ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="mnw">
  <siteinfo>
    <sitename>ဝဳကဳပဳဒဳယာ</sitename>
    <dbname>mnwwiki</dbname>
    <base>https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AF%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%BA</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.19</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">မဳဒဳယာ</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">တၟေင်</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">ဓရီုကျာ</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">ညးလွပ်</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">ညးလွပ် ဓရီုကျာ</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">ဝဳကဳပဳဒဳယာ</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ဝဳကဳပဳဒဳယာ ဓရီုကျာ</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ဝှာင်</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ဝှာင် ဓရီုကျာ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">မဳဒဳယာဝဳကဳ</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">မဳဒဳယာဝဳကဳ ဓရီုကျာ</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">ထာမ်ပလိက်</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">ထာမ်ပလိက် ဓရီုကျာ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">ရီု</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">ရီု ဓရီုကျာ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">ကဏ္ဍ</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">ကဏ္ဍ ဓရီုကျာ</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">ပါင်မုက်</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">ပါင်မုက် ဓရီုကျာ</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">မဝ်ဂျူ</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">မဝ်ဂျူ ဓရီုကျာ</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">ကိရိယာငယ်</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">ကိရိယာငယ် ဆွေးနွေးချက်</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">ကိရိယာငယ် အဓိပ္ပာယ်</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">ကိရိယာငယ် အဓိပ္ပာယ် ဆွေးနွေးချက်</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel</title>
    <ns>3</ns>
    <id>1118</id>
    <revision>
      <id>33464</id>
      <parentid>33090</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T11:49:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Htawmonzel</username>
        <id>25</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32025" xml:space="preserve">
== ဒုင်တၠုင်ဏာနူကဵု[[ဝဳကဳပဳဒဳယာ]][[မန်|ဘာသာမန်]]ဏအ်ရအဴ Htawmonzel! ==
Hello{{Ping|Htawmonzel}}, Please help edit &lt;!-- Template:Welcome --&gt; for Mon language wikipedia, the way to use Wikipedia is not very good, I need you help thank you very much.--[[ညးလွပ်:咽頭べさ|咽頭べさ]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:咽頭べさ|ဓရီု]])  ၁၇:၅၆၊ ၂၀ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၀၂၁ (+0630)


အဲဂှ် ဒှ်နာဲဗဳထဝ် မန်ဇြာ ဇာတိနူကွာန်ကၟာဝက် ပဒတဴ ပ္ဍဲဍုင်ဒိန်မက်ရ။ အဲစချဳဓရာင်ကၠုင် ပ္ဍဲဝဳကဳပဳဒဳယာမန် နူဒဒှ် ဘဝလဒပ် နူကဵုဂိတုဂျူလာင်၊ ၂၀၁၈ တုဲ ပါလုပ် ပ္ဍဲမၞိဟ်မချဳဓရာင်ကၠောန် ညံင် ဝဳကဳပဳဒဳယာမန် ဂွံဒှ်ဒတန်မွဲတၠကီုရ။
:ထံက်ဂလာန်ပေၚ်ၚ်ရအဴ။ We appreciate your work and fully support on your effort in Wikipedia. We need you. --[[ညးလွပ်:Monbeeree|Monbeeree]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Monbeeree|ဓရီု]])  ၂၁:၄၇၊ ၂၅ အဝ်ဂေတ် ၂၀၂၀ (+0630)

== နွံပၟိက် ဆန္ဒမာဲ ==

တၞဟ်နဂွံဇမၠိၚ်အာယုက် အခေါၚ်အရာကောပ်ကာဲ [[ညးလွပ်:Aue Nai|Aue Nai]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Aue Nai|ဓရီု]])  ၁၇:၁၇၊ ၃ မာတ် ၂၀၂၀ (+0630) တုဲ နွံပၟိက်ကဵု ပရေၚ်ကဵုဆန္ဒနူညးပါလုပ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဝဳကဳမန်တအ်ရ။
သ္ပဂုဏ်တုဲ ကဵုဆန္ဒမာဲညိ။

:ကုညးလွပ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ထံက်ဂလာန်ပေၚ်ၚ်ရအဴ။ အခေါၚ်ကောပ်ကာဲကာဲ ညးဂှ် နွံပၟိက်ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရောၚ်။ We appreciate your work and fully support on your effort in Wikipedia. We need you.  --[[ညးလွပ်:Monbeeree|Monbeeree]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Monbeeree|ဓရီု]])  ၂၁:၄၁၊ ၂၅ အဝ်ဂေတ် ၂၀၂၀ (+0630)

== To delete ==

အစ်ကိုရေ [[:ကဏ္ဍ:Delete]] ထဲက စာမျက်နှာတွေက ဖျက်ပစ်ဖို့ လိုတဲ့ စာမျက်နှာတွေပါ။ စစ်ဆေးပြီး ဖျက်ပေးဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်။ ကျေးဇူးပါ။ [[User:Ninjastrikers|&lt;span style=&quot;font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;&quot;&gt;Ninja&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;✮&lt;/span&gt;Strikers&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Red;font-size:85%;&quot;&gt;«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;  ၁၁:၂၇၊ ၂၃ ဨပြဳ ၂၀၂၀ (+0630)

== to restore Main page history ==

Please move [[မန်ခိုၚ်ဗိုန်]] back to [[မုက်လိက်တမ်]] as there is page history since incubator. You can choose to delete the page [[မုက်လိက်တမ်]] during the move. And also make a protection (edit and/or move) to [[မုက်လိက်တမ်]] after move. Thanks. [[User:Ninjastrikers|&lt;span style=&quot;font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;&quot;&gt;Ninja&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;✮&lt;/span&gt;Strikers&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Red;font-size:85%;&quot;&gt;«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;  ၂၂:၁၂၊ ၁၁ နဝ်ဝေမ်ပါ ၂၀၂၀ (+0630)

: Yes, I did it now. Thanks [[User:Ninjastrikers|&lt;span style=&quot;font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;&quot;&gt;Ninja&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;✮&lt;/span&gt;Strikers&lt;/span&gt;]]

== Empty category links ==

Why are you [[Special:Diff/24045|adding empty category links]] to articles? - [[ညးလွပ်:Dcljr|dcljr]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Dcljr|ဓရီု]])  ၂၀:၅၅၊ ၃၀ နဝ်ဝေမ်ပါ ၂၀၂၀ (+0630)

==Request translation==
Hello {{Ping|Htawmonzel}}, The article in this link https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AMain+page&amp;action=page&amp;filter=&amp;language=mnw help please translate Mon language. I am not good at writing Mon language on my computer.  In my computer, Mon language is not 100% consonants. If I write Mon language, I have to go through the phone and rarely write on my computer.  Writing Mon language on the computer is not very convenient. I have a problem like this, I need your help, translation of your language I like it. Because of the translation of your language, the spelling is very beautiful and read well. I could translate my own language, but I was worried that the spelling was wrong. I was not very familiar language nation of Burma, I Be a Japanese national, but I intend to help the Mon people 100% for me, writing in Burma is very difficult, but writing in Korean and Japanese and English is not that difficult okay thank you very much I respect you.--[[ညးလွပ်:咽頭べさ|咽頭べさ]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:咽頭べさ|ဓရီု]])  ၁၈:၁၄၊ ၂၅ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၀၂၁ (+0630)

== Nika Melia ==
Hello {{Ping|Htawmonzel}}, can you translate this page in Mon language? [[:en:Nika Melia|Nika Melia]], thanks--[[ညးလွပ်:ჯეო|ჯეო]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:ჯეო|ဓရီု]])  ၁၉:၄၉၊ ၂၀ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၀၂၁ (+0630)

== Please persuade the user who believes that the term 'က္ၜံင်ထံက်ကလဵု' is not proper ==

Sorry for writing in English, but please visit [[wikt:ja:トーク:ထံက်က္ၜံၚ်ကၠဵု]] and persuade Mr.&lt;sup&gt;(added: [[ညးလွပ်:エリック・キィ|Eryk Kij]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:エリック・キィ|ဓရီု]])  ၁၆:၁၇၊ ၁၆ ဂျူလာင် ၂၀၂၁ (+0630))&lt;/sup&gt; 咽頭べさ who believes that the term က္ၜံင်ထံက်ကလဵု 'to kneel' is not proper. I have noticed that you have used the term at [[အခိုက်အလိုက် ရမ္သာၚ်မန်#၂။ ပိုဒ်ကြိယာမၞုံကုလက်သန်ကၟက် ( -် ) မဒှ် အက္ခဝ်(ဇ)]]. --[[ညးလွပ်:エリック・キィ|Eryk Kij]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:エリック・キィ|ဓရီု]])  ၁၃:၀၉၊ ၁၄ ဂျူလာင် ၂၀၂၁ (+0630)
:::မ္ၚဵုရအဴနာဲ{{Ping|Htawmonzel}}ဝေါဟာ'''ထံက်က္ၜံၚ်ကၠဵု ဟွံသေင်မဂ္ဂး ထံက်က္ၜံၚ်ကဵုကၠဵု'''ဂှ်နာဲ[[ညးလွပ်:エリック・キィ|အဳရိကေဝ်ကဳ]]တံညးချူလဵုဝေါဟာ'''က္ၜံင်ထံက်ကလဵု'''နဲကဲညးချူဗၠောတ်မံင်ကီုလေဝ်ညးဟွံတီကလေင်လဲထ္ၜးကဵုညးဘာသာအင်္ဂလိက်ညိတင်ဂုဏ်ရ။ [နာဲ 咽頭べさ ဂှ်ချူဏံပ္ဋဲ ၁၈:၀၈၊ ၁၄ ဂျူလာင် ၂၀၂၁ (+0630) ရ။]
::: Dear [[ညးလွပ်:エリック・キィ]] Sorry to reply you late! To kneel in Mon ထံက်က္ၜံင် or ထံက်ကလဵု. I don't think the word come from ထံက်က္ၜံင်ကဵုကၠဵု (To kneel to (a) dog) ကလဵု here doesn't mean &quot;dog&quot;. It means to bow, to bend. --[[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel|ဓရီု]])  ၁၄:၀၁၊ ၁၆ ဂျူလာင် ၂၀၂၁ (+0630)
:::: @Htawmonzel Thank you very much. So do you think that as for 'to kneel' in Mon, the terms ထံက်က္ၜံင် and ထံက်ကလဵု are proper and က္ၜံင်ထံက်ကလဵု is not? --[[ညးလွပ်:エリック・キィ|Eryk Kij]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:エリック・キィ|ဓရီု]])  ၁၄:၃၀၊ ၁၆ ဂျူလာင် ၂၀၂၁ (+0630)
::::: Yes, it is. --[[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel|ဓရီု]])  ၁၄:၅၃၊ ၁၆ ဂျူလာင် ၂၀၂၁ (+0630)
:::::: တင်ဂုဏ်ရအဴ။ --[[ညးလွပ်:エリック・キィ|Eryk Kij]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:エリック・キィ|ဓရီု]])  ၁၆:၁၇၊ ၁၆ ဂျူလာင် ၂၀၂၁ (+0630)

==[[သာန်ဝေန်]]==
:::မ္ၚဵုရအဴနာဲ{{Ping|Htawmonzel}}မုလိက်[[သာန်ဝေန်]]ဏအ်ကလေင်ချူကၠာဲကဵုဗီုအင်္ဂလိက်ဂွံဟာအစာ အဲနွံပၟိက်သွက်ဂွံသုင်စောဲဝဳကဳပဳဒဳယာအင်္ဂလိက် အဲလေဝ်လေပ်မံင်လိက်အင်္ဂလိက်ရ ဆ္ဂးအဲနွံပၟိက်လိက်အစာချူလဝ်တင်ဂုဏ်ရ။--[[User:咽頭べさ|Music writer Dr.Intobesa]] ([[User talk:咽頭べさ|talk]])  ၀၂:၂၉၊ ၁၀ သေပ်တေမ်ပါ ၂၀၂၁ (+0630)

::: ယွံ၊ လၟုဟ် အဲကလိဂွံ တင်ဂၞင် နူကောန်ဝုတ်ညးတုဲ၊ ချူတုဲတှ်ေ ကၠာဲရံင် ဗီုအင်္ဂလိက်ရောင်။ --[[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel|ဓရီု]])  ၂၁:၃၀၊ ၁၀ သေပ်တေမ်ပါ ၂၀၂၁ (+0630)

==[[ဍုင်ရးဗၟာ]]==
Helloနာဲ{{Ping|Htawmonzel}},I urgently need your help, please check this [[ဍုင်ရးဗၟာ]] page as soon as possible, I'm very sorry I could not solve these problems because I am not an administrator, if I applied as an Admin to solve these problems, would you accept? please answer my question, thanks.--[[User:咽頭べさ|Music writer Dr.Intobesa]] ([[User talk:咽頭べさ|talk]])  ၀၈:၀၉၊ ၁၂ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
: Dear [[User:咽頭べさ|Dr.Intobesa]], I am agreed with [[User:Ninjastrikers|Ninjastrikers]] that the page [[ဍုင်ရးဗၟာ]] is not met the relevant criteria for content of Mon wikipedia. There are only some copies from English version without any translation to Mon. Even the content &quot;ဍုင်ရးဗၟာ&quot; doesn't correct. Of cause we need a content of &quot;Myanmar/Union of Myanmar&quot; in Mon Wikipedia. --[[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel|ဓရီု]])  ၁၃:၀၂၊ ၁၂ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
:Dear Dr.Intobesa, I am agreed with Ninjastrikers that the page ဍုင်ရးဗၟာ is not met the relevant criteria for content of Mon wikipedia. There are only some copies from English version without any translation to Mon. Even the content &quot;ဍုင်ရးဗၟာ&quot; doesn't correct. Of cause we need a content of &quot;Myanmar/Union of Myanmar&quot; in Mon Wikipedia. [[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel|ဓရီု]])  ၁၃:၀၄၊ ၁၂ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
::I think it would be best to translate and edit the [[ဍုင်ရးဗၟာ]] page for the Mon language without deleting it, I am too busy developing a new Pa'O, S'gaw Karen, Rwan Wikipedia language, so I do not have time to translate for Mon Wikipedia, currently, there are various problems with Mon Wikipedia, so I would like to help protect Mon Wikipedia, thanks. [[User:咽頭べさ|Music writer Dr.Intobesa]] ([[User talk:咽頭べさ|talk]])  ၁၃:၃၁၊ ၁၂ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)

== Translation request for gadgets ==

Hi bro! I am installing some [[တၟေင်:သွက်ဂွံရုဲစှ်ဂမၠိုင်#mw-prefsection-gadgets|useful gadgets]] to this wiki and there are some strings to be translated to Mon language. Therefore, may I kindly request to translate the following required messages to Mon. Thank you. 

* အချို့သော မြေပုံများကဲ့သို့တွင် မြင်ကွင်း အပြောင်းအလဲ ရွေးချယ်စရာအဖြစ် ခလုတ်များ ပြသပေးသည် ([[မဳဒဳယာဝဳကဳ:Gadget-switcher]])
* HotCat ကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် စာမျက်နှာတစ်ခုတွင် ကဏ္ဍများအား လွယ်ကူစွာ ပေါင်းထည့်/ဖယ်ရှား/ပြောင်းလဲ နိုင်သည်။[နမူနာ] ([[မဳဒဳယာဝဳကဳ:Gadget-HotCat]])
* အားလုံး ပြသရန် ([[မဳဒဳယာဝဳကဳ:Gadget-switcher.js]])

&lt;pre&gt;
HotCat.messages.cat_removed   = '[[Category:$1]]ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်';
	HotCat.messages.template_removed  = '{{[[Category:$1]]}}ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်';
	HotCat.messages.cat_added     = '[[Category:$1]]ကို ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်';
	HotCat.messages.cat_keychange = '[[Category:$1]]အတွက် အက္ခရာစဉ် : &quot;$2&quot;'; // $2 is the new key'
	HotCat.messages.cat_notFound  = 'Category &quot;$1&quot; အမည်ဖြင့် မရှိပါ';
	HotCat.messages.cat_exists    = 'Category &quot;$1&quot; သည် ရှိနှင့်ပြီး ဖြစ်၍ မပေါင်းထည့်ပါ';
	HotCat.messages.cat_resolved  = '(redirect [[Category:$1]] resolved)';
	HotCat.messages.uncat_removed = '{{uncategorized}}တမ်းပလိတ်ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်';
	HotCat.messages.prefix            = '[[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ကို အသုံးပြု၍ ';
	HotCat.messages.using             = &quot;&quot;;
	HotCat.messages.separator         = '၊ ';
	HotCat.messages.multi_change  = '$1 ကဏ္ဍများ';
	HotCat.messages.commit        = 'သိမ်းရန်';
	HotCat.messages.ok            = 'OK';
	HotCat.messages.cancel        = 'မလုပ်တော့ပါ';
	HotCat.messages.multi_error = 'ဆာဗာမှ စာသားများကို ရယူ၍ မရနိုင်ပါ။ ထို့ကြောင့် သင်၏ ကဏ္ဍပြောင်းလဲချက်များကို '
                                +'သိမ်းဆည်းခြင်း မပြုလုပ်နိုင်ပါ။ အဆင်မပြေဖြစ်ရခြင်းအတွက် တောင်းပန်ပါသည်။';
HotCat.engine_names.searchindex = 'အက္ခရာစဉ် ရှာဖွေရန်';
	HotCat.engine_names.pagelist    = 'စာမျက်နှာ စာရင်း';
	HotCat.engine_names.combined    = 'ပေါင်းစပ်ရှာဖွေရန်';
	HotCat.engine_names.subcat      = 'ကဏ္ဍခွဲများ';
	HotCat.engine_names.parentcat   = 'ပင်မ ကဏ္ဍများ';

	HotCat.tooltips.change = 'ပြောင်းလဲရန်';
	HotCat.tooltips.remove = 'ဖယ်ရှားရန်';
	HotCat.tooltips.add = 'ကဏ္ဍသစ် ပေါင်းထည့်ရန်';
	HotCat.tooltips.restore = 'ပြောင်းလဲမှုများ နောက်ပြန်ပြင်ရန်';
	HotCat.tooltips.undo = 'ပြောင်းလဲမှုများ နောက်ပြန်ပြင်ရန်';
	HotCat.tooltips.down = 'ပြောင်းလဲနိုင်ရန် ဖွင့်ပြီး ကဏ္ဍခွဲများ ပြသရန်';
	HotCat.tooltips.up = 'ပြောင်းလဲနိုင်ရန် ဖွင့်ပြီး ပင်မကဏ္ဍများ ပြသရန်';

	HotCat.multi_tooltip = 'ကဏ္ဍများ တစ်ခုမက ထည့်သွင်းရန်';
&lt;/pre&gt;
Thank you! [[User:Ninjastrikers|&lt;span style=&quot;font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;&quot;&gt;Ninja&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;✮&lt;/span&gt;Strikers&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Red;font-size:85%;&quot;&gt;«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;  ၁၆:၁၆၊ ၃ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)

:Dear  [[User:Ninjastrikers|&lt;span style=&quot;font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;&quot;&gt;Ninja&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;✮&lt;/span&gt;Strikers&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Red;font-size:85%;&quot;&gt;«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;
:I can't make any change in the မဳဒဳယာဝဳကဳ:Gadget-switcher.js. Please do it for me. အားလုံး ပြသရန် = သွက်ဂွံထ္ၜးကဵု သီုဖအိုတ်
:* သွက်ဂွံထ္ၜးကဵု သီုဖအိုတ် ([[မဳဒဳယာဝဳကဳ:Gadget-switcher.js]])
:++++
:HotCat.messages.cat_removed   = '[[Category:$1]]ဂှ် ပါဲတးလဝ်ရ';
:	HotCat.messages.template_removed  = '{{[[Category:$1]]}}ဂှ် ပါဲတးလဝ်ရ';
:	HotCat.messages.cat_added     = '[[Category:$1]]ဂှ် ပံင်စုတ်လဝ်ရ';
:	HotCat.messages.cat_keychange = 'သွက်[[Category:$1]]ဂှ် လၟေင်အက္ခရ : &quot;$2&quot;'; // $2 is the new key'
:	HotCat.messages.cat_notFound  = 'နကဵုယၟု Category &quot;$1&quot;ဂှ် ဟွံမဲရ';
:	HotCat.messages.cat_exists    = 'Category &quot;$1&quot; ဂှ် နွံဒၟံင်တုဲတုဲရတုဲ ဟွံပံင်စုတ်ရ';
:	HotCat.messages.cat_resolved  = '(ကလေင်ပညုင် [[Category:$1]] ကလေင်သွဟ်လဝ်)';
:	HotCat.messages.uncat_removed = '{{uncategorized}}ထာမ်ပလိက်ဂှ် ပါဲတးလဝ်ရ';
:	HotCat.messages.prefix            = '[[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ဂှ် စကာမ္ဂး ';
:	HotCat.messages.using             = &quot;&quot;;
:	HotCat.messages.separator         = '၊ ';
:	HotCat.messages.multi_change  = '$1 ဂမၠိုင်';
:	HotCat.messages.commit        = 'ဂိုင်ဒေပ်';
:	HotCat.messages.ok            = 'OK';
:	HotCat.messages.cancel        = 'ဟွံကၠောန်ရ';
:	HotCat.messages.multi_error = 'နူကဵု သာပါဂှ် လိက်တအ်ဂှ် ကလိဂွံ ဟွံမာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကဏ္ဍတင်အပြံင်အလှာဲမၞးတအ်ဂှ်'
:+'မဂိုင်ဒေပ်ဂှ် ကၠောန်ဟွံဂွံရ။ ဟိုတ်မဟွံသၟးအစောမ်ဂှ် သၠးအခေါင်ညိ။';
:HotCat.engine_names.searchindex = 'မဂၠာဲ နကဵုလၟေင်အက္ခရ';
:	HotCat.engine_names.pagelist    = 'စရင် မုက်လိက်';
:	HotCat.engine_names.combined    = 'မဂၠာဲ မပံင်စုတ်';
:	HotCat.engine_names.subcat      = 'ကဏ္ဍလပါ်ဂမၠိုင်';
:	HotCat.engine_names.parentcat   = 'ကဏ္ဍတမ်ဂမၠိုင်';
:	HotCat.tooltips.change = 'သွက်ဂွံပြံင်လှာဲ';
:	HotCat.tooltips.remove = 'သွက်ဂွံပါဲတး';
:	HotCat.tooltips.add = 'သွက်ဂွံ ပံင်စုတ်ကဏ္ဍတၟိ';
:	HotCat.tooltips.restore = 'သွက်ဂွံကလေင်ပလေဝ် အပြံင်အလှာဲဂမၠိုင်';
:	HotCat.tooltips.undo = 'သွက်ဂွံကလေင်ပလေဝ် အပြံင်အလှာဲဂမၠိုင်';
:	HotCat.tooltips.down = 'သွက်ဂွံပြံင်လှာဲမာန်ဂှ် ပံက်တုဲ ကဏ္ဍလပါ်ဂမၠိုင် ထ္ၜးကဵုညိ';
:	HotCat.tooltips.up = 'သွက်ဂွံပြံင်လှာဲမာန်ဂှ် ပံက်တုဲ ကဏ္ဍတမ်ဂမၠိုင် ထ္ၜးကဵုညိ';
:	HotCat.multi_tooltip = 'ကဏ္ဍဂမၠိုင် မကမွဲပြကာ ပံင်စုတ်ညိ';
:Best regards 
:--[[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel|ဓရီု]])  ၂၃:၂၉၊ ၃ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630) [[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel|ဓရီု]])  ၂၃:၃၁၊ ၃ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)

Dear  [[User:Ninjastrikers|&lt;span style=&quot;font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;&quot;&gt;Ninja&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;✮&lt;/span&gt;Strikers&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Red;font-size:85%;&quot;&gt;«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;
I can't make any change in the မဳဒဳယာဝဳကဳ:Gadget-switcher.js. Please do it for me. အားလုံး ပြသရန် = သွက်ဂွံထ္ၜးကဵု သီုဖအိုတ်

* သွက်ဂွံထ္ၜးကဵု သီုဖအိုတ် ([[မဳဒဳယာဝဳကဳ:Gadget-switcher.js]])

++++

HotCat.messages.cat_removed   = '[[Category:$1]]ဂှ် ပါဲတးလဝ်ရ';
	HotCat.messages.template_removed  = '{{[[Category:$1]]}}ဂှ် ပါဲတးလဝ်ရ';
	HotCat.messages.cat_added     = '[[Category:$1]]ဂှ် ပံင်စုတ်လဝ်ရ';
	HotCat.messages.cat_keychange = 'သွက်[[Category:$1]]ဂှ် လၟေင်အက္ခရ : &quot;$2&quot;'; // $2 is the new key'
	HotCat.messages.cat_notFound  = 'နကဵုယၟု Category &quot;$1&quot;ဂှ် ဟွံမဲရ';
	HotCat.messages.cat_exists    = 'Category &quot;$1&quot; ဂှ် နွံဒၟံင်တုဲတုဲရတုဲ ဟွံပံင်စုတ်ရ';
	HotCat.messages.cat_resolved  = '(ကလေင်ပညုင် [[Category:$1]] ကလေင်သွဟ်လဝ်)';
	HotCat.messages.uncat_removed = '{{uncategorized}}ထာမ်ပလိက်ဂှ် ပါဲတးလဝ်ရ';
	HotCat.messages.prefix            = '[[commons:Help:Gadget-HotCat|HotCat]]ဂှ် စကာမ္ဂး ';
	HotCat.messages.using             = &quot;&quot;;
	HotCat.messages.separator         = '၊ ';
	HotCat.messages.multi_change  = '$1 ဂမၠိုင်';
	HotCat.messages.commit        = 'ဂိုင်ဒေပ်';
	HotCat.messages.ok            = 'OK';
	HotCat.messages.cancel        = 'ဟွံကၠောန်ရ';
	HotCat.messages.multi_error = 'နူကဵု သာပါဂှ် လိက်တအ်ဂှ် ကလိဂွံ ဟွံမာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကဏ္ဍတင်အပြံင်အလှာဲမၞးတအ်ဂှ်'
                                +'မဂိုင်ဒေပ်ဂှ် ကၠောန်ဟွံဂွံရ။ ဟိုတ်မဟွံသၟးအစောမ်ဂှ် သၠးအခေါင်ညိ။';
HotCat.engine_names.searchindex = 'မဂၠာဲ နကဵုလၟေင်အက္ခရ';
	HotCat.engine_names.pagelist    = 'စရင် မုက်လိက်';
	HotCat.engine_names.combined    = 'မဂၠာဲ မပံင်စုတ်';
	HotCat.engine_names.subcat      = 'ကဏ္ဍလပါ်ဂမၠိုင်';
	HotCat.engine_names.parentcat   = 'ကဏ္ဍတမ်ဂမၠိုင်';

	HotCat.tooltips.change = 'သွက်ဂွံပြံင်လှာဲ';
	HotCat.tooltips.remove = 'သွက်ဂွံပါဲတး';
	HotCat.tooltips.add = 'သွက်ဂွံ ပံင်စုတ်ကဏ္ဍတၟိ';
	HotCat.tooltips.restore = 'သွက်ဂွံကလေင်ပလေဝ် အပြံင်အလှာဲဂမၠိုင်';
	HotCat.tooltips.undo = 'သွက်ဂွံကလေင်ပလေဝ် အပြံင်အလှာဲဂမၠိုင်';
	HotCat.tooltips.down = 'သွက်ဂွံပြံင်လှာဲမာန်ဂှ် ပံက်တုဲ ကဏ္ဍလပါ်ဂမၠိုင် ထ္ၜးကဵုညိ';
	HotCat.tooltips.up = 'သွက်ဂွံပြံင်လှာဲမာန်ဂှ် ပံက်တုဲ ကဏ္ဍတမ်ဂမၠိုင် ထ္ၜးကဵုညိ';

	HotCat.multi_tooltip = 'ကဏ္ဍဂမၠိုင် မကမွဲပြကာ ပံင်စုတ်ညိ';

Best regards 
--[[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel|ဓရီု]])  ၂၃:၂၉၊ ၃ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)

:All done. Thank you! [[User:Ninjastrikers|&lt;span style=&quot;font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;&quot;&gt;Ninja&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;✮&lt;/span&gt;Strikers&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Red;font-size:85%;&quot;&gt;«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;  ၂၃:၄၅၊ ၃ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)

== How we will see unregistered users ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=content/&gt;
Hi!

You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki.

When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed.

Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help.

If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]].

We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January.

Thank you. 
/[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]&lt;section end=content/&gt;
&lt;/div&gt;

 ၀၀:၄၈၊ ၅ ဇာန်နဝါရဳ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&amp;oldid=22532651 --&gt;

== Greeting from Wikimedia Language Diversity Hub ==

Good day Htawmonzel,

Sorry to write this to you in English.

This is iyumu from [[m:Wikimedia Language Diversity Hub|Wikimedia Language Diversity Hub]]. We are currently planning to have interviews with people from different language communities and espcially, we will focus on small/indigenous language communities. Based on the interview, we'd like to understand and to see how we can help with the development of the local communities in many other ways. 

And Mon communitiy is one of the first group of small language communities that we'd like to reach out to. If you're interested in helping us to participate the interview or if you know some other members from your communities (it will be great if we can have 5~15 interviwees), please let me know. You can just tag me here, or talk to me on [[m:user:iyumu|my meta page]]. Thank you!
[[ညးလွပ်:Iyumu|Iyumu]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Iyumu|ဓရီု]])  ၀၈:၀၉၊ ၁၆ ဂျောန် ၂၀၂၂ (+0630)

:Dear Wikimedia Language Diversity Hub, @[[ညးလွပ်:Iyumu|Iyumu]]
:Yes, you can interview me about Mon Wikipedia and Mon Wiktionary. 
:I am living in Denmark and it is best for me on weekend. 
:I will also ask in our community who are working for Mon Wikipedia about they want to participate in the interview. 
:@[[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] [[တၟေင်:တင်မခၞံဗဒှ်ဂမၠိုင်/83.90.174.143|83.90.174.143]]  ၀၁:၀၆၊ ၁၇ ဂျောန် ၂၀၂၂ (+0630)
::Good day,
::Thank you! We can keep in touch here or are you convenient with messages via email? Before the interview, basically, we would like to know how many people you know that can participate in the interview. Also, can you help with the translation of the interview questions (English to Mon) or do you know someone who can help with this. Also we'd like to look for someone who can help with the transcription and the translation of the interview content. We do have some budget from the Wikimedia Language Diversity Hub. All this work is for that we hope all the participants from your community can feel easy and do the interview in Mon language. Please keep me updated when you have anything new. Have a good day! [[ညးလွပ်:Iyumu|Iyumu]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Iyumu|ဓရီု]])  ၁၂:၂၀၊ ၁၇ ဂျောန် ၂၀၂၂ (+0630)
:::Dear @[[ညးလွပ်:Iyumu|Iyumu]] I have problem to log in with my account Htawmonzel in Wiki. Because my authenticator didn't generate the correct codes. I have sent Requesting 2FA removal. I hope the problem will be solved soon. So we can keep in touch with messages via email. My email is htawmonzel@gmail.com
:::I can help to translate the interview questions from English to Mon. You can send the questions to my email.
:::There are six persons (including me) who want to participate the interview. [[တၟေင်:တင်မခၞံဗဒှ်ဂမၠိုင်/83.90.174.143|83.90.174.143]]  ၁၄:၄၉၊ ၁၉ ဂျောန် ၂၀၂၂ (+0630)

:::: Good day @[[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]], I've sent you an email about the interview. Please let me know if you've received email. And if there's any question about the interview, feel free to get back to me here or via email. We're looking forward to hear from you later. And we can arrange for a meeting before the interview to discuss about how we work on it if needed. Thank you. [[ညးလွပ်:Iyumu|Iyumu]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Iyumu|ဓရီု]])  ၀၈:၂၂၊ ၂၃ ဂျောန် ၂၀၂၂ (+0630)
:::::Now the Interview Guide is translated. It sent to your email and you can also get in google docs. Sorry to be late! It was diffacult to find time to do it. Yes, we can arrange for meeting and interview. [[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel|ဓရီု]])  ၁၄:၁၀၊ ၂ ဂျူလာင် ၂၀၂၂ (+0630)</text>
      <sha1>bbg0l4a0bfiwv9vy3yfw7fu20dx3krt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ဝဳကဳပဳဒဳယာ:ပါင်မုက် ဂကောံ</title>
    <ns>4</ns>
    <id>1478</id>
    <revision>
      <id>33443</id>
      <parentid>33423</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T01:29:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>307</id>
      </contributor>
      <comment>/*  Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election */ အပိုင်းသစ်</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="89734" xml:space="preserve">

== Extension of Wikipedia Asian Month contest ==

In consideration of a week-long internet block in Iran, [[:m:Wikipedia Asian Month 2019|Wikipedia Asian Month 2019]] contest has been extended for a week past November. The articles submitted till 7th December 2019, 23:59 UTC will be accepted by the fountain tools of the participating wikis.

Please help us translate and spread this message in your local language. 

[[:m:Wikipedia Asian Month 2019/International Team|Wikipedia Asian Month international team]].

--[[ညးလွပ်:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:MediaWiki message delivery|ဓရီု]])  ၂၀:၄၂၊ ၂၇ နဝ်ဝေမ်ပါ ၂၀၁၉ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/WAM&amp;oldid=19592097 --&gt;

== Convert every င to ၚ ==

I wonder there is Mon version of Wikipedia here. I see many articles wrongly use Burmese nga &quot;င&quot; instead of Mon nga &quot;ၚ&quot;. So I propose to convert all &quot;င&quot; to &quot;ၚ&quot; on every page (as well as &quot;င်&quot; to &quot;ၚ်&quot;). This can be done by my bot if you accept. --[[ညးလွပ်:Octahedron80|Octahedron80]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Octahedron80|ဓရီု]])  ၀၇:၁၅၊ ၁၈ အဝ်ဂေတ် ၂၀၂၀ (+0630)

PS In case of converting nga in page titles, they must be renamed manually. --[[ညးလွပ်:Octahedron80|Octahedron80]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Octahedron80|ဓရီု]])  ၀၇:၂၅၊ ၁၈ အဝ်ဂေတ် ၂၀၂၀ (+0630)

: I am not accept to convert &quot;င&quot; to &quot;ၚ&quot;. &quot;င&quot; is not Burmese nga. It is Mon &quot;nga&quot; as well. Mon and Burmese has shared the same characters in many centuries. If possible I would like to convert all &quot;ၚ်&quot; to &quot;င်&quot;. To saying &quot;င&quot; is a Burmese is very narrow-minded. --[[ညးလွပ်:Htawmonzel|Htawmonzel]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Htawmonzel|ဓရီု]])  ၁၂:၂၅၊ ၁၈ အဝ်ဂေတ် ၂၀၂၀ (+0630)

::Sorry for that. I will call it &quot;common nga&quot; instead. --[[ညးလွပ်:Octahedron80|Octahedron80]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Octahedron80|ဓရီု]])  ၂၃:၅၉၊ ၂ ဒဳဇြေန်ပါ ၂၀၂၀ (+0630)

== New Beta Feature next week ==
{{int:please-translate}}.

The Editing team is working on [[mw:Talk pages project/replying]].  The Reply tool is one result of the big [[mw:Talk pages consultation 2019]].  Editing is planning to offer the Reply tool to your community as a [[mw:Beta Feature|Beta Feature]] soon, probably on Wednesday, 14 October.  The Reply tool has been used to make more than 25,000 comments at about 20 wikis so far.

The Editing team is particularly interested in learning how well this works for you, especially if you find font problems.

Here's what you need to know:

* Using the Reply tool is '''optional'''.  The Beta Feature will be turned off.  If you want to try it, you will need to go to [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures]] and turn it on next Wednesday (or maybe Thursday).
* There are a few things that you might want to check.
** Check [[mw:Help:DiscussionTools/Why can't I reply to this comment?]] for information about [[wikidata:Q5573785|&quot;unsigned&quot; templates]] and other information.
** Some languages use a particular style for signatures.  For example, Japanese does not add a space between the comment and the signature.  I don't think that's the case here, but if I've guessed wrong, then you can [[phab:T249861|define the signature format]] for all users at [[MediaWiki:Discussiontools-signature-prefix]].
** Missing or wrong translations can be fixed at Translatewiki.net.
* If you have questions or encounter problems, please leave a note at [[mw:Talk:Talk pages project/replying]].  That's the fastest way to reach the devs.

If you have questions or concerns about this Beta Feature, please contact me.  [[ညးလွပ်:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Whatamidoing (WMF)|ဓရီု]])  ၁၀:၅၁၊ ၁၀ အံက်တဝ်ပါ ၂၀၂၀ (+0630)

:The Beta Feature is available in [[Special:Preferences]].  [[ညးလွပ်:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:Whatamidoing (WMF)|ဓရီု]])  ၂၃:၀၈၊ ၁၄ အံက်တဝ်ပါ ၂၀၂၀ (+0630)

== Universal Code of Conduct - Enforcement draft guidelines review ==

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Universal Code of Conduct Phase 2 drafting committee]] would like comments about the '''[[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines]]''' for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC). This review period is planned to begin 17 August 2021.

Community and staff members collaborated to develop these draft guidelines based on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Discussions|consultations, discussions, and research]]. These guidelines are not final but you can help move the progress forward. Provide comments about these guidelines by 17 October 2021. The committee will be revising the guidelines based upon community input.

Everyone may share comments in a number of places. Facilitators welcome comments in any language on the [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|draft review talk page]] or by email. Comments can also be shared on talk pages of translations, at local discussions, or during round-table discussions and conversation hours.

There are planned live discussions about the UCoC enforcement draft guidelines: 

:'''[[wmania:2021:Submissions/Universal_Code_of_Conduct_Roundtable|Wikimania 2021 session]]''' - 16 August @ 11:00 UTC - 11:45 UTC
:'''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions#Conversation hours|Conversation hours]]''' - 24 August, 31 August, 7 September @ 03:00 UTC &amp; 14:00 UTC
:'''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|Roundtable calls]]''' - 18 September @ 03:00 UTC &amp; 15:00 UTC

The facilitation team supporting this review period hopes to reach a large number of communities. Having a shared understanding is important. If you do not see a conversation happening in your community, please organize a discussion. Facilitators can assist you in setting up the conversations.

Discussions will be summarized and presented to the drafting committee every two weeks. The summaries will be published [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|here]].

If you have any questions, please contact [[User:RamzyM (WMF)|Ramzy Muliawan]], the facilitator for ESEAP region.

-- [[ညးလွပ်:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:MediaWiki message delivery|ဓရီု]])  ၂၁:၂၁၊ ၁၇ အဝ်ဂေတ် ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=21893476 --&gt;

== Voting for the 2021 WMF Board of Trustees election is now open ==

Voting for the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|2021 Board of Trustees election]] is now open. Candidates from the community were asked to submit their candidacy. After a three week long Call for Candidates, there are [[m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Candidate%20Table|19 candidates for the 2021 election]].

The Wikimedia movement has the opportunity to vote for the selection of community-and-affiliate trustees. By voting, you will help to identify those people who have the qualities to best serve the needs of the movement for the next several years. The Board is expected to select the four most voted candidates to serve as trustees. Voting closes 31 August 2021.

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]] oversees the Wikimedia Foundation's operations. The Board wants to improve their competences and diversity as a team. They have shared the [[m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Skills|areas of expertise]] that they are currently missing and hope to cover with new trustees.

[[m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Candidate%20Table|Learn more about candidates]]. [[c:File:Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees.webm|Learn about the Board of Trustees]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|Vote]].

Read the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021/2021-08-18/2021 Voting Opens|full announcement]].

Best,

The Elections Committee

-- [[ညးလွပ်:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:MediaWiki message delivery|ဓရီု]])  ၀၇:၄၂၊ ၁၈ အဝ်ဂေတ် ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=21893476 --&gt;

== Movement Charter Drafting Committee - Community Elections to take place October 11 - 24 ==

This is a short message with an update from the Movement Charter process. The call for candidates for the Drafting Committee closed September 14, and we got a diverse range of candidates. The committee will consist of 15 members, and those will be (s)elected via three different ways.

The 15 member committee will be selected with a [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process|3-step process]]:
* Election process for project communities to elect 7 members of the committee. 
* Selection process for affiliates to select 6 members of the committee. 
* Wikimedia Foundation process to appoint 2 members of the committee. 

The community elections will take place between October 11 and October 24. The other process will take place in parallel, so that all processes will be concluded by November 1. 

For the full context of the Movement Charter, its role, as well the process for its creation, please [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter|have a look at Meta]]. You can also contact us at any time on Telegram or via email (wikimedia2030@wikimedia.org).

Best regards, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၅:၂၅၊ ၂၁ သေပ်တေမ်ပါ ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=21992831 --&gt;

== Universal Code of Conduct Draft Enforcement Guidelines review still needs your ideas and opinions ==

Hello, this is just a reminder that the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|Universal Code of Conduct Draft Enforcement Guidelines]] are open for review and comment.  The Drafting Committee will start working on revisions and improvement in '''less than two weeks (October 17)''', so it is important that you give them your ideas and opinions soon!

There is now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review/Abstract|a short, simple version of the Draft Guidelines]] here to make your review easier. If possible, also help translate the short version into more languages!

We will also hold [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|one last conversation hour]] on October 15, 2021 03:00 and 14:00 UTC.

On behalf of the [[m:Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Drafting Committee]], much thanks to everyone who has given ideas so far.  We hope to hear from more of you - the Guidelines will be much stronger if more opinions are included.

Best regards, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၃:၅၇၊ ၆ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22126457 --&gt;

== Voting period to elect members of the Movement Charter Drafting Committee is now open ==

Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open. In total, 70 Wikimedians from around the world are running for 7 seats in these elections. '''Voting is open from October 12 to October 24, 2021.'''

The committee will consist of 15 members in total: The online communities vote for 7 members, 6 members will be selected by the Wikimedia affiliates through a parallel process, and 2 members will be appointed by the Wikimedia Foundation. The plan is to assemble the committee by November 1, 2021.

* '''[[m:Movement_Charter/Drafting_Committee|Learn about the Drafting Committee]]'''
* '''[[m:Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates|Learn about each candidate]]''' to inform your vote in the language that you prefer
* We are piloting a voting advice application for this election. '''[https://mcdc-election-compass.toolforge.org/ Click yourself through the tool]''' and you will see which candidate is closest to you
* '''[[m:Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections|Vote here!]]''' 

Best,

[[User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]
&lt;br&gt;Movement Strategy &amp; Governance Team, Wikimedia Foundation
&lt;br&gt; ၁၇:၀၅၊ ၁၂ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22126457 --&gt;

== Universal Code of Conduct News – Issue 4 ==

&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Universal Code of Conduct News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 4, October 2021'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the fourth issue of Universal Code of Conduct News! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC.

If you haven’t already, please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|here]] if you would like to be notified about future editions of the newsletter, and also leave your username [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|here]] if you’d like to be contacted to help with translations in the future.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Enforcement Draft Guidelines Review Wrap-up''' - The Universal Code of Conduct Enforcement Draft Guidelines Review will come to a close on 17 October 2021, after more than two months of extensive consultations. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Enforcement Draft Guidelines Review Wrap-up|continue reading]])
*'''Roundtable Discussions and Conversation Hours''' - Another successful roundtable session happened on September 18, 2021 to discuss the EDGR. One last conversation hour will be happening on October 15th, 2021.  ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Roundtable Discussions and Conversation Hours|continue reading]])
*'''Movement Charter Drafting Committee Elections''' - The Movement Charter Drafting Committee selection process has kicked off and will be open until October 25, 2021. Contributors to Wikimedia projects can elect their favorite candidates on to the committee. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Movement Charter Drafting Committee Elections|continue reading]])
*'''New Direction for the Newsletter''' - As we round-up the consultation processes for the Universal Code of Conduct, the facilitation team is currently envisioning new directions for the newsletter. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Diff Blogs|continue reading]])
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၀၀:၅၅၊ ၁၅ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22126457 --&gt;

== Learn how the Implementation Grants can support your Movement Strategy plans ==

We are excited to announce the reopening of the Movement Strategy Implementation Grants. This program fund projects that advance a specific Movement Strategy initiative. The projects can be big or small, but they must all make a case for advancing one initiative.

'''[[m:Grants:MSIG/About|Read all about it, what to apply for, and how to apply]]'''. Please do encourage others to apply as well.  

Best regards, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၆:၅၂၊ ၂၁ အံက်တဝ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22126457 --&gt;

== Meet the new Movement Charter Drafting Committee members ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard%20Knipel%20(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne%20Clin%20(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice%20Wiegand%20(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82%20Buczy%C5%84ski%20(Aegis%20Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard%20(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell%20(Ciell)|Ciell (Ciell)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan%20J%20Al-Taie%20(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]'''.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass%20Sedrati%20(Anass%20Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica%20Azzellini%20(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie%20Li-Yun%20Lin%20(Li-Yun%20Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges%20Fodouop%20(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet%20Kaur%20(Manavpreet%20Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe%20Flores%20(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''.
* The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:User:Runab WMF|Runa Bhattacharjee]]''', '''[[m:User:JVargas (WMF)|Jorge Vargas]]'''.

The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps.

If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group].

With thanks from the Movement Strategy and Governance team&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Best, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၂၀:၀၉၊ ၁ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22126457 --&gt;


== Request for Interface Admin rights ==
Hello! I have made a request for interface admin rights for myself at [[ဝဳကဳပဳဒဳယာ:Requests_for_adminship#Request_for_Interface_Admin_Access]]. Thanks. [[User:Ninjastrikers|&lt;span style=&quot;font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;&quot;&gt;Ninja&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;✮&lt;/span&gt;Strikers&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Red;font-size:85%;&quot;&gt;«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;  ၁၃:၄၄၊ ၂၀ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)


== To set 'WP' namespace alias to NS_PROJECT ==
{{Tracked|T296606|open}}
Hello! Like English Wikipedia, Myanmar Wikipedia and other Wikpedias, I would like to activate 'WP' namespace as an alias of NS_PROJECT (ဝဳကဳပဳဒဳယာ). Please discuss if you have any comments or concerns. I will take this request to Phabricator after 7 days if there is no objection. Thank you. [[User:Ninjastrikers|&lt;span style=&quot;font-variant:small-caps;color:blue;font-family:century gothic;&quot;&gt;Ninja&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;✮&lt;/span&gt;Strikers&lt;/span&gt;]] &lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:Red;font-size:85%;&quot;&gt;«[[User talk:Ninjastrikers|☎]]»&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;  ၁၃:၄၇၊ ၂၀ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)

== ESEAP Regional Education Meeting ==

Join us for the 1st ESEAP Regional Education Meeting on 27th November 2021 at 7:00 UTC. 

We are using this as an opportunity to strengthen the EduWiki network, explore collaboration opportunities, and identify common practices or challenges that are faced by our community members in different regions of the world. Learn and share your projects, tools, or ideas with the education community in the ESEAP region. 

We are excited to hear from these wonderful speakers:

:Education activities in Indonesia - Dimas Hardijanto, Deputy Coordinator of Education Program of Wikimedia Indonesia
:Education activities in Australia - Alex Lum, President of Wikimedia Australia
:Education activities in Malaysia - Dody Ismoyo, Wikimedia Community User Group Malaysia
:Education activities in the Philippines - Imelda Brazal, EWOC Community Specialist - ESEAP Region

Read more about this event here: [[m:Education/About/Regional Meeting/ESEAP|ESEAP Regional Meeting]]
You may join as a sharer by adding your own agenda or send an email to ''dangbrazal@gmail.com'' to be included in the participants list.

Thank you.

Best,

EduWiki Outreach Collaborators Community Specialists Team

[[ညးလွပ်:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:MediaWiki message delivery|ဓရီု]])  ၁၄:၂၄၊ ၂၃ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:IBrazal (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22285703 --&gt;

== Closing the comment period for the Universal Code of Conduct Enforcement Draft Guidelines ==

Thank you for your continued comments and ideas on the Universal Code of Conduct enforcement guidelines. Your responses have helped to build a stronger Universal Code of Conduct.

If you have not already provided your comments, now is the time as the drafting committee has been [[m:Special:MyLanguage/Universal Code_of Conduct/Drafting committee/Phase 2 meeting summaries|meeting to update the enforcement guidelines]]. The drafting committee wants to consider all comments as they make their updates. Please submit any comments by the end of November. The Committee hopes to finish its revisions before the end of the year, and the revised guidelines will be published as soon as they have been completed. 

The next steps for the Universal Code of Conduct include conversations about ratification of the enforcement guidelines. There will be [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|a conversation about ratification on November 29]]. 

The Wikimedia Foundation will make recommendations to the Board of Trustees about the ratification of the guidelines in December. The recommendations will inform the next steps in the Universal Code of Conduct process.

Best,
[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၅:၂၇၊ ၂၆ နဝ်ဝေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22285703 --&gt;

== Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content /&gt;
:''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022.

While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback:

* What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board?

* What involvement should candidates have during the election?

While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the confirmed questions before the call opens. We apologize for not having a complete list of questions at this time. The list of questions should only grow by one or two questions. The intention is to not overwhelm the community with requests, but provide notice and welcome feedback on these important questions.

'''Do you want to help organize local conversation during this Call?'''

Contact the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] on Meta, on [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram], or via email at msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org.

Reach out if you have any questions or concerns. The Movement Strategy and Governance team will be minimally staffed until January 3. Please excuse any delayed response during this time. We also recognize some community members and affiliates are offline during the December holidays. We apologize if our message has reached you while you are on holiday.

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ([[User talk:RamzyM (WMF)|talk]])  ၁၁:၁၈၊ ၂၇ ဒဳဇြေမ်ဗါ ၂၀၂၁ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The '''Call for Feedback: Board of Trustees elections''' is now open and will close on '''7 February 2022'''. 

With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.

There are two confirmed questions that will be asked during this Call for Feedback:

# What is the best way to ensure more diverse representation among elected candidates?  ''The Board of Trustees noted the importance of selecting candidates who represent the full diversity of the Wikimedia movement. The current processes have favored volunteers from North America and Europe.''
# What are the expectations for the candidates during the election?  ''Board candidates have traditionally completed applications and answered community questions. How can an election provide appropriate insight into candidates while also appreciating candidates’ status as volunteers?''

There is one additional question that may be presented during the Call about selection processes. This question is still under discussion, but the Board wanted to give insight into the confirmed questions as soon as possible. Hopefully if an additional question is going to be asked, it will be ready during the first week of the Call for Feedback.

'''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]'''

Best, 

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၀၉:၄၂၊ ၁၁ ဇာန်နဝါရဳ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Movement Strategy and Governance News #5 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 5, January 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 7th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]])
*'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]])
*'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၃:၄၄၊ ၁၄ ဇာန်နဝါရဳ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Additional question to the Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==

Dear ESEAP project communities,

I am reaching out to you today about an additional question to the Call for Feedback about Board of Trustees elections that I posted above. The Board has approved an additional question which we seek feedback to: 

'''How should affiliates participate in the elections?''' Affiliates are an important part of the Wikimedia movement. Two seats of the Board of Trustees due to be filled this year were filled in 2019 through the Affiliate-selected Board seats process. [https://foundation.wikimedia.org/w/index.php?title=Bylaws&amp;type=revision&amp;diff=123603&amp;oldid=123339 A change in the Bylaws removed the distinction between community and affiliate seats]. This leaves the important question: How should affiliates be involved in the selection of new seats? 

The Board of Trustees is seeking feedback about this last question especially, although not solely, from the affiliate community. Everyone is invited to share proposals and join the conversation in the Call for Feedback channels. In addition to collecting online feedback, the Movement Strategy and Governance team will organize several video calls with affiliate members to collect feedback. These calls will be at different times and include Trustees.

On behalf of the Movement Strategy and Governance team,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၀၉:၃၈၊ ၂၂ ဇာန်နဝါရဳ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work.

The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

Best, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၈:၂၆၊ ၉ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] for the '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]'''.

The [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations.

The revised guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. There is a [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Changes|list of changes made]] to the guidelines after the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines review]]. '''Comments about the guidelines can be shared [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page on Meta-wiki]].'''

To help to understand the guidelines and process, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will be hosting Conversation Hours on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the conversation hours to speak with the UCoC project team and drafting committee members about the updated guidelines and voting process]].'''

The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. All eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the Enforcement guidelines, and share why. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''

Many participants from across the movement have provided valuable input in these ongoing conversations. The UCoC and MSG teams want to thank the Drafting Committee and the community members for their contributions to this process. 

Sincerely,

Movement Strategy and Governance&lt;br/&gt;
Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၂၃:၀၇၊ ၁၂ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

=== Upcoming Conversation Hours on 25 February and 4 March ===
The [[m:Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team is hosting Conversation Hours on Universal Code of Conduct enforcement ratification  on '''25 February 2022 at 12:00 UTC''' and '''4 March 2022 at 15:00 UTC'''. 

Please [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''sign-up for these conversation hours''']] to interact with the project team and the drafting committee about the updated enforcement guidelines and the ratification process. See the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Conversation Hour summaries]] for notes from 4 February 2022. For more information, contact either team by email: msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org or ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Best, [[ညးလွပ်:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ([[ညးလွပ် ဓရီုကျာ:RamzyM (WMF)|ဓရီု]])  ၀၉:၄၈၊ ၂၂ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၀၂၂ (+0630)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now closed&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Call for Feedback: Board of Trustees elections]] is now closed. This Call ran from 10 January and closed on 16 February 2022. The Call focused on [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions#Questions|three key questions]] and received broad discussion [[m:Talk:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions|on Meta-wiki]], during meetings with affiliates, and in various community conversations. The community and affiliates provided many proposals and discussion points. The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Reports|reports]] are on Meta-wiki.

This information will be shared with the Board of Trustees and Elections Committee so they can make informed decisions about the upcoming Board of Trustees election. The Board of Trustees will then follow with an announcement after they have discussed the information.

Thank you to everyone who participated in the Call for Feedback to help improve Board election processes. 

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၅:၀၉၊ ၃ မာတ် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;Hello! 

The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about &quot;Regional and Thematic Hubs&quot;. The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet. 

Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9.

The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''.

Best regards,

[[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]&lt;br /&gt;Movement Strategy
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

 ၁၆:၂၆၊ ၇ မာတ် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].

You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Sincerely,

Movement Strategy and Governance

Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၀၇:၁၁၊ ၁၁ မာတ် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''.

Thank you,

From the Community Development team&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၂၂:၄၂၊ ၁၄ မာတ် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Join the Community Resilience and Sustainability Conversation Hour with Maggie Dennis&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The [[m:Community Resilience and Sustainability|Community Resilience and Sustainability]] team at the Wikimedia Foundation is hosting a conversation hour led by its Vice President [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis]]. 

Topics within scope for this call include Movement Strategy, Board Governance, Trust and Safety, the Universal Code of Conduct, Community Development, and Human Rights. Come with your questions and feedback, and let's talk! You can also send us your questions in advance.

The meeting will be on 24 March 2022 at 15:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1648134035 check your local time]).

You can [[m:IRC office hours/Office hours 2022-03-24|read details on Meta-wiki]].&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

Looking forward to seeing you on the call,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၉:၄၈၊ ၂၁ မာတ် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting is now closed&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Greetings,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) came to a close on 21 March 2022. Over {{#expr:2300}} Wikimedians voted across different regions of our movement. Thank you to everyone who participated in this process! The scrutinizing group is now reviewing the vote for accuracy, so please allow up to two weeks for them to finish their work.

The final results from the voting process will be announced [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|here]], along with the relevant statistics and a summary of comments as soon as they are available. Please check out [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|the voter information page]] to learn about the next steps. You can comment on the project talk page [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on Meta-wiki]] in any language. You may also contact the UCoC project team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Best regards,

Movement Strategy and Governance&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၀၇:၅၅၊ ၂၅ မာတ် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Working Group: Reminder to apply by 10 April 2022&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]]. The purpose of the working group is to advise leadership development work. Feedback was collected in February 2022 and a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] is on Meta-wiki. The application period to join the Working Group is now open and is closing soon on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Purpose and Structure#3. How is the working group formed and structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#1. How to participate|apply if you are interested]]. 

Thank you, 

From the Community Development team&lt;br/&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၂၀:၂၄၊ ၃၁ မာတ် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Join the Wikimedia Foundation Annual Plan conversations with Maryana Iskander&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/User:YShibata (WMF)/Sandbox|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/User:YShibata (WMF)/Sandbox|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:User:YShibata (WMF)/Sandbox}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello,

The [[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Movement Communications]] and [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] teams invite you to discuss the '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan]]''', a plan of record for the Wikimedia Foundation's work.

These conversations continue [[m:User:MIskander-WMF|Maryana Iskander]]'s [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|Wikimedia Foundation Chief Executive Officer listening tour]]. 

The conversations are about these questions:
* The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|2030 Wikimedia Movement Strategy]] sets a direction toward &quot;knowledge as a service&quot; and &quot;knowledge equity&quot;. The Wikimedia Foundation wants to plan according to these two goals. How do you think the Wikimedia Foundation should apply them to our work?
* The Wikimedia Foundation continues to explore better ways of working at a regional level. We have increased our regional focus in areas like grants, new features, and community conversations. What is working well? How can we improve?
* Anyone can contribute to the Movement Strategy process. Let's collect your activities, ideas, requests, and lessons learned. How can the Wikimedia Foundation better support the volunteers and affiliates working in Movement Strategy activities?

You can find [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft/Your Input|'''the schedule of calls on Meta-wiki''']].

The information will be available in multiple languages. Each call will be open to anyone to attend. Live interpretation will be available in some calls.

Best regards,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၂၂:၂၄၊ ၁၄ ဨပြဳ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 6&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 6, April 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----

Welcome to the sixth issue of Movement Strategy and Governance News! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board of trustees elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while the more frequent Updates will also be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Leadership Development -''' A Working Group is Forming! - The application to join the Leadership Development Working Group closed on April 10th, 2022, and up to 12 community members will be selected to participate in the working group. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification Results are out! -''' The global decision process on the enforcement of the UCoC via SecurePoll was held from 7 to 21 March. Over 2,300 eligible voters from at least 128 different home projects submitted their opinions and comments. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|continue reading]])
*'''Movement Discussions on Hubs -''' The Global Conversation event on Regional and Thematic Hubs was held on Saturday, March 12, and was attended by 84 diverse Wikimedians from across the movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|continue reading]])
*'''Movement Strategy Grants Remain Open! -''' Since the start of the year, six proposals with a total value of about $80,000 USD have been approved. Do you have a movement strategy project idea? Reach out to us! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|continue reading]])
*'''The Movement Charter Drafting Committee is All Set! -''' The Committee of fifteen members which was elected in October 2021, has agreed on the essential values and methods for its work, and has started to create the outline of the Movement Charter draft. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|continue reading]])
*'''Introducing Movement Strategy Weekly -''' Contribute and Subscribe! - The MSG team have just launched the updates portal, which is connected to the various Movement Strategy pages on Meta-wiki. Subscriber to get  up-to-date news about the various ongoing projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|continue reading]])
*'''Diff Blogs -''' Check out the most recent publications about Movement Strategy on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၃:၁၃၊ ၁၆ ဨပြဳ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/April 2022 - Board of Trustees on Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board noticeboard/April 2022 - Board of Trustees on Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Community Affairs Committee of the Wikimedia Foundation Board of Trustees would like to thank everyone who participated in the recently concluded community vote on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct (UCoC). 

The volunteer scrutinizing group has completed the review of the accuracy of the vote and has reported the total number of votes received as 2,283. Out of the 2,283 votes received, a total of 1,338 (58.6%) community members voted for the enforcement guidelines, and a total of 945 (41.4%) community members voted against it. In addition, 658 participants left comments with 77% of the comments written in English.

We recognize and appreciate the passion and commitment that community members have demonstrated in creating a safe and welcoming culture that stops hostile and toxic behavior, supports people targeted by such behavior, and encourages good faith people to be productive on the Wikimedia projects. 

Even at this incomplete stage, this is evident in the comments received. While the Enforcement Guidelines did reach a threshold of support necessary for the Board to review, we encouraged voters, regardless of which way they were voting, to provide feedback on the elements of the enforcement guidelines that they felt needed to be changed or fixed, as well as why, in case it seemed advisable to launch a further round of edits that would address community concerns. 

Foundation staff who have been reviewing comments have advised us of some of the emerging themes, and as a result we have decided as Community Affairs Committee to ask the Foundation to reconvene the drafting committee and to undertake another community engagement to refine the enforcement guidelines based on the community feedback received from the recently concluded vote. 

For clarity, this feedback has been clustered into 4 sections as follows:

# To identify the type, purpose, and applicability of the training;
# To simplify the language for easier translation and comprehension by non-experts;
# To explore the concept of affirmation, including its pros and cons;
# To review the conflicting roles of privacy/victim protection and right to be heard.

Other issues may emerge during conversations, and particularly as the draft Enforcement Guidelines evolve, but we see these as the primary areas of concern for voters and are asking staff to facilitate review of these issues. After further engagement, the Foundation should re-run the community vote to evaluate the revamped Enforcement Outline to see if the new document is then ready for its official ratification.

Further, we are aware of the concerns with the note 3.1 in the Universal Code of Conduct Policy. We are directing the Foundation to facilitate a review of this language to ensure that the Policy meets its intended purposes of supporting a safe and inclusive community, without waiting for the planned review of the entire Policy at the end of year.

Again, we thank all who participated, thinking about these critical and difficult challenges and contributing to better approaches across the movement to working together well.

Best,

Rosie

Rosie Stephenson-Goodknight (she/her)&lt;br /&gt;
Acting Chair, Community Affairs Committee &lt;br /&gt;
Wikimedia Foundation Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၀၉:၀၉၊ ၂၅ ဨပြဳ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;2022 Board of Trustees Call for Candidates&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.

The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.

The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.

Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].

Thank you for your support, 

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၂၂:၁၇၊ ၂၅ ဨပြဳ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== Call for volunteers: 2022 Wikimedia Foundation Board of Trustees election ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;languages/&gt;
The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the upcoming Board of Trustees election.

The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017.  Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. 

But a total of 74 wikis that did not participate in 2017 produced voters in the 2021 election. Can you help change the participation?

Election volunteers will help in the following areas:
* Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels
* Optional: Monitor community channels for community comments and questions

Volunteers should:

* Maintain the friendly space policy during conversations and events
* Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner

Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.
&lt;/div&gt;

Best regards,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၆:၄၅၊ ၅ မေ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== Announcing the members of the Leadership Development Working Group ==

Hello all,

Following up my previous message about the [[m:Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]]: the [[m:Community Development|Community Development Team]] has completed the candidate selection process and is happy to announce '''[https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/ZJIUYB3IOU3AULV2R7EY32L6LIUSO56R/ fifteen volunteers]''' that are beginning work on this project. 

Thank you for your support and participation throughout the process!

For the Community Development team,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၂၂:၅၅၊ ၁၂ မေ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ==

Hello all,

I’d like to share an update on the work on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Enforcement Guidelines]] for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC):
* &lt;small&gt;(''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement|see full announcement]]'')&lt;/small&gt; In May 2022, the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|UCoC project team]] completed a report on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|2022 March ratification vote]] about the Guidelines. Voters cast votes from at least 137 communities, and at least 650 voters added comments with their vote. [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report|The report is available on '''Meta-Wiki''']].
* Following the vote, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee]] (CAC) of the Wikimedia Foundation Board of Trustees [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked] that several areas of the Guidelines be reviewed for improvements. A [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions Committee|Revisions Committee]] will refine it based on community feedback.
* &lt;small&gt;(''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|see full announcement]]'')&lt;/small&gt; In order to help the Revisions Committee, input from the community is requested. You can visit the discussions below:
** '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Discussions related to revisions of the Enforcement Guidelines]]'''
** '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Discussions related to revision of the UCoC policy text]]''' 

Please let me know if you have any questions about these next steps. 

On behalf of the UCoC Project team,&lt;br&gt;
[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၉:၁၆၊ ၃၀ မေ ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; 2022 Board of Trustees Call for Candidates&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/2022 Candidates for the Board of Trustees|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/2022 Candidates for the Board of Trustees|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/2022 Candidates for the Board of Trustees}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] Call for Candidates has now closed. This Call led 12 candidates from the community to submit their applications. Learn more about the [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|2022 Board of Trustees candidates]].

The Analysis Committee will now consider the candidates’ applications with the skills and criteria provided by the Board. The trustees seek certain skills and competencies to improve the capacity of the Board. After the Analysis Committee completes their review, the ratings of each candidate will be published. These ratings are for informational purposes only.

For more information about the 2022 Board election, you may find the timeline, voting information and other ways to get involved [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|on Meta-wiki]].

Thank you for your support,

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၀:၂၆၊ ၁ ဂျောန် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Upcoming activities for the 2022 Board of Trustees election&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Upcoming Activities| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Upcoming Activities|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Upcoming Activities}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

This message covers two upcoming activities for the 2022 Board of Trustees election.

The Board of Trustees election will have an Election Compass to support voters in their decision-making process. Eligible voters can propose statements in July and vote on which statements are used in the Election Compass in late July. Please visit the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Election Compass page]] for more information.

Join conversations with the 2022 Board of Trustees candidates July 27 to August 7. Each candidate will have a one hour conversation with the community. Each conversation will be recorded and made available for future viewing. Live interpretation will be available. Languages available will be announced when the dates are set. These conversations will be scheduled with the candidates once the results of the Affiliate Selection are available. That information will be shared on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Events|2022 Board of Trustees election campaign events]] page.

Best,

Movement Strategy and Governance on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၀၇:၄၆၊ ၁၁ ဂျူလာင် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၁၁:၀၂၊ ၁၈ ဂျူလာင် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]  ၀၇:၅၉၊ ၂၀ ဂျူလာင် ၂၀၂၂ (+0630)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;</text>
      <sha1>3m5p8da2t6hdsn1o8wby5ll4jjl40hb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>အခိုက်ကၞာမန်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4590</id>
    <revision>
      <id>33436</id>
      <parentid>33435</parentid>
      <timestamp>2022-07-19T12:15:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="138640" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>i3ddh0zhez7icrrna0l2brb7gdddk92</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33437</id>
      <parentid>33436</parentid>
      <timestamp>2022-07-19T12:44:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="139881" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

၁။ နူတံပဌမ၊ ထ္ၜပ္တိုန်သၟတ်မွဲ၊ ကောန်ကွးတွဳဂၠောဲ၊ နဲအ္စာပါမောက္ခ၊ ဒၞာဲဒၞာဲအာဂတ၊ ကဵုဂွံဒှ်အ္စာညးညိ။

၂။ နူမွဲထ္ၜပ္တိုန်ၜါ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ကၠာ၊ ဂုဏ်မိမၜါညိ။

၃။ နူၜါထ္ၜပ္တိုန်ပိ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်စိ၊ ဂုဏ်ရတ်ပိညိ။

၄။ နူပိထ္ၜပ္တိုန်ပန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်အ္စာပန်ညိ။

၅။ နူပန်ထ္ၜပ္တိုန်မသုန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်ဓဝ်သဳလ၊ မသုန်ပြကာညိ။

၆။ နူမသုန်ထ္ၜပ္တိုန်တြဴ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်အဴ၊ သွဝ်တြဴဘုံညိ။

၇။ နူတြဴထ္ၜပ္တိုန်ထပှ်

၈။

၉။

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>23waklvxh3xwev05fa75p4cra9e36we</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33438</id>
      <parentid>33437</parentid>
      <timestamp>2022-07-19T14:24:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="140954" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

၁။ နူတံပဌမ၊ ထ္ၜပ္တိုန်သၟတ်မွဲ၊ ကောန်ကွးတွဳဂၠောဲ၊ နဲအ္စာပါမောက္ခ၊ ဒၞာဲဒၞာဲအာဂတ၊ ကဵုဂွံဒှ်အ္စာညးညိ။

၂။ နူမွဲထ္ၜပ္တိုန်ၜါ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ကၠာ၊ ဂုဏ်မိမၜါညိ။

၃။ နူၜါထ္ၜပ္တိုန်ပိ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်စိ၊ ဂုဏ်ရတ်ပိညိ။

၄။ နူပိထ္ၜပ္တိုန်ပန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်အ္စာပန်ညိ။

၅။ နူပန်ထ္ၜပ္တိုန်မသုန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်ဓဝ်သဳလ၊ မသုန်ပြကာညိ။

၆။ နူမသုန်ထ္ၜပ္တိုန်တြဴ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်အဴ၊ သွဝ်တြဴဘုံညိ။

၇။ နူတြဴထ္ၜပ္တိုန်ထပှ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဂှ်၊ ရတ်ထပှ်ပြကာညိ။

၈။ နူထပှ်ထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စာံ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဍာံ၊ ဓဝ်မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံညိ။

၉။ နူဒ္စာံထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စိတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်လ္အိတ်၊ ဓဝ်လောကုတ္တဵုဒ္စိတ်ပြကာညိ။

အာယုဒဳဃာ၊ မဟာသုခံ၊ ကဵုတန်မံၚ်ညိ၊ နိဗ္ဗာန်သမာဓိ၊ ကဵုစိုပ်ညိတန်('''နဂါထာဝွံဟေၚ် ဂကူမန်တံ စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဗလိုပ်ကောန်ၚာ်သ္အးဇၚးကၠေံတုဲ ပ္တိုန်စရာဲကဵုကောန်ၚာ်အိုတ်ရ။''')


* '''ဂလာန်ပသေက်ကောန် မွဲနဲပၠန်။'''

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>r1nageeq8ylmut1iohnkgthtge9ddkk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33439</id>
      <parentid>33438</parentid>
      <timestamp>2022-07-19T14:56:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="143347" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

၁။ နူတံပဌမ၊ ထ္ၜပ္တိုန်သၟတ်မွဲ၊ ကောန်ကွးတွဳဂၠောဲ၊ နဲအ္စာပါမောက္ခ၊ ဒၞာဲဒၞာဲအာဂတ၊ ကဵုဂွံဒှ်အ္စာညးညိ။

၂။ နူမွဲထ္ၜပ္တိုန်ၜါ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ကၠာ၊ ဂုဏ်မိမၜါညိ။

၃။ နူၜါထ္ၜပ္တိုန်ပိ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်စိ၊ ဂုဏ်ရတ်ပိညိ။

၄။ နူပိထ္ၜပ္တိုန်ပန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်အ္စာပန်ညိ။

၅။ နူပန်ထ္ၜပ္တိုန်မသုန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်ဓဝ်သဳလ၊ မသုန်ပြကာညိ။

၆။ နူမသုန်ထ္ၜပ္တိုန်တြဴ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်အဴ၊ သွဝ်တြဴဘုံညိ။

၇။ နူတြဴထ္ၜပ္တိုန်ထပှ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဂှ်၊ ရတ်ထပှ်ပြကာညိ။

၈။ နူထပှ်ထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စာံ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဍာံ၊ ဓဝ်မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံညိ။

၉။ နူဒ္စာံထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စိတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်လ္အိတ်၊ ဓဝ်လောကုတ္တဵုဒ္စိတ်ပြကာညိ။

အာယုဒဳဃာ၊ မဟာသုခံ၊ ကဵုတန်မံၚ်ညိ၊ နိဗ္ဗာန်သမာဓိ၊ ကဵုစိုပ်ညိတန်('''နဂါထာဝွံဟေၚ် ဂကူမန်တံ စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဗလိုပ်ကောန်ၚာ်သ္အးဇၚးကၠေံတုဲ ပ္တိုန်စရာဲကဵုကောန်ၚာ်အိုတ်ရ။''')


* '''ဂလာန်ပသေက်ကောန် မွဲနဲပၠန်။'''

'''တြိရတဏံ အဟံဝန္ဒာ၊ ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃဂုန္နာ၊ မာတာပိတုဂုရုပဇ္ၛာ၊ အိန္ဒော ဒေဝဗြဟ္မလောကာ၊ သဗ္ဗသိဒ္ဓိ ဘဝန္တုတေ။''' 

စိုပ်ဂုဏ်ကျာ်သၟတ် ရတ်ပိပြကာ၊ မိကဵုမၜါ အ္စာဥပ္ပဇ္ၛာဲ၊ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ကွာဲ ဇၟာပ်ဒၞာဲအရာ၊ အိန်ဗြီုယီုမာ အိုတ်မှာဒေဝါ၊ ဒေဝတဴစှ်ဒိုဟ်ကီု အိုတ်သီုစက္ကဝါ၊ သၟိၚ်ဂိတုတ္ၚဲ သၟိၚ်ဗြဲသၟိၚ်ကျာ၊ အိုတ်သဗ္ဗနာနာ နကြဳဇှ်အဲဍိက်ယိုက်လဝ်တုန်၊ အိုတ်ဇၟာပ်ဂုဏ်ဒေဝါ ပါပကဵုပါဲဒဴ၊ သာမ္မယျကဵုစဴ မြာညိ၊ ဒိတ္ထဳပေၚ်သ္အး နက်သတ်ယးမတ်ၜါ၊ အာယုက်သီုပိုဉ်ဘိုက် ဒြပ်ရတ်အနဂ္ဃ၊ အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ကၠာ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။ နူကဝ်တန်ပဌမ ဗြီုရောၚ်ညးပပြာကတ်၊ မှာဗြီုအ္စာမွဲအဴ ရပ်တဴမၞိက်ရတ်၊ ဇၟာပ်ခၟကာလ လျတ်မၞိက်ရတ် မနွံကဵုကြဳဇှ်၊ ဘောဇိုန်နွံကဵုရှ် တၟေၚ်တၟဟ်ပ္ဍဲခၟ၊ ဘုတ်ပိဓါတ်ပန်ရ မၚ်မွဲခၟရဟေၚ်၊ အိုတ်သီုဒေဝတဴသူကၞေၚ် မၚ်မွဲသီုညးမသုန်၊ ဖဵုအဲဍိက်ရဴဂဴတုန် နွံဂုန်ဇၞော်တေဇ၊ ပရေၚ်နူမူလ ဗြီုရောၚ်ညးမထ္ၜကၠာ၊ ပိုဲဍိက်ပ္ဍဲလိုက်ဗာ ဒးပဗက်ကၠုၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရ၊ နူမွဲကဵုဒဵုပေၚ်ရ ထ္ၜအာသှ်ပ္တဴအာ။

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>os2jpbn6baube6glnh13pgvkxg94hw9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33440</id>
      <parentid>33439</parentid>
      <timestamp>2022-07-19T15:11:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="145193" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

၁။ နူတံပဌမ၊ ထ္ၜပ္တိုန်သၟတ်မွဲ၊ ကောန်ကွးတွဳဂၠောဲ၊ နဲအ္စာပါမောက္ခ၊ ဒၞာဲဒၞာဲအာဂတ၊ ကဵုဂွံဒှ်အ္စာညးညိ။

၂။ နူမွဲထ္ၜပ္တိုန်ၜါ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ကၠာ၊ ဂုဏ်မိမၜါညိ။

၃။ နူၜါထ္ၜပ္တိုန်ပိ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်စိ၊ ဂုဏ်ရတ်ပိညိ။

၄။ နူပိထ္ၜပ္တိုန်ပန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်အ္စာပန်ညိ။

၅။ နူပန်ထ္ၜပ္တိုန်မသုန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်ဓဝ်သဳလ၊ မသုန်ပြကာညိ။

၆။ နူမသုန်ထ္ၜပ္တိုန်တြဴ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်အဴ၊ သွဝ်တြဴဘုံညိ။

၇။ နူတြဴထ္ၜပ္တိုန်ထပှ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဂှ်၊ ရတ်ထပှ်ပြကာညိ။

၈။ နူထပှ်ထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စာံ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဍာံ၊ ဓဝ်မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံညိ။

၉။ နူဒ္စာံထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စိတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်လ္အိတ်၊ ဓဝ်လောကုတ္တဵုဒ္စိတ်ပြကာညိ။

အာယုဒဳဃာ၊ မဟာသုခံ၊ ကဵုတန်မံၚ်ညိ၊ နိဗ္ဗာန်သမာဓိ၊ ကဵုစိုပ်ညိတန်('''နဂါထာဝွံဟေၚ် ဂကူမန်တံ စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဗလိုပ်ကောန်ၚာ်သ္အးဇၚးကၠေံတုဲ ပ္တိုန်စရာဲကဵုကောန်ၚာ်အိုတ်ရ။''')


* '''ဂလာန်ပသေက်ကောန် မွဲနဲပၠန်။'''

'''တြိရတဏံ အဟံဝန္ဒာ၊ ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃဂုန္နာ၊ မာတာပိတုဂုရုပဇ္ၛာ၊ အိန္ဒော ဒေဝဗြဟ္မလောကာ၊ သဗ္ဗသိဒ္ဓိ ဘဝန္တုတေ။''' 

စိုပ်ဂုဏ်ကျာ်သၟတ် ရတ်ပိပြကာ၊ မိကဵုမၜါ အ္စာဥပ္ပဇ္ၛာဲ၊ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ကွာဲ ဇၟာပ်ဒၞာဲအရာ၊ အိန်ဗြီုယီုမာ အိုတ်မှာဒေဝါ၊ ဒေဝတဴစှ်ဒိုဟ်ကီု အိုတ်သီုစက္ကဝါ၊ သၟိၚ်ဂိတုတ္ၚဲ သၟိၚ်ဗြဲသၟိၚ်ကျာ၊ အိုတ်သဗ္ဗနာနာ နကြဳဇှ်အဲဍိက်ယိုက်လဝ်တုန်၊ အိုတ်ဇၟာပ်ဂုဏ်ဒေဝါ ပါပကဵုပါဲဒဴ၊ သာမ္မယျကဵုစဴ မြာညိ၊ ဒိတ္ထဳပေၚ်သ္အး နက်သတ်ယးမတ်ၜါ၊ အာယုက်သီုပိုဉ်ဘိုက် ဒြပ်ရတ်အနဂ္ဃ၊ အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ကၠာ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။ နူကဝ်တန်ပဌမ ဗြီုရောၚ်ညးပပြာကတ်၊ မှာဗြီုအ္စာမွဲအဴ ရပ်တဴမၞိက်ရတ်၊ ဇၟာပ်ခၟကာလ လျတ်မၞိက်ရတ် မနွံကဵုကြဳဇှ်၊ ဘောဇိုန်နွံကဵုရှ် တၟေၚ်တၟဟ်ပ္ဍဲခၟ၊ ဘုတ်ပိဓါတ်ပန်ရ မၚ်မွဲခၟရဟေၚ်၊ အိုတ်သီုဒေဝတဴသူကၞေၚ် မၚ်မွဲသီုညးမသုန်၊ ဖဵုအဲဍိက်ရဴဂဴတုန် နွံဂုန်ဇၞော်တေဇ၊ ပရေၚ်နူမူလ ဗြီုရောၚ်ညးမထ္ၜကၠာ၊ ပိုဲဍိက်ပ္ဍဲလိုက်ဗာ ဒးပဗက်ကၠုၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရ၊ နူမွဲကဵုဒဵုပေၚ်ရ ထ္ၜအာသှ်ပ္တဴအာ။


ဣဝွံမွဲ ကဵုဒှ်နဲသေဌဳဇောတိက ကဵုပတၠဒြပ်ရတ်၊ ညးလဵုမွဲ ပကဵုပ္တောံၜတ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် ပိုန်ဟာန်ညး ဂၠးတိသုန္ဓရဳ၊ ညးဂမၠိုၚ် သဂိုၚ်ဏာပကဵုမာန်၊ ကြဳဇှ်ဇၞော်လောန်လာန် ကဵုဂွံစသိုၚ်ဟာန်ထဳတိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ ဂုဏဝုဒ္ဓိ သဒ္ဓိ သမ္ပတ္တိ ကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်၊ ထၟိက်မသုန် ဂုဏ်တြဴကဵုဂွံဍိုက်ပေၚ် ကဵုနာဲသၟဟ်၊ အတိုၚ်ခၟမွဲဂှ် ကဵုဂွံစဴဒှ်ကဵုနာဲညိရအဴ။ ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟၜါ ညံၚ်ဇဋိလသေဌဳကၠာ ကဵုဂွံပြာကတ်ရာၚ်ဆာဲ၊ သၟိၚ်ပၟတ်ကမၠတ်ဍာ် ပကဵုပလီုအလာ်နာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုအာဲကၟာဲ ညံၚ်ပျာဲသေဌဳတမၠာ၊ အိုတ်သီုညးစှ်ဒိုဟ် ကဵုဒးကၠုၚ်ဖျေံမေတ္တာ၊ ကဵုဒးဆာန်သ္ဍိုက် ညံၚ်ကောန်ဂၞဴအဵု၊ ဒေဝတဴအလုဲစက္ကဝါ ကဵုဂွံရော်ဂုဏ်မိဂုဏ်မ ကဵုဂွံပတၠပညာ၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟၜါ သီုၜါ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။


ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>d1qtadxg1szfqtt3ylw5ymwofz06lro</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33441</id>
      <parentid>33440</parentid>
      <timestamp>2022-07-19T15:36:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="148297" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

၁။ နူတံပဌမ၊ ထ္ၜပ္တိုန်သၟတ်မွဲ၊ ကောန်ကွးတွဳဂၠောဲ၊ နဲအ္စာပါမောက္ခ၊ ဒၞာဲဒၞာဲအာဂတ၊ ကဵုဂွံဒှ်အ္စာညးညိ။

၂။ နူမွဲထ္ၜပ္တိုန်ၜါ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ကၠာ၊ ဂုဏ်မိမၜါညိ။

၃။ နူၜါထ္ၜပ္တိုန်ပိ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်စိ၊ ဂုဏ်ရတ်ပိညိ။

၄။ နူပိထ္ၜပ္တိုန်ပန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်အ္စာပန်ညိ။

၅။ နူပန်ထ္ၜပ္တိုန်မသုန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်ဓဝ်သဳလ၊ မသုန်ပြကာညိ။

၆။ နူမသုန်ထ္ၜပ္တိုန်တြဴ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်အဴ၊ သွဝ်တြဴဘုံညိ။

၇။ နူတြဴထ္ၜပ္တိုန်ထပှ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဂှ်၊ ရတ်ထပှ်ပြကာညိ။

၈။ နူထပှ်ထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စာံ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဍာံ၊ ဓဝ်မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံညိ။

၉။ နူဒ္စာံထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စိတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်လ္အိတ်၊ ဓဝ်လောကုတ္တဵုဒ္စိတ်ပြကာညိ။

အာယုဒဳဃာ၊ မဟာသုခံ၊ ကဵုတန်မံၚ်ညိ၊ နိဗ္ဗာန်သမာဓိ၊ ကဵုစိုပ်ညိတန်('''နဂါထာဝွံဟေၚ် ဂကူမန်တံ စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဗလိုပ်ကောန်ၚာ်သ္အးဇၚးကၠေံတုဲ ပ္တိုန်စရာဲကဵုကောန်ၚာ်အိုတ်ရ။''')


* '''ဂလာန်ပသေက်ကောန် မွဲနဲပၠန်။'''

'''တြိရတဏံ အဟံဝန္ဒာ၊ ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃဂုန္နာ၊ မာတာပိတုဂုရုပဇ္ၛာ၊ အိန္ဒော ဒေဝဗြဟ္မလောကာ၊ သဗ္ဗသိဒ္ဓိ ဘဝန္တုတေ။''' 

စိုပ်ဂုဏ်ကျာ်သၟတ် ရတ်ပိပြကာ၊ မိကဵုမၜါ အ္စာဥပ္ပဇ္ၛာဲ၊ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ကွာဲ ဇၟာပ်ဒၞာဲအရာ၊ အိန်ဗြီုယီုမာ အိုတ်မှာဒေဝါ၊ ဒေဝတဴစှ်ဒိုဟ်ကီု အိုတ်သီုစက္ကဝါ၊ သၟိၚ်ဂိတုတ္ၚဲ သၟိၚ်ဗြဲသၟိၚ်ကျာ၊ အိုတ်သဗ္ဗနာနာ နကြဳဇှ်အဲဍိက်ယိုက်လဝ်တုန်၊ အိုတ်ဇၟာပ်ဂုဏ်ဒေဝါ ပါပကဵုပါဲဒဴ၊ သာမ္မယျကဵုစဴ မြာညိ၊ ဒိတ္ထဳပေၚ်သ္အး နက်သတ်ယးမတ်ၜါ၊ အာယုက်သီုပိုဉ်ဘိုက် ဒြပ်ရတ်အနဂ္ဃ၊ အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ကၠာ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။ နူကဝ်တန်ပဌမ ဗြီုရောၚ်ညးပပြာကတ်၊ မှာဗြီုအ္စာမွဲအဴ ရပ်တဴမၞိက်ရတ်၊ ဇၟာပ်ခၟကာလ လျတ်မၞိက်ရတ် မနွံကဵုကြဳဇှ်၊ ဘောဇိုန်နွံကဵုရှ် တၟေၚ်တၟဟ်ပ္ဍဲခၟ၊ ဘုတ်ပိဓါတ်ပန်ရ မၚ်မွဲခၟရဟေၚ်၊ အိုတ်သီုဒေဝတဴသူကၞေၚ် မၚ်မွဲသီုညးမသုန်၊ ဖဵုအဲဍိက်ရဴဂဴတုန် နွံဂုန်ဇၞော်တေဇ၊ ပရေၚ်နူမူလ ဗြီုရောၚ်ညးမထ္ၜကၠာ၊ ပိုဲဍိက်ပ္ဍဲလိုက်ဗာ ဒးပဗက်ကၠုၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရ၊ နူမွဲကဵုဒဵုပေၚ်ရ ထ္ၜအာသှ်ပ္တဴအာ။


ဣဝွံမွဲ ကဵုဒှ်နဲသေဌဳဇောတိက ကဵုပတၠဒြပ်ရတ်၊ ညးလဵုမွဲ ပကဵုပ္တောံၜတ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် ပိုန်ဟာန်ညး ဂၠးတိသုန္ဓရဳ၊ ညးဂမၠိုၚ် သဂိုၚ်ဏာပကဵုမာန်၊ ကြဳဇှ်ဇၞော်လောန်လာန် ကဵုဂွံစသိုၚ်ဟာန်ထဳတိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ ဂုဏဝုဒ္ဓိ သဒ္ဓိ သမ္ပတ္တိ ကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်၊ ထၟိက်မသုန် ဂုဏ်တြဴကဵုဂွံဍိုက်ပေၚ် ကဵုနာဲသၟဟ်၊ အတိုၚ်ခၟမွဲဂှ် ကဵုဂွံစဴဒှ်ကဵုနာဲညိရအဴ။ '''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟၜါ''' ညံၚ်ဇဋိလသေဌဳကၠာ ကဵုဂွံပြာကတ်ရာၚ်ဆာဲ၊ သၟိၚ်ပၟတ်ကမၠတ်ဍာ် ပကဵုပလီုအလာ်နာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုအာဲကၟာဲ ညံၚ်ပျာဲသေဌဳတမၠာ၊ အိုတ်သီုညးစှ်ဒိုဟ် ကဵုဒးကၠုၚ်ဖျေံမေတ္တာ၊ ကဵုဒးဆာန်သ္ဍိုက် ညံၚ်ကောန်ဂၞဴအဵု၊ ဒေဝတဴအလုဲစက္ကဝါ ကဵုဂွံရော်ဂုဏ်မိဂုဏ်မ ကဵုဂွံပတၠပညာ၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟၜါ သီုၜါ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပိ၊''' ကဵုကလိဂွံနုၚ်နိဓိပိစွံ ပ္ဍဲတိသုန္ဓရဳမွဲ၊ မွဲစွံပ္ဍဲဍာ်ဂၚ်္ဂါ၊ တဴလ္တူကျာ ဒေဝတဴကဵုဒးပလံၚ်နၚ်၊ ဒါနသီုကသူကၞေၚ် ဒြပ်ဝၚ်ကဵုအိုဟ်တၟိုဟ်၊ ဆမွဲလ္ပကဵုညးဂြိုဟ် စှ်ဒိုဟ် ဒ္စာံဒိုဟ်၊ ပိုန်ဟာန်သီုဒြပ်ဝၚ် ကဵုညးဒးဒုၚ်ကွာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုကဵုအာဲကၟာဲကီု ဒးနၚ်ကွဲာဒဵုသ္ၚိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန်ကြန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ အတိုၚ်ခၟပိ သီုပိကဵုကလိဂွံညိရအဴ။ '''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပန်၊''' ကဵုဂွံပတၠဒြပ်ဩန်ထဝ် ကဵုဂွံဒယ်ှတှ်ကၠံၚ်တမ္ညဝ် ဝၚ်ဒမၠိၚ်စိၚ်ပ္ဍိုက်ကုန်ကွ၊ သီုကွိၚ်ကွိုက် ညးဒးယိုက်ဒိုခ်ရဴဂဴ။ ညံၚ်သၟိၚ်မှာမန္ဓာတ်အဴ ကဵုနွံတဴဣဓိဗလ၊ ကုသိုလ်သီုကဵုဒါန ဂတကဵုဂွံဆန်ၜန်၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ကဵုဒှ်သ္ဍိုက်မှာဇန်၊ သတြုကဵုသဍးသ္ၚောဲ ဝဳဝဲကဵုသာဲခၠန်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟပန် ကဵုဂွံစဴ တန်ပ္ဍဲနာဲညိရအဴ။


'''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟမသုန်''' ကဵုနွံဂုဏ်ဓယှ်တှ်၊ အာယုက်ပေၚ် ၂၁ ဂှ်ကဵုဂွံဒုၚ်ခမဳပယျၚ်၊ ပိဋကတ်သီုဗေဒၚ် ကဵုဂွံလေပ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်သေသာတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်သုတ်ဇာတ်နိပါတ် ကဵုဂွံပိုၚ်ခြာသိုဖအိုတ် ကဵုဂွံဟံၚ်ပြာ် ကလောကောဒေံသီုဝံသ၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ညံၚ်ကဵုမှာဒေဝတဴ၊ ကဵုဂွံဒှ်ဇၞော်တြုံဗြဴ ကဵုဂွံနွံတဴပညာ၊ ဂ္ဇံဒေါဝ်ပေါဲဟေၚ် ရမျာၚ်ကဵုရှ်သာ၊ နွံကဵုကွတ်ပညာ ကဵုကလိဂွံစဂုဏ်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟမသုန် ကဵုဂွံစဴဍုန် ပ္ဍဲဇကုညိရအဴ။ '''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟတြဴ''' ကဵုဂွံပတၠဍိက်တြုံဗြဴ၊

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>hcy81f9i86bgqlvbibaqf3oyf5jr454</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33442</id>
      <parentid>33441</parentid>
      <timestamp>2022-07-19T16:07:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="150934" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

၁။ နူတံပဌမ၊ ထ္ၜပ္တိုန်သၟတ်မွဲ၊ ကောန်ကွးတွဳဂၠောဲ၊ နဲအ္စာပါမောက္ခ၊ ဒၞာဲဒၞာဲအာဂတ၊ ကဵုဂွံဒှ်အ္စာညးညိ။

၂။ နူမွဲထ္ၜပ္တိုန်ၜါ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ကၠာ၊ ဂုဏ်မိမၜါညိ။

၃။ နူၜါထ္ၜပ္တိုန်ပိ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်စိ၊ ဂုဏ်ရတ်ပိညိ။

၄။ နူပိထ္ၜပ္တိုန်ပန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်အ္စာပန်ညိ။

၅။ နူပန်ထ္ၜပ္တိုန်မသုန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်ဓဝ်သဳလ၊ မသုန်ပြကာညိ။

၆။ နူမသုန်ထ္ၜပ္တိုန်တြဴ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်အဴ၊ သွဝ်တြဴဘုံညိ။

၇။ နူတြဴထ္ၜပ္တိုန်ထပှ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဂှ်၊ ရတ်ထပှ်ပြကာညိ။

၈။ နူထပှ်ထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စာံ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဍာံ၊ ဓဝ်မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံညိ။

၉။ နူဒ္စာံထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စိတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်လ္အိတ်၊ ဓဝ်လောကုတ္တဵုဒ္စိတ်ပြကာညိ။

အာယုဒဳဃာ၊ မဟာသုခံ၊ ကဵုတန်မံၚ်ညိ၊ နိဗ္ဗာန်သမာဓိ၊ ကဵုစိုပ်ညိတန်('''နဂါထာဝွံဟေၚ် ဂကူမန်တံ စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဗလိုပ်ကောန်ၚာ်သ္အးဇၚးကၠေံတုဲ ပ္တိုန်စရာဲကဵုကောန်ၚာ်အိုတ်ရ။''')


* '''ဂလာန်ပသေက်ကောန် မွဲနဲပၠန်။'''

'''တြိရတဏံ အဟံဝန္ဒာ၊ ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃဂုန္နာ၊ မာတာပိတုဂုရုပဇ္ၛာ၊ အိန္ဒော ဒေဝဗြဟ္မလောကာ၊ သဗ္ဗသိဒ္ဓိ ဘဝန္တုတေ။''' 

စိုပ်ဂုဏ်ကျာ်သၟတ် ရတ်ပိပြကာ၊ မိကဵုမၜါ အ္စာဥပ္ပဇ္ၛာဲ၊ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ကွာဲ ဇၟာပ်ဒၞာဲအရာ၊ အိန်ဗြီုယီုမာ အိုတ်မှာဒေဝါ၊ ဒေဝတဴစှ်ဒိုဟ်ကီု အိုတ်သီုစက္ကဝါ၊ သၟိၚ်ဂိတုတ္ၚဲ သၟိၚ်ဗြဲသၟိၚ်ကျာ၊ အိုတ်သဗ္ဗနာနာ နကြဳဇှ်အဲဍိက်ယိုက်လဝ်တုန်၊ အိုတ်ဇၟာပ်ဂုဏ်ဒေဝါ ပါပကဵုပါဲဒဴ၊ သာမ္မယျကဵုစဴ မြာညိ၊ ဒိတ္ထဳပေၚ်သ္အး နက်သတ်ယးမတ်ၜါ၊ အာယုက်သီုပိုဉ်ဘိုက် ဒြပ်ရတ်အနဂ္ဃ၊ အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ကၠာ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။ နူကဝ်တန်ပဌမ ဗြီုရောၚ်ညးပပြာကတ်၊ မှာဗြီုအ္စာမွဲအဴ ရပ်တဴမၞိက်ရတ်၊ ဇၟာပ်ခၟကာလ လျတ်မၞိက်ရတ် မနွံကဵုကြဳဇှ်၊ ဘောဇိုန်နွံကဵုရှ် တၟေၚ်တၟဟ်ပ္ဍဲခၟ၊ ဘုတ်ပိဓါတ်ပန်ရ မၚ်မွဲခၟရဟေၚ်၊ အိုတ်သီုဒေဝတဴသူကၞေၚ် မၚ်မွဲသီုညးမသုန်၊ ဖဵုအဲဍိက်ရဴဂဴတုန် နွံဂုန်ဇၞော်တေဇ၊ ပရေၚ်နူမူလ ဗြီုရောၚ်ညးမထ္ၜကၠာ၊ ပိုဲဍိက်ပ္ဍဲလိုက်ဗာ ဒးပဗက်ကၠုၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရ၊ နူမွဲကဵုဒဵုပေၚ်ရ ထ္ၜအာသှ်ပ္တဴအာ။


ဣဝွံမွဲ ကဵုဒှ်နဲသေဌဳဇောတိက ကဵုပတၠဒြပ်ရတ်၊ ညးလဵုမွဲ ပကဵုပ္တောံၜတ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် ပိုန်ဟာန်ညး ဂၠးတိသုန္ဓရဳ၊ ညးဂမၠိုၚ် သဂိုၚ်ဏာပကဵုမာန်၊ ကြဳဇှ်ဇၞော်လောန်လာန် ကဵုဂွံစသိုၚ်ဟာန်ထဳတိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ ဂုဏဝုဒ္ဓိ သဒ္ဓိ သမ္ပတ္တိ ကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်၊ ထၟိက်မသုန် ဂုဏ်တြဴကဵုဂွံဍိုက်ပေၚ် ကဵုနာဲသၟဟ်၊ အတိုၚ်ခၟမွဲဂှ် ကဵုဂွံစဴဒှ်ကဵုနာဲညိရအဴ။ '''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟၜါ''' ညံၚ်ဇဋိလသေဌဳကၠာ ကဵုဂွံပြာကတ်ရာၚ်ဆာဲ၊ သၟိၚ်ပၟတ်ကမၠတ်ဍာ် ပကဵုပလီုအလာ်နာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုအာဲကၟာဲ ညံၚ်ပျာဲသေဌဳတမၠာ၊ အိုတ်သီုညးစှ်ဒိုဟ် ကဵုဒးကၠုၚ်ဖျေံမေတ္တာ၊ ကဵုဒးဆာန်သ္ဍိုက် ညံၚ်ကောန်ဂၞဴအဵု၊ ဒေဝတဴအလုဲစက္ကဝါ ကဵုဂွံရော်ဂုဏ်မိဂုဏ်မ ကဵုဂွံပတၠပညာ၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟၜါ သီုၜါ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပိ၊''' ကဵုကလိဂွံနုၚ်နိဓိပိစွံ ပ္ဍဲတိသုန္ဓရဳမွဲ၊ မွဲစွံပ္ဍဲဍာ်ဂၚ်္ဂါ၊ တဴလ္တူကျာ ဒေဝတဴကဵုဒးပလံၚ်နၚ်၊ ဒါနသီုကသူကၞေၚ် ဒြပ်ဝၚ်ကဵုအိုဟ်တၟိုဟ်၊ ဆမွဲလ္ပကဵုညးဂြိုဟ် စှ်ဒိုဟ် ဒ္စာံဒိုဟ်၊ ပိုန်ဟာန်သီုဒြပ်ဝၚ် ကဵုညးဒးဒုၚ်ကွာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုကဵုအာဲကၟာဲကီု ဒးနၚ်ကွဲာဒဵုသ္ၚိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန်ကြန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ အတိုၚ်ခၟပိ သီုပိကဵုကလိဂွံညိရအဴ။ '''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပန်၊''' ကဵုဂွံပတၠဒြပ်ဩန်ထဝ် ကဵုဂွံဒယ်ှတှ်ကၠံၚ်တမ္ညဝ် ဝၚ်ဒမၠိၚ်စိၚ်ပ္ဍိုက်ကုန်ကွ၊ သီုကွိၚ်ကွိုက် ညးဒးယိုက်ဒိုခ်ရဴဂဴ။ ညံၚ်သၟိၚ်မှာမန္ဓာတ်အဴ ကဵုနွံတဴဣဓိဗလ၊ ကုသိုလ်သီုကဵုဒါန ဂတကဵုဂွံဆန်ၜန်၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ကဵုဒှ်သ္ဍိုက်မှာဇန်၊ သတြုကဵုသဍးသ္ၚောဲ ဝဳဝဲကဵုသာဲခၠန်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟပန် ကဵုဂွံစဴ တန်ပ္ဍဲနာဲညိရအဴ။


'''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟမသုန်''' ကဵုနွံဂုဏ်ဓယှ်တှ်၊ အာယုက်ပေၚ် ၂၁ ဂှ်ကဵုဂွံဒုၚ်ခမဳပယျၚ်၊ ပိဋကတ်သီုဗေဒၚ် ကဵုဂွံလေပ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်သေသာတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်သုတ်ဇာတ်နိပါတ် ကဵုဂွံပိုၚ်ခြာသိုဖအိုတ် ကဵုဂွံဟံၚ်ပြာ် ကလောကောဒေံသီုဝံသ၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ညံၚ်ကဵုမှာဒေဝတဴ၊ ကဵုဂွံဒှ်ဇၞော်တြုံဗြဴ ကဵုဂွံနွံတဴပညာ၊ ဂ္ဇံဒေါဝ်ပေါဲဟေၚ် ရမျာၚ်ကဵုရှ်သာ၊ နွံကဵုကွတ်ပညာ ကဵုကလိဂွံစဂုဏ်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟမသုန် ကဵုဂွံစဴဍုန် ပ္ဍဲဇကုညိရအဴ။ '''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟတြဴ''' ကဵုဂွံပတၠဍိက်တြုံဗြဴ၊ ကဵုဂၠိုၚ်ပြေၚ်ဂၠဴကဵုပေၚ်ခြိုၚ် ကဵုဂၠိုၚ်ယာန်ချေံစိၚ်၊ ဍိက်ဗွက်ဂမြိၚ် ကွိၚ်ကွိုက်တမ္ညဝ်ကၠံၚ်၊ လာဘကဵုအိုဟ်တၟိုဟ် စှ်ဒိုဟ်ဒစာံဂၠံၚ်၊ လတူဖျေံကဵုဖံၚ် သၟဝ်ပလံၚ်ကဵုက္ၜၚ်၊ ဗၟံက်ဍိုက်နၚ်ကဵုဝုန်ဒၚ် ပလိုတ်ဇက်နၚ်ကဵုကွဳ၊ ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ဗဝဝ်ဗတဳ တွဳဝါရဂတကြဴ၊ ဣဝွံရခၟတြဴ ကဵုနာဲတံမြာညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဒုၚ်စခၟထပှ်''' ကြဳဇှ်ဒယှ်တှ်လောန်လာန်၊ ပုၚ်ခၟထပှ်ပၠန် ဘုတ်ပန်ကဵုဒးမၚ်မွဲတုန် မိဒေဝတဴညးမသုန် မနွံဂုဏ်ဇၞော်တေဇ၊ ဒေဝတဴမဟာဝိနာယက ပ္ဍဲက္ဍိုပ်ကၠုၚ််ပသ္ၚိနန်၊ ဩဿဝတဳကၠာ က္တောဝ်ၜါစဴပဒတဴ၊ ဩဳစဏ္ဍဳမွဲအဴ တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲသိုဟ်ဒၞဳ၊ ကုမ္မာရာ ကုမ္မာရဳ နွံဂုဏ်ဇၞော်ကဵုကြဳဇှ်၊ သၟိၚ်တ္ၚဲသီုထပှ် ပြဟ်က္ညဖျေံမေတ္တာ၊ သီုဂိတုစှ်ၜါ စက္ကဝါဠ၊ တ္ၚဲဏံမိကဵုမ ထ္ၜနာဲတံဂွံယးတၟးအာ၊ ဇယသီုလာဘသုခါ ကဵုမြာပြဟ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်သီုထပှ် အဲဍိက်ပၚ်စြဟ်ယဵု ဖ္ဍုန်လတူသိသ၊ ယဵုလဝ်တုန် သီုကဵုဂုဏ်ကျာ်မသုန်ကဝ်၊ ခၟထပှ်တိတ်တွံလဝ် သီုထပှ် ကဵုဂွံဇၞော်မောဝ်အာ ကဵုနာဲတံကလိဂွံညိရအဴ။ ('''ကံက်ပ္တိတ်နူ ဂကောံစရာဲလိခ်ပတ်မန်''')


* '''ကပေါတ်လဗံက်''' 

'''သၟတ်တြုံမွဲ-''' 

၁။

၂။

၃။

၄။

၅။

၆။

၇။

၈။

၉။


'''သၟတ်ဗြဴ-'''

၁။

၂။

၃။

၄။

၅။

၆။

၇။

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>1pi9bsbtqzihjcl09ba5gj3nnqzn8da</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33444</id>
      <parentid>33442</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T03:12:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="150943" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

၁။ နူတံပဌမ၊ ထ္ၜပ္တိုန်သၟတ်မွဲ၊ ကောန်ကွးတွဳဂၠောဲ၊ နဲအ္စာပါမောက္ခ၊ ဒၞာဲဒၞာဲအာဂတ၊ ကဵုဂွံဒှ်အ္စာညးညိ။

၂။ နူမွဲထ္ၜပ္တိုန်ၜါ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ကၠာ၊ ဂုဏ်မိမၜါညိ။

၃။ နူၜါထ္ၜပ္တိုန်ပိ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်စိ၊ ဂုဏ်ရတ်ပိညိ။

၄။ နူပိထ္ၜပ္တိုန်ပန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်အ္စာပန်ညိ။

၅။ နူပန်ထ္ၜပ္တိုန်မသုန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်ဓဝ်သဳလ၊ မသုန်ပြကာညိ။

၆။ နူမသုန်ထ္ၜပ္တိုန်တြဴ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်အဴ၊ သွဝ်တြဴဘုံညိ။

၇။ နူတြဴထ္ၜပ္တိုန်ထပှ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဂှ်၊ ရတ်ထပှ်ပြကာညိ။

၈။ နူထပှ်ထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စာံ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဍာံ၊ ဓဝ်မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံညိ။

၉။ နူဒ္စာံထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စိတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်လ္အိတ်၊ ဓဝ်လောကုတ္တဵုဒ္စိတ်ပြကာညိ။

အာယုဒဳဃာ၊ မဟာသုခံ၊ ကဵုတန်မံၚ်ညိ၊ နိဗ္ဗာန်သမာဓိ၊ ကဵုစိုပ်ညိတန်('''နဂါထာဝွံဟေၚ် ဂကူမန်တံ စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဗလိုပ်ကောန်ၚာ်သ္အးဇၚးကၠေံတုဲ ပ္တိုန်စရာဲကဵုကောန်ၚာ်အိုတ်ရ။''')


* '''ဂလာန်ပသေက်ကောန် မွဲနဲပၠန်။'''

'''တြိရတဏံ အဟံဝန္ဒာ၊ ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃဂုန္နာ၊ မာတာပိတုဂုရုပဇ္ၛာ၊ အိန္ဒော ဒေဝဗြဟ္မလောကာ၊ သဗ္ဗသိဒ္ဓိ ဘဝန္တုတေ။''' 

စိုပ်ဂုဏ်ကျာ်သၟတ် ရတ်ပိပြကာ၊ မိကဵုမၜါ အ္စာဥပ္ပဇ္ၛာဲ၊ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ကွာဲ ဇၟာပ်ဒၞာဲအရာ၊ အိန်ဗြီုယီုမာ အိုတ်မှာဒေဝါ၊ ဒေဝတဴစှ်ဒိုဟ်ကီု အိုတ်သီုစက္ကဝါ၊ သၟိၚ်ဂိတုတ္ၚဲ သၟိၚ်ဗြဲသၟိၚ်ကျာ၊ အိုတ်သဗ္ဗနာနာ နကြဳဇှ်အဲဍိက်ယိုက်လဝ်တုန်၊ အိုတ်ဇၟာပ်ဂုဏ်ဒေဝါ ပါပကဵုပါဲဒဴ၊ သာမ္မယျကဵုစဴ မြာညိ၊ ဒိတ္ထဳပေၚ်သ္အး နက်သတ်ယးမတ်ၜါ၊ အာယုက်သီုပိုဉ်ဘိုက် ဒြပ်ရတ်အနဂ္ဃ၊ အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ကၠာ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။ နူကဝ်တန်ပဌမ ဗြီုရောၚ်ညးပပြာကတ်၊ မှာဗြီုအ္စာမွဲအဴ ရပ်တဴမၞိက်ရတ်၊ ဇၟာပ်ခၟကာလ လျတ်မၞိက်ရတ် မနွံကဵုကြဳဇှ်၊ ဘောဇိုန်နွံကဵုရှ် တၟေၚ်တၟဟ်ပ္ဍဲခၟ၊ ဘုတ်ပိဓါတ်ပန်ရ မၚ်မွဲခၟရဟေၚ်၊ အိုတ်သီုဒေဝတဴသူကၞေၚ် မၚ်မွဲသီုညးမသုန်၊ ဖဵုအဲဍိက်ရဴဂဴတုန် နွံဂုန်ဇၞော်တေဇ၊ ပရေၚ်နူမူလ ဗြီုရောၚ်ညးမထ္ၜကၠာ၊ ပိုဲဍိက်ပ္ဍဲလိုက်ဗာ ဒးပဗက်ကၠုၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရ၊ နူမွဲကဵုဒဵုပေၚ်ရ ထ္ၜအာသှ်ပ္တဴအာ။


'''ဣဝွံမွဲ''' ကဵုဒှ်နဲသေဌဳဇောတိက ကဵုပတၠဒြပ်ရတ်၊ ညးလဵုမွဲ ပကဵုပ္တောံၜတ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် ပိုန်ဟာန်ညး ဂၠးတိသုန္ဓရဳ၊ ညးဂမၠိုၚ် သဂိုၚ်ဏာပကဵုမာန်၊ ကြဳဇှ်ဇၞော်လောန်လာန် ကဵုဂွံစသိုၚ်ဟာန်ထဳတိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ ဂုဏဝုဒ္ဓိ သဒ္ဓိ သမ္ပတ္တိ ကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်၊ ထၟိက်မသုန် ဂုဏ်တြဴကဵုဂွံဍိုက်ပေၚ် ကဵုနာဲသၟဟ်၊ အတိုၚ်ခၟမွဲဂှ် ကဵုဂွံစဴဒှ်ကဵုနာဲညိရအဴ။ 

'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟၜါ''' ညံၚ်ဇဋိလသေဌဳကၠာ ကဵုဂွံပြာကတ်ရာၚ်ဆာဲ၊ သၟိၚ်ပၟတ်ကမၠတ်ဍာ် ပကဵုပလီုအလာ်နာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုအာဲကၟာဲ ညံၚ်ပျာဲသေဌဳတမၠာ၊ အိုတ်သီုညးစှ်ဒိုဟ် ကဵုဒးကၠုၚ်ဖျေံမေတ္တာ၊ ကဵုဒးဆာန်သ္ဍိုက် ညံၚ်ကောန်ဂၞဴအဵု၊ ဒေဝတဴအလုဲစက္ကဝါ ကဵုဂွံရော်ဂုဏ်မိဂုဏ်မ ကဵုဂွံပတၠပညာ၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟၜါ သီုၜါ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပိ၊''' ကဵုကလိဂွံနုၚ်နိဓိပိစွံ ပ္ဍဲတိသုန္ဓရဳမွဲ၊ မွဲစွံပ္ဍဲဍာ်ဂၚ်္ဂါ၊ တဴလ္တူကျာ ဒေဝတဴကဵုဒးပလံၚ်နၚ်၊ ဒါနသီုကသူကၞေၚ် ဒြပ်ဝၚ်ကဵုအိုဟ်တၟိုဟ်၊ ဆမွဲလ္ပကဵုညးဂြိုဟ် စှ်ဒိုဟ် ဒ္စာံဒိုဟ်၊ ပိုန်ဟာန်သီုဒြပ်ဝၚ် ကဵုညးဒးဒုၚ်ကွာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုကဵုအာဲကၟာဲကီု ဒးနၚ်ကွဲာဒဵုသ္ၚိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန်ကြန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ အတိုၚ်ခၟပိ သီုပိကဵုကလိဂွံညိရအဴ။

'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပန်၊''' ကဵုဂွံပတၠဒြပ်ဩန်ထဝ် ကဵုဂွံဒယ်ှတှ်ကၠံၚ်တမ္ညဝ် ဝၚ်ဒမၠိၚ်စိၚ်ပ္ဍိုက်ကုန်ကွ၊ သီုကွိၚ်ကွိုက် ညးဒးယိုက်ဒိုခ်ရဴဂဴ။ ညံၚ်သၟိၚ်မှာမန္ဓာတ်အဴ ကဵုနွံတဴဣဓိဗလ၊ ကုသိုလ်သီုကဵုဒါန ဂတကဵုဂွံဆန်ၜန်၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ကဵုဒှ်သ္ဍိုက်မှာဇန်၊ သတြုကဵုသဍးသ္ၚောဲ ဝဳဝဲကဵုသာဲခၠန်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟပန် ကဵုဂွံစဴ တန်ပ္ဍဲနာဲညိရအဴ။


'''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟမသုန်''' ကဵုနွံဂုဏ်ဓယှ်တှ်၊ အာယုက်ပေၚ် ၂၁ ဂှ်ကဵုဂွံဒုၚ်ခမဳပယျၚ်၊ ပိဋကတ်သီုဗေဒၚ် ကဵုဂွံလေပ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်သေသာတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်သုတ်ဇာတ်နိပါတ် ကဵုဂွံပိုၚ်ခြာသိုဖအိုတ် ကဵုဂွံဟံၚ်ပြာ် ကလောကောဒေံသီုဝံသ၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ညံၚ်ကဵုမှာဒေဝတဴ၊ ကဵုဂွံဒှ်ဇၞော်တြုံဗြဴ ကဵုဂွံနွံတဴပညာ၊ ဂ္ဇံဒေါဝ်ပေါဲဟေၚ် ရမျာၚ်ကဵုရှ်သာ၊ နွံကဵုကွတ်ပညာ ကဵုကလိဂွံစဂုဏ်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟမသုန် ကဵုဂွံစဴဍုန် ပ္ဍဲဇကုညိရအဴ။ '''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟတြဴ''' ကဵုဂွံပတၠဍိက်တြုံဗြဴ၊ ကဵုဂၠိုၚ်ပြေၚ်ဂၠဴကဵုပေၚ်ခြိုၚ် ကဵုဂၠိုၚ်ယာန်ချေံစိၚ်၊ ဍိက်ဗွက်ဂမြိၚ် ကွိၚ်ကွိုက်တမ္ညဝ်ကၠံၚ်၊ လာဘကဵုအိုဟ်တၟိုဟ် စှ်ဒိုဟ်ဒစာံဂၠံၚ်၊ လတူဖျေံကဵုဖံၚ် သၟဝ်ပလံၚ်ကဵုက္ၜၚ်၊ ဗၟံက်ဍိုက်နၚ်ကဵုဝုန်ဒၚ် ပလိုတ်ဇက်နၚ်ကဵုကွဳ၊ ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ဗဝဝ်ဗတဳ တွဳဝါရဂတကြဴ၊ ဣဝွံရခၟတြဴ ကဵုနာဲတံမြာညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဒုၚ်စခၟထပှ်''' ကြဳဇှ်ဒယှ်တှ်လောန်လာန်၊ ပုၚ်ခၟထပှ်ပၠန် ဘုတ်ပန်ကဵုဒးမၚ်မွဲတုန် မိဒေဝတဴညးမသုန် မနွံဂုဏ်ဇၞော်တေဇ၊ ဒေဝတဴမဟာဝိနာယက ပ္ဍဲက္ဍိုပ်ကၠုၚ််ပသ္ၚိနန်၊ ဩဿဝတဳကၠာ က္တောဝ်ၜါစဴပဒတဴ၊ ဩဳစဏ္ဍဳမွဲအဴ တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲသိုဟ်ဒၞဳ၊ ကုမ္မာရာ ကုမ္မာရဳ နွံဂုဏ်ဇၞော်ကဵုကြဳဇှ်၊ သၟိၚ်တ္ၚဲသီုထပှ် ပြဟ်က္ညဖျေံမေတ္တာ၊ သီုဂိတုစှ်ၜါ စက္ကဝါဠ၊ တ္ၚဲဏံမိကဵုမ ထ္ၜနာဲတံဂွံယးတၟးအာ၊ ဇယသီုလာဘသုခါ ကဵုမြာပြဟ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်သီုထပှ် အဲဍိက်ပၚ်စြဟ်ယဵု ဖ္ဍုန်လတူသိသ၊ ယဵုလဝ်တုန် သီုကဵုဂုဏ်ကျာ်မသုန်ကဝ်၊ ခၟထပှ်တိတ်တွံလဝ် သီုထပှ် ကဵုဂွံဇၞော်မောဝ်အာ ကဵုနာဲတံကလိဂွံညိရအဴ။ ('''ကံက်ပ္တိတ်နူ ဂကောံစရာဲလိခ်ပတ်မန်''')


* '''ကပေါတ်လဗံက်''' 

'''သၟတ်တြုံမွဲ-''' 

၁။

၂။

၃။

၄။

၅။

၆။

၇။

၈။

၉။


'''သၟတ်ဗြဴ-'''

၁။

၂။

၃။

၄။

၅။

၆။

၇။

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>o1bkijhz219hu22rc45ra1bg2obgoll</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33445</id>
      <parentid>33444</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T03:13:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="150944" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

၁။ နူတံပဌမ၊ ထ္ၜပ္တိုန်သၟတ်မွဲ၊ ကောန်ကွးတွဳဂၠောဲ၊ နဲအ္စာပါမောက္ခ၊ ဒၞာဲဒၞာဲအာဂတ၊ ကဵုဂွံဒှ်အ္စာညးညိ။

၂။ နူမွဲထ္ၜပ္တိုန်ၜါ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ကၠာ၊ ဂုဏ်မိမၜါညိ။

၃။ နူၜါထ္ၜပ္တိုန်ပိ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်စိ၊ ဂုဏ်ရတ်ပိညိ။

၄။ နူပိထ္ၜပ္တိုန်ပန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်အ္စာပန်ညိ။

၅။ နူပန်ထ္ၜပ္တိုန်မသုန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်ဓဝ်သဳလ၊ မသုန်ပြကာညိ။

၆။ နူမသုန်ထ္ၜပ္တိုန်တြဴ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်အဴ၊ သွဝ်တြဴဘုံညိ။

၇။ နူတြဴထ္ၜပ္တိုန်ထပှ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဂှ်၊ ရတ်ထပှ်ပြကာညိ။

၈။ နူထပှ်ထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စာံ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဍာံ၊ ဓဝ်မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံညိ။

၉။ နူဒ္စာံထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စိတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်လ္အိတ်၊ ဓဝ်လောကုတ္တဵုဒ္စိတ်ပြကာညိ။

အာယုဒဳဃာ၊ မဟာသုခံ၊ ကဵုတန်မံၚ်ညိ၊ နိဗ္ဗာန်သမာဓိ၊ ကဵုစိုပ်ညိတန်('''နဂါထာဝွံဟေၚ် ဂကူမန်တံ စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဗလိုပ်ကောန်ၚာ်သ္အးဇၚးကၠေံတုဲ ပ္တိုန်စရာဲကဵုကောန်ၚာ်အိုတ်ရ။''')


* '''ဂလာန်ပသေက်ကောန် မွဲနဲပၠန်။'''

'''တြိရတဏံ အဟံဝန္ဒာ၊ ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃဂုန္နာ၊ မာတာပိတုဂုရုပဇ္ၛာ၊ အိန္ဒော ဒေဝဗြဟ္မလောကာ၊ သဗ္ဗသိဒ္ဓိ ဘဝန္တုတေ။''' 

စိုပ်ဂုဏ်ကျာ်သၟတ် ရတ်ပိပြကာ၊ မိကဵုမၜါ အ္စာဥပ္ပဇ္ၛာဲ၊ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ကွာဲ ဇၟာပ်ဒၞာဲအရာ၊ အိန်ဗြီုယီုမာ အိုတ်မှာဒေဝါ၊ ဒေဝတဴစှ်ဒိုဟ်ကီု အိုတ်သီုစက္ကဝါ၊ သၟိၚ်ဂိတုတ္ၚဲ သၟိၚ်ဗြဲသၟိၚ်ကျာ၊ အိုတ်သဗ္ဗနာနာ နကြဳဇှ်အဲဍိက်ယိုက်လဝ်တုန်၊ အိုတ်ဇၟာပ်ဂုဏ်ဒေဝါ ပါပကဵုပါဲဒဴ၊ သာမ္မယျကဵုစဴ မြာညိ၊ ဒိတ္ထဳပေၚ်သ္အး နက်သတ်ယးမတ်ၜါ၊ အာယုက်သီုပိုဉ်ဘိုက် ဒြပ်ရတ်အနဂ္ဃ၊ အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ကၠာ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။ နူကဝ်တန်ပဌမ ဗြီုရောၚ်ညးပပြာကတ်၊ မှာဗြီုအ္စာမွဲအဴ ရပ်တဴမၞိက်ရတ်၊ ဇၟာပ်ခၟကာလ လျတ်မၞိက်ရတ် မနွံကဵုကြဳဇှ်၊ ဘောဇိုန်နွံကဵုရှ် တၟေၚ်တၟဟ်ပ္ဍဲခၟ၊ ဘုတ်ပိဓါတ်ပန်ရ မၚ်မွဲခၟရဟေၚ်၊ အိုတ်သီုဒေဝတဴသူကၞေၚ် မၚ်မွဲသီုညးမသုန်၊ ဖဵုအဲဍိက်ရဴဂဴတုန် နွံဂုန်ဇၞော်တေဇ၊ ပရေၚ်နူမူလ ဗြီုရောၚ်ညးမထ္ၜကၠာ၊ ပိုဲဍိက်ပ္ဍဲလိုက်ဗာ ဒးပဗက်ကၠုၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရ၊ နူမွဲကဵုဒဵုပေၚ်ရ ထ္ၜအာသှ်ပ္တဴအာ။


'''ဣဝွံမွဲ''' ကဵုဒှ်နဲသေဌဳဇောတိက ကဵုပတၠဒြပ်ရတ်၊ ညးလဵုမွဲ ပကဵုပ္တောံၜတ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် ပိုန်ဟာန်ညး ဂၠးတိသုန္ဓရဳ၊ ညးဂမၠိုၚ် သဂိုၚ်ဏာပကဵုမာန်၊ ကြဳဇှ်ဇၞော်လောန်လာန် ကဵုဂွံစသိုၚ်ဟာန်ထဳတိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ ဂုဏဝုဒ္ဓိ သဒ္ဓိ သမ္ပတ္တိ ကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်၊ ထၟိက်မသုန် ဂုဏ်တြဴကဵုဂွံဍိုက်ပေၚ် ကဵုနာဲသၟဟ်၊ အတိုၚ်ခၟမွဲဂှ် ကဵုဂွံစဴဒှ်ကဵုနာဲညိရအဴ။ 

'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟၜါ''' ညံၚ်ဇဋိလသေဌဳကၠာ ကဵုဂွံပြာကတ်ရာၚ်ဆာဲ၊ သၟိၚ်ပၟတ်ကမၠတ်ဍာ် ပကဵုပလီုအလာ်နာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုအာဲကၟာဲ ညံၚ်ပျာဲသေဌဳတမၠာ၊ အိုတ်သီုညးစှ်ဒိုဟ် ကဵုဒးကၠုၚ်ဖျေံမေတ္တာ၊ ကဵုဒးဆာန်သ္ဍိုက် ညံၚ်ကောန်ဂၞဴအဵု၊ ဒေဝတဴအလုဲစက္ကဝါ ကဵုဂွံရော်ဂုဏ်မိဂုဏ်မ ကဵုဂွံပတၠပညာ၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟၜါ သီုၜါ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပိ၊''' ကဵုကလိဂွံနုၚ်နိဓိပိစွံ ပ္ဍဲတိသုန္ဓရဳမွဲ၊ မွဲစွံပ္ဍဲဍာ်ဂၚ်္ဂါ၊ တဴလ္တူကျာ ဒေဝတဴကဵုဒးပလံၚ်နၚ်၊ ဒါနသီုကသူကၞေၚ် ဒြပ်ဝၚ်ကဵုအိုဟ်တၟိုဟ်၊ ဆမွဲလ္ပကဵုညးဂြိုဟ် စှ်ဒိုဟ် ဒ္စာံဒိုဟ်၊ ပိုန်ဟာန်သီုဒြပ်ဝၚ် ကဵုညးဒးဒုၚ်ကွာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုကဵုအာဲကၟာဲကီု ဒးနၚ်ကွဲာဒဵုသ္ၚိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန်ကြန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ အတိုၚ်ခၟပိ သီုပိကဵုကလိဂွံညိရအဴ။

'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပန်၊''' ကဵုဂွံပတၠဒြပ်ဩန်ထဝ် ကဵုဂွံဒယ်ှတှ်ကၠံၚ်တမ္ညဝ် ဝၚ်ဒမၠိၚ်စိၚ်ပ္ဍိုက်ကုန်ကွ၊ သီုကွိၚ်ကွိုက် ညးဒးယိုက်ဒိုခ်ရဴဂဴ။ ညံၚ်သၟိၚ်မှာမန္ဓာတ်အဴ ကဵုနွံတဴဣဓိဗလ၊ ကုသိုလ်သီုကဵုဒါန ဂတကဵုဂွံဆန်ၜန်၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ကဵုဒှ်သ္ဍိုက်မှာဇန်၊ သတြုကဵုသဍးသ္ၚောဲ ဝဳဝဲကဵုသာဲခၠန်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟပန် ကဵုဂွံစဴ တန်ပ္ဍဲနာဲညိရအဴ။


'''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟမသုန်''' ကဵုနွံဂုဏ်ဓယှ်တှ်၊ အာယုက်ပေၚ် ၂၁ ဂှ်ကဵုဂွံဒုၚ်ခမဳပယျၚ်၊ ပိဋကတ်သီုဗေဒၚ် ကဵုဂွံလေပ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်သေသာတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်သုတ်ဇာတ်နိပါတ် ကဵုဂွံပိုၚ်ခြာသိုဖအိုတ် ကဵုဂွံဟံၚ်ပြာ် ကလောကောဒေံသီုဝံသ၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ညံၚ်ကဵုမှာဒေဝတဴ၊ ကဵုဂွံဒှ်ဇၞော်တြုံဗြဴ ကဵုဂွံနွံတဴပညာ၊ ဂ္ဇံဒေါဝ်ပေါဲဟေၚ် ရမျာၚ်ကဵုရှ်သာ၊ နွံကဵုကွတ်ပညာ ကဵုကလိဂွံစဂုဏ်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟမသုန် ကဵုဂွံစဴဍုန် ပ္ဍဲဇကုညိရအဴ။

'''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟတြဴ''' ကဵုဂွံပတၠဍိက်တြုံဗြဴ၊ ကဵုဂၠိုၚ်ပြေၚ်ဂၠဴကဵုပေၚ်ခြိုၚ် ကဵုဂၠိုၚ်ယာန်ချေံစိၚ်၊ ဍိက်ဗွက်ဂမြိၚ် ကွိၚ်ကွိုက်တမ္ညဝ်ကၠံၚ်၊ လာဘကဵုအိုဟ်တၟိုဟ် စှ်ဒိုဟ်ဒစာံဂၠံၚ်၊ လတူဖျေံကဵုဖံၚ် သၟဝ်ပလံၚ်ကဵုက္ၜၚ်၊ ဗၟံက်ဍိုက်နၚ်ကဵုဝုန်ဒၚ် ပလိုတ်ဇက်နၚ်ကဵုကွဳ၊ ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ဗဝဝ်ဗတဳ တွဳဝါရဂတကြဴ၊ ဣဝွံရခၟတြဴ ကဵုနာဲတံမြာညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဒုၚ်စခၟထပှ်''' ကြဳဇှ်ဒယှ်တှ်လောန်လာန်၊ ပုၚ်ခၟထပှ်ပၠန် ဘုတ်ပန်ကဵုဒးမၚ်မွဲတုန် မိဒေဝတဴညးမသုန် မနွံဂုဏ်ဇၞော်တေဇ၊ ဒေဝတဴမဟာဝိနာယက ပ္ဍဲက္ဍိုပ်ကၠုၚ််ပသ္ၚိနန်၊ ဩဿဝတဳကၠာ က္တောဝ်ၜါစဴပဒတဴ၊ ဩဳစဏ္ဍဳမွဲအဴ တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲသိုဟ်ဒၞဳ၊ ကုမ္မာရာ ကုမ္မာရဳ နွံဂုဏ်ဇၞော်ကဵုကြဳဇှ်၊ သၟိၚ်တ္ၚဲသီုထပှ် ပြဟ်က္ညဖျေံမေတ္တာ၊ သီုဂိတုစှ်ၜါ စက္ကဝါဠ၊ တ္ၚဲဏံမိကဵုမ ထ္ၜနာဲတံဂွံယးတၟးအာ၊ ဇယသီုလာဘသုခါ ကဵုမြာပြဟ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်သီုထပှ် အဲဍိက်ပၚ်စြဟ်ယဵု ဖ္ဍုန်လတူသိသ၊ ယဵုလဝ်တုန် သီုကဵုဂုဏ်ကျာ်မသုန်ကဝ်၊ ခၟထပှ်တိတ်တွံလဝ် သီုထပှ် ကဵုဂွံဇၞော်မောဝ်အာ ကဵုနာဲတံကလိဂွံညိရအဴ။ ('''ကံက်ပ္တိတ်နူ ဂကောံစရာဲလိခ်ပတ်မန်''')


* '''ကပေါတ်လဗံက်''' 

'''သၟတ်တြုံမွဲ-''' 

၁။

၂။

၃။

၄။

၅။

၆။

၇။

၈။

၉။


'''သၟတ်ဗြဴ-'''

၁။

၂။

၃။

၄။

၅။

၆။

၇။

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>tf8vwlyv9rkyh4vzxs1fs8i1cm6mcno</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33446</id>
      <parentid>33445</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T03:15:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="150946" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

၁။ နူတံပဌမ၊ ထ္ၜပ္တိုန်သၟတ်မွဲ၊ ကောန်ကွးတွဳဂၠောဲ၊ နဲအ္စာပါမောက္ခ၊ ဒၞာဲဒၞာဲအာဂတ၊ ကဵုဂွံဒှ်အ္စာညးညိ။

၂။ နူမွဲထ္ၜပ္တိုန်ၜါ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ကၠာ၊ ဂုဏ်မိမၜါညိ။

၃။ နူၜါထ္ၜပ္တိုန်ပိ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်စိ၊ ဂုဏ်ရတ်ပိညိ။

၄။ နူပိထ္ၜပ္တိုန်ပန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်အ္စာပန်ညိ။

၅။ နူပန်ထ္ၜပ္တိုန်မသုန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်ဓဝ်သဳလ၊ မသုန်ပြကာညိ။

၆။ နူမသုန်ထ္ၜပ္တိုန်တြဴ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်အဴ၊ သွဝ်တြဴဘုံညိ။

၇။ နူတြဴထ္ၜပ္တိုန်ထပှ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဂှ်၊ ရတ်ထပှ်ပြကာညိ။

၈။ နူထပှ်ထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စာံ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဍာံ၊ ဓဝ်မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံညိ။

၉။ နူဒ္စာံထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စိတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်လ္အိတ်၊ ဓဝ်လောကုတ္တဵုဒ္စိတ်ပြကာညိ။

အာယုဒဳဃာ၊ မဟာသုခံ၊ ကဵုတန်မံၚ်ညိ၊ နိဗ္ဗာန်သမာဓိ၊ ကဵုစိုပ်ညိတန်('''နဂါထာဝွံဟေၚ် ဂကူမန်တံ စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဗလိုပ်ကောန်ၚာ်သ္အးဇၚးကၠေံတုဲ ပ္တိုန်စရာဲကဵုကောန်ၚာ်အိုတ်ရ။''')


* '''ဂလာန်ပသေက်ကောန် မွဲနဲပၠန်။'''

'''တြိရတဏံ အဟံဝန္ဒာ၊ ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃဂုန္နာ၊ မာတာပိတုဂုရုပဇ္ၛာ၊ အိန္ဒော ဒေဝဗြဟ္မလောကာ၊ သဗ္ဗသိဒ္ဓိ ဘဝန္တုတေ။''' 

စိုပ်ဂုဏ်ကျာ်သၟတ် ရတ်ပိပြကာ၊ မိကဵုမၜါ အ္စာဥပ္ပဇ္ၛာဲ၊ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ကွာဲ ဇၟာပ်ဒၞာဲအရာ၊ အိန်ဗြီုယီုမာ အိုတ်မှာဒေဝါ၊ ဒေဝတဴစှ်ဒိုဟ်ကီု အိုတ်သီုစက္ကဝါ၊ သၟိၚ်ဂိတုတ္ၚဲ သၟိၚ်ဗြဲသၟိၚ်ကျာ၊ အိုတ်သဗ္ဗနာနာ နကြဳဇှ်အဲဍိက်ယိုက်လဝ်တုန်၊ အိုတ်ဇၟာပ်ဂုဏ်ဒေဝါ ပါပကဵုပါဲဒဴ၊ သာမ္မယျကဵုစဴ မြာညိ၊ ဒိတ္ထဳပေၚ်သ္အး နက်သတ်ယးမတ်ၜါ၊ အာယုက်သီုပိုဉ်ဘိုက် ဒြပ်ရတ်အနဂ္ဃ၊ အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ကၠာ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။ နူကဝ်တန်ပဌမ ဗြီုရောၚ်ညးပပြာကတ်၊ မှာဗြီုအ္စာမွဲအဴ ရပ်တဴမၞိက်ရတ်၊ ဇၟာပ်ခၟကာလ လျတ်မၞိက်ရတ် မနွံကဵုကြဳဇှ်၊ ဘောဇိုန်နွံကဵုရှ် တၟေၚ်တၟဟ်ပ္ဍဲခၟ၊ ဘုတ်ပိဓါတ်ပန်ရ မၚ်မွဲခၟရဟေၚ်၊ အိုတ်သီုဒေဝတဴသူကၞေၚ် မၚ်မွဲသီုညးမသုန်၊ ဖဵုအဲဍိက်ရဴဂဴတုန် နွံဂုန်ဇၞော်တေဇ၊ ပရေၚ်နူမူလ ဗြီုရောၚ်ညးမထ္ၜကၠာ၊ ပိုဲဍိက်ပ္ဍဲလိုက်ဗာ ဒးပဗက်ကၠုၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရ၊ နူမွဲကဵုဒဵုပေၚ်ရ ထ္ၜအာသှ်ပ္တဴအာ။


'''ဣဝွံမွဲ''' ကဵုဒှ်နဲသေဌဳဇောတိက ကဵုပတၠဒြပ်ရတ်၊ ညးလဵုမွဲ ပကဵုပ္တောံၜတ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် ပိုန်ဟာန်ညး ဂၠးတိသုန္ဓရဳ၊ ညးဂမၠိုၚ် သဂိုၚ်ဏာပကဵုမာန်၊ ကြဳဇှ်ဇၞော်လောန်လာန် ကဵုဂွံစသိုၚ်ဟာန်ထဳတိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ ဂုဏဝုဒ္ဓိ သဒ္ဓိ သမ္ပတ္တိ ကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်၊ ထၟိက်မသုန် ဂုဏ်တြဴကဵုဂွံဍိုက်ပေၚ် ကဵုနာဲသၟဟ်၊ အတိုၚ်ခၟမွဲဂှ် ကဵုဂွံစဴဒှ်ကဵုနာဲညိရအဴ။ 


'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟၜါ''' ညံၚ်ဇဋိလသေဌဳကၠာ ကဵုဂွံပြာကတ်ရာၚ်ဆာဲ၊ သၟိၚ်ပၟတ်ကမၠတ်ဍာ် ပကဵုပလီုအလာ်နာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုအာဲကၟာဲ ညံၚ်ပျာဲသေဌဳတမၠာ၊ အိုတ်သီုညးစှ်ဒိုဟ် ကဵုဒးကၠုၚ်ဖျေံမေတ္တာ၊ ကဵုဒးဆာန်သ္ဍိုက် ညံၚ်ကောန်ဂၞဴအဵု၊ ဒေဝတဴအလုဲစက္ကဝါ ကဵုဂွံရော်ဂုဏ်မိဂုဏ်မ ကဵုဂွံပတၠပညာ၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟၜါ သီုၜါ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပိ၊''' ကဵုကလိဂွံနုၚ်နိဓိပိစွံ ပ္ဍဲတိသုန္ဓရဳမွဲ၊ မွဲစွံပ္ဍဲဍာ်ဂၚ်္ဂါ၊ တဴလ္တူကျာ ဒေဝတဴကဵုဒးပလံၚ်နၚ်၊ ဒါနသီုကသူကၞေၚ် ဒြပ်ဝၚ်ကဵုအိုဟ်တၟိုဟ်၊ ဆမွဲလ္ပကဵုညးဂြိုဟ် စှ်ဒိုဟ် ဒ္စာံဒိုဟ်၊ ပိုန်ဟာန်သီုဒြပ်ဝၚ် ကဵုညးဒးဒုၚ်ကွာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုကဵုအာဲကၟာဲကီု ဒးနၚ်ကွဲာဒဵုသ္ၚိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန်ကြန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ အတိုၚ်ခၟပိ သီုပိကဵုကလိဂွံညိရအဴ။

'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပန်၊''' ကဵုဂွံပတၠဒြပ်ဩန်ထဝ် ကဵုဂွံဒယ်ှတှ်ကၠံၚ်တမ္ညဝ် ဝၚ်ဒမၠိၚ်စိၚ်ပ္ဍိုက်ကုန်ကွ၊ သီုကွိၚ်ကွိုက် ညးဒးယိုက်ဒိုခ်ရဴဂဴ။ ညံၚ်သၟိၚ်မှာမန္ဓာတ်အဴ ကဵုနွံတဴဣဓိဗလ၊ ကုသိုလ်သီုကဵုဒါန ဂတကဵုဂွံဆန်ၜန်၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ကဵုဒှ်သ္ဍိုက်မှာဇန်၊ သတြုကဵုသဍးသ္ၚောဲ ဝဳဝဲကဵုသာဲခၠန်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟပန် ကဵုဂွံစဴ တန်ပ္ဍဲနာဲညိရအဴ။


'''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟမသုန်''' ကဵုနွံဂုဏ်ဓယှ်တှ်၊ အာယုက်ပေၚ် ၂၁ ဂှ်ကဵုဂွံဒုၚ်ခမဳပယျၚ်၊ ပိဋကတ်သီုဗေဒၚ် ကဵုဂွံလေပ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်သေသာတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်သုတ်ဇာတ်နိပါတ် ကဵုဂွံပိုၚ်ခြာသိုဖအိုတ် ကဵုဂွံဟံၚ်ပြာ် ကလောကောဒေံသီုဝံသ၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ညံၚ်ကဵုမှာဒေဝတဴ၊ ကဵုဂွံဒှ်ဇၞော်တြုံဗြဴ ကဵုဂွံနွံတဴပညာ၊ ဂ္ဇံဒေါဝ်ပေါဲဟေၚ် ရမျာၚ်ကဵုရှ်သာ၊ နွံကဵုကွတ်ပညာ ကဵုကလိဂွံစဂုဏ်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟမသုန် ကဵုဂွံစဴဍုန် ပ္ဍဲဇကုညိရအဴ။


'''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟတြဴ''' ကဵုဂွံပတၠဍိက်တြုံဗြဴ၊ ကဵုဂၠိုၚ်ပြေၚ်ဂၠဴကဵုပေၚ်ခြိုၚ် ကဵုဂၠိုၚ်ယာန်ချေံစိၚ်၊ ဍိက်ဗွက်ဂမြိၚ် ကွိၚ်ကွိုက်တမ္ညဝ်ကၠံၚ်၊ လာဘကဵုအိုဟ်တၟိုဟ် စှ်ဒိုဟ်ဒစာံဂၠံၚ်၊ လတူဖျေံကဵုဖံၚ် သၟဝ်ပလံၚ်ကဵုက္ၜၚ်၊ ဗၟံက်ဍိုက်နၚ်ကဵုဝုန်ဒၚ် ပလိုတ်ဇက်နၚ်ကဵုကွဳ၊ ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ဗဝဝ်ဗတဳ တွဳဝါရဂတကြဴ၊ ဣဝွံရခၟတြဴ ကဵုနာဲတံမြာညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဒုၚ်စခၟထပှ်''' ကြဳဇှ်ဒယှ်တှ်လောန်လာန်၊ ပုၚ်ခၟထပှ်ပၠန် ဘုတ်ပန်ကဵုဒးမၚ်မွဲတုန် မိဒေဝတဴညးမသုန် မနွံဂုဏ်ဇၞော်တေဇ၊ ဒေဝတဴမဟာဝိနာယက ပ္ဍဲက္ဍိုပ်ကၠုၚ််ပသ္ၚိနန်၊ ဩဿဝတဳကၠာ က္တောဝ်ၜါစဴပဒတဴ၊ ဩဳစဏ္ဍဳမွဲအဴ တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲသိုဟ်ဒၞဳ၊ ကုမ္မာရာ ကုမ္မာရဳ နွံဂုဏ်ဇၞော်ကဵုကြဳဇှ်၊ သၟိၚ်တ္ၚဲသီုထပှ် ပြဟ်က္ညဖျေံမေတ္တာ၊ သီုဂိတုစှ်ၜါ စက္ကဝါဠ၊ တ္ၚဲဏံမိကဵုမ ထ္ၜနာဲတံဂွံယးတၟးအာ၊ ဇယသီုလာဘသုခါ ကဵုမြာပြဟ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်သီုထပှ် အဲဍိက်ပၚ်စြဟ်ယဵု ဖ္ဍုန်လတူသိသ၊ ယဵုလဝ်တုန် သီုကဵုဂုဏ်ကျာ်မသုန်ကဝ်၊ ခၟထပှ်တိတ်တွံလဝ် သီုထပှ် ကဵုဂွံဇၞော်မောဝ်အာ ကဵုနာဲတံကလိဂွံညိရအဴ။ ('''ကံက်ပ္တိတ်နူ ဂကောံစရာဲလိခ်ပတ်မန်''')


* '''ကပေါတ်လဗံက်''' 

'''သၟတ်တြုံမွဲ-''' 

၁။

၂။

၃။

၄။

၅။

၆။

၇။

၈။

၉။


'''သၟတ်ဗြဴ-'''

၁။

၂။

၃။

၄။

၅။

၆။

၇။

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>nz421bdt27rm5vws8ga6wcrv4jiorhl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33447</id>
      <parentid>33446</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T03:16:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="150947" xml:space="preserve">ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်
လိခ်အုပ်မၞုံယၟု (အခိုက်ကၞာမန်)
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၃၉−သၞာံ၊ ဂိတုဘတ်။

=ဂလာန်တၚ်ဂုဏ်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ လိခ်အုပ် အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ တက်ပတိတ်တုဲ တရးဏာနကဵုတွဵုရးမန်−ရးဗၟာဂွံမာန်အာ ခေတ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵု သွက်ကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်လေဝ် ဟီုဂးစဂွံရ။ မွဲသာ်ပၠန် သွက်ဂကောံကမ်မတဳလိခ်ပတ်ေယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ် ဒှ်စရာဲကျာ်သြဳဂုဏ်ဖဵုကီု ဟီုဂးစဂွံရ။ ကမၠောန်ဝွံ ဒှ်ကမၠောန်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယောန်သၞာၚ်မန်ရ၊ ပ္ဍဲကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ပါ်စွံလဝ် ဆာပ်ကမ်မတဳ  (ဂကောံဍောတ်) ပိရ။ မုခ်ဂၞန်မွဲ− ၊ သွက်ဂွံဗ္တောန်လိခ်ပတ်၊ သွက်ဂွံတက်ပတိတ်လိခ်ဗွဟ်မန်၊ လိခ်ပတ်မန်တံဂှ်၊ ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ရ။ မုခ်ဂၞန်ၜါ− သွက်ဂွံတိၚ်တိုက်လှ်ေဒယှ်ေတံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳအနုသုခုမရ။ မုခ်ဂၞန်ပိ− သွက်ဂွံဗက်စ အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ သွက်ဂွံဗၟံက်ဂတဝ်တိုန် အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳမန်၊ ပွမဟီုအရေဝ်ဝေါဟာမန်၊ ဗွိုက်လ္တက်မန်တံဂှ် ဒှ်တာလျိုၚ် ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ပါ်စွံလဝ်ပိဂကောံရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဒှ် လိခ်မူ−လိက်အုပ် အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်သ္ပသ္ကိုပ်သ္ကတုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳအခိုက်ကၞာဂှ် ကေတ်တာလျိုၚ်ရ၊ ဗွဲကိုပ်သက္ကရာဇ် အၚ်္ဂလိက် ၁၉၇၃−တေံ၊ နူကမ်မတဳဇၞော်ဏံ အာတ်ဏာလိခ်ပတ်မူလ ပ္ဍဲဌာန်အ္စာကဝိမန်တံရ၊ ရဴသာ်ဝွံ ဗွဲမစၞောန်ထ္ၜးလဝ်တေံ အ္စာကဝိတံချူပလံၚ်နၚ်လိခ်တမ်ဂှ်ရ၊ ဂွံလိခ်တမ်တံဂှ်တုဲ ဆာပ်ကမ်မတဳ အခိုက်ကၞာဂှ် စဳရေၚ်ပ္ကောံတုဲ ဗှ်အိုတ်ရ။ ဒၞာဲဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ်ဒါန်တုဲ ဒၞာဲဟွံမွဲတံဂှ် အာသၟာန်သၟုက်ဋ္ဌာန်တၠဂုဏ်အ္စာတၠဳပိုန်တံလေဝ်ကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော် ညးမတဳပရောပရာအခိုက်ကၞာပြဝေဏဳဂကူမန်တံအိုတ်ရ။ တုဲအိုတ်မ္ဂး နူဆာပ်ကမ်မတဳဏဳ စဳရေၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ တက်ပတိတ်နကဵုလိခ်သၠုပၠုယ်ရ။


လိခ်သၠပၠုယ်နကဵုတဲဂှ် ပလံၚ်ဏာဋ္ဌာန်အ္စာချူလိခ်မူလ အ္စာကဝိတံကီု၊ ဋ္ဌာန်တၠဳပိုန်သၚ်ခမဳတံကီု၊ ဋ္ဌာန်မၞိဟ်ဇၞော်တံကီုရ၊ သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ် သွက်ဟွံမှာရဴ ဟၟဲသက်က်ဂှ် ရန်တၟံကေတ်ရ။ ညးတံရံၚ်ပြုပြေၚ်တုဲ ပလံၚ်နၚ်ဋ္ဌာန်ကမ်မတဳပိုဲပၠန်ရ။ နကဵုလိခ်မူစၟဳစၟတ်ထပ်ကဵုထပ် ရုဲစှ်တုဲ ကၠောန်ဇန်ချူကှ်ေပၠန်ရ၊ နနဲဝွံ ဍိုက်ပေၚ်ကီုခယကေတ်တုဲ၊ သွက်ဂွံတက်ပ္တိတ်နကဵုစက်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညးတၠအလဵုအသဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။


နူတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးတံစၟဳစၟတ်အခိၚ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ ညးတၠအလဵုအသဳဍုၚ်လ္ဂုၚ်စၟဳစၟတ်လံဒၟံၚ်လေဝ်ကီု၊ နကဵုကမ်မတဳဏံသြန်ဟွံဍိုက်ပေၚ်လေဝ်ကီု လံဒၟံၚ်စဵုကဵုအခိၚ်ဏံရ၊ လိခ်အခိုက်ကၞာဝွံ နူကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပတိတ်ဇြဟတ်ဂိုတ်ဂစာန်လဝ်ကီုရ၊ ဍိုက်ပေၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဟွံစှ်ေလဝ်စိုတ်ဏီတုဲ၊ ဟွံဍိုက်ပေၚ်− ဟွံရုမ်ဂပ်ဟွံမှာရဴဏီဂှ် နကဵုကမ်မတဳဏံ ဒုၚ်လဝ်တဲရ။


ဟိုတ်ဂှ်ရ အခိုက်ကၞာ ပြေဝေဏဳပိုဲမန် သွက်ဂွံဍိုက်ပေၚ်အာ ဗွဲဂတတေံဂှ် ပ္ဍဲလိခ်ဝွံ ဒၞာဲမှာရဴဒၞာဲဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ ကဵုနၚ်ကသပ်ဂၞန်ဗွဲမပြဟ်ညိဂှ် ဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။ ကောန်ဂကမန် အ္စာဗှ်လိခ်တံ စၞောန်ထ္ၜးကဵုတုဲ နကဵုအလန်ဒုတိယ တတိယပ္တိတ်မ္ဂး ဍိုက်ပေၚ်အာမာန်ရောၚ် ပတှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ဗွဲလက်ကရဴအိုတ် နကဵုနိဂီု သွက်လိခ်အုပ်ဝွံ ဂွံတိတ်အာမာန်ဂှ် ပပ္တံနူကဵုကောန်ဂကောံ ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်လေဝ်ကီု အ္စာကဝိညးမချူလိခ်တမ်လေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုကသပ်ဂၞန်ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဳပိုန်သၚ် ခမဳလေဝ်ကီု၊ မၞိဟ်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်တံလေဝ်ကီု၊ သွက်ဂွံတက်လိခ်ဝွံ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးမကဵုအရီုအဗၚ်ကမၠောန်လေဝ်ကီု၊ ညးမဇန်လိခ် ညးမတက်လိခ်တံလေဝ်ကီု၊ ညးအလဵုအသဳတံလေဝ်ကီု၊ စၞးကမ်မတဳ လိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဏံ အဲညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု တၚ်ဏာဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ။


'''(နာဲမိုၚ်တဝ်)−−−ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဖဵု ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=ဥယျောဇဉ်=

ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဝွံ သွက်ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒှ်ဟွံမံၚ်မ္ဒးယိုက်ဂၠၚ်ဏာ ကဵုအဓိကတာလျိုၚ်ဂှ် ကောန်မန် ပွမလေပ်လိခ်မန်၊ အရေဝ်မန်ကီု ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ ဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်ကီု၊ အစေန်အဆက် အနုသုခုမမန်တံ ပွမသီဒက်စဵုဒၞာ မြိမြန်မၚ်မွဲအာဂှ်ကီု၊ သ္ပတိုၚ်တမ်ဒေါဝ်တုဲ မ္ဒးပံက်ဗဒှ်လဝ် ဂကောံဏံရောၚ်မဒှ်ရ ။


ပဟိုတ်တာလျိုၚ်နွံသာ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံမြိမြန်ကလုတ်ပ္တိုန် ဗပေၚ်ကဵုမာန်ဂှ် ဟွံသ္ဂုတ်ကဵုပကီုလွဳဟေၚ်၊ ဆၜိုတ်ဂွံအခိၚ် အခေါၚ်အဝဵုတံဂှ် ဂိုတ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်လွဳဆာဲမံၚ်ရ၊ အတိုၚ်ရန်တၟံလဝ်ပိသာ် ဗွဲလ္တူတေံဝွံရ၊ တန်ဗ္တောန်လိခ်ပတ် အရေဝ်၊ တန်ဗ္တောန် ယေန်သၞာၚ် အစေန်အဆက် အနုသုခုမတံ ချေံဗ္တောန်ကဵုတုဲ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဟေၚ်၊ သွက်ဂွံသီဒက်စဵုဒၞာမၚ်မွဲအာ အခိုက်ကၞာမန်တံကီု၊ သွက်ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတဂမၠိုၚ်၊ သ္ဂောံနိဿဲလ္ၚတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်အာမာန်ဂှ် လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မ္ဒးပကီုလွဳဗၟံက်ပ္တိတ်ရောၚ်။


ပ္ဍဲမဗၟံက်ပ္တိတ် ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံလေဝ် ပဟိုတ်ကဵုမန်တၠပညာဂမၠိုၚ် ကေုာံ ညးအာယုက်ဇၞော်မန်၊ မိမနော်နာဲတံ ကဵုအရီုအဗၚ် ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်ဟေၚ်၊ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဝွံ မဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ပတန်စၟတ် သ္ပသမ္တီလဝ်တုဲဒှ်ရောၚ် မိက်ဂွံဟီုပျးကဵုရ ။


ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ပွံမကၠောန်ထေက် ဟွံယောၚ်ဗွဲစၟတ် မ္ဒးကၠောန်အာ ပ္ဍဲကဵုတာလျိုၚ်ပိသာ်ဏံဂှ် သွက်ဂွံပကောံပ္တိတ်ဏာ လိခ်အခိုက်ကၞာမန်မာန်ဂှ် မိပ်ဂြိုၚ်ဂွံဇြဟတ် အိုဟ်တၟိုဟ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴဗွဲမလောန်ရ- အလုံကောန်ဂကူမန် အခိုက်ကၞာမန်ဂမၠိုၚ် တၠုၚ်လအာ ညံၚ်ဟဂွံလီုအာဂှ် ပွမသီဒက်မၚ်မွဲအာတုဲ ကောန်ဂကူမန်ကဵုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သဂွံကဵုဍုက်ကေဝ် သ္ဍိုက်မၠိုက်ရၚ်သ္ကံအိုတ်ညိ သာ်ဝွံ ရာဒၞာဏာရောၚ် ။


'''နာဲယဳသိုၚ်(ဥက္ကဌ)ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။'''

=ဂလာန်ဗကန်=

အခိုက်ကၞာမ္ဂးဂှ် မဒှ်စဳဏောန် ကောန်ဂကူမွဲမွဲ သွက်သ္ဂောံတန်တဴအာ ပ္ဍဲလိုက်ဏံ၊ စဵုကဵုကဝ်တူတေံရောၚ်။ ညးတၠပညာအစာတၠမန်ပိုဲ နူတမၠာအဆက်ဆက်တေံ၊ မဒၠောံဗ္တောန်၊ မစွံပတန်လဝ်ကဵု ဂလာန်တၚ်နၚ်တံဂှ် အခိုက်လဵုဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်ဒး၊ ဗီုလဵုဂွံဝေၚ်ပါဲဒး၊ နဲလဵုဂွံမၚ်မွဲအာ ဂကူဇကု အဆက်ကောန်အဆက်စဴဒး၊ ပ္ဍဲလိုက်ဏံရောၚ်။


တီဒဒှ်ဂုဏ်ဖဵုမၞုံတဴ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ'''အခိုက်ကၞာ'''ဂကူပိုဲမန်ဝွံ သ္ဒးပ္တိုန်လဝ် အက္ခဝ်လ္တူလိခ်ပတ်ထေက်ရောၚ် အဲစှ်ေစိုတ်ရ။ လောန်ကၠုၚ်အခိၚ်ၜိုတ်ပန်သၞာံတေံ၊ အဲဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ၊ ဒဒှ်ကမ်မတဳလိခ်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊&quot; ဏံ ကၠေံစိုတ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဒၟံၚ်၊ တံလိက် &quot;အခိုက်ကၞာမန်&quot; သွက်ဂွံတက်တြးပ္တိတ်လိက်အုပ်၊ သီုမတာပ်ခေတ်၊ နကဵုကဆံၚ်သၠုၚ်သၠုၚ်ဂှ်၊ အဲအိုဟ်တၟိုဟ်စိုတ်၊ အဵုဇိုတ်တဴပ္ဍဲဂၠံစိုတ်အဲ မလောန်ရ။ သ္ဂောံညာတ်ကေတ်  &quot;လိက်အခိုက်ကၞာမန်&quot; တက်ပ္တိတ်တုဲ ဒှ်အာပၠန်ဂှ် ၊ တၚ်လေဝ်, တၚ်ဂုန်ကဵု &quot;ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်အိုတ်တဲရ။ ထိုၚ်လေဝ်, ထိုၚ်သးကမ်မတဳ, ကွေံကွေံရ။


ပ္ဍဲလိုက်ဝွံ ရံၚ်သ္ၚေဝ်ကေတ်မ္ဂး၊ ဇၟာပ်ဂကူညးမဂတာပ်ခေတ်တံဂှ် ညးတံဒ္ဂေတ်ဗက်၊ ထိၚ်ဒက်လဝ်အခိုက်ကၞာပြဝေဏဳညးတံဗွဲမခိုၚ်ကၠိုက် ဗွဲမဗိုန်ဗတ်ဂှ်ဟေၚ် သ္ဂောံဆဵုာတ်ကေတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာညးတံ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်၊ အခိုက်ကၞာညးတၞဟ်သ္အာၚ် ညံၚ်ဟဂွံထပါ်လုပ်ပြံက်ယျတ်လုပ်ကၠုၚ်မာန်−အကြာအခိုက်ကၞာဂကူညးတံဂှ် ညးတံပသတိ၊ စဵုဒၞာ၊ ဆဵုဒဝ်၊ ပ္တိတ်ဇြဟတ်တဴအိုတ်ရ၊ အခိုက်ကၞာလီုလာ်ထောၚ်ပြိုဟ်စာ်အိုတ်ကၠေံဗ္ဒန်အာမ္ဂး ဂကူညးတံလေဝ် ဟွံဆောတ်သ္ဒးကၠေံဗ္ဒန်အာရောၚ်ဂှ် ညးတံချပ်ဗ္စာ ဂြၚ်တီကေတ်လဝ်နကဵုညာဏ်ပညာနူဇမ္ၚောဲရ၊ ဂကူညးတံညံၚ်ဂွံတန်တဴ ညံၚ်ဟဂွံကၠိုက်ကၠာဲမှာဲမှာကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ် ညးတံသ္ပဂရုအိုတ်ရ၊ ပ္ဍဲဂကူညးတံ သၟတ်မွဲမွဲကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ် သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိမ္ဂး ပပ္တံနူဂှ်တုဲ ညးတံခုတ်ယၟုနကဵုဘာသာညးတံ ပ္တိတ်စရာဲၜခၟနကဵုဘာသာညးတံ၊ ဂစာန်ဗ္တောန်ကဵုအရေဝ်ဘာသာညးတံ၊ ကဵုဒဂီုဒ္ဂေတ်ဗ္တောန်ဖျောန်ကဵုအခိုက်ကၞာညးတံ၊ ပၠောပ်ဇာတ်ဂကူညးတံဟွံသ္ဂုတ်ရ၊ ညးတံဟွံသာသ္ပံ ဟွံပၠံအခိၚ်လ္တူကောန်ဇာတ်ညးတံရ။


ကောန်ဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဟေၚ် အတိုၚ်နနဲချူထ္ၜးပံက်ထ္ၜးလဝ်တၚ်ဏှ်ဗွဲလ္တူတေံ ညးမဒ္ဂေတ်ဗက်ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ်အခိုက်ကၞာတံဂှ် မၞုံတဴကီုရ၊ ဆဂး အသိၚ်ဇြဟတ်အောန်တဴဒၟံၚ်ဏီဂှ် ပသတိအိုတ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမာန်ရ။


မူဟိုတ်သ္ဒးဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်ရော, ဒတောဝ်တၞောဝ်ရံၚ်ကေတ်မ္ဂး မိမဂကူမန်ပိုဲဗွဲမဂၠိုၚ် ဟိုတ်နူသာဲစ္ဍးကၠုၚ်ကဵုအခိုက်ကၞာဂကူဇကု ခရာသၞာံအခါဗွဲမလံလဂှ်ကီု၊ ဟွံတီၚုဟ်မး ဟွံတီဗီုနဲဂွံတၚ်ယၟုကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ဟွံတီကဆံၚ်ဇကုတုဲ အရေဝ်ဇကုဟွံဗ္တောန်ကဵုကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကောန်ဇာတ်ဇကုတဴဂှ်ဟေၚ် မဒှ်ကြက်သက်သဳသာဓကဍေံရ။


ဂလာန်လ္တူတေံအဲမချူလဝ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိုန်ဒုဟ်လ္တူဂကူပိုဲဟွံသေၚ်၊ ဟိုတ်နူကဵုဂလာန်ညးတမၠာ အခိုက်ကၞာပိုဲမန်၊ ဍိုန်လျ၊ သဝ်စှ်ေ၊ ကၠေံခၞၚ်ကၠုၚ်ရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ သ္ဂောံဆဵုညာတ်ဒုဟ်ဍေံဟေၚ် သ္ဒးဟီုဂးသာ်ဝွံရောၚ်၊ ထံက်ကဵုဂလာန်ညးတမၠာတံမစွံပတန်လဝ် &quot;ဖျေံမ္ဂးကျေဝ်၊ ပလေဝ်မ္ဂးဒှ်&quot; ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပလေဝ်ပတိုန်ထေက်အိုတ်ရ။


လၟုဟ်ဟေၚ် သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် နူ&quot;'''ကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်'''&quot; ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ကေတ်တာလျိုၚ်ဍိုက်ဍိုက်ပေၚ်ပေၚ်တုဲ ဖျုၚ်ဗလးကၠေံယဲမတွံဂး− ဂကူဘာသာ၊ မကၠိုက်ကၠာဲ၊ ကၠေံဗ္ဒန်ကၠက်အိုတ်အာဂှ် နကဵုရဥုဲ &quot;'''လိက်အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;ဝွံရောၚ်။


ဟိုတ်ဂှ်ရ− ကောန်ဂကူမန်ဍာံ ထာန်ဒေသလဵုမံၚ်မံၚ်၊ ညးဒိုက်ညးလွေဟ်၊ သမ္ၚေဟ်သေဋ္ဌဳတံဟွံရုဲ၊ သီုခရှ်သၚ်တံကီု ညးမွဲမွဲအုပ် ဩဝ်.....ထေက်ကဵုသ္ဒးကဵုဇြဟတ် ရာန်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ်ထေက်အိုတ်ရောၚ်၊ ဓဝ်မေတ္တာဂတတုဲ အဲဗ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဏာအလုံတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵုမ္ၚးနူတွဵုရးဍုၚ်မန်သီုဖ္အိုတ်ရအဴ။


'''အခိုက်ကၞာမန်သ္ဒးမံက်ဂတဝ်တိုန်ရောၚ်၊ ('''နာဲလူဖေဝေန်''') သၟိၚ်ဗယု ဝန်မစၞောန်ထ္ၜးကမၠောန်သုတေသနတြေံတြဟ် ဍုၚ်လ္ဂုၚ်'''။

=နိဒါန်=
ဗွဲကိုပ်ကၠာ−ကၠာဟွံဟီုပရောလိခ်အခိုက်ကၞာဂှ် ပရေၚ်လိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်ဝွံ၊ ဟီုထ္ၜးညိညရ၊ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၉၇၂)တေံ ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ ဒက်ပ္တိုန်ဂကောံမွဲခုတ်လဝ်ယၟု &quot;ဂကောံလိခ်ပတ်ကဵုယေန်သၞာၚ်မန်&quot; ဂးတုဲ၊ ရန်တၟံလဝ်သွက်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ် မတ်ဂွံယးတၟး ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်ခၠၚ်တိုန်ပရေၚ်ဂကူမန် ဣလဵုဒှ်ဍာံ, ဣလဵုဒှ်ဗၠေတ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်ကေုာံလိခ်ပတ်မန် သွက်ဂွံမံၚ်ဂတဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဂကောံဏံဂှ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၃)တေံ ချပ်ဂၞန်ညးသ္ကံတုဲ၊ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ်သွက်ဂွံပ္တိတ်လိခ် &quot;'''အခိုက်ကၞာမန်'''&quot;မွဲအုပ်ရ၊ ဂကောံဏံလေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ရ− လလောၚ်တြးဏာဇရေၚ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်တုဲ အာတ်ဏာတမ်လိခ်(မူလိခ်) နူဌာန်တၠပညာမန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ အတိုၚ်လအာတ်ဏာဂှ် အ္စာကဝိမန်တံဂမၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ကဵုဂကူဂှ် ဂကောံဏံဂွံဒုၚ်ကေတ်ရ၊ တမ်လိခ်(မူလိခ်)နာနာသာ်ဗွဲမဂၠိုၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ်ပကောံတုဲ စၟဳစၟတ်ရုဲစှ်ဒါန်ထောံနူလိခ်ပ္ဍဲတိုက်ပိဋကတ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်စံရ၊ မူလိခ်ဒါန်လဝ်တံဂှ် ကၠောန်ပ္တိတ်လိခ်ဗွဲပဏာဏမွဲအုပ်တုဲ ကလေၚ်တြးဏာဋ္ဌာန်တၠပညာမန်တံပၠန်ရ၊ မသုန်တဴဂိတုလံတုဲ လိခ်တြးဏာဂှ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၞာဲဟွံပေၚ်တံဂှ် ထပ်ဗပေၚ်နၚ်ကီု၊ ဒၞာဲဗၠေတ်မံၚ်ဂှ် ပလေဝ်နၚ်ကဵုမွဲဝါပၠန်ရ။


လိခ်ပဏာမသီုဖအိုတ် စိုပ်ကောံကၠုၚ်တုဲ လၟုဟ်ချူပ္တိတ်လိခ်အခိုက်ကၞာမန်နူဂကောံဏံမွဲအုပ်ရ၊ လိခ်ဝွံ ဒှ်သွက်ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူမန်တံသီုဖအိုတ်တုဲ မ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ဇၟာပ်ဇၟာပ်သ္ၚိထေက်ရောၚ် လဝ်စိုတ်ရ၊ လိခ်ချူဇန်လဝ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဍိုက်ပေၚ်ဏီ၊ ယဝ်တၠပညာကောန်မန်တံညာတ်မ္ဂး ကလေၚ်စၞောန်ထ္ၜးကဵုညိဂှ် ဖအောဝ်ဏာနမေတ္တာရ။


လိခ်အုပ်ဏံဂှ် ရန်တၟံသွက်ကောန်မန်တံ ညံၚ်ဂွံတီကၠိုဟ်ခၠၚ်ပရေၚ်အခိုက်ကၞာမန်တြေံတြဟ်တုဲ လၟုဟ်ဒှ်လိခ်မွဲအုပ်၊ တြးပ္တိတ်ဏာဋ္ဌာန်ကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်ရ၊ မိမကလောကောဒေံကောန်မန်တံဂမၠိုၚ်လေဝ် ဂတနူဏံ လိခ်မန်ပိုဲ ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တိုန်မွဲဝါပၠန်ဂှ် ကဵုဇြဟတ်အိုတ်ရောၚ်−စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ၊ ဂတဏံပၠန်ေဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ဏာလိခ်တံဂှ်... ၁။ အခိုက်ကၞာမန် အုပ်ဒုတိယ၊ ၂။ ရာဇဝၚ်သၟိၚ်အသး။ ၃။ ပဌမရာဇဓနဳ ဟံသာဝတဳ။ ၄။ ရာဇဝၚ်မန်ဇၞော် တံဂှ် ရန်လဝ်နွံမံၚ်တုဲ ခြာဟွံလံညံၚ်ဂွံပ္တိတ်မာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဝဳရိယျရ။


'''ပွမတၚ်ဂုဏ်'''
သွက်လိခ်အခိုက်ကၞာဏံ ညံၚ်ဂွံမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်နူတၠပညာမန်တံ ရီုဗၚ်ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်၊ ကဵုကသပ်မဍာံပြခိုဟ်မိုဟ်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လိခ်မွဲအုပ်တုဲရ။


လိခ်အုပ်ဏံညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ပူဂဵုဗွဲသၟဝ်တေံ ညးမဒှ်တၠပညာအ္စာကဝိမန်.....
၁။ နာဲပါလိတ၊ ဘာတိုက်တၟိ−ကွာန်ကၟာဝက်။
၂။ နာဲကုသလ၊ ဘာကျာ်သြဳမန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။
၃။ဗညာဆီမန်၊ ကွာန်ကံဗိန်။
၄။ နာဲပုပ္ဖရမ္မ၊ ကွာန်ကြုၚ်ဝါန်။
၅။ နာဲဖဝ်စိၚ်၊ ကွာန်ကၟာဝက်တံဂှ်ကီု ညးမမဒှ်အ္စာကဝိတၠပညာကောန်မန် သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ချူပလံၚ်နၚ်လိက်အခိုက်ကၞာတံဂှ်ကီု၊ ဂကောံလိက်ပတန်ယေန်သၞာၚ်မန်ဍုၚ်လ္ဂုၚ်ဏံ တၚ်ဂုဏ်ဗွဲမလောန်ရ၊ ဗွဲကြဴလေဝ် သွက်ဂွံဆက်ရီုဗၚ်အာပၠန်ဂှ် ဖတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာနကဵုမေတ္တာရအဴ။


'''လိခ်အုပ်မနိဿဲဂမၠိုၚ်'''
၁။ ပြကိုဟ်လောကသိဒ္ဓိ။ 
၂။ ပြကိုဟ်လောကဟိတ။
၃။ ပြကိုဟ်လောကသမုတ်တိ။
၄။ ပြကိုဟ်ဓမ္မပဒ။
၅။ သၠပတ်ကာလထေရ်။−−−ပ္ဍဲလိခ်တံဂှ် ဂၠိုက်ဂၠာဲတုဲ ဗွဲခမၞောန်ဟေၚ် လၟုဟ်ပ္တိတ်ဏာလိခ်အခိုက်ကၞာမန် ပဌမမွဲအုပ်စိုပ်ဒတုဲ ပ္ဍဲသ္ကရာဇ်(၁၃၃၉)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် (၁၉၇၇) ဏံရ။

ကောန်မန်ဂမၠိုၚ် ကဵုညဳသၟဟ်အိုတ်တုဲ လိခ်ပတ်မန်လေဝ် မ္ဒးဇၞော်မောဝ်ရာၚ်ဆာဲအာရောၚ် ('''ကမ်မတဳလိခ်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်''') ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။

=အခိုက်ကၞာမန်=
'''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။'''

ဗွဲကိုပ်ကၠာ အခိုက်ကၞာဟီုမ္ဂးဂှ် လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်လဵုဟွံဟီု ဒေသလဵုဟွံဟီုမၞိဟ်နွံမ္ဂး အခိုက်ကၞာမ္ဒးနွံရ၊ အခိုက်ကၞာဂှ် ကောန်ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူ မွဲဍုၚ်ကွာန်ကဵုမွဲဍုၚ်ကွာန် ဟိုတ်နူဟွံတုပ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူမံၚ်မွဲဒၞာဲမွဲကရောံဓဝ်ဟွံသေၚ်တုဲ၊ ဍုၚ်ညးကဵုညး ဂကူညးကဵုညး၊ အရာပ်ဒေသညးကဵုညး နွံဂၠိုၚ်ကဵုအခိုက်ရ၊ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒဒှ်ပညာဂတာပ်ကဵုခေတ်ဂှ် ပြာကတ်တိုန်ဗွဲမလောန်တုဲ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် အခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ်ဂှ် တဝ်စၞေဟ်ဗၠန်ဂတးထောံလေဝ်နွံကီု၊ ဍုၚ်လ္ၚဵုဂှ် မၚ်မွဲတဴအခိုက်ကၞာဇကုတြေံတြဟ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်လေဝ်နွံကီု၊ ဂကူတၞဟ်သ္အာၚ် ဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ် ဗီုလဵုဗၠန်ဂတး အခိုက်ကာပိုဲမန် မတြေံတြဟ်သှ်ေၜက်ကၠုၚ်နူလက်ထက်ဇုဇဗဴလပိုဲဂှ် ထေက်ကဵုမ္ဒးတီသီုဖအိုတ်တုဲ ဂကူပိုဲမွဲဟေၚ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာအခိုက်ကၞာပိုဲရောၚ်။

ကောန်ဂကူမန်သီုဖအိုတ် ဟိုတ်နူမံၚ်ဌာန်ဒေသ ဟွံတုပ်ရၚ်သ္ကံတုဲ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်တုပ်မံၚ်ကီုရ၊ အခိုက်ကၞာလ္ၚဵုဂှ်ဟွံတုပ်ရ၊ ၜိုန်ဒေသဟွံတုပ်ကီုလေဝ် သာ်လဵုဒှ်ဒှ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ အခိုက်ကၞာညံၚ်ဂွံတုပ်ညံၚ်ဂွံဒှ်မွဲနဲဓဝ်ဂှ် ပံက်ပ္ကောံသီုဖအိုတ်တုဲ ဗွဲသၟဝ်တေံ ချူပါ်ထ္ၜးဏာရ။

၁။ ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ။

၂။ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်။

၃။ ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု။

၄။ အဝဲဗ္တောန်လိက် ကတ်ပညာ။

၅။ ပွမပထပိုဲခမဳ။

၆။ အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ။

၇။ ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ။

၈။ ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ တိုန်သ္ၚိတၟိ။

၉။ ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်။

၁၀။ ပွမဂိယဲ။

၁၁။ အဝဲဗျု။

၁၂။ ပွမစုတိ။ သာ်ဝွံပါ်ထ္ၜးလဝ်ရ။

==ပွမတန်ပဋိသန္ဓိ==
ပ္ဍဲဂလာန် ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဂှ်လေဝ် ပပ္တံနူထန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဒဵုကဵုသၠးဂၠံဂဝ်၊ မိကီု−ကောန်ၚာ်ကီု− ညံၚ်ဂွံဗၠးနူယဲဘဲအန္တရာဲပရိုက်နာနာသာ် ဗီုလဵုဂွံမၚ်မွဲအာဂှ် ပါဲထ္ၜးလဝ်ဗွဲသၟဝ်တေံပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ပွမဟီုုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်၊ (ဝါ) ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲ ညးမၞုံပဋိသန္ဓိ။

၃။ ကေၚ်ကာညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ။

၄။ ပွမညးမၞုံပဋိသန္ဓိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ။

၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်။

၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ။

===၁။ နိဒါန်=== 
သတ္တံမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိုက်ဏံဂှ် ဂကူဇကု တၞောဝ်ဒတောဝ်ဇကု မသဇကု ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်သ္ကုတ်အာဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲအာဓါန်ဂတရောၚ်၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ်မ္ဂး လ္တူဂၠးတိဏံ သတ္တံဝွံဟေၚ်ဗွဲဟကန္တ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရောၚ်။ ဇုဇဗဴလညးတံဟီုလဝ် အရေဝ်ဂှ်ဒဵုလၟုဟ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ဏီ၊ သာ်လဵုရော−မိက်ဂွံယိုက်ကောန်စဴ မိက်ဂွံညာတ်ကောန်စေက်၊ အရေတ်ဏံဂှ် ဒှ်တံမူလမသဂကူရဟွံသေၚ်ဟာ− မဇပိုဲညံၚ်ဂွံဗြေဝ်က္ဍတ်အာဂတနူဏံဂှ် ပပ္တံနူတန်ပဋိသန္ဓိရဟွံသေၚ်ဟာ။

ပွမတန်ပဋိသန္ဓိဟီုမ္ဂးဂှ် ဂကူပိုဲမန် ဟီုဂးဂွံမိၚ်မံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဂွံယဲဒိုက်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံသောၚ်ၜးဇကု၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် ဟွံကၠးဖ္ဍး၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် နွံကဵုဒၟုၚ်ဒၠေၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ် သ္ဇိုၚ်တန်ဂဝဏ္ဍ်ဂၞဴမိဇကု၊ သာ်ဝွံ ဟီုဂးနာနာသာ်ရ၊ နကဵုဝေါဟာအရာပ်မ္ဂး ဂွံဗုၚ်ဟီုမ္ဂး တီဂၠိုၚ်ရ။ သၟတ်ဗြဴလ္ၚဵုဂှ် ၜိုတ်ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်ကီုလေဝ် နကဵုကံကုသဵုဇကု နကဵုဝေဒနာဘဲယဲဇကု နကဵုဆီကျာယောၚ်ယာမံၚ် ပ္ဍဲခန္ဓဇကု နကဵုဗက်ဂကူ မသဇကုနွံကၠုၚ်တုဲ ၜိုန်ရတၠသ္ၚိဇကုနွံမံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံတန်တဴပဋိသန္ဓိဂှ် ဂွံကေၚ်ညာတ်မံၚ်ကီု။


သၟတ်ဗြဴဗီုဏံဂှ် ဗက်ကဵုဂလာန် အရာပ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ကော်ခဴစဗြဴခတန်ရ။ ဗွဲဝေါဟာ ပ္ဍဲသာသနာဂှ် ဗြဴခတန်ဟၟဲသက်က်ရ ပ္တဴသ္ၚိကၟိန်တုဲ တန်ပဋိသန္ဓိဂှ် ဒှ်အခိုက်အလိုက် ပ္ဍဲလောကဏံ သွက်ဂွံစောဒနာ အရေဝ်ဟၟဲရ ယဝ်ရ ကၠာဟွံဂွံပ္တဴသ္ၚိကၟိန်ဏီ လုလောန်အာ ညးမွဲကဵုမွဲတုဲ၊ တန်အာ ဂွံအာယဲဒိုက်မ္ဂး အခိုက်ပိုဲမန်ဂှ် ဟွံဗၠးစောအရေဝ်ညးဂမၠိုၚ်ရ နကဵုဍုၚ်ကွာန်အရာပ်ဒေသလေဝ် ဒှ်ဒုဟ်ရောၚ် ဟနအာရောၚ်၊ ပတှ်ေလဝ်ဂလာန်သာ်ဏံတုဲ ညးဇၞော်ကၠိုဟ်ခၠၚ် ပ္ဍဲကေၚ်ကာ အခိုက်ကၞာဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုပြယာယ်ဥပါယ်ဟေၚ် ကဵုတၠခန္ဓတီကေတ်တုဲ ကဵုပ္တဴထောံ သ္ၚိကၟိန်ရ၊ တုဲတၠသ္ၚိကၟိန်တံညးၜါဂှ် မ္ဒးအာသိုၚ်သ္ၚိဗယိတၟိတုဲ ဟွံသေၚ် မ္ဒးသၠာဲနုၚ်ဗဴတၟိ ပ္ဍဲသ္ၚိဗယိ သီုကဵုကလံအာတ်သၠးဒုဟ်ရ၊ ယဝ်ရ ဟွံမၚ်မွဲအခိုက်ဏံမ္ဂး ဒှ်ဒုဟ်ကဵုဍုၚ်ကွာန် ဟနလ္တူဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ် ညးဇၞော်တံ ဒၠောံဗ္တောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကိုပ်ကၠာတေံအဆက်ဆက်ရ။


===၂။ ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန်မၚ်မွဲမၞိဟ်ဗြဴ မကလိဂွံယဲဒိုက်(ဝါ)ပွမဟီုဒၠောံဗ္တောန် မၚ်မွဲညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်အာပဋိသန္ဓိဂှ် ဒဒှ်မၞိဟ်ဇၞော် မိမတြုံတၠသ္ၚိတံတီမ္ဂး ညးတံဟီုဒၠောံဗ္တောန် သာ်လဵုဂွံမၚ်မွဲယဲဒိုက် သာ်လဵုဂွံအာကၠုၚ်ဇၟာပ်ကေၚ်ကာ ဇၟာပ်ဂလာန်အိုဿီုရ၊ ကပေါတ်ဇြိုၚ်ၚ်တံဂှ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်ယာ ကမၠောန်ပွမ္ဒးပ္တိတ်ဇြဟတ်ဟတ် ဂိုတ်ဂစာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုကၠောန် ယဝ်ရကမၠောန် ဟွံကၠောန်ဟွံတုဲ သွက်မ္ဒးကၠောန်နွံမ္ဂး ညးတၞဟ်သ္အာၚ် ကောဒေံၝဲဒေံတံ မ္ဒးကၠုၚ်ကဵုရီုဗၚ်ကၠောန်ကဵုရ။ ယဝ်ရမၞိဟ်ဗြဴဂှ် ဂွံယဲဒိုက် အလန်ကၠာအိုတ် အလန်မဌမမ္ဂး ညးဇၞော်မိမဇုဇ ညးမကၠိုဟ်ခၠၚ် ပရေၚ်ယဲဒိုက်တံဂှ် အာဟာရသာ်လဵု ထေက်ကဵုမစသုၚ် ပွမ္ဒးစသုၚ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲတံဂှ် ဟီုထ္ၜးပျးလဝ်နာနာသာ် ထေက်ကဵုမမၚ်မွဲ ယဲဒိုက်ဂှ်ရ။


===၃။ ကေၚ်ကာ ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိမ္ဒးပ္တုဲ===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ပပ္တံနူအခိၚ်သမ္တီဂး တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ ဂကူမန်ပိုဲ အခေတ်မလောန်ကၠုၚ်ဗွဲမလံတေံ သတ်ဗြဴမွဲမ မ္ဒးစွံလဝ် ပ္ဍဲဒၞာဲက္ဍိုပ်သ္တိက် ဒဵုကဵုကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ၜိုန်ဟီုလဝ်သာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဌာန်ဒေသလဵုကၠောန်ဗက် ဒတောဝ်တၞောဝ်ဗက်မံၚ်ရောဏီဂှ် ဂၠာဲသၟာန်ဟွံဂွံရ၊ ဆၜိုတ်အရေဝ်ဟေၚ် ဂွံကေၚ်မိၚ်ကီုရ၊ ပိုဲမန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ရှ်ေသှ်ေဗုဒ္ဓဘာသာဂၠိုၚ်တုဲ အခိုက်အလိုက် ဝတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိတံ လ္ၚဵုဂှ်အာကလံစမၞိဟ်ဇၞော်-နော်နာဲဇုဇ အာယုဝဍ္ဎိ သဳလဝဍ္ဎိတံရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲသဳတ္ၚဲဓဝ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ် အာပလံၚ်ဌာန်ဘာလကျာ်လေဝ်နွံကီု၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် လၟိုန်တ္ၚဲဟေၚ် ဗစိန်ပိဏ္ဍပါတ်တုဲ လံၚ်ကဵုဒါန်ကုခမဳသၚ်တံရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန် ဖာသဝ်တ္ၚဲ အာပလံၚ်ဍာ်ဒါန် ပ္ကဴဒါန် ဌာန်ကျာ်ဘုတ်ဘာလေဝ််နွံကီု၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန် ရန်တၟံသွက်ဂွံမၚ်မွဲတဴဇကုတုဲ ဣမိကီု ဗယိကွာန်ကီု ညးတံ အာကလံရာဒၞာမိက်ရ။ ဇကုသၟတ်ဗြဴ နွံကဵုယဲဒိုက်တံပၠန်လေဝ် ကာလသၠးကောန်ၚာ်မ္ဂး သွက်ဂွံသုၚ်ကီု သွက်ဂွံဟုံလံက်ကီု သ္ဒးထၟုက်သၞက်လဝ်မိတ်ရ၊ မိတ်ထၟိက်ဂှ် စုတ်ဂိုၚ်လတ်ပ္ဍဲထၟာဲတၟိတၟိတုဲ ပ္ဍဲထၟာဲမိတ်ဂှ် ရန်တၟံညံၚ်ဂွံဗၠးနူအန္တရာဲနာနာသာ်၊ ကာလမစွံဂိုၚ်ဒေပ်လဝ် ထၟာဲနုၚ်မိတ်ဂှ် ကၞိၚ်မွဲတၞုၚ် မ္ဒးတိုပ်ဗ္စူလဝ်တုဲ ကာလစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂး သွက်ဂွံပထောၚ်က္တောဝ်ရ။


===၄။ ပွညးမၞုံပဋိသန္ဓိ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
သၟတ်ဗြဴ ညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞဴဇကုတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာဲကီု၊ ညံၚ်ကောန်ၚာ် ဂွံထတ်ယုက်ကီု၊ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနာနာသာ်ရ၊ ပပ္တံနူစၞအာဟာရဂှ် မ္ဒးမၚ်မွဲ မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရောၚ်၊ စၞသာ်လဵုမ္ဒးဝေၚ်ပါဲရော - စၞမရိၚ်က္တဴ၊ ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် (ဥပမာ) မြေက်ခၞေက် သတ်ခဍောၚ် ပုၚ်ဟေက် ပုၚ်မောဝ်တံကီု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲရ။ ပွမဂ္ဇံအဒေါဝ်ဒယူသ္ၚိ၊ ပွမကသဵုဖျေံဇိုၚ် နူကဆံၚ်လ္တူ၊ ဂ္ဇံလ္တူက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ ကသဵုဖျေံဇိုၚ်တံဂှ် ဟွံဂပ်ဝ်ရ။


မွဲသာ်ပၠန် တၠယဲဒိုက်တံဂမၠိုၚ် ဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲဒယိုၚ်သ္ၚိမ္ဂး ဟွံခိုဟ် သာ်ဏံဂကူမန်ပိုဲတံ စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ တၠယဲဒိုက်တံ ညးဟွံကဵုဂ္ဇံဒလာဲဗ္ဒာဲကဵု ဒယိုၚ်ကလော်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ၜဟ်ပလှ်သၞေဝ်ကေဝ်၊ ပလံၚ်ကမ္မဌာန်တံဂှ် ညးကဵုဝေၚ်ပါဲမွဲသာ်ပၠန်၊ ယဝ်ရမိက်ဂွံပလံၚ်ကမ္မဌာန်မ္ဂး ဟွံသေၚ် ကာလအာကၠုၚ်ကၠောံက္ၜဳ ကၠောံကြုၚ် ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံမ္ဂး ကၞိၚ်ဟွံသေၚ် ပသဲမွဲမွဲသာ် မ္ဒးစၚ်လဝ်ပ္ဍဲဒွက်သော်ရောၚ် ခါရတ္ၚဲပၠိုတ် တ္ၚဲဂၠုတုဲ ဟုံဍာ်ဂှ် ပၟိက်ဟၟဲရ၊ နွံပၟိက်ဟုံဍာ်မ္ဂး လ္ၚဵုဂှ်လံၚ်စုတ်ဍာ်ဂမ္တဴ လ္ၚဵုဂှ်ထောံကလံက်စုတ် ပၟတ်ဍာဲဍာဲမွဲလ္ၚ ပ္ဍဲနုၚ်ဂရထၟာဲဟုံဍာ်တုဲ ကဵုဟုံရ၊ မူဟိုတ်သာ်လဵုဟီုမ္ဂး တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ညံၚ်ဟွံဒှ်ယဲဇွဟ် ယဲချာံတံတုဲ ညးဇၞော်တံ ဂွိၚ်ဖေက်ထဏီအာရောၚ်၊ တုဲညးဟွံကဵုထ္ၜၚ်ကဠာ ကမ္မဌာန်ကီု ဟွံကဵုယိုက်နပုၚ်သၟူသက်သက်ရ၊ ပရိုၚ်မၞိဟ်ချိုတ် သီုကဵုယဲဒိုက်ဂှ်လေဝ် ဟွံကဵုမိၚ်ရ။


===၅။ ပရေၚ်ဝဳဝတ်ပဋိသန္ဓိ===
ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ကာလနွံကဵုယဲဒိုက် ပွသာ်လဵု မ္ဒးဝေၚ်ပါဲဂှ်လေဝ်နွံ သာ်လဵုမ္ဒးဝဳဝတ်ဇကုလေဝ်နွံ၊ ပွသာ်လဵုမ္ဒးဂိုၚ်ဒေပ် စွံလဝ်လေဝ်နွံကီုရ၊ တၠခန္ဓဝွံ ကာလနွံယဲဒိုက်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တသိုက်စိုတ် တသိုက်ကာယ ဒးပၟဝ်ဓဝ် ဗ္စာရဏာလၟိုန်ဟေၚ် နကဵုစိုတ်ဂှ်လေဝ် မ္ဒးသ္ဇုၚ်ကေဝ်ဒၟံၚ်လၟိုန်၊ ပပ္တံနူအရေဝ်အခြာ ဒးဟီုဍိုန်ဍိုန်သာသာ မ္ဒးမံၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ကဵု သဳမသုန်တံဂှ်လေဝ် မ္ဒးဗ္စာရဏာလၟိုန်၊ ကာလလုပ်သ္တိက်ပၠန်လေဝ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဖျေံမေတ္တာ ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်တုဲ မ္ဒးပဝတ်ကဵုတြုံတၠသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ဟိုတ်ဍေံသာ်လဵုရော ရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်နာနာသာ်တုဲ မ္ဒးပ္တုဲဝတ်ဏံလၟိုန်ရောၚ်၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်တုန်-သၠးဂၠံဂဝ်ညံၚ်ဂွံလောဲသွာဂးတုဲ ဟုံမိတ် လံက်မိတ် ပ္ဍဲဗုၚ် ပ္ဍဲစးလေဝ် ညးသ္ပလၟိုန်ကီု၊ ယဲဒိုက်ဂှ် ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး ညးတံကဵုဗက်ဒေဝတဳမွဲသာ်ပၠန်ရ၊ ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴထောံထဏီရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ဂောံသၠးဂၠံဂဝ် ဗွဲမလောဲသွာရောၚ်။

'''ဗီုဗက်ဒေဝတဳ'''

ဗက်ဒေဝတဳမ္ဂးဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ နအန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ် ပွမထောံထဏီဂှ် ညးကော်ဗက်ဒေဝတဳရ၊ ညးလ္ၚဵုကော်ဗက်ဒေဝတဳ၊ ညးလ္ၚဵုကော် ထောံခဗာန်ဂဝ်ရ၊ ယြဴမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကလိဂွံယဲဒိုက်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာမန် မိက်ဂွံဗက်ဒေဝတဳမ္ဂး ဒးကော်ဒုၚ်နၚ် အ္စာဗက်ဒေဝတဳရ၊ သွက်အ္စာဂှ် ဒးပြေၚ်ခါန် ပွသာ်ဝွံ ဒေသလ္ၚဵု မၞိဟ်ဗြဴလ္ၚဵု သ္ပရ။ ဣတံညးကေၚ်သ္ပဂှ် သ္ပရ၊ ဣတံညးဟွံကေၚ်သ္ပဂှ် ဟွံသ္ပရ။


===နဲကၠောန်ခမ်===
အ္စာဂှ် ကေတ်ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ပန်မိဟ် ခ္ဍပ်ထောံပန်ခ္ဍပ်မ္ဂး ဒှ်ခမ်ပန်ကၠၚ် မွဲမိဟ်ဂေတ်ကၠောံရ၊ ပ္ဍဲထကေတ်ခမ်ဂှ် လးစတ်စုတ်ချာရ၊ ဒကဴခမ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ထာၚ်တၞံဗြာတ် ခေပ်ညံၚ်ဇၞောဝ်လ္တာ်စာၚ်ပန် စတ်ကဵုချာတုဲ စတ်ပ္တဴလဝ်ရ။

'''နဲသ္ဂောံစဳရေၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု'''

====၁။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗြာတ်ရ၊ တုဲစုတ်ပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် သတ်ဆုထပှ်သာ် ဝိုဟ်မွဲသာ် ဝိုဟ်ဂှ် နကဵုတဲအ္စာရပ်ကေတ်တုဲ ပၠောဇွိတ်ဖျေံနူက္ဍိုပ် စိုပ်ဇိုၚ်ပိလ္တုန်တုဲ ကၠောန်မာန်ကေတ်ရုပ်မၞိဟ်ဗြဴတုဲ စၞးညးမၞုံကဵုယဲဒိုက်ဂှ်မွဲ၊ ရုပ်စာၚ်ဍာ်မွဲ၊ ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲခမ်ဂှ် ဍေန်ကေတ်ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ်တုဲ အ္စာဂှ်ဗှ်ဖ္ဍောတ် အတိုၚ်ဂါထာသၟဝ်တေံရ၊ တုဲဒှ်အိုတ်တုဲ ခမ်ဂှ်ညးလ္ၚဵုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်ဏာ ဖျေံစွံဗွဲဒိုဟ်အဂၞဲရ။

'''တၚ်သမ္တီ''' ။ ။ ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ပုၚ် ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ကဝ် သဂြာ ၜဴ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်လေဝ်ဒးစုတ် အတိုၚ်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ကပေါတ်စၞရပ်ရာမဟီုလဝ်တံဂှ်လေဝ် သ္ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် ပၠောဇွိတ်ဖျေံပိလ္တုန်တုဲ သ္ဒးမာန်ရုပ်ရ၊ တုဲပ္ဍဲခမ်ဂှ် သၞေံဇိုၚ်သၞေံတဲ ညးတၠခန္ဓဂှ် ထောံသီုဖ္အိုတ်တုဲ သၞေံဇိုၚ်တဲတံဂှ် သ္ဒးစုတ်ပ္ဍဲခမ်ရ။


====၂။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ်တုဲ စုတ်ပုၚ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ သ္ပတုဲ နကဵုဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဗမွဲ-ရုပ်ဇြုံ ရုပ်တၠခန္ဓရ၊ သတ်ဆုပိသာ် ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်-က-ဖျုန်- စုတ်စၞအာဟာရ ကွာၚ် ဗ္က ဗြာတ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ် ပ္ကဴဩဴတံစုတ်တုဲ ပ္ဍေန်ပၞာၚ် ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဒးဖျေံစွံဒိုဟ်ဗၟံက်ရ။


====၃။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်သၟတ်ဗြဴကညာမွဲ ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ်မွဲတုဲ ဍာ်သာဲ ဍာ်တှ်ဂၠဴ ကၠေၚ်လ္ၚဴ ဍာ်မြမောဝ်စုတ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဖဍောတ်ဂါထာတုဲ ဒးဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၄။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ကၟာတ်မွဲတုဲ လံက်ဗာန်စုတ် ဍာ်မိတ်ခပဵု ရုပ်ဇြုံ ရုပ်သ္ပဝ် ဍာ်မြမောဝ်စုတ် သ္အာၚ်နူဂှ် အတိုၚ်ဟီုကၠုၚ်စုတ် ဖဍောတ်ဂါထာဗွဲသၟဝ်တေံတုဲ ဖျေံဏာခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ် သၟဝ်တၞံဆုရ။


====၅။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် အတိုၚ်နဲလ္တူတေံသ္ပတုဲ မာန်ရုပ်တၠခန္ဓမွဲ၊ ('''တၚ်သမ္တီ''')ရုပ်တၠခန္ဓ မတွံဂး ရုပ်ညးမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိဂှ် လၟိဟ်ဂိတုလဵုဟွံဟီု ဒးကၠောန်စုတ်ရ၊ က ဖျုန်စုတ်တုဲ မပ္တံပုၚ် ကွာၚ် ဗ္ကတံဂှ် ဒးစုတ်ရ၊ ဝိုဟ်ထောံဟွံဂွံ ကၠောန်တုဲ မ္ဒးဖျေံစွံ ဒိုဟ်ပလိုတ် ပ္ဍဲတံဆုရ။


====၆။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် ဒးလးသၠဗပုၚ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဂၠဴ ရုပ်စာၚ် ရုပ်ကၠဵုရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴလေဝ် ဒးစုတ်ရ၊ ဍာ်မြမောဝ် ဍာ်တှ်ဂၠဴတံဂှ် မွဲထဏောဟ် ၜါထဏောဟ်မဂွံဂွံ ဒးစုတ်ရ၊ ဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ပြုပြေၚ်ကၠောန်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်အဂၞဲရ။


====၇။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု====
လ္တူခမ်ဂှ် လးသၠဗြာတ် ဝိုဟ်ဂှ် ကၠောန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်ဂစေံအသေက်တုဲ မပ္တံပုၚ်ကွာၚ် ဗ္က စၞဟီုလဝ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် စုတ်တုဲ ဒးဖျေံဏာဒိုဟ်ပလိိုတ်ရ။


===='''နဲသ္ဂောံပြုပြေၚ်စၞ အပေါတ်ခမ်လၟေၚ်ဂိတု'''====

'''လၟေၚ်ဂိတု ----- သၠလးခမ် --- ရုပ်ဒးမာန်ကၠောန်ကဵုဝိုဟ် ------------------- စၞအဟာရမ္ဒးစုတ် ----- ဗွဲဒိုဟ်ဒးဖျေံ ။
'''

ဂွံပဋိသန္ဓိမွဲဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်စာၚ်ဍာ်-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ------------ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပ္ကဴဩဴဂၠိုၚ်ကဵုသာ်-ကွာၚ်ဗ္ကပုၚ်မွဲဂအုံ-သၞေဝ် ၇ သာ်-သတ်ဆု ၇ သာ်-ပၞာၚ် ၄ တၞုၚ်-ဗြာတ်-သဂြာၜဴ --- ဒိုဟ်အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိၜါဂိတု ---- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဗ္ဂဲ-ရုပ်ဇြုံ ------------------ ပုၚ်ပ္ကဴပိသာ်-ဍာ်သာဲဍာ်တှ်-ကဖျုန်-ကွာၚ်ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်ၜဴ-သဂြာ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗၟံက်

ဂွံပဋိသန္ဓိပိဂိတု ---- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်သၟတ်ဝုတ်ကညာ-ရုပ်ဖျေံဗ္တာၚ် ----- ဍာ်သာဲ-ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကၠေၚ်လ္ၚဴ-မြမောဝ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ပုၚ်-ဗြာတ်က္ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိပန်ဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ကၟာတ်လံက်ဍာ်မိတ်ခပဵု-ရုပ်ဇြုံ-ရုပ်သ္ပဝ် --- ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-သဂြာကဝ်-ၜဴ-ဗြာတ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဗာယပ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိမသုန်ဂိတု - သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက် ------------------------------- က-ဖျုန်-ပုၚ်ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်-ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်သၟဝ်တၞံဆု

ဂွံပဋိသန္ဓိတြဴဂိတု --- သၠဗပုၚ် ------ ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဂၠဴ-ရုပ်စာၚ်-ရုပ်ကၠဵု ---------------- ဍာ်မြမောဝ်ဍာ်တှ်ဂၠဴ-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- အဂၞဲ

ဂွံပဋိသန္ဓိထပှ်ဂိတု -- သၠဗြာတ် ----- ရုပ်တၠယဲဒိုက်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်ဂစေံအသေက် --- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ပလိုတ်

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စာံဂိတု --- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ချေံဗ္တာၚ်-ရုပ်က-ရုပ်စာၚ် --------------- ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ကဝ်-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၟဝ်ကျာ

ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု -- သၠကြုက် ----- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်-ရုပ်ကၟာတ်-ရုပ်သ္ပဝ် ------------ ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗြာတ်-ဗ္က-ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- ဨသာန်

ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု --- သၠဒကှ် ------- ရုပ်တၠခန္ဓ-ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ်-ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ---------- သၞေဝ်ထပှ်သာ်-က-ဖျုန်-ဍာ်မြမောဝ်-ပုၚ်-ကွာၚ်-ဗ္က-ဗြာတ်ၜဴ-သဂြာ-ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်-ကဝ်-ပၞာၚ်ပန်တၞုၚ် ----- သၠုၚ်ကျာပ္ဍဲလ္တူဒဂဵုဆု

====၈။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒစာံဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက် ဝိုဟ်ဂှ်ဒးမာန်ရုပ်ချေံဗ္တာၚ် ရဒပ်က ရုပ်စာၚ်တုဲ ပြေၚ်စုတ်သဗ္ဗနာနာသာ်တုဲ ဒးဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ။

====၉။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိဒ္စိတ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠကြုက်တုဲ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်ဇာဒိသိုၚ် ရုပ်ကၟာတ် ရုပ်သ္ပဝ်တုဲ အတိုၚ်ဗွဲလ္တူတေံ ဒးပြုပြေၚ်ရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာအိုတ်တုဲ ဖျေံဏာ ဗွဲဒိုဟ်ဨသာန်ရ။

====၁၀။ သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတု====

လ္တူခမ်ဂှ် လးစုတ်သၠဒကှ်ရ၊ ဝိုဟ်ဂှ် မာန်ရုပ်အိန်စတုမဟာရာဇ် ရုပ်ဇာဒိသိုၚ်တုဲ စုတ်ပ္ဍဲခမ်ဂှ်ရ၊ သၞေဝ်ကေဝ်ထပှ်သာ် က ဖျုန် ဍာ်မြမောဝ် စုတ်ပြုပြေၚ်တုဲ၊ ဒးစကာမၞိဟ်ဗြဴမွဲ ကဵုအာဖျေံခမ်ဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ပ္ဍဲဒဂဵုဆုနွံဂှ်ရ။

* သွက်မၞိဟ်ဗြဴ ဂွံပဋိသန္ဓိစှ်ဂိတုဂှ် ကၠောန်စဳရေၚ်တုဲ ဂဥုဲဝွံ ဒးစသုၚ်အာရ။

====ဂြန်ဂဥုဲ====

၁။ ပ္ကဴဒကှ်

၂။ ပ္ကဴဥပိုလ်

၃။ ဇုက်အဂၞု

၄။ ကြက်ဗၠတ် ပိုဟ်ဖဍိုတ်ထောံ ဖက်ကဵုဍာ်တှ်ဂၠဴတုဲ မ္ဒးပပြဘိုက်ရ။

====ဂါထာသွက်ဂွံဖ္ဍောတ်ဗှ်ဂြာတ်သ္ၚု====

တက္ကသဵုအ္စာ၊ စိုပ်ဂုန်ညးပန်၊ အဲယဵုလဝ်ကၠာ၊ အဲကွးတုန်ဟေၚ်၊ ဗက်ထောံသေၚ်ဟာ၊ ယဲသယဲသေန်၊ ဂုဟ်ဂေန်ဒှ်ကၠာ၊ ယဲလဗိုတ်ဟေၚ်၊ ပြေၚ်ဂၠဴခုတ်ဏာ၊ ယဲဒတုံဆု၊ သာ်ဝွံဖြာဖြာ၊ ယဲဒတုံဍာ်ဗာ်တဲၜါ၊ ယဲဗာ်ယဲသံၚ်၊ ဒှ်မံၚ်တဲၜါ-ယဲပၟတ်ဟေၚ်၊ ပွသေၚ်ဟာ၊ ယဲဇြုံယဲကၠန်၊ အိုတ်သတ်ဇိုၚ်ပန်၊ သီုသတ်ဇိုၚ်ၜါ၊ အိုတ်ပွသေၚ်ဟာ၊ သဗ္ဗပါမြိ။

ယွံဒေဝတဴ သူရိိယ၊ ယက္ခမာတြာ၊ မၞးမပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ်၊ တွဵုဂဝ်ဒ္စိတ်ဂိတု၊ နူဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ၊ စက္ခုမသၠးဂဝ်၊ လၟေၚ်ပုၚ်ကွာၚ်ဗ္ကကီု၊ သီုယိုဟ်ဗ္ဒဝ်၊ ကဝ်သဂြာဗြာတ်ၜဴ၊ ပ္ကဴဩဴနာနာ၊ အာသာတ်ဗ္စမၞးတံကၠာ၊ ယဲဗြဴကဵုလလံသွာ၊ ကၠခြံကုလ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝဳ၊ ဥုံဇေယျတု၊ ဟောလုဟောလုသွးဟဲယဲကပ်၊ စလေဝ်ကဵုဖဲ၊ ဒဴကဵုသ္ၚောဲကၠာ၊ ယာံရဟွံအာ၊ ပိုၚ်ခြာဒၟံၚ်၊ ဣဝွံယာဲအာဟွံသေၚ်မွဲတဲ၊ ပၟောန်ကျာ်တြဲ နဲရိုဟ်ဏာ၊ သၠပတ်ပရိုတ်အိုဿီုစှ်ၜါ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ၊ ဟာဲဘုတ်ပြိုတ်ဒြိုဟ်၊ ဝဲစောန်တဴမၚ်မွဲကၠာ၊ ယာံသကမာ၊ အာသ္ၚောဲလ္ပကြပ်၊ '''ဥုံစိစော ပူဗလးသွးဟး'''ယာံဒွံဒးခန္ဓဒးလသာ၊ ဂစ္ဆမမှိ၊ ဩကာသေတိဌာဟိ။ ဖဍောတ်မွဲလ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚမွဲဝါ '''ဒးဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ဂြာတ်သ္ၚထပှ်ဝါရ။'''

'''တၚ်သမ္တီ။''' ကာလဗက်ဒေဝတဳဂှ် မၞိဟ်ဗြဴနွံကဵုဂဗ္ဘဂှ် ဗီုမံၚ်ဒှ်တသိုက်ဂှ် မံၚ်ဂွံဇအိုတ်ရ၊ လံက်ဂ္ဇံလေဝ်ဂွံ လံက်သ္တိက်လေဝ်ဂွံ မံၚ်ဂွံဖ္အိုတ်ရ။ '''ဂလာန်တၟေၚ်။''' မၞိဟ်ဗြဴမၞုံကဵုပဋိသန္ဓိ မ္ဒးပပွသာ်ဏံ ဗျတ်ရံၚ်မ္ဂး ဂွံနူယဲဒိုက် ဟွံထတ်ယုက် စဟွံစှ်ေတိက်ဟွံသၠိၚ် ဒွိၚ်တုဲ မသ္ပရောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ၊ နဲသ္ပဝွံ နဲဝဳစိုတ်မွဲသာ်ကီုရ ထေၚ်ဟွံဗၠေတ်၊ မၞိဟ်အောန်ကဵုဗ္စာရဏာတံဂှ် ပတှ်ေကလော်ဂြိုက်ရ၊ မိၚ်ညိညတုဲ ဥပါဒါန်စဲစပ်ဇၞော််ရ၊ ဆဂး မၞိဟ်သီုဖ္အိုတ်ပတှ်ေဟွံသေၚ်ရ၊ လက်ထက်ဇုဇဗဴလဇကု သ္ပကၠုၚ်တုဲ ဆက်ကၠောန်သ္ပတဴရောၚ် ထေၚ်ကေတ်ဂွံရ။

====ဂလာန်ဗက်ဒေဝတဴမွဲနဲပၠန်====

ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတု ညးတံဗက်ဒေဝတဴရ သ္ဂးဂှ် အပိုၚ်အခြာဂိတုဟၟဲ၊ တ္ၚဲရဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက် ဟွံမိက်ဇြိပ်မ္ဂး ညးလ္ၚဵုတံဂှ် ကော်အ္စာထောံဟဗာန်(ခဗာန်)ရ၊ သ္ပဟိုတ်ကဵုဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴဂှ် '''ထောံဟဗာန်ဂဝ်''' ညးကော်ခဴစရ။

'''ဗီုပြေၚ်ဟဗာန်ဂှ်တုန်။''' ထာၚ်တၞံဗြာတ် ဇမၠိၚ်ၜါမိဟ် အနာံမွဲမိဟ်ကေတ်တုဲ ကဝး ဖဍပ်ဖထာံပန်ကၠၚ်ဂှ် ဒှ်ဟဗာန်ရ၊ ပ္ဍဲဟဗာန်တၞံဗြာတ်ဂှ် ပုၚ်သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ဗ္တာၚ် ပုၚ်ပိသာ် ဒးစုတ်ဗၞတ်ၜိုတ်ဒးရးရ။ ပုၚ်ဖုဲသၞဴကဵုမိတ်ခပဵုဂှ် သာ်ဗ္ကေတ် ပုၚ်သၞဴကဵုဂြိၚ်ဂှ် သာ်လမ္စံက် ပုၚ်ပက္ကတိဂှ် သာ်ဗုဗ္တာၚ် ညးကော်ခဴစရ၊ ကွာၚ်ကဵုယိုဟ်ဂှ် ၜါဂကူပၠန် သ္ၚုကၠောန်ကွာၚ်တုဲ ထပက်ယိုဟ်ကဵုကဝ်ကီု၊ ထပက်ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်ကဵုသဂြာကီု၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဝ် ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုသဂြာ ညးဂးတုဲ ယိုဟ်တံသီုကေုာံပုၚ်ပိသာ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ရ၊ ပ္ဍဲလ္တူဟဗာန်ဒကဴပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဒးစတ်ပတဴလဝ်ဇၞောဝ်ပန်တၞုၚ်ရ၊ ဇၞောဝ်ကၠောန်လဝ် နကဵုစက္ခူလေဝ်ဂွံ နကဵုထာၚ်ဗြာတ်လေဝ်ဂွံရ၊ ကၠောန်နကဵုထာၚ်ဗြာတ်မ္ဂး ဒုန်ဇၞောဝ်ဍောတ်ဂှ် စတ်စုတ် ပ္ဍဲထာၚ်ဗြာတ်ခ္ဍမ်ခ္ဍမ်မွဲတုဲ ကၞောတ်အိုတ်တေံဂှ် စတ်စုတ်ထာၚ်ဗြာတ် ကေက်က်မ္ဂး ဒှ်ဇၞောဝ်ထာၚ်ဗြာတ်ရ။

====ဂါထာဟဗာန်ဂဝ်====

ဥုံဒေဝတဴသူရိယ၊ ယက္ခမာရာ၊ မၞးပိုၚ်ခန်လွာဂဝ်၊ နူမွဲဂိတုဆတ္တဝ် ပွိုၚ်ဂဝ်ဒဵုဒ္စိတ်ဂိတု ဒ္စိတ်တ္ၚဲဝွံ စၞမသၠးဂဝ်၊ ယိုဟ်ကွာၚ်သီုကဵုကဝ်၊ ယိုဟ်ဗ္ဒဝ်သီုကဵုသဂြာ၊ အဲစဳရေၚ်ကဵုရ၊ စၞမၞးတံကၠာ၊ ယဲဝွံကဵုသွာလလံ၊ ကၠခြံဆောံဗ္ၚ၊ ကၠဗြန်ဒေဝတဴဗ္ဒာဲ၊ သရာဲယက္ခ၊ ဗှ်ေကၠုၚ်သ္ပဝဲ၊ ဥုံတူဠာဲတူဠာဲ သွးဟာဲယျရဟုံ။

* ဖဍောတ်ထပှ်လ္တုန် ပ္ဍဲတၠယဲဒိုက်ဂှ်တုဲ၊ ယဝ်ရတွဟ်ကဵုတၞးဆုသိုတ်မ္ဂး တွဟ်မာန်ကီုရ၊ မွဲကၞာၚ်လေဝ်ဂွံကီုရ၊ ဖဍောတ်ဂါထာဝွံတုဲ စၞစမပ္တံကဗျန်တံဂှ်လေဝ် စုတ်ပ္ဍဲဟဗာန်ဂှ်ညိကီု၊ တုဲသီုအပေါတ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞာဲဒိုဟ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် အာထောံကၠေံမာန်ရ၊ ဒးဗ္စမွဲဟဗာန်ဓဝ်ဟေၚ်ရ၊ နူတ္ၚဲစေၚ်လောန်တုဲ ဒဵုစိုပ်ဗ္ဒာဲတ္ၚဲယးတေံဂှ် ဒှ်အခိၚ်ဗ္စဇဴရ။ ('''ဂါထာဝွံ ဂွံနူကွာန်ကၟာဝက်လဇုကြေဟ်''')

===၆။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးပ္တုဲဝတ်===
ဗြဴသ္ဇိုၚ်မ္ဂးတြုံထ္ၜ၊ တြုံသ္ဇိုၚ်မ္ဂးဗြဴထ္ၜ၊ ဗြဴယဲမ္ဂးတြုံဝဳဝတ်၊ တြုံယဲမ္ဂးဗြဴဝဳဝတ်၊ သာ်ဝွံအရေဝ်မန်ပိုဲနွံကၠုၚ်ရ၊ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုအရေဝ်ဂှ်တုဲ၊ တြုံတၠသ္ၚိ ကာလသမ္ဘာမယုံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး၊ ဒးပ္တုဲဝတ်ဖန်ဖက်ကဵုဗွဲမ္ဒးရ၊ သမ္ဘာဇကုသွက်ဂွံသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် အပေါတ်နာနာသာ် မ္ဒးပ္ကောံလဝ်ရုံရုံဂပ်ဂပ်ရ၊ သမ္ဘာဇကု ယဲဒိုက်ပေၚ်ထပှ်ဂိတုမ္ဂး၊ ပပ္တံနူအောဟ်ဗွဝ်ဂှ် ဆုမလ၊ ဆုကြောတ်၊ ဆုဗ္ဒဝ်၊ ဆုကြေၚ်မွဲမွဲသာ် မ္ဒးဗာ်ပ္ကောံလဝ်ရ၊ ခါရဗါ်အောဟ်ဂှ်ပၠန်လေဝ် ညံၚ်ဂွံလွုၚ်လၞၚ်အာဂှ် ဒးပသတိရောၚ်၊ ယဝ်ရလွုၚ်လၞၚ်အာမ္ဂး ညးတံကဵုပါဲထောံရ၊ အောဟ်ဂှ်ဗာ်ဂွံနၚ်တုဲ ခၞော်ဍေံဂှ် သံက်ထောံဖအိုတ်၊ ကာလစံၚ်ပၟတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံသၟူပသဒှ်ကီုရ၊ တုဲတပ်စွံလဝ်ဗွဲမညဳသာရ၊ လ္တူဆုဂှ်ပၠန်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုဗ္ဂၚ်လဝ်ဇလဗ္ဒဝ် ဟွံသေၚ်ဇလဝဝ်မွဲကၞာၚ်ကီုရ၊ ကာလသၠးဂၠံဂဝ်သွက်ဂွံတိက်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲ၊ ဆုဒုန်ဇုက်တံကီု ကာလသၠးဂၠံဂဝ်တုဲ သွက်ဂွံဗဂီုဗုၚ် ရန်တၟံထိုၚ်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံစိန်အာပြဟ်ဂှ် တၟိဍိုတ်သွက်ဂွံပ္ဍိုက်ဗုၚ်ဂှ်ကီု၊ ဇံၚ်သွက်ညးသၠးဂၠံဂဝ်ဂွံတိက်ဂှ်ကီု၊ ကၠောန်လဝ်တုဲ၊ ဣမိဂှ်သ္ဒးဟီု ဗဗိုန်လဝ်အရေဝ်ရောၚ်။


===၇။ ပွတြုံတၠသ္ၚိမ္ဒးဝေၚ်ပါဲ===
တြုံတၠသ္ၚိပၠန်လေဝ် ကာလသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်မ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူယိုက်ကဠာကမ္မဌာန်ကီု၊ ဟိုတ်ဍေံနွံသာ်ဏံပၠန်၊ ယဝ်ရယိုက်ထ္ၜၚ်ဒးကဠာကမ္မဌာန်မ္ဂး အာယုက်ဂၠေံ၊ ဒြပ်ပိုန်ဟုတ်ရောၚ်၊ တၠပညာမန်တြေံတြဟ်တံဟီုဒၠောံဗ္တောန်လဝ်ရ၊ ညးလ္ၚဵုဂှ်ဟီုဂးလဝ်နွံမွဲသာ်ပၠန်၊ အဃောသမ္ဘာဇကုနွံကဵုယဲဒိုက်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူကလောန်သရာံပါပ်ဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဟိုတ်နူရန်တၟံကဵုကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်နာနာသာ်တုဲ ကေၚ်ကာသရာံပါပ်ဂှ် မ္ဒးဝေၚ်ပါဲ၊ ကေၚ်ကာမ္ၚဵုဂှ် မ္ဒးပ္တုဲရောၚ်။ ပပ္တံအရေဝ်ဟၟဲကဵုကာမ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညံၚ်တၠယဲဒိုက်ဟွံဂွံမိၚ်ဂှ် မ္ဒးပသတိကီု၊ ဥပမာ−ပရိုၚ်တၠယဲဒိုက်ချိုတ် ဟိုတ်နူသၠးဂဝ်ဂၞဴ၊ ပရိုၚ်ယဲဒိုက်လီုတံဂှ် ဟွံကဵုမိၚ်သက်သက်ရ၊ ယဝ်ရမိၚ်ဒးမ္ဂး တၠယဲဒိုက်ဂှ် ကာလသၠးဂၠံဂဝ်ဒွိၚ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဖေက်ဒှ်အာအန္တရာဲမွဲမွဲသာ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန် သ္ၚိလဵုဟွံဟီု မိက်ဂွံပကာမ္ၚဵုမ္ဂး ပ္ဍဲသ္ၚိဂှ် သၟတ်ဗြဴနွံကဵုယဲဒိုက်မွဲမွဲနွံမ္ဂး ပတံနူကောဒေံကောန်ဇာတ်တံ ဟွံပကာမ္ၚဵုအိုတ်ရ။

==ပွမသၠးဂၠံဂဝ်==
ပိုဲသတ္တံလိုက်ဏံဝွံ သ္ဂောံကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် ဟွံလောဲသွာ်ရ၊ ဝါဂါတ်သ္ဇိုၚ်သန်ကွေံကွေံရ၊ ကျာ်တြဲနာဲပိုဲတွံလဝ်ရ၊ ၜိုန်ရကၠုၚ်က္တဵုဒှ်မၞိဟ်ပၠန်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံ၊ လ္ၚဵုဂှ်ဒှ်မၞိဟ်ဗြဴ ဒးဒှ်ပၠန်ရ၊ ယဝ်ရဒှ်မၞိဟ်ဗြဴမ္ဂး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဒးဆဵုဒဗကဵုကေၚ်ကာသၠးဂၠံဂဝ်ရ၊ ပ္ဍဲအရာမသၠးဂၠံဂဝ်ဝွံလေဝ် ဒဒိုက်ဇၞော်သန်ဟေၚ်ဂှ် အရေဝ်မန်ဟီုလဝ်နွံမံၚ်။ &quot;မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဖံၚ်−မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်&quot; သ္ဂးလဝ်ရ၊ ပွမသၠးဂၠံဂဝ်ဂှ် မူပိုဲမ္ဒးသ္ပဗက်ရောဂှ် ဗွဲသၟဝ်တေံဟေၚ် ပါ်ထ္ၜးကဵုပၠန်ရ။

၁။ နိဒါန်။

၂။ ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်။

၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်။

၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ။

၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်။

၈။ နိဂီု၊ သာ်ဝွံပါ်လဝ်ရ။

===၁။ နိဒါန်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ တန်ပဋိသန္ဓိတုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကာလဍိုက်ပေၚ် ဂိတုတ္ၚဲမ္ဂး ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲဗုၚ်ဂၞဴမိဂှ် သၠးတိတ်နူဗုၚ်ဂၞဴမိ၊ တိတ်စိုပ်ကၠုၚ်မ္ၚးဗုၚ်ဂၞဴမိရ၊ ဂလာန်ဏံဂှ် မန်ပိုဲတဴကော်ခဴစ-သၠးဂၠံဂဝ်၊ သၠးပဋိသန္ဓိ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ပၞာၚ်၊ ညာတ်မုက်ဒေံလေဝ် ကော်ခဴစနာနာသာ်ရ။

===၂။  ကမၠောန်တြုံဒးပ္တုဲဃောမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ်===

ပဋိသန္ဓိဍိုက်ပေၚ်ဂိတုတ္ၚဲတုဲ ထ္ၜးတိုန်လက်ကျန်ၜံၚ်ပၟတ် မပ္တံကဵုဂၞိၚ်ဂိ၊ ဗုၚ်ဂိ၊ တၞုၚ်ဇိုၚ်ဒေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး တြုံတၠသ္ၚိ အာကော်ဣမိတုဲ၊ မၞိဟ်မၞုံပ္ဍဲသ္ၚိတံဂှ် အာဂၠာဲကော်ပ္ကောံလဝ်မၞိဟ်ဗြဴ အာယုက်ဇၞော်ဇၞော်တံ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ်ရ၊ ခေတ်ကၠာတေံ ပိုဲမန်ဂမၠိုၚ် ကော်ဣမိကွာန်ရ၊ ကာလခေတ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူဣမိ ညးအလဵုအသဳတံ နွံမံၚ်ဇၟာပ်ကွာန်တုဲ ကော်ဣမိညးအလဵုအသဳတံဂၠိုၚ်ရ၊ ဣမိကီု မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ပ္ဍဲကွာန်တံကီု စိုပ်ကောံတုဲ တြုံတၠသ္ၚိဒးကၠောန်ဇံၚ်ဖဴမွဲရ။

'''သၞောတ်ဗၜတ်ဗီုပြေၚ်ဇံၚ်ဖဴ ။'''

ဒုန်ကလိဟွံသေၚ်၊ ဒုန်ကၟးဟွံသေၚ်၊ ဆုထ္ၜောံထ္ၜောံၜါတၞုၚ်၊ ဇမၠိၚ်ပန်ဟတ်ကဵုမွဲက္ဍဂှ်၊ လးလဝ်လ္တူကၞဳသ္ၚိ၊ လ္ပာ်တေံမွဲတၞုၚ်၊ ခြာခရာဗၞတ်မွဲဟတ်၊ လ္တူဂှ်လးစုတ်ဝိုန်ဒုန်၊ ထပှ်တၞုၚ်တုဲ၊ ဒက်ဗဗိုန်ကဵုချာရ၊ လ္တူဝိုန်ဂှ်ပၠန် ဒးလးစုတ်ဒုန်ကရေက် ဒစိတ်ကရေက်ရ၊ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် ယဝ်မိက်ဂွံလးစုတ်ခတဵုမ္ဂး လးစုတ်ခတဵုပိဂတှ်ေလေဝ်မာန်ရ၊ လးကၞဳတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံချဳဒရာၚ်၊ ဒးကြာပ်ပိတန်ရ၊ လ္ပာ်က္ဍိုပ် ကြာပ်စုတ်ဒုန်ကရေက်တုဲ ဒက်လ္ပာ်ဇိုၚ်မွဲတန်၊ အဒေါဝ်မွဲတန်၊ ဒးကြာပ်ဒက်ရ၊ ကၞဳဒုန်(ဝါ)ကၞဳဆုညံၚ်ဟွံဂွံချဳ လောအာလောကၠုၚ်တုဲ ဒးဒက်ကြာပ်ရ၊ သွက်မၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ဂွံတိတ်ဂွံလ္တူဇံၚ်ဂှ်၊ ဒးလးသ္ကဝ်ရ။


ယဝ်ရသၠးယဲဒိုက်ပ္ဍဲသ္ၚိမ္ဂး အခိုက်မန်ဟေၚ် ဒးကၠောန်ဗက်စရ၊ တြုံတၠသ္ၚိတံပၠန်လေဝ် သမ္ဘာဇကုသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ချိုန်တီကောန်တြုံ ကောန်ဗြဴတုဲ ဒးၜံက်တိဗဝ်ဖဴမွဲ သွက်ဂွံၜံၚ်ပၟတ်ဗဂီုဇကုရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး တိဖဴဒစိတ်န၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး တိဖဴထပှ်နၜံက်ကေတ်တုဲ၊ ဗဝ်ဖဴစွံလဝ် ဗ္ဒာဲဇံၚ်သ္တိက်ၜံၚ်ပၟတ် လ္ပာ်တဲပါဲရ၊ ဗ္ဒာဲဖဴဂှ် စွံလဝ်ဍာ်မွဲဂရ သွက်ဂွံသိုဟ်တၟံ ဍိုတ်စံၚ်လဝ်နူဖဴဂှ်ရ၊ သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဖဴဂှ် ဒးဒှ်အတိုၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠိၚ်ဖဴဂှ် ဒကေတ်မွဲတၞုၚ်ဓဝ်ရ၊ မွဲတၞုၚ်ဂှ် ဒုၚ်စကဵုဇမၠိၚ်ဇံၚ်ရ၊ ဆုဇမၠေံအနာံဖဴ ဒးကေတ်ၜါတၞုၚ် တုပ်ကဵုအနာံဇံၚ်ဂှ်ရ၊ အနာံဖဴဂှ် လဇံက်ဗကိတ်ကဵုသၟန်ဇမၠိၚ်ဇံၚ်တုဲ ဒှ်ဖဴညးတံရ၊ (ကာလလၟုဟ်ဝွံ လ္ၚဵုဂှ် ညးတံသၠးဂဝ်ဂၞဴ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲတုဲ အပေါတ်ကြိယာ သွက်ဒးပ္ကောံကေတ်ဗွဲလ္တူတေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ညးတံဒုၚ်ထပက်ဂဥုဲ စကေတ်ဂဥုဲမ္ဂး ကမၠောန်သၠးဂၠံဂဝ်တုဲမံၚ်ကီုရ)။

===၃။ ကမၠောန်ဣမိဒးပ္တုဲဃောကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်===

ကာလကောန်ၚာ်သၠးဂၠံဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ၊ ဒက်သုက်နကဵုဇုက်တောဝ်သ္အးဇ္ၚး၊ ခိုၚ်ကၠိုက်တုဲ ရေက်ထပိုတ်ကၠေံ နကဵုၜုန်မြက်ကေက်က် မသ္အးဇ္ၚးကီု၊ ဟွံသေၚ်လ္ၚဵုဂှ် ကရေက်ကေတ်သၞဒုန်၊ ဇိုတ်သ္အးကၠေံတုဲ၊ ရေက်ထပိုတ်သုက်ရ၊ တုဲကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ကောန်ၚာ်နကဵုဍာ်ဂမ္တဴဂီုဂီုရ၊ တုဲဖုံဍာ်မိတ်ကပေါဝ်ပၠန်၊ တုဲမ္ဂးဂွဳထုဲကောန်ၚာ် နကဵုယာတ်သ္အးဇၚး ဗွဲမဂပ်ဝ်တုဲ သ္တိက်စွံလဝ်ကောန်ၚာ် (ကာလလၟုဟ်ဝွံ) ကၞာဲသၟးဂၠိုၚ်ရ။


'''ဗွဲသတိ'''။ ။ (မူဟိုတ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဟီုမ္ဂး၊ အရေဝ်မၞိဟ်ဇၞော်မန် ခမဳသၚ်တံနွံမံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ၊ သၟိက်ဂွံတီဗွဲခ္ဍန်ဂှ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်တေံ ပိုဲမန်တံကျပၞာန်ညးတုဲ၊ ဂကူပိုဲမန် ဣဓိညံၚ်ဂွံဟုတ်စှ်ေအာဂှ်၊ ပိုဲဒးဒုၚ်ဖန်ကၠုၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ၊ ကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်ကြိယာ သွက်ဂွံဂုမ်သ္အးဩောံသ္ၚု၊ ဍေံမဒှ်စၞအာဟာရ ပိုဲမန်ဗွဲပရဲဂှ်မွဲသာ် သဘဴကၞာဲမ္ဂးဂှ် ဒှ်အပေါတ်ညးလ္ၚဵုတံ သွက်ဂွံစွံပ္ကောံလဝ် အပေါတ်မပ္တံ ထၟိက်နာနာသာ် ဟွံသ္အးဇၚး သွက်ဂွံထောံကၠေံဂှ်မွဲသာ်၊ ဒှ်သ္အးကၠေံဩောံသ္ၚု နကဵုကြိယာဂှ်တုဲ ဩောံသ္ၚုတံဂှ် ဒှ်ပုၚ်တုဲမ္ဂး ပိုဲခရှ်တံကီု၊ ခမဳသၚ်တံကီု၊ ဒးစဒးကဵုပိုန်ပပြဘိုက်ရ၊ စဟာပ်ဒးပုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ဣဓိလဟုတ်စှ်ေအာ၊ ကျာ်ဩဳပၠိုတ်စှ်ေအာမာန်ရောၚ် နွံအဓိပ္ပါယ်သာ်ဝွံရ၊ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ အာဂတနူတ္ၚဲဝွံတုဲ ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ ယဝ်တီပရေၚ်ဏံမ္ဂး မ္ဒးဝေၚ်ပါဲနူသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ်ရ)။


(ကၠာတေံကောန်ဂကူမန်ပိုဲ သ္တိက်ကောန်ၚာ်တၟိတၟိ သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး လောန်ကၠုၚ်ၜိုတ်မသုန်စှ်ေသၞာံတေံ၊ ညးလ္ၚဵုတံသ္တိက်ကောန်ၚာ် နကဵုထးထဝ်ဟွံသေၚ် ညးဒိုက်ဝါတ်တံဂှ် သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲခွက်ဆုလံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ဂှ် ကေၚ်ဆဵုဒဗကီုရ၊ ယဝ်ထးဆုမ္ဂး ကၠောန်လဝ်ခ္ဍံခ္ဍံ ကဵုဂၠိၚ်မံၚ်ညိတုဲ လ္ပာ်စွံက္ဍိုပ်ဂှ် ကၠောန်လဝ် ဗီုက္ဍိုပ်ခၟဴၜိုပ်ထဝ်တုဲ လံက်လဝ်ဍာ်ထဝ်ရ၊ ပ္ဍဲထးဂှ်ဟေၚ် ညးဇၞော်မန်ပိုဲကၠာတေံ သ္တိက်ကၠုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ရ။ ခွက်ထဝ်ဂှ် ညးတံကၠောန်လဝ်တုဲ ဏာအပ်စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိဃံၚ်ရ၊ ပ္ဍဲကွာန်ဂှ် ယဝ်ရညာတ်မုက်ကောန်ၚာ်မွဲမွဲမ္ဂး အာပ္တီဃံၚ်တုဲ ကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ် သွက်ဂွံသ္တိက်ကောန်ၚာ် မဒှ်မၞိဟ်တၟိဂှ်ရ၊ ကွာန်ဇၞော်မ္ဂး ခွက်ထဝ် ၜါ-ပိ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကၠောန်စွံလဝ်ရ၊ ရံၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဇုဇဗဴလ နော်နာဲပိုဲမစွံပပ္တိုန်လဝ် အခိုက်ကၞာဝွံ ပိုဲညာတ်ကေတ်ဇုဇဗဴလပိုဲ မဂတာပ်ခေတ်ဗွဲမလောန်ဟေၚ် တီကေတ်မာန်ရ၊ မူဟိုတ်သ္ဂး ဟီုသာ်ဂှ်ရောမ္ဂး ကာလအာကေတ်နၚ်ခွက်ထဝ်ဂှ်ရ ကိစ္စစုတ်စရၚ် ဒှ်မၞိဟ်ဂှ် တုဲဒှ်အာမွဲအလန်ဓဝ်ရ။ ကာလလၟုဟ်ဝွံ ရန်ကဵုဂလာန်ဝွံတုဲ  ပွမသ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲကၞာဲဂှ် ဝေၚ်ပါဲကၠေံတုဲ၊ ယဝ်သ္တိက်ကောန်ၚာ် ပ္ဍဲထးထဝ်ဟွံမာန်မ္ဂး သ္တိက်ကောန်ၚာ်လ္တူကၞဳ ဗွဲသ္အးဇၚးဂှ် ခိုဟ်ဂၠိုၚ်ရ။)


ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴမိတုဲ သုက်ကုတ်ထပိုတ်ပ္တိတ်နူကောန်ၚာ်ဂှ် ဣမိတံ အာတိုပ်ကၠေံ ပ္ဍဲကတိုၚ်ၜံက်လဝ်တိဖဴရ၊ လဆောဝ်လဆောဝ် ဟွံတိုပ်ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဖဴ၊ အာတိုပ်ကၠေံအတိုၚ်ကိုန် တိုပ်သုက်ကောန်ၚာ်ရ၊ ဗွဲသၞောဝ်ကိုန်ဝွံ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဖဝ်ရဂိုန်၊ စဲ၊ ပသာ်မ္ဂး၊ တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၟဝ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ဂိတုဇှ်ေ၊ ဒဂိုန်၊ ခ္ဍဲသဳမ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်ရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုဘတ်၊ ဝှ် ၊ ကထိုန်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာရ၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဂိတုမြေက္ကသဵု၊ ပုဟ်၊ မာ်မ္ဂး တိုပ်သုက်ဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ရ၊ ဗွဲကိုန်ဝွံတိုပ်သုက်မ္ဂး ကောန်ၚာ်ဂှ် ပိုန်ဂၠိုၚ်အာယုက်ဂၠိၚ်ရောၚ်၊ ပိုဲမန်ပတှ်ေလဝ် ဂလာန်ဝွံရ၊ (ကိုန်တုပ်သုက်ဗွဲလ္တူတေံလေဝ် ကံက်ပ္တိတ်နူလောကသိဒ္ဓိရ။)


ဒေသလ္ၚဵုဂှ်လေဝ် သွက်ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တၟိ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ဣမိတံပြုပြေၚ်ကဵုရ၊ ကပေါတ်ကြိယာ ဒေဝတဴသူကၞေၚ် သွက်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး ဇဗၠုဒစိတ်တၞး၊ သတ်ပိမ၊ ဟွံသေၚ်ဒစိတ်မ၊ ဩန်မွဲဒကေဝ် ဟွံသေၚ် မသုန်မး၊ လိခ်မွဲအုပ်၊ တဝ်ဏှ်ေမွဲတၞုၚ်၊ မှၚ်မွဲပလၚ်၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွိုက်လ္တက်မၞိဟ်တြုံမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ သွက်ကောန်ၚာ်ဗြဴမ္ဂး ဇဗၠုခထပှ်တၞး သတ်ထပှ်မ၊ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဗြဴတၟိမွဲစုံ၊ ခရေၚ်တၟိမွဲ၊ သ္ကဝ်တၟိမွဲဂတှ်ေ၊ ဂစေံစၠန်မြမောဝ်တံဂှ် သ္ဒးပကောံစွံလဝ်ရ၊ ဣမိဝွံ ပၠာဲကေတ်ဂစေံစၠန်မွဲပ္ၚာန်၊ တိတ်အာက္ဍိုပ်ကၞိန်တုဲ '''ယွံဒေဝတဴသူကၞေၚ် က္ညကၠုၚ်ပစၟတ်သမ္တီကောန်ၚာ်ဝွံညိ'''ရဴသာ်ဝွံ တိတ်နိမန်ဒေဝတဴသူကၞေၚ် ကဵုပသမ္တီရ၊ ကာလက္လေၚ်လုပ်ဇရၚ်ကောန်ၚာ် ဣမိဂှ် လၟုဟ်လုပ်ဍာ်ဂစေံစၠန်မြမောဝ် နူကဵုက္ဍိုပ်ကၞိန် ဒဵုကဵုစိုပ်ဒၞာဲကောန်ၚာ်ရ၊ (ကပေါတ်ဒေဝတဴသူကၞေၚ်တံဂှ် လ္ၚဵုမွဲတ္ၚဲ လ္ၚဵုၜါတ္ၚဲ၊ လ္ဒဵုဒဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးတံစွံလဝ်ရ၊ အခိုက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒေသမန်လ္ၚဵုနွံ-ဒေသမန်လ္ၚဵု ဟၟဲရ။)

===၄။ ကမၠောန်ကေၚ်ကာမၞိဟ်ဗြဴ နူၜံၚ်ပၟတ်ဒဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ယြဴသၟတ်ဗြဴမွဲ ယဝ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဣမိဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး ပလေဝ်ပလေတ်အတိုၚ်နဲကဲဣမိတံတုဲ၊ ပ္တိုန်သ္တိက်လဝ်လ္တူဇံၚ် ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ရန်တၟံကဵုသ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ညံၚ်ဂွံညောတ်အာပြဟ်ပြဟ်ဂှ် ဂတ်ဒက်ဂွဳလဝ်ဗုၚ် နကဵုယာတ်ပူလဝ်ဗုၚ်တုဲ၊ ကေတ်တၟံဍိုတ်စံၚ်လဝ် ပ္ဍဲဖဴဂှ်တုဲ၊ သိုဟ်ဖျေံပ္ဍဲဍာ်ဂရ၊ ဟံၚ်ပ္တိတ်ဂွဳကဵုယာတ်တုဲ၊ ပ္ဍိုက်စွံလဝ်လ္တူဗုၚ်ဂှ် ၜိုတ်ဒုၚ်မာန်ရ၊ အဃောပ္ဍိုက်ဍိုတ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံကတဴလုပ်ဒဵုစၞာံဗုၚ် တဴသၠိုက်အာဂှ် မ္ဒးပသ္တိရ၊ ပၟတ်ဖဴဝွံလေဝ် မ္ဒးပဒှ်လဝ်လၟိုန်ရ။


ဌာန်ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ညးဇၞော်တံ ကဵုစွံဂရုၚ်မွဲမ လ္တူက္ဍိုပ်သ္တိက်သၟတ်ဗြဴဂှ်ရ၊ ရန်တၟံ အာဗီုအခိုက်ညးတံအဆက်ဆက်တုဲ၊ ပ္ဍဲဂရုၚ်ဂှ် ဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒးနွံရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဖေက်လကိုတ်ဒှ်၊ ဆီတိုန်ဒှ်ဂှ်ရ၊ နကဵုဂၠိက်ဂရုၚ် ယာတ်ဂရုၚ်ဂှ် ဒက်ဂတ်လဝ်မွဲမွဲဒၞာဲမ္ဂး၊ ဆေဝ်ဒဝ်ကဵုအန္တရာဲ သာ်ဂှ်မာန်ရောၚ် ညးတံစှ်ေစိုတ်တုဲ၊ ကာလပၟိက်ကိစ္စမွဲမွဲ က္တဵုဒှ်မ္ဂး သၟိက်ဂွံဗွဲမပြဟ်ဂှ်ဒှ်ရ၊ သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ဍာ်တှ်ညံၚ်ဂွံတိတ်ဂှ်၊ ညးတံပလေဝ်ပလေတ်ကဵုပၠန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ကောန်ၚာ်သၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ သိုၚ်တှ်ဟွံထောၚ်ဇဳဏီ ကောန်ၚာ်မဴဟွံအိုတ်၊ တှ်ဂှ် တေၚ်ကၠုၚ်ဗွဲမလောန်မ္ဂး သ္ၚိတှ်ဂှ် လီုအာကီုဒှ်ဂွံရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ သ္ၚိတှ်ကလိုအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံလာဲအာမ္ဂး ဇၞတ်ချိုန် ပလာဲကဵုသာသာရ၊ စၞအာဟာရ မပ္တံကဵုဍာ်လဂမ်၊ ဍာ်ဂမ္တဴတံဂှ် ဒးသုၚ်စကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ရောၚ်၊ ဣမိဂှ်လေဝ် သွက်မိကောန်ၚာ် သ္ဂောံထတ်အာဗွဲဂတ၊ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ် ဒးမၚ်မွဲကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ၊ ပွမသုၚ်မိတ် ဟုံမိတ် သုၚ်ဂဥုဲတံဂှ်လေဝ် ဒးစၞောန်ထ္ၜးကဵုလၟိုန်ရ၊ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကၠာဟွံစပုၚ် သွက်ဂွံဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ထၟောတ်ကေတ်ပုၚ် ပန်ထၟောတ်တုဲ မ္ဒးဗဇဴ ပ္ဍဲဒကဴဖဴပန်လ္ပာ် ဒဵုကဵုတိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ။

===၅။ ကေၚ်ကာမ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ် ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ၊ (ဝါ) ကေၚ်ကာမၞိဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိမွဲဟာန်ကေုာံမိဿဟာဲ မ္ဒးပ္တုဲပ္ဍဲသ္ၚိၜံၚ်ပၟတ်ကၠာဟွံဂွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီ===

သၟတ်ဗြဴသၠးဂဝ်ဂၞဴတုဲ ကၠာဟွံတိတ်သ္ၚိပၟတ်ဏီဂှ်၊ မၞိဟ်ဗြဴသၟတ်ဇၞော်တံညးဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်ပ္တုဲကဵုဝတ်နာနာသာ် မပ္တံစံၚ်ဍိုတ် သိုဟ်ဍိုတ်ဖုံမိတ်ဂှ်လေဝ်နွံ၊ သၟတ်ဗြဴတၠတှ် မထတ်ယုက်တံလေဝ် ကၠာမိကောန်ၚာ် ဍာ်တှ်ဟွံထတ်ရိုက်ဏီဂှ် ကၠုၚ်ဗိုၚ်ဗၟဴ ကဵုတှ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ မွဲသာ်ပၠန်လေဝ် ညးမဒှ်ကလောမိဿဟာဲ ဌာန်ဗ္ဒာဲတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်သ္ၚိစၟဳရံၚ်ကောန်ၚာ်မိပ်ပ်ဇြိပ်ပ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴပိုဲမၞိဟ်တံ ဒုၚ်တၠုၚ်မၞိဟ်တၟိကီုရ၊ ညးတၠသ္ၚိတံပၠန်တုန်လေဝ် ပ္တုဲတဴဝတ်လ္တူမၞိဟ်ကၠုၚ်ရံၚ်တံပၠန် ပွမဗ္စဖျုၚ် ဒုၚ်သွနာနာသာ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဗ္စပုၚ်သတ်ဗြဴ ကဵုသွစၞဗွဲမဒးရးပၠန်ရ၊ ညးမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် ဝတ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ပၠန်ရ၊ အခိုက်ဏံဝွံ ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် ဗ္စဖျုၚ်ပိဗ္တံပိတ္ၚဲ မိပ်ပဇြိပ်ပ်ကရိုက်ညးကဵုညး ဂွံဆဵုဒၟံၚ်ဒဵုကဵုလၟုဟ်ရ။

===၆။ ကိစ္စပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

နူကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်ဂွံပိတ္ၚဲဟွံသေၚ် မသုန်တ္ၚဲမ္ဂး ဣမိဂှ် သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ရ၊ မၞိဟ်ၜံၚ်ပၟတ်အလန်ပဌမမ္ဂး လ္ၚဵုဂှ် ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်မ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် မသုန်တ္ၚဲ၊ လဗြဴကေၚ်ၜံၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပၟတ်ပၞာၚ်တုဲမ္ဂး ပေၚ်ပိတ္ၚဲ ညးတံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်အိုတ်ရ၊ ကာလဂှ် ဣမိဝွံ ကေတ်ပုၚ်ပန်ထၟောတ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ဇဗၠုပန်တၞး၊ နော်မွဲတၞုၚ်၊ လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံပၠန်လေဝ် ဂရုၚ်မွဲမ၊ ပုၚ်မွဲထၟောတ်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ်၊ ပၟတ်နူဖဴၜံၚ်ပၟတ်လ္ၚ၊ ဍာ်မွဲဗြံက်ကေတ်တုဲ၊ စှ်ေအာတိဂတမုက်သ္ၚိရ၊ အပေါတ်စပ်ကဵုပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တံဂှ် စွံပ္ဍဲတိ(လ္တူသ္ကဝ် လ္တူခတဵုဂှ် ဟွံကေၚ်မိၚ်)တုဲ စဝ်ဖျေံဍာ်လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်ရ၊ အဃောမစဝ်သိုဟ်ဖျေံဍာ် လ္တူပၟတ်လ္ၚဂှ်၊ သာ်ဝွံမဟီုပ္တီ(ဗလိဗဇဴ ဒေဝတဴဖဴ လေဝ်ဟီုဂး) '''ဒေဝတဴဖဴရ၊ ယွံဒေဝတဴဖဴ မၞးအာမာန်ရ''') ဂလာန်ပ္တီ ဒေဝတဴဖဴဝွံ ရန်တၟံသာ်လဵုတုဲ သ္ပရောဂှ် ဟွံတီ ဒေသလဵုရောဂှ်ဟွံတီတုဲ ပွဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ကေၚ်မိၚ်လဝ်ရောၚ်၊ ညးတံသ္ပသာ်ဏံဂှ် ဒှ်ကရိကၞာဲမွဲသာ်ကီု၊ ဟိုတ်ဖဵုဍေံဂှ် ဟွံတီသက်သက်ရ။


ပွမပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ဗ္စူလတ်သ္ကဝ်မွဲထၟူတုဲ သ္ပဂြောပ်ကၟာတ်လဝ် လ္ပာ်လ္တူကဵုယာတ်ရ၊ ထၟူသ္ကဝ်ဗ္စူလဝ် လ္တူဍိုတ်ဟွံသေၚ် လ္တူဆုဒကုတ်ရ၊ (ကၠောန်နဲဗီုအုပ်ပဠက်ရ) မိကောန်ၚာ်ဂှ် လုပ်ဂ္ဇံပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ်တုဲ ဣမိကေတ်နၚ်ဍိုတ်စံၚ် တၟံစံၚ် ဓလုက်စုတ်ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်တုဲ ပက်သိုဟ်ကဵုဍာ်သၟုဟ်ဂမ္တဴ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲထၟူသ္ကဝ်ဂှ် အုပ်ဂမ္တဴကၠုၚ် နကဵုသၟုဟ်ဂှ် ဍာ်ပဠက်မၞိဟ်ဇွောဝ်တိတ်ကၠုၚ်ရ၊ ဣမိလေဝ်သ္ပသာ်ဏံ ဍိုတ်စံၚ်ဒဵုဂံက် မွဲမတုဲမွဲမ ဒဵုပေၚ်ပိမရ၊ ရန်တၟံတၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် ယဝ်ပဠက်တိတ်မ္ဂး ပ္ဍဲခန္ဓဇကု မိကောန်ၚာ်ဂှ် ဒဒှ်ရ ကၠိပပ်ဟွံသ္အးဇၚးတံဂှ် ဇွောဝ်တိတ်အာကရောံဍာ်ပဠက်တုဲ၊ ဍာ်ဖျုန်ဆီ ပ္ဍဲတၠခန္ဓဂှ် သ္အးဇၚးအာအိုတ်ရ ဣမိလ္ၚဵုလ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် သိုဟ်ဍိုတ်ဒဵုပေၚ် မသုန်မလေဝ်နွံကီု၊ ပွမသ္ပသာ်ဏံဂှ် မန်ဂမၠိုၚ်'''အုပ်ဟဂမ်'''ဟီုဂးစရ။ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန် အုပ်ဟဂမ်ဟီုမ္ဂးဂှ် ဆၜိုတ်တၟံဍိုတ်သၟးဟွံသေၚ် ဗၞဲထဏေက် ပိုဟ်ဖဍိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဒးဒုၚ်သၟူဍေံရ၊ ရန်တၟံသွက်ပၞေတ်သရ ဂွံစိန်ဝုန်တုဲ အုပ်ဗၞဲလေဝ် ညးတံသ္ဂးပၠန်ရောၚ်၊ ကၠာဟွံဂွံပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ညးလ္ၚဵုဂှ် အာဂၠာဲၜှ်ကေတ်တၞးဓယာ် လ္ၚဵုဂှ်အာဂၠာဲၜှ်ကေတ် တၞးယးမတ်ဗ္တံဂှ် ၜိုဟ်လဝ်ဒဵုကဵုဖောဝ်တုဲ ကာလပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ် ဟွံသေၚ် ကာလအုပ်ဟဂမ်တုဲဂှ် သွက်ဂွံဟုံဍာ်တၞးဓယာ် ဟွံသေၚ် ဍာ်တၞးယးမတ်ရ၊ ကာလဟုံဍာ်ဂှ်လေဝ် ပါဲနူဍာ်ဏံတုဲ ညးတံဟွံကဵုဟုံရ၊ တုဲမ္ဂး သဘဴမၞိဟ်ဗြဴဟုံဍာ်ဂစေံစၠန်ဂန္ဓရာ ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ဗွဲမ္ဒးရး ဗွဲမသ္အးဇၚးတုဲ ဇံၚ်ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်ပလီုထောံရ။


လ္ၚဵုပၠန် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ စဝ်ကပေါဝ်ပ္တုဲထောံလေဝ်နွံကီု၊ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲပ္တုဲသီုၜါကာဂှ် '''စဝ်ကပေါဝ်ဇံၚ်ဖဴ''' ဟီုဂးအိုတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ပၠန်လေဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ်ရ သီုစဝ်ကပေါဝ် သီုခုတ်ယၟု သီုစၚ်ကတောဝ်လေဝ် သ္ပအိုတ်ရ။

===၇။ ကေၚ်ကာပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်===

ၜိုန်ရမၞိဟ်ဗြဴၜံၚ်ပၟတ် ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲကီုလေဝ် ရန်လဝ်သွက်သမ်အုဲ သမ်အေၚ် ဟွံသ္အးဇၚး ပ္ဍဲခန္ဓညံၚ်ဂွံဆက်တိတ်အာ ဒဵုကဵုအိုတ်အာ ညံၚ်ဍာ်ပဠက် တိတ်ဟွံသ္ဂုၚ်အာဂှ် ညးတံကဵုဆက်ကေတ်အာ ပၟတ်ပၠန်လေဝ်နွံကီု၊ ရန်လဝ်သွက်ထိုၚ်ကောန်သ္ၚိကောန်ပ္ဍဲဗုၚ် ဂွံအေဲစှ်ေအာတုဲ ဆက်ပ္ဍိုက်အာဍိုတ်လေဝ်နွံကီုရ၊ ယဝ်ရမိကောန်ၚာ် မံၚ်ထတ်မံၚ်၊ မိိပ်ဇြိပ်မံၚ်မ္ဂး ပွမပ္ဍိုက်ဍိုတ်၊ ၜံၚ်ပၟတ်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ပိတ္ၚဲဟေၚ် ညးတံကဵုသ္ပရ၊ ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဖဴကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်ဂှ် ပလီုရိုဟ်ထောံကၠေံဂၠိုၚ်ရ၊ ပွဝွံလေဝ် တန်မံၚ်လ္တူတၠခန္ဓ ထတ်ဟွံထတ်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ် ဒွိၚ်ဗွဲမလောန်တုဲ အပေါတ်ကြိယာ ဇြိုၚ်ညိညကီုလေဝ် ဟွံကဵုထ္ၜၚ်၊ ဍာ်ဂံက်က်လေဝ် ဟွံကဵုဟုံ၊ ယဝ်ပၟိက်နွံမ္ဂး ဟုံဍာ်ဂီုဂီု ဒဵုကဵုပွိုၚ်မွဲဂိတုဂှ်လေဝ် ဂွံကေၚ်ဆဵုထဗဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရောၚ်။

===၈။ နိဂီု===
ကေၚ်ကာပွမသၠးဂဝဂၞဴတုဲ ပ္တိတ်သ္ၚိပၟတ်တုဲမ္ဂး ဇံၚ်သ္တိက်ကီု၊ ဗွဝ်ဖဴကီု ရိုဟ်ပလီုထောံရ၊ စိုပ်ကာလဒိုအ်ထောံနူပ္ဍိုက်ဍိုတ် ဒိုအ်ထောံနူၜံၚ်ပၟတ်တုဲမ္ဂး ပွမသၠးဂဝ်ဂၞဴဂှ် အခိုက်ပိုဲမန်တံ တုဲဒှ်စိုပ်ဒတုဲအာရ။

==ပွမစဝ်ကပေါဝ်၊ ခုတ်ယၟု==

ပွမစဝ်ကပေါဝ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်အခိုက်မန်တြေံ ဆက်ကၠုၚ်လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲရ၊ ပပ္တံနူရာဒနာမိက် '''သဳလိဿနိစ္စံ ဝုဍ္ဎာ ပစာယနော စတ္တာရောဓမ္မာဝုဍ္ဎန္တိ အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ''' ဂှ်ရ၊ သာ်လဵုဂွံဆက်ဒှ်ကၠုၚ်ရော ဗွဲခ္ဍန်ဂှ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုညိညရ။ လက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲ နွံတြုံကဵုဗြဴညးၜါ ဂွံကောန်ၚာ်မွဲ၊ ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် အာကလံမအံက်ဇကု ဒဒှ်မံၚ်ဣသိမွဲ ဒ္ဂိုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံရ၊ ခါညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ကလံတုဲဂှ် ဗွဲဂါထာလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုရ၊ ခါရကောန်ၚာ်ဂှ် ကလံလဇုဣသိဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်တုဲသၟာန်တိုန်၊ ပသာ်လဵု ဟွံရာဒၞာကဵုကောန်ပိုဲရော၊ ယဝ်မိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်မှာထေရ်အာနန် မပဒတဴဒၟံၚ်ဗ္ဒာဲကျာ်တြဲပိုဲတေံ၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴလေဝ် ပၚောံအာဗွဲမပြဟ်တုဲ ကလံမှာထေရ်အာနန်ရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် မှာထေရ်အာနန် ရာဒၞာမိက်နဂါထာ ဗွဲလ္တူတေံတုဲ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ဟွံရာဒၞာမိက်၊ ညးၜါသၟိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်နဲကၠာတေံရ၊ ယဝ်သၟိက်ဂွံတီမ္ဂး အာသၟာန်ရံၚ်ကျာ်တြဲညိရဂး၊ ညးၜါတြုံကဵုဗြဴ ဗွဲမပြဟ်ဟေၚ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲတုဲ ကလံကျာ်တြဲရ၊ ခါတြုံကဵုဗြဴကလံဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံဟေၚ် ရာဒၞာမိက်ကဵုပၠန်ရ၊ ကာလကောန်ၚာ်ကလံဂှ် ကျာ်တြဲပိုဲဟွံရာဒၞာမိက်၊ သၟိက်မိက်ဂွံတီတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲပၠန်ရ၊ နကဵုဂမြၚ်ညာဏ်ကျာ်ဟေၚ် ညာတ်ဒးကောန်ၚာ်ဏံ အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယဝ်ရာဒၞာမိက် '''အာယုဝဏ္ဏံသုခံဗလံ'''မ္ဂး ဗၠေတ်အာရောၚ် ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံရာဒၞာမိက် ညံၚ်အာယုက်ကောန်ၚာ်ဏံ ဂွံဂၠိၚ်ဂှ် သာ်လဵုဂွံပရော သၟာန်ကျာ်တြဲရ၊ ကောန်ၚာ်ဂှ် အာယုက်ဍေံနွံထပှ်တ္ၚဲရမ္ဂး ကဵုဗှ်မ္ၚဵုဒ္စာံဗ္တံ ဒ္စာံတ္ၚဲရ၊ ပ္ဍဲပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲဂှ် သၟိၚ်မာရဏကၠုၚ်ကေတ်ဏာ ကောန်ၚာ်ရောၚ်၊ ချပ်တုဲ ပြာပ်ကၠုၚ်ဌာန်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ။


ဟိုတ်နူကျာ်တြဲ မွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်ဂမၠိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ်တုဲ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ရ၊ သၟိၚ်မာရဏဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဓဝၚ်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ်ဟွံမာန်တုဲ ကလေၚ်စဴအာရ၊ လောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲမ္ဂး သၟိၚ်မာရဏ သွက်ကၠုၚ်ကေတ်ဏာကောန်ၚာ်ဂှ် အခေါၚ်ဟၟဲသက်သက်ရ၊ ပေၚ်ဒ္စာံဗ္တံဒ္စာံတ္ၚဲတုဲ ကျာ်တြဲရာဒၞာမိက်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် နဂါထာဗွဲလ္တူတေံကီုရ၊ ပွိုၚ်ဒစာံဗ္တံဒစာံတ္ၚဲ ကျာ်တြဲမွဲဟာန်တၠအရှန်တံ ဗှ်မံၚ်မ္ၚဵုဂှ် မၞိဟ်ပုတုဇန်တံညးဂမၠိုၚ်  ပြာပ်ကၠုၚ်ကလၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ကဵုဒါန်ကျာ်တြဲမွဲဟာန်ကေုာံတၠအရှန်တံ နကဵုအာဟာရဘောဇိုန် နာနာသာ်ဟွံသ္ကုတ်ရ၊ သ္ပပဓာန်ကဵုကောန်ၚာ်ဂှ် ကျာ်တြဲတွံဓရ်မ္ၚဵုတုဲ ကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် အာယုက်ဂၠိၚ် ပိုန်ဟာန်လေဝ်ဇၞော်မောဝ်အာရောၚ်၊ သာ်ဂှ်ရ ညးကၠုၚ်ကလၚ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် လာၚ်မုက်ကြာတ်ကြော သ္အးဇၚးကၠေံဇကု နကဵုဍာ်မ္ၚဵုအိုတ်ရ၊ ကာလစဴအာ ညးတံကေတ်ဖျဴဏာဍာ်မ္ၚဵုတုဲ လၟုဟ်ပ္ဍဲသ္ၚိဇကုပၠန်ရ၊ ပပ္တံနုတ္ၚဲဂှ်တုဲ၊ ကောန်ဂကူမန်ဂမၠိုၚ်၊ ကောန်ၚာ်ဒှ်မၞိဟ်တုဲ၊ ရန်တၟံသွက်အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ဒြပ်ကသပ်ဂွံဂၠိုၚ်၊ ကျာ်ဩဳဂွံနွံဂှ်ရ၊ သ္အးဇၚးကၠေံ ပွမကၠိပပ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်ပေါဲကာမ္ၚဵုမွဲ၊ ပြာကတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဒဵုလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်'''မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်'''ရ။


* ('''ဗွဲခ္ဍန်ဟေၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ''')

သွက်ဂွံပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ဣမိတံဟွံသေၚ် ညးအာယုက်ဇၞော်တံ သ္ပက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ပြုပြေၚ်ကေတ်ခါန်လဗံက်ခၟရ၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ပိ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်မသုန်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ထပှ်၊ ဒေသလ္ၚဵုဂှ် လဗံက်ဒစိတ်၊ ရဴဝွံ ပြုပြေၚ်ကေတ်ရ၊ ပ္ဍဲလဗံက်သွက်ဣမိဂှ် သတ်ဗြဴမွဲမ၊ ဗြာတ်ၜါဂရး၊ ပလေၚ်ခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ကဝေက်သၠိက်၊ သွခၞံကြုက်စုတ်လဝ်ရ၊ သၟေဟ်နူဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ကဂၠေဝ်၊ ၜံက်၊ တၞိၚ် တောဝ်ပလုဲစုတ်လဝ်တုဲ သွက်ဇိုန်ကဵုညးလွဳဝတ်ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်တြုံမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ သၞေက်၊ မဂွါ၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂး လကံက်ဇိုၚ်၊ လကံက်တဲ၊ သၞေက်၊ မဂွါတံ ပ္ကောံစုတ်လဝ်ပ္ဍဲပ္ၚာန်မွဲရ၊ ယဝ်လဗံက်ပိမ္ဂး မွဲဂှ်သွက်ဣမိ၊ သၟေဟ်ၜါဂှ် လဗံက်ဗဴလေဝ် ကော်စရ။


ကၠာဟွံစိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာ မ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ် ပ္ကောံကကေဝ်လဝ် ကပေါတ်ဗွဲမရုံဂပ်နာနာသာ်တုဲ၊ ကပေါတ်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ပပ္တံနူဍာ်မိတ်ကပေါဝ် နုၚ်မ္ၚဵု ဂအဳတံအိုဿီု ကပေါတ်ပွမ္ဒးရပ်စပ် ကာလသၠးဂဝ်ဂၞဴကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဘိက်ပၟိၚ်လဝ်မၞိဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်တံဂှ်ကီု၊ ယဝ်ရဗှ်မ္ၚဵုဖာပ်သၚ်ကီုမ္ဂး အာစာတၠဂုန်ခမဳသၚ်တံလေဝ် အာနိမန်လဝ်ကီုရ၊ စိုပ်တ္ၚဲပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဂှ်မ္ဂး၊ သွက်ဂွံစဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မ္ဒးပြုပြေၚ်လဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် စွံလ္တူဂအဳ ဂတမုက်သ္ၚိရ၊ ခ္ဍအ်ဇဗၠုမွဲ ဂစေအ်မွဲပ္ၚာန် ဒ္ၚောဝ်မွဲ ဍာ်ကၟုဟ်မွဲထၟာဲ ပြေၚ်စွံလဝ်တုဲ၊ ကပေါတ်မပ္တံ ကၞေဟ်ဗာ်ဂူ တွဵု မြတံဂှ်လေဝ် မ္ဒးစွံဗ္ဒာဲလဝ်ဇရေၚ်ဂအဳဂှ်ကီုရ၊ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ဣမိ ဟွံသေၚ် ညးဗၟဴတှ်ကဵုကောန်ၚာ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ကမံက်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဖုံပၠဳလာၚ်မုက် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚးကၠေံ ကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲဖုံပၠဳကဵုဍာ်ဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်ပၠန်ရ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကပေါတ်တံ ပွမရပ်စပ်လဝ် ကာလၜံၚ်ပၟတ်တေံ၊ မိကောန်ၚာ်ဂှ် စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်တုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်သ္အးဇၚးကၠေံရ၊ တုဲမကောန်ၚာ်ဂှ် ကြာတ်ကြောသ္အးဇၚး လာၚ်မုက်ဇကုတုဲ မကောန်ၚာ်ဂှ် ကလေၚ်စဝ်ဍာ်မိတ်ကပါဝ်ကဵုမိကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ တုဲညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်သီုဖအိုတ်၊ ဒုၚ်ကေတ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ်၊ သွက်အန္တရာဲဂွံလာဲလေၚ်၊ သွက်ဂွံသ္အးဇၚးကၠေံဇကုအိုတ်တုဲ လံက်ဖုံဂစေအ်စၠန်မြမောဝ်တုဲ တၠသ္ၚိတံ ဒုၚ်ကဵုပလေၚ်ခၟိုန် ဗြာတ် ကုညးမပြာပ်ကၠုၚ်တံဂှ်အိုတ်ရ၊ ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ညးတံကာလမပြာပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်သ္ၚိ မပ္တုဲကာမ္ၚဵုစဝ်ကပေါဝ်ဝွံဂှ် နတဲသၟးဟွံသေၚ်၊ ရန်တၟံသွက်ကောန်ၚာ်တုဲ ကပေါတ်ပရၚ်တၟာဲနာနာသာ်လေဝ် ညးတံကဵုခၟအိုတ်ရ။


ဒေသမန်လ္ၚဵုဂှ် ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ မိကောန်ၚာ်ဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်၊ စွံပ္ဍဲလဒေါဝ်သ္ၚိ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ၚာ်တြုံမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴဇၞော်ဒစိတ်၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ဗြဴမ္ဂး မၞိဟ်ဗြဴထပှ်မ္ဒးဗိုၚ်လဝ်တုဲ ကေတ်ချာမွဲတၞုၚ်၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ဒက်လဝ်လစိန်မတ်ဗ္ကေတ်မွဲဇြေဟ်ရ၊ မွဲလ္ပာ်ဂှ် ရပ်လဝ်တုဲ ကလံက်ဍာ်ပ္ဍဲသၠိုၚ် မစုတ်လဝ်ဍာ်မြမောဝ်ပ္ကဴကြေၚ်တုဲ ဂါထာ ၜ ကောန်ၚာ်ဂှ် ဖ္ဍောတ်မွဲလ္တုန် ဇီုကၞေၚ် ကောန်ၚာ်မွဲတဲရ၊ ကောန်တြုံမ္ဂး ဂါထာဒစိတ်လ္တုန်၊ ကောန်ဗြဴမ္ဂးထပှ်လ္တုန်ဖ္ဍောတ်ရ၊ ရဴဝွံ ၜ ကောန်ၚာ်မ္ဂးရ ၜ တုဲ လစိန်ဂှ် မ္ဒးကွက်စုတ် ပ္ဍဲကံကောန်ၚာ်ဂှ်ရ၊ ကွာၚ်လဗံက် မစဳရေၚ်လဝ်ဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုမွဲသွတ် မ္ဒးဇိုန်ကဵုဣမိတုဲ သွက်ကွးဣမိဂှ် ဗြာတ်မွဲဂရး ပလေၚ်မွဲခၟိုန်၊ ဇဗၠုသွတ်မွဲ မ္ဒးဇိုန်ကဵုရ၊ ဇဗၠုသွတ်ဂှ် ခါန်လေဝ်ဂးရ၊ ယဝ်ဒှ်ကောန်ကၟာမ္ဂး ဗလိုပ်မွဲစွံရ။


ကာလဗလိုပ်ကောန်ၚာ်တုဲ ကွာန်မန်လ္ၚဵုဂှ် ဝေၚ်သဘၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုပၠန်၊ ကွာန်လ္ၚဵုဂှ်ဟွံဝေၚ်ရ၊ ပွမဝေၚ်ဒွုဲဝါဲလဵုဂှ် စွံလဝ်ကောန်ၚာ်ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်သ္ၚိ၊ မၞိဟ်ဗြဴတၠကောန် ဗၞတ်ပိပန်မသုန်တြဴ ဒတူဒၟံၚ်တုဲ ဆက်လဝ်တဲ၊ ဒွုဲဝါဲလဵုသ္ဂးတုဲ ညးတံပ္ကောံပၠောပ်တဲဆက်လဝ်ဂှ်ရ၊ တုဲဆက်ဒယှ်ေတိုန် '''ဒွုဲဝါဲလဵုဒွုဲဝါဲလဵု-ဝါဲလဵုရောဟွံသေၚ် ကြေၚ်ဇမ္ဗူရှ် ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ ဒှ်ကွေံဟာဲဣတံ''' သာ်ဝွံ ဒယှ်ေအာဒွုဲ ယူဒံၚ်ဂေတ်အာကောန်ၚာ်ဂှ် ၜါပိပန်လ္တုန်ရ၊ လ္ၚဵုဂှ်ၜပ္တိုန်စရာဲကောန်ၚာ်လေဝ် သ္ပကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်တုဲ ညးဇၞော်တံ ရာဒၞာမိက်သွက်ကောန်ၚာ်ဂှ် ဂွံဒှ်တသိုက်ပိုန်ဟာန်၊ အာယုက်ဂွံဂၠိၚ်၊ ကျာ်ဩဳကဵုဂွံနွံကီုရ၊ ၜကောန်ၚာ်မ္ဂးဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်စြာဲကောန်ၚာ်တုဲ သ္ပအိုတ်ရ၊ ကာလၜကောန်ၚာ်ဂှ်လေဝ် ဂါထာၜကောန်ၚာ်ဂှ် ညးတံဖ္ဍောတ်အိုတ်ရ၊ ဂါထာၜကောန်ၚာ်လေဝ် မွဲကွာန်ကဵုမွဲကွာန်ဟွံတုပ်၊ တၞဟ်ခြာမံၚ်ညိညကီုရ၊ ရန်တၟံၜကောန်ၚာ်ဂှ် တုပ်မံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲတုန်''' 


'''( ခၟမွဲ။ )'''။

နူကဝ်တိုန်ရ၊ ပိုဲၜကောန်စဴ၊ ရဴဂဴရတ်ပိ၊

ခၟမွဲစိ၊ ဣဓိဇၞော်ပၠန်၊ အ္စာပ္တန်လဝ်၊

ကျာ်ဂေါတမ၊ ပၠလျးဖျဳဖျဳ၊ သ္ၚဳဗဵုအံသဝ်၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ဗ္ဂဲသိလ္လာ၊ နဳလာဩန်ထဝ်

ဒယှ်တမ္ညဝ်၊ အသဝ်နုဘဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟၜါ )'''။

ဝွံခၟၜါ၊ သာရထဳအဴ၊ ကဵုဒှ်စဴညိ၊

တိုက်ထဝ်ဩန်စိ၊ ဣဓိနွံကီု၊ သီုသက္ကဝဝ်၊

ဖဵုပန်မက်ပတ်၊ သစ္စပန်ဂှ်၊ တဲစှ်ရိုဟ်လဝ်၊

ကဵုဂွံပၟဝ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်ကျာ်တြဲ၊ ပ္ဍဲကဵုဂၠးတိ၊


'''( ခၟပိ )'''။

ခၟပိဟေၚ်၊ အ္စာကၠောန်လဝ်၊ သီုဓဝ်ဟဳရိ၊

ကောံမၞိက်ပိ၊ သိနေရုဟေၚ်၊ ပြေၚ်သိန္နရာဇ်၊

ဗ္ကေတ်ဒဝါန်၊ သဏ္ဍာန်မတ်ဗ္ဂဲ၊ မၞိက်ပြဲဂွံညာတ်၊

ပ္ဍဲလောကဓါတ်၊ ဇာတ်ဝေဿန္တဝ်၊ ကဵုတန်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟပန် )'''။

ဝွံခၟပန်၊ သစ္စပန်အဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊

သၟိၚ်ဝၚ်ပန်စိ၊ ဒမၠိကဵုဆဵု၊ မ္ၚဵုဟောဒြာ၊

ကြဴတဲပြာကတ်၊ ကွတ်စှ်ဒ္စာံ၊ သိုန်သ္ကဵုရံက်ရာ၊

ဖဵုရာဒၞာ၊ သီုသဒ္ဓါအဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟမသုန် )'''။

ဝွံခၟမသုန်၊ သဳမသုန်ဂှ်၊ ကဵုပ္ဍေန်ဍဟ်ညိ၊

အာယုက်တန်စိ၊ နာမဒိဃာ၊ ကဵုဂွံမြာကီု၊

ဒယှ်ကမြဴ၊ ညံၚ်မဟောသဓ၊ တေဇတီုကၠီု၊

အနုဘဴကီု၊ သီုကြဳဇှ်အဴ၊ ကဵုစဴဒှ်ညိ၊


'''( ခၟတြဴ )'''။

ဝွံခၟတြဴ၊ သွဝ်တရဴဘုံ၊ အလုံံသုဂ္ဂတိ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ညံၚ်နာဲမိသၟိၚ်၊ သၠိၚ်ပ္ဍဲနန်မြ၊

မၞိက်ဗိုတ်ဗၠဲ၊ ပ္ဍဲတိုက်ပဠူ၊ သူလေဝ်ပေၚ်န၊

ညံၚ်ဇောတိက၊ တၠထဝ်ဩန်၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊


'''( ခၟထပှ် )'''။

ဝွံခၟထပှ်၊ အဘိဓဝ်ထပှ်၊ ကဵုဆဵုပြဟ်ညိ၊

ဓဝ်ကျာ်တြဲစိ၊ ဣဓိလ္တာ်ရ၊ တေဇမပြဲ၊

ဍုၚ်ဇၞော်တန်တဴ၊ စှ်တြဴအဵု၊ ကဵုဆဵုလောဲလောဲ၊

အာယုက်တန်ပြဲ၊ ပ္ဍဲသုဂ္ဂတိ၊ ကဵုကလိဂွံညိ။ ။

('''သွက်ကောန်ဗြဴဂှ် ဂါထာတုဲဆဝွံရ။''')


'''( ခၟဒ္စာံ )'''။

ဝွံခၟဒ္စာံ၊ မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံ၊ ပ္ဍေန်ကဵုဍာံညိ၊

သဳဒ္စာံစိ၊ မဏိဖ္ဍုန်၊ အတိုၚ်ဂုန်ပြဲဖာ၊

ကဵုကလိဂွံ၊ ယွံသွံဂွဳစိုက်၊ ကဵုဍိုက်ပေၚ်ကၠာ၊

ဟးစဴမတ်ၜါ၊ မှာစက္ကဝဝ်၊ ကဵုစရှ်လဝ်ညိ၊


'''( ခၟဒ္စိတ် )'''။

ဝွံခၟဒ္စိတ်၊ အ္စာပ္တိတ်လဝ်၊ နူကဝ်တန်ရ၊

ရတ်ဒ္စိတ်ပၠ၊ ပတၠဂွံကၠုၚ်၊ နုၚ်နိဓိပြဲ၊

ဒ္စိတ်လောကုတ်၊ ဟွံယုတ်နူဂှ်၊ ဒှ်ဓဝ်ကျာ်ပြဲ၊

တၠလျးတြဴ၊ ကဵုစဴတန်ညိ၊ ဗၠးဗယိဘဲ၊

အိုဿီုရတ်ပြဲ၊ ပ္ဍဲဂုဏ်တံဂှ်၊ ကဵုဗှ်ဗၞုဟ်ရ။ ။

('''သွက်ကောန်တြုံမ္ဂး မ္ဒးဖ္ဍောတ်ဂါထာဒဵုကဵုခၟဒ္စိတ်ဏံရ။''')


* '''ဂါထာ ၜကောန်ၚာ် မွဲနဲပၠန်။'''

၁။ နူတံပဌမ၊ ထ္ၜပ္တိုန်သၟတ်မွဲ၊ ကောန်ကွးတွဳဂၠောဲ၊ နဲအ္စာပါမောက္ခ၊ ဒၞာဲဒၞာဲအာဂတ၊ ကဵုဂွံဒှ်အ္စာညးညိ။

၂။ နူမွဲထ္ၜပ္တိုန်ၜါ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ကၠာ၊ ဂုဏ်မိမၜါညိ။

၃။ နူၜါထ္ၜပ္တိုန်ပိ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်စိ၊ ဂုဏ်ရတ်ပိညိ။

၄။ နူပိထ္ၜပ္တိုန်ပန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်အ္စာပန်ညိ။

၅။ နူပန်ထ္ၜပ္တိုန်မသုန်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ပၠန်၊ ဂုဏ်ဓဝ်သဳလ၊ မသုန်ပြကာညိ။

၆။ နူမသုန်ထ္ၜပ္တိုန်တြဴ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်အဴ၊ သွဝ်တြဴဘုံညိ။

၇။ နူတြဴထ္ၜပ္တိုန်ထပှ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဂှ်၊ ရတ်ထပှ်ပြကာညိ။

၈။ နူထပှ်ထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စာံ၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်ဍာံ၊ ဓဝ်မဂ္ဂၚ်ဒ္စာံညိ။

၉။ နူဒ္စာံထ္ၜပ္တိုန်ဒ္စိတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်လဝ်လ္အိတ်၊ ဓဝ်လောကုတ္တဵုဒ္စိတ်ပြကာညိ။

အာယုဒဳဃာ၊ မဟာသုခံ၊ ကဵုတန်မံၚ်ညိ၊ နိဗ္ဗာန်သမာဓိ၊ ကဵုစိုပ်ညိတန်('''နဂါထာဝွံဟေၚ် ဂကူမန်တံ စဝ်ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဗလိုပ်ကောန်ၚာ်သ္အးဇၚးကၠေံတုဲ ပ္တိုန်စရာဲကဵုကောန်ၚာ်အိုတ်ရ။''')


* '''ဂလာန်ပသေက်ကောန် မွဲနဲပၠန်။'''

'''တြိရတဏံ အဟံဝန္ဒာ၊ ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃဂုန္နာ၊ မာတာပိတုဂုရုပဇ္ၛာ၊ အိန္ဒော ဒေဝဗြဟ္မလောကာ၊ သဗ္ဗသိဒ္ဓိ ဘဝန္တုတေ။''' 

စိုပ်ဂုဏ်ကျာ်သၟတ် ရတ်ပိပြကာ၊ မိကဵုမၜါ အ္စာဥပ္ပဇ္ၛာဲ၊ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ကွာဲ ဇၟာပ်ဒၞာဲအရာ၊ အိန်ဗြီုယီုမာ အိုတ်မှာဒေဝါ၊ ဒေဝတဴစှ်ဒိုဟ်ကီု အိုတ်သီုစက္ကဝါ၊ သၟိၚ်ဂိတုတ္ၚဲ သၟိၚ်ဗြဲသၟိၚ်ကျာ၊ အိုတ်သဗ္ဗနာနာ နကြဳဇှ်အဲဍိက်ယိုက်လဝ်တုန်၊ အိုတ်ဇၟာပ်ဂုဏ်ဒေဝါ ပါပကဵုပါဲဒဴ၊ သာမ္မယျကဵုစဴ မြာညိ၊ ဒိတ္ထဳပေၚ်သ္အး နက်သတ်ယးမတ်ၜါ၊ အာယုက်သီုပိုဉ်ဘိုက် ဒြပ်ရတ်အနဂ္ဃ၊ အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ကၠာ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။ နူကဝ်တန်ပဌမ ဗြီုရောၚ်ညးပပြာကတ်၊ မှာဗြီုအ္စာမွဲအဴ ရပ်တဴမၞိက်ရတ်၊ ဇၟာပ်ခၟကာလ လျတ်မၞိက်ရတ် မနွံကဵုကြဳဇှ်၊ ဘောဇိုန်နွံကဵုရှ် တၟေၚ်တၟဟ်ပ္ဍဲခၟ၊ ဘုတ်ပိဓါတ်ပန်ရ မၚ်မွဲခၟရဟေၚ်၊ အိုတ်သီုဒေဝတဴသူကၞေၚ် မၚ်မွဲသီုညးမသုန်၊ ဖဵုအဲဍိက်ရဴဂဴတုန် နွံဂုန်ဇၞော်တေဇ၊ ပရေၚ်နူမူလ ဗြီုရောၚ်ညးမထ္ၜကၠာ၊ ပိုဲဍိက်ပ္ဍဲလိုက်ဗာ ဒးပဗက်ကၠုၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဝွံရ၊ နူမွဲကဵုဒဵုပေၚ်ရ ထ္ၜအာသှ်ပ္တဴအာ။


'''ဣဝွံမွဲ''' ကဵုဒှ်နဲသေဌဳဇောတိက ကဵုပတၠဒြပ်ရတ်၊ ညးလဵုမွဲ ပကဵုပ္တောံၜတ်ပြိုၚ်ပ္ကာန် ပိုန်ဟာန်ညး ဂၠးတိသုန္ဓရဳ၊ ညးဂမၠိုၚ် သဂိုၚ်ဏာပကဵုမာန်၊ ကြဳဇှ်ဇၞော်လောန်လာန် ကဵုဂွံစသိုၚ်ဟာန်ထဳတိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ ဂုဏဝုဒ္ဓိ သဒ္ဓိ သမ္ပတ္တိ ကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်၊ ထၟိက်မသုန် ဂုဏ်တြဴကဵုဂွံဍိုက်ပေၚ် ကဵုနာဲသၟဟ်၊ အတိုၚ်ခၟမွဲဂှ် ကဵုဂွံစဴဒှ်ကဵုနာဲညိရအဴ။ 


'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟၜါ''' ညံၚ်ဇဋိလသေဌဳကၠာ ကဵုဂွံပြာကတ်ရာၚ်ဆာဲ၊ သၟိၚ်ပၟတ်ကမၠတ်ဍာ် ပကဵုပလီုအလာ်နာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုအာဲကၟာဲ ညံၚ်ပျာဲသေဌဳတမၠာ၊ အိုတ်သီုညးစှ်ဒိုဟ် ကဵုဒးကၠုၚ်ဖျေံမေတ္တာ၊ ကဵုဒးဆာန်သ္ဍိုက် ညံၚ်ကောန်ဂၞဴအဵု၊ ဒေဝတဴအလုဲစက္ကဝါ ကဵုဂွံရော်ဂုဏ်မိဂုဏ်မ ကဵုဂွံပတၠပညာ၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟၜါ သီုၜါ ကဵုနာဲမြာဂွံညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပိ၊''' ကဵုကလိဂွံနုၚ်နိဓိပိစွံ ပ္ဍဲတိသုန္ဓရဳမွဲ၊ မွဲစွံပ္ဍဲဍာ်ဂၚ်္ဂါ၊ တဴလ္တူကျာ ဒေဝတဴကဵုဒးပလံၚ်နၚ်၊ ဒါနသီုကသူကၞေၚ် ဒြပ်ဝၚ်ကဵုအိုဟ်တၟိုဟ်၊ ဆမွဲလ္ပကဵုညးဂြိုဟ် စှ်ဒိုဟ် ဒ္စာံဒိုဟ်၊ ပိုန်ဟာန်သီုဒြပ်ဝၚ် ကဵုညးဒးဒုၚ်ကွာဲ၊ ဒြပ်ဝၚ်သီုကဵုအာဲကၟာဲကီု ဒးနၚ်ကွဲာဒဵုသ္ၚိ၊ ပိုန်ဟာန်ကဵုတန်ကြန် ညံၚ်လက်သန်သေဌဳညိ၊ အတိုၚ်ခၟပိ သီုပိကဵုကလိဂွံညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဂွံဒုၚ်ခၟပန်၊''' ကဵုဂွံပတၠဒြပ်ဩန်ထဝ် ကဵုဂွံဒယ်ှတှ်ကၠံၚ်တမ္ညဝ် ဝၚ်ဒမၠိၚ်စိၚ်ပ္ဍိုက်ကုန်ကွ၊ သီုကွိၚ်ကွိုက် ညးဒးယိုက်ဒိုခ်ရဴဂဴ။ ညံၚ်သၟိၚ်မှာမန္ဓာတ်အဴ ကဵုနွံတဴဣဓိဗလ၊ ကုသိုလ်သီုကဵုဒါန ဂတကဵုဂွံဆန်ၜန်၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ကဵုဒှ်သ္ဍိုက်မှာဇန်၊ သတြုကဵုသဍးသ္ၚောဲ ဝဳဝဲကဵုသာဲခၠန်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟပန် ကဵုဂွံစဴ တန်ပ္ဍဲနာဲညိရအဴ။


'''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟမသုန်''' ကဵုနွံဂုဏ်ဓယှ်တှ်၊ အာယုက်ပေၚ် ၂၁ ဂှ်ကဵုဂွံဒုၚ်ခမဳပယျၚ်၊ ပိဋကတ်သီုဗေဒၚ် ကဵုဂွံလေပ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်သေသာတ်၊ ကဵုဂွံပ္ကၚ်ရၚ်သုတ်ဇာတ်နိပါတ် ကဵုဂွံပိုၚ်ခြာသိုဖအိုတ် ကဵုဂွံဟံၚ်ပြာ် ကလောကောဒေံသီုဝံသ၊ ဒၞာဲလွိၚ်ဏာမုက္ခဝါ ညံၚ်ကဵုမှာဒေဝတဴ၊ ကဵုဂွံဒှ်ဇၞော်တြုံဗြဴ ကဵုဂွံနွံတဴပညာ၊ ဂ္ဇံဒေါဝ်ပေါဲဟေၚ် ရမျာၚ်ကဵုရှ်သာ၊ နွံကဵုကွတ်ပညာ ကဵုကလိဂွံစဂုဏ်၊ အတိုၚ်တွဟ်ခၟမသုန် ကဵုဂွံစဴဍုန် ပ္ဍဲဇကုညိရအဴ။


'''ဣဝွံရမဒုၚ်စခၟတြဴ''' ကဵုဂွံပတၠဍိက်တြုံဗြဴ၊ ကဵုဂၠိုၚ်ပြေၚ်ဂၠဴကဵုပေၚ်ခြိုၚ် ကဵုဂၠိုၚ်ယာန်ချေံစိၚ်၊ ဍိက်ဗွက်ဂမြိၚ် ကွိၚ်ကွိုက်တမ္ညဝ်ကၠံၚ်၊ လာဘကဵုအိုဟ်တၟိုဟ် စှ်ဒိုဟ်ဒစာံဂၠံၚ်၊ လတူဖျေံကဵုဖံၚ် သၟဝ်ပလံၚ်ကဵုက္ၜၚ်၊ ဗၟံက်ဍိုက်နၚ်ကဵုဝုန်ဒၚ် ပလိုတ်ဇက်နၚ်ကဵုကွဳ၊ ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ဗဝဝ်ဗတဳ တွဳဝါရဂတကြဴ၊ ဣဝွံရခၟတြဴ ကဵုနာဲတံမြာညိရအဴ။


'''ဣဝွံရ မဒုၚ်စခၟထပှ်''' ကြဳဇှ်ဒယှ်တှ်လောန်လာန်၊ ပုၚ်ခၟထပှ်ပၠန် ဘုတ်ပန်ကဵုဒးမၚ်မွဲတုန် မိဒေဝတဴညးမသုန် မနွံဂုဏ်ဇၞော်တေဇ၊ ဒေဝတဴမဟာဝိနာယက ပ္ဍဲက္ဍိုပ်ကၠုၚ််ပသ္ၚိနန်၊ ဩဿဝတဳကၠာ က္တောဝ်ၜါစဴပဒတဴ၊ ဩဳစဏ္ဍဳမွဲအဴ တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲသိုဟ်ဒၞဳ၊ ကုမ္မာရာ ကုမ္မာရဳ နွံဂုဏ်ဇၞော်ကဵုကြဳဇှ်၊ သၟိၚ်တ္ၚဲသီုထပှ် ပြဟ်က္ညဖျေံမေတ္တာ၊ သီုဂိတုစှ်ၜါ စက္ကဝါဠ၊ တ္ၚဲဏံမိကဵုမ ထ္ၜနာဲတံဂွံယးတၟးအာ၊ ဇယသီုလာဘသုခါ ကဵုမြာပြဟ်၊ ဍောၚ်ဓဝ်သီုထပှ် အဲဍိက်ပၚ်စြဟ်ယဵု ဖ္ဍုန်လတူသိသ၊ ယဵုလဝ်တုန် သီုကဵုဂုဏ်ကျာ်မသုန်ကဝ်၊ ခၟထပှ်တိတ်တွံလဝ် သီုထပှ် ကဵုဂွံဇၞော်မောဝ်အာ ကဵုနာဲတံကလိဂွံညိရအဴ။ ('''ကံက်ပ္တိတ်နူ ဂကောံစရာဲလိခ်ပတ်မန်''')


* '''ကပေါတ်လဗံက်''' 

'''သၟတ်တြုံမွဲ-''' 

၁။

၂။

၃။

၄။

၅။

၆။

၇။

၈။

၉။


'''သၟတ်ဗြဴ-'''

၁။

၂။

၃။

၄။

၅။

၆။

၇။

==အဝဲဗ္တောန်လိခ်ကတ်ပညာ==
==ပွမပထပိုဲခမဳ==
==အခိုက်ဝုတ်ဗၠာဲ==
==ပွကာမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ==
==ပွမသိုၚ်သ္ၚိတၟိ၊ တိုန်သ္ၚိတၟိ==
၁။ နိဒါန်။

၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်။

၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ။

၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)။

၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ။

၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ။

၇။ ဗြိုဟ်သ္ၚိ။

၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)။

၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ။

===၁။ နိဒါန်===
===၂။ ဗီုရုဲအခိၚ်===
===၃။ ဗီုရုဲဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၄။ ဗီုကုတ်ကပေါတ် (ကိုန်ဝုဟ်ဂအာန်သ္ၚိ)===
===၅။ ဗီုပလေဝ်ဂအာၚ်သ္ၚိ===
===၆။ ဗီုခါဲကတိုၚ်ဒယိုၚ်သ္ၚိ၊ ဗီုပ္တဴဒယိုၚ်သ္ၚိ===
===ဗြိုဟ်သ္ၚိ===
===၈။ ဗီုသ္ၚိ၊ (သၠုၚ်၊ စိၚ်၊ ကဆံၚ်၊ ဗ္ဒဴ)===
===၉။ ဒဒှ်သ္ၚိမန် ဂတမုက်လ္ပာ်သၟဝ်ကျာ===

==ဂလာန်ကလော်ဂကူမန် ဒုၚ်တဲမၚ်မွဲလဝ်==
==ပွမဂိယဲ==
==အဝဲဗျု==
==ပွမစုတိ==
==ဂလာန်ကာလထေရ်ကဵုသၟိၚ်ပဿိုန်သၟာန်သွဟ်==
==နိဿဲ==
ကၠုၚ်နူလိက်အုပ် (အခိုက်ကၞာမန်) နူကမ်မတဳလိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်မန်−ဍုၚ်လ္ဂုၚ်။ [https://drive.google.com/file/d/1WddIBb6u7tAiS3o7RPQWGImsla4d2YEx/view?usp=sharing pdf-အခိုက်ကၞာမန်]

{{DEFAULTSORT:အခိုက်ကၞာမန်}}</text>
      <sha1>cmgivlu7rhwxv03sn5sq57mjcruigaf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4591</id>
    <revision>
      <id>33448</id>
      <parentid>33374</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T04:50:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ် */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277132" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး

ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''
* '''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 

'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်

'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။

ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ

အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။

အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  

နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။

နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။

သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်

'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''
'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး

ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။

ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။

ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ

လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။

ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ

ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။

သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ

ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။

ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။

ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ

ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ

ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။

ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>f07r7sprqhlbfjpr7w6t6ytacvu0i28</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33449</id>
      <parentid>33448</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T04:51:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277138" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''


'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''

* '''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 

'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။

ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ

အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။

အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  

နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။

နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။

သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်

'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''
'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး

ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။

ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။

ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ

လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။

ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ

ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။

သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ

ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။

ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။

ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ

ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ

ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။

ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>8af6sklf1fpcjwfno6ewviqdclty2rl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33450</id>
      <parentid>33449</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T04:53:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277137" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''


'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''

'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။

ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ

အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။

အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  

နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။

နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။

သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်

'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''
'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး

ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။

ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။

ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ

လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။

ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ

ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။

သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ

ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။

ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။

ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ

ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ

ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။

ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>gviso0bfgqfy29w4p4vmxd0d04bssfa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33451</id>
      <parentid>33450</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T04:55:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277138" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''


'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''

'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။

ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ

အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။

အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  

နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။

နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။

သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်

'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''
'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး

ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။

ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။

ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ

လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။

ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ

ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။

သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ

ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။

ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။

ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ

ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ

ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။

ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>f71qqvxd7q99l9lwdzaup8eem6svs3t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33452</id>
      <parentid>33451</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T04:56:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277137" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''

'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။

ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ

အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။

အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  

နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။

နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။

သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်

'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''
'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး

ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။

ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။

ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ

လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။

ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ

ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။

သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ

ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။

ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။

ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ

ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ

ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။

ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>miixydbf49rzwn1r59njx2n1n5o47dy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33453</id>
      <parentid>33452</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T04:58:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277138" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။

ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ

အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။

အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  

နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။

နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။

သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်

'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''
'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး

ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။

ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။

ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ

လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။

ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ

ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။

သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ

ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။

ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။

ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ

ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ

ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။

ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>g5akjku9kb993q6ovg55nyegcv2vu18</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33454</id>
      <parentid>33453</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T04:58:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277137" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။

ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ

အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။

အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  

နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။

နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။

သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်

'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''
'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး

ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။

ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။

ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ

လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။

ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ

ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။

သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ

ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။

ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။

ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ

ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ

ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။

ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>mkjwyqmo36b0mt3lbfh82wqeblmwoeh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33455</id>
      <parentid>33454</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T04:59:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက် */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277139" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။


ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ


အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။

အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  

နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။

နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။

သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်

'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''
'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး

ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။

ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။

ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ

လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။

ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ

ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။

သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ

ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။

ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။

ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ

ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ

ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။

ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>lwt5gwzgcik7bl9kmc1d2rulgveprd0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33456</id>
      <parentid>33455</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T05:00:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန် */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277151" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။


ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ


အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။


အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  


နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။


နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။


သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်


'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''

'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး


ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။


ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။


ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ


လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ


ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။

ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။

သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ

ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။

ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။

ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ

ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ

ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။

ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>jj4zfh0tmasb1evokrclhdq3cnymb13</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33457</id>
      <parentid>33456</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T05:01:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ် */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277153" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။


ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ


အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။


အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  


နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။


နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။


သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်


'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''

'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး


ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။


ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။


ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ


လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ


ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။


သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ

ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။

ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။

ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ

ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ

ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။

ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>2x6e0qk2s4xxt5ivsu8ooa7z2r6vrqk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33458</id>
      <parentid>33457</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T05:01:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ် */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277159" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။

ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ

အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။

===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။


ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ


အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။


အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  


နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။


နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။


သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်


'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''

'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး


ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။


ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။


ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ


လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ


ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။


သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ


ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။


ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။


ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ


ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ


ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။


ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>qblsr2gqlbpff49lvvzxml3nun8qcgp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33459</id>
      <parentid>33458</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T08:13:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277162" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။


ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ


အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။


===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ

မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။


ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ


အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။


အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  


နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။


နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။


သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်


'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''

'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး


ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။


ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။


ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ


လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ


ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။


သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ


ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။


ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။


ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ


ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ


ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။


ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>ldhuq2wwbx000ys3ql2xg0jghrgqicd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33460</id>
      <parentid>33459</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T08:13:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ် */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277164" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။


ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ


အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။


===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''


'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ


မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''

ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။


ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ


အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။


အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  


နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။


နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။


သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်


'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''

'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး


ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။


ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။


ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ


လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ


ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။


သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ


ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။


ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။


ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ


ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ


ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။


ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>i60qrsxw41eljhvb1nk2919fxuc7lj9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33461</id>
      <parentid>33460</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T08:14:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ် */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277165" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။


ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ


အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။


===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''


'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ


မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''


ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။


ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ


အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။


အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  


နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။


နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။


သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်


'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''

'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး


ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။


ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။


ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ


လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ


ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။

ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။

ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။


သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ


ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။


ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။


ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ


ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ


ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။


ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>f5oo27ap0mwr65mlv1wl7lu0s4pvrig</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33462</id>
      <parentid>33461</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T08:15:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ် */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277167" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။


ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ


အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။


===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''


'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ


မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''


ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။


ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ


အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။


အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  


နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။


နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။


သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်


'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''

'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး


ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။


ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။


ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ


လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ


ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။


ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။


ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။


သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ


ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။


ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။


ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ


ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ


ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။


ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''

အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။

'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>qhq9p88wyt8wyjghipl46jcb8n7imsh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>33463</id>
      <parentid>33462</parentid>
      <timestamp>2022-07-20T08:16:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>သ္ဍိုက်ဆာန်မန်</username>
        <id>2569</id>
      </contributor>
      <comment>/* (၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="277169" xml:space="preserve">ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''

=ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန်=
===နိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ နွံဒကာမွဲ ပ္ဍဲကွာန်ခ္ဍးကၠာ နာဲဗဟာန်ရ တၠပညာ သၟိက်ကဵုဒါန်စိ သၠပတ်သေၚ်ဟာ ကဵုအခေါၚ်ကၠာ ရာဒနာရ ယွံအ္စာအဲ ညာဏ်သၠဲတိက္ခ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်အဴ တဴပ္ဍဲလောက ညးကီုအဲကီု သီုဖ္အိုတ်ရ ရာဒနာအဵု အိုတ်ဂွံဆဵုပၠ ဗီုဒယှ်တှ်သၟတ် အနာဂတ်ဂတ သွက်ဂွံတီလောဲ ဗွဲသင်္ခေပ သၠပတ်လုပ်ဝၚ် ပြကိုဟ်တၟေၚ်ဂျ သွက်တီဇဳသာ် ကျာ်အရဳယျ ခၞံကဵုညိရ အာတ်ပါၚ်အခေါၚ် ။


ပ္ဍဲဂှ်အဲကၠာ ချပ်အာမွဲတောၚ် ယွံနာဲဗဟာန် အဲဂစာန်ရောၚ် ဂွံဒိပ်ဂၠိပ်ပြဲ နဲကဲဟွံယောၚ် ကျာ်အရဳယျ ဒှ်ဂတရောၚ် သွက်ဘာသာမန် အဲရန်တၟံရောၚ် ဂွံပ္ဍေန်ဂွံဗှ် ဟီုတွံမွဲတောၚ် အဲခၞံရောၚ် ဂၠေါၚ်အနာဂတာ ယွံကလောတံ တၟံညးအဲကၠာ ပြကိုဟ်ဝွံဂှ် ဒှ်မန်ဘာသာ ခမဳခရှ်ပြဲ ပ္ဍဲသာသနာ လုတ်တလးညိ ပဗျိလက်ဖာ ဒေပ်စိုတ်အသဝ် ဖျေံဓရ်မေတ္တာ ရီုဗၚ်ဍံၚ်သွာ ဖျေံမေတ္တာညိ


အဲနွံပိုန်ရ မညဘာသာ ဃောပဒတဴဟေၚ် ဝင်္ကသေၚ်ဟာ ဒက်ကျာ်သိုၚ်ဘုတ် ဟွံဖလုတ်အာ ဃောမကၠောန်ဂှ် သၟဟ်ဝတ္ထုကၠာ သွက်တက်လိခ်ပၠန် မညဘာသာ ဂွံတီအဓါန်မသုန် နွံဂုဏ်ဇၞော်ကၠာ သွက်ဂွံဒှ်မ္ၚဵု ပ္ဍဵုဗီုစက်မာ ပူဂဵုမန္ဒ ဟီုဂးသေၚ်ဟာ ဂွံယးတၟး ဟီုစဳပျးဏာ ကဵုတီကေတ်ဟေၚ် ဝေၚ်ကျာ်အရဳယျာ နူသၠပတ်မာ ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ကၠာ သွက်ဇန်တြုံဗြဴ ဗွဲအနာဂတာ ခၞံဗဒှ်ရ ဓမ္မဒါန်ရောၚ် ။


===(၁) စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ကျာ်===


* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ'''

'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ သံသာဇနဿအတ္တာနံ မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ ကရိဿာမိယထာရဟံ'''


'''တိဏ္ဏဝိဟာရဘောဂဟံ''' ၚ် အဲနွံပိုန်ဘာအသွောံတုန်ဂှ် '''သံသာဇနဿအတ္တာနံ''' တၞဟ်နသကဵုဒှ်ဒတုဲမြမောဝ် သတ္တံမတဴပ္ဍဲသံသာဝွံဂှ် '''မေတ္တေယျသတ္တဇာတကံ'''န် ကတဵုဒှ်သုတ်ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ် '''ယထာရဟံ'''အယာံမာတ်မထေက်ကြိုက်ကဵုညာဏ်အဲဂှ် '''ကရိဿာမိ''' ပ္ဍံအဲခၞံညိအဴ


မူသၟိက်ဂး အဓိပါဲဂါထာတုန်ပၠန်ရော အဲနွံပိုန်ဘာသွောံ သၟိက်ဂွံစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန် လၟေၚ်တဝှ်ဂလာန်အကြီုမေတ္တေယျသုတ် မကတဵုဒှ်ဂတဂှ် တၞဟ်နဒတုဲမြမောဝ် ဇန်တံမတဴပ္ဍဲသံသာ လၟေၚ်အဓါန်မသုန်ဂှ် အဲပညဳပညပ်လဝ် သွက်ကောန်ဂကူမန်ပိုဲတံညးဂမၠိုၚ် ဂွံတီညိဂးတုဲ

===(၂) စၞောန်ထ္ၜးဝတ္တပန်သာ်===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ကဝ်ဂှ် တိတ်ဒှ်စှ်သာ်တုဲ '''သံဝတ္တော သံဝတ္တာ ဝိဝတ္တထာယိ ဝိဝတ္တာယိ''' ဣဝွံ ဝတ္တပန်သာ်ရ &quot;နူကဝ်မတန်ဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုကဝ်မတဴဂှ် မွဲဝတ္တရ&quot; ဆမတဴဒၟံၚ်တုဲ ဒဵုဗြဲမဂူဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; ဆဗြဲမဂူဒၟံၚ်ဂှ် ဒဵုဍာ်မတၟိုဟ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီုတေံလေဝ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; နူဂှ်ဗြဲဍးဟဲအာတုဲ ဍာ်ဇတ်စှ်ေအာအိုတ် ဒဵုကဵုတိတၟံတကံမကတဵုဒှ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်မွဲဝတ္တပၠန်ရ&quot; သီုပန်ဝတ္တဂှ် ဒှ်မွဲမဟာကဝ်ရ နူကဝ်မတန် ဒဵုကဝ်မတဴပၠန်ဂှ် တြဴစှော်ပန်အန္တရကပ်ရ&quot; မွဲအန္တရကပ်မ္ဂးဂှ် အယုက်သတ္တံနူစှ်သၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုကဵုမွဲသၚ်ဃဲ နူမွဲသၚ်ဃဲဂှ် ယုတ်စှ်ေအာဒဵုစှ်သၞာံ ဣဝွံ မဒှ်မွဲအန္တရကပ်ရ&quot;

===(၃) စၞောန်ထ္ၜးယုဂ္ဂပန်သာ်===

ပ္ဍဲအယုက်သတ္တံ ဒှ်စှ်သၞာံဂှ် ဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ ပသာ်ယုဂ္ဂပန်ပၠန်တုန်ရော

(က) '''သတ္တာယုဂ္ဂ'''

(ခ) '''တြိတာယုဂ္ဂ'''

(ဂ) '''ဒွါရယုဂ္ဂ'''

(ဃ) '''ကာလယုဂ္ဂ''' ဣဝွံ ယုဂ္ဂပန်သာ်ရ

အယုက်သတ္တံ နူမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံယုတ်စှ်ေအာ ဒဵုကဵုမအာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် သတ္တာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူမွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် တြိတာယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံလၞီသၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်ကၠံသၞာံဂှ် ဒွါရယုဂ္ဂမ္ဂးယၟုရ နူအယုက်သတ္တံကၠံသၞာံဂှ် မယုတ်စှ်ေအာပၠန် ဒဵုကဵုမအာစိုပ် အယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ကာလယုဂ္ဂ မ္ဂးယၟုရ ကာလဇၞော်မောဝ်တိုန်အာပၠန်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာရ ဣဝွံ မဒှ်ယုဂ္ဂပန်ရ

===(၄) စၞောန်ထ္ၜးပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန်===

ကဝ်ပိုဲဝွံဂှ် နူကဝ်မတန်တုဲ လုကဴ (၁၂) အန္တရကပ်မတန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကက္ကုသန်''' မကတဵုဒှ်ရ နူဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကောနာဂီု''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကောနာဂီုဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲကဿပ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲကဿပ စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲမှာဂေါတမ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ နူကျာ်တြဲပိုဲ မှာဂေါတမဂှ် စှ်အန္တရကပ်ပၠန်တုဲ '''ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ''' မကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ (၁၂) အန္တရကပ်ဂတပၠန်ဂှ် ကဝ်ဇၞော်ပိုဲဝွံ တူလေၚ်အာရ ဣဝွံ ပရေၚ်ကဝ်ဗွဲခမၞောန် တုဲဆဝွံရ

===(၅) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်အာတ်လွဵုကျာ်တြဲဒ္စါံသာ်===

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ရ ပၞောဝ်လွဵုဒ္စါံသာ်ဂှ်တုန် ပတိက္ခေပပန် အာယာစနပန် ဒှ်ဒ္စါံရ ပတိက္ခေပပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမဆေဝ်ဒဝ်ရ  အာယာစနပန်မ္ဂးဂှ် လွဵုမအာတ်ကေတ်အခေါၚ်

(က) ညးမ္ဂးလွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ဂှ်ရော

(၁) ပ္ဍဲဂန္ဓကုဋဳဂကောံသဗ္ဗညု လ္ပကဵုအဲသတိက်ညိ

(၂) သ္ၚာသဗ္ဗညုလတက်တုဲ လ္ပကဵုအဲဒးလတက်ညိ

(၃) ပိဏ္ဍပါတ်ဂကောံသဗ္ဗညု မကဵုပိုန်တုဲဂှ် လ္ပကဵုအဲဒးကဵုညိ

(၄) သဗ္ဗညု မအာကဵုပိုန်နိမန်ညးဂှ် လ္ပအဲဍိက်ဒးဆန်ၜန်ညိ

ဣဝွံ လွဵုဆေဝ်ဒဝ်ပန်သာ်ရ 


(ခ) ညးမ္ဂးလွဵုအာတ်အခေါၚ် ပန်သာ်ဂှ်ရော

(က) ဇၟာပ်ဒၞါဲသဗ္ဗညု မအာတွံဓရ်ကဵုညးဂှ် က္လေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ တွံပၟိၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၂) ယြဴညးမွဲ သၟိက်ပ္တီသဗ္ဗညု ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်လ္ၚောဝ်ပ္တီသဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ်ဟၚ် သဗ္ဗညုကဵုအခေါၚ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

(၃) ယြဴညးမွဲ သၟိက်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကၠုၚ်စိုပ်အဲဍိက်တုဲ အဲဍိက်ပ္တီပြဟ်ဟေၚ် သဗ္ဗညုတွံကဵုညးညိ

(၄) သၟာန်မွဲ အဲဍိက်သၟိက်မိက်ဂွံတီ အဲဍိက်သၟာန်သဗ္ဗညုဂှ် ဗွဲမပြဟ် သဗ္ဗညုသွဟ်ကဵုအဲဍိက်ညိ

ရဴသာ်ဝွံ အာယာစနပန်သာ် မှာထေရ်အနန် အာတ်လွဵုကဵုကျာ်တြဲ ဒ္စါံသာ်ဂှ် တုဲဆဝွံရ

===(၆) စၞောန်ထ္ၜးမှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲအနန္တပန်သာ်===

(မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲ အနန္တပန်သာ် )

နွံကာလမွဲတ္ၚဲ ပ္ဍဲဘာဇေတဝန် လၟေၚ်အနန္တပန်ဂှ် မှာထေရ်အနန် သၟာန်ကျာ်တြဲရ '''ယွံသဗ္ဗညု ညးမ္ဂးအနန္တပန်သာ်ဂှ်ရော ယွံအနန် ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံ အကာသံအနန္တံ စက္ကဝါလံအနန္တံ သတ္တာနိကာယောအနန္တော ဣဝွံ အနန္တပန်ရ'''


ဗုဒ္ဓညာဏံအနန္တံမ္ဂးဂှ် ညာဏ်ကျာ် မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ အကာသံအနန္တံမ္ဂးဂှ် အကာသ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် စက္ကဝါ မဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးဂှ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံတီဗၞတ်တွဵုရ လၟိဟ်သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ၜတ်ကၞာတ်ဟွံမာန်ရ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးဂှ် ပသၟးရော တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါလက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပြဲဂှ် ယြဴတြုံတၠဣဓိမွဲ ဖါဲကၠေံတိဝွံတုဲ တၟံဇၞော်မွဲတၟာသ္ၚိကၠတ်ဂှ် နူကဵုတဲ သကဵုထောံဒတုံဂတာတေံမ္ဂးဂှ် တၟံဇၞော်ဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်ဗ္တံတ္ၚဲဟွံသကုတ်ရ မုရဴကာလမွဲ တၟံဂှ်မဒေါံပၠန်ဂှ် ဟၟဲရ လ္တူပိုဲဝွံကီု သၟဝ်ဂတာတိတေံကီု ဒှ်ဒၟံၚ်အကာသဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ အကာသံအနန္တံ အကာသတွဵုဟွံမာန်မ္ဂးရောၚ် စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးဂှ် တကံပန်သိန္နရာဇ်မွဲ မဒှ်စက္ကဝါဝုတ်ဒိုဟ် စက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် နွံဒၟံၚ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါ ဂကောံစက္ကဝါပိုဲဝွံ တူမွဲတ္ၚဲတန်မွဲတ္ၚဲ တုပ်သၟဟ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဇာတိခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူဇာတိခေတ်ဂှ် နွံမွဲလက်ကိုဋ်စက္ကဝါပၠန် အနက်ခေတ်မ္ဂးရ မ္ၚးနူအနက်ခေတ်ဂှ် ဝိသာယျခေတ်မ္ဂး အနန္တစက္ကဝါမ္ဂးရ ရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်တွဵုဟွံမာန်ရ ၜတ်ကၞာတ်ပိုၚ်ခြာဟွံမာန်ရ

===(၇) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်ဗက်အာကျာ်တြဲ===

ယွံအနန် သၟိက်တီဗၞတ်စက္ကဝါမ္ဂးဂှ် ညံၚ်သအာအဖဝ်အဲကျာ်ညိ အဲကျာ်ထ္ၜးကဵုရ ကျာ်သ္ဂးတုဲ နကဵုဣဓိကျာ်တြဲဂှ် မှာထေရ်အနန် ကလာၚ်ဗက်အာရ အာစိုပ်စက္ကဝါမွဲတုဲ ကျာ်သီုအနန် ဒတူဒေါံမံၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံအနန် နူစက္ကဝါမကၠုၚ်တုဲတေံ ဒဵုကဵုစိုပ်စက္ကဝါဝွံဂှ် မမွဲစိလလအ်ဒှ်ရော မွဲမွဲစက္ကဝါ လၟိဟ်စက္ကဝါမွဲစိသဒှ်ရော''' ကျာ်တြဲသၟာန်အနန်ရ

'''ယွံသဗ္ဗညု ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲသဒှ်ရ ပြဟ်လောန်အာစက္ကဝါဂှ်လေဝ် အဲဍိက်သတီဟွံဒးရကျာ်'''အနန်ဂး


ယွံအနန် ဆမွဲဒမြိပ်မတ် မွဲခဍတ်တဲကီု ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် ဗၞတ်လၟိဟ်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တုဲရအနန် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဂတနူဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ရအနန် ဆစက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်ဝွံဂှ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုအယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ်သကဵုဒှ် ညံၚ်သာ်ပိုဲကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ်မ္ဂး အာဟွံတီအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ စက္ကဝါလံအနန္တံမ္ဂးရ

'''ပ္ဍဲစက္ကဝါမဟွံတီဗၞတ်တွဵုတံဂှ် သတ္တံနွံပေၚ်ဒၟံၚ်ညံၚ်စက္ကဝါပိုဲဖ္အိုတ်ရအနန် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယော အနန္တော သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရိုဟ်လၟိဟ်တွဵုဟွံမာန်ကီုရ ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ဟွံတီအိုတ်ရအနန်'''

'''ယွံသဗ္ဗညု အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါဂှ် သဗ္ဗညုဂွံအာစိုပ်ကီုရဟာကျာ် ယွံအနန် အယုက်သာသနာအဲကျာ် (၅)လ္ၚီသၞာံဂှ် ညံၚ်ပြဟ်အဲကဵုအနန် မကၠုၚ်လၟုဟ်ဝွံဂှ် စက္ကဝါဗွဲဒိုဟ်ဗၟံက်မွဲဒိုဟ်ဂှ်လေဝ် အာဟွံအိုတ်ရ အဲဂှ်လေဝ်ဟီုကဵုအနန်တုဲရသေၚ်ဟာ စက္ကဝါသီုပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်သာ်ဝွံရအနန် စက္ကဝါတံဂှ် ဇကုအဲကျာ်ဟွံစိုပ်ရ ဓရ်မဟာကရုဏာအဲဗယာပ် မေတ္တာအဲ အာစိုပ်အိုတ်ရအနန်
'''


'''ယွံသဗ္ဗညု ပၞောဝ်စက္ကဝါဂမၠိုၚ်ဂှ် မုရဴစက္ကဝါမွဲ မဒှ်လ္ဒေါဝ်ရောကျာ်
'''
ယွံအနန် ပြာသာဒ်မွဲဂှ် ဒယိုၚ်အတှ်ပန်ဒိုဟ် ပတူလဝ်တုဲ မုဒၞါဲညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရောအနန် ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်အတှ်ပန်ဂှ် ညးပ္ဍုန်ဓုပ်ပြကာရကျာ် ညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရအနန် စက္ကဝါပိုဲပန်ဒိုဟ်ဝွံဂှ် ညံၚ်ဒယိုၚ်အတှ်ဂှ်ကီုရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ ညံၚ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်တေံဂှ်ကီုရ မုဟိုတ်ရော ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် သွဝ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ဗြီုစှ်တြဴဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုသုဒ္ဓါဝါသ စက္ကဝါတေံဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ဗြီုသုဒ္ဓါဝါသ(၅)ဘုံလေဝ်နွံ ပူဂဵုအနာဂါံကဵုအရှန်လေဝ်နွံ ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဗောဓိသတ်,ကျာ်,အရှန်,ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဟၟဲ ပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မနွံရောၚ် စက္ကဝါပိုဲဝွံ ပၞောဝ်တကံပန်ဂှ် ပ္ဍဲတကံပိတေံလေဝ် ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် ဟွံဒှ်ကီု သတ္တံ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲကီု ကျာ် အရှန် ပစ္စေဂဗုတ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မဒှ်ရောၚ် ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ စက္ကဝါပိုဲဝွံ မဒှ်ဓုပ်ပြကာဂမၠိုၚ်ရောၚ်အနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု ပ္ဍဲစက္ကဝါဂမၠိုၚ်တေံဂှ် မုရဴပူဂဵုမွဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် မဂွံပပြာကတ် ဗွဲဂုန်ဝိသေသရောကျာ်''' ယွံအနန် ပူဂဵုမၞုံကဵုညာန်ဇျှာန်လောကဳတံဂှ်လေဝ် နွံကီုရ ပူဂဵုတံဂှ် ညးမပြာကတ် ဗွဲဝိသေသရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု ဗတဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်လောန်စဴအာနိဗ္ဗာန် ဂၠိုၚ်လောန်သန်ရ သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ  မူစိဂလိုၚ်လဵုရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံ ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရအနန်

'''ယွံသဗ္ဗညု မွဲအသၚ်ဃဲမ္ဂးဂှ် မူစိရိုဟ်လၟိဟ်ဗၞတ်သဒှ်ရောကျာ်''' ယွံအနန် အလုံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဗြဲမဂူဖျေံမွဲဝှ်ပိဂိတု ဗ္တံတ္ၚဲလ္ပကဵုဍး လ္ပကဵုသ္ကုတ် လ္ပကဵုသိၚ်သာဲ လၟိဟ်မဗြဲဂှ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲရအနန် 


'''ယွံသဗ္ဗညု ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်လေဝ် ဗ္တဳဂၚ်အောန်အာ ကျာ်စဴနိဗ္ဗာန်ဂၠိုၚ်လောန် သဗ္ဗညုမ္ဂးဂှ် ကျာ်မွဲမွဲဟံၚ်သတ္တံဂှ်လေဝ် ၜါစှော်ပန်အသၚ်ဃဲကဵုတြဴစှော်လက်ကိုဋ်ပရဲရောၚ် သဗ္ဗညုမ္ဂး သတ္တံဂှ် မုပဍေံဟွံအာ မုပဍေံဟွံခလံက်ယုတ်အာ ပ္ဍဲဝွံရောကျာ်''' ယွံအနန် ကၟာမွဲဂှ် ဇမၠိၚ်အနာံပန်ကၠၚ်ဓဝ် မွဲမွဲတလၚ် ဗၞတ်မွဲယောဇနာ ဍာ်ပေၚ်ကၠေံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၟာဂှ် ကၠံကၠံသၞာံ မွဲဗြံက်ကီုကဵုတုက်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ဍာ်လ္ဒေါဝ်ကၟာ ဒၞါဲဍေံမကဵုတုက်ကေတ်ဂှ် ဍေံခလံက်မံၚ်ကီုဟာအနန် ကျာ်သၟာန်ရ '''ယွံသဗ္ဗညု ဍာ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂှ် ဍေံဇွောဝ်လုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ရ ဒၞါဲညးမတုက်ဂှ် ဟွံခလံက်ရကျာ်''' ယွံအနန် ပၟာညံၚ်သာ်ဂှ်ကီုရ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါပိုဲဝွံဂှ် ကျာ်တံဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန်တုဲ သတ္တံမတဴပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတေံဂှ် ဍေံတံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ  ဍေံတံရာဒနာမိက်တုဲ  ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရအနန် ဟိုတ်ဂှ်ရ သတ္တနိကာယောအနန္တောမ္ဂးရောၚ်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ်ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံဂှ် ဍေံပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်တုဲ ဍေံရာဒနာမိက်တုဲ ဍေံတံကၠုၚ်ကတဵုဒှ်  ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံရ ပ္ဍဲစက္ကဝါဝွံဂှ် ဟွံဒးအာကတဵုဒှ် စက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီုဟာကျာ်''' ယွံအနန် ကၠာကဝ်ဟွံတဴမွဲလက်သၞာံဂှ် ဒေဝတဴပၟၚ်လိုက် လောကပါလတံကီု မှာဗြီုတံကီု လတက်ယာတ်ဖေၚ်ဗကေတ် တိတ်ပၠဇကုတုဲ စှ်ေဂတေဝ်ယာံတဴရ ယွံမၞးတံဟိုဲ ဂတဝွံကဝ်တဴရ လၟေၚ်ဓမ္မတာကဝ်ရ သတ်အဇလဒိတ္ထိ ဒိတ္ထိဍေံဗိုန် မသက္ကုကသဳဂှ် ပူဂဵုတံဂှ် ဗၠးနူနရက်ဟွံမာန်တုဲ ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံရ ပူဂဵုတံဂှ်လေဝ် လေပ်ဒးအာကီုရအနန် ပူဂဵုတံဂှ် အဇလဒိတ္ထိမ္ဂးရ ပူဂဵုဒိတ္ထိဗိုန် ပူဂဵုဟွံရှ်ေသှ်ေကျာ် ဟွံရှ်ေသှ်ေဓရ် ဟွံရှ်ေသှ်ေသၚ် ဟွံရှ်ေသှ်ေမိမအ္စာဥပဇ္ဇျာဲ ကုသဵုဟၟဲ သရာံပါပ်ဟၟဲဍေံဂး သွဝ်ဟၟဲနရက်ဟၟဲဍေံတံဂးရ ဍေံတံပလီုကျာ်ဘုတ်ဘာ ဍေံတံဒြိုဟ်ကဵုခမဳသၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဒှ်အဇလဒိတ္ထိရ ပူဂဵုတံဂှ် သရာံပါပ်ဝိပက်ဍေံ ဟွံပေၚ်လၟိဟ်ကဝ်ဏီတုဲ ကာလကဝ်တူဂှ် ဍေံမကၠောံဒုၚ်နရက် ပ္ဍဲစက္ကဝါသ္အာၚ်တေံကီု ပူဂဵုရှ်ေသှ်ေကျာ်ဓရ်သၚ် ရှ်ေသှ်ေရတ်ပိပြကာ မိမအ္စာဥပဇ္ၛာဲတံဂှ် လံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဂှ် မ္ဒးကၠောံအာစက္ကဝါသ္အာၚ်ပၠန်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရအနန်


'''ယွံသဗ္ဗညု သတ္တံမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန်ဂှ် ပသာ်မပတုဲဒါန်တုဲ ကဵုကုသဵုဂှ် မဂွံဇၞော်မောဝ်ညိရောကျာ်''' ယွံအနန် ကျာ်ကေုာံသၚ် ကဵုဒါန်မ္ဂးဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ်ဇၞော်မောဝ်လောန် ပိုၚ်ခြာပတောံၜတ်ဟွံမာန်အနန် ကျာ်ဂးတုဲ  ပရိုၚ်ဂလာန်ဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ မဒှ်သဳကျာ်တြဲဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်တုဲ သာ်ဝွံ ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ချပ်ရ

===(၈) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဇကုကျာ်တြဲမတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် သ္ၚာမတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ထဝ်ဂှ် အဲစဳရေၚ်ပကီုလွဳတုဲ ကျာ်တြဲလတက်ညိဂးတုဲ ကြာၚ်ကေတ်ထဝ်နိက် စုတ်ဗပေၚ်ကၠာၚ်ထဝ်တုဲ ဂၞကျာ်ပအဓိဌာန်ရာဒနာမိက်တုဲ တလုတ်မတောဝ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်ရ နကြဳဇှ်ဒြဟတ်ကုသဵုစိုတ်အဓိဌာန်ဂှ် ပ္ဍဲချိုန်ခဏဟေၚ်မတောဝ်ဂှ် ကၠုတ်တိုန်ဗက် ကတဵုဒှ်ပ္ကဴသတ် ဒှ်အာထဝ်ပ္ဍဲခဏဂှ် ဂၞကျာ်ၜှ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဒစာ်ပိုဟ်ပန်ကၠေၚ်ကွာဒရာဒလုၚ်တုတ်တုဲ ဗဒှ်သ္ၚာမတုပ်သၟဟ်တဴ ညံၚ်ရဴဂၠးထဝ်ကီု ပ္ဍဲတ္ၚဲဂှ် ဒှ်တ္ၚဲသဳဗပေၚ်ကထိုန် ဂၞကျာ်ယဵုကေတ်ဏာသ္ၚာၜါသွဝ်ဂှ်တုဲ ပတိတ်ဏာစိုပ်တံဇိုၚ်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုကျာ် သ္ၚာမွဲဗဂိန်ကဵုသၚ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်   မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန်ၜါလက်ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် ခမဳဍောတ်မွဲ ကောန်သၟိၚ်အဇာတသတြု အဇိတထေရ်ဂးယၟု မဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ်ရ။

===(၉) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ခမဳဂမၠိုၚ်ဟီုစန်စာပရောအဇိတထေရ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟီုစန်စာတဴအိုတ်ရ ဗီုလဵုမဟီုရော ယွံနာဲပိုဲခမဳတံညးဂမၠိုၚ် မပ္တံမှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် အသဳတိသာဝက တၠအရှန် ၜါလက်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန် သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အဇိတထေရ်ခမဳဍောတ်မွဲ မဂွံဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် အသဝ်ကွေံရောၚ်သွံ ခမဳဂမၠိုၚ်စန်စာအိုတ်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သၟာန်တိုန်ခမဳဂမၠိုၚ်ရ '''ယွံခမဳတံ မဒၟံၚ်မွဲဟာန်ပ္ဍဲဌာန်ဝွံဂှ် မုရဴဂလာန်မွဲ မကတဵုဗဒှ်ဒၟံၚ်ရော ယွံသဗ္ဗညု ခမဳဍောတ်ဝွံ မဂံၚ်ဒုၚ်ဗဂိန်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဝွံဂှ် ပိုဲဍိက်တံ မဟီုစန်စာရောၚ်ကျာ်''' ယွံခမဳတံ ခမဳဍောတ်အဇိတထေရ်ဝွံဂှ် မဒှ်လလဲအဲဂတဝွံရောၚ်ဂးတုဲ ကျာ်တြဲကၞပ်သ္ၚောံဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဇာတ်အတိက်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ။

===(၁၀) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ဇာတ်အတိက်===

ဘိက္ခဝေ ယွံလေဝ်ကောန်အဲကျာ်ခမဳတံ ပ္ဍဲကာလအတိက်တေံ နွံကွာန်မွဲဂှ် လတ္ထိယဝါဂးယၟုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ် ဒှ်ဂကူဗမၞး ဗြဟ္မကုမ္မာဂးယၟုရ လေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ပကတ်ကွးမသုန်ကၠံ ကွးတံဂှ်လေဝ် လေပ်အိုတ်တုဲ စိုတ်သဒ္ဓါပါတ်တိုန်တုဲ ဗောဓိသတ်တိတ်အာ ပခမဳရသိရ ကွးမသုန်ကၠံဂှ်လေဝ် တိတ်အာပခမဳရသိ ဂကောံဗောဓိသတ်ကီုရ ကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဟေၚ် နွံပ္ဍဲကာလမွဲတ္ၚဲဗောဓိသတ်ကဵုကွးဇၞော်ဂှ် ဂၠါဲသတ်ဆုစၞ ဆဵုညာတ်ဒးကၠၝောံမွဲ ဍေံဒတုံကမၠိုၚ်ဒၞိဟ်တုဲ ဍေံစှ်ေအာစကောန်ရ ဍေံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံစကောန်ဍေံ ဍေံကမြဴတဴရ ဗောဓိသတ်ညာတ်တုဲ ဂွံတိုန်သံဝေဂရ ဓဝ်လောဘဝွံ ဇၞော်သန်သွံ ကောန်ဍေံ ဍေံသၟိက်မိက်ဂွံစသ္ဂးတုဲ ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်ဂှ် ကဵုအာဂၠါဲဖျုန်အၚးဇာဒိသိုၚ်ဟဝ်ကၠိုၚ် ဂွံကဵုဒါန်ကဵုကၠစရ လလံကွးမကၠုၚ်စိုပ်ဂှ် ဗောဓိသတ်ရာဒနာမိက် သၟိက်ဂွံဒှ်ကျာ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ထောံပတုံဖျေံဇကုပ္ဍဲကမၠိုၚ် ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ရ။


ကွးဇၞော်ဗောဓိသတ်က္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဂှ်လေဝ်ကေတ်ဟွံဂွံ ညာတ်အ္စာဒုၚ်ဗ္စစၞကၠဂှ်တုဲ သဒ္ဓါပါတ်တိုန်ပၠန်ရ အာဗၠိုပ်ဟုံဍာ်သ္အးကၠေံလနေၚ်ပဠက်မသ္အးၚးတုဲ ရာဒနာမိက်ဒဒှ်ကျာ်တုဲ ထောံပဒတုံဖျေံဇကု ဒုၚ်ဗ္စစၞကၠၝောံဂှ်ကီုရ ဟိုတ်အဲမကဵုဒါန်ကၠာဂှ်ရ အဲမဒှ်ကျာ်ကၠာရောၚ် ကွးဇၞော်အဲမကဵုဒါန်ကဵုကၠၝောံဂှ် မကၠုၚ်ဒှ်အဇိတထေရ် ခမဳဍောတ်ဝွံဂှ် မဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတတေံရောၚ် ခမဳတံ &quot; ယွံခမဳတံ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ သာသနာအဲမသုန်လ္ၚီသၞာံ ကလိလောန်အာတုဲ လၟေၚ်အန္တရကပ် မမောဝ်တိုန်အာ မယုတ်စှ်ေအာတံဂှ် ကလိလောန်အာတုဲ ကာလအယုက်မၞိဟ် မဒှ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ကာလဂှ် အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ


အဇိတထေရ်ဝွံ ဂွံမိၚ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲ မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်ရမ္ဂးဂှ် ညံၚ်မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်တ္ၚဲယးဂတကီု မဒှ်ပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ယာတ်သ္ၚာသာ်ထဝ်ဂှ် အာဗဂိန်ကဵုဒါန်ကဵုကျာ်တြဲပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ခမဳဂမၠိုၚ် မဂွံမိၚ်ကေတ်ပရိုၚ် ခမဳအဇိတထေရ် မသ္ဂောံဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဂတဂှ် သီုခမဳဂမၠိုၚ် လလောၚ်လဒု ဒုၚ်ကဵုတဴသာဓုကာအိုတ်ရ ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂှ်တုန်လေဝ် ကၠုၚ်အပ်ပပူဇဴဒြပ်ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ညံၚ်ရဴဗကကီုဒှ်တုဲ ဒုၚ်သာဓုကာဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ ဟိုတ်သာဓုကာမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ အာဒိံသု စိုန်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ဂအတ်တဴ နူတိဒဵုဍုၚ်ဗြီု ကာလဂှ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တိသုန္ဓရဳ မၞုံသတီုၜါဠက်ယောဇနာကဵုပန်လဟုတ်ပရဲဂှ် ချဳသရပ်ဒဇပ်ဒတဝ် ဂရိုက်ဂရာၚ် ကၞုက်ကၞာဲလလောၚ်ထဥလဒု ကြီုကြဵုကဵုတဴ သာဓုကာ ဂြုဂြုဂြီုဂြီုအိုတ်ရ ဍာ်ဂၚ်မှာသၟိတ်ဇမ္ဗုဒိပ် သွဝ်တရဴဗြီုစှ်တရဴ တၟံသိန္နရာတ်ညံၚ်မဒေါံကဝ် ပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ် ညံၚ်မကၟိုၚ် သ္ဒောံကဝ်အာကီု အသဝ်ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဟေၚ် မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကာလဂှ်ရ မိဂ္ဂး။

===(၁၁) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်မှာထေရ်အနန်သၟာန်ကျာ်တြဲ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အနန် သ္ၚေဝ်ရံၚ်မုက္ခကျာ်တြဲ မတုပ်တဴညံၚ်ရဴဂိတုပေၚ်ဂှ်ဒှ်တုဲ က္ၜံၚ်ထံက်ကလဵု ယဵုသၟိပ်တဲတုဲ သၟာန်တိုန်ကျာ်တြဲရ

'''ယွံသဗ္ဗညု သဗ္ဗညုပကၠေံပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဇိတထေရ်လေဝ် ဟွံဂတာပ်ဒှ်ကျာ်အရဳယျမေတ္တေယျဏီ ပ္ဍဲအကြာဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုခမဳတံဂမၠိုၚ်ရောကျာ်''' မှာထေရ်အနန် သၟာန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်ဂလာန်မှာထေရ်အနန်တုဲ သီုကဵုလျးတရဴဂဵုတဴဗြံၚ်ဗြံၚ် မဟဂွံခြာသ္ကုတ်ဖလုတ်ဂှ်ဒှ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံကဵုမှာထေရ်အနန် သီုသၚ်ဂမၠိုၚ် လ္ဒေါဝ်မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ '''ယွံအနန် အယုက်အဲကျာ်ပေၚ်ဒ္စါံစှော်သၞာံ ဝှ်အဲလေဝ်ပေၚ် ပန်ဣသုန်ဝှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ခုတ်သနာရာံ ပ္ဍဲဗပေၚ်ပသာ်ဂှ် အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ရ အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်ရ။'''

===(၁၂) စၞောန်ထ္ၜးပရောပရာအဓါန်မသုန်===

* '''ပရောအဓါန်မသုန် ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(က) အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ခ) ပတိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ 

(ဂ) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ဃ) လိင်္ဂအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ

(ၚ) ဓါတုအန္တရအဓါန်ဂှ်မွဲ ဣဝွံ အဓါန်မသုန်ရ။


အဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန်ပန်ဂိတုလောန်အာတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် သၟိၚ်အဇာတသတြု မပကၚ်ရၚ်ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် ကာလဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်ကဿပတုဲ ပတိုန်လဝ်ပဌမသံဂါယန သုတ္တန္တပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုမှာထေရ်အနန် ဝိနယပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဥပလိထေရ် အဘိဓမ္မပိဋကတ်ဂှ် ပသ္ဇိုၚ်ကဵု မှာထေရ်ကဿပရ မှာထေရ်ကဿပ မဒှ်ဇမၞော်ဂိုန် ဂကောံတၠအရှန်မသုန်ကၠံ လုကဴပန်ဂိတုဇန်သတပ် ဖ္ဍောတ်ပတိုန်ပါၚ်ပိဋကတ်ပိရ ပဌမသံဂါယနတုဲရ နူပဌမသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာပေၚ်ကၠံစှ်ဒ္စါံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဍုၚ်ဝေသာလဳ သၟိၚ်ကလာသောက မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန်ဂှ် သ္ပပဓါန်ကဵု'''မှာထေရ်ယသတုဲ''' ခမဳညးဒ္စါံပြာကတ်လောန်တုဲ '''သာဠထေရ်မွဲ''' '''ခုဒ္ဒသောဘိတထေရ်မွဲ''' '''ဝါသဘထေရ်မွဲ''' '''ရေဝတထေရ်မွဲ''' '''သမ္ဘူတထေရ်မွဲ''' '''သုမ္မဏထေရ်မွဲ''' မှာထေရ်ၜါဟွံပြာကတ်ပ္ဍဲသၠပတ်ဏံ ဣဝွံ မှာထေရ်ဒ္စါံရ ပၞောဝ်ညးဒ္စါံဂှ် '''ယသထေရ်'''မွဲရောၚ် ကၠေံစိုတ်ကတဵုဗဒှ်ရ မှာထေရ်ရေဝတမွဲ လေပ်ဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ဒုတိယသံဂါယန ထပှ်ဂိတုသ္အးတုဲရ  


နူဒုတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာဒဵုစိုပ်ၜါကၠံသၞာံတုဲ ပ္ဍဲပါတလိပုတ် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာ မပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် ပသၟိၚ်ဂဇအ်နန် သ္ပပဓါန်ကဵုမှာထေရ်'''မုဂ္ဂလပုတ္တ'''တုဲ ကေုာံ တၠအရှန်လ္ၚီဂွံဇန်သတပ်လဝ်ပိဋကတ်ပိ ပ္ဍဲတတိယသံဓါယန ဒ္စိတ်ဂိတုတုဲသ္အးရ နူတတိယသံဂါယနဂှ် ရိုဟ်အာစှ်သုန်သၞာံတုဲ '''ခမဳဗြဴသံဃမေတ္တာ''' ဒှ်ကောန် သၟိၚ်အသောကဓမ္မရာဇာဂှ် ဒဒှ်'''သံဃထေရ်''' ကာလဂှ် ကၞာၚ်ဗောဓိသာခါဗွဲဒိုဟ်သတုံဂှ် ကေတ်ကလောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ သၟိၚ်အဘယဒုတ္ထဂါမိဏိ ပသၟိၚ်ပကၚ်ရၚ်မၚ်မွဲ ယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သာသနာ ပ္ဍဲဍုၚ်သိၚ်ဃဵု သာသနာရာၚ်ဆာဲဂဵုလဟဵုတဴဗွဲမလောန်ရ။


နူဂှ်ရိုဟ်အာပန်စှော်သၞာံဂတဂှ် ဓါတ်ဂၞေဟ်အဲလ္ပါ်သတုံဗွဲသၟဝ်ဂှ် '''ဟေမာလာဒေဝဳကဵုဒတ္တကုမ္မာ''' မစၠောံဏာဍုၚ်သိၚ်ဃဵုရ နူဂှ်ရိုဟ်အာမသုန်ကၠံသၞာံပၠန်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သာဂလနာဂဵုဂှ် သၟိၚ်မေလိုန်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သၟာန်ညးတုဲ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ညးသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ဒဵုတၠအရှန်မွဲလက်ကီု ကဵုသွဟ်ဟွံမာန်မွဲရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲဂှ် ဂွံမွဲဝှ် '''နာဂသေဏ'''ဂးယၟုရ သၟာန်သၟိၚ်ဂှ်အိုဿီု ခမဳဂှ်မသွဟ်ကၠေံဖ္အိုတ်ရ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ်မအာစိုပ်လ္ၚီသၞာံဂှ် ကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာတုဲ မကလိဂွံမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ နူကဵုသာသနာအဲကျာ် လ္ၚီသၞာံဂှ်ကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ်ၜါလ္ၚီသၞာံဂှ် '''ပတိပတ္တိအဓါန်မ္ဂး'''ရ ခမဳကောန်အဲကျာ် နွံကဵုပတိပတ်ခမဳဂှ် ဗိုန်ဇၟံဒၟံၚ်ဏီရ ဓုတၚ်စှ်ပိမဒှ်ကွေတ် ဒ္ဂေတ်ပတိပတ်ခမဳဂှ်လေဝ် ဆမထေက်ကြိုက်ဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒ္ဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲတဴဏီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳတံဇၞော်ပၟဝ်ဘာဝနာ ဒဵုလအိတ်လမျီု မသ္ပတဴလွဳပရာကီု ကိစ္စဂွံမဂ်ဖဵုဂှ်ဟၟဲရ တရံၚ်လဍုဟ်ကုသဵုပါရမဳဂှ် ဒှ်တဴရ။


သာသနာအဲကျာ် ၜါလ္ၚီသၞာံကလိလောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပိလ္ၚီသၞာံပၠန်ဂှ် '''ပတိပတ္တိ'''ဗဒန်အာတုဲ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် မဒှ်ပၠန်ရ ကာလဂှ် ပတိပတ်ကောန်ခမဳအဲကျာ်တံဂှ် သြိၚ်သြာဲလှဲလှာဲအာရ ဟွံဗိုန်ဟွံညန်အောန်တဴကဵုပတိပတ်ရ ဓုတၚ်စှ်ပိဂှ်လေဝ် ခမဳကောန်အဲကျာ်တံ ဟွံလ္ၚတ်ရ ခါရကောန်ခမဳအဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မစဴသ္ၚိဒါယကာတံဂှ် ဟီုဂလာန်ချံက်ချာ ဂြိုၚ်ဝေၚ်ကဵုဒါယကာတံရ ခါရဒါယကာတံ မကၠုၚ်စိုပ်ဘာဂှ်လေဝ် ကလာန်ရာဇာကထာ တိရိစ္ဆာနကထာတံဂှ် မဟီုဇီုအိုတ်ရ ခမဳအဲကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် က္ညစဴသ္ၚိဂှ် ဂွံကောန်ဒါယကာတုဲ မိန်ယိုက်ကေတ်သၞေံသၞဴတဴအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်တုန် ၜိုန်ဟဂွံဗျု ဟဂွံယဲကီု ဍိုက်ကွဳဍိုက်သရေၚ် ပအသေဝ်အဟာန် ညံၚ်အသေဝ်အဟာန်သၟိၚ်ကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မသ္ပရ ကာလဂှ် ကတ်ဗ္တောန်အောန်အာရ ပၞောဝ်အာပတ်ထပှ်ဘုံဂှ် ဆအယာံမာတ်အာပတ်ပရာတ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ အိုတ်ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မပဍိက်သကအ်စိၚ် ချေံ ပြေၚ် ဂၠဴအိုတ်ရ ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပတၠသြောံသ္ၚု တိဗ္ၚက ခံက်သြန်ထဝ်ဗွဲမဂွံအိုတ်ရ ကာလဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဒးအာအပါဲဂၠိုၚ်ရအနန်၊ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံဂှ် ဂွံသြောံသ္ၚုထဝ်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ ဓရ်တွံအဲကျာ်မပြဲပြဲဂှ် ၜိုန်ညးဟွံက္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ကီုလေဝ် ကြိုၚ်အာဂၠါဲတွံတွံဓရ်ကဵုညး အကြာဍုၚ်အကြာကွာန် ဌာန်အကြာသြော်အကြာအၚ် အကြာဗ္ၚတံအိုတ်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် ဓရ်တဝှ်အဲကျာ်တြဲဂှ် ကတဵုဗဒှ်ဂွက်စက်တုဲ သုၚ်စအရက်သိတုဲ ဒယှ်ေလှ်ေတဴအကြာဍုၚ်အကြာကွာန် အကြာသြော်အကြာပေါဲအိုတ်ရအနန်


'''ယွံတၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒါယကာတံ မကဵုဒါန်ကဵုခမဳတံဂှ် နွံကဵုဖဵုကီုဟာကျာ်
'''

'''ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်တဴ ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ ဒါန်ဂှ်အနန္တဖဵု တွဵုဒနက်ဟွံမာန်ဏီရအနန်''' ကျာ်တြဲသ္ဂး


ယွံအနန် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဨကရာဇ်ကီုလေဝ် ဟၟဲဓရ်စှ်ပြကာရ ဂလိုၚ်လဝ်လောဘ ထဝ်သြန်ဓဇန်သဟာဲ သာဲကၠေၚ်ဒက်တက်ၜုၚ်ညးတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်ထဝ်သြန် ဟွံတန်ကဵုဗဗွဲဓရ်ရ ဟိုတ်နူဨကရာဇ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ဥပ္ပရာဇာလေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ ဥပ္ပရာဇာဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ဒဴဗညာသေဏာပတိတံဂှ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲ ပၟၚ်ဍုၚ်ပၟၚ်ကွာန် တၠညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်အိုတ်ရ ဟိုတ်နူညးဂမၠိုၚ် မဟဂွံတန်တဴပ္ဍဲဓရ်တုဲဂှ် ကျာဝတ္ထဳပိုက်ဟွံဓဝ်ယာ တွာ်သၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကျာဓမ္မတာကဝ် မဗ္ဂေတ်ဏာရောၚ် ကျာဂှ်ဟွံဓဝ်ယာတုဲ သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲတံဂှ် တွာ်ဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဗြဲလေဝ် ဂူဟွံဓဝ်ယာကီုရ ဟိုတ်ဗြဲဂူဟွံဓဝ်ယာတုဲဂှ်ရ ရှ်တိတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ရ ဟိုတ်ရှ်တိမတၞီဗၠိုက်စှ်ေအာ ၜါစှော်ဟတ်ဂှ်တုဲ ရိုဟ်ဆု သကောဝ်ဆု ကၞာၚ်ဆုတၞးဆုအိုဿီုတံကီု သြောံသ္ၚုအိုဿီုတံဂှ်ကီု ရှ်ဍေံအောန်စှ်ေအာတုဲ သတ္တံမစဒးဂှ် ဓါတ်လီုပြဵုအာတုဲ ယဲဒိုက်ဂၠိုၚ် အယုက်သတ္တံဂှ်လေဝ် ဂၠေံအာအိုတ်ရအနန် ဟိုတ်နူသၟိၚ်ဟွံတဴပ္ဍဲဓရ်ဂှ်ရ ဍုၚ်ရးကတဴကတာန်ဂၠိုၚ် သတ္တံလေဝ် လောဘ ဒေါသ မောဟဂၠိုၚ်တုဲ စုတိဒးအာအပါဲပန်ဂၠိုၚ်ဗွဝ် ဍုၚ်သွဝ်လ္ၚုအာရအနန်။


ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် နွံကဵုဒေါသဂၠိုၚ် မာနသၠုၚ် တိုန်သ္ၚိသၟိၚ်တိုန်ရုၚ်စာ အာဟွံညှာဒည ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဝိနဲသုတ် အဘိဓရ်ပိပြကာဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်ရ ပ္ဍဲဒ္ဂေတ်သၟိၚ် အယောၚ်အလာသၟိၚ်တံဂှ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မဒ္ဂေတ်ဗက်ဗွဲမ ဗဗွဲယိုက်ဒိုက်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်နူခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ လ္ပါ်ဒ္ဂေတ်ခမဳဂှ်ရ လ္ပါ်ကတ်ဗ္တောန်တံဂှ် မ္ဒးလ္ၚုအာအိုတ်ရ ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ်ဂှ်လေဝ် ညးဟၟဲပၟိက်ရ ညးဟွံယိုက်ဒိုက်အိုတ်ရ ညးဟွံကတ်လ္ၚတ်ဗ္တောန်ရအနန်။


ကာလဂှ် ဓရ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ဟုတ်စှ်ေအာဗွဲမလောန်ရ ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် အဘိဓရ်မွဲ ဟုတ်အာကၠာရ ပၞောဝ်အဘိဓရ်ထပှ်ကၞပ်ဂှ် ပဌာန်တရဴဟုတ်အာကၠာအိုတ်ရ နူပဌာန်တရဴဟုတ်အာတုဲ မဗဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ်ဟေၚ် ဒဵုကဵုဓမ္မသၚ်ဃဏဳဂှ် မဟုတ်စှ်ေအာရ အဘိဓရ်ကၠေံဗ္ဒန်အာကၠာတုဲ ဆသုတ်ကဵုဝိနဲ ခမဳကောန်အဲကျာ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိဂှ် ဝိနဲကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆလၟေၚ်သုတ်ဇာတ်မသုန်ကၠံဂှ်ညိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မကတ်လ္ၚတ်ရ လံညိသုတ်ဇာတ်တံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳစှ်ဟေၚ် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳစှ်ဂှ်ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သြသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သြသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳဒ္စါံကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳဒ္စါံဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသဳမသုန် ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴရ လံညိ သဳမသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆသရဏဂမနပိကီု ခမဳကောန်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် မမၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိအန္တရဝါယတိ ပိဋကတ်ပိဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ညးဖ္ဍောတ်ဒးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ တဝှ်ပိဋကတ်အဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညံၚ်စက်သၟိၚ်ဂိတုသၟိၚ်တ္ၚဲ မကၠေံဗ္ဒန်အာကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုရ '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာအဲကျာ် ပန်လ္ၚီဂှ် ဒှ်'''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်'''ရ


လိင်္ဂအန္တရအဓါန်မ္ဂးဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ပ္ဍေန်ပ္ဍဟ် ဟၟဲသက်က်ရ ဆအယောၚ်အလာခမဳညိကီု မၞုံရသ္ၚာၜါထပ်ဂှ် သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ယာတ်ဖ္ဍိုပ်ကေတ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် ဖျောန်သကောဝ်ဇြဲသုံတုဲ မလတက်ရ ဗဗေၚ်တိဂှ်သ္ဇိုၚ်အာဂးတုဲ ဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုဂှ် ပကၚ်ရၚ်ရ လံညိ ယာတ်မဖျောန်လဝ်သကောဝ်ဇြဲသုံဂှ် ဟွံလအ် ဆတောဝ်မဖျောန်ကေတ်ဍာ်မိတ်ထပှ်တောဝ်ဂှ် ဒက်စုတ်ပ္ဍဲကံတဲၜါတုဲ လတက်ယာတ်ပါက္ကတိရ ထ္ၜဗဗေၚ်ဂၞဴလဵုတုဲ မ္ဒးဂ္ၚေၚ်ပိဏ္ဍပါတ်ရ နွံတဴကဵုသမ္ဘာရ ဆမကးသော်ညိကီု မဂွံတီကေတ်ဒဒှ်ခမဳရ ဍေံတံအာဗက်စသတ် မပ္တံကဵုဒြာဲမၚ်ၜိုၚ်ပှ် ညံၚ်ရဴခရှ်ကီုရ ဒါယကာတံနွံပၟိက် သၟိက်မိက်ဂွံသ္ပကုသဵုကဵုဒါန်ညိဂးတုဲ စဳရေၚ်လဝ်ပုၚ် ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တုဲ မ္ဒးတိတ်ကၠုၚ်ဘာရ အ္စာမစဴကၠုၚ်နူဂြိုပ် မအာဗက်ဒၟံၚ်ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲမၚ်ဂှ် ဒါယကာတံ မမၚ်ဒၟံၚ်အ္စာမစိုပ်ကၠုၚ်နူဂြိုပ်တုဲ မဂွံကဵုဒါန်ပုၚ်ကွာၚ် စၞဘောဇိုန်တံဂှ်ရ '''ယွံတၠဳပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ် ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ် မုစိဗၞတ်မဂွံဒုၚ်စဖဵုအနိသံသဂှ်ရောကျာ် ယွံအနန် ဟိုတ်မဒှ်ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂှ်ရ မွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ် မဂွံဒုၚ်စဖဵုရ''' ကျာ်တြဲသ္ဂးရ လိင်္ဂအန္တရကပ်အဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ဂါံတိုန်သာသနာမသုန်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒး'''ဓါတုအန္တရအဓါန်''' မသှ်ေဒၟံၚ်ရ။


ပ္ဍဲစေတဳရုပ်ကျာ်ဂၠံဓါတ်တံဂှ် ဇန်တံလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ်ကီု ဗ္တဳမွဲကဠတ် ဗၞတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု သ္ဂောံပပူဇဴမ္ဂး ဇန်တံဂွံဗၠးအပါဲတုဲ ဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်ဟေၚ်ရ ကြဴဝွံ လံအာ ပေၚ်အာမသုန်လ္ၚီသၞာံတုဲ ဗၞတ်ပုၚ်မွဲဇန်ချောဲမွဲကေမ် ဇဗၠုမွဲသွတ်ကဴမွဲဍောၚ်ကီု ညးမဂွံကၠုၚ်သ္ပပူဇဴ ဟၟဲသက်က်ရ ကာလဂှ် အိုတ်ဓါတ်အဲကျာ်ဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံကီု မတဴပ္ဍဲတကံသိၚ်ဃဵုကီု ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်ကီု ပ္ဍဲဍုၚ်ဗြီုကီု သီုဓါတ်ဖအိုတ်တံဂှ် ထောံကၠေံဌာန်ဒၟံၚ်ဇကုတုဲ ပ္ၚောံအာဌာန်ဗောဓိပၞေဟ်တေံအိုတ်ရ ဓါတ်အဲကျာ်ကောံသၟဟ်အိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်ဗုဒ္ဓနိမိတ်မွဲ အတိုၚ်ဇမၞော်သၠုၚ်ကျာ်စှ်ၜါဟတ်ဂှ် သီုလျးအရံၚ်တရဴ သီုရုပ်အသဳတိ ကွးသာဝက သီုရုပ်မှာထေရ်သာရိပိုတ် မှာထေရ်မောဂ္ဂလာန် မှာထေရ်အနန် ရုပ်သၟိၚ်မအံက်အဲသိရိသုဒ္ဓေါဓန မိအဲသိရိမာယာ သဳအဲကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ ရုပ်ဂၞကျာ်ဘိမ္မာယသောဓရာ ရုပ်ကောန်အဲကျာ်ရာဟုလ ရုပ်ခမဳဗြဴခေမာ ရုပ်ဥပဵုလဝန် ရုပ်အရှန်ဗြဴၜါလ္ၚီ ရုပ်အရှန်တြုံထပှ်လ္ၚီ စဴကောံသၟဟ်သၟန် တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဗောဓိဂှ်အိုတ်တုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်အဲကျာ် ပၠလျးတရဴသာ်ရ အိုတ်အလုံဒေဝတဴ ပ္ဍဲဂြိုပ်ဟေမဝန်ဂမၠိုၚ်ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ကဵုတဴသာဓုကာ ညံၚ်စၞးဇကုအဲကျာ်ဂမျိုၚ်နွံကီု အိုတ်ကဵုဒေဝတဴတံညးဂမၠိုၚ် ဒြပ်ရတ်နက္ဃတံဂှ် သ္ပဗကတုဲ ဒြာတ်သ္ပပူဇဴ ဗုဒ္ဓရုပ်ဂှ်ရ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် တွံဓရ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ နူအဘိဓမ္မသၚ်ဃဏဳ ဗုဒ္ဓနိမိတ်တွံရ ဒေဝတဴတံမြာကလိဂွံတသိုက်ဂၠိုၚ်သန်ရ ဒဵုထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဗုဒ္ဓနိမိတ်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဝွံဂှ် မသ္ဂောံညာတ်စေတဳကၠံဓါတ်ဂှ်လဝ်ကၠာရ ဆဗၞတ်ဍိုတ်တၟာသၠဗဒဝ်ညိကီုလေဝ် ဟၟဲသက်က်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ် ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်သ္အးရ ဣဝွံ '''ဓါတုအန္တရကပ်အဓါန်'''ရ


ပ္ဍဲကာလဂှ် တၠဳပိုန်မှာထေရ်အနန် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မဒှ်ဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် လ္ၚောဝ်အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ကတဵုဗဒှ်ကျာ်မေတ္တေယျမဒှ်ဂတဂှ်ပၠန်ရ ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သ္ဂးကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ယွံဒကိုပ်ပၞာန်ဓရ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ အဓါန်မသုန်ဂှ် ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ နူဂှ်အယုက်မၞိဟ် မလဟုတ်စှ်ေအာဗွဲလၟေၚ်လၟေၚ် ဒဵုကဵုမအာစိုပ်စှ်သၞာံရ ဒှ်တြုံမသုန်သၞာံ ဒှ်ဗြဴပန်သၞာံ အယုက်မၞိဟ်တြဴသၞာံဂှ် ဂွံပတၠကောန်စဴရ ကောန်ဍေံတံဂှ် ကွက်သရေၚ်ကဵုတၞံဂြၚ်ဗ္ၜေံရ ပေၚ်အယုက်စှ်သၞာံ ဗျုချိုတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မိကဵုကောန် ကောကဵုဒေံ တြုံကဵုဗြဴ ဟွံဝေၚ်ပါဲရၚ်သကအ်ရ ညံၚ်သတ်တိရစ္ဆာန်ရ။

===(၁၃) စၞောန်ထ္ၜးပရောဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်၊ တၞောဝ်ဇၞော်က္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ဒုဗ္ဘိက္ခအန္တရကပ်တၞောဝ်ဇၞော် ဍေံကတဵုဒှ်ရ သတ္တံရာဂက္ဍၚ် ချိုတ်အာတုဲ ကတဵုဒှ်ပြိုတ်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ်ရာဂန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ယဲပါပဵုတုဲ သတ္တံမောဟက္ဍၚ်ချိုတ်အာ ကတဵုဒှ်တိရစ္ဆာန်ဖအိုတ်ရ ဂတဂှ် ယုဂ္ဂအန္တရကပ် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ သတ္တံဂမၠိုၚ် ဒေါသက္ဍၚ် ဍေံရပ်ကေတ်ဗၞုဟ်သၠသြောံတံဂှ်တုဲ ကတဵုအာသ္ဇၚ်ဗၞုဟ်ကောန်အသးဖအိုတ်တုဲ ဍေံတံဂစိုတ်ညးသ္ကံအိုတ်ရ သတ္တံဒေါသက္ဍၚ်လောန်ဂှ် ချိုတ်အာတုဲ ဒးစှ်ေနရက်သီုဖအိုတ်ရ အလုံတကံဇမ္ဗုမွဲ ဇွမၞိဟ်ပေၚ်ဒၟံၚ်ဖအိုတ်ရ ညးလ္ၚဵုမၞုံကဵုပညာတုဲ ဒဴဂစိုတ်လုပ်အာပ္ဍဲဂြိုပ် အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ရ ကြဴဝွံ ဗြဲဇၞော်ဗဂူဖျေံဏာတုဲ ဍာ်ပေၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ ဇွသတ္တံ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ ဟဳတိတ်အာပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဖအိုတ်ရ ဇွသတ္တံဂှ်သ္အးအိုတ်တုဲ ဗြဲဗ္တဳညံၚ်သာ်ထဝ် ညံၚ်သာ်သြန်တံဂှ် ဗဂူဖျေံဏာဗၞတ်ထပှ်တာဟေၚ် ဗွဝ်ဗ္တဳတံဂှ်သၠုၚ်တိုန်အာတုဲ ဂတနူဂှ် ဗြဲရတ်ထဝ် ဗြဲရတ်သြန် ဗဂူလဝ်ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲသြောံဗြဲသ္ၚု သၠိုၚ်ထးလစိန်ဗၠဲဂွါ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ ဂတဂှ်ပၠန် ဗြဲပုၚ်သွကွာၚ်စၞ ဗဂူဖျေံပၠန်ရ မၞိဟ်တၠပညာဖေက်ဘဲဂစိုတ်တုဲ မလုပ်အာဂြိုပ်ဂၞိၚ်တံဂှ် တိတ်ကၠုၚ်အိုတ်တုဲ ညာတ်ဒးပုၚ်သွကွာၚ်စၞဘောဇိုန်တံဂှ် စဟာပ်ဖဲလဲ ပဟဲကၠေံဗျဵုတဟၚ်တံဂှ်တုဲ သမာဓိဍေံတန်ကြန်အာတုဲ ပညာဍေံတံဂွံအခေါၚ်တုဲ ဍေံတံချပ်ဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ။


ဟိုတ်ပိုဲမအောန်ကဵုဓရ် လောဘဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဒဴပါဲဂစိုတ်လုပ်အာ အောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်ပ္ဍဲဂြိုပ်ဂၞိၚ်ဂှ်တုဲ ပိုဲဂွံဗၠးတိတ်အာနူဘဲသၟိၚ်ဂစိုတ် ပိုဲဂွံဂျိုၚ်တဴလမျီုရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာဂးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်လစိန်ဗၠဲဂွါတံဂှ် ဍေံတံဗဝ်လဝ်တုဲ ဍေံတံဗ္စာရဏာတဴအိုတ်ရ ကဠောပိုဲညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဟိုတ်ဍေံတံဂြိုဟ်စာဓဇန်သဟာသဳတုဲ ဍေံတံချိုတ်အာအိုတ်ရ ဟိုတ်ပိုဲမအောန်တဴကဵု လောဘ ဒေါသ မောဟမာနတုဲ ပိုဲဟွံပြိုက်ဂစိုတ်လမျီုညးဂှ်ရ ပိုဲဟွံပျဲပျာံညးတုဲ ဗွဝ်ဒြပ်ရတ်အနက္ဃဂမၠိုၚ် မဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵု မကတဵုဗဒှ်ကဵုပိုဲရောၚ်သွံ ကဠောပိုဲမစုတိချိုတ်အာဂှ် ဟွံဗိုန်ဒှ်အနိစ္စကွေံရောၚ်သွံ ဗွဝ်ခန္ဓဏံဝွံ ဟွံဗိုန်ဂၠိကွေံရောၚ်သွံ ရဴသာ်ဝွံ ဍေံတံဗ္စာရဏာတိုန်သီုညးဖအိုတ်ရ ဟိုတ်ဍေံတံပၟဝ်တိုန်ဓရ် အနိစ္စကမ္မဌာန်ဂှ်ရ အယုက်သတ္တံမောဝ်တိုန်အာ နူစှ်သၞာံဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ မောဝ်တိုန်အာ ဒဵုမွဲအသၚ်ဃဲဟေၚ်ရ။


ကာလဂှ် အယုက်ပိုဲမၞိဟ် ဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ဍေံတံဟီုတိုန်အနိစ္စမ္ဂးဂှ် ဍေံဟွံဗိုန်ဂၠိထိ တိတန်ကြန်ကွေံရောၚ် အယုက်ညးမအောန်ဂှ် ညးမဟီုအနိစ္စရောၚ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် အယုက်ပိုဲဂၠိၚ်မွဲအသၚ်ဃဲရောၚ် မုပပိုဲဟီုဝေၚ်အနိစ္စရော ဍေံတံဂးပၠန်တုဲ စိုတ်ဍေံတံဟိုတ်ဗၠေတ်မှာအာ ဍေံဟွံဗှ်သၞာ ဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်ရ ဟိုတ်ဍေံတံဟွံဗ္စာရဏာကဵုဓရ်အနိစ္စဂှ်ပၠန်တုဲ အယုက်ဍေံတံမ္ဒးဟုတ်စှ်ေအာ ကၠံသၞာံမွဲသၞာံဂှ် ဟုတ်စှ်ေအာတုဲ ကာလဂှ်  အယုက်သတ္တံ အာစိုပ်မွဲလက်သၞာံဂှ် ဗြဲဂူဓဝ်ယာတုဲ တိဂတဝ်တိုန်အလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲဂှ် တိသတးဒှ်ညံၚ်မုက်ဖံ ဒဵုဇြဟ်ခလံက်ဂနက် စရိုၚ်ဇလဟၟဲရ တိသတးညံၚ်မုက်ဖံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံဂှ် တြုံညံၚ်ဒေဝတဴဗြဴညံၚ်အဆေဝ်သွဝ် မဒှ်ကီုရ ဍိုက်ပေၚ်လ္ၚီသၞာံတုဲ မပသၞက်ကရောဲထပ်တဲရ ကာလဂှ် ကမၠတ်ဒမၠ ဟၟဲသက်က်ရ သေက်ဇဵုဒှ်ဂဗုတ်ဂလာန် ဟွံမွဲရ။

===(၁၄) စၞောန်ထ္ၜးခဏ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျက္တဵုဒှ်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၁၆၀) ယောဇနာ လၞၚ်ဍုၚ်ဂှ် (၇၀) ယောဇနာ ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ ကတဵုဒှ်ရ ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ထၜိုၚ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနရတ်(၇)ထပ် ဝုတ်ဒိုဟ်ကၟာၚ်ဍုၚ်ဂှ် မတၟုဲတဴနတာရတ်(၇)ထပ် မဗျိၚ်ဒရိၚ်ဒၟံၚ်တဴရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကၟာလစရတ်မွဲ မကတဵုဒှ်ရ ဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်ၜိုဟ် မိပ်ဇြိပ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲသြၚ်လစဂှ် မတၟုဲတဴနဗတဳသာ်သြန် မၞုံတဴကဵုဍောၚ်ဒကှ်မသုန် သွာၜါရာၚ်ဆာဲတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဝွံဂှ် ပြာသာဒ်ထဝ် မကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မွဲတုဲ ပြာသာဒ်ထဝ်ဂှ်(၇)ဘုံ နွံသၠုၚ်ၜါယေက် ဇမၞော်(၅၀)ယေက် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ် ရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် သၠိၚ်တဴနတသိုက်မပြဲပြဲရ။


သဘဴဗောဓိသတ်ကျာ်တံဂှ် ကာလဗဗၞးလ္ၚောဝ်သၟိၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူသၟိၚ်ရ ကာလသၟိၚ်ဒးလ္ၚောဝ်ဗဗၞးဂှ် ကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဂကူဗဗၞးရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗဗၞးပြောဟိတ်အ္စာသၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုသ္ဂေဟ်သွဟ်ပိုန်ဟာန် ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်လောန် ပိုန်ဟာန်ညံၚ်ရဴဂၠးတိသုန္ဓရဳကီုရ၊ ယၟုဗဗၞးဂှ် သုဗြဟ္မဒေဝဂးယၟု မၞိဟ်ဗြဴဂှ်ဗြဟ္မဝတဳဂးယၟု ဗောဓိသတ်စုတိစှ်ေကၠုၚ် နူဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူဂှ် ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴဗၞးဗြဴဂှ် တန်ပဋိသန္ဓိရ အိုတ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ဒးမၚ်မွဲလဝ်ဂဝ်ဂၞဴဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ပေၚ်စှ်ဂိတုတုဲ ကတဵုဒှ်မၞိဟ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အိုတ်ဂတာအလုံတကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ နိမိတ်(၃၂)သာ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်အိုတ်ရ ကြဴဝွံ ဇၞော်တိုန်အာတုဲ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လ္တူပြာသာဒ်ပိရ။

===(၁၅) စၞောန်ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်===

* '''ထ္ၜးပြာသာဒ်ပိသာ်  ညးမ္ဂးပြာသာဒ်ပိဂှ်ရော
'''
(၁) သိရိဝဍ္ဎဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၂) စန္ဒနဂးပြာသာဒ်မွဲ

(၃) မှာပဏာဒဂး ပြာသာဒ်မွဲ ဣဝွံ ပြာသာဒ်ပိရ

ပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် တုပ်သၟဟ်ဆေဝ်ရေဝ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ကဵုပြာသာဒ်ဝေဒယန္တဝ်ကီုရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပိဝွံဂှ် ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်လၟိုန်ရ ဂၞကျာ်ဗောဓိသတ် စန္ဒမုက္ခဳဝွံ ကောန်တြုံဝဍ္ဎနကုမ္မာ ကမၠောန်(၈၀)လ္ၚီ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳ ကာလဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴကၟိန်ဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီုရ အလုံဂတာဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ တိသတးညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုရ စရိုၚ်ဇလဟၟဲသက်သက်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဒှ်သတ်တၠကုသဵုဖအိုတ်ရ သြောံကာလဂှ် သတ်တိုန်ဒှ်သ္ၚုဖအိုတ်ရ သတ်သ္ၚုတံဂှ် နွံဗၞတ်တၟာခပဳရောၚ် ဆဗၞတ်မွဲတရေက် စုတ်ပ္ဍဲထၟာဲဍုန်လဝ်လ္တူမၞိက်ပိတုဲ လျးမၞိက်ဂဵုတိုန် ဒှ်မတောံပုၚ်ရ လျးမၞိက်ပၠိုတ်တုဲ ဒှ်ပုၚ်မစိန်ရ ဂိုၚ်စုတ်ပ္ဍဲထးထဝ်တုဲ မပပြဘိုက်ရ ကိစ္စမဒးဂၠါဲအမာဲကဖျုန်ဂှ် ဟွံမွဲသက်သက်ရ


ကာလဂှ် ကိစ္စမ္ဒးပဗၞိက်ဇိက်ဗ္ၚတဵုလွဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ သၟိက်ဂွံဂၠိက်ယာတ် ထဝ်သြန်လစိန် သၞေက်လိုန်လကံက် ဂြၚ်ဗံက်စၞေဟ်လက်ကြာပ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အာၜှ်ပလှ်ကေတ် ပ္ဍဲတၞံဆုကဝ်လဗဗြိုက်တံဂှ်ရ ကာလဂှ် တြုံညံၚ်ကောန်ဒေဝတဴ ဗြဴညံၚ်ရဴအဆေဝ်သွဝ် ပတၠရုပ်သာ်ညံၚ်ရဴထဝ်ထမၞိက်ကီု သတ္တံမ္ဒးဒိုက်ဒိန်ကာဲကၞာဲစံၚ်တူ တသိုဟ်တဟးဟွံမွဲရ ယဲဒိုက်သ္ဍက်သရိုဟ် သ္ဍက်တၞီသၞာန် တုတ်ထပြၚ်ဏဳခါဲဒုတ် တသံက်ခလာကၠက်ခဍဴ ဝေန်တဝေန်ဂၠေံဂံက်ခဍဴ ကုန်ကွလမေန်သြောန် ဟွံမွဲသက်က်ရ ဒဵုဖအးအိက်ရုဲ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဇကုညံၚ်အရံၚ်သာ်ထဝ်ရ အိုတ်ကဵုဇမၞော်တကံဇမ္ဗုဒိပ်မွဲ သၟဟ်ညံၚ်ရဴဍုၚ်ဗြီုရ သတ္တံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ရိုဟ်ဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲမ္ဂး ပတုဲကေၚ်ကာစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဝွံရ ဆမပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် ဆမဝေၚ်ပေါဲသ္ဘၚ်သက်သက်ရ ညးမဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒှ်သတ်တၠပိုန်ဖအိုတ်ရ။


ဗောဓိသတ် အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လ္တူပြာသာဒ်ပိ တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသၞာတသိုက် ဂကောံဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ရ စိုပ်အယုက်ဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ တိတ်အာဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်ဒးနိမိတ်ပန်သာ် ဂွံဓရ်သံဝေဂတုဲ က္လေၚ်စဴစိုပ်နန် နွံပၟိက်သၟိက်မိက်ဂွံပခမဳရ နအနုဘဴဗောဓိသတ် ပြာသာဒ်မှာပဏာဒစက္ကဝဝ် မတဴပ္ဍဲမှာသၟိတ်ဂှ် ကလာၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ဗောဓိသတ်တန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပြာသာဒ်တုဲ ဒေဝတဴလ္ၚီစက္ကဝါတံဂှ် ရပ်ကေတ်ပ္ကဴဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဗၞိက်တံဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်ပ္ကဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ ညးဂၟံၚ်ဂမၠိုၚ် ရပ်သၞာ်တုဲမၚ်မွဲတဴရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳသီုကမၠောၚ်ဂမၠိုၚ် နွံဗၞတ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီ သီုဒေဝတဴဗြဴဂမၠိုၚ် ရပ်နၚ်သၠိုၚ်ထဝ် စုတ်ဗပေၚ်လဝ်မြမောဝ်ဒိပ်တုဲ ကၠုၚ်ပပူဇဴဗောဓိသတ်အိုတ်ရ သၟိၚ်ကသူမၚ်မွဲတဴဝုတ်ဒိုဟ်ပြာသာဒ်ရ သၟိၚ်နာ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမၞိက်အနက္ဃရတ်ရ သၟိၚ်သ္ပဝ်ဂမၠိုၚ် ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴမာလာဒိပ်တံရ ကဏောဝ်ဂန္ဓဝ် ကွိၚ်ဒိပ်ဒယှ်ေလှ်ေကွာဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴအိုတ်ရ အိုဿီုညးစှ်ဒိုဟ် တွဳဗွိုၚ်လဝ်ဗောဓိသတ်တုဲ ဍိုက်အာယာန်ပြာသာဒ်မှာပဏာဒတုဲ ကလာၚ်အာလ္တူအာကာသရ။


ဗမၞးမလေပ်ဗိုတ်ပိဗေဒၚ်ပန် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီဂှ်လေဝ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ကီုရ ဗြီုရပ်က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ပိစှော်ယောဇနာ ဗဒဝ်အာရ သၟိၚ်အိန်ရပ်ကၞုသၚ်ဝိဇုကရပိကတုဲ ဗဂိုဟ်ဗက်အာရ သၟိၚ်မာယာတုဿိတာတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ရပ်ပၞိက်ထဝ်တုဲ ပိုက်လွိၚ်အာရ ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခ ရပ်ဏာထဏထဝ်တုဲ တိၚ်သ္ပပူဇဴကွိၚ်ဒိပ်ဂှ်ရ ဗောဓိသတ်ပလိုဟ်ဆုဇုက်ဂၞု သၠုၚ်(၁၂၀)ဟတ် မဒှ်ဆုပလိုဟ်ဂမြၚ်ကျာ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိက္ခရာသ္ၚာနူဒတန်ကဝ် မှာဗြီုမဒေပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲထိုက်ဒကှ်ဂှ် ဗြီုဖျေံဏာဗဂိန်ကဵုဗောဓိသတ်တုဲ ဗိုက်သပိုၚ်ဒက်သ္ၚာတၚ်သ္ကိုပ် တၟာဲကေတ်ဗဗေၚ်တုဲ ပဒုက္ခစရိယထပှ်တ္ၚဲရ စဴဒုၚ်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳရ ဂွံပုၚ်ပၟန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ကျာ်တြဲမကဵုပိုန်ရ


ပ္ဍဲသၟတ်တၞံဆုဇုက်ဂၞု မဒှ်ဂမြၚ်ကျာ်ဂှ် ဂွံဒှ်ကျာ်ဂြၚ်ဓရ်ရ မုက္ခဝါကျာ်မတုပ်တဴညံၚ်ဒ္ၚဝ်ထဝ် သၠုၚ်ကျာ်(၈၀)ဟတ် သာံဒံၚ်လျးအုံနလုံ(၅)ဟတ် ပ္ဍဲကာလမဂါံကွာ်အာဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ၜါဍောၚ် ရာၚ်ဒုၚ်ဇိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဒကှ်ဇၞော်ဂှ်(၃၀)ဟတ် ထာၚ်ဒကှ်သၟတ်ဂှ်(၂၀)ဟတ် ကျာ်သဗ္ဗညုရာၚ်ဆာဲတဴ ပ္ဍဲဒေါဝ်ဗၞဳကျာ်သြဳဗွဝ်ပိုန် ပ္ဍဲဒေါဝ်သ္ဍဲဟာန်မၞိဟ် ဒေဝတဴအိန်ဗြီုဂမၠိုၚ် အလုံစှ်လ္ၚီစက္ကဝါ လျးကျာ်တြဲဗျာပ်အာဗွဲလ္တူ ဒဵုကဵုဍုၚ်ဗြီု ဗွဲသၟဝ်ဒဵုနရက်အဝိက်ရ ပ္ဍဲဂၠးတိဝွံဂှ် ဒဵုကဵုအာစိုပ်ကၟာၚ်စက္ကဝါဟေၚ် ယးတၟးဒၟံၚ်ဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲရ ဆသတိက် စာၚ်ဂြဴပကဴရာၚ် မဂွံတီဗတံ တ္ၚဲပၠိုတ်ရ


ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴမွဲလက်ကိုဋ် မဂွံက္လၚ်ဂှ်ရ ယွံခမဳတံ ပူဂဵုမွဲ သၟိက်ဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရသဒှ်မ္ဂး ဝတ္ထုဗဗွဲဓရ်ဂှ်ကလိဂွံတုဲ မှတ်ပတုဲကုသဵုကဵုဒါန် လ္ပဝိဝိၚ်လ္ပဟိုတ်မာဲ လ္ပဂစိုတ်သတ် လ္ပကၠတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ လ္ပဝဵုမတ်ကၠတ်ကောန်သမ္ဘာညးညိ၊ ဂလာန်မုသာလ္ပဟီုညိ လ္ပသုၚ်စစၞဗ္ၜူသုရာအိုတ်ညိ ဒးကာလတ္ၚဲသဳ ဒ္စါံမံက်ဒ္စါံစွေက် ဗပေၚ် အာံမဝှ်တံဂှ် မၞးတံမှတ်ဒဂိုန်ကေတ်ဓရ်သဳလအိုတ်ညိ မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်လၟိုန်အိုတ်ညိ သ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ဂစိုတ်လမျီုသတ် ဂိုၚ်ကၠတ်ကေတ်ဒြပ်ညးနွံကဵုတၠ ပလီုကောန်သမ္ဘာညး ဟီုဂလာန်မုသာ ပူဂဵုမ္ဒးသုၚ်စစၞဗ္ၜူအရက်သုရာ ဒဵုတွဵုလမျီုအိုတ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟဂွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ။


ပူဂဵုဂစိုတ်မိ ပူဂဵုဂစိုတ်မ ပူဂဵုဂစိုတ်တၠအရှန် ပူဂဵုပတိတ်ဆီဇိုၚ်ကျာ် ပူဂဵုပါ်ထ္ကးသၚ် ပူဂဵုမသုန်တံဂှ် ဒးနရက်ပဉ္စနန္တရိက်ရောၚ် ပူဂဵုတံဂှ် ဟွံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျရ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၠပညာတံ ဂွံမိၚ်ဂွံတီကေတ်သာ်ဝွံတုဲ ပွမုတ်တံဂှ်ကဵုစ္ဍး ပွဒွးမှတ်ဒ္ဂေတ်ဗက်ညိ၊ ဒါန သဳလ ဘာဝနာ မဒှ်ကြက်ဂှ် မှတ်ပၟဝ်ဂလိုၚ်လဝ် ဓရ်တွံပါၚ်ကျာ်တြဲဂှ်လေဝ် မှတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ် စေတဳ ရုပ်ကျာ်ဂှ်လေဝ် မှတ်လ္ၚောဝ်တးၚး ဂိုၚ်ကၟတ်ချောဲအုဲဟန်ဗန် ဇန်ပ္ကဴသ္ပပူဇဴကျာ် သ္ပပူဇဴဓရ် သွပပူဇဴသၚ် မၚ်မွဲဓရ်သဳလ ဗဝ်ကျာ်ဗ္တဳ ယာံသ္ဂောံပကီုလွဳပရာသာ်ဝွံတုဲ ၜးနူဘဝအတ္တဘဴမၞိဟ်စုတိ သီုမဟဂွံဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲဂှ် သ္ဂောံတိုန်စသိုၚ်သိုက်သၠိၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တေံတုဲ ယာံဂွံအာစိုပ်ဍုၚ်သွဝ်မ္ဂး စသိုၚ်ပိုန်ဒိပ်ဒယှ်တှ်ဖဲလဲတုဲ ကြဴတဲသ္ဂောံဂတာပ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျ ဟွံဆောတ်ရ၊ တၠဳမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ တၠမဟာကရုဏာလဝ်စိုတ်တုဲ သြဝ်မတွံပၟိၚ်လဝ်ကဵု ခမဳသၚ်တံညးဂမၠိုၚ် သီုမှာဇန်တြုံဗြဴတံရောၚ်မိဂ္ဂး။

===(၁၆) စၞောန်ထ္ၜးအုပ်ကၠေံနိဂီု===

* '''အုပ်ကၠေံနိဂီု
'''
အနိစ္စဂှ်      နူဂယးပြဟ်    ထပှ်လတုန်

သဝ်တ္ၚဲဟီုပ္ဍုန်  ဒုက္ခတုန်ကၠာ   ၜါစှော်ပၟဝ်

အနတ္တမှာ    သဂါဗတံ     မသုန်ကၠံဓရ်

ယဝ်သ္ဂောံပၟဝ်  ဍုၚ်သွဝ်စိုပ်သ္အး  နရက်ဗၠးတုန်


ဂဥုဲဒစာံ       ကေဝ်ဗျာံလဝ်တုဲ  ဟုဲပပိစွံ

မွဲဗတံစွံ       ပိပိကဠောံ      ယဝ်သ္ဂောံထိုအ်ၚိတ်

နရက်လေဝ်သြာဲ  အပါဲလေဝ်စ္ဍး    ဝိဝဲဗၠးတိတ်

ယဝ်သ္ဂောံၚိတ်   ဂဥုဲသိတ်ဇျာန်   သွဝ်နိဗ္ဗာန်ရောၚ်


'''ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် အာစိုပ်ဒတုဲရ  ။  ။ ဒိပုအာ  .  .'''

=ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်=
===စၞောန်ထ္ၜးနိဒါန်===

ပ္ဍဲကဝ်ဏံဝွံ ခုတ်ယၟုပၠန်၊ ဂးဘဒြကဝ် ဂၠိုၚ်ဗွဝ်ဂုဏ်၊ ကတဵုဒှ်မွဲတဲ ကျာ်တြဲမသုန်၊ '''ကက္ကုသန်'''ရော '''ကောနာဂီု'''ပ္ဍုန် '''ကျာ်ကဿပ''' '''ဂေါတမ'''တုန်၊ '''အရဳယျမွဲ''' ဇၞော်ဇာသဳဂုဏ်၊ ကျာ်ပန်လောန်စဴ မွဲသှ်ေတဴတုန်၊ ကဝ်ဝွံဇၞော်ဂုဏ် ပုညခေတ္တ၊ ပ္ဍဲတကံပိုဲဝွံ ဇမ္ဗုဒိပ္ပ၊ ပ္ဍဲသာသနာမှာဂေါတမ ကျာ်ကလောတ္ၚဲ နဲအဒိတျ၊ ဒှ်အ္စာဗြီုတိဘုမ္မိက သ္ဂေဟ်ဥာဏ်စရာဲ နာဲသာဇိန ပကၚ်ရၚ်လဝ်ရ၊ ဓရ်နဝခန် ဂုဏ်ဓရ်အမြိုတ် ဖျုၚ်လဝ်စိုတ်ဇန် ဟံၚ်ဖျဴနိဗ္ဗာန် ဌာန်ဒိပ်ဒတန် ဂွံဗၠးဒမၠိ နူဇာတိပန် လၟိဟ်သင်္ချာဒှ်ၜါစှော်ပန် ဟံၚ်ဏာသတ်ပၠန် နန်ထဝ်နိဗ္ဗာန် သတ်ဆသၟေဟ်ဂှ် ဒှ်အာန်ထၞာန် သၟိက်ဂွံပတိုန်ဇကု မြုထဝ်နိဗ္ဗာန် သွက်ဂွံသလဲ ဟွံမွဲဂလာန် တဝှ်ဗုဒ္ဓဂမ္ဘိရညာဏ် ပသလဲပ္ကာန် သ္ဂောံတီမာန်ရောၚ် တဝှ်ကျာ်တြဲမွဲတဲဟွံယောၚ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်ကၠာ သာသနာရောၚ် ဂွံမိၚ်ဂွံညာတ် သုဇ္ဇာတ်မွဲတောၚ် ဟီုပျးလဝ်ရောၚ် ညံၚ်ဍောၚ်ပုပ္ဖာ ဂွံလဟဵုပၠန် မန်ပိဘာသာ ဒှ်ညးမပြဲ တီနဲဓမ္မာ

===(၁)စၞောန်ထ္ၜးပဏာမလ္ၚောဝ်ရတ်ပိ===

* '''နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
'''
* ပဏာမ

'''ဝတ္ထုတ္တယံ နမဿိတွာ စိတြံဝါ စာယလိင်္ကိတံ ကဿံသောတူန မတ္ထာယ အနာဂတာစ ဝံသဟံ'''


အရထ ။  ။ '''အဟံ'''၊ ၚ်ဂကောံခန္ဓပဉ္စကသမူဟ ပညပ်ပြဲ အဲခမဳမွဲဇကု မၞုံယၟုရလောသဳရိ '''ဝတ္ထုတ္တယံ''' န်ကျာ်ဓရ်သၚ်စိ ရတ်ပိပြကာ ဒယှ်တှ်ပြာကတ် ကၞောတ်အထောတ်မပြဲ နမဿိတွာနမာမိ တဲဝွံဟေၚ်လ္တူဂၠးကၞေၚ်မွဲ ဗွဲမရှ်ေသှ်ေဖျေံက္ဍိုပ်ရဴဂဴ ဇဴစိုတ်လၟောဝ် ပ္ဍံလ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴရလေဝ်အဴ။


'''နမဿိတွာ၊'''ဇဴစိုတ်လၟောဝ် လ္ၚောဝ်ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကၠာတုဲ '''သောတူနံ'''၊ဒဒက်တဴကဵုကောန်ဂကူပၠန် သောတဇန်ရမညဘာသာ '''အတ္ထာယ၊'''တၞဟ်နဖဵုဂွံရံၚ်သ္ၚဳ ကတ်လ္ၚတ်ဗှ်ဖ္ဍောတ်အာအဆက်ဆက် သွက်ဂွံစၟတ်သမ္တီ '''စိတြံဝါစာယလိင်္ကိတံ၊'''ဍေံမဂပ်ဝ်ဂညိဂညာတ်လဝ် နကဵုဂလာန်မစိစောန်လောန် '''အနာဂတာစဝံသဟံ၊'''န်ပြကိုဟ်မွဲမၞုံယၟု အနာဂတာဝၚ် လၟေၚ်ဗောဓိသတ်စှ် သွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ်အနာဂတ်ဂတ တဝှ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျမွဲ မပြာကတ်လောန် ( ဝံသဂှ် နိဂ္ဂဟိတ်ဇိုတ်လဝ် ) '''ကဿံကရိဿာမိ၊''' ဂၠါဲသ္ၚဳနဲကဲ ပ္ဍဲအ္စာနွံညာဏ် ဂလာန်ဗိုန်ဗတ်မချပ်လဝ်ပ္ဍဲစိုတ်ပၠန် ဇန်ပကောံနၚ်ရ နကဵုညာဏ်စက္ခုဟေၚ် ကြက်ခၞံချူပြုပြေၚ်ကဵုရ။

===(၂)ခဏ်ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်ဗောဓိသတ်စှ်===

'''ဥတ္တမော မေတ္တေယျောရာမော ပဿေနဒဳ ကောသလော အဘိဘူဒဳဃသောနဳစ စဏ္ဍနိစ သုဘော တောဒေယျဗြဟ္မဏော နာဠာဂိရိ ပလလေယော ဗောဓိသတ္တာ အနုက္ကမေန သမ္ဗောဓိံ လဘန္တိ အနာဂတေ ။   ။
'''
အရထ ။  ။ '''ဥတ္တမော''' တၠဳလဂှ်ဒမပြဲ '''မေတ္တေယျောစ၊''' ကျာ်တြဲမၞုံယၟု အရဳယျမေတ္တေယျကီု '''ရာမောစ၊''' သၟိၚ်ရာမကီု '''ပဿေနဒဳကောသလောစ၊''' သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလကီု (ဝါ) သၟိၚ်ပဿိုန်ကီု '''အဘိဘူစ၊''' သၟိၚ်ဒေဝတဴအဘိဘူကီု '''ဒဳဃသောနိစ၊'''  သၟိၚ်ဒေဝတဴအသူရိၚ် မၞုံယၟုဒဳဃသောနိကီု '''စဏ္ဍနဳစ၊''' ဗမၞးစဏ္ဍနဳကီု '''သုဘောစ၊''' မၚ်ဗၠာဲသုဘကီု '''တောဒေယျဗြဟ္မဏောစ၊'''ဗမၞးတောဒေယျကီု ( တောဒေယျလေဝ်ပါဌ်နွံ ) '''နာဠာဂိရိစ၊''' စိၚ်နာဠာဂိရိကီု '''ပလလေယောစ၊''' စိၚ်ပလလေယကီု (ဝါ) စိၚ်ပလိလယ်ကီု '''ဣမေဒသ၊''' ဍေံမၞုံဗၞတ်စှ်အိုတ် '''ဗောဓိသတ္တော၊'''ၚ်တြုံဗောဓိသတ်ဂမၠိုၚ် '''အနုက္ကမေန၊''' ဗွဲလၟေၚ် '''အနာဂတေ၊''' ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ကြက်ကတဵုဒှ်ဂတ '''သမ္ဗောဓိံ၊''' န်ဓရ်သစ္စပန် '''လဘန္တိ၊''' ပ္ဍံကလိဂွံဂြၚ်တီအိုတ်ရ '''ဣတိ၊''' ရဴသာ်ဝွံ '''ဗျာကာသိ၊''' စိန်ပျးလဝ်ဒိုဟ်ရ။

===(၃)ခဏ်ဗောဓိသတ်အဇိတသ္ပခမဳ===

လောကဝိဒူသယမ္ဘူ အထောဋ်ကၞောတ်တိုက်ပိတဴ ပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲဂေါတမပိုဲတုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန်ရ ပ္ဍဲအခါကာလမတန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာဝေဠုဝန် နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန်ဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမၞုံယၟုအဇိတဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၟိၚ်အဇာတသတြုတုဲ ကၠုၚ်တန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂၠံဂဝ်ဂၞကျာ်ဇၞော်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုကဉ္စနဒေဝဳတုဲ ပေၚ်စှ်ဂိတုဟေၚ် သၠးပဋိသန္ဓိရ။

ကုကောန်သၟိၚ်ဂှ် မၞုံယၟုအဇိတ ဗွဲဝေါဟာရပညပ် ခုတ်ခဴစရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်ပၠန်တုန် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံတွဳဝါရယဿပတ် ကောန်သၟိၚ်ဗၞတ်မသုန်ကၠံရ ကာလမအာစိုပ်အဝဲအယုက် မရနုက်ကဵုစှ်တြဴသၞာံဂှ် မအံက်သၟိၚ်ဇၞော်အဇာတသတြုဂှ် ဒုၚ်ကေတ်အာဲတၟာဲ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲရသ္ဂးတုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကောန်သၟိၚ်မသုန်ကၠံတုဲ နကဵုဍာ်ယာမကာလိက မပ္တံကဵုပိဏ္ဍပါတ် အဟာရဘောဇိုန်တၞဟ်ဟ်သာ်ကီု ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန် မပ္တံကဵုယာတ်အုပ်တဴ ပၠးဂၠးဗွဲမဂၠိုၚ်ကီု ကဵုရေၚ်တၠုၚ်ဏာတုဲ ဂၠံၚ်ဍာန်သဗာန်တြဴ သွက်ဂွံပြာပ်အာဘာဝေဠုဝန်ဂှ် ကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ်တုဲ သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်ကေတ် ပၞာန်စိၚ်ပၞာန်ချေံ ပၞာန်ကွဳပၞာန်တိုက် အမာတ်သေဌဳသမ္ၚေဟ် ဗမၞးဂမၠိုၚ်တုဲ ကော်ဂွံကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ်တုဲ ပြာအာဘာဝေဠုဝန်ရ။

ကောန်သၟိၚ်အဇိတသ္ပခမဳ ပ္ဍဲဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံဂုဏ် မပ္တံသမာဓိပညာဂှ်ဒှ်တုဲ အဇိတထေရ်ယၟုပြာကတ်တဴရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန် ကော်ဂွံအဇိတထေရ်ဂှ်တုဲ နူဍုၚ်ရာဇာဂြိုဟ်ဂှ် က္ညအာဍုၚ်ကပ္ပိလဝှ်တုဲ နကဵုအိန်ရိယာပိုတ်ပန် တန်တဴဒၟံၚ်ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံရ။

===(၄)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ သဳဒေံမိကျာ်တုတ်သ္ၚာထဝ်===

ပ္ဍဲကာလမသ္ပဒတဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဘာနိဂြောဓါရာံဂှ် ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳ လ္ၚပ်စိုတ်သၟိက်ဂွံကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ် ကုတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗွဲသဒ္ဓါလျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ ကဵုကၠောန်ကၠာၚ်ထဝ်သာ်ဗကေတ်တုဲ နကဵုထၞိက်ကြကောတ်ထဝ်ဂှ် ဖုဲဏှဴရဴနကဵုတိတုဲ ကဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်မတောဝ်နကဵုတဲတုဲ သ္ပအဓိဌာန်ရ။

တၞံတောဝ်ထဝ်သၟတ် ကဵုကၠုတ်ပါ်တိုန်ညိ ရဴသာ်ဝွံ သ္ပအဓိဌာန်တုဲ တဵုစုတ်ပ္ဍဲကၠာၚ်ထဝ်ဂှ်တုဲ လၟေၚ်ဝိသေသ တၞံတောဝ်ထဝ်ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ကဴဍေံဂှ်တုန် တုပ်ကေုာံပ္ကဴမၠဵုရ ('''ဗမာ-မဟာလှေကာပွၚ့်နှၚ့်တူ၏''')သတ်ဍေံဂှ်ပၠန်တုန် တုပ်ကေုာံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ရ။

ဂၞကျာ်ပဇာပတိဂေါတမဳတုန် တၞံတောဝ်ဂှ် ဇၞော်မောဝ်ကတဵုဗဒှ်သတ်ပ္ကဴတုဲဂးကီုရ နကဵုတဲဂှ်ၜှ်ပလှ်ကေတ်တုဲ သီုမစုတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုနပ္ကဴထဝ်တုဲ နကဵုတဲဇကုဟေၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ရ ပိုဟ်ဖ္ဍိုတ်ကဵုဒှ်တောဝ်ချဵုတုဲ ထၟူထၟောံလဝ်ရ ကၠေၚ်တောဝ်ထဝ်ဂှ်ဗွဲမဒးရး ဍိုန်ဍောတ်ဇိပ်ဂၠိပ်တံဂှ်တုဲ ( ကဵုဖာပ်ဗ္စ ) ကဵုစမပ္တံပုၚ်ဍာ်ယာမ ဍာ်သာဲတၚ်လာဲ ကၠေၚ်သွဟ်ရ ဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ် ဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ဇြပ်ရုၚ်ယန်သေဝ်ဂှ် သီုကဵုမကဵုကြုဲစုတ်လဝ်မြမောဝ် ကြက်စၠန် စွံပတိုန်လဝ်မၞိဟ်ပၟၚ်ပၟဲ မဗိုန်ဗတ်တုဲ ကဵုတုတ်တဴရ ယာတ်မွဲဂတှ်ေတုဲအာရ ဇမၠိၚ်ဍေံဂှ် စှ်ပန်ဟတ်ရ အနာံဍေံတုန် ဒှ်ထပှ်ဟတ်ရ ညံၚ်ရဴညးစပ်စုတ်လဝ် ထဝ်သက်သက်ကီုဒှ်တဴရ။

ယာတ်တၞဟ်မွဲဂတှ်ေပၠန်ဂှ်လေဝ် တုပ်နဲသာ်ဂှ်ကီုရ ယာတ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ် စုတ်လဝ်အပ္ဍဲကြောတ်မၞိက်တုဲ ထီုပးလဝ်ပ္ကဴသြဴ မြမောဝ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်နကဵုတဲတုဲ ကြောတ်မၞိက်မစုတ်သ္ၚာထဝ်ဂှ် ယဵုစုတ်ပ္ဍဲလ္တူက္ဍိုပ်ဇကုတုဲ ဝတ္ထုသွက်ဂွံကဵုဒါန်ဗွဲမဂၠိုၚ် မပ္တံပိဏ္ဍပါတ်အဟာရဘောဇိုန်ကီု ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သီုကဵုမရပ်ဏာပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ဇၞောဝ်အလာံရာဲတံၚ်ခေါန် တွဳဗွိုၚ်ကေတ် ကောန်သၟိၚ်သာကျဝၚ် တြုံဗြဴဂမၠိုၚ်တုဲ ပြာပ်အာဘာနိဂြောဓါရာံရ တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် သၟးညံၚ်ရဴဗၞဳအဝန် သၟိၚ်ဂိတုဗၠာဲ မပွဳဗွိုၚ်လဝ်ဂကောံ သၟန်သၞံၚ်နက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မမံက်တိတ်ကၠုၚ်ကီု သီုကဵုမပွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံဘိက္ခုသၚ်ဂမၠိုၚ် ဗလးဒၟံၚ်လျးတြဴသာ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္တူသၞာထဝ်ဂှ်ရ။

===(၅)ခဏ်ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ကဵုဒါန်သ္ၚာထဝ်===

ဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုန် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် နလ္ၚောဝ်မသုန်ပြကာဂှ် လ္ၚောဝ်တုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ်ရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳ ညာတ်ဒးစၠးစရာဲတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်မၞိက်ဂှ်တုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲလ္ၚဝ်ဂှ်ရပ်ကေတ်တုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ကျာ်တြဲရ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်တြဴပြကာ အဲဍိက်ရန်တၟံကဵုတဳလပိုန်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ နတဲအဲဍိက် ကၠောန်လဝ်ဗွဲမသ္အးဇ္ၚး တတ်လဝ်ဗွဲမဒးရးရ။

တဳလပိုန်စွံဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူအဲဍိက်တုဲ သ္ၚာထဝ်ဝွံ သြဝ်ကညဒုၚ်ဒါန်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် ကျာ်တြဲဒုၚ်ကေတ်ရ သ္ၚာမွဲဂတှ်ေဂှ် သြဝ်တၠအဲပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုသၚ်ညိ သာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ ဂၞကျာ်ဂေါတမဳလေဝ် ဒုၚ်ဝန်ဂလာန်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ သ္ၚာထဝ်မွဲဂတှ်ေဂှ် ပြာပ်အာကဵုဒါန်ကုတဳလပိုန်သၚ်ဂမၠိုၚ်ရ မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညးမွဲလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဒုၚ်ကေတ်အိုတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ ချပ်တဴရ ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်တုန် မမိက်ဂွံကဵုဖဵုဂၠိုၚ်ကဵုဂၞကျာ်ဂေါတမဳတုဲ မသ္ဂးရ ရဴသာ်ဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ တြုံမပြဲ မဒှ်အလံၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျ ဟဂွံရောံဓည ဟဂွံဖေက်ဂွညှာတာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်ကေသာရာဇာဒိသိုၚ်ကီု ယာတ်မတုပ်ကေုာံသာ်ထဝ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိသာတ်ခမဳဂမၠိုၚ် ဗရုရမျာၚ်ရုသံၚ်ကောလံ ကောလကတဵုဒှ်ကၞုက်ကၞာဲတုဲ အသဳတိသာဝက မှာထေရ်ဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳသ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သ္ၚာထဝ်မဟဂံၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ဂှ် ခမဳအညတြမွဲဇကု ဂိုၚ်ဒုၚ်ကေတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ ရုရုသံၚ်သံၚ်ဂလာန်မကြံၚ်မ္ၚိုဟ် ဟီုဂရိုဟ်ညာန်တဴအိုတ်ရ ဂလာန်ဂှ် ကျာ်တြဲမိၚ်တုဲ သဘဴဓမ္မတာကျာ်မ္ဂးဂှ် ရံၚ်သ္ၚဳတဴဂကောံပရိသာတ်လၟိုန်ရ။

ကျာ်တြဲညာတ်ခမဳတံဟီုဂရိုဟ်ဒၟံၚ်သာ်ဂှ်တုဲ ကြက်အဲပၠေၚ်ကၠေံသၠေဟ်ပၟာ ညးဂမၠိုၚ်အိုဿီုရ ရဴဝွံပၠောပ်စိုတ်တုဲ သ္ဂးတိုန်ကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံညးဂမၠိုၚ် ခမဳဝွံ နဂလာန်မ္ဂးအညတြလ္ပဟီုအိုတ်ညိ ခမဳဝွံ သာမညခမဳဟွံသေၚ် တြုံဗောဓိသတ်ရောၚ် ဒှ်ညးမပြဲ မရနုက်ဗပေၚ်လဝ်ပါရမဳစှ်ရောၚ် ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲ သၟိၚ်ဂိတု မတ်ဗြဲမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ်ကီု ညံၚ်ပၟတ်လ္ၚပတေၚ် ဗဗုမထုပ်လဝ်ကီု ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံမနုဿလိင်္ဂဂှ်ဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရ ရဴသာ်ဝွံ ကျာ်တြဲသ္ဂးရ။

===(၆)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ ကေတ်နၚ်ဗဗေၚ်တုဲရာဒနာမိက်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အနန်ရ ယွံအနန် ဗဗေၚ်တၟံအဲဂှ် အာကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံသ္ဂးရ မှာထေရ်အနန်ပၠန်တုန်လေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန် မၞုံကဵုစရိတ်ပန်တန် မိန်ဒေဝတဴဇၞော်ပန် မကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ် ကေတ်နၚ်တုဲ ဗဂိန်ကဵုကျာ်တြဲ ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ရ။

===(၇)ခဏ်မှာထေရ်အဇိတ စဵုသၠဖ္ဍာန်သ္ၚာထဝ်===

ကျာ်တြဲလေဝ် ဗဗေၚ်တၟံသာ်မၞိက်ဒဝါန်ဂှ်ပၠန် ပတိုန်ဖ္ဍုန်လဝ်ပ္ဍဲလ္တူဂတာတဲတုဲ ဗလးဏာပ္ဍဲအာကာသရ ဗဗေၚ်ဂှ် ဓလီုဖ္ဍိုက်အာဂၠံတိုက်စက္ကဝါ ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုတုဲ ကျာ်တြဲသ္ဂးကဵုခမဳဂမၠိုၚ်ရ ယွံခမဳတံ ဗဗေၚ်တၟံအဲကျာ်ဗလးဏာဂှ် မဟာထေရ် အသဳတိသာဝကဒ္စါံစှော်ဂမၠိုၚ်ကီု ခမဳဂမၠိုၚ် သ္အာၚ်နူဂှ်ကီု အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံဖအောဝ်ဏာရ။

အယာံမာတ်ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲကီုလေဝ် တၞဟ်နရေၚ်တၠုၚ်ဂိုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ကျာ်တြဲကော်မှာထေရ်အဇိတတုဲ ယွံအဇိတ ဗဗေၚ်အဲမဗလးဏာဂှ် အာဂိုၚ်ကေတ်နၚ်ညိ ရဴဝွံ ကျာ်တြဲဖအောဝ်ဗလးဏာ မှာထေရ်အဇိတ မှာထေရ်အဇိတလေဝ် ဒုၚ်ဝန်တုဲပြာပ်အာဂးကီုရ မွဲချိုန်ခဏဟေၚ် ရေၚ်တၠုၚ်နၚ်ဗဗေၚ်ဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အဇိတတုန်လေဝ် သ္ၚာထဝ်ဇကုမကလိဂွံလဝ်ဂှ် ပ္ဍဲလ္တူဇံၚ်ကျာ်တြဲမပဒတဴဂှ် စဵုသၠဖ္ဍာန်တုဲ ကဵုဒါန်ရ ကာလမကဵုဒါန်တုဲဂှ် သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ ယွံတဳလပိုန် ဖဵုကုသဵုအဲဍိက် မဂွံဒက်စဵုသၠဖ္ဍာန်ကဵုဒါန် ကဵုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲလၟုဟ်ဝွံဂှ် ပ္ဍဲကာလအဲဍိက်ကတဵုဒှ်ကျာ်တေံဂှ် သၠဖ္ဍာန်ဗွဲမရာၚ်ဆာဲစိစောန် မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုဂ္ညိဂ္ညာတ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်မတၟုဲတဴ နကဵုပ္ကဴထဝ်ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴသိလ္လာပ္ကဴဗၠဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကဵုဂွံဒှ်ကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ နလ္ၚောဝ်မဆိုက်ဗ္ဒက်မသုန်ပြကာ လ္ၚောဝ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ဂဇအ်တန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်မွဲမဗၠးဒုဟ်တြဴသာ်ရ။

ကျာ်တြဲလေဝ် သ္ပကာဂအီရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်အာနန္ဒ ဒှ်ဓမ္မတာဘဏ္ဍကာရိက ဒလိုက်ကတဵုနူသၞာတုဲ သီုကဵုမပၚ်တဲလ္ၚောဝ်ဒၟံၚ်တုဲ ယွံတဳလပိုန် ဟိုတ်မသ္ပကာဂအီဂှ် ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴဝွံ အာတ်အခေါၚ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴမပံက်ပ္တိတ်ကြောတ်ထဝ် မစုတ်လဝ်ကြကောတ်မြမောဝ်ကီု သီုကဵုမဟီုလၟိၚ်ပ္တိတ်ဏာ ကဵုမိၚ်အာ ဒဵုကဵုစိုပ်လ္အိတ် ပရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ အာနန္ဒ ၊ ယွံအနန် ခမဳမၞုံယၟုအဇိတဂှ် ပ္ဍဲဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံဟေၚ် ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ပျးလဝ်ဒိုဟ်တုဲ လုပ်စအရဟတ္တဖဵုရ နကြိဒလိုက်ကတဵုတိတ် နူအရဟတ္တဖဵုတုဲ ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် မစိုန်ဒှ်တဴသကိုပ်ပၞာန်ဓရ် တီကေတ်ပၟိက်စိုတ်ခမဳဂမၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုမပၚ်ခၠံသၟိပ်တဲလ္ၚောဝ် ကျာ်တြဲဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ ဂရၚ်ပ္တီတိုန်ရ။

'''ယွံတဳလပိုန် ခမဳအဇိတဝွံ မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မုရဴနအကာရမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျရောကျာ်''' သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာ ဆာန်ဍူတုဲ သြဝ်ဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ် ဇာတ်ကျာ်တြဲအရဳယျရ

===(၈)ခဏ်ကျာ်တွံအနာဂတာဝၚ်ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်===

မှာထေရ်သာရိပိုတ် အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲတွံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် ကုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် မုရဴပ္ဍဲကာလမွဲ မကတဵုဒှ်ကျာ်ရောမ္ဂးဂှ်တုန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပရိနိဗ္ဗာန်ကလိလောန်အာတုဲ  ကာလလံညိပၠန်ဂှ် နပွမကၠေံဗ္ဒန်မသုန်ပြကာဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်ရ ( အဓါန်မသုန်လေဝ်ဂးရ )။

===(၉)ခဏ်အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာမသုန်သာ်===

('''ပ္ဍဲဂလာန်မ္ဂး အဓါန်မသုန်ဗီုကၠေံဗ္ဒန်အာ ကြက်ဟီုတွံကဵုဂတဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာပိုဲမန်မချူခၞံလဝ် ပ္ဍဲသၠရိုတ်တာကီု အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် အ္စာဗၟာတံမချူခၞံဗဒှ်လဝ်ဂှ်ကီု ဒၞါဲမဒှ်ရုဲစှ် ချူကံက်နုက်ကေတ်လဝ်ရောၚ်''')

* '''ဗီုအဓါန်မသုန်ကတဵုဒှ်
'''
အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲဟေၚ် လံညိ အဓါန်မသုန်မကတဵုဒှ်ရ ( ကၠေံဗ္ဒန်မသုန်သာ်လေဝ်ဂး )

* '''ညးမ္ဂးအဓါန်မသုန်ဂှ်ရော'''

(၁) အဓိဂမအန္တရအဓါန် မဂ်ဖဵု ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၂) ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ပဋိပတ်ဒ္ဂေတ်လ္ၚတ် ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၃) ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ပရိယတ္တိပိဋကတ်ပိ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၄) လိင်္ဂအန္တရအဓါန် အယောၚ်အလာသဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

(၅) ဓါတုအန္တရအဓါန် အိုတ်ဓါတ်ကျာ်အိုဿီု မကၠေံဗ္ဒန်အာဂှ်မွဲ

ဣဝွံ ကၠေံဗ္ဒန် အဓါန်မသုန်ရ 

(၁) '''အဓိဂါမအန္တရအဓါန်'''

တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ကၠေံဗ္ဒန် ယွံသာရိပိုတ် အဲကျာ်သ္ပပရိနိဗ္ဗာန်တုဲ ကလိလောန်အာလ္ၚီသၞာံမ္ဂး ခမဳ ကေုာံ ကွးအဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် ၜိုန်ဇၞော်ပၟဝ်ကမ္မဌာန်လေဝ် ဒဒှ်တၠအရှန်မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ ပဋိသမ္ဘိဒါပန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရောၚ် ( မဂ်ဖဵုကၠေံဗ္ဒန် ) ပ္ဍဲကာလကြဴနူဂှ် သောတာပတ္တိဖဵု သကဒါဂါမိဖဵု အနဂါမိဖဵုဟေၚ် ကလိဂွံမာန်ရောၚ် အဓိဂါမအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၂) '''ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်''' 

အဓိဂါမအန္တရအဓါန်ဂှ်လောန်အာတုဲ ကြဴနူဂှ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ခါကာလအာစိုပ် ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ပသာ်မဒှ်ကဵုသတ္တံပၠန်တုန်ရော ခမဳကောန်အဲကျာ်တံညးဂမၠိုၚ် မဒှ်ခမဳ ကာလဂှ် ဓရ်မဂ် ဓရ်ဖဵုဂှ် ဟွံကလိဂွံရ  ဆမဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်အဲဟေၚ် သွိုန်ဗပိုန်တဴရ ဒါယကာဥပးဇန်တြုံဗြဴတံညးဂမၠိုၚ် မဂွံကဵုဒါန်ကုခမဳတံဂှ် ဖဵုဒါန်ဂှ် ဟွံတီကဵုဗၞတ်တွဵုဟေၚ် ကလိဂွံရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ပဋိပတ်ဂှ် သိက္ခာပိုတ်ဂမၠိုၚ်အိုဿီုဂှ် မၚ်မွဲဟွံမာန် ဆပရာတ်ပန်မဒှ်လအိတ် အိုတ်ဂှ်ဟေၚ် ကြက်မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ကာလခမဳတံ မမၚ်မွဲ ပါရာဇိကပန်ဂှ်လေဝ် တန်တဴလုကဴလၞီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ခမဳမွဲ မဒှ်လအိတ်အာစိုပ်လၞီ သဳလမလီုလာ် မအာစိုပ်ဂစိုတ် လဟုတ်လမျီုအိုတ်ရ ကာလဂှ် မဒှ်ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၃) '''ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်'''

ပဋိပတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးဂှ်တုန် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာသိုက်က် လံညိပၠန်တုဲ ဂကူသၟိၚ်မယုတ်မာ ဟွံမၚ်မွဲဓရ်စှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး အမာတ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ အမာတ်ပၞာန်ဇၞော်ဟွံမၚ်မွဲဓရ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ရးဇၞးပိုတ်နဂီုဂမၠိုၚ်လေဝ် ဟွံမၚ်မွဲဓရ်ကီုရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗြဲဂူဟွံဒးရးသာ်ဂှ်မ္ဂး သြောံၜဲဟွံခိုဟ်ရ သြောံၜဲဟွံခိုဟ်မ္ဂး ဒါယကာဂမၠိုၚ် တၞဟ်နကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရ ဒါယကာတံ ကဵုဒါန်ပစ္စယ် ဟွံသၟဟ်ရထရသာ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်ရ ခမဳတံ ဟွံကလိဂွံပစ္စယ်ဒါန်သာ်ဂှ်မ္ဂး ပွမယိုက်ဒိုက်ထံက်ပၚ်သၚ်ရိုဟ် ကုကောန်ကွးဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟွံသ္ပအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ် လံညိပၠန်တုဲ ပရိယတ္တိမတွံဂး ပိဋကတ်ပိ လဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာရ။

(ပၞောဝ်ပိဋကတ်ပိဂှ် ပြကိုဟ်ပဌာန်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ၊ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ဓါတုကထာ ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဓမ္မသင်္ဂဏဳ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ဆဓရ်သုတ်ဝိနဲခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ လံညိပၠန် ဝိနဲလေဝ် ခမဳတံ ဟွံမၚ်မွဲပၠန်ရ လံညိပၠန်တုဲ ဆဓရ်သုတ်ညိကီု ခမဳတံ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ သုတ်ဂှ်ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ သဳစှ်မၚ်မွဲတဴရ ၊ လံညိ ဆသဳဒ္စါံ ၊လံညိ သဳမသုန် ၊ လံညိ ဆသရဏဂမနပိ မၚ်မွဲတဴအိုတ်ရ ၊လံညိ ဆသရဏဂမနပိဂှ် ဗ္ဒန်အာပၠန်တုဲ ဆနမောဗုဒ္ဓါယျညိကီု ညးမွဲမဟီုတွံဓရ်ဟၟဲရ ဓရ်အဲကျာ်ကၠေံဗ္ဒန်အာတုဲ သၟးညံၚ်ရဴသၟိၚ်ဂိတု သၟိၚ်တ္ၚဲ မပၠိုတ်စှ်ေအာ ဗွဲဒိုဟ်ပလိုတ်တေံကီု ပိဋကတ်ပိ ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မဒှ်ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်နူသၠပတ်အဓါန်မသုန် အ္စာမန်တံ မချူခၞံလဝ် နူတမၠာတေံရောၚ်)

* '''မွဲနဲ ဗီုပရိယတ္တိကၠေံဗ္ဒန်ကၠုၚ် ပ္ဍဲလိခ်ဗၟာ
'''
ပရိယတ္တိလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာတုဲ ပြကိုဟ်ပဌာန်ဇၞော်မွဲ ဗွဲကိုပ်ကၠာ ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ယမိက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ပိဋကတ်ပိ ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ် ၊ကြဴနူဂှ် ကထာဝတ္ထု ကြဴနူဂှ် ပုဂ္ဂလပညပ် ၊ကြဴနူဂှ် ပြကိုဟ်ဝိဘၚ် ၊ကြဴနူဂှ် မဇ္ဇျိမနိကာယ် ၊ခုဒ္ဒကနိကာယ် ၊ဒဳဃနိကာယ် ၊ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် ဇာတ်ဝေဿန္တဝ် ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ကြဴနူဂှ် အပဏ္ဏကဇာတ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဂါထာပန်ပိုဒ် မၞုံတဴဏီရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် သၟိၚ်မွဲမၞုံကဵုဓရ်သဒ္ဓါ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်တုဲ သန်လ္ၚီကသာပ် ပတိုန်လ္တူကွိုတ်စိၚ်တုဲ ဓရ်တဝှ်တဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပန်ပိုဒ်ပန်ဂါထာ ညးမဟီုတွံမာန်ဂှ် ဆဵုဟေၚ် သန်လ္ၚီကသာပ်ဝွံ ကဵုဂိုၚ်ကေတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာမုဟ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ရ ၜိုန်ကဵုလန်ဂေတ်ဂၠါဲ အာသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် ညးမဟီုတွံဓရ်မာန်ဂှ် ဟွံကလိဂွံရ ဒြပ်ဂှ် ဒးက္လေၚ်ပၠောပ်ကၠေံဒၞါဲဍေံပၠန်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ပရိယတ္တိ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန် တုဲဆဝွံရ။

(၄) '''လိင်္ဂအန္တရအဓါန်''' 

ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် အိုတ်အာတုဲ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပသာ်ရော ပ္ဍဲကာလကြဴနူ ပရိယတ္တိအန္တရအဓါန်ဂှ် ခမဳတံညးဂမၠိုၚ် နသ္ၚာမဖျောန်လဝ် ဍာ်လွံက်ဗစိုတ်ဗ္စးဂှ် မုဖဵုမၞုံရော ရဴဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ဇိၚ်ကေတ်ယာတ်မွဲဍ မွဲမိဟ်တုဲ ပ္ဍဲသော်က္ဍိုပ်ကီု ပ္ဍဲကံကီု ပ္ဍဲကံတဲကီု ကဵုဒက်ပစပ်စုတ်တုဲ မြိမြန်တဴကောန်သမ္ဘာအိုတ်ရ ကာလကြဴနူဂှ် ညးမသ္ပပွမြိမြန်ကာန်သမ္ဘာ ပွမကူဗၞိက်ဇိက်ရာန်တံဂှ် သ္ပတုဲ မၞုံကဵုသ္ၚာမဒက်လဝ် ပ္ဍဲကံတဲဂှ် သ္ပတုဲ ဒါယကာမကဵုဒါန်ဂမၠိုၚ် ရန်တၟံကဵုသ္ၚာတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲ ကဵုဒါန်ကဵုညးတံဂှ်ရ ဖဵုကုသဵုညးမဂွံကဵုဒါန်တံဂှ် ကလိဂွံဖဵုရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် အဲကျာ်တွံရ ကာလကြဴနူဂှ်ပၠန် နကဵုသ္ၚာဝွံ မုဖဵုမၞုံရောသ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ ဗိုတ်ကၠဟ်သၠးထောံကၠေံ ပ္ဍဲလ္တူခြုံဂြိုပ်အိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဣဝွံဟေၚ် သဏ္ဌာန်ခမဳသၚ်တံ ကၠေံဗ္ဒန်မ္ဂးယၟုရ လိင်္ဂအန္တရအဓါန် တုဲရ။

(၅) '''ဓါတုအန္တရအဓါန်'''

သာသနာအဲကျာ် ပေၚ်မသုန်လ္ၚီသၞာံသာ်ဂှ်တုဲ ဟွံကလိဂွံပူဇဴသက္ကာရတုဲ ကြက်ပြာပ်အာဌာန် မကလိဂွံပူဇဴသက္ကရရ ဓါတ်အဲကျာ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ် ဍုၚ်သွဝ် ဍုၚ်နာ် မၞုံတဴရ အိုတ်ကဵုဓါတ်ကျာ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် က္ညပြံၚ်အာတုဲ ပ္ဍဲပလိုဟ်မဟာဗောဓိဇြဲထဝ်ဂှ်ဟေၚ် အာကောံဓရီုဗွဝ်ဖအုံဒၟံၚ်တုဲ နိမိတ်ဗဒှ်အယောၚ်အလာ သဏ္ဌာန်ရုပ်အဲကျာ်တုဲ ပၠယမက ပါဋိဟာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိ ညးမမိက်ကဵုမွဲမွဲ အာစိုပ်ဟွံမာန်ရ ဒေဝတဴဗြီု စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် ပြာပ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ ဓါတ်ကျာ်နာဲညးတၠလျးတြဴ က္ညစဴနိဗ္ဗာန်ရ ပ္ဍဲတ္ၚဲဝွံ သာသနာကျာ်ဒးဟုတ်ဗ္ဒန်အာရ ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ သာ်ဝွံဂးတုဲ လောန်နူကျာ်တြဲသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ခုဿနာရာံဟွံက ဒေဝတဴတံ ကတဵုဒှ်ဓရ်ကရုဏာဗွဲမလောန် ပါဲကၠေံဒေဝတဴ အနာဂါံကဵုတၠအရှန်တုဲ အိုတ်ကဵုဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် တၞဟ်နတန်တဴ သဘဴပက္ကတိဇကုဟွံသၟဟ်ရထ ၊မ္ဒးဂတေဝ်ယာံ ဇွောဝ်တဴဍာ်ရမတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗုဒ္ဓနိမိတ် ဗလးလျးတြဴသာ်တုဲ ဟီုတွံဓရ်ရ ဂကောံဒေဝတဴဗြီုဂမၠိုၚ်တုန် ဂွံမိၚ်ဓရ်ကျာ်တုဲ ဗၞတ်မွဲဠက်ကိုဋ် ဂွံသုၚ်ရှ်ဓရ်အမြိုတ် တိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ဝတ်ရ ပူဇဴသကာဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ဒေဝတဴတံ သ္ပပူဇဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် နူကဵုသရိရဓါတ်ဂှ် ပၟတ်တေဇောဓါတ်ကတဵုဒှ်တုဲ စံၚ်ကၠေံဓါတ်ကျာ်ရ ယြဴဗၞတ်မွဲ ဓါတ်တၟာမရာဲကီု နွံတဴဏီရ ဗၞတ်ဂှ်ဂၠောၚ်ပၟတ်နွံတဴ ဟဂွံပၠိုတ်ရ ဒဵုကဵုသရိရဓါတ်တံဂှ် အိုတ်သ္အးအာဗွဲမသက္ကုသၟိဟ်တုဲ ဂၠောၚ်ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ပၠိုတ်အာရ ပတွဵုနူဂှ်တုဲ သာသနာကျာ်ဟၟဲရ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ရ ဣဝွံမ္ဂး ဓါတုအန္တရအဓါန်ရ ၊ဓါတုအန္တရအဓါန် တုဲရ။

===(၁၀)ခေတ်ကာလအာယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ် သာသနာအဲကျာ်အိုတ်အာတုဲ လိုက်ဝွံ ဒှ်တဴဒမၠုဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ သတ္တံဂမၠိုၚ် ပတုဲတဴပွသရာံပါပ်အိုတ်ရ အယုက်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်ရ အယုက်မၞိဟ်လဟုတ်စှ်ေဂှ် ကၠံသၞာံ ဒ္စိတ်စှော်သၞာံ ဒ္စါံစှော်သၞာံ ထပှ်စှော်သၞာံ တြဴစှော်သၞာံ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ် လဟုတ်ယုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ စဵုကဵုစိုပ်အယုက်စှ်သၞာံရ။

('''သွက်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် ဂွံဂိုၚ်သမ္တီ ပ္ဍဲခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ဗီုကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလောကဏံဂှ် အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ် ပါထေယျပါဠိကျာ်တြဲတွံလဝ်ဂှ် အဲချူတြးကဵုညိပၠန်ရ''')

'''ဘဝိဿံတိဘိက္ခဝေသောမယော ၊ယံဣမေသံမနုဿနံ ၊ဒသဝဿာယုကာ ပုတ္တာ ၊ဘဝိဿန္တိ ။ဒသဝဿာယုကေသု ၊ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု ပဉ္စဝဿိ ကာကုမာရိကာအလံပတေယျာ ဘဝိဿန္တိ ။သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဣမေသံမနုဿာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်စှ်သၞာံအိုတ် ။ '''ပုတ္တာ'''၊ ၚ်ကောန်ဂမၠိုၚ် ။ '''ယံယသ္မိံကာလေ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''ဘဝဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ ဍေံမၞုံဗၞတ်အယုက်စှ်သၞာံအိုတ်။ '''မနုဿေသု'''၊ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် (ပ္ဍဲလေဝ်ဂွံ ) မွဲနဲတုန် '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု'''၊ နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် ။ '''ပဉ္စဝဿိကာ'''၊ ဍေံမၞုံအယုက်မသုန်သၞာံ ၊ '''ကုမာရိကာ'''၊ ၚ်သၟတ်ဗြဴဂမၠိုၚ် ။ '''အလံပတေယျာ'''၊ ၚ်မထေက်တၞဟ်နကဵုစတြုံတၠသ္ၚိ ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ ။ '''သောသမယော'''၊ ၚ်ကာလဂှ် ။ '''ဘဝိဿန္တိ'''၊ ကြက်ဒှ်အိုတ်ရ။


ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ကောန်မၞိဟ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်ဂှ် ယြဴကာလမွဲ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ မၞိဟ်မကတဵုဒှ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် သၟတ်ဗြဴအယုက်မသုန်သၞာံ ထေက်ကဵုသ္ပမ္ၚဵုသၞက်ကရောဲ ထပ်တဲကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ ကာလသာမယျဂှ် ဒှ်ခေတ်ကာလအယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံရ မွဲလှ်ေပၠန် အယုက်တြဴသၞာံ ထပှ်သၞာံ ကတဵုဗဒှ်ကောန်စဴစေက်အိုတ်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကာလဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ရှ်သာမပြဲပြဲ တြဴသာ်တံဂှ် ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာရ ညးမ္ဂးရှ်မပြဲတြဴသာ်ဂှ်ရော သပ္ပိ ၊ကၠေၚ်သွဟ် ။နဝနဳတံ ၊ကၠေၚ်တၟိ ၊တေလံ ၊ ကၠေၚ် ။ မဓု ၊ ဍာ်သာဲ ။ပါဏိတံ ၊တၚ်လာဲ ။ လောဏံ ၊ ၜဵု ။ ဣဝွံ ရှ်တြဴသာ်ရ ရှ်တြဴသာ်အိုဿီုဝွံ ကၠေံဗ္ဒန်အိုတ်ရ


ယွံခမဳတံ ပ္ဍဲမၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပၞောဝ်စၞဘောဇိုန်ဂမၠိုၚ် ပုၚ်သွစၞၜဵုဂှ် ဒှ်ဘောဇိုန်မပြဲရ ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ကာလမအာစိုပ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ဗွဲပကရအိုဿီု ကြက်ကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ရ ဓရ်ကုသလကမ္မပထစှ် ပြာကတ်တဴဗွဲမလောန်ရ မၞိဟ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် အယာံမာတ်ယၟုမ္ဂး စရၚ်ဓရ်ကုသဵုကီုလေဝ် ဟွံတီအိုတ်ရ ပွမပတုဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဂှ် မုသက်ဂးနွံရော ဟွံပတုဲကုသဵုသက်က်ရ


* '''ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗီုလဵုသတ္တံ ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရော
'''

ယွံခမဳတံ ပၞောဝ်ကဵုမၞိဟ်ဂွံမံၚ် အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ်တံဂှ် ယြဴမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်မွဲ ဟွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်ဗွဲမ္ဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞးဂမၠိုၚ်ရ ဟွံသ္ပရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော် ပ္ဍဲဂကူတံဂှ်ရ မၞိဟ်ဒ္ဂေတ်ဟွံဒးရး ပ္ဍဲမိမခမဳဗမၞး ဟွံရှ်ေသှ်ေရဴဂဴညးဇၞော်တံဂှ် ထေက်သ္ပပူဇဴရ ထေက်ကဵုဟီုထိုၚ်သးရ။


* '''(ဗီုခေတ်အယုက်မၞိဟ်စှ်သၞာံ ယုတ်မာ)
'''

'''ဒသဝဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု နဘဝိဿတိ မာတာတိဝါ မာတုစ္ဆာတိဝါ မာတုလာနဳတိဝါ အာစရိယဘရိယာဝါ ဂရူနံဒါရောတိဝါ သံဘေဒံလော ကောဘဝိဿတိ ယထာအဇာဠကာ ကုက္ကုဋာ သူကရာ သောဏာသိင်္ဂလာ ။ သုတ်ပါထေယျ
'''

အရထ ။  ။ '''ဘိက္ခဝေ''' ယွံခမဳဂမၠိုၚ် '''မနုဿေသု''' ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် '''ဒသဝဿာယုကေသု''' နကြဳဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတုဲနေဝ် '''မာတာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုစ္ဆာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သဳဒေံမိကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ '''မာတုလာနဳတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာအမူကီု '''အာစရိယဘရိယာဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် သမ္တီဂး သမ္ဘာအ္စာမပကတ်ကဵုကွတ်ပညာကီု '''ဂရူနံ''' ဒဒက်တဴကဵုညးမပ္တံ အမူအနာဲကီု '''ဒါရာတိဝါ''' ၚ်အယာံမာတ် မစၟတ်သမ္တီဂး သမ္ဘာကီု '''နဘဝိဿတိ''' ကြက်ဟွံဒှ်ရ။ '''လောကော''' ၚ်ဂကောံသတ္တံ '''သမ္ဘေဒံ''' န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ။ '''ဘဝိဿတိ အာပဇ္ဇိဿတိ''' ကြက်အာစိုပ်ရ '''ယထာကိံ''' ၊မုရဴသတ်သာ်လဵုမဒှ်ရော ။ '''အဇေဠကာစ'''၊ ၚ်ဗ္ၜေံသဵုဂမၠိုၚ်ကီု '''ကုက္ကုဋာ'''၊ၚ်စာၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သူကရာစ'''၊ ၚ်ကၠိက်ဂမၠိုၚ်ကီု ။ '''သောဏောစ'''၊ ၚ်ကၠဵုကွာန်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သိင်္ဂလာစ'''၊ ၚ်ကၠဵုဂြိုပ်ဂမၠိုၚ်ကီု။ '''သမ္ဘေဒံ ၊'''န်ပွမနှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ။ '''အာပဇ္ဇန္တိယထာ'''၊ ညံၚ်ရဴမအာစိုပ်ကီုရောၚ်။


အဓိပါယ် ။  ။ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်မဂွံမံၚ်ခေတ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် မိဇကု အယာံမာတ်မစၟတ်သမ္တီဂးကီုလေဝ် ဟွံဒှ်ရ သဳဒေံမိဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသဳဒေံမိရ သမ္ဘာအမူဇကုဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူရ သမ္ဘာအ္စာ မပကတ်ကဵုကွတ်ပညာဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအ္စာရ သမ္ဘာညးမပ္တံ အမူအနာဲဇကုတံဂှ်လေဝ် ဟွံစၟတ်သမ္တီသမ္ဘာအမူအနာဲရ ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်နှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴအိုတ်ရ ဥပမာညံၚ်ရဴသတ်သာ်လဵု မတုပ်ပၠန်တုန်ရော ညံၚ်ရဴအဟိုတ် သတ်တိရစ္ဆာန် ဗ္ၜေံ သဵု ကၠဵု ကၠိက် စာၚ်ဂမၠိုၚ် အာစိုပ်ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴကီုရောၚ် ဂကောံသတ္တံဂမၠိုၚ် ဏှဴရဴတ္ၜန်တ္ၜောဲတဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

ယွံခမဳဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂမၠိုၚ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဗွဲသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပွမဒက်ဝဲသၞသတြု ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပွမမၞုံကဵုစိုတ် မမိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲအဃာတ ဗွဲမသ္ကေတ်သကာသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ဂှ် မုရဴပ္ဍဲညးမွဲမကတဵုဒှ်ရော ယဝ်ရသၟာန်မ္ဂး ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲပ္ဍဲဂၠံစိတ္တာ မှာဒုဟ်လောန် ဗၞတ်မၞုံကဵုစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသကာတ်မြဟ်လောန်ဗၞတ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ မုဥပမာမတုပ်ပၠန်တုန်ရော ယွံခမဳတံ လၟတံညာတ်သတ်ဇိုၚ်ပန် ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ်တံဂှ်တုဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲ ပသၞသတြု မှာဒုဟ်နကဵုဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကေက်သ္ကာသ္ကာတ်မြဟ် ညံၚ်ရဴမကတဵုဒှ်ပြာကတ်ကီု တုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဂှ်ကီုရ။

ယွံခမဳတံ မၞိဟ်ခေတ်ကာလ မဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံတံဂှ် သတ္တံဂှ် ပ္ဍဲညးမွဲကေုာံညးမွဲ ပၞောတ်ဒေါသဒက်ဝဲမှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ပ္ဍဲကောန်ကဵုမိ ပ္ဍဲမိကဵုကောန် ပ္ဍဲကောန်ကဵုအပါ ပ္ဍဲအပါကဵုကောန် ပ္ဍဲဒေံဗြဴကဵုကော ပ္ဍဲကောကဵုဒေံဗြဴ ထေဲပၞောတ်ဒက်ဝဲ မှာဒုဟ်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် သၟိက်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ။

===(၁၁)ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကမ္မ စှ်ေဟီုဒလောံဗ္တောန်===

* ပ္ဍဲကာလဂှ် ကပ်ပိသာ် ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ဒုဗ္ဘိက္ခန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵု

(၂) ရောဂန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် ပွမကတဵုဒှ်ယဲ

(၃) သတ္တန္တရကပ္ပ အန္တရာဲကပ် လွဟ်လက်နက်

ရဴဝွံ အန္တရာဲကပ် ပိသာ်ကတဵုဒှ်ရ

(၁) ပွမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ် ပွမကၠောဝ်ဗျဵုဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဘုံပြိုတ်အိုတ်ရ

(၂) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်ယဲဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်အိုတ်ရ

(၃) ညးမ္ဒးပကာဂစိုတ် နကဵုအန္တရာဲကပ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဍုၚ်နရက်အိုတ်ရ


ဂလာန်ဝွံ ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျပါဠိ အဌကထာရောၚ် ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဝိဝိၚ်ဟိုတ်မာဲတဴဗွဲမလောန်ရ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ ကြက်စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ ပသာ်ဒေဝတဴဝိကုမ္မာ မဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရော ယွံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပတွဵုနူတ္ၚဲဝွံတုဲ စဵုကဵုဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲ ဂတမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ နမစၟတ်သမ္တီလဝ် က္ၜိုၚ် ပှ် ဒြာဲ မၚ် ကေုာံ ရၚ်သ္ကံတုဲ ကြက်ဗာ်ထပက် ပြိုက်ဂစိုတ်တံ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ ရဴသာ်ဝွံ သီုကဵုဍာ်ရမတ်ဇွောဝ်ဓဇူ ဇိုတ်တဴဍာ်ရမတ်နကဵုယာတ်ဍောတ်တုဲ ဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

ညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဘဲဂစိုတ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ဆညးမွဲဓဝ်ဟေၚ် ပ္ဍဲအကြာဒဵုဗၚ်ဇြဟ် ညးမွဲလေဝ်လ္ပကဵုဂွံဆဵု သြဝ်အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ညိ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲဟေၚ် ဂေတ်က္လေၚ်ကၠုၚ်အိုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ကောန်ဒေဝတဴဝိသုကုမ္မာ စှ်ေဟီုဒၠေါံဗ္တောန်ရ။

===(၁၂)ညးမၞုံကဵုပညာပါဲဘဲဂစိုတ်တုဲအောပ်ဗ္ဒ===

ညးလ္ၚဵုဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂလာန်မၚ်ဗၠာဲဏံ မဟီုတွံ ကြက်ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ ရဴသာ်ဝွံ ပၠောပ်စိုတ်တုဲ ညးမၞုံကဵုပညာဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဂိုၚ်ကေတ်စၞ သွက်စဗၞတ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ အာအောပ်ဗ္ဒဒၟံၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် ညးမွဲကေုာံညးမွဲ စၟတ်သမ္တီဒြာဲမၚ်အိုတ်ရ ပ္ဍဲတဲညးတံဂှ် လွဟ်လက်နက်ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာ ကတဵုဒှ်ပြာကတ်အိုတ်ရ ဗီုလွဟ်ကတဵုဒှ်ဂှ်တုန် ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ဗွဲတွဵုမယုတ် ဂိုၚ်ကေတ်သၠဆုချောဲကၟတ် မမိက်ကဵုမွဲမွဲ အယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ နကဵုတဲဇကုတုဲ ကြက်ကတဵုဒှ်တိုန်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ်ရ ။ ပဂွံတီရော

'''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ တေသံကိရဟတ္ထေန ဖုဌမတ္တံယံကိဉ္စိ အန္တမသော တိဏပဏ္ဏံ ဥပါဒါယ အာဝုဓမေဝ ဘဝိဿတိ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။
'''

အရထ ။  ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''၊ ၚ်ပိုတ်မ္ဂး ။ '''တဏှာနိ သတ္ထာနိဟတ္ထေသု ပါတုဘဝိဿန္တဳတိ'''ဂှ်တုန် '''တေသံသန္တာနံ'''၊ ဒဒက်တဴကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ်ဂှ် '''ဟတ္ထေန'''၊ နကဵုတဲ ။ '''ဖုဌမတ္တံ'''၊ ဍေံအယာံမာတ်မထၟတ်ဒွံ။ '''ယံကိဉ္စိ'''၊ ဍေံမမိက်ကဵုမွဲမွဲ ။ '''အန္တမသော'''၊ ဗွဲတွဵုမယုတ် ။ '''တိဏပဏ္ဏံ'''၊ န်သၠဆုချောဲကၟတ် ။ '''ဥပါဒါယ'''၊ ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ (ဝါ) သ္ပတဴတုဲ ။ '''အာဝုဓမေဝ'''၊ ၚ်လွဟ်လက်နက်ဟေၚ် ။ '''ဘဝိဿတိ'''၊ ကြက်ဒှ်ရ။

ညးဂမၠိုၚ်တံဂှ် နကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမသ္ကေတ်သ္ကာဂှ် ရပ်ဂိုၚ်ကေတ်တုဲ ဣဝွံတုန် သတ်ဇိုၚ်ပန်မတွံဂး က္ၜိုၚ်ဒြာဲရ ရဴသာ်ဝွံ မၞိဟ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီက္ၜိုၚ်ဒြာဲတုဲ ဗက်ဗာ်ဂစိုတ်တဴရေၚ်သ္ကံတုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ပေၚ်ဗြော်တဴပ္ဍဲဂၠးတိရ ပေၚ်ထပှ်တ္ၚဲတုဲ ကြဴနူဂှ် ဗြဲဇၞော်ဂူစှ်ေကၠုၚ်တုဲ ဖျုန်ဆီဇုတ်တံဂှ် ဟဳအာအိုတ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုန် ဗြဲဂၠိက်ယာတ်ဗ္ဂူဖျေံပၠန်ရ ညးမအောပ်ဗ္ဒမံၚ် ပ္ဍဲဌာန်တံဂှ်တံဂှ် ကလိလောန်အာထပှ်တ္ၚဲတုဲ ယောန်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုရာပ်ခြုံ ချောဲကၟတ် ခြုံဂြိုဟ် ခြုံတၞံဆုတုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူသြၚ်ကြုၚ်မွဲလပါ် သ္ဇိုၚ်သ္ဂောံကၠောံအာ နူကဵုဂၠုၚ်မာန်တုဲကီု တိတ်ကၠုၚ်နူကဵုအကြာဒဵု အကြာစောဝ် အကြာလ္ဂေါဝ်ဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ်တုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံတုဲ ညးမွဲကေုာံညးမွဲ ဗန်ကံတုဲ ဂိုၚ်ကေတ်သဘဴမတုပ်သၟဟ်အိုတ်ရ ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်တဴ ကေုာံ ရၚ်သ္ကံအိုတ်ရ။

===(၁၃)အပိုၚ်အခြာအာယုက်သတ္တံဇၞော်မောဝ်တိုန်===

ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမတိတ်ကၠုၚ် နူဌာန်မအောပ်ဗ္ဒတုဲ မဒၟံၚ်တဴတံဂှ် ပွမမၚ်မွဲဓရ်သဳလ ပွမ္ဒးရးဂှ်သ္ပတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အယုက်သတ္တံ က္လေၚ်မောဝ်တိုန်ပၠန်ရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်စှ်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ၜါစှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံရ ကောန်ညးမဂွံမံၚ်အယုက်ပန်စှော်သၞာံဂှ် ဂွံမံၚ်အယုက်ဒ္စါံစှော်သၞာံရ အယုက်ညးတံဂှ်လေဝ် မောဝ်တိုန်အာ ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်တုဲ စဵုကဵုမွဲအသၚ်ဃဲ ရိုဟ်လၟိဟ်ဂၞန်ဟွံမာန် မောဝ်တိုန်အာတုဲ ဆစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဟေၚ် ပတုဲတဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် အယုက်ဂၠိၚ်လောန်အာတုဲ ဒဒိုက်မ္ဂးဂှ် ဗီုသာ်လဵုရော ဣၚုဟ်ဟွံတီသက်က်ရ ဟိုတ်နူ ဟွံတီကေတ်ဒဒိုက်တံဂှ်တုဲ အယုက်မၞိဟ်တံဂှ် က္လေၚ်လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်ပၠန်ရ နူကဵုအယုက်သတ္တံမွဲအသၚ်ဃဲဂှ် ကၠံသၞာံမွဲသၞာံ လဟုတ်စှ်ေယအ်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်အယုက်သတ္တံမွဲလက်သၞာံရ ( မွဲလက်သၞာံဂှ် ကၠံလ္ၚီသၞာံ ) ကေတ်သင်္ချာဂၞန်မ္ဂး မွဲကိုဋ်သၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဗြဴလေဝ်တုပ်ကဵုဒေဝတဴဗြဴရ မၞိဟ်တြုံလေဝ်တုပ် ကေုာံ ဒေဝတဴတြုံရ တြုံဗြဴတံဂှ်တံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ သၞက်ကရောဲအိုတ်ရောၚ် ( အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ သၟတ်ဗြဴ ။ ( ဝါ ) သၟတ်ဝုတ်အယုက်မသုန်ကၠံသၞာံဂှ် သ္ပမ္ၚဵုထပ်တဲ ကဵုစတြုံတၠသ္ၚိရ )။

===(၁၄)ခဏ်ပရူဍုၚ်ကေတုမတဳ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သၚ်္ခ===

သီုကဵုမဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်ရာၚ်ဆာဲသပ္ပါဲလောန်တုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု မၞုံတဴရ ဗြဲပၠန်တုန်လေဝ် စှ်တ္ၚဲမွဲဝါပါ်ဂိတုမွဲဝါ ပယျာံသ္ဂာဗ္တံ ဟံၚ်ပတိုန်ကဵုသြဇာရှ်တိတုဲ မဂူတဴရ ပ္ဍဲကာလဂှ် အန္တရာဲပိသာ်မၞုံတဴရ

* အန္တရာဲပိသာ်မ္ဂးဂှ်တုန်

(၁) ဣစ္ဆာ ၊ ယဲလ္ၚပ်သၟိက်မိက်ဂွံစပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၂) အနသန ၊ ယဲမကတဵုဒှ်ကုညးမစပုၚ်တုဲဂှ် ပွမလၞုဟ်ဒကုဲ ပွမဗ္ၜူတဴကၠေၚ်ပုၚ်ဂှ်မွဲ

(၃) ဇရာ ။ ယဲပါကဋဇရာမတွံဂး ပွမ္ဒးဗျုအာစိုပ်အဝဲ မပ္တံကဵုသော်ဗု ၚေက်ပြဟ်ဂှ်မွဲ


ဆယဲပိသာ်ဂမၠိုၚ်ဝွံဟေၚ် ကတဵုဒှ်ပြာကတ်ရ ယဲသ္အာၚ်နူယဲပိသာ်ဂှ် ဟၟဲရ ယွံသာရိပိုတ် ။ ပ္ဍဲကာလဂှ် တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ ဍိုက်ပေၚ်တဴရ ဖဲသ္အဳတဴရ ကွာန်နိဂီုဇၞးပိုတ်ဂမၠိုၚ်ကီု ဍုၚ်သၟိၚ်မပဒတဴဂမၠိုၚ်ကီု ခရာဇမ္ၚောဲဍေံ မွဲစာၚ်ပဝ်ဒတုံရ ညန်ကြပ်တဴရၚ်သ္ကံရ တကံဇမ္ဗုဒိပ်ဝွံ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ မသကုခြာရ မုဥပမာမတုပ်ရော ဂြိကပိုဟ်ကီု ဂြိုပ်ချောဲကီု နကဵုတၞံကပိုဟ်တၞံချောဲတံဂှ် သၟးညံၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ကၠေတ်တဴကီုရောၚ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍုၚ်ဗာရဏသဳမကော်ခဴစလၟုဟ်ဂှ် ယၟုပြံၚ်လှာဲအာတုဲ ဍုၚ်သၟိၚ်တံမပဒတဴမၞုံယၟု ကေတုမတဳကော်ခဴစရ  အယံဗာရဏသဳ ကေတုမတဳနာရာဇဌာနဳ သဝိဿတိ ။ ပါဠိသုတ်ပါထေယျ ။


ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် မၞုံဇမၠိၚ်ၜါစှော်ယောဇနာ အနာံထပှ်ယောဇနာမဒှ်ရ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ မမၚ်မွဲဓရ် ပသၟိၚ်ဗွဲဓရ် ဂွံအလဵုအသဳ ပ္ဍဲတကံပန်မၞုံလအိတ်ဍေံ မှာသၟိတ်ဇၞော်ပန် ဟွံဒးတဝ်စၞေဟ်ပၞာန်တုဲ မဂွံဇၞးကေတ်သၞသတြု မအာစိုပ်ဒဒှ်ဇၞးပိုတ် မတန်တဴလၟိုန် မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံရတ်ထပှ်ပြကာဂှ် ကတဵုဒှ်ရသၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ရတ်ထပှ်ပြကာကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးရတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ထပှ်ပြကာဂှ်ရော စက္ကရတနံ ၊ စက်ရတ်ကီု ။ ဟတ္ထိရတနံ ၊ စိၚ်ရတ်ကီု ။ အဿရတနံ ၊ချေံရတ်ကီု ။ မဏိရတနံ ၊ မၞိက်ရတ်ကီု ။ ဣတ္ထိရတနံ ၊ ဗြဴရတ်ကီု ။ ဂဟပတိရတနံ ၊ သမ္ၚေဟ်ရတ်ကီု ။ ပရိဏာယကရတနံ မၞိဟ်ဇၞော်ရတ်ကီု ဣဝွံ ဒှ်ရတ်ထပှ်ပြကာရ ကောန်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် မဂံၚ်သကာလောန် မၞုံကဵုဇကုမတၟုဲတဴ  နကဵုဝဳရိယျမသၟဟ်အစောံ တၞဟ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံဗဵုပၞာန်ညးသ္အာၚ်ဂှ် လ္ၚီဟွံက ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခဂှ် ဂၠးတိဇၞော်မၞုံလအိတ်ဍေံမှာသၟိတ်ဝွံ  ဗွဲမဟွံဒးကဵုဒန် ဟွံဒးကဵုလွဟ်လက်နက် ဗွဲမညဳသၟဟ်ကေုာံဓရ် ဂွံဇၞးကေတ်တုဲ မဂွံသ္ပဒတဴအုပ်လဒံလဝ်ရ။

===(၁၅)ဗီုပြာသာဒ်ဇၞော်ကၠတ်မံက်တိုန်ကၠုၚ်===

ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ဇၞော် မၞုံယၟုကေတုမတဳဂှ် ပြာသာဒ်ဇၞော်မွဲ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံအစံက်သၠုၚ်ဍေံ (၂၅) ယောဇနာ ဇမၞော်ဍေံဂှ်မွဲယောဇနာဘာ် သီုကဵုမၞုံကဵုဒစဵုကၟာၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ နကဵုလျးအရံၚ်ခဏ ဗစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ ရံၚ်တဴနကဵုမတ်စိန်စိန်မ္ဂး ရံၚ်ဟွံမာန် ဂဵုတၟးတဴဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်မံက်တိုန်ရ (သၟိၚ်မဟာပါဒနလေဝ် ကေၚ်မံက်ကၠုၚ်ကိုပ်ကၠာပြကိုဟ် မဟီုတွံရ) ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်သင်္ခ ဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်တုဲ မံၚ်တဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ် ဍာ်ကၟာတၞဟ်ဟ်သာ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမထုပ်ဂြောပ်ဗ္ဒန်ဒၟံၚ် နကဵုဒကှ်မသုန်သာ်တုဲ သၟူအမြာဲပ္ကဴဒကှ်တံဂှ် ထီုဗးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲပွဳပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဥဒျာန်သၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် သီုကဵုဂစေံစုမ်တဴ နကဵုပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ် ညံၚ်ရဴမစဝ်စုတ်လဝ်ဍာ်သာ်မၞိက်ဒဝါန်ကီု ကဴရာၚ်တဴအိုတ်ရ သၟူအမြာဲပ္ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်တံဂှ် ထီုဗးလဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ကီု ပ္ဍဲပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမစဵုကၟာၚ်ပြာသာဒ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမ္ဒးရးရ။


ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂမၠိုၚ် ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုလျးခဏ မစဳဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴ မၞုံတဴကဵုသာ်တၞဟ်ဟ်မတွံဂး သာ်ဗ္တာၚ် သာ်ဗကေတ် သာ်ဍာ်မိတ် သာ်လမ်စံက်ဍိုပ်ဍဴ သာ်ဒမျိုၚ် သာ်သၠုဲ သာ်ဒဝါန်ဂမၠိုၚ်ကီု ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရး ခေါကရး ကောဋမ္ဗရာဇ်ရးဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကဵုပုၚ်စၞဘောဇိုန် ဍာ်ယာမ ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဝွံ မၞုံကဵုရှ်သာ မဍာတ်ကြောံဆာဲပြဲဒးရး မဂပ်ဂဝ်ရပ်စပ်သုၚ်စောဲ စသုၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်မၞိဟ်ဂှ်လေဝ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ်ဟေၚ် လကဲလကဲတလာဲတလာဲ မၞုံတဴရ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပါၚ်တြၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲမသာယေန် ဇိပ်ဂၠိပ်မိပ်ဇြိပ်တဴဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မံက်တိုန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဥတုပိပြကာ ဟွံၜိုဟ်ဟွံကတဴ သဘဴပကတိမဒှ်ဒၟံၚ်ရ ကြုၚ်ၜဳဂမၠိုၚ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဍာ်ကမၠိဟွံဂွံဇွောဝ်ရ ဇြုၚ်ကေဝ်သ္အးဇ္ၚးတဴရ မသက္ကုသၠိုက်သရီု ညံၚ်ရဴသာ်ဗၠဲကီု မၞုံကဵုဍာ်ဇြုၚ်ကေဝ်တဴရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် တၞံသြောံမွဲမွဲတၞံ ဒကောၚ်သတ်မကတဵုဗဒှ်သတ်ဂှ်တုန် ကွဳထပှ်လ္ၚီ ထပှ်ကၠံ ထပှ်စှော်ၜါဖ္ဍိုက် ကေုာံ ၜါစှော်တြဴနကဵုၜါတုံနာဠဳ မၞုံတဴရ မသြောံမွဲမွဲမဂှ်တုန် မၞုံဗွိုက်ပိဍရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဂွံစတဴစၞမၞုံကဵုရှ်သာဍာတ်ကြောံ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲတၞံကဝ်လဗဗြိုက်ဂှ် ညံၚ်ရဴရှ်ဒိပ်ကီု သီုကဵုမဂွံစသုၚ်တဴတုဲ သၞေက်မၞိဟ်ဟေၚ် သီုကဵုမဂွံဝက်ပ္ဍဲကတောဝ်တုဲ မြမောဝ်ကြက်စၠန်တံဂှ် သီုကဵုမဂွံလံက်ဗဗိုဟ်တဴတုဲ ကယျိုၚ်ကယျဝ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မဂပ်ဂဝ်ကျိုၚ်ကျဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ် မပ္တံကဵုလစိန်လကံက် ဂွါကွက်ကံကီု သီုကဵုလကံက်ဇိုၚ် ကျိုၚ်ကျဝ်ကေတ်တုဲ ယာတ်မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲကသိကရာဇ်ရးတံဂှ် ဗိုက်လတက်ကေတ်တုဲ စံၚ်ဒိပ်ဒေဝတဴ မၞုံကဵုရမျာၚ်ဍိုန်ဍိုန်ညှာညှာတံဂှ် သီုကဵုမတိၚ်တိုက်တဴ ဒုၚ်စသိုၚ်ဗွဲတသိုက်တုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ယွံသာရိပိုတ် တကံဇမ္ဗုဒိပ် မၞုဲသလဲစှ်လ္ၚီယောဇနာဝွံတုဲ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြက်ဝေၚ်တဴသ္ဘၚ်နက်သတ်အိုတ်ရ သၟးညံၚ်ရဴ သ္ဘၚ်နက်သတ်ဒေဝတဴသွဝ်ကီု မိပ်လဟိၚ်တဴရ။

===(၁၆)ပရူဗောဓိသတ်အရဳယျစှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ===

ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အလံၚ်ကျာ်တြဲ အရဳယျမေတ္တေယျတုန် ပါရမဳစှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ရနုက်ဗပေၚ်လဝ်တုဲ သၠးပွးဇၞော်မသုန်ဂှ် သၠးပွးဂိုၚ်ကေတ် ဂကောံပါရမဳ မဒှ်ကၞောတ်အထောတ်တုဲ တိုန်ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံရ။


ပ္ဍဲဍုၚ်သွဝ်တုဿိတာပူတေံဂှ် ပရိုၚ်ဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဒယှ်တှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒယှ်တှ်ပြာကတ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ် တၞဟ်နသွက်ဂွံကတဵုဒှ်ကျာ် ပြာတ်ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် အာတ်ပါၚ်အခေါၚ်တုဲ နကဵုပဉ္စဝိသောကန ပွမသ္ၚဳမၠာ်မွဲမသုန်သာ်ဝွံ သ္ၚဳမၠာ်တုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ တွဳဝါရညးစှ်ဒ္စါံကိုဋ် စုတိစှ်ေကၠုၚ်နူဍုၚ်သွဝ် တုဿိတာပူတေံတုဲ စှ်ေတန်ပဋိသန္ဓိ ပ္ဍဲဂဝ်ဂၞဴမိဗမၞးဗြဴ မၞုံယၟုဗြဟ္မဏဝတဳ မဒှ်သမ္ဘာဗမၞးဇၞော် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ။


မၞးဇၞော်သုဗြဟ္မဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အ္စာသၟိၚ် တီညာတ်အတိက် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အရာသလဲလ္ၜေါ် မချပ်ဂၞန်စမွဲဟာန်ကေုာံ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်မၞုံယၟုသင်္ခ ပ္ဍဲဍုၚ်ကေတုမတဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် စှ်လ္ၚီလောကဓါတ် ချဳသရပ်ဒလိုက်ဒလာၚ်တဴရ စှ်ဂိတုလောန်ဟေၚ် ပ္ဍဲဂြိုပ်ဒြာဲ မၞုံယၟုဣသိပတန သၠးပဋိသန္ဓိရ ယၟုမ္ဂး အဇိတခုတ်ခဴစရ။

===(၁၇)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောကဳ===

ညးမသၠးပဋိသန္ဓိမွဲစွံ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ညးစှ်လ္ၚီကိုဋ်ရောၚ် ညးတံဂှ် ဒှ်အမာတ်ဇၞော်ဟေၚ်ရ ကုကောန်သၟိၚ်အဇိတ တၞဟ်နသွက်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ် ပိုန်ဘိုက်လောကတုဲ ပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ် မရာၚ်ဆာဲတဴ နကဵုလျးအရံၚ် သီုကဵုမဂဵုလဟဵုတဴနကဵုလျးအရံၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ်တဴ ဗွဲမလောန်ဗၞတ် ကၠုတ်ပါ်တိုန်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် ဂၠံတိုက်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ ပ္ဍဲမွဲမွဲလ္ပါ်ဂှ် ။ ပလ္လၚ်ထပှ်ထပှ်လ္ၚီ မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ဒ္စိတ်ပြကာ မစဳခၞံလဝ် ဇံၚ်ဂတဵုထပှ်ထပှ်လ္ၚီ   မတၟုဲတဴနကဵုသော်သတ်တၞဟ်ဟ်သာ် ၊ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် နုၚ်နိဓိထဝ်ဇၞော်ပန်နုၚ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်မံက်တိုန်ရ။


ပါၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်မွဲမွဲမဂှ်ပၠန်တုန် ဒှ်မွဲမွဲယောဇနာရောၚ် အစံက်သၠုၚ်နုၚ်နိဓိထဝ်ဂှ် တုပ်သၟဟ်ကဵုတိဇၞော်ရောၚ် ပ္ဍဲနုၚ်နိထဝ်မွဲမွဲမဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်တြဴတၞံ ကၠုတ်တိုန်ရ ပ္ဍဲပြာသာဒ်မွဲမွဲတၞုၚ်ဂှ် သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သၟိၚ်စိၚ်ဆဒ္ဒန်ထပှ်လ္ၚီ မစြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ဇၞောဝ်အလာံထဝ်ဂမၠိုၚ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ကွဳရတ်ထပှ်ကၠံမဗ္ဂန်လဝ်ချေံ သိန္ဓဴဝလာဟကလ္ၚီ မဂ္ညိဂ္ညာတ်ကယျိုၚ်ကယျဝ်လဝ် အလုံမွဲဇကုဂှ်လေဝ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် ကမၠောန်မောၚ်မစှ်တြဴလ္ၚီ (မွဲလက်ကဵုတြဴလ္ၚီ) သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်မတုပ်သၟဟ် ကေုာံ သၟတ်ဝုတ်ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံသာ် မသုန်သာ်မပြဲပြဲ ဗွဲဂကူတၞောဝ်တံဂှ် ပွဳဗွိုၚ်တဴရ ပ္ဍဲမွဲမွဲဘုံဂှ် သၟာလှ်ေထပှ်လ္ၚီ မကတဵုဒှ် ပ္ဍဲဂကူမသ္အးဇ္ၚး မစိုန်သကီု ကေုာံ စၠးစရာဲ ရာၚ်ဆာဲကျေဝ်ဂေါဝ် ဗဵုဒ္ၚေါဝ်ဟွံဖဲ ဆိုက်ဗ္ဒက်စဳကၠး ပွမလှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက် အခိုက်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၈)ခဏ်ဗောဓိသတ်ဒုၚ်စသိုၚ်ပိုန်လောက===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်ပရဲကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် စန္ဒမုက္ခဳရ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်ပၠန်တုန် သီုကဵုမတွဳဗွိုၚ်လဝ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မဂမၠိုၚ်တုဲ ဍိုက်ပေၚ်ကေုာံဓရ်သဳလရ စာ်စ္ဍးနူဒုဟ်တြဴသာ်ရ ညဳသၟဟ်ကေုာံအင်္ဂမသုန်သာ်ရ ရုပ်သာ်ကျာ်သြဳ စၠးစရာဲကျေဝ်ဂေါဝ်လောန်ရ မၞိဟ်ရောဟွံတုပ် ဒေဝတ်လေဝ်ဟွံသၟဟ် အရီုမတ်ဒးသၞောတ်ကျေဝ်ဂေါဝ် ကောန်ခၞေါဝ်ဟွံက အဆေဝ်သွဝ်မ္ဒးကျအာ ဗဵုရောဟွံဖဲသၟဟ် ကတဵုဒှ်ရ ဇကုဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ် မောဝ်ပ္ဍးတဴညံၚ်သၟူအမြာဲ ကြက်စၠန်ရ နကဵုလျးဇကုပၠန် ဒတန်ဌာန်ဗၞတ်စှ်ၜါဟတ် ဟွံဒးပ္ဍေန်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴ ယးတၟးတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ဖျုန်ဇကုပၠန်တုန်လေဝ် ညံၚ်ရဴတောဝ်ချဵုကီု ဍိုန်ဍောတ်တဴရ စရၚ်ဓရ်ကုသဵု မကေၚ်ပတုဲလဝ် နူဘဝကိုပ်ကၠာတေံဂှ် တန်ကြန်တဴပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ ကောန်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳဂှ်တုန် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသရ ညံၚ်ရာဟုလကီု စိုန်သကီုပ္ဍဲဘဝ မဒှ်လအိတ်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ဗောဓိသတ်မၞုံယၟုအဇိတဂှ်တုန် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်သၟိၚ်ဒေဝတဴဇၞော်ကီု သီုကဵုမဂ္ညိဂ္ညာတ်ကျိုၚ်ကျဝ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာတုဲ သီုကဵုမပွဳပွိုၚ်ကေတ် ဂကောံကမၠောန်မောၚ်မ မၞုံပဓါန်ဍေံ ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ညံၚ်ရဴပိုန်ဘိုက်သၟိၚ်ဒေဝတဴကီု ဂွံမံၚ်လဟိၚ်တဴစိုတ်ရ '''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အဇိတတုန် စရၚ်ပါရမဳမကေၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကၠုၚ် စှ်တြဴအသၚ်ဃဲကဵု ပရဲမွဲမှာလက်ကဝ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်တုဲ ပ္ဍဲတကံဇမ္ဗုဒိပ် ဆနွံအလုံဂၠးတိဝွံ ဗရုဒယှ်တှ်လလာၚ်တမ္ညဝ် ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်တာဝတိံကီု ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်သြဳဆနွံအလုံလောကဓါတ် အိုဿီုပကောံဓရီုတုဲ ညံၚ်ရဴမစွံပတိုန်လဝ်ကီု ကတဵုဒှ်ရ။

===(၁၉)ခဏ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတိတ်ဂြိုပ်===

'''သာရိပုတ္တ'''။ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် သၟိၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီဂမၠိုၚ်ကီု ။ (ဒ္စါံလက်ကဵုပန်လ္ၚီသင်္ချာဂၞန်) ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်အိုဿီုကီု မွဲဟာန်ကေုာံသၟိၚ်စက္ကဝဝ် ပြာပ်အာဇရေၚ်ဗောဓိသတ်အရဳယျတုဲ ယွံတၠနာဲပိုဲညးဂမၠိုၚ် မမိက်ဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကေၚ်ကာဇၞော်သၟတ်ရ ရဴဝွံ ရံၚ်သ္ၚဳမုက္ခဝါတုဲ မံၚ်တဴရ တြုံဗောသတ်လေဝ် ယွံသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ညးဂွံယိုက်သ္ဇိုၚ်ဝန် ကၠောန်ကလောန်ကေၚ်ကာမ္ဂးဂှ် သ္ပတံနူကဵုအမာတ်ဇၞော် စှ်ဒ္စါံကိုဋ်တုဲ စိၚ်ချေံသရာဲဗဵုမၞုံတဴဗွဲမဂၠိုၚ် အဲဟွံမွဲပၟိက်ရ အာအိုတ်ညိ ရဴဝွံ သ္ဂးရ။

===(၂၀)ခဏ်ဗောဓိသတ်တိတ်ဂြိုပ်===

တြုံဗောဓိသတ်ကောန်သၟိၚ်အဇိတ ဗွဲအနုဘဴပါရမဳ ရနုက်ဗပေၚ်လဝ် ဗွဲမဍိုက်ပေၚ်လောန်ဗၞတ်သာ်ဂှ်တုဲ ဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ်ပိုန်လောကဳ ပ္ဍဲပြာသာဒ်ပန်တၞုၚ်ဂှ်တုဲ မံၚ်တဴအယုက်စှ်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ မသၠးပဋိသန္ဓိကောန်တြုံသ္ဍိုက် မၞုံယၟုဗြဟ္မဝံသဂှ် ဗွဲသဘဴဓမ္မတာကျာ် တိတ်ဝေၚ်ဂြိုပ်ဥဒျာန်တုဲ ညာတ်နိမိတ်ဇၞော်ပန်မတွံဂး ညးဗျု ညးယဲ ညးချိုတ် ခမဳတုဲ နပြာသာဒ်မဍိုက်ပေၚ်တဴတသိုက် ပိုန်ဟာန်ဘိုက်ဘက်ဂှ် ဟွံလဟိၚ်စိုတ်ဒှ်တုဲ နပွမတိတ်ဂြိုပ်မပြဲဂှ် ကြက်အဲတိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ကသပ်စိုတ်ကတဵုဒှ်ရ သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တီကေတ်ကသပ်ဂှ်တုဲ တၞဟ်နသွက်ဂွံလဟိၚ်စိုတ်တုဲ နကဵုရဲသၟာလှ်ေ ညးဒ္စါံစှော်လ္ၚီကဵုပန်လ္ၚီ ဒုၚ်ဝေၚ်သ္ဘၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပဒတဴဂှ်တုဲ မံၚ်တဴရ ကောန်သၟိၚ်အဇိတဂှ် တိတ်ဂြိုပ်ဏောၚ် ရမျာၚ်ဒယှ်တှ်ပြာကတ်အာတုဲ ဂကောံမၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံညးဍုၚ်ဇၞော် ညးနိဂီုဇၞးပိုတ် ကောန်သၟိၚ်စဴသၟိၚ်သေဌဳ သမ္ၚေဟ်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုမရပ်ကေတ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် ပွဳဗွိုၚ်လဝ်တုဲ ဒၟံၚ်တဴအိုတ်ရ တ္ၚဲဏံကောန်သၟိၚ်အဇိတ ကြက်တိတ်ဂြိုပ်ရ ရဴဝွံ ပရုရမျာၚ်ကၞုက်ကၞာဲ ကောဠံကောဠကတဵုဒှ်ရ။


ဒေဝတဴမတန်တဴ ပ္ဍဲဂၠးအာကာသဂမၠိုၚ်ကီု မွဲဟာန်ကေုာံသ္ဘၚ် သီုကဵုမရပ်နၚ်ပ္ကဴသြဴမြမောဝ်တုဲ ကၠုၚ်သ္ပပူဇဴရ ဒေဝတဴဗြီုမတန်တဴ ပ္ဍဲစှ်လ္ၚီစက္ကဝါဂမၠိုၚ်လေဝ် နမပ္တံဗ္ကထဝ် ဗ္ကသြန် ပ္ကဴကြက်စၠန်မြမောဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံဒိပ်တံဂှ် အခေၚ်ခေၚ်သြံက်ဗ္ဒဝ်လဝ် ပ္ဍဲဌာန်ဇရေၚ်ပြာသာဒ်ဗောဓိသတ်မပြဲပြဲ သၟးညံၚ်ရဴဗဂူဗြဲရတ် ပေၚ်က္ဍတ်ရေၚ်တဴဗွဲမလောန်ရ ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲအခါကာလဂှ် ဒဵုဗၚ်ဇြဟ်တံဂှ် ဟွံမွဲရ ဂၠးတိဟွံသၠုၚ်ဟွံသဝ်သၟဟ်တး ညဳသာတဴညံၚ်ရဴမုက်ဖံကီုမဒှ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗွဲလအိတ် အယုက်သီုဖ္အိုတ်ဂှ်တုန် ဒှ်အခိၚ်အယုက်သတ္တံ ကၠံလ္ၚီသၞာံတုဲ (မွဲကိုဋ်သၞာံလေဝ်ဂးရသင်္ချာဂၞန်) အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ မဒှ်ရ ဂွံမံၚ်တဴရ။


(ပ္ဍဲအရာပိုၚ်ခြာအယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အ္စာတံဟီုကၠုၚ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုသာ်ရ ရန်ကဵုပါဠိအတိုၚ်မကၠုၚ် ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျတေံတုဲ အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံပြရ)။

===(၂၁)သ္ဂုတ်သွာတ်အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျ===

'''အသဳဝဿ ၊ သဟဿာယုကေသု ၊ ဘိက္ခဝေ ၊ မနုဿေသု ၊ မေတ္တေယျော ၊ နာမ ၊ ဘဂဝါ ၊ လောကေ ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ။ ။
သုတ်ပါထေယျ ။'''


'''ဘိက္ခဝေ'''၊ ယွံခမဳဂမၠိုၚ် ။ '''မနုဿေသု'''၊ ၚ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု'''၊ နကြိဂွံမံၚ်ဗၞတ်အယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲနေဝ် ။ '''မေတ္တေယျောနာမ'''၊ တၠဳလဂှ်ဒမၞုံယၟုမေတ္တေယျ ။ '''ဘဂဝါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲ ။ '''လောကေ'''၊ ပ္ဍဲကဵုလိုက်ဝွံ ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ။ ညာတ်ကဵုပါဠိသက်သဳသာဓက အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဝွံတုဲ အယုက်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံဂှ် ဒှ်စၟတ်ဍာံရ အတိုၚ်မကၠုၚ်ပ္ဍဲသုတ်ပါထေယျဂှ် နူအယုက်သတ္တံစှ်သၞာံဂှ် ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာစိုပ် အယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ ဂလာန်ဂှ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံမဇၞော်မောဝ်တိုန် ညံၚ်ရဴမဒှ်ဒၟံၚ်ကီုသာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် လ္ပါ်အယုက်သတ္တံလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျကတဵုဒှ် ဂပ်ဝ်သမ္တီညိ ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျော နာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''ဝွံ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံတွံရ ကာလအဃောအယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်ဂှ် ကျာ်တြဲဟွံကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလလဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ကျာ်တြဲ ကတဵုဒှ်ရ ဟိုတ်ဂှ်ရ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ အယုက်သတ္တံ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ အာစိုပ်မွဲအသၚ်ဃဲတုဲ မွဲလှ်ေပၠန် လဟုတ်စှ်ေကၠုၚ်တုဲ တန်တဴပ္ဍဲကာလအာယုက်သတ္တံ ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကတဵုဒှ်ရ။


* ပသာ်ဂွံတီရော ။

'''အသဳတိဝဿ သဟဿာယုကေသု ဘိက္ခဝေ မနုဿေသု မေတ္တေယျောနာမ ဘဂဝါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ နဝဎ္ဍမာနကဝ သေန ဝုတ္တံ ။ နဟိ ဗုဒ္ဓါ ဝဎ္ဍမာနေအာယုမှိ နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ ဟာယမာနေပန နိဗ္ဗတ္တန္တိ ။ တသ္မာ ယဒါတံ အာယုဝဎ္ဍိတွာ အသင်္ချေယျတံ ပတွာ ပုန ဟာယမာနံ အသဳတိ ဝဿသဟဿကာလေ ဌဿတိ တဒါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိ အတ္ထော ။ ။ အဌကထာသုတ်ပါထေယျ ။  ။
'''


အရထ ။   ။ '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတဳတိဝစနံ'''၊ န်ဂလာန်မ္ဂး '''အသဳတိဝဿ (လ) ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိဝွံ'''။ '''ဝဍ္ဎမာနေကဝသေန'''၊ ဗွဲအစောံအာယုက်သတ္တံ မဇၞော်မောဝ်တိုန် '''နဝုတ္တံ'''စိုန်ဟဂပ်ဝ်တွံရ ။

'''ဗုဒ္ဓါ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် ။ '''အာယုမှိ'''၊ ၚ်အယုက် ။ '''ဝဍ္ဎမာနေ'''၊ နကြဳဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲနေဝ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ '''နနိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံဟွံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''ဟာယမာနေပန'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်လဟုတ်စှ်ေဟေၚ် ။ '''ဟိယသ္မာ'''၊ ယြဴဟိုတ်မွဲ ။ '''နိဗ္ဗတ္တန္တိ'''၊ ပ္ဍံကတဵုဒှ်အိုတ်ရ ။ '''တသ္မာ'''၊ ဟိုတ်ဒၟါဒှ်သာ်ဂှ်ရ ။ '''ယဒါ'''၊ ယြဴပ္ဍဲကာလမွဲ ။ '''အာယု'''၊ ၚ်အယုက် '''ဝဍ္ဎိတွာ'''။ ဇၞော်မောဝ်တိုန်အာတုဲ '''အသင်္ချေယျတံ'''၊ န်ဒဒှ်မွဲအသၚ်ဃဲ ။ '''ပတွာ'''၊ အာစိုပ်တုဲ ။ '''ပန'''၊မွဲလှ်ေပၠန် ။ '''ဟာယမာနံ'''၊ ၚ်မလဟုတ်ယုတ်စှ်ေအာဂှ်တုဲ ။ '''အသဳတိဝဿ သဟဿကာလေ'''၊ ပ္ဍဲကာလအယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ။ '''ဌဿတိ'''၊ ကြက်တန်တဴရ ။ '''တဒါ'''၊ ပ္ဍဲကာလဂှ် ။ '''တံ'''၊ ၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ။ '''ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ'''၊ ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ။ '''ဣတိအယံ'''၊ ၚ်ဣဝွံတုန် ။ '''အတ္ထော'''၊ မဒှ်ရထရောၚ် ။

===(၂၂)ဗၞတ်ဗ္ၜတ်သၠုၚ်ဂတဴကျာ်===

သၠုၚ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် ဒ္စါံစှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဂၞေၚ်မတ်မွဲမွဲတုန် မသုန်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဇၞော်သၟန်ပါၚ်ဂှ်လေဝ် မၞုံမသုန်ဟတ်ရ သၠကတောဝ်လေဝ် မၞုံအစံက်သၠုၚ် မသုန်ဟတ်ကီုရ အကြာကြာဇွပ်လပှော်ဇိုၚ်လပှော်တဲတံဂှ်လေဝ် ဗၞတ်မွဲမွဲက္ဍဟေၚ် မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်ဂတာဇိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဗၞတ်စှ်ဟတ်ဟေၚ်မဒှ်ကီုရ နူမတ်စိၚ်စဵုကဵုစိုပ်က္ၜံၚ်ဂှ် မၞုံၜါစှော်ဟတ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိဂမၠိုၚ်တုန် သၠုၚ်ဍေံတံ မဒှ်ပန်စှော်ဟတ်ရ ဇမၠိၚ်ဇွပ်သၟန်ပါၚ်ဂှ် မဒှ်ၜါဟတ်ကဵုမွဲက္ဍရ ကောန်ၚာ်တံမကတဵုဒှ်မၞိဟ်မွဲတ္ၚဲမ္ဂး သၠုၚ်မသုန်ဟတ်မဒှ်ရ ဗွဲအဝယ်အိုဿီုပ္ဍဲမၞိဟ်ပက္ကတိဂှ် သၠုၚ်ဒတဴကီု ဒဳ က္ၜံၚ် တံၚ်ယျကီု မုက်မတ်ကတောဝ်ကီု ကရဵုတဲကီု ကဝက်ကဝက်ကျာ်ဟေၚ် မဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် အိုဿီုမၞိဟ်တြုံမၞိဟ်ဗြဴ မဍိုက်ပေၚ်တဴကဵုအဝယ်မသုန်ပြကာ နကဵုသၠုၚ်သဝ် ကြောံဇြာဲ သွက်ဂွံဂၠါဲဟီုဗျိရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲသက်သက်ရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုဒမျိုၚ်ဗ္တာၚ်ဗ္ကေတ် သမြီအးကီု သ္ဇက်ဂွံဗျိဟီုဂးရၚ်သ္ကံ ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုအဝယ်ကုန်ကိုက် ကွကွေန် ဂၠုသပါအသံက်ကဠာ ခါဒုတ်ပြၚ်ဏဳတံဂှ် ဟွံမွဲရ မပ္တံကဵုယဲ(၉၆)ကီု အိုဿီုပရိုက်ဥပ္ပဒြဴ ဝိဝဲသတြုသၞတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒးညာတ် ဟွံဒးမိၚ်သက်သက်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် ဗောဓိသတ်အရဳယျ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်သမ္ဘာ အဃောမစသိုၚ်ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပြာသာဒ်သီုကဵုဍိက်ကမၠောန် မကၠောန်ၜိုတ်သဳကၠဳဂၠိုၚ်ကဵုဗနဳ ကွိၚ်ကွိုက်အခိုက်နာနာသာ်ဂှ် နကြဳဇှ်ပါရမဳဗောဓိသတ် ကၠုၚ်ကောံညဳသာအိုတ်တုဲ ကတဵုဗဒှ်လောကဇျာန် သီုကဵုယာန်ပြာသာဒ်ဂှ် ညံၚ်ရဴက္ၜိုပ်ၜၚ်ထဝ်ပါတဟံသာ ပဝ်ယာန်အာပ္ဍဲလ္တူအာကာသဂှ်ကီု ကလာၚ်တိတ်အာရ ပ္ဍဲကာလဂှ် ညးမၞုံပၟိက်သၟိက်ဂွံဗက်တိတ်အာဂြိုဟ် ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဟိုတ်နူဣဒ္ဓိကြဳဇှ်ဗောဓိသတ်ကီု ဟိုတ်နူအာဏာသၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ကီု နကဵုအာဏာဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ကီု နကဵုတရဴအာကာသဟေၚ် ကလာၚ်ဗက်အာအိုတ်ရ


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်ဗြီုတုန်လေဝ် က္ဍိုၚ်ဇၞော်မွဲ မၞုံသၠဲပိယောဇနာဂှ် မဖ္ဍာန်ဗက်တိတ်အာ တြုံတၠပါရမဳရ သၟိၚ်အိန်ပၠန်တုန် နကဵုကၞသၚ်သ္ပဝ်ဒတုံဂှ် ဗၞတ်တြဴစှော်ဟတ် ရပ်ကေတ်တုဲ သာဓု သာဓု ဗဂိုဟ်ဗြုအာရ ကောန်ဒေဝတဴသုတတံတုန် ရပ်ကေတ်ပၞိက်ကၟဝ်သော်ဗ္တသတ်တုဲ မဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်ကီုရ ကောန်ဒေဝတဴတုဿိတာပူတုန်လေဝ် နကဵုသၠပၞိက်မၞိက်သက်က် ရပ်ကေတ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကောန်ဒေဝတဴပဉ္စသိက္ခတုန်ဂှ် ရပ်ကေတ်ကွိၚ်ထဏထဝ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ဒေဝတဴလောကပါလသီုညးပန်ဂှ် ရပ်သၞာ်တုဲ လွိၚ်ဗက်တိတ်အာရ အိုဿီုကုမ္ဘန်ၜါလက်ကဵုဒ္စါံစှော်လ္ၚီ (ၜါကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်) တံဂှ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ ဗက်တိတ်အာအိုတ်ကီုရ။ ကောန်ဒေဝတဴဗြဴ မတဴပ္ဍဲဘုံဘုမ္မဇဵု ရုက္ခဇဵု အာကာသဇဵုတံဂှ် ရပ်ကေတ်ကၠေပ်ထဝ် ဗာန်ထဝ် ပ္ကဴထဝ်တံဂှ်တုဲ ဗက်တိတ်အာ ဌာန်တြုံတၠပါရမဳဂှ်ကီုရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် အိုတ်ကဵုကောန်ဒေဝတဴအသူတံဂှ်လေဝ် ရပ်ကေတ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ်အလာံတုဲ သီုကဵုမဝေၚ်ဂြိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် လှ်ေဒယှ်ေတဴနကဵုရမျာၚ်ဒိပ် မမိပ်ဇြိပ်တံဂှ် ဗက်တိတ်အာကီုရ ။


သၟိၚ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ရပ်ကေတ်ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴမၞိက်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ ဆဒေဝတဴတံဂှ် ဗက်တိတ်အာဟွံသေၚ် မပ္တံကဵုသၟိၚ်သ္ပဝ် တၠကြိက်ထဝ်တံဂှ် တိၚ်စံၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာကီုရ ကိန္နရဳတံဂှ်လေဝ် နကဵုကွိၚ်ရမျာၚ်ဒယှ်လှ်ေတံဂှ် ဗက်တိတ်အာပၠန်ရ။ အိုဿီုဒေဝတဴဂန္ဓဝ်တံဂှ်တုန်လေဝ် သီုကဵုဗရုကွိၚ် မတိၚ်တိုက်တဴစံၚ်ဒိပ်တုဲ နကဵုလှ်ေဒယှ်ေဒိပ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် လှ်ေဒယှ်ေဗက်တိတ်အာရ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴအိုဿီုတံဂှ် ဝေၚ်ဂြိုၚ်ဒယှ်ေလှ်ေတိၚ်တိုက် ဗက်တိတ်အာဗောဓိသတ်အိုတ်ရ။ ရဴသာ်ဝွံ ပုရိသာတ်မၞိဟ်ဒေဝတဴကောံဓရီု တွဳဗွိုၚ်ကတိုၚ်ကမဟ် သီုကဵုသောဗနုဟ်စိုတ်တံဂှ် ဗဒှ်တဴကွိၚ်သ္ဘၚ်တုဲ ဗက်တိတ်အာရ သၟိၚ်ဗြီုတုန် ဂွံညာတ်ကေတ်တုဲ အိုဟ်တၟိုဟ်သီုကဵုမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴတုဲ တက်ကၞက်ဇဵုဇာ ကဵုတဴသာဓုကာ လလောၚ်ထဥကေုာံမွဲဟာန် သီုကဵုလွဳမာန်ပြသာဒ်ဂှ် ဍိုက်ယာန်အာကာသတုဲ ဗက်တိတ်အာကရောံတၠပါရမဳအိုတ်ရ ။


တၞံဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်မတွံဂး တၞံဆုအဂၞုဌာန်ဇရေၚ်ဂှ်ဟေၚ် နူအာကာသဂှ်ယာန်စှ်ေတုဲ ပ္ဍဲဌာန်ပၞေဟ်တိ ပ္ဍဲအဃောဇကုမဂဇအ်ဂှ်ဟေၚ် ဒ္ဂေတ်ဒုက္ကရစရိယ ဗၞတ်တြဴတ္ၚဲရ တြဴတ္ၚဲပေၚ်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်နူဂၠံတိုက် မၞုံကဵုကျာ်သြဳတုဲ သၟိၚ်ဗြီုပြာပ်နၚ်ကဵုသ္ၚာ မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် ကုဗောဓိသတ် တၞဟ်နသွက်ဂွံပခမဳတုဲ ကဵုသ္ၚာမှာဗြီုဂှ်ဟေၚ် ဂိုၚ်ၜးသၠာဲကေတ်တုဲ ပကၠေံခမဳရ အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် ညးမဗက်တိတ်အာ ကရောံဗောဓိသတ်ဂှ် ဒှ်ခမဳအိုတ်တုဲ ကလိဂွံတန်တဴ ပ္ဍဲမဂ်ဖဵုအိုတ်ရ။

===(၂၃)ခဏ်ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ်===

ယွံသာရိပိုတ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳ ပ္ဍဲဌာန်ဂှ်ဟေၚ် ကဵုဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဍာ်တှ် မစုတ်လဝ်ရှ်သြဇာဒိပ်ရ ကဵုပိုန်ဒါန်ပုၚ်ပၟန်ဒိပ် ဂၞကျာ်စန္ဒမုက္ခဳတုဲ ပ္ဍဲပယျာံသဝ်တ္ၚဲဂှ် ဗွဲဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာပ္ၚောံအာကဵုဒိုဟ်ပလိုတ် တၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဇရေၚ်မဟာဗောဓိ ပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ပၠန် ဟွံသ္ၚောဲဟွံညန် ပလ္လၚ်ထဝ်မွဲ (ပၞၚ်ထဝ်) မၞုံအစံက်သၠုၚ်တြဴစှော်ဟတ် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ကၠုတ်တိုန်တုဲ ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်ထဝ်ဂှ် တိုန်တက်ထွာဲဇမၞးတုဲ ဗွဲလောကဓါတ်ဒိုဟ်ဗၟံက်ဂှ် သ္ၚဳမၠာ်တုဲ ရံၚ်မွဲတဴရ။


အိုတ်ကဵုပုရိသာတ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ မတွဳဗွိုၚ်ဒၟံၚ်တဴဂှ် ချိုန်ခဏဂှ် ဂွံဇၞးကေတ်ပၞာန်ဒေဝတဴမာတုဲ ပ္ဍဲပဌမပယျာံဂှ် ကလိဂွံဂမြၚ်ညာဏ်ဒိပ် ပုဗ္ဗေနိဝါသညာဏ်ရ ပ္ဍဲဒုတိယပယျာံသ္ဂါဗ္တံဂှ် ကလိဂွံဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲတတိယပယျာံဖလာၚ်ယးဂှ်တုန်လေဝ် ကလိဂွံအာသွက္ခညာဏ်ပၠန် ပ္ဍဲစတုတ္ထတလကွိုန် ပယျာံတ္ၚဲမတိုန်ဂှ် နကဵုအလဵုဇကုဟေၚ် ဂြၚ်တီကေတ်ဓရ်သစ္စပန်တုဲ ကလိဂွံသဗ္ဗညုတညာဏ်ရ ဂွံဇၞးကေတ်မာမသုန်ပြကာတုဲ ကရီုဥဒါန် မပ္တံအနေကဇာတိသံသာရံဂှ် ကြီုတဴရ။

===(၂၄)ခဏ်ကလိဂွံသဗ္ဗညုတဥာဏ်တုဲ ပြာပ်အာဥဒျာန်ဣသိပတန===

ပ္ဍဲဇရေၚ်ပလိုဟ်ဆုအဂၞုဂှ် ဗၞတ်(၄၉)တ္ၚဲဟေၚ် ပေၚ်ပၠန်တုဲ နလၟေၚ်ဓမ္မတာကျာ်တြဲတမၠာတံဂှ် သ္ပဟိုတ်နူကဵုမှာဗြီုတံ စှ်ေအာတ်အခေါၚ် ကဵုလလောၚ်တွံဓရ်ဓမ္မစက်တုဲ ပ္ဍဲကာလပ္ၚောံအာတွံဓရ်ဓမ္မစက် ဌာန်ဣသိပတနဥဒျာန်ဂှ် နူကဵုဂၠးတိဇၞော်ဂှ် မၞုံကဵုထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ် မတုပ်တဴညံၚ်ရဴသာ်ဇာၚ်ၚုဂှ် ကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ် ဂွံယဵုဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုရ ထာၚ်ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်မွဲမွဲတုန်လေဝ် ဇမၞော်ထာၚ်ဍေံဂှ် (၃)ဟတ်မဒှ်ရ ထာၚ်သၟတ်တံဂှ်တုန် ၜါဟတ်မဒှ်ရ ပ္ဍဲဒကှ်မွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ထိုက်ဒကှ်ဗၞတ်စှ်နမဒှ်ရ ရာဒနာကဵုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မဂ္ၚေၚ်အာဌာန်ဒေသစရိတ်ဂှ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်ဟေၚ် ဒးသာထ္ၜဒုၚ်ဂၠးဇိုၚ်သဗ္ဗညုတညာဏ်ရ။


လျးတြဴသာ်မလောံတဴမွဲခ္ဍတ် မဂြိပ်တိတ်ကုကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ခၠၚ်သမဟ်မဂြိပ်တသာတ်တိတ်အာ ဗၞတ်တၟာတၞံတာတုဲ ဟိုတ်နူကြဳဇှ်ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ်တုဲ သီုကဵုစှ်လ္ၚီလောကဓါတ်ဂှ်ဟေၚ် လျးတၟးတိတ်အာ ညံၚ်ရဴသၟိၚ်တ္ၚဲဗၠာဲ မဆာဲဒၟံၚ်လ္ဒေါဝ်တကံပန်ကီု လၟိုန်ကာလဟေၚ် ဗ္တံလေဝ်ညံၚ်ရဴတ္ၚဲရ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမတွံဓရ်ဓမ္မစက် ပ္ဍဲဂြိုပ်မိဂဒါဝိုန်ဂှ် ဗွဲလ္တူဒဵုဘဝက် ဗွဲသၟဝ်ဒဵုအဝိက် ဗွဲလၟေၚ်ဟၟဲကဵုသၟေဟ် အိုဿီုအနန္တစက္ကဝါ ခၠၚ်တသာတ်ဗျာပ်အာအိုတ်ရ ဇန်တံဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ကာလစာၚ်မတိုန်ဓနီဂှ် မဂွံတီဗ္တံရ ကာလစာၚ်စှ်ေနူဓနီပၠန်ဂှ် မဂွံတီအလန်တ္ၚဲယးရ ပ္ကဴမရာၚ်နူဂယး ပ္ကဴရာၚ်သဝ်တ္ၚဲတံဂှ် ပ္ကဴရာၚ်တုဲ မဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဗ္တံတ္ၚဲရ။


ပ္ဍဲကာလမတွံဓရ်ဓမ္မစက်ဂှ် ဂကောံပုရိသာတ်မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာကီု ပုရိသာတ်ဒေဝတဴတုန်လေဝ် ပေၚ်က္ဍတ်တဴ အလုံစက္ကဝါ စဵုကဵုစိုပ်အာဗြီုအကနိဌာတေံဂှ် ကောံဓရီုပေၚ်ဂၠက်က္ဍတ်တဴရ အဃောမကောံဓရီုမံၚ်ဂှ်ဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုလ္ဒေါဝ်ပုရိသာတ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် မၞုံသၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မွဲသလဲ(၁၂)ယောဇနာ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံတူဗြဲလေဝ်ဟွံဍုက် ကၠိုက်လ္ၚေၚ်ဟွံစပ်ဟွံဗာန် စဵုကဵုမလုပ်နိဗ္ဗာန် ဖ္ဍာန်ဒၟံၚ်လ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျ လၟိုန်ကာလဗ္တံတ္ၚဲတုဲ ဒၟံၚ်တဴရ သၠဖ္ဍာန်ဇၞော်မၞုံသလဲ(၁၂)ယောဇနာ သီုကဵုမတန်တဴဒၟံၚ် နကဵုခရေဲထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကမၠံထဝ် ကၞာဲထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ ညံၚ်ရဴမကွက်လဝ် ပ္ဍဲကၞာရတ်ဂှ်ကီု သ္ပတံနူတ္ၚဲတွံဓရ်ဂှ်တုဲ ဖ္ဍာန်မံၚ်ပ္ဍဲလ္တူကၞိပ်ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ဗ္တံတ္ၚဲလၟိုန်ကာလ ဟဂွံသ္ကုတ်ခြာတုဲ မၞုံတဴရ မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးရပ် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးရပ် ပၟတ်လေဝ်ဟွံဂွံတူ ဗြဲလေဝ်ဟွံဂွံဍေက် သၠဖ္ဍာန်ရတ်ဂှ် မသက္ကုကၠိုက်လ္ၚေၚ် မခၠၚ်မံၚ်တဴ စဵုကျာ်တြဲစဴနိဗ္ဗာန် ဍေံဖ္ဍာန်မံၚ်တုဲ မၞုံတဴရ။

===(၂၅)ခဏ်ကျာ်တြဲတွံဓရ်သစ္စပန်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ ကာလမတွံဓရ်သစ္စပန်ဂှ် မၞိဟ်ပက္ကတိလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဒေဝတဴလေဝ် မွဲလက်ကောဋိကိုဋ်ကီု ဂွံတိတ်ဗၠးအာ နူဒဒိုက်သံသာဝဋ်အိုတ်ရ။ ယွံသာရိပိုတ် တၠအရှန်မွဲလက်ကောဋိကိုဋ် မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံ အဘိညာဏ်မသုန်ပြကာဂှ် တွဳဗွိုၚ်တဴကျာ်အရဳယျရ။


ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် တဴပြာသာဒ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ အပ်ပြာပ်ဇိုန်နှၚ်ကဵုဒါန် ကုသၚ်မၞုံပဓါန်ကျာ်တုဲ နကဵုပစ္စယ်ပန်လေဝ် တရိုပ်ကဵုဒါန်တုဲ သီုကဵုတွဳဗွိုၚ်မွဲလက်ကိုဋ်တံဂှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သီုဂၞကျာ်မှောၚ်မဂမၠိုၚ် သ္အဳဗိုၚ်ပြာပ်ကၠုၚ်ဇရေၚ်ကျာ်တုဲ ဨဟိဘိက္ခု ကျာ်တြဲဂးတုဲ ဂွံဒှ်တဴခမဳအိုတ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ရာဌာန်သတ္တံ မကြိုက်ကဵုဓရ် ညးမကြံၚ်ဍုဟ်တံဂှ် ဗက်ဟံၚ်ဗစိုပ်လၟိုန်ကာလရ။

===(၂၆)စၞောန်ထ္ၜးအဆက်တၞောဝ်ကျာ်===

မိကျာ်တြဲမေတ္တေယျဂှ် ဗမၞးဗြဴမၞုံယၟုဗြဟ္မဝတဳရ မအံက်ကျာ်တြဲဂှ် မၞးပြောဟိတ် မၞုံယၟုသုဗြဟ္မာရ ဂၞကျာ်တြုံဗောဓိသတ် အလံၚ်ကျာ်တြဲဂှ်တုန်လေဝ် မၞုံယၟုစန္ဒမုက္ခဳရ ကောန်ကျာ်တုန်လေဝ်မၞုံယၟု ဗြဟ္မဝံသရောၚ် ကွးသတုံကျာ်ပၠန်တုန် အသောကမ္ဂးယၟုရ ကွးဗွဲဇွိဂှ် ဗြဟ္မဒေဝမ္ဂးယၟုရ ကွးကမၠောန်ကျာ်ဂှ် သဳဟမ္ဂးယၟုရ ကွးသတုံမိကျာ်ဂှ်ပၠန်တုန် ခမဳဗြဴသုမနမ္ဂးယၟုရ ကွးဇွိမိကျာ်တြဲဂှ် ခမဳဗြဴပဒုမမ္ဂးယၟုရ ။

===(၂၇)စၞောန်ထ္ၜးဗၞတ်ဗုတ်ပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞု===


ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဒှ်ဆုအဂၞုရ ဗွိုက်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ထပှ်စှော်ဟတ်မဒှ်ရ ဇမၠိၚ်(ၝောံကၞာၚ်)ကၞာၚ်ဇၞော်ဒ္စိတ်ကၞာၚ်ဂှ် ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ကၠံၜါစှော်ဟတ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန် ညံၚ်ရဴအမြာဲကြက်စၠန်ကီု ဒစးကျာ လမၞေၚ်ကျာ မောဝ်ပ္ဍးအာဗၞတ်စှ်ၜါယောဇနာကီုရ ခၟောံဍောၚ်ပ္ကဴမွဲမွဲဍောၚ်ဂှ် ဗွိုက်စှ်ၜါက္ဍရ တဝ်ခၟောံပ္ကဴဂှ်လေဝ် တၟာရိကွဳရ ကာလဍေံမရာၚ်သ္အးဂှ်တုန် ဗၞတ်တၟာသလာကွဳမဒှ်ရ တၞံဆုအဂၞုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ်တုန်လေဝ် ပတွဵုနူကျာ်တြဲမတဵုဒှ်တုဲ ဍောၚ်ပ္ကဴမကဴရာၚ်ဂျဒၟံၚ်ဟေၚ် ဟွံသေၚ်ဟွံဇြ ပေၚ်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်နိဗ္ဗာန်မှ ကာလဂှ် ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရ ညံၚ်ရဴပကောံဗဝ်လဝ် ပ္ဍဲလ္တူအှော်ကြက်စၠန်တုဲ မစွံပတိုန်လဝ်ကီု ပြဟ်ဒတုံစှ်ေရအိုတ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူတၞံဆုအဂၞု ဗၞတ်မွဲမွဲယောဇနာဂှ် ကဴတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သတ်ဆုတၞဟ်ဟ်သာ်ကီု သီုကဵုမဂြောပ်ဗ္ဒန်လဝ် နကဵုပ္ကဴသတ်ဂေတ်သွဝ်ဒတုဲ သီုကဵုမတန်တဴ ကဴသတ်တဴအိုတ်ရ။


ပ္ဍဲဌာန်ပွဳပွူပလိုဟ်ဗောဓိ ဗၞတ်မွဲယောဇနာဘာ်ဂှ် မၞုံတဴကဵုဗ္တဳထဝ်ရတ်ရောၚ် ပ္ဍဲဌာန်ဗ္တဳထဝ်ရတ်တံဂှ်လေဝ် မပ္တံပ္ကဴဒဵုပ္ကဴဍာ် မၞုံကဵုသာ်တၞဟ်ဟ် ကျေဝ်ဂေါဝ်မောဝ်ပ္ဍးတဴဂမၠိုၚ်ကီု မပ္တံကှ်ေ ပြာန် အနာၚ် သရဖဳ မာလဳ ဂမုၚ် ဂယာၚ်ကြုက်အသုက်မၠဵု ဇဵုမၠဵုဆုတံဂှ် ညံၚ်နဲညးမတပ်ဇန် ဇၟန်ကဴတံဂှ် မကွက်လကဲလဝ်ကီု လျောဝ်လျောဝ်လုပ်အာကဵုဗောဓိပလိုဟ်အိုတ်ရ။


ပ္ဍဲအကြာအကြာကၞာၚ်ဗောဓိပလိုဟ်ဂှ်လေဝ် မပ္တံဒကှ်ၜါသွာပိဍောၚ်ပ္ကဴတံဂှ် သီုကဵုမထုပ်လဝ်တုဲ ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပန်ဒိုဟ်ဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ်တုန် ကၞာထးရတ်ဇြပ်ထဝ်ဂမၠိုၚ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲလ္တူကၞာၚ်ဆုပလိုဟ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဍောၚ်ပ္ကဴဒကှ်ဂမၠိုၚ်လေဝ် ညံၚ်ရဴကွဳသၠဖ္ဍာန်ဒကှ် မသုန်ပြကာဂှ်ကီု မၞုံတဴရ ဂစေံသတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် မပဝ်အာနကဵုတရဴအာကာသတံဂှ်တုန်လေဝ် ဗွဲသွဝ်သတုံဟေၚ် မပဝ်ဂေတ်အာတဴအိုတ်ရ ပ္ဍဲဇရေၚ်ဆုပလိုဟ်ကျာ်ဂှ် မသက္ကုဂစေံကဏေမ် သတ်တၠသၞေၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်ဍုန် ဟွံဂံၚ်ဆိုက်ညန်အိုတ်ရ ၜိုန်ကျာမပိုက်တဴကီုလေဝ် သၠဆုပလိုဟ်ဗောဓိဂှ် ဟွံဂွံချဳဂရာၚ်သက်သက်ရ အိုတ်ကဵုမၞိဟ်ဒေဝတဴ အိန်ဗြီုဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ခါမသ္ၚဳရံၚ်မၠာ် မွဲပလိုဟ်ဗောဓိတၞံဆုအဂၞုဂှ်တုဲ မဗဵုတဴဟွံဖဲရ။

===(၂၈)ဗီုကၞာထးထဝ် ခၞိၚ်ထဝ်ဇၞော်မံက်တိုန်===

ယွံသာရိပိုတ် နနဲသာ်ဝွံ မဍိုက်ပေၚ်တဴ သီုကဵုအရံၚ်အံၚ်သူလျးဂှ် မဒှ်တဴ ပ္ဍဲပလိုဟ်တၞံဆုအဂၞုဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် မၞုံကဵုဂုဏ်လက်သန်ဇၞော်သၟတ်တံဂှ် ညံၚ်ညးမစဳဇန်လဝ်ကီု မၞုံတဴရ ညံၚ်ရဴညးမပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ကၠေံ ကျာ်သြဳသၟိၚ်ဗြီုကီု မၞုံတဴကဵုကျာ်သြဳရ။ ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမဇြုၚ်သ္ဍိုက်ဂှ် နူဂၠးတိဇၞော်ဒကးတိုန်တုဲ ကၞာထးထဝ် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မၞုံဗၞတ်(၁၂)ယောဇနာဂှ် မကၠုတ်တိုန်ကၠုၚ်ရ ပ္ဍဲလ္ဒေါဝ်ကၞာထးရတ်ဂှ် ပၞၚ်မၞိက်သက်သက် မတၟုဲတဴနကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ မကၠုတ်ကၠုၚ်ရ။

မပ္တံကမၠံဇာထဝ် သၠဇြဲထဝ် ကရိုဏ်ကၞာဲမတလာဲတလာဲတဴဂှ်ကီု နကဵုက္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်ဒိပ် သက္ကုလေမာဲဟေၚ် ကတဵုဒှ်ရ ယွံသာရိပိုတ် ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တံဂှ် ပ္ကဴထဝ်စရှ် မဂပ်ဝ်နိမိတ်ဗဒှ်စဳဇန် နကလောန်ဒေဝတဴတၞဟ်တၞဟ်သာ်တံဂှ်တုန်လေဝ် ပ္ကဴထဝ် ပ္ကဴသြန် ပ္ကဴမၞိက် မၞုံတဴကဵုတဝ်စရှ် ကတဵုဒှ်ရ။ ဇၞောဝ်အလာံမတၟုဲတဴနကဵုရတ်တံဂှ် လွိၚ်ပိုက်သွဝ်တဴ ညံၚ်ရဴဇုက်လလဳ ဖျဳဖျဳဖျဴဖျဴရ ပၟတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴရတ် ခေါ်ကၠေၚ်သ္ဍဴရတ်တံဂှ် မၞိဟ်လေဝ်ဟွံဒးပ္ဍေန် ဒေဝတဴလေဝ်ဟွံဒးစံၚ်ဗဂဵု အလဵုလဵုဍေံ မဂဵုတၟးတဴဒၟံၚ်ဟဴဟဴ ညံၚ်ရဴပၟတ်ဓါတ်ဂှ် ဒှ်တဴလၟိုန်ကာလရပ္ကဴဒိပ်တံဂှ်လေဝ် မောဝ်ပ္ဍးတဴဟွံတီကာလကီုရ။

ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် (မာန်ဒါတ်ရတ်)နုၚ်နိဓိထဝ် နုၚ်နိဓိသြန် နုၚ်နိဓိမၞိက်တံဂှ် ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲပွဳပွူကၞာထးရတ်ဂှ် ယာတ်ဒိပ်မၞုံကဵုသာ်မသုန်သာ် ကတဵုဒှ်ရ မပ္တံပ္ကဴဗြဲရတ် ပ္ကဴကြကတ်ရတ်တံဂှ် ဟွံပိုတ် ဟွံပိုတ်ဟေၚ် ဗဂူဖျေံရ  ပ္ဍဲပန်ဒိုဟ်ဒကဴကၞာထးရတ်ဂှ် မၞုံခဏိၚ်ဇၞော် ဗၞတ်ပိစှော်ဟတ်ဂှ် လကဲလကဲတဴရ ယဝ်ရကျာကသဳပိုက်တုန်လေဝ် ဗရုခဏိၚ်ဇၞော်ဂှ် ဗြုလလောၚ်အာ အလုံဂၠးတိစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်တဴအိုတ်ရ ကျာ်တြဲပၠန်တုန်လေဝ် ပ္ဍဲလ္တူပၞၚ်မၞိက် မဂပ်ဝ်ဂ္ညိဂ္ညာတ်လဝ် နကဵုရတ်ထပှ်ပြကာ တက်ထဝါဲဇမၞးတုဲ မတွံဓရ်ကုမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်တုဲ ကဵုဒဒှ်ခမဳရ။

===(၂၉)စၞောန်ထ္ၜးဖဵုစရၚ်ဓရ်ကုသဵုဗောဓိသတ်အရဳယျ ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်===


ကေၚ်ကဵုကၠုၚ်လဝ်ဒါန်ကုကျာ်တြဲ ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံ ဟိုတ်နူအနုဘဴပါရမဳကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ မရာဒနာမိက်လဝ်တုဲ ရာဒၞါဲကျာ်တြဲမဂ္ၚေၚ်အာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ် ပ္ကဴထဝ် က္ဍိုၚ်ထဝ် ဇၞောဝ်ထဝ် သ္ဍဴထဝ်တံဂှ် မ္ဒးကလာၚ်ဗက်အာ ရာဒၞါဲဌာန်ကျာ်တြဲမဒေါံ မဇအ်ဒတဴတံဂှ် ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာကီုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျ ကာလမတွံဓရ် ဂဇအ်လ္တူပၞၚ်ရတ်ဂှ်တုန်လေဝ် ဗၞတ်စှ်လ္ၚီစက္ကဝါဟေၚ် ကဵုလလောၚ်မိၚ်အာမ္ဂး ဂွံမိၚ်ကေတ်အိုတ်ရ ဗောဓိသတ်အရဳယျမေတ္တေယျဂှ်တုန် အိုတ်ကဵုကျာ်တြဲဂမၠိုၚ် မလောန်စဴအာတံဂှ် မပ္တံဘာကီု ဇြပ်ကီု ပၞၚ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ကီု သ္ပိုၚ်ဂၠးသ္ၚာသွဝ်ကီု မပ္တံကြက်ပၞဟ် ကြက်စၠန်ကီု က္ဍိုၚ်ကီု ဇၞောဝ်ကီု ပၞတ်ပၞာၚ်သ္ဍဴကီု နုၚ်မ္ၚဵုကီု သၠဖ္ဍာန်ကၞာရတ်တံဂှ်ကီု ဒကှ်တံဂှ်ကီု ပ္ဍဲစရၚ်ဓရ်ကုသဵု မဂွံကဵုလဝ်ဒါန်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ကောံဓရီုဆဝ်မ္ၚုဟ်မ္ဂးဂှ်တုန် ။ အိုတ်ကဵုကျာ်သြဳမၞုံ ပ္ဍဲလောကဓါတ်တံဂှ် သၟဟ်သၟန်မွဲဟာန်ကၠုၚ်ကောံ ပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴမစွဴပတိုန်လဝ်ကီု ကောံသၟဟ်တုဲ မၞုံတဴရ ဆဂှ်ဟွံသေၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲကၞာထးရတ်ဂှ်တုန် ပ္ကဴသြဴမြမောဝ် မပ္တံကဵုပ္ကဴပ္ၚာ ဇမ္ပါကှ်ေပြာန် အနာၚ် သာရဖဳ မလဵုစေဝ်တံဂှ် ထီုပးမောဝ်ပ္ဍးတဴရ ။ ဆဂှ်ဟွံသေၚ်ပၠန်တုန် အိုတ်ပုရိသာတ် ဒါယကာတၠဒါန်ဂမၠိုၚ်တံဂှ် ကၠုၚ်နိမန်ကျာ်နကဵုပိဏ္ဍပါတ်တုဲ ပ္ဍဲကာလကျာ်တြဲမက္ညအာဂှ် မပ္တံကၞာရတ် သၠဖ္ဍာန်ရတ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမတီကေတ်စိုတ်ကျာ်တြဲကီု ဍေံမကလာၚ်ဗက်အာ လ္တူအာကာသရ စိုပ်သ္ၚိဒါယကာတၠဒါန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဌာန်ဝၚ်တြၚ်သ္ၚိတံဂှ် ဍေံမတန်တဴရ။


နကဵုဗရုခဏိၚ်ပ္ဍဲကၞာထးတံဂှ် ဍေံမဗြုပၟိၚ်ညးအိုဿီု ဍေံကွိၚ်တဴ ဒဒှ်ကျာ်မက္ညစဴကၠုၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဒေဝတဴ နာ်သ္ပဝ် ဂန္ဓဝ်အိုဿီုတံဂှ် ကၠုၚ်ကောံမွဲဟာန် ကၠုၚ်ကဵုဒါန်ကၠောန်ၜိုတ်ကဵု ကျာ်တြဲအိုတ်ရ ကာလကျာ်တြဲတွံဓရ် အနုမောဒနာဖဵုဒါန် ပိဏ္ဍပါတ်တံဂှ်တုန်လေဝ် အိုတ်အလုံစက္ကဝါဟေၚ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲ ညံၚ်တွံဓရ်ပ္ဍဲသ္ၚိကီု မဒှ်ရ။ ယဝ်ဂွံမိၚ်ကေတ်ရမျာၚ်ကျာ်တြဲကီုလေဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်အယောၚ်အလာကျာ်တြဲဂှ် သဒှ်ရ ယဝ်ဂွံညာတ်ကေတ်သာ်ဂှ်တုဲ ပွမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု မပ္တံပဉ္စသဳလ မဂွံမၚ်မွဲ မဒှ်သလဲလ္ၜော်ကဵုကျာ်တြဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုကမ္မဌာန် ဘာဝနာ ဂွံဂလိုၚ်ပၟဝ်အာတုဲ မအာစိုပ်ဒဒှ် အရဟတ္တဖဵုရ။


ယွံသာရိပိုတ် ပ္ဍဲကဵုသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် မပ္တံခမဳ ဒုဿဳလတံဂှ်ကီု အာစာဒိဌိ အာစာတဳတံဂှ်ကီု ဟွံမွဲသက်သက်ရ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် နကဵုပုညကြိယာ ဝတ္ထုစှ်သာ်ဂမၠိုၚ်ကီု အာစိုပ်ဝိဿနာတုဲကီု မဆိုက်ရာၚ်တဴတုဲ မသ္အးဇ္ၚးတဴသာသနာတုဲကီု ဟိုတ်မပလွဳဂှ် ဂၠိုၚ်လောန်အိုတ်တုဲ စုတိစဴအာသွဝ်ဗြီုအိုတ်ရ။ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် မကတဵုဒှ်ပ္ဍဲကာလဂှ် ဍိုက်ပေၚ်တဴကေုာံပိုန်ဟာန် ယဿပတ်ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တသိုက်အိုတ်ရ မဂယိုၚ်တဴလမျီုဗွဲတသိုက် ဟွံမွဲကဵုဓဝိၚ် ဟွံမွဲကဵုဓရ်စံၚ်တူသောကတုဲ ဂွံမံၚ်တဴအိုတ်ရ ညံၚ်ရဴဍုၚ်သွဝ်ကီု ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴရ။

===(၃၀)ခဏ်မသ္ပပရိနိဗ္ဗာန် နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ်===

ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျတုန်လေဝ် ဗၞတ်အာယုက်ဒ္စါံစှော်လ္ၚီသၞာံ ဍိုက်ပေၚ်တုဲ တဝှ်ဍောၚ်ဓရ်မတုပ်တဴ ညံၚ်ရဴသ္ဍဴဒိပ်ကီုဂှ် စံၚ်ဗဂဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတဝှ်ဓရ်မဂ္ဂၚ်မတွံဂး ဂၠုၚ်က္ၜၚ်ဂှ် တၞဟ်နသွက်မပ္ဍိုက်ဗပေၚ် ဟံၚ်စၠောံဏာသြၚ်ဇၞော်မတွံဂး နိဗ္ဗာန် ကဵုသတ္တံဗွဲကြဴတုဲ မစွံပတိုန်လဝ်သာသနာဇကု ဗၞတ်ပိဠက်ကဵုဒ္စါံလ္ၚီသၞာံ ('''ပိကိုဋ်ကဵုဒ္စါံလက်သင်္ချာဂၞန်''')ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျဂှ် အိုတ်ကဵုကောန်ကွးတံညးဂမၠိုၚ်ဂှ် နကဵုတဝှ်ဍောၚ်ဓရ် ပၞာၚ်တိုၚ်ထဝ်သ္ဍဴဒိပ်ဂှ် ပၠေၚ်ကၠေံဒမၠုမတွံဂး ကိလေသတုဲ စဳပျးကဵုလျးတၟးမတွံဂး သဗ္ဗညုတညာဏ်တုဲ ('''သဗ္ဗညုတညာဏ် မစဳပျးလဝ်ကဵုသတ္တံဂမၠိုၚ် ကဵုတိတ်ဗၠးနူခရိုၚ်သံသာ ကဵုဂွံစ္ဍးအာ နူလောဘ ဒေါသ မောဟအဝိဇ္ဇာ ကဵုဂွံသာဲအာ နူကိလေသလက်ကၠိုက်ကၠိလ္ၚေၚ်ဂှ်ညိ လဝ်စိုတ်တုဲ ကျာ်တြဲပျးဒိုဟ်လဝ်ဍောၚ်ဓရ်ဂၠံၚ်တရဴ ဍုၚ်သွဝ်ဗြီု  နိဗ္ဗာန် သွက်သတ္တံဂမၠိုၚ် စွံပတိုန်လဝ်အိုတ်တုဲ''')နကဵုနိဗ္ဗာနဓါတ် ဟၟဲကဵုဝိပက်ကမ္မဇရုပ်မသၟိဟ်ဂှ် ကျာ်တြဲကညလုပ်အာ ဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးဂှ် ဗွဲလၟေၚ်ဝေါဟာရ သတ္တံဂမၠိုၚ်မဟီုဂးတဴရောၚ် ပ္ဍဲကာလဒှ်ကျာ်တုဲဂှ် ဗုဒ္ဓရာဇာ ဣၚုဟ်မကော်ခဴစယၟုရောၚ်။

===(၃၁)စၞောန်ထ္ၜးညးမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျတုဲ ဗီုဂွံဒ္ဂေတ်လ္ၚတ်===


ညးမမိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သၟိက်ဂွံဆဵု ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် ပ္ဍဲသာသနာအဲကျာ်ဂေါတမဝွံ သ္ပခမဳဗွဲမ္ဒးရးတုဲ ညးမဒုၚ်ဒၠေါံဗ္တောန်အဲကျာ်ကီု ကောန်ဇကု ကောန်စဴဇကု ကောန်စေက်ဇကု ညးမကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳဗွဲမ္ဒးရးကီု ကောန်ညးသ္အာၚ်တံဂှ် ညးမဂွံကဵုသ္ပခမဳသာမဏဳကီု ညးမကၠောန်ၜိုတ် ဥပ္ပကာမိမအ္စာဥပ္ပဇ္ဇျာယ် ဗွဲမရှ်ေသှ်ေရဴဂဴကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲသဳမသုန် ပဉ္စသဳလကီု ညးမဒ္ဂိုန်ဒ္ဂေတ်သှ်ပတဴလဝ်သရဏပိ မပ္တံဗုဒ္ဓံသရဏံဂစ္ဆာမိ ဟဂွံသ္ကုတ်ပိုတ်ကီု ညးမဂွံဇၞော်ပၟဝ်လဝ် ကမ္မဌာန်ဝိဿနာ ဟဂွံသ္ကုတ်ကီု တၞဟ်နသွက်သာသနာအဲကျာ် ဂွံတန်တဴအာ လုကဴကာလမလံတုဲ ညးမဂွံပဠေဝ်လဟဵု ကျာ်စေတဳဗုဒ္ဓေါ ဥမၚ်လိုဏ်ဂိုဟ်ဇြပ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံတဵုလွဳတၞံဇြဲဗောဓိကီု ညးမဂွံသိုၚ်ဘာစတုဒိသာ ဇြပ်စတုဒိသာကီု ညးမဂွံခါဲကမၠိုၚ်ကၟာတေဝ်ဍာ် ရုၚ်ဒါန် ကၠောန်ဒဒန်ကီု ညးမဂွံသိုၚ်လဝ်သ္ၚိဝတ်ကုဋဳ ဂွံစဳတးၚးလဝ်ဂၠံၚ်ဍာန် တရဴသဗာန်တံဂှ်ကီု ပိဏ္ဍပါတ်ဝတ် ဂွံလ္ၚတ်တဴဟွံပိုတ် ဂွံကၠေံစိုတ်လဝ်ပၟတ်သ္ဍဴ ဂွံပူဇဴလဝ်က္ဍိုၚ်ဇၞောဝ် ဂွံပြေၚ်ဖျဳလဝ်ဇဗၠုသွတ် သီုကဵုပ္ကဴဝတ်နုၚ်မ္ၚဵု ဂွံကဵုလဝ်ဒါန်ပစ္စယ်ပန် ဂွံဆန်က္ၜန်လဝ် ပရိက္ခရာအဌကဵုဘိက္ခုသၚ်တံဂှ်ကီု ညးမဂွံဖဍာ်လဝ်ဇြဲဗောဓိတံဂှ်ကီု ညးမဂွံကဵုလဝ်ဒါန်သ္ပပူဇဴလဝ်သာ်ဂှ် အတိုၚ်အမှတ်စိုတ်စေတနာ မဂွံရာဒနာမိက်လဝ်သာ်ဂှ်တုဲ အနာဂတေ ပ္ဍဲကာလအနာဂတ်ဂတတေံ အရဳယျမေတ္တေယျပါဒမူလေ ပ္ဍဲဇရေၚ်တံဇိုၚ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် သာသနေ ပ္ဍဲသာသနာကျာ်ဂှ် ကလိဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် ဂွံဆဵုကျာ်တြဲအရဳယျ မဆောတ်အာဟွံမွဲရ။

===(၃၂)စၞောန်ထ္ၜးသာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျအိုတ်အာတုဲ ဗီုဒှ်ကဝ်ဒမၠု သုညကဝ်===


သာသနာကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျ '''ပိလက်ကဵုတြဴစှော်လ္ၚီသၞာံ'''ဂှ် ('''ပိကိုဋ်ကဵုတြဴလက်သၞာံကီု''') ဘဒ္ဒြကဝ်ဝွံ နလၟေၚ်ဓမ္မတာဟေၚ် တူလေၚ်အာပၠန်ရ ကြဴနူဂှ် လုကဴတွဵုမွဲလက်ကဝ် (မွဲကိုဋ်ကဝ်လေဝ်ဂး) ဂှ် ဒှ်အာသုညကဝ် ကျာ်တြဲဂမၠိုၚ်တုန်လေဝ် ဂွံကတဵုဒှ်မ္ဂးဂှ် ဟၟဲသက်က်ရ ဒှ်ဒၟံၚ်ကဝ်ဒမၠု မဂၠုတဴကဵုသတ္တံဗွဲမလောန်ရ။

===(၃၃)ခဏ်မပျးလဝ်ဒိုဟ် ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်===


ယွံသာရိပိုတ် နူမွဲလက်ကဝ်ဂှ်လောန်အာပၠန်တုဲ ကြဴနူဂှ် မဏ္ဍကဝ် ကြက်ကတဵုဒှ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ညးမ္ဂးကျာ်တြဲၜါဇကုဂှ်ရော သၟိၚ်ဥတ္တရရာမဂှ် ကြက်ဒှ်ကျာ်တြဲရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿေနဒဳကောသလ ( သၟိၚ်ပဿိုန်လေဝ်ဂး ) ဂှ် ဒှ်ကျာ်ဓမ္မရာဇာရ ပ္ဍဲမဏ္ဍကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲၜါဇကု ကတဵုဒှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်လေဝ် ကၠုတ်တိုန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။

===(၃၄)ခဏ်မကဵုပျးဒိုဟ် ပ္ဍဲသာရကဝ်===

ယွံသာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သာရကဝ် ကတဵုဒှ်ပၠန်တုဲ ပ္ဍဲသာရကဝ်ဂှ် ကျာ်တြဲအဘိဘူမွဲဇကု ကတဵုဒှ်ရ ကြဴနူဂှ်ပၠန်တုဲ ဗၞတ်မွဲလက်ကဝ် ( မွဲကိုဋ်ကဝ်သင်္ချာဂၞန် ) ဒှ်တဴသုညကဝ်ရ ဟၟဲကဵုကျာ်ဓရ်သၚ်ပၠန်ရ ပ္ဍဲကဝ်မသၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကြဴနူဂှ်ပၠန်ဂှ် ဒေဝတဴအသုရိန္ဒ မၞုံယၟုဒဳဃသောနိ ဗမၞးစဏ္ဍနဳ မၚ်ဗၠာဲသုဘ ဗမၞးတောဒေယျ သၟိၚ်စိၚ်နာဠာဂိရိ သၟိၚ်စိၚ်ပလလေယ ( စိၚ်ပလိလဲ ) ဂမၠိုၚ် ဗွဲအတိုၚ်လၟေၚ်ၚ် ကြက်ကတဵုဒှ်အာပၠန်ရ။

===(၃၅)ခဏ်မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ် ကဵုတွံဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပ္တုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက်===

ဖဵုလျးကျာ်တြဲအရဳယျ မပတုဲလဝ်ပ္ဍဲဘဝအတိက် ပ္ဍဲကာလဂှ် မှာထေရ်သာရိပိုတ် က္လေၚ်လ္ၚောဝ်ပ္တီကျာ်တြဲပၠန်ရ ဘန္တေဘဂဝါ ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲအရဳယျတေံဂှ် မၞုံကဵုအရံၚ်အံၚ်သူ လျးမတၟးတဴဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲဂှ် မုရဴစရၚ်ဓရ်ကုသဵုမွဲမွဲ မဂွံကေၚ်ပတုဲလဝ် ပ္ဍဲဘဝအတိက်တေံတုဲ ညးမကလိဂွံသာ်ဂှ်ရောကျာ် သ္ပဟိုတ်ကဵုဓရ်ကရုဏာတုဲ သြဝ်ကညဟီုတွံကုအဲဍိက်ညိကျာ် ရဴသာ်ဝွံ မှာထေရ်သာရိပိုတ်အာတ်အခေါၚ်တုဲ ကျာ်တြဲသဗ္ဗညုလေဝ် သာ်ဝွံ က္လေၚ်တွံကဵုပၠန်ရ။


ယွံသာရိပိုတ် ကျာ်တြဲအရဳယျမ္ဂးဂှ် ပ္ဍဲကာလအတိက်မကလိလောန်ကၠုၚ်တုဲ တေံဣတေံမဒှ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ် မၞုံယၟုသင်္ခရ ဂွံပကၚ်ရၚ်လဝ်ဍုၚ် ဣန္ဒပဌနာဂဵုရ ဇမၠိၚ်ဍုၚ်ဂှ် ပိယောဇနာရ ပါၚ်တြၚ်ဍုၚ်ပန်ဒိုဟ်ဂှ် တၞံကဝ်လဗဗြိုက်ပန်တၞံ မၞုံတဴရ ပြာသာဒ်လေဝ်ထပှ်ဘုံ မၞုံကဵုအစံက်သၠုၚ်(၂၅)ယောဇနာ ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်တဴ ညံၚ်ရဴဘုံဍုၚ်သွဝ်ကီုဂွံမံၚ်တဴ ပ္ဍဲကာလဂှ်လေဝ် ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျမ္ဂးယၟုကီု မကတဵုဒှ်ရ ဒဒှ်ကျာ်မကတဵုဒှ်တုန်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ဟွံဂွံတီတုဲ ဟိုတ်မမံၚ်သ္ၚောဲသြာဲဂှ် ဟွံဂွံမိၚ်ပရိုၚ်ရတ်ပိပြကာသက်က်ဟေၚ် ၜိုန်ဂှ်လေဝ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် သၟိက်ဂွံတီဒဒှ်ကျာ်တြဲ မကတဵုဒှ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တဴရ ယြဴပူဂဵုမွဲ ပ္ဍဲဌာန်ကျာ်တြဲမကတဵုဒှ်ဂှ် ရတ်ပိပြကာမတွံဂး ကျာ်ဓရ်သၚ် မၞုံတဴဂှ် ယဝ်ရဟီုထ္ၜးကဵုအဲမာန်မ္ဂး ပူဂဵုမဟီုထ္ၜးကဵုအဲဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသၟိၚ်စက္ကဝဝ်စၞးအဲရ နနဲသာ်ဝွံ ရပ်နပ္ကဴထဝ်တုဲ သ္ပအဓိဌာန်ပတ္တနာတုဲ ရာဒနာမိက်တဴရ။

===(၃၆)ခဏ်သၟိၚ်သၚ်္ခကေုာံသာမဏဳသၟတ် ဆဵုညာတ်ရၚ်သ္ကံ===

ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် နကြဳဇှ်ပရေၚ်ဟိုတ်ဖဵုကုသဵု ကံပါရမဳအတိက်တေံဂှ် မ္ၚုဟ်ဖအောဝ်လဴကဵုတုဲ ကောန်ကွးကျာ်တြဲသာမဏဳဍောတ်မွဲဂှ် ဂ္ၚေၚ်ကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်နူကဵုဗ္တၚ်ကျာ ဂၞပ်ဇာဒိသိုၚ်ဂှ်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်ရ။

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲကောန်သၟိၚ် ဆဇကုမွဲဓဝ်ဟေၚ် တၟေၚ်နူညးသ္အာၚ်ဂှ် တၠအဲကၠော်လကိုဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်ဒေဝတဴဟာ တၠအဲညးဂှ်ရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်သာမဏဳရ
'''။

'''မဟာရာဇ ယွံမရာဇ် အဲဂှ်တၞဟ်သ္အာၚ်ဟွံသေၚ် သာမဏဳရောၚ်မရာဇ်'''

'''ယွံမၚ်ဗၠာဲ မုဟိုတ်တၠအဲဂှ် သာမဏဳညးမကော်ခဴစရော ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ
'''
'''ယွံလေဝ်မရာဇ် အဲဂှ်ဟိုတ်နူမမၚ်မွဲလဝ်သဳလစှ် မွဲဟာန်ကေုာံ သရဏဂုဏ်ပိတုဲ မစ္ဍးလသာကၠေံ နပွသရာံပါပ်ဒုစရိုတ်စှ်ဂှ်ဒှ်တုဲ သာမဏဳ မခုတ်ခဴရောၚ် (ဝါ) သာမဏဳမ္ဂးယၟုအဲရောၚ်မရာဇ်'''ရဴသာ်ဝွံ သ္ဂးရ

သၟိၚ်မိၚ်ဂလာန်သာမဏဳဂှ်တုဲ သာ်ဝွံသၟိၚ်ချပ်ရ သာမဏဳဝွံ ညးမပြဲရောၚ်သွံ အဲလ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳဝွံ ညိဂးတုဲ အစောံပဳတိဇြဟတ်ထတ်ပြဟ်လောန်အာတုဲ ပ္ဍဲခဏမဒလိုက်ကတဵုတိတ်နူဗ္တၚ် လိုန်ဏၚ်တၞိန်ဗၠးအာတုဲ ပ္ဍဲကာလမဒတုံစှေ်တိဂှ် ပ္ကဴဒကှ်တၟာစက်ကွဳ ကၠုတ်ယဵုတိုန်ကၠုၚ်တုဲ အာထ္ၜဒုၚ်လဝ်ဇိုၚ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ရ လိုန်လဝ်ပ္ကဴဒကှ်ဂှ်တုဲ လ္ၚောဝ်ဇိုၚ်သာမဏဳရ

'''ယွံသာမဏဳ တၠအဲမဒှ်သာမဏဳဝွံဂှ် ပြဲလောန်နူညးအိုတ်ရဟာ ညးမပြဲလ္တူသာမဏဳဝွံ နွံတဴဏီဟာ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သၟာန်တဴရ 
'''
'''မဟာရာဇ ယွံလေဝ်မရာဇ် ညးမပြဲလ္တူအဲဂှ် ကျာ်တြဲမဒှ်အ္စာအဲ မပြဲနူလ္တူမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ဂှ် နွံတဴဏီရ မရာဇ်'''သာ်ဝွံ သ္ဂးရ

'''ယွံသာမဏဳ ကျာ်တြဲမပြဲလောန်မ္ဂးဂှ် မုဒၞါဲဌာန်ဒေသမွဲမတဴရောအဴ'''ရဴသာ်ဝွံ သၟိၚ်က္လေၚ်သၟာန်ပၠန်ရ

'''ယွံမရာဇ် နူကဵုဍုၚ်မရာဇ်ဝွံ ခြာဗၞတ်စှ်တြဴယောဇနာ ပ္ဍဲဘာပုပ္ဖါရာံဂှ် ကျာ်တြဲမၞုံတဴရ'''

'''ယွံသာမဏဳ ဌာန်ဒေသကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် အဲသၟိက်အာ'''ရဂးတုဲ တံၚ်ကေတ်ကံတဲသာမဏဳဂှ်ပၠန်တုဲ သာ်ဝွံ သၟိၚ်သ္ဂးပၠန်ရ

'''ယွံသာမဏဳ ပိုန်အဲစက္ကဝဝ်ဝွံ သီုကဵုပြာသာဒ်ဂှ် အဲဇိုန်ကဵုသာမဏဳရ'''ဂးတုဲ စရိုဟ်ဍာ်ကဵုဒါန်ကုသာမဏဳဂှ်ရ

သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်ပၠန်တုန်လေဝ် ဆဇကုညးမွဲဟၟဲကဵုသ္ကံ ပ္ၚောံအာဌာန်ဒေသဒၞါဲကျာ်တြဲမၞုံတဴဂှ် ဗၞတ်တရဴမွဲတ္ၚဲမကွာ်အာဂှ် ဂၠးဂတာဇိုၚ်ၜါဗတိုဟ်အာရ သၟိၚ်ဂှ်ဟွံဒေါံ ကွာ်အာဗၞတ်ၜါတ္ၚဲဂးကီုရ ဂတာဇိုၚ်ကလောံ ဖ္ဍူဆီဓဇူဇွောဝ်ပါ်အာရ နဂၠးဂတာဇိုၚ်ဂှ် ကွာ်ဟွံမာန်ပၠန်တုဲ နကဵုက္ၜံၚ်ၜါတဲၜါ ထံက်အာကလဵုတုဲ မအာပၠန်ရ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပန်တ္ၚဲဂှ် အာဂွံပၠန်တုဲ မုရဴကာလမွဲ အဲဂွံအာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲမာန်ညိရော ရဴသာ်ဝွံ ဂဗုတ်ဓရ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်စံၚ်တူတဴရ ပ္ဍဲမသုန်တ္ၚဲဂှ် ကၠေံစိုတ်ဇက်အာ နဂၠးသပါသြိုဟ်ပၠန်ရ ရဴသာ်ဝွံ က္လေၚ်ချပ်တိုန်ပၠန်ရ ပ္ဍဲချိုန်ခဏဂှ် ကျာ်တြဲမၠာ်သ္ၚဳတဴစှ်လ္ၚီလောကဓါတ် နကဵုဒိဗ္ဗစက္ခုညာဏ်တုဲ ညာတ်ကေတ်ဟိုတ်ဒဒှ်သၟိၚ်သင်္ခစက္ကဝဝ် မဇၞော်ကဵုဓရ်လွဳပရာဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဝွံ သၟိက်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ်အဲကျာ်ဂှ် ကတဵုဗဒှ်သဒ္ဓါစေတနာ သီုကဵုဒဒိုက်သၞာဗွဲမလောန်ရောၚ်သွံ။


ယဝ်ရအဲဟွံအာဟံၚ်ပြာ်မ္ဂး သၟိၚ်ဒးလဟုတ်ဒဲ ကၠုၚ်ဟွံစိုပ်အဲရသွံ နူကၠာဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်အဲဏီဂှ် သ္ဒးပကာဂစိုတ်ဏောၚ် သာ်ဝွံဂးတုဲ ကျာ်တြဲပ္တောံရုပ်ထဴဗျုမွဲ တက်သဲကၠုၚ်ကွဳတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်သၟိၚ်ဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ်တုန်လေဝ် ခါမညာတ်ကွဳဂှ်မ္ဂး သာ်ဝွံသၟိၚ်ကော်ဟီုရ။

'''ယွံလဇုတၠကွဳ အဲဝွံအာကဵုကျာ်တြဲရောၚ် လဇုဆေဝ်ပါဲကဵုဂၠံၚ်ညိကၠာ'''သာ်ဝွံသ္ဂးရ

တၠကွဳဂှ်မိၚ်တုဲသ္ဂးပၠန်ရ '''အဲလေဝ်ဃရေက်တဴကီု အဲဆေဝ်ပါဲဂၠံၚ်ဍာန်ဟွံဒှ်ရ''' သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးရ သ္ဂးသာ်ဂှ်တုဲ တၠကွဳဂှ်သၟာန်တိုန်ပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ် မုရဴဌာန်ဒေသမွဲ တၠအဲမအာဂှ်ရော'''သာ်ဝွံသၟာန်ရ သၟိၚ်မိၚ်တုဲ '''အဲအာဇရေၚ်ကျာ်တြဲရောၚ် အဲဃရေက်ဒဗက်လောန်သန်''' သၟိၚ်သ္ဂးရ သာ်ဝွံ တၠကွဳသ္ဂးပၠန်ရ '''ယွံမရာဇ်သၟိၚ် ကျာ်တြဲမ္ဂးဂှ်အ္စာအဲရောၚ် အဲလေဝ်အာဇရေၚ်ကျာ်တြဲကီု တၠအဲဗက်အာကွဳအဲတုဲ ဂွံညာတ်ကျာ်တြဲကီုရ''' တၠကွဳဂး ဒှ်ရသာ်ဂှ် ဒးရးသန်ရဂးတုဲ သၟိၚ်ဍိုက်ဗက်အာကွဳဂှ်ရ ပ္ဍဲကာလဂှ်တုန်လေဝ် ဒေဝတဴဗြဴဂၞကျာ်သုဇာတာ သမ္ဘာသၟိၚ်အိန်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်လၟောၚ်လၟေတ်သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုဲ မပြာပ်စှ်ေကၠုၚ် ဂိုၚ်ကေတ်နၚ်နကဵုပုၚ်ဒိပ်မွဲဂွဳဂှ်တုဲ ပ္တောံလဝ်အယာၚ်အလာမၞိဟ်ဗြဴမွဲတုဲ အာစိုပ်ဇရေၚ်ကျာ်တြဲရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရဍောၚ်ၜိုတ်ဗျဵုပုၚ်မ္ဂး ပုၚ်ဂွဳအဲဝွံဂိုၚ်ကေတ်ညိ
'''
'''ယွံသၟတ်ဗြဴ ပုၚ်ဂွဳဂှ်ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲဂှ် ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန် ပုၚ်ဂွဳသၟတ်ဗြဴဝွံဂှ် ကဵုလဝ်ညးပ္ဍဲကွဳဂှ်ရ'''မိၚ်ဂလာန်ဂှ်တုဲ သၟတ်ဗြဴဂှ် ကဵုလဝ်ပုၚ်ဂွဳဂှ်ရ ချိုန်ခဏဂှ်ပၠန် သၟိၚ်အိန်တုန်လေဝ် ဂွံဍာ်မွဲလဵုတုဲ ကွာ်သဲကၠုၚ်ပၠန်ရ '''ယွံလဇုတၠကွဳ ယဝ်ရထၚ်ဍာ်ကံကှ် နွံပၟိက်ကဵုဍာ်လဵုမ္ဂး ဍာ်လဵုအဲဝွံ ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ညိ ယွံမၚ်ဗၠာဲ ဍာ်လဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂၞပ်အဲဟၟဲရ ညးမၞုံပ္ဍဲကွဳအဲမွဲ ဍောၚ်ၜိုတ်လောန်သန်တုန် ညးသၟိက်ဂွံသုၚ်ကီုရ'''သာ်ဝွံဂးတုဲ သၟိၚ်အိန်ကဵုလဝ်ဍာ်လဵုဂှ်ရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် ဒဒှ်သၟိၚ်အိန်မာဃ ဂၞကျာ်သုဇာတာ ညးၜါမကဵုလဝ်ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ် သၟိၚ်ဂွံသုၚ်စဟုံလာၚ်မုက်တုဲ ယဲဒုက္ခဝေဒနာတံဂှ် လလံသွာအာတုဲ ဇြဟတ်ဒိပ်လေဝ်မြာကလိဂွံရ ကျာ်တြဲမစဝ်အာကွဳဂှ်လေဝ် ညန်ကဵုဘာကျာ်တြဲတုဲ သာ်ဝွံ ဂးကဵုသၟိၚ်ရ '''ယွံမရာဇ် ဌာန်ဝွံလေဝ်ညန်ကြပ်ကဵုဘာရ အဲလေဝ်ဒးအာဂၠံၚ်တၞဟ်ဏီ မရာဇ်စှ်ေဒၞါဲဌာန်ဝွံညိကၠာရ အဲအာရ'''သ္ဂးတုဲ ဗွဲဌာန်မ္ဒးရးဂှ် ဗ္ဒန်ကၠေံအာတုဲ ကျာ်တြဲလုပ်အာဘာ မံၚ်တဴနဒဒှ်ကျာ်ရ။


သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် နူဂှ်ပ္ၚောံလုပ်အာဘာတုဲ ပ္ဍဲခဏဂှ်အာညာတ်ကျာ်တြဲတုဲ ကြဳဇှ်ဓရ်ပဳတိသ္ဍိုက်လောန်ဗၞတ် ချိုတ်ဍောတ်တၚ်တၚ် စိပ်သၠၚ်အာတုဲ သၟိၚ်ဇၞော်ဂှ်ပဟိုတ်နူမဂွံစသုၚ်လဝ် ပုၚ်ဒိပ်ဍာ်ဒိပ်ဂှ်တုဲ ကလိဂွံသာရဝါတ်လၟောၚ်ဒြဟတ်ဍောၚ်ၜိုတ်ဂှ် ဟဲအာပၠန်ရောၚ် ယာံဂွံသာရဝါတ်ဂးကီုရ သ္ပဝတ်ကဵုကျာ်တြဲတုဲ အာတ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ကျာ်တြဲရ။


'''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဗၞတ်ဓရ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပတွံညိ ဆဗၞတ်ဓရ်မွဲပါၚ်ဂှ် တဳလပိုန်တွံကဵုအဲဍိက်ညိကျာ်''' ရဴသာ်ဝွံ အာတ်က္လၚ်ပၚ်မှိၚ်ဓရ်ရ ကျာ်တြဲတုန်လေဝ် ဟီုတွံကဵုဓရ်ကုသဵုပါရမဳရ ဗၞတ်ဓရ်ကုသဵုပါရမဳဟေၚ် ကျာ်တြဲတွံရ သၟိၚ်စက္ကဝဝ်တုန်လေဝ် '''ယွံတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ဆဗၞတ်ဝွံဟေၚ်ဟီုတွံကဵုပ္ညုၚ် အေၚ်ဒုၚ်ရကျာ်'''မုဟိုတ်သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရောမ္ဂးဂှ် ဓရ်ကျာ်တြဲမဟီုတွံဝွံ ပြဲလေဝ်ပြဲလောန်သန်ရ အဲပၠန်တုန်လေဝ် အဝယ်ကၞိပ်ဝွံ မပြဲလောန်သန်ရ သာ်ဝွံချပ်တုဲ သၟိၚ်မဆေဝ်ဒဝ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ပ္ဍဲကာလဂှ် သၟိၚ်စက္ကဝဝ်ဂှ် နကဵုသၞေံတဲဇကုဂှ် ရေက်သ္ကုတ်ဗပိုတ်ကၠေံကံတုဲ ကၞိပ်ဂှ်စုတ်ပ္ဍဲနပ္ကဴရတ်တုဲ ကၞိပ်မွဲဟာန်ကေုာံနပ္ကဴရတ်ဂှ် ပတိုန်စွံပတန်အပ္ဍဲဂၠးသပါတဲတုဲ ကဵုဒါန်ကုတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲတုဲဟေၚ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်ရ။


ယွံတဳလပိုန်မၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲ ပ္ဍဲကာလကြဴအနာဂတ်ဂတ ညံၚ်ရဴတဳလမၞုံကုပိုန်ကျာ်တြဲကီု အဲဍိက်မမိက်ဂွံတွံဓရ်ဓမ္မစက်ရ လျးအရံၚ်ဇကုအဲဍိက်လေဝ် ကဵုဂွံလျးတၟးဂဵုလဟဵုဒၟံၚ် လုကဴကာလဗ္တံတ္ၚဲ လ္ပကဵုဂွံသ္ကုတ်ညိ ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ သ္ပပူဇဴကျာ်တြဲရ သ္ပပူဇဴကၞိပ်ဂှ်တုဲရောၚ် သၟိၚ်စုတိအာရ (ပ္ဍဲအရာဒၞါဲဝွံ သတ္တံ သွက်စေတနာနွံရ ကအ်ပိုတ်အာတုဲရ သာ်လဵုဂွံရာဒနာမိက် ဂွံဟီုဂလာန်ရော ဂလာန်ဂှ်ဒှ်မာန်ညိဟာ သာ်ဝွံ သွက်သၠေဟ်ပၟာနွံ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာညိ ကြဳဇှ်ကုသဵုပါရမဳတြုံဗောဓိသတ်မ္ဂးဂှ် ဟွံတုပ်ကဵုသတ်ပုထုဇန်သ္အာၚ်ရ ဒှ်ဂွံမာန်ရောၚ် လ္ပသၠေဟ်ပၟာမွဲအိုတ်ညိ)။

ယွံသာရိပိုတ် ရဴသာ်ဝွံ ရာဒနာမိက်တုဲ ဟိုတ်နူမကေၚ်ကဵုလဝ်ဒါန်ဂှ်ရ ကျာ်တြဲအရဳယျမေတ္တေယျဂှ် လျးအရံၚ်အံၚ်သူ မဂဵုလဟဵုတၟးတဴ လုကဴကာလဟွံတီဗ္တံတ္ၚဲ ဣၚုဟ် အဲကျာ်တွံကုသာရိပိုတ်ရ ယွံကောန်သ္ဍိုက်သာရိပိုတ် ကြဴနူဂှ် သၟိၚ်ရာမဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ ရာမသမ္ဗုဒ္ဓရ သၟိၚ်ပဿိုန် ကောသလရးဂှ်တုန် ဒှ်ကျာ်တြဲဓမ္မရာဇာ ဒေဝတဴမာဂှ် ဒှ်ကျာ်တြဲ ဓမ္မသာမိရ သၟိၚ်အဘိန္ဒရမတုန် ဒှ်ကျာ်တြဲ နာရဒရ ပ္ဍဲကဝ်ဂမၠိုၚ်မသၟေဟ်ကြဴနူဂှ်လေဝ် ညးမပ္တံကဵုဗမၞးဒေါနတံဂှ် ကြက်ကတဵုဒှ်ရ ကျာ်တြဲပိုဲ တွံကဵုမှာထေရ်သာရိပိုတ်ရ ဂလာန်ဝွံ ကၠုၚ်ပ္ဍဲအကထာ ပြကိုဟ်မဟာဝၚ်တေံရ။

'''ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ် တုဲဆဝွံရ ။  ။  ဒိပုအာ .  .  .'''

===နိဿဲ===

ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓါန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်
လိက်ဝွံ'''ကျာ်ဇၞော်အ္စာတၠဘဒ္ဒန္တဥတ္တမာရမ္ဘထေရ်'''ဘာဝင်္ကဝိဝေကာရာမ
ထက်တက်တြးလဝ် နကဵုနယ်ကယ်ပ္ဍဵုဗီု လိက်ခေတ်တၟိ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၂၅၄၂ သၞာံ
သက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၆၁ သၞာံ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၉၉ သၞာံဂှ်ရ ဒတုဲဖဵုသွက်ဓမ္မဒါနရောၚ်
'''နိဗ္ဗာနပစ္စယောဟောတု'''
{{DEFAULTSORT:ပြကိုဟ်သၠပတ်အဓာန်မသုန် ကေုာံ ပြကိုဟ်အနာဂတာဝၚ်}}</text>
      <sha1>7ej8csloevoi7el9vacz639w4v10wf1</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>