Адьяа нар дагалдан явж байжээ]] === Бага нас, боловсрол === Ах дүү арвуул байсан. Эдгээр нь том эгч [Ирбуян], эгч [Занданхүү], 1951 онд төрөөд 3 сартайдаа эндсэн ах [Нэргүй], эгч Нямсүрэн, эмэгтэй дүү Дүүдээ, [Орломсүрэн], Долгорсүрэн, 5 настайдаа эндсэн эрэгтэй дүү [Намдаг], Тавьтай нар юм. Б.Баатар олон хүүхэдтэй айлын ганц хүү байсан учраас эрх дураараа, барагийн хүнээс айж эмээхийг мэдэхгүй зоргоороо өссөн гэж эх Цэвэг нь хуучлан ярьдаг байв. Түүний ганц эмээдэг хүн нь 90 гаруй насандаа бурхан болсон нутгийн буянтай буурай Н.Тая гэдэг хүн байсан гэдэг. Б.Баатар Алтайн Урианхайн Баруун амбаны Оорцог сумын Хорхон элкиний хүн. Баатарын хуланц өвөг нь Азар гэдэг хүн байж. Азарын хүүг Довдон, Довдонгийн хүүг Цогт гэдэг байсан бөгөөд Цогтын ууган хүү нь Баатарын аав Боолоо юм. Б.Баатар төрөлх сумандаа 8 жилийн дунд сургуулиа төгсөөд Техник мэргэжлийн сургуульд сурахаар явах гэхэд нь аав ээж нь явуулах дургүй байсан гэдэг. Тэр бүү хэл дунд сургуульд сурч байхад нь хичээлээс бүрмөсөн гаргаж авахаар хэд хэдэн удаа оролцож байсан гэдэг. Нөхцөл байдал ийм байх үед олон эмэгтэй эгч дүүтэй хүн эрдэм сурахгүй бол болохгүй гэдгийг хатуу ухамсарлаж, улмаар Булган сумаас Мөнххайрхан сум руу мод ачаад явж байсан ачааны машины дээр сууж, оргох шахуу сургуульдаа явсан гэдэг. "Амьдрал хэцүү, уулсын дунд алс бөглүү газар, олон эгч дүүтэй байсан учраас би л сурахгүй бол болохгүй гэж эрс шийдэж эрдэм номын мөр хөөсөн минь гарцаагүй зөв шийдвэр байсан" ярьдаг. Б.Баатар эрдэм боловсрол, ажил мэргэжлийн хувьд Булган сумын 8 жилийн сургуулийг дүүргээд мод ачсан ачааны машинаар тэндээсээ Алтайн их давааг давж Ховд аймгийн төвөөр дамжин Улаанбаатар хотод ирж 1970-1973 онд Ойн Техникумыг “Ойн зохион байгуулагч” мэргэжлээр суралцаж төгссөн. Анхдагч мэргэжил нь “Ойн зохион байгуулагч”. Ойн техникумыг төгсөөд шууд Баянхонгор аймагт томилогдон ажиллаж аймгийн төвд ойжуулалтын ажлыг эрчимтэй зохион байгуулсан. Баянхонгор аймагт ойн техникчээр 2 жил ажилласны дараа Баян-Өлгий аймгийн ойн аж ахуйд 1975 оноос мод үржүүлгийн техникч, ойн инженер, ерөнхий инженерээр 1982 оныг дуустал ажиллажээ. 1982-1984 онд Намын дээд сургуульд Төрийн захиргааны удирдлагын чиглэлээр суралцаж төгссөн. Намын дээд сургууль төгсөөд өөрийн төрөлх Булган сумандаа Намын хорооны орлогч, нарийн бичгийн даргаар 2 жил ажилласны дараа 1986-1990 онд Хөдөө Аж Ахуйн Их Сургуулийг “Хөдөө Аж Ахуйн эдийн засагч, зохион байгуулагч” мэргэжлээр суралцаж төгссөн. Улмаар 1990-2010-аад оны хооронд Булган сумын ИТХ-ын дарга, Засаг дарга, Засаг даргын орлогчоор тасралтгүй 20 гаруй жил, Мөнххайрханы нурууны Байгалийн цогцолборт газарт байгаль хамгаалагчаар ажиллаж байгаад өндөр насны тэтгэвэрт гарсан. Түүнийг нутгийнхан нь төрөлх нутгийнхаа тэргүүний лидер, хамт олны сайн манлайлагч, үнэнч анд нөхөр, дүү нарын сайн багш, итгэлтэй зөвлөгч, зохион байгуулагч, халамжит сайн хань, аав, өвөө гэж үнэлдэг. Идэвхитэй амьдралынхаа ихэнхи цаг хугацааг сум орон нутгийн ард иргэд, ах дүү, нутаг олон, байгаль дэлхийн сайн сайхны төлөө зориулсан ясны хөдөлмөрч, үнэнч шударга хүн. 2004-2005 онд Удирдлагын Академид Төрийн захиргааны удирдлагын Магистрын зэрэг хамгаалсан. === Ажилласан байдал === - Баянхонгор аймгийн ойн анги - Баян-Өлгий аймгийн ойн анги - Баян-Өлгий аймгийн Булган сумын Засаг дарга, ИТХ-ын дарга - Баян-Өлгий аймгийн Булган сумын Засаг даргын орлогч - Мөнххайрханы Байгалийн цогцолборт газрын хамгаалалтын захиргаанд Байгаль хамгаалагч === Гэр бүл === 1978 онд 24 насандаа Батдэлгэрийн Ноосгойтой гэр бүл болж, 7 хүүхэд өсгөж, хүмүүжүүлсэн. Эхнэр Б.Ноосгой (1956-2007) нь бага ангийн багш мэргэжилтэй, насаараа боловсролын байгууллагад ажиллахдаа олон зуун шавь бэлтгэсэн багш байв. === Гавьяа шагнал: === - Ардын хувьсгалын ойн медалиуд - Их Монгол улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойн медаль - Яам агентлагийн хүндэт жуух бичиг - Байгаль орчны тэргүүний ажилтан, - Бүртгэл статистикийн тэргүүний ажилтан, - Улаан Загалмайн тэргүүний ажилтан, - Хил хамгаалах байгууллагын тэргүүний ажилтан зэрэг 10 гаруй байгууллагын тэргүүний ажилтанаар өргөмжлөгдсөн, - Алтан гадас одон - Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагнагдсан, нийгмийн зүтгэлтэн. === Сонгуульт ажил === Аймгийн иргэдийн хурлын тэргүүлэгч гишүүнээр 2 удаа сонгогдож байсан. === Ном зохиол: === 1. “Булган нутгийн Буянтай буурал”, 1990 он 2. "Миний Булган нутаг" гэрэл зургийн цомог, 2013 он 3. "Мөнх цаст Мөнххайрхан уул мину" гэрэл зургийн цомог, 2019 он 4. "Булган нутгийн байгаль, түүх, өв соёлын урлан" гэрэл зургийн цомог, 2021 он 5. "Гайхамшигт Булган нутаг" гэрэл зургийн бие даасан үзэсгэлэн, 2021-2022 он == References == 1. Миний Булган нутаг retrieved from https://www.esan.mn/p/tsahim-nom/tanin-medehui/minij-bulgan-nutag 2. Мөнх цаст Мөнххайрхан уул мину retrieved from https://www.esan.mn/p/tsahim-nom/tanin-medehui/moenhhajrhan-uul-minu 3. https://www.facebook.com/BaatarPhotography bh38my9cgdj7azy8m8w7g46jnpfnkzl 0 123112 709501 709358 2022-08-24T19:00:16Z 150.129.140.215 /* Намтар */ wikitext text/x-wiki '''Хубилай ноён''' - монгол жанжин, [[Чингис хаан|Чингис хааны]] [[Нөхөр (цэрэг)|нөхдийн]] нэг. [[Зэв ноён|Зэв]], [[Зэлмэ]], [[Сүбээдэй]] нарын хамт Чингис хааны "дөрвөн нохой" гэж нэрлэгддэг байсан. == Намтар == Хубилай [[Барлас|Барулас]] овгоос гаралтай. Тэмүжин өөрийн улсыг байгуулахаар шийдсэний дараа [[Монголчууд|монголын]] олон овог ба ураг төрлийн хүмүүс залуу ноён руу очсон; нэгдсэн хүмүүсийн дунд Хубилай болон түүний ах байв. Хожим Хубилай Чингисийн өмнө өөрийн авьяаслаг, үнэнч цэргийн удирдагч гэдгээ харуулсан: [[Татар|Татаруудын]] эсрэг хийсэн аян дайны ([[1202 он|1202]] он) дараа тэр Зэвийн хамт тулалдаан дуустал олз авахгүй гэсэн хааны зарлигийг зөрчиж дээрэм хийсэн Чингис хааны дүрвэсэн төрөл төрөгсөд болох [[Алтан]], [[Даридай отчигин|Даридай]], [[Хучар]] нарыг мөшгих тушаал авав. Хоёр жилийн дараа Хубилай [[Найман|наймануудтай]] хийсэн дайнд онцгойрч, эхлээд хайгуулд явж, дараа нь Наху гүнийн ууланд [[Таян хан|Таян ханы]] цэргүүдтэй хийсэн тулалдаанд оролцсон ба Чингис хааны цэргүүд бүрэн ялалт байгуулжээ. [[1206 он|1206]] оны бүх Монголын [[Их Хуралдай|хуралдайгаас]] Хубилай цэргийн гавьяаныхаа төлөө Чингис хаанаас мянгатын [[Ноён|ноёны]] албан тушаал олгосон ерэн таван хүний тоонд орж, түүнчлэн [[Их Монгол Улс|Монголын эзэнт гүрний]] бүх цэргийн хэргийг удирдах эрхийг хүлээн авав. Үүний дараа Хубилай [[Харлуг|карлукуудыг]] дарах үүрэг хүлээжээ. Хубилай карлукын захирагч Арслан ханыг дагуулан авч, түүнийг Чингис хаанд бараалхуулав. Чингис хаан Арслангийн дуулгавартай байдлыг үнэлж, түүнд өөрийн охидын нэгийг өгөхөөр амласан байна. Чингис хаан цэргээ зохион байгуулах үед Хубилайн мянгат Чингисийн бага хүү [[Хүлгэн|Хүлгэнд]] харьяалагдав. [[Рашид ад-Дин|Рашид ад-Динийн]] хэлснээр бол Хубилайн хөвгүүд ч бас монголын хаадад алба хааж байжээ. == Мөн үзэх == * [[Чингис хааны дөрвөн нохой]] * [[Зэв ноён|Зэв]] * [[Зэлмэ]] * [[Сүбээдэй]] 7kil15fnkcqoig981vemcpxk6les00w 0 123498 709505 709475 2022-08-24T19:27:52Z 150.129.140.215 /* Намтар */ wikitext text/x-wiki '''Чулуун баатар''' ([[12-р зуун|XII зууны]] сүүл - [[13-р зуун|XIII зууны]] эхний хагас) - [[Чингис хаан|Чингис хааны]] хувийн хамгаалалтын цэргийн захирагч нарын нэг. == Намтар == Чулуун бол [[Тайчууд|Тайчуудын]] харьяат [[Сүлдүс|сүлдүс]] овгийн [[Сорхон шар|Сорхон шарын]] хүү байв. Залуу Тэмүжин тайчуудын олзноос зугтсан, дараа нь түүнийг эрж хайх үеэр Сорхон шар оргодол голд нуугдаж байгааг илрүүлсэн ч түгшүүр зарлалгүй, харин түүнд байрандаа үлдэхийг зөвлөж, барьж өгөхгүй гэж амлажээ. Эрэл хайгуул өнгөрөхөд Тэмүжин Сорхон шарын гэрт сэмхэн очив. Энэ нь Сорхон шард таалагдаагүй (оргон зайлсан этгээдийг "анхаарахгүй" байх нь нэг хэрэг, илт хамсаатан болох нь өөр хэрэг) ч түүний хөвгүүд [[Чимбай (жанжин)|Чимбай]], Чулуун нар Тэмүжинг хаацайлсан. Зугтах боломж гарч иртэл Тэмүжин Сорхон шарынд нуугджээ. 1199 онд Тэмүжин [[Тоорил хан|Ван хан]], [[Жамуха]] нарын хамт найманы хан [[Буйруг хан|Буйруг]] руу нэгдсэн хүчээр довтолж, Кишил-Баш нуурын орчимд бут цохив. Амьд үлдсэн найманы цэргийн ангиудын нэг нь ялагчдын гэртээ харих замыг хаасан, шөнө нь Ван хан, Жамуха нар найманууд Тэмүжинг дуусгана гэж найдан зугтав; маргааш өглөө болоход найманууд Ван ханы хүлээлтээс эсрэгээр Тэмүжинг биш, өөрийг нь мөшгиж эхэлсэн, тэрээр мөхөх сөнөх нь тодорхой болсон тул монголын хаанд элч илгээж тусламж гуйжээ. Тэмүжин өөрийн нөхдийг илгээж, тэднээс [[Боорчи]], [[Мухулай]], [[Борохул]], Чулуун дөрөв нь тулалдаанд онцгой эр зориг үзүүлэв. Мөн Чулуун [[Тайчууд|тайчууд]] овогтой хийсэн дайны жилүүдэд тайчуудын удирдагч, Тэмүжиний заналт дайсан [[Таргудай Хирилтуг|Таргудай Хирилтугийг]] алснаараа ялгарч байлаа. 1203-1204 оны өвөл Тэмүжин хувийн харуул буюу [[Хишигтэн|хишигтэн]] цэргийг байгуулжээ. Энэ нь дөрвөн хэсэгт хуваагдаж, нэгнийх нь толгойд Чулууныг тавьсан байна. 1206 оны Их хуралдайн үеэр Тэмүжин "Чингис хаан" хэмээн өргөмжлөгдсөн бөгөөд тэр өөрийн хамтрагчдад албан тушаал, эрх дарх хуваарилж эхлэхэд Чулуун, Чимбай нар дайн, ан гөрөөнөөс олсон бүхнээ авч үлдэх онцгой эрхийг хүлээн авав. Чулууны үр удам [[Чобаны улс|Чобаныхны]] угсаа залгамжлалыг үндэслэж, төлөөлөгчид нь [[Хүлэгү|Хүлэгүгийн]] улсад өндөр албан тушаал хашиж, улмаар Ираны Азербайжаны нутаг дэвсгэрт өөрийн улсыг байгуулжээ. == Мөн үзэх == * [[Чингис хааны дөрвөн хүлэг баатар]] * [[Боорчи]] * [[Мухулай]] * [[Борохул]] bnc5ptt2j7qqbc5o78ffkpgac8vo7m1 0 123570 709510 709486 2022-08-25T01:38:27Z Zorigt 49 wikitext text/x-wiki '''Ардын дайсан''' ([[Латин хэл|латин]]. hostis publicus -үгчилбэл «''нийгмийн дайсан''» мөн латин. hostis populi Romani - «''Ромын ард түмний дайсан''») -Хэн нэгэн этгээдийг хууль бус гэж зарлаж өчиггүй устгах ёстой (энэ утгаараа улсын эсрэг зэвсэгтэй дайтаж буй орны цэрэгтэй адилтгаж үздэг байжээ) гэсэн санаатай Ромын эрх зүйн нэр томъёо юм. Орчин үед [[Францын хувьсгал]]<nowiki/>ын үеэр Якобины дарангуйллыг эсэргүүцэгчдийг тодотгож, олон нийтийг хамарсан терроризмыг зөвтгөхийн тулд өргөн тархсан ([[Франц хэл|франц.]] ''ennemi du peuple'') нэр томьёо юм. Францын энэ үйл явдалтай нэгэн адил энэ нэр томьёог 1930-аад онд [[Сталины хэлмэгдүүлэлт]]<nowiki/>ийн үед ([[Орос хэл|орос]]. ''враг народа'') өргөн хэрэглэж байсан. == Орост болон Зөвлөлт Холбоот Улсад == 1905 оны Оросын хувьсгалын үеэр [[Владимир Ильич Ленин|В.Ленин]] «Хувьсгалт пролетариатын ардчилсан зорилтууд» нийтлэлдээ Оросын эзэн хаан [[II Николай]]г «ард түмний хамгийн аймшигт дайсан» гэж нэрлэж байжээ. "Ардын дайсан" гэсэн нэр томьёо нь [[Иосиф Сталин|Сталин]]<nowiki/>ы үеийн улс төрийн үг хэллэгт хэвшсэн хэллэг байсан төдийгүй албан ёсны баримт бичигт хэрэглэгддэг байсан, жишээ нь ЗХУ-ын 1936 оны Үндсэн хуулийн 131-р зүйлд: " Нийгмийн болон социалист өмчид халдаж байгаа хүмүүс бол ард түмний дайсан" гэдэг байжээ. "И.Сталин өөрийн улс төрийн өрсөлдөгчдөдөө "Ардын дайсан" гэж нэр зүүж шүүх, мөрдөн байцаалтгүй хөнөөж хороодог байсан" гэж [[Никита Хрущёв|Н.Хрущёв]] ЗХУ-ын КН-ын ХХ дугаар хурал дээр хэлж байжээ. ritjfmq2qdaobllpawo9t7oxpppdb5x 10 123572 709515 2022-08-25T04:19:23Z Enkhsaihan2005 64429 Хуудас үүсгэв: "{{#switch: {{{1}}} | population_footnotes =<ref>{{citation|mode=cs1 |title={{wikidata|label|eid=Q60332597}} |url={{wikidata|property|eid=Q47005544|P854}} |publisher={{wikidata|property|linked|eid=Q47005544|P50}} |access-date={{#if:{{{url|}}}|11 April 2019|}}}}</ref> | population_total = {{#if: <!-- if wikidata pop as of 2018 is set and has an external source, display pop --> {{wikidata|property|raw|P1082|P585=2018}} | {{wikidata|property|raw|P1082|P585=2018}..." wikitext text/x-wiki {{#switch: {{{1}}} | population_footnotes =<ref>{{citation|mode=cs1 |title={{wikidata|label|eid=Q60332597}} |url={{wikidata|property|eid=Q47005544|P854}} |publisher={{wikidata|property|linked|eid=Q47005544|P50}} |access-date={{#if:{{{url|}}}|11 April 2019|}}}}</ref> | population_total = {{#if: <!-- if wikidata pop as of 2018 is set and has an external source, display pop --> {{wikidata|property|raw|P1082|P585=2018}} | {{wikidata|property|raw|P1082|P585=2018}}| {{main other|[[Category:Pages using Template:Spain metadata Wikidata without references]]}} }} | population_as_of = {{#if: <!-- if wikidata pop as of 2018 is set and has an external source, display as_of date --> {{wikidata|property|raw|P1082|P585=2018}} | 2018 | {{main other|[[Category:Pages using Template:Spain metadata Wikidata without references]]}} }} }}<noinclude>{{documentation}} </noinclude> f5w74wgjv5u3x83wx0hy2gjaujhegoz 828 123573 709516 2022-08-25T04:30:21Z Enkhsaihan2005 64429 Хуудас үүсгэв: "return { name = 'Tenerife', top = 28.623, bottom = 27.951, left = -16.971, right =-16.1, image = 'Location map Spain Tenerife.png' }" Scribunto text/plain return { name = 'Tenerife', top = 28.623, bottom = 27.951, left = -16.971, right =-16.1, image = 'Location map Spain Tenerife.png' } 8bwmq2qef1cp84juqbin022wj52afe8 828 123574 709517 2022-08-25T05:39:42Z Enkhsaihan2005 64429 Хуудас үүсгэв: "return { name = 'Canary Islands', top = 29.554266, bottom = 27.399873, left = -18.332097, right = -13.159498, image = 'Canarias-loc.svg' }" Scribunto text/plain return { name = 'Canary Islands', top = 29.554266, bottom = 27.399873, left = -18.332097, right = -13.159498, image = 'Canarias-loc.svg' } fuohfb5tqvfke3kenscc3w2kqpgifb7 2 123575 709518 2022-08-25T06:11:48Z Biirchin 46505 Ерөнхий мэдээлэл оруулав wikitext text/x-wiki {{babel|mn|3=en-3}}{{Userboxtop|Гарал}} {{User Монгол}} {{User Улаанбаатар-1}} {{Userboxbottom}}{{Userboxtop|Википедиа}} {{User Wikipedian|[[2016]] оны [[1 сарын 7]]-ноос}} {{Userboxbottom}} s6wc23gohltpnxane4i81j4m58dcr9m